-ocr page 1-
^ ί- ^ L
ι. ^ ^
SAKEN van STAET
ΕΝ
OORLOGH
In, ende omtrent de^
VEREENIGDE NEDERLANDEN,
Beginnende met het Jaer 1667, endeeyndi-
gende met het begin van't Jaer 1669.
©öör d'H EER.
L I E U W E van A I Τ Ζ E Μ A,
s E S Τ E en laetfte DEEL.
In »sG R A V E N-H A G E,
By JoHAN VeeTÌTT;;^!^^^
Boec^-verkoopers. Anno 1672, ""®^®^ ^^^
-ocr page 2-
REGISTER
ν A Ν D E
VOORNAEMSTE STUCKEN,
Eegrepcn in het_>
S E S D E DEEL,
van heo
V E R Η A E L
SAKEN van STAET
E Ν
O O R L O C Η.
Α.
-Ccoort van Sweedenmet defen Staet, wegen de contrabande waren. zzi. %%■). tuflchen Keulen en defen Staet wegens de Stadt Rynberck, 541.3 57. tuflchen Zuydt en Noord - Holl.andt overdeverdec-lingederLaften, 572.
Aöe van declaratie acngaende de Rebellen uyt En- ^gelandt geweeclcen. 49. De Ratificatie nefïens an- dere aöten raeckende de Vreedc-handelingh tot Breda, uytgewiflelt tuffcben Engelandt en Neer Jandt 5·5. aiàe raeckende de pretenfie van Dene- marcken op de Eylanden van Orcades en Hitland 196. VandeSublidieaenSwedcn te geven' 407. Van verklaringe of verfeeckertheyt aen Spangien 8ort.
Adèievan'tFranfche Leger 534.
L. Admirael. Lijft van de Schepen tot het deflcyn op Engelandt onder den L. Admirael van Gencinden Jare 1667. 114.
AdmiraliteytjderVereenighde Nederlanden, klachte van de felve 8 8. antwoordt van haer Ho. Mog. op defelve 89. Lijft der Oorlogh-Schepen, ftaen- de ter direfilie van de Admiraliteyt van Vriefland, wegens defelve Provintie 102,· Lijft der Oorlogh- fchepen ftaendeterdircdie vande felve Admira- liteyt, wegens de Provintie van Stadt en Landen 102. Daniel Ockerfle en deflelfs herftellinghe inde Admiraliteyt van't Noorder Quartier 539. Advijsvan de Amfterdamfche Admiraliteyt aen haer Ho. Mog. wegens de Schepen Judith en A- driana 551. advijs van de felve Admiraliteyt ■wegens die van Zale i^^q. Saecken raeckende de Admiraliteyt 5^15. Advijs van der Gene- raliteyts Reecken-kamer wegens de reeckeninge der Ontfangers vande Admiraliteyt <ίοι. Odijck in Zeelandt geadamitteert inde Admiraliteyt 658.
Adriana, advijs van de Amfterdamfche Admirali- teyt wegens de Schepen Judith en Adriana 551 |
Adrianopolen, den NederlandtfchenRefidentCol- • jers treckt naer Adrianopolen 574. Befchrij- vingh vande 5tadt Adrianopolen en deflelfs fitua- tie 646. Poinöen by den Nederlandtfchen Re- iident Coljer ever-gegeven aen den Caimakan van Adrianopolen 647. Adfiftentie, den Venetiaenfchen AmbàiTadeur ver- focckt in Vranckrijck aende Nederlandtfche Am- bafladeuraldaer affiftentievan defen Staet tegen den Turck wegens Candia 569. Advijs over de petitie van den Raed van Staten der Vereenighde Nederlanden vanden jare 1667. 84. St^en Landen daer tegen ibid. Van Hollandc ov-er 't verioeck van Zutnhen 87. Van Zeelandt op het voorftellen van den Hage tot een Ijandel- plaets van Vrede 9 3. Van Zeebndt op de hooge Militaire Charge in Nederlandt 141. Van VrieC· landt op't felve 142. Van Hollandt op't felve ibid. ZeelandtsRefolutiedaerover 144. Ad- vijs van Gelderlandt op't felve 144. Van den Nederlandtfchen Raedft van Staten weghens de hooge militaire Officieren Van Over Y-
fel over de feparacie van het Stadthouderfchap 16$. Vande Vereenighde Nederlandtfche Pro- vintien op de Memorie van den Spaenfchen Am- baffadeur van den 3. September i66y. 319. Van den Nederlandtfchen Raedt van Staten over het werven vande izooo. Mannen 474, Van de Hoogen Rade in Hollandt wegens de difieren- ten tuifchen Holland en Zeelandt, aengaende het Hofvanjuftitie 537. Van't Hof van Hollandc aengaende't felve 5:40. Van den Raed van Sta- ten aen haer Ho. Mog. 547. Van Martin van Juchem Commandeur totWefel wegens den rang der Militaire Officiers 548. 550. Van de Admi- ralitfeyt tot Amfterdam aen haer Ho. Mog, we- gens de Schepen Judith en Adriana 552. Van 4 den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. 583. Van Stadt en Landen op de Caflatie der Militie 585. Van de Amfterdamfche Admiraliteyt aen
haer |
-ocr page 3-
hacr ^?■o. Mog. wegens die van Sale, 590. Van der Gcneraliteyts Reecken-kamer wegens de Re- keningiie der Admiraliteyts Ontfangers , 601. VanHollandtwegensdeCaflatiederMilitie, 657. Van den Raedt van Staten teghrn Hollandts fepa- rateCaifatie, 66%. UytSweden wegens het Tri- ple engagement, 905.
Advyfcn of Nouvclles, van de Nederlandfe AmbaiTa- deurs in Engelandt aen haer H. Mog. 79.
Aenmerckinghe op het Projeft van Vrede tuflchen - Vranckri) ek en Spangie ingeftelt by Lionne, 791.
Aenflagh , Memorie van Aenflagh op Hollandt.
57y· . . . j η
Aenfpraeck, van de Prince van Orangie, aen de Sta- ten van Zeelandtop fijn Introduiiiealdaer, 618.
Aerdt-Bevingh, Befchryvinge vande deftruiSie van Ragoufa door een Aerd Bevingh, 105.
Afgefanten, Pafporten van hacr H. Mog. voor de Afgefanten uyt Engelandt, 25. Antwoord des Engelfen Konincks aen haer H. Mog.over het fen- den vande Pafporten voorde Afgefanten, i/. Van Lunenburgh aen defen ^taet, 544. Hacr Pro · pofitie , ibid. Koomen in Conferentie , ibid. Bouckhorft, Afgefant van Keulen aen defenStaet. 345. SijnConfideratie, ibid, iijnPropofitie, 554. AfTheyt, 3?5· , ^
Africaenfche Compagnie van Sweden,Concept raec- kende de Nederlandfche Weft-lndifche en S weed- fche Compagnie, 14P.
Affcheyt, van den Keulfen Afgefant van haer Ho. Mog. 555·. Van den Engelien Ambaifadeur Tempie aen defen Staet, 482. VandenSweed- fen Ambaifadeur de Grave van Dhonaaen defen Staet, gaende na Engeland, 409.
Alliantie, van deVorften der Weftfaelfen Kreyts, 3 51 Sweden mede inde Alliantie van defen Staet met Engeland, 393. Triple Alliantie, 40a. Tot Londen geflooten, 416. Switferfe Cantons ge- noodight tot de Triple Alliantie, 930. Ratifi- catie van Frieflandt op het Traftaetvan Alliantie met Engelandt, 509. Triple Alliantie, 862. 880, 909.
Alternative, Brief van Vranckrijek aen defen Staet wegen de Alternative, 465.
Ambachten, Placcaet van Keyfer Karei weghen de Neringe en Ambachten ten plotten Laude in Hol- landt,
Ambaffade, naer den Keyfer, J20.877. Regie ment tot dien eynde, 52X. 877. Prins Maurits van Nailauw werden toegeleyt 2 jooo. guld. voor deonkolkn by hemgedaen wegens de AmbaiTade na den Keyfer, 554. |
Ambafladeurs van Engelandt, Brief van hacr Ho. Mog. aen Holles en Coventry^ Engelfe Ambaffa- deurs tot Breda, 28. Klachte vande Plenipoten tiarifen defes Staets tot Breda, over het treyneren der Engelfe Ambafladeurs in het ftuek van Vrede- handelingh, 45. Procuratie voor de Extraordi- narife Ambafladeurs van Engeland op de Vrede- handeling tot Breda met haer Ho. Mog. 64. In ilrument van de Ratificatie voor de Engelfe Am- bafladeurs op de Vrede-handelingh tot Breda met haer Hog. Mog. &c. 66. Den Ridder Tempie AmbaflTadeurwegens Engelandt aen defenStaet, Sijn Credentiael, ibid. Propofitie, 385. i)c-fclve, 430. Sijn Credentiael, ibid. Redenen waerom de Engelfe Ambafladeurs geen Scfl"e heb- ben in deRaedt, gelijck voor defen hebben ghe- hadt, 4JI. Relblutie van defenStaet weghen de SeflTie die de Engelfe AmbaiTadeurs pieghen te hebben in den Raedt, 431, Intrede van den En- gelfen Ambafladeur Tenipleinden Haghe, 437· Sijn Propofitie, J37. Memoriael vandenEngcI- fen Ambailadeur Tempie aen defen Staet, wegen de Gevangenifl^e des Gouverneiu s van Suriname, 440. Klachte van deri*Engeiren Ambafladeur Tempie aen defen Staet over den Capiteyn Bra- kel, 440· Sijn verdere geproponeerde aengaen- de het Tfaöaet de Marine, 441. Den Engelien Ambafl'adeur Tempie neemt fijn affcheyt van de- fenStaet, 481. Antwoordt van den Franfen Coninck, op de Memorie van denEngelfen en Nederlandtfen Ambafladeur in Vranckrijck, 678.
Ambaifadeur van Portugael, Don Francifco de Me- lo, Portugees Ambafladeur aen defen Staet, 253 , Sijn Propofitie. ibid 254. Concept van ant- woort,27o. Replique van den Ambairadeur,272.
Ambaifadeur van Spangie, Remarquesvan defelve, rakendedepretenfie van Vranckrijck, 288. De- felve verfneckt CommiiTariffen, 504. Brief van Caftel Rodrigo aen defelve, 508. Remarcabel Memoriael van Gamarra aen haer Ho.Mog. ^16, Advijs der Vereenighde Provintienophet felve, 319. Refolutievan haer Ho. Mog. op het felve, 519. Brief van den felven Ambaifadeur aen de- len Staet tot wederlegginghe van eenige beiwaer- niflt, 532. Memoriael van defelve aen defen Staet weghen de Oofl-IndifrheCompagnie. 333. Klachte van defelve over het fenden van Contra- bande Waren na Portugael, 334. Klachte van Gamarra over de Subfidie aen Sweden te geven, 422. Memorie van defelve aen defen Staet we- gen het Trailaet van oppignorantie, 799.
Ambafladeurs van weghen defen Staet, Procuratie voor deExtraordinari-flie Ambafladeurs van defen Staet op de Vrede-handelingh tot Breda met den Engelfen Coninck, 65. Inftrument van Ratifi- catie voqr de Nederlandtfe Ambaifadeurs op de Vrede-handelingh tot Breda met den Engefeii Coninck, 67. Meerman wegen haer Ho. Mog. naer Engelandt, 72. Boreel neiFens deiélve, 75. Hebben Audiëntie, ibid. Advyfen ofte Nou- velles van de Nederlandtfe Ambafladeurs in En- gelandt, ghefonden aen haer Ho. Mog. 79 In- ilruflrie voor Ameronge, gaende weghen defen Staet na Denemarcken, 184 Beuningen repa- trieert nyt Vranckrijck, 266. Refolutievan defen Staet teghen de giften en vereeringen de- welckede AmbiiiTadeursvan defen Staet koomen t'ontfangen van vreemde Potentaten, &c. Brief van de Nederlandtfe AmbaflTadeurs in Engelandt aen defen Staet, 410. Brief van de AmbaiTa- deursin Engelandt tegen den Β ief van den Gra- ve van Molina over de Subfidie aen Sweden te ge- ven. 423. Meerman repatrieert uyt,Engelandt, en doet rapport aen defen Staet, 430. Den Ve- netiaenfen Ambafladeur verfoeekt in Vranckrijck afljftentie aen den Nederlandtfen Ambafladeur aldaer van defen Staet teghen den Turck wegens Candia, 66^. Antwoordt van den Franfen Co- ninck op de Memorie van de Engelie en Neder- landtfeAmbafl^adeurs in Vranckrijck, 678, Be.
graeiFe- |
-ocr page 4-
graeffenilTevanBorecl, Ambaffadeur wegen de- fen 5taet in Vranckrijck, 752. P. de Groot we- gen defen Staec na Swedeii, 921.
AmbaiTadeurs van Sweden , Brief van Cojet, Ex- traordinaris Ambaffadeur van Sweden aen den Raedt-Pcnfionaris van Hollandt weghen de Vre- de, 5. Particulieren Brief van den fel ven , en aendenfelve, 7. 8. Memorie van den feive aen den Coninck van Engelandt, 9· Brief van den Raedt-Pcnfionaris van Hollandt aen den fel- ven Ambafladeur weghen de ftilftandt van Wa- penen, &c. 19. Memorie van de Sweediche Ambaffadeurs aen den Engelfen Coninck, zi. Brief van de Sweedfe Ambafladeurs in Enge- landt aen Appelboom, tz. Aéle der pretenfie van den Deenfchen Koninck op de Eylanden Or- cades en Hitlandt by de Sweedtfe Ambaffadeurs voortgebracht tot Breda op deVrede-handeling. 196. Dhona Extraordinaris Ambaffadeur van Sweden aen defen Staet, 204. SijnPropofitie, ibid· Sijn Projed, to6. Conferentie, 207. Refolutie van defen Staet op *t voorgaende Pro- jeft, 209. Antwoordt van defen Staet aen den felven, 211. Rapport der Gedeputeerde, 217. Sijn Antwoortdaerop, ii8. Accoorr met de- fen Staet wegen de Contrabande waren, 222.225. Congratulatie van de felve aen defen Staet over deEngelfe Vrede. Klachte over de wan-
betalinge der Nederdandtfe Weft-lndifche Com- pagnie, ^ 5 o. Verhael van de fieckten en iler- ven des Grave van Dhona, Ambaffadeur weghen Sweden in Engelandt, 4.19.
Ambaffadeur van Venetien, Sijn Intrede tot Lon- den, 4.38. Verfoeckt in Vranckrijck aen den Nederlandtfen Ambaffadeur aldaer affiftemtie van defen Staet tegen den Turck wegen Candia, 669.
Ambaffadeurs van Vranckrijck, Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets over de Mediateurs en Franfe Ambaffadeurs tot Breda weghen de Vrede handelingh, 44. Memorie van Vranck- rijck aen defen Staet, 242. Gefchrift door den Franfen Ambaffadeur verhantreyckt aen de Spaen- fe Coninginne, 285. Brief van Lionne^en de felve, 528. Colbert Ambaffadeur wegen Vrank- rij ck in Engelant, 40 5 Affchey t van den Franfèn Ambaffadeur d'Eftradesaen haer Ho. Mog.744.
Ameronge wegen defen Staet in Ambaffade na De- nemacken, 184. Inilrudie voor defelve, ibid. Komt in Denemarcken, 187. Ontfanght een Brief van de Coninginne Chriftina, 199· Me- morie van defelve weghen defen Staet aen den Biffchop van Munfter, 884.
Ampte, Refolutie van Hollandt, aengaende Staten enAmpten, 658.
Amfterdam, Confideratie en Refolutie van Amfter- dam over de Fortificatie van Naerden, 490. Brief yan defelve aen de Gecommitteerde Raden van Hollandt weghen het Fortificeren van de Stadt
Naerden, 497·
Antwoordt van den Raedt' Penfionaris van Hol- landt op den Brief van Cojct weghen de Vrede, j·. Des Konincx van Engelandt aen haer Ho. Alog. op het feynden van de Paffeporten voor de Afgefanten, 27. Van haer Ho. Mog. over de klachte van de Amfterdamer en Rotterdam- fe Admiraliteyten, 89. Op de Pfopofitië,&;.c. |
Van den Sweedfen Ambaffadeiu· Dhona, 211. Van den Sweedfen Ambaffadeur Dhona aen de- fen Staet. 118. Concept van Antwoordt door defen Staet aen den Portugefen Ambaffadeur, 174. Van den Biffchop van Munfter aen defen Staet en Brandenburgh, 351. van Denemarc- ken aen Hamburgh, J5ri. van den Frapfen Co- ninck op de Memorie van den Ambaffadeur Tre- vor en Beuningen wegen defen Staet in Vranck- lijck, 678. Van Caftel Rodrigo opde Memo- rie van de Engelfe en Staetfe Gedeputeerde we- gen de Vrede tuffchen Vranckrijck en Spangie. 7(59. 779. Van den Franfen Coninck op de Memorie van Trevor en Beuningen weghen de Spaenfe Vrede. 772. Van de Spaenfe Coningin- ne aen den Nederlandfen Ambaffadeur wegen de Subfidie, 844· Van Portugael aen defen Staet, 875. Van den Grave van Benthem op den Brief van defen Staet, 902. Van Swede η op de Propofitie van den Nederlandtfen Ambafladeur de Groot, 926. Van Deenmarcken op den Brief van defen Staet wegen de Noordfe Thollen. 956. Van Denemarcken op het Proteft van de- fen Staet. p/|o. Van defen Staet op de Memo- rie van den Deenfen Miniiler, 945. Brief van haer Hoi Mog, aen de ielve, 15. brief van den Sweedfen Ambaffadeur in Engflandt aen de felve, 22. Verfoeck van den felven aen deicn Staet om 5. Kroon Schepen te laten pafferen over Engeland na Portugael, aoj. Memorie van de felve aen defen Staet wegen de Commercie, 933. Arbitragie, differenten tuffchen Denemarcken en defen Staet gheftelt in de Arbitrage van Vranck- rijck, 947'
Arreft, van 5. Spaenfe Oorlog-Schepen in Zeelandt, Hf γ. 858 859. Bericht van de Staten van Zee- landt daer over, 8y8. Arrivementjvan den Refident Coljers totConflan-
tinopelen, 53^. Artijckelen, van de Vrede tuffchen Engelandt en Nederlandt gheflooten tot Breda, 5:4 Van de Vrede tuffchen Spangien en Portugrel, 399. Af- gefonderde Artijckelen behoorende tot hetTra- öaet ghemaeckt tuffchen Engelandt en defen Staet. &c. r· Artillerye, Commiflie voor de Majoor Generaci van
de Artillerye, 44Ö, '
Attacque, op het Fort Harwits in Engeland door de
Nederlanders, izo. Avancement, Voorflagh van Hollandt tot avi®ce- ment des Prince van Orangie, 607. Voorflag van Zeelandt wegen 't avancement van de felve, 607, Audientie, van den Nederlantfen Refident Coljers
by den Grooten Heer, (Ì38. Aurick, Memorie van den Keyferl. Miniiler Friquet
aen defen Staet wegen Aurick. j6r. Auxiliaire Troupen, Prefenten aen de Mooft-Of- ficieren der Franfe AuxiliaireTroupen, 140.
B.
"D Aifly, fijaprefentatiewegen Schimmelpenning. 659.
Balet, den Prince van Orangie geeft een mangnificq Balet, 469. ^
(* 3 ) Bar- |
-ocr page 5-
register.
Barbados, BritgesKouwne, een feecker Stadt inde Barbados verbrandt, 415.
Baron van Gent , Gliefchil tuflchen den Raedtf- heer Beaumont, en den Baron van Gent, 654.
Bede-dagh, 510. 5J5.
Begraeffeniiïe, van den Keurvorft van Brandenburg, 547. van den Nederlandfen AmbalTadeur Bo- reelj aen den Franfen Coninck, 751.
Beaumont, Gefchii tuflchen den Raedts-heer Beau- mont, en den Baron van Gent, 034.
Bcnthem, Grave van Benthem verandert van Reli- gie, Ï95. Brief van Over-Yflel dien aengaende aenhaerHo.Mog. Brief van den Grave
van Benthem aen deiènStaet, 594.
Bergen op den Zoom , Ujft van de Colonelsder 8. Regimenten, gedeftineert om gefonden te werden naBergenopdenZoom, 511. Lijft van de i®. Collonellen, welckers Regimenten gedeftineert zijn om ghefonden te werden na Bergen op den Zoom, 511. Rendevous tot Bergen op den Zoom, 5ip. 53e.
Bergh-Ey ck, Brief van Caftel Rodrigo aen de felve, 814.
Bericht, totvoldoeninge van haerHo. Mog. refo- lutie van den S. December 1668. 657.
Befchryvinghe van de deftruSie van Ragoufa door een aerd-bevinge, 103. van de Stadt en fituatie van Adrianopolen, 6^6. vande gedaente, po- ftuyr,enjaren vanden Grooten Heer, 646. Van denCaimakam» ibid. van den Mufti, 647. Van den Favorijt des Grooten Meers, ibid. Van de Tenten ofte Pauillioenen van den Grooten Heer,, ibid.
Befchuldiginghe, hooft poinften van de befchuldi- ginghe, ingebracht tegen den Grave van Clarcn- don, CanceliervanEngelandt, 74.
Befendinghe, van defen Staet naer Ooft-Frieflandt, 368. Verbael, 570. Uytfpraeck van defen Staet 377. Naer Amilerdam wegen de Fortificatie van Naerden, 497. ^
Befoldinge, beloop van de befoldinghe derCompa- gnieniePaerdecndetevoet, 324.
Betalinge, Geldcrlandt en Over-Yiïel defeflieusin harebetalinge, 136. Refolutiedaer op gevallen, 136, ftact van dc bctaljnge gedaen door Hollant by contra Ordonnantie, icuCompioirevan den OntfangerVolbergen, j8o. Hol andtbetaelttc
Balanas tot dien
veel inde Marine, 615. de, ibid.
Beverningh, nefFens andere Gecommitteert tot de Deputatie op de Vrede-handelingh tot Breda, 27. neffens de Hubert Raedt-Penfionaris van Zeelant, doetrapportaenhaerHo.Mog. 51. refolutieop het felve rapport, ibid. refo utie van defen Staet wegen de felve, 577. Brief van Beuningen aen Beverningh wegen de Vrede tuflchen Vranckrijck enSpange, yiz.
Beuningen, repatrieert, 266. antwoordt van den Franfen Coninck op de Memorie van Beuningen en Trevor, Nederlandtfe en Engelfe Ambafla- deurs in Vranckrijck, ì1s78. Sijη verdere Nego- tiatie, 679. 680. 681. 68i.&c. brief van dc felve acn Beverningh wegen de Vrede tuflchen Vranckr. en Spangien, 71 z- brief van Louvoyaen defelve,7X9. Sijn Ncgotiatia in Vranckrijk,&c. 742. 742. Sijn komit in Hollandt en rapport. |
744, defelve vertreckt w ederom na Vranckrijck, 770. Memorie van Trevor en Beuningen aen den Franfen Koninck weghen de Spaenfe Vrede. 771· brief van Caftel Rodrigo aen den felven, 827. 130, 841.'
Bewijs., dat het een Predicant met fijn huyfvrouw alleen niet mogelijck is op 500. guld. 's Jaers eer- lijck televen, 355.
, Biffchop van Mentz, in den Hage met een groot ge- volgh, 335. difcours dacr over, ibid.
Biffchop van Munfter, brief van defen Staet aen Vranckrijck wegens defelve, 252. Munfterfe fa- ken, 342. brief van defen Staet aen den Key fer, wegens defelve, 549. brief van defen Staet aen Brandenburgh wegen defelve, 349. Antwoord van defelve aen defen Staet, en acn Brandenburg, 351. Munfterfe faecken, 524. brief van den felven acn defen Staet, 605. MerBOrie van Ame- ronge wegens deien Staet aen de felve, 884. brief van den felven aen defen Staet wegens de Gravinne van Steynfort, 901.
Biffchop van Ofnabrugge, Inclufie in het Traöaet van den Vrede tot Breda tuflchen Engelandt en Nederlandt, &c. 51. 3000. Mannen en 1400. Paerden overgenomen van defelve, 510.
Biflchop van .Straefburgh, in den Haghe met een groot gevolgh, 335. Difcours daer over, ibid. Sijn Memorie aen de Wit, 339.
Bonerus, Memorie van Bonerus wegen Ooft-Fries- landt aen defen Staet, 949.
Bonftetten, Memorie van Bonftetten wegen de Can- tone aen haerHo. Mog. 587.
Boreel, weghen haer Ho. Mog. in Ambaflade naer Engelandt neffens Meerman, 75. hebben Au- diëntie, ibid. Advyfen of Nou velles van defel- ve aen haer Ho. Mog. 79. Begraeffenifle van den Nederlandfen Ambaffadeur Boreel aen den Franfen Coninck, yji,
Bouckhorft, Afgefantvan Keulen aen defen Staet,
^45. SijnConfideratie,ibid. Propofitie, 354- Sijnaffcheytvan defen Staet, 355·. .
Bourgondien, Bourgondifche Creyts, jöS.
Brabandt, Brief van Vranckrijck aen defen Staet wegen fijne pretenfien op Brabandt, 147.
Brakelklachte vanden Engelfen AmbaflJadeur Tem- pie aen defen Staet over den C apiteyn Brakel 440
Brand de Stad BridgesKowne inde Barbados ver- brand 42 5.
Brandenburgh, inclufie voor de felve in het Tra(ilaet van Vrede beflooten tot Breda tuflchen Engelandt en Nederlandt &c. 51. De Cheurvorftin vait Brandenburgh alhier inden Hage 345. Haer devotie ibid. Vertreckt ibid. Sterft ibid. brief aen des Cheurvorft van haer overlijden aendeiên Staet 346. haer Lijck-ftatie 347. brief van de- fen Staet aen den felven wegens den Biffchop van Munfter 349. antwoordt van den Biffchop van Munfter aen defelve 3r. Genoodight tot de Triple Alliantie 880. Sententie des Mofs van Mechelen tuffcheen defen Staet en Brandenburgh wegens de Hoefyferfche 5chuldt 885.
Branders premie by haer Ho. Mog. gheftelt op het ruineren der Branders z6. Verdeelinge vande NederlandtfcheScheeps-Vlootemet haere Bran- ders Ï15.
Breda, defelve Stadt van haer Ho. Mog. voorgeftelt
aen |
-ocr page 6-
aen den Engelfchen Koning tot een handel-plaets van Vrede 14. Ripperda ven Buyrfen, Bevcr- ningh, de Hubert j Jonghftal, Schrieck en Ster- ken burgh door haer Hog.Mog. ghecommitteert tot de deputatie op de Vrede-handeltnghtot Bre- da 27. brief van haer Ho. Mog. aen Holles en Coventry, Engelfe Ambafladeurs tot Breda· 18. Inftrudlie voordePlenipotcntiarifen van haer Ho. Mog. gaende na Breda op de Vrede-handeling ip. de Deenfche Plenipotentiarifen tot Breda 54,. EngeirdiePlenipotentiarifen tot Breda rangh van de Plenipotentiarifen ghekoomen zijnde tot Bredaopde Vrede-handelingh jf. cerfte Con- ferentie met de Franfche en Deenfe Plenipotentia- rifen wegens de Vrede-handelingc tot Breda jy. tweede Conferentie 59. de Sweetfche Media- teurs tot Breda weghens de Vreede-handelingh tuifchen Engelandt, Nederlandt, &c. 41. alle de Plenipotentiarifen weghens de Vrede-hande- lingh komen tot Breda op het Kafteel by den anderen 4». Artijculenvande Vredegeflooten tot Breda tuifchen Karei de 11. Koninghvan Groot Brittangien cn haer Ho. Mog. 54.
Breugel, Den Commijs Breugel gedetineert op de Voor-poort van den Haegh 547.
Bridges-kowne fekerStadinde Barbados verbrandt
Brief, van haer Ho. Mog. aenden Koningh van En- geland 4. VanCojetaendenRaedtPenfionarii van Hollandt wegens de Vrede 4. antwoordt van den Raed Penfionaris óp defelve y. Particu- lieren brief van den Sweedfchen Amhaifadeur Cojet aen den Raed Penfionaris van Hollandt 7-8. Des Engelfchen Koninghs aen haer Ho. Mog. 9. Van haer Ho. Mog. aen den Engelfchen Koningh wegen een Handel-plaets tot de Vrede 14. Van haer Ho. Mog. aen Appelboom 15. VanVrank- rijekaenhaerHo.Mog- 17» Van haer Ho.Mog. aenVranckrijck 19. Van den Raed Penfionaris van Hollandt aen Cojet wegens de ftilftandt van Wapenen tuiichen Engelandt, &c. 19. Van den Sweedtfchen Ambafladeur jn Engelandtaen Ap- pelboom brief van haer Ho· Mog. met de Pafporten voor de Afgefantenuyt Engelandt 15· Van den Engelfchen Koningh tot antwoordt aen haer Ho. Mog. over het leynde vande Paf- porten voor de Afgefanten 27. Van haer Ho. Mog. aen Holles en Coventry Engelfche Am- bafladeurs tot Breda z8. Van den Engelfchen Koningh aen haer Ho- Mog· wegers de gevan- genen 71. Vande Wit aengaende het Exploiö vande Nederlandtfche Scheeps-vloote op Chat- tam iï6. 117. 118. Van Vrieflandt over de hooge Militaire Charge in de Vereenighde Ne- derlanden 145. Van deièn Staet aen den En- gelfchen Koningh 147. Van Hollandt aen haer Ho. Mog. 170. Van den Hartogh van Hol- fteyn aen defen Staet wegens fijn HuwelijckipS Antwoordt van defen Staet op den felven Brief 198. Van de Coninginne Chriftina aen defen Staet 199. Van Geneven aen defèn Staet tot antwoordt op feeckeren Brief van Genegent- heyt aen haer gefonden 239. Van defen Staet aen den Franfchen Koningh wegens de reftitu- tie van de Eylanden St. Euftache en Tabago 239. Van Vranckrijck aen defen Staet we- gens zijne pretenfie op Brabandt&c. 247. Van |
Vranckrijck aen de Koninginne van Spaignen 247. Van defen Staet aen Vranckrijck wegens den Biflchop van Munfter 252. Van defen Staet aen verfcheyde Vorften des Duytfchen Rijcks ijrj. Van den Franfchen Koningh aen defen Staet over de Vrede met Engelandt 267. Van den Franfchen Koningh aen de Spaenfche Koningnne 28Ö. Antwoordt van de Spaenfche Koninginne op den felven Brief 287. Vande Marquisde Caftelrodrigo aen den Franfchen Ko- ningh 287. 310. Van den felven aen haer Ho. Mog. 304,. . Van den felven aen den Ambaffa- deur van Spaignen Gamarra 308. Van de Duytfche Vorften aen de Koninginne van Spai- gnen 317. Van Lionne aen den AmbafFadeur d'Eftrades 328. Van Gamarra Spaenfchen AmbafFadeur aen defen Staet tot Nederlegginge van eenige befwaerniffen 3 32. Des Cheurvorfl van Brandenburgh aen defen Staet weghens hec overlijden van zijn Huys-vrouwe 546. Van defen Staetaen den Keyier wegens den BilFchop van Munfler 349. Van defen Staet aen Bran- denburgh wegens derdve 349. Vandea Mun- flerlchen BiÌTchopaen defen Staet jyi. Van den felven aen Brandennbrgh 551. Van defi Cheurvorfl: van Keulen aen defen Staet 351. Van Nieuburgh aen defen Staet 551. Van Mentz aen defen Staet 355. Van defen Staet aen Vranckrijck wegens Spaignen 592. Van Engelandt aen defen Staet wegens Ooft-In- dien 397, Van den Nederlandtfchen Ambaf^ fadeur in Engelandt aen defen Staet 41 <S. Van den Grave van Molina ο ver de Subfidie aen Swe- den te geven 425. Van den Nederlandtfchea Ambafladeur in Engelandt te^ihen den Brief van den Grave van Molina over de Subfidie aen Swe- den te geven 42 5. Van den Engelfen Coningh aenden Gouverneur van Suriname tot herflellin- ge van't fel ve aen defen Staet 416, Van den Engelfchen Koningh aen Willougby weghens Suriname 427. Van Buckingam &c. aen defen Staet wegens de Refolutie vande Seffie der Engel- fche Ambaffadeurs in den Nederlandtfchen Raedc AJ4.. Van de Gecommitteerde Raden aen alle de flemmendeSteden wegens de Refolutie by de- fen Staet genomen over· de Seffie vande Engelfe Ambaffadeurs in den Raedt 435. Van den En- gelfchen Koningh aen defen Staet 437. Van Wirtz aen defen Staet 454. Van .Zeelandt aen haer Ho. Mog. teghen de procedueren van Hol- landt 4jr8.· Van Haerfolte aengaende zijnbe- fchuldiginge 462. Van Vranckrijck aen defen Staet wegens de Alternative 465. Van Stadt en Landen aen haer Ho. Mog. weghens de Militie 482. VanAmfterdrm aen de Gecommitteerde Raden van Hollandt wegens hét Fortificeren van Naerden 495. Van den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. wegens den Rangh der Militaire Officieren 528. Van Ζ woll aen haer Ho.Mog. wegens de faecke van Haerfölte &c. 550. Van den Conful van Damme tot Smirna aen defen Staet wegens den Refident Coljersen andere faec- ken 560 Concept van een Brief van haer Ho. Mog. endeafte gaen naerdeSwitferfcheCantons 592. Van Over-YlTel aen haer Ho. Mog.
wegens |
-ocr page 7-
R E G I S Τ E R.
wegens den Grave van Benthem verandert zijnde van Religie,594.Van den Grave van Benthem aen defenStaet, ibid. Van den Biflchop van Munfter aen defen Staet 60$. Van defen Staet aen de Cantons 605. Van de Princeffe Royael Doua- rierevan Orangeaen de Staten van Zeelandt 605. Van de Princeffe Douariere van Grange aen de Staten van Zeelandt 610. Van den Engelfchen Koningh aen de Staten van Zeelandt tot faveur vande l^rince van Grange 610. Van den Drof- faertvan Drenthen aen haer Ho. Mog. 6ji, Van den HrootenTurck aen defen Staet ójo Van den Caimakan aen defen Staet ibid. Van Hol- landtaen Over-Yifel wegens Pallant 661. Van den Raedt van Staten aen de Gouverneurs en Commandeurs vande Guarnifoenendaereenighe HollandtfeCompagnien werden bevonden 664.· Proceduyren van Hollandt daer tegen ibid No- talen daer over gehouden by haer Ho. Mog. ibid. Van-Vrieflandt aen Gelderlandt tot faveurdes Prince van Grange 667. Van Stadt en Lan - den aengaende'tfelve ibid. Van den Franfchen Koningh aen defen Staet wegen fijn Ί ocht nae Bourgondien, &c. 671. Van denFranfchen Koningh aen Colbert wegende Vrede met Spai- gnen 707. Van den lel ven Koningh aen zijn Officieren in de Nederlanden wegens 't felveibid. Van den felven Koningh aen den Paus, ibid. Van Lionne wegens het vorderen vande Vreede 711. Van Beuningen acn Beverningh wegens de Vrede tuiTchen Vranckrijck en Spaignen, 711. Van Louvoy aen Beuningen, 715). Van den Franfchen Koningh omme te moghen hebben flemme inde Vergaderinge der Rijcx-Vorften 504.. Extraft van een Brief van Gabel aen Komph 7J0. Van Lionne aen d'Eftrades we- gens de Proceduren tuffchen Vranckrjjck en Spai- gnen 772. VanCaftelrodrigo aen defen Staet, 7Ö6. Van de Spaenfche Koninginne aen defen Staet 804. Van Caftelrodrigo aen Bergheyck 814. Vande Spaenfche Koninginne aen defen Staet over de Vrede tuflchen Spaignen en Vrank- rijck 819. Van defen Staet, &c. aendc Spaenfe Koninginne 8zi. Van Caftelrodrigo aen Beu- ningen, 817. 830.14.1. Van defen Staet aende Spaenfche Koninginne wegens deSubfidie, 835. Van defen Staet aen Caftelrodrigo weghens de Ooftendifche Commiffie - vaerders, 8^1. Van Spaignen aen defen Staet wegens de Subfidie 845, Van Caftelrodrigo aen defen Staet 846. Van den Commandeur van Yfendijcke aen defen Staet wegens de moetwilligheyt inde Hercke vanden Oudenman gepleeght 855» Vanden Prince Re- gent van Portugael aen defen Staet wegens zijn Huwelijck, 870. Vande Gravinne van Ben- them aen een Lid van defen Staet, Spz. Van defen Staet aen den Keyfer wegens de Wefer Toll. 900. Van den Biflchop van Munfter aen defen Staet wegens de Gravinne van Steynfort, 951. Van defen Staet aen den Grave van Benthem 901 Van den Paus aenden Poolfen Koningh wegens het af-leggen van zyn Kroon, 222. Van den Sweetfchen Koningh aen defen Staet, 6jo. Van defen Staet aen Denemarcken wegens de Noordt- fche Tollen, 936. , Antwoordt van Denemarc- ken op defelvc, ibid. Van Denemarcken aen |
defen Staet wegens zyne diflferenten met Enge- gelandt, 639. Van Denemarcken aen defen Staet wegens de Noordtfche Tollen, 94.3.
Brunfwijck , Inclufie voor den Hartogh van Brunlwijckin het Traflaet van Vrede tot Ereda tuflchen ^en Engelfchen Koningh en haer Ho, Mog., 51. Refolutie van defen Staet wegens Brunfwijck en Lunenburgh, jjo- Conferentie met defen Staet, 355. Conferentie tuflchen defen Staet en defelve wegens het overnemen der Troe- pen, 879.
Buath, Klachte van Zeeland wegens de faecke>an den Ritmeefter Buath, &c. 89.
Buckingam, Brief van de felve aen defen Staet we- gens de Refolutie van de S'-flìeder Engelfche Am- bafladeui^sinde Nederlandtfchen Raedt, 434.
Burgerfdijck met vander Tocht gedeputeert wegens defen Staet nae Mechelen over de Hoefyferfche fchuld ,755.
Bufch, Secretaris haelt de Gedeputeerde van haer Ho.Mog.inhetProvintie-huys, 150.
Caimakan, Befchrij vinge vande gedaente, poftuyr, en Jare van den Caimakan, 6415. Poinélen by den Nederlandtfchen Refident Coljers overgege ven aen den Caimakan van Adrianopolen 647.
Cancelier van Engelandt in ongenade by het Paria- ment, &c. 70. Hooft-poinilen vande be- fchnldiginge inghebracht teghen den Grave van Clarendon ghewcefene Cancelier van Enghe- landt, 74. Wert gecaffeert, ibid. Vlucht uyt Engelandt, G'eichrift vande felve aen het Hooger-huys in Engelandt tot fijn verdedigin- ε®'. 77·
Candja, Den Ambafladeur van Vfnftien vèr'beckt in Vranckrijck aen den Nederlandtfchen Ambaf· fadeur adfiftentie van defen Staet wtgensCandia, étfy. Memorie van den Venetiaenfchen Secre- taris aen defen Staet wegens Candia, 725.
Cant, neffens Vrybergen, Schotanus, Benthem, en Ludolphi, Gedeputeerden wegens defen Staet nae Ooil-Vrieflandt, 368. Inftruftie , ibid. Verbael, 370. Uytfpraeck, 377.
Cantons, Memorie van Bonftetten wegens de Can- tons acn defen Staet, 587. Concept van een Brief af te gaen nae de Switferfe Cantons, 491. Brief vandefenSact aendeCantons, öoy.
Capers, Lijft vande Prijfen genomen vande Neder- lantfcheCapers inden Jare 1057. 130.
Capitulatie tot de Wervinghe van een Regiment voor haer Ho Mog. by Wirtz, jiö.
Carel de 11. Koningh van Groot - Brittaignen, Brief vande felve aen de Staten van Zeelandt tot faveur van den Prince van Grange, 610,
Caflatie, Den Grave van Clarendon Cancelier van Engelandt wert gecaffeert, 74. Gelder- landt is tegen de CafTatie der Militie, <ίφ. Van deMilitie, 5·5·9.587. Advijs van Stadt en Lan- den op de CafTatie der Militie, 685. Advijs van Hollandt wegens de Caifatie der Milirie, 937. Advijs des Raedtsvan Staten teghen de feparate CafTatie der Militie van Hollandt, 66z. Brief van den Raedt van Staten daer over aen de Gou- verneurs . &c. 654. Notulen van haer Ho. Mog. daer overgehouden, ibid.
Caftelrodrigo, Memorie aen defel ve \»an do Engel- fche en Staetfche Gedeputeerden wegens de Vrede
tuffchen |
-ocr page 8-
i-;
tuflchen Vranckrijdc en Spaignen, 768. 778. Antwoordt op defelve Memorie, 765?. 779. Brief vande felve acn defen Staec, 786. Pon- voir vanden Spaenfchen Koningh over de Vrede mee Vranckrijckac-ndefelve^ 790. Brief van de fclveaen Bergheyck, 814. ■ Brief van defelve aen Bcuningen, 127.130.842. Briefvan defen Staetaen Caftelrodrigo wegens de Ooftendifche Cosnmiffie-vaerders, 837· Brief vanden felven aen defen Staec, 846.
Cavallerye , Commiffie voor de CommiiTaris of Waglit-meeftei· Generaci van de Cavallerye, 448. Cavallerye op den Hardenbergh, jrp,
Ceulen, Propolitie van Geulen, 269 Dimiilie van den Franfchen Coninck aen de Minifters van de Ceurvorften vergadert tot Ceulen, 6po.
Charges, Advijsvan Zeelandt op de hooge Militaire Charges inde Vereenighde Nederlanden, 141. Van Frieflandt op 't felve, 142. Van Hollandt op't felve, 142. Refolutie van Zeelandt daer tegen, 144.· Advijs van Gelderlandt op't felve. 144 Miifive van Frieflandt over't felve, 145. Projeft over't felve, 145. Utrechts en Zee- lands Refolutie daer over, 146.
Chariiius nefFens Clingenbergh, Deenfche Plenipo- tentiarifen tot Breda, 34. Memorie van defelve aen defen itaet weghens Denemarcken , 555·· Wegens de Subfidie-penningen, 938.
Chriftelijcke Kerck, Den Prince van Orange Com- municeert voor de eerfte mael inde Gereformeer- de C hnftelijcke Kercke, 80. Diicours van de verfchrydentheyt der felve, ibid.
Chriftina, Brief vande Kon'mginne Chriftina aen defen 5taet, 199 · Defelve is tot Hamburgh en refolveertnaeSwedentcgaen, 233.
Clarendon , Hooft poinden vande Befchuldigin- ge ingebracht tegen den Grave van Clarendon gewefeneCancelier van Engelandt, 74, Wert j^ecafleert, ibid. Vlucht uyt Engelandt, 76. Gefchrift vand. felve aen het Hooger-Huys in Engelandt tot fijn verdediginge , 77.
Clingenbergh en Carifius Decnfche Plenipotentia- rifen tot Breda, 34
Couverden nefFens de "Wit en Vrybergen gefonden na Vrieflandt en 5cadt en Landen, 97. 1 laer PropofitiSj 98· Voorilagh vande Mondrerin- gc, 99, Werden door de Secretaris Bufch ge- haeltophet Provincie-huys, 100, Hare btfoi- gnesmttdeOmmelandtn, 101.
Cojetfchrijftaenden Raed Penfionaris vanHoUand wegens de Vrede, 4. Antwoordt vanden Raedt Penfionaris aen defelve, y. Briefvan den fel- ven aen den Racdt Penfionaris van Hollandt, 7. Brief van den Raedt Penfionaris van Holland ain defelve wegens de ililffandt van Wapenen tuffen Engelandt, &c. 19· Ambaffadeur weghens Vranckrijck in Engelandt, 450. Briefvan den Franfchen Koningh aen defelve wegens de Vrede met Spaignen, 707. Coljers, Reyfe vanColjers nae Conilantinopolen als Refidcnt van defen Staet, 5-35. Zyn arri- veraent aldaer, ibid. Zyn Intrede, 552. Treckt nae Adriancpolen, 574. Zyn Audientieby den Grooten Heer, 958. Poinften by delélve o- vergegeven aenden Caimakam van Adrianopo- len, 647. |
Commandeur « Brief van den Raedt van Staeten ai nde Gouverneurs en Commandeurs der Giiar- ni^'otnrn alwaar Hollandtfche Compagnie wer- d η bevonden , 664. Proceduyren van Hol- landt daer tegen , ibid. Notulen vanhaer Ho. Mog. daer van gehouden, ibid.
Commando, Confideratie van Gdderlandt ophet Commando neffens de ChefteVtlde, 524.
Commercie, Memorie van den Sweedtfchin Refi- dent acn defen Staec wegens de Commercie, 955
Commijs, Den Commijs Breugd gedetincert op de Voor-poortevandtnHage, 547.
CommiiTaris vande Cavalkrie, Conimiflle voor de felve, 448.
Commiffie , Reiblutie van defen Staet teghen de Giften en Vereeringe d welcke de Gecommit- tterd. η van defen Staet komen t'ontfangen, Van deOfBciercn van deftn Staet, 445. Voor den Velde-maerfchalck van'tLeger, ibid. Voor den Majoor Generaal van de Artillerye , 440· Voor den L. Generael van de Infanterie, 447. Voor den Sergeant Majoor of Wacht - meefler Gene ael, ibid. Voor den Commiflaris ofte Wacht-mcffter Generael van de Cavallerie, 448.
Commiffis-Vaerders, Briefvan defen Staet aen Caftelrodrigowegens de Ooftcndifche Commif- fie-Vaerdtrs, 857.
Communicatie, Dtn Prince van Orange Commu- niceert voor de cerfle mael inde Gereformeerde dfCbriftelijckeKercke, 80.
Compagnie, Brief der Raden van Staten aen de Gouverneurs en Commandeurs der Guarnifoc- nen alwaer Hollandtlche' Compagnicn werden bevonden, 66/^. Proceduren van Hollandt daer tegen, ibid. Notulen van haer Ho. Mog. daer over gehouden' ibid.
Concept, Reglement aengaende de wederzijds ge- vangenen tuifchen Engeland t en deiên Staet, 41, Wegen de Hooge Militaire Charges inde Veree- nighde Nederlanden ^ 45. RacckendedeNe- derlandtfche Weil-Indifche en Sweetfche Afri- caenfche Compagnien, 149. Remarques van degemelteCompagnieop 't felveconfept, 150.' Concept raeckende de beflichtinge der mifver- ftand en tuifchen eenige Leden der Vereenighde Provintic ootilaen , tffig. Van Aniwoordt door defen Staet aen den Portugcefchen Arhbaifa- deur, 270. Concept Traflaet wegens den Oor- logh tuflchen Vranckrijck en Spaignen, Van haer Ho. Mog. raeckende de Nederlandtic Weft lndi'che Compagnie, jöi. Remarques op 't felve Concept ,564. Concept van een Brief af te gaen nae de Switferlche Cantons, 592, Conclufum Gepubliceert tot Salsburgh, z6j. Condé, Pretenfievan Vranckrijck op Condc',7J4.' Conferentie, Eerfte Conferentie met Vranckrijck en Denemarcken tot Bredawegensde Vrede-han- delingh, 37. Tweede conferentie met de Fran- fche en Deenfche Plenipotentiarifen wegens de Vrede-handelingh tot Breda, 59. Vande Ple- nipotentiarifen defes Staet tot Breda met Courtin wegens de Vrede-handelingh, 44. Dhona eu Flemmingh fijn in conferentie met de Plenipo- tentiarifen van defenStaet tot Breda weghens de Vrede-handelingh , 47, Derde conferentie van alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het
Kaneel |
-ocr page 9-
D,
REGISTER.
K'aRecl tot Breda wegens de Vrede-handelingh tuffchen Engelandr ende Nederlandt, &c. 51· conferentie van dePlenipotentiarifen op de Vre- dehandelingh tot Breda met deEngelfche over de ] nclulie van eenige andere Potentaten , 55. Van den Sweedtfen Ambafladeiir Dhona met deCom- miflarifen vandefen Staet, zoy» Van de Lu-
" nenburghfche Afgefancen met de^n Staet , 344" 365·.
Congratulatie van die van Geneve aen defen Staet o- ver de Vrede met Engélandt, 140. Van den Sweedfchen Minifteraen defen Staet over de Vre- demet Engélandt. 119.
Conjunaie, OverkomingetufTchen Vranckrijcken
. defen Staet wcghens de conjunflie der Scheeps- VJoote omme teghen Engélandt te ghebruyc- ken, iio.
Confent van de Staten van Hollandt tot ordinaris Militie, 92. Van Utrecht op de aen te nemen MUitieenOorlogh-fchepen, 482. Van Over- YlTel op 'tfelvej 488. Van Vrieflandc op't felve, 508. Vah Over-Yffel op den ftaet van Oorlogh, 551. Van de Ommelanden , 588. Van Utrecht, 589.
Confideratie, Op de Deduftie en Declaratie van Oorlogh des Engelfchen Koninghs teghen Dene- marcken , 175:. Van Bouckhorft Afgefant van Keulen aen defen Staet, 345. Vati den Prfnce van Taranten over de Hooge Militaire Ampten in Nederlandt , 445. En Refolutie van Am- fterdam tegen het Fortificeren van Naerden, 496. Van Zeelandt over het fepareren van het Stadt- lioudericbap, 499. Van den Autheur over de Staetfche Regeeringe, 517. Van Gelderlandt op het commande nefFens de Chef te Velde, 524. Van Vrieflandt over de Lunenburghfe Troupen 52 j. Over de Harmonie van de Hollàndtfche Regeringe, 528.
Conftantinopolen, Reyfevan Coljersnae Conftan- tinopolen wegens defen Staet, 556. ZijnArri- vementaldaeribid. Zijn Intrede, 55·2.
Conful, Van Damme Conful tot Smirna fchrij'itaen de'en Staet wegens den Rcfident Coljers en andre faecken, 560.
Contrabande, Accoord tuffchen Sweden en deiën Staet wegens de Contrabande wacicn, zia. ζτ.^. Klàchte van den Spaenfchen AmbaiTadeur over hetfeyndenvan Contrabande nae Portugael 334.
Contra falueren, Difpuyt óveriiet Contra falueren by conjunilie varde Engelfche en Nederlandt- fche Scheeps-Vloote, 417.
Contra Vifite, Van de Swecdtfche Mediateurs tot Breda aen de Plenipotentiarifen vart delen Staet alwaer verfcheyde poinften werden verhandelt, 41.
Conventie tuifchen defen ftaet enBrunswijck we- gens het over nemen vande Troupen, 879.
Coventry, BriefvanhaerHo. Mog.aen Holles en Coventry Engelfche Ambaifadeurstot Breda,28.
Courtin , De Plenipotentiarifen van defen Staet tot Breda, zijn in conferentie met Courtin wegens de Vrede-handelingh, 44.
CrampringhKeyferJijcken Refidentalhier, j 57.
Credentiael van den Engelfchen AmbaiTadeur Tem- pie acn defen Stret, 383.430. |
T^Amme, Conful tot Smirna en deffelfs Brief aen defen Staet wegens den Refident Coljers, &c.
560.
Danck en Bede-dagh over de Vrede ghellooten tot Breda tuffchen Engélandt en Ν ederJandt, 54.
Declaratie, Afte van Declaratie aengaende de Re- bellen uyt Engélandt geweecken, 49.
Deduöie, confideratie op de Deduöie en Declara- tie van Oorlogh des Engelfchen Koninghs tegen Denemarcken, 17
Denemarcken, deffelfs Plenipotentiarifen tot Bre- da, 34. Eerfte conferentie met de Franfche en Deenfche Plenipotentiarifen weghens de Vrede- handelingh tot Breda, 35. Tweede conierentie 39. confideratie op de Deduflie en Declaratie van Oorlogh des Enge fchen Koninghs teghen Dene- marcken , 175. Inftruflie voor Amerongcn gaende wegens defen Staet na Denemarcken, 184 Ratificatie vande felve op de Vrede met Engeland geflooten tot Breda, 189. A rticulen vande fel- ve Vrede, 189. Volmacht wegens defelve aen zyn AmbaiTadeur op dt gemelte Vrede, 195. Formulier der Publicatie van defelve Vrede, 197 AiSe weghens de Pretenfie des Deenfchen Ko- ninghs op de Eylanden Orcades en Hirlandt, 196. Memorie van Denemarcken aen den FranOrhen Koningh wegens de Pretenfie op defen Staet , aoo. Antwoordt van de felve acn Hamburgh , 351. Deenfche faecken, 954. Memorie van den Deenfchen Minifter aen defen 5taet, 935·. Brief van defen 5taet aen Dene- marcken wegens de Noordcfche Tollen ,' 935, Antwoordt van Denemarcken op de'elve, 956. Brief van denfelven aen defen Staet. weghens 2yne differcnten met Engélandt , 937. Ant- woord van Denemarcken op het Proteft van defen Staet, 940. Brief van defelve aen defen Staet wegens de Νoordfche Tollen , 943. Staet vande Pretenfie defes Staets op Denemarcken,945 Differenten tufschen Denemarcken en defen Staet geftelt aende Arbitrage van V ranckrijck ,947·
Deputatie, RipperdavanBuyrfe, Beverningh, de Hubert, Jonghftal, Schrieck en Sterckenburgh vanliacrll. Mug. Gecommitteert tot de Deputa- tie op de Vrede-har^delingh tot Breda, 27. Jnftruftie voor de Gedeputeerde Plenipotentia- rifen van haer Ho. Mog. gaende nae Breda op de Vrede-handelingh, z6. Refolutie van Holland wegens de Gedeputeerde op de Nederlandtfche Scheeps-Vloote, 95.
Deffeyn, Lijft vande fchepen tot het deffeyn op Engélandt onder den Luytenant Admiracl van Gent in denj^e i66j. 114.
Deftrudìie, Bei^rijvinge vande deftrufìie vanRa- goufa door een Aertbevinge, 103.
Devotie vande Keurvorftin van Brandenburgh 34(5·.
Differenten over het Hof van Juftitie tuffchen Hol- landt en Zeelandt, 537. Advijs van den Moo- genRade wegens defelve differenten , ibid. Ad- vijs van 't Hof van Hollandt wegens defelve, 5-40. Brief vati Denemarcken aen defen Staet weghens zyneDifferenten met Engélandt, 937 Diffe- renten tuiTchen Denemarcken en delen Staet ge- ftelt inde Arbitrage van Vranckrijck, 947.
Dimiffie |
-ocr page 10-
R E G· I S τ E R.
Demillie van de Franfen aen de Miniflers van de
• Keurvorften vergadert tot Ceulen, 690·
Difcours, wegens de Chriftelijcke Gereformeerde Religie en deflèlfsverfcheydenthcyr, 80. Over de onruft tot Lceuwaerde tuflchen de Predicanien en Magiftraten, &c. 157. Over de Praght en Staet van den Biilchop van Straef burgh en Ments, iijnde in den Haghe, .355. Van den Autheur over de veranderinghe van den tegen woordigen ^dt, 450. fia. 5Z7. 518. OverfekerBoeok jé genaemt Koft-verlooren, 557. Opdelntro- duilie der Prince van Orangie in Zeelandt. 619.
Difpuyt over het Contrafalueren by conjunftie van deEngelfche endeNederlandtfche Scheeps-Vlo- ten, 417.
Dhona, den Grave van Dhona en Flemmingh zijn in Conferentie met de Plenipotentiarifen van de fen Staet tot Breda weghen de Vredehandelinghe, 47. Den Grave van Dhona Extraordinaris Am- bafladeur aen defen Staet, 204. Sijn Propofitie ibid. Projeétvandefelve, χοη. Refolutic van defen Staet op het voorgaende Projeö, 2op. Ant- woordt van defen Stóet aen de felve, ili. Rap- portder Gedeputeerden, 117. Antwoordt van defeiveaen defen Staet, ai8. Verfoeckt inEn- gelandt mede inde Alliantie te zijn, 39 j. Ver- mei van]defieckte en'taffterven des Grave van Dhona, 419.
Doodt des Grave van Dhona, 419.
T. Doubleth, Reeckeninghe van den Ontfanger J.Doublerh, 161.
Doubleth 668.
Drenthen, Brief van den Droflaert van Drenthen aen haer Ho. Mog. 65 r.
Droifert, Brief van den Droffert van Drenthen aen haer Ho, Mog. 6ji.
Duytfe Vorften, Brief van defen Staet acn verfchey- de Duytfe Vorften, 153. Brief van de Duytfe Vorften aendeSpaenfeKoninginne, 317. Saken het Duytfe Rijck betrefFende|, 54 r.
E.
Edid, weghen de mortificatie van het Stadthou- / derfchapvanHollandt,&c. 168. Eedtde- ■welckevolghen 'tfelvcEdiél, moet werden gedaen by de Ridderfchap, &c. Van Hollandt, 169.
Eedt, de welcke moet gedaen werden by de R idder- fchap,&c. Van Hollandt wegp hetEdiftvan de mortificatie des StadthouderfcRap, 169. For- mulier van den Eedt by de Schippers te doen, vol- gens het Tradaet der Marine tuffchen Engelandt en defen Staet, 481. Eedt te doen ter faecke van de mortificatie van het Stadthouderfchap, 6ji. Wurts Veldt-Maerfchalck van defen Staet doet Eedt, 708.
Eylanden, Brief van defen Staet acn Vranckrijck, dmrae te hebben reftitutie der Eylanden St. Eu- ftacheen Tabago, &c, 239.
Eleitie van de Militaire Omcien, van defen Staet, 445·
Embden, Inclufie van 't felve in het Traftaet van |
Vrede tuifchenEngelant en Nederlandr, &c. tot
Breda, 5·!.
Engelandt, Brief van haer Hoogh Mogende acn den Koninck van Engelandt, 4.' Meitio- rie v«n de Konincklijcke Sweedtfe Ambafla- deurs en Mediateurs aen den Engelfen Coninck wegen de Nederlandtfiï Vrede, 6. Verklaringhc deifeift aeugaende de Plaetfe der Vredehandeling, Stilftandt van Wapenen, 7. Brief van den ielven Koninckaenhaer Ho Mog. 9. Memorie van den Sweedfen Ambafladeuraen den Engelfen Co- ninck, 9. Brief van haer Ho. Mog. aen den fel- ven C oninck wegen de Handel plaetfe tot de Vre- de, 14. Brief van den Raedt-Penfionaris van Hollandt aen Cojet wegen de ftilftandt van Wape- nen, tuifchen Engelandt, &c. 19. Memorievan den Sweedtfen Ambafladeur aen den Coninck van Engelandt, 21. Guarantie tot verfeeckeringhe van de Vrede rtiet den felven Coninck te fluyten, 26, Brief van den Engelfen Coninck aen defen Staet over het feynden van de Palporten voor de Afgefanten, 27. Inftruftie voor de Plenipoten- tiarifen , gaende na Breda op de Vredehandelingh tuflchen haer Hoog. Mog. en den Engelfen Co- ninck, &c 29. deflelfi-PJenipotentiarifen tot Breda, 35. De Sweedtfe Mediateurs tot Breda, wegens de Vredehandelingh tuffchen Engelandt, Nedcrlandt, &c, 41. Concept Reglement tuf- fchen Engelandt en defen Staet, aengaende weder- zij ts gevangenen,4.i, Afte van Declaratie aengaen- de de Rebellen uytEngelant geweken, 49. in- clufie voor dtn Hertog van Molfteynin hetTra- öaet van Vrede tot Breda, tuffchen den Engelfen Coninck en defen Staet, 51. Voor de Manze Steden, ibid. Voor Sweden, ibid. VoorBran- denburgh, ibid. VoorBronrwijck. ibid. Voor Ofnabrugge, ibid. Voor Ooft-Vrieflandt en Embden, ibidi Derde Conferentie van alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het Cafleel toe Breda wegens de Vredehandelingh tuffchen den Engelfchen Coninck en defen Staet,&c. yz. Sluy. tinghe van de Vrede tot Breda tuffchen den Co- ninck van Engelandt en haer He. Mog. fj. De Ratificatie nelfens andere Aften uytgewiflelt, ra- kende de Vrede tuffchen Engelandt en Nederlandc tot Bredageflooten, 53. Publicatie van defelve vrede, ibid. 54. Artijckelen van de vrede ghe- ilooten tot Breda tuffchen den Engelfen Coninck en haör Ho. Mog. 54. verkondiginghe van de vrede geflooten tot Breda tuffchen den Engelfen Coninck en de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, 68. Formulier van de Inclufie des Hertoghs van Holfteyn in het Traftaetvan vréde gheflooten tot Breda tuflchen Engelandt en Nederlan dt, 70. De Inclufie van de Han ze Steden in het Traftaet van vrede gheflooten rot Breda, tusfchen Engelandt en Nedcrlandt, wil niet wel volgen, 70. Inclufie van Lubeck in het Traftaetvan vrede geflooten tot Breda, tufl'chea Engelandt en Nederlandt, 70. DehCancelier van Engelandt in ongenade by het Parlement. &c. 70. Brief van den Engelfen Koninck aen haer Ho. Mog. wegens de Gevangenen, 72. Meer- man weghen haer H. Mog. in Ambasiade aen den Engelfen Coninck, 72. Hooft-Poinften van de Befchuldiginghe ingebracht tegen den Cancelier
van |
-ocr page 11-
u
R E G I S Τ E R.
van Engelandt, 74. Wert gecasrcert, ibid. Bo- reel ne&ns Meerman naEngclandt, 75. Hebben Audiëntie, ibid· Den Cancelier vlucht uyt En- gelandt, 76. Gefchrift van den Grave van Cla- rendon Cghewefcn Cancelier in Engelandt) aen het Hoogher Huys, tot fijn verdediginghe, 77. AdvyfenofteNouvellesghefonden vandeNeder- landtfe Ambasradeurs in Engelandt aenhaerHo. Mog. 79 Advijs van Zeelandt op het voorftel- len van den Hagetoteen Handel-plaetfe van vrede tusfchen Engelandt en Nederlandt, 9}. Lijftc van de Schepen tot het desfeyn op Engelant, on- der den Luytenant Admirael van Gent, inden Jare ί6(ίγ. ιιφ. Overkominghe tusfchen Vranckrijcken Nederlandt wegen de conjundic derScheeps-vlooten, om tegen Engelandt te ge- bruycken, iio. Verhael van de Attacque op l^et Fort Harwits door de Nederlanders, 120. Brief van defen Staet aendenEngelfenKoninck, 147. Bnef van den fel ven Koninckaen defen Staet. 147. Confiderati;" op de ücduélie en Declaratie van Oorlogh des Engelfen Koniacks tegen Denemarcken, 175. Ratificatie van De- nemarcken op de vrede met Engela ndt gheflooten tot Breda, 189. Volmaght van den Engelfen Koninckaen fijne Ambasfadeurs tot Breda geflo- ten, 195. Formulier der Publicatie van defelve vrede, 197. verfoeck van Sweden aen defen Staet om me 5. Kroon-Schepen te laten-pasfercn over Engelandt na Portugae , 205. Verklarin- ge van Vranckrijck wegens de Handel-plaets tot Vrede met Engelandt ,'241. Congratulatie van den Sweedtfchen Minifter aen defen Staet over de Vrede njet Engelandt, 129. TraÖiaet van Vrede tuifciicn Spaignen en Engelandt, 296. Inftrument van. Vrede tuffchen Vranckrijck en Engelandt geflooten tot Breda, 257. Briefvan Vranckriiek aen defen Staet over de Vrede met Engelandt, 167. Tradaet van Vrede tuflchen Spaignen en Engelandt, 296. 298. Sweden mede in de Alliantie van Engelandt, Neder- landt, &:c. 395. 5aecken in Engelandt voor deCen Staet, Briefvan Engelandt aen de-
fen Staet wegens Ooft-lndien, 597. Engclfche
faecken, 400. Brief van den Nederlandtfchen Ambafladeur by den Engelfchen Koningh aen defen Staet, 4.16. Handelinghe in Engelandt wegens Suriname, 4.17. Frief vpden Engel- fchen Koningh aen Willougby wegens Suriname, 4,27. Engeiiche faecken, 429- Colbert Am- bafladeur van Vranckrijck in Engelandt , 450. Engelfche faecken , 4.36. Brief van den Hn- gelfchen Koningh aen defen Staet, 437. En- gelfche faecken 1 438. Den Ambaifadeur van Venetien aen den Engelfchen Koningh doet zyn Intrede tot Londen ,438. Traftaet van Marine tuflchen Engelandt en defen Staet, 476. Rati, ficatie van Vrieflandt op het Traftaet van Allian- tie met Engelandt, 509. Brief van den Engel- fchen Koningh aen de 5taten van Zeelandt, tot faveurvanden PrincevanOrange, 610, Tra- ilaet tuflchen Vranckrijck, Engelandt en defen Staet, 70I AfgefonderdcArticulen dienende tot het Traflaet geflooten tuffchen defen Staet en Engelandt, &c. 755. Briefvan Denemarc- ken aen defen Staet wegens zyn Differentcn mot Engelandt, 957. |
Equipage Vande Vereenigh Je Nederlanden ter Zee lóf. continuatie van Equipiigie , 530.
Efquadres, Verdeelinge van de Nederlandtfche Scheeps-Vlootein 5. Efquadres in den Ja re 1667. ïio. 113.
Eilrades. BriefvanLionneaendefclac, 528. Den Grave d'Eilradeskomt uyt Vranckrijck in Hol- landt, 744. Om zyn affcheyt te nemen van de- fen Staet, ibid. Brief van Lionne a en defelve i^wegens de Proceduren tusfchen Vranςkrijck en Spaignen, 762.
St. Euftache, Briefvan defen Staet aen Vranckrijck omrae de reilitutie van St. Euftache, Tabago , &c.
Expeditie, Generale Inflruóiie waer nae de Neder- landtfche Scheeps-Vloote inde aenfl:aende Expe- ditie haer fai hebben te reguleren, 112.
F.
"pAveur, Brief van Vrieflandt aen Gelderlandttot faveur des Pijnce van Grànge, 667. VanStad en Landen aengaende'tfelve, ibid.· Favorir, Befchrijvinge vande gedaente , poftuyr en Jaren van den Favorit des Grooten Turcks 647.
Flemmingh, De Plnipotentiarifen van delen Staet tot Breda klaegen aen Flemmingh over het trey- neren- der Engelfche in het ftuck vande Vrede- handelingh, 46. Dhona en Flemmingh zyn in conferentie met de Plenipotentiari'en van defen Staet tot Breda wegens de Vrede-handelingh, 47. Flodrof, GravevanFlodrofgefufpendeert, yji. Florence, Den Prince Van Tofcane Soon van de Hartogh van Florence komt in den Haegh , 444, Formulier Van InclufiedesHartoghs van Holfteyn &c. in het Tradaet van Vrede geflooten tot Bre- da tus chen den Engel Ic hen Koningh en haer Ho. Mog. 70- Van de Publicatie der Vrede gefloo- ten tot Breda tusfchen Engelandt en Denemarc- ken, 19Ö. Van de pafporten Volgens het Tra- daet der Marine tusfchen Engelandt en deTen Staet ,481. Van den Eedt by den Schipper te doen, ibid. Van Zee-Brieven , ibid. Fortificatie VanNaerden en andere Frontieren van Holland, 490. confideratie en refolutie van Amfterdam daer tegen, ibid. Brief van Am- flerdamaende.Gecommitteerde Raden van Hol- landt wegens de Fortificatie van Naerden , 49«. Beièndinge van Amflerdam wegens de Fortifi ca- rie van Naerden, 497. D.FrancifcodeMelo, Ambasfadeur wegens Por- tugael aen defen Staet, 253.. Syn Propofitie, ibid, 254. Concept van Antwoordt, 270. RepJique, 172. M. dela Frette, Inclufie voor defelve in het Tra- daet van Vrede tot Breda tusfchen defen S taet en Engelandt, &c. 51. Frinquet, Nemorie van denfelven aen defen Staet
wegens A urick, 361. ,)
Frontieren , Fortificatie van Naerden en andere Fronticrenvan Mollandt, 49Ö.
Gabel |
-ocr page 12-
R E G· I S τ E R.
G.
IQ Abel. ÈxtraÖ: vanéén Brief vian Gabel Refidfent wegens Denemarcken en het FranfeHof, àen Romph Agent wegens deien Stact aldaer, yyo. Gagie. Advijsvan den Nederlandtfen Raed van Sta- ten raeckende de Gagie van de Hooge Militaire OiBcieren, ijy, Gamarra, Remarques van defclve wegens depre- tenfie van Vraiickrijck op de Nederlanden , 288. Defelve over-handight aen haer Ho. Mog. een Bief en Vérfoeckt Commiffarifén , 304. Re- marcabele Memorje van defelve aen defcnStaet, 516. Brief van defelve aen defénStaet tot weder- leggingevan eenige Befwaerdiflen, 33Ì. Me- moriael van defelvfe aen defen i5racc tegen deOoft- IndifcheCompagnie, 333. Klachtevan defelve over hccfcnden van eenige Contrabande nae Por- tugacl, 354.. Over dèSübfidie aen 5weden te geven, 411. Memorie van defelve aen defen Stact wegens het Tradaet van Oppignprantie, 799. Memorie van defelve wegens deongefsn- deertheytderpretenfie van Vranckfijck opCon- dé, 830.858. Memorie van defelve acn defen vegens de Ooft-Indifche facckcn, 841. Mê- morie Van defelve aen defen Stact, 841.8 43. S Gecommitteerden. Inftruélie voor de Gecommit- teerde vande hooge en Provincialen Raeclc van Hollandt, &c. 544. Gecommitteerde Raden. Requeft vanden Kercken- raed tot Middelb. acn de Gecommitteerde Raden van Zeelandt wegens de iïiecke van Labadie, 5x5 Gedeputeerden. Hollandts Refolutie wegens de Gedeputeerde op de Nederlandtfche Scheeps- Vlüote, 95. Wegens haer Ho. Mog. nae Vrief- landt en Stadt en Landen, 97. Haer Propofitie pü. Voorflagh vande Monfteringe, 95). Wer- den door den Secretaris Bufch gehaelt in het Pro- vintie-huys, 100. haerBefoigntsmetdeOmnse- ïanden, roi. Cant, Vrybergeh, 5chotantis, Bcnthemen Ludolphi, Gedeputeerden wegens defen Staet naw'r Ooft-Vrieilandt, 368. haer In- ftriiftie, ibid. Verhael, 370. Uytfpraeck, Refolutie van defen Staet tegen de Gc- Ichenckcn dcwelckehare Gedeputeerden komen teoncfangen, 369. Over de feparatie van het Stadthouderfchap in Zeelandt gearriveert, 469. iiaerPropöiitie, ibid. Propofitie vande Gede-" ■ putcerden wegéns deffeparatie van het Stadthou- derfchap aende Staten van Vrieflandt, 4.90. Rap-
})ort van de Gedeputeerden dtfes Staets in Vrief- andt, 5iz. MtemorievandeEngelfe en Staetfe Gedeputeerden aen Cafttlrodrigo wegens de Vre- de met Vranckrijck» 768.778. Antwoordt op defelve Memorie , 769.778. Geértrüydenbergh." Vocrilagh der verkóopinge van Geetti-uydenbergh, jri8. Prctcniie vari Hol- landt op de Stàdt Ceertrüydenbergh, s 54. tot y 5 7 Proceduren tuflchen HollaHdt en den Prince van Grange wegens Ceertrüydenbergh, 630.657. Geit. Ophef van het Haerftede-gelt in Holland 91. Gelderiandt is tegen deCaifatie der Militie, 94. Re- folutie van haer Ho. Mog. tegen derfelver defe. ' dueusheytinharebetalinge» ij6. Gelderiandt * defeöueus in harebetalinge,ibid.' Advijsvan Gel- deriandt over de Hooge Militaire Charges iri de |
Veicéhighde Nederlanden, 144. Confiderarie van Gelderiandt op het Commando neflFens de Chef te Velde, 514. Brief van Vrieflandt aen Gelderiandt tot faveur der Prince Van Grange ». 66/.
Generaliteyt» Advijs vande Rekenkamer der Cene- raliteytenaengaende de Reeckcninge vande Önt- fangers der Admiraliteyten, 601. Geneve, CongratulatjevanGcneveaen de'ên Stact over de Vrede met Ëngelandc, 140, Antwoordt van defelve acn defen Staet op feeckeren Brief van genegentheytaefihaergefonden, α:;9. Gent. Lijft van de Schepen tot het deiieyn vanEn- Gelandt onder den L.Admirael van Gent inden Jare 166/. 114. Gefchil tuflchen den Raeds- Heer Bcaumont en den Baron van Genj^ 634. Gefchillen tuflchen den Raesheer Beaumont en den Baron van Gent, <534. Rofolutievan Hollandt oyer eenige OverylTelfe gefchillen wegens Pallant &c. 66 u Brief van defelve en ο ver defelve ghe- fchillcn, ibid. iSefchrift van den Grave van Clarendon gheweiênc Cancelier van Engelandt aenhetHoogherHuys
rat fijn VÏraofwwjrdiiigc, ·γγ.
Gevangehen. Concept Reglement aengaende we- derzijdts Gevangenen tuflchen Engelandt en de- fen Staet, 41. Goederen van Vander Horft werden gegeven aen zyneKinderen, 86. Verkoopinge van eenighc heerlijckeGoederen in Hollandt, 528. Gouverneurs. BriefvandenEngelien Koninghaen den Gouverneur van Suriname tot lierftelh'ngé van'tfelve aen defen Staet, 42a. Memoriaelvan den Engelfen Ambafladeur aen defen Staet wegens deGevangeniffedesGouverneurs van Suriname, 440. Ontflaginge van defelve Gouverneur, 440. Gouvecneurs. Brief van den Raed van Staten aen dcGouverneurs en Commandeurs vande Guar- nifoenenalwaer Hollandtfe Compagnie werdén bevonden, 664.. Proceduren van Hollandt daer tegen, ibid. Notulen van haer Ho· Mog. daer overgehouden, ibid. Grave van Benthem Verandert van Religie, 19 j. Brief voti Ouor.YfTi-I iiien-aengacnde acn haer Ho Mog. 594. Briefvande Grave van Benthem aên defen Staet, 594.· Saecken van den fel ven Gcave, <y»4. Brief vande Gravinne van Benthem aen de- fen Staet, 852. j^ef van defen Staet aen den fel- venGraef, 90if^ntwoordt van den Graèf aeri defen Staet, ibid. Graef vdnCSarendoni Hooft-poiniSl,en vande Öe· fchuldigirige inghebracht tegen den Graef vari Clarendongewelene Cancelier in Engelandt," 74. " Wertgecaiftert» ibid. Vlücht uyt Erigelatidt 76, Gefchrift vin defelve aen het Hooger-Huys in Engelandt tot zy η ontfchuldiginge, 77. Graef van Dhona. Affcheyt vati defelve als Am- bafladeut van Sweden acn defen Staet, gaendenaè Engelandt, 904. Recredentiaeivan de.fen Stact r; aen defelve » 904. Graef vanFlodrpf geilifpendecrr, f ^i, GraefvanOldenburgh. fHf.' a Graef van Ooft-Vrieflandt. , Inaufie vati defelve in het Traöaet van Vrede tot Bròdi tuflchen Engelandt en ,NederIandt,.&c. 51. Ooft-Vrieflcke faecken, 358.
( > |
-ocr page 13-
REGISTER.
VerklaringevandeStenden, Bcfendingevan dfeen Staetdaernatöe, 568. Verhael vande Be- fendingc, 570. Uytfpraeckvan defen Staetjjyy Memorie vande Gravinne van Ooft-Vrieflandc aen defenStaet, 949. Ooft-Vrieflchefakea, 950. 951 951. Teftament vanden Graef van Ooft- Vrieflandt, 951. Gravinne van Steynfort. Brief vanden Biflchop van Munfter aen defen Staet wegens defelve Gravin- ne, 901.
P. de Groot Ambafladeur wegens defen Staet naer Sweden, 92,2. Vertrecktibid. 913.924. Syn Propofitkj ibid. Antwoordt, 926. Groütcn Turck. Audientie vandenNederlandfe RefïdentCoIjers by defelve, 638. Befchryvinge van degedaente.poftuyr en jaren van defelve, 64.6 Befchryifinge van deflelfs Pauillioenen en Tenten, 647. Brief van defelve aen defen Staet, 6jo. Gurantie tot verilerckinghe van de te lluy ten Vrede
tuiTchenEngelandt, &c. 2(5.35.· Giiarnifoenen. Aenwijfingeder Guamifoenen voor deLtftienburghfeTroupen, 522. Brief van den Raed van Staten aende Gouverneurs en Comman- deurs der Guarnirocnen al waer HoUanaifc Com- pagnien werden bevonden, 6(54. Proceduren van Hollandt daer tegen, ibid. Notulen van haer Ho. Mog. daer over gehouden, ibid.
H.
TlJAerftede-gelt. Ophef van het Haerftede-Gelt
ili Holland, 91. Haerfoltc. Briefvan defelve ovcrzyne Befchuldin-
ge, 46x. '
Hage, Ad vijs van Zeelandt ophet Voorftellcn van den Hagetot een handel plaats der Vrede tuflchen Engelandt en Nederlandt, 93. Biflchop van Straesburgh aldaer met een groot gevolgh, 355. Als oock den Biflchop van Mentz, ibid. Keur- Vorft van Brandenb. aldaer, 340. Vertreckt, ibid. Halve Verpondinge. 'Ophef vaneen halve Verpon·
dinge in Hollandt, 91, Hamburgh. SakenvanHamburgh, 46. 51. De
KoninginneChriftinaiBtot HamKiirgk, 1J3. ne-
feive is gerefolvcert nae Sweden te gaen, ibid. Hamburghfe faecken , 351. Ajaiwoordt van Denemarckenaen defelve, ibid. ( Handel-plaetfe. Brief van ha|too. Mog. aenden Engelfen Koningh wegens ^ handel-plaets tot de Vrede, 14. Hanfe-Steden. InclufievoordefelveinAetTraftaet van Vrede tot Breda tuflchen clen Enge|fchen Ko- ningh en haer Ho. Mog, yi Wil niet volgen, 70 Hardenbergh. Cavallèryeopderelve, 519· Reveue op den Hardenbergh van het Staten I.eger "t welk daeropfcheyt, 5^7·''" ' Harmonie Van de Regeeringe in Hollandt , 5-27.
Confideratieop defelve; ■ 528. ■ uj-!;/,· Hartoghvan Brunfwijck. - Inclufie voöi· defelve ïn het Traftaft van Vrede tot Breda tuflchen den Engelfchen Koningh eniiaer Ho. Mog. Ji. Re- folutie van defe®Staet wegens Brunfwijck en Lu- nenburgh, 350. Conferentie met defen Staet, 365 ConventietuflchendefenStaeten defelve w^ens het overnemen der Troepen, 879. Haïtogh van Holfteyn.' Inclufie voor defelve in het Tradaet van Vrede toe Breda tuflthen defen Staet en Engelandt, &c. 51, Formulier vandc felve Inclufie, 70. Brief vande fel ve aen defen Staet wegens zyn huwelijck, 198. Antwoordt van defen Staet op den felven Brief, 198. Hartogh van Jorck. Brief van defelve aen de Staten van Zeelandt tot faveur desPrince van Grange, f>io.6ii. |
FlastoghvanLunenburgh. Lunenburghfe faecken, 345· Afgefanten aen defen Staet, 344. haer Pro- pofitie, ibid. Conferentie, ibid. Rofolutie van defen Staet wegens Brunfwijck en Lunenbyrgh, 35Ό. Conferentie met defen Staet, jöj. Aen- wijfinge der Guamifoenen ^oor de Lunenburgfe Troepen, 5:22. Patenten voor defelve, 523. Con- fideratie van Vrieflandt over deLiinenburghfche Troepen, 525. Dimiflie van defelve Troepen,
Hartogh van Nyborgh. Klachte van defelve aen de- fen Staet, 347. 's Hartogen-Bofch. Defelve Stadt van haer Ho. Mo.
voorgeftelt tot een handel-plaets van Vrede, 14. Harwits. Verhael vande Attacque op het Fort Har-
wits in Engelandt door de Nederlanders, 120. Hauterive. Gouverneur tot Breda, 584, Heerlijcke Goederen. Verkopinge van eeoige heer-
lijcke Goéderen in Hollandt, ^2,8. Hifpapgien, Spaenfe faken, 279. Briefvan Vranck- rijckaen deKoninginnevanSpaignen, 247.285. Den Franfen Koningh treckt na de Spaeniche Ne- derlanden, 251. Gefchrift aen de Koninginne van Spaignen verhandtreyckt door Ambrun, 283 Antwoordt vande SpaenfcheKoninginne op den Briefvan den Franfen Koningh, 287. Toeru- flinge van Spaignen tegen Vranckrijck, 195. Renunciatie van de Franfe Koninginne wegens de Spaenfe Nederlanden, 289. Traftaet van Vrede tuflchen Spaignen en Engelandt, 296 298. Fla- caet van Spaignen tegen de Jnvafie der Franiè in de Spaenfe Nederlanden, 311. Prefentatic van Vranckrijck aen den Spaenien Koningh, 312. De redenen der Spaenfe daer tegen, ibid. Protefl; van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegen den Franfen Koningh, ibid. De Spaenfe Nedeijlan- den tot Regensbergh gerecommandeert, 317. Brief vande Duytfe Vorilen
aen de Koninginne van Spaignen , 317. Voorflagh tot Verwiife- linge van eenige Steden door de Spaenfche ghe- daenaen defen Staet, 326. Concept Traöaec wegens den Oorlogh tuflchen Vranckrijck en Spaignen, 3 85. Brief van defen Staet aen Vranck- rijck wegens de Spaenfe faecken, 392. Articu- len van de Vrede tusfchen Spaignen en Portugael 3P9. Spaenfe faecken, 400. Memorie wegens den Oorlogh tusfchen Vranckrijck en Spaignen aende Nederlandtfche Provintie overgefonden, 450. Requefl:desPrince van Qrangeomme te hebben Brieven van Reprefalien tegen Spaignen 660. Oorlogh tusfchen Vranckrijck en Sf)ai·. gnen , 66^. Voorflagh van Vranckrijck we- gens den Spaenfchen Oorlogh, 685. Verkla- ringhevan Vranckrijck wegens den Spaenfchen Oorlogh en Gesfatie van Wapenen, 696. Pro- i .jedTraaaet tusfchen Vranckrijck en Spaignen, '>703. Brief van den Franfchen Koningh aen Colbert twegens de Vrede met Spaignen, 707
Aen |
-ocr page 14-
R E G· I S τ E R.
AendeFranfe Officieren in de Nederlanden, en aen den Paus 'tfelve, ibid. Brief van Lionne we- gens het vorderen vande Vrede tuffen Spaignen en Vranckrijck, 711. Eriefvan Beuningen aen Bever- ning wegens 't fel ve, 712 Traéèaet van Vrede tuf- fen Spaignen en Vranckriick, 7iS Spatnfe faken, 753· 7^4 Verklaringe van Vranckrijck wegens de Vrede met Spaignen, 7 $ 8 Remarciues op de Proceduren van Vranckrijck wegens defelve Vre- de, 751 Brief van Lionne aen d'Eftrades wegens de Proceduren tuflchen Vranckrijck en Spaignen, 7 <Si Spaenfe en Fran fe faken 77 5 tot 7 84 Nieu- we fwarigheden wegens Spaignen, aengaende de Vrede, 789 Pouvoirvanden Spaenfchen Koning aen Caftelrodrigo over het Vrede-werck met Vranckrijck, 790 Aenmerckingéop het Projtd: van Vrede tuffen Vranckr.en Spaignen ingeftelt by Lionne, 791 TraÖaet van Oppignorantie tuf- fchen defen Staet en Spaignen, 796 Spaenfe faken 800. 8oi.8oi BriefvandcKoninginne aen defen Staet, 804 Brief vande Spaenfe Koninginne aen defen Staet wegens de Vrede tuffchen Vranckrijk een Spaignen, 814 Brief van defen Staet «cc. aen de Spaenfe Koninginne, 821.835 Antw. van de Spaenfe Koninginne aen den Nefiei-laodtfehcu Ambaifadcur wegens de fubfidie, 844. Brief vande SpaenfcheKoninginrip aendcfcn Staet wegensde fubfidie, 845 Tradaec van Vrede tuflchen Spai- gnen en Portugael, 867 Hoefyferfche-fchuld. Burgerfdijck en vander Togt wegens defen Staet Gedeputeert na Mechelen, ter ikke van defelve Schuld, 75Γ6 Sententie desHofs van Mechelen wegens defelve, 885 Hof. Sententie des Hofs van Vrieilandt tegens Dirk van Ruy ven, 24 Reglement voor den Hove van Juilitie in het Mortificeren van het Stadthouder- fchap, 171
Hof van Mollandt. DifFerenten tuflchen Hollandt en Zeelandt wegens hetHof vanjuftitie, 5:37 Advys van den Hoogen Rade wegens defelve dif- ferenten. 5-57 Advys van't Hof van Hollandt we- gens defelve, 540 Inflrudie voor de Gecommit. vande Hoge en Provintjale Raden in Holland, 544 Hollandt. Cojetfchrijftaenden Raedt Knfionaris van Holland wegens de Vrede, 4 Antwoord van den Racdt Penfionaris op 't felve, 5 Advys vande Staten van Holland over'tverfoek van Zutphen, 87 Ophefvandenhondertftenpenningh in Hol- landt, 90 Ophef vande halve Vcrpondïnge in Hollandt, 91. Ophef van het Haerftede-gelt in Holland, ibid. Confent tot de Ordinaris Militie 9^ Refolutie tot de Gedeputeerde opdeNeder- landtfcheScheeps-Vloote, gf Advys van Hol- landt op de Hooge Militaire Charges inde Ver- cenighde Nederlanden, i4i Refolutie van Zee- landt daer over, 144. Refolutie van Holland we- gens het Mortificeren van het itadchoüderfchap 16 8 Edia van Holland wegens het Mortificeren v- van't felve Stadthouderfchap, ibid. Eedttedoen by defelve wegens het Edifi: vande Mortificatie des Stadthouderfchap 169 Brief van Holland aea haer Ho. Mog 170. Brief van Zeeland aen defelve over de proceduren van Holland, 4y7 Fortifica- tie van Naerden en andere Frontieren van Holl. 496 Harmonie van de HoUandtfe Regeerïngc 5x7 Confideratie op de felve, 518 Klachtc van |
Hollandt over de wan-betalinge van dc andere Provintitn, yj7 Verkoopinge van eenigcheerlij- ke goederen in Hollandt, 528 HollandtfcKe pre- tenfïeopdeStadGeertruydenbergh, 554.tot 557 Memorie van aenflagh op Hollandt. 579 Waer- fchouwinghe vandLe Staten van Hollandt wegens den 200.penningh, 562 Staetvan bctalingeghe- daen door Hollandt by Contra Ordonnantie ten Comptoire van den Ontfanger Volbergen, 580 Voorilagh van Holland tot avancement des Prin- ce van Orange, 607 Ty tel vande Graeflijckheyt in Holland gemortificeert, <511 Placaet van Key- fer Karei wegens de Neeringe en Ambachten ten Platten-Lanoen in Holland, 021 Holland betaelt te veel inde Marine, (Jxj Balans tot dien eynde, ibid. Proceduren tuflchen Hollandt en den Prins van Orange weghens Geertruydenbergh, 630 Advijs van Hollandt wegenj de Cafliatie der Mi- litie, <Sj7 Refolutie van Hollandt wegens defelve Caflatie, 651 proceduren tuffen Hollandten den Prince van Otange wegens Geertruydenb. 65 7. Refolutie van Holland aengaende Staten en Anop- ten, 658 Refolutie van Hollandt wegens de O- ver-Yffelfe ghefchillen over Pallant, Src. 66t Briefvan defelve over'tfelve, ibid. Advijs van den Raed van Staten tegens de Separate Casfatie der Militie van Hollandt, 66% Britf van defelve aen de Gouverneurs en Commandeurs vande Guarnifoenen alwaer Hollandtfche Compagnien werden bebonden, 66^ proceduren van Hol- landt daer tegen, ibid. Ncftulen van haer Me· Mog.dien-aengaende, ibid. Holles. Brief van haer Ho. Mog. aen Holles en Co- ventry Engelfe Ambaffadeurs tot Breda, 28 Molfteyn. Inclufie voor defelve in het Tradaet vaa Vrede tot Breda tulTchen defen Staet en Engeland &c. ji Formulier van defelve inclufie, 79 Brief van defelve aen defen Staet wegens f) η Huwelijcfc 198 Antw. van defen Staet op den felven, 1.98 Hondertilen pennïngh. Ophef vandeahondertftcn
Penningh in Hollandt, 90 Hooft-Officieren van de Nederlandtfche Scheeps- Vloote inden jareï 667, 107 Advys vanden Ne- derlandtfen Raedt van Staten raeckende de Gage OcrMlllialicHoufL-Oöicicrcn, lyy jircfenteti van defen Staet aende Hooft- Officieren der Fran- feAuxiliare Troepen, 140 Hooft-üoin£ben vandebefchuldinge ingebracht te-' gen clcn Grave van Clarendon gewefene Cance- lierinEngelandt, 74 Mooge Charges. Advys van Zeelandt op de hooge Militaire Charges inde Vereenighde Nederlanden ΐφι Van Vrieflandt op'tfelve, 141 Van Hol- landt op't ièlve, ibid. Refolutie van Zeelandt daer over, Advys van Gelderlandt op't
felve, ibid Mifnve van Vrieilandt op't felve, 145 Hoogen-Rade in Hollandt. Advys van defelve we- gens dc differenten tuffchen Hollandt en Zeelandt aengaende 't HofF van Juflitie, 5 57 inftruftte voor de Gecommitteerde vanden Moogen èn Pro- vincialen Rade in Hollandt &;c. 544 Requeft vande PrincefTcDouari ere van Orange als Cura- trice vanden jongen Prince aen den Hoogen Rade in Hollandt, 5-55' Vander Horft. De Goederen van defelve werden gegeven aen zyne Kind eren, 80.
ζ ** i ) |
-ocr page 15-
REGISTER.
De Hubert', Raedt penfionSri» nefFcns andere van haer Ho- Mog. Gecommitteert op de Vrede-han- delinge tot Breda, 27. Rapport van Beverningh en de Hubert aen haer Ho.Mog. wegens defelve •Vrede-handelmgh, 51 Huwelijck. Briei-vanHolfteyn aen defenStaet we- gens zynHuwelijck, 168. Antwoord vandefen Staet op den felven Brief,ibid. Brief van de Prince Regent in Portugael aen defen 5taet wegens zyn Huwelijck, 876.
Jefuiten, PlacaettegensdefelveinVriefland, 138 Inclufie Voor den Hartogii van Holfteyn in hetTra- öaet van Vrede tot Breda tuflchen Engelandt en deftn Staet,&c S Voorde HanfeSteden, ibid. Voor Sweden ibid. Voor Hraodenburg ibid. Voor Brunfwijck ibid. Voor Ofnabrugge ibid Voor Ooft-VrieflandtenEmbden ibid. Conterentie van de Plenipotentiarifenopde Vrede handeling tot Breda met de Engelfchen over de ) nclufie van andere Potentaten, 5 5. Formulier vande Inclufie des Harto^hsvan Holft-y» •^^· Trai^aet
van Vrede tor Breda geflooten tuffen den Engel- fen Koninghen haer Ho.Mog. 70 Include voor de Haafe-Steden in het Traflaet van Vrede geflo- ten tüt Breda wil niet volgen ibid. Van Lubeck in het Traftaet van Vrede geflooten tot Breda ibid· Infanterie. Cominiifievoorde L. Generaci van de
Infanterie 447. Inilrnclie Voor de Plenipotentiarif. van dcfen Staet gaende na Breda op de Vredehandeling, zy. Voor de NederlandtfeSchceps-Vloote inden ]are 1667 waer nac fy haer inde Expiditie fai hebben te re- guleren, iiz. Voor Amerongen gaendeinAm- baffade wegens defen 5raet na Denemarcken 184 Vande Gedeputeerde defes Staets gaende naUoft- Vrieflandt 3 (S8 Voor de Gecommitteerde vande Hoge en Provinciale Raden van Holland &c. 544, Inftrument Vande Ratificatie voor de Engelfe Amb. op de Vrede-handelinghtot Breda met haer Ho. Μος.&ς. 66. Vande Vrede geÜooten tot Breda tuflchen Denemarcken en Eng landt, 1S9. Intrede Van den Engelfen Ambailad. j empie inden Hage 437 Van denNederlandtichen Keüdent Co jerbtotConftantinopoIen jr5i Introduöie. Vei hael vande Introduöie des Prince van Grange door de 5taten van Zeelan t,c. 15 Aen- ipraeck van den Prince van Orange aen de Staten van Zeeland naer zyn Introduilic aldaer 618. Difcours op de Introdudil- vande felve,619. Invaile. Placaet vanden Spaenfen Kon'ngh tegen de invafie der Franfe inde «Spaenie Nederlanden,5 j j. ƒ cachimi Nederlandtfen A mbasfadcur in Engeland 4,54. Schrijft aen defen Staet w^egens de Reiblutie tegeii defeffievan de Engelfche Ambasfadeursin denNederlandtfchcnRaedt, 434. Jongftal neffens andere van haer Ho. Mog. gecom- mitteert tot de Deputatie op de Vrede· handeling tot Breda 17. Jorck· Brief van den Hartogh van Jorck aende Sta- ten van Zeeland tot faveur des Prince van Orange 610.6ii.
Judith. AdvijsvandeAmfterdamfcheAdmiraliteyt wegens de Schepen Judith én Adriana, ^iz. |
Juftitie. Differenten tusfchen Hollandtcn Zeelandt wegens het Hof van Jufticie 537.
K.
T^Arel deV. Keyfer. Placcaet vande felVe wegens deNeringctn Ambachten ten Platten Landen inHollandt, &c. 611 Karei de II. Koningh van Engelandt. Articulen van de Vredegefloott^n tot Breda tusfchea haer Ho. Mog. endede felve, 54 Kafteel. AlledePlenipotenriarifen wegens de Vre- de handelingh komen tot Breda op het Kafteel by den anderen. 4z Keyfer. Brief van deièn Staet aen defelve wegens den liisfchopvanMunfter, 549. Memorie vanden Keylerlijcken Minifter Friquet aen delen Staet wegens Aurick, jöi Ambasiade na defelve 5-20 Prins Mauritz van Nasfouw werden 15000. gul- dens toegeleyt van defen Staet voor de onkoften by hem gedaen wegens de AmbasTade na denKey- fer, 554 Briefvan defen Staet aen den Keylêrwe- gens de Wefer 'J oli 900. Extraft van het Projed rraaaci.t>y Sweden overgegeven aenden Keyfer- lijckenEnvoye, 9j4 Kercke. Den Prince van Orange Communiceert voor deeerfte mael inde Gereformeerde Chrifte- lijcke Kercke, 80 Di fcoers vandevericheydent- heyt vande Gcreformecrde Kercke, ibid. Kercken-Raedr. Requeft vanden Kercken-Raed tot Middelburgh aende Gecommitteerde Raden van Zeelandt wegens Labadie, 510 Requeft van den Ktrcken-RaeddtrWal'è Gemeente in Zedandt aen de Staten wegens defelve, 5 jö Keurvorften. Demiffie vanden Franfen Koningh aen de Minifters der Keurvorften Vergadert tüt Keulen, 69O' Keurvorft van Brandenburgh. Inclufie voor defelve in het Traéèaet van Vrede tot Breda tulTchen En- gelandt en Nederlandt, &c· De K^eurvorflin van Brandenburgh in den Hage 540. Haer Devo- tie, ibid. Vertreckt.ibid, Sterft, ibid. Brief des Keur-Vorfts van haer overlyden aen defen 5taet, 546 Haer Lijck-ftarie, 547 Brief van defen Staet aenden Keur-Vorft van Brandenburgh wegens denBiflchopvanMunfter, 54,9 Antwoordt van den Biifchop van Μ unfter aen delelve, 351 Ge- noodighttot de Triple Alliantie, 880 Sententie des Hofs van Mechclen tuflchen defen Staet en Brandenburch wegens de Hotfyferfchc-iSchuldt 8b'(y
Keur-Vorft van Keulen. Accoord tuflchen Keulen en defen Staet wegens de Stadt Rijnberck, 341. 3J7 Boeckhorft afgefant van defelve aen defen Staet 345 SynConfideratie, ibid. SynPropofi- tie, Affcheyt, 555" Manifeft van defelve te- gen de Stadt, 888 Keur· Vorft van Mentz. Brief van defelve aen defen Staet, 35 5"
Kinderen. Placaet van Vrieflandt tegen de Kinderen deweicke inde Univerliteyten en Schooien onder 't gebied van Spaignen werden gefondeni 1 j8 Klachte Vande Plenipotentiarifen di fes Staets toe Breda over het Treynertn derEngelièwegensde Vrtdc- handelingh, 4.6. Vande Admiraliteyt tot
AiTi· |
-ocr page 16-
REGISTER.
Amfterd. 88. Vande AdmiraüteyrtotRoiterd. ibid. Antw. vanhaerHo. Mog. op defelve, 89. Van Zeelandt wegens de faken vanden Ritmeeiler Buath,&c. 89. Van bwedenoverde wanbetalin- ge derNederiantfe Weft-Indife Compagnie, 250. Van Spaignen over het fenden van Contrabanden nacPortugael, 354. Van Nieuburghaendefen Staet, 347. Vanden Spaenfcn Ambaflàd. Gamarra overdefubfidieacn S weden te geven, 41a. Van den Engelfe Ambafladeur Tempie aen defen Staet over den Capitcyn Brakel, 440. Van Hollandt overdewan-betalinge vande andere Provintien , 537, Van de Koopluyden tegens de Franfche Weft-lndifche Compagnie, 611. Kloppen. Placaet tegen defelve in Vrieflandt, 13 S· Koopluyden, Klachten vande felve tegens de Fran-
feWeft-IndifcheCompagnie, 611. Koft-Verlooren. Difcours vanden Autheur over fe-
kerBoeckjegenaemtKoft-Verlooren, Kriftenrijck. Vrede ο ver gantfch Kriftenrijck, 517,
L.
y A badie. Q^eftie wegens defelve, 515. Requeft van den Kercken-Raed tot Middclburgh in Zee- landt aen de Gecommitteerde Raden aldaer we- gens Labadie, 526. Requeft van de Walfe Kercke in ileelandt aen de Staten aldaer wegens defelve, 5^6. Caffatievan Labadie, j 27. Verdere Proce- ' duren tegen defelve, 634. C. Lampadius nefFens Sogler. Lunenburghlche Af- gefanten aen defen Staet, 344. Propolitie, ibid. Conferentie, ibid. Lsndt-militie. VerdeelingederLandt-militie op de scheepen verordent tot het deiTeyn op Engelandt onder den L.Admirael van Gent, 115·. ILaften. Accoord tuflchen Zuyd en Noordc-Holland
overde VerdeelingederLaften, 5:72. Lceuwaerden. Onruft tot Leeuwaerden onder dc Predicanten en Magiftraten, &c. 157 Diicours daer over, ibid. Leger. Aöe van't Franfche Leger, 534. Staten
Leger ontrent Bergen op den Zoom, Luytenant Admirael. Lijft vande [Schepen tot het defleyn op Engelandt onder den L. Admirael van Gentindenjare 16(57. 114. Luytenant Generaci. Commiffie voor den Luyte- nant Generael vande Infanterye, 447. Ligue. Tradaet van een OfFenfive en Dcfenfive
Ligue tuflchen Vranckrijcken Portugael, 264. Lij fte Van de Schepen van Oorlogh ftaende ter dire- ftie vande Admiraliteyt van Vrieflandt, 102. Van de Oorlogh-fchepen ftaende ter dirediévan de Admiraliteyt van Vrieflandt wegens de Pro- , vintievan Stadten Landen, loz. VandeSche- pen tot het defleyn op Engelandt, onder den L. Admirael van Gent inden fare 1667. 114, Van de Prij iën door de Nederlandtfe Kapers genomen in den [are i<>67. i jο. Van de Patenten inden fare «667. 155.148.158. VandePranfcheRe- gimenten die te Velde gingen inden Jare ι66η, . ΐφρ. VanCompagnientePeerdtentcVoet.ende van't beloop haerder befoldinge , 324-. Van den Raed van Staten vande 32. Regimenten te Voet •en 14. te Peerde, y 11. Vande tiamen der Col- loneisvanS. Regimenten gedeftineert om gefon- den te werden naë Bergen öp den Zoomj jtl. Vande 20. Colonels we ckers Regimenten gede- ftineert zyn omgefonden te werden nae Bergen op den Zoom ,511. 6. Regimenten Rüyters gedeftineert nae 't Rendevous van den Harden- bergh, 520. Vande Lunenburghfe Compagnie te Voet, 611. Lionne. Brief vande felve aen den AmbailSdeuf d'Eftrades, 328. Brief vande felve wegens het vordere van de Vrede tuflchen Vranckrijck en Spaignen, 714,. Briefvande felve aen d'Eftrades wegens dc Proceduren tuflchen Vranckrijck en Spaignen, 762. Aenmerckinge op het Projeft vande Vrede tuflchen Vranckrijck en Spaignen, ingefteltbyLionne, 791. . , Londen.Triple Alliantie tot Londen gefloten, 41 tf» Lottharingen. Saken tuflen den Palts-Graefen Lott. |
893.894.. Ü95.896. 897.898. 899.900. Louvoy. BriefvanLouvoyaeriBeunittgeh, 729. Lubeck. InclUfie voor de felve in het Traftaec van Vrede gefloten tot Breda tuflchen Engelandt en Neder andt, 70. Lunenburgh. Lunenburghfe faecken, 343. Afge-
j'anten aen Jcicn Stect, 544. Haer pr0p0fitie,ibid.
conferentie, ibid. Refolutie van defen Staet wegen Brunfwijcken Lunenburg, 350. conferentiemk defen Staet, 365·. Aenwijfinge derGuarnifoeneii voor defelve Troupen, 522. Patenten voorde- felve, 523. confidcratie van Vrieflandt over de- felve, 525-. DemiflSe van defelve 583. Lijft van de Lunenburgh e Compagnie te Voet, <iii. Sa- ken rakende delèlve Troepen , 614. Repartitie vandeverwacht werdendeLunenb. Troepen,88«
M.
νΛ Aeftricht. Defelve Stadt van haer Ho Mog. voorgefteltaenden Engelfchen Koningh toe een Handel-plaets vande Vrede, 14.. Magiftraten. Onruften tot Leeuwaerden onder de Predicanten cn Magiftraten, &c. 157. onrufttet Veere in Zeelandt over het ftcllen vande Magi- ftraet4.72. Publicatie des wegens gedaen. ibid. Majoor Generael vande Artillerie. Commiflle van
defelve, 4.46. Malth'a. Memorie van den Agent Kempingh aen
defen Staet wegens de fake van Maltha, 89 i. Manifeft des Keur-Vorfts van Ketilen teghen de Stadt, 888.
Marchefini. Memorie Vanden SecretarisMarchefini WigensVenetien aen deitn Staet, 6o(S. Wert inde Caftelenie gelogeert, 633. Memorieyandelêlve aen defen Staet wegi nsCandia, 733. MarquisdeCaftelrodrigo. Brief van defelveaenden Franf.nKoningh287. 310. Brief van defelve aen haer Ho. Mog. 304. Brief vande felve aen den Spaenfen Ambafladeur Gamarra, 508. Marquis de la Frette. IncIufie voor defelve in het Traftaet van Vrede tot Breda tuflchen den En- gelfen IConingh en haer Hq. Mog. j i. Maerfchalck. Commiflie voor den Veldt-Maer-
fchalck van't Leger, 445;. Matrofen. Placaet van haer Ho. Mog. tegens de frau- de der felver, 20. Prins Maurits van Naflbuw Vereert met 10000. gulden? voor de laetfte Vtlt-Tocht , 514..
( *· 3 ) Wcr- |
-ocr page 17-
REGISTER.
_ wei den 15οοο. guldens toegeleyt ter facke van de onkoften by hem gedaen wegens de Ambaflade na denKeyfer, 554. Mechelen, Spjitentie des Mofs van Mechelen wegens
de Hoefyferfe Schuld, 886· Mediateurs van de Sweedfe Ambafladeurs en Media- teurs aen den Engelfen Coninck wegen de Neder- landtfe Vrede,· 6. De SweedtfeMediateurs tot Breda weghen de Vredehandelinghtufichen En- gelaridt, Nederlandt, &c. 41. Contra vi fire van de S weedtfe Mediateurs tot Breda aen dePlenipo- tentiarifen van defen Staet, alwacr verfcheyde Pointen werden verhandelt, 41. Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets over de Mediateurs en Franfe Amhafladeurs op de Vrede- handelinghtot Breda, 44. , .■
Meerman wegenshaerHo. in Ambafladenaer Engelant, η%. Boreelnefftnsde felvpjyy. heb- ben Audiëntie, ibid. haerAdvyfenofifouvelles aen haer Ho. Mog. 79, Repatrieertuyt Enge- landt en doet Rapport aen defen Staet, 430. Mello, Memorie van den Portugeefchen Ambafla-
deurMello, aen defen Staet, Memorie van de Sweedtfp Ambaflàdeurs en Me- diateurs aenden Coninck van Engelandt we- . gens de Nederiandtfche Vrede , 69. Van de Sweedtfche Ambafladeurs aen den Engelfen Coninck, 21. v^n Denemarcken aen den Fran- fen Coninck wegens'de pretenfie op defen Staet 200. van Vranckrijck aen defen Staet, 242. RemarcabelMemoriaelvanGamarra, Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet, 316. Advijs van de Vereenighde Provinciën op hetfelve, 319. Memorie van den Biflchop van Straefburgh aen de Wit, 539. van den KeyferlijckenMinifter Friquet aen defen Staet wegen Aurick, 361. Me- moriael van den Engelfen Ambafladeur Tempie aen defen Staet wegen de Gevangenifle des Gou- verneurs van Suriname, 440. wegen den Üor- Jogh tuflchen Vranckrijck en Spangien, aen de Nederlandtfe Provincie overgefonden, 4,50. Me- moriael van de Rewindt hebbersder Nedelandtfe Weft-Indifche Connpagnie aen haer Hoog Mog. 569. van AenflaghopHolJandt, 579. van wegendeCantonsaen naci Ho,Mug. 587. van den Venetiaenfen Secretaris Marchefini aen de- fen Staet, 606. van de Princefle Royael Doua- riere van Orangie aen defen Staet, ίίορ. wegens de Ommelanden aen haer Ho. Mog. 615·. van dePointenbydenNederlandtfen Refident Col- jers aen den Caimakam van Adrianopelen overge- geven, (>47. Antwoordt des FranfenConincks op de Memorie van den Engelièn ende Neder- landtfen Ambafladeur in Vranckrijck, 678. van den Venetiaenfen Secretaris aen defen Staet we- gens Candia, 713. van Vranckrijck om Stem inde VergaderinghederRijcx-Vorftcn te hebben. 740. van de EngeJfe en Staetfe Gedeputeerden aen Cartel Rodrigo wegens de Vrede met Vranck- rijck, 768. 778, Memorie van Trevoren Beu- ningen aen den Franfen Conink wegens de Spaen- fche Vrede, 771. Antwoordt van den ielvcn Coninck op de Memorie, 771. Memorie van den Spaenfen Ambafladeur aen defen Staet we- gens het Trailaet van oppignorantie, 7^9. van de felve weghens de Fianfe pretenfie op Condé.
li··:
■'ίί ίΐΓ
I
•ί! I
lil. |
830. 838., van de felve wegens de Oòft-Indi- ichefaecke, 841. vandenSpaenfchen Ambafla- deur aen defen Staet, 841. 843, 846. van den Spaenfchen Secretaris Richard by abfentie van den Ambafladeur aen defen Staet, Syi. van den Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet, 8 54. van den Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet wegens het Arrefl: der 5· Spaenfche Oorlogh Sche- pen in Zeelandt, 858. 859. van denbpaeij- fchen Ambafladeur aen defen Staet weghenshec gepleegdein de Kercke van den Oudeman, 86r. van den Portugeefchen Ambafladeur aen defen Staet, 8(56. van Amerongen aen den Biflchop 'van Munfl;erw:egensdefen Staet, 884. van den Agent Kempingh aen defen Staet wegens de Mal- thefe faecken, 891. vandenDecnfenMinlfter aen defen Staet, 935. weghensdeSubfidie-pen- ningen, 938. Antwoordt van defen Staet op fe- kere Memorie van den Deenfen Refident, 943. van de Gravinne van Oofl:-Vrieflandt aen dekn Staet. 949.
Mentz. Brief van den Ceurvorft van Mentz aén defen Staet, 355·
Middelburgh. R.equefl:van den Kercken-Raedt tot Mlddclburgh aen de Gecommitteerde Raden in Zeelandt wegensLabadie, y 26.
Militie van de Staten Generaci der VereenigdeNe- den. Nieuwe Militie en der felver quade beta- linge, 8r, ConfentvanHollandt totdeordi- naris Militie, 92. Gelderlandt is tegendecaflTa- tie der Militie, 94. Staet van de onkollen ghe- vallen op de nieuwe Militie. 32?,. Verdelinghe van dé Landt-Militie op de Schepen verordent tothet defleyn op Engeland onder den Luytenanc Admirael van Gent, iif. Wapeninge der fel- ver Militie by occafie van landinge, ibid. Advijs van Zeelandt op de hooge Militaire Charges van- de Vereenighde Nederlanden, 141. VanVries- landt op *t felve, 141. Van Hollandt op 'tfelve, 142. Refolutie van Zeelandt daer over, 144. Advijs van Gelderlandt op't felve, ibid. MiOTive ve van Vrieflandt over't felve, 145. Projed over't felve. 146. Utrechts en Zeelandts Refo- lutie daer over. ibid. Advijs vanden Neder- landtfen Raedt van Staten, raeckende de hooghe Militaire Oflicieren en der fel ver gagie, 159. Staet daer in de Nederiandtfche Provincie fijn aenge- flagen vpcw haer quote inde Militie,. 445. Hoo- ge Militaire Ampten, 445·. . Confideratie van de Prince van Tarante dien aengaende, 44 5. Ele- öie vande Militaire Oflicieren, 445". CommiC. fie voor de felve, 445. Commiflie voor den Veldt-Maerfchalckvan'tLegher, 445» Com- miflie voor den Majoor Generaci van de· Artille- rye, 446. Commiflie voor den LuytenantGe- neraelvandelnfanterye, 447. Commiflie voor den Sergeant Majoor of Waght-meefter Gene- raci, 447. Commiflie van den Commifliaris of Wacht-meefl:er Generaci van de Cavallerye, 448. Provifionele ordre op de Monfl:erÌDge der Mili- tie, 451· Confen t van Uy trecht w egen de aen, te nemen Militie en Oorlog Schepen, 482. Brief' vanStadt en Lande wegens de Militie van defen Staet, 481. Confcnt van Over-Yflel op de aen te nemen Militie, 488. Ordre op den Rangh der Militaire Officieren, 524. Brief van den
Raedt |
-ocr page 18-
Raed van Staten aen haer Ho. Mog. weghens den Ranghder Militaire OfEcieren, 518. Advijs van Martin van Juchen Commandeur tot Wefel wegens't ielve, 548. f50. Caflatie der Militie
' S19· Rediiftie vandefelvej 575·. Satekcn racckende de Militie, 582. Advijs van Stade en Landen over de caflatie der Militie, 585. Pa- tenten voor defelve Militie, 619. Advijs van Hollandt wegens de caflatie der Militie, 657. Re- folutie van Mollandt wegens decaflTatie derfelver Militie, 651. Advijs des Raedts van Staten'te- gens de feparate caflatie der Militie in Holland, ΰ6^.
Minifters. Dimiflie van den Franfchen Köningh aende Mftiflrers vande Keurvorften vergadert tot Keuleij, 690.
Mifnoegen vande Plenipotentiarifen defes Staets o- ver de Mediateursen Franfe Ambafliideurs geko- men zijnde tot Breda wegens dè Vredehandelingh 44·
Molina. Brief van den Grave van Molina over de Subfidie aen 5weden te geven, 413. Brief van den Nederlandtfchen Ambafladeur in Engdandt datrtegen, 423.
Monniken. Placa^t teglien defelve in Vricflaftdt IJ 8.
Monfteringe. Provifioneleordrcopde Monftenn- ge van defes Staets Militie, 451.
Mortificatie. Refolutievan Hollandt wegens het Mortificeren van het Sradthoudcrichap , 168. Edift wegens de Mortificatie van het Stadthou- derfchap, 168. Reglement voor de Hove van Juititie in het Mortificeren van het Stadthouder- fchap, lyz. ValideTytul der Graeflijckheyt inHollandt, 611. Refolutie van Utrecht we- gens de Mortificatie van het Stadthouderfchap 63 2. Eedt te doen ter faecke van de Mortifica- tie van het Stadthoiiderfchap, ö^t.
Mufti. Befchrijvingevandegedaente, poftuyr en jaren van den Mufti ofte opperftePriefterby den Turck, · 647.
N.
"MAerden. Fortificatie van defelve cnandreFron- tieren van HolUndt, 496. Confideratie en Refolutie van Amfterdam daer tegen, ibid. Brief van Amfterdam aen de Gecommitteerde Raden van Hollandt wegens 't felve , ibid. Befendinge naer Amfterdam wegens de Fortifica- tie van Naerden, 497. Oordeel van het walfe Synode tot Naerden over Labadie, &c. 596.
Neringe. Placaet van Keyfer Karei wegens de Ne- ringeen Ambachtc ten Platten-Laoden in Hol- landt, 6ii.
Nevile. SckerEngelfmanbyden Paus van Romen en deflelfs voorval, y 97.
Neutraliteyt, Publicatie van defenStaet wegenede Koopvacrdyfchepend Cr Neutrale, 860.
Nyburgh. KlachtevandenHartogh van Nyburgh aendefenStaet, 347.
Noordt-Hollandt- Accoordt tuflchen Zuydt en Noordthollandtoverdeverdeelinge der laften ,
Notificatie aen haer Ho. Mog. dat de Prince van OrangewertgefteltbuytenVooghdye, 630. j |
O.
QCkerfe. Daniel Ockerfe cn defl'elfs herftellinge
in de Admiraliteyt tot Hoorn, 339, Odijck. Den Heer van Odijck in Zeelandtgeadmir-
teert in de Admiraliteyt, 6y8. Pfiicieren van de Nederlandtfe Scheeps-Vloote in ^^ den Jare 1667. 107. advijs vande Nederlandt- fche Raedt van 5taten raeckcndede Gageder Ho- ge Militaire Officieren, 159, Eleftie vande Militaire OfEcieren van defen 5taet, 445. Com? miflie van defelve, ibid. Ordre op den Rangh der Militaire Officieren , 515·. Brief van den Raedt van Staten aen haer Ho. Mo. wegens den Rangh der Militaire Officieren , ΒποΓ
vandenFranichen Koninghaen zyne Officier,en in de Nederlanden , 707. advys van Martin van Juchen Commandeur tot Wefel over den Rangh der Militaire Officieren, 518. 548. yjo. 5chotfe Officieren, 619, ^
Ommelanden, Ommelandtlche faecken, 8j. 151. 58$. Confenten vande felve, 588.593. Om- mclaiidiicQueftlen, 598, Ommelandtfe faec- ken, 62,5. Memorie wegens delêlve aen Iwcr Ho. Mog. ibid. Ommelandtfe faecken, 035. Ongereetheyt, Zeelandt ongereet om hare Scheeps- Vloote in Zee tebrengen in den Jare 1607. i j i, Onkoften. 5taetie van de onkoften gevallen op de
Nieuwe Militie, jzz. Onruft tot Leeuwaerden wegens de Predicanten cn Magiftraten &c. 137, Difcours daer over, ibid. Ter Veere in Zeeland over het ftellen van dc Magiftraet, 47a. Publicatie des wegen gcdaen 473. Van de felve fi;. InVrit;fland 489. Ontfangers. Advys vande Gefleraliteyts Rekenka- ro.er wegens de Rekeningh van de Ontfangers der Admiraliteyt. 601. Oordeel Van het walfe Synode tot Naerden van^La-
badie &c. 596. Oorlpgh. Confideratie op de deduflie en declaratie van OorloghdesEngelfen Conincx tegen Dene- marcken. 175·. Concept Traftaet wegens den Ooi loph tuffen Vranckrijck en Spanpien, 386. memorie wegens den Oorlogh tuflenVranclin/ck, en Spangie aende Nederlandie Provincie oycrge- fonden. 4.5:0. Confent van Utrecht op de aen te nemen militieen Oorlogh-fchcpen. 481. tuflènVranckrijck en Spangie. 669, Voprflagh van Vranckrijck wegens den Spaenfen Oor logh. 003. Verklaeringe van Vranckrijck wegens den felven Oorlogh en ceflatie van wapenen. 6<j?. Lijft der Oorlogh fchepen ftaende ter diredie van de Admiraliteyt vanVri^flandt wegens defel- ve Provincie. loz. Staet van de toeftant der Schepen van Oorloge, geequippeert werdende uyt de quoten en gedragen Confenten wegens de Provincie van Stad en Lande ter difpofitie Vande hooge Regeringh der Vereenigde Nederlanden onder het Reflort der Admiraliteyt van, Vrief- landt, 18.
Ooftende. Brief vande Ooftendife Commiffie-vaer-
ders. 857. Ooftendife fake. 847. OoftindifeCompangie. Brief van Engeland aen defen 5taet rakende de OoftindifeCompangie. 397. Ooftindife iakcn 401. Opftindife laken 80· 91.
( * * 4 ) Memoriael |
-ocr page 19-
REGISTER.
Mcmoriael van den Spaenfcn AmbaiTadeur aen deferì ftaet wegens de felve Compangie. 335.
Ooll-Vriefland. Inclufie voorden Grave van Ooft- Vriefland in het Traftaet van Vrede tot Breda tufleft Engeland en Nederland, &c. 51. Ooft- Vriefe faken, β fg. Verklaringe van de Stenden 359. Befendinge van defen ftaet daer nae toe, 568. Verhael van de Befendinge. 370. Uyt- fpraeck van defen Staet. 377. Memorie van
. de Graevinne van Ooft-Vriefland aen defen Staet. 949. Ooft-Vriefe faken. 950. 951.951·· Teftament vanden Grave van Ooft-Vrieland 951
Ophef Van den hondertfchen Peninghin Holland 90 Vaneen halveVerpondinge in Hollandt 91. Vanhet Hgertftede-geltinHollandt, ibid.
Oppignorantie. Traftaet van Oppignorantie tuilen defen Staet en Spangie, 79^.
Oratie tot gheluck-wenfchinghaen denPrince van Orangie na fijn Introdudie in Zeelaudt, 615. Van den Coninck van Poolen wegens't afleggen vanfijnKroon, 718.
Ordinaer Militie. Confent van de Staten van Hol- landt tot de Ordinaris Militie, 91.
Ordre, op de Μοηβεππ^^κ» ìIpi· Militie van defen Staet, 451. Tor het Werven van de iiooo. Mannen, enEquipagievande48.0orlogh Sche- pen, 514. TotdenVeldt-Toght in den Jaere 1668. 5ZX. Op den Rangh van de Militaire OfBcieren. yij.
Ofnabrugge. jooo. Mannen en 1400. Paerden o- vergenoomen van den Biffchop van Ofnabrug- ge, 510. .
Oudeman. Schelmftuckgepleeghtin de Kerckevan den Oudeman aen den Predicant én andere, 855. 860. 8<ii.
Over Yflel defeducus in fijne betalinge, Re- folutie van haer Ho. Mog. teghen de defeftueuf heyt van harebetalinghe, 136. Refolutievan Over-YiTel, raeckendede feparatie van hetStadt- houderlchap, 169. Confent van de felve op de aen te nemen Militie, 488. Op den Staet van Oorlogh, 551. Brief van Over-Yffel aen haer ijo Mog. wegens den Grave van Benthem, ver- anderende van Religie, 594. Queftie aldaer, 530. 554. Over - YfTeire raeclteti, j^x.
<554. 660. Rafolutievan Hollandt weghen de Over-Ylfelfe Gefchillen met Pallant, &c. 661. Brief van de felve, en over defelve Gefchillen. ibid.
Overkomingetuiïehen Vranckrijck en defen Staet aengacnde de conjundlie der 5cheeps-Vloote te- gen Engelandt, HO.
P.
ρ Allant. Refolutie van Hollandt over eenighe O-
^ ver-Yflelfe Gefchillen van Pallant, &c. <ï<Si. Brief vat\ defelve, en over de felve Gefchillen, ibid.
Palfgrave, 5aecken tuffchen den Palfgrave en Lot- tharingen, 8p}. 894. 89J. 896. 897. 898. 899. 900.
Papilten. Placcaet teghen dePapiften in Vricflandt, 156.
Parlement van Engeland. Vergaderinge van »t fel- ve, 73. |
Pafporien van haer Mo. Mog. voor dc Afgefantca uyt Engelandt, 15. Antwoordt des Èngellèn Konincics aen defen Staet, over het fenden van de Pafporten voorde A fgefanten, 27. Formulier van de Pafporten volgens het Tradaet de Marine tulTchen Engelandt en deien Staet, 48 j.
Patenten. Lyfte van de Patenten in den Jare 1667. 133. 148. 158. Voorde LunenburghfeTrou- pen, JIJ. Voor de Militie van defen Staet, 619·
Pauillioenen. Befchry vinge van de Tenten en Pauil- lioenen van den Grooten Ί urck, 647.
Paus van Roomen. Nevile Engclfman by den Paus van Roomen, en deiTelfs voorval, 597. Brief van den Franfen Koninck aen den Htus van Roo- men, 707, Brief van den Paus aen den Poolfen Koninek , weghens het afleggen van fijn Kroon, 919·
Penningh. Ophef van den hondenften Penningh ia Hollandt, 90.
Petitie van den Raedt van Staten der Vereenighde Nederlanden inden Jare 1667. 81. Advy s daer over, 84. Van den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. inden Jare 1667 454.
Plaicect van haer Ho. Mog. teghen dc fraude der Matrofen, 15. Tegens de Papiften in Vrieflant, 158. Van den Spaenfchen Koninck teghen dc Invafie van Vranckrijck in de Spaenfe Nederlan- den, 511. Van Keyfer Kare wegen de Nerin- gen en Ambachten ten platten Lande in Holland, 621.
Platten Lande. Placcaet van Keyfer Karei wegen de Neringben en Ambachten ten platten Lande in Hollandt, 6zi,
Plenipotentiarifen. Inftruélie voor de Plenipoten-i tiarifen van defen Staet wegen de Vredehandeling tot Brede, 19. De Plenipotentiarifen van Dene- marcken tot Breda, 34. Engelfe Plenipotentia- rifen tot Breda, 35, Rangh van de Plenipoten- tiarifen gekoomen zijnde tot Breda op deVrede- handelingh, 35. Contra vifite van de Sweedtfe Mediateurs tot Breda aen de Plenipotentiarifen van defen Staet, alwaer verfcheyde Pointen wer- den verhandelt, 41. Allede MiniftersenPle- nlpotcTiiiarilcn wegens de Vredehandelingh tot Breda koomen op het Caileel by den anderen, 42, Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets over de Mediateurs en Franfe Ambaifadeurs ghe- koomen zijnde tot Breda op de Vredehandelingh. 44. De Plenipotentiarifen van defen Staet tot Breda, zijn in Conferentie met Courtin wegende Vredehandelingh, 44. Klaghte van de Plenipo- tentiarifen defes Staets tot Breda over het treyne- render Engellewegens de Vredehandelingh, 41?. Conferentie van Dhona en Flemmingh met dc Plenipotentiarifen"^ van defen Staet tot Breda we- gens de Vredehandelingh, 47. " Derde Confe- rentievan alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het Caileel tot Breda wegens de Vredehan- delingh tuflchen Engelandt en Nederlant, &c. jl. Conferentievande Plenipotentiarifen op de Vredehandelingh tot Breda met de Engelfen over de Inclufie van andere Potentaten, 53.
Poolen. Oratie van den Koninck van Poolen wegens 't afleggen van fijn Kroon, 918. Brief van den Paus aen de felve weghens het afleggen van fijn Croon, 929. · Por- |
-ocr page 20-
REGISTER.
Portugael. Verlòeck van S weden aen defen Scaet, ommc 5. Kroon Schepen te laten^afleren over Engelandc naPortugael, 205. Rewlutie van de- fen .Staet aen Ulloa, ì\4iniftcrvaDPortugaeI>2,54. TratSaet van een OfFenfive en defenfivc Ligue tuiTchen Vranckrijck en PortugaeI> 2(54. Portu- geefe iaecken, zjó·. 2,77. 278. Klachte van den Spaenfen Ambafladeur over het fenden van Contrebandc na Portugael, 354. Artijckelen van Vrede ruCTchen Spangie en Portugael, 399· Brief van den Prince R egent in Portugael aen de- fen Staet wegens fijn Huwelijck, 6y6, Portu- gefefaecken, 865. \i66. TraÌlaet van Vrede tuiTchen Spangie en Portugael, 867. Portugefe faecken, 872, 873. 874· ,
Pouvoirvan den Spaenlèn Konhick aen CaftelRo- drigo, over het Vrede^werck met Vranckrijck. 790.
Predicanten. Bewijs dat het een Predicant met fijn huyfvrouw niet moge)ijck is op 500. guld. 's jaers televen, 335. Onruft tot Leeuwaerden ondèr de Predicanten en Magiftraten, &c. 137. Dif cours daer over ibid.
Premien van haerHo. Mog. gheftelt op hetruyne- ren der Branders, 26.
Premier Noble. Den Prince van Orangie werdt pre- mier Noble in Zeelandt, 607.
Prefentatie van Vranckrijck aen den Spaenfen Ko- ning, 312. de Redenfn van Spangiedaer tegen, ibid. Prefentatie van Vranckrijck aen defen Staet, 327. . Van Bailfy wegens Schimmelpen- ningh, <559. ^ ^ .
Prefenten van defen Staet aen de Hooft Officieren derFranfeAuxiliaireTroupen, 240.
Pretenfie. Aiieraeckendede pretenfie des Deenlèn Konincks op de Eylanden Orcades en Hitlandt, 195. Memorie van Denemarcken aen den Fran- fenKoninckweghens de pretenfie op defen Staet, roo. Brief van Vranckrijck aen defen Staet we- gens fijn pretenfie op Brabandt, 147. Hollandts pretenfie op de Stad Geertruydenberge, 554.555 5'5<ï. 557. Van Vranckrijck op Condé, 734. Staet van de pretenfie defes Staets op Denemarc- ken, 945-.
Pryfen. Lyfte vande Pryfen luJeu Eiigdfcu Oorlog door de Nederlandfe Kapers genomen inden Jare 1657. 130.
Princeite van Orangie. Louyfe van Orangie, Huyf- vrouwe van Ccur-Brandenburg in den Hage, 346. Haer devotie ibid. Vertreckt, ibid. Sterft ibid. HaerLijck ftatie, 347.
PrincefleDouariere van Orangie. Requeftvan de- felveals Curatrice van den jongen Prince van O- rangie aen den Hogen Rade, 555. Brief van de felve aen de Staten van Zeelandt, 6 lo.,
Princeffe Royael. Memorie van de felve aen defen Staet, 609. Brief van de felve aen de Staten van Zeelandt, 609.
Prince. Brief van den Prince Regent in Portugael aen defên Staet wegens fijn Huwelijck, 876.
Prins Maurits van Naifouw werdt vereert met 10000 guldens voor de laetfte Veldt«Togt, J24. Werden tocgeleyt 2500®guldens voorde onko- ften by hem ghedaen wegen d^ Ambaflade na den Kcyfer, 5 54. |
Prince van Orangie, Communict'ert voor de ecrfte- mael inde Gereformeerde Chriftelijcke Kercke, 80. Geeft een magnifijcq Balct, 469. Werdt premier Noble in Zeelandt, i;o7. _ Voorflagh van Holland tot deifelfsavancement, 607. Voor- flagh van Zeelandt weghen't avancement van de- felve, 607. Brief van den Engelfen Coninck aen de Staten van Zeelandt tot faveur vandtftlve 610. Brief van d en tiertogh van [orck aen de- felveStatentotdieneynde, <Sio. (in. Verhael van deifelfslntrcduöie in Zeelandt, 615. Aen- fpraeck van defelve aen de Staten van Zeelandt naerfijnlntroduflie aldaer, 618. Difcoursop deIntroduiSie des felve Prince in Zeelandt, 619. Defelve komt weder in den Hage, 6xi. Proce- duren tuiTchen de felve en de Staten van Hollande wegens Geertruydenbergjójo. Wertgeilek buy- tenvoogdye, 630. Notificatie vande felve aen haer Ho. Mog. 630. Procedueren tuflen Hollant endefelve, weghens Geertruydenberghe, 657. Requeft van defelve aen defen Staet ommc te heb- ben Brieven van Reprdalien tegen Spangien, 660. Brief van Vrieflandt aen Gelderlandt tot faveur' van den felven Prince, 66γ. Van Stadt eu Lan- den aergaende 't felve, ibid,
Prmcevan Tarante. Confidcratìe van defelve over de hooge Militaire A mpten in Ncderlandt, 44 < : defelve, 584.
Prince van Tofcane komt in den Hage, 444.
Procedueren tuiTchen Hollandt en de Prince van Orangie wegens Geertruydenberge,&c. 6 30,057. Tegen Labadie in Zeelandt, 634. Reniarque$ op de Proceduren van Vrankrijck wegen JeVrede met Spangien, 761.
Procuratie voor de HxtraordinariiTe AmbalTadeurs vanEngelandtop de Vredehandelingh tot Breda met haer Ho. Mog. &c. 64, Voor de Plenipo- tentiarifen van defen Staet weghens de Vredehan- delingh met cjen Engclfen Koninck, Ö5. Voor de Ambaifadeurs van Denemarcken tot de Vrede met Engeland tot Breda geflooten, tyy. Voorde AmbalTadeurs van Engelandt tot het felve, '195.
Projefl: over de hooghe Militaire Charges inde Ver- eenighde Nederlanden, 14(5. Van Swedenaea defeaStaet, ap6. TraftaettuiTchen Vranckrijck en Spangien, 7nj. Acnmerckinge ophet Pro- jeövan Vrede tuiTchen Vranckrijck en Spangien ingcfleltbyLionne, 791. Extrail van het Pro. jeö: Traftaet by S weden overgegeven aen den En- voyevaodenKeyfer, 934.
Propofitie van de Gecommitteerden na Vrieflant, eit Stadt en Landen, 98. VandenSweedtfen Am- baiTadeur Dhona aen haer Ho. Mog, 204. Van den Portugefen Ambafladeur Don Francifco de Melo aen defen Staet, 253. Propofitie ghedaen totCeulen, 269. Van de Lunenburghfe Af· geiàntep aen defen Staet, 344. Van den Engel- fcn AmbafTadeur Tempie aen defen Staet, 437. 4,41. Van de Gedeputeerden defes Staets in Vrief- landt , weghens het fepareren van het Stadthou* derfchap, 490. Van den Nederlandtfen Am- baiTadeurdeGrootinSweden, 924.
Proteft van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegen den Franfen Koninck, 312. Van de Nederlantfe Weftindifche Compagnie aen de Engelfe, 398. Van defen Staet teghens de Memorie van den Deenfchen Refident, 959. Antwoordt van
Dc- |
-ocr page 21-
Xè
REGISTER.
Dcnemarcken op 'tfelve Proteft, 940.
Provintie. Staet daer mede de Vereenighde Neder- kndtfche Provinciën zijn aengeflagen voor haere quote inde Militie, 445. Memorie weghens den Oorlogh tuflchen Vranckrijck en Spangien aendeNederlandtfchc Provinciën overgefonden,
450. Klachte van Hollandt over de wanbetalin- gevaiideandereProvincie, 537.
Publicatie van de Vrede geilooten tot Breda tuflchen EngelandtenNederlandt, 53. 54. Formulier van de publicatie der Vrede tuflchen Engelandt en Denemarcken geflooten tot Breda, 196. Van het Conclufum ghevallen in het Vorften Collegie tot Regenfburgh, 267. Ter faecke van de on- ruftter VereinZeelandt ontilaende over het ftel- len van de Magiftract, 475. Van defen Staet weghens de Koopvaerdy - Schepen der,Neutrale, 860.
CL
QUeftien wegensLabadie, 5x5· 5i(S. InOver- Yffel, 530, 554,. In de Ommelanden,
59S.
Quote. Staet daer mede de Nederlandtfche Provin- ciën zijn aengeflagen voor hare Quote in de Mi- litie, 445.
R.
RAedt-Penfionaris van Hollandt. Brief van Cojet aen den Raedt Penfionaris van Hollandt we- gens de Vrede, 4· Antwoordt van den Raedt- Fenfionaris op den felven Brief, 5. Brief van den Swee'dfenAmbafladeur Cojet aen den Raedt- Penfionaris van Hollandt, 7. 8. Brief van den felven aen Cojet wegens de iVililandt van Wape- nen tuflchen Engelandt, &c. 19. Eedttedoen by de felve wegens het Edift van de mortificatie des Stadhouderfchaps, 169. Ί raftement en be- loninghe van den Raedt - Penfionaris de Wit.
581.
Raedt van Mechelen. Sententie van den felven Raed
weghens de Hoefy ferfche Scl-iulJi lufltlicu Jcfca Staet en Brandenburgh, 886.
Raedt van Staten der Vereenighde Nederlan- den. Petitie van de felve inden Jare 1667. 81. Advijs daer over , 84. Stadt en Landen daer teghen , ibid. Advijs van de felve raec- kende de hoge Militaire OiBcieren, 159. Rede- nen waeromdeEngelfe Ambafladeurs geen Seflie meer en hebben in den Raedtghelijckfy plegen, 431. Refolutie van defèn Staet dien aengaende,
451. Brief van Buckingam dien aengaende aen delen Staet, 434. Petitie van den Ne- derlandtfen Raedt van Staten aen haer Hoogh Mogende, 454. Advijs van de felve over het Werven van 11000. Mannen. 474. Lijft van de felve van 32,. Regimenten te Voet en 14 te Paer- de, 511. Briefvandefelve aenhaerHo.Mog, wegens den Rangh der Militaire OflScieren, 528. A d vij s van defel ve aenhaerHo.Mog. 547. Te- gen de feparate Caifatie van Hollandt, 661' Brief van de felve aen de Gouverneurs en Comman- deurs vande Guarnifoenen alwaer eenighe Hol- | landtfe Compagnien werden bevonden, 664.. Proceduer^van Hollandt daer tegen, ibid, No- tulen van "er Ho. Mog. dien aengaende, ibid. |
Ragoufa: Befchry vinghe van de deftrudie der fel ver Plaetfe door een Aerd-bevinge, 105.
Rangh van de Plenipotentiarifen gekomen zijnde toe Bredaop deVredehandelingh, 35. Ördre op den Rangh der Militaire Officijeren, jiy. Brief van den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. we- gens 't felve, 528. Advysvan Martin van Ju- chen Commandeur tot Weiêl over't felve, 548. 550.
Rapport van Beverningh en de Hubert Raedt Pen- fionaris van Zeelandt wegens de Vredehande];ngh tot Breda, 51. Refolutie op't felve Rapport, ibid, Van de Wit Gedeputeert zijnde op de Nederlandtfche Scheeps-Vloote in denjare ι66γ. 132. jWegensdeReeckeninge van den Ontfan- gerDoublethaenhaer Ho.Mog. 161. Vande Gedeputeerden van defen Staet wegens de Sweed- fe faecken, 217. Van den A mbafladeur Meer- man koomende uyt Engelandt, 430. Van de Gedeputeerden defes Staets na Vrieflandt, y 12.
Ratificatie, neffens andere Aden uyt-ghewiiTelt op de Vicdchondclingh tot Breda tuflchen Engeland en Nederlandt, 5 5. Inftrument van de Ratifica- tie voor de Extraordinarife Engelfe Ambafla- deurs op de Vredéhandelingh tot Breda met haer Ho.Mog, 66. Inftrument van de Ratificatie voor de Nederlandtfe Ambafladeurs op de Vrede- handelingh tot Breda met den Engelfen C oninck, 67, Van Denemarcken op de Vrede met Enge- landt, 189· Van Vrieflandt op het Traéèaet van Alliantie met Engelandt. 509.
Rébeilen. Ade van Declaratie aengaendt de Rebel- len uyt Engelandt geweken, 49.
Recommandatie. De Spaenfe Nederlanden tot Re- genfburgh gerecommandeert, 317.
Recredentiael van defen Staet aen den Grave van Dhona Ambaifadeur weghens Swedenaen defen Staet gaende naer Engelandt, 904.
Reduólie van de Nederlandtfe Militie,
Reede. Antwoordt van de Spaenfe Coninginne aen d efcl ve wegen de Subfidie, 844.
Rcfonnadc. Den Piiuce van Orangie Communi- ceert voor de eerftemael in de Gereformeerde ChriftelijckeKercke, 80. Difcours van de vcr- fcheydentheydt vande Gereformeerde Religie, ibid.
Regenfburgh. Couclufie ghevallen in het Vorften Collegie tot Regenfburgh, 267. De iSpaenfche Nederlanden aldaer gerecommandeert, 317.
Regeringe. Harmonye van de Hollandtfe Regeria- ge, 517. Confideratieopdefelve, 528.
Regimenten. Lyfte van de Nederlandtfen Raedt van Staten van 3 2. Regimenten te Voet cn 14. te Paerde, 511.
Reglement. Concept Reglement aengaende weder- zijdts Gevangenen tuflchen Engelandt en defen Staet, 41. Reglement voor den Hove van fu- ftitie in het mortificeren van het 5tadthouder- fchap, 17*. Totde Ambaflade nadenKeyicr, yxi. Aengaende de Ambaflade weghens defen Staet na den Keyfer, 877·
Reyfe van dsn Refident Coljers na Copftantinopelen wegens defen Staet, Si<S·
Re- |
-ocr page 22-
π E G I S Τ· E R
ReeCkenkamervafideGéneraliteyt· Advijs van de felve wegens de ReeckeningheyandeOntfangers der Admiraliteyten, 6oi. Reeekenkamervan Hollandt. Waerichouwingevan defelve teghen den Prince van Orangien ende def- felfs Hrocedueren wcghens Geertruydenberghe, 555. Contra waerfcnouwinghe vanden Prince, 55^.
Reeckeninghe van den Ontfangher Doubleth, ï6i.
Relaes ofte generale Beichryvinge der deftruflie van
Ragoufa, 103. Religie. Grave van Benthem veraaderi van Religie, 593· * Brief van Over-Yll'el dien aengaende aen haer Ho. Mog, 594, Remarques van de. Nederiandtfche Weft-Indifche Compagnie op feecker Concept, i yo. Van den Spaenlchen Ambafladeur wegens de pretenfie van Vranckrijck, 288. Op de Proceduercn yan Vranckri)ck, weghens de Vrede met Spangie, 7<si.
Remonflrantie van de dolerende Heeren aen de Sta- ten van Vrieflandt, 486. Rendevous tot Zutphen en Bergen op den Zoom,
519· '
Renunciatie van de Franfche Coninginne, dochter van Hifpangien , van dc Spaenfche Nederlan- den, aic. 289. Repartitie van de verwaght werdende Lunenburghfe
Troupen, 881. Reprefalicn. Requefl; des Prinec van Orangie aen defen Staet, omme te hebben Brieven van Repre- falièn t gen Spangie, 660. Requefl: van den Kercken-Raédt tot MiddelhvJi^h aen de Gecommitteerde Reden van Zeelandt we- gens Labadie, 5a6. Van de Walfe Kercke in Zeelandt aen de S( aten wegen defelve, J26. ^ Van de Princelfe Douariere van Orangicaen den Hoo- gen Ràde als Curatrice van den jongen Prince van Orangie, 5-5 y. Van de Nederiandtfche Weft- Indifche Compagnie aen haer Ho. Mog. weghens de Prolongatie van haer OÖroy, 652. Refolu- tie van defen S'aet daer op, 65-5.. desPrincevan Orangie aen deièrt Staet omme te hebben Brieven van Reprefalien tegen Spangie, 660. Refident van denKeyfer Krampright alhier, 357. Refident van Denemarcken. Extraft van een Brief van den Deenfen Refident in V ranckrijck aen den- Agent van defen Staet mede aldaer 75°' Memo- rievan defelve aen defen Staet, 93 5·, 9 3 Pro- teft van defen Staet tegen de Memorie by de felve overgegeven, 939. Refident van Nederlandt. Reyfe van den Refident ColjersnaConftantinopelen wegens defen St|et, 5-35. Sijnarrivementaldaef, ibid. Sijn Intre- de, 55X. Sijn Audiëntieby ^n Gi^ooteri Heer, 658. Poinicn by de felve Reiìdeht aen den GaimakamvanAdrianopplenoyergegeyén, 647.
R efident van Sweden. Briefvap I lo. Mog. gen itppelboom Refident van Swecjent, 15. Verfpéck vanden Sweedtfen Refident ^en dèfpn Staet ojn- ■mfi ^.iKroon Schepen telatep;palieren oy^'jÉn- ^l^ndtnaPorlugael, 20J. Brief yan den fen Refident Appelbqoni in Hollanflt, Me- . itiorië van den Sweedtfen Refident aen defenSuet * ; wegens de Commercie, 933. < |
Refolutie op het Rapport van Beverhltigh eöde Hüi bert weghens de Vredehandelingh tot Breda, 5 r. Van Ho landt weghens de Gedeputeerden op dê NederlandtfeScheeps-VIoote, 95. Vandefen Staet weghens het ghcdacn Exploit op Chattam door de Nederiandtfche Schepen, 119. Van haer Ho. Mog. over de defc^qeufheydt van Gelder- landt en Over-ΥΑΙϊΙ in hare betalinge, i j 6. Van Zeelandt over de Hooge Militaire Charges in de Vereenighde Nederlanden, 144. 145. Vat» Uytreght, 14e. Van Zeelandt aengaende iiet Stadthouderfchap, 167. Van Hollandt op het mortificeren van net Stadhouderfchap, i68. Van haer Hopgh Mog. aeq tflloa Minifter vanPor- tugael, 254. Van haer Ho. Mog. op het Memo, riael van den Spaenfchen Ambafladeur van den 13. September, 1667. 319. Van defen Staet wegens Hrunfwijck en Luncnburgh, jyo. Van defen Staet tegens de Giften en Vereeringen de- welcke de Ambafladeurs, &c. Van delen Staec koomen t'ontfanghen van de vreemde Potenta- ten, &c. 169, Van defen Staet weghens Bevcr- ningh, 577. Van defen Staet weghens de Sefliie vande Engclfwlic AnibalTadeurs indcn Raedt der Vereenighde Nederlanden, 432, Veroorfaeckt groote alteratie in Engelandt, 433. Brief van Buckingam daer over aen defen Staet, 434. Van Arafterdam teghen de FortificHhe van Naerden, 49^. Van haer Ho, Mog. op de gcconiènteerde 12000. Λίαηηεη en 48. Oorlogh Schepen, 509. Van Zeelandt weghens het avancemcnt van den Prince van Orangie, 607. Van Uytrecht we- gens de mortificatie van het Stadthouderfchap, 63 z. Viin de Staten yàn Zeelandt wegens Laba- die, 634. Van Hollandt wegens de CaflTatie der Militie, »651. \%n deft n. Staet opde R equeften van deNederlandfche Weft-Indifche Compagnie ora Prolongatie van haer Oiiroy, 655. Bc ight totvoldoenitige van taef Ho. Mog. Refolutie van den 6. December 1668. 657. Van Hollandt aengaende de Staten en A mepten, 658· Aengaen- de de Over-Yflclfe ghefchillen met Pall5nt,&c. 66i.
Rcveue op den Hardenbergh van het I.egherdefeS
Staets 't welchc daci op fcheyde, 527. Rhijnberck. Accoordt tuflchen deftn Staet en Keu- len wegens Rij nberck, 341. Rijcx-Vorften. Memorie van den Franfen Koninck omme te mogen hebben^ Stemme inde Vergade- ringh der Rijcx-Vorftén i^ 740.' Brief van de feivetothetfelve, 740, , Ripperda van Büyrie mpf'Sterckenburgh tot Breda
op de VredehandeUngh,&c. Ripperda'Van Büyrfe, Bevèrningh, Raedt-Penfio- de Huybert, jfonckftal, Schrieck én Sterckehburg van wegens haer Ho. Mog. Gecommitteert tot de Deputatie óp de Vi-edéhandelingh' tot Bre- da, 27· ' c ti..
Roomen. Nevile Engelfmanijy den Paus van Roo- Ì men en deifelfi'voorval, f97'''' Brief van dea Paus àpiì^en Ìf>OTÌfen Kòninck wegens het afleg-. gen vaii i^ii'IirBon, 929. ||uynep.' BtìèÌvah Rüynen Droflert van Drentsen V''aen-haéiiHöjrMqg. ' ' '
L. Admirael de'Ruyter korot"uyt de Noord-Zee binnen met fijn onderhebbende Schepen. 149.
P. |
-ocr page 23-
R E ■ G I S τ E R;
s.
eeps Vloote. Overkominge tliflchenVrantk- rijck en Nederlandt weghcns dc Conjunilie der Scheeps-Vloote om regens iingelindt te ghe- bruyckenj tio, Schceps Vloote van Engelandt. Dlrpuyt over het contra-faluercn by conjunélie van de Ncdcrlartdfe ertEngelfe^cheeps .Vloote, 417. Scheeps-Vloote der Vereenighde Nederlanden. Re- folutie van Hollandt wegens de Gedepureerden epde NederlandtfeScheeps Vloote, y 5. Hooft- Officicren van defelve in den Jarc 1667. 107. VlootinZce, 109. haerEmploy," ibid. Ver- dcelingevanderelvein 5. Efquadrons in den Jare 1667. iio. iij· Zeelandt ongereet om haere Scheeps-Vloote in Zee te brengen, 111. Gene- rale InftruÖic waer lia defelve Vloöte haer fai hebben te regukrert inde expeditie, 111. Di- fpuyt over het contra-faliierenby conjunólievan de Nederlandtfe Sch eps-Vloöte, 417. SchimfncJpenningh, Prcfentatie van Bailfy weghens
defelve, 659, Schip. Lijfted^Oorlogh-Schepcnftaende terdire- itievan de ^miraliteyt van Vrieflandt weghens defelve Provincie, loz. Lyfte van dc Öorlog- Scheepen ftaendeter direöic vande Admiraliteyt van Vrieflandt wegens de Provincie van Stadt en Landen, loi. 'Lyfte Van de Schepen tót het deflcyn op Engelandt onder den Luytènant Ad- mirael van Gent in den Jare 1Ö67. 114. Verde lingcderLandt-Militieop defelVc Schepen, 115. Verfoeck van den Swreedfen Réfìdent aen-defcn Sta^t omme 5. Kroon-fchepen te laten paflèrcn bverEngelandt na Portugael, 105. Confentvan Utreght op de aen te nemen Militie en Oorlogh- Schepen, 481- _Confent van Vrieflandt in de laooo. Mannen eh 48.0orlogh-Schepen, yo8. Advijsvan de Amfterdamfe Admiraliteyt aen haer Ho, Mog. wegens de Schepen Judith en Adriana, 551. Arrell van 3.SpaenléOörloghfchepen in Zeelandt, 857. 858. 059. Publicatie vandefcn Sraet weghens de Koopvaerdy-fchepen der Neu- tralen, 8(io. ! Sclioole. Placcaet van Vrieilandt tegen dcgecnede- .welcke hare Kinderen fenden in dePaepfe Schoo- ien, 158. ^ Schotlandt. 5chotfe Officieren, 629., Schrieck neffens andere van hare Ho. Mog, Gecom- mitteert tot de Deputatieop de Vredchandelingh tot Breda, 17. Secretaris Buich haelt de Gedeputeerde van haer Ho. Mog. in het Provincie-hiiys, lòo. Memorie van den Venetiaenfen Secretaris κη defen Staet, 606. 713. ^ . τ Sententietegen Dirck van Ruyven» 14. des Hofs van Mechelen wegens deMoefyferfe Schuld tuf- fchendefenStaet enBrandenburgh, 886, Sergeant Majoor. CommifTie voor defelve, 44»· Seifie. Redenen waeromde Engelfc Ambafladeurs , geen Seffie meer,en hebben in den Raedt, ghelijck j iy voor defenpleg^nk 451. Refolutie vand«fen '-Stae't wegens dc ftlv· Seifie, 451.
D. Vàn Ruyven. Sententie des Hofs vati Vrieflandt legen Dirck van Ruyven, 24. |
Sieckte. VefhàeWàiide(ìbcktèeh'rÌlervenderGrà.i
vevan Dhona, 4.i5>.' J.F. 5ohler neffens C. Lampadus Lunenbürgfe Af- gefanten aen defen Stact, 34.4. Propofitie, ibidi Conferentie, ibid. Spaenfche Nederlanden. Den Franfchen Kqninck treckt na defelve, z$i. Renuntiatie van dc Franfe Koninginne wegens de Spaenfche Neder- landen, 289. TöcruftingevandenSpaenfchcrt Koninckteghetts de Franfe, 295. Placcaet van Spangietegens'delnvaiitder Franfe in deSpaenfe Nederlanden, 311. Protefl van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegen denFranfen Cnninckj 512". «deSpaenfe Nederlanden tot Regenfburgl» gerecommandeert, 517. Stadt. VoorflaghtotverwilTelingh vanccnige ftedert door Spangie gedaen aen defen Staet, 326. De ftadt Bridges Kowne inde Barbados verbrandt, 415·. Beichry vinghe van de ftadt Adrionopelen cn hare fituatie, 640. Stadt en Lande zijn tegens het Advijsvan den Raedt ·■ van Staten der Vereenighde Nederlanden, 84. Wit, Vriberge enCouverdeghefondennaVrief- Jandten ftadt eti Landen, 97. 98 99.100. loi. Lyfte vande Oorlogh-fchepen ftaende ter direifiie Vàlide Adniiraliteyt van Vrieflandt Weghens de ProvincieVari ftadt en Landen, lOi. Brief van ftadt en Landen aen haer Hoog Mog. weghens de Militie. 482. A dvijs van defelve over de Cafla- tie der Militie, yS). Brief van ftadt en Landen aen Gelderlandt voor den Prince van Orangie, 667.
Stadthouderfchap. Refolutie van Zeelandt rakende het Stadthouderfchap, 167. Refolutie van Hol- landt weghens het mortificeren van 't felve, 168. Edid:wegensdeffelfsmortificatie, i68. Eedvol- ' gens't felve Edid te doen, 169. Refolutievan Over-Yflel wegens de feparatie van het felve, &e. 169. R eglement voor den Hovevan Juftitiein het mortificeren van't felve, 172. DeGedepu- teerden over de feparatie van het Stadthouder- fchap in 2celandt gearriveert, 469· Haer Pro- pofitie, ibid. Haer affcheyt, 471. Propofi- tie van deGedeputeerdeh deies 5taetsin Vriefland wegens het fepareren van liet felve, 490. Con.* fideratie van Zeelandt weghens het fepareren van 'tlèlve, 499, faeckcn raeckende'tfelvc, öty. Refolutie van Uytrecht weghens de mortificatie van't felve, 632, Jlcd te doen wegens de mor- tificatie van het felve, ό^τ. Staet van de onkoften gevallen op de nieuwe Militie. 321. Daer mede de Nederlandtiche Provinciën 2ijn aengeflagen voor haer quote in de Militie, 443. VandeprttenfiedefesStaetsopDcrcmarc- ken, 945. Vande Betalingc ghedaen door de Staten van Hollandt by contra Ordonnantie ttn Cómptoirevanden Ontfanger Volbergen, 580. Staten van Gelderlandt zijn te gen de caiTatie der Mi- litie, 94 Refolutie van haer Ho. Mog.tegen» derfelverdefeÖueufheytinhare Betalingc, t^tf. Gelderlandt defeöueus in hare Betaïingfae, 196. , Advys van Gelderlant over de hooge Militaire ' Charges in de Vereenighde Nederlanden, 144. ConMeratievan Gelderlant op het Commando neffens de Chefte Velde, 5·ΐ4. Brief van Vreflant aen Gelderland tot faveur der Prince van Orangii;^ 66γ. St«t« |
-ocr page 24-
R E G I S τ E R.
Staten Ghencfael der VcrcCnighde Nederlanden. Brief'van de felve, aen den Koninck van Enge- Jandt. 4. Memorie van de Sweedfche AmbaP- fadeurs en Mediateürs aen den Enghelfchen C07 ninck wegens de Vrede njet de Nederlanders. 6. Brief van den Engelfen Conjnck aen de felve. 9. Brief van den felven , aen den Engelfen Coninck weghens de handel-plaetfe tot den Vreede. 14. Brief van den felven aen den Sweedichen Mini- fler Appelboom. 15. Brief van den Franfchen Koninck aen de felve. 17. Brief van den felven aen den Franfchen Coninck. 19. Briefvan den Raedt-Penfionaris van Hollandt aenCojet, we- gens de ftilftandr van wapenen tuflchen haer Mo: Mog: en Engeland, &c. 19. Paipoorten van defen ftaet voor de Afgefanten uyt Engeland.25. Placcact van defen ftaet tegens de fraude der Ma- trofen,25. Prcemie vandc felve geftelt op het ruineren der Branders, 26. Antwoord des Engelfen Conincks aen de felve over het feynden van de Paipoorten voor de Afgefenten. 17. Ripperda van Buyrfc, Beverningh, de Hubert, Jonghftal, Schrieck en Sterckenburgh van haer Ho: Mog: gecommiceert tbc de deputatie op de Vredehandelingh tot Breda. zj. Brief van de felve aen Holles en Coventry Enghelfche Am- baffadeurs tot Breda. i8. Inftruöie voor de Plenipotentiarifenvan defen ftaet gaendena Bre- da op de Vrede Handelingh. 29. Concept Re- glement tuflchen Engeland en defen Staec aen- gaende de wederfyds gevangenen. 41. Con- tra viflte van de Sweediche Mediateürs tot Bre- da aen de Plenipotentiarifen van deien Staet al- waer verfcheyde pomden werden verhan- delt, 41. Klaghte van de Plenipotentiarifen defes Staetstot Lreda over't treyneren derEngelfchen in bet ftuck vanVredeiiande]inge,46.Rapport van Beverningh en den Raedt-Pcnfionaris de Hubert aen haer Ho. Mo. wegens de Vrede handeling tot Breda. 51. Refolutie op het felve Rapport, iljid. Inclufie voor den Hartogh van Ho ftcyn in het Trailaet van 1^rede tot Breda tuflchen defen Staet en Enghelandt ,51. Voor de Hanze-fte- dcn, ibid. VoorSweeden, ibid. Voor Bran- denburg- ibid. Voor Bruynfwyck. ibid. Voor Odiabrugge ibid. Voor Ooft-Vriefland en Embden. ibid. Derde Conferentie van alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het Cafteel tol Breda wegens de Vredehandelingh tuflchen haer Ho: Mo: en den Engelfchen Coninck. 52 Sluycinge van de Vrede tot Breda tuflchen Jiacr Ho: Mo: en den Engelfen Coninck. 59. De Ratificatie neiïens andere A6te wegens dc Vrede geileten tot Breda uyt gewiflelt tuflchen Engelant en defen ftaet. 53, Publicatie van de felve Vrede, ibid 54. Artyckelen vande Vrede gefloten tot Breda tuflchen haer Ho: Mo: en den Engelfen Coninck. 54. Verkondinge van de Vrede ge- floten tot Breda tuflchen haer Ho: Mo: en den Engelfen Coninck. 68. Formulier van de In- clufie des Hartophs van Holfteyn in het Trac- faet van Vrede geflooten tot Breda tuflchen En- geland en Nederland. 70. De Inclufie van de Hanze.ftcden in het Traöaet van Vrede gefloo- ten tot Breda tuflchen Engeland en Nederland wil niqt wel volghcn. 70. Inclufie van Lu- beck in het Traflaet van Vrede geflooten tui fchen Engeland en Nederland, ibid. Brief van ' den Engelfen Coninck aen de felve wegens de Gevangenen, jt. Antwoord Van haer Ho: Moi op de Klaghte van de Amfterdamfe en Rot- terdamfe Admiraliteyten. 89. Advijs van Zeeland op het voorftellen van den Hage tot een Handelplaets tot de Vrede tuflchen haer Ho: Mo: en Engeland. 93. Overkominge tuflchen Vranckrijck .en Nederland wegens de Conjunftie haerderScheeps-vloote om tegen Engeland te gebruycken. 110. Verhacl vande Attacqueop het Fort Harwits ïnÊngcIand dooi- de Nederlanders. 120. Refolutie van haer Mo: Mog.· op de Defeftueusheyt van Selder- land en Overyflel ίη hare betalingc. 155. Con- gratulatie van Geneve aen defen Staet over de Vrede met Engeland. 140. Brief voor defen Staec aen den Engelfen Coninck. 147. Brief van den Engelfen Coninck aen defen Staet, 147. Equi- )agie van defen Staft ter Zee. löj. Brief van iolland aen] haer Ho: Mo: 170. Brief van ïolfteyn aen defen Staet wegens.fijn Huwlijck, 19S. Antwoord van defen Staet op den lèl- ven Brief. ibid. Memorie van Denemarcken aen den Franfen Coninck wegens de pretenfie op defen Staet. 200. Den Grave van Dhona Extraordinaris Ambaflldeur van Swedèn aen defên Staet. 204. Sijn Conferentie. 207. Sijn Propofitie. ibid. Sijn Proje'ói. 20<J. Re- folutie van defen Staet op't voorgaende Pro- jeét. 209. Antwoord van defen Staet aen de- felve. 211. Rapport der Gedeputeerde. 217. Antwoordt van den Sweedfchen Ambafladeur Dhona aen defen Staet. 218. Accoord tuflên Sweden en defen Staet wegens de Contrabande Waren. 222. 225. Congratulatie des Sweed- fen Minifters aen defen Staet wegens de Vrede met Engeland. 129. Antwoord van Genève aen defen Staet op fekeren Brief van genegent- heyt aen haer gefonden. 239. Brief van de- fen 5taet aen den Franfen Coninck wegen de Reftitutie vanSt· Euftache, Tabago, Scc. 239. Preiënten van defèn Staet aen de Hooft Offici- ren der Praofen Aiixiliaire Troepen. 2.40, Me- morie van Vranckrijck aen defen Staet. 242. Brief van defen Staet aen Vranckrijck wegens den BiiTchop van Munfter. 252. Brief van defen 5taet aen verfcheyde Duytfe Vorften. 13 j. Don Francifco de Melo Portugeefchen Am- bafladeur aen defen Staet, 253. Sijn Propo- fitie. ibid. 254. Refolutie van defen Staet aen Ulhoa Portugeefchen Minjfter. 254. Brief van den Koningh van Vranckrijcfc aen defen ftaet tot geluckwenfchingc over de Vrede met Engeland, zóy. Brief van den Marquis de Caftelrodrigo aen defelve, 304. Remarcabel Memoriael van den Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet, ;ι(ί. Advijs van de Provincie op het felve, 319. Refolutie van haer Ho:Mo: op het Remarcabel Memoriael van den Spaenfchen^ Ambaifadeur van den 3. September τϋόγ.^ι^! Voorflagh tot verwiflelinghe van eenige Steden door Spangien gedaen aen defen Staet, 3 ztf. Prc- fentatie van Vranckrijck aen defên Staet, 327. Brief van den Spaenfchen Ambafladeur |
|
-ocr page 25-
REGISTER.
Ili
acn defcti Staet tot wederlegginge vaneenigebe- fwaernillen, 352. Klaghte van den felven Am- baiTadeur aen defen Staet over het fendeii van Con- trabande na Portugael, 334. Accoord tuflchen defen Staet cn Keulen weghens de StadcRhijn- berck, 541. 357. Lunenburghfe Afgefanten aen defen Staet, 344. Propofitie, ibid. Conferen- tie, ibid. 565;. Bouckhorft Afgeiànt van Keu- len aen defen Staet, 345:. Sijn Confideratie, ibid, Brief des Keur vorfts van Brandenburgh aen defen Staet wegens het overlyden van fijn HuyfvrouW; 3 46. Κ aghte van Nyburgh aen defen Staet, 347. Brief van defen Staet aen den Keyfer wegens den BilTchop vanMunfter, 349. Brief van defelve aen Brandenburgh wegens de felve, 349. Refo- lutie van defen Staet wegens Brunfwijck en Lu· nenburgh, 350. Antwoordt van den BiiTchop van Munfter aen defen Staet, 35Ί. Brief van Ments aen defen Staet, 355. Affcheytvan defen Staet aen den Keulfen afgefant, Memorie |
van den Keyferh'jcken Minifter Friquet aen defen Staet wegens Aurick, 361. Befendinge van de- fen Staet naer Ooft Vrieflandc, 368. Inftrudie ibid. VerbaelvandeBefendinge, 370. Uyt- fpneck van defen Staet, 377. Refolutie van defen Staet tegens de Giften en Vereeringen, de- welcke hare Ambaifadeurs, &c. kooment'ontfan- gen van vreemde Potentaten, &c, 369. Refolu- tic van defei> Staet weghens Beverningh , 377. Den Ridder Tempie AmbaiTadeur weghpns En- gelant aen defen Staet,383. Sijn Credentiael,ibid. Propofitie, 385. Brief van defen Staet aen Vrank- rijk wegens de Spaenfe faken, 592. Sweden mede inde Alliantie tuffen Engelant en defen Staet, 393 Saken in Engelant voor defen Staet, 395·. Brief van Engelant aen defen ftact wegens Ooft-Indien 397. Brief van den Nederlantfen Amb. in Engelant aen defên Staet, 416. Handelinghe weghens defen Staet in Engelandt over Suriname, 417. Brief van den Engelfen Koninck aen den Gou- verneurvan Suriname, tot herftellinge van 't fel- ve aen defen Staet, 42(i. Rapport van den Am- baiTadeur Meerman aen defen Staet koomende uytEngelandt, 430. Den Engelfchen Ambaf- fadeur 1 empie aen defen Siaer, 450. Refolutie van defen Staet wegens de Seflie diedeEngelfche Ambafladeurs pleghen te h.bben in den Raedt 4.3 i. Brief van Buckingam aen defen Staet we- gens de Sedie die de Bngelfche AmbaiTadeurs pleghen te hebben in den Nederlandtfen Raedt, 434. Brief van den Engelfen Koninck aen defen Staet, 437. Intrede van den Engelfchen Am- baffadeur Tempie gefonden aen defen Staet. 4.3 7. 5ijη Propofitie, 437. Sijn Memoriael weghens deGevangeniife des Gouverneurs van Suriname, 440. Sijn verder gheproponcerde weghens het Traftaet van Marine, 4.41. Hooghe Militaire Ampten van defen Staet, 445. Confideratie van den Prince van Tarante over de hooghe Mi- litaire Ampten van defen Staet, 445. Brief 'van Wurtz aen defen Staet. 45,4. Petitie van den Nederlandtfchen Raedt van Staten aenhaer Hoog Mogende vanden J are 16^8.454, Brief van Zeelandt aen haer Hoog Mogende teghen de Procedueren van HoUandt > 458. Brief van Vranckrijck aen dtfen Staet weghens de Al- ternative. 405. TraÖaet de Marine tuffchen Engelandt en defen Staet, ^-/(ί. Den Engel- fen AmbaiTadeur Tempie neemt fijn affcheydc van defen Staet, 482. Brief van Stadt enLan- den aen haer Hoog Mogende wegen de Militie, 481, Propofitie van de Gedeputeerden defes ftaets aen de Staten van Vrieflandt wegens het fe- pareren van het Stadthouderfchap, 450. Refo- lutie van defelve op de gheconfenteerde 12000. Mannen en de 48. Oorlogh - Schepen , 509. Rapport aen de Ghedeputeerde defes Staets nae Vrieflandt, 512» Pr^ps Maurits van Naffauw werdt van defen ftaet vereert met 10000. guldens voor dejaetfte Veldt - Toght, ^34. Reveue van het Legher defes ftaetsop den Hardenbergh, 'twelckedaer op fcheyt, 527, Brief van den Raedt van Staten aen haer Hoog Mogende we- gens den Rangh der Militaire Officieren, 528. Brief van Swolle aen haer Hoog Mogende wegens Haerfolte, &c. 530. Het Legher van defen Staet ontrent Bergen op den ^oom, 530. Ad- vijs van den Raedt van Staten aen haer Hoogh Mogende, 547. Advijs van de Amfterdamfe Admiraliteyt aen haer Hoog Mogende weghens de Schepen Judith en Adriana , 5-52. Prins ■ Maurits van Naflbuw werden van defen Staet toe- geleyt 25000 guldens over de onkoften by hem ghedaen weghens de Ambaffade na den Keyfer, S 54. Concept van haer Hoog Mogende wegens de Weft IndilcheCompagnie, fóz. Remar— ques op't felve, 56^4. Memoriael van de Bc- windthebbers der Nederlandtfe Weft-Indifche Compagnie aen haer Hoog Mogende, 569. Me- morie weghens de Cantons aen defen Staet, 587. Brief van Overyifel aen haer Hoogh Mogende weghens den Grave van Benthem, verandert zijn- de van Religie, 5^4. Brief van den Graeve van Benthem aen de felve, 5-94. Advijs van de Generaliteyts Reecken-Kamer aen haer Hoog Mogende wegens de Reeckeninghe van deOnt- fangers der Admiraliteyten , 6oi. Britf van den Biffchop van Munfter aen deiën Staet, 603. Brief van defen Staet aen de Cantons , 60 5. Memorie van den Venetiaenfchen SecrerisMar- chefini aen defen Staet, 6ο(ί. Mcyporie van de PrincefleRoyael Douariere van Orangie aen de- fen Staet, 609. Memorie wegens de Omme- landen aen haer Hoogh Mogende, 62 5. No- tificatie van defen Staet , dat de Prince van Orangie werdt gheftelt buyten Voogdye, 630. Brief van den Grooten Turck acn defen Staet. 650. Brief vanden Caimakam aen defên Staet, 6jo. Requeft van de Nederlandt- fche Weft - Indifche Compagnie , aen haer Hoogh Moghende tot Prolongatie van haer Odroy, <Ì52. Refolutie van defen Staet op 'tfelve Requeft, 655. Beright tot voldoe- ninghe van haer Hoogh Moghende Refo- lutie van den 6. December 1668. 657. Pre- fentatie van Bailly weghens Schimmel - pen- ningh aen haer Hoogh Moghende, «J^p. Re- queiè des Prince van Orangien aen defen Staet omme te hebben Brieven van Reprefa- Jien teghen Spangien, 060. Notulen van haer Hoogh Moghende ghehouden inde faec- ke tuffchen Mollandt en den Raedt van Staten
wegen |
-ocr page 26-
wegen de icparatecaiTatie, 66^. Brief van Vrànk- rijck aen defcn Staet wegens fijn Toght naBour- gondicn, &c. 671. Traélaec tuflche» Vranck- rijck, Engeland cn defcn Staet, 701. Memorie van den Venetiacnfen Secretatis aen defen Staet wegens Candia, Affcheyt van den Fj^nfen
AmbalTadeui· d'Éftrades van defen Staet, 744 Afgefonderde Artijckelen behoorende tot het TradaetgecnaGÉkt tuflchen defen Staet cn Enge- ]andt,&c. 755·. Memorie van de Gedeputeerde defes Staccsaen Cartel Rodrigo wegens de Vrede niet Vranckrijck, 768. Brief van Caftel Rodri- go aen defen Staet, 7B(j. Traélaet van Oppigno- ratie tuiTchen defen Staet en Spangie, 79e. Brief vandeSpaenfe Coninginne aen defcn Staet, 804. 8 Γ4. Brief van defen Staet aen de Spaenfc Ko- ningi'nne, 814. 855. Brief van defn Staetaen Caflel Rodrigo wegens de Ooftendifche Commii- fic-vaerders, 857. AJemorie van den Spaenfchen AmbafTadeur acn defen Staet weghens de Ooften- dife laken, 841. Memorie van defelve aen defen Staet, 841. 843. Brief van Caftel Rodrigo aen defen Staer, 846. Memorie van Richard 6'paen- ien Secretaris, by abfentie van den Amb. acn defen Staet, 851. Memorie van den Spaenfcn Amb. aen dcfenStaet, 854. 858. 859. Publicatie van de- fen Staet weghens de Koopvaerdy-fchepen der Neutralen, 860. Memorie van denSpaenf:hen Amb. aen defen Staet wegens het feyt inde fCerc- ke van den Oudeman gepleegt, 8<ίί. Brief van den Prince Regent in Portugael aen defen ftaet wegtnsfijnHuwelijck, 876. Conventietuifchcn defen ftaet en Bronfwijck, wegen het overnemen van Troepen, 879. Sententie d es Hofs van Me- chelen Wfgens de Hoefyferfe Schuld tuiTchen de- fen ftaet en Brandenburgh, 886. Memorie van den AgentKempinghacn defen ftaet, wegens de Malthefchefaecken, 891. Brief van de Gravin vanBenthemaeneen Lidtvan defen Staet, Spi. Brief van den BilTchop van Munftcr aen defen ftaet weghen de Gravinne van Steynfort, 901. Brief van defen ftaet aen den Grave van Benthem, yoz. Antwoordt van den Grave aen defen ftaet, ibid. Affcheytvan den Sweedtfen AmbafTadeur den Grave van Dhona van defen ftaet gaende naer Engelandt, 904. Recredentiael van defen ftaet aen den felven Ambafladeur, 904. Brief van Sweden aen defen ftaet, 950. Memorie van den Sweedtfen Refident aen dtfen ftaet weghens de Commerde, 933·- Memorie van den Deenfchen Minifter aen defen ftaet, 955. 938. Brief van defen ftaet aen Denemarcken wegens de Noordtfe Thollen, 956. Antwoort van Denemarcken op defelvc, 9j5. Brief van Denemarcken aen de- fen ftaet wegens fijn difFerenten met Engelandt, 937., Proteft van defen ftaet tegens de Memorie van den Deenfen Refident, 939, Antwoordt van Denemarcken op 't fclve Proteft 940. Brief van Denemarcken aen defen ftatt wegens de Noordtfe Thollen, 943. Antwoort van defen ftaet op fe- kcre Memorie van den Deenfen Refident, 943. Staet van de prctenfie defes ftaets op Denemarc- ken, 945. DifFerenten tuffchen Denemarcken en defen ftaet gheftelt in de Arbitragie van Vranck- rijck, 947. Memorie van de Gravinne van Ooft-Vrieflandt aen defen Staet, 5)4.9. |
Staten van Hollandt. Haer AdAÏjs over 'tverfoeck vanZutphen, 87. Ophef van den hondertftcn Penningh in Hollandt, 90. Ophefvandehalve Verpondigh in Hollandt, 91. Ophef van het Haerdt-ftede geit in Hollandt, 91. Confcnttot de Ordinaris Militie,91. Refolutic wegen de Ge- deputeerde op de Nederlandfc Sthecps-Vloote, 95. AdvijsvanHolIatidt op de'hooge Militaire Charges in de Vereenighde Nederlanden. 141. Refolutic van Zeelandtdaer ο ver, 144. Refolu- tie van Hollandt wegens het morliiiceren van het Stadthouderfchap, 168. Edid van Hollant we- gens de mortificatie van 't fel ve Stadhouderfchap, 168. Eed te doen by defelve weghens htt Edift van de mortificatie des 5cadthouderfchaps, 109. Briefvan Hollandt acn haer Ho, Mog 170. Har- monye van de Hollandtfche Regeeringb, 517. Confidcratieop't felve, Klaghte van Hol- ' landt over de wanbetalinghevan de andere Pro- vinciën, 557. Waerfchouwinghe van de Staten Van Hollancft weghens den twee hondertftcn Pen- ningh, 5<5i. Staet van betalinge ghedaen door Holland by contra Ordonnantie ten Comptoirc van den Ontfanger Volbergen,^ 580. Voorllagh van Hollandt tot avancemcnt des Prince van O- rangie, 607. Procedufren tuiTchen de fèlve en den Prince van Orangic wigens Geertruydenbcrghe, 630. Advijs van Hollandt wegens de cafïatie der Militie, 657. Refolutie van Hollandt wegens defelvecafTatie, 651. Procedueren tuiTchen Hol- landt en den Prince van Orangie weghens Geer- truydenbcrge, óf/. Refolutie van Hollandt aen- gaende de Staten en Ampten. 658. Refolutie van defelve weghens de Over-Yflelfe gefchillen over Pallant,&c. 661. Brief van defelve over't felve, 661. A dvys van den Raedt van Staten tegens de fepirate cafTatie der Militie in Hollandt,' 66a.
Staten van GveryiTel. OveryfTel defeétueus in fijn betalinge, 136. Refolutie van haer Ho. Mog. te- gen de defeilueufheyt van hare betalinghe, ij6. Refolutie van GveryiTel rakende de feparatie van het Stadthouderfchap, 169. Confent van defelve op de aen te nemen Militie, 488. Op de Staet van Oorlogh, 5:5 z. Briefvan OveryfTel aen haer Ho. Mog. wegens den Grave van Benthem, verande- rende van Religie, 594.
Staten van Stadt en Landen zijn tegen het advijs van den Raedt van Staten der Vereenighde Nederlan« den, 84.* Brief van Stadt en Landen aen haer Ho. Mog. wegens deMilitie, 481. Advyi van defel- ve over dc caiTatie der Militie, 585·. Brief vaa Stadt en Landen aen Gelderlandt voor den Prince van Orangie, 667.
Staten van Vrieflandt. Vrieffe faecken, 159. 141. Advijs van Vrieflandt over de hooghe JWilitaire Charges in de Vereenighde Nederlanden , 141. Briefvan Vrieilandover dehooge Militaire Char- gesinde Vereenigde Nederlanden, 145. Vriefle faecken, lyz. Rcmonftranrie van de dolerende Heeren aen de Statea van Vrieflandt , 486. Propofitiê van de Ghcdeputeerdcn defcs 5taetj aen de felve weghens het fepareren van het Stadt^^^ houderfchap, 490. Confentvan Vrieflandt toe de ΐ 2000. Mannen en 48. Oorlogh » Schepen, 508, Ratificatie van Vrieflandt op het Tra- tìaet van Alliantie met Engelandt , 50^ (*«· 1 JRap- |
-ocr page 27-
R E G I S t E R
Rapport vande Ghedeputeerde defcs Staets na Vrieflandt, 512. Confideratie van Vrieilandt aengaendede Lunenburgfe Troepen, 515. Brief van defelveaenGelderlandt tot faveur des Prince van Orangie, 667.
Staten van Uytrecht. Rcfolutie van Uytrechtover dehooge Militfiire Charges in de Vereenigde Ne- derlanden. 146.
Staten van Zeelant. Klaghte van delélve wegens de faken van den Ritmeefter Buath, &c. 89. Ad vijs van defelveophet voorftcllenvanden Haghetot een Handcl-plaetie van Vrede, 9;. Sijn onge- reet om hare Scheeps-V loote in Zee te brengen in den jare 1667. 111. Advijs van de felve op de hooge Militaire Charges, 141. Refolutie van de lel vedaerover, 144. Refolutie van Zeeland over de hooge Militaire Charges in dc Vereenigde Nederlanden, 146. Refolutie van 7 eeland over het Scadthouderfchap, 167. Confideratie van Zeelandt wegens het feparerenvan hctStadthou- derfchap, 499. RequeltvandenKircken-Raedt tot Middelburgh aen de Gecommitteerde Raden der Staten van Zeelandt weghens de faecken van Labadie, 525. R equeft van d e Wall e Kercke in Zeelandt aen de Staten aldaer wegens de felve, 5 ζ 5. DifFerenten tuifchen Hollandt en Zeelandt wegens het Hof van JufEitie, 557. Voorflagh van Zeelandt tot avancement des Prince van O- rangie,6o7. Brief van de Princefle Royael Doua- riere van Orangie aen de Staten van Zeeland, 609 Briefvan de Princefle Douariere van Orangie aen dc felve, 610. Aenfpraeckevan den Prince van Oraogie aen de felve naer fijn Introduftie in Zee- landt, Ö18. Rtfolutie vande felve wegens La- badie, 654- Odijck in Zeeland geadmitteert in deAdmiraliteyt, 658 Beright van deStatrn van Zeelandt wegens het Arreft der j.Spaenfche Oorlogh-Schepen aldaer, 858.
Staten van Zutphen. Hollands Advys op het Ver- ibeck van Zutphen, 87. '' .
Sterckenburgh ncffens andere van haerHoog Mog. Gecommitteert tot de Deputatie op de Vrede- handf lingh tot Breda, 27. Met Ripperda tot Breda op de Vredehandelingh, &:c. 5 2.
Subfidie aen Sweden te geven, 4ox. Afte vande felve, 407. Klaghten van den Spaenfchen Am- baflàdeur over de Subfidie aen Sweden te geven 422. Bilefvan den Grave van Molina wegens de felveSubfidie, 423. Briefvan den Nederlandt- fen Ambafladeur in Engelandt tegens den Brief des Graefs van'Molina over de Subfidie aen Swc- dentegevcn, 42J. Brief van defenStaet aen de Spaenfe Coninginne weghens de Subfidie, 855. Antwoordt van de Spaenfe Coninginne aen den Ncderlandtfen Ambaifadeur wegens de Subfidie, 844. Brief van de Spaenfe Coninginne aen de- fenStaet wegens de Subfidie, 845. Memorie van den Deenfen Minifteraen defen Staet wegens de Subfidie-penningen, 938.
Suriname, 417. Brief van den EngelfenKoninck aen den Gouverneur van Suriname tot herftellin- ' ge van'tfelve aen defenStaet, 425. Verdere befoignes aengaende Suriname, 426. Briefvan den Engelfen Koninck aen Willougby weghens 't felve, 427. Memoriael van den Engelfen Am- tafladeur Tempie aen defen Stage weghens de |
Gevangenifli des Gouverneurs van Suriname, 440. Suriname, 581.
Sufpenfie. den Grave van Flodrof gefufpendeert,
551-
5weden. Brief van Cojet Extraordinaris Ambafla- deur van Sweden aen den Raedt-Penfionaris van Hollandt weghens de Vrede met Engelandt, 5. Memorie van dr Konincklijcke Sweedfche Am- bafladeurs en Mediateurs aen den Koninck van Engelandt wegens de Nederlantfe Vrede, 6. De Mediateurs van Sweden tot Breda wegens de Vre- dehandelingh tuflchen Engelandt, Nederlant, &c. 41. Contra Vifite van de Sweedfe Mediateurs tot Breda, aen de Plenipotentiarifen van defen Staet waer mede verfcheyde Poinéten werden verhan- delt, 41. Tndufie voor den Koninck van Sweden in het Traftaet van Vrede tot Breda tuifchen En- gelandt en Nederlandt,&c. 51, Sweedfe faecken, aoj. Accoordt tuflchen Sweden en defen ilaet aengaende de Contrebande Waren, 2i.22y.C0n- gratulatie van den Sweedfen Miniiler aen defen ftaet over de Vrede met Engelandt, 229. De Coninginne Chriftina is gerefolveert na Sweden te gaen, ajj. Sweden mede inde Alliantie tuflen Engelandt, Nederlandt, &c, 595. Subfidie aen Sweden te geven, 402, Ade van de felve, 407« Klachten van den Spaenfen Ambafladeur over dc fubfidie aen Sweden te geven, 42 x. Briefvan den Grave van Molina wegens de fubfidie aen Sweden tegeven, 42;. BiiefvandénNederlandfen Am- bailadeur in Engelandt tegen den Brief van Moli- •na weghens de felve fubfiidie, 425. Brief van Sweden aen defen ilaet, 950. Sweedtfe faecken 906. 907· 908.909. 95'· 932· Extrafl: van het Projetì Traftaet by Sweden, over ghegeven aen denKeyferlijckenEnvoyé, 934
Switfers. S witierfe Cantons genodight tot de Triple Alliantie, 430.
Swolle, Brief van Swolle aen haer Ho. Mog. wegens Haerfblte, &c, 550.
Synode. Oordeel van het W^alfe Synode ghehouden tot Naerden van Labadie, &c. 596.
T.
^ Abago. Brief van defen ilaet aen Vranckrijck ommc reftitutie van St. Euftache, Tabago, &c. 259.
Tarante. Confideratie van den Prins van Taranten overdehooghe Militaire Ampten in Nederlandt, ^}45. Prins van Taranten. 584.
Tempie. Den Ridder Tempie Ambafladeur wegens Engelandt aen defeitflaet, 385. fijn Credentiael ibid. Propofitie, 385. defelve, 450. fijn Cre- dentiael, 430. fijn Intrede, 457. fijn Propofitie, 437. Memoriael van de felve aen defen ftaet we- igensdeGevangenifle des Gouverneurs van Suri- name, 440. Klaghte over den Capiteyn Brakel, 440. fijn verdere geproponeerde weghens het Traiftaet van Marine, 441. ' neemt fijn Affcheyt van defen ftaet. 482.
Tenten. Befchryvinge van de Tenten ofPavillioe- nen van den Grooten Heer, 647.
Teftamentvanden Grave van Ooft-Vriefland, pj^·
Tkol. Wefer-Thol, 890. S93. Brief van de(en
ftaet |
i
-ocr page 28-
REGISTER,
Veldt-Maerfchalck. Commiflie voor den Veldt-
Maerfchalck van defen ftaet, 445. DenVeldt-
MaerfchalckWurtsdoetEedt, 708. . '
Veldt-Toght. Ordre tot denVeldt-Toght inden
Jarei668. 5x2. PrinsMourjtsvanNaffouwver-
eert met 10000. guldens voor de laetfte Vcldt-
Toght, 524. Confideratie van Gelderlandt op
het Commando neffens de Chef te Velde, 5 24.
Venetien. Venetiaenfe faeckcn. 428. Memorie
van den Secretaris Marchefini weghens Venetien
aen defen ftaet, 606. Den felveh Marchefini wert
in de Cafteleny gelogeert, 633. Memorie van
den Venetiaenfen Secretaris aen defen ftaet wegens
Candia, 723.
Verbad van de Gedeputeerden defes ftaets naer
Ooft-Vrieflandt, 370.
Verdcelinge vande Nederlandtfe Scheeps-Vloote in
den Fare 1667. lïo. 113. Smalle verdeelinghe
van de Scheeps-Vloote, 113. Der Landt-Militie
op de Schepen verordent tot het defTeyn op En-
gelandt onder den L. Admirael van Gent, 115.
Vereenighde Nederlanden, Advys van Zeeland we-
gen de hooge Militaire Charges in de Vereenighde
Nederlanden, 141. Van Vrieflandt op't felve,
142. Van Hollandt op't felve, ibid, Refolutie
van Zeelandt daer over, 144. Advijsvan Gelder-
landt op't felve, ibid. MiiTive van Vriefland over
't felve, 145. Projedover't felve, 146. Utrechts
Refolutie daer over, ibid." Zeelandts Refolutie
daer over, ibid. Concept rakende de beflichtingh
der mifverftanden tuflchen de Leden der Veree-
nighde Nederlanden ontftaende, 163.
Vereeringe. Prins Maurits van Naffauw vereert met
loooo. guldens voor de laetfte Veldt-Togt, 514.
Vergaderinge van het Parlement van Engeland. 73,
Verhael van de Attacque op het Fort Harwitz in En-
gelant door de Nederlanders,! 20. Van de fieckte
en 't affterven, &c. des Grave van Dhona, 419.
Van de Introduftie der Prince van Orangie in
Zeelandt, 014. 61$.
Verklaringe des Koninghs van Engelandt wegens de
Plaetfe der Vredehandeling en Stilftandt van Wa-
penen, 7. Van Vranckrijck wegens de Handel-
plaets tot de Vrede met Engelandt, 241. Van
Vranckrijck weghens den Spaenfchen Oorlogh en
Ceffatie van Wapenen, 6^6. Van Vranckrijck
weghens de Vrede met Spangie, 758. Van den
Marquis de Caftel Rodrigo wegens de felve Vre-
de, 769.
Verkondigingc van de Vrede gheflooten tot Breda
tuflchen den Engelfen Koninck en de Staten (Sc-
nerael der Vereenighde Nederlanden, 68.
Verkoopinghe van eenige Heerlijcke Goederen in
Hollandt, 518. Voorflagh van deVerkoopinge
vande Stadt Geertruydenberghe, 528, 55J.
556. 557·
Verpon dinge. Ophef van een halve Verpondinge ίη
Hollandt, 91.
Verfeeckertheydt. A&e van verfeeckertheydt aen
Spangie, 806.
Verfoeck. Ad vijs van Mollandt over 't verfoeck van '
Zutphen, 87.
VertreckvandeKeurvorftin van Brandenburgh uyt
den Hage, 346.
wegen gedaen, 473. Van defelve, 515·
Eer. Onruft ter Veer in Zeelandt over het ftel-
len van de Magiftraet, 472. Publicatie deÌ· Verwiflelinge. Voorflagtot verwiffelinge van eenige
Steden door Spangie gedaen aen defen Staet, 326.
(*·* 3) Uyt-
ftaetacnden Keyfer wegens defelve Thol, yoo.
Brief van defen ftaet aen Denemarcken wegens de
NoordtfeThollen, 956. Antwoortvan Dene-
marcken op den fel ven Brief 936. Briefva'n De-
nemarcken aen defen ftaet wegens de Noordfche
Thollen, 945·
Tytel van Graeflijckheyt in Hollandt ghemortifi-
ceert, 611.
Tofcanen. Den Prins van Tofcanen komt in den
Hage, 444.
Tradaet. Formulier van de Tnclufie des Hertoghs
van Holfteyn in het Traftaet van V redegeflooten
tot Breda tuflchen Engelandt en Nederlandt, 70.
De Inclufie van de Hanze-fteden in het Tra-
«Saet van Vrede gheflooten tot Breda tuflchen
Engelandt en Nederlandt wil niet wei volgen, 70.
Inclufie van Lubeck in het Traftaet van Vrede
geflooten tot Breda tuifchen Engelandt en Neder-
landt, 70. Van een ofFenfive endefenfivcLigue
tuflchen Vranckrijck en Portugael. 164. Van
Vrede tuflchen Engelandt en Spangie, 298.
Volmagt van beyde de Koningen,. 297. Concept
Traöaet weghens den Oorlogh tuflchen Vranck-
rijck en Spangie, 3 86· Propofitie van den En-
gelfén Amballadeur Tempie aen defen ftaet wegens
het Tradaer van Marine, 441. Traiiaet van
Marine tuflchen Engelandt en defen ftaet, 470.
Ratificatie van Vrieflandt op het Traftaet van Al-
liantie met Engelandt, 509. Afgefonderde Ar-
tyckelen behoorende tot htt Traftaet ghemaeckt
tuflchen Engelandt en defen ftaet, &c. 655. Tra-
öaet tuflchen Vranckrijck , Engelandt, en defen
ftaet, 701. Traéèaet van Vrede tuflchen Vranck-
rijck en Spangie, 716. TrailaetvanOppignoran-
tie tuflchen defen Staet en Spangie, 796. Memo-
rie van den SpaenfenAmbafladeur aen defen ftaet
weghens 't felve Tradaet , 799. Traflaet
van Vrede tuflchen Spangien en" Portugael,
867. Extraft van het Proj eft Trailaet by Swe-
den overgegeven aen den KeyferlijckenEnvoye,
954.
Traiftement en Belooninghe van den Raedt-Penfio-
narisdeWit, 581.
Trevor Ambafladeur wegens Engelandt in Vranck-
rijck, 678. Antwoordt van den Franfen Ko-
rinck op fijn Memorie, 678. Memorie van Tre-
vor en Beuningen aen den Franfen Koninck we-
gens de Spaenfe Vrede, 771.
Triple Alliantie, 402. tot („onden geflooten, 4.16,
SwitferfeCantonsgenodigt tot defelve, 430. fa-
ken rakende de Triple Alliantie, 86i. 880· Tri-
ple Alliantie, 909.
Turck. Audiëntie van den NederlandtfenRefident
Coljersby denGjootenTurck, 658. Befchry-
vinge van de Gedaente, Poftuyr en Jaren, van den
Grooten Turck, Befchryvinge van de Ten-
ten en Pauillioenen van den Groeten Turck, 64.7.
Brief van den Grooten Turck aen defen ftaet.
650.
-ocr page 29-
li
register.
Uyt-rpraeck van de Gedeputeerde defes Staets ovef deOoft-Vriefchefaecken, 377.
Vifitf. Contra Vifitevande Sweedtfche Mediateurs tot Breda aen de Plcnipotentiarifen van defen Staet ■waer inne verfcheyde Foinöen werden verhan- delt, 41 »
Univerfiteyt. Placcaet van Vrieilandt tegen de geene dewelcke hare kinderen fenden inde Paepfe Uni- verfiteyten en Schooien, 158»
Volmaght van den Deenfen Koninck aen fijn Am- hafladeurs tot Breda wegens de Vrede met Enge- landt, Ϊ95Γ. Van den Engelfen Konmckaen fijn AmbaiTadeurs wegens de fel ve Vrede, 19 5.
Vooghdye. Den Prince van Orangie werdt buyten Voogdye geftelt, 650.
Voor-poort. DenCommijs Breugelgedetineertop de Voor-poort in den Hage, 547·
Voorflagh tot verwiffclinge van eenighe Steden door Spangiegedacn aen defen Staet, 316. Van de vcr- koopinge der Stad Gcertruydenberge, 52 8. Van Flollandt rot avancement des Prince van Orangie, 607. Van Zeeland t wegens't fel ve, 607. Van Vranckrijck weghens den Spacnfchen Oorlogh, 683.
Vranckrijck. Brief van den felven Koninck acn haer Ho. Mog. 17. Brief van haer Ho. Mog. aen de fclvc, 19. Eeritfc Conferentie met oe l lenipo- tentiarifen van Vranckrijck en Denemarcken we gens de Vredchandelingh tot Breda, 35·. Tweede Conferentie, 59. Overkomingetuflchen Vranck- rijck en defen Staet w ghens de conjundie der Scheeps-Vloote, om tegen Engelandt te ageren, 110. Memorie van Denemarcken aen den Fran- fen Koninck weghens de pretenfie op defen Staet, aoo. Fra η fe faken , 2^5. DeConinginne van Vranckrijk verloilvan een jonge PrinceiTe, 235. Brief van defen Staet aen den Franfen Koninck, om de reflitutie van St. Euftache Tabago, &c. a^ij. Prefeneu van defen Staet aen de Hooft- Officieren der Franfe AuxiliaireTroupen, Ì4.0. Verklaringe van Vranckrijck wegens de Handel- Plaets tot de Vrede met Engelandt, 241. Brief van Vranckrijck aen defen Staet wegens fijn pre- tenfie op Brabandt, 247. Brief van den Koning van Vranckrijck aen de Koninginnc van Hifpan- gien, 147. Toght van den felven Koninck na Ncderlandt, 251. Brief van defen Staet aen Vranckrijck weghens den Billchop van Muniler, 151. Franfe faecken, 255·. Neemt Aeth en Doornick, 25$·. Belegert Dendermonde,'t welck met groot vei lies werdt verlaten, 156. Neemt Ryflel, x56. Aelft, 2.57· De Franfe hande- len fchrickelijck ten platten Lande. 2 57. Inflru- mcnt van Vrede tuifchen Vranckrijck en Enge- landt, geflooten tot Breda, 257. Tradaetvan een offenfive en defenfive Ligue tuffen Vranck- rijck en Portugael, 264.. Brief van Vranckrijck aen defen Staet over de Vrede met Engeland, ι6γ. Brief van den Marquis de Caftel Rodrigo aen den Franfen Koninck, 2S7. RenuntiatievandeKo- ninginne van Vranckrijck wegens deSpaenfe Ne- derlanden, &c. 289. Toeruilinge van Spangie tegen Vranckrijk, 295"· Brief van den Marquis deCaftcl Rodrigo aen den Franfen Koninck,^ 10, Placcaet van den Spaenfcn Koninck tegens de in- vafie der Franfe in de Spaenfe Nederlanden, 311. |
Proteft van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegens den Franfen Koninck, 511. Prefentatie van Vranckrijck aen delen Staet 511. De Redenen der Spaenfe daer teghen, ibid. Pre- fentatie van Vranckrijck aen deièn Seaet, 327. Concept Traétaet wegens den Oorlogh tuffchcn Vranckrijck en Spangie, 586. Briefvan defen Staet aen Vranckrijck wegens de Spaenfe faecken, 392. Memorie wegens den Oorlogh tuffchcn Vranckrijck cn Spangie aen de Ncderlandtfche Provinciën overghefonden, 450. Brief van Vranckrijck aen defen Staet wegens de Alterna- tive, 465. Afìie van't Franfe Leger. 5:54.· Sa- ken rakende Vranckrijck en Spangie, 669. Brief van den Franfe Koninck aen defen ftaet weghens fijn Toght na Bourgongie,&c. <571. Antwoort van den felven Koninck op de Memorie van den Ambaffadtur Trevor wegens Engelandt en Beu- ningen weghens defen ftaet in Vranckrijck, 678. Voorflagh van Vranckrijck wegens den Spaenfeti Oorlogh, (SSj. DimifficvandenFranfenKo- ninckacn de Minifters van de Keur-Vorften ver- gadert tot Ci uien, 690. Verklaringe van Vrank- rijck weghens den Spaenfen Oorlogh en ceflatie van Wapenen, 696. Traftaet tulichen Enge- landt, Vranckrijck, en defen ftaet, 70 j. Pro- jeatuflchen Vranc krijck cn Spangie, 703. Brief van den Franfen Koninck aen Colbert wtgens de Vrede tnet Spangie, 707. Brief van den felven Koninck aen fijne Franfe Officieren in Nederlandt wegens 't felve, 707. Brief van den felven Ko- ninck aen den Paus, 707. Franfefaecken. 708. Brief van Lionne weghens het vorderen van de Vrede tuflchen Vranckrijck en Spangie,? 11. Brief vanBeuningen aen Beverningh weghens defelve Vrede, 712. Traftaet van Vrede tuflchen Vrank- rijck en Spangie, 716. Pretenfie van Vranck- rijck op Conde', 734. Memorie vanden Fran- fen Konini.k aen de Afgefanten, &c. des H. Rijcx, omme flemme te mogen hebben in de Vergadc» ringe der Rijtx-Vorften, 740. Brief van de fel- ve weghen't felve, ibid. Franfe faecken, 744, 745. 746. '747. 748. 749 7S°· 751· Ver- klaringhe van Vranckrijtk wegens de vrede met Spangie, 758. Remarquci op de Procedueren van Vranckrijck weghens de vrede met Spangie,
761. Brief van Lionne aen d Eftrades weghens de Procedueren van Vranckrijck met Spangie,
762. Beveninge wegens defen Staet na Vranck- rijck, 770. Franfe faecken, 774. Nieuwe fwa- righeden wegens Spaogien, aengaende de vrede met Vranckrijck, 789. Pouvoir van den Spaen- fen Koninck aen Caftel Rodrigo over de vrede met Vranckrijck, 790. Aenmerckingheop het Project van vrede tuffchen Vranckrijck cn Span- gie, ingeftelt by Lionne, 791. Differcnten tuf- fchen Denemarcken en defen ftaet gheftelt in de Arbitragie van Vranckrijck, 947.
Vrede. Cojet fchrijft aen den Raedt' Penfionarls van Hollandt wegens de vrede, 4. Antwoordt van den Raedt-Penfionaris op 't felve, 5. Me- morie vande Sweedtfe Mediateurs aen den Engel- fen Koninck weghens de Nederlandtfe vrede, 6. Verklaringe des Konincxvan Engeland wegensde Plaetfe der Vrede-handelingh en ftilftandt van Wapenen, 7. Brief van haerHo- Mog. aen den
En- |
-ocr page 30-
EogdfenKoninckwcgens^de Handel plaetfe tot de Vrede, 14. Guarantie tot verlbeckeringe van detefluyten Vrede met Engelandt, 16, Rip- perdavanBuyrfe, Beverningh, de Hubert, Jong- ital, Schrieck en Sterckenburgh van haer Hoog IVIog. Gecommitteert tot de Deputatie op de Vredehandelingh tot Breda, x/. Brief van haer Ho. Mog. aen Holtes en Coventry, Engelfe Am- baffadeurs tot Breda wegens de Vredehandelingh, 28. InftrudievoordcFienipotentiarifen van de- fen Staet gaende na Breda op de Vredehande lingh, aji. Engelfe Plenipotentiarifen tot Bre- da op de Vredehandelingh, 35:. Ranghvande Plenipotentiarifen gekoomen zijnde tot Breda op de Vredehandelingh, 3J. Eerfte Conferentie vande Franfen en Dt enife Plenipotentiarifen we- gens de Vredehandelingh tot Breda, 35. Twede Conferentie, 39. De Sweedtfe Mediateurs tot Breda weghens de Vredehandelingh tuffchen En- gelandt, Ncderlandt, &c. 41. AlledePlenipo tenriarifen wegens de Vredehandelingh tot Breda koomen op het Kaftecl by den anderen , 4.2. Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets tot Breda over de Mediateurs en Franiê AmbaiTa- deurs wegens de Vredehandeling, 44. Klachte van de Plenipotentiarifen defes Staets tot Breda over het treyneren der Engelfe in hetftuckder Vredehandelingh, 46. RapportvanBeverning en den Raed- Penfionaris de Hubert aen haer Ho. IVIog. wegens de Vredehandeling tot Breda, fi, Refolutie op het felve rapport, 5 χ. Inclufie voor den Hertogh van Holfteyn in het Traöaet van Vrede geflooten tot Breda tuffchen Engelandt en defen Staet, &c. 51. Derde Conferentie van alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het Cafteel tor Breda weghens de Vredehandelingh tuflchen Engeland en Nederland, &c. 52. fluy- tinge van de Vrede tot Breda tuffchen Engelandt en Nederlandt, 53· Ratificatie neffens andere Afte raeckende de Vrede tot Breda uytgewiffelt tuffchen Engelandt en Nederlandt, 53. Publi- catie van delelve Vrede, ibid, 54. Vreughde- vuyren over defelve Vrede, en Danck en Bede- dagh, ibid. Artyckelen van de Vrede tuffchen denEngelfenKoninck en haer Ho. Mog· gefloo- ten tot Breda, 54. Procuratie voor de Extraor- dinarife Engelfe Ambaffadeurs wegens de Vrede- handelingh tot Breda met haer HoogM(^. 64. Procuratie voor de Extraordinarife Ambaffadeurs van defen Staet op de Vredehandelingh tot Breda met den Engelfen Koninck, 65. Inftrument van Ratificatie voor de Engelfe Ambaffadeurs op de Vredehandelingh to t Breda met haer Ho. Mog 66. Inftrument van Ratificatie voordeNeder- landtfche Ambaffadeurs op de Vredehandelingh tot Breda roet de Engelfche, 67. Verkondi- ginghe van de Vrede gheflooten tot Breda tuf- fchen de Staten Generael der Vcreenighde Ne- derlanden en den Engelfchen Koninck , 68. Formulier van de Inclufie des Hertoghs van Hol- fteyn in het Tradaet van Vrede gheflooten tot Breda tuffchen Engelandt en Nederlandt, 70. De Inclufie van de Hanze-fteden inhetTraélaet van Vrede gheflooten tot Breda, tuffchen Enge- landt en Nederlandt, wil niet wel volghen, 70. Inclufi? van Lubcck in het Trailaet van Vrede ge- flooten tot Breda, tuffchen Engelandt en Neder- landt, 70. Advijs van Zeelandt op het voor- ftellen van den Hage tot een Handel-plaetfe van Vrede tuffchen Engelandt en Nederlandt, Ratificatie van Denemarcken op de Vrede met Engelandt geflooten tot Breda, 189. Inftru- ment van Vrede gheflooten tot Breda tuffchen Engelandt en Denemarcken, 189. Volmaght van Engelant en Denemarcken op de felve Vrede, 15(5. Formulier van Publicatie der felver Vrede, J97. Congratulatie van den Sweedfchen Minifter aen defen Staet over de Vrede met Engelant, 119. Verklaringe van Vranckrijck wegens de Handel- plaetfe tot de Vrede met Engelant, 241. Inftru- ment van Vrede tuffen Engelant en. Vranckrijck geflooten tot Breda, 157. Traéiaet van Vrede tuffchen Spangien en Engelant, 296.298. Vol- magt van beyde de Koningen, 297. Artijckelen van de Vrede tuffen Spangien en Portugael, 399. Over gantfch Chriftenrijck, ja overdegantfche werelt, behalven Candia, 517 Brief des Ko- nincks van Vranckrijck aen Colbert weghens de Vrede met Spangien, 707. Aen fijne Franie Officieren inde Nederlanden wegens 't felve, ibid. Aen den Paus van Roomen weghens'tfelve, ibid. Tradaet van Vrede tufichen Vranckrijck en Spangie, 716. Verklaringhe van Vranckrijck wegensdeVredemetSpangien, 758. Remarques opdeproceduerenvan Vranckrijck weghens de- felve Vrede, 7<Si. Verklaringe van Caftel Ro- drigo, aengaende defelve Vrede, 769. Memo- rie van Trevor en Beuningben aen den Franfen Koninck wegens de Spaenfche Vrede, 771. Nieu- we fwarigheden weghens Spangie aengaende de Vrede, 789, Pouvoir van den Spaenfchen Ko- ninck aen Caftel Rodrigo over de Vrede met Vranckrijck, 790, Aenmerckinge op hetPro- jefl: van Vrede tuffchen Vranckrijck en Spangie, ingefteltbyLionne, 791. Brief vande Spenfche Coninginne aen defen Staet weghens de Vrede tuffchen Vranckrijck en Spangie, 819. TraéUet van Vrede tuffchen Spangie en Portugael, 867. |
Vreughde-vuyren over de Vrede gheflooten tot Breda tuffchen Engelandt cn Nederlandt, 54.
Vrieflandt. Sententie des Hofs van Vriefland tegens Dirck van Ruyven, 24 Wit, Vrybergen, en Coeverden gheibnden na Vrieflandt en Stadt en Landen, 97 98 99· loi. Placcaet te- gen de Jefuyten en Papen , Monnicken, Klop- pen, ifec. in Vrieflandt, IJ8. Vrieffe faecken. 139. 141. Advijs van Vrieflandt over dchooge Militaire Charges in de Vereenighde Nederlan- den, 142. Brief van Vrieflandt over de hooge Militaire Charges inde Vereenigde Nederlanden. 145. Vrieffe faecken, 172. Remonftrantie van de dolerende Heeren aen de Staten dan Vrief- landt, 486. Propofitie vande Gedeputeerden defes Staets aen de felve 5'taten weghens de fepa- ratie van het Stadthouderfchap, 490. Onruft aldaer, 489. Confent van Vrieflandt tot de I2COO. Mannen en 48. Oorlogh-Schepen, 508. Ratificatie van Vrieflandt op hetTraélaet van Al- liantie met Engelant, 509. Rapport van de Ge- deputeerden defes Staets na Vriefland, 512. Con- fideratie van Vrieflandt aengaende de Lunenburg- fchcTroepen, 515. Brief van deiêlve aen Gel- derland |
i
-ocr page 31-
Ί,ο
REGISTER.
derlandt tot faveur des Princen van Orangie, 66-j.
Vryberge, neffensdeWitenCoeverdcn, ghefonden na Vrieflandr en Stade en Landen, 97. Haer Propofitie, 98. Voorüagh vande Monfteringe. 99. Werden door den Secretaris Bufch gebracht op het Provincie huys, loo. Hare Befoignes met de Ommelanden, 101.
Uytirecht. Refolutie van Uytrecht over de hooghe Militaire Charges in de Vereenighde Nederlan- den, 14.6. Confent van Uytrecht op de aen te nemen Militie en Oorlogh Schepen, 482. Con- fent van'tfelve, 589. Refolutie van 'tfelve over de mortificatie van het Stadthouderfcbap, 632.
w.
Aerfchouwinge vande Reken-Kamer in Hol- landt tegen den Prince van Orangien en iijne Proceduyren wegens Geertruydenberge,&c.55 5 · Contra Viraerichouwinghe van den Prince, 550. Van de Staten van Hollandt weghens den twee hondertftenPenningh, 561.
Waghtmeefter Generaci. Commiffie voor defelve, 44,7. Commiffie voor den Waghtmeeftcr Ge- nerael van de Cavallerye, 448.
Walfe Kercke· Requeft van de Walfe Kercke in Zeelandt aen de Staten aldaer weghens de faecke vanLabadie, 516. Oordeel van het Synode der Walfe Kercke gehouden tot Ν aerden over Laba- die, 596.
Werelt. Vrede door de gantfchc Werclt, behalvcn Candia, 517.
Wervingen. Advijs van den Nederlandtfen Raedt van Staten over ht t Werven van de iiooo. Man- oen, 474. OrdretotdefelveWervinghe, 514.
WefcrThol, 890. 895. Britf van deien Staet aen den Keyier wegens defelve, 900. 901.
Weft Indifche Compagnie van En^landt. Proteft van deNederlandfche Weft-tndifche Compagnie aendeEngelfche, 598. |
Weft Indifche Compagnie der Vereenighde Neder- landen. Concept wegens de felvc aen de Sweedt- icheAfricaenfche Compagnie, 149. Remarques van de felve Compagnie op feecker Concept, 150. Klachte van de Sweedtichc over deifelfs wan- betalinge ζ 50. Briefvan defen Staet aen Vranck- rijckomme te hebben reftitutie van St. Euftache enTabago,&c. voor defelve Compagnie, 193. Proteft vande Weft-Indifche Compagnie aen de Engelfche, 598. Concept van haer Ho.Mog. raeckende de felve Compagnie, yój. Remar- ques op't felve Concept, 564. Memoriaelvan de Bewindthebbers der Nederlandtfche Weft- Indifche Compagnie aen haer Hoogh Mog. j 69. Requeft van de felve aen haer Ho. Mog om pro- longatie van haer Oétroy, 65X. Refolutie van defen 5taet op defelve Requefte, 5.
Wf ft-Indifche Compagnie van Vranckrijck. Klag- te van de Koopluyden tegen defelve, 611.
Weftphalen. ^ Alliantie van de Vorften desWeft- phaelftnCreyts, 351.
Willougby. Brief van den Engelfchen Koninck aen Willoügby wegens Suriname, 417.
Wifielinghe der Ratificatie n^ffens andere Afte ra- kende de Vredehandelingh tot Breda, tuflchen EngelandtenNederlandt, yj.
Witte nefFens Vrybergen en Coeverden gefonden na VrieilandtenStadt en Landen, 97. Hare Pro- pofitie, 98. Voorflagh vande Monfteringhe, 99. Werden door den Secretaris Bufch gehaelt inhetProvincie-huys, lOQ· Hare befoignes met de Ommelanden, 101.
C.deWitt. De Ghedeputeerde op de Nederlandt- fche Scheeps-V loot, io8. fijn Commiffie,ibid. Repatrieert, 151. fijn Propofitie, 131.
De Wit. Trailement en Beloninge Van den Raedt Penfionaris de Wit. 581.
Wurts. Brief van de fe've aen defen Staet, 454.' Veldt-Maerfchalck van defen Staet, jzi. Doet Eedt, 708.
Ζ
ry Alé. Advys van de Amflerdamfche Admirali- teyt wegens Zalc, 590.
Zee. Zeelandt ongcreet om hare Scheeps-Vloote in 2ee te brengen in den Jare 1667. ni. Equi- pagie van defen Staet ter Zee, 165.
Zee-Brieven. Formulier van de Zee - Brieven vol- gens het Traflaet van Marine tuflchen Engeland en defen Staet, 481.
Zuydt-Hollandt. Accoordt tuflchen Zuydt en Noordt - Hollandt over de verdeelinge der La- den, 57Z.
Zutphen. Hollaudts Advijs op het verfoeck 7an Zutphen, 87. Rcndevous tot Zutphen, $19. |
S AKEN
-ocr page 32-
Foï I
-Γ SA Κ E Ν ms Τ A Ê TP^
- . - - - J.1' ^
. ■ /■ ■■■ i'H. ■■•^H. i ■ ■ ' ■ Vj . ;;n;·
• > O · >
. . J^. Γ . .....·0 ...
vereemigde nederlandeh
Door de HE EÜ ' /
LIEUWE van αΪτΖΈΜΆ.^··^'
. ■■ . .'Λ ■.!;'.·■: i ■
SEVEN EN VEERTltìlsTE Β Ò E C Κ;
Κ Ο R Τ Β E G R Ϋ-Ρ.
'•ih;-··
Oyetfchrijftaen de Η: de Wit aenmeode de Vrede. j Bj^ief van haer tïöi
,Mog. aen denConingvan Engelandt. Antwoorc van ,dc ff; de Wit aeri
Coyet. Memorie aen de Coning door deMediateqrs overgelevert. ! Oocfe
aen Appelboom. Verklaringe des Conings.' Coyet aen de Raet PenSona*i
tis. Coyet nochmael aen de Raet PenÌìonaris. Den Coning aen haer Ho* Mog,
Flemming en Cojet aen de Koning. Memorie dec Sweetfe Ambafladeurs. Seec^
kere Brief» AndereBrieÌ. *tParlement, beroepetiìn Eng^nt. Sriefvàti
haer Ho, Mog. aen den Kon; tot voorftellinge van Maftricht jden Bofch j of Bi-eda»
Briefvan de H:Mediateursaen Appelboom. Vfaqckrijck aen defen Staet* Deièn
Staet aen Vranckrijck. De Raet Penfionaris aen; Coyet. De Mediateurs aeri.
Appelboom» Memorie der Mediateurs overgelevert aen den Con: Haer Brief
aen Appelboom. Bredabyden Con: toeghettaen.-s, Sententie van Van Rüyverii
Haer Ho: Mog: Pafpoorten voor d'Afgeiànten van Engelant. Giiarantie totverièi
keringh der te maken Vrede. Placcaet teghens de fraiide der Matrooièiii Premie
op truyneren der Branders. Kon, antwoort op't fenden der Pafpoorten. Rip-
perda ) Beverningi deHubert,Iongftal, SchrieckenSterckenberg gecomraitteerC
tot de Vrede. Beverning,de Hubert en longftal voor af na Breda. Brief van haér
Ho. Mog. aen Hollis en Coventry. Inftruftie voor de Plenipotefttiariièn van de-
fen Staet. Guarantie. Deenfe Plenipotentiarifen tot.Breda. De Efigelfche AiF-
ghefantentot Breda. Rangh der Plenipotentiarifen. Eerfte Conferentie itief
Vranckrijck en Denemarcken. Guarantie. Vranckrijck hier toe niet ghenegerif
Tweede Conferentie raet Vranckrijck en Denemarcken, Sweedtfe Mediateulï tof
Breda. Concept Reglement aengaende wederzydts gevangenen. Contra vifitë
der Mediateurs aen defen Staet. Alle deHeeren Minifters konieö op 't Caftettï
Zy η in Conferentie* Mifnoeghen der Staetiè over de Mediateurs en France Atri-
baUadeurs. Komen in Conferentie met Cortin. Dona tot Breda. Saecken vari
Hamborg. Staetfe klagen aenFlemminghover *t treyneren der Engelie. Ddnà
en Flemmingh in Conferentie met de Staetfe, Tweede Conferentie op't Cafteel.
Schey t Confufelyck. Wort hervat. Ade van Declaratie aengaende de RebelÌeri
uyt Engelant geweken. Hamborgiè iàken. Beverninghdoet RapporÉ aeö haer
Η ο. Μ og. en de Hubert in Zeelant. Refolutie op 't gedaeri rapport by haei Höj
Mog. Inclufie voor den Hartogh Van Holfteyn. Voor de Hanfe Stéden: Vöoi'
Sweden, Brandenburgh, Bronfwijck ί Ofenbutrgh» Ooftvrieflànteui EnSdén.·
k Sm
-ocr page 33-
t· ——
r.^ : ■ η
,. .....
Voorde laFerte. , Derdè Conferentie0|5't Kaftiel. .-Ripperda enSterckenbergh tggj'
r-— tot Breda. , De Vtéde gëiloteO* Zijri in fconferentie .'riiet d^Engelfchc ο ver de in- ---1
clufie- De Ratificatie nevens andere Aaensuytgewiiïêk. 't Kanon gcloft. Wert
gcpubliceert. d'Hoftiliteyt verboden. Generale Publicatie van Vrede door alle
de Provinciën. Vreugde vieren en Dànck en Bededagh. Artijckelen van Vrede.
Separate Artickel. Afgefonderde Arcijckelen, Zeebrieven. Eedt der Schip·
èers» Procuratie der EngclfcTif. Der Staetfe. Ratificatie vàn Engelant. Van'c
^ fepar^ct Artij<;k«l..' Vande Marine, flatificatie van^h^er Ho: Mog. Verkon-
dinghevande Vrede tot Breda. Inclufievan Holiteyn; VanLubeck. Canee?
lier van Engelandt in ongenade. Brief vanden Kon: aengacnde de Gevanghenen.
Meerman in Ambaifade na Engelandt:;' ' VP'àflcment vergadert. d'Befchuldinghe *
vandcn Cancelier. Wert ghecailèert. Boreel tot Londen medeals Ambailadeur.
Hebben aydientle. Cancélfetf vlucht uyt Engelandt; > Zijn brief aen 't Hooger-
huys. d'Princevan Oranje coninïuniceérc voor de eerftmael inde Gereformeerde
Kercke. Difcours. Ooftindifche Compagnie, Nieuwe Militie. Petitie van-
den Raed van State. Advijs daerover. Stad en Landen daer tegen; Ommelanden.
Degoederen van VanderHorft gegevenaen zynekiiideren. Hollantsadvysover
verfoeckvanZutphen· Klafhteder Admiraliteyt van Amfterdam· Alsmede
van Rotterdam. Antwoortvan haer Ho: Mog: Zeelant van wegen Buat, Op-
hef van den honclertften pen: halve verpondinge, Haertilede geit. Ooftindifche
Compagnie. Haer Edele Gr· Mo: confêntopde ordinarie Militie. Advysvan
Zeelandt op't ftcllen van den Haegh tot handel-plaets. 'Gelderlant regen de caila-
tie· Hollants rcfolutie tot Gedeputeerden op de Vioot. Haer Ho: Mo: Gedep:
naer Vrieflant en Stad eii Landei Haer propofitiealdaer. Voorflag van de Μοη«
fteringh Worden opgöhaelt.door den Secretaris Bofch in't Provincie huys. Haer
Befonjes met d'ommelandën. ' Lyfte der ^heepen wegen Vrieflant. Van Stad era
Lande. Relaes van de Aerdbevinge tot Ragoufa. d'Hoofc-Officiereti van 's Lants
Vloot. d'HeerCornelisde WitGedeputeertopde Vloot· Zyn Commiflie. De
Vloot in Zee. Haerempldy. Verdeelinge van de Vloot. Zeelant ongereet.
Generale Inftruftie voof de' Hooft-OiBcieren. Haerrendevous. IndrieEfqua-
dresverdeelt met haer Branders. Smalle verdeelinghe der fel ve. Lijfte der Sche*
pen gedeftineert tot het exploift op de Revier van Londen- Verdeelinge de rLant
Militie op de fel vei Hoegewapentbyoccafie vanLandinge. Loopen de Revier
op. Verovéren Chattam't cnFortOhariiiflè. Nemen de RoyaleCharles en ver-
branden eenige capitale Schepen. Refolurie van haer Ho; Mo.op'tghedaenex-
ploiil:. Verhael van de attaque op't Fort Harwits. Houden de ganfche Engeliè
Kufl: in allarm. De Vloot op nieuw gefictaeljecrt. De Ruy ter gelaft: noch in Zee
teblyven. Dé Heer de Wie repatrieert. Arriveert in den Hage. Doetibmmier
Rapport. Wert vereert met een Bockael van Goiit, als mede den Ad. Rüyter cn
de Heer van Gent. Ommelantfe faken. Gelderlant defeftueus in haer confenten.
Refolutie van haer Ho: Mo: daer op. Onruft tot Leeiiwaerden. Difcoürs daer
over. Placcaet tegen de Papiften in Vrieflant. Vriefche faken. Geneve. Vrie-
iè faken. Zeelants advys op de hooge militaire Charges. Vrieflants advysopde
ièlve. Hollants advys daer op· Hollants Refolutie dien aengaende. Zéelandts
Refolurie. Millive van Vrieflant tot dien eynde. Concept over de twee eerfte
poinften. Uytrechten Zeelants Refolutie daer op. Miiïïve aenden Koningh
van Engelandt van defen Staet· Den Koningh aen defen Staet. Lyfte de Patenten.
De Ruyter met zyn onderhebbende fcheepen binnen. Saken der Weftindifche
Compagnie. Remarckesderfelvc. Haer Ho: Mo: refolutie. Diicours· Lyfta
dérfchap. Hollandts refolutie op't mortificeren van't Stad-houderichap· Edi(3;
ten dien eynde· Formulier van Eedt. Eedt voor de Raed Penfionaris- Over-
yflèls advys hier op. Gelderlants advys. Vriefche faken- Reglement voor den
Hove van luftitie in't mortificeren van't Stad houderfchap. Deneraarckens con-
iideratie tegen des Conings van Engelant inanifeft. Inftruftie voor de Heer vaa
Ameronghen in Arabafl^ade na Engelandt. Ratificatie van Denemarcken op de
' Vfede met Engelant. Befluy t der Ratificatie. Aite van pretenfie op de Orcades
Ctt
-ocr page 34-
3
enHitlaiit. I^-etentietuflcheiìDeilemarckenenderenStaet. Sweedfche fàeckeii» T^è^f*
Dona van wegen Sweden hier. Zyn propofitie. Projeil tdn dien eynde Komt
in conferentie. Haer Ho: Mo: refolutie op't voorgaende projefti 'r Rapport der
Gedeputeerde, als mede ancwooft van haer Ho: MojaenDona. Zynantwoorf
daer op. Accoort met Sweden op de Contrebanden. Separate A rticulen- Prin-
cipael accoort met Sweden en defen Staet. Klachte der Sweediche over de wan-
betalinge der Weft-Indifche Comp. Haer preièntatie, Confent vande Provincigri
daer op, Coninginne Chriftina na Sweden. Haer briefaen defen Staet. Francö
faken. Geneven aen defen Staet. Memorie van d'Eftrades aen haer Ho: Mo:
Vranckrijck aen defen Staet aengaende zyn pretentie op Brabant. Zijn brief aeil
de Coningin van Spanje. Lijfte der France Regementen. Treckt Nedetlant in^
Haer Ho: Mo: Miflive acn Vranckrijck over de armeringe des Biflchop van Mun.»
fter. Als mede aen verfcheyde Duytfche Vorften. Ambaiiadeurvan Portiigael
hier. Zyn propofitie. Haer Ho: Mo: refolutie aen Ülhoa Minifter van Portugael
gegeven. Zyn volgende voorftel, Ffance faken. Nemen Aeth in. Alsmede
Poornick, Oock Douay. En Cortrijck. Belegeren Dendermonde maer meÊ
groot verlies verlaten. Nemen Ryfelin. Alsmede Aelft. Handelen fchricke-
lijck ten platten Lande. Ligue tufrchen Vranckrijck en Portugael tegen Spanje.
Artijculen van dien. Van Beuningen repatrieert. Borgondifche Creits. Haei
Ho: Mo; concept totantwoort aen den Ambafladeür van Portugael. Zyn ant-
woort daer op» Veranderingh in de Regeringh tot Liflèbon. Verder beroerte.
Arreftder Vlaemichefchepen. Gefchrift aen de Coningin van Spanje door d'Am-
bron overhantreyckt. Des Conings brief. Haer antwoort daer op. Miilivevart
Don Caftel Rodrigo aen Vranckrijck» Remarques van wegen Jpanje. Renuntia^
tie by de Coningin van Vranckrijck gedaen aengaende de Nederlanden. Toerufj
tinge der lypaenfche- Tradtaet tuflchen Jpanje en Engelant tot Vrede. Brief van
d'Ambaflàdeur van Spanje aen haer Ho: Mo:. Zyn voorflag. Nader voorflagh.
Placcaet van Spanje tegen de Invafien in de Nederlanden. Proteft der Staten det
Nederlanden. Vranckrijcx prefentatie. De reden der Ìpaenfe daer tegen, d'Am-
brun krijgt zijn affcheyc van de Koningin, Memoriael van wegen d'AmbaÌT van
Spanje aen haer Ho. Mo. Brief van de Rijniche Vorften aen den Kon. van Spanje.
De Spaenfche Nederlanden tot Regensburgh gerecommandeert. Advijs van dö
Provinciën op de memorie by d Ambaff. van Spanje over gegeven. Refolutie van
haer Ho. Mo. daer op» Concept dien aengaende. Staet van onkoften gevallen op
de nieuwe militie. Voorflag tot verwiflèling van eenige Steden door Spanje ge*
daen» Prefentatie van Vranckrijck ?en delen Staet. Lyonne aeri d'Eftrades.
Difcours. Brief van d'Ambaff van Spame aen haer Ho.Mo. Zijn Memoriael aen-
gaende d'Ooft-Indifche Compagnie. Zijn klachte over 't iènden van contreban-
den na Portugael. De Biflchoppen van Straetsborg en Metz alhier. Haer groo^
gevolg. Bewijs dat een Piedicant op een Dorp niet kan leven van 2 ij η traftement»
Saecken 't Duytfche Rijck aengaende. Accoort tuflchen Keulen en haer Ho. Mo;
aengaende R'jnberck» Munfierfche faken. Luynenborfche faken. Lampadiuj
cn Johler haer Afgefanten alhier. Ha?r Propofitie. Comen in ConfereRtie.
Bouckhorft Afgefante van Ceulen alhier. Jijn coniìderatien* Ceurvorftin van
brandenborg hier. Haer devotie, Haervertreck. Overlijden. Lijckftatic^
Nyborgs klachte aen defen Jtaet. Haer Ho. Mog. Miflive aen den Keyfer wegen
Munfter, Aen Brandenborg, en zijn antwoort. Haer Ho. Mo. refolutie wegeg
Bronfwijck en Lun^nborg. Des Biflchops antwoort. Oock van Ceulen. Ny-·
borg. Alliantie der Vorften des Weftfaelfche Craitz. Hamboriche faken.
Boekhorft hier van wcg<;n Ceulen. Zijn Propofitie. Wegen Mentz. AffcheyC
aen den Keulfchen A§efant. loh: K'ampich als ReCdent van wegen den Keyfer»
Accoort tuflchen defen itaet en Keulen gemaeckt, Ooftvriesfche faken. Def
Jtenden verklaring, Cpnfidergticn da?r op» Memorie van Friquet wegen Au«
riek. Brqnfw jjck en tacpborgin pqnfcreBtie met haer Ho. Mog. Gedepuieef-
den. BefendingeijaVrieilant. Haer Inftruftie. De refolutie van haer Ho. Mo,
Verbael gehouden van wegen de Befending. Uyti^raeck van haer Ho. Mog. Ge-
deputeerden. Refolutie vap haer Ho. Mo. over 't afleggen van 'c Trefaurierfchap
door d'Heer Beverwng. Nader refolutie dien aengaende.
-ocr page 35-
Cejct
fcl)?Üft
Bcnbc
iie oiiöc tìenmcì enöe bjicnötfcDap ïrtc ort&cc Ijacu baa.6
gXh. Oljeïoeejl tn 't (iuöa-cn tot Stephen / nacniaclsi tn hciS ot vmt. lüugDliÊ ^Bcfcniiinoij alDtcc ba'nteiit :
©nn öe fincetc bcacette ijcfcc ^luecïitfcDe ottcaojiji' narisi ilnifaaflaöc Μ Ijct bolbocïeit Set Bjeöe. inöejougflcbiiifbanöefcn ^taetacn&cn Itouingij ban Engckndtbjai-mcevcniarqucrtt ecniglje onoc' macUelijchiicbcn / foo ointcciit ijc fo?t«e alss niatene/ boti) öat Oi ïijcci-cit 'Jlnibaffaïieui'ii fairtijctcc Üeföe ban üc aD?ciic Ijaööen uba- Ijct Ijooft gfjcficn / cntie bp ïten itaniugli Uiccijsenonicii alic onfniaccftciijcltljcpt. 33οο?ι;ο bcrfccUctóuiJc/ bat !)),« foiitic gcinljucccit too?^ ben tat tene |5mn;aic i^iactsi te noemen/ oorft Diipten öe ^paenfctte j^eiïcilanïien (om öat ®?ant{ici)ch Ijaööetelicimcnoljescbenopfooiianiacn piaetjï niet tefiillertcompacerai) notljtaniS toilöe nietbenaem IjeDöen öat lju Oet beïie aliS geötoongen. <©at ootlt öc ^ecc iïaeöt ÌDeitfttinatiSi tDilöc toat naöei· opcningOe of Dope giicben / bat men alDiti·: mebe foube beiHaen rot moöerate conbitien. Jtlfoo riebt be Coyet, bat be Dilooföe tibtle bjtef motl)t itactl aenftonien / cn aifoo€ngljeiaiibttoo?bengcgratificecLtin bat point ti'iionneur. öecomniaubfrenbe feer/ bat be tijt ciibe faecHeUiiei'begcnicuageett: bat W nieenbe opbefe Uiijfe een goebe ©?ebe in ho?te foube bolgen. 3tnbei-s' bat Vuei onbcctoacljte altevatien foube ntogen bolgen / alfoobeoEngelfcDe ongijelooffelijciie pjeparatien ten «©ojlocljtnacfiiten,
jSaei- bat be Ifeei- iïaeb JJenfionanif ben Dziefban ben ^ci' Coyet ontfangDen / Ijabbe geconnnunicem DP ^onbagi) ben neghendcn ^anuatp met be anbece «éecomimtteei-bcntotbefeci-ete faetlien ban «Ênges lanbt / l)cbl);n i» fulcï boo? be i^eercnban Ommeren enbe ilaebt ^enfionarisi gDecotnmuniceeit met be Sfliinillei-sibau 3©?anctirijclt cnbe 55ennemerclien / cnmetïjaeu «oetbinben befaeïie gepjepaceew tot ijet fcfjipben ban be berfcftote b?ief aen ben ï^oningij ban iiSngelant/ baec ban op «©onbecbatlj ben dertienden óei-appo?teert ^pnbe tee betgaberingc banrjaccïlo. iBiog. ii8 öp be felbe geaccefïeert be felbe bjiefaen ben ïioning/en ban be ïïaetï^enfïonaoii tot anttooo?t aen ben ï^eer SCmbaifabeuu Coyet: toelcfte bepbe eerfl aen ben ^tocebtfcljen extvao?binariiei<enbopeAppeiboom hJietbe boo?oelefen / om fpn abbüii baec op te fjebljen. ^e felbe bermaenbe bat feecliere tooojben ban repro· che baec uot niotljten toojben gcltcDt/enbealiesifoo beel berfacljt alö niogljelptlt bjajS : <i»ocit toajs in bén fi^iefacnben i^eecCoyet gelidtftmpelpcft veftrado- minatio, fulctfjï bcrfocljt })p te mogen too?ben becani beet in ben tijtel ban veftra Exceiientia;fult)t lüieitge^i to?i'tgeei't. €nbebel>?teben toierben ®?pbacf)!S ^'a- bontiS boo? be Ijeeren ban Ommeren cnbe Giinitra oberijanbiclit aen ben ïi|eei· Appelboom, bic be felbe onber fpn coubert flupjbe aen be ï^eeren ^toeebtfcfie SCmbalTabeui'ci tot Londen. €enigijelMacen ban opï- tiic ijet la requerir te berbetecen/eube te Hellen la prier, niaer een anbet fp?acli ïjet tegat/enbe Bleef la requeriri ^cnbiief aen beif ïioning toaji ïiipbenbc aliS bolcöt :
<Citachrten3!an«aEp guani ecit 25?tcf ban öcrt i^e^ Coyet, em toan ùc cictcai ii3ì3inari0 ^toÊCötfcöe Sïniöaffa&eiirsS acnöcn ïlcecftaciit ^eufionarisi ban IjoUaniit/ öaec in Opecrftfpjachban
Sire, '
mitf
bftii iifl Ï^^ noftre Lettre du 2<i. Noveniibre àernìer, nò'uS -"-^avons rnar^ié a V^ Majeftélesraifoiis, pour let Coniimft noui ne''t'ouyons pas 'lioüs'féfóudre d'<:ti-' han vòyer nos MitiiftreS^a Londfci poui ^'trakter dé'la Bilent, paix^jivec'VoftréiMaiefté ou avecêeux pòur'quÌ aur<iient pouvcün d'elle potindelaii& nous ne dom toiislpoint que, fi ^Ue y fait una rferitìufe' reflexiort >* elle n'acquiefrea nos raifons, ,.,! jM^is infili qii'il ,n!y< «itricn quc nous ne concribiions di nófltecoftéa |
TaYancement d'une oeuvre fi falutaire i & a ce qui pourra fervir a un plus grand efclairciflèment de no- llre bonné intention, exprlmée eii la niefme Lettre, nous ii avons pas voulu manqucr d'alTcurer V. Maje- fté par celle cy, qiic Ics ìnftances qua nous y avons faites, comtne au(fi plufieurs fois auparavant, ace quelle voulull: entendre a un Lieu neutre, pour y traltter, ne ie font pas tant pour l'amour de nous mé_ mes, qui de noflre Chef ne fenons point de difiìculté de pallèr par dellùs toutes Ics fornialitez de cette na- ture , pour parvenir infailliblcmcnta la perfcótion d'une oeuvre fi Lhreftienne, a des conditions, feures 6i iionorables, & pourcet efFcdl d'allenraiiier par toni &me[mes en ^ngteierre, Tur l'aflèurance for- melle , que V. Majefté nous a plufieurs fois donnée ; mais que ces inftances ii'ont elté faites, qu'à caufe des Roys de France de Dennemarq, qui en vertu de l'alliance, que nous avonsaveceux, fontdevenucs avec nous pariies prmctpales en la guerre prefente. C'efl: pourquoy, comme il eft jufte a l'elgatd defdits Roys, & par confequent neceflàire à nollre efgardi en confideration du Lienefiroit, qui nous joìnten- femble, que le Traitté foit commencéi &cnfuire heureufenientachevi: &conclu fous la benedidion divine, hors le territoire de V. Majeftê nous avons bien voulu, pour facili ter un oeuvre fifalutaire, la requenr par cette Lettre, qu'il luy plaife confiderer cèt affaire, telle qu'elle cft en effeét, ceft adire, ainfi que nous venons de la prefenter au vray, & trouver bon que le Traitté fefaffe dans un Lieu net*· trf, OU les Miniftrei des interellèz fe puiilent rendra commodèment, d'autant plus que nous nous fom- mes desja fouventesfois expliquez avec tant de fin- cerité & de refolution, que s'il plaid à V. Majeilé y relpondre avec la raefme refolution & a cceur ouvert, il y a de 1'apparence que dans peu de temps & fans delay, 1'on donnera la derniere pe'rfeBton acei osuvre picufe. Aquóynousprions Dieudevouloirincliner lecoetirde V. Majefté de plus en plus, afin que nous puidions fornier nos vceux avec ρ us d'ardeur pour fa prófperté, & nous figncr, Sire, &c. Baye Ie ι j» Jan. 16ó7.
Sire., '
IN onfen Brief van àmfisen i-jaintigh^in'Novemhei leftleden, hebben ivy aen u Majefteyt beduyt de reden, om de welcke wy nieten konnen refolveren onfe Minifterscot Lotidmte fenden ,omaldaer met U Majefteyt ,,of re metden geenen die daer toe van hem foudenwefen^hemachtight, den fV<Ate trafteren* en wyen twijffelen niet, dat'byaldiê'n hy daer op make een ferieufe reflexiejhem onfe rede niet en ful- len mifvallen, Maer op dat'ernietay, dat wy van onfe ; Zijde fot bevorderinge van een foo ialutair werck cn "fiilleii contribuérèn, eri dat fal inogjih dienen tot een veelgrooter efclaircilTement van'otìfe goede intentie in denielven briéfuytgedruckcj liebben wynie't wil- len nalaten u Majefteyt door defen te verfeeckeren , datdeinftantien die wyfóö dàér als'· véelmaels voor deren,gedaen'hebben , teneyndedàthy wildever- ft'aentoteen Nentrele Plaits ^ om'aldaer te traéteren , niet gefchiet foo feer ter liefde van onsfelfs ; alfoo, uy t bhfen hoofde, wy geen difficultèyt.fullen maecken ié pafleren over alle formaUtèytéii' Van defen nature, joijiinfailliber re,.gè>'aketi tot de iperfe'éiie van cenfo .(Cbriftclijcl^ werck ppfekereeaeerlijke conditiën, en tep dién tyn'dc;over al felfs iii 'ingtUndt te gaén hande- töii op de ■ fótiiïele vérfekeringhe die tòt Ved malen u . Mij eftey t ons heefcghegeven, als ter oorfake der Ko- ningheja van Vrtmckrijfk, ends Dcnemnek , die uyt
krache |
-ocr page 36-
kracht van de AlJiancie die wy met haer hebbenj Zijn geworden met ons P>-iBf(/>/i/f/iiirtiw in den tegenwoor- digen Oorlogh. Paerom ift, gelijck het ten aenfien der voorgemelde Koningen recbtveerdigh, en by ge- volge ten onfen aenfien noodfaeckelijck is, in confi- deratie van den nauwcn'band die ons te famen voegt, dat hec Traótaet begonnen, en dienvolgende gheluc- kelijck geey ndicht, en onder de Goddclij eken zegen ghelloten werde', buyten het Territoir van Uwe Ma- jefteyt. Wy hebben totfadlitatie van een foo falu- tairwcrck, door defen briefwel willen verfoeckv. η, dat hem bclieve def- faeck, foo als die in der daec is te confidcreren; datis,alf00j dat wy waetlijck komen prefenteren engoetvinden, dathecTradtaetgefchie- de in een Neutrale flttsts, waer de Ivliniilers van de Ge- interefleerdenfidi gevoeghlijck moge n begeven. Soo veel ttmeerj overmits wy ons tot dus verre aireede dickwilshebbenuyfge'aten , met foo veel oprechtig- heyt en lelolutif;, dar ioo U Majefteyt met defelve rt- folutie en openhartigheyd daer op geliefd te antwoor- den , fal'er apparentie 'iijn, dat binnen weynigh tijds en fonder uy titel, men de laetftc perfedlie lal gheven aen dit Godvruchtig werck, waer toe God fullen bid- den het herte van U Majelleyt meer en meer te wil- len inclineren, ten eynde op dat wy mogen voeghen onfe Wenfchen met meer nadruck voor zijn pri^fpe- rneyt, en ons teecker; en, &c. Sire Cjc.
<Dc anttooo?t ban öcn JgcecRaeöt^^cnfioiiansi/ aeiiittn JtniDatiaiieticCoyec, Uipömaiiï boiot:
lllufirï^me T> ornine, τ Itter» tU£E 14. die menfis fuperioris exaratae) ■'"'octavo demum die hiijus meniis mihi rcdditsej fuere ί quas ubi accepi conteituw eo aninnim appli- cuijut expectationi & voluntati Excellentie Vellrx quanta pullèm maturitate occutrerem &fatisface- retn ■ in cujus rei indicium Generalium Fcederati Beigli Ordinum ad Magnas Brittannis Regem , fub ligiüo volunti, ut vocant j hic una à Nobis tranfrait- tuntur litteriE (criptEeea, uti Exceilentia; Veftrse pia- cuitjratione cui una cum Illuftrisfinio Domino Fiem- wiw^commendatumrelinquinius fufceptse negotia- tionis tranfactionemj ut nempe Magnx Brittannia; Regi placcar commodum & oportunum pacificatio- ni eligere locum , quietiam bcederatishujus Keipu- blicffi non dilpliceat ; ner dubito quin ea de re cum pr£edictisFcederatis& ligillatim cum Rege Gailise jam nunc pet litteras egeritiSjac vicinitatis beneficio, lì id negotium poftulet, porro agere non intermit- latis. t-cederatorum autem Ordinum is eft animus, quem quidem ut & Excel). Veftra indicarem injun- xtrunt ut qux hic una mittuntur iitterx Magnte Brittannix Regi non exhibeantur, priufquam Ex- cell. Veftris certo confìet ad harum exliibitionem pa- ratum eum fere , ut liberutn & fibi non fubditum, quique ptasdictis noltris non difpliceat Fcederatis pa- cificationi defignet locum. Caeterum ex hac Foede - ratotum Ordinum agendi ratlone & ex iis qua: circa pacis conditiones fepius eoriim nomine funt propo- iïta, abundedemonftrare & evincere poterunt Ex: cell. Veftr? , quam prompti fint & parati F«dera- toriim Provinciarum Ordines in eo, ut dignitari Regif debitus exhibeatur honor, nee quicquam gra- tiusipfis fore, quam ut honeftis & sequis conditio- nibus pacem cum Magnse Brittannias Rege quanto- cius redintegrare poslint. Quemadmodum vero Foïderati Ordines vete & ex animo iftius modi pa- cem cxpetunt , ita quoque cum lìngulari voluptate officia & ftudia ab Excel!. Veftris in hac negotiatio ■
itnt- teoojc banfie iSEct öe i&U «en «iojci. |
' nepraeflita agnofcunt. Me quoque Excell. Veilrje , plurimum obftriétum fateor, pro curà & providà ■ diligentià, quam tanta cum fìnceritate huic negotio adhibuit proque fingulari, quem in litteris fuis erga me teftatur afièöu, quem femper paribus offìciis m promovendo tam pio & (aiutati opere, omnibufque gratis qua: àmcproficifci poffint officÌis femper de^ mereri conabor,utpotequi firn femperque remane-, re velim, Excetl. f^ejtnt, tyld officia quivis ρΛϊαύβ* mus. HagxComitum Die I3.januariii6<57. -
Doorluchtigste Heerì
UWen Brief van deili veirtìenden der voorleden maent,ismyeerftden efiyien defes gelevert, na den ontfangh, hebbe terllont mijn gemoetghc- appliceert om üe rérwachtinghe ende wille van uwe Excellentie, foohaeftkk konde , teghemoet gaen ende te voldoen, tot teecken van lulcx wert de brief van de Gheneraele Staten der Vereenichde Neder- landen aen den Coningh van Groot Britt'annien onder cuféitWanr hier neiFens door ons overghefon- den, ghefchreven op dewijfe, als u Excellentie be- lieft heeft, aen de welcke ghelijck oock aen den Doorluchtighften Heer iUmming wy gherecomman- deert laeten de voltreckinghe van de ondernomen Negotiatie, dat naementlijck het den Coningh vaa Groot Brittannien believe cenbequaeme encle op- portune plaets tot de Vreedehandelingh te noemen, die oock den Geallieerden van defe Republique nieC mishage ·, ick twijiïele niet, of gy fult oock airede met den voorleyden Geallieerden , en befonderhjck met den Kopingh van Vranclirijcli^, door brieven, onder be- nefitie van de na by ghcleghcntheyd, foo het de facc- ke lulcx vereyft, hebben ghehandek, ende voorts haij delen. De ghemoetsmeeningh van de Staten Generael, ghelijck my oock belali is, om uweEx- cellent. tekennen te gheven, is dat de hier neiïens ovcrghefondene briefden Koningh van Grm Brittan- nien niet werd» üverbandicbt, voor ende al eer uwe Ex- cellentie verlécckert Zijn, dat op het overleveren de- les, hy ghereet fy eene vryc ende hem niet onder- worpene ,ende de ghemelde onfe Gheallieerden niet mifvalligeplae:s5 tedefigneren. Voortsuytdeieder Vereenichde Staten Geni rael maniere van doen, en uyt het geene wat omtrent de conditiën derVreede dickwils haerentweghenis voorgheitelt, lullen uwe Excellentien lichtelijck konnen bemercken en be- vinden hoe prompt ende ghereedt de Staten Ghene- raelzijn om aen de Coninghlijcke waerdigheyd de ichuldigbc eere te bewijlen , ende dat haer niets ainghenaemer fai zijn, als dat op eerlijcke ende bil- tjcke voorwaerden , fy met den Coningh van Grm Urittantitenda Vrede op het fpoedighfte moghen re- dintegieeren. Ghelijck nu de Staten Ghenerael waerlijck ende van herten foodanighen Vreede bege- ren j alfoo ootk met fonderlinghe vreughden, be- kennen fy de plichten ende vlijd die uwe Excel- lentien tot dit werck hebben by ghebracht. My oock, verklaer ick aen uwe Excellentie feer veel te lyn verbonden voor de forehe ende voorfichtighe neerftigheyt, die defelve met ioo vet 1 oprechtigbeyC in defe faecke heeft byghebracht , ende voor de fonderhnghe gheneghentheydt die fclvetot my in fyn brief ghetuyght, die ick altijdt met ghelijcke Óffitien in het vorderen van foo vroom en heylfaem werck, ende met alle aenghenaeme Officien die van my konnen komen, altijdt fai pooghen te verdienen, als die ben en altijd blijven wil, uwe Excellentie gelijckc tot veel wat O05cien feer bereyt.
Onderftont
J. d£ Wit.
Hage den dirtiendm January fiflien hottdert feveti tn fifigb.
31 3 ©C .
en OORLOG. Seven en 'veerttgile hoeck. |
-ocr page 37-
S A Κ. E Ν Van START
Φί ïleêCÊtt ^toiehtfe inaeijiatÉUiijS Sebbm ijm , =(^οηί«0 öe falte eebo^ïiÊM op bolgen&e .nBemocK :
Sefeniffime atque Potentijfme Rex,
Divino beneficio fieri credimus, quodin dies tam
à parte Reg. Majeftatis Veftrx quam reliquoruni ex adverfo belligerantiuin, ea proveniant indicia, qu® feriam animorura ad almatn pacem inclinatio- neïn,adeoque ipem quandam fuccefiïiri feliciterope- ris, declarent ac promittant. Cum enim haótenus ingrefliji tam putamque falutaris negotii obicem po- fuerintexcrc^delocotradarus diffirultates j iifdem amoKendis ne deeflènt Celfi ac pr^potentes Domini Ordines Generales uniti Beigii è re cenfuerunt à Ma- jeftate Veftra civilibus defiderare Litteris, ut habita ratione neceifitatis quse ipfis impofita eflêt, refpetìu PotentiiTimorum fibi Confoederatorum nimirum Chriftianiilimi GalUamm & SereniT'D^Bw Regum, in Loco Tramandi alio, quam qui ad Regna & di- Àbnem Majeftatis Veftras pertineat, Majclt. Veftra dignatetur ad definationem ejufmodi loci condefcen- dere , ubi pariter, falvàdignitate, altiffime memora- ti Reges per fuos Legatos commune pacis negotium aggredì & abiblvire poffent ; nofque iidem requi- liveruntut Majeftati Veftrae prseditìas eorundem lit- teras decenter exhiberemus, quam primum Maje- ftatis Veftrsedeclaratio de loco ejufmodi communi- cata ac tradita nobis fuiiTet, qui Potentisfimis Bei- gli Confoederatis difpliciturus non eflèt, noftri igi- tur cum iìtofficii ob promevends pacis nobis injun· ctamcuramDomin.OrdinumGeneralium tam as- quìsgratincaridefideriis Majeftati Veftrae id eà quà par ert obfervantià fignificandum duximus ; de cu- jus benignitate & propenfa ad pacem mente cum fpem magnam orbis Chriftianus foveat, confidimuy, Reg. Majeft, Veftram ultro ptocli vem fote ad decla - tationem ejufmodi indulgendam qu® Domin. Ordi- num Generalium votisrefpondeat> quoque locum refpiciat talem, excujus conditione altisfime memo- ratis Regib. de jure nilùl ingrati accidere poifitjfic ut cum iifdem univerfim ac junctim pax & tranquillitas redintegretur. Hoc enim munimento freti, tutio- res moliemur progrellìis, & abfque ulla interpofita mora Reg. Majeftatis Veftrae tiianibus infinuabimus prasdictasSc ad refpectum Majeftatis Veftrsecompo- lìtas Dom. Ordinum Generalium litteras, qu^ fi ef- fectu optato non caruerint, per divinam gratiam fa- ciliof ac promcios acceilùs ad ipfos fies tractatus, per quos ut tanto commodiori via ac feliciori aufpicio deveniatur adipfum Pacis optata portum,plurìmum conducet fi Reg. Maj. Veftr» pariter placuerit, in amcftitinm ac mduMiì tanquam primum reftauran- d® pacis gradum, ac quoddam veluti prseludium, confentire ; id quod reliquis etiam partibus non in- gratum fore confidimus,ita Majeftatis Veftra: cumu- latiilìmis laudibus ex tam evidentibus adamatiE pa- cis documentis ièmpiternum decus accrefcet.
Reg. Majeftatis Veftra:
GeORGIUS FlEMI NG, P.J.CoYET, lendini, a. d, 25. Jamtar, An. 1667,
(gnïliailt ïieit i^ecc Appelboom fcijjebm βμ ìmt füDject ben bolgcnbcn D^itcf ban bc» cecitcn JFelijuarp oubendtll.
©<Sb. falfortbcr tluijffrf onfcn boozsflcnlicrt ban b(n vyf ea twintigften pa|Tatti toe^DifiOimcn jjjii/ncfi |
'ÉttiScoppibönoniSjlS«mo?tael/ 'ttocltfttop fio?«ftó boo?m fgn it^atefiept ban <{3tOot^;ittannten gabbm obecDanWcfjt/ entoaicintopaenfjMbenomme bcjï fdfjS bctiacatie tot nojwnatie ban fobantflijen plaetfc Dee 30?eiicöanïiclin0e bteDaeci|o: Λ: «©callieerticn nict ntotijte mi0ballic!) 3ün. <i5i|le«:cn beben top toc= becombaet obccbc acmtiamngDc/ baecDp banjyn 3iaaje|lcptban <©root$S?tttanmen (icfiinbefecboei gentegeitiSonSi ÏJeeftberhtócct: Dat nademael haer Ho: Alo:iynMajefteytfoowijd defereerden, en met cen refpedlueufe Aiifiiive vereert, fy oock nu daer te- gens fodanigen prcu ve van een oprechtige toeneygin- ge tot den Vrede van figh wilde geven, diergelijcke men fich niet en /oude hebben kennen voorfien, en- de daer uyc de heele werelt foude oordelen, dat haere Majefteyc deeenigeniet en was die den Vrede wilde verhinderen, en dit{yamiiri/>aeisuytvryenwil, niec alleen geen plaetfe in Vlaenderen ofte die onder de Spaenfche Jurifdidtie ware, wilde noemen, op dat Vranckrijck niet yets daer tegen te excipieren mochte hebben jmaeroock boven dien. nademael haer Ho: Mo: fich fodanich gheexpliceert hebben, dat fy in re- gard van haer ielfs, gantfchgeen competentie met hare Majelleytenhadden, jafelfsoocknjetenfouden difficulteren,alshet by haer alleen ftonde, na Lon- den ο ver te gaen, ende aldaer te traderen, wilde fyn Afajefteyt nu oock fodanigen wegh in flaen die na aJlc menfchelijke reden, dekorfte en lichfte tot den vrede fuude zijn,gelijck dan , en nadien doorfodanigen der Heeren Staten verklaringedequeftie</«/««haer zijde was wech genomen, ende het alioo alleen daer aen ac- crocheerde dat i^rivul^iick^ende Denntma cken daer niet mochten tegen tefeggen hebben, als wilde fyn Ma- jefteycomeensvooral, alle verdere excepuen ende difputcn voor te bouwen f fich daerheenen verklaert hebben, dat hy den Hatgi toe een plaetfe van Traöaet en handelinge verkoos} ende fulcx üyt volgende rede- nen. ®eneerftenj ombatgetOaecnumetbifccpui taaeuö honbe jijn nacc bectoaettss te fenben/naecbieit Ijacc ^0: iBo; beftententsf öabben gebaen/ bat fp met Ijaw .fKaiefiept toegensi be Ijattbel-pIaetjS seene tom^ petentte en Babben/ foo bat bit mi boo? geen befecence Bonbe toojben uptgebupbt. f€en tweede, 5ίΐ(ΐιο befe plaetfe Vranckrijcks en Denemerkens epgjjene ^eal* lieecben comniobteujc toas / om toectoaectsi te gaen fi> geene bifpciiltept foube bonnen maec&en. (€en derde, Stlfoo op befelbe plaetfe afcebe bic geenfge / foo tot be (€caitatcn gijefiooibcn / meecenbeel öaece |feini(lec!ï Öabben / oftoel befelbe bonben IttljtelijcfinaeC bec^ toaewii fenben ; tot toelcfeen epnbe fön HSajc|iept ban ooch genegen toass be benoobicBbe falvos conduitus tc laten uptbaecbigen / enbe toass foobantgDe b?pe ^af^ poo?tcnbaectegensi ootöbanbe famenriijcfie «il5eai«= licecbeit bet· anbeue pactpe bectoacfttenbe / baec niebe fpDaere3EmDafiabe«rii naebecto'aectss mocStefion^ nen berfenben ; Silfo bat ban geliicften Dtec upt Dlecciv bat3ijn,iÊSajefleptnietfepetaetmet Vranckrijck ofte Hoiiandt, maecmctalletegiielijciitotlbe tcactcten: g^aev op top ban altijt iiebben geb?eben / enbe öeöDen top onjs met alle gctroutotgOept laten aengelegen fijn/ bat een nnibetfelen ®?ebe gljellooten mogije too?ben / toaec toe top ban Engelant genegen Debben bebonben/ gelijc&rtjn.ïKa}efïeptonii fulci: te meecmaïen gecon-^ fentecït Deeft/ enbe oocfi ben i^eec Canceliet nu fto^tjs aüjtergljefesljtïjeeft/ batfp geetnemet j©?ancficücft tn b?tentfcfiap totlbenleben/ atómaec ©?ancïirijch oorii baec toe met een opceöit Dette inclmeecbe. €eri vicrdenjSWfo albaec be i^eecen iêtaten felfsi tee plaet- fe toacen/ bie bp b'eenofb'anbec boo?bafienbefci;«pel in loco ïionben cefolbecen / enbe bie.ö nict noobicïi fijiu be jijn met bert ïjeen en toee»; fenben ben tobt te beci liefeit. (Cmvyfden; Silfoo fobanigen plaetfe metfbo toijt ban Engelanttoas afgelegen / alö Luyck, Aken, Duffeldorp, Duiant, AixTaChapelle, maec bp na in centro cnbe eben toiibt ban be ccfïbentie ber drie Ko- ningen , bie in bit €ra«aet concun-eerben ; ^oo bat nu niet en refleecbe/ alsi bat f)aec5^o: ,fèo: «jpicallieec^ bmficDgeliefiieiibaecbici) te maitenomöaceComs
miiia- |
-ocr page 38-
t66r. tttilfacfett tot öe (Ccattatert te becditiittecen entii afte beiciitaöen. ©oti?tsi öeefc fijn iKajcflept toegöm een Armiftitium fïcl) (ioc& foo toötit uptgöelaten / ïiat DP ftci) mciïe baet toe niet ongenegen Di^t betoont j ettiie ötjelücli fijn iKaiefiept ter cequifitte ban UeMedia- teurs, epniielijchpaïiïie ÖeMlitlJt extra Angliam te tracteecen/alfoiMilbeijefelbeficlj nuooctnn piinao Armiftitii niet ijtffictl gouöen / onöec becfeccfteriitge / bat gelijcb fijn naajeftept monöeüngl) ober befe ttoee jjointen de loco entie Armiftitio,ficDnul)abbcbeci felaett be felbe onsS ootb fijne fcïmftelijiftt bèclai'atte / met ben eetflen totlbe laten toeliomen. (0p befe fijn jlSaiefleptJS onjS gegeben becfelai'iitgc/ Oebben top met anbecii nonnen boen / al? öace J^o: |Bog: cibile JiKifi (ïbe aen be feibe obeclebeten / toaec niebe top foo beel tenieec ijebben toillenBafleit aliS oniS anbertoaatiS becicDt toasi gefiomen / bat fobanigljew b?icf alcebe in Hoiiantin b?utUUïasi uptgÖeg0cben / toaec boo? top bjeejiben/ foo toamieec fulcjiisjn Jiliajettept befient totecbe göemaecftt boo? en al eec top bte aen fijn aUSajellept ijabben obecïjantcepcfit / fitlcjc toebeet om eene offenfie / alsite boo?en/ mocljtc bccoo?fai fien / enbebcgoebe öoopebaec boo?toeberom boen retuleten. (Coeftomenbe^oll/ lierfioopen topuaïb» fefiertijcfe be gemdbe fijit |Baie(lcptiS fcl)?iftelijt Se be- (lacatietefionnen toefenben/ neffensi'tgeene toijbec baec aen fat bepenbecen / &c.
5©ebecWaringcbe!S ïtoewngDss/ tssteften uptfiet bolgenbei
C Aera Reg. Majeftatie perleÖo quod à D. Legatis
Sweciwidieay.elapfimenfisin manus ejusrradi- <εοηίί>3ί tum eft memorialigratulatur admoduin quod per- fuafos adeo videat di&s D. Legatos de animo, quo hoftes ejus in pacem feliciter meundam ferantur, cu- jus quidem Reg.SereniiTMajeft. nunquam non per- cupidam fenfere. Sicut vero , quid fecum ftatuerat efFecitjam Sereniff, R.eg Majeft. ut di£tis Legatis in- nuluerit, itaderaumex refponfo quod ad Ordines Generales datum eft » cujus unacum iflis Exemplar eis tradi julTerit, percipiant, quantum apud eam vota eorum & Mediatio valucrunt; neque enim credi fa- cile pofflc iftum ab ea eletìumiri tra(5bndi locum, nifi fincera piane in pacem tam cum Ordinibus gent» ralibHs quani clun eorum Foederatis eiTet mente, cuperetque moras omnes amb^efque precidere, quaj alium quemvis deiignando locum credibile eft negotioinjicerentur. Is netnpe locus eft HagaeCo- mitis, in quem cum Reg. Seren. Majeft. confemire eftdignata» nomo alius partium recutare poterit, quippe cum feiè pronam praebeat Scren.Reg. Majeft. impertinendi neceflarios fuos falvos conducrus quam primum Ordines Generales, Foederatique Eorum dcfideraverint.
Qüod autem de induais five j4rm^ttio infinuatum eft, nefcit Reg.Majeftatas quid ad illud poiTit refpon- deri, quippe quod à Legatis ipfis, uti Chriftiana: mentis votum potius, ìhJcUs ab adverfa parte belli- gaantibus > propofitum videatur, verum fi quid tale ab Ordinibus Geaeralibus eorumque confoederatis Vcl jam expetitum eiTe, vel fmpofiterum expeti con- ftiterit, referte ucique poiTmt dictiD. Legati Reg. Seren. Majeft. in id piane ccnfentire, idque acceptu- ram effe ftatim ac de lìngularibus rei condltionibus, necnon de tempore » quoincipiat fincatque, ple- nius fiierit conventum. Datum in Palatio Weftmo- nàfierienfi die Feb· primo ι66γ. t/id Mandatum Strtn^mi'Rfgit
Arlincton |
g^ert Vierden Of veertienden fdjiclHen bei M^' i€6t
nfrtg8iiii?ief metbolgenbenebenfcljjiftaenben ì^eev_J.
Sifgêfante Appelboom.
<i5elijtlt top Dp b^aenbe ffioH a €b. Dcbbcn ber- sEm ss p- toitttgljt banfijnelKajellepi ban Groot I3rit rannien StUJo·'' onsS gegebene beclacatie obeu be plaetfe b? Dnec te no= mineren tot be (Ccactateninebensi be bosMSi bpgebocgi be Confibecatten eniKotibeit bte fijnjit)ajciie|>tgc:^ Babt Deeft ben Haege bacc toc te beiUicfen/ aijs bolgljt nn Dtec bp j^ooöDöemelbe ïtontngijl. .ïl5ajc|}epr.£i anti= tooo?be in Originali op bte aen onsSgefonbene cibile miffibe bet^ceren^tatcn«i5enecacli bctodcitetoo btejtoegen nictlangeclionbcn teriiggcljouben/ ba-i mttjï baet ban be geb?ucte Coppen upt HoUandt jjci'? toaertis obertoatengeftonicn. ©cgenidbeifei.ningl. IRiftibe fouben top a <Êb.gectne bp booi fge ροΐϊ ijeO-- öen toegcfhipit/bat bie boensS mebe Ijdb mogen bocuf= gaen/ maec befelbe totetbe onsi boenjS al te fpabe bp'iic nacöt eeill tee Danbt gettelt/foo bat bie tot nu toe Ijceft moeten toatijten ; a «Sb. gcUebe bte ban fonber bcc^ fupm/ Baec3^o.3lï^og.teobericberen. (©nsfsfmcbe baec bp eene fclj?i.ftelijcl!c becïacatte op on»" jongljfl: m gegeben naenwriaeltoegctlclt/toaei· in fjn JElajefiept ficD becfelaert/bat Dp op bie ban onjS gebane pjopofitie ban be Armiftitium, met ongenegen toas befelbe aen te nemen / foo toanneec bie maec ooclf ban be jijbe bcc anbere pactp/Bp ben 2tlbec-Cij?i|ïelijcfifren tóoninglt/ ben ^00?lucflttg|Ïen öoning ban Dennemarcken, be^o:jlBog: ï^eecen Staten «iScnccael bec J^ci'cc^ nicljbejacbcrlanben gcaggceect toert/ enbeaengDc' naetn fai MJn / öat be felbigfje bicjstocgljen befen aêii^ gaenbefttlJte bcrtUarenftabbe/bnntoattijbt affeo- baniclj Armiftitium fijn aeiibangïj ïjeeft te nemen/ Ijoe langlje fnlcjc fjeeft te buprcn / enbc op toat plaetfe ftg bie ijeeft te octenbeercn/gclijft top bnn ban befemc' ninge jijn / bat fobanig Armiftitium binnen en biiptcn Europa / naet btfrintie bet plactfen/ op berfrijepbe tecnnjnen fouben tonnen toecbenDcracmt/ tnctbet- foecfe bat u <Êb. baec in loco be becWatinge Ijtcc obei/ na beli bemiogen / gelieben te bebo?beten / ban gelijt- ficnbatbe Salvi Conduftus ban()arei§o:iiKog:boo? beEngeifche Legaten, tot ben ©jebensf (€cactatcn naben Hagetebero?bonrteten/ met ben eecften mogen too?ben uptgebaetbicfjt/ enbe naeBectoaecRibecfon* ben ; gelijcftban 3ijne llSaie|tej>t bart (©toot 25?fttani men mebe aen Baere wbe otcbtebtci) iö Bate faivoa Conduftus fonbecbetfupm boo?be Ü^eecenlfertatett banÌjaecil^o:.ilKog: IjoogO-gebacBte «i0eaöicerbente laten becbaerbtgen enbe cjctrabeecen.
ï|cei: Coyet fcrj?ecfoocft aen ben ^eec ïïaebt ^enftonadiS befen particulieren b?ief.
Nobilissime Domine,
E inane aut vacuum ad Dom. Veft. gratiilìmas itojet ^^literas 13. Januarii exaratas, meum remearec refponfum, interponendum aliquot fuit temporis ift- jsttifie- tervallum, eamque moram confido apud Dom. Veft. cxcufitum iri. Ex quo igitur Celforum ac Prarpo. tentium Dom. Ordinum Generalium Uniti Beigli liter®, adSereniflìmum Magnae BrittannixRegem, civilibirs concept.ï· verborum formulis, ad Nos per. venerunt, omne ftudiom impendimus, tit intentioni ac voto Eorundem iàtisfieret» eaqueconfequeretur declaratio de tali loco Tractatuum , qui nec alte oiemoratis Domin. Ordinibus, nec Eorundem Confoederatis difpliciturus eflèt} In primis vero id cavimusi neesipfeNoftrs fide! concreditx liter» prius exhìberentur , quam d,e Regis animo fenfu- que certi eiTemus ; Quam quidem co pacis ftudb provectum intelleximus,ut conftitueretipiàm Ha- gam fuos mittcre Legatas de pace rractaturoi. Id fcilicet pluribus ipfe; indicabunt Sereniifirai Regìi Magns Brittannix liter^ , quas ref-
ponfi
cn O O R L O Gì- Styen m veertigile hoeck, η |
-ocr page 39-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1670. ροηίί loco, ad Doroinos Ordines Generalesper- —.fcripfit; Hincnuncfimulabeuntes, cumproximè mitti non potuerintj propterea qiiod jatn ingruente noóte Nobis reddebantur. Quk autem rationes Ma· jeftatem fuam impulerint ad locum eum, quem mo. domemoravideiìgnandum j Ea partim explican- tur ibidem id Regns iiteris, partim bic quoque a me exponendascenleo. Namcumvariis hactgnus dif- ficuitatibus negocium iftud de loco fueritimplici- tum , adeò ut orane impedimentum pacis hactenus pene unicè exinde enatum iìt, cum nec Ctiriftianif- iìmo Gallias Regi, ea fatis commoda vifa fint loca, quae à parte Angiias proprolitia fuerunt ; Nec An- glis placuerintqux Gallia defignavit ; lis omnibus exceptionibus, & fi qua2 ampiius emergere pofTmt, ut una opera fimul obviam iretur de Hagà hic cogi- rari ca;ptum. I.
Primo enim nihil in decori refpectu Anglia nunc is poterit h:ibere locus, poftea quam Dominos Or- dines Generales Uniti Beigli commodis & civilibus Iiteris tettati funt, non fe de honore, cum Reg, Ma- jeftate Magnx Brittannix contendere, quin & pa. ratos efle, Londinum accedere, ablque Confoede tatis fi effet i Quorum Regise dignitari «què confu- lendum. 11.
Ipfo duo irti ìnclyti Reges, quifociiarmorum cum Dominis Ordinibus funt, non poterunt ab ifto ■ abhorrere loco, qui fitus eli in ipla fuorum anico- rutn ac confoederatorum fede i ubi etiam.
IH.
lam fuoshabentMiniilros, & quo parker facili- mètam Mediatpres, quam A ngliiani accedere po- . terunt Legati ; ficut nul libi commodius pax uni ver- falis tractan polTet,
IV.
Maturando pacificationis » negotio , multum momenti afferri poterit & ipforum Dom. Princi; a- lium leniti Beigli priefentià, per quam evitabitur illud dilpendium temporis j quod non poterit non evenire, fiTractatusalibi inlbtuerentur, adeoque adexortum uniusvelalterius faupulià domefticis confiliis temedia petenda ellent,
V.
Cum Flandria ob excepticnes à parte Gallicana injectas proeteriri confultum fuerit, non potelt alius dari Angli» 1 η ora tranfmarina locus proximior, qui firsterea paribus fere intervallis diflat à fedibus altis- lìmè memoratorum Regum , quibus cum trace,πι- dumeritj Reliqu»queomnescivitates, quasGal- liapropofuit, hinc fint Hagà remotiores.
t
Qijantum igitur humanas rationi pervium eft, vi- detur confilioSerenilllmiMajeft, Bnttanni»Regia, aut potius fatis ipfis difponentibus, inventa elle via, qua compendiofiiTime deveniri queat ad eximium ac fiilutare pacis negocium » cujus fucceiTum tanto expedicioremmihi polliceor fore,cum eidemipfa Dominar. Véft. ita àftlitura fit j varias difficultates, quiE tanto operi non poterunt non adhierere, melius, promptius, & efficacius pnefentibus, confiliis fuis dìfcuitura j ita ut bono cum Deo, non modo opra- tiflìcnus fed & celerrimus Traftacuum cvcntus ea ra- tìone fperandus fit. Hoc igitur preparando operi & abfolvertdisprasliminaribus, reflat; utDominiOr dines Gen. Uniti Beigli, non modo ipfiquantocius 'falvos conduftus fuos pro fecuritate Legatorum Ari- glicorura'expediatit & huc tranfm«ticurcnt, (ed & |
in eo fint, ut id à PotentiiTimìs fibi ConfoÈderatIs Rc- 1667.
gibus quam primum nat, cum & Reg. Majeftas.........
Magnae Brittannis fimiiiter parata fit,eoldem à parte lua impertiri pro Domin, Ordinum Confoederato- rum Legatis, ad pertraöandum pacis opus conven- turlsj lieosrequifiverint,
Prcïterea cum in declaratione Seren. Reg. Maje- ftatis BrittanniieNobis tradita,ad inftantiam noUram in memoriali Noitro nupperrimè fatìam, haudob- fcura fiat teftificatio propenfionis ad ineundas feu conùituendas ijuofdam indmias, modoconllet, eaf- dem non minus à parte altera defiderari j Proinde Dom.Veftr» providsscurx committiturNobis prima occafione eàfuper rementemDom Ord. detegere velit, fimulque confenfum Potentiflimcrum Con- foederatorum cxquirere j ita ut cum compertum fu- erit , quibus fub conditionibus tale ^rmtjiniam defi- nitum cupiant,quo tempore indicari, quo finiri,qui- bus Limitibus circumfcribi, ad qua loca extendi dc.i opera Noftra ante diiceflum Noftrum rem hic
oeat :
conficere poflìmus, Exiftimantes inductArum termi- nos tum intra tum extra Europam diverfimodèra- cione dirtantiie locorum, conftitui poflè, cum aequc brevi tempore ad remotiora maris ac terrarum fpatia, de iifdem fanciendis ac fervandis mandata pertingere non poilint. Mihi certe fiudium ac voluntas non deërit tum publico bono, prieferrimexoccafiona hujus mihi commiill muneris, onini meliorimodo operandi, tum omniloco ac tempore comprobandi priliinum ac minmiè fucötum aifètìum,quem Dom« Veft infignes animi dotes mihi ex longis retro tem- poribus j'erfiietì®, dudum apud me libi vendica-;; runt, Londiniaddiem4. Februarii A. 1067,
Domin. Veftr^,
^d Officia quivis Paraiifflmus P, J. C ο γ e T.
«gnìic om bat gefeest totot ìtatìicrtileecRaedt-
Penfionaris tip öeil i^onmgj) laas fcecftonitocfclji^ ìctt / fcteeif öe» Coyet Jjem Ijet üolgenïn;:
C Aera Regia Majeftas Magnse BrittanniiK, quoties '^deDom.Veftra mentioeil ffuitautem aliquoties) "ofiinaci perquam honoriiScè de eafcntit& loquitur, nobif- aactt;· que identidem affirmay.t apud fc Dom. Vcftra: vir- t(i:es ae dotes fummo in pretta ac honore εβί·. quin & Majeftatì.fuce nihil gratius fere, quam fi tam bonam opinionem, quam de Domin. Veltra concepir,reipfa teftari ac declarare poflètprofpeiftura abundant ifiime ipiìus & commodo & incrememis, tanto majoris Dom. Vreft Kfti nians, quanto acrius hacftenus pro Patri» fuse confervarione defudavit, qua de re plun coram aliquando collequeiidi occafionc ychcmentilfime cupio.
P. Coyet.
o Yne Koninghiijcke Majeiteyt van Groot Brittan- ^nien.foodickmaelsals van UEd meldinggefchiet
ijck eenigemalcn gebeurt isjgedendt ende fpreedt defelve feer ecrlijck, en heeft meermalen gcafBr- meerc dat U Ed, deiighden en gaven by hem iijn in hoog/Ier waerde en cere : j a dat lij η Majefteyt niet lie- ver ial lijn, als dat hy fo goede opinie,als hy van U Ed. heeft,inder daet moge beruygen en verklaren: Sullen- de altijdtovervloedelijck letten op UEd, voordeelen ende a?nwaffingen : U Ed. te meer achtende, om dat ^hy fit fcberp bebtgiarbiyt voor Je behoudenis vm u Vadtrlandt. Omwaer van eeninael in tegenwoordigheyt tefpre- ken, ickfeeryverigh wenfcEe. Wasgetecckent
P. Coyet. |
-ocr page 40-
en OORLOG. 'SevenmycMigileioecL· ψ
I g Raec-Penfionaris bcrfiipmiic iiiet foo totl
__ij'eai al0 ij'anïiei·/ tci'liont te comtmmicccen möe
© ccgaùciinoij ban Hoiiant ; ftcï) alfo oiitiaflcnöc ban öcn affliinll öie i)cm öcfc Djicf cn poftfcriptum ihotl)t acnl)?L'UölJin· ^yntiCi/Bfo , ecnöemecne lnin|i ban öe <erooic.
i©e2B?tcf ban ïiclioninfjl) fclfs toassnocDmccc fnrpjenant/ oinìicp?cfcntatic baniicn Hagc, ^μ lupöcaljSbolcljt;
Hauts et Puissants Seigneurs ί
2??itr Λ Yant reccii Ia voflre du 13. ou Courant par les còmiiaB Ambailàdeurs Extraordinaires de Sue-
Boi i)aff de> dans laqiielle vous nous prellèz eiicore de con- ììo:mo: venir à Ja nomination d'unlieuou les Mmijhes des dans la guerre puiUent commode- ment traiter ia paix, declarant de plus, que, fi ce ne fuft pour leur eigard, vous n'auriez fait aucune dit", fìcuké d'envoyer mémc éiitAngieierre à céteÌFeà·, &L Ics dits Ambaffadeurs nousayants confirmédans l'opinion de la fìncerité de vos delìrs de la paix, nous priants fort de confentir à cetre Voftre requejie corn- ine à l'unique moyen pourparvenir à un oeuvre fi falutaira & Chreftienne pour manifeftcr la veritable inclination que nousayons de nous unir plus étroit- tement ayec Vous à reftabliflèment du repos de la Chreiiienté , & a l'avaricement de la Religwn Pro- tertante, Nous n'ayons pas feulemeiit confenty à faire le traitté dans un lieu ou le Mmiftrei de l^oi .Athez. fe puilTènt rendrc ayec honneur & feureté, mais pour jetter les fondementsd'uneconfiance mu- tuelle àl'ayenir & obyier aux delais & obftrutìions que la nomination de tout autre lieu pourroit fairj naiftre. Nousayonsrefolu d'Envoyer nos Ambaf- :fadeurs à la Haje, ou les Min^res de vos ΑΙΙκί. ■ font à préfent, òu fé pourronr bientoft rendre pour traicter la paix tant defiré de tous coftez, & pour- vcu que Vous Nous envoye darts le temps un paflè- port pour la feureté de rtos Ambaflàdeurs, ils fe trou- verontàla Haye devant la fin du mais de Fevrkr, vo US aflèurant qu'il ne tiendra pas à rious que la pa i χ ne foit rendue à la Chreftientéj & que nos fujets com- munsn'enjouïflènt bientoft à leuf grand contente- ment : à quoy nous prions Dieu de vouloir incliner Voscceurs, Hauts & PuìflànrS Seigneurs, Sedè Vous Tavoir au refte en fa fainte 6ε digne garde. : Efcrit a noftre Palais de Withal le dernìer du Janvier, ou le dìxiéme Ferrier ,1667,
Voftre bien bon Amy
Charles R,
Ho:£nde Mog:Heeren»
ONtfangen hebbende door banden van de Èxtra- ordinaris Ambaffadeurs van Svieim\xv/eT\ brief van den 13. defer loopende JVIaent, in dewelke ghyons noch prefleerde om te convenieren over de fiominatie van een Ïlatts daer de Mitiifters vandege- intercffeérde partyen in den Oorloch, de Vredeghe- voeglijck ioudenkonnen traöreren, verklarende vor- dersjdat) indien het niet was geweeil teninjGghtcyan ,haer,gygeendifficulteytfoüde gemaeckt hebben van tot datefïed gefondcn te hebben Ìeìfsìn Ïngihnt ,en .degefeyde Ambaffadeurs ons gcconfirmeert hebben- :dein de opinie van de finceriteytvan u begeerentot ile Vrede, ons feer biddende te confcntcren ^en dit u verfoeckjalt aec ii,et eemgile iniddel om te komen toe |
een foo heylfaerti ende; Chriflelijck werck j om lèfiff ce betoenen de ware genegéntheyt die wy hebben van ohs naeuwer inet ü te verbinden I bm te herftelleh de rufte vande Chriftenheytj endetbt het vbortfetteü vahde proteftantfe Religie. Sb hebbën wy niet alléeri ghecohfenceerc de handelingh aen tè flelJeö ih eert pJaetSjdaerde Minift&rs van uQiiallieerdeii metEei^ en iceckerheyt (ouden Jcohnen komen j maeromde fondamenten te leggen van eehe mütueie verieecker- heyt in '"c toekomende, èn voor te komeh dedllayeii en bbftruiliedie de nottiinatie vaii eetiig ahdcr plaets foüde konneii doen bareh. Sohébbeti wy gérëfolveéri: onfe Ambafladeurs te fenden ihdeh Hage, alwaer de Aiinifters van u Geallieerden tegenwoordig zijnjwaèr defelvc in korten fich iullen konnen vinden onider Vrede foofeër gedefireert vaii alle kanten , te traöe- ren, ende indien ghy ons in tijdts feht eèn pafieporfc tot fecuritèytVah onfe gefeyde Ambàffadebrs, iy (til-i len haervoor 't eynde van ftbtuariùs in den Hiys vin- den , u verfeeckerende dat het niet at η ons fai ontbre^ ken , dat de Vrede niet weder gegeven worde acn de Chriftenheyt, ende datter onfe gemeene Onderdanciii in korten tot haer groot cohcenremeiit niet vanjouii'T feren ; Wafer toe Wy Godirbiddén dat liy ij herten wil neygen Htogh ttiie H'ogehiie Beiren , ende ti vbrderS té hebben in fyn Meylige enware bewaering. Gefchrë- ven in ons Palais Withehaldefen tiwden February/ίί piert botidert fes en 'tfcpigh. j
Uwen wel goeden Vrient
Gcteeckenf ' ' ' ■ ' ^ '
:l·, 'eHAREESll.
Jrlikgtiii·
Serenissime Ac Potenti^ime Rexìi.' ì! ·!:ο ι
^ On minus ad glorlam laudemqùe mimottalera ijntinl» ^^ Sacra: Regia: MajeftatisTeiira: quamad eyen- tum puklierrimum valuiflè.Tcienfenda eftjjillkj^aje- fcam»; ftatis Veftrae non ita pridem edita deciàiàiiaViiquà Srj!^· Pacis fludiis tam fayentém aiiimum teftata cft, ut non dubitaverit , inftituendis . Jraftatitus, locum e!igeretalem>quera crediderat. iifderii accclcran'dis maxime forc commodum atqiic bppprtuntjm,. Et fi enim Celfi ac Pteppteiites Domini 'ÖrHinés: ^(Et derari Beigli atbitirati iunt, cum ipftjm I jeftas Véftra nominaverat locum j H^ai;Cornitisï adverfiisfubitacafiiHm, qui levi tnbtnento inddére folent j quofque profpicere difiicile fitnon latis elle munìtumatqueinftrutìum ,utpote non.yajló j nod mcenibus feptum, ideoqUe alium potius optarunta Majeftate Vpftra, fi ita pkcefei, in ipforyiPf'Xeiji^ toriodeiìgnari, qui orniiipericùli ròetupb ficp^jac muJiimentum vacuus efleti» caque exculationfi,feS noyis impedimehtis atqiie.jdifficultatibus ìmplìcad videbatur ; q^uis tamen dubitet, quin tot Cnriiiii^nj Orbispopulis defiderioiÌ^acis^c tadlo BcjloruÏnjatii pridem fuipirantibuSjijiagnoiolatj^ fueritjtam con» fpicuti^i atque iUutìre.^ofurt;ejOTm feri^fSpuSida- jeftatem Veftiratn ad,,ί^ςρ^ ^pledendam vójuri- tatis:? Qy^ jk ipià'perrpòvìt Chtiftianiflìnium GaÌ- liarijmftegèn), iitfuaRegia Màjcftasa4 miitusci- vilitarls yetè regiuni cettamen properavcrit, rataquc
tayit,^ llegàtos J^acis Jeragendói in ipÌ|m Ai^Iiam init^et, fe gòtiiim Ppbri fufciperctur , fcj^et ^caretv Ïgiji^aci, antequaìh p®c alùflig^ njefeór^i Rcgif'Gailiàrum ès^^aÌf^'^nji^X.'i^^gn» "a'^'f"'· - " ........ " " ........ρϊθί |
-ocr page 41-
it67. profezia declaratio ad notìtìam noftram perveniiTet, — injccta nobis non intempeftìva qusedam foHcitudo fuit, quae Nos à reddendis Majefìati Veftr^ Domi- norutn Ordinutn Gcneialium Uniti Belgii Literis aliquantifper retardarec,prsefcrtinj cum adavertenda quEB Pacis negotioimminerevidebantur, non fpc- randa difcrimina, magnopcre pertineret, Dominos Ordines Generales in anteceflum informare de Ma· jeftatis Veftrse fenfu, qualis is efle poflèt, fi literas iftie Majeftatis Veftr» cxipectationi non refpondentes reddicx è veftigio fuiilènt, rati meli'us & officio Me- diatorum convenientius effe remomnem iervarein ìntegro, quàm poft vulneratam caufam conatu dif- ficillinio remedia quserere. Ea cum jam perfcriptaà nobis ad R. M. Suecias Miniftrum & Ablegatum Extraordinarium Hag» commemorantem, perque eumexpofita Dominis Ordinibus Generalibus ef- fent; interim ex improvifo aliata e Gallia Chriftia- niilìmi Regis modo commemorata refolutio fuit,qus huic negotio jam aliam induxit faciem , caufasque iftasbono quodamfato fuftulit, qute retinendishac- tenus Dominorum Ordinum Generalium literis en&m praebuerunt. Nihil enimfupereflèulterius po- tent difficultatis atque incertitudinis, pofleaqiiam Majeftati Veftra: liberrima poteftas efì fatìa eligen- di aut Dubrimin Angha, aut unum ex tribus iftis oppidis in territorio Dominorum Ordinum Gene- ralium fitis, nimirum Trajetìum ad Mofanj, Syl- Vam Ducis, vel Bredam;Neque enim tantumultro ac fponte fua de mittendis Dubrim Legatis prorfus ex inopinato altiHlmè memoratus Galliarum Rex «onfilium cepit, ac propenfam ad id voluntatem fu- amnotam fieri curavit, (ed & huic Chriftianiilìmi Regisdaclarationilpfi Domini Ordines Generales quànj promptiffimèaffenfumiiium prarbncrunt,rur- fufque cum aliomoxtabellariocemoresfactìfumus, pariter Majeftatem fuam approbare, quicquid à Do- minis Ordinibus Generalibus refponfum ftierat, de eDgendo aliquo ad tractatus Pacis inftituendos in ip- (brum territorio loco, ex tribus Oppidis modo enu- meratis, fic ut poft mutuam comprobationem inter Galliam Unitumquc Belgium de fententiis utriusq; prfmum iéorfim declaratisfactam,penesMajeftatcm Veftram libera ac non reftricta fit optio ex locis pras- dictis quatuor denominandi, quemcunque Majeftas Veftra vòluerit,in quem pariter SereniiFimum Danix Regem confenfurum reliqui Ftederati peutiquam dubitane. His igitur perpenfis non diutius cunctan: dutn rati fumus i mutatoque confilio, quod initum à nobis fuerat,antequara de ultima Dominorum Or- dinum Generalium declaratione certioresfieremus, ad redimendam temporis jacturam, cujus prsecipué in hoc rerum Articulo habenda videtur ratio, caufe nihil reperire potuimus, quo minus abfque ulteriori mora exhiberemus Dominorum Generalium literas, eafque una cum memoriali noftro eà qua par eft ob- fervantià Sacrie Regi» MajeftatiVeftrac redderemus; Eandem decenter tequirentes, ut Chriftiani Orbis defiderio Pacem ardenriffimis votìs exoptantis, ut. que ìnterpofitioni atque Mediationi SacrseRegise MajeftMis Sueciae, Regis ac Dòmini noftrì Clemen- riiCmi id dare atque concedere velit, quo cìtra ulte- rins dlipendiutn temporis ,ìnter tanta momenta Pa- ci Jrfocurandae ab ίρΓο Coslelli Numine deftinata ac in durta,aliöqtjin cum irreparabili Chriftianae rei jactu· tafrüftra[elabenti$, Majeftas Veftra ad alterutram condefctndatrationemà Galli» acgue Belgìó pro- pofitam, & mutuo eorundem confenfuapproba- i66f, tam cum ad utramque glorioftis pateat acceiius : fic——» ut prompto ac benevolo refponfo ad literas Domino, rum Orànum Generalium, Eorundenique deela- rarionem pqftmodum adjectam , mentiqiie Ciiriftia» niffimi Galllarum Regisconformem, ha;C de praeli- minaribusquieftio tandem feliciter terminetur, & Isetam aperiat viam ad ipfos tractatus Pacis inchoan- dos, quosfi exitus panter couCequetxir fcriunatus', magna ex parte falutis fu® auctoramentum Pacifque recuperata incomparabile bonum ad laudem Sacr» Regiz Majeftatis Veftrx, Ejufque Heroicam animi moderationcm Yeriffimis prsconiis Cliriftianus Or_ bis referet ac merito refcrre debebic |
Majeftati Veftrs Ad omnem cultum & officiapvatiffimi Servitores, Georgius Flemming.P, I. Co υ et.
Lendini a. d. 17. Martii 1667.
SIRE,
M€n moet ball (trflen Uatmct inintotcjiojteeH eewtoioDlof ban u.!ilöajc(ïcptai8tot«n feer fctjoonc updtomfle öcc faetftcii Ijecft cficfirccBt u|Kaje(ieptsinrtIangliiS0ï)cïiane beiltlnrtitglj / tooec ijoD? fp fa ounlitgm iö)cmoÊt üccft Dctupgljt ter Itefiie ban ïic ©?eUc/ üat fp oecn (inariöDei't Ijceft ocitiaccfet tot öe IjanM tc {ttefcn fobamge piactsi / ötcfp oo?liceIi beïtatbcquaiinflcnïic gebocgljUjcUjtfoiiiiefijn/ om ïttetefpoeöfgcn. 3©antl)octDel ïici|oogemHSogen» ίΐβ ^eercn ^tatm ^icncrad ber ©ercenityöc i^eùers iIanïi£ngeoo?ïtceltljet)lJcn/ öatbaiï^nge/ bpiui^fli jcflept gcnocnit / tegen fallite geballen / ijie Itcïjtdücii honmngSeiJcuren/ cnbetiic men qualych Itan boo?» fien/niet toaiS genoegt) bebejiicDt/ aijs geenaBaöett nocöJÖoltoertften Ijcbbenite/ ehbe baer omi)tereert aniier in ïjaer tettttoir ban u iBafeflept (aïsi 't bcfelbe teltcfïic) fagen genoemt / bie b?p ban alie b?eefe εηίκ gebaec toajS / ais toel gefo?ttfiteert fyniie / enbe öoo? befc epCHfc be faetbe in nicubjc bdetfeien enbe gebaren ingj^totcïidtfcfteen/ toiefalitofDtanjS ttoijfelen/ of aenfoobeelboltterenbaubê €D?i(lcn 3©crelt/ «pt begeerte bet ®?ebc enbe berbitetbciS <©o?l^ösifbo lang}) gefutïjt öebbenbe / fai feer trooftdijtft fyn fulci fen Maten enbcilluflregetiipgeiitsi/ bftttbeetnHtgtji tofllebaituiB^jeftept totbe®?cbe i ïi^te oocfe bc* toogen Beeft ben 9Éllet-tl}?i(leìijitiltcn üomnglj batt Vranckrijck, teftomentoteentoaetc ComugÓlöcbe (Irijt ban onbetlinge beleeftfjept/ enbe oo?beclenbe bat nuallefompetentiaötept toaötoeti) göenonieneitbe
gelant/enbe fpecialijtlt te mogeti lijbcti / bat bit bjcrcö tot Doever totett onbetnomen j 't ^isf toact / boo? en* bc aleer hefe bei8 BoogDflgfjebacljte ContngljjS ban Vranckrijck, upt een (ïngiiiïere grootmoebtgiicpt gc^ fp?ootenc berftlartng / tot oniS ftcnnijS toasi geltomen / toaiS tip onsï een fojgöe enbe bcftonimernti5 bie onsf te' tarbectbe / enbe tocbei^iel ban 't oberleberctt ban ben ö^iefban be 3|eercn Staten <!3enciacl aen utoe naa^ icfïept/tnfonberBepbtom bat tot afftcettngöban be mercfidijrtKperinrten bic aen be ©?tiie-Danbciiitfl3i te bjeefeii (lonbin / feet bienbe/ bat be ^ceren Staten 45cncrad ban te boo? sttnfi3?mecrt totetben ban utoc jKajefieptji fïn/ Ijoe bie mocljt fijn/ Dp albien bie b?ief niet ro?refponbectìre met ubje ifeajefleptif bertoacfii tinge/foo terflontbjatenobetgfeiroebent Sttfitcben iwerorn beter en aen Bet aitipt ban mibbdaeriS ftetaemelijffKr / bat be faetfte toitrt gijeSpuben in fjijnööejteel/ olunae be gwetfinglic ban bien/ met groote DeftoaetgcfiSqjbt een remebie te foecficn. I^ae bat nu be^ bing|[en ban onis nbergöcfcö?e<= ben toaeren / aen 3ime <Conintfili)tfte j^m" flipbt ban ^tod)enii|©ira|let ente <gxtuao?WnariiS
nfo&i
IO S A κ E Ν van S τ A E τ |
-ocr page 42-
xii? SdMante SCppeïlwom itt ïim ^agDe ccftiierente/' -e cnöeiïoo? Dei» bewoont aenùc^ccccn traeteti nccaci: <;Soo iiS onitmuflcfjen onboo^ftoi aeiiae5?acljt upt J0|ancftcijcfi Öcis aliicc-«ffö?i|Mijcft|ien ïaoiunfliS ftfcr tc Ijoo?/ gcmdtc ccfoUrac ; <©ie aeti bifaec- nc ccnanbec acngöeficDtDecft toe oöeb^acljt/ enöe 000? ecii aoet gfjcUic^ / fjeeiÏ toecD oöenomcii / ö' oo?' faccfte irte tot notö toe öe occaftc gljcactocn iiaiit/ oinBaecJIo. ,ίΐδοα. 25?icf optc Douiim: 3©antnu peErt (toarisDept noclj onfeecfterDept meet; ohcrigij tsE /rtabemadactm iBajeflcpt een feccljjüe macüt ÌiSgcgebm/tcIiiefcn of <©oelJcc m (SngtlanJjt /of sen Uan be üiie ^teeijtn in öct (Ccmtoir ban öe ^ce^ ren Staten ^encradi gelegen/ naiiteliitfi iKaflricijt/ ben 25ofci) / ofte 25?ei3a. 3©ant (line .flliìajcjtei»t ban ©janrfjcycft niet alleen ban fclfif ben ïiïaebt Qeeft öDebat / ban tc fenbcn fyne ^efanten gantfclj onbcu= toacftt tooncnbe baec boo? fijn genegene totlle : iBaeu öe ïleeccn ^atsn «Eientt-ael fjeööett tetfiont acn befe bcc COiftÏelijtfie .pajefteptjS bcchlaennglje / fece p^ompteiijtli öaecconfent toegljcgljeben/ enbebjp jyn bJebecont boo? een anbccc 25oobc ter|tont bectott- ticDt/ batte gDelijcftföne iBajeflept appjobeccbe/ ailesstoatbanbc Keecen ^taetcndPeneracltoasige^ flnttooo^t/ ban tefeiefentotbeljanbclingB/ ccnigeci ftanbcplactss gljelegüen ntftaeu ffiemtoii;/ uptbe c ijiec boo?gcnocmbc ^teben : ^oo bat nae ge^ baene toinpjoDatietufftöm ©jantfti-ijcli enbCt ©eci ectttdjbejSebci-lanbt/ ban be öcpbecsübtji inccnm- gen teboo? affonbalijtii becfilacit/ gftebacn/ acn Μ iKajelïept ^etcenbjpcenbe onDcpaelbeftfefïngc lipt be bicc boo?fepbc plaetfen te noemen: Jgocbantcij « i^afcfiept falDelieben; 3©ccömbcbpbe anbece Jgeeren «©eaHieecbennietgljeitoyffélt/ of fijne JiKa- iejicfJt ban ïDenneniaccfi fai ntebe tonfenteren. «dc^ febtttgen oberleptjijniic/ Deeft onsgoibt gDebatöt nfctlangijette toeben/ uictbctanbewngö banoniS iffacbt/ bietopteboown Oabbcngetiomen/ boo?en al ccc top ban bcIact(Ïe becftlacingöe ban bc ïleeccn ^taeten <iPcita-acl toaccn geabbetteeut / om boo3 te «omenöet beriiejS besS tijitsü / bic mcninbeferfaeci 6cit göelegcntljcpt boo? al moet in acljt nemen : jgeb- 6cn aifoo geen ceben tonnen binbeji / toaecom top niet fonbec langöecbectoef fouben obecgebenben 25jicf ban be ï^eecen ^tateit <6encrael/ be fdbc met bit ons aiSemonaelonbec lieDaojUjcftcobfecbanticu Ha)e= (lept obecijanbtgenbe: 3!&enfclben betamelijcb bei'- foecftenbeljemgeüebe tecDegeectebanbe <il)#ett' fteptmetbietigöe <iÖebcbenben ®?eebe toenfcijettbe «tbe aen be g|ntecpo|itic enbc jiBebiatie ban fijn Éo. J©.iiefieptban ^toeeben onfcn «©enabifölien igea·, enbc ^ntngi) tc concebemt / tcttepnbc fonbec bec^ ' ^ töbt bcriiciS / onbec foo gcootc abantagien tot bo?- bectngijcbanbe Jd^eebeban «iBobt SdlmacijticD toe, peboegöt enbe bedecnt/ fuUenbcanberjistot ontoc^ ocrbjengelijtfte fcöabe bcc CD?i|ïcnftept te becg&ecftj ontPippen; a.#aje(Iept tonbefcenbeccctotceiiban fiepbe cebenen ban ©?antbrötli cnbc J^ebctìanbt booigcfïclt/ cnbeboo?Dacii onbedingfic confentöci be|lici)t/ nabemael men tot alle bepbcglocicufclücfi Bantdetreben: SClfoobat boo?ccn fpoebicDenbctoel genegen anttoooit/op bc 25?icf ban bc l^eccen ^tatê <©cnctacl enbebccfclbecberitlaring&c nabci^anbt.tf baec Dp gfjebaen / cnbc bc meeningfie ban ben albec- CTmlfelijthficnltoningban ®?antfitijch confij?m/ ïicfe quelti e obcc l^et ^^jeltitimait: cpnbBjcfe gclucBiclj ec-enbici)t / enbc een ölpbe toecD gcopent toccbc / om ïie ©?ccbciÈ Ctattaten fclfsi te bcgimtcn t ©p be tocte^^ 6e öp albicn een gducftigl) iiptfiom|lc bolgt/ fo fai en^ be moet bc Cöitflclijcfic a®ct;eit alle bccbtenbe bancfi toeten aenflet lof ban u ■tonintWijcftc |iaaie|icpt/ enbe bet felbec Sjccoicpc gcmoctsS moberatic / ban batboo?be fdbc boo? een gcoot bcel bccbcegcntoecbt bc ticbcliinge ban fjaec Dcpl / cn Dct ontoaccbectìycfe 6«»cf!cic beu ©jcebc. ©nbecllont U Majeftcyt toe allen dienft ende Officiengewillichfte Dienaers Georgius Flemminc P.J.Coybt. ΐΛη4€ηΐ7ΜίΓί7 lód/. |
II
Londen den ia <JM.artn \6(η,
Ν 36 bat ban u <Sb.3ijnbcriti)t gljetoo?bciV Ijoebamcö öaec 3|ooö Sl^oa. nebcns be b?ic Up ., öaei: boo?gefiagene plaetfen / in fiacc teratorie IfêöftricïJt / ben 35ofcl) / enbc 25jcba ooch Ijabbcn ge^ tanfentccct/wtbeaeiAicbinge/ bie ban fijne jHiìaie» fïept ben Coitiitgö ban ®?aniï»cijclt gcbaen totecbe/ om alijiectrt iEngelant/ enbe fulcit; met «ome tot ®oub?esi/ tctcactecen; «Ênbeljacc ï^oogö H^og. fïci) in befen bal met be bertilartngc Ijabben geconfo?' meert j g^at baec tegcjiö mcbe öooiJj-gebatijte ίΚα* jelïeptban©?antlicij(iii}abbc geappjoljccrt/ 't geert Oaec ^oog|> iSog^tocgen bcboo?f5b?ie plactfdt in ijaec teccitorium <§ijn ijlSa), ban <l5?oot JSzittaimien Debben gelicben te laten boo?b?agcn/alfo bat fobanigc ban bcpbc bceleii g^afTeetbe mutnelle betotlging/ Oo^ ben be boo?f)enen eaupbiclj gcnomenc rcfoüittc / ftet toectft fonbec ttoüffél noo? ^oöess gcnabige beftiec feec onbcctontötbanbiffitultiptcniiaontlall gnctoojben / bic anbecsi on-omgancftdijciite bebjecfcn (rottben / Dp albien Det bloot bp be cectlc becldacingc ban ijacc lïSog. toaccinne gccitpiactfcin <iEiigelanbt/ macc allcenelöcö b?ie plaetfen in Ijacc ï^oogft .ilSogeiUie tee cttocte/tot optie ban fijne |iàaje|lept ban <©?oot tanmentoiicbengljelaetcn/ toacc blpbcn iicculïwj ; «!5fjelijcli top bau / om becbecc bectoeccingDen te bcc* mpben/ljaec i|oogD iBogijcnbc .flSiffJbe aen fijne iKajeiïeptban <Ei?oot Jffiijitiaiintenlupbenbe/ enbe aen ouiS gcaöbiciTeect / tc tuggc gcljoubch / enbe boo? foobanitl) ecpebient bcfacthe alierbingit ^in integro l)cbben göcconfecbccct. 3ll$s honncntop met boo^Iip gaen a tcoitttooo?bitl) toïtcnbclytUtc notificeren / iioe bat top tot bebo^bccütge enbc abancentent ban be fjeplfacme ©jebcsi· ncgotiatie onö ban befe foo fto?t op mallianbercngebolgbetoebaUcn/ op jetblpticBflcbei bient ; €nbenaebtenDet toccclt (tcD nu foobantd^ rjccftbecanbcct/ batbe jnotibenbp onji acn tooo? befen obecgcfcfecben / toaecom top namcntlijc& bccooifaeclrt toiecbcn/be boo?f5 Haiflïbe acljter tc pui
^^ .flSog.bedarattc Ijciiben top fonbec ee^ bec^
...................„tDaccïio. Höog. HStflïbcaen
fijn jfeaj.ban <©2oot 25?ittanmenobec0anbcepc&ti' cnbc boo? monbdingïjc ccmonflcantien /alitf oocft boo? eert fcï)?ifielptli ingegcben nacmoctael in topic {jicc gaenbc: ^tjite USaj, epnbelijcli öacc Ijcenen gebif^ ncect / bat bc fdbc fonbec babcc Dcbcncften tot een fee* ftecccefolutieiS gctccben / en infortóierijept in confïbei cattB banfgne Conintfeliicftejiaaj.onfeiSallccgcnaei bitljfle jöontngöjS en ©ecce bp bit tocccfi aengctoatb' opcicljttge cn fo?fDbHlbt0c iÉlebiatic/ alsf oocù amore pacis, cnbc om öacc i>?ebdicbmljc intentie/ ambe toecdt tentoon tctldlen/ ftcïj de loco traftatus baec Öcenen ijeeft bccWaecbt/bat bc felbc een ban bc b?ie bp ijaec HSog.boo?gï)e|ïa0me/ enbc in Baec tecci.
tocium gljdcgene plaetfen Ijecftgïjc-elcgeect; cnbi bienbolgeni genegen iss/ metten eèc(lcnOacc<®ebol* matöticDbc SCmbaffabcuciS ban tjiec nac 25?eba afte.
batcbigèrt ; <iEidijtJi ban foobanigc fijn ijl^ait bctltla' cingge/ uptbejsfdfi cpgrjenfcii^jhenacnliacc ï^o* ïföog. imt mcecbec te (ten iiS / 't toelcft top bieftoegen noobitj) ijebbcnbibonbcn/ meteen e)cp?effenboo?t!S te fenbcn/ ombat anbecieieenigebagDen fouben ben moeten boo? ftp loopcn / foo toanneec top be naeffi ^o^ / bic niet boo? toehomenbetopbacïj afgaet/ fon* ben fjcbbentoillcn aftoa^teit. 3®pentotllcn gantj$ nietttoijffdcn/ ofb^efgric iKaj.ban <i5?oot 25?tti tannien!$ ttecatibegcnercufe becftlacctngefalaen ftaci: 1^0. IHog. enbe aen bec fdbec loogc «^eaUieccben lief cn aengenacm jijn/ ootfi ban be fe&e allee jpbtg fpoe^ bige Sfpofltie toccbengemaeclit/ baec mebeop b« boojfj plaetfe ban 55?cba / be ^egotiatte met tomciüftcn ce-dijtitmooêrt toecbenaengfjctcebmetti bc gj^c-attameett; tottodtficn ^nbeljetnoobtcöfal fijn / bat Baec lo. JKo. gdieben / fonbec ccniiii bi lap jace faivds conduöus bM? bie op fijtte naa/cflept ban 45?:95iitibe©?eben]Stcactatatbeco;ibftteccöe fittii^
baifabi t» im met ten
feq».
en O ® R L O G; tenimenwrti^flehoeck |
-ocr page 43-
ϊ ίΓ67 fm&eH; (©ïjelötitijaninöcfcn/amöen sijelucfiigijcit —boojtgaitöï» niet en iiS tc ttoyffelcn i 3©aci: toe top ben 3eocii en bpliant iiijS aUetijoortrtle/ bantwcte fijn acn- toenfcljcnïie j 3©p oocftaencinfcspïie met alle mogc- Ijjcfte nncere officien/tot nptViofrtnge Uàti öcfe foo ίοη^ fiiierafadefaecte/ teùec geecne fiilleu,£0r0pcra:en; tì «Cìi. bcrfbctheniie / te gljelicben / bat atleis tcii bc- Boo^Ujcltcnplactfctecoinniunicccen; èrtile fijn tolijt cnìie ìjcFtmtept baér Omitcìicljtcn/ öatbaniiciip/ ùcban Uaeciìoogl) .ïKoglicniic baeropeen faUoca- WeterfUaringljebolgljmmocijte.' ■ ;
Haiits & Pui^ants Seigneurs. \r .
QUoy que nous ne receümes, qu'hier la voftre clu ■Ly. paiTé par Ìes mains des AmbaiTadeurs Ex- traordinaires de Suede, qui nous ο ne fort preffé de ne laiffer pas fruftrer !a Paix à la Chrefticnté en opiniaftranc le lieu ou elle fe devroit traitter, nous avons neantmoins desja entendude France & de Flan- dres,quecclieudc laHayenevousconvenoitpas, & pour des raifons qui nous ont fort furprins, cornine fi nous aurions peù avoirautre fin dans laditce nomina- tion que celle de faire reus fir la paix avecfeurete; Et quand on aura fait reflexion que la Haye eft le lieu, ou lesEftats Generauxfontleurfejour ordinaire,outous vos Confeilsfe dennent, 6ipar confequenceouΓοη difcerneroit mieuxla fincerité de noftre proceder, on condurrà afleuremenc , que le traine ne le pourroit faire en autre lieu avec plus d'expedition & de bon fuc- ces, & quoy que pour touttes ces raifons nous y pour- rio''s encoreinfifter, neantmoins pour manifeftera vous & a tout le monde que les formalitez,circonilan- ces, ou manieres de traitter n'auronc point de lieu au- presde nous, pour empefcher que le Traitté ne fefafle, & qu'Ìl fe refpande plus de fang Chreftien ayec tant de pertes & dommages aux Nations engagéez dans la Guerre, nous fommes contents d'envoyerleBarron de Hollis de noftre Confeil privé, & le Seigneur Hen- ry Coventry denoftreChambredelitaBreda, poury entrer en traitté avec vos Deputez, & ceux qui s'y trouveront des parties intereffées. Et les ferons partir d'icy d'abord que les PaiTeports viendront de vous, pourlafeureté des naVires que nous avonsdeftinés au tranfport des perfonnes de nofdits Ambaflàdeurs & de leur equipage. Pliant Dieu en attendant de toucher les Cccurs de tous ceux qui font intereflez daos cer- te guerre des mefmes ientiments pour la paix , qu'il luy a più nous donner, afin que le Traitté aye un bon fucces. Eferita noftre Court a Witehal le iS.Mars Χ66η.
Voftre bien bon Amy.
Ho Μοξ. Heeren.
ALhoewel wy de uwe van den Ij. leftleden niet eerder als gifteren ontfinghen, uyt handen van d'Extraordinaris Ambafladeurs van Sweden, de Welcke ons feer hebben geprefleertvanniettelaeten fruftreren den Vrede aen de Chriftenheyt opiniaftre- tendejopdeplaetiedacr defelve mofte worden ver- handelt , hadden wy niettemin uyt Vranckrycfc en Vlanderen aireede verftaen, dat defe plaetsvanden Hage uw niet en beviel, en fulcx om redenen die ons feer aenftootelyck fy η geweeft, even als of wy met defe gefeyde nominatie yets anders voor fouden hebben, als om den Vreede met feeckerheyt te doen reuiTeren j En foo wanneer men reflexie fai hebben gemaeckt dat den Hage de plaets is, al waer de S taten Generaci heb- ben heur ordinaris verblyf, alwaer alle uwe Raden fich onthouden, en by gevolge alwaer men d'oprech- tigheytonfer proceduren beter foudedifcerneren, fai men feeckerlyck befluy ten dat in geene andere plaetfe het Traöaet met meerder expeditie en goedt fucces foude konnen ghefchieden, en hoewel wy om alle defe redenen daer op alnoch fouden konnen infifteren, niettemin om aen uw en al de werelt cc doen blycken, |
datdeformaliteyten ,oniftaiidigheden, of wyifenvan t6Ìfl: handelen by ons geen plaetsen hebben, waer door de handeÜDgh belet en noch meer Chriften bloetwerde vergooten, benevens foo veel verliefen en fchadea aen de Natiën in't Oorlogh ingewickelt veroorfaeckt» fyn wy te vreeden den Baron van Hollis uyt onfen ge- heymen Raed, en de HeerHendrickCoventry uyt onfen Bedt-Kamertot Bredatefenden, omme aldaef met uwe Gedeputeerden, en de geene de welcke vaa de Geinterefteerde partyen fich aldaer fullenbevia- den, in handeling te treden ; En fulllen haer doen ver- treecken van hier , foo haeft als Paflepoorten van u fullen wefen aen ghekomen,tot de feeckerheydt der Schepen, die wy tot tranfport van dePerfoonen van onfeghefeyde Ambafladeurs en haer Equipagie heb- ben ghedeftineert. Biddende Godtmetverlan^ea te bewegen de gemoederen van alle die in defen Oor- logh zijn gheiniereileert, tot de felve fentimenten voor de Vreede, die hy aen ons heefc belietdt tc gheven, op dat de Handelinghe een goet fucces kebbe.
U feer goede Vriendt.
Londen 8. ^JMaert 1667.
NAerdatwyUEd, Mifliven vanden 4, ende?, op voorleden Saterdach hadden ontfangen,heb- ben wy met onderlaten ftracx daer op de Con- tenne van dien S. Con. Maj.van Groot Brittannien bekent te maecken ; hebben haeroock Copyeghe-* geven vande Miflivedie U Ed.onsinde Franfche Talewas toefchrijvende. Wyhebbenfoo welfijn Konincklijcke Majefteyt als den Heere Cancellier eade andere Minifters daer heenen foecken te be- weghen, dar die van Vranckrijck ende van haer Hoogh Moghende gedane OfFres, om in EngelauC ofte in een derdriePlaetien byhacr Hoogh Mog -n- de voorgeflagen, als Maeftncht, den Bofch, ofte Breda te craftertn , mochte worden aenghenomcn, ^y hebben oock op eene refolutie diefweghep vlijtig gcouffeert ; maer pofitive antwoorc hebben wy daer op noch niet konnen bekomen, mengaetde faecke hier verder overlegghen, de redenen van 't refues om inden Hage te traiteren vindmen niet ghenoech-· faem valide j ende ftootfich Engelandt dat haere propofitiezoo weynichplaetfeverauntwort, alsoft haer party was innegenomen dat Engeiandt na alle vporOaghen moefteluifteren, inlbnderheyt alfoo de Vreedes Conditiën nu fwaerder willen werden ghc- maeckt, dathaer Hoogh Moghende willen behou- Jenhet Eylant Pouleronj ende Vranckrijck eenige Caribifche Eylanden, daer nochtans haer Hoogh Moghende verklaert hadden dat het Traftaet de Anno 1662. in zijn vigeur foude hebben te blyven, ende Vranckrijck altijtverklaerc hadde voor fich op Engelandt niette pretenderen, maer weghen haer Hoogh Moghende ia defen Oorloch inghewickelt te zijn : Nu verftaet Engelandt ghelijck van defe twee Pointen na te geven, ende twijffèlt diefwegea aen het fucces des Vreedes Negotiatie; Men dilay- eert fich te verclaeren om in Engelandt te trafteren, vermits men alfoo lief fiet dat de Negotiatie elders a%hebroocken worde als hier, 200 anders de veree- nigingh nieten can werden ghevonden, maer by al- dien wat meerder hope konde worden ghegeven vaa wat meerder moderatie quceJcendititnes fumri TraSa- tm fouden wy vertrouwen dat Engelandt noch wel tedifponeren foude zijn om fich dehct foo danichte verklaren dat de tegen partye daer van iatisfaitie foude nemen. Hier loochent menfterck dat den Grave:, van S. Albans oytordre ofte volmacht hebbe ghe- hadtom tot Parys te tradteren i maer alleen om fijn Majefteyt van Groot Brittanpienghenegentheyttot den Vrede te contefteren. '
Anders is alhier feer wel opghenomen dat men aen- den gherangeaen A^ngiirael Afcue iaxijoecuftodie
cea |
-ocr page 44-
en OORLOGH// AchMn-njeertighfie BoecL 13
een meerder vryheydt vergunt; men heeft onsoock 16Ó7. belooft dat weghen uytwiffelinge der gevangenen ons
—-- metten eerften cene feeckere verklaringh lal werden
gegeven, infondcrheytfoudemen hiergaerne fien, dat onder foodanigen uycwiflelinge gemelden Adtnirael ^Jcue meede wierde gecoraprehendeert, in voeghenj dat lbo niet op ander manier, hy dan doch voor feec- ker Rantgoen mocht worden gheloll ; dit foude het Hof alhier met groote fatiefaöie opnemen ; U Ed. gelieve (iacï in te arbeyden.
Waer mede, &c.
ALfoo oock by defe conjundure, dat fijne Maje- fteyt van Groet Brittangien, figh voor Breda ver- klaertheeft, cene foo goedeapparemietot een gewenfcht fucces in de Vreedens-Negotiatie, figh nü opdoet, mochten wy wel hertelijck wenfchen,dat,van gel ij eken de inclinatie van defe zyde, tot die van ons voorgeflagen, ende met allen yvergefochtefufpenfie van Wapenen, niet foo flechtelijck ende t'eenemael ghenegligeert mochte werden ; want ons feer veel moeyte heeft gekoft, eer wy het foo wijt hebben kon- nen bu-engen datmen eenige reflexie, ende gedachten daer op heeft gemaeckt; t'welckdoch eyndelijck voor- nameotlijck daerommeghcfchietis, om dat wy foo haeft daer op hebben gedrongen, ende geftadigh daer over hebben aengehouden, onder hooge gedane con- teftatien ende gegevene verfeeckeringen , dat fulcks vangelijckenaendezyde van haer Ho.Mog. agreabel ende aengenaem foude zijn ; diefwegen niet weynigh foude ter herten gaen, by aldien onfe parole indefen val te vergeefs geengageert, ende wy alfoo een igfints daer door fouden gedecrediteert, ten minften foude hetonseengrootcontentementzijn, het foude oock totgeluckigenvoortgangh derfeliver Travaten groo- telijcks contribueren, foo wanneer van nu af, alle ho- ftiliteyten, foo niet doorichrïftelijcke Infttumenten, ten minften mutuo confinfi ér ipfo eiSf»,alierzijts moch- ten werden uytgcfteit , ende aende Traöaten daer door een baen mochte werden ghemaeckt > om ,het werck alfoo in feeckerheyt en rufte te doen afloopen, ende niets te doen voorvallen t'geen aen 't felvighc eenigen ftoot foude konnen geven ) de gemoederen wederom verbitteren, ende oock het vuyr op 't nieuw foude konnen aenblafen, UEd. gelieve figh niet te laten verdrieten hier inne fijne goede conduite en Of-· ficien te employeren, als aen wien daer uyt een fin- gulier lof fai toewaiTen.
Londen den negentiende» oude, ende den wigew en twintighflen Marty nieuwen ftiji, feUie» hondert fevcHeaveertigh.
iHnbece 25?ief.
UE. aengename vanden Mr/?i»defes, it ons wel ter handt gekoomen, ende verlangen wy nabe- right op onfe Brieven, die met een Expreffen van hier aen U E. zeedert zijn afgegaen. Uyt Vranck- rijck is diergelijcke ExprefTe alhier aengekomen, die ons mede heeft gebracht dat fijn Majeft. van Vrunck· rjjck t'eenemael aggreeerde de Declaratie van fijn Ma- jefteyt van Groot Brittangien om tot Breda te hande- len, ende brenght den felven Expreflc te gelijck mede de noodighe Selvos (onduHus van fijne Majefteyt van Vrenckrijck voor de Heeren Engelfche Ambaffadeurs, die tot die Negotiatie verordonneert zijn ; Soo haeft nu die van haer Ho.Mog. meede overkomen, ful- len ghemelte Heeren fonder verfuym de reyfe kon- nen aennemen, *t welck wy geerne fullen helpen be- vorderen. Terwylen figh dan nu foo gewenfchteap- parentie tot een goet fucces in defe faccke op doet, alt foude oock hooglijckzijn te wenfchen dat de Hee- ren Staten Generaci een armiftitium en ftilftandtvan Wapenen, ionder eenigh dilay, mochten ghelieven in ce willigen, daer meede alfoo de NegotUtie fonder |
fchroomvan eenigh ongeval, die het werck anders τ<<<<■-» wel lichtelijck mochte doen branfleeren , of heel om verre ftootenj afgedaenende teneynde toe vol- ' ' trocken moghen worden .■ ten aen fien oock ander* eenighfints in twyflFel foude konnen vrorden getroc- ken haer Ho. Mog. inclinatie tot den Vreede, ende de gedachten konnen werden ghemaeckt, als ofi: d'intentie wel mochte zijn by de Traétaten den boogh ibo hooghta fpannen, datmen reitife&a, wederom van malkanderen foude moeten gaen : te gefwygen meer andere confideratieu., Dies Ü E. onfesoordeels niet qualijck foude doen alle goede Officia te em- ployeeren, daer meede haer Hoogh Mog. figh op die point favorabel moghten verklaren fonder uytflel. Aengaende het point der Gevangenen , hebben wy fulcks fijne Konincklijcke Hoogheydt, den Heere Hertogh vanvoorgedragen, die daer overeen goet genoegen getefmoigneert heeft, ende datmen tot uytwiflelinge der Gevangenen, oock aen defe zyde inclincre : infonderheydt is hex fijn Hóogheyt aengenaem gheweeft, datmen tot vryftellinghe, of uyt wiiTelinghe vanden gevangen Admirael j^/cue > foo goede vertrooftinghe geeft j gelijck dan fijn Conincklijcke Hoogheydt vermeent dat hy, oft te- gens een feecker aental van andere Vyandtlijcke Officiers foude konnen uytgaen, of wel voor een feecker rantfoen uytgeloft worden ; opwekken val men wel mochte haer Hoogh Mog. eyfch napder te weeten, andeisfchijntmen hier oock wel ghenegen te zijn om foodanigh reglement wegen de Gevange- nen met Hoüandt op te richten, alfmen met Vranck. ryck gedaen heeft} waer op men haer Hoogh Mog, verdere Declaratie alhier geerne fai afwachten.
Londen den/wWm oude, ende den fwaelfden April nieuwe ftijl, feUienkondert fivenen ]i' fiigh.
ExtraSi uyt het RegiÌier der ΗββΙηίίβη vande Hoogh Mogende Heeren Staten Generael aer Vereenighde Nederlan- den.
OP 'f gereprefenteerde ter Vergaderingeghpdaen, is na deliberatie goet gevonden ende verftaen, mits defcn , t'ordonneren den Agent de Hejde, dat hy aende Heer Appelboom, Extraordinaris En voyé vanden Coningh van Stueedeu, fai hebben bekent te maecken, dat hare Hoogh Mogende verwaght had- den , dat d'Heeren Sweedtfi Mediateuren in EngeUndt zijnde, al over knghe aenden Coningh van Groot Brittangien fouden hebben overgelevert haere Hoogh Mogende Μ iflSve vanden vyfen twntigften February leftleden, racckcnde de Handel plaetfe tot de Vree- dens Traétaten aen te ftellen > metverfoeck» dat hy Heer Appelboom, de faecke daer heenen wilde diri- geeren, ten eyndedefelveMifiüve als noch tenfpoe- dighften, ende fonder langer uytftel, door de ghe· melde Heeren SieeedtfèMeàìMcatSy aenden hooghit gedachten Coningh moght werden overgelevert : ofte dat hare Hoogh Mogende by langer ophoudinge van dien, hun geobli^eert fullen vinden, de voor- noemde Mifllve, by forme van duplicatie, aen fijn Majefteyt direöelijck door een Expreffen, tot dien eyndetefenden, tedoenaddreflèrcn; Dandeboven- ftaende conclufie gheformeert by den Heer van ' Amerottgen, als hebbende de voorledeneweeckcge- prefideert. d'Heeren Gedeputeerden vande Pro- virïtien van Zeelandt, Vriefiandt, inhereren haere refpedlive aenteeckeningen over 't voorfz fubje^ » hier bevorens gedaen.
Den dertighfien Marty oude, ende den tiendi» April nieuwe ftijl, fefiien kendtrt f*vn « |
25
-ocr page 45-
ileecfii JKcDiatcut^ fcftieötti ϋεη bolflijenbm ι ι τ.■. ©ofiaenöfnïleECAppelboom, Datfe/mftfoien(Den achtienden |feD?uarö ouDen fltjl) fcöic&ten Eent)u= Ulicaetbanbc^ïiioninet)^ 55?iff; tetcoutoenbe bat fooDaniae ©Eclilarinac foube üolbofη / fnbe bat l)P ©eec Appelboom, üolaijen^ fijne goEbe bejctetitcpt/ alIc^tcnbcfïentoilOelKlprabupben/ cnbe bpmfma· Belijcitmaccften. <l2nbc alfoo figlj Engelandt irieEbe toechteccbe gljcnfsm tot een Arrniftitium, alji öct maec bccfeecRect ttiarcbanbe inclinatie ban bieaen Öeanbecejijbe/ enbeoptoatconbitienmcn bacctoe foube toinmbecliaen/ bat&embriiefbcöet baec jjees nen bp be icecen l&tatcn (iSencrad tebebojbecen/ öatmen fïglj bien acngaenbe poUtiöe becMaecbe / in» fottbccjcpDt torgen^ ben tijbt toanneec foobanfgö Arrniftitium 5ί)η begin öabbe te nemen/enbe toanneec 't fclbe toebcrom foube örbben te epnbigen ; al^ mcbe DptoatplaEtfeiig&fulch^babbeupttcfirecïten / op bat nabillantie Dcc pïaetfe/ ben ^ccrnijn ftoitofte langljgebefinieecimocbtetoo?ben. 3©aec op fpban Öetüjfccft bfg Armiftitiialbaccfoubenfoec&en te pcc= fectioneteuj aï^ mcbe be lal-os conduaus boo? be Franiche enbÊ Deenfche ïegaten upttaetcftcn/ bp al' bten foobanige bcgcect toiecben.
i^et l^aclcmcut albacc / toiecbt ben achtienden ou= beniiijlgcbiinitteect/ enbe tot tegen (@ctobccgep?o= togeeit. ^t fóoninginne eenigen ttjbt flecft gljctoeefl jijnDe/ toa^bolftoinentlDcft aenbe betecjjantj oocit habbe men gocöe Ijoope tot be ceconbalefcentte ban i'rins Robbert, bie ban etn fiag ban eenbloch t'fc&eep ftoacrlijcft ltna^ gequetlï ; nabatinenbeml)etbeche= neel Ijaböe laten openen/ toaitop&etfigfttotbete^ cingö l)abb£ aengeflelt/ baec ban nirn booj befen ljab= Öe g befifpcceeit. ®an baer toa^ nu inebe bectcochen een confiöf cable ©loot CoopbaecDp .&cl)cpen mev be Stractonbeeeenfieccli (Conbop ban ©ojlogi) ^cöe= IJfll.
^cfe acnbirbingöe ban te fenbm in brη Hage, al^ een onbccü>a£|)tecuinplaiiance,h)ifibi ( infonbecöfpt bp l^üliandt ) genOttKn boo? een /atet anguis in herba j
dé bruyt waste fchoon. 3&at boo? be pjefentatie ban Df Engeifchc ?imba|Tabeui^ te fenben in ben Hage Qemacljincect foube bjojben / yet^ tot ont ufi enbc tot nabrel ban ben ^taet; cnbe baccom toicct öet gantfcl) nietfmaechdöcïibibonben. _
JBen (ïclbcboo?recfi be JilSiffibeben dne en twm- tighfteu in Ijanbcn ban bt ï^ecrcn ban Ommeren enbe anbrcc I)ate ©o, lEog. <©ebcputeccbcn tot be faccften ban Ëngeiandt, om ben inljoubt ban bien te coinmti- nicccen arn ben 3lmbaffaDcuc ban Vranckrijck, cnbe Öeaenüjefmbeiliaimliergban Dennemarcken, mitfi gabcc^om een Concept ban anttooojbe op be felbe JlBiffibc te fojmecen/ cn baec ban cappojt te boen.
g&e^ anbecfη baeglj^ toiecbt gecappo?tccct/ bat fp |)abbcnbe.flBtff(be ban bcnSioninggecommuniteect aenbe 3itnbaffabeuc^ ban Vranckrijck cnbe Demic- marcken, enbe baec bp betfiaen becfelbec confibrcas tien/ obec een ftomenbe met bie ban befen Jitact ; bat fp ijabben gcfij?ineett een Conceptban Antwoordt, op be boo;f5 IBilTibe / baec ban be lectuce becbolgen^ gcöaen : toaec op gebelibeceect Sïjnbe/ i^ Ijet booifj Concept ban jeiffibe bp be i^cecen <©ebfputeecben ban be ccfpcctibe ©jobintien obecgenomen/ be toelchc bccfodjt toiccbcn figö baec op te becWacen t «De^ toiectbcnlïgentbeHeyde oocfi gf)eo?bonnecct/ ijet felbe Concept ban Antwoorde noci) bien na-mibbagt) aen be nieecgbcmelbe i^eecen ^mbajfabeuc ban Vranckrijck,cnbe.IBinilïecé ban Dennemarcken te gaen communiceccn/ om bcc fclbec confjöccatien baec op te becfiaen/ nibe ban alle^ cappojt te boen.
©cnvijfentwintigtten toiect gccappojtcect / bat öe l^eeccn Fi anfche enbe Deenfche JIKmiflec^ (ïg j tiet Conceptban Antwoorde toelöabbenlaten geba len ; 35ienbolgenbe i^ Ijct geftouben boo? geacccfieect/ enbe tat öet felbe in 't net gefcöiebcn/ cnbe afgefonben fou= öe öH>?ben : i^ aenbcn jücec ban Beuningen,i5j:; tcao?binaci^ JEiniftec ban befen ^taet in Vranck- rijck gefcöjeben / bat öaec ï|o. Mog. om toicfjtige ce= Denen/foo in beboo?f3Ancwoorde geejcpjeffeect/ al^ |
anbecf / niet caebtfacm öabbcn ïtonnen binben t»c banbei-plaet^ tot öft cntamicen ban een (Cractaet 1007. ban ®?eebe met Engelandt in ben Hage, maectocl —— binnen Maeftrlchr, 's Hertogenbofch ofte Breda, tOt fefuce banben i)oogb(i-gcmelten Koningl) ban Groot Bnttangien te latcii leggen ; ^ullcnbe tot bien cpnbe acnbenfclbenj^eecban Beunmgen, ncbcn^ Coppe ban be IBiffibe ban ben ïiloninglj oocft Coppe ban be gefcpbeAntwoorde to^efonben toecbcn / met ojb?e bat upt ben naem ban jiaccÌ^o. JlBog. aenbenitoe ningb ban Vranckrijck foubc öcbbcn tebecfoecltcn/ cnbe ben l^eecPetcom ban toegen ben fóoningö ban Dennemarcken albaec cefibiccnbe/ te bifpoucccn/ bat bpligbmebe tori geliefbe te laten gcballrn/ bat ban baec een iEjcpjeflen naec Engelandt, aen be Ücccen Sweedtfe Mediateurs gcfonben mocljtc toO?ben/ cnbc aen befelbe Mediateurs bcfientgbemaecfit/ bat fijn jBàajelIept oocft ben i(|cec Petcom, in ben name ban ben ïHoningl) fgn |©ee(iec / enbe fulcfi^ alle bcc gein^ teccffeccbeljooge^actbpcnban befecsijbe gefamenti Itjch (ïgl) be boo;f3faec{te ten cegacbe ban be i^anbel- plaetfe confojm be boojgrcoecbe Ijaec ï^o. .fIBog. jaSiflibe tod Ijabben laten gcbalkn/ metbccfoeefibat fp i^etcen Mediateurs öl^iuu bcfaecRc baec ïjeenen toilben bicigccen / ten cpnbe bat baec op ten fpoebigg^ tiingcflootcnmocljttooibcn; Cnbe i^ öiec ban€p= tcact acnbe opgljemelte J^ecccn ^mbaffabeuc ban Vranckrijck enbe be aentocfcnbe USiniflec^ban Den-
cefpcctibeltjch befe baeciÉo. l©og. gorbemcpningbe enbi intentie met bace pacticulicce <(^fficien toilben feconbecen/ fulcjc enbe baec 't tieöoo?be.
Ifcecen <®?binati^ «©cbeputeecben ban Zee- lanüt, becftlaccben in befe bobcnfïaenbe conclude niet te bebben gcconfentcect/ maec bat fp aftoacbten fon» ben be J5ffolutie banbe fêeeccn bunne ©jintipalen bic»; op te nemen/ boo; be toelcbecefecbeecben be b^pbepbt ban bitc op te boen inbrengen/ b^t oc^ne baect^b. üïog. fouben bclieben bun aen tebebeeHen.
^eaentocfcnbeileecBootrma, <i3cbcputeecbe ban be ^;obintie ban VrieOandt, beeft in be bobenfiaenbe conclufjenictgbeconfcntecct/ al^ baec toe ongriafl 5ijnbe/ cefecbecenbe bicnbolgcnbe be b?pe bclibecaa tien ban br l^eccen staten fijne ©jincipalen/ al^ boe» ^tatt^ gctopfe bp rrn jtjnbe.
l^eec aentoefenbe «©ebeputeccbe / ban Stade enbe Landen, beeft in be bebtnfiaenbeconcUiffegep confenteect op'tbebagrn ban fijne i^eeten Pjincis palen.
Sire;
NOusregeufmes hier du Sr. νί//f/ieaw Minifire Extraordinarii du Roy de Suede encetteCour la Lettre de Voftre Majefté du trantunfitfme nenötn Janvier, dernier. Et comme elle neus fait efperer que l'onpourrabientoft fortirheu eufement de cettefu- peuSJ/ nefteguerre,.auiIijugeonsnouscftre de noftedevoir. Mat» quepourl'avancementd'uD oeuvre fi falutaire, nousy refpondions promtement fans aucune perte de temps. o^t? Apres doncques avoir preallablemeot tefmoigne a 6a/tot Voftre Majeltéla fatiifaffim particuliere, que nous Sa»" donne 1'honneur & la civilité qu'elle nous fait, en nous faifant connoiike qu'elle veut bien que la Nego- * ' tiation, qui fedoit faire pour la Paix. fefalTe^w/e Territoir de ceft Eftat ; Nous dirons, que nous tra- vailierons avec application aupresde nosalliez, ace qu'ilsagreëütcette propofition, dont nousefperons que Voftre Majefté fera bientoft advertie par le moìen de la conefpondence que Meflieurs ]es AmbaflàdeurS Mediateurs ont a Paris , ainfy que de noftre cofté nousdonnons aujourdhuy aux Miniflres quifontde noftre part en cette Court là, Jes ordres neceffarei pour ctt effeft. Et d'autant que Voftre Majefté a bica vou!u avoir cette complaifance pour nous, & nous fairel'honneurdeferefoudre a faire negotierla Paix le Territoir de tts Provìnce; Unies, noi^ nous efleu-
loos |
-ocr page 46-
en OORLOGH, Ί Seven-en-^eertighfle Boeck. t5
IÖÓ7, ronsqa'eüeneftra pointde diiBculté d'envoyer fes
_Miniltres a Maeilrkht, aBoifleduc·, ou hienaRreJa,
c'cil a dire a celle de ccs crois Places > qui luy agn era Jeplusjcequiachevera de nous perfuaderdela fince+ rité de V^olìre Majefté & déla veritable incJination qu'elleaàl'avancemcnc 5ca la perfeilion d'une oeu- vre fi Chretiienne par touttes fortes de moyensjulies &poffibles. Nousjugeonsqueles Villes & places quc nous venonsdenommerfoncfort^ profres a cela, & mefme flusfeures, tansa caufe de leur aflìece, que de l-jur confìitution & guarnifon, ce qu'au con- traile ία Haye n'eà pas, parciculierement par ce que c'eft un lieu, ^ui efi ouvert de tout cofiez, & pat confe- quent fujedla plufieurs tncmvenietis é"facheufet rencon- tres pour les perfonnes des Mioiftres des Roys & E- tats, aveclefque.'s on eft en raisintelligenceouguerre, corame les exeroples du tempspajfénous l'ont fait con- iioiftre a noftre grand tegrec, fans que Pauthorité du GouvernerHCHt o» Λώ 1«//« lesait pü prevenir, nous efperonsque le bon Dieu deftournera par fa gracccels oufemblablesfacheuxaccidents, qui fans doute trou- bleroient une fi bonne oeuvre & aufly que les armes eftant pofées par la frmte conclufim du Traitté d'une bonne Paix, & par confequent les efprits des peuples de pare & d'aucre gueris de coute aigreur & animofité, nous ne pourrons plus apprehendcr ces facheufes ren- contres , mais qu'eftant delivrés des penfées qui nous peuvent encore inquietcr, nous pourrons franche- ment & de bon cceur recevoir icy les Miniftrcs de Vo- ftre Majefté,& luy tefmoigner chez alle par les noftres le reflentiment & recognoiflance que nous avons a la facilité, qii'elle aura apportéc a l'acheminement de ce grand ouvrage de la Paix. Nous prions Dieu de vou- loirinfpiraa Voftre Majefté&atoutcesles parcies,qui y peuvent contribuer quelque chofe, les fentiments & Ics refolutions neceffaires a une fi bonne fin, comme aufly a ce qui fer requis a la continuation & execution pundluelle de ce qui aura efté conclù, afin que nous ayons fujeft de prier Dieu avec d'autant plus de zele &d'a£Fedtionpourlaprofperitéde la perfonnede Vo- ftre Majellé, & de nous figner S i R E, &c. Λ la Haye le vingt quatriefme Februier mille β» eens fiìxante fept.
Sire,
WY ontfingen gifteren van de Heer Affelhoom Extraordinarii Minifter van den Koning van dit Hof, den Brief van U Maje- fleyt van den ten en derttgden lanuary leftleden, en ge- lijck fy ons doet hoopen, men in 't kort defen jammer- lijcken Oorlogh fai konnen ontworftelen , alfoo oor- deelen wy te zijn van ons devoir, dat tot voortfetringe van een foo heylfaem werck, wy daer op pfomteiijck fonder eenigh tijdt verlies antwoorden ; derhalven uaeft eene preallable betuyginge aen U Majefteyt van de particuliere fatisfadlie, ontfangen door d'eer en ci- viliteyt die gy ons doet, in ons tc kennen te geven, dat ghy wel wilt dat de handeling van de Vreedegefchiede in'tr<mVoirvandeienStaet, wy feggen, datwy ful- len arbeyden met applicatie by onfe Geallieerden, ten eynde, op dat fy defe voorilagh agreeren, waer van wy hoopen dat U Majefteyt door 't middel van de corre- ll>ondentie die de Heeren Ambaffadeur» Mediateurs tot Parijs hebben, metten eerften fai zijn geadverteert gelijck van onfe zydewy van daegh fullen geven daer toe de noodige ordres aen de Minifters die van onfent wegen aldaer aen dat Hof zijn. En alfoo U Majefteyt defe complaifance wel heeft willen hebben voor ons, en ons doen de eere van te refol veren tot het doen handelen van de Vreede in 't Territoir van defe Ver- cenigde Provintien, foo verfeeckeren wy ons dat ghy geen difSculteyt fai maecken van fijne Minifters te fenden tot Maefiricht, 's Hertogenio/ch, of wel tot Bre- de, datistoteen vandefeir/VPlaetfen, die hem hec meeft fai behagen. 'tWelck ons fai volkomentlijck perfuaderen van de oprechtighydt van U Majefteytj en van de waerachtige inclinatie die gy hebt tot de be- yorderingheavoltreckingh vao een fooChrifteUjck |
werck, door allerhande rechtveerdige enmogelljcke l667>
middelen. Wy oordeelen dac de Steden en Plaerfea_—
die wy kamen te noemen, zijn daer toe (eer bequaem en eygen , en felfs veel feeckerder, foo uyt oorfaeck van haergelegentheyt, als van wegen haer conftitutie en Garnifoen, ter contrarie van 't welcke den Haegb lulcx niet en is,particulierlijk overmits het is een plaet- fe die .allerwegen open is, en by gevolge fubjefl aen vele incon venienten en quide Ontmoetingen voor de Perfonen der Minifters en Staten, met dewelcke men is in n)es intelligeHtie,ofia Oorlog,gelijck d'exempelen van den voorleden tijdt ons tot ons groot leetwefcn hebben te kennen gegeven, fonder dat d'authoriteyC van de Regeeringe, of van de Juftitie fulcx heeft kon- nen voorkomen ; Wy hoopen dat de goede Gode door fijn genade foodanige, of diergelijcke quadc acci- denten falafweeren,dieongetwyffelt foudentrouble- ren een foo goet werck, en oock datde Wapenen in ruftgeftelt zijnde,door het prompte befluyt van'tTra- daet van een goede Vreede, en by gevolge de geeft des Volcks ten weder-zyden van alle verbitteringh en an i- mofiteyt genefen, wy defe quade ontmoetingen niet meer mogen apprehenderen, maér bevrijt zijnde van gedachten die ons noch konnen inquieteren > fullen wy vr'yelijck en van goeder herten de Minifters van ü Majefteyt alhier mogen ontfangen, en by haer door de onfe ghetuygen't gevoelen en d'erkentenis die wy hebben aen de faciliteyt, die fy ial hebben bygebracht tot dien voortgangh van dit groote werck der Vreede. Wyiullen Godt bidden , Ü Majefteyt, en alle par- tyen die daer toe yets konnen contribueren, te willen infpireren de fentimenten en refolutien noodigh, tot een foo goeden eynde, gelijck oock tot het geene ver- eyft fai zijn tot de continuatie en punftuele executie van 't geen fai werden beflooten, ten eynde Op dat wy fubjeit hebben Gode te bidden met des te meeryver en afFeftie voor de profperiteyt van de Peribon van U Majefteyt, en van onsteteeckenen, SiRE,&c. In den Hage den vier en twintighpen February fefiien how^ dert feven en fefiigh.
't ^cfjecn toel bat nim in Engeiant niet fiaböe bcci Inacbtiiufiiattise^efolutic: dSnbe {jocbaniüig be bir^· coucffnbaecobicalbatcbiElen/ i^te fienuptbenboïs genben ϋαη De jlccccn Mediateurs aen bm üeec Appelboom, <
GI fteren hebben wy ontfangen U E. Brief van den SSjicf vyftiendea oade, en den vgfen twintighfi^Ïe- bruarius nieuwen ftijl, met het daer by gevoegde t^at^j^ fchryvens van haer Ho. Mog. een fijn Majefteyt van aen 3tv·· Groot Brittangie/tt en de Copyedaeref j waer uyt wy piHloom· hebben verftaen hoe haer Ho. Mog. eenige confiderà» tien allegueren, waerom fy bedencken hebben om t'dccepteren en aen te nemen fijn Majefteyts ghedane offerte en aenprefenteringhe om te traaereninden Haegh ; vernemende, dat foo fijn Majefteyt foudebe- hagen om te traòteren in hitrTerritorie, andere Plaet- fen daer toe bequamer fouden zijn als den Haegh, na- melijk'iHirieigee^e/i^j Maefiricbt» cn Breda^ waer uyt fijn Maj. een kofte kiefen. Nu laten wy wel fodanige Hollantfche exceptien en inwerpingen beruften in haer waerde, maer beklagen cn regretteren hooglijck, dat fodanig haer genomen refolutie, diemen niet had- de konnen vermoeden, fchijnt de goede verhoopingej diemen hier toe van de Vreede, ende diens avance- ment ghehadt heeft, heel en alte willen eludeerenen doen omvallen ; cn alfoo wy vermerckt hebben, dat fijn Majefteyt van Groot Brittangien van een foodanig defagreabel verklaringh terzydc van HoBandt j voor uyt eenigh advertiflëment en informatie ghehadt, en daer over feer onvernoegt geweeft is, foo datmen ga- noeghfaem heeft konnen afnemen, dar, foo fijne foO genereufe aenbiedinge, foude van Hollandtgereiet' teert worden, ware fijn Majefteyt gefint om haer Ho. Mog. Brief niet aen te nemen, konnende genoegfaem daer af oordcelen en fluyten,dat het vergeefs warcfigh verders met een foodanige onnutte Brief, wiflèlinge te laten amuferen ; alfoo hebben wy, om te decline- ren de dangereufe cxtremiteyt, waer in het werck figh
ζ feitfJB |
-ocr page 47-
ΐβ^Ίί ferten foude > door defe haer Ho. Mog. Brief ; foo
_het fij O Majefleyc van Groot Bmtaitgkn wierde ghe-
prelenteerccn tocgeftelt,goet gevonden, hec foo lang te rugge te houden, tot dacmen aldaer, om die ver- uytfiende confcquentien, die anders daer uyt vloeyen fouden, mochtezijn geadverteert, en ioodanigh de fa- ke ƒ« integroenjttjfenfohonden ; of haer Ho. Mog. veel licht dele ioo wicntige faecke nader wilden betrachten, cn haer gedachten daer in veranderen tot wekken eynde wy niet konnen onderlaten hier aen te roeren deconfiderati,enj die wy vernemen in dcfe Declaratie der Heeren Generale Staten by fijne Majefleyt van Groot Brittangten alleimeeft aenftotelijck te 2.ijn ; na- melijck , Eerfielijck j dat HoUandf dat uytduyden en opnemen voor een deference i dat fijn Majefteyt hadde gcnoemt den Haf^^ ; daerdogh iulcx per ex- preffen is geprecaveert, en defe fijne refolutie daer op gefondeert, dat in haer civilen Brief, diefy
aen lijn Majefteyt beef: laten afgaen, getoont enver- klaeri heeft niet te hebben een ige competenfi met fijn Majefteyt, of voor haereygen honneur defirfiren eenig l·ì^.τ\άc\·ψ\ίc^s extra ^ngliam, maer alleen van weghen en in 't regard van haer Aliieerden, 't welck frajuppo- fitum, fy gehee) en al daer mede opheven, dac iy haer willen vindiceren cnde toemaeten daer al eenigh honneur dat fijn Majefteyt den Uaegh ghenomineert heeft. Ten Is du met haer gedane afrede, al
evenwel t'eenemael flrydigh, dat fy diflBculteren van den Haegb, daer fy dogh te voeren in haer voorfzcivi- len Brief, fijn Majefteyt garen vry gheflelt hebben te eligeren eenig Plaets, ais die maer alleen haer Allieer- den niet mishaegclijck waer i maer nu, de leur Chef, fonder te afwachten het fentiment der Allieetden, da- delijck en voor u);t dcfe plaets, die fiin Majefleyt ge- noemt heeft, rejetteren en afilaen. Ten derden, dat Ïïjne Majefteyt den Haegh heeft genoemt, is nietghe- fchiet door eenigh ander confideratie tcrWerelt, als dat het Vreede-werck foo veel meer daer door foudc konnen gematureert worden, dewyle de Staten Gene- raci felf foo wel als hare Allieerden Miniftri daerter plaetfe aireede prefent waren j en fonder defe confide- ratie heeft fijne Majefl:eyt noyt de gedachten ghehadt om te rcflefteren op het Terriimura van Hoüandt, foo dat aen Engelandt geen geringe oiïënfe daer door wert gegeven, dat des lèlfs rechte cn evidente meeninghe wert foo vei keert, ende tot Evgelants defadvantagie uytgeduyt : als of fijn Majefteyt locht te geven aen de Staten Generaci de eere om te traöeren om eenigh j plaets, die der ware onder haer Jurildi<3:ie,van wclcke gedachten fijn Majefteyt feer geefloigneeit is. Ten -vierden. Kan fijn Majefleyt van Groot Brittangten ook niet wel verdragen dat fijne Legaten fcuden gheftcit worden in gelijcke comparaifon met Doreflaer, en an- dere van 'c Parlement doen afgelonden , die in den Mage voor defen wieiden overvallen, zijndegenoeg- faem bekent, datdeinfolenticn, die tegen haer wier- den ghedaen, nietontiproot van de fureur der Natie of vandePeupel, maer van diegeene, dievans'Ko- ninghsendes Princen party waren. Ten-vijfde», En vindt oock fijn Majefteyt van GrootBrittangien die inwendige niet van eenigh gewichte, dat den Haegh 2.y een open Plaetfe, dewijl alle confufie endedefor- dre, foo daer yetsfulcks was te bevreefen, lichtelijck foude konnen voorgekomen worden, foo alleen eeni- ge weynige Compagnien daer rontom gelecht wier- den j en heeftmen geen exempel ghefien van eenigh violeDcetegensdeSfaenyê Legaten , die voor defen daer hebben getraélcert, alhoewel die noch veel meer hadden konnen aldaer odieux zij n,als nu de Engelfchoi in aenfien dat Sp^w^/f» pretendeerde op haer liberteyt en op de poflèlB van 't Landt felfs, het welck EngeUvdt doch niet doét ; Ten fefden. Vat fijne Majefteyt van Groot Brittangien foo veel meer defiance van Hollants iinceriteyt, en ernftelijcke genegentheyt tot de Vree- de, dewijlmen hier by het Hof uyt Frajiekryck die ho- pe ontfangen heeft, dat fijne Majefteyt van yrenckryck fich niet fai laten tegens zijn, v/atEngeÌandt van den Hage geproponeert heeft, foo datmen imputeertdit ailes aen H'ollandt) dieder lichtelijck mogen hcjjben |
eenigh particulier en fonderlijck intereft apart inde iCCj, continuatie van den Oorlogh. Ten fevende^ Houden- ■< de Engelant het voor de grootfte indtinitejt > datmen fich in HoUandt verftout om fijn Majefteyt te wyfen naer andere Plaetfen in het Territoir der Staten Gene- raci , befonderltjck nu nadat fijn Majefteyt aireede in foo veel ftucken, vermits onfe naerftige Officien en in regard van d'interpofitie der Kroon Siveedeti fich heeft gemodereert ende geaccommodeert , afflaende eerft: lijn begeerte om te traöeren hier in Londen·, daerna oock infgelijcks voor bygaende Vlaenderen , dewyl Vrttnckryck het foo noodig gevonden heeft tc evitcren j ende na dat fijn Majefteyt in alles fiilcx heeft ghetoonc fijn moderatie, en oock de Staten Generaelh?iir een- mael verklaert. dat fy in haer eygen regard niet fouden doen de geringhfte difficulteyt, om te traöcren waer fijn Majefteyt geliefde, al fchoon het was fulcx felfs tot Londen, en al evenwel is defe fijne Majefteyts afRiÖie niet van de Geallieerden, m&er vmHoUant, fcllisaf- geflagen ende gedeshonoreert, daer andeifintseen foo goede apparentie tot een wenfchelijck ende vrirder- lijck Vredeflothadde konnen zyn, foo men de Trac- taten in den Hage foude willen aenftellen, op weicker Plaets fijn Majefteyt voor defen van die Natie met de gtootfte civiliteyt is oncfangen geweeft, alfoo foude lij η Maj eftey t oock allerliefft aldaer ter plaets de voori- ge vrientfchap met de felve Natie hebben willen reno- veren ende weder herftellen, behalven dat in den Hage met goede maniere tuflchen foo verfcheydePotenta- tens Minifters hadden konnen geeviteert worden de incommoditeyten dieop andere Plaetfen niet foo wel foude konnen vermydct worden, vermitsde compe- tence in de receptien ende vifiten.
Ende alfoo wy genoeghfaem fien ende bemercken, hoe dat foodanige imprelfien , die fijn Majefteyt van Groot Brittangien van defe Hollandtfe Verklaringhe foude konnen vatten ; veruytfiende ende dangereufe effetìen inevitabel foudc van fich vaeren ; So hebben wy by foo gevattede faken feer bedenckelijck gehou- den, door des Briefs overgevinge, de faken te brengen tot een ongeneeflijckc extremiteyt, die geene uyt we- gen daer na fou overlatenjwaer door 't konde gereme- dieert worden,· en hebben daerom noodigh geacht defe confideratie, die aparte Anglia vermerckt woiden, U Ed, te ontdecken,vcrfoeckende vricndelijck dat U Ëd. de felve naer fijne dexteriteyt gelieve foo te mena- geren,ende fich daer af op behoorige plaetfen te bedie- nen , als hy vermeent tot avancement der Vrede beft: dienlijck te zyn, befonderlijck, dewyle de fake noch in haer geheel is gelaten, ende haer Ho. Mog. Brief noch niet is overgelevert geworden, konnende wy verfeke- ren haer Ho. Mog. dat fijn Majeft^t tot eenigh ander platfe onder het gebiet der Staten Generaci, ofiedie daer anders van Engelant correfpondence afgelegen is, niet lal confenteren, dewyle oock fijn reputatie daer door foude geproftitueert worden by des felftOnderda- nen.die ook daer af fouden vatten eene groore acimofi- teyt om den Oorlog voort te fetten tegens Hollant, die foo raifonnable aenbiedingen veracht hebben ; ende feghtmen hier datmen voor Godt en de V/erelt, als oock voor de pofteriteyt fwaer heeft te verantwoor- den , die, vermits ontydige foupgons, ende obfrivolas exceptiones defen funeften Oorlogh willen fomente- ren j ende daer door tot verdere bloetvergietinge ende grootfte ongelucken verder occafie geven, konnende wel confidereren , dat, die de oorfaeck zyn, dat defe Engelants aenbiedinge ende afFeöie niet heeft konnen geaccepteert worden, fullen even ghefint zyn om den Vreede niet te bevorderen op eenigh ander plaets j fouden oock eenige fijn dieder hadden die foupfons, dat fijn Majefteyt daerom intendeerde te tra<àeren op die Plaetfe, dat fijn Majefteyt foude occafie hebben, om te doen eenige veranderinge in haer domeftycken Staet, foo heeft fijn Majefteyt fich airede in fijn voo- rige langen Brief aen de Heeren Staten Generaci van den feflitnden Oftober fich fodataigh verklaert dat hy fulcx niet pretendeert, ofte haer Ho. Mog. in haer Domefiique afFairen vorder foecken t'incommoderen. Niet minder bcklaegen wy dat wy vernemen van
, UEdjle |
-ocr page 48-
en OORLOGH, VSeven-en-veertighfléBoeck. 17
1667 υ Ed. berichtinge, boe dat HoUanit een foo ghe-
_ringe inclinatie cemoigneerc om in te gaen eenigh
Armiflitium, 't weick wy dogh niet hebben voorgeila- gen als een faccke-, die Engeiandt met eenigh empref- fement (ochte, maer't welck wy feiver hebben geefti- meert een goet bcginiel foude zijn om teaddouceren de humeuren, endehaerte famen verfeeckeren van eenfincere inclinatie tut den Vreede, in diehoope dat de Vreede felfs daer op haeft foude gevolght heb- ben 5 'c welck wy noodigh hebben geacht bydefeoc- cafie weder te proponeren, dewyle wy 'c voorige Jaer niet hebben konnen daer in reuCTeren, hebbende niet vermoet, dat, naer dat wy met grootemoeyte eyndelijck Engeiandt A^^t toe hadden ghedifponeert, dat het eenige genesentheydc tot Armiflitie heeft ge- temoigneert, onfe Officien hier in door HoUandt fou- de viuchteloos gemaeckc worden, 't welck niet wey- nigh wordt geaugmenteert door den twyffei dietnen hier nu vac van Uollandts ernftige ende reële inclina- tie tot den Vreede j het welck oock veroorfaeckc heeft datmen nu met grooten yver begint t'arbcyden aen d'Equipagie der Vloote, hebbende fijn Majefteyt felfs gifteren gefeyt, datmen hem foude vinden beter gereet, alfmen figh in Hottandt foude konnen inbeel- den. Het welck wy dogh u Ed. alleen hier in vertrou- lijkheyt totparticulier narigtfeggen. Aurefie>^i\\ea wy niet onverdroten zijn,foo veel als eenigfints doen- lijck is roet onfe vlijt ende plichten, in het Vreede- werck, HoUandt foo wel als alle de andere geinte- refleerden ter handt te gaen, wenfchen alleen, dat ver- mits foodanige contrarie Dcclararien, die HoUandt nu gegeven heeft, wy niet mochten incapabel werden by teconferveren de opinie, die wy vermits veele conteftatien van haer Ho. Mog. ernftelijcke ende fincére genegentheydt tot den Vreede hebben gefocht te wege te brengen, en oock dat foodanighe Commiflien van haer Ho. Mog. ons niet mochten op- gedragen werden , die alleen dienen om 't Vreede- werck fenveloperen in grooter difficulteyten, dewijl wy oock dienlijck vinden, dai. fooiy verder fouden vi'illen perfifteren, dat haer Brief fijn Majefteyt moch. te worden oyergelevert, fuicks op een ander manier mochte gheifchieden, als door ons, aengefien dat wy geerne willen zijn inftrumenten, tot wat den Vreede kan avanceren, maerniet tot fuicks dat meer verwy- deringh ende verbitteringh, kan veroorfaecken, en allehoope tot den Vreede affnyden, en tenietdoen.
Verblyvende, &c.
ϊ^ίει: hiiccbt niet bcl opgenottieti / bat bei^ecccn Mcdiateurs De obeileDctiiiflbe öanbcn 25?(ef aenDm itoninaö blffcceccben / al^ in ben booigefleiöra 25?icf telimi^: men tjjeefbe bat fp fttt bccben tecquabec intentie: berijalbentoiccbt met beifeecAppelboom Befpjootfien/ om beideecen Mcdiateurs te becfoecitcn totbeobecIeUecinae bf^2S|iefiS/ fonbectgbt-beclie^; macc fp tijacen ban ben ilobe bericgt / bp aibien ben ^taet fnlcB^ affloegfj/ batfjet Engeiandt foube op- nemen aï^ een cefui/ cnbe eenige fufpicie batten ofi men Ijiec niet ben Bjeebe meenbe ; toaec upt ban ban= Bcceufeconfequcntien foube honnen bolflen/ bie na; mael^ ftoaerltjcR/ of niet/ te cemebieten fouben fiam. Het foube Engeiandt feec ftonnen epafpececen/ bfe ban niet licbtelöcft ban be continuatie begi <©o}log{)^ fou!)e afte bjengen stjn. «Snbe meenbe fp beele teecftenen te Bebbcn/ bie Ijaec beben bjeefen/ bp aibien befen ^taet mocgtebetltnecen ben Hage tot een J^anbd-plaetfe/ batbanEngeianttoebecom foube begeecen/ batDet flefcöiebein Londep, enbeftpaeclptot eenigöanöec temperament toiHen becftaen/fo bat bp haec §0. J[@o. een ban bepbe plaetfen fouben (laen te eiÌgecen ; mafc fp giften qualöcft : t'ljeeft boen cnbe namari^ göeble= hen / bat Engeiandt ben (©ojlogl) moebe toa^ : enbe Vraockrijck becncmenbe brfe Engeliche gcoote com- plaifance, {jeeft 30« gcbacljt fulcp niet te toillen tegen 5ljn/ jaeöecftbe Engelfche complaifance tofllenfuc= pafferen; p?efentecenbe Douvres: aöelijcft tcficni^ uptöenboIgcnben25?ief: |
'"p'Res-chers&grands Amis, Alliés & Confoede-
,ί ris. LeSieurP»/i»^r/>Secretairedel'Ambaf- _i.
fade de Suede, nous ayant remis Ia Copie d'uoe ©jnncH' Lettre que Ie Roy de la Grande Bretagne vous a efcrite rijilt atii Ie dixfiefme de ce Mois, que vous devez maintenant avoirrecücjparlaquelleilconfentpourles raifons qui y font denoncées, quelaPaixfe traitte àia Maye,&c dit qu'il a refolu d'y envoyer fes Ambafladeurs qui s'y trou veroni dans Ia fin de ce Mois, pourveu que vous luy envoyez un Pafleport pour leur feureté. Nous nous fommes extremement rejoüis d'apprendre que Dieu à difpofé Ie coeur dudit Roy , à faciliter de fa part, autant qu'il a faifl; par cette ouverture, les moyens de parvenir à un accommodement, duqucl nousvoulons maintenant tres-bien efperer,aprés cette grande avance, & nous ne fcaurions en küer affez ledit Roy, qui fait bicn voir qu'il eft touché des maux de la Chreftienté, & d'une 'fi grande inutile effufion de fang, & confumption de Trefors ; Neant- moins commeen toutes lesgrandes affaires Ia prudcn- ce veut qu'on cerche à fe precautionner contre tous les inconveniens qu'on prevoit pouvoir arriver : Nous avons confideré en cette nomination d'une de vos Villes, qu'il peut eftre fort dangereux pour un Eftac populaire, qui fe trouve en guerre, d'y recevoir avantlaPaisfaite, pour quelque caufe que cepuiffe eftre, ies Miniftres d'un Prince. avec Itquci U eft encore en rupture, & particulierement quand ledit Eftatàd'tutresAllieZ, dontlesintereftsdoiventauifi eftre menagez par la mefme Negotlation; Car pen- dant que Ia Paix demeure encore incertaine, lapre- fence & il'adiion defdits Miniftres peut donner grand lieuàtoute forte des pour jetter desmefian-
ces & former des divifions, & comme les peuples font quelquefois auffi fufceptibles des impreflions fauflesquedes veritables, ce qui n'arrive pas dans les Eftats Monarchiques, oütoutfe regie par lavolonté du Prince ; nous avons par ces raifons & plufieurs autres que nous avons chargé Ie Sieur Comte άΈβτα- des, noftre Ambaffadeur Extraordinaire de vous ex·* pliquer,eftimanc de ne devoir pas confentir que la Paix fe Traitte dans 1'une de vos Villes, en quoy nous n'avons autre vifée que vótre propre & plus grand bien auflj bien que celuy de nos affaires, qui y eft fi meflé, que vous ne fgauriez recevoir de prejudice que nous n'en refFentions bien-toft Ie contre qoup ; nous fou- haittons que vous recevieznos fentimens là-deffusf corhme partantdu feul principio noftre afFeélion, & comme vous feriezceux d'unge, qui atoufiours en veuë 1'advantage de fesenfans,&fon intime Union aveceux; non que nous voulions juger, ny mefme foupgonner que Ie Roy de Ia Grande Bretagne ait aucundefTein, quitende ànousdivlfer, croyantfer- mement au contraire que tout fon procédé eft Sc fera dans la fuite fort lincere ; Mais nous avons lieu d'apprehender dans Ie cours d'une fi importante - Negotiation, ou que fcs ordres ne foientpas toufiouri bien executez, ou mefme que fes Ambauadeure pen- fant mieux faire fon fervice, n'adherent avec tropde complaifance auxfuggeftions de ceux, qüi croyenta- voir qUelque intereft àia durée de cette guerre y cepen- dantpourneretarderpas d'un feul moment ce grand ou vrage de la Paix fi neceftaire à toute la Chreftienté» & faire voir manifeftement combien nous avons à coeur Ie reftàbliiTement de la tranquiUitê ƒ com- me aufti pour correfpondreavecla mefme, voire plu8 grande facilité à cette advance du Roy de la Grande Bretagne 1 aprés avoird'ailleurs confideré qu'il a bien voulu envoyer icy Ie Milord S. Alban, muni d'un plein pouvoir, & mefme depuis cela qu'il a nommé \iHaye pourlelieudel'affemblée, &partant qu'il n'eftplus queftion aujourduy en cette nomination d'aucune competence pour la dignité, nous declarons que nous conientons bicn volontiers queleTraittéfe faflcdans Douvre,(\a\ eft dans lesEtats dud.Roy,comme ill'avoil toufiours|uniquement defiré de vous, quoy vous n'auriez pù donner lesmatnstantquenousyauriong refifté, comme prefentementen faveur de la Paix nous relachoQS (ainfi que vous vöyez ) jufqu'à vouloinbien % 3 l'ailer |
-ocr page 49-
tS
1667. traitter dans l'Angleterrc mefme, quelque com- __modité quc leditRoyydoivetrouvcrbien plus gran- de, que nous&nosAlliez, tantàcaufedu voifinage de faCourj quedutrajetdelamer, auxincertùudes duque/ no» depeches (eront continuellement expo- fées i Ce quoy que nous ne piuillons rieo dire de precis fur les intencions du Royde Dennemarc > lequel, à caufe de l'efloignement de fee Eftats, ne peut avoir en- core eflé informé de ce qui fe pafle , l'inclination neantmoins que nous f^avons tres-certaioement qu'il a à la Paix, nous fai: advancer de dire, que nous nous promettons qu'il fera du mefme fentimenr que nous dans tout le contenu en cette lettre, cependant nous prions.Dieu,qu'il vousayt,Tres-chers &grandsAmis, Alliez & Confoederezen fa S.&dignegarde. Efcrit à Veriaillci le ay jourdeFevrier 1667.
refireion Amy Allir & Confoeder/, Signé LouYS, Plus faas De Lionne.
Superfcription ;
A ttos Tres'chers granJs Amis , AVitt. ^ Confie-
^ derez, la Sieurs Bflats Generaux des Vrovinces Unies des tak Bm.
C Eer geilere en groote Vrienden,Geallieerde en Ge-
confoedereerde.Dcn Heer Secretaris van
de AmbaflTade van Swede», hebbende ons overgele- vert de Copye van een Brief, welckeden Kobingh van GroBt Brittangien u gefchreven heeft den tienden defer Maent, die ghy tegenwoordigh behoort ontfan- gen te hebben, waer in hjr, om de redenen daer in ver- vat, toeftaet, dat de Vrede in den Haegh gctn&Ktt worde,en feght, dat hy befloten heeft fijne Ambafla- deurs derwaerts te fenden, die fich op het eyndc van defe maendc, aidaer fullen vinden, mits ghy hun Paf poort fendt t'hunner verfelceringe. Sijn wy ten uyter- Λεη verheught te verftaen, dat Godt het herte van den gefeyde Koningh gedifponeert heeft, om van fijnent- wegen, foo verre hy in defe openingh gedaen heeft, te feciliteren de middelen om tot een accommodement te komen, van welcke wy, na foo grooten voortgangh, nu feer wel willen hoopen , en wy konnen den gemel- den Koningh nietgenoeghfaem lo-icn , die wel doet fien, dat hy door de qualcn der Chriftenhey t, en door foo grooten en onruftebloetftortingh, en uytputten van fchatten, getrofiFen is. Niet te min, gelijck in alle groote faetken de voorfichtigheyt vereyfcht, dat men fich foecke te verforgen tegens alle on'gemacken die «len voorfiet dat fouden konnen overkomen, hebben wy in dele nominatie van eene uwer Steden aenge merckt, dat het fcer fchadelijck wefen kan voor eene populairen Staet, die fich in Oorlogh vindt, voor en al eer de Vrede gemaeckt is, aidaer teontfangen de Mi nifters van een Prins^met welckien hy noch in rupture is, om hoedanigen oorikeck het oockfoude mogen wefen. Ende infonderheyt wanneer den felven Staet heeft andere Geallieerden,op wekkers intreften mede gelet dient in de felve negotiatie, want foo langh de Vrede nechonfekerblyft, kan de tegenwoordigheyt ende do daden der gefeyde Minifters,een vaften bandt maecken tot allerhande foort van cebalen, om mifver- trouweh te zaeyen, endefcheuringentefmeden, en ghelijck het volckfomwylen immer foo onderhevigtj is om foo wel valfche, als ware indruckingen aen te nemen , 't welck in de Monarchale Regeringen niet en Kbeurt, al waer alles door den wil van eenen Vorft beftiert wort, hebben wy, om defe en meer andere re- denen, welcke wy άεα\ΛκτΟτκί d'Eflrades\oTiitn Ambaffadeur Extraordinarii gelaft hebben u voor te houden,geacht,dat wy niet en behoorden toe re ftaen, dat de Vrede gehandelt worde in eenige uwer Steden, waer in wy geen ander inficht hebben,dan u eygene en uwe hoogfte welvaert, foo wel als die van onfe faken, die daer in dierwijfe vermenght zyn,dat ghy niet eenig nadeel foude konnen lyden, fonder dat wy den weder- flagh daer van wel haeft fouden gevoelen. Wy wen- fchen dat ghy onfe meeninge daer ontrent aenneemt, |
als fpuytende uyt het eenigh beginfel uwertoegene- ____
gentheyt, en gelijck ghy foude doen die van eenen Va- der,vtùckt altoos voor heeft het befte van fij η kinderen· en fijne innerlijcke vereenigingh met haer : nietdac wy willen oordeelen of felfs vermoeden , dat de Ko- ningh van Groot Brittangien eenigh defleyn hebbe, dat ftreckt om ons te fcheuren, vaftelijckgeloovende in tegendeel, datai fijn doen oprecht is, en oock in het toekomende zyn fai. Maer wy hebben ftof om te duch- ten in den loop van een foo gewichtingen handelingh, of dat de odres niet altoos wel uyrgevoert worden, of felfs dat fijne Ambaffadeurs,fijnen dienft beter menen- de.te vorderen, niet met al te grooten gevoeglijckheyC hangen aen de opftoockingen der geener die geloovea eenig intereft te hebben in het dueren van defen Oor- logh. Ondertuflchen om,dit groot werck der Vrede^fo noodigh aen alle de Cbriftenheyt niet een ongenblick te vertragen, en klaerlijck te betoenen hoe ieer ons de herfteUmgh dergevteene rufie ter herten gaet. als oock om te correfpooderen met de felve, ja oock grooter fa- ciliteyt op de naderingh des Koninghs van Groot Brit- tangien, na dat wy van d'anderzyaegeconfidereert hebben, dat hy wel heeft willen alhier fenden den Mi- lord St. Albans, voorfien met volmacht,en felfs dat hy federt den Uaegh genomineert heeft tot de Plartfe der Vergaderinge,ende daer dienvolgens nu geen vetfchil meer is in defe nominatie over eenige competentie van de.weerdigheyt. Verklaren wy,dat wy geernetoe- ftaen, dat het Traöaetgemaeckt worde binnen Dea- vres, zynde in den Staet van den gemelten Koningh, gelijck hy altoos enckelijck van u begeert beeft,
en
waer toe ghy de handt niet en foude hebben konnen bieden,fo langh wy oos daer tegens geftelt hadden^ge- lijck wy tegenwoordigh in faveur van de Vrede, one felven foo verre uytleten ( gelijck ghy fiet) dat wy dien willen gaen handelen in Engelant (el ve,hoewel den ge- melten Koningh vry meer gcmack daer by behoort te vinden , dan wy cn onfe Geallieerden, foo ter oorfske van de nabyheyt des Hofs, als van de paffagie ter Zee» wekker onfekerheden,onfe depefchesgeduerig (uilen onderworpen zyn : en hoewel wy niets precilelijck konnen feggen van de intentien des Konings van IJt' nemarcken, die ten opficht van de afgeiegentheyt vaa fijnen i)taet,alsnoch nier en kan geinformeerr geweeft zyn van 't geen'er omgaet, foo doet ons nochtans de toegenegentheytjdie wy fekerlijck weten dat hy tot de Vrede heeft, ons foo verre uyten, dat wy ons beloven, dat hy van 't felve gevoelen fai zyn met ons in alle den inhout van defen Brief. Onder;uflchen bidden wy Godt, dar hy u hebbe. Seer lieve en g^eote Vrienden, Geallieerde en Gecenfadererde, ^c. Gefihreven tot Vrr- faiUes den uyfen tvintighfien Vebruary feiiien hondtri Jevtn en feftigh.
Geteeckent L ο υ r s ,
E» lager De Lioknï.
^tOpfchriftwasi Aen onfenfier lieve en groote Vrienden, Geallieerden en Geconfedereerde , De Heeren Staten Gentrael der Vereenighde Nederlanden.
5©tfcn SBiiffaeleffnjönbc / soetflebonöentnet een beleefDe cefcclptie re beantb)oo?tien / en nament' fijch bat gaec i^o. |©οβ. tengoogtiflenaeneenaeni toa^ be goebe öffpofitte ban fijnen JBajeflrpt tot ben ©?ebe / met berfilacinge / bat gelficB f0n Maiefïept tot bien concujceetbe ingetfentifnentbanbaeci^e. jHSog. om aen be Stoningö ban Groot Brittangien (alleen met feclufïe ban ben Hage} be beute tegeben ban 's Hertogenbofch, Maftricht, ofte Breda, tot Οβ boo?f5 tjanDcIpIaetfe / fjaet i^o. iBog. ooch ban öace jfjbe concu^teecbm in Det fentimrnt ban fi|n Maiei> jlfpt om aen be tioogflgemelbe 2ioning{) ban Grooc Brittangien De hrucc tegeben ban Douvre», fa bat Öaer ï^o. IBog. geen bifficultept fouben ma&en / om met goetbinbe ban fdn Jl©ajeflrpt ban Vranckrijch be
tian^ |
-ocr page 50-
ψ
en OORLOGH, V Seven-en-^^veernghpe BoecL· 19
Sanöcï-plact^ fdf tot Londen,ofte clbcr^ inEngelant 166γ. te laren öaüen 'tot «njtic ban örη ftoning ban Groot
-Bnttangien, om Dc (acclte Daec Öooj tc nictc te acccics
cecen tot een getocnfi fuccc^.
©e lleecen «©cDeputcccbf η ban bc j^?obintic ban Zeeiant jjebbfn oiKpfteett De acntcecfteninBc / ίιίε ïjaec Cöele op 't boojfjfiit^crtDen vijfencwintigh- ften ^eb^uacp leflletjentiabDengetiaen,
^e acntoefenbc (t3eDcputeecDen ban De l^;obintie ban Vriea:mc DeeftindcbobenflaenDeconcIupcniet Beconfentcect/af^ Daec toe angclafi jljnbe cefccbccrn= De öetBalOen be b?pe belibecatie ban be ©eeceti ^ta: ten fflne ^jincipalen / altan^ ^taet^-toijfe bec- Oabert.
25e ©eeren ban Zeelant in 'tfif0inal^8ljc[)óo?t hjoojt bat Engeianc pjoponcetbe ben Hage, toonben iatoufie baec tegen. ^aDecganbe/ al^ fp {)oo;bcn bat Holiantgeenflnt^toilbcbecflaentotben Hage, ini' piobeecben fulc]c(of löcf oocB anbece beben ; b?eefen= De bat Engelant foubc boo? Dat Cf fu^ gant^ te cugge saen ) bechlarenbe becept te jtfn beiianbel-plaet^ te laten jtjn jn tjaec pjobintie.
?5en S5?ief aen ben ftoningg ban Vranckrijck Inpbe al^bolgDt:
Sire;
^ Es marqués d'affecflion quo noustrouvonsenla
i>tflct I j Lettre que Voftre Majefténousafaitrhonneur aïii de nousefcrire du ly Fevrierjncusobligent àune
ffi^aiicft» veritable reconnoiflànce ; neus en avons Ie reilenti- " ment que nous dcvons> aufly bien que de la grande di- fpoficion qu'elle témoigne avoir à la paix i nousn'en avons jamais douté; mais les. nouvelles afleurances, qu'il luy piai ft nous en donner redoublcnt en nous les efperances que-nous avionsdefia, quecctteparfairte union desfeacimentsentrelesalliezproduiroit enfin l'effï<S, que nous nous en fommestoufiours premis c'eft a dire,la fin de cette funefte & malheureufe guer- re ; C'eft à C3 beau concert que la Chreftienté fera obligée de Ia paix, qui iuy eft fi necdTaire, puls qu'il a fait naiftre au Coeur du R07 de la Grende Bretagm l'inclinarion qu'il commence d'y avoir ,& que c'eft de là qu'elle düit attendre la perfeöioo de ceft excel- lent ouvrage, il ne fe peut qu'elle n'admireavec nous les mefmes mouvemenfs qu'a produit au cocur de Vo- ftre Majefté & au noft-een meimetcmpslapropofi- tion que Ie Roy d'Angkterre a faite d'envoyer fes Ambafladeurs icy à la HeyifpourytraitterlaPaix, & que les mefmes raifoinf ent en mefme temps obligé Voftre Majefté à nous con feiller de rejetter CCS ofFres, & nous à efcrire à fa Majefté de la Grande Bretagne·, quenousnelespouyionspasaccepter : Cela fait voir que les Alliez font tellement unis, qu'il femble qu'ils foient animés d'un feul & mefme efprit, qui nous fait entrer dans les fentimenis de Voftre Majefté &ap- ptouver, fansaucune repugnaoce la nomination qu'il Juy a più faire de la Ville de Douvresi commeellea voulu agreër, ce que nous avons propoli a 1'efgard des Villes de BreJa. Boifleduc. ou Maeflricht, & d'autant qu'elle juge qu'il n'y aplusdecompstenceàdifputer, mais quf Pon eft eutré en unCombat de civilitez,nous ne craignons point de dire,qu'a l'exclufion de la Haye, iln'yapoint de lieu dont Voftre Majeftépuiffecon- venir avec Ie Roy d'A*gleterre i ou nous ne foyons prefts d'envoyer nos Ambaffàdeurs; Nousn'enex- ceptons pas mefme la Ville de Lendrts, & à plus forte raifon nous ne rejetterons pas celles oü les Alliez pour- lontenvoyer leurs Miniftresavec mòinsd'incommo- dité ; Aufly croyons nous que nous ne pouvons pas donner uee plus forte preuve de 1'inclination, que ïious avons à la Paix, bien que par le paiTé nous en ayons donné aflèz, d'autres pour nous en pouvoir jufti- fier a toute l^Europe, &nousefpcrons, que Voftre Majefté agreëra nuftre declaratiun < aufiy.Dien quela complatfance que nous avons & aurons touüours pour ffs interefts 6c legititnes defirs. Nous prions Oieu> &c. Sire &t. |
Sire, 166/,
De teecken van affeflrie die wy bevinden in den Brief, welcke U Msjefteyt ons d'eer doet van te fchrijven den lijfeniwintizyier» February, verbinden ons tot een ware erkenrenifle ; Wy hebben 'tbeboorlijcke gevoelen daer van alfo welalsdegrootc wilvaerdigheyt die fy betuyght tot den Vredejdaer vaa hebben wy noyt getwijffelt ; maer de nieuwe verfeke- ringen die 't haer belieft heeft ons te geven,verdubbelt in ons de hoope die wy aireede hebben , dat dcfc vol- maeckte eenigheyt van gevoelensonder de Geallieer- den,eyndelijck het efFefl:, dat wy onst'allen tijde daer van hebben belooft, fullen voortbrengen, dat is, hec eynde van defen bedroefden en ODgeluckigen Oorlog: 't Is aen dit fchoon concert dat de Chriftenhcyt om den Vrede, die haer foonootwendigh is, verplicht fai Xyn, dewijl het in't hert van den Koningh van Groef Brittmgieny de genegentheyt, diehy daer toe beginc tc hebben, gebaert heeft, en fy van daer de volmaec- kingh van dit overtreffèlijck werck moet afwachtcnj Het kan niet zyn , dat fy de felve bewegingen met on« niet en foude hebben, die in 't herte van O Majefteyt en ter iélver tijdt in 't onfe voortgebracht heeft dea voorflagh door den Koningh van Engelant gisàìcn van fijne AmbaiTadeurs alhier in den Hage te fenden, om den Vrede te behandelen , en dat de felve redenen ü Majefteyt ter felvertijt verplicht hebben om te raden defcaenbiedinge te verwerpen,en gevolgelijckaen fijn Majefteyt van Groot Brittangifn te fchrijven j dat wy fulcx niet konnen acnnemen. 1 )it doet fien dat de Ge- allieerden fodanigh vereenight 2yn,als of fy van eenen en den fel ven geeft wierden gedreven, die ons het ge- voelen van u Majefteyt doti voor goet keuren, ende fonder verhinderinge toeftaen in de nominatie^ die fy vandeStadt Douvert belieft te doen, gelijck fy voor aengenaem heeft willen nemen, het geene wy ten aen- fien der Steden Breda,'s Hertogenbtjth ende Metiirichtm voorgefiagen hebben. Ende alfoofyoordeelt, datter geen competentie meer te betwiften is, maer dat mca in een ftrijt van beleeftheden is getreden, foo en vree· fen wy niet te feggen, dat, met uytfluytinge van den Hage j daer geen plaets en is, waer over U Majefteyt met den Koning van Engelant mach over een komen» tot dewelcke wy niet bereyt zyn onfe Ambafladeurs te iènden ; Wy excepteren de Stadt Londen felfs daer vaa nietjen tot een noch krachtiger bewijs reden,en fullen wy niet verwerpen de geene alwaer onfe Geallieerden met minder beletfelen haer Minifters konnen fenden. Oock gelooven wy geen krachtiger prou ve van gene- gentheyt die wy tot den Vrede hebben j te konnen ge- ven; hoewel wy'er door het gepafleerdegenocgh an- dere gegeven hebben. om ons daer van aen ghehecl Europa te konnen rechtveerdigen t ende hoopen wy dat U Majefteyt onfe verklaringh fai aenghenaem zyn, foo wel als de complaifance die wy hebben ende altiidt fullen hebben voor fijn intereften ende wetce- lijcke begeerte. Wy bidden Godt, &c. Sire&t.
ü^en Heec iSaebt-^enflonaci^ fcllKif ooth arm ben ^mbaffabeuc Coyet, aencoecenbebenftilftaat ban toapenen/en fijn pacttcuHer.
illtjstrissime Domine;
LlterK Excellentise Veftrse die 4. Februarii ftylJ vet. admedatse, fumraoperemihifuere grata» cum ob fingularem & indefef&m diligentiam quam Excelientia Veftra una cum llluftriffimo Lc gato Domino Vletmningo continenter j exhibet in pro' curandis iis quse ad promovendam pacem pertineok tum vero prsecipue quod Excellentix VeftrjeSerenil· fimum Magna BrittanniM R^em eo induxerint uC Celfos ac Pra:potentes Dominos Ordines federati Beigli eo volucrint dipari honore ut in illorum di- tionetam falutaresinftituanturTraifbitus. Extraordi- narius Delegatys Dominus AfpeWoo» prseteriti fepti- manà copiole procul dubio Excelientia: Veft. «tpofuic rationes quam obrem Celfi & Prxpotentes Domini S3 4 Ordinef, |
-ocr page 51-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
WYhebbenU Edeleaengename van den eery^ei» 16^7,
defesJi'j'/o/oeijte recht onrfangen,endegeerne
daer uyt gefien 't geen U Edele daer in gelieft
tecommuiiicefen, ende fpecialijck, dat men van onfe
conduite ende fincere officien eenefavorableen ad-
vantagieufe opinie ende ghevoelen van deaydevan
haer Ho. Mog. gevat heeft,gelijck wy dan oock noch
vorder daer heenen füllen collimeren, ende met alle
doènlijcke neerftigheyt trachten te obcineren ons falu-
tair infichtj't welck daer heenen gaet om te bevorderen
endeuyttewercken een fekeren, vaften,ende eerlijcke ^
Vrede voor alle de partyen, wachtende ende verlan-
gende na haer Ho. Mog. verdere verklaringe op de
confideratien waer van wy in onlen voorgaende van ■·
deaïweeen/m'nfig^y^evFebruary U Ed. hebben notifi-
catie gedaen , teii regarde van dc groote ende inevita-
ble extremiteyten, waer in het 'Vredewerck gefchspen
ftont te vervallen , by aldien den Britf van haer Hoog
Mog. aen fijn Majefteyt van Groot Brittangie» ware
overgelcvert geworden ; of fich l U wel opdiezyde
eene fodanige difficulteyt heeft geuy ttet, foo is onder-
tuffchen nochtans daer tegen op een ander maniere,
door Godts fonderlinge fchickinge* een geheel ander
expedient op gekomen,'twflck U Edele buyten twijf-
fcl aireede van elders verftaen fai hebben j gelijck dan
wy uyt Ïarys van den tveeden Maert ». daer van
bericht zyη geworden, hoe dat, namentiijck, fijn Ko-
ninghlijcke Majefteyt van Franckr^ck een Milliveaen
haer Ho. Mog. foude hebben laten afgaen, waer by
die Majefteyt feer foude roemen de olFerte van fijn
Majefteyt van Engelant om te traöeren inden Haegh,
fulcx oock foude aenraden , dan vermits nu door defe
civiliteyt van fijn Majefteyt van Groot Bnttangien, nu
alle difpute en competence de loco congrejfttt opgeheven
wjs , men fonder verder berienckcn nu konde fenden
Commifarifen na Engelant felfs, ende de Trsilaten in
Döwnmaenftellen ■ vermitsfijn Majefteyt van Vranck-
rijck niet alleen de fijne derwaarts wilde laten afgaen,
maer oock op fich nam om Dennemarcken mede daer
toe te difponeren. Gifteren is noch een Expreiïe van
den Heer van St. Albaensviyt Franckryck hier aengeko-
men,die van defe des Konings in Vranckrijcks genejeu-
fe verklaringe meerder ouverture heeft ^engebrachf.
Ende of wel fijn Majefteyt van Engelant volkomene
declaratie hier op noch niet en htbben gheobtineerc,
vermits delelve Majefteyt voor eenige dagen van hier
op Chattm verreyft is geweeft, ende den voor/z £x-
preflen eerft nieulinghs isaengekomen,foo heeft doen
fijn Majefteyt op die van onfe gedane ouverture van
Vranckrycx onverwachte aenbiedinge fich laten ver-
merckenj dat de ielvefijn Majefteyt fulcx anders niet
konde opnemen als een teken van Franckrijcx ernftige
ende oprechte genegentheyt tot den Vrede, die mee
fijne promitude ende civile aenb-.edinge, fijne Gealli-
eerden heeft willen prevenieren. Wy verhoopen dat
defe civile comportementen die defe twee Koningea
malkanderen nu beginnen te temoigneren, feer veel
fullen contribueren tot de reciproque reconciliatie
ende tot avancement van den Vrede : Evenwel blijft-
men hier bedacht om de Equipagie der Vlote meternft
voort te fetten ; zynde fijn Majefteyt van Chattam
gifteren weder te rugge gekomen, &c.
Londen den Maert i66j.
USfit namfal^ alcebe eefept i^)qualöcft/öat öeii^ee-
een Sweetfe JHaePiateuc^ fo lana tacDcccbeη int obec»
oebfn ban ben S3M ban ()aec i^o-JQog. aen ben
Honing ban Engelant ban ben vijfentwintighften
jFfbjuarp; enbc men becfocht rtnfleldcft tien©eec
Appelboom tefcftjfjben bat fulc);hja^D'innecI0cBe
meningi ban bcfen ^taet : enbenaberbanbtnocg
cen^ of bat men een dupiicaetban ben®?<effoutie
fenben aen Oen Vioningt) bircrtHdcb fclf. .IH^aec aleec
befe twede becmaning baec quam/fcgichcen beMedia·
tςurs boo; een ij^p^rHen be anrbioojt banben ftoning/
enöe met een tjacc memorie rn infiantieaenbeliio·
ning om Jjem te bctoegen tot afflant ban ben Hage;
baec op DP >nt begin feec fiaöbe geinfifleertcen te mee·
om
l66j. Ordines, quamvis Bagam Comitìi huicnegotiationi
___ minitnè aptam exiftiment , dcbiià nihilominus re-
©c Mi' cognitione oblatutn honorem agnofcant, tnaxitnè la-
boraturi apud Foederatos fuos ut illis quoque acceptum
fcltjoom, fi^·^ » "" P®'-'® Tratìatus in communi Unitarum Pro-
' vindarum territorio inftituantur, Trajeéìi nempe ad
Mofami aut Syhis Ducis, autetiam Bredie > pro ut
Regi® fu£ Majeftatiplacueritj quemadmodum Ex-
cellentiae Veft. exLiteris Celforum & Praspotentium
Dominorum Ordinum ad Seretiillimum Magna Brit·
i*k!>»ia; Regem coJJigere potent : eidem fimu! occa-
iione Excellentiae Veftras refpondere non potui tum
quod non praviderim ilio qui prKceiIìt die prsediftic
Celforum Dom. Ord.Epiftolse tranimiflìonem porte-
rò die decretum iri, tum quoque quod poft hoc decre-
tum fero jam vefpere etram poft difceiTum tabellarii
in conventu Dom Ordinum Hollandise Weft-Frifia;-
que publicis negotiis detentus fuerim. Interea tem-
poris certiores qucque fafti fumus quxnam fit Sere-
niilìmi Regis Galli® detradlatibus Hacisfidg^infli-
tuendis iententia; Qu i quidem à fua quoque parte prse-
videns incommodi quse obvenire poflìnt fi negotiatio-
ni Pacis ifte locus deftinetur,etiam cum fui honoris &.
dignitatis Regi® prEejudicio ad id potius condefcendit
quod Rex Magna Brittanaia cum dilatione plcis tara
diu fruftra urgere non defiit, quam ut praiclarum &
fanftum pacis opuS)Certiffimisincommodis,&pericu
lis fubjici pacerctur : Quippe hefterno Die Chriftianif-
fima fua Majeftatistampcr Literas, quam perprasfen-
tem in hoc loco Extraordinarium fuumLegatum No·
bis fignificavit} fefe, ut praeveniantur incommoda, &
Cniftri caius, qu® in hac pacis negotiatione fi ea hic
inftituetur, maxime timenda futit, confenfilTe ur pacis
Tradtatus in terra hoftili ad Duirin, vulgo Donvres,
nuncupatam nempe in Anglid mftituuntur. A vcftra
itaque prudentia & pacifico animo expedtamus ui
praiiminaria iftaec tempeilive & celeriter componan-
tur,idque eò magis quod hsec anni ftato Longas delibe-
rationes permittere non videatur, & quod Celli &
Praepotentes Dumini Ordines aperte adeo declararint
fefe a fuà parte nullam habituros difficultatem quo mi-
nus vell.e»<fiw«wipfum ad ineundam pacem fuòs mit-
tantLegatos, Quod veroattinetp/opofitionem à Ve-
itrae Excellentise faftam ut nempe ad praeveniendam
Majorem Chriftiani Sanguinis.effufionem temporale
Scfiduciarium interim fiat armiftÌ!Ìum,libenter equi-
dem in eo poftulatis Excellentiae Veftr® vellem fatisfà-
cercjCaftiurquealiquantumfenfusD D. Ordinum Ge-
neralium expooere , fedcum iftearticulusunusfitex
illis, quos Provinciarum Ordines fibi fòlis refervarint,
necdepuratis fuisiHConfeiTu D.D. Ordinum Genera-
lium ad iftiufmodi deliberationes ineundas poteftatem
dedfcrint>nec effe eft ut in eo Ordinum Provincialium
fentenriamexfpedlemus, quae ut acceleretur imprimis
Catx cric. Iterim una cum Excell. Veft. in eo labo-
rantcs ur Foederatorutn hujusRcipubiicaedebacipfa
re ièntentias quoque exploremus.
Praeterire denique hic non polTum quin Excellentif
Veftae ferio fignificem voluptatem quam percepi ex
indicio faito mihi per Excell. Veft. de bona opinione
^uam Magna Brittannìa Rex de tenuitatemea habeat,
perfonae,exiftiman6Continuationem tanti favorisnullà
melius ratione promereri poiTè, quam diligenti ftudio
ic labore, quantum vires mese permittent, ad curanda
ea,qua£ ad hujufce rupturse medelam, & ad inftauran-
dam prifcam amicitiam inter Majeft. fuam,&D.D.Or-
dines eorumque Foederatos facere mihi videbuniur,
certus publica patria mese incrementa, quas ego fem-
per privacis anteponam commodis eo quam, maxime
promotum iri. Deum interea veneror ut falutaria Ex-
ccllenti® Veftrasfuppeditet remedia, & conciliis ejus
tempeftivum ac felicem largiatur fucceffum. Haga-
Comitii die 4. Martii Anno idi7 Excellentiae Veftra,
Jid qu<evii officiaparati^mus.
^m bfe tie {^«ecen IQebtatrursi fcg^eben
acn οεη Hfcc Appelboom btin Dcn elfden jsaactt
tiifutom fttji / aafte ficnncn / fjae fjet toetch ficö ten
öeiienReecDe.
-ocr page 52-
en OOK. LO'G H /y-^even-fn-wmghfle^BoecL ti
y ^ oiti Dat aïöiec bed ban bf ï^iobfntif n bacc toe toacttì; i" "7 genegen; bitjcRt in fp^'cicbp Of becitlacdtgöföiJtl
--g^cfianOt. ^óo Dat öe ©Cton Mediateurs gcootf CC»
Dfij ijaDbfn om re rniipóciferrti : iCf mrec oni öat Hollandrfjaet οπΒΕΠΓβΓη ïoonöe tot be flilfìànbnwn toapencti / rnbe bicnbolgen^ fdf^ mtec longeur ciiDe tijt fcljenen tc foeclien/al^bfchojtingban bien.S&otl) ii) üjat manier bc .iKebiateuc^ iufiificefCDfn Ijact Dllap in 'c obcrlcbEtrn / re (ien upt öaec Memorie, cnbc toat fp öienaengaenDe fcfjiebcn acn Den ©eec Appelboom in't pacticuUec / tefjcnuptöctöaccna Uolgcnöe:
Serenissime ac Potentissime Rbx;
NOn minus ad glorJam laudemque immortalem Sacr^ Regìa; Maj. Veft.quàmadevcntum pul- cherrirnum valuifleccnfcnda cft illa Majeftatis Veft. non ira pridtm edita declaratio,qua Pacis ftudiis tam faventem animum ceftaca eft, ut non dubitaverit, inftituendis Traitatibuï locumeligeretalem, quem crediderat iifdem accelerandismaximefo ecommo- dum atque opportunum. Etfi enim Ceifi acPraepo- tentes Domini Ordincs Foederati Bclgii arbitrati funt, eiim ipfum ^ quem Majeftas Veftra nominaverac lo- cum j Hagis-Comitis j ad verfus fubita cafuum, qui levi momento incidere folent, quofque profpicere difficile lìt, non fatis efle munitum atquc inftrudlum, utpote non vallo,non mce :ibus feptum,ideoque alium potius optarunt à Maj. Veli re. fi itaplaceret,in jpfoiumTer- ritorio defignari > qui omni periculi metu op fuum ac munimentutn vacuuseirec,e:queexcurationeresno- vi® irapediraentis atque .iiffìcuitatibus implicati vide- batur ; quis tamcn dubitet, quin tot Chriftiani Orbis populis defiderio Pacis ac f xdio Bellorum jam pridera fufpirantibus magno, fohtio fuerit tamconfpicuum atque illuftre documcntem feris apud Majeftatem Veftram ad Pacem amplcdtendam voluntetis? Quas & ipfa permovit Chriftianiflìmum Galliarum Regem, utfua Regia Majeftas ad mutuaecivilitatis vereregium certamen properavit, rataque omnemjam exemptain ac rèmotam competentiaj litem, nullo cura dignitatis fuas priEjudicio fieri putavit, fi Legatos fuosadTra- étatus Pacis peragendos in ipfam Angliam mitteret, ^cciarimque ut hoc negotium Dubri fufcipereturj icmetd fideràfc fignificaret .Equidem,antequàm hiec altiffime memorati Regis Galliarum exquadam inimi 'magnitudine proftdtideclaratioad notitiam noftram perveniflet, injeftì nobis non intempeftiva quidam lolicitudofuit,qua:Nosàrcddendis Majeftati Veftrx Domìnorum Órdinum Gcneralium Uniti Belgii Literis aliquantifper retardaret , prasfertim cum ad avertenda, qu£ Pacis negotio imminerevidebantur, non fpernenda difcriminaj magnopere pertineret, DominosOrdines Generales in antecefliim informare de Majeftatis Veftrie feniu,quilis is effe poiTetjfi litera: iftse Majeftatis Veftrsecxpcétationi non refpondentes redditas è veftigio fuiflent, rati melius & officio Me- diaforum convenientius efle rem omnem fervare in- tegro , quàm poft vulneratam caufam conatu difficil- limo remedia quserere. Ea cum jam fcripta à nobis ad Regice Majeftatis Suecias Miniftrum & Ablegatum Extraordinarum Hagse commemoranrem , perque eum expofita DominisOrdinibus Generalibus eflent; interim ex improvilo aliata è Gallia Chriftianiffimi Regis modo commemorata refolutiofuit, quaehuic negotio jam aliam induxit faciem,caufafque iftas bono quodam fato fuftulit, quae retinendis hadenus Do- minorum Ordinum Generalium literis anfam prae- buerunt. Nihil enim fuperefle ulterius poterit diffi- cultatis atque incertitudinis, pofteaquam Majeftati Veftras 1 iberrima poteftais cft fafta eligendi aut Vubrim in Anglia, aut unum ex tribus iftis oppidisin terri- torio Dominorum Ordinum Genera'ium fitis, nlmi- rum Trajeéium ad Mofam , Sylvain Ducif, vel Bredam; Neque enim tantum ultro ac fpontc fija demittendis Dtthrim Legatis prorfus ex inopinato altiffimè memo- ratus Galliarum Rex confilium cepit,ac propcnfam ad ijl voluntatem fuam notam fieri curavic» fed&huic |
Cfariftianiflìmi Rëgis dcclaratióhi.ìpfi Domini Ordì- nes Gdierales quàm promptiflìnae aiTénium fuum ^
priebueruntji'urfu'ijuecum aliomóxrabellariocertio- .......
res fadtifumus , pariter Majeftatem fuam r^pprobare, quicquid à EJominis Ordinibus Generalibus refpon- ium fuerat, dèeligendo aliquoad traiSatus Pacis infti. tuendosin ipforum territorio loco, ex tribus Oppidis modo enumeratis, fic ut poft muruam comprobStio- nem inter Galliam Uniiumque Belgium de fententiis utriufque pritnum feorfim declaratie fidìam , penes Majeftatern Vèftram libera ac non reftriftafit optioex locis prsediitis quatuor denominandi, quemcunque Majeftas Vèftra wluerit, in quempariterSereniffi- murn DaniiB Regem confenfurum reliqui Foïderati neutiquam dubitant, Hisigirur perpenfis nondiutius cundlandum rati fumus,mutatoque corfilio,qund ini- tum à nobis fuerat, antequam de ultimi Dominorum Ordinum Generalium declaratione certiores fiere- rous, ad redimendam temporis jaiìuram,cujus praici- puè in hoc rerum Articulo habenda videtur ratio, cau- ix nihil reperire potuimus,quò mir us abfque ulteriori mora exhiberemus Dominorum Ordinum Gen era- lium literas, eaiqucunàrum memoriali noftroeàquà par eft obfervantia Sacrie Regiie Majeftati Vtftra: redderemus ; Eandem deccnter rtquirentes, ut Chri- ftiafii Orbis defidetio Pacem aidentiffimis votisexpe- öantis, utque interpofitioni atque Mediationi Sacrae Regia: Majeftatis Succias > Regis ac Domini nuftri Clementiffimi id dare atque concedere velit, quo citra ulterius difpendium temporis, inter tantamomenta Paci procurandxab ipio ccelefti Numiredeftinataac indulta,alioquin cum irreparabili Chriftiai aereijadtu- rafruftraelabentlSjMsjeftas Veftra ad alterutram con- deicendat rationem à Gallia atque Belgio piopofitam, & mutuo eorundem confenfu ^probatam, cum ad' utramque gloriofus patcat acceiTus ; fic ur promto ac benevolo refponfo ad literas Dominoium Ordinum Generalium, Eorundemque declarationem poftmo. dum adjeöam, mentique Chriftianiffimi Galliiirum Regis conformem, hasc de piseliminaribus quacftio tandem feliciter terminttur , & laetam aperiat viam ad ipfos tradatus Pacis inchoandos, quos fi exitus pariter confequetur fortunatus, magna ex pa te falutis luas au- éloramentum Pacifque rtcuperatse incomparabile bo· numadlaudem Sacra: Regia Maj. Veftra;, Ejulquc Heroicam animi moderationem veriffimisprajconiis Ghriftianus Orbis referet ac merito referre debebic
Majefiati Vefim Ad omnem cultum & officia paratatiffimi Servitores
Geokgius Fleming. P. J. Coyet. LondinaJ. ty.Martii l66j.
Sire;
MEn moet vaft ftellen dat niet min tot glorie cn- de eeuwigh lof van U Majefteyt als tot een feer fchoone uytkomfte der faken heeft geftreckt U- Majefteyts onlanghsgedane verklaringb, wacrdoor hy foo gunftigen gemoet heeft betuyght ter liefde van de Vrede, dat hy geen fwarigheyt heeft gemaeckt tot da handel te kiefen foodanige plaets, die hy oordeelde dac bequaemft ende gevoeghlijckft foude zyn. om die te fpoedigen. Want hoewel de Hoogc ende Mogende Heeren Staten Generaci der Vcreenigde Nederlandm geoordeelt hebben, dat den Hegii by U Majefteyt ge- noemt, tegen fubite gevallen , dielichtelijckkonnen gebeuren, ende die men qualijck kan voorfien, niet was genoegh beveftight, als geen Wallen noch Bol· wercken hebbende, ende daerom hier een ander in haer territoir van U Majefteyt (als't dc felve beliefde^ fagen genoemt,die vry vanalle vreefeende gevaer was, als wel gefortificeert zynde, ende door defe excufe de faecke in nieuwe beletfelen ende gevaren ingewickelt fcheen,wie fai nochtans twijÉFelenjof aen fo veel Volc- keren van dc Cturiftcn Werelc,uy t begeerte der Vrede
ende |
-ocr page 53-
S A Κ E Ν vati S Ψ A E Τ
iCór sode verdriet des Oorloghs fuo langh ghefucht heb-
bende, fai feer trooftelijck zyn fulcken klaren ende il-
■ luftre geiuyeenis, van de ernftige wille van U Mije-
fteyt tot de Vrede?Die oock bewogen heeft den Aller-
Chriftelijckften Koning van Franckrijck, te komen tot
een ware Koninglijcke llrijdc van onderlinge beleeft-
heyc, endeoordeeiende dat ouaüecompetentialiteyt
was weghgenomen ende geremoveerc, heefcgeoor-
deelt dat fonder eenig nadeel fijner waerdighey t konde
gaen, by aldien hy de Gefanten tot de handelingh der
Vrede fchickte in EngeUnt, en fpecialijck te mogen
lijden j dat dit werck tot Diwvwwiert ondernomen;
'lis waer, voor ende aleer dele des höbgfigedachte Ko-
ningh van Vranckr^k.uyt een fingulietegrootraoedig-
heyt gefprootene vcrklaering,tot ons kennis was geko-
men j was by ons een forge ende bekommernis die ons
retardeerde,ende weder hiel van het ο verleren van den
Brief van de Heeren Staten Generaci aen uwe Maje-
fteytjinfonderheytom dat tot afkeering van de merc-
kelijcke periculen die aen de Vredehandclingh te vree-
fen ftonden, feer diende, dat de Heeren Staten Gene
rael van te voor geinformeert wierden van uwe Ma-
jefteyts fin,hoe die mocht zyn,by aldien die Brief niet
correfpondeerde met uwe Majeftcyts verwachtinghe,
foo terftont waren overgegeven. Achteden daeiom
beter en aen het ampt van Middelaers betamelijcker,
dat de iaeckewiert gehouden in fijn gheheel, als na de
quetfinge van dien, metgroocebefwaerlijckheyteen
remedie te foecken. Na dat nudefe dingen van ons
overgefchreven waren , aen fijne Koninglijcke Maje-
fteyt van Swedttts MÌQÌfter,ende Extraordinaris Afge-
fante Appelboom in den Hage refiderende, ende door
bem vertoont aen de Heere Staten Generael : Soois
ondertuiTchen onvoorfiens aengebracht wy^Vranckryck
des Aller-Chriftelijckfte Koniockjhier te voorgtmel-
te refolutie ■■, Die aen de faecke een ander aengeficht
heeft toe g>.bracht, ende door een goet gheluck, heeft
weghgenomen de oorfaecke die tot noch toe de occa-
fie g geven hadt, om haer Ho. Mog. Brief op te hou-
den : Want nu geen fwarigheyt noch onfeeckerheyt
meer overig is,nademaelaen u Majefteyt een feer vrye
in icht is gegeven, te kiefen of Dauver in Engelant, of
een van de drte Stedtfn in het Territoir van de Heeren
Staten Generael gi legen, namelijck Maefiricht. den
Bofch ofte Breda. Want fijne Majefteyt van Vranckrijck
niet alleen van felfs den Raedt heeft gehadt, van re fen-
den fijne Gefanten ganfch onverwacht,toonende daer
door fijne genegene wille : Maer de Heeren Staten
Generael hebben terftont aen defe, der Chriftelijckfte
Majeftcyts verklaringe.feor promptelijck haer confent
toegegeven > ende wy zyn wederom door een andere
Boode terftont verwittight, dat te gelijck fijne Maje-
fteyt approbeerde,alles wat van de Hteren Staten Ge-
nerael was geantwoort van te kiefen tot de Handeling,
eenigerhande plaets gelegen in haer territoir, uytde
drie hier voorgenoemde Steden : Soo dat na gedane
comprobatietuflchen yranckrijcktaàa'i Vereenighde
NederlaTttj van de btjderzyis meeningen te voor af-
fonder ijck verklaert, gedaen , aen U Majefteyt ftaet
een vrye ende onbepaelde kiefinghe uyt de viervoot-
feyde paetfen te noemen : Hoedanigh u Majefteyt fai
believen : Werdende by de andere Heeren Geallieer-
den niet gctwijffolr,of fijne Majefteyt van Dennemarck
fai mede confenteren. Defe dingen overleyt xynde,
beeft ons goedt gedacht niet langer te toeven,met ver-
anderinge van ons Raet, die wy te vooren hadden ge-
nomen , voor en al eer wy van de laetfte verklaringe
van de Heeren Staten Generael waren gheadvcrteert,
om voor te komen het verlies des tijts,die men in defer
faken gelegentheyt voor al moet in acht nemen : Heb-
ben alfoo geen reden konnen vinden,waerom wy niet
fonder langer vertoef fouden overgeven den Brief van
de Heeren Staten Generael, de felve met dit ons Me-
moriael onder behoorlijcke obfervantie u Majefteyt
overhandigen : Den felven betamelijck verfoeckende
hem gelieve ter begeerte van de Chriftenheyt met vie-
rigfte Gebeden den Vrede wenfchende. ende aen de
Interpofitieen Mediatie van fijn Kqninghlijckc Maje-
fteyt van Swtdtn onfenGenadighften Heer ende Ko-
ningh te concederen, ten eynde fonder verder tij t ver- ^
lies, onder foojgrooteavantagien tot vordcringe van loo/·
de Vrede van Godt AlmacKtigh toegeyoeghtende ver--—■
leent, fullende anders tot onwederbrengelijclce ichade .
der Chriftenheyt te vergeefs ontflippenj U Majefteyt
condefcenderü tpt een van beyde redenen van Vranck'
rgVi ende NederUndt voor geftelt, ende door haer on-
derlinge confent beyeftight, nademael men tot alle
beyde glorieufelijck kan toe treden : Alfoo dat door
een fpoedigh ende wel genegen antwoorc, op de Brief
van de Heeren Staten Generael en der felver verkla-
ringe naderhant daer by gedaen , endedemeeninghe
van den Alder-Chriftelijckfte Koning van ^rewir^V/t
conform, defe queftie over htt Vraliminair eyndelijck
geluckigh ge-eyndight, ende een blijde wegh geopent
werde, om de Vrede Traöaten felfs te beginnen : Op
de welcke by aldien een geluckighe uytkomft volght,
foo fai ende moet de Chriltelijcke Werelt alle verdien-
de danck weten aen het lof van u Konincklijcke Maje-
fteyt , ende der felver heroicque gemoets moderatie,
van dat door de felve voor een groot deel verkregen
werdt de beveftinge van haer heyl,en het onwaerdeer-
lijck beneficie der Vrede. '
Onderftont
VMajefieyt
Tot allen dienft ende Officien gewillighfte
Dienaers
Londen den 17 Marty t66-j.
Georgius Flemmingh.P.J. Coyet.
fcöiEben aen ben igeec Appelboom in bolgcntie
manicc :
A dat wy van U Ed, zyn bericht gewordenjhoe-
danighaerHo.Mo. nevens de </wby haer voor-
geflagene plaetfen, in haer territorio, Mafirichh
den Btfih, ofte Breda, oock hadden geconfenteert, in
deaenbiedinge, die van fijn Majefteyt den Ccningh
van Vranckryck gedaen wierden,om alhier in EngeUntt
ende lulcks met name tot Deuvrei,te tradteren ; Ende
haer Ho. Mog. fich in deien val metdieverklarlnghe
hadden gsconformeert; Dat daer tegens mede Hoogh-
gedachte Majefteyt van yranckrijck hadde gheappro-
beertj'tgeen haer Ho. Mog. wegen de voorfcheve drie
pketfen ijp hac territorium fiine Majefteyt van Groot
Brittangieut hebben gelieven te laten voordragen, alfo
dat foodanige van beyde deelengepailèerdemutuelle
bewilligmgh, boven de voorhenen eerzydigh geno-
mene refolutien,het werck,fonder twijffèl door Godts
genadige beftier, fter onverwacht van difficulteyten is
outlaft geworden, die anders on-omganckelijck te
bevrefen flonden,by aldien het bloot by de eerfte ver-
klaringe van haer Ho. Mog. waer innegcen plaetfe in
EngeUnt, maeralkeniiick plaetfen in haer Hoogh
Mog. territorio , tot optie.van fijne Majefteyt van
Groot Brittangien wierden gelaten, ware bly ven beru-
ftt:n;Gelijck wy dar,om verdere verwerringen tever-
myden.hacr Ho. Mog. Miflïveaen fijne Majefteyt van
Groot Brittangien luydende, ende aen ons geaddref-
feert,terugge gehouden, ende voor fodanig expedient
de fake allerding?/e/B/fgrffhebbcngeconferveert. Als
konnen wy niet voor by gaen U Edele tegenwoordigh
vriendelijck te notificeren,hoe dat wy tot bevordering
ende avancement van de heylfame Vredes· Negotiatic
Ons van defe foo kort op malkanderen gevolghde toe-
vallen, op het vlytighfte bedient; Ende na dien het
werck fich cu foodanigh heeft verandert, dat de moti-
ven by ons aen U Edele voor defen overgefchreven,
waerom wy naementlijck veroorfaeckt wierden de
voorfz Mifli ve achter te houden,zedert door de jongfte
haer Ho. Mog. declaratie ccfleren en ophouden, als
hebben wy fonder eenigh verlies, foodanige haer Ho.
Mog. Miffive aen fijne Majefteyt van GwoiBr/Z/e»-
gien overhantreyckt, ende door mondelinge remon-
ftraotien, als oock door een ichriftelijck ingegeven
Memoriael in Copye hier bygaende, £jne Majefteyt
eyndelijck daer heenen gedifponeert, dat de fej ve fon-
der verder bedencken tot een feeckere refolutie is ge-
treden^
-ocr page 54-
en ο ο R L ο G Η, V Severh^n-njeertighfie BoecL· 2^
treden,ende infonderheyt in confideratie van fiin Co- llii.' ninghlijcke Majefteyts onfes Allergenadigftc Koning»
en Heerebyditwerckaengewendeoprichtigcenforg- vuldige mediatie, als oock amore/iacii, endcomharQ vredelievende intentie, aen de werelt ten toon te ftel- len, fich iie loco Tradatus daer heenen heeft verklaart, d»t de felve een vïin de drie by haer Ho. Mog. voorge- flagene, cnde in haer territorium gelegene plactfen heeft ge-eligeert; ende dienvolgens genegen is met den eerften hare Gevolmachtighde Ambailadeurs van hier na Breda afte vaerdigen j Gelijck dan foodanighe fijne Majefteyts vcrklarioge, uyt des felfs eygen fchryven, aen haer Ho. Mog. te fien is, 't welck wy diefwegen noodigh hebben bevonden, meteen Expreflenaen u voorts tefenden, omdat anderseenighedagen fou- den hebben moeten voor by loopen, foo wanneer wy de naefte Poft, die niet voor toekomende Vrydagh af- gaetjfouden hebben willen afwachten. Wy en willen gants niet twijfïelen, ofdefe fijne Majefteyt van Groot Brittangiem iterative genercufe verklarige fai aen haer Hoog Mog. ende aen der felver Hooge Geallieerden lief en aengenaem zyn, oock van de felve allertijts fpoedïge difpofitie werden gemaeckt,daer mede op de voorfz plaetfevan de Vredes Negotiatie met
den eerften reelijckmooge werden aengetreden ende ge-entameert} tot welcken eynde het noodigh fai zyn, dat haer Ho. Mog, gelieven, fonder eenigh dilay hare falvoscondudus voor die by fijne Majefteyt van Groot Brittafigien, tot die aenftaende Vredes Traöaten ver- ordineerde Ambafladeurs, te depefcheren ; ende met ten eerfte herwaersover teienden,gelijck dan in defen, aen den geluckigen voortgang niet en is te twijfFelen; Waer toe wy den zegen en byftant des allerhooghfte, van herten zyn wenfende; Wy oock aen onfe zyde met alle mogelijckefinfereoÉBcien, tot uytvoeringe van defe fooconfiderable faecke, verder geerne fullen coöpereren : U Ed, verfockende, te gelieven, dat alles ten behoorüjcken plaetfe te communiceren ;Ende zyn vlijt en dexteriteyt daer heen te richten,dat van de zy- de van haer Ho. Mog. daer op een favorable verkla- rlnge volgen mochte.
Hauts et Puiss, Seigneurs ;
QUoy que nous ne receùmes, qu'hier la voftre du 17 paflé par les mains des Ambafladeurs Extraor- dinaris de Suede, qui nous ont fort prefle de ne laiflers pas fruftrer laPaix àlaChreftienteenopinià- trant le lieu OU elle fe devroit traitter, nous avons ne- antmoinsdeGaentendudeFresfff&de Flandresy que ce lleu de la Haye ne vous convenoit pas, & pour des raifons qui nous ont fort furprins, commefi nous au- rionspü avoir autre fin dans laditte nomination que celle de faire reus fir la paix avsc feureté ; & quand on aura fait reflexion que la Haye eft Ie lieu, ou les Eftats Generaux font leur fejour ordinaire,ou tous vos Con- feils fe tiennent, & par confequen ou 1'on difcerneroit mieux la fincerité de noftre proceder, on condurrà af- feurement, que Ie traitte ne fe pourroit faire en autre lieu avec plus d'expedition & de bon fucces, & quoy que toutes ces raifons nous y pourrions encore infifter, neantmoins pour manifefte a vous öc a tout Ie monde que les formalitez, circonftances,ou manieres de trait- ter n'auront point de lieu aupres de nous, pour empe- fcher que Ie Traltté ne fe faire,& qu'il fe refpande plus de fang Cbreftien avec tant de partes & dommages aux Nations engagées dans la Guerre, nous fommes con- tens d'envoyer Ie Baron de UoUis de noftreConfeil pri- vé,8e Ie Seigneurs Henry Coventry de noftre Chambre de lit aBw<A»,pour y entrer en traitté avec vosDeputez, & ceux qui s*ey trouveront des paitles intereflees j & les ferons partir d'icyd'abordque les Pafleports vien- dront de vousj pour la feureté des navires que nous avons deftiné s'au tranfportdesperfonnesde nosdits Amb. & de leur equipage. Priant Dieu en attendane de toucher lesCoeurs de tous ceux qui font intereflez dans cette guerre des mefmes feotiments pour la paix, qu'il luy a pia nous donner, afin que le Traitté aye un bon ftfcccs. Efgrit a noftre Cour iìfitehalìe i8 Mart 1664 Fofire bìmbm^y. |
Ho. Mog. Heeuen;
ALhoewel wy de uwe van den feven en tviintigfieü
leftleden «iet eerder als^^eren ontfingen, uyn ' handen van d'Extraordinaris Ambafladeurs van Ìiuiifcwjdewelcke ons fcer hebben geprefleert van niec te laten frufteren den Vreede aen de Chriftenheyt, opioiaftrerende op de plaetfe daer de felve moefte worden verhandelt,hadden wy niet te min uyt rranck' ryci en Vlaendtren, alreede verftaen,dat defe plaets van den Hage u niet en beviel,en lulcx om redenen die ons feer aenftootelijck zyn geweeft. Even als ofwymeC defe gefeyde nominatie yets anders voor fouden heb- ben , als om den Vreede met fekerhey t te doen reufle-; ren; En fo wanneer men reflexie fai hebben gemaecktj dat den Ha^fi de plaets is, alwaer de Staten Generaci hebben heur ordinarie verblijf, alwaer alle uwe Raden fich onthouden > en by gevolge alwaer men d'oprech- tigheyt onfer proceduren beter foude difcerneren, ial men ieeckerlijfk beOuyten dat in geene andere plaetfe bet Traftaet met meerder expeditie en goet liicces foude konnen gefchieden, en hoewel wy om alle defe redenen daar op ais nog foudeii konnen infifteren,niec te min om u en al de werelt te doen blijcken,dat dej^r- tetf/»lfij'rieiomftandigheden,of wyien van handelen by one geen plaets en hebben > waer door de handelingh belet en noch meer Chriften bloedt werde vergooten, benevens foo veel verliefen en fchaden aen de Natie in 't Oorlog ingewickelt veroorfaeckt,zyn wy te vree- den den Baron van HoUti uyt onfen gheheymen Raet, en de Heer Hendrick Coventry uytonien Bedt-Kamer, tot Breda te fewden, omme aldaer met uwe Gedepu* teerden, en dé geene de welcke van de Geintereflèer- de partyen fich aldaer fullen bevinden, in handelingh tc treden ; En fullen haer doen vertrecken van hier, foo baeft als Paflepoorten van u (uilen wefenaenghe- komen, tot de feeckerheyC der Scheeperi, die, wy toC tranfport van de Perfoonen van onfe gefeyde Àmbaf- fadeursen haer Equipagie hebben gedeftineers. Bid- dende Godt met verlangen te bewegen de gemoede- ren van alle die in defen Oorlogh zyn gheintcreflèerf» tot de felve fentimenten voorde Vredp, diehy aen ons heeft belieft te geven > opdacdeHandeUogheeq goedt fucces hebbe,
Vfier goede FrinJt.
feti SSifefontfangen jijnlie / tnfectien becfocge de üeecenuaa HeuckeiomenDcanbecei)aec9oo0g üt^og. «ÜrDeputeectien tatte faet&e ttan Engeiant, bte moepte toilDcn nemen ban&eboo)fbD)ebentifTitiete eaen communicecen aen Oen fêeec d'Eftrades «eictcao^binaci^ Ifimbafraliein; ban Den ItonineD ban ©?ancfirtjcii/al^ mcbe aen De ©eecen al&iec oen. üicfcnDe jlQinifÏec^ ban Denemarcken, enbe De felbe Daec nebeti bekent te niaechenDatgaec]^,ja3De. eenegen toacen/ om De boojf; Pafpoorten te laten be*. |}efcl)ct;en enDe naec Engelant te fenDen / enùe boUDeit bectcoutoen / Dat gp Heet 4gjctcao;binaci;$ ?tmbafTa« Deuc enDe jfp €]ctcao}Dinaci^ mfnifter^ on&efbaect TouDen toilten 3dn / De gare Daet bp te boegen / om De paffage obec DeSeebanDeeemetDellmbanaDenc^ ban De ConÙigD ban Groot Brittannien Daet Doo; te bepligec te maecBen/ Doende ban gaec beccicDtingbe enDe bieDecbacen cappo}t aen Defe l^ecgaDetinge.
Les Eflats Generaux desTrovmces Unies des Ψ ais Bas.
ΤΛ 'Aurant que Ie Roy de la Grande Brrtaiffie noul s fait favoir par fa lettre efcritre a ffìthal le 18 Mars ft. d'Angleterre, qu'il eft content d'envoyer en qua- lité d'Ambaiïadeurs Ie Baron de Holitt deonConfeil privé, & Ie Seigneur Hfwy Conventry de (a Chambre de lit, a Breda,^o\it y entrer en Traitté avec les Depu- tez de c'eft Eftat, & avec ceux qui s'y trouveront de It part des partis intereflez, defirant que nous faiSons te- air pour ceil ei&ft les Vaffefmt requispourlcHi feure- té |
- 'i
-ocr page 55-
ιΒ6~7· té,nousordonïions&éhjoignonsbien expreflèment
___ a tous Lietenants, Gouverneurs, Admiraux, Vice-
Admiraux, Chefs d'Efquadre, Commandeurs des Villes, Places, & Fortreflcs, Capitaines de gens de Guerre, & de Vaiileaux, gardes de nos Porcs, Ponts &Paiïages, a tous nos Jufticiers & Officiers tant par MerqueparTerre, & generalement a tous ceux qui font a noftre fervice ou foubs ftoftre obeïflance, qu'ils ayent a Jaifler pailer libremenc & feurement lefdits Seigneurs Amlàiladeurs Baron àsHoUisS^Coventry, avec les troìs ou quatre Vaflèaux Armes en Guerre, δε les trots OU jMireFuftesquifervirontau tranfporcde leurs Perfonnes, Suite & Bagage, fans leur faire ny fouffrirqu'ilfoit fait tan en Mer qu'a Terre dans les lieux de noftre obeïflance en leur paflagedepuis les coftés(/ yi»^/iierre jufqu'audit lieu de Breda, ny pen- dant Ie fejour qu'ils feront enladite Ville pourladite negotiation non plus qu'a leur retour quand elle fera achevce ou rompue ce qu'a Dieu ne plaiie,aucun trou- ble,empefchemenc, ou incommoditéen leurs peribn- nes ny en leurs Vaifleaux, Barques en venant ou s'en retournant, apres Ie debarqucment des perfonnes des- dits Seigneurs Ambafladeurs leurSuitce, ArmesjChe- vaux,& Bagage, leCquellcs 6c chacune d'icelles en par- ticulier nous prennons, en noftre proteftion & fauvc- garde finguliere, mais ou contraire qu'ils leur faflenC teute faveur, aide,& civilité. Donné en noftre Af- femblée, foubs noftre Cachet paraphe, & feing de no- ftre Griffier a la Htf^e Ie feptiefme Auril mille fotx^nte Joixatitefift.
^u befc tijbt toictöt gefentfntifect bp'tï|pf ban
Vrieftandt, tesen Dirck van Ruven. 1|0E namafl^ ODch cacchcnbe fijn ©louto/ SEpjoccUeert/ te fjm !)ì£c nare op fijn ti>Dt,
Sententie tegeps'Dirck van Ruvea.
Lfoo dcnHevevanVriefltnit uyt het Intendit, ende anderfinrs, genoegfaem gebleken is, dat Dirckvan Ruyvt», een gebooren Ingefeten defer Vereenighde Nederlanden, ende laetft gewoont hebben de binnen Leeuwaerden, tegenwoordigh Beklaeghde ende eeconcumaceerde, voormaels by Sententie van denfivenen fwintighflen Oftobris feflieji hendert-vijf «nvyftigh, wegens fijn begangenemifdaden, uyt de Pro vintien van ί ZeelandtitndeVytrecht t is
gebannen : dat de Beklaegde figh daer na met de vi^oo- ningenederfectendein Vrieflant> aldaerfucceffive met twee Schrieverfchappen, mitfgaders met een fomma van omtrent feve» hondert Caroli guldens s'Iaers is be- giftigt, ende daer door ( fchoen door het recht der na- tuyre van felfs notoir verbonden ) te meerder ver- plicht geworden tot getrouwigheytaen den Staet defer Landen, en van de Provintie van Vrieflant 'm het be- fonder: dat de Beklaegde dies niet tegenftaende, een weynigh na de reftitu'ie van den Koningh van Groot Brittangien in fijn Koninckrijcken, fonder eenige ap- parente oorfaeck, heeft getranfporteert in Engelandt : Dat de Beklaegde aldaer van den hooghft-gedachten Koningh bekomen hebbenbe een laerlijcks Trafte- ment ofte penfioen yan twee hondert Ponden fterlingt, het felve heymehjck, ende fonder de minfte kennifle van de Regeeringe alhier, van tijdt tot tijdt, ja felfs ge- duyrendeden Oorlogh, getrocken en ontfangen heeft; Quitantien daer af gepaffeert, ten deele met fijn ey- gen handt gefchreven , doch verteeckent met een ral- iche name van Arthibal Badjuoy, daer toe gepraili- feert, om niet achterhaelt te worden : Dat de Beklaeg- de voor'tgenoc van't voorfz. Penfioen, en noch hmdert jacobuflen vooi het Volk van fijn correfpon- dentie,fó voor> als geduyrende den Oorlog,onderhou- den heeft correfpondentie met den Grave smAfling- ton, Raedt ende Secretaris van den meer hoogft-ge- melten Koning, overfchry vende verradeli ck alle den toeftantder faecken van defen Staet : Dat de Beklaeg- de tot dien eynde veele ende verfcheydene Brieven gefchreven ende gefonden heeft aen WtUem Davidfoae (ot AmSitrdamt ende voorts over Antwerpen, aen het |
Hof van Engelant,%t\\]c\i oock aen de Beklaegde veele r ^^ ende verfcheydene Mifliven uyt het Hof van Engelant » O 07 zijn beftelt tenhuyfe vzn Davidfone, onder een Op- ' " fchrift, ende op de valfche name van ArchibalBacquoyt die dan t'elckens uyt het huys van Oa-vidfont, zijn overgefonden'aen de Beklaeghde, onder een ander gemaeckt Omflagh, houdende aen Dirck van Ruven, tot Leeuwarden: Dat de Beklaeghde felfs den drieem twintigfienNovemhtis 166^. (ende alfooflaendede- fen Ootlbgh met Engelant) aen JacobWatfon^tm huy- fe van William Davidfone. binnen Amflerdam,hetit be- ftelt een Brief aen 't Hof van Engelant, wekkers Op- fchrifthieldeaenden welgemelten Grave vaaArling- ton j befloten onder een Omflag aen George Schau tot Antwerpen: Dat de Beklaegde den voorizifiiiiice» ex- pres hteft belaft forge te moeten dragen, dat de felvc B' ief wel ende nabehooren wierde beftelt, alfoo fijn Majefteyt van Grooi Br/«<J»^>«» daer aen veel gelegen was : Dat de felve Brief van de Beklaeghde by de Ma- giftraei der Steede Amfierdam, ten verfoecke vande Heeren Staten van HoUandt, op het Poft-Comtoir van Antwerpen, gRintercipieert zijnde, bevonden is te be- ftaen in veelcijfferen, ende gefchreven met des Be- klaeghdens handt, als mede het byvoegfel, gedateerC den/fi/eWew Novembris fefiien hondert v'0en fefitgh, ende het Opfchrifc van dien : Dat oock het Omflagh van de voorfz geintercipieerde Brief is gezegelt met des Beklaegdens eygen Signet: Datdegeintecipieerde Brief ende het byvoeghfel vervatten faken van Staer, van hier aen den Vyandc na Engelandt overgefchreven tot nadeel deft r Landen : Dat de Beklaegde hy de felvc Brief verfoeckt betalinge van een half laer Traéte- ment wegens fijne correfpondentie : Dat de Beklaeg- de daer en boven noch verfoeckt een iWirf lacobuf· len, om daer mede te voldoen het volck hy hem ge- bruyckt in fij η correfpondentie : Dat de gemelte Brief bevonden is niet met des Beklaeghdens eygen name, maer met cijfifèren vertekent tezijn : Dat nochtans do Beklaegde by de felve Brief mede verfoeckt, dat dien Brief met alle de andere voorgaende, mogen worden verbrant: Dat de correfpondentien uyt Vrieflant ve·'. gens de vyantlijcke In vafie van den Btjfchop va» Mun- fier. in de naeft gelegene Landen, omtrent die tijdt voorgevallen, zijnpweeft van merckelijckeimpor- tantie: Dat de Beklaegde om fijn vyandtlijckecorre- fpoi dentie te beter te mogen onderhouden, by Re- quefte aen de Heeren Gedeputeerde Staten van Vrtet· landt verfogt heeft ter hantftellinge van alle Nou velles ende Advyfen, onder prietext omme daer uyt te ma- ken een Extradi ofte Recueil voor fder Heere :Dac de Beklaegde, als hy neffens hetgepafTeerde wierde ver- dacht gehouden, eenige Brieven heeft verbrant : Dat de Beklaegde daer op fijn Silver, ende andere Goede- ren, heymelijck heeft laten vcrbrengen,ende figh felfs buyten 's Lants begeven : Dat de Beklaeghde ter in- ftantie van den Procureur Generael defer Lantfchap- pe, driemaelverdachvaert zijnde, t'elckens abfentghe- bleven is, ende fig<fei«»/»»»ei»> heeft laten accuferen. Alle 't welcke zijn faken van feer quaden gevolge, di- reftelijck ftrydende tegens de gemeene welvaert van- den Staet deler Landen, die daeromoie anderen ten exempel, wel fwaerlijck behoren geftraft te worden : Sooift, dat hec voorfz opalies rijpelijckghelet, ende gecon fidereert hebbende, 't gheene men in de- fen behoorde te confidereren, in den Name ende van wegen dcHeerlijckheyt defer Landtfchappc van Vriet· landt > verklaert den Beklaeghden begaen te hebben Crime I^tefa Majefiatis, ende fchuldig te zij η aen Ver- raet tegens de Algemeene Welvaert vanden Staet de- fer Landen, dien-volgens condemneert den ielven> omme ( wanneer hy geapprehendeert wordt, ende in handen van de luftitie geraeckt te komen ) met den Swaerde geexecuteert, ende van't leven ter doodt gebracht te worden, verklarende alle de» felfs Goede- ren tot profijt van de Heerlijckheyt defer Lantfchappe geconfifqueert,endedesBeklaegdens Sonen, Dirci, Pieter, ende HendrickWillem. vervallen te zijn van j foodanige Ampten endebencficien, als de felve in de- fc Pfoviatie tegenwoordig mogen bedienen endege-
οϊβίςα % |
-ocr page 56-
'l66j nieten, endevoorti onbequaemom totecnighean- - dere in toekomende tydea toeghelaten tc worden j ontfegghende de Klager daer te boven fy vordere ver- foeck. Aldusghedaenende uytghefproocken inde Cancellerie binnen Lmmarde» den fn m twmiciftia Marty fifimboadirtfivm tnftfligb.
TirOrdoa.viitimHtv*. H. S CHXERHAGEK.
fe venden 56ρ?0 toiecìjeit acrt ùen δαηίηβ met bfe Jjolflcttïie ö?ief aföcfatiiien be beceplle 5^efpoo?ten.
SlREi
Hut «β. ·\7 Ous ne pouvlons pas rccevoir une marqué plus S»»®*^ iN certaine de I'ayerfioaaYec la quelle voftre Ma- boDi ö'af jeftè apprehende la continuatien dc l'efFulion duiàngChreitienquela promptitude avcclaquel/e SfUnr. il luy a peu refpondre a noftre lettre du 2 f. Feur. & ia facoa laquelle & Ie bit par la Sienne dm 8« Mars ftiled'Angleterre, nous fatkfaifons avec lamefme promptitude a ce queV.Majeftéy defire de nous& faifons pawiravec cellecyles P<i]j7e/>i«f neceflaires, pour Moni! Ie Baton dcflo/üi 8e Convemry deftincs par elle Ambaflàdeurs au Traìtte, qui fe doit faire à 'Brtda ■ Nous les ayons fait dreflèr en la meilleure & plus ampie forme, dont l'onapus'advifer dc forte que nous ne doutons point, que V. Majefté ne les agrée, puis qu'auily bien, nous I es avons fait cxpe- dxcr de Donne foy, & avec intentlon de faire en for- te que CCS Meflìcurs netrouveni pas feuiement en leur paflàge, & au lièu où la paix fe traittcra, toute la feurete neceiTaire » mais aufly toute la ci vi lite & tout le bon traittement, que l'on doit a leur caractcte j & à des perfonnes > qui viennent pour une fi bonne & fi (àmitefiniPourcetefFcct, &afin que nousy puif- fipns roieux reüiïêr, il plaira à V. Majefté nous faire advertir de bonn'heure du jour au quel Mönf. les Ambaflàdeurs partitone ƒ Aagleterre, aufly bien que du lieu de la defcente, afin que nous ayons le loifir de donner les ordres neceflàircs pour leur reception. Etcomme nous ne fommes mais encette ^erre qu'à noftre grand regret, nous prirons Dieu qu'il luy plaifcbsnirlaNegotiationqui fe va faire pour la ter- rnmer, & decombles V. Majefté de fe$ plus precieu- fejbcnedictions. Sire.
SIRK;
WYenkoftengeen waerachtigerteecken dmfan- ghen van de tegenheyt, met de welcke U Ma- jefteyt apprehendeert de continuatieyan 't ver- gieten der Chriften Bloedt, als dehaefticHeytmetde welcke het hem belieft heeft te beantwoorden onfen Brief van den vijf$n tw'mtkb^m Tibruary, ende de maniere dip ly daer toe gebruyckt heeft door de hare van àtnetbtitndm Uatrt ft. Ang. Wy voldoen met de felve vaerdigheyt aen'tgeeneU Majefteyt daer inne van ons begeert, en doen nevens delen afgaen de be- hoorlijckePaffe-poorten voorde Keeren Baron Hollis ende Covtntry haer gedeftineerde AmbalTadeurs tot het Tradtaet, dat tot Brti»(?X gemaeckt worden j Wy hebben defelve in de befte ende ampelfte forme doen opftellen, die men heeft konnen bedencken, foo dat wy niet en twijffelen of U Majefteyt fai de felve ag- greëren , alfoowy defelve oock in goet vertrouwen . hebben doen expedieren, en met intentie om te voor- fien dat niet alleen die Hceren de vereyfchte feker- hey t vinden in haer pallage, ende ter plaetfe daer de Vreede gehandelt fai worden, maer oock al de beleeft- heyc ende goet onthael, dat men fchuldigh is aen de Charaöerende Perfoonen die tot een foo goet ende heyligh oogmerck komen ; Tot welcken eynde ,en op dicwydaer inne beter mochten reuffeeren,fal het U Majefteyt gelieven ons in tijde te laten waerfchouwen |> wel van den dach waaneer dc Heerea Amb»fiii» uyt yiDeet |
ÏHgiMt fullen vertreckcn, als van de plaetfe haerer lÓSft aenkomfte, opdat wy tijd mochten hebben om de - noodighe ordres te ftellen tot haer receptie. Ende alfoo wy indefen Oorlogh niet zij η ghetredenalstot ons groot leetwefen , bidden wy Godt , dat hy deft vaftgheftelde Negotiatie wil fegenen, om dc felve te vernietighen, ende U Majefteydt te overftorten met fijnewaerftezegenen. Sire. &c.
gingebolflcbart bcboti?|iacittic ïtcfolatie/ Dctilicn be ^eewn ban Heukeiom enbe anbrce ben fevenden Ofiecappoitecrt/batfp aen ben J^eeu ^mbaffabeui ban Vranckrijck , aijs mebe aen be i^eeren alOtec aengetoefene |®imflecjS ban ben ContnoöbanDen- nemarcken, oeconimuittcicvt Dabben bej,iatfftbe ban bertCaiüngbart Groot Brittannien, oüefcöjebm tot Withal bert achtienden|l®aci|>le(llebm ftilo Anglioe, Boiibenbe refponribeop Ijaec ,ϊΒο. 2e?ief ban ben vijf en twintichften :^b?uarp befesS ^laersi / cn bicn- botgeniï in effect bat fp USajellept te bjebcn toais bcjs felfsi ?lmbaflrabenc)S ben 25aton d'Hoiiis cnbe b'^eecé Coventry «a Bredatc fcnbett/ommc albaccingani beling te treben met be <0ebepwteecbert ban {jaet .!!©o. enbe be gecne ban be getmcccflTcetbe partpcn/bw ficfjbaarte»; plaetfe bebinben fouben/ enbe bat firn |©a/c(lcpt be gcmdbc ^^cccen 3llmba|Tabcu»^ aen^ Hontsf fouben boen bemecften / foo Ijaefl ató gaec Jgo» MifQ' paflcpoo?tciÏ boo? be feccfterijept ban be jgclje" pen bie fijn .fUSajefl. tot tcanfpoo^t ban fiate pafoo^ nertenbe€gutpaote Ijabbc gcbefltntcct foube toefen obergeSoinen. «©at togbcvsi fp ijcecen Oacc ^0. iKog. (©ebeputeecbeit ootfi aen be gcmclbe J^eerert <Cmao?binartiS 9tmba|Tab» ban Vranckrijck, cnbe aentoefenbciBimiicciS ban Denemarcken baec «e^ beitjeibel^emgcmaecl^tDabbcn/ bat gaet; i^o. iBog^ sBenegenbjacenbe boo?f5 paffepoo?ien te laten be» pefc0ecertcnbettaEngeiandttefenben/ met beco;oü»= toen bat fip ^est «fimao^binattsi 9ί mbaffabeac / en* befp «Ftcaojömarisijpimficcii mtbeftoaect fouben wbeöaceöaec bpte boegen/om be paffagie obei: Zeeboojbegenielbel^eccertSfimbafrabmcii ban ben Öoogijltgemelten Coninglj ban Groot Brittannien baec boo? te bepltgec te inaccbett : eitbe becbolgenise oocfe tee ©ecgabecing gfjeeïöibeect enbe gDelcfen fec£&ec<Cün£eptbartpaflrepoo?ten/bart toegen befen ^taet / ten epnbe aljs boocen na Engeiandt te fenben; gelijcftmebe coppe ban be itiemocic bp be i^eecen .Stoeebfcïje Mediateurs m €ngelant aen ben ïiomng ban Groot Brit. obecgdebect/ tcnbccertbe ten epnbe bat fijn jKaieflept gebifponeect mocöte too?bcn / om te acceptecen eem ban be ganbcl plaetfen Dp Vranck- rijck enbe Oaecüo. iKog. boofiieflagen / toaec ba« aenDun^ecccn dBebeputeecben connttuntcattetrtjci geben toasi bp bei^eecen «i5?abe ban Dona ejctcaocbt·· naciis aimbaffabeuc/ettìie Appelboom (g]ctrao?binai ri0 €nbope ban ben Cortingu ban ^toeben ; a©ae»; op Baec i^oogö jBogïjenbe beeentelbe i^eecen ber fd" bec <8ebcputiecbenboo?be genomen moepteficbben bebancfttj €nbe tsi boo?tii öet boo?f5 concept ban Paf- poort geDoube boo; geaccefieect/ 't toeleg bienbolgenjS in't net oefc5?eben/ enneben^eenbeleefbeccfmptii aenbe öoogflgemelte Comngijban 45?oot ©iittan- nien/alsfgefept/gefonbentii. ©es totectbeit iügettt be Hey de geo?bonneect / ben tJtfiout ban't boo?f5 #af» poo?t te gaett commnnicecen aeit be ttieecgïjemdt* ï^cecen ambaffabeuc ban Vranckrijck, cnbe aentoe* fenbc IKtntllecsS ban Dennemarcken, futtmbe bOOiti boo?beopg{jemeitc3§eecen Baec ^gö Haog. «©ebe* puteecben begljemelbe ïgeeccn aE]ctcao?btnaci!ï mm» Baffàbeuc/ enbe<È!Ctcao?binact)$<i2nbopeair)iecobiC begebane comittimicattebanbe bobengeroecbe Me- morie bec ï^cccen iStoeebfcöe .ïHebiateucsf fn <Ên* gelanbt/ ftrtie eecfle ffamenhomfte toujbcn bebancftt/ met fietupgtngBe batbegoebe (©fficten banbe felbe ^eaen |KebtateuciiSacclgo.iBo. ten öooiïflen genaemjijn.
<!Enbe naebemad men be complaifance ban Enge- land nam tawwntgifwite ban a®i«rt&ept/ issgoet
< m
en OORLOG. Seven m njeerttgile boecL 15 |
1
-ocr page 57-
α6
10(5 7, ö^tootttien üc faecfte öacc Denen te iiirtaeciit / ten epnbe
__bat met boojgaenïic tontcct ban be <©eallteecben ofte
i)a«|liimt)teciS alOtcccefibewnöe/ aenbenConini® ban Groot Brittannien boo? be ^^eeteii iBcbiatenrss opbetiejlien btficeetlle nianiecc gljemlïnueect εηίκ öDenotificee« utocDte bJO?bea. 35at noebentael ben Üoogöftgcmelben Conrngö nu foo beel inaenbeit göe- biiapcectDabben ©jebe t'acteptecenenbete (ïupten op b'altematibe p?cfentatie ban toegDen befen iêtaet n( op ben resen twintighften April besi booilebenjaecss booi b'J^eet ban Beuningen aen fijn .^ajefleptsS «UlKCtOt Parijsgebnen/enbe op ben fefthienden Sep- tember baeï aen boigenbe bp intlfibe ban öaet i^oogD ïltog. felfjS aen fiin iBajefltept tmmcbtatelijtit gljere^ peteect / toaec boo? bepbe be Staten enbe Daec i^oogö JBOQU <l5£alüeecben geoMtgeeut/ün getoo?bcn / tn foo * eicceflïbe fiollen enbe lallen te continHecen / Daer ï^oog iBog. gccnfintsi gijemcpnt toaccn be boo?f5 gftebaene p^cfentatie fallenojben enbe bp alle conflttutienban jaecftcn gellant te boen s eitbe boo? al niet Dp foo becce ben Dooöligemelben (ffoningl) ban Groot Brittannien uotö langtjecban een giieïjeele maenttnocijtebilape- ren ben 3a?cebeop fo abarttagteu(« conbittentefiup' ten / al fioe toel öaec iBog. ooch becdonben mttiS befen om Det booifcS?ebe btlap enbe cefuis oocl» ban nu af baec aen geboriben te jön/ettbe bientijalben naei· ge- legentöept ban faecSen te fionnen bifponecen / foo ali befelbetenmeeflen blende ban ben ^taetfouben De- btrtben te beftooren; «Ênbetoiecben be iieecenban Heukelom ettbe anbece Daec ï^o. .llBog· «!5ebeputeec= ben tottefaetfien ban ÈngeiandtbetfocSt/ befeDaec ^oogö.ilKiog. Kefoluttefoobpbe i^eecen €>:ttao?bi-' naciss 3(lmbaffabeutban Vraockrijck,enbebeaenbje- fenbe JiBinilieriS ban Denemarck,alSi Bp be J^eece tcaojbinactsi -JfmbafTflbcHti/eit «CjctraoibinariiEi En voy é ban Sweden cefpecttbe tet ejtecutie te (lellen, «uawn- oocft bat ten fpocbicDIten met be Ccooncn ban
hrefcHi Vranckrijck CU Dennemarck ee»e defenfive bettóntei tinge B« nifieett Guarantie OpgetCCijt motlJtC toO?ben/tOt itWt' »/ wa6en loantie ban Det (€caaaet ban Vreede, batonbei;<i50' bee 5egen / met ben Coniugi) ban Groot Brittannien (lont glje(ïooten te toti?aen j «iittbe bJtecben be i^eecen ban Heuckeiomenbeanbeveöaecï|oogD l^ogftenbe Oebepnteecben totte faetöen ban Engeiandt berfocfit Öoeeetfooliebecbe ing?ebientenbawbe felbebecDtUi teniffe op papier te brengen/ enbe baetbanrappo?t te boen j oinbeiiSbe boo?ftI)?ebe faethe bien onbet^ minbert öp be i^eeccn «iUDebeputeecben ban Z;e- obecgenomcn.
«3ή«ι " 2ilfoo oocft bte ban be Ibnttraiitept bwcen in m itfcon- baringe geftomen/ batbe Coopbaecbp-^cDipperiS be bjelcfte bolgens Daec ï^oogD lï^off* ïïefolutie enbe o?b?eiï banben fefthienden DecemberlefHeben / glje= Douben toacen aen ben ^taette lebeceneen vierde part ban f)obanif0 boltft aljs be felbe tee Coopbaecbpe foubenmogenDcbbenaengenomen enbe gijeljuett/te toetenAjan vier tot acht mannen / twee mannen/ ban acht tot twaelf mannen / drie mannen / ban twaeif tot fefthienmannen/ viermannen/ banfeftientot twintich mannen / vijfmanneit / enbe foo berbolgeuiS naec abbenant teu cet(lec indantie aen be gemdbeCol^ legientec atbmicalitepttoelquamen tep?efentecen/ ÉUbe boo?t!S te dellen goebe en toel ecbarene iKatrofen toelf ftecii namen fp ban bolgensi lieten enroUecen/met Belofte ban eifectibe pjedatie j maet bat be boo?noemi be Collegien naebcrijanbt be felbe pecfoonen menenbe te genieten / enbe ben geceeuiceecben biendbaec ban te ttechen/bebonben ïjabbett bat fommige ^töipperjs (tobaitiglje pecfoonen franbeleufeüjcfi quamen te bec^ toiffelen/ enbebattecin plaetfe ban bien foobanigö onbcbaten ettbe (ïecïit boltftte boo?fcinjrtquam(bc bjelche aW ban be namen ban be eecde gliemondecben aennamen/ oftoelcïtec naemenbc eerde liabbc boen aenteeclienen ) baecban't ïanbt bjepniclj of geen biend öab te bectoacljten t MBaec op gebeltbeceect / iiS goetgcbonben bat bp een erp?esi paccaet in fecartjten befeiS te dellen/foube bJo?beit geoibÏnneect enbe gèda- tu««i;t / bat aite be ilatcoofen bie Daec fll^ boben aen |
be gemelbe €ollegientet:9£bn;)ii:alitept auamjenae» te geben enbe te laten enrollecen/enbe baec naet: atgtec bleben / alsJ mebe bie Daet in Daec plaetfe fideecben en Daet namen / of toel bic fp Dabben boen aenteecBenen gDeb?up£bten / acBtecDaelt enbe in Danben beftoomen toefenbe / b?iemael banbeceebe foubenballen/ en^ be gelaeïd b3o?ben ben een riuactief balcjc / en b«et; eit boben / in cais be felbe of eenige ban bien in 'si ïantiS biend toaccn / becbeucai be maent-gelben bte fp ten acDtecenfoubenmogcn toefen i <Datoocöbe,iêcDipi peciS / bie bp fcaubaleufe beutoilTelinge / aijof booten / cenigOe onervaren Matroofen aen ben ^tact quamen te lebecen / fauben becballen in een boete ban honderc gulben? boo? pbec man / enbe baec en boben notg ati bitralijcfi geio?ctgeect tooibenj ®at alle be Neutralen bieDiec te ganbe eenige Coopbaerbp-fcDepen lieten boutoen of ftoopett op ijaec eec(le «ptbacen / mebe fou^ befubject toefen ben boD?f3 vierden man aliff boben aen be» ^taet fonbec eenige bectoiffelingc ofte fraubc te lebecen / niet tegendaenbe fp ban meeninnDe foubc
«öbe to?wctic i 5©at boo?tii öet ©laccaet ban ben ne-i gentienden Decemb. vijfenfeftigh, tegen bc geenen bie Daec in b?ecmben biend/ 't fp tee (©o?iogD ofte tee Coopbaerbp begaben/foube too?ben gerenobeect enbe
ii5ootfbol(h fouben feomen aen te nemen / becbeuren fouben hondert guldens op pbec man/cnbc baec en bo* ben arbitralijcfe gcco?cigcett; oEnbe is befe faetbe bien onbecminbect bp be^eecen <i5ebeputeecbenban Zee- landt obetgenomcn.
^ollanbt delbe ootS boü? / bat men ban nu of aett foube bad dellen geen ftiiftant ban toapenen toe te daeit: maec tot fuloc bonben b'anbec ^^obintien gaec nietgdad·
^Siettemin toiett altejS gScpiepawectom be ©loot »?cniie« toebecomopöet fpoebicDden decchdöt ^eetcbien-oi'"^»'- / enbe tot bien epnbe toege(laen/bat bie ban be te- K-^ tibe tibmicalitepten tot betbal batft geen boo? be tns. int noobitDd toaü / fouben mogDen jgegotiecen een miiiioen. <@och i!ibp|^laccaetgèdameett/ bat een (©OilocDfcDipitt pecicul 50nbeombaneen J^panbtjS 55?anbec in b?anbt gedeecfien te too?öen/enbe boo? ceit COaloup fitlcjc oftoeecenbe alfoo bat ben Brander gDe^ nomen ofte gDeruineecttoiecbt/ bat aHebiebaecwe inbeCDaloupgDeb^uptftttoierben/ Dooft boo? Dooft , fouben gemeten hondert guldens, r ^atootli CDaloupcn bananbecefcDepenDetboo? een Brander per clitecenbe ^cDip te Dulp ftomenbc/ enbe te famen een Brander uupneccnbe/ baec boo? fou^ ben gciuetent'famen fesduyfentguidens, batoocltbe Jachten, Advys Gaijoots, cnbc aubcc ftlepn ©acctupö een Chaioupe ban een Brander cupnecenbe / bacc boo? fouben genieten drie duyfent guldens.
jSocDtoiert gDedatueect bat nten geen fcDepen bie men ban ben ®pant quam te becobeeenfoube mogen j opb?engen / maec Det bolcfi bte fiaec op quactiec op^ gaben / falbecettbe / op Det fpoebicDde fouben Debben aenb?antte dcccften/ mitiS genietenbe een dubbelt prsemium, tcn tooccbcn ©pantgeDeelfoubcjijrt beci dcopt. SCnbeciSbocnbe/ bat fp niet alleen becdeecften fouben 5ön ban Dace po?tic in't premium enbe toaecs bpc ban't becoberbe ^cDip / maec nocD fouben too?^ ben gijcmiritipliceect ijt een boete ban gelijtfie fomme flliSDace po?tie in't een en'tanbecfoube Bomen te be* b?agen / aW b?eebec in be piactaten te (ïen ijS.
i©en twaelfden April toiecbcnbc ^?obintien bece focDt bat be felbe fttD ten fpoebicDden toilben becftla·: cen/toat/enbc Doe beel J^eecen gecommitteect enbe ge? cmplopeect fouben too?ben/om in beaendaenbe 3è?ei bcfianbel met Engelant te bacecen alss l^toiipotentiai cifen ban befen ^taet ; «©eiS toiectben ï|eec Yibrants becfocDt b Écec <l5?abc d'Eftrades €)rtcao?binactif 2imba(Tabeuc ban ®?an(fici)cft/ mitfnabeciSbeali Diec aentoefenbc .ïiaimdecsï ban ben ConingD ban DQUoeowckte gaenb^oetHen/ ijat befeib^cefpet^
■ ■ 1 / tibe |
-ocr page 58-
en OORLOG Se'ven en veertigh/ìe heek. 27
gefeydeAmbafladeufs van hier fullen vertrecken,en %667i
van de plaets van haer eerfte aenkomfte, feggen wy, —m·
dat zy (mer Gods hulpe) Maendach den tweeentwin-
tigbflen April ouden Itijl hun op de wech fullen bege-
ven , en daer na hun t'uwaerts, foo veel fulcx de tijd fai
willen toelaten, fpoedigen. Sy fullen de route nemea
van F//jy«ojie,al waer wy begeeren, dat, volgens (d'aen-
biedinghe die ghy gedaen hebt) de Jachten en andere
noodi^e Vaertuygen gèreetzijn, om onfeghefeyde
Ambafladeurs, haer gevolch, en toeruftinge, met de
meafte fpoet na Breda over te voeren, op dat geen tijd
worde verlooren. Waer op wy God bidden dat hy u
hebbe (HoogheendeMoghende Heeren onfe goede
Vrienden ende Geallieerden) in fyn Heylige en waer-
de bewaringh. Gefchreven tot fVitbal defeniz. April
fefiitfi bmdertfeven ui fefligb.
U goeden vriend
C arel R.
G.Mo Rice,
^c]^cet;en<0ebet)uteccbenbanbc pjobtntie bau
G. Morice,
HOoge ende Mogende Heeren, onfe goede vrien-
den en Geallieerden : Uwen brief van den fe-
vende defes lopenden maents geaccompagneert
met de nodige Paflepoorten voor onfe Ambafladeurs,
hebben wy ontfanghen met defelve affeilieencivili-
teyt, die ghy hebt betuyght in defelve te fchrijven : en
fullen wy trachten te doen blijckende realiteyt van
onfe genegentheyt tot de Vrede, en onfe afkeer tot de
vergietinge van 't ChHften bloet : fulcx wy oock fullen
beveiligen door'tbeleyt en comportement van onfe
gefeyde Ambaffadeurs inde handeling, die voorhan-
den is, Wy fullen niet meer twijfFelen, aen uwe ghe-
lijcke difpofitie tot d'herftellinghe van een goeden
Vrede tuflchen ons, die lang fai konnen duerenj ende
tot bewijsfullen wy defe occafie nemen om u te ver-
klaren, dat wy d'alternative, die ghy voorgeQaghen
hebtt'accepteren, te weten, dat yder partye fai blij-
ven inde pofleffie van al'tgeenedatvan d'eenende
d'andere zijde, ftaende deien Oorlogh, is verovert.
'tWelckfyndeprxliminariter veraccordeert, fullen
wy onfe ghefeyde Ambafladeurs ghelaften in't te-
genwoordige Traöaet oatreat alle andere dingen ;
te procedeeren op 'tfondament van 'tgeene 't welcke
in den jaere feftien hondert twee en feftigh tuflchen
ons ghemaeckt ende ghcQooten is geweefl:. En over-
mits ghy uw beleefdelijck hebt uytgedruckt,ten eyn-
deomte wefen gheadveiteert vaa aeadach ^aCoofc
Betcappo?tbanöci|ca-en6aec ï^o. inaoö· «©cbj^u-»
teeciienöl bate bm feven en twintichften April Ie|tlCi
ben /bc toelette sDebiftteett enbe gcejcamweect fjabbeit
be reinatTQuejei ban be i^eemi ban i^olbmt / bienenbe
tot eiuctbatte enbe ampltatte ban fìct concept ban
iCwictaet ban Garantie tufTcijen bc Comnijcn ban
VranckrijckjDenemarcken, értbe bcfeU ^tact Op
te cecDtea / tot obfecbantie ban 't (€cactact ba«
Vreede 't toeltft cec|tbacaSi mm Engelanat (tont ber?
Ijanbclt te toojben mitfgabeciS be remarqueis ban bc
felbe ï^eecen ban Hoiiandt op 't Concept ban Inftru-
die booi be Jleeren <i5ebeputcecbcn enbe ®lempoten«
ttanfen ban befen jStaet / bte tot be boo?f? öanbeüna»
oeemplopeertfouben too?ben/met toelcBe wfpecttbc
^acguess be gfjentelbe ï^eeren Baet ïloog. itóog.
<lBebq)uteecbenbp eenpawge abbijfen ooetgebonbm
Dabben get een cnbeanbec Concept te ampliecen t
ÖeöDenbe toijbecis be cemelbe J^eecin <i!5ebeputcecben
ban be ^jobmttc ban Uytrecht gun mebe oBeconfb?i
nieect / met Det rappo?t ten fdben bagfje bp be boo?»= '
noenibe fjaec ϊ^οΛο. oBebeputeccbe gèbaen/betoelftu
met enbe nebentjet boo?f5 Concept ban SBttflructie/
tecoccafïe ban ben tnöout ban 't fevende artijctiel
ban bten / onbec anbecen mebe gecefumeect enbe gfje^
ponbeceect Jjabben be actijcfielen ban 't Cractaet ben
vierden ^eptCmDeC o, ft, feftienhondert twee en
feftich, tnlTcDen ben Caning ban Groet Sritcannien
enbebe(ën^taet0Bcmaec6tjCpnb£löcft Babben be
toelgemelbe ü^eecen Ciebeputeecbcn ban Uytrecht
geopent fiet confmt ban be ï^eeren Dace p?mapalen /
bat eentge toepnige bequaeme pecfonen alsi «©ebepui
teecbenban Ijaec i^o, iföog, op Eantis ©loote
geemplopeect foube toecben:a®aet op Oebben Daec
<0cbmutcecben ban Uytrecht
boo? be gebane openinge Bebancitt/en toiecben be
be^ctueufe l^iobtntien nocfimaeie becfocBt fù^al*
nocfitenrpoebtcBfleiiop be &oo?f5 faecften te toUlen
becftiaten,
©en vijfden jjïiap jijn tot be beputatte op be ©iee^» Bipwtfta
beganbdmge tot Breda gfjecommitteect be ^eecen S'te
Ripperdavan Buyrfe, Hieronimus van Beverning, jBubiit /
RaetPenfionaris de Hubert, Alardus Petrus jongh- 3®"''?!'
ftal, Schrieck eUbe Sterckenborch, gSeö fOllbCU be
l^eeten ban Bevemingh , iitaet - ^enfionactEi ntnkurs
de Hubert, CUbC jonghftal , ïjacc bOO? af op ftete""»;""*
fpoebtcöftenOegebetinaci; Breda, mn/ in gfiebolge Sr
banbe^njfeuctie/iiaecmebetegeben/enbebe JteiKe· '
folutten bie ïiaec fucceflïbelücft fouben too?ben toege= ^^
fonben/ be ssegottatie ban Vrede te beginnen / en met
allen emft boo?t te fetten : oocft alteis tot een ftnael ab^ nngett
luffement en befïupt te p?epaceuen / fonbet efaentoel te w aomr
pjocebecentot onderteeckeningebau'tbooifs Ccac^
taet/ boo? bat tfanbece J^eewn mebe tot Breda fouben
toefen geajnbeect / omme alfo gefamentiijcft be laetfle
ftant am't toeccft te leggen : be toilcfte becfocBt totec»
€ » b«n
i£6-7. tiöitoööêttöefo?gctt/ ìjatDuntcnfpoeìiicBflittmotBi
,■„ „ ' tfn0etoci?iiettïtóttooïii3ep?acurflttenomailjiixgMn'
mcnöüiötó fïuptenecrt Ciactaettiaii Garantie,tot
obfcrSjattc ban't rCcactaet bau ©?ecïie/ 't toelcö cecfl-
iflccfus metEngeiandt (lont bccóanödt te toojlien ;
<iEntii toieciieti öe opsöentótöe öaet; iBog. <!Eieiie-
putÊcröeit tot&efaecfeenUan Engelant, bcrfiwDteen
(onccpt bau mUnictte t? fij?metcrt boo? Jïe
^lenipatmttarifcn bau befen ^taet / bic tot uc boo?f5
©?eeae&anbcl8ccoinmmeectfoutict» toccbcn.
bejsiitfijtcrnatcficn.
©cComngB^an Engekndt boo^tbacenbc in fijn
goeöe wfolutie enhc lieieeftiicpt/ f(i)?ecf btit bolombin
25?iefopbenontfangbanbe0cfonlime PaOeport,
Wcbantl Τ Τ Fuijpints Seigneurs, Noshns Amis iS Aliex. 5
' g^vifirt Itt^rtdMj ciurant tucimpainie des PaiTeports
amSect^ oteejfairts fiurMS Ambajfni, nous avons uceu avecla
affeftion & civilivté, qutveus avittefmineetn
ben Oen l'icrivant: C5 mus tefiherons ie fainparciftrt la realit i ie noftre
l» »af» indinationi laPaix, Ö ηιβη avtr/oo i l'tffufioa du fang
Cbriftiert: ttque nuts cenfirmeronsauffi , feria conduite Ö
UcêmpdTtimmt dems dits Ambajfadeurt dans Ie Traité qu\n
vtfaire·, iHtus ne dwbterens non plus fue vous najes de pareiüo
difpofition pour Pejlablijiment d'une teüe bonne Paix entre
ttout quipourr» ditrer. Et peur des arres de cela mus prtudrons
Httt eccafitn de vtus ieclarer que neus acceptons 1'alternatif
que vtus aviti propofe , afeavoir que chaque partie dc-
meurcradansla pofleilionde touces chofee, quel'on
«'cft acquisdepart & d'aucredans cette Guerre. O
qui tjlant accordi, piar un prtluminaire, end'autres cbefes
ttiUS ordonnerons i nes dits Ambaffadeurs, de proceder dans le
frtfeat Traittefur le fondetmnt de celuy , qui a eflifait ϋ cen-
ci» entre neuienl'annee d'autant qnevousavtx. civi-
Itment txprimi vos dtftrs , Zefiri aivert is dujiur que nos dits
Jlmbaffadears partiront dUcj, ^ du lieude leur premiere de-
fcente , nous ious difans que ( Dieu aidaat) ils fe mettrent in
tbemio Lundf , le ìt. Avril Ö qu'en apres ils fe bafteront vers
ϊίίΐΜ, autaut que le temfs Ö le vent permei troni. Ils pren-
Jront la route de FliiTingae, ehnius defrons, qut ( fehn
foffriquivousavetfait ) desjacbts ^ autres Vafieauxne-
tefairts foyent prefts four tranfporter ms dm Ambassadeurs ,
ìeurfuin, ϋ equipage Λ Breda, leplus ίοβ qu'ilfepourra:
t^n qu'tn ne perdi peint de temps. Et far ce nous prions Dieu
qu'ils vous ait ( Haats ΰ Puifants Seigneurs, nos bons Amis
\S AUiex) mfa/aintt Ö digeegarde, Efcrit À Wbittbal Ie
Auril 1667.
C harl es R.
-ocr page 59-
SAKENvan STAET
ï 6 67. öm Bact öaec toe immtbïiilö te p?epamim cn gBereet - te öouïteit om op öc naecùetc o?ïi?e ban Ijaec ï^o. HSo, öectoaettiS te bettcecften.
SCengacnïic öet (Ctactaet hec fdiicc/totect ten felben iiage ooetgebonöen acn be &?te ©eecen <!5cljeputeetìie mbe pienipotentiacifen gaenbe öoo? af na Breda, foo boo? Jjacc felben / atö boo? öaec gamfclje ®repn enïjc ^upte boo? bacafuii enbe teec-hoft toe te leggen / «en fomme ban vijf en megentigh guldens öaegBjï / öe toetche Bpfletambemcnt ban beanbece vijf ïgeeceit fai bjecbenbecïioog&t/ten abbenante ban vijftien gul- dens baegiS boo2 Pbcc ^eec/in boegen bat be acht ^ee^ wn bp malfeanbewn jijnbe / öejS öaegs boo? bacatten enöe teec-fiolien fouben gljemeten hondertfeventich guldensi bjecbenbepbecbattbeboo^fs i^eecen <0ebei puteecbenenbe penipotentiawfen boo? Ijace Cgut^ pagie toegeiegt een fomme ban vier honderc guldens; enbe alfoo goetgebonben totecbt batpbec ban be felbe vier g^tenaecii foube ïilebcn in be aitb?epe ban't Eant baecbanbcfioitenöoogl)a-al$i o?binan!ï quamen te loopen/enbe baetom boojgclïagen toasS / bat baec ban eFtr^btnaiclijtfe foube h}o?ben gebedaceect / ijS niet^ temmbienlltgec gcoo?beeit/ beöolienbanbientelt» mittecen/ enbebecbolgenii aenbe boo?noembe acht ^eccenboo?be filebingljebanpbet: «©tenaetbpbefen toe te leggen be fomme ban twee honderd gulbeniei/ enbe fulcfijeftefamen boo? be vier 3^ienaec!S be fom^ me ban achthonderd guibensf ceni. 3aoo?tsitotecìit aen be feibe J^eecen tot onbeïljout ban twee Cacoffen een met fes enbe een met vier S^aecben/ toegljelecljt twee en twintich gulbensi / enbé bOO? Ijupjsijup? twaelf Bulben baeg? / boo? een ï^ofmeeflec enbe ^cccetarisi pbec een fomme ban vierhonderd gulbensi / boo? pbec itnccOt veercigh gulbenii j «enbe boo?tsS boo? anbc«:e<©ffïaeL-encrtiieq&ien|l boben een fomme ban een en twintigh gulijcnsi baecDiS. ^uUenbe be Et' b|epenboo? ben®compettec/ Coetfiecsi enbe boo?^ cöbecsi / tot bofle ban't Eanbt toecben gijemaecftt / cnbegeb?acijtm beclacatte/ ais mebe öet geb?upc6 ban een ^tlbec^ecböii ; iSullenbe boo?tsi be gemet te ^eecen met iiel)oo?löcfee H^eubele toecben boo?ften.
<®e <0ecommttteecben ban Gelderiant tee <i5enci raötept/DebbeJt aengaenbe be boo?affenbmge bec ^ee^ ren ieverning, de Hubert, Jonghftal, inbebobens fleenbeconclu(ïeniet geconfenteect / cefecbecenbetei oen$fbe felbe fobanige aenteetheningete boenafóbec felbec feeeuen p?incipalen te caben toecben fouben.
<©e3^eecett «©ebeputeecben ban Uytrechtfjebben beclìlaect tot Iiebo?bennge ban be 3i^?eebeDanbeltng0e bien|ligec/cnbeboo?ben ^taet ceputatteufecte ach- ten/ bat niet acht maecalleenlijcfi drie of ten IjoocO^ (ien vier ^ecfoonen tot be boo?f3 {janbelinge totecben ^ebeputeect.
«©e üeecen «©ebeputeecben ban Stadt en Lande Debben tegeiiiei be bobenjtaenbe tonclufte gep?ote(ieert enbe bet:61aect boo?be l^eecen Dace p?tndpalen tett Mpttec(len aenflotelijcli tesön / bat be p?e(ïberenbe ^?obtnrie ban Zeeiant, betodctic fo beel antmofttept Qgetoontfìeeft/ ombatbe felbe nae ijace opinie niet eenoecO geftent ofte oberflemt toa$i/ontreitt ftet befig^ neren ban een handeiplaetfe, tegentooo?bicij geene bif- ftcultept gemaetfitljeeft/ omanbete^?obintienbp obertlemminge ban be geSeele Danbelinge felfjs te fe- ciuderen,enbebaetl)et boo?ncmen ftlaertii/ ombe Soogftgemelbe ^obintietttotbe ganbelingl)eboo?f5 niet toe te laten / etOtec goet glicbonben fteeft bp ïjet I>oo?f5 ongOelört een gioote lepe te boegen / enbe fem^ itlant te malten bat be fêlbe baer toe geabmitteertfou^ iientoerben.
Ï©e3^eeten<i5ebeputcerben ban GelderJandtenbe Stadten Landen, iijn becfocljt mitiS befenijace b00?f3 genteccfeeningetetoiHen licliten.
g^aet op toelgemelbe «©ebeputeerben ban Stadt en de Landen tjebben gefecljt / batfetot foobmiigeli^i tinge obecbòbitgtoacen/ al^be anbere i^?obtntien foHben gljelieben bietijte nemen berebenen bielmn i)ebbengenecefTtte«rt tot {)et boenb^ttb(boo?ft{)?ebe amteedtemngge. |
^^ettoajfinbirbaetbati^ollanbt begêetbe teDeb^ 1697. benbe birectie inbetianbeUngg: aljStoaer aengaer ·—-- meefl toa!$ gDelegen.
aden be i^eeren Hollis en Coventry,gebelKneert tot d'AmbaiTade totBreda, fcl)?eben öaec ïgoogöUSa· genbe Det bolgenbe complitnent:
Mkssikurs,
τ E Roy de la Grande Bretaigne ne nous apasfi®;icf J-toft fait fcavoir le choix qu'ü avolt fait de la Ville
de "Breda, comme du lieu Ie plus conunode aux Miniftres,quis'ydoiventtrouver, &celuydesper- fonnes dc Vos Excellences que faMajefté faifoit eftat '"^P· de faire partir au premier jour , que nous ne nous (òyonsapp!iquez,autantque lacortftitution decec Eftat Ie peut permettre, a travailler à ia noniination des Deputez qui y puiflènt paroiftre peur nos inte- reft. Nous avons en fin nommez les Sieurs Hterof- me de Bevermngh, Pierre de Hnyben, Sr·: de %,engers~ kerekfUiEvtrfwaen, & Bnrch enHamflede, &e.Con- ftillier Tenfionatre de U Trovmce de Zeelande, ύτ Ρ. Marddef eng-ftal, premier CoaJeUlier Trtftdtm en U Ceur de fufltce de Fnefe , Deputez de la part des frovinces d'Hollande , Zeelande & Friefe, Nos Deputez Plenipotentiaires qui entr'autre ordres, emportent celuy de témolgner à V. Ex- cellence que leurs perfoanes nous lont treiagrea- bles, auiTi bien que Ie fujet, qui les amene, & de les aiTeurer, que iï fadite Majeilé leur a ordonne de don- ner en toute leur conduite des marqués de la forte in- clination, qu'elle a à la Paix, clles n'en trouveront pasmoinicy , qu'elles en ent apporta Nous ne doutons pas,que vous n'en ayez efté perfua- dez devant que de vous embarquer, mais nos Depu- tez Plenipotentiaires endonnerontdes preuvesen toute la fuite de la Negotiation, qui acheveront de vous en aflêurer. Nous croyons en pouvoir dire au. tant de Nos Aliez » de forte que nous efperons, que dans fort peu de tempsnous verrons I'efFectdeNos legitimes defirs, pour Ie bien de toute la Chreftienté, & que les aiFections s'eftant reünies de toutes parts, nous pourrons auffi donner des marqués de la noftre, furtout àdesPerfonnes, pour qui nous avons une eftime trcfparticulliere, comme nous avons pouc les Voftres, à qui nous fommes,
Meflieurs, &c.
A Ia Haye Ie y. May, 1667»
^en ]|eer ï^eur'Bo?|t ban ;B?anbenburcg liet ben fevenden boo? be ï^eecen Romfwinckei, enbe Co- bis, !)aer^o.|iaog. oocfeaenbiebenfune USebiatie/ berlilaerenbebattetfitg ben honing ban €ngdanbt alteebe Oabbe laten göeballen/oocfibat be ï^eeren ^tocebtfcfte?(lmbajTabe»cöben feeuc ©o?|telijc&en Cancelier Brant baet toe fjabben geanimeia:t.
5&eï^eerenban S^oHant nament ober/cnbe ijaet 3§o:3il9og.fcliic&tertt acn be ^e«:ctt ijpebeputeaten enbe flenipotentiarifen ban befen jStaet tot Breeda, bic baet ober mette ^eeten franftge fp?eccbcnbe/ boo? antbjoo?t Dabben geinregen bat boo? ben ïiiepfet acn öacr feotting bictgelijbe acnbiebingebjass gebaen; battet fijn Jisa)cfl;4)abbeg0ebe(lineert/bat fp bacr* om ongclaft toaecen baet op fiaet te berblacen. ^ier^ gelgclt antbioD?t ban ongeladfiept gaben oocb be ï^cercn Penipotentiatifenbana&ennematcfi/ c«bc fooiftacfitetgljebleben. Φε 3in(ituttieboo? bi< ban bcfot^tactbjasi:
InfiruSii |
-ocr page 60-
voor de Heeren, gaende. als Gedeputeer- den Plenipotentiariien man haer Ho.Mo. na Breda tot de vredehandelinge metten Koningb 'Van Groot Brittangien aldaer aengeflelti en ^tgene daer aen dependeert.
Eerfielijcky E gemelde Heexen Pienipotentiarifen fullen in 'haerNegotiatie vooreen Generalen grontflach ende 't voornaemfte fondament van 't te maec- ken Tradtaet , dienen , de alternative prefentatie , hier bevoren iterativelijck aen den hoogftgedachten Coning van Groot Brittangien gedaen, ende fchrifte- lijk geextendeert in de miflive àmfeftitnden üeptem- ber des voorleden Jaers by haer Ho.Mo. aen fyne Ma- jefteyt gefchreven ; namentiijck, dat aen de keurevan fyn Maj. vert ghelaten) denVreedetemaeckenmetetne reciproque refiitutie van'tgeene over ende weder, foo -voor alsnxer ket heginvandenOorlochmet de waf enen geno- men , ofte den anderen onthoudenJoude zijn^ ofte wel, dat Tnen over ende weder hlyve behouden, ^tgeine men den an- deren fo voor als na't begin van den Oorlogh met de lua- fenen ontnemen, ofte anderjfnts onthouden heeft,
en OORLOGH, 't Se'uen-en-^'ueertighfle Boech ip
InflruSiie van de Ho. Mo. Heeren Staten - Generaci der Vereenkde Nederlanden
3nftrnc tiefcDj Sc
m'pptcii' iianim han öc' JCII
^met
Ende naedemael de voornoemde alternative pre- fentatie is fiier fatisfadloir oock uyt verfcheyde relpe- iten voor den hoogftgemelden Coningh van Groot Brittangien merckelijck avantagieux » fulcx dat het in haer Ho. Mo. voor een fingulier efFeét van haer Chri' ftelijcke genegendieyt tot Vreede aengefien ende er- kent moet worden, dat de felve geen diÉSculteyt mae- ken de voorfchreve prefentatie, alhoewel van defer zy- de originelijck ghedaen, voor ende aleer haer Ho. Mo van de goede refolutie ende ftantvaftigheyt van haere Gealieerden, volkomen geruftheyt hadden, tegen- woordigh in een tijt dat haere faeckenjdoorGodes ge- nade,in foo avantagieufen toeftant fyn gebracht, noch geftant te doen, foo lullen oock de ghemelde Heeren Pleripotentiarifen haergeenfints verder ofte tot yets daer boven t'elargeren , maer als hen fulcx, buyten vermoeden, dircftelijck ofte indireöelijck fouden worden gevercht, rontuyt te verklaren, dat haer Ho. Mog. gerefolveert ende vaftgeftelt hebben , gelijck vaft gsftelc wort mitfdefen, geen anderen Vreede te niaec5t:n,als met reciproque reftitutie van de Landen, Eylanden, Steden, Sterckten, Plaetfen, en Colonien, die den anderen als boven onthouden, ofte door de wapenen afgenomenzijn,ofte wel dat yder refpeÖiVe- lijck defelve afgenomen Landen, Eylanden, Steden, Plaetfen, Sterckten en Colonien fai bly veabefitten.
III
Doch wat belanght de Scheepen,Coopmanfchappen ende andere roerende goederen ,die voor ofte ghe- duyrende den voorfchreven Oorloch, in die macht van d'een ,ofte d'andere der ho^hftrydende Partyen ofte haereSubjeilen genomen zijn,alhoewel haer Ho. Mogende met feer goet ende onwederfpreeckelljck recht konden infifteren, ende oock daer by perfiftee- len , dat reftitutie ende vergoedinge foude moeten worden gedaen,van verre overdeAiWi/irifchepen met hare ingelaten Coopmanfchappen, die haer mitfga- dersde goede Ingefetenen ende Otiderdanen der Ver- eenigde Pro vintien, hun verlatende op de trouwe van de voorgaende Traöaten,endeop feer folemnele ver- klaringen tot haer meerder geruftheyt, daer en boven noch onlangs voor de aen gevangene hofüliteyten ge- paffeert ,byfurprife, fonder eenige kenniffe ofte de- nunciatie van Oorloch fyn afhandich gemaeckt, niet alleen in de openbare Zee,maer felfs binnen de Have- nea, ende Rivieren ftaende onder de ghehoorfaem- heyt van den hooghftgemelte Coningh van Groet Brit- /i«g/>»,alwaer de felve op de fublique trouwe invoegen voorfchreve, waren ingekomen, ende niet alleen ghe- neralijck de inkomende Rechten van 't Lanii ofte co- ftumen, ten behoeve van fyn Majefteyt betacJt, maer |
oock véele vande felve hare ladinge onder 't gebiet van r/i/if fyn Majafteyt ingenomen , ende't beloop van dien ^ aen iyne Subjeckten voldaen, jae oock eenighe van ' hunlieden wederom deuytgaende rechten van Licent ofte cββuym aen fyn Majefteyt opgeley tende goetge- daen hadden, fo dat zy hare licentie ende vryheyt cen- mael ende andermael gekoftendebetaelthebbende, nittionder dubbelde Injufitied&et van gefrufteert, en- de hunlieden hare Schepen ende goederen afhandich gemaeckt konden worden j fo fullen fy Heeren Pieni- potentiarifen echter j tot een efclattane pteuve van haerHo.Mo.Chriftelijckegenegemheytomden Vre- de te bevorderen daer in mogen bewilligen, dat alle Schepen met haer ingeladen Coopmanfchappen, en generalijck alle roerende goederen, die van d' een 'ofte d^andere fyde voor, ofte gedurende den tegenwoor- digen Oorloch, fonder eenige diftindie van tijt ofte faecken , mogen wefen ghenomen, fonder eenighe vergeldinge ofte vergoedinge, byde Nemers fullen verblyven , ende dat een ygelijck van 't voorfz gheno- meno poffeffeurende eygenaerfal verblyven,onder beneficie van een generale ende reciproque renunciatie m 'tTraótaet uytdruckelijck en inde krachtighfte for- me t' infereren,van aUe aSien enpretenfen, hoedanich die oock genoemt mogen wefen, die Partyen tot elc- kanders lafte fouden mogen hebben ofte eenigfints konnen ofte willen moveren, over laecken voor ofte gedurende den voorfz Oorloch voorgevallen, infge- lijck fonder eenige diftin<ftie van tijdt^ ende fulcx fo wel van die, die voor het jonghfte Tradaet van den i itcJefiUn honderttweeen [eflich als die nae dato van't
Anno fefiienhondert twee en fefiich fyn ^mentioneert, op dat alto de vrientfchap door het Tradlaet van Vreede herfteltzijnde, men wederom door alteratie over gepafleerde faecke niet verfloort ende los gemaeckt worde ; Dat oock als een gevolch van de voorfchreve^wiwe/p renunciatie, in fpecie mede gepafleert ende ingetrocken moght worden, alle brie- ven vuiReprefalien, Marqué, Contremarque, of andere uyt krachte vande welcke eenighe hoftiliteyt foude konnen of mogen geexerceert worden met fpecifique overgifte en verklarioge, dat die geene van de Subjec- ten ven d'een ofte d'ander, die caer de getroffen Vre- de uyt krachte, ofte onder ander pretext van fodanige brieven eenige hoftiliteyt fouden mogen komen te pleegen, daer over als Piraten fullen mogen aengetaft ende geftraft worden j boven en behalven de comple- te reftitutie en vergoedinge, die fy van de geleden fchaden gehouden fullen fyn te doen, niet tegenftaen- de eenige claufuleu, in foodanige Brieven influerende die het contrarie foude mogen fchynen te implieren.
Dat daer en boven mede tot ghelijcken eynde, ende om te vermijden alle nieuwe debatten over reftitutie ende liquidatie van Schepen, Coopmanfchappen en- de andere roerende goederen, die men ι^μιer tbefluyt van de Vreede foude m^hen pretenderen genomen te zijn, in 't afgelegen Geweft, voor ende al eer in de felve geweften van den gemaeckten Vreede kennis bekomen foude zijn geweeft , van wegen haer HÓ. Mog. fai worden overgegeven, ende onder beneficie van ghelijcke pverglftö van den Coningh van Groot Brittangien in het Tradlaet expres gheinfereert, dat alle foodane Schepen Coopmanfchappen ende andere roerende goederen, dienaer't befluyt ende de publi- catievan den Vreede noch genomen fonden mogen worden, binnen den tijdt van twaelf dagen in 't Canael endede Noort-Zee, hìtìnta/es-weeckenvinde mondt van 't Canael af tot de Caep S. Fincent toe, binnen den tijdt van tie» weeckeu aen geene zijde van de voorfe Ciii^,ende aen defe zijdcviti de Linie JEquinpüiael, ofte den JBquator 'tfy in den Oceaen ofte de Middelant- fcheZee, ofte elders, en voorts binnen den tijd van acht maenden aen gene zi de vande voorfz Linie door de ge- heele Werelt, fonder eenighe exceptie, ofte vordere diftindievan tijdt, ofte plaetfe byde Nemers fonder ■ eenige vergoedinge oft ve^eldinge fullen verblyven. |
-ocr page 61-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ν.
Ende in gev«l, foo als wel te gemoet gefieo wordt, den Koning van GroetBrittangien komende te verkie- fen het laetfte lidt van de vooriz Alternative prefcnta- tie, namentlijck, dat eenyderfal hlyven tefine», ende in vollen vryen eygendom behouden de Landen, Ey- landen , Steden , Plaetfen , Sterckea ende Colo- nien voor ofte geduerende den Oorloghgeoccupeert, ofte den anderen onthouden j'fullenfy HeerenPle- nipotentiarifen verdacht wefen defiipulatie ende over- gifte, die by 't voorgaende articul alleen is ghepaft op Schepen, Koopmanfchappen, ende andere roeren- de Goederen, niet verder applicabeltemaeckenop Landen, Eylanden, Steden, Sterckten, Plaetlen, ofte Colonien, voor dato van 't fluyten van den Vre- den, bemachtighr, ofte den anderen onthouden,fulcx dat Partyen reciproque fullen blyven in 't befit, ende den eygondom van alle het geene fy den anderen heb- ben onthouden, ofte door de wapenen afgenomen, ende daer van d'een ende ander Parcye, ten tyde van het ondertekenen van het Traöaet bevonden fai wor- den , te wefen in poffeffie, fonder verder tyt te laten, om eenighe Conqueften op den anderin te konnen doen, maer dat alle foodane Landen, Eylanden, Ste- den , Sterckten en Plaetfen ofte Coloninen, als naer het tceckenen vandeaVreeJe (oudenv/otóetiveroven, aenftonts ende ter goeder trouwe fullen worden gere- ilitueert, in foodanigen ftant als de felve op den ont- fangh van de notificatie der getroflFen Vreede alder ge- vonden fullen worden.
VL
En dewijl wederzij dts, foo voor als gedurende den voorfz, Oorlogh, eenige omabuyriycke Placcaten zijn gedacn emaneren, daer mede de vrye en libre entre- cours en Commercie reciproquelijck wert befnoeyt, ende by gevoJgh oock de vrientfchap merckelijck ver- iloort, als voornamentlijck aen de zyde van Engelent het Placcaet gemaeckt, foo voorgeven wordt, tot en· touragemnt wit de Nat ie,om dt Schipvaert φ( Navig*· tieaen te ^ueken ende voort, tefitten.enàe vandezyde van haer Ho. Mog. het Placcaet, verbiedende'tin brengen van Engels Manufaiiuren j ecde Cewailèn binnen defe Landen,dat'over fulcx by het te maecken Traöaet van Vtede ^eniss reciproque overgìfiegeà&tn moge worden, van de voorfz Placcaten te fullen in- trecken ende annullcren, met belofte van voortaen geene diergelijcke ofte andere,ftrydightegens de vrye Commercie en Navigatie op wederzijdts Landen in Europa te fullen doen emaneren, ofte ia trayn bren- gen.
® VII.
Dat voorts oock in het te maecken Traflaet mogen ïnflueren, dat alle wederzijdts Gevangenen, van wat qualiteyt ofte conditie die oock mogen wefen, vry ende fonder eenigh rantgoen, midts betalende alleen haer verteerde koAea , moghen wordeo gedimit- teert.
VIII.
Ende nae3emael haer Ho. Mog. by voorgaende verwiiTelde brieven het daer inne met den Koningh van Groot Brtttangie» eens fchynen te zijn, dat het Voorgaende Trailaet van den veertienden September nieuwen ftijl dei Jaers/èfiien handert twee enJefiigh tuf- fchen de felve aengegaen met het bcfluyt van den Vre- de weder falrevivifceren, ende ren wederzyden op- recht geopferveert moeten worden, te weten, voor foo veel daer inne door d'adceptatie van 't een of'tan- der ììtàkt vootiï Alternative prefentatie, ende door de renunciatie van wederzijdts pretenfien hier vooren in 't derde articul breeder uytgedruckt, ofte anders by het te fluyten Traftaet van Vreede geene veranderin· ge wort gemaeckt,foo fullen fy Heeren Plenipotentia- rifen naeu reguard hebben te nemen, dat door eenige generale Claufule die dienaengaende voorfz gebruyckt ioude konnen worden, met relatie tot bet voorgaen- de Tradtaet, geene dnyfierheyt, ende byge volge occa- fie tot nieuwe difputen overgelaten werde ; raaer ful- len tot verhoedinge van dien, alle de articulen van 'c felve voorgaende Tra£taeC, die men verftaen fal^dat |
met den Vreede wederom komen te revivifceren, op j
nieuws in't geheel doen inlyven inhlnfirumentum Pa-_^
cis, ter plaetfe daer de fel ve de befte conneiciteyt ful- len maken,en in fodanige termen,die alle duyfterheyt, foo veel doenlijck, fullen mogen weghnemen, over- flaende en uytlatende alle vordere articulen en claufu- len van 'c voorfz voorgaende Traöaet, die men ver- ftaet dat door hét op nieuws verhandelde komen te corrueren; bulcx dat alle het geene wederzijts fai ftaen te prefteren, ende waer van d'onderhoudinge of vol- doeninge fai konnen ofte mogen geeyft worden, in- gelijft fy in het te maecken Traöaet van Vreede,ende dat daer inne dienvolgens niet, met relatie tot eenige andere Aöen ofte Traöaten geftipuleert, maer alles op nieuws expres en duydelijck ge-extendeert worde,
IX.
Wekken volgende, alfooin 'tvoorfchreve voor- gaende Tradlaet vanden lare fefiiin hondert faeeen fifiigh artyckel vier onder anderen influeert ieeckere cUufuIe, diöerende, dat namaels fai worden gecon- venieert over de fpecificatle van ioodanige Waren en Koopmanfchappen, üshaverboden fai fijn niet al- leen by forme van affiftentie, met oock felfsby ma- niere van Commercie eickanders vyanden toe te voe- ren , en dat oock van de zyde van den Koningh van Groot Brittangien fucceffivelijckisgeinfifteertopeen goet Reglement van Commercie, foo fullen fy Hee- ren Pienipotentiarifen de fake daer heenengeleyden, dat foodanigh Reglement van Commercie ende fpe- üficatie van U^aren van Contrebanden in ofte neven» het Traöaet van Vrede gemaeckt endegeflootenmo- ghe worden, daer toe haer voor In ft» uöie fai dienen 't gunt dien aengaende by haer Ho. Mog. eerft in den liTtfefiien hondert vyftig met den Koningh Van Sf en- gten ende noch naerder ende klaerder in den voorlz la- refeflienhondert tvee tn fefiigh metten Koningh van Vranckryck is geconvenieert, met de refolutien over projeöcn op gelijck iubjeömenJExjgf/etn/irgewiOèlC op verfcheyden tyden genomen,ende by fo verre foo- danigen Conventie meerderderdifficulteytenoftetydC verlies foude mogen fubjeö worden, als waer naer met het befluy t van fo Chriftel ijcken ende heylfamen werck van Vreede, foude konnen ofte behooren te worden'Vertoeft, dat iy Heeren Pienipotentiarifen infuicken gevalle de vordere onderhandelinghe daer over fullen remitteren tot beter tydt ende gelegent- heyt, des dat in 't felve cas ten wederfyden by ma- niere van provifie, uytdruckelijck worde verklaert datmen daer mede niet en verftaet eenighlints te luxe- ren ofre te enerveren 'tgene dien aengaende by 'tTra- öaet van eeuxeigbduyrende entreconrs d'Afino veer· tien hondert vHf en negentigh vm Natie tot Natie foo foolemnelijck isverfproockcnendegeftipuleert, dat oock daer benevens wert, belooft dat men 'cfelve Traöaet van txtrecourt voortaen elkander dienaen- gaende rechtelijck ende ter goeder trouwe fai prefte- ren, ende aen wederzijdts Inghefetenea en Onder- danen 't efièö ende genot van dien effèÖire laten ge- werden.
X.
De gemelde Heeren Pienipotentiarifen fullen over al 'tgeene geduyrende de voorfz Vredehandel met den Koningh van Groot Brittangien ofte fijn Majefteyts Minifters fai ftaen te negotieren, in slle confidentie ende vertrouwelijckheyt communiceren ende concer- teren met de Minifters vap de Koningen van Vranck- rmk ende Dennemarcken, als Geallieerden van den Staet, ende GeaiTocieerden in den tegenwoordigen Oorlogh in conformite van deTraÖaten ende Allian- tien mette felve refpeöivelijck opgericht, ende nadere Gaarantie, dïemen verhoopt dat mette felve noch voor 't begin van de voorfz Vreedehandelinge, im- mers voort befluyt van dien, gearrefteert fai wefen ; ende fullen fy Heeren Pienipotentiarifen goet regard nemen, dat gèlijck haer Ho. Mog. in'tajlerminfte niet fouden begeeren yets aen den gemeenen Vyandc in te willigen, ofte van den felve te bedingen,'tweick eenighfints tot prejuditie van de voorfz Geallieerden ofte yemantvandefelvefoudemogcnftrecken* van
de |
-ocr page 62-
_ de andere fyde oock by ofte van wegen de hooghflge- *""/· pielde Geallieerden, ofte yemant van de felve infge- Jjjcx niet in prejudicie van defen Staec env/erdege- contraheert ende verhandelt, endeinfonderheyt met eenige ftjpulatien direöelijck, ofte relatie tot voorige verbintenis gedaen,ingewilligc, ofte gecorrobobeert, die ftrydig fijn tegens de Alliancien met haer Ho. Mo. gemaeckc, ofte die dehooghftgemelde hare Geallieer- den , in de reële preftatie ende executie van de felve Alliancien, ofte van de voorfz op te rechten Guara»· tie, eenigermaten foude konnen bekommeren, en fulcx onder anderen mede befonderlijck goede forge dragen, dat den Koningh van Dennemarcken niet we- der geengageert worde aen 't geene van wegen fijn Ma· jefteyt in den lare Jefiienhondert eenfeftigh metten hoog-gemeldet) Koningh van Groot Brittangien isge- coDtraileert geweeft, ende voor al niet aen't geene in 't derde articul van 't voorfz gecontraöeert was ver- vat,als notoirlijck foodanicb zijnde >dat fijn Majefteyt door invigeureufe ejsecutie van de voorla Alliantie ende Guarantie foude konnen worden bekommert. XI·
De gemelde Heeren Plenipotentiarifen wert in fon derlinge recommandatie gegeven te bevorderen dein- tereÖen van den Etaet ia à^CariiifihtEjlafideneaà^ de geweftendaeromtrent, ende welgeneralijckten regarde van de Eylanden ende Colonien die door de Franfe auxiliare wapenen uyt de macht ende opprcflle van den Engelfchen fullen wefen verloft, om daer van Ingevolge van haer Ho. Mog. refolutie van den derden JVlaert leftledcn de reftitutie te bevorderen, indien fobdaene Èyianden ende Colonien buyten vermoe- den , alnoch tjuyten de befettingeende macht van de- fen Staet mochten wefenjEn fo wanneer d'andere Ey- landen ende Colonien die deFri»»y<Ae direélelijcko^ de Engeifche hebben verovert, by het temaecken Traöaet tuffchen Vrawkryek ende EngeUndt aen de Franfchen komen te verblyven ende gelaten te wor- den, fullen fy Heeren Plenipotentiarifen alle goede Officien ende devoyren doen ende aenwenden, ten eynde den Koningh van Ffanckrijck gedifponeert mo- ge worden om in rcdelijckht^yt en billickheyt daer van eenige aen den Staet te cederen, ten|opGchtedat(ijn IVlajeAeyt in fuicken cas daer van eygentlijckPoflèf· feur ende eygenaer foude bly ven tegens een equiva- lent ofte meerder waerde, die by defen Staet afgaet, namentlijck, N««a> Nederlandtj ende andere Eylan- den ende Colonien by de Engeifche op den hoogh-ge- melden Staet genomen, doch inras den Koningh van Vramiryci àaer toe, buyten vermoeden, niet foude konnen worden gedifponeert fullen fy in de befte for- me ftipuleren en bedingen de vrye vaertendeCom- laerde op de voorfz Eylanden voor delngefetenen defer Geünieerde Provinciën , ende of Vranckryck nochtc goetvinden de voorfz Eylanden by Traöaet KtnEngelant te cederen, fullen fy Plenipotentiarifen van gelijcken bevorderen daer 't behoort, dat fulcx niet anders en gelchiede als voor behoudenis de vrye vaert ende Commercie op de felve voor de Ingefete- nen van de Geallieerden, te weten, s^QVrmdtryck» Oemmmken, ende van defen Staet.
XII,
In't reguard van den tydt ende de forme tot het uy t- «riflelen van de Ratificatien, ende het doen van de ge- woonlijcke publicatie te obferveren, fullen fy Heeren Plenipotentiarifen haer foodanigh mogen gedragen, als fy met advisen concert van de Heeren aenwefen· de Minifters van de hoogAgedachte Geallieerden ia de meefte redelijckheyt ende billickheyt volgens de bekende intentie van haer Ho. Mog. fullen bevinden tebehooren.
XII.
Ende fullen baer vorders reguleren naer foodanige naerder ordres ende refolutien by haer Hoogh Mog. albereycs genomen ende noch ce nemen, om te be- dingen foodanige verdere voordcelen ende advanta- gien voor den Staet, als de felve haer Ho. Mog. ordres ende refolutien nu mede brengen, ende noch mede brengen fullen, ende hun Hecico PlenipoteatiarifeQ |
naer hare verkregene kennis van feecken fullen mo- 1667
gen voorkomen, ofte die fullen weten t'excogiteren,___
fonder van defe Inftruétie ende de bovengeroerde or- dreende refolutie eenighfincs te mogen relefcheeren, maer 't geen haer daer buyten ofte daer tegeniot ver- der engagement ende,verbintenis van defen Staet fou- den mogen voorkomen van de hant wyien, ende vi- goureusdebatteren.
XIV.
Voorts wel letten, dat alomme de prjcminëntien, rangen j recht ende authoriteyt van haer Ho. Mog. worde geconferveert, fonder te gedoogen, dat by ye- mant daer tegen yetwes werde ondernomen.
XV.
De gemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerde· ende Plenipotentiarifen fullen van tydt tot tydt aen de felve haer verrichcinghe ende wedervaren over· fchryven ende t'haerder wederkomfte rapport doen ende pertinent verbael overleveren.
XVI.
Sullen oock volgens haer Ho. Mog. voorgaende refolutie van den fis en tvmtigfien OAoberfeflienten· den fet en vyfiigh binnen den tydt van tme. ofte uyt- terlijck drie maenden naer haer t'huyskomlteende ghedaen rapport, haer Declaratien moeten overle- veren.
XVII.
Noch fullen fy ghehouden zijn de ilucken uyt de Griffie van haer Ho. Mog. die hun onder behoorlijken Inventaris onder recipiflê mede gegeven ofte toege- fonden fouden mogen worden, om fich daer van te dienen in 'tuytvoeren van haer laft t'haerder weder- komfte nevens hun voorfz Verbael, Nintreckinge van den voorfz Inventaris ende recipifle behoorlijck te reilitueren, ende daer bene ven oock onder In ven- ventaris over te leveren alle foodanighe originale en andere Aucken, als haer Ëd. gedurende defeCop· mi0ìe bekomen fullen, om alfdan tei Griffie vooris gefeponeett te worden.
XVIII.
De gemelde Heeren hare Ho. Mog. Gedeputeer- den ende Plenipotentiarifen fullen haer aengaende hec nemen van gaven ende prefenten, reguleren na den inhoude van haer Ho. Mog. refolutie van den tiende» Augufti fefiienhondert een en vyfiigh.
Aldus&c. dat den tifdenMivjfefiienhondert feven enfefligh, Geparapheert Johtm van Rede « Ter ordon- nantie geteycken J. Spronfen. Het kleyn Zegel in roden Lacke daer op gedrud ; en is na gedane collatie bevonden t'accorderen in kennis van my.
N. Ruvsch.
©m elfden May, jijnùe tecBcrgaliecinflljttoifii mati^ booitgebjacSt bet cappo?t üatiöe fêeetenban Ommeren en aiiDicc IjafC Ho. JBojj. «©cöfputeecDm t«te faccfemban <5n0elant Den feven en twintigften ^pjil leftlriint geöaen / αφίιχϋοΙοΕη^ ùet felbec tefo» Itttie ban ben drie en twintighften Dito / met cnbe ncs ben^ gctCanccptbanlnftruAie bDo;&e^eet;en({3e- beputeecDen en ptentpotentiadfen banbefen^taet tot b'aenfiaeöDc ®|eeO£öanbelmet<SnaeIantit / tee occafie ban ben in&oubt ban 't fevenden actijtbd ban bien / onDec anbecen mrbe eecefunteect enbe acnb^^ tiab fleponbeceect öebbenbe b'artijc&elenban 't3ltet<· tast ben vierden ^eptembctoubefiijlbfiSÌaet^fe- ftien hondert twee en feftigh, tUlTcljtn benlloningg ban Groot Brittangien, en befen ktaet aengegaen en geflooten; ^^ naet bdibecatie/ <n tonfocmiteben 't bocufstteppoit/Qoetgebonbenenbe berfiam / bat be gemefùe l^eeten ©lenipotentiaciren op 'tfubjectban be bOO?f5 fevende acticulbp fo?me ban nader Inftru! öie in mandatii gegeben foubetoo?öen/ ocïjJcBfjm aenbebofe» tnfert mit^efen/batfp-lieben aHebe arti^ culenban'tboojf5®:actait in 't te maften (Ütcactaft ban ®?ebe tnebcconi foube {aten influeceii/foo al^ bie lagen tiptgefonbect bie gceneban be fdbe/IndKen een> soenbt giet naec anberp tuiert gebifpaneett/ en fulcr χ C 4 bat
en OORLOGH, 't Seven^en-veemghpeBoeck, J i |
-ocr page 63-
3
ν
S A Κ E Ν van STAET
i6ó7. öatfplfeccen pienipotentiacifenfouDenttacfjtenb!? . tenoDatie öan 'ttijjccbeactijcftrt ban't boo?f3boo?= aaenbe liEcactaet/ öcfaeche baec henen te bicigecen bat be laftfle pccioDe ban Dien / fionbenbe/ vei ^ui infra altirutra Oemittia de gentespublici utrufqueflatus hofles denuntiabuutur ^ al^ tCOCntoOOjbicf) bUptcn Ce=
ben / oocït itnpiiceccnbe een notoiee abfnrbitcpt/ baec tipcgelatcn mocijtrn ioojDfn : ®atbefes,feven enbe achiie acticulcn üan't üoojfcijjebe €ractaet/Becn= fïnt^ op ntcub]^ in 't te niaectten fCcactaet ban be ©jcebe mocöte too?bcn inflöeïijft ; niet alleen om bat bc cebenen / bjaecomme be felue acticnlen ojiaine= Itjcft in3ctolllic[)t bjacengrtoeefi/tceenü300?bici) cef= fcccbcn cube bat tegcn^ b'appKÖcnfie bie brn fóontng ban Grooc Bricangien al^ HU ofte boo? 't tocftomenbe ban fijn Rebaiien foubrn mogen Ijebbrn / boo? be der- de, vierde endc vijfde acticuten boHtomentlijth Uiteet boo?nen/ maecoocft enbe bjclbooinamcntlijeUom be tiaee nabolgenbe ccbenen ; eerfteiïjck, om bat Öaec j§o.4liaoa.niet fonbrc be gjootfie hacbiglicpt enbe «iet fonBec merchetijcbe ignominie ban befen^taet touben bonnen ghebogen / bat beelc boojname foo Öoogljc al^ minbct >0fficien ban «Cngeifclje en ^cljot= fz gcboojte ofte afftomH / brfe atanben beele jacen langljüjrl en gbcttonloelijcftaÌJibunthcb'uenbe/ bie tribccept^ in Engoianc boo? tlcbelUn bechlaert jón / en nabccl)anbt noclj boo? Rebellen enbe Fugiciven bec» Rlaect foube mogDen bjojbru / bolgen^ öe cigouceufe bijpofitie ban befrlbi· aitijcftclcn upt brfeïaiiben dcc= bannen/ ofte tairlmcttcc booùt enbeconpfcatieban olleliacegocbfccn göeflcaft fouben moeten toojben : <Önöe ten anderen mebe bat beele Bedienaren des H. Evangeliums, enbe anbcce <0obtb?ucl)tiee .ïBannen ban Ijet Presbiteriaeriiche, ofte in Èeece genopcöfaem ban een en 'cfelve gevoelen mrtbe <!5etffb?mectbe Kfrcftebec ©cceenicDbe jiieDecianbenstjnbe/ bie be BiiTchoppeiijcke Ceremwii.n nietftfbbenbeïionnen aöbouectn / ai^ ©lucljtrlingljen upt Engeknc ïjet» bjaect^ obfcgcfeomen Jjjn / enbe {jaec met goebe flictj- tingernbejebigbept inbecfeljepbe ^teben befec ©er^
anbcce ban gelijcfte qnalitcpten om be felbe oo?faec6e boo? Rebellen bitUlacctfouben mogen iuojben/ ofte onbf cfint^ unt b?eefe ban berbolginge &acc al^©Inci|= telingen upt'EngeLnt quamrn tc begrben ; enbe bat t)ct boo? alle b?oome gemoebecen ban öacbe bigefïie foube 3tjn / ljunne 25?oebeccn / bie ban geene bc min= (ïe miföaft tegen ben iloninch of ben ^taetban En- geiantbrgaen/ foube 3tjnbcticBt/ becïmingeconbin= ceect/ mare alleen upt be oojfaecfte bat be felbe öaec in effect acn 't geboelcn ban De Nederlancfche Kercke onbetoegelijcft geijouben öabben / ofte nocö fouben magen hamen te ftouben/ boo? ÏJebellen ofte ©luc&i telingê becftlacctbjaccn/ofte ooclt namael^ noch boo? iïebcllenofte©luchtelingenbcchlaert fouben mogen too?ben/ niet alleen in befen ^taet/ bie altoo^ een azi- lumofte becblijf-plaetë boo?fobane betb?cbeneenbe becbalcöbe Reiigious ©cctoantcngebjeefli^/niette inoahen herbergen / macc befelbe ooeft om feecftece Ücljte oojfaecften in bebooïf3 attijcftelen uptgebjupcftt racttcc boobt moeten (ïcaffcn;tot fonbanige hacbighcs ben haer ïio. J©og. geenfint^ ftonben cefolbecen ofte becflaen. 5&at be laetfle claufnle ban het negende actijcftel tcgentooojbiclj een gantfcö buplfece e);p?enje maecHenbe /toat hlaecbergefïelt/enbebienbolgen^ albaec met fignificantec toao?ben uptgebjucftt toer bej bat bjebec3ij5t^ ^nghefctene enbe (©nbecbanen in elcftanbece aanbcn tcafiquccenbe/in be Tollen ,Con- voyen, Licenteo ,Couftunien,ofteanbecebcnijaeCi niffen / hoebanicli bie ooch genaemt foube mog&en toefen/niet boogcc Bcftoaect fouben mogen toD?bcn al^ anbere vreemde Νatien, bie tcgentooojbiehalbaec op't fabocabelfic getcactcect toiecben/ oftehiecnas mael^ bc meefle brcfchooninge / ofte inimunitept ban àaffcn fouben mogeii genieten, ©atljet tiende in 'tiCractact ban Vreedennop |
nieu^ acn tegaen/1' ecnemaelgeomitteect inette/ i66r
ofte foo 'tfelbc met geboccljlijch foube bonnen gefc&ics_iS
ben/batalsJöan be termen enbee]cpjefficntoatbec= facijt mochten toojben / immer^ enbe in allen geballe bat bp 't ftlbe actijchcl Itlaecbec en bupbeljjcftcc / niet by relatie,maec met bifiinctetooo?bcngcc):p?imeect toiecbe : dat de fchepen van Oorloge vanden Coningh van Grooc Brittangien, door die van defen Scaet mot hetftrijcken van de Vlaggegefalueert wordende ,' van hare zijde vervolgens met het ftrijcken van hareVlag- ge contra-falueren fouden : batbanbefcCSpe bccUIaert toiecbe / bat be Vlagge ban befen ^taet fou= be blpuen gelÏceechen/ tcc tijbt enbe totjlen tot bie ban benCoumghbanOrootBrittagnien toeberom foube toefen opgehaelt.
®at in 't lactfte ban 't twaelfde acttjchel in plaetfe ban be toOO?ben : ^ut didis Dominis Ordìnìbus Genera- libus.Q\it]\t\t toiecbe Awt diHorum Dominarum Qrdinum Generalium.
33at het vijftiende artijcftcl aI^bcrballenbeboo?'£ geene in be eeifte enbe bolgcn be acttjchd tot een fona bamentban be aenfiaenbe ïlanbelingetoiertgelept/ in 't gt'öcel mocht toccben uptgelatcn.
©at men befec 5übe foube tcachten het twin tichfte artijcftelupt te laten/ fonbcc fïcö baec omtcent ten upttecfien te fo?mal<f<:cen.
^at ben tijbt ban drie maenden in't drie en twin- tichite actijchrt geflipuleect/ foo beel boenltjch/ 3φ?ο» longeect mocht toecben.
©at men ooch het feven en twintichfte artjjeftel fouöc trachten te boen uptballen/ ofitelmmec^ het feibe te boen cccip?occcen/ fonbcc fïch baec op mebe ten upttccfïetefo?maHfeccn. ,
©at het ieperaet actijcltd fp?eccftenbe ban 't app?etf löcnöcren / enbe obeclebecen banbe R echiers ban ben obeciebfM Conincft / tegcntooo?bicö/ toa^ 't boenlijcft toiecbe nagelaten / nacbemael be ceben toaecom 't fels» be boo? befen inghetoiïlchttoa^/ tcgentooo?bich foó niet feenemati/ iramec^Bhenoechfetm in'tfleöeeï quamtecefieccn.
©at men toijbec^ ooch confb?m 't geene bebongen rnbe belooft i^ in 't dertiende actflcftel ban be Sillian» tie ben leven en twiDtichften?tp?ilfeftienhonderc twee enfeftichtuffchcnbenïtoningban Vranckrijck enbe befen ^tact geflootcn/ in het te maechcn iSractaet foube trachten te boen infececen /batof moghclijclt Öiec naraad^ / 't geen <eobt bechoebe/toebecom nicus toe onlufïcn tuffchcn ben föoningban Groot Brittan- gien enbe defen Staer mochten homen teontfiaen/ bic^onaengefienbe^chepen/3Bacen en Stoopmanj fchappen ban be Subjecten ban be cene fich in be ta» beneu enbe aianben ban bc anbcc bebinbenbe niet fou^ ben mogé too^ben geconfifqucfct/cnbe gecommobcect maec bat alle fobanige toebccjgbt^ Subjecten gegunt enbe gelaten foube too?ben ben tijbt ban fes maendea om be boo?f3 Schepen / 3®acen ofte liïoopmanfchapi pen / cnbegenecalgdt alle hunne effecten/fonbec eeni^ ge moepeni^ ofte bechinbecinge te mogen tcanjbo?tea een toectoacct^ het hun foube goet-bundten. gijnbc begemclbe l^eecen <i5ebcputeecben enbeptenipoten^ tiariff η hiec ban «Cptcact toegefonben / om haec baec nae puntuelhch/ enbe pjerifdijcBteccgulccen; tocl^ beclïacnbe bat het point ban het ilrycken vande Vlag- ge hiec beoccn onbec anbecen mebe inflnecenbe / boo? beaemelbejiicccenbanOinmeren, enbe anbece Bare I^oogh Dèog. (2?ebeputeecben naebecghee^amineect: en obcrtoogbcn foube tocrben / toat bien aengaenbe ten mce(!en bicnfie banben Xanbe foube gonnen too?^ ben geccfolbeect / op cappo?t baec ban alhier te boen/ enbe bat be gemdbc i|cecen ilSebeputeccben enbepe^ nipotentiacifen tot Breda,mibbelct; tijbt hetfelbe point fouben laten buptenej;ecutie.
Cot elucibatie ban befe nabec jiafi / ten felben ba^ ge obec't becnieutocn ofte cebintegjccen ban becfcheps be actiichelen / inpuecenbe in 't iCcartaet ben vierden ^eptembecoubenfitjlbe^SaeriS i<i(ii.md: ben Hos ningh ban Groot Brittangien geflootcn/ cnbefpcria·' lijch in achtinge genomen Dct vijfde artijdtel in o?bce/
'ttortcft |
-ocr page 64-
1657. 'ttBCIcBatfjteclJcigenitiïeboiijft itcfolutie meiic bec--
Γ nieutot ofte geretentesieectfoucic tawjïtcti / Bp eenpa^ rtgeconcujwntieban aUeöc ^jobmttm becfiaen m- tebccftlaat/gDeliji&tip paec ï^o. Haog. eenpawiJj betlïainenijeljecfelaewtoiict Bp öefen/iiat ùe fdbe onamgöeffen 't bi»?f5 acöjcitcl toeïiecom op tticuis (bubctoo?iien göeajcefleat/gemftntsi fouijm toefen Ofteobltgecctoptofoptaen ùen ijoocöigeöacBte m-- mnofjeentae öe minfie aiTiftcntietc ïicien/en&e öat öaec^o. jBos. oo£6 nimmecmeec ïittectelöc& ofte m- ïiiKttelöcfeaen |ï)n iKajcllepteemge affïftentte öoen fouben tegen fotiamge/bie bp tie felbe tee oo?feecfte ban iieprofeffie ofte exercitie ban be toace Cfeijlei lijcSc «©ecefoimeecbe itcliate / ofte om öatfp öacc mette Epifcopaie cecemonten en ïjeccSelycfie üetlellini öennietBoniientonfijjmecen/f eentgen tü&e JSebd- Ienfou0cnmogerttoa?tienbecfttacct/ bjele)cp?eiS bec^ flaejttie / bat öebecfelaringe ban üïeDellen op raemant tee toecelt lipt oojfaetBe banbe boo?f3 p?ofeflïe enbe ejcercitieofnon-conformiteyt appltcaWe göemaecfit fean too?iien; enbe tö be geinelbe tìeeren (©ebeputeeC' benenöepempotenttacifen Stee ban <Crtcacttoege- fonöen / om te (Icetfeen tot bet felbec naericfittnge.
ïftaechenbeceneGuarantie tuffcgen beÉontngöen banVranckrijck, Dennemarcken enÖe befcn.;§taet opteceiljten/ totoftferbantte ban Det (Cractaetbat met Engeland fiont bccDanijelt te toojben /gBefieit toatboicOt:
«uaraoi ^aöemadi be ï^o: JiBogljenije ï^eecen ^Staten necael bcc ©etcemcftbe i^cberlanben boo? becfcijepbe bpantlijcftc actiën öp be (©nbetbanen ban ben feo^ ningfibaneroot 25?ittannten tegen ben^taet bec ©eceentööbe^Scberianbenenbe 3Ingefeteiten banbe felbefoobuptenaliCi binnen Europa te toatec enbe te Hanbt onbernomen enbe gDcplcecgt /baec ban in becminne geen ceb?e göeobtineett fteeft tonnen bio?ben / epnùelijc& Daec gftenootfaecftt gijebonùen i^ebbenmetben googDgemclben Coning ban ^^ittannientetcebeninopenbace ruptiiteban φοί- ϊοφ/ enbe bat becbolgöatii mebeben Coningljban Vranckrijck naer beeïe <©fficien langentöt gebuecen- beoBttent ben öoortjgemelben Coningö bon <i5?oot 2B?ittannien tebetgeefs aengetoent/ ombefelbetot ten tetötmaticï) atcommobement met ftaec^oogii lHog. te bifponècen/ in bolboeninge ban fpn öoning^ lütb aiBoojtbecbattn't (Cmctaet ban^niancte ben
ieven en twintichften 9ip;jil feftienhondert twic en feftich tuflTcljen fpn.maajeftept enbe Baec i^o. JKog. aengegaen en gefloten/mebe genootfaecöt iö getoo?ben metten felben Coning ban <0?oot ^^ittannien opent- Ιϋώ te b?eet6en/bat tnfgeüjcï ben ïËoning ban Dene- marckenfoteefaetBebanbe boo?f5/alsoocliom bec- fcBepbe Boflile attentatien boo? benitoning ban g?oot ?5?ittannien oftfijne^^ubjecten aenbe ftootljgemeli ben itojning ban Dennemarck en bejs felfji (©nbecba- nen gepleecijt/in ficacDte ban b'3Clliantie tufftBen fgn 3®aie(ifpt en öaec iKo. inteccehecenbe / mitfga- becss Oetnaecbec (Ccattaet ben elfden February be0 boojleben ^laecis feilen honderc fes en feftigh baec op gebolgt/ mebe in ben felben 4^o?log tegen ben ïtoning ban <©coot25?ittanme geinbolbeert/en geobligeert ge^ too?ben iiS tegeniS 0em be toapenen aen te nemen / om bolgenöi)etoogmcrcbbanbeboo?f5refpecttbe3lltian'' tien en€cactaten ben ïSoning ban<5?oot ®?ittannien tot eene cebelijc6e en betfeecftecben ®?ebe robligecen /
te ^ealltecrbcn/mitfgabcciS be «Kfficien ban inteccef' fteboo?bmKoniitg ban Sweeden bpgemeenebetoils linge ban be fenjgfpattpen tot neberiegginge ban ben boo?f5 <©o?loci) aeitgetoent enbe bpgeb?acöt albeiieptiS foo berte te jegenen/ bat epnbelijcft met allecjötiei toe- (lemmingijecen gljemeenebpeenaomHc aengelleltijS binnenbe^tabtban Breda,omonbecben bo?becen i^egen ban <@obt ^imatfm'tf) albaec tot een finael be- flupt ban eene goeben/baften enbe béfichbigen ©?eebe te mogen gliecaec&en: 3P@e!!iB(llbenalfi»be goocbge- tmUtt jl^ningm ban Vmackrljck enbe Dennemarck, |
foo toel alsi be BoocBgemelbe ^eecen Staten <&me' ml niet alleen baec toe coHimecen/bat tegentooo?iiicö < enbe Boe eecfioeliebec/booj'tbefïupt baneenen goe^ ben ]g?ebe een epnbe gBemaecftt mogBe too?beit ban 't becgietenban meecbec <Cl:i?i1lenbloet/maccboo?nai menti^tb m^ebatboo^eche onbecbjeecfieliitfieenlje gebuc^obfecbantieban't geen/onbec <i5obei$gena= bigen Eegen / inberboegen gefloten fai too?ben / ootö Biec naemael^ alle nieutoe cecibiben gep^ebenteect/ en fjet 25loet becgieten in't toeliomenbe / foo beel in Baec IS! / gBepiecabeect moge bjojbeu / baec toe/ gBeljjcfe be BoogBfigöemelbe Coningen enbe Baec i^o: jitog: niet falutaicbecenbebanmeecbec efficatie tonnen Bebben ooibedienoftebeöenclien/ batBaece ftcacBtigOe bec^ eeninge / enbe punctuele p?c|latie ban 't geen bp ijaec onbeclingBe iilliantte tot fulcRen ^nbe onbecs Unge albeceptsiis! belooft enbe bad gBelielt/ en obec fulqc en om een pgelgcb be Boopeen gebacBten te bene* men/ bat be boojnoembe b|ie Staten tegentooojtiigB tnben(@o?locBmet eengoetconcect behcacBte enbe 't ejfect ban Bace 3deceeninge boenbe blijcBen/baec ban boo?ben®?ebe/o^enaec eengemaecBt accommobci ment in eenigec maniec fowbe tonne too?tien gebibec^ teect/ fo Ijebben be felbe gBa'aben gBebonben Baec ten obecbtoebe bientöalben bp ben tegentoooibtgBen 31n* (talmente te becfelacen/ enbe gefamentlijcft tot matn* tenue enbe <£Sacantte ban be / bie onbec <0obeiS genabtgen jegen / met ben Boogö-gebacBte «ConingB ban<©coot 25?ittannien (laettetoecben gBeflooten/ fpectalijtitenpacticulieclijcit tebecbinben/ tentoeici Ben epnbe ban top onbecgBefcB?ebe Ιδ. Jg. in ben name enbe aljS&c. gin becbeftec fa?me belooft enbe ontoebeccoepeltjtli baft geflelt Ijcbben / gcbjtft top be« looben enbe bad |lfUe»t öp befen / bat ingBebal 't gunt .©obbccBoebe/ Biecnatttad^bp ofte ban toegen ben Coningö ban <i5coot Wttannien ofte be «CngelfcBe l^atie/bena&jebe/ bte men onbec <0otiC)S gBenaebe becBoopt / bat eecdbaegBii bp be BoogBftgemelbe b?ie .Staten enbe pbec ban be felbe metten Boog gemeUien Coning ban <0coot 25?ittannien fai toecben gefloote / 't fp bupten/ 't fp binnen Europa, foube mogen too?ben geinfcingeect / en bat/ 't fp in ^t cegacb ban be Conine banVranckrijck enbe(ijnila)e|ieptii fubjecten/'tfp tenaenlïen banbe lioningBban Dcnemarck ofjòa iKajefleptiS anbecbanen / 'tfp in't cegacb ban be boo?f5 ©eceenigbe ^jobintien ofte Bace gingefetenen en «©nbecbanen / in fultfeen taiS tegen ben BoogB gBe^ melbe Coning ban «i5root ©jittannien mettec baet tt . bidtett/ enbe tee emutie gelept fai too?ben be beloften bp be Boogö-gemélbe <5eallieecben boo? befen onbec^ linge enbe cefpettibelücg aen ben anbecen gebaen/ bie BiecbpgeenfintjSbecminbert/ maec toel gBeconfiCi meect/ oocfe becjleccbt en becmeecbect toecben/en bat obec fulcjc obec foobanigen infcactie ofte contcabentie niet aHeene bp ben gelebeecben / maec ooclt bp be ttoee anbece BoogBe pactpen cebjeiS enbe cepacatic becfocfit faltoo?ben boojbOjbinacisi toegen raibe mibbden/ in fulcBen tasi geb?upcBelijc& jönbe / p?e(lecenbe en bol? boenbe niet te min ban ben beginne aen be fecoucffen bp be cefpectibe boo?gaenbe (Ccactaten gecïp?effeect/ te toeten / ten aenden ban ben ConingB ban Vranck- rijck enbe Baec ©0: ilöo: in 't (Ccactaet ban ben feven
en twintigften feftien hondert twee en feftig, ett ten aenfün ban benConing ban Dennemarck en Baec ï^ot iKog: in't €cactaet ban bcnfeventiendcn ^unp 0. (t feftien honderc feven en vijftigh, enbe ingebalU 'tboo?f5 ceb?ejS enbe cφacβtie binnen ben tgbtban vier maenben / te ceftenen ban ben bacB af bat be be' gaene contcabentie of inftactieaên be Cieallteecben
bat aljce ban/ofte oocB toel eecbec fo be gelêgentBept en noot fbbanicB uptflel fonbec gcoot gebaec boo? be gBe* lebeecbeengeattaqueecbe pactpenietfouben &omten l$ben/be 45eallieecben aQe bzietefamen / met alle Ba> cemacBt enbecmogenboo? eenen openbaren οο?Ιοφ ben ConingB ban <0coot 5ö?ittannien / en be Cng^ f($e^atte^amnte t( SBatix «nbe te XatUie fullen
aen?
cn OORLOG Se'venennjeertighfìeboeck, 33 |
-ocr page 65-
S AKEN van ST AET
Ile fai toefen gijeiiaert ficfj hetótiltoeert atljt /ïiaec obet tttet ben fellUiit «omitg of öe boojfs J^atte m openbacccuptute te tteïieit,^of ootli toet Ijooiöeneo al&etcpDtsi öaet meùe in tupture eOetreöen foMtim tnoaen sijn / a»iïe iiat tee töïwn enöe toijten toe ten oe^ menen bpanïittocïiecom antiecmael totecncetDtmai tigO / eeclijcft / enïie betfeeciiert aciommo&ement ge- fijacDt fai toefen ί toaet ontcent ftt alien öcele g iectt fai moeten toojijen/ bolgens 't boo?fc8?ift banùe i)oo?f3 looojgaeniie (Ctactaten enöe 3Clltantien/ foo alsi in confo?mite ban be felbe (Ccactaten / öie tegen- too0?ïiigi) onbecBanbcHngDe tiS begonnen / enöe onJjet <i5oïiieiS jegijen / tot een goet epnöe becbolcBt fai too?i beni €nöeOct>bcn top onöergDefcD?ebe in ben na^ mcenbeban toegfjen aliSboben/ tot raeecöecölaeri liepbtenbe nactbec uptb^nchingSe ban öe opcecDte mepninge enbe inteittie bcc baben gijeeiPieffeecöe öe- lofte/ noti) ten obeubloet goet gebonben bpfpeciael- beceipjefltetebetfilacen/ batbe boo?fφ?ebe beloofd be Garancie boo? al mebe bigouceufelötö enbe op't allecferacDtigftetetoeccfegöêlept faltoojben/ inglje- baüe bp ofte ban toegDen ben Doogflgemelbe öontng ban<!5coot iZSiittannicn t'eenigöen tiibe ineenigBer maniecc ten tègacbe banbefe <i5eaHieerïienoftc pe^ mant ban be felbe/mettec baettecejcecuttegDelept foubemogöentoo?ben Bet gijep^etenbeew ofte g^ei- magimett Duminummaris, baecmebe be boo?fci)?ebc apatie nu langOen tijb ftoangljec g^egaen Beeft / enbe
fUltJCOptOfteoptgepOOCBtbe Viffcherye oftebevrye
vacrcinbeEeebicectelijcB enbe tnbicettelgcfitebeci ijinbecen / of met eenige ejcecutie te öeftoaten/ of oocB toelbcfcB«penban(©o?lotB banbe BoogljgBemelbe Coningen ban Vranckrijck enbe Dennemarck bOO? biepgemcntenofte getoelt i'nbe bolle SSee/be Vlag- den of hunne zeylen te doen ftrij eken, of 00t& bie bail
: ïe BoogB gemelbe i^eeren ^Staten «©enetaelbie geti&^ taeljjchgeenbifficnltept maecBenbe <©o?lotBfcBepen ban ben BoogB gBemelbe ïfeoningB ban «©toot 25?iti tannien upt cibilitept mettet (Icöcöe ban be Viagge te falwecen/ onbecbectoacBtingB enbeop'tfonbament ban gBelijcfte contra faiucatie, boo? onb?ienbelöcRe mtbbelen ali öoben totfobanicB |tcijc6«t t'obligecen/ fonber baec tegen be getooone Contra faiucie te toiüen boen/enbe boo? foo beelbefen aengaenbe petnaecbec ofBlaecbec bpBet temaecBen (Ctactaet ban©?ebe metten Coning ban <i5root 25?ittannien foube mogen toecben gBeconbenieect / bat Bet felbe oocB boben bten in fpecte mebe onbec befe Guarantïe fai toefen gecom^ meljenbeett/ Bcbtienbe boo?t!tf ben anbewrt refpectibei !ijc& en oprecBtelijth bci1»laect enbe belooft / gBdycfe top berïilacen enbe belooben bp befen/ tegentooozbtgB boo?gBecne anbece (Ccactateno^e betbinteniffen te toefen geengageect / bie Baec be punctuele enbe com? pletep^efiatieban'tgfieene boojfjUaet/ ofte ban be booiige ifiUianticit in eenigen beele foubc Bonnen bet- Dinbecen/ oocBin'ttoeftomenbe Baec met niemant bicettelijcB of inbicettelijcB te fdlen engageren ofte becöinbeit/tot peti'ttoelcfi inbe puttctude encom^ plete p?e{latie aliS boben eenitB Bet albermtn(le obfias cui foube Bomten toebrengen.
^nbeisi boo?ti goetgebonben enbe becffaen/ bat be boo?f5 Guarantïe coρpelijcBgBφnbenfoube too^ben aen be ï^eeten ban Cevemingh, de Hubert enbe long- ilai, b?teban Baif^o. üSog. «iBebeputeetben enbe Penipotenttacifentegentooo^bicB tot -Breda metlafï enbeo?b;e/ ombpbe eictcaojbinaciiS ^mbaffabeucji enbe ^inifieciïban be iSoningen ban Vranckrijck irtbe Dennemarcken aflegoebeofftcien enbebebboii renacnte toenben/ ten ^nbebe felbe Guarantïe Boe cec foo liebet boo? Bet begin banbe Vrede-Handeiïng immersi boo? Betbefluptban bien gefloten enbe gBe- teecBent mocBt too?ben ; <{^ocB toiert gBefcB?eben aen ben^^eecban Beuninghen(g|;ti:ao?binari!S HSis nifiec ban ben ^taet bp ben öoning ban Vran ckrïj ck, bat ïp (Bn iBaieltcpt met alle bebencBeliicBerebe^^ nenenbe motiben foube tcaφten teinfpwtecen/ Ojm
tsSj. acnöCTjiJenmtie allm ma(jdi9£6ett afbjewfe öoenftp |
be^ feïfsf boo?noembe aiïtraorbinartjï 3fimtialTabeucji χ esj, tot Breda baertoete autBoriferen j 3^oo?t!S toiert be jn boo?f5 Guarantïe oocft gcfonben aeit ben 3|eerban Amerongen «fBebeputeetbebp benïSoningban Dene- mercken, aljS mebe aett ben «efibent Ie Maire, aï* leen om te (teecttentot Baec naeritBtinge/ betoijlbe iBiniflecsi ban ben felben lioning baec toe gelali toa^ ral ; «©eiS foube Betjpoint ban ftrycken ban be Viag- ge , onber anberen tnfïuerenbe in be boo?f5 Guarantïe boo? be gemelbe J^eerenban Ommeren enbe anberen naber too?ben geeramineect enbe obertoogen/ toat bien aengaenbe ten meefle bienfl ban bat ^taet foube Bonnen too?baigerefolbea;t/op rappo?t bat ban als Bier te boen / enbe bat be gBemelbe i|eeten enbe nipotentiarifai tot Breda mibbeler tiji Bet felbe point fouben laten Dupten cjcecutie.
«gngelfcBe 3f mDaffabeursi guamen ben twacli- den|©apbe$iabonbt!S omtrent be BlocB acBt uprcn met b?ie Jptegatsi at vier Copersi boo? ©ItffingBe ten ancBer/ eitbe toierben boo? ben ï|eec Sedenïtsky, commanberenbe ober 'S Eantsï-SiatBtat / gBebefiii neerttot Baerreteptie/beifocBt om baer in ober te gaat ; fp toierben oocB berfocBt aai Hanbt te gaen ; bocB fp begeecben fonber tiit berliesS / Baer rep^ fe te berbolgen na 25?eba.
<®e!S anba:en baegBö 'SS mo?gBeniï ten b?ie up?en / 5ön be i^eer Hoiiïs in Bet SlacBt ban ben .i^taet / enbe be ïgeer Coventry in bat ban Zeeland, ban boo? ©liffingen.gebaren / en 'iS anberen baegsi besï abonttf geBomen boo? be .i^cBansi Ter Heyde, altoaer fp be* geerben eenigBe bagBen te blöben ί onber boo?toenbat bat Baer Hogement / sijitbe be l^upfinge ban be Aerf- fens, Bet be(le ban be ^tab/ nocB niet botBomentlijcfii toajStoegemaecftt / enbe gemeuBleert. 5&eï|eeren .JllStniliecs! ban befat ^taet Baer in tjjbttf tot ®?ebe binbenbe / f£B?eben ben negentienben / bat be j|ea:at CngelfiBe enbe Baec gBebmcB boat al eeniglje bagBot f)abben gelegen omtrent een up? ban be é^tabt/ eerjs in be ^acBten / baer na ten bede in 't 3Fo?t Ter Hey- de, ten bede in be ^tab, (©nfeecBer toanneer fp fou^ ben toillen Baer publijcfte receptie ontfangat.
iKen becnamnotBtansS batonbertiiffcBen BacrenilTJ^frS' beï|eeraiJ?ranfcBe immersi/ben ^eer Courtin paf^ «Sr! feerben particuliere bifïtenenbe contrabifiten. Deenfche i^lentpotattiacifen be?^eeren ban ciïngen- berghen CharifiustoarenoocBaliittijtsibacc; maet; boo? be aenBomfï ban be «ÊngelfcBe / ftonbe niet toer^ benaengebangöen,
©2 Ideerai Sweetfche, allS ben25aroa Flemmingb enbe Coyet euaitten ben twïntïchften met een #?e3a£ enbe;f lupt/b?ie upren aen geen jijbe Heiievoet-siuys, enbe toierbot boo? be ï^eeren ban Sterrenburch, tùnt' manberoibe oberbesi EanbtiS-giacBtatgcbcflmeert totbe receptie banBaa; <ii]ccdlattiat bolgBotif Baa: 5|oogB iBog. o?b?e in't lacBt ban bat ^taet oberge- b?acBt i enbe ben ?|of-3USee(Ìer Heflbit aen Baer (jjne contmiffiie beBenbt gemaecBt Bebbenbe / bernam bat fp genegen toaren/ oocfi fonber tut berliei/ Baer repfe nae Breda boo?t te fetten/ maet berm{titft« oocB op Ba» aojiBom^e berflaen Babben boo? een ζχρίφ/ bat ben l^eer <6?abeban DonagBotegen toajS Baer «ÉrceUattten tot Helievoet-siuyste Bomen binbat/ Beeft Bun beroo?faecBt boet aen Eanbttefetten/ en^ be öebben Bet ïlupjï ban be 3|eerat »i5ecoramitteerbe jJaben boo? Baer logement genomen.
^envierentwintichften USap 5ön be <!EngdfcBe 36mbafTabeuriei epnbelijcB nae batfe omtrent acht ba- gat al incognito inbe ^tabt toarot getoeefl/ biat mibbacö ten twaeif upren ban Bet ^peelgupiS baer fp ban bien mo?gennae toe toaren gegaot/ toeberbin' n«t geBomen / 3örtbe ban eeuige ïlupterie geBaelt/ en tot aen be ttoeebe B?Hg ban be ^tab geBome/ ftjn boo? bel^eer d'Hautrïeve bcrbwHeBomt/ baer fp alle upt beïftoetii guamat/enbe nae toqniicB tooo?ben fepbe be
i l^eer Hollïs, 't ïs geen tijdt om langher hier te ftaen, 'enbe berfocBt begeer de Hauterïve mebe in be ï^oetsf te treben/ bepbe be 2ijnbatTabeur0 trabnt eerjl in/en- biboenbei^eéc 4e.iliim;erive, mbeberbew^bdotj |
-ocr page 66-
1 7. Φίί teaif ««n foo Beeclöcft ató Bon beùijdjt tooi^
_foit: öe efflli ttoeeauamen af ep fcBoottepaaöciV
©e«n- itaccnaboi3Öi>«n achc ©aates^/ peìiec opeenfcSaon stift Se- «aept gefetm / ttt 't DIaeu rijcfieiiicri metftlbec foo irc &leciiec«t aliS cocfim geDao^t/ijat öfe om ottbec-- fcDept "li'fi®" tuffcDen m Stoffe möi» flaoifel / niet meecïicc feonïie öe&«i?t ain; boicDöen vier i€ram= uetterö met ïmncfiec cooöe D?aec!ien / ftp na aliS öer/cnaeïieCofatfienbanjplutoeel/ alle feec fiotie- iöcöeeöciti?t lianïiefelljetouleuc / enbeboo? enacB- m 0ctii)?iiuiJ?t met cm C. Énöe R. peiiec eencooiie (Baqj op 't üjf met fo een (Wöemene filViece ftanie/ öat «ten in öiccgelütfic occafïe foo fjuaeu nopt en Beeft ge^ fien j boloDïie ùe ^tal-lKeefiei; op een fcftoon paew/ feec mcU met een fcDoon fcöaclaecSen wcfi tot öe boe? ten toe niet toepnigOeefcöamfoeect/ meöeöeni^of- jiaeejlei; met btetgelijcfien cocft nocB Sotielöciser / fit= teniie te paecUe ; ijoen een Öoetji feec ftofleiijcit jjan 0oubt met cooïit öcMoemt ƒ intoeel/ öte üiel een toepi mgfj na öeKoetsf bait j$tact ïniienHaeghgcleecfi/ ùaec boo? fes fctjoone %illantitfcBe appel-gcaeubje ©aecUen / pete met een Itleet op 't lijf ban coot ^Iw feeel 5&amafi/ rycftetijtit met fcanje geboojt/ alteacc be 5im0afraöeucif in fatene om befelbe ïSoetsfliep fiilcft een getal ban Eaquepen totbectooniiecinge/ öie men (te nteec om be beelljept ban 't bolcft) niet ftoniie tellen/ mebe al eben cöcSelijcfe gepalTementeert op ölaen ïaficn/öe cotfeen ban öinneit met fluact en b3it= tejijiie oöetiloemt (lofgeboat/alle bit gemeen bolcft= >en / öat te notece» fiaet / ooc6 om be p?atljt ban öefe Üatte upt te öeelben tot ©oetfieci in clupsi/8abbe pe^ bec een caböat ban point de Venïié, gn toas^ allesi bat fp aen ïjabben/bat men femibe fien/nieu; baet na bolg^ De noci) drie ban ftaec JSoetfen / pebec feec ftofleiycfV be eecfte met fes fcBoone gcoote fbjacte paecben-'bc twee aitbece pbec met fes fcljoone €ngelfcöe to?tlanie Bjup? ne paecben/ feec belicaet/ enöe toel gebjeffeect. g^oen bolgben twee iSoetfen ban ben J|eec de Haute- rive, be een jnet fes en be anbec met twee paecben/baec na notö bepfcSepbeJàoetfenbanbefen Mtm/ bie fp aCmbalTabeuciSban <!Engelanöt/ ijabbe» becfotfit/ al= foo Daec ®cepn foo fp boo?gaben feec gcoot toasi / bat fp in Daeciöoeifen niet Bonten fitten / gelijcB toaec hiaiij 't meecenbeel ban bitbolB bjajS ongemeen fio(le> {ticB geHleet/ en ;i|n fo aen Daec gnpii gelept/ albiaec fp ban be ï^eec de Hauterive magnifiquelijcli bien mib^ bagl) getcacteect/ en toel gecontcnteect gefcBepben iiju/ na bat fp ontcent twee ucen aen tafel gefeten ijabben.
3®aec na bie ban befen^taetmeeflpbecben; om tot be fafte felf te Bomen ; en met be anbece ï^eecen in bifcoucs geballen5önbe obecbe maniece banbe bp eertfiomfle/omeenbaflenboetiebecamentotbeonöeci ftanbelinge/toassbeopinte/ tnbienmenmotJitebeci féetftect 5ijn/battetfortbec biipupten ban Rangen cnbe Seflie Bonbe too?ben gebonben / battet mogeltjtii ben t)eilm en ftojtjlen toegT) toace/te gelijcB aen be gemee-- ne CofiStn be gcoote Zaïe banijetcajleeltcbefoigne' een; maec betojjle menontbnjfFelgtBmaefibieefen/ batfp enbel^eecen^b)eebenen€ngd[fcl)e ntetallei «erifen. fintjEÈ baecontcentfouben Bonnen een.«itoo?ben/bat ben nae(ien toetB toast/om alle bifpnpten te boo?Bomert/en omoocBgcentijbtmetbilïten encontcabifïten nabe gegouben confecenttete becltefen/ iat pebecban be Öooge pactpen / en oocB be üeecen Mediatcurs fowben nemen ftace BameciS/ enbebatbeSeecen ^mtiaffa^ öencji ehbe ©lenipotentiacifen ban ν ranckrijck,Den- nemarcfc, eiwe öaec i^o: iBag: t'eWftenss fonben δοη^ nen tot ben anbecen Bomen / en Ijace faBe mettett an> becen toncectecen/ en bat be l^eecen Mediaceurs fonbe Bonnen af enbe aengaen / ban bp b'eene / enbe ban Öp be anbece partp/tot öatmenöet foube mogl}eneen.ö 3im / baec mebe be ^taetfcBe jfiaec geecne öeböen ge; contenteect /oo?bcelcnbe bat bat niet alleen ben Boit= fien toeclj / maec ooch be fecupjfle toass / tot onbecltn- aeconfibentte.
RansTj
iJEclBie- iR}!at«i'
d'Eftrades, Courtin,Clingenberch, Carifius enbe Baec |
ttent be gepjepaceecbe Bamecsi ban't Cafleel/ f« naec i · onbecünge conficentie bie martiece ban IjanbeUnge fe» , P?obifïcgeacce(imt/onbêcbangelycfi öetgeeneto^ ^^ genis be ^eecm Mediaceurs mocöte boojBomen / ofte na^ec met befelbe foube mogen too?ben balïgelMt» ^aec öoj iKo: Ijebben öaec J^eecen iBimjlecii ben dertienden belali (gclljcfi aen ben i^ecc ban leunin- gen tn ©?ancBcücit) om ben inöoutban be Initrudic, Öiec boo? gelïclt/ aen bie ban Vranckrijck te commn<= mcecen / be felbe toel boeitbe begcppm be cecBoti^^ Bepbt ban öaec laog^goebe mepntnge enbe fn^
enbe peniptstetttiacifen tot Breda geliefbe aat te fcl)?ijben batfe fjet futceS baec ban met öaec goec öelept/btcectieenbealTtflentiê bJilben öelpen beboje becen/maec oocB bat fijn l^aicfiept of bejS fdfsi lliiirtidecsi met geöjcBe (onfibentieaen D«m Jgeece banBeuningen openinge eitbe communicatie toflbe geben ban be Iniirudiie eitbe ojbiejS / bie be gBemelb? ^eecm fijn USajeHeptsiJllmiiaffabeuc en ©lenipoten- ttacifeji mebegegeben oftetoegefonben toacen't(iucii ban be ©^eebeljanbdingöe toncecneccnbemet aatbiei btnge bat öaec ï^o.|iaog. ban Baecespbe mebe fou^ ben ioopececen ten epïibe fijn ïlföajeflept tn beö felfjS mtentie cetfltmatige fatijsfaitie mocBte eclangm / wbe foube ÖP i|ccc ban Beuningen bOO?t!S Bcacötii löcftappupecentotöet elfde actijcBel ban be boo>= fcfeeben^nHcuctie/fPieecitfiibe ban be Canbifdhe €planben / cnbe mttecen / bài bien confo?m bc mee&« gBebacöte l^eecen Franfche ^Hmbaffabeucii tot Breda mocljtentoo?beit göelaft enbe göeautöocifecct/baec toe geb^upcBertbe alle DebencBeljjete cebenat cnbe motibentec matcciebiencnbe/ eiüicöacc%.,!iKoB« ban fijn becctcötötge eitbe toebecbacen ban tijt tot mt abbectecctt; <©eif toiecbt ejctcact ban befe cefolutie gefonben aen be ï^eecen Baec ilo. IDog. <©cbepHteeci ben en Penipotentiacifen/met la|l/ om gelijtBecom' munitatiete göebenen ontfangen aen enbe ban be ïlcecèn Franfche 36mafTabeuc!i en penipotentiacifett oocB foobanicö becfoecB enbe aenbiebinge piutatir mute„di! te boen/aisBiecbobenben3|eec ban leu- ningen in mandatistoiectgegebat.
«©efgelöccisi gelati aen be J^eec ban Amerongen ejctcflojbinaciiSiBiniflcc ban befen ^taetinDcnne- marck, citbe aen be iecccn nsinittecsi ban Denae- marck,tOt£reda.
^«c Courtin guam bie ban befen i§taet ben «ίπι» achtienden een biftte geben/cappo?tecenbe ban cene Confecentie göeöouben metten ^ecc Hollis ,<n be SS^ taelcfieobecbifaecfienben Pouieron ,enbe be ingce^ ©lantr».· bienten ban 'tvijftienden acticul de ^nno feilienhon- ra derttwee en feftich fpcftaltjcfiban be twee bacc in ®atSm becbattc fïöeepen / enbe be tooo?ben ianptm pn- Aia» , feec beelgebifcouceecttoasf. €nbe alfo bat bift couciibaec öenen fcBeen gebicigeect te Jön gebjceti
göebifponeect/ombanbat Eyiandt af te flaen boo? foo beel be Souvereyniteyt betóngbc / mtbtsi battïC eenige fatii^factte mocBte gegeben tobben / aen be geintecclfeecbcinbcn epgenbom ; enbe bat ootB aen
motsten eclangenccntiöiontentement/foo iss bpbe Staetfciicitptbegcontbanalbic factfieei w» oen be eeite 5pbe göebebuteect / Boe oJtcccBtmaticB enbe m gefonbeect be €ngeIfcBc fuflenuen toacen/ cnbe aen be anbece jijbc met bupbelijcBe enbe |ïgnifu:ante toooj^ ben becfilaa:t/ bat Baec ί|θί Jiaot tee toecclt niet baec aen cit fouben befececen / en bat Baec ï^o: llSo: be aft^ folute acceptatie ban be betonde altccnatibe fonbecee^ nige cefecbe ban tijt/ faecBe ofte plaetfe geHelt Babben tot een fbnbamcnt ban bie onbecöanbelittgen; en bat öaec loi mag: <i5ebcputeecben ecpjcsf toacen geiaft / baec op te begeccn en teobtincceceneboIBomenaci ceptatte ban be jpbe ban be <Sngelf(öe / olbocen Bao; fouben tniaetcn tot be cjraminatie ban be bojbece ac- ijitìtelw 3tnno feftica hoaderd tw?c wfcftig. iiïfi»
....... m
en OO R L O G. Se'ven en 'ueertighjte boeck. 3 5 |
-ocr page 67-
36
6ptiie occafiibenïgeet: Courtin fcScett te p^cfiippo- mcen/ iiat ontremiiecefiecenìreatttculengeen poo- teconjrtbevattenEtonticittoaaen/ alfooineniiat (Ccac^ taet boo? een ball fonbament gielbantieaenftacnbe onöecöanirelinsöe/ foo 10 6p he ^taetfci»e aen ben ftU ben bectoont op öen teict ban ÌW vierde, fefde, reven- de , achtfte. tiende, ηώβ drie en twintichfte acticulen
iiat öet boD?f3 (Scattaet moe(ìtoo?ì)en öcregHleert nae be becantumngen ban tüt ett faectten boojgebaKe»; bat tot boojftomtnijen ban nieutoe bifpuptcn enbe bectopi öecingBen Bet geencin bc boojfj acticfeulen nocD bupf^ tecbcctoajï/ opentiöc6enfilaet:moetitoojbent«rnc= ìKt öBetlelt / en öattet geenebaec in aflfeftueux toaiS / aW De fpect^catte ban Concrebande, becbat ilft vier- de atttCUl/enbefiet Reglement van Navigatie ende Comtnercie bplie <£ngelfcljefclbetioo?gaen!Sgöeui:i geew/moelthjecbengöefuppleett/ enbefoo boojtiSj cenlie 10 Ut btfïte öaec meiie geepnbicijt.
iiïae£6enlïeiieonbeclmgöe communicatie bet Sin^ ftcuctie/ fepöebe i^eec Courtin batDpjongfi ban't 5®of tomenbe / enbe boo? be iSpaenfcIje ^eberianijen moetenbepa(fia;en/ ban geen inflrudtiebpgefcBjtfte en toa? boo?fïen getoo?tien ; maec be geene bit öp upt öen mont ban fpnen Somnglj felbe ontfangen öabbe / niet anbec^en concenteecbe alj^'t toeccg ban fiaece Eylanden ttt America, enbe bat We in effett 't eemgUe twsint toacen/ 'ttoelcft fp boo? Saec inteceji te ümm- een öabben ; €nbc öp be %et:en Deenfche iKiniftecs öatfp<pgentI8c&be anUcuctie ban Baten ConingB nocB te ^emoet fagen ; maec bat fp onbec beis beftcB toatenom opBetpapiecte bjengBenSet gBeeneban Baec intecefï bjiace / enbe bat fp Bp coppe Bet felbe foo ea!^ boenlöcB foube communicecen / Beftben Baec JiaogBenbe «©ebeputeecben becfocBt tot een goebe m= gceffiebanbolftomenconfiberttie/ batbe Inftrudtien fOobantcB ais We ban toacen iipaiitBertti)c6e<C;oppen mocBtenbJOiben gBeeitrabeect/ metpjefentatieban beBacen/ btefptn fult&engebaαebaecbiφ Bielben. Φη flebben baec bp becSIaect/ bat fp in bectoacBtinge ban bien niet en toilben te cugge Bouben Bet gene in be too?f3 ginficuctienen iSefoluticn banBaet^o:iliao: hrecbat toaiS / enbe bat fp befonberijjcb fouben aentoiji fenbe pointen banbe meefle conlïbecatie/ bie Baec «ootB jföogBenbe meenben bat bp be tegentooojbige «Ècactaten fouben ÖeBoocen göeoDfecbeect en ge(iipu== leect tetoojben : «Ìnbe baec op eecfleen aenbangB ^nbe gBemaecfttban Betpointban Pouieron enbe öebojbeceingzebientenbanBet vijfthiende actücöel be ajnno feftien honderd twee en feftich, 10 fitcctncte^ ïjjtfi bectoontbatbpBetdertigfte actöcftel ban't (ïcac^ taet feftien honderd vier en vijftigh gBeCOnbCttieeCt
E' ïetl 3Önbe / bat boo? bJöïecsöbtiS Commiffactfcn e b»?ben gfleecamineect en gBebeftnieect alle foo^ ge iniucien en ftöaben aW febect ben lace i ί11. tot ben 2|aece kìji· tuffcBenbettoee ^atieit toacen lJOO?gebiilen in Ooft-Indien, Groenknt, Mofcovien, Braziii, &c. baec op becbolgertiS CommilTacifen göe^ itommeect/ enbe binnen Londen tot be ecaminatie getceben toacen/enbe bat bie ban be «iEngelftBe Οοίΐ- Indifche Compagnie allcBace gcieben/ actiën enbe pjetenpen boo?be felbe Bebbenbegebebiceect/ bp gBe- (fcB?ifteob«cgegeben/enmet alle toebeBoocenbe ffiit- fiengBemunieect/ bieoocfi baec op aenbe gBemelbe Commiffacifen Babben becMeben/enbe bat baec op toasï gebolgt be Sententie enbe uptfp?aet&e ban gBe^ nielbe Commiffactfenbanbatobett dertichften 3Ìhì 0n(tp feftien honderd vier en vijftigh;, bp be toelciic be 39ebeclantfcBe Oofl-Indifche Compagnie toaiigBei ionbemneect aen be «SngelfcBe Compagnie te betalen een fomma ban acht honderd vijfcich duyfend gulben enbe te ceftitiiecen't €plant ban Pouieron,in Wen (iaet enbe conbttie geljjcfi Bitboenmaeli tentijbe ban bie uptfpjaEtbe toa0 onbec eenigBe celatie ofte cef[e);ie op eenige boo?ige Conbentie ban ben iJace feftien hon- derd twee en twintigh ,enbe bat baec mebe alle queflii en / actiën enbe pjetenfien / BoebanicB oocft genoemt / teebecjöbtsi fouben blpbengeejctingueect/ gelöcfibp «cintmuntcat» ban Miumem bmt be boojfj fuik
ι:;·| . 'i'f
»
jt
sìfI'ì! ìli;
II
i'. Il !
ii !'
il
S " f
Μ
i;i ili
fi
WÜ; |
milTle enbe conbcmnatie bectoont is / bat be €rtgelfè / κ 6$γί ingBebolge ban bic uptfp?accliebe acht honderd vijf- tigh duyfend gulbetKi Babbcn ontfangen / oocb be oe» pecBesi aengenomen/bie bpbe Ncdcriaudfche Ooft- indifche Compagnie tot cctcabitic ban t boojfs lantbjacen obecöanbcepcfit,· en bat fp baec op Babbc gBepaffeect een guitantic ut be befie fo?mc/ öacc in be boojf3 uptfp?aecBe ban toooibe te tooojbc toa's acinfei= ceect/enbe be felbe Babben gelaubecct en geappjoöeecfc met bancfifeggingeaen be Nederlandfche Compagnie enbe met belofte banbe felbe nopt mccc baec obec te fullen inquitecen. g^at be onmacBt ban be Engeifche om eenige eauipagie te boen/enbe Bet boo?f5 €plant te boen ontjfangen/ Baec/ bolgenst epgen befienteniss/ Betì effect ban bien Babbe boeit bilapecen/ enbe batfp baec nanocBtoebcc nieutoe bepecBej^ becfocBteenbe oocB geobtineect Beöben/ nocB ecötec't felbe mogelöcft uptceben al^boojen/ toacen in geb?eetRcgï)eblebert ban Bet €planbt te boen ontfangen. «enbe bat baec mebe 30nbe getacbeect tot be gBelucüiöc SecltelliitgBe ban ben ConingBinfóne ïïtjtben/ ft» bie ejctcabitie" Babben gBcpjetenbcect opBaecfmipleSEcte/ fonbec eenige be mmfle autBoaifatte ban ben ïioningB / enbe fonbec approbatie oftè catificatie ban.t geene in beit 2iacefeftien honderd vier en vyfcigh, enbe bOlgclllS b© boo?f3 uptfp?aet6 toaji becbjagm enbe gBebcfinicew t <ÊttbCbatbe Nederlandfche Ooft-IndifcheCompa·»
gniemetgoet fonbament baec off Bebbetibe göetoepp gect eenige o?bgesitotbie eitcabttieteboen bepefcBe*,
cen/en bie faecfte foo eenijien tijt tuffcöcn Depben tieb? benbe geBangen/cpnbelocit bp't vijftiende actöcfeel batt 't(®cactaet be 3ίηηο feOrien honderttweeenfeftiglt toebec toajEigebonbencnbegeaccommobeect/ gelötlt in'tboo?f5 actöcfiel becbat iö» '©atbaaropbe bec^ focBte bepecBeif/ten eecften toacen geejcptìiieect en aett ben ConingB gefonben / be toeltbe oocB bp anttooo?bc Baec i^oogB ïBo. op bie pjomptitube Babben goetge=» bonben te bebancfeen ; g&at baec op eenige «©ebepu* teecben ban be Engelfche Compagnie Baec Babben gBepjefenteect aen ben <l5oubecneuc enbe ïtaben ban Indien ,met eet» buple bemojfle 9icte /bic niet ftenbaec ofte leesbaec toaii / enbe bie met ceben gBefufpecteect taiecbeniette jijn bie geene/ bie tot be obeclebecinge ban bat €plant Babbe moeten geeiBibeecttoo^ben,- Cnbe bat bett Cioubecneuc enbe iftaben baec op ftoa^ cigBept maechenbe totbeboo?f5 obecgiftetetceben/ ecljtec Babben boojgeflagen om be CngelfcBeaSebepu- teecben bemate boltemeteit/ enbe alle p?etect ban blacBten toecB te nemen / bat fp fouben becifiecen ert= be béclilacen bp Siete / onbec Baec Banbt te teecRenen / batbatgcecBibeecbe ^Inflcument Bet geene toasOet toelrtt epöentüjcB tot befe faecïte/enbe tot befe ectcabi' tie bcBooibe / enbe batfp/ onbec beneficie ban bie Siete/ be felbe fouben boen : öEnbe bat bat ejcpebient bp be<engelfcDe <i5ecommitteecbentoel toasiaengBeno^ men/ maec niet acBtecbolgBt/ batfp tee contcacie toacen bectcocBen fonbec nabecin(lantieteboen/to£ batfp epnbdijcB in ben $3Iace feftien hondert vijf en feftigh beobeclebecingeboo? Baec eecommiiteecben nocB toebec Babben becfocBt/ sönbe alfo toepmtö gBe- munieect met be geceemceecbe Siete alg boó?en/maec bat ecBtec omme bàn bie moepeliltfiBept eensïaftc 3ijn/ ben Cioubecneucban Banda alleif Babbe boeit boen/foo bat Bet Cplant Pouieron foo langB in gue» jtie effectibeliicB aen be CngelfcBe toas obecgegeben / aljï bleetft bp be guitantie ban Baec Ciecommitteecben ban bate ben vierden 3ip?ü beji boojfs SHaecii fefthien hondert vijf en feftigh j of Bet nu tegetttooojbig in bc maci&t banbe Engelfche nocB toajS/ofte boo? be a^apenen ban be Oqft-Indifche Compagnie gcoccu«= peect/ bat Baec ^o. iKog. <©ebeputeetben bat niet fionben feggcn/maec bat Baec HSog. intentie toajS battet foube moeten blpbenaen begeenenbieBetbCi fitten foube ten töbe ban Bet befïupt ban Bet te mafien Ccactaet. «Cube belangenbe be twee betoufle fcBepeii be Bonaventura enbebe Bonefperance, Bebbet'tBaec φ. Jföo. Oebeputeerben oocft ito?tel0cli gebebuceeci/ bilt ÌK Queftii oraW ttiff^en («n«n Courten ,
fllSf |
-ocr page 68-
aliSOTittaeC ÖattïttefcS^en enïc be Nederlantfciie Ooft-Indifche Compaotiic Dp tcartfacttc tn im 3iace
" feftienhondertvyf en veertig ontÊOtfommË banvyf
cn tachtigh. duyfeDc gulDeniS toas afsetam / cute bat t? biïöcefjS öacc naec gcaUcgeect toass bp ccneit Pau* lus Pindar, bat flP al ban be» f'ace feftïen hondert twee en veercigh ecniOÈ 3Cme cijbc (Ccatifactie op ciibc obet bc booifjfcBepen gabbe oDejjabt/betoijle met bcge^ maci»tigbebanbeboo?f5 Courten toasi geöanbelt op jet fbnbament bau be b?iebcit ban ben Cwuiigf) enbe janóct ©aclaineHt ban Engeiantj enbe in oebolöe banbe.iilöento?tcn enbe bebboicen ban ben Jitefibent Bofwei bp fiaec ©o: iKooJ bP betodrtte be boo?f5 faec* Ite boo? enbe ten oeljoebe ban ben gemelben Courien alsiepgenaecbanbtefcfjepen gececommanbeect enbe beboo?ft (Cranfactteten Ijootljflen oeurgeect toasi; enbe bat alie^nocO met boojtoeten enbe ftenniffeban ben boojnoemboi Pindar, toiensi actie nu toebec op^ geDaelt toiccbe / (bnbcc bat ben fdben opt fjabbe bue- ben allegucten / bat fjp totten epgenbom ban bie fcfte^ pen gerecötigt biasi / ofte bat men met Bern bacc obec öabbe moeten tranfigecen / maec alteene gefuflineect/ bat op Det provenu ban bie Cranfattie tee fontine ban vyfhondertvyftighduyfenc gulbcnS/ gel^Cfi Ijpban ootft baec op at:ce)t gebaen iaiibe boo? 't gececijte ban Arofterdam,enbe be quelKe baec Ijabbe laten ijangenj enbe gdijcit be Nederlantfche Ooft-indiiche Com? pagme bie penningeitonbci: bcgoo^bjcfte cautie eeitsi Ijabbe öetaeJt/ enbe ijct berfcDil maec epgentlijcS bwsi tujTcöen be boo?f5 Courten en fijn <C5emacljtici)ben / toiebaec ban foube Bebbente gacanbeceri; bat bat Ijaec J^o: JISo: oocöte be Compagnie niet en caecftte/ enbe bat Ijp batcecöt/ D^t bjelcft bpacceH tot Am- ilerdam Jjabbe foeclten tefotlbeecen/ datoockkonde vervolgen, geitjclt ÖP OOCll inben iiace feftlen hon- dert vier en vij ftigh met een fc&anbelijcfeen enbe em- bitanten epfcïj ban obec be vyfticn hondert duyfent gulbensi / in plact0 ban be boo?f3 vyf hondert vyftigh duyfent gulbeniS/ ftcf) Ijebbeiibe gcabb?effeectaenbe boojgebatöteCommiffacifenbp Ijet dertichfte ac^c^ ftel ban 't (Ccactaet ban bat 3!aec / tot beciffe bec bif? fecenten gecommitteert / ban baec toasf gccenbopeect getoo?ben/ alssfónbe een faecft bie bp boo?ige (^canf? actie toajsafgebaeni enbe bat upt bie omlianbigiie- benlicBt toas afte nemen toat öet becjiant öonbe fijn ban bie tooo?ben ban 't boo?noembe vyftiende act^c- 6el litem inceptam froftqui, toelcbc baecnae toebecottt toacen bp Bet Baice getcocfacn ; maec bat bie faecö nu baec op ttiet mea aen en qnatn/betoijl Baec J|o;HSog: intentie enbe becflant toajs / bat mette p?opo(itie ettbe acceptatie ban ben aitemativen booiflacB aHe actiën / gueliten enbe pietenften / BoebanicB ofte ban toat nas tucebietoacen/ enbe op toat tötoocftgeboo?en/ foo
ballen/fonbececceptte Ofte biHiiwtie/ moeflenjijn/ enbcbUjbcngBemojtifïcecct/ op bat fbnbament bat een pgclijcfi foube blijben bcöouben in epgenbom enbe poflTeffie Bet geene baec ban Ijp Bet befit foube Bebben / tentijbebatbe tcgBcntooo?bige €cactatentotc|fette gebjacBtcnbe geflooten fouben too?ben. «finbe boo? fo beelbpbe^eecenfcanfcBe .ïBinijleciS baec opgBe= fegBtbJiccbe/ batbantoegljen beEngeifche fouben mogen bjo?ben gefuflineect bat Pouleron niet beBoo?= U)c6cnbe bolbomcntoajSgeoctcabeectgetoeefi/ enbe bat oocfi bc acceptatie ban ben Coning ban be boojfj Alternative becbatinbe cefcciptie ban ben twee en twintichften 3Bp?illetileben / alleen applicabel toa.e op't geene gBcbuecmbe bm <©o2locB ban b'eenenbe tfanbcce jijbe genomen hwiS / enbe bat boo?tif modötc 5eblebcntoo?bcnbpBetfi3nbamentbanB«t ®cactaet
de Anno feftien hondert twee enfeftigh ; enbe bflt
bienbolgenbe enbe upt BcacBteban m €cactaetbe <!EngBclfcBen Pouleron enbe be mtìKce que^ in 't boo?f5 vijftiende acttjtftel becbat/ nocB fouben ton» aen poulTecett/tiS bp bc ^taetfcBe bcctoont/ bat fp bat nietfionben boen met cenigBen fcBönban(uflitteofte ban billicfiBept ; toant bat men bectlaen moefl bat bc cefcciptie enbe acceptatie ban ben Coning fime reiette VI. Deel. |
Babbetotbe ta)ti?fiagB«»enbeip?efentatien banfiaet: i66/ì ;i|o: ii©og; enbe ban be geene ooat/biebpbeMinifteri ■ felbe ban ben ConingB ban Vranckrijck toacen baen ; enbe bat baec omtcent maec gelet ® nbe op Bet onbecf($ept banbetjjben/ Betntet Banbeitte telb»t toace bat Baec l^o: l^o: fo toei BoocBgemelbe Coi' ningB/ geen aitbece intentie gpeBabt en Babben. «Dat BettodmotBttoaec5iinbato?iginelijcBeen0op bien boettoasgBefp?oocltenbantoebec5ÖbtiSte bi^ouben enbe te befitten alle^ toat gebuecenbe ben 4Do;lotB ge^· notnentoasi/ fonbecbiftinctie/ ttiaecbatmenconfls bececenttioeH/ bat Baec i(go;|©ogi boentnael notö toacen gBnnbolbeect in eeiten atUiecen <@o^ocB u aianbe met ben 25ifftöop ban Munfter ; bat ben ningB ban Vranckrijck ficB nocB niet BabbebecWaect op be cuptuce tegljenjES Engheiandt, enbe bat Baec ï|o: j}ISog:nocB niet en jg^bbeit getcoffen bie nabece Al- liantie met ben «ffotimgB ban Denemarcken, en bte«= bolgenjï niet en toacen m bien (laet / baec in fp meen» ben / onbec «6obei segen / boen tee tijt gefldt te jijn ; enbe bat fp oocö becBalben in alle occafïen febect bien tijtop'tliucB ban be alternative Babben gefp?ooc6en enboertfp?cecBeneben be felbe iïalealii boen/fonbec eenigeeïccptie. €nbeisibaecopBo?telëc6 aengetoe® fen upt bcconfecentie tot Paris gtjebaüen tufTcBöt bm j^eec ban Beuningen enbe ben^eec Hollis, upt Baec i^o: iKog; JiKiflïbe aen ben ConingB ban Engeiandc banbenfeftienden ^^tembecfeftienhondertfes en feitigh,uptbe jKemojiebanbenigeecbatt Ruvigny aen Den <6caef bans.Aibaens, enbe upt Bet geene tuffcBen gBemelben «©caef ooc&met ben Igeecbati Bcuningen toas boojgebaUenin iBaect lefUeben tot Pang, öattec altüt een ^jnbament gemaecBt toae / om te blijben befitten alle Bet geene be pactpen fo gBe^ buecenbealis voorden Oorioch banelc&attb^n ge nomen ofte ontBouben Babben j enbe bat baec möii alle guejtien enbcpjetaïfïen banfcBabenenbebeclie'; fen geBabt enbe geleben ìmc iW« , fo boo? al$ naec ben ©o?locD booigebaUen/ foubenboob enbe gBecompen» feect jgn; enbebat ben i|eec ban BeuningènfïcB baec op Babbe geeppliceect/ niet afieen bp be nominatii ban eenige plartfen tn 'tgenecad / maec fdfi bp fpe·» afïratie ban fobane plaetfen bie op ben tijt ban befe laetfte(®o^enniet g^afien tionben tobben ; aljii
ban 't 5Fo?t S. Andnes op 't flSplant Boavlfta, B« todcB Anno feftien hondert een en feftlgh altec OUfif
bectcoutoegeoccupeectjtjnbe/ 0eb^Bt toa«e op be Hlijflen/ bie tngebolge ban'tboo?f5 vyftiende ac®c» ftel hiacen gBeï^ffeew gBetoo?ben ! enbe boojtii met bectoacB bat beoingelfcBe fo beel fcfiee^m enbe fo bes! itanben/ ^$teccBten enbe Colonien Babben gBeottu:; peecttec quabectcoutoe/ fonbeceettigBebenonciatie ban(©o?locB/enbe bie ecBtec fouben Wpbcn beBouben/ bat Baec J§o:Kaog:nietinBacemacBtenBtóbenal!S 't geene in bollen ©ojlocB enbe toettdijcit gBenomen toiaiee / enbe foo boo?t!$ met een balance enbe caifonne« ment obec be toaecbp ban bie plaetfen / be todcBe toe<= becjijbtja! fouben blpben: ^aecbpbanaengBetoefen toajüBoe abbantagieujc bie boo?gefIagen alternative toatf/aenbejijbcbanEngeianc, toteenebibentteec? BenbatBaec ^o: l^ognntentieniet getoeeflentoajt be boo?fj alternative foo te bccflaen enbe aen te biebeti/, gdijcB men bie nu fcticen te totüen bupben.
<!inbeb8ecopbpbe Seecen Franfche iWnifiecji gecepUceectjijnbe/ batfpbaUdijch bectcoubenbat Bacen Coning omtcent ben fm ban be gBepjoponeec? be alternative ban BetfdbegBeboelentoaii met Baec ü^o: H^ogienbe batfeBetinbec baebt oocBaltübt Babben gebat/ enbe Baec ^o: HSog: baec in totlben fe« eonbecen; maec bat fti op bat point ban Pouleron niet fionbenbeg?ppett/toaecom baecfdtìtenjigecepeteect
toiecbe / be tooojb^ban geretineert of onthouden , betoijle men boojfeet&c enbe boo? bafi^be/ bat Pouleron effectïbe aBeeitcaBeect toace. »eblimbe ^tactfcBeBaec boojtnefabocaUe becftlaraigBebe» bancftt/ enbe op Bet tooojt onthouden» naetÏiec gefegt bat be Ëngelfche altijt ftaerten hadden, enbe batttte» boo?feecBecBielbebatfp/met tegenftaenbebefupbfl» Φ upt§
€n O O R L O G: 'Se^enèn'Veertïghfiehoect 37 |
-ocr page 69-
S AKEN
ι«δ7. uPHiibeuirtgetian'tïJOiifs ^plant/eittieöaceqmMntie ' ïne boe? Oanben toajï / ηαα Ijet aïJ«Pooten (Ccactaet/ mth eetugc fuboltt^t o^ tabüiatte ^tie toeten upt té Wnïten/ om te fuflineceit öat ^ niet tee goeön; teouW ofte nwt comipfetelijcit / ofte ni« ti^ijclt en toai obecge0eljcn /■ enheiiaetom im op nieusi »nfete= ren / tat ftet üan oocii gijebureniie öefen niet genomen eti toass / enïie foó boojtiS : «iöelöcft ö«n öen <ii?aef ban s. Albans noclj onlangsS öet tegen öeni^eefc batt Beuningen Ijab&e iuttbenfultincteiv upttotjfértie beiSfeifi Hfiffibe ban öen dartienden |Baplae^e= öett : tnaét in&ien öe i^eecen iEngelfe ImöaiTaöeursi toiiöen beii&IacejV cnùe öp aicteobecgfiebet» / trat öm <Com»\3D obec öe reflitutte ban Pouieron bemoeriit tóaj^ ^n&ec eenige aöie upt ί««ι öooföe opa» te Ijou- tiert / öetDÖle méit niet feccfeet eit toijle oft öet in öec €ngelfe öaiiöen bctWebcii of tot Uie ita a uNederiant- fthe Compagnie toebec obecgöegactt toaöi öatmen ban be taooi&en ban oüthouden, toel 6onbe nalaten/ ettbe(ielien maec (ïntpelijtlt datmcn lal houden ende betìtten allé het geéncdaer van men in pofftffie bevon- den fai worden by het fluyten van het Tradlaeti enÖe
tot tonclufie op Wt vyfcicndc actijcfeel / enbe be betou^ (ïc Alternative noiljittaeljs jpnïiebethlaect/ batijaec igoocl) ilïaog. bic öielben alss een conbttiw fi*» qua »<>«, enbe alis een p?ditminap?/ öaet aen öaet i^ootlj .ïlSog. «©ebeputeccben fobanitl) toaren bectonben/batfe fon^ bec een p?ealtaBlc toetiemminge ban bien/ niet enfous ben fionneit bojïiec gaen / tot öe executie ban eemgöe anbece actijcftclen j aibe becfocöten aen be ï^eeten j^iniilecsi ban ®?muitnjt{i enbe <©ennemet6en tjaec baecin (leccttetiicft te toiUeit fetonbecen/ Ijeblicitbje félbe bat aeiigcnojiten/enbe becfocöt / batmen bat ac- tijcftelteneecfleit foube bullen opltdlen in beHtatiin- fcöe (€ael / om öp naebec (oramunitatie te letten/ oft men pets fonbec euetfioge banben|ïn/oftbaniiaeu ^0. Hàog. intentie baec in foube bonnen boen influe:: ten/t todcit bat hwojt bmanthQuden,te fietet mocöt ijoen gïiffecen. €nbe ge®(61>pi>elaetiïe bifcoucffen gemenooneect toasf ban be ejcaminatie ban be becbece fttgtebtemen ban 't (Ctattaet be ίίηηο fefticn hondert twee en feftich/öebbenbf ï|eet:ef?anfciiei©ini(let;^ gefegDt / i>at fp niet shitteenben bat naec tjet abjufte^ ment ban be boo?f5 Aicernative Dbec bebecbeceac? tticMen be Sllnno feftien hondert twee en feftich pitSS
licei te bebatteten 6onbcballen/betot)ïetoebec5DiitSi a9ep?efupponeect mibe upt be göetoiffelbe ©jieben Rlaei: biflji / batmen bp bat (Sractaet be ^nno feftien hondert twee en feftich Wpben moejij maetQetiDen be Igeeren ^aetfcge baer opbectoont/ batbetijbt enbe ben <©o?li}giie bede faeiBen in öaec natuccenhc omflanbigfjeben'becanbew Oabben / battet in fommi^ gije actgchden bupllerOebett biacen/tne nootfaeftelijcb moefien too?ben geeftocgeeci / enbe batter ootfe defec- ten toacen / be toeltfte moefien gljefwppleert hJO?ben ; tot Set (ïmpel betoöiS ban bien / isS aengetoefen bat be fefde,fevendeenbeachftea«ijC,lielendeAnnofeftien- hondert twee en ieftich fijjcecftenbe ban Öet fimpel verbiyf ran Rebdlenirtbjeberjpötiiïanben enbe ban beflcaf^ baeu tegenu gijebccecneect ten cefpecte ban becfcftepbe hooge ende andere Officieren ban be eeifcDe enbe ^tOotfe ^atien / be bjelcfie in ben bienlï Ban 't Hanbt gebleben toaren / en ban mi af aen ofte 6o?tjS bact na fouben mogen hJo?bm becMaect Rebel- len ban ben CoitingB/ foo oocfi niet ten cefpette ban betfcljepbe Predicanten, enbeanbete«©obt3wge3tiC5 beii/ be toelcRc öaet: niet fionnenbe(onfi)?meren met be BiffchoppeiyckeCeceitiomsn/ müieinfiateItcece ban't felbe gfteboelen5pnbemetbe<i5{jerefi)?meetb< jöecchat befec Sanben/öaec felben DabiJen geretiteert onbec be gI)eöoo?faerai)ept ban Daer^o. iKog.ofie ban be Staten ban be #?obtntien / enbe ban be geene bp bjeltfte/ om ceben/ als boo?ett/Ba^ nocft metter tgt Öectoacrts aen begeben moeten / taant bat Iftaec ÏJo, ll8og. bon Öaer gOemoet niet fouben tonnen bec&cpi Bften/, (bDbamgl)ceepiijc6ecnbeb?oome Uteben niet eUeen met öanmfrem«it / maec felfö met be boobt te iitesttn h^bolgj^en/ naec be appetptban een antter. |
S Τ A E Τ
! ®atteduyfterhedentoacentnittni«bani|ettweei· Ι66η» deirt^ebanÖettwaelfde3icmul/ljoetoêl nietfeecefi ^■■i..^ fentied.
, ;©attcc defeéi iam fti't biei-beacttiul/ rndftcttbe be ; fpetiftcatie bankaren ban Cootrebande enbe ban een ' Reglement van Marini baer ban bepetiberenbe/'t bjelft : Bp ben Coning fdbe altooiS toa#geucQcert/enbe in l)et
drie en twintichlïe Ottieni CaettoUÌie be repreflàlien
j biein iEngelant/gebuemtbe befen (©sglogtoacen upt' I gegeben / met bic ongef)o»be Ciaufulen[ ban bat bie ; fouben jlanbt g?ppen en effect i^aen/ felftgeduyren- : de een ftilftant van Wapenen,bie mffd^ertbeu Coniltg icnbe3§o.3ilöog. fouben mogen becaentttoojben,· (ae felbe na het fluyten van een Vrede , bc bKÌCfie moifjt getroffen bJO?ben/ met la|i aen get ^of ban be 3libmii calitept om bics niet tegenftaenbe aen be betìfttpgerss bait bie ö^ieben b'erecutie baer ban te boen erlangen ; gelticit bp ejcijitótie ban foobanigen b?ief bectoont iS.
batmen toebeigptbs öabbe boen emaneren bir^ fcfjepbe Piaccaten, bie niet Deel minnelijcft ofte netti öupilijch en toaeren / mact bie in effect retiberfeerbei» alie Oet giigene ban bm bjpenöanöd enbe Commerac in't (€ractact be SCltno feftien hondert twee en Ieftich |b)ai ter nebergeflelt / enbe bat bie toeberiptiS moclien opgetjouben b}o?ben/ iniienmeneeniiijboojbeelicö effect becijoopte ban befe nieutoe ftajtbelingïje.
©at be nature ban be faecitc/bp ben (©o?locii booj^ gDeballen / mebe b?acöte / batter moe(t gijcfp?ootïictt toojben ban bePryfen ban bafl enbe roa-enbegoebe^ ren / be toelcBe binnen feecbere Einsttcn bantpben naer't Hupten ban ben ©jeebe noci) mochten genoi men toe?ben.
©an't ontflaen ban toeberjpbtsi gevangenen, enbe fooboo?tii/ baer upt ban filacrliitlicou^crbe/iiattcj; nietif fïmpei gefccijt en honbe teojten / batmen foube ölpben Dpiïjet geconttacteerbe bc Sürnto feftien hen- derttwee en feftich, «nbe fteöben be ^tactfctïc barr tip geboetljt/ bat fp feer gualijcti tonben gdooben/ bat be €ngelfcije ü^iftersi fouben gelati 3ptiii0ot(€racs taetbetCnno feftien hondert twee en feftich bOO?tS blinbdingötcacquiefearen/ enbe bat ijaeri^o.iBai genbe berfcijepben ban bie pointenoo^jedbeneiTeni tieel enbe ban foobanigöen göetoicïjte / bat fp niet en fouben tonnen gSebifponeert too?iien om baer aen toe tegïjeben.
3©aer op bp be ï^eeren Franfche iBinifiersi geant^ ^jooojt ijS / bat ban be 3Pbe ban oingelant lïie pointen ban be Rebellen infulciienfin enbe met bat effect/niet en fouben tonnen too^ben geappliceett/ gijelpch fjaec HSog. fcfjeneit f app?eï)enbecen / om batinen in alle (Cractaten hjajs getooon te boen aeeboegin een point ban Amneftie , baet in men ban be ©fpcieren ■ enbeanbere ggeblucgte bmt be Religie tonbe boen berbatten.
«enbe battet baer en boben ficg felben berffont/ bat niemant tonbe iSefiel jim ofte too?bcn/bm bat Dp ter faecbe ban fijn gemoet enbe con(ïentie(«ö: retireerbenaeeenHanbt baer Bpmocfit geruft Mjn,· battet Rebellie toass upt eert Eanbt te blpben enbe fu® tegens be toetten ban't ïanbt foppoferen; maer battet ongetiooittoasi/ bat pemant foube Rebel bet- filaetttoo?bienomeen fimpele rettaitte naereenani iier pïaetfe ,· enbe betoijle fp fepben bebucfit te fijn bat? tetuptlicfiten banbe drie articuienbe vingdfcöc feer foube cgocauercn/foo meettben fp batbe fdbe foube gfjeteeteittoo?benfoa iüjSi bie toaren / enïie bamien öaer foube bergen eenige ejcplicatoite riflufule baec mebe gaer IHog. ontrent gaer boo?noembe ttoee confiberatientonbentoo?ber gerufl ggefldt/gdijcEi fp memben bat aen bie jpbe geen bifpcuitept begoojbe tejijnomïiaec i^o. jiog. bie fatisJfsctie te gebea? baer op be ^taetfcl[|e g^ecgt gebben / als ber fdbec ooggmarcft metbupbelpcfie enbe fuffifante e]cp?cf? ften ftonbe bolbaen toojijen / bat Set inbiffereni foube jpn / of in be ^me bie bJie articftulen toiers ben toegftdaten / of ntefc ^e claufule banbe betouffe b?ieben ban repreiaiien baet nae bp coppe gftei tommuniceert/bonbentoel-ggemdtiK i^^abfu^b
enbe |
-ocr page 70-
aiöeortWt&onfltitB / cnbtóinfiratictttDetfimttment
ban iKicc ,ϊΚοβ· ^ctmtetclwt ι ìjat Set drie cn twintigfte ajttail meterpjefle wuocatìc ban tóe claii- fulcmorijttoo?i)in (jc-wcnùccrtj maccopDctbicctie articul rafimìic ΪΚ Contrebande, op öe betonile Plac- cateli mbeoptjet Reglement van Alaritìe, fcpìjctl fp
ftlaf E upt / bat Dacc opinie bjaji/ battei toeccft ban beji V reede baec aen niet seattvodjeect en tonise too?ben/ Éiibc bat ben Jàoninelj ban «encelant in fijn me baec bp oeintereffeeert toajï / batöaec ï^o. USog. bolsensì Ijareberblarinee/ enbe ootft bolgenjS bebooifilKe^ nioEie ban be ©ecce ban Ruvigny, naec bit öeftooten («cactaet moetien fenbcn naec «Êngelant / om bat tx^ (lerenbcalbaec te boen boltrecften j €n al» be ^aet== (clic baec op aen toefen bat bie onininnelijtfie Piacca- ten, notljbo?beccPlaccatenbanccto?(icfoubertnaeu ftcö tcetfien/en bat bp aett?ef6 ban eenigij Reglement van Marine alle upccn nteiüue occafïcn fouben ballen ba») bifpupten/ enbe bat men unmersi fonben moeteii bcrbacljt 5i)n op eenige p?obife/en baec toe boojficiben 't contenn ban bic artitulcn bie bienaengaenbe oebon^
bentoiccben inDitTradlaetvanEntrecours bc 3lnn0 veertienliondert vijf en tnegentig, fOO iSS bp bte J^eeCOl
geccpliceew/ bat Det ej-amen banbatfCcattaet ban meecbec moepte en indagarle toasi als een nieu te ma^ 6en / eit beclriaecben conbelijcö bat öace opinie gantjai niet entoasSbiefaÜen metten Vreede te vermengen, ©e^taetfcDe Ijebben boo^tiibeï^eeccn JFcattfcöc cttbc gjeenfclje Siaini|tcr!S ingeboigc ban Ijaec l^o.
l efoiutte ban ben elfden jiRap lelllebeiv gefom^ meert obec be betoulïe garantie mfftöen be Koningen ban id?iinela-ijc{i en tDenemaixfien en Ijaec ï|o.|KDg. te ntaechen/tot meeuöec baftigljept enonbeclinglje gecafilj^t ban bie i€cactaten/betodtfiennwctiin- beclinglj concert / onbec «©obesi jegen / met beit €0== miujbanEngeiant mocöten beiïit>otentoo?ben/maec Rebben ban be jpbe ban be 3p?anfe geen trtfpofitie baec toegDebonben / sijnbe bp be felbegeallegeect / bat Det Ccactaet ban ben 7» Slpiil feftien liondcrt twee en fe- fiich in't derde acticul albeceptsi We daufule ten cefpe-, te banöaccï|a.|Bog.öeI)elfbe/batmen gej^oubentoasi totìiecjptiS te garanderen niet alleeit alle be (€cactatcn ïioenmaelti gemaet&t enbe geeKljibeect/ maec ooc6 aQe ïïe geene / bie baec naec gBefamentlijcft enbe met gfje- meen concert nocDgentaecfetfouben mogen too?heni Η toeltft in effect 't felbe toasi 't geene iiacc ©0. JBog. Jjeftbeceecben/ enbe Ijebben baec bp geboekt/bat fp ijaer op al eenige bagen te boo?en bie intentie ban ija' ren honing iiabben ingenomen/ enbe bat bie aen Ijaec 1^0. ltSog. toaici beltent gl^emaecKt / foo bat bie fai:c{te fcfjenen te (lellen bnpten appacentie ban eenicij fuccesf. ^e i^eeren ^eenfcfie iKiniflecsi anbecfintis iöen baec toe betoonenbc te fpn gljenegen enbe gebat. €nbelötl» Bebbennocftbei^taetftDe ingfjebolgöe ban iiet elfde acticul ban ijaecegin(tcuctie/beï^ea'en jpcanfe HBi^ rafiecsi gefonntieectop becellimtiebanbe€planben Tabago enbe Sint Euftatie, ttiöe aen be felbe bectoont i>at bie ban be Cngtjelfciie gebuecenbe befen <lgó?lotlj nenometv enbe bp be JF?anfcljen öecnonten jiinbe/ban se<Êngclfcöcnatjetbolcltecen cecDt enbe pofiiiminü Jure,moeilen toebecfiecen tot ïjacen eecfien ï^eecej bat oothbe tweede, enbe derde articulsS banbe^tlliantie be 3tnno feftien hondert twee en ieflich bcn^niltgO
iian 3[^?antlirptl{ obligcecben om gaer]^o.|I^an aHe Dace cecijten/Hanben $c. te ijelpen mainteniecen/ enbe bat bolgljenss Bet tiende acticnl göeen b?ebe gBe^ maec ftt en foube horaten booiben in toeectoil ban Uaec 3^(i.|l?g.al!Sfpnietenfouben Becflelt toojben in't ecene ïjoec bp ben «©ojlocïi ontnomen toaii ; énbe bat Beftalbenbienliaec 3^0. jteog.inttoeecefpectenfoui öen gi)ctoo?bctt 30« V>an acgec conbitie aljS of bie baiii ÌK 5FcanfciKtt niet öentomen cn toaceit: €ρη ccrften «m bat men't niet foube mogen toebememeiti cnïie ten tvecdèn, bat bie «teett onbecBanbelingDe met Engeiandt bait cenige confibitatié tönben jïin toteen accommobement. g&aec op bp be^eecen i^anffJje iïöinillersiinefféct nietanöec? éniss gljemtttooojt/ αΐίί bat fplaoo? Baec pacticwliecftcn bic rebénen ìjeft^ |
ceecben / öatfpbaecopnietenf^im batbiefaecftm léS^x fpecteecbentotbefe onbccBanbeliiWi mate aljs baec op gecejpliceect totect battet ben ï^oningB belieft Ijabs UeopBetfcteübenban Baec JgoogB liltiogBeJibe/crti bebeinflantienbphen ïjeccban leuningen gebàen/ be felbe Bictaaectssteccnbopecen/ Β<ώί>εη fp anbeci mad becïtlaect tot nocB toe geenen lajl baec op te Βϊ&= benontfangen/ enbe aengenomen metten eec(le« fecicujïbacrober tefullenfcB?i)beii.
«iïnbebaèc mdïein'tBo?t oberioopen jjjitbe ïjet geene tnfubflantie ban Baec ^oogB 3IlogBenbei]n= tcuctie enbe naecbece cefolutie toasi / Beöfien bi ^taetfcBegeb^aecBt/ toat epgentlncitinbe gjieben ban ©jancfiCijcBenbe ©ennemactiten toacim/ om oocltteobecleggen/ toat baec ontrent met cfBemeen concect iionbe 5®ep?«paccert enbe boo?t gBrtiaim too?' ben / en iiS up be 3|ecceit <E>eenfe iiKiniflcr# niets ecplicite baec op iiptgeb^acBt /maec alleen gefijgt/ bat fp ten eecjlen fonben op papiec b?ettgen 'tgene luan Bas renlafltoasi/ enbe bat fp Bet tonfiiJcntelijcR fonben communiceren.
«Snbebpbe 3^eecen5fcanfcBc/ batBacenJfeoning alleen boo?t't iiitecep ban Baec 3|oogB IBoij. in bien (©o?locB toasi getceben / enbe bat fp niet en Bòibben te bemefïecenalii Bet toecch ban Bare «i plaiibén i ^aec op be ^taetfe Baec Bebben becfeechert/ bat fp toait bec abec toegen Baec bigoureufelydi baec ontceni; fouben econbecenj €nbeiitfbaecmebebie Confeccnticafi jeb?otien/ en ban be ^taetfe aengenomen Bet co^tcφt ban be genecale taffatie / Ebolitte / eit renonci atte ten eecllen op tefldlen en toebecjijtiS te tomnumicecen»
g&ieban befen ^taet BebÖcn ben vierentwin- tichften aeube ïjeeren jpranfcBeenbe «DeewfcBebp coppe boeit connnunicecen tweeactculen/ bétoelcfec ingeboIgBe enbe tot bolboeninge ban be fong(i geBoip bene Conferentie/ inbe EptjjnfcBetSaletoaecenteii nebec gepit/ op'tfubject ban be betonile alcemacive baerinbecbatbe fubjlantiê ban'tgeetteBaec l^oogB IBOöfienbeinbeeerftc, tweede, CltiïCderde,banbC ^nflcuctieiiaec <iEiBebeputcecbenBabben ÌnSisbente gelaften ί enbe bebJöle bien jtiacBbe leeCen «engelfe: ImbafTabeucjiiepntliicft Bacepublique intcebe gab^ bengBebaeninbe j^tabt/ enbebe l^eecen ^toeetfe iiainifteciS ootit al tot bec Heyde geabanceect 3önbe ilonben inteftojtten/ isbpbe gBefamentlijclte ^ee^ een dFcanfcfte enbe g^een^fte SimDajTabcurss enbe ijaec 3^oiigB möögBcnbe aPBebeputeccbengöuntèent battet tgbt be boo^noembe acticulen / enbe 'tge^^ nebei^eecett ^eenfcBeoocItB^^i^ eengenormno|t tefteaertboo?Baecintceft/tneen anbec Confecentte te eiamineiren/oitttegBelöcfe oocft baftte nellen't geene aenbe i^eecen oïngclfcöe of aenbe l^eecen HaebiateuciS foube too?ben ^pioponeect bpoccalïe ban be bifUm enbe contxabifiten bie be tibilitept fou^ bebecepfïcBen/ bat obec enbe toebec gebaen enbe toebecontfajigen foube moete>itoo?ben. , ïS^ op ban in't fiogemeitt ban ben ï^eecc ®?abc lêteMftt 'Eftradesbccgabcctjijnbc/ ijsbpbeï^eecen iP^ani^nff" fcBe sdmtiafrabeucsi aen be j^eecen '©eetifclje ©Uni^ i^r potentiacifeji bectoont / bat tu Baec ^uboic 't toelcB aranti» fp coppelycB Babben gcconmtuniceeCt / onbec be titui lenbanbenCmtingban «Sngeïattbt toasi giràflueect Sm. Bet tooo?t ban©?attcftctjtB/etòc batfp niet en Bonben goetbinbeiioo^ niet tod ett ftonbett toeftaai in foo* banigenoi^fianbelingenöaec be drie <iEicallieecb« Booge pactpoi ftcB aenftelben enbe geconfibeceert moeftentoo?benal!Seett/batben€oningB ban <&t' gelanbt foube gebfü een («Ettulfoo p?ejubicabel aen ben «iromngBban©?ant6nj^ / biefijn<iEicallieecp be enbe 3©itent toasi j erplicecenbe Baec ecDtec met bie bifccetie / tee tojjl be 3|eecen ï©eenfcBe bertoonben / BacenConingmet Engekndt Banbelenbeattijt bfen titul ban j^iancBciltfi onbec beanbecegeftdtBabbe/ bat fp mét en toilbe cegact nemen op't gene in be aet" taten felbe tutTcB«n Engclant en Denemarken bm ΠίΙ motBte Bomen t'iniUiecen/aliS gebaen too?beitbe biipi tett Baecfienniffe en fortbec Baec intentie/ maetèD?"' baf t ^jtouajit toagi in b^pouroirs baec ^ tfoi^
€n OORLOG. St^enm^vemigiiehoeck. 39 |
-ocr page 71-
40 S A Κ E Ν van S t A E Τ
il: fi.'
ί7. fianìieltnsc lìoitbt gcintamccct te taojtim i maer alfoo f _ De igeeccn ©ccrtftljc USiiriliccjS bcrfilacc&ctt te fpn bi»?fiert bait dobbeie pouvoirs, cnlicfultjcoocfelian fooùaitigc öaa· m ïrittooo?tban Vranckrijcknieten tnpiieecìii / entee öat 5? i)acc ban ùte lactftc fouöc neti/isi ijat point ìjacc üp oitoteii/cit&e too?tii gettcìicn tot be lectuie enUe cpamiiiattc Jjan fcec&cce νίμ' attpcu^ leu Dp öe felbc %cccén opgcflrit/ tot mtjjcUientm ìjan= fooùanicri (Ccactact alsi tufjfcfjcn Engcknt cwije Dacm Conine fouliemogmtooiìicn semaethtj entieaenìie fetbe geretnarquem spitùc/tiat 5P boo? icn fonbament É)cii?ciS Ijabben tcc mbccgeltelt/ bat tee faecltc ban ben <©0?l0£|i bc booiigc (Ccactatcn tuffcijen Engelanc enbe Dehemarcken bccbaUert toacett/ ciibc bat bte maniere han fpjeccFicn acn b'eme 5Pbe fcijccn cl;ocguant / cnbe nen be anbcce 5pbc fupccfïuc te tocfen/betople ftct in be natuerebanbcfaeclic fclfss ce|ïbeecbe/ enbcfïcIjfelfiS tueeis/ bat be (Ccactaten metten <©0?1000 betbtclen/ enbe niet toebec Iccfben alis met eicpielTcnieutee lltpui latte ; tsi ben felben in bebenthen gegeben/of fp niet Ite^ bec bat: acttcul toilben nalaten/ enbeinplactfeban bten/op flellc alii bp feme ban een nicutoe Conbentie/ cnbe bac ψ op bten boet met onbecfciji^t ftonben fieli len footBsne actttulen/ alsitnbeboo?io0c®cactaten bienflitö enbe tot befe ijanbelingij appltcabel mochten· 3Pn/ me<; nptlattnge ban be geene / bte iiaec ofte be ge^ famerttl5>c&c «©caltieccbcn nabcltcii mofDten 3pni<Ên' be ijeöbcn bie ì^eecen baec aen gebe^ceect / cnbe aen^ öenomeBt Oacc proj edt booi foo beel te becanbecen-Ten andsreiï, lö tnbeboojfsàrticuleitgcbonben feecftete eicp?eflïe cnbe claufulc. ïDaec bp gepiefupponectt toêfbt/biït ben CollingbanDennemarckeDboOi bCtt «torang ban Engelanc in fpn eecc / op balfcöe cappo?^ ten of infojmaticrt/ ten DoogHen gcïebeect 5pnbe/ baec lJoo?mo/,'fiOeDbertbeDoo?lpcfietcparetteoftefatfsifac- tte ,· mai;ct,«ioocli ober bat attieni aen bic i|ceKttöc= cemonllireett/bat bte maraece ban fp?ee6en ongefiooit toaif/enïie in geentge €cactaten tuflïDen Coningen en foube geibonbcn tooiben j bat bten boo?flcl/ maec m' Igibingc 6onbe gfjeben tot bifpupten enbe cemmtnai tien/ fm tbec öoope ban cenicli effect / enbe bat 0et bec^ Dalben i)ete>: foiibejiinbe gebacDtentelatengaenop eeriige beleefde ejttenfie ; baet Dp cecipjoiïuclijcfi ober Éö toebai: alle bpantfcljappen/ injurien/ offenfïen / ®c. fotiben toaecben opgeljebcn^ baec m^e ban be g&emeli be ideerai naer toiffelingDc ban cenige bifmufen öaet oocfe öeibbcn geconfi(?mea-t.
€nbie ten durden, toasï bp be fclbe gecontipieert een örttcul totreciipecatiebanbeveplanbert ban Hitiant «nbe be Orcades, bc bjelcftc obec beele blaten / enbe in öubc tjjiöen öp een Coningl) ban Dennemarck aen een €orangJ)banSchotlandt boo? vijftich duijfent guli hens toaten betpantgöctoojbcni enbe toajSIjet felbc acticul fijobantcl) tee nebecgeltdt / bat ìp be cefiitutie baccbaitficgeecben fonbei ceniti) rentboucffement: op bat fïmbamcnt / bat be Coningen ban Schptlandt enbe batï nacc ban Engciandc, beel meec baec ban Babben aiietcotften alief 't boo?nocmbe «Capitaci cnbe alle trttccellen ban bien Delodpen ftonben^maec ië Sacc baec op bei-toont/ bat béfc queflicoftcp?ttenfïeniet Cijemeetis eit liabbe met be tegentooojbige onbecl)an= belinöe/ mbe bieubolgenbe ban bic natnccofte conbti tte niet cm toaif bat men be felbc baec aen foube fionrten of toillert accrocljccen / '©at in allen gibalfe óocft Ijaec boo?rtelin geen cebcn beffijnt/bat fp ijct ftppirtciü toil= ben ceciiperccen fonbec-ceftiftc ban befomtiie ban bc lalïinglje/ baec batiTl^Oet genot boo? befen ofietcocRcn fiiabbcn/enbe bat ïjet bp'allc booiigcn (Ccactatcn / bol^ Bensì öace ctmfelTte baec bp gelaten toais ; maet bp bic ^eeccn baec op geanthioo?t wnbe/bat fjct öp aUc boo^ rigeonberSanbelingctt t'ieltficnii boojgefteltentocbcc lebenbtcï) gentaecftt toà^/enbc bat ben Coning bp ben <lBebt op be ijulöinge gebaen/becplicljt toatf/ om be de? Hftutte ban bic <epümbcn bp alle mógclöciftc tpibbelcn te bebo?beccn/ enbe bàt fpboo?foobcdinietenfton- itórt gebifponecct taóiben f; üiir bte p?etért|tc ongmiert te lateit / ntaec bat 5P ftét ftïbe toel totlben móbececen ttiiiiiür Piéfcntatic bali ccmbwcffemerttj igbaec |
aeft boo? foo beel gïiebcfccccct batfpfoubcnmogficn tentceccn/ toatbanbc Eogelfche 3pbe baec ou foube gÖeaittbJoo?ttoo?ben/ fonbec batmejttoilbcgüeljotti ben 3ön bic faecfte (leccft aen tc bjingfien.
ZDaecmebe ban boo?tgöcgaen3pnbetotbeerami^ natie ban bc boo?fcl)?cbctwee acticulenbpbcStaet- fche opge(lelt/tot een p?eltminatc enbe fonbamcnt ban Saec 3pbe / iö cenige tonfïbecatie gcballen / of men ήι Bet laetlle ban bten foube llellen Loca, Cihmas, timbh ^
pi^idtbh qua vilSarmis «ccufnvit tut tien nedit»rttinuitji}f
öatmcn fimpelijclt foube fldlen tcm{».vit aatminuit, met obmiflïe ban bctooo?bcnOTnirflAifl.
<©e JgccceiiFranicheiKinidecjsimeenben/ bat be ta)oo?ben nm tradita ttict allccu fupccfiu hjaccu/ maec bat bie ootlt pcbtsi tmpliceccbenbatnaebclitljbiajEC»- toant batmen bic bmojben totlbc appltccccn op't <!cplant Pouleron, cttbc bat be Stactfche bafï (Idi ben bat öet fdbc toetticB enbe beöoojlijcii toass ge«> cjctcabeect gl)ebJoo?bcn/ enbe bat fpijetbpQu^itantie bonbenboenbliiclten/ batmett etlttec&pbietooojben toebec fcljecn te p?efupponecen / batmen't nietgije* ceflitueect enftabbe/ enbebatbcEngelfche baccupi een acgument fouben tcecben totco?coiio?atieban't gcenc fp boojgaben/ battet niet / immecss niet tsf Öoojlijcfe obecgöegDcbcntoasS; batfdbe/ Datesi 00;^ bedsi/ l)etbJoo?t Tttirmh. op bat fonbamcnt fupecpu fcltectti maec ebenbJd bctoplc 3P gBdaH cnbe otìe^ meent toacen Ijacc ^0. |©og. intccefl: ontcent fiet bcöoubcn ban batCplanbtbigouceufdPtfe tc fecon* beccn / batmen Bet bJoo?t retinuir baecinmocijte laten. ®e teeccenStaetfche Bebbcnbaecopgefegiit/ bat iiaec oocBmeccft maec toasi bic faeche ban Poule- ron tee ncbectc fbUen infooblace enbe inbifputaWe tecmcn/ battcc geen matccie ban nteuhjccabillaticn baec nacc en motlite ceflecen. €nbc betoplc ben <i5?abe han SinteAlbans ηοφ feec onlangciacnben ï^ecc ban Bcunïnghen gabbe gMuflinecct/ bat Bet met gBcejctcabectt en toas ggetoceli / of immecjs niet naecbeBoo?en/ enbe bat be ü^eecen Hollis cnbe Co- ventry't fdbe ootö albeccptii aen BaecoejcceUentfen felbc becMaewBabben/ batmcnnootfaeifidöcömoefÉ : 0eb?«pc6enfulifeehjoo?bcrt/ behjeli&eA/«tr««ieyw,M- /«wapplicabd toacen; enbe bat Baec ï^o.|log.fclfsi fonbec bte obeclcbccinge / enbe aijs bie fcBoon niet baen en toacen/ ccBtcc Pouleron niet fouben gcöoubctt 30tt tc cedituecctt ntaec bat fp Beboetet toacen 't felbc te bcBouben/mettet fdbc cecBt ale be Engdfche fouben bcBouben foo bede Eanben / ^teccten cnbe fcBcepetV aljï fp fonbec boocige benonciatie ban <©o?loiB geomif pecct en genomen Babben / en eil0 bte tooo^en em w».- iita nttttuit niet en fouben ^cn in bit actibel/bat baei; banbc «SngelfcBe fouben mogBen cabillecenbatbit «Splanbt f<e?«rw»inict geoitupeect entoajs/ootlt nictgBeotcupeect Bab Bonnen too?ben/ tectoëleBet nicttoasiobecgBcgBebcn/ en batmen baec mebcop nicubKïfou becbaHentotbatoubebifpupt/ maec in bicnbe %ecen ^ngdfcBc ilinifleciS Baec totlbeo becfilacenconbdöcft batfpbc ewabitie bicgBcbaen toais/ ecBenben als tod en toctteöjcB aBebacn/ be toijl men geen fcetBccBcpt Babbe in toienis ηιβφι bat <Cplanbttegetttooo?bi£B toaiS/ bat alle bic tooo?ben
am tradita rttinnh batt alÖ fupCCflUC BonbCrt toO?bC«
nagdaten / enbe bat Bacc ï^oogB IBogBenbe bat mc" be fouben laten fomp?djenbecen onbecbe gBenecade Clauflöe utipoffidititapc/fidfati CUbC Otti bat CCBtCC inlïllcect toiectopbe omifTiebanbetooo?ben dita, BebbenbCiStactfcBebaccaen gebefeceect/ en^ bcfp beacttculen baccopmet uptìaetingBcbanbK ttoee tooojiicn/ enbe met infectie alleendijift ïm 't tooo?tr«'»««t gdbgeffccct» ^ 5&C ^eecen «Stactfe Batóicn bic tooojben oocfi met gcbMtben in eenige rctroaöa nocö in Bacc 35n|Icua» maec alleen boen tnfluecen tot meecbec Blacidepbt / cnbc.Babbcn baecbencben.it gBieconjïbcceect/bat i<c mortificatie banJ&ctvijfthiendeactiail de ^nnofe*- thién Ijondert twee enlcftich in bat acticlid blijbenÌK foobahicB aia Bet toasi òpgejtdt / be fm^peï ban Pou- icfoa &f0 baec in δίβί'φίη / nj^e gcitwc!) toajs toegö
genwiWH |
-ocr page 72-
»567.
men. isf Uaci; iiteUc Ìjc twee «JTonfaentfe af- «ebwfien/ Vranckryck niet autojs boojgtv
fielt Dft öêfet't/ öft f)«couteiuibaiH}attwtL-de Dpodlcllic arrtctJl/ alle^ UirUatte / toat 3P tc tonïiitio-' ncmiöaiiiicit/ cnbc ïiat fpbaectnljeiinoöiibouiieii bati f t£t gccne 3P Ijaiiïiett boo? te ïi?agljen.
Φίι·» öartj ijcebei» öc i|cci-cii Engdfche Dacc fetott' nele intceùe met een ftojtelpclientoeltei. '^Stitijcwü ijaecIjiS gaben öe ïgeecen üeenfche öe bifite aen ùe En- geifche : bc ccc|tc ftlaeglwn obec be öcjegemngB foo itt De receptie altf bifcoucffen. T^elaetltcejecufeetiient/ öctoül Ijaec be igeeceit g^eenfrije toat fcljielöiH toaren obetge&omeii, 30>eioofben aen ben ïgeec Courtin bat bat alless boo^tsi foo met bie ban Dennemarck alss met bie ban befen ^taet foubc gaen na bei)Oii?en. TOC Jleecen s weetiche quamen ató onbeiient ben ies jStocciire en twintichiien. ìBaecnaec tec|iontaUerjpbtjs pou-
voirsfpninfjaecDanbengel^lt. ^ ,, ^ ^ A #)cn fp?aca ooca met be i^eecen Franfche obec ben inbal banbe jfcanfrijc tn iSeberiant. ίδρ becWaecben batbe Aiediatie ban befen ^taetfoubeaettgenomctt 3Ρη. i©ocfi toieit gefpjohen i-aecbenbe be Eanben ban üvermife booj be :f canfcije niet t'infommobecen.
35e i^eemi itaebt-^^enfïonariiS be 3©tt enbe anbc- it öaec J^o. .ïiEog. <iEiebeputeerben tot be «ionfcccntie
mctbe ^eeven <!5?abe ban Dona cnbc Appelboom i-efpecttbe €]ttrao?bina«si atmbaffabeui: oibc φν- bope ban sweden, JjcDDen oUccappo?tea't l bat ijaec «iibele met be felbc / bolgljen.ö boo?gaenbe cefoliitie cn antfio^ifatie / Ijabben gijeabiullecw feecftec Regie- m ent, bjaet op enbe naec be «©Ijebangenen foo in €ni gelant fïttenbe/alsi ijtec te Eanbe gebetineert too?beii; oe/fouben tooJbeit gecelajceect cnbc op b?pe boeten ge; fMt/ om pber naec ben fpnen tc mog&en bjcbecftcecen/ cnbc berboIgDeniS'tfelbc Concept tee ©ecgabecinge geejcDibecct cnbc lacten Icfen/ foo aI9i na toolgt gc^ infecccw:
Cflicfit "ΓΛ E Staten Generaci der Vereenichde Nederlan- acglt' JL/ den, gefien ende overwogen hebbende, feeeker intnt un projedt van reglement; om gepradtifeert te Wor·» ontrent de rtlax/ttii vanOfficieren endeiWatroofen, aie- geduerende den tegenwoordigen Oorloch die de felve uanBSt» metten Coningh van Grm initonm»» hebben » ten "ÖI' wederzyde Gevangen ende opgebracht j aen haerge- preienteert door de Heeren Grae ve vanD#«« ende Ap- ftHim j refpeöive Extraordinaris Ambafladuers ende Envoye van den Coningh van Swidm , houdende voorCfaeghen om de voorfohreve relaxatie van weder j ïyts Gevangenen tt laten gefchieden by verwiflelinge i van de voornoemde OfEcieren ende Matroofen van ' ghelijcke Charge ende conditie tegens malkanderen, fonder betaelinge van eenich vorder rantfoen ofte te- gen betalinghe van een rantfoen van lùnfintgierlincx voor een Capiteyn, van vier ghelycke ponden voor een luytenimt, van drie ponden als vooren voor een Schippersmaetj Conftapel, Bootfma, Chirurgijn, Do6lor,ende Timmerman, m itfgaeders van w>r pon- den als voren voor een Cappellaen, ofte Predicant,en- de van een maent Gagie voor een ghemeen Matroos tegen vUt en twinftitbfcbtUinghm fteirlmx te recckenen. Item, van twee ponden ftiirlimx alis vooren voor een Schipper ofte Commandear op een Coopvaerdy- fchip, van mh en viettUb fchellinghe fieerlincx voor een Supra Chtrge ofte Coopmans Faöoor , van vier en twiatifb ghelijcke fchellioghen voor alle aüdere per- foonen gheenc Officiers en zijnde, endeeyndelijck fonder betalinge van eenich rantfoen van alle Jongens ■ittbovcnv»»r»'»i Jaeroudtïijndc, ende daer bene- vens geconfider«crt hebbende de verklanngheby de lioochgemelde Heeren Extraordinaris Ambaffadeurs en Envoye, gedaen van dato den hoochgemelden Co- ningh van Greet Brittimnien te vreeden foude zijn de meerghedachte relaxMtie van wederEìj» Gevangenen, in maniere ende op conditiën voorfz te laten gefchie- dcH, hebben haer Ho. Mog. infghelijcx fich het voo r-' geroerdegeprojeöeerde Reglement wellatengevalt len, ende 't felve in allefijne deden geampleitcert,en.·! lie dicnvol^ende belooft foo ak haer Ho, Mo, belorcai |
by defen in cónformite vsn dien, alle Engelfehe Ghe- vangenenibo Officieren als gemeene Matroofen, al- hier gedetineeit wordende, loisie laten cn in vryheyc teftcllen, by verwiflelinge tegensgelijckeghetal van Nederlandfthe Officieren en Macroofcn vangelijckè Charge en conditie in de macht van den meer hoogll- gemelden Koningh van Gnct Bf(ifan»»>»» zijnde, of re- gens de betalinghe van de refpediverantfoenen hier voor gefpecificeert ; mits dat by de welgemelde Hee^· ren Extraordinaris Ambaflad eurs en En voyé van den hoogftgemelden Koningh vafa Sweden uytgewcrckt» ende alhier overgebracht worde ghelijcke bondige be^ loften, by deh meer hoochflgemelden Koningh van Grut Brittannien in behoorlij ckc forme gepafleert j vaii dat zijn Majefleyd alle de Nederlandfche Ghevange- nen, foo Officieren, als gemeene Matroofen inziju gewelc zijnde, infgehjcx reipeaivclijckfalrelaxereli ende in vryheyt ftellen, by verwiflelinge, ofte tegen^ betalinghe van de vooriz hier boven geipecificeerde rantfoenen. Gedaen in s' Gravenhage den dtrmbfh^ Mayfiftienhondertjevenenfepifb.
^©accopgebdiljeccect fjpnbe/öetiiicn Ba«:%ocÖ 5ogv be gcmetbc J^enbecfclbec<6ebiputeecbm boo? bi gfjenomcnc mocptc üebanclit/ enbe bowtsS Bcé boo^f3 Concept ban Reglement jöacctoel lacten gljC' ballen/ÖoubenJjc boo?0cacwftcert/oofft gco?bonnecrt/ bat 0et fcibc in 't uct gefclöcben / cnbc be tocleljcmeli bc ^«ccn (Êjctcao^binansi 3tmDaiTabeuc enbe : 3ope boo? ben itgcnt be Hey de ücïiaitbtcDtfotxbc too^i ben / met bccfoeclv bat ftaec €b. totlben «pttocccitcn cnbc s^tec oberbicngljeti mmatis maundti gljd>ir&c bOöbigc bdoftc ^an ben Coningö ban Groot Brittan- nien,tn l)eJjoo?lptì&c fb?me gcpaffccw/ten ccgacöc bnn be j^^ecianbfcDc <6cbangcnen onbec fün gebicbt gee bettneert toecbcnbc. €nbe toiert €)ctract beu beft ïïefolHtfc met infmte ban't boo^fj üïcglcmcnt/ gcfon< ben aen bc l|cei:enI)act:|^o.pog.(<Bt)cbeputcecbett cnbc ©tcnvotcntfactfcn tot Breda, om tc ftwcficn tot ber fcibcc nacfcfiting/enbc topbccss tc biencn fulcjc cnbc baec't Miooibe.
^C^^CCCCnSweedfcliegcbffÌtCCtt/DcllÌIcnfttÌJCCOItieontM tcabtfïtc acn öc i^ccccn Staetfche obccgegebcn if «Jgn^ wfftt oig gelfciic poubotc0 i bacc bp fcggcnbc batfc alwciie mei bc Icetcn ^canfcljc enbe T©eenf(Sc HàmilictjS olw ti^n 't contenu ban bic Volmachten ftabbcu gcconfccccw/ >mct/ cnbc bat fp geene confibecaticn baer in gcbonben Dtó^ wÌSb^SL, be/ batfpobetfulcr gcfcctbjaccn MgcniSaffp?aitcif ioiS met gcmrfbcï^eecen gcittacc6t/ tcncctflen cnoocfitmsOTt» in bic fcflïcboo?tiS te pjoccbercn tottet toctcli tctt ρ?ίη? ήβ^π^ cipalctt. «iEnbc bacr op occafïc genomen cngegcben " iönöc tot ccnigc bifcoucffcn obecbcopltacrtöe biffe- centen / cnbccec|iccjitoepnigf) crtpaphtjijnbe ge; fp?oficn ban Bet point ban Pouieron, atbe epnbdijtrt oochbanbc^fljeuen BonncEfperance ötBönavon- ture, Beöfien bc %ccen Mediateuren, Bauc mcefle caifonnemcnten baci; ïjcencn gcbittgcect/ bat best ningiifli eewbaecbpfcljeen geitttccefrcccttcjyn/ bat men tcnminficnbcque|iicufctooo?bcn litmimepiàM prefeqni bCCbflt irft vijftiende actijtBel bc 3innO feftien honderd twee cn feftich , tocbcc bcdjc injïUCCCn / mci bic intcrpictatic enbe applicatie / gelöcft ijaec i|oog : jlSog. bc felbc Ijabbcit opgenomen i cnbc bat meq beii' feottingö niet ftonbe becgcn bic facthc tc abaiibiinriéi ren / baer men gct onberfoecb ban bicn niet ijabbc toe getmefpjofien aen ben Proteftor ·, tnaet; bc .^ctfciii Bebucn baer op gcfccBt/ bat tttct bc p^ojttic teieg^ Baer i^o.iiaog.gci«cn banbcöciöuftc Altetnativtf^ enbe met itts i^ningfi!$ acc^tatic/ bicfaecïie foe Ipd aIjS anberclDacett afgcbaeti/ cttbcbetmen batt bc<iSngclfc{)e^ijbc niet en foubc abmittcren cciUge^ Banbe cjccepttcbmtbicn^encralcnregel/ bfbatmeti ^er 5übti$ moeftc urgccrcn be reftitutic bmt foù b^ fcB^en / fonbcr ccnigc paealif^ bmonctatrc be}t <©oiiogB gcitomcn / bic ban b^ mcerber impo?tmttie Iwarcn/ en bat ftct gccne ^nno feiHenhoftderd rier et vijfüg geftipulcett boa^i bp bc uptfp^hc baitbc 0-t» mtmìK ifrbiteris/riirt accom^ffeitiótt öób geljg
en O Ö R L O G. Sevm en^ueèrtighfie hoecL φΐ |
-ocr page 73-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ii(S7.iien/enite&attioc»;bp « urmMs ooifeiicfefaaftetoaìS
--öccenbopeect / aia 5öttt>e al te booten afööctiam öp
tcaiifiittic j Dcbbeit etljtcc oocft ottaftc sDeiioinm om ïiie fnctfie lU't ben grotu toat op te fiaelcii / ctiùe öe OU' Oljefonùccctljcpt ban irfrn te rmionflrcren op öe grotti ÌiciV eitìje bctopfcn nu al tot berfcDepöc repfen ae&eliiu ceert; mbc alss bicl^cmntopiiegeaUegeecijeortgDci fontiecctijept ban öi cn occnftc iiameu oni noci) toe&ec te inlïliecci'i op;t boo^f? temperament, ijebjplc öocl) gcc^ ne appacentte biaiS ban cenici) berlicsi/fjeODen öe Staet- fche bat nncOmaclo' met ccnjt gcbecltnecrt / cnbe bct^ fiiaert/ batter geette apparcntie tee toccdt toe en toais/ batfe p?ectfe ter contfartc toaten gelali / enhe bat bien lalltoaiSgiearreftccrttnet boo?gacnbc bcüöcrattetn anebc^jobinticn^taetiSgetopfe bacc obec göeüou- ben ; enbe om bat incecbcr te betrachten/ enbe met een Bacc bolbacrbigftcpbt te betooncn tot accenecatte ban 't toerch tcn pzincipaleiv Uebbert fp (bolgenis affpiacc^ 6e.oocft bess baegjj te boo?cn mette l^ccrcnFranrche iBiniItcrsi gehonbcrt) acn bte J^eeren ter Dant gijejlelt be twce actijcHclen iuer boo?en geancgccct/ enbe gUe^ fegljtbatBaecl^o.Hìog. tipttccjle mcpmnge baer in berbattoajs, gentelbe 3|eeren öebbeit bte aJcem- mmicanÀuai obccgcnoiiicn / enbe baccbenebensi glje^ fcgl)t / bat tiaet Dct abtn|lcment ban bien niet beel en fcBeentecetlccen^ enbe bat ben toJtHen teecDfoube 3pn/ aIIeiiboo2t!Sop te (tellen toat ntentoebetisptifte feggen flabbc/ om foo tegdijcis'tgljcDecletoercfite Bonnen ab)ti(terctt, .fjlöacc t^Dpbe^^ccccnStaetfche bacc op geanttooo?t mct btilinctie/ te bjeten/bat d'Ai- ternative toaiS cen p?elt5mnair / oftoeteercenfonba- menteelartiicfiel/ baec opDit®ractaetbc3trtnofes- tienhondert twee enfeftich moefl gDeregulécrt mbe öetebjefTeect toojben/ enbe batfponbeboctitttoacen ober te gacn tot eentge anbere artictilcn / foo lange alis ùe fbnbamentede ntet geabiuflecrt ert toaii enbe bat^ febaer naet: te b?eebc toaren teg^eliitfttebicffecen/ cnbe op te jlellen alle be confìberatten bie bp gaec Γ jiaog. op be berbere arttculen genomejt toàrenj «δ: oft fcöoon bie i^eeren bat berbere foobamcS oj enbe bebiueerben/gdöcïs of baec ober geenegn anbemiglte en fionbe Qjjcabmitteert feoiben / Bcont al of ijet een obetgegeben faecfie toaji/8et
taet be 5tnnO feftienhondert twce en feftich Ìrt fonda- mentis te blpben infjeccren/ foo iiS ecBtec upt be natu= re cnbe bcranbetitiigöc ban be faecfien ftp be «©ojlogOe boojgeballen / enbe iipt be biipfieri)ebcn cnbe be befec tenbanbeacticiitatbe^nnofcftienhondferc twee en feftich aengetoefen/ batter nootfaccöelöcft eiucidatien enbe amplfatien tn moeflcn balfen enbe jijn baer toc geallcgeert be articuljS ban be Rebellen, Reprefalieri, onminnelyckPlaccaten, ijet bJercft ban beContre- bande,ban't Reglement van Commercie, mbefOO
boojtsSj bacr ober ban bcrfciftcpbebifcourfien gebat Icn cnbe gijeÏötffelfsön ! be toelcltc ban be 5pbe ban bc Mediateurs bacr'|)cencti fcijeencit te termi neren/bat men ban eemgije bcranberittgc öntrem bte Piacctten niet tc Ooopen ïjabbc/ alfoó bte toat^cn gijemaetfitb^ I^arléirient, enbe fottbcc bcc felber tocfwmmittgDe niit ftonben geb^ooclten toü?bert/ ettbe battei boojOaobèr «aed&omenbe / geen ^ailamcnt en tlont getimboceert te üjo?ben/ bat be faecfteitbanbe Commercieettbe Navigatie metten aenftlcbcn ban bieb / fionbentoo?^; ben gOcfcponecrt tot naérber getegetttijept naer bc ge- ' maecfite ©?cebe ; cnbe op 't potnt ban be Reprcfalicn cnbe Rebellen, bat itien ftonbeberbacftt jijnop eeni^ ce cïpebtenten /enbe l)ct lac^e fciieen ban bte nature 'tejijn/ battei met een attijClll bat>generaleamne-' ftieftonbetoojbeningcfcStclttj «Sitbe tiS bic Contra- bifitfefonberbécberbcftattcn foo geepnbicBt/ enbe ftp üc gf)cmelbe i^eercn aengöcnomcti nilettittogfjelycfiim fpoêttefullen tocftjè^tjm om totbcConfercntien te feimen/ cnbe batfp ten bien cintbe ten eerflen foubett ttifaecite gaen nemen ban beplactfc ftp öaer ^o.|iaog. ïorï^ generale bp-eeiihdmflegcbefigttecrt. J', ®éit eeriien.g!»ftp tofliS eenocpicffe acnbc^^ceren elfcöÈ gcfipmen/ ïjaer een p?ctïfcrtlafl mebe ftjen- ΐ bon niet nae tti^ijbcben otf 't poim bdit b« |
fcftepmbeBonneEfperancecnBonavonture, betbat ιίδ/,
in't vyftiendearttculban'tiCractactbc3innofefiien-.......
honderc twee en fsftich, cnbe Öaböen bact OP toat ini |iautic,gebaert/bat men cenici) temperament baer on^ trent mocl)t abmitteren / om een faeclie ban foo groo^ tenimpojtantie baer aen niet te accrocDcren j €nbc baeropgoetgöebonben jijnbc/ benJ|cere/ oocltbcn «©^abe d'Eftrades te begroeten/ ijeftften bc felbc blpben fiiflina'en/ bat mentotccncrpebicnt fteljoo?benaai te nemen tjet bctbltjf ban bic quelite aen bett «©crecïttc ban Amfterdam, fonbct cetiigljebo?bcrep?obocattc ; enbcbattctboo? bc 3©erelbt niet beranttoooibclijtfi foubc5i)n/ ttocl) oocltboo?be<!5calliecrben/ bat foo gcootentoertltaen bie Iticene fojmalìtept foubegDc^ accroclteert blpben ; g^at f)aet i^o. iTSog. acn b« ccnc 3pbc bacr mebc obtinecrben Ijacr oogBmerth on- trent fjctpointd'honneur, bctoplcbcEngelfche felbe foubett moeten afgncn ban Ijct gecnefp felbe altooö gefudittccrt Ijabbcn/ etibe aen be anbere 5pbc niet te b?ccfen cn Ijabben ban Ijcf utile, betople ongettopffelt bcEngelfche ftacc pioccis foubcn bciüefcn j maer be Stactfche cn Ijcbften baer op ttict tocgljcgljcbcn / enbe fdbe geen bc minile Itoope baer toe gDelaten/ maer ter contrarie bcriilaert/ bat l)are ^nUructie toass g&epafi feert boo? alle bc"^?obintialc ^tactfcDc ©crgaberin» gften/ cnbe gearrelleert op get fonbamcnt/ batter geen bifpuptc meer ober bte alternative ftonben ballcn/cnbe bat fp niet alleen gdaft toaren baer in niet toe te gljc^ ben ofte te bcrattbcren / maer fdfiï ootlt otn niet boo^t te gacn tot be craminatie ban be anbere arttculen/ foo iange men in bat fonbamcnt niet berfcedtccrt cn toa^i enbe bat öaer ï^o.iBog* met b?p meerber rccl)t te epf^ fcöen ijabbcn r^iitutieban foo bede fcltepcn al fonber eemge boojgaenbc bcnontiatieban<0o?loci)btolentei lijcfi aen be goebc Singefetenen ban ben ^iaet ontliou.' ben toaren. ^oo bat gemdbe i^ecren/ftenbe ben emfi/ bacr tnebe fp boegent toierben/ ban aen be anbere ψ' be gertóen bonben / om bat bc €ngdfc|jcfciecfecrlpc& niö tod op bat potnt cn toaren gda(l/cnbc bat Set tia^ ren poUbacB toaiï/bat be^cctCourcin foubébc mocp^ ie nemen ban ijaer bacr ban f abbcrteren/ tcn cpnbc fp ijarebcpcfcgCiSnocDmaelbaer tiacrcecl)tcnmorfjten.„„ ^ i 2tüebc3|ectcni!iaini|ier0 5ijn ben vierden Slunijff^S op'tCalicd te fameit gljefiomen.'^e i^cetcn Franfche, -Deenfche cnbc Scaetfche acrt b'CCtle 3pbe ban bc groo= "«ntu tc Gallerie/bacr bcrftficpbe J^aiticriijpn/ nocgtansïïf'i t'faemcn gljeblcben in een ©crtrccft. «©c i^eercn En- ' geifche tn een Jtomer acn bc 3pbc ban be groote icric/ cnbe bc i|eeten Mediateurs in begroottei^i mer / bic cpgcntlptft tot be Cotiferentic g^epicpa' rccrt toasï/cnbc bte nac alle apparenttc bian geen anïtct ■gfjebzuptfi foube^pn. (Ccctopicnbebifputcn oberbc ^ratlgij cnbefc|Tie tuffcijen be i|ccreii Franfche,sweed- fche cnbe Engeifche SOmbalfabcuTiS omtrent be glide^ gcntliept ban een felbigcÉamcr niet cn fcljcen^tc futi icö too?ben ingefcljtcltt / cnbe bat men bcrgalbcn boo? een cipcbient fbube ftlpben geftjupclten be onberfcfiep* ben Sameris cnbc «©allcrien/cn bc ©ccren Mediateurs be tttoeptc foubcn tieraen ban ober enbe toebec tc gaen/ ban ftp b'ccn/ enbe ban ftp b'anberc ban be 5oot®e Partpen. €er bat bc ïgecrcn Engeifche noti) bobcn gi)eftomcrt toaren / tjS ftp bc J^cerct) Franfche, Deen- fche enbe Staetfche <i0cbcputccrbcn goögcbonbenbe ^ccrcn Mediateurs in öacr Hamer te gaen begroeten/ cnbe sin ban befdbctnct bed ftdeeftfl^t cnbe biicn' adptftljept ontfangöcn/ cnbc Beeft b^ Baron Fiemmingh ccn fcct minnclpcfee inlcpbmgöe gljci maetftt ober Bet fubiect ban bic bp-eenftomUc/enbê ^ bact ober ftp o^e rcap;oqudp(& gcantbooo^t cnbe gep?ote|leertban optetBtetod-gemeentBeptcnbclïtti ccrit^t tot ben i^jebc/met battcgfcggin^e banbe mocptc biefe alftccept« ggenoeidt fiabben / cttìic met berfoecft ban tontinuatiC:banbie,godjcbjftcten.3Si«i!i baer nac bcJ^ecrenEneeifcheoociiop Bet Callcclpiii ■arribecrt ?önbe/ Bcftftcn bcï^ccrcnMediateurs^ibc l^amcF baer bc J|ccrcn FranfcheVpeenfche janbé staetfche<®cbcputcerben tefamcn toaren/acn bcj^eo·' WttDecnfchebWb«lttBailbmseifeltiO«etl^ |
-ocr page 74-
tefeibe ban öaw jiitwaeniie^^eecm
■ '' Mediateurs oberljantrcpifet Baöïtertjmet berfoeclj/ìie toijlem iiatpaptcc een j^ivneitoass ban drie artiutei/ tiat fi' öe feöje toiiöm fuppïercn / mttt öat fi> cmjs te ge? itjcfi toiliïcn obergcbcrt ijüat ban Sane p?cteit(ïc b3ai/0e= Ujcftiite JUeeccnl)£l)fjenaengenomenj enbeljcMjeiiaen ίιε Staetfche öotittec ïjaniit een gefrijjift/beCi battenlie drie awijculen : €nöe al boocensi öie te ïicma= nieren/ foo bctfocftten fpte inogjjen toeten/ of in bic twee attiiculen ïtefec sjbtss aen Ijaer obcrgeoeben/allc!S toais betbat toatljaer ^oogö iKogfjeniie omtrent tjet (Ctattaet dcAnnofefthien honderttwecenfeftich ,te feg^jen Ijabijcn ; enbe ofbeï^eccen Staetfche <ö5ciiepui teet&en mtaiiban acceptatie banbe Engeifchejijbe/ öaec op een fSractaet ban Vrede ftonben Pupten: 59aci: opisiijaer gfiefegijt/ batter tweehooftftackentoaren omtrent befe ^egottatte : €ec|l / bc betonde Alterna^ tiveitcn ttoeeïten/ fiet (Cractaet de Anno fefthien tweeenfeftich ,&at bcfe ttoee artjituien alteen beBeIf= ben ftaer i^oogf) iBogenbe la|i op öe Alternative ,cnbc bat men «iet en ttoöffclbe/of menfoube Bet met bc
fche, fouben ööereet 3ön Öaer berbere confüberatten ep Ijet tweede iit>;»/ii/«B»/ ober te gfjeben/alis fpban Baerfijbeootïi footoriben boen,· màerfpDebbertbaer op gefept/battet tegen flyl toaiS een abfolntè beclilarm= ÖÖc baer op te bergen /fonber bolfiomen onbertiice ban Detgcene men berber Rabbeboo? te (lellen/ enbebat ongettoijffilt be i^eeren Engelfche ijaet b?p refoUipter fouben uptten/ iiliS fp foiiben fien / bat Ijaer berber niet ban groote confiberatie foube gebergöt too?ben. €nbc aliSbel^ccrcn Staetfche p^ectfe bleben perfïderen óp bfe weallaWe berftlaringe/ 3i)n be 3|ecrett Franfche aen be%eren Mediateurs baer op toegeballcn/ mbeöeB= ben gefantentlytft met be felbe geftijitneert enbe gcut^ geert / bat be ï^eeren Staetfche beöoojben oitìeftoaàt ttm/ om allés tegeljjcfe open te leggen/ oocfeBei fonberlijcfi met befe ttoee argumenten / ban bat bc En- gelfche öaec ban ongettoöflélt cefolutec foubeit berciai rett; enbe ten anderen» bat men öaec foube benemen befcrupulenbati eenigepointtat/ biefp berft^ttofli een te injïuecett in ijaer i|oogIi iliogenbe ^nflcuctfe / cnbe bic fp toel toiflen / npt be communicatie aen öaec gegeben / bat baer in niet en toacen. '©aec op ban Bp be Staetfche gebelibeccett/ oodibec felbecinftruaie in goebe acljtingegljenomen / mttfgabetö gelet 5t)ttbe bat bte be betonile Alternative toel tepbeboo? een Υοη^ bament ban een i^egotiatie / maer ecijtec niet feecBec ttotïjte bifpnitijf en bepaelbe be maniere ban be onbec? paribdingije/ enbe bat aen be anbecejöbeïjaec ïiaogöetüie ententie enbe toille toais in alle^ opentlflcli cnbe confibcntelijcti te boen pioceberen mette Mifaifters ban be «©eaflieerben / felfiS foo becce / bat be göeöedie lüftruaie mette opgebolgbe iRefolutien mocïjten toer'= ben gljecommuniceect/ Debbenbe S^eccen staetfche goetgebonbenaen be Franfchente bfrWaren/bat fp Gerept toaren ijare remarques, foo fp albereptiS Dabben boen tleHenm margine ban be artgcïielen de Anno fefthien hondert twee en feftich, gaecte gfiebétt ili
Banben/enbe bat fp ban/ Quanfupsf/ wptïjaerfdiben mib? fonber eemgeopentlijche birectieban toegljenbe Staetfche, bïeitujcDtcrt commtmicecen aen be ^eecen Wediateurs, om te flcecöentot öaec tiaecitiötingije / Ettbe om be Engelfche tc befaOufecett ontrent öaec göe^ fcöeptcomb?agc!S. gi>iettboo?fia(i) foo apart aen be i^eecen Franfche gebaen jgnbe / öecft 0et be felbe Iteft/ met wat te veel drift endehaefticheytj ehde fondereenich pr^llabeloverleg, bienbóOjfiacÖ ptlB'
Irtiquelgcii aen be i|cccen Mediateurs te boert ; iêoo bat be Staetfche s;efurp?chneect jijnbe / enbe niet toillenbe itófeibebaecin befabboueren/ genootfaecSt toiecben tefeggöen/ bat bateenoffcetoass/ biefpuptöaeeft^ Sept aen be lieren «©eallteerben öabben toillen boen / wtbebatfpöa^cbecfeBectöielben/ batbieraeteltfoui be toojben mifbjupcftt ; met ejcpjeffepjoteflatie bat fp ecötec bleben infïllecenbpbeconbe becclactngebanbe KtageiTche tot .acceptatie ban be Alternative » fotüei: |
ÖaecaIboorenbo?bectetotaentnlatem g^aecoipbcei ben be ^^eeren Mediateurs een fieece nae be Éamec ban --^--ii be ïjceren Engelfche j cnbe toebet gljcliomensiinbs/ geraecfetenientoattoijtluftigcc iit be btftoucflen / en^ be befonberlüclt eerjl op 't fubject ban öaer Üoog llto^ bjiefaenben Comngijban Engeiandt ban bate ben fes en twintichften JgobemDcc fefthien hondert fes eü leftich; enbe toert bpbie^eecen fon^firmi gö<fu(lii neert/ niet alicene bat be ï|ccren Engelfche op 't (craci taet de Anno fefthien hondert fes en fefticji geenC tiUi
ctbatienofteaiitpliatien beöocfbentcabJ«ittcrch/ bc toöle öaec J|oogö ijKogenbè baer bp öabbejt berftlaett/
dat fy geen ftvaricheyt en fouden maecicen naer de heb ftelflnghe van den Vrede het voorfz TraÖact noch voor het toekomende inviolabel te doen obferveren ^
maecoocftbatbien 25?icf po(lerieu]C ban batesünbe aliSbe Conferencien met ben ï|eeC Hollis tOt Paryt göeöouben/ enbe aljS ben ?5?iefbanBacc ï^ooglKo» genbeban benfefthienden September fefthien hon- dert fesenfeftich, cnbe mebe alsibe USemocte bart ben ï|eecdeRuvigny aen ben <©?aefbans, Aibansj bat ben ïSoningö ban Engeiant met cetöt fu|linccrbe / batbe ingrebtenten ban öct vijfthiende actycM dc Anno fefthien hondert fes en feftich alnodj moeflea Öebben öaer erecutie ; enbe bat jijnbe (^jtóiebattcert f Öebbm be ï|ccren Franfche be Staetfche baer üifoo berregefecunbeert/ batfpbe Engelfdiein'tong^cfi (lelben: metberfilaringöe/ bat men aen'tï|of wan ©iancltcijcltbiefaecltcaltooss öabbeopgenomen/ ge^ lyth bic ban toegen öaec s^oogft nHöogljenbc geucgceci toiecbe j maec bc ï^eeren Mediateuren ett öebben baec opnietbeclrtaert/ maec allceti ban tocgenbe i^eccett Engelfche jjefc^f/ batbieöct göcöccl contcacie becs (lonben/ ertbeóocfi contcacie gelati toaren/ foo bat men baec in (lont diredt in contra pbina.
«Ènbebpbie occaTtebèbifcoiitjta» boo?tiSgöebalï«|t 3önbe op be eiucidatie enbe aitipiiatiebitti bcTabe / b^ · men op't (^cactaet de Anno fefthien hondert twee f^ftich foqbe toiU^ ton /* enbegiebomcn 53nbe bé, faccfiebanbciiarine, battbiconnabuerlijcke Ïlicïiis ten, banbe toiM?ben/fl/«ii/ifiif»i iS/ietKfwöc.ijl.mtó' ' alleenbpbei^eecett iicdiateureiji, maecfdfiS ϊβώΐ^
beleecenf^anf^cÖ^t ipsfuilitteécbe bantom^^éiÌ ^oogöHogcHbe met tegen gefp;o&en: fu(nneip^ bte %etcrt m't gimecael/ bàt bie faecïtenapai-t een reglement van Gom merde ttioften toO^en iu(leect/ et^.bat men. baec obecbefenbingBe liig^ boen aen bert ^onihtìi / foo al0 bp ben =l|ecc ban Ru^
pmicüiietiijcb /. bat aeiïgambe bictt boo?(lel bart be iigis e? ftatua, toaji DngBeöoo?t cnbe tegen beii ftöl ban aJle®cactaten/ datmcneen' ConinghdeWethwUdé fteiienin z.ijnLandt, enbe öcmbc macöt beitemert ban foobane toetten tc maecïiat in ben 5Öbert / ölsi 6p ten i>e(lett ban ftjn 3^ötfi ente a^olcft foube goetbittìieni ^00batbe ^e^cen stactfchcontcembie faecfte hici alleen geen fuppo?t bp be Franfche en öebben gcbiijÜJöi maec upt bic obereen(lemmenbe fentimenten gfténóecö Öebben Öonnm afitcmen / bat bte poinctett niet in foti^ ben te furmorttccen-jön / betoijle aen ftaecc baer ώβϋ geallegéecbetdjenen/ immerjitoteeriigefehtirtie' ban interim Dfté ban p?obi|ïe niet eit toiecbe
ceect. '©étoöletie igeecen Mediateurs bectroi_________
een / omittc te gaert fpjeetiicn mette igeecen Etjgcifcjjé bonben bc^taetfiöe goetaenbeJ^cecen fcanftfietó laten lefen i^cce geconcipicecbe remarquei^op 't tact dcAnnofefthien honderttweeen fefticKj op öet fentimeot ban bte l|eecen oocit meed aOefintiSl bifcr^eecben ban Öet gcene in öaec J^oogö lEogpttbé Inftruftieenbenacbec ïtefoluttebanbeneifdeti becbattoag/ foo bat men ootì^baec iitniet beÈl)ì4}is pojtenfcöcente öoopen. (©pbctoctdetooe^bàj bart Öetttoeriïe actQtì&ci/ bicnoQj gantf^ttiet cpiü^ entoacen/ fudöteecbcnfp/ itótbe tooojbeni-t/ii'^a·
fradtermr» Dpntìtuadigintist^a JtotftabfUCb/
ρφ(ϊη en toàecat / pbc bat fp gfiam ëit < teaecom bi (wc iit>tie licptctu
en OORLOG. Se^ven en veenigiit ioeck, |
-ocr page 75-
S A Κ E Ν van S t A E Τ
<©p ue feftc, fevende snöe achfte flctijriiidctt «/»
, liius Ö Pnfugis . ìmt irte p?ccnuoctt laan tocgcn ïjncr
3|o.Jiaog.lJOO?O0c1tclt/lïOO?fi»bal ÖC Vluchtelin- ge 01» faiieu ban bc Religie concancciitDe/ecn inbcmtc toast ban öc Predikanten ban öct 3lanbt / mbc om öte ftoacHDcpt ic öcmoct tc sacn / ïiat men mo£l)t fitn / of mertacfjtccöc drie actijtelen / foowircoatìiebanìic l)00?f5 Predikanten alsi ban öe OfFidereo, mU0e falli- (atee claufnte honïic boen infïucce/maec öatmen ren€nöclfc niet tonbc beugen ö?tc oeijclc artijftelen iipt telttljten. <0p'ttwintigfte, iiaecöefp?oficn tooit ban fcljepcn bic ccnen couz.e Douticn/batfjet onnoobtili tooispctisbacubanboojteflellen batmenöenfm ban batactiiM/aitnittltonbeelubecen/mette fcoöen bat men eenm anbcren courjS ijtelt ; €rtbc op Oet feven en twintichftebacL'oöcfpJOolientooiïit ban't beftoeccen bei: (Cractaten boo? beit Capiteln Generaci ende -Stadt houder,batDcton0ei)oo?t cnbe onlijbclijcfi toaii een Coning te bei-gen/bàt fijne (©nbecbanen fpiii i€rac= tatenfouben moeten gacanbetcn enbebeftcatOtigen. €nbe afö baec op gefept toiecbe ban ïjet actijfteï U!«t tc Ucöten/fepben w/ toaeï om men fjet Annofeftienhon- dcrt twee en feftigljaïiie boen trifiucrcn cnbe baec op öc i^eccen Mediatuers toebcc fijnbe ingehomen / toaö menbecballen tot bc bifcoiicffcn cnbebcbattcn fticc boocenoDcbcbutccrt; enbetiS baec op btecectic bec-- gabecinggc gefcOepben / fonbec bat be i^eeccn Media- teurs aeti bedpcanfcDe optDebtiengöeb?acfI)t/ offp pet Dabben boo? te (lellen : of bat fp pet foubeit op(lel= ïen/ niet mcccaliS ofcctuflrtìftcn j&?anciunjfft cnbe «Jngelanbtniette bcmeflecenentoasi: alleen fepben öcïleecen Franfchecenss cnpaflantbpoctafte/ ban öcttocegcbjcflreecbeacttculcnban&acc 3|ooglj iBo- 0enbeop't(ïucfibanbc Alternative, batbc ing^ebtï enten banbienconttncecbcn öetgccn fpte fegggeit ftabbcn. ®e]^eeccnstaetfchebaccopt'DupjS glje- Bomen 5ijnbc / cnbe met aenbatijt obec be booifcojci bcBe/egeningije gftebeliliccecctjiinbe/ tssbpbefelbc göemecnt/ bac booieetd bat oelcpt aenbc l^eecen Jiedijiteurenmetentoaii ban bie (anbeuc cnbe op^^ möticBept/ aljsmenbanèaecnciitrale «iiflïcienbc- ilOo;bc tc bectoacfjten : batfe namenöycfi in ben aens bangD ban Dacc p?opo(ïtic genociDfaem öabbcn gïje- pjcfupponeect/ in bien 3P J^ceccn ^tactfc&c/ niet anbetiei op 0et (Ccactaet de Anno feftien honderttwee en feftich tc feggcn ijabben / atS öct contcnu ban bic ttocc acticulcn ban bc iiiternative, bat men ban in't feoitcbanöettoercftfjonbcafjtjn/ cnbcbat be ïgcc- rcn Engejfche tjaec ban cefolupt foubcn becclacca en-- öcbatfp op bat p?cfuppo(l banbcï^ecccn Franfchc öcfecunbccct/ be^tactfcfjcfoobcccc üeböcnbc gBc^ lifporteect/ batfp Jjaccbecbecc remarquesaen bic laetflc fouben tecUanbenflellcn/' alsi nu gïjefept t.ö / Ρ Det bccbfcc ban alle fjacc bifcoucffcn niet alleen cn labbengcbicigeectgenccalijtïi tcgcnsSallebe tntercp cnbanöaec ïjoogö .ïBogcnbc/ macc cpnbelticftbtc iffonfcccntic afgcbjoocften / mctccnbcrWactngcbat bcEngelfche tot bie Alternative felfjï Itict gOelaft «t toaccn. Ten anderen, bat bC ï^eecctt Franfchen met bien pnliliiclfcrt boojflel ban bc communitatte ban bc becberc Remarques ban ijaec i^oogi) HSoi gBcnbcljacc foobccce ijabben gljecpacgcect/ batfp feiec ban pact Dabben belooft acnbc 3|ceccrt Medii- teurs, cnbe baecmebc aenbc %ecert ^aetfcöcbci nomen/ bcfiicmom bebecbeceactitiilcntcn beften bfendtemcfnageccn/ cnbe pjincipalucft batf^ fjaec ontccnt fo bcclc cffenticelc pointen foo gualijcli öabbcti gifcnmbcect j cnbc ijcbbcn bacc op gecefolbccct tegert benbolgcnben bacljbcbifitetegcbcnaenbc ^ceccn Franfchen, ommcttoatnab^ntli/ nocDtaitiiittmo' bc(lctecmcn/ batongdycli banbcecnenbc anbcc boo? tc Hellen/ met bccfocrtt banmeccbec bcctcou^ toclijffiöcpt enbc bafKcljcpt in bc toeftomenbc Confc? miticn. iDaccopbciS bolgcnbcnbaccliii/ bptnbifs
pofiticbanbcn ^cctd'Eftrades, bifitc gcgebcnsüni be acn bctt i^ccc Courtin alleen/ iitaenbcn fclben bcctoont toatinbic Cmtfcccnticbanbos boorigljc baccïjiS/ gcobfecbcecttoais/ cnbefpccialijtffcioiligc'- bat bc faccbcn in bic ^effie foo confufcjj}^
naffntto
SfneBtt
Atutft
OtICCkf
ΚΒΛίβί
tm^m
yranfe
«mftafl»
bevr^.
eijDfìi «mife» (cntfc met
«wiin. |
toaccn gcmaniccct/ bat men niet een point Oibcntc? lijcft liabbcftonnen afbocnj met öcgcecte cnbc bet; foctft batmen aen Dacc/ ( ^^tactfcDe «©ebcputcecbcn ) toilbe toelaten Ijaec faerticn upt Daec epgen Ijoofbcte maniecen cnbc tc bebattecen / met o?b?e cnbe biflinci tic/ cnbcbat fpbcfelbe ban met baec Credit ende diredtie, enbcgocbc caifonnemcntentoilbcnfcconbee een. (gnbctsibaec bencbcnbcctoont bat ljaecJ|oogö .JiRogDenbeintentie niet en toaei/ batmeriobcc eenii gDe anbcce actijculcn fonbc in bcbat tceben / foo lange be Engelfche op bC Alternative 0aeC llict bOlllOmenti lijch cnbc tot genócgljen bccftlaect en gabbcn s €nbc betoylectljtccbicconfibcntc fommunicatie banijacc ïloogD iiaogenbc Remarques Op bc bojbccc actijculcn de Annofefthien hondert twee en feftich acn iiacc toasf aengebobcn / enbc bupten obeclcclj of communi^ (atte fooplotfcljjcRgcbcbitecct/ cnbc bic faecfeebec^ Salbcn niet «necc in 5ijn geöcel cn toaö / bat fp / i^ee^ een e§tactftl)e öccept toacen/ bc fdbe bp gcfcfeiftc am Öacc tee Danbcji te ticllen / nocijtansi met bcfe cefecbe cnbc op Itlacc tooojt/ battec gecnc Coppen ban foubcn toecbcn afgcftlj?ebcn / of tiptgfidebcct aen bc l|eccctt €ngelfrDc; ten toace bcfelbcalbooccn öabbcnbcci lilacct/ batfebiiptcnbcdrieacticulcnbacgsi tc bocett gc-ejctcabeeet/ niet anbecjei ftabbcn boo? tc|ielleni of foofppcbtmotljtenijcfabcjt/ öatfcooch tcgdijtb bat ingcfclj^iftcfoiibenobeclcggcnj omccniö aentocbec- jjjbcn te toeten toace'ttoeccftftonbeteemtneecn. €tt baec op bccbce ccntgc p?otc(taticn tu|Tcl)en bepben gc^ ballen 3ijnbc ban gocbebcctcoubiclijtfj|)ept enbcfin^ cccitept/ is ben ï^ece Courtin tocbcc tnfccicwfetcci men gebaücn op ben betoulicn b?ief ban öacc i^oi. Ifêog. acn bcniöoningö ban ben fes en twiotichften ^Obcmbcc feftien hondert fes enfeftigh, cnbcticcfc
conbt upt becftlaect metten fclben tcain enbc op ben fdbcn boet als bcjs boocigcn bacgiS in be <ionfeccntic/ gelijch Ijp becjlont bat acnbe €ngclfe bc cene sijbe aBs folupt toacen geöoubcn tot bc acceptatie cnbe p?c(latfe ban bc alternative, bat oocB foofiacc |Kog. abfuts lupt toaccn gcöouben totbep^cffatic ban't(€cattac£
de Anno feftien hondert twee en feiHch inaile (tjne
bo?bccc acttcuïen cnbc Beeft ficB foo bed bccbcc baec op geepacgecct / bat bat niet alleen toaiS bc inncelötfie intentie banbcïtoningö cnbe ban'tiof/ bantoacc fp nocB foo onlangBsi fgne o?b?e!S paefondytii ontfa»^ gBcn gabbe / macc bat ooclt ingBebaUc Van becbcce irf nieutocfujïcnuccttbcp?ctertften ban Bacc ï^oogBr IPogBcnbc boo?te (idlcn/ men albaccnict foiibu bccftacn tcftjn gBdioubcnomBacce (Ccattatcn acti tc btnben / of Bacc i^oogB Ifêogcnbc tc lleccöcn in bia pointcn/bc toelcBe ntct gemeens cn Babbcn tttet Bet fdi bc (Ccactact/gdijft bc mccHc ofbecfcBcpbcntoaccban be gene biemcn nu bp ciucidatie Babbe boen opflcllcn. €nbc aljs bacc op occafie gcrtomcn t0 ban Bem tc bcc? tonen/bat ben ïlioning fdfjs in fijne b?tebcn altöt Babs bc bcgcect een (€eactaet be mariae, cnbe bat bic actfs CHlcnban bicnatucctoaeccn/ batfe met Bet opftdloi ban foo een Ccactactnootfaccftdpiiibacc inmocfleti infïuccen/cnbe bat Bacc iföog.nietfionbcgcims putceet too?bdi bat be Engeifc bacc op ongclajl ijuacs men/foo Beeft gcmdbe ï^ecc al tocbccom/alsi gtficceit/ baa op gefept bat bic (€caciatcn/mct bat ban Anno feftienhonderttwee en fcifigh, cnbcbcn tcgctttoOOjbti gen ©?ebc/niet gémeeniS cn Babben. 5^atmmbolgcn.<» bc memorie ban ben 3|ccc Ruvignyacttben <iB?abe ban s. Aibans, bcfcnbtg baec op mocll boen na €ngci lant. t©c Staetfche flocgcn bacc op boo?/bctoplBct on^ bccmpbelpcli toasiofbe fatten foubcn malfembei: tocbcc cBottiHcccrt/ttibicnbcc gcm Reglement met ali Icit ficcaemt en toterbcn/ of men ntct foubc bonnen tipt btitbcttcdugeFjcpedienten totcen innrim of banPfiw- y?» j ali Bp cccmpcl/bf acticulcn bic mocïitctt applica- bd gcmaccRt Söo?bcn in't (i^cattact ban entrecours de An. veertienhonderd vijf en tnegentig,Of be flCtiCUlCrt ban 8ct fccactaet ban ben feven en twintigften 3ip?tl feftienhonderttweeehieftigmctVrankrijIcgcmacRt/ bc todcfic men bp pjobific tocbccjijtiï mocBtcn bofeen en ontccnt bc onminndijiic paccatcn ccnige fufpenjïe ban crccirtif booj een tijt batmen bp trartait «fm m^
Pd; |
-ocr page 76-
cn OORLOG. Senjencnveertighflehoeck 45
foiiKijMliKn. «Ênüeijeeftïim^eccCourtiniiactop ngimttUJOOit/ iiatiiecianiiiiatie bantùpiobifiondc ortitulcti ban fi» {jrootctt traili toatcn / aljs cen (Ccac- wit tm p?mripactcn; iratïie EngeJiche foo toepràtD (buligtt gcbat fijn op Bctecnaijïop'tanliecj batljp icOtiE göenegen toa^ te tetucccn ojfec pet ban öie na&= tuere tot liacc J^o.3|I3oö.fattiSfactie ίιοηϊκ gcöactt Jiki?= ïmu^cScaetfcheDeblim met obcricbmttge ban öc ljoo?f5 remarqucö/ oodfun acOttnge oDetiomcn i)et gécnc op {jet tiende arttcul/caetijenbe liet contrafaiuc banìieviagge,&pijaeci§a. Jiaofl. tefolutic ban öen elfden jEepbecbatbjaiS/ enöe tjaböen goctgebonben ine confiiientie te plegen metten ï|ect: Comdnban i^emte iommuraceereii öeconfïïieraoenïaeljaec iKog. bacc op tja&ìien/cnìie onöec anöeren meöe gea^ iegeert/ bat aW fjetfrijoon möifputabel toare/ öat ben ConingDban EngelantaWbüipt meeflec toaiS in bic geaüigeecbe 25?ittanmfcDc ^ec/ bat {)p in allen ge^ balie geen bctbec recfttban Souvcrainircytalbaecen foube Bonnen ejcewecen/ aljSbatijpte ïaitbeljceft/ albe battette Eanbenotoir iö/ batöpfelfss binnen Londen enbe Op fijn iSiOon (ïtteube/nopt getopgert ïjeeft met fijn tjoet te cefaluecen be 9(lmbaffabuet'Si banl)accïjo.miioö. enbe mettoat fcfjijn bat ftonbe too?bé gebifputeert in Zee bp fpn minbere (©ffictecett. maec be l^eec Cou rtin ijeeft baec op gljeantbJoo?t/bat bic materie öelicaetbjace/enbe bat Ijp niet bequaem toaiö bat point te beciberen/maer bat öet notoir toass / bat ben tert ban'tboo?f5 tienden articul bireet tacfj tegen f)aerÌ^o.,iEog./enbe foo men fijn abbijsf toilbe abmitteren/ batfjetabfolitpt ongcraben toaisaen bie feoojbete raecften/ foo menfiet gOeDccle toercfiniet hjflbe afi)?eethen ; toantbatöpmet berfeec&ertiepbt bJifle/ batbeï|eeren<!ingelfcficcenigOe abbifen {)ab== ben/baer bp 3P gDetoaerfcftontot toierbcn bat bat point Bp (jaer ï|ooglj iKogenbe foube toerben booigDe- (lelt / enbe bat fp ^ea-en Mediateuren al boo? af ber? hlftertDabben/ öatinfulcften gcbalöittoetcft befpe^ raet toasi / en bat 0aer tot göeen onber&anbelingöe ftuben inlaten. TDaeropbanbe ^taetfclje bat point öuptenbeboo?f5 Remarques gelaten Deböeit; maer hottijen goetopben tert ban't vierde articul ban t®tattaet met ©?ancftrijchdc Annofefthienhon- dert twee en feftich, baer bp be guarantie MOOft toiert banh)eber5ijbtjCfrechten, immunitcyten, endevry- heden, btctt ^er te fonbcren ; alftoetoelinbatgïjei fieeleSTrattaetbanbe Viaggeniet gefpwocöen toiert t of ftp niet berftom / bat in caiS ban een nieutoe rupture tllflcOen Vranckrfjckende EngelandtOberÖetftrijc- kenvande viagge, bat point foubetttoeten bjoiben berfiaen te jin begjepen onber be boojnoembe rechten cnde vryheden, be toelcfie ijaer ï|oogi) naogöenbe fOHben moeten garanberen ί gelijtfi 5P/ ^etren ^taet^ fcije abfolupt ban paerjijbeberflonbcn enbe berftlaeri ben/ bat fp baer toe fonbcngeöoubensijn/ enbegfjei Djcte berftlaringe ootfi baer op ban bie 50be bertoacD'= teh; macrijp öeéft gljefeptbat bateenfwarevraeghe enbe queflietoa$/ batftp opD^ maeclten ban bat ffirattaetntetentoatf getoeef(/ etüiebpgebolgDeniet getnflrueert op be tonflberatien bie baer ontrent mocö? tengOemobeert oftegljebaHertwn/ enbe batftpoocft nietbeboegljtentoajseenici) cfclariffement.baerobec tegeben.
Cnbeombatinbe Conferentiebanben boojigiien bacft geremarqueerttoasi/ batbe 3^eetettMediatcur* be^eeren ^^ranfcfjegantjsraetftabben gftefommeert obereeniglje pointentufTcgen gaerenbeEngelancop papter te brengen / enbe bat ben ì^m· d'Eftrades, aen
Baer ( ïjeere iraetfche ) bienbacöuaïiie gecommnnii cèert/ öatbeJ^eerén Engeifcheopiiaet aencomfttot Jffreda, eenöaer Ijabbcnberftlaert/geen ®ract«et met VranckrijcfctefuUcrttemnen (ïupten/ tentoaer iRKrtoietbegftereiitueert/ be<!Eptonbenttt America betoeltiie gftebuerenhe ben (®o?lot&be Francoyfcn baragaergftenomen ftabben; enbe bat bat foo toiecbe bi>o?0epelt aïiSof ïjetmaec een repetitie toaji ban too?i88ecomnuinttìatje/ bienotStansbe ^gtaetfcöe Λίφ ^iettfcfiii^ USiitìlÌersÌ nopttetooim wt^ugöw |
Babben. ^wf gïjeijojbcdit bntljettgbt toass/bii 166? arceren naerber te fommercnopbc reititutie ban be —« ofplanben ban s.Euiiacheenbe Tabago,cnbji; Dct gtieene be ipranfcDen meer ba» be Engeifche niotJjtot Ucbben genomen / bcjt ^tactber©crcaugbe ^Sebcr^ lanben tompeterenbe: «©ao; ober ban oochmet ben i^jeer Courtin in ferieufe termen gljefpïoocfienjönbe/ beeft ben fdbenberölactt/ bat fp noclj geen antbjoojt 0t jjabben ban öet i^of op boorigDe pjupofitic aen iiaer tenbienepnbegljebaen/ maer bat fp bie binnen ttoee bagen te gemoet fagen / enbe bat fjp boo? fijn partiai^ liertoel burfbe berfeeclteren/ batbenConinglj bte injuflitieniet foube boen ban Daer ï^oogfj jtSogijenbe baer ban 't ontfetten ; enbe baer mebe bic Conferentie geepnbicijt 3önbc/ ijcüben be ^taetfclje bp Coppe aen gemeiben igeer gelaten/ eerfl be drie artitulen ban toegen be igeercn Engeliche bcS baecfiiS te booren ont^ fangtjen ; Ten anderen, cettcompleet Conceptban negen articulen btDelfenbe benieutae artiailen/ be toetcgebolgOenjsÌijaer igoogD H^gljenbeintlrurtiein Öet nieiito te maetfeen («ractaet fouben toerben gljein:^ fereerti (€en derden, alle be remarquesopbc artts tulen felbe ban fjet iCractaetbe 3tnito ieftien hondert 1 twee en feftich, rcfultcrenbe upt Oaer ï^oog HSogenbe refolutiebanben elfden H^epfefthien hondert feven en feftich, cöbe epnbdijife no£h een tweede ortenfie/ beöelfenbecenfalbatoire claufuTcoubeies, fe ven enbe achfte articulen / raechenbebe Rebellen enbe Voor- vluchtige, om acftter oen bie drie articulen t' infereren in cas be ïgeeren Engeifche motbteii blpben biffïcultei renombc bco?fclj?ebe drie acticnlcn gljeDecl upt tc licDten. «Snbeisinocljtenfelbcnbacge tommumcattc ban alle öet boo?iglje gtjepaffeerbe gljegcben/ aenbe JgceratDecnfche^lenipotentiarifcn/ ncbensï Cwpe ban alle beboo?nocmbe articulen.
igeer Courtin quam ben feftengjunjj fegggett / niet te tonben mercfeen / bat aen be l^eeren Engeifche Officieren en Predikanten petsanberss fOltìJen toiOen tM(iaen/alsi een generale amneftie booj&ct gfjepafi feerbe / fonber eentge applicatie ban 't tocbomenbe/npt: b^ebatmen baer mebeggebuerige cabaien foube toillen foberentn ben {jaren /totnabeelbanbe ruft banEiigelant eiUie bat öaa: intentie foiibe toefen d' am- neftie foo banicD te ertenteren / bat be gene bie bp gaer ober cojrefponbentien getonbemaeertmoclitesyn/fba toel fouben moeten Bctdelt toojbenais begeerte bie men
ban toegen öaer ï^o. toilbe boen pjptegecen /bie 'cljuIbigD toaren ban ' t bjagen ban effcctibe wapenen tegeitjj ijaren ^uberain. Staetfche Rebben baer op geanttooo?t bat bie Officieren ban ober beele blaren in ben bienfl ban 0aer ï|o. jiaeg. gljetaeejl jiitóie / maer tmpetìjcÈenbe opentlijcft toaren faliibèit-continueren nbienbicnil/enbeoberfultrnteten tonbenin gelijci Cenisige|lelttoo?ben met bie geene/bie öareji <eebt enbe plit^t bergetenbe / ftaer öabben geengageert fon^ ber eenige nootfaec^elgcbljcpt tot een berrabelycf» Cerrefpondentic tegen Ijaet epgen ©aberlanbt / enbe batgaerlgo.|ISoQ.in jper Ï^ergaberinge Ijaer geen p?ibatibebifp0(itteaenenmati(tben ban faechenbte be^^bintienenbe^teben in fjke P?ibilcgien enb« 35cc0tec tn 't bpfonber raecfiten j bo?genbe baer bp/bat Öetniet nootfaeiftdijcii en toa^/fp ootb geen ia(i en liabben / om ober foo een artgdtei ban amneftie te con^ jcnieren .jKoet begeer Courtin bleef onberfetbp #n Uftenu enbe opinie / ban bat Daer l^o. ijtSog. met geen rebentonbcnpQulferetttjetupüic&tenban be betoulie drieatojcbeieno^ een ftivacoiro daufule in plaetfe banbien/tenbeljoebenban&aere Officieren enbe Pre- diqanten, of fp fouben op sclÖtSe maniere be Uerflei? lingBe moeten toeflaen ban öare jöbe bp een amneftie, eliegerenbe baer toe beggmerale pjactiQueban alb (ïractatcn naer booajaenbe (©ojlogfiengljcmaetiu;/ enbe berfdiepbe notoire aibebel^etùie etempeleninb»
ainno Icfthien hondert twee en feftich , ÌUfliÌKtt Vranckrijck enbe £paqgien in be Pyreneen toaren0^ oeretgt; ;$oobatbe ^taetfφettiet tegenftambeaui» ot>po(itien ^em^ l^eerotben bie (enttmeiitm ntetjmtotfoi afw , |
.03
-ocr page 77-
46
^cec <i5?acfl)att DonatoajS öen ricgh<lnden luni ooth tot Breda (jehoitmtcttliei ùelteecCoyet
teaiiclitoerìicrtìiE/ crt&e fto?t)S toa iiae jlecbmlic/ toiect liODitaen lip JJe 2fim0afTaiie eiilie naeUiatte geaiiliingeert.
^otod be Deenfche cnbc Swcetfcbe,
WnecDömïatfcraet Uojïiettenj ©eCttodfcöe fep^ üim öat alle öc ntcuVoe ai-ttctilen tot ampiiatie cnirc ïae remarquestot elucidatieUail toigeUDaer 3^0. HSO. 5üDeboo?öe(lelt/ fooiiamtljtoacen/ bat fpïtaa: ober nootfaecMijcli nioeflen fcl)?ijben nnet Engciant, eitbe battec cemotje onbecMjaceitbebjeicfteiuettnDijebJil' toöten fionöen toojiien ; cnbeöatten tefiJccteban
Dennemarcken be ì^meitiingdfcDcbefaOTenaeni fagBen bepenbent inct öe Negotiatie bflit Ijaec ï^ooofi 3®ogl)ctibc / enbe baec in onnobttf) bjajS teatiiepbcn foo loittjlje men ban be anbccc 5ijbe niet naecbec toasSj jEaecbatfp ebentoelnocljbien namibbacft biaccen gemeeutbei^eecen Cnoelfcijebaerobecte begjoeten enbe foo bcelinBaectoaiSte bifponewntot eentglje önttooo?be aen bepben bp gl)efcB?tfte, Φε ^StaetfcIje Öebben goetgebonben aengaenbe be faetfte ban Dene- marck, tefeggett/ batbe %eten oïngelfcöebe fel= be niet en besijeecben aentefïcnalsiecn acceffaire, inaeualsi eejifaecbeten p?{nctpaelen / bieljaec Igo. HSogcnbe in acDtinge fouben nemen / aliS fiàcc epgen cnbe bat men nopt met öaer foube lïiipteit / allacguii cfceecben fp alle be boo?fcl)?cbe ampliatien enbe elu= cibatien/ ten toacc Denne^iarck οοίδ bolbaen toace / enbe fjabben booztss gIJecφlbeett Dacc tecwnmccen met jebigöept / enbe fonbec o?oot emp?effement / ge^ iijcft ooc6 gebaett isi / ommc gljcen otcajïe te gljeben / öat fp moöjten mceneit bat men ban be jijbe ban ïjaec ^oog9 iBogDcnbe tefeec DeltommecttoaiS/ of bat men't Oelïiipt banbe ï^eecen «Êngdfcfje met öaec ttal· niffement te feec mocgt appjeDenbecen. Cnbe be toijlebe ï§eewnMediateurenbecfcijepbe nientoein- fiantienïjabbengljebaen/ omaenbc 3|eeceti€ttgel= fcBe tommobttept te geben tot Ret tcanfpo?t ban ijare bepffcTiejS/ Bebbenbe éStaetfcge uptöaec felben boojgiflagen/ bamtenijace Kìtfen foube mogen ia^ tett ftomenopbe ^tcantban Scheveüngen, enbe iiat men ïjaec ban befe ^taettot baec toe foube boo?- ftenban Poft-peerdentofisnanbtsioföaec epgijen ïtoflen/ foo fpijet fouben goetbinben/ enbe baec ne? benjsaengebiefert/ batfeboo?bientoecfj pjomtec en- te feecfiecbectcanfpojt fouben binben / alsibpeenige iJiefpuptbe Zeegaten ban Zeelantöabbengijefocftt «nbe boo?ge(ïagen/ baec ban ben ^eece Fiemming Scbbenbe aengOenomen te boen rappo?t / iiS be bifitie oocftbaecmebe afgebiootïfcn.
i©cn twintichften ^junp iicbben be leecen 250?= gemeellccenenbe ifiaebt bec ^Stabt Hamborch,eec(i senb?inbeli|cfteen beleefbe siMffibeban Ccebentte/ ten beDoebe ban be ï^eecen Cafparus Wederman ; au iie Leo van Aitzema banbatoben vierden iBepfef- thien hondert fevcn en feftich aej» be i^eecett ^taetfc
©lenipotentiactfen boen obccljantcepcRen/ enbebe nemelbe =|eecen ^ebeputeecben Ijebben becbolgenjS ' δεη dcrthienden ^unp aen be felbe btjïtte gftegeben/ Énbe in't b?eebe gljebebuteect be omllanbitöeben ban feecöece ceitcontce gftebuecenbe ben <i3o?loiFi omtrent 8aec ^tabtop be Eive boojgeballen/tufTcijert Capi:» tepn Bredenrode enbe anbece ïiaec ^oogfj lifòogenbe fcOepeii/ erteenigeEngelfchefcijepen/ betoelcfieak haecgenojtien/ gï)eb?ant/ enbê bat fp baec obecbWi 0enben Coninglj ban Engciant gcbuecici) geinquiei teect enbe geb?epciit toiecben ; bei^oechenbe ijaec JI^3genbe inteccelTie enbe goebe bicectie om bic οηίίΐί fleti met be ©?cebèn (<Eractatcnteboenuptbenhjeti& ïeggen / enbe bat tot Weit epnbe be boo?noembe ^bt foHbemogDcntoerbcftbcgicepentn een generale ami neftie, enbelÏ00?tiStnbe (CraftàtAt iiòminatimgijC!· compjel^ibeect.' '^t ïjeecen ^taetfrije Debbenbe filbe on^angcn aen eribe binnen be aubientie Comet/ enbeDeböen itaenbe met 0aer ober be beo?fjbiffèrin=! t'èntóat gfjebifwitt-eecty enöe ïirtectot antbjiio?t ö:ei dPt/ bat befe negotiatie gDeb^ebehbitetbe met em |
onbectingB concert ban be ï^eecen HSinifïersi ban 1» x(i tf 7 •iSeaUieemn/ batfpïiaecoocb baec aen moeflen ab^ ■ . bjeffercn/ enbebefonbeclijcli Baere faecben toatten befleninfcfjitbenenbe attommoberenmetöe ï^eeten ^lenipotentiarifen ban Dennemarcken, be bjdc&e ter faecfie ban eenige onlangsi boo?geballen fjptelijcRi Deben op be <i5?enfen ban Hoifte^n, enbe ban bie ^tabt niet ten betten tot Iiaec intentie genegen biae^ ren; enbe ten anberenbatgan; ^oogg ^ogfienbe aenbe ï^eeren tjaer ^ebeputeerbengeen tnftructie göegebenijabben ober eenige amneftienotö generad nocü partitulier / enbe bat ootlt een Wfferent ban bie natuere alssbptjaectoasi boo?ge(ielt mette ideerei» .#ini(ler^ban EngeiaRtaffonberipth fcOeen gl^e^ mejïeert te moeten b)o?ben / baer toe be i|eeren Me- diateurs Ijaere goebe ©fficien fouben bonnen interpos neren; enbe aengaenbe be inciufie, batbie moefl berfocgtenbe gfjeobtineect hJO?benbanï)aec i^oogfl ,f©ogDenbe enbe bat Ijaec <©ebeputeecben fïcB baec ontrent niet anbersi bonben geb?agDen/ alssnaebeit tert ban be refoltttien bie {jaer baer op fouben toebo^ men/ jijnbeetOter aengenomen 0aer 3^oogD <]enbe communicatie enbe reecbenf^ap te geben ban 'tgebaene berfoecb.
(©nbertulTenbJajimeii ongebulbicD batbe€ngeli fcbe alfoo traineerben/ 5tìnbe ben drie en twintichften 3unijb?iebjeecfien/batmen Baer gabbe boo?ge|Mt bearticulenbanbe Alternative, veertien bagen bat' e toaren gebient gDetoeefl: ban Baer 3|o. Jlog. confi^ jeratien op Bet (Cractaet ban bendare twee en feftig bat baer op niet toaiS geanttooo?t: foo bat nu iit fetìienàachcien bagen niet en bJass gebo?bert» <!inbe beï§eerenEngeifche gaben genoecB te bennen/jae Madama Hollis in conberfatte bifcoureerbe alfoo / bat bpalbien men Bier niet biilbe blpbenbp be ftmple Alternative,eribebp't (Crartaet ban't^laec twea en feftigh. giteiti /bp albien be©loot ban befet» i^taet eenige b?ababe Quamteboenopbe<engelfcBe (iuji/batbattbeijanbel niet foube ballen/enbe be ambaflTabueciSfoubenbectrecben.
5&itbup?be alfoo tot bendertigfte, Romenbe biSJS'""* tijbingBban'tfuccesi tot Chattamialiei toanneer be ifc»»^ l|eeren^taetfcöebpbe)§eec Fiemmingh emfielöcb "{•"o» blaecBben/en bertoonben niet te bonnen begjijpen/KVrareeii Boe ban be 3Pbe ban be 3^eecen Engeifche |ftini|ler s! ötc φπ- boo?gegebenhJiert/ al0of men Baer eenicft nabece^f'*®* anttooojtfcBulbicBtoare op bic dne artijheleninbe bebJufleeerjlepublöcfteConferentie ban Baerenttoes gen obcrBantrepcht/bctoijle niet alleen 5ebctt aen Baer toaren gBecommuniceert alle be bo?bere actijcu* len ban ampiiatie enbe eiucidatie be toelrtie Baer ilàogenbe op't geBele (Cractaet de Anno leftien hon- dert twee en feftich Babbenboo? te (lellen/ baerme;· be in effect enbe allen bcele ^[Beanttooo^ toais op allejet toat in Baer boojfs drie artijculen berbat toass ; maec batfe in allen gebal niet een b)oo?t en Babben gOeant^ b)oo?t op be Concepten ban be jijbe ban Vranckrijck enbe Dennemarcken opggeflelt/ baecacnfOO bJCli rtioflen bolboen / ali aen Baer ^oogB HSogenbc / be bjijle bie gefamentlijcbc interenen infeparabel tea^ ren; enbe bonben goetbaerbp tcboegBen/ bat tod be gemoeberen ban Baer ï^oogB iKogenbe gïteenfïntii toaren opgefet boo? be gBenabige fucceffen bie be goe* be <i5obt aen Bare tbapenen enbe ©loote becleent Babbe/ enbe bat fp/ i$taetfcBe'©Bebcputcerbcn al^ ηοφ berept bleben om't ©xebctoercft op be beliente: ! gjonben te bo?bercn enbe püpten ; maec bat men fjaec nietftonbeberfeecfecen/ bat Baer ïloogBlUSogflenbéi enbe Bare <(5ealltcecbenaltoo!ï fouben toillen bepaelt > blpben binnen bic limiten ban Baer moberatie / «obe ν BpbojbcregenabigBe fuccelTen/ altöt fouben toillen aeftant boen bc efclattante p?euben bie fp f>abben ge^ t geben ban Baer onberanbeclücben toillen tottcn ^je». j beontcentBetpointbanbe Alternative, - ®efe tael beebt Baer boeren Bet fuccesi bp enb« ! trent Chattam ben twintichften enbe bolgenbe bagéii,i iban gfuntusi. ^ulcr beebe be «ïngelfcBe inetti ( , töötc«oflnbect£wlb«ereni enbe Sablwnhe ^^taitfe,·
I Ù |
-ocr page 78-
1667. teliiw?«rtll9fop9aeï: fi«cB0e|lamj aitani Baböcn ■ . fp oD?fflecfee im bejs te mm te toöcften. i©aec toa.s — geen €n3e^fφe ©loot in ^ee / immeciSi geen bte (ïcfi ïo?|le tooticitj m nae alle apparentie foubc iwbe aeöele hoornet gieeit ©loot bait «engelanbt tniSee ftomett.
®e <i5?acf ban Dona ben vierden ^unp tocbec tot Bréda geftomen iijnbe/ Beeft met ben Baron Fiem- mingh si'anbecen baegfjjS acn be ]^ccrcn iStaetfcBc gctappojtccrt/ toat bp be €ngelfc gcboibcw jabbcn. €n ben acnbangB gtemacc6t 5önbc ban bc üctoulte
mr\tt« Alternative, «tbC ηοίβ CCnÌcB tentamen göebacn/ mniaiü tocfenbe otftpoint banbc betoii|lctwee^ri)ccpen/ tonfcttn- becbat in be vijfthien articulcn de Anno feftieo hon- dert twee en feftigh, cnbc bp bc .^taetfcBc gccn floopc bflettocobecgdatcnsönbc/Beb&enbteJIccccn mae^ btatent.e gBebjaecBt als bc Icecen «EngdfcDe bc Alternative abfciMptacnnamen/bolgBcnjïbcintcntie ban Bacc ©0. HSoq: / of ban ootft bec fclbcc «©cbcpit- teecbcn abfolupt toilbcn bcrMpbcn bp be bojbccc ara^ tulen de Anno fefthien hondert twee en ieit'icb,enbC baec op eccfl tn't gcnecad jönbe acngctocfcn / bat bc natneceban befaccften tuffcBen bepbcn cnbc gBebue- cenbc ben <©o?logB boojgeballcn / niet cn tjonbc lijbcn foobacnigBe bccdaccingucn / om batmen nootfaechc- lijcfi mocfl obec cenhomen obcc't contcnu ban bc vier, vijf, fes, en Bet achfte banbc actitulcn ban ampliatic bantocgcngacc I^o: |I3og:baet nebec gellclt cnbc acn Baec gccommunicecct / caecltcnbc be terminus a qm ^ Λά qutm, ban't gene nacc f (ïuptcn ban bit (Ccactact nocB mocBtc gcnomefi toojben / 't fp ban Schepen of= tc anbete w»i«//Vt fp ban Èanbcn ofte baflc goebeten/' aljsmebecaccijenbcbc rcprefaliencnöc gevangenen; i)S tcn anbccen bacc bpgljeboegBt / bat bit (Ccactact banherfteiiingeban b?icntfcBap/ moe|igBebe|ticöt too?bcnopf£!obanigöe gconbcn/ bat men be effecten enbe b?ucBtcn' ban b?icntfcBap cnbe onbcdingBc co?= ccfponbentie baccupc mocBtetcgBcmoetficn/ cnbc bat bie incompatibel toaeven mette »j?actijcnue ban be betoudc 3^laccattn / cnbe bat bie oocS niet onbcci Bouben ftonben too?bcn fonbct reglement ban be bigatic cn Commcccic. €n baec mebc bccballen jtjtt- be totcmpatritulicr examen mbebat ban «He Bacc ï^of mtog: «macnue;! / ottt te fïen fioe beccc mett Bet foubi ftonncn ccnst &io?bett / Bcbbcn be 3^jeccn jiaebti flttucen op bc boo?fcötebe vier. vijf, fes cnbc achtfle
acticöden gBcfept / oat fp niet alleen ccbclötft / maer ootii noobicliacBten öattctboo?fcB?ebc (Ccactact de
Anno fefthien hondert twee én feftich, mct bC fclbC
fjubc tooiben gBeampliecct / en batmen op bc manier te ban bc cictcnjïc naccbecfoube tonnen fp2ceciien/om bacc obcc te hccb?agen ; bacc in fp mccnbm bat ban bcjübeban Cngclanbt ootft gcengcooteftoacicBcpbt foubc too?ben gebonbcnj macc op'tfevendebanbc boo?fcB?d)e Sictitulcn / fpjectfienbe ban't intree^
ken der bewufte Placcaten, batcpgcntl0i&bicma==
tecictoaë bp (Ccactact ban Marine naebcct'ab/ufle^ ten/ cnbe bat be ^ecccn^tactfcBcongelstftBabbcn bacc op t« toiHcn tnfiftccen ; allegecenbc bacc op toe- bec be beftcnbc meinocie ban ben ï^eet ban Ruvigny, cnbc Baec IJoogB iHÖogt iKifftbc ban ben fes en twin- tichften Jgobcmbcc ieftien hondert fes en feftich, Ctt
bccHaccbenbaec bpbatbc J^ccccn «ÊngclfcBe nuin humeurende difpditie toatcn / omfoo Cflji boenlijtfi/ banbittocctfe aftcjött/ en inbicnmcn Wcbcaccco- cBcccnaenbcpointcnbanbienatupcc/ bat Bacc ï^o:
enbebafle ootlibc fdbcbacc omtcent nietcnfoitóïc feomten faborifccin. i©acrnacccettigBcfcrieufebC' batten / cnbc op Bet bectoogB loan be onèlicmacfeen bc todcfteacnftonbtiS tocbcctc bcctoadjtcn floitìien/bc ItjijlcBaet^o: iBo: feccfterüjcft foubcn gcnctcflïtccct bJO?ben/ met alleen be oubc retorfionale Placcaten niet in tc tccfften / macc met nicutoc o?b?c0 tc boo?- flet» / bat bc «ÊngeïfcBe in be i^abcttcn ban iScbectónt metcnfoubcmogenlabenfoobancgocbecctt/ aanwen «n€oopmattfφappcnα^!Slanαθ^ίbeïï{btccen/ inbc fdbe quamcn afte bjpbcn/ bctoïHefp nieten toilbcn «oc ftocn bot ftBcpen ben tt'^t^ctgnm t»n ìKfm |
^tact foubcn mogen getcanfponcect too?bc»t ^ώ^ ben be i^ctcn acngenomcn/ gljdijch fp berftlaccbdt ban bat bccflanttc3Ört/ bat bctcbcit bacc omtrent militcccbeitbooiljacr i^o: iKogibatspfoubcii beb^ boic boen om bc ^ccten «engdfcljete biftjenccen ( bat mcjt bc e]ctcnfic ban bat artijcftd foobanicB foube inftBitfecn/ bat Bet fdbe point / ban bic onb?ienbelijc<= ftc placcaten gcbiffcrecrt toecbenbc tot cat nabcr on^ berljanbclingBe ober ccn Traöaetde Marine tent principalen j onbcrtuffcBcnbcbctoullc ade van en- couragement foobanicB foubc too?ben gBcpjactifccrt/ batbc Rhijnfe Wijnen langljiS ben Rijn in bc iête* ben banbc pjobinticn afftoincnbc/ foubat tooibcti gBcconfïberccrtalieiccn creuvan't Landt, om met ^cBccpen ban be gingcfctcncn bet ©crccnicöbc pjo^ binticn obccg0eb?acBttctoo?bcti. 't3tact|ieban bet jgtactfiiic ac®tulcnbcBdfcnbecen praecauriebooi't tocftomenbe/ tcnbcBocbebantocbcrsöbtji SEngBefec tenen in taiS ban nicutoc rupturc oo?bedbcn bc renjHScbiateucentoelcccbdüch/ maccmecnben/ be toijl bc €ngdfcBe bacc op niet gBelaft en toacen / bat men Bet motlcpaffcccn; cnbc bacc mebc obccgegactt totbcccmarauciS op bcartijculcn fdbe ban't (Craci
taet de Anno fefthien hondert cwee en feftich,
bcnbte^ecrmboo?afgefcpt/ batbeï^ceren «engd-i fcBebp Bacc fdbe / gcenonccbeljjcfeBept cnbe bonben/ tn bede ban bc fdbe maer bat fp foo pjedfe toacen ge^ laftopbeobfccbantie ban't (Ccactact/ batfe niet cn ftonben gebifponecct too?bcn / ont bacc ober in cenicB bebattcbomen/ cnbcmecnbc baBalben «t^ bc Mcben ƒ<»■« ö firme baec op infitieccn /bat bc ,^taet= fiBéootiEtniet fieboecBten toaren bat bcrbccte urge* ccn. USacc baer tegen geinftUccrt otbe gBeallegectt jjjnbc / bat in't vierde actijcftd cjcpjcsi faebongen toasi batter foube becb?agen cnbc gBeconbeniecrt too^bot obcc bc (petifltcatic ban bc Contrebande, mö£ bat bm ComngB bat boo?gacniS fdbe Babbcgeucgcect/ met acntoi)(ïngBe ban bc ongematften bie onbcrmübdüiA tocberom tuffcBcn be ttocc i^aticn / bcfonbcclöiö buptcnEuropa, foubc boo?ballen/ in Wen immccii pjobifie niet ecnicB etpcbtent ban ïScglcment toiecbc Mptgebonbcn* «Enbe op be fee ,fcvcn, cnbc achfte atttjculcn/ noïBtocbcc iijnbe acccpetccct be crccittten toegBenjEi Bacc Iföog: nu foo bicftmadjs gccipctccct/banbatbic nopt en foubcn becliaen bc betonile ©fjtdcccn/ p^cbicantcn/ofteanbcce eccUjc* ftelicbcnbanbciSeügic/nuofin'ttoei imcnb^tcbocn begciipcn/ onbecbe Rebellen,baccLantnbcboo^j arttculen gcfpjoftcntotert; Bcbbcnnacrccnige^ebatc ten cnbe btfcoucffcn bacc obccgctoilfdt/ bic ©ccccrt mebc bccftlacct/bat fpbcrtcoubcnbei^cccn «Sngel» fcBc tc fullen ftonncn bifponccen / bat mcnaengacnbé be fpettficatie ban Contrebandes nu nocB pctjïfoutf ben ftonncn boen bad lldlen bp p^obifie ; acti» gaenbcBctanbecc/ betotjlcfpgcburicB felcbcnutge^ tcn op ccn gBcnccalc amneftie, bic ban toegBen iiaet; 1^0: H^g: gBcbucicB toasi afigiBdncfen cnbc bcfpccact geUdt/ cnbe beï^cercn «Êngdfdje cbcntod nictcit ftonben toojbcngBebifponcect totBetabmittrtcnban ecnige falvatoire claufule bp gBcfcfciftc / ρ»?η£ΐρώΒεϊι met tcn ccgaitc ban bic ban be Religie in Bet toi^ mcnbc/ bat fp foubcn tentccen of be l^eercn ^ngdfe acn Bacc foubcn toillcn becftlacen / bat besi Cimitt^ intentie metcntoa^/ ompcmant ten tefpcttc ban
non conformltey t inde Religie, Of om bC édtgic fcl'
be tc becbolgcn / of baecom upt fijn «ijcft gecctirccrt jijniie / Rebel tc bccftlarert / cnbc bat fp bacc banTou? ben notulen Bouben in Bacr verbalen, cnbc otte bc pctBcrcn tot gccuflBcpt ban Bacr i^o: JÊo: cnbc bec^ focBtcn bat men ban bc medie teli ban bc tcmarquejif toilbc ter 5ijbcn|ldlctt; cnbe onbccanbcrcn mcbcBrt CCCtoiOtCten of UptÖtBten ban't feven en twintigfafte artgtftd/ bacc ban ben EedtvanCapiteynGenerael ende Stadthouder gBcfp^ootftcn too?t / bacr op be ^tactfcBcootftfcccBabbcngcucgccct/ cnbcbattttcn bic foubc tcfcrbeccn tot ccöigcnaberc onbcrBanteUn* ge metten ^ToningB fdbe. «(DpBct todtftcbpbei^co<' rni «^tftiie 0eamb»D?t iiiÌ/bat foub«n beiltvecB«
Kitt
en O O R L 0"G. Ssvm en 'Veertighjie hoecL |
-ocr page 79-
anttDOojt ftt aef(0?ifte ( becbattenìieBetgeene „ inìHe CmtftcemiegepaffeeKtoass/ aiöeectiigecmai wttgeabjullwct/U« toace öatfe öteectelücfitoantK i^eecen «Sngelfcfic / of iminecsS Dan öaec Höeïrfatcu- cén/en&e&atfp ijetfcttjegefieneii&e cypdjjclioliec- toogenDcbbeiitie/ Daecnaecbectiaccop foubcn bec^ blaccMti ntacc batfpoocit mocflen bccbacDtjijn te gBclöcli contcntcmcnt tc boen acn Vranckrijckenbe
Dennemarcken OP Dae"? COnCCptcn/ fonbcCttocJCfi
bci^cccen ;§taetfcïje bec(ionben met een pa.ö bccbcc t'abanceccn ; €nbc baec mebe b'cen ban ben anbecen gefcöcpbcn jijnbe / ijï ten cecHcn ban alle Det göepaf- feccbe pacticultcclytlt / enbcomftanbiclj communi^ catte gegeben / foo aen öe ï^eeccn jpcatifi^c aljï "S^m- fcDc .ilISintdccicf.
g^eniefden öebben bc Iccccn iBcbiatcuCiEf ingc? bolge ban bc boo?noembe confcccnttcacnbc ^tact^ fcöe tecüanben ge(ielt/bcdrieacttcftulcn/cacc6enbe
cerfl: heccranfporcvan Waren uyc Duycflanc b00?bc
©ccccracöbe j^ebcclanbenafBomcnbe/ naec <Cngci lanbt.
(€m anderen, ijet bjcffcccn ban Eijficit ban Con- trebanden; «!£nbC tcn derden, nopcnbc bC bccfocötc laecBlaeCtngÖC op bc fefde, fevende, cnbc achtfte acticulcn ban't (Ccactact de Anno fefthien hondert tweeenfeftich; ttiaccalfoobcfdbcgantssnict fattiS^ factoicbcbonbcn Jijn/ nOCD in bc materie nocö forme, öebben be ^tactfcijc ten eerften op papicc göcb?acDt enbe'jEf bolgcnben bacgsi aen be J^ecccn jUScbiatcuccn ter öanbcngcfidtbc vier acticulcn / cnbegoctgebon^ ben befclbct'eitcnbcccnbpfo?mcbanccn fcpacaet acticfid / betoöl bc ing?cbicntcn ban Wen niet bo?bcr fionbentoojbcngcappliccect/aliftoteen interim cn öe provifie, cnbc fulcc in Det inficument fdbe ban bc^ fe Banbdinge ntct cn öonbcn too?ben inge|ldt ; enbc |)ct premium foobanicö op tc |ldlcn / batmen mctbc tcgcntooo?bigc (Ccactaten niet en ttiocfitc fcDijnen te Bcbbcnnaccgcgebcnacnalle bccemacguessbantoegen BaccJ§0:HSag:0P bc acticulcn dc Anno feftien hon- dert twee en fellich geappliCCCCt /bC bKlCftC nU tCC tijt
ntct en ftonbcn toojbeit gDefucmontccct / ten ccfpectc ban be oppofïtie bcc ï^cecen Franfche n^niflcci / cn^ bc ntct een ccnige ban iïcfclbc öebbcntoillcnappupei ccn op bc fonbamcnten ban gacc jlSog: fi?icf ban
ben fes en twincichften Jgabcmbcc feftien hondert fes ea feftich, cnbe ban be itdemociebanbcnigcec Ru- vigny,cnbatmcnobecfulccttoc8 centcB ^nbament foubc mogen bcDoubcn / om be fclbc tocbcc tc fufcitc- ccttj enbc Bcbbenbaecbencbcn Det point ban bc Re- bellen met boojgacnbe tommuntcatte ban bc i^cecen ifcanfcDc bccbatbp fb?mc ban een declaratoir, om bp öe i^cccen iBebiateuccn op ben name of ban toegöen bc^cccen€ngelfc0cgepafrcccttctoo?bcni «Cnbeöie acticlidfoo öoo?bc%eccn iBebiatcttccntetiianben gcftdt jönbeacn bc l^ceccn €ngclfc8c / fijn be j$tact= fcBcin't Eogcntcntbanbcnï^ccc d'Eftradesütcon- fccentie gecaccBt met ben ï^eec Covertry, obec öct contatu ban bic vier acticulcn " ' -
l^eec tojjtlooptclj fici) bacc obec bccblaect ; cnbc baec opboo^tsin confcccnticggcBomen stjnbcnebcnjsbe Igeeccn ,1110iniflecsi ban Vranckrijck cnbc Dennemar- ken, in bc ïSamccsi ban't ïSajled / Deöben bc l^cccen «Sngdfciic gemecnt/bat Det eerfteacticfid foubc moe- ten foo gelidt too?ben / battec bp fouben toto?ben gccï- p?ttttcect niet de Placcaten, biC gBcbUCcnbC bert <©0?' logD/ macc bic ten cefpcttcbanben ©ojlogB/ cnbc tot p?ejubttic ban bc b?pc (ffommcccic itiotBten gBe- maccltt 5|j]t / gelijch bat Bet fdbe fonbec contcabtcttc gepafleectcnbegBccojcigeewijS: «©pBet tweede ac- ticltd / toacen bc laetflc bJoo?ben / cnbe be Bccddltngc banbc i^eeccn€ngdfcBc/ tc toeten/ qM^wGirmaai» infnini, fubvêbmtHr, foobamcB gBcconftbccecct / bat bic in Bace cctcnfic al cupm foo tottftbccabd toac- ccn altf Bet ocigincd / cn baccom bp be ^taetfcBe gc^ acccpteect / uptgefept alleen/bat bic ttocc tooojbcBcniS n#««f/?fcBecncnin(ïcBtc bca?ppeneen cellcictieban öe geoofcccbc genecalc ba(ti(cpt / cnbc bat bacc upt bp cabtliatie foHbe mogctt g^infececct toojbm ( bat aUc |
foobanigBe a®acen / Wc niet aHeen langBS i«e JSehiei een ban ben i$taet/ macc oocBlaooi anbcce toeggcn —-- cnbcBabencn ftonben afftomen/ öacc onbec nieten foubcn jjjnbccbati 'ttodcöban in effect toas bc ftcacBt ban Bet acttjcM cnccbcccn/ bctotjle upt Duyts- landtna HamburchjBremen, &c. OOCBftonncnaf? tomen be fdbe 3®accnbienacï»i Nederlanden gge® öiacBt too?bcn: Cnbc Bcbbcn betitalbcnbc twee woorden iti bccictenfte niet toillcnabmittcccnj enbe boo? bc i^eeccn ilSebiatcuc^ jgnbc boojgeflagen /bac men bic foubc uptlicBten/ enbc in plaetüi ban bien acB» tcc «n boo? Bet tooo?t faMuntur, foubc mogen in? boegen Bet tooojbt ?«»«ƒ/«.»·;»)«»», isibpbe i|eeccti ^tactfcBc bacc in geconfentecctj enbc Babben bc ©ce^ een «SngelfcBcn Betoocfifooacngcnomcn ; maccöetf bolgcnben baccBif / foo Bet fcBpnt / toat naccbcc gBc^ ccpuceect Bebbenbe bc tooo?ben ban Bacc A<ae van en couragement, bieben|inbflnbie tooo?bcnfoo gBe^ noecöfaem uptb?uclite / 3ijn fp baec todïccom uy tghe- ftrongen, cnbcfijn baccBpgcblcbcn/batfpi fonbec infectie ban bie tweewoorden, botactgcftel niet paffecen cn foubcn ; met catBcgociiue becWacin=» gBc / bat fp niet foubcn buclicn b?omcn acn een o?b?e ban't ^tlamcnt/ ccnige bccanbccingc ofte bceb?acp^ ingBcban bctooo?ben fdbe te boen; maecnocBtanjS bat Baccmepninge öacc omtccntopcecBt 5Ünbe/ fp be
fdbe foo bccflonbcn/ bat baec bp bic b?!^epttoiccbe tocgeflacn/betodtbebanBaec ^og.'bccfocpt toicct/enbc bat bic fonbec ccnigBc chicane foo fouoe too?bcn gcpzactifccct. jBacc bp be ï^eccen ^tactfcBe €icbenuteecbctt Betcontcactejijnbc notop?lijc6 acn= getocfen / cnbc ract Bonnenbc gebcfeccect toojbcn acn bic fimpde bcchlacinge/ ijfbiecontcflatie foobccce gDcgacn / bat bic feiSe öacc bp men bc lefïe ganbt aen 't toect£ {labbe gBcBoopt tc leggen / confufdijcg cnbe in bcctotjbecingBe iüs afgcb?oo(Benenbe bat be ì^ee^ ccn Franlche «Ibc Deenfche UainifieCjS baCC ObCC bc iStactftiie Μϋφ 3ön ingcballen / met p?ote1latie batmen obcc foo geringen difFerent foo gcootcn tocctft nicten&onbeafb?cec6en/ enbe beeecflc öacc bpboeo,
jo.|Ktig.tc guaranderenj cnbcbatfc acnfiontsieett eicp?cffen acn Bacen JloningB foubcn effenben/ ont obcc bie p?occbucen tc Wagen / enbc Bacc mcfures afc» leen foobanicB te nemen/ batfe gace aetöcliden fouben anbecteec&encn. ^accopbanbattelcBanbccengBe? fcBepbens^öc/ Bebbenbe ^tactfcBemct tnalean< becen gebdifieceect / toat Bacc tc boen flont/ cnbe aen ö'eertc5öbe geconftöcccect bat banbe]^eccert<fingda fcBc geen bccanbccingc tc Boopcn toa$i/ om öatfe nae alle appacentie nieten foubcn toillenbtfijonecenbatt een Ade van het Parlement, ötcfp becflonöcrt BacC inöieej:p?effictc binben/ cnbc aenbc anbcce fpbe/ bat Bet toeCfittufTcB«n Vranckrijck enbe Dennemar- ken in Bet gcBcd / cnbe met Baec sHog: tot bacc toe g^ccfcctioncect 5önbe/ Bet ongcttoijfTclt Bacc ^at iKog: intentie niet en foubc ftjn/ op foo een biffccent te b?eec6en / bcBalbcn be ongcmacftcn bic upt feparate Banöelingen te bjcefcn fionöen Bcbbcn goet gebonbc» bctooo?bcn «iBni/it'abtiiitteccn/ enöeacBtec aen in plaetfe gmmplunmumbpte bOCgBcn flnumqiuatmmdius <S afituius fubvtbi filtêt, ut inde ftr mare trOaffertmtHr,
«Cnbeöctotjlcbc %ceccn Engelfche Babbcn bedilaect batben fïn ban bie bjoo?ben enbe öacc intentie niet implfccccben ccnige contcabictie/ tcgensibevryheyc öe todcfic bc mcpningBc toaiS tc fttpulecen / batmen Bacc foubc becgen ccn apactc becBlactng öacc ban tot Baec ï^o: ilSogf gccufiBcpt.
^aecopbanbte Confcccnttcai tocbccom Bccbat 5ijnbe/ enbebpbe^tactfcBeal p?e(^blcmcntgBe'' touceect ccn fb?mulicc ban foobancnbecfilactnólc/ Bcbbcn öeileccen Engelfche todgeabmittcectbeoc* tcnflebaaB^t actkul met öeampltatic banbc bobeit gcnocmbe tooo?bcn i macc niet toillcn conbefcenbccen totbie becfelacingBc / macc in plaetii ban bien tcc nes öec gcflelt een concept/bccbattcnbe in fufi bc fub|ia«=· tic ban bie bccMactngBe todcfic Baec gebeccgttoaji/ men Bet met Beeft aengBcnomen / ten cefpette
ba» |
-ocr page 80-
κ nunùer niet ojn tat te l^ecccji jfcanfcijc ciiöc φεεη^ ftfie jiBimdcriS aenUoo&c» tjaec acten ban baljlaringc ten UcDoiVie ban fjaec ^ooglj H^og. te fulten paffecm/ ïiacï üjj fp notificccciien enïie berfcccfieclieivbat öe Ifee- ten <i£ngeIfcDe öacc bpmonDefooìmnigljljaijbertoe- ejcpliccett/ enöe bat J)aec3^o..i'Ko0.«©eïicputcet:lien oo?iieeliien in caseenigebifputen baec op«rttocfta= incnbe qiianteji te baUen / bat Ijet be meefie fecnotept Uraiï boo? ïjaec Üto. te Dcfbcn bebcc&iartngc ban bie 43caHiecrben / bie Oaec (€tactatcn fouben moeten ijelpen garanderen, ettbeisi bat potnt baec Dp foo geia- ten. Oet derde acticul caechenbe be Rynfche ende Franfcheà®ijnen/3ijnbei|eecen€n0elfc|)e0li)benpei;= ftlteei-en/ batfe geen anbew Vrybeyd aen Daecï^o. ,pog. fionben toellaen ali be gene bie aen alle anbece isatten gecùncebeert totect. «Sn tó baec tegen ban toe^ geiiljaec^o. naogtgefufiineert/ bat liet ievendeac? ticul ban 't booifs Piaccaec ban encouragement trt be= (en boo? iiacrlac?)/ crtbcbupbcIöc6genoegD/ batbe b?eentbc bie aiSiinen oocft mocöten obecbjengen/ niit^ betalenbe be Coftuymen, aW b^eembc j <Ênbe battet negende auticul ban 't (Cractaet be Anno feftienhon- derdtweeenfeftigh celatijfjijnoc totte3©etten enbc paccaten ban'tEanbt/ om ben b?ijenl)anbelnacc befelbe te teguleten / t)ct ffcc b?eeint fou sjn/bie 3©et' ten altijt te toiüen appliceccntegcndeabfoiute Vry- ]ieyd ban be Conimeïcte/ enbe be felbe geen plaetif te toinengebert infoobanegcbalien/ batfe bie Vryheyd rcöcfnen te patcocinereti; enbe bat om bie cebenen oofi geene confequentie te bjeefenbjaS boo? anbece j^atten/ om bat bic iupfi geen iCcactaet banbiientfcBap enbe fbo een acticiil boo? Daec Dabben/ en baec bp geboecijt/ bat in befen/ in alien gebaüc/maec quefïieen toass ban een p?obi(ïe / betoelcfie mogelijcft maec ban toepnigij macnben toefen en fonbe/tot batmen obec een Traftaec van Marine boliJomert foube bei;b?agen 5ijn· JlSac»; be l^eecen «ÊngeifcDeöcbben tot acceptatie ban batac= tmil niet fionnen gebifponeect too?beit / om bat fp aen bat geallcgeecbe fe vende acticul een geDeelen contratte (ïtt gaben/alii ttiaec alleen applicaDel op tcanfpo?t ban bie 3©ijnen boo? gate epgenel^atie te boen / met bi^ (linctie ban b?eembc enbe ban DinnelanbtiS geboube ^cf)epen/foo bat geen anbetejcpebient baec in Deeft fionnengebonbentoo?ben/ atóbatbe ï?eec Coventry obecgaenbe na Engeland , beloofbefijnbefie <©fficien bp ben Koning bp te D?engen om ijaet i|o. ®!Sog. 't ef- fect ban bat acticul te boen eclangen/ nocijtanss fonbec engagement/ enbe iö tot bien epnbe aen fjaec tee öan- ben gellelt ï)et boo?f3 getaifonneecbe ; enbe öebben be ^taetfcDe bat point niet ho?bec toeten t"ab)u|lccen/ nocOte oocft te maintenecen/ ontbatinbecbaetben teitt ban'tboo?f5 fevende actiailfcBeen contcatie te legget» / enbe bat feecöetlgcö bolgeni be becicOten / bp bccfcöepbe tcafiquet enbe ^teben / be p?actijcft altoos foobanigö getoeefl ijS / battet tcanfpo?t ban be l^an» fcijeaöijnen noptisStoegelaten/ jtjnbe beRijnfe ge^ noegl) betbat onbecbe crtenfie ban't tweede atticul Riet booten gementioneett. <©p 't vierde atticul taec^ ftenbe be Contrebanden metten gebolge ban bien/ nebben be fóeecen €ngelf(i)8 gefept / batfe bat atttCMl feet tebelijtu bonben / maec batfe i)aet baet op niet en bonben geinfttueett/ enbebettjalben moelientefete^ toi/enbe batfe bat aeitnamen fabotabel te fiüleit boen; maec om ecfitetpetiSfeecltetiS baetopbafltefielte»/ Dabben be-^taetfcfte boen coppecen Set Tradhet de
Marine mct Spaignien de Α,ηηο feftienhonderd vijf- tigh, enbe be acticuUn upt Det €cactaet met Vranck- rijck de Anno feftienhonderd twee en feftigh, ban fes en twintigh tOt twee en veertigh tnclupjSj ?Ö«bein
effect alle be atticulen ban't boo?noembe (icactaet be toelclie op befe materie applicabel toacen/enbe Dab^ ben bie laet|ieect(iboen lecfen in Confetentie mette i^ceren Mediateuren p?£fcnt be Igeeten jftanfcöe enbe ?S>cenfcije jïiinitleciEi / enbe ban naec befelbe boen pic- fenteeten aen be ^eeten €ngelfcDe/ bebwlcftenaec ïectute enbe etammatie betftlaettöebbenbe/ bat sp iiaecconfo?meecben jtietWeactituUn iwn'tFranfcbe VI. Deel.
en OORLOG Seii^enenveMtghflékeck. 4.9
lédr hanecrtfgean&eti wefftcn/iiicacnltootoabint/ettiie (€cactaet / jijtt m'tvierde arncul öie toooiöcn cué 1
^Êffibus ClhriQiittiiftitnn aut lìiÌoauiArutn ^ fftrt ^ΐί^ί-ΛΗ-ί |
RtgibusCbrifltanifsimD aat ìUffamerum, foo bcel beCart- ^
beet bat polïtibe gefept tii cm R,gi cbripianifsimi. ©p Det potnt ban be Rebellen betbat iit be fes, feveh en< be achtfte atticul de Anno feftienhonderd twee ea
folut^infwti^b^b^ei^^^^ iegentow?bt^^^ taet / enbe Debben oocb niet gebifponcett tonnen tooji ben / om eenige exjpUcatoire oftefaiuatoïredaufule öpgefcJijifteacjtetbefelbet'abmitteteit; sijnbcoocii gebuerigDfooopbefealiiopanbete remarques ban't i<Etactaet deAnnofeftienhondiïrd twee eii feftigh op be bicfetoilsi geailegeetbe gtonben bp be ï^eeten #ran» fcDe gefeconbeett / foo bat men Deeft moeten becbacBt 3un op cenigD ejpebieitt tot getuHDepbt ban Daet éo. IBogenbe/ betoyle fp geen ftoattgDepbt maecftten bp monbe te betftlaten / bat Date intentie foo toel aliï bie ban ben feoningD / geenfinttf en toajs Daet Ifêog. omtrent beDooge enbe lage ©Ificieten/ ofteomttent be Predicanten fltbe anbetéiiebert ban be Keligie/ bie albeteptsi in be Nederlanden mocDten geblucDt 5ijn/ ofte nocD fïcDbccbjacttjStetiteeciïen/ met ben tett of be applicatie ban bie attücltelen te incommo^ beten 5 enbe ijsbaet opgoetgebonben te boeit opfiel^ len een Concept ban ^eclacatie bp be i^eeten Media- teuren upt tebjengentotfecutitept ban Daet ]^oogö IKog; enbe baet ober betfcDepbe bebatten gcballen 5ijn / taecfienbe be tooo?ben en be octertfïe} enpe bp be ileetenacngelf^e felbe een anbet Conci^t gecoucD<ect enbe aen be %eeten Mediateuren ter Ijanben gefielt 5ijnbe/ tss bie 28cte cpnbeUjcli tta betfcDepbe tefum^ tien geartefleett / al$i bolcijt :
CO mme ainfi foit, que durane Ia Negotiation de la Hf" Paixentre Ie Sr. Roy de la Grandt Sritung, & Mef· ®5£,'"
. -------lipf ^tt-
les Rebelles ócFugitift qui fepourroient retirer dans atlnnt
les Royaumes & Terres reciproquement de l'un & de if^w''"'» l'autre.
Neus N.N. AmbaiTadeurs Extraordïn, de fa Ma- jeftéde Suedi &c idtdkuurs pourles affaires decette Negotiation, declarons, que 1 on eft convenu que les- dits articles <i. 7. & 8. dudic Traitté leroat mii dans Ie Traittéconclucejourd'huy fansaucune alterationou addition , ainfiqu'ils ontefté infcreidans celuy de ΓAn 1662, δε afleurons en outre les Seig. Deputez des S. EftatsGenerauxde parlesS. AmbaiTadeurs iin^/»- ffrriquecen'eft, ny fera jamais l'intention, du Roy de Ia Grandi Britteìgnt de ie vouloir iervirdu contenu defditstroisarticlesj auprejudice d'aucuns Officiers, OU Soldats, OU de quelques autres perfonnes de quelle qualité &conditionqu'ilsfoient, pouravoirfuivy Ie Party contraire durant xxtte guerre, oude les appli- quercontreaucun Miniftre de Ia parole de Dieu,ou des autres gens, quiauregard de laReligionducuIte divin, OU de la non cooformité dans les ceremonies d'iceluy, fe font desja retirez, ou fe pourroient reti- rerencoredans les Terres & Dominions derobeïf- fancedeMeifieurs lesEftats, pourveu qu'ils s'y por- tentendes aiicres chofes modeftement & paifible- ment, & qu'ilsnefoyentpas coupable de que que cri- me contre TEftat qui les rende fujeób, àlapeineque portent ces articles. En foy de quoy, &c.
©e^eeten Mediateuren Dabben oocli be %cten «engdfcDe gebifponeett tot een genetael anttooo?t op Det toetcfi ten p?incipalcn ban Det (Ctactaet. iföaet be ^taetfcDe met bede omflanbicljeben enbe patticu* Intiteptenftibe Conferentie aengöetoefenDebbenbe/ bat nocD D" Potnt toan be awtecnatibe/ nocD berfcDep^ be anbetenfoobanicD bp Daeten toaten gcejctenbeeti/, bat men baet in öonbe gerwfl jijn / bat bie oort in be 2Ccten fo qualijcD onberfdjepbeit enbe gefbnbeett toa» ren/bat Det tegen ben tlfll ban Cractaten toejS be atti» fiel0 fobanicD te tengcten/Debben be faed&ert baec Dee; nen gebitigeert'en baet bp boen blijtöen/bat be opffelf lingebanbeactvcEKlenbaitbejijbebanDaeci^titJiiao.
€ fl«* |
-ocr page 81-
5° S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
aebolcfit/iniieUienbolgfiensieen (Cta«actmfb?ma/ , , meteen infectie laan ïieactücitelenije Unno fefthien
honclerttweecn feilich, cnijeattetcen proemiumtiS
tee neïicc gejielt ,· enöe tiie ertenfie öp be ©eeren celfiije sönöe oljecefumecct gljei»ee<ï / ïjebben fp boo? cecjl berfactjt / Dat upt ïjet achfte attijcfeel fouüe too?- ben gdicfit ijet toooit ban Py raieaj't toelclt toegeliaen 5ijrti)e / Uetovjle tie tooojlien ban te jlcaffcn aljs fCutljai tcncefbanöc göemeenecnllöegecnc öieljaec foutien bjillm Iricnen ban geceboceecöe of gecaffecrte b?icben ban Repreffaiien, fcfjenen teatöticij gijsnoeclj te 5Ön fonöec iiat anbct tooo?t;maec üacc naet becbet inflan- tiesebaen3ijnbe/ batbie|lcajfefoHbetoo?ben φΐί' Icin0eecti)?ecife~totten^i3ubccaittban't Eanbt/om be ^be privative te cectjten/i.ö bat bp be i^cecen i§tai ten antlicD tegengefp?ofien/ en gljefufiineect/bat allee boltftcccn cecljt/bte fonbec Commiffie ban een toetticïj Souverain pet bpanblijcli onbentcemt/ een Piraec enbe ^ectncDatem: ban be genieene cufte / isi tlcafDaec met alle ngeuc üp be öooge <©beci)eben/bie be felbe hamen macijtictjtebjojbenj enbe bic faeclie mettoatficbici Bept t)p be ï^cecen oiEngetfcljc gcb?ebeit ?önbc / àlitf oft menbemacötbpbe iSaubecainenbaecmebe teito?t bebe j iö baec op gece'pltceect/battetactficlteltectpiaq bjaö/enbe bat be pjactique in be toecelt fobanicïj toasf tegen fiilcfte foojte ban menfcften / enbe bat/ niet beelc •tijbtisgcteben/iitbe ©jobtncieban Zeeiandt notaWe ejcenipclcn/ feifst aenllieben ban conbttie en <artbeci banen ban «©eaüieecbe Ccoonen gijeflatueert biacen/ 't toelrtt bp be ^eeuen Franfchen toegeflaen enbe glje-- abttipnleect 3ijt)bc / iiS obec fulcfisi bat attijtiiel eptibe^ lijcit mebe geabjujieect/ geUjtfe Ijet in ben te)ct isS en- be gljeabmitteect be ampliatie ban be bjoo?ben ƒ«!»« dam jtira gentinm , bpbe ^eecenaEngelfcOegeurgeert/ ontbatljetrtotoic altee bolcöemicecljt enbebepjac titquetsi foobanelicaffentebeccetecen. ©pijet fefte iwtöcftel öeöDenbe J^eecen €ngelfc0el>egl)eert/bat «teitben urmmumadquim, tebjctcn/ nabetoelcfiebe genomen Hanben / ^teccftten / Colonien fouben moeten bJO?ben gftetellitueeut / fouben mogen nemót op ben tienden ,j|làap 0.|l»feftien hondert feven en fef- tich ; maec be inf&wctie ban öaec ïgo. baec tegen leggenbe / enbe ecDtec notable cebenen tee intentie ban ijaec^o:JE>og:baeeincefibecenbe/ iiSbien urmi»us obeege»tomert<.</"/'«»rf«»>, ombpDaec ϊ^οοφίΚο. baeeopgebifponeeette toeeben.
®e ^taetftfje öebben na Ijet dertichfte actiitfiel be Stnno feftien hondert twee en feftich geinfeceect bat actücftcl genomen lipt Det fCeactaetban Vranckrijck; baec bpge(iipulcecttoiect een tijdt vanfesmaenden, om i§cl]cpen/ €oopmanfcrjappen enbegoebeeeitte mogljeti tcanfpoitecen in ca0 ban nieutoen #o?loct) / maee baec op is öp be ï^eecett oingelfclje geenee- fïeïic gemaecftt / fo bat öet oocft baec in getnfeeeeet ijS gijeWcbcn.
l^eeccn <Êngelfcije ijabbcninbc aetitnljciban fjaec ant'jaoo?t boen influeeenbe lÏcbocatie ban be ntanifeden / bie bao? be 23cbienben ban be Compag- nienin Africa enbe Americaboojbefen gijcp^omHl- Oeeetbjiicenimaecbebjijlbe^ece0i jStaetfcfte liaec baec op niet en bonbengeinlleueeet/ fteOlienbatooth Dbecgenomen ad »-«/,»· ,«rf»i»,met becltlaeingc nocgtaniS bat Daec J^o. naee alle appaeentie bie cecip?o- Que cebocatie niet en fouben tegiienfp?eecfien / op iiet fonbament banbe becMaeingöe bieboo?befenall)e- ceptiS gcbaen Inacen öp Dace anttooo?be op be memo- rten ban ben l^eec Downing ten tijbeban sijn ceftberti tiein ben Η age. 3ille bie faec&entuffcDen <iESebepui teecbeu ban ijaee ^o.' .fl^o: enbe be i^eecen oEngelfcge
3Ünbe/enbc bc concepten tuflcBen Vranckrijck enbe Dennemarcken cefpectibe met be felbe oocft tot bec^ genoegen 3ijniiegBeabfu|leeet; boo? een genecael nette ui bp be ï|ea-cn ,#ebiateueen in confibeeatte ge^ b?acBt/ Bet point ban be indufie ban toebee3übtii «i5eallicecben/ enbe bcoptnien baec onteent niet allc^ fintiSbe felbe 3ijnbe/ tö bat gBebiffeeeect totbentijbt |
^ube beauaem gemaetöt bao^am be (Cracifften te teecfeenen. ?&e]|eecen jFtanjpcOe .fllüniflec^ Ueaeen ban abbijis/ batmen ïjice in foiibe boigljen Bet mobel ban be ®eactaten bert Munlter, «tbe öbetfulijc alleen inbe®cactaten iimimitim ïomp^eljenbccenbciiCo- ninghvan Sv/edenalis aliebiateue ; ertbe boojtjS tn gcnecale termen tlellen / batmen alle be geeiie tomp^ei ijenbeeen foube bic boo? ben tijbt banie eatificatien / ofte tmmeesi binnen fesmaenben baec na / öp tonfent ban bepbe pactpen fouben too^ben gBenoniineect/ 't toelch ban t'elcftenjs bp acte enbe becfelacinge apact gebaen öonbe bJo?ben / fonbec pemant te quetfen ofte beeSo?tcn in 3ön cang / '« toelcft bp een bolftomen in- fectie onbecmpbeüjcit fcSeen: be Jgeecen <Êngelfe en be l^eeeen iBebiateiicsi ucgeecbe o?bentelö&e indufie Dp naem en cang ; be ii^eenfcfje fcfieenen meec te irtcline= een tot be opinie ban Vranckrijck, en be ^taetfe De6= ben 't aengefien alii een inbiffeeentefafte/ enbe baec op Ijaee jKog: nocö «abec cefolbecen feonben.
5©at toeccö ban fo becce-jijnbe geöjacDt/ Ijeötien be J|cece!t i^ebiateucen boo?ge|lelt / bat be i^eecen aen- bjcfenbe i^inifiecii onbec malfianbecen nu bolfiomen eensf toace op beacticulenin be cefpectibe <ioncepten tee nebeegDeflelt / maee bat ettee no(I) bie bifficultept obecicOtoasi/ bat be igeeeen^ngelfcBetoeltoaeeen geintentioneect enbe gepecfuabeect boo? Ijace pecfoo^ ncn in alfó/ maec battee ecötec eenige importante aettculen toacen/ baec op fp geen lali en öabben/ enbe bat ben i^eee Coventry be moepte foube ne^ men ban peefoonlijch obec te gaen nae «gngeianbt om ben ïtoning tot acceptatie ban alle be felbe te bifpone^ een ; €nbe om baec onteent geen mifïagö te boen / of ven mai-entendu obec te laten/bat fp blijbe fouben te mogen inDet6o?te aentepcfeenen bie pointen inbe refpecttbeConcepten/ bie men (ieltatóaeticutó s/»? quamn, enbe baec op be %ecen oSngelfcöe rtocD niet gebat en toacen.
«Snbe ijsbaee op gebjelTfeeet een filepn benomB^ei ment/baec bp be igeece jpcance beefilaecben niet te ful- len afgaenbe€planben banTabago ofte banSinte Euitache teil Ueöoebe ban be €n3elfc0e/geliic& befel^ be bat öabben geuegeect/ betoni 5pgeBoubentoacett bie te ecltitueeen aen Baec 5^0.|ί©08. en bat fp ooc6 niet ftonbe toefïaen be liöectept ban be Negros, (ïcB bebin^ benbe in be «gplanbe bie fp fouben eefiituecen om naec Baec toelgeballen te mogen toebecfteeeen na Baec oube JlEleefteciS/ enbe bat baec in befiont be bifccepantie ban 't (Ceattaeti baec toe be €ngelfcBe Baec becftlaeci ben ongela(l.25p be ï|eecen l&eenfcBe eefibeeebe maec een point/5ijnbe ban hondert twintigh duyfent geconi fifgneecbe JlijcrbaelbecsS / bie bei^eecen ^eenen niet beclionben te ceftituecen ofte te betalen / enbe baec op ae ^eecenCngelfcBeBaec oocft ongelaftbonben te beci Slacen. ©an be 3öbe ban Baec l^o. iKog. toieet boo?? jeflrit be acticulö ban be Commercie ban <©uptflant enbe ban be Rivieren afftomenbe ; ban 't p?obifioned[ €cactaet ban Marine, enbe ban be Rebellen, bieBaee i|o.jiaog. bobenbe acticnlen ban't(€ca£iaetfd[be/ lielben boo? conbitien /?«« qua mbe baec o» be gelfcBe be app?o&atie compleet moeflen uptb?engen ; enbe be felbe foo &o?telijcfi aengetoefen 5ünbe / Beöben be ^eeeen Mediateuren boo?tii gefept / bat Bace mep^ ninge toasi begoebeofiïcien banbenigeecCorentry BeacBtigB met een gecaifonneecben li?ief te feconbecén/ enbe in fpecie ben ïSoningB te becmanen / bat Bp ftcB moefl fcBicften om alle bie actijcftelen foobanigB te ac^ cegtecen/ aliS bie lagen/ fonbec nieutoe guefiien te mo^ becen/of battee ban't toeecB niet Bomen foube. 3^aec op ban beoccafie genomen 3ijnbe omöpp?obif[c be
3flmöa(fabeHCif fo becee ingefcBicftt enbe geab/ufieect | ï|eecen Mediateuren boo? al Bare moepten te bebant'
batmen bpbe toebecBom|t ban ben i^eec Coveatry fcöap tetoomn/ maecbpfonbeööcït om in p?efentie
ban
Ben ; iss Bp be gefamentlücBe i|eecen geeefolbeeet/ges löcft be 3|eecen <!EngelfcBe besi baegBiS te bocen toacen becfcBenen in BaeeStamee/ om obec eenige pointen ban be BanbelingB monbelinge te contecteeen/batmen foo oocft gefamemlijcB foube gaen nae Bace Samee/ om obec Bet toec(Ji/nu foo becee geb?acBt/Baec te con- gratuleren, enbe cecipjogne genegentBept ban b?icnti |
-ocr page 82-
en O O R L O G. s^n en Véêmghfiè boeck. § ί
t667 battile l^féccn Mediateüren aeiilidétte ber&laceii/
0|jeii)£ftmcit teboorcn iiaec ob® babiagDetttoasf/
nat menmetiiaecalsi SCmbaffabeuciSbaitbcti Co-
m'iiöD ban Engeland, gemunteect met beöcitijlijritcmi
ftcuctie/uöcöanüelt Ijaölje/ enbeìiienbolseits» boo?
ba(l eit&e ortbecO?eec!ielijc& aenfacD alleiS toattcr qW
ronbeniecct toaiS/ cnïie bat rneii ijacc upt altee na^
mm/ fonbeconbccfcljcpt/ bethiaccbe/ bat bat ofte-
conbenieccbc w>'ttec|le toajï baectoe fpftaecopt
foubcrtelacöeren/ cnöe batter bicnbolgijmbêtip ben
aiionmgij Dacen iBceltec/ maeu te ccfolbeccn en toasf /
of tot acceptatie ban alle be cefpectibe concepì
ten en actiiciidii fo als bie nu lagen / of tot continuatie
ban ben ©o?loclj/cnbebatbegeramentlijc&e «©ealli^
nalftanbecen baec in fouben ba|l fiaen enbe
cecbeit malftanbecen
maintenecen ban niet een flip beCbec te gacn/ ύψ nieu
toebeltDccatiert.
gi^e ^taetfclje baegDsi te boorentoat Decommert
jiinbe met ben toebal op öetttoeebe actüdtel banbe „ ....._ - . - .........—
feparate 2(lctc/en!}e bie quelite obec be tooo?ben «»« «»>ï ©lactfen ban b?pe ©olcHercn / toaec noclj b'cen nocfl
ftieu booten gebeiiuceew / enbe bjefenbe bat mén f clc= 1 o'anbec eeniclj cecijt becftcegen Ijabbe ; cn boojtjS Ijet
te mogen infcDicften / alS i)ct met contentement ban
be gcintcceffcecbe piftpen/cnbe boo?namcntlijift ban
be eealTocieecbenmetbcfcn ^taet/ ingefcDicftt fai
Bonnen bjo?ben.
«enbe toijbers boo?mp beifocDtjönbe / batbclect κ";
Chriftiaen Albrechcj^atogijtot Sleefwijcken Hol-«Jartocrt
fieyn, &c. in't (Ccactaet ban"©?ecbc met ben honing 5?"®*'"
ban Girooc Brittaunien acit te gaen / geinclubeect
mocljte bjojbcn j is goetgljebonben / bat aen be
ren ©lentpotentiacifen ban befeu ^taet tot Β reda gc^
_______________________________,................. , , . , . , cnboojtsljet
hens toebec foube tecugge caecften/Dabben be i^eecen i toetcb ban be indufie ban be <6eaUicecben foobamcO
FranfcheenbeDeenfche |Kim(leCS sebifponeert/om ^ .................. ..
cerii onïieriingl) aen malftanbecen/ bie becfeecfteringö
te geben / enbe banoocB be felbe fo puDliicftelycfi te be-
nonciccen/gclijcB gefcljietiS/om Daec fclben enbe Oaec
ï|o. .JlBog. tefionnen getuft (iellen/batter geen nicutoe
tncibenten ofte becanberingen te b?efen toaceit.
<enbe is baec op bie Confecentie ben tienden g|ulp
fefticn honderd feven en feftigh gefcfjepben / Olbe aert
öaccl^a. ilSag. ceeclienfcBap gUegebenban bien goe^,
benuptflacö.
toglj enbe anbere <0eaUieecben / bolgens Daec Jgoogft
lEiag, fcccete refolutic bcs felben baegljSflljenomcn/
fobanicD te reguleren/ enbe in fulchen fo?me ta· nebec
te liellen / aiS Öet met contentement ban bc geinteref^i
feetbe ©autpert/ en boo?namentUjclt ban bc <i5ea(Toct^
cerben ban befen ^taet ingcfcljicfit foube honnen tooj^
ben.
45ociiöp mplttc^cöt5ü»tic/i>aitic OifameMöcité
Hanfe-Steden,cn fpectólljcft Lubeck, Brenleri. Ham- ^Snfe'
borgh, Danfick, in be ©?ebe mocljtcn tooiben ingefloi firttn*
ten/is goetgebonben/ bat aen be ï^eeccn pcnipotentis
arifen ban befen ^taet/gececommanbeert foube too?»
ben/om tot fpner tijbt Dct toercft ban bc indufie ber ge^
mélbeHanfe Steden enbe anbecc<i5call{eerben/ bol^
gens Sàér ί^ο. liSog. feccete «cfolutii/bten felben baoi
gcrtomen/fobanicljteceguiecen/cnbcirtfulcfienfti^me
ternebertefiellen/ alsijitmet contentement banbe
geintereffeerbe ®iartpen/enbeboo?namentlöcU ban bii
gljeaifocieerbenbart befen ^taet/ ingijefcfiicfttfoube
bonnen too^ben.
5j&en twee en twintichften tn belibccattc gelept jijni
bc / ts bp Dacr ï^o. iBog. goetgliebonbcn te fcDjijben / js>iaebe/
batbeilcerenDare<i5ebeputeecbebpboo?tgaitg ban't sja"' ,
(Cractaet ban ©?ebe tufTcljcn ben Coningban Groot ^M» '
jSrittannien cnbe befen ^taet/ toilbenbeboibcrcn/ tnucft/
bat in'tfdbetCractaetgeinclubeertmocljten too^ben f f«n-
be Kroone van Sweden, ben ï|eec Cheur-Vorft van !
Érandenburch, bC ^eeccn Georch Willem , cnbc b^feflaHi
Ernft Auguftus, l^ectogenliàn Bronfwijckende Lu- tn <SmtH
ï^en elfden, ontfongen fp Ijaer aBog. ïtefolutie recommanbeert foube toojben / om te fünec tijbt Det
ban ben negenden caecöenbeöetbiffcrent'tbjclcft bie toeccli banbe indufie ban bai ftoocljgemelben
banbe ^tabtHamborch Dabben uptllaenbe met be "" "
Engeifche,obec l)et cjcploit lip Ijaec ï^o* .fiBog. fcij'epen
op be Elve tegeiiS eenige €ngelfcljc Coopbaerbpe"
fcliepen/ met o?b?e/ om bie ^cabt met goebe birectté
SSrtKc-
afngtratt
rappo?t
era tiacc
tnö(
i^up&crt
in Zst-
lent.
JScfoIuKc
opSetae-
karn tej)·
fon ban
sart öa.
iflBoa.
tefeconbecen ; enbci)cbbenfp/^taetfclje<i5ebeputeeci
ben/ btefaeclie feer ccnfltcljaenben ?^eerCoventrie
gececommanbeert/ enbe be betonile itefolutie nebens
be.!iföemo?ieban benJgeer Aireeraa, baec Dp geboegt
aen Sem ter ftanben gepelt. Hlaet Dp becftlaetbe/ bat
fp baec toe niet g0ela(l cn toaren / enbe bat bie faecltc
foube in «Sngelant moeten becbolcOt too?bem
5&aer na togen be igeeren Be vemingh na b«n Hage
enbe ben l^eer Hubercnae Zeeiandt,omrappo?tte
boen : blpbenbe be ïgeei; Jongftai tot Breda..
©p Set cappo?t ban be eecfle/Oebben Ijaer ï^o. ,ίϊίο»
ben vijftienden gerefolbcect /alS bolcDt :
5iS geDoojt Set rappo?t ban be ï^eeten ban Omme-
ren,enanbere fiaet ^ο:|Βθί «©ebeputeerben tot be fa^
öen ban €ngclanbt / acötecbolgljens bet felbec ïïefa=
lutie ban ben veertienden fulp / gebifiteew enbe ge^
cjcamineect Debbenbe be poincten / gljcinfliieert Oeb^
Denijc in 't cappo?t / giftecen gebaen bp ben eece ban
■Beverningh, taecftcjibe 't gecii bp Dent / en be ï^eecen
fijne mebe <i5ebeputeecben met be ï^eerett €ictcao?bi'
nacis aimbaffabeurs ban €ngclant geneootieert en=
be beccicïjt toas / mitssabers Ijet geene gcbucenbe bc
felbe iSegotiatieban confïbecatie boo?geballcn toas /
bcfiaertbeinfehec concept ban (Ccactaet tuffcDenben
fjoocfjilgemctaen ï!iomngljban«i5root25?ittannten/ „ „ .
cnbebefen^tact aetttegaci»/ meteeitiglje feparate nenbörch,cnbe SSilTclJoptotOfenbrugge, mitfga
flttijcMcn enbe anbere 3fictcn baertoe fpectttenbe/
als anberjïnts ; 3©aet op gebdibereert jynbe/ Oebben
ftaer ï^o: Jl^og; ben gemelbenü^eer ban Beverningh,
mitsgabers be i^eeren bes felfS mebe «©Debeputeeri
ben ban befen ^taet bebanclit boo? bc goebe conbui-
te / gljetroutoigijept/ ncerfligl)c!»t/ enbe (tantbaftigi
Öcpt in be boo?f5 l^egotiatie bp Ijem gljepleecDt: «fin^
beisboo?ts goet gebonben/ bcgeeiten ï^eecen glie^
famcntlijcftc<©ebeputcecben enbe penipotenttarifen
ban befen ^taet / boo? foo beel ais beS noot toare/ te
autftojiferen/ om be boo?fcö?ebe Concepten met be
onbertcccfteningen/ cnbebejegelingen/ alsnaegljei
tooonte/ te perfcctionnerert oocb om ben tijbt ofte
termpn/ toaernaer gercguleert foube bsj^enberei
bers be Eantfcljap ban Ooft-Vrienant enbe bc jStabt
Embden, bocti bat fjaer (2b. tot geene berbere indù*
ftt toilben p?ocebercn / als op nabecepofitibe o?b?eS
banijaer iloognaog. cnbebatfebienbolgenbeinbierf
boegften foubeit Bebben t'interpictetcnenbeberfiacrt
Ijaer i^ooglj s^og-fecretecnbcoibtnacis rcfolutiebart
ben vijftienden befeS·
lèocD ter ©ergaberinge gOdcren sönbe/beregueflc ©aome
ban be USarquifett de la Frette, gcb?oebcrS/tjoubenbe f
in effect/bat (p lieben upt Vranckrij ck gl^ebannen wni
be/ter faecfte ban feecBcr-gebedjt/ficI) mebe in be ^ee^
fïacïj ban ben boo?lebcn 3l«ierein lunio tuflTcijenbé
©looie ban Engeiandt cnbc befen Scacc booigbebali
€ i lert
Hitutte bon al foobantgge Eanbcn/ €iJlanbeit / Colo- idSy
nien/<;$teben^tercten/ enbepactfcn/alsnaecba- .- --τα
tebanbienbpb'eenof b'anbec ©awpcfoabemogljert
toefen genomen/ fobanicDie mogen abjaltccinenbè
ba|l-|lellenalsfpEiebcnna gljelcgentïjept banfaec^
hen/enbenain&omertbé abbectenttcn ? tcrt meelien
boo?beele ban ben^taet fouben oo?bccleii tc öei)oo?cn/
'tfp opiicntwinticbflm iïiap boojleben/ 'tfpop beit
bacil baiibeonbcctecclicmngen ban't^cactaet/ na
bat ljetboo?f5 point bed cn bequaemft ingefcDiöt fou^
be ftonnai too?bcn j <8ocb bjpbas / tngebolge ban be
p?efentatie itiec beboojenis bp Oaec iBog. itei'atti
bellici! gebaen/ ertbe nocDjong(tbp jjllifftbe ban bert
vijfcn cwintichllen l^obembeC feftien hondercfeseri
feitigh gcceitobeei't / te mogen betoilligen in be caflTa'·
tic/ amuillatiC/ en intceclange ban be «©eclacaticn eit
p?otefien Dp eentge .tisiniflecs ban b'een of b'anbec
bc in bem afgdegen <©etoe|ten öcbacn/tot p?ciubttte
ban bejgabigatie enbe Commercie op be gianben en
-ocr page 83-
54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊβδ;. len/op Det Ì^tDtp ton ben Luytenant Admirael de —— Ruyterupt affitte tot ijefen ^tact&cgebenDaiiben/ becfuctJteniie Uat aen be i^eecen Daec ^o. «©ebe- puteecben enbe penipotentiactfen gefcD?eben mocDte too?ben / bat Daet <iEb. be ]^eecen SJmbajTabeucsi ban ben ïSoningban Vranckrijck tot Breda j foubentoit== len betoegencnbe betfoecftet» boo? D^n liebenbpfyn KSaieftept t'intectebecen/ tenepnbcfptoebec gcatte enbe petmiffte inocDten obttneten om in Vranckrijck toebec te fieecen. 3!$i nvt boo?fcD?ebe becfoech gecon== fenteect ; enbe toie« bienbolgenss aen be gemelbetóeei cen Daec 3§oog iBog· «©ebepnteecben gefcD?eben/bat Baec €b. be boo^iD?ebe faecite in be belle fo?me / aen begemelbe ^eecen3tmba(Tabeucsienbe Pettipoten^ tiacifen ban 3l?ancltcijcft toiiben cecommanbecen. <0ocfe beboicen boo? be Ccebiteucen bau be Conin-
ginnevanBohemen.
©e ï|eec Couventry toasS ben acht en twintichften bJcbecgDehomen. ©erte <®e0 volgenden daechs guamen alle ,ï©im|iec!S te «confe» famen op Det €a(leel aliS boo? befen / enbe boo? mib^ öel enbe bicectie ban be Heere Baron Flemming, ' ■ Det toecdt foo becce geabjufleect / bat men op alle in^ gcebienteitbanbecefpectibe €cactaten/ boo?fa beel be materie aengtngD/tsi becb?agett/enbe be faecbe baec Beenen gebirigeect / bat men in goebe o?b?e allejs in't net cnbe op't papiec fonbe b?cngen / om ban foo cais boenliicli onbcctcccbent / cnbe be laetfle Dant baec aen gBelept tctoo?bcn. g^e^tactfcBe Babben baetDiSte boo?cnmetacnbatBt geconftbcccewBacc ifeog. cefolutic ban ben vijfthienden enbc ban ben twee en twintichften ^julij / bcpbc caccficnbc Bet point ban be indufie, enbc bctoijlc3P bccfcBcpbc confibecaticn Bab= ben op bie materie/te toetcn/of Daec ^o. ,ϊΐο. intentie mocDtcjynBaecbpbe laetllecefoliitiefobanigtc bin- ben/ bat 3p'ecgccn indufie cn foubcn mogen abmit- tccen / aliEi alleen ban bic Boogcpecfonagien in be felbe becbat/ cnbc bat fp bacc op te gBemoet fagen oppojttie banbcipbcbawEngdand, be toelcfte oocftbccgelyc- fecincliificnmocBten homcn t'ucgccen/ cnbcbat Bet gcBeclc gcootc tocccB baec acn mocBte blpbcn gcaccco= cDecct: l^abbengoctgebonbénacrt Bacc ^ootBlKog. enbc onbec anbecen aen ben 3|cec <!5?iffiec te laten af- gaen ttocc miffiben/ cnbc onbec ejcpcctatiebanant- tooo?t/ Bet toeccftf?obirionclytfifobanicBte Bclpcn infcBiclien bat ben terminis ad quem in't lactfle ban't der- de cn in't gcftcBtc ban 't fefde acticul fyn genomen op ben tiendenjU^ap 0.|l>fefthien honderd feven en feftig om Bet otcupcccnban Hanbcn/ Colonicn/ 5|'o?tcn cn anbcce bajïeplaetfen binnenbictccmpncnte limi= tecen/ batBetccboccccn banbep?otcfiaticn enbebci tlacatien op bc Cullcttban Africa enbe America bp tocbecjijbtjS (©fficiecen göeboen/ isi gDecccip?occcct cnbcgBeb?acBtirt o?b?etötDet negende acticul ban 't(Ccactact; bat in't derde acticul ban be fepacate 3ïcte/ caccficnbcbentocboecban dpconfcBc 3®ynen in Engeland, iö gDccopcect / cnbc Det vierde ban bien (nu baccmebè gDetoo?ben Det derde) isigDcampli- eect / ntettc infectie ban be actijtbulctt ban't Ccactaet be Marine ban Dacc ï^oogD llBogenbe metten Coning
ban Vranckrijck de Anno fefthien honderd twee en feftigh Λ verbi ad verbum , CUbC BCt POtUt batt bC indu- fie bp p?obi(ïe gefldt op ben boet ban Bacc iBog; cefolutic ban ben vijfthienden Suly/ ionfo?m ben boo?|lel banbc ï|eeccnFranfche,enbc bat bep?efate fnnpclijcft foubc too?bcn gecntamcect met bc emcffie ban bc namen enbc gualiteptcn ban bc ï^ceccn Engel- fche ^imbaffabcucss cnbe ban Bacc ï^o. ,ϋΚο. «©ebe^ putcecben/fonbec ccnige anbece epitheta of tituien,gci lytft in boocigc (Ccactatcn gcobfecbeect toas/enbc bat ttocc becfcBepbe inflcumentcn ban allejs foubc too?bert geb?cfTeect/baec ban pbcc Det cene teetftenen/enbcaai bc anbcc pactpc obccgeben foube /. mcbe bolgBenss bc laetHc p?actüc(iuc de Anno feftienhondert twee en fef- ftichjcnbe fijn baec mcbcbcBanben gcfïagen totteaf- fcluiften in'tnet/om becbolgenjsfoobcelboenlijca t'ac» ccllecen.
Den ï^ccc Ceveatrie Babbc op fijn toebecfeomjlccn |
memorie opgcflclt cttiic gctcccficnt ten be&oebe ban be i βί 7. ^eecen Mediateurs, bacc in fommiedijcft toaccn bec^ - n inabeunditiiinesfwe quan^n, Bicc boocctt gcaUcgccct / baec mebcDpont nabcclajlna Engeiant bcctcotSen toasi/ metaentoyrtngctoatBpop pbccbanbienbeci ricDtBabbc.
Slrt't afb?cecfien ban bcboo?f5 Conferentie, bc ^ee* ccn iStattfcBcncbcniSbcn igecc FiemminghjïcB bin·· benbc in bc Camee banbc i|eecen Engelfche, toiccbt bp bei^ccc Coventrie, bpfi^mc ban j0?ageboo?gBei (Idt: ©fbe gcinteccffeecbein bebetou(lettoccfï|)cpen Bon Henry ende Bonaventure nictcnfoubenbccmo» gen Bace actie ofte p?etenfic bupten be ^tact of 3©cfi- SlnbifcBc Compagnie tc bccbolgcntegensiPergens, bic Bet p?obcnu ban bc tcanfactie gBenotenBabbei ntaec ijs Bet fdbe abfolutdycb gDebedineect crt afgBc^ toefen.
^e ©eec Ripperda ten Buyrfe enbC Sterckenborgh, ««„„„ι,β jijn tcc fclbec tyt ooclt tot Breda gcuojnen. m %tn-
(«Een fclben tijt bp Baec Ιοί Jlog; ontfangen jynbe »"«6arfl9 een HSiffibcbanbc i|eecenBaec SlimbaffabeuciS tot^'^^sirte Breda, Doubenbc batfe Bacc toat beclcgen bonben met Bacc iKog.ïtcfoluticbanbentweeentwintich- ften bec fdbec maenbt / caccftenbe be indufie ban ben J^cec ïScuc-©o?|l ban Brandehborch, bc ©ojflcn ban Bronfwijck cnbc Lunenburgh, al£È OOCft Bct Eant* fcBapban Ooft-Vrieflant enbc bc ^tabtban Emb- den, iirt (Scactact ban ®?ebc / met Engekndt aen te gaen : betoylc fp acn b'cene sjjbe «iet en toi(icit of Baec naogr intentie toass/ bat fp be fclbc inclufic ucgcs ccn enbc llaenbe foubcn ftoubcn/fcDoon bc ï^eeccn chi gdfc 9llmba|Tabeucsi gljdalï foubcn mogen toefen ben boo?1ïa£Bbanbc ïjcccen Franfche .iiBiiniflccsiopbcn boet ban bc (Ccactatcn ban Munfter in tc fcBichen /en ncn be anbcce 3ijbe niet tod cnbonben begjppen ia casïbc boo?nocmbe i^eecen aStigelfe SSmbaÌTabeucjS mocDtcn pecfiflecen bp bc cc£ip?oque inclufic ban ben ^cec Öeuc-©o?|l Palts, ban beni^ectogD ban Hoj- fteyn,banbcHanfe-Steden, oftCbiccgeiytftc/ Offti Baec baec tegen fobanicB mocflen oppofecen/ batfp pet toccïö baec aen actcocDecen foubcn,· bat fp ontceni Bctboo?f5 fubject ban fcntimcnt toaccn/ bat Bet beft toas'tfdbetelatenbecblpbcnbpDacc nao.ccfos lutie ban ben vijftienden bcfcis/ om bat point fobant^ tcccgulecen aljsmet contentemcntbanbc geintccefi fcecbc ^ctpcn / enbe boo?namcntlijcfe ban be geaffo» cteccbcn banbefcn ^tact ingBefcBiffetfoubc tonnen too?bcn ; te meec/om bat bat gcBede point macc toajS bcf&enbc in ecnfo?malitcpt/tctó£ten/ofbcfclbcinclu- ftc «iminatim cnbc c]cp?cfrc gdttacu foube too?ben in een actyciid ban Bet (Ccactact felbc/oftc tod met feparate Sïcten/ cnbe batfe bccfeecfiect toaccn bat Vranck- rijck enbe Denemarcken banBacc fH|lcrtuen nictcn fouben afijaen.
3©acc op gebdiDccccct 3yttbe / iö goctgcbonben bat acn be gemdbe Daec l^o. Ilog. «©ebeputcccben gecc^ fccibeect foubc too?bcn / bat Daec «Sb. ftcB aengaenbe Det toeccft ban bc indufie toilbcn cegulccen nae bcnin^ Bout ban Baec i^o. iBo. o?binari.si ccfolutien ban ben vijftienden,twee en twintigften cnbc 2 ί bcfcg?.
<©an boo? foo beel bc forme acngingO/bat acn Baec toiect gelaten / om be fdbe indufie te boen influecen i Bet fp in't Inficument ofte (€cactaetban©?cbe/ of todin een feparaet actijcfid / foo alif Det met contente' ment banbc getntcccflfeecbe |0actpcn / cnbeboo?nai mentlijcfi banbc <©ealTocicecbcn mctbefcn ^tact/ tonfo?m BaccJ|oog .pog.feccetciiScfolutic ban bc» vijftienden bcfciS ingBcfcDtcftt foubc feonncn too?ben ; bc!ï bat Daec <Sb. oocft bccmocDten toe te flaen/bat op bc inflantien cnbc bDo?|idlingen ban bc gentelbe ^cc^ ccii €ngdfcBe SllmbafTabcucsi bc i^cccen Öcuc-®o?fl Palts en i^cctog ban Hoifteyn toiecben getndubccct.
JCllcsi in't rtct3ynbe / toiect ben dertichften gecollai tioneect/enbe ben lactflen ^ulij iss onbec <©obesi 3egen bat gcootc toeccftboltcocbcn/ cnbe aen Bacc ï^oogö USog. baec ban hcnniffc gBcgcbenboo?cen Edelman e):p?e!S afgDefonbcn / bc^enbc eecfl in't principale Xraftaet ;tcn tweeden,in CCn feparate 3iCtCban Com- mercie |
-ocr page 84-
merdeenljejSalHsatic/ ettijciitöcfcijacate 3(lctcde ^ . Anno fcfthien honderc twee en feftich, toaec taban ' ' ijcRechcers, enìliljaniie Meublen Ijan &C« laetjiiit
<£nöeD?W>miie iStaetfclje naec Kap?oauc m- totiTdingeban (iiic6«ii ten befloebc ban ùelgeecen En- geifche aimbaffatieucsÌ gepaffecrteen aac&cclacatoic raeiSeiiìie Dei ba-(lant ban Ijet vijfde attijcMban't (Ccactact tufltficn Engelant CrtìJC Dennemarck; ^tem tweeAaen, tot Defjocbc ban öe ücecm €nöcir£i)e jEimiïecjS/ ösljdfcniic een becMariuge ban't ocen tuf- fcDen ïjaec enöc öe l?ecren<!inedfcD« oP't point ban iw Orcades en Hitiinc, alsi oocït op 't |ìutfi ban ije Toi- len gfjepafleert toaiS. ® acZ' Deöben tectpjoquelötit be ^eeten Jiaebtateiii
«ni. ren ten beDoebe ban Ijaec i^o: Ü^oö·' öepafleect be 2tc=
te rrafeeniJCbe Officieren, Predicancen, en andere eer- like L ieden van de Religie tOt dtlttbatie étt moöecatte ban öe acticulen fes, fcven en achfte ban Set (€cactaet
de jlnnofeftienhonderc twe en feftigjCn een ander 3(!c=
te raecfienbe öe fm ban't tweede acticul ban be oDefe- paceeröc ^cte ban Commercie ende Navigatie, op ben feiben boet aïsf bte boo? öefen geconcipieett toaif / en bp be igeerai Franfche en Deenfche iBiniHeriS me-' be ontoteftent/betoelcöe origmelijfi aen Daec JCKo: obecöeii?agen 50η enbe baec mebe be ï^eecen <£ngeife
eynin Confe» tcntie met de «nselft
sbecgabecttoaten/tsi cc enbe reciproque gelucfttoenfinge ober Ijet goet fucs ceiS enbe boltcechen ban batgïootchjercft/ enbe met p?ote|iattc ban ©jientfcftap enbe co^cefponbentie / bie laetfte Conferentie afgeb^ooöen/ ftcbbenbe be ï^eercn Engeifche alleeitlijcfiboc^t afgaen/ meteen fccieufe aenmanmge en Hïemonftcantie npt ben name banbcn Coning/gececommanbeect ijct inteceH ban Monfieur Kievii:,enbebanbe3®einib)eban Monfieur Buat,ten cpnbeijaecïlo: jiaog;enbebe ï^eeten Staten ban be #?obmtte ban Hoiiant mocljten too?ben gebifponeect om be fonbemnatte tegljen Ijaec pccfonen en goebecen gebecenieect/te mtttgecen/'t toelcft bp Daec ï^o: IBog: •iiebeputeccben «i riferendHm oba'genomen tsf.
©olgensJ o?b?e ban Daec .ültogt ïjebben be ï^ee^ ren ^taetfcfle be i^cecen «iïngelfcOe genoobtcftt om te boen een ïteer nae ben Hage, onbec bcctoatijtinge ban be litattftcatte. ^aer ober ban een btfite gi^egeben aen be felbe/maec fp Ijebben Baet ^οί iBog: nobtnglje ielecfbilijcfi gebeclineert; enbe Γόη ftaet beröalben ter janben gijefielt fe» btpincte Pafpoorten ,be toetcöe 5p lerfoc Dt fjabben boo? twee ^^egatten/cn vier 25agagte fcöeepen tot öaec tranfpo?t ; en bp bieoccafïe fijn aen Saer gerecommanbeect be intereften banbe <iEtfgenai men ban totjlen >4driaen Lampfins enbe be <!i:tebiteui een ban be PrinceiTe Royale, bolgen.ö ftaer ïl^o: iBog: bijlintte refolutten ban ben negenden ^ulp /vijftien- den enbe twintichften aiugufit feftien hondertfeven en feftich, be toelcfte bp be ggejttelbe l^eecen fijn ober^ göenometti met belofte ban bic te recommanberen Mec'tberioo?be/ enbe boojtjï met befelbe ï^eerenin Conferentte getreben 5ijnbe om iiet openjlaenbe point lan beindufie eensi finaöjftbafi tefleüen/enbcm ωη^ tba-atte genomen 5tjnbe/ bat Bet fentiment ban alle nacc b' in be acntoefenbe nlàmifletst baer ontrent/niet eenparicD tiufic. toefenbe / enbe bp eemgije gftefufltneert toiert bat be aioo?ben tx communi cohfinfu ffgoott berbat in betfiBep= beactijnileneninbefonbere (Sractaten/ etfjter ban men ftn enbe ban bie applicatie fouben jijn/bat be toe= flemnungije ban alle be ftooge partien eenparicö baer oiittent fouben moeten ober een b?agöen / aleer bein^ öufien effect fo?tccen fouben/ 5ijn met be felbe berbja^ een bat een pber banbe öoogfte partpen baer omtrent awactenbe fe»jaraetf)aer 3ficten fouben bepefcDerem Katenbe aenbe boo?fo?gï)ebanbe geenebieOetber^ focfiten/om bp be anbere ^ooge ^rtpen boojtis tot be ebmtffie aen te ftouben j enbe fiaer Hog: iiebben bien boojlïacf) ootft geaccepteert / en berbtdgenö boen bewefcDceren fjaerfeparate Sfitte tenbeöoebebanbe ban Brandenburch «ti»? Palts; be |
ïleeren Georch Wilhelm enbe Ernft jiuguftlectogen iSi? ban Bronfwijckenbe Lunenborch j ben ^eer partorì) -«—«g ban Hoifteyn , be ©2oubJc Douarierc met Daccn ^oonben Ojaefban "Ooft-Vriefiaudt, enbe ten be^ l^ebe ban be i^tabt Embden ^ enbe baer mebe geabs lufleertenbe boltrotl!eit3ürtbealljetaeenel)aer itèogreerflBp ^njlructie/ enbe baer nae metbers fcljepbe aefolutieii tot bien tüöt toe / aen be <i5eb^Ui tecrben Oabbcnbriieben te gljdaflcn ; iji op ben vier en twintichften 5iugu(iij bc laetflc ijanbt gljelept aen bat g?ootetoerc& in belale banket J^aHeelban Breda, ©euaft 5ijnbeallebe ïïatificatien nebensi felHjien 3tcten ban ficaiir reflttutiein ïjanbengljellcltbanbe Jgeecen iKebiai teursi/ bie be felbc toeberDebben obecgδeb^^cötaen berefpectibe ïleeren SimbafiabeuriS enbe pienipo^ uptrt». tentiatifen. ^'ff"»»
^a be gebane upttoiffelinge / jtjn bc (èngelfe gefeo« men in be itoimer baer be igeeren USebiateureit en bc Jliainifletsbanbe fioogBe «©Deallieerbe ©artpenbp benanberentoaeren/ enbegebben onberlingDe mal« hanberen gDecomplimentcert enbe gljefclititeert met beet fieleeftljept enbetoegljenegaitijept. g^en J|eec Fiemmmg bacr bp boegöcubc een Ijcttelijc&e toetoens fφinge ban «©obesi jegen tot batticficpt ban Ijet gijes tratteerbe/ enberefpcctibei|ceren .fiatniftersi ijaere banchfeggingenaenoeilecren .ïKebiateursfobcr ben arbept/inbuffrie / en boo^fojgïie / be toelcfte fp tot befe onberöanbeünge öabben tocgeb^acfit / en wn bacr op- 'f «anon onber loffen ban't Canon rontom bie ^tabt /enbe a^'of»? boo? be ïtuptevie op't plepn ban Det Kafteel Sereni geert/ toeber afgereben eeti pber naer sijn Eogement/ enbe be ^eer en ^taetfclje na be iieccö / om te tjooren be banc&-p?ebicatie/ bebJclcfiegijeo?bonneert toagi immebiatelijcli nae bie cdeb?e actie gebaen te toojben. ailboorenjS upt be ^ale ban't ifealieel aftetceben/ Oebben be ^taetfcge in gebolge ban be ïtefoliitieban ben achtienden aHuguflj) / aen be «Êngetfcye feer em= fticö gerecommanbeert be faecfte ban be ^tabt Ham- borch, noopenbe be actie boo? befen op be Elva boo?' gTjeballen ; enbe bertoönt bat bie toaiS gijefcftiet in be nacöt / toanneer liet tegöen alle o?b?eisf be poo^tett ban een ^tabtbanbieconfïbcratieteopenen/ oocft op ben g?ont enbe in be ^jurifbictie ban ben «ffoningö ban g^ennemercSen/ baer bie banbe j§tabt niette feggen öabben/ batfpöaeroocitin'tminfie met bat toercfe niet en öabben Nonnen bemoepen/ fonbernoi topte ofïbnfie te geben aen be <ironingen ban Vranck- rijck enbe Dennemarcken, enbe ijaer |Bog. enbe ïjaer feiben te toerpenin't periculbaneat openbare nofiiitteptmetbe^be/ enbe f90 boo^tief/ bolgensbe anflructie biebeìHeeren Weftermaa enbe Aitzema öaer ijabben baer ban ter ijanben geftelt. «enbejgn batr in bp be ïleeren naebiateuren oocb eenigermaten bp be leeren '©eenfclje HSinilleciS gljefeconbeert gïjei toeell ; €nbe iiS baer op bp bc i|ecten €ngelftDe gïje' anttooo?t/batfe ban alle bie omflanbicfieben niettejt beften en toaren geinfojmeert/maer bat ben Coningii albereptii o?b?e öabbe gegeben aenfün «efìbenttot Hamborch, om perfette in^?matic ban alles tcnef men/ enbe batfe niet fouben manquerett getroutoeliit& rappo?t te boen ban ben pber baer mebe Baer bie faec^ Be gerecommanbeert toas. Bsirtat'.
(Cen feiben bage ontrent vijfuprennamitóiacö/iiS be publicatie ban ben ©?ebe binnen Breda göebaen/ bolgeniS be refpectibe fïi?mulieren in't Frans « Engels, Deens enbe Nederduy tfe talen/3ijnbe be pjodamatie bolgettÌEi boorige affp^ecfte gBebaenboo?be pookten ban be refpecttbe ^tegementen op be (Iraet / na boo?i gaenbe uptblaftnge ban trompetten en lecture banbe ^ecretarifen / enbe bien ban Baer ^oocB Jü^oaBenbe nocB baer en boben boo? Bet Raethuys ban be ^tabt / enbe jijnbaer nabe fï.!mulieren onberteed^ enb( gecacBetteert aen be boo;f5 paa?ten aengeflagen.
^a be gebane publicatie, Bcbben be ^tae^cge bott? Bet felbe ïSaetBupsS boen aftoopen vier (©jtBoofben to{tte/enbetwee©jeB«)fï'inroitóiea®iin/#ibebebai> ,, ten boo? befdiilbert met be toapenen ban be «iSenere: litept imlM ρφ^οίϋί IWncieo/cni» met li^
C 3 fw
en OORLOG. Semnewveertìghfu boecL· 53 |
-ocr page 85-
54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
%6 67. foo öljciiiriaöeect öat i5e 30ijn auam upt tt fpjtns^ metfcventlcalettHpt&efevenpì>ierti enüelwc a®ön tot am öen imncftcu ödoopen ïjeöbcniïe / 5Ö» sefteeC'
ften acht (laeclim / fiefct met hondert veertich artift- ttele flamkauj;/ eniie ïwojsieevoocht berftgepiie ftacpe Jjiipjtocccfimban alkrtjanïiefatfoat/ opeen ijöi&eVien (€f)eatcetotiiienepitiieljOO?ljct itïaetöupsi opgicecfjtjentteöeWjeniiaec totebetiöe i^eecen Sweet- fche,Franfche,Engelfcheeiliïe DeenfcheJjBtmlleCSi ntetöaw Dames enöe juÉFrouwenejtùeùenglietiÈdien ttapn ban «Sbelielnen enöe anitet oljebolcljy «liïet pit loffen ban't €atton / cntie ìj?ìè öaltoen Uah tìe JKtlttie ban Set gacmfoen op i5e USactìNt aerengcm / e»tì>e Set tilafen ban aUe iïe (Ccompettm ban be ^tabt / óDete- galetctméteen Collatie aen een gjootetonbe ®afel/ al ftaenbefpnijec (loeien.
Ì|aècÌòrHiìo:Babbeh ooth be ï^eecin ïjacc Sïmliafi fabeucji becbec aengetóH om be Engeife te betfoecfeen om te boen officien gfjefaméntlijcfe t>p öe leecen Fran- fche, totnebeclegginsBcbanbenmeutoen <©o?loclj tufTcBen Vranckrijckenbe spaengien ; niaetfpbetü' neecbeat/aliSongclad. 25pbe3^eecen Franfche BeBf fientelajcatteban Nederiantfche goebecenberfotljt/ tn Ooftendifchef£öepengeemDariiueect/ eewtten toifl banbenjFtanfcljenmtocytin Hebetìajibt. 35e leer Courtin opfiinbemecltflaenbe/ namaen fulti ten i|obe te mommanbecen. ©en vijf en twincichften 3i«gH|iö ontfïngert öaec H^og: bmcljt / bat be Ratificaticn ban be ^vat' taten/ enbebe2tcteiïban reftitmietot acompliffe^ ment ban be derde enbe fefte actijculen ban ben tieten félbeitbage beS mojgSenssopijet Calleelbec meecgemelte ^tabtiiptgeiiittTelt/enbebe publicatie becboigöéniï beis namibDacDjS fipupt&lapngfte ban ®competten/enbe öp afpjcte ban be felbe boo? bepoo?= ten ban aite be Ji©ini(lecsf ban be geintèreffeecben pac^ tpen gebaen toacen. 3©aei: op gebeUbeteett jijnbé / tjS goetgebonben/ bat ban ben badjbanbébööifcitóebe
ijHbücatteaf/beceftjectibe terniynen, gfeejtjjjelfeett n't fevende artötfiel ban't bcici?fci)?ebe ®rà£taèt ban Vrede fotibett ingangi) heitìen/enbe mttfbtmalle 2110= ten bàn flolKÖtept cejTeren / te toeten / na bén vijfden n^t jgai bec USaent ^eptembec in't Canael en be Noort-zee, «iiftn't naec ben vijfdsn <©ctobet tot be Caep S Vincent jnaer ben eèrften ^Sobembec ban be felbe Caep af tot be Linie toe/alle naeiïftomenbenieutoen fii)l/enbe na ben
vierden ^Cpitl feftienhondert acht en feftichaen be an- becc jöbc bàn be Linie,enbe booJtsi boo? begeïjeele toe^ c^ti en bat aen be ^eecen pentpotenttarifen g^cefm- öeett foube bJo?ben/bat iiaec <£b.acnfiontiei een geteec^ 6ent fojmultec ofte lite ban publicatie toflben ober fenben ; besf bat be boo?fci)?ebe publicatie binnett befe «cnHfli ïanben fonbe geftijteben ben fevenden September Ie ïubit- naeliliomenbe n. (iijl / enbe ten felben bage be Moeiten laf/hp®" gdupt/ gebiect^ enbe anbece teecltenen ban blijbtfcljap tm alle naeco«becgetooontegetoonttoo?ben; €ntoie«ijiec |e iko' ban notificatie alss oocö aenf£ii?öbiitge cefpectibe ge^ wmien, gjjj aneiic#?obincien/ geaffocieecbeEanben/ ^teben/ enbe Eeben ban bien/ben ïïaet ban state, be Collegien ter Admiraliteyt, be ï^eecen iiaec JlSog. «©ebeputcecben op Landts Vioote, beEupt. 3Cbi micalen be Ruiter, ban Nes en ban Gent^ be refpectii be anbece Enpt. 3llbmicaeliS/ i^iiiS-ICbmitaelsf / enbe aen alle be CommanbeuciS/en Capiteprtsi tee ^ee/alss oofi aen alle be aESonbemeiicsi en Commanbenris ban alle bej^contieï^teben en ^laetfen befec Eanben/met beufoecit en Begeerte refijectibe/ naepeberiS gelegenti Sept/ban be boojfcfijebÈ puWicatie/bupringe enbe be- moni^tatie ban teecftèrtfen bartWijbtfcfjap teflpectibe ten boojfjbage te boert.©iSo?tïs DeöDen f)aó: J|o.pog. gecefolbeert bat boò? fóéecetiiiEiebeputéerben uptber felbecmibbel notificatfegebaenfoubebJoibett bartbe booineembê gemacrttte/gitfltiftteetbê en gepuÖtftéeC' mm}t ben15ièbeaenaltebei^ieeten 3iniÖaffabciirjSénanbece Ett l®WétssbanbenfeEpfet/ «ptfi«mfct)efeortingên/ JnüBtöw ^tncén/frotèrttatenértbe ï5^tiMijcfrenal9ië;tCtbe-- tenbe / ên tót fti ift mattttee bàn öe notificirtfe e^onii |
oocfibe abbectentieggebaenfoübetoojben^ bpmneir: f^iöbens ban't geene boo?ftti?ebeniii/aenbe iKi^ nitiecsi ban toegen befert ^taet bnpteïfi Eanbtsi te- fibecenbe : naet la|t / om baec ban fulcit enbe böct fjet bel)oo?be nóttficatie te boen/en ooth te vuyf-en en tefee= nenbanbUjbtftBap te tonen. 3®i)5ter!S,DebBen0aei; ^.|Ko.^c^lbeect bat b^bo^toei^^^fl^pu-
tale / enbe {jet (Ctactaetban ©?eebe / értöe be fqpacate actijculen caetfeenbe be jKatine in be Eatijnfcfie enbe IgebertantfcOe talen be cefpectibe toebetïööfss ^ou* boirsïcnbe Hcteii ban ïiatificatiebaetopjïaenbeeni begeBooienbe/ mitfg£üjeciSoe publicatie,· éttbetoter* ben ban't felbe Cractaetban ©jeebeenbè fepacaet artijcfeel eenige gebjucfete e>:emptacéit be jsjobintien/ aljsoocfebegljeaflbcieecbe Eanbtftïjappen / ^teben enbe Eeben ban bien / mitfgabeos be ifeiniltÊrsi ban toegen befen ^taet bupteniS Eanbt0 reftbetenbi / toe^ gliéfonben. ^tem/toierbtoocliaen(l0?öbfftge ggci baen banben boo?noembe Vrede aettbe Ooft enbe Wefl^indifche Compagniebefec Eanben : pem / aen be «©oubetneursi op be Cnfl ban Guinéa intern/ aen be Commanbeitc ban Curacao ; eprtbetijcR Oebbeii Oaet i^o: iliiog; gecefolbeert / bat uptgef£lj?ebett foube too?ben een algl)emeenert danck miifgabetiS vaft enbe Bede-dachobec allebe p?obtntien/ göéaffocieecbe Eanbtfcliappen/^teben enbe Eebén ban btén tegeniS ben fevenden ^eptembêt bD0?ii0emt / Oitime <©obt llmaci)ti£ijpbei1cl)enbe ïjert-gronbiclj te bancften Dbec be onberbienbe genabe bie fijn Oobbelijitie iBa^ jeftept aen ben ^taet befec Eanben / mitfgöbecsi gftei
fen/batbeljanbelingemetben ConingBban Groot Brittannien boo? bejS felf0 goebectfecen jegijen { toass geb?acl)ttotbe(ïupt/ ratificatieenbe puBlftaitiebart een ©?ebe: ®en anbecèn / om <i5òbt mmaiBiM) oot^
llebeclanbert enbe «©Obese feÈccfie in be feibé / mü gabecif geaflOcteabÈ Eanbtfcljappm èttbé ^teben ban bien / enbe alien anbecèn 't bo0?f5 toercK taeiöen^ be/ toilbelatm iiptballen ; €nbe batSiëc tnebebe o?binaci!i maenHijifee ®ebebagen fotibefiomeh te cef- fecen / 't toelcft al bè ^?obintifen enbe bé boojfj «©ges aiïotieeebe ^tebenen EanbtfcöappettmërttgDei maeclft toiect ,· ^Sullenbè tën boo?f$ bagp rabomsê naecbe ^?ebicatie/ inboegï)ittat!Sboö?ggfeïlji/ be ftlotiien alom geliipt / gélJiii«?t / enbe attSéCe teeifteltcn ban bliifcfiàp na oubèc getooonte getöörtfteèlbêft*
^ebect ijeböen aengaénbie be ρίφδοϊίΐδη tel Be^^ Öoef ban be Coöpbaecbp-fcö^en / gitfebUêl-mbe «beli ben loop banbeijofitlit^tenin ^ee(leétföribÈ7gï>ii confeceectj boo?t0 ï)ebbcrtbei|eecenaini)öpbettt« elcfianbec geregaleect/botO elcft apact/ Ottt tê initieert bebifputenbanbencangf). r
<Articulen van Pi-eèdè, efidè Perhofidt, tuffchen den Doorluchtichflen^ Grootma^h- 'Z, tkbflen Prins ende tìeéré j Heéfè Kàrel idé i tweede van dien Nà'etn ΌΜιηφ 'ifm 'Grpot Brittannien, ter eenre ·, ênde de Ho·. ^JHog: iieeren Staten Gfnerael der V'efeentchde Nederiantfche Ψτονιηο'αή j tér andere zy· degheflooten.
KEnnelijckzyallén eüyëgeli^ckehi, diedaèJ-aöh- 3fcttf«i> gelegen is, ofte die daeraeh eiéhigher maten aèn gelegenfüudemogeh2,ija. Alfoo'ciedérceëilige JarenhèrwaertsfeeckeregefchillËnzijn ontftàfeìl tuf- fchen den Doorluchtichftgn Groótrnàchtichftéii Prins ehdcHëere, Heèrc KiWii detweéde vaft diÊti narm ifKotainghvan G,r.o0t ft-irmjtófiWjterëenrejefl- dedeHo: Aiog. HcereïlStaten Gtncròelder Vèrefii· nièhde Nedisrl^tf<*éiPro»lnti(;il töTÏlttdweifj^^^
welckc |
-ocr page 86-
li 67 welckefooverrefijngerefen, datfe niet alleen tot eeti openbaren en hevigen OorJoch zyti uytgebarften ,ne- niaer oock den Doorludicichften Grootmachtichften Prins ende Hecre, Hecre Li>Jeaj/Jcl·,, dewntiien^n \'andiennaem, Alder-Chriftelijckften Koninghvan Vratickrijeien Navarre, ghelijck oock den Doorluch- tichftenGrootmachcigftenPrinsendeHeere, Heere FreJrkk de derde, -Koningh vaii Denntmarc^eti ende 5fiiru;irfi»,tenopfichrcnvande verbonden diedefel- ve met de hooghgemelte Heeren Staten hadden opge- recht , in de parcye hebben gctrocken, waer door ont- itaen is een grootc flortinge van Chriften Bloedt ,met feergrootelchade wederzijdes vermengt : Dateynde- lijck door de Goddelijckegoetheyt gebeurt is, dat den Poorluchtichften, Grootnjachtichften Prins ende Heere,Heer Kanl,der Swtiieti, Gotttn ende iVendtn Ko- liingj völgens fyne fonderlinge liefde ea afFeftie, m et de welcke hy defe ftrydende Koninghen,en de Hee- reö Staten Generael,oock hare rerpeaive Rijcken en- de Landen is toegedaen, en daer en boven uyt een be- geerte , om te herllellen, ende te concerveren de pu- biyke welvaert en ruile van de gemeene Chriftenheit, ende dienthalven interponerende fyne vrintlyck en fihcere Officien van mediatie, de ghedachten tot Vre- de daer door fyn komen hervat te werden ; Zynde ten felven eynden by onderlinghe toeftemmioghe van partyen, binnen de Stad Bfedaaengeftelt een tTa- men komftc van Ambaffadeurs ende Plenipotentiari- fen, omme welcke handelinge tot een gewenfteyn- de te brengep,nadien de Heeren Extraordinarife Am- baffadeurs van fyne hoogftgedachte Coninglycke Ma- jefteyt van Sweeden. Heer Jurriam Ilmming, Vry- hecT in Liielitb, Heer in Nsrnaas ende Ljidingie, fyne Coninglijcke Majefteyts ende 't Rijcx Swedens Sena- reur,endeRaet inde Cancelerie j Heer Cbrificphtms Delpbicus, Burgh-Graef ende Graef in Dena, Erfheer in Carwindf/i, Schhvitten,BHrgdOrf^Stóckinfeh en Fifcbkacbi, fyne Coninglijcke Majefteyts velt-Maerfchdck en Krijghs-Raedt, mitsgaders Heere Petrus lulius Cojei, Erfgefeten in Bmftbida ende limgeiygardh,Ridder,{ytie Coninglijcke Majefteytsvan Swiif» Cancellerye. en, ^taets HofRaedt,' (dewelcke nochtans niet langhe. naerfyn arrivementaldacrterplaetfe, dewijl hymet dêie.Godtvruchtige faecke befichwas, dooreenon-. verwachtedóotuyt hetlevengerucktis) uyt nameen van wegen haren genadichften Cpning en Heere, al- le vlijt, dexteritéyt, voorfienigheydt oprechtelij ck, ende fonder'tfelve fich tc laten verdrieten hebben aengewent; Dat oockhooghil-ghcdachte Heere Ko- ningh van Grtet Brittimnien, ende de ho^ftghemelte Heeren Stateh Génerael, trachtende naiSoeenloÉFe- lijckeoogemerck, tot hetvoltrecken vandegefeyde Vrede, hebben geconiinitteertende gedeputeert hare Extraordinarife Ambafladeurs en Plenipotentlarifen, namentlijck,,HeereI>iBii/ Ho/tó, Vry-heer van If>il4, Scc, ConingiijckéRaet, en Heer HieWwi O^ietrji^ Soone van de ïióochgè-eerde Heer Tiemd;, Èartn Cevtmrjie, Bewaerdcr in fyn leven van'tgroote Zegel van Engtiitxt, Edelman vanfyn Majefteyts Slaepka·· nier, Racdsheer in dén hoóghften.Ra^ of Parlement Van En^lanJt, én Commiflaristot de Landtgerechten py ei- 't Rij ck TirlMdt, ter eenre i ende dé Heeren Gen deputeerden 'ter Vergaderinge der,Heeren Staten Ge- néràel, van wégen dé Provintien van Geiderlandt, H^ii- iandiy Ztfhnt fVritfiant y Groeningtn) endede Ommelaitf, iÉerftelijck, den Heer HUremmus\siM Stvirnincii^y: ter. den Heer Petrus Λ Hubert,, Heere'van Ren-; gérsicèrcke, Eyèrsw^êit, &c. Raëdt, epde Penfionaris van dé Heeren Statei» van Ziiimdt tcade den Heer Mardus PetrüsTtngllal:^ Eerfte Raeiits-hecr ende Pie- fidentvahhéthòòge 'Hèf van VrUJündi·, uytkrachte van die Volmachte»>';3ewelckecipdep wij^wM Ìàétftledenvertefiit -.'éncie iajdeja.^ei^van^ van de handèlinge oyerl^Yfit zijn ,' enSc obck. naeder^ handt den 'Hh<tT.MÌlfhìts ìleιιriη^ι^^^^pιrdά'mStur·· Heerevan'tìii^Ìii^f-^^, endeden Mtir^ jlm Tjardàvàn Sterilffttbu^b^ Ïiceic vtn f^t/jr y 'Surdijt^y ISytmlÜin. vol^heM l^ederfi/McVj^ vm V^d^
CTfr7 |
toachtén van den arb^ μ tviwtKbjitn defer inaent Julius , ghedepuceért zijnde tot folemneelder on- derteeckinge van de gemelte Traftaten, ter andere zijde :Soois naer behoorlijcke onderlinge Uytwiflè- linge der Volmachten (wekkers Copy en op heteyn- de van dit Inftrument van woorde tot woorde zijn gς- infereert) op de volghende wijfe over een ghekomen , ende verdragen, de onderlinge Vrede, vruntfchap ea Confocderatie*
INdenKry?fn,datvandefendach aenfal weteJi éeft oprechte, beftendighe, ende onverbreeckelijckö V rede, vrientfchap oprechter, nader ende nauwei verbinteniffe ende Unie, tuffchen den doorluchtigett Koning van Grott Brittannien, ende de Ho: Mo: Statert Generael der Vereenichde Nederlantfche Provin·» tien, Landen Landfchappen ende Steden, onder we- derzijdsgebied, fonderonderfcheyd vanplaetfen ge® legen .mitsgaders tuffchen hare onderdanen ende In· gefctenen, vanwatftand die oock fouden moghen wefen. IL .
Item, dat vooftaen fullen ophouden ende Vér* nieiight werden alderhande oneenigheden » vyand- fchappen, tweedrachten ende Oorlogen, tuffchen den gemelten Heer Konmgh, ende de voürgemelte Hee- ren Staten Generael, ende der felver Onderfaten eit Inwoonderen, en dat wedcrzyds partyen haert'eene- mael fullen onthouden van alderhande beioovingen y plondeiingen,;befchadingen., injurien en troublenj fote Landò als ter Zee, ende verfche Wateren alpm- me, ende dat YOprnaementliJck .in wederzijds Lan*> den, Heerfchappyen, PlaetfeaenGouvernementeae van wat conditie defelveoockfoude mogen zijn.
Item,datal]eofi^nfien,injMrlenj fchadenedrer- lies, dewelcke den ghemelten HeerKoningh, ea dte feifs Onderfaten, ofte de voorgemelteHeeren Staitea Generael, ende der felver Onderfaten, van de een Of de ander zijde, geduerende defen Oorloch, ofte Toor defen in eenige voorleden tijden> uytwrat oorfakeiof- te onder wat pretext fulcxfoude moghen aijn, d'een jvan den anderen hebbengpledeni fuileti werden V€r^ gete·", ende t'eenemael uyt de gedachten.gcftelt, etrea ! al of geene vap dcfelye gyr en waren voorghevallen ί j doch op dac opck.de gemelte Vrede, vrundfchapende ;Confoederatipop;vafteen onwaack^bàrefondalnen· ^ ten moge jfteuncn, ende op dat van defen dach af alle oprfaken van nieuwe twift en;oneenjgheden «logHou werden afgefn^d/;n, lp isdaer en boven vallgeflei^dac yeder van de gemejfe parcyen,.met jiplk-omen j-epht van hoogehperfdiappye, eygendom, en foeiittingeéii ■ houden en befittenin toekomende allé fodanigeiiWii den ^Eylenden , Steden, Forten ,Plmfin,eRàeQ)lomiii\i{o veelaisjredergeduyrendv; defin Qprlogh, ofte.ivoor 1 de lelvet'eenige;^ tijde herwaerre, doór.gewelt jende j wpenen, pftc op_eenigc andere wyfe van te vooHeö fy». j ne teghen-partychfieft afghenpoién , ofce ontlrou* ' den , ende dat in'diervoeghenu fooalshy de ifbLvö op den titndmM&Y loflieden geotcupeert ibaddé >-.eii : beieien hee^ j gêene dér felvef Pketfen.uytgelülidéK. .t •••i' . , 1 13Γ ·"··) :;·.Ι V. ■ .i; fMrVi-.H .'.'ÏOllgtlU Dat oockalfc -Sq^pen met/ biifiietocruftjhghe «ilt ·· Kobpmanfch'appïnende alle iPörfijckegoedereiijdfl. welcke geduerende defen^Oorlogh, ofte van te voo·» riin;;'eenigen ty de in de macht) ya» de een of de ah- derehooghgcmelfepartyen , ofa^^erfelver Onderà fateti iyn ge;k9ineR,Yfonder eenige eompenfatie ofte, re^tutie fullen fyn.ende blyven aen de Qecupateuiij> ioodateen yiderderfelvcvao 'tgeenc'twelcke alfoo i gcoccupej?rt|i^fpndereenigecontroverfieofexceptiel Yan.pla,ei;le, pjdpffajcefi, werdcendebJijveEygeiiaer
·. ; . 7 .libnEV 3·... ν.,ιίΐιϋ: •jöpjji^'siq ·-> -.ποί» Dat póck alle a&i«n en pretenfié&i:hoedàn3gd^ialiÌ ' Ye ctìogen zijn·, ; offe pp wat wijfe de felvedPor eéniget ^radaten v^iViSde, pfte Verfe!09d^y.oordefen:,!ie^i §e1fρiecj^lijc^,<>oς)E: dppr;Iiet pijfiittidt Articul i vanii
Sie)
geepe, de weìcke-ip itn/are/fjiiw btoJnt twntiififiiik'
wicrdes
en OORLOG. Se^tJen m *veerHgne keek. ξ ζ |
-ocr page 87-
54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
j gì7. wierden onderteeckent , ghereftringeert , ghecir- nimfrriheerr. gedefinieertofce ghereferveert zijn, de welcke den ghcmelten Heerc Koningh, ende de gemeke Hceren Staten Generael, ofte der felver On- derfaten, malcanderen eVer ende weder foude mogen ofce willen intenteren, inftitueren, ofte moveren, aengaende de faecken ofte goederen, de welcke ghe- dupende defen Oorlogh, ofte t'eenigen voorgaende tyden, foo voor als naer het gemelce Traftaet van den lare /è/lbita bonitrt twn m ftfticli tot den dach toe v^n het aengaen van defe tegenwoordighe Confoederatic zijn voorgevallen, fiillen zijn en blyven krachteloos, vergeten, afgefchaften vernieticht, gelijckerwijs den ghemelten Heer Kohingh, ende de gemelte Keeren Staten Generael fullen verklaren, ende verklaren mits defen, datfy vandufdanigheadiienende pretenfien, voor haer, en haer Succeffeurs, uyt krachte van defe tegenwoordige,eeuwighjckent'eenemael fullen re- nuncieren, gelijckfy renuncierenby defen, foodat terfaecke van de fel ve, noytyets meer van d'eenof d'anderezydefal mogen werden aengherocrt, noch eenichgefchilnaderhant daer over fai konnen of mo- gen werden gemoveert. ^^
Enbyaldiendeeen ofte de ander partye nade«i«- den dag van Mey oude ftijl in den voorgaenden derdm articuluy tghedruckt, ofte na de vaftgeftclde Vrede,of naede onderteeckeninge van de Traftaten defer Con- fcederatie,de andere partye quam af te nemen, ende te occuperen eenigeLanden, Eylanden, Steden, Forten, Colonien, ofte andere Plaetfen, foo fullen alle ende yeder van de fclve , fonder eenigh onderfcheyt van tijdt ofte plaetfe > ter goeder trouwe in den felven ftaet terftont werden herftelt, in de welcke iy te dier tijdt fouden moghen werden bevonden, foo wanneer de voltreckinge der Vrede in de fel ve contreyen bekent felzijngemaedl. VII.
Maer omme hier naemaels te voorkomen alderhan- de materie van twift en ghefchiel, de welcke fomwy- len plegen te ontftaen ter faecke van reftitutie, ofte li- quidatienraeckende foodanigeSchepen, Coopman- fchappen, ende andereroerlijkegoederen, dewelck beyde partyen , ofte een der felver foude moghen voorwenden, naer de voltrockeneVrede tezijn ge- nomen, ofte geoccupeert in verre gelegen Plaetfen en Geweften, ende fulcx voor en aleer de felve Vrede al- daer bekent was gemaeft, foo is verdragen, dat alle ibndanige Schepen , Koopmanfchappfen, en andere roerlijcke goederen,de we cke millchien naer de fluy- tinge ende publicatie van dit tegenwoordigh Inftru- mentfouden mogen geoccupeert werden,, in'tCnn^/ cndeNicrt-ifï, binnen den tijt van «wei//"dagen, ende van'topgaen van'tCd»/»»/, tot dsCeefvM Sint Vinttnt binnen jis weecken, ende dat voor by de ghemelte' Caep, cnaendees fyde de linie SjuwMati, Cooin den Occeaen en Middelantfche Zee , als elders,^in thien weecken, en dan van daer binnen «Jf maenden ' aen de andere zy de van de gemelte Linie door de gah- Iche Wereldt, fonder eenighe exceptie ofte verder onderfcheyt van tijdt ofplaetie^ ofte fonder inach- tinghete nemen dcreftitutieen compenfatje, fullen zijn en blyven ten behoeve van den geéiien de welcke dcfelve fullen Hebben geoccupeertP 11 · . VIII
Item, isveritaen, dat onder de gheinelte renuii·' ciatieendc ftipulatie oock fullen weiden begrepen' tiderhande Brieven van Reprcfalién , van ìAot^uì initCintra-mtrqui 'ghelijckdie genaémtwerden, foo generale als particuliere, ende andere dierghelijcke ibortevan Brieven, uytkrachte ende inhouden van dewelcke naerderhandt eenige vyaridtlijckheytïbü^ de moghen werden ghepleechti ende dat dë'felve door de publij eque authoriteyt van dit Verbont we- déiaijfs fullen werden inghehoudén ende herroepen by aldien desniec teghenft»ende eienighetiytéënvan[ beyde de Natien j'naer foodanighé herröépin^ onder pretext ofte authoriteyt van fbodiiiiigé Brië^éh ofte, Commiffiènnu herroepen zijnde naer def olii |
trockene Vrede, en naer verloop der tyden hier voe- ren in'tyêi/ini/e Articulbepaelt eenighe nieuwicheden fullen aenrechten, ende eenighe vyantlijckheyt ple- gen, dat foodanige Perfoonen als verftoordersvande gemeene vrede, volgens de Rechten der Volckeren fullen werden gheftraft, boven de gheheele reftitutie van de ghen,omene goederen, ofte volkomena ver- goedingevandeaengedanefchade, waer inlyfullen ghehouden zij η, niet tegenftaende eenigerhande con- trarie claufulen, de welcke in de gemelte herrocpene Brieveji mochten wefen^infereert.
Ende alfoo in de verre gelegen plaetien, gelijck als in -4^/Vrt ende ^mer/Ve, voornamentlijckin 6«»»m, eenige proteftatien, declaratien, ende dierghelijcke Schriften van de Gouverneurs en Officieren , uyt de naem van hare Overicheyt wederzyds fyn uytgegeven ende ghepromulgheert, ftrydich teghende vryheyt van de Koophandel ende Zeevaertj foo is van ghe- lijcken verdraghen, dat alle enyderfoodanighepro- teftatien , declaratien ende voorfeyde fchriften ver- nieticht , ende in toekomende voor nul ende van geen derwaerden ghehouden fullen werden ; En datyder van beyde de hoochgemelte partyen, ende der felver Inwoonderen ende Onderfaten, de felve vryheyt van Koophandel ende Zeevaert,fooin Jfrica 2.is Amerit», fullen ghenieten enda ghebruycken, die fy ghebruyc- ten endegenooten, of naer Rechten conden gebruy- ken ende ghenieten ten tydealshet Tradtaet van den Jare fefthohniUrt twittnltfiigb is onderteeckent.
Item, dat de Gevanghenen van wederzy den , van wat Üaet ende ghelegentheyt de felve fouden moghen zijn, alle tot een toe, fonder rantfoen, oft eenich an- der Los-gelcfullen werden ontflagen, ende in vrydonl' herftelt, mids dat by haer fai werden betaelt, al't geen fy ter faecke van montkoften, ofte wegens andere wet- tige oorfaecken fouden m^enfchuldich aijn.
Item, dat den gedachten Heer Koningh, ende de gemelte Heeren Staten Generael, fullen blyven ghe- confoedereerde Vrienden, door nootwendige vrient- fchap verknocht ende verbonden, om te befchermen de rechten ende immunitey ten van de een ende des anders Onderdaenen, teghens yeghelijck, wie die oock fou den moghen wefen, die (uilen onderftaen de Vreede van de een of de ander Staet, te Lande oft ter . Zee te vérftooren, ofte die onder deeen ofte des an.- ' ders gefach haer onthoudende, openbare vyanden van wedjsrzyds Staet iullén werden verklaert, XII.
Item dat de gemelte Heere Koning, en de Heereii Staten Generael, niet fulleri doen, onderwinden, handelen, ofte ondernemen, den een tegens den an- deren , of des eensbf anders Onderdanen in eenighe plaetfe of te Landt, Zee, Havenen, diftridten, Bayen i ende verfche Wateren, by eenige gelegentheyt, noch ' te dat geen van beyden, nochte de Onderdanen van den éenen of den anderen fai geyéti doen ofte bewy- fen eenighe hulp i raedtoftepnft, eiideenfaloock niet toeftaen, datteryets werde gedaen, gehahdelt oft ondernomen by yemandt, wie het oockfoude mogen wefen, totfchade ofte nadeel van de andere, ofte de Onderdanen van de een of de andere,maer fullen bey- de uytdruckelijck ende effedlivelijck tegenfpreecken, tegen gaen, metter daet beletten alle ende yegelijcke, fich onthoudende ófte verblyyende, ofte onder de heerfchappye van de eene of dê andere ftaende , de wdcke yetwes teghens de een of de ander foude willen aén vangen, doen 4 handelen, ofte attenteren, . XI IL
Item·:.Dàt noch degemelte Heere Koning, oft;de gemelte Rèpüblijck, ' nochte yertiantvan wederzijdts OnderdafieiiV Ingdetenén ,Oftandere/inderfelver ghèbietfichfinthoiidende ,'',desander8.RebelIen met èè'tii^ tiyftaflt ,''raet ofte gunft'fty veii bfte helpen fai, niaerUytdruckeiijckteghenipïeeckën, ende óiettêr dàèt bïJcttenf dat geen hulpe pft byftant by ycitiindt
van |
-ocr page 88-
S van de Onderdanen, ïngefetenen, of fich in d'een oft de anders gebiet onthoudende j ter Zee oft te Lande werde toegebracht ot gefuppediteert aen eenige foda- nige voorfz Rebellen,'tzy Volck, Schepen, Wape- nen, Munitie van Oorlochjofc andere verbodene goe- deren, oock geen géiden ofte Eetwaren ; En de fullen aen diegeenedaerde Overtreders in defenfullen we- ien , werden geadjudiceert, ende t'haren behoeve ge- confifqueert, alle de fchepenj Wapénen i Ammunitie vanOorloch, ofte andere verbodene goederen, mitf- gaders Gelden ofte Vidtuaille, wat perfoneh defelve zyn toebehoorende, die tegen s de meyfainge van dit Articul fouden mogen wefen toeghebrachtöft gefup- pediteert; Oock fullen die geene, de welcké wetens en willens yetwes hebben gedaen, bedreven, onderftaen, oft raedt gegeven tegens de meeninge van dit articul, Vyanden van beyde zyden verklaert, ende daerter plaetfe daer'tfelve gecommitteert ofte begaen is ,ghe- ftraft werden, als hebbende begaen Verraedt teghens den StaetjDan fai over de fpecifi catie van die Waren, de welcke verbodene ofte Contrebande fullen werden gehouden, naer deièn verdragen werden» XI Vt
Item : Dat de gemelte Heer Koning, ende de ge- dachte Heeren Staten Generael, malkanderen op- rechtelij ck ende ghetrouwelijck tegens de Rebellen vandeeene of de andere, foo te water als te Lande, fullen te hulpe komen, fulcx het den noot fai vereyf- fchen,met Volck ende Schepen , naer fodanige pro- portie , ende op alfulcke wyfe ende conditiën als men naderhant fai verdraghen, na dat den noodt ende der faecken gelegentheyt van de eene of de andere vereyf- fchen,alles nochtans tot koften ende laft van die partye die byftant fai verfocht hebben, XV.
Item : Dat noch de gedachte Heere Coning, noch de gemelte Heeren Staten Generaci, ofte der felver Onderdanen,in hwe Heerfchappyen, Landen, Lant- fchappen,Havenen,Bayen ofteGeweftCn ofteeenich van dien,fal mogen ontfangen die Rebel of Rebellen, fugitif of fugitiven van d'een of danderen verklaert Zijn , ofte fullen werden? nochte en fullen oock aen die geene,ofteymant van dien,in de voorfeyde plaet- fen ofte Landen, oock elders buyten haer Heeffchap- pien,Vaderlanden,Landfchappen,LandenjHavenen, iaye ofte geweften,gunnen,geven ofte fubminiftrere, hulpe, raet, verblijf. Soldaten,Schepen, gelden ,Wa* penen , Amunitie van Oorloch ofte Viftuaillien j Nochte fai oock geen van beyde gehengen ,datfoda- nige Rebellen, fugitiven,werden ontfangen by eenige perfoon of perfoonen in hare Heerfchappyen, Vader- landen, Lantfchappen, Landen Havenen, Bayeij ofte Geweften,nochte toeftaen dat aen fodanige Rebellen^ fugitiven, eenige hulpe, raedt verblijf, gunfte. Wape- nen, Ammunitie , Soldaten , Schepen, gelden ofte vivres werden gegeven,tocgedient ofte vergunt, maer fai fiilcx uytdruckelijck ende efFedivelijck tegen- fpreecken,weren ende metter daedt beletten. XVL
Item,Dat lbo wanneer een van beyde door hare pu- blij eque enauthentijcque Brieven de andere fai heb- ben te kennen gegeven, cn verklaert, dat eenich per- foon ofte perioonen zijn geweeft, en fyn haren Rebel ofte Rebellen fugitif ofte fugitiven, ende dat hy ofte fy ontfangen in haer Heerfchappyen gebieden ρ Va- derlanden , Havenen , Gheweften ofte van dien, ofte dat fy fich daer inne onthouden, ichuylen ofte haer toevlucht lbecken,fal als dan geene, die foodanige -Brieven fai ontfangen hebben, ofte die iülcx is aen- gemek ende bekent gemaeft, gehouden zijn binnen den tij dt van acbtentwintighdagm naeft , ende achter den anderen, te reeckenen, van den dach der voor- feyde notificatie, den voorfeyden Rebel ofte Rebel- len, Fugitif ofte Fugitiven, yegelijck telaftenende bevelen, om te vertrecken, ende ha«r te begheven buyten 'tghefach , Vaderlanden , Landtfchappen , Landen , Gheweften , ende yeder van dien -, ende mdten y maadc van de voorfeyde Vyanden » RebelUt) |
ofte Fugitiven niet en komt te vertrecketi, ende fich van daer te begheven binnen den vi^hUadm dachj ' ■ van den dach afvan foodanigen laft ende bevel, ful- len yeder van hun metter doot, ende verlies van Landen ende goederen^eftraft werden.
Item: Dat geen Rebelvan de ghemelte Heer Ko- ningh van Grétt Brhtanmtn, falmoghenontfanghea worden in eenige Cafteelen, Steden j Vlecken i Ha- venen, Geweften,ofte andere Plaetfen >'tfy defelve geprivilegeert zijnofte nietj de welcke eenich per^ foon, vanwatftaetendedigniteythetfy, oftefal we- fen i binnen de heerfchappyen ende ghebiet der Ver-» eenichde Provinciën is houdende en befittende, ofté naemaelsfal houden of befitten j onder wat recht ofté tytul het oock fy: Endefal oock de felveby geen per- foon , van wat itaét ofte digniteyc die fai wefenj toege- laten , ofte gedoocht werden , ommedderin ontfan- gen te werden ofteteverblyven* Oock fullen de ghe-^ dachte Heeren Staten Generael gheenfints toeftaen ofteghedoogen,dat aeneenigen foodanigheii Rebel binnen de voorfeyde Piàetfen met fchepen, foldaten gelden, vidtuaille, ofte op eenige andere wyfe, hulpej raedt ofte gunft werde gedaen ofte bewefen door eenig perfoon , van wat ftaet ofce digniteyc die fai wefen j maer fullen fulcx opentlijck ende tcherpeJijck verbie- den , en metter daet beletten. Ende by aldien eenich perfoon oft perfoonen, van wat ftaet ofte dignitey t dié fullen wefen, die is,oft zijn verbly vende, oft baer ont» houdende onder de heerfchappien der Vereenichdé Provinciën, oft der felver macht, yetwes tegens alfulc» ken Verdrach fai ofte fullen hebben gedaSn, dat aljs dan allcen yegelijcke perfonen fulcx doende j fullen ver·» liefen en verbeuren voorden tij dt van haer leven, alle fodanige Κ aftelen. Steden, Vlecken, Landen en ver- dere plaetlen, de welcke fy, ofce een van haer te diei tijt hebben j oft hééft , of met wat recht oft tytul ful- len, of fai pretenderen te hebben. Vangelljcfcenlal geen Rebel van de gedachte Staten der Vereenichdó Provinciën, in de Kaftelen, Steden, Havenen en vor- dere Plaetfen ofte in eenig vandien,geprivilegefcrti of ongeprivilegeert,dewelke eenich perfoon ofte perfooi» nen, van wat ftaet ofte dignitey t die is,ofte2Ìjn,iHfiC wat recht ofte tytul die defelve houdt) ofte houdea fai, ofte fullen befitten, binnen de Rycken oftö Heerfchappien van déngeinelden Heer Koning vati Gmt ErhiMnien ontfangen werden, ofte toeghelaten i om van eenich perfoon ofte perfoonen te werded ontfangen, ende aldaer te verkeren : De gemelte Heet Koning van Groet Britfannjm en fai oock geenfints toelaten ofte gedogen, dat aen eenich fodanigen Re- bel in de voorfeyde Plaetfen met fchepen,foldatenj gelden, Vidbuaille, ofte op eenige andere wyfe,hulpej raedt ofte gunfte door eenich fodanièh perfooii ofte perfoneti, van wat ftaet die oock fy, werde ghedaenj, oftebewefen ,maerfaliulcxopentlïjck endefcherpe- lij ck verbieden, ende metter daed beletten; Endeby aldien y mant van de Onderdanen van den ghemeltert Heer Coninghj ofte onder lyη macht yetwes contra- rie fodanich Verdrach fai hebben gedaen j oftegheat-» tenteert, dat als dan alle ende yegelijcke perfoonen fulcxdoende van ghelijcken voor den tijt van haei leven fullen verjiefen ende verbeuren alle fodanigii Kaftelen, Steden, Vlecken , Landen ende verdere plaetfen, de Welcke fy, ofte een van haer te diertijdc hebben ofte heeft, ofte met wat recht ofce tij tul ooclt fullen, ofte fai pretenderen te hebben, XVIIL
Item: Dat de gemelde Heer Koning van ÖrMt ÊHt- tanmio, fyne Onderdanen, ende alle Inwoonders vaoi fyne Majefteytsheerfchappien, mifgaders de geriieltd Vereenichde Provintien , der felver Onderdanen ende Inwoonderen, van wat ftaet ende conditie diö fullen wefen, fullen verbonden zijn ,om malkanderea in alle faecken beleefdelij ck ende vriendelijck fe bejfr» genen, datfe te lande ofte te water d' een in des ahdett Landen , Steden ende Dorpen jbemuyrt ofte onbe- muyrt, geibrciÊceert ofte Qiet gefortifipeert j oock in
de '
cn O O R L O G. Seven en veertighjie keek. 57 |
-ocr page 89-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ifitf/, de Havenen i endeinwedenijdsghèbied in Europa, ——— vryelijck en feeckerlijck moghen komen, ende in de- felve verfceeren ende blyven fo lange fy fullen willen : ende aldaerfonder cenich belet tot haren behoeve in- koopen vivres, voor ίοο veel hodich fai wefen, oock handelen ende koopmanfchap drijven met allefoor- ίςη van Waren ,als het haer fai goetduncken, defelve nae hun wel-ghevallen inbrenghen ofte uytvoeren, mitsalleenlijck betalende de laftendaerop gheftelt; voor behoudens alle de Statuten ende Wette» van des een ofdes anders gebied, fulcx nochtans, dat de On- 4erdaenenende Inwoonders van wederzijden haere Commercie dryvende in des een ende des anders Landen ende Gebied, niet fullen ghehouden wefen voortaen meerder belaftinghen, Impofitien, Tollen, trfteanderefchattingen te betalen, alsnaer proportie doende andere Uytheemfche, op de felve plaetfen handelende,
XIX.
Item : Datdefchepen ende vaertuygen der Veree- Q ichde Provintien, (oo wel van Oorloge, ende om de macht van den Vyandt af te weren uytgheruft , als andere, de welckè eenigh fchipvan Oorloge van de gedachte Koningh van Grujt Brittannien, indeBrit- tannifche Zeen fullen komen te ontmoeten, de Vlag- ge van de top van de Maft fullen ftrijcken, ende het iVIars-zeyl laten vallen, in voeghen ghelijck als oyt in voorigc tijden gebruyckelijck is gcweeft.
X X·
Item : tot meerder vryheyt van de Commercie en- de Navigatie, is verdragen ende beflooten, dat noch de gedachte Koningh, noch oock deghemelte Staten Ghenerael, in haere Havenen , Steden ende Plaetfen fullen ontfangen ofteghedoghen, datyemantvan de Ö.iderdanen van een van beyden ontfanghen de Pi- raten ofte Rovers,ofte aen defelve verleene verblijf, hulp ofte vyvres; maer fai fich beneerftigenj ten eyn- de de voorfeyde Piraten ofte Rovers,mitsgaders haere Complicen, Heelders ende Medehulpers tot fchrick van andere werden vervolcht, ghevanghen, ende nae verdienfte geftraft ; ende fullen alle de fchepen, goe- deren ende Waren by hun Rovers-gewijs genomen, ende in de havenen onder hetgebiecTvan een van bey- de opgebracht, dewelcke noch voor handen 2ijn, jae fchoon die verkocht mochten wefen, aen de rechte Eygenaers wederom werden gegeven, ofte fatisfadtie gedaen aen de Eyghenaers van dien, ofte weJ aen die geene, dewelcke met procuratie de felve reclameren, mits dattet recht van den Eyghenaer met behoorlijcke bewijfen nae rechten voor het Collegie ter Admirali- icyt ial fyn gebleecken,
XXL
Item : Het en fai aen de Onderdanen van fyne Koninghlijcke Majefteyt, ende de Inwoonderen van deRijcken ende Landen onder fyn gehoorfaemheyt noch aen deinwoonderen ende Onderdanen van de Vcreenichde Nederlanden niet toegelaten werden, ter Zie ofte te Lande,onder eenich pretext ofte fchynyetvyantlijcx ofte met geweldt den een tegens den anderen te ondernemen, ofte te doen ; Gefijck ootk by gevolch de voorfz Onderdanen ofte Inwoon- deren niet geoorloftfal fijn, van eenich Prins ofte S taet, met de welcke een van de Geconfoedereerde in eenich verfchil ofte openbaren Oorloch is, te nemen eenige opene brieven ( die men Commiffien noemt ) ofte Reprefalien, ende veel min uyt kracht van die Brieven, de Onderdanen van een van de Geconfoc- dercerde eenige moeyelijckheyt ofte fchade aen te doen :Heten^l oock de Uytheemfche Commilïïe- vaerdets, die geen Onderdanen van d'een ofte ande- re van de Geconfoedereerde zijn,ende Commiffien hebben van eenich ander Prins ofte Staet niet toege- laten werden in de havenen van d' een ofte d' andtrc der voorfz, Geconfcedereérden, hare fchepen te equi- peren ende 't gheene datfe ghenomen hebben, daer tc verkoopen , laeten redimeren , ofte op eenigerley wijfe verwiffelen , het fy fchepen , Koopmanfchap- pen, ofte eenige andere Waren, van wat nature die |
fouden moghen zijn: Ende haer en fai oockhïet ge- iS^f,
oorloft fyn eenighe Vy vres te kopen, als die fy nootfa- ---
kelijck van doen fullen hebben, om te komeri tot de haven van dien Prins,van dewelke fy Commiffie heb- ben bekomen : En indien by gevalle eenig Onderdaen van fyn Koningl Majefteyt,ofte van degemelte Hee- ren Staten Generaci gekocht, ofte door mangelinghc, ofte op eenigerley andere wyle heeft bekomen eenich fchip ofte Koopmanfchappen, van des eens ofte des anders Onderdanen genomen, foo fullen in dien ghe- valle de voorfz Onderdanen gehouden Zijn het voorfz fchip, goederen ofte Koopmanfchappen fonder eenig uy tftel, ende fonder een ige vergoedinghe ofte weder- gevinghe van het geit voor de voorfchreve goederen betaelt of belooft,de Eygenaers te reftitueren.mits dat fy voor den Raet van fyn Koningl, Majefteyt, of voor de ghemelte Heeren Staten Ghenerael bewefen fullen hebben, datfy Eygenaers van die goederen fyn. XXIL
Item : Soo wanneer de ghedachte Heer Koningh van Groet Erittamiieti, ofte dc ghemelde Heeren Sta- ten Generael van de Vereenichde Nederlanden ee- nich Verbont, Vrintfchap, Contoderatie ofte Ver- binteniffe met ymant, ' t fy Koningen, Republicquen Princen ofte Staten fullen aengaen ofte oprechten ; foo fai d'eene d'andere met hare Heerfchappyen in de felve, ofte yeder van dien mede begrypen, in cas de felve daerinne begrepen fai willen wefen ; Ende fai van allefoodanige Tradtaten van Vrintfchap en Con- fcederatie de andere verwittigen.
XXIII.
Item: Indien het fai komen te gebeuren, datghe- duerende dit verbont, Vruntfchap ende Societeyt, by, yemandt van de Onderdanen, ofteby de Inwoon- ders van de een ofte de andere zyde, teghens dit ver- bondt, ofte eenich lidt van dien yetwes werde gedaen ofte ondernomen ter Zee, te Lande, of op de ver- fche Wateren} foofal dacromme defe Vruntfchap, Verbondt ende Societeyt tuffchen defe Natiën niet werden geinterrompeert ofte verbroocken ; maer ful- len niet te min in haer gheheel blyven, ende haej· vol- komen kracht behouden : Dan fullen alleen yeder een van die geene geftraft werden, die tegens het voorfey- de verbont, fullen hebben mi/daen, ende niemant an- ders. Ende fai recht ghedaen en fatisfadtie ghegeven werden aen allen den genen die daer by geinterefleert zij η, by alle die geene die te Lande , ter Zee, ofte in andere Wateren tegens dit Vexbont yetsgedaen fullen hebben iö eenich deel van Etrrtpa, oft ergens binnen deStraetvanG/Wfir, of ce iti Amirka, ofop de Ruf- ten van Afrkn, of in eenige Landen, Eylanden, Zeen Kreecken, Bayen, Rivieren, ofte in andere Plaetfen aen defe zyde van de ^mf de Bonne Efpemsce,hinaen den tij dt van een Jaer dat luftitie fai wefen verfocht, maer in alle Plaetfen , als voorfeyt is, aen geene zyde van de voorfeyde Caep, binnen acbtien maend,en, dat in voe- gen voorfeyr,Iuftitie lal wefen verfocht ; Doch by foo verre de Bont-breeckers niet fullen compareren; noch fich de judicature onderwerpen, ofte fatisfadlie ge- ven binnen de een of de andere hier vooren ^eprefi- gecrden tijt, naer verre afgelegentheyt der plaetfe, fo lullen die gheene voorfeyt verklaert worden voor we- derzijdts Vyanden, mitfgaders hare goederen, midde- len, ende alle hun inkomen openbaerlijck verkocht, ende tot volkomene ende behoorlijcke fatisfadtie der fchade by henluyden gedaen bekeert werden ; ende fullen fy felfs daer en boven , foo wanneer fyinde macht van de een of de ander partye fullen zijn, die ftrafïen onderworpen wefen, de welcke een yegelijck van hun nae fyn mifdaet fai hebben verdient.
XXIV.
Item : Dat alle de Onderdanen van de ghemelte Heere Koningh, die onder des felfs gebiet fullen zijn, vry, feecker ende veylich in de Vereenichde Neder- lantfche Provintien ende yeder gebiet van dien in Eu- ropa ende door de felve te Lande ofte te Water na alle Plaetfen, binnenhof voorts buyten defelve mogen rey- fen ende pafleren alle der fel ver Steden,befetcinge en
Veftin- |
-ocr page 90-
1667
Veftingcn , dewelcke in eenigc Plactfen der Ver- eenige NederlandfcheProvinciën, ofte elders in der 'felver gebiedt in Europa zijn, ofte fullenwcfen, Iia- renKoopliandelinalle deiPlaetfendrijvende alsmede hare HandelaersjFaiitoors of Dienaers, gewapent ofte ongewapent (edoch gewapende niet meer als veertigh feffeas) Coo wel fonder hare goederen ende Coopman- fchappen j als met defelve, werwaerts fy fullen wil- len gaen i Sullen van gelijcken de Onderdanen, ende delnwoonders derVereenighde Nederlandfche Pro- vinciën de felve vrydom mogen genieten in alle het gebiedt van dengemelten HeereKoningh in Europa, mits dat in foedanige commercie ende Koophandel fich yeder wederaijdts gedrage naer de Wetten ende Statuten van des een ofte des anders gebiedt,
XXV.
Item : Soo wanneer de Koopvaerdy Schepen van des een ofte des anders Onderdanen doorfiorm, Zee-Rovers, ofte door eenigen anderen noodt, in de Havenen van des een ofte des anders Heerfchappie inloopen ; dat de felve vry ende onverlet van daer we- derom fullen mogen vercrecken met hunne Schepen ende Koopmanfchappen, fonder te betalen eenigen Tol, ofte andere rechten, fulcks nochtans, datfe geen laftbreecken, verkoopen, ofteyetsveylenj iullende oock niet fubjed wefen eenige moeyeniflè ofte recher- che, foo wanneer fy Hechts geen perfonen ofte Waren binnen boort overnemen, of yetwes doen tegens de Wetten , Ordonnantiën ofte Coftuymen van die plactfe, alwaerfe (gelijck voorfeyt is) in de havenen zijn ingeloopen.
XXVI.
Item: Dat wederzijdts Kooplieden, Schippers, Stuyrlieden ofte Scheeps-volck, ofte hare Schepen, goederen ofte Koopmanfchappen, niet en fullen mo- gen werden aengehouden, ofte met arreft befwaert in des anders Landen, Havenen, Reen ofte ftroomen, tiyc kracht van eenigh generael ofte fpcciael beVel, het fy ten Oorloge, ofte eenigh ander gebruyck, ten ware dat denhooghften noot fulcks vereyichte, ende behoorlijcke vergoedinge daer over wierde gedaen, voor behoudens nochtans,dat niet werde gederogueert aen de aenhoudinge ende arrcften, de wekken nae Rechten ende Wetten van des een ofte des anders ge- biedt rechtmatighende ordentelijck gefchieden. X X V I 1.
Item : Datwijderzijdts Kooplieden, hare Fadloors ende Dienaers, gelijck mede de Schippers ende ander Scheeps-volck, foo in 't gaen als weder-keeren met hare Schepen over Zee, ende door andere Wateren, als oock in de Havenen van den eenen ofte den ande- ren, ofte aen landt gegaen zijnde, om fich en hare goe- deren te verdedigen, fullen tot befcherminge van haer en hare goederen, alle foorte foo vanoflfenfivealsde- fenfivc wapenen mogen dragen en gebruycken ; dan fullen in hare Herbergen ofte Logementen gekomen ïijnde, yeder haer geweer moeten van haer leggen en aflaten, ter tijdt toe fy haer weder te Scheep fullen hebben begeven, ofte daer nae toe willen gaen. XXVIII.
Item : Dat wederzijdts Convoy ofte Oorlogh- Schepen in Zee eenigh Koopvaerdy-fchip ofte Sche- pen , de andere, of des anders Onderdanen ofte Inge- fetenen toebehoorende, die den felven cours fuUen houden, ofte defelve reyfe doen, ontmoetende ofte onderhalende, foo lange die den felven cours fullen houden, haer fullen moeten convoyeren, ende be- fchermen tegerjs allen ende een yeder die haer met gewelt fouden komen aen te tailen.
XXIX.
Item : Soo wanneer eenigh Schip ofteSchepen, de Onderdanen ofte de Inwoonders van d'eene ofte d'an- derezijde, ofte eenighNeutraeltoekomende, in des een ofte anders Havenen genomen werde by een der- de , die niet van de Onderdanen ofte Ingefetenen van d'een ofte den anderen zijnjfo fullen diegeene, in qfce uy t wiens haven ofte eenigh gebiedt de voorfeyde Schepen fullen zijn genomen, gehouden zijncefamen |
metde andere partye te bevorderen, dat het vooriz t6óy fchipoftefchepen werden vervolcht, endeweriervgr. overt, ende hare Eyghenaers gereftitueert ; dan fai die allesgefchiedentotkofte vandeEygenaers, ofte den geenen dewelcke daer by zijngeintereflèert.
Item : Dat de Cherchers ende andere dierghelijcke Officieren van wederzijden, haer fullen hebben te reguleren naden teneur der Wetten van den eenen ende den ander fijn Gebiedt, ende niet meer opleg- gen ofte afvorderen, als "t geen haer by hare Com- miiEen ende Inftruótien is toegeftaen,
X X X 1.
Item : Soo wanneer by een van beyde de Heer- fchappien , ofte hare Onderdanen ofte Inwoonders ' van de andere eenige fchade ls aengedaen, of contra- rie de artijckelen van dit Verbondt, ofte degemeene rechten : dat nochtans geene brieven van Reprefa- lien, Marcque ofte contre Marcque verleent fullen werden, alvoorens Juftitie volgens de ordinaire Wet- ten fai werden verfocht : Doch loo wanneer aldaer Juftitie wert ge weygert, ofte lange vertogen , dat als dan de gemelte Heer Koning, ende de gedachte Hee- ren Staten Generael, ofte derfelverGemachtighde, wiens Onderdanen ende Inwoonders verongelijckt zijn van die, alwaer de Juftitie ( gelijck voorfeyt is) wortgeweygertof verfchoven, of van dieMagiftraet, die tot het verhoor van foodanige verfoecken is aen- geftelt, publijquelijck Juftitie fai vervolgen,op dat alle foodanige verichillen metter minne, ofte by ordinaire proceduren van Rechten werden afgedaen : Doch by foo verre de faecke echter noch langer fai werden uy t- geftelt, ende geen recht gedaen, nochte fatisfaftie ge- geven binnen den tijdt van </«> maenden, nae dat fo- danich verfoeck fai wefen ghedaen, dat ali dan eynte- lijck brieven van Repreflalien, Marcque ofte contra Marcque fullen mogen werden verleent.
ΧΧΧΠ.
Item .· Is overgekomen, dat of t'eenige tyde qua- me te gebeuren ('t geene Godt Almachtigh genade- lijckverhoede) datdeakcets vereffende gefchillen, ■ tuffchendengemeltenHeere Coningh, ende de ge- meke Heeren Staten Generael wederom quamen op te ftaen, en tot een openbaren Oorlogh uy t te berften, dat de Schepen, Koopmanfchappen, ende alderhan- de roerlijcke goederen, van de een of de andere zyde, dewelcke in de Havenen, ende in het gebiedt van de tegenpartye, wederzijts fullen werden bevonden te zijn, geenfintsgeconfifqueert, ofte eenigermaten ge- incommodeert fullen werden j maer fai aen de On- derdanen en Inwoonders .van de een en andere zij de, den tijdt van fes volle maenden werden vergunt, bin-. nen dewelcke fy de voorfeyde goederen, en genera- lijck alle hunne effeden, werwaerts het hun falbe·, lieven, fullen mogentranfporceren.
XXXIII.
Item : Dat die geenen, die welcke fpeciale Brieven ofte Commiffien van een van beyde zijden hebben verkregen, eer en alvorens defelve Brieven te ontfan- gen, voor dien Rechter, dewelcke haer die fai geven genoechfame fidejuffoire cautie fullen ftellen door foodanige Perfonen die daer voor fuffifent, en geene medeftanders ofte participanten van dat Schip zijn, datfe egeenfchade of ongelijck des een ofte desan- ders Onderdanen en Inwoonders fullen aendoen.
X X X I K.
Item: Is verdragen en veraccordeert, datgeoor- loft fai wefen , dat wederzijdts Onderdanen tot de een en des anders Havenen altijdt vry acces fullen hebben, ende dat defelvefal gheoorloftzijn j ende vry ftaen aldaer te verbly ven, ende daer van daen weder te vertrecken, niet alleen met hare Koopvaer- dyeende bevrachte Schepen, tnaer oock met Oor- lochfchepen, 't zy dat de lëlve toekomen den gemel- ten Heer Koning,ofte de gemelte Heeren Staten Ge- nerael, ofden genen de welcke fpeciale Commiilien hebben verkregen,'t zy de felve aldaer door dwangh van Onweder of pericul van de Zee zij η ingelopen, of
cm
en OORLOG Se-ventn veertiihfte keek. |
-ocr page 91-
6o SAKENvanSTAET
Ì667. om de Schepen te calafaten , of Vivres te koopen . foo nochtans, datfe't getal van acht Oorloch fcheepen niet en excederen, foo wanneer fy vrTwillich daer zij η binnen ghekonien, ende dar niet langer in ende on- trent de Havenen mogen verbly ven, dan tot reparatie van de Scheepen, inkoop van Vivres, ende andere nootwendicheden van noode fai zijn i Ende foo wan- neer eeöichgrooter ghetal van Oorlochs fcheepen by gelegentheyt foodanige Havenen fouden willen aen- Soeh ; foo fullen fy binnen de felve geenfints moghen inloopen, fonder voorgaende verlof van die geene, die de voorfeyde Havenen toebehooren, ten ly datfe door aorm, ofte eenich gewelt, ofte nootwendicheyt daer toe gedwongen fy n, om het periCul van de Zee te ontgacn,'twelck foo'c gebeurt, fullen fy den Gou- verneur van die Plaetfe, oftedeopperfte Magiftraet de oorfascke van hare komfte aenftoncs bekent maec- ken, ende niet langer aldaer verbly ven, als het hun by den Gouverniiur ofte opperfte Magiftraet vergunt fai zijn; ende in die Haevenen verbly vende, fullen niecvyantlijck, ofte yecs tot prejudicie van dien on- dernemen.
XXXV.
Item : Is verdragen ende beüooten, dat beyde par- tyen waerlijck ende vaftelijck fullen naerkomen, βη- de ter executie ftellen hec tegenwoordighe Tradaet, ende al het geene dat daer in vervat, ende begreepen is, ende verforgen, dat 't felve by de een ende anders Onderdanen ende In woonderen geobferveert, ende clïèöivelijck nagekomen te werden.
XXXVI.
Item : Is tot meerder verfeeckeringe endevaftig- heyt, teneyndedit Tradaetende Confoederatieaen de zyde van de Heeren Staten Generaci der Veree- nichde Provinciën, ende der fel ver Volckopre<;hte- lijck ende ter goeder f rouwe onderhouden werde ,be- flooten; Gelijck mede de Heeren Staten Generaci bydefejegenwoordigetoeftaen, endehaer vaftelijck verobligeren ende verbinden, dat alle ende een yeder denwelcken,oftewelcke,offyluyden, of de Staten van deProvinden teneenigentydekiefen, maecken ofte ftellen fullen totCapiteyn Generaci Gouverneur ofte Stadhouder, Veldt-Overfteover de Legers ofte Krijghsvolck te Lande, of Admiraelvande Vlooten Schepen ofte machten ter Zee, ghehouden ofte ver- bonden fullen zijn,dit Tra<aaet,en Articulen van dien met eede te beveftigen, en alfo heylighlijckende met cede te beloven foo vee) in hacr is, alles religieufelij ck te fullen naer komen, ende voor foo veel haeraen- gaet ter executie ftellen,ende beforgen,dat by anderen nagekomen ende ter executie geftelt werde.
XXXVIL
Onder dit jegenwoordige Tradtaetvan Vrede ful- len werden gecomprehendeert die geene , de wrelcke yoordeuytwiffelingheder Ratificatien, ofte binnen fes maenden daer naer, vandeeene endede andere Eyde met ghemeene be willigtnghe fullen werden ghe- nomineerc. Dan ondertuifchen terwijl de contrac- terende partyen, danckbaerlijck erkennen, de op- rechte officien, ende onvermoeyelijckenvlyt, met dewelckeden DoorluchtigftenConingvan Sweden, door tuiTchenkominghe van fyne mediatie, dit heyl- famewerckvanbevreedinge, onder Godtsgenadige hulpe, toteengewenfcht eyndeheeftgebracht; foo is deshal ven, om te becuygen gelijckc genegentheyc, met ghemeene bewilliginge van alle de contraheren- de partyenvaftgheftelt ende verdragen, dathoochft- ghemelte Koninghl. Majeft.met alle fyne Rijcken, Heerfchappyen, Provinciën ende Rechten, in dit Tradaetlal zijningheflooten, ende in dit teghen- woordichlnftrument van Vreede , op de befte wyfe fai zij η begrepen.
XXXVIII. |
Item : Is overkomen, beflotenen verdragen,dat dit tegenwoordighe Tradl:aet,ende al'cgeene daer in ver- vat en begreepen is, by den ghemelcen Heer Koning van Gr«t Brittmnim, en de gemelte Heeren Staten I Generaci der Vereenichde Nederlanden, deorwe- derzijdts opene brieven , mettet groot Zegel be- krachticht,ende in behoorlijke ende autentijcke— binnen i//»rnaeftvolghende weecken (otte eerder is't doenlijck) fai worden geconfirmeert en geratificeert, ende wederzijts Inftrumenten binnen de voorfeyde tijd tot SrtJa uytghewiflelt : ende fai dit Tradlaet ende Confcederatie, terftont na de overleveringe ende uyt- wiflelinge der Inftrumenten, in maniere enter plaet- fe gewooalijck, gepubliceert werden. Tot meerder blijck ende vaftighey dt van alle 't welcke, ende yeder van dien, hebben Wy voorgemelde Ambafladeursen Plenipotentiarifen van fyne Koninghlijcke Majefteyt van Griit Brittaimitn, met de Heeren Extraordinarife Ambaflàdeurs ende Mediateurs dit Inftrument van Vrede onderteeckent, ende met onfe Zegelen beve- fticht, Gedaen tot Brtdadcaem tniertigb^en]\3.\yfe^itn bondtrt ftvin tn ftfiigb, ende is onderteeckent,
1. S. Ginrgius Ilmmingh.
L.S.Cbrifiopbtrus Delpbicus in ΐ)«η».
L.S.Hcffts.
L, S, Umrims Ceventry,
Separaet t^rtijckel.
. ---*--DO'---' --------J O ----- '----
eenighe andere roerende goederen, toebehooreflde den Koningh van Grm Brittanmen, by de ghemelte Staten Generaci, ofte yemant van hare Onderdanen, nu zijn ofte in toekomende gevonden fullen werden : belooven de gedachte Heeren Staten, datzy in geen- derley maniere de befittersvaneenige roerende goe- deren de gemelte Heer Koning toebehoorendc, ful- len protegeren j welcke goederen haer in foodanigei manieren afgenomen fullen werden, dat geen onghe- lij ck ofte onrecht en gefchiede aen die geene dewelc- kc haer befwacrt fullen vinden, defelve metgemoede wederom te ge ven : En belooven de gemehe Staten, foo veel moghelijck haer beft te fullen doen, dat Λ fla- "»endey«m»Mi-/i»indiefaecke gheprocedeert werde, fonder ordinarife forme ende maniere van procede- ren in de Hoven ghebruyckelijck, ende datter recht geadminiftreertwerde, waer mede zijn Koninglij c- keMajefteyt,fooveelalsmogelijckfalzijn , fonder ymantsquetfinge jgenoech gedaen werde.
Item : Dat in dien eenighe perfonen fchuldigh aen de verfoeyelijcke moort teghen den Koningh Kartl dt Bcrfit, Za igergedachtemflè begaen, ende wettelijck over die mifdaedtbefchuldicht, verwefen ofte over- wonnen zijnde, nu tegenwoordigh in 'tghebiedvan degedachte Heeren Staten Generaelzijn, ofte na de- fen atdaer fullen komen, dat de fel ve, foo haeft als de gemelte Staten, ofte eenighe van hare Officiers ken- niiTe daer van fullen hebben gekregen, of aengediend is, gevangen, in bewaerniffegeftelt, ende gebonden in Engelandt over ghefonden fullen werden, ofte ghe- icvert in handen van die geene,die de ghemelte Heer Coninghvan GrwfBri«annir» geftelt fai hebben, om haer te bewaren, en wederom na huys te voeren. Tot nieerder beveftinge van alles, en dat defen tegen woor- dige afghefonderden artyckel, van woort tot woort is van een en de felven inhout met die geene de welcke opdenw<ri/e«oude,ofteopdent/$irtimden September n.ftyl/(^/Veiwrferi twfttnfiBicbtot ffitba/ìsbefìoten, ende da( de felve met volle vigeur, ftaet te ful'len wer- den achtervolcht, foo wel als die geene,de welcke in 't principale Traftaet zij η begrepen, hebben wy Extra- ordinarife Ambaffadeurs en Plenipotentiarifen van iyn hoochftgemelte Coningl. Maj.van Ïnge/mJt den i'elven ondenekent, en onfe Zegelen daer aen gehan- gen. Gedaen tot Breda den et» to dtrtitbflm Juiy fiftieo bimitrtjivtn enfifiigh ende is onderteeckent, i. 5. Gtorgius Flemmiagb, L, S, Cbrifliipberus Dtlpbicus in Dcea L.S.Hds.
it S, Hioridts Cevmtrj.
Alfe |
-ocr page 92-
τ 66 7 Λ Lfoo door defeartyckelen van Vrede, Unie en '' /\ Confoederatie , de welckc op heden ruffchen " den Doorluchtighften Koningh van Groot Brit·
^f ,, tanrie», endc de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci fcnDaiic der V ereenighde Nederlanden zijn geflüoten, voor- -.trttjcu' namentlijck is voorfien ende beforght, dar alle de iammerlijcke ende fchadelijcke eiFe<aen van Oorloge metten eerften komen op te houden, ende dat de ge- wenfchte Vrede, de welcke by yder een in alle de Rijcken ende Hecrfchappyen van beyde de pirthyen foo feer is begeert, aen alede Onderiatenendein- woonderen der felver moge werden herftelt, en noch- tans de gelegentheyt van tydenende faecken nieten heeft toegelaten, dat alles ende yder in het befonder behoorlijck ende naer den eyfch foude werden over- wogen ende rergeleecken, net geen tenopfichte van de gemelde artyckelen ftondt aen te mercken ende te overwegen, voornamentUjck omtrent die geene, de welcke de Regimenten van de vrye Navigatie ende Commercie zijn betreflènde. Ende dat echter te vre- fen raochte ftaen, dat de In woonderen ende Onder- faten van beyde de Partyen wederom in nieuwe twi- llen ende nieuwe on-eenigheden fouden mogen ko- men te vervallen, ende dat daer door de aireets ter nedergeleyde onluften haer felven wederom fouden openbaren , ten fy de fel ve door feeckerc Wetten quamen te werden geweert, omtrent het geene de Navigatie en het gebruyck van de Commercie betreft : Soo is tuflchen de hooghgemeide Partyen, door tuf- fchen fpreecken , vorderinge , ende hulpe van de felfde Heeren Extraordinaris ArabaflTadeurs van fijn Konincklijckc Majefteyt van Swedeni endc Media- teurs tot de Traöaten van de Vrede, de welcke in 't principale Traöaet zijn ghemeldt, door defe af- gefonderde artyckelen voorts verdragen ende vafl ge- ftejt.
Eerfiel^ck.
Dat alle foodanige EdiiSen ende Placcaten , die d'eene Partyeterfaecke vandefenOorlogh, totpre- juditie van de andere, tegens de vryheyt der Naviga- tie ende Commercie heeft iaten uytgaen, van weder- zijden fullen werden afgefc^ft.
Dat tot elucidatie van het Placaet, 't weick van de 2yde des Coninghs van Greot Brittangien in den Jare fefiienhondertfefltgh isgepromulgeert, om dieNatie op te wecken endc te noodigen tot voortfettinge van delcheeps-vaert, waer door aen de Vreemdelingen werdt verboden eenige andere Waren binnen hindt in te voeren, als de geene, de welcke in yeders Landt komen te waiTchen , ofte door handtwerck zyn gemaeckt : De Heeren Staten Generael > ende derfelver Onderfaten nochtans geoorloft fai zijn, met haer fchepen in Engelandtte mogen brengen alle Ge- waffchen, Vruchten ende Manufadturen van Neder- landt ende Hoogh- Duytflandt, die doorgaens met de befte commoditeyt, ende naer het meefte gebruyck, niet anders dan door het reflort ende gebied der Ver- eenighde Nederlanden, het fy per axe, het fy langhs de Revieren werden vervoert naer de Zee-havenen, om van daer voorts over Zee getranfporteert te wer- den.
IIL
Alfoo den Koningh w^nGrootBrittangieniXover lange heeft aengehouden, dat de Waren ende Koop- handel van wederzyden op een vafte ende bequame ordre ende regel mochte werden gebracht : Endede Staten Generael altydt mede hebben getracht, ten eyndede felvedoor fekere ende altyd durende Regle- menten mochten werden bepaelt, ende nochtans de- fe faecke van (waerder ende langhduriger arbeydt fchynt tezijn, dandatdefelveinderhaefttotverge- noeginge van beyde Partyen foude konnen werden afgehandelt: Soo ie wederzijdts goedtgevonden, dat fulcx tot een bequamer gelegentheyt fai werden uyt- geftelc, in diervoegen nochtans, datter metten eer- ften naer defe beüootene Vreede, van wederzyden CommiiTarifen bv den anderen fullen komen. de- VI. DeeL |
welcke w^hens het defigneren ende vaftbepalen der i^Sfé fpecien van Koopmanfchappen , ende omtrent de ^ Wetteió der Navigatie yetsiekers komen te beramen ende door nieuwe ende onderlinge Traöaten befluy- ten: Nochtans op dat de Inwoonderen ende Onder- faten van beyde de Partyen ondertuflchen niet en fouden onfeecker ende twijfFelachtigh zijn, wat foor- ten van Koopmanfchappen by forme van Oorlogbs- gereetfchap, ofte afllftentie, ofte wel van de nature onder den tytul, ofte pretext van Commercie, de Vyant van d'een der Partyen geoorloft ofte ongeoor- loft fy te mogen toegevoert, ofte toegebracht wer- den: Soo isby provifie verdragen ende vaft geftelt, dat het Tradtaet van Navigatie ende Commercie, 'c welcke de Heeren Staten Generael met den Alder- Chriftelijckften Koningh hebben getroflfijn, begin- nende van den fes en tnintighfien Artijckel tot deti twee en veertighfie incluys, ep foodanige wyfe en naer inhoude als de felve hier oae volgen , tot een regel ende richtfnoer fullen ftrecken , ende den wegh be- reyden om een wydtloopiger Traflaet van Commer- cie ter Zee tuiTchen de hoogh-gemelde Paityen tö voltrecken.j
Volden devoorfeydeK/lrticukn.
XXVI.
Alle de Onderdanen en Inwoonderen van Vrancfe- rijck, fullen in alle verfeeckertheyt ende vryigheyc vermogen te varen ende te traffiqueren in alle Rijc- ken , Landen ende Staten , die met Framirijck ia Vreede, Vriendtfchap ofte Neutraliteyt zijn, ofte fullen wefen, fonder datfe in die vryigheyt belet ofte verhindert fullen werden door Schepen, Galeyen, Fregatten, Barquen ofte ander Vaertuygb ter Zee, toe behoorende degem ;lde Heeren Staten, ofte eeni- ge van haere Onderdanen, ter faecke vanvyantfchap die hier naermaels foude mt^en voorvallen tuflchea de gemelde Heeren Staten Generael endedevoorfz Rijcken, Landen ende Staten, ofte eenige van dien, die ζ ij η ofte fullen wefen in Vrede , Vrientfchap ofte Neutraliteyt met Vranckrijgk.
XXVII.
De voorfz vrye Vaert endeTraeGcq fai wefen vani alderhande ioorten van Koopmanfchappen , metuyt- fonderinge van die van Contrebande.
XXVIII.
Onder de foorten van Koopmanfchappen vanCon- trebande, verftaetmen alleen begrepen te zijn alder- hande Vuyrwercken cade andere daer toebehooren- de, als Canon , Mufquetten, Mortieren , Petar- den, Bomben, Granaden, Saufiflen, Peck-kranf- fen, Affeuytten, Forquetten, Bandeliers, Boskruyt, Lonten, Salpeter, Kogels. Piecken, Degens, Storm- hoeden , Helmetten, Curaffen, Hellebaerden, hal- ve Piecke , Paerden, Salen , Holfters, Henghels tot Degens, ende andere toeruftingen ten gefaruycke van den Oorlogh dienende.
XXIX.
Onder de voorfz foorten van Koopmanfchappen Ì en fullen niet begrepen zijn Tarw, Koorncnande- reGranen, Erten, Bonen, Oly, Wynen, Sout, nochte generalijck alle't geene behoort tot voetfel en onderhout van 't leven, maer fullen vry blyven, ge- lijck alle andere Koopmanfchappen en Waren in 't voorgaende artyckel niet begrepen, ende fai geoor- loft zijn de felve te vervoeren , ielfa na vyantlijcke Plaetlen van de gemelde Heeren Staten, uycgefon< dert na Steden en Plaetien die belegert j geblocqueerc ofte befet fullen zijn.
XXX.
Tot uytvoeringe van 'tgeene voorfz is, fooillèr verdragen, dat de felve fai gefchieden in manieren, navolgende ; te weten, dat dc Schepen ende Barc- quen met de Koopmanfchappen van de Onderda- nen van fijne Majefteyt, ghekomen zijnde in eeni- ghe Havenen van de ghemelde Heeren Staten, ende willende van daer vercreckennac deHarcaeavande ^ veer-
en ο ο R L Ο G,H, 'tSeven-en-veerüghfleBoecL 6ì |
-ocr page 93-
SAKE Ν- van -S T AlE Τ
i667. voornoemde Vyanden, fullen allcenlijck ghehouden
_L wefen te toonen haere Pafpoorten aen de Officieren
van de Havenen der ghemelte Heeren Staten > van waer zy fullen vertrecken, inhoudende de fpecifica- tie van de ladinghe haerer Schepsn , gheatiefteert ende gheöierckt met het ordinaris Zeghel cnde hSnd- teycken, ende erkendt by de OflSderen van de Ad- mirai iteyt ter plaetren van waer zy eerft fullen zijn ghevaren, met verklaringhe van dc plaetfe waer nae toe fy het ghemunt hebben j alles in ordinarifche en- de ghewoonlijcke forme : Nae welcke vertooninghe van haere Pafpoorten in de voorfeyde forme, en ful- len zy in haer reyfenDietghemolefteertnochteon- derfocht < opghehouden ofte verachtert moghen werden, onder wat pretext het oock foude mogen wefen.
χ·χχι.
'tSelfde fai oock werden achtervolgt ten reguarde van de Franfche Schepen ende Barquen, die fullen gaen nae eenighe Reen van Landen onder de ghe- hooriaemheydt van de gemelle Heeren Staten, fon- der in de Havenen te willen inloopen, oftedaerin· loopende > fonder nochtans aldaer te willen ontla- den , ende haer laH: te breecken > welcke Schepen oock niet fullen ghehouden zijn reeckenfchap te ge- ven van haér Cargaifoen, ten ware datter vermoe- den was datfe aen de vyanden van de gemette Hee- ren Staten toevoerden Koopmanfchappen van Con- trebande, gelijck hier vooren geieyt is.
XXXII.
Ende in cas van foodanigh apparent vermoeden, fullen de ghefeyde Onderdanen van fijn Majefteyt ghehouden zijn In dc Havenen te vertoonen haere Pafpoorten , in de forme hier vooren ghefpecifi- ceerc.
XXXIII.
Dat indienfe waren ghekomen binnen de Reen > ofte ontmoet in volle Zee, door eenighe Schepen van de ghemelte Heeren Staten, ofte eenighe parti- culiere Reders ten Oorloge, zijnde hare Onderda- nen , foo iullen de voorfeyde Schepen der Vereenigh- de Nederlanden, tot voorkominghe van alle difor- dre, die van deFianfch? niet naerder komen als tot op een Kanon-fchoot, ende fullen haer Boot ofte Chaloupe vermoghen te fenden aen boort van de Franfche Schepen ofte Barcquen, ende daer in doen gaen alleen twee ofte drie Man, aen wien door den Schipper ofte Patroon van 't Franfche Schip, getoont fullen werden de Pafpoorten ende Zee-brieven in voegen hier vooren gefpecificeert > na't Formulier der voorfz Zee-brieven, 'twelck op heteynde van dit Traftaet fai werden geinfereert ; uyt welcke Paf- poorten ende Zee· brieven niet alleen falkonnenbly- ken van fijne ladinghe, maer oock van de plaetfe fij- ner wooninghe ende refidentie, ende van den naem foo wel van den Schipper ofte Patroon, als van het Schip felfs, op dat men, door defetwee middelen magh weten, offe oock voeren Waren van Contre- bande, ende ten vollen blycke foo van de qualiteyt van het voorfchreve Schip , als van den Schipper ende Patroon van dien, aen welcke Pafpoorten ende Zee-brieven volkomen gheloof ende vertrouwen ge- gheven fai moeten werden. Ende ten eynde men te beter mach kennen offe goet zi)n, ende datle in geen- derhande manieren en moghen werden vervalfcht ende gecontrefeyt, ioofullendervan wegen fijne ge- melde Majefteyt, ende de gemelde Heeren Staten Generaci werden ghegeven feeckerc mercken ende Contre-zegels.
XXXIV.
Ende ingevalle in de gefeyde Franfche Schepen ende Barcquen ghedeftineert na de Havenen van de Vyanden dergemelde Heeren Staten, door de voor- fchreve middelen eenige foodanige Koopmanfchap- pen ende Waren ghevonden werden, die hier bo- ven voor Contrebande cnde verboden verklaert zijn, de felve fullen ontladen, aengeflagen ende geconfif- queert werden door die van de Admiraliteyt in de Vereeoighde Nederlanden > ofte andere competen- teRechtèrs, fonder datdaeromhetSchipendeBare-1667. que, ofte andere vrye ende gheoorloofde Goederen, ^ Koopmanichappen ende Waren in't fel ve Schip ge- vonden , in ceniger manieren fullen mogen werden aengeflagen noch geconfifqueert. j XXX V, |
Daer en boven is noch gheaccordeert ende ver- draghen , dat alle het geene door de Onderdanen van fijne Majefteyt bevonden fai werden geladen te zijn in een Schip van de Vyanden van de gemelde Hee- ren Staten, fchoon het geen Koopmanfchappen van Contrebande zijn, geconfifqueert fai werden, met alle het geene in het voorfz Schip gevonden fai zijn, niets uytghefondert nochte gereferveert, maer an- derfints fai liber ende vry zijn, alle het geene dac is ende gevonden fai werden in de Schepen topbehoo- rende de Onderdanen van den Alder-Chriftelijck- ften Koningh, alhoewel dat de ladinge ofte een ge- deelte van dien, de Vyanden van de ghemelde Hee- ren Staten toebehoorde, uytgefondertdc Koopman- fchappen van Contrebande, ten opfichte van de welcke men fich fai reguleren na het geene in de voor- gaende Articulen is gedifponeert.
XXXVI.
A 11e de Onderdanen ende In woonders van de voor- fchreve Vereenighde Nederlanden , fullen recipro- quelijcken ghenieten de felve rechten, vryighedea ende exemptien in haer Traffijcq ende Commercie, in de Havenen , Rheen, Zeen ende Landen van Sijne gemelde Majefteyt, datter hier voor gefeyt is, dat de Onderdanen van fijne Majefteyt fullen genie- ten in die van de gemelde Heeren Staten, cnde in de openbare Zee moet verftaen werden, dar de egali- teyt in allen manieren aen de eene ende andere zyde reciproque fai zijn, ende felft foo wanneer hier naer de ghemelde Heeren Staten in vrede, vrientfchap ende neutraliteyt met eenighe Koningen, Princeti ende Staten waren , die vyanden mochten werden van fijne Majefteyt, yeder van beyde de partyen ghehouden zynde reciproquelijck te gebruycken de felve conditiën ende reftriftien, uytgedruckt in da Articulen van het tegenwoordigh Traftaet, diefiea op dc Traffijcq ende Commercie.
XXXVII.
Ende omme te meerder te verfeeckeren de Onder- danen van de gemelde Heeren Staten j dat haer geen gewelt altoos door de voorfchreve Schepen van Oor- loge en werde gedaen, foo fai men verbodt doen aen alle de Scheeps-Capiteynen van den Koningh, ende andere Onderdanen van fijne Majefteyt, van haer in geenige faecke altoos te molefteren, noch te be- fchadigen, op pene van gheftraft te werden, ende in haere Perfoonen cnde Goederen ghehouden te zijn totdebehoorlijcke reftitutie ende vergoedinghe over de gheledene ende te lyden fchaden ende interei- fen.
XXXVIIL
Ende ter dier oorfaecke fullen hier naemaels alle Capiteynen, ende die Schepen ter Oorloge uytru- ften , ghehouden zijn yder van hen voor haer ver- treck, goede endefuffifante cautie teftellen voorde competente Rechters, ter fomme van vjftien duyfint ponden, om een yegelijck van haer »wyoft</«w ofte in 'tgheheel te verantwoorden de malverfatien diefeln hare courflen ofte op hare reyfen fouden moghen be- gaen, ende voor de contraventien van hare Capi- teynen ende Officieren teghens het tegenwoordigh Traftaet, ende tegensde Ordonnantie ende Ediften van fijne Majefteyt, die gepubliceert fullen werden in krachte ende conform de difpofitie van dien, op pene van verval cnde nulliteyt der voorfchreve Com- miflien ende Verloovenj het geene infghelijcxge- praftifeert fai werden by de Onderdanen van de ghe- melde Heeren Staten.
XXXIX.
Indien 't gebeurde, dat een van de Franfche Capi- teynen een fchipname, geladen metde voorfz Wa- ren van Contrebande, alsghefeghtis, foo en fullen de voornoemde Capiteynen niet vermogen eenige
Koftets, |
-ocr page 94-
KoiFers, Malen, Balen, Bougetten, Tonnen » ofte: 160 7'. andere Kaflen te opnen, noch op te breecken, ofte de
---felve vervoeren, verkoopen, ofte verwiflelen.cpde
vervreemden» ten fy dat de felve te Lande zij nge- brachc in prefentie van de Rechters ter AdmiraJiteyc, ende naer dat door haor een Inventaris van de voorfz Koopmanfchappep, ghevonden in de voornoemde Schepen j isghemaeckt, ten ware dat de Waren van Contrebande, niet maeckendealseenghedeeke van de ladinge ) den Schipper otte Patroon van het Schip goedt vondt ende toeftont aen den voornoeniden Ca- piteyn over te geven , ende fijpe reyfete vervorde· len, in weickenghevalledctivciornoemde Schipper ofte Patroon in geenderhapde manieren falkonnen werden belet lijn wech ende vQorgenomeo royXete vervolgen.
Sijne Majeffieyt begerende dat de Onderdanen van de ghemelde Heeren Staten Gènerael, in alle Lap- den onder fijne ghehoorfaemheyt foo favorabeiijck fuilen werden ghetrafteert als Cjne eygene Onderda- nen, fai aUenoodige ordresftellen, omtemaecken dat alle ghewijfden ende Vonniflèn over Prinien in Zee genomen, in allerechtmatigheyt endebillijck- heyt werden gegeven door Perfoonen die niet fufpeil nochte geinterefleert zijn in de faecke daer over que- ftie isi Ende fijne Majefteyt fai precifeende effica- cieufe ordres geven > ten qynde dat alle Vomsiffen j gewijfden ende ordres van dêiuftitie alreedc gegeven ende noch te geven j naer hsee forme prompt ende behoorlijck werdea ge-executeert.
XLI.
Ende foo wanneer als de Ambaffadeurs van de ghe- melde Heeren Staten Generaci, ofte yemandt an- ders van hare publijcque Minifters, aen het Hpf van fijne Majefteyt zijnde, klachten fuilen doen over de Vonniflèn dieder fuilen zyn gewefen ; foo fai fijne Majefteyt de felve VonnilTen in fijnen Raedt doen re- videren ofteoverfien , omme t9 examineren of de ordres ende precautien in het tegeawoordigh Tra- itaet vervat, fuilen ghevojght qnde naerghekomen Zijnj Ende omme oock naer redelijckheytdaer inne te doen verfien , fai het felve ten langhften binnen den tydt van drie maenden ghefchieden, ende des niet tegenftaende en fuilen noch voor het eerfte Von- nis, nochte na het felve fgbedurendederevifie) de goederen ende effeaen die ghereclameert fuilen we- ien , niet moghen werden verkocht noch ontladen, als met confent van de gheinterefleerde partyen > tot voorkominghe van 'c verderf der voorfchreve Koop- manfchappen.
XLII.
Alffer Proces in de eerfte ofce tweede inftantie fai zijn ontftaen tnlTchen die prinfeu in Zee hebben ghenomen, ende de gheinterefleerde in de felve, ende dat die gheinterefleerde een favorabel Vonnis ofte ghewij fde komen te obtineren, foo fai het voor- fchreve Vonnis ofte ghewijide fijn executie hebben onder cautie, niet teghenftaende appellatie van die geene, die de Prinfe heeft ghenomen, maerfulckx niet ter contrarie: En't gene in dit en in voorgaen- de Articulen is ghefeydt om goedt en kort recht te doen hebben aen de Onderdaenen van de Veree- nighde Provintien over de prinfen by de Onderda- nen van fyne Majefteyt in Zee ghenomen, fai oock foo verftaen ende ghepraólifeert werden by de Hee- ren Staten Generaci, ten regarde van de prinfen, door haere Onderdanen ghenomen van die van fynP Majefteyt.
XLI IL |
Item : Is verdraghen, dat de boven-ghefchreven feparate ArticuJen, ende alle yder van'tgene inde felve begrepen ende beflooten is, by den voorfey- den Heer Koningb vm Groot BritUfigie» > endpde ghemelte Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlandtfche Provintien, door wederaijdts opene Brieven onder het groote Zeghel, in beboorlijcke ende autentijcque forme binnen vier naeft-volgende weecken, of^ce vroegher > foo doenlijck&l zijn i be- veftight ende gheratificeert, ende wederzijdts In- ftrumenten binnen den voorfeyden tijdt over ende weder tot BM^^uytghewiflèlt ende na uytwiffelinghe " ende extraditiederfelverterghewoonlijcke maniere ende plaetfe ghepubliceert fuilen werden. Ten oir- konde , ende tot meerder bekrachtinghe van alle 't ;welcke, ende yeder van dien, hebben wy voor- fchreve Extraordinarifcbe AmbafladeursendePleni- potentiarifen van fijne Koninghlijcke Majefteyt van Groet Bnttangien j met de Heeren Extraordinarifche Ambaflkdeurs ende Mediateurs, dpfe feparate Arti- culen onderteeckent, ende met onfe Zegelen bever, ftighti Ged^en tpt ^reda den ee» e»deTtihgfimln\^ fefiienhondmjèv^en/efiigh,
( Jü, Georgius Tlemmsnghf
{ L. S. ) Chrifiophorut Delihim in Dhona.
(L.S.) HoUk.
{L.S.) Henrim Coventry.
Hier volgen de Zee-Brieven.
Fomulier van Tafporten ende Brievent de welcke by de Kyidmiraliteyt van Franckrt/ck feilen ghegeven worden^ aen de Schepen, de welcke aldaerful^ ienuytvaren^ vervolgens dem^rtkul van het tegenwoordige Tra£iaet,
CJES An. Hertogh van Vendofint i Pair ende Sce- Groot-Meefter, Hooft ende Sur-Intendant van de Navigatie ende Commercie van yraacl^- ryck ; Allen d«n genen die defen teghenwoordighe Brieven iullen lefen, Saluyt. Oeea te weten. Dat wy verlof ende confent hebben ghegeven aen .
. · . · » . . SchippM voerende het Schip gbenaemt . . . . van d^ Stadt ....
groot.....Laften, ofdaeromtrent» te*
genwooreig in de Haven ende Reede van . . .
om te gaen naer...... ghelaeden met
. . . ... nas dat fyn Schip ui zijn ghevifl- teert, ende fai voor fijn vertreck cedt doen voorde OiBcieren van de Admiraliteyt, hoe 't Schip aen een ofce meer Onderdanen van fyne Majefteyt toe behoort, daer van de afte hier onder fai worden ghe- ftelt, als oock dat hy fa! naekomen endcdoenjnae- komen door fyne Reders de Ordonnantiën en Re- glementen op de Zee-vaert, ende fai ter Griffie la- ten de Rolle gheteeckentende be-eedight, inhoi^ dende de namen ende by-namen van de geboorte en- woon-plaetfe van fyne Reders , ende alle de gene die m?de varen, {ώβ by niet Μ vermogen Scheep te nemen, ionder weten ende verlof" van de Offi- cieren ter Admiraliteyt, endë fai in yeder Haven ende Baey daer hy met fijn Schip faj inkomen, aen de Officieren en Richters van de Admiraliteyt dit ver. lof vertoonen, en haer getrouw rapport doen van het gene geduyrende fyne Voyagi? falzijngedaenenge- pafleert. Ende fai de Wimpels, Wapenen en Vlagge van den Koningh en van Ons, gheduyrende fyne reyfe, voeren. Des t'oirkonden hebben Wyopdefc teghenwoordighe doen fetten Ons teecken , ende 't Zegel van Onfe Wapenen, ende door onfen Se- cretaris van de Zee - rechten doen onderteeckenen! A. , . ■ den . . . daghvan . . , , ^ fefiienhondert......
Geteeckent,
C^;SAR DE VSNDOSME. Ende lager, Door mijn Heer
ΜARTHSL·.
Ende gefegelt met het Zegel van de Wapenen van den gcmelten Hoer Admiracl.
en OORLOG YLy^Seven-en-veertighfleBoecK 63 |
-ocr page 95-
1667.
Ó4· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Formulier van de A6te van Eedt.
WY.....van de Admiraliteyc van
.....Certificeren dac . . . .
Schipper van het Schip in het voorl'z Pafpoort ghe- noemt, heeft gedaen den Eedt daer inne vermeldt.
Gedaenden.....dach
fefiien hondert.......
Jnder Formulier van Brieven^ dewelcke ghegeven fulkn worden, door de Steden ende Zee-^Havenen der Pereenigde Ψτο- viniien, aen de Schepen, de welcke daer uyt fulien varen, vervolgens den x^r- ticul bovengemelt.
ALder-Doorlugtichfte, Doorluchtigfte, Groot- machtigbfte. Wel Edele , Erentfefte, Acht- bare , Wyfe, Voorfienighe Heeren Keyferen, Koningen , Republijcquen , Princen > VorfteD, Hertogen « Graven, Baronnen, Heereö, Burgc- meefteren, Schepenen, Raden, midtfgaders Rech- teren, Officieren , Jufticieren ende Regenten aller goede Steden , Plaetfen, 'c zy Geeftelijcke of We- reltlijcke, die defe tegenwoordighe fullen fien ofte hooren lefen ; Doen wy Burgemeefteren ende Re- geerders der Stade......te weten , dat
Schipper ......Van ... · · ·
(voor ons comparerende) by folemnelen eede ver-
kiaert heeft j dat het Schip ghenaemt.....
groot omtrent......latten , 'twelck
by altans voert, in defe Geünieerde Provintien t'huys behoort, Soo •waerlyck moeft hem Codt Almachtigh hel- fen. Ende want wy den voorlchreve Schipper geerne gevordert faghen in fijne rechtvaerdige faecken ; 'Soo is onsverfoeck aen allen voornoemt, endeyederin *t byfonder, daer den voornoemden Schipper met fijn Schip ende ingeladen Goederen komen fai, dat de felve gelieven den voornoemden Schipper goedc- lijcken te ontfangen > ende behoorlijck te trafteren j Gedogende hem op fijne gewoonlijcke Tollen ende ongelden, in 't door ende voor by varen, Havenen. Stroomen, ende gebiedt te pafleren, varen en fre- quenteren, omme fijn Negotie te doen, daer, ende foo hy te rade vinden fai, 't welck wy geerne willen verfchuldigen. Des t'oorkonde defer Stede Zegel ter oorfaecke hier aen hangende, den . . . ■ ·
Vblght den inhoudt der Trocuratte voor de Eatraordinaris t^mbaffadeurs, we- gens den Doorluchtighfien Koningh van Groot Brittangien.
iBeocu. A R E L Λ tweede > hy der gratie Godes, Ko- ratie öct ningh van Greot Brittangien, Framkrgck ende «EnBiife. Trlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Allen ende yeghelijck de welcke defe tegenwoordige fullen fien, Saluyt. Naer dien ter oorfaecke van feeckere verfchillen , tuflchen Ons , ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den 't federt eenigen tydt voorgevallen, Oorlogh is ontftaen , de welcke nu over de /jpwjarenmethe- yige ghetnocderen, ende groote fchade wederzijdes werdt gevoert ; ende nadien den Doorluchtighften, Grootmachtighften Koningh van Sneden, als bey- derVriendt, fijne mediatie, de welcke feerveeleop ons heeft vermocht, in defen deele aengeboden heeft, ende oock gemelde Heeren Staten Generael, van ons oock eyndelijck hebben verfocht, dat wy van onfe lyde bequame Minifters naer de een of de an- dere welgelegen ende bequame Plaetfe wilden affchic- ken , ten eynde de felve met hare Commiflàiifen ende Gedeputeerden ( ^famentlijck met Miniilers der Dooluchtighften, Grootmachtighften Princen |
den Alder-Chriftelijckften Koningh , en des Ko- iSC'J, ninghs van Oememarcken) een by - een - komft aen- ——. ftellende, omme de felve verfchillen by te leggen, tot het bcfliflèn van den Oorlogh, en tot het weder her- ftellen van de Vrede quamentecoöperen; Wy, die tot het aenvaerden van de Wapenen feer ongaerne getrocken zijn, en die alderhande verfchillen liever door redelijckheyt, als door vyandtlijcke ftrydigheyt ge-eyndigt fagen, hebben wy aen begeerte ende voor- geflagen der Staten Generael tot bet datelijck aengaen van een Traftaet van Vreede, ons feer gaerneghe- voeght, ende ten dien eynde tot onfe Extraordina- ris Ambaflkdeurs verkooren , voornaeme, en tot foodanige handelinge bequame perfoonen , Onfen feer ghetrouwen ende lieven Raedt Oenzei Hollis , Baron van Jfet/d, mitfgaders onfen lieven getrouwen Hendrick Ceventry, Sone van den hoogh-geeerden Thomas, Baron van Conitntri, eertydts bewaerder van 't groote Zegel van Engelandt, Edelman vaa fijnMajefteytsSlaep kamer, Raetsheer in den hoog- iben Raedt of Parlement, ende CommiiTaristotdc Landt-gerechten over 't Rijck Ttlaudt, op dat de felve nevens Commiflarifen ende Gedeputeerden van gedachte Koning en ende Staten Generael by eeti komende, wegens de gemelde Vrede handelen, ver- dragen ende fluyten fouden.
Kennelijck zy derhalvcn, dat wy tot meermalen toe goede preu ven hebbende gehadt vandevoorfich- tigheyt, oprechtigheyc, trouwè ende vernuft van de voornoemde onfe Extraordinaris AmbaflTadeurs, en ons op defe haer deughden feer wel verlatende, de felve hebben gemaeckt, geordonneert ende gedepu- teert, ghelijck wy de felve by defen tegen woord igen maecken , ordonneren ende deputeren voor onie ware ende onaentwijflFelijcke Commiflarifen , Ge- deputeerden ende Gevolmachtighden j gevende ende verleenende de felve volkomen macht ende authori- teyt, mitfgaders generael en fpeciaelbevel, omme met de gedachte Staten Generael, mitfgaders meC hare, ende der ghedachte Kotiingen refpeöive Com- miflarifen , Gedeputeereen ende Gemachtighdeo hier toe genoeghfaeme Volmacht hebbende, uyt on- fen naeme van endeover'twechnemender voorge- melde verfchillen, ende over 'therftellen endebe- veftigen van Vrede tuflchen ons en de re fpeftire par- tye, onder de vorderUjckfte,gevoeghlijckitearticu- len ende conditiën te communiceren , handelen , overkomen ende befluyten, ende voorts alles te doen 'tgeene ten voorfz eynde kan dienen endevorder- lijck zijn , ende daer over de noodige Articulen » Letteren en Inilruraenten te maecken , ende van de refpeftive andere partyen verfoeken ende over te ne- men ; ende wyders alles te vervaerdighen 't geène tot en omtrent het voorverhaelde noodigh ende dien- ftigh is; Belovende ter goeder trouwe, ende op ons Koninghlijck woordt, dat wy alle 'tgeene , ende yeder van dien ; het welcke tuflchen onfe voorge- melde Extraordinaris Ambafladeurs ende de Staten Generael, mitfgaders der fel ver ende der ghedachte Koningeö haere Gemachtighden, Gedeputeerden, ofte Commiflarifen refpeöive, in alle het voorver- haelde, ofeen yeder pointvan dien, ghedaen, ver- draghen ende gheflooten fai zijn , voor bondigh , aenghenaem ende vaft te houden , noch immer" meer tegensyet, ofeenigevan dien te fullen doen, maer veel liever alle 'tgeene in onfen name fai be- looft zijn , heylighlijck ende onverbreeckelijck te onderhouden, ende te doen onderhouden. Des ten oirkonde hebben wy defe onfe Brieven doen maec- ken , ende de felve met onfe eyghen bandt onder- teeckent hebbende, door 'tgroote Zegel van Eitge- landt doen bekrachtigen. Gedaen tot Wefl-munfitr den vyftienden Aprilis i η den Jare feflien hondert fevm en fefligh. Ende van ons Rijck het negentiende.
Ende was geteeckent,
Carolus R.
Volgta |
-ocr page 96-
en O O R L O G Η, 'ίSeven-en^veeriighfleBoecL
yolgen de Commì^en van de Heeren Sta· ten Generaci.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederltn- den, Alien den gecnen die defe.tegenwoordige fullen fien, Saiuyt. Gelijck wy voor den Oor- logh federe cenigen tydt herwaerts tuflchen Engelandt endedefen Staecghevoeft, altydt betuyght hebben, dat Wy inde felveniec, dan teghensonfe wille zijn jnghewickelt gheweeft, foo trachten Wy cockaen de gcheele Chriftenhey t te doen blycken onfen vyeri- gen yver tot de Vrede, foo haeftdeoccafiefichdaer toe kome te prefenteren, 50 O IS Τ, Dat den Doorluchtighften Koningh van Groot Brittavgim ons hebbende bekent ghemaeckt, dat hy metten eerften na Breda foude affenden fijn gevolmachtighde Am- bafl'adeurs, om aldaer te Handelen van Vrede mét de- fen Staet, ende des felft Geallieerden 5 foo hebben Wy van onfer zyde > Ons feer gaerne met foo hey- lige Reiblutie willen voegen , daer toe gaerne wil- lende contribueren alle 't geene by defe ghelcghent- heyt foude konnen worden vereyfcht ; hebben dser- om noodigh geacht, tot dehandelinge van ditTra- élaet van Vrede te committeren eenige Perfoonen uyt het miiide van onfe Vergaderinge, welckers be- quaemheyt ende merite niet min als der felvergbe- negentheyt tot den welftandt van den Staet Ons op 'thoüghfte gebleecken Zijn, fulcks dat wy geene be- tere verkiefinghe hebben konnen doen > als van de Perfoonen van de Heeren Hyerenimus van Bever- n'mgk, Heere van Rengers kerck,
Everfwaert , tot Burgh, ende Haemftede, Raedt- Penfionaris van de Provintie van ZeeÌaadt. ende uiUrd ÏtetervanJon^hftaL Eerfte Raedc Prefident in den Hove van luftitie van VrUflandt, Gedepu- teerden in onfe Vergaderinge weghens de Provin- tien van ZeeUndt caà&Vrieflatidt, de wel-
ke in veele andere wichtighe employen > prcuven ge- gheven hebben van hareghetroiftvigheytcn wacker- heytin 't verhandelen van publij eque faeckeo. Hier- om > ende om andere oorfaecken, ons daer toe mo- verende} foo hebben Wy by dedefetegenwoordi- ge de gemelde Heeren vanBevernhtgk 1 Hubert enàe Jonghftal, ende eenige van dien > by foo verre door lieckce, ofte andere beletfelên, eenige der felve by •het geroeide Traöaet niet konden teghenwoordigh zijn, gegeven, gelijck wy geven bydefenauchoriceyt, ende macht fpeciael beveJ, ommeover.de ghemelde Vrede op de vorderHjckfte ende avantagieufte con- ditiën , voor den welftant van defen Staet te nego- tieren, ende tradleren in onfen name, in qualiteyt van Gedeputeerden Plenipotetttiarifen, te ghelijck ende met concert van de Minifters van de Geallieer- de Koningen van defen Staet, metdeExtraordina- lifche Ambafladeurs van ghemelde Heeae Koningh van Groot Brittangien 1 verfien met volkome macht daer over te con venieren , refol veren arrefteren, hetTraftaetteÜuyten j ende onderteeckenen, ende dienaengaende te pafferen de Adten ende Inftru- menten in goede ende behoorlijcke torme, endege- neralijck te doen, alle 't geene Wy fouden konnen doen, indien wy daer tegenwoordigh waren., oock felve by aldien daer toe eenige fpeciaelderlaft ghere- quireert ware. Beloovende in oprechtigheyt, ende ter goeder trouwe, voor aengenaem, vaftendebon- digh te houden, alle 'tgeene door de Heeren onfe ghemelde Gedeputeerde Plenipotentiarifen in dier voege verhandelt, belooft geaccordeert,'en in die qua- liteyt onderteeckent fai zijn, omme't felve te onder- houden,nae te komen,ende ter executie te ftellcn,on- verbreeckclijck in alle fijne poiniten, fonder immer- meer daer teghens te doen, diredtelijck of indirefte- lijck,in wat maniere 't felve foude mogen wefen,fu!cx te aggreren en ratificeren in de befte forme doenlijck, ende tedoen expedieren onfeletteren van Ratificatie binnen;dentydt, en in voegen als by defen Traöate fai fijn ge-expreflccrt. Gegeven in den Hage ia onfe |
Vergaderinge, onder ons groot Zegel, Paraphute> 1667 en ondeiteeckeninge van onien Griffier, den vyf- . dach van May des Jaers feftien hondert fivnt en fi·
β'Φ·
En wasGeparapheert.
J.v.Rtygtrsbergh"*·
Onderftondt ter Ordonnantie van de gemelde Hee- ren Staten Generaci.
Geteeckent
N. RurscH.
ΤΛ E Staten Generaci der'Vereenighde Nederlan- den , Allen den geenen die defe tegenwoordi- gen fullen fien, Saluyt : Omme inne te volgen, het verlangen, dat den Ooorluchtighften Koningh van Groot Brittangien, eenighen tydt geleden ons heeft getuyght te hebben, van te willen doen ophouden de uytftoftinghe van (00 veel Chriden bloedt, dat nu vergooten iszedert eenige laren, ende om door een goede Vrede defen Oorlpgh te doen eyndigen, heb- ben wy, om niet op te houden foo een heylighende Chriftelijck werck , van den eerften dagh van de Maendt May laeftieden , genomirteert de Heeren Bevtrntngk. HuiertenAsJongfial. om in onfe naem, in qualiteyt als gedeputeerde Plenipotentiarifen , nae de Stadt van Breda te gaen, ende aldaer te confere- ren, regotieren ende te traéteren,. gefamentlijck, ende met concert van de Minifters van de Konin- gen , die met defeh Staet zijn Geallieert , met de Ambafladeurs en Plenipotentiarifen van den gedach- ten Heere Koningh van Groot Brittangien, afwach- tende, dat wy op ons ghemack fouden nomineren een groot ghetal van Gedeputeerdens , om fich te vinden in de by-een -komfte van de voornoemde Stadt Breda ·. Ende terwijl door de Goddelijckeghe- nade, ende door de voorfichtige ende wyfe condui- te, van onie voorfz gedeputeerde Plenipotentiari- fen , ende van de voornoemde Minifters van de Ge- allieerde Coningen van defen Staet, de voorfchreve negotiafie aireede foo verre is gevordert, dat Wy geen reden hebben, om tetwyffelenaenhetiluyten van 't Traftaet : Soo hebben Wy om de teeckenin- ghe van 't felve te folemneelder temaecken, ende om voor foo veel Ons is, te faciliteren , 't geene miilchien voor als noch niet gheadjufteert foude mo- gen zijn, genomineertende gedeputeert, nomine- ren ende deputeren midts defen de Heeren Adolf tìemick de RÌpferda van Buyrfi, Heer van Heer-Jans- Dam, ... . Johan Schrtetk, Burgemeefter der Stadt Deventer , ende Ludo^ljerda va» Stere- kenburgh. Heer van Wecde, Surdijck ende Nicu- wenkloofter, alle ordinarife Gedeputeerden in onfe Vergaderinghe van wegen de Provintien van landt 1 Ονντ-Ίβ^Ι, ende van de Stadt Grteningen ende Ommelanden refpeftive , aen de weicke, ende aen yeder van dien, foo de felve door Oeckte, ofte ande- re beletfelen, niet prefent mochten zijn , Wy ge- gheven hebben , ende gheven als noch volkomen macht, authoriteyt en fpeciael bevel, om in onfe naem, in qualiteyt als gedeputeerde Plenipotentia- rifen , gheiàment ijck met de voornoemde Heeren Beverningk 1 Hubert ende JongHal, ende met de Minifters van de Geallieerde Coningen van delen Staet, over de Vrede te handelen, ende opdevoor- deligfte ende advantagieufte conditiën voor het befte van defen Staet, met de Ambafladeurs Extraordina- rifen van den ghemelden Heer Koningh van Groet Brittangien 3 hetTra<aaetteadjuftcren, reguleren, refolverep, arrefteren ende teeckcnen , daer van de Aéten ende Inftrumenten in behoorlijcke forme te paflerea, ende generalijck alles tedoen, 'tgeenwy fouden konnen doen, foo Wy daer felfspreïènt wa- ren, fchotìn daer toe een fpecialeordre ende laft van nooden ware. Beloovende oprechtelijck ende ter goeder trouwe, voor aenghenaem , vaft ende bon-· digh te houden, el het geen by de voornoemde Hee- ^ Ì rea |
-ocr page 97-
54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ree Rippirda vm Heurfen cnàc Sterckenhrgh, te fa- * /'men met de voorDoemde Heeren Swirww^A, Hu-
--- hert ende Jon0al in diervoegen in die qualiteyt ial
wefen genegotieert > belaofc , geaccordeert, ende geceeckent, ende te fullen onferveren, naekomen ende executeren inviolabelijck, ende punÖuelijck in alle fijne poinöen, fonder daer oyc tegen te doen , diredlelijckofteindireaelijck, in wat maniere, dat- tet oock foude konnen zijn, hetfelveteaggreeren, ende te ratificeren inde befteforme, alshetdoen- lijck fai wefen, ende daer van te doen expedicren, ende overleveren onfe brieven van Racificacie , bin- nen den tydc, ende in deforme > als uycghedruckt fai zijn in 'c voorieydeTi;aa:aet.
Gegeven in den Hii^e. in onfe Vergaderinge, on- der ons groote Zegel, Paraphure endeonderteecke- ninge van onfisn Griffier, den acht en twintigflen dagh van lulius van den lare feftienhondirt feven en Jf fiigh.
En wasgeparapheert.
I.weGfw/jW.
Onderftondt ter Ordonnantie van de voornoemde Heeren Staten Geaerael »
Geteeckent.
N. RvrscH.
Volghi het Inflrument van Ratificatie van het Tra5iaet van Vrede by den Heer Ko·. n 'mgb van Groot Brittmgien.
fiatifi' AREL by der gratie Godes Koningh van Gw/ eaticüBii \^Britt*nnitn, VraiukryckaaAcTrlandt, Befcher- f^il' mer des Geloofs, &c. Allen den geenen die de-
fe tegenwoordige Letteren fullen fien, Sahp : Na- demael in krachte van de Volmachten ende bevelen refpeftivc gegeven, foo by Ons, als by de Heeren Sta ten Generaci der Vereenighde Nederlanden,aen onfe Extraordinarife AmbaiTadeurs, de Heeren Baron Hol- lis ende Conventry, en aen de Gedeputeerden en Ge- volmachtigden der gedachte Heeren Staten Generaci, de Heeren Adolf Uenrick vanRifperda, Hieronymus van Beverningk, Ïieter de Huhert, AlardPieter Jong- β al ende Ludolf Tjtrdavan Sterckenbufgh, delelfue den een en tmntighfiea dagh des Maents luly nae den ouden, ofte op den een en dertighfien van de felve Maent na den nieuwen ftijl defes loopende laers, een Traöaet van Vrede ende van reconciliatie binnen de Stadt Breda, in diervoegen, ende van fodanigen in- houdt , als hier vooren geflo aten en ondertekent heb- ben : Wy het felve Accoort en Verdragh , endeydere arciculen daer inne vervat, ons wel latende gevallen , hebben de felfde, foo uyt onfeeygenenaem, alsuyt die van onfe Erfgenamen en Succefleurs onierRijc- ken, Landtfchappen, Landen, Gebiedt, enonfer Onderdanen, geapprobeert, beveftight, aengenomen en geratificeert : Ende dit alles bclooven Wyby trou- we en Konincklijcken Eedc, onder verbintenifleen onderpant van alle en ycder onfergoederen,foo tegen- woordige als toekomende, te fui! len onderhouden en volbrengen, noch oyt yetwes daer tegen het fy direc- telijck ofte indiredtelijck, ofte oock in eenige andere wyfe te fullen doen ,nochteattenteren. Ten oorkon- de van 't welke,hebben wy defen tegenwoerdigen met onfe eygene hant onderteeckent, ende met het groo- te Zegel van Engelant doen bekrachtigen.
Aldus gedae η tot Wefimunjïer den negen en twintig' fien lulius ouden, ende den achfien Augufty nieuwen ftyU in den lare onfes Salichmaeckere feven m feftigb , het neghentiende van onfe Rege- «nge.
CAROLUS R.
Guii,» MoktCE.
ίΚί,
Ίίί!· ,... "-il. jiWin:
1
'ΐ^ί
^lfii ÌV!Ì te
m
liill ^
Wi fc'iii
i i
pi
m
li'
1·^" 1
li |
iC6y
Ratificatie van V Separaet %^rtijckel.
't ttrilzt
CARELby der gratie Godes,Koningh van Groot . Brittangien · FranckryckmàtXrUndt > Beicher ^ mer des Geloofs, &c. Allen den genen die defe tegenwoordighe Letteren fullen fien, Sahyt : Nade- macl in kracht der Volmachten ende bevelen refpi. di- ve, foo by Ons,sis by de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, aen onfe Extraordina'is Arabafladeurs, de Heeren Baron Hflff/iendi:C»x)·»- try, ende aen de Gedeputeerde ende Gcvolmachtigh- den van de ghedachte Staten Generael, de Heeren Adolf h Henrick van Ripperda, Hieronymus van Bever- nmck, Pieter de Hubert. Alard Pieter Jongfial Gnàe. Ludtiph learda van Sterckenhurgb, de felve op den een en twintighften dagh des Maents luly nae den ouden , ofte opdcnee»e»</ifi»g/iew van de felve Maent nieu- wen ftyl defes loopenden laers, het voorgaende fepa- raet Articul binnen de Stadt Bwi/e j geflooten en ge- teeckent hebben. Wy het gemelde feparaet Articul ons wel latende gevallen, hebbende het felve foo uyt onfe eygenenaem, als uyt die van onfe Erfgena- men en Succefleurs onfer Rijcken, Landtfchappen > Landen, Gebiedt, en van onfe Onderdanen, geappro- beert,beveftight,aengenomen ende geratificeert. Ten oorkonde van 't welcke, hebben Wy defe tegenwoor- dige met onfe eygen handt onderteeckent, ende met het groot Zegel van Engelandt doen bekrachtigheH. Gedaen tot Weflmunfier den negen en twintighfien luly ouden, en den achtjien Augufty nieuwen ftyl, ia 't Iati onfes Salighmaeckers fefiien hondert fevenenft* fiigh, het negentiende van onfe Regeringe.
CAROLUS R.
Guil. Morice.
Ratifcatievan UTraSiaet van Marine.
CAREL by der gratie Godes, Koningh van Groot jj Brittangien, Vranckr'tjck endt- Trlandt j Befcher- Macini mer des GeloÒfs,&c. Allen den geeren die defe tegenwoordige Letteren fullen fien, Saluyt : Nade- mael in krachte van de Volmachten ende bevelen re- fpeaive gegeven, foo by Ons, ai by de Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden, aen onfe Ex- traordinaris Ambafladeyurs , de Heeren Baron ΗσΛ> ende Coventry, endede Heeren Adolph vanRipperdaa Buyrfe, Hteronimus van Beverninck, Pieter de Hubert» AlardPieterJengiial, cnàcLudolph learda vanSterc' kenburgh , Gedeputeerden ende Ghevolmachtigh- den der gedachte Heeren Staten Generael , defelve den een en dertighflen dagh des Maents July na den nieuwen, of op den een en fmintighfle» van deielva Maent na den ouden ftijl, defes loopenden Jaers, eco Tradtaet Van Vreede en van reconciliatie binnen de Stadt Bredaf in dier voegen,en van foodanigen inhout, alt hier vooren gheflooten ende ondertekent hebben. Wy 't felve Accoordt ende Verdrsgh, ende yeder Ar- tyckel daer inne vervat, ons wel latende gevallen^heb- ben de felfde foo uyt onfe eygen naem,als uyt die van onfe Erfgenamen,geapprobeert, beveftight, aenge- nomen ende geratificeert. Ende dit alles beloven Wy by trouwe en Conincklijcken Eedt, onder verbintfi- niflc ende onderpant van alle en yder onfer goederen, foo tegenwoordige als toekomende, te fullen onder- houden ende volbrengen,noch oyt yetwes daer tegen, 't zy direöelijck ofte indireftelijck, of oock in eenige andere wyfe te fullen doen noch te attenteren. Ten oorkonde van het welcke, hebben wy defe teghen- woordigen met onfe eygen handt onderteeckent,ende met bet groote Zegel t^n Engelandt doen bekrachti- gen. Aldus gedaen tot WeHmunfier den aihtften Au- gufty nieuwen, ende den negen en tviinttgSlen luly ouden ftijl, in den lare onfes Salighmaeckers htndert feven feftight betnegeat/ende van onfe Rege- ringe.
CAROLUS R. |
-ocr page 98-
1667.
J/olght het Infirument van Ratificatie van de HeerenStaUn Generasi.
De Staten Generaci der Verecnighde Nederlan- den ; Kennelijck fy allen en een yégelijck die 'caengaetj of in eeniger manieren fai mogHen aengaen. Alfoonaden brandt van foodanigen bloedi- gen Oorlogh, als tuflchen de Kroone van Engelandt ende defen Staet nu'tfedert eenige jaren herwaerts is ontfteecken ; Wy door een rechtmatige begeerte ende genegen wille zijnde bewogen, tot uycbluiïïnge van den fel ven Oorlogh, met den Doorluchtigftcn , Grootmachtighften PfinsenHeer, Heer Cere/^ Ko- ning van Groot Brittangienm Yerlaat· te maecken een oprechte Vrede, ende aen te gaen een naeuwe, vaile ende onderlinge Vriendifchap, Unie ende Confede- ratie , tot vüorrtant ende coniervatie van de vryheydt ende recht der beyde Natiën, ende der Commercie ; ende verlangende na den voortganck van dit heylfaem werck, hebben Wy noodigh geacht, na de StadtBrf- da, zijnde de plaetfe tot het verhandelen van Vrede gedcitineert, te deputeren ende af te fenden onfe Ex- traordinarii Gedeputeerden ende Gevolmachtigden, ten eynde rie felve met hooghftgedachte fijne Maje- fteyts AmbaiTadeurs ende Gevolmachtighden aldaer fouden verdragen, over't houden ende onderhouden van een naeuwe, vafle, oprechte ende onderlinghe Vriendfchap, Unie ende Confederatie ten wederzij- den. Sy dan hebbende op alles rijpelijck ghedelibe- reert, geler, ende 't felve overwogen, in den naem van beyde dc partyen, getroflFen ende geflooten een on- derlingh Verbondt, mitfgaders over eenige afgefon- deartijckelen ten wederzijden verdraghen, waer van den inhoudt de felve is, de welcke hier vervolghens van woort tot wooodt volght geinfereert. Seo iit : dat Wy 't gedachte,cnde hier boven geinfereerde loftru- ment van'tgemaeckte Verbondt, endede vcraccor- deerde artijckelen met fijn Doorluchtigfte Majefteyts Ambafladeuri ende Plenipotentiarifen, door gedach- te onfe Gedeputeerden endeGevolmachtighsdenin ordre ghcbracht, in alle fijn pointen endeclaufulen hebben geapprobeert ende geratificeert, gelijck Wy na luyt, ende in krachtedcfer tegenwoordige'tielve Bpproberen ende ratificeren : Belovende Wy het voorfz inftrument in alle fijne pointen endeartijcke- ' len onverbreeckelijck te onderhouden, ende te vol- brengen, nochte te gedogen, dat het felfdeby yemaht in teniger manieren werde ghebroocken, gekrenckt, ofte gevioleert. Des t'oorkonde, en tot beveftinghe van dien , hebben Wy door den Prefiderende van onfe Vergaderinge doen pirapheren, by onfen Gref- fieronderteeckenen , en met ons groot Zegel beveili- gen. Gedaen in 's Grawn- Hage den twintighfien Au- gtifty des J^rs[epien hondertfsven enfejiigh. Was ge- rapheert
Es. van Glinstra".
Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generaci, geteeckcnt
N. Ruysch,
ALfoo geduerende de hendelinge van Vrede, tuf- fchen den Heer Koningh van Greot Britteaiien, endede Heeren Staten Generaci der Vereenig- de Nederlanden, verfchil endedifpuytisghewceft, over de applicatie van de fes .ftven ende achfte articu- len van't TraÖaet van Yia]3.ctfefiienhe»dertta>eees f'fiigh 1 raeckende de Rebellen ende Fugitiven > de welcke reciproquelijck fouden mogen komen te ont wijeken in de Rijcken ende Landen van d'een oi d'andere. |
S 0 o i s τ, Dat wy ondergefchreven Extraordi- narifche AmbaiTadeurs van (ijn Majefteyt van5ive- den, ende Mediateurs over de faeckcn defcr hande- lir ghe, verklaren, datter is overkomen, dat d^voor- feyde Traöaten desjaers fifiitn hondert twee en fefitg. fuiien gbc&elt worden ia hecTnétaec op huydenbe- flooten, fonder eenige veranderinge, ofte byvoegin- xé67, ge, in voegen de lelvegeinfereenzijngeweeftin't ' J lelve van den ]vce.Jeflien hendért twee enfefiigh. En- " de verfeeckeren hier eo boven de Heeren Gedepu- teerden der Heeren Staten Generaci, weghensde tJeeren Ambafladeurs van Engelandt, dat des Ko- ninghs van Groot Brittangien intentie niet en is, noch oyt fai zijn, van iich te willen dienen van den inhou- dg der vooifeyde/Zriearticulen, totprejudiiie van ce- nige Officieren, Soldaten, of eenige andere Perfoo- ncn, van hoedanigen qualiceyt ende conditie de felve mogen wefen, ter oorlàecke die gevolght hebben ge- duerende defen Oorlogh, de contrarie partye, ofte de felve te appliceren, tegecseenighDienaerdesGod- delijcken Woordts,of:candere Luyden, de welckc ten refpeöe van deReligie ende Godts-Dienft, ofte fich niet konnende conformeren metieceremoniea van dc felve, alreeds zijnontweecken, endenoch- maels ontwijcken fouden mogen in de Landen ende Heerfchappyen, onder degehoorfaemheydt der Hee- ren Staten, voorbehoudens de fél ve fichghedragen in andere faecken ruft cn vredelijck, ende niet fchul- digh en zijn uen eenigh mifdact teghens den Staet, 't welcke de ielve onderwerpe aen de ftraffe, die defe Articulen mede biengfn. Ten oirkonde defes, heb- bsnwy dit geteeckcnt. Gedaen tot Breda, delen ««» en dertigl^en July fefiitn hondert twee en feftigh,
( I.. S. ) George Flemmmg.
(L.S ) chrtfiofleDel^hiquidtDenal
ALfoo over de extenfie van het tweede Articul der feparate Adle, inhoudende een inierim, ende een e provifie ter fake der Placcaten van Com- mercie , daer over de Heeren Extraordinarife Am- baiTadeurs ende Plenipotentiarifen der Heeren Sta- ten Generaci der Vercenigde Nederlanden, zijn ver- dragen op huydcn, fwarigheyt is geweeft over de vol- gende woorden, in te moghen hrengen alle Gewajfchent Vruchten en ManufdHuren van Nederlaudt ende Hoerh- Ouytflant, die niet anders, dan door 't rtjfort ende gebied der Vereenighde Nederlanden, 'i W per Axe, *t ïanght de Revieren werden vervoert na de Zee-havenen, om van daer voorts ever Zee getranfperteert te werde», Te we- ten , of de woorden niet anders, daer inne geinfereerC fouden werden^ ofte niet 5 Hebbende de Heeren Am- baiTadturs van Engelandt ghefuftineert, dat !y niet konden toeilaen, dat de kl ve fouden worden gelicht, dewyle de felve zijn conform den Text van het Plac- caet van encouragement, in den Jare fsHien hondert fefiigh, door fijn Majeftcyt van Groot Brittangien ghe- pubiiceert met kennifle van fijn Parlement. Ende de Hoeren Gedeputeerden ende Plenipotentiarifen van de Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder- landen, apprehcndereade, dat men foude kotmea trecken uyt de felve claufule, fulcken verilant, waer door de gheheele kracht des voorfeydcn Articuls ver- nietigt foude werden, onder pretext dat de Koopman- fchappen en Waren, afkomende ende afghebracht wordende uyt Hoog-Duytflant,ende Ncderlanr,langs de Revieren, ofte pvr Axe, tot in 't reffort der Ver- ecnighde Provintien, oock kunnen met commodi- teyt worden getranfportccrc door andere Wegen, ofce door andere Havenen.
S O O IS Τ, Dat wy ondergefchreven Extraor* dinarife AmbaiTadears van fijn Majefleyt ven Sweden, ende Mediateurs over de faecken dcfcr handelinghe^ betuygen ende verklaren, tot meerder gerufthcyd der ghemeltc Heeren Staten, dat de Heeren Ambaffa- deursvan ewgf/deAgeenfintsintentieèebben gehad, te trecken dit gevolgh, uyt declaufule, of voorfeyde woorden tmtet anders dan. macrin het tegendeel, dac de felve fich hebben verklaert iterativelijck , ende mondeling in onfe prefentie, ende effefli velijck oock in bet ontwerp van een Aöc, die de felve ten defen eynde, hadden gheconcipieert, dat fy niet en preten- deren 1 dac de Ooderdanen der voorfe/de Hecrea
4· Statcq
en O O Κ L O G H^ 'iSeven-en-'veertighfleBoecK 6l |
-ocr page 99-
6S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Γ607-Staten Generiel mogen worden ghemolefteert door
^^_ecnige difputcii defer nature, raaer ter contrarie, d»c
zy fullen hebben de volkomen macht, onde vryig- heydttot het tranfport van alle Koopmanfchappen ende Waren, afkomende, ende afgebracht wordende, als hier boven, omme de felve te brengen ende debi- teren in hare Schepen, en in Ertgelandt·, Ende op datter moge zijnmindereduyflerheyc, oftecontra- didlie in de voorfeyde claulule > dat men naer de Woorden,Je Zee-haven heeft geinfereert,by gemeyn Verdtagh ende over een kominge, de woorden, door· gaens met de befte commoditeyt en neer 't meeflegeèruyck; Ende dat alfulcx den Articulisghebleven in voegen, hier nae volgende,, de Heeren Staten GeneraeL eade der felver Onderfat en nochtans gheeorloft felx,yn, met haère Schepen m Engelandt te mogen brenghen alle Ge- vajfcken, Vrmhlen ende ManufaBuren van Neder landt exdetìoogh-Duytftant, diedoorgaens met de btfie cota- moditeyt, ende naer 'i meeftegebruyck. met anders, dan door rejfort ende gebiedt der Vereenighde Nederlanden, 'tzy langhs de Revieren werden vervoert naer de Zee- havenen, em van daer voort over Zeeghetranfporteert tewerden. Ten oirkondedefes, hebben wy dele Ver- klaringeonderteeckent. Gedaen tot Breda dea eenea dertfghftenjxxÌY fiftten hovdert faee enfeftigh.
©erftoti' DinsBe baiièjC' Ce tot SBiÉWi.
(Z-S.) George Flenm'tngh. (L.S·) Chrifiofhorut Del^hicas, aeC.inDona.
Verkondiginge van den Vrede, den een en dcrtighften 'juk de/es kopende Jaers 166 j. [olemneiyckgeflotentot Bxeddatuf- fchen den Koningh -van Groot Brittan- gien ter eenre^ ende deStatenGenerael der Vereenigde Nederlanden, ter andare zyde » daer op wederzyds Ratificai ten in behoorhjcke forme den vier en twin- tighften defes Maents K^ügufii nieuwen fiyii binnen de 'üoorjz Stadt^redzge'· extradeert endeuytgewtffelt zijnde, den 'üoorfchreve Vrede ten felven dage aldaer proviponelyck is gepuUiceert.
Μ En laet een yegelijck mits defen weten, dat tot lof ende eere van God de Heer Almachtig,wel- ftant ende bevorderinghe van 't gemeene befte van defe Vereenighde Nederlanden in 'c generaci, en van de goede Ingefetenen van dien in 'c byfonder,den 51 July defes loopende Jaers binnen de Stadt Breda gemaeckt en ghefloten is, een goede, valle, ge- trouwe ende onverbreeckelijcke Vrede, tuffchen den hooghft-gemelten Koningh van Groot prittangien ter eenre, endede hoog gemelte Staten Generael ter an- dere zijde, daer op wederzijds Ratificatien in behoor- lijcke forme den αψ defes loopenden Maents Augufty binnen Breda voorfz, fijn uytgewiiTelt, en dat ioo ter Xee,veifche Wateren,ais te Lande,in alle de Landen, Landtfchappen en Steden onder wederzijdts reflbrt, Tonder onderfcheyt van Plaetfen, gelegen, micfgaders tuflcben haere Voickercn ende Ingefetenen, van wat ilaet ofte conditiën die oock fouden moghenwefen, fulcx dat alle a£ten van hoftiliteyt ende vyandtfchap moeten cefferen ende ophouden naer expiratie vande refpefti ve termijnen,hier onder geexpreflcert,ie we- ten, naer den September in'ccewer/ende de Noord-Zee, na den vijfden Oftober van de mont van 'r voorfz Canael af tot aen de Caep van S$. Vincent > na den tweeden November aen gene zijde van de voorfz Caep, ende aen defe zyde van de Linie TËquinoÖiael ofte den vE^ateurjfoo in den Ocean ende in de Mid- delandtfche Zee, als elders, alle defes loopenden laers 1667. nieuwen ftyl, en eyntelijck na den Z4 April des toefcomeadelaers iti^S. aea gene zijde van de voorfz |
Linien door de geheele Werelt, fonder eenigeex- 1667. ceptie of andere diftinöie van tijdt ofte plaetfc. __
Derhalveo iaft ende beveelt men dienvolgens ex- preiTeiijck mits defen allen ende een yegelijck, foo Onderdanen ende Ingefetenen van de refpt öive Ver- eenighde Nederlantfche Provintien , als die gene die onder haer Ho. Mog. onderdanigheydtende gthoor- faemheyt zijn gefeten, den voorfz Vrede in confor- mite van den voorfz Tradiate onverbreeckelijck te onderhouden, fonder daer teghens yets te doen, op peyne van geftrafc te werden als Perturbateurs van de gemeene rufte, fonder eenige genade, faveur,verdrag ofce difïimulatie. Aldus gearrefteert ende beflooten ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Heeren Sta- ten Generael, in den Hage op den af Auguili 1667.
Wasgeparapheert,
Jacob van Coeverden"'.
Onderftont ter Ordonnantie van de fclve.
Geteeckent,
N. R υ y s c H.
Zijnde op 'tfpatium gedruckt't Cachet van haer Hoogh Mogende op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruyte.
j^iri: boo; alceebe α^^Γφϊ go; be i^eerf n <üneclfc{je ^mbaffaDeut;^ tot Breda intecccbeecùEn boo; Den i^fct: K-icvit ; Den ïtoniiiB felf^/ ftöjctfin 3|ulio Om tiqlBcnöen25?ief.
HAuts & Puiflans Seigneurs, Nosbons AmisjAI- litz & Confccderés, N'aysin t pas voul u emba- raffer leTraitiéde Paix àBw^d'aucuneaftàire particuliere, ou ie commun bien des deux Nations,& ceiuy de teute la Chreftieoté cft fi foit interclïé,Nous a vons crü que s'il eft fait,comme nous ne doutons pas, Vous ne fenez pas dedifficultéd'accorderàNosin- ftances Ie rcftabliffement de Sieur de Kievit dans fes Bieas ér Charges, & la revocation des fentences faites contre )uy, fur l'aflurancc, que nous vousdonnons fur nollre parole Royale,que ledit Sieur Kievit n'a jamais tenu aucune correfpondence direlie om indireSleivec nous devant qu'il eft forti de Vos Territoires, & que dcpaisil n'a jamais fait ou dit chofe quelconque au prej udice de fon Païs, s'il a defiré la Paix avec ardeur, à cette heure qu'clle cft faite,elle nous iéroble une fau- te bien pardonnable & une chofe que vous pouvez bien donnerànoftre/>r»ire, & à la bonne correfpon- dence & amitié, qui nous fera en commun G utile à l'avenir, defquelles nous defirons que Ie pardon dudit Sieur Kievit foit la premiere cautionj &ainfinou» priuns Dieu de Vous avoir Hauts & PuiiTans Sei- gneurs en fa fainte & digne garde. Efcrit à Noftre Cour ìiWhitehaB, ce 15· jourdejuillet 1667.
Vofire bien bon Amy. Signé CHARLES, R.
Parli Commandement de Sa Majefté, A. Arlington.
T_t Ooge ende Mogende Heeren,onfe goede Vricn- , £"1 den,Geallieerden ende Geconfedereerde.Heb- bende 't Traöaet van Vrede tot Breda met eene particuliere faecke niet willen embarafleren, waerby het algemeene goet der twee Natiën ende van de ghe- heele Chrifteoheyt foo feer isgeintereCTeert, wy heb- ben gelooft,dat,ingeval fy gemaeckt is,gelijck wy daer aen niet en twijirelen,gy egeen difSculteyt fult maken, op onfe inftantien, ons in te willigen de herftellinghe van den Heer K/m'i in fync goederen ende ampten, en de herroepinghe der tegen hem gedane Sententie, op de verfekeringe a^onsKeninghlyckWooTdt udoen, dat den gefeyden Heer K«wi noyt eenighc corrcfpondentie,noch direöelijck noch indircöelijclc
lert noyt yets ge-
-------------------------.„j fijn Landt, als
dat hy den Vrede tot op defer uyre,dat fy gemaeckt is, van henen heeft gedefireert. 't Schijnt ons een miflag te zijn die wel pardonnabel is, eneenfaeckcdie ghy wel kont dpen op onfe de goede correfpon-
dentie
met ons heeft ghehouden, voor hy van u Territoire fich hadde gheretireert, en dat hy federi nt daen of gefeyt heeft tot prcjuditie van fijn |
-ocr page 100-
τ ΛΚ·Τ dentie en vriendfchap, die ons in 't gemeen foo nuc fji zijn voor 't toekomende, van de welcke wy be- ' eeeren dat het Pardon van de HeerK/VwVfyd'eerfte
cautie, en alfoo fullen wy God bidden dat hy u hebbe, Hooge en Mogende Heeren, in fijn heylige en waer- de bewaringh. Gefchreven in ons Hof tot mitehsU defen vijftienden July fiftien hot$dertfeven enfefitgh,
Uwa wel goeden yrieTtdt, geceeckent
charles, r.
Door ordre van fijn Majefteyc
A. Arlington.
^m $toninaö alIcgueetDe Dat Kievijt gem geen tiunfi/ Dienbolflen^ gent onöienfl Babbi gcbacn tf gen bcfen^taet ; DaccmebegafDpteftennm/oocitniet OEöoubÉn te jnn Ben ©ieDebaccacnteacccocpcen. <enbe Den lltoningö ÖaöDe <n DeiSTcactatenfcccbeen nüetcn trgen bie genebie©f?i;abec^ofiacbeHentoa= wn tegen ficm. Won toonDcnbelleeccnöanHol- landt fjacc ooch fcec ialouc^ ban öe menées ban Buat, Daec onbec ooch gctrocften tuiert De fafie ban Kievij c, 3&ecftalben öacr €ö.<l5?ootJ©og. alleen facete bie hacc aeiiging / befribe öebben aengcnomen te beant· tooojben/ gelijcfe fp biben ben feften flugufïp.
Sire,
NOus efperons que Voftre Majefté neus fera bien Ia juftice d» croire que ce feroit avecjoye que neus defererions à la priere qu'il luy plaift nuus faire par fa Lettre du lydeluilletenfaveurduSieur Kievif. s'il n'y avoit point d'obftacles infurmonta- bles à efteindre noftre complailance jufquet à ce point là. Êt quand nous confiderons la chaleur avec laquelle elle a fait agir fes Miniftres contras les perfonnes con- datnnées pour crime de haute trahifm en Angleterre, pour les pourfuivre mêmes hors les Jimites de fes Royaumes ; nous croyons que Voftre Majefté ne pourra pas trouver eftrange que nous nous defendions de recevoir dans nos entrallles uneperfonnejuridi- quement condamnée pour crime de Lefe Majefii. Cc ne font pas feulement des maximes & interefts polici- ques, mais auffi des Regies de la juftice qui nous em- pefchenc. Sans cela nous eufllons efté ravisd'avoir xencontré 1'occaGon de pouvoir donnerimmediate- menc aprés la Ggnature de la Paix, des preuves infail- libles d'une forte inclination à vivreàl'avenir avec Voftre Majefté dans une parfaite bonne Amitié & correfpondence, laquelle, nousjugeons avec Voftre Majefté devoir eftre utile aux Etats & Subjets de l'un & de 1'autre. Nous fouhaittons avec paflion de ren- contrer les occafions plus favorablesoii nous en puif- Cons donncr des marqués indubitables ; Et cependant nous prierons Dieu, Sire , d'avoir voftre Perfonne Royale en fa fainte garde. A la Hege lefixiéme d'Aouft milleβχ eensfoixante^fept. De Fófife Majefié > bien humbles Serviteurs, les Efiats d'HeSande & de Wefi- Vrije, Par Ordonnance d'iceux
Simon vanBeaumont.
Sire,
WY hoopen dat U Majefteytonsdierechtma- tigheydt wel fai willen doen van te gelooven, dat wy met verheuginge fullen defereren aen de bede die fy ons door haren Brief vanden v'yftiende» July belieft te doen in faveur van den Heer K/erót, inglftval daer geen on-overkomelijckehinder palen waren, die tot aen dat point onfccomplaifantiefl:ut- tede. En wanneer wy confidercrendenyvermetdc welcke fy haer Minifters heeft doen ageren tegens per- fonen verwefen van hoogh Verraet in Engelanti om die felfstotbuytendeLimitenvanhaer KoningbjjjéÏ; te vervolgen,foo en gelooven wy niet dat uwe M^eftey t yreemt fai konnen vinden, dat wy weygeren in onfe ingewanden te ontfangen een perfoon na rechten ge- condemneert om 't crime» van gequetfle Maje/teyt- Het ïija niet alleen Politique maximes en iotereften, maer ooc k regulen van Jufticie, die het ons beletten. |
Sonderdatfouden wy blijde gheweeft zijn de occafie j^Si.
ontmoet te hebben, om ftrackx naehetteèckenen ___
der Vrede te konnen geven ontwijfièlbare bewijfen ' van een ftercke inclinatie om in't toekomende met uwe Majefteyt te leven in een volkomen goede vriendfchap ende correfpondentie, dcwelcke wy met U Majefteyt oordeelen dat aen de Staten ende On- derdanen van d'een en d'ander moet voordeelighzijn. Wy wenfchen met paffie te ontmoeten de allerfavö- rabelfte occafien waer ia wy ontwyffelbare teècke- nen van dien mogen geven j En ondertuffchen fulleh wy Godt bidden, Sire, U Koninghlijcke Perfoon iij fijn heylighebewaringh te hebben. Hage den fefleh Auguftyfeflim hondertfivenenfefiigh. U Majefteyts wel nederige Dienaren, de Staten van Hollandt ende Weft. Vrieflandt. Ter Ordonnantie van de fel ve, Geteeckent Simon vAn BeaumonT.
<@ef0cii ben Sioning in 't Sfate feftigh, fiiet pafTe^ cenoe/fpne pietept toonbe in Bet cceccen ban bc ©ee? een Triglandius tnbe Sterreroont,|)|ebieflnten in ben Hage, tot ^OÏtocen inbe€geoIogie: foageeftgP oocti altan^ get felbe tbillen toonen aenbel^eecm Ludovico van Renefle,Antonio Hulfio,in Francifco Piante, pjebieanten entte P^offeffocen tot Breda, boenbe fjaer booiDen fêeec Petrum Meurs L. L. Do- dtorem &SereniiIimo M. Britt. Regi àSacris de di- plomata ban be Sficabeniie tot Oxford, obccftanbigen be^ baegiji nae bc bectoifleiinge bec öatiflcaticn / iit p?efent(e ban begeeccnJStonlnglijcheiEngelfc 3ïm. Saffabeur^ / fp?eecRenbe op bolgenbe maniccen ;
HEfternisTriumphis,(Viri Excel. & undiquaquè fpeöatiffimi) famulatur hodierna folemnitas.
Lucem iftam S. Burtholomao, & Concordia άί~ càftis:digna quippe tanta Cceli dignatio, cui proprium addicereturFi/?»w: quae proprio luceret Λί/β/β.
Tuas non amplius fas eft Bartholonve memorare Vigiltas. Facinus, expiavit Breda : Bredt, non
minus Pace quam Bello inclyta : Bellona & Miner- va fedes : utriufque Palladis Pateftra.
Sed nee adhuc fatis Paci litavimus. Hodie itaque in hifce Concordia Mdths con venimus, ut Myfias ejüs coronemus. Ut dodiilimus hic Driumvtratut ^ qui to- ties è Coelo Pacem efflagitavit, defignatis ab jicad· Oxonienfi honoribus coram utriufque Academias Fi- iiis, palam ornetur. Videtis, quales perperéte forores binse : Suo gaudec Hellifio Cantabriga, fuo Oxonium Coventrie,
Ifti, Ifti funt, qui per Triennium exulantem veluü è Poftliminio reduvêre Pacem ; Qui j^e»/occleferunt Templum : Qui totum quà dominatur Neptunus O- ceanum, aanmÏKèieMareVacificum.
Frequentioreforfan Coroni, Academiavos ftipa- rat; Nobiliore non poterat. Quacumquecircumfpl- citis, nobili Generoforum farelluio latera veftra clau- duntur. En vobis à Fronte Viros,chara<aere tantum non divino, infignitos : in iftis, tantum non videre eft, Britatmiarum Regent. Hoc unum fateor, defidcrari Oratorem, Oxo»w& f^tódignum.
Ne itaque crudus, & poenè extemporaneus Orator Vefter, naufeam Vobiscreët ; nejejunà oratione vos à lautiore Mensà detineat,
En Tibi Reverende Domine à Reneffe, qui diu fub TheologiasVexillismeruifti; Jam poenè (quod do- lerìemeritus.
Tibi Reverende Domine Hulfi, qui Ecclefias Gal- lo Belgica, φχ^Ά.Breda, verèaudisPaftor, Brtì- danostuosad SacrarumLiteraruipiii^»«&r^<'i de· ducens,
Tibi Reverende Domine fknte, Lingue Sacrse, k - Sacris ; Sionis fimul. Ce Parnallì vates.
Celeherrtma Academ. Oxontenfis, Amoris&Benc- volentia: Symbolum.
Nemo tamen MatrI noftrs fterilitatis maculam inurat malevolus, quod Filios fibi adfcifcit Adopti vor. Numerosi, numerosi gaudet Prole. Ad invidiata ufque, Lea inftar foecunda ;ad in vidiam ufque Racbat- iit ioftar, formoli.
Ut
cn OORLOGH, Ί Seven-en-^ueemghfle Boech ép |
-ocr page 101-
70 S A Κ E Ν van STA E T
iCÓJ. Uc tameninnotefceret, quo fit erga tantostalefque
_Virofafìedu qui Mundum ornane Literarium, quam
intimis ctiatn vifceribus veftram, profequitur Au- riacam, quam fub Aufpiciis Fach & Seremffimit Pria- tipts brevi fperac redivivam , verba dicam , uc palam faccrct quàtn'cota fic Bredanai pro eaqua pollet (liceat dicere; Omuipotentia, Vos S.S. TheologicaeDoaores Creat. & virtucè iftörum quas modo aCcepiftis ΌϊρΙο- matum, fingulis GradttsDoaoTali$]nùbVii&c Privilegiis fruì & gaudere jubet. Hoc intime perfpedtum ha- benS, Voseoselle,qiüornamentumnon tam acci- ■pictis, quam dabitis.
'tfS^ attöct^ oaiDct be <0cccfo?meecbé ©?ebican= tcn ongelDoon be Gradum Dodloris te nemen : al^ nirtc toeliflcnbe De pure Presbitcriaenfche enDe Be Gertèeffcheegaiiteyt, meenentie Dattct toat nae Uè Hierarchie of Primat, en pbecljcetfïng toeloopt; maf C öe anöere öielben Dat boo? Qaakerye, enbe Dattet liep tegen ben tept/ doet alles eerlijck ende met ordre. Or- dre moetec jtjn: €nDe baecom jijn De Prefidenten tnDe AiTeflòren oochinDe<©erefoimeetbcSyncden, Claflen, cnöe Confiftorien. ^e pjecife egaliteyt Ofte ïfotomie öaect ono?Dfning. <l£Snöe tóat otiDecrcljeiaDt iflec tuffcljen eni Prefident of Paus enbe Primat? fSnf= fcl)en Afleflbren enbe CardÌDaleti?al^ bcnaem. 550CÖ 't piincfpael onbecfcbfpt in be profiten enbe opkom' llen. iSnbe bat be Reformateurs tuat tumultuaice baec inöiböfnaepjocebeect/ toectnunietontUent. «CnOe toa^ ben ïtoningl; foo miït of aBunbant of p^e- ftcnben al^ titulen te gcüen / 't fouöe hjepnig Itoacig^ Öcpbt binben in 't aennemen. «Slcft pjetenbeect Bif- fchop te 3ό'η. «enbcin bet baetelch Predicanr in fijn Gemeente ifi j macc Dc opfiomfien fijn feec befnebcn.
ÉDo? befm iji oocR rnentie gemaecht ban be Inclu· lïen. φρ toat maniec fjet aen ben Ü^eec i|rctog ban Holftey η ban tocgen Engelant gegeben / toont tjet bolgenbe. €nbeop bietotjfei^t'oochaen bej^eecen itene-©0?(ìen ban Brandenburhg, Pelts-GraefjCnbe i^ectogin ban Bruniwick enbe Lunenborg gegeben.
Inclufonis Holfatia Trmcipis in TraStatUy Breda confeöio ^ formuÌa.
^iicltifie iiaiii^ol lltpn.
Uandoquidem noviflimisTraiflatibusPacis Bre ' da initis Nos ab una, & Sereniflìmos > ac Pocen- tiflìmos Reges Gallis & Oaniie, & Celfos ac
PriEpotentes Ordines Vnitarum Provinciarum ab altera parte, cautum eft inter aliaj utjuxta confuetum mo- rem TraÖatibus hifce comprehendancur,qui ante Ra- tihabltionum permutationem,vel intra fex menfes po- ftea.ab una alteraque parte,ex communi confenfu no- minabuntur, Declaramus proinde hifce prsefentibus, nos in iifdem Pacis Traftatibus Bre</ie mitis, &die ji July prsefentis anni fubfcriptis, à parte noftra & communi omnium partium confenfu comprehende- re &comprehendi veile Cclfiffimum Principem Do- miaum ChrifiiammAliertum, Hasrcditarium Norve- gia: , Ducem. Slefvici, Holfatias, Stormaria; & Dith- marfiac, Comitem in Oldenburghj&Delmenhorft, &c. ita ut commemoràtus Principisnobisfanguinis, ReligionÌ9,aliifque vinculis conjunétus cum omnibus fuis fubditis Ditionibus Juribus huic Tradtatui fit in- clufus, & praediÖa Pacificatione omni meliori modo comprehenfu?^ Datum in Paiatio noftro de Whitebaü ■vigefimo nono die menfis Julii ftylo veteri, ftylo autem novo oHavo die menfis Augufli, Anno Domini hmo fixcentefim fexagepmo feptimo, Regniquc no- ftriip. Signati CAROLUS,R.
Guil. Moricë.
Formulier -van Inchfie van den Trince van
Holfteyn in het Τrailaet tot Bredagemaeckt. |
NAdemael by de jongfte Tradatcn van Vrede tot Breda gemaeckt,tuffchen ons ter eenre^ ende de Doo/lucbtighfte ende Grootmacbtigfté Konin- gen van Vrauckrijck ende 'Denemanken,ziià.& de Hooge ende Moghende Irieeren Staten Generaci ter andere zyde, onder anderen bedongen is, dat volghens de gawocJdlijcke maniere, ghecomprehendeèrt fouden worden in defe Tiattaten, alle die gene, de weickc voor de verwiirelinge der Ratificatien, of binnen de fes maenden daer na , van d'eeneend'anderezyde, met gemeen confent genoemt fullen worden,foo ver- klaren wy by defe tegenwoordige, dàt wy in de felve Traöaten tot Bred« gefloten, ende den ein en twintig- ften oudenoftedeniff»i»</ir//^ii/7i»Julyn. ftijldefes tegenwoordigen Jaers onderteecKent, van onfc zijde, ende met gemoene toeilemminge van alle de partyeo comprehenderen , en willen datgecomprehendeert fai wefen den Doorluchtigen Prince ende Heer Chri- fliaen Adbrecht, Erve in Norwegen, Hertogb van Sleyswljck, Holfteyn, Stormarn ende DJtmarfchen, Grave in Oldenburgh en Delmenhorfti &c. Alfoo dat den mecr-gemelten Prince foo door Bloede, Reli- gie, als anderfints aen ons verbonden ν metalle fyne Onderdanen, Landen ende Rechten in dit Tradaec geflooten; endeindö voorgefeyde Pacificatie op dè alderbeile maniere gecomprehendeert zy. Gegeven in ons Paleys vìlTì WhitehtU dea negen en twinttghfiea dagh van dj IWaent July ouden fty^ende na den nieu- wen ftyl op den achtfledigh van de Maent Auguftui, in 't Jaer ons Heeren feflien hondertfeven tnfeftig, en- de onfes Rycx hec negemiende,
Getceckent C AROL US, R.
Gujl. Morice.
3}ncïufien bec Hanfe-Steden hjiïbcn niet boo^, lami
DeenlcheCommiflaciiSHoyerbecfocbtiìCpjefrei autacs, lljeft ben twee en twintigften gittfp/ bat Hamburgh niet mocïjt toojben göeinrtubeect. Lubeck 6p Enge- lant gïjemclubeect jijnbe/ toiect oocft alöieCBöeiB» clubertt,
®e faechen tuflcBett öe€coonenin<©a?IogBöÖei tascU/ gaben giec oo^faecBe totgetfenbenbaneen ^llnibaffabeue na Engelant-^ulfji: ben ftoning toe» gefcfecben boo? eenbeleefbenbjief/ ÖatmenbooiDe felbemeenbetecefiabiïiecen/ oochmeecenbcnieectc bchcacDtigen De oube ^^lenbtfcgap enbe goebe cosce? fponbentie / bie ban alle ^ben toa^ getoeefi tufTcBen fPH IBajefiept enbe begfelf^ ©jebecefléui:^ tee eence/ enbe befen ^aet tee anbece 3ijbc; allc^ ten goebe/ enbe tot meecbec bebojbecinge ban ttwbecsijb^ gemee» neinteceflen.
©en (©ojlog booi Engeland niet tuel geloopen BeB- benöe / toiect be onbeinoegBtBcpbt ban 't Paclement bagelijcF flcootec teoöen ben Cancelier. 9n't begin ban.September öen Woning enbe fnn «aet oe^ abont^ ueVm lactbccgabertgetoeefijtjnbe/ toiectben ^ecretaci^ mm' Morice aen ben Cancelier gefonben / om Betgcoote '"itit in Eegel afte bojbecen/ 'tbJeleltebecitcegenBebbenbe/o?®'"'' bjacBt Bet te ©oof ; be^ anbecen baegB^ font Bet ben ' lÌloningBaen Sr. Orlando Bridgman, enbe maecKte Bem Groot Zegei-bewaerder, bie baec Op in bie qua= litept fijn €ebt gebaen Beeft / en plaet^ in ben ftaebt genomen : ©en Cancelier i^ fto?t^ baec aen na Wiits bectcocRen/ eenSanDt-inp^bat BP ban bc Lord Chamberlain geftocBt Babbe / alleen upt Becten-Ieebt/ foo men fepbe/ penbe fpn fclben een fipot ban be toeceit gemaec&t/ enbe een fubjeetbanbebifcoucfenban't gemeene bolch bie feec biffecenttoacen; toegBen^be btngen baec Bp mebe befcBulbigtbjietbt/toecbe onbec anbecen gefept: batBpboo?öaDbergnjong(ie ©οφ^ tee ten Butuelijcg te Belpen aen een ban feec Booge ge* booste; mede bat BpgBecoIlubeect Babbe met be ^aeBtec^ ban be Cofl uy men,een gcoote fomme gelt^ in HollandtBabbe leggBen gBebncenbe ben (^oiIojÀ: mare men toa^ ban geboelen/ bet BetaHeenigBeBe- fcBiebeom Bet^acIament te complacecen/ 'ttoefcft ben th lenden <^ctobec (ionb te becgabecen / Bebbenbe ben StoningB noobtfaeciteIBcR meec gelbt ban boen om fgn fcBuibett te betaelen/ bie men fepbe bul tot een million fif?cclinc>; te beloopen boben 't geen Bem boo| befen bp Bet f^aclement toegeflaen tua^^ becbnibe
fön |
-ocr page 102-
V Seven-en^veertighpe Boeck. 7 V
Allegiance enDc fupremacy toilDe» Doen ; en fijn Dien' -ιΚ^γ
bolgcné berfcbepDe pcrfooncn Die altooi trouwende
van g^ooten dienft bcbünDentoacen/bJri tot bet getal
ban vier honderc gecafTéectj onDec anberen Collo»
nel Thomas Howard, CoHonrl Fanton , Sir Edward
i>cut,enbe btcfcbepbe anDccr. ^^ meDc berboDen Dat
niemant in De ]|upfen ban De iiontngin/ i^oninginne
.jjaoebcc/ cnbeeenigeKlmbafTaDcut^/De MisfouDcn
mogen frequenteren / al^ alleen Die ban baic familie
toaren / op pene ban tegben De Contrabcnteuc^ bols
gen^be J®etten gepjocebeert tcfullcntoojben. Ru'-
vigny Uia^ feec bedcb om bet J^of aen fpn sijDctc
tceclten / maec boo^ al nocg niet meer gljcobtineett/
al^ Dat Milord Douglas met fijniÏegimentbicecin
JFranfeo Dienfl fouDe mogen gaen / 't toelch tot twee
duyfent man gcrecruteett fouDe b)o;ben / ecnigc ban
Dien fouben grquartiert toojbén tot Rye, Douvres en
Camurberry, en fouben binnen veertien Dagbenban
baec- tupgen boojfien toojben om ober te fcbepen/ fixU
lenDe meDe ecnigbe bircctebjth upt Schotlandtnaec
Vranckrijck obecgefcbeept toO|bcn. 5i»cn Spacnfchen
^ümbaffabeur Deeb groote morpte ombecbecengagci
ment met Vranckrijck te beletten. 3l5en ïftoning bab*
De onDertuffcben om geen ban bepDc partpen t'offen=
feren / betboDcn / Dat geen berbere toecbingcn boo? De
een of b'anbec foube mogen gefcbieben tot bctfcbfpbe
Eupben pjcjubitie/ Dieberlofgbehregen baDDenom
eenige duyfent man boo? Vlaenderen enDe Vranck-
rijck te licötcn. ©en i5]epie|Ten ban Den «©labc ban
Sandwich b)a^ gbebomen met bet fCractaet met
Spangien, 't teclcft booj ben ïtoningb en fijn iïaeDt
gelefenengbeappjobeert/ cnfouDeDcn<lg)cp?cffen in
Itojte Dagen met De ratificatie taeccbcctteclten/ al«
öoetoelfommige fepben bat Den §>paenfcben Hlmbafi
beur commiffie babbe om get in bennaembanfon
U^eeflec te ü^atiftteren enbe cbangeren. JQen botmte
Dat De Deffepnen ban Ruvigny Doo? Dit Cractaet gbee
PKbenieett fouben toerben/ en toiecDt meDe feec bcc^
langbt naer DegomflbanDeHollandfche^mbafTaa
Deurp / itjnbe bp bc gemeente een generale inclinatie
om Defe ttoee jSatienDoojeenatigueoffenfijfenDes
fenfibe betbonDen te fïen/ niettegbenflaenDeliatDe
l^ranfcbcn in Defen®o?Iogbaen£ngeiaadtgrooten
Dienfl babbcn gebaen/ met barc geen quacDt tc boeni
' bebbenDe occafie gcbabt boo? begrootcconfternatie
biein'taanbttoa^/ om'tb«lE$toningl)rtjcft nate
bacrUiiltebocnbcben. ©enïtoningbfïcgbcclcgbcn
tjinbmbe/ tuenbc alle mibbelen aen/ om bet aenfiaen*
Dc^^aclamentt'appjaiferen/ eiiDcbjicrt gefept bol»
ftomi ngerefolbeert tesön / om öaer atte Dingen op 't
naeufï te laten ejcnmincrrn/ enDe met De fcfiuIDigbe
naer bjelgeballen om te fp?ingen. ?E>en itonlng beeft
me De ojD?e geficlt / Dat bet See-bolcft op 't fpoeDigfie
betaelt foube bJtcDen/en beeft fpn Majefl.fifb Doo? 't
anticiperen bangcoote gelt-fommcn benooDigbtbins
DenDe/hondert duyfent ponDenflcclinc?; ban De©acft»
tcr^ ban be Coftuy men opgenomen / enDe De ©acgt
fdfjSvijftigh duyfent pont |ieclinc)i; becboogbt. ^eii
ïioningb frcqutnteecDe nu feetnacrfiigbjijnïïaeDt
en finantien/ bebbenDe een nieutoen c^tcao|Dinari^
BaeDt-bagb alle toeecft geoiDonneert/ Die öp fhibe
nopt tetolilcnbccfupmen; B«ftHKbeo?Djegegebm
acn Den <fi5?abe ban Manchefterf!jnChambecIain/
om allecbarge^ aen'tj^of/ Die onnobigb hiaten te
mo^tificeren/ enDe allenoobelijclicDepenfentcccbUi
ceren. -?{lleCompagnien fouben geb^arbtbiecDen op
feftigh (toppen. <Θρ DietijbtontfingbDtnStoningD
OOCft 25?iebenban S.Johan Harman van Moncferrat,
bat bP in Sluip lefilebm geftomen ta.i^ tot Martinico
met negen fóoningp fcbepen en drie 25?anbec^/ af»
bjaer bP bont ontrent vieren twintighfoo©ojlogö
al^liloopbaetbp fcbepen / albiaerbpnacen bifpupt
ban drie baegben / ben jFtanf^en ^bmirad bec
bjanbt en albe refi gberupnectt babbe/ upt gbenos
mm twee bieget geefcbappeect toaren. @etbegon«
De nu tot Londen toeec fecr te lebcn enDe negotie te
florcten.
|®cnbeeftgeDucenbeDen<©o?lDgb/fïect^Beiilaegt
obei; betbart ttattementbec jgebedanDfcge ggeban*
üwf!
en OORLOG Η,
./■/r^ fon êicfirpfnniftlatmmhonicn/ booibatfjetBelUt
' {^„'^afouDcörl'öeiVomïjaecte öftalen/ Daccfon=
- Der ftiiip ban bft ©ailcmcnt/ in fto?ten tntit Bfcn ap»
narcntic toe m toa^. l^ectog ban Yorck |)aööe
fon^jCCCftari^ William Coventry, JijnöeboojÖE|>n
«1 fcfc groot ctcöpt/ upt fpn piarti a&ffit/on'öat
fin De (iancritei· bEcfcöcpDe DingöfnbJilDe telali lfg=
01 π / cnDrpartp nam ban Den ü^ectogöban Buckin-
«jm ; rnDC<Ì5?aefbanBriftol,Ashburhatn, Thom
lliod enDe Cornei Leg, jtjn ttieDe om DiccflflijrRccc-
Dcucn upt öarc plartfe ban «SDelIieDcn ban De fiaebt-
lianier ban De» ©ertoBÏ) gljeflDOten/ Sr. John Rob-
binfon aiiiptenantban Oen Tour, en meet anDecen/
(ionben meDe aecaffecct te toecDen/ foo Dat Ijet aiDaec
fecc üJonDeclö'cft uptfagb j te meer/ Detoijl men fagfj/
Dat fomtnigbe Die ban Den ï^ectogöbfrlïootentoiec^
Den/ banDcnföoningbgemainteneerttoiccDen/ be.
hOUDenDe Sr. William Coventry fijn pïaetfc in Den
SaeDt ban Den fóoning/ of bet upt etnjl of pro forma
OcfrfjieDe / taa^ qualgcft te caDen 5 maec 't meefie ge=
boelen toa^/ Dat men fi>nupttecflebeiïfouDcDoEn
omDen CanceiiertefaIbecen/ en bet parlement op
De geboeglijtfifle manier te b?eDen te fiellen : 3&en ou=
Dm BruDfchart, ecn ban DedtommiffariffenbanDe
®Ioot/en fijn ^oan<!EDeIman en iEreforiec tn De Me-
nuspiaifirsbanDtnï^cctti0btoiecDcn/ jijnracDe af=
flcfet.
33en negentienden ^fptember/i^ ter ©ergaöf rftif
ge geeommuniceert fefter Miffibe ban Den i^cec Hol-
lis aen Den I|rer Beveming, öouöenDe Riac{iten obec
bet quaet tractement Dat Den ?ÏDmirael Afcuë, geDu.
cenDefpne Detentie op LouvefteynfouDejijn aengòf»
Daen/ en De evceffibe fommc / Die bem DienaengaenOe
in reeclieningegebmrbt fouDe bio^Den ; enDe5i}n Dacr
beneffen^ iiocOmael^ geiefentbjeeDiflincte jili(fibcn
De een ban De ÖaDen tec^tDmiralitepttotAmfter-
dam, enDe D'anDere ban Die in Zeeiaodt, met Debpla»
gen Daer ncben^ gebocgt/bouDenDr infgeI0t)c Wacbte/
ober De barbe p^oceDuren Die tec^en^ De gehangenen
beferX.anDcnin Engeland gebouDen biiccDen; enDe
Dat men alDacr ntetgcrefoIbrccttoa^Defelbegeban;
genen te relavecen/ tentoacefpïupDenbo?gefIe!Dcn
booj bare mont ItoHentotresfïupber^'^Daeg^booj
pDcr booft / Daic De felbe nocbtan^ maer een ituyver
genoten baDDrn. 3©aeropgeDijibcteert5DnDe:
gortgebonOen teberfoechen Dclgccren<6ecommitefrs
Dcfìabcnban Holland cnDe Weft-Vrieflant,Datbaet
€D. aengacnDe De farcite ban ben boo^noemDe Afcue
toilDen Difponeren/fulcpïn Dier boegen a!^ Oc felbe in
cécbtmatlgbepbt cnDc ten meefïen bicnfle ban ben
3lanDe brbinben fouben te bcbooren/enbe belangcnbe
be boo^fj bacDe pjoceDure η tcgen^ De boojfs gebangc»
nen Defec EanbcninEngelantgeBjupchttoccDenDc/
Dat Den ì|ecr dBjabeban Donar]ctrao;Dinari^^m«
baffaDeur ban be Sìoning ban Sweden Dooj De ^eeren
banGellecom cnbeanberebaerio. J©og. <i5e'Depu=
teerbcn of eenige ban Dien/berfocbt foube b)o;ben/on::
trent betoelgcmelbc ïfeeren dEngelfclimbaflabeur^
alle goebe effiden acn te toenbcn / Dat De boojf; ge=
bangenrn befec EanDcninbetboojfSiStjciiboo^barc
monbt-hoficn niet meer en mocbte bierben afgbebo?^
bert al^be felbe effectibcibchbabben genooten; bat
nicbe topbetsS ten fclben epnbe op bet fonbament ban
be cebenen berbat in De bplageη neben^ De boo?f5 mif=
fïbe ban DegcmelDciSaDcntcr^DmtraliteptinZee-
lant gebocgt gebjeefl 59nbe / geftbieben foiiDe bierben
aenbenboogfïgemeiDenfóoningban Groot Brittan-
gien, metberfoecfe bat fpne JlBajc|iept foDanige ojb^c
gelirfbetcfïellencnbebieboojficningbete boen/ ten
epnbe be boojfs gehangenen boo^baerberteecbe fìo^
fìen betalenbe ai^ fp-Iupben inbecDactbaDDengbe-
noten/ ofte baec boren beboo;Ibc6 cabetenDe ten fpoe-
bigbfien gerctejeecrt mocbtcn toerDen.
^m bet l^arlament norb mcec tecomplacecen/
geeft Den ttoningb een Plarcaet Doen emaneren bat
geen Roomlche Catholijck eenigb officie aen't J|of
foube mogen bcbienen/ nocbbatgeenige^^tcieren
ofte^olbaten eenigen bienfi η betegentooojbige mi«
litiefouben mogen lebben / ten toate fp Dm ceDt ban
-ocr page 103-
S A κ E Ν vari S Τ A E Τ
1667 seni/ fé Ëngelfche hlateDeti ootB/ enöe toat Den Sto^ _L ninab£(toEflmfcö?rcfi^«r«nupttctbolaetiDci
SSjiff ¥J"Auts&Puiirans Seigneurs,nos bons Aniis& Al- ien ìjcii r^IiezjAyant receu voftre LettredndixTietifviéme ft^ing Courant,touchant vos Prifonnierb cn^ngie-
seenöe terre > nous en renvoyàmes le contenu à nos Officiers, Di gebi' qui ont foin detelles affaires;lefquels,apiés avoir meu- S"'^"· reroent conGderé tous les points d'icelle, nous ont fait un rapport particulier là-deflus, quevoustrouverez icy enclos ; nous y adjouftons foy cntiere,comme fait par des perfonnes d'honneur & d'experienceences chofes-là, & ce fera pour réponfe à vuftredite Lettre; mais nous ne faurions laliTer pafler cette occafion,fans vous témoigner noftrereflentinaentduwewvetf/rei- tment doat on a usé envers le Chevalier jifiue, durane fa prifon en HoUande-, quant aux plaintesdesautres Prifonniers dans les Provinces Unies,fi l'on en faifoit le dénombrement, ce feroit plutoft pour remplir un volume > que pour compofer une Lettre ; Entrcaucres chofes nos fufdits Officiers ont efté informez, que de- puis peu on avoitintiméàquelques Prifonniers An- glois dans voftre Païs, qu'à moins de payer prompte- mentrargent.qu'on en exigc,tant pour la bouche,que pour la dépenfe de Prifon,on les fera tranfporter aux IndesOrhntalei, pour y eft e ven lus δε mis en iervi- tude; Ceux-Jà qui ont inventé cette propofition ne doÌ7ent pasoublier, que nous avonsencoretroisfois autant de vos Subjets Prifonniers en Anghterre, & nous ferions bien fafcheZ d'eftre contraiats de fuivre unexemplefipeu Chreftien : Ce fera dono à propos que vous donniezdesinftruftionsaux Ambafladeurs que vous envoyerez icy,pour adj ufter cette affaire dcs Prifonniers, en tellc forte, que toutes les controverfcs de certe nature foiententierementmortifiées : Etfur ce prions D eu qu'il vousait, Hauts&Pifijfans Sei- gneurs , nos hons Amis & Aüiex., en fa fainte & digne garde. Ecrit à Wtthal ce trentiéme Septembrc , Mtìle fxcensjoixanteé-feft. Voftrebun Amy,
ligné Charles>R.
Et plus bis,
Guillaume Morice.
HOogh tftde Mùgende Heeren,ofifegoeJe Vrienden m- de GeaUieerde». Soo ras wy uwen Brief onifan- gen hadden van den negentienden deier Maent, raeckende de Gevangenen , fonden wy den inhoudt van de fel ve aen onfe Officieren , die de forge hebben van foodanige faecken ; de welcke, na dat fy alle haer pointen rypelijck overwogen hadden, ons een parti- culier rapport daer van hebben gedaen, 't welck ghy hier in gefloten fult vinden : Wy geven daer aen vol- komen geloof, alfoo het gemaeckt is door perfoonen van Eere en experientie in die faken, ende het fai tot antwoort dienen van uwen gefeyden Brief; maer wy fouden defe gelegentheydt niet voor by konnen laten gaen, fonder u te betuygen het gevoelen dat wy heb- ben van 't g^wtfifeTraöement den Ridder yi/iwacn- gedaenjgedurcndefynegevankeniflein Heliant: Wat aengaet de klachten van de andere Gevangenen in de Vereenigde Provintien, indien men daer van het de- nombrement maeckte, daer foudeeer middel zijn om een gbeheel volumina te vervullen, als een brief daer van in te ftellen : Onderanderefaecken zijn onfe ge- ieyde Officieren oock geinformeert, dat men federt weynig aen eenige Ëngelfche gevangenen in u Landt te kennen gegeven hadde, dat by faute van prompte betalinge van 't geit, dat men vordert, fo voor eetwa- ren,als voor de koften van de gevanckenis,men de fel- ve fai doen tranfporteren na Oofi-lndien, om aldaer in flavernie verkocht te worden j die gene die foodanige voorflag gheinventeerthebben, enbehoorenniette vergeten, dat wy noch driemaelfo veel van u Onder- danen in Engelant, gevangen hebben, en wy fouden feer moeyelijck zijn een foo weynigh Chriftelijck exempel ons genootdruckt vindende,te volgen : 't Sai dan van noden zijn dat gy u AmbaiT. die gy herwaerts fult fenden, fodanige Inftruöien mede geeft,om defe iake van de gevangenen fodanig te cdènen^dat alle de |
verfchillen van foodanige nature t'eenemael worden i6Sr veinietight. Ende waer op wyGodt bidden, dat hyu ' * hebbe, Hoogh ende Mogende Η eer en, onfe Vrienden ende GeaUieerde». in zyneheyligheen waerde bewaringh. Gefchreven tot IVithal deien dertighfen September fefiten hondert[even enJefitgh.
JJwengoeden Vriendt, geteeckent
Charles, R.
En lager
Guillaume M®rice·
©c^JttibalfaDc nae Engelantfajiert toesefïaen aen Holland, Zeeland, εηδε Vrieiland. Holland Üecfecjjc Öen ilrec Beverningh ; Zeeland Den Raed-Pen- fionaris de Η ubert j Vriefland Den j^fiC Jongft«' J al^ DebeffcficnnigUanDe^iEnflelfclje faechen ftebbcnDe: 30OC& alle/ om Öaec cefpectitje in(ïcbten/ljc6b£n 't 0e= c>;cufact. Holland noeniDe Den Üecc Meerman, Mttz» 25ucBemec|iec ban Leyden. ©an toesen Zeelandt oenommecct Den Ücec Boreel : 3lin Vrieiland ftonDe fabe nat men ftet niet een^ tDO?Drn : «ÖnDe alfoo Den HeecBo- «Engt· reel inDifpoofi tea^ / floeDt-actionöen Dat Den l^eec Meerman alieen fouDe tooo? afSaen. liceeg/in gec fiomenDe/ een beibacrlgcfee (iojm / fijn ba(ia0iefcöip moefitoeOecomfteecen: beel omftoctbinginDe j9oo?D>Sc£bon0t (lei) Den twintighften in Leehaven. ©an tpaet f)p fcijicftte Den i^eec Cunasusobtc Col- chefter na Londen, emme alDaec Den l|e£C lïm&afi faOeuc ban een öeqnaeni atogementtebecfojoben/ boojt^ om fpne aenfiomfie inDeiSibiecaenJIBiiojD Ariington te Dornnotifieeten ; Cn alfoo een pecioDe in Di^felfi ^nflcnetie influeecDe/ Die meDe b?ac&t Dat ïjp (Üefc ^ImbaffaDeur) te Londen gefiomen jijnDc/ ten fpoeDigficn fonDe pjocncecenDeupttDilTelingebanOc ^afpooiten / Die Ijacc l^oog HSog. fjem ijaDDen mcDc gbegeben/ boo| De^cbcpenDicbooicerflEeefouDe fionnen ftiefen / tegen^ geltjcft getal ban De «öngelfcöc 5DDe / en Dat get lang Dobbecen op De See alceeDe een gcoot gcDeelte ban Dat oogbmeceh baDDe b?ucbteloo^ gbemaeefit/ enDe Datbetfelbe toeceftbplangecbecs toef ban fgn felfiSt'ecnemaelfouDcfeomentebecbati len/ enDe Daer bpgeconfiDeccect/ DatDiefaeeftepgenti ! Itjeït / maer toai een ejcecntte ban Ijet gene tnflajen De Üleecen pienipotentiacifentot Breda ban tDeDecjgDeit genoegfat m toa^ goeDt-gebonDen / foo beeft De ïfeec StmbafraDcncbem Cur.asusgelafl bp De||eecfn Hol- lis enDe Coventry, enDe elDer^ ! Dart ïjet nooDig fou= De mogen 5ön / te onDetfiaen toat inQceflìe Die faecRe bp fdn JlSajifif Pt fonDemogörn beöben gbebonDen/ enDe of bet niet uptiDeccMöehfouDe 50η / Dat alle bet felbe/foo bet niet alcecDe geceet toa^ / alfnocb booj af acnRont^ gep?epaceect enDe geDepefcbeett inlet t / om fi)n accibement tot Londen maec ban nooDen te beb» ben / omme tegen^ DenanDetengeefcbangeertcnDr nptgetoiflilt te üjojDen. ï^p toa^ ban boojnemen^m bpalOien De «SiigrifcbetotfooDanigennpttDlITelingc beliefben te pjoceDeren / in fnlcBcn gebal acn Den Ca» pitrpn Cornelis de Liefde Die bem obetboecDcenDe een Dagö oftkDectotLondenmeenDetebecblijben/ acht ofte thien ban DeCngdfebe^fcte^meDetege» ben / om foo bP milfcbien op ftjn toeDecom cepfe ceni» ge ^ebepen npt bet ©aDeclanDt / Die bP giffen bonDe na DeStraet,Guinée,oftebecDecteb)ilIen/ mocbte Homen te ontmoeten / De felbe te becpjepen / cnDe aen
Defejbe ^ebq--------- ------- ----------
tept enDe beef
De fejbe ^ebcpen pDec eenPafpoo?ttotÖaecfecucts tept enDe becfeeeliecbcpt te Doen beganDigcn/ ofte anOecfint^ op fgnoberfeom(ie De felbe aen öaeciloog
l®og. ober te lebecen : <Cn bp alDien De «Cngelfe toat ftoatigbept moebten maecRtn om De boo?f5 ?tcte^ te eptcaDecen /meenDe bP met fulcRe pbecige enDe (ieccfec infiantien Daec op niet meec te infi|!ecen.
Den gbemelDen Cuna^us boo? af een^teDoenonDeca flaen / of men in Engelandt niet fouDe honnen goebt- binDen alle foDanige gehangenen Die oiibccmogenDe moebten jrjn/Ijaec ftoftgelt te betalen/ban toeDecjiiti lo^ te gaen / enDe Daec in een oficte te Doen ban pieu^ bf pt/enDe Cöiiflf öcfte batmöettigöf pt/en Dat boo?f5
toetcü |
-ocr page 104-
faetfeen boo?g!jefiomen iuaeten bic ijaec beltbecatte en refoiutte meritóecbeni batfp beboo?gaenbe maet öaec ©ergabertnge Babben gepjolongeert/ om bat ben bie^ Öeboenmaelisalfoo bette toajS geabaitteect/enbefoo (boebigö geflooten / bat 9? Ijoopte / bat be Commec^
tïemet öetïlijcö ban Schotland foube hw?ben bafl geflelt j enbetettoijlbe inatte tegiientooojbiaöfceeen niet teelbemoecljt tesijn bat i)p aen Baec liet be b?pe bifpofttie dm be fcBulbige te tteaffen / ente be οηΓφαΙ- bige b?ptefp?eecBen. g^aecop ben SpreeGker,beiS, feoninijcpiopofttie toat b?eeba; eitenbecenbe/fepbe: batöet fïcft onlancF feec J&ecommetlöcB liet acnfïen böen Det «ijtft ban fpn ©panben toieet aengijetanfl / enbe bat be macljt ban Vranckrijck omtmtt be naeft^i öccnfenbe «©uactiecen op be been toa^/maer bati ecDtec fpn |Kaie(lept goetgebatöt öabbe be beliDeca- tie ban 't pattament te p?oïongeten/ tectoijl be ®?ebc bolfidmentliicit toas gefiooten : fjp toél fionbe af- nenten / bat berfcBepbe menfcijen ongenoetOte namen üp faethen fcbect eenigen töbt boojgcballen/ maec bat ÖP baerom berfotöt / bat l)p belief ben fo?gc te blagen Öattecaltijbteengoet becflant tuflcljenbettitoiningr) enDct^oliïimocBteblöben/ enbefoobec pctö mttsii baen motfjtejtjn/ bat öetjkclement bate infooba^ mc0 mocftte p?ocebeeceit/ aljEinaec recfitenbe reben fiebonben foube mogen too?ben te beftoo?en.
^e Sllmbaffabeuc fcBitBte ben dartienden be Mete fiï>8emgetc«Bent/ bolgensS'tachfteacttcul banjijn iniirtictfetottelacöement ban be €ngelfclje ggeban^ öenen/ bie onbermogBen toacen öaec ftoftgelt met ben öebolge ban bien te betalen/gellelt onbec be ïöfle ban benaemertbanbe felbepecfoonen enbeonbet bebec* Biatinge ban be Comnuffarifen ban ben €oning baec op fïaenbe. gin be cerile Conferentie Dabbe ben ï|eer Downingf)emtoeg0efept upttefuHen bjertglen eene pofitibe betltfaringc ban be l^eecen Commiffarifen / flattÉt ïöncïiijtB niet een toasi op be geflclbe Eölie bie eenflupbccinhe 3©eceItBabbe/ maecbaer naeficö tóatbebcncftenbe/ enbegiffenbe battet foube Bonnen mm batter bupten toeten ban be Commiffarifen pemanbtonbertoaecbie mtffcBien een hondert guli bensi aen goet ftabbe om fön BoH - geit te betalen / enbe batmen bati groote reben ijabbe ombe berBtei cinge ban Orttoaetijej^ttefugilleren/bont goet batter ittaer foube toerben in fubjlantie berfilaert/ bat be Commffrattfen niet anbetis en toijlen of éet toaif fobanirtj \ ejtbè aifoo be acte 6p be Comntiffarifen ge- tóBent / bic Bp op be ttoeebe Confwemie mebe B?atï)t/
en OORLOG
iUt toercfifmïöaracD toat te p^epatmn/Htit Bet opfpii . . aitiuement met een itoo^t oftjtìtaert ftoit toojijen? (0o?iie(entie tiat be utiUt^t Dan 0et puttljjcgc iic atee- jerarié ban ftet eeclfe pirfnt / eniw De meöeiiosentöept ÌK aaelecatte ban 't ttoeeöe / ten Booiljften toast cetommantieteniie.
;©e!Santiecbaetfiir rcS?ecf Cunaus «en gent/bat jto Dp 't liutfi bcc pafpoo?ten met ben J^eec Ariington I)el)Denbe0üefp?oftcn/upt fjcm Ijabbe bec|laen/bat ben üïaebt ban ben ï^ontnsD bat tontert ban be 3finiDaflabeiiC!Sban Sreda niet Dabbe Bonnen Qm^ binben/ berinttiSmen alöaeroo^beelbe nietrebelöcB te jiin / bat ijaec i^ot .ïiao: be seoffeteecbe (tilflant ban toapenen DebOenbe afijljcflagen / nu met fiet.moment banOettluptcitbanbe ®?ebe/ aliSbeabantagieban be eontinuatte ban be tjollilttepteit boo^ een ftoiten ttjt aen be <Êttöélf£f?e meer nutttcljrpt / alssaen be i^ebec^ lanbccsifcljcentcrullen tocb?engöen/ be effecten ban ben©?cbe fooftJoebicD boo?beiiaecenfouben totllen öefoiöHeiti befen ^êtaet tip Ijet («ractaet bati ©?cbc boo?beel!S genoeclj bebonoen Dabben / baet me- be fp bcfjooiben berocnoegen te nemen, «art. ttointtcoiien op be eecfie ^effie ban 't ^ai'le-
Sf«t ment / Dabbe ftjn j!|Baic|lept öp sün pjoijofïtfe in iwroeDEtt ilamie gefept / bat ÖP feec blijöe toasi / bat ijet ©acle^ njcnttoebec toaö becgabert/ ombàttcc berfcìjepbe
"iittbaflii
foo bolboenbe niet en toasJ / alis be ;^eet tdittBaffabeur tot fon befcBatge toel bifibereerbe / flont Bp toe bat öp be acte bie B!> baec onber fónbe (lellen foube 5&?eflreren naer fijn öfliefte-/ enbe batmen met bie ober te nemen yi. Deel, |
Se'uen en veertighjie keek. 7 3
öet baec boo^fonbe Douben of in be acte ban be Comi miffacifentoawjgeinferea-t. t©e ^m ^mbaffabcur Beeft fiil) op Bet getal ten toebaspbennaeufieuricfr geinfo^meert / enbe bebonben battet baer mebe auum "««fo gelegen toas : «©at in Eetìantontrent Iwnbect tacDtiajaBonbevttnegentiöB «SngetfcBe «©ebangcn toaren/ bocB Henfius meenbe batter ηοφ eeràge toep» nige meet toaren / enbefoo baer ban bannocB fouben moeten afgaen foobeel perfooncn alis be €ngelfcBe fuflineerbenbatjpbanbe 3lbmiraliteptin Zeciandt uptbootigBetoefenbinge tecgocber troutoe aen Baec gebaen/ nocB Babbcntcp?etenberctt/ foube ban bat ^eeufe getal foo beel niet oberWijben: . 3!n i^ollanbt toarenber geen. <®aer tegen toaren in Ycriant ontrent twee honderc i€e Hul mbe te Jorck famen vierhonderc. ®e Sud burry Excciter te fattien ontrent ^pndcrt. («Ee Londen Ottttent vijf a fes. S^od) cenicB aental tot Pieymuyen enbe anbere §^laetfen/ onber.toelcBe gehangenen onaentBonbcrt gefept toieröen te jijn op ^eeufe ^cBcpen genomen / enbeberellop fcBepcn upt aitbere bejirictcn uptgDe^ baren.
91ηSchotlandc enbe «Êplanben Gerfeycnjemfy, baer fuiciien grooten aental ban ^tBepen gebuerenbe befcn(i3o?locBtoaiSopgeii?acBt/ geen / bermitismen baer alle gehangenen t'elcBens Babbe gebimittatt.
€nbe fouben ban «^ffitierett bie nu nocB bïehmfif ten tot Baer J^o; iKog? baer op beliefben te bifponeren in Zeeiandt miffcljien geen 5Ön/ enbe in Engeiandc nocB eeltige/ foo bat upt bien Boofbemebe niet aljS abantagie toass te gemoct te fïen.ï^et (lupt-gelt/Babbe Bp]^eer ambaffabeur nietanbctsi al$iboo?eengBei bolgB ban't Boll g^t Bonnen aenmercBeit / immers enbe in allen gBeballe/ bie gljcBeel onbermogBenbe toasi/ toasi foo toel onbetmoöcnbetotBetcenal.ötot Bet anber / enbe foo bat een toepnicB ongBd[egentBei»t berooifaecBt onber be Collegien ban be Sibmaalitept bat Bet ecBtet oncebelijcft toajS / bat bat be arme gBc^ bangenen fouben ontgelben.
IKen Bab Bem belooft bat men bejs anberen baegBiS o?b?efoube ff^itotbeeffettibe lolïatingBcbanalie be<6ebangenen.
^Bnbe bp Baer i^o: H^og: ontfangen een H^dtbé ban bert i^eer Meerman banbenatljt en ttointigftett «©ctober/Böubenbeonber anbere/ batbe iöomngö ban Ciroot 25?ittannten pet gebonben Babbe te boeti beebeerbigBenbe attesi of |^afpoo?ten totfeturitept banbefcBepen befer^lanbcn/ gBebeflineert naer be biftritten / altoaerbe refpectibe termijnen/ na be? toelBe be Bojülitept bolgen? Bet revende actijcriel ban Bet(€ractaet ban ®?ebc moefle Bomen tecefìcrcn/ nocB niet en toaren gBee>:pireect/ mitss batBaers^o: jjKo: fouben pzotureren/ batte geüjcB peber ^afpoojt ban befen ^taet/ geactompagneert foube toefen met eengelgiBe^ranfcBeeng^eenfcBe ^tte boo? beCns gdfcBc fcBepen / be toil Bebbenbe na be boo?f5 bifirici ten/fulccbatbe b?ieSdctensS maer boo? eenen ber^ (tretBen fouben / beritiitss een eenige 3tcte ban Enge-
fcBiï , . . „
3tmbaffabeur met be €ngelfcBe gBeconbenieert Bab* be / bat alle gemeene iKatrofen ban b'een ofte aiiber/ al nocB gehangen fïttenbe/ten toeberjijben gcrelayeect fouben toerben / fonber bat ban befelbe pets ban Bare berteerbe Boflen/ mitsfgabersi banbe Bofien ban't (luptenenbeonPupten/ alsioocBban eenigge anbere Bofien / ter faecBe ban Bare gïjehancBeniffen / gBeboi^ bert fou toerben. oEn isf bp befdbe occnfK geBoo^t Bet rappoitbanbeJ^eeren Huygens en anbere Baeri^o: .flSor<iBebeputecrben tot beiaeclienban bcEce/ acB® terbolgenif ber felbec öefolittie ban ben berben befejï/ gBebifiteertenbe gBeejcamineertBebbenbe belBiffibe ban ben gemelten ï^eer 2tmbaffabeut Meerman, ge? fcB?ehen tot Londen ben dertighften i©tti3fierb00|i noemt/enbe gBeabbjeffeert aen beCirifïïerRuyfch, met en nébenji Coppe ban be 3(lctebp beti felben i^eec (0 ^mi |
-ocr page 105-
74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i667.
?im&alTatieuc {jeteecftent:/ boIgensiOet achfteactjjc^ . Ilei bràt ftine ^iiflcuttie / tot wlajcatte ban öe (Êitgelfe <i5eUangmen al nocB in Zeeiandc getietineect toecliert- öc / öe todchc anbctmogljenlie toacen Ijaec ftcìjl-oeltit te betaltti/ m?t ben geDolge enùe aenMeijen üan bien / ODefielt onöecöe Eüfli ban öe namen ban iwbiiii?f3 gijebanaDenm/ möe onbec bebccclaccingfie banöe «CommilTacifen ban ben ï^omngi) ban <!5L-oiit23?it^ tannien. Wm op gebettöcceirt 5ijnbc : giS op't eetflc paint/ taechenöeöe boo?fcf)?ebe mtess / oftefaS^ poojten/goetgljebonbcrt bat €ictcattuptbe JiBiiTtbc ban ben ach: cn twintichften (©itoöec boojnoetttt / geabbjeffcect aenbe booinoembe <6cifrtei;/ aeitben l^cec iSefibent Carifius becfjantcepclit foube toecbeit ; met bccfoecivbat bc felbè be gecequtreccbe^icteniS ofte ^afpooiten bec Deenen totlbett p^ocuEcccn / bolgcns ljetfo?iüultecbpiwec l^o. JBog. g&caucelteect / baev ban tjem <€ opi»e gegeben toiect.
jlBecbenbeoocft €jcttatt upt beboo?noettibeiISifrii be gefonben aen ben ï|eec HlmbajTabeuc Boreei mttfi gabetii boo? ben 3llgent be Heyde berijantceptfet aen be i^eec<0?acfd'Eftrades, admbaffabeuc €]ctcao?bt= nariiSban Vranckrijck, metbecfoecli/ batbefelbe refpectibelijrtt alle noobige officienbJtlben aenbjenben filler cnbe baecljct bci)ao?be/ ten epnbe Dat bebecepfi tejfranfclje SficteiS ofte pass poo?ten/ten fine aliS boo^ ren / niebe uptgebjacftt motöten toecben / bolgöenif ïjet boo?fcD?ebe fo?niHltet: ban befen ^taet / baec ban 8un mebe bc Coppen tocgefonbeit briett : '©esi toiert ben gfjenielten ^eer mmbaffabeuc Meerman oocR mttföefen geaut6o?ifeect/ omt'eltitensi bpbeFranfè ofte Deenfche ^fpoojten/ btebpbe Engelfchc al^ baecgebojbectfouben mogen too?ben/ te boegen een 3pafpoo?t ban befen ^taet. €nbe ig booK.e goetgï)ei bonben / bat be Éijfle ban bc «SngelfcOe "gebangenen fllnocD in Zeeiantgebetineertto£cbenbe/ nebenebe boo?itoembe iBtffïbe ban ben dertichften «©ctobec/ gefonben foube toecben aen get CoHegietecifibmira-- Utept in Zeelan dc, met bctfoetfi enbe begeerte / bat Öaec be felbe «Êngdfcije gehangenen / enbe anbere ban gelüche nature biealbaecnocD meerfoubenmo- gfjen toefen / aenjlonts upt ftaec betentie toilben boen ontfïaen / fonbec bat aen be felbe pettoess ban ber^ teecbe ftollen / ofte anbece öoflen ban Bate gebancfte-
be toijbcriiootfiaenallebeanbece (ffollegientci; 3lb= micalitept gefci)?eben / bat ijaec ban geltjchcn allr «ÈngelfcDegebangenctt/ gemeene iBatroofen ?ijnbe/ bie onbec Baec biitcicten cefpecttbe nocfj fouben mogen teflecen/ mebe Bofteloosf/ aliSboocen/ toilben boen ontftacn. <Snbe toiert bcitboo?noembeJ^cec ?|!mbaf. Me'Tman toijbeciS g[)eaut0ocifeert obeu be celaratie ban toebecsötsS ©fficieten/bte noti) aeit tfeen of anbec jübe gebangenen fouben mogeit fitten / fonbec be felbe eenige holïofte befïupt gelben te boen betalen. Cpn- telijcft ijS bec(taen / bat aen be gemelten i|eec Sfimbaf' fabeuc Meerman gecefcljjibeect foube toecben / bat Ijp boo?taen dupiicatis ban fijne b?ieben / bie itiet een ap binaci.ö poll ban Londen afgefonben toecben / totlbe fenben obec bentoetf) banHarwits, bantoaec fijne D?ieben ban ben dertichften ©ctober ban ben iongften bat03Üitbe/ben derdenbcfejS/ enbefulcrttoeebagen eecbec aUjiecaengijeftomen toacen/ ais bie ban ben acij t en ttointicljften bec felber iKaenbt/ bie eecfï Dup? bentoacengea?ctbeert.
De Hooftpointen van de befchuldinge, ingebracht teghens den CjracfvanClarendon, ge· wefen Cancelier in EngeUndti in't Huys vands Gemeente doorMeefter Sjmor op den fts en ixtm- tighficn October feflien honden fevmtnfeiiighy wa- ren:
®f3BC' TnErftelijck; <©ati)p batt be öcoone gTjetoamten fihulöfn- Jti foube Ijebben Clarendon enbe Comburry.
2. <®at fRJ genomen Dabbe vier duyfent pont «lUï. fterlincxbow't patent ban beCïnarife Conlpagnien, |
3 '©at Bp bepacijteciS ban be €isilen ontlaji jjab-
öe ι enbe be Comtniffacifen pacötecsi Deni tien duy- —^ ient ponden iaecltjcjc boen betalen.
4 35at Bp een ^aecliji): inftomen upt alle piait= fen ban be Barbados genomen Babbc.
5 35at Bp vijftich duyfent pont outfangett Babbe omBetba(l ftdlenbanbe Yerfche toetten,
6 «Dat Bp't paclement geobjlcueect Babbe i boen be Duytfclien in be itibiec toaren.
7 ^at Bp gB«f^t Bi«ft bat ben ïteining niet De^ ijuafem toaji tegoubecnecen/enbe bat BpBft Paufdom tocgebaen toas.
8 ^at Ijp ben =fóoningB gBiabbtfeect of gBecaben Babbe een acmabe te litBten/ enbe baec mebe te <©ou> berneceii / cn geb?aecBt toaec mebe Bp Bet felbe foube onbecBouben/ anttooo?beBp/ gelijcfefijn ©abecge^ baen Babbe tot Oxforc boo? Contcibutien enbeb?p quartier.
9 '©at Bp Bet gjoote ^egeï gebaen Babbe aen Bet Pacbon. ban rapitale mifbabecis in't ^lanentbe» fcBulbicBt.
10 g^atBpbe befcBulbingbanben LortMardaut becBinbert Babbe/ aliS mebe bie ban ben «©jabebatt
Sandwich.
11 ^atBp gijefept Babbe bat in't ^upis banbe Gemeente toacen vierhondert .ïtSanbecgabect/ om e^tBattingen te maften/ enbe niet om te pubecnecen.
IKen fepbe ban nocB een point/ bat Bp foube ban be Proteftantenin Ya-iant ontfangen Beböe ttoaelfbup^ fentpont/ betoelcBeinbe Sanben banbe Papiften inteceftBabben.
(gnbc fouben nabecBant nocB baec bp geltomen 30« bcnabolgenbe befcBulbingen.
^atBpalt0tben l^omngenbe ïtaebt b^eetftect Babbe/ battec feecheclgcft enbe op't fpoebicfjfic een ©?cebefou too?bengemaet&t/ toaec boo? Bpbdet en boojgeftomen Babbe / battec geen ©loote in Zzz toasi 'jBeb?acBt.
5J>atBpbe atte ban Uniiormiteyt te rugge Babbe ïBcBouben.
«Dat Bp met Ccomtoel getojrefponbeert/ enbe geit ban Bem genoten Babbe. g^at Bp publiifQue <©fficien Babbe becBocBt. ®at Bp mifbecffanben enbe oneenicBept foo langBe tuftcfjen ben Jkoning enbe I^actocB geboet Babbe / tot bat Bp epntlijcft ben ï|actotB foo becreBabbe gebjacflt bat Bp fpn ©ocBtec Babbe getcout.
!©atBp ben ^utBeuc toasi ban bena^jelige (€cac« taten.
«®e ftlacBten tcgensf ben Cancelliec fcBünenbe toat teflapen/ fijn ben negentienden i^abembec toebec opgetoctfit/ namentlDtB/ batbeCommiffacifenbie geappointeect toacen/ om be felacBten tegen ben Can- celier ingebjacBt / tn feecBece Booftpoirtten te becbat= ten / rappo?t gBebaen Bebben aen Bet Lagerhuys, Sr. Litieton Babbe be felbe obecgelebert/ be («be toierben geo?bonneect gelefente fullentoo?bett/ 'ttoelrftgBei fcBiet jijnbe / toiecbec gebifputeect of aen Commiffai cifen fouben obecgelebert toecben/om bie aen't Hoger- huys te communicecen / cn baec in coniunctim 'tage* ren: cnbe5tjnbeboo?ti8becbecgebebatteect/ ofootft bieacrufatien/ bie banfoo gcootenconfïberattetoai ren / altemael ftonben goet gBemaecBt too?bcn / jön / naerbatbe vijfcerfteacticulengdefentoacen/ boen Bet quam tot Bet fefte acticul / opgeflaen Sr. Howard Vagham, Lord S. lohn, Seymore, Asburne cnbe Temp·;!, enbe p?efettteecbcn boo?begelefenacticutet baflteflaenenbe tegen Bem fapp?obecen/ toaec op niet becbec in bie faetft gebaen toiert.
<©p een bacB ban't ontbecften ban't bercaet ban't mn bofccupt/toiect Sr. William Moricebooifgn ifêajei (tcpt na besi CanccHieriS Bupis gefonbeiv om ban baec afte Balen enbenaer Withal te b?etmen all^ublicque inftrumenten ban Bet ööc6/b'2iccBiben/ (Crattaten/ ^egotiatienfc. enbe boo?tiS aen Bem te berbieben betf ÖoningBii privée^Laedt, banbe todc&e Bï> tot bien bacBtoe norBeenïitgetoecfttoaiS; oocfi Beeft fün iBajefiept laten toeten enbe fdf bp monbe aen ben |
-ocr page 106-
i567,©i«ocDha!iJorck0efept/ batDabaa? ïjein oetatieit
Hrtiifheti Gincélierimusì/' C(1&e paCtlCUitCCe encreve-
nues met be fclbeiv fönin iSsebt / enbe Coinp aigne / tcheclaten. , ^
<0itbectuiTcSeii be» ï^eec Boreel (jebetect/ etibc oorö tot Londen acitseSumm 5ijrtïi2/ öeöösn aiitiljntsi O? be Maiftre des Ceremonies bom aeilDautim om te Öeböeti ijaec puöltque iïjceptte tit 't begin bait be baci: aeit holgcnbe bjcecfie/ enbe baec toe ben bacij ban Dingfdach baöcüjcft <i5clijcfi fp ban
»oj«i becbofgensi op ben ge|lelben bacö met eentgDe bajgeö tot gcbacen 5ijn nae Greenwich, enbe onbectoegen geftcn fjebben / bat ben ConincjUjciKn ^tanbaect oft pabfl^ Kaf. Ion op ben geplant toas enbe baec ban toass af-
toapenbe: ®ot Greenwich gca?ribecct5iTitbc/ cnal'
bflcc een toepniri) bc«:toeft ïjebbenbe / fijn albaec ban iMcgcnben ètiningöbectoelleftomtboojben iviaiiire des ceremonies ; enbe met bcn felben gegaen 5ijnbc in öesJïiomngsibacgc/ enbe boo? ben (Coutocaengefios men toefenbe / fijn bjeec beneben acn be (Ctappen ban ben (Cotottoacf opo?b?ealsibooten/ bcttoelicfeomt boo? Myiord Wocton cnbebcit ïiiptcnantbanbcn i€otoc/ enbentet ben felben Lord enbe ben Maiflre des Ceremonies ttt bejï feontniC Caroffe gctteben / en
alfooonbec't lofbjanben ban liet gcftftiit/ bat op ben (Cotortoacf toajs geplant/ boo?tgecebcn met een glje' bolci) ban in be tbjintig Cacoffen/alle ban fes peetben beDalben bte ban Daet H^og^ ban fes enbe anbece ban vier peerden, enbcgöelept tn'toibtnarisi J^upsi bec imbaffabeucjs / altoaec boo? be derdemaei ntebe op o?b?c aï.ö boojen / fijn bccbjclleliomt boo? ben Lord Barclay oubtfle ^aon ban ben <0?abe ban Brigd water enbe bicnabont alleen aen bemaeltöt becgefelfcjjapt
3Önbc boo? ben Maiftre des Ceremonies, fjjn beiS an= beten bae^sr mibbacBiS op o?b?c ban fijn jMeilept / becgefelt gebjcefï met be VKcomre Fitzhardingh, cn^ bebCiSabonti^met Sr. Henry Couventry / gÖcbJcfcn ambaffabent ei:ttao?binatisi tot Breda,in be bolgen^ be bagen opo?b?e aljï booten booiben 4B?abe ban Carli,'igfort, Lord Watton, enbe betfcftcpbc anbetc ffliBBtn P^i^fiwnen ban confïbetable gualttept en ocboo?te. aniftm» ®en betben bacft opgcBadt jgnbe tee aubtcntte bp beii:ontngboo?bett LordPcage, enbegDeieptjijnbe boo?'t boo?plepn ban Withal altoaet be «©uatbe ban fijn Höajcfïepbt acn toebec3ijben en haye gijerengcett (lont/ öebüen gebaen aen fijn USajefleptbaetbeCoi ninginne meebe piefenttoasS / Ijate p?opofitic /bte niet al0 complintentait ijS gOetoeefl / befteenbe tn een con^ gtatulatie obet ben gemaecftten ®?ebe met betupgtn^ gebatBact i^o. |©og.geenfaetbe met meetbet enbe gtootetpbettoaten b^etttgenbe / ató be beniieutoin- ge ban be onbe cojtcfponbentie tufftöen Ijet ïüijtlt ban Engelanpenbe Vereenichde Nederlanden : «lEnbe bat op g?onben ban goebe ftncete enbe bettroutobe biint^ fcöap/ boo?bebJclcfiemcnbart bantoebetsijbtji be? quacm foube too?bcngcmaecbt om etnfKge fojgljete b?agcn boo? elciianbetiS gemeene tntetefTen / befonbet in be tcgi)cntooo?bige conjunctuten ban bc faecften in be toccelt. <Ênbe bctmits ijet boenmael toaiS beannii betfaitcn bacB ban Sinte Catharine, jijnbe be geboo?' tc baclj ban bc Coninginne Catharine fpne|®atefiept!ï <©cmalinne / toelcfien batS ^necUjoc aUiaet met bet^ ffljepbe b?cugbe tccclicncn toiett 8eceleb?cect / flcbben ootfi gefept / bat fp bp bic otcafie niet ftonbcn nalaten fijn ^afeiïcptmete'en toegenegen ïjettetoetetoeni fcDcn <i5obcii jegen/becijoopcnbe bat ^ob 2tlmacl)tig aen be felbe onbetanbete toelbabcn/ ootitmcbc foui be bclicben te bctleenen bie gïicnaebc ban noclj te mo- gen fïen in fijne Coningljlijtfee jpamilieccngoetacn' tal ban jonge ©?incen enbe ^?incef1cn / enbe bedbou- ' bige ^efccnbcnten enbe iSacfatcnboo? betoefiomen^ betjjbenenbeceutocn. g&oenbeimmebiatelijcfi baet aen fjate aenfp?acibc mebe aen be Coningtitnc / enbe jcbbenljaet jjBajcfleptcnallebcpbe meti;ecip?ocatic: ban gljclijcftc bcthlatingfie banbeoubeb?tentfcIjap geerne tefuUcntoillenQetfiellen/ ijaer feet tibilijCB &eanth}oo?bt. a^etmitjï be tnbifpoftt» ban bm ïleet ü^attotD ban |
Jorckbteaenbe ifeinbctpotfijcii bebleegïjetitB toass/ i6éf, Oebben fp aen fijn boo?nocmbc ïgooctjept nocD be i^ct- toginne / be getooiinelijcöc Complimenten notlj niet fioraienafïeggöcn/ inaetDebben't felbe gebaen aen ben §^?ince Paiatin. »
3®at totjbetsi be publique albact boo?balIenbe faec^ aenbetcefte/ toasifulcbji/ batbe IjoofiJointcn ban accufatie tegcnsi bcit <i5?abe ban ciarcndon bte bieecft gctcnumcettjijn/mctfapBct feflicnbeattiail Dabt» goetgebonben te boegen eenige hJoo?bcn/ met be toeleg Ite 't felbe betmeetbett 5öni>e i Det boo?fcB?ebe acttcuï nu lupbe aljS bolcljt : Dat hy fyn Majcftcyt ende de Natie bedrooghen ende verraden hadde door't maec- ken van vreemde Tradaten en Negotiatien uyt den laetften Oorloch voortgekomen , ende des Konincx fecreecfte Confilia aen des felfs vyandenontdeöea verraden. b?age bctbettf gebaen sijnbe; of ban ben <©?aef ban Ciarendon foubc h)o?ben aengeftlaetöt ban hooch verract; ÜJasiDetLagerhuysbetbeelt/ Jijnbe fjonbctt een en feiticB bota boo? be ajfttmatibc / enbe negen en tacljticD boo? be negatibe i koaet op ban ge^ tefolbcertbMcrt/ batbeboo?fc&?ebe <6?abebanCia- rendon foubc bJo?ben acngeMaccljt ban Boog bettaet Booge CttJtten / enbe mtfBanbcling bcgaen te Bebben / enbe bat bienbolgBenbebiefaetite inbictbiiegeninbe ©ctgabetingB ban't Hoogerhuys, foubc bJO?bcn gBe·» ö?a£Bt ; 't toclcfi ban bp .ïKeeftet Si more gBebaen toe^ fenbe / Beeft befclbe getefetectt / bat be Lords Babbei» geanttooo?t/ batfe bie faedfie ten fpoebtiflflen foubeit etaminetcn / enbe Baet anttooo?t bp een anbctc befeiii bingc upt Baet mibbelaen't Lagerhuys laten toefio^ men.3Bel£ac faecfi ban in't l^ogetBupjS op't Tapit gc- b?acBt 3ünbe/ ftceft men eet|l gcbentilectt/of men op't bctfoecli ban'tEagetBupsi gebaen ban gefWueflectt tc Bebben Bet Bupis ban ben «Cancelict en bc« felfjs pct^ foon tn betfeecfictljept gcflelt te Ijebben/ bten confb?nt foube tcfolbeten; l|ebbenbc opinteit banbe Lord« baet onttentfeet gebarieett. <enbe baet op gBeb?aegt: 5ijnbe/ of be Lords oocli toel betmocljtcn be Rulliti» ban'ti^upgibanbe 45emeentetebifputccen: totecbt bactopgeantbjoo?t/ bat Bet Lagerhuys beobeteen^ flemntingB ban't Hoogerhuys met Baet moefl bet? '· foeclten. «Snbcbpbieoccafiebeclgebifputeett jijnbe obet bc p?tbilcgien ban bcpbe bc ?|upfen / enbe toat bat be felbe bctmocötcn of niet jtoiett ten laetften bet? flaen/ batmentotbetetinfo?ntatieban bie materie eenige ïïegifletsi of Kcitoacte upt ben Tour foube las tenljaeleit/ enbeberφluttc befcteten totbcsanbes tenbaegljjSj boeneben BefticBobetbiematettegBes, bifpHteett Jijnbe/ Beeftgeehanbete contluftegBenoi men Bonnen too?bert/ alsfbat tcgöcnii besi anberen bacgljiSbactaen bepbebcBupfentneen (Confetentte j bicn aengaenbe bp ben anberen fouben bomen. | 31n't begin ban december ts$ Bet i^oogetBupss be^ ficBgetoeeflmetBet p?elimittairepointbanbe Can- ceiier,namentlijc6/ ofbeboo?flellingeban't Lager- Huys, bpbe teelcftebat pemanttn generale tetmett ban hoog verraet toiett aengcfilaccBt i't l^upe ban be Lords ncteffïteetbe om blinbelinct fo een aatgchlacgs betnBecBtentiei te fiellen; ^anofnoobicBtoa.«i/ bat be patticuliete fepten felfsi / baet in Bet hoog verraec foube beflacn / gcenuntetcctt enbe öecip?cfTeert toiet» ben. boo?(Ì5 bebatten jijn met een feet gtoote Be= bicBept ettelijtfic bagen acn ben anbetengcbenttleett gctoeefl/ fcfjepbenbe Bet l^ogecBupjï bocnmadmet ban 'iSOCBtensi tot boo? drie a vier, ja OOClt toél negen upten beiï abontsi / enbeiss epnbelijcft met dertig bota tegcujS negen en twintich gccontlubectt / bat Bet Ita» getBupsï alboo?cn!i bifpofitie afte toacBte op be incat" ceratie/ in fpccie foube Bebben upt te b?uc&cn be falten en fepten toaet upt bearcufattentoaten fp?uptenbe* '©ocB sün tegenji beboo?f5 conclufïc foo bed p?Of teflatiengebomen/ batbeboo?f5 toebetomijst gelept tnnieubie belibetatte. '
a&etbolgen0 Bebben bpbe]^cetcn CommtfTatifeit ban ben ConingB enbe elbctif / baet fp Bet oo?beelben ban b?ntBt enbeeffïiatte te Bonnen 5Ön/ onopBou' belïitfe aengeDwiben/tm epnbe low?n<«mbe ïleeten 45 » ' B«t
en OORLOG. Seven en veeriighjie keek. |
-ocr page 107-
76 SAKEN van STAET
% 667 Bet öeeni «i öe \J£io?f5 tocecö toajs goetoDeU^m on-
iteiu te |®im|lecii bari öe twee ftrijdendeCronmtc
ïmm/bacijfouiiebelicljcu m'ttoeccö te tletten/enijc fllis ban met ïjaec naeticc oljeu öe cjciote faecte te con^ feccïcn/opiiatpctispofitiefiitoantie intemte brnifpn iBajelïept op Ijet p?incipaeHle msiebient ban jjacc ©?opofiitte/ en toat fatisifactie De geöane boo?fiagl) Vrankrijck aett fpn .pajeliept mocljtegetjen/aen Ijaec ©0. ,Ροβ. foubeji bonnen obecfcfepben/ minecboegcu iiatbptoulenlJeïiucöttoaren gijetocefl/ijatmen Ijaec tndantieüoo? ixjat mcibü enöe tnipo?ttm Ijeeft gDenomen. iBaeu fp öeüöen oniiecUonUen/tiat De faec^ hebanDenCanceltecmDec DaeDt al noctj De EeDen bmiDeïtegecinge atbaer toonDeriijcii feec occnpeet^ De / enDe Dat Àilfjc De oo?faecft toasi / Dat De i3oo?geno^ men officien boo? al nocf) niet anDecss aljS aen Den J^eet Ru vigny luacen gefcBteDt,
g^e Lords Die tegensS De condufte tn 't i^oogecDupsi genomen / 0aDDen gepjoteHectt / enDe Daec p?otetl Dp gfjefclmfte ingijegeben toacen : t©e Jgactogen ban £uckingamenDeAlbemarle,De «©jabeil ban Zowc- hampton,bart Pembroock ,ban Alongomeiy , ban Norwich,banWarwich ,ban Douer, ban Briftol, ban Carliile, banBarcksjban Windfor,De Lords Vaghan,Paullet,Pyram, Lucas : ^jtem drie Bif- fchoppen,te iuetett/banDurham,Hereford,en S. Davids,eifanDete Lords5üninDefe fubfcciptte gfje^ intercumpeert gljebJOjDen / Doclj Debben ecijtec be- looft/Dat nocO te fiillen Doen:<©e protcftatie toajs ban Den bolgenDe tnöout.
3©Ptoelcliec!SnamenIjtetonDecllaen/ Doen/ bol? genjSDe ouDe aBetten enDe getooonte ban alle Pairs jan't ïïöth gDeaccefleect in't Parlement met öeöooci lücfteieetmtffte ban'tï^upjs /tn gebraonelijcöe manter mDe fb?m / gljelijih Ijet gioucnael fulwuptjwöli/ upttcn/enDeregt(ita-en onfep?ote|latte/ enDe-pactii ciiUece contcaDictte Daecin beHaenDe.
1 «©at om reDenen ban Ijet ïagecSupsi / in een langij e»t folemneel Debat geaUegeett/ bjp ban berftant jgn/Dat Den <ii?aef ban ciarendon bel)oo?ttn fjecDte^ niffe te toojDen genomen/ fonDec allegatie ban fpetia= ie oo?(betfien ofte boo^Dat pacttcultete aenftlatöten tegDensïöcniDpDet 3tagDeci)upiSaenDe Lords ban't i^ai-lement 5ön geDaen/ enDe Dat fonDer Dat De ï|ooge «öffittecen ban De ïUtoon mogen p^oaimen Dat Dp tot flpoeDtge Sententie geb?acöt toecDe.
2 3Bp bebinDen Dat De vier ejcempden bp Bet Ha- gecOup0 geaUegeett op De boo?fcB?ebe <!5iaef!S BecÖ- tcnifTe cefïetterenDe / in cegacb ban Defe faetlie bolfto= menttücft bolDoenDe sijnDe/ enDe Dat ijet erempel ban
Willem LordLepool, i^ettOCÖ ban SufFolck , W't achten twintichfte 31aeCban HendrickdefefdebOO?= geballen/niet met al tegljensi Dit tegcnb300?DigBe ban Ciarendoni!S<ìcpDenDe/ten cefpecteDattet geenglje^ topfe toasi/ op een appcllatie ban't ©aclement geDaen flcn Den Éoning/bau De ^Inöttatuw ban't ^iclement tee tijt Dat Bet felbe fat/'t toeltit niet obec een flemt met De befienDep?tbtlegten enDe getooonten ban Dit Bupjï.
3 '©at Deö <iB?aefii ban ciarendons macBt en in= flncntie in't abfolute berBanDelen ban alle De gcoote en gctoicBteaifatcesibanDitilïijch / al Den tijt ober ban fpne naaieltcptsJ gelucfttge Betllellinge / foo notopi en beftent isi gBetoee(l / Dat foo langO aljS Bp b?p fai 5pn ί hjepniclj peVfonen/oft ntemant tegemei Bem fnllen Dccj toen uptten/ 'tgeen fp op De felbe Bebben te feggen / bp befect ban't toelcft ooch De fecucitept ban Des! =öoning.ö cpgen^ecfoon/ cnDcDebecfeecliittijeptbanBet 3ίίο= ntngBrijcB / toel in feec ncoòt pecytftel mocBte fiaen.
€nDe laeftelijck bcbtnDen bjp / Dat in materie ban berauDerlijctte p?actilche Bet ïagecBnpiS/ een aeitgBe- bo?en/ of Bccgeb?acBt cecftt bp ficB felfii Beeft / eemgen Pair ban't ilijcft/of eetitcB fnbiect ban €ngelant / tote Dieoocftfp/ fonDec eentge pacticultete 2(lllegatieban De oojfaecft aen te Itlagijen in cai ban verraet / 't fp w geniS Den Boning oft De Segeringe / oocft beBoeftmen fïcBnietin tebeelDenDatfooeen honorabel Corpus, alsi Bet EagecBnpS t0/een Pair ban't Sïtjtft ban fuli&e {loogBept Dsn ban Clareodea |
10/ geatcufeect foiiDeBebben/ fonDetgoeDereDene» 1667 DaectoeteBebben. ——
®e Canceiier bermecc&enDe Dat Bet bup? te feet te* génss Beitt ontfieechen toasS / bonDt goet (ïcB te ceticea «ante- ren ; toantBet Lagerhuys ,fienDeDatBet Hoogerhuys foomacBtigBongenegen toajS tegen Betbecfoecft in De j^iantir. faecfi ban Ciarendon geDaen/ Beeft geboteect / Dat De pjoieDucen ban De Lords aengemeccöt jttoeften too?* Den aljS een belet van juiiitie, enDe ban een feec quaDe enDe Dangereufe confequentie.
DaegiS Daec aen quam Den Eo?D Cojnebtircp/ ouDtjle ^oon ban Den Canceiier in'tï|oogerB«pii/ enDe nae Dat Bp Den «iSjaef ban Dengbich berfocBt BaDDemetBemeenjS bupten te Bomen/beBanDicBDc aen De felbe een papier, Daer bP feggenDe / Dat Bet fïjtt ©aDecaenbeï^eecen ban Bet J^oogecBupsi gefcB2e:= ben/enDe op Bem begeert BaùDDe'tbjelcB bp Den boo?noemDe <!S?aef ban Dengbich in'tlgups gBe= ö^acBt/Daeringelefen/en Daer uptberfiaen jijnDe/ DatfiiBDettCancGiieraen een Bant BaDDe gepaclit/ bcrooo?faecfite°t fribe groote gneilien onDer Baer/ toant Die geene Die tegen Bem in't berfeeclteren ban fpnperfooti gBep?ote|ïeert BaDDen/bertoeten aen De anDereinBacraengeftcBten/Dat fp Baer Defe evafie toelboo?feptBaDDen.
g^aernaefonDcn De LordsttoeeSecBtersi/Dico?* DinarisÈin't i^oogerBupsS op Baer paifen/aen Bet ïagerBtipii /om aen Dc felbe beftenDt te maecften /Dat ben4Ei?aefC]arendonriaereenb?ief BaDDe toegefon^ Den / Daer bpbeftenDt maecfeenDe/ Dat Bp ftcB gereti* teert BaDDe.
'©eS bolgenDen DaecBiS fonDt Bet ïagerBupjS aen 't 3|oogerBtipii / betfoecBenDe een Conferentie met Baec teBouDenoberDen b?ief bp Den Canceiier gefcBje^ ben/enDe communicatie Daer ban te Bebben; in geboft gebant'toelrtieDenï^artotB ban Buckingam bp De Lords aen De Commiffarifen ban't^ups Der dScf meente gefonDen toiert / Die Baet fepDe lafl: ban 'tìgoo^ gecBnp0teBebbenom Baet te feggen/Dat Baer Den Ci?aefbanCiarendon een feec fcBanDaleujc ofte feDi^ tieuc/gefcBjiftc of papiec gefonDen BaDDe/toaec ban fp ban 't Lagerhuys jinDien Bet Baec beliefDe /een Coppe fouDe Ronnen nemen/Baec ecBtec berfoecfienDe om Bet (©riginael toeDecom te mogen Bebben /ten epnDe't felbe mocBte bJo?Den geregi(lreect:toojDenDe onDec anDeten in 't boo?fcB?ebe gefcBiift gijefept Dat flp Canceiier om Det Rables,of fCBupm ban Bet gBei meene bolcft ( toaetmeDe men meenDeDat Bet Lager- huys berfiont/ genootfaecftt toae (ïcB te retireren.
iSae Dat Bet EagerBttpsS 't felbe gelefen BaDDe / 0?^ DonneerDen/DatDeEoiDìSeen Coppe Daer banfou^ Den Bebben / maer Dat Bet (©?igtnad Doo? Den oiDina^ rijs Beul pubiijcftelijcft fouDe too?Den berb?mtDt; enDe Dat boo?tii fpn USajefiept fouDe bJO?Den becfocBt/gem JDlucBtelingB /D00? een proclamatie te citeren /gdijcii gefcBteDtiS.
3Βοομ0 i0 bp'tHagecBnpiS gecefolbeect/Dat foo toanneereeneenicB Subject of ©nDerDaen/toie Die ooch fouDe mogen 39η / bp Bet ItagerBiipiS in't gBene^ raelobecBoocBbetraetbpDeÉoiDjS ban Bet |»aclei ment fouDe too?Den gBeacctifeect/enDe aen De felbe berfocBt /Dat Dien pecfoon terllont mocBt bJo?Den ba^ geHelt / Dat fulcfien aengefilaecBDen ^crfoon / berbol= gensi om De fecurttept ban Den itoning enDe Bet JftijtB beBoo?De ba|l geltelt te toojDen.
Sitem : ^at nae Dat foDanenaengcBlaecBDen Per^ foon in becfeecfteringB fouDe toefen gBejlelt /De EozDjS eenconbeniententijDt fouDen Bebben te fidlen/inDe toelclieDeperticiiltere lafien tegen Die ©erfoon / aen Daer mocBten toojDen boo?geD?agen.
giniSgelijtBii Beeft Bet ^^oogerBupjS een votum ge; pa<Teert/beBelfenDe/DatDenCi?aef ban ClarenDon uptBet ifeoningrötft boo? eentoicB fouDe gebannen too?Den/enDe Dat alle Die met De felbe foiiDen co?refi ponDentte fìouDen / boo? ©ecraDeriï gereecBent/ enDe al0 al fulcbe getracteert fouDen toojDen.
*©it gefcBieDe Den dcrtiendea nieutoen Pijl/Bet
papiet lupDealiJboitlÖis
Jtft |
-ocr page 108-
i66j, AenderechtEerwaerdige Geeflelycke en-
- de Wereltlijcke Lords ih 't Parlement
vergadert.
De ootmoedige petitie ende addreffc van Edu- wW Grave van c/iwwf/ew.
Met believe u hecriijckhcden οΐκ Lordsfchips,
lek en kan niet expritneren de onverdragelijcke be- weginge endedroefheyt des gemoedts, die lek lijde onder de vtefe, dat ickaenU Ed. anders als ick in der daedc ben, moet befchreven worden, ende dat ick boorehoeveeltijdtsUEd. hebben geconfu meert in mijne faeckenj ende als men dan noch meerder ver- wacht de publijcke difcrepantien in opinie, die airee- de ofte noch hier namaels apparentelijck fouden ko- men te rijfen tuflchen het Hooger ende Lagerhuys, daer door de groote ende wichtige affaires van het Ko- ninckrijck fouden worden opgehouden in een tijde van een generael on vernoegen.
Ick ben feer ongeluckigh, dat ick bevinde te moe- ten lijden onder pwee nadelige reöexien, die nochtans in geenderhande manieren op my applicabel konnen worden gemaeckt : Eerfietyck, Van de pootheyt van myne middelen Φ»(taet ettdefortuynen, die ick in foo weynigh jaren vergadert ende gemaeckt hebbe, de-, weicke indienfe <00 geproportioneert waren met het geene gerapporteert wort, met groote redenen mijn integriteytioude konnen fuipcfteren. Ten tweeden : Dat ick foude hebben geweeft de eenighfte manicer- deTcadeOpperfle Minder in alle verhandelingen van Staetsfaecken,federtdes Koninghs wederkomfte in EngeIanttot.iii»i«/?y leftleden, en de dat daerom alle mifvallen ende ongelucken aen my, ende myne con- iilia behoorde te worden geattribueert.
Aengaendemijne middelen, fulIenUEd. niet ge- lieven te gelooven, dac, nadien qusetwilligheyt ende miigunft op my, foo feer inquifitif ende fcherpfiende is geweeft, ick aen de felve eenigh dingh, als dat inder daet waerachtigh is, voordragen fai : Ende voor eerfl, ίο verfoecke ick U Ed. dat (behoudens des Koninghs goetheyt t'mywaerts betoont) icknoyt een penningh genomen ofte ontfangen hebbe, als die in 't gemeen geoordeelt was de rechte ende wettighe profijt van mijn ofBcie te wefen in de gedurige praiSijcque van de befte tyden, die ick na mijn ey'ghen oordeel ju- geerde te hebben geweeft die van Milord Couventry ende MilordElftnore, welcke praöijcke ick vaftelijck obfcrveerde, alhoewel dat officie in hare beyde tijden dobbel meer waerdigh was als het aen my is geweeft, ende foo ick geloove ttgenwoordigh is. Ende dat alle de courtofien ende faveurs die ick hebbe capabel geweeft van den Koningh ofte andere perfoonen in Kerck ofte Staet, of in Wefimunfierhal te genieten > my noytDijfjpOBf waerdigh zijn geweeft, foo dat U Ed. verfeeckert mogen wefen, dat ick foo onfchuldig van corruptien ben als van eenige ontrouwe gedach- ten, die ick noytfoude hebben gedacht, dat < na</«r- iigi jaren dienft aen de Kroonegedaen, ende na foo veel difficulceyten ende benautheden voor de felve te hebben uyrgeftaen, my in mijn ouderdom foude 2ijn geobjicieertgeworden. Ende ick verfeeckere U Ed. dat ick feer manifcft fai maken, dat de verfchey- defommengeWwende eenige farcelen Landts, met welcke fyn Majefteyt federt des felfs wederkeeren in Engelendt > belieft heeft my guoftelijck te vereeren, meer waerdigh Zijn» als al 't geen dat ick befitte, monteert; foo verre ben ick daer van, dat ick mijn ftaet door eenige enMoorlücke middelen foude heb- ben vermeert ; ende al fcnoon defe fyn Majefteyts goetheyt mijne merites ende verwachtinge verre té boven is gegaen, foo zyn andere nochtans ten min- ften foo geluckigh geweeft by de felve goedertieren- heyt ; al fchoon fy flechter pretenfien daer toe had> den, ende daerom geen redenen my mijne doeamale conditie te mifgunnen.
Concernerende de andere belaftingen, wegens het ereditenàegeJjtth,i\ti\\Qàe opperfte Minifter, ende latende uyt dien hoofde aiiet worden gedaea daer ick |
toegefint was, daer op hebbe ick niet anders te feggen i C67.
als dat ick het goedegeluck gehad hebbe van een Mee-_L,
fter van iëer groot jugement ende iemtis te dienen, en voorts altoos te zijn geailocieert geweeft met feer ha- bileende geexpérimenteerde perfoonen,(onder welc- kers oordeel ende overeenftemminge noyt vets i< ge- daen of verhandelt geworden} voor zijn Majefteyts wederkomfte in Engelant, heeft hy geduerig opgepaft geweeft by den Marquis van Oormont, den leftgewe- fen LordC«^eiir,ende Meefter Secretaris die
egalijck nevens my betrouc wierden i ende fonder weicker toegevoeghde advisende overeenftemminge, ende wanneer de felve altemael prefent waren, gelijck dan fommige van de felve altijtstegenwoordigh heb- ben geweeft, ick noyt mijn advijs hebbe ghegeven; fo drae het God belieft hadt zij η Majefteyt naer Engelant over te brengen , heeft hy defe tegenwoordige privé Raedt geftabilieert, ende kort daer aen uyt den felve Raedt een getal eerlijcke perfoonen van groote repu- tatie , de welcke voor de meefte part noch by leveo zijn, als een Cmmitti ofte Commiftarifen van de uytlantfche affaires, ende om te confidereren fulcke faecke weicker nature veel ficretefeverey&eat enby defe perfonen beliefde het hem my te voegen. Ende ben ick vefekert dat de Committé noyt eenig ding vaa belangh, waerdan zijn Majefteyt ugh altoos by liet vinden, verhandelt heeft, of beeft het voor eerft aen den Raedt geprefenteert j ende ick moet ten refpeéte van mijncomportement tot de felve appelleren : ende alhoewel wy al te famen in faecken van importan- tie voor defe twee jaren herwaet ts, niet van een mee- ninge fijn geweeft, foo is my echter niet bewuft, datter oyt eenige differentie in de confiliis is geweeft, nochte datter eenige klachten daer over in 't Rijck zijn gevallen, 'c welck ick t'eenemael aen zijn Maje- fteyts groote wijsheydt ende der Raden volkomen overeenftemminge toere?ckene, fonder dat ick de vaniteyt hebbe van eenig Werck my felve toe te eyge- nen,ende daerom hoope iw Hechts, dat ick met geene faecke, die federt qualijck geraeden is, alleen falbe- laft worden j maer federt den tijt dat de Heer Secreta- ris uyt fijn plaets is geremoveert geworden, waren'er groote veranderingen, ende die geene aen de welcke eenigh dingh van 'c Hof ende den Raedt be- kent is, weten oock feer wel, dat alhoewel zijn Maje- fteyt noch al gunftigh beliefde mijn advijs overmeeft alle faecken, te verftaen, mijn credit echter iedert dien tijt heeft vermindert geweeft, nochte dat vaa dien tijt af tot nu toe niet boven een of twee perfoo- nen in den Raedt zijn gefet, oftot eenigh confidera- bel ofBcie van het Hofgepromoveertgheworden, die van mijne intentie kennis heeft, ofte diemen fufpe- öcerde eenige genegentheyt my toe te dragen, maer welde meefte, diemen notoirlijck wifte een langen tijt mijne vyanden gheweeft te zijn, ende met mijn oordeel ende principien beyde in Kercks ende Staett faetken differerende waren, de welcke de ghetegenc- heyt hebben in achtgenomen van mijn credit by den Koningh ende alle andere perfoonen te verminderen, met te verkeerdelijck t'interpreteren ende voor te draghen van 't geene ick feyde ende deede, ende voorts de Lieden perfuadeerden dat ick haer by zijn Majefteyt nadeeligh was geweeft, ofte in eenige der fel ver pretenfien in de wegh geftaen ; maer zijn Maje- fteyts goedertierenhey t ende rechtveerdighey t was fo- danig,da:fulcx weynig impreffie in hem wrochtejnaer mijn ootmoedige opinie zijn de groote ongelucken van 't Rijck voorgekomen uyt een Oorlogh, tot de welcke, gclijck notoir is bekent, ick altijt feer advers was, ende ickmachfonder vaniteyt feggen, dat ick niet alleen voorfien, maer oock voorfeyt hebbede mifvallen daer wy fouden komen in te geraeken,fQ wy ons Oorlogh begonnen voorende aleer wy eenige al- liantie met de Nabuerige Princen fouden hebben ge- maekt; ende op dat het niet aen zijn Majefteyts forge- loosheytendenaelatigheyt van zijne Raden roachge- imputeerc worden, datmen in fuicke alliantien niet is getreden, moet ick de vryheyt nemen van te feggen, dat zijn Majefteyt niets dienaengaende ongheten-
3 teert
en O O R L O G Η, ^Seven-en-^veemghpe Boeck. 77 |
-ocr page 109-
78 S A Κ E Ν vaa S T A E Τ
fyn Catholique Majelteyt defer den zijn ; welcke een goeden tijdt eerder verwacht hebbende geweéft, heeft twee Winters te voor gròo- te onkoftcn veroorfaeckc door hetvoórfien van over- vloedige magafijnen op deFrontierèn met [allerhande provifien om alfo tot den Oorlogh geréet te aijn, heeft fijn Majefteytillêthogelijcke middelengebruyki, om den 5J>e»g/W«totdieappreheDfieteprèpareren ende difponeren, endé hem fijne Vrientfchap in fodanigen graet als tot de fecuritey t en befte van beyde de Croo- nen dienftigh ende nodigh foude mogen wefen t'oflFa- reren : maer Spangitn fich felven flatterende , dat Vrtnckrytk, niet mee haer breken foude, ten midften dat hy haer oorfaeckedoor jalouSe foude geven , heeft noytfijn Majefteyt vrientfchap met eenige reële tre- den re gsmoet willen komen, maer hebben beyde de Spaeniche akijts door haer Ambafladeur alhier, ende fyn Majefteyt tot Madrid als op Pralminaria geinfi- fteert op het overgeven van Duynkercken, Tangtr ende Jamaica, ende alhoewel Vranckr^ck een AmbafTadeur hier hadde, doen een projeft tot een Traöaet wiert geofFereert, ende dat den JLori/Hoiii fyn Majefteyts AmbaiTadeurtotPrtrj/f, alledevoiren aenwende om 'tfelveTradtaet te vervolgen ende te vorderen, foo wierdt echter haeft ontdeckt, dat· hét principaelfte ooghtaerck van f^rattciri/ci wasCija Majelteyt ia foo- danige naeuwe alliantie te trecken, die haer beydedef- feyn mochte vorderen, ende fonder de welcke zy geen genegentheyt hadden het geproponeerde Traikaet in te gaen, ende dit was den ftaet van faecken, wanneer men in Oorlogh trat met de Duytfihe. van wekken tytafgeen van beyde Kroonen het maecken van een Alliantie met Engelant veel confidereerde.
Gelijck ick van gantfcher herten 't Ingaen van de- fen Oorlogh verfoeyde, fo en prcfumere ick oock ooyt met mijn ad vijs in den Raet tot den wegh van Tne/nagtring! van de felve te geven, maer oppoferen- de veel propofitien, die aen den laeft-overleden Lord Tièriyierwendemyfelfsonredelijck fcheetien te we- fen, als dat men de Zeelieden met Tikets of Briefjes ibude betalen,en veele andere particulariteyten,die de expenfen verhoogden,namen mijne vyanden waer al- le gelegentheden om my te benyden, ende maeckten de vrientfchap met andere uyt den Raet, die van wat meerder licentieufe principien waren, ende die wel genoegh wiflreti, hoe feer my mishaegden en ik klach- tigh viel over de vryheyt die zy van haer felfs namen van alle raedflagen ende raetgevers t'ontdecken, ende alle ferieufe laecken in 'tMachelyck te verkeeren, gin- gen alle wegen in om my aen allerhande foorcen van Perfoonen, die ick genootfaeckt fai wefen te noemen tot mijn eygen defenfie, ondankbaer te doen fchy nen, perfuaderende die geene, welker voornemen miflukt is, dathetdesCancelierswerck was, daer ick echter noyt niet van hadde ge weten, doch dei al niet tegen· ftaende konden fy my niet ontrecken des Coninckt /à- vferj de welcke noch al beliefde mijn dienft nevens die van andere te gebruycken.nochte was'er oyt een tenighgedaen Vals ten minften met dit toegevoegde advijs van'tgrootfte gedeelte van die geene die daer Gvereeconfulteert waren geweeft, en gelijck als fijn Majefteyt mijn dienft in de laetfte Traftaten recom- mandeerde, foo en hebbe ick in *t eerfte deel het min- fte advys in 't particulier gegeven, noch eenen eenigen brief aen eenigh perfoon, die in de felve Negotiatie was ,gefchreven. als op het goetvinden van den Raet, ende na dat de felve in den Raedt, ofte ten min- ften by den Koningh felve ende eenige andere was gelefen.
Ende foo ick eenige Inftruilien ofte Memorialen hebbe geprepareert, gefchach't felve op des Konings bevel, ende op verfoeck van de Secrctarifen, die daer in mijn afliftentie verfochten ; oock was het niet "mijn begeeren, dat eenigh Ambaffadeur my van de handelingen foudereeckenfchap doen, maer aèn de Secretarifen met de welcke ick altoos ge weeft was, te .asiviieren, nochte is my bewuft datick eenigen Rsec |
.gegeven hebbfefiwtaer uyt yeti quaets ofte eenigh oii- jg^i
gemack aen fij β Majefteyt is gefprooten: Ende het is _
foo verre van my af van de eenigfte Verhindelaer Van ί de affaires geweeft te hebben, dat ick gedurende hec heele laetfte Jaer niet boven tweemael met fijn Maje- fteyt alleen in eenig gemack hebbe gtweeft, ende feer felden in de twee of drie voorheen gegangen jaren: 'Ende federe het Parlament tot Oxfort gehouden is, ^heeft het feer klaer gebleecken dat mijn credijtfeer ' flecht is geweeft j ende dat men naer feer weynig din- gen. die by mijn geproponeert zijn geweeft, heeft ge- 'luyftert, maer veel eerder ee wedergefprooken» om dat de felveby my waren voorgedragen.
Ick moet U Edi ootmoedigh verfoejcenindachtigh 1 te willen zyn het officie ende aenbevolen Ampt, dac ick in de fevai 'fèTen lang hadde, by 't welcke om my van mijn débvoyr te quyten , ick geobligeert ben ge^ weeft om op te houden ende toe te fluyten de preten- fien van veele menfchen, ende te refuferen de Zegels op veeJer Pardon ende andere gratuitepen tefetten, 'twelck fchier anderfints voor die geene die de felve fouden hebben geprocureert, profijt foude toeghe- brachi hebben. daer in tegen deel op mijne remon- ftrantie aen zijn Majefteyt voor altoos zij η te rugge gehouden geworden/t we k natuerlijk my veele vyan- .den heeft ver weö,ende om dat ik dikmael op verfoeck van den laetftgewefen LtrdThefaurierimtzde-f/tWia ick de eer gehadt hebbe in een lange ende vafte vrient- fchap tot zijn doodt toe te ftaen) met de felve concur- rentie in *t reprefenteren van verfcheydeexceffen en- de exorbitantien , door dien de jaerlijxe lyrg^ewe foo verre het inkme» excedeerden, verwedte fukx veele Perfonen van groote macht ende credyt, die daèr b/ geintereiTeert waren, om my alle quade dienften te doen, die fy my konden bybrengeuj ende des niet te- genftaende mach waerachtelijck feggen , dat ick my noyt met eenigh gedeelte van haer inkomen , ofte des felfs adminiftratie bemoeyt hebbe,als wanneer my den laetften gewefen LordThefaurier verfocht heeft hem daer in tc aflSfteren, ende mijn advijs mede te deelet» (als hebbende voor defen de eer gehacjt de Croon als Cancelier van de Finantien tedienen)'t welck voor de meefte tijdt gefchach in zijn Majefteyts prefentie, nochte hebbe ick ook noyt in 'c minfte nae profijt ge- tracht alflèr eenigh gedeelte van zijni Majefteyts Revs· nnet verpacht wierdenj nochte noyt 't felve verhandelt ofte gedebatteert, als in zijn Majefteyts by wefen, al- tijdts mijn meeninge met de meefte part van de Ra- den , die tegenwoordigh waren, concurrerende.
Alle 't welke, op gedaen onderfoek aen U Ed. Ma- nifeftwil worden gemaeö, hoe feer oock des niet te- genftaende mij ne integritey t nedergeflagen wort door de malitïe van die geene,die ick verfeeckert ben,datfe haer felven nieten geJooven,nochte dat ick al mijn le·!- ven lang wegens alle de Traélaten ofte anderfints van eenige Koningen ofte Frince» in de Wereh fuafangen heb d· waerde van een fcheüi?tgh, (uytgenomen de ioscke» van de Louvre, die my den Cancelier van Vranckrijck op ordre van zijn Coningh geftiert heeft) als mijn ey- gen Meefter, tot wekkers gheheelen dienft, ende het goet ende welvaren van mijn eygen Vaderlandt geens menfchen herten oyt meer als 't mijne gene- gen was.
Dit zijnde mijne tegenwoordige toeftanr, foo vcsr- foecke U Ed. gantfch ootmoedelijck, dat fy willen be- lieven een favorabel ghevoelen van my te blijven on- derhouden , ende te ghelooven dat ick onnofel ben van defe vuyle uytftroyfelen, tot dat bet contrarie fai worden vertoont, 'twelckick verfeeckert ben, dac noyt fai konnen ghefchieden by eenigh geloofwaer- dig man, ende vermits de onruftige tijten dedifputen tuflchen beyde dehuyfendes Parlements in't tegen- woordige debath benevens de macht ende malitie van mijne vyanden (die voorgeven, datlë met zijn Maje- fteyt te boven willen komen, om dit tegenwoordige Parlement door mifnoegen te prorogeren of d/flbl ve- ren, en my dreygheh van mijn aen de furie cnraler- nie van 'c volck te exponeren) op my fouden doen iien, alf op de goriaeck die obftrueerde den dienft van
den |
-ocr page 110-
den Coninghendedeeenighaytende vrede van het ·Koninkriick,foverfoeke ikUËd. feeroptmoedlgidac
■- ick niet raagh verbeuren U.Ed. faveurende protedie
als ick my retirere uyt fuiken machtigen vcrvolginge, in hoope, dat ick door fulcken retraitte capabel ikl we- fenhiernamaels weder te compareren, wanneer fijn Majefteytsjuftitie (aen de weickc ick altijdts my Taf fubmitteren) niet toegeüooten ende geprecludeert fai wefen door de macht ende malitie van die geene, die mijne deftruélie gefwooren hebben.
Was geteeckent
Clarendon·.
Hoogh Mog. Heeren,
Η Et geene by ons raeckende de Vergaderlnghe in Porr«eee/voorgevallen aen u Ho. Mög. is ge- ad vifeertgaet hier byduplicaetinne geflooten > gelijck bier mede ingeflootengaet de Remonftrantie van wegen den Graef van Clarenim aen het Hooger- huys geexhibeert daer al perioden in komen, die aen- merckenswaerdighzijn ; Opdingfdag voorleeden liet het Hoogerhuys aen het Lagerhuys weten > dat het Hoogerhuysfichhaddegeconformeert met huys van de Gemeente, om het Pampier van den Graef vaa clarendon te verbranden door Beuls handen > ende dat fy ordre hadden gegeven, dat d'executie van dien te- gens Donderd^h daer aenvolgende foude werden ge- daen, aen Grafcham Collegge by volle Beurs tijt > ge- lijck iy dan in gevolge van dien door ymant uyt den baren het Originael aen de Scheriffi der Stadt Londen hebben gefonden, dewelke geaccompagneert met des felfs DienaerstuiTen twee endrieuyren op de voorfz plaetfe het voorfz Originael door den Beul, cerft mee een Flambeau deede aenfteecken, ende daer na de Re- Jiquien met drie tackeboflTenin'de prefentie van feer veel volcx, verbranden.
Daerisgeleefeneen Bill tot reparatie en vérfeecke- ïlnge vande Haven van Jarmuyden ende andere plaet- fen i op weicke de Vyanden gedüyrende den Oorlogh haer oogh hebben gehadt ί By 't Lagerhuys is verfocht de concurrentie van 'tHoogerh^ys inhet wr»waen- gaendede vryheydt om in't Parlement te fpreecken; Gelijck mede zijn Majefteytdoor den Secretaris Mo- rice aen 't huys heeft laeten weeten, dat terwijl den tijt
kofte befeflPen dat de Leeden van het Parlament incli- natie ende begeerte foude hebben van nae huys te gaen, ende dat daerom zijne Majefteyt geraeden had- de gevonden, het Parlement op den 17. December naeltkomende te adjournersn tot in 't begin vanFe- bruary daer aenvolgende.
Men heeft aengcfcyt aen den Lantmeter Generaci van des Conings Landeryen in Engelandt ende Yer- landt, dathy fai hebben te maecken een fpecifìcatie van alle de Landeryen lievenues eaàt Rentenàicwan de Croon gealieneert ofte wegh gefchonken zijn 't fe- dert den ay. Maert li^o. met by voeginge aen wien en uyt wat confideratien die gegeven zijn, werdende ge- fi^ht datter veel meer wegh gegeven is, als den Co- ninckjegenwoordigh isbefittende, 't welck fommige perfoonen als qualijck fai komen aen te ftaen.
Men procedeert jegenwoordigh tegens eenen Mr. Simons, die den Graef van in zij η retireren
heeft geaffifteert.
De drie Lijfgardens vande Conink en de Hertogen van jFirii ende.(itóiwar/fjwerden alle ineenegeredu- ceert, vermits men meent, datmen by de geflootene Vreede, de twee laetfte niet meer van noodenheeft.
Inde groote faeke van onfe aenbevoolene Negotia- tie verlangen wy extraordinaris naer 't geene haer Ho. Mo. op dat fubjeét fullen komen te refolveeren, ende ons aen tefchrijven, fonder het welke wy hier weynig van Importantie konnen verrichtenjWaer mede,&c. Hoog Mogende Heeren, &c, Londen den -vier en twmtigfien Decembris fifiien hmdert fivenen fefiig.
Geteèckent. J.MEERMAN, ΙΟΗ,ΒΟΚΕΕΙ.. |
P. S.
HEc Laegerhuys heeft gerefolveert otn aen zijne Majeftéyt te verfoecken, dat hy den Graef van ClareMdo» by een proclamatie wilde citeren, om op den Jannuary te compareren ofte dat by ge, breccke van dien hy voor een verraedef fai werden verklaert, ende dienvolgende van alle zijne dignitey- ten, hoogheeden, ende middelen berooft. Ende a gevalle het Hoogerhuys met haer hier in niet foude over een ftemmen, is 't Lagerhuys gerefolveert dai verfoeck uyt haren naem alken te doen.
■ *
Londen dm dertighften december ΓςίΙιεή hondcrc fevcn en fcftigh.
SEdert onfen laetften vanden vkrtn t-AmtighPM defes aen haer Ho. Mo. zijn wy met den Heer Dawning geconvenieert over de relaxatie vande overige gevangenen Officieren, ingevolge van haer Ho. Mo. authorifatie vanden vyfden vande voorleden maent, volgende de twee aües daer van hitn inde ge- depefcheert.
Ende hoewel de extenfie van de Engelfche aöe meC eenige meerder ende fuferjiue circumkcutie als d'onfe gecoucheert, ons wiert ter handen geftelt, fo hebben wy evenwel niet gemeynt dat die inilellinge van die confideratie was, dat meriteerde dat men daer veet redres in pretendeerde, of dat men daerom om de loslaetinge van de arme gevangenen een moment lan- ger foude doen dilayeren, daer mede dat dan oock voldaen is haer Ho. Mog. refolutie vanden eerfien De- cemberfeftienhondert/even en fefiigh in regard van dea ' gevangen CapteynDMDiy^uciify genomen.
Inde groote fake ons aenbcvoolen fienwymeteen feer groot verlangen te gemoet 't geen haer Ho. Mog. ons daer ontrent fullen believen te gelaften, oordelen- de dat die fake niet als met den allergrootften ondienifc van 't Lant buytenconclufie kan worden gehouden» konncndeimmiddelsniet pofitiefs alhier urgeren, o£ voorflaen , maer alleen byvifiten ende contra-vifiteo naer onfe befte meyninge,en na fig naer apparentie de fake fchijnt op te doenidaer van wat difcoureren.
Alhier wortgefegt dat die van 't Franche Comti Μ geofïcreerde Neutraliteyt,.mitsjaerlijcx^(7»^r//à(y- fint Croonen betalende, fouden hebben geexcufeert, meenende dat de voorfz Neutraliteyt, haer doch niec
y»" "" nfckende was, zijne Majeftéyt wel | gj^ „^π excurfien en foules foude garanderen, en dat fy
de voorfz Somme employerende tot Lichtinge van eenig volck, haer tegens de felve depredatien in po· ftuyr van defeniie fullen konnen ftelien ï en als bet Vrankrijck gelegen foude komen haer met een gefor- meert Leger op 't lijf te vallen, dat hy haer dan doch de Neutraliteyt foude opfeggcn.
Alhier zijn noch geen nadere Advyfen uytPortu- gael ingekomen ; Het gemeene gevoelen is hier, doghi fonder feeckerheyt, datde veranderingcaldaer voor- gevallen naer apparentie gefchapen isde Vredehande- lingetu(rchendatRijckende5/>tfw>>»te fullen incer·· romperen, foohet Huwelijck tuffchen Όοα Pedre en deKoninginnevoortgaet, als geoordeelt wordende dat dat defleyn in fulcken gevalle fo binnenals buyten 't Rijck geformeerc en geimeet moet zijn, by die gee- ne die den voortgangh van die Vrede niet geern fagen J De Coninginne van Engelant, hoewel fy haer jongfte Broeder altoos wel foo feer befint heeft gehadt als haer oudtfte, is evenwel over de Toorgevallen aAie, tegeoi d'Infante feer gebelght. Waer mede &c.
Landen den December feilien hondcrt feven cn feftigh.
IN het Parlament is gerefolveert, dat fijne Maj. ende die van fijnen priveen Raet fijn, onderdanighlijck fouden verfocht en gebeden werden, om met haer exempel te willen encourageren het draegeü van En- geliche Manufatfturen ;
Het Hoogerhuys heeft defe weeck acft 't Lagerhuys eededuceert de redenen, waer in defelve haer niet ee Koften conformeeren, in het ftuck van de indagingö van den gewefen Cancelier, beftawde hier iane ;
φ ijf Eerfie·
en OORLOGH, 't Seven-en^^emighfle BoecL· |
-ocr page 111-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ί667. Serflelyck om dat zy meenden dat een Proclamatie volgens de geproponeerde maniere fonder efiF^fl: fou- dewefen, aengefien de faccke niet ie fut pam conflri- AowjXj'twelckenietwefenkantot dat achtervolgens d'ordrevan piocederen ,de particulariteycen gedecla- reert fijn.
Ten tTpeedenàati 'tgeenehet Lagerhuys gepropo- neert hceft>endejegenwüordig noch proponeerde.ge- gront was opjudiciele manieren van procederen,maer meenden dit vermits den Graef van Clarewdea nu ge- vlucht was I datmen in confideratie van den geheelen toeftant van faken ende van het Koninkrijck op gron- den van voorfichtigheyt ende iuftitie voor de /ecuri- teyc van Konink en Rijck by een legiflative wegh be- hoorde te procederen tegensden voornoemden Graef> «nde dat fy ten dien eyndegepaflëert, en aen haer ge- fonden hadden een Bill van BanniiTement ende inha- biliteyt tegen de feive,daer mede het Lagerhuys fich eyndelijck heefc geconformeert , doch fegtmen dat des niet tegenftaende het Lagerhuys echter aen haer felven relolveerde te difponeren van des voorfz Grae- ven Staet ende middelen, gelijck als van dat vaneen Verraeder.
Soo veel men met goede apparentie,ende op inditie van de Goutfmeeden giilen kan, wert den voorfz Graef gefeghtj in Goutopgewiflclt, ende met hem uyt'tRijckgevoerttehebben de lommc van tween dertigh duyjent pont fterlings.
Dcd geweien Klerck van Lord Gerard, heeft in het Hooghduyts voor de Rechtbanck fijn Sententie ont- fangen, medebrengende dat het Papier 't welk by aen 'c Lagerhuys tegens den Lord Gerard hadde ingege- ven , waer inne den voorfz Lord befchuldigde dat hy fijn Majefteytvoot/v«e</»^«»^ pont foude bedrogen hebben,door den Beul foude worden verbrant^ en hy op drie verfcheyde plactfen in de Pillory ofte Kaecke ftaen.
Den Conink heeft eenige Lords gecommitteertpm het Parlamentt'adjourneren tot den fefden February naeftkomende, ende in fijn naem de volgende Bils te paCferen, om gedruckt te worden. '
I. OatvandeaftevanhetBanniflement en inha· biel verklaringe van den Graef van Clarendon.
X. Deadle van 't onfaogen van verfcheyde fommen van penningen daer in gementionsert
3. De aàe om uyt de Prijs-Schepen vrye ende Coopvaerdy Schepen te maecken.
<f De adlc tot het vaft ftéllen van de yryheyt en en- trecour van den handel tuiTen £ngelant en Schotl&nt.
De ai^e om ordres in de excbeguer ofte fiaantien te mogen teeckenen, fonder revocatie.
6. De ade wegens een generale nacuralifatie van Vreemdelingen, Coopmanfchap ende Neringe in dit Rijck doende.
7. d'Afte tot het maken van Loot-Mijnen in het BiidumvanTurham. Waer mede, &c.
Ìiiitte
ban ranje Com' muni' ctert boMtie Krfte- ιηαεί fn te «Bere· fofmeev' Se itete- le.
Φρ fionbaeff ben tweeden ülanuacii gingl) ]|oogI).brni|m'p?incebanOrangie, nu injtinfe ventiende 3Jaec ouot / boo? b'eetflemael aen De Tafel desHeeren; bati^/ celeb^ecbe tjet Heylige Avont- mael Chufti, naec 'C fo;muifec ban be Gereformeer de Kercke. ;&tic|gtenbe en becbltjbenbe baec boo; atle atrbematenben befclbemecche: maec alle anbece Oenntgebenmaflenbien bolgen^ i)oe tnel ongeecn fulc); (ien$b)ant febect bat bc Chrifti gefcticuct W enbe bat ciche «Sefintficpt bie maeltijbt/ ingeflclt tot liefde ende eenigheyt, flebiupcht tot een teechen ban verdeeltheyt : foo Ran fulchc bechieflng niet 3tin al^baetfelban diftraaie. JHgtnfp^eethtbecIbanDe beheecing bec ^oben ; mare tnat genegentgept hon· nen fp liebben om Chriften te bjo?oen/al^ fp Dc CiBl. (ienen (ien fo bccfcliepben ban fentiment in bc altee-
3tjnbe]|epUge Sacramenten, ^e Liefde i^t)et 600;: lucgtigfie teechen biaec aen men be Cf);ffienen moet Rennen: maec al^ be<i3ef1ntl)eptbeanbecebecbant upttet tltlcite Cö^if^i enbe een Sede apact maechtifo lian een Jood met mbt fegecn ; wijft my wie onder u |
infellibelis? toiebececfttefo?rauHercn/offò?meban 1667,
Öeligie Bcmaecht öccft : opbatichban b'ccnebtoa=--
Itng niet balie in b'anbec. een pebrc fulc;c felfjj oo;0elen/fo i^een pebec niet alleen ïjooft ban be fóec· he/ tnaec een pebec confiitueect en tcp;cfentecttbe geöeele €t);ir}dijche lirrche j 'ttnelchi^eengjoote abrucbitept. 3@at ractbanboojfulchen lood.' ^e becmaecbe Catz fegtet feecho^enbebanbig; weeft vrienden van den ftaet, en Leden van de Kercit ; enbe ich Ile niet battet anbec^ gaet : ^ie b;ient ban Den iètaet/ fp een Xit enbe S3;otbec ban be i^rccb bir at baec p;ebaleect. 't l^olitgch gemengt mcttrt Sttcc* ftclljch. gtn 't tlpoliolijfft Symbolum 5Ön 't be (ffljji· (lenen een^/ bat i^/ in De Subilantie, De cegi^ fojmu:· laic of fojmalitept : bé ren om een Bruyt, om een Bruydcgom ^ om ern Etffeiiis, be anbrc om een anOec Fortuyn te maechen / (1« men mte(i hiefen De illettft baec mebe bp meent fonupn te maechen.
In 't begin ban ^enuaciu^ bonOen figb bc Ca* pitrpn^ Bont, van Bergen, Blanekenborgh, van Veen enbe ö peck in ggebec^t regen df <Engelfrl]e Fregats ontrent tien mijl ban Teflel. Bom toircDt genomen/ na Dat t)p al jijn tontgout becloo^en gabbej stjn fct)ip becbianbt. Van Bergen, figt) nocf)tang tscl grqiie^s ten gcbbcnbe/ toiccbt in Engelar.dt op ggrb?acf)t. Blanckenborgh tDiecbtOoot gf)efct)ooten ; be anbece ontquamrnt.
Φίε ban be ^bmlvalUept tot ^mfiecbam tjabben betfocöt / ten epnbe bat be betoufle obligotie van drie hondert duyfent guldens : oen be <0oft 3nbifct)c Compagnien befec 3lanbengl)ebepefc|)cert morste «"S toetben/opbatöet boo?noembe Coilegie Ijaec acn° sme. pact baec inne tot bebojberinge banbr €j;tcao;t tna= ri^ «Equipagie ; bolgen^ enbe in confo;mire ban j^arc JEiog. iSefoluiie fonbec eenige ho;tmge foubrn mogen behomen / ooch noc{)maeI^ boo;ghcb;agrn gct contenu ban be l^rqueiie aen 't felbc CoIIegie qc«
piefemcectbpJohannesFaulaer,Johannes Wach.i:!-
doncq in Londen enbe Rachard Manning glieauttio* rifeccben enbe lajl gebbenbe tot iiet tserch banbe Gevangenen , enbe ftacc ffitanfpojt ban Londen bectoaecc^: fioubenbetn effect/ batbe ^upplian* ten tee occa|]e ban 'tplaccaet bp fiace JfËog. ge^maneect/ goubenbe onbec anbecen becbobt te^ gen^ get inbrengen ban £ngelfche manufadluren te gemoet fagen / be behommecinge in be boojfj cequce (iegenarceectj ten cefpccte ban bebieichebaei;·!^. niet {)abben honnen naetlatcn gaec ϋα. IE og. in be· benchen te gcben / of ten ceguacbe ban be abbanta* gie^ Die baec tn ()et fabenc ban be gehangenen be? bongen ftabben/ ban be öigeuc ban 't boojfs Piaccaet niet ger);imeett foubc honnen toecben / foobanige goebeccnal^ tottec inbrengen banbe tuelf hen con* fentbja^becIeent/sOnQealtefamenban bie natnp; te bat befelbe toacen cefultecenbe npt effecten bie boo? Bet cerile ©laccact/ cnbcbp gebolgeboojbcn d^ojlogh in Ëngelant toaccn gebjeefi/ cnDe obecfulc): boo; De 3ngefet en befet Slanben alleenigö upt Ënge- lant te tugb getcochcn toiecbe tjaec rffccten/ baec ban boo; be becanbecingen ban ben t^t een grljeel bec· iie^ tiabben grpeciclireect/ enbe niet bat bie npt nieu- we negotitie toacen gecefulteect ; be^ bar fonbec be mtnfle confrqurntictict boo^fj Piaccaet tegen^ alle anbece gocbecen Die ban be bobengemelbe nature
niet en fouben mogen ;t)n/ gecjceeutcectfoubetDcci· ben. ^en vijftienden ^anuatp i^ op 'teerAe goetge· bonben/nocnmael^ te becfoechen ben iSaet ban ^ta·
baec üo. JBgo^teca· tbe ^efolutie boo; en ten befioe· ben ban be opgcm.Ooft-indifche Compagnie/ builbe boenDepefcöerenobligatie informe tecconcucccntie ban be b00;f; fomme ban drie hondert duyfenc guldens. Q^anbiataengaetget tweede poinct cahen* begetberfoech ban pecmiffie tot f)et tranfpojtban eenige «(Engelfctie manifaduren ban Londen ber* toaert^; i^ becfiaen bat bet boo;f3tcanfpe|t alleen· lijh geleben foubetnecben met bepaelinge ban De la· bingebecbooifjmanufadturen in twee ecgtcctoefen· be (cd^pen/ nocH mrt een piwtpe gevangenen boo}
'tacmelbe |
-ocr page 112-
en OORLOG Se^uenenveentghjieboeck 8l
tcerttbcp?act0ceue«ibe^ecutt« banbienfoube&oni ι66γ
nentcgemoetetìie(tento£i?ben / DeDooiben obeclept ——
enbe gijeerammeect te too^ben / nutjïgabecjs bcbacöt
eentge fo?taiile e)cpebtenten ofte tentpetamenten/toaec
boo?aHebefelbegöeboecölöcfe foube feonnen too?ben
gefnmtonteew / ofte geeiccogiteect ecnige anbew mtb^
beien/ btenenbetotbeceptfemgljeban't falutaicoogöi
meccfe / enbe totonberitngij benwegen enbe contente^
ment ban be gefamentiijcfte 25ontgenooten. «Ênbe op
'c derde pointi ^atljet felbe foube tonnen enbe be*
f)oo?en te too?ben gfjeampletteect / boef) bat btenaeni
gaenbe al mebctuffcïjen be ^iobintien cefpectibelücii
foube öe&oojen geconcettcect te too^ben / enbe ^econ^
benteect fulcf aliS tot onberiingD geaef enbe contente^
ment geoo?beelt foube toojben te ucljoo?en.
Vrieiiand gabbe alcebe genotificeert batfebemeuf
bjeifêfliticijabben gefiouben boo? gecafleect banben
leden g^eccmbeclefHeben» Hoiiaot toajï ban't felbe
fenttment. Stade en Landen toas boo? be continuai
tic. Gelderlant cn OveΓyffel·bCìSgeli)C6Sf. ^aeCObeC
totecben geöouben ban töbt tot tyt beifcöepbe confe^
wntien. ©nbertuffcfien p?oponcecbc ben Haebt te
gebjoonlycfie ojbinariiS petitie/ aliï bolcfit ί
Η ο: Μ o g: Η e eren;
De conftitutie van den tegenviOordighen tijd j by
dewelcke den Staet niec alleen in een befwaer- (,^ϋ
lijeken ende verderflèlijcken Oorloch te Water Oaw
is ingewickelr, maer oock te Lande van alle kanten op ^μιλ
de defleynen van haer Naburen een waeckende ooge ^ " "
op ben ^taet ban (Dojloclj foube too?ben goetgebon^ j .
ben ben Süntecefl ban be penningen bie be felbe op ι te houden heeft , niet minder vereyffchende als dat
Baecconfenteneecbec allS anbece 3|>?0bintienf0Hbert boven deequipagïe, waer roe den tUndm defescen
ifjomen te betalen/ofoocfttoelboo? anbece te bccfci)ie= ί Petitie van ende vUrmaii hndert duyfmt
<ünin 'teöetttd&e «CoUegte ter 3fi0micaliteptuptgehriptte
' b^njaii)tiH(loniïm/enije ii3t foöaittactite öi» «ecöe
berfilaectfouticti toefen öe Sïnocfetemti üec Jtanben
öoo? Date Ijan öefen (©ojlocD /of« ban 'tpaccaet Uan
Hen vijfden iKactp iieiS boo?leùe« laersi tn effect ep-
gm te 5ijn oetoecjl / oocfe boo? öato ban 0et iongfi ge^
eittaneecöe/ cnöe secenioljeeclie ^placcaet tegenis fo'
iianigetcajtfpoit geemaneect gelaben fouöensijnoei
tocc1l/eiiïieïiatalleenlöc& boo^ foo licei enïie hedöeu
niet ten oppcOte üan öe tanbeiitte obec Ijet tcanfijoite-
een öec boojfs gebangenen Dp Det mcecgeinelïie Colle=
gie tee tibmtraltteptmetìie j^uppltnntcngljemaecftt
fouöe toecöcn gDeWfpcnfeew / entjSfttecbaiteytract
aen'tfelbeCollegtegefonöenoin te Itceciien tot ïkc
fdbcc nacttcDttngc/ enïie tojjberi te öieneii fulci enöc
ìiaeci)ctDeijoo?t;T©e i^eecen <iBeìieputccctieit banbe
Piobintten ban ötcecDt i ©?tc|ïant ©beu f ffel /ert&e
iStaiJt en&e Htanöen/in&eceecïien Ijare boo?gaenbe
acntefieningen op 't Hhcö ban öe Dobengetoeriie ©Dli^
gatte batt ö?ic ijonbect bupfent gulbensi gebaen.
quabe tietaltngD ban be ntcutoe ^ifötlme / enbe
banbequoteisinbefublibten aen be <i5ealtieetì>en en
fiipbecingeban anbece öefetten/toaiï mercfeelijth/
enbe op (iet begeeren ban Daec .fltiog. gaf ben
itaet ban ^tate ftet bolgenbe abbuif : j^ainentüjcö /
a^ngaenbebe tonttnuatte ofte btfcontmuatte ban be
meuto getoo?benen enbe acngenomen .fllütlitie/ofte een
gebeelt ban be felben. (€en aijbetren : of niet beljoo?öen
baH gelielt te too?ben / bat ban befen ^ace fetlienljoni
beet feben en fe(ïicl) begmnenbe / aen pcbec ^jobintie
ten/enbe bat ban ben bagli ban bebetalinge ofte beCi 'guldens is afgegaen, niet alleen de ordinarife, maer
fcljot afte ceecRenen / tee tijbt enbe bnjie toe be tefpec
tihe^?obintienalletefamenljace quotesi in be felbe
Confenten fouben Ijebben bolbaen. €nbe ten becben t
<©f men ootö niet/ tot fuWebement enbe accomuiobai
tie ban beÉ?obincien/bie tot noclj toe be tcaecDlle
getoeell toacen in 't opbrengen ban Dare guotejs
inbefu&(ìbienaenìie<i5eallt5ecben ban befen ^Staet
belooft enbe anbecii/be fell e ©jobincieit foube δοη^
nen toeboegen ccnige3lanbt ^ilitieter concurrentie
ban Dare guotesS in beboo?fcl)?ebefub(ibie penningen/
bieterconcucrentieals boojenbpanbere ^?obintien
fouben too?ben betaelt. '^e ütaet oo?tieelbe op Ijet eer-
fte point / bat be nieutoe getoojben enbe aengènomen
HWitie in'tgcljecl foube tonnen toerben gecaffeert/
eitbemet be felbe becHerclit be oube iKilitie/ peber
Compagnie te boet tot Donbert toppen/ ofte bat een
0ebeeltebanbcboo?ftlj?ebe nieutoe .iBilitie inbienfl
foube tonnen toerben gBecontinueect/ ofte toel/ten
becben / foo toel be oube aljS nieutoe iBilitie inbifltnc-
telijcftgecebuceect/tetoeten/be Compagnieit gene^
raUjcftteboettotbijfen fetlicD toupeit/enbe bie te
paecttotfejlicöïHuptecjS/bieban be Colonel0 naec
abbenant/latenbe aen Ijaer i^o» ,!lBog. fjoocljtoiJiS oo?-
beel be electie ban een bet boo?fcD?ebe b?ie boo?|lagen.
(0P't ttoeebe point/bat foo oinme bebefectueufe ^jo-
binciente bifponerenter eenre /tot fupberinge ban
oock de extraordinarife Militie werde gecontinueert,
hadden wy wel verhoopt dat U Ho: Mog: op ons ad-
vijs in dato den elf Jen December Icftleden, op derfel-
verRefolutie van den w^Wfr» Novemb. ,· , , . ge-,
nomen op deRequeftevan deFranfcheOfficieren,
raeckende het egaleren van hare Compagnien met die
vandeNederlantfche Natie, ende die aile opvitrm
nigentigb mante brenghen, tijdelijck reflexieIbuden
hebben gelieven te nemen, om den Staet van Oorlog
daer na te dreflèren , doch het felve by U Ho: Mog:
noch in deliberatie hangende, meent den Raed niec
langer te konnen ledich ilaen van U Ho: Mo; neven»
deie generale petitie te preicnteren den ordinaris Stait
van Oorloge, om me aen de refpedliveProvinciente
worden afgefonden, mei verfoeck U Ho: Mog: over
het aenhouden van de nieuwe ende verfterckinge van
de oude Militie, fodanige fpoedige refolutie gelieven
te nemen, als de felve nae haer voorfichcigheydt, ten
meeften dienfte van den Lande ende fecuriteyt vaa
desfelfs Frontieren, fullen bevinden te behooren.
Ende om vervolgens voort te gaen tot de noodighe
ingredienten,dewelcke eenigejaren herwaertsin defe
generale/efWigheinflueert hebben} ende na defelve
ordre hier noch moeten influeren > foo foudf nootfa-
kelijck hier weder moeten ghefproocken worden van
dtoudeJcMdin, dewelcke noch overich zijn van de
meecbec en meecbec te animecen / enbe te encoucage
ren be anbere ^^bincien inDacen loffelücöen pbec ten
btenllcbanbegljcmeenc faecfien/ben boo?(ïaci)in't
boojfclj?ebe point becmelt / toel niet onbienlïicft foube
iön/ingcballebe felbe foo alsS bie lacf)/p?acticatiel
toas ;maer alfoo te bebucgte Itont /bat^ bienaengaenbe
ftclj becfciiepbc notaWeinconbcniaitettfoube tomen te
openbaren/ onber anberen ten opflcijte / bat toel licDt
be 39?obincien refpectibelijcft Ijaec fouben ebertue^
ren in't fjuineren ban ber felber quotesf tot fupberin=
gebanbeConfcnten/'tiptotbefaccfien ban be ^ee
ofte te aanbe /baer be felbe ïjet meefle fouben oojbelen
iipgljcinterefleerbt te 5i)n/latenbc be anbere onbe^
taclt.-batberljalbenalboorenbientljalben pettoejS te
öaregei^aegenconjenten/alsiommcteranbecesöbe ivoorighelaetfte Oorloghen, ende van dat fwaere
5ack van de Inttrejfen , dewelcke over de Capitae-
en in de felve Oorlogen gelicht, noch daghelijcxte
betalen zijn, niitsgaders oock van de gerepartieerden
intereflen op dèn Staët van Oorloch ghebracht, ten
behoeve vah de Provinciën, welcke haer credit ende
middelen voor de lallen van de Generaliteyt geinter-
poneert hebbende, oock daer van op den voorfchreve
Staet jouifleren y der nae proportie van haer verfchot,
maer wy zijn beducht, dat delaftenvandenteghen-
woordigéntijd, ende de apparente onkoften van de
aenftaende jare fodanicb fyn, dat een yegelijck van de
Provinciën met hare ordinarife middelen, ende met
alle het geene extraordinaris fai konnen gevonden en
gegeven worden, genoegh te doen fullen hebben, om
refolberen in een naeber conffecentie aüe be bOO?f3 in^ te fumeren het geene 't welck tot verval van dien ver-
fonbenientenenbebo?bereot>|ïaculen/ betoelcöe (imijeyftfaifyn,endefuika derhaivendepcutienvanre^
-ocr page 113-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ 66/, drcs van de ««Λ vtrloupnitfitckm moeten uytìlellen tot ■ bequame tijden, als de goede God door fyne genaden den ftaet ran 'tlievre Vaderlanc van de tegenwoordige belcommerlijcke tijden gereddet, en in een vredigen loeftant geilek fai hebben.
Ondertuffchen kan den Raet niet onderlaten weder te repeteren ende urgeren de generale en particuliere %β/"ί/Λ«>« over alle deordinaris en extraordinarispe- titien, dewelcke van tyd tottyd zijn uytghefchrèven, daer over in den iAteftfiimbendirtdrittnJtftigb nevens de generale Propofitie by een nader en particulierder advijsdeconfideratienaen UHo:Mog.· volgens der felver refolutie van den vurtienden November van dat Jaer fyn toegekomen, en wort by den Raetgemeent dat de voorfchreve redenen over de tegenwoordighc befwaerlijcke conftitutie van tijden ghefondeert, ganüTch niet beletten dat de Provinciën daer om- trent elckander ghelijck doen, maer dat ter contrarie daer door een meerder genegentheyt endifpofitie tot onderlinge afliftentje foude bevordert worden.
Ende om dan voort te gaentothetgeene van den tegenwoordigen tyd ende van den prefenten noot is, vint den Raet fich ghenootfaeckt u Ho: Mog: vervol- gens voor te draghen eenighe andere pointen daeraen voor de confervatie van den Staet ten hoochften gele- gen is, ende daer op U Ho: Mog: met een ferieufe re- flexie, ende met een prompt furniflTement van mid- delen fullen dienen te refolveren, indien men niet en wil vervallen tot allerhande defedten, daer tegens den Raet fonder dien niet en kan voorfien ; ende daer aen fy oock nietfouden willen fchuldichzijn: De pointen beftaen befonderlijck in de FertificatUn , in de pro- vifie van Vyvus ende Amnrnnitiin in de iAagafi^ma , m den voorraet van 0«»» ende van Affujfn, daer over in alle Frontieren doorgaens min ofte meerghebreck Is, ende in eenigen van dien foo groot, dat by onver- hoopten toeval niet en fouden konnen tegenhouden : Ende hoewel by den Raet gedurende den rijd van de- fen loopende jare, alles is by gebracht wat eenigerma- ten van haer macht ende direiSiie geweeft is, ende dat die noch in haeren goeden yver onverdrietich willen volharden, foo konnen U Ho: Mo: lichtelijck afne- men , dat alle de toevallen van de teghenwoordiehen bekommerlijcken tijd op verre na niet hebben Kon- nen gherecht worden uyt alle de ordinarife middelen vandesLands Comptoiren, ofte van die geene de- welcke op den Staet van Oorloge tot lafte van de Pro- vinciën ghebracht zijn ; ende als den Raed by alle be- denckelijcke devoiren omtrent de felve heeft gevigi- leert om van yder van dien te mogen confequeren dat geene,daer toe fy haer confequenten hebben verobli-
feert, ende die voorfieninge verder heeft gedaen om
J Ho; Mog: tijdelijck van de onghemacken te waer- fchouwen, ende de remedien tot redres ende verbete- ringe by petitie voor te Hellen, en datfy tot noch toe fo ongeluckig is, dat aen die devoiren nietgedefereert en wort, ende dat de Confenten tot die nootfakelijck gerequireerde remedien niet gedragen, of wel gedra- gen zijnde, niet gefurneert worden : Soo willenfy ten minften dat vertrouwen van U Ho: Mo: gewoonliic- ke difcretie, dat fy daer over niet enlconnen worden aengefien,
Omme van de poft van de firtifitatim te beginnen', weten u Ho: Mo: dat dcfelve by tijden van Oorloghe ende op voorgaende Staten van Oorloghe is geno- men gheweeft op drit hindert duyftnt guldens jaer- lij cx,ende by de opgevolgde vreedighe tyden vermin- dert op bindirt vyftigh Jufiot guldens, ende eyndelijck op hoope ende gegeven verfekeringhe van promt fur- niflTement op vff en ftvtnügh dayfcnt guldens j U Ho: Mo: konnen lichtelijck afnemen dat met die geringe fomme (tot fublevement van de Provintien foo ten uytterften geretrancheert, van de welcke boven dien noch eenige in gebreecke gebleven fyn van hare con- fenten te furneren)nietvolkomentlijckhebbe konnen gefurneert worden, alles wat tot dcfirtificatii fpedleert van de Etmfe af rot en langhs den ïffil, Rijn, Wail, Μαχ,ι, S(tildt,cs^ ia Vlamdtrm gelegen, ^ode dser mede tegens |
de apparente ende te apprehendercn toevallen, ende tot de extraordinarife npamitn daeraen vereyftniet en heeft konnen voorfien worden, waeromme den Raedt voorleden laer dien poft ghenomen heeft op iondtrtviffticiduyfintgaideiis, endenu fichghenoot- faedl vint de felve op den tegenwoordigen gedrefleer- den Staet van Oorloch van dit Jzerfiftittibendertfivm tnfiftigh weder te verhooghen op twn hendert vijftigb duyftnt guldens. Wy willen verhopen dat de ghefa- mentlijcke Bontgenoten , confidererende hoe nodich de Frontieren van defen Staet dienen verfien ende verfeeckert te worden, gedifponeert fullen zij η, om nietalleende noodighe confenten op devoorfchreVe petitien te draghen, maer dat oock aen den Raedt in baren contanten gelde de eene helft tegen den eerften Maert ende de andere helft teghens den eerften Sep- tember fullen doen ter handt komen hare reipedive Quoten in de voorfz twn bondirt vijftich duyfint guldens uy tgefchreven, daer mede dan vertrout wort, dat die voorfchreve Frontieren fullen in behoorlijckenftant herftelt ende konnen onderhouden worden, ofte by ontftcnteniffe van dien, fouden die van den Raetge- nootfaeil worden het werck van de Fortificatiën ■ voorts te abandonneren, dewyle fy geen apparentie en fien, ende u Hoogh Mog. wel affirmative konnen ver- feeckeren dat op eenighe aóten van verfoeck, geene befteedingen voortaen meerte doen en zijn.
Oock heeft den Raedt ingevolge van U Ho. Mo. refolutie van den vij/titadtt> May leftleden de poft van de Fortificatiën binnen de Provintien te maecken en- de te onderhouden verhooght op twtebtndtrt duyjmt guldens, met dien verftandedat uyt de Provinciale quote van Stadt ende Lande , de Stadt Grtmwgbm tot onderhout van hare Fortificatiën ialtrccken/if </«y- fmt guldens.
Het ghebreck van Vyvresende Amunitievan Oor- loch heeft fich in defe tyden oock wel notoirlijckghe- openbaert, ende als U Hoogh Mog. fullen believen te letten wat middelen by defen Staet van Oorloge wor- den uy tgefchreven tot verval van die voorfieninghen > de we cke over fo men ichvuldighe Frontieren te ver- deden zijn,foo fullen de felve oock wel licht begrijpca dat het aen de voorforge van den Raedt nietgheman- queert en heeft, dat den voorraet allefints niet en is gevonden fodanich als het wel fchynt gherequireert te zijn, fullendetot dien eynde niet alleen continueren den poft van driidnyftnt guldenster maent tot verval van vy vres op defen tegenwoordigen Staet van Oor- loge gebracht,ende de vordere poften van voorfienin- ge van amunitie tot lafte van de reipedlive Provintien noch weder geftelt, maer oock by de Confenten van eenige extraordinarii petitien weder een goede fom- me defalqueren tot verval van meerder voorraet.
Ende meent den Raet oock niet buy ten propooft te zijn U Ho: Mog: tC eringeren het geenein voorighe jaren aen der felver confideratien is gebracht geweeft , of namentlijckde Borgers ende Inwoondersin de ref- pedtive Frontier-Steden woonachtich, of immers de Regenten van dien, daer toe niet behooren ghehou- den te worden dat ly haer felven voor den tijdt van fis maenden voorfien van het geene tot der felver fubfi- ftentie vereyft wort, om de provifien van de Maga- fijnen puyrlijck te laten ten behoeve van de Militie.
Ende dewyle bydefentijd van OorlochveeleSte- denende Provinciën met ftercker Guarnifoenen als in tijde van Vreede moeten voorfien worden, zijn de Provinciale Logys-gelden met een derde verhoocht, om daer uyt deServicien van de belettingen te kon- nen vervallen.
Hetgebreckvan Canon ende van affiiyten is alle- fints foo groot inde refpedlive Frontieren,dat met een geringe fomme van penningen, ende in een kor- ten tijdt daer teghen met behoorlijck voorfien kan worden, ende kan U Ho. Mog. oock niet onbekende zijn, dat op den Staet van Oorloge noyt eenige poften van die natuy r zij η ghebracht gheweeft, daer uyt men eenige voorfieninge hadde mogen doen; ende dat den Raec ecbccr dter op vigilerende n» bacr plicht van laer
tOE |
-ocr page 114-
Ì64ft 'O' i1" aengaende héc Kiiidn j by de génerale petiden |
welcke fy voor de faecken van de Zee, befonderiijck ifiii^. in de laetfte rijden hebben gedaen, ingevolge van de Petitien by den Raedt tot verval van de Laften dei felver uytghefchreven, oin haer defeöen voornoemt daer inne te fuy veren, en de fchulden by de Collegien ter A|^miraliteytghemaeckt, ende noch openftaende daer uyt voldaen worden ,.ende foudé onghetwijfïclfi oock de genegenthey t ende difpofitic tot onderlinghe affiftentie daer mede te meer bevordert worden.
En by u Ho; Mo: in ^ehoorlijcke confideratie ghe- nomen wefende ; dewijl de Engelfche ons niet alleen openbaerlijck te Water dén Oorloch aen dóén en dd Navigatie ende Gom mèrde foo veel in haer is, foec- ken te troubleren, maer oock alles aen wenden om on j fe Nabuyren tegens ons op te maeckeuiwaer van voor^ leden laer dit Lant de beklaeglijckeeffeéen heeft ge- voelt door den vyantlijcken inval van den Biffchop vari Mmfltr, met de Welcke U Hoogh Mog, nu welia Vrede zijn, maer evenwel voor het geene uyt die en- de andere hoeckenden Staetfoude konnen overko- men , fullen moeten ibrge dragen j hoe nopdich het iy defen Staet door alliantie van welgheafieftioneerdd Nabuyren te verfeeckeren,de wckke de felve niet al- leen met fcheepen ende volck konnen verftercken βα desvyants machtincommoderen j maeroockderfel·» ver Navigatie op hare Rijcken ende Landen te inter-i diceren,mitfgaders door hetgebruyck van hare Have- nen onfe bekommerde Schipvaert faciliteren > waet van den Koningh van Diammardi w^l de voornaemfte zijnde»hebben wyterrequifitie vany Ho, Mog. by der felver Refolutie van den vin tn twiniiéften Decem- ber leftleden,en den fivimitndtn defes de defcharges aeo de Provinciën ter fomme van vijftun bcndnt dujfint guldeneten behoeve van de hoochftMmeldefynKo* Majefteyt laeten afgaen, gelijck oock mede ter fom- me van ,,»..»»» voor twee maen- denonderhoutvandeTroupenvanhaerF. F. Ij. D. van Brmfwijek^tnds Luntnbmbi de welcke nevens die van defcn Staet op het geene de felve te Lande foudè overkomen, geduyrich vigileren j Wy willen verho* pen dat de voornoemde d.efcharges promptelijck door het furneren van de Q«»ts van de refpedive Provin- ciën fullen worden aenghenomen ende met geen Rw- (eniriSy van andere faecken vermenght, opdatalfoo het woort endeZegel folemnelij ck van U Hoog Mog« gegeven worde gedelibereert, deaflEëifiievandeGe·' allieerden tot dèfen Staet geconferveert, ende der iel- ver Minifters buyten klachten gehouderi.
Ende dewyle defe Propofitie veele ende vetfcheyde* ne Laften impliceert, ioo voor defaeckihvan het Landt als v^n de Zee, ende dat allefints inde Prpvin-' cien voor dé Middelen gelaboureert wort, foo heeft deU Raedt ghemeent dat het niet ontydich is'U tìoogh Mog. noch vorder voor te ftellen,dat grootel ijcx dien- ftichfoudefyn indien volgens de eerfte inttellinehert van de 1/bì#, in de refpeitive Provincien endein de geaflocieerde Steden ende Landen konden worden geheven tinpartgt middel tn van confumptien^mtt vtrmtwetrtt ding! vm dt vijffptcitn waer door de Provincien bequa- mer fouden worden ghemaed om de l.aften te drae- gen de welcke de felve hebben op te brengen. Ende hoewel dien voorftel onder verfcheyde praetexten tot grooten ondienft van den Lande by verfcheyde Pro·· vintien is gedeclineertgeworden, foo vinc den Raedc echter van haerdevoir om dé gheneraele Pradtiqufl van middelen alnoch voor te ftellén, ende de bevor- deringe van dien UHoogMög. op't allerferieuftete recommanderen, gelijck mede aen de refpedive Pro- vinciën datfe ondertuffcheti de middden, die elck nu in den haren heeft gcintroduceert ende tred, der ma- ten willen ttmficnm « dit die oprechtelijck van eea yder geheven > en de alfoo de nootfaeckelijcke Laften gevonden ende wel gedragen konnen worden.
Het Lantfchap Drmtbt, is tot noch toe aengeilageü ende ghebleven op un fgbcnthftbtr.dtttvmdc naders Provinciën in alle petitien, boven de t//ίƒί#»Λr^ gul- dens tet maent uyt de middelen van Cmvtrdm tot on- derhoot vstB de fortificatie-wor^n aldaer fpecia- lijck
en OORLOG. Seven m 'Veertighjte hoeck, .8 J |
1 guldensheeftnytgefthreven, endemec
menichvuldige devolren omtrent de Provinciën aan-
gehouden om het furnifleinentte hebben alleen van
cenigeweynighejarenjom immers eenigen voprraer
daer van te konnen doen, gelijck fpecialijck daer van
blijcken kan by hare miiliven van den acht m twiaiigb-
fitajulyfefiien bündtft vin mfifiigb ^ ftfit» lanuary fiftitn
bmdtrtvijfmftfiigb, ende byde petitie van vj/bundtrt
iuyftnt guldens op den vier m tv/imigbften Odtober
ftflbim btndin vi^ tit ftfiigb aen Ü Ho: Mog: ghefon-
den,
Ende fo oock over het gebreck van Afiùyten by de-
voirenalsvooren» ende by petitie van vmtigB dnyfent
guldens van den tiinden January fifliin bandm -o^ tn
jeftigb, over alle het welcke geene confenten gekomen
ofte eenige efFeden gevolcht zijn, als alleen dgt eeni-
geweynige voorfieningegedaenis, in fodanige bar-
tieren ende Steden op ordre ende communicatie van
denRaedt,maervan weynich importantie, ioodat
den Raedtoock nochmaels de voorfchreve petitie in-
hereren,ende feerernftelijcfcverfoecken moet dat U
Ho: Mog: haer willen bequamen om te doen het gee-
ne nootfaeckelijck is,ende fonder uytftel dient te wor-
den gedaen, op dat men op de verfeeckeringe van de
Frontieren ende vervolghens op den welftant van het
Landt fich eeniger mate geruft moge ftellen.
Ontrent de faeckcn van de Zee meent den Raet dat
hetonnodichis UHoogMog: veela redenen voor te
dragen, waerom het nootfaeckelijck fai zijn re blijven
indatpoftuer, daerinne denStaet voorleden voor-
jaer met haer Zeemacht is gheweeftj ende datdefelve
noch behoort vermeerdert te worden indien het ee-
nigermatendoenlijckis, het welcke bymeenigvuldi-
ge peti tien dienaengaende is gededuceert, ende noch
onlanghs by die van den tUndm defes leftleden negen
millioenen vhrmiul bonden dajftnt guldens tot verval
vandeEquipagien , ende op den/»/</»Bju]y leftleden
fwfiAiillioenen totaenbou van «we»//"capitale Sche-
pen , oock leert ende vermaent ons genoech de confi-
derablé macht van onle naburige vyanden j wat mid-
delen van teghenftant gherequireertzijnj alleenlijck
meent den Raet dat het van nooden is mede verdacht
te zijn op de middelen de welcke tot verval van die
fwareen onvermijdelijcke Laften vereyft worden,en
op gelijck dat de Provintien daer ontrent behooren
te doen aen elckanderen ; Het beneficieren van de or-
dinarife middelen is in ordre het eerfte, ende worden
derhalven U Ho: Mog; verfocht aen de cene zij de te
continueren deordinarife Convoyen en Licenten> als
oock den ophef van't Laft ende Veyl-gelt, en andere
verhoogingen vandefelve, oi in plaetfe van dien de
dobbele Lijften van de Convoyen 5 dewelckebyden
voorüach en advijfen van deGhecommitteerden van
de gefamentlijcke Collegien ter Admiraliteyt in De-
ftelt ende ingedientÌnUHo:Jiio: Vergaderinghen,
endegelijckuyt die eXtraordinarife middelen op ver-
re na niet kan vervallen worden het geene tot fo groo-
ten endenoodigen equipagie gerequireertwort, by-
fonderlijck in defe neringloofe tijden, dat alle naviga-
tie en commercie gheinterrompeert, endedienvol-
gende die middelen te gronde toe vervallen zijn, dat
U Ho; Mo:op'tfpoedichfte willen doen inbrengen
hare Confenten op de YOOT[znigbtaM.illiömenvierbca-
dtrtduyftntguldens j mitsgaders de twtiUillietnenhy
denRaedttotextraordinarifen aenbou ende vordere
equipagie gepctitioneert, ende voorts opdevoorige
petitien van dienatuere, daer op de coofentenvan
eenige Provintien noch manqueren mogen, ende dàt
de quoten ten eerften daer van mogen worden gefur-
neert ten Comptoire van den Ontfanger Generaei,op
dat de Collegien ter Admiraliteyt mogen worden be-
quaemgemaeckt, omu Ho: Mojfalutaire refolutieü
ontrent foo een confiderablen Equipagie teghen der
tijt te achtervolgen; het gelijck dat de Provintien daer
ontrent elckander behooren te doen, befliet in de li-
Suidatiendiefy moeten doen van de betaling«n,dc-
-ocr page 115-
106/.
84·
lijck ghereferveert foo als van ou dts ghebruyckelij ck is gèweeft,waer verfocht worcj dathetalnoch verbly- ven ïhoge.
Voor het Jaetfte fai den Raedt nochmaels ferieufé- lljck verfoéckefl, dat niet alleen op de ingrediencen van defe Petitie, en op den ordinarifen Staec vàmoor- lóge, ende op de petitien hrer boven geraelt, de öoo- dige Cenfiuun fonder uytftei ende metten eerften mo- gen gedragen worden,maèr oock dat de verfterckinge vanoe mdimilitii ende de »<»««;» ge worvene Troupen in dien ft gehouden, promptelijck niogen worden he- taélt 5 Ende dat U HoogMog. ghelieven verdacht ce aijrt jdat by den Raetgeen fonds voorhanden is, daer uytde minfte partye van dè vöorfz ixtraordinaris^z- worvene Trompen foudé .konncn onderhouden wor- den , eiide Aenvolghende gheene reflexie en willen maecken, 0[) dieordres, de welcke voor defen in'c eyn- de van de Petitiegheinflueertzijn om de Ctnfintints doeilinbrenghen voorden tienden Mey toekomende, maer dat in deiên alle deli beratien moeten worden ge- keert totfpoedigheConfenten ende reële voldoenin- gen , fonder de welcke de voorfchreve Militie noot- iaeckelijck moet vervallen ende debanderen) daer aen den Raét niet foude willen fchuldich zij n.
Aldus gedaen Γη den Raetvan State , ende ter Ver- gadering van haer Ho. Mog. overgelevért dennegea- titàt/enjamiìry feltitnbendertfevenenfefUcb·, wasgepara- phéert Volckin Sht. ut. Önderftont, ter ordonnantie van de Rade van S tate der Vereenichde Nederlanden gheneeckent G. van Sling elant.
maenBaiJiKmiiefentDtitnotö luepmaB femnisof Öiöetötért ! bat tulTcÖeit ©?attc!«;i)c6 ettbe^pangtitt een nieiüöe» ©ο^Ιοφ fouöi ontflaen. SHrttieriei föulie mcrtfopljmcö inetfjcöDmöeDefoignefttop iiecaffa- tit öi;»; militie te laitUe aljS onnoirtcö ύοο? öe senwetfi^ tejS^eïiemetiKimiler,
. i©fé!Siiel§eecen «©ecommttteecöe tottiemilitatte faetftftï ïiétt eerften jfebjuarp öeööen gerappoiteect / öat itt iöltfecentte geiweeli toaten met eeragjje ^ceren ecÉiimmitteeciim uptbenjSaiUtban^tate/ entie gecramineertOetaìibyjffljart öen felbcn^aelit/ ben acDtierttieniiiitoalDiectei: ©ecgaöérfnge ingDebienti oóchrjai-cgfiebacBtcrtljabbm laten gaen op be confiti tutte ban tijben enbe faecften / koaec in ben jStaet be- fct EanbenficS tegöentoooibtgöbeboitt/mitsigaberi oeconftbeceect be göelialtenii ban 3tant$i .mailitic / fa toel ban be oube als nteuiue (^conpen / boojtis par^ tfCHttcriijtfiobectoogfjen/ batbe ttoaelf Regimenten ban be nieutoe taefi getoo?bene .pilitte niet boo? lan^ gectijtaengenomentoacen/ banboo?biie maenben. €nbe bat bp gebolrtj ban tijb / be refpeàibecngBefai mentiijcRc p?obi«tieit met betbec bantotljet upt-·
gaen ban'tafïoopenbe Sjaec feftien honderd fes en feftijhtiiftetonbecliciut enbe continuatie banbefelbe confeift gebogen flabben / fulcic bat bie oocH alitéceptji Bpcénige #?obtntien afijehjefcntodcót/enbe'batfp ^êrert <i5ebeputeei:bert ettbe «Pwïimmittertben tot öeböiaiftnge ban be mccfiéh bienft ettbe fjet öQémeöie befte ban be ^taet / onbet; 't toeluemen ban ijàec ï|(i. .iUSòg.ban abbijsi fouben fijn / bat bé boo?f5 ttoaelf Iae|löebMi?ben«ègtmentenfoo teboetal.ö te^ert/ fonbei; onbecfcöept / boo? ben toelgemelben ilaet ban ^tateboigeniS be ojb?e ban'tEantinge®cBegdie' gerttijéiot geti?iipcitdüc& fouben befjooten geficentteert te to£i?ben/enbe boo^tg in btenjl gecottttnueect be artbete oube militie met Bare wtceuteringe bantgt tottübt gebaen; enbe bat ben felben öaetit foUbe Ijirtmcntóerbenbecfocijt'tfpB!» monfiectnge oftean^ öei'e üciuaitte toegen / foobanige boo?|iieninge te toil^ lèrt böm/enbe bie foigete bjaSgen m ëpttbe bat be bbo?fcl)?ebeoube militie boo?gaensi altiitit in goei»È oiii?e/ pofhip? / iaibe compleet gijfjöuben ntocBten tiiêtöert/ombenbienfib(tn'tltahbt alfefïntiS beste D^rerte&Dmtéitbm-atnten. iCen elfibecen aifoo men bantijt fòt tijt meéc ^nbe me'ec onbécbint bàt Ut- ftDcpbe fiitibfiiiién tiaecij begonnen ti toó^bén in't Wtàlmban ödw Qaotesin gcbjagen confénten/ |
en bat te öebHcrjtentlont batötitftanbcw op bat c>:= i66/i cmpel tn Baeccn lof^lijtì&eniotf nocft ttw twtobnDeit . Pbep / fouben mogljen fioitwn tebecflacutoen / bat f^ ï^eeren <i5ebeputeeiiKnenbe «©«tàmmittecrbenbatt gelijthen ban abbijis toaccn / bat omtebefïcttié«)ï 3l>?obintten te bijpömtentot fupbrnngé bati »ate gBebjageconfenten/als ootft om be anbe« in Boet beboicteencouEagereiVbaflgefleltfimbefiwtrten rtibi begoojen te toecben /bat ban bit fcben en fijftitii begtnnenbe aen pbec ©jobttttie op ben ^taet ban (È>o?loclj fou toei-ben goet gebaèrt ben ^ntetófi ban be penningen/biebefelbeoptjaec confenten eecbet; aisi anberefiobirttien fotihé feomeft xt betaföt/ of oocfi toelboo?anbecebei1cDteten/enbe bat ban ben bacD bec betaltngBe öfte becfifiotafte recchenen/ tee tobt enbe totjle toe / be t;efpecttbe p?obintìen alle tefamen ijaetauotejSinbefclbc tonfcnten fouben Bebben bol- baen/ebenenbe iit fulcfiet boegen / öl^i Baec ©ο. lBüg.fea;etêitïcfolutiebart ben fesi en ttointiCBften j^eptembet; negen en bijfticD bicteerbe/tétt felben bage genomen ten aenfien ban 't Cónfent baeC bebooi cen.ötotp?obibetrtngcban Coppehhigén gebjagen^ enbe ten becben/bat oocfttot fublcbementenbeaci cótnmobatteban be ^iobtntien bicttit htcD toe be traecBlie toat:en getoeeft in't opbjengen ban Oace iuo^ tejEÈin be fubftbien aen be <i5eailieetben b£tn befen ^taetbelooft / enbeanbeciS befelbe ^?obintien foube nonnen toecben toegeboecBt eenige 3tant iBilitte tee cottcuccentie ban ftace ^tiioteif tn be boojfcfizebe fubfi^ bten/en bat baec tegensi 0a>;e boo?fcB?ebe fubfibte pm^ ningen tee toncuccentie alsï booren/bp anbete ^^mn^ tien foube too?ben betaelt ; be0 bat ben meecgemetort iSaet ban ^tate becfocBt fouben too?ben te toilïen fcB?ijben aen be ^?obintie ban 45elberiattbt mbe ©bec-f ffel/aW tn befen meeeH befectueti^ jijnbe/ omnoopenbe 'tobemetttenban eentge Eartt-ttiilittli fo eecfooltebecmêt be piöbttttie ban lollant enbe 3©e(l ί a0?ièflanbt boö? Bate «©etommttteetben in conferentie te teillen tceben/cHbe bienaengàenbe té conbenieren/opbatben^tàètbàtt (©ó?loge bàetnà beBüo?lüfi mocfite toerben gebielTeett. 3©aec op gebe^ liDereert jijnbe / iS goetgebónbeh bat Bet bóD?fcB?ebe fcB^iftelöcfe aubbijsi boo? eene geraifontteecbe mifs (ïbe Bupben ter bergabecinge öëfe^ enbe gcaireilcect/ gefonbenfaltoo?ben aen alle be p?obinticn/iii>ti3Be=' fonbert ^oUanbt enbe ©^iePönbt / met beeiueil / böt Baec«!£b.|®og.(ïeliefbeniBate confibecatiert haer óp Baerï|o.j|lSOg. ten fpoebicBllert/enbe Boe m fooltei ber boo? Bare »©ebqputeerben te laten toebomen/op batBetfelbeineen (©eneraliteptiS Sefiautie igiecon- berteert /etibebecbolgeniS be boo?f5b?tepoittctenboó? ben Saet ban ^tate geerecnteertmocBten toojben.
g^eïleeren ban ^tabt enbe lEanben öeBöenben tweeden apebiuaröoubenfiöl gefcBjeben Baet fm^ At^unt ment / noopenbe flet licentteren ban be twaéif nieutoe fan» ™ Regimenten /batfe niicB ontòngBss booj erperientié banben3areieftienhondert vijf en feftich gB^eert"®'"' 3ijnbe/Boebàneàbbantacj{e0 flpbe liundeifcBe in- bal boen mael be bpànbt Bàbbe geijabt/beemitiS Lants.- JÜilitie bóO? g?00te rèduÌtie àlte fm tóàfett
bcrmtnbert/mbateengoet0Bebeettébàn bién noch Ee(iirenbetnbê€ngelftïjen®o?logöpbefiBepéntoai re gelccDt/toaer boo? gecaufeert toiert bat öefett ^taet be^rontier-plaetfenfullenbditiet fuffïfant garhifoen Defetten / naiitodijcF fpo beeï bolci δρ een Bàb Bonnen trecöe/ om ben bpant Bet Bóoft nabeBóOzen te ïtonnen bieben/tot battnen genootfaetftt ha^ getoeeji nieutoe recreutesen toerbtttgen öeii te (leUen/ntet fortbet mcr^ fieljjcftetöb berlicis/cnbacr en faoben nocD ejrcefTtbe Bollen ban aen rits-geiden enbe anbetiS.'ïi^at fp al nog feer toel geboelben be fmerte Baee ^ngefetenen boen* maetóobecgeftomin/toaer ban ten meêftenbele be oojfaecB toa^ getoe^fl / bat ntettegen(laenbe alle aen^ gïjetoenbebebÖoprenboojilSiffïbcn citbc befenbtn^
be / fti met geert genoccBfaewt feeourjS ban bolcfe / ofte ten mirtjlert al te langfaem toacert boo?fïert getoo?ben : «Êtibeoftoclbetibooifs Φο^ΙοίΒηι» toebérom nebec?
gelecBt |
-ocr page 116-
MitfftHtag/ footoiffenflaec no®tanss/
MeWefeüiectiwiaetóöiiDcpt/ tàaf temet«t/ öat teöefeongdesentebantpmft^I^ifMötö ηίαι^ m wigeplm fonüei ftainen apmöawa r toaec tegen!?
twaeif itiatVt» iSegmtenten betei: fotótórt totmmiMmm/aDelöcftibanijec fdtec öetoot rmpeöi ^beS toaceit becrtomm/ öljiïtat iiefeli be ^eoccafïoneettfijuïip toij?ì>ett Iwo? öefe lJO^sc= entert cafftóe pee tn öieiTd^OT ^^
irtSiStfSiSwSiJoSSe ili öSeiffi /of ntetam tic <i0ieaUitói:&En uan ïIefeIt^;§tact geoöten aenlloot fouiie geööt m&e mifitoegcit bcctoecSén / Bp alijiett itóo? fultfte piemamw otttiilob^
tinge iwn naitim öacc onbcauf^tn foüöe maecften öc feibe in caö ban obécbal bolgensi ije jorigllc gepotimt (Ctactaten te Bannm abfïfteecen. «©mme todicfié boojbecOaclöe enbemeec anbere cebeit / fi> öoocDniWi toclj nabben geacBt 8aec .ïlogj btot te maften/ bat fpbi»^ aljSttttl) niet ftonbengebogén/bat be boo?^ gcffagen caffatieban be^ böo?f(®?ebe twaeif ïtegimeni ten boo?tgàng name,· maec'batbe nieu gBetoo?bette ji^tiiticroianiiein bieniïmocötentoojben geDoiibèh/ tectijtbefm^taetinmcecbCi; feCittitept tegaibe Dei b^eciïiïepecictilertfoubetoefengöelielt ; öat'Baecigö; iKoi bcfient toflis/aat fp in «He petitien tot be Equipa gic ψ Zee / enbe tot onbertjout ban be Eajit-lKiöi ne niet alleen l^abbengeconfentsect/ nemaecoocit ttae tiptecffe becmogen Daec jfiabben geebettueert omgiet Confentenmetpiomt fumiffemént ban be penmns
rtöSdijcB te fupbecen / Itjaerboo? banniét aSeen ^nnefetenert feec iptóg&dtìtii ertbe Doben betiitiii gen toacen beftoaett / maet ootfi om be felbé eeiittp= nntii te beöfdjtert bic ^?öbintte met^eöatiatfe bart bedie ttmnen goutjï gabben moeten bei^enj it^Mbén batfp nocQ baec en Doben / göebïtecente ben ' bitó?B Munfterfchen <0o?locöeen itteicïfHöitefonfifne-biail penningen Sabbert becfcfiöötett / baec bön fp i toe geen teittbotn^fëment ban Qisei^ ï^JI^ ontfangen/fïiuböi ooÉïi^ti®e8h&tott!öfiö<|[ ben too?ben / om al't geen niogèlffilftoajr/ enìKl^itóè· te lade qaam/ftpboòitgangban; ben <©β?ίοφ tet'^eè tot be Equipag^e, afef nitì>etoi6eialin0e bira be Latìt- Miiirietetotttne«àerfibij®bp"enrf<tteéi^eto^ 0nbece#?obintten biiptènbetmoajBet ntrt fobane oa- tijdige caffarie moifiten bjiflert 'boo?tbawn / fonbeitfii mjènbo^aecftïbit^bingeén confenientoirbefaSiatta ifieecbecte biagm/ maecbefi^eintèltöubeii/étl bepenningèn ïaertairte ^j^tfientorbaft^ ge ban fiate ^bintié / afe OiJibc uptec^ ^ntièc^ iJlaetfen baniié «©eunitótìien ^taet geïegén/ t^^en» aUe gfieb^sibe agt$f!lKin/gM^f^«t^aen be^e^^ tommttieeÉbenbj^ens beB^btntie tet ^llbmicàlii tepttn Vrieflant i tSie o?b?e Sabbert ggegeben om be Equipagie te1lSe£6en"/ en-bp'ftàecbec
®?obimiequota^ in b'een of tfanbete ionferttm / (ϊίβ tóeteabect'enpgaen/foölartj^f^igeért naöèc bàfei Èetföepf fiabbèn ban ïiet aèngottbenteclneòigettflemi be iHiStiêiof toaftKcjt eertigeiniS(mö«iité|»tBrt fbubeH fri&önat met fit!) tef^ol / fdDettcoutert^Móiötarai b^enoot^etfieiiit^epbt biet^
tefionnen betbebigigm; atjï fiibötte^btntten bfe 't h>eitsebenb)eliuetb«!)iw®f aflbndef-
ijcké èaffafte foMbetdiiteit p?ciiébeiSÉft / ènbebaet bóoi ^aec ^bin^tn pericnr pHnitmt'ge^pt^ taeberom tcn ojopeban Veert of Vanhaj ge^neett telöb^ï^.^^pftörtbmtoöKièbjoibOT/batöett'èenéï mad[<tinrebi^lijtg toasiT' baeëi^lÉi'^^oÜintiért im hjanfretaiihefcoo?faftegabin1>att(rtì«bm opfcàffade gem^egif Itotiïf / bsmmtttpfp tjojSipfliait^bwm oiim«im« aHeitiibsaw't^tö^têmti' tmipwsé be· befmiieufi ^öbittöm tet^öÉ^^Hir «ibetttiert (taa 0«
toar
SalSi^S
bebnjlebeo£i?Rii«lietTbàit bàrfdtìeroitìj^rttt^enti Bepf p?ihi$palffi&Xtì«É apfbiioi^ befelbe t»t |
nocfi toe göeen fufftfame mibbden in ben Dateti fitìi' i S^f. bentngeboect/ ofte baecobec niet bonnen eens! — ben/ baeiantime booi autöoiit^t ban Daec lo. jKofi enbe eypjefretefinbeni «Ëieöjmmitteecbe/ foobaene mibbeien ban betafimge olbaec; foubeu öaitnen bio^be beraemt/ eitóe in ^n O3:fa3ociit/ aijs in be Bmabupii
ai b?D?^befen ih Vrièflan^?,^ ot^ meb^lie/ipj^, btnrietoajSgefcBiebt / enbe bat op fultlien pjeftippofi/ te toeten /ban een vaftenfondsbp be feibe upt te bin^ ben/ oóctitoelbóoiïii eengoeöefonmie banpcnntn* gen tot taflsfban be meecgejiteitebefcttueufc^iobini tien/ bube 45éneraliteptfonbe6onncntoo^bengcne- gotieeti;' fuBenbé in cali bah teepgecingöc tesöehii bé booif3 ©jobintien Bonnen too?bcn gepiotcbcert / met foobanfgemibbelertbaneiceiiutie/ al.ö Dp.be Unieaic ceetiS b)aerertbalIgBé(lelt/ oficnocD uptgDebonben foube Bonnen bio?bcrt.
g^en tienden ijsmifciett / bat drie ï^eeteh ui»t Ijet mibbelban Saa iBùg» ©etgabetingije gSettìm" mitteett foubentüiöben / omnte ntö te tranfpojtecert nijëtHar itigeiijeheiitrerttöêt sioÖegict«;aibmicai iitept àlbàÉc aHèefftcadcnfc officiehaen tébjenbenr/ ten ^be barbe bifférenten atnotij opcnfiaehbe iitf= fen bé «©tóttrtmiiteecbé iSaben in't felbe CoUegie re® liberenbênptbe^^obincien ban Vrieiiant m stadt eii Lande ïèfjUettibe / obEÉ Χ]ά fepacöci Delept raetfenbé
ban'W^cD / èenmaèli^iln toegè g^j;!^^^ hJo?bat/ toelijeÉfl:aenbebafbegemelbe3l|eci-ettJÖaec ÏSrotB pog; <®ebepnteerben-ficfi bpbie ofcafïétett eptibe w boo?en / m^ tegljen be aentiaertbeSinte Pie'téri Lahdcdach nae Groningen fóiiben Be^böt/ ert albaéCioócË^ehbmBentoogé gonben / bat aUe bé^tg^ b?eiS'bte omtrent'be moaftcringh ban be Owiander ConiparàhEen' foöben moöenüöoibaaen/ öÖepjeTjwii
eectm^entoèïbert/ooifiDaec ofïittettüt caii^^te^^ 'be : Omteeldftdéft ig^eeaicéect ntoicflten tooibót}' tin:
iöt €apitêptt HeèiDfltrtrck met e^goetàeittal bant .f^tópenof ^e^attert ban:<@ojioij;e ban baa iti -'•^op eehicB beflepw of enïrtoii bart <0o?loi|i neiaïbtfectöm tegtìts cejt befcenfe tébiw/ ^ itetb^Betgcenbooifsiji abbete
;tc bat 8acc «!5b. o}?aifó ^ ^artbebatréatórt
............. [bmfieir - ·
biepe ettbe g^j^giteinbaften / öetóto en gaért'tttti®te tooiben / m in ^ecté baètot biöï aKe be 'j^^epéft ban <0ο?1όιδ fljarec bttettie (tei enbe fi^ tegptìMùòibitIjin be boojftfjjebe^e^ bebiitbenbe'/ aehfbntjÌnàe' be]^?eh bJilbàit btieii mahrten ertbebànalfe noobigljebeijocto böolf&rt"; iSieif iji mebe ban be boo?ftBjebc abbpfen ItenttiiWgë? gebertambe\f>?obihcienbatt Zeelandt, VfieflaiidU en Stadt ëft Labdeü, mef betfoecBop itaetBoebeté' tofllen tóèfàt / en op be becfescftecOcpt ban fiat? gTw-. gaten enbeCu(le«benoobige o|b?e ffellen/gelijcBioodS alie't0eeneboo2&i$ibe6ent gpttactftt ttrfccbtaenïii ileirtsm jööet ϊΐίοίΐδοα; «©ebejputeetbm te^ettoèïi bi^Trtöeft-VHeflandt, alêootfiaen&e Cimiftarté beut tot Ënibden^ntitfgaber^ aehben <0oubecni^ ban Sluysrïti Viaetiderën, ten cpnbe om obeiiöl eert toaeiïtent os^e^te fioubeh en teel op^pet Boebe te jij^ ©eï^êctertban OimmeténenbeótiKre/gem|ï^f
-Jf'lejUWIii de
fetoetìi: bpc^e ban toe§en be ...............
Mépfthe ertbe Egbért Cknt, mdïe 4Eieco»writt«tìÉien ïSatert btt Otamélanden, ΐιιΑΓφεη be Eetns eftbetau- wevsi-becfoeifiertbeom be peaH^eerbe Mbenen/bfltòti gijeMgelian bepointen 6p tiao;i|D:iKpg:irt Junfd i^bertboo?geffagBert/drie Wéewh «ptïjet miim ban Beet ^o: Ifêog: aietgaberingBoBecómnntteett motöiett bjojbèrt ommebe IKontlmnge bet (©mnCesi lanbet Conipatanteti tegen T>èrri ftartbtbacBfiFti ' tooortett/ten epnbe batàOebebefojbjeiS in onfiM[4enbfé ^ ^ Μ
en O O R L O G. Se^enen^eertigh^ehoecL 8 ζ |
-ocr page 117-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Uptbetcgmiüoo^ilise ottìjccnomene monfteringheöp —- ^uff. OlcbrancJohanRcngerscilÙe <ÌOnfOO?tCl» Ott-
becmijìieijjch fouije üometi te ontllaen / sepjeijcnicect etiDealie bjoonte eiiùeijoeiie Comparanten Ιψ Ijaec 3^0. .flfìag: ijeplfanie toetten cnijc Scfjlemcitten glje- mainteneect moctjten too?ben/ eit&ienbolgDensDct e)i:amenìicuboo?f5 Comparanten tenobecfìaen cnïie ïiitectfe ban ùt if eecen ijaei: J^o: .jfòag: CrDeöeputcct' öen in goebe ^tujlitie gebaeit ; begenidbe^eecen Oaoi .iltb: <i5ecommttteci;ben Qebùcn mebe gecappo?- teect / bat ootft geejcamineert Dabben bc jBïitTibe ban bej^eecen<0ebq>uteecbert öabeitbec Ommelanden tulTcfjende Esmseiibe Lauwers booinoemtj fonber bacö of olnetsS / Doubenbc in effect batfe bangaebec^ öanbt bcctcljttoacen/ battto-'e banljace CoUegien gioncft. Egbert Ciane en Johan Mepfche ficf) Ijec-
tdaectss na m i^age becboecDt Dabben / niet teaijen- (laenbebe rtcgennge in be boo?nocmbe Ommelanden tegensS toehomenbe ^inte petec aibaec / bolgenis Det Ommciandcr Reglement, in gocöen ©?eeb£ enbc ee- nicljepttoaiSbcllclt: v®atDacc <eb. niet itonbcn toe- ten tot toat intentie bit OaecDacflicD bertcecfitoasi/ jiiitbe t'eeitemael Onpten Daec feenniiTe/becfoecöenbe ijecijalbcn bat op't boojgeben bcc gemelbe lonckercn aen Daec Cb. gecammuniceect baec op niet gDebifpo- neect macljte too?ben/ boo? en aleec 5p ofte be Omme landen cnUe Corpsbolgenji oiibec gljetooontebaec op fonbe toefen gljeDoojt/ ten epnbe bat Daec δι« Daec DaotD gljefacD enbe be felbe Ommelanden bp flaec ou!jc Doocü-bip enbe gececOticDept geconfecbeect mocDten öipbcn· 30aec op i!$ goetgebonben enbe bec== (laen/ bat aen b: gDemelbe ©mmelanben in fecieufe teciticn gefrtjieben foube tooiben/ bat be felbe boojna- itientlycft inbefe gljcbaeclijcfteconliitutie bantüben enbe faccfienbaec ben lïaetban'tïanbt tee Eeeban
ibo confibecablen bpant toiectaengetafl / aliei» toilben licigecentotonbeclingeculie/ bjebeenbe eenigDept/ be toelfie nu miec alis opt ten DoocDftennoobitö toas/ em tegenss be openbace bpanben te ftonnen fubfiHecen: <iinbe bat Daec «Êb; becbolgenjs toilben afleggen allen iiaet / npt enbe ttoili/ tegen ben anbecen opgenomen / cnbeftcD pacticuüeclijcS beneecftigenbatopbeo?bi= nacii acnUaenbc s. Petri glantbag/alleii toiect beHclt bolgenss en in confb?mitc ban beiSeglementen bp Daec i^o: iKo: obec beSegeciitge bcc «©mmel: gea?ce(ieect.
gingfjcbolgDeban't Diec boo?gDc1lelbeabbijiSbeiS ■ïïaetsf/ Deböenbeï|eecenban Hoiiandtben veertien- den ingeteatljt/ bat fpgoetgebonben Dabben be i^ee- ren Dace «i5ecomnutteecbe ïtaben t'autocifecen ^lebe liooif5 nieiito aengDenomen m iiitie foo te peect aljï te |)OCt/ fonbec onberfcDept/ boo? foo beel bte totlajle toanDaec ©jobincie tlaen gDccepactieecttegDenhalf 9Cp?ilnaeflhomcnbe/ bpfoobecce baectoe elboocen δρ Daec i^o: it^og; geene gccequtceecbe o?b?e gDellelt 3p / oibentljjcït te litattiecen / enbe bienbolgeniS alle be <©fficiecenban befelbenieutoe militicbanben<Seb/ ïiiefp licbcn aen't Eànbt Dabben gDep?e|lcect/ te ont= ftoen : bejS bat be gemccne^iribaten foo ituptecsJ alö ijoetfinecDten / niet gDebiffipeect / maec boo? foo bed ïies noot fp / aengDeiiouben / enbe tot completecingDe Jjan be oubJ Compapie in bienjt Wpbenbe geb?upcht toiecben: ba^ banupt ben name enbe ban toegDen iiacc€b.C52. .jBig.tec csenccalitcptftenniffeijsge* pcben om be faeriien baec Ijetnen tt bicigecen/ ten epn- &e ben ïïaebt ban ^^tate bp Daecl^o: iBog: becfbcDt imcDte toojben be boo?f5 licentiecinge/ bolgenis beo?^ ii?e ban Det E»inbt in gelytfim gdegentDept geb^upc^ fieUjcft / ten fpoebicDtle enbe op be geboegelpcftHe ma^ niece t'effectuecen / met cjcp?cffe Jjenonciatie bat ben booifcDjcbe tijbt gcejcpireect 5yitbe / Daec «Sb. Ci?oot jBog: niet nemcpnt toacen ecnige bojbec betaelingDe aen be booiftD?ebe nieutoe Ccoupen f e boen / maec tot be effectibe licentiecingDe ban be ®coupen te pjo' teberen/ alsürt bebecbere aenDoubingDe banbien/ niet getonfenteect Debbenbe.
g&i J^cecen <©ebeputcecben ban be ®?obintieban U.ytrecht, DebDsit oQtfi (laenbe ©ecgabecinge / cDe^ communiceect feecDece ptffibe ban bc igeecen ^t^ |
ten fS'IiantiS ban Uytre(;ht gefcBjeben totUrrecht bert 166/1' ' een en dertigfte g,'anuacp leiHeben ftüo loei ,en geab' bjelTcctt aen Dun i^eccen «©ebeputeecben / Doubeube in effect bat Daec »ebclc iHiog; upt be iKiffiben bp be commiffacifen Hamei Brunnincx enCopes aen ijaec iJoocD aBogenbegeftDjeben lipt Regi nsborch enbe Muniter, gcfieuDabben bat uptbe ItcDtingijenban KjycDfbolcü betoelcfte bp aptljeemfclje ^tentatett gDebaen toiecben toel eenige p?eiubiciable beffcpnen totnabeel ban befen ^taet te beb?eefcn toacen/ bat Daec CbeleHiiogDenbc becDalbenbanfentimentfoUi aen toefen ( inbienDaec ©oocD iBogDenbegecn atti Jee celebantec enbefeecliecbec abbijfen fouben jnogen ijebben ) bat Det niet ongDecaben foube 3ün nocD boo? «uigentöbtinbienltete continuecen be nieutoe Ιίφ tingfjenban Cavallerie, tenmiit(ìeneen goebtgDe? lecite ban bien / enbe bat Daec <i2bcle iBogDenbe om le impojtantiebanbefaccfte geecnemetben eecfien uccdaen fouben/toat omtcent be caiTatie ban benieiito 5D£too?bene iBilitic bp be anbece 5^?obinticn glieab^ bifeect/enbc toat ceffone op be boben gefcD?ebe tijbiRi gen ofte anbece biecgclüclte toiecbe gemaecitt.
5^aec op iis goetgebonöen te becfoechen enbe comi mitteccn be l|eccenbanBraeckci enbe anbere Daec -'i^oocD JÜÖogDcnbe <i5Dcbeputeetbentatbe|Iiìiiitnire f^wbcn/ omobccbefaechcijiec boben bccutclt/met eenigDe ïjeeceit «©Decommitteecben upt ben Raedt van State in confecentiete tcebcn/ enbe baec ban cap» po?tteboen.
3(ilf00 MariaVerfchuer,3§upfb?0Utoeban Ewoutj^^-j^ vandürHorft, enbe tegDentooo?b{cD / becmüSt^ beö
felfiiabfentje enbe opgDebolgDbe^2ntcntie/ali5|Roe= Jan aaw
becenbe ©oocDbeffe obec vijfonmonbigDefeinbcren/ mgS'* bpbenboo?fcD?ebeDaecen iBan aen Daec bectoecht/ eEnjp DabbebectDoont/ batfp metbe upttecjle b?oefì)cpt janDaecsiele/ becnomenDabbe bat be boo?fcD?ebe laecen naan/eccflbpben ^?ocuceuc Cienecaelbe^ cDulbicDt / enbe becbolgensi bp ben i|oobe ban Hoi- landt gDeconbemneect toaö obec enbe ter faecbe ban eenige poincten tot onbienfl ban ben ïïanben gecom« mitteect; enbegelöchfp ^uppliante bp Daec felben niet cn toass gDequalificeect getoeefl petiï te feggen tot becfcDooningDe ban cene faecfte be toelcfte Daec feenci mael onbetoufl toaiS : foo Dabbe fp 3Deoo?beelt niet be- tec te fionnen boen alii bit opgebomen ongemacfe met patientieteb?agen/ enbemeteenrefleiricopDetgDes moet enbe be ftnceriteptbanben ïietDtecteacqui# cecen bc flraffen bp bc felbe gebccectteectj maec bctoys le fp onbeccicDt toiect bat in be ^iflo?ie ban becfcDep» be iSatien/ geen tocpnige <Êrempelen toiecben gDc^ bonben ban'Pjincen/ betoelchebe goebecenbanbe <©econbemneccbe Dabben gDdaten enbe gDefcDoncftcn niet alleen aenberfclbecfiinbeccn/ maec oocfi toel/ öinbcrcn ontbjeetnenbe / aen be collaterale iiaagen ; enbe batfp vSuppliante feertoeltoille/ bpalbienin- eenige Eanben te binben toaif eenige g?atie enbegoet» Dept/ befclbe te binben toaiinbe goebertierentDept ban Daer <!£b. «i5?oot iBog. itcgeringe/ foo Dabbe fp gDemeent betebecDept ban Dare affectie tot bes^felfjEf vijfomiofdeiöinberenmet (lilftoijgennictte ftonnen genoecD boen / enbe toaö bien bolgenbe mibben in Da® re b?ocfDspt aengemoebicDt be b?pDept te nemen ban te tcebcn tot Daec €b· <©?oot .jBo: enbe ootmocbelytR te bibben / bat be fdbe / toaS 't niet upt cecDtntatic= Dept ban't becfoccft / ten minlten upt conrtberatie ban Det getal enbe befljualitept ban beonno^eiheyt ban Dai ceiföinbeten/ enbe obccfultr upt rmguliecegoetDepbt enbe g?atie »»/«prma ö ρΐ,ηίβη,» ben boo?fcD?e* be ïSinbecen tot Daer eerlöcïionbecDoutaDeliebenti laten genieten Det bolDomen befitban begoebccenban Daec ®abec / ofte ten minften bc ]!taben ettbe be Hiett' ' itenmeedecjs ban bet felber bomainen te autDo?ifeccn omme met be^uppliantetocgen Daec boo?f3 Jftinbe* een te conbeniecen enbe toe te laten beboo?f?goebei ren te rebimeren boo? een cibilen enbe geringett p?ijsi^ adöcfe öDefcDicbcn in't reguacb ban be 3iniiefetenen ban eenige ban Daec <eb.' <6?. iBog. ^teben.
^aet: op Staten ban Holiandc
ïwt |
-ocr page 118-
(Uie be obctiaesoebecen bemct enbegdatenfotiben toecben gdijcft befelbe berifert enbe Qdatenbnecben mttfbefen tertt)^oebebanöe!S,Suppltanisi6mbei-m; inbfen betlianbe/ bat aHebc boo?fc8?ebe goebcten op o?ii?e banbeïSaben EnbeHaeefìeciS banbejSeeci fteningebooinoemt/ ten bdìoebe banbeboi)?fcii?ebe gtnberèn atö booren/ bp continuatie fouben hiecben gcabmtnifireert/ enbebat ban't©?oJjenuebanbien booiacmdtc fetnbecett jaecigcftiS foubc toio?ùen upt^
Munfterfche bolcferen geleben/ bp betoel-gemeite ^eeren errtaojbinarijS <i5ebcputeetbcn begroot ter fomme ban elf hondert veertigh duyfent, vijf en tach- tig gulbenif vier fin. en veertien penningen/ mtbtfgai bersi he pjetenfïen ter faetfte ban be Comributien aen en tenbeöoebe banbeïloogö-gemeibeBiirchopbp't boo?fcö?cbe <©?aefrcïjap opgeb?acSt/ alsi mtìie boe? rooben/ pionheren / b?anben enbeanberjlntif gecau^ (eert/ begroot op dertigh duyferitCarolus gulbeme/bp tjaer ïgo.lKog.af&ctoefen en ge-ejccufeert mocfjten topibenj met bien berdanbenocötanis/ bataen!0®t feibe «©iaeffcBapgeremitteerttoojbe befcftabe boo? ocboo?fflj?ebe inbafie in öaergemeene mtbbelen en berponbingen geleben./ na p?opo?tie ban ben tiibt bat be plaetfen enbeiguartieren albaer / boo? ben ©panbt neoccupeert ofte gerupneert toaren getoo?bcn / mtbtia ouptcn emaoibirtare reben niet erceberenbe een derde part ban'tgeene beg^ed?verpondinge cnbe allebe verpachte middelen anberfïntsiobet enbeinbegebe^ flecrbe plaetfen enbe quartieren fouben Ijebben ge^ rcnbecrt / bolgens» Daer HÖog. iïefolutie ban ben
drie en twintigften jpebjuarp b<3ï SlaeriS feftien hon- dert veertigh, tenregarbebanbiebanöptrecStin .grlijffte gelegentljepbtgenomen: i^js batfrïpetal- boorenii ^balable cnbegenocgi)fame®onimenten fiifftfanteijjcftfoubenmoetenboenbiötiten ; baer boo? bf frijabc boo? be inlegeringe ban be HSilitte ban be^ fw ^tnet geleben uptgetrotften terfomme ban hon- dert feven duyfent vijfliondert twee en tachtigh guli
bcniS twee(iiipbcrjEigemoberectt moti^too?ben op vijftieh duyfent giilbctisf t battotjbersi tot beröoebin» ge enbe bebommagement banbeftöabegeoccafioni ncert boo? ben marftf) en 't berblöf ban be boo?|tijei be Franfche auxiliare Troupen,b00Ì en tn 't b00?f<ì)?e^ be»©?aeffcöap getaltuleert op hondert acht en der- tigh duyfent drie bondert twee en feventigh gulbenS ftftien (iupberji / atn 't frti» 40iaeflrc8ep goetgebaió
Ifei» ijcn vijftienden gcapeptlleett/ batift confifcade batt
öDfiiircn Sententie banïttnloteoeöctteteert/ ω ^iiicdcneffmfo?tecmfouiB/«i0ei«ttlaaili£it0en' ìie Ewouc vander Horft ïacectelijcftnotöteïninteftei
lijcft nu ofte ttaemads ban öcfeibï goctetÉti oft gct ut- homm ban Mm/ met foutie tomen teloitiffecen/ en ijcDöen ïttenonbermtniieö: upt finguliere gratie inöe liljiralttept petgebonöeneniic geconfenteect / ïwt upt öe boojfclBebe cotìiecen acn öen öaïten enb^ecjierit ban ï>e Jieetfeeréingen obec Daet <!Ei?o. mog. Φο-^ mepnen/ gcbaentooibeniieeencreìieUicfeeimberatte enhemognitie totberfelbecìiiftrette iniieìttfpofitie/ be obcti
ïioben cnbe .flEiecderiS ban be ïteetöemnpe gcbupren^ bcf)ciïcbcnbanbcnbóo?noembc vander Horft, enbe lalïen ijaec <!Eb. «®?0.3®03. aHen eenen peoelötften bien f)£t aenöaen macö/ ftenbacr naet te reguleren, ίoiitonti 3Iengaenbe be gHiitTciJelbtttgl) bp bte ban 't rttt't fcïjap Zutphen, ter fabe ban be gdebe fcijabe boo? ben KHfottft Munfterfchen<$o?logD/ boojtocfit ban be auïitiart | ©bet-gffclenbe^tabttnbeaanbmBbi<roencmcni 5«" „ granfe ®roupen / itu^gaberjS ban be Militie ban ^esstoierbenbegcfamentlijtbe^iobinttcnoocübeti " '^"^''befen^taetberfo^it/ iiljet ^jobinttaerabbBiSban ; focöt/ (ïfïjmebe teni^ebigöllente toilimberblaren ^ollanbtbenrwecen twintjghfteneetoeefl/ Mgenii ' op'tberfoetftbanseijjeteqMötfcÖelbinöelbp'tiiauari rappojt ban ben l^eer ©enfïonaris vander Duffen, tter ban Veiuwe gebaen. bat ban toegen gaer H^og. ter <(0eneratt« ^e Heeren Staten ban ^eelanbt ftebben ben twee tept be faetbe baec Deenen foube toerbeit gebirigeert/ en twintigften geftö?eben/ bat Capitepn DirckJobfa tenepnbeomrebenenin'tboo?fc8iebeabÖ)!Sbanbcn KieJt get^iregat Delft metvierendertighpiic6«i/ ïEtaebt ban ^tate in batoben vijftienden «©ttober bejs honderd veertigh boppen / enbe Willem Hcandrickis boojleben 3aer$f/ bje^ergementioneert/ beberfotöte boerenbe'tfregatSchaeckcrioo met derrigh (lucfon/ reparatie ban fcfjabe booïbe jongde inbafïe ben be '.........-- |
mocDte toc^beu «n fctimtc ban tachtigh duyfent i guiìmìm* ,
«Spnbelijtfi/ bat ter factfie bahbefcljabc öoojbe 36?antfciiattinj^ Be-ottafionneeit/ montcrcnbc ter foninie ban dricentnegenrigh diiyfem Cftrolllii OUl= beniS tot tepacatie ban bien/am 't boo?fci)?ebe <©?aefi ftöap toeeeboetljt motOtc teojbtn cen (binine ban veertigh duyfeiit guUjoiis ; bf?: bat cen eebeeitc ban be tepacatie te boen ten rccatbe banbefcljabenecleben boo? bc boo?f5 iuigiuartierinsctt ban be iföiütie ban be^ fen^taet/ toebecom eetonfeeuem niotOte bjojbcn ban be ^itineeftecen enbe Copitepnen / boigcnss enbe inconfojmite banbcpactatmben veertienden cembec feftien hondert (jtóacn emaneren.
en O O R L O G/ Seven en njeerltiile hocck 8 7
iilletf notötan0 met bien berftanbc / bat fttt meer- 0cmelbe<lEi?aefï£l)^ Zmphen aijs booren / i)et effett ban 't oeene boojftfeebe tiaet / te ofmeten op foo becl nat gare guoteet tn aite be Confentm / 0dburcnbe ben teoenboojbigen €ngelftt)c«@o;looD/ tenbienfl batt ben i^taet / foo tot be faethcn te J©atec ali te 3tanbe/ fonber onberfcljept seb^agen / bo'o? een refi en p?ompt
ijcrcpcfet alsi totberfeÜjcreetlöcfteaUiiimntatie mbe furniffement banpenningin/ fotibeDeifentefupbef opboeWnoc ban nooöen toefen foube/Wijbenbeijetboji i beren/ <nbeboo?tsimebete£Dnfcntcrcninbepetitieii bcreonberbe opfïcfjt cnbebetoint banmeer-aemelte totbenaenboiiJjanbebetoufletwaelf captialenicuiBe
iScöepen/ nrotfcabe» totberbal baiibeejrttaojbti narijS Equipagie teöentooo?biöI) onberïjanbcnjijniié t»p ben meeröemelben ïïaebt Iwn ^tate otbaen.
a©aei: op oebeiibercitt jönbe/ ijsget boojfrijiJcbe ^?Dbirtctael abbüiS bp be ïleecen apcbictiteerbett ^e^?oMnoen ban ^etberlan^/ atrctpt/Si?icPaiibt/
honderd tien feoppen/jjjttìje beO twaelfden befec Upt^ geseplt / op o?b?e om fb?tuim te foecöen/ ben vijftien- den bito 3upttoaertii ban be iSibiep ban Londen j^i ben ontmoet twee 4SföΦen/3ίjnbe't eeneeen feomngsi ^Ijip ban <g>o?loiiSi /^jenaeint S.Patrick, ober negen maenoen totUrifto meutogeboutot/ ten^j omtrent honderd veertig boetert/feottnenbe boeren feftig.Stuci öen / bocB nu gemonteect met acht en veertigh, tn be onbet(te lage alle ban vier en twintigh eiibe achtieri pont baljï/ gemant met tweehonderd Soppen / <Capi* tepn . . . ♦ . Sanderfi, enbe ftet anber eert 25?antfiljip/ t'famengebeflinecrt enbejeplenbe ban Harwits nae Portfinout, ftomeitbe op ricftanbèt:aen» loopen foo recijt/ bat iu'tpaffetcnbe^öcpinmrt: Öet uptterPe ban be Reen elriianber raechte / geb^nbe totìiersiibtsi be laegl) / toaer boo? ben Capitepn Dirck Jobfïbeboo?(le3önbc/ beeifiJjabehreeglj/ enbe toet vijf en twintigh man foo boobt «10 geqtietd / toaer op iie boojftteebe «ffapitepnen ongeróben acijrenbebed iStöut-gebeert te Öoubeit / upt b?eefe bnn bat eentgB éStljip een mafteti of jeplen beffteibi0f)ttoo?bcnbi/ boo? Det 5$?anbtfc{j^ Ktgt fouben too?ben bernidt/ en bienbolgenbe alle bepbe gtfTiagcn j Dabbe ben bênii noembe Capitepn Willem Hendrickfz bolgenbeCàii
cti?ap raechetv enbe mebe aen boo?bt l'onwnbe/ ig tet bolcft gefamendijcb obergefp?ong«n/ b?pbenbe be oelfföeban'tboben-^iöip/ cnbebertitrttbe fiantaeni Ijanbt »nderhalf uyr j totbatbenCapitcPtthebetnei fcöoten jönbe/epnbdijcö 't ^tbic toiertobOTgeaebett/ 't toelcfi gilleren omtrent be mtbbaglj boo? Vliiïïn«ri toajS gefiomen. ©et boo?fcU?ibe ifngdji ^tW» toflji fier toel bejeplt/ehbe tn be laetffe torftt meb? geftomcn ban Göttenborg, öftbbe in refcóntre bwKleben meent boosjebaüen/ beroberi getoeefl ban 't jPrertar óe^ naemtUil* toefmb>becabel0enanb«re piontoniiee Μ ζ feart |
-ocr page 119-
δδ S A Κ E Ν van S T A E 'T
%r,67. baniamnocljìiaccinsetaitttiitt. (©pöe^töepmïiei I fee Sfltiöen toaceii vijf a fesendertigh ìjooìicn enìie Yeercigh a vijftigh 0iiiuet|len. ^W^eeceitbait Zee-
landt ^piim/ iciaoinemensi te ^fficiecen/ tcoofen enöe^oiijaten teijoeniouiffecen ban alben Inipt / en 't Piobenu 't ceen ijaec lo» .pog. ©iaccact eniie puöltcatie ban iien tienden liaect fefthienhon- dert vijf en feftigh ijaec toehcnìien tot beteeringe enöe beloorange booj teobectoinranoe iioojBaecdapper- heyc metbeelbloetflo?tcnbechceeenj betfocljtenïtat öaer ^o.|Bog.0etteftic met alle fpoctttectoaeitiS te fenljen öc premie geiiecemeett l^'t vijfde actijcBel ban be booifcfjiebe publicatie; enöe I^alirienmen 'oube in beöencfien Itomen bat baec tcgeniS cegacb toas te nemen bat Det boojf? <iEngeliS-^($ip baasi ge^ nomen biiptcn eeit generale ©loote/ bat ftaec . i^og. geliefben mebe té (onfibececen bat foobantge pacticuliecÈ gebetljten ijebigec enbefcfiecpectoacen ban tn generale ©looten / baer be geballen onfeecftec^ ber biaren/ enbe bicfitdilii geöeucbe,' bat bp b'cen beti obcct biiccben ^tOèpen alreebegematteect enbeöp na obertoonnen ban anbece;©oo?t0 bat befe ©tctotie bloebig toasf/jijnbe be pactïnjen en ober fulcftiS ftet pe- uitul mee(l egual getoeefl/sijnbe een foftïiaren i5ci»p/ öeafTijleert met een 55?anbet^e(lant#ioeg om twee licöte f'regatten afte toeeren ofte ootft te rupncren. aemira- Φκ ban be 3fibmiralttept tot asmfterbam öabben Krtptüan 0efcl)?eben met een EÖfle ban be ©ffitiecen en ^ol^ batenbeiKarinebiefpbannooilfenfoubeneeöbenom fiiaMöt. « emplopeten j)p 'si ïanbtsi ©o?log8S-ftIjepett ban Saeen teffoni λ (jetiellimcct tot be ^ee-acmabe / met jaetfoetiö/bat bc licljtinge ban be fdbe (©fficieren enbe i^olbaten upt be naeH-gelegene guamifoenen / enbe onber anberen fpeaalpcft ban beCompagnienban be «Collonel ban Gent^enbeEnptenantCcdlottdiPalm, tenaenfien banberfelberperfoneel emplop onber be boo?gefcö?ebe armabe be noobige o?b?e geftélt / mitf^ gabetg be boo?noembe (©fficiecen en Capitepnen upt ïöeliiter€ompagrtienbeboo?fc0?ebej$olbatengelicHt fotóien toecben/ aertgeftl)?eben motfiten toojben / niet alleen Dare ^olbaten tot ben boo^fcgjebe opfiobt f ee:" nemael geceet te Douben / nemaec ootfi te boen pjobt^ beten ban be noobige ^eeplunje/ rocfien/ öultfacïien/ en biergelflifie beljoeften / om nebeni anbece slSatro= fen te 6onnén fubfUleren/ aljs ootö te befo?aen bat Dun bolctt binnen i§cöeepfI>oo?tbJefettbe eenigö geit of crei bijt fouben mogen betomen of binben/ om gaer be oc=^ cafïe p?efenterenbe/ban eenige berbecflïnge te bonnen bebienen/ tot conferbatie ban gare gefontijept ï^aer op ben drie en twintigften goet gebonben te berfoeci ïten be i^eeren «©etommitteerbe ïlïaben ban Hollanr, bat ïjaet €b.be3l^ooft-<©fficieten cnbeCapitepnen ban be naarinietsi mben ijaren <i3atnij5jen ijoubenbe/
toilben lallen ftate ^olbaten gereebt teiwuben tot ben eerfleit opbobt/ ootb befelbe flan alle noobige. Plonjès, Rocken, Bultfacken,fll0 anbetiï teb00?ften.
^ie ban befelbe SïbmitaliteptijebBcn ben vijf en twintighften aen Ijaer 3^0. .iiBog. geabbifeert / bat fp upt abbertentien ban ben ïSefibent La Maire,bjierben bertcöt / bat bebetoufieacht <©o?logi} ^cftepenban öaer Collegie/ boo?o?b?e bmiiiaer3|o;41®og. in't boo?leben 9!aee obergelaten totbienli banben=fóo= ningD ban 5&ennemarcb/in ^oo?bjegen obertointert ïjebbenbe/beele en berfcftepben beftoeften gebjetS Sab^ ben/ oocö peftielliaeltfouben moeten hJO?ben/ enbe ee^ nigebetalinge aen 't op sönbe boltft gebaen / baer toe be Capitepnen iiiet ccp?obibeett / enbe niemant ban tD^en fiaer ï^o. .flBog. gelali of baer omtrent bp ber Jianbt iürtbe / genootfaetftt fouben toefen be gelben te trctltcn / enbe na fp betnemen / toilfelbjieben op gaer te pafTerettj botD alfoo fp tot be acceptatie ofte 9et boen ban foobane betalingD ban Öaer ©o. iKog. niet cn bjarm geautljorifeert/ noci) naeraö))enant ban penningen aepjobibeert/oocft niet anbers tegemoete fagen ató Sat be continuatie ban 't emplop ber boo?- fclj^ebe ^cljepen niet alleenbermeerberittije ban bos den / maer oocft tot ongeïegentïjept ban bit Collegie foube i^tbaBitt/ alfoo fp boói'tberliesi ban vijftien |
^cSepen bàn <!$o?loge febert ben ^are vijf en feftigh, 16 <^7· baer onber berfcöepben ban mibbdbare groote / fdf —· ban bie foö?te geb?ecfi toaren öebbenbe / om te bienett tot piotectte ban be Commertie / en btergeBjBe fafien meer/bonben Baer genootfaecftt öaer ^o.|lSog. bien^ llelijcb te berfoecBen/ bat befelbegaertotb£ accep- tatie enbe betaltnge ber boojfcfeebe toilfdDjieben be^ Itefben faHtöoriferen/ enbe pjobiberen/ of anber^ (ïntjïboo? aengenaem op te nemen / bat fp befelbé aen öaer ]^oogl) iKogSenberenbopeerbenombefiei talinge te confegueren / en biejs onberminbert out re^ benboo?ftj|)?ebe/ metbenï^eerClingenbergh mon» beriianbeltnge te boen treben/ om be boo?f5. ^cD^en met tenalbereerllenDectoaertsi ober te boen bomen/ om naer berepfcD ban faecften in befer ïanben bienjl ge-emplopeert te hjo?ben.
^P O^ben oocö alreebe eenige bagen te boo? Baer ï|o»|Bog. toijböoopigö'tegemoetgeboert beonge^ legentDept ban öaer Collegie / enbe Boe noottoenbigD 'tfelbe met notable fommen geltiS uptberfcSepben refpicten ten fpoebigBIlen bienbe te bJO?ben gefecun^ beert/enbeDebben interim/gaer fcecfierlijcii op be toe^^ fiomlle berlatenbe / foo beel mogelijcb/ tn be aemieei minge banbootfbolcb/ aenbouto eu^Quipagieban ^tgepen / oocfi befo^ginge ban aller jjanbe behoeften gebojbert / ia felf oocfi een aenbangö gemaecftt/ met bemonHertnge enafpreiiìnge ban eenige ber gereet= He <©oilog ^cDepen/met boo^nemen ten beden boens i Ijjcb te continueren / om be felbe bp occafie ban be? quaem toater/ober be Vlacken te brengen enbe tot beiS ÉantiS ìttenH te pjepareeren / baer toe noottaenbtg be boo?-iaeriS bloeben bienben gemefnegeert te bJO?benA bie geen Hilftant ofberfupmbonbenlöben/ foomen (tcfibteiiniettelaetenfoubebe&lagen.
g^ocB tot nu toe geenerefcrtptie of eenige effecten op Baer boo?gemelbe fcB?ÖbeniS beftomentjebbenbe/ bonben Baer niet alleen buptenpoHupi om'tbooifs aengebangen toercb te acBterbmgen enbecominues ren / nemaer geraecftten ooc6 in ttopffelinge enbe be^ bencben/of oocb boo? beranberinge ban faecben be in* clinatie ban Baer SlSog. omtrent ben boojtgangfit enbe aenb?ift ber boo?fcB?ebefaecben eeniger maten beranbert motsten toefót. <£n Babben berBalben niet bonnen nalaten ganfcB bien|l^cb te berfoetì&en / bat ban Baer ilSog» goebe geliefte bienaengaenbe ge» infic)?meert mocBten too?ben/ betoelcben incasstot boo?tfcttingeber€euipagiefoube^ecften (onbette^ - berentie) g^pccompaigneert fou bienen te b)o?ben eett pjompt foiwniflrement ban be boojbefen berfocBtc mibbelen/ ofbpontllenteniflie bet felbe fouben opbe bertoacBtinge moeten lliüe Itaen/ 't toelcb 'iS Eantsi- btenll / enbe 't faifoen ban 't 5|aet/ niet aUs met groï5= te btfrefpect enbe beracgteringe ban foo noobigen toercbfoube bonnen lijben.
®ie ban Rotterdam Be&öen ter felber tijbt oocB S „i geblaegBt / batfe op Baer l|o. iBog. ferieufe aenma^ aoitw- ninge be ^cBepen ban (®o?loge boo? Baer aenpart in "am· be geo?bonneerbe e]ttrao?binaris iïqui^agie boo^be^ fen giare/ febert eenigen tijbt BettoaertSonberBani ben genomen / om befelbe te boen timmeren enbe ban alle noobige beBoeften te berfojgen / in bertoacBttnge bat Baer ]|o. eenmael fouben bditeben o?b?e te
Heïlen/om te fupberen enbe bolboen 't geene Baer noclj inbe gebjagen Confenten totbe€qu{pagte boo?be Saren vier en féitìgh enbe fes en feftigh toais compe= ' terenbe; maer geconfibeceect/ bat baer ban tot nocB toe geene bolboeninge ofte eenige betalinge eua^ men te eriangen / enbe op bat be petitie bp ben aSaebt bàn jf tate tot be uptruHinge enbe onberBoubtnge ban bes EantiS ©loote gebaen/ bp be refpectibe bintien nodj geme Confenten en toaren ingebjacBt/ foo toierben fp baer boo? in groote bebommemiiS enbe berlegentBept ge|lelt: aen b'eenejijbe tonnen fptoei app?eBenberert/battettenBoögli«inootfa6elöc6toaii/ batbe^cBepen met bémeellefpoet toierben afgetim^ mert/ ban allenoottoenbigBeben boo?|ien/ in fiaet en poHup? geb?acBt / om ten bienlte ban ben ^taet te bonnen J^beftg^jupiBt / batbc töbt ten BoogBHat |
-ocr page 120-
1667;
t ««7 meffcetóe / ìiat ÖÊ lo£ift-(©ffitwren mbe Capttepnen '' toierùeti 0co?ïi(innecct öct te toen 6acften/Wepi mùc fpccö tti te toopm / öiec te toten ö^outoeit / enije ffüe ijacc btctualte te laten toerbaeciitgen/ tenepnUe ïiat öaer too? '0 ^lantiS ©loot niet en totcciic sccetac^ öeect j öat ban gcly riten Ijet Uolcit aen 't l)oo?t ban öe oo?lo0fdjepen ïiicntie te too?iien gecommanùcect/ om iie fdbe ^cDepen geceet te maccftm ; en aen ùe anDe^ re 5ijìiefoo bon&mfpDact ìioo?'t0etije£{i ban font- niflenient ban öe Deloofìic iùbiìdien fn fooïiamöen on^ odegentljcpt/ öatöetljacconntogeüjcUtoa.ii Ijet lc- bcptjÊÈ-bolfft aen be ^tOepcn ban <©o?lo3e te continue- cm/ alfoofp bie ntctlangcc ijawbaalj-gelben fion^ ben betalen/ Énbet'Eenemaeloninacöttgötoawn om be fcDulben opbeboo?fcD?ebe fubfidien gemaeeftt te bolboen/ toaecom fp ucfcljitjomt toaren om bo?bcc cenigcn inftoop ban beftocftm te boen/en bonben mebe grootc ongcnegentöepbt lip be Leveranciers om öaec meccbèt: tc ccebitemi : bcï|ooft-<©ffidcccn enbeCa^ pttcpncn maenben Dacc bagclycfeiei aen/ omeentge betaltngebanDaecgoet-hebbendcfio(i penntngen/bfe fonbcc bctalinge / geen btctnalte op nieu becfojcDben/ aengemcrcfit batbe tijbtfoofeecbcgonbetenabecett/ enbe ecljtci· tot nocfj toe bp be gefamentUjclie ©jobini tien tnbe petitie boo? bee)ca;ao?binariif «Êgutpagie ban bicn ^ace niet en toa^ geconfenteect / enbe bat be (©fftciecen enbe Capitepnen ijaec fontmeecben om öelbtmbeo?b?e/ of fpfoubenbictuaöeirenofmet/be toelc&efpijenlieben ombe gcallegeecbercbcnen niet fionbengeben: fooftabbenfptotljaecbecOacge enbe bolboeningc ban öace plicfit / goetgebonben Oaec i^o. .fiaog. 't geene boojfs eecbiebigö te cepjefentecen/enbe feec gebienHigl) te becfoeclten / om eenmael te mogen eclangen betalinge ban be boo?ftl)?ebe cefianten/ enbe bp p^obifie in p?omptijS tee goebec ceetfteningc eenige penningen: mttfgabec^ bat Daec iBog. bete- fpectibe i0?obintien met ecnil geliefben aen te manen/ tot Det iitb?engcn bet Confenten boo? be ej:tcao?bt' natili «Êguipagiebanbefen^lace/ enbeïjaec3|oo£tli iBog, o?b?e of fp be boo?fcD?ebe ^ooft-<0fficieccn enbe Capitepnen opbebeutoacDtinge ban be gelben/ enbe be boo?f5 Confenten fonben aenbcbelen ijace bic= tiialte te bccbaecbigen / enbe offp met eenige gerHft^ Bept enbe becfeetöecinge ban betalinge Bet Bootsvolk aen be ^cöepen ban ^o?loge fonben mogen com= manbecen / enbe bat mocljten toeten offp eenige pert= ningen/ aljs mebe be boo?fcij2ebe Confenten Öabben te bectoacDten/ op bat ban Öaec3io.Haog. intentie toefenbe gcinfo?meect / mocljtett toeten toaec na iiaec te fionnen cegulecen / enbe foo beel gaec mogelijiö toais / '0 HanbtjS noobigen bientl betcacöten. !Kt atit- SCen bepbe be Collegien ijS ben acht en twintighften tooojt gecefcBiibeect / bat tjaec Haog. emitige meeninge »b"«Io ^"ojfs ejcttaojbinacisi Ceuipagic met
^ 'allen pbcc/ obecnatötenbebagïjgeacoëliceect enbe eöcbo?bect toiecbe/ bat fiaeu^. bienbolgBenbeali lesi toilben contribueren en bpb?engen/ toess tot boojt- fettinge ber boo?fcïj?ebe €(iuipagie / met ben gebolge enbe aenhleben ban bien / foube mogen Itcec&en/ fon^ bet baec ban cenigBjïntiS in geb?eetfte te bliiben / met becfeeriteringe bat Ijaec i^o. HSog. ban ijare ?ijbe/niet «t onbeclaten alle ferieufe/ enbe ef^cacieufeofficien omtrent be cefpectibe ©?obintienaen te toenben / om befelbe tebifponecentòtìjet fuyveren van hare defe- ften in be albeceptss geb?agen Confenten, tot be faec= feen ban be Eee/ enbe boojtjStenfpoebigöllert in te ïi?engcn/ mitfgaberiS met cecie furraffementen ban peniiingcn te bebracfjtigenljareConfenten opbeei^ tcanibinacisi petitiën, tot berbal banbe eïttaoibinai ciii Equipagie, boo? befen loopenben iiare / met ben 0ebolge ban bien.
onbecmogentöept bet ï^eecen ban Zeeiandt ober beconbuite ban fommigefaecfien/ gabenfpin befen tijbt te hennen boo?ijetbolgenbeExtHua ban Bet fe vende octöcöel ban be pointenBacecbefcfeiji btnge: |
Ae datden Rifmeefter Bu»t,gnJtmimirh door or' x66y dre van de Provintie van HtUanit was gefaifcert,
ende gebracht op de Voor-poorte van s' Gravn-Hns'} Ecil.teun hebben de Hcerèn Staten van Zeelandc iterativelijck tanen verfocht, endedaeropaengehouden, teneyndehaer®"*'' Ed. Mog, communicatie ende kenniilè mochten wer- den gegeven van de ftucken .ende befcheyden , die tot fijnen lafte wierden ge-employeerc i uyt oorfake dat het dtliify daer mede hywierdebefchuldightj dea gemeenen Staet raeckende, ende dat hy daer vaa was een militair Officier, oock op de repartitie, ende in eedt van defe Provintie : Doch is 'tfelvigc te vergeefs geweeft, ende naer dat onderwijlen een yder in verwachten was , wat fijne ftriftegevanckeniflc, extraordinaire proceduren tegens hem gehouden, en- de het ongewoon aenmanen van de Heeren Statea van Htllandt tndt Wejl-Vritfiandt aen dé Rechters ite- rativelijck gedaenfoudegeworden, enfpecialijckwat hooge Crimina tot fijnen lafte mochte zijn aen den dagh gekomen, daer van de geruchten, endeblaeuwe boeckjes hem aireede hadden gecondemneert,foo zija eyndelijck door fijn fententie de ooghen van alle de Werelt geopent, fiende deextenfie, ende Ingrediën- ten van dien, bekomende alfoo den gemeenen Staec ende Provintie niet anders als met ende nevens den gte- ringften Ingefeten , door den fiagh ende de executie felfs, eerftvan defe importante fake de verfochtc ken- nifle; behalven, dat de fieeren Staten van HoUant ia 't begin van't voorfz Saiiliflèment door de Hecren or- dinaris Gedeputeerden ter Generalitey t wierden on- derricht, dat dengemelden Ritmcefter B««t gevraecht zijnde , of hy niet en wift , dat het niet geoorlofï was met den V yandt te correiponderen ? daer op had- de geantwoort, het felve gedaen te hebben mep ken- niffe van den Heer Raet-Penfionaris de Wt, die oock hadde verklaertfulcks waerachtigh te wefen j maer dat de correfpondentie al eenigen tydt inttrrupt was ge- loopen j waer op wijders onderlocht zijnde, of dan de gemelde Heer Raet-Penfionaris, ende tievena hem, noch eenige anderen uyt het midden van haer Hoogh Mog. Vergaderinge waren geauthorifeert om diergelij cke gewichtige correfpondentie te onderhou- den, ende andere perfoonen, buyten deRegeringe daer toe te employeren, ende haer hetfelveoagele- gentheyt wederom op tefeggen ; is daer op by de ge- melde Heeren ordinarii Gedeputeerden ter Gene- ralitey t geantwoort, dat geene van haer allen kennifle hadden, dat den Heer Raet-Penfionaris de Wr, ofyc- mantanders,byhaerHo. Mog. tot het houden vanfo- danige correijjondentien waren geauthorifeert of be» voecht, maerniet en wiilen wat macht en authoriteyc den meergemelde HeerRaedt Penfionarisde Wit, by de Heeren Staten van dienaen-,
gaende mochte wefen gegeven : Waer uyt dan de Heeren Staten van Ztelandt gebleecken zijnde, datter affonderlijcke correfpondentien ende handelingen wierden gehouden, met dat de een ofte andere Pro- vintie fomwijlen yctsden gemeenen Staet rakende, aen de handt mochte komen. ende daer op verder nae de waerheyt van dien foude laten inquireren, om dan daer van aendegemeene Bontgenooten gewifle kenniflète komen geven, maecexρτφβ» ende by ma- n iere van een feparate Negotiatie, over de faecken de gemeene Vnie ende alle Leeden van dien foo hooge- lijck importerende , fonder aen de felve te geven, eenige de minfte communicatie, het weick by de re>· fpedive Leden deferProvintie indejonghfte Verga» deringe metgrbote bekommeringe wefendeingefien, hebben eenparighlijck verftaen, dat wy van defe fake fouden maken eengeralfonneertpoinia vanbefchrij- vinge, om de felve, alswefehde vanfonderlingh mt- mtnt in de refpedive Vroetfchappen rijpelijck te over- wegen ; om welcke laft en ordre completelijck te vol- doen, foo foude daer toe wel eenige geheelededuöie van noden wefen,diewy oockgaerneophctpapicrful- len brengen, (fo wanneer dé Heeren Staten fulcx voor aengenaem mochten hebben gej ugeert) met alle de re- denen ende cenfideratien ter materie dienende j ende
5 voortli
en OORLOG Sevenenueertighjiehoeck. |
-ocr page 121-
I oo S A κ E Ν vail S τ A E τ
'iSó'/ voorts verfien met pertinente Refolutlen van de on- 1 ■ gefondeerde ende bou vallighe argumenten, daer me- de de bewufte Èillantfitt JedMt, defeparate Corref- pondentien ende handelingen, met den Ufurpaceur Cromwii gehouden, foo wijtlopich, doch londer eenig jFondament tracht te juftificeren , met vordere aenwy- finghe van de fchadiHjcke vruchten, die deie maniere van doen albereytsheeftghegcven, endenoch verder te bevreefen fl:aen,oock de confufienendellrydigheden die daer uyt nootfaeckelijck moeten volden, foo daer inne nietten eenemael wordegeremedieert; welck goetvinden, vati U Ho. ,Mog. afwachtende, fullen wy hier alicene eenighe weynige pointen m confideratie kortelijck aenroeren, ende tot befluyt tooneh, wat wegens de Provinciën ter Vergaderinge van haer Ho. Mog.over dit important iubjedt, ( onfesoordeels ) be- hoorde te worden inghebracht ; vcrfoeckende dat U Ko. Mog. allesrijpelijck ende na hunneimportantien gelieven te overwegen, ende vervolghensde Heeren hare Gedeputeerden daer op volkomentlijck te belaf- ten. In de voorfchreve fenrentie wert ghefproocken van fecckere articulen van Vreede, die noyt aen haer Ήο. Mo. lyn vertoont, die nochtans fulcx ter eerfter plaetfe toeqiiam,enin defe Landen alleen 2,yn debmige Ovtrighejc, in faecken van Vreede ende Oorloch, nieteeneProvinciein'tparticulier, ghelijckhet Hof Pcit/i/Kiee/de Provincie van Ηί)//Λ«ΛίηΛ ffeft-Vnefant, by devoorfchrevefententiedie hoogeCharadlerfchy- nen toete fchryven : Hetwerdtden Ritmecfterde , Sttat hooch gheimputeert, dat hy feeckeren Brief uyt tngtlmdt ontfangen hebbende, de felve aen de Mi- nifters van Hollandt niet heeft gecommuniceert, maer verbrandt gehadt ^ niet m inder wert hem te lafte ghe- leyt, dat hy over voorfchreve importante faecken tweederley Correfpondentien foude hebben ghehou- den, d'eene opentlijck met kenniflè, en de andere fecretelijckfonder kenniUe ? wat fai degemeene hoo- geRegeringehier mvoor mifcontentememtoonen, dat de felve buyten kenniflè ende communciatie van alles is ghelaten, ende dat defe correfpondentie ende handelinghe alleen is gheblsven tufTchen de Minifters van de Heeren Staten van Hollandt tndt Μ',β- Vriefimdt, ende den voornoemde Ritmeefterde Sum> Het is .van een feer quaet ende /7·;ηί·/'/ί«ί»Λ; exempél, dat ten
Sde van den Jaetften 'Engelfcbcn Oorlogh met den furpateur Cromwil over dat bewuft hateüjckc werck van à^ftcìttfit, tweederley Correfpondentie ende on- derhandelinge is ghehouden, de eene met kennifle, eude de andere fonder weten van haer Hoogh Mo- ghendeja diredtelijck teghens haer intentie ende re- folutie, ende dat die gheene die fulcks hadden ghe- jpleecht, meer fyn gheremunereert als gecorrigeertj aen den Ritmeefter de Btm is bekent gemaeö: en ver- lilaertjdoor ordre van cene Provincie,datter geene ap- parentle was om ymand nae Eogilandt te fenden,'t geen ten anderen tydenfoogierichlijck wierdnaegejaecht, en dat hy dien aengaende alle hope fou benemenjwer- dende alfoo alle de Provinciën buyten haer weten en kennifle daer mede vervangen, die het nochtans buy- ten alle ccntrtvirfie te famen toequam haer fentimenten daer over te vetklaren. Infomma, t'geene de Voor- Ouders hebben voorfeght endegevreeft, doedeRe- gerlnge noch foo geluckigh was van eengemtm hoog Mi- nifttr in den Staet van 't Landt te hebben, dat de Pro- vincie van Hol/ant endifPeft'VritJlant alles aen haer foude willen trecken, ende over haer Mede-Leden ghe- Boechfaem een fuptrioriujt oeffénen, wert in defen dage by-na gelijck geadimpleert ende vervult ; zij nde oock nieuwelijcks onder het wapen en den druck van de Heeren Staten van UtHandt t»de fVefl-VritJlandt in druck gekomen eenigeaenmerckingen enaenwij- iingen op de jongft ingekomen miflive van de Ko ning van Gron Briitanaien, foader de andere Pro vincien daer over te kennen ofte confulteren, daer van daen nochtans fulcke refultatien moeten afvloeyen, Omme au te komen tot corredtie ende verbeteringe van alle defe en meer andere hooghgaende abuyfen, ende in- coagniiteycen > die mee menichte konnen worden |
aengewefen, ende om voor te kómen dat een ën defel - i litf 7 ;
ve faecke op den eenen tijdt nietgeloont, ende op _
een ander tijdt niet geftraft en werde,of dat in de eene Provincie voorgfeoorloft ende welgedaen, ende in ecii ander Provincie Voor een Crymen ende foudó worden gehouden ? foo achten wy dattet meer als tij dt is,dat uyt de naem énde van wegen defe Provincie alle 't geehe voorfchreve, met een byfonderen ernii ter Vergaderinge vart dégemeeneBondgcnooten worde geprefentecrt} eh weder daerop aengehouden, dat de Heeren Staten van Bollant m fVeft-Vrieflant mogen na- laten haer particulierlijck te onderwinden foodani* ge affonderlijcke direiftien, correfpondentien, en- de Negotiatien, met andere Princen ende Potenta- ten, als vooren Zijn aengewefen: dat in plaetfe van dien, wegensdengemeenen-Staet,totdiredtie, ma- niement ende onderwindingen van dien, foodanige ordre werde geflielt, dat alle de Provinciën dien aen- gaende mogen geruft zij η, ende daer inne egualij eken tot bevorderinge van hetgemeene befte participeren ; en in cas dit buyten vermoeden, by de Provincie van HoÌIàndt elidi vPeJi- Vrirfiandt niet mochte werden te rug- ge gebracht,en dat defelve vervolgens de voorgaencTc manier van dien niet foude toelaten , dat als dan wegens de Heeren Staten van Zulmdt foude werden verklaert dat haer Ed, Mog. otifchuldigh willen zijn aen de ondienften, fcheunngen, ende andere onhey- len die daer uyt wijders te bevreien ftaen ; ende dat dé felve dan oock foodanige affonderlinge correfpon- dentie, diredtie ende handelinge, met andere Prin- cen ende Potentaten fullen aenvangen ende houden, als defelve voor den dienft van het gemeene Lande ende hare Provincie fullen bevinden te behooren»
g^e igecwti ban Hollandt iiebbenöe iim vijfden ®pBef iKacctBawööeï'aiBten laten gacn/in toat boegen foa hjeliie Quote iiec felbcc p^obinoe inïie Petitie totften^/^ becbalban be €]cttao?binarï0 ^QtitpaatetegentooD?' nmsg, bigi) tinbecöanbeu 3önbe bp ben Rade van State boen^ mael!^enoφteboen/ enbenabergant uptggeftj^ebeti
tecfomme ban negen milHoenen vier hondertduy-
fent car. oulbcns/alis ban'ttefiant ban Baec ΙΚΟβ. quote in bebetoufle negen millioenen'tbOOJi lebene ^aec ggcpetttioneectggebO£gDli)t& ggebonben ftube Bonnen toecben/ tn boo?gaenbe Éotulenm bate ben fes en twintichften bflec aenbolgenbe geinfeteect ; Debben be ^eecen ban be iEttbbecftöap enbe oEbelen / mttfgabecii bc «©ebeputeecben banbecefpectibeiètei ben upt ben naem enbe banluegfienbe ï^eecenDarc ^itntipalen totbecbalbanbeboojfs laliengeconfen» teert enbe DetotlltcOt / gelijcft bp Ijaet: <Éb. Hog. getonfentecct enbe betotHtcöt toiect bp befen/eecpeliicti in ben opöefbaneen hondertfte Penning, met enbe nebeniSIjct eitiplop baniiet p?offïjtbec tebuafebait centen enbe inteceflen bepbc boo?ben toefiomenbe» ^lace acht en feftich te betatol ben boojfs hondertften Penning in twee tecmpnen / te toeten / be eerfte gdfir benecïfien 3!anuacpbe!Sboo?fcB?ebe Slaecjsachten feftich ,enbe be toebecfielft ben eecfien iïunü baecaen^ bolgenbe ; enbe bat be rcfpecttbe ^teben baec op ban tijijt tot tijbt eentge fommen fullen antttipecen / boo? foo beel be anbere albcceptss gijefonfentea'be mibbelen tot bcrbal ban jfHanbtiS fttiace lallen/ niet bette gDe^ noccB foube bomen te Hcecften/ eitbe ben noot fulcjc on^ bctinü&eliicö fowïie mogljen bomen te becepflcïjen: mitii baec boben gljenietenbe imrefttegenjs vier ten hondert in't^iaec ban begflebaene anticipatie af tot ben eerften Sjtmïj / ten aenfïen ban't göeanticipeecbie op ben eecfien termijn / enbe tot ben eerften g^ecemi Der ten cegacbe ban't gijeanttcipeecbe op ben tweeden (Cecmön bepbebciSboojfs 31aec.ö acht en feftich toe/ besS batfotorf 25o?gemee|lec!Sen iSegeetbecsfinbe ^tcben/ alsi^cgoutenenbe <i5ececBtert ten platten Hlanbe fouben toecben gecfjacgeect/gelijcb be felbe ge^ fcljacgeect toiecben bp befen/enbe fultjc geijouben toe^ fciit£becanttooo?ben vijfmaeiVetbolle flotfiban be CoDicen ban beboojfjpenntngljentübenaace vier en vil ftich gefocmecct/ fonbec baec ban pets te mogen bcfalqwcen; enbe om alleenljjtftbe (ïTawatie bah |
-ocr page 122-
en O O R L O G. S^ven en n/eeritghpe boecL p ί
t «« r ©crfoiim iitc't feöect öm bcio?f5 ^are vier m vijfdch ' ^ ^tìictoio?r3,i§tcìienenije ijunfïiicitenbaniie g&o?-- ■""■ ■■ jjei» iitettec tooon becttotten jijitiic/ tegentooojtitcD in Knigc anùecc^tatit/of «nicD aiiiaecbifittctljait Hoi- landt enije Weft-Vrie flant tooortaciitt£ö toat«i/£rt al iiaa· effuctibclljcö acnoetoefeti toicciien/itittii öat öae»; üanaibooccnssaen&aec €0. 3©O0.ö&cï>ci«frt/ culieDp öefdUeiiaccop cefoluttetot UenmniJcansDe lian'teencettijetot bcrtjooEjinsebati'tanbeue Cohier friicitomeii fouöc moeten jijnj öeiStoieciicn ^SDiSJCc- mcclteren enbe ilcoDecriiecsi / mttföaïiers ^c0oiiten Énl3c<0eretl)tmtoaniie ^o?pen om't boo?f3 fïotoöe- bocgölijcii te lionnen iiptbinben enöe opt)?cnocn /nitt0 befcri gcautljovifecrt/ Ijei Bo?t / \}tt todtft bacc aen De- Uonben foube mogen toerijcnm benftaceDp meiiiue ®ayattc / ijccDoogtnge/ enbe anbecfinötsi fooUanitD te mogen omlïaeti / aliï 3P iupöcn met be tneepe eguali^ tept in alleceiijtmaticDeptfouben Deliinben te beftové. «albe (®en anderen, {jcbben Bacu oeb. «6?. 3HSO0. infgije-
ban een halve verpondinge boD? bcfenlopenben S'are feven en fcftich Ooben be gcUJOOneljjC&e halve verpon- dingen ober alle be lanben cnbe öupfen/egecne epempt bfebooibatebanbefenloopenben Slaecealss bobentei bijtiit ciibc getimmect 3i)n gebjeefl/'t fp bat be Slaten ofiDcttopenbanbe ©jpbommenbei: ©jöinartiibci lalïingcn obecbe boo?f3 i^upfenenbe Eanben albci ccptiS toaren geexpif eert ofte niet/ be$j bat in tpen cn tDijlen be gelegentDept ban ben ^taet/fulcjc fionnenbe Ipben/ftiec op tegarb genomen fou toetbfn/fo toanneec om cebenen contumatie ban be ©2pbom ban eenigDe beuboo?f3 Eanbejt becfocDtfoube mogljcntocrbenj fuHenbe be boo?r3 ijalbe berponbingOe moeten toecben opgeb^acDten bolbacnboo?ben iiptgantftban befeti ioopenben Élai'e / enbe tot lafie alleen ban be «epgDe^ naeciS bet boo?f5 öupfen otbe lanben / enbe foiiben be Önpjbecjci/ beii aengefpjoothen ofte bp billettm om be^ talinge gefommeetttooibmbe/ gljeDouben toefen be boo?f3 halve verpond inghe, in minbecinge ban Daec i)up?penningen te betalen / mits bat fp be felbe aen be <iüpgenaccsi be boo?f5 tto?tingc foube moeten gebogen/ niet tegenpaenbe eenige f)up?-cebiille ter contrarie ofte (Kpulatic bp be felbe tot lafle ban be 3|up?&erii gèbaen ïietoeltlteöaet <Êb. <©?. Hog uptljace Souverainc matljt enbe autljocitept/ljebben geberogeect bp befen/ als becflaenbe met be boo?f3 halve verpondinge alleen be Eygenaersenbcntetbe Huyrders te Öeftoatcn / fuli lenbebienbolgenbebe ï|eecen <£5ecommitteeube ϋϊΒ' ben geautl)o?ifcect enbe gelali üjccben / gelijtU be felbe Oeautöorifecct enbe gelali toiecben mits b^en / op be inboibecinge ban be boo?f3 halve verpondinge fo obec ben àace drie en vijftich ais obec ben boo?leben 3Iace fes en feftich gep?actifeert is getoeefl·. «atr-ftt- (Cen derden, ijcbben pec €bele <0?. ,ïlog. mebe öE-aeit. getonfenteeEt cn bebJillicDt gelijclt geconfenteert en be= fcoillicljttoicct mits befen / in ben opljefbaneen haer-
ftedegèltboo? ben Ioopenben 3Iaece feven en feftich
fcfepbingcn foube toecben gebaen itìS naec getooonte/ gdijcUoocli be ejcecutie enbe inbo?beringe ban bien/be ^ceccn CSetomjititteecben iiabenirtbeboo?f39uac-- tiecen mitS befen belaft enbe aeitgeboben toiect.
€ubc boo? fo bedbe boo?f3 enbe anbece €ictrao?bii ttaris lallen Boogcr foube mogen ftomcn te monteren alSbeboo?f5mibbdcn fouben Bonnen flcefften/ bat 't gene baec aen beficieecbe gebonben foube too?ben bp aSegotinttc/ niet alleen obecbe Comptoirenbefcc P?obtndefoo ban be Domeynen ais ban be gemene mibbcien/maerootlt obecbe Comptoicen banbe «©enecaliteïJt/ cn namentlijcft mebeobec bie banbe Collegtcn tee 3Cbmicalitept ; bcS toiect ban nu af aen tn boegen alS booccn betoilücljt/bat obec be bao?f5 Coiiegien tcc ^Cömiraïit. genegotieect foube too?ben |
een millioen gulbenS op ben boet en bolgDcrtS be bce-16 belingDein boo?gaenbc icfoliitien ban bate ben twin- tichften jKactp &es boojlchen ^aetS fpeciftcqueljjch geeïpjeffeect / fonbec bar be boo?f5 Coiicgien teu ab- miralitept gebuemibe befen lopenbe 9!are tot becbolg ban be boo?f3<i ïtcao?binaciS lajtcn met meecberlSc- gotiatie belajl fouben too?ben anbecs ban bp eenparige obecgifte enbe betoilliginge ban Dare <Sb. (©MKog; in't genecael / ettbe ban pbec Itt ban bien in öet pacti- «iliec/enbe fonbec bat't gene boojfs tlaet boöj't toefio= mcnbe eenicDfints foube Bonnen of mogfjen in confe= euentic g^cften bjccben.
(0pbc ingeöomen tpbingïjen ban bat eecflbaeciiö toebecomcen g^ootgljetal ^ttjotfcfte <Capcrs foiibc (laen in ^tt te loopen/iSben fe venden iKaeri goetgci bonben nocömaelS aen beCoUegien tcc Hbmitalttcpt
tot Amfterdam enbe in't Noorderquartier te fcB?pbcn
bat fp al nocD ten fpoebig(len tot pjotettie ban be Éit- gefetcnen befeu ïanben / Daei; met be nabigatie enbe bifTcöerie genecenbe pjobifïonelych eejriglje giacljten banoojlocpenanbec Mepnbacctiipcljin Eeetoilbe fenben. Eijnbe boo?ts aen be tefpectibe Collegien tcc 5llbmiralitcpt g{)eftl)?cben / bat be felbe fiare leeoni' mitteecben bie eecfl baccljs alöiec (taen te betfcliiinen bel)oo?lö£& göeinfirueect toilben IiertoacrtS fcBi'tiicn / omme met ben anberen te oberieggen cnbe obcrtoegcii mitfgabcrs Dacc ï|o, iBog. te bienen ban abbös/ tont toöbers ten ^?incipaclen tot trefcenatie ban be boojf? Schotfche en anbete JHobers met b^iicDt gcöacn foiiiic ftoraientocïben.
(€ec felbec tijtis goet gebonben bat ten fpocbicDfKtj ceniglje <eebeputccrbcn upt f)et mibbel ban tjaec ίξη. Höog. ©etgaberinge nabc cefpcctilac Collegien tct ^bmicalitept afgefonben foube toa-bcn/ om peitineu' teftcnniffecn infojiiBtiete nemen ban bentoeflanbt ban be ertrao?binariS Kquipagie, tcgcntooo?bicD on^ becljanben 3ünbc j mitfgabecs ofoocti alle cn een pbeu banbepointenbecbatinboojgaenbeljaec .#ΰθί<: i'cfolutien toaten bolbaen / enbe baec aen cenicD man^ Ciuementbebonbentoo?benbe/ öegebjceriugc Colica gien aen te manen om fobanige befecten ten fpoebiclj- (lentefupplccen/enbebooife «ie)cttao?binaris «Squi- pagie obec nacljt enbacDLfonbec eenigöcintccn
alles op be ^nfiructie enbe o?bonnantie ben fefden ningebanbegfictwelte (0oll-35nbifcl)e «Compagnie/ February bcs ^laecs vijf en feftich obcu't boo?f3 mtb^ i bolgljens't gljeconbenieecbe ban öate HSog. met iiel (ongligeaccellecct/enbe in boegen als't felbe inben ibe felbe Compagnie/ Doubenbc in cjfctt be boo?f5 boojlcbcit lare geflebenBabbe moeten toecben; obec Jiïïcmocie becfcBepben biffiailtepten boo? be boojfj alletoclcfietonfcnten bienbolgljenbebenoobigljeupti ;25etointDebbecen gljemobeect infjetfucnecenbanbe'
" ■ ......... ■ ' boo?f3 gelbeceit ; en onbec anberen batfe bcctcoutoben
bat Det Uoo?nocmbc Collegie niet qualijtb foube bup ben bat fp lupbcn fouben Olpben biffimltecat bebe^ tadinge ban be boo?ftlj?ebe aflïgnatie ban hondert eri twintich duyfcht gulben/ tectjjtenbetoijlcntoe/bat be boo?noembe(©o|i^31nbifcBcCompagnie be betoufi te obligatie ban drie hondert vijf en dertich duyfent giilbens obfc't gene Baec ban ben intact beucljbelijdï toas competecenbe / behomen foube Bebbcn: ©ecfoeci BenbeberBalben Bet gcmdte Collegie ter ^btnicalit.· bat bp Baec i^o. iKog. fobanigcn ojb^e geflelt mocBte toecben/ batbe bifficulteptcn inbeij00?f5 memorie bennelt motljtetocrben toecBgenomcn/ enbe batfp Dp gebolgefoiibeniogen toucBerenbe berepts berfcBci nen teciïipnen/ oocfebe berbere BetaelingBeban be'
fetüw
boo?t te fetten/op bat ïjaec ï|o. .lilo. tijbelijcè 1 bengeccguiceccbenbienflmotötentcecfien. .
«©ejgeecen ban be3tbmiralttepttot Amfterdam ïjabbai aen Baec iKog. gefcDjeben tee owaftc ban feliec ,ïBemo?ic boo? be Bewinthebberen ban beOoft- indifche Compagnie fllbaecaen 0aec obccgcgcbeii/tcc occafiebanfeecfiece aflïgnatieboo? Bun tot bcc felbec la|le gepaffeect / om baec op boo? ben ©ntfangec Mr. Eiberc Spiegel 0ljebo?bert tc too?bcn een fommeban hondert twintich duyfenc guldens, obeC be ttoC8 eec|tc temtpnen/ ineen fomme ban fes hondert duyfent guldens bie'tboojfcfeebe Collegie tee Sibmii'alttept bajtbefelbe Compagnie Dabbete tout&ecen obecbe «siquipagie ban acht ycheepen ban <0o?logl)e gepjef» teect too?benbeonbecS'EtaniS©loote/ boo? ceertie' |
-ocr page 123-
91 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ66·ί· fclbesecudööeflelt/ met betfeeifeennae banbolfiq-
' mm aeinùemneew tefiillen ΐωοιίκη laan öc equtpagte
ïjec 1ιοο?Γ5 acDt ^^^φερεη / boo? foabeel öe booinoem-
öe Conipasjnte aeii öaec SPÖe öefecmeuF fauöe mogen
ülptot/ op öatöeüolftomeneeauipagtebanïiefelbe
^cOepin niet gecetacöeert motljte toecöen/ of toel bp
niaitquement ban öe Öaec toe geaffecteecïic mibiielen
acljtectoeglje gljebleben. ^aec op ίίί goet gebonben
nocDmaelji tebecfoe&en ben «aet ban^tate/batfiaer
C.onDefbJaert toilöcn 5ün öe boo?f5 obligatie ban drie
honderd vijf ca dertig duyfend gulb. ten fpoeïrig(len
en foniierlangöecuptfiet boo? en ten beDoebe ban be
ööebac&te iDojl-^niiifclje Compagnie te boen bepe-
fcöecen. ^e ^eereti <i5eïieputeei;iien ban be ©jobin-
tien ban aa?iefiant en ^tabt enbe itanben inljiceetbe
ïiawboojgaenbeaenteeclieningDeop't booifs fubject
tliecbeboocensigebaen. ^ ^
(©otft isi gljeöoojt Set cappojt ban be l^eeeen ban
Ommeren enbe anbete ijaec Mot .Ifêogj oSecommiti
teecben/geeramineett ftebbenbe öet abbijf öesi «aets
ban ^tate/ gefb?meert alljiec in ben ^age ben acötHe
bet felbec maent tot bolboeninge ban ijaec 3|o; iBog:
«efoUde ban ben vierden bito / genomen op be mif^
ribe ban 't CoUegte tee 3ibmiralitept tot itottecbam/
gDcfcB?eben albaec ben drie en cwintigften ^ebjuarp
tellleben / en be baec nebcn^ obccgefonbene lijlte ban
be «©fftciecen en folöaten/ gecequtrecct tot be öeman=^
ningcbcCi§tDepenbart(©o?logDeban Baten ceflro?te
öebeliineect onber 'si Eanti ©loote/ metbetfoecfe bat
tot be p?obtftoneIc bcfo?ginge bec boo?f5 ^oibaten o?^
■ b?e geftelt mocijte toetben / en be «©fficiecen upt toelc-
fterii Compagnien be felbc ^olbaten gecomman^
beett foube bJecben / geojbonneeit aen tjaec ftloec-
ftentannente betlellen / enbe be felbe aen iiaec<iS.
albootenei te öefegen ban iSocben/ ^Sultfatfien/
Combaecfen / ^eeplupnje enbe noobige becfcftoonini
ge / ten epnbe bat be meecgefepbe iSolbaten Betbene^
bene be iBatcoofen fouben ftonnen uptöacben. |5otij
geabbijfcect op be miflïtie ban 't Collegte tet Ibmi?
raliteptin Zeekndt, gefci)?eben tot Middeiburgh ben
eenentwintighfte ;^eb?uacpboo?r5/ Ijoubenbe mebe
gelijtbe lüjle ban be^olbaten gewguiteect tot man^
ntngebanbe ^cljepen ban (©o?loge banöareceffo?te
ooth gebeftinccctonbec beboo?fjsi'EanbtjS®loten/
öonbenbe in effect Bet boo?f3 abbiii/ bat be ©fpciecen
enbe ^olbaten geceiniceect tot bemanninge banbe
i^cfjepm ortbccf)etceflO?t banbeboojfsCoüegietet:
2llbmtcalitept tot Rotterdam, mitfgabeti ban bean-
bece (itolleg. tee SCbmical. in be ^jobintie ban Hoi-
landt ceftbecenbe/fouben fionnen genomen toetben npt
be Compagnien cefojtecenbe onöec Det iSegiment ban
be Marine, op be cepactitie ban be gemelbe 3^?obintie
(laenbej mitfgabecs uptfoobantge anbete Compa-
gnien alö nabeuDanbt tot ben felben bienfi / albereptjci
toacen geaffecteect enbe nocBgeaffecteett foube mo^
geit toecben. ®ot0 toat aenging öet CoUegie ttc Slb-
micalitept in Zeeiandt, nabemael be Mariniers op be
felbc ^jobintie (laenbe gecepattieect / in geenen bee?
len genoegöfaem toacen om te bentannen be ,;§i(i^en
ban fjatenreffoite/ batbeJ§eecen<!0etommitteei;be
ïltabcn banbe gemelbe©lobintiefoubebeftoocengei
autijoi'ifeett te toetben bp een Slitte tot bien epnbe te
bepcfcDecen/ omme bobenöet emplop banbeboo?i
fc&ebe Mariniers,upt be naeflgelegene (©uamtfoenen
foo bed i§oibaten te mogenlicöteti/alsi ten bienfle ban
ben Eanbe foube toetben getequiueettjOfte toet bat be
3lanbt-^?obinticn fouben beljooren gebifponeeit te
toetben / om be Compagnie Mariniers, in ben Daten
«ÊSuatnifoenBoubcrtbe/ naebe^ee-plaetfen te laten
gaen/ omme ten bellen banbegemeenefaecfienfooi
banig geb?upftt te toetben afó bebonben foube toetben
te beDooten. 3©aet op isi goetgebonben nocjjmaelsi
aen be befectueufe 5^?obintien te fcli?ijben/bai be felbe
Baer al notij ten fpoebigUtlen bolgenö ijate =l|o.,#og.
aettfc{)?ijbinge ban ben achtienden if eb?uarple|lteben
fiate #?obintiale abbijfen totlben boen openen op Bet
rappo?t ten felben bagebp bie ïgeeten Baec ^o. ifeog.
iPebeputeetbm tot be iBtlitaite faetiien gebaen/taec-
ftenbe be Compagnien be toettfte boben bebetou|iei<i<i7,
vier duyienc Mariniers tOt flet OïmplOp tet 2ee/ geaf- ---
fecteett fouben toetben ; metbetfoetb batDaetCb·
jiBog. oocfe baet nebenss toilben fpetificeten be Com-
„pagnien ban Bate tepattitie / biebe felbe tot Bet boo?=
fci)?ebe oEmplop tet ^ee fouben beftgneten/ bes bat
bie fouben beflaen enbe gecompofeett toefen upt Μιψ
euettietjS / om ben noobtgen bienfl te öonnen boen.
(€et ©etgabetinge ban Hòiiandt is boo? ben üeet
iiaebt-^enfionatijS gerappo?teett ben uptbal ban
feecftete confetentie / boo? be l^eeten Baet «eb. Ci?oot
l^og. (©?binatisi <i5ebeputeerben tet^enetalitept/
ten betfoecfte banbe i§eetcn<©ebeputea-ben banbe
^?obintie ban Geideriandc met be felbe geBouben/
ober be bifcontinuatie ban Baet «Eb. <i5?o.|Bog.Coni
fent tot aenBoubinge en betalinge ban be Compagnien
Krijghskncchten in be ^?ObÌnttMt ban Gelderlandc
enbe ο ver-Yffei (©uatnifoen Boubenbe/ tet ttiben en*
betoijlen toe be felbe ^?obintiert fouben Beööen ge#
fupbett Bate befetten enbe gcb?agene Confenten / foa
boo? be ^eallieetben ban befen ^taet aljs tot be faec^
fien banbe^ee; metallegatie bantebenen/ bieDp
be gemdbe Baet€b.<©?.|log.Ciebepnteetben tot
juflificatie ban be felbe Baet <Cb.Ci?. iBog. üïcfolutie
enbe be p?ocebuten baet op gebolgBt/in be boo?fcö?ebe
confetentien toaten geallegeett. €nbe ijs baet nebenss
boo?gelefen feecfeete miffibe bp ben ï^eet Roeiingh
^ettetatiss ban be toelgemelbe 35?obintie ban Over-
Yflel gefcB?eben aen ben ï|eet Roy er, o?binatt!S CSes
b^uteetbe tet «©enetalitept ban toegen befelbe 3|)?ο-
bintie/ Boubenbe bat obet toepnige bagen aen ben
Commijsi ban Leeuwen, Ofte bejsfelfjïgeautljori»
feetbe/ in minbetinge banbe quota banOver-YHel
inbe gemelbe gebjagene Confenten toajS betaelt een
fomme ban twintigh duyfent Catoluis gulbenis / enbe
bateetflbacgBiSnocBeenigegoebe fommeit banpen^
ningen ten felben epnbe tïonben gefunteett te too?ben.
3©aetopgebelibeteett3ijnbe/ tjS goetgebonben enbe
betfiaen / bat ban toegen Baet €b. C5?oot iKog. eette
deputatie nae be meetgemelbe ^?abiHtte ban Gelder-
landt enbe Over-Yflei gebecettteett foube too?ben/
omme beigeeten Staten banbtenaentetoflfen enbe
boo? oogen teftellen betebenen bie Baet €b.€i?oot
iKog. betoogen Babben om Baet Confent tot betalin^
ge banbe meet gefepbe Compagnien te biftonttnue»
ten / metbetfoecft/ bat befelbe niet langet totlben in
geb?eeciieblijben/ omtnbcfenp?effanten noobtBace
25onbtgenooten met goebt enbebloebt/ bolgensi be
gemaecBte Unie, bp tefp?tngen/ enbe fultbsi aüs nocB
begebaneeicttao?binatiiipetitienieconfentctett/mitfi
gabetjS Baet ten upttetflen te ebettueten/ om Bate
befetten in be geb?agene Confenten ten fpoebigBfteit
te fupbeten/ enbe Betgeteauiteetbe effettibelyth te
betbe te b?engen ; "©etWatenbe boo?tif aen bie ban
O ver-Yffei, bat bp foo bette be felbe in Baten Begon^
nen pbet met Bet b?agen ban be noobige Confenten/en
Bet bolboen ban Bate quotes tontinueetben alsi na bf
Booten / enbe Baet <Sb. €^?oot .fBog. met be ejcpitatie
ban be loopenbe maent / be betalinge ban be Compa^
gnien in be gemelbe ^?obintie «iEiuatmfoen Boubenbe/
toebetom fouben op Baet nemen.
«iinbe Bebben Baet <£b. <©?oot i©og. boo?t!i metbe
bootige limitatie enbe lonbitie geconfenteett enbe be>
toilligBt boo? ben loopenben Siate feftienhonderd fe-
ven en feftigh, inbeaenBoubtnge ban aUe ordinarie
Militie tcpaett enbe te boet / in boegen aljï befelbe
tegentooo?big toajS geconflitueett / enbe in ben ^taet
ban (0o?loge boo? ben felben 3Iate feftienhonderd fa-
ve η en feftigh b?ebet tiaet ge-e);p?e(Teett/baet tie bien»
bolgenbeBet geclaufuleetbe Confent ban toegen befe
P?obintiè tet €ienetalitept foube toetben ingcb?acBt/
bolgenjS enbe in confo?mite ban be aicte Biet nae bol^
genbegeinfeteett:
Q E Staten van Udlandt ende Vrieflmdt gedelibe- «gj. nao.
reert hebbende op de generale petitie by den Raet «önfcnt
van Staten der Vereenighde Nederlanden voor den
loopende Jare fifiimhndnt fivin tndt fifiigb gedaen, ;BiUirt».
mitf-
-ocr page 124-
en OORLOG. Seven en'Veertighfle hoeck, - 93
tS67 inidtfgadere op den Stàet Vflö Oorloge als een iilgre- ^ dient van defelve petitie by den gemelte Raedtghe- ' concipieert, cnde by haer Ho» Mog.de refpettive Provinciën toegèfonden, ommeop'teen en'cander hare Confenten ter Generaliceyt in te brengen,hebben provifionelijckende on vermindert de nadere delibe- ratien op de vordere ingredienten van de voorfchreve uadere generale petitie ende Staetvan Oorloghete lioudenghecoofcnteert endebewillight, gelijckhaer Ed. Groot Mo. conienteren ende bewilligen bydefen ■ voorfz lopenden Jare fe^bitnhiindtrifiveninjtpicb in de aenhoud jnghe van alle de mde Militie foo te voec als te paertjin voegen als defelve tegenwoordichis gecon- ilimeert cnde in den voorfchreve Staetvan Oorlogh breder llaet gcexpreiTeerc, nochtans volghens de ver- idaringeop de petitien van den Jaren ftfiien hndtrt iri$ mfiftiib ende vier en feflicb gedaen, mitlgaders voor de laereBfipbienhonilertvijfen fepigb, ende feteitiU feflicb uytdruckelijck of ililfwygénde gherenoveert ende ge- continueertj ende fuicxnietanders dan onder condi- tie van't gunt by ofte van weghen haer Edele Groot Moghende op den fivetitatwinticbflea September des Jaers fejibienbmderttwetenfeftitbteT Generaliteyt fchrif telijck ingebracht is, nopende het ebligere»y*ndedtfec- tuittft Prdvintien titfurmjfemtntvmbair acbterflalligi que· tes, in voorgaende Confenten tot de faecken van de Zee ghedragen, ende mits dat de felve Provintien haer mede behoorlijcfc evertucren eftde acquiteren - in'tdraghenvan de gherequireerde Confenten » en- de het voldoen van harequoces, foo in de Laftenvan denteghenwoordighen Oorlogh, alsinde fubfidien aen de Geallieerden van den Staet by handt endo Ze- gel belooft.
Ccotter^tóie tn&efe töbtbefaeciie battlje öanbeli Miaetismit Engeiandt, 0i)rf0c66?etiiconìiec&efaeti Ben toatt Engeiandt gtec boo? te ftón is / foo Bebbeti i>cn ijweenttointtcöfienöefeii /öc ieecmoztimacisi «©e- Zi^uteeciïen Ijan Ï>e ^^bmcte ban Zeeiandt upt fpe^ ttale [aft ban Iie igeecen gace ^atnttpalen tp montte- Unge betiuctte ban rebenen becMam / bat be felbe get
afwyfen van s'Graven-Hagè tOt een 3|anbeliJteetSi ban bp benl^ontngB ban Groot Brittannien bOO?i oejlagen /footencefpectebanbemateuiealis f)?me/ Babben geimpjobectt / ettbe fpetialgtit be cebenen en^ bemottben bic baec toe toacen cebjupcfet oojbelenbe ïiat als nocö aUe bebbopcenbeftooiben te toojben aen= aebtent / ten epnbe be aenHaenbe B^ebeDanbettnge in freenoftetfanbere ffilaetubanbefen dètaet motìjte oeftöteben / boenbe baec toe fpeciale aenbtebmse ban itt ^oblnde ban Zeeia ndt,aitoaet: alle be tommobti tepten baec toe geceiutceect obecbloebtcQ te bmben laacen/enbeöaec «Êii· jiBo.oot&albaecbenoobtgBe fóotectie enbt fecucitept / fonbec eentcö Det mötUi na= bebenc&en fonben becfojgen cnbe p?eltecen; bat niet te tninbe DoocDgenieltc 3|eecen Staten ban Zeeiandt oocfe toel te b?ebcn toacen/bat be boo?f; negotiatie ban ®?ebein Vraiickrijck oftoocfitn €ngelant ofte toel η s'Graven-Hagc, nacc bat ftetfclbe tufTcijirt be joociiHcijbcnbe ^actDpen albecbefl/ enbeop öetftjoei iicBftc foube honnen bJD?ben ingefφttfit/tenepnbe foog?ooten enbetmpoitanten faet&e boo?eentgebtf- pnten ofte gcmobeccbe fccupulen niet langec en mocöt tooiben getacbcect. jgocl) Bebben be gemelbe ï^ee^ een «©ebeptiteecbeban Zeeiandctec ©ecgabecingfje gcopentfjet ?Ö?obtnciael abbijiS banbe S^eecenOa^ ce ©cintipalen/ötec naebòlgcnbe bantoooibe te U)oo?be geinfcceati
taiJi^p^t TSterVergaderingheghelefenfeeckere Miffivevan, boe?(leU X den Coningh van Grm Erirtanoieaghefcbrevettvan hm Heeren Staten Generael der Veretnichde Ne- ;
^g^"®derlanden uyt Wufcj/den tenm dertiebfim dér yoorle- > Wplaw^den maendt ^V/e Angli^e, waer by fyn Majefteytom redenen breeder by de voorfchreve mi.ffive vermeit s' Graven Ht^e, ghelegen iri de Provincie van HoBandt haer Ko. Mog.· aenbiedt toteetiplaetsömddaeróver het ma^cken cn aengaqa van een Vrede tuiTchen de |
hoòcHftrydende partyea te handden : Als medi de tSSj' refolutie en antwoorde van haer Ho: Mog: daer op ge» >mi( volcht ) bey de ghearrefteert den viJiftn tviinticbjlen dér voorleden maendt, by de welcke om eenige redeneö daer by verhaelt, de voorfchreve Handelpkets van 'i wortafghewefeuj ende in plaetievan
defelve 's Heftogtnios, Mmftricbt ofte .Briiii,V00rghe- flagen, mitfgaders wataenteeckeninghen%de Pro- vinciën van Zeelandt, Vrieflandtends Sttidtenit Laiidm daer op in haer Hooch Moghende Regifters wasgh^ daen, inferercnj gelljckoockleéhireghedaenisvan een milfive van den Coningh van FM«tV»>tiMedege- fchreven aen haer Hooch Moghende uy t Vtrfailles dea vij/en twimicbfim February defes Jaers, by de welcke iya Majefteyt om redenen aldaer breeder ghementio- neert, dc voorgheflagen Handelplaets van *t Gravin Hfljf infghelijcx declineert,en in plaetsvan dien voorn Haet Douvrt! in Engelmt, mitigaders noch eenige andre ftucken ter materie applicabel, daer by onder anderen ghefproocken ende voorgeflagen wort een provifioö'e· Ie flilfiavtvan wapemit: Waer opwefende ghedelibe» reert ende overwogen de confideratien die den Raedt Penfionarisoveral hecgeene voorfchreven isbyfyné propolitie aen de Vergaderinge met behoorlijckref- peét hadde gereprefenteerti isgoetgevonden, Voöt fo veel de firme aengaet in'tarrefteren van de antwoord- de aen den Coningh van GfMi ir«r«»B»>BghebruyÉt, te verklaren, dat daer in fetr precifitant ende ttgbens de er- drevande Ki^eiWw^e is gheprocedeert, v^rmitsaende refp.edive Provinciën, endefpecialijckaen Zeelandt geen tijdtter wereltisghegeven, om nevens andeffe Bpntghenooten over een faecke van die importantie, daeraenveeltijdtsoftehet verkorten, ofte verlengen vaneen Oorloch dependeert, haer ad vys daer over te konnen inbrenghen, ghelijck daeghs te vooren di Heeren Gedeputeerden van alle de Provinciën,uyt" ghenomendievan Htllandtaüeen oordeelden, datijr vermits de fwaricheytyan defaeck daer over nieten konden advy feren, als by exprefle laft van de Heertti harerefpedlive Principalen, daer van de felve niet tte min haer des anderen daechs door het engemem emprif· femmvande Provincie va»· Hellandthehbealatcndivef" teren: Hebbende de Heeren Staten van ·Ζμ/λ»Λοβ-' der andere argumenten ende beweechredeneni dio de hoochgemelde Provincie daer toe heeft geemplöy· eert, voor feer aenftootelij ck gheoordeelt, dat Λ fel·· ve niet alleen 's Graven Hi^e tot geen haadélplaets iiï begeerden, maeroockgeene andere plaetfein gantfdi Hellandt cade tfefl-Vriejlandt, daer toe Ibuden willtïi laten ghebruycken, evenals ofte het «« Provincie geoorloft was, fulcx te weygeren, als de andere Bönt- ghenooten hetfelve ofte dierghelijcke voor deti ghé- meenen dienft ende reputatie van den Lande foudeii oordeelen noodichtewefen , 'tgeene in allen geValle de Provincie van ΚίΖ/βηΛ het alderminfte foude be- tamen , als die nu foo langhe dc eere ontfanghen heeft endenoch geniet, dat de gcmeenehooge Regeringe ende CoUegien daer aen dependerende haer Seantt ende Sidt-plaets in haer midden komen te houden> tot haer merckelijck voordeel en defavant^ie van de andere Provinciën, confidererende hatrEdele Mp. dat defe maniere van doen ongerimrqueert wordende " yoorbyghegaen, hier nae tot een fondament foude konnen dienen, om in gelijcke colicarrentieu, dàér te deliberen foude wefen over het admitteren ofte re- fuferen van eenige uytheemfche Minifteré ofte Am- baifadeurs den ghetneenen Staet als de wet te ftellen, 't welcke in der daet de refpediveProvincien foude konnen doen omfien cn andere gedachten ingaen.
De Heeren Staten van Ztelandt achten dat het feei wel ghedaenis, datmen inde deliberatién van déiè natuere in een nauwe cnde oprechte correfpondentiit Met met de Gcaiy.eerden van defen Staet ende det .felver aenwefende Miniftersinden W/t^»: Endehec isongetwijflFelt, tenfyde Heeren AmbalTadeufsen^ de Miniilersvan VrancJtriJcliende Dermtmiirelitnia bei fentiinentvande Heeren van ΗλΚλαΛ watengheko»· men, dat de bovengemelde Reicripöcniecfou wefea
sifge: |
-ocr page 125-
94· SA Κ. E Ν van STA ET
j^ìff afghègaen. Numofctheede Provinciën van ZnlMuit a ende » iboinerckdijckin defen gheintcref-
feert, die te famen met de «ndere Provinciën in cen ecuwighe bandt van Üw» ende confoederatie zijn ver-| knocht, endeéen Staet ende Regeringh maecken, fitr fmtrtin, dat meo iiaer ghelijck alt in eenen min- deren graedt houdt, ende den tijdt niet en geéft, om over eco faecke van die Importantie haer fentiment te verktaren, daerdefe Provincie, alhofeweldeLeften vandcn Oorlrgehare FinantiCn ende goede Ingefe- tenen fetfmmtlijckjiomen té drucken hacr niet te min tegen den Vyandtfoo komt te evertuereni endenac proportie de meeftc afbreuck enc'e ichade toe te bren- gen : Ende foo veel aengaet de facck van de Hauiiiplatu felfsjoordeelende Heeren Staten van Zul»Hdt,da.tde Steden van 'sHtrregmbtfih, Mafihdt ende Brtdit daer toe wel konden worden voorgeflagcn, maer niet met een abfolutc afwyfinghe van Gravtn-Ήι^^, cn noch veel minder dat men daer toe foodane redenen j als in étniriefifJjHgiinfutert, en daer onder Verborgen leg- gen, iouden ghebruycken, die haer Ed. Mog oor- dcelen feerongefondeert ende difrepuratieus voorden Scaet, ende die i mpl iceren een ferr tdieuf* umf»ratit van voorgafcnde tijden met de tegenwoordige, wtfende eockde voorfchreve afviijftngtvim's Giavm-liagi flry- dichtegen voorgaende pradique, daer toe onder an- deren tot een exempel dienen kan de handelinghe van ÓKatwUlffarigmTrtvH i al» wanneer geen fwaricbeyr ïigemaedde Ambafladeuri van Spamjen ende van de irtt-Hartsgefi in Óen Vagite admitteren ende haere perfoonentc beichermen, niet tegheftaende eenen anderen haetende animofiteyt van vyantfi hap tegen deSpamxiatrJinia deghemoederen van de Inghefete- uengcwortelt ende alsaengbebooren was, alswel te- gen woordich ten refpedte van de Engelfche te vinden is ; zijnde de Heeren Staten van Zethmdt van fenti- ment datheteene fonderlinghe reputatie voor den Staet roudewefen, inghevalle de Vredehandeling! binnen harepilenkondeghefchieden, ende dat daer toe als noch alle convenable devoyrcn behoorden te worden aengewent, doende haer Ed. Mog. daertoe fpecUletetibiedingevan hare Provintie, enfpecia· lijckdeStadt Middtihrtk, alwaeralle comtnoditeyten daer toe gherequireert overvloedich te vinden zijn , rullendegeenfcruple terweerelt maecken, omme de iVmbailkdeursvan den Koninghvan Grut Britiantiitn ftldacrte ontfangcn endeaen der fel ver perfonen ende charadtermet haer geheele Suytede noodighe fecuri- teyt, protedtie ende vryheyt te geven : xijndehaerEH. ^og.niet te min wel te vreden haer in defen ten bef- ten te laten vinden, om alle obftaculen uytdewege fe leggen, die foo nodigen ende Chnftelijcken wcrck als daeriseengewenfte Vrede,foude konnen retar deren, en dat oock fpecialijck worde gerefleöeert op denvoorflachvan Dmvrejbyde bovengemelde mifli- Ve van den Koningh van yrMcfyijci^gedaeti : Doch in-
Sevalle de Koningh van Greêt-Brittannitn in plaets van e voornoemde Plaete van Dtuvrts·, ΙλβΛ», ofte een Mder Plaete in Mngdaadt mochtevoorflacn, oftewel hj den Hagf te perfifteren, fyn haer Ed, Aiog. foo veel haer teogaet, genegen de fel ve te accepteren, ende lioeeer boe beter in handelinghe te treden. Onder ftont, Accordeert met de voorfchreve Notulen ,'ghe- teeckent Jufius dt Huint.
•
J©aer op oJetdiBcreert #iïie / öcïifien öaer l^ootfl ,ΐβοβ. opoe ööctupaemffe banöc 3^m;ett<5eoeptii teectien op tie boo^fcl^ebe tdt&ecatte ban ben böf en ttomticijfbn bccbooileiicn maenbt piefVntoftctoee^ Sönbe / becfifciert / bat op be felbe bdtberatieniet ani
«eRS ban met de ordinarie bcfcheydenheyt en mode- ratiebjas eep?ocebeect / becl mm tecems eeraoöepjoi ieffatte / ofte met berongeöjfWnflöe ban eenigöe tonttmmbefettöeconcUibeect.
φε ï^eeren aentoefenbe 4ER&ebe|)utc£rben ban öe ®?obtncie ban Zeeland, iieblien be ftobenftaenbe ton* «ufïe gec^aWcecrt enbe gecefecbeect fobanfee aen^ «eftenins^alis infette ÖiwnafoHto0o«binb«t$ bom. |
Vrieflandt, göeljoo?t i)f bOcHte 't lifjiil}t fcan be fteec - Bootfma, oUceji bjesJJCiUS bic Jijobinfii: p?ifent ^ toeeft 5Üubi / lip'tnettic» bnu be opatmclfcc Jftefolutte ban ben byfenttointicDllen bir booTltbenmaenbti^ Dotfi baec Bencffcnis liïbücnbe eclct ept gectw teggenji ïjet nemen ban be felbe ïtefoUutc tenis iicitoeteetftent / Oebben tonfo?ni be intentie ban be ïjctren Dnce ^ttt' ftpaelen teoDenjï be bobenflaetibe bcrhlnainefie late» aentett&cnen/ bat be felbe al^ biccttelijtli (E^benbe met Bet oDeenebe ft?obintien ban Zeeiandc enbe Vnefland in be i^otiUen ban Ijacc i^c: ban bett bD0?f^|ebe bijf en ttointirijften bet boojleben maenbt ftabben laten infececen / enbe baer bcncffetts alleen ge? fonbeert op Det fleaipgenijS eenigfjec J^eeren «©ebepu^ teerben bte be meergemelbe informele concltifte Dabbe ijdpen nemen/geen geloobeenmemceit/ bigcfieHbe gcnoedjfaem tee contrarie bat be fdbe conclufie pjof* pitantdijtlt en tegen be o?b?c ban be iïegecringl) toaji gijenomen / ató jijnbe «cn ttoee notaljlc Eeben ban be Unieijaerboo? afgefneben önreb?pccniie ongBepjes mbttteerbe beUbtcatitn / in een faecfie ban foo googen impoitantte.
©anbefematmctsi hJiitïocpiaBcctc ftcnonbetbc €ngelfcDefaetfeen.
cibetis i? εηιίφ getoad) gcmaetiit/ to.it fno?te ban ejcetutic be ï^eeren ban Η oi lant tn be ^lobintien ban Gelderlandt ewbc Over-Yflel bOO? IjBbbem
l^ceren «©ijtóttcpiitecrben bari be ftiobtntie ban eeaif^ Gelderland ïjelibmtec bergabcringl)ctipcx'P?cflela(l'«"V^ banbe ©eercn Staten Ijate 3^?trtcipalcnbenatljten^(Ste. ttointicï)ften|iaaertgep?cfentefrt/batöaec<eb.jHSo: bjieben ontfangOcn Dabben banbe %Eten Staten ban Hollandtcnbe Weft Vrieilant banbcn driecii twintichften befeis / toaec Bp fiefeent gemaecftt toiert / ïjatBaec <!ibeic|19ogenbe goetgebonben Dabben boo? iemge aSebeputeerben «pt ben fjaecen / be toelgent6l« jeï^eeren ïStatenban Gelderlandt te befenben/jjnt aengaenbe Ijaere nfi^itie raetftenbe be btff ontinuatie ban betaiSingen ban eenfgt Compagnie iirijcDfboirife bp Daec ftetaemt / Daer mo. te boen erlangen boI« fiomen tomentement / enbe met eenen te öetoonen bi» Daer tnBet minfteraet gfjerefolbeerttejvjnDetgeene ^iitcDtoaiSmct begemeene Unie ì»cr bontgenoten, €nbe nabemaelbe boo;nocmbe <6ebeputeerbe Daet; metten eertlen toel bcrtoaercs motDten öegeben / bat Daer €b. tnoflen bcBent maecfecn / bat be felbe baec geen bzncDtbaete refttfutie ofeenicD cffettbanDaec berfoetli foubente bertoacrjtcrt-DebBcn/ foolanggbe toelgemdlbe^ccten Staten ban Hoüandtmbc Weft- Vriedant Oaet booinoembccefoiotic betrcffcnbe be dif- continuatie ban bctalingDe eenigec Compagnien toe Daer <ilb. iBiog. lalle ftacnbe/epbe in be gemelbe ©jo^ bfttrie ban Gelderiant gamifoen ïjonbenbe/ als 5i)nbe een notoire acte ban prsedommatie, ootftfuperiorf* tept ober be anbere 25nnbtgenooten / niet fouben Deb" ben ingetrotBen enbe tera'et gebaenjberfoechimbebeci Daïbcnbe gemelbe ©ecren <0ebcpiite£rbcnban Gel- deriant rjaer iöo. jiog.bcbjelgemclbc^rcn;$tai ten met alle efficacicufe mibbelen totlbe afmanen ban fobènen maniere ban p?ocebcrcn / alfoo iie föeeren öare^nripalen oot& getntentionccrt toaren alle coni fentenbaer aentèactrocDeren/ cnbeingecnepetittot tecenfenteren/ noci) berber beialingfjete boenboo? en aleer fulcrboojgegaen toasi : ^at Daer «ïb. iliog» tot Det nemen ban bic ïtefolutie te meer toaren betoo» 0®en/ om bat be felbe na be conflttuttc ban Dare binrieban tijbttot tijt Dabben bngDcbjacDt Det geen Daerboenlöcfitoaiigijetoccfl / enbebaerinmctpbet: ttnueertfoBbenDeblJert/ inbienDaer3^o.|feog. robantgen imperieufeiïefolntie/6peene ^jo^ bincie trft perticiiiier gDcnomen/ tegDen be ünie en eerfle fmbamenten ban be iSegertng / oocft baer op getaricöbe ccmtinHele obferbantie tot nu toe lirijbenbe/ niettoatengebiberteertgijitoojben. g^eï^eïren«f5ei beputeerben ban be ^obinrte ban Hoiiandt enbe Weft- Vrieflant DeBften Bicc tegen berfogt / bat be an^
SSonbtgDenooten neffen.e Daer fouben toillett
emptt». |
-ocr page 126-
en O O R L O G* SevenenveertighjUkeck.
♦r/i, ampleiticen ίκ «ιοοίιίβί mtbìiden «ιίιε cemeinieii om
öe defeflueufe §9?obmcteii tc Öclpm ïitfiwncccn/ eniic
-— Uooi foo Ucci ìiÉiS «ooiït toaii/oDlt0ercrttotp?e(lattt au ìiciuoiìiocniiige uanöcnooöiocmiiiiielcn banöefmfte tinciiieiöcngcmccncn®paniit/ enbe totfumtflTenictit Dan IjawaiiotcjEi intefubfiiitm aeiiiic<0calUeccijm iidooft / niitfoaiia'ii in öe onijccrcljej'&cne pettticn tot ïif gcniecne üeftljccmingc gciiacn / cnùc De ùefcijargciS ïiacr oUcc afgcfonijctt ; jynJïc Dan Dacc jyöe tc Ujc&en/ enöc ijaccöocli i)oo?iicigCiEen iiarePjinapalcn oe- autljortfcect biniicnöc/ om ban nu af aentocbcctc confentcccn in iïc continuatie ban be iBiiitic in 45Φ öcrlant cn <0bci'-SfTeI guarnifocn fiaiilienbe/foo Dac(i öefclbe #?obintiett Bacc Confcntcnop bc ocbanc yeti- tiai foubc DcbBcn gcbjagcn/ en Baec in be bolbocntnge ban iiare quotes bei)oo?löcii cbcctucccben : oft tod bat iiaccl^o-Haog. mctabbysi cnbc concert ban ben ïitaebt ban ^tatc foobanige mibbelcn cnbe cemcbien/ al& boben / gea?K|ieert fouben Dcbben / toaec op Daec <iib.<©MKo. en anbcwtoclcontril>uci-cnbc©?obin= tien Dacc met tebeitmocötengccuflljoubcn/ batbe gcmclbe anbcce jtiefectueufep>?obintien9ace25onbt= genoten niet tot Dacc epgcnc bérfcBooniitgc met bc laf^ ten ban ben (0o?log geaccablecut fouben laten. 3Baec· op gebelibeieect 5ünbe/ tigoetgebottben te bctfoeci ftcn bcïleeccn ban Raefveic enbcanbere^aec^oog. jKog. »£5cbcpHteerben totbeilöiütaicefaecfien/ bat Ijaec <!ib. met enbe neffenjS ecnige i^cccen iiEfccommitJ teecbcn upt ben ïïaebt ban ^tatc bp ijaec «Sb, felfsi te noniinccen/ in befoigneis biilben tcebeh/cnbe ocpebteni ten uptbinben bjaecbooibé defedueufe ^jobintien ocötfponem/ enbe boo?foobcclbesnoobtbjais/ ge- obiigeert foubctt tonnen h30?bcn tot pi ejlatie enbe bol= boetüngc ban benoobige mibbelcn ban befentie tegen bat gcmeenen ©panbt / cn tot fucntffemait bait gare guotcii in be fubfïbien aen bc <0calIicecben belooft/ mitfgabccjs in bibecfcïje uetiticn tot begemcencbe^ fcöecmingcgebaen/ cnbebebcfcSacgcjSbecc obctap pefonben j boenbc ban allcit cappo?t aen befi; ©ccga? becinge om 't fclfbe gei)oo?t enbe ingenomen tpcfettbc/ fobanigö gccefblbcect te too?ben alsS ten mceficn btcn= (ie banben^taet bcbonben foubctoo?bci1 tet^iis mt ; ^cccen ii5ebeputeecben bartbc®?obtntie ban «Oclbcclanbt / Ijebbcn in be meetgemelbe fonctu-' ftcmetgetonfentcect. «oliatiti ^cemt ejtttao^binadsi cn o^btnatijS <i5cbcpu^ ««mrt tiir&e»banbc^?obinticban^olIattbt/ Se&öcn upt iìf7ut7»rlfpecialcla|l baitbc ^ccccnöaccpjtntipalen titj^et-- ^fpit gabccinge gcccpjefcnteect / bat befdbe ïjceccnljacc «loot. pi^iitctpale fccieufe ceflocic {jebbcnbegemaccftt/ fioe enbe in toat boegen 'li EanbtjS ®lootc tegentooo?b^j onbec cquipagie/foo öacP ecnigiifintiS boemijtö/ foube Ronnen toojben gcceetgcmaecbt/ enbe met be ©100== ten banbel^ooge<6eal(ieecbcn ban befen^iaetge- coniungcectï om èlfoogefamenbecgant met be mee- fie figeuc / cfficatie / enbe nabjucli / tot afb?eucft ban ben gcmeenen bpanbt enbe Bet be&onten ban een goe= bc berfeetftecben ©?ecbe ge-emplopecct te too?ben ; enbe bec{)albetf O^icegebacDtenDebbenbe laten gaen/ op 't gunt in be boo?Iebe Slaren op ijet beiept enbe cott= buite bi?n 'ë Elanbtss ©loote boo?geballen toajs / niet Babbelt Bonnen naelaten Baec Itöog. t'ecinnerén/ bat naec be ongelntfeige rencontce bic StaittjS ©loo^ te in be maentban^lumusi vijf en icftigbeiegent toasf/ Baec 3§o. iföog. goet gebonben Bebbenbe be bitectie ban bieacenigcco?bate enbe (tantba(tigc mannen ban benniiö enbe bclept upt bc Booge ïïegeetinge aen te bc beien/ 'tfelbefoobeclBabbegcopeceert/ batbefelbe ©loote bjeberom in een feec goet potiuccgebiacBt/ cnbcgeluchigB gctoniuitgea-ttoefenbe met beCoop' baecbic ettanbece^cBcpen tot25ergen öi^oo^toc- pen gelegen Bebbenbe/ onacngcfïen beobecBeeW^e flo?men/ bic in bc maentban^eptembec bannen fdben gjace be boo?f5 ©toote obetbaüen enbe feec lan'
mittcccbenböccmebe ebentoel niet alleen no£BBaö== bengeïmi&cn/ maecbatipnoiBfeïfiSbaecmcbebcn ©pa^bt opfön epsen ^«tlentoacwoam&efwtfeen/ |
met intentie om BemfïajaB tc lebcrcu/ enbe àppa- itfjif ccntiebanonbcc«©obcSgenabigen5cgenbeobeEüJini ninge op te BalcJt / inbien ben ©panbt Babbe ftomien ccfolbcKen ttiet fiin ©loot upt beiiabenen bacu inne Bp Β«>η öa&öe gccetireert/in ^ee te bomen j bat in be inaenbt ban junius tnbenboo?lcben^arc fej en fcftigh eeit feet abantagicufe ©ictorte boo? betf 3ianbt!S©loote opbcn©panbt bebocBtensÖiiiie/ bc felbe bictocienaec alle appaccntiemetmccrbcrBracBi enbe nab?uc6 foubc siin becbolgBt öctooiben / ingebal BetCBcf/ enbebe anbecefubaltecneBoofben banbe boo?f5 ©loote Babberi tonnen furmonteren eenige ob^ |taculen/bie Baer baec ontrent toaren opboenbe/cn bic miflcBicn toel (buben Bröbcn Bonnen toerbcngefuci monteert/ inbieti Bet booifsCBcf/ enbefubaitenie Boofben/ gcappupcect enbegetlcrcfitbaaren getoeclf met be refolutien cnbe autoritcpt ban Bacr l^o. jEog. in bc pei^joncn ban Bacrgecommitteecbe. ïDatbc. Boogc autBoritept ban Baec ï^o· 3Pog. mogclijcfi bjcl foube Bebbcn boo?getomen be bcfo?b?e!S in bc felbe ©iootc / gebupcenbc be bataillc in be maent ban %w gufhisi ban bc boo?f5 ^es cn feftigh, tot foo merCi Bclijcften onbienft ban ben 3Lanbeboo?gcbalten/ in bten eenige cordate ende ftantvaftige mannen banBcrii nijS enbebeiept uptbe Booge üïegcerinpebpBaeri^o» lÊog. in be boo?f3 ©loot cnbe be ejcpcbitic felf toareit gecommitteert rtetoecfl; bat bc ÏJecren Bacr J^o.iKogi »i5ecomntitteerben upt alle be |9jobintien ober 't cnu plop ban be boo?fcB?cbe ©lootc / bi e in 't begin ban be macnt ^^tember ban ben boojfs ^ate fes en feftieii ixjcbec ^ee gcnomeit Babbe/ op ben eifdeh ban bi felbe maent September eenparigB Babbcn bcthlacrt/ bat fp tot ontlaflingc ban Baec gemoet berobligccrt teacen Bare i|o. .iKog. boo? te b?agcn/ bat Bet tot mcrcftciycBe bicnft cnbe apparente grooteb?ucötbntr ben iStaet foube (tref Ben/ bp fob beiÏc {jacr 5ΐ|ό. iKog. Bonbcn goetbinben eenige foi^anige toépnige rombate 4tbe llantballige mannen ban Bennie enbe bclepbt upt be Booge üicgceringe tc bcrBtefen / om aliS «tBicbe- puteecben enbe <(5ebolmatBj^t>en ban Baec i^o. jIKog. inbe boo^fj ©loote op ^e enbe in be ecpebitie felf gebjupcftt te toecben/inboegcn aljS baec baitin ben boo?f5 3!ace vijf en feftigh ecn aenbangB toass gc^ maecBt/ fooommetabböjs banbci|ooft<0fficiereni op alle booibàlletì naec gdcgentBept ban be hontfcBapi pen enbe beranberingert bagcüjcftss in ^eeocaiccereni be / acnflontiS fonbcc cimgifpjacift tc btfponereit t aifi · mcbe om óUciS in be fcflie ©lobte te Bdpcn Bouben in godïe ojbje enbe Bacmonie/niet alleen ten aenlïen bart '03ianbtiSBoogBe enöe anbere «UfficterenonbeHihcie metbenanbcren/ maccoocB tcn aenfïert bànòcfdbe metbej^oofben enbe «©fficiecen tenee©löotenmft bedEieallteecben/ bicmcnboenmadsi bcrBoopte bat onbec<®obe0^egcnmetbe ©lootcban befen^taet foube conjungeeren/ en boojtss ommc Bet Chef ban be boo?f5©loóte fóntlaflen ban ontallicBc beftgBében/ nietepgeittlijcBbjefenbe ban p^ofcflïc/eitmcttcnnn bcit bfenfl ban ben Hanbcn enbe fubfijlentie batf 'si=ltanbtsi©IootceffentidöcB bctrcfTcnbe/ ehbc Bern alfb te bequamec te maBen / om buptctt emtiaraiS cnbe met een bebaect gemoet tc Bonneit bebcncBen cjibe φ ecutecen bicfaecBcn/ bie epgBcntlijcIt ;ijn bpn filttc functie/en 't ^Ibaet en Ecemanfdjap bepenbecenbe/ enbe bat tot meer anbece epnben in 't boojfs bericiit ctt berfelaringeban begBcmdbeffiecrcn ipietommittécti ben b?edïec uptgcbautht ; met bpbocginge/batfp^^ee^ ren <0ecommitteecben upt epgen onberbinbittge be^ becBicitngebdnfoobane<<3ebeputeeCben. eBbe<(Êtebo{^ macB^Pen ttootfaecBdBctt acBt^en / bat Baec H^og. ten bien ti)be op bc boo?f5. fmeufe betiMaritfg
bcnbc goetgèbonbe foobantgen Commifle alsboölf fcB?ebcn 1« te bccemecen / be faetBcn naberfiant riófli in befdbe möenbt ban iSepfembec ïjaer foobàniglj Babbett i^gebacn/ tütBaer®o.|iaoö.opbett fesett rwintighften bec boo?f5 maent Baec eenootfaecBt Bab® bengebonben totBctbeCentecm banfoo^anen^omi |
-ocr page 127-
96 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
χίβ;. tm Euptetant Stbntfeael te Ruyter,fao üwbooj'tm'
..... mm ban tie jkbe cefolutte / alS fea Be?t ftaet na ten
iStaet toeaefiomm toarat / talidgcR Baötten brnw^ mmïiat ijmfftbrnEupt. mitiaacltoclp?frtrtpaitic6 ten rcgaciie banïJtboojfj tomuactie/ öat mm mepntte te bom met ïw booiTcOaebe ©lootm ban üc «©eallteiXi bm / [jent gi^be bcbonbm m foobane pecpl^eptm opbetodtbeiJi» mbebee^oreïtnjgiicactfonbïcgci appupeat tcj^n boiojbe autftö?i£cpt banl^cc i^off. iföog.nictfeonbeemiGCttftlutieneinm j enbrbieïjp
oof& mbe baojfjbiieben biaeoöbm banflM fiiffmfi
difcufie bnoiöëm mbenocQeele JScijiRScttetgetoeelt te 30«/ bat befélfbc boo?on3el«ttecbeini»bmmt(in= becbjaeglijcRctt lafi toateu/alsi öcbBenbi niemant ban Öun allm ept betgdöclKftoace affattejsbpgebjöont; bat nabcröanbt be onbabMtüifngefimeramaebjefm fiabben bat foo DaeH bmjboeif? ftnl^aiitacttoaif geap^ pupcectgcb»?bejt boojbe aiitiftodtcpt ban !)aer%. ItSiog. in b£ vecfoonm bei: f^bec <0etttmmttteecbm be faftm in ïaittö ©loote/ tccflont m anbecm houcs fiabbm gertomen/ mbe men onbec^iBobesf gmabigm ^egm met coucagte mbe bappccöept / cnb« ootfi'met appacent futces ban obeöBinninge/ bmbpanbt met befdbe ©fewtefoubeftibbmamsetajl in bim öpfitii niet ban'sf ianti ©loote afjjctoent enbe naec fjine οβ^ bmm begebm Oabbe ; bat beebibmte utilttept mab^ folute nootfaethelyc&Ocpt ban be bodifcfcebe Com^ mifTie niet alleen alfootoasi opgebat bp begemelbc Jgeecm Sacu ?io.|Kag. lÖJecommittcecbm/maecoocfi 6p bm gantfcften fecijgiiöcaet/ bic mebe b? epgm irperimtte onbecbonbenöebbmbeben grooteitiimfl bie ftet Hanbt in'tgemeen/ enbe öet foulagemmt bat fp tn öaccpatticuliec boo?a(TI(ientfe ban be ge^ melbe gaec i^o. HSog. «©etotnmitteecbm öabbittee- wooten op bm twaeifden baube mamt^ttoöet: betf boojlebm SBaetiet fes en fcftigh, bp«nfo?meIecefbi
«tte^4§e^mannm upt beW^WeitbtPbfl®? Bet toeaomenbe; Debbmbe bengemelbelfceratipt «bmicael be Ruyter bp em fïiccialeilSmtociebe. vijf den bcc boojlebm maentlBactp am Baec Jlei jKog. nepjeTmteect aljïtoebet: ernfUgD baec toeacttgeQou^ Den. €itbe ofbjeimit(bimbe^eei»n|tace3l?intipai lm niet anbeciS ban be ifoogeiBöiSiJept m biö?fï£gtigi Dept ban 0aec Sonbm bectoacBtm / o^e
be felbefouben nemici gaecoo^beeim batKecbeceme^ rm ban fobanm CommtlTe bia!S em point/ bat f^bec ben bfmfl ban ttet 3Ìantte.betì»aerloofm/ mbe intet!^ oicrecm be iipttecfle blame niet Bonbe geomittem: b)o?bm / betoijle be ^eecm fjaetlo» lïiog. <©ebiepUi teecbm obec 't emplop ban be gefepbe ©loote. in bers fcöepbc ti)bm getomntitteect getoeeft 5önbe / 't felfbe ban em abfolute nootfafielutBljept acDtm / m Inat Set Cfjef ban be JWoot mbebmgantfc0mïto3jg8!Sfaet 'tfelbe ali cm gantftO bientlige fabe implcitcccbm/ «tbc bat bobm bim beocperimtiefoa ortbjebetfp?cc£# fteüjcB geleect Babbe/batbctncec gemelbeCbntmifïïe nopt ais met bm grootflm bimd ban bm atanbctoass geomitteéct/enbe bacc na^nopt fonbecmeafidiijcfie b^ucljt / ^Ifs alüf be faethett alceebe in feec quabeiei:; mm gcfldt toacm/ in't toercii gefïclt/ m. bat. Bet baeeom onbecanthJooibdiitB foube. 3ön be (i5ef<pbe Ctmtmiffie tegenbjoojbieft tejomittecm / ali öefelbe be fabm in Bacr gcBecl jönbe / met^OTttbiiuiit fou? be teoiben gebecetmett / mbebaectoe-mogdöcBtoe? becterefolb^t/ foobjanneec boo? notabfóbefïiflref ' enbe iucortbenimten/ bie «iUobt.bcrBoebe/ baet toe htóïccomtettiiRttalién gepecjl mbegeöiongenfóuïB tttcfeit
^flt bci^eerm Bare fiiirtapaKitBübm bim/ aljsf. nofOpecticubeclijcftlJitóbm geconlibeceecty bat inft- aeniiambc faifom belMtm. baei;Bi^nen nootbmtbigB moeflm hjo^bm geia'rieeert/.' bat 'sf Siinbtsr ©iootó ini Sgitgefeatltt siPtbe/mtaec.^Sobiirgenabiemjei gm/ mo®ow»imgit3«juetbe30tootmbaö.b8ïfi)oi jïi:.«©ealltobcnsï ban befm ^taet/ te toeter/ fgn «oitinsltf. jmidlèptst ban ©?anciicö£ft/ enbe (gn |
SËontngi» maf^eptiban ^mneittEtcBeitjbatftrbtir i^fi
boo^ebmSlate flüem beoecnccmtìmomccmtbeaen^ (iambe fonjumtim metbe©fcötban(ljnitoitietlf. I^eftq?t B6tt ©?antBi1jcB boo?gcbaüm / Bef CM enbebc» ©rijgtiiïïaetban '!ï3i:anbiïr3©lootentroban« perjrteitteptm mbe bifftailfet^m Babbm geöïatitt/ bat fp Baerbaei: obetalsf een ortbjagdp&mlafttm upttetffc Babbm beblaecBt / bat nu in bit faifom niet allem g^ijcfie / macc beel biflïïilte: 0(ca?cmtim fou* bm boimm booiBomm omtmt mbe gebuprenbe be fectibe conjintctie/ Dier allem ban cm/maec ban ttocc ©lotm/ban betfcBepbcjtoge«0eatoecbett/ bK Bet boo?f3 CBcf m ben boojfj fcwjBjStaet in noïi gtajoterperplejriteptm mbconì^agdtftbeftjflm|bube fi?mgm/m 'jf Riants ©loot gcbact bomiopm ban in- tonbettimtm/ biebaec naecnietfouben Bonnm b}Ot?« bmgeöetect/totbeupttetfüopfpiatfimböfine'banbe jftejjfctnge biefiboti? beï^EermBaïeii^commitett» bm atö bm boo?f5 fetmiciKt/ Bet CBcf ban be ©loot felfi ban alleji geabbertecct 3i)nbe/gmegögeect foube Bebbm met falutaice boo?gefÌàgmB mgc-ejcperimm' tcifbe cemebim tegen? be boti?ft itttonbenfentm te boo|ften.^at be ^erm Bareftiincipaim baiér # me« be i^bbm obectoogm bat be ©loóte ban fün Éonincdi. Mweftept ban ©^antBnjtB boo^emfeetBoogÀ een* pmltjcBe pctfonagie mbanfeecöttiotmi|upflifoube toccbm getomtttanbeect/ mbebe ©loote ban fpÉO' itingBl. Iteafcfïeptban^enncmarcBmmtfltóöiénme* be ban peiitant ban gtootc ge6oo?te/beb}^:ftebanÖiti^ foubm bermeenm boo? Ba^r groote amffenlijtbBept ti betfcBabntom Bet €Bcf ^be bm acfigB^aèf ban
mbe p?^irieren Baec fmtime^ /'bicim^^i^torf niét gegront/ bobm be f^ttimentm ban BetCBcfenbe bm «nJöBicaet batt 'iHCatóitiS ©loote / BócöiH· in betccrebenmgefbnbeect/ betodcfiebooi rcfpett bait fooBooge^ofonagim niet (bwbmbbfbm per ffenti* mentm met WenabjutB mbe Bca^tbOTrajmm boert gdbm/ alibe getttepne titHitept fbmbóïlènixielbei^' ftBmfbube; batoot^inBettoiiiutigermbanbiebiuuf^ ©lootm/mi® fbo lane® ttegetoniunijeertfBuben 3®t/ baeg^c&ìs beel f&etim'ban féc»itcbettfpmtfótfê« Bonbm t^TbalIén/ bieniet^ieemetbeupt^e tö:« (iumfpettié mbe boojfitj^tigBept' moetm hto^bm'ge^ Ijanbdit/om am be eene3Dbe Bct ùttecefi bainbe^taee metbeBmi#tìiie mrebel^tfiléinitibi^minatót tette* men/m ambe anbaxjlibe amltegem^ifetotó aHieeitm aemrdttmm banmetb&btoiTO^^ temifnoesmteigsbm·: batbeifemnfcfiiitiitmaì· Im obeiliÏaebigB toaiimltiolbaen banB^gbet'belept/ ^ntba^e couragte/énbe trouBit^penpberban ben boi:^f3l|eêbijiiptenanr^ttiteel)^ben btnj^ÏÉü^s raet enbe bemttìete «©ffirfettn^-'Slatttiiiatow infbccBmBetj$blbaet m^eemanfi^ betreff^be/ mbe bat fp baer
bm/ maec bat in mbeoiitH'ent be eypdfitfe boint^ llant!EÌ©lòoté/mbeUid pattiòdiecifiàitt mintitrent be conjunctie metbe©lotenbattbe <0ealKèerìfi»t mbe 'tgimtt baet am bQjenbetcbe/'beelé'/ fae oncilüöw occuttmtimboojouantmblebpSiébm t'nbe^tge* cinstì ban Y®anteronerbarm=/ niéttonbmb^ctt aebemefïeecti ^t becB.^bm belgirenn^e^jin^ên {glutee
. mjbe^ / tettot betcacBtinge ban ten tfcnjt ban.be Xattte/ emige oiepntge cordate mttsntbaftt' gemamten ban Bennti en upt te·' Swigetlea^ finge bpiBiCtet: llSog^ Mevbm geSocen/om alj$
ftt beta»?6,©toote cqt^eem ftitft jefpöiitim felfiSige«= b?uprite tebJOibm / 'inboegen tìtitiaet tor inbeb^ Iebm0àce vijf en feftigh commiflie braiSbiöemt t toeeltr«ïtftetBwte bat9ae«:mjBo8.0&«c^
meüCflstóefben migEttiainro » iaten 3gn·
ttairtelfèn ttoùigeboli^ bimWett/tiS^È^ toinmitttctt gsrao^e iiièrComeKs de Wit,Ruarc van Putten mbe©o?gemteifliictott®o?ï$eö)fc SWcebein feliuatto toarm b? iftww be Wit,Vry:
kerge· |
-ocr page 128-
en OORLOG. Seven m veerttgHe keek. 97
ijcpjefrecrtató peifottclgcft i!t«ecopi)m ^^«ctfjiiijs
Willem, erti)c«fetal0oiiiiKitem-t>tticsiavtychelfes .,
enderdch öen jStaiitfjOUiret ftl öec tjj&t; tn alfert
bergen ente Cocverdeii Oi)ef0ltï««t ttacc Vrieflant
Stadt cnde Landen. epseutlijtBe itttCtttte toasS /
om te fuppiercn öet öefect bau öen l^eec p?mcc Wil-
lem, irte obecùe inontleEina ber ©olmacfiten/ o^e
Omlantfche Lanrdaechs Comparanten
eebaaeit / m am gao: φ» Αΐδίΐα» niet toajS ööetici
i fereert tiefuppleöe: bau Öit öefect / fulcic öat ùacc toe
öejren ί <Sn öoo? fijn (lem cube öefacö öe faec&e m goe-- een racitìae öelatte Dan nooijc» toaji» 3®aei; op fp
iieo?ìi?c öonïic ijoiitien; maetfeDettfijn oberiijtien/ ben/iiatboo?foobeelalsii)etvierendemchfteai:töCi
toass altiarc cenicö irtfojtiie inoeilopen. «Defe ftomfle ftel aenoingi) / licc(lam moefte too?lien öc^tabttiou
Ìi£cb00?f343e0eputeecùen/ bacljtmentoel/ bat ben
eenen aengcnaem / ben anbeten ract foiibc fijn / enbe
baecom totecben boo? be tjant odafi ont tot Hariingh
tnfpettiete nemen op be equtpagtei albaec toetlDtc
nenjeityet biffecent of ttoeefpalt in be birectte ban
bicn / beflaenbe Jjet CoEcgte upt be tbiee 3^?obintiai /
bic niet ftonnenbe in bat (lucö obec een bjagen / beben
öflcc eauipagic elcft apart / fo bat tjet «Collegie aliS ge-
fcDeucttoaji. g^efe i^eecen €>ebcputeecben foubcn
pogen fulcjc te confïïliberen. ©oo?tjSfotoeltot Leeu-
warden aljrGroeningen / fouben boen be aenmannig
ban fpoebige ionfenten en pjomte fupbering ban bien/
Oelijcftm Geideriantenbe Over-Yffeimcbetoa0ge=
fcüeu (Cot Hariing Boutertbe ί bonben niemant ban't
(JToUegiep^efentaliS ben ^etcctacisi Adius. ^m vijf
en rwintichften tot Leeuwarden totecbert bOD? ben
^ofmee(Iei· ban be ©ojftinrteg^aiiariete begroet
liaer i^aocOcpt fiebbcn jp bact aubtentte gOeljabt / bte
Baec fno raecftenbe befaecften IjaerDer CommtlTie/alsi
anbcrfint0 / atte cibile bejegening Ijceft gebaen.
fijn oocft baer nact ban ben jongen ,;§tabtl)oubcr felfji
ftefocljt. ©e tijb ban boen Debbenbe om te «i5roenin=
gentejijn/Oebbcn benï|eer Scheitinga (be %er Schi.
pio ban Aiivaató primier bart'tminbet gftetai ab?
fentjtjnbe ) geinfo?mccrt ban ftaet commiffic: op bat
toeberfiontenbe/ mocljten binben fto?te erpebttte ;
ftiicjc fjebben baernae itptGroeninghenboo?eip?cfle
inifTibe foo aen be ©eeren ^tatenban ^rieOant, alis
acn'tCoilegie tot f-iariingeu getepeteert
€ot Groeningen fijn bortoclftamf boo?bett ©cere
^cctetartsi Bufch, baernae IjeDben ben ïSaetfijeer
Ny veen, enbe ^«nbtcitsi Chii ng öaer fionten begroe-
ten en fpjcSiit ban be ongere^tiicpt beE<©mmelanbert.
35en vijfden 4iKiacrt 5ijrt Ijacr Samen binben een
goetaental gijcintetcfTcccbcnirft EittoOmmekn-
den, fjaec berfoccfienbe / fp toilben niet alleen ijaerin
(ieUen lipt ben naem enbanbjcgert ijaec
(laen ober be monllermgQc / enbe fiippleren ijet befecr
ban ben ^tabtijoiibcc / btebe boo?fïebanbe thien
fiemmcn maeclite onber ijet monlieren / bolgenbc fjet
vier en derrichfte attijtltel ban i)et iScglemcnt/macr
ooc&bat fp toilben een batfj tot be monfteringep?eft^
geren / op bat be iSegccinglje fijn boojtganglj mocöt:
cetoinnen/ be refoUittcn ban ^taet genomen / bc
confenten geb?agen/ erft geen baer ban bepenbccrbc
boo?tgefef mocftte toojben / afle Det toelcfte fp boo^fa
öcnDponHentent.ötefiillen Wpben onafgftebacn enbe
gefurcfjccrt / enbe be iïegeringe in confii|ïe / alfo nier
mt foube ftonnen erhennen be manftectngft toetticft ge=
fcDict te 3jjn/ fonber be fiiopletieban Ijct bobengeroec-
be befect boo? Ract l^o. jlEog. «©ebeputeerben. gt»aer
op be Iceren «©^beonteerbe gefcpt fjebben/ bet fpban
Baer ^0. iBag. fidi genoccöfacm gelatt enbe ^canto-
i'tfea't bonben / macrbatnicten 6onbenfïenbatfon=
bet ban be canti-arteoartfipe mcbe bcrfoclit te too?bcn
mbein toeer^mt ban foobanicö aeittal Daer ftonbcn
obtr ucrat; bat Voaer toasS : ®at toel biergelijcfte boo?
(ïagen böo? befen boo?be Commtffarifen ban ftaer
iijo. itiarcn gebaen / enbe bat partljpcn bie toei
fcijecnen te atijtiiefcercn / macc etljter obergljenomen
3ijnbe / geen inniclTie / beel min agg?eatie ftabben ge^
bonben: t©at«ïlleifmet ojbenreliJcWjept ntoelïetoe
gaen / enbefp ( ï?eeren«i3ebcpHtcecben ) baecom baci·
gftefioiiben toaren / bat fp met be «nbece berfcfiepbc
bifcottrffcn obccbitfnbtect ftabbengeöoubcn/ macr
niet ftonbcn mcrtlien batfpijaer foitbcninlactenom
iHinalss ftaer Uiig. <©ebeputcecbcnteebmittc
rcninplactfcbanbc ^tabtijoubeci batoocfi aenijet
opgemelbe vieren dercichften actijtfteleenartbercnfin
pben/iie abmitTic ban ben ^tabtöouber albacr
VI. Deel
berii tn ber tijt/en of fulcr fo niet verbotenus gecf:p?ef'
feertliont/ ecfjtctbe meeningeal0boenfogetoeeHte
5ijn; ©ibebatfpbcTltonbenljacc^o: JiKog.toelbei
boccijttcjijn/in^bolgcbanljctprohemium, «iijet
feventiende ai'QKfiel ban lict ïleglemeiu te fuppleren
beplaetfeban benoberlebcniêtabtljoubcr ©ο?(1 Wil-
lem , alisjijnbeacnöaer %iogO lï^g-niet allcentcg
competcrcnbe Det maintien ban {)et fieglcmcnt/ntacc
oocft aen ijoocljgemelbe Ijaec ï|o. iKog. fpecia^cfe in
Ijetfelfbe fevennende arttjcfeci gecefcfbeert be berans
bawgc/ anipltatte/ enbe alteratie ban Oetmcccgöei
roerbe Kcglemcnt. acr bc <ffiίcbφutcérben op ijeb-
ben gefcpt l)et cene enbe Ijct anbcr fpn bcfonbecefpecus
latte te ftebbcn / enbe miffrijien toat op foiibe te fcggctt
baHcn/ batecötecfp&ettoelbJübc bie ban Ijet anbec
fcntii nent boo?ijouben / enbe aftoacflteji toat bacc aett
befeccrenfoubcn/ enbefoofulticgeen ing?e1Tiehonbe
binbcncennaetbercnbooifïacfjboen: tctoeten/ bat
benwnHeringOfpn boo?tgang5 g()ctoinne«beopbte
pcrfonen bic of aengenomen ofte gereöiiteect toiecbeit
fonber bijftcultcpt r aileetttfö fp fouben ficartiflTencmert
ban bie geenc baer op bebattcn bielen / omme be ccbc^
nenban tocber5i>ben gcljoo?teitbc geponbereert/'tfp
bp inbuttic / attommobemcnt / of ootlt toel tn casi batt
obergiftc Op arbitragte of iiptfp?aech te too?ben upt be
toegl) gelept/ of anbccis gebaen ais men foube bcbins
bentcbciioorcn. «©ptoclc&en boo?flacDbp fiaercenii
gebtfftculteptcn gemobeect 5ijnbe / Hebben ecljter Daec
baer niet b?eemt ban gljetoont / boojitamcntlijcfi nae
bat bc ^eeren «©ebeputcerben op bc boo?geb?att)tc
btfficultepten ijaertoatiiabbcn gcejtclatrcccrt / foo bat
p Hebben gocïJt gOcbon?,·»!! bpljaectcontbicben ben
i^pnbiaisi/atismebebei ^jcretactsrban bc Omme-
'anden, cttbcriacracngefcpt Ijcbbenbe batfp Ijaccais!
SBintticrif inbefcn: moeflen ncutrael irouben / enbe
jooiftcöticijujcft ntijben alle eenaijbicljcpt/ fclfjjfjct
Tcene baer toe cenige fufpicie ofte ombia^ie b» bcit eeit
>f anbcc'c mocijte gcben / op bat fp met b?ucl)t tn bcfe
Irijbigljept ten be^'nban Ret gijcmeen mocfitcn too^i
len gccittplopeetr/ giiclijtft fp met alleen ftcbbcn aen^
TÖcnomen / macc oocft boo? upt becölaerben fiaeu fcn^
rimetttfoobantcl) tciijn: «finbcöebbenïiacrbojbecss
fteftent gijcmaccfttijetgcenc toaertoebe i^ccren<©ei
iieputcecbcn toiccbcn ger equiteert boo? een goet acntal
banbcaentoefenbe HanbtbagljiS Comparanten bec
Ommelanden, btcfpallemctlimbcn/ nocl)i)actna=
ncn eïp?tmerert fiojten/ Ijaccbcrfoccïtmbe / batfp ftct
IC anbcrc/bie bc i^ccven (©cbeputeerben bcrnamat bat
Jb Ijet gcmcene Eanbtljiipö (tonbcn in een goet acntal
üp bcnanbcrcn tcltomcii/ toilben bchentmaccficn/
met alle bc rcbcncn enbe pcrfuaficn baer toe bie^
ncttbc : metberhlartngljebanDarenttocgen/ batfp
toegene Uaec ]^oog .ilBiog. Oacr gciiuaüficeertbonbctt
)m ftet felbc baer tocgerciuireett toa?benbe tc mogen
iccepteten / bat baer op cerft afiuatlitcn fouben Ijaec
terfilaringfje; bod) bpalbicn biefoabacnidi modjte
bmcnupt te ballen/ ba tijacr fouben baertcgensfopi
wfcrcn/cnbe bo?beriÈ geen apoar?nttc fag.nt / om Oacc
inbiCiS tc pcrfuaberen / bat bau ban ftaciiittoegfjert
fouben bOD?tbien!3l)cn bcnnaerbercn boozftadjbobeti
{i?eeber geocpiclTecrt/ 't toelche aengenoinen Ijebben
te boen: <Snbc Öcbbai be l^eercn «©cbeputcerbeii
coebetom ftomen rappo?teccn / bat fp bolflrcnis bet feti
ber begeerte gfjefpjooclten Rabben met eert goet aental
'janbe boo?naem1ie/ettbe bie be metftc bitcftieftabi
len/ Baertcfamen binbenbeop'!Sl,attbtiSï|upif/ert
illejS boo?ge(lelt ijebbenbe/tn tanfojntitept aljs bci^eci
;en 45ebeputeecbcnftaetf)abbcrtbotj?3l}êi)iiubcn/ ens
ieb?eebccöobeniiSgReeidp?efreert/ totanttooo?ti)aet
ioefeacBtin / bat obw foobamgen boi?fliÌ biliöecatien
3!
-ocr page 129-
1667,
98
S A Κ E Ν van S Τ ΑΕ Τ
toaccn göeöouiKn getoeejl öp be €>nljet:guartfiirm op > Detcappù?tbait&e<Ì3Detommtttcei:iim ìite laefimael wöenHageot)elDcc|ll)atiaai/ maec öatöctöeetti»-' orcffte öaöïie gebontieti öp becfcDepiie (©nijecqudctic^ ren / öcioilc&e öet DaiibentcgengefpjooclKtt / eti ten^ botoentf öat geen apparentie fageit ïiat foUamgcn aö- miffte faiibe Ιωηηεη toojitóii tngetoiUitljt ; maer toat aengiiigObcnnaecïiftenboojfïacD/ öatfp Daecbaci- Dbcc foo bjccmt niet en Btelüen m&e geecn hjüöc Baci· Iielïe imen / tat öie öp Ue (©nbecquacttci'en / öaec elch tefeggenljablie/ macDtetoo?ïien gijeacceptecct ; iwt öaetobecfouïiett moeten too?ìJenaenge|ìelt en&eglje^ fiouöen fojineleiieUbecatien/ bmibenuptbal banöe toelcücnictfcetftecüiftonïien ïietecmtnemi/ üocDïiat fpbecepttoillicljtoacen naecgebane monflecing ban bifficuitepten enöe oppofttten / mttsgaìifrjs ban öe PioccïiucenRtetöe reöenen banbten/ aenbegeren «©ebeputeecUen fienntifetegl)eben. 3©aci:opbefclbe gljefegDtljebben / batbitlaetfle niet fatijSfactotr en toasi / alfo baec mebeten cegacbe ban be genielbe op^ pofitien en pjocebucen/fc. alleiS niet en toiecbe geljou- beit in fijn geDeel / tot bat fp na becftoo? ban be «©ein- tecelTeecben / en ingenoittene ftennifle öaec fentiment baec ober fonben IjebOen bcfeentgemaetlit;batmen ten nttnUenfoo beelrefpectfcljnlbigljtoasiaen beCom= miffarifen ban öaet J^o: JBog: / fulcr Debben be ©ee- ren «©ebepnteerben notlj anberniael ben opgemelben ^pabicujSen ^ecretaciiei berfoc^t/ bat op ben boo?- geroer ben Oaren naberen boo?1ïacD toiiben infïlieren / batfoomotïjteaengljenomen enbe atijterbolciithjo?^ ben / op bat alle retötmatige Wacïjten mocöten boo? gi)eliomenbJO?ben/ enbcaenöaet ïgo:Haog:Couii miffarifengebefereert alSbeSoojbe/ fietbjeïc&eaeit- genomen Ijebben te boen / enbe fieöent te maeifien fa' öanicD enbe foo fpoebtgij ali mogelöcii foube jijn.
€egen ben mtbbacli ïiS öaer fiomen binben in flaer ^logement ben decretatisi ban ben Slanbe ν.ΒηΓΛ, cnbel)eeftf)unbe&entgï)cmaec6t bat bantoeglienbc iStaten gecommitteert toaiS om 0aer ter aubiehtiein be felber bergaberinge te conbuiferen / gOdjicfe fp met ben felben te boete ober ftraet göegaen 5ijn in be ©er - gaberplaetfe op 'ë HantjSOupjS/ enbe albaer gebonben drietloclen met armleunen inDetijooft banbeSa- merjlaen/ jijnbeaenbe eenejübeaen een lange i€a= fel be ï^eeren ban be ^tab gefeten in een goet aental / nibe aen be anbere 3ijbe mebe acn een lange fCafcl en baer ronbom aen eentge banthen bie ban be Omme- landen, mebe in groot getal/en na bat fp (l^eeren «©e^ beputeerbei») ftaer gcploceert ïiabben in be opgcroerbc (toelen/ foo ijebben fp naer bàtbe Curialia bolbaen/ citbe be Crebentialen bp ijaer ^o: ,ίΚο: fiaer tnebe ge^ gebcn obergelebert en gelefen toaren/ boo? ben eerffen ban onss in commilTte fommierlijtlt berBaelt / boo?gei b?agenöetgeenliaertoegcnss l)aerJ|o:|iSo;in man- dads toaS gegeben / enbe baer op betbolgljen^ fcB?if- telij£& obergegeben be nabolgenbe p?opo(ïtie;
Ed. Mog. Heeren. |
UEd, Mog. fullen welkonnen oordeelen, foo oyt voornamentlijck by defe conjundiure van tijde ende faken van nooden en den ghemeenen ftaec daer aen ghelegen is, dat alles met een goede ordre en eenparich^eyt worde beleyt, ende de faken daer henen gedirigeert, datnietengefchiedebuycen dengininütti twf»,ende het gebruyck die by de gemene Boncgcnou- ten gevonden wortgeintroduceerc jende gevolchrj en hebben UEd. Mog, inde maximen wel vooralle an- dere getracht te betonen haer fcntimenten om alfoo te demonftreren voor alle dc werelt met derfelver . aöien, dat die fubfiftentie van dengemeenen Staet dependeerde,fo van de eendrachtighey t van de Rege- ringe, als de eenparigheyt van het beleyt der gemene faken, enofwywelniet cntwijfFelen of UEd: Mog. nae'tlofFelijck exempel van derfelver Voor-Oude- ren , fullen continueren in 't felve gevoelen, foo wort echter bevonden, dat aen eenige iaecken fpefterende tottct beleyt van 't Collegie der Admiralitey t tee üar- ■ lingtn, en namentlijck, rakende 't ftuck def txtrmdi- naris Ejuifagit, een notable defordre, te weten dat al- daer een ■mrdeilJe dinilit gepleecht en gehouden wert, ende een apart cn gefepareert beleyt tuffchen de Ghe- deputeerden, op de prefentatie van U Ed. Mog. ende die van Vriefland in 't felve Collegie rcfiderendein 't equiperen van'sLandts Oorlochfchepen te worden gedaen, tot grooten ondienfl van de gemeenefaecke, in allen fchijnof het ghemelde Collegie intweefcpa- rate Collegien verdeelt, ende voor geen Ghenerali- teyts, maer voor twee feparate Provinciale Collegien waren te houden, daer door den dienft van den Lan- de grootelij cx wort verachtert ; ende of wel het iel ve, door voorgaende haer Ho: Mog: Gecommitteerden voor defen in den jare vif/ta ftfiigb voorleden aen U Ed. Mog: Gedeputeerden, nefFens die van de Provin- tie van Vrtefiam rot Harlingtn voorfchreve,endcgecom- pareertin prefentie van alle de ordinaris Gedeputeer- den in 't opgemelde Collegie, feer ampel ende breet is voorgeflelt, gededuceert ende verhandelt ghewor- den, met voorftellinge van verfcheyde voorflagen tot accommodement als U Ed.Mog. fonder twijfïel door der felver Gedeputeerden wel fai fy η gerapporteert, fo is echter daer op niet konnen worden bekomen het gewenftefucces, haer Ho: Mo: al noch confidereren- de hoe feer den gemeenen Staet daer aen geleghen is, hebben goet gevonden te decreteren een notatie ie- findingey ende daer toe te employerenonfc perfonen, om U Ed. Mo. het felve andermael met fodanich een mprtffcment voof te draghen als de merite van de faeck is verey flchende, ende hebben ons gelafl: verder foda- nighcofficien aen te wenden, dat alles mach worden gedrefleert op den voerende ordre van den Lande eenpanchlijck ende gefamenrlijck onder alle de Ghe- deputeerden van hetopghemelde Collegien met een onderling goet veritant en ghemeen concert, als ten dienfte van het gemeeneVaderlant in defe conjunöu- re van tijden ende faecken tegens fo machtigen vyanc voornamentlijck wort vereyft, met een vaft vertrou- wen van den gewoonlijcken yvervan UEd.Mo: ten beften van het ghemeen, daer in het ghemecne befte niettefullen worden geabandonneert, maerbyghe- bracht als van fulcke trouhartighe Patriotten en Lief- hebbers van hetgemeene befte in alle rechtmatigheyt kan worden gedefireert, voorbygaende alle particulie- re ende by fondere infichten , overftappende de rot noch toe gemoveerde, doch ons oordeels geringe ob- ftaculen, die geenfints in confideratie behooren te komen, datby U Ed: Mog: d'een of d'ander voor- ilach fai worden geamplefteert, ende fodanich ghere- folveert daerophaer Ho: Mog: gheruft konnen zij η j waer op wy U Ed. Mo: genereufe ende falutaire ver- klaringhe fullen teghemoet fien, Wyders, dewijl het haer Ho; Mo: gelieft heeft ons mede in mendatis te ge- ven ende by naeder aenfchry ven te gelaften alle y ve- rigeende efficacieufe devoiren ende officien aen te wenden by het Collegie ter Admiraliteyt tot Hdr/in^i» rcfiderende, verders daer ende fulcx als het behoort, teneyndein deie preiTante conjunéturen van tijden endefaicken de txtrasrdittaris F.quipagii van'sLandts- fchepen van Oorloch aldaer met alle vigilantie gevor- dert ende over nacht ende dagh gheaccelleert moghe worden, om metende nevens de verdere macht van het Landt by de andere Collegien ter Admiraliteyt gereetgemaeckt wordende, tijdelijck in Zee te kon- nen zijn, daer aen den Staet ende het lieve Vaderlant ten hoochften gelegenis : Ende U Ed. Mog. wel con- fiderpen konnen fonder der felver voorgaende Re- folutien ende vigoureufe Confmtm, voorloo veel als aengaet de quote van defe Provincie, fuick nootfake- lijck werck fyn accrecB,ment fai vinden tot grooten on- dienft van hetghemeene befte: Soo vinden wy ons verplicht het felve U Ed. Mog, mede op het ferieufte voor te dragen, ende te verfoecken fo lief ende waeri als fy het welvaren van het Vaderlandt in *t herte'heb- ben . dat, aen een zijds ftellende alle particuliere ende daer van devierende infichten ende confideratien , daer op beboorlijck reflexie willpp maecken, refolve- rende |
-ocr page 130-
en OORLOG Sevenennjeertighfteboeck. pp
1667, rende ende furnerende neffens de andere Provinciën ,f en Bondcgenooten liet geen den noodt vereyft,ende to: uytvoeringe van het boven gefchrevene wort ghe- rcquireert : Waer op wy mede U Ed. Mog. refolutie fulien te gomoet fien^op dat wy haer Ho; Mo: op ons rapport daer omtrent geruft mogen ftellen : Ende ful- ienopalies afwachten UEd. Mog.verklaringe ende refolutie met een officieufe offre ende aenbiedinghe van onfe perfoncn ende dienft»
(Cot Ordeningen fijttijc/ ontfingen een ö?ief ban be l^eecen Staten ban ©?ie(ïant ban ben tbiee en ttoins ticDIten d?ct)?uarp ouben ftijl / batfe gijenteent toaren bcisanberenbaecösfiiaer Eantbacöte (ïupten; enbe baerom be ^eeren Oijebeputeerben niet te bonnen Dooren/maecbetftaenae/ battettoaö ober be conti- nuatie ban be fcparate equipagie totï|arlingij/bat Ijaer <eEi.jiaog. ijabbcnlaflgöefonben aenbeJ^eereit Baer o?bittart!S iSebeputeetben ter ©ergaberingö ban öaer éo:H9o; ont met beo?binaciiï ï^eecen ban ^tab cnbe Eanben baec ober te confececen.
«S>e negen ifêonfiec-ï^cêcen bec «©mmelanben tiif= fcijen €emis enbe ^tautoecjs boo? ben ^arefeflien ponbert feben cn fclligD toaren upt
Hunfingo,
Tiddo Gerlaci Tiaden uyt Marnfteradiel. Joncker Luert Manninga half Amfteradiel. JonckerJooft Lewe ofte in des felfs abfentieN. Egbert Ciane Oofter Amfteradiel.
Fivlingo.
Joncker O. J. Rengers uyt Duerfwolfteradiel. Joncker Jan Clant van Stedum Hooglanftradiel. Joncker H. van Hewffum, of in des feifs abfentie Joncker G. Harmen Ripperda Oofteradiel.
V Wefler-Sluartier.
De Heer Boco Ketel in 't Ooft-Langwolftradiel. De E. Drieves Yevema Vrede Wolfterediel.
Joncker Jan de Mepfche Medagftradiel. » |
'©en ^pnbicuiS ban be <0mmeIanben Bcefï be üeeren «©cbcputcccbe aen iiomen bicnen/ batöp bol· sensi fjaec begeccte öun boo?fïa£l)/ ijab boo?gcb?agen/ fulcccnbcinbierboegenalsifpbie ijabbc booigcfielt/ batopbenfelbenbpbiebanöct contcacie fentiment/ baec op becfcljepbe bifficultcpten toaceboo?gebomen / fulcc bat bie bccfocljt iö getoo?ben in gefclj?iftc ge|lclt/ ombanOaccnabcctc becfilacen/ijet toelcö fp onbe- ftoaert fijn getoeefl tc boen / cnbe tnconfo?mitc alö bie ï)iecnagenotuIcectfiaet/Bem Bebbenbe mcbe gege= ben; met berfoccft/bat bieban't contrarie fentiment fo bacr niet aen en totlbcbefcrercn/ »nacr Baec baec ober toilben confereren / en tot bien epnbe alle/ of tod eeni^ ge upt be felbe tc beputeren / boo? Bacr ( «©cbcputecri ben) berfcBijneuj en Bebbcn be Oeintcreflccrben Bacr tocbec aen Bun geabbjefTcect/ cn gefegt/ batfonbcc ber fdber concurfie in bterbocgen ató meermalen Babben gefccBt/ Baer befe monflieringe niet en Bonnen fubmit= teren/fcggenbc / batfp toaren opgcjtoi en uptgc^ gatn/fotoanncerfpalgefetcntoaccn in be Camee/ cnbe in p?o£intu/om be jiaonflecinge te beginnen / be^ toijle fp anbecsi niet boo? be Bant en fage ban openba^ ce injuftitie te fuHcn gefcBieben/enbe een manifelie infractieinBctïteglcmcnt. a©aecopbcï§eeren beputcerberigcfecBt Bebbcn / bat fp baerom albaec toacen tocgensi Baec ï|o.naog. om injulte pjoceburen cn infractien ban Bet reglement met alle geboeglijdte mibbelcn boo? tc Bomen/bat fp bectoacBteben boo? ben Spnbicu$$/ nabec becBlacingc ban bie ban be an- bere ^jbe / bat fp bectcoutoben bic fatiisfattic tc fullcit toefen/ gclijcB toepnicB Baec naec be fdbebp Baec bec= fcBeemn 30«/ nebenji ben ^pnbiaijs/ enbeBeBBen Ba- reconfiberatienenbebecommcrniffen op ben cBeba^ 1667, nenhoo?|ïacBaen befdbe beBent gcmaecBt/ enBeb? - , benbei^eeren «ÖBebcputccrbcnecpltcatie ban Bacre meeningcbienacngacnbc bo?bec gBcfept / bat fp oo?? bedijc b?icberBanbc cafujs te ftonnen boo?ballc in befc HSonfleringc/baec ban biflinctie bicnbe te too?bert gBemaecfitj €ecfldiicBj3^at Bet mecffenbed foube Bonnen pafiecenfonbecbifpupt/ofbebat/enbcfulcc bat bit een afgebane faccBe Bonbe jijn; (Cen ttoceben;^at baccobec bifpupten biden/foubtBonnen gBcbifiuti guecct toecbe/bic ban manifejte bcterminatie toaren / enbcmfcflopBetbetoüsi fouben aenBomen/'ttodcB babdöcBgeecamincect/ enbe oocB babdücB gBcbe; tccmincectfoubcBonnen too?ben/bat ban tcnlacfle foubc obecblpbcn bie ban tocbec5üben fpn fpeculatie foube Bonnen BeBlJcn/batfp ber jlonben baer in Bare ofRcien aen te toenben / intonfo?mitcpt ban ben boo?» (ïacB. <£n ingBeballc batgcboniienBo(Ietoo?ben/foo toaiSBet Jiiebe tod / enbe bp albiennacbat fpBare officien enbe interccjTte/cnbc'tgeenc bo?ber!S foube Bonnen Bomen te ercogiteren/ geen futccjS en mocBtcn tiomcntcgBctoinnenalsianbcri toilben bccBoopcn/ batfp ban berflonbenbe betcrminatie te moeten ge- fcBieben inconfojmitept ban Bet Reglement/bat fp bat niet en toilben ficn geinfïingeert / maer punctuci lycBnagcBomeiij toaecop fp(i|^ecccn <!5ebcputcccs ben) Baec toatb?eeber Bebbcn geccplicccrt/enbc nae bedetoiffding banrcbencn/ foo Bebbcn fp berBlaect batfpben boo?(ïart) foo gBcb?efTeect/ alji Bicc nac bolcöt/ aennamen / enbe bat fp Baec baec nae foubeit boegen cube geb?agcnj met belofte/op Baec acnma^ nin^V Baec fobauirtj tc compo?teren in Bare piocebu- een / bat niet alleen geenc infractie in 't iïcglemcnt en gefcBiebe/ maer bat ooclt nicmant foube met recBt BonncitbcBlagcnberongBelijcBt te jijn/enbesijn foo bertrocBen nae't ^?obincte Jl^upiS /om be .ponHerini ge te entameren enbe beginnen.
Voorfiagh, &c.
Dat demonfteringefoude zijn voortganghgewin- 39οο?> nenopdiePerfonen, die, ofaengenomen jofgere- buteert wierden fonder difficulteyt. fttcinsc.'
Datalleenich de Ghecommitteerden van haer Ho: Mog; daer nae kenniflè fouden nemen van diegeene, daer op debatten fouden konnen vallen, omme de re- denen van wegen wederzijden gehoort ende ghepon- dereertjhetfy byindudtie ofaccommodement, ofte oock wel in cas van overgifte by arbitrage of uy tfprake te werden uyt den wech geleyt, ofte anders ghedaen , als in conformiteyt van het Reglement bevonden foude worden te behooren.
5[^acr op ban toebcrom berfcBcenen sijn boo? bc ï^eccengebeputeerben bc <i3eintcrctTeerbc/biefp tee Banbe ge|ïdt Bebbctt Coppe ban ben bobengecoerifen boojjlacB gBdÜcB fpfepbctt /bieban Bet anbecfeni timent mebe gebaen tcBebbben / cnbe aengenomcn in Baerep?occburcn baec nac te rcgulccen / Baec an» becmad boo?Boubcnoe/fp toilben bat mebe foo am^ plectcrcrt; baer op fp na gBdjoubette bdiberatie eenige bpfonbecebifficulteptcn mobeecbeit/ enbe fpecialijcB/ batmotBtctoo?ben gelicBt bc tooo?ben/in cajSban obccgifte/becommcct5ìjnbe(foofpfepben) bat inbe anbccc/ bp be todcBc bc plucalitept toas bie ΰεΒοβφ* BjcBBcpt niet foubc gBcbonben too?ben ban tc bec<= jiaentot cene fubmiffie oft obccgiftc/ enbe fulcc fp boo? bec fdbec becifieb?eefbcn bp plucalitcptbcronge* löcbt te fullcn toecbcn. <©ei^ecccn€icbeputcccben Bebbcn baec op öBefept/ bat bp Baec in ben gljcbanen boo?flacB / geen becanbccinge Bonbc too?bc gcmaecBt/ oocB ben fclfben gBecjcplicccct / alsi boben i.e bccBadt/ enbe bat Bet gecne fp nu begcecbcn/ mcecbec impli= ccecbealjS 't gecne fp ban ben beguine Babbett boi^gei fielt / noopenbe Bet fuppleccn ban ben ^tabtBoubecsS plaats j cnbe naec batfe Bet fdbc toatb?ect enbecici cumfiantied Babben geecplicccct /cnbe beBent ge^ maeciit be becBiacinge bp bic ban be anba'c süöc gBe^
35 Λ i!3Ctt/ |
-ocr page 131-
I oo S A κ E Ν vail S τ A E τ
öacit/fooijcDDen fp ineùc ùm boojoDécoitöitt boo?-
--fïaci) ol)cacccpteect/ mbe Ocööen bccfocDt/ öeijoijle
fccutactbepiïte too?ïien / εηϊιε öatteelcijefcDoiicHm òijniic/miflfcljim eentge onluflm foniicn Itonncii Ito- ntciviini !)et aenbauoeii bait öe iBmillmitg? ban öten nbijntmjtDt DIpbeii gijefuctfjccct tot op moiseii / fo biacco ató faii&e houncn gcfcljteDett I tot todcfteit Dcöe iljeewitaiiitiepatéetijeii ben iSpnUicusi ban öe P?£ibiutic Ijebüen bom W Dafc B<w»ieit / met betfoetlt bat 1)1» bJtlbe am bic bait ftet anber fmtiincnt ftelieitiit niaecften/bat fp ben boojflacij oocft accepteecben / crtbe ntct eencn upttjacen naent becfoiclten / om cebci rtêit üobcn bei'Oaelt/ bat ï)ct öegtn ban be monllering inocI)tebJO?béiigcffaccftttotop mo?gen ocötertt ten fltftt iini'crt/toaei: op bie ban Ijet awbec ftnttment bcc- ftfjeenéniün tii'tEogcmetttbanbei^eecen «©ebepu- tcei'bcnnciTcnsi bm ^pnbicu0 / enbe Deööen göefept/ bat fp op beiS fclf^ becfoetfi/ enbe ten cefpecte ban Dacr ïja, ,ίΐΒοα. CoimmlTte / enbe aubetiS niet/ be monlic^ riiigc foiiöe fnitijeren/ enbe baec ban acnbangïj maeci fu'n'is moagenii ten atijt upren / bat anbersi ban fïnt$ toarcn gcbjccfl baeu mcbc boo?t te gaen/ fonbec ecmct) ccgaïbtencmenop be anbece/alfoo fp birltonben/ alfibcct be pluralttept i)et>öenbe/baa· toe bebocrijt tejiin.
't a® ais cpgcrttUj£{i/geti)c& gemeenlijcft/bat be mec^ (rc óf flcccftftc eittpoiteeirben be mitt(te eube ftoariifle. gjjnbconmoaljclijchbataenelcfteiibeeen pbec egael contcntemcttt Itan toojben gliegebat^nbe bc lïectftltc inta-pjcicccnaltooebe bup(leci)ept ban bc toet naec Saecftn. ^ijnbe notOtansi biel te ge!oobcn /batöe pafltegcootbcilbaecmöabbe.tÊnbfUcttoasi boo? be JDetTen «©eöcputeecben Ijct raetfacmilc tegaenboo? ucoom ntetbcflêccftfle /toant btcfoubcii Iietöoti)fon= öciiiaetrjc&DengDebaeit; enbe iiaec piefentie btenbe iiatgecnfeptdiicftDeptoftunnilte gebencbe/baei' toe fjetanbecs fcec gefcljapen/ enbe bjel meer gefcljteöt toass/felfis in tcgcntoooibigljept ban Prins Willem, cec l)ct reglement toasigemaetlitibolgensS toeltfte Sem toaii gegeben fjet p?e(ïbcr eu.
5De becfcfjepbe ©oleantciS enbe hlatiiten ban be Mptgljemonilerbe aen bi ^eeren^iebeputeetbe boojt- geDAifOt/ fouben Oicr te langO 30«; eit öoetoel be Mepfche cnbeCJantbact obcrfiaeti)ebticngeabb?ef= fecct aen ïjaer .iiTEiog. foo fteeft öoilj boo? D'ifC fionnentoo?bengl)ebaen/al!ïtcbJöfenben toegi) ban paticntte/enbeafteb3ati)tentotbatbe ftanis heetbe/i gelijcH ban filler albacr fccquent genoeti) toasf.
^cbat 5ijn notli cinitgc bagen Defitlj gOebieefl ober bcqueitien/raecfienbebe ^cfjcppericn enbe^plbc=^ flcrien / fjiei· te langit te beiljaien. !
^onbcrbagf) ben fi;bcnttenben,ïBaert/eeeftf)aer fiomen opljalen ntbc gcconbuifeer t tot in 't ^Bjobiiicle ; !©ntini ben^icrctaftiiban bc ìDjobincic Bufch enbe '
Btfjacit i)et)[i;n fu nlbacc gcboniïcn bc ïjceren Werumeus Tttlu. 25j^3Cnitec(ÏClV Ackdmi CU R. de Mepfche, Jïaet0· i-i?Biifct) / cnïic ben .^uitbicuii Kling , toegcnjS be 111 'I Pio> ^t-aöt/ en bc JJiCfsiU Tam minga, Rengersenbc Eeuf- ium,neltciiöbsit (§;inüituci Ten Winckel toegenjs, bcOnmielaiibcn/enbe aen een tnfd gefeten jönbe/ foo fteObcn ft» ober en toeber berfcfjepbe btfcourfen ge^ rjoiibcu op 't fiibjcctban be pjopofttie bet ]l^ecreït <©2- bepiitccriien / be ipdthe gcbiftinguccrt/ fïjnbe in tbiee aLcben/itcbDcnopDeteetlicbcrftlaert Ìlare gcnegent^ f)cptte5ij!t bat bc fcparatc btcettte immctöi motfit toerbcn luecl) genontcn/enbe ommc baer toe te ftomen batfp Dcrcpt toarcn alle boo?(tacgen enbe ex'pebieni ten ; bic eenicljffntö fojts'jel toaren aen te nemen/5ijtt' bcgcnoecl)obertiipcl)tbefefeparatc birettie tc toefen tegemci bc o?bie ban ben ^taet/ enbe ijct intereH ban t gemeen/bat fp bc ccrftc oojfaecft baer toe niet en Ijabbe ïegeben/macr tod bic ban ©^icftant/baer op in't Djc^ be gebifcourccrt jijnbe/ooch geretapituleert be Defotgi ness in ben gare bijf cn feltig tot ]^arlingcn geballen / cnltprefompticcitletture ban Dct ©erbad ober bit fuUlect Dpijaerlo. JiEiig. <0ebcputeerben geijouben / fcpben fp / bat fjctijacr bïp (tontOacr «Êniüpagte aen teltcllenWnncrtDacrpjobincic/aliSftot^elf^Öl/op |
beCemsS/bacr goebe beqiiaemljept toasi/enbc een 1667. goetbiep/ofte ooclt tod op beEolthamp/sijnbeaen ——* jjctepnbe ban't<i5?oeninger<©iep/ enbe fo bie batt Jö:icf[a!tt baer toilben ftomen/ fp aen Baer geenie toilbegebenbicboojbedcnöiefpmi boo? Ijaer felbm p?ctenDccracn bat bïe ban 30?icPant fonber eenigc re^ ticctictcmatenbatijet pjafijtban be^ijuipagie in ïjacr Piobintie bid / enbe baer boo? ïjare gingefetenen grootc bcnefitien genootcn/ Ijacr toilben öcflitueren ban 't effect ban fo folenincle Contracten bat fp recfit- mateiijcii ΙιοΓ«η iuftllerenoftot naHomingeban'tfdbe oftoelfdfis een 3libmiralitept oprecijten tot ^üf- %i\\l jijnbe bed beter fjaben al0 igarlingen/ baer ban een groot gebedteban't o?binarisi infiomen ber Con? bopcn gijcemaìopccrt tocrbcnbe / Ijare ^Jngefctenen te tiabc [lonien fotibc/ en bat baer op tod meerbcr fnfti (Ïcerm foiiticn/ bp nlbicn niet in confiberatie namen bö uicfuagc cn bcrbcrcn bicnft ban't Éant / be todcte fp bcriUacrbc l)iin fo bed ter Darte tc gacn/en te toillc De^ tracijtcn / bat fp gcrcfolbccrt fijn gctoced/ en gep?cfeni teert Ijcbbcn acn 't €ollcgie ter 3t!bmiralitept tot Am- rterdamïtact geiten quote in bc gepetitiomerbe fuBi fibicn tot bc crürnojb. oBquipagietcr ^ee ober te ö?eni acn/omalbaergl)cemplopccrttetocrben ten biötfte ban Dit gemeen/ cn baer toe gcbeftineert toaren/tc toeten/bc nen tc fidlcn «Êquipagie/en öuote ban eSfOcpcn baer op gcaffccteert / fonber cenicB gefacD mccrbcr tc toillenljebben/ alss tegentooo?bi(l) Oabben/ tc toeten/bcfcffic ban een i^eerop ijacr p?efentatie/ IjcttoeliliciïjnboDjtgancfifoiibc öebben gegabt/ten toarefp toiften naciitodijcjc op todche bifTifultepten bp bie ban ijet CoHegie tot A mfterdam gemobeert/jijtt acciOiljcmcntljabben gebonbcn/ gelpcfi fp berttou' bcn/foomcntoilbeinfÌÉrtBoefpboo? befcn fjaer gdt ijabbengebjacDtin gedanbt / enbe albaer <©ebepui tccrbc gljeliabt/ fp op ben epgen boet op be Usaci ófte fjet 5^oò?bcr (Êuarticr niet fotibc tocrbcn ofsepàgen : tìpt alle Bet todcftc / alsi mebe itpt Bet obcrfcnben ba» ecnc opcne commiftlc aen ben !|eer be Ruyter, om bic tc mogen bullen met een bequaem ^erfoon tot ©öiS- ilbmirad bp fijn €b. gBcbult met ben naem ban En- noDoefes Ster,tod fjofic afgcnomcrt toojben/Boe fecr bp Bun alle particulier intere|i aen een jijbe toferi be geftdt / ont bie ban Bet gBcmecne bclteiit acBting» te nemen, ©e ï§ccren<©cbeputcirbcnBebBen op ftet lefte gcfegt/bat alle bcroemdijftc «tien en fcntimenten toaren/ baer boo? fpgroote eertttcbcBabbcn ingclegt/ Bare loffelijcfte reputatie te fecr mebe Babben bec^ mccrbcrt/ foo batfp b?perBacr bcrfbenuptcn om^ trcnt bit enbe anbcre faecBen / gBelijtft fp op dcï ban yoini tot point boben berBadt / nacr be materie ficB toeb?oegB / gBcbacn Bebben / cnbetoijbersigBe^ feiBt/bctoijlebcngBcmccncn i§tact ban οηβ öcrlant gccompofcattoassbanbcrfcBcpben p?obtni tien/ noci) Babben bcrfcBcpbc acbcit / baer in pcrfoonen alle niet toaren ban gelijtfie Portée, bat^ men besi anbcreniS fwacBBcbcn berb?agen mofle eben censi alss Jilïan enbe ©?onto bic aen ben anberenberi BïiocBt/nopt ban ben anbcren fioltcn fcBcpbcn/ooc6 be 5!>?obinticu bp ben anbercn mollen Wpben/cnbe Bvt famen foo uptboeren alfmen begonnen Babbe ;foa bcrfócBtctifp ( <©cbcputeerbcn) of fp niet Boflcn «r^ geuii in bie ban ©?icf[ant te gcmoct gaen / enbe tere<= lacBcrentoat Bnre ftiflemic ten beflen ban Bet gBe-
rcntie bcclinecrbcn/ enbe ban bcBant fcBecnen te toiji fcn met Bet renboperen nacr ben iage. b'i|ecten dBc' bcputecrbenfïacgcnbooj/ofniet en foube Baer baer mcbc£onfojmei-en Bonnen / omnte / fo toannccc be «©ebeputecrbenbnnalle be 3llbmiralitci>tenalbaerte famen toaren/ te connen tocrbcn gefpecuiiecrt op ejcpc^ bicnten/ bctoijlcbc3tbmiralitepten aen bie bc con= (lituticban fulcfte faften Deft beftcnbt toaren/met mccrbcr nacb?ucfiBaei-el|oogOiiaog.fo?tabde boo?* ITagcn fouben Bonnen fuppebitcrcn:3©acr^op eeitige bifcourflcn gBeballen 3ijnbc/enbi bcrfcBepbot bifftf
cultip^ |
-ocr page 132-
cn OORLOG. Seven en veerttgilc hocck. i O I
1667. culteptm oiiemobem toecìmiùc/ onUic anöae/ öat öi sstumraltteptxn met aenoe^aem buptm intócefi toeceii / De&öm fp getiecltnm^ om «^eti^uteeC' öcti tc Uetefim / tot öe Defoignei» in ùen ^age/ cn bec^ focgten banitt^eecett «Cieiiétiuteeciim te ontiecfiaen/ Uiatnppemttie fp fasen om tót bwcIN tot eengoet c!mìietcl(^ert/i>oo|ìiienfpoo?ùeeltieni|etop öefen boet «iet langer te tonnen gaett/eitïie öat fp op ont^ flentenifleop eicpcöienten tot o?&entelijttie («paratie fonbe moeten ïiencfien;toaecop öe igeecen Oetepui teeciienntetbeel ire&beniie tonnen feggen/foo iss öp Oiin aengcnomen ban alleis cappoit te öoen / met bet^ hlaringe/ bat fp fjaec altöbtjï berept hollen 0o«lJ«n cm tot ^ariinge öe booigaenbe tonfecentte te tefumeten.
ban l^omenbe tot f)et ttoeebe point/ na bat bc «iicbeputeecben met alle ttrcum|iantien gebebu^ teert ftabbenbe nootfaecfielijötljept ban bien / en toat Dp bc tegentaoo?btge conflttutte ban töben en faecften baeraen gelegen toass/bat aen be ©loote ban ben p§raet geen ^tDepen en mangiieerbe/ enbe bat bie bwecij in ^ee ^uamen ; baer op jjebben fp gefegt/ bat fp bolftomentöjtfi metïjaerban een fentemcnthja:en/ enbe bat bp Oun ben noot ban fiet Eant niet en foxibe toetbenberlaten/boef) bat fp met gtoote becommeti ntffeijabben gcfïen be refolutie ban Hoiiant tat%icm' tiettnge ban be nienbje (€toupertl)alf aip?il aenflaetti bc/enbebaccop fbjaricftept maecftten öaer geit te b?cngen biipten be ©jobincie / bat fp iegcnss gebzeefbe bpanben tod fouben ban boen tonnen Debben/ 'ttodtft fjacrbcboo?tgee)cpcriertte tael Sabbe gdecct/toefp tot fjate b^cBermtngefoo ntetMijdiefomme/ monter renbe eentge tonnen gouts / in betfctot toaten /fonber r cmbonrflement te ijebben fionnen bcfiomen; toaec op be %eren «Sebcputcctben gijcfecljt öeöBen/bat fp ijaet in allen beelen niet en Rolien in 't ongdiicfe fielten/ maet bat nae be o?b?e ban be üegetinge bp be ggefa^ mentltjc6e59ontgenootcn geobfetbeert/faecftei ban fulcften nature gebefmefleett moefte too?ben ten obet= (lacnbanbcniKaetban^taten/enbebaer ober ïieit= Deratie gljeBoiöie bp allcbePiobintiengcfamemiötife/ bic baer toe 8are t'famenftomfie Dabben binnen Gra- ven-Hage,altaaetfulc)c boo?gcb?atöt moeftetoojben/ batfpnptbooiigceïempelenbjelOifthert tonnen fïen fioe b)ilui8ettp?omtbe®onbtgenoten toaren omme bcnanberenonbcrlingöinallennoobi bpte fpjingen/ crtbeboojnaementlgtftbieban Holiant.toe bieljaer Dabben ggetompojteettten ^ben ban be iiaunfler? feiicfbjaricijeben/Baertoefenbenbe allcö toat tofien bp b?engen j toaer op 3p fepben / bat fp öaer feer öabs bcntebcbaitÉftertOber be p?omtitube enbe emfl alsf boen betoont/baer fptjaec feer op ejmnbeecbe/baer bc©ccren<©ebepntecrbfn bantoeberom op fepben/ bntfp nietmoeden ttoijfelen ban geenminber emjl en iiefbealiSboo?befen/bat fpDaer baer ban toften bp fonbetlgrift bö:fcöerenti«bêïtettniffei' bie ban be ïlc geringe Babben/enbe ftctfelfbemebe ban be anbere %obmtien/boojfoobcelinriactbetmogentoa$«/cnbc metentoare/mètgclijcfeeOaatitöcpt bebatenbe ge- acf ableert ; bat be üïefolutie ban %Uant toel lacD tot afbanthingB op tjalf April, maer bat Det maer een göcbeeltc ban be uieutoe levées toasi / blpbenbe bc re^ creupten aengeljoubcn/ tc toeten/ be Compagnicn tot op fes βntnεgentiφ toppen / enbe baer onbec meebe een geheel Segimcnt i|oltant tpfbttbcrlöcii gdicfit tot egualifatie ban be anbere p?obtnaen /'t toclcfi een groot getal ban effettibetombattameniDasir bfler bp tomenbc/bat als ijalf ApriUtn'tHanbttoae φ' tomen / enbe bat men be faetftcn alS ban tn fnlfft een bcbencftdijtlien fiact mocDte binben/ bat öet niet ract^ facmentoaö beiCtoupcnafte bantften/ bat men in föollatu fufceptibel ban rebenen toaiS / enbatnten fiet feifbe baer ooth toel fai tonnen béb?oebcn en tcfolbere tot continuatie/ fo men fiilcr Jttot^te Bebinbe te beïjoos renjmaer bat tiet geen reben en toas baer benoot boo? be beure (tont in befcn oo?log met «Sngelant/ en be Φ Huipagieberepllc bat toerife te binben aen anberefaes hen enbebeliberatien bie nocö moeflen tóerben gd^oui bcnj 'ttoeltbjp(^e«;en<i5ibeputeecbm)metl0ide |
circum(lantiene)cp?imera:ben/ berfoeclienbe&ntbser 1667*
optoilbatbel)oo?iijcftc refifctie inaechcn/ euoe bol^-«
genjï boo?gaenbe pber ten be'ien uaii ijet göeinecu ιχ^ folberen. ^00 Debbcnfp bangljcfcptbatfp fanbcn ban alles rappo?t boen/ en niet en tiBijffclben of op öe ber- feecfteringe bie fp 0act öabbcn gijcgcbcn/ enbe ban be berbjacljtingcbiefpljabbenbau in ben noot niet te toerben geabanbonneert/ bp bc Staten ban l]et Mant foube toerben geconfenteett/uiet alleentcl) tot bc ncgcu millioenen biemiael üonbert bupfmt gulbcns gepctt·^ tioneert tot be €guipagie / maer ootli in be uubbclett totberbalbanfjaer quote in piomptis te fiimcrcni enbe alfoofp toel gcconfïbcreertöabbcH/bat Ijct feer banbenbienfl ban gct gemeen bede toas/bat be ©loot ban ben ^taet/ foo fpoebidj enbe foo (tcrdt als mogdöcb toas motöt in Eee homen j fo berfccihetbe fp be i^eeren<Ìidìeputeerb0i oocfa bat/ alberepts o?b?e gegeben öabben tot ïjet fpoebitli gbereet macdien ber fdjepen ban fjaer quote/toaer op befe tonfcrcntie gefdjepbeaist
©^bac&öertatljt{enben.ïlïii!ert/3ijnfp bes mo?- gens tn 't p^obtnde- i^ups beTgabcrt gctoeefl met be utf mt «Öebqputeerben bet <0mmdanöcn/5i)nbe negen in ge^ f tal / upt elcft «i&nberquartiet een / neffens ben ^pnbi- Sè'Jf cus en bcni^eiJtetaFiS/ enbe IjebDcnbc oberloopcn Ijet iïeglement genoegfaett ban artijrftcl tot artijfiid/ en geremarqueert berfcljepbeco?rccticrt fo öte bcijoojbcn te toerben gerebjeffeert / confem bc p?acti)cft en ber» fcftepbcifl^oluttenban ijaeriljo. iiI>oa»/mct inboet gingljterplaetfe baer ftct bdiao?ìic bic nrttjdJden/ baer in bat partijpen ban hxcbcr jijbcn confonant ban fentiment toarcn/ ais boben ts bcdjadt 5 enbe na bat fobaniditoas gl)eb?ctTeert boojben ^nnbttus/baf aüebe «iÉiecommitteerben boomoemt / baer op ecnpai ήΦίΰα getoecll/enbe bat be ^eb^uteerbcn oodi metanbers en toflm oo?bcdcn of bdjoojben foo te toerben gea?te(l w .Sao is goctgljebonben baer ban aen fiet gödjede Corpus bet <iì>mmdanben rapport te bom/als ban een eenpittitliabbijs/en ijebben Daet (^en i5diepttteerben)berfodjt fp toilben in be ber^ eabmngepiefattsün/bat fp ijebben gfjebcdincert i «Sei^ieidcii ; «m bat fp moeften bliiben neutrad in al<i leS/tniK bit iraenjm ofte mifidHen ecnige bifcrepan^ tteffltttreittiiefe 0)?te£tiebielm/'ttoeltftfp ebcntod nietbfli)?5en/agert/fi> öaw offtdenmet foo bed mectii berbjucötfoabetonnen bp b?cngcn. (Cen anbercni <IMtet{{eE» fd)^£n iiobbe / bat fp als ban bnpten φίκ/ p^efèntfonbe 50η'in i)are bdibcratien/ bat baer op upt bien öoofbe hedefpeailatiebiden / todific re? ben bp öaer geatquiefceert 5»jn getoo?bert.
a&eS naeraibbagsalle be j^plbcden bergabcrt jijtti bein't©?obinrfe^HpS/foo is naer bede bebatten enbe gemobeerbefrrupulen foo ber bc g^ebomeit/ bat menop boo?(iagö ber <iE5eb^uteerbcn bobcn gcrocrt / feparerenbe öet geene baer in partifulicr modjt 3ijn / Dct fdflje feparerenbe tot naber gdegentlj^t/ een pjo^ ject foube maetftentot eeneit generalen retwl/toct/ enbe boet ban p?oceberenboo? be refpccttbe ^plbdlci rien/omin'ttodtamenbete bienert/cnbe te toerben a^terboltftt / enbe baer toe goebtgcbonbeniijnbc te· gensiiesanberen baegljS'S «tto?gcnS toeberom ter felfber irtaetfef famen te tomen.
^atcrbagïjben negmtienbeit .iBacrt/fijnfp toe<i berom bergabcrt getoeeft op't ^?obincic - ï|upS/ upt elifte iSijlbdlerie in en mtnber getal/ geab(t(tcert mei een iéecrctariS/enbe be ï|ecren «iSebeputea-ben b|i Öaergcaffumeert Debbcnbeben ^pnbttus ber <9m' mdanben / met ftenniffe / enbe noctbinben ban fijn UMlers : fo fpn nae een oncreufe befotgite bad geddt gijetoo?ben bewTdjepbc artijdtden enbe pointten / bie^ nenbetotingjebientcnomecn boltomcn Reglement boo? be refpecribe ^plbederien te fTtt?meeten;enbe fllfoo berefpectibe €5ebeputeetben ber ^plbederien .bacropeenoarirtjtoaren/foöcbbenfp ben opgemd= ten l^eet ^mtbicns berfotftt upt bc gdioube jpotulcn temacriftcn/ enbein te ddlen een perfect gefcB^ift/ berbattenbeallebepoinctcn boben gDeroert/omftet fdfbe naerefumptie gerappojt^t te toerben/enbe ^ i toiibec |
-ocr page 133-
toijbec aOéa?ccfli;a'tDpïie ccfpêcnbi ^plbcfletictt /
•-bacr ober terjgit .Jiliaenötiglj te bcifiDipiaen / enbc ùan
ijerboiöeiisiÉCUbolfionmt toeccfe gemactltt/ omijoo? Dacc4ïo.|Kti3.niitijoi-itq>t tc toecDen iiefewcljtfcDt/ enìic UjìjlieriS alsJ foiiöe öeljooren.
3©oon!Stiacöiicnït?tc enttoinrigftcn/totecïimijcis mti)öaclj!S met ccii Dcertijcft affcljcpt-mad oDetcac^ tem boo? ùe i^ecreii Staten bec ^iobtinie baji ,:§tali cn Eanöe. anöccm öaeöftö Qiiamcn tat Ucm- toarùen / ειι ben bolgcnben tot J^arlmgen t altoaec jp öeti fcis cn ttotnttcìjflenOciJDen aubicntte geliabt / ιηε? ttiant aiibecss p?efeiu jynbeban beï^eecUyterwijck ban (0bec-^fTel / pzcfiacceitbe b'I^eec ïtaet.ban Pur- mureynde, neffeiliS ìjeil ipifcael Canter m beli J^eccei tacili Adius, 5ijuìi[e ben J|eec Boot na ben i^agije bec^ tcoclKrt / enìjc bte ban ©jt^ant enbe ^tabt cn Ean^ iien / eJcft ita (jace ^jobinttc ; be j^cecen «©ebeputeeci benOeùùen/ bangljepiacceut #tbe/ inbepieftbtaie plaetfe nae obcclebccinge bec Ccebenttalen ban Oaece ilui .USijg: gefept / l)oc fp ban j)cicicij35m;lbe ijace ^at uso: gelali toacen te ipececen tottoetljiiemmge bau bercpacatcbtcectie omtcent bat CoUegte/ enbe toat öaecbtenaengaenbe/ fao in ©JtejïantaliS tat^Bcoc; mngentoati boojgeftomen ; Cènanbecen: ©oeljaer öaec gelali Oabben / alle eiftcacteufe bebot' ren acn te toenben / ten epnbe be €qutpagte Dee fcììz- pen ban ©ojloglje tTjaecbec btcectte llaenbe/ obec nacOtenbe bagl) bao?tgficfetenbc bccljafltcìjtntocljte l»o?bcn / enbef» toel ftollen oo?beelen ijoe feec ben biend ban Ijet gemeen baec aen gijeiegen toaji : <ÈnDe jfjcDtiert jjaec àp {jet cecfle bede cebenen te gftemoct ge^ boect / jiiet een becijaclban be fcijabe en ben onbtenfl bte (jet gemeen baec boo? Qitam te lijbc/ en naec be ce-- capitulatie ban ijet geene 3finno bijf en bijftigt) albaec toaiö boojgcballen/ Djebec gnec)cp?e|Tcect in 't ©etöael alö bocìt 'gefjouben Bp ijaec <0ebcputeecben / loaec ban fp coppe beifotljte boo? fo beel befen mocBt concecnecen / om te mogen flteclien tot ber felbec na^ cecïjtinge / toybccss baer cn fultc ató beljoojbe ; toelc 6e be <i5ebeputeecben oiibeftoaect 3ijn gebjee|l ijaec te geben j enbe gljemeccltt boo? befen tijbt baec ban niet becbec te abancecen biaci / foo ijebben fp op Det ttoee= be becftlaect / batDpfjaec niet enhjiecbe becfiipnit omme be fcDepen fijaècbec befojginge lilaec te maec- hen/ foofpoebicfj alsS bocnitjcft/ enbe bat fpbectcouöen boo? alle anbece gljetoeell te Deböen/ ten toace be op- ftomfleban befeonbechjacïite bo?|l/ bat Ijaec toectfi feec becacDtecbe / ctibe beü^eecen <©ebeputeecben toel (ïen fiotlen bat be SicbepbecjS becltleumt enöe becflijft 0oo?beftoiibeiiaectocctit naeutoelycfeji δο(ίεη boen/ bat ecfjtec foo becbe toacen getomen bat niet gebjacft baneenfjoogOebloetomupt be Oabente ftonnenha^ men: becWacenbebo?becsi/batbeCapitepnenglje-- noecDfaem alle Ijaec bolcft Ijabben/ enbe nu nieten manqneccbcn ban <0obii bjeec en toint / gijebenbe be 3|eecen <i3ebcputcecben becbecsS op be confiitutie ban Oaec fcDepcn be boigenbe Eöde·
Defchepen vanOorloch flaende ter direBie , 'Van de Gecommitteerde Raden ter Ad~ miraliteyt in Vcieflant, wegens defehe Provintie.
Η Et Tchip Grtet Vrtfia, gcmonteert met fei en frueti- tigbitacbtigbiiücken, langh over lieven btniiert dcc |iu«' vijfligb, vriit twee en veiriigb voeten, gcmailtJrit
üiroBen hm^'i-t vyf'igh Matroofen, hindert vjftigb Soldaten, ge- JDjitlIaiit voert fullende werden by den Luitenant Admirael Huns M'iUtm Baron van Ailva.
Het fchip ttendnck. Cafmier j gemonteert met 1«»« tn ftventigb aviiren fevintigb ftucken, van gelijcke groote, gemant drie bon jen Mat oofen, hi/ndirt Soldaten, ghe- voert fullende werden by den Schout by Nacht Hm- driciiBrunfvelt^
Hetfchip Otflirioi), ghemonteert met *itr mft^igh |
ftucken, langh over fteven honden veerticb voeten,v/i]t 1667, vtirticb, ghemonteert twee bondert ·νί)/ιίώ 'Matroofen, ■vijftu feventicb Soldaten , ghevoert fuilende werden by den Capiteyn "Jan Icrnfi. Vyfelaer,
Het Schip ffi/iei'^fli) ghemonteert mscfeien vijftigi ftucken, langh over fteven bon^ert vier tn derticb , wijt fes en dtrticb VOeten, gemonteert Iiueebondert vijf en twin- ticb Matroien, vi/fticb Soldaten, gevoert fullende wer- den byden Capiteyn iV/yi/è Bef ma,
Welcke vier boven genoemde Scheepen tot Meden- η leggende, endevan alletimmeringejfobuy» ten als binnen genoechfaem voorfienende gherepa- reert: Edoch iy η wachtende nae veranderinghe van weer en wint, alfoo men met dees Ooilelijcke win- den, ende magere Tijen niets meer kan uytrech- ten. . .
Het Schip de Siedtn, gemonteert niet vier en vyfticb ftucken, langh bonden twee en derticb, wijt vieren derticb voeten tweehondert Matrofen, f^/en/ewnt/fiSoldaten, gevoert fuilende werden by den Capiteyn Barent Hid- des de Vries,
Hetfchip riina ghemonteert mst vier en vijftigb ftucken, hngh hunJerf twee en dirticb vost , Vf i]t vier ea dtrticb, tweehsndert Matrofen ,vijf en feventicb Solóaten , ghevoert fullende v/orden by den Capiteyn M»-
chi tifi.
Het fchip KJeyn Vrifia, gemonteert met acit tn derticb ftucken,lang bunder t ta/inticb,wsjtacbt tn twinticb voet, bondert vijfticb Matrofen, vijfticb Soldaten, gevoert ful- lende werden by den Capiteyn Ttde Ueyleku Calan.
Het fchip de H'intbant, ghemonteert metfes en derticb ftucken , langh bondert twinticb, wijt (Kit twinticb voet bondert Vijfticb MütTokn, w^titi Soldaten ,ghevoerc fullende worden by den Commandeur lao Vitterfx, Vinckelbofcb.
Legghende dees bovenftaende vUr Scheepen alhier tot Harlingen, en is de timmeringe in alles ,foo van bin- nen oock verfien, wachtende alleenelijck nae veran- deringhe van weer ende windt, enSewater, omme de felve uy t de haven na de rendevous plaetfe te bren- ghen.
Blyvende noch wegens welghemelte Provincie van VrieflMdt alhier in de Stadt leggen een nieut fchip, ge- nacmtde Sevtnwolden, hngh bondert vijfiich, wijttw»» envijfttch voet, te monteren met Canon als den Ad- mirael hier boven.
Eentiüif^nieUigenaemf DiJBrmt-i^, in alles gelijck het fchip den Wintbont hier van een dtrde, zijnde de Na- gelboom, van de EngeJfche hernomen.
Gelijck de Heeren Gedeputeerden haer oock heb- ben laten dienen van die geene die op de quote van de Stadt eu Lande werden geequipeert als volcht :
Staet van den toeflant der fchepen vanÖor-
loge , ge-eijutpem viordendeujt de quotaenghedra- gen confen:en wegens de Provimie van Stad en Lan- de, ur difpofiiie van de Hooge Regeringhe der Fer- eenichde Nederlanden, onder hei reffòrt van bet CoUegie ter Admiralitep in P'rieflMit.
Η Et fchip van Oorloge genaerat Groemngen, langh ©«« bondert vijfticb voet, wijt veerticb voet, ghemon- ^„j,™ teert met feventicb ftucken Canon , bemant met drie bondert vijfticb koppen , behalven de Sold alen, ful- lende ghecommandeert worden door den Heer Vys- Admirael Enno Star.
Het fchip Vredewolt, langh bondert veerticb voet, WÏjc acht en derticb voet, gemonteert met/i/?/fi ftucken Ca- non , bemant met twet bondert vijfticb koppen, behal- ven dè Soldaten, fullende gecommandeert worden door Capiteyn Cbrijl·. Ebelft^
Het fchip Stadt ende Landt, langh bondert viir m derticb voet, wijt vier en derticb voet, ghemonteert metMir en vijfticb ftucken Canon, bemant met twee htndtrt koppen, behalven de Soldaten, fullende ghecom- mandeert wordea door den Capiteyn EtiUfKtttlatr,
Het
• S A κ E Ν van S τ A E τ |
-ocr page 134-
en OORLOG >^e'Vm£}i^èeriigh/hkéci
te ftelleh tac Cotiful, om de Nedèrldntfche Natie toe 1607»·
S»w>oe(voorwelckegunft ickdefelvealnbchgantfch ■■..■.—a
ootmoedelijck bedancke ) hebbe ick my, om de fel-
ve Charge te gaen bekleden, op denftflitndm Septem-
ber daeraen volghend^p reyfe begheven. met en in
Compagnie van de Heer Uris Cronti^, by hasr Hoogh
Mog. eenigen tijdt te voeren ghe - eligeèrc, om me tot
Cetifióntwcptlis uyt der felver name te gaen refideren*
Endedewylewy ,voor onsvertreck uythct Vad^riant
waren bericht j dat de Peil tot Kiulen, Iranckfort ca.
voorts langhs de Rhynftroom feer graffeerde, en om-
me ter dier oorfaecke jfo als wy m eenden j het houden
van de contumacie ofte quarantaine niet fubjédV te we-
ien , namen wy onfen weeh over Arnbtm, Emmirick.en
f^tfil door H'tflpbalin Cnde Ηφη op Niurmiergb
Dan voor de lelie plaets komende , bevonden wy dat
de Stadt van Amflerdam, ende eenighe andere Steden
van H»//«»iit,indieenopandere plaetfen in Duytflani
ende in hdim waren ghefufpedeert j als oft de Pelt al-
daergraflèerde, en ter dier oorfaecke oock waren ge-
bandeert, onaenghefien wy waren voorfien met be-
hoorlijcke ende wettige Brieven van ghefonthey t, fod
van haer Hoogh Mo: als van de Heeren Burgemeef-
teren der vporfchreve Stadt van Amflirdam, foo dat wy
eCrft in de voornoemde Stadt van iseunnhrgb, nader-
handt toe Middtwalt in Bejerttij eiidè ren l^etften toe
Primitlaii in de Lafarttti, te famen omtrent een maenc
wiêrden gedetineert, en ter dier oorfaecke tuiTchen
Amfierdam ende Vtnttitn negen weecken en tuien dagh
t'foeck brachten, 'twclckwy andersinacif rn twttt'
tieb ofte dtnicb daghen fouden hebben gedaen, ende
ghevolgelijck hoope gehadt, van noch voor de Win^
ter tot VimtitntQ hebben konnen te fcheep pen, om
by tijts te Ctnftiiiitin0ptl ende Smirna refpedive te heb-
ben konnen wefen, waer van wy, door het voorfchre-
ve retardementj als doen waren gefruftreert, eens-'
deels om dat, op onfe aenkomfte aldaer, geen gele*
gentheyt van fchepen vonden , endeten anderen om
dat de Huys-Vrou van den Heer Refident Crttc^ grof'
fwanger zijnde, als doen tOt Venith» eerft in't Kinder-
bedde moeite leggen, gelijckhaer Edele aldaer op den
acbtflyn Januarv defes JaerS feftieti bindertfevea tn jejiigh
oock van een Jonghe Dochter beviel. Middelerwy-'
len wiert echter door den gemeJten Heer Refident by
den Prins ende Republijcke vìltì Venitim aengehou-
den, om met een bequaem fchip na Smirne te kon ned
worden getranfporteert, doch konden hetfelve niet
bekomen, alfoo daer toe geen fchepen aen de wal wa·*
ren, foo datwy refolveerdcn oniereyfeop Kfljcwya tö
nemen, met intentie om van deer de fel ve voort te
Lande na er onfe refpeöivc refidentie plaetfente ver-
vorderen , pm de welcke te volbrengen ons noch tei»
lange leften een fchip tot ons tranfport derwaerts wiert
geaccordeert. Den prinsen het Senaethadden even-
wel aen den Heer Refident, tévoorentot dieheynda
doen preienteren een Galeye, als wordende vooi
grooter gehouden, dangeconfidereert, wytefameil
vitr m dertici perfonen iterck waren, die de voorfchre-i
ve reyfe fouden doen ( namentlijck iwet m twmtiéb pet'
fonen eygentlijck Nederlanders zijnde foo Fran-·
Öp-tónfiomjieban be gefamentlöcöe <®eintCCe|Teecben fcheals Hooehduytfche Edelheden met haer knechts t
m'tflucft ban be ©jcbcBanbelinge/albaeC metge^ ! ende dn, Dienaers van den Heer Baliermi Groot
rtteenebetoilligingebecaemt/albjaecb^en^taetali Canceiier vinV,mie», die alle hadden verfochtoni
leen fo?ge Babbe te blagen boo? be feturitept / bie acn onder protedtie van den Heer Refidem mede te mo-
gen gaen ) wiert fulcx van den voornoemde Heer Re·»
fidentfeerbeleefdelijck ghededineert. Teneynde
voorfchreve embarqueerden wyons dan opdeny«/«rt
tn twinticbpift Maert killeden tot Malmiccet liepen des
anderen daeghs 's morgens met het opgaen van de Sod
in Zee, ende quamen foo voorfpoedichlijck den e>r-
ften April daer aen volgende op de middach ten anc·*
ker voorS. Cw», zijnde een haven, onitrentéen üyr
van Ri^mfa gelegen. Den Heer Refident fondt van
daeraenftonts yemant van zijne Domeilijken expreft
felijcknaer Rfl^eayiaen den Prins met haer Ho. Mog.
Adle »i moes pcfules, ende onfe ghefont-brieven onà
traüica ofte licentie te obtïneren, van aen Lant te mo*
gen komen, 'twekk teneerftcjp byfyn Edele wiert
gecorf-
1667. Hetfchip Omlà»àia, ìsiightiotidtrtdtrticbvóet) wijt
1- vitr efi dertià voet, gemonteert met acht m vrtttith iluc
ken Canon, bemant met htnint tachtich koppen, be-
halven de Soldateö, fullende worden ghecomman·
deert by N. N»
<©iebartiie311limtcaltteptttit iïatteciiflm öa&i'en
gl)efri)?eüeii/öat öen Eupt. 2(ibmicael öc Ruyter,
(laiutie op fijn bectcccft me JleUcboctflapsi / beïfocBt
ijaöïie te mogen becliaett/fioeliantcö l)p ftcB alDaec
fbu&cOeöbente oeïi?agen in 0et aenhomen bait öe
fcijcpen / ùaec niceöc be aumftaflTabcutiS upt «Êngelant
i)tecUechjacr)ttoia-ïiert/f0 met Bet gebjupiftm ban
het Canon alsi ban ùe ©laggen/Daec meïie men öe
feRjc oeiaoon luais te falueccni aBaet op gOeUeltiieceect
jüiiïtc / tö goetgebonïieiv öat ben felben Supt. ^fibmt-
caciöeRuyterijp(jetίηίιαηκπ ban bc gemette 2im=
0ajTabcnc!!ì/be©laggenbanbe(0o?lotij fcöepen ban
bcfen^^taet niet foubefieölien te boen ftdjchent 5©eiS
foube be giacïjten gcbcflineett ont te paffen op beaen^
feomflc ban bc felbe^^eecen afimbafTabeucss / Dun fjeöi
bmtebecboegennacbeupttccieiConnen Dupten öet
«©occefcijc gat / of anbece ^ee - gaten befec Eanben /
altoaec be meecgefcpbe SfimijafTabeuciS (lonben acn te
fioinen / bc toelcftc beufocöt foubm bJo?ben in be boo?i
fcijjebe ^liacfjten obcc te gaenj cnbe met be felbe
ten ftomenbe te paflTecen be <0ο?1οφ fcöepen ban befen
i§tact/ boo? be feïbe ntit Ijet lojsiiianben ban Det Ca-
non gcfatiieectfoube bJo?ben: bocfj in caji bat be meet^
gemette 3(lmtiaffabeitcsi / öiipten becmoeben / met be
l^regatten ban<©o?loae/biei)aec DectoaeftiS fouben
obecDjengen/ motijten ftomen binnen te jeplen /fortbéc
irtbeboo?fcrj?ebe ^acljten obecte gaen/fouben be
fcficpenban (0o?toge ban befen ^taet infulcften gQu?
balie be gemetbel^eecen 3iml>a(TabeuciS faluecen met
Bet ioisD^anbettban iiaecCanon/tip albicn be boo?^
noentbe^ngelfcfje^cegatteneecllquamen te falues
ren / enbe anbecss niet : €rtbe toiect Ijiec ban €)rtract
gefonbcn arn begebacöteEupt' Sibmicael be Ruyter,
enbc Bet boo?nocmbc Coltegie tee Klbitticalttept tot
iSottecbam/omte (icechen tot beu felbec naececDi
tinge.
^Cengaenbebeccccptieber SUmBaffabeuriSbie bec^
hwtöt toiecben tot 552eba/ is ben negentjenJ^en 2ip?il
bec|ïaen/bat boo? bemöoubemeuc atbaec cemge JSup^
tetie op be naefle Eimttcn be felbe J^eecen 3fimliaflrai
beur^Ì enbe H^tniflecss te gemoet foube bom fenben op
ber felbec aenliom1le/om öun becbolgeni tot Baec
meefle fecucttept te boen cfco?tecen tot binnett be boo?-
noembe ^tabt / mibtfgabecsü met öet loffen ban Bet
Canon/enbe Bet guacnifoen in be toapenen te ti?eni
gen/met alle cibilitept enbe cgalitept te «tipiecen.
€nbe caecftenbe Bet (luc& ban 't befcopement /W-
(iaeiv bat Baec ï^o» ,#og. niet gemeent en toacen eeni'
ge befcopemcnte aen be Jgeecen iiptBeemfcBe 3imiJafi
fabcMcis enbc ,llStnt|let:.si/ albaer bectoacBt too?benbe/
te laten gefcöieben/geconlïbeceect/bat Baec ]^oocB
aKog.be^tabtban 25?eba/ bp bie coniiitutie ban
faerfien/metanbetssaenenfagen/banalsi eene neu;
ttale enbe gemeene plaetfe/ gebellineect tot be generale
bc gBemeene ^eecen uptBccmfcBe itmbaffabeucii cn^
be .ïlltnidccis/bolgenii öet mDt bet boltficrcnge^
p?eflcert moetl toojben.
SInbcfcntijbiguamabbijiiban bc gcoote aectDci
bebinge tot Ragoufa, altoaec mebc boobt Keef ben
HainiHecs ban befen^taet/ gefonben aen ben Cuccfi'
fcBen ìàepfec. jBp gebjagenbe tot Bet bolgcnbc :
Relaes, ofìegenerale befchrijvinge door den
Heer Jacob van Dam, (^onful toi Smirna, van dc
fchriekjilijckf de^ruüu van Ha^^oafa,
^A dat het hare Ho: Mo: goedertierentlijck hadde
gelieftmynPerfoon op den «ffff» Aprü 1666. aen
-ocr page 135-
16S7,
104 SAK.EN van STAET
lije^. geconfenteert, diefooons wiertgerclateert,defelve — haer Ho:Mog. Adlealvoorcn welneerftelijck ende metopmercking hadde doorlefen, cnde deö vertoon- der geantwoòrt : Dm Httr RtfidMtfMfeer wtlk."^ lutfin. Door de groote mbarras van balen met prefenten, honden,bagago,&G die wy by orts hadden jkondenwy niet eer gereet worden met aen LandÉ te varen, als des anderendaegs» aijndedenfitwrfi» April,'twökkmet kleyn vaertuygh gbefchiede tot aen S. Crta, van waer wy met ovefde£ke ftöelen door twtt perionen over de fteenachtighe berghen wierden gedraghen > ende qua- men des namiddaeghs ten tw<w// uyren, Godt jof, ge- font tot Ragtufe, zij ode een fterck, net cnde dicht be- timmert Stedeken, omtrent foo groot als Vymtn, ghe- bout op een rotsfteen,endfe gelegen aen een zij de vlack aen de Zee , en aen de andere fyde aen een feer hogen JBergh, welcx fortificatiën extraordinaris regulier ende curieus van levendige fteen zijn opgemaeift; wy wier- den aldaervande Edellieden, enInwoonderen tnet alle uytterlijcke teeckenen van beleeftheyt,genegent- heytende cere ontfangen, 'twelck naderhant door die van de Regeringhc,oockwiertbevefticht, alfoo de felvc niet alleen alle de prefenten lieten loffen fon- der eenige </«ftf of gerechticheytte betalen, maerook permiilie gaven, dat wy met ons geweer > foo rappie- ren als gheladen Carabijnsende Piftolen binnen de Stadtquamen, ende defelve in ons Logement by ons hielden, 't weick voor defen noyt aen yemant was ge- confenteert, endewiert derhal ven voor het grootfte faveur en eer gehouden, ende dat fulcx alleen gefchie t was ten refped:e van haer Ho. Mog. op de welcke de- fe Republijcke een groot vertrouwen hadde .· Ontrent eenuyrnaerons arrivement wierden wy begroet van eenige der voornaemfte Edellieden, met namen M«r ende Giacomsjtrgo, VlaJiflae Gmdfo, ende andere, «en de welcke den Heer Refident fende lek, brieven van voorfchry vens hadden, die ons waren mede ghe- geven van feeckeren Edelman, ghenaemt Marce SafiUo geboortich van R^tufò, döchalsnu tot Venitim woon- achtich, ende aldaer de irf&ires van fijn Republijcke Verrichtende, met den weieken wy, gheduerende ons aenweffen tot Verutim, fonderlinge familiare vrint- fchap hadden ghehouden, endedieoiis dereyfe van Jiegmfa tot Confhtntinefolm feêr hadde aengeprefén en- de fmaeckelijck ghemaeiS, alfoo hy de fel ve in den Jare ftfUen hmd^rt twtt tnftfiicb hadde ghedaen in Am- baflade ofte Commiflie van fijne Republiicke ,om over te brengen de twaslfdnyfmt vijfbtndtrt Ongerfche Ducaten ende andere prefenten, die de fel ve Repu- blijcke alle Jaren door twn AmbaflTadenrs ghehouden is tot tïibuyt aen den Orrnm Hetri te fenden. De voorfchreve Ragoufche Edellieden hadden federe daeghs tevöoren, datfevanonfekomfte verwitticht waren, niet alleen een Logement voor ons beftelt, maer héten het fel ve daer en boven noch meubleren, raet tapijten, geut leerjLedecanten, bedden en ander huysraés, tot filvere Candelsefs, Schotels,&c, incluis, gelij ckfe ons oock aenftoete regaleerde met verfchey- defchoonèVïfch, Oefteiseö Wijn, ende verfeec- kerden den Heer Refidenteiede, dat l^aeaenkomfte indefe Stadt^ foobyde Regeringhe als byde Ge- meente j fonderlingh aengenaetn was,gaven oock te kennen , dat het den Prins feer behaeghelijckfoude wefen dat fijn Ed. geliefde teraudientie te komen, en aldaer te proponeren hetgeene hy omtrent het voort- fetten van fijne reyfe, foo van pierden als van Gonvoy eenigerfokiaten, fonde móghenvan nooden hebben, metghenoechftme verfeeckerii^he, dat alles foude worden gheconfenteert. Defen ganfchen dagh:, als oock de twet aenrolgende dagen, pafleerden met de vifites , die ons's morgens vroechtotdesavontslaet doorde Edellieden àeti òns wierden gegeven. Op het te kennén géven als voOtén, ende om onfe reyfedaer door fo veel te eer voott te konnen iêtten, refolveer- den den Meer Refident dén ««ι·Λα April des mci-gène te doenvéi-fòeken om des narniddaehsvoorden Prins etihet Mitift TiWif'Mter àudientie te tnogon worden geadlnittcert, 'tweick wiert geaecerdeert, eadaef |
inne,foo myden Heer Refidentalfdoen verhaelde.fo- danige Ceremonies en formaliteyten gebruyd ,a " vooren altijdt waren gheobferveert in de receptie van de Refidenten, die van de Kroon van Vranckrijck al- daer waren gefonden : zij nde toegegaen als volcht,
Den Prinsen het Senaetby den anderen zijnde, wiert een Secretaris afghefonden aen ons Logement, om den Heer Refidentafte halen, diezijn Ed. on- der het ghedrangh ende toejuygingh van veel volck , bracht tót aen de Raedt-Kamer, aen welcx deure ge- reet ilont een van de Scnatores,die fijn Ed. tot binnen conduifeerde ende een plaets ontrent in't midden van den Raedt aenwees, om te gaen fitten. Den Heer Re- fident het compliment hebbende afgeleyt, en onder anderen de Republijcke van Regeafa hebbende ver- feeckert van haer Ho. .Mog. goede genegentheit, en byden Prins daer op weder ter materie zij nde gheant- woort ,wiertfynEd. wederophptfelvefatfoen uytge- leyt,en nafijnLogementgeconvoyeert : Nade audi- ëntie tot des avonts toe, als oock des anderen daeghs 'smorgeni, zijndeden f/^»» April, quamen noch verfcheyde Edellieden, den Heer Refident congra- tuleren. Oock iondt den Prins aen de voornoemde Heer Refident den felven morgen tol een prcfenc fltét levendige Capoenen, /liétien levendige Duyven, esnige Oefters, ende fes fleffen roode Wyn, al te fa- men in vier feer groote filvere fchotels. Onder ande- ren hadde den felven morgen by den Heer Refident oock de vifite wefen afleggen de Broeder van den Marce Safilio aen wien wy mede feerernftelijck waren gherecommandeert, dies ons des naniiddachs quam af halen , om ons wat vermaeck aen te doen, ende de- den t'famen een tour in ende buyten de Stadt, in een fraeye Thuyn, genietende al weder op nieu, alomme alle teeckenen van eer ende vrintfchap. Den voorfz Giaeem» ,gelijck oock verfcheyden andere Edel- lieden hadden ons oock toefegginge gedaen, van met ons op hare Palleyfen buyten te gaen en eenich ver- maeck te doen hebben, ghelijckden Heer Refident oock hadde voorgenomen des anderen daeghs aen alle de voornoemde Heeren de contravifite te gaen geve, tot wekken eynde fyn Ed. allaft hadde gegeven aen fynenMaggierDtmt, om te vernemen, of het defelve Heeren oock ghelegen foude komen, dan gelijck het hiernaefal blijcken, heeft het den Almachtigen God niet gelieft, àit fulcx fyn voortganck foude nemen, alfoo des anderen daegh, fynde Woa^diüb den fifdtn April s'morghens ontrent tuflchen dirtbiminvurthiin uyrw jtalieinsy ofacbttntugenuytetl Ηιι//Λ»Λί by fchooa fonnefchijnen ftil weder, fonder eenige voorgaende teeckenen van windt ofanders, ineen opgenblijcfc den tijdtgheduerendedat menOofitt Vadnìoaàe heb- ben geleien, feer onverwacht foodaenighen fchric- kelijcken ende onghehoörden aertbevinghe quam, dat daer door niet alleen ons huys , foo als wyeerft meenden, maerfelfs de ganfche Stadt, het Cafteel, en alle de huyfen, tuynen en w^nbergeii, die ettelijc.. ke uyren in't rontdaerby en ontrent lagheh t'eene- mael, als het onderfte boven wierdenghekeert ,fon- der datter een eenich huysoobefchadiditof bewoon- hjckbleef ftaen , met welcke hemden Heer Refi- dent met xij η Edele Huyf-Vrouw enkintals noci» te bedde, mitfgaders de Scaet-Juffrouw endeDienft- Meyt in defelve ICameraijnde, nëffens den Predi- cant en noch twee andere mannelijke Domeftcijquen feer fchielijck wierden overvallen ende jammerlijck verplettert, beneiFens noch wei vijf duyfm Zielen, die menftaet maei3; dat in defelve Stadt der fdver uyre fyn gebleven, lek en alle die by my waren in mijn Ka- mer,te iamen het getal van fts Perioonen uytmaekten, wiften niet beter of het was den jongïlen dach, alfo het met fuiken gedruys en duyfterheit in zijn werck ging, evenwel heeft het God de Heergelieit defe plage my en devoorfzwy/" perfonennoclilb minaculeufelijckttt laten ontkomen ,alfoicfcmy ,door!zijn foiidèrlinghe Diredlie ,forasalsick herfchudden en'bevengevvaer wiert aenftonts uyt mijn Kamer begaf, die even daer na ganich [ilat op tnallóndcr viel ftlfoodér nöck tw»
■ of |
-ocr page 136-
en OORLOG, s^yen en veertigilf; hoecL l Ö 5
niet anders dacht of fyn voorghenoemde Schip foude
t'eenemaelomgeflagenzijn geweefl·. Het was niet fon-
dertranenaenteften, lioe droevich en neerQachtigh
alle de menfchen na buyten quamen vluchten, en yder
de lijne bitterlijck beweende, als mede hoe miferabel
alle diegequeclte menfchen daerlagen en buyten haer
lmerten,fchier van honger en dorll verfmachten. Ick
hebbegefien,dac feker van devoornaemfteEdel-Luy-
den den felven fchipper, die my wijn en broot hadde
gegeven, om den hals vatteden, en feer lamentabel om
Godcs wil badt, dat hy hem een beet broot en een
dronck wijn wilde gheven, om niet van honger ende
dorft te fterven, echter droegenié alle ende voorna-
mentlijck de Edel - Luyden, dit haer kruys noch al
heelgheduldichj niet tegenftaendeeenige der felver
my felfs mondelingh hebben ghefeyt, datfe alles had-
den verloorenwatfe inde wereldt hadden. Niet min
deerlijck en deteftabel was, dathetgemeenearbeydts
volck of de Facbini, noch in dc Stadt zij nde overgebJe*
ven, die ellendige en gequetfte menfchen, die foon-
ler di.' iteenen, ten halVen en ten helen begraven la-
gen , niet wilden helpen voor en al eer fy alles gaven
watie by haer hadden, 't welck alile al hadden gedaen,
even wel noch wel heen ginge latende defelve in haer
pijn en fmertefoo leggen,gelijck fulcks wedervarenis
aen twee van onfefamilie die juyll even voor de aert-
bevinge waren uytgegaen, en op de flraet van de felvé
ivierden overvallen , waer van deneenen zijnde den
MegghrDomia of Hoofmeefter van den Heer kefi-
dent zal; iyn rechter ai m en been zijnde gébroocÌcen ,
en noch verfcheyde groote wonden inlyn hooft en
lichaem hebbende, van die Godt vergeten menichen;^
na langh bidden en kermen j fo verre uyt de fteen ea
puyn wierdt gheholpen, tot di.tfe by fyn facken kon-
den,daer hy nog al een goede fomme geit in hadde,de
welcke van hem hebbende genomen > lieten hem in
dat poftuy r fitten, tot dat hy noch langen tijt daer nae
eyndelijck van een ander wiert geholpen, die hy daer
voor moft gheven tweegoude knoopkens, die hy noch
in fyn hembs-mouwen hadde behouden. Des ande-
ren daeghs zijnde den Jtveiidea April, bleef de Aertbe-
vingenochal continueren, en den Brandt meer en
meer toenam, fo dit men niet derfde inde Stadt ko-
men, uyt vreefe van door het vuyr te fullen verÜonden
worden j waer door ick te rade, wierde ( niet tegen-
ftaendeick alleen in mijn onderkleren, was ontkomej
foo hier vooren hebbe gefeyt, en alles hadde verloren
<fatickby my hadde , foo van geit, lywaeten kleede-
ren ,als mede alle mijn Schrif ten en Papieren, behal-
ven dat wy daer geen broot of water konden krijgen)
my hoe eer hoe liever van daer te begeven als het leve
daer by in te fchieten, en accordeerden derhalven
met den Venetiaenfchen Schipper, Waer van hier
voore hebbe gefproocke, om ons metfynScheepken,
iijndeeen Mar/iHaenJibe Tartantjni Vmttii te brengen^
tot wekken eynde wy des namiddachs daer in gingen
met ons vVjftim gefalveerde perfoone,waer onder mgtn
gefonden cn fis gequetfte waren, van meninge om nog
den felven avoiit na S. Croct te vaeren, doch foo als wjr
befich waren met uyt de Haven tezeylen wiert vati
buyten de Stadt met een geladen Carabijn nae ons ge-
fchooten en eenfeyn ghegeven dat de fchipper aen
Lant foude komen, 't welck hy gehouden was te docn;f
en moftte ghelijckuyt fyn Schip geven eenieh flechc
Koorn,genacmt S#.'^fl,waer van men intijdt van noot;
brootkan backen , 't welck hydaer in hadde, waer
mede wy fo veel tijdt verfleteh dat wy den felven avont
niet konden buyten geraecken, en waren derhalven
genootfaedtdieri gantfchen nacht in de Haven te bly-
ven met degrootfteangft en perijckel van de Werelt^
alfoo het vuyr van oogenblick tot oogenblick meer en
meer toenemende, wy niet anders hadden gedacht^
of de Kruyt-toorens (ouden denielven dachhebbeii
gefprongen,en wygevolgelljckellendichlijckaeh on-
ien doot zijn geraed. Ontrent het vallen van deii
avont fagen wy uyt ons Schip van het Gebergte afko-
meneenCarav^nt van Turck^H, Htrlacki» en andere»
by haer hebbende w/^ƒWίrtPaer(iien ende Mnylch j
éé
1667. ùiirie folders of verdiepingen boven waren, en reti-
.1..- Μ ■ recrdcn onder een fluck van feeckere fteeneTrap,
zijnde hec eenighfte in'cgantfche huys dat noch fland
hiel jfonderin te vallen, en lalveerde my in dier voe-
gen noch iu mijn onderkledercn en op mijne muylen
zijnde, waer voorbij η en Naem ghelooften gedanckt
2y 5 niet min wonderlijck falveerden haer noch vijf
kncchrsvan den Heer Reiident, alsoockde Minne
νΛΠ 'c kinr, waer van twti t'eenemael van alle de fteen
en puyn overdeckc waren.De eerfteen tneefteichrick
en furie wat over zijnde, begaf ick my aenftontsnae
of ontrent de Kamer van den Heer Reiident, flaende
een verdiepinghoogerteghenover myn Kamer, uyt
dewelcke ick was ontvlucht, dopnde eerft niet als
luy ts keels roep.'n, ende naderhant in ftilheyt luyfte
ren, of ick noch eenigh gerucht of geluyc'mocht hoo
ren , wa^-r uyt men foude konnen afnemen, datter
noch yemant in 't leven was ghebleven, doch niet ter
werélt vernemende, oock aen de uyterlijck:;conllitu
tie en nederftortinge, God betert, wel blijckende, dat
het niet mogelijck was datter yemant noch fou behou
den weien , begaven wy ons van daer, om voor meer
ongeluckgepreferveert te wefe, alfo alles daer ontrent
noch feer wanckel ftondc,en alle oogenblick door de
continuerende Aertbevinge,en door de overharde
windt,diefedertwasontilaen, den val dreygde; wy nu
al uyt Ons huysfynde ghevlucht, liepen geen kleyti pe-
ryckel van noch te fullen worden ter nedergellagen
van ecnige ftucken van muyren, die noch waren bly
ven ftaen, of oock wel in't een of het andere gat t j fui
Jen verfincken, alfoo wy boven over alle de ingcftorte
huyfen mcft .n heen klimmen, om een plaets te vin-
den , waer door wy konde buyten de Sradt komen, al
waer wy eyndelijck noch na veele periculen en moey-
ten gheraeckten, en noch een van ons ghefelichap
vonden, die al vroech uytgegaen xijndeopdeftraet
van defe plagewas overvallen en die medeghelucke-
lijckghe-efchappeert. Alhier zijnde, lagen wy nader-
hant, dac wy daer fchier niet fekerder waren als in de
Stad, dlfo aen düeene zyde alle de wegen fo waren be-
fet en belemmert van dc overgroote en fware fteenen,
die van de bergen waren komen afvallen, fo dat wy
nergens heen konden, en aen dc anderezyde door den
brant, die wey nich uyren daer na in verfcheyde oorden
Tan de Stadt ontftont, waer door wy geftadich in de
grootile bekommeringe van de werelt waren, dat de
kruyt torens fouden fpringen die tot drie in't getaiin
de voorfiStadt waren, en daer door ellendichlijtk om
hals komen, in wekken angft wy djcn ganfchen dach,
en oock principalijck den volghenden nacht waren,
fonder dat wy ons noch onder dackdorfden begeven ,
alfo de Aertbcvingh, en de wint even furieus bleven
continueren i fo dat wy genootfaedt waren denfelven
gantfchen nacht onder den blaeuwenHemel te bly ven
en alle uyren niet anders en wachten als de doot. Alk-
de geene die noch uyt de Stadt waren ontkomèn, foo
wel de gequetftc, die in feer groot getal waren, (en on-
der de felva mede de Huyf-Vrou en Kinderen van den
Prins, en der tijt, die nu mede om het levert wasghe-
komen ) als de gefonde, moften haer op de felve wyfe
mede inde open lucht behelpen , fondei;.datter noch
vooralle die arme menfchen broot ofwaterwaste be-
komen , waer mede fyfich wat konden verftercken,
aen welcke ellende ick met de geene die bymy waren
al mede pin en deel hadde , dan kreegh eyndelijck
noch door onnofel bidden en fuy nich fien,eenich hart
fcheepsbroor, cn wat wijn van feker Vemtineni Schipper
met fijn Schip tot Ragoufa in de Haven leggende, waer
mede wy het noch al gaende hielden, anderfints fou-
den wy buyten twijficl, van honger en kommer heb-
ben moeten vergaen j of althans noch veel meer ar-
moede moeten uytftaen : Denfelven Schipperver-
haelde ons, dat geduy rende de Aertbevinghe , al het
water tot drie verfcheyde reyfenuytde Haven liep,
fulcx de felve ganfch drooch was, en't Schip in de
gront fonck,die fich tegelijckopende, en'tfelve Schip
feer dedefchudden en beven,dat oock het water veder
reyfe met fulcken vchementie te rugge quam, dat hy
-ocr page 137-
1667,
io6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
|
1667. de welcke fiende de defolatie Van Regoufa, wel in den .1 fin fcheenen te hebben, om de feJve Stadt wat te plonderen, ( waer door wy daechs te vooren al hadden ghehoort, dat eenige Edel-luyden al vry bekommert waren dat die menfchen daer op lòuden komen afiiac- ken ) en begonden derhalven luftigh vuyr op die arme menichenenop malkander te geven, 'cwelckallang duyrde , foo dat wy Godt dandten, dat wy binnen fcheeps-boort waren, om dat wy oordeelden 't perijc- kel van in die wrede menfehen haer handen te vallen en als flavcn wech gevoert en verkocht te wonien , als nu voor ons foo groot niette wefen jais het foude ghe- weeftzijn, byaldien wy re Lande waren ghebleven, Vryimb den acbtftert April, 's morgens vroech overwel- digden de voorfz Turcken en McrUckfn met grootefine, en in weerwil van den Adel en van den Wacht, de Poorten van de Stade, om de fel ve te gaen pionderen, foo dat degeene, die noch van de Inwoonders daer in waren, om yets van het hare te berghen, met bloote Sabels en het loffen van Mufquetten daeruyt wierde ghejaefht, waer van wy vericheyde, en daer onder veele Vrouwen, methaergheberchde goetvan bo- ven neder in de Haven in't water fagen fpringen, om de furie van die verbolgen Rovers te ontvluchten, ge- lij ck om die oorfaecke oock alle de fchepen, die in de Haven lagen, en onder de felve mede het onfe, hare touwen los mae(3:en,en dat ongeval ter naeuwer noodt ont vluchteden, hoewel fich weynich tijt daer na weder een nieuongeluck vooronsopdede,alfo opons ijchip groote oneenicheyt ontitont tuflTchf η den Schipper en de Macroofen, waer door wy noch vreefden een el- lendich eynde genomen tefullen hebben, doch Godt de Heer reddede ons oock uyt dit labyrint, dewyle die queftie door mijn tuflchenfpreken wierde bygcleytjen quamen noch denfelvenavontto:Si»t Crweinde Ha- ren,om aldaer af te wachte hoe't met Bagcufa foude af- loopen,alwaer den brant alnoch bleef' 'ntlleecken, ge- lijck oock de Aertbevinge en groote difordre continu- eerden, tot den negindt en titnde April,fo en gelijck my wiert gerapporteert door de geene die ick alle dage tot dien eynde derwarts font. Terwijlen wy alhier in de Haven lagen vertoonden haer in de eerrte w»» of nact ten de Mcrlacl^en , H.yducksn en andere Roovers op 't Landt en langs de waterkant wel gewapent, niet an- ders doende alsfchieten , en onder anderen oocknaer onsfchip, fo dat wy in geen kleyne bekommering wa- ren , datfe or s noch eyndelijck wel eens met een boot fouden hebben konnenaenclampe en overweldigen, tot wekken eynde den Schipper fyn fes ftuckjes, die hy op hadde geftadich gereer hielt, en ons dede belo- ven, als't ter op ae;i quam,dat wy ons met het ghe weer datwynoch by ons hadden welfouden defenderen, gelijck wy tfelveten dieninfichte altijt geladen lieten en oock door de knechts den ganfchen nacht door, de wacht houden. Hier vooren hebbe ick gefeyr, dat me- de met onsgefeUchap van Vmeih tot Κλ^ολ/λ waren ge- gaen wrFranfche Edel luydeneen Hoogduyts Edel- man en drie knechts, met intentie om voort mede naer Confiaminepolis en Smirna te reyfen , de felve waren in een a der huys ghelogeert en meenden datfe alle mede om't leven warengheraeft, alfoo wy niemant van haer tot noch toe hadden vernomen, doch op Sa- ter dach den negenden April des namiddachs wierden twee van de voorfz. Franiche Edel-luyden met een barck aenons boort ghebrochtncffensalle</»■«>de knechts, doch allefeer miferabel geftelt, uytgenomen een,ons verhaelende dat doen de aertbevinge gefchiede fy alle noch re bedde waren, en datfe drie dagen en twee nach- ten als 1 vendich begraven waeren geweeft, en onder reverentie gefeyt, haer dorft met haer eyghen water hadden moeten ftillen, dat </>·/« van de hare waeren verplettert, enfy met haer -vijgen in haer hemtghe- echappeert, waer toe fy eyndelijck noch na lange bid- den, fmeecken ende kermen van eenige Priefters wa- ren geholpen , doch met voor niet, alfo die geen han- den ?en 't werck wilden flaen voor en aleer toefeggin- ge van vergeldingê hadde,dewelke beftont in een gou den ring v^n twintig fi fi,lm, die den een van Zij η vin- ger trock enconfenc van al'tgelt te moghen nemen datfe by haer hadden, zijnde wel vijfoifes bendert che- quinen, of over de drie duyfent guldens. Den eifden April my wordende gerelateert dat de faken in de Stad fig wat begonde te fchicke, en datter eenige ScUvaniers en andere ontrent ons huys doende waeren, om alles van de prefenten te roven watfe konden krijghen j meende ick,dewij Ie de Heer Refident overleden was, als nu te incumberen foo veel forge tot prefervatie der iclver te dragen, als het moghelijck was, en begaf my derhalven, in Gods naem met eenighe van ons over- gebleven volck na de Stad en midden door den brant en door alle de dooden op de puyn van ons geruineert huys,alwaer ick de felve arbeyders feer befig vont met alderhandeinltrumenten , om te hacken, kerven,fa- gen, en alles het onderfte boven te halen, in 't eerft wartrnie qualijck te ge(eggen,en wilden alles voor haer als roofgoet behouden, doch kreegh haer eyndelijck met goede woorden fo verre, dat wy half en half] [ou- den deelen van 't geene by haer wiert gevonden, waer toe ick my genootfaeft vont te treden en van de noot een deucht te maken, alfoo door de Magiftraet noch gans geen ordre op't een of t andere was geftelt, fo da® ick oordeelde, dat het beter was een half ey als een le- gen dop. Dit mijn accoort en gedane beloften ani- meerden haer feer, endeden ongelooflij eken arbeyt omfo veel goederen te ialveren alffe konden daer van ick niet hadde gedacht oyt yets te hebben fullen fient alfo fulcken grooten menichte fteene, puyn en balken daer op lagen evenwel berghdenfe den felven dach als oock den volgenden dach fynde den twatlfden dito, als wanneer ick daer weder van's morghens vroegh tot 'savonts laet prefent was het goet breder uytgedrudt in de lijftehier navolgende't welk wy desavontstefamen j deelden als"wanneer ick't noch tegen alle verwachten i fo verre brachr, dat de borgers foude hebben een vier- dc,en ick drie vierde,waer in verlcheydeEdelliede my de behulpelijcke hant feer boden, nier teghenltaende fy felfs tot recuperatie van haer eyghen goet aendat flach van volck de gherechre helft hadde moeten ghe- ven,gelijck oock andere Edelliede het felve feer geern fouden hebben willen belooven en gheven, dan kon- den niemant vinde die daer toe moeyte wilden doen. De vooifz, goederen nu algebercht ende gerepartieerC zijnde, hadde ick noch de grootite moeyte van de we- relt om defelve uyt de Stad te krijgen, fonder dat die weder t'eenemael , of althans een goet ghedeelte der felver wierden geplondert, alloo de poorten van bin- nen lin van buyten. vol gepropt ftonc van die Rovers , ende voort van ander volck die haer goederen feer geern fouden hebben ghebercht, van de welcke de eene partye feer geern in de Stadt, en de andere daer uyt foude zijn gheweeit, doch'rfelve niet wel kon- j denobtineren ,'t weickmy evenwel altijdt wiert ghe- permitteert, ende van de Edelluyden, allenthalven j leer gefavorifeert in recognitie van'twelck ick eenige [ van de voornaemftederielveruyt haer Ho: Mog: na- ' me^ regaleerde met eenighe bagatelles van Ooft-In- , difch Lack-werck en Rottingen, daer van oock noch I yets gebercht was, 't welck fy haer feer aengenaem lie- ten wefen. En a!foo de Edel-luyden, die tot noch toe onder malkanderen wat oneens waren geweeft, defen dach weder waren geaccordeert, en een nieuwen Raet hadden opgherecht , meende ick van mijn devoirte wefen, en de beleeftheyt te vereyiTchen om defelve te bedancken voor alle het faveur,en voort voor de eere, civiliteyt en behu!pfaernheyt,aen den Heere Refident zal. in zijn leven, en aen my na zij η dood ten refpeiSie van haer Ho:Mo: btwefen.met verfoeek datfe daerin- ne geliefden te continueren, en dat ick niet foude na- laten fulcx aen haer Ho: Mo: bekent te maken, waer van defelve my oock tocfegginghe deden, en fulcx oock naederhant hebben bewefen. Woenfdach den dertieiiden dito gingh ick 's morgens al heel vroegh we- der na de Stad, doch vont niemant van de voorfz Ar- beyders in't werck gelijckfe oock den gantfchen dagli aldaer niet verfcheenen , foo datter van de pref enten niet meer wierdegeberght, alfoofeaendc eene zijde
te diep |
-ocr page 138-
^667. te diep onder dc puyn begraven waren > en aen de an- j dere fyde den brant naeft ons huys was ghekomen, waer door ick oock niet van myn eygen geit, goet en fchriften konde weder krygen, behalven dat de ftanck van alle die doode menfchen door de warmte foo toe- naem dathetdaer niet te harden was. Alleenlijckliet ick den felven dach eenige van onfe dooden begraven die door de Roovers uyt de fbeenen waren opgehaelt, ontkleedt, en haer geit datfe by hacr hadden uyt haere facken ghenomen , doch tot noch toe en wiert van de Heer Refidentea i^n Ed. Huyfvrou zal. of van de do- den in fyn Kamer noch niet vernomen, oockwaffer weynich apparentie, om aen die doode lichaemen te komen,alio de felve te diep beded: lagen.DeHeer Re- fident zal. had my in fyn leve wel yerhaelt,dat hy noch tot f'i»»f/ifyn brieven van Cmftantinopil had gehad,van inhonde, dat aen't Hofaldaeralkenniffewas, dathy Heer Refidencalop wech was met fijn prefenten en honden, en dat men feernafyn komfte verlangde, tls oock dat hy daer leer aengenaem, en welkom fon- de wefen, om nae alle apparentie niet alleen de oUde capitulatien met den Grooten Heer vernieuwt foüde krijgen, raaer wel licht noch eenige andere pri vilegien en voorrechten bedinghen, en by my felfs confidere- rende, dat haer Hoogh Mog. buytcn alle twijfièl defe importante befendinge weder hoe eer hoe liever foude gelieven te hervatten, dat ick oock ontrent ' t berghen van de'prefenten alhier geen vrucht meer konde doen en my ey ndelij ck oock ontbloot vont van geit, klede- ren,en voortyan alle andere nootfaeckelijckheden en verfchooninge, ende voornamentlijck mede vaii alle mijn Papieren, mijnaenbevolen Ampt concerneren- de, en my door haer Ho: Mog: goetgunftichlijck me- de gegheven, behalven dat ick door dit onverwachte toeval, als nu een ganfch andere wechfoudé móeten kiefenomnaSiM/Vnategaen, refolveerde lok met die infigten myn reyfe weder te rugge na Vtnetie te nemen, met intentie, om my van daer ten eerften na Ïitderlant tebegeven en haer Ho: Mog: het geene voorfz is,met alle fchuldige'onderdanicheyt te komen rapporteren. Tot defen eynde nam ick dan de felven naermiddach mijn affcheyt met de vereyfchte beleeftheyt en danck- baerheyt van de voorfz Edel-luyden van Kagoufa, heb-
goafa gingh , om te fien oiFer noch yets van de goede- ren gebercht was, of dat ick noch eenige andere ordre daer ontrent foude konnen ftellen, dan aldaer komen- de wiert my door de Edel-luyden geiecht dat degant- fche Stadt door den voorgaende ftorm ghenoechfaem ten vollen was afgebrant,gelijck wy oock uyt onsichip wel hadden konnen fien, dat den brant'«u/if daegen en twie nachten achter malkander aldaer feer fel hadde gedomineert,en gevolgelijck die plaets fo veel als Λ- rfsma en Gsrosra gelijck was geworden,en datfe derhal- ven om meer ongeluck voor te komen ,niemant meer permitteerden daer binnen te gaen, fo dat ick als doen myn finael affcheyt noch eens van de felve Edel-luy- den met het vereyfchte fatfoen nam, ende haer ander- mael verfocht te willen helpen den perfoon, met de Welcke ick van weghen de prefenten was gheaccor- deert, oPt mochte wefen datter by 't een of't ander halard noch yets van de felve mochte worden gevon- den , hoewelder geen of feer weynich apparentie toe was. By occafie dat ick metde voorfchreve Edelluy- den in difcourswas, verhaelden my dc felve datter noch alle daghen vericheyde menfchen wierden ghe- haelt die vin, vy/, »/»/«/jaer eenige e:bt dagen ende j |
nachten feer miferabel, fonder eeten ofdrincken on- der die ruyne hadden verborgen gheweeft , cn echter. noch levendigh ,enfommigeoockongcquetfl: waren. Saterdach den fiftïcnJta April vertrocken wy uyt de Haven van S.Cmìì en avanceerden door de ftilte nieÉ verder als tot'tEylant genaemt Ifila de Mef»,^Iwzer wy eenighe ververfinghe van Eyeren en Orange-appeleft kochten, denfeventiendtn April gingen wy 's morgens met den dach van daer, en zeylden door de Eylandea MileJ.t,THrrela en Lagujia {Ot Óianent LiJJèi, fodatwy dien dach en nacht ontrent ii»«i/frt fijftigb Italiaeniche mijlen waren geadvanceert. Des anderen daeghszijn-. de Maendach den achtieuden dito paflberden wy voor by een rots die midde in Zee leyt, en Pome wort ge- naenit, de wint contrarie wordende moften wy onfé coursfetrennadevafte KuftvanMw», met intentie om de Haven van F»rma ofAmonM te bezeilen, doch konden ίο hooch niet komen, fo dat wy genootfaeckc waeren ons ancker uyt te werpen voor by
Julia Nova, ende aldaer te blijven legghen tot den»»» en twintigbflen dito, in welcken tijdt wy weder geen kleyn perijckel liepen van te fullen vergaen, en met ons Schip op ancker in de grondt te rijden, behalven alle onfe voo verhaelde onghelucken , hadden wy op defe plaetfe noch groot fpul met een van dc Knechts van den Heere Refident zal. die wy uyt enckele compaflie mede van Kagoufa hadden gheno- men, cndedeieoniè Weldaet fochtte.vergelden metT het dreygheri, dat hy alle de geen die het teghen hem hadden, met een mes in't hert wilde fteecken fonder dat yemant een woort tegen hem fprack. Den felven dach des namiddachs de windt veranderende i doch niet fterck door waeyde , maeckten zeyl en avanceer- den al langs de vafte Kuft, tot voor een kleyn Stede- ken ghenaemt Corre de Palma, leggende op een berch die tamelijck hoogh was, daer wy des anderen daegns 'smorgens,zïjndc den twee en twinticbflen dito met Son- nen opgangh met de Boot na toe roeide, ende ons vaa foet wateren andere behoeften voorfagen, de Landts- douwen daer ontrent vont ick feer vermakelijckende vruchtbaer, zijnde op een en deielveacker wijngaert, Olijf-boomen en Koorn geplant, ontrent ten tien uy- ren Hollandts quamen wy weder aen boort, als wan-
bende alvoorenghefproocken met fcecker Koopman : neer de windt weder begondeopte wackeren, ende tot Ragoufa van onfe kenniffe, en met hem gheaccor- j wy langhs de vafte kuft heen te zeilen voor by Form» deert oflFer noch yets van de goederen mocht worden Meferatti y'tvctmacide Loretto , en Ancona, alle Ste- gevonden, dat hy de felve tot Venetie fonde willen be- den die op bergen en onder 'tgebiet van de Paus leg- ilellen aen S, Marco Ba/ilio ; des namiddachs aen boort gen, die by ons gemackelijck konden worden gefien, komende om fo ick meende noch den felven avondt j alfo wy macr omtrent drie of vier musket fchoten van feyltègaen,ontftonrfeerfchielijckeen hevigenftorm j de wal waren. Defen en den volgenden dachavan- uyt den Noort-Ooften duyrcnde tot Vrydach 's mid- j ceerden wy foo verre, dat wy des nachts noch wel toe dachs fij nde den w/^f/Wee dito, fodatwy niet anders ! Ale/wci; binnen fouden hebben konncn komen , dan dachten als in de felve Haven met het fchip te fui en j dorfde't felve door de harde wint niet beftaen, alfoo hebben vergaen, doch de felve wint ftilde naederhant ì het inkomen van die Haven wat periculeus is, foo dat Godtlof, als wanneer ick noch eens weder nacr Ra-j wy/»yï/>w Italiaenfche mijlen van de wal ons anck«r
uytwierpen, ende den gantfchen nacht daer op reden tot ontrent acif of«ïj{in uren van den volgenden mor- gen, zijnde den K/er «« twinticbflen dito, als wanneer dc wintfodanich toenam,dat wyons ancker niet kon- den uyt de gront krijgen, fo dat den Schipper beducht was,datwy wel fouden hebben konnen in de grondt rijden, en refolveerde derhalven 't felve te kàppen, en quamen naderhant ontrent's middaghs ten W/uren in de Haven van Lidos, ym waer ick myaenftonts met onfe boot na Venetie begaf aen 't huis van de gefontheyi om pradicaoflicentie te hebben ona aen Lant te mo« gen komen, dewelcke my, na eenigen tijt wachtens, door de Heeren van de gefontheyt wiertgeaccordeert.
^ootoelirao?ïicï^Éercn ileìnateuri aliS bantoei ^f' CenaSiancïicijcfi/rijnDetotcensÉtiacniMn ecndilflaiit ^^an ten minden / om be ©looten binnen te öouben ; maec ν »ami men öeeft alftiec niet toiücn baec na üipltoen. ^ijnbe ben negenben USap goetgebonben / bat aW eecfte pec' fooncniöpperijooftobecbeiS Eantsï ©lootegDebueï cenbebeaenflaenbe ocpcbitie/ commanbeccii foiibe tien pecfoon ban Michiel Adriaenfz de Ruyter 3tupt. 3ibmifa«l bailHolIandt «nbe WeftfVneflandt, ίκ
to^
en OORLOG. Seven en ^eerttgüehoeck. loj |
-ocr page 139-
io8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
töiy, to.eIificngcBiMtïietttetccttiertCeötie iiiimaertiiili«-
ijcit/ iweutae öefcltie fpcctafijcfimttii öefett ttnccöeti 0cautïjo?tfe£«/ UanttatiiPljein inöeboojfiiCöi^öe oétcoutoelfjcfi fouijeeuijtm/ ertlic beBeDeelm/Bem tiji Baer aHjeceptó gegebcn/ of mjcó te Beten/ atDtectoölaeit eitïie naftotttem Cnbc b£i£i?t!S aljs ^otifr- «©fficteteit Adriaen van Trappen ^efept Banckert, ïuptitiant 3(lïnnttaeltian Zeeknd, öÊitEupt. micaelAertvanNes, ïieit 31ΐφί. SCïntiicael Willem Jofeph van Gent, Eupt. 3Ctimt»:ael Meppel , Hans Willem van Ailva,Êllpt. 5fiïimirrael ball Vrieflant, be 3@ij!S-1CiJimcalert be Liefde, vander Huift, Cornelis Evertfz, Schram, Crtbe Enno Doedes,eniJebe .:§f0óll' ten D» llacÖt Jan van Nes, Sweerts, Jan Macthyfz Vluch,erttieBruyhfvelt. 5©ocfiofÌ)« gjjêtieuctiebat bert semelben Éupt ^bmicaef de Ruyter petjs men^ fcBelijcp mocDte obecftcimert/of toel öp jïcthte of anbe- u ortgelegentfjept/ ijet commanbo ober be booifcD^è' besloot niet fouöe fionnen eieccecen/ fouöebpbesi felf affiecben / of in caii bart booMefepbe oitöljdegertti ïiept / beg <0ob betïjoebÈ/ ofte abfcntie/beboojnoemi öE ©lootealii Eerfte^etifoon/ ofte <?|)ppec-0ooft coms manbecen ben boojnoembe Htupt.Ulbmit:aet van Nes, enbe bp bejs fetfsi oberlijben/ óngöelegentöêpt ofte eb- fmtic/ benEupt. iCbinicael van Gent: g&ejSfoube öeitmeei-gj)efepDenEupt.3iïiitiicael de Ruyter enbe anbece J§ooft-(©f|ïciewrt cefpectibe foobanen o?b?e flellejt bp DaeconbecDebbenbefcöecpiS ©ificiecen/bat/ tn casi ban fobanigen boo?itomenben ongdegentftepbt ban affietben / ilacnbe ijet gebecöt/enbeggemeencert bjefettbe onbecbeji^pantiS 3©loote/geene be minile teecfeencn ban foo droevige toevallen, ofeenigije be iniiificberanberinge in 'tBeleptbec fa&entotecbefiei fpeuct / maec alleiS in lïate gcfjaüben / om bp bectoifi felinge ban touc!$ bec cefpectibe iBlooten / ofte becge^ ïticfeebeguame occaften baec ban rtotificatte tetoeci öen göegeben acn be futceberenbe ï|ooft-<©fftoei;en / ten epnbealö booten gemelt : ^nbetiS befe iiefolutie gcfonöert aen ben gemeïben ïupt. 3lbmirael de Ruy- ter om te fltretften tot fijne naerecljtinge/ gelijctt ootö fftinectübbeganbit()taen be i^eeten jDaei:%:|ISo; «©ebeputeerben eerliöaetOsi gaenbc naec't Texel, om ben boojnoembe Eupt. Mbmicad de Ruyter, in boe^ gen aliS booten/te be-etìiigl)en/ enbe bentnöoutban öien / aen ben ^cfjeepsi örögsïcaet be&enttemai ften: '©e^eeten ^ebeputeecbenbanHoliandt ende Weft-Vrieaant öeDbm beirftlaeit hjele]cp?esiboo?te beiioubeit/ bat bert tweeden tangö aliitec öpfi)?me ban ejcpebient ató boo? befen aeti ben Enpt. Stbmitael Banckert toegcboetötin't toeöoiitenbe niet en bjierbe geDjupcltttot eenicIjpieuibitie: ^ej^eeren eitcao?^ ïjinarisenbeoibinacisi .©ebeputeecben ban Zeeiant ÖeöDenbebobeitflaenbecondufïe bjel ejcpjejsgijecon- trabiceert/ cefecbecenbe baec opfobanenamteccfie^ ttingi^e te boen / al0 be ï^eecen Dai'e§^iiitctpalengoct= binbci» foubcn 8im toe te fenbett.
ïDaecop bjiectben twae!fdenoocïibet(laert/ bat bjcbeiOut tot betratfltinglje ban ben bienfi ban't Saiit/ eenige toepnige co?bateenbe llantballige man^^ nenbartftennisi enbe Mept tot tweeadrieingöetale iiptbeöooge ütegetingebp Daec ^o:iiKo;fouben toet- ben (iöecommttteect/ om alis ^fiebcputcecbenjSeni be^ftebolmacfitigijbensi banöaec lorlBog: inbe ©loot ban ben ^taetop^ee/enbetnbeejcpebttien felf^g{jeB?upc0ttehjetìicn/ in boegen aljs baec toe in
be b00?Icbe ^acen vijf en feftigh en fes en feftigh toae berteent getoeefi: «gnbe toiecben be cefpectibe #?obini aen becfutljt/ gaec totDet nominecenbanfoobanigiie «©ebeptiteecbeniei enbe (©ebolmacDtigben metten eet^ (lente toiilen beauamen. ®e mit 3&e^eeccnbanèoïlant Beùben tot fuloe becfotftt «ojiiEiii enbe ge-eltgeect ben ^eec Cornelis de Wit, boenmaojS «dienende Borgeraeefter der Stad Dordrecht : enbe
ötputccw aengefïen na be ^tatnpten bec boo?fci)?ebe i^tab/ben öe pp öe cegecenbe 25o2gemeefl:ec tn bec tijt niet en becmacö in ««ntiSi «mplop öiiptm be ^tabtgebiupifittetoo?? |
Ibêrt/fortbec boo?ga<ttbeton^t enbifpmfattebanben Oud-Raetaföacc/ bat becoalben35o2gemee|lec enbe — ffegeccbecssbéc boo?ftltóebe ^tebe / bpmiffibebeci fodjtfoitbè tortöen be faetften baec fieencn tc btcigee^ een / ten ephbeben öéiiielten Keec 25o?gmiee)lec / bp benboo?fiÖ?ebcnOüd. Raet, baec ban gebiftjenfeect/ enbefMlcitijem toegöeiartenmortjtebjoiben beboó?= fcöjcbecjrijebitietenbeflehban begemeeiiefaecfie bp tebJóorten.
^lllCC Ì!Ì bp ijaec Ila: ,#0ί ben fetren en twintich- ften geapf)?obecct / en uptgegeben be bolgenbe Com^ miffie.
De Staten Generaci der Verèenichde Nederlan- Λ>0ιι den, Allen den geenen die defen iullen fién ofte hoeren lefen, Salut ; Doen te weten ; Alfoo wy " nu niet minder als in de twee j ongft verloopen laeren van fefliiil hetidirt een ehjiftigb en fefihn bondirt fes en feflig^ om verfcheyden redenen, ende confideratienonsmo- verénde, noodich hebben gheacht, dat door eenighe weynighe perfoonen, die wy betrouwen dat God den Heer Almachtigh, ntetgoet beleyt,endegenoechfa- me ftafitvaftigheyt begaefr Heeft, onfe authoriteyt by reprefentetie e/idi drltg»tie in 's Lands VlootC ghebracht t ende in dier voegen alles daer door in ordre, ende in, krachte van executie p;ehouden werde, ende dat bo- '
ven ende behalven de ordinaris beftellinghe van be- quame Hoofden ende minder Officieren, tot execu- tie van oüfe Ofdres ende Inftruftien de nootfaecke- lijckheydt vereyft ; Soö ilt :-Dat wy ons betrouwende opdegoedequaliteyten> wijsheyt, voorfichtigheyt, beley t ende ftantvaftigheyt van de Heeren C&nelh dei Wit, tegenwoordigh Borgemeéfter der Stadt Dordrecht refpedriveGhedeputeerden inonfe Ver- gaderingevan wegen de Provinciën Van Hollani, Zee- Itnten Vrieflmt, defelvegecommitteert,gheauthori- feert en gevolmachtigt hebben,gelijck wy hun com- mitteren, authoriferen en volmachtigen by defen, om gefamentlij ck, of wel een ofte eenige van haer, fonder ruggefpraecke door alle bedenckelij cke ende betame- lijcke middelen, naeringenomen advijs endegehoort deconfideratien van's Lands Luf tenant Admiralen end» andere lieifden, de conjundtie van degemelte Vloote» met die van den Coningvan Vrancì^rijck, te faciliteren endeefièüueren, oockdéfelve Vloote tot afbreuck van den ghemeénen Vyant te water ende te Lande te doen ageren > naedatae öccafie ende toevallen fulcx fullen toelaten, ende voort alles terefolverenenéf- fcdlueren, oock te doen efFeftueren, wes na gelegent- heyten vereyfch dei" faken, ten mceften dienfte, wel- ftant en verfekeringe van defen Staet, en afbreuck aJi voren bevonden fai werden te behooren, mitsgaders; de verdiende ftraflfe te decreteren of doen decreteren tegens alle die geené dié ter faecke van wandevtin^ dif- eTàre,in(ibedientie,ohQanderfints tot eenigen tijdecul- pabel fouden mogen bevonden werden, en voorts al- om me de noodighe Chrijchsdifcipline te doen obfer- verèn en onderhouden :beloovende voor goet,vaft,cn van waerden te houden,'t geene by haer Ed.te famen, ofte een,ofte eenige van hunlieden, nopende 't geene voorfz is gedaen en geefïcóhieert fai werden, Laftea en ordonneren dienvolgende alle Luytenants Admi- ralcn,Vijs-Admiralen,Schouten by Nacht, ende alle anderefo Officieren als gemeene Matrofenende Sol- daten, in de voorfz. Vloote wefende, de voornoemde onfe Ghedeputeerden ende Gevolmachtigden in de voorfz qualiteyt teerkennen, refpeitcrenendeobe- dieren. Aldus gedaen ende gearrefteèrt ter Vergade- ringe van de hoochghemelte Heeren Staten Generaci in den Hage denyìw» «» tiuÌHticbftenMaf, feflien bondert /eve» en feftigh ; Was geparàphecrt Α. £. Je Fallanti Θη- derftont, Ter Ordonnantie van defelve , endeghe- tccckent
«Énbenabemaeïbe <Sngiielfc!)emac8t niet befiant fcöeentefuUcnjün/ om besSÉanbiji capitale ©looté 'ti)iMiftteft»men biebm/ enbebatmitji bi»nnaefcaHc
appaiò |
-ocr page 140-
1667, appacctttte iKfen ,;^taet meeiifC ban he ^ce fouïte jijit: . ^ao tjiten ijcmcjjtlen otutgebroniien/ ijat met alte wfoiuptDepteinige öelTepneii fouïie)» toii?lie« gfjeten- tecct/ felfs met I).etirt5eplcrt enïieloopen m Revieren, Baeyen , OOCft Havenen baH Ùeit ©?atti)t / iJCt attap eticcen toait eetiige «Êwlaniiert / oocfi (leùm en piaetfcH aen 't bafïc EanUt. <Sn!)e bat gelijtfi öe Uifpojftte obcc 'templop ban ùe boo?f3 Eaniitss 35looten/tipbooj= caeniic cefalutten toass geflelt enöe gljelaten aen be iieeccnDaei:J|o.|K!jg.<i5eïiep»teeciien enïie (Sebol^ macDttcöïien m't (Cejcel/ öc felbe Sifporttte aen ijaec gelatenenbe toehÈCtcoutbJiect mitosi öefen/met fe^ róufeenijeecnfiige cecommaiiiMtte nocfitansi/batfe öacc omtcent met alle refoluptOept toüOm Defbignecen enöe Piocelwcen / oocfe Itebec toat öafacbecen enöe öocn Dafaciwcen / alsf öe ©loot in ^ee te laten gaen / fonbec petS notaöelsi te ejcctuecen enïie te bemcljten / allesÌopìiat men baec boo? te eecbec mocÏittie': Ijojöecen enbe confequecen een fpoeötge/ eeclgcfte enbe hccfcecfteciie ®?eebe met ben gemeenen ©pant. €nbe totecben be ^eecen (©eiommitteecbe ^aben ban 3|cdlanbt atbi 3©e|l - ©jteflant becfocijt / fjoe eec foo IteDectÉbnllert boen p?epaw«ii alle fobanige begoefi tenalstotuptboeange ban fobanige beffepnen gOe^ L-egutreect hjiecbetticnbe foube be baeu aen te becfcljici ten enbe beboucfecen penningen/be felbe ^?obincte tegensbe <i5ettecalttept balibecen/op ben Betouflen poll ban Donbett negen bupf^it gulbenjS maenbelöcfe^ ftaenbe op ben e]Ctt;ao?binan<$ ^taet ban «so^loge. ©αο?ί!ϊ totect j<renc Raflchèr geflelt enbe gSeconti mitteecttotCommiiS obec be boo?f? te pjepacecen Deijoeften/ met autijoctfatte om tot i)cm te mogen ab' fiimccen ttoee Conbecteucsi / toelbecflaenbe bat in» in See 3ünbe in alles' foube fjebben te acDtecbolgen be bt' belenenbeojbje.sibanbeï^eecenöaecl^o. iBog. bepnteccben enbe iöebolmacijticfiben op'jS Êanbtsi ©loote/ofte ban ben geencn bic be felbe ©loote en COeffoubecommanbecert; enbe iii ten b'icn fine boo? ïiciti (iaittmiflïe in beöoojlöclie fo?me gebepefciieect.
3ίίί te noteten/ öoebjel aen ^eelanbt enbe ©?t eflant ooc&toajstoegellaett pemant upt b?n Ijacen bp ben ïleecbeaBitte boegen/bat nocOtansi niemant ban toegen be felbe ^?obincien tsi genoemt* alfoo befe geöeele ejcpebitte alleen bp Dem bc®it/ ooc6 ge^ Iiicfielijcftuptgeboect-
SfilfoobefetogtbjaiSbe laetllebanbefen φοΚοίβ/ enbe feec loffelöcfi toiect uptgeboew/ Dib goet gebackt : in een gebolcf) te flellen tot ben epnbe toe» I
JUSaenbacö ben fefben 31unij/ Debben alle be göecebe fcijepen onbec be ©laggetefoitecenbe/ ant&et: gelicBt eribe 5epl gemaecftt / be toelcltéootfi beebolgensf / fon^ beceenicDongemach ben felbcnbooimibbac0ontcent tenacDtupcenbuptenbegconbettinEeegetaecfttsön/ naebatbe )|eet; ijaec i|o. iBog. <i3ebepiiteecbe en «©ebolmacfjticöbe tot ijet emplop ban Jtanbtjï ®lootegeI)oo?t enbe ingenomen Ijeeftbe abbijfenaen be ^eec Euptenant 3(lbmirael be Ruyter,enbe be θέη^ toefenbei|eecen<©ecommitteecbettupt be cefpecttbe Coüegien tee aUbmicaliteut tot ïlottecbam / 3llmiei> barn enbe in 3©c|l-©?iefïanbtenbe ben j^oojbeci «©uartiece cefïbecenbe/cnbe Ì3ljea?ce(lectt indcuctie boo? be leec Sfibmicad be Ruyter,caecftenïié |et mt' plop ban be boo?f3 ©loote 0ieï tta bolgenbei
ï?a« Γ) E Gedeputeerden ende Gevolmachtigden van de implop. Ho: Mog: Heeren Staten Generael der Vercenig·' de Nederlanden tot de expeditie en over hetemploy van's Landts Vloote, hebben naervoorgae.nde rijpe deliberatie, conform de advijfen van den Luytenant jldmirael de Rnjitii·, als Generael van defelve Vloote, mïtfgaders van de Heeren Gedeputeerden uyt de Col- legien ter Admiraliteyt alhier aenwefende,eenparich- lijck goedt gevonden ende gerefolveert, dat de voor- fchreve Vloote, foo haeft.die voor Gaets by den ande- ren fai wefen verfamelt, ende inEfquadres nae be- hooren verdeelt, weder ende wint dienende, haer cours fai ftellen langhs de Hollantfche Kuftjtot voor ■ie Mafe,ende aldaer, of wel onderwegen,by haer he- VI Deel. |
komen hebbende de bewufte Landt-Mihtie, éndé eenige noodige behoeften, in de Mafe voorfe geem- barqueert ende ingclcheept, voorts haer fours fai fct- ten na de Revier van Lmdtn · Ende fai wijders tor nae- richtinge van de Heeren haer Ho: Mo: Gedcpütefir- den en Gevolmachtichden j die in de voorfi Vlooti verblyven, ende expeditie felfs faywoonen fullenj mitfgaders van deh geinelten Luytenant ^Idmiraclen Opperhoofden dienen, dat de intentie ende refoiutie is,dat met de voorfz Vlootej onder Godes coelaeinge ^ de voorfchreve Revierevan Londeniù werdeninghe- zeylt,ende voorts de Reviere van Cbittm of Recitfttf raetgewapenc kleyn vaertuych j Branders, en oockfo veel Ooiloch-Schepen vandeVtoote, alsdoenlijck fai zijn, opgeloopen, orn aldaer, onder Godei gena- de ende zegen, te vermeefteren oft terüyneren, foo danigeEngelfchefchepen voor, ofoiritrent ChtttaiH en elders op de voorfz Reviere gevonden werdende f midtigaders oock te verbranden oft op andere ivijfe onbruyckbaer te maecken, de Koninghlijcke Maga- fynen, Proviiie>ofce Amnionitievan Oorloch die tot Cbattmn voorfz fullen werden gevonden ; Dat oock tot beter uytvoeringe van al hetfelve j de Lantmilitie als voren by de Vloate verwacht werdende, mid(fgadera de Scheeps-Soldaten, ofte Mariniers op de vloote zijnde met eenige aental Matroofen, voet aen la^idt fullen fetten, foo omrae te bemachtigen de Forten en Blockhuyfen, die de executie van 't voorfchreve voor^ nemen eenichfints fouden konnen vefrhinderen of ia- commoderen, als omme het exploiiii felfs met meer- der nadruck ende vigeur te helpen efFeélueren» Alles met dien verftatidenochtaiu, dat aen de volkomend ^en abfolute difpoficie Van degethelte Heeren hareHoi Mog» Gedeputeerden ende Geivolnlachtichdenind· Vloote, volgens den text ende teneur vaft Commiffic fai werden gelaten, gelijck gelaten wert mifdefen < om met ad vijs van den meergemelten Luytenant Admi- raeli/i Rujter eode andere Hoofden der felver Vlootej foo over de faecke felfs in het generael, als over alle de particulariteyten van dien j iiifonderheytmedeaen- gaendedcordre, forme ende maniere van executie j alles te doen ende in't werck te ftellen, 't gunt fy luyj> den ten meeften dienfte vanden Landen bevindeö fullen te behooren; eiide ghenefalijck haer roeide voorfchreve Vloote, geconjongeertofte verdeelt, te vervoegen ende te onthouden werwaerts, endaeriy luyden fulien achten, 'tfelvemet derefolutien ende intentie van haer Ho.' Mog; beft over een te komen » ende oirbaerlijcktezijn, ten wekken eynde haer ter handen geftelt zij n,oft hier ïisyens ter handen gheftelé werdende Conventie, op denvijfdin der voorleden MaenCjtuiTchendenHeera Grave /TEflradis, Extra-" ordinaris,Ambafladeur a«nden Koninghvan Vrantkj rijck^y endede Gedeputeerden van haer Ho: Mog; in 's Graven - Hage geltotem, mitfgaders Extrad uyt het Regifler derSecreete refolutien van haer Ho: Mogi in daté den derticbfim der felver maent.
Ende fai vau nu af ae;n,de Heeryi Gouverneurs vad Galais ende Bologne, by Miffive advertentie gegeven werden, dat'sLandta Vlootehuyden ZeegheWen heeft, ende haer coujrsfal ftellen van voor het Texel Zuydtwaerts aen, inghevolge ende tot naerkomia- ghe van de voornoemde Conventie ; met by voeginge, dat fo wanneer de voorfz Vldte omtrent de Hoofden t of de Reviere van. Landen fai wefen geariiveert, haer daer van naerder advijs gegeven ial werden, met ver- foeck, da? fy v.aui het geene voorfchreve is, in alle dili-
§entie, den Koningh haer Meefter, mitfgaders oocfc en Heer Hanochvan Biw/rt-i, j4dmirael Generael vae fyo Majefteyts Vlote, gelieven te verwittigen,ten eynde opck van die zijde de voorfz Conventie, met alleipoet, naeroogehjckheyt achtervolcht ende vol·· .daen moge werden,
pK wijders aen de Heeren Ghecomitiittecrde Ra- den ter .Admiraliteyt in Zeelant, mitfgaders oockaea dea Luytenant ildmirael Bancktn, van't uytloopea der voorfz Vlote, advertentie fai werden gegeven, met fofieufe recommandatie ,«nde aeenjaninge, ten
eynde
en OORLOG.' SeVin m V^ernghfle keek. i op |
-ocr page 141-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1667. eynde 'sLandts Oorloch fcheepen in de Zee-gaten ■ dervoorfz, Provincie gereet leggende, endetotdefe Vlootc ghenoorende, fonder eenich uytftel moghen Werden uytgeprcft, ende de Vlaggetegemoetgefon- defi, riemende ten dien fine haren cours langs de Kufte Noorc-Ooftwaerts aen , aengefien het voornemen is, met'sLants Vloote voor eerftlanghs deftlveKufte cours refetten Zuytwaerts aen, enincas daerinne eenige veranderinge foude mogen voorvallen, dat de voorfz Zïeufche Schepen daer van door eenich kleyn Vaertuych, langs de voorfz Kufte fullen werden gead- verteert. Adtum in'slandts Schip de SevcnProvintien leggendeten AnckertuffchenTexelen Petten, om- trent een mijl van de Wal, L·nfιfiιn]\lD\](ι|lunbon- dmfevint/ifeflicb. Was geparapheert Η Gw^injfl. On- der ftont, Ter OrdcntiiiniieVIMdtfelvi,ends was onder- teeckent Larf. mj!.
jKct be ItmöafTaïia»; ban Vranckrijck toa^on- öci-tufTcD^ttiiiöeit H^eocmaecfttïietoolijcnïie Con- bentte om3cfamci»t®cU metïie J^lootete agcicn :
Convention fait par Monfieur VAmbaffa- deur Extraordinaire de France & les Sieurs *Deputez des Eflats Generaux des Trovtnces Unies du Ψ ais Bas.
I.
QUi dt ctfti^ /aatre t'iio fera tw dernitr effen ptur mettri en M.er une Flette atifsi confiderablt «« flus puif- fam que celle que Ven a mis V mme f»ffee.
11»
Que peur prevenir l'ennemyles "Eflais Generaux feront teus deviirs pefsilles À mettre leur Flette in MertnvirenliZS.de te Heil, au flufteft s'ilfe pean^faire.
Que de pareillemint h Rej de Frante min devent oh en ce temp! l.t fa Flette en efiat d'entrer dans la manche απmmeat qu'ette auraappris que la Flette des E flats fera en Her Ö ap· precbera la Riviere de Londres cu Ie pas de Celais.
IV.
Qne la Flette des Efiats eftant en UerdevmtteKedeCenni- tnj, Ie vent ejlant au Oiufi eile fe poftera vers Ie pas de Calais > tu tien entrela Riviere de Lendres {ί le pas ^ Ö celle de fa Majefl'e s'«vincera à la faveUr du mefnte vent dans la M^ncbty peur jiindre celle des Eftats,
Maisfenmefmecasleventfe metal'Efl, aumemehtquela Flette des Eftats attra advis, qtte celle de fa liajeftiferafirty da pert de Breft, elle entrerà plus avant dans la manche , C? ira au devantdela Flette defa lAajefte' jufques à la b/utteur de pente' rieux, euenviren, jufqu'ieufa iiajefie en eet cas ferêavamer t»fienHe,afin que la jenSim efiant ainfi faite^ par tagracede Dien, l'enpaijje cenjeinSement «Herchercher l'ennetnf ^Ie temiattre,
VI.
Et ferent teutes les aBiens defdites Ïletus, eftant jeintes , dirig'ees^ cendaitts decencert entrelts deUx Admiraax , eu teuxiquifaUajefle Sieurs HaieteS Vai^ances refpeiHvement aurent cenfi'e la iirelliinfuprtfme de leurs arm'ees navales , lef qtuls de part C5 iautre ferent pteinement auttrifeespenr cela ίί farticulierementaufsipmraider, lecas efchant , par teus les meimspefsibles Ö raifcnnables, Ie rttear de la Flette de France fufquis dans lel bavres delamanche y ettailleurs, amant que la cenftitutien du temps ^ des affaires tefenrra aucunememper· met tre. . ■ · 1 ·■■ r .·
VII. .ÌÌr.JirA
Mais fi la Flette AngleifeefttftUer plufief qtei eelh'des Ïftats quej qu'ilfera bien difficile itfquiver alers le cèmbat dé~ vantlajenllieH, tieanmeins l'en l'eviterà autant qutVbinneur ϋ larepHtatiendel'Eftat le penrra permettrej iStn eitisli l'en advertira fert feigneufement lesms les autres j tant- par Mei· que p^r Terre, de teut ce qui fe pajjera de tempt, iSdece que les «ns Cf l*s autres pmrrent fair» ϋ emreprtndrepeUr cbtr de facilitar la jenÌliett. ί ■ « l'i τ |
VIII. <':
Si eti l'un ou l'auter cas il fe prefente quelque eccajienfavera- : hli auRej/euaux Eftats piur attacquet-la Flette Angleife ^ eu 1 une partied'icelle , eu incemmeder l'ennemj cemmun enaucuiie j nuanere netablement fenfiblement l'en ne manquera pas de s ^tti i fervir Ö dele faire vigeur eufement.
FaitàlaHayeen Hollandele 5. May 1667,
<βίιοφ ban iiefe cortiunttie ijs nopt petjs geboicjjt.
Sten'tColle0ie tee 3iii)miràlttept «i geeiantcnùe öen l^eec Euptenant ^Cìnmi-ael Banckert, tofect ban toegen ùe ï^eec <l5eboImacBtigöïie tee felbec tiibt gfie- filjjcben/ ten epnöeöefiDepen t'Dacec ïijcectteniciie ten fpoeötcijlïcii in Eee mocöten too?iien gDeSolpen / enöe Ijaer Up Uè blagge becboegen.
(€en felben bage toiett ooch gemaetht be bolgOetibe p?obi|tonele bctbeelinge ban's HantiSBIootem b?ic «rquabje.ö: ensünbefelbe gljefdimecitinmanta-en Ijiecnaboigenbc;
Schepen.
Df Seven Vrevintien d' Eendracht,
de Riddtrfchap vanVeH. jjitaot. Delfi. Vytrecht, Gelderlant, ti'affenaer, de Spiegel, de Cemeetftai·, Previntie van Ütrecit. Tijdverdrijf, 't Geleef. de L'eutvin. Amfterdam. > Harderwijc^ Staveren, 't Znferhuys. de Vrede. Kleyn Uellandia. Dordrecht. Stad ten Laadt, Oefterwijc^ Vftrecbt. Schiedam.
Officieren.
ADmirail de Eufter, Luytenant Adm, VM Nei, Vijs- Admirad de Liefde. Scheut by Nacht van Nes. Γ Hendrick^Getskeos. Evert van Gelder. Certielis de Liefde. Dirck^Scbey. Jaceb van Meeuwen, Jaceb Cernilifx, Swart, Jan van Amftel, Niielats Marrevelt. Abraham van ZejL Jeeil Verfchuer. Jan Pauw.van Gelder. bapit.·^
Tbemas Fairicius. Jan du Beis. Jan van Nes, de eude, Philips van Aelmende. lacoh Andriefi Swart. lan Reeteringii. Elant dit Beis. lacib Pieterjx, Sv/dn,
Branders.
Comm, Gertulis latelfx. vander Heeven. Hetterdm.
Jan Danielfivao den Rijft Pro Patria,
, . Gerrit Andriefx.Mac\. Scbiedm.
lanDirckftCeuwenheve. Delft.
Noord. Jan Cernelifi Jaebt. de Vijgeheem.
Epjuadre van den Luytenant Admirael t^driaen Banckert,
IVeleheren. Greet FH/ìa.^ Greemngetf.
Ziricfi^et. .....
Vlifsingen,: _ Heiedrie^Cli^lr.
-■■^'HÌS·.'
■ t'JlrìOiV η··
. ƒ j
■rr l··
LVpenam Admirael Bantksrt. \'ψ. Admirael Aylua, Vijs-Admirael Star, Vijs-Admirael Evertft. Scheut ly Nacbt Jan Matthyfx,, Scheut bj Nacit Bruynfvelt^_ ' Adriaen de ilafe. ''
V.
Ζ. " : ■. · ν:' ■ ■ ■'.\v··
ζ.
■V. -
ζ.·'
V.
Γ · ' ■ Jnna- |
-ocr page 142-
Piitir Magmfk, Jmtb WUltmfx. Brttdir, Frani van Nyitci^. WillmBmdrui^nfi.. NieoUis Naelhut. léunuirins d$ Brujn.
Branders,
Comm. Gmit Ftrens»
Hendrick, Hmiritkfx^ Jan Bafti/t di Graif. milimmHtrnfi,
Schepen,
denOolpbijh. iVift-fri/ia. denOljfbanu de Pacificati!, de Gcudt Leeuwt dl Maicbt van Emkhuffin, Calants Oogb, Weerden. Devifiter. de Agatba, EJfen.
dl Befibermir. J'Epex. de Stadt Gouda, de Jufiina van NaJJl Camfen, de longe Print, 't 'Smder Quartiir. Jaerfvilt. Haerlim. dl Star. Je Vrede, de Broek, dl m»dtb«niti
Eftjuadrevm den Luytenant t^dniirael van Gent.
Officieren»
LVytinant Adm.van Gmi. Lujt. Admir. van Heffel, Viji-Admirael Sweirs, Vijs-Admirinl Schram. S. hj N. Jee Gidienft VertHTCb Scbm by Nacht DaviiVlugb. f Jan din Ham, Hendriel(^ Adriomfi, L, CeUoml Palm, HendrickVilltnhavi, Jaceb Binekes. Tbebias Tbibiaft, Jacob Paiuiu, Micbiel Zuyft. * Jan Huk. Capit. Gillis dl midt, Gerrit Bus, P, Claeffx. van Wijat. P. Thomas Sittir. P. van Middillofit. Cormlis ΙίαβίΜ Smient Jan van BrakiU iMbPhilifft. lan lanft Verbeid^elt,
KendrickJEfdn. lan lanft, Simon Poppinga. Kim Ρ iet er fi hltrs.
Branders.
Cim.
de Safama.
V Wapevan de H.vanltrci^. 't Wapen van Linden, deCypirfiCet, dt Hhftba.
Nitrdj.
(©p'tbei^OÉcBtjanliel^eecmffietottitBcbBitenbec «©eoctcopeeEöe ©op mìK 3®c(l- ginötfcöe Compag^ nientssgoetgebonlim üe Capitcpn Philips van Aei- mondeCltiiePiecervan Middelanttelajich/iMlt fpöe fcö^cn Meerman ettUe Stiti^tom/ 't een/ een <©ofl- ^nittfcB/'tanUc»: een 3®efl-antitftO /fauöen tm^ bopecen tot bp / ofte omttent ]^tt[ant.
^eit tien «(Ëatiitepn Aelmonde iisi beganbicl^t een bf pooten 35cte / met Ια(ί &ίβ niet te ojenen boö? öat öp emtt:enti^itlantfouïiejönce6tinten ïiat W ïrfen ge^ lefenfjeööenlJettaïiatBpïieceftiectibe fcfiepen banöe (2Bo(ï ent>e SBelt^nUfcge Compagnten foube tiebben geconbopeect enbetnfalbogeftjatSttotaert ©ttlant/ banbaecmetöen^apttejm Pieter van Middeiant» bieöetbooifcfuebeConbopmeöeneffcnsi fiem gelafl tufliSÌteboen/foube D^&ben obec te (teelden nae Qet <iiplant Jpeco / enbe albaec geftomen 3önbe / te bemei men /of albaec aengeHmnentoacen be <©o1t-3!nhffc{ie «etouc-fcftepen/ fjiec te 3lanbebecbjac!}ttoo?benbc j enbetngfiebfiueiui befelbealbaecmoclgtetiomen aen tÊtceffm/aertbejelbe te boert aHe mogdöcöe ö«lpe enbe afTtftemie / enbe boojtiS te tonbopeten enbe te ge^ {epbennaeüet K^abeclant/ infobanen Igaben atö ben Commanbeuc ban be boo?fcteebe <iPofl-3!nbiftBe fcijeepenfouiic goetbtnben tn te loopen. <Sttbe W- öBeballeSP omtcent feto g&eftomen 5ij»«>e ban be
't Rm6. van HOirltm
deSmaPrtvincim. il Lmyle,
*t Quert. vMi Nimw.
Hmrienaijcl^ dtPtftillm.
't Wafm vin Briflil. dt Catbarina. dm Gulden Af pil.
diDrMik: |
booifrt?ebe<©ofl-Snbif(5eSetot»cf£Bepegeene£onb<= i60i fcfjap Bonbe beBomen/ fouöemetten gjemelben Capt^ ' "·πι tepn Pieter van Middelant fllbaeC omttcnt 5FeC0 af erti beaenblpben ccupflen/ tot ben ttointicljden iulu/ens be bp albien Dp / ben boo?f3 tijist bccjireec&en jijnbe / noöj geen feecftetljept ban b< boo?f5 ©oil-31nbifcDe sietout-fcDqjeRmocljt ijebben ontfangDen / foube BP ban Aelmonde,met ben gftemelbeit Capiteprt iBibbelanbt alS ban toebecfiewn nae ftct ©abeci lanbt.
3lettbenl.upt. mmirad Aiiua toievt gcfcD?ebert ben febenöen / om met fijn onbecBebbcnbe ftljepen té bolgen / enbe be blagge aen te boen omtcent be ïl^ffc jien ben Commanbein; Willem vander Sacn i totect gelaflop conbtfcijap te ccupflem
®ei|eecen Ekmanenbe Boxei,<©e£ommttt<:eib« Saben ban i^oUant / fijn getogen na ben Briei, om be fcljcpentot tcanfpo?tbanbejiBilttte en SfimmHnitie ban «©ο?Ιοφ gebeflincect upt te pjeffen.
©enacD^engjunp te ancbec leggenbe ban ben ijoetfi ban ï^ollant/ omtrent ttoee mjjlen bait be toal/gaf ben l^eec «lÖebolmaiDtttljbc flen pebec Itttepn be bolgenöe 2tcte/ öonbenbc Ijet giiearvefieecbe ^enbebou$Ì/inta$ eentge fcliepen boo? tlo?m ofte miftQuamenbanbe plagge te becbtoaien / te toe^ . ten;
Dat} nae dat men van daer gezeylt foudé zijh, ehdé yemant door florm, mift, ofecnich ander ongeval j van de Vlagge verfteecken wierde, die de felve eerll op te foecken foude hebben tuffchen Qoirei en Walche- ren , en die daer niet vindende, vorder op de Vlacke f omtrent ter halver Zee van Schoemvdt ende Oofimdei alwaer de felve Vlagge, ofte nader ordre door eenich kleyn Vacrtuych j foude worden gevonden ^ nae dat by vieren twintieb uyren daeropioude hebben ver- toeft.
5&te ban ^eelant fcBjeben ben acBfien/ bat be fcBei g„ftóit pen ban <i&o?locli flaenbe tot öaeïber bicectte/ fo (ledjt minali ban i©atcofen enbe jgolbatcn al noci» toaren booj^ (ten/ bat be fdbeniet gftetaben fionben binben We met foofobetenbemanninge upt tefenben/algoetoelbefeli bebanaBe noobige behoeften boojfïen enbe nae bei goocen gDeeguipeect toaren. ^SSaec op ben Jgeei: JM' macgti^becefcn&eecbembebencfien te geben/eitbe te cecommanbecen/ bat be felbe ten fpoebttljtien geliefd ben fobantge o?b?e te pellen / bat eentge ban be mtnf{ bemanbe ftgepen/1' eenemadontmant ntocgten *- ben / enbe 't bolcft ban befelbe obetgefet op anbecen / enbefulcjcbaa:boo?göefuppfóêtt be befecten ban'f 9&oot3iÌbotc6betDe{c&egaetÌ €b.|©og.tn bet fdibe^ mtflïbe geltefbe te allcgeren:<l5elijc& oocft fitlcSe obec? fetttnge ban ©ootiSboltfi bp anbcce Collegten tee 1ib<= mfeartteptenbefpeaali)c6bpbteban3®efl-©jteitanÉ enbe 't |®oo?beriauactiec becftjjepben malen / en nocö boo? 't uptlofflpen ban'js itanbtis ©loote gepjatttfeetü bjajii glgetoee(t;bectcoub)enbe'enbeba(lelBcli poopen^ be/ bat gaec iBog. m befe coniuncturé ban ttj^ ben enbe faecBen gaecfobenitjg fonben ebectuetert/ bat be ©loote in allen geballe ban eenf ge fcgeilen ban Φίϋ' Ιοφ / tot gaecbec btcectte flaenbe / geaflïdeect foubert hjoiben / enbe batfe fiaec tot bten epnbe / toebet enbe Uunbtbfenenbe/mct'jSllantii ©loote be0 anbecen (tot boo? be iliiflen ban ^eelant/enbe op inebelt fouben laten btnbert/löcicipenbc aibaci
_______fc0^en ban «©oilodj ban Ijaec €ollegic te fullen
aentteffea/ becfoet&enbe in allen geballe geabbecteect te too?ben toat Ijaec bien aengaeube fouben gijelteben te refolbecen/ op batfp moiBten toeten/ toaec nae öaei mefiureii tenenten.·
t0cn töienben trt bejs Itartbte ^cTJip Φβ ^ebeii ^jobtncien/onbecjeplbe tornt metflijbi
koelte/ ieplenbi Έ. 3®. ten W. aen na iScÖoortebdt/ gearceffeett be bolgenbe generale gin(lcume enbe®?^ b?ebanbe «öiebeputeccben enbe «jESebolmat^ttcljbert ban be JlKo. ^eecen Staten ^enecael bei; ©er? eenitljbe Heberlanben opbesi i:anbtiS©loote/ met abbösfertbegoetbiribert ban bén3titpt.aibnncaddé Ruyter, geewelteect boo? be ^ooft #(fiaeceti en Ca» ^ à pitepneti
cn OORLOG Semen in ^eemgüehoecL· 111 |
-ocr page 143-
SAKENvan STAET
16^7, pitepnen tean ïic felttc J&lootc/bacc na fp ijaet m ùe aen- iM—. ^aenöe eppeìittie/bntaille/ af cencontce met ümUpant fuHmöeüücn teccoiulefcin/liipìimìic alss taoltljti
EEr/ft/iHworCemftelijckghelaft, dat in't uyt of in feylen van eenige Zeegaten, de kleyne fchepen de grooteuyt dezeylen moeten blijven, en de felve achter aen volghen j om, of de grooce fchepen aen dc gront quamen te fittenjhaer altoos te konnen affiftere, opdat de felve grootefchepen gevoechlijckinZee", of binnen mogen gheraken : ende wie contrarie doet, fai arbitralij ck geftraft worden.
Ende alfoo 'sLants Vloote teghenwoordich is ver- deelt in drie Efquadres, te weten, eerft dMvantguar- de , ofte (voor de wint zeylende) de rechter Vleugel : ten tweeden het csrps d, iittaUh, ofte 't middelfte ghe- deelte: ende, ten^rAnde Arriereguarde, ofte (als men voor de wint zeylt) de flincker Vleugel.
Soofullen in Zee gekomen zijnde, de Luytenants Admiralen Air 'mn Bancktrt ende Hans Willimvan AUh», mitsgaders den Vys-AdmiraelOwi/i Evertfi. met ha- re onderhebbende Efquadres aen ftierboort, ende de Luytenants Admiralen Willem Jeftfh van Gwt ende len Cormlifx. van Meppei, mitsgaders den Vys-Admirael Jfaac Sweers, met hare onderhebbende Efquadres aen backboort van't Hooft-Efquadre gevoert door deLuy- tenanten Admiralen Üicbitl Adriamftd» Ruptrcn Atrt JanfivaoNes, mitsgaders de Vijs-Admirael Jobande Liefdet fichbegeven ende onthouden, als men voorde wint zeylt,
Maer by de wint zeylende, fai het Efquadre vande voornoemde Luytenants jldmiralen Beweert jen van Mua voor uyt zeylen, 'c Hooft-Efquadre van de Luy- tenants-jldmiralen ds K«;tif ende van Nei,in 't: midden, ende dat van de voornoemde Luytenanten jldmira- len van Gent ende Meppei, in manieren als vooren ach- ter aen.
Item j wanneer de Hooft-Vlagge geraden vindt by dage ofte des nachts over te wenden, fai defelve het feyn doen, dat daer toe in 't generael Zeyn-b9eck ar- tijckel ®y/oftefis is beraemt, de andere Hoofden, fo Luytenants Admiralen, Vijs-j4dmiralen ende Schou- ten by Nacht,'t felve gewaer wordende, fullea con- form de felve artijckeleo mede zeyndoen, waerop dan'tachterfte Efquadre cerftfal wenden, daer aen het Hooft-Efquadre, ende fo vervolgens het voorfte ; hilcx dat's Lants Vloote alfoo ghewent zijnde, 'tEf- quadre't welck te vooren het laetfte was, alsdan zal wefen het voorftejende fai oock defelve ordre tuffchen de Vlaggen van yeder Efquadre onderhouden wor- den.
De Luytenanten jldmiralen fullen yeder hare Ef- quadre, conform den inhout van defe Inftruöie,in Jrit fmaldden verdelen ; ghelijck het Hooft-Efquadre medegedaen fai worden, ende daer uyt eènige Fregats deftineren, die expres daer op paffen, fo der van de fchepen in de gront ofte in brant gheraeólen, 't volck te bergen, mitsgaders ordre te ftellen dat de Branders, volgens ende in conformite van het fivmiendeartijc- kel in de nader ordre van haer Ho: Mog. gheftatueert denftvin en twintichfttn luly fefiien bcudert vijftn feflig,Otn fo in goede ordre in Zee te komen, en niet confuys te wefen, maer den vyant fchielijck komende te bejege- nen ,altijdt in poftuer den felven't hooft te konnen bieden, ende fai een yeder ghewaerfchout ajn, mal- kanderen ruymte te geven,om ter degen den anderen uyt het fchut te blij ven, achtervolgens het iwatlfdi ar- tijckel,van de gemelte nadere ordre ; oock wel te doen letten op den brant die door het fchiere van 's Vyants, of eygen proppen, in 's Lants fchepen fpuden konnen werden veroorfaeckt, op dat die tijdelijck mach wer- den gebluft. » Ende fai derhalven,fo wanneer 's Lants Vloote,den Vyant te loefwaert mochte gewaer worden, indien de felve Vioote over ftuerboort zeylt, den Luytenant Admirael Ailvut loefwaert voor uyt, ende den Vijs- jldmirael Cermlis Evmfx. te loefwaert achter uyt van . dea Ljay t, ildpiirael Banikfrt ende des felj^ ondcrhftb- bende fmildelen begeven en onthouden : Soofullen oock van gelijcken den Luytenant Admirael van Nes, teloefwaert voor uyt, ende den Vijs-jldmirael hhan </fI/f/i/e te loefwaert achter uyt van den Admirael Λ Ruμer onderhebbende fmaldeel, fich met hare refpec- tive onderhebbende fmaldelen begeven en onthou^ den. |
Desgelijcx fullen oock'den Luytenant Admirael Meppel te loefwaert voor uyt, ende den Vijs-Admirael Ifac^Swetrste loefwaert achter uyt, van den Luyt. Admirael van Gent, ende des felfs onderhebbende Smaldeel, fich met hare refpeélive onderhebbendc Smaldelen begheven ende onthouden j maer indien 's Lants Vloote in't voorfz geval over backboort Zeylt fai de felve Vloote haer in poftuer ftellen als over j ftuerboort is gheordonneert j ende foo doende, fal't j Efquadre van den Luyt, Admirael van Ge»r,dat te voo- ren de Arriereguarde gehadtheeft,nude Avantguar- de bekomen, en daer van den Vijs-Admirael Sweers metzijn onderhebbende Smaldeel, diete vooren de achterftevan degeheele 's Lands Vloote zijn geweeft nu den voorften van de gehele Vloote \vorden, en ver- volgens de voorfte van de gehele Vloote weder de laet- ften, namentlijck den L. Admirael van Aylua met zijn onderhebbende Smaldeel,'ten ware nochtansindit geval 'a Lands Vloore fodanich gepofteert lach, of in fodanigen ordre onder zeyl was, dat, om te ipoediger in goet poftuer aen den Vyandt te komen, defe ordre moefte wedden omgekeert.
Ende oft het quame te gebeuren, dat den Vyant in ly, ende's Lants Vloote te loefwaert was, by aldien de felve's Lants Vloote over backboort zeylt, fai den Luyt. jldmirael AHua aen ly voor uyt, ende den Vijs- j4dmirael Evertfi. aen ly achter uyt van den Luytenant Admirael Banckert, en des felfs onderhebbende Smal- deel, fich met hare refpedi ve onderhebbende Smal- delen, begeven ende onthouden.
Soofulen oock van gelijcken den Luyt. j4dmirael ï/rt»Nri aen ly voor uyt, endeden Vijs-Admirael Λ l/e/i^i aen ly achter uyt, van den Admirael de Ruyter onderhebbende Smaldeel, fich met hare onderheb- bende Smaldelen, begeven ende onthouden ί Defge- lijcx fullen oock den Luyt. Admirael Meppel aen ly voor uyt, endeden Vijs-Admirael Swiw aen ly ach- ter uyt van den Luyt. Admirael van Gent ende des felfs onderhebbende Smaldeel, fich met hare refpedive onderhebbende Smaldelen, begeven endeonthou- dej maerindien's Lants Vloote in ditgeval over ftuer- boort zeylt,fai de felve Vloote haer in poftuer ftelle als over backboort is geordonneert; en fo doen de, fai we- derom 'tEfquadre van den Luyt. jidmirael van Gmt, dat te vooren de .Arriereguarde gehadt heeft, nu de .Avantguarde bekomen, cn daer van den Vijs-i4dmi. raelSwiwmetzijn onderhebbende Smaldeel, diete vooren de achterfls van de gehele Vloote zijn geweeft nu de voorfte van de felve Vloote worden, en vervol- gens de voorfte van de gehele Vloote weder de laetfte namentlijck den L. ^Idmirael AHuamex.z\]n onder- hebbende Smaldeelj'ten ware dat oock in ditgeval 's Lants Vloote fodanich gepofteert lach,of in fodani- gen ordre onder zeyl was, dat, om te fpoediger ineen goet poftuer aen den Vyandt te komen, defe ordre moefte werden omgekeert. 1
De Vloote aldus gerengeert, en in een der voorfz gevallen in poftuer leggende,. om fich te defenderen of den Vyandt t'attacqueren, fai een yeder van dc particuliere Capiteynen opzijn Hooft daer onder hy befcheydenis, welpaiTen, fonderia hetminfte van den Vyant af te wijeken, ofte dragende te houden, als door hooghdringendenooti alwaer'tdat hyfach datter yemandt die voor hem gerengeert was, door noot of wandevoir, fyn gheordonneerdejoft niet en hielde, maer naer fyn Uytterfte vermogen betrachten de plichten van Soldaet ende Zeemanfchap, op poene van contrarie doende, aen den ly ve geftraft te worden inconformitévan'tfefte jirticu inde meerghemelte nadere ordre, ende andere Pubüc^U^a van den Staet geexprefleert,
Oocli |
-ocr page 144-
' (iü-r Oock wcrt wel cxpréiïfclijck gelatt /''ithò.óh men by den vyaninietenis,maeriri Zeezijndè'Vyder opz.ijn - rangh ende by fyn Hoofc te blijvén i; daier'órider hy befchey den is, mede op de poene als in tf? meergemfcl- te nader ordre Articul vijf ftaet verajelti' " '' V
Ende fiillen de HooftrOfficìeren viti yeder Efqua- drealle dach, drie van haefe bezeylte Fregatten i be- jiefFcns eenige Gaillots rontomme de Vlote ordonne- ren, om door defelve alle doenlijcke kondfchap te be- komen , en yets nieuws vernemende, fullen daer van darelijck de Hoofc-Viagge komen rapport doen.
Eiifobyaldiende voorfz Fregatten eenige Koop- i^aerdy-fchcpen quamen te veroveren, di© voor beuyt veiklaert wierden , fullen de felve over'tEfquadre, dier onder 't Fregat, of Fregatten befchey den fyn, ver- deelt worden: Eode of liet gebeurde (dat God wil ge- ven) datfe een Vyantlijck OOTlochfchip,ofte Schepen veroverden, fai het Schip ofte Schepen, Gefchut ende de premien daer toe by haer Ho: Mo: gheftelt,by den OveraerofVeroveraers alleen genoten worden,con- form 't Placcaet daer op by de HcK^-gemelte hare Ho: Mo: ge-emanecrt den tienden May fejhtn bmitrt fiven tpfefligk Aldq^geconcludeertendé vaft geftelt in het Schip defevenProvintien, zeilende omtrent Z. O. vande Mafe, den tienden Juny ftftre» kadert fe^n m ίΦαΚ
5©«rt clfïien lagen op ^cftiimtebelt ten ancftcc/ öocn toncen be "Eemfcljt mbe ®?tefcöe ^cficpcn noti) niet aeiigeftomen. acnaetome Eantp" jKiUttetoicct beciïcelt ober i3e<0o2loci)fcljepcn.
.flDaenöacfj öcii öectienben cefolbescbén antficc te ïicljten / en na be jJebicrc ban ïonijen tc feopen. 5icii Pber frijtp tjs gegcben een Jtcte ban bc bcrbcelingö bec |
refpembe €fqiiab?e!S be finaHe bicbcelmgij ban bc M67·. felbe Biec na bolgenbe : —
Ordre enJe RenJëvetis, ïérafmt ^gearr^-^i^^^^ fleert by de Beeren Gedeputeerden en ge- volmachtigde van de Ho: LMog·. HeereH Staten Generati der Vereenïgde Neder- landen op 's Lants Vloot e, met advp van den Luyt. Kyidtniraelde Ruyter, voor V , gehele gros van defelve Vloote.
E£r)i^iytit,ingevalle datter ycmant van 's Lants fche- pen, ofte Vaertuygen van de Viagge wierden ver^^ fl:eken,diefaltotnarichtinghe dien,en, dathydé ièlve fai moeten opfoecken voor de Rieviere van Londen, of het Conings-Diep jom aldaer van defelvé nader ordre t'ontfangea.
Doch alfoo de wint tegenwoordich .contrarie' is,om derwaerts recht aeh t'avanceren, foo fai men alle de- voiren doen met laveren, maerniec verder Noorc overloopen als tot opclehooghte van de Mafe, enhec dan wederom Zuy t overleggen, om atfo op de vlacke Zee, vervolgensin 'cgefigtcvan'tNoort-Voor]ant,eii voorts op de Rendevous bequamelijck te geraken.
Eyndelijck fy een yegelijck verdacht , dat hy fjch van de Vlagghe niet en laet verfteecken, of fai fulire voor den Krygsraet moeten verantwoorden , eh n&c vereyfch van faken geftraft worden. Adum in 's Lants Schip de fevenProvintien, ten Anker leggende Weft- Capei O. ten Z. vande Vloose, deui dnüenden Jun^
f^β»n bnidertftvm tnJt^igl,
en - Ö^ö· Mv&eH^eBì^fiekeci ,Λ 1$ |
Verdeelinge van 's Lants Vlootc in drie Efquadfes.
Admirael de Ruyter. 9Jtt Vijs .4dmirael de Liefde. ^fcS. byN. lanvanNes. •««Ijirt Cap^ Evert Van Gelder.
fian »|βπ-
Hendrick Gotskens. lacob van Meeuwen. Niclaes Marfevelt. lan Roeteringh. Abraham van Zeyl. I.Pauwelfz van Gelder lacob Andriefz Swart. lacob Paeuw» lan Heek.
Pieter Cornelifz Sittcr. lan lanfz Maeuw. lacob Willemfz Broeder. Francoys van Nideck. Nickee Naelhout. Willem Boudewijnfe. Plcter lacohfz Nanninghi,
Branders- |
Li Admirael van Nes. Vijs Admirael Enno D. Star. S. by N. Willem vander Zaea. Cap. lan van Amftel, Cornelis de Liefde, Dirck Schey lacob Cornelifz Swart. looft Verfchuer. Tan van Nes de oude. Thomas Fabritius. Yfbrantde Vriee. Gerrit Boos. Jan du JBois. Michiel Suyft. lan Gijfels van Lier. Elant du Bois. lacob Pieterfz Swart. Pieter van Wijnbergen. LauFensde Bruyn. ' Wijnandt van Meure.
Branders. |
Lt. Admirael van Geotj Lt. Admirael van Meppei» Vijs Admirael Sweers. 'Vijs Admirael Schram. S.byN. Verburéh Schout by-nacht Vluch. Cap. Hendr. Adriae^Tï. lan de Haqn. Lt. Collonel Palm. Hendrick VoUenhoWen, Jacob Binckes. "Thomas Tobiaiz. Pieter Claefz Wijnbergen. Gillis de Wildt. Pieter Magnufz. lan van Brakel. Cornelis loQften Smieiit lacob Philipfz, lan lanfz Verboeckelt. Cornelis Geiritfe Vos,
> Branderf. |
lan Dirickfz Kuwenhove.
Cornelis van der Hoeve.
Cornelis Gerritfz JHack,
lan Danielfz van Rijn.
lan Cornelifz lacht. jvcui riciqni ivia«.
Aitunjins'Landtsichipde.Seven Provincieoi dendtrthitm^n janyfiflitnbindtnfivittinfe^igb
Gerrit Forens,
lan de Graef.
Hendrick Hendrickiz.
WiUem Willemfz;
Hendrick Efdra
lan lanfz.
Symon Poppinga.
Willem Qerritê .^mberlaHdt.
Rem Pieteriz Mars.
Amiitf Smalle verdeelinge van't Hooft-Efquadre van *sLiants Vloote geformcert déti
fejf " ^ derticnden Juny feftien hondert fcven en feftigh.
Branders. /JanDirckfzCuwenhoTe^ IjsmCornelifzJacht. |
-Abraham vào Zeyl» lecob Paeuw. Pieter de Sittéf. Viij Admirael de Liefde. Rans van Niedeck. NilclaeS Marrevclt. latob Pieterfz N«nnitìghi |
-ocr page 145-
Ì6S7: '66%
S AKEN van STAKET
lacob WittemfzBroedqr»
lacob van Meeuwen,
lan Pauwelfz van Gelder,
Admiraal de Ruy ter.
Hendrick Gotflcens.
Evert van Gelder.
Fregat. Dirckde Munnick.
Niclaes Naelhout,
lan Maeuw,
lan Heek.
Schout-by-nacht lan van Nes,
lan Roetering.
lacob AndriefzSwart.
Fregat. Willem floudewijnfz.
Cornelis Jacobfz vander Hoeven,
■ lin.
n„„j-„f CorneusjacoQiivanae
Branders^ janDanielfzvanRhijt
Brander. Gerrit itodriefe Mack.
ASum in 's Lahts Schip defeven Prörintien,
denij.luny 1667.
Sf»a//e verdeelinge van het Efquadre -υαη den Luytenant Admtraelmn Nes.
JJrander. Gerrit Foreue»
branders
Brander, lan de Graef,
geigoutim/ entieacllt β neöen foö ^olöaten ais jBattofen/ «nntet ïie lïoot/ anöew iiuniier geflcaft/ om ten eyempei te Wenen.
®en fejlieniien legg&enïie ten ancfiei: finpten Set 3goo?tboo?lam / cnöe Betfdbe Z. 3®. ban '0 ïanötjS ©loote/gaf öenl^ec «©etolmacSttsUe aen öe j^ertog IjanBeaufort,enÖCÏgeet; Ijan Beuningen nottfltatte iiat W ntet be ©toot aiöaec toasf/ om af te toartjten öe conjunctie tiec jpranfcöe toolööenjs Conventie met öen ï|eet;3llmtia(Tatieucd'Eftrades benbijfiien cemacifit. ^enfebenttenben tetoopen tot boo?
$llen be leer beWit, <©fjebolmaci>ti0i)be op be 3^loot /oocli toegefonben een guatbe Maritime ban büftiflljafettigö man / totböftieuaaciitien gulben
^atecbatOben atïjticnben/ IeggBenbeboo?'tlïo=
ningsÌ-g^tepp?efent be%crenCorneiis de WitjbeiS
tno?8cni0Ìte btccuren aenöoojtgejepnt ben ftoogen a^cijgsiraet/ fo ban be iKüitte te 3©atetalsi te ïanbe/ cnbetnnabetbcitberatte gdeptjjjnbe beerenitteban iie ginflructie bp be ï^eecen Dacc ^^oi «iEScbepu- teecben enbe«25ebolmacDtigl)benober'templop ban ïanbtjs ©loote op ben fePïen 3Itinp fefiten ijbnbect feben en fefligfj/ cnbe bc ^eecen «©ebeputeecben enbe ^ebobttacDttgljben op be ©loote bupten <(5aetjEi boo; 't (Cerdl / ten fdben bage öeijanbitDt / ias naec ctoe öc? litoattegoetgebonbcn upt'sr^entstöfeotetciitcfen atbe betafcBecenfebentienbanbe Itilitfie ^cijepen en^ ï»e jpcegatten/ nebenis byf^Wjij!S-3lati)tcn / eentgfje <©aiUotsi en 25ootii / oratnetboojf^ltaB^j^^^iepi^ foo Daefl mogfjelijcft op te 5eplen / en tot in be üïebiere banEonbengcitomen ^iinbe/ met alle bocche blüt «nbefpoettracijten tciieloopcnticn attooelf Cngeli fcfte ί cegatiS ban becttcl) tot bcectifift ftacfeen/ nebenjS ttoiittigij ?6arbabO!S-baerbecö / öie bolgftatti. feetöer nbböiS / op gilleren boo? een ^eljipper baitiSooitoCi
Hendrick Hendrickfc Willem Willemfe. |
lan du Bois, Michiel Suyft. lacob Coroeliia Swart. Vijs ildmirael Enno D. Stw. lacob Pieterfz Swart. Cornelis de Liefde, Fregat, Lourens de Bruyn. DirckSchey. Yibrant de Vriee, lan Gijfels van Lier. > Luyt. >!dmirael van Nes, lanvan jlmftel. Elant du Bois. Fregat. Wynant van Meurs.
looft Verfcheur, Gerrit Boos, Schout-by-nacht Willem van derZaen. lan van Nes d'oude, Thomas Fabritius. Pieter Claeflz, Wijnbergen.
toegelegentöept mofDtegSebonbetthJOiben/ f attai^ euecenoftete rupaecenj <©o£ftboo?btsifinftiecteceit begefegentDeptbanbeïtebieceban Rochefter, enbe Setio?top't intomen ban be (Mbe/ albaerraeuge^ lept : (€ot bjelcfien epnbe met tommunitatie ban beit ïuptenant 2(lbmiraddeRuyterenbeanbecpiefëntc S^ooft-(®ffiaecengBebifPicieect/ mbeupttìl^onbett 5ön be ^cSeepen/ (©fpciecenenbe55?anbecii/ iiiec naec bolgenbe b?eebecgöeijcp?efreert/ obecbe toeleg fie Set commanbement göebefeccecttöi aen ben ïupt. Sïbmiracl van Gent, enbe baec neben^ aljS Hbmtrael Johan de Liefde , ettbe al0 i^CBout öji nacöt David Vluch, geielt toettiert : ^ijnbe boojbitf gftcoiöonnecct eenicljWepn 3®aectupcft/ ombooiaf gefonbente toecben/ üibebe bieptenm'tbooifsÉo? ningljji-^icp / nebenjS be g?onben te peplen / om alfa be ^tljepen ban ©o?loge ban be gelegentfiept ban Oe feibe te fionnen toaerfcöoutoen en abbectecen,
Lijftevan'sLandts Schepen, Fregatten, Adrijs- lachten, Branders en Gailliots die door de Heen ren haer Ho. Mog. Gedeputeerden ende Gevo!« machtighden op 's Lants Vloote, met advijs van den Luyteaant Admirael de Rujter, endeinder» Hooft Officieren vandefelve Vlbte ..befcheydeii zijn, onder het Commanderaent van den Luyt. Admirael Willem lojephvan Gent, om nefièns de Vys Adm. de Liefiitita dcSchoat by Nacht Da- vidHugt daer niede een korte expeditie te doen. j^ji^
UytdeMafe.
Officieren. Cipit. Elant ia Boit^
Shepen, ^^
Utricbt. atn-
Wajjtnatr^ ftanifi
tQumtiirvm NiiKo^gett. ben ï.
Λ VretJe.
Gtmichm.
ildvijs
Ctrmlit de Lufiu Nicehis.lSatlbcut,
mUern BmdiWinfi.. JmvaitBrakel, Bietir lattbf» Neming |
-ocr page 146-
Officieren.
Capit, HendrickVcüeniive. Ibìmas Xbebiaji, Abraham van Ζίβ. Luyt. Coll.Pe/»i. Jan dtt Seis, Jacib Binckfs. Jan Fauw.vOH Gelder, Cornelis Iteften Smient. Jaeeb Paeuw. Pieter Magmfiu 7sbrant de Vries, f LaurenS de Bruyn, . .. r y' Jacob Pbilipfii. AdV.JA lanlanfiVerèieckelt I CirnelisGerritftVos
Brand. ^ UeuirickHend^ciefx. Shippers.
tlMi M-etufiivan de» Rait,
geladinmet Ammunitif, Direkje Titrck- Jacob Tbomafi.Camp. Adriaen M-Oertenfx, Bafque. Jan Piiterfi Ot)e. Cornelis lanfi. Drmithen. Aelbirt Cuoi, Jan Bafliaenfi. fVillem Trompetter, Mraham Crifpijnfi., GonJert Pieterfi,, Cent Pieterfi. Ary Coruelifx. Motnes.
jldum in'sLantsSchip de fevea Provintien, den achtienden Juny feftien kondertfevenenfefligh.
I^ociun beKteattc glìelept 50nìie / i» Ueclweltnge banùeÉam-iBilroc/enìiciiaarhuecsi /fegentooo?' iacft bp ü?©tootÊ 5ijn&c/ obeciiefcDepm enìie5P?e3atsÌ bmt / tot l^et beteufie eicplotct eDetiefÙneert / etUieìite bp boo^banettbatt Éontriitge mttbefen gefleit luecMt οη&εΓ 't commattUeinent ettì^e ctntìnitcte tian lim Cotaid Thomas Dolman jholgertsi commiffte tip fiacc <Èii.3i®o. öaec toe te bepefcDecett/ fiebben Bacc <®ii.|B08.niet conummteatte aibe aUbiji ban iien aupt.3lijniicaeldeRuyter,cnùcanbecpiefenteJ^ooft- «©ffïdcccn/ïKfelbeijeuiieclttnnianiete Sto naetools eettìie.
Memorie hoedanich het Volck verdeelt ende ghe- embarqueertwierc.
<©p I)et ^cötp ban <Capttepn Voilenhove tsi Capi- tipitPanhuyfen met fijn ®ml}?tgfiertö?K e« ùerticl) manitoaec bp obct einc6 upt öe Compacnte ban ïie ^eec Colone! va» Gene, böf en ttotntiiD man / en cen^etocant.
iS <iùfliwel Palm öaöitt op fstt epgen ^φίρ Muue ein en feütcö man / met ttoee^etgeantert / notii ban •PftfH» CapitepnFabritius.beecbpquameen ©ertijji^met atfttenttoiraid&raatt. Cafteljego. Dolman. ^ lacob Binckes '^βφ bon ÌK Compagnie ban oen CoQonel van Gent negen en tbitnttcö ^^baten «löceen ^cgeant/ fainoc&obtc nemen ban ben Ca^ pttepn Sitter dertich mat»; notfi fai Ci^rttepn Dolman jtogaen mettóec en berttclïman ban teCmttpagnie Mtt Veifen / met ben ïuptenant ofte ©enbitcft en Setr^my tegenhjojbttöjgniie op ben Couronanbeur
van derZaen. Capiteyn Luyt. Vakkenhaen ende Vendrich. Capiteyn Veifen, metfynLuyt,ende Vendrich, over by iinckes.
•Di Faem.
{(jimt Ananejx. αίΜίζ. Sclìiidemt la» Dantilfx. v»n dt» BJj» Pro Patria.
Van Amftelredatn.
Ì667. AdviflÌ, DirtlL'l'^^^k·
Girrit Andnefn Mack,.
■ Schepen.
d'Agetba.
di Btfcbermingt.
diLteuWen.
Devtntir. de Vrtdt. Εβίη.
Herdtrwijcki ' de Star. Ejfux.
't Raetiujs *>»!> HaerltHt laveria, de PifliilM. de Bracl(. de Winthênt. de Galej.
't Wapm van Η, van Imk.· dl Catharina.
Gaillots,
Swarte LtttitD,Flu)t fchip,
de Jager.
Sint^iictlats,
de Liefde.
't Swarte Paert.
d'Emdraeit.
de Catkaì ina,
's Lantf n'elvareu.
SiMt Catbarijn,
Sint f itter.
di loHge Frinì,
Ae Klomp.
't Sebiep. |
Capiti^ Brtkei,öeeft hàn Capita Laucourr, öen ffiupte^ wet beectien itian / bJaet fip ben bi>o?= noemöwi capita / nebeasi gjn ©enbjicij/iSeirgeartt enöe tfejötö mannen / obecgincft ban ben ^uptenant 3fibmimelvanNes.
Capitan Coitielisdje Wit met ïuptcnant/ ©en^ bjtcg enbe^^g^tenen fei$ bemcD mannen/gintb ban ben ïuptenant Slbmfeael van Mcppeien op Ca^ pttepn Smient.
Capitepn iadburghDabbe fijn ©enbjicD op Tho- mas Tobiafe met negen en tb)inttci> man/enbe pitepn Maes ban be aibmrèadde Uefde gincft obecmetftjtt©enb?icD/ é^etseant enbemt^ man /
op Thomas Tobiafs.
Capitepn lan Pauweifz van Geiderj gabbe ban Ca^ pitepn Panhnyfen, fgn ^ecgeant enbettoitttitJ» man/ baccop Capitepn Pompe, Hp Capitepn van Meeuwen,enEuptotantmeTacBi en. beecticö rttan obec gittcfi.
CapitepnEiantduBols ijabbe ben ©enb?{cö ban CapÌtepnIandeWitte,enCapitepn lan de Witte, jijnbebp ben l.upt» iibmifael de Ruyter,met fijji Sergeant ehbebertit^ man j ging obecop ben booj- noemben du Bois.
Capitepn Naeihout gabbe een ^geant enacDttct» man ban Capitepn Carbetsmet fijn JHiiptcnant cn bierenbecticömannen/obecgirtö/ siinbe be Capi^ tepn bp Fabritius ,· enbc ben ïuptenant bp Capitepn de Liefde.
Capitepn HartmantoaiS op Capitepit van' Zeyl, enbe toacen bp Ö«n elf man ban Capitepii van Nif- peii, baec bp ben Suptenant enbe ^agcaittban b<n bOO?noemben van Niipen , Jijnbeoplacob Andriefe Swart, met fcjS en bertigö man nocg bp obec singl|. · Capitepn lan dü Bois 0ab op fijn Capitepn ^iTendeift,metbe©ent9ic0/.Sergeant enbe negert entbJinticSman /enbefoubefijnEupten,mimet een ^Sergeant / ine op Capitepn Broeder toacen met een en bectifö mannen/o^ ben boojnoemben du Boisebec iiomen. .
Capitepn Nanning gabbe een ^etgeant enbe een cn bictàg man ban Capitepn Dedei, baec <ff^cpn de G larges, fijttbe op ben j5ciJ0Ut-flp naigrt vàù Nes, m^tfijn ®ettb?fggenacDienbettici)maitobecöinc.
Capitepn Willem Boudewijnfz gabbe ban Capti tepnde Glarge8,.eeniStt:geantmetbiei; en tbjinttcg man/ baec Capitepn Paemv met fijn ©enbjicg geant en btjf en ttointicg man sÖnbeop Evert van Gel- der obec ging/toaecban Capitepn Paeuw toajSOP't ^cljtp banCapit^n Paeuw.
CapitepnRuyfchmet bectïcg ^olöaten/isi geo?' bonneectben ben CapitepnEvertvan Gelder obec te gaen / op get mbyiS ^atgt ban Capitepn Cornelis Gerritfz Vos.
CapitepndeiaNcybcionge/boo? fijn pecfoon bp Capitepn Brakeiobette gaen /bdn ben Capitepn Pie- ter van Wijnbergen.
Capitepn van Gieflen, ijEi ban Capitepn Verfcheut geo2bonneecttegaen/op Capit^h fan van Gelder.
(iapiteprtNieupoort met bijf èn ttointigij man/ ging ban ben Capitan Fokkert Swart obec/op't ^cgip ban ben Capitepn Eiandt da Bois.
^en Singgenteuc de Biois iiï geiatl te gaen op beit CapitepnEland du Bois.
Robbert Hoiiant,€ngdfcge ïooteman / IjS la(l te gaen/ op 't ^tgip ban beit Capitepn lan Pau- welfc van Gelder.
Memorie van de Lant-militie, dieuytde volghende Schepen gelicht wierden, met het getal van halve Piecken , als by yeder ftaet uytghedruft , diefc T»n de Scheepen daerfeafginghen, mede moeten brengen alfoo de heele Piecken ondienftich wierden gheoordeelt.
toapciit.
©an be Compagme banbe ^ecgeant USa/oo? Limt fi» ecciv borg, 3jjn Euptenant met ^geant en bier öt tWirti tigg men/ jöitóe 09 ben Eupt. 3ibmicael van Nefch, a^
ende
en ο OR L ο G. Senjenm éeertighfle hoeck. I 15' |
-ocr page 147-
S A Κ'Ε Ν vàtiiS Τ Α Ε Τ
1067. eniie ìic ©ci»lï?icD üa» ii^^öoui-fip-natfit van Nes, met acBtien man meteen (ConiUoetpp Capitepn Paeuw, , ■ );
Bp Capitepn Dolman. €toee en iKettioö / ïiaec onïjcc beertien ijalbe ©iecftcn.,
Capitepn Ruyich, met ©enb?tcD «« ttoee ante»/ bierentoeerticfjman/ obectegaen/ banöitj ^Dtp <©eliicriant met een iSamDoec.
©tee en bcatici) / öaec onbec meùe bcettien öalVic pecften. ^c faobenfiaenUc jijn geUepefrDeect op Se «©alcpcmetöctticDmait.
CapitcpnBeverenj.mctjtjn Euptenanten ©en- bjicfjttoee ^ecgeaiiten/ cert®amDoecenfeiSeniiec= ticlj man / ban Bet frijtp ban iien Commanijettc ban ïiec Zaen, ertili ban 't i^ljtp igacDectoijcft / op Ca- pitepn Corndis de Liefde.
en öecttcD / ttoaelf öalbe J^iecBen. Capttepn Adriaen van Gene, meteen ^Setijeant éniie aciit en ttointicl) ^Ibaten / ban öen ï^eet: ïiip- tenant SCijmirad van Gent, tegaenopComeiisde Liefde. «j cDt en ttointirti / acijt Ijalbe ï^iecften.
Capitepn van de Val, met complete «©ifïcieren en bijfert beerticö man/ fyniie opljet ;§c!)ip giufhna ban i^aifauVD lan Heek, en een ®ami)oec op Ysbrant de Vries. ©ijf cn beecticO/bijftlnen öaibe ^^tefeen.
Lavecquerie, met Complete (©fftttereB en beecttgl) man/ meteen (CamDoecjijn&eop FransNiedeck, op Pieter MagnuiTen.
©eerttcö / baec onöec bec^eti fìalbepctften. Capttepn Raefveit ban «fDo^ettoiitfi/ Capttepn Roecering, en fi)n BlUptenant van Schram, obcc te caen met acljt en öectirfj mnfquettieciS/ metttoee êSecijeanten eo een (Camiioec/op Cap. Naelhout.
©ler en tettcD / beectten ijalbe ^ecèen. Capttepn Prode, met een Sergeant «n atì8t en ttomttcO uuifquettterjEf / söniie öp Enno Doedes op öe dUSunntclt.
^cBt en ttointicïj/ neaöt oalbei^iecfeen. Capttepn Droft met complete «©ffictecenennegen en beema man/ban Ue iiaaegt ban €neft8upfe David tVJuch, ober te gaen op lan du boìs.
jSegen en beerttcö/ acfjtien öalbepecfien.
öoniiect en ïi?te en fefhcf) ftoppea fonUec tieiren / ijaec onöei; gOeteeciient / öonDett en ttoce en ttotnttcö Dalbe ^tften. <©en negenttenìien fteeft titgebolge ban öatre €ïiele cefoUitie ban baegljiSte booten öeh l^eecede Wit, riaecï^oilllo: «iDi£bepitteecïieettaPebolraac0=^ tt'gijiie op'0 ^lantiS ©lote/ ban fyn ïietiboit; eniie lie fn^^ tentiebanben ^taetoljeoo?iieelt tjebbcntietrtpecfoon mebe te gaen / om op allesü / tot Detet; ejcecutte en meet:' bet; nabjucft ban't Detonile boo?genomene]iplott/ tn enöe omttrent be iïebtece ban Londen,iie gereqnttreet:^^ be o?b?esi ten fpoetricDlten te bonnen (tellen / ftcft tnet öct Innttecen ban iicn öacl) becboecijt op't ^cïjtp Agatha, Dp iïcn Elnptenant 3Cbnttcael van Gent upf geftoten/om öp ftjn gecommanïteect/ enbe tot ijet boeten ban beSïbmtcaeliS ©lagge neöjtipcltttetoei·' ben : enbe (iijn betbolgenss / met be ^Depeii en anbet; hlepn ©aertnptö / onbet be felbe Deftftepben bten mo?^ oen oiMtcent teitbiec upcenmet be boo?bloet onbet; jepl gegacn / met een Z, 3®. biint/ toaec boo? genoot^ faecht toaten bes? KoningsDiepop te laberen/en Belet ODetoo?ben met ftet felbe gettjentetbctbec te tomen bait een toepntcti ücneben be ttttbbel g,ionhen / altoaec SentHec gebjojpen enbe Det getpe geflopt ί.β getoo^ben: €boti)omttentbiet; glafengelegenfteljDenbe/ tóben tornt geloopen φ. met een tebclijclte fioelte / fo bat
ijetefolbeett totett acndontSflnchecteltci&ten/ enbe onbet tijbt berltei tegeniS bc ebbe iiet J^oningsi <®iep op te loopen / gelijfft oocfi ben tornt foo fabotaDel fteft» jbeng&eljabt/ batbecDoopt eitbe ba(lelijc& bertrótit totetbe/ be betoufle Jpregatten enbe ©acDaboif-baeti beri btcnfelben abotitin be üope te fuUen fionnea at^ trapperen ;titaecï)et Beeft «iBiobt Silmacijttcftgelfeft: omtrent ben aboittben tointte berlïappen: fnlcfiö metbenbloet cnbefjetïjooge toaterntet berber fjeeft Itoitnen geseplt toetben/ban tot Hoihaven, 3jjnbc om- trent anberDalbe.möle ban be Hoppe bOil?HDi)»t/ W .'β^Τ* op ben Oalbentoi(ötufli®enbeJiïebierbanRochefter^"---- en Gravefanc boo?noemt/ altoaer toebet geitootfaecltt 59rt getoee|i/fo Dae(lbe€bDeDegottbeaftegaen/|^t te letten / en btenbolgenbe aen ben ©pant tot te betgtm- nett'om titet be böo?f3 fcDepen te ftonnen rettreren. |
g^en twintichfteniiS goetgebonbcn e»bc göerefoi'^ beert met Ijet Ijooge toater / enbe naer Bet begin ban be iillbe / anclter te ItcBten enbe afte seplen tot boo? be iïebtere ban Roehefter, enbe albaer geftomen jijnbe/ bat be Capitepn Braeckel, Pieter Magnusfz etlbe lan du Boys, met Bate onbcrBebUenbje fcBepcn Bet fouben fettenbtcBt onbet Bet 5Fo?t ChameiTe, leggenbe op ben Boech ban beboojfs iilebterc; bat berbolgBenjS met "Betg?0!SbanBet €fqtia?ebaerop foube toerben gebolcöt : 5Bat be boo?f3 b?te Capitepnen booj't Jpo?t gBeitoittensönbe/ op Bet felbe fonbencannonerenfoo beel mogBelijifi foiibe sijn ί <©at oocfi ottttrent acBt Bonbitttnanbanbe Eanbt-militieenbe fcBeepsffol' baten boo? be 25oot.^ enbe CBaloiipea aen Itanbt ge> fet fouben toerben / enbe met alle bigettr Bet boo?fj jpo?t attatqueten eube De|lo?men / om / foo Bet ntogc^ lijitt toasi / 't felbe te beritieelleten / in te nemen enbe Defet te Bouben tot nabcr o?b?e.
©an bit notaUel «Etplott/ 'ttoelcfe tn effm ben ©?ebenaetoenffB Beeft gBebo?bert/ l«ntt!tmettiei ter (Mlen alö be èpgene li?teben / We ben ï^er Ruart van Putten, Gevólraachtichde bet ©lOOte Beeft gÖ^ fcB?cben : 3(10 eet|l ban ben twintichften.
Ed. G-root Mo.g, Heeren;
MYnen laetftenaen UEd. Groot Mog. isghe- weell van den feveatieeJt defer loopende maent, dien felven avont quamen wy ten ancker voòr aen de mont, ofte het inkomen van's Konisgbs Duf , alwaer wy aenftonts de hooge Officieren van 'sLandts Vloete aen't Boort gefeynt hebbende, bevonden ,dac wyvande Vlagge, endevan'tEfquadre van de LuyC. Admirael van Gem, boven en behalven 't Schip van de Vijs-Admirael Swetrs noch vermijden den Capiteyn Gillis de rcildt, voerende het Schip Campen j Wy konnen als noch niet anders oordeelen alsdatdefel- ve na verlies van Ancker en Touwen na Zeelantoftè eenighe andere Haven fullen zijn geretireert; Ende voorts met de opgemelde hooge Officieren in delibe- ratie gheleyt hebbende wat met s'Landts Vlooteten meelten dienfte van den Staet, ende tot afbreuck van den Vyandt ondernomenj ende geattenteert behoor- de te werden, ende in propofitie gebracht zijnde, ofc . niet gheraden foudezijn , hetvoorfz.iC®»ie^ij-D»f/>, en voorts de Reviere van Londen ofte van R^tbifter op te zeylen j ende in achtinghe genomen feecker advijs ons dien felven dach dooreen Schipper van Noorwe-i gen, komende van Londen aengebracht, houdende dat tien of t-Moelf Enghelfche Fregatten van dirticb tot veirticb Stucken met fw»nf/Vi iarb^adosvaerders waren leggende in de Hrop by Gravefam, ende geconfidereert dat ten hooghften dienftichfoudezijn het inkomen, ende de Reviere van Cbattàm, ofte Rechefltr te recog- nofceren, ende te befien de gelegenthey t van het Fort op'éinkomen van de voorfz Reviere ghelegen, om- me dan voorts nae ondervindinge met de Lant Mili- tie, ende Zee-Soldaten, op ende teghens het voörfi Fort naer gelegentheyt te ageeren, ofte wel voorts op tc loopeii nae de Hm^iì voornoemt, ende aldaer de voorfz Fregatten ende Barbadosvaerdeist'attacqueren en waft mogelij ck te vermeefteren oft te ruyneren, is defittale refolutiedi^n avontuytgeftelt, ommeop't voorfz fubjedl mede te hooren de confideratien van de hooge Militaire Officieren van de Landt-Militi* wekken volgende de gemelte haoghe Officieren ,πβ· vens den Scheeps Krijgs-Raedt > des anderen daegha 's morgens tuflchen Jrii en vhr uyren befcheyden, eh» de gekomen zijnde, is nae rijpe deliberatie goetghc- vonden ende geconcludeert uyt's Lants Vloote te kier· fen, ende te detaicheren fmtmitn van delichtfte Sche- pen co Frcgai{en,nevi;D? vfjf jldyijs-Jachten, en ceni- |
-ocr page 148-
li^ft
en OORLOG Stven en boeck. I I J
ge Galliots ende Boots, omme het Voorfchreve Ko-
nings-diep, foo haeft mogelijck optezeylen, ende
in de Reviere van Londen gekomen zij ade, met alle
doenlijcke vlytende fpoet, trachten te beloopen de
Fregatten endede Barbadosvaerdersvoornoemt,de
felve in dien daertoegelegentheyt mochte occureren
te atracqueren ofte te ruyneren, en voorts te fufpefte-
ren de ghelegentheyc van de Reviere Rscbefter, ende
hetFort, op'tinkomen van de felve aldaernieughe-
ley t, tot wekken eynde gedifpicieert ende verkooren
zijn de Scheepen ende Officieren, in de nevensgaen-
de Lyile breder ghefpecificeert, ende hebben wy het
Com mandement over de felve ghedifFereertaen den
Luytenanc Admiraelvan Gint, ende daernevensals
Vijs-Admirael ende Schout by Nacht geilek ίοίΐΜ Λ
lie/Je ende David Vlugh, ende is voorts op de verdee-
hnge van de Marines, ende de weynighe Landt Mili-
tiebyde Vlaggezijnde, over de Schepenen Fregats
tothet voorfz exploidt gedeftineertde gerequireerde
oidreg|ftelt, en voorts eenich kleyn vaertuychgeor-
donneert ende voor uyt afgefonden om de diepten in
het voorfchreve Konings-Diep, endede gronden te
peylen, om dan voorts de Schepen van Oorloghe van
degekgentheyr van dien te kannen waerfchouwen en
adverteren j Wy hebben ons fco wel gefpoeyt, ende
de diligentie gebruydl,dat tot verdelinge van de voor-
noemde Militie, ende het defereren van de voorfz
Commandementen, de noodighe Aóten ghedepef-
cheert, eude noch dien felvendach ofcelaet inden
avont ter executie geleyt, ende fulcx alles in ftateghe-
bracht is, ommethetaenbreeeken vandendachmet
het meergemelde Efquadre te konnen oploopen ; lek
hebbe oock geoordeelt van myn devoir ende intentie
van den Staet te zij η, om alle coi^afie voor te komen
ende op alles de gerequireerde ordres ten fpoedigilen
te konnen ilellenin perfoon mede te gaeii, ende my
te vervoegen op't Schip J'by de Luyt. Admi-
raelvan Gent uytgekooren, en tot het voeren van de
jldmiraels Vlaggegebruydt te werden, gelijck wy dan
vervolgens den nr^entieaJea defcs's morgens omtrent
ten z/ier uyren metdevoorvloet onder zeyl ghegaen
zijn meteen Zuyt-Weilen wint, foo dat wy ghenoet-
fteckt waren het Konitigs-Diip op te laveren, epde met
het felve getyeniet verder hebben konnen iiomenj
dan een weynich beneden de middelgronden,alwaer
wygenootfaeft geweeilzijnhet Anckerte werpen,
ende het getye te floppen ; Edoch ontrent vier Glafen
aen Ancker gebleven hebbende is de Windt gelopen
Zuyt-Ooil met redelijckekoelte, foodatwyrefol-
veerden aenilonts Ancker te lichten ende fonder tijt
Verlies tegensdeebbe het Konings-Diep op te loo-
pen, gelijck wy oock de wint foo favorabel hebben
gehadt dat wy hoopten ende vaftelijck vertrouden de
voorfz Fregatten ende'Barbadosvaerders dien fel ven
avont in de Hfpe te fullen konnen attrapperen : Maer
h et heeft Godt Almachtich gelieft tot ons groot leet-
wefen, omtrent den avont de wint te laten verflappen
fulcx wy met die vloet, ende het hooge water niet ver-
der hebben konnen opzeylen, dan tot Holbuwn, zijnde
ontrent anderhalf myl van de htpty ende op de halve
wech tufichen de Reviere van Rtchtfitr ende de HoDpe
voornoemt, alwaer wy genootfaed waren foo haeft
de ebbe begon af te gaen, het te fetten i ende dien-
volgende ayi den Vyandt tijt te vergunnen om met
de voorfchTrevefchepen fich te konnen retereren.
Huydca:iDnirent de middach zijn wy met het begin
van de ebbe weder afgefackttot voor de Reviere van
Cbatimi, ende ordregeftelt hebbende, dat de Landt
Tvlilitie en een gedeelte vaü de Zee Soldaten haer aen
Landt foude begeven, ende aen taften't Fort CWns//»
leggende op den hoeckvande voorfz Reviere, fyn
wymet eenigevande Schcepenvan Oorloch voor't
voorfz Fort ten Ancker ghekomen, alwaer een Ko-
ninghs Fregat, endeeenige andere Schepen, doch
Branders foo wy bericht werden, geanckert waren,
de welcke alle de Reviere van S-tcb^tr opgheloopen
Zijn, gelijck oock het volck in het voorfz Fort legen-
de , alle de vluclu hebben genomeQ eer d» de γοοιίί
LantMilitie daer binnen is gekomen,fo dai deMatre-
fen na dat't Fort ontrent anderhalf uyr was gecanori-
neert de Vlagge op't voorfz Fort ftaendc, hebben af-^
gehaelt t Wy hebben in het voorfz Fort ghevondea
w;^«ViyfereStuckenCanon, fchietendeefif«m endë
twael/ponden bals, de welcke wy gheordpnneert heb-
ben aen eenige van de Schepen van OorÌoge aenghe-
bracht te werden^ Voorts een feergroote quantiteyc
van Ront-hpüt, fo Maften als Reen en Stengen, van
allerhande fwaertej nawy uyt de Officieren bericht
werden,wel Jrieofviirtonnen goutswaerdichzijnde ^
een groot gedeelte van de felve allegeprepareert, en
gereet gemaed ialle de Capiteynen zijn gelaft aen het
felve fo veel af te halen, als de lelve bequamelijck fui -
len konnen op de zijde van de fchepen bergen, en het
overige hebben wy geordonneert dat verbrant en aen
ftucken gehadt fai werden, vermits het ongeluck van
de abfentie der meefte Lant-Militie, door den ftorm,
en het vertreck van alle de Fleuyten, is de Militie niec
fo fterck dat de Hooft-Officieren gerefolveerc fyn in
het Landt te marcheren, alwaer ick vertrouwe dàt
anderfints confiderable dienftengedaenfoudenkon'
nen werden,
Wy lyn ondertufìchen in meyninge de Reviere
van Londen gefloten en befet,endefulcx deStadtté
water belegert te houden, ende fonder naerderordre
van haer'Ho: Mog: fo weynich Scheepen te laten paf-
feren, als wy met deiïidienft van hec Landt oordeelen
fullen over een te komen , tot wekken eynde wy den
Luy tenant AdmiraeU» Rnjiiir met het gros van'sLantff
Vloote herwaerts op ontboden hebben, fujlende
voorts niet mancqueren Uwe Edele Groot Mogende
van tijdt tot tijdt notificatie te geven, nopeiide't gcn«
hier fai komen voor te vallen s
Waermede,
EJeh Gr. Mog. Bctren tic. Αβιΐίηίη'ι Schip di Agitba f
leggende op den boeci^junn dt Reviir ven Cbattmn , vcer't Feri
Chnrneffi, den twintichften luny fefthien hondert fe·
ven en feftich V Avonts het, gececckent
C. de wldt,
Η o, Μ o g. Η e e r e nj
WY hadden gifteren door eenige Advijs-jachteti
ende gewapende Boots, de gronden en diepte
van de Reviere van Rocbifter nae Cbattam doen
peylen en fonderen, eli bevonden de felve van fodani-
ghe diepte, dat wy gherefoÌvcert hebben op hederl
oiet het Efquadre onder de Xuytenaht Admi-
raelvat Gent geordonneert defelveoptezeylen, daer
toe wydoordchulpevan den goedertieren Godteen
favorable Noort - Oofte windt,met een redelijcke
koelte gehadt hebbende, zijn des morgens omtrenÉ
tenyJi uyren van voor het Fort Cbameffl met en Voor^
vloet t' zeyl gegaen, ende omtrent de middach geko-
men omtrent verfcheyde capitale Èngelfche Oorloch
fchepen .leggende op de Reviere fonder ftengen ende
zeyle alleenlijck de maften ende hoofttouwen op heb·*
bende, de welcke echter van veel en fchoon Canoij
verCen waren, oock mede van volck wel befet, ende
fchenen haer,in't eerfte wel te fullen defenderen,maef
naerdatwf/r of vijf door brantfcliepen gheruyneerc
ware, zijn eenige van de felve ghenoechfaem geaban·
donneertjenvervplgens in onfe handen en de macht
van u Ho, Mo. gekome;ick kan voor als noch nictfpe-
cificeren wat fchepen verbrant zijnjalfoo aenftonts
dit exploidlfo ver gebracht is, dat wy de Recali Cbar-jffghUa
lts met vijfticb metale ftucken genomen hebben, ende 6e Stom*
noch een fchipghemonteertmer omtrent de
ftucken ; weynich boven ons fagen noch vier groo- BecBiail··'
te vyantlijcke Oorloch fchepen,nae de welcke wyDeneeuiJ,
eenige van onfe fchepen ghecoramandeert hebben
twìjfele niet of fullen mede in onfe handen vallen ,al- ' '
fo ick niet anders kan oordelen of den Vyandt is extra-
ordinarisgheallarmeert, om ons dit te beletten, ende
dc toegingh op de Reviej: tt floppen j hebbe de
-ocr page 149-
I 8 SAKEN van STAET
fche gifteren nae myne giffinge omtrenta achtien wmmmmmm Schcpcn docD fiöcken j de welcke meeft Branders geweeft zijn, nae wy bericht worden ; maer hadde de Revier echter noch fodanich niet konnen fluyten, of wy metonfe fchepen zijn daer door gepaflèertjifullen- de met allen vii dt ende naerfticheyt trachten dit Co- nincx fchip,ende de andere die wy fullen konnen con- ferveren > afte brengen en na het Vaderlandt over te fenden, met intentie om op de Reviere van Ltndm ordretc verwachten, wat U Ho: Mog: fullen gelieven te ordonneren, dat wy met's Landts Vloot fullen on- dernemen , of dat de felve de volkomen difpofitie aen ons fu len ghelieven te laten ; danckende Godt Al- machtich dathy door zijne Goddelijcke voorfienich- heyt den hoochmoet van de Engelfche Natie, door de glorieufe Wapenen van UHo: Mog: fodanich ge- lieft heeft te vetnederen, dat wy niet konnen twijfïe- lenofde Vrede fai tot volkomen contentement van den Staet konnen getroffen worden, of voorts die Na- tie fodanich gedrud, dat wy by continuatie van den Zegen van üodt Almachtich der felver macht niet veel fullen hebbente vreefen, 't welck wy van herten bidden,en wenfchen U Ho: Mog: metdefeongemee- ne en heerlijcke Victorie veel gelucx; Enblyve Ho: Mog. Heeren , &c. in de Roj/^tt Charles den twei m twimicbftin Junij fiflii" hondtrt ftven enfeftieh , des na- middachs omtrent twn uyren, leggende op de Revie- re van C/;iiMd/», geteeckent
C, DE WIT.
P. S. Het water is tegenwoordich foo veel gevallen dat wy op heden niet meer fullen konnen effedtuercn alfo ons fchepen meeft aen de gront leggen, fo datwy het hooch water weder fullen moeten afwachten.
Ed. Groot Mog» Heëren;
ICk hebbe op ghifteren hare Ho: Mdg: geadvyÌeert
den toeftant, ende vervolch van de goede fuccef-
fen daer mede Gode Almachtich de Wapenen van den Staet hadde gelieven te zegenen, dochbyghe- breck van tijd», U Ed. Gr. Mog, volgens myne fchul- dige plicht, ende andere voorvallende hoochwichtige occupatien ons dien dach voorgekomen jujnde, daer van niet konnen dienen, echter hoope de felve com- municatie ende vervolgens Copye van't voorgemelde geadvilêerde ter Griffie van haer Hoogh Mog; fullen hebben bekomen j 't Sedert hebben wy ons foo veel doenlij ck, gheinformeert op de particularitey ten van 't gepafleerde fo op gifteren als huyden voorgevallen ; Zijnde fulcx dat onfe voorfte Schepen een geruymen tijdt tegens die vanden Vyant hebbende gecannon- neert, fonder dat noch yemant de couragie hadde om tegens de felve nader in te dringhen vermits de diepte van de Reviere foo naeuw is, dat niet meer als een Schip en front gelijck konde inkomen, foo heeft eyn- delijckeenen Capiteyn Braecl^il-, gehoorendeonder't Collegie van de Admiraliteyt, refiderende tot Ketter. d»my leggende van de achterfte, fich fèlven aenghebo- den te enteren, of hy de anderen foude konnen paffe- ren, met verfeeckeringe dathy den voorftenvande Engelfche Oorloch fchepen zijnde een Fregat met in de vterticb ftucken gemonteert, en t'eenemael zeyl- vaerdich en van alles wel voorfiert, het welck tot be- waringe van't Fort CAurnfjfe gelegen hadde, en van daer herwaerts aen opgeloopen, was genaemt de jonge I()«»tif,pIotfelij ck foude aen Boort leggen, alhoewel hy maer een flecht Fregat, en licht gemonteert voerde, het welck by ons hem toegeftaen zijnde, foo is defel- vemeteene refolutie fonder eenfchoot tefchieten, alhoewel van verre, encontinuelijcke ioohevich als eenichfints moghelijckwas,vanfyne parthye wierde gccannoneert, tot dicht aen de voorfchreve Engels- man voort gezeylt, ende na wy konden fien omtrent een mufquet-fchopt van dc felveaf zijnde heeft hem de lage ghegeven foo veel hy met de boechftucken konde bereycken, cn fo eens loefs met een voorwindf |
aengeklamt hebbende, heeft hem in een moment ver- overt , en in de voorfz refcontre niet meer als driege- quetften bekomen, van de welckc ick vermeyne ver- itaen te hebben datter jikm overleden zijn; achtervol- gende den gemelden Cftpiteyn Brseckil, avanceerdea een vanonleBrantfchepen, de welcke het volghende Schip van de Engelfche fynde Sint Matthias genaemt f gemonteert met en f^/iici ftucken aengeklampr, en vervolgens verbrant heeft , het welcke foodanighc confternatie in den Vyant heeft veroorfae(3: dat alle het Vokk van't Schip de R>f ml Charles afgeloopenen ten deelein't Water ghefprongen i* ( het welcke niet meer als met twn «« dirtith metale ftucken zijnde, de fwaerfte daer van afgelicht, alhoewel ick op gifteren doorquadeinformaciegeabufeertzijnde, van vijftigb gefchreven hcbbe, nemende geen tijdt om defelve te ; tellen, alhoewel op'c felve fchip my hadde getranfpor- i teert) ende fulcx door Chaloupen fonder eenige relï- dentie ingenomen ende verovert j Voorts is na't fchip Carolus Q«<nti»f gheavanceerteen Brander, detwelcke voor de boegh ende ten dele aen de zyde van de voor- fchreve Camlas Quintas gefoncken is, op den welckcn aenftoncs een andere iJrander geavanceert zijnde, is den felven mede dicht aen de andere zyde van't voor- fchreve Schip in de grondt geraeckt, foodanich noch- tans , dat meergenoemde Carelns Quintus, gemonteert metfifiiA ftucken eenichfintsin de brant geraedl zijn- de ,dien gantfchen dachgefmoo£l, ende den voorle- den nacht mede is opgeiprongen.
Het Slitvan Hiwre^i», daer aen leggende, is door Chaloupen van den vyandt ge-equipeert zijnde, ghe- occüpsert en4e ingenomen ,doch naderhant abufive^ lijck en fonder ordre , alhoewel met fevtmicb ftucken meeft Metale, gemQpteert,in den brant gefteken.
Noch is een Capitael Schip, van welcke wy den naem niet hebben konnen vernemen verbrant. Wy fagen een groot iluck hooger in de Revier noch drh feer Capitale KoningsOorlochs-fchepen, ende ver- hoopten defelve mede noch dien dach te ruyneren, maer het water was fo veel gevallen, dat de Scheepen meeft alle aen de gront waren geraedl, fo dat wy voort dien dach daerby moften laten verblyven.
Op huyden de wint weder favorabel ende N. O. en derefterendeBrantfchepen vande Vlagge by ons be- fcheyden en aengekomen zijnde, hebben de nodighe "ordres geftelt en uytgegeve om die re verniele, alhoe- wel tuffchen ons en de felve Schepen gelegen is een Cafteél genaemt ü/xiw-Ci^f/ dicht aen de kant van de Reviere, de welcke aldaer feer naeuw is ; uyt hec welck gheftadich feer furieus ghecannonneert en met fwaer ghefchut gefchootenwierdt j Het welcke ech- ter foodanich fucces heeftghehadt dat de voorfchreve fchecpenmede op huyden alle ontrent tenrfW» uyren 's naemidddaegs aengekiampt ende verbrant zijn j de felve waren alle van de capitaelfte fcheepen van dit Coninghrijck, ende genaemt de Leyett Landra, de RhjmI hms, ende Ro^tl Oa^, fonder dat wy tot noch toe na onfe giffinge foo op branders als fcheepen van Oor- loge niet meer als ®y/i/céman janoch minder na wy oordeelen .verloren hebben, daer uyt onfes oordeels oogfchynelijck de genade van Godt Almachtich be- ibeurckan en behoordt te werden. Wy iullen nù we- der nae het Gros van's Landts Vloote in de Theems leg- gende , voor deie Reviereafdry ven, alfoo φ wint om nae beneden te fackencontrariezijnde, eg'é de Re- viere foo naeu dat niet gelaveert kan werfflÉons niet toelaet de Zeylen anders als tot het dry ven teghe- bruycken j wyfouden welgeernede Reviere hooger oplopen, maer alfo aldaer eenige wracken in de gront zijn, is't felve niet mogelij ck.
Nae wy bericht werden is' het geheele Rijck in al- larm, ende wert veel volck by een getrocken, de welc- ke wy echter niet konnen oordeelen dat ons onder den Zegen van Godt Almachtich eenichfints fullen kon- nen bcfchadigen.
Vermits alle de Brantfchepen by de Vlagge geweefl: zijndeop tWMnaefoo lofFelijck befteetzijn, fover- foecken wy haer Ho: Mog; dat op■taldeΓφoedichftβ
mee |
-ocr page 150-
njeteen goetaeatal van andere moghe werden vcr- lÜZIlfien, alfoo defelvehierinde Reviereby occaüeon- waerdeerlijcke dienllen konnen doen.
Naede refcomrevan gifteren is den Heet Luyt. Adtnirael dt Ruper van het Gros van de Vloote by ous alhier aengekomen, ende heefrop 'c geene huyden is ghepaiTeerc mede de behoorlijcke ordreshelpen ftel- kn, Godt Alraachtich moet gedand: zijn dat defelvc foodanich fucces hebb2n gehadt.
Sy hadden op gifteren in de confufie vanher ghe- vecht , ende den brandt eenige Maften in de Reviere geflagen ende mee kettingen vaft gefloten, om ons hetaenkomentot deEngelfche Oorloch Scheepen te beletten, de welcke wy voor gefoncken Schepen had- den aengefien, maer nu beter geinformeert zijnde, bevinden dac tot het ftoppen van de Revieren gefon- ken zijn de M.armtniucl(_, konnende voeren dirticb ftuc - ken, noch een feer groote Fleuyt ende -vijf [chepen tot Branders geprepareert.
Alle de Hooft Officieren hebben in defe rencon- tres haren fonderlingen y ver endq vigilantie in het be vorderen van de executie van degegeve ordres loffe- Jijck betoont,
Eergifteren zij iide den een tn iwinticbfltn deferlopen- de Maendc, is den Luytenant Admiraei Ayltmmetfyn onderhebbende Efquadre onder de 71aggej ende in de Revier de Theems wel aengekomen, foodat des Landcs Vloote nu merekeiijck ende met een coniide- rabel aenrai Üorloch fchepen is vcrfterckc.
fVaer mede J
Edele Groot Mog; Heeren, 6ic. In't Schip de Agata den drie en tiuintichflen Juny fiftienhuridert fiven ttiftflich, legghendeten Anckeropde Reviere van Cbmam. Geteockent.
C. DE iWlDT, 5E>itnotaDel€)cploictt.ii alfoa odiicltdijcfi iipi0C=
lioa-t;DocüJel öe ^^eecEupt. Siirmttael de Ruyter fdfis / eHöc au&ece ban öeit ï^cijcBsicaeiit/ 0et oniwiit»' löcb eitöc niet caetfaein oöjöeelïieu.
l^aec J1B03. bortiien goct ijen feben en tUttrtttfö- ficnlumjtttioen laDowcen/bat öm ï^omnöö ban 3l>?an&njclìfleìitfpcinem inocDte b>o?Den em öoet ge- iJecItebanfcf)epenban(©oilo3eceBociccniie «töcc öe ©loteban ïtei^eec Jgactogij ban 23eaufo?t tebetafcne- rett/eniieiiic te fenïien naec öen opoangl) ban ψί Canael / out 't felbe baectoatec enije Ue felbe pafTagte/ met enïiettcbcnii. eenige Ïi»o?lociifc&cpen ban toegcn tefeujStaetiiaeclJp te boegen/enùe boojt öeiEngel- fcljebelïootentcljouijen/gelöcftooch De JKebiec ban Eon&cnnicttct'js ïantjï ©loot Defet toass/omben 3i))!»antit bacc boo? te benautoen enbctot ceöen te bjen^ peti/ jijnbe als boen niet appacent/ iïat fp/bennitsi be boojgeballen bcfa(i?e / met eenige conftüewble matiit in iiSee fouöe ftannen tomen / enbe alfoo Wen iSomêc fleen capitale OataiUe en (lont boo? te ballen.
©oclttebeufoecöenbe ?^eeren ban ;^o«anl)t/bat i)aei;<ii0.bin<0?abeban^oo?o met foo beel «ffom- ?jagnic ban fijn KcgtmentaliSbpbeDanöt foube mo- aentocicrt/foubettjjbtbeclieiStoilbeit fenben naec'if Slanbisi ©loote / boen tee ttjbtleggenbe op be ïtebiec ban alonben / om albaec in ailesJ tebolgen be 0|b?eiS enbe bebeelen ban be i^epc en Daec ilSo, «©ebepu- teecbe enbe <0ebolmactjticöbe / of ban be geene bie be boo?f£l)?ebe J^loote en Cöef foube commanberen.
©abbcnoocögefcöjehenaengatttbe fiet maintenee uenbantf o?t«Oamefle j maecbeMtiijsractSeeft cenbMtFjttcDfulcïongecaben gfiebonben. iïïen ber-- focijt Baecoocö obecte fenbm be aitjllen ban öaer ©Pb?ejs/ üiec / toatet / l)?anti)out.
föaec jBog. SeUDeii oocfi o?b?e göeftelt om noti) ocijtten 25?anbeC!8 boo? be CoUegién ban be Kbntifai litept tot Sotta-bam enbe 3im|löi)am te boen fenben.
«De ©loote bonbt goet ben betticijften be debiel; af tefac6en.<it)ntrentbeneet(len ijaiö toiett neinftjec^ tiert be i^aben ban ^^actoitg 5 men bebonbt bat biter |
met lagen aiii eenige 3^ol-fcitèpen/ofanbefcc ban 1667^ toepmcD impojtantte: bonben niet go^be 55ianbef js/ —«ai bie nu toepniclj bp be ©loot toacen ί ie fpillati
©anbei^eecen Eleman enbe Hafleiaer ontfingD be ©loot eeragöe nieubje©pb?ess/ enbeJia» tee.
g^en jêf^en ^ulij celebieecben ooch ben ï^ancii- enbe-25ebebaglj sbp ben mmicacl de Ruyter toiecbe» gebaenbettien Canonfcöooten/ljpbe anbete Eupt. acbtniraeielcftelf/bpbe ©yö - «bmicael negen/be ^cöouten bp nacfttfeben / bp pbec pecttculicc Capi^ tepnbyf.
iCecfelbectöttoiectbejlootenbat onbec be EuPt^ «bmicad ban Nes, ©ijsi 3tbmtcael Scharm, enbe be ^cDoutbpJlatötvander Zaen,cen €fQuab?e ban beetóen fcljepen foube loopeji nae ©oHon/ enbe albaec een fuffifant getal Santmilitie enbe ^ee-folbaten aen Hanbttefetten/omonbec Ijet commanbemetu ban ben Cononel Doleman, ben ©pant afb?utli te boen j maer fp toiecben ootU becmaent boo? eip?eitf ftlj^ijben ban öaec i^o. jlSog. oiti op be itebier enbe elbei-sf alle bigouceufe amen te tontinuecen ; alfoo tot 2£»?eba be ©jebeBanbeling baccitafeectoasi lupjlecenbe/Doebjel benachten tbjinticljiïen lulij alrebe Bp Oacr l^o. iKogi toa.ö gecefolbeett feec tot lof ban be ©ioote / ge? löcftbolcöt.
(0p Betg0ep?efettteefbeBp be^eecen Meerman en; beanbewl)ai:ei^o.3i®og.<!5ebeputeecbentotbe fecre^ nacc m te 2ee-faecften /tee ©ecgabecinge gebaen/t$inae beliberatie goetgebonbenenbebecfiaen/Cecdeajtfi/ batbeJ^eecen Bace ^0. ülöog. <i5ebeput£;etben enbe öacnti- «©ebolmacljticöbeop'tltanbtii ©loote/bp iBiffibe bebancfetfullen toecbenboo^becfelbec tefoluptljept/ pbec/bigitantte/co?baetöcpt/|lanba(ligl)epteubegae=: be conbuicte/fooin't €Fplioctfelfii geb?upct/baceboo? onbec ^obejï gDertabtgen jegen Bet gljelucfiiclj fuicciS aen be 3©apenen ban ben ^taet / enbe bictocie op €ngelfcite ijS beröcegen: (€ert anbecen/^^at oocli gfjci fcB?ebeti fàlb3o?bai aen ben Eupt. acbmitael de Ruy- ter als <!Eicnecael ban be©lote enbe be St'SiÖimïaiÏ van Gent gecommanbeect enbe gecmplopeert 5ijiibe alsCDefbanbegebetafcBeecbcfcBepen ban be felbe ©loote/ bat Baee Jgo. stóog. tod laten geballe/ be fon^ beclinge (oucagie/pbec enbe bigilantte/ bie fp ccfpcctt= bclijcfi in 't Debo?becen ban be ejtetutie ban be o?b?e / ten fine boo?fcB?ebe gBegBeben/ Bebben betoont / enbe bat Baet; Jteog. tóillen bectoacBten/ batfe baer tn- ne befftanteljjcft fullen continuecen: ®en becbcn /®at aen ben Capitepn Braeckei » en bejs felfis SSootebolclt boben Bet genomen fcBip/ beüeeitt fai too?&en/ gelijtft Bun becleent toert mitsbefen / een foimne ban ttoaelr bupfcntgulbensJ/enbeaen Be»w tn't pecttcuUei; een goube SettingB met een Hàebaille t' famen teu toecbc ban ttoaelfBonbect gulbenjS/ bie be Commisi ^^on? fen gBelall toert te boen maetlten/ e»ibe bat gefcBJcbeti fai toecben aen 't Collegie ter aibmiralitept tot Hot- terbam/batfe ben boo?noetnbe Capitepn Braeckel toillejiBouben boo? ten BoocBfle gerecommanbeert/ om ober een ban be ttoee binne CiaetS leggenbe Ëloec^ 6e<©o?IocB fcBepen als Capitepn oBeftelt te toet:! ben. €enbierben / i^abemael berfcljcpbcnefcBei pen ban be boo?fcBiebe ©loote albereptS niets foi^ toelban©ictuaille/25ier/ a®ater enbe 25?antBout 3ün boo?fien/als fp ban nooben Bebben/ om i^ett reps / bie ban eenige tijbt foube mogen jijn/te totttten uptBarben/ baer boo? be eretutie ban een goet beffen itantoerben betBinbert/bat becBalben aen dltó be CoH^en ter Ubmiraiitept gBefffóebett fai toecbert / bat bie o?b?e moge toecben gejlelt/bat Bàce fcBepert Βμ p?obirtetenmiimenban genoer^faem enbe 35?anBout berber mogen toerben boo?fien/ enbe fpecialört aen be Collegien in ^eelant/ Bet iSoojber- auaEtierentrt©?tefIattt/baerenbobenom tenAJOc^ bicBflenin Eeete B?engBert rjctgBeenaenbeciui^ pagie / Bp refolutie ban Baer |]@og« bait beti biet en ttointicBIlert december 1666. gBebette^ teert/ nocBfoumoge» ftoiit^nte matififueiiett/ óùcit pertKuüeriijtB ettbe boo?ölbebefii«iirtbe be®iön'.
bctiS/
en OORLOG Sen)en en ^eerttgilehoecL i lp |
-ocr page 151-
io8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ìi£c« / 5ijttl«'tmemtiieelbart beanùecc ©janiKcsiin tééj. 'tión0üfle<iïrpiotttloffeujthbe|ïeet; ^ulteiiM Sicc —toan Cjcwatt (gjcfotóernowciien aen bc gö^melte
een Baec =|oo0Ö eitùe <©ebol=
niacDticötim op'si Eaubtsi J^loote / tot öet feltoec
tCCtJtilipDc* 3©asi gDeparapÖeeCt lohan van Reede.
«©nöecjbnt 9tcco?ïieert m£ttetboo?ft{)?cl)e JHegifter/ iiiöc tuass getcccftetu l.Spronfcn.
^eöect öibben toeöec oetracftt De itebier banSoit^ öeu op te loopen / tiocij ntetjS bci-ïict; al^ tot benelicn «i5?al)efaiiiie. l^eUömooch öereöetufftBenilactoitsi en Det i^omngsi - ^wp If-fft βεΟοιιϊκη·
©aectoietlien-nocOal bcrfcljcpUenbooiPagen ge- iwcn. '©c fjabenen in J9o?tsimouti) en&e pepmoutl) / gtKlijth mette be «SplanUen Dan 3© icfit enöe «iEiantefep toiecitenDpbsiU^eecdeRuycer imp?cnal>el gfjeatfit. ^n't Canacl enöe op öê ïteijiec toaccn iuel «enige WeDncj§te&eIiensienlie^o?pmtepIon&Ècen eniie te ti?iinlien/maecfulc)t totoi niet feec öe pijne toaett geacljt.
3l>cnncgenùen31ulij öen <©?aef ban ^οο?η met acljt Compagni en ban fpn Regiment öp be ©loot ge^ fiomen jijniic / iss gefo?mwt öft beffepn op 't JFojtöp ï^actottss.
^en ttaaelfiiett^Iunijin't lumtetenbanöettïiag/
uan»e be totnbt I500?bcüjcft/'0 HantsS ©loote onber jepl ettacri»e gegaen / crtbe omtwnt fes upcen binnen be j^up?^ Sóit^at ''"et bp ©IfecnejS g^eplt sjnbe /abanceerbe bo?bec!$ foonaaen't5Fo?tban i^atbrftSÈ ató feonbe:toacc op bp be ileéc <0eb^uteerbe enbe gebotmacj^ticDbe / met abbijjei ban ben E» aubmicael de Ruy ter, getomman^^ bcectjijn getoojben beettten (φερεη ban (©o?loge / nejfensi een 3llbbij0 - 3lart)t/ ettbe tìnte obmge 55?ani Seri/ommeonbec ben ©ö!ï-3Cbmicael Evertfz Ijet boo?f5 5Fo?t/tetoatecteattacqiiecen,· toeltö «fqnab^e tocbccgefmalbeelt jijnbe in ttoee €fq[uab?e/ tsf ben ^cöoutbpnacBtvanNesfcöcpett göelaft Wnnen te ioopen tot boo? ijct boq?f5 enbe'tfelbe met fijne otUiecl^eMtenbi fti)epen ban bie Ëambigouteufe^ ïijcfi te Defcfjieten ; toaec nae aenjlontji op tiet Ιιφοο?= igcii 5epn alle be Eantmüitteenbe ^ee - folbaten / tot Det boo?fc8?ebe €)cploict gebelïtneect/ metssoots en? be Cftaloupen / enbe cemge (©aillotiS / aen Eanbt ges fct/enbcingoebeo?biemetgrootep?omptitubegeceni gceit jijn-S^öbecsS iö bp meergemelte igeecen (fBe^ bcputcecbctt enbe <i5eb£imaiijtic8ben / betoijle b£ fel^ be fagcii bat be fcBepen onbec ben ©g.s Ébmirael Evertfz,bieöetj^ztbanboocentebjatec fouben tei fcljieten/feecbetrebanbe 3®al bleben leggen/enbe bat bie onbec be ^cgout bp iSacOt Det boo?(ii)?ebe <5at niet inliepen /gerefolbeect met ben %upt 2ïbmi=^ rad de Ruycer ijaet aen beboo?f£B?ebefcl)epett te boen roepen / ommebefelbete boen nabecen enbe binnen loopen i aen be todcöe geftomen jönbe ( ïjebben bebon^ ben / bat be fcijepen / onbec gettielten Evertfz gebefti= neert / becmitjï be onbiepte / niet nabcc ambe 3®al ftonbc homen/en fulcj: nautoelijoc tot aen ijet i^t toe fcfnctcn/banbebjelcöebefelbe Ijaet ïjebbenbe laten roepen aen ben ^cl)ontbp5Sarf)t van Nes, geeft ben Eootss bp ben felben obecgefet ( sünöe Éuptenant ban ben 311bmicael de Ruy ter / genacmt Maerten Ros.be toelcöe langen töt op ©artoitis gebaren/ en op bieljaben feer behent toaiS) bernlaert /bat alle be H^er^ ften/ enbe felfii be i25oomen albaec afgöeöacfet toaren/ foobat Tiet Dcm niet mogelijcB toajï Qet boo?ft{)?ebe <0at / feec nau jijnbe / te binben ; fiitòus bat geteftii beert biiecbe met be Ciialoupen be biepten te boot foecbeit enbefonberen : ^ocfj onbectulTcgen be bloebt berloopen jijnbe/ toa0 öetonmogödörft/ ai tjabbeljet boo7fcf);ebe((Eiatefgepeplt bonnen toerben/ootb ter oojfahebanfiilte/'tfelbe te ftonnen in jeplen: toaec ober meer opgfiemeltc J^eercn <iEiebeputeetìjen enbe ^eboImacDtisbetigenootfaecBttoacen terefolberen / te rneer geene anbere nptltoitifle oberiti) toajS/bte fcijepen fo btcftt aen be a®alle te boen loópe ató eemcgs fintss mogeUjtiö/enbe met be Cfjalonpeit bebonben Debbcn bat niet naberalji omtrent een j^albe Canon fif)ootbanDetboo?fcittebejFo?t öonben blott<n/bat |
ootl! geene ofte toepnig li^te ftljepcn Dp öe ©loot ficö 1667, bebonben i foo Jjebben meergemelte J^eeren ecijtcrbe — boo?fclj?ebefcDepenfoonaeaenbe3©al boen loopen/ enbeljetmeergenoembe ^o?t naberen/alsi öoutlijcïi lögetoeefi/'tbielch ebentoelniet naöer al.0 op een öalbe Canon fcftoot ijeeft ftotmen geftDieben/ foo bat uptbe boojfcljiebe frijepen geen fo?ce gebaen tionbe toerben.
5^eboo?fcB?ebefcDepenin bierbocgen gijepolïeert 3Ünbe / cannonncerben op ijet jpo?t foo beel fp lionben/ toierbenupt öet fdbe ban gDelijtitcn begroet/enbe oberf«l(6si oo?beelenbe albaer geen bojberen bienjl te ftonnen boen/ ijebben meergemelte l^cöam «©ebepus teerben enbe «©cbolmacljticljben geraben göebonben/ metbettï§eecïupt.9ibmiraelde Ruyter,6acr met be Cöalonpe te berboegen nae be Eanbt - militie / bie fp in bataille bonben (laen/ toacljtenbe tot bat be fcSe^ pen ban (©o?loge foube binnen loopen ; aen toieii gfie^ rappo?teect sijnbe/ bat be boo?fcfj?ebc fcöepcn Ijet bop?noembe €iat banï§ath)it0 niet feonbeji in ^eplen/ toterbe gerefolbeert fonber eenicö töbt berlieis/ «net be boo?fcï)?cbe Eanbt - militie enbe "Zee - folbaten / nef^ feniS be iKatrofen / ftet meergemelte fojt te lanbe te boen attacqueren :liorij bonben be ilooft- «©fRncrcn geraben /een goet ae««al ban boetbolcb onbcr ben ^aefvan Hoorn te latenop feetftere pa«/fo tot be- tonnge ban be 23ootKi enbe Caloiipen / als omme te beletten bat geene ïïupterie ban acDteren op be boo?^ noeitibe .pilitiefoubeinballen toclctie o?b?e gïjelielt toefenbe / marcfteerben be (€roupen baer op in gotìie o?b?e nae fjet 3Fo?t ^ebolcöt toerbenbe boo? meer op* wnwlte i^eeren «iSebeputeerben / mitfgabersi ben Enpt. bmirael de Ruyter, tot onber een mnfgnetii- fcöoot : €roupen ban als boorcn in feer goebe ö?* abancerenbe/ enbe bicfit onber l]et gehomen g)nbe/bebenbe|Battofenboo?afaban£ecen met be |io?m - labbers enbe ijanbtgetoeer / maer ben ©pant fm liertii met fcl)?ootftDietenbe/ pjincipalijcii upt een Maillot binnen 't <l5at?eplenbe/ beroo?faec6te fobant:= gen alteratie onber be Eantmilitie/ enbe p?iniipalijcfii be ^atrofen/ bat be felbe be aabbers nebertoerpenbe bleben leggen acfiter een Ijoocötei aibe be Officieren ban be Eant - militie 't jhwt nabec geinfpecteert tfeb^ benbe/oojbedbebat geenapparenttc toas 't felbe te empo?teren / foo bat be meergenoembe Eanbt-miltte enbe H^atcofen refoibeeerben te retireren/ bwij in goe» beD?b?eafmaccBercnbe:onbertufrcl)öttotertf)etbolcit onber ben ^eerGraef van Hoorn gijelaten/geattacs gweert boo? eenige fiupters enbe ©oetfinecljten /cgati gerenbe eenen langen tijbt feer Debicfj opben anberent maerbienpoHtoierbtfipöet bolcfe onber ben Graef, van Hoorn fo tod gebefenbeert/ batbe €ngelfcöen nae .Sonnen onbergangD aftoeecften / enbe be ïanbtmii Ittte enbe Jlèatrofen in goebe o?b?e/ fonber eenige bers ötnberinge boo? be Cöalonpen/ iöoots enbe «©aillottf/ aen be fcijepen ban <0o?loge aeng0eb?acöt jgn: <ütt be boo?fcl)?ebe reftontreisbuptenbermoebenbanbc 5Ubeban ben ^taet/ (êertoepnicl) bolcft berlooren ofte geeuet1lenbe&om«».
Ì|etbao?f5 jFo?tban 3|actotts toas Hcrtfier sefo^^· tiftceert ais bericöt iS getoo?ben/3ijnbe aen be 3®alle/ mtmerS aen bejöbe baer bcrCroupengetoeeji3ön/eett 5Fanflreb?epe ^ enbe aiijoetoel beiJ-'acöten niet biep bart toater toaren/footoarenbe felbe met eenen fleeaen boet omtrent tieniifïe ttoaelf boeten lioi^ opgemet= feit./'itoelift ben moet enbe be couragie/ bie uptne^ menbe groot toas onber bes ïanbts bolcfe / baer om= trent feomenbe/ al b?pbeben ber(ï«üBen;l)ebljenbe ben ©pant boben Ijet becftadbe in betooif? ïtebiice oocft boen füttöen biec fcöepen / om be inftomfie ban 's 3[anbtsi©Ioottebet5eplen totboo? be Kebtece ban Eonben / om be fdbebanalle feanten befet te Sou? ben.
(©rtìier anbecen iSban befe jpe albaec boöbt geWe^ ben benCapitcpn vander Wai, ^oonban ben «εοΙΙα^ nelSteelant. <
^at€]cplottfonbech?uiöteeepnbic9t/toia:tgoeti .gebonben/batbeitEupt. ^btttivadvanNes meteen
<0fau«b?c |
-ocr page 152-
l^tren öoo^öe iScbiec bmtlortltóti δΛ ©panStelfó it}eöli#c&c af&^eutfi boentie.
timmtgHen ioieit onìì^ìien wHtiirad Everfz 0φη06« étt tìde't «SptóhSt Wicht,
om te (ten of iiaec aen ben ^vmt eéétMcj^ af&ieucb waisteiwett.
eouwn ©en drie en twitttichften met βΠί Ικ fc9^en ott&et awt-jepi gegaen jijniie / labeeciiert öe Ooftnaeide ban «ifc^ Wicht in Betobecfleecften nae Portsmuyden,'bocö &iirn(ttaIfoo bebonben totecbe/bat albaer/notgte boo? be ·««"· Koe,ofteöet<0atban Nieupoort,no^teopbegami ftfte ïteebe acötec enbe Binnen Wicht ^tet een eentcö fcpp todj^i gebleben /enbe Blaerïücb bleec6 bat be Éooübaetbei^ fifnnenPortsmuydcn niet en toaten/ öoifiaattn be ï^ben maec veertien a vijftien fcfjepen lagen/toaerenöec foo /gepiefumeectbnecbe / be Sou- verainfieöent ïKoibe h)o?ben/3önbe be felbe boojtiS |
bennöbd® ginnai toebcc 3©. ten g» aen/be toinbt ιδί^,
«0.0, (©oft /öeöieüien nodi al motticS toecr:beiS_^
abortbes ntet^onne onberganglj feiacrbent toat op / faegen bom ben ban üourihert ten M' om== tcentfevé mijlen ban Ijaec af/fagcn en berpjepben altf boeit tippet Hans Lucht ban StraeJfonf, boewnbc i een fliipt-fcDip genaemt ben Gulden Engel,ben toel^ ite gcb?aegt jtjnbe/fepbe be toil te Ijebbe na öet Texel» beifoecfienbe 3^fpoo?t/ be toelcfie 8em becleent tif.
Sn be boo?nacl)t sim metftlpn jcpl ban Goutftaert a©*aengeloopen.
3&en vijf en twintichften bito/bcsf mo?genji be
toinbt <©»/maetfetenmetben bagö 3cpV tt^en Wtötombenljoec&ban Goutftaert boo?noemt/enbe quamen ten ancbec boo?'t^?tban Pieymuyden » op fes en een Dalbe babem.
CenigeCapitepnen/aenbetodti^e o^bje gegeben toa^ombe €ngelfcDe ©ifTcDei^jai/ofte anber ©aet:«
en OORLOG. Seven en 'veertighjie boecL 111 |
ίίϊ nae böö^aenbe beUDecatie baec obec gijetjou'' ben/oocl^bcio^be infb^atten obec be gelegentOejet ban Portjrauyden genomen /gebleetBen /bat becmttö be etiËi^te ban be boo^f^ebe l^aben / enbe bat aen b' eene 5öbe ban be felbe gelegen toaii een feec confïbecai Μ enbe regultec 5Fe?t/enbe aen be anbec 5ijbe be ^tabt/faoalifgefegiitbjtecbe/mebefeectoel gefij^ tiftceett toas/ niet gljecaben gebonben op be felbe pct0 te attenteren ; maec anbecmael gecaben gebonbe ben boojnoembe sBapecte ontöieben/bte/op Ooope hanbupt/mebe binnen Wicht inggeplt toasf/ betoelc^ {te nabec onbecb^aecgt enbe gei)oa?t5i)nbe/ bleef pecft- (tecen bp fpne boo^gaenbe becftlattnge / aji^ecenbe I)pbe]^{oote ^acbabO!$beecbei:{i albaec ^abbe flen binnen loopen / toaec upt niet anbecss geoo?beelt fion- bebtócben/ banbatbeboo?f? ÜoopbaerberiS metbe boo?f5 «©oltelijcfte ttrfnbt ( bupten ttoijffelban be aen» Somde ban 'is ïanbtsf ©loote beitoittifc0t 5tjnbe/ enbegaetopbieiSe^entet bertroubeCtoelna Pley- muydenfoubemogenbecsepltjijn/iis epnbeltjiii ge- tefolbe^ gelm^en toebec bupten te loopen / en coucif te fetten naec Pieymuyden boo?noejtit/ op 9oope bart onbectoegen / ofte t' epttbeöet €aneel eentge ^aet^ baecbecjs /biebecffaenWecben bagijclötftsi berinacDt te biojben/ te fullen beiegenen·
ΦΡ liet <üplanbt Wichtbeele(€toupenfoo te boet als te paect in be toapenen enbe in o?b|e gljeften .toec= benbe/l^ebben be d^f^dmn ban be Eanbt militie niet btenflicQ glieoo^beelt albaér te lanben / te meec / alfoo be io?ten op 't hao?ft aeplanbt gelegen /ggefepttoieci ben feer (ietcfi /enbe ftilcy niet apparent te sijn / bat be tpdt fouben fionnen toet
5®eïgaben ban Portsmouth iiS gQelegen acfitet eeni$ant/op'tb)dcöeg{jemaec6t een gcoot ihn leggenbe beooflen be boo?f5 J^aben / be felbe ijs engft /
boojlaopen / be toeitfie mebe tod "gefiBtiftceect / oocfe met bed Canon gefept toiect boo?fiente 5ijn.
^eboo^5^aben&an met een |tlu||uet boecben obetgefcöooten / enbe fonbe met een ^upbfn enbe Zupt-toeftelijcften bjint tonnen ingejeplttoecben.
©eïi naemibbagis omtrent vier upcen / alle be fcD^enbanbeBlootetoebeconbecsepl gegaeii/enbe ti;eben met be ac^tec ebbe acbtec upt / enbe bat met (nlte paffeetiien ebentod be Swaneklif.
^eis abonei met jonnen onbecgangfidagltbe Stipbt8oetBbattWichta®.ten^.enbe be Kiif^. 5®. enbe^. 3®. ten ban öaec/ be toinbt ijoetoel flap <®. liepen foo h)at Z. 3®. Oeen/ om bnpten bea©ai te ftomen ; omtccnt be mibbecnacftt gingen a®.ten^. aen/met 8et ftrietBenban ben bagl) liep bebMnt^oo?ben/ enbe met ^«tnen opgangö
I&gR be tioetii öat^ S. Andries Oftê Perelpunt ,β,
ban ftaec / ènbe WoifFerts - Hom ten (©o* fienenbe($i. <Dofi.
^enbiecenttointicgften bito be toint (0ofl om^ ttentacht upten lagl^
loer/ gabiie bif!^ toetc/en b?eben onbecbe toinbt;; na
YLDeel. |
brengen/ otti bontfcQap upt be felbe te bebomen/ geb« benden boo^t ban t)aer€b. j|I^og. gebjatfiteen ©if» fcijet; 25ootie ban Stoonhuys, boben Pieymuyden ge» legen/met fespecforien gemant/ban betoelcfte ben ^cöippec genaemt toas ifaack Koeckejfcfjpnenbi een man ban opmetciiinge enbe cebelöcö oo?beel/ bec* filaecbe batomttent veertich <iingelfcöe ^aetbaet' bei:jtfboo?bpPieymoath,(®ofitoaettaen toarat göe» 5eplt/ fo Op rneenbe 3®oenfijagfj laetfllebcn/ en bat bi felbe alle binnen Dortmouth ten felben bage toei:en in geloopeii»
©at Opdrié b«t be i^tTjippccii/ jönbe ^nen batt Mr. Matthys,gefp?oot{ien tiaö/en bat b' felbe alle drie inbe meeat toawn getoeejl binnen Stoonhuys, ©atSr. Thomas Allen,<0oubeinteut binnen Plyn* mouth toajBt
©atop DratcksöafbelfeeübeelCanon laj®/<nbi naa ijp boöfowbe / tod tachtentich^mtBcn^
©ataiRtbei§tattttoa!$eennieu ^(ted/feec toel gefij?fifittecr/maee iai öp niet en toifl Ijoe be^ ^tucaènopfjetfelbe lagiirt^
©aröoben bien be ^bt ban Piuymuyden fea toet{)l^efi)?ttfÉ£eei;t/ enbelian beel«nbe Hnaei: Canon ain^ilefiianten boo^ften toaii.
©etsiaecbetopettf / bat giftecen abonbt tot Pluy - möuth tiibittgm toacen aengeliomen/bat be toe!igefli«ttaimffk|jat0et feonirtgljnjd& ban Enge-, gelanteitbebe Vereenichde Nederlanden.
S^a»; Op gebdibeceert enbe reffeitie genomen 3pnbe ti gecefolbeect ban booiPJuymoth te bec5Q>len met '0 Urnbt^moote naer Dorthmputh boo?f5/enbe bat ben ^djout bp üSacöt vander Zaen met ies fdieepeiV boo? upt fonbe tcacgten in alle fpoet Hem bectoaertjit aen te becboegen / enbe upt eenige ©tfftiiecsi ofte anbecepecfonen / bieöp baer omti:entfoube tcacijten op te loopen/feedEtecetontfdjap te beltomen banbe betoufte <engdfcDe ©loot ^traetbaÉcbeciS/ omme aljes ban togbeciS gecefolbeect te toecben / fobanicj^ aljgi nae gigdegentj^t enbe onbeiljinbinge ban faec&en bebonben foube burben te begooceit.
^et<Satban Pieymuydenijeitoiibtenbiép/maec eet men ftomt aen be ^aben/ om Ijet Weft-Confcr in te loopen / ofte Bet Kattewater in te jeplen / foo t)ï op een ülippe gelegen een feec ftocticnbe todgöeftitifi* ceect ]öa(ied / gftenaemt Draecx Ktfteel, op't toelcii bedeenftoace^tuc&enleggöen/ enbenabe ©iflrei:ii beiltlaet^en/tod tot taciuich in getale/toeet; langl^ioi menfeecbii0tmoetlpaffe>;enominbe Weft Confer in te loopen : 3®oo?t!Sfoo toainocft aeti enbetegenji be emboiicfieuixn ban be ^aben / foo tod tegtien bet Weft-Conier alii't Kattewater nieu OpOftemaecRtfotl getfcfteen/ban mup^toei^tb een nieutoe fl^e batterie/ fealmtgö/mebemetbedefteace ^tucfeen/ foog^e» afficmeerttoiert/ todboi^en,
©aer en boben be ^tabt / baee men mebe langiGt moefi pafferen/ todge^jtiftceert/ foobatbeboo^j ^bengeoojbeelt toert een banbe befte enbe (imïille
bddep maniere geraben be fdbe in te 5ei4en. S: |
-ocr page 153-
I 2 SAKEN van STAET
I ίδ ;. ^etl fes en twintichften bttO ! 'jS ntOJSCttlS mct itm . bage/ toen&cn't&e ©lasse ober na &e€ttgelfc0e a©al/ 5£plejtiie i^.teitaa&illenmctDacbcftocitc/ eit quam ten tien upcen/neffenis öe ^töepmonöii; öefel· bctm ainchccop fejï cn ttomttcl) babem / fcBcrpc gront / öc JWljoecUban Saeckom^.tenl^ooiiim «n ijalbe mül ban Daer af. • 'jsjgaecmibiiatösi ten twee iipccn jijn'öi EanbtjS fdjcpen/ neffeniSbei^ooftmigge/ ten5iincftecgl)e= homenop tweeendertich®abem/ enliaöiieitGüu. ftaert, 3©, ban Ijaeu ontrent anbccDalbe mijl ban be 3©ai.
gi>e0 abontiSiö.op Bet gIjctooonlijtfK toebec 3{ncltctgfltcljt/ ointibecseple»/ enöaböenbetoint jSoo?bcn / jiebcnben «öoft aen / cn ötelben't fo beii fel^ bennacDtloopenbe; op benmojflcnfcöootbctoinbt iRoo?t i0ofl / met een aengenaeni ftoeltie/liepen langiS bc «ngelfcljeliufl.
'0 ,fiÌÌ5o?gensf ben acht en twinticHften bttO bOO? Torbaey gije&omen sönbe / Btelben ïjetb^aepenbe om Dortmuyden tebeseplen / altoaer ten acDt ucten boo? qiiamen/fo nae aen bc 3®al tot op dertien babem / en bea-c binnen fcftootsi ban be ίo?ten : €nbe ijS bebon= ben / bat Ijet mbomen/oft Det <©at ban be i^aben ban Dortmuyden, bjaji gelegen tuffc&enfeec öooge ftlip^ pen/ 5ünbefeecnaeu/ fobamcf)bat!)etfelbemeteen Pfece ïsettingl) ban beeene söbe tot beanbece betïoten tjonbjo^ben/ öeöbenbeban acfjtecenmebefeecfjooge 2Becgen/ fobàtmenbe ^cfjepen/ binnen beboo?f5 Jgabenleggenbe/nietbonfïen/ alsSmenban bupten boo; D^t boo^f; gat Qaam.(2^p gaer aenhomlle albaec/ bonben ben toegangij ban be boo?f5 ï^aben gïjeflooten met een ftoacenpfecen&ettingjf)/ gefpannen ban Det eene 3àa|lcel tot {jet anbece / ben toelcfteit ban twee bootjS onbecfliit totetbe/obec be toelcfic ben gfie? meltc iüetttng gelept toatf. $ScDalben bepbe be boogf3 i^afleelen biajif aen get tnbomen gemaec6t eene gcoote 25attetpe / op eene platte fb?me/ metbecfcijepben (iutftcn Canon boo?(ïen. g^entotnbttoaiSjS.©. ten ^oo?ben enbe betljalben abfolupt onmogelijclt op bie tijt ijet boo?f5 >iEiat te paffecen / te meec boo? bten boo? be Éjcceffibe Doocfjte bet 35ecgöcn/ baec meebe be boo7f5 ì^abenen ban alle banten omangelt tff / nae be vappojten ban afle be ^tueriupben/ be meergenoem^ be l^abenbebacen bebbenbc/ Detboojfs «©at boo? bbja?relb)inben/ uptoii?faetbebanbe boo?f325ecgen gccaufcettbjecbenbe/ mmmecmeerbon ingöejeplt/ maec bat altijt met ao^ecpancbecss tngetmtben / ofte boo?25ootii/ betoelchetntijtban ©iebebacttoeejci p^ejs rallen tijben gebonben / enbe met ftabeltotibien boo?ften mbifien toecben / ingljcijaelt / fo bat abfolupt onmogelijh geoo?beclt bjiecbe op be booifs 3|aben petiS te attenteren. ^agen mebe op be gebeccDten baer on^ ti-cnt brie mtlitte/fo te boetais te peect/in becfcBepbcn («Tcoupen enbe onöci: CojnetsS en ©aenbelcn gljeceni gecct : '©e^ niet tegljenflaenbe liepen mefsü Éanbt0 ^cDtp biciu boo? be mcecgenoembe J^aben / en / afó booten gcfcciit/ binnen Canonfcijoot/bocü ben ©pant gaf ebenbjcl gljcen bnp? / Ijetfp biit ben felben gBe^ trncljt beeft Ijaec binnen te locften / of be fcöoten goet= gebonbenljeeiftte tefecbetentotljaec becbccetnbomi fle. g^ttbt boo? be ï^aben gebomen sgnbe/toenben ijet Dberflaedj / en liepen alfoo toebeu te cugge / fonbec bat albaer eenige ftbeepen bonben getoaec toecben alset al^^ leneliltb een groot ^tbip/leggenbe bicDt aen be beting tnbe foo bet fcbeen/nocb bcftalben be 3^a|ïeelen/tot be= toaringe ban ben boo?f5 !^etttng albaer gepo^eert.
©an baer boo?tge3eplt jijnbe / 5ön geancftert om^ tcentten drie upcen op vijf en twintich babem toatersi be 3®cftljoe(ö ban Torbay een mijl bau
ïjaeraf.
, «©e Capitcpnen Floris Florifz Blom , enbe Adam van Brederode, bipbe ban Amftelredam aen bOO?t
gebomen jijnbe/ ïjebben geblaecDt/ben eenen/batgeen SSiec mcec binnen ^cf)eepsi-boo?teni)abbe/ en ben anberen/nfet meer als acDtofttien ©rtjoofben. fcOepbenanbece fjebbcnmebeaengbebient/ ban bier «nbc niet langer al^ omtrent boo? ^Dt baeg<n |
gÖêP?obtbeectte 3ön. a^aec op nae boo?gaenbe rijpe beliberatie goet gebonben enbe gerefolbeert is ijet Ca^ nari tocber op te loopen / enbe te berseplen tot boo? be öebiere ban Londen, omme be ^?obifie/iiPt ijet ©a» berlant albereptis/ foo baflelijcb bertroutot toiert aen^ getomen / ober te nemen.
'jï jSacBtiS ten elf upren isi ^Hntbcr gelicljt/enbe toat naber aen be 3®al geseplt / en guamen anbermael op bijf entbJinticD babem toater ten 3J!ncber/ een grootc Ijaibemijl ban'tElanöt.
'S i|lSo?gcn^ met ben bacD/ ben negen cn tbJintigfim öito / ijaec €belc 4IlÖog. albooreniS / met communicai ttebanben Euptenant 2libmitaelbc Ruyter, geo?^ bobtteert Debbenbe drie licljte 3f?egatss/ om be inbom^ (te ban bc i^aben ban Torbay, te peplen / enbe ban bc conlKtutiebanbieplaetfe fienniffe te nemen/ öebben fitïi «I een bet booifj Jp?egatis/ met enbe benebensi beit i^eere Grave van Hoorn ( jijnbe beiiJ^eereBtuptenant 3tibmiraelüe Ruyter'jsanberen baecDiS te boorenal obergegaen) geembarcqueert / ben bJint met nappe boelte/ enbe fön berbolgensS 't sepl gegaen: omtrent be toal gljebomen jijnbe / boeren met jSloci penbicDt onber'tïanbt,· enfcöotenbanalle hanten feer met .flSufquetten / maer abanceerben be onfe εφ? ter tot boo? bc ü^abenban Torbaey, altoaer beoEni gelfcDe t'famcnrottenìie/ fci)?eentoben atóbe3©ilbe JlBenfcDen/ cnbeblebcntoacïjten tot bat be ^?egatsi omtrent Ijaer quanjcn/ bie met (jaer Canon begon* ben te fpelenjrocpben boen berberji tegDen be HSouille aen baer ttoee leegc üoopbaerberii in lagen / bic booj o?b?e in ben b?anbt gi)e(lcctì&cn toierben,· Bet bolcb ban öet tDo?p liep ben 35crg0 op / maer ijS geenfcöai be aen öupfen gjjebaen. <©pben mibbacDquamen tocber aen boo?t/ boenbejepnomte berjeptoi/ enbe lepben't met Bet Booft JS. <©. Been ; naermibbarBii toiert Betboobt IWlIei beiiabontss/ bc^onacn ben ^orifont/ lagBPoorciant (©.ten Joo?ben banDaec afbengeBcelcnnacBt bleef Bet (iille»
^amibbadjiü ij^ tocberom jepn gebaen om f jepl tegaen/betointg. met (lappc boelte/jeplben ten ^upb. 'g abontss met jonnen onbergang lacB be 3©e(ihoecb ban ai^icBt li .en "©^ban Baer of/Bab* ben bten ganfcBen namibbacB met een bloet gcjeplt : 'sr j^acBtsi3eplben notB <0o(i ten aen / met (lappe boelte upt ben a®e|len.
55en eerfte ^iigupi bcsi mo?gens{ ten fcif upren Babbenben<©ollBoecfibana®icBt jS.tcna®c|lcn ban Baer/met taepnicB toint upt ben gupben/b?eben cttbe 3eplben tot negen upren/boen quamenfpten ancber op ttoee en berttcö babem.
be mibbacB gingen tocber onbec sepl / b?ebett meelt ban (ülte/enbe guamenbe^ abontiei tocber ten Stncber.
3&en ttoeeben bito 'S mo?genjS met ben baiB '0 3LanbtiES©loote tocber onber3epI gegaen met eenj®.
3©int / 3eplcnbe <©. Φ. aen tot ten tien upren / toanneerbefclbc tocber ten ajncberis gebomen op berticBbabem /blpbenbe ban (tilte leggen tot ttoee upren na be >nibbacB/ficegenbocn be toint a©.mltrebelijcbe boelte/gingen tocber onbec 3cpl <©.3^.<©o(iaen/bot:B bucrbe niet ïangB ofbc^en tocberom fìilte / baer eaec toepnicB boelte upt ben
en met bonnen onbergaiw <©. 3cplbett boen «0. aen / cn toajs 25ebe|tec ten 3Beflett esf mijlen ban Ijaec : (€ec i^ibbemacBt toenbcn Bet be3&lote3©e1lobcr.
^enberbenbtto'iS mo?gen)$ ten fe0 upren toaiEt 25ebe(ïer notB ten 3®. en 3®. ban Baer bijf mölen/cntocnbert't<©o|lobec/be toint ι^.φ. metrebdijtbe borite/en guamenten ttoaelf upren ten^ntbecopbeblatbteban be ^nne op biiftien babem / en lagen foo tot jonnen onbergangB / toan^ neer tocber onber 3epï gingen met een(0.^.(i^otlc toinbt/3eplenbej^.flcn tot mtbbernaffit/ en toen* ben Bet boen Ε.Φ. ober tot ben bietben 'jS mo?gcnif.
Hendrick Aioi Bccftacn toclgemete ileeren Baer ï^o^naog. Ciebcputcccben bertoont een mtebanben Ëuptenant 3ibmirael Aert Jaafz van Nes :in bate ben
der- |
-ocr page 154-
Γ
Μ commattiiemeitt ban Jacob Comdifz Swart, W' totaetiiie onöec't CoDegietec aùmicaltttpt tot Am- iieiredam, te» felbétt baege bait Uao? beiltebteccbatt toajï aföefonliert ornmé'iï itantitsi ©loote/ ert iie j^ogl^gemeltie föeecm Daec ^oog m^g. teecben tit't Canael op te faécften / eniie öec fdbet ot' ùfed t'acDttcMginjenìie öett gemdten Hendrick Mol toitticcjci mouÏielmgl^ geDoo^t 5üntie / cefece^De iiat βρ OniKC ÙCtt boojnoemtien Jacob Comelilz Swarc, tte- Densi notöfevenéScöepm ban (©o2loge/ acht 25?ani iteciS enöe twadf ©tctuaille fcöepen op ben dertichften ^Ulij feftien hondert feven en feftich bOOjfj ban bOO? be ïlebtece ban Londen toasiafgescplt/ meto?ïi?e om be ©tote onöec ben Euptenant aibmirael de Ruy- ter tniiet Canael OP te foecben/ enbealbaec getomen jijnöe/ öeo?b?e!Sbanbe i^eecenOaec i|oogl) iBog. ^ebeputeecben / enbe ban ben S.uptenant ^bnncael de Ruyter, te ac^tecbolgen : ©ecölacenbe bat Dp alle be iScöepm onbccfjet tommanbement ban beη (Capi- tepn Swart afggefodben / gijelaten öabbe 3©. ban '0 ïanbtss ©tote / ontrent drie mölen ùoben Bevefier; <©ptoelcörappo?taenflont8igoet gebonbentis heref^ pecttbc ïuptenantsi 3(lbmicalen aen Dooit te sejinen.
<©PÖet cappo?t biennamibbatfj boo? ben €om= manbeuc Hendrick Mol aettDaec «iBb. HSogijenbe Ofjebaen / mttfgaberii naec lectuce ban be 3(lcteniS öp ben €ommaniKHCboo?noemt geerOtDeett/ enboo?==
Cbe abbij^ ban be Euptenant^ ^bittttaelÏi de :er, Banckert enög Aylua, fnbeüDecatie gDdept 3}jnbe/ toat/ foo op't boo?f5 cappo?t / alsi mebe be glje^ melte SïcteiS ten meeden btenfte ban ben Hanbe gece^ folbeertm gQebaen beljooibetebieirben: enbaec op booinameratócB in acöttnge genomen bjefenbe / bat be fcfiepen enbec ben Capitepn jacob Comeiifz Swart boo?bert Euptenant mmiraelban Nesbanboojbc iSebteceban Londen na 'jeitanbtsi^toote ötecinbe Caiiaei afi;jefonben/be boo?f5 ©tote tuffcijen ben twee- den en derden befciS gepalTeett motsten 5ün : eeit^ paeclücft goet gebonben en gecefolbeect/bat aenflontjS toutS foube gfiefet toecben m· 3©· aen met Oet gantfe ScoiS ban be ©toote/ omme ben Commanbcuc Swart met alle be anbere ^c^epen onbec bei felfsi comman* bementop te foechen/ enbe ben fdben onbec be ©lagge beftomen gebbenbe / toübecii te cefolbecen / foobamcft aliE{ itpt betngel^omen tübingen enbe bontfcl^appen ten meeften bienfle ban ben Eanbe geoo?beelt foube too?^ ben te Beijooren ; toecbenbe onbectufTtöen be Capi tcp- «en AnskeFockesenbe Brederode, mitfgabecii ben «iapitepn Yde Hiikes Coiaert afgefonbcn omme met aHemogj^elijcSe fpoetbooiupt teloopen/ benmeecs Oüemelten èomntanbeuc Swartoptefoecöen/ enbe ben felben ban j^aec aenftomfte te p^eabbectecen / met ïafï enbe o?b?e / foo fiaefl be felbe be iScïjepen onbec ben meecglöÉmelten Jacob Corneiifz, foubenbecne= men / alle glafen een fcftoot te fcöieten.
(©paenf^ÖbenjSbangaec^^ot H^gibanbe ifte^ bfece ban Londen certiS toebec op te seplen om be Φη^ oelfcBe iScfiepert ban <©o?totö met eentgTje 35?anbecii in be Hoope gea?cfbeect t'attaeuecen/ts tonfo?m Daec 1^0: IKog: intentie goetgebonben en gecefolbeect/aen:= flontii fonbeceenicgtijbtbecfupm/ metbienfabocai filen (©ofldijtSen toint touci te fetten naec be 3©e(l / enbe Qet Canael afte toopen tot omtcent be €planben be Sorlinges, omme ben ©panbtfoo beel boenltjch t'alacmecen / enbe albaec / mftfgabecStn't opRomen ban löet Canael, alle ©pantìijtSe fcfiepentoaectenei Mtn/ aen taften/becmeefiecen entecupnecent ®oo?tsi foobanitöteagecenaliiuptbe in&omenbe töWngljen enbe feontftijappen ten meeflien bienfl ban ben ^taet/ tot afftjencït ban ben ©panbt gfleoojbeeltfOHbe hjec= benti beiioocen: ©atonbectufftijen eemgge ban be 6ejepl(lestï)eepcrt enbe üPcegatten gelaflfouben toec- ben te lopen langfSGoutftaert, Pleymuyden, Vael- muyden, enbebecbolgensi langjS be €ngdftiie !^ufle/ omme / toajs't mogelncfi eenige «engdfcöe ©ifftgecitf/ oft«a»bec$©aectup^teb«tomen/ ttnepi^aptiK
en OORLOG. Seven en veerHghjle boeci l ì}
dertichften iiicboaileW maettt: üpttietoelcftegBei ' f^enó&oïfiontfcöapbdnöeinflelfiljc^clj^crtbart 16Q7Ì
__„Weecitert tsi&atiiettgemelten (ffommanliem:/ on&ec <©o?logemiieï§alJcnenbait PorcsmuydenmöcPiej'- .„.r 74
muyden leggeitiie/mttfaaöecisuanöc^nractljaeci |
beci/ bie gefegtbJiecbmtcDorcmouth tngehomcttte jijn/ oftealg nocD bectoacöt biecbcn / te bonnen ontfangöen.
feilen bito'^imojsOenjS/ be toint met cebelgc&c öoelte / be Sec feec ongeltnpmiclj / tipt bcn<©o1len/ toaecenbe acijtectle ^cljeepen foobecbt acljtec lipt / bat men bte qualijrii fw» bonbe/ alljoebjel (lecfite boo?tganglïDpben Euptenant iflömicael dc Ruyter gemaecfit toiecbe/ ontmoeten boenmaclö een «ttsi ban ©liffingcn / bjaec op commanbeetbe . i . . . i Manrenfz lipt Well-Indien , ban ben Commanbeuc Abraham Quirynfznaec Rochel afgc^ fonben/enbe ban Rochel thienbagen onbec sepljle» toeedjpnbe/ betoelcöecappoiteecbe/ batallesiinbc Caribifch enbe aen be 3©ilbe feufttoel (hJitt.
'srHSibbacDsi gillen Gouftaert j^oojtten 3©e|len vij f of fes mölen ban be ©toot / enbe toiect ben J^ftael boo? o?b?e banbe €b. Jl©ogenbe afgefonben tot acDtec tn be ©loot/om be acötec)le «Scliepen toat aen tep?ef<= fen enbe meecbec sepl te boen maeclten / bte 'S abontii baec op al b?p genabect toacen : be ^ee toais feecljoos lipt ben 3©» ^upbttoefien / ben toint ^upbt ten ten/5eplenbe3®e(l aen.
'©en ievcnden bito'!Smo?geni« toenben't Kantst «Cfquabie W. aen / be toint 3©. S» 3©. met Höbe öoelte/ enbebjifigelucljt,
(€en boo?f5 bage ijcbben be 5^eecen Daec HSog. <!5ebeputeecben enbe <i5ebolmacBticDben/metabbiji ban ben aiupt» mmtcael de Ruyter, bert Capitepn Eyert van Gelder, neffetiii ben Commanbeuc Ver- boeckeit.met twee <!3ailtot)SafgcfonbóVj)m be Capi^ tepnen lacob Paeuw, lan Pauwelfz van Gelder, Anske Fockers enbe Brederode bett vijfden baec bebooceni af gefonben/em eenige fiontfcöap te beöomen / op tefoeo' fien / enbe becbolgOens öp be ©toote te boen ftomen f omme Ijaec toegöefoiibene ©ictuaille/25iec en 3®atei; obec tehemenin Torbay, allesi bolgenS be 311ctefiaec tenbienepnbebecljantceptiit. ^
icegenjsbenabont'sïaanbtsi ©looteljaec ontcent vier miilen betoeden Pleymuyden drie mijlen ban'tnicoefici ïant Debinbenbe/ 5epnben be ï^eccen «0ebepiiteecben Dicmiit» enbe ©ebolmacljticöben alle be Capitepnen / en nae» bccljantbe jöcijgljiScaet aenbooJt/ enbeftjn becbd- gens uptgegljében beSlctenban «cnbebousr op bert vijfden befec toopenbc maent gijeaccedeect ^· en ia pitepn Brederode aeii Doo?t ban Oaec Jl©og. gfie» Somen/boenbe aen be felbe cappo?i/bat Op b?eefe tjaö« be/batbeCapitepnen Paeuw',lan Pauwelf^van Gel- der, nebene Anske Fockes op Poortlant ben vijfden biiii 'is abontsi fouben becjepIt3Ött : enbe toiect boo?t!i gecefolbeect metbe©lootein Torbay te toopen/ om metcommobiteptbe ©tctuaille/ 55icccnbe 3©atcii obec te nemen/upt bei hipten beboojfs ©toote toe® gefonben/alfbobe^eefontdupmicO toa.e»
USet jonnen onbecgang seplben^ Eanhtiei ©toot^ betoeden beMecuwefteen, enbebe fdbeanbeciialbe mijl ban be ©toote/ ficegen be toint <0od / en jepl» ben (©. φ. tot ben achtften bito 'iï mo?geniS.
^eiS moigettiS b?oe£i) be toint i©ofl /5eplben met Hanbts ©toote ©odaen/ enbetoiecbenbi
Capitepnen Paeuw, lanPauwelfzvan Gelder enbe AnskeFockes, gefién naec be ©loote af teiiomen/ baec be boo?ttoembe Capitepnen ito?t baec op aen boojO Quamen / boenbe cappo?t aen be i^eecen fóooBlj Haogenbe <(Eiebeputeecbenenbe<®ebolmdtI)ticDbin/ feggenbe ganftii geen pecicul ban te beC5^len gegabt te pebben. (Cen feven upcen toenben't'S EanbtiS ^cfiecpen ^ 3©ed obec om onbec Goutftaert te δο* men / alfoo Torbalj niet ftonbe firijgen / göelijitit oocS baec aen bolgenbe met be bloet Goutftaert niet fionbe b^epleni foobat gecefolbeect toiccbe naecbe Voert ban Pleymuyden tejeplm / boiij be toint bjaepbefo^ banitf) / ban ^oo?t <©ofÌ / ban afeefMjjcit/ ban bttbeti ganfcg diQe/bat be ©lagge tnaec met een gebe^tebast bef(DΦm))00)be Voert geftomenjöm |
-ocr page 155-
IZ4 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ 667. ^itcc toa^ een ipjesat ban ontcent feilien of fltötten
— ^tutten ban beain0elfcl)e0è5MP0en Kocks-broot, ntacc ontscplïie'ii ïantsi beliepen / öoo? otm Bet nteecbertotittonbcrtie3©aI Ijaöiieuntie met ^on^ ncn onberoaiiöij isi be ©laggèneben^ eenige fcDeepen tnflröen Kocks- Broot enbe Draecks- Kafteei becbol- gcn.tf ten JfinclKC gctomen op ttoaelf babem.
negenden aen boo?t ban öe leecen «©ebcpu- teecbcn enbc <!EicbolmacljtigObcn ontDoben jijnbe ben Conimtii Kruywagen , ettöe naet ejtaminatie ban be ccfpectibe Capitepnen/ tó ben felben gelali / in ge- bolge ban fijne «ffomnnffie/aenpbec banbefelbe op teniaccften beo?bonnantiefooban25tec/ 3©atec/alii nicbcbanbeanöèc®tctuatllc/biebe felbe ban noo- benOabbe om ban nu af aen noci) fejS toeecfien te ton- nen ^ee ijouben ; be toelcfte alle naec p?opo?tie ban be b£ioifcti?cbe ©i£tuailte/?&tec enbe 3®ateu/boo? be i|ceitn <©cconnnitteerbe liïaben ban Hoiiant naec bc ©lote afgefonben / gebepefdjeect en aen be cefpectibe «öfficiecen en Capitepnen tee ijanben geftelt 50«/ met lall en o?b?e omme be boo?f5 ©ittuaille/25iec en Wa-- tfc ten fpoebicftHen uptbejPtiiptenobectenemen.
^entienden,besfabontsi omttentten vijf upren jjjnuptbei^abenban Pieymuyden meteene CDa- Ioupe /opbetoeldieboo?op gliepelt toasi een toitte ©lagge/naec boo?t ban be %eren öaec iBog. <©ebepHteerbcn en «©ebolmaciitigben fiomen roepen be ï|eei'en lohn Traiane, enbe ben «Efquiec %ars, bepbe Collonellen/ geaccompagneert met ttoee tébel' iupben / alle ftljijnc.tbe pecfoonen ban conbitie ; enbc OpbesÜbeban'lS EantiS be feven Provincie
aengeftomen jijnbe / foo Deèft ben Enptótiant 3tbmii rael de Ruyter be felbe aengefecljt/ batfp inbien fulcjc coet bon'oen/ fonbec êeniclj öebencften feonnen oberöa^ itten/toelcöeii bolgcnbe be felbe cefpectibdijcft aeit ï)00?t obec gDeftomen toefenbe / enbe becbolgensi boo? ben3tuptenantUlbmicaclde Ruyter in be Caiupte ontcent Oaec Cb. jKog. gelept jijnbe/ Bebben gemelte Jleecen Collonellen becltlaect/ bat/ be ©?ebetuffcöen iöacen ïSaningBenbe Booggemelte Ijaec iloocBJiao- genbefinalijcft gljefïooten toaji/metminicöbutbige p?ate(iatie ban b?untfcBap / enbe genegentBept ban t02rcfp0nbentte;aen be toeldte een Coüation ban emtge tonfitiicen boojgefielt jijnbe/fo Bebbi" Oaec <eb.,iiaog.mctbcnauptenant Sfibmirael de Ruyter bc ttoee Baogljtle plaetfen ban be tafel ingenomen / en Ijerfocljt bat be gemelte i^eecen mebe toilben aenfit= ten / be toelcfte oocfi becbolgeusi aengefeten / enbe met beiloo?lijcfti-erpecteenigcglafen3©ijn fo op^ttoelba^ ren ban ben ^taet ber ©ereenicljbe J^ebeclanbeji/ alsimebe begefontBeptbati ben iioning banEnge- ]andt,enbeanbece fonbitien gebjoncftenBebbenbe, jijn meci-gemelteJ^eeren/naei· bat onreent twee upcev. flccollattoneect enbe bjoUjcft göctoeefl toaren /met beu felbec Cljaloupc tocbec afgecoept / enbe naet Pluy- muyden gebaren : 3!« 't afbacen fyn opgemelte l^ee- ren met eenigc Canon- fcijoten gefalueert/ be Jooelcfte/ oen l.anbt glieftonten 5ijnbe/npt Bet jpo?t ban be i^tabt Pieymuyden jijn faeanttooo2t gijebJD?ben : SöiijbenbeBaet; Cb. iRogenbe/onaengefïeit'tgeene boo?f5 / niet alleen ban mepninge aen be boo?gemelte tijbtnge ban 3©?eebe nietjs te befeteten / nemaec ootbbpallcoccaftcnte tracBten ben ©panbt foobeel fcBabe toe te b?etigen enbe afüjencft te boe»/ alsi moge^ liitfi foube fijn / tee tüt enbe toijle toe be nabei' confic= matte ban bc boojft ©jebeBanbdtnge ban Boodige^ melteBaecl^oog.lfeog. mitfgabersi p?erifenla|tnpt |jet©abci-lanbt foube fijn aengehomen ; tot toeldien epnbemct'sfïantsi®lotc couriS gefidt toiect/enbe ÖdOpentOtncnEngelants eynde onitTcnt bert lloecft ban Lefaerdt enbe be Sorlinses, oiii albaec eenige ba^ gen te ftcupfTen/ niet fonber Bope ban albaer / ofte tod fn't i©e(lcn ban't Canael/ bolgensf abbijss ban meer^ iJootBgemdte Baer iBog. berbat in bec felber HSifltbe ban ben feven en twintichften "iSuIijlaejileben aettbenï.uptenant Ibmttael van Nes afgefonben/ ienige Cngelfcfte ^djepentc fiiUen bejegenen.
eUden '0 mojgcmef omtccnt een upre beo? 't op^ |
gaen banbe ^nne/tefolbecen Sintftec te liittm/ enbe gimteit onbecsepl / met intentie Bet Canael loooit ■ af teloopenna EngelantsEyrjdcjOm.-aib.iWC aueopfeo' menbe fcBeepen toaec ie nemen. Omtrent ben mibbafB fagcit ?mige .EiElert / tot
t waeit a dertien in gBet^lle / maetliten iajcj&t op be fd' be / fettenbe Baec cours E. 3©. .aen/iJtipben fdbe gBeBomen jijnbe / bebonben bat een gebedtebaei: batt toaten drie ^eeufcBe ^Sapersi met vier pjljfen/ alle ge* laben met €Hie enbe ^updiec / ïtomenbe ban Major- que, enbe be ^lipdiet-p?i}.Ö upt be Barbados, 50nbe befdbegenomenboo?Jan Dingemanz^barenbe met Commiflïe ban Viifl'mge, boecenbe een 5F?egat /g0e» monteert tnetfes en twintigh fhitften Canon / enbe be anbete / eenige 3iacBten enbe ƒ jegatss / boo? onjs boo? afgefonben out te hriipflTen.
Twee ban be ^cBippetsê ban be boojnoembe fenaenboo?tgeb?agt3Ìjttbe Bobben gebaen be naep bolgenbe bcrltiaringe ; al0 /
Jan Spaldy η, jgdjippec OP 't ^djip be Gatrijn ,ΒΟ' menbe banbe Barbados met ^uptftec enbeCatoen/ Bebbenbe be totl naer Eonben / fepbe nu tien toeetfiet» gclebenbanbe Barbados gejeplttejijn/beefilaerbebat be Cngelfdjc/ (ierdt twintigii jeplen/ ban be ifcanfcBe mebe(tecdtgetoee|l5ijnbe twintich j^cBepen/afge^ nomen Baböen feven ftljeepiesi/ bte be ^tanfcBen boo? befen op be oingdrdiebetobertBabben: 55atbepbe be boo?f3 ©loten jfraisfcBen enbe CngdfcBen te famen gBeflagen Baböen/maec bat Bp niet en toifl aen toie be ©ictorie epnbdijdi gebleben toajS.
3&at aen be CplanbennocB lagen omtrent teertich ^opbaerber$i/be toelcBe niet en bermocBten batt baer afte bareìi / maer albaer toierben opgeBouben / om gefamentlöcfe tegenjï January naer Engelant obec te Bomen.
Caieb Cock, ^djippetop 't^djip be iïager/fioi menbe ban Genua,gdaben met <Dlie/fepbe twee maenben gdeben ban baer berjeplt te 5ün/ ettìje bat te laettotCadixtoajï aengetomen/om met be Cngd^ f£Be©lootiSaopbaerber0;enConbop ober te Bomen: ^at boo?t!$ albaer niets nieus en toas gepaffeert.
<©.'0 naermibbacBS ontrent drie a vier upren iö een ©aertupgupt Pieymuyden geBomen/ enbe ωΑ'φη fes a feven upreii onber be ©loote gearribeertjijn? be/fagen bat Bet felbe op öabbe een g?oote toitte ©lag^ ge / enbe een feitfe toass / toaer upt met een CBaloupe aen boo?tbanbeit atuptenant 2ïbmicad de Ruyter ie geBomen een ban be CngelfcBe Cbellupben /op gilleren boo? Pieymuyden bp be leeren Baer loog .iBogenbe CSebeputeerben enbe eebolmacBticBben gBetoeelt jünbc/betodcBe naer een bdeeft «mplci mentaenbei^eere ïuptenant 3llbmirad de Ruyter bebe p?efenteten be naerbolgenbe betberftnge/ nebensS Bent upt be làitfe te gdptft mebe 0eb?art)t: Een Rhee- bock, een quartier Offe vleefch , fes Schapen, een Kalf,fes Enden,fes hoenderen,twaelfKieckens, twee mandes met Fruyt, een halve ton Ael,een verfche Saim ,Peen en knollen ,toelt:Be berbetftnge ben gBei meltcnE«ptenant3llbmitaddeRuvter goetbonbe't accepteren: enbe Beeft ben 3^ofmee|let Knobbej t ,boli gene be o?ö?e ban be ^eeren Baer ^o. JilSogenbe»i5ebei puteerben enbeCiBeboùtiacBticBben/ aen ben Capti tepn be boo?fcB?ebe ï^itfe commanberenbe / ter faecBe boo?f5 bereert twintich <Ducatén.
^cn gBemelten Cbelman Bet abontmad met Baer Cb-ipogenbegeljoubenBebbenbe/ is baeroptnebec naer Pieymuyden bertrocBen /ban toaer'js HanbtjS ^tBepen boo? Hilte niet meer ban omtrent drie tttijlen "gBeelïotgneerttoaren/enbetoaii Piuymuyden 4|oo?t ten «öolfen vijf mijlen ban 's EantiS ©loote.
<©en twaeifden, in beltberatie gelept jijnbe/ tjS goet^ gebonbenenbe gerefolbeert/bat alle be oberige ©ic^ tuaille/25ierenbe3®atet gdaben fouben toerben tit twee ban bejplupten boo? bei^eeren <i5etommiteerb(f j$abeningeBup?t/ en bc ©lootenaegefonben/ enbe bat alle be lebige ©ictuaille fcBeepen enbe ^lupten gecon^ bopeert foube toerben boo? be Capitepnen Berckbput, Kerffebogm,FlorisFlorif?Blom, enbe lacob Wil-
lemik |
-ocr page 156-
1667;
cn OORLOG. Se'uen en 'Veertighjie keek 1 ij
lemfz Broeder^ batt ίΚ ÌMc6i Berckhout mùc KeriTe- boom gftdafi 3Ört/&«i? öe igoofuen eftetoineit süitïie / ' fiaectip ùcn Êuptenant -Jdijmicart vaa Nes i)oo?ùe i^cbiecc üaii Sanïieti te baboegcn/ netienjï drie Bran- ders , De toelthc meiie gelad jün öectoaectsi te bettcet^ fteit / en be twee aitbece / Blom en Brederode be boojfj leöige ©ictuaöle ftftepen canbopecetttatbiBì?beccÌP= pecttbe 2ec-0aten ban't ©abecCam i tot toelcïten epn- bebenoobiae tfittengebepefclicew/ enaenbecefpsc- tibe ^apttepnen/ Commanbewsi enbe ^φίρραιϊ tee ijanticn 0e(lelt toacen.
g^en veertienden'^ itwiuenii tett fes iipcen/ be toint (©olleiijcïi met mop toeec/Engeiants-Eynde oepaflettt 3tjnbe ; Süii goetgebonben alle be «Capttepnen enbe be ^tiiecliipbm banbe tefpecttbe ^töcepmaenboojt tOntDieöen boo? flet 3epn tot bten epnbe gijearcefleect/ onime nietbe felbe te onbecfiacnofaeneemge/ enbe teeiciiebetnljomflebanbe ^Satenenbebe gconbenen 3Siippen/aen be «Êplanben be Sorrels gïielegen/beïtent toaten / om boo? eejtigOe HLanbisi ^djecpen twee banbefelbete boenbcfetten; enöctncasseeniae gdfclje öontngif ^cljcpen / öimien enbe onbec't teel op be meetgemelte €planbcn gOelegljen/ opöe ïïeebe gebonbenmocljtetoojben/ befelbeaibaeu aen te tallen / te attacguecen / beumeeltecen ofte nipnecen toaji'tboenlijifu ^eboo?f3 cStucciupben gijeöoo?t 5pöe/ iiigoetgebonbencnbegccefütbccL-tbatbe Ca? pitepnen lacob Cornelifz, S wart, lacob Paeuw, Coi - nelis Evercfz. be jonge / Frans van Nideck, lan Piererfz Vinckelbos, ertbe Yde HilfcesColaertbOO^ afjjifanbcn fmibentoojben/ ommetc öefetten öet J^aoibec <!3i;t ban be boa^fs Soriinges, foo bat geejie fcljipen binac be ©ape ban bebaozfs ;$3?Itnaesi legiencie / öonben iiptloopen: ^attoijbecsiiieCapitepnen Vaiehenjan Pauwelfzvaa Gelder,ettbe Ckes AnckerfoUilinlOOi penboo? ijet<0o(lecfcöe <i3at ban be baojfs Soriinges, omme te beletten bat gljeene ©pantlijcfte /
binnen be ©ape ban be meetgemelte Soriinges lecijeiii be/quamen te efcfjappeceit: «i!nbe'epnMijcB be €am
manbeilt^ lacob Pïeterfz, Swarr,Adam vanBrederode, Piecer lacobfz Nanningh > lan Verboeckelr , etlb. Daniel Verdieft, binnen we gemete Sorlmges boo? ijit ^upbec «©atfouben tnloopen / enbe boo? öet geo^boni neecbeiSepn teecftenenboen/ of enbe öoe beel Bpant^ Igcfie ofte bjeembe ^töepen Binnnen be ©ape ban bc boojf? Soriinges toacett leggertbe r en bat omme ban be gtielegemftept ban be meeugftemelte ©aepe te feecs öecbet: te Bonnen lijn geinfo?meect/ fjjnbcccfpectibc ^tftoutenbp 5Sacfjtlacob van Meeuwen,de Haes eiï Vijfeiaer,gfjela|l tjaecop eert banbe boo?fdi)?ebe 3Ib' hi)Si~9Iacliten te begeben/ omnte be boo?f5 ©ape fel· be te «tfpectecen / enbe na onbecbinbinge aen bc ^ti- ren liaec3§oog8 H^og. 43ebepnteeïbcn pertinent rap- po?t te boen / om't felbe geljoo?t jijnbe / tojjtictsi foba- Ricfjte cefolbecenalsnaec onbecbinbiitgeenbegl)ele= gïjentijept ban faecficn tenmeeflen biendenbanben intact / enbe tot afbjeuclt banben®panbibcbonben fonbc too?ben te befjoocen : ®ot toeltiten epnbe gftebe- pefcfteeMenbeHptgegeben3ijnbe tefpettibe Sleten in fo?ma.
<0mtrertt ben abont tis onbec be ©lagge aengSeSo- men een jfranjS fregat / gemonteect met twee en veertich ftucfeen €anon/op toelcfi aliS €apttepn comi manbeecbe Monf. d'Eftivai, en bes nacfltiS omtrent elf upceit 3Ön aen boo?t ban ben Éuptenant ^bmirael de Ruyter gljefiomen twee jprattfci)e €bellHpben upt liet boo?f5 fregat afgtjefonben / berfoetftenbe met be ®>eereni)aec ^^oogft st^og: <!Sebeputeetben enbe ben Euptenant aibmirael de Ruyter te fpieeciten/bebjelt= fie berbolgenjs in be Cainpte 5unbe Binnen geitomen / ijebben be felbe Daten bienft gep?efenteett/ een beleeft fompliment göemaeclit/ met berfeetfieringDe bat iiaeccnCapitepnbejs anbetenbaegösbe beijoojlijcftc falutatte met Canon foube boen/ enbe felfsi aenboo?i obcthomcn/ ommeiit pecfoon ftjn btenft tepjefen- teten. |
Φεη vijftienden 'ismo?gBensf fieeft ben ftanfcöen Capitepn d'Eftïvai be ©lagge. gcfalueect met derden ' of veertien fc0OOtett/ baec op bp be onfe met negen ge- arttb3oo?t3ÖniJe/fo9eeft ben felben toeber gefalueeit · met vijf fcijooten/ enbe tjï öp Ijaer toebet beanttooo^t ; a®epnicï) baa· itaet iöi ben genteiten Capitepn in peti foon aen gaec boo?t gefeomen/ p?efentccenbe fijnen öienfl/met betftlattitgc bat fijn €b»en alle be .^cijeepsi efficieren op be franfclje ©loot ban öecten leet bjasf/ bat be felbe tot nocö toe geene o?ö?c ban ben itomingD ontfangfjen Jjabben/ omme met be aêloote iipt te loopen / enbe met be ©laggDeenbe ©loote ban ben ^taet teconjungeren j ben toeltlten bpljaec opïjet nubbacömaelbecfocötenbegebleben sjjnbe/ foofjwft ben felben na öet felbe ftjn afftljcpt genomen / na pje^ feittatteban fijnen bienjl / feggenbe / foo aenflontci té moeten berseplcn nae J3reft, aenbe toeltfte jpëene |©i|Tibe aen ben ï|cet Hartoch van Beaufort ntebe ge* geben öebben/öietnaetbolgcnbc geinfeteett.
A Monfieur Ie Tiuc de Beaufort, Ie quin- fieme Aoufi mil fix ccnc foixance fepc.
Tres Illustre et Puissant Seigneur,
Lei6dejuindernier nousavoiis donnéavisà vó-
tre Akeffede noftre arrivés avec Ia Flotte des
Eftacs Generaux nos Maiitres aux environs dii Pas de Ce/fl/'f&le XJ. du melme Müis en fuitte des heureux fuccesqu'ilavoicpleu à Dieu d'óétroyer à nos -ntreprifes tant iur la reviere deUfidrts que fur celle de •iochejUr^ Da depuisnous y avons atcendu avec impa- iicnce les nouvelles de laconftitution de celle du Roy Trrs-Chreftien fousle commandemenc dc vollre Al- teffcj jufqUes au Juillec que nous avons detaché un Efquadre pour garder 1'entrée des dites Rivleres , pendant que nous iHonsporterrailarmc partouc fur les Coftes Ennemis dans Ie Canael j & Corame nous nous crouvons prefcntement aux environs des Ifles de Soriinges eiiviron trent 'Sc troi? bons Vaiffeaux de Guerre, bon nombre de Brulots, PattafcheSjGaillots, &autresbaftiments de fcrvice nous n'avons pas vou- lu mancqüer d'en aVertir voftre Alteiïè, afin que la Flotte de fa Majefté^ftànc prefte de fortir, Ia jonition fepuiiïe faire avec plus dccommodité,&quenoui puifllons conjund:etiienc faire des entreprifeS plus confiderablés fur TEnnemy commun, & qu'à la fin nous pouronsjoüir dü bonheur j de pouvoir prefenter debouche noftre fervice à voftre AlteiTe, ecdelq/ afleurer en pcrionne que nous fommes veritable- ment j &e.
^cBowten Öp Jiacïjt op gijicren gTjelafl binnen be Series ttt te loopen / op Ijupbeu mo?gen becmitsi be flilte bettoaectsi met CDalonpen gcroeptsijnöe / iicb- ben omflanbicl) tappo^t gebacn / nopeube be infpettie öpljaet genomen aen betnhamtlebaubeboo?f5 Sor- ics j eitbe bat albaet toaji gelegen een Calleel / 't toelcft Dp Ijaet ban be ^tïjeepen ooclt gljematfielijcfi gijefïeit öonbetoerben/ betoijle3P geen Ijalbemijleban'tfel^ be geeloigneect toate : *©at baer en boben aen be toa- tetöant opgfjetoo?pentoaiicen battarpemetecnigöe ^tnc&engcmonteert/met be toelette ban't Eant eent^ ge fcljaten op onfe (fffjaloupen gebaen totecben / botft fonbeteenigcfcIjabe/aliSfeonnenbe maerpasi obetbc bao?f3 COaloupen fcDieten : qgiat binnen be boojfy ©apeban beSoriestoa.ögöelegeneentieii)t ont fcDip fonber focftemafl/ en t'eencmael óp b?oogïj leggenbe : <0atmenbp fabo?ableen meetbet teint met eenigtje fcftepen ban ©oiloije toel ftonben binnen loopen / enbe oocfetotfes of acht toel antiieren /genoecUfaem bnpten fil)ootban'tbóo?f5 Calieélett©attarpe; g^atopbe Cplanben en Slippen baer onttent beifcfjepbe beefïen enbeJBiecaefïeneabben. lëaer oo gebelibeceertsijnbe' en gecottfibetectt bat 0et boo2f?^c[)ip albaet op b^oo® ge onbet ftet boo?f3 feafleeT leggenbe / taai ban geene baleur enbefonbet fotbemaft / foo isi niet gfteraben gebonben/ meteenige fctjeepenban «©o^logebinneo be meecaööïtóte SSaep^ tefoopen j maerisiopSet 3t 3 bec^ |
-ocr page 157-
I 162 SAKEN van STAET
1667. loetioecfi üaUöSiDffittCtCtt Jacob van Meeuwen, de — Haes ente Vyfeiaer, öoetgeijonöen aen &e felb« te ac^ to?ttecen εεηιφ ®cc müe 25eetliaet Uai» lioo?fcij?e= be €planöen metfes oftefevcn Cljaloupentot bet' bccfinoUe afte Ijatm.
boojfiljjsbe €>fftciccen ban öact toeUec gelieêct lijrttic / ftettöcuiie ccniije ^iDapcn enöe anSec ® eftiaei litct ije èOaloupi: acu ije ©loot oeDiacijt / ai gijcijaett ba» ecu <!?plauïichen baiVttoelcfte aUeüeopgljcfeten nfeebiucDt en&enae Detgroot|lc€planiit/ öaecDet 5f o?t op iis geleaeii / obecgcbacen toacett.
refpcctibe Stuptcnant Mbititcalett aen l)oo?t ge^ jejin 3paöc / iö met m felbec abbijiS gijecefoibecrt te > fii-uiJfTm t)C3UiJi)en ciiöe Ditoefleiiöe ^ojltngesi/ te toeten tjet «efqun&ic ban beiiEuptenatit Slömicael be Ruyrerin'tmiiJiien/ ÖenEupt.Stbmirael Banckert iii't Eiis>acii/ cnöeiien Supt. ^bmicael ^yiuain't ^oo?tien bnniieit opgijemelten flupt. Slïnnivael de Ruyter, metlaft euïie ο?ϊι?β fo becw ban ben aiitoen u ioopen/ ijat men ben anbecen naiitoelijtic ïionbefieti enise ben twintichften befec alle toeiiec omtrent be bOD3f5 Cpianbenbe Soriingesbp beï^ooft-Hlaggebp ben anijcccn te tomen,
g^en felitenben be^o?iinge^ bier rnjjlen banijaecaf ί «©ciSmo?gen)ï metbenbagöetoepmcl) iutnt upt bat bjeiten: (€en negen «peen quameen ftoeite al supbeiijift ί öe fcöepen bei'fpjepbm ijaer/ ben Enpt. 2t£i',nti'ael Banckert om be Eiipt/en ben ILupt. $?!bmiraelAy!uaom bei^oojt/ met intentie om ben tlointfcliflcn naeiï toebecom bpmalMnbecentefiOi nten / enïie ban nabec getefolbeect tetoecben. ^agen <£;iigeiant.s-€pnbt|S. ©oflteit (©oflenban BaeracDt mylen: ftabben boen ben toint (©. top - jepisilioclte/ enïjielben'tfoo al biennacfitaf eaaen met feiepn jepl/ tot ben febenttenben btto.
ï©ert febenttenbcn tis goetgebonben ben ^etcetacijS Sweers met ttoec ^olbatenin leb?êpe banBaecl^ot IBog: gcMeet / afte fenben nae / met be Capi^ tepuen Evert van Gelder en Cornelis Evertfzbe jottge/ om een monbeltngO compliment te boen aen ben ^èer ilactogij van Beaufort,en boo?tii ommetefnfpectecen beconjittutie banbefranfclje©loot: enbe togbetsi ban baec af te Ijalen enbe onbet -öe ©lagge te bjengen eenigije üapecö met betfcöepbe Solieliicfte p?(jfen al^ baec leggcnbe / met laft omme niet langer aliS ttoee^ mael vierentwintkh uptentot Breit te berölpben / enbe alö ban aetiflonbtsi met be boo?noembe Capiteps nenenbegemelte Sapersi enbe ^?pfen/ (ϊφ toeber te becboegen naer be ©lagge/bte ftp foube binben ficupfi fm drie, vierof vijf mijlen öHpten ben DoetS ban Le- faert ofte bact omtrent.
belibcratie gelept jijnbe/ i$i met abbijii ban ben Hlupt. 3ïbmtrael be Ruyter enbe be boo2bere]^oofben banben&rijcljii ïïaebtgoetgebonbenenbe gljerefol- beert/ bat men met bit tegentooojbigegrotf toeberonï ban baer foube jcplen in't Canael / om albaer btoarsi ban ben Ijoecfi ban Lefaert te firuplTen / te toeten beit boo?iiacmïic ^tupt^bmirael be Ruyter, metfijne on-^ bfrJ)eb&cnbe fcfjepen ter öalber ^ee / ben Enptenant ^dbniiraciBanckertmctbefijnc bejupben/ mitfgae^ berö ben BInpt. 'Hbmirael van Aylua met be rede De^ Hoo^ïien bnn ben felben toel berfpjept / maec niet t'ee= nenwelnptftetgöeficïjte/ omtebeteralleop eitbeaf? öoiitenbc ©pantiijclse ofte l^eutrale fcftepen enbe ©aertiipgen te boiinen attrappecen oft berfpjcecften / cnbeonbcrbe ©lagge te Ii^engen/ enbe baer ban alle ftontrcijappen te treeften ; tot toelcRen epnbe göebepe# tiiecrt 5öi>i>eöel)oo?lücfic eten beo? beï,upt. Sib^ miraelis/ omme refpectibelijcft ïjare onberöebüenbe (OiTiciercn enbe Capttepnen te bcbelen be boo?fcö2ebe intentie enbe o?b?e0 te acljterbolgen enbe aen pèber ber gemeltc HuptenantsS SEbmiradijS een bubbelt ban, be felbe ter öanöen göeftelt om D«» P^ittfe baernae te ' regtileren.
boo?t!S gerefolbeert bat be Capitepnen Roete- ring Jacob Cornelifz Swart, enbejacob Binckes,met eenóéatllotban be Sorles, iie?iipbcnenbebertoo?ben baer aen foubentJlpbenfirupflTenben tjjt ban drie ba^ |
gen/ombeCapitepnNideck, eenigDebagengljelei 1667Ì ben / afgöefonben tot Defettingc ban een ban bezaten --«ϋβ ban be ^o^lingesi / enbe tot notlj toe nietteboojfcijpit gljeliomen/ optefoetlieit/ enbefoo b?afp ben felben gebonbm Dabben / be ©lagge te bolgcn/ ofte ïjem niet binbenbe / nae erptcatte ban be boojfj b?te bagen/ etoentoelbe felbe ©lagge Bp te Itomen/ btoarjSen in't geficljte ban l eraert,of öp ftarbt aenljoubent toeer upt be toeflelijclter Banbt in Torbaey, ten toelt&en epnbi aen pber be bel)ooiliitfie Siete tsi berSantrepcftt.
3^efemo?gen ben toint gupbt-toefl meteenjlijbe feoelte/ bermiiien berfcftepbe fcöepen ban be ©fagge/ enbe fagen epnbelijclt vijf groote ^c0epen aenltomen/ fp p?efumeetben be felbe te 5ün ban l)et €fqnaö?e ban ben luptenant mmirael Banckert, ebocljgöenabert ;ijube / fagljen bat een ban be felbe boerbe een toitte ©lagge/baer iipt fp oo?beelben Bet felbe te toefen eents gBe dFranfcöe ®o?locB fcöepen ; enbe nae bat be felbe een gerupmen tijbt met Baer een enbe ben felben cotirsi ( toefenbe be felbe omtrent een Balbe ntijle te loeftoaert ban Baer ) geloopen Babben / fonber op Baer afte hO' men/ oftetenaberen/ bonbenfpgoet Bet generaele
bebebeftojt naBaersepn/ sönbeeen rttobe©laggBe ban acBteren/mebeban baer aftoaepenbe een toittc ©lagge/ toaeropfpaenfïontsseen^tate ©laggeop be Compagne beben opfcttenj toepnicB tijbt baer na toenben Bet alle bebao?fcB?cbe fcBepen ban Baer af/ enbe be geene bie be ©lagge ban acBteren Babbe boen af toaepen / Baeibe be felbe toeberom in ; refdbeeri ben mebe met Baer ober te boen toenben/ enbetoaec Bet mogelijcli pentant ban be felbe te berp?epen. belöcfe iiS ben Capitepn de Haen, boerenbe Bet fcBtp Caianrs Ooge, foobicBtbp een ber boo?f£B?ebef£Bei pen geöomen / bat Bp fijn CBaloupe Beeft uptgefet/be toelcftemet bessfel^ Éuptenantaen fiooitjijnbegêi roept/ fonber begnamelijcfe te Bonnen obergaen / ber^ mitis Bet Barbe toeber / berflont bat op Bet fcBip öaec Bp toaiS aengeroept / commanbeerbe ben Hartoch vaa Bouillon, 5ijnbefoo Bem toierbe aengefept ; met feii fiBepen / tot Amfterdam gettmmert / enbe twee upt Dennemarcken, mebe binnen Texel aengBeBomen/ onberBet comntanbement ban Monf, laRoche boo» twaelf bagen upt Bet Texel boo?fcB?ebe t'jepl gegaen/ neffen^nocBacht J^ranfcBe fcBepen/ bie be felbe upt be Babenen ban ben ^taet Babben afgeBaelt / enbe be toelctie be onfe mebe een groot llucB te loeftoaert ban Baer fagen»
boo2ftB?ebe fcBepen fcBeenen Baer coursi te fet^ ten nae £reft, enbe niet gBenegen om anet be onfe te fpjeecBen/ foo bat fp Baer courji toeber bében fetten ïiae ben Boecö ban Lefiert,cnbe jpn in bierboegen fon^ bereenigefalutatie te boen/ban ben anbetengBefcBeps ben.
g^en ttointitBlten bc5i moigenis be toint W. ΈΜ·, metrebelöt& toeber/bebonbt'si Sanbtsi ©loot Baer omtrent fejS itiiüen ban be toal/enbeisi ban baec ;jeftenBet€fguab?ebanben i;npt. ^bmirad Banc- kertop fijn beBoojlijcfee enbe geaffigneerbe plaetfe/ maeralfoo geene fcBepen ban ftet ©?iefcBe €fquab?e bemamen /foo i0 gerabengBebonben toeber te loopen na be toalle onba'ben Boecft ban Eefaert/ oocft fiennif= fe te gBeben aen ben Eupt. SCbmiraei Banckert boo?fj banbeabfentie banBetmeergemelte €fauab?ejmet begeerte/batBPbe©lagge foube Beböen te bolgen; ommegefamentiijcftteoberleggen toaer Bet gemen» tioneerbe ^fguabje foube ^ijn op te foec&en.
(©mtrent bett abont / ajiibeerben met Baer Cfguflj b?i toeber ontrent ben Boecö ban 3tefaert/in 't gljes ficBte ban ©aelmupben/ 5Ünbe Bet ïfeajleelban ©adls mupben toefl ban Baer af omtrent b?ie mijlen.
«iSeficrt ?ijnbe bat Bet €fguab?eban ben mirael Banckert be ^ooft - ©lagge toaö bolgdnbe /ijS gerefolbeert nae B^m toe te toenben/ enbe omtrent ben mibbacB öp ben felben aengefiomen toefenbe / toierbe uptbertfelì)enb?rfteen/batfiirt<!E0el&eptben Hupt. |
-ocr page 158-
en OORLOG Se^enmveertighpehoeck. ìiy
Sjiimicflcl van Aylua, ttotijte tuemfltitbaniiest fÉÌfS . <Eft[iiaù?ebetnomenSatiiK/£nìiet!ti ìicrDalben naùef nftmrolbeett öat met Set €fquali?e onöec öm ïupt. Inimntael de Ruyter (0o(iiDaet:t aett fouiie toetiKti rt^teupji/omrjct boorftjfeelje <ifaiiaù?e on&et öen
)ooo?noeni&ettaiupt.3liitttìcaelAylua op te foetlicn/ «nöÉÖatïienïiipt. SCömwael JBanckert omtrent öen l)oo?fcij?ebeöoet& ton aefaert foiibe ölpben feciipf-
gingebolflebaniieïlefolutteop Qifleccn cenomen/ iien 0antf(Den nacijt met ftlepnjepl söeöiebcn Deb&en- be / maethten bejü mo?öeniS met ben bagi) toat mecci «epl / jijnbe ben hJtnbt bje(leftjth met tebelijcft ftoelte : (Cen feben upwn öceaen eentoie fcöeepeti in 't oeficgt / be oenabect jijnbe / bebonben te sün ben 3lupt. 3tömttael van Aylua, m<t get öantfcöe €feiiab?e on? bec fpn €b.aeo?bonneert/ ^^Uipmupben i^oo?ben ban ijaec jtjniic / ontrent b?ie mijlen ban betoal: ben toeic^ feentoepnttfi tjjtbaer na aen Baetbiioit oberaefiamen 5Önbe/bcchlaetbe / bat met fijn onbetöebbenbe <S((juaii?e boojleben g5onberbag nacljtö toasf ber^ ballen bicljt aen en onbet be ^ηβεΙΓφε bjal/ tot onber ben9oeci{banLefaert,fobanic0/bat l)p om ban be fclbe afte tjouben / boo? ben flercfien toinbt bten felben nacBt enbe ben gantftBen a^ίPba5JÏJ gDetoaept Bebben^ be / enbe boo?ttamentlijc6 boo? bten be Jpocbe - ree ban benj$c50Utbp^aclJt vander Zaen toasi SDebjOOC' iien/fo0be?te ban Bet öea?te(ieetbe enbe öBeojbons weetbe «enbebouiS toasi betbaHen getoeefi/ bat Bp on> ber «©outftaert metfijn €fgiiab?e geraecht bjais /enbe ban flonben aenna bat be boo?f3 ïtae ban vander Zaen met toangen toai gerepareert / fijn uptterUe bebbop? ijabbeaengBetoent/ommeop Bet boo?fcO?ebe Jaen^ bebouiS enbe onbet ben Baecft ban Lefaerc Baer te öo^ menopfoetfeen.
Corneiis AiiertjCommanbcutop icn Snaeu ban aöltffmgete Saep gBeeqnipeert/ Beeft aen be ï^ceren ijaet iBog. <©ebcputcerben enbe <©ebolmacBi ttcBben gerappo?teert / batomtrent be mtbbacB btcBt onber ^©oobemaniSBcioftbijf en bertig afeiS enbertfeB 5eplen/5jjnbe alle «SngclfcBen/heften ïjabbe/onber betoelcheeenbea^laggeboerbeban be bobenjlenge; bat onber befeibeboaren feben ofte acBt g?obte enbe tapftalefcgeepen / be anbere ban nubbelmatige cBar- ter/ be toeKfie aOc langBiS be toalle ©oftoaert op qua= men jeplen: toaer op gêbeltbeert jjjnbe/10 goetgebo»' ben enbe gcrefdbeert alle be €apitepnen boo? Beto?' binartsi?epnaenbooitte ontbteben/enbe be felbe te gelajlen Baer boihomentlijtb blaer te Bouben / enbe be o?b?eOaet fiii?iftelötü ter Banben ge|telt/oocfi ben rangïi aen pber ban befelbe geaffigneert / toel enbena beftooren te obferba'en / enbe na be felbe Baer p?eiifei lijfö te reguleren/enbe boo?tjs Baer bolcit op be acn= ftomflebanben ©panhtfoobeelmogdijtb te anime- ren/enbe Baer alle te totllen gupten enbe ebertueren nae beBooren / enbe te betoenen bat fp meriteerben be qualitept bp Commiflieban Baer Ijo. iBog. op peber ban be felbe refpecttbelijch gBeconfereert/ enbe bat fp feecfierlijtftnaerbetfelbetfompo^tementcn be beloo^ mitge enbe (baffen te berbjacBten Babben.
®attotjbetjs met be getontungeerbe <!cfauab?etf onbet ben Ijeere de Ruyter enbe ban Aylua, rourst gefldt foube toerbe naet Rams hooft, gelegen een toep^ nitDbetoeftenbe ]^aben ban pupmupben/foo nae aen be alalie/als be tegentooojbigeftübe Boelte/enbe ben^uptteeHelöclteittoint naet ^eemanfφap fou? be toelaten/ommefeberlöcB te Sonnen bernemen of bcboojf3<engelfcBc®loote in be ?^aben ban pepj mupbeningeloopenfoubejijtt/ofte in allen gBebaile foo'tmogelijcB toais/teö^omen feerttete feontfcBap bjatioursbefelbegBeBoubenenbe geflelt foube Bel»- lien / omme berbolgenji nabet gBerefolbeert te toerbett foo alsf na onbecbinbtnge boo? ben meeffen bien|l ban ben jStaet/enbe tot a^jenötbanben ©pant geoo?' beelt foube toerbe te BeBoocen.^at be Commanbeutjï ban be Hbböss - 3!acBten/ Comeiis Gerritfe Vos enbe CornelisLievenfz, met ttoee <Ì5aÌllot -^tBippeti öBelall foubentoerbenaöe blötenbe n«r|litBQ»taen te |
uenben/ommeoptcfoecrtebe Eitptcnant 3tbmtrae/ 166% Banckert met beS fclfiS onberBilsf-H&e «Êfquabie/ irupffenbe omtrent ben i|oecit ban Sefaert / enbe ben clbengcbonbcnBeDbeiibe/Bim upt ben itnme enbe bantoegenBaeriib. iliìog. aentefcggcn/bot l}p ftdj aen(ïont.ö met alle fijne bp Bcbbenbe ^cBepen ten fpoe- bicBIlen foube Bebben te betboegen bp be ïgcoft JSlag^ gBe omtrent pepmiipbcn enbe ben Doecii ban tiBout^ (laert / enbe om be felbe niet misf te ioopen/ Bp ïupt» Stbmtraelfijnceenliomfic bp «ncBtfoube beftent ma» ben met alle glafen een Canon frijoot te boen / baer op Bemban'tmjiiiraelsÉfcBip foube gcmjtbjoojt tooi^^ ben t iCot toelcben epnbe aen be felbe tet Ijanben ijs ge^ fielt bebeBoo?lijtlte 3i£te<
SCeitflontjJnae BetbepefcBeren ban be boo?f3 tensi/^nbcbentoinbt feer BebifB op te (leethen/ 3ijnbe^3IDe|iten^upben/ meteenen biclten regen enbebupflettoebcr/ fo bat be t§tucriupben niet ge·» taeben bonnen binben naebet aen be 3©alle te loopen / b?ecfenbe te nabet aeit be lage JBalle te berballen/ootö be&onmiattoefenbebpbupHet bjcberbe Mppe ge^ naemt naeeutoclteente fullenrencontrcren/ te meer ben toint foo Bart toas opgBefïeecben / bat befcfjepen geen HSar!ï3?pliS ftonben boeren / lieten Bet berBalben belt gantfcbcnnacBt met ftBobct3cplsss bjijben / en fla<= iienBetbanbea®alieaf.
^citb?fecnib)intitBllenbito')Sme?gen03ijnbcBct toeber toat afgeitomen/ ben 3Btnt ten a©. botB notfifïijbe fioelte/fo bat ecBtet naiitoeljjcjc iBatS- sepljsgeboett Bonben toabcn/ftelben Baer cours! na be toal / enbe be l^aben ban iMepranpben / met Boopi ban baer / of baet ontrent ben ©pant te fullen bejegennt.
i©enbietetttbJinti£Bfien'!S mo?gcnii met Betop« gaenbanbe^onnebenbjintj,?. i©e|t/ettbe Bet toeber een toepnicB aftenomcB 3ijnbe/ i0 goet gebon» ben alle be i^ooft - ©fficieren enbe Capitepnen aen boo?t te sepnen : enbe met be ï^eeren ban ben litijgSi taet in beliberatie gelept 3unbe / of niet getaben foube fijn met Bet gjojs ban be ©lote toebet in ^ee te loope / ij$goetgebonbenenbe gljercfolbea't aen|l%intsÌ toebet Zee te Biefen met Bet gaittfrBe grosi/ toetbenbe alleeiti lijtfl betmift Bet sebböis - Sfaeöt ban ©jiefïanbt/ m- bealBoetoel Bet toebet nocB buptgB toasf/ enbeb?p Bart op fioelbe/te loopen naêt ©lepmupben omme/ in bien Bet mogelijcfi toare BontfcBop te bebomen i enbe te betegene be Cngelfe ©loote op ben ttoee en ttotntts* flen boo? beit ïfeapet Ailerc ontrent <©oobemani0f8ooft gerencontteert / gelieft be felbe ten boo?f3 bage aen be lieerenBare^oocBlBog «©ebeputeecben getappo?^ teert Babbe : ^at tot bten epnbe boo? afgcfonben fotti ben toetben be CapitepnenFrans van Nideck,Pie· ter locobfz Nanningh, lan Pauwelfz van Gelder, lafl lanfzVerboeckek,ende lacob Piecerlx Swart, met
la|l enbe o?bic omme te ttacljte onbet be JDalle eeniclj ©aertupgö ofte ©iffcBeriS te beloopen / te» epnbe bat feecöete ftontfcljap ban bett coutiS bet boo2f5 ©lote be? bomen mocBte toetben : toelclien bolgenbe oitttettt teit tien tipten jepl gemaecht/en met 't g?osi ban '0 Itantsi ' ©loote coisti naet pepmupbenboojfsgefet iiS-iSoi ben ben Boetft ban ©otitflaert geitomen 5ijnbe / Bre^ genbpbiipenflöbe Hoelte enbe B^rben toint/foobat berf£BcpbeHSat5epliS/al!S banben Euptenant 2ibi mitael Bmckert, ©ijiï «fibmtrad . ♦ . . * (iapitepn Paeu w aen flucfien en toedj toaepben / oocö bat be-pocfie - ree ban ben ^djout bp j^adjt van <ier Zaengeb?ootften/cttbebe^c6ef eenemadgefcBeurt iiï g{}etoo?ben : g^esi niet tegenflaeitbe iif mét Bet •nteefle g?ojï ban be ©l0Qteb00?t ge3eplt / enbe binnen be ©oert boo? Pepmupben ten Mnchet geitomen.
©es abontii omtrent ten acBt tipten BeeftCapttepn lacob Pieterfz swart aen boo?i ton ben ï. #ïmerad de Ruyter aengBeb?acBt ttoee €ngdfe ©iffecsi / bp ben felben boo? ©lepmupben aaigeBadt/ ben eenen gBenaemt loris Perckcr, enbe ben aitbiaren Da- niel Levrey, be toeltlte geBoo?t «Tonberb?aegt 3ijnbe/ berMaett Bebben;?^at op iKacnbagöben ttoeeen ttointiiöflenbefejïomtrentbenabontbinmn be i|a<=
ben |
-ocr page 159-
SAKEN van STAET
1667,
1667. ben ban peiipmtipbe tnsetomcrt toatm fciS fcfjcpen /
■-6ommitcban&e Virginifche cplanöm / jijnöetoan
önec OCjeplt in (iompacnie ban negen en veertigl
bepleit.
35>at een öDe&felte ban öe fclbe cïjeltnipe» tenten tit Betbcc&ecw CanaelnaiSjiflol/ mbcauöfteiitcljet Canaei toacen tngeioopen / ber(laen Deöbinïie öat eeit Jdlootc ban öc J^oUaniKtiS öaer omtvent fa-tiplie/ iiaev Secettoect tja&ïien / een geiKelte btnnm Vaeimuyden enbc be anbece Wnnen be i^abcn ban Foy.
ï©ai fp't gccnc boo?f3iss betflaen Ijabben tot Piey- muy den cti tot Stoonhuys, ban toelche ptócifcn centge
ïioopltipben tn be büo?f5 ^cljepen oemtef cffecrt nacr öegenieltc ^abeitbectrocften toaren.
g&at een ban iteboo?fcï)?ebe ©trg!ni:S-©aci-ticc!S / öcoot Donbcct iafien / in öct inhomen ban bc l^aben ban Foy aen öe gcont gljeraecftt en bei-gnen toais : bat befcgantfcfie ©loote iöoopbaecbcrsi obci; gijetonien toaieironbec eentcl) «Conbop.
55at eenige ïjoilantfcOe ©ojlocij-fcDepen boe? öaer beitrecitbanbe Virginifche €pïanben atóaec toaren aengefionten/enbeOet ÏSïoningsi ^tï)ip gcnacmt Eüia- beth, tot Conbopban be boo?fcö?cbe ©loote gebe(it= neect / becD^ant / dertien ^oopbaecbpe-fcljcciJcn gtje^ notncn/cn noc& fesof reven mebe beïb?ant liabben.
©00?t5S bat fp*gl)etofben bat Jeremias Smith met fSn <iefquaö?ctn Yrlandttoa0 binnen gcioopen/bott) bat fp jjet felbe met geene fecthccDept bonben affirme- ren/ maecalieenltjcit boo?begI)emeene gljcrucfttcn fiilc&iS berfiaen te fjebben : a©aec op toijbersi gebeli^ beteert iünbe / enbe in acïjtingfte gbenomen / batljet iScötp ban ben i^cBont bp l^atlit ban vander Zaen, bie p?obxfionelgcb aig ©iji-^bmirael dnbet ben Huptcitant Sfibmitael van Ayiua enbe besi felfjS Cf- guab^e bjasi aengeflelt/ bcrmuif be boo?fcf)?ebc b?cuc= tic fn be Jpacfee-tee fjupbcn boo?geballen/mei bequaem enbe in (tate bjae omme onbet 5epl te gaen / fao ii na^ bet goetgebonben enbe gljerefolbeert bat ben Ewpte= nant aibmirael Ayiua ihetbe ^ciieepen onber fiin oibetOepbtif <gfquab?e refojtetenbe fouben bipben omtceitt ijet iScljip ban ben ®üiS-?tbmitael bijo?^ «oenit / omme aen ben felben alle mogelijcbe ïjulpe en afTtlientie te boen in ftet repareren ban bejs felfis itD^e enbe Waer maecften ban't geene gi(eb?oocBen enbe ont- ramponeert toajS: bat baet ncffeniS ;mebefoubeblpi ben ben Capitepn lacob Comeiifs Swart, onbet't Collegie tot Amfteiredam tefoitctenbe / be toelcbe betMaerbe ban3@angljen abunbantclijcliboo;!ftente 5ijn / met la(l omme ban be boojfj a©angijcn aen ben 2ibmttacl van der Zacnfoobeelober te boen alss ben felben ban noobe fonbe mogen Ijebben.
<!F>at boo?tiS aenfiom^ enbefonbo.· een moment te bertoeben met liet reftcrenbe graiï gejeplt fou toerben naer be ï^aben ban 5fop boo?nocnibt / omme bc fcfjei pcnaïbaet binnen gDelcopen te bermeelicren/ ofte te rnpueren toajS'tboenlijcli/ en na onberbinbtngïicban be gfjciegftentOepbt en fitnatie ban be boo?f5ì^aben fobantcl) te ageren / aiisftcnmceflen bienfle ban ben Eanbe / enbe tot afb?;ii£h bnn ben ©p-nt / gftetaben gebonben fottbe bjerben: tot toeicfeen epnbe bejs nacfttjö tuffciien tien en elf upren ijet beïjoojlijift 5epn gebaen jynbe/iiin baer op t'jcpl gljegaen.
g&en vijfentwintichften'!Smo?gijen3S metOet op- gaen bat» be ^^onne omtrent Foy enbe Doodemans- hoofc gehamen jijntie / ben tointji. a®e(l/ retgt upt be 3Bal / met fcet bariabel enbe buptgö toeber / labeerben met aite fpoet na be Stgalle en be ^iiaben ban 5fop boojnoemt / altoaer bes boo?>ttibbacl)é omtrent ten negen upten aeuunamen.,· bie ban jpop fcDoteit al r fp be onfe ftonben befdueten ; fp lie^
eenige fcljoten'eer ten ftet aincber ballen omtrent een Canon frtjóot ban 't Ciat of Ijet inbomen ban be boo?f3 i^aben ; 3©aet opbe i^eeren ftaer %iaa HSog. Ciebepiiteetben rcfol= bccrben met ben Enptënant 3ibmirael de Ruyter , ^tfiont bp nacltt van Nes, ènbe Capttepnen. Knop- pert enbe loha π de Witte, be boo?f3 l^abett ban 5Föp en Ijet ίrtftatn^n ban be felbe te gaen tnfpectcten / oocfi tefien of binnen befelbe einige fc^epen en be 6ebni|& |
©irginiiSbaerbersitoaren binnengctopen; gineiien tot bieneimbetneen «iBaillot/ enbelabeerbe naebe boo?f3 ^aben t J^oo? be meergenoembe J^aben gebo» nien 5jjnbe / bebonben bat acn be cene jijbe ban be fel- bebJiJiS gelegen een lUepn ;fo?tben/ jünbe een ouben €oren/ enbe aen bcanberejijbe een iSattarijtiemet vijf^tucöen gljemonteert/ uptbebjelclieop'tbooifj <i3o.iliot / boo2 be i|aben aengbcftomen jynbe / Ijebirö ranonneerben. 35inncn be boo?f3 i^aben toierben pet^ fcctcUjcfi gljcfien ober be t wintich fcDoone ^cljeepeu / fo 93inaffen ais groote f lupten / alle gelaben toefenbe ontbjöffelöcb ban be fcDepen iipt be ©itginiiS aenglje^ ftomen : ban be betgen aen be feaben toierbe ootb met .fBHfquetten of 3l>up?roer0 op t boojfcDzebe <0aillot gefcfjooten/ macrbJietbeniemantgljeqiKtlti bocii liteeg alleenlijift eenigbefcljooten boo? Det Eepl / enbe toiert oocli bòo? be boo?f5 JlBufauetten oft i^aecüiS ee^ nicö toubjettli afgljefcljoten. g&e boo?f5 ï^aben enbe c^cljepen geinfpecteert ftebbenbe/ bebonbenbe felbe gelegen aen bjeberjijbenenbe ban acljteren met Doogc 25etgen befet / (iretlicnbe ten ©oflen en ten bjeflen / 3ijnbe lang!) een Canon fcijoot. 3® eber aen boo2t 3ijnbc / Debben in beltberatie gelept / of niet / enbeop toatntanietebe boo?f3 5©irginiiS-30aerber$i/ bie binnen en acDter inbe boo?f3 laben bjaten leggen^ be/betmec|tert én gijeruineert foube bonnen too?bert : ^00 ijS geconfibereert ben JBint en ten aBejïen toasi/met ongeflabiil) enbe bupigl) toeber/en be boo?f3 i^aben niet enbonbe toerben ingöeseplt/ oocb baet binnen siinbe niet toeber uptgebomen bonbe toerben fonber nootfaetbelijtb aen een lager JBalle / enbe bien» bolgenbe tegen bejieenc ïilippen te ba-ballen,· temete be toi)!e be boo?f5 i^aben feer naeii en geen fialbe muf^ quet fc&oot toijt toasi : bat baet en boben / na fp tipt Oet ïiaertboecfi fionben bemercfien / oocb nabetöanbt upt eenige <iingelfiBe gebangensS/boo? een iiaper gge^? nomen enbe aen ïiaet boo?t obergebjacDt/ toelc&ets ^tDip in bc boo?jr3 i^aben teaö binnen gijdoopen / e»i albaertot befentie banbe boo?f3 ©irginisi baetberjï gelept geinfojmeert toierben /Det-'biep ban be J^aben naeiitoejibcin't mibbenban be felbe toass loopenbe/ 3Önbe met leeg toater maet twaaifboetenbiep/ niet raetfaem gBebonben ecniglje ,;$c&fpen ban (©ojlogfie binnen te boen loopen / maet flelben oibje / om befelbe met 35?anberic{ aen te taflen : (©jbineetben bergalben
bier ijegatjS / genaemt Gornlchem, Leyerdorp , Over-Yffei enbe ben Winthont onbet be Capiteprteit Nanningh, Brederode, Anske Fockes , cnbeVer- boeckek , {jact te popeten biiJjt onber ïjetboo?f5 5Ρο?ίδβη enbeiZdattarpe/ om opbe felbe foo beeltc fcijietenaliS mogeljjtfi fonbe 5ijrt/ batonbertufTcijen vier 25?anber;s fouben inloopen / om be boo?f3 Mctc' pen te loeftoaert nen te leggen / befelbe te bcrD^anben enbete rupneren.
ï©e opgemeite ^fregatten onber jepl enbe naerben boojf? pofl geloopen toefenbe / bebonben bat ben toint beeltefcöjaelenbe boo?bc ballingen bie ober begBe= melte 25ergen foo upt en in fcfiooten / bat be gDefepbe fregatten ben poC aen befelbe geaffigncertniet 6οη= ben befenlen : bat ban befelbealleenlijcli ben Capitepn Nanning omtrent be geo?bonneetbe plaetfe toaji aen- gcSomen / 3ijnbe be anbere feer bette beneben berbal' len ; fnlcbsi fp refolbeerben beiS^anbetiS op te Bonben/ om be felbe niet onnutteltjcft te fpillen / enbe te betlie^ fen/ 't toelcb onbermiibdijcft Oebolgt foube Debben au geballe be felbe binnen be ^aben aen leger 3@alle raeclit öabben : Eaften berfjalben be boo^göcmentio' jieerbe Jp?egatten toeber afte fiomen/getabenbinbetii be beter otrafie enbe faborobelbet toint afte toacDten fllgoetoel oogfcfiijnlijcitbonben (ienbeteleriteptenbe rpoet booj Daer feer bienfiig/en genoecDfaem nootfà6e= ij£fite3ön/ betoijleben ©pant bantijt tottijt bq» oolcftmctcbelijtS toierbe berftetcbt/ enbecontinuei Ücb Jttet grooten pbettotftaet beffenfie arbepbeabe toareu / enbe meerbet ^ucben aen Sant op be aban» tagieufe i^laetfen tegenjs gaer aenSomfl ojbonneetben enbe opflelöen: ©at oocfi op enbe met ba-fcljepbe a&aertupgen / beboo?f5 3|abcn met ï^abeljSfoobeei
mogOe* |
-ocr page 160-
cn OORLOG Sevenenveertighfleboeck. . I lp
tttegejpö toterte gefloten f ftamtenbe niet pjefumctón
--iiat fooUantae ketenen aliia?c tjp ïie Dant toateii ( oo?-
iiceitien ijecBalbeit ijat be bci(i?f5 iCoutoen öp fabora= ljeüKi;tointlüel0ije6aptfoul«en fonnen toccDm/tot totlcften^nöejp öonöcct ^utaionjï belooft Debben boo? 't Cpaloup - bolriö bie öe boo?f5 €outoen fouben {tonnen afkappen / aij$ ftUtbjEC goetijebonben foube toecben.
Ben fes.cn twintichften be& mojgenii boo? öet op- geen ban be ^onne sepnbc ben Jfecijgiscaet aen boo?t/ jönbe be toinbt aljf nocö jöoo?ben/ett fplcBsi niet mo- gdijcfi tnbeftaben ban^p na bc boo?f5©icgimfbaeri becsi binnen te loopen / refolbeecöen becfjalben ijet guabjeiS ban ben lluptenant 38binicael Banckerc aen^ (lonbtüS te boen Eee fetefen/ ommc te bcupflTen ontrent ben ï^oecft ban Ltfacrc^be albaer af enbe aen te poube tot naber oiii?ej enbe bat 5P onbertuffcDen met betweerellecenbe <£fqnab?esf nocO cenigen tjjt boo? beï^abenban Foy fouben berblpben/op fioope bat occajïe fouben btnben / om met faborabelbec toitit en^ bel)etecgelegentl)ept petsi op be gemeltc ©icgtmii- baecbecsi met appatentte ban fuctejï te fionnen atten^ teren.
©mtrent ben mibbacD bonben gecaben noc^maeliS met eén <6aiHot be meecgenoembe ï^aben te infpecte? rcn/enboo?tjStebe|iicljtigen toat bp ben ©pant tot ijace befenfie febect giflecen geajDept toasi/ en ftomens bc boo? be boo?f5 J|aben / bebonben bat alle be ^cfie^ pen biepec tóacen tnge{io?t/enbe ban be felbe niet meet aljï vijf bp öaec gelten bonnen toccben.
3©eber aen boo?t geftotnen 3ijnbe/onbecb?aegben beboo?f5 gehangenen toebecofbe biepte berber enbe Booget opliep aliSfp (ten fionben/alfoo be l^aben bp get ooge tegenjs be öooge 25ecgen / omtrent een USuf^ quetffljoot lengte ban be mont ban be boo?noembe 3|abcn gelegen/ ten epnbe ftijeen te sünt maer be boo?fj gehangenen/onbecbetoeltbe toas een ^ωρ^ man / (cfjimenbe een man ban rebelijcfie befcfiepbenti Bept/berölaerben / bat boben be boo?f? l^aben een naeuto itebtertjen meteenliromme bocDt Ijooger op^ liep/enbe boo? ^cSepen ban honden ende vijftigh Eadmet ijare bolle labinge nabigabeìbiasÌtotSinte Veepe, öet fclbe op be i^aerte aentoijfenbe.
^efen mo?gen met get opgaen ban be ^n be totnt ttocg |^oo?ben 3i)nbe/ beben een ban be €ap. ban benï^céc de Ruyter met be Crjalonpe nocl)mael)S infpettie nemen ban beftöepen binnen be 3^aben ban Foy göeloopen / betoelthe gernppo?teert fteeft/ bat al be boo?f3 gelaben fcöepen be Sebier toaren opgefio?t / «ibeaUeenlöcftbtoerjSoberbe i^aben toaren geOadt drielebigebeliepen/enbeonber be felbe een g?0Dte Fluy t i3®aet op göebelibereert jünbe bat met geen ap^ parentiebanfutteiS op be boo?f5 i$ti)epcn/bie als &οο?Γ5 onttoijffelijc6 be «ebiere toaren opgefto?t petis eOeattenteertfoubeftonnentoerben/enbe ben bjinbt ootft jSoojben toass blpbenbe met mop toebec/ iö getc> folbeertniet Bet gantftlje gjoii ban be ©loote toeber te bet^eplcn naer ben %ecfe banLefart ,enbe albaec tnet öet €fgnab?e ban ben Euptenant mrntrael ianckertte conjungeren/ommet bc reftiettibe €fi quab?e$Ìb)dbanben anberen berfp?ept notli eenige iiagenteSrupffen/enbe albaer te berblpben tot ben dertichften befer loopenbe macnt / atö jönbe be ©loo^ tealnotö boo? veertien bflgen enbe langer niet ban 5eierenbe3®atethoo?fien/foobatfonber aenSomde ban aitìier 25iet enbe boo?namentl9t6a®atcr/raet beellangermct'SEanbtsiJ&looteijier ontrent foube bonnen toerbenberbltben.
benacht entwintigften 'js mo?genjSb?oeti) toaren ïBrbeöaïbemöl beju^en Lefart:fagen ben Hupte^ tiantUbmirael Banckert in't^. 3®e|len ban fjaer metfön €fauab?e/baer 5p naer toe jeplben: '©e boo?= «oemben Sluptenant aibmiraelquam aen f)aetboo?t/ ieappo?ta:enbemét!0i gSeftente ïjebben;fiJberbeelben Baerinb?ien.
5Saerbemibbac?»firegen toelte upt ftet 3^D0?ben / Seplben a®e(i aen j met fonnen onbergangfj toajï Le facrt®.(©ojirìan8aec vijfmijieni5eplben (©o^ 59. |
<00(1 aen tot ben negen en t winrigftcn bitO bOO? 5agc. 1
©00? ben bacö toenben't a©e|l aen met ben —— bagefagenbcn ïiiptciiant atümirael Aviuategenö Daer aenftoinen/ ïjp toenben j3i3Beftaen /'en ticbcnbe «©odaen/enfagenben Enptenant Slbniirael banc- kert in'tZupt (©ofïten Eiipben ban ijaer/Lefaert toa.öjS.(0.ten(g)o|lendriemüleni5P Öielben foo af enaen.
JSae be ilSibbad) be toint j^oojben/jeplben m aen met ®op5eplii boette/fagen een ^cBipinbe tornt ban Daer/bat <©0(1 aen jcplbe/foo öae(l alö jet felbe ben 3[iiptenant aibmirael Ayiua gctoaec toiert/ fo toenben 't 3©e(i ober enbe bleef langlj met be .ïKarst-jeplen tegen iStengl) leggen/ftp quam een (tuift toeegljii naer öaer toe : 5p giden bat ftet een <en- gelfcfj :f?egat toaiS / boo? bejepnen bteljp bebe metbe JI®ar$i5eplen tegen ^tenglj en fün^rupösepl t fonben ecn25?tef aen ben Eupteiuint atbmirael Banckert, ommemo?gcnb?oegBaen ijaer boo?ttehomenimet bonnen onbergangD fageitbe Sorreis 3Bc(l|^.a©c(l baniiaer en toeitóen't^. ten ΦΟίΙεη ober/aibicn
nacfit tot ben dertichften bito.
'i0ï iBojgcniS b?octD toeiibe 't ban Lefaert, fagen be Stbmiralen Banckerr enbe van Ayiuabetoeften öaer: ?p fiabben al bten batö (töbe boelte upt ben IS. jg.3©. Φεη iibmirael Banckert guamacnboo?t/ berfilaerbe maerboo? acljt bagen 26tcr/en tien bageit a©ates Ijabbes 'ίί stbonei toenben aen metfjet b?e6en ban ben bacOiuamcnbetoefteii boben be j©olf jep- len /bie perfect fagen b?anben ; fcfjoten een fcfjoot om be anbere ^cljepen te toaerftftoutoen : boo?ttf bwsÌ be toint ISoo?ben tot ben een en bertitl)(len bito.
Φεη eenen bertic{i(len'i$ mo?gen!S b?oeglj quamen Detoeften bc a©olf omloopen seplben <©oft: aen naer ben Hbmirael van Aylua ; ben Hupt. 'SUbmitael Banckert toaiÈf bicfttbpljaer :fagen ft& fröepenin't €ia(lcnban{)aer baerfp nae toel)ielben/bpbe felbe ftomenbetoaren Oet ^toeben/bic naer Liflebon toii* ben. 33ort) fagen büf^tljcpen in 't ©oden / baet benituptenantMbmiracl Banckert naer toe Bidbe/ enbe bet(h)nbcn upt gemelten Biuptenant 3(ibmirad Banckert bat 9et ecu's aantiS ^cijip toajSin Zèc- ianrt* ftupjs ftoorenbc/ met bier anbere ©aertupgen / bie naer Semame met ©olch toilbcn. Jeplben boo?t!i <@.j^.(aodacnalbiennacl)tmct ftl^n 5epl tot ben eerden September.
®cn eerden jgeptember 'S mo?getiiS b?ocgii fagm ben Euptenant aibmirael Banckert met fijn €fguai b?e nict/foo toenben't 3©cd ober / be toint |8oo?ben.
iSebcnmo?geniii ben Capitcpn Comelis Evertfz upt 25?cd bp Daer gcftomcn / enbe toasf ben Capitepn Evert van Gelder iuijaer ge(tcl)t.
©ntfangeneen natfTibe ban be i^oocö H9ogenbe©eeiii* l^eeren Staten iSencrael ber ©ereemcljbc l^ebcriani wraeiait ben/gef£t)?ebeninbcn3^age ben bijfeuttointicf)(ïettï?p''' aiugudilaedleben/ enbe baer nebcns een ilcfolutic ten èiö^: fdbcnbagegtjcnomen/ljoubenbe onber anberen bat ben Hupten. 3llbmiraet de Ruyter ,bolgensi fcii?0= benjï ban ijoogljgemdtc flaer i^o. iKog. met fijn on^ berl)ebbenbc<!efguab?e!ifi(f| in cn bupten'tCanaei noc[)e«iigetijtafertbeaen6rup(Tenbe foube ontfiou* bentotnabero?b?e.
€pnbdöcbetoiert ben i|ecr <!BiebolmacDticiibe bart tocgen öaer J|o. ifòog. bp refolutie ban ben bijf cn ttointicBdcn 9iugudpaengefcl)?ebcn te mogen repai trieren ; beiSfoubeben Huptenant ?ibmirael de Ruy- ter ijem met fpn onberljebbenbe €fquab?e al ηοφ OJtttrent Ijet epnbe ban Bet Canael enbe baer bupten afenbeaenftrupffcnbe/foo tot p?otectieban beupi enbeinfiomenbcïSoopbaetbp fcftepcn befer Eanbeti bie albaer nocB fes toeecfeen be Bodüitcpten ber<Sn< gdfcBe A«bicct fouben toefen / alS tot anbere boo?baIs fenbebiertdenin ^cefoubcBebbcnte ontBoiiben/tot rtabero?b?e ban öaer ,fiaog. €nbe ts be bw bendaenbcKefolutie bp «ictratt autljentöfe gelfen&eti aenbcrefpectibeCoUegien ter aibmiraütept/ont te drctben tot ber fdbcr naeri<J)tinge/met berfoetir cnbebegeme/batgaer €.fonbec eam upttld be
lt)?e8i |
-ocr page 161-
I 30 SAKEN van STAET
S667. I)?es8/bol0insi booisaett&e ïlïefolutiett /oeli£fitn«« —- tot tibittuatllmtige Uaft ùe ^cDeepeti οηίια: ùe ©laö= ge ban öen gemdten ^.uptenant 3llitniicad de Ruyter ocijooccnöe / öectoaectji afte fenteii / op bat ixe fcib£ ^^tljepenniitgljenootfaeét totecbentip 0i)elJ?ec6 ban lebcnji mibbelen öacc poft te beriaten.
3©aecopoDebeliOeteert/oo(ftae8oo?t öe confibei ratten enbe 't abbijjS ban ben ïooQien ^cDeepji - fecüasiraet/enbeop beboo?f5 Öaec ï|o. Ιίδο. goeöe mcpntngen enbe intentie fetteufe tepeyte genomen jijnbe / foo ijS toel eenpacicfj goet gijebonben enbe ge-- afolbecrtbeojbiessbanfjaecl^ootl) iBog. punitiici Iij£& t'acijtecbolgen enbe naecte ftomenjiitaec be toijlc be meefle ban'jS EantjS ^cijepen ban iStec enbe a&ateu niet langer aljS upteriijclt tot ben tienben enbe ttoaelfben befer ïoopenbe maent i^eptembei: boo?(Tien toaiw enbe batücljtelijcft fouben ftonnen göcbeucen / batinljet tegcnbjooïbtgije faifoen ban Det Slaec be 3©efi:eiüciietoinbcncat göetupmen tjjt fonben fion^ nentontimiecen/temeec bebJiJlebefclbenH een Ian= gentijt ijeubjaewjs niet beel göetoaept 0abbe/baec boo?I)ct®iecenbea®atecbp'iillantii J^Ioote noot= bjenbicD gccegnfceect enbe te gemoet gljefien toecbeit^ be/noclj een langen tijt foube ftonnen toecben opge- ji)ouben:^ooi!eiopgeteenparicfjabbtl!Ci ban allebe i^poge (©fftctecen /tegentooo?big onbec be ©lagge 3ijnbegeoo?beelt/batmengöeneceffiteect toass ttte^ f0lbecenbatöetgBemelteg?0!$ban'ii ïantjs ©loote met ölepn 5epl ijet Canael ^cijtjenjS foube oploopen / om öet boo?f3 ©iet enbe JBatec/ mitfgabeCiS be ceflei cenbe ^ictuaille/ onbectoegen te cencontcecen/ ofte in allen geballe be hoo?f5 p?obi(ie omtcent be ïiooföen enbein'tnaeuteblijben af)jiacf)ten/op bat be felbe boo? be tegenb)OQ?bige lange nacljten niet becmifl mo^' ge bjecben/ ofte boo? contratte toinben enbe langer af- bijjben ban be boo?f3 ©ictuaille enbe infonbecOept Oijebjccft ban 25icr enbe toatec / meecgfjemelte'si Èanbti^loteinbeupterflecitcemitept gebiac0t en toierbc;aengefïenöietomtcent geen gelegenti)ept te binben toaioi / om ban be gccequireecbe behoeften ficï} te Bortnen p?obibeten : enbe toijberjS / be felbe be^ ftomen Oebbenbe/ bat als banmetïjetgjoss ban'jef Eanbtii©lootebe€anaeltoebetaf göeloopen foube toerben/omme be 5ilngefetenen ban ben ^taet albaec te protegeren / enbe ben JSpanbt allen mogelijcfien af- b^encft te boen / ter tijt enbe togle toe be (jofìilitepten tn tonfo?mite ban be ©jebenji iCcactéten toeber:= 3ijbtsi qnamen te cefferen.
^efen naermibbaci) tö ben Capttepn Evert van Gelder,nebeniSbeCapttepnen ban be ï^aperis enbe tJijf ©^Ufen/ bp ijaer gfjenomen / bomenbe ban Breft, onber be ©loote berfcftenen.
3l0ftebcnaenijaer ®o.|lSog. geeirtjibeert be ftier naergljeinfereerbe Eij|te ban be€ngelfc!)e g?i}fen/ bcrobert bp be ïiapcriS barenbe met «fommiffie ban be J^o. JBog. ï^eeren^taten<©cneraelber ©eree- ntcijbe jSeberlanben/en Ijacr tegcntooo?bigö onber be ©laggebebinbenbe:
Lijβε van de Trijfen tegenwoordigh onder de Vlugge t en by de onderghemmde Ca- fers genomen.
E En Prijs-boot van omtrent Unàtrt -vijftigb Vaten groot,geladen met bondert vijftigb Pijpen Olye, en dereftfmackin Balen, genomen door Capiteyn Thùmus Aldtrfi., alias Ni>, tot Breftuytgeloftrtfit Kitfen Caffonades toteenfeeckere borgh ftelt. ; ζ Een Pinas met OTfr AewArf Vaten Blaer-Tabacq waer van feftigb V"aten tot Breft uytgenomen, verovert door Capiteyn Andries Btrgtnair, cnWilUmihckyin yiiffingbtn,
3 Een Kits met acht tn mhticb Pypen 01 ije, de reft ' van de laedings itìet Smack, genomen door Capiteyn
Ïitter Corrtman, endc Pittir ίιιβ par helft,
4 Een kleyn Fregatjen niet eenige Balea WeUc , |
cn een partye Potten en Pannen, genomen door Ca- piteyn Sris.
5 Een Hoecker met Lixboas Zout, en elf Pijpen Olije j genomen door Capiteyn Mtls van Vtiffmgm.
6 Een Kits met tiun bmdtrt Vaten Blaer-Tabacq j door Capitan Cafm en Backnr genomen.
7 EenFluyt met Barbados SuyckerenCattoens ghenomen door Capiteyn Bmker en C«fm, groot bm- dirt tnegimigh Vaten.
8 Stvemien -Kaflen met Sij de Waren, dtrtbim Bael- kens met andere ftoffenjgewerdlin half Sijde en Saeye en fiflitn duyftht gulden in contante Penninghen in eea Hoecker gheladen, defe poft omtrent deββίώ dHjJtnt guldens wfaerdich.
toelcfte aengenomen tsf boo? notiffcatfe.
(©ntfangcn een iBiflibe ban ben ïjeer Hartoch van Beaufort, gefcQ^ebentOt Breft beniefthienden luljj laefHeben / Ijier naer geinfereert.
Messìeurs,
La httri /jtt'il a pi uà Hùs ExciVentts de mi f airi l'btnniur de m'iferiri tn datt ditló.da paffe , ne ftitvoit m'ijirt » «·· mifeenuntconjunüurequifufiflHS fïUn mongcufi, qm etile OU je me tmwe prtfwtement, ayant recta les erdrts dn pourrtiimr hsciuguante naviresdegttertt qu'tl a dee», fans cemptn les Bruhts, njVEfcadfe dt Ltvant ξ? ctllt dt Hella/tde j ΰ de ttnir cette Flette, en eflat d'allerjeindte (tilt de ULtsfients lts Efiats au premier commandtmtnt qui nu ftrafait dtfa part · Ce quimtfait advoütr Àves Exetlleucei, Mesfieurs^ qm/af bien del^impaiience de It rteeveir ^ afnqtte j'ayla jejt qutjê pasfanne, il y afihng ttmps, dt voit lts fnets dt nun Maiftr» Units i Celle defei Alliei, pmrl'execHtiendt quelque entreprifi digne des trns Cf des antrts ijt veus fupplit ansji dt croire que j§ ne per dra} pas iin moment dttemps apres etla,i me mittre ea route peur tnlrtr dans la maacbt, ΰ qu'tn toutes rencontres , /'« me portera) avtc tthprtjjtmtnt à i/eus ttfnuigntr queprfonn* n't^plus vtriMbltmtnt qttejth fri Si nj avetune flus grmth efiimtt
Messievrs,
Voflre bitnbumllt Sirviteurj efititfigni
Le Due de Beaufort»
ABrefih 12. 3?»»//« 1667.
P.S.De puis cette lettre eft écrit j'ay receu les ordrejs du Roy de mettreau pluftoft àie voille pour aller join» dre la Flotte de Meffieursles Eftats, mais paree que dansle mefme temps j'aprens que Monfleur dt Convtn^ try doit eftre de retour à Breda avec la Ratification du Roy fon Maiftrefur tousles Articlesdu Traitté de Paix, je mevoypar cette nouvelle hors d'apparence de pouvoir executer ledit ordre de fa M^'efté,de quoy je m'affeure Mellieurs, que vous ne doubtes pas quejc n'ay un extréme de plaifir.
<®enberben'sfmo?8enii be toinbt ©.3S.i®.met toepnicD ftoelte ; tegen ben mtbbacö ftregen be fiodte upt ben 3®. 3®. seplben ©ofi aen:'si abontss fagen ^oo?tlant <©ofi ban ftaer bier mglen / jepiben tot ben mtbbernacgt/ get toierbe boen (hUe bat fp ben.
'©mbierben besi mojgeniS fagen ben <©o<liioec& ban Sinte Andries-Landt^.(£>oji ten i^oojbenban öaer / quamen beiS mibbacBiS ten 3(lncBec /en fiopten be ebbe hjegeniSbeftilte/en lagen foo tot'jSabonbtii naer iSonnenonbergangii: gingen ^jS boen toeber't jepl om te b?pben ofte jeplen/en öabben be 3®eflnaeli be ban boicijt IS. ten (©ofien ban Saec bier mplen / en b?ebenfo'tgDeljeelegetpe upt/boen guamen toebec ten 3(lndàer en lagen tot ben bjjfben bito.
^enb8fbenbe!Smo?genp ten feben upcen gingen toeber onber ?epl / boef) fiet hjaö feer (ttOe / fagen m <®oll epnbe ban Bicfit <©ο1ί ban öaec bier mp^ len ban be a©al/ en guamen toeber op bertigöbabem biater ten Itncl^er : 0abb«n ben {toetft ban Sioteiiens |
-ocr page 162-
k
en O O R'L O G Se^enenveeriighflekeck.
\66η iiaèc vijfmijfenban iie toal % met
; ncn onöeciïangö begoiUjm ancftec te liigten / m toae- " renomtcemfevenuprenoniiecjcpl/ijotiimettoep- nic!) torntupt fjet ©ofl®aec guam em (&Φ eiiöenaic Bp öaec / öte een potisi ban öe JPcanfcöen ge= itomen öaö / met gteii en ©ojs-fiolen söelatïm : naec mtbtimtacDt quanten ten ^nc&ec op tierttcD ba&em / ctt l^en metl^be 6oelte tot hen feilen ïitto.
q^n (efden '0 mo?sen!$ iie totnt <©o|i met ftijbe goeite en mottttjD toetien ten acht up^en gingen onÏiet: jepl / giffen Arondei (φ. vijf mijlen ban fjaec / 'j$namtiitiagf)!$toentienget/ en^epltientot'iS abont^
Φ. / ten elf upjen natijtss toen&en aen tot tegen ben bage / en beguamen be totnt JS. <©ofl /-boen toetüien fp 't <©ofl obec.
®en fevenden '0 moigeiiiì ten feven up?en toenben 't|5.3®e(l aen / be toint <©· met topsepis lioelte / toace toel berfp?ept.
mojgiiensi omtcent ten feven up?en is £ip 'iaanbtjï^loote aengijefiomen ben Commanbeuc Wijnbergen met drie ^upten met ©ictuaiHe / 25iec en #atei:/ boo? be l^eecen itEigecommitteecbe litaben ban JgoUanbt naet '0 ilanbtjï ©loote afijefonben / te= folbeecbenSdncltette toecpen/ cnbe'tbooifsSiieren 3©8tec te becbeelen aen bie geene bie't meefl ban noo^ beitijabben/en'tfelbe gebaen?ünbe/ met beBloot toeiiec3®e(laente5eplen.
©ntrew be mibbagg jön mebe onbec be ©lagge en δρ'ίί stanti ©loote aen^etomen fes #tupten met . ©ictuaiHe gfieiaben / boo? |)et Collegie tee SUbmicali- tept tot Amfteiredam afgöefonben ; foo bat be meefie ^ijeepen abunbanteliit^ enbe geno^aem baec boo; becfientoefenbe/ oocSeenfcft SSietenbe 3©atet; aen be^eeutofcge en®?iefcöe^cljepenbp p^obifieobei: gebaen öebfien» ^en i^ecc ®o?3emee|lc£ de Witc fja- rei^o:|log:<{Eiebeputeei:be enbe 45ebolmacritigPe cefolbeecbenobec tegaenop'tftöip 5!&ebentec/gfjei boertbpben Euptcaant Colonel Palm, ommemet ijetfelbein tonfojmtte banfiacci|o: ïBo: ilïefolutie ban ben vyf en cwintighften 2llugu|ïp leflleben naec 't ©abeclant te becjeplen / enbe ban alle 't oBepaffeecbe op 3lantii ©loote aen be felbe monbelingfi tappo^t te boen.
àis toijbecjS goet gebonben/bat öet ^cBtp ban Ca^ pitepnRoeteringh, opöet becfoccb ban be i^eecen ïSaben tee iibmtralitept tot Amfterdam, bectoaecti! gefonöen foube toecben j enbe bat ben Capttepn Claes Ancker / göe0oo?enbe onbec't€ollegie ban 3®etl- ©jiejïant enbe ben 5^oo?öec-<©uactiece/ foube toec? ben ougefonben / met be!Sfelfii,ScDepen / uptooifaec^ fee bat b^elbe feec tcaegli enbe onbejeplt toacen,
^atoocBbe 25?anbec!$becraitu bet felbec beffetten enbe rebbeloosöepbt/ pebec nae bec felbecbiffeiitenfoubetoecben betfonben/ om'tgcoiï ban be ©lote baec mebe niet te intontmobecen / enbe bat oocfi niet gcoo?beelt toiecbebe felbe bp befegöele^ gentliept bp be ©loote noobicf) te jiin.
ï©atboo?bec!ialIebeaant-militie/al!i ηοφδρ be ©loote jijnbe / foube afijöefonben toecben na öet ©a^ beclant: tot toeltfeen nmbè befelbe op be ^cfjepen ban
op fes »0aillot!S geembacciueect foube too?ben.
3ίί goet gebonben benBoogen jScBeep!S-ïSrögü.e' raet te conboceren / enbe aen ben felben be boo?f3 ilutten/ en BetbertcecB ban ben ^eèce be wit Baece i:j|ISo:<eebeputeecb£ enbe <£ieBolmacBttgbenaec Bet ©aberlant / öeBent te maecften : betoeltfte eenpa- rigbjcB goet gebonben Bebben ben opgemeten l|eere de WittebebanBenboo2begocbe(0fficten gebuecen^ be befe ejcpebitte op '0 Hiantji ©loote gebaen.
Ì9ocfigBebelibereert3i)ttbe ober Bet berber emjrtop ban '0 ïantiS ©loote/ iö goet gebonben/bat benEupi tenant Mbmirad deRuyter met befelbe ©loote Bet Canad tobber fai oploopen/ enbupten Betfdbeblij^ ben BrupflTen / in tonfti?mite ban Baer ifeog: iSe? foiutie ban ben vyf en twintigften^fiugullp laeflteben/ totnab«co?bje. |
a®aei: naec ben ]^eere de Witt ban be opgemelbe * ί 3|eecenbanöenfect)3ëraetafftf)^tgeitome ijebbm» sis— be / enbe naeu bat be felbc J^ceceh cefpectibelijcft mal= ftanbeccngebalebicecctenbcgOducfe op be ccpfe ge^ toenfcfjt Dabben/tiSobetgijegaen op Ijet ^φίρ ban ben Euptenant Ctlloael Palm boo^oemt/onnne met öet felbe naec Bet i^abeclant te bccjeplén.
5&ejSabont!ï ontrent ten vijfupccn jijn be Mitpte^ nam 3tbmitael de Ruyter enbe Banckert ge&omeri aen boo?t ban ben Euptenant Colloncl Pa!m,ont nocD nacrbec affcBept te ncmeji ban ben ]|cere de Wie ïwre ^0. naog* <lEiebeputcerbe enbe «©ebol^ macfjtigbe/enbe ben felbin nocBmarijS fecieufelijcii boo?allebejsifelf!$ goebe bieuflen enbe officien te&e^ bancl^ / berfoecltenbe bat be felbe baer ban aen gare ^0. iKog. rappojt foube totllen boen/ met pjefentatie ban Baren biettfi/ enbe pjoteflatte ban fonberlinge ge=: negentBept : toaec naec be felbe toebec na Bare refpec? ttbe^tBepenberti:otitencnbe met CBalùupen gge*- roept iön enbe Beeft ben gemelten ^eere de wit 5epn gBebaen oitt 5epl te mafeett enbe coursf te fettett naer Bet ©aberlanbt ; gelijcfe becbolgetwf gefcBiet ifS / maer 't toiert Bed tWl / fo bat be (Icoom niet bec5eplen Bonben/lieten berBalben ^tttfeer baRen:'^ nacBtial omtrent tien upren gingen toebec onbec jepl/maec toaiifïiHe.
®en negenden'jSmtbbaegBS gingen toebec onbec jepl/lepben't^. netti
^efen abonbt Quamen tett ^ncfter op twee eü twititich babem / ten a®. ban 5Fierlep vijf mjjlen naec gilTinger.besï nacBtiï gingen fp toebec onbec jepl ben toint ten IPI. met een topsepW Boeli te.
'0 Sfêoigensi be toint 3®. met een jlijbe topjeplsi Boelte ; tegen ben mtbbacB SincBecben op achtien bai^ bem/<©.3®.<©o|lbattSwarteNes ttoie gcootemi»i len naer giffingB : naermibbacBs^ omtrent ttoee upren gingen toebet onbecjepl/ben toint ^ (©oH/liepen naec be <Sngöelfö)ea®al/eiiamen ten StncBec bicBt onbec be 3©al op febentten babem / W. 3®. ten ^upben ban be iStngelsi : 'ji natiötsi fesgöfett tnbeï^onbetoacBt liep ben totnt <0ofl/gingert toebec onbec jepl.
®en eifücn.'iSmoigenjS be toint ^.ten ©olleti toacenbtcBt onbec ^oeb^en/fielben fiaec cour^i^i ten boften*
(0ntflngen een IBiffibe ban ben %ere i^actoc0 van Beaufort, gefcB^bert tot fS^efi ben ttoee en tMhi ttcBflen Süugufli laefileben/Biec nae bolgeilbe ban tooo;be te tooo?be geinfeceect*
Messieurs,
J'Ay TtdU lei letirts iuftixfit S'aiti dtrnitr ^hiVos ExeUl. ni'mtfmt l'hontuur di m'tfcrirt ««* qüelles j$ a*a) fas mitf guidt/aiuttfptufti fouretllesdu vingtftptiifit»i,ilfaui
beclant: tot toeltBen^bè befelbe op be.ScBepen ban 'hmpat^qite ι-φητΜ» deh p»ix d'Angietem^ ufii-
ciaei i^cker enbeRoeteringh bOOJttOemt / «t bOO?t!5i ! Meffedi « Φ''" ί'Φ' ^ f" ^/'fi^ ^ /«'"
IfinpavillMimihfiiihmentqeulqueefiadrtfajantdetdiJJiinf
regàrdefin plus pref ent fervile : Veeint prefenténitnt de reetvtir tei ordres qui me ntierment enccre duns le ptrt,ptfq»'* te que ji les Of exiottei > attendant peur itteffiS l'Efcadre de Ju. dtt Quefne,^ celle de ìi.dtla RKbefitucèld jeme ferelt ienni l'bontìeur de allerveir vos ExcellenceS, p«urlest^eurèlr qUt l'tnnepeut p*s aveir plnsd'efiime que^'tnày pm ìhtfieUH des Bflàts fi pttir illes in pàrtitUlie^ , dbnt jefuis
Messieurs»
Vtflre HettbumUe SeririttUry efiiitfigni
LeDUCdeBetuiioifi
ABre^U %t, Αήφ
m |
-ocr page 163-
IZ4 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
mojgcniS bjoccD sefiomeit siintje up ùe Sotigte bau öe Male, ontteiit vier mijkn öupteii ìie3©all« / Φ luaec eentge Zipn-fcòmn geöaeti öebbeniic om «enig; 3!)aeL'tui>0ij aeit Doo?t te öelioinm/ footsü omtcem ten ?t(ri»cert tien ii^ccnesii Dan öe Eootss 25oiit!ï Ijan ben 25?tel ineen aciiDit Deventer aertgeSomen / in {jet toelth
ïieu i^iii de Wit, fjace J^o: .«laag: «©eöieputeecïie enbe «ÖcboImacOtigije / tg obecgcgaen / ettbc ontrent feven upraiöcsi abmuötot Maeiiaac-Siuys,enbiett felben nacrjt in 'ss Graven Hage omtcent tUwelf upten in ooefle bifpofitte geajcibeeft.
mo?3en5È ijceft ben i^eec de Wit acn ijm ï^o: aBogifaittmieclijclJ gecappojteert'tgeene gebiicenbe bcss reif^ ba-Wijf op'jï lanDti ©loot ban impo?tan= tic toasi boozgfteballen/ baec op bpljoocBgljemelte ijaec ilorpai ii genomen be naecbolgcnbe tóefolutie.
Extraii uyt het Regifter der Refolutien
van de Ho: Mo: Heeren Staten Cenerael
dir Vereenigde N.ederlanden,Martis den
derttenden September fifiien hondert
twee en fefligh.
Γ)Ε Heer Cerneljs Λ Wit, hare Hoogh Mogendeghe· wefen Gedeputeerde endeGhevolmachtichde op 's Landcs Vluoce i heeft fommier rapportghedaen van 't geene in dejongtte expeditie voorgevallen is : Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Hoogh Mogen- de den gemeltcn Hoere Jt fVit , over endeter faecke van iy ne fonderlinge vigilancie, moeyce, arbeyc voor- fichcicheyt, vaillantifche cnde goede condudie uyt liefde tot het Vaderlandt, in hec uyt voeren van hare Hoogh Mogende bevelen ,endchet bevorderen van den dienftvan 't Landt, foo veel ais door Godcs toe- lattnge menfchelijcker wijfeheeft konnen gefchieden over nacht ende dach in defen gehadc, gebruyft ende aengewent, in de befte forme bedanét, verklarende daer inne ten vollen vernoecht te welen,
«®e ^^ecm ban Hoiiant ije&Ben be ïgeeccn be Wit, ^ucintenbent enbe <t9f)ebolmacOttcDbe op be ©loot/ùe Euptenantö bmtcaelsi de Ruy ter cnbe van Gent, beceect deh met een fcijoone Jiöocael ban M^f' föf goubt tee toaecbe ban ,
baec op gljegjabeect toasi be ïïcfolutie ftegelfenbe be oo?fiietite. .€nbe aen ben ^ec be Wit toaecenbc meefte Ecben genegen te öonocecen met be ^eetlijcó- ijeptbanSpykenes, gedegen onbet ijet ttuartfcljaf ban Putten; enbe ^ngefetenen banbien fuppïiceec^ ben fulchsi aen {jacc <£b. ,iBog. / boclj toiect öp eenigc Steöenban Noort-Hoiiandt opgeïjouben.
«Dit aifoo gefielt fiebbcnbe/ fai toebec becfjalen eeni- gOebinnenlantfcöefaeclten/ onbectuffcDente Eanbe gepaffeert.
iïaecöertöe be Ommeiantfche biffecentai isf ben tweeden SJunjj gei)oo?t {jctvafipo^tban be^^eecen ban Ommeren enbe anbecefjfacrïpogii HSog. «iöebepui tcecben tot be faecften ban be «ömmclanben / acfjtec^^ böigcnsf bet felbec Jltefolutie ban ben vierden 3Ìip?ti ieftleben gebilïteect ; enbe gljeejcamineectöebbenbe be jllilTtÖebanbeïleccen Oecommitteeröe ütabenber «ëmmelanben / tuffcljen d'Ecms ende Lauwers, gfje^ fclr?eben tot Groeninghen ben bjie ctt ttointtittjien lilftactii baec te booten/ftilo loci.becfoetftenbe bat fjaer ifeöröace €iibcputeecbenMbenlafl:en metten ectdén toebecom een fieec bectoaectjS te boen / ten epB^ be bat boo? bei* fcibci; bclcpt enbe bicéctie be openflaen» be biffctcntialcpointenfoo banbe ifibmiralttept/ Silveftenyen, alsScentge Ommelanden liquidatien, baec banliaec albeceptsi ftenniffe tiabbeit genomen «ibeecnaeuba;tgl]gliemaecht/ fooboenltjcftboo? be aenflaenbe Eanbtbacl) op ben feften usap te ftouben/ afjeOanbelt macHten toecben. j^ocfj ingebolge ban J)aecl|o;H^)gi ïïcfolutiebanben acljtieiibeit 3Cp?il boojnoemt / geeramineect be Jiiaiflplbe ban be ï^eecen 25iurgcmeeflecen en Saetin Groeningen, gefcfeeben Qiboec ben feCden bec feibec inamt ilüo loci,0oubenb«
bcreitt jiKi ccn SBocliatI baniBoiit ol^ iiieoe öc Bete aam. ÏIÏ euVtet en uau ^enr. |
in efett /batalfojge^ <et bsvgiwbe^anttlMee^ cttljtgj^ebKi^/ bat#'9etr omfionQenibait «otigl^e Schepperen becdnêDd&ijlenbe<iSÖCCOinitt«B!eerÜie lïabeit bec
^ag. Ij^benofgebei^stAiWbaie&bFbeifoe&enb^bat eenige Jgeecen-uptbei f^bec ®εcgal«5ίng9ί-πwφtεtt toojben göebeputeetf om^ een lieet: öeiÏiKieoist ce boen / ten epnbefeetBeceojij^tf/enbe cejiematt irtbooceni bp gemelte ^djeppecen t«n obecfiacn ban Daet ïgoog Haog. boenmaelis albaec aentoefenbe <©ecommitteeri bensì gl)ep?ojefteeft/ op be maniere ban pjocebecm bOO? be drie gpeconfcebeccerbe Silveftenyen ( Bpbe bjelc&e fp Ijaetiieben Déf cecöt ban epgen 3®et-maeci ftinge a?cogeecben ) mocflten gepacacljebeect toetben: ^P Üeecen 25iicgemec|fecen enbe Jtaet / om cebenen tee geDoubene conferentie met gemeto öaec ^oi aSecommitteecbenbpgijeiiiacljt/ enbenae berepfcg ban faecfte gDenoecijfaem gebebuceett / öiec inne niet
[tonben ftiile tlaen/maec noobicf) ι behent te maec&en bat bp g[)emelte Si eenige antonomie, ofte cecöt ban epgen 3®et-mafeihi ge isS getoeeft / maec bat afleöare totlöeuten ofte tdic ïjuelle bietten met tonfent bec Schot-gevende gge* meente / enbe ^nteceffeerben gfiemaecfet / enbe bp be Staten ban ^tabt enbeSanbe glieapp^eert enbe bebe(iic0t3ijngrietoo?benj toelcöer ïtefolutienfpfoo toelalsianbcre^ngljefetenen ban befelbe ^obincfe göeöoubentoaeren teobebieecen. <©atljetb}elhjaec bjasi / bat (obecmitiS 8et beBoo?löf 6 ceguact / en goe^ be oplïcgt ban bijcften enbe upttoatecingen tot tmfec^ batie bec boo^fj Hanben fo ijoocönoobicö toais) be ges noeittbeSchepperien, footoelin ben omflatn enoe* fettinge Bunnec Zijl fchottcn, tfjei oocfi in be mamcce banp?ocebecen/inboo?tÖtjStoacen gebeneficeert ge* b)ee(l met eenige boo?cecDten/ betoelcfte gel^ atö een ftljün ban mattjt en gebiet bectoonben ; maec befelbe nabeconbecfocftt jijnbe/ göetoiffrföcftfoubetoecben bebonbennoptop epgen autijaiitept/ maecintoillinge bec contcibuecenbe (iPijemeentejBefonbeect / enbe op anpjobatie best l^^njsi ban ben llaitiie ggeflabileect te 3Ön: gdjjcb in 't gemeen upt al öaec ^antb^en/ Zijl, cnbe fnnbatie25?ieben/ en fiefonbeclöcSuptbiebec drieDeif-Zyien foube fiomen te öltjcfeen / intoeltiie be Bbtcn ban Wierum enbe Tenboer, nefféttiS beïgoi belingen enbe Zeylveften bec Eölen ecpjeife Öetup' gen/ met confent bec Miente becb?agen te jön; geljjcd oocftbe approbatie enbe todatingeban 0oogec<®be# cigfjeptupt be bjief Edfardi <i5cabenbatt Ooft-Vries- land (bocnmaelsiliitoelgemelte ^iobintieöetBoogö^ ftc gljefacfj ijebbenbe} gSegfieben in ben giaece bjjftien Donbectfcsinotopjtoas / intoelcfte met uptb?uc6ei lijcöe tooo?benfiactgefclj?ebeni Datophetverfoeck der Zflvtften ofre volmachten der irü Dtlf-ZyhH haer is verguntende toegeftaen, datiy jaerlijcxfulleii fchouwen. «Sbocijof bjel ebibentetpffi ijiec upt toiect gijefpeuct / bat nopt epgen a®et-maec&ing0e bp 0aec toaiigljetoecfi/ batnocBfeteecbec foubelionrtentoo?< ben bpgOeb?aci)t upt bie ©jobincialé ïtefoïutien batt ben febentienben ^lunij fcftien hondert twee ban bert fes en twintichften rfufitim feftien hondert fes, ban bert
tienden i^ecen»bcc beii felbigen Slaeoï / enbe bie ban
benachten twintichften ^CtOb^ feftien hondert ne- ghen en vijftich, al.iS mebe upt be epgen 'Confeffie bec %ccenbanbe(®mmd[anben( goetoelanbecfimsgei tooonbe Schepperiente patcocineco» / enbefïcD nu in bec felbec faet^enteinmifcecen ) batft>Iiebentoa^ een gtjdöouben be ïtefolntien bp tepbe be ^leben göe* nomen te pacecen / enbe bat be ^tatài ban ^tabt en ïanbe alteenicijtoefiaet Bennetten te ffeften/ enbe biebpften gijepleecöbeono?ti?e!ï / enbeeroibitantien te c^cigecen / gclijcft be fétbe Öminelanden uptbjucf heltjchm f|aec abbectilTement tqsetfüi be ^tabt in ben 31acce féfthien hondert veertich in ceconbentione Obecgijegeben acttjcfiel drie, twaelf enbi leventhien cïipit. vijf öabben moeten abbobecen,· enbe bat bi ^tabt ootii boeitmaeltÌ tegensi gemette «©mntefanben ijabbe gecontcntcect/ om neffensi ftaec cm 02b?e op ge* fepbe ί chcpperien te becamen / bwltfeen epftö boo? bp
gaenbe |
-ocr page 164-
en ο ο R L ο G SevenenueertighpekecL Ì33
aaen&tiict^mmdànlmt ùtggelmnìie ειέΐφ^^ lun
. ■ ioajji geojöomteót te fieanttooojiien. -φίί iianfoófön=
öe/totlDett fp föcecert 25in:0emeeflerett enlie JSaet bic-
tcoutocn / tiatpei: Iföo: fou&m gelüb m niet be'
ftniitnge ìiet fSibec ^jomimttteertiién te fupctfeije=
cett/ aeno^ien tie Staten ben j^taiï enbe Εβηϋιβτ' boi'
gen0 D^ βίΓβφ eetie foubecatratept gaec in ben
iiaren competerenbe / gdtjcB altooiS in boo?tijiien toasi
0eli?upf6t gijetoecfl / aliS noefj ite rtiacfit Ijaöüen Otec
fe o?b?e enbe toetten te fojmeren / enbe bienbolsSenit
gtec obec eecllelijcfi met imlftaubecen Dnbeclingfie
moeiten tonfentecen: bocDinggebaKe beì|eecen bei:
(^mmelanbentot maintien bec gemelte ^tgeppetrien
motDten bectinecen/ ontbeneffen^ be^tàbtgterop
falutaice o^bjejS te betamen/ enbebepbe be Heben j^iet
ober quamen te bifccepeten/ bat be ^tabt altoo!$ pa^
caet foube gebonben bJo?ben / ööelücft fP oocli in befm
toasf genecelTiteect ficö aen Baec ï^o: ,ΐίο: te abb2e|ie>
cen/met bafìefioope/ bat befelbeöiec op foobanirij
fouben bifponecen / bat alle inseftcopene ejcojbitantien
secettancöeect/ inBomfligö gep?ecabecct/ en be meet-
gemelte3^?obintie bienaengaenbeeeniES in botinomene
gentfij^ept mocgte toecben gOeftelt €pnbeIiK& nocD
acBtecbolgen$i ijacc i©og: flefólutie bon ben böf-
ben iKap lejlleben gebifltecEt enbe geepamineett Oefi;
benbebc iïeque(te ban Johan Wilhelm vah Dieft op
jenfemaburgh, (©betjìe ^ciicppec bàrt Stbubjetben
2ijicn/en Egbèrc Clant van Nyenfteyn,mebe i^CBep-
pee banbe 3©infumec Eijlen/berfoecaenbe upt firacgi
te ban Date refpectibe ccebentialen / bepbe göebateett
tot <6roeninge« ben fefiienben 9tp?il Ic^eben / bat in
Ijare p^ibilcgien op be gebane / ofte te boene infiantien
ban b'een ofb'anbec geene beranberinge gficmaecfit /
beclmineemglje «©ebeputeecbe in be ^?obintieban
jStabt enbe Xanbe gφnbcn / ofte alfiiec in ben ì|age
eenige tonfccentien aengc(leit mocDten toecben / toaec
boojcenigtieinfcactieninöace ^tlbc|lenien gijebaen
fouben mogfjentoetbcn/ maecaUessin (lategBdtaten
bp be ufantien / p?ibilegien enbe toel öecl)?acfjte toltu-
men / banbetoelcftebe boo?f5 ^ijlbeflenten onberbe
i^attogljen ban ^ayen / «©elbei; / enbe Ijet JgupjS ban
^ourgonbien/mitsigabet^ beSnientot notgtoe in
b?eebfamige poffeflïe toacen gebjee|L a®aec op gebe^
liüeceect jijnìK / ts^ goetgijebonben enbe becflaen / bai
aen be gemette i^eecen ^ucgemeedecen enbe Saeb in
^coeningen/alsi mebe aen be ï^eete Oecommitteecbe
Sabenbec (©mmelanbegefcïi?eben foube toecben/bat
befelbebe biffecentenobec beboo?fclj?ebe ^ülbellei
nien ontdaen/ onbec tfaet in bec minne toillen tee ne^
becIeggOen ; metbecMatingije bp albien fulcjc bupten
becmoeben / niet en motijte fiomen te gefcöieben / bat
Bate 5^0: HSogralsS ban op berfoetft ban een ban
pactpen cecgt fuQen boen: ban be bobenllaenbe ton-
tlufïc gefoimeect bp ben ïgeec van Benthem, alsS Ijeb;
benbe be i&?obintie ban Over-Yffel be boo?lebene toe>
ï(egep?efibeect.
^etoel be faecfie meeltaenquam opbe cjcpebitie
teevee/ fooijsettitecniet becfupmt toat totbefeec--
ïtecBeptteaanbegeBooibc : fooom ben <©o?loiDbie
tuflr(öen©?attfiinjtfien ^paignenontfiont/ alis om
eenige gcimmaffenbie ina©e(l-3palietttoie«;ben gije^
maecfet. <!Eeite lijflte ban ïiegimenten toaiS gemaecbt:
befelbetoiert bpbenïtaet gUecefumeeet ben tienben
gunp / beöelfenbe be becbeelingij ban be fdbe iSegi^
menten gtóeWneect tottet aenflaenbe emplop / mitjïi
eabecjj aenhtijfenbe be plaetfen baec be<ionuiagnien
onbec be felbe ceffojtecenbe SlegtmentjS toöfe naec toe=
(lonben te hjo?ben gefonben/ bat aen eetttge iSegimen»
tenfoote boetatóte paett niet entoaiS geaflipeect
een enbe befelbe plaetfe ban tenbebouss / maec pro in-
diftinao ttoee becfcöepbe;$teben/batfeooc& te gBe-
moet fagenbat'topmaecöen enbe bep^cöecea ban be
patenten boo?be Compagnienonbetbe boojfjeegi^
menten geBoojenbe/ immetjs in'teicecuttrcn ban be
gbe/ infonbecfjept tencegacbeban be Regimenten
bte gBebeliineect toacen onbec fiet biflcict ban be <i5e=
necalitept / niet en foube geobfecbeect toojben fobanen
puntu^b^e alsi beeicactitube en nature banbefafie
VI. Οςβΐ,
ten bienffe ban be Eanbe toel foube itomen te ceatwcf 16671
een: batDaec «Sb. becöatben omme te pjebeniecen —^
allebefo?b?e!S biebaec upt fouben mogften bomen te
cefultecen / be boo?f£ö?ebe ïüfle in becboegen ö^iJbrn
boen bjeffecen / bat aett be Compagnien gefMt onbec
iSegimenten betoelti&e ttoee onbecftftepben üïinb&f
boUiS plaetfen fouben fjebben / pebec een fpecifigue
plaetfe gljeaflïgneect toajï/ enbe bat bienbolgenbe ^a?
tenten becleeiu fouben too?ben aen be €ompe0iteti m
o?b?ebaniïegimenten pepengeect/ Biecnaecbtìgen*
be geejcpicfleect/ boojfoobeel eenigBebanbienalbe^
ceptsringuacnifoen tecgfjebefiineecbec plaetfen «iet
gebonben toiecbin te to^n/ nament^jc b aen
Wolter vah Briehen.
lohaH Hendrick van fiaflum» |
lacob vandcr Steen, endö^Hen- V
drick van Schimmelpenningh ,
van Oye, J
Om u tnarciinh Μ ïiitlc
d, Stat Gril,
ttnrtn·
Hendrick Turck St. Major. ">
Willem Pieck van Enfpieckeni Èrtvniri,.
Otto vander Heel.
Wolter Scholt Colloncl*
Hendrick Graham.
Robbert Sanderion*
Alexander Coljer.
George Laudér,;
Petrus Watkin.
Jacob de Chamfleurieeh Löde-
wijck van Brakel.
Lodewijck d'Aquila GolloneU ^
Gerrit Ploos van Amftel Luyt. |
Collonel. I
Gijsbeft lohan van HiSrdeii- \J^àthtgtHi
broeck.
Antony van Weft-Renen.
Dirck van Zuylen van Natewis.
lohannes Arskin.
Dirck van Deuverdeiu
Carel Godin.
Philips deSaugé Collonel
Louys Wolvertvan DorpSerg,
Majoor.
Nicolaes Pieffen
Hendrick Bronckhorft,
Hugo Einholt»
Coenradus Coenen.
Sebaftiaen de Ridder*
Jan Frederick van Alendorf*
Johan Roeter Heer van Erift-
ftein.
Dirck Statius van Haeften.
Godert van RedeHeer vapGln- ^
kei, Collonel. |
Graef van Stierum. , yDetfhtrti,
Hendrick van Naffou Heer vin ξ
Ouwerkerck. J
-ocr page 165-
»34 van STA E Τ
ïiatDaec<Cü.totUoliJomiii
fblutteban Óen negetiöen_________
ömniöouiJtbanlïe miflïbe ban €apitcpn Roffum Coinmanùeiii; ban Steenbergen,bccfoetitenije tet- meecUewnge ban auamifoen altoec / tot fccOritcpt bartiieboojrcD?ebe^talJtaciKtafc0ccw Baüben ttoee <rompagmenbait Oct ]^estm«nt ban ben Colioncl Aquila,gebejlmeect nae iSicgm op ben ^oom. aBacc op aebcltüei'cctt jijnbe/ tó soctgebonbm bat be patenten tngljebolge ban Ijaec It^og. iScföIutte ban ben fe(ien befe^ gljebepefcöeert/ bolgeniS en inaine fo?mtte ban be öoben gelielöe Spe afgefonbcn fuUen toetbert/uptgljefonbeïtbooibe Contpagnie te boet leggenbeinbePiObtncie ban l^ollanbt enöe 3©e|l- ©jteflant/ toelcften oengaenbe be ^eeten Ripperda tenBuyricenbeenïiecenDaec^o«D lÊog. <i5eaepu= teecben tot ijtt lïiicfi ban be patenten betfocljt totecbe beboo?3aenbeilii|lenoc0befennaemitibagi) te wbts becen enbe baec ban rapport te boen.
ï^aei;l|o.|iaog,fciuebenootBaen ben i^eet iBif- fcgop ben elfoen Stmij/ bat fp totecben ban allen can- ten geabbecteect /bat fip toeöecoin foube onbecnemen feccnenftenlöc&etoecbingen teboen-ban möfife/foo teboetaliitepaecbe/fontram öet febenbe actijcftel banöet ®cactaetban ©jeebebenacUttenbcnaiPiil fefttenBonbert fejï en fe(iiclj tuffciien befen iStaet enbe Igcmgeinaec&tenbegi^efloatenjbiejÌfi) upt een b^e- beltebentgemoet goetgebonben gabben f)eni itttbtiSi befen gantfcrjb?ienbt-naDup? enbe ecnfielijcfi te bec^ ftecften/bat belelbe baec ban brilbebefiflecen/om aen l)aecQeeni;ecfubaécblgeoo?raec6 banombjagte enbe jalouftetegebcn.
'©enïgeeciötfTcQopgaftotantbJooit/bat ÖP tref- gelücic ntoefl ombjagte Ijebbe ban fo btel nteub^e toec» btngejt enbe becfenbinge ban (Croupen op fün5F?on- tfccen. ·
3&ei^actogenbanZel enbe Ofnabrugge hiagenbe obcc toanbctaltngfj/ bjiecbt ben böfttenben goetgeboni ben bat eenige ï^eecen upttet Jinbbel ban fwer ^ootlj Hlàog. i^ecgabetmge gcconimttteea fouben bjo^ben / ombebefcctuetife ©wbincien boo? alle conbenable mtbbelenlean inbucttete gaen bifponeren/ tenepnbe bat be felbe alnoci) ten fpoebitölten enbe fonbec langec tiptflcl toilbcn fnpbecen itace bcfecten in be atijterdaU Uge ftiDftlitert/Dp folcmned fCcactaci £ΐ?η be f)oocI)i oemcltc©o?flcn belooft ; enbe bjtecben be Pjobin^ cien becfocfit tcgensi beö anbecen baegljii te bjtllen p?Oi f cbccen tot nomtnatte ban be pecfoncn bte in be boo?f5 befenbinge geemplopcectfonbe bjeuben.
©e tiibinge ban be btctocic ban Chattam algiec fio^ ntenbe/btelbcltberatieofitien fonbe baec ober bic^ totiel)?anben. ©eelineenben'tbjais genoecD <0obtals lentljalbentebancfteninbe üeMfieit jte meec/alfoo altane men tot 25?ebat'famentoa!S om be biienbt^ fcflapte cebintcgcemt/enbe bat men be gun|l ban «Êncelant iieijoozbe tecarptecen omttent enbe ten aen^ ften ban bm opgaenben jpcanfcfie (©ojlogO ;maec an^ beccoptneccben/foolange be®iebeniet toas gefïooi ten/bat men ben j^taet niet tieljooibete ftaubecen ban befe glorie binnen enbe bupten ïanbtsi / enbe be <l5enicertte te pjiberen ban befe bjeuciibe enbe tncoui ragement. Isialfogebeftineert ben feilen gjulpnieui toen (öjl / om bcss nae be pjebicatie alomme teecftenen ban b?eiicf)bebiccen te laten boen enbe fïjn be öameri betoaerbcrii gelafi fo?gc te ifjagen/ bat be ^^emn
ϊ667· Heer van Lat^crack. —— Heer van Langevelt.
Boudewijn van Zouteland, Coli Willem Crock. ^ Francoys Boyex. i '
Wigman van Nieukercken. Adolf van Cirocenhuys. Johan van Ryfwijck,
i^oulienljeljiM?t00at öaei; ï^o. Jiaog· t»Pt öe bo^ benpaentic Wflcibutie nwöe foutien feonnen becliaen /
ebanöaeci^o. Ji rcis/eljeUt DebDenUe op |
benban öaec l^otiao:i&ecoabec{n8ije/ mttiigaber^ 1667. beniSaebtban 25?abantenbe befelbe refpettibe fup^ —^ pooflen enbe aenfileben ban bten / al^ opcb be l|eeren KmbaffabeursÌ ban ^pangiêhenbe ^toeben/enbe beanbere alijieraentoêfenbe uptljeemf^e/naeoubcr gebJOOMte / ten boo?fcö?eben bage / met jlaecfecn enbe pechtonnentot{)etboo?fc0?ebc bupren mochten too?- ben boo?(iien: beji toiect ben Jiiaet ban ^tate ooib ber- fociitgelgcfie b?eucDbe tekenen met bupren teiiboo?' fcD?ebenbage/ boojfoobeelöaeraengingl)/ te laten boen.
gijnbe ter ©ergabectnge tan3?geb?agen bat tuffcDen timiierbam enbe't (€e)cel /in ^eelant enbe tot <®upn; fterthen / biberfcDe 55?anbcr!ï lagen /geeguipeert /toe^ gernflenbegereet genwec6t/op o?bje en tot fioHen banben€oningban ©rancftrijcftiSlsiben negen en ttointicBpen goetgebonbentefcD?.pl)en aen ben i|eer <i5?abe d'Eftrades oEjittaoibinariji aimbaffabeuc ban ben felben Coning tegenbjooibiclj op be ©jebeDanbe^ lingetot25?eba/bat/inta!SDp bp enbe ban bjegen fijne iBaielicpt / gclijtft ijaer i|o. jBog. bertrouöen / genoerijfaemgöeautDorifeectteaiibe felbc fobanigeii o?b?e totlbe (lelleit enbe bie boo?fteninge boen ter plaet= fe baer be boo?f£li?ebe 55?anber!S lagen / ten epnbe be felbe in aller pie fonber eenicö tijbt berltejs naer bejS ïanbtiS ©loot fitö tegentooo?bicD ontBoubenbe op ofte omttent be Hebier ban Eonben / mocfjten bier^ ben gefonben / om te acDterbolgen be o?bje enbe be be# beien ban beï^eerenïiaeri^o. iföog. «©cbeputeerben enbe <©ebolmac8ticriöat albaer/ofban ben geenen bie be boo?fc§?ebe '0 üantsi ©loot foube commanbe^ ren;€nbeb)ierlJtooiH terflontbaer oberbirectelijcti gefci)?eben aen be Comngi) ban ©iancftrgcit f jlfiS/ tett epnbe om of ben toelgemelte ï^eer «Cxtraojb. 2ïmbaf=^ fabeuc bien aengaenbe mocDte toefen ongequalifii ceect/lijniKaieflepttot Detgeene boojfclBebeiiS/ten fpoebitD(lenbi?ectel0Cfebeberepjleo?b?e gOeliefbc te geben; maer ©rancörijcfi gaf te Itennen boo? berfcDep^ be omfianbigDeben / bat fp be b^ientfcDap ban cnge^ lanbtbjilbe mefnageren/en ίί op bat berfoecft niet gebolcBt.
iHenDeeftniet nagelaten ootli elbcc.s öet ooge te (Iaën : 3iinbe töbinge bat be €ngelfe / tertojjrs Hants ©loot algier befitg toa!$/(lercb in be H^ibbelantfe ^ee toaren / om be ^ollanbtfcge Commercie albaer te incommoberen: bieiS is ben een en ttointtcöfien ^ix' Ipgegoo^t 8etrappo?tban ben ©eer ban Wynbergen, enbe anbere Bare =|o. iBog. <eiebeputeerben tot be faecBen ban be^ee/enbe neffenis bealBier aentaefen? be^eeren<i5ecommitteecbenupt be refpectibe €ol= legien ter atbmitalitept in conferentie gebjee|l 5ijnbe ober Bet fubject / noopenbe 't fpoebicö equiperen ban acBtien fcBepen ban (©o?loge/ om foo Oaeft ecnicBftnsi bocnliicït / tot bebeplinge ban be jfeibbelanbtfcBe ^ee/ bertoaertji gBefonbe te toerben: toaer op ia goet- gebonben te berfoecfien be opgemelte ïljeeren <i5ecomi mitteerben upt bc Collegien ter ^fibmiralitept/ bat Baer€. toilben bifpicieren be fcBepen bie totfobanigen emplop beguaem fouben mogen 3ön.
^n befe töbtquamebbihs/bat be ipranfcBeZee- macBt (ίetcδbettiettlicBtefcBφen ban <Oo?loge onber Monfieurla Barre, geconjungeertjijnbe met be bier ^eeufcöe<©02l0gB fcBepen onber ben Commanbeur Abraham Krynflèn, t'|iJmen ban febentien Φοί- logBfcB^en|lerc6 jiinbi/boo? Bet oEplant JSiebejï BabbengBerencontreert be €ngelfcBe Eee-macBt/ beflaenbetn acBtien biergelijcftefcBepen: toaer tegcns Bet gebecBt begonnen Bebbenbe / nae bat elcftanberett boo? be eerflemael gepaffeert toaren/beiFranfcBen fcBanbeïijcb bebetaiUeguiteerben/ enbeUepen na 25afi "eteree aen Bet <!Eplanbts»Chriftoffol, niet fionnenbc 100? Bet erêmpel ban ben Commanbeur ]&rpnffen tot gljenjae bapperBept bertoecBt too?benj bte alleen met fijn bier fcBepen boo? be ttoeebemael tegen.^ be «Êngel^ fcBe aentoenbe / baer couragieufelijcft boo?1ïoecB ftt toelcB ttoeebe rencbntre be ^eeufcBe fcBepen beele boo^ ben enbe gequetflen ontfingen ; maer ben boo?noemi b« Commanbeur fienbe bat be Jpranfe niet tege te öou^
ben |
-ocr page 166-
en OORLOG. Se^en en veertighfie hoeck I
ften ban bert Eanbe niet temogenIpben eenige toóïber i66fi
Hptflcloftecappo?t/bp bie ban ©?ieflant befen aat^ —^
gaenbeaerti)àre3p?indpalente«emen/eitóe bat Dei
oocis anrce!Kljj£& enbe onbillicfe foube iön / bat mibti
i)et gebjefft banlafl ban eene ^?obtntie / be anbere in
fiUcften gebjitötigenfaecfeefoubenlebifl) blpbenflaen/
ban éntUjifi te cφlberen/ baec aen Ben iss geltóen öa-
ce wnfabatte/of gefteele rupne enbe onbagangD/
Bebtien nootööalben baerommegί)εcφlbεert bepa·'
bintiebanj^giefïant Biecntne te berbangen/
fpbe felbe berbangen mibts befen/betmogensf öet
inöonoenban ben negenbe attieni ban be naerbec
UniejaljSöetg^ioponeecbcenbe belatiebanbeboo^
fcB?ebeautljoriKptaenfjjn aEjccellentic niet toefenb»
öegcepenonberbebiertafmS in'tbco?f5 negenbe ar^
ttculb^n benaecberetìnieuptgefieec&en; J^erDoopen^
b? niet te min bat be ü^eeren j^taten ban J0?iefïant
Ben al!Sgoeiïe25onbtgenootert!)iecimtenictfultcn bei ■
flaae«tbinöen/£n batfe Ben mette anbere p?obintieit
fnllenconfo?meren Bpbeboojfs üaere<©ebcputeecöen
onberricBtjijnbe ban be Booge en gebJicBtige rebenen/
bie beanbere ®?obintien Bier toe Belgen gemobcect.
^ieban Jfoüant gO^oojt en gefien BebDenbe bi
particuliere berclaringe ban bie ban<i5elberlant/g;eei
lant / enbe Uytrecht op 't potnt ban be 31Ibminiflratc
ban be 3&mtiepnen/ berfelaren bat fp bec|ìae!ì/bat firn
€rcellentiebe ^omepnen ban be «iöBcnnieerbc ^^o'
bintiett ten minflen cofle enbe meeflen bienfte fai boen
abnnnifltecctt/tot fulcfier plaetfe enbe öpalfulcfteii
Camee ban be ïïeecUeningBe enbeanbcrftntis/ató
boo? ben <®o?lotB gefcBiet i$i.
ExtraftjUyt het Regifter der Refolüticn
van dc Heeren Generale Staten def
Vercenichde Nederlantfche Provinciën.
Vcueris den tienden January vijftien hondert
fes en tachtich.
GCbelibereert op bemibbelen bón conaibutien bte
menfpn ^iceüentieinBanbenfal fldlen.
ban <©elbcclantbeclilacen/ bat (p/ foo een
pgelftc^ fee^ielijcfe isS / ifronticc jön / in ben gcont be*
bo?ben / liiet foo ban ben ©paiibt / als ban be onba:«=
b?ageli)c6e inleringe / upteringe enbe plunbeangen
ban be epgen ïïupteren enbe ïtoecBten ban be Staten
<0enetaelofBaec ïSegccinge albaec gefonben/fbofp
P^efentecen te Betoöfen Dp beïteecfteninge/ baec afbp
bec Bant toefeitbe/ enbe niet tegenflaenbe bat fp ;^ron*
tiec3pn enbe Blijben/ fpn te b?/ben tot toeberflant ban
ben 3&pattbt/ enbe op Boopeban betec ïfïegecingc/ ens
be Bulpe ban oengelanbt / Ben te Benaeutoen / enbeoï!
te b?engen maentlijcfi be genecalf confmttptten in ben
^tebett enbe ®o?pen/ enbe platten Hanbe /baec fulcï
mogeljjcft iis / fonbec beröinberingc ban ben l^anbt/
enbe baec en fioben te laten bomen ten p?ofi»te ban be
«i0enecaliteptbe29?anbtfcBattenban be platte Ean?
ben tot gelijche^onmie/atiSbe felbe plütte 3laitben
ben ©pam moeten geben/ baec be mibbelm ban cons
famtienniet en connei^jepjactifeecc toojbe / bolgen®
be Bet accoo?t mette Ciecommitteecbe ban be iSabe
ban Staten ban i^ollant enbe Uytrecht gemaett/ be^
gcootenbebe felbe mibbelen tot omtcent b?ie cn ttottti'
tig bupfent ïïijnfcBe «©ulbenjj tee maent / met bo?bec
P^efentatie/ bat/ foo toanneec be platte ïanbeit fuUen
beb^tjt bM^ben / niet alleen ban be inbafie ban be l^p*
anbt /maec p?incipalijcfi ban be onbecb?aecBlöcheini
legecingeenbeupttecinge ban ben l^gfbolcfte ban
be denecalttept/ fp boen fullen/ niet tegenflaenbe ftace
boojlebett en nocB tegentooo?b{gc fcBabe/fo goebe
tciotten/enbelliefBcbbecieibcii jSebeclaittiS toeflaet.
<®ieban©laenberencortfenterert fpne ^rcellcntie
in Banben te fiellen alle be mibbelen bie in ©laenbecen
ballen fullcn/enbe fpn te betomen / be bjelcfic in al·
Ie ^teben enbe ipojten ban ©laenberen fuUen too?ben
becpacBt/ fultjc ató bie in Eeetanbt/ in tcaia 5ijn/ enbe
bat boo?t fpn (Éiccellentte Beiti metten platten Ean^
betom ©lambece/ bp b^antfcBat en anbecfïntii fai moi
i© 2 gen
ijeittoaccrt/naeeïje iSoojt fe^m&e
m^nadfcijföem lietm bwm /eitïie fitmt lj?t na
iic ƒjaiifclj^ tae / om öaec Üe. ^ίίκ baa Baffeterre
u attacguEcen/miïe bupten ïtoijffelte CHpn^grt;
toitch rappoit alö eDeftwiten upt fcanf^e montie
itocIJtemeec&ecgelotifisÌmecittCÉttlJB. j
i^mttent hefetij&t fbaeefüe oocb 'tïtffecent óSjêc i>c
to«iöetattn0e Mtt üe ®?obmden batt «©elbettam
M(T£i i5e'Crt&eOver-Yflei,iit'toceitefpnioe|ieii0ebeii tot ije
ftcruciü ^iiDfiDtciÏtctoatec/toaecinfpIleetsi öefettucHFüte'
inbefa' jj^n/alsioocfi «1ÖÈ fu&|tïiiat tot öen ϊ^οηίηβΐ) taatii
t©£nneiitecciiéneniieiie ®o?(lert bait Luneborch. Hol-'
lant ije pjompfle enùc toilbaecbtcïjilem alless/ mfii
(tcccljcmeecmacl0/msitmoé(l en fiei|oo?ùe ìae feite
©lobtnciemcf executie te conlicmgecen ; maec fulcfes
iiatïj 5ijrtti£ / ijaïiiie J^ollaniJt beöacljt een aiiöec intö=
bei/iiamentlucfe /Öat fp öe Compagnie» ban Qaet
cepemtie/in iic<i5elöerfcf)eenïie ©ber-pffelftlje^tei
ben leggenïie /becftlaecbe te fuöen laten fiiipten ïantii
iietalingc/ombpbe felbe^jobincten enöe^teöen;
ban<©elöectonbtenbe<©bec-lflel betaeltte toci?iien/i
of toel tot talie ban be ©ucgme alöaec te leggen cnbe
tc teren; tot bJclcfien epnbe ban ï|ollanbt tnljiei ire
bortrtantten/fnlcftss ben ^olltoteucsi /enbe boo? be
^oUtctteucif ben Capttepnsi boenbe aenfeggen,· maec
befelbe ^?obintien8et)t)ertbaecboo?met öonnen öe^
bjogentoo?ben/fp becftlaecben baec tégen / mgebal
üoliant fultftii niet toebcc in tcoclt en becanb^cbe/
batfe be mibbelcn ban Cobopen enbe Eicenteii in ijaec
e§teöen ballenbe / foubenin Ijouben / enbe be0 noot /
ücfecen tot betalinge ban fonane Compagnie/ bie
Jlotlantopbie toöfe onbetaclt Öet. Sülfoo Ijceft Ijet
foliant bjebec moeten intcecfeen : «inbetoat <i5elbeci
lant op bie ntatecie abifeetbe/ tö elbecsï gefielt.
gn ben giare bijftienfionbettfei en tacRttcÖ toasf
bietgelijcfte onbetmogentijept/ enbe ijoe (Icfj boert=
macliS Piobintien becïtlaérben / is te fien upt be bol·
genbcitefolutien/biebjrfoubt/maec nocBtaniS feec
aentnerclteiijch 5t)n/enbe baerom meriterai altjier
gefielt tcbJO?ben.
Extraft uyttet Regifter derRefoïutien van
de Heeren Ωεπεπαΐς Staten der Veree·^
nichde Nederlantfche Provinciën.
Vencrisrffo tienden larmaHj vijftitn hondert
fes entachcigh.
ban <®elbetlant becMaren/ bat fpn €]ccellentti
in fjanben Hellen be^omapnen baiCielberlant/
bolgenbe Ijet out geb?upcö / (Cractaten ban Venbc,
JJ" enbe ben ®ractate met ben s^artoge ban Aiencon ges
' maect/ ombefelbe te boen abminifireren Dinnen'js
Eantsi /fonbec ober fjen te fielten eenige uptlantfcge fis
nantteofïïeftenfiamer.
©ieban^eelanbtberïslaerben ban gelijcften/bat
fpn€)«:cllentiefali)eljljenbe 3Kbminiflratien ban be
'©omainen in Zeeiandt, enbe bie albaec boen abmini=
(Irerencubebe reecheninge Ijooren/fonber ober fteit
te fielten eenige uptlantfclje finantien of ïïefeenfiamet,
u ^ün gecommitteertbe ï^eerenCanceler Leomius,
Caron en Zevender, om ban fptt Cjccellentie te ber-
(laen eentipre/toanneer biei|eerett ^tatert Cfene^
rad op nto?oe bp fpn ^pceHentie foube mogen itomen.
®ie ban Uytrecht geben fpn «Eycellentiein ijanben
ïtt^^omepnenbanUytrecht,mit0batbe felbetoo?i
ben gtjeabminiflcett enbe reecfeeninge gi)ebaen/enbe
0Ïiei)oo?tin ftare ©jobincie/bolgenbe be fatiifactie
lÊiengegebenbp fpn Cjccellentie Oooge jHemorie bie
ïife ban Collant enbe ^eelanbt fjebben gesegelt.
Silfo bic Ciebepiitectben ban ©?ieflant / niet tegen^
Haenbe alle mogeljjche inbnctien/ ettbe goebe reebenen
6enboo?geftóuben/betMatenl)ennietbo?bec te bjil^
inlaten/enbe tonfo?merenmetbeoptntenban bean»
berei9?obintien/om be autfiorttept fpn «iEmllentie
opteb?agenenbe te gebat ober SetCioiibemement
bec^eunieerbe ©jobintien /ban fp tot nocö tóe gebaen
' faeci
-ocr page 167-
SA KEN van ST ΑΕΤ
ï667. oeitBéïirfpen/fuWaliifim (fiïccHenrfetot rttceflen Wmllclwn öe aant«n ocralwi fai ìmìjmt
g^ùban^ollmubcritlacen/bataltfS't foo öat be Xantien ban i^ollanïit Dooj öe Eansiiupcige «©o?lo{je OiOotcüjcjcöcfcDaWgljt/enDcmet bete fcljulùen eitïii atètecfEallenöeflUtWtjijn/fp taplien notijtansS om= tnc öe gfjemeetic öefencie ban öen ïanUe te bojtiecen/ te b?e&en 3i)n in b^e gljelesentïjept Ijen te ebcttuete/ enbe met öe ^?obmoen ban ^eelant/ Uytrecht, «tbe ©iiefIaitttecntaentboo?öerttötban een jaece naefl^ f omcnïie m te totttiae be ^ommc ban ttoeemaelijon' beet bupfent snlbc/met fuicfeen bci^lanbe / bat befelbe ttoeeljonbettbupfentoulbeniitecmaent obecbe biet ©iobtntten oebonben fullen bM?ben bp eenparige 0«= necale nttbbelen ban Confumptten en anbece / begce^ pen m liet btjfae actttul banbe nabec U nie j te b;eben lijnbe/batrngebaUebefelbemibbelenmet en mogen (ïcecften tot fountiffementban be boojfj ttoeegonbect bupfent gulbensi tee maent / tot beröogftige ban bien fai bJo?bcn gepjotebeett/ enbe οοΛ tot inboecinge ban anbere eenparige mtbbelen ban cottfimtptien obec be boo2f3 biet l^iobintten / alle toelthe boo?f®?ebe mibi beien fp lupbentebjeben^ineffeitjibeanbe» ^^o- bintienteftellenmttanben ban fpn €]cceUentie/om baecuptmtbtfgabecjSbe afTiflentte ban gare Haje- lept enbe beconfenten banbe anbete ®?obintien/be aden ban be ©ojloge te becballen; toelbecdaenbe bat boo? be eipttatte banft iaet raeuto Confent fM too?ben berfotf)t / enbe oocH met fultften becdant/ bat alle btf- fecenten bietuffct|en be |^;obtncten fouben mogj^ cpfen op be mbiilltnge enbe ^me ban be opl^eebe ban be boo?ftf)?ebe «iSenetale mtbbelen tot fbticniffement banbe boo?fclj?ebe ttoee öonbert bupfentSHjnfc&eguli beni tee maent noobicf) ?ijnbe/ Bp be boo?f3 ©jobtntie BÖedelt fiilleit toojben tee betifïen ban fpn ofFc^eiitie enbe be i^ceren ban be ütabe ban j^tate bp f)ace iBa- jedept enbe upt be boo?fc!)?ebe biet ^?obmtien neflféni fprt Cfcelientie te d^len / DeRoubeUjcft / bat aile 't fel- be faltoefen fonbet pc?ejubitic ban be cetgten/ Piibile^ öien/ Ubectepten/ gecett>tttJjeben/®cactate/ «Contrae ten/ ^tamten/ (©^bonnantien /ï&ecceten en dCodume ban beboo?f5 3^?ob{nttenin 't ggenecael / enbe dtfiet ban Mee ^teben en ïeben ber felbec in't ©articulter. ^Sijn boo;t0 te b;eben / enbe tonfentecen bat be bopen op be nptgaenbe enbe incomenbe goebecen/ bolgenbe be Slüdebaecaf gemaecfttgebupeenbe get boo?fcö?ebe jaec fullen Wpbengöefontinnect tot bec= baltótgfje ban beïaden / baec op daenbe / mitfga=^ bersi be toecudgingfje enbe onberiioubtnge ban be ^cQepe ban i@a?loge/baer toe befelbe innegetoilltcgt/ atbe gDebedincert 5p ,· 25ei)oubel9c& / bat be felbe al omme in alle (0cunleerbe$;obintten op eenett eenpa* rigen boet met goeffe 02b?c enbe ten meeden bien^ dcbanbeEanbe fullen too?ben opgefteeben boo? be autDoritept ban fpne cEecellentie / enbe ten epnbe boo7f3 alleenlijch bccdeeclit.
®tc batt Seelant / niet tegendaenbe be gtoote enbe ftoacte laden bacc tnnefpöen tegenbjoojbiclj binben uptoojfahebanbcnti!>o?loge en meccfidijcli om ber onBodeJi bp Den op be ïïebiere en 5Fo?tcn geb?agen / fpnnott)tan0 te b;ebsn/om l)en fdben/enbeliace bontgenoten in befen tipttecde noot te fielpen/ enbein fiwiberïicptomfprt <S)cceü. be <i5?aef ban Lycefter goetcontentementtemc^ geben/ neffenjcs bie b?ie anbece contribiierenbe ^obtntien fjaec contingent te bjageninbefommeban tìoec fionbcct bupfent gul- bentf ter maent/ te binben in fiàre ^obintie upt be
Siemeene mibbden in 'tböfbe aittitul ban be naetbee nie begcepen/geliititiiie tegenteoo?bige loop ïjeöben obec i^ollant enbe ^eelant/ be toelcft fp ooc6 te b^eben 5i)ntecebereninf)anbenbanfpne (Secellentie om be felbe te boen abntinideeeen boo? ben ïtaet ban ^tate/ tn afico^tinge b in fjaeriupbet: boojfs contingent/ntiti$ batijetBon bp Iien fai becballen too^bcn bp eenige anbecemibl«eleit/enbeboo?tst tot onbecöoutban be toerudingcban befcöepenban ©ojloge/ enbe bei baec afbepenbeert;fpnooc6teb?eben/bat fullen ggeem^ plopeeet tooien be Cobopen tegeabwojbdilA in be |
<®eunfeecbe ^jobintiert loop DebBenbe / mf btiS bat be ιδδτί felbe gcb?ortjt enbe gefjeeben fullen bJO?ben op m jten eenparige boet; atem/ alle oeupten enbe p?infen / mitfgabets/ bea:icenten/foo be fdbefeemge tnb« foube toegelaten bJO?ben / enbe bit alleiï boo? ben tijbt ban een geQeel^aec/enbe ingeballe ban continuatie ban (©o?loge/enbe bat boo? fjet e]φi^;eren ban ben ' boo?f5iaeceegeenmeubieconfentm enfullensiin göe* b?agen/bat be boo?fi®?cbc mittóelen fullen blpbm loop Rebben/ enbe gtietontiuneert.
g&ie ban Uytrecht fpn te b?eben /bat fpn €itcellen« tie obec be biec contribuecenbe ^?obintten maentl0c6 gefucneect fuUe huüben ttoee gonbert bupfent gulbetV en bat ü> baeéinne fullen b?agen gaec Quote/ gdijcB fp totnocDtoe gebaen Rebben j fpn ooc^ te b?eben fpn dicceli, tot becfeehcctöept ban be boo?f3 euote öt San- ben te dellen/alfulcftemibbelen ter <©o^ge gebedt* neect/alis tegenb)oo?bic&in öaecliebec pjobinoe looa ftebben/om bie bp fpn Excellentie boo? ben boo?rj Sabeban ^tate abfoluteUjcit gecege«:t/ geabmim^ dceect/ berpacfjt/ gecollecteett/ enbe geöeeben tetoo?* ben i mitjï bat bepenningen baec boocen be tnibbelen becpacöt fullen bJo?ben / ofte bie ban be onberpacDte/ bpcollectatieontfangenfuUen too?ben/af|TiacD fullen dcecfieniienfjaeclupbecboo?fcö?ebeQuote in beboo?f3 ttoeeftonbert bupfent gulb. en'tgeene De bD0?f5 mib? belettin Ijaec beb?Df min fuUen uptb?enge/batt be boo?f3 quote ii tjeb?agenbe ( betroutoen nocijtansi bat fpn€)ccell. regacb fai neittenop be bertoöeding en upttecing banbp naed b'eenlDdftbanDace^?obintie/ fo bp ben bolcben ban be Staten/ aljS ban bebpanben gebaen) gullen bp anbece mibbelen fupplecen; €nbe foo becre be boo?f3 mibbelen meec foube geb?agen ban BaeremaentlijcfieQuote batöen'tfelbe goebtfalco" men op benabolgenbe jBaenben enbe anbecfinttf /tn- be bit al boo? ben tpt ban een Slaec enbe bobe be Con^^ bopen / bupten 3^?tnfen enbe Eicenten / foo becce f^ «ScceKentieggecabenfoubebinbenbefelbe gier nae« mael!EÌ»>etelaten/becclacenbenocDter^nietgeca< ben te binben / te treben in bifpute ban bebo?ber bec* gelöcbing^ ban be mibbelen foo befe faecbe te feec baec boo? becacgtect foube bw?ben.
^te ban 3@?ieflant / Doetoel gen Sant onbec ben ©pant boo? een moot beêl gelegen / enbe gecupneect/ enbeboo? fiet becbobt ban ben uptboec / alle iSegotia* tieis dille daenbe/becfilacen/ bat fp nocfttan^ te b?ei ben 3p / tot uptbperinge ban be <©o?log!5i fioden boo? ben töt ban een ^aec öaece Quote / 3ijrtbe Det bobbel ban bie ban Uytrecht, te b?agen in ttoee fjonbcct fent gulbenis tee maent/ bie fp confentecen obec be bier contribuccenbe ^?obintien / enbe bie te dellen tn San* ben ban fpn <ejccellentie/enbe Üaet ban ^tate/om gfjeemplopeeet te bJo?ben naec belioocen / mitsi bat fp be felbe quote fullen mogen opb?engen enbe fueneeen met al fulbe mibbelett en ^omainen ali tot nocD toe in ftace ^obintiefpn geOebe/ enbe in teain geti?acf)V toel becdaenbe alfoo Daee ^?obintie ie ftontiec/ enbe contomme in ben ©pant gdegen / bat be <i5uacnifoei nenbiein be ^teben / eBbeaanben3ijn leggenbe / of bp fpne Cwellentie albaer noclj gelept fullen b)o?ben / baet af boo? eeed betaelt enbe onbeeïjouben fullen h}o?be/ enbebat get incomen ban be Cobopen/ ^ettp^ ten enbe p?infen mttfg^ec0 be Eicenten/ foo be felbe loop foube gebben/fullen too?ben ggeemplopeeetoen be toeetidinge ban be jScDepen ban (©o?loge/ enbe tot afboeninge ban be Ea^n bacc toe daenbe.
3flfoobe<(5ebeputeecbenban ©?iefïant/niettegeni daenbe alle mi^eljjche tnbuctie/ enbe goebe cébenen Den booHjegouben / becSlaeen ften niet te toillcn inte'^ ten enbe confbzmccen metbe opinien ban anbece ^io^ bintien/g^eninöet intoilligen ban be mibbelen banContributien tee (0o?loge/bie fpn oErcellentie maentbjcfiinDanbentoecben gedclt/om be felbe te boen abminidccren boo? ben iïaet ban i$tate nefFensf fpn <ÊfcdIentie/maec alleen begeecen enbe befp?eeci 6cn boo? enbe aleec fpne oljccellentte fiaec aenbeel in be ggeconfenteecbetb^ee gonbect bupfent gulbeni» tee maent te b^taiw bat baec uptbtto^ od» ot)bte&eu«
bm |
-ocr page 168-
en OORLOG Sevenen njeertigile bocck. I 37
,667 iiiti fulfcn to£i?iïen / öe gaimtfocnen m gate ^teöen en
_ϊαηοείίοαίη&β/εηϊ'ί tiat öe J^eecen Staten/bec^
(Ifleii&e öc faccltm ban ùc Eanïte met te niogm Ipijen
ÉcmtObojiici; uptfld/ofterappoit öpïiie l)an®?tef=
lant ùcfet» aettgaenùc acii fjacc ^jtntipale» te neitten /
en iiattet oncebelicfi fauìie sijn/bat mitiS 't geb^ecH ban
la(l bau ecnj^jobmtte/tie anöece in falcfien gctoitijtige
(öften fouöeu leöig blpben flacn bau epntlijch te tefoi'
becen/Uaec acn fjm tS gelegen Ijace confecbatte ofte ge»
Ijele tupiie en onìjecgancii/ftcìitien nootssftalbe baecom^
me gccefolbeert Ut e ^?obintie ban ©?iet1ient Diec inne
te berbangen / geliitü fp be felbe becbangert mitsi be?
fen / bemwgenis ijet tnBoMbcn ban ben negertben actt=
cui ban bc naecbcc Unie ,ató Jjet gi)ep?oponeecbe enbe
belatie bau be boo^fs autijoritept aenfpne «Êïcellentte/
niet toefaiöe begrepen onbec be biet tafuss in be bi>o^f5
negcnbearticulban be naecbe Unie uptgefleecfeen j
berijoopeubcinettemfnbat be ï^eeten jgtaten ban
©^icfïant öen al$f goebe 25ontgcnoten Ijtec iuue niet en
fiiUcuDefïoaettbinben/cube bat fp Den niette anbere
p?obinttcn fuUen confo?nieren ; öp be boo?rcl)?ebe fja^
re (©cbepiitceubcu onberricr)t5üttbcban beljooge enbe
gelDicfitigciïeiiencn/ btebe anbece ^?obinticn Dier
HieOcDbcngcmobeert.
®te boo?r3 ban ©?tc(ïant ftcöDen betWaect / bat fp
niet tcgenfïaenbe befe berbangtnge pecfiflecen öp Bae^
ceboo?gaenbe opinie.
Extraft, uyt het Rej^ifter der Refolutien
van de Heeren Generale Staten der
Vereenichde Nederlantfche Provintien.
Venerjs decima Ìanuarì) i ^85.
H€i)i»cn be 3|eecen Staten be opinten ban be refi
pectibe ^jobincien / op gtlieren giieopent op be
autöoritcpt / ft>n <ÊrceIlenrie in befe ïauben te
gftebeubereenicötjfutobe felbe fcijjiftelücftlijn ge?
(f clt/ cube ïjiec uae toert getnfereert/ beRoubefijch /bat
bie ban a5?tefTaut betMare te perPllcren ftp be opinie /
Dpijen op gilleren rjier opgebiagen/ jnttjS fp feggen
gceuennaeberlaft ban ftare ^iintipalen te ftebben/
bocljfoo be aubere ^?obintieber(laen bat fp Oier mebe
niet en mogen bolfraen/ mogen lijben bat ijaren naem
falange too?be uptgdlaten/ettbe begrepen onber be
<iPeajTocieerbe/tot bat fp naeberen lafl ban fjare
flensfullenöeööenontfangen/of anberfintii bat ften
3icte fai bjojben gegeben/ alleiö op tjet abbeu ban ïjare
Heelierii gebaen te fteDDen/ enbe bat fijn «Êrcell, baer
afmaci)too?bengeabberteect/betobenbe Sier inaile
Boet bebop? te boen. ,
toarben tüffcften eenige p^ebicantcn ortber ijaec en g'fj™
met be-ilSagifiraet / ter fafie ban 't beroepen ban een
nieu P;ebicant. 35e mceflc i5?ebicantenölaegben ober
be ontoettelijcftDept of infij?malitept. aiSaer ober
Domini OedzeniusettbejEigerfma ecnigeb?pmoebigc
tooo?ben geb^uut&t Debbenbe/ toierben gefufpenbeert:
en Det^pnobcindineerbeomDaer teDcc(lellcn /fulcjc
bau toegen bepolit{aue<0beri0Dept toiert getnterbii
ceert. ©nbertuffcDen be gemeente ( ban natuer gene?
gen/om te fijn obliqui adverfusPotentes, enbe om te
fugiUeren be H^agipraten / bonben Daer niet ceui! ge^
(int; be een befe be anbere bie©?cbtcant gunflicD
be enbe aenöangenbe/enbe toat ban Orpheus bjojbt
gDefabuleert bat Dp allesi betooogft booifijne melùbte/
DeeftanbersigeenfaebupbingealsÌbeftratDt bau toet»
fpjeecftentDept.
Sjilvtftm bmmts, factr inttrprtfqut Deerum.
Cedibus Ö viSnfeio ditirruit Orpbius ,
DiSut »b htcUnin Tigm y rapidpfqueLmnes.
^odö een anbere fabel fecDt ooch/ bat be Congé ii
't (limile fo tod alsi be(le: te toeten/ na batfe gebjupiJtt
ioo^t»
®e ïtefo?ntateur!S Dcbben polttijcöeliicD toel gebaen ®'f -
Dai iStaten <0encrael 3im nerefolbeert/ batboben
ben €ptel enbe Contmiflïe bie Dare Coninglijci
fte jBajeftept ban «ïBugelant/ ben ©oo?Iugt{gert
llOOfD geboren ï|eer Robbert Grave van Lycefter 8cc,
Öeeft gegeben / ber felber (ijn €rcellentie oocft te conti
mitterentot <i5oubemeHr enbe Capitepn «Öcncrael
ober be uaber «©eunieerbe ©jobintien / te toeten/ ban
«©elberlant met Det «©raeffcflao ban.^utpDe/ ©laen^
beren/ i^ollanbt met 3®eft ©licftant/ ^eelant /Uyt -
recht enbe ©jiejSlanbt/mibtfgaberiÉi Daw <©eaflbtii
eerbe / enbe bat (Ijn <Srcell. in ben name enbe ober be
felbe 3^?obirtcien fai Debben/ enbe gebiupcfien al fulc^
«en autD02i.tcpt/ als in't Cractaet met Dare boo?fcD?e=
ne .ïBaieftept gemaetftt/isibeg?epen / enbe boo?tsf
bollwmelütft enbe abfolutelijcft gebieben in't fept enbe
(lucft ban ber ©oiloge / enbe beö baer af bepenbeert
tetoatcr/ enbe tê Eanbe ober alle boo?f5 !^?obini
oen / ^teben enbe 3leben ban bien / enbe Dunne
afTocieerbe ^Boubemeuri» oerticulterö her felber /ober
wie generale enbe particuliere ©berden/ acbmiralen /
©üe - 9fibmiralert / Colondlen/ aitmceflcren /Capii
tepnen/enbe allen anberen25ebdDebberen/enbe ge^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^^
meeneiSuptetertenbeSnecDtert/betoelcDe fijne boo?' i batfe be.mee(le<iE5objSbien(tDeBbenge(lelt in't p?efteu;
fduebeiïrceli. baer imte enbe beö baer af bepenbeert ! ©ertocrpenbealle anbere ererrttie ban bien aliS Af- Gbrc;
fullengeDouben 50η bolfwmentlöcii te geDoo?faemen : 1 godifch enbe Superftitieuj. mt isi feer aenneme^
5®at mebe bet fdbet fpn «redi. IwlDomen wbj Ijjtö t>P be <i5öemeentert / al^fïcS berteli bmbenbe
S© 3 ban
ai)folutemat!)tfalDel)benin'tfluc6 ban be Politie ett 1667.
31u(iitie obecbeboo?f3naetber <©euöieetbc ©?obHt= ——
tien / enbe Dare <0eafToaeerbe / gelijcft be boo?gaenbe
«iBioubemeurjsi ban befe .jgeberlanbcn ban allenouben/
enbe Bpfonbertnbe tijbe ban ben ïiepfec Card devijf-
de ïgoocljloffel. memorie ober be boo?f5 ^iobintien
toettelwI^Debftm geDabtj toelberfiaenbe bat upt be
incomllebanbe^omepnen banbe refpettibe
biptiejt üetadt fuElen toecbeu belaflen op be felbe%o>
mepuendaenbe/ mitfgaberji be i€tactementen ban
(©fficieren/^uditieten/enbeanbeEe dienaren ban
3[Hfiitie/ gelöcfe ban atte ouben tpben bp be booten*
be <i5oubemeuriS ijs gebaen/ en bat öe giften en colla?
ö'enban bepjintipalcofficien in be refpettibe p?obini
^ ^^ · ..·>,.....^ be©olicic/enbe
^enominéerbe ban be refpettibe ®?obintien/ enbe
toeltöe t'elclier repfe alii eenige ban oe boo?f5 <ö>ffi£iett
fullen fiomen te bateren/baer toe fuHen nomineren
ttoee ofte bjie bcquame pcrfoonen / enbe goebe ïiefi
Öebbcriibe0©aberlantsS; bies fullen beboojfs <i5enei
ter be nominatie ban be rêfpectibe p?obintieu (lellen/
enbe committeren eenen Keet ban ^gtate / bie toelcfte
mette ttoeeiSabeuBp Date boo?f3iïiia|. totten felben
iSaetgecommiteert/ofalnocD te committeren/bet
tate met Daer |taaj.gemaect»t/ toelcft fpu oSrce
leiS fai acDterbolgen / onöerDouben en boen onberDou^i
ben; enbe fai fpnCrcelLbe Staten «©cnerael banbe
boo?f343eunieerbeP?obintien mogen befcD?ijbentot
allen töben / enbe tot fulctie plaetfc binnen be «©eunii
eerbe Êanben/al!Sfpn<eFcellentieoirbaetbencbcufal/
betoelcfieopbebefcfepbingebanfpn Crcellentie ten
gDefielbentpbeenbeplaetfe geDouben fullen toefen te
bergaberen/boben batbe Staten generaeliicft enbe
particulierfulleu ©ergaüerenfulcit 5» lieben tot beji
XanbtjSbienfteenbetoelbaren fullat bebinben te be=
Dooreuj enbe bit al onberminbert be gDerecDtigDeben/
iSecljten/ ^jibilegien/ Eibertepten/ Crattateu/Con-
tracten/ Statuten/ <©?boitnantien/ betreten enbe Co®
(liunen ban be booif? #?obintien in 't geiterael / enbe
elclte ^?obintie / ^teben / enbe 3leben ber felbec
in 't partittilier / bie niet tegenflaenbe befot fullen blp?
bentnDaergcDeel.
g^efe fojMer toaiS 0et tamelijcfie mirufliiD tot Eeeu-- f
-ocr page 169-
I 174 SAKEN van STAET
ban Bit Biechten, Bedevaerden, enïtó bcél anöece fte- - tetmiïtc oiffcrtutflcn ai&e tafaplmmrtg/ ettbciiat mm 0cmatftdijfU Itaii flculjeoren een atié / infon^ öerljipt ai^ ίμι een Orpheus ofte Amphioa tjS ; tnaec te .^iigiiiraten fjooccn bicUW in öaec oocen tmaen^ geiiame touchesofgjepenopiKiSetoctqMeLuyc, jae Wcbïöiiö footwne Wc am be <i5emeente lieffeUjifi enbe Beplfacm bunchctt. ai nbe iii te geloben batfe toel fom- tyts bentiicn beter tc m / bat be Gemeente boojani beceoeffciiingert toattotccbcn gebibectecct/ geiijc&tn Öet Paufdom. 't^sstoaecbepolttique baecentcggen Öcböcn aen öaet glietcochen alle uptteclijcfie «»3φι en 0cfaφ<;'ttDelfδbtcl^toilίJmet0enιJeφtieί, toant Or- pheus cnbe iimphion öebDen 't oo? ban be <0emeente.
<Ênbc om batfe be boo?f3 Predikanten btenbolgenjü be «©emeente toat onge»»ia£helij£& Babben gcïjanbelt/ toilben acn be anbcce jijbe toonen / batfe &et niet Bab- ben op be öcltote; niaec mecc bj>anbt ban be Papiften toaccnalö pemanbtopt oftedbeCiS/ enbe lieten upt^ gaen Bet bolgcnbe Jplaccaet ; maec fepben be ^pillen 'ttoasiecn jufttficatiebanbe ^accatenban iöepfec Careimbe ïfeoningB Philips. 3laebat öiebeelmeer oo?faeche Ijabben in Baren tijbt enbelanben/baecmen in gceneeentaengB^oon Babbebananbere Godts- dienft, alögeUjiB feöevtbetnboecingBban't €B?tf' tenbomtn Vrieflandtenbeanbece ïanbentoasii^e- .fcBietjbaecmentoaö Paepsgebtt?benfooBae|l men Chriften toïecbt/ baec banbenoφjlaenbε5Öec£hett een iebent getupaenisï sBn: baec i)et Cour enbe Kapel- len tot oeffeningB ban be Misnoφtê(ïen5ön. €nbe ntoaec men nii beelben cnbe (latnten jlelt/op be plaet- fentoaecbe autacen ban begin aen gBetlaenBeböen / enbe ftp be L uyterfche ober al in Duytllant, Noorwe- gen Dennemarck, enbe Sweden ηοφ fïaen. ISèpfit Carei, fcpbenfe / cnbe &omngB Philips, Babben gcoo'
» ^ · I V · · · W -W-W -^^r-w - -r—»---
baerbanfpnopt geljoojtBabben/ enbebicnict-----
be fteccftcn enbe Baec 45obti3i bienfi ( Bor, Meterer., Rey d, de Groot gtJCtUiigen ban Obet be vier Bonbect (ιpeenbaφ ) maet:otlΦbeïfïaebtBupfenbc1lo?mben snbeinnanten. 3&aecimmcc0be ^piflen/ fepben fp / ban oube ojbenin Vrieflandt gBetoeefi/ enbe ηοφ toacen/ enbenietl)etmtn|le bleecBbatfe naetbeGe- reformeerde {tecificn oft iSaetBupfen (lonben / of met een bingec aentaften ; maec alleen in (lίllίφept / gBe- Ijjtftclbetsi oberai Baer vryheyt van ConfcientiegBe» nieten, ^οφ al toat be i^eeren toijfen/moetmen ptiy fcn. ^p fnllen Beblien geBabt Baer infIφt enbe reben/ baer ban een Bier boben tjS gBefldt ; gelijcB ban ootft ben ïUoningB ban Engeiant in befe töbt / aljs (ϊφ aen be een fpbe be Presbyterianen BoogB ftefbjaerben / aen be anbere 3Übe liet bemteubjen be oube Piaccaten te' geit be Papiften* Servienduin fcmt C? row gerindas efi
ihaidi. «eenbjöis <0berίφept foecfit Οφ te mainte- neren op toat topfeB{)l<an bebentben.
Tlaccaet t egens de SeEie der lefuyten, Ψα- pen, fJMmicken, Klonen, &c. en alle by een komflen om de Mijfe en andere Taep- fche Exercitie te doen y ofte Kinderen in Univerfiteyten en Scholen te fende, onder ""tghebietdesConingsvan Caflilien» etc.
De Gedeputeerde Staten van, Vrieflandt. A L'en den geenen di e defen fullen fien οβ hoeren Wgentie l \ leien, Saluyt ; Al hoe welwyby verfchéyden voorige Piaccaten v?el expreflelijck verbo- den hebben, dat defchadelijckeSeiien van lefuyten ende andere Priefters, Monicken ende gefeyde Geef- telijckeofre Religieufe Perfoonen , van de 'Reomfd, Religit zijnde. alle bcfworen Suppooften van den Pmts vanRtmiii, haernietfouden onderftaen, nochtéver- ftouten , om in defe Landen te komen ; Soo befpeu- ren wy nochtansuytdemenichvuldigeklachten, die ons dagheiijcx voorkomen, daxdeielve Geeftelijcke Roomfche perfoneii, foolangh foo Bieer> haerdaer |
tegen opmaecken, ftout ende baldadich, oinmeten platten Lande, ende in de Steden, feer openbaer en- de publijck haer inftellen, foeckende met alle doen- lijcke devoyren de goede Ingefetenen met hare valfe Leeringe, van de ware Godts-dienft tot AfgtJerji, en een afkeer van de wittighe Overicheyt te brenghen, mitfgeders illufoir te maken 's-Lants Ordonnantiën endefundamentele Wetten, voor foo veel in haer is, ftreckendc fulcx alles tot groote kleynachtinghe ende vilipendentie van de veelvoudige Piaccaten en Waer- fchouwingen, foo by haer Ho: Mog: ende Ons, op diverlche tijden ghedaen ende gherenoveert, die wy geendnts derogeren by defen ; maerom de voorfchre- ve boofe menfchen te beter te weren, ghenootfaedl worden, daeren boven tegens de felve nochmaels na- der te verfien. Sooift; Dat wy hier mede wel ex- preiTelijcken verbiede ende intercederen, fulcx doen- de mits defen, dat geene Jefuyten, ofte in eenighc graden ofte deelen van haer Ordre wefende, noch Priefters, Papen, Monicken, oft andere gheorden- de perfonen, van de voprfchreve Roomfche Gefinde in defs onfe Provincie fullen mogeh komen oft ver- blyven, 'tfv of de felve Itigttmnen zijn of niet, op poene dat alle die geene die teghenwoordich in onfe Provincie bevonden fullen worden, of na dato defes van buytendaer in fullen komen, gehouden worden voorgoedcn pryfeende ranfoenabel, als Vyimdmvan dm Landt, endealfulcke byelck een aengetaft: ende aengehouden fullen mogen worden, ende ghelevert aen den Officier van de plaetfe, omme met zijn ken- nifle, voorweten ende goetvinden van de Magiftraec voor de eerfte reyfe gheranfoeneert te werden , fte hugh als mm fai ketine», ende in allen ghevalleniet lager als op hmdtrt piudiH grootin Vlaeits voor elck perfoon, waer van den geenen, die den felven, in voegen als vooren, fullen hebben aenghehouden, ofte oockan- derfintï aen den Officier ontdedl;, fulcx dat die in handen fullen zij η gekomen, genieten fullen de drie vierde paerten , ende den Officier een vierde paert, ende voor de tweede reyfe, dat de felve openbaer jfi»- gnjjilt tttdi gebannen fullen worden, ende ghemuldteert ' nae ghelegentheyt van faecken, ten ]
ende voor c.......
fwaerder*
turbateürs van de gemeene rufte,metconfifcatievan al hun goederen, naexigentie van faken : Verbieden oock alleinghefetenen vanonfen bedryve ,alfulcke erfonen ««ftfinyyie, hoven ofte logeeren, opeen ocre van biindirtpondi» Vlatms voorde eerfte reyfe te verbeuren, voor de tweede reyfe van twtebmdert fon- dm Vlatms, ende voor de derde reyfe aen den Lijvtgi- ftreft, ende gebannen te worden, met coofifcatie vaa goederen : Verbiedende infgelijcx alle conventiculen ende vergaderingen van Mannen ende Vrous-perfo- nen, van watftaef, qualiteyt ofte conditie de felve fouden inoghen wefen, fooin Steden als ten platten Lande in de Dorpen hun onthoudende, ende alle Vreemde,binnen defen Lantfchappe verkerende ,om in eenige Kercken, particuliere Huyfen oft Plaetfen eeniget'famenkomilen te fullen mogen houden,ende aldaer of andere exercitien van de Roomltheof Faufelijcke Ceremonien te doen, oftehooren, ofte daer w tifmtie va» den Friifitr, ghelefen ende gefongen wort, onder wat deckfel hetfelvigefoude mogen ghe- fchieden, foo wel in't heymelijck als in't openbaer, by poene van bondntgouden Vrhfib» V^ijdtrs, totlaft van den geenen, in wiens Huyfen ofte Plaetfen fulcx be- vonden fai zijn ghedaen te wefen: Ende die geene, dieop'thooren van voorfchreve Mij^rt», Virmeamgt», ofte andere exercitien, teghenwoordich gheweeft te zij n, bevonden worden, 't fy de felve op der daedt be- vonden zijn, ofte fulcx namaels totkennilFegeraed te komen, fullen verbeuren boven het opperfte Kleet vi^en twimith gouden Vrieffche Rij ders, voor de eer- fte mael, ende fidici gouden VrieiTche Rijders voor de tweedemael, boven de verbeurtèn van Lenen, Beneficien en Alimentatien, in dienfy eenige trecken volgtns Placcaec van den Jnefijlitnbmitrt tan m vi^ |
-ocr page 170-
en OORLOG. Seven en veerttgfìe hoeck. I 3 9
vijftieb Gouden Frieflche Rijders, ende dat het felve 166%
terflont fai werden verbroocken. —.—*
Ende ten eynde hecinhout van defen te beter wor-
den onderhouden, ioo belaften wy mits deièn den
Subftituytvanden Procureur Generaehl, omme by
aldien oock hem eenigheder voorfchreve perfoneo
worden aenghiwefen , defelve te fullen alomme aen
tajliu, ende overleveren in handen van de Jüftitie j ge-
vende hier mede oock allen ende een jegelijck, ende
befonderlijck de Seld»ten , volkomen laft, macht cade
authoriteyt, on»fonder fpeciael confent van eenige
Officier der Plaetfche , de Paufelijcke Exercitie te
moghen verftooren. de Papen by nacht ende daeghe
waerfe die vinden, apprehenderen, met belofte dat
de felve fullen ghenieten de volle Breucken daer toe
ftaendei Ende by aldien yemandt de Executeurs van
defe onfe Ordonnantie in het allerminfte laefie aen-
doet, met woorden ofte met wercken, fullen ver-
beuren btndtrt Goudt-guldens voor de eerftemael i
voor de tweedemael tv/ft bandert Goudt guldens,· ende
voor de derdemael ten Lande uytgebannen, alles toC
profijt van de geene, die fy eenighe licfie hebben aen-
gedaen» Ende op datniemant oaer van eenige onwe*
tenheyt foude moghen voorwenden , verfoecken hier
mede alle hooge ende lage Officiers, wel vlytich, en-
deordonneren niet te minden felven oock welex·'
prefTelijck,voorfooveel'tfelve nodichis, om defen
terftont alomme te doen publiceren, verkondigen ea
affigeren, fonder eenige conni ventie, gunfte, feveur ,
diffimulatie ofte verdragh, fooende als defelve naef
uytWijfinghe van dien, bevinden fullen te behooren,
fonder daer van eenighfints te willen blijven inghe-
breecke.
Gegevenbinnen Lttuwardtn op'tCollegie , defen
fis entwintigflea July 1667. T.vonBiirleiis.vidit. Ter Or-
donnantie der Heeren Ghedeputeerde Staten va«
Fóf/WijAbfenteSecretarlo, >
C.Fockes Eringa.
dopileËlacgteubdniie <6aubmm»;i$m&e Coitt^
manbenciS öecwfpectibe .^tcïieit ciiiie plaetfen tn't
tóUritt ban Vlaenderen on&ec't ccffoit bflll iJifett
^taet Baec iHo: ban ttjii tot t jjtit boo?(jcfiomert /
ban iiatonü«cr)et>£jettÏteiJlaÏtfert imtfobjepntcl) owac?
nifomBefettoàcen: ^siöimbijfbca JUUgufiigoetge^
bonben bat aenfïonts! binnen be ^tabt siuys ggcfon-
öen fouben tooiben bc Compagnien ban Daemren
Hove, enbc Pieter de Bitter bcpbcupt Breda BfnilCH
Doesburch bteban Dierckvan Haerfoire iipt'iS Harto-
genbofch, enbe binnen Phiiippine bteban Poppo bau
Andringa upt Breda, baec toebe nobtge patenten/
met enbe nebenjS be becöece bepefcOciS / baec toefpec'
teecben / becbeccbttiöt toiecben / oocfe firnbet cefiuptie
afoefonben. ^esi biecben btm onbccrainbcct bcT|ee<»
een ban Braeckei enbe anbece ijaec ïga. ilJog. 45cbei
puteecben totDetflucfibanbc Patenten oOciommit<i
tcett / omme ηαφ befen naemtbbacg met eenige
een <!0iecommitteecbettuptbert Jiaebtban ^tateDp
Öaec fclfiS te nominecen / in confecentie te tccben enbe
te obecleggen/ toat berbec tot befettingc ban be ίΐοη^
tieten ban ©laenbecen foube bcöoojcn onbecnomen tc
b>o?ben/bocnbe baec ban rappoit aen baec ^ .
(ïecfelbectöt ontfangen öebbenbe eenHimbe ban Ìi'l'ij'
be ï^cecen «0ebeputeecbc ^tatenban ©jieftìnt/ gi^e^·
fc0?chett tot Eceubjaecben ben tbJintigfe Sluip up
leben ftiio loci, enbe baec nebensfeecBece genouitoc
be enbe in eenfacB gebjacDtepjocebucen/ obec beque^
(itcufc baectban 't i^cbuptenbiep tuffcöen be geinelbe
^iobtntte / mifiSÈgabecsÊ be(©mmelanbett/cnbeöet
ïantTcftap '©?εηφε tee eence / mbe be jStabt <i5m*
nimj^jn tee anbece jijbe boojgljebaHen j becfoecftenbe
batDaec^^KHajg; aenbe toelcfte pactpen be boojfj
faecltigifuùmttteectl^abben) be felbejlucftertaenoet
een of anbsc ban gjuffitie fouben bjülcn obecfïuei
een / om gebctiöeect te toazben. jgacö ontfangen een
.fÜ^ifTibebanbe 253?gecmée(tecen enffiaetbec boo?f5
^tobt g9efc0.i«ben albaec ben b^ie
(nttotn*
1667. tick En op dat defe οηΓβ goede meeniiìge te beter ten
, vollen effeü gebracht moge worden, ordonneren en
bevelen wy wel ernftelijck,dac alle Diurm ende andere
openingen in der Ραψ gtfindt huyfen j muyren, ftaket-
teü j ofce anderfints, om hooch ofte om laech zijnde,
terftont fullen worden teegemetfilt, tetgipiult ende to^t·
tmcl(t, binnen arii dagen na publicatie van defenon-
fen Placcate, ofte dat anders (by nalatighey t van fulcx)
d? Subfiftuyt Procureur Generael geautborifeert ende
gelafticht fai zijn, (gelijck hy daer toe gheauthorifeert
en gelafticht wort, door krachte van deien) omme tot
keften, ende tot lafl: van de gebreeckige Ïaus-gtfindtn,
iftnoot,met-genoech<ameaififtentievan Milhit, fulcx
door's Lantfchaps Metfelaer en Timmerman te doen
efFeftueren en uyt te wercken; met expres verbotjom-
me fulcke toeganghen in het eeuwige niet wederom te
moghen epenin, onder geenderhande pretexten , by
poene van vijftici gouoe VrieiTche Ryders voor yder
(oegangh te verbeuren, tenprofijte als vooren te be-
keren , ende dat fo wel voor den Eygenaer, ofce Hayr-
man der huyfinghen , omtrent welcke, als voor de
Metfelaer ofte Timmerman, door welcke de openin-
gefalwefcn ghemaeckc endeghedaen : verbiedende
oock alle onfe Ingefetenen, ofte felfs, ofhaer Kinde-
ren, of andere perfonen, daerovci fy eenich ghefach
hebben, ter Scbooli te fenden, ofte te leggen, in eenige
Pafifie StiJta, Plfutfea, Vnivirfitiyttn ende Scbeltrt, ofte
in Jefuytin Colltgien, onder het gebiet van Upbtimfcbi
Pitentatea j Laftende ende bevelende allen de felvighe,
dat fy, ofce de kinderen die fy aldaer geleyt, ofte doen
leyden hebben, binnen een maendt nae de publicatie
van defen, daer uyt fullen trecken, ofte doen vertrec-
ken, op een poene van bunJert guldens ter maent, voor
eick Kint ofte perfoon, daer ter Scholen gaende ofte
leggende, te verbeuren, fo lange de felve contrarie de-
fe onfe bevonden fullen daer gheweeft te zijn j defelve
posnen te betalen by de Ouders, Voo^hden, Rente-
meefters ofce Onderwinders van der ftlver goederen.
A\laΏ<ιpρen alhier te Lande zijnde, ofte noch te mo-
gen komen, worden wel iiridtelijcken verboden, haer
te onthouden , om eenige perfonen te exerceren in de
Pita/iiijckfSuperfiitU, ofteandereby een komften, op
eenige; plaetiën te oefïenen , by pcena, die in fulcx
bevonden wort, de eerftemael te fullen verbeuren
boaJirt gout guldens j de tweedemaeUww hnJertgoatr-
guldens, ende voor de derdemael ten Lande upgthan-
»fi», met confifcatie van alle haere goederen » ende ful-
y len alle de voorfz boeten ghediftribueert worden als
vooren verhaelt ; Ende by aldien bevonden wort, dat
eenige Officiers, fotcn platten Lande als in de Ste-
den, hier mede aen fchuldich zijn, ende doorcMw-
vtntit als anderfints,haerfchuldige plichtin'cefFeöu-
eren van defen onfen Placcate en Ordonnantie, niet
en hebben'gedaen, fullen in dubbelde breucken ver-
vallen , ende daer en boven van hen Officie afgeftelc,
ende om't felve meer te bedienen, inhabyl verklaert
worden. Verklarende mede dat alle contraventien,
tegen defe onfe Ordonnantie gefchiet, ende die nae-
maels ontded: fullen konnen worden, niettegenftaen-
deeenigen laps van tijdt geftrafcfullen werden , Γη al-
len fchy η, of die op de verfche daedt ware gefchiet ,en
achterhaelt ; ende die niet machtich fullen wefen, de
voorfz poenen, boeten, of muiden te betalai, daer
over aen den ly ve fullen worden geftraft ; Boven dat,
verbieden wy onfe Ingefetenen, omme in haer huy-
fen ofte plaetp;n, niet te mogen ontfangen ofce heb-
ben eenigerhande Afgtdifibt inde Sitperfiitieufe M.is Kle-
dtrtn GiweedtindiCirOftvaa Altaren, onder pceae ,dat
verbeurt ende voor geconfifqueert gehouden fai zijn
het Huys tndt Plaitfr, alwaer fodanighe Ornamenten al ■
k-en^fchaoa fonder eenige Priefter ) mogen'worden
gevonden : Defgelijcx verbieden wy onfe Ingefete-
nen, ommeopgeenderhandi plaetfen van haer huy-
fen te moghen maecken ofce hebben hoedanichhet
oock foude moghen \yefen, eenigerhandewrior^W
plaitsfftiflattfia tvrnst in de Paep ende Superftitieufe
Verfierfelen verberght konnen worden, by poene van
yeder diergelijcke plaetste verbeuren en fumma van
-ocr page 171-
14© SAKEN vanSTAET
i«67. ta ttoimtc!)fiÈn ^ulij boo?noemt me&e itilo loci, m&e —— haet neffcniioofftfeetfere gljeHotiileeröe «ntte ittem g{jc0?atìjtcpjticctnicen obec öebcio?rcl)?ebc que|li«tfe baect bau 't Schuytendiep , ttificijen ì>e ofjenidöe ^?obinttcban Vrieflandt etiìie be ilanïitfcOap Dren- the tee anice/ Ellbebe^tatlt Groeningen tCC aitile^ re 3Üiïe ontdam ,· fjoubmtie boo?tiS bat nabemael boo? Kntsen tijbt biffieccnten enbe onlulten tufTrijeu be mclbe ^jobtiicie ban ®?tófianbt enöc ftet aanbtfcljap Drenthe patcoctiicccnìie eemgije {jamcipanteii bcc raeil aengejiclbe Gaflìiler enbe Gofttrmoerfe Veenen tecccncc/ mi)im253?gecmcetlaettenbe ïïaebtobct irei bebarsn bau'tbciii?noembe Schuytendiep tee ait- bccc jij&e antflnen bjace» / eitbe be fdbe epnbelgcli fao geflepgert/ imtban bjebcr:?ijtieit ecnigfie ^c^eepen aengciSaubm toafcn ; om alie ocmpe bait biecgeijjcfee fepteljjch})c«Jtt'aniputccen/ e» be berbere bcctojjbei riitgmtufTciieJt foonagebucccnte p?ecabecen/ boo? toebecjuìjtjS (©ecommttteecben gfteconbemeect toass / bat men be onberltnge betfcijülcn bp tocgen ban ïïecfji ten faube laten betibewn ; <Ênbe bat be bifcrepecenbe 59artpmeerili)ai-e tefpccttbebebuctien bectoifTelen/ enbcbeebolgcniS binnen feecfiecen reu-minum en baet gefojuieecbe bebatten tn fjanben bet J^eeceit «©etoin' mitteccben fouben ijebben obec te lebecen /ona als ban öBgrotulccrt/ enbe tee ©ecgaberingiie ban Oaec Slfeog: gcabbjcffcert tc iwnnen bJo?ben ; ten epnbe bat befeibefictbooinoenibe ^joceiS aen em onpactjjbtcö illofban 3|a|iitte om albaec gijebecibeect te toojben/ fouben totllen obecfenben/ op bat baec boo?bcoo?= faecfte bee boo?rci)?ebê berfcïjillen gljecetcencljeert / en goebc co?refponbentieenbc harmonie tuflcDen fo nae^ gjenfenbe Eanbm gecefiairecect enbe nteec bebcjliciit foube mogen toojben. 3©acc op tji petgebonbett eb- be bccflaen/ batbefïiif&cnbanbe boo^fcfeebe ©^o- (effe ten bjebecsybeu acn ben Hoogcn Raet tn Jlouant om baec opeen didïumban jgenicnttete fb?mecen/ m berbolgene öaec iBo: toe te laten bomen / om aljs bat fonbeceeinge becanbcringe op bec felbec naem gepionnncteertte bio?ben.
^e J^eecenban Vrieflandt iiabben mettet ej^e bnnboo?{ebenÉace afgetoefeneenige Compagnie te boet enbe tepaect/ baecmebe fpfepben te beel öe^ ftoaect tejyn. Cot ceb?effeban futcctoiecben gefonben öei^eecen Meermanenbeban Fallante maecfonbec effect.
J^et mobcraet abbijss ban Zeeiant ban ben bertien= ben aingufü raetficnbe be ï^eec Kievit blijiht iipt Öetboigenbe; StliS bat ben ©enfionacijSOabbp 3}jn ODebaen cappo?t aen be 3®crgabectnge gijerefereert / bat niet alleen be igeccen EngclfcheiHmbafrabeHCii/ macr ooci» be l^cecett^tmbaffabeucsiban Vranckrijck foo toel al0be J|ceren ,ìiBebiateur0/ met eenfi etibc emiqefTcmeitt Dabben gïjececommanbeeet be HetM' Itnge ban be ï^eee Kievit, van derHorft, enbebe 3©cbebje ban be ïiitmceflee be Buat ; enbe bat be ge^ melbe l^ceren jfranfclje 2tmbafT«beuri! baeetoetot motiben ftabben gcb^ujicftt/ bat benlïomngij ban Groot Brftrannien bp mifTibe aen D^ec fjabbe beci lilaect/ enbe baec toe fijn tooo?t foube tstllenengagei ren/ batbenboo?noeitiben Kievit nopt metBem xipt Jgollanbt eentge fo?cefponbetitie ijabben geftouben /en Sebueenbe (j)n aentoefen in «Sngelant / bat Optnfgfle» itjcc nopt eeltige faetftenöabbc gebaen of géfp?oocfien tegen ben intecefi ban fijn Eant: ®en anbecen bat ben 3^oningban©?auchcijcftbcconfifquatie ban begoe^ becen ban be booin. Hitm.be Buat ten p?oftjte ban fpn 3©ebub)enen <ecfgcnamen alccbe 0abbe gOeremtti teect ; alleaecenbe boo?te becfcDcpbe rebenen toaerom foobane ïjceflelltnglje en cemiffien bp't maltert ban 39?ebebcÏ)Do?bete gefcljiebeii / met allegatie ban φ cmpele tee mateeie bieitenbe. 3©aec op biefenbe gebe^ Rbcrea-t/ Ijebben be Hleben ban be ©ecgaberinge/ con'= fibccwenbe bat geen banbeb?ie boo?f3perfoone/rtocij luegen be fanctie bp ijaee beh'eet/ nocb npt eenige an^ beccobligatieii aen be gemeenen ^taet bicectelijcB fufs peet en cefponfabel toaee gcoojbedt / bat in befen niet anïKCiï/alss Dp Uwge ban becfocfi en intecceffie/ otttcent |
be^?cib.bani§onant6antoo?bc gegaen: SJfiibeegal^ 1667. bengoetgebonbenbatobee befe faecb met be anbece — ^jobintien foube too?ben gefpjoocten/ en boo^tiS baec gecnengebictgeect/battoegensi be gemeene 25onbti genoten be %ecen ban J^ollant/ mocljten toecben bec^ focljt aen be mtectefTie en boo?fp?aeffe ban ben Coning baii »i3?iiot 55?ittanmen/ en be ï|eecen ^ünibafTabencif te totllen befececeit/en bolgenji acn be boo|noembe b?ie pecfooneti gitnfïelijcit t' acco?bcren abolitte ban be Uitentten en bifpofttte tegems ijaec gOeflcecfit.
m^aee üjollatit Deeft baec toe niet fionnen becflaen. (Cec contcacte/ontbccftt jijnbe/bat Ijp/Kievit/ee^ nige effecten ftabbe fiaen tot Siffebon / ini ben büf en ttointicDflen aiugiijti beefiaen bat aen Francoys Hen- nekyn Conful ban be j^ebeclantfcfje jgatie totEtffe- bon gl)efcö?eben foube toecben / bat ijp tngebolge banbeaenfcij?i)bingebanbeï^eccenöaben en iBce·· tiecsbanbe liefteninge bec «©omepnenbanbe ^eecen Staten ban ï^oüant aen Maerten Vlam iïentmeellec ban be «Sjcploicten ban ben ï|obe ban i^oHant/ metbc allececclte occafïe pee toiffel of anbecfintsi/ teiifettecfle foube ijebbm obec te maecben alle fobanige effecten/ caecftenbe Hïccjlee lan Kievit, alS onbecljcm Conful ofte besf feifiS biccttie foube mogen beculien,
3In 3iugufio fcfijeben bie ban «Üüettebe be bolgenbe Congeatiriotte obec be ©?ebe.
Treshauts bt Trespuissants Seigneurs,
LEs fignalez, tefmoignages qu'il a plu a vos Alteflès nous donner de tout temps de 'honneur de leur bien veillance, par un effe£t de leur zeieau main- tien del'Eglif, dtDim & de fes membres, nous obli- gent bien eftroitcement a prendre pare a tout ce qui regard leiijs intereft : c'eft pourquoy, comme nous avons eflé touchez d'un extréme deplaifir de voir que V. V. A,A. fe trouvoient engagez en une facheufe. guerre ; maintcnant que Dieu, par fa grace, les en a aelivré pour les faire jouïr du precieux advantage de la Faht nous avons eftimé en devoit faire à V. V. Α. A» nosveritablesconjouïflknces, & les aflürer que nous n'avons pasplùtoft rcceu ces nouvelles tresagreables, que noftre douleur aefté couvertie en uneparfaite joye,&nos complaintes changées en des aftions de graces au Seigneur, nous fupplions treshumblement V.V. A.A. de vouloiraggrëer les finceres expreifions que nous leur en donnons, comme des marqués dé nos reconnoiffances &nous favorifer toöjoursde la continuation de leurs bontez, en la confiance defquel- les nous prendrons occafion, Trtthmts Ö Trespuijjanis Sf/fofiWijd'expofer en mefmetemps aV.V.A.A.qu'en fuite des differents furvenus, des une année en ga, cn- tre Monfieur Ie Dhc deSevojie gcdcnous, dontnoüs avons desja cydevant informe V. V. Α. il auroit fait paflerfuria findeTannée derniere des Troupes de Cavallerie & d'Infanterie àtfuimMt e'n Snoiye, & a quclques lieiies prés de noftre Ville, & que de lors il lesaaugmenté&i-ortifié, &mis eneftàtfes placesSc Chafteauxjqu'il a pourveu de munitions de bouche & de guerre, enrollé & armé tous fes pcuples de noftre voifinagejufques au nombrededixhuitàvingt mille hommes, pàr le moyen deiquels & des autres troupes qu'il a fait venir & des preparatifs de guerre que Γοη continué de faire nous nous voyons comme blocquez & à laveille d'execution de quelque entreprinfe & d'unerx/iKiriiKKifii, cequinous aobhgéaprendrede noftre cofté toutcs les precautions poflibles pour nous mettre en feureté & en eftat de defenfe; Voi- làjTrwAiwij iS Triipuijpmts Siignturs j l'QÜat fafcheux auquel nous nons rencontrons, & qui nousdonnefu- jet defuppiier encore V,V.A. A. de prendre de plus fort nos interefts h cceur, & d'eftre perfuadez de noftre conftanre, & immuable devotion à leurfervice, nous ne ceflòns cependant d'addreiFer nos voeux trefardents à Dieu, de vouloir nous affifter de fa paiffante protec- tiòn, & qu'il luy plaifc «elleoiencalFernairlapaix qu'll
a rodon» |
-ocr page 172-
1667. » redonnée a V* V. A. A. qifelle ncfoit jattiais inter- ·' rompue » qü'elle foie accóBipamée de toutei les plusprecieufesbenedidions du Cieï&delaterrefur eurs tres-illuftresjperfonnes & EftatSjComirteéftant Treshauts & Tiefpuiflants Seigneurs, De Vos Al- teffes, Treshumbles Serviccurs, Les Syndiqs & Con- feilde Ceneve, figaé DtCiafρΜηβ^ί, Lea+Juillét
1667.
„ ©en feftienden toieft ontfanöétt èm mifftbe biatt fS. He Staten ban Vricnandt gifcDjebe tot Uxm^ toaeröen ben fetf «t ttointtc0(icrt SÜulö lelHeben ftilo loei, öoubenliÉ tn effect / bat be ©ceren «ïBeb^utcecbe Staten ban bePiobtntie ban ^tabtenbe Eanbc»/ mbattittcD 5i)nbe bs nipneufe onsentaCBen bte be felbe é^obindeobergeBoraentoace/boo? be iongfie inbafie/ boo?t meecenbed becoojfaecet bob? ben {IetDtentoe:= (lant ban be fmtiet ^tDanffen/en beranbectnge bei: .fi^oecaffen/baer onttent gelegen/ en bjel booinament- iücfi boo?be (lecDteboo?|ïentnge ban Militie, btefïcrj boenmoetjïinijepbe beboo?noembe l^jobincicntoasi Debmbenbe/onlangiS gefocöt Dabben met Daec incotti fecentte te bomen ober fabm caetftenbe be boo?fiemni ge bet jp^nttec ^cOanflen / cnbe alleji brat tot meec^ bet becfeeffiectngïie ban bepbe be gemette p?obiitcieii foube mogöcn (Icccfteni ^Intoelcfte Cotifecenfieöp toeöecjijiitiS «©ecommttteecben eenigBepointen ban confibecatie op papiec geD?aci)t jijnbe/be boo?naem(ie en ban toetcöe öaec €b, Det effect op 0et fecieufle toa^ ten betfoecSenbe / be nabolgenbe toacen ; ìMii eeufie^ ltjc6/bat bepùe be booigemelbe p?obtntten/niet te beel ban ©olcS ban <©o?ioge ontbloot fouben mogen toec^ ben/om tot allen ttjbcn/bacc mebe be ipcontterfcöanf- fcn na beijoocen te ftonnen befpjfngeii / en te öulpe hü- men: (€enanbecen/ 3E>atbegöep?oiecteecbe5Fo?ten ontrent Straphorft enbe Roveen, met ben eecfien op^ geiuaecftt fouben itiogmtoecben : €enbecbenenbe tcrtlactlien/ bat be ©ecommttteerbenbanbepbebe baojrtocm&e ^?obmcien/mebe beneffenjï bie ban be ïïaeiitban ^tate/ geabmitteert fouben mogen toeci öcn/totöetbtfiteren/banbe Dyierfchanfle/ gelijtfi aljSmbe Belling Wolder, enbe Langackerfchaftfen j mitfgabecis be Bourtange enbe Lieroort toasÌ gefcöie= benbe. ®otalle 't toelcfifp bafielijc&bectcoubaen /bat 'laec 3^0. HSog.be noobtgeoibieiSfoubmfiellen/ alö
boo? be boonaDe bjoebtgge ejcempelen ggenoecQfaem obectupcöt jijnbe/ öoe gcootd^cr bepbe be meecgefep; be ^?obincien baec aen gelegen toas! ; e« bat fjaec Haag. geconftbereect be groote getotütcDept bte fp al^ tooiS en ban tijt tot tijt getoont Dabben om fiate Quota fti alle fo oibtnatfsi alis ettcaoibtnattiS petitten tot ton= ferbatte ban ben gemeenen ^taet te bccbe te b?engen/ in'tgene b00?f3i!igeen bifficulteptfoubenniaecften; te meet alfo fiet ten fioocfiflen onbtllijitit en ben ^Staet ftljabelijcfi foube toefen / batfptoebectotfoobantgije onbccljoopte ongemaclten/ en pectcnlen als booten/ eeb^icljt foube toecben. <©p't eecfle pomt tss goetgei fionbcrt te betfbetben ben Kaebt ban ^tate / bat fiaec €b. fiaec ï^o. iiaog.baecoptenfpoebtcrjflentoilben laten toefiomen Sim abbtJiS : «©elijcft ootb ben felben 3Kaebt op fiet ttoeebe point betfocfittoiect be beftebftti gebanbeboojfj gep?oiecteecbeJpo?te«/ metbeneet? Pen te boen. €nbeop't becbe point / foiiben be He- ttoactfl toetben naegefïen. ■tefatit be ^eeten ban Zeekndt ben fefttenbennocD^" sÈMigotimaeisitoefenbe gebeltbeceertop getbecgebenbanbe .fMitaiteCBacgeë/ tebpeenpactgeabbijfen u C6at. ban alle be tleben goetgebonben bat tet ©ecgabering fi· bar.ftaec^orHSog. foubetoo?bengep?oponeect/ en ban tijbt tot tijbt aengeDouben / bat in befe confunttui ce bes tijbts be boo?f3 Doge Hailitaice «ί öacgeiS moiD- ten toetben becgeben / g#tB fiaec €b. Ifêo. baec op boo2befen lange fiabben geutgeettj enbatbooitSbe factfienbaetfieenen motïiten toetben gebttigeett/bat ben Prinivan Oraignetiu binnen toepnitfttfibtirfuli fenbe trebeninfijn achtiende gaet/ gDebenbeoocft bageliio: pieubebanjyn tauacitept/ mobetatie/en bifo-ctte/ mocötetosïbenoöffioorat/ snbeaen0ö«i |
ftefttttt Capttepnm ^bmit^àe! ^etieilàei/o^bàet! iìSA;.
toegebefigneect/ oftetenminfiengfieinttobuteectin - ·ι
ben iSaebtban ^tate / metbefelbe eete / enbe opfo-
bantgeboet/àlstrònei^e^enJMier enbe
bet / DootBIofT* memorie / albaer toaten geabmitteetii
ggetoeefl.
^atben i^eet Prins MaüritsmotDte toetben geeli^ geetttot Vddi-Marrcbaickbet®ereenf(Dbe ^ebei^ lànben»
<enbefnta0be ^on^enootattftocDtenfndfnecetv firn een ttoeebe Veidt-MarfchalcktemaccBen: fouben be^ee»n Staten ban Éeelant baet toe booj^ (Iambeï|eeten<i5?abenbatt Waldeck, «ichriftd- phorus Deiphicus vaa Dona j ttoee Petfonagten/tn be^ toelette concu?teetbenb« qualtteptenbanggeboo^te/ Capacitept/ etpetientie/ benntffebanbeUïegectinge enbe jjKilim ban befe Eanben / m niet minbec Ijaet inttefleoaffectie totben^taetï ^llenbegaet^ab. HSog. in't betftiefenbaneen ban b^be /öaec fcDicbm nabemeeffe indntatiebanbetefpectibe ®?obintien< ^at boo^ts tot «6enetael ban be€abailin:te mocDt^ te toetben ge-riigeett ben^eet Rhyngraei^j bieljacï €b. uaog. mepnen / bat boo? frine capacttept / tóngen en gettoutoe bienfïen bie promotie Dabbe gemcritcerti ®ot Euptenant «©eitetaelban be Caballetie / ben geenen/ baec toe be ^joUinfienbe meefle inclirtatie fouben tDoonen*
(Cot <^enetael ban be 3CttilleCte / nietie ben geenen baet toe be felbe meeflegenegentgept fouben Debben.
iSot^eegeant,f]ia;oo? 45enetaelban't Eegetbeii ^eet Kiipatrickiiif bm 3|eec ban Zuylenfteyn.
(Cot Commifatis bàtt be Caballctie ben ^eet Anthony van Haerfolte.of betti^eet ban Weel<iereni
<Sn toat Bdangt bat be^eeten Staten ban l^ollant boo?|ïoegen/ bat boojtaen een Capitepn en libmitart »<Eienecael geen Stadthouder foubeniogen toefen ban eenighe ^iobtncien/ oo^beelbenbe J^eeten Staten ban ^eaanbt/ bat men btenaengaenbebegemeene OoogljeiItegeecfngDe/ nocDbepoftetitept/ beelmtit be cefpectibe^?obincien pbet in ben Ijaten be bjpfiept 0aet cefpectibelöcb competetenbe/ nieten fieftooibe noci) en fionbe benemen. €nbe alfoofitfi bit p?epa< teetbe / om / foo fiet mogelijcft toaete / be functie ban Stadthouder allefÏntjïte mo?tificecen enbe toellfcöt be ïïegertteii bp €ebe baec toe te berplicfjtejt t ^ufKs neetbengaet «Cbele l^gDeiibebatbat banbenenbe obligatienopbe gemoebeten banbetcgentooo?bfg&i enbe toeltomenbe ïïegenten foube gelecftt fijji / btefcet! bette uptfagen/ enbe in befe b?pe Eanbeit toareti ongeDoojt / oocB fltöötcO tegenief beeerfte funbamens ten enbe beginfelen ban be Utegetinge ban befctt ^taet foo aljS bie bp be Unie en eeutoicfj buetenbe ©etbont tn ben 3Iaece vijftien handert negen en feventichbi^i nen Utrecht toarengijdecljt enbe baftgDeflelt/ enbe baec op fulcBen fuccess en jegljen ban ben 3|emel toaii göebo cftt t a®etbenbe alöaec boojgaeniS niet alleen ban be ^tabtfioubets gBefp|ootften / maet oocft aen be felbe bpfietnegfjenbe atojcftelbanbe boo?fc&?ebi Unie, enbe «etitoicöbuetenbe ©ecbonbtbefeceert/ enbe nabecfianbt inbefuccefftbe ^tabtfioubetj$bp P^actigiie gecontinueett be nebetlegginge enbe bettfïe ban be ggefcfiitlen enbe mifbetftanben tuffcDen i» ^?obinoen ontflaenbe jtoelh befect in be ©etgabetin* gebanbegtoote^alenietfiebbenbe bunnen toecben gefuppleect/10 bat noobicD enbe impoitant point tot gtoot ongdfucb ban ben éStaet in't gemeen / enbebe meefle J^iobincien in't pacttcnltec tot nocö toe open m fluctuecenbegebleb^. }gecfoeAenbebeì|eecen^e« ten banSSedant / batbetefpectibe ^^obinctenb^g Dateconfibetatien /el0 toefenbeban impostame / en boo^gDeb;a4)t alleen upt een fucQt tot Det (^emeene befle/tod toilben obectoëgen ; tm toel^en epnbe Det be ojbinatis «®ebeputeetbe tet 4!$enecalitept aen ^^eDebben laten toebomen coppeban befe ïSefi^
m be entftige inftantie ban l^oUant /10 ben laet^ üen^ugufli goetgebonben nocDttiaelïe te betfoetben i» Hmrn ^eelcnu/ bat befefb*(l($ el ηοφ met
bc
en OORLOG. Se*ven m veertìghjìe keek. 141 |
-ocr page 173-
'4-i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1667,1» ©tòece Uwlìien oijec 9et af=
ban jeen ejctt^ojìi^ciiS aimuaflia&e afit ^Wcetóeljet ^^tftöe éijitìi g^iSwt&^e 0«=
Χιώ teiifpqi&t^fUn tè toilïm ^chlflcéh ópDêtaffen^ öefi ban een €]Ctcao?öinan.ii ^mbaffaiie aenùm a»- wnoOUan Grooc Brittannienj mttfgaUiCiS l>an e«n ISmbaffatimt aen ben ttoninsf) ban Swe- den, als oociö bau iïe «iSetieputccciie foo aett ben i^ecc Bi^fiop van MuflAefvalss aen be ©o?|ien ban Brunf- wijck enlie Lunenburgh, gelijcft ntebc t'n't üan beo itwinöD ban 30|ancfHöc6 / om ontcent ben ©ec^ foon b®t fiin Iföaieliept te céftbeten / en ben btenlTban lUttbt albaer toaer te nemeit> efletit i^aetftenbebe ijaoceCljacgeii/ öeöbenbe l^cecen
ijtóop ban VrieOantbcnachtilen j^cptemöet: ftilo loci / «1
wr. nàetbec biltDecatie oDetePt boat o?b?eaenbeil^eecen <0econttnitteecben toegenii btel^jobincictec ©ecga- beringebanljaec ï^ooctj .fflSog. bienbe toegefonbentc toicben / Ijoe fp Ijaec fouben öebbcn-te gljebjageit nef= fenjsf Det confececen ban be Ijoge charges obec be iiBt- «tie ban befen ^taet. «©aer op bp tjaec aoetglje^ bonben enbe becdaen/ alfoo bpeentgc ©^obmcten booiflagen toareit gebaen om eenige bet fdba; €ijat- öeiS te becbubbelen ; enbe alfo in plaetss ban een, twee Velt-Marfchalcken,OOCft cwee Luytenants Generaels obecbe Caballcrictebecfiiefen; batfp%etent©i)ei commttteei-ben niet alieen fobamge boo?|ïagen fouben ampkiteccn/macc oocft baec en bobe tcacDten te effec= tuecen / bat tot pbec bec fjooge Charges ttoee pecfonen toecöengöeeltgeeL't. oSnCic infulcjc boenbe totecrfle
©elt HaatfCfjaiCÏt be ï^eec ©jinsjMauritsvan Naflàu, cnbetot ttoeebe ©elbt-lBacfcftalchbeï^eec Wurtz; ©oojt^Det <©eneralactbanbe Cabalicrie boo? bp gaenbetot Luytenants Generaels ban be Cabalïcwe be igeeccn Rhyngraef ei1 be ^?ίη.ίί vaa Tarante : ®0t <iienecaeli ban be 3llcttUewe be ^eec van Noortwijck mbe fobanigi) anbec pecfoon toaet toe be meefie bincienmogcntncHneren: (Cot Majors Generaels be i^eecen Colonelsi ban Zuylenfteinenbe Hans Willem van Aylua: boct) met bien betüanbe / batbe outjle Colonel ban bcpbe ben boo?-cangmoc9t toecbengei abiubiceect: (€ot CommiiTarien Generaels banbe Caballertebe^CCCcnHaerfolce eit Weideren ηιοφ tentoecbenge-eligeect.
€nbe op bat m't betgeben ban meecgemelte ijooge Charges, Vrieflant ntct teettcmael mocöt too?ben boo?= bp gegaen / gelijch be ïijceucn j^taten ban 't Eanbt baecbenejTensionlangsi eicpjeiTelijcbfeecftet; Sefoliitie ïjabben genomen / foo fouben fp i^eecen «Oecommit^ teecben gecnftius tn't betgeben ban eentgOe bet boo?- fcfjjebe Ijooge COai-gesS ijebben te confentecen / notijte ijaec baec tune eentgljec mate engageren ofteflaec be pUicalitept ban ftemmen onbechjecpen / ten fp befclbe fipbeanbece 5^?Dbtncienmettcc baet fouben Oebben geobtineect / bat be opgemelbe ï|eet Colonel en %up' tenant 3(ibmicael Ayiua ntociit toecben ge-eligcect tot Major Generael, of toel tOt «©enecael ban be 5ÌCtÌttCi rie / neffensi be opgemelte i^eecban Noortwijck, \tél· lenbe bit alö een conbttie Μ ?«« «»«.
j^ocDmaelJSben ttoaelfben jgeptemDiisfin beltbei ratte gelept 5ijnbe/ tjsgoetgcbonbcnte berfoecften be ï^eeren ban Zeelanbt / bat be felbe flaet; al noci) ten fpoebicbflen cnbe fonbec langcc uptftel totlbe berfriae? ren op Oet affenbe ban een «Citcaoibtnaiiss Hijibaffai be aen ben Keyfer,gi)elij£h oocft bebefectuiuf? ®?0' bincten becfocftttoetrben Oaetten fpoebicftftentebeci lilatien op Oetaffetiben ban een (©jbinariiCi tfimbaffabe aen ben üiontngDban^toebcn/ mttfgabecsibanbei giiame nccfoonen ató €rtrao?bmart.ö <lEiebeputeetbe aen be 3|cci:en ïücm:-®o?1l ban Keulen, jjiflbhop van Munfter, i^actogenban Brunfwijck en Lunenburgh, oocft naet; Det f canfcfte Leger, om ben bien|i bait ben ^lanbe albac»; toaec te nemen.
(0ffieteen ci;ii(ï tiSgetocell met alle beboo?ft iSe^ fenbtngen / tocct icft niet / immersi iss op alle« niet ge^ bolcïjt/ oocft nietfonbeclingl) gebjeben/ als op be o?' binat;i!S Ultnbaffaiwban ^toebw / 't toeltft bp anbere |
tninfinoobicft totett geooibeelt/ ja pup? onbtenlitcD en lafiiïB; toant tidpt ban befe jStaetaibaeticen <©ibi= hgcjig,.?imbaiTabei«; toasigljetoeeft : <enbe be J|eei· Heins ftam bien |pò(l atièi Réiicjent feec loffeli) tft toact · bócfj baet; ban fai jjtet; ita méii; bJ£t;ben gefept. <enbe Dennemarcken foube "pjetmibcren gljciycftfojmigöc ectbooiijae»:. ...... ,
' öaetlieitbe DetcébjejS banbe iBilttié/ ftabbenbe J^eecen ban ben iïaebt naet; l^o: JiBog: tn bebencften gljegebenofljaec J^o: liSog: niet en fouben gljelieben göet të bijibai / bat alle bé Compagnien/uptgenonten eentge toepniglje Compagnieu »öuat;bejs / gljeb^cftt fotiben toecben onbet^ljet.eeneofte anbetrjfleoiment/ op batbe felbentetalleenat0 guacnifoenfioubenbein bejFiOtttieren/ maet;ooc6inbe ocpebtttetenbieitfic ban ben Eanbe bequaém fouben mogen jün om glte^ b?tip£ftt te bonnen toecben. (€en anderen: g^at be Kei gimenten betoelcfte tegentooo?btcl) feec ineguael toa» een/ enbe eenigfte ban bien fooonüectft/ batbe felbe Kegimcntsi-iDijfe niette©elbe/ ofnietbanmetfon= bedinge inconbentcnten en tot ejcceffibe belafltnge ban 't ïanbt geemplopeectftonben toecben / tnet ben an= beren ge-c(ïacgccrt tttocOtcntocrben / enbe pebec ban be felbe foo bcel boenlijcft gccompofecct. ®en derden : l^aebemael eenige itcgimenten bebonben toterben te befiaenupt Compagnien ban twee enbe tneecbec re- partitie/ of Ijaer ï|o: .fïiog: niet en fotiben goetbinben bat ailebe ïïegtmenten enbe pbec ban bien/ gljefo?- meert fouben toecben tipt Compagnienbanecn enbe be felbe repartitie/ foobeel fulcr infgelijcftsip?acticai beltoa^. i©atl)aer aibelenabcrljantboojbe ^eeren Dare «©ecomittttteerbetn becfcljcpbeconfccentien/aen bei§eecenj)aeri?o: .flCiogf eebeputeerben bientïjali benöabbe laten boen eennaöec ï5emou|irantie enbe g^eöuctte ban rebenen ter materie bienenbe : ©p bafl bertroutoeit / bat öaer Hao: ten beflcn ban be ge- meene faecfte fouben Bebben gelieben goet te binben / btenaengaenbe aen te (iellen een ferteufe befotgne ; maer alfoo 't felbe boo? Baec J^o: |Ko: fluaertotcftttge affaireiS tot noci) toe gebiffereert toast/ foo Dabben fp niet Bonnen lebtcfj (iaën / 0aer ^0: |©og: nocftmaeljS op't albccferieu|lebeboo?f5 pointente recomtitanbe^ ren / ató 5önbe niet alleen ten ftoocljfien falutatr/maec genoecftfaem/ tenbienfle ban ben Eanbe/ ban een abfolute neceflïtept ί Eatenbe Ijaec aen ben boo?tgang ban befe faecfte / bcftalben bat ben bienft ban Bet gge- meene Jlanbtiiaerbaertoebecobltgeerbe/ infonber^ ftept gelegen sph / boo? bien fp tegftetitotio?btcf) beficD toarenmet 0einabecb?£ffecen banbe 3lp(ie banbe^ fetttnge i enbe bat ben tijt boo?öanben toajS / omme te beltbeceren ober be generale petitie / mitfgaberjs ober Öetfo?meren ban ben StaetvanOorioch, tegenööet aenjlaenbe 3jaer feftienhondert acht en feftich.
^itlcr ilS gfteflelt in Banben ban ben ï|eer ban Bra- kei enbe anbere / om te eramineren / cnbe nacmacie / foo beel boenlijcft / in't toercft geftelt.
^en een en twintichften giulij efclatteecbe ijet iSentiittentban Hoiiandt, ontrent be faecften ban't oppercotttmanbement ober be iKilitte/ toacr ober bte ban Hoiiant foo in't particulier/ aWmetbe anbere |9?obmcien nu eenige tnaenben Ijabben gebefotgneert. ^p openbeaen beì^eereit RipperdatcìiBuyrfeenbe anbere «iEiecommitteerbe tot be feccetefaecften ( met tit be bergaberingi) ban ftaer i^o; ifliaog; ) eeEfi bp monbe ftet Bier nebensi leggetïbe j baer bp boenbe / batfe beri (lonbenbatben i9?in!iban Tarante foubefìjn<iJene# rad ban be Caballerpe/ enbe ben Rijngraveonbec Beni/baecnaer ben Collonel Haerfoltej 3It«m/bat ben ileerban Noortwijck foube fijn «©encrael banbe Artillerie, beu €i?àcf ban Hoorn ^ergïant lÉaioo? ban't aieget.
j®aer ingefcftjiftBebben bat uptgelaten / feggen^ be bat Bet toercft baer aen itiet foubc acccocöcren.
DAt den Heere Prins Maiirits van Νλ/ο» by haer Ho: Mog: gheeligeert moghe worden tot Vtlty Miur/chaki^det Vereenichde Nederlanden. öaitoW Dsn Heer fVurti, voor defeu Generael van de Infan- terie |
-ocr page 174-
.üAt riein dienft van Swtdm, endeJongft gheweeft zijnde {^,/,.ii«f/cW(t,indienftvanden Köningh van 1?«»«- - ■ m„cktOttwit Velt-Mairfcbalckj
Dat by eenparige verwillinge öf gemene concurren tie van de Bonrgcnooten dooreetìe Ctmfeaante Refilutiin van haor Ho: Mog; geftatueerc ende vaftgheftelt mo- ge worden dat die gene die oyt oft oyt fai j ofte fuc- ceifivelijck fulien zijn gepromoveert tot Gi/iifi;» oftt AJmirait Generml, of oock in beyde de vooifz charges, ofwel diegene aen de welcke onder eenigen anderen titul het Opftrcemmandmunt over de Militie te water of te Lande lal worden gedefereert, ni$t fal,effullin nugtti ■jjcJi» j oftt bljvta Stttdthondtr van tinigbi Prtvincii of té Prt- viticiiii. ·
Dat mede tot fneerder vafticheyt van 'tgene voorfz is, hetöilve uytdruckelijck in de Inftrudie foovoor een Capittyn als voor een Admlratl Gmirail fai worden ingelijft ende de geeligeerde by Eede verplicht, niet alleen daertegennoyt dirtSφ indind eenich verfeeck te fulien doen, veel min toelech te maecken diredte- lijck oftindire^elijck j maer ter contrarie iulcx by anderen buytcn vermoeden gefchiedende, 't felve te fullcn teghen gaen, en hem t Stadthoiiderfchap, foo hem te eenigen tijde die digniteyt byeenige Provin- ciën mochne worden geoiFereert, te fuUen refdferen ende van de handt'wijfen.
Dat den Heer Prins van Orangit vergunt moge wer- den feflie in den Raet van State, om aldaergeimbu- eert te moghen worden met de vereyfte kenniffevan faecken van Milita, Finaniin en Pilmt, en inghevalle eenich Leger van den Staet te Velde gebracht mochte worden, dat in fulcken cas den felven Heer Prins me- de in Politique fiialittyt 't fy als daer toe uyt den gemel- de Raedt van Stategecommitteert, oftandeifintsde deliberatien van de Gedeputeerden ende Gevolmach- tichden van haerHoogh Mog: te velde fai bywoonen om alfoo meer ende meer beqiiaem te moghen wor- den toe foodaene Charges ende employen in ende over de Mi7i>i> te water en re Lande , als waer toe denStaec hem nacmaelsfoudegoetvinden teverkie- fen.
»©it6omenïtóam'ti|offoo ban ^jtnce /aW P?inccflen «iBicotitmoeïttc cnöe lïSoepe / gelijcfj aeit te ^^insföefinlie bom beet begoullenïie miföagctt/aljs t' eenemael ötfcreaecettbe ban 't geene öe Prmfg.fìnd,» aftiibtgcDooptenbe gcb^ebeti (jabiiim / bat men ben beijaojbc te Decftctten in àile be ejittnente Cftac* gesi ban fijn illu|lce^eecen ©oo?batiewn. 5&en Rijn- gracf ortbeu anöece fcpbe te ijebDen gDecommanbeett/' noen ben ^iinss ban Tairanumtïi niet met al toaiS. JKenfp?acfioocfiboo? ©jtnjs Maurits enbe anbece/ battetöentfilepnacrjticöfoubefiin eenen a®uct!ïaert fijn 3ijije te öebOen /enbe bat Dier toacen beel oubec &f> fitieceu alsÈ Wurts, jae bat Wurts ijtec nopt in bienfl toaisoftetoeeft
^at oocft alcebe ©^injS Hendrick Willem toaii ,§taiitöoubec m ©ncfianbt/ enbe bat men 5em üe^ nam be ijoop ban oüt Capiteyn Generaei te jtjn/g^ijrt aen ben ï^eec J^jinss ban Oraage emopt ^tabtSoube»; tebJo?ben.
©ie ban ï^illant fepben / bat ?p aen anbec Keten te baenbjatiiaecgaetbacfjt; maecbatfp geen ^tabt= öonbei: ftonbenlpbsn bie Capitepn «iPenerael toast ; o?
vice vnfa,
«Snbeonbcrbe ftantgahen te ftennen bat fii nie^ mant bjiiben ösböett / bte in foo gcooten autöow-- tewt bMci / bat i)p toebecom foube mogijen boen aisi '3finua fcfttenljonbecbt en bijfttcft boo? bain enbe op aoubellepnbMjSaMcniei/wAiii-iw-
nbMjt.
2i)mbijfbertiilitgu|it]Öeöb«n be ^eeten ban 1|oi- lattt gijittomen bc bolgenbe ecn|ldöc&e ofabfolute ce* foltme:
iSpccfttintie gebelibeteett jönbe op'tabböiï ban be ü^eecen Dacc Cb. Φϊ. |©o3. ^Becommttteeclii öeö' |
benbe ingebolseinbetoe bolboeninge ban bei; fi^ei i^^Ti Sefolutie fommifforiaelinbate bm cecjlenbcc boo?? -' iebejiBaent öberiept enbeobectooogen toat pecfonen „ in confibecatien genomen enbe geeligeect fouben be- H'i'f^* Dooi-eu te too^ben om D^t Eegec ban ben ^taet / Qet jjatT toelctt in m$ ban nootg()efa;meect foube ittogen toOj- o^. ben en c0ef te commanbece/ enbe booitjï om ali ©oof» beninplaetfe banbeafge|io?bcnen/ cnbetot benjuli lingeban be bacerenbe ofte bacant baUeribe Boogé «ffiacgegi geb?upc6t te toojbèn in boo^gaenbe l^otulen in bate bettoeebebaec aen bolgenbe bjeeebet gemene tionecct; SS goetgebonben enbe betffacn/ bat ban toec gen Daet <0. jnaog. tee «©cnefalitept be faecB baei Öeenenfaltoojben gebiïigeect/ten epnbe ben i^eere ©Jinfe Maurits van NaiTauDpOacc ïgO. |Kog (jeeJii geect moge too?bcn tot Velt Maerfchaick b<E ©eceei
nigbei^ebetlanben.
®en üeecc Wurts, boo? befen «iöenecart banti? infanterie in bienfl ban ^toeben / enbe iongBfl gfjetoeedjijnbeVek- Maerfchaick in bienfl ban ben Coningf) ban 5^enemaccfi tot ttoeebe Vek-Maer- fchalcL
^en i^eere ^?ince ban Tarante, tot «©cnecael bört be (ffabalietie.
®cn©eei;ban Noortwijck tot »iBenecaeI ban bi StctiHecie.
g^en ^êev Rijngrave tot ïuptenant <iSeneraeI ban beCaballetie.
ba^^en i^eec Grave van Hornes tot ï^ecgantllajoo? n'tïeger.
5^eï|eec Antony van Haerfolte, jijttbe be 0ntfteC0l=i lonel in be ïïuptecie ban bm <§taet/ tot €ommifTaw.« «©enecael ban be €abaUeEie<
3&at toöberis get «©enecalat te 3©atec enbe te Htart^ be booi alnocg toecbe opengeijouben.
g&at boonsS bp eenpacige betoilliginge ofte gemeetti contuccentieban be ^ontgenooten boo? eene confo^ nante üiefolutie ban Daet igo. iKog. gDeflatueew enbe bafl gefieltmogen toojben/bat biegeene bic opt ofté opt fai/ ofte fuctefftb^ijcfe fullm too?ben geb?uptftt tot Capitepn/ of 2llbmicael <i5enetflel/ of oocfi in Bepbe be boo?f5 Csacgejci / of loei be geene aen be toelc6e onbeti ceniiOanbec titul 0et opperfle commanbement obec be iHilitie te Skater enbe te lanben fai toojben gööiefeceect/ niet fai / of fulien mogljert toefen / of blpben/ ^tabtljoubec ban eenige 3^?obirttieóf bintien.
55attoiibec!i/tflt meecbec bafligO^t ban't gene boo?f510/ ftet felbe ùptb|uc6elijcft in be SÌnffciwtie foo boo?een<Capitepna{jeÌboo? een ^bmicael «iEienecael moge too?ben ingelijft / enbe be gOeeligeetbe bp <Sebc becplicijt niet alleenlijcft baec tegTjenjs nopt bicecte* lÖc6 noti» inbtcectelöcft eenicft becfoetii te füUen boen/ beel min toelecQ te maecken bicectelütli of in=> bii:ettelüc6tei; tontcatie/ fulcic bp anbecen/ Bupten becmoeben gljefdjiebenbe / 't felbe te (uilen t^gert gaen/ enbe't^tabtöoubecfiöapfooöemfcenigïiert tübe bignitept bp eenigi^e ^jobintien mogjgte too^ett {^eoffemct/1« fulien cefuferen etti» ban be gantte! toöfen.
g&atbecbolgettsiben»eece^?ince ban érangieti becgunt moge too?be jSeflTie in ben δaebt ban ^tate / «m albaec geimbueect te too^ben met be becepfle tten^: niffebanbefaecbenban be militie enbe ifinantie/ enbe politie j enbe tttgeballe eenic[t S^cgec ban ben ^taettebelbe gljebjacijt mocgte too2bett/ battn fult^ hen caü ben i|eete fi^ince mebe in politiQue Qu^tept/ fjetfpaliSbaectoeupt ben gQemelben JSaet/geconti mitteect of anbecfïntiS / be Compagnie enbe beübecafi tien ban be <i5ebeputeecbert enbe ^ebolmacgtigben ban gaec mog. te belbe bp te tooonen/ omme /al« foo meet enbe meec bequaemte mogfism toojbentot foobaene €mplopen enbe «ffOacgeii tn enbe ober be HStlitie te a©atec ofte Sanbe/ alö toaec toe ben ^taet naemaielji foube goet btnben te fen.
en OORLOG SenimenveertighfiehoecL 143 |
-ocr page 175-
S A Κ E Ν va» S Τ ArE Τ
1667, ^uicx: in Zeckndt 6«nittìie/ Seö&ewöe Iwcm ^tatm altiaet ben fes ea twlncichAen ^ugufU folUeeftöetljol0en&ei ^
jSotïjmaetó tocfenöegBelïililJÊcecttop iietbctgïje' stétot^ijeit ban ίκ ïlooglje JlSilttaice «öacgejs/ öp eÉnpariöDé öbbpfm ban alte ίκ aeöen eoetsijs- boniien enöc becjlaen öat tee becgaùectttgBeban Ijaec faltoojiicn g8ep?oüonec«/ mljan tgöt tot ttjlit aengeööuöm/ öattn iiefe conjunttuce öejS tïHJtii beboo?f50ooge .ïBiütaire €i>acgcjï mogöentoo?ï>cn ïjecgeben / gclijtlt Ijaec «Sii. HSog. öaec op boo? ïncfcn lange fjeb&en geucgeert; en öat UoojtiS üe faec&en üaec Denen mortjtenloeciiengQeliiageect/ ùatìien i^eece Prince van Orangie,nuöümen toepnitö ttjlit fulUnlie twùeninfijn aciniende giaec/geiwrtùeoocB öageUjcftss" p?eube ban fijn capacttept /moijecatte /enùe Wfccetie / motDte toecöen geöoocen / en aengeffelt tot Capiteyn en jidmiraei Generaci,oft Iwec toe geUefïgneect/often nttniiengeintcoiiHceetttnben Rade van State met be fdbeeece en op fooöantgöen boet / aW fsjn ì|eecen ®aiiecen«i5?oot ©aöeröoogloffelöcftec memoiieal- baec fijn geaïimttteett getoeeli.
g^at hen i^eec ^jms Mauritsmoge toecïien ge-eö^ geert tot ©elt lBaecfcDalcitijec ©eceentcööe Igeiiec- lanben.
(©mmcasf&e ©ontgcnootentnocöten incönecen/ om een ttoceiie3&elt-|lSaecfir}alth temafienj^oo fou= ïien be J^eecen^taten ban ^eelant baet toe boo?|laen iieféeecen<i5?abenban Waldeck cnöe Chnftophorus DeiphicuïvanDona/ ttoeepecfonagten/tn betoelcöe concuccecenbe qualiteptenban (©cOoojte/capacitept^ ejcperientte/ftenniffe banbe JSegeringe en iBilitte ban iicfe Hanben / en niet minbec Baec tntewH en affectie totben^taet; ^uHenbeljaec «Êb.jfOog. injjetbeci feiefcnban cenbanücpbe/ öaecfcSicöennabemecHc inclinatie ban be rcfpectibe pjobincien.
3©atboo?t!Stot (iScttecael banbe Caballectemoge tüo?benge-eIigccct ben ©eet Rh ij π grave,bie öaec^b. .fiao. mcpnen / bat boo? ftjne Capacitept lange en 6?e= be getroutoc bienfienbie p?omotieBeeftgemeriteect.
®ot Luyceoant Generaci ban be CaballÊcie ben eeenen baec toe be ©jobintien be meefie inclinatie ful^ lentoonen»
(€ot «iEfenerad banbe 3lctillecie mebeben geenen iiaet toe befelbe be meefie genegentljept fuUen Deööen.
(€ot i§ecgeant.ïlSaioo? «©enecael ban'tHegecben ïgeec Kirpacrick.ofbeni^eecban Zuyleftc^n.
(€ot CommifTariii ban be CabaHeneben ï^eec Aa- tony van Ha'erfolte,ofben=l§eecban Weeideren,
€rttoat belangt / batbeJ^eecen Staten ban 3[|oI> lam enbe 3©efï-®?iefïant boo?fïaen en becfoetfien/bat bOO?taett een Capiteyn en ildmirael Generaci geen Stadrhouderfoubemogeit toefen ban eenige ^lobin' «e of S^jobincien / oo?beelben be ï^eeten Staten ban zeeiant, batmen bienaengaenbe be gemene Booge iïei geringe / nocijbepofleritept/ beelminbe refpectibe ®?obincicn pbecinben iiacenbelibecteptenb?pDept yaecrcfpectibeltjcBcontpetecenbe/ nieten beljooibe nocD en fian benemen. «Sn alfo bit pjepaceect / om foo ïjetmogeljjcfi toate/be functie ban Stadthoudcrallei fintiS te mo?ttficecen/ en tocl licftt be öegentenbp be baec toe te becplicljten : ^uflinecen Baec €b. iBo. bat be banbeiten obligatien op be gemoeberen ban be tegentooo^big en toel^omenbe jfïegenten foube gelecl^t 3tjn/bie feer bette iiptfïen / en in befe b?pe Eanben 50« ongeDoo?t / oocfifÌcpbiclitegeniSbeeecflefonbameni ten en beginfden ban be liegeringeban befen jStaet / foo ató bie bp be anie en eeutoig buecenbe ©ecbont in
ben ^jate fefUen hondert negen enfeventich binnen Uytrecht fpn gelec0t en bafl gefielt/en baecop fulcften fucceiS en jegenban ben igemel iiS gebolcïit ,· toecbenbe albaec boo?gaen$i niet alleen ban be^tabtöoubecis ge^ fp^ootften/maecooriiaen befelbe bp Bet negcnds ticul baitbe boo?f3 ante en ecutoicli bupcenbe mt' bonbt öefeceect / en nabecöant in be fucceffïbe ^gtabti Doubecsi bp pjactiquegecontinucect belgebeclegginge cnbecifie banbegefcOillcnen mijbetfïantKntufTcfjen öefiobincien ontflaenbe/ toelcSbefectinbe^erga-- »667. |
betinge banbe gcooteiEade niet BeBbenbe.fionnen toetben gfjefuppleert / ijsbatnoobicii enimpojtant poinct tot groot ongelucö ban ben ^taet in't gemeen en ber meefie pjobmtien in't partiiulier / tot nocö toe
®erfoecbenbe be Éeeren Staten ban Zeeiant, bat bereftjectibe^obincienbefeiiareconfiberatien / aljs toefenbe ban impo?tantie/ en boo?tgeb?acIjt alleen upt eenfucöttotöetgemeenebefie/bjeltoilleitobertoegen; (€en toelcben epnbebe ì^eeren (@?binari(Ì <(5ebejpu:' teerbenter «iSenetaliteptaen befelbe fullen laten toe- ftomen coppe ban befe ïtefolutie. i^etabböiSban Utrecht iiSelberjaigefielt ï®ie ban Geideriant abbifeerben al!ï bolc0t:
ExtraEi iiyt het Reces des Landtdages Eu - traordimir binnen Nimweghen ghehou- den 'm t^ugufio feftien hondert leven en feftich.
Martis den JntUnJen Augufti fifihien honim fcvcn en fifticb,
De Staten des VorftendorasGi/r*ende Gray^cirtp «Scliet· Zutpheii, confidererende denootwendicheyc dat over de Mihtie by defe conjunfture van rijden "^· ende fwaricheden, die fich van alle kanten fchynen op te doen ende dreygen. Hoofden ende Chef, enfub- alterne dienen ghenomineert ende aengeftelt te wor- den ,de welcke door haer reputatie ende goede con- duite de felve mogen employeren, ten dienfte en tot defenfie van den Staet, hebben verftaen en gherefoi- veert, dat men voor eeril behoort te procederen tot hetaenftellenofdefignerenvaneen Eoeftpfn Capiteyn ί«Λ AJmirael Generati over de Militie van den Staet te Water en te Lande, ende hebben nae rype delibera- tie , inhererende ende perfifterende by naer voorgaen- de Refolutien, ende confidererende degrooteende onvergeetlijcke meriten endegedane Jienften van de Voor-Ouderen van den Heer Prins van Ormgien, om- trenthet leggen van de fondamenten deferRepubli- que, en opbouwinge van dien onder Godesgenadigen aegen, den voornoemden Heer Prins nochmaek mee gevolch van de andere Provinciën aengefteltoft gedc- figneerttot Capiteyn ende jldmirael Generaci defer Vereenichde Nederlanden, aenvangh te nemen met den aenvang van fyn achtiende]zeT, ende dat fyn Hoog- heytvannuafaenfal Seffienemen inden Raet van State j om geirabueert te worden in de kennis van de Regcringe endeordres, de faecken van den Staet foo dePolicie, Finantie, als Militie raeckcnde: Ende worden by defen de Gecommitteerden ter Generali- teytuytdefe Provincie gelaft met alleyverigedevoy- ren ende krachtige perfuafien de andere Bontgenoten te bewegen, induceren, en trachten te difponeren tot een en't ielve fentimcnt, op fodanige inftruftie ende commifliealsde Provinciën ten meeften dienfte van den Lande te bevorens na de ordre van de Regeringe fulIenconveiiieren,waerinfpeciaelregard genomen fai worden, dat de refpedive Provinciën in haer vry- heytnieten worden geledeertofvernadeeltj· cnfullen de voornoemde Gecommitteerden in't formeren van de gemelde inftrudlie aen de andere Bontgenoten ge- ruftbeyt ghevenopden naemen welbehagen van de Heeren hare Principalen, die anders niet voor oogen hebben als'tgeen tot fecuriteytvanden Staetenwel- vaert van de Ingefetenen isftreckende. Dit voorghe- gaen wjnde, verklaren haer Ed. Mog. dat haer Gede- puteerden fullen mogen procederen nevens de andere Provinciën totdceledieen aenftellinghe ontrent de openftaendeen hoogefubalterne Charges, nomine- rendeen aenftcllende.daertocvoor eerft tot het va- cante Vclt-Marfchalckaraptder Vereenigde Neder- landen den Heer Prince Uh»n Mmrits ναηΝαβαα en tot tweede VeltMarfchalck de Heer Graefvan Waldec^-fih ope latende de plaets van generalat over dé Cavallerici Tot Luy tenant Generaels over de voprfa Cavallerie
den |
-ocr page 176-
den Heere Bijngrave, en tot tweede den Heer Prins 1667. ygn voorts tot Gencrael van άβ Artillerie àie
ί- in rang behoort te volgen, die Luytenanc Generaci
van tle Cavallerie, en tot Sergeant Majoor van 't Le- per, dieCollonels, die voordelen by haer Ed. Mog. refolutie van den een en dertigen Marty fefi'ten hondert fes en feflfg!' voorgeflagen zijn, namentiijck de Collo- riellen Kirfatrici > Heer van Noortwyck j Itterfum ende Meteren, waer by noch gevoeght worden den Heer van Z«)'Mir»jden Graefvan Stimm, en den Graefvan ÏJoom. om daer uyt /roif by deOeneraliteytge-eli- geertcnde tot beyde de voornoemde Charges gepro- movcert te worden, en tot Commijfsnffchap Generasi van de Cavallerie den CollonelWèlderen, alles mede op. fodane inftrudlie als by de gemene fiondrgenoten fai worden goetgevonden , en indien de Gedeputeerden ter Generaliteyt mochten ontmoeten obfl:acuIen>daer door den inhout defer Refolutie mocht worden opge- houden > of komen te ontftaen, fullen daerover fchry- ven aen 't Hof Provinciael, om daer over, foo noo- digh, de Gecommitteerden tot de rugfprake in de re- folutie van den ««geWe defes vermeit, dieinkraghte defes daer toe worden geauthorifeert, of de Lantfchap extraordinare te convoceren.
By Ridderfchap ende Steden Gefanten der Graef- fchap Zntpkejt, in deliberatiegeleght, wat pcrfonen in confideracie fullen worden genomen en ge-eligeert, om het Leger van den Staet,'t welk geformeert moght worden en Ci!v/te commanderen : Soo isgoedtghe- vonden ende verftaen, dat wegen defe Provincie fai worden ingebraght ter Generaliteyt, dat fyn Uoogheyt van nu nfaen fai Seiiie nemen in den Raec van State, en met fijn jaren aengenomen worden tot Cj-
piteya en AdmiraelGeneraeLcanioxra de refolutie van't laerfefiien hondertfeUigh, ende in geval een laer of fmee daer mede mocht worden gefupercedeert, dat niet te. min gedaghte fijn Hoogheyt daer toe van nu af fai we- fen geieftgneert, voor by gaende de reftridten en pre- cautien by die van de Provintie van Hoüandt over 't Generalaetfchap met den aenklcven van dien geno- men. '
Die van 't Graeffchap Zutphen hadden wel gewen ft> dat de andere C^artieren haer met defe bovenftaende refolutie hadden geconformeert,maer om geen fcheu- ringe in de Provintie te maken, fullen haei met de an- dere Quartieren voegen. Onderftont > accordeert met het voorfz reces, geteccken C.
P. singkndonck.
Edele Eerentvefle, Wïjfe, Voorfienige ende /eer difirete Heer en.
"Y^ Y hebben fucceflïvelijck wel ontfangen U Ed. ^ * Mifliven van den vijftieTiden en achtienden ouden fiyl defcr loopende Maendt > by de welcke U Ed. on-s der anderen verfoecken op 't fpoedighftc te vernemen onfe confideratien ende Advys op drie poinften van bedenckinge by U Ed. gemoveert over de Refolutie jongft by de Ed. Mogende Heeren Staten defer Pro- vintie ghenomen omtrent het confereren van de be- wufte hooge Militaire Charget,lK\aA& de fel ve drie poin- öen vervaten uytgedruckt ïn deMiilivevan den •v'^f- tienden defe voorcn gemeldt : Waer op wy U Ed. tot refcriptie fullen toevoegen j voor foo veel het et^e poinft aengaet, dat de intentie van de Heeren onfe Principalen is, dat den Heere Pr/wi van Orange vol- ghens der felver foleÜnele refolutie van den achfien September tot Capiteyn ende Admirael Generaci over 's Landts Militie te Water ende te Lande gede- figneert, ende dat fijne Hoogheyt in den Raet van Sta- te geintroduceert behoort te werdeti, foo en als't fel- ve breder in de voorfz refolutie ftaetge-exprefleert, wclckcrs uytwerckingc aen U Ed. goede diredie ge- laten werc.
Ende belanghende het tveedef oi»& j raeckendc de Refolutie by eenparige bewilligingevandegemeene Bondtghenooten te nemen, waer by foude worden VL Deel.
liRilTiDE llian
llanit lolitr tet Ì3tlbt, |
verklaart ende vaftgefteldt, datdègeenediefoüden werden ghebruyckttot Generaels, ofteon-
der ander Titul het Opperfte Commandementover de Millitie fai werden gedefereert, niet fullen, iho.· ghen zijn, ofte Stadthouder é-c. voJghensde propofitie van de Heeren van HeUandt, begrepen in der felver Refolutie van den öjji/ïo» defes j daerom- trentis by U Ed. ieer wel geremarqueert, dat daer van in degedaghte Refolutie van de Welgemelde Heeren onfe Prmcipalen geen mentie wert gémaeckt, ge- lijck dan oock die fake by haer Ed. Mog. isopgheno- men voor feer hedemktijck, ende als ftreckende tegens de vrye deliberatien van de refpeöi ve Provintien, en implicerende veel prxjudiciable gevolgen, die in toe- komende fouden konnen uytvallen, tot merkelicke oodienft van den Lande, foo dat alle deredenen jdie de Heer Meerma?) foo by monde als bygefchrifte aen haer Ed. Mog. opdat SubjeÖheeft voorgebracht, de felve niet hebben konnen permoveren om foodanigeil nieuwigheyt toe te ftaen, en verftaen wy derhalven dat U Édele haer in de deliberatie over dit poindt val- lende , niet vermogen in te laten, noch oock te ghe- doogen, dat de voorfz Refolutie ter Generaliteyt wer- degearrefteert.
Op het derde poinö raeckende denPerfoon van den Heere Luytenant Admirael ende CollonelHdaiïi?/· lem van Aylua. fullen wy U Ed. bekent maecken , dat de ernftige meninge ende intentie vaadeHoogh ge- melde Heeren onfe Principalen is, dat de felve ract het MajorfcKap Generaci van het Leger, ofwel naec eenige andere hooge Charge werde gebeneficeert, ende vinden wy derhalven goet, dat de gemelde Hee- re Ayluê aen de refpeitive Provinciën in een befon- dere tjonferentie by U Ed. op het ferieufte enfavora- belfte fai worden voorghedragen endegerecomman- deert j Ende fullen U Ed. trachten van yder Provin- cie in 't befonder hier op te erlangen een pofitive ende gunftige verklaringhe ; Ende meenen wy, dat U Ed. in de voorfz Conferentie behooren te allegeeren alle bedenckelijcke Redenen om de Promotie van den ge- dagten Hcsie-Aylua aende Provintien fmaeckelijck t« maecken ; Waer toe oöck onder anderen dienen kan, dat het niet billick foudetijn, dat de Provintie van' Vrieflandt,zynàe een foo confiderabel Lit van de Onie» t'eencmael loude werden gepreterieert in 't begeven van de voorfz heoge Charges, infonderheyt daer de felve een Capabel Perfoon komt voor te dragen, zijn- de oock feer aenmerckens waerdigh, dat defe Pro- vincie, 'c federt het opregten van de Vnie,aoyt de eere heeft gehaJt,dat yemant uyt den haren tot eenige hoo- ge Militaire Charge, jae felfs niet tot eenigh Gouver- nement, of Commaudement onder het reflbrt van dc Ge- neraliteyt is gepromoveert geweeft. ,
Wy iullen feer geerne met den eerften vernemen den uytflagh van de voorfz Conferentiea, en fullen oock niet naelaeten, U Ed. onfe confideratien by re- fcriptie Ipoedig te laten toekomen: Onder des oordee- len wy, dat de voorfz faecke foo lange moet blyven in haer geheel, en dat U Ed. door het openen van der fel- ver Advys ά&\οοήζ hoogt Charges niet behooren im- fretabeht ftellen, noch haer dienaengaende ttfubmit- teren aen de pleuraliteyt der Stemmen > alfoo het felve llrydigh foude zijn met hetoogemerck vandc Hee- ren onfe principalen.
Belangende de vordere poindten van deliberatie > begrepen in dc opgemelde U Ed. Miflìve, ende fpe- cialijck raeckende de befendinge nae EwgiW^en el- ders , daer op fullen wy ons verklaren in de nacftko- mendeweecke,
Waer mede &c.
Edele, Eerentvefte &c. &c. &c. Leeuvaerden den drie en twintighfien Augufti feflienhovdert ftven en fe- fiigh. Was geparapheert W. van Haren, ende Lager ftont, ter ordonnantie der Gedeputeerden Staten van Vrieflandt·
C. Fockeks Er inga.
39É ï^cecen Rlpperda tot Buyrfe rn toUett/ Ö^BÖ»»
^ Öfn
en OORLOGH, 'ìSe<ven~en-n;eemghfle Boeck. 145 |
-ocr page 177-
146 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1667. Öen een en twindghften ^eptemBtt; gecoppojteeti/
__L ftatbifcIbEiitgbeboIgijebfln üoojsainbEöaectoogb
j©og. öefoiutien/ cnöe be itecatibe aenmaningijen bacc Dpgïjebolgöt/ gaecg&ebagbtm ijebbenöe laten Böeii Ijoe Uefi cnDe gebacgI)IijcR|l een goet bcflupt gljes maeclit foubc honnen toecOen op be driepoincten/ toaec oùec becrfpectitje^ioümcien bpaenfcöiPbitige ban Date ben derden September ïefiïeben becfogbt toacen öace <i5cöeputeccbcn m befe ©ecgabecingete outöocifcccnj nae otiectocgingfie ban 'tgeene betta fpecttPe 1^?obintten bien aengacnbealbcceptgerefol:: beect BatJben/ niet tegfjcnflaenbE beabbijfenbanbe (tiïebeputeecben ban alle bepjabincienobet'tboo^f; Subject ten opficöte bani)arc^taet^-getoijfeöefa= lutien/ niet alIcntijalbentotecnpadgiieptDbebjecl^t {jabben bonnen ttiecben/ ecgtec nae lange communi? catien enbe tonfultatien / obec twee ban be boo?f3 drie poincten gep?ojecteert/ enbe op ijetpapiecgöe: bjacgt gabben in 't Concept {liet nae geinfeceect.
PROJECT.
CeHtept T^At den Heer ÏrinsvanOrangeWinnmiyCTgViTiX. ohêcDc -L'fai werden inden Raedt van State, omme mee jjdaer geimbueert te werden met de vereyfte kennifle p^oiti' vaa faecken van de Militie, Policie cnde Finantie : Ende ingevalle eenigh Leger van den Staet te Velde gebracht moc^e werden, dat in fulcken cas de felve Heer Prins mede in Tolityc^ue qualiteyt, hetfy als daer toe uyt den gemelden Kaedt gecoramitteert , ofte anderfints de Carapaigne endc deliberatien van de Gedeputeerden ofte Ghevoimachtighden van hare Ho. Mog. te Velde fai bywoonen orarne alloo meer en meer bequaem gemaeckt te werden tot het bedie- nen van het Cafittynfchap Generaci te" water ende te Lande, als den Staet hem mvtaels daer toe foude mo- gen goet vinden te kiefen.
Ende foo wanneer den hoogh-gemelde Heer Prins den ouderdom van drie en twÌHtigh\zTC\x fai hebben ge- adimpleert, dat als dan by de famentlijcke Bontgeno- ten met een goede hermonie fai over des felfs bequaemheyc tot het bekleden van de voorfchreve hooge Charges, ende gerefol veert of met den dienfl: van 'tLandt, defelve op fijn Hoogheyt fouden konnen en behooren te werden geconfereert.
Dat imroiddels geen Stadhouder van eenige Provin- cie ofte Provinciën fai mogen werden verkofen,
Ende by aldien de hoogh-gemelde Heer Prins ten voorfz ^de by de famentlijcke Bontgenoten tot Ca- piteyn Generael ende Admirael werdt aengefteldt of anderfints , .onder eenigh ander tytul, het opperfte Commando van de Militie te V/aterenteLandéaen- bevolen, het als dan by de voorfz deliberatien,en voor de eiïèdiveElcaiejtuflchen de Bontgenooten vaft ge- ilek en die Inilruftie ingelijft: Dat geenCapiteyn Generael of Admirael, noch eenige die het opperfte Commando van de Militie te Water ofte te Lande wegen den gemeenen Staet wert gedefereerc, fai mo- gen Stadthouder van d'een of d'ander Provincie zijn, dandeGe-eligeerdeby Eede verplicht weien,direCle- lijck noch indireélelijck eenigh verjoeck te fullen doen, veel min toelegh te maecken direflelijck ofindiredte- lijckjmaer ter contrarie fulcx by andere gefchiedende, 't felve te fullen tegen gaen, en bet Stadthouderfchap foo hem t'eenigen tyde die digniteyt by eenige Provi- ncie mogte worden geoffereert, te fullen refuferen en van de handt ilaen.
In cas buyten vermoeden,mochte komen te gebeu- ren dat de meer hooggemelte Heer Prins tot de voorfz hooge Charges als dan nietefiê<3:ive en met eenparige bewilliginghe van de famentlicke Provinciën wierde aengeftelt, gelijck daer inne niet anders dan met een- parigheyt kan werden gedifponeert, fullen aen de re- fpeöive Provinciën hare vrye deliberatien in 'c ver- kiefen van Stadthouders blyven ongelimiteert,en haer voorbehouden de vryheyt die aen de felve hier bevoo- renisgeweeft.
«Sntie ioat get derde Dee botufcfijfbe pojnttfntie< |
lang&be / caecBenöe &et eligeten ban hooge en Subal- terne ©oofben obec öe Militie, bat befeïbe=l^eecen Öaec JBog. (©ebepntcecbenbanabböfetoacen/ bat alboocen^ tot€Iectteban@ecfonen tot bien fine te gebjupcfeen/ foube toecbengepjocebeert/ bptjaec i@o. IBog. becaemt enbe bafl geflelt foubcn befjoocen tetoojben DeCommiffien., InftrHdiien ende Trade- menten boo? be felbe. aDaecopgebriibeccèctstjnbe/ Öebben betefpectibe5a?obincienban 't boojfj Concept Coppe betfogi)t/om be öefolutien ban be itefccn fjae» ce Committenten baec op tenfpoebigl)(icntebo?be^ een: «Snbeftjn boojtgi be gemelbe Heecen fiaecj^o. HSog. <@ebeputeecben becfoegt enbe gecommitteect / om met enbe neffen^ eenige ifeecen (!5ecommitteec= ben upt ben iSaebt ban ^tate/ bp |^ec C- felf^ te noniinecen / boojgaenbe CommiiTien , Inftrudien cnbeanbeceRetroaöa, op 'tboojfj Subject applicas bel/ naetefïen/ be felbe nae bctegentooa?bigeti)tit^ gelegentljept te bjeffecen / ooch ban allegS aen ijaec fêo. H^og. ten fpocbigg(!en te cappo^tecen.
ileecen ban Zeelandt jijn ben twee en twintig- fl:en toebec becfocfit / batfe baec al^ nocï) ten fpoebig^ fien enbe fonbec langet uptfiel to iiben becftlacen op öet affenben ban een «Bjctcao^binacisS ^mbaflTabe aen ben Keyfer, göeltjiït oocft bebefeetneufe^jobincicnbccs fotfit toecbenöafc ten fpoebigijfien te tolHen becliïacen op get affenben ban een^mbaffabe aen brn !ÌiQninglj ban Sweden, mitfgabec^ ban bequame ^icfoonen al^ (iSetcaojbinaci^ (i^gebeputeecben aen öcn ü^eec ban Keulen, ^iffc&op ban Munfter, Jlectogljen ban Brunfwijck ende Luneiibujgh , al^ ooch naec Bet J^janfcBe aiegöec / om ben bienff ban be atanben albaec cetpectibelgcfe toaec te nemen.
3©at bp Uytreght te boo? / en baec nae bp Zeelanr, caecïtenbe be hooge Militaire Charges ï^gebaen/geeft fietbolgenbe:
O Et derde point van de befchry vinge naeder geleyt Zijnde in deliberatie, is by de</«evan de Staten van den Lande van Uyii-i^^iij meteenparighe ftemmen gerefolveert endc verftaen, dat voor de opi- nie van defe Provincieter Generaliteytfal werden in- gebraghtdathaerEd. Mog. confenteren ende toeftaen dat mee cenparigh goetvinden van de famentlijcke Bontgenooten moge werden vaft geftelt, dat die gee- ne,die t'eeniger tydt fai ofte fullen worden gekoren, ofte ge-employeert tot Capiteyn ofte Admirael Generael van de Militie van defen Staet, of de felve te Water of te Lande als Chef, of onder eenigen anderen tytel, fai ofte fullen commanderen, niet fai of fullen mogen v/e- fen, blyven , of namaels mogen werden gemaeckt Stadthouder van eenighe der Geünieerde Provinciën, noch oockhetfelvc Ampt voor hem ofte yemantan- ders direöelijck ofte indiredlelijck mogen arabieren ; maer ter contrarie fulcx by anderen, buyten vermoe- den , gefchiedende, 't felve tegens te fullen gaen, en het StadthouderfihapAoo hem tot eenigen tyde die dig- niteyt by eenighe Provincie foude mogen werden ge- defereerc , te fullen refuferen ende van de hant wyfen. En dat tot meerder vaftigheyt en verfeeckeringe van dien, een expresartijckelmetfynebehoorlijckeclau- fulen in de Inftruétie voorden CapiteyuGeneriel.Chef, ofte Admirael, als boven, te formeren, mach wor- den gemaeckt en ter neder geftelt, ende by de geko- rene met folemnelen Eede belworen,
Is vorder gerefolvèert, dat de gecommitteerde ter Generaliteyt, als noch fullen aenhouden ende by ge- voeghlijcke wegen urgeren, ten eynde de Heer Ïrins va» Oraiigie » conform haer Ελ Mog. Refolutie van den echt en fmintighflen April feflien hondertfes en fefiig by de gefamentlijcke Bontgenoten Seffie in den Itaedt •van Stat* moge werden toegeftaen, ende dat de ge- melde Gecommitteerde van tyttottythaerEd.Mog. fullen ad vyferen, ende kennilTe gheven van alle het geen raeekende de bovenftaende faecken met den aen- kleven ende dependentie van dien, ter Vergaderin- ge van haer Hoogh Mog. fai voorkomen. Gedaen tot Utrecht den twintighfftn Auguftyfeflien hondert vijfe» feliig.ms geparaphcert Jafier Schade. vi. Oederftont,
, Tcï
©tmii tnStPl
Sefoli»
tietatc I
op, |
-ocr page 178-
en OORLOGH, ^fSeven-en-^wrfighfieBoecL· 14.7
Ter ordonnantie van tnyn Heeren de Staten 's Landts van Uytrecbt, endeonderftont.ii.':;a»H/7/ie, heb- "" bende op'tfpacium gedruckt het Cachet van de wel- gemelde Heeren Staten in roode WaiTche.
(ÊllDC Den twee en twintighften.
De Staten van den Lande van Uytreght naer verde- re deliberatie op het derde poinfi van haer Ed. Mog. tegenwoordige befchryvinge genomen, aucho- riferen haer Gecommitteerden by defen>oni haer Ho. Mog. van wegen defelve voor te dragen,
Tot eerfie V^eldt-Maerfchalck Prins Maurits van lieffau.
Tot tiueede Veldt-Maerfchalck den Grave van
deck ofte Wurtz. , „ ., .
Prins van Tarante tot Generael van de Cavallerie, mitsfich onderwerpende het commando van de Velt- Mserfchalck. , „ , , „ . Rhijngrave tot Luyt. Generael van de Ruytene. Den Heer van Naorpw^ck λ Generael van de Artil- lerie.
Den Heer van Zuylenfieyn, Sergeant Majoor van '£ Leger.
Commandeurs Generael den Heer van Weldtrtn okeHaerfilte.
Gedaen tot Vytreght den troet en tmntighfien Augu- fty feflien hondert fiven enfefiigh. Was geparapheert Gafper van Schade jvt. Onderftont, Ter Ordonnantie van de iel ve, geteeckent.<tf»i^w»H;/jrf.
®cn fclbm tpöe cp Rct acttjcftcl ban be bef^jpWni sc/bc Staten ban benltanbe ban Uytrecht, mtype firiibccatic gdcptjönbe/ enbe inbetefpectibeEeben Be&bcnöc aebfent/ ftet paini toaec op öe felbe alleen / en «jcpjEflflijcit tofcben bcfcfjjrben/gebben eenpaciaölÓcR Bottgebonbfn enbe baft oedelt/ bai^etStadthouder Amptban befepjobincie inalleftjnbeele/ enbe ten eeuwigen dagefaltoefen enbeWpben gemortificeert.
ΤΛ E Staten van Opreght verftaen, dat geen CtpUyn ^ Generael fai mogen wefen Stedthouder.
Dat denPr/»i va» Orangit fai Seffie werden gegeven ìaàciilRaedt van State.
Frins Maurits van Najfau, eerfle Veld-Maerfchalckj den Grave van Waldeck oheVTartz den tweeden.
Frins vaa Tarante Generael van de Cavallerie > mids fiaende onder de Veldt-Maerfchalcken.
RhijngraefLüyt. Generael, Weideren ofte Haerfolte Commiflarifen.
Macr indien de meerdere Provinciën veranderinge hebben in den Generael ende Luytenant van de Ca- vallerie > dat haer dat fai werden overgefonden, Noortiaijci tottet Canon. Zuylefieyn Majoor van 'c Leger.
^fbcct en onbertuflén gabben öe ©eecm ban Hol- lant in Zeeiant aefcl)fcBt be J|eeccn Vivien, ®en(ionas ti^ban Dordrecht, benj^eec Meermans50o?3Ctmee=
(lei;totDelf,en....... onibel|eerenbanZee.
lant te ttecfien in ïjaec fentiment. jBacc tot epntincfie bethlarmgl) / gabm fgibendricencwintighAen^ep: tenibec:
^ Edelibereert iijnde op het geene by de Heeren ^ Gedeputeerden van Hollantin de nadere Confe- rentie met de fel ve gehouden was geproponeert, ende verfocht aengaende het beftellen van de hooge militai- re Amptcn,en dat foude mogen worden geprecaution- neert, dat voortaen de fm&ievitiCaftteynende^d- mirael Generael wia defunöie van Stadthouder'm een ofte meer Provintien niet meer in een ende defelve perfoon, foude mogen concurreren : Is goetgevon- den ende verftaen,op het een en ander te perfifteren by voorgaende refolutieop den fefliende» der vootieede Maent genomen ; ende dat inhetveraffcheyden van de welgemelde Heeren Gedeputeerden van Hollandt men haer ioude hebben te kennen gegeven, datde Heeren Staten ymZeelaadt feer verwondert waren, |
dat de Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vrleflant 1
hadden konnen goetvinden, ionder haer Ed. Mog. _L^
kenniiTe ofte communicatie hetampt van Stadthouder in den haren te wort/^firi»dacr de beyde Provintien op verfcheyde tyden hadden gefproocken en met den anderen geconcerteert de modo é" tempore, om de fun- dÜe met ghemeen goetvinden te vergeven. Onder- ftont, Accordeert mette voorfz notulen,geteeckent
JÜSTÜS deUÜTBERT.
<i5eljjcft geftgebonben toa^ te fenbrnembenfóo» ningö ban Etigeiandt, foo acn öeni gcfcjjjeòcn ben feftienden^rptrmtiet. , '
Sire;
T^Es que lapaixentre Voft. Maj. &cetEftataefté ■•^conclue&ratifiée, aBwi/enousavontcumman- ilRiffi' céafoignerdel'affirmirajamais. En pofant les armes, «^β' nous ne nous fommes pas feullement defpoüillesde baniffiv l'animofité , qui a acouftumé de les accompagner ; selene mais nous voulons mefmes perdre Ie fouvenir de ce, ^«"^öi* qui s'eft paffé pendant la guerrepour enalTeurer. V. Jlwcf, Maj. & pour luy en faire des veritables proteftations, nous avons refolu de ]uyenvoyerune.,iwie/A/if3c- traordinaire, la quelle nous ferons partir au premier Jour. Nous en avons bien voulu donner advls a V. Majefté pour luy faire voir, que nous cravaillons in- ceffamment, au reftabliiTement&affermilTementde 1'amitié & bonne intelligence, qui a efté de tout tempi entrctenue entre les Rois vos PredeceiTeurs & eet Eftat. Ceux quidoiventeftre employez a cette Am- baiTadeneperdrontpas un moment de temps a s'y pre- parer , & cmporteront des Inftruöions, qui feront des preuves indubitablea de la fincerité de nos inten- tions,quiauronttoufiourspourobjeftlebien&l'avan- cement de nos Interefts communs,en attendant, que nous en puiiïïons faire voir les cSë^s, Nous prie* rons Dieu. S i κ £.
SIRE;
An dat den Vrede tuflchen uwe Majefteyt en defen » Staet toKBreda gefloten eri* geratificeert is ge weeft, hebben wy onfe gedaghten laten gaen om die, voor altyt, tebeveftigen. Met het afleggen der Wapenen, hebben wy niet alleen afgheleyc de<ro;'wfl7ifi^/diege- woonlijck haer verfeltfchapt, maer willen felfs verlie- fen de geheugénis, van 't geen by den Oorlog is voor- gevallen ; om waer van U Majefteyt te verfeeckeren, en waerachtige proteftatien te doen, hebben wy gere- fol veert hem te befenden met een extraordinaire Am· ba fade,άκ wy eerftdaegs fullen doen vertrecken. Wy hebben fulcx U Majefteyt wel willen verwittigen,om hem te doen fien, dat wy onophoudelijck arbeyden aen de herftellingh en beveftigingh der vrientfchap en goede intelligentie, die t'allen tyde tuflchen de Kc ningen CJ Voorfatenen defeisgeweeft. De geene wel- ke tot defe Ambafladege-employeertmoeten worden, fullen geen oogenblicK om daer toe haer te prepare· ren, verfuymen, en fodane Inftruöien mede dragen, welcke fullen zijn ontwijffelbare preuven vande op. lechtigheyt van onfe intentien, die altydt voor obje£): fullen hebben het goede en de be vorderingh van onfe algemene intereflen,verwagtendedaer van deefièöen te mogen doen iien,Sullen wy Godt bidden Sire,&c,
^e felbe toiecbt boo;een(i5enccaUtept^S3abeban Schevelingh obecHarwich gefonben: enbebeaenge> naemgcpt ban bien/ gafbelboninggte&enncnbaoj benbolgenbenb;ief.
TTAuts&puìflàntsSeigneurs, nosbonsamis&al- URifii· ^^ liez, Voftre Courier nous a apporté deux Lettre ι de voftre part du ly & i6 du courant ; dansla premie- nfnBö redefquellesjpourtémoignagedel'entiereamitiéque em t>«» vousdcQrezaflirmer pour 1'avenir fica tout jamais en- tre noftreCouronneêc voftre Eftat, vous nous aver- tiflez d'une Ambaflade Extr. que vous avez refolu de Bous envoyer au premier, jour: l'advis nouien
4a» «ft |
-ocr page 179-
'4-i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
KJö/.efttresagreable, & ceux que vousemployereZiacet
.:_ aflàire n'auront pas dequoy fe repencir de leur vo-
yage:foit a l'efgard de noitre «ccueìl, ou de leur Kego ■
tiatìtn, danslaquelleilstrouverontquenousn'avons
pas feulement le Ibuvenir de toutes les difFerens paffez,
mais que (pour comble de la derniere paix) nous vou-
Jons encore imiter,mefme furpaiTer l'affe<Ìion de tgus
noi Predeceffears envers voftre Eftat. Dans la feconde
Lettre vousremarquésque nos paflèportes vousfont
arriyez trop card, pour eftre utilesalafin, qucl'on
s'y eftoit propoié, & que cependant un armateur An-
glois avoic attaqué &detenu une gaillotte, quevous
a viez fait partir pour porter les nou velles de la paix aux
Commandeur, de Vos Flottes ; Ce font deux chofes,
que tout le pouvoir humain ne peut empefcher,Ia con-
trarieté des vents & la mefihanceté des armateurs ; celle
la n'eft pas a contefter, mais pour remedier a celle cy,
nous y mettrons tei ordre,que nos fubjedside quelque
condition qu'ils puiiTent eitre, ne fe renjouiront point
d'avoir contrevenu aux moindres articlesdelapaixj
la mainlevée&lareftitution de laditteG«iffi>«f eftoit
trop jufte óctropraifonnable que vous vous mettriez
en peine ne pour cela , nous ayant de noftre propre
mouvement (mefme devant l'arrivée de voftre ditte
Lettre) refolu d'ordonnera nos Officier qu'ils lafiffent
rendre en l'eftat ou elle eftoit, lorepu'ellefùtprife,
C'eft le commencement de la juftice & de la bien veu-
illance qui ne manquera jamais de noftre part a Pen-
droit de Voftre Eftat, & de Vos fujets. Et fur ce nous
prions Dieu. Eferite a Whitehal le iz Septembre
i66j.Voflrehonam^ CHARLES R.
"O Ooge ende Mogende Heeren,Onfe goede Vrien-
den ende Geallieerden : Uwen Courier heeft ons
twee Midi ve van den vijfìiende»enàefefiìeHdeH^m
de loopende Maendt toegebraght i In de eerfte van de
welcke, tot betuyginge van de volkomen vrientfchap,
die ghy voor het toekomende, en altoos tuffchen onfe
Kroon ende U Staet begeert te beveftigen, ghyons
adverteert van een Extraordinaris ^bajfade , de
welcke ghy gherefolveert hebt onseerftdaeghs te fen·
den. HetadvysisoBsfeeraengenaemgeweeft, ende
geenediehhy totdefefaeck fultgebruycken, fullen
niets hebben om haer van defe reyfe te beklagen, 't fy
ten aenfien van ons onthael, ot van haer negotiatte j
waer in (y fullen bevinden dat wy niet alleen de gebeu-
genis van alle voorgaende gefchillen niet meer en heb-
ben , maer dat wy (tot overvloei van den laetften Vre-
de) noch willen herhalen, felfs overtreffen de aiFcdie
van alle onfe Voorfaten teghens uwen Staet. In den
itoeeden Briefaenmercktghy, dat onfe Pafporten u te
laet zijn toegekomen, om te nutte te zijn tot het eyn-
de als waer toe men die hadde voorgeilagen, en dat
ondertuffchen een Engels Coramiffie-vaerder aenge-
taft en wederhouden hadde een Galjoot, dat ghy, om
aen de Commandeurs van U Vlooten de tydinge van
den Vrede over te brengen, hadde uytgefonden. Dit
zijn twee dinghen die al de menfchelijcke macht niet
kan verhinderen , de tegenloop van de winden, en de
fchelmerieder Kapers, welcke niet istewederftrevenj
maer om daer in te voorfien, fullen wy foodanigen
ordreftellen, dat onfe Onderdanen, van wat condi-
tie fy mogen zijn, haer niet fullen verblyden tegens
de minfte artijckelen van den Vrede gedaen of gefon-
dight te hebben : De onthevingh ende wedergifte van
het gefeyde Gii]oot was al te rechtvaerdigh en redelijck
dat ghy U daer over in moeyte foudet ftellen,hebben-
de wy uytonfeeyghen bewegingh (felfs voor de aen-
komft van de gefeyde Uwen Brief) gerefolveert onfe
Officiers te gelaften, dat fy 't deden wederom herftel-
len in den ftaet waer in het was geweeft doen het geno-
men wiert. 't Is het beginfel van de rechtmetigheyt ende
g,oede wille, die van onfe zyde noyt fai ontbreecken
voor Uwen Staet en Onderdanen. En hier op bidden
wy Godt Sec. Gefchreven tot Withal den maelfden
September fefiien hondert feven enfefiigh. Uwen goe-
den Vriendt, geteeckent: Charles R.
^itsafgiecnimtom moet tot een goetfitccr^ ijon
be mbafTabe. '©e ©eecen ban Zeelandt pjoponcfCi i
ben ben JlteC Boreel aBtltflfmrc(ice tot Middelburgh,. ' ·
tot tweede ^Imiiaflabcucj enbe üccfo0ï)tfn bat be
J^ecc Meeiroans Ijfin jnocÌ)tintoafltm. ©efelbebfCa
WacrbeljEmin'i yarticnlitc tefullen acngenaem jijn
<n Qcfclfc^ap te eaen^maec bat be faeclt booj 'tpublych
I)ae(Ï beccpjie. l^ttUcnbe ooch niet toastten na bc gee=
nebie VrieflandtfoubEnotnun,
^en Tierden ^ctokci^grbooojtgetrappojtban
be JlefcenbanGellecom cnbe anbcce fiate to-IKoa.
<Ì5ebeputeecben tottct (inch ban be patenten / acl)tec=
bolgtn^ bec feïbec cefolutieban ben derden btfr^ / ge»
eii'amineect gebbenbe be JlBifnbebanbeniQacbtban
^tate ban bm eerften becfribccmaent/ öonbcnbe
tot bolboeninge ban gaer Mog. cefolntie ban ben
dertighftcn ^eptcttlbtC Icftlcbcn abbila/ op 'trem-
placement bcc Compagnien in foobane plaetfen bte al
te fere ontbloot fonben uiojben banI)accnobigf)gitac=
ntfoen / boo; I)et iipttree&cn ban bie ban be ^rgimen^
ten ban ben <è;abe ban Witgeftey η, cnbe örn CoHo^
ncï Hundebeck, b^ebec genientionccrt in ftacc J^a
JÊog. cefolntie ban btn negen en twintjghften^(p=
tettibfc boojnoemt/boo? betoelfte be patenten bolgcti^
ijaecï|o.J©og. tefolntieban ben negen en twintigften
bec feibec macnt becbeecbigtsïjn· J©accopgcbeïibe=
ceectjönbe/ i^ goetgebonben/ bat be Compagnien
ban Sybrant van Ockinga upt Maeftrichc, Lamorael
van der Noot Heer van Rifoir upt Breda,Johan Huys-
man upt be Bourtange, en lohan van Andla upt Coe-
verden, binnen Groeningen gefonben fulIcn toecbcH/
baec toe benoobige J^atenten met tnbe neben^ be beci
bece bepefcgei^ baec toe fpectecenbe becbaeibigDt fnllm
toojben ; bc^ toiect bentoelgemelben ïSaet ban ^ta*
teootïtbecfog{)ti)aecl|oogbl©og. teabbifccen/ of
benaec gefpecificeecbe Compagnien niet fonbenbea
goocen gefonben te toecben upt/ enbe na be cefpeetfbe
plaetfen baec neben^ aengetcochen / ai^ namentltjcl^/
bie ba η Capitepn Termeuien , Sergeant Haioj upt
Breda naec Knnberck, bie ban Braflet upt Rijnberck
naec Breda, Dolman upt Doccum naccDordrecht,
ben Öitmeellec Groothuys upt Breda uaec S wol.^ec»
geant It^ajo; Haren upt Grol naec Cam pen, ben Öit'
mcefiecLlntlooupfsHartogenbofch naeC Groenin-
gen, Capitepn Jan Loo upt Zutphen narc Steen-
wijck, Butler upt &et Sas van Gent nacc Breda, la-
rich van Boerum upt Coeverden naec Brede voort,
ban Capitepn ban Gent upt ben Briei naec Nimwe-
gen, enbebe Compagnie te peect ban ben aE>;abe ban
Dona upt Alckmaer ηβ Aernhem, ïöijbcc^ ijS bec^
flaen/ bat be noobige bepefcge^ met enbe neben^be
becbece bepefcge^ baec toe fpectecenbe/ bolgen^get
be^ meecgemelöen i^aeb^ ban ben acht en twin·
tighften ^eptem&ec lefHcben becbeecbig{>t foube inoi^
ben boo; be giec naec gefpeciffceecbe Compagnien/
giec beboocen^ gebefüneect totfiet emplopte^^elbe/
al^ te toeten boojbe Compagnien.
CAVALLERIE.
^ecgeant naajooi Ρ. Werrutius öpt ben Bofch naec μ ι
Groeningen. bnffl
lan van Rede van Renfwoude upt Zutphen na Rhees. j
lohan van Waiïenacr,ï|eec ban Obdam upt Zutphen.
lohan Frangois van Schagen ,l^eec ban Slydrecht, upt
HaiTelt naec Heufden.
Rudolf van Steenhuyfen upt Zwol 7 naNymwe-
lanvanderMculenU^Maeftricht s geo.
Maurice van Naftàujjj^eec ban be Leek,*)
CoUonel upt Groeningen. !
i^na'sGraven
Willem vanNaiTaujJIeecbanOdijck, ι
g»ecseant USajoo? upt Caropen.
St.van der Does J^eec banLangevelt upt ■
Aernhem. J
AmoutdeGrutere. ? uyt Groenipgen naden
TheodorusBraflèr. V Bofch.
Hendrick van Echten uptGroeaingen na Coeverden.
lohan Rauter upt Coeverden uaGorcum.
|uytWefeInadcGrave.
INFAN-
-ocr page 180-
en O O R L O G Η , 'tSeven-en-veemghfie BoecL 149
lÉÓp
INFANTERYE.
Andr· Schimmelpenning u^t Gropningen. ^ Francois Appeltoorn upt Deventer. >na Zut-
OccovandcfHaluiitSluys. 3 phen.
Walccf van Bricncn lipt Groeningen. ?na Nimwe- hlendrick van BaiTum upt Grol. f β^η.
Gerard Ploos van Amltel upt Bergen op Zoom lia HaiTclt.
Toraas Levingfton uptöfll Bofch.x
Hendrick Turck upt Brevoort. /
Tde Touarsupt Νimwegen. \ Emrick.
Melchior Machivits upt Grol. J
lohan Lamy Upt Rhecs. I „ „ >
Reynoutvan BouckhoveaUptSwol. C """
Tacob van Imbife upt Groeningen na Heufden.
Adriaen Cuyck ban Meteren CoHoncl/ upt Deventer
nate Louvefteyn. Jacob PafFenroodeaiuptetiantCoïtonel/ upt Deven- ter nflCCGorcum. Walter Schot upt Emmerick. ^ Coitipaönieöan toljim Dirck van V na den Bofch.
^aerfolte upt Zwol. 3
Hendrick Groham, ^ttfleant JUSaJoo?/ upt Sas van
Gent na bc Grave. Willem de Perponcher Maifonneufve, upt Nimwe-
gen nac 'i Sas van Gent. Jan de la Grand Maifon , upt Aernhem.? Lüüis Laigciier, upt Mèurs. 5''a Orfoy.
Otto Pinfcn van tier Aa.
ïïuptcnant Collonel C uyt Zutphcn naer Rees, Floris VÏin Wii teroy. f Worcunijen Maeftricht. Maximiliaen Roofccrans
Jan van Be veren ïuptenantCoIIonel/ Upt Rynberck
nafC Geertruydeubergh, j
Charles Man maker, ï|f Ét ban Hofwegen, luptC^ nant Colloncl/upt Breda na Bergen op Soom.
Hans Willem Vryheer van Ailua^ ' „
<Co«on£l ?uytCoeverdenna
Tan van Roorda Itupt. CoHoneï. ^Lieroort, Harlin- Tyaert van Andringa JjföajO?.·^ 8e> de Bourtange. Feyo van Bourmania. } — JobanEdzardvanDouma.Suyt Coeverden nae de GeneTeyens. i Langackerfchani.
toictbt brn incccflemclbcn öact ban ^tate bcifoaljt / be Compagnie ban ben Collonel An thon y van Haerfoite.flcDffiinctct bp boojgacnbe patent iiacc JIBaflicicötaentefcöjybcn / batbe felbe binnen Swol fouöc tjrbbcn te brcblpbcn.
iSTcc ©etflabecinoóf Belcfenjijnbcbcöequefieban Jacob Janfz, 3tuptciiant op 25?anbtfcljip flenacmtbe i^jinccffe/ enbc br^ftlf^ .iBatioofen/ btcfaecfienbe Dat öarc premie oorcöctbcrbjanbenüanbcRoyael Oake in bc ïSibicce ban Chattam bp ijaec ï^ooflö .ïlioa. ïiefolutic ban ben achften ^Hulpicdlebenbegtootop fes duyfent, enbc bp nacbcc cefolutie ban ben eerften ê>tptcniba bare arn bolgmbe op vyf duyfent gulben^ rot opbecetfïegioniincban fes duyfent gulbcn^bec-- ijooaljt / enbc pjomte ojbjc tot betalinge ban bien ge- (leItmocötcb,iDjbfn.
bc» vierden ©ctobjigbecfiacn te confentecen in fjct boo?r3 beifoeefi/ enbc bjiect bienbotgen^ jfjet boojfs Piemie brtöooflljt tot op lïs duyfent gulben^.
Huptcnant ?ïbmicae! be Ruyter ban ben der- Buntrr «©ctobrc siplcube in be Noort-Zee, f)abbtge= fflct rc|)?cücn boo? Doe bed bagen fijne onbetöebbenb'e fc(je= «nötu pen nocb ban toatec booijien toaccn benfeftienden ^rptembecboojnoemt: toaccopgcbelibeteect/ooclt ΓΕηάι,. öelet sijnbebatöet faifoenbr^giaec^alberept^ bette nm. bftloopen toa^ / cn bat 'ssïanbt^ ^cfteepen langöec in Sec blpücnbe / boo? flo?tn en toinben beele rampen fubjectfouöen bonnen toefen/ i^ goetgöebonben bat ben gcmcibcn 3luptenant?llbmitaeIaHebe g>cöepen ban «©ojloge / ficlj tegenbjoojbigö onbec fijne ©lagge bcbinbenbe fo gcoote al^ minbere/fonbec ohbetfcDept/ foube ijebbeu te fenben nae De cef»ectiöe bifhilttcn baec |
be felbe uptgebatenluacen/ ommeaibacctegen^öct 1667. nenfwcnbe biintrcfaifoen opgflcabttetoreócn; b3ij= ƒ . berji ijS aen DeCommifTacisSQuatke endeKnijfgöc= fcljjeben/ bat fp tefpcctibrlijrh alle bc «öaljoot^ en ?lib. bii^-25atf&c« in bienftbaii ben ^taet sijnbe / fouben (jebbenaf te banclten.
JlBtn beeft ben tienden ©ctobfc gffcDjebenaenbe Öcfpcttibe ©jobineien/ bat be felbe ten fpacbigljfien Ijace pjobinnale ^tbbijfcnin DaecJ^o. Uiiog.J^fcaai becinge biilben boen openen opget ^jojcet geinfeceetC in Ijaec Ho. Jliog. fecrcte notulen banben vyfcien- den ^cptrmijec lefileben/ taeeitenbe öet intcobuee? ten ban ben J^eete ©lince ban Orangien in ben Qaebt ban ^ate/ mitfgabcr^ 1)« fepacecen ban 'tCapi= tepnfcöap en ^biiiicaeïfcljap (^enfcael ban 't ^taDt- I)oubecfci)ap ban be cefpectibe Pjobintien/met ben ge^ bolge en aenHIeben ban bien-
30eni&eecban Beuningen ban Parys ÌDcbecgrfto= men / (jaDbe aubientie S^oenfbagl) ben twaeifden «©ttobii^ / rappoitctenbe in 't hojte toat in fijn Jöega· tiatie gebuecenbe ben€ngeïfen©o?lDg toag gepafeett/ refetecenöe fieljmecfi tot fijne baec obec gljefcljjcben bjieben. ^n 'tgenerael toiert acngöcmercht/ bat Vranckrijck beel eomplaifance babtgetoontaenEn- gelant, bat ooclt nopt niet aen befen ^taet Ijabbe toil^ ien betlilaten op 't fiuch ban be rcfalutatie ban 't pabil^ Ion: om aenlingelantgeenp?ejubicietegeben. ?llcns gaenbe be aengeboobcn mebiatie gaben be jH^inifiec^ genoeg te Itennen altan^ Ijaec gemobecefcbeconfllien; bat Vranckrijck (ïelj bjcl geconfenteertfoubeöouben met ïjetgeenefp inNedcriant tjabbegeconquefleect/ of met een eqivalcnt ban bien/ 't5p op be JFrontiecen tulTcljen Vranckrijck f η Nederlant of elbet^ ; maec ÖP babbe baet ban niet al^ bp bifcouc^; be^eec^m^: balfabeut: foube tafi tjebben om bjebet: in ftt:iptii te agecen.
23p occa^e batbiebanbeJBefÏ^nbifdjeCompa* gnie (00 feec gaec te foeehen maecBtmen in 'tfoucnecea bet hondett duyfent SljciCbaelber^ aen be Sweetfche ?lffcicaenfc Compagnie (baec ban onbec be^toeebfe faechen meet toetbtgefept/ i^ ben vieren twintigh- ften (©etobec gecappojteect ïjetbolgljenbeConcept: maec be f elbe Compagnie öabbe öaec b^ienben en gein» teteffeecben j Uiaec boo; bet geen boojtgencUbabbr.
Ν" Aedemael by experientie ondervonden is, dat _ degenerale Geoitroyeerdeif^-J»</j/c/&iCom- jgalitn pagnie defer Landen in handen ende onder de becOpic^ direftie van die geene die daerinnehajrederen, ende r werck van dien manieren, al over lange tot fodani- SjJi*^' gen onvermogen ende difcourage vervallen ende gc- bragt is gewecit, dat dacr door niet alleen de glorieufe enprofitable con^ueften van Bro//.. by faute van vi- goureufe uytvoeringe van 't aengevangen werck,ende van genoeghfame SecÒurflcn,foo van volck alt van an- dere nootdrufiigheden, mitsdeirew/ee/ientreprinfe van Je Fortugefen en andere toevallen t'eenemael zija verlooren, maer oock de verdere Landen, Vaercen ende Commercie onder het deftridk van de voorfz Compagnie overgebleven, niet foodanigh gemainte- neert, gecultiveert, ende te nutte gebraght zyn ge- worden, alshetnaer menfchelijcke apparentieonder den zegen van Godt Almachtigh welfoude hebben konnen gefchieden, indien 'de vooriz Compagnie in machtiger handen ende onder eene vigoureufer di- redte ware geweeft, veel min dat de ielve Compagnie haer metter tydt, foo als van diergelijckeSocieteyten met reden gehoopt wordt, verder ende verder beeft konnen uytbreyden, ofte OQck recupereren 'tgeen haer by defe en geene te onrecht afhandigh gemaeckt was, jae dat de voorfz Compagnie al federt veel jaren herwaerts tot die decadentie is gheraeckt, dat voor de Participanten in de fel ve daer van niet te nutte gheko- men, ofte aen hen Lieden eenige vytielinge gcdaen is, ja dat felfs aen die geene die haer CapitaUn deer aen op Inieri^gecrediteert hebben, noch Capitaci gerelli- tueert,noch de bedongen Intereft uytgekeert wert:Dat mede de Vrienden ende Geallieerden van den Staet en hare Onderdanen door de Bed'mdtn ende Suppoo-
ftcn^ |
-ocr page 181-
I 5 SAKEN van STAET
1667» fien van de voorfz Compagnie verongelijckt ofte be- -—fchadight, ende daer over by folemnele JraÜaten ver- goedinge belooft wefende, de Compagnie onmach- tigh is dc beloofde vergoedinge te prefteren, in dier- voeghen dat de faecken van de voorfz Compagnie op dien voet voortgaende, daer uyt voor dePartictpaxtea in de felve geen voordeel, maer daer en tegen voor den Staet ende delngefetenen vandieiiin'tgenerael wel merckelijck nadeel isTC verwachten : Datdaer- onime en om veel meer andere redenen, te lange hier te deduceren , by authoriteyc van haer Ho. Mog. de voorfz Compagnie in meerder megt ende vermogen, niidtfgaders onder vigoureufir direBiegebraghÏ {oude behooren te worden, op dat alfoo niet alleen de Lan- den, Vaerten ènde Commercie, daer van de voor- fchreve Compagnie nochtegenwoordigh inpofleffie is, nae behooren gemaintineert ende gecultiveert, maer oock haer uytftaende Aöien met vigeur gevor- dert , ofte over de n07i freSÌatie van de felve ende O ver andere gheleden verongelijckingen behoorlijcke reparatie ende fatisfadtie geconfequeertrooghe wor- den.
Ten Eerflen : Dit omme daer toe bequamelijck te geraecken , voor cerft ende voor al haer Ho. Mog. het OCiroy aen de gemelde Wifi-lnSfcheQompa.gmsvet- gunt tot den uyt-eynde van dcfe loopenden eeuwe, foude dienen te werden gecontinueert.
Dat vervolghens het recht van 't voorfz Oltroy, mitfgadcrsa!Ie,vordcrer«AfffBj poffeffien, alfienende frerogativen, de gemelde Compagnie competerende, ep ofte tot eenige Lande», Caflelen, Stenkten, Eylanden, Colonien, Geltfomnien. Navigatie. Cemmeteie, efte êenigerhande anderé faecken, hoe die oock ghenaemt mogen wefen, om de felve te brengen in handen van meerder vermogen, lufi, ende touragie, doorordreen op rcfolutie by concurrentie ende bewilliginge van de famentlijcke Provinciën te beramen ende vaft te ftel- len, overgebraght foude dienen te worden in handen van de geene die voor de felve rechten het tneefiefullen komen uyt te bieden. boven het beloop der tegenwoor- dighe waerdye van 'alle de Aöien in de voorfchreve Compagnie tc famen met het halve Cafitael^HiRt me- de de felve Compagnie à depofito is befwaert (de voor- fchreve Aaien tot . . . tenhondertgciettkcat)
ende (iilcx boven een Capitael van.....
ΊΙΙ.
Dat ten voorfchreve eynde feeckeren dagh nae ver- loop van een competenten tydt, foude behooren ge- prefigeert te worden, op de welcke alhier in 's Gra- ven-Hage ter plaetfe, by Billetten daer toe te prsefige- ren, alle diegeenen die genegentheyt foude mogen hebben, en te famen gerefolveert wefen , nae 'tgeen voorfchreve is , boven 't gementioneerde Capitael cenighe uytloovinge te doen, door hunne Gemagh- tighden voor Gedeputeerden van haer Ho. Mog. haer hooghfle bodt te laten inbreken.
Dat oock, om geene Provinciën ofte Ingefetenen van de felve van He participatie in de voorfchreve Compagnie uyt te fluyten, ofhaerdefelve/xiri/oifii- tie eenighQnts difificiel te maecken tuflchen de Pro- vinciën onderlinghe voor af foude konnen worden geconcerteert, nae wat proportie het yder Provin- cie of haer Inghefetenen vry foude ftaen in de voor- fchreve nieuwe contraftatie in te treden, mits haer haer daer op binnen den tydt van fes weecken na 't fluyten van de voorfchreve Contraitatie verkla- rende.
V.
Dat hst Capitael, by de voorfchreve nieuwe Con- traftanten uyt te looven foudege-employeert worden, eeril tot aflegginge van alle de hooftfommen, teghen- woordigh tot lafte van de voorfz Compagnie op inte- rdi loopende, in diervoegen dat aen alle de Houders •van de ObUgatienh&9it\t foude worden vijftig teh hon- dert : Des dat by de ghemeene overgïFte van alle de Provinciën foude worden gedecreteert ende vaft ghe- iielt, dat fy Lieden haer daer mede ten eeuwige dagen |
foude hebben te coiitenteren, en vervolgens mede tot i^gy uytkoop van alle de Participanten , betalende, hare _ '' Aftientoc . . . tenhondertalsboyeü.
VI.
Soo nochtans, dat het een yeder van dc voorfchrc- ve Participanten vry foude ftaen, des begeerende, ha- re Aöien te moge behouden, ende naer proportie van de felve, ge-efthneert ter waerde als boven, t'fy- ner tydt, de faecken van de Compagnie fulcxtoela- tende,oock uytdeelinge te geniexenpontpontsgeviijfe, nefFens diegcene,die het nieuwe Capitaci fouden hw- ben gefurneert.
VII.
By foo verrede voorfchreve nieuwe Contraöian- ten fouden mogen geraden vinden, de diredlie van de Equipagien ende alle andere faecken de Compagnie concernerende, toe te betrouwen aen de collegien ter Admiraliteyt, ofte eenige van de felve, dat haer Ho. Mog. in fulcken cas, de Raden in de gemelde Colle- gien , mitfgaders hare Suppooften, fullen authori- feren en beveelen dien üft op haer te nemen, fonder ter iaecke van dien buyten ofte boven haer ordinaria Traöementen van 't Landt, eenige vzxàers gages tot lafte van de Compagnie te genieten , welverftaende dat onder de Superintendentie van de gemelde Colle- gien door die van de voorfz nieuweContra<a:atie noch fullen worden aenghefteldt de riooàìgtBoeckhomers, Caffiers, ende andere dierghdijcke Minifters, diefjr daer toe fouden mogen noodigh achten, mits dat de felve tot lafte van de voorfz Compagnie gefalarifeert ende betaelt fullen worden.
KORTE REMARG^UES
Dùo^ de Bewïnt-hebberen van de Geo^i^" eerde Wefl - Indifihe Compagnie defer Landengeformeert, ende aen de Heeren Gecommitteerden van hare Ed. Groot Mog. de Heeren Stat-en van Hollandt en Wefi-P'rieflandt overgegeven, op feec- ker Concept, tot redres van de ν er ν alk' ne faecken van de voorfz Compagnie ge- projeSieert.
Edele Mogende Heeren.
DEwijl u Ed. Mog. de faecken van de Geodtroy- eerde Weft-Indilche Compagnie goedertieren- lijck in foodanige aenmerckinge gelieven te ne- men , dat u Ed. Mog. Bewint-hebberen de Eere heb- ben gedaen, van de felve in het examineren van het Concept, tot redres van de vervallene faecken van de voorfz Compagnie geprojefteert te horen , en der felver Remarques te verftaen , foo fullen Bewint- hebberen u Ed. Mog. voor diegunfteonderdanigh- lijck bedanckende tot voldoeninge van u Ed. Mog. ordresfeggen.
Dat Bewinthebberen by examinatie van het voorfz Concept daer in bevonden hebben twee leeden, te weten, dat het fel vige voor af tot een inieydinge con- tineert eenige generale en particuliere redenen ftrec- kende tot Fondamenten, waerom dat in de teghen- woordige conftitutie vande Compagnie eenige ver- anderinge in deiTelfs faken, ende fpecialijckfooda- nige veranderinge diende gemaeckt te werden, dat de voorfz Compagnie foude werden overgebraght in handen van meerder maght, ende onder vigoreufef diredlie, ende dan voorts'de manier, op de welcke de voorfz veranderinge behoorde tc gefchieden.
Op beyde welcke poindlen veel fpeculatien vallen- de , fullen Bewint-hebberen alvorens tot de felve particulier te komen in het Generaci prcemitteren, dat het van heden nochte gifteren niet en is, dat de faecken vande Weft-Indiiche Compagnie een no- digh redres, foo ten refpefte van hetongelij^ haer
bujr- |
-ocr page 182-
en OORLOGH, 'tSeven-en^veemghfie'Boeck, i^l
ii buyten'slantiaengedaen , als tenrefpedle van hare twj. yerderefubfiftentie heeft gerequireen, maer dat de ■—"" fgjye niet leetwefen hebben geüen > dat den Staet de- fer Landen in de ongelegenfte tyden, als in de jaren liA/.en de volgende met foo veel y ver ende regtveer- digheyc acngedaen fijnde gewceft, om de faecken om de Weft-Indifche Compagnie foodanigh te redreflè- ,en, datalledelngefecenen, dieindefelvefijn ge-
intcrefleert, reden fouden gehadt hebben, om de re^ geringe over der fel ver protexie en rechiveerdigheyt ootmoedighlijckuytgroncdes herten te bedancfeen , eontinueerende ten dien eynde niet alleen den O- öroye vooraj· Jaeren , maer oock tot redres van de vervallen faecken van de Compagnie, ende om defel- ve weder te doen fubfifteren vaft ftellende, het onge- iijck de Compagnie aengedaen, met de maght van het Landt te herftellen, ende toe afloflinge van de fchul- den, indewelckede Compagnie, haervandeachter- ftallige fubfidien vindende gefruftreert, was vervallen acn de Compagnie te betalen ) het gene den Staet ter dieroorfaecken aen de Compagnie fchuldigh was, en dat alleen den tijt foodanige veranderinge in die goe- de en rechtveerdige genegentheyt van den Staet fchijnt voort gebracht te hebben, dat in plaetfe van door een goet fucces op de Refolutien, als doen by haer Ho. Mo. genomen, geholpen te werden, de Compagnie van de goede gunite van den Staet ont-
alhier door ongeval in ongelegentheyt fynde geraeckt, alles ten appetijte van fijne crediteuren moet overge- ven , fonder dat eens in coniideratie genomen wert, de oprechte reden van de onmacht ende het verval van de Compagnie, veel min de protexie, die den Staet de Compagnie generalijck als een Ingefeten, en- de een foo notabel getal van Ingefetenen, ende noch ftecialijck uyt krachte van de beloften, in den O- aroye gedaen, fchuldigh is, noch oock de dienden, die het Lant in 't gemeen, ende alle Ingefetenen in het particulier uyt de ongelegentheden van de Com- pagnie hebben genoten, doordien infulckegevalle, de reden ende rechtmatigheyt meer foude eyfchen, dat den Staet de Compagnie e£Feàivelijcken dede ge· nieten het cffeil van het Tradtaet met de Kroon van Portugael, foo tegens de Borii van de Compagnie ge- floten, ende de betalinge van de achterftallige fubfi- dien, als dat de geheele Compagnie» ende al hacre hoop gerenverfeert foude werden op foodanige fwac- ke, ja (onder corredlie) abufive Fondamenten, als in de voorreden van het voorfz Concept voorgeftelc zijn.
Ende daer mede tot particuliere examinatie van het eerfte Lith van het voorfz Concept komende, fijnde een inleydinge, behelfende eenige generale en- departiculiereredenen, waeromfpecialijck, fooda- nigen redres in de faecken van de Compagnie foude dienen gemaeckt te werden, als in het felvige wert voorgeftelt} foo hebben Bewint-hebberen in het fel- vige geremarqueert, dat in het eerfte deel een narré van het geene in de faecken van de Compagnie gepaf- feertis, gefteltwert, fpecialijck de Compagnie be- laftende even als of haer decadentie door eygen fchult was veroorfaeckt, waer door de genegentheyt van die geene, wekkers oordeel het voorfz. Concept moet onderworpen werden , aenftonts tot nadeel vande Compagnie werdet gepracoccupeertj ende in het twe- de deel hetweynige, dat van de Compagnie in toe- komende te verhopen, ende de fchaede, die van de- fel ve fonder redres te verwachten fijn, werden aen ge- raeckt, waer door een geprsoccupeert gemoetgeprae- cipiteertfoude konnen werden, om alle favorabele gedachten voor de Compagnie tenenjael af te leggen ; ende in het derde deel een conclufie uyt het oogmerk Van den Staet geformeertwerdende , door dewclcke alle de ongemacken, dieder re vrefen fijö geweert, ende alle profijten, diemenvande Compagnie had- den mogen verwachten, fouden konnen bekomen Warden, faleenyeder, in de faecken van de Com- plgnie niet ervaren fijnde, feer licht de intentie van het Concept, en felfs alle andere middelen ampleéte- ren, die maer konnen dienen, omde tegenwoordt- t^éfs ge Compagnie te fupprimeren , endcfullendaerom- .. ,.„.;. me Bewint-hebberen 't geluck hebbendé, om fulcx te mogen doen, opditeerfteLidt, ende de fpeciale pofitiven in het felvige geftelc, u Ed: Mog: verfoec- ken, hetnaervolgendein favorabele achtingete ne- men. ' |
Ende wel op de eerfte remarque, datiiet wel waer is, dat (Godt betert; de faecken vande voorfz Com- pagnie onder de diretìie van diegene. diedaer in he- rideren , ende^t werck van dien manieren, al over lange tot fuodanigen onvermogen vervallen, ende gebraght fijn, dat de glorieufe en heerlijcke conque- ften van Brazil, by fante van vigoreufe uytvoeringe van het aengevange werck, ende van genoeghfaeme feconrfen, foovanvolck, als van anderenootdruf- tigheden , mits de trouwloofe entreprinfen vandd Portugefen ende andere toevallen, t eenemael fijn verloren, ende dat de voorfz Compagnie niet en heeft konnen uyc haei· felfs recupereren, het gene haer by defen ende geenen onrechtvaerdigh afhandigh ge- maeckt is.
, Eride dat aen de participanten van de voorfz Com* pagniefcderteenigeJaren herwaerts geen ijytdelinge isgedaen, nochtedecapitalen, op intereft gecrcdi·' teert, voor als noch kannen afjjeleyt worde. MededatdeCompagnieinden Jarei6(57· i^scr
bloot, wert voorgettelt, even als een vreemden , die ; felvennietinftategcweeftis, om promprelijck opte
brengen foodanige hondert duyfent RycxdaelderSj, als hare Ho: Mo: ex plemtudine feteftatis de Compa- gnie hebben belaft, promptelijcken te fourneren tot voldoeninge van het geene den Staet by Traftaet aen de Kroone van Sweden hadde belooft.
Maer dat men daer tegens moet confidereren, dat de voorfz Compagnie, nochte hare conqueften geen ongemacken fijn overgekomen door de diredie van die geenen j die het werck van dien in aliegetrouwig· heyt, vigoreufelijck ende met goede couragte heb' ben gemanieert, ende alles op de propofitie, formen> ende maniere van dire&ie, door We Ho: Mog: (die altijtsin de Generale Vergaderinge der xix, geprefi· deert hebben j ende door haer gewigte alles foodanig gefchickt, dat meerden dien ft van den Lande» als het intereft van een Compagnie Koop-luyden betrara wierd) voorgeftelt, hebben gereguleert : nochte tfec oock door rnanquement van recourfen,ioo van volck, alsandere noodtdruftigheden, tot fubfiftentie van de voorfz conqueften gcrequiieert,de voorfz conqueften eenigh gebreck heeft getreft, foo lange als uyt de in- geleyde, ende tot twecmael toe verhooghde Capita- Jenvande Compagnie, mitsgaders uyt alle de con- fiderabele buyt goederen, op denvyandt verovert» yets heeft gevonden konnen werden, jae felfs foo lan- ghe als de Compagnie yets op haer credijt heeft kon- nen negotieren 5 maer indien het gebreck van fecour- fen de oorfaecke van het verlies van de voorfz con- queften is, dat dan het verlies alleen is veroorfaeckt t om datde Compagnie in alle haer doen inficht heb- bende gehad op de beloften van aflSftentien, eerft opi het fourneren der Capitalen, ende daer na op het ver- hoogen van defelve door den Staet gedaen, en in on- macht fijnde gevallen, de eflèden niet en heeft kon- nen obtineren van de protexie, encfe afliftentie, die bydenOilroye, ende verfcheyde fucceflSve refolu- , tien door den Staet waren belooft ; nochte tot defe ure toe maghtigh heeft konnen werden de fubfidien, die haer niet alken fimpelijck fijn geconfenteert, om dat-t fe waren verfocht, maer fpecialijck, om dat den Staet .hadde belooft, dat defelve geconfenteert ende gepr®- fteert fouden werden ; welcke belofte van aiEftentie, door den Staet te doen, de Compagnie, naer dat haer Capitaelen, en op credijt gelichte penningen gecon- fuméert waren, buyten alle fchult ftellen, door dienfe in den beginne van Oftroye genoeghfaem heeft ghe- toont, datfegemeynt heeft fonder de afliftentie van den Staet op een Capitaci van 73 tonnen Goutsgeea Oorlogh tegen den Koningh van Hifpangien te kon- nen voeren, die nootfaeckelijck binnen korten tijdt, gelij ck gebleecken is, de voorfz Capitalen foude con- ^ fumeren, |
-ocr page 183-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ΐ667· iunieren, tenwaredenStaethaerinongelegentheydt
_vervallende, quame t'aflìfteren na behooren , ende
dat iy alles hebbende geprefteert» cnde meer, ais waer tocfe door den Odroye > ende verdere reciproque obligatoire refoluticn was verbonden, als haer met 7 ο tonnen Gouts op Intreft hebbende belaft, geen fchult kan dragen van het gene daernaer door manquement van de beloofde affiltentie, door den StEet te doen j opg2komenis, belopende de achterftalligi fubfidien, dieaende Compagnie zijn belooft, delch^rges van gegeven > geliquideert > en cxpreflelijck geconfen- teert : cnde op wekkers vafte toefegginge in den Jare 1639. noch wel fo tonnen goudts wederom zyn inge- leydt> fesMillioenenfesmael hondert drie en veer- tigh duyfent twee houdert een cn tnfgentigh gulden , volgens de refpeöive refolutien , liquidatie, ende defcharges onder de Conip?gnie beruftende, behal- ven de Intereften van de gelden à depofito, om uyt de achterftallige fubfidien weder te betalen , genego- tieert, en met dewelckede Compagnie van de beta- linge der fubfidien gefruftreert werdende , belaft is geworden, mede wei tuflchen de vyf ende fes Millioe- nen monterende, die uyt de Compagnies Kafle heb- ben moeten werden betaelt, 'c welck nacr behooren in achringe genomen werdende , gclooven Bewind- hebberen , dat U Ed. Mog. felfs wel lullen apprehen- deren, dat uyt dit Pofitijf door den Staet geen argu- ment tot nadeel van de Compagnie behoort genomen tc v/erden.
Dat verder de Vaerten, Commercien, ende Ne- gotienindelimiten vandenOöroyeby haer felfs in deongelegentfte tyden niet verfuymt, maer foo vigo- reufelijck zyn gemaintineert, gecultiveert ende te nutte gebracht, als een machtiger Ibude konnen doen, 't welck daer uyt kan gefien werden , dat de Compa- gnie , om alle lufpicie ielfs van achrelooshe yt ende ne- gligentie wegh te nemen, endeden Staet, rochtede gemeene Ingefetenen geen reden van klagen te geven, alle ende een yeder gepermitteert heeft, te Vaeren en- deNegotierenopdieplaetfen , daer rie Compagnie geen voordeel konde beoogen, op dat even-wel niets onverfocht foude blijven, ende voorts alle de Vaerten ende Commercien, diefe oyt in poiTeffie heeft gehadt, nderhet verlies van Brazil, tot noch toe behouden heeft, behalven de conquefte van Nieuw Nederlant, welckers verlies door een trouwloofen overval , by eenbedeckten vyandt, onder fchyn van een goeden vriendt in tyden van Vreden ondernomen, de Com- pagnie niet te lafte geleyt kan werden, alfoo felfs de machtigfte haer voor foodanige overrompelingen niet en konnen bevryden , waer van in machtiger Compagnie, des noodts, wel exempelen fouden kon- nen werden getoont ; foo dat felfs niet eene plaetfe foude konnen aengewefen werden , daer hec geper- mitteert is te negotieren, of de Compagnie is noch in pofleflle, ofte het ftaet allen Ingefetenen vry, de- felve Vaerten te nutte te brengen j tot welckers beter elucidatie te remarqueren is, dat de Compagnie ende alJe Ingefetenen door geheel America buyten de Wil- de Kuft uytgefloten zyn, als in Kannada door de Franfchen , in Nieuw Engelandt, Nieuw Neder- lant ende Virginia door de Engelfchen, van de ver- dere Kuften tot de Wilde Kuft toe door de Spaen- fchen, alsmededoordefelvein de Zuyd-Zee, ende in Brazil door de Portugefen, ende dat allen Ingefe- tenen door de Compagnie de Negotie in de Caribi- fche Eylanden ende op de Wilde Kuft is gepermit- teert, ende voortsin Africa alle de Negotien, aldaer vallende, foo vigoreufelijck door de Compagnie felfs werden waer-genomen, ende voort-gefet, dat men niet fai konnen aenwyfen, dat een machtiger meerder foude konnen te wege brengen, als door de Weft- Indifche Compagnie gefchiet, zynde tegenwoordigh wel ontrent de dertigh Schepen van de Compagnie in Zee, om de Kuft van Africa ende alle andere Plaet- fen te behandelen, doorwelcke equipagien, eenige particuliere Koop-luyden, die langh opdevoordee- len vandenOdtroye gcloert hebben, ende van den apparenten goeden ftant van de Compagnie nydigb |
zynde, dickwils door quade rapporten ontrent de Rei jgg. genten des Compagnies onmacht feer breede uytme- _JV' ten, om den Staet geabufeert zynde, eenmael haer particulier voordeel, ende niet dat van het gemeente procureren, ^
Dat verder de Participanten in de Weft-Indifche Compagnie zedert het verlies van de Braziliaenfche conqueften felffs tot verwonderinge door de goede forgcnende mefnoge van Bewind-hebberen hebben geprofiteert, want of wel geen uytdelinge is gedaen , ('c welck niet wel kan gefcbieden , of de Capitalen lullen tot haer volle waerdy gekomen > en vervolgens alledefchuldenafgcloftzyn) foo is doch notoir, dat zedert den Jare ifijd. tot den Jare 16^4. der felver capitalen wel vier capitalen Wren verbetert, alfoo de Aüien in den lare ι6^6. tot Amfterdam op de Beurfe al voor y. ten hondert wierden verlaten, ende in dea lare voorden Engelfchen Oorlogh in de fel ve ftadt ende op de fel ve piaetfe voor 18. ten hondert zyn verkocht, waer uyt gefien kan werden , of aen de Participanten yets ten nutte gekomen is, ofte niet,en- de voor foo veel de Obligatien belanght zyn de lelvc zedertden Jare t6f6. foodanigh tot den lare 1664,. verbetert, dat daerfe voor 10. ten hondert Anno 16f6, gegeven wierden , voor den Engelfchen Oorlogh naeuwelijcks voor 48. ten hondert tot Amfterdam op de Beurfe waren te bekomen, waer naer beyde Adien ende Obligatien inde andere reipeöive Kameren naer advenant zyn opgeklommen,boven het welcke zedert Anno 16aen de Depofitarifen,die iommigezedert den fare ι<ί45·.46. ende47. geen intereften hadden ge- nooten, in de Kameren van Amfterdam· en Zeelandt intereften zyn betaelt tot % percento tot den lare 1664^. toe,wanneer de faken in foo goeden pofture waren ge- bracht , dat men al hadde vaft geftelt, de Kameren van de JMaze, Noord-Holland en Stadten Lande» waer van fommige zedert Anno ló^ó- een, cnde fom-t mige twee jaren intereften hadden betaelt, met dub- belde jaren te laten voort gaen , op datfe in egaliteyc met de andere Kameren mochten komen, doch den Engelicheti Oorlogh daer op feer onverfiens volgen- de , ende fpccialijck de Vveft-Indifche Compagnie feer exceifive fchaeden ki de Buyten-landfche con- queften toe-brengende, heeft de Compagnie doordat ongeval metde betalinge der Intereften moeten fu- perfederen (gelijck felfs de Ooft-Indifche Compagnie met hare uytdeelinge door het felvige geval heeft moeten ftilftaen) doch derf gewenfcbten Vrede eyn- delijckzynde geobtineert, verhoopt de Compagnie by het arriveren van de Schepen, zedert het fluyten van de Vrede af-gefonden, foodanigh weder in po- fture te raecken, dat niet alleen in de betalinge der intereften gecontinueert,de verloopen laren voldaen, maer het werck van de Compagnie by continuatie van tijdt feer verde, ende licht wel tot volkomen her- ftellinge fai gebracht konnen werden.
Dateyndelijck de ordrc, waer by de Compagnie gelaft wierdt voor de Kroone van Sweden 100000. Rijcxdaelders op te brengen, inderdaeteen feer har- de iake voor de Compagnie geweeft is, als zynde noyt by declaratie van haer Ho. Mog. verklaert, dat de Minifters van de Compagnie buyten 's Landts met onrecht het Schip de Chriftina fouden hebben gecon- fifqueert, ende daer-en- boven notoir, dat het felvi- ge geen twee vyfde van looooo Rycxdaelders weer- dighisgeweeft , dochgelijckaenden Staetin hetge- nerael alle de onmacht (behoudens het groot refpeft van defelve) moet toe-gefchreven werden , daer in de Compagnie is vervallen, om dat de beloofde fub- fidien noyt efFeflivelijcken zynde geprsefteert, de Compagnie alleen daer door in foo veele fchulden is vervallen, en blijft fteken, datfediergelijcke ordres niet en kan voldoen, alfoo moet oock alhier de on- macht van de Compagnie niet als uyt haer felven» maer uyt den Staet ipruytende werden geconfiderecrt, ende kan die dienvo gende door den Staet niet als een argument tot nadeel van de Compagnie opgevat wer- den » ten warealvoorensaende Compagnie over wé voorfz fubfidien conccnteiaenc was gedaen.
Ané |
-ocr page 184-
en O O R L O G Η, 'tSe'ven-en-^'ueertighfleBoeck. 15^
Alle het weicke genoegfaem toonende, dat het ge- pifleerde in des Compagnies faecken, voor foo veel hctfelvigede Compagnie by de inleydingc van het voorfz Concept te laft werden geleyt haer niet kan ge- •jjjputeert werden» hebben Bewindt-hebberen ver- der op het tweede deel van de voorfz inleydinge gere- niarcqueert.
Dat hoewel in het voorfz concept werdt gepofeert, dat de iaecken van de Compagnie op den tegen woor- digenvoetvoortgaende, voorde participanten geen voordeel, macr daer-en-tegen voor den Staet > ende de Ingefetenen van dien in het generael wel merkelijk naerdeel te verwachten is, in tegendeel wser is> dat voor de participanten ende andere geintereffeerdens wel merckelijck voordeel , ende voor den Staec, nochniemant van de Ingefetenen eenigh naedeel aen- gewefen kan werden.
Want wat het voordeel vande participanten, en der geintereflèerdensbelanght. is hiervoor al aengewe- fen, dat door goede mefnage, NegoUeendeDiredic haer Capitalen in 8 Jaren al totij. Capitalen waren ver- betert , foo dat des Compagnies faecken op die voet voortgaende, binnen korte laren de Capitalen , eil·- Ae. Aöien tot vry hooge, ende light wel tot volkomen waerdye ftaen te raecken.
Wat nu het nadeel van den Staet ende der gemeene Ingefetenen foude zijn, kan men figh niet inbeelden, doordien, voor foo veel uyt dit concept kan begre- pen werden, 't felvige daer in foude beftaen, .dat, de Vaerten en Commercien niet naer behooren waer- genomen werdende, den Staet daer door in het gene- rael de Vaerten ende Negotien ende de Ingefetenen de proSyten fouden konnen verliefen ; is hier boven aengewefen, dat alle de Vaircen ende Negotien by de Compagnie naer behooren bevaren, ofte wel het profyt van die gene, diefe niet bevaren wil > aen allen Ingefetenen opengefet heeft, ende om de felvige te maintineren geen andere middelen werden gerequi- reert, als de profeten, die met de voorfz Negotien werden gedaen ; want als men'defaecke ten refpetìe van het maintineren gefont infieü, is de Compagnie machtigh genoegh, om de Forten en Plaetfen, die de ielve noch in poflèffie heeft, uyt de voordeelen van de Negotie te maintineren 5 ende de Commercien die ver der in de limiten van den Oftroye, ende voorna- mentlijck de gebeele Kuit van Aftica langs mee de Naturellen werden gedreven, ofte gedreven konnen werden, terplaetfedaernietnoodigh is eenige pof- fellie te nemen, konnen wel felfs in de handen van de machtighile geturbeert, doch haer niet ontnomen werden, ten ware eenigh Potentaet in Europa wilde fuftineren, hem de Negotie op de Kufte vaii Africi, ofte elders, daer niemanc eenige pofleffie van Landen heeft, (gelijck de Natiën in Europagelegentheyt ge- noegh hebbende gehad, om indie plaetfen, die al- leen met fchepen bevaren werden poflèffie te nemen, foo fulcks noodigh was geweeft, het meefte gedeelte van de Kuft van Africaalleen met fchepen behande- len) privati velijck toe te komen, en 't felvige met fijn macht beftont te maintineren, wanneer felfs de mag- tighfteCompagnienofdehulpevanden Staet fouden van doen hebben ; ofte haer oppoferende confume- ren, ofte de Negotie moeten verlaten.
Waer uyt mede confterende. dat van de tegen- woordige Compagnie feer veel voorde Participanten tehoopen , endegeen nadeel voor den Staet in het generael, ofte de Ingefetenen particulier te verwach- ten is, foovolgt nu het derde deel van de inleydinge, op het weicke Bewind-hébberen hebben geremarc- queert, dat de redenen waerom de Compagnie in machtiger handen behoorde over-gebracht te werden, deie twee zyn, op dat de Vaerten ende Commercièn gemaintineert, ende op dat de Compagnie haer oyt- ftaende aitien ende. prsetenfien met vigeur foude konnen vorderen , ofte over de non-praeftatïe van de felve, enie over andere geleden ongelijcken behoor- lijcke reparatie , ende iatistaiïie eonftqueren , op welck eerftcpoind: aireede hier vooren aengewefen zyodt, dat de Compagnie, fooaiffetegenwoordigh |
geconftitueertis, de Vaerten ende Commercien, die t</Cy defeivenoch in poiTelIjeis hebbende, wel waer kan ' nemen , ende maintineren , foo dat daer toe geen machtiger gerequireert wert, foo komt de conclufie uyt dat fondament geformeerc, te vervallen , ende fai dienvolgende alleen het tweede poinft in confideratie komen.
Waer op te remarqueren is , dat de uytftaende aftien ende prjetenfien van de Compagnie zya twee- derley, te weten binnen-Iandfche , beftacnde in de prsetenfien , die de Compagnie over achterftalligc fubfidien tot lafte van den Staet is hebbende, ofte buy- ten- landtfche , beftaende in de praetenfien tot lafte van de Kroone van Portugael, om de non-praiftatie van het Tradlaet met de Kroone van Portugael geflo- ten.
C^we!ckceerftefoortenUHo:Mog: gelieven te coniidereren, dattotbekominge van cu! felve alleen de goede genegentheyt van den Staet, ende geen mag- tigerhandtvan noden is, alfooalle Ingefetenen, het faveur van den Staet, om de betalinge, fouden moe- ten afwachten, hoe maghtigh de felve oock mochten zyn, ende indien yets van dê felve uyt den Staet te verboopen is, de felvige beter uyt confideratie van de tegenwoordige Compagnie ende haredienften lul- len konnen geobtineert werden, als door die geene , die niets ten dienfte van den Staet hebbende gedaen > ende de Compagnie fonder hoop, om van den Staet yets te obtineren, in handen krygende, geen fonda- mentele redenen fullen konnen by-brengen, om den Staet tot voldoeninge van de voorfz pretenfien te bo- wegenj ten ware dat, als men op de fubftantie van het Conceptfelfisfiee , een vreemt ende machtiger Poten- taet, die alleen rechtveerdige redenen mocht foecken> om den Staet fchade te doen,(gelijk die fpeculatien op 't voorfz Concept mede vallen ) perinterpofitamperfi- TUm, zijnde een Ingefeten van defen Staet, bet meefte quame uyt te loven, om op pratext van de voorfz fub- üdien altijts gelegentheyt te hebben,om den Staet te in- fefteren,metgenoegfameverfekeringé,dathetgebee* Ie werck van het nieuw Oöroy by hem al geabandoö- neert ofte overgelaten werdende, gelijck hy behoif< dende fijne pretenfie het felvige wel aen de ingefeté* nen van deien Staet ioude konnen overlaten, ten allen tyde evenwel hem geen gelegentheyt foude ontbreec- ken, om fig van de betalinge der fubfidien te verfeec- keren,ende daer uyt te vinden het gene by hem vol- gens het Concept uyt-gelooft en betaelt mochte zyn.
Op de tweede foorte van pretenfien gelieven u Éd: Mog: te remarqueren, dat a s men wederom infiet de fubftantie van 'c Concept felve, en dien. volgende,dat eenige nieuwe contrailanten, gelijckfe genoemt wer- den, het werck rande Compagnie in handen foudea krygen , foo konnen Bewint-hebberen U Ed: Mog: wel verfekeren, dat van die prsitenfien noy t yets met vigeur,'t welck men niet anders als gewapenderhant in cas fubjedt kan verilaen) fai bekomen werden , de reden daer van is, dat geen contractanten, buyten de protexie, hulpeenafliftentievan den Staet, hier te Lande maghtigh Zijn, foodanigen Capitael te fourne- ren , daer mede dat de voorfz praitenfien op de Kroo- ne van Portugael fouden konnen effeöivelijck gecon- fequeert werden , want of al wel by imaginatie eenige capitaelen daer doe by nieuwe contractanten kondefl uyt-gevonden werden, foo fullen de felve fonder in- fighte van de fpeciale afSftentie ende protextie van den Staet, ja foo Bewint-hebbeien vertrouwen, felft fonder fpeciale beloften ende toefegginge van prote- xie ende aiEftentie van den StaeC, tot den Oorlogh nietgeemployeertwerden, doordiende Weil-Iftdi- fche Compagnie tot een exempel aen alfulcke lief< hebbers fai ilrecken, ende een tràecke fijn, om hare mefuren na'er te nemen, ende als die wel by haer ge- confidereert wert, fullen foodanige lief-hebbers, voor eerft vaft ftellen, dat geen Compagnie, buyten de hulpe ende afliftentie van den Staet machtigh is, te- gens een Koninckrijck foodanige defleyneh uyt te voeren, als tot conftrainöe van den Koninck van Por- tugael werden gerequireert, (wanthetisonmogelijck
dac |
-ocr page 185-
IH
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
dat een Compagnie alleen door een macht ighPoten- ,■ taet aengegrepen, ofte gerefiftcertwerdendefich niet en foude confumeren ) ende dan vervolgens confide- reren, dat by quaedt fucccs geen efFeélen van de be- loften van den btaet voor haer, die geen dienften aen het Landt, ofte de gemeene Ingefetenen hebben ge- daen, gelijck de Weft- Indifche Compagnie, maer al- leen om haer particulier voordeel iullen geoorloght te obcineren fullen zijn, ende hier uyt een noodtfaec kelijck befluyt maecken, dat het ydereen ongeraden is, op een onfeeckere hoope, foomachtigeCapita- len in de weeghfchale te ftcllen, en als die gefpendeert lijn te verwaghten, dat denStact haeronvernvoghen liende, daeruyt een argument fai maecken , om alle de voordeelen, die haer geconfenteert zijn» in ande- re handen over te brengen, gelijck in defen remarqua- bel is, dat alhier ten refpede van de Weft-Indifche Compagnie gefchiet, door dien de Compagnie door het tranfport in machtiger handt, gants geen voordeel ter werelt by goet fucces door dit tranfport foude tree- ken, hoewel het op die maniere in de voorfzinley- dinge influeert, als of de tegenwoordige Compagnie noen merckelijck daer door gebeneficieert foude wer- den , jae ter contrarie fai de Compagnie de hoop be- nomen werden, diefc tegenwoordigh heeft, om by continuatie van Oftroy weder op de been te komen ■ 'tis wel waer dat in het /^e Articul van het Concept; de particulieren naer de waerdye van haer adlien, in de nieuwe Compagnie fouden werden geadmitteert, doch die het wel inliet fai aenftoms noteren, dat om op die manier in te komen, elck een gepermitteert is, jae nicmant kan verboden werden, alfooheteen ende defelve faecke is contant geldt, oft aólien van de oude Compagnie, foo alffe weerdighzijn, te four- neren, en dien volgende, dat eenigevoordeelen op- komende, defelve by haer niet als oudej maer als nieuwe participanten foude getrocken werden, ende vervolghens alfoo de oude Compagnie teenemael zijn ge-extingeert} waer mede dan oockblijckt, datiefs qe faecken in maghtigcr hant komende den Staet haer QOghmerck niet enUlbereycken, te weten, fooda- iiige formidabele Compagnie op te rechten, die mag- tigh foude fijn, fonder protexie ende afliftentie van den Staet te beftaen, ende om wekkers wille niemanc van de andere Ingefetenen eeeigh ongemack fouden behoeven te lijden, ofte yets te contribueren j want in allen gevalle fai denStaetffTe/àiieweerinonlnften met Portugael raecken, indien de nieuwe Contra- öanten met de Wapenen haere ptjetenfien fullen vor- deren , om welcke onluften te myden den Staet, van het principaele interefl van de Weft-Indifche Com- pagnie Anno fefiien hondert twee en fefiigh ai&cnàt f ende hetTradlaet metPortugaelgeflotcnhebbende, fai defelvighehaerooghmerck, doordeftantvaneen machtiger Compagnie niet bereycken.
Ende wanneer dan foodanige Compagnie niet en konnen beftaen, fonder dat den Staet fich met belof- ten, ende des noodts met daedelijckehulpeinteref- feert, foo fullen Bewint-hebberen tot befluyt feggen, dat den Staet des niet teghenilaende een Compagnie van meerder luyfterende vermogen willende forme- ren, geen rechtveerdiger middel daer toe is, als geen nieuwe Compagnien te foecken , maer de tegen- woordighe Compagnie machtigh te maecken door fpodanighe middelen , die billijck ende rechtma- tigh fijn , jae die , die (onder correöie) de Com- pagnie , fonder defelve onrecht te doen , niet en konnen gheweygert werden, daer in beftaende dat den Staet aen de Compagnie voldoe, 't geene de- lelve overachterAallige fubfidien fchuldighis, ende foodanige middelen employere ) als hare hooge wijs- heytnoodigh ende geraden fai vinden, om de Kroon van Portugael tot voldoeninge van het geflote Tra- öaet te houden. |
Want wat het cerile van die twee middelen, be- langht, is felfs uyt de eygen verklaringe van haere Ho. Mog. waerachtigh, dat de Compagnie alleen totdefc onmacht, is vervallen, om dat den Staet aen de Com- pagnie de voorfz fubfidien niet en hadde voldaen, die niet als fubfidien uyt defe ofte geene Ìnfighten> die naederhandt fijn komen te cefleren, maer uyt een ré- ciproque obligatie fpruytende, dewelcke de Compa- gnie aen haer fijde voldaen heeft, ende daer door in die onmachtjwaer infe tegenwoordig bevonden wert, vervallen is, geconfidereert moeten werden, foo dat den Staet ten dien infigte eerder een arcument behoor- de te nemen, uyt de onmacht van de Compagnie, om defelve door betalinge van de voorfz fubfidien te hel- pen , als op defe geprojefteerden voet te diffolvc- ren.
Ende wat het tweede middel belanght, is kenne- lijck, dat de Hooge Overigheyt tot de protetìie in het Generaci van hare Onderdanen niet alleen is ge- obligeert, voornamentlijck in foodanighe faecken j daer den Staet door vaile toefegginge aen de Compa- gnie ghedaen , dat het getraceerde met Portugael promptelijck foude werden voldaen, ofte hy daer ge- conftringeert, vermeynt heeft, tegens de borft van- de Compagnie het voorfz Tra^laet konnen fluy ten » maer oock dat den Staet door de beloften, in den Odroye, ende verfcheyde fucceffive Refolutien ge- daen haer quafi contraSu tot een fpeciaelder prstexie van de Wefl-Indifche Compagnie, φ de overhee- den in hetghemeen aen haer onderdaenen fchuldigh zijn, heeft verbonden j gelijck de voorfz Compagnie oock veel meer alsandere gemeene Ingefetenen, ten dienfte vanden Lande heeftgecontribueert, jae door haren onderganck, diverfie vande Vyantlijke magt uyc defe Landen heeft gemaeckt, den Vyandt verfwackt> hot Landt verreyckt, ende de ghewenfchte Vreede gevordert waer door felfs fonder beloften niet alleen den Staet « maer alle Ingefetenen die door de diverfie vande Vyandtlijcke machten ontlaft, ende door de Vreede met Spangien voordeel hebben genooten, be- hooren te contribueren, om de Compagnie haer ach- terftallen te betaelen ende te helpen recupereeren > 'tgeen haer onrechtvaerdigh afgenoomen is, ende dienvolghende de Compagnie wederom machtigh te maecken door foodaenige middelen, als de Regerin- ge naer haer hooge wijsheytfalgeraeden vinden, ia het werck te Hellen om de Kroon van Portugael toe voldoeninghe van het beloofde te hoiiden, als op de voorgemelde fondamenten de Participanten alle hoo- pe van.herftellinge te.benemen,voor al, daer dogh den Staet tot fchaede vande gemeene Ingefetenen weder met Portugael evenwel in onluften foude geraecken » Indien de nieuwe Contraflanten de prEetenfien met gheweldtquame te vorderen, ende daeromme, foo wanneer den Staet, alfnu niet genegen mochte fijn de ftercke handt aende Compagnie te leenen, op dat de andere Ingefetenen door de onluften met Portugael geen onghemack fouden hebben, haer Vaederlijcke oogh evenwel van de Compagnie niet behoorde af te trecken, en door andere, die niet vanden Staet ver- dient hebben haer het felvige ongemack te laten bren- gen , 't weick alfnu tot foodaenige groote fchaede van de Compagnie gedeclineert wprt.
Ende fullen Bewinthebberen vande iequiteyt vande voorfz twee poÌDten,aIs wijdt ende breedt gededuceert indeRemonftrantie, op dentff/ii*«»^»July aen haer Ho. Mog. overghelevert, affcheydende, ende ver- der komende tot het tweede Lidt van het voorfz Con- cept, fijnde het Projeél volgens het welcke de Ver- anderinge in des Compagnies faecken foude dienen gemaeckt te werden, Articulatim haere Remarcques fteliende ophetw>y?e Articul feggen, dat het felvige fonder by voeginge van eenige andere conditiën in heC generaci billijck en redelijck zijnde 1 niet en behoor, de geweygert te werden.
Wat het tweede belanght alhier voor gerepeteert houdende deredenen op de inleydinge, omdebil- lickheyt inde voorgeflelde Veranderingh aen te wlj- fen, gededuceert, waer bygenoeghfaem aengewee- fenis, dat een geheele andere wegh, als dit teghea- woordige Concept tot hcrftellinge vande Compagnie behoorde by der hant ghenomen tewoiden, hebbeo de Bewinthebberen noch foecialijck opdit Artijckel geremarqueerC) dat door ioodaenige opveylin^ de
znid- |
-ocr page 186-
■gerfie^f^ ' ftennelijck is, dat de voor-
naetnrte middelen, ende efFeden vande Compagnie ZVD uytftaende prKtenfien, tot lafte van de Kroon van Porcugael, ende tot lafte vanden Staet, waer van die tot lafte van Portugael wel dertien Millioenen, ende tot lafte van den Staet > wei tuflchen fes en feven iVlillioenen bedragen.
Ende dat medé fooklaer als den dagh is, dat voor de eerfte light niet eenen ftuy ver door particuliercjge- deftitueert van d'affiftentie vanden Staet fai uyige- looft worden, door dien particuliere fonder de autho- riteyt ende ftercke handt van haer i-lo: Mog: wel foo veel Capitaci, om den Koningh van Portugael te conftringeeren fullen confumeren , dat de voordee- lendie teverwaghten zyn, foo wanneer het werck ten genoegen wiert uyt-gevoert, de onfeeckerheyt van het fucces wel fullen op-weegen j daer van een ex- empel inde Weft-Indifche Compagnie kan gevonden werden, fonder datmen behoeft te dencken, datye- mant, of t'fijnen kefte daer van een proeve te ne- men , noch merckelijcke Capitaelen foude uyt-lo- ven, voornamentlijck, om datmen weet, dat foo- danige nieuwe Compagnie niet foude gepermittcert zijn, haer aétie tegen Portugael met de waepenente vorderen, als voot foo veelden Staet fulcx met het intereft, ende de Commercie van hare Ingefetenen, foude vermeynen j over een te komen, ende dien- volgende dat den Staet, om de Weft-Indifche Coni- pagniefelfs in geen Oorlogh hebbende willen blij- ven, op dat de andere Ingefetenen haere Commer- cie geruftelijck fouden dryven, die nochtans om het wel-vaeren van de Compagnie wel geobligeert waren yets te dragen, ende daerom in den Jaere/i?/?/ra hon- derteenentfefiigh eenTraöaet voor de Compagnie foo naerdeeligh, ja felfs nit t fonder prjejuditie vande NegotiedeferLanden, gelijck deuyt-komftegeleert heeft, geflooten hebbende , nietenfaltoelaetenaen de nieuwe Compagnie. weder tot de waepenen te komen, indien de Commercien daer door getur- beert moghten werden , alfoo de andere Ingefetenen dan eerft reden fouden hebben om te klaegen, als ful- lendefchadelijden door die gene, vande welcke fy Eoyt voordeel hebben genoten.
Voor de tweede prsetenfien fai minder als voor de eerfte, uyt-gelooft werden, om dat de nieuwe con- tractanten , die fullen confidereren, als een fchult, daer noyt van fai komen , ten infighte den Staet in- tentie hebbende, om die te voldoen, de geheele Com- pagnie roet alle .haer gerechtigheden niet in maghti- ;et handen foude behoeven over te brengen, alfoo de
felve door de betalinge vande achter-ftalien, foo mag- tighgemaeckt foude konnen werden , als de Compa- gnie oytgeweeft is, ende dit foo fullen opnemen ,als of den Staet haer op die manier vande achter-ftallige fubfidien fai hebben willen ontlaften, ende vervol- gens te gemoet fien, ende haer reeckeninghe alfoo maecken, dat de rechte fchuld-eyflchers af-gewefen zijnde , fy-luyden alleen als adie-koopers aenge- merckt, ende dien-volgende haer niets toegeleyt fai werden.
Ende of wel het nieuwe Odroy , mitfgaders de poffeflien; die de Compagnie als noch binnen de li- mitenvanden Odroyeheeft, hare waerdyehebben, iooisdatwelblijckelijck, dat totgebruyck van dien een goet capitael Jngeleyt werdende, op het felvige feer raifonnabele winften konnen gedaen werden, doch geene foodanige, dat yemant buyten den rifico, gcloopen wert, noch foo veel foude meynen te avan- ceren , dat hy mede een merckelijcke winfte foude trecken overfoodanigen Capitael, als tot uyt-koop vande Crediteuren ende Participanten volgens het concept gerequireert wert, mitfgaders het gene noch tot de negotie , ende om de Kroone van Portu- gael te dwingen, van noode foude zijn, ende dan noch om te remplaceren de fchaden, die op de Capi- talen, ten Oorloghaengeleyt foude konnen vallen; |
in allen gevallcfal die reeckeningh foo corred niet ge- tCè"** maeckt konnen'werden j dat yemant opeen onfeec- kere hoope van fucces fijne ijiiddelen foude willen ha- zarderen, vooral, daer tot fourniifèment van foo een confiderabel Capitael, al meer als eenen waeg- hals van nooden foude Zijn, gelijck by experientie wel fai bevonden werden.
Tenttpeedea, kan geen eftimatievaneenighdinck gefcbieden, in een Landt daer geen kopers'zijn, ende voor al niet by publycque op-veylinge , als in het ■νοοήτderdemycul^cttgt^oiem, daer, om tot dc waerdye vande faecke te komen , den een tegens den ander moet opbieden en 't felvige foo zyede, kan ook d'eftimatie van dit groot werck mede niet gevonden werden, ten waere alvoorens hier te lande verfcheyde foodanige maghtige Compagnien eerft wierden ge- formeert, ofte alhier te lande foodanige ende ver- fcheyde maghtige kopers, die alle genegentheyt fou- den hebben, om dit geheele werck aen te vangen, ende noch uytontfagh, ofterefped, ofte om andere redenen malkanderen fouden cederen , aengewefea konden werden, als in de inleydinge werden geprc- fupponeert , die buyten twyfFel niet geformeert , nochte aengewefen konnende werden, fouden inder daet de Participanten vande voorfz Compagnie veel te kort gedaen werden, datmen inde oogen vande werelt foude toonen, hoe verre de Compagnie uytde goede gunfte vanden Staet, van dewelcke de felve haer ineeftc welvaert, naeft: Godt, te verwachten heeft, vervallen is, ende dat in een tijt, daer men door goede vigilantie, mefnageende Negotie in Λ^ίιί jaren tijts de capitalen ende adien foo merckelijck verbetert hebbende, als hier vooren gefegt is, den Staet eer behoorde op-geweckt te werden , om de Compagnie op de been te brengen, als onder de voet te helpen, mogen de Bewint-hebberen wel verkla- ren, dat door het op-ftellen alleen van dit Concept hetcredijc van de Compagnie, dat door yver ende naerftigheyt weder op de been was gebracht, meer t heeft af-genomen , wanneer dit concept onder de man is gekomen, als defelve wel konnen remonftre- ren, ja felfs, dat de Compagnie door hare benyders befpot is geworden, ende, ten ware de goede gene- gentheyt ende courage vande Participanten fulcx had- de verboet, een flagh foude gekregen hebben, (die Godt fy lofFnu voor by is, ^ die niet licht weder gere- pareert foude hebben konnen werden.
Welcke voorfz redenen niet alleen aenwyfende, dat door de middelen in het voorfz tnueede ende derde artycul voorgeftelt, de effeden van de Compagnie tot geen, altijts η iet tot haer volkomen waerdye fou- den konnen werden gebracht, maer veel eer wegh gegeven als verkocht fouden werden, foo fullen Be- wind-hebberen vande equiteyt vanden Staet Verhoo- pen, 't gene de felve altijts noch al, ja felfs inde /nee- fte ongelegentheden geexperimenteert hebben , te weten, dat den Staet door defen beter onderrecht zynde, noch foo veel genegentheyt oyerigh fai heb- ben ; dat de tegenwoordige Compagnie door haer fa- veur tot een beter geluck fai werden geconferveert, ende ootmoedelijck bidden, dat de gemoederen fpe- cialijckvanhaerEd:Gro: Mog: eer mogen geraeckc werden, om haer met de andere refpedive Provin- tien te conformeren, ende dienvolgende de prolon- gatie van het Odroy confenterende, als dan op be- quame middelen fullen konnen ve/daght zyn, om de Compagnie ten refpede van Portugal, ende hare prsetenfien op den Staet, contentementtedoen heb- ben , 't welck twee feer redelijcke faecken in figh felfs zijn, ende beyde fpecialijck dienen voor te gaen, eer men in des Compagnies faecken eenige veranderinge maeckt, om dat de veranderinge niet noodigh is, foo den Staet die twee middelen prxfteert , ende den Staettotdepr'aeftatie van dien door foo vele redenen behoort gcpermoveërt te werden, dat de bedroefde Participanten, ftil-fwygende uyt refped tot de Hoo- go Overigheyt, niet foude behoeven te betreuren hec ongeval, tot het welcke fy-luyden volgende het woort ende het refpedvanéc Regeringe waren vervallen,
eade
ο* ο R L ο G Η, 'tSeven-en-^veertighfleBoéck, ï55 |
-ocr page 187-
SAKEN van STAET
i6(i/
ende daerora meynen Bewinthebberen , dat men ■op het voorfz concept willende aengaen de Compa- gnie ten regarde vande felve alvorens behoorde con- tencement te doen, endè indien alfdan noch de faec- ke eenigh ander redres requireerden, gelijck Bewint- hebberen wel weten, dat als dan deCompagnie mach- tiger foudezijn , om den Staet dienil te doen , ende de participanten voordeel toe te brengen , als de ielvc oytvoordefeniigeweeft, ibudendaer toefoodanige middelen kennen uytgevonden werden j die met de equiteyt ende den dienft vinden Landen konden over eenkomen ; ende hier mede op de refterende pointen voor de Compagnie niet meer tc conOdereren vallen- de, fullen Bewinthebberen alleen uEd. Mog. opde refterende Artijckelen, dat maer Articulen van ordre fijn , feggeu, dat naer haer kleyn verftant inde praöij- que van dien noch feer veel inconvenienten, ful- len komen, de nieuwe Compagnie concernerende, die defe nietenraecken , en by voortganck haer wel fullen openbaren , ende daer mede noch veele andere redenen voor by gaende om u Ed. Mog. niet op te houden, die des noots noch op 't papier gebraght ful- len konnen werden, defe fluytende fullen Bewint- hebberen ootmoedciijck verfoecken dat u Ed. Mog. de faecken vandeCompagnic met een recht vaderlijck oogh ghelievcn in tefien, niettwijiFelendeofuEd. Mog. fullen als dan meer redenen vinden, om de goe- de voorforge van den Staet te befteeden totconfcrva- tie ende reftabliflemenc vande faecken vande tegen- woordige Comp.ignie , waer door de felve op hope van diergelijckeTraöement in toekomende mede te fullen ghenieten , geapimeert mochte werden, den Staet noch meerder dienft te doen, alsom haereva- derlijcke genegentheyt vande felve aftreckende, op .der fel ver ruine endeonderganck, gelijck in defen, een nieuwe Compagnie te fonderen , diefiendehet exempel van defe Compagnie, haer den dienft van den Lande niet verder aentrecken fai, als voorfoo veel die fonder haer fchaede ende met haer intereft betracht fai konnen werden. Op alle bet welcke Be- winthebberen u Ed. Mog. rechtveerdige ende favora- bele hulpe in aller onderdanigheyt fullen imploreren 5 ,'twelck doende.
EXTRACT
Uyt de Refolutien van de Heeren Staten •υαη Ho Handt ende Wefl-Prieflahdt, ge- nomen in hare Ed. Groot Mog. Pergade- ringhop
Donder dagh den xxvij. OBoher 1667.
ï^acu E Raedt Penfionaris heeft ter Vergadennge ge-
ï^o.JlËo· JL/
refoUitiE
_ communiceert feecker Concept by de Gedepu- teerden van haer Ho. Mog. ingeftelt, endeop't papier gebracht',tot redres van de vervallene faken,der GeodtroyeerdeWeft-Indifche Compagnie defer Lan- den,in voegen en manieren, als 't voorla concept hier navolgende van woordete woorde itaetgeinfereert. |
Naerdcmael by experientie bevonden is, dac de ge- nerale Weft-Indifche Compagnie defer Landen, in handen ende onder de diredie van de gene die daer inne herideren , ende het werck van dien manie- ren, aiover lange tot foodanigen onvermogen en- de difcourage vervallen ende gebracht is gheweeft, dat daer door niet alleenlijck de glorieufe ende profita- blc conqueften van Bra2.ii, by faute van Vigoureufe uytvoeringe van 'taengevangene werck, ende vande genoeghfame Secourfen foo van volck, als van ande- re nootdruftigheden mits de trouwloofe entreprinfen vande Portugefen ende andere toevallen , 'teenemael fijn verlooren, maer ook de verdere Landen, Vaerten, en Commercien onder het diftrift vande voornoemde Compagnie overgebleven, niet foodanighgemainte. lieert, gecultiveert ende ten nutte gebracht fijn ghe- wordeh > als het naer menfchelijcke apparentic, on- der den Zegen van Godt Almachtigh wel foudc heb· jgg | ben konnen ghefchieden , indien de voornoemde Compagnie in machtiger handen ende onder eene vigoureufer direöie ware gheweeft, veel min dat de- felve Compagnie haer metter tydt, fooolsvandier- gelijcke focieteyten met reden gehoopt werdj, verder ende verder heeft konnen uytbreyden ofte, oockre. cupereren'tgene h aer by defen ende gene'tonr echte af- handigh gemaekt was j ja dat de voornoemde Compa- gnie al federt veele jaere herwaerts tot die decadentie isgeraeckt, dat voor de participanten inde felve daef van niets te nutte gekomen, of aen henluyden eenige uytdeelinge gedaen is, jae dat fels aen die gene, die haer capitalen daer aen opinterelTe gecrediteert heb- ben , noch Capitael gereftitueert noch den intreft iijftgekeert wordt, dat mede de Vrunden ende Geal- lieerden vanden Staet ende hare Onderdanen door de bedienden ofte Suppooften vande voornoemdeCom- pagnie verongelijckt, ofte befchadight , ende daer over by SolemneleTratìaten vergoedinge belooft we- fende,de Compagnie onmachtighis de beloofde Ver- goedinge te prefteren, in diervoegen dat de faecken vande voornoemde Compagnie opdien voet voort- gaende, daer voor de participanten inde felve, geen voordeel, maer daer en tegen voor den Staet ende In- gefetenen van dien in 't Generaci wel merckelijck na- deel is tc verv/achten ; dat daeromme, ende om veel meer andere redenen te lange alhier te deduceren, by authoriteyt van hareHo.Mo.de voornoemde Com- pagnie in meerder macht ende vermogen, mitsga- ders onder vigoreuferdiredlie gebracht foudebehoo- ren te werden, op dat alfoo niet alleenlijck de Lan- den , Vaerten, ende Commercien, daer vande voor- noemde Compagnie jegenwoordigh noch in polTeiEe is naer behooren gemainteneert ende gecultiveert, maer oock hare uytftaende aöien ende pretentien met vigeur ghevordert, ofte over de »0» frefiatie vande felve, ende over andere geleden verongelijckingea behoorlijcke reparatie ende Satisfaöie geconfequeerc moge werden, i I.
Dat, om daer toe bequamelijck te geraecken, voor eerft ende voor al by haer Ho. Mog. het OÖroy j aen- de Welgemelde Wgft-Indifche Compagnie vergunt » tot den uyteynde van defe lopende eeuwe fonde die- nen te werden gecontinueert.
Dat vervolghens het recht van 't voorn. Oöroy, mitfgaders alle vordere rechten, pofleiTien ende prse- rogativen, de gemelde Compagnie competerende, ofte tot eenige LandenjCaftelen, Sterckten, Eykn- den, Colonien, Geld-Sommen, Navigatien, Com- mercien, of eenigherhande andere faecken, hoe die oock genaemt mogen wefen, om de felve te brengen in handen van meerder vermogen, luft ende coura- ge, door ordre ende op refolutie by concurrentie en bewiiliginge vande 't famentlijcke Provinciën te bera- men endevaftteftellen, overgebracht foude dienen te worden in handen van die gene die voor de felve rechten het meefte fullen komen uyt te bieden, boven het beloop der jeghenwoordige waerdy van alle de adtien inde voornoemde Compagnie, tefamenmet het halve Capitael, waer mede de felve Compagnie» i/i^fjyfioisbeiwacrtCdevoorncfemdeaöientot . . ten hondert gereeckent) ende fulcx boven een capi- taci van ....
NOTA.
Te vernemen, wat hetingeleydccnverhooghdecapitaci is, tegens hoeveel ten hondert dca£tìen onder de Re^céKve Kamcrenverkoft werden, hoe veel beloopt het Capitaci à· defofito gcliclit,
III.
Dat ten voornoemde eyade feeckeren dagh naer 't verloop van een Competenten tydt foude behooren gcprafigeert te worden, op deweicke alhier in 's Gra- venhage ter plaetfe by biljetten daer toe te priefigeren » alle die genegentheyt foude mogen hebben endet'fa- men gerefol veert wefen naer 't gene voorfz is j bovea
het |
-ocr page 188-
\i&67 het voorgementioneerde Capitaeleenigeuytlovinge μυν/. ^ joor hunne gemacntighden voor Gedepu-
teerden van hare Ho. Mog. haer hooghfte bodt te la- ten inbrengen. ^ ^
Datoock, otn geen Provintionj ofteingefetenen van de felve, van de participatie inde voorfz Compa- gnie uyc te fluyten , ofte haer deielve participatie eenigfints difficiel te maecken, tuQchen de Provintien onderlingh voor af foude konncn werden geconcer- teert, naer wat proportie het yder Provintie, of haer Ingefetenen vry foude ftaen inde voorfz nieuwe Con- tredatie in te treden, midts haer dacr op binnen den tyc vanyêx weecken naer 't fluyten Van de voorfz nieu- we Contradatie Verklarende.
V.
Dat het Capitael by de voorfz nicuweContraö:anten uy t te loven,foude ge-employeert werden,eerft tQt af- ]egginge van alle de hooftiommen jegenwoordig tot la· ile van de voorfz Compag. op Interefle lopende indier voegen , dat aen alle de houders van de obligatienbe- taelt foude werden vyftigh ten honden des dat by gemeene overgifte van alle de Provintien foude wer- den gedecreteert ende vaft geftelt, dat fy-luyden haer daer mede ten eeuwighen dage foude hebben te con- tentercn, ende vervolgens mede tot uytkoop van alle de participanten betalende hare a£tien tot , . . . ten hottdert als boven.
VI.
Soo nochtans dat een yder vande vöorfz Participan- ten vry foude ftaen des begeerende hare adien te mo- gen behouden ,|en naer proportie van de felve,ge-efti- meert terwaerdye als boven, 't fijner tydt de faecken van dê Compagnie fulcx toelatende > oock uyt deelin- ge te genieten pondtspondts ghelijck nevens diegee- ne, die het nieuwe Uapitalen ibude hebben ghefur- neert.
VII.
By foo verre de voornoemde nieuwe Contraöan- ten louden mogen geraden vinden ,'dedireö;ie van de Equipaglen, ende alle andere faecken, de Compa- gnie concernerende, toe te betrouwen aen de Coile- gien ter Admiraliteyt, of eenige van de felve, dat naer Ho. Mog. in fulcken cas de Raden in de gemelde CoUegien, midtigaders hare iuppooften fullen autho. riferen ende bevelen, dien laft op haer te neraen,fon- dere ter faecke van buyten ofte boven hare ordinarii traöement van 't Landt eenige dien verdere gagie tot lafte van de Compag. te genieten, welverftaendedat onder de fuperintendentie van de gemelde Collegien, door die vande voorni nieuwe Contraöatie noch ful- len werdenaengeftelt de noodige Boeckhoudtrs,Cas. fiers, ende andere diergelijcke Minillers, die fy daer toe fouden mogen nOodigh achten, midts dac defelve tot Me van de Compagnie gefalarkertcndcbetaeldt fullen werden.
Van welck voornoemde Concept by de Leden ge- neraci copie verfocht zijnde, om haer gedachten daer over nader te laten gaen, oock d'intentie van de Hee- ren hare Principalen daer op in te nemen, is de finale refolutie dienthalven te nemen uytgefteldt tot nader deliberatie.
Onderftont Accordeert met de voorfx. rtfelutie, Geteeckent
«
HERBERT van BEAUMONT.
9ecren ban Vrieflandtftebben ben vier entwin- tighften ©ctobec itilo loci De j|cccen öaec (©ecommiti tcecDen tee <!5metaIittpt/caecItenDe De intcoDuctie ban Den ban Orangie fn Den Saet ban ^tate /
Hl tfgabcr^ ïjct fcpaceten ban 'tCapitcpn enDe3ÏDi ntitaelfcfjap <i5enfcael ban 'tSradthouderfchap ban becefpectibe ^?obintienacngefcf)?cben; DatfpDieni acngaenDe gl)cnoegl)faem fiaec fjabben geinfitueect / namentltjcft in öace miflïbf η ban D«i drie ca twintig- ften SJUflUfii/ oocft ban Den feftienden g»cpteftì&CC 1667. |
6epÖc IaE(ïIeöfn 5 (Ê>üecfuIc)ciiEgcfcbcnaI^ nocöbat_—.
öaecaftcc<©EnecaIitrpt ouUrrtucc Doen cnöe'tfcnti» jnent/bcfonötrïijch in De tfcfigcDag^e Ijace acnfcöjp' binac op De boo?noftnDe «ÖeneraelfcB^Ppfn gc-eppjcfi fccct cnDeuptSföiucht/ nate öPcfeibecgoeDeconbuii te enDe bclepöt toilDrn inb?engljen/ aï^ conform De Kefolutie Dccfelbccpjobmtien ban öenachften Jjcpi tcmbtt feftien honderc en feftigh, bp De toclclie fp bic^ benpecfllïeecen.
33ρ De felbe J^ercen oocïinocBraael^icDrlibrcfrct 5gnDe/ op 'c point ban eenige nieuwe Militie incecs malen alDaec gcrenbopeert enDe afgetoefen/ cnDe Daec op gdefen fjaecilo. Mog. Jltflibe ban Den elfden De» fe^ / enDe becfiaen {iet naetDer aDbij^ ban Den öaebt ban ^tatc ban Den vyfden Daec bebooien / foo op 'tiboojfcöifbe fuWect/ al^noopenDe De pofl ban De hondert negen duyfent een hondert een en feventigh guldens feventien ftuyversenvierpenninghen,Dp:Den
tegentuoojDigen e);trao2Dinac(n^taet bant^ojlogb ten lafïeban HollandcmaenDelijchgeeepactieectcnDe gebüacfjt. Rebben ftaet CD. JBog.fIcïibefbjaectbe» bonDen te DcfiftecEn ban fiace foo meenicijmari cepic« ceecDe ^efolutten / ïiemonficantien enDe ?tentept6es ningen / om ceDenen bp öc felbe fuccelfibclDclt geDeDU' ceertenDcbecmelt.
_ tojcctalöiecenDeinfonDecöept bp Hollant qua» ïgcfi gbenoomen/ om Dat Vrieflandtin Den^aete vyftigh De öcbighfie bja^ tegen Hollandt, DieDefge- Ii|cF eeniglie Militie gaDDen @|obina'a^'c& geiiitn« tieect: ïöatc upt bccoojfaccfet toiect Ijrttoccchbati •LouvefteyncnDe 'tfacIegljban^mf&tDam. ©ocDöc j^eeten ban VrieQandt fepDen/ Dit toa^ geen a^anc» hing]^ maeceenafhirjftngg.
't aenmeccftelöcft Dat nu feDsttöctSiaec vyf- tigh Den ^taet toa^gebieefifonDec StadthouderenDc Capiteyn Generaci,enDefebett De Dootban Den «öjaef ban Bredenroode oocft fon&et Velt-Maerfchalck, enDe in tegacD ban Den ileec f^jfn^ ban Orangie il^onanbt: gcoote fo;gl| Dat be fitpublique mocgt blpben fonDec Stadthouder. ^ Dojfaecft toötloopi^ te fïen in De DeduaicninDeSSacenvier en vyftigh. ^oo beelbetanDetingïj ftan maecfteneeti man/ Die DetpDttoaecneemt, gn De3[acenvyftiea hondert fes en feiligh, cn ipepnigeteboo?/ enDaec nae hjaöNederlandc betoectDoo? De Religie, Rey da.· nus frggt/ Dat Willem Diemen noemt tBÈer- ften Die^ tpDt/ nocö toepnigb fmaecft in Dc Religie DaDt. ^ict te min fienbe Deban^fcfioon/ maechte
it^^a/een (ouj> d'E/at; b^n t^cfie maittdcDeff tan» fen enDe anDece politgchen gegeelebaecKenj^bben ge« fc&?ebcn. 't^^ niet al^de uccafieenDegelegentfteDe Die De betanDectngen in De iStjdten maetften. ^te fulc); upt De <i5oDDeIi}c{teof menfelgcfte toetten toflDefoeo Ren/ fouDe toeccfibintien. Lipfiuïnoemt'eter^efew
confilium, cmfilium « virtuttMtRegihusdtviumlRtgne regifyut bono. Een lofe raedt, of aenilagh, van de wet- ten of deught afwijckende, ten beften van 't Landt ende Landts-Heer. ^e ({gemeente noemtget Polici- que ftreeckj al^ men niet cei^t Doo^^ee&angaen/ Dan labeettmen. CnDe |boe fett men fpjee^t enDe pjeecht ban De J uftitie, foo Docb De bjecelt nopt an» Dcci geceseertgBetoecfl/ enDe tnecfttaltan^ niet an® Der^ gecegeect; enDe of Dct in 't tocftomenDe betec gaen fai/ mogen De naeRomelingenoojDeelen. Die wel fit, wil gaftne blyven, ende die niet wel fit, ofomloo-
S;n moet, arbeydt om een goede plaets te krygen ; tl" ^
it pDerman^ (iuDie / De eene min/ De anDece meer/ na peDec^ conDitie. ^e^paenfcge Stoninglijc&e^c:» gecingt) toa^ enbe fat boei; toUDen gaecen btpben;
Willem enDe fijn ae^angöfaten niet toel/ en De Gemeente Doo? De Religie berbjeemt ban De tegen^ biOQ^tglje Slecchen-Dienf!/ foc^ttubccfeechetinggr. €ct^ai^nu/ iniegelDtRBabDe/ toa^MuaeiS: ibi fat, ubi maxima merces, 'c Recht is daer de meefte be- looninge valt. CnDe De uptfiomfl geeft De pptìse f 'ttoeccB moet fgn mecflec loonen : Defe Rctjrtt De Kroon, een anDfc be Gaige, om em en De felbe faeft.
Φ
èn OORLOGH, Ί Seven-en-'veertighfie Boeck. 157 |
-ocr page 189-
158 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t66f l®en frsötoocftuaiiRfmlegien.
/· gte hanùec 30η bp De (©nbccDanen tcflen^ De Oveng heyc, teacnöe Placcaten, tCfletl^ De Oudc Wetten nciijupcRen cnöe gctooontcH üan De eccfle ClBi(im= hept flf (Jifc ijccgcb?aci)t i ^aittteniin De UjatiiDtnfìe Ijfeftflfieecttoiectcbt tjabUcj Dàt Wii-
lem, aï^ fêooft ban fijn pactp / enDe alfop öaDbe men 't btrdaen tian l)«n έήΙΐΕ fijne .j^afionielingcn tot Den ^acevyftightoe. ^eöeitsfömcDc taeDec een anöec BcIeaentDept / batmcnftlaeBÖe by be i^aRomeliHflö fclfp gebaen te jijn tegen Öe privilegiën , toaecom men fijn ©oojfaten ben Landt-hecr Jjabbe öerniei tig|)t. «önbe booj gilijcfte Coup d'Eftat ijabbe men fig hiectoelgefirit j enbealtoaec 't fcïjoon Dat be fêeec É?in^eenig Eri-rechtljaDDetjecitrEgentotbet fiooflö betoint of Simpten ban Stadhouder ('t üjclcit be teE= een ipiincen npcDtan^ nopt Öt&ben oepjctenDeectJfoo feonbe fjp bacc ban toecben brtfet / geltjch gp ben ningöbacc banljabbebecfet/ toto mule. quod q»if- guejures in altum. éfc. «önDe fai Dcfc mapime cnbe fOi= mefoïangebucen tot Dat een anbece acca|ïe plae^
Beeft aen een anöec Coup d'Eftat.
5&enachften j^obenibeci^geljoojtfiet cappojtban be i^eecen Huygens enbe anbece bacc 31^0. H^o. i0ebe= pnteecbentotjjet flucftban be patenten, acljtecbol' Sen^ Dec fcïbcc iïefoïutie ban Den fevenden beffe^ ; ge= bifiteettenDegcfjcatnineectljebbEnbe be Hèiflibe ban ben öaebt uan ^tate / gefcöjebcn aibtec tn ben Hage ben vijfden Dcc felbec JBacnt / en bacc neffen^ een bp= iage/ 5(jnbeeenIö(ïebanbccfci)eplJene Compagnirn tepaect enbe te boet/ om öctcoclten enbegefonben te toECbenuptenbenabecefpectibe plaetfen oaec in ge=. mentioneect ; Boubenbe in effect/ Dat bacc «öb-.öaec ïgo:Iföog; bp Ijaec cefpectibe JlBiflïöen ban Den thien- denenDe veertienden ©ctobec ÏEfllcben gcDient BaÖJ benbanabbijsSop&etfiuciiban bepatenten/ ten ce^ Buacbc ban be compagnie te paertenDe te boet gelept bio;benbebp ben (02abe ban Dona, ben ^ecgeant jjlajo?Haren, bEn<Ì5?abebanStyrum, benCoIïa= nel Dolman, ben ^ecgeant maio? Walracc ccr Meu- len, Groveftins enbe Lintloo, be Capltepnen ■
o-
. _ tl/
han van Loo, Butlerenbejarcgvan Burum, mitfea= Johan Neel, Geerlach van Yf.
fel-muyen, Cornelis Witfcn, Johan Doublet, lo- hanvanSteenwijck, Anthony van Weftrenen, Ge- rard de la Vacquerie , Cornelis Hamel, Hcndrick Hartman, Francois Chat velt, enbe ban tuiflen Den Luytenant-Collonel Perponcher , tOt Den inijOUbe ban toelchenaiflibefp öaec toacen cefececenbe; met becfbecli bat bacc ^0· iBog. bun bientgalben fouDen hjillcn laten toeliomen bec felbec cefolutie enbe goebt^ binben. I^oubenbe tobbeek bat baec io Ulog. bp bec felbec cefpectibe üïefolutien ban Den vijftienden, ach- tienden, eenentwintigh, vijf en twintigh, negen en twintigh enbc eèn en dertichften <©ct0bcc boo^ noemt/ mitfgabcc^banDen tweeden Defe^/ bjcbec Babben gelieben te cequicecen öaec abbtj^ op becfcörp:= üen pjopofïtien enbe {leiiionficantien tee ©ecgabectn^ se ban öaec üo. jiföog. geDaen : enDe enDec anbecnt/ of be Compagnicn Die in ^unij leflïcben biacen geb^ fiineettgetoeefitotbetcmpIoptcBclbe/ niet inöaec boojige (^uacntfoen fouben beboojen geb;acgt te inoi= ben ί immec^ boo? foo beel ben bienfl ban ben ïïanDe foubehonnen toelaten : bat baec dSD. op be boo^fs faefte cppelijcft gebelibeceect DebbenDe/ ban fentiment toacen/ bat be patenten met be becbece bepefcg^/ baec toe fpectecenbe / fouDe bei)oo?en gebepefibectt te toojbenboo^beCompagnicn m be boojf; Miffte ge= fpeeiftceect / ommete maccbecen upt enbe na be ^acf nifoenen baec inne upcgetcoc^en; becfoechenbc ben tocl-gemelben öaebt oan^tateDaec neffen^ a:ttfk= Itjciv bat baec ï^o.ft^og. fouDen Mfen letten bat be Compagnien ceffojtecenbe onbec een cnbe 't fdbe iSe:» Biment/foobaniiaDmocbtentoojbcn göeplaetfi/ bat ben bienfï banDen ïanbe fuicjc ftomenbe te becepf= fcben/ befelbe toebec fpoebigb bp ben anbecen geb^gt foubeboocentebiojben. (^nanderen: Gateen at' p?opo?tioneect fonds iebefpicieect enbe bpbecefpecti= lief joülntien geafFecteectfpuD^mogentoo^Oeny (q; |
RUYTEREN.
Jan van Coenen upt Wcfel na Nimwegen.
Requijn Frents upt ben Bofch na Deventer. j
Timanjohan van Lintloo, Upt ben Bofch na Groe- tenttti ningen.
lohan Aelbrecht iCJeeC ban Doornwaert, Ujàt Mae- ftrichtnaRhenen.
ileec ban Ouwerkerck , upt Doesburgh na Mae- ftricht.
Paul van Aernhem, upt Groeningen na Wagenin- gen.
Wernartvan Dort, J^eecban Yflum, upt Swol na Rhyn-berck. '
Wigman van Nieukercken, upt Breda na ben Bos.
Francois Arnout de Durane, upt Zutphen ua Cam- pen.
Elbert Lodewijck van Hartevelt, upt den Bos na Em- merick.
i^eec ban Lier, upt Cafant na Bergen.
H^ajo; lofeph van Bamfield, upt Aerdenborgh na Bergen.
Uniko Ripperda, upt Wefel na Rhees.
.iföajiJI Haren ί upt Grol na Kampen.
€>?aeff banStyrum, upt Doesburgh na Grol.
Sitmeellec Grooten-huys, upt Breda na Zwol,
V O E T-V O L C K.
Daem Terhoeven, upt Sluys na Nimwegen.
Colfonel Kilpatrick, upt ben Bos na Heufdcn.
Maurits Hacquet, upt ben Bos na Orfoy.
Reint van den Kloofter , upt Over - Yflel na Df Vooren.
^ecgeant JtóajoïReynier Biffchop, upt Over-Yflèl na Rotterdam.
Iluptenant CoHonel George Laudeg, upt Zierckzee na Breda.
Alexander Coljer, upt Emmerick na Bergen.
PieterWatkin, uptReesnaGennip. " 3rakel,
φ·
Lodewijck van Brakel, upt Rees na Doesbor]
3luptenant CoHonel Elie de Gentülot, upt Arnhem na Rees.
Viliaumir, Upt Aernhem na Heufdeo. Otto van Gent, upt Grol na Wefel. Willem van Enfpick, upt Brevoort na Orfoy. XuptenantCoIlonelGuicherie, upt Wefel na Mae. ftricht.
atuptenantotteii, upt Wefel na Huift. La Riviere, Upt Wefel na ben Bos. Bringues, upt Huift na Tiel. Francois Braflèt, upt Rhyn- berck na Breda. Cafper Berck, upt ben Briel na Maeftricht. Jan van Lofecaet, upt Rhyn-berck na Groeningen. LouysdeLaignier . uptOrioy na Steenbergen. ^ecgeantlÜ^ajojtorMculen, upt .Breda na Rfayn-
berck.
Francois Chat velt, upt bec Veer na Breda. Jacob van de Steen, u^ Breda na ben Bos. Collond Aquila, upt Bergen na Uytrecht. ^ecgeant USajo? Gysberc van Hardenbroeck , Upt
Bergen na Rhees. Anthony van Weftrenen , upt Bergen ηβ Steen- wijck.
Carel
maec toàtp?itìHe= becbaïbanbe eyccffibefeoptn/betoelcReflefUppoiteett , - ^ mciE|ién toojbcn tee faeche ban be menigbbulbl^E tcanfpojten ban beHSelit e. €nbe ten derden : in acbtinge genomen foube mogen b3o?öen/ becmit^ eenige f contiec ^tebentegentooojbigt) met be conta» gieufe itieclttc geinfecteect toacen/ bat boo; be becam becingeban<©uacnifoenen/ be pofl nietbecbetbooi foobeelmenfcbclijcfie pjubentietoeliet/ becfpjeptfons be mogen toojben : TOaec op gebelibececct jijnbe / iö goct gebonben/ bqt be noobige patenten/ met / εηδ neffené be becbfce bcpefcbe^ öaec toe fpectecenbebeci baccbigbtfouCientDo?ben/bao;/ enbe ten begocbeban De Compagnie te boet enbe te paert/ in De nabolgrnbe lUjiicBefpecificetct. |
-ocr page 190-
en OORLOGHi Ί AchMn-^eemgt^eÉoech 159
CM CarclGodyn, upt Bergen nàDoKborgb. ' '' BernardWagenaer, uptMaeftrichtnaeBreda.
" Joachira van Gene, upt Schenckefchans nac Bom-
Weedc, upt öen Bos nae Utrecht. Willem Booc upt Öm Bos nac Uytrechr. Hendrickvan Uyctenhove, upt Hellevoet nat den Bos.
Tohan Butler, upt Sas van Gent nae Breda. φοΠοηεΙ Arskin, upt Groeningen nae Maeftricht· gjuptenant CoIIoncï Hunfrey, upt Maeftricht nae Den Bos.
Adriaen van Gent, upt Hollandt nac Wefel. Ernft Viglin, upt Hollandt uac Groeningen. 3Lupt. ioflonelDidrickSteek, upt Groeningennac Wefel.
Willem Sandland, upt Aerdenborgh nae Breda. Charles de Lanoy, upt Bergen nae Zutphen, Epo van Afgema ,,upt De Langackerfchans nae Dc Bel-
lingwolderfchans. Johan Fredrick van Andla, upt Groeningen tìae Mae- ftricht;
CapittPn Jacob de Viry, u^tCocverdennaeGroe- ningen,
Mello Jacob Broerfma, upt Groeniogen nae Coever- den.
Barthout Huygens, Upt Öen Bos nac Zutphen. Hugo vander Hoof, upt Weiel nae Breda. CoIIoncï Dolman, upt Doccum nae Dort. Jan Neel, upt 's Harcogenbos nae De Glundert. Geerlagh van Yflêlmuyen, Upt Haflèlt nae öe Glun- dert.
Compasnie ban toijlen öen atuptenant Coïïoneï Per- poDcher upt Bergen op 2k3oninaeDeP?0Öincieban Hollandt ende Weft-Vrieflandt > cnDe Cornelis Wit- fen upt Huift nae öe Glundert.
öaeciienDe De aage^ ban De ïjoóse JföiUtaice <©ffi- citctn/ fjpjeecfit get boIgenDe aDbö^ De^ Raedtsvan State ban Den twee en twintighftcn jSoöenitifc,
Ho. tnMog, Heer en,
kij U 7 Y 'komen te verftaen uyt U Hoi Mog. reiolutie •V in date den feventienden defes, dat de concepten Jt^ van Commiffien door de Heeren u Ho. Mog. Gede- M ani, puteerden tot de Militaire faken met en nefïens eeni- «K ge Heeren onfe Gecommitteerden achter volghende ï^· der felver iterative refolutie gevaccert hebbende ge- formeert, ten iel ven [dage ter Vergaderingh van U it' HooghMog. ge-exhibeert en vervolgens gelefen zijn- de , als namentlijck een voor ieVelt - Maerjchalck van 't Leger van defen Staet, een voor de Gentrael, een voor de Luytenant Generati y en een voor de Conmtis Generae! van de Cavelleri*, een voor de Ma· Generali van de Artillerie i mitfgaders een voor den Sergeant Majoor Generati van 'tLeger by de Heeren Gedeputeerden van de refpeöive Provintien over- genomen z.ijn, en datU Ho. Mog. hebben gelieven goede te vinden omvanonsterequirereneenpofitief ende geraifonneertadvysopde^Égroffiiige derTraHa- menten voor de refpeétive Funftien, met ende nevens bericht, hoe ende in wat voegen de felve Traöemen- ten hierbevooren van tydt tot tydt gereguleert zijn ge- weeft , mitfgaders ons advys op den rangh tuflchen de voornoemde hooge Militaire Officieren foude behoo- ren geobferveert te werden,tot voldoeninge van welc- ke refolutie U Ho. Mog. gelieven gedient te wefèn voor bericht, aerigaende 'i Velt-MaerfihaUk Ampt ven 'tLeger, dat de voorfz funöiebekleetzijndefedert de wapenen voor de vryheyt aengenomen zijn fucces- five ^ den Heer van GoìgnescnAtΈr^Hκo^s'υanlaì:io· ve geieyt Bras de Per · niet bevonden wordt hoedanen Traftement aen ghedachte Heeren ter faecke van dientoegeleyt, en vervolgens by haergenotenis, dat den Heer Ιοοβ de Soete Heer van Fillers, by commiffie van den Heer Prins van Orange'm dato den feventien- den January vyfthien hondert -vier en tachtigh met die Qhsrge fyndevoorfien, en naderhandt daer in gecon- firnjeert byeen exprellè ende formele naeder com- miffie van den Raedt van State den negende» Augufti 1667I |
■vijftiett hondtrt acht en tachtigh aen de felve is geaccor-__
deert een Traftement van ^//[ιλκΛγ/gulden ordina- ris ter macnt, dnyfentgulden tnfgelijcx ter maent, foo wanneer hydatelijckin Krijghshandelingh gebruyckt foude worden indenfelven dienfte. Datdengemel- den Heer van Viüers inftaende in den Raedt daer over geklaeght hebbende, met allegatie dat hy voormaels daer toe haddeghenootena7/i/«ï/>»üi:/i>·* guldens, en daer naer hier ia Hollandt duyfent guldens ter tnaent, den Raedt van State goetgevonden heeft by de voorfa fomme van fet hondert guldens te perfifteren ; Ende dat daer van communicatie aen U Ho. Mog. gegsven zijnde,U Ho. Mog. by derfelver refolutie in date den achfien Augufti des fel ren laers goet gevonden hebben haer daer mede te conformeren, ende dat de Heeren van den Raede de felve met alle behoorlijcke redenen ende middelen fouden induceren om mettet voorfz traöement hem te willen contenteren, ende dateynt- lijck daer op ghevolght is dat den meergedachte Heer van trillers is toegevoegt voor tratìementfeven hondert guldens ter maent, fonder yets meerextraordinaris om eenigerhande confideratien of pretcnfien te mo* gen verfoecken
Dat den Heer van Tii7irimeergenoemt ten dienfte van den Lande fyn leven hebbende gelaten in de be- legeringe voor GeertruydenberghÌTià&n iicrenegene» tachtigh',Έ,τίάαάΐί voorfzFunftienaer verloop van veel laren weder fynde geconfcreert aen de Heer Ernfi Ca- fimier Grave .van Naffau, &c. Op den dertienden Fe- bruary feflien hondert en fevenby den Staet van Oorlo- ge voor 't voorfz Jaer het tra<3:ement daer toe ftaende is ge-extendeert op de fomme van duyfent guldens ter maent, ende in diervoegen geconrinueert op de fuc- ceffivc Staten van Oorlogh tot den lare acht en veertig exclufive.niet tegenftaendemiddelerwylede Provin- tien van Geldxrlant, Zeelandt y Wtrecht. Vrieflandt à Over-Xjfel, ende Stadt ter Vergaderingh
van'U Ho. Mog. op den drie en twintigpert April fefiie» hondert drie en dertigh hadden geadvifeerttot een Tra- öement van /ive» guldens ter korter maent» dat by den Staet van Oorlogh van den liti^efiten htw den atht en veerttg voornoemt het voorfz Traöement ten regarde van dc meriten van 't Huys van Bredenrode is gebracht op de voorfz fevenhendertgMÌàmst ende voor deflelfsSuccelTeur gereguleert op vijf hondert gul- dens ter macnt.
Ende wat bàmghthziGeneralatO'VCTàeCavallerie tot dc voorfz charge , zijnde gefongeertby den Heer Rohhert de Meledun Borghgrave van Gent in den lare vijftien hondert feven en tachtigh, infgelijcx niet be- vonden wierden hoedanig Traktement gemelde Heer ter faecke van dien heeft genooten, dat met die fun- öie naderhant voorGen lijnde den Heer Prince Frede- rick Hendrick van Na^wbycommiiEevanUHoogh Mog. in dato den ttuee en tivintighfie» April feflien hon- dert drie. het Traöement daer toeftaende by den Staet van Oorloghe voor den voorfz lare is ge-extendeert laerlijoc ter fomme van feventien dwffentee»hondert^ guldens. ΒγdenSwtvaxiAenhxcfeSihienhondertfer ■ ■uw» ende feflien hondert ccir ter maent ter fomme vaa achtien hondert guldens. Ende naer 'tfluyten vande fwaelf Jarige Treves ter fomme van vyf en tvintigh duyfent gulden laers, ende datdefelvefommefedert op de faccefllve Staten tot die van éenlssitachten veertigh inclufive isgecontinueert.
Noopende denLuytenant Generaci van de Cavalle- rie met welcke Charge eerftbekleetfchyntgaweeft te zijn, den Heer Grave Lodewijck van Najfau , ^i. by commiffie van U Ho. Mog in date den veertienden luiy vyftien hondert negen en tnegentigh. dat^et Tra- cement daer tóe federt de originale eredlietotdeex* piratie van den Oorlogh ende vervolgens tot den tyt, op de refpeflive Staten van Oorloch bevonden worde gebragt tc zijn jaerlijcx ter fomme van vier duyfent acht hondert guldens ende fulcx ta macatvier hondert gal* dens.
Dat tot de funiiie van Commi/farisGenetatlv&ndc Cavallerie fucceffive op commiffien van den Raedt <B i vaa |
-ocr page 191-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Legerte Velde wierde ^employeert, maenclijck de fomme van hondert vijf e» iaiatig guldens , ende fe- deri den lare/efiieffiendert/eve» toe een ftaende Tra- ktement ter maent de Somme van hondert vyftigh gul- dens.
Raeckende den Generael van de Artillerie, welck employby commiffia van den Grave van Lictfier in date den vier en twintigften Maert vyfiimhondertfis en tachtigh is geconiereexit ende by commiffie van den Raet van State in date den negenden Augufti vtjftien- hondert acht en tachtig, gecontinueert op den Heer van Fewtfrij weit bevonden dat ter faecke van 't Tradie- ment, aen de gedachte Heer nagehouden communi- catien originehjck ii toegcvoegt de fomme van/wgul- den daeghs in 't Leger zijnde, dat inconformité van dienby den Raet is gerefolveert den negenden i\iny vijftienhonderta(kten tachtig, ende daer by geperfi- fteert den vijftienden daer aenvolgende.
Dat op den i/eriifw Augufty des felven laers, door den Raedt by forme van ad vy ster Maent toegeleyt is aen den gemelden Heer van Famars de fomme van twee hondert guldens·, ende te Velde zijnde met de jir- tiUerie, dat alfdan daer op behoorlijck acht genomeri foude worden : Ende op den negenden daer aenvolgen- de de fomme van drie hondert vyftich guldens, ende eyndelijck naer gehouden communicatie ende refum- tie, van voorgacnde Refolutien by U Hü. Mog. op den fevenden Maettvijftienhondert negen en tachtig om goede confideratien , byfonderlijck , dat hy doen- maels hadde dobbel commandement, géconfenteert dat des felfs Tradement geaugmenteerc foude wor- den tot vierhondert gnidens ter Maent.
Dat op de fucceffive Staten van Oorlogh federtden laere vüfiienhondert vijf en negentigh tot die van den i&etefeflienhondert een en tmntigh, ende vervolgens tot den lare fefiienhondm acht enveertigh,\\et voorfey - de Tradlemeot ter fomme voornoemt bevonden wort geextendeert te wefen, zijnde 't fel ve by den Staet van Oorlogh van den lare fefiienhondert acht en veertigh voornoemt gemortificeert.
Ende eyndelijck dat het TraftemenC van den Ser- geant Majoor of Wa(ht meefier Generael van 'i Legers welcke fundlie federt de origineleeredie ende fuccef- fivelijck fonder interruptie is bekleet, op Commiffie van den Raedt van State, in den beginne is geweeft de fomme van hondert guldens, ter maent, gedurende de expeditie te Velde, dat by den Staet van Oorloge voor den lare vijftienhondert vijf en negentigh daer voor ge- ftelt wort de fomme van hondert guld.,ende in 't Leger boven dien vijftigh guldens,mits onderhoudende vier paerden, ende op de Staten voor de laren v'0ienhon· dertfeven en negentigh j acht en negentich ende negen en itegentig,exmQtdinms ter Maent hondert vyftigh gul- dens , fonder meer.
Dat op den Staet voor den lare fefiienhondertfiven, 'tfelve is geaugmenteert ter forame van vierhondert vijftich guldens ter maent : Ende naderhant voor de la- xenfeftienhonàert acht, negen ende tien > vermindert tot de fomme van i/wi&Weri guldens, ende noch na- der gereduceert by den Staet voor den lare fefiienhon- dertfeventientai de ioxnme yin tmehondert guldens J doch dat het felve wederom by den Staet voor den la- \fifiienhouderteenentwÌKtigh, en de volgende jaren ïbracht tot de voorfz driehondert guldens.
het toekomendcr welcken aengaende wy, onder cor- fitr van 't Leger.
gei
Endedaer op gecontinueert by den Staet van den Iw/efiienhoudert acht en veertigh, behoudens dat den Succefleurniet meer foude genieten dan de fomme van hnee hondert guldens. |
Waer mede vertrouwende voldaen te hebben aen het tweede Lit van de gemelte U Ho. Mog. Refolutie, fu Hen wy te rugge gaen tot het eerfte point, concerne- rende de begrootinge der voorfz Traftementen voor en onder correöie als vooren,genomen foude konnen worden voor den Veldt-Maerfchalck ende Generael vande Cavallerie yeder ter loopende maent Ordinaris ter fomme van duyfint guldens, mitfgaders voor yeder Extraordinarii, foo wanneer de felve effeétive ende metter daetgeeraployeert foude worden in haerre- fpeflive fundtien te Velde, gelijckc duyfent guldens naer advenant van de tijt dat de expeditie te Velde, en- de de dagelijcke exercitie van de Fundtie foude ko- men te dueren.
1667. VinStatebyBefffartPuehart, ì^armrtve»dett HeuU _gefeyt du Bois. Tomas Staedenèroeck.GraefHarmen Ot- te van Limhorg ende Brouckhorfi Heer van Stirum, (^c. en tegenwoordigh bekleet wordende op commiffie als boven door den Heer Wtlt en Rijagrave origineel voor
Voor den Generael van de ArtiUerie , mitfgaders voor den Luyienant Generati van de Cavallerie, ter maent yeder de fomme van vijf hondert guldens ordi- naris , en extraordinaris als vooren g'elijcke vijfhondert guldens·
Ende voor den Sergeant Major ofWaghtmeefier Ge- nerael van 't Leger, mitfgaders voor den Commis Gene. raelvao de Cavallerie yeder ter maent de fomme van tweehondert guldens, ende extraordinaris yeder hondert vyftigh guldens.
Ende ingevalle een van de voorgemelde Hooft-Of- ficieren of een ander gequalificeerc perfoon ten dienft van den Lande door U Ho. Mog. foude worden voor- fien met de Charge van Chef of Generael van't Leger te velde, dat aen den felven extraordinaris ende geduren- de den tijdt van de expaditie behoort geaccordeertte werden maendelijck de fomme van drie dujjent gul- dens. Des dat daer onder begrepen worde het extraor- dinaris traöcment in andere quaiiteyten, 'tzyalsFe/i- maerfihalck Generael vande Cavallerie of ander hem toegeleyt,cn meynen wy dat boven ende behalven de voorfz refpeöive ordinaris ende extraordinaris traöe- menten, de meergedachte JHooft-Officiercn nieten fouden behooren yetwes te pretenderen,over en ter fa- ke van , veelmin te declareren v^nrsyi-ito. yÌiWjWiar/ie.ofteJioedanigh 't felve foude mogen we- fen,dat ook d'een of ander vande Hooft of andere Of. ficieren,in expeditie te Velde, of andere occafien t?n dienft van den Lande wordende geemployeert. raitf? gaders voorfien met hooger en eminenter Charaöer voor eenigen, als waer mede hy ordinaris is bekleet, daer over niet en fai vermogen te verfoecken eenigSs Remuneratie, veel min te pretenderen het Traflement ftaende tot die fundlie by hem extraordinaris geener- ceert,ende dat tot obfervantie van 't gunt vootfz is Ü Ho.Mog. fouden dienen bedacht tezijn op falutairie precautien,en dienthalven voorfien by bondige refo- lutien om de fonderlinge befwaernis totlafte vande Finantien,endedeconfequentiedaer in refiderende, behalven de andere confideratien ten dienfle van dea Staet reflexie hebbende.
Ende wat nu eyntlijk ende ten derden concerneert den Bang tuffen de voorfz hooge Militaire OiHcieren t'obferveren,dicnthaIven fouden wy,onder Corredlie van U Ho. Mog. als vooren van Sentimentzijn,nade- mael den Velt-Maerjchakk, foo wanneer geen Chef of Generaehe Velde wert geem ployeert > als mede by de» felfs afwefen't opperfte commandement exerceert,ge- neralijck niet alleen over 't volk te vi
volk te voet,maer ook over de Cavallerie,mitfgadersoveraIde Hooft ende ande- re Officieren de voorfz Cavallerie en Infanterie com- manderendejdat aenden feiven buyten alleconteftatie behoort te competeren de prerogative van Rang.en na- mentlijck mede voor den Generael van deCavaUerie.
( Dat den tweeden Rang infgelijcx als vooren is coni· peterende aen den Generael van de Cavallerie.
Den ΛγΛβ behoort gedefcreert te werden aen dcd Generael van de Artillerie, ten opfichte des felfs fundlie fonder eenige fubordinantie immediatelijck reffor- teert onder de diredtie en ordres van den Chef te Veldt.
reöie fouden oordelen en van fentiment 2ijn>clat voor j ζ/ degemelte refpeöive Hooft-Officieren behoort ge- ' determineert te worden, een feeckere forarne tot der felver ftaende ende Ordinarie Tradlement > ende bo- ven dien noch aen haer toegeleyt een Extraordinarii,
traiSement geftaen heeft geduyrende den tijt dat het ί gedurende de expeditie te Velde,'twelck ons oordeeli
Den vierden aen den Lt. Gtneraelvgn de Cavallerie· Den vijfden aen den Sergeant Majtr ofte Waght-mtt'
Ende |
-ocr page 192-
I iC Endedenyf/ïfei* aen den Commtffaris Generaci van [ióo/. jg Cavallerie > van welcke drie laefte Charges ons — Oordeels, de redenen evident zijnde > fullen wyons dien-aengaende niet inlaten in eenige nader deduétie, endeonsvorders in alles gedragen tee de hooghwijfe difp.:fitiev3n'U Ho.Mog.
Hoogh, &c. In den Hag&den . . . November ftOien hendert feven en JeSiigh, Was geparapheert Ucob STParte""·. Onderftont > ter Ordonnantie van den Raet van State der Vercenighde Nederlanden,
Geteeckent
G. van Sjlingelant.
23p bi i^fcccn ban Zeelant (Den vier en twintigftcn ^otombcc ) in öeiilietatiegcUptjijnbe fefirc concfpt ban eenige il^etieputeecben nan gaei; H^og. op bet popiec geDjacöt / caechenöe De pjomotie enbe emploi» toan fijn fêoog&tpt ben ï|eec p^ince ban Orangie, ineDe ijet repareren ban't Stadc-houderfchap, ban De functie ban ÖetCapiteyn-ende Admiraelfchap Ge- uerael, ten epnbe De boojfj hooge Chargies niet te fa» men in ben pecfoon ban ben boogg gebackte i^eeee ^linee en fouDe mogen concurreren; enbebaec ober Hoa? ben iSaeDt- t^enfìonaci^ aen be i^ecgabccinge fenbetoegebjacbcbenoobigeconfibecatien/ enbe (]et gcenebooiniael^op'tca^fubjeet&» baec €b. .flÊog. bja^ gecefolbeett ; ^^ Daec bp al^ocö gepcrrifleect/ enbeDienboIgenbegoetgebonben/in ea^ be Pjobin^ lien noeg niet en moc{)ten toefen gebif]poneect/om aen ben goog&gebacöten fêeec p?in^ban Orangie tcbefes ÏCCenijet Capiteyn- ende Admiraelfchap Generael, ofte ben felben baec toe te defigneren j 3&at op nieuto eflie bebofcen fouben toojben aengetoent / om ben fel<· ben t'intcobuceten fn ben Raet van State, ^nbe alfoo bebelibetatiennufoo (ange baec obec gettonben een- tnaeltenepnbetebiengen/ fonbecbie aen eenige an- Dcte faeefien offiipulatienlanget te accroeliecen/ aap= beelenbeallebejlleben/ uptgenomen be j[|eecena5e« Èfputeecben ban Tholen ,i>ie fulep fepöen te nemen ad referendum, Datmen bp goebe oeeajie obec Ijet fepare- lenbanDeboojnoembehooge Cljacge^ booj eictcao^ binaci^ (0ebeputeecbenfoubefp;eechen met be ]@eecen êtatenban Hollantenbe Welt-Vrieflant,'enbe öaec traehten te inbncecen om.be cefolutie tot Mortificatie ban^t Scadthoudcrfchap in ben Ijacen genomen / niet te toillen pjactifeten / immecg geene p?c jubicien te Ijcl· pen leggen boojbe anbece @?obintien/ om bienaen= BaenbcTjacE libectept enbe bjpöept te geb^npefien met biefundtieaenbenQoogggebactite ï^eece #jince van Orangien te befececen / niet tegenfiaenbe be felbc foit betoefcnbecfeoofen tot Capiteyn ende Admirael Ge- nerael ban be Hnie / of üjel baec toe gedefigneert toes fenbe. 20p befe occafìe in nabec belibecatie gelegöt/ ftetaennemenbanbefjoogemilitaice Cftacge^/ fjebs uenbej^eecenban Middelburgh enbe Tholen geabs bifeect / ommc be i^jobintie ban Hoilant ten ce mette banben^eece Wurts te gemoete te feomenj ^ocö be vier anbece ïïeben perfjticcenbe / om tot ijet tv/eede .Vek-maerfchaick Ampctepjefentecen ente nemen be i|ectcn<i5?abenban Waldeck ende Dona? goet Bebonbrn enbebecfiaen te pecfifieten bp be boo?gaen< beöefoUitientotöet becgljeben ban be ijoogöe mlli= taice Cfiacge op ben feithienden lïngufli en ben drie en twintighften ^eptembec bepbe lejlleben ge? nomen.
55en negen en twintighften ίβ geÖOOJt Ijet ®ap- pajtbanbeni|eecenbanBeverniagh enbe iCcefo;iec 45enetaflBurgh, acDtecboIgen^bec felbec Öefolutie ban ben feventienden ©ctobec ïefileben / met cn nef^ fen^ eenige $eecen «Secommitteecben upt ben Raet van State en bc^ «©enecalitept^ Öeecben-namec / ge^ baceectïjcbbenbein faften caecftenbe be openfiaenbc celteninge ban ibijlen Johan Doubleth in fijn leben ®ntfangeci5mecaelbec ©eceenigöbe jaiberianben ban Den ^ace feftien hondert acht en twintigh, gelijtft f)ctfclbeiïappo?tbpgefcD?ifitebetbat enbe aHjiec na» bolgenbeban tooosbe te knooibe flaet seinfeceect. |
Rapportgedaen aen haer Ho. Mog. de Heé* j iS6f<,
ren Staten Geinerael der Vereenighde-
Nederlanden, aengaende de fuyveringe vandiverfthe notabk. illiquide Ψofieny op de welcke fnalijck moet werden gedif poneert 'υoor het fluyten van de noch opew iïaende Reeckeninge over den laren Ìè- ftien hondert acht en twintigh van wij" len lohan Doublet in fyn leven Ontfan· ger Generael van 's Landts gemeene mid- delen ende inkomen.
Ho. Mog, Heemu
Λ Chtervolgens U Ho. Mog. Refolutie van den fi· «Èubitt ^ wW/We» Odtober leftleeden, hebben de onder- gefchreve Gecommitteerden ten eerften by de handt "'"OT· ghenomen het examen van de noch openftaende illi- quide Poften > bevonden in de ongeflooten reecke- ninge van wijlen lohan Doulfleth, in lyn leven Ontfan'· ger Generael der Vereenigde Nederlanden , over den j^tte/eSiien hendert acht en tnnintigh ende a'le het geöne zy hebben konnen oordeelen, eenighfints tefpeftc- ren tot fuyveringe van de felve, exaöelijck overwo- gen , hebben oock de Gommis Ïsbrant van Noortw^ck als volmacht van de Erfgenamen van Wylen den Ont- fanger loha» DoMeth j als het van nooden was, dact overgehoort endede retroadta deie befoigne concer- nerende van veel voorgaende Jaren mede wel nage^ iien, en daer uyt bevonden, dat by de Heeren gecom- mitteerden in des Generaliteyts Reeeken-kamer al over een langen tijt, namentlijckin den Jare yij?/»- , hondert fis e» derttgh, /even en dertigh ende acht en dtt^ tigh groote devoyren, mettet fchryven van Brieven nefiïnsoverfendjnge van den Staet vande gefeyde on- hetiélàedefihMrgeszenàe refpedive Provinciën zijn aengewenc, hebben daer uyt mede gefien, dat de voorfz reeckeninge over den Jare feflienhondert acht en tvintigh, in het begin van den Jare fifiienhondertfis alleen eerftovergelevert zijnde, by provi·' fioneleoveri)agh/)ir^(!ïivan de felve, den Ontfangei ongevaerlijck foude zijn fchuldigh gebleven de fom* me van fes millioenen guldens, ende dat tot fuyveringe van"*! ielve flot waren overgelevert verfcheyden Sta* ten van refianten, waer mede het fel ve flot volgens fu* ftenue ontrent vereflent ende liquide wlerde geftelc * ende dat uyt die oorfaecke by des voorfz Generali- teyts Reefken-kamer, aen alle de Provinciën ten eer- ften afgefonden zijnde copye van den Staet vande voorfz defcharges, als oock van de andere parthyen » dc welcke den Ontfanger Generael verklaerden noch te famen onvoldaen te zijn ; Daer op was gevolght* dat alle de Provinciën (uytgefondert alleen de Provin- ciën van en ^i^Mf) opde voorfz Staet van gefeyde onbetaelde dtfchargei fucceflivelijck, hebben gedient van haer fchriftelijck bericht: oock vervolgens by onderrichtinge van de Generaliteyts Reecken-ka- merverftaen, dat na Provifionele liquidatie met dea voorfz Ontfanger de feive vermits het doenmaels be- vonden groote defedi, aireets tot goede reeckeninge heeft aengenomen te voldoen > oockefièöive betaeU de fomme van tveehondert ppee e» veertighduyfent * viethenderttenen veertigh gulden v/ir ftuy vers, en dat uyt het fchriftelijck Rapport van de felve Reecken· kamer, van den Jare fifiienhondert drie en vetrtigbt daer en boven is gcbleecken, dat Gelderlant volgens verklaringhe van den Ontfanger felft gheliquideert heeft, ende alle de , daertegens ingetroc·· ken.
Item, datfedert den eerften overgegeven Staet van defcharges van gelijcke heeft geliquideert > uytgefondert van een partyevanecii fent fis hondert vier è» tachtigh gulden, dewelcke de felve Provincie noch fchuldig was ende betalen moe- fte» om redenen dadr by verhaelc, met ooch een partye } van
cn OORLOGH, 't Seven-en^veertighflé Boech 15^ |
-ocr page 193-
i6z S A Κ E Ν van S Τ A;E Τ
Uytrecht.Over-rjfeltttxàù Stadt ende Lande ,ίοηάα òsi . ^ ,
ergens bevonden wat , dat de felve nader zij η gecom- τ/'
municeert aen de voojfz Provinciën 5 maer dat oock -
de Provinciën van Zeelant en Vrieflant, tot date, noyc
hebben gedient van haer bericht, hoewel de
aenmaningen van des Geheraliteyts Reecken-kamer,
meermalen gerefcribeett ende belooft, het felve te
fullen fenden, met begeerte dan noch, dat met het
fluyten van de voorfz reeckeninge foo lange mocht
worden ghefuperfedeert, ende daer en boven gecon-
fidereert hebbende, dat by de nieuwe laeft overgege-
vene Memorie van den Gommis Noortwijck inden
naeme en van wegen de voorfz Erfgenamen wen den
Ontfanger Johan Doubleth evident is, dat federt de
voorige beloignes, by de Provinciën betaelt is een
fomme van fevenhendert feventigh duyfent feven e»
twintìgh%u\àetiS eenStny ver dertien penningen, fon-
der dat feecfeerlijck confteert van wien, of by hem, of
by de Erfgenamen in minderinge van de reftanten
oock noch meerder penningen federt delaetftegein-
termitteerde befoignes dit fubjed concernerende, be-
taelt mogen fijn, ende dat oock uyt de voorfz retro-
ada , niet blijckt , dat de gepretendeerde poften
van reSiantien, in manieren als dep poft van geiufti-
neerde onbetaelde defcharges aen eenige Prqvinoicn
oytzijngecommuniceert, foo hebben de felve Ge-
committeerde feer nodigh geacht U Ho. Mog. daer
van dit preallabel ende provifioneel rapport te doen,
ende meenen, onrfer het welnemen van de felve, om
eenmael de laefte handt aen dit werck te leggen, dac
gantfchdienftighfoude Zijn, dat daer over al noch
voor het allerlaecfte behoort gefchreven te werden
aen de refpedive Provinciën, als mede aen den Lant'
fihap Drente, met byvoeginge nochmaels aen yder
van de felve in 't befonder van de meergemelte Staet
van noch gefuftineerde ende weder ingegevene onbe-
taelde Item van het bericht by de Provin-
ciën daer op gedaen (onder het felve, vermits het ver-
loop van ontrent dertigh jaren, in 't ongerede foude
mogen zijn geraetì) ende van de voorfchreve Solu-
tien van den Ontfanger daer tegens geexhibeert, als
oock van het antwoort van den Gommis Noortvyck
op de laeft opgeftelde^eaim, ende van verfcheyden
andere opgegeven reftanten, dewelcke voorfz Erf-
genamen gi noch als onbetaelt, tot lafte van de Pro·
vincien en de Lantfchap Drenthe, zijn pretenderende,
met ferieusverfoeck en begeerte, dat haer Ed. Mog.
fonder meerder tijt verlies en ten aller langften in de
r.i]fV3indriemaenden, willen gelieven te laten toeko-
men op alle voorverhaelde ftucken, van point tot
point hare klare onderrichtinge gemunieert met foo
veel bewijs van betalinge als eenighfints doenlijckis :
Ende in Ipecie, dat de betalinge. fy gedaen aen den
Ontfanger felfs, ofte aen yemant van fijne Gommt-
fen, ende aen wien met expreffie daer by van 't,yaer en
dagh, ten eyndeeenmael de voorfz reeckeninge ten
eynde mach werden gebracht ; waer by oock, onder
het welnemen van U Ho. Mog, als vooren, gevoegt
loude konnen werden by formevanconftrainte,in-
dien haer Ed: Mog: haer verwachte bericht langer
mochten komen te verfchuyven, dat U Ho. Mog.
verklaerden de Gecommitteerden voornoemt van nii
afabfolutelicktezijn aenbevolen, om op de voorfz
illiquide Poften finalijck te difponeren, ten eynde
omfulcx gedaen zijnde, des Gecommitteerden des
Generaliteyts Reecken-kamer fonder verder uytftel
fullen mogen voortgaen met het iluyten van de noch
ongefloten Reeckeninge over dea Uerefifiienhtmdert
achtentwintigh haer Ed. Mog. ftilfwijgentheyc voor
acquiefceraent en genoeghfaem adveu houdende.
Dat oock met eenen by de felve brieven aen gemei-
de Provinciën foude konnen werden ernftelijck gere-
commandeert, dat defelve uyt alle het geene voorfz
wel bemerckende de ongemacken vooren gementio-
neert, meeft zijnde gecaufeert doo»der felver naia-
tigheyt in de laerlijcxe liquidatiAt, derhalven haer me-
de willen laten gevallen, wederom van nu af gelijck
in voorige tijden ende in fpecie conformite van u Ho.
Mog.refolutlenyanden heften Febiuary feifieuhen-
dert
.4667. van eenenfiflighduyfinttdicivaa den Ontfanger de
_ ordonnantie noch in handen hadde.
Ende in reguarde van Zeelant, alfoo van de felve
Provincie tot date geen bericht was gekomen, dat van
desfelfs liquidatie, niét pofitivelijck konde werden
gefegbt ; alleen was feecker, dat de felve Provincie
ncfFensallede andere Provincie in afkortinge moe-
ftenftreckendetweelaetftei/e/ÏW"^ van άα fubfidie \
aen Dememercken gedaen, de welcke die van HoUant
in de liquidatie met den Raedt van State niet en waren
te lafte geftelt .om dat de dejcharges gedepefcheert wa-
ren na date endé tijdt da^t den Koningh de Vrede ge-
flooten hadde, ende oock de betalinge die de felve
aen de Admiraliteyten op de oude fchulden fouden
mogen hebben gedaen.
Belangende Oprecht » dat de felve Provincie doen
ter tijde op eenige partyen, h^ioo^tadc tweehandert
feven en vyftigh duyfent feshondert f//guldens , bericht
hadde gedaen, dat haer Ed. Mog. daer tegens Ordon-
nantie hidden, endeop de andere bedragende drie.
hendertfivenenvyftighduyfent tweehondertfeven gul-
àcnfis fiuyvers negen penningen, dat ttegens de lelve
partye ingehouden wierden de overbetalingen gedaen
aver fervisies, defreyementen, ende dat ia eenige pe-
titien by de felve Provincie niet was geconfenteert :
Edoch vermits defenthalven niet was geliquideert,of-
te van de deughdelijckheyt van de prseceniien gedaen
blijcken, foo moefte die tot die tijdt toe voor reftant
blijven.
Dit de Provincie van Vrieflant tot die tijt toe, noch
geen bericht haddeovergefonden, hoewel, foo als by
'c voorfz rapport bevonden wert, der felver Provin-
cie op aflGgnatie aen den ontfanger hadde betaelt vier
hendertvyf en veertigh duyfent achthimdert drieentach·
iigii» guldens tfcAi ftuyvers wVr penningen j maer dat
daer van oock tot date met den Ontfanger niec was
geliquideert.
Ende dat de Provincie van Ovfr-lQTê/voor bericht
hadde gegeven, dat haer Ed. Mog. gereet waren om
met den Ontfanger generael te liquideren ende de de-
yci&/irj:fxtotlafte vanhareProvinciegeftelt in te tree-
ken > blijvende het felve niet te min ten reguarde van
denOntfangergoetreftant, ter tijde ende wylen de
liquidatie effeélivelijck foude zijn gefchiedt.
De Provincie van Stadt en Landen hadde voor be-
riciitgeftelc, dat haer Ed. JMog. eenige Ordonnantitn
tegens de reftanten tot haren lafte waren hebbende,
behalven van andere kleyne partyen ; macr alfoo de
felve tegens dedefchar^es niet gewiflèlt waren > bleven
als vooren ondertuDTchen voor den Ontfanger goet
reftant
Endelaeftelijck, dat den Lantfchap Drenthe niet
tnders tot lafte wierde gebracht, als haer ^mte in de
oude fchulden van de Admiraliteyt, de welcke neflfens
de partyen van alle de Provinciën geftelt was in han-
den van haer Ed. Grò. IVIog. de Heeren Staten van
Hoüant ende iVefi-Vrteflant, zijnde te famen v'^f e»
tieintigb tonnen gouts om de betalinge daer van te vor-
deren : Latende daer tegens aen der iel ver reeckenin-
gen ende onderechtinge, welke Provinciën daer inne
defeiitueus mochten zijn > ende dienvolgens goet re-
fiant, ter tijdt ende wylen aen den Ontfanger de
Adben van defihtrge in plactfe van de verantwoorde
fiitf/iVande Provinciën fouden zijn gelevert; heb-
bende alibo doorgaens het voorit rapport genoegfaera
bevonden te confenteren op defe gerefumeerde befoi-
gnesalsbehelfendegenoeghfaem alledc poinden die
nu wederom in confideratie komen, om dat dier over
tot date geen finale difpofitie is gevolghc, ende dat
daerom oock de reeckeninge over den Jaerefefiienhon-
dert acht en. tivintigh tot noch toe ongeOooteri is geble-
ven; maeraengefien de Heeren Gecommitteeiden
by tegenwoordige refumptie van de voorfz befoignes,
oock hebben ondervonden , niet alleen dat den Ont-
f iDger Generaci lohan Douileth op den drie en twintig-
fien Ju ny feflhimhoniert negen en dertigh aen des Gene-
raliteyts Reeckenkamer heefc overgegeven fijn fchrif-
tehjcke Solutien op voorfz refpedive ingekomen be-
richten van de Provinciën yinGelderlanttHoUant,
-ocr page 194-
en O O R L O G Η, 'Se'ven-efj^^eerHghfleBoecL x6i
derttaeeentipintigh, t'elkens voor d'expiratie van't laer aeo des Generaliteyts Reecken-kamer hare Pro- vinciale declaratie, over te fendenj foo wel van de ordinarii als van de extraordinaris confenten , daer over met defelve Rceckei^kanjer laerlijcx liquide- rende, doende fulcx oock dienvolgens mee den Ont- fanger Generaci omnie door dat middel 's Lants Fi- nantien (zijnde naeft Godt > de behoudeniflè van den Stact van den Lande) te houden in goede ordre cn buyten verloop.
Dit is 't gene de refpeöive Geeommitteerden heb- ben nodigb geachtjaengaende de ongefloocen reecke- ninge van Wylen den Ontfanger 1. Ooubht over den lutcfefiienhondert «i^if e»iOTwi»g;&,provifionelijck te rapporteren en U Hoogh Mog. voor te dragen. Die vooren gementioneerde Brieven, met de behoeften daer toe fpedereqde, meteenen geconcipieert ende geprepareert, zijn hier by gevoeght, om fulcx nef- fensdeHeeren Gecommitteerden by U Ho. Mog. goetgevonden werdende, tot meerder fpoedinge van defe befoignes, ten eerften aen de rcfpeöiive Provin- ciën ende aen de Lantfchap Drente j afgefonden te konnen werden.
op gebcIiBccecrt 5tjnbE / gebBcn fiate IK.og. De gcmdte i|eecen oïjec en ttt faeclic ban öe oe= nomcne mor pten bebancht. CnDe boojt QoctS£öon= Den / bat coppe ban 't boo?f5 cappo?t / met cnbe ncf= fcniiöeSÖjiebenbpbeBemelteïIcewn onttoojpen eri' De geconcipieert / al^ oocit De bplagen Dacc neffcn^ oütroclcbect/ aenDccefpcctibegjobincien gcfonben fbuDetnreöcn/ met gantfclj ccnjligö bcrfoecft/ bat tefriüe ten fpocbiaftfir π / immec^ ten langfien binnen bettjOtban drie maenbmftaccbedc&t baec optoflben toten inltomcn/ of batmen öaec fitlfajpgen/ foube ïjouben boo? acquiefcemcnt / enbe be #ecten <i5icom= mitteecbeninbe^ ^enecalitept^ ]SeccIien-l{aniecse== autBo?ifeerttoefen/ omfonbecbecbetuptfielofte Di= lap / aen be boo;f5 ceecl^eninge / be Ie(le banbt te leg^ gen enbe finaliteit te fluptcn.
^e i^eeten <i3ebeputeecDe ban Zeelant, I)ebben bendertigftentet^ccaabecinoegeopent öet ^ioii^^ tiaclabbg^banbellcecmgace^jincipalen/ in bate öm vier ent wintighftenbcfc^/ fjoubenbcin effett in taöbc ©?obincienno£ö niet en mocöleii toefen Bfbi^ fpancctt / om aen be ïleec iPjing ban Orangie te befe= crccn !)ct Capitey η ende Admiraelfchap Generaci,oftc benf^clbenbacctoete defigneren, bat opnieuto^alle Deijopjenaengetoentfoubentoetben/ om ben gemel· ten in ben Raed van State teintcobucecen ; gou- bcnbe boo?t^ boo? gecepetcect öunne boo?gaenbe con^ fiCiccaticn op liet Concept bp eenige i(|eecen upt tjaec J&o. iKog. ©ccgaöetingjje op 't papier gbebjacljt/ caecftrnbe Ijet fepareren ban fict Stadtbouderfchap bcc ccfpectibepjobincien/ ban be functie ban Capi- teyn ende Admiraelfchap Generaci befcc ©eunieCE· De ©ioöincien/ geïijcftoochop ijct betgeticn ban bc Hooge Militaire Ampten ban be Etgcc^ ban befen ^taet.
^ε Cfcecen <@ebeputeecbfn banbe p^obincie ban Vrieflant, fjebbcn ban gelijcften becmeutot 0« P?o " binciacl abbij^ ban be J^eecen tjace f>jincipalen / caeci ftenbebeintcobuctiebanbfiecc^jin^ ban Orangie inbenöaebtbanêtate/ enbeljet fepareren ban be boojnoembe Stadtbouderfchap,ban be )30DCf3 Ampten ban Capiteyn ende Admiraal Generaci, illaec tqj gì; btlibcccect?ijnbe/i^ goctgebonben/ bat be gemelte Piobincialeabbijfen gefielt foubc toecben in fjanben ban be ieeten Ripperda tot Buy rie en anbece öaec ï^o, .iHtioa.aSebeputeerbcntottie Militaice faechen/ om tebifitecen/ejcamineren/ enbe baec ban tappojt te Dpen.
Si^mebeartefenfnbegccefameertijet Concept op Dato boo?f5 bp gemelte ïleecen «©ecommitteecbcn tttebcobecgelebett/ beöelfenbe benboetenbe raibbel/ toaec na be misverftanden, bie tuffcïjen bieleebent'ee= nigccttjtmocfjten ftomen t'ontfiaen/ fouben toecben bcflicfjt /enbe baec ober inbe ceipectibe ateeben^ aIbo= ccnaeHelibn-ecrt jönbe/ 'tfelbe bp eenpacigöfpt ban be drye Heeben banbe ^taeten goetgebonben 1667. enbe gcacce ffeert enbe lupbt al^ bolgt. __^ |
TNdien het mochte gebeuren (i 't gene God genade- Xlijckverhoede:) dat t'eeniger ojt eenigh verfcbiL
diffuyt > misverfianttohe onetnightp tuflchen de Le- den van de Provincie van Utrecht moghte komtn t'ontftaen, foo fai uyt de naem van de Staeten wor- den verfocht aende drje eerfie in rang vande Geu^ nieerde Provinciën, die als dan geen Stadthouder Tul- len hebben j ten eynde yedcr vande lèlve een Heer uyttet midden van haer willen deputeren, om de -uer- fchillende Leden by middelen van accommodement inder minne te vereenigen, enderfelver quasftiente affopleren 5 en fullen ten dien eynde die drye Gede* puteerden, lbo haeft doenlijck, een dagh van byeea- komfte binnen die Stadt van Utrecht aenftellen,
Soo verre geen accommodement mochte werden gevonden , fullen de dry e Leden vande Staeten van Utrecht uytte Regenten vande drye boven gedefi- gneerde Provinciën, oftc oock uyc de volgende, die alfdan mederei» Stadthouder fullen hebben, noch ye- der een ertòfr verkiefen.
Endeindien overdiefweevendequxftie ofte quse- ftien twee Leden van een verftant moghten wefen, te·» gens helderde, fai dat Lit in plaetfe van een, twee arbi- ters mogen verkiefen, omme mette twee andere Le- den, yeder een arbiter verkiefendc te mogen gelijcfe ftaen, ende niet te worden geprjejudicieert.
Ende in cas alle de drie Leden verdey Ic, en mettea anderen oneenigh moghten zijn, fullen de drie arbi- ters by die Staeten vande drie Provinciën geftelc, en- de drie by die refpadi ve Leden verfocht, een TLegent uyt een vande Provinciën als boven tot fuferarbiter auumerenj ende de ftemmen over die verkiefinge vande felve komende te ilaeckeoby het lot daer toe procederen.
DatdandieHeeren Arbiters, foo haeft gevoegh- lijck fai konnen vallen, metten anderen inde Stadt vanüiWi&iverfchjjnende andermael fullen tenteren den wegh van accommodement ende befliffinge inder minne, en 't felve nietkonnende werden uytgewcrkr, onpartydelijck oordeelen ende uytfpreecken, 'tgeene fy luyden in rechten ende blllijckheyt mérgoeder con· fcientie fullen bfcvinden te behooren, en ten dienneyn^ de voor het intreden van faecken, onder eede beloo' ven ende verklaren geen fucht, aiïèótie, oftc party- fchap tottet een ofte het andere Lith, in 't doen van uytfpraecken ofte decifie te fullen dragen.
Dat, by een vande Leden eenige reden van recu- fatie tegens een ofte meer van de Heeren Arbiters op- genomen endegeallegueert werdende, daer over by dierefterende Heeren fai werden geoordeclt, ende de felve fufEfant wordende bevonden, den arbiter of- te arbiters, fai ofte fullen werden gerecufeert, ende indesfelfsofteder felver plaetfen by die geenei die dan gerecufeert hadde gecommitteert ofte gckoren ^ andere ofte anderen ge furrogeert.
Dat de refpeétive Leden fullen beloven, gelijck de felve belooven by defen, te doene uytfpraecke fonder beroep of eeniee provifie van rechten 't zy van Af fel, THelief. ΈΒνίβ, Nulliteytj ofte andere querellen of middelen te gebruycken, te fullen naergaen ende ach- tervolgen, doen naegacn ende achtervolgen, fonder te gedogen dat diredtelijck of ïndireöelijck yets daer tegens worde gedaen,
Ende of het buyten verwachtinge gebeurde, dat het Lith ofte de Leden, die figh by die uytfpraecke mog- ten vermeynenbefwaertte zijn, weygerigh waren de felveals boven naer te komen, lullen die Provinciën, uytte weicke de Heeren yiri/ViW fullen wefen Gede- puteert ende gekoren, mogen uytvinden ende ge- bruycken betamelijgke middelen , om den gecon- demneerden totte obfervantie vande felve uytfpraec- ke teobligeren.
35efe Cornee oocfe ont|ïeIteni^ getoce(i in öe jffcanfcije fteccfte tot Middeiburgh. SUlbaec toa^ ren fftan^ ®jebifeant D. Labadie, boojmaej^ ƒ efuyt, een φ 4 man |
-ocr page 195-
van S Τ A E Τ
fo?mcecbfï5eïigie op een bobt Bonnen quöt tooibeii;
maecbpwfifcteett op be Pjincen enbe potentaten
bie ban befclbe ïïfligie jij" / fnbe meent be fijne boo| ^^ ;
langbfaembept te (lijten. Paufcn felf^ / toeten bat
Romen enbe Italien bol i^an Proteftanten, ja laetjë
bichtoil^ tot bcm Bomen / al^gecn ecgecnt^ toect gcd
geben: ginspaengien bcfgelijc):/ eenpebec i^b?p;
men bebint bat bet bloebt bei; lUattelacen/ t)oeba=
nigb fp 3tjn) i^ ben aentoa?' ban bie «^efïntbtpt / enbe
be malcontente Grooten boenbec baec pjofijt mcbe.
S^elnquifitie enbe»anbece fitengigbfPt/ ficcft fD«
tijbt enbe plaet^ / op fommige beeft fe fucee^ / op an>
bece toebccom nift.
,flocbtan^ i^ ban allen ouben boTgenbe ttjben / foo
in be ftepfeclijcBe recbtcn alg bp i>laccaten/in grbeel
€b|ifiencijcB becfien getoecfl tegm alle nitutoe ορΒα»
mcnbe<IB>cfìntbeptin be ifieligie/ al^ bcl'benbc een
gcoote ficacbt op be eenboubige gemeente j een Da-
vid loris, een lan van Leyden, i^ rapafafI om upt be
Bybcl, upt be Apocaiipfis te tcerBcn toatfe toilirn;
bocb al^ een ^taet toel getoapcnt \i/ Ban lirbtec toccs
ben bebtoongcn / en of batgefcfjiet booj i>oidaten of
b00?ben Beulj'ti^ eenbingb Conkici.tie dwangh,
b'eengeiutfetöet/ b'anbreniet/ befïiccftficfnipoj^
teert bet.
©e Heeren ban Hollant ben eerften ©eccmbec en
corps tcc ©ergabfcinge becfcbenen jijnbe / bcbtim
boo; monbebanben)^ect:]i$aet'@enfionari^de Wit
metbe cebenenbarc toe bienenbe/ feec infiantrlijch
bcrfocbtenbe geucgeect/tenepnbe/ bat eenmaelen
tenlang(ienboo?acnfiaenbcKerfmifle nieutoe (ïijl/
gebifponeect mocbte toetben ban be openfiaenbe boo^
gbe iVlilitaire Ampten, obec be ItÌiilitie ban befen
ètaet.
Il^acc op becfïaen i^ / nocbmael^ aen be cefpectibe
Pjobincien te fcfijijben / bat be felbe al^noeijitn fpoe«
bigbfleninnaecbecbelibecatietoilbenleggen b^t
jectgeinfeceectinbace üoog. J^og. feccetc notulen
ban ben een en twintighften ^eptembec lefileben / ca=
Benbebet introduceren ban ben i^eece Pjinee ban
Orangeinbeniöaebtban^tate/mitfgaiiec^ bet fe-
i^irenbangetCapitcpn en ^bmicaeïfcbap «i^ene*
183 ban bet ^tatljoubecfcöap ban be cefpectibe
bincien/ met ben gebote enbe aenBIeben ban bien;
ten epnbe bat bet felbe project bao;<i3obt^ genabigen
;egen/eenmael met eenpacige abbijfen ban be gcfa<
mentiijcBe ®;obintien ten langfien booj KerfmiiTe
boojnoemt nieutoen fiijl / geaccefieect/ of ten minfien
be ileecen «©eöeputeecben ban begemeïte pjobineicn
in baec )|o. HSo. J^etgabetinge compacecenbe/ ge·
autbojifeert mocbten toetben/ om 't boo?f3 pjojcct fo«
banig te betoen abjufiecen/al^ b^ft «öb.rnet be meefic
Harmonie fouben toeten in te fcbicBcn/ mrt becbec
becfoecB / bat be gemette pjobincien / ten bien epnDe/
pebec in ben bacen/ aenfiont^ baece ^tactfcjje bergsi
becingenofteSlent-bagen toilbenboen conbocecen/
batbefefaecBe ηοφ tijbelijcB boo? Kerfmifle boo?-
noemt/met goebeeenÉBÖfPtafgebaen enbe tee ncbfi;
geflelt mocbte totcbcn.?&ep toiecben be Ileecen OSeDej
pnteecbenban be meecgemelte pjobincien oocB bec^'
focbt/ ,befe boceï^a. jjföog. goebe meeninge enbein^
terttiemet baece pacticuliece beboicen bp be Heecen
bace^jincipalen te toilUn feconbecen/ enbe ten fel«
ben fine pcmant upt ben bacen af te fenben.
^e ileecen ecbrputeecbrn ban be p^obincien
ban Zeelandt, Vrieflandt enbe Stadt ende Landen
intjcceecben een ©?obinciaIen ïafE ban be ï?eei;fn
baece ©?incipalen op 't boojfs fubject tot meecma=
len / enbe nocg op gifieten tre 3^et:gabci:inge gb^
opent.
©e Ileecen «ÖSecommitteeïbeÖaben ban Zeelant;
refccibeecben baec op ben achften, bat fp bp abfentie
ban beüeeccn Staten nobigb gbebonben babben'te
cefetibecen/ bat ifoo baefl be ^cecen Staten ban
HoUandt en Weft-Vrieflandt. bupten alle bectoaclii
ten babben sccefolbecct'tStfdthouderfchap in baece
P?obinciete mortificeren,en bojbec te ucgecen bat bet
Capiteyn en Admiraelfchap<©enei:aei/ booj altoo^
foubetoetben gefepaie(tt ban bft Stadthouderfchap
ban
t66f, rnöe arBrpt/ ία
—— bjacljtebichtoil^ veertien up?cn op εεη Dagö toe met
Catechiferen cnÖC preecken ; boojt^ ban een fXertl=
pïaeclfleen. «Sentooojnaem Êiöt ban be |®agi|ltaet
albacc / öctft mp frifé oefept / bat be j?canfcije üteccft
albaecteboojfeec toa^becüaHen j bat bepjcbicatien
butccbensebaen of ac!)oo^t met hicpnisl) aenbasbt;
öatmer quam fpeöatum j bat be gionchtjept niet bebe
al^ elhaiibec aenfïen / enbe boo? teechenen fpjeechen /
Dat be p?ebicanten baec na öacc bibectercben in be Sa-
letten , met bifcourffen We meec na Ovidius cooc=
δεη al^ na be Bybei. alle^ fjabbe D. Labadie
feec aec£fo?meccti <Êen ban (gn Confcatecg onge^
tcout/ toa^fufpeetbanalteBemeenfaemtejijn met
cen©?ou petfoonj enbenabatijpbcfelbe ftabbe ban
Ïemorbaen/ liet niet bpfjcm in bup^te fiomen. D.
,abadiefulo:berfpiebenbc/ quam fijn gnp^ befoec-
fien/ enbe bonbt epnbeiijcft be ©?ou perfoon in be
Schapprayj boaec na fp J)em bebc af-banc6en. <i5cn
anber/ eeÜaenöebbenöeinNormandien, enbe ban
öaec aecemobecct / quam fï0fj aengeben tot Middel-
burgh, becjlutiecnbe be Sententie bie tegen Ijcm lagl)/
enbeinccgarbbat öp toajS een fitroemt Piebieant^
^oon / taiert albaec boo? jpcan^ Piebieant aengcno=
menfonbeÏbeel e)i:amcn#ban icben. .i^amael^ bec^
nam i-abadie » batÖP bOO? be ê>pnobc ban Norman-
dien toa^ getcmobeert om fbn ecgeclijh Icben/ ente be
©jeecfifloeiontrrptboojeenigeiaccn; bat öp baec na
tot Sedan l)p opceptie op be ^oel gehomen/ gabbe
quaigchbanbcKoninghgefp?ooc{ten/ enbe baecom
oochupt Vranckrijck gebannen. <0mbcfeccbenbaafi
Dat Labadie Ijem fufpenbeecbe ban 't Jöacötraael / tot
batbP fIgD foube gebl^rn gcpucgeect. Φρ Labadie
fel^ biel te leggen/ bat f)p be Franfche Confeffie noci)
nopt öabbe onbccteecftent / baec in ftoacigftfpt raaec=
i^enbe / om battec inflont/ bat geieben gabbe
furl'auteldelaCroix, bitfepbegp toa^ Paeps, bat
necgen^Öct Cruys toa^ een Autaer gcnoemt ; öp toa^
OOCN ban be opinie des Milleoairesi bat Chriftus fou^
He duyfent jaec Komcn te cegetcn met be Sptbethooi^
neopaerbcn/ al^fiaetinbe Apocaiipfis; (öchtccöp
QabbeOet Synode van Dort ofte Nederlantfe Belyde-
nisgcteecitcnt. 3Doc5 bp ntaecftte flgb betbaet 6p ans
öece^jcbicanten/ om Dat öp be felbe tajjcccbeban
Wefcltsheytsjban on|iigbteïi)cfeen ottlmcgancR enbe
nalatigljept/ batfe mcec toetcft maccftte ban be Zalet-
tenenbeJufFrouwentcöffoechenal^ban be Precck-
ftoei; batfe inp toacen ; batfe niet Catecljifcecben : im=
mei;^ ÖP fiont quaiijch mettet Synode ; gccitcect jijni
öe / cj;cufeecbc cn aUfcntcecben ftflbl epnbelrjcft in
«©ctobcc taiert gefufpendeert, bocb (Qn Connflojic
enbe €>emeente maintincetrben bem / en be anbec bie
Bpftabbcgefulpendeert, toiectgereftitueert. .
Cot Amfterdamj bie ban beLuyterfche «©cmceni
te/ feec aengetaalTen jijnbe / becfocbten pecmiffie om
ten tweede Jtcccft te boutoen / fulcj; toiect baec toege=
(iaeu; fp ftocbten tot biencpnbe betfc&fpbe bupfen
bp be Haerlemmer-Sluys 5 macc eet fp bie af-bjaec=
fien / toiecben ecnige ban opinie / men foube en lionbe
fiettoelmeteen Kapel af fien. ©e USagificaet fulcy
betnemcnbe/ ontbooben eenigeban be gemeente/
fiaerbecmancnbe/ gbeen Kapeile, maec een ampie
Kccclt te boutoen / bat fp al eec be eecfic ïiecch oocb te
fiïepnboutoenbe/ Ijabben moeten t'elchen^ bie bec=
gjooten; niet fonbet moepelijcfibept/ alfoo 't eeneont/
cn bet anbec (iuh nien toicct/ baec upt perijhei ban ons
nclucfttoa^getoccfi. <0pbffclbctijbt gcbcucbct^iat
tot Groeningen be Lutherfche, (igf) in tameli)ft getfll
binbenbe / ooeh een plaet^ tot pceecUen babben geno'
men ; j®agifiraet fulcj; betfïaenbe / beben be
Jp^eech- floel in (ïntfecn b?eecftcn ( enbe op (ïtaet tocc=
pen; toiefalmenBiejrpjöfeni bepbe / eJcB moetfyn
inefncen toeten / enbe bet i^ feec hiaec / bat be Religie
poIitijcRUöcB toect gccegeect. Amfterdam maecftte
Qaec ^tabt baec boo; populenje / macbtigb enbe ciicFt,
Groeningen fai anbcce ceben bebben gcbabt/ baec
Academie in fupbecbcpt/ cnbe'tgeboo? in öaec pu«
blgcItelÌtecciiente gcootec te bouben. ^ε Roningh
van Vranckrijck foube feeclicbtbe tcft ban be Φΐΐξ-
-ocr page 196-
rr^ banb£ccfpcrtiöe®?abintitn/ firt felbebp fiaccsSb.
■ Moe mftöfRonïtnfcinfl&e toa^ opgenomen en am= ·—— „cfiinai^cennicutoigBcpt/ fttybcnbe tegen^ beoubc nronDcn en fonbamentcu ban be fìcgecing/en contea^ neDföiPÖept/ bieaenbc ccfpectibei^jobmcicninfop fioosf» point öeöoo?öen gelaten te toecDen; en Ijabben Uctbolgen^ Den feftienden Augnili laetfllebcn bacc op gmonieit Oc cenpacige contcacie ccfointie, Cnailjoe» tucl bi öoogflgcbacijtc j^eeren Staten ban Zeeland in
cube begcoet te tuccben boojbcil^eccen Staten ban Hoilindc, foo öabben ijaec «Sb.HSog. niethonnen toccbenbetDogljcn ban baec boojgacnbe fcntimcntaf tc üJiJclJen / maec tee contrade goebt gebonben bacc bn tc pcrftfifcen ; en toefenbc baer na op 't papier gc= teagt en {jectuacrtsS obctgefonben fcccftct naber <ion= ctpt / en becbolgen^ in bc jongöfie ©ecgabetingc ban be Jgeecen Staten ban Zeelandt gclegöt in belibcratic/ gcbben baer Jll^og. baer in alfoo tiiepnigf) ggebal· ien enbe fmaccfì gebonben / al^ in get boo^aenbe/ cn^. Debaecopboo?bebccbc macl genomen contrarie re- foliitic/ göflijclt banbe üeercn<l5ebeputcerbcn ban bcfc ^jpbincic in ijaer ï|o. Jl©og. ©ergaberingc oecu; ncrcnbe ban bc boojfj bjic onbcrfcljtpben refolutien fuccefTibelnclt aen bc rcfpectibc|)?obincten be noobige Renniffe Ijabben gegeben: ^ulcft^ bat ftaer ï^o. ,f©og. tenoberbloebt banbegocDecn toel-gefonbccrbemcc ningöe cnbc intentie ban be ï|eercn Staten ban Zce- landc, onbtcricI)t cn bcrfeccftect iijnbe / cnbe bat oocit gct mcfcenbrrl ban bc anbere #jobincien baer ban nietenfeijijncntebifcreperen/ foo geben fpljaer i^o.
ofïebienbolgenbc/ bebJijle en£bc|9;obintten(uptgc nomen Hoilandt alleen / al ober lange ccnparigi) toa· rengetoeefi/ ombcn ï$ccrc®?inc6banOraigneH het een(gt) mannelgcit obecbltjffcl ban gct boo?lucI)ttgl) ©up^ / bat foo beelban ben ^taet Beeft gcmeriteert/ t'jntcobucercn in ben iSabe ban Staten / gacr Hoogt) JtBog. niet cn fouben bciiebenftaer aenficncnbccrc« Dijt tccmplopcrcn /ombe öoogft-gemclbe ^?obintic ban Hoilandt ban fingulariteyt af tc trccficn/ enbc tot ftet eenparig^ fentiment ban alle be anbcrc ateben ban be ^nie te bifponercn/ten epnbe bcfclbc bc introdua:ie bmibcïjoogfi-gemclbcnjdcer inbeniSabeban ifetatennict langer cnmocötenbliibcn acccocöeren/ aen faeehcn bic ban ccn gcl)eel anbcrc nature cnbc b?p ftarbe bigejlic 5ön; gelnc&c #flfïcien fouben / onbec Bct luelnemcn ban Η i^o. j®og, ftonncn toerben acn= Bctairnt/ om be l^jobincien/ ìfjnbcinfgljeltjcB^ijft nunbcrgetal/ bicIjaer inclinatie tl)ooncn/óftcalrc= be gecefolbcert gebben tot bc reparatie ban Ijet Capi: tEpn cnbc 3ibmicaclfcbap «generaci ban ï)ct Stadhou- derfchap ban bc rcfpectibe ©jobincie tcperfuaberen / om batu op niet bojber tc negeren / maer bic facchc tc laten bpbcoubcgronbcn ban Sïegcringl)c enbc Ijrpt / bic bc rcfpectibe ©?obintien baer omtrent com= pcteerOe/ temeer/ alfootegcntoooïbigh noci) rcbcn noclj oe^fahe tot foobanfge bcliberatten cn tnier ben gc^ geben / beelminbat ccnigcncceflïtegt of noobt boo? ganbcn toa^ / bic fulch^ quamen te pgiteren enbc te bcrepflc&en ; gelijcft toel ter contrarie boet Dc&eflcHin= ge banbe Militie te Lande, biebp bcj^ccrcn ^tatcn ban Zeelandt nict allecnc nu/ maer al ober bede laren geucgeerttoa^ getoecfl / cn baerom i)abben I)acr II^og.fool)aeflappatcntie toap/, ombatl)oog|)noo== big!) torccft te boltrechen / acnfionbt^ baer op gcrefol· tocertenbc cenig^c boo?namctoel geejjpccimcnteerbc per foonen genocmt/ om tot bc j^oogc Militaire €bato ge^teaianbc gecmplopeert tc toerben/ fooal^fiacr ÜDog Jü^og. upt be boojgemclbe drie bifiinctc i5eMu= tienmcbcfoubebeKcbctiteficn; baer bpbanftomcn= bc be fcntimenten ban be anbere Söonbtgcnotcn / foo (ionbtge£n|jnt^tcttoi)ffclcn/Dfbacci|o.4!©og.fou= ben gare iScgcringebon foogofbrno^bje gφjobibcect |
ban Staten ban ben fevenden,
boeningöc ban öaer i^oogi).flSog.refolutic ban ben driecntwintighften fn acht en twintighften ^Obem· ber Icfilebenabbij^/ raccfienbe fjet (n boo?cact öoui ben ban een con|ÏDerabel fonb^ / ten minficn ter foms meban een miliioen gulbcn^/ om bpaHcboojbalIens bc göelegcntöcpbt pjomptcïijcft cnbc fecrctclijcft ten bienflc ban ben Stanbe ge-cmplopeert te lionncn tooi- ben: Jl^aer op gebelibercertspnbe/i^l)etboo?f5ab= btj^ bp be gefamentltjeltc P^obinticn Coppcltjch obcc*: genomen; enbebien onbecminbert£jl|lelt inöanbcn ban be ]|ccren Ripperda tot Buyrfe, cnbe anbcrc Ijaec itoog HSog. <!5cbcputcccbc tot bc llilitaicefaecften / omtcbifitercn/ iFamineccn / cnbc baer ban rappojt te boen.
©c fccrcn ©ecommittccrbcn ban bc ?fibm(rali» teptccnigcntijbinDecember bp ben iinberengebjecfï ^Bfetec
jïföog. in bcbenefien / of be natuere ban be o?b?c cn 1 nomen/ om ben ^tact bp alle boojbal en ongclcgent faeciifnbanbe0egeclngenietmebccnb|ac|)ten/ bat | tjebcn tc honncn bicnen: ^p oojbcclben / bat in De meerber .gijctal ban bc p.jobintlen niet cn toerbc macntban Maerc tocftonicnbc gljcccet fbube bienen te
gepafuabceitcnbegepcrfï totöetfentiment ban ört minbcrgetal/ maet tuel minbertotljetmeerbct/cn
toefen achten veertigh ^tf)epcnenbe fregatten ban Oojloge/ ccnderdendeelgcmontccrtban feftigh tot feventigh fïucttcn / enbc boo? ben anbercn gemant met diiehondert feoppcn/ foo ffiatrofen al^ ;feol· baten; l)ct tweedederdendeeigcmontctrt ban veer- tigh totvijftigh (lud&cn/ cnbc booi ben anbcrcn gbe« mant al^ boorcn met twee hondert ftoppen / cnbe lactflc derdendeel gcmontccrt mct dertig tOt veertigh fïucften / enbc booj ben anbereti gemant niet hondcrc vijftigh {toppen i bat bp bc boojfs Ï^Ioot foube bicnen te toerben geboeg&t twaelf ïïorp-jfregattcn / gemono teert met feftigh à twintigh fincltcn/ cnbe gemant met feventigh il©atrofen/ enbe twaelf 23?anbcrsS/ pebcc gemant met twintigh hoppen/ cn bat be boo?f5 ©loot tot laftc banbcnÈanbe foube too?ben onberyoubrn inuptrnliingfje/ folbpccnbcRofi-gelbcrfn/ bentijbt ban achtmarnben/ enbc bobenbicnbeCoHegien ter ^bmiraïitcpt foo beri ^cIjrpenban©o?logi) fouben equiperen / al^ befelbc upt Baer inkoniften honben berballen/ omtc bicnen tot proteaie banbeCoop' bacrbp-i&cöepen befer 3lanben / enbe tot bciificrchin. gc ban be boojfj ©loot / foo al^ 'φ Eanbt^ bicnfi fou; De Romen tc berepflcbcn ; bat boojt^ bc refïercnbc ^cöepenban ©o?IogB fouben toojben g&ctimmert/ geitifl-fiaelt/ enbe ban noobigl)ebel)oeftenboo?(icn/ om fpoebiglj gercebt te fionnen jtjn/ (nbicn bm ^taet meer navale maci)t ban noobcn foubc mogen Ijebben. S^dchc «lEquipagieboIgcn^ bconberfiaenbecalcula'' tic booi ben ttjbt ban acht maenben bp raminge/foube Bomen te Roficn bc fomnie ban vijf en dertig honderc een en veertigh duyfent fes hondert vieren feftigh gulben^. _
Sefthien ^c^fpmban (©Ojï loge boo; ben anbercn gemanbt
met drie hondert fioppcn/Daet ban folbpe / Ito|l-gelbt / toif rbt genomen tegljcn^ dertighgul» ben^ ter maenbt/ bcbjagenbe maenbtljjch - 14.4000 ο ©
enOORLOGH, 't Seven-en-'veemghfle BoecL
UinDcM/ batbcfdbe in'tfiojteeengocbt fpntiegcluc= 1667
ItiflÖ&fflupt fouDen Bonnen maccftcn/ cnDcfoo Derf_L
ccbciijcfth(nDt bp bc rcfocctitjc ©jobintien binbcn/
iciijcftljfpbt bp bc refpectibe ^jobintien binben/ batgecnc ban befclbe foubefnfiinecen/ batljaet:ab= bijeen boDjflagb aïJeen nwfftentocrbcn gljebolgbt/ beeimfnonbememen ominbenl^accn ecnig[jrpat:ti= cuKerc tiefiellingljc banbe .flBilitaire (CljacgrsSte ful« len boen / bacc be anbccei^?obintien in geen mora
----- ^ --------------------------------noci) gljebjceelunenfoubensijn/taceabbijfenopbe
Oeboigenbemaent ban September becere ontfingcn fuppïetic ban befclbe Cljacge^ na ojbjc te uptten. ban ober bit importante fubjcct orpjeffeiijcfi ficfonben ®ec felbec tijbt quam een 25?ief ban ben ί
ïïaebt inljoubenbe tot bol»
(iEnbc in acht maenben ixjiovo ο ο €nbe om benSanbe/foo bcci mogelijeh/ banbofien te ont^ flaen / foo foubc op bc boojfs
fct)epen itonncn toerben geem^
t^opeect |
-ocr page 197-
i8o SA KEN van.-STAET
Citi derdepart jBaCl· , '' nicr^ möe ^njijntcn/toafc Dan Öcn^taEtfoiiüc ïionnm pjofi^ toen twaelf gulDin^ tee niaciit bcDjafloiDc ili acht nmcnDcu .
i5'36OO
tiffi 998-1.00
Cnöeacronfïöfrccrt/ irntop De Equipagie,ilytagi6 cnöc con- fumptie ban Dc ^cljtpfn ban ©ojloflc geen baPe cnDe feeclic» ce calculatie Kan tuo^Dcn gtic- nrnecUt/ footoicrt)tDebfacoo= tinge geDacn op een derde deel foa beel De foïDpen cnDc ïtofï- penningtjen bati drie hondert Roppen / bolgljen^ De Ijoben- flaenbe calculatie qnam teim^ pojtcccn/jnnDe - 584-000 (
Sefthien ^cljepcn ban ©o?; loge / Doo? DenanDcccn gemnnt tticttweehonwrc fioppcn/ foU fipe enDe fiofi-gclöt/ genomen op dertigh guIDen^ tec nmenbt / ibcDiagljenbe in De boo^fs tijQt ban acht maenben - yiSooo c
aiDiect becininDcctmct De fot Dpe ban twaelf gtilD. tecmaent 1)00? foo bed ÖCt derdendeel JCKacinier^ enDe ^olöaten op De boo?f3 #)c{)epcn fouCie Iton· iientoecDengccniplojJccct loz^gtf c
23eD?agcnbe 66^o o
©00? «Sqüipagie enbc(Töta= Qie ban be boojfj ^cftcpen/ ge iiomenbe ïjelfte/ boo? foo beel öe foïbpe cnbe ftofi-gelbcn ban twee hondert Koppen bebjas aenbe - - ayficKJo ο q
Seflhien J^cegatten / booj Denanbecen gemantmet hon- dert vijftigh hoppen/ beb?agcn öefoibpeenbe ftofi-gelbcn tegen dertigh gulben^ tec maenbtin achtniaenben - 1167000 ο ο
dSaet af boo? be folbpc ban een derdedeel jEarinict^ à twaelf gulben^ tec maent 7Ó800 ο ο
49pzoo o o
©00? «enuipoaic enDe flijtas gie ban De boo?f5 J)c!jepen een derdendeel ban öe boben|ïaen« DefolDpeenDehofi-pennlngen ijaooo
Twaelf fïocp - fcegattcn / Doo? Den anDcccn gcmant met fe ventigh fioppci!/ alle jUatco^^ fett/ Dacc ban folöpecnDebofi- gelt tot dertig guIbenjS inaent= ïücft / Itomt in acht niacnöen te JjeDjagen
©an Dc boo?f3 fomine een derdendeel boo? (ffiquipagic/ ronfunitic enDefïijtagie
3^00? inhoop ban Dc boD?f5 Branders met Ijan; toccu|iin= ge pDeC op thien duyfent gul= Deni^
©00? onberöouDt cnbe upt- fioop ban ©fcniinctcn/ icanf= pojt ban ^olbaten/crp0-gelbtn aen befelbccnbcanberecjrttao?^ Dinaice lallen
25eD?agcntTamcn
<l5eDuccnbe ben Cngclfeöen <©o?ïogB/toa^ op Hol- landt gecepactieect ecn.^ommaban hondert negen |
duyfent guIben^ttiaent^/öI^eenFonds mboo?ïait/ τ/τ^,. ombpboo?bal cnbe geleQentijepbt/ p?ompt enbefc» "/· ccetcltjcit ten bienfie ban ben 3£anbe geb?uptht te Iton- ncntuojbcn: 30nbc bpcv'pccientiebcbonben/batbp geb?cch ban fooOanen Fonds, gebnecenbe DcMunfter- fchetnbaficn/ beel abbantagiengenegligecct tiabbeii moeten toojben ; ^ijnbegebcuct/ baifscögantfciie lÏrgimenteit arnbooben om obec te homen/ bpalbien men contant geibt (jabb§ jegabt bp bet ganbt ; biacc toepjomtitubcen feccctcflié toiecbtgcccquiteectjenbe mitfOien geen petitien ftonben toojben gebaen / beel minafiabcbsagötbe confenten/ enbefucnifTcmentfn bacc op bolgenbe ; bat aen be anbece j^bc boo? 't inib= Del ban Dienonbec .<2Bobe^ genabigljen jegen in ben (©o?IogD met arngelanbt/ DcBïoot ban Den ^tact niet alleen een geöeel taifoen in ^eetoa^geljoubcn/ maec onbei; beneficie ban'tfelbe fonds uptgctoctcht bjacen notablefuccefleni maecaïfooDe !|eerenban Vriefland: fiaec behlaegljben üaer boo? te ftoaec in be extraordinaris Militie te 5ijn acngeflagen/ oftoelbat HollandtDaec Doo?beel p?ofgtl)abDe genooten: foo Öebben fp ban fiaec ©?obintie afgeüjefen enbconbe-- taelt gelaten ceniglje Compagnien ban ben eerflen Sïannuatp Defe^ ^aer^ af: toelcfte Compagnien bacc boo? in cnpne gecaecfit / immecg onbeqnaem jijn ge^ bieefÏ om bicnfi te boen. j^ocgtan^ om bat foobanrn fonds geoojbeeïttoiecbtnoobtfaecftelöcft/ öecft ben ïÜaeDt göeabbifeect / ben negenden , bat foobanen fonds, ten fineal^ boocen/ in bm)?caebt foube be= goocen gegouben tebDO?ben/ enbe bat becbolgfien^ 'tfdbe op ben evtcao?binaicen ^taet ban <©o?loge/tbel foube bonnen geb?acl)t enDe gecepartieect toecben/ na I beQuocesobecbe cefpeetibe ®?obincien; maec boo? Dien fp onbecbonben bat bD0?gaen^ be©?obincien feec tcaeghjacenin'topb?en5en ban becfelbcccefpectibe contingenten tot ^tucc ban ben <©o?logö / enbe faecs Hen ban ^taet / oocft felbe ten ceguacbe ban foobani. ge fommenban penningen / betoelcfte becepfcgttDiec» Den tot executie ban De Traaatenmetfóoningftcn/ ©o?fien enbe p?incen/ (6eallieecDen ban befen ^taet ggcfiooten/ en boben'tengagement ban't pubiijck
woordtmet öanbt cnDe ^egelfolemnelijc&belicacö:' tigfit ! niet teggenflaenbe Dientjbalben continuelijcB feec hcacgtige enbe cetle inflantien bitecben gtjebaen / cnbe bat öetmeergemelbe fonds noobtfaecftelijcft ten DtenflbanDenülanbc moefl beftaenin preientepen^^ ningen/ Deb)elc6ebp alle occuccentfen ban faecben aenlïonbg aengefp?ootften cnbe gcempïopeectfionben tao?ben/ cnbealöoetDclfpöaec ten bollen becfeecftect tnacen boubenbe ban Den pbec ban alle be |P?obincien cnpebcc ban Dien in'tpacticuKec/ fpecBtecljaecniet Do?(ien beclatcnop foobanigljen p?ompten foucnifié- me« al^ in Defen bjiecbt gerequiceect/foo meenbeu fp/ Dat op Den e);tcao?binaicen^taet ban(©o?logbe be P?obintie ban Hoiiandc met een notable fommc ban penningen foube bonnen enbe beljaocenaengeflagen te too?ben boo?'t aenjlaenbe giaecfefthien hondert achtenfeftigh, foo inconpbecatie/ boben öet gunt becepbt^ g()eallegeect 'xH Dat egeene Quoten banbc anbece1^?obintien foogcoottoa?/ bat ben felbenop
gen / enbe alfoo cenige ©jóbintienfuflineecDcn/Dat boo? De afectatieban De boo?f3pofiqpDcmeec-g|^e« melbc ©?obintie ban Hollandt, Defelbe p?obincie Dacc Doo? foube 3ijn gheavantagcert, cnDc Dcanbete ©?obincien aen be anbec jgbe meccfteliicft gep?ejH=' Dicicect/ foo toa^ben^üaebtbanfentlment/ bat be l^ecccn Staten ban Hollandt fouben befioocen gt)e« bifponeectteh)o?ben/ om boben cnbefialbenDeopes ningctt bp öaec albecepbt^ gebaen cnbe becmelbtin Öaecï^oog&ISog. öefolutieinbate Den een en twin- tighftenji©ep Icfllcben/ ban'tcmplopbanbcboo?f5 pofï/ cnbe namentlijclt/Dat ben felbenobec ben3(ai cefescnfeftigh toa^ bolbacn in penninaöen ge-em^ plopeectboo?be gemcene Unie, totfaecftenbaertoe be ^?obincie bp fpecide cefoluticn ban tiaeci^oogtj jlBog. of inbcacBte ban Date m. .i^òfl-autljwifa:»
tien |
-ocr page 198-
en O O R L O G Hi 'tSeven-en^'ueertìghfle'BoecL· 167
iiftiiuasS berfocöt; cnöeöatflocRDcbooifj^iObiacic
nocfiop öfnioopeglienSlaceininamewn boo?f5/ 6p
jjjnhifïe Docnmaci^ alBcrrpt^ Bccijacgeect toa^ tcc
ftjmim balt vierhonderc duyfent flUÏDcng/öacC ban ÖC
OEnninflf» ccötcc te ùiec φ nocö niaec Udo? εεπ gc^
Dccite gccjcpcnDBCCt enDeuptgegebcn toacen / acn Den
ijjacDt / öinncn feeclttrcn compctenten ti)t öacc toe te
Wigecen/ obet te lebetcn een pectincntc fpedfique
©eclatatie /gcmunicttt met ballable cnöe cceiftcnba=
cebocunientrn/ oin bp ùen lüacbt/ mitfgabec^ be
iiecrenbanDe<©enecaIitcpt^ Recckcn-kamer gebifii
icect/ gcciartilneect/ enöe geliquiöeect te ioojbcn αφ
tftbolgen^ ùe ojb?f si ban 't 3tant : <iïnDe ingeballe bp
opnemen ban be booifs Declaratie enbe bp 't fïot
ban bien / onbecbonöen moeite toojben / bat öe mcec=
gtmclbc Provincie nocl) eenige penningen baec op ïjetiefToit ban be «©cneralttept in ^e cj:tcap?bina
ci^petitienteb?agiienl)abbe: «tSnbe in ca^bat baec
ban tegenbooojbigb egeen penningljcn in boo^cart
foube mogen toefen/ bat baec €b. al^ ban be gece»
quiceecbe betalinge toilbcn iatéft boen upt fbobane
anbece penningen al^ ten Comptoice ban ben <@nt'
fangec «Öenecael Volbergen tegentoooibigb üebon=
bentoiecben/ mit^ be felbe toebaom cemplaceccnbe
upt beeecfie penningen bie upt bet pjobenu bec boo|«
fcö?ebe quote te becbe gcbjaeljt foube too?bcn.
Cen felben bage ben Raedt van State en corps
Binnen geftortien sdnbc/ beeft baec i^oog. iUogenbe
boo?gbeö?agenbun conlibecatien ontcent bet becbe?
tecen ban be Fortificatiën enbe iecuriteyt bec ^tabt
Maeftiichc, mitfgabic^bftbec(ïcccfifn banbeouDe
Troupen, met nieutoe recreuces j tc becbeeien bol»
gben^ be gbetooonlijche Qi^otes obec be cefpectibe
^jobintten / metten gbeuoigbe en aenhleben ban
bien : !©aec op bebben bare ï&oogb· .ïBogbenbê
goetgbebonben te becfoec&en be (^eeccn banSrae-
lel enbe anbece baec Üoonb· ^tiogehbe (©ebeputteCa
ben totte Militaire faecftcn ( bat bate «Sb. obec 't
boo?fcb?rbefubject met enbe ncben^ cenigbe ^eecra
i0ccommittcecben upt ben toelgbemelben]9aebtbani
^tatebpbaec^b. felf te nominecen/ (n coufecentie
^ilben tceben / enbe baec op baec i^oogb· l3Bog· bie?
nenbanbecfelbaiabbtj^.
^enfevencnCwintighitcnnoitmeeTi^bp be itce^
een <i5b«ommitteecbe iSaben ban Scelanbt gbe^,
bellbeceectopben inbout ban bace i^oogt». liiaogcn=
beHSifflbeban ben twee en twintighften befcc loo» tlcami
penbemaenbt/ sönbeeen cefponfibe op be .«©ifTibe pótnùs
banbefen ^taet/ gbefcbicben op ben achften baec
beboo^ené/ baec Dp baec ü^oogt). USogenbe nabec Sv
in(ienttebeeben/ bat be i^eecen j^taten ban Zee-
landt mocbten too^ben geconboeeect / om naebte
te belibececen op be feparatie ban 't Capitrpn enbe
'^bmiceelfcbap<0enccaeI ban bet Stadthouderichap
ban be cefpectibe p^obincien/ al^ mebe op bebc-
(iellingbe ban be iHiooghe Militaire Cbacge^ te
a^nbe i boenbe baec neben^ becbael / bat be J^ecc
een <l5bebeputeeeben ban Gtlderiandt enbe Over-
Yffel, babben gbeopent enbe laten lefen beiïei
folutim bp be i|eecen baece @;incipalen obec b^t
Ca^ fubject gbenomenj en boojt^nocbmael^gbe»
let sijnbe op ben inbout ban be Miffibe ban be
j^eecen Staten ban Holiandt enbe Weit-Vrieflandt
ban ben vijftienden befi-^bebooigemrlte twee poin=
tm/ en bet boa?febiebe becfoech mebe Bebelfenbe;
^^ na bdibecatie goebtgcbonben be l^eecen o|binat;@
4B«bepuceecbe ban bic @|obincie tee Becgabecinge
banbaccil^o.Jl©og.tebccfoeifecn/ albaec/ al^ mes
be aen be l|cecen <0cbqjuteccben ban Holiandt te toit
len befeent maecften / bat bc i^eecen «Öccommitteecbe
iSaben ban Zeelant, geen ccbenen noeb oo;faeclte tee
i©eeelt en ftonben fien/ om be Jieecen Staten ban bie
^jobincie in bat ongelegen taifoen ban bet Sfaecte
conbocecen / ofte baec €b. ll©og. ©regabcclnge te
becbae(len / om te belibececen obec faeehen / baec obec
ua cijpe eeaminatie enbe itecatjjf obecleg tot drie ma=
len toe bp be i^ooggebagbte üeecf η Staten toa^ gece^
folbeect jbebalben bat be J^ceccndSecommlttrecbe Öa^
ben niet anbec^ Honben fien aT^ bat be boojf; feparatie '
ban bet Capitepn enbe 3libmicaelfc}jap <Benecaef
bant
tcooffnïaefï göebient fiebbenbe 09 bc Branders; bie
foo loffelijcft nmtcent Chattam enbe Upnor-Caftcl
tenbienfl ban ben ^taet bóacen BeReet/ «nniael
gaec brcbienbe premien betaclt mogljtcn toojben.
?&aecopi^goftgt)ebonben/ noc&maeltc becforchen
ben Racdc van Ücate , bat liaet «Sb. al^ nocfj boïi
gen^ enbe inconfojmité ban öaec toogl). jlÊoogtnbe
öoo?gacnbe iteratibe öefolutien/ foobanen p?onijia
ten o?b?c iuilbe (Ielleη / ten cpnbe bat be gemelbe <©fi
ficiemi cnöe m^atcofen/ mitfgaber^ alle anbece/
aenbebacïcfteöifc beboojcn erniflc premien bp barè
ïloogf}. .ilSogenbc tofgrlcpt toaccn / ten fpoebigljftcn
enbe fonbec iangec uptfiei ban fjaec brcbienbe pre-
mien bolbaenmocijtenbjccbfnupt bft pjobenu ban
bc betonfie quote ban vier boven 'c honder:, bte
fchuibig^toa^/ batbeboo^Rfomme foube beljooien
aeb'acDttehiecbentenComptoiceban ben Ontfan-
ger <23nietael. <tSnbe op bat boo; 't toeftomcnbe be
lilacötm ban incgalitrpt tujTcÖen be ^?obmcicn mog»
ten ceflcrcn enbe gepjeben eect toojben/ be gantfcö
fchabeöcRf inconbenienten op bat fnbject/enbe tee oc=
tafieban Dienontfiaen/ booj't afwijfenof niet betalen
bon'^Eant^militie/ tot irreparable p|cjubicic enbe
fonDeclingedcfrefpea ban ben ^taet/ oojbeelbe ben
Öact/batbenpoflingeïbe boojnocmt/ op be
bintie ban Bollane ge|ïelttoo?benbe/ be fclbcmaent=
Itjafouben moeten bolbaen Vuojben ten Comptoii-e
ban ben ©ntfangec ©enecael ban Volbergen, fonbcc
l!attie<i5enieIbe^?objntiebanbe^te boen in cenigec
manieren of om eenige cebenen enbe pjcteptcn/ öoe.
baniglj bc felbe foube mogen toefen / egeen uptge:>
fontot/ foube betmogen't felbe t'onbeclaten/ o/be
bOD?(clj?cbe fucceffibe maentlijcke jpuniiflTementen
tcDilapccen/ enbe becbolgen^ ten <itomptop?ebao2=
normtbebiaect te toojben/ om fonbec eenige bibec:
(ie geemplopeect te tuojben tot bolboeninge ban be
Iiitaiinge ban foobanige Ee(ien ten bienfte ban be ge'
tneene Unie, iiiaec toe De famentltjche SSonbtge^
noocen be boo^fcgjebe gelbt fommen fouben geiie:>
ben te affectecen / enbe bat onbec bc bfcectie enbe
op (@;bonnantie Dan ben i^ebt / bolgen^ be
öje ban 't aanbt i enbe in faechen fecreteffcn m=
quicccenbe/ op autgojlfatiebanbe i^eecen ijaet
iBoogenbe «l^ebeputeecben enbe)|eecen bp ben ]3aeb
tot be fecrete faecken te tommittecen / conjun-
aim, enbe op (©jbonnantte boojen. ^at fnf·
eelijcfté be anbece fes ©?obincien gijeljoubcn foube
jijn/ macnbclt)cfttcfoucnccenal^bobcn/ Ijct fnp^
picmrnt ban be penningen / toacc mebe be fcIbe
tcfpettibe boo? ben aenliaenbe ^ace aengc(Iagen
foube biojben. «Enbe ingeballe be ^^obincie ban
fiollandt, bobenbecmoeben/' foube mogen bigben
ingebjcEcfie/ ombe boo?fcb?ebe maendeiijcke fouc»
nitTcnientcn pjomtetebocn/ bat in foobanen gebal
enbcgebucenbe beu tjibt bat be meecgebacl^te
btncie foube blijben defedueux, be anbece i^?abtn=
tien de tafto fouben jjjngebecöacgeect ban be onbec.
goubinge ban foobanen aental ban Militie, al^ tnaec
tnebebe felbe ijoogec fouben jijn aengeflagen/ ban
eig bie foube toefen ingebal be Militie op ben e):ttao;c
tinaicrn^taet ban<@o;Iog|bnabequotesbanbe ce»
fpcctib?#|oblncicnegalDCh toacengeccpactieert: en^
be ingebal eenige p^obincten fouben goetbtnben tjaec
quotes in be boo?f3 geitfomme te becbe te 6?engen/ on»
becconbitienljiec boo?en öecmelt/ bat be felbe tee
toncuccentie ban bien enbe na abbenant / fouben be^
Öoojenontlafitetoojben in be Militie, enbe becbofc
gen^ baec na gealteceett enbe gecebce(reect ben ^taet
ban ©o?logb / enbe bat bp ben ïïaebt tot ejcecutie ban
albetgeeuboojfs/foo ten cegacbe ban be cefpectibe
foucniflTementen / al^ ten opficljte ban be CafTatie
ban be Militie, in booten/ foube flefielttDO?=
ben begecEquiteerbeo?b?r^.
3&cneenen twintigften t£t Becgabccingegele=
fcn feecfiece JKemojie ban be aentoefenbe Hcecen
<0rcotnmitteccben upt be Collegien ter ^Hbmicali?
ttpt/ reflbeccnbein Hollandcende Weft-Vrieflandt,
tcnbertnbe ten tpnbe bat aen bc ^fficfecen enbe Jiföa=
-ocr page 199-
168 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Morciiicactc UatlÏiie funttielrouöe'uytióopen7immcr^ om Den i^ecte ce ban Oraigne Da£c ban inallebe©?obinticntefe- duderen; 'tujelcft alöaecnift foube toefen te toeg&e te brengen ; macc bat men bicnaengaenbe be liberoeyc naebolaltenbe beoube Qconben encesei^ banbetSe' Bfciiigc/ ongcttoijffcitfoubc toillenbaiïöouben. Oeclenbc oocft lutjbec^/ battcc beelmecc materie en (loffe toa^ / oin te accbpbcn batbeingeloopen/ en totnocijtoe ongctrmebieccbe nieuwigheden toiccben upt be toege gelegljt/, al^ bat bepjobniticn footoiec Dingepecji/ om bie met anb^ebfcceuptfienbe nieu- wigheden teacciitiurcfn.
«een bclangenbeöe bifieìlinge ban be hooge Mili- taire Charges te Eanbe/ cn bjifïen be i^eccen a5tcom= mitteecbe fiaben ban Zeelandt niet/ toat bat bienaen^ gaenbe meecbcc ban bic p^obintie foube honnen toec= Den gebelibeceftt / al^ bat be J^cecen bec felbee <0cbe=^ puteetbcn tee 3©ei;gaiïecinge ban Ijacc 3|o..flKog. com= pacecenbetoiccben geautftorifeett/ geltjcfinutotbjie malen toe bpejcpjelfe cefoiutientoa^ gtjefcbiebt/ om Öaei niftalleeneobccbefaïte felf^/ gelijch allanslje boojBenen i^gcfcfiicbt/ maecooch obecbepecfonen totbeftleebinge banbe boojfj Charges bien confojm te becWaccn / en te bectoacljtcn / toat upt bat ^bbiji en be Dibbijfen ban be anbere 25onb-genotcn / nee be natuce enojb^e banbe (ïegccting{]e foube bonnen en moeten tooiben gecontlubeett.
aen ftaer igoog Mofl. geiommuniceert / zï y, . enbe aengenomeh boo^notifiratie ; inbetoeecftbooj ™ 'tntfl» ïterfmi^ ben een en twintighften g^ecembcc jijn't tificctEii fpnbtljjcfi be ïjeecen ban Holland eeng gctoo?ben om ben £edt te boen tot mortificatie, fcljepbenbe baec op ^Iioeti ^^ twintighften, om bfΠ th ienden ^anuarp
ftijap. toebecbp een te fiomen/ entetceben tot befiellinge toanbe fiooge HSiWaice CDacge^: enmeteenoocït jbp be anbece©?obinrien befeibe mortificatie te boen goebtbinben / bolgen^ 'c derde articul ban grt bo!gen=' lie Perpetue! £d dEnbe om ben <{Eebt oocli te laten Hoen in be reftectibeVroetfchappenbet^teben/ 5(iin béttoaect^gefonben bei^eecen banMaefdam, eerf!e enbe prxfiderende ìfiaebt bttiet Hof ban Hollandt, enDeïibt baobe Ridde/fchap, be^eec Valckenier, SSojgemeepectot Amfterdam, enbebeïleetLange- waege, 25o?gcmef (ice tot Hoorn. Ppt be bate ban 'tfelbe dEbict blijcftt battet al in Augufto toa^ bafï Bljelielt. l^aec beel aieeben ban Hollandt tetgibets feecbcnin ben KSebt; meenenbe'tficeebttrgen^ gaec vryheytjbp albienfpbccbonbcntoiecben/en beanbe^· cc ^ioüinticn bjp bleben j maec epnbelijcfi 't boo?t= gegarn : ünbe ip toei feecfiec bat ren gcoet motijf baec toe getueefi ben «zSngelfen ^oiiogfy / en be menées biemengabt ontbeehtuptben ganbcl enbe23?ieben ban ben jSitmee(Iec Buat, bie te ftennen gaben/ battec een jïetclie parttjp toag biebe^jntcceffen banEnge- landt, enbe ban ben JDjince altjiec toilben connette: een.
ï^etiibictlupbe al^bolgDt:
^erpetuel Edici en eemnighdurende iVety tot voorflant van de vryheyty mitfgaders tot confervatk vande eenigheyt ende van de ghemeene rufle van dm Lande van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt.
1667. öan&it^tabtljoubecfcöati banDecefpertibepjobmi _L. tifη J epnöelijcft op ccn gcnctalc " ' ' ......
kE Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt
ttnw-w r^E Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt epnSe, xJ hebben naer voorgaendebefchrijvinghe, ende naer rijpe deliberatien endecommunicatien in de ordre van de Ridderfchap ende Edelen, mit%aders in de refpedi ve Vroetfchappen gehouden, by eenpa- rige overgifce ende concurrentie van alle de Leden, voor een perpetuel Edidt ende eeuwighduyrende Wet, tot voorftant vandevryheydt) mitfgaders tot confervatie van de eenigheydc ende van de ghemeene tufte, gcafrefteewen vaftgeftelt,gclijck gearrefteert |
ende vaftghefteltwordên by defendepoindenende rg/ Atticulen hier na volgende^;
Dat de faculteyt van verkiefinge of befchrij vinge in de ordre van de Ridderfchap ende Edelen, mitfgaders de nominatie ende verkiefinge Burgemeefteren ende Vroetfchappen, Schepenen, ende alle andere Magi- ftrateiijcke bedieningen, in de Steden fai blijven aen de ordre ofte befchrevene Heeren van de Ridder- fchap ende Edelen, mitfgaeders aen de Steden refpc- öive, ioo als die aen haerby oudtgebruyck, ofteby Privilegiën en Odroyen isgeconfirmeertof ghecon- cedeert, of noch geconfirmeert of geconcedeert fou- de mogen werden, daer van by defelve vrye exercitie van dien, conform de Wetten ende Privilegien, fai verblijven, fonder dat de voorfz befchrijvinge ; no- minatie ende verkiefinge, of cenig gedeelte van dien, oytofoyt daer van in'c geheel ofte ten dcelee«»ye· fai mogen werdett gedefereert ende overgegeven.
II.
Dat infgelijcks de Ampten, Officien, Bedieningen en Beneficien , tegenwoordigh ilaende ter collatie van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrie- flandt , aen defelve fai verblijven, fonder yets daer van te mogen werden afgegeven 5 welverftaende, dathict onder niet begrepen werden de Militaire Ampten en- de Bedieningen, die in de ofte expeditie te Water of te Lande foudcn moghen komen vacant te vallen, welcken aengaende haer Ed. Groot Mog., by nadere difpofitie, al fuicken voet ende ordre fullen beramen, nie( alleen op de provifionele beftellinge van dien, macr oock op de begevinge ten principalen, als'defelve ten meeften dienlte van den Lande fullen bevinden te behooren.
IIL
Dat wijders haer Ed. Groot Mog. niet alleenlijck hare bewilliginge ende toeftemminghe noyt anders fullen geven, macr oock de faecke ter Géneraliieyt met alie efficatie daer heenen helpen dirigeren, tea eynde oockby de andere Bondtgenooten, enfulcks by eenparige bewilliginge of gemeene concurrentie van defelve door eene confonante Refolutie van haer Hoogh Mog. geftatueert ende vaft goftek moge wer- den, datdiegeenc, die oyt ofte oyt fai ofte fucceffi- velijck fullen werden ghebruyckt toiCapiteynoiAi· mirael Gemrael, of oock in beyde de voorfz Charges, of wel die geene aen dewelcke onder eenige ander ti- tul het opperfte commandement over de Militie te Water ofte te Lande fel werden gedefereert, niet ia! of fullen mogen weien of blij van ee-
nige Provincie ofte Provinciën 5 snde voor foo veel de Provintie van Hollandt en WeSl-VrUfimidt be- langhtjdat niet alleen niet die gene die 't opperfte com- mandement over de Militie te Water ofte te Lande toevertrouwt fai wefen , maeroock niemandt anders tot Stadthouder van defelve Provintie ghemaeckt fai mogen werden j Doch dat de voorfz Charge in alle manieren fai zyn ende blijven gemortificeert, ende de Heeren Gecommitteerde Raeden in de refpeöive Q^artieren aenbevolen gelaten, volgens harclnftru- öie, de noodige ordre te ftellen endede vereyfchte voorfieninghe te doenopdefaeckenbyabfentie van haer Ed. Groot Mog. voorvallende , ende waer op prompte difpofitie vereyfchtfoude mogen werdon.
IV.
Dat tot volkomen vaftigheyt 'van 't gene voorfz is, erlingegeruftheydt van de Edelen ende de Heeren teghenwoordigh in de· ordre van de Ridderfchap beichreven ofte in de Vroetfchap- pen verkoofen fouden mogen werden, by folemnele Eede fullen verklaren de voorfz poindtenheylighlijck ende oprechtelijck te fullen mainteneren, oock geen- fints gedoogen dat daertegens eenige indracht of in·
ende tot onderlinge geru: Steden, alle de Heeren
fraftië gefchiede, veel min oyt of oyt eenige propofi· tie doen ofte doen doen , die daer tegens in eenigen deeleftrijdigh foude mogen wefen, ende datvoorB oock den eedt van de Heeren ter Vergaderinge van haer £d. Groot Mog. comparerende > daer mede in de
bon: |
-ocr page 200-
bondigfte kj-achtigfte forme fai werden geampli- eert ' Datooclf de Raedt-Penfonarhin dertijdc, inf- geliicK by Eede fai werden verplicht alle de voorfz pointen·, foo veel in hem is, te iuHen mainteneren ende fteende houden , fonder daer tegens oyt of oyt diredlelijck of indireaelijck eenige propoficie of em- irage te fuilen doen, veelmin conclufie formeren.
Dat wyders mede tot meerder vaftigheyt van 't yo;ix(% derde {oint t het fel ve uytdruckelijck in de in- ftruétie foo voor een Caftteyn als voor een Admirael Generaeliù werden ingelijft ende de geeligeerde by Eede verplicht niet alleenlijck daer tegens noyt dire- öelijckofindiredtelijkeenigverfoeck te fuilen doen, veel min toelegh te maken direöelijck of indiredle- lijck ( maer ter contrarie fulcx by anderen buyten ver- moeden, gefchiedendcj't felve tc fuilen tegen gacn,en- de het Stadthouderfchap, foo hcm ten eenigen tijde die digniteyt by eenige Provincie mochte werden geoffe- reert, te fuilen refuferen > ende van de hant wyfen.
formulier van Eedt op de bovenfiaende Ar- tïctden Ì te doen by de Heer en ν dn de Rid- derjchap ende Edelen , mitjgaders by de Borgemeefleren ende Froedfchappn van de Steden, als mede by de Heer en comparerende ter Vergaderinge van de Staten van Hollant ende IVefi' f^rtes- imi.
ICk beloove endeiweere het bovenftaende eeuwig Edidl, mitfgaders alle de pointen ende eruculen
daer inne vervat j.........
fuilen maintineren
gen datdaer tegens eenige indracht otte ïntraCtie ge- fchiede, veel min oyt of oyt eenige propofitie of ad- vijs te fuilen doen ofte geven, noch oock te iulleo doen doen, of doen geven die daer tegCDS in eenigeo deeien Arijdigh foude mogen wefen.
Soo waerl^ck moet ηη Qodt Almachtigh helptH,
Vormuüervan Eedt voor den Raedt-'Pen- fionaris in der tydt.
TCk beloove ende fweere het bovenfiaende eeuwigh If"'. lEdiil, mitfgaders alle de poiniten ende Af ticulen IbkJ daer inne vervat, foo veel in my is, te fuilen ma- ||rttfii), indleneren ende ftaende houden j fonder daer tegens jcaiji, oyt of oyt, direftelijck of indireflelijck eenige propo- fitie ofte omvraege te fuUen doen, veel min conclu- fie formeren.
Soo aaerlyck meet mf Gedt Almacht igh helfen.
ί jojntii» I iinban ; 4!tK, |
ópdenEedtbyhenluyden in't aenvaerden van haere j Sj^y, refpeitive Gfficien ende bedieningen gedaen. . ή
Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge ;emelte Heeren StatenYan Hollancen-
van
de Weft V7ic: Ze^le
feflienhondertfii ha» de Wit j ÖnderftontterordonrTantie 'van de bta ten, ende was gcteeckent Uerb. vm Beaumont,
.^icttofpnigfi toarinbecacfurpjpnefctbatbcn Eed tot mortificatie ban f)et Stadthouderfchap foo pjomps triijcftfnbEfantJcctcgcn-fpjccc&fn boo^tsma; macc bcceDeti toa^/ ùat öe pluraiiteyt öacc stjnbc / Dc aiiDe^ cc niet tiD?fitn Ijaer pellmteecn^ öt plaufjöic natnen
ban Liberteyc,Privilegien ! ©mOiCtCflcnÖaöDcmfn öenïanbt-t«cafeeftooo?CH/ Enöeoetitooiisen booj Den bjeöe te laten alif^ arn öfn ^tact/ mrt acn öcn Prins: öaec ban in ben ©?Ebe ban ""t ^iacc achten vet r-
tigh nieteen^raentietoiectacmafclit. ï^ct»eaarauto· creiKKwïiaDbcoocftbEbangcn.'t gchcEi licljacm ban beütcaecingb· Jü^en bebonbt bat bic mccfi grcarpm Öabbcn om atn bEnj(|eec|9iin^ tegeben be eminente Charges ban fijne Jlfftf η ®ooj-<©ubfrrn/ toarenge^ meenlijcft foobane / bie in be ^teben Jjaec cceciteningc niet bonben enbe onbet Ingcn. ^e faoben leggenbe ftoqien (iiï/ enbe beben toat fy toilben j alic bie nu af- ftecrigötoacenban ben Eedt, bjee^ben upt be Vroed- fchap gelnojpcn te biojben ; enbe be blame ban te toit len contcatieren be Guide Vrijheyt, be Privilegien ban't©abcclant; omtocleftet^ hcenclUnge men be a©apeneni)abbeaengenomen tegen Spaengien. ξ^ε ^tiben glo^ieerben oüec eeingïj Wt of bat fileen Voor- recht, eenig& Vryheyt enbe Privilegie , batfe toeïeet: ban be Graven ïjafiben uptgeDeDen ofte uptgefioft/ of be blijde inkomften bet&tege» ; tnaec ìaAt ìoe.$ bat te becgelijchen bp bit gciaot F rtvilegtum p<i/»«e, befòcoon ban alleai tofefoube bobben te hennen ge» benbatfipioa^becfmabenbebit Hemelfcbe Manna, enbe tnebec janeltenbe naec be ^Egyptifche Vlees-pot- ten. €enigefepben tciel bacfe ecn0 Eedt gabben gf" baenbantefuHenabbifeten in genere alle^ toat tot lenbt^ &c(Ïetoa^ / enbe bat be ttjbt mocbt 6onten batmentoebecnoobiggenbetiefia^te een :>tadthou- der te Wefen. msaec baer op bienbe/ batmen fule)C ooft in 't affkueeren ban ben iConingb ban Spaengien in 't 3iaec een en tachtigh gabbe tTJogen ffögen. ©diïjcft banaleccbeRinbccenSfcael^oociitifpen / geeft ons een Coningh. ©oojt^ Dacftt mi prbcc bie inbe Vrocd- fchappen tpa^ / bat öp tod toa^/ bat ÖP onbc wuffcficn mebe bjoncft ban öet »eiiar autocraticum. (gnDe 't b}a^ authibe, auttèi. 5i>aec tüHÖe «icmant acn. SHHeen tot Edam boa^ een out man : bie fepbe/ ick ben out ende doof, ende kan den Eedt niet wel hooren, ende wil liever uytgaen, gelijefeftpbcbe.
2in befe raaent ©ecembec toiecben cppcefTeïanbt- bagenopbatfiucitban be mortificatie, of feparatie gcÖOUbeninGelderlant,Vrieflant, Over-Yflel. be eecfle enbe be laetfie toiecben gefonben be Heecen be Wit, Vaickenier, enbe Langewagen. Over-Yflel ab< b<feecbeal^ bollet:
EndefalhetbovenftaendeEdidin forme van O- &.toy ofeeimigbduyrende Vnvilegie, de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, mitsgaders de Borge- meefleren ende Vroetfchappen van de Steden< Leden van haerEd. Gro. Mog. ordinaria Vergaderinge, toe- gefonden worden, om 't felve in hare refpeiti ve Re- gifters te doen rogiftreren, ende voorts te beforeen dat aJle Heeren die naermaels in haer luyder orare be- fchreven, ofte tot Borgemeefleren verkoofen, ende in de voorfz Vroedtfchappenjgeaflumeert fuUen wer- den, daer op voor hare admiiBe, den Eed$t volgens het voorfchreve Formulier komen af te leggen, ende voorts haer daer naer precifelij ck te reguleren : Gel ijk ^khetvoorfzEdiaingelijckerwijfe aen beydede Hoven van Juftitie, mitfgaders aen de Officieren en- de Gerechten van de gemelte Steden toegefonden fel worden, met laftendeordre om haer in 't adminiftre- ren van Juftitie daer naer , als de -uoomaemfie IVet van <teaLemietotvoerfiantva»devrjjhejt, mitfgaders tot
confervatie vaneenigheytendevandegemeene rufte ______________,_________
gemaea, puoéhielijck , ende euAelijck ceieguleren dei Bontgenooten te procederen, VI· Deel. " ι ®
Extra£iuyttet Regijier der Re fokt'ten van de Heeren by de Ridderfchap ende Ste- den de Staten van Over-T^el^ totte fer irete befoignes extraordinaris gecommit- mitteert.
Heyno Jovis Je» vijfden December feftien- , hondertlêven cnfeftigh.
en OORLOG 'tSeven-en-^eirtighfleBoeck. ié^
GËlijck mede aeogaende het tweede poin&, wort ^^titr' goetgevondende Heeren Gecommitteerden ter glTfii· Generaliteyt t'euthoriferen,endeteIaften, tot- tcintroduaievan den Heer Prince van Orangïe in Jtijr. denRaet van State, oock mee de meefle harmonie
Betref- |
-ocr page 201-
170 SA KEN van 'S Τ ΑΈ Τ
ü
Betreffende die geprojedeerde feparatie van 'tCa- · piceynfchap ende Adrairaelfchap Generaal van't Stad- houderfchap van de Provinciën, almede met de mee- fte harmonie der andere Bondtgenooten in't voorfz iubjeót van feparatie fullen hebben te procederen, en dacoock ordre moge worden beracmt daer na die diffe- renten tuflchen die Provinciën, of oock Leden ont- ftaende, fullen mogen worden gedemefleert. Ende dewijl in meergedachte Projed: wert bevonden > dat eerft over de Eledie van een Capiteyn ende Admirael Generael fouden worden gedelibereert, als fijn Hoog- heydt tottet ouder van drieentwintigh laren gekomen foude zyn ; Soo worden de voorfz Gecommiteerden gelaft met alle bedenckelijcke redenen ende mogelijc- ke devoiren het daer heenen te helpen dirigeren, ten eynde den ty dt om over 'c eligeren van een Capiteyn ende Admirael Generael te delibereren ende te refol- veren, foo veel moghelijck moge worden gecortet, ten minften tot fijn Hoogheyts ouderdom van tinintig laren, ende dat met eenen fijn Hoogheydt mettet in- troduceren in den Raedt van Staten een confiderabel pcnfioen van den Staetgeaccordeertendetoegeleydt moge worden.
Onderftondt, Accordeert mettet ιοοτβ Regifltr, Geteeckent
D. ROELINCK,
Gelderlandt fiojt^ bacc nae.
Efctra£i uyt het Reces der Landtdaghen Extraordinaire binnen Nimwegen ge- houden.
Sahbathi den fevenden Decemher fefthienhon- dert fcven en feftigh.
IN· nadere deliberatie geleydt zyndehetprojeftin de fecrete notulen van haer Hoogh Mog. van den een en twintighfien September vervat, raeckt nde, het introduceren van den Heere Prince van Owe^w in den "Rade van Staten, mitfgaders het Jtparere» van het Capiteyn ende Admiraelfchap Generael van het Stadheudsrichap van de refpedlive rrovinti.n merden ghevolge ende aenkleven van dien j heeft de Landt- lch&^apfroberende en condefcenderende in het voorfz projed goedtgevonden t'lnhereren haere refolutien aengaende fijn Hoogheyt Anno fefihienhondtrt fefligh voor ende naegenomen , oock vervolgens geauthori- feert hare Gecommitteerden terGeneraliteyt om met die Gecommitteerden van de andere Provinciën te concerteren, ende de faecke foodanig foecken te ftel- len, dat alles wat eenigher mate doènlijckende mo- gelijck is voor fijn Hoogheydt moghe werden geob- tineert.
Voor al dat fijn Hoogheydt van nu afaen fai fe§e nemen in den Raedt van State > endealdaernefFens andere Leden ftem hebben , ende in die qualiteytj als het Leger te Velde geemployeert wordt, alle poli- tyque ende militaire deliberatien bywobnen > daer be- ne/en alle doenlijcke OfBcien by de handt te nemen, ten eynde de laeren van drie en twintigh aengaende de bedieninghe van het Capiteyn en Admiraelfchap Gene- rael te Lande ende ter Zee tot twintìgh mogen worden vermindert, oock dat fijn Hoogheyt toegeleyt moge worden eenlaerlijcxTraftement, ende goede ordre gheftelt op de Adminiftratie ende bedieningefijner goederen ende finantie.
Wat vordets belanght de beftellinge van de militie ende het vergeven van de haoge MtUtatre Charges, ver- blijf de Landtfchap alnoch by haer refolutien in date den dertkienden fefiienhondertfiven enfefligh,
ende verftaet voorfooveelaengacthet verkidien van een tweede Velde-Maerfchalck daer toe uyc de voor |
defen ghenomineerde ofte uyt de Militie van defen Staet een bequaem perfoon aengeftelt moge worden, ende lullen die Gecommitteerden ter Generaliteyt ia defen die circumfpedlie gebruycken, datdieeenig^ heydt ende goede intelligentie tuiichcn de Bondtge· nooten geconferveert bly ve.
Ende woft hier nevens als voor defen verftaen, dat die en Chef fai comraandeeren, in de ftemraende Pro- vintien daer in niet fai moghen ageren als met diredie ende goedtvinden van de Beeren Staten daer de aöic fai komen te gebeuren,
Onderflóndt
Infidem extradorum i
, Geteeckent
p. SINGÉNDONCK.
abbljfcn ban Zeelandt, VrLeflandtfnöCanöCi ce/ fijiiftifcbooigePclt.
I)icc boojgcfielDeabbg^bc^Raedts, omï^oli lanDt met erti miliioen acn te flam/ iipbeilEttm <0ECDmtnitteci;lic Öafbm in geclanbtBffiensiinbf/ toierbt bp bcfelbe scooiDeclt te fijn onöctamclijch/ cnbebatgcnootfaccUttoacen tebrchlaccn/ bat/ in-- bim ben iiicntorn ^tact ban i^jlog booj ben Bcmcl» ben Öaebt ban ^tate in bierboegen op een nieutoBc bjEfreectfoiibe mogen iuccben/fotibec bolgen^beouöe o|b?e ban bc öegeecinglje be militie efgualijcfi obec öe refpcctibe ©?oüinticn na pber^ quote te becbelcn mate be ecne boben be anbcce met notabele enbeabanta^ gieufe poflen te bcboo^beelen / bcmeergemelbe@;a< bincie ban Zeelandt, foobanige geobtrudeerde ©ofien af totjfen foube / enbe bupten alle betalingc laten : bet· foechenbe fp i@eecen4&ecominitteccbe{iebenbecöaIi ben/ batfoobanigbe ongdijckheydtboojsehomen/ mbe tjecbolgen^ al e ongemachen enbc moepelijclige^ ben/ bie baec upt foubenftonnencefulttcen/ g^je» benieett fouben mogen inetbcn ; ban fuirjc i^ftenniffe gegcben aen ben toelgemelbenifiaebtban^tateom te flceehen tot [jaec nacicljtinge.
^nlcR^ mt^liaegj^be feec enbebctoooggbeileecen ban Hoiiandt, om aen fiarc ïgo. j!©og, te fcfijijben benbolgenbenbjief.
Hooge en Mogende Heerenì
WY hebben niet fonder grootebevreemdinghe uyt U Ho. Mog. notulen van den tmntigiien defes befpeurt, dat het de Heeren Gecom. mitteerde Raden van Zeelandt gelieft heeft ter occafic van feecker advys door den Raedt van State den /even- den daer bevooren geformeert ) endeonaengefien de peremptoire redenen daer in vervat ter Vergaderinge van uHo.Mog.te doen verklaren,dat indien den nieu- wen ι/λ» Oer/igi door den gemelden Raedt van State foodanigh op nieuws foude worden gedreifeert, dat daer by de Provincie van Heüant met een notable gelt-ρόβ boven de andre Bonrgenooten foude werden aengeflagen, de gemelte Provincie van Zeeiant in fui- ken cas foude afwyfen, en buyten alle betalinge laten alle de poften van Militie of anders,daer mede defelye Provincie teghen {oàaxùgengelt-ροβ tot behoorlijcke egalifatie in haeren reguarde aengeflagen foude aijn. Vertrouwende dat U Ho. Mog. nevens onsj feer klaerendehandtaftelijckfullen bevinden, dat door diergelljcke manieren van doen fondamenten werden geleydt tot fuhiierfte van de Republique j want aJsden Staet in occafien, daer fubiteHjck en fecretelijck een goede fomm e gelts van nooden is, daer van niet en iï geprovideert,geli}ck die in fuiken cas door't doen van petitien aen de Provinciën te verfoecken van confen- ten en fourniflementen van de refpeftiTe quottt j daer van niet tydelijck voorfien kan worden,fo gaen notoir foodanige occafien die dickwils voor't welvaren van den Staet feer iinporuntujn, 't ecnemaelrerlooren.
11 Be- |
-ocr page 202-
en O O R L O G Η, V Seven-en^njeertlghfle Bóeck, 171
Behslven dit felfs oock veel publique faecken by faute
_Ji' v^anfoodanighexpediënt, tot feer grooten ondienft
van'cLsndtj onbetaelt blijven ftaen, gelijcktegen-
woordightotvercremdingevande Geallieerden, die
in hoogeendewelgefondeerdeklachten uytbarften o-
vcf de wanbetalinge van de fubfidien, haer by folem-
reek Tra&tén belooft, ende tot het uyterfte delcrc-
dit vandenStaet, de Koningh van Derwemerde» en
de Vorften van Bronftuytk en Lmenborgh noch veel
tonnen gours tü buyten ftaen, ende vooral komt ons
dsvoor/ztalefraertelijcktevooren, als viiyconfide-
reren, da: de fel ve vcrmenght fchynt met repmhe van
ciie provincie, die nu drie achter een volgende jaren
met eenigegeltfommen boven de andere aengeflagen
zijnde geween, niet alleen de fel ve geldt-fommen ten
vollen heeft betaelt, ende t'elckens alle 't geene U
Ho. Mog. of de f^eeren derfeJvergeauthorifeerden
haeropgeleythebben, promte cndeop deeerlle fom-
matie heeft gefurneert, foo aJs alberey ts aen de gemel-
tenRaedtvan State by overgeleverde reeckeninghe,
fomtnierlijckisbewefen, maerdie oock voorts haer
W/^jafif in alle andere petitien, foo tot de faecken
van het Lsnt, als tot de faecken van de Zee geconfen-
teert, ten vollen heefi betaelt, foo als defelve befigh is
by declaratie gemunieert met beboorlijckc documen-
ten en decharges, of quitantien van den onfanger Ge-
neraci van de Generaliteyt voor de Heeren Gecom-
rtitteerde in de GeneraliCeyts Reecken-karaer na de
ordre van 't Landt te doceren, ja die felfs vrywilligh
noch miUioeaen over betaelt heeft, eer liefde van 't ge-
meen, ende om door de extraordinaris groote Oorhgh
féepen, het metale Canon van feer fware calibre, ende
meer andere diergelijckeneceiBteyten, buyten con-
ient, ende fulcx buyten participatie van de andere
Bonrgenooten op haer beurs alleen aengebouE, gego-
ten ende ingekoft voor den Staet te mogen verkrygen
de gevenBe ende gezegende Vrede 1 die Godt den Heer
Almachtigh den Staet fo goedertieren heeft vergunt,
en die na menfchelijke apparentie noch feer verre te
foecken foude wefen, indien fo confiderabele befor-
gingen ende exceffive Contributien van HoUant bo-
ven haer guotemet hadden gefuppleert de defedten van
verfcheydeProvincicndieover de geheele Jaren fi-
fiituhondert fes en ββϊφ ende fevtu enfefligh, tot de fa-
ken van de Zee,noch niet een ftuy ver betaelt hebben,
ende daer van fommige noch nauwelijcx een achtiende
/OThebbengefourneert, van'tgeene daer toe voor
haer is gepetitioneert ; ende indien de gemelde
Proviacie van Hoüant fulcx doendejonder andere me-
de nietnotabslijk gefuppleert hadde het defeét uyt de
Provincie van "Leelant felfs hergekomen, ende io's
Landcs Vloot foo notabelijckbefpeurt ge weeft zijnde,
foo verre dat in den beginne van de jongfte expeditie
mt eenfchip uyt de gemelte Provincie onder de Vlag-
ge van den Staet is verfchenen, en dat naderhant uyt
de felve Provincie niet meer dan o/j/ffchepcn, en die
noch ten opfichte van haer incom piete manninge en-
de andere defeden voor geen drie complete fchepen
konden pafleren,by de voorfi VJagge te voorfchyn ge-
komen,ofte gedurende de gantfe Camfagneùàier ver-
nomen zijn, niet tegenftaende tot w'ir capitale welge-
mende en van alles wel voorfiene fchepen buyten lafte
vande Provincie door de Kamer van de
Compagnie, aldaer volgens Contraél met den Staet op-
gereghtjgelt gefourneert is geworden : foo dat, gelijck
door de forge en liberale Contributie van HoUant, bo.
ven't gene waer toe defelve Provincie was verobli-
geert.vcclcapitslermacht by's Lants Vloot is gekome,
allo ter contrarie door die van i/(i»iminder dan niet,
dat IS,noch niet ten vollen dat gene't welk uyt de pen-
fingen Van de gemelde Oofi-Indifehe Compagnie als bo-
ven moefte geprefteert worden, by's Lànts Vloot ge-
Dracht is. Ende wat U Ho. Mog. Uyt eenige Provin-
ciën , ende in fpecie mede uyt de Provincie van Zelatit
totyerfterckingeineene fubite noot, als vooren by
anticipatie in voorraet fouden te verwachten hebben,
Bis lodane geld-fofi na proportie van de refpedlive ^uo-
/«overallede Provinciën ftondegcrepartieert, is lig-
«iijck af te nemen, daer uyt dat de fes truvincien na
<fr«jaeren aen den anderen» foo wel %\sHüüandt ,τόά
eenige pollen, doch felfs verre beneden hare^«i>/fr,in
gcldcaengeöagen geweeft zijnde, meeftalle tot noch,
helder noch ρ emingh voldaen hebben ^ ende in fpecie de
Provincie van Zee/andt in de repartitie van den Jare
vijf enfefiich in gelde aengeflagen geweeft zijnde met
t-wee en lèveutich duyfentfes hotidert feventien güldens
«f^fjr/ie» ftuy verseci^ deniers, ende in den extraor-
dinaris Staet van Oorloch de Anno fefiienhoniert fes tH
fefiich met drie duyfent twee en negentith guld. iwee
ftuy vers w;/penningen ter loopende maent, ende
fulcx in'tjaermetyi^vwiei/er/iciii duyfent hondertvijf
güldens ftuy vers ende weder inden Iaer/fw»i»
fefiich met drte duyfent driehondert fesendertich guldens
Wifftuyvers/fi penningen ter inaendt als boven, en
fulcx in t'Jaer met veertich duyfendt vijf en dertigb
guldensy?/ ftuy vers, maeekende de vooriz drie poften
te famen een fomme van hondert ntgtn en veertich
duyfendt fevenhondert achten -vijftich guldens Twi/V»
ftuy vers öf/rf deniers, daer op wegen ghemelce Pro-
vincie nit t meer ghefourneert is dan eens tvee e»
ttoìntkhhondert guldens, fulcx dat de felve daer over
noch aen de Generaliteyt muet voldoen of verant·'
woorden een fomme van ^eWfri/evfB eti vertichduy'
fent vyfhondert achten vijftich guldens veertien ftuy vers
acht penningen, 'c welcke na proportie van haer min-
dere Quote foo veel is, als of Hoüant fchuldich ghe-
bleveri was verre over de negen tonnen gouts; uyt
alle het welcke ende meer andere overtuygende rede^
een , te lange alhier te deduceren klaerblijkelick ende
als met handen te taften is, dat voort'ctoecomenda
ende van meerder fommen, daer roede de gemelde
Provinciën volgens het voorfz ghefuftineerde op haer
repartitie aengeflagen fouden worden, niet beters jfou-
de zijn te Vér wachten, in atlèn gevalle als de vöörfzi
fomme by de gemelde Provinciën effeéli ve gefurneerc
ende te berde ghebracht wierden, foude defelve daer
mede foo veel werden vernadeek als het avantagieufer
is Compagn ien te peert ende te voet op haer repartitie
te hebben, met de Collatie van Je Charges, daer aen de-
penderende.en andere pointen van gefagh ende profijt
daer uyt refulterende ,J dan de volle fommen, waer op
fodane Compagnien uyrgetogen ftaen, fonder eenich
ghefach of detrafbie in baren gelde te moeten furne-
ren, behalven dat in allen gevalle en geene in defen
alle vordere oppofitie t'eenemael perineert de refpe-
étive Provintien volgens de voorfz voorflach van den
Raec haer door'teffèdliffourniflement van hare pen-
ningen ten Comptoire Generael van de voorfz Com-
pagnien en andere poften konnen ontlaften, foo wel
ais zy oock by gebreeke van furnilïêment van die van
Hellendt daer van ontheven fouden zijij· Al waerom·»
me wy gedrongen Zijnde, door evidente nootfaecke-
licheyt om't gemeene befte niet te laten verlooren
gaen ende geenünts met bcooginge van cenigh parti*
culier voordeel,'t welck oock niet ghepaft kan worden
opeene Provintiedienochonlanghs om den Staet té
helpen redden > veelmillieeneti boven alle Confented
(00 liberalijck heefti ecfpendeert, ende by dc twee
jonghft: geflooten reeckeninge fo veel Tonnen gouts, té
weten by flodt van de eerfte over de ailie», ende b/
ilodt van de laetfte over àeacht Tomen goudfs, boven
al haer^oiif in de ghedregen confenten te boveti
komt,ook noch in den Urtdrieenvijftigh een Miüioe»
voor de Generaliteyt verflrreél: heeft, volgens UHo.
Mo. fpecialc fchriftelijke aàe, met belofte van niet al-
leen het Capitael, maef oock den interèft van dien té
fullen refondercn, fonder van'teen of ander yetste
hebben ontfangen, maer onder correiSie beter toudeh
mogen werden geappUceert op de geen, die den Staet
in verlegentheyt, ende Geallieerden van dien voor
een gedeelte onbetaeltlaeten. Soo vinden ende feg-
genwy ons ghenootfaetì: U Ho. Mög. klaérlijck^e
denomitren, ghelijck wel expres fyn doende by de-
ien, dat by foo verre de Provincie van Hoüandt
by de veranderinge van repartitie eeiiige Compa-
gnien Ruyteren of knechten, of eenige andere poften,
te lafte geleyt foude mogen worden , t'zyiin déd
ordinarist'zy in den Extraordinaris Staet van Oor-
a loge»
-ocr page 203-
i8o SA KEN van.-STAET
1^6'f. daermede de zelve Provintie tegenwoordigh
__niet aengeflagan is, dat de felve Compagnicn ende
poften gcenfints by de Heeren Stïten van den ielven
Lande fullen worden aangenomen of daer in bewil-
lighc, veel min becaelt, voor ende aleer de ghemelde
andere Provinciën, ende notanter mede die van Zee-
landt, alvooren mede ten vollen fullen hebben betaelt,
eerftelijckdeCompagnienbydefelve in de Jaren,/ί-
fiienhondert fes enfefligh endefiven enfefiigh j tot groo-
tenondienli ende refpedl van't Lande onbetaelt gela-
ten , ten anderen oock degeltpofien daer mede de lelve
in de repartitie van den Jarefeflienhoitdertvyfenfefiigh
enindeextraordinarisStaten van Oorlogh de Anno
fefiienhondertfes en fefiigh tnàeftvett en feiiìgh aenge-
flagcn zyn ^eweeH, ende datfe ook ten derden, neffens
haer Ed. Groot Mok. pont ponts gelijck in gelde ten
Comptoire van den Ontfanger Volbergen gefourneert
fullen hebben fodanen fonds als waer van 't voorfz ad-
vys van dengemelden Raet van State is mentie maec-
kende, die oockby alle de Bontgenoten eenparigh fa-
lutair ende noodtfaeckelijck geachtwort, daer"van wy
U Ho. Mog. bydefen in tydts wel hebben willen ad-
verteren, op dat defelve door haer hooge ende gewoo-
ne wijsheytalie defordres daer in den Ütaet by fodane
manieren van doen cvidentelijck ftaet te vervallen,
circumfpedtelijck mogen helpen prevenieren. Waer
toe&c, Hogc,&c. U Hoog Mog· goede Vrienden de
Gecommitteerde Raden van Hollandc ende Weit-
Vrieflant- Ter Ordonnantie van defelve,
Geteeckenc
HERBERT van BEAUMONT.
<SIöfr^ gefrpbt / bat obcc firt brbaccn ban 't
Schuytendiep tUfTcIjCIl tiE 3&?0bincic bOn Vrieflandt
«ibe ^taöt Groeningen oocft quefiietoa^: obcc Dat
UjOce^tQa^öEtt i^oogen flaebt becfoc!)t te focm^cn
eelt ^tntentie / om op bm naem ban gaec |@og.
te torcbrn gepjonunctent.
DeStatenvan HoUantendeWefi'
Vrieflandt.
EDele,Erentveftc, hooggeleerde, lieve getrouwe.
Wy fenden U L. hier nevens ons gerefolveerde
fub dato defes, raeckende de adminifiratie van de
Jufiitie, ten aenfien van de genen die geaccufeert fou-
den mogen worden van haer in Staet ofte Staetsbefim
te hebben mifgaen, ende begeren dat onfe goede mee-
ninghe daer in vervatU L. fai worden naghekomen}
Waer toe ons verlatende, beveelen wy U L. inde Be-
fcherminge Gods. Gefchreven in den Hage den vyf·
tiendenOùcemhtTfefiienhondert (even en fefiigh. On-
derftont , ter Ordonnantie van de Staten,
Geteeckent
H£RB. van BEAUMOÌÌT.
Defuperfiriptie was E. Dj Hooghgeleerde, onfe lif
ve getrouwe den Vtefident ende Raden van dtn
Hoge» Rade in Hoilandt.
Dht by een generaci Declaratoir van de Ridder·
fchap,Edelen,ende Steden van Hollant ende Weg·
Vrieflent,i]s Souverejn vanden felven Lande, tot
meerder geruftheyttnde veyligheyt van alle die tot de
Regeringe ofte bedieninge vandehooghgedagte Pro-
vintie, ofte van eenige Quartieren, Leden ofte Steden
vande felve beroepen zijn, op de allerbondigfte ende
krachtighfte maniere, voorbehoudens nochtans b«
EeumghEdiü tot'voQiü&ac van de vryheyt> mitlga-
ders tot confervatie van eenigheyt, ende vande geroee-
ne rufte den n^e» Augufti fefiienhondert Jeven «»
fefiigh gcvtTe&etit, waer tegens byniemant, 't zyw
de ordre vande Ridderfihap ofte in de refpefti ve Vreet-
fchappe», 't zy in de Vergaderinghe van haer Ed·
Groot Mog. of ia particuliere commiflic Ì en kan ofte
yerinig'»
ffiiiefcite diflFerenten ontftaen tuffchen de Staten van
Relitta. KJ^rieflant, waer by figh fto interefe voegende zijn
de jfonckeren, Hovelingen, Eygen-Erfden ende
Volmaghtighden der Ommelanden tuffchen Eems ende
Lavmers j mitfgaders tuffchen de Ridderfchap,Eygen-
Erfde Staten des Lantichaps Orente ter eenre ; ende
Burgemeefteren ende Raet der Stadt Greeninge»,m\Ù·
giders die van het Schoyten fchuyvers gilde aldaerter
aiidere zyde, waer aft proces,ingevolge van't verdrag
tot LeeuTsaerden den feflienden Marty feflienhonjdert
vijf enfefiigh opgerecht, zynde geinftrueerc, ende ge-
flooten ter Vergaderingh van de Ho. Mog. Heeren
Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden ingele-
vert, omme van de felve voorts aen een onpartydigh
Hofvanjuftitie der Vereenigde Provinciën overge-
fonden ende foo haeft mogelijck getermineert te wer-
denj haer Ho. Mog. hebbende de Stucken van den fel-
ven Procefle overgefonden KnàsnlioogenRade in Hol-
/tf»f,ende daer over verftaen der felver oordeel, doen-
de recht verklaren dat het Schuytendiep, gaende naer
het Oofiermoer in den voorfz Lantfchappe Drenthe
naerder ten proceffe vermeit, is een vry e vaert, ende
eenyegelijckopenftaendeomTurf uyt de Drentfche
Veenen te halen ; ontfeggen Burgermeefteren ende
Raed der Stadt Groeningenjmitfgzdeis die van 't Schuy-
tenfchuyvers Gilde voomoemt·, haer gefuftineerde ter
contrariejcondemneren defelve alle hinder ende belet
hier tegens gedaen,afte doen,interdiceert haer van ge-
lijken meer te doenjbehoudende Borgermeefteren en
Raet der Stadt Groeningen fodanig rechr als haer foude
mogen competeren,om de Drentfche Wateren, haer op
den hals komende ofte befchadigende, behoorlijcker
wijfe van hare Landen af te keeren, mitfgaders om in
't reguard van haerlieder Borgerj ende Ingefetenen op
't bevaren van devoorfz vaertOrdre ende Reglement
te mogen ftellen, ende compenferen de koften van de
Proceffe om redenen. Gepronunceerc den ;·. .
boojfs Diitum Den dertienden ©ecembec
öerf^giafr^alfoobantoeBenticnHoogen Raedtgen
taeci^o Mog. obcrgcfonbcn/ enöe becbolgcn^ oc= '
Pionuncirett.
§kt boo? gefielt öet eeuwigh Edid tot rao?tificai
tie ban ÖetStadthouderfchap in Hollant. ©m'tfelljc
enbe anDrce faecften op Dien boet te betec te maintinei
een/ oocftaïle oneenigljcpt cnöe òiffccenten te booj.
fiomcn / tuifcbt in bcfe niaent bp D^ec jigoff
gefojmeert fietbolgcnbe Seglemeiit / enbe göcfonötii
aen ben Hoogen Raedt enbe K^of ban Hoilandt, om
Öaecabbjjfen/ biein 'taenfiaenbe ^aec toiecbcn in=
gebjatöt.
Extraöi uytte Refilutien van de Heeren
Staten van Hoilandt en We ft- Frieflandt
genomen in haer Ed. Groot ^JM.og. Ver-
gaderingheopTionderdaghden vijftien-
den 'December feftienhondert icvenen
feftigh.
OP 't derde articul van de tegenwoordige befchry-
vingeendede pointen daer in gementioneert, "
raeckende de Adminifiratie van Jufiitie, voorna-
mentlijckten aenfien van foodanige die geaccuiccrc
fouden mogen worden haer in Staet ofte Staetsbefiiert
te hebben mifgaen, is naer voorgaende deliberatie
goetgevonden ende verftaen,dat de voorfz pointen by
copye gefonden fullen worden aen beyde de Heovcn
van Jufiitie, om naer examinatie ende overwegingc
van den inhouden van dien, de Vergaderinge te die-
nen van haer conGderacien ende advijs.
Onderftont,
Auordeert met Je veorfa refilutie,
Geteeckent
HERB. van BEAUMONT.
mtnt
tol!»
banì
(liiiti
'tffl:
tifimi
ban't
-ocr page 204-
volgende ·
^eriitl'^'k, Dat de Heeren van nidderfihtp^ Edele», roitfgaders BorgeTtnetfleren ende Vroetfchappen van de xe{pe6àveSteden» yder in'cbefondercompeteerthec
recht ende de vryheydt, om indeordrevandeghe- melde Ridderfibaf tnitfgader» in de Vergaderinghe \inBergemeefteretttnà^ Vroetjchapfen refpeöivc,op allefaeckenaldaer in deliberatiegeleyt, ende orden· telijckin omvragegebraghtwefende, voorbehoudens nochtans 't voorfz eeuvigh EdiH, 't welck alhier ende in alle de volgende articulen verftaen wert te wefen teapemanente ende peremptoire exeeptieAodunigh t'ad- vifereni als zylieden na haer befte wetenfchap, ende in. goede confcientie ten meeftendienfte van den Staet in 'tgenerael, ende van deordreof de Stadt in 't parti- culier) óordeelen te ftrecken, fonder dat de fel ve Hee- ren van de Ridderfihap ende Edelen ofte Borgemtefie- reu ende Vraetfcheppen van de Steden, over de voor- fchreve hun advylen aen niemandt ter Wereldt dan aen Godt Almaghtigh ende hun eyghen confcien- tien reeckenfchap fchuldigh zijn, ende dat Imitfdien gheeneperfoonen noch Vergaderinghe, of Collegi- en, 't zy van FoUtie, zy van Juftitie, of andere, bevoeght zijn haer daer af direöelijck ofte indire- öelijck aen te fpreecken, te calangeren, ofte doen calangeren , veel min te dier oorfaecke eenighe condemnatie ofte ftraffe t'faaren lafte te vellen ofte decreteren.
IL
Dat de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen pre- fent wefende in de Vergaderinge van de Heeren Staten van Uoüandt ende Vfefi- Vrieflant, mitsgaders de Hee- ren Gedeputeerden, van de refpedlive Steden ter hooghgemelde Vergaderingh comparerende, de Pee- fmarifen ende andere Minifters daer onder begrepen, infgelijcx aldaermeteen volkomen -vryheyt (mits al- leen niet contrarierende bet MMvig^ £<//<9 hier vooren geroert) vermogen te uy ttcn, ende met redenen te be- kleedenderefolutienvanhaer erdre ende Vroetfihtp- fta refpeàive, oock voorts alle faecken,in deliberatie gebracht, waer op zjf haer met gheene exprefleende Ipeciale refolutie van de vootizOrdreoiteVroetfihMp- finrcfpeftive vinden gemunieerc, foodanigh t'advi- feren, alszy volgens hun generalen Inflmiìie, ende in krachte van de maght ofte commiflie haer by de or- dre ofte Vroetfchappen· refpedtive toevertrouwt ende gegeven, ter intentie van de felve bevinden, ofte oor- deelen te behooren, fonder dat fy ofte yemandc van henluyden daer over, naeftGeif ende hun eyge con- fiientie, aen yemant hare Rekenfchap fchuldigh zijn, ende dat mitfdien geene Rechters hooge ofte lage, en - de veel min yejnandt anders wie 'c feive oock foude mogen zijn, haer daer over direöelijck ofte indire- öelijckvermoge te calangeren, of doen calangeren, veel min in eeren, perfoón, of goederen te befchadi- gen, of uyt die oorfake t'haren laften eenige condem' natie ofte ftrafiè te vellen of decreteren, by foo verre, ende voor foo veel de erf/w ende de Vroetfchappen re- fpeftive haer niet felfs binnen 's laers daer over culpa- bel, ofte calange fubjeil verklaren, blijvende naer ex- piratie van't jaer alle adie ende calange dienthalve geperimeert, fonder dat eenige Rechters hooge of la- ge, en veel min yemant anders, haer daer over fai vermogen aen te fpreecken, ofte doen aenfpreecken dire^elijck ofce indireéielpk in eeniger maniere.
Dat voorts alle die gheene die eenighe in
'sLandtsfaeckenby de hooghgemelde Heeren Sta- ten van HoUant, ende Wefl-Vrieflant opgeleyt is, over het geene fy lieden in kraghte ende ingevoljge van de voorfchrevefenwiiJTe met'et gene dat daer aen depen- deert hebben gedaen, gefproocken of verhandelt aen haer Ed. Groot Mog. alleen, ende aen niemandt an- ders reeckenfchap fchuldigh zijn, ende dat mitfdien gheene Rechters of yemandt anders wie het oock fou- de mughen wefen, haer daer over diredelick ofte in- fJiieöelijck vermogen te calangeren of docncalan- jeren, veelmin in cere, perfoon, of goederen te i66i, jefchadigen, ofuyt die oorfaecke t'haren lafte eeni- , ge condemnatie of ftraffe te vellen of decreteren, by lbo verre en voor foo veel haer Ed. Groot Mogende haerniecfelfs binnen sUaers daer over culpabel ofca- lange fubje(9: verklaren , blijvende naer expiratie vanhetlaeralleadtieencalangie dienthalven geperi- meert ende ghemortificeert , invoeghen ende ma- niere als in'tvoorgaendearticul»» flmtlicaj» breeder uytgedruckt flaet»
en O O R L O GH, 'tSeven-m-wertighfleEoeck. ij}
te vermagh te worden^ geadvifeert foude behooren te l"/· y,orden v«ftgeftelt de pointen endc ardculen hier na |
IV.
Dat die gene die by haer Ed. Or. Mog. gelaft wor- den eenigh advijs te geven, 'tzy geformeerde Colle- gien of fpectael Gedeputeerden ende eenen yegelijck van de felve in gevolghe ende tot voldoeninghe van de voorfz laft, vermogen vryelijck ende onbepaelt hun- ne opinie te uyten, ende des noot zijnde, in gefchrif- te te doen vervatten ,'t gunt zy in goede gemoede oor- deelen ten ghemeene befte oorbaerlijck te zijn, fonder in die gelegentheyt aen eenige refolutie van de ordre van de RiWiie^^ïy of aen Burgemeefiere» ende Vroet- fchappen van Steden te wefen gebonden, ofte oock an- ders , dan door gegeven Commiflie, te wefen bepaelt, endatzyoockdienvolgensovertfi/i/jf/f»in dier voe- ghen gegeven of uytgebraght door niemant ter werelc aengefproocken, gecalangeert, ofte geincommodeert mogen worden, mits haer niet vergrepen hebbende regens het EdiS van den vijfden Augufty fevea en β- fiigh, hier boven te meermalen geroert.
Maerby foo verre yemandc ofte eenige van de Or- dre van de R.idderfchap uyt de Borgemtefieren ofte Vroet- fchappen der voorfz Steiin, na dat zy volgens de voorfz liberteyt haer adv'ijs ghegeven hebben, de conclufie die by de felvé Ordre van de Ridderfchap, Borgemeefle- re»ftQàQVroetfcbappenotàwe\i\Qk, àhoewel moge- lijcktegenshaeradvys ende fin wert geformeeit, of oockwelfoodeprefenteEife^» ofte Gecommitteerden ter dagvaert de conclufie die by haer Ed. Groot Mog. infaecken, waer inne nader ordre van de Regeringe overilemminge plaets heeft, ghenomen is door qua- de vunêes mochte traverferen ende pogen vruchteloos temaccken, ofoock wel in plaets van de Commiflie ende laft haer opgeleyt ende gegeven daer tegen of daerbuyten,contrarie de intentie van haer commit- tenten te ondernemen , ende door onbehoorlijcke wegen voort te fetten, faecken die in figh felfs onge- oorloft ende ftraf baer zijn, als mede fo yemant of ee- nige in plaetfe van de CommifEe ordinarie of ex traor- dinaris haer by haer Ed. Gr.Mog. na ordre van de Re- geringe opgeleyt, getrouwelijck ende na behooren te achtervolgen ende na te komen, de felve Commiflie quam tegen ofte buy ten gaen, ende in die qualiteyt ondernemen faecken het gemeene befte nadeeligh we- fende , of figh op eenige andere wijfe door ongeoorlof" de aftien endecomportementen, recherche, ende ca- langie fubjedt te maecken, dat in fulcken cas foodani- ge uyt de Ordre van de Ridderfchap,Borgemeefleren of- te Vroetfchappen der voorfz Steden ofte ook wei uyt de prefente Edelen ofte Gecommitteerden ter dagvaert, of uyt die geene die ordinaris of extraordtnaris Com- miflie van haer Ed. Gr.Mog.geemployeert werden op voorgaende difad veu van de gemelte ordre of van Bor- gemeefieren ende Vroetfchappen van de Steden ofte op voorgaende refolutie van haer Ed.Gr.Mog. refpedive binnen'sjaers als boven gedecUreert ende genomen zijnde daer over gecalangeert,en te recht geftelt fullca worden voor den Hove, ofte voor Schepenen diede judicature eygptlijk falcompeteren,fonder dat de fel- ve , ofte ook die gene van dc Onderdanen van haer Ed. Gr.Mog.diegeaccufeert foude mogen werden haer in den dienft van de Generalittyt te hebben te buyten ge- gaen voor eenige andere ordinaris of extraord.,en veel min voor cmigcgedelegeerde Rechters tei recht geftelc fullen mogen worden, gelijck oock tegens de geaccu- feerdeover fodanigequade handelingen in politicquo dircöien gepleegt,niccextr£ord.geprocedeert fai mo- gen worden, ten zy fulcx by refolutie van haer Ed.Gr, Mog.gedecüreert en geordonncerc fai zHdj daer by de |
-ocr page 205-
«74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
endeallede Ingefctenen ende Onderfaten van den
Lande van Hollant ende Weffl-Vrieflant achtervolgens
voorgaende gepaffeerde belofte ende geëmaneerde
Placcaten by alle v/egen endc middelen te fullen
maintineren.
VI.
Dat alle't gheene voorfz HitizcaétOrdrevande
^tdderfcha^, mitsgaders aen Borzmeefiercn ende Vroet-
fchappen, als mede aen de Ojficiereu ende Gerechten
van de Steden in haer Ed. Gr. Mog, Vergaderinge
Seflie hebbende autentiquelijck bekenrgemaedtjmitf-
^^A&ttooùi iKuheyde de Hoven v*njuilttie in duyde-
lijckc ende klare termen aengefchreven fai worden ,
met laft ende bevel uyt den name ende van wegende
mdderfchaf,'Edelen ende Steden, als Souveraine van de
voorfz Lande aen de felve te geven » van haer daer na
punöiuelijck ende precifelijck te reguleren , oock
voorts een yegeljck onder baer gefubordonneert ende
t'haerder judicature ftaende j figh daer na te don re-
guleren , ende dat voorts de voorfz poiniSen na ordre
ende gewoonte lullen werden gepubliceert tot nae-
rechtinge van alle Officieren, Rechtere», ende gemee-
nelngefetenen inde voorfz Lande, ende voorts van
alle andere die de faeckceenighfints raeckenofaen-
gaen magh.
VIL
Ende naderaael fomwylen tuflchen't een of't ander
van de ghemelte Hove ende eenighe Stadt van de
hooghgemeke Provincie, difcrepaniie ende difpuyten
konnen ontftaen over het poïnt van lurifdiBie, waer
omtrent fomwijlen voorvallen occurrentien , inde
weicke het niet redeiijck fou zijn dat de voorfz Hoven
de decifien felfs foude doen , ende dat oock van de
andere zijde de Steden niet konnen wefen hun eygen
Rechter, dat over fulcx, om de inconvenienten die
daer uyt voorhenen fomwijlen zijn ontftaen, ende
Uaermaelsnoch verder foude konnen komen te reful-
teren op de bequaemfte ende ordentlijckfle wijfe voor
toekomende te prKcaveren,gerefolveertende vaftge-
ftelt foude behooren te werden, dat in voorvallen, die
van nu voortaen foude mogen komen te occurreren,
5n den weicke BorgemeeSleren ende Vroetfihappen van de
een ofte de ander Stadt, alsreprefenterende V Corpus
vandeganfcheBorgerye, ende van alle Ingefetcnen
der felver Steden, foude mogen fuftineeren volghens
Privilegie of reiolutie van de Staten van den Lande
gene faecke van die foorte, als.waer van 'c een of't an-
der Hof, figh een of eenige foude mogen aenmatigen
tottet ludicature van 't felve Kof in 't geheel ofte ten
deele te fpeéleren,dat in fuiken cas op de exhibitie van
foodanigh Privilegie of refolutie, of van Copye auten-
tijcq van dien, by haer Ed.Gi O. Mog. naer ingenomen
kenniflü van faecken fai werden ghedetermineert of
'tgealligeerdePrivileeienof reiolutie op 't Cafus in
queftie applicabel, ende daer omtrent decifoir is, endc
fulcx of de faecke tot de ludicature van't lelve Hof be-
hoort of niet, des dat middelerwijle totdat haer Ed.
Gr. Mog. daer inne ten Principale of by Provifie an-
ders fullen hebben geftatueert, aen de eene zijde alle
Proceduren voor degemelde fiovenfullen werden ge·
ftuyt,of opgefchort,ende aen de andere zijde ook par-
tye de faecken Tullen hebben te laten in State, fonder
dienthal ven yets te innoveren, veel min eenige wege
van/iy«tegebruycken direftclijck of indiredlclijck
in eeniger maniere.
Blij vende anderöntsbuyten foodanigh voorval de
gemelte liove voor foo veel haer volgens inftruöie, of
andere Staetfgcwijfe refolutie toekomt, gequalificeert
emme over de applicatie van Privilegien, ende Olïroy-
«H op voorgevalle of geillegeerde eafus tuilchen de
contendercnde partyen te oordeelen, ende te decide-
ren als naer behooren, oock alle particuliere litigan-
ren, onaengefien eenige corpora met haer gevoeght
mochte wefen, mitfgaders oock alle litigerende corpora
Ìnfaeck,daerdefelveinwii!>-«»i/oco moeten gehou-
den werden , ende fulcx Generalijck alle pleydoyevdt
fartyen (buyten het boven geexpreflècrde geval), ge-
If^^y Ridderfchap, Edelen endò Steden haer in de befte ) obligeertharegeallegeerdeincompetentien/>wwffAw
endc kraghtigfte forme fullen obligeren, eickandere, te allegerenendaer oprecht te ver-
""""" ■ ·■ ' ' ' j ^ j Λ------- , wachten , ten ware nochtans den Hove by exhibitie
van'tgeallegeerdePrm/igif ofrefolutie bevende het
fel ve klaer en decifoir te wefen, in weicke cas de felve
Hovepartyeoftefynegemagtighdegehooit, de ver,
leende provifie te fullen intrecken, of immers funt-
7»a;rien deplano, fonder de ordinaris treyn van de
rolle af te wachten, dienthalven difponere, ioo als
in goede Juftitie bevonden fai v/erden te behoo-
ren.
Edoch nademael de Heeren Staten van HoUandt ende
WeSl Vrieflandt, te weten) de Ridderfchap ende Edelen
met Borgemeefieren ende Vroetjchappe» van de reJpeBive
5rfi/i»omioodanigeoorfakenieten konnen werden
geconvoceert, ende dat oock fle prefente Edelen ende
Gedeputeerden de ordinarie Vergaderingbe van haer
Ed. Gr. Mog, compoierende niet fonder merckelijke
inconvenienten tot fodanige decifien foude konnen
werden gebruyd, ten deelen, om dat de felve volgens
laft van haerjCommittenten te adviferen , 't weick in
rechts pleging niet fonder injuflicie kan gefchieden;
ten deele, om dat veele van de felve daer toe niet be-
hooflijcke zijn geinftrueert j geftileert, endc gene van
henluyden daer toe fpecialijck be-eedight, dat over
fulcx om 't bovengeroerde eafus voorvallende in plaet-
fe van een inconvenient te verhoeden, in geene nieu-
we en mogelijcke grooter inconvenienten te verval-
len , tot verhoedinge van alle confufien,ende onrecht-
matigheyt, van nu af aen tien verfiandige ende m mate-
rie van prtvilegien, ende rechte welervare mannen uyt het
Lichaem van haer Ed> Gr. Mog, naer ordre en ghevooon.
lijckeproportie nytàQ refpctìive quartieren behooren
te werden gecommitteert, ende na bïhoorcn be-ee-
dight , om fodanige gevallen als boven of in complete
getale,of by fieiie, abfentie of andere ongelegentheyt
van eenige vande felve,ten minile het getale van feve»
prefent wefende in de name van haer Ed. Gr. Mog. te
examineren, ende naer ïngenomekenniiTe van faeken
op de naem van haer Ed. Groot Mog. te decideren,
ende ingevolge van dien de noodige aenfchry vinge
aen de Hoove of de Stede» refpedivelijck te doen,
wel verftaende dat die geene, die verkofen moghte we-
fen uyt het een of ander Lit, wefende partyen in de
faecke, daer over niet en ial mogen vaceren oftege-
bruyil werden, alles nochtans buyten koïlen endc
laftcn van den Lande fooals gebruyckelijck is in ge-
meene ende ordinaris commìflìe van haer Ed. Grò.
Mog. ftaende der felver Vergaderinge voorvallende
endeafgedaen wordende, en dat de Heeren vande
Ridderjch«p ende Edelen 3 mitfgaders de refpeöive Ste·
den haer in der befte forme behooren te verbinden fo-
dane decifen beyde Heoven ende alle andere, diè'c
foude mogen aengaen, pundtuelijck, te fullen doen
achtervolgen ende nakomen.
Ende op dat fodanc faken niet lichtvaerdigh of buy-
ten reden voor hasr Ed. Gr. Mog. gebracht mogen
worden, dat ο ver fu Icx als tnpcenam temere litigantiura
een boete van ijpeey&tfwi/iriCarolusguldens foude be-
hooren te worden geconftitueert ; ende by bryde de
pleydoy erende partyen voor afin handen vande Rent-
meefter van de exployten moeten worden geconfi-
gneert, in fulcker voegen ende met dien verftande,
dat die gene van de felve partyen die foude mogen ko-
men te fecumberen de voorfz boete efifeftivelijck fou-
de hebben verbeurt, maer dat den Triumphantde fel-
ve wederom uyt handen van den gemelden Rent-
meefter van de exployten foude mogen lichten.
3η be bcrieöe ^omec öab be Conlnsö ban Enge-
landt laten uptQafn ctn fcftccp USanffefi tegfn öe Φΐ'
ninsgban Dennemarcken; tafllcnbEQcntDgfenDatùe
feibefigDqualijchtenpjopoofi gabbe gccngageect in
bepactpetian bcfm^taet en&e Vranckrijck. Denne-
marckbonbtnietgoebtopDciS Coningi)^ naem baec
pet^ tegen te feggen. Hàaec in befen tijbt guain in
'tiiggt een nette anttooojt op't felbe onbec be naem
banConfibecatien/al^boIgfit: ι
Conftdt·
Ö
-ocr page 206-
V Oor eenigedagen my ter handt gekomen zijn- de feeckere Dedudie van alle de Handelinghen tuflchen den Koningh van Dencmarcken , en den Coningh van Groot Brittangien, en 't felve metaendacht geleien hebbende, mitfgaders de Decla- ratic van Oorlogh van de zyde van Engelandt teghens VeTtemarckeH, en het geen fijne Koninghlijcke Maje- jeftey t van Engelandt > van fijne Koninghlijcke Μaje- fleyt van Dfwiwarci^i» j in fijnelaetfteMiilivc aende iitÏxmStatën Generativìinàc Vereenighde Neder- landen gefchreven heeft ; Soo heb lek my niet ghe- noegh kennen verwonderen over de ongemeene vreemde procedueren van de Engelfchen , die in de- felve Dedudtie voor fondement leggen en voorftel- len foodanige dingen, daer van het contrarie my feer wel bekent is j endedeongerijmtheyt vaneenycder bemerckt kan worden. En gelijk de verwondering een Moeder, ofte oorfaeck van cutieusheyt en nafoecking jSjfoo heeft fy oock by my hare gewoonlijcke opera- tie gedaen, en in my verweckt een y ver, otn de voor- feyde Deduótie wat nader te examineren,eti eyndelijk 't geene, dat ick daer in abufijf, ftrydigh tegen iigh fel- ren, enaenftotelijckhebbeghevonden,aentewyfeD.
Voor eerft fai ick feggen, wat ick, en meer met my, in defe conjundlure van den Koning van Enge- landt,κη reguarde van den Koning van Oenetnareken, vermoet ende verwacht hadden, namentlijck, dat na- demael de Koning van Engelandt wei wifte, wat voor Obligatien hy, tn fijn Koninghlijck Huys hadden aen den Koningh van Denemarckm, hy oock lichtelijck overwogen foude konnen hebben, dat fijn Majefteyt van Denematcken, in partyete kiefen, niet badde kon- nen tc wert k gaen na fijne inclinatie, die wel bekent was tegens hem befonderlijck groot te zijn, maer dat hy fien moefte op 't geene hy oordeelde tot fijne fecu- riteytnoodightezijn, endathy dieshalven den Ko- ningh vanDenemarcken felfsover fijn engagement met de Staten der Vereenigde Nederlanden verontfchul- dight foude hebben. En dit, dachte ick, foude oor- faeck zijn, datmen het felve tegens den Koningh van DfBfwmi^f» niet te hevig opgenomen foude hebben. Macr die geenen, die fulcks van de oprechtigheydt en genereusheydt van den Koning van Groot Brittangien verwacht hadde, bevinden figh met my feer bedro- gen, zedertfygefien hebben, niet een fimpele Decla- ratie van Oorlogh van dien Koningh, tegens den Ko' ningh van Denemarckcn, maer een Declaratie, begin- nende meteen parade van den Koning en fijne Lords, als zijnde prefent geweeft, bthelfende feer exorbitante en atroce injurien j 'en ey ndigende met hem uyt te roe- pen voor fijnen grootilen vyandt.
Maer ick moet bekennen, datickniet en kan vin- den, noch beriencken de redenen, die eenen verftan- digen en raifonabelen Prins,tot foodanigeaee/oii/i/i:- i^eninjurieu/e proccduren hebben konnen bewegen De Schryver van de Engelfe Dedutìiewil welter- ftont in 'c begin yets feggen, en hy fielt ten dien eyn- de fijn konft te werck; maer my duncktdathyhet feer qualijck vat. Wanthet geene hy prcmitteert, en voor af feght, om aen fijn volgende reden te beter co- leur ende glimp te geven , roemende foo feer op het Beptetendeerde lofFelijck compoitement fijns Ko- nings, als of hy aen al de Wereldt genoeghfaem heeft doen blijcken,dat,hocdanig mén hem oock geprovo- ceertheeft, hy noyt ander refTentiment daer over heeft getoont, ais met fich fel ven te defenderen tegens de eflfedlen van dien; dit is by de geheele Werekin queftie, immers wordthetwelexpreflèiijckontkent van fijne partyen, die groote, en by na een univerfele byval hebben van alle Koningen en Princen, daer hy geen en heeft. Want de Vereenighde Nederlanders fuftineren, ds,th.y Aggreβiur is-, en de Koningh van Vrenckrijck met de andcreGcallieerdcPrinccn geven haerdaeringelijck. Oe Koning van DenemardenCcyt
en OORLOGH, 'tSeven-en-njeertighfieBoeck. 175
Confideralien op de ^DeduBie en 'Declaratie 'van Oorlogh van den Koning van Groot Brittangieni tegens den Koning van Tie- nemarcken.
φίΜ' loart'
tinfifC'
""'la «11
goiimS?
«tiaiit? jlüaM' fift· |
dat hy fijne Havens gevtoleert, en veele Schepen van_
fijne Onderdanen genomen heeft, al eer hy iigh noch met de Staten geengageert hadde ; Sulcks zijnde, is het gheen kleyne vermetenheydt en intentinentie, te willen beginnen van een advantage van fodanigcom- portement, daer de gantfche werelt op te feggen heeft.
Maer 't gheene hy voorts den Koningh van Tiene- marcken lafterlijck imputeert, kan foo licht ontkende worden,als het gefeyt wort. En indien men niet meer averfie en afkeer hadde van Majeileyten te lafteren, als defe Engelfche Schryver foo foude rnt η foo lich- telijck, als h y feght, dat den Koningh van Denemare- ke» veele oniuaerdtgheden en troubreeckingen gbecom- mitteert heeft, oock konnen feggen dat den Koningh y^ry Engelandt &zwnlaileraer% of re liever, datdcfea Schry ver een onbefckaemdtn leugenaer ts.
Aengaendede reden felfs, die den Koning van fe/Wi foude gemovceit hebben , om den Koningh vzn Denemarcke» op foodanige manier te bejegenen, als hy nu doet, lbo wordt vervolgens in die Dedudtie een oorfaeck gefocht, daerom dat de Koning van £«- gelandt heeft moeten voor de wereldt openbaren, hoe hy daer toe gekomen is, dat hy fijn Vloot in de Haven van Bergen gefonden heeft, om vyandelijcke adien tiï doen, namentlijck, om niet inperijckeltezijnvan aenge/len ende geacht te worden vooreen violateur van 't Recht der Volckeren. De waerheydt van defe bekentmakingh die hier aen de wereltgefchiet,fai hier naonderfocht worden. Nu flaett'aenmercken, hoe ofte onvoorfichtigh en onwetende, ofte hoe ongevoer lijck dc Koningh van Engelandt voorghefteldt wordt. Want volgens defe reden, foo heeft hy nu al langh over een jaer, namentlijck, van den tweeden Augufty van 't voorleden Jaer f^iev htndert vijf en fefligh, op wekken dagh deattacquevoorBwgiagelchiet is, tot den dagh van defe Declaratie, zijnde den negentiende» September defes lopenden laers, perijckel geloopen van voor een violateur van't Recht der Volckeren gehouden te worden ; en over fulcks moet hy dit pe- rijckel of nu eerflgekent, ofte niet behoorlijck ghe- acht hebben, voor al eer ick en weet niet door wat in- gevinge ofte infpiratie het hem is bekent gemaeckt ea vertoont gewordenfdat door een opentlijcke Declara- tie aende Wereldt daer in moefte verfien zijn, maer wie fiet niet hoe onghelooflijck dat defe Decla- ratie gemaeckt wordt , door fulckc inpertinente ab- furde reden ? Wie en fai niet geloven dai'er een an- dere oorfaeck ie, daerom men nu daer mee voor den dagh komt ì En nademael dat dit nu eerfl in de werek gebracht wort na dat de Grave Hannibal Zeefladt doot is, foo kan men met reden dencken, datmen daer me- de foo langh achter ghebkven is, op datmen van hem geen verklïringhe ο ver defe Declaratie foude konnen hebben. Of foude defe confideratie daer oock by ko- men, dat de Engelfchen nu eerft dit verfiert, enden Koningh van Oenemarcken foo onwaerdiglijck getia- (fteert hebben, om eenighe bededte vyanden van De- nemarcken daer door te complaceren.
't Sy hoe 't wil, men fai gheen andere reden in defe Diduétie vinden, als de geene, die hier inde Inley- dioge voorgeftelt is. Want het geheele werck draeyc hier op, dat de Koningh van Engelandt^ reiTenterende 't ongelijck dat hem van den Koningh ven DenemarC' >tf» aengedaenis, met hem eerft in fijn Haven te in- viteren, en te nodigen, en daer na met hem, tot lijn groote fchade en difteputatie, af te weeieH,en eynde- lijck met hem noch te aft te leggen, dat hy in fijn Ha- ven violentie foude gepleeghc hebben, hem nu den Oorlog doet aenfeggen, als fij η grootfte vyandt. Wy fullen dieshalven, fonder verdere reflexie op de inl^- dinge te maken,fien hoedanig in de Deduüie ten dien eynde geprocedeert wort
Men heeft dan eerft hier in vertoont den tocftandt van faecken tuflchen de twee Coningen, foo als die was voor't begin van de tegenwoordigen Oorlogh ' tuCTchen Engelandt ende de Vereenighde Nederlanden ; alwaer men alleenlijck daer op uyt is, om te doen ge-, looTcn, dat dea Koningh van Denmertken aen den ^ 4, Koningh |
-ocr page 207-
i8o SA KEN van.-STAET
groote Obligatie gehadt heeft.
DeKoniughvaniSw^i/Widan) wanneer hy we- derom in fijn Rij ck gekomen was, heeft den Koning "van Denemarcken met affcótie en vrientfchap ghetra- Öeert, eerllten refpc&'vendeProte^aHtfche Interefi. Defetaftelijckeen walgende afFedtatie moet hier oock te pas komen, 'c Is oock uyt confideratie -vandt naeu- <a>e Blosdt-veraantfihap gefchiet. Dit foude billijck in confideratie komen. Maer ik bevinde datmen nier aen alle Bleet-verwanten fulcken groote vrientfchap ende affèdtie betoont.! En daerom moet'er, behalven defe confideratie,noch yets anderszijn.Dit is een/onderlinge genegentheytDanden Koning vanEngelanttot den Per- fóortvan deit Kening va» Denemanken. So fpreken Prin- cen, niet van Princen, voornamentlijck als fy ouder Zijn, en geen perfoneele con veriatie ende ommcgangh tüflchen bun gheweeft is, Maer ket dit dus ai zijn ; foo moet nochtans die genegentheyt een oorfaek hebben. De ware oorfaeck daer af is, dat dén Koningh van De- wmanken ende Noonsege» nu al van lange tyden af ge- keft hebben in befondere goede correipondentie ende vertrouwenmet de Koningen van Engelant ende Sch$tÌant,hfibbtaàe. Chrfflanus de I.aen den uls d. .en re- gerendenKoning van Sshotimt fijne Dochter tenHou- welijck gegeven, mer veele vouideelen, daer defe Ko- ning noch'c genot van heeft, endedevol- gendeKoniugen van de beyde Kroonen fcdert in defe goede vriendtfchapgecontinuecrt. Maer byfonderlijck isde vriendtfchap en goede intelligentiedaernadoor een nieuwe Alliantie van Swagerfchap,en daer op vol- gende perfoneele befoeck ende converfatie tüflchen Chrifiianus deVterde 1 Vader dan defer. Koningh van Denemanken,ùn Jacobusvan Groot BrittangienjGroot- Vader van defe Koning van Engelandt, lbo toegeno· men,dat hy tot eene oprechte en fincere broederlijcke afïèüie volwaflèn is, na welcken tijdt, om kort te ma- ken, nietalleen defe Broederlijcke vriendtfcbap aen beyde zyden in alle vertrouwlijckheyt is gecultiveert, mach hoogft-gedachte Chrifiienus de Vierde, ende Vre- derictéf de Derde (ί]η Soon , tegen woordigh regerende Koningh van jDewwerr^i», hebbïnoock reële preu- ven daer van ghegeven, foo aen de Vader van defen Koningh van Engelandt % en aen ifem felven , als oock aen den Koningh van Bokemen, als hebbende eene Dochter van Engelandt getjo'ut, deweickefy in haere tegenfpoet en rampfal'gheydt met hun macht en mid- del len getrouwelijck hebben by geftaen , en oock foo groote ongelegentheden uyt die occafiegeleden, dat- men met waerheydt kan feggen, dat de vriendtfcbap en 't maeghfchap met 't Huys van Stuurt aen den Ko-
geloove, dat hy noyt daer over isgemaent.
Uyt refpedle van defe oüde ende nieuwe Alliantien ende Obligatien foude ick moeten oordeelen, dat de Koningh van Engelant het geene heeft gedaen,'twe]k hier in de Deduöie gefeght wordt, dat hy na fijne we- derkomfte in fijn Rijck, ten beften van Denemarcken, gedaen heeft. En ick kan niet nalaten te feggen, ghe- lijck ick aireets gefeyt heb, dat hy uyt dit refped meer confideratie hadde behooren te ghebruycken tegens
met fijne vyanden geengageerc was.
Maer als men nu befiet, wat het geene is,waer rne- dehy fijne affcdie en vriendtfchap teghens den Ko- ning van Denemarcken bewefen heeft, foo beftaét het alleen daer in, dat hy alleen een Traétaet met hem ge- maeckt heeft, na dat hy in fijn Rijck ghekomen was, wacrinhyals tocovermast van danckbaerheydc ofte
l6()7 ^ngelamlt, en niet defeacn die |
genegentheyt, gelijck de Declaratie feyt, felfs een Ar. j
ticul heeft geinfereert, figh verobligerende den Ko-__
moghym DenentarckemftiOHieiea, teghens alle die ^^ geene,die hem fouden trachten ongelijck aen te doen. Ditfchijnt wat te zijn, maer ick weet niet, aenwien van beyde de KftningenditTrailaetdegrootfteO- bligatie geeft. De Koningh van Deaemarcien bec(c hem hier door aen Engelandt veel Itercker verbonden, dan by voor defen aen eenighe andere Geallieerden verbonden is ge weeft 5 en dat tot groot voordeel van de Engelfchen : daer en tegen,uyt het geene,dat daer op gevalght is,foudemen konnen twijffelen of Je Ko- ningh van Engelandt oock niet daer mede heeft willen als een Parade van fijne formidabiliteyt maecken, en figh voor andere onfaghlijck vertoonen. Immers dit kan hier geremarqueert worden, dat nii in de Dedu- ftiegefegtwort, met de infertie van foodanigen Ar- ticul reflexie ghemaeckt te zijn, op de apprehenfie en vreefe, die de Koningh van Denemarcken hadde, van verder door de Staten der Vereeuighde Nederlanden ge- opprimeert te worden, daer dogh terftont daer op die geeneghenoemt worden, die dien Koningh ombrage gaven. En men verdicht hier niet alleenlij ck een feer finiftre en injurieufe explicatie, maér men valt oock met feer flechté coherentie van 'teen op'tander; 't welck een teycken van verfieringe is,
MaeraengaendedeOfficicn, die de Koningh van EngeUndti volgens't voorgeven van de Dedudtie, by Sveden, ten beften van Denemarckea, foude aenge- wendt hebben j ick hebbe doe ter tijdt weighehoort datdienietalleenfeer flecht, maer oockondienftigh waren ; foo dat het heel anders is als hier vertoont wort, als of de Koningh van Denemarcken daer in des Koninghs van Engelandtt groote vrientfchap bekent hadde. £n wat heeft het doch voor fchijn van waer- heyt, dat de Koningh van Denemarcken·, van dien van Engelandt verfocht foude hebben, Sveden tegens De- nemarcken t ofte hem felven te garanderen, alfoo hy daer door teghen fijn eygeninterefi: foudeaengaen? W ie fai niet lichtelijcker het geen ghelooven, dat my verhaelt is, te weten, dat de Koningh van verfocht beeft,dat de Koning vanDenemarcken mogte tot fodanige guarantie confënteren, om de Engelfcbe Negotiatie in Smeden te faciliteren,en die Natie aen fig te obligeren, en aen fijne zyde te brengen ? Men kan oock licht dencken hoe onwillig deKoning van Dene· T»artken,ÌQàimgc onvriendelijcke inftantien niet kon- nende declineren, defelve heeft moeten inwilligen.
Deshal ven, indien men den toellandt der faecken tüflchen b:yde de Koningen,ten ty de van 't begin van den Oorlogh, wil overwegen,fGo fai men wel konnen
ningh van Denemarcken veel Landen ende Provinciën oordeelen, dat de Koningh van Denemarcken een fin- gekoft heeft. De Engelfcbe Hiftorien felfs konnen dit ' cere affèflie en vertrouwen tot den Koning van Be- ten deele getuygen ; doch de Rijcken en Landen van ; ^ίώβΛ ghehadt heeft, en dat daer en tegen defe Kc^ den Koningh van Denemarcken gevoelen 't noch, en ning geen andere preuven van vrientfchap en affëdlie fullen hòc noch langh gevoelen. En om dit daer by te heeft gegeven als woorden 5 daeropanders nietisge- voegen , ick gcloove, dat de Regifters van de Deen- volght, als eenige flechte Officien, by Smeden aenge* fcheFinantieo genoegfaem uyt-wijfen, wat defe Ko· went, en foodanigh, datmen kan fegghen, dat hyvan ningh van Engelandt Vin den Koningh van Disew^rc- I die tijdt af begonnen heeft met den Coning van Di- ke» infijn iaUinghJchep ghetrocken heeft, 't welck ick I nemmken Politijckelijck te ageren, nochtans prefumere, dathyna fijne herftellinge noyt 1 Om nu metonfe Confideratien de Dedudie ver- geprefcnteert heeft te reftitueren , gelijck ick oock der te volgen, foo wort na'tverhael van den toeftant
den Koningh van Denemarcken, hoewel defelve nu feynen te brengen. Al 't geene dan alhier in de De-
vanfakenln'tbegin van den Oorlogh, een difcours ghevoert van't geene naderbandt tüflchen die beyde Coningen is eepaflèert. Maer een ghefont oordeel fai wel fien, dat den Coningh van Engelandt hier van eer- ften af niet met een teerheyt van eiFeöie tekens den Coningh van Denemarcken, ghelijck in deDeduflic voorgegeven wordt, maer een Poletijcq beleyt,en al- leen ten reguarde van fijn Intereft, met hemgehan- delt heeft, loeckende hem door artlficien tot fijne def-
duöie voortgebracht wordt, is maer gefingeert en op- geraept, de Schry ver alle dingen tot fijn voornemen verdraeyende, daer by voegende en uytlatende wat hemtepaskomt, maerdickwils met foo weynigh be- leyt, dat niet alleen de konft gemerckt, en deliftont- deckt wordt, 'twelck de redenen t'eenemael ver- fwackc, en een fonde tegens de konftis^ maerdath^ |
-ocr page 208-
,iC/?7 oockongevoegelijckcdingen'daer inbrengt» en be-
' tooncdat hy ter<juadertrouwe handelt. ' ' In defer voegen fchrijft hy den Coningh van Enge- lant foo teer een affeitie tot den Coningh van Dtne- marckentos, alsofthy grooter forge gedragen hadde voor delTelfs fecuriteyt, dan hy en zyn Raedt felfs. De Koningh van EngeUnt wil niet dat Denemarken fai breecken met de Vereenigde Staten, uyc confideratie van dejongft-gepaffeerde troublen en doraeftikc on- gelegentheden, immers niet voor aleer een vaile cor- respondentie tuiTchen de beyde Noortfche Croonen mocht opgericht en geftabilieertzijn. De Coning van Dfwmariiti»enfijnraetconfidercren dat niet, maer prefenteren felfs met Engelant aen te fpannen , fon- der foo iangh te wachten, gelijck men hier in de£n- gelfche Dedudtie ons wil wys maken. Maer indien de Coningh van Engelant foo een teere afFeöie heeft, en fo groote forge draeght voor den Coningh van Dene- waerom waerfchouwthy hem niet ? waerom laet hy hem defes Conings precipitatie foo fmaekelijck en bevalligh voorkomen, dat hy op alle ouverturen , uyt dien gronc voortkomende, met alle haeft hem fy- ne apprototie toefchidt ? Waerom foeckt hy bem daer naer felfs doordrcygementen, te bewegen tot een Al- liantie ofFeafive en defenfi ve met hem in tegaen ; Im- mers behoorden de Engelfche Dedudlie-maeckersin plaetfe van foo impernentelijk te allegueren de aenma- ningen van den Grave voorleden Jaer
in Engelant gedaen , alhier met aengename expreflïen gercprefen teert te hebben , dat den Coning van Enge- lant,vi^t zyne teere afFe£tie,den Coning van Denemar- ken vermaent hadde niet foo feer te precipiteren, maer fo langte wagten en ilil teftaen,tot dat hy fijne banden van vnentfchap met fyne nabueren vaftergeleyt hadde.
Nufchynthetdathethaergenoeghis, foo zyyets kennen voorftellen, fonder t'overwegen wat con- nexitey t ende gevolgh het heeft, als het maer ter eerfte aenfchouwingheenigeimpreilie geven kan. 'c Welck cock foo verre gaec, dat hier de teere affeüie des Ko- ningsvan JS»gi/tf»fopChimerique confideraticn van domeAiquejalouQenendefwarigheden in Deiiemari· iievalt» waer van men daer niet weet, en die men daer niet vreeft, zij nde Ëpidemique en gemeene pia* gen van Engelant die tegen bem, en tegen zyn Vader, Rebelle verwekt hebben,en hem als noch allarmeeren.
Maer de waerheyt van het gheene hier voorgeftelt wort van die confideratie , die de Koningh van Enge- lant voor dien van Denemarcken gehadt heeft, en van 'tgeene, dat daer op van den Engelfchen Envoye ge- feyt wort, namentlijck, dat hy maer weynigh maen- den in Denemankea was geweeft, wanneer hy befpeur- de dat dien Coningh en fynen Raedt minder appre- henfie hadden van de Hollanders te mishagen, alshy uyt een teerheyt van affeftie tegens hem fupponeerde dat iy hadden: lek fegh dat de waerheyt hier van is,ge- lijck ick het verftaen heb,en de fake felfs uytwyfl:, dac den Envoyé van Engelant het niet anders in Denemar- ken bevonden heeft, als den Koning van Engelant ai tc vooren genoeg bekent was,namentlijk,dat de Koning van Dentmarcken des Koninghs van Engelantds feer groote en trouwe Vrient, en daer en tegen met de Hollanders niet wel vergenoegt was, overmits hy op fyne pretenGen geen fatisfadtie door alle zijne gedane inftantien hadde konnen verkrygen : Maer dat de Ko- ning van Engelant vreefde di^tde Staten lichtelijk fou- den konnen geinduceert worden om contentemcnt aen'dien Koningh te geven < gelijck onder geallieerde vrienden behoorlijck was.Dit fochten die van Engelant te beletten met hun Envoye aenden Koning van Dewff- ftarcken te fenden, en door hem,beyde hey melijck en openbaerlijckjde mifnoegingen tegens de Staten met quade impreffien te voeden en te vermeerderen, met ongemeene oppronckingen van de Engelfe macht en fucceffen ,cn met te foeken den Koning en fyn Raedt onder de handt te difponeren tot een naeuwe alliantie met hun te maken, daer by voegende feer fmaekelijke propofitien ende voorflagen, maer principalijck daer toe employerende een van de grootte Minifters van |
datelijck felfs fullen noemen en produceren, om tot i^óf een goet uytflagh van hun negotiatie tegeraecken. -
DitisdeGraveHdiiwW Zeefied, den welcken fy hier foo qualijck te pas brengen, dat ick my niet ghe- noegh kan verwonderen, niec alleenlijck,om dat yder, die weet wat een wonderlijcken appetijt hy hadde om danck te verdienen by den Koning van Engelant, en met hoe grootenhaethy tegens de Vereenighde Pro- vinciën ingenomen was, hier fufpicie fai konnen ne- men , dat die Koningh , en die Raet, die foo weynig Vreefe hadden van de Hollanders te mi shagen, flechs een Hanntbalgeweeft is, gelijck ick geloovedat het in der daet fo heeft geweeft, maer oock om dat fy, te we- ten de Engelfche Schry vers, defe haten Vrient het ge- ne doen feggen dat hem niet en paft, als makende hem daer door voor zyn Koningh fchuldigh. Want zy ge- ven hier in de Dedudlie te kennen, dat de voornoem- de Grave, doen hy laeft in was, proteflie verfocht heeft voor fijnen Heer, tegens de infolentien en oppreflien van de Hollanders. Indien dit waer is, fo moecickfeggendathy grootelijcks tegens de Maje- fteyt van fijnen Koningh gefondight heeft, met pro- teAie voor hem te willen procureren.Maer hoewel hy fonder alle twyfFel feer aengename propootten voor den Koningh van gevoert.en miiïchien buy- ten zijn laft fo hy laft had, geeaen heeft, fo is het noch- tans niet te gelooven dat hy hem tegens de Maj. van fijn Koning en Meefter foo feer fou vergrepen hebben Soo dat de goede Graef Zal. (in vrede moet hy ruften) nu feer qualijck geloont wort voor de forghvuldige devoyren, die hy tot dienft van den Coningh van Eri- gelant aengewent heeft. En in dien hy leefde, ib fou- de hy verobligeert zijn defe EngelfcheSchry vers voor Calumniateurs te houden, en tedeclareren.
Maer laet defe Engelfchen ondanckbaer zijn tegens den voorfeyden Grave ; immers is het te fchandelijck dat fy den Koningh van felfs, ingevolgh
vanzijnenDienaer, oock doen verfoecken geprote- geert te worden. Een Koningh, die fijne MajefteyC van foodanige vernederinghe bewaert heeft in zijne grootfte noot, en als Ummibal voor de poort was, om foo te fpreecken, fai nu, uyt confideratie van ick ween niet wat gepretendeerde fwarigheden, figh dufdanigh weghwerpen ? Doch mijn voornemen is niet my hier op te eilargeren, maer alleen fimpelijck aen tewijfea watmy duncktdat by defe occafie kan aengemerckt worden: Eerftelijckaengaende den Koning van En- gelant hoe infolent hy zijn foude, indien hy (oodanigh was, als defe Schry vers hem vertoonen; want afl^ften- tie ende hulp van hem te begeeren, is protedlie te foe- ken; Daernaaengaende defe Schry vers en hare De- dudlie , dat nademael deiè vol is van propooften ea verfoeckingen,diede Koninck van Denemarcken fou- de gedaen hebben , men reden heeft om te dencken » dat die in de harflenen der Engelfen geinventeert ,ofc gediftilleert zijn. Men heeft hier een preuve daer van gehadt. En als men daer na fai lefen dat zijn Majefteyc van Dffwiro-irciten met den Engelfchen Envoyé van de Hollandtfche proceduren heeft gedifcoureert, dat hy na de Attaque voor Bergen hem geexcuiêert heeft, ea andere foodanige paflagienjfoo weten wy nu watmen by provifie daer van kan dencken, of prefumeren.
Maer ick foude hier (oo veel dingen konnen aen. mercken, dattet aen my felven laftigh en verdrietelijk foude worden. Ick fai dan tot het Projedl van 't Tra- élaet komen, daer van alhier in de Dedudiie gefproo- ken wort. De Engelfchen feggen, dat de Koning vaa Denemarcken, op 't verfoeck van geprotegeert te wor- den, na fodanige Verbonden met Engelant heeft ge- tracht, die op weynigh minder, als op eenoflènüve en defenfive Ligue tegens de Vereenigde Staten uyt- drayen. Defe Schryverszijn maghtigh met hun ver- draeyen in de weer ; en ick denck, dat alt fy in 't begin oock uyt dieTradaten, die laeft geflooten zijn tuf- ichen den Coninck van Dentmercken en de Staten, een ofiènfive en defenfive Ligue maken, of dit niet mede maer een verdraeyinge is. Want ick hebbe niet ge- gehoorc ^ dat fy noch te dier tijdt haer foo verre geen-
den Koningh van Denmarcktn » die de Engelfen hier gageert hadden. Maer om dat daet te laten, foo fai ick
feggen.
en OORLOGH, Seven-en-veemghfle ÌBoeck. 177 |
-ocr page 209-
«74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1667. ieggen> dac dit» 'c welck hier voorgegeven wort, rnaer
___L een Engelfche verdrayingemoeczijn. lek hebbe ge-
hoort dat dit Projedl van Traöaec tnaer ten principa- len op de Commercie ging, en datter een werck van den Grave Hi7»»/W,cn den Engelfchcn Envoyé was, politiquelijck beleyc om de werelt te amuferen,en den Coninglivan Engeifche Partye te
trecken j dtchdatditProjed:, inEngelandtovergei fondcn, Ibodanigh befnoeyt en getransformeert weer quanijdattet niets met allen waert was, en nietmeri- teerde in confideratie te komen, lek hebbe oock ver- ftacn dattet, om fijn aenfien en credijt te bewaren, ge- accompagneert was met een feer groote en fpecieufe guarantie , die qualijckopfulckecne Tradtaetjepaft. Da Engeifchen leggen, dar, als dit Projed uyt Enge- Jandt weder quam,die van Denemarcken figh niet feer haefteden, om de particulariteyten teadjufteren,maer ichynende een fubite invaile van de ^teeien teappre- henderen, door den Coningh van EngeUedt, om dit ongeval te diverteren, verfochten dat eene volkome- ne intelligentie en vertrouwen tuflchen beyde die Noortfche Kroonen geftabilieerr mocht worden. lek fai hierop fleehs dit feggen, dat het, gelijck ick ghe- hooft hebbe,opgeene Particulariteyten, maer Uni- verfaliteyten aenquam ; dewijl het haer daerom te doen was, om Denemarcken inde Engeifche Partye te trecken. Enwacaengaet de vrefe van die van Detie- >»jrd<?»jick weetniecofhetfoois, ofte niet, als hier gefeydtworc. Maer'tisraeeft apparent, dat de Co- ning van Enge/ant hier politiquelijck gehandelt heeft, met nu en dan gelegentheyt te vinden om die van De- nemarckm teallarmeeren , ende dan weder verfeecke- ringh, ('onder verfeeckeringh,te verfchafiFen. 't Geene alhier van den Coningh van Engelandt ghefeyt wordt, hem fonderende op het vertrouwen, dat hy ftelde in de eere ende oprecbtigheydt van den Coning van De- nemanken ; dit is impertinent, en wort daerom alleen- lijck gefeght, op dat de Coning van DeneDtarcken fon- de fchynen foo veel te fchuldigertez,ijn, als die van Engelandt te grooter vertrouwen op fijne écre gheftelc hebben. En datter by-gevoeght wort vandelnfluen- tie der Hollanders op de meeue part van desConings Raedt, mcriteert gheen andere remarquc, als dat het fonder fondament, maer niet fonder calumnie, ghe- feght wordt, en dattet feer waerfchynelijck is, dat de Coningh van Engelandt beter heefc geweten, wat In- fluentie hy hadde op den Grave HanMal, als wat In- fluentie de Hollanders hadden, ofte hebben fouden op deanderen van fijne Majefteys Raden.
^^ Ot noch toe is 't met de Engeifche Dedudie X feer flecht gheftelt. En wat kan men dan van Έ volgende verwachten ? Dewijl 't geene,dat dus verre in confideratie is gekomen, tot dien eynde ghe- eompon eert it, dat het geene, 't welck nu voorgeftelt
men, dat onderfocht moet worden, of de Coning van Denemanke», den Coningh vaniEngelandt niet alleen occafie, maer oock recht en vry heydt ghegeven heeft, om afte van hoftiliteyt in fijn Haven van Berge», te- gens de Hollanders, die aldaer lagen, te plegen. In- dien niet, foo moet de Coningh van vol- gens fijn eygenvoorllellingchier inde Deduftie, als een Violateur ende Verbreker van 't Recht der volo- keren aengefien worden, het welcke 't geene is, dat hy meynde té ontgaen, gelijck uyt de inleydinge te fien is. Siet in wat ghevaer de Engeifchen haer Coningh Hellen, met te willen foo fuy ver ende rechtvaerdigh zijn, ende haer faeekefoo hoogh uytvoeren: 't Welck of een groote onvoorfichtigheyt,of een extravagantie, of oock wel malitie is. En wat my aengaet, ick weet niet wat ick hier van feggen fai, alleenlijck wenfchte ick wel dat de Coningh wat beter hier op gelet hadde. 'c Is een vreemt voick daer hy over regneert,en indien 'cnu niet beweien kan worden dat de Coningh van De»et»arcken die voorverhaelde vryheydt aen hem gegeven hcefti en hy dan, volgens fijn eygen Senten- tie, een verbreecker van 't Recht der volckercn foude jgg. zijn, foo fouden die van Enge/anttnet meerder fchijn van techttegevf hem dan t egens fijnen Vader, proteftc- ren konncn. Macï mogehjck is't een onnodige vree- fe die ick hebbe, en dfe Engeifchen fullen dat foo hoog met opnemen , dat hare Coningh een Verbreecker van't Recht der volckeren foude zijn, als hy maer van 't Recht fijns volcks geen verbreecker is. Laet dit dan een Digreffie zijn, hoewel niet buyten propooft. En ick fai nu met des te minder fcrupul en bekomme- ringeconfidereren, hoedanig de Engeifche Deduftie- maeckers haer dragen omtrent defaecke, daer'ge- lijck gefeyt is, principalijck op aen komt. |
Sy moeten doen biijcken, als boven voorgefleltis, dat de Coningh van niet alleenlijck oc-
cafie, maer oock recht aenden Coningh van "EngeUnt ghegeven heeft, om de in fijne Haven te
te gaen actacqueren. Ick fegge niet alleenlijck occafie, maer oock Want al hadde de Coning van De- warf/tf«jmerckendehoepolitijcquelijck de Coningh van met hem omging, figh oock wat politi- ·
quelijckgedragen,en'teenoPtander gefeght, waer uyt de Engeifchen mochten occafie genomen hebben om de Entreprinfe voor Bergen in 't werck te ftellen, dat foude foo een groot wonder niet zijn j en daerom foude hy ten allerminften niet befchuldight, noch de Coning van Engelandt van het violeren van Neutrale Havens, ten allerminften gepurgeertkonnen worden. Dit dan aengemerckt hebbende,foo fullen wy nu fien, hoe de Engelichen in deDedudie meenen het geene goet te maecken, dat fy van den Coningh van Dene- marckenvoot geven, als ofhy aen hare Coningh tot de voorfeyde Attacquevoor B^r^ί»felfshadde<ïίc<Jƒίge- geven. Sy allegeren een Difcoers, dat luffchen den Coningh van Denemarcken, en den Engeifchen En- voyé foude voorgevallen zijn, waer in de Coningh de ouverture dies aengaende felfs foude gedaen hebben, 'r Sai daer dan op aen komen» oft foodanigh Difcours voorgevallen is. By my leyt het vaft en feecker, dat
daer geen foodanigen Difcours ghevoert, maer dattec puyr een Engeifche vercierfel ende compofitie is. 'tZijn niet alleenlijck de infichten van myne voor··
gaende Remarques, die my doet dencken , maer iele worde principalijck hier in beveftigt door de confide- racien van 't flecht gevolgh, ofte de coherentie, en vao de Incongruiteyten ende abfurditeyten van dit gepre- tendeerde Difcours.
„ Omtrent de volgende Maentjunij,feggen de En- , igelfchen, heeft de Coning van Denemarcken, ineen „ cafuel Difcours met den Engeifchen Envoyé, over „fijn quade toeilendt, hem door de Hollandtfe pr oce- „ duren veroorfaeckt,geklaegt. Maer hoewel dit Dif- ,, cours wort gefegt cafuel geweeft te zijn, fo kan men „ nochtans niet dencken,dat den Engeifchen Envoyé „ fonder deflèyn by den Coningh gekomen is. En foo „ wy dan nu fien op den Staet,daer in volgens de aen- „ wyfinge van de Dedudie, defaecken te voorenghe-
laten waren, foo fchijnt hy gekomen te zijn,om den „ Coning te preffen tot het gene te doen,daer in hyan- „ ders fwarigheyt gevonden moet hebben. Dit fchlckc j, figh niet wel by malkanderen, enisqualijck tegelo- ,, ven, dat de Coning van Denemarcken Kgea denge- „ ne, die quam om te preflcn, ofte die vande Maent ,, No vembris tot de Maent J uny, fij η werck daer van „gemaeckthadde, fichfondereenigefcrupule, fon- „ derbedenckinge,en metdegrootfte cordialiteyt en ,, openhartigheydt van de werelt uyteren foude.
Maer de Engeifchen allegueren de tijdt> wanneer dit Difcours voorgevallen is, te weten, omtrent de Maentjunij, fonder nochtans dendagh te noemen, daer fy echter in alle andere voorvallen van minder importantie figh foo naerftighe Aenteyckenaers van dagen toonen te zijn ; gelijckdefeomfichtigheytpry- felijckendetotdewaerfchynelijckheyt van Relatien noodighis. En dieshalven fullen fy ons terftontgaen feggen, op wat dagh de Envoyé den Coningh van U?- «ïwiwii» verwittigde, dat de Coning wm Engelandt fijne Propofitie aen nam, op wat dagh datter tydinghe van de komAe van den Hollandtidien Ad miraci de
Eu^ttf |
-ocr page 210-
; iRuyter op de JvJoordtfche Kuften quam, op dàgh-ordrc « 1°®/· yandenConing afgegaen is naden
—" Viceroy van Noorwegen j. en; foo voort.. Dtó haef werck rnaecken van ielts in occurrentien niet foo fecr toe de tseckcn dienende, de precife dagen aen te teyc- kenen ; hoe zijn fy nu foo flordigh , dat fy dep dagh uytiatenj endehaer met een flcchten ofitretit van de jilacnt behelpen , in foo een notaheJen faecke, daer 'tnutneeralsoyt eygentlijckde pijne waert was, en te rade quam dea dagh gedefigneert te hebben ? 5eec« leer fy maecken het Journael op 't verbael van den En- voyé fulpeift van dat het hier defeöueus en gcbrecke- lick> en dat vervolgens haergepretendeertDifcours oock verdacht, en flechs een inventie is,
Maer'czijn voornamentlijck de ÏDCOngruiteytcn cn ongerijmcheden van het gepretendeerde Difcours, die de verfieringe daer van kennelijck maecken. Men vindt hiereen Coning tegens fijn nature, ghewoonte, en maximen, niet alleenlijck houdende een langh Dif- mrs meteen vreemden Minifter, maer oock voeren- de propooften, die van hem niet konnen gefeght zijn. Want de Engelfen geven hier voor dat hy over de jyverraderlykeprocedure» van de Staten]Generael klag- ,, te gedaen heeft, dat de Engelfchen En voyé op defe „klachte den Koningh voorgehouden heeft, dat hem „geen occafiekondemanqueren, om hem ielven fa- „tisfaftie te doen hebben, dat deConingh daer op „me:ernft cn yver ontfteecken, in fijn difcourscon- „tinueerde, en eyndelijck foo verre verviel, dat hy „ fijne gedachten openbaerde, om alle de Nederlant- „ fche Schepen, die in fijne Havens waren, ofte ko- „ men foudcn, aen te taften, en figh in der felver pof- ,, feffiete ftellen, indien hy fterck en machtig genoeg „was; datdeEnvoyé datelijckmet fijn Replique is „gereetgeweeft, hem prefenterende fijnConinghs „ Ooflogh Schepen, om hem in dat voornemen te fe- „ conderen en te affifteren j dat de Coningh van De· ffnemarcke»eynddi}ckdiet op, fonder eenighe be- „denckinge, enopftaendevoec, den Coningh van de participatie ofte mededeelinge van de „ buyt geofFereert heeft, biddende met eenen dat den „Envoyé aen fiijn Coningh die Propofitie bekent „ ioude maecken.
Dit dan fai de ouverture van den Coning van Dene- mrcken zijn. Maer de Engelfche Schryversfouden hier moeten bewyfen, datter foodanigh Difcours tuf- fchen fijne Majefteyt van en haren En- |
voyé vourgevalien is, aengefien men haer fimpel ver- hael nietghelooven kan. Maer dat fy dit nietfullen doen konnen, is feer licht te dencken, zijnde heere verfieringe foo grof, en met foodanige ongelooflijcke flbfurditeyten en incongruiteyten geaccompagneert, dat het genoegh fchijnt te zijn dit Difcours fimpelijck voorgeftelt te hebben, om te betoonen dat htt felve vilfch is, voor foo veel het den Coning van lienemarc- ie» toegefchreven wordt. Want wie fiet voor eerfl; niet, dat Zy, als fy den Coningh van DeHemarcieu, voorftcllen, als lamenterende over de verraderlijcke proceduren van de Heerjn Staten, en figh felvenop dit argument by alle gelegentheyt altijdt eflargerende, alleenlijck daer op zijn om den Coningh odieus te ma- ken. 't Waer voör haer tot een bequame inleydinghe genoegh geweeft, dat fy verhaelt hadden, dat die Co- ningh in defe cafuele refcontrefijnegrootemifnoe- ginge over de voorfeyde Staten hadden betuyght; en men foude gedacht hebben, dat het indie t 'ydtwel foo haddekonnenxyn. Nu verraden fy haer ielven met hare hatelijcke voorftellinge ende exageratie, ende ^toonen datfe door eene malitieufe begeerte van den Coningh van JDisfwwifin te injurieeren, verbyftert ende verblindt zijn, niet bedenckende dat een yeder wel weten kan dat een difcreet en wijs Prince met fo- danige exprefiicn niet uyrgevsren is ? Wie fa! verders niet mercken konnen,hoedanig de volgende Propoo- ften van het gepretendeerde Difcours meteen Mani- ftfte verfieringe, de een op de ander gepaft zijn? De Engelfche Envoyé, met de opportuniceyten te ver- klaren, diede Coning dickwils hadde omhemfelven te rembourferen, geeft hem occaüeom tot die ge- dachten tè kòmèh, van de Schépen tefaiferen, -die de l66j' Onderdanen van de Heeren Staten tcebeboorden* ' ende die in fijne Havens waren ; aengefien btiytenditj geen ander middel voor den Coning was om hem iel* ven fatisfaöie te doen hebben. De Coning, daer op tft gelijck betoonende fijn wille om dattedoen, en fijn fwackheyt cn onmacht, geeft den Eogelfchen Envoyé occafie om hem fijns Conings Oorlog-fchepèn rot aififlentie in foodanig fijn voornemen te prefenteren. Maer overmits hier in, ende principalijck in 't gheene dat hier op volght, een groote ongerijmtheyt ende ab- furditeyt is, foo fchij η t het dat deie DedüÖie- makers, met te kennen geven, dat de Coning heftigh ofyverigh geworden -was, ons willen doen bedencken dat hy heet en op-loopcnde is geweeft, ende overfulcks fijn fake niet <00 wel heeft konnen confidereren. Maer fy be- toonen hier mede, datfynu , foo wel alstevooren, verbyftert ende verblindt fijn. Want al was die Co- ning foo voorfichtigh ende befadigt niet gelijck alle die geene, die hem kennen, betuygen dat hy is, foo kan men nochtans niet dencken dat de yver hier foo groot geweeft heeft, dat hy foude vergeeten hebben dat hy in fijne eygen Havens Meefter genoegh was, ende lichtelijck, fonder een ander hem Meeftt r te ma- ken, figh foodanigh foude konnen iverfien, dat hem geen macht foude mancqueren, omnaerCjnwel-ge- vallen met de Schépen, aldaer leggende, te procede- ren, fonder den buyt met yemardt te deelen. En al waer oock de Coning foo y verigh en heet geweeft,foo iilet nochtans niet te geloven, datter niet yemant vaa fijn Raden by foodanigh difcours met een vreemden Minifter foude geweeft zijn, en dat die den Coningh niet gevoegelijck van fijn yver afgebracht foude heb- ben, om niet tot fijne groote prejuditie voort te gaen. Maer t'alleronbegrypelijckfte is, dat de Coning op dé prefentatie van de Envoyé, fonder de faecke in be- denckinge te nemen, felfs de helft van de buyt aen EngeUndt geoftereert heeft, daer hy dogh de prefenta- tie van aflSftentie maer hadde konnen fimpelijckaen- nemen, immers niet behoorde felfs foo onnoodighe ende prejudiciableadvancete doen.
Het büjckt dan genoegh datter foodanigh Difcours tuffchen fijn Majefteyt van Denemanken, ende den Engelfchen Envoyé niet kan voorgevallen zijn ; ick fegge tuiTchen den Coningh van Denemarcktfh en den Engelfchen Envoyé. Want darter van dicfaecken felfs hier verhaelt, niet voor den Coning eenige pro- pooften ghevoert mochten zijn , nieit alleen door dtu Engelfchen Envoyé,maeroock door den Grave Hjr»- nibal, en dat door defe niet abfurde vooiilagen fouden konnen ghedaen zijn, wil ick niet tegen fpreecken j maer'tgeenedie Gre ve ghedaen heeft, kan den Co- ningh niet geimputeert worden, veel min hem ver- binden.
Het blijckt oock vervolgens, dat de Coningh van DeneTfiarcken tot de vyandtlijcke Attaque voor Bergeé geen occafie gegeven heeft- Maci om nu verder te gaen, genomen dattet anders was, en dat het gepre- tendeerde Difcours, een difcours van den Coningh felfs, en den Engelfchen Envoyé geweeft was, hadde hy dan oock daer mee volle recht ende vryheydtaert de Engelfche gegeven, om aöe van hoftiliteyt in fijn Haven, tegens de oppefitie van fijne Gouverneurs, te plegen ? want ionder foodanigh recht aen haer gege- ven te hebben, blyven fy, gelijck boven gheremar- queert is, defelve Haven fchenders, ende Violateurs van 't Recht der volckeren, die fy.geweeft fouden zijn indien fyfondervoorgaende ouverture het felfde ge- attenteert hadden. Om dan te fien hoe't bier mede is, foo vinde ick in die Deduótie niet, waer op de Co- ningh van Engelandt fijn recht in defe faecke fondoren" kan, als hier in, dat fijn Envoyé de Propofitie, ende 't verfoeck van den Coning van Dettemarci'tn.tea dien eynde gedaen,aen hem b;kent gemaeckt heefteen dat hy vervolgens den Coning vinDenemarcl^eHàooTàt voorie)W Envoyé op foo een dach,te weten den /iw- (/fejdnij, verwittigthadde, dat.hy die Propofitie aen- pAva , en nu aen fijn Vloot laft foude geven, om in conformiteyt daer van te ageren, 't wclcfc dc Gonirigb
vaö
en ο ο R LAO.G l^^iltS-e^ven-en-^^eertighfte^oecL |
-ocr page 211-
i8o SA KEN van.-STAET
I (S67 van Otvmanitn, gelijck hier in de Dedudtie gefeydt worde, mei blydtfchap heeft ontfangen< Ai rechts ger ■'■"" noegh, Maerick moet hier aenmercken i dat indien de Coningh van Ettgelandt'ioo fcrupulcus ende be- kommert gheweeft heeft om voor een Vioiateur van 't recht der Volckerenaengefien te worden, ghelijck in 't begin van defe DeduSie voorgegeven wort, buy- ten alle twijffel foude hy wel beforght hebben dat fijn recht vafter ende fceckerder ware gheweeft. En even dit, dot hy in foo een belcommerlijckeen fware faec- ke foo loffelijck en lichtvaerdighlijck, ionder voor- gaende provifie van behoorlijcke verfeeckeringh en bewijs van recht tewerck gegaenheeft, moetnooc- faeckplijck de onpartydighen en verftandighen doen dencken, dat hy niet na /echt gevraegt, en oockgcen recht gehad heeft, maer dat hy fleehts toegetaft heeft, ^Is hy meende occafie te hebben, ghedreven zynde door begeerte tot de Nederlandtfche ryckdommcn en de icbatten. Daer en boven, gelijck men prefumeren kan , foo konde hy wel door den Grave HanibalZee- jfftfi/geanimeert zya geweeft, die hem mogtiijck wijs gemaeckt heeft, dat de Coningh van Demmanken fijn attentaet foo qualijck niet opnemen, endsfighmet een deeltje van 't profijt wel payen laten foude.
Maer hoedanige forge voor 'c ^etht, ofte hoe recht, matige intentie de Coningh van EngeUnit in ^t beleyt ende aenvaerden van die Attaque kan gehadt hebben, is oock hier uy t af te nemen, dat hy het daer voor ge- houden heeft , dat de Coningh van Deuemarcken foo- ^nige conventie van de Nederlandtfche Schepen te ifaiferen ende te deelen niet en konde ingaen, fonder de publijeque trouwe, in reguarde van de Staten Ge- neraci , IC violeren, gelijck de Engelfche fchryver in de laetàe Miti ve aen de Heeren Staten kfterlijckfeyt. 't \yelck foodanigh is, dat het niet alleendiftrueert ende totonwaerheytmaecict, ai het geene hier boven in de Dedn<aie genoemt word vah die befondere ende teere afcöie, die de Koningh ran Evgelandt tot pi- nmmktn heeft gehad ; maer oock al het recht vitieert, dat hy van den Koningh hadde konnen obtineren j en fulcx foude hem niette min onrechtvaerdigh en fchul- digh maecken.
Maer dit daer latende, fo fai ick nu wyders in 't kort feggen, dat al't geene de Ïngelfihen weten te alleg«e- len, om te toonen dat de Coningh van Denmareken »en den Coningh van recht ende vryheydt
gegeven heeft, om in fijne Havens vyandtlijcke atta- quen te doen, fleehts difcourfen ende propooften des Coninghs van Denemurckeu Zijn, die niet obligatoir waren, als hy van meeningh mocht veranderen, dat over fulx hy zyne ordres, daer op fpedlerende, mocht inhouden, of al gepafleert zynde, revoceren > als hy anders gefint wierdt ; in welcken gheval de Coningh van Engelandt van alle entreprifen ende pleginge van hoftile afzien in de Havens, dien Coningh toebehoo- rende, moeftdefifteren, ten fy hy hem fel ven als een Vioiateur van foodanighe Havens wilde reprochabel maecken ; dien volghende, al konde dien Coningh goet maecken, ('t weick hy doch niet ghedaen heeft, noch floen kan ) dat de Koningh van Deaemarcken niet alleenlijk het boven gemelde gepretendeerde Difcours gehoMden, endedePropofitie, van de Nederlandt- Iche Schepen in fijn Haven aen te gry pen, ghedaen, hadde, maer oock het daer op volghende bericht van approbatie uyt Engelandt met vreugde ontfangen had- de , gelijck in de Dedudlie voorgewendt wordt, foo fouden nochtans de Engelfchen niet minder fchuldigh zijn, cpniidererende dat niet tegenftaende zy, voor Bergen komende, met deflèyn om de Nederlantfche Schepen aldaer zijnde, te attaqueren ende te verove- ren , geen ordres van den Coningh van Denemareken, favprabal voor haer, by den Coninghlijckeö Gouver-
oppofeerde, iy nochtans, niet _ 1 danck van de voorfeyden Gou-
Tertieur de Nederlandtfche Schepen aldaer vyantlijck geattaqueert, maer oock felfs de Coninghlijcke Ka- Iteelen, Forten ende Plaetfen openbaergeweltaenge- daen beiiben.
neur aldaer vonden, maer oock fagen dat hy figh te- ghens h^erattentaet oppofeerde, iy nochtans, niet alleen tegens wijle en danck van de voorfeyden Gou- |
Om dan tot een generaci befluyt van defe onfe Confideratien te. komen , aengaende de eccafie^ en . ^t récht , ofde vryheydt die dcEngellchen fouden wil- len pretenderen dat den Coning van Denemercken aen den Coning van Engelandt gegeven foude hebben, otn in fijtt* Havens de Nederlandtfche Schepen aen te taften, wat ander befluyt volght daer op, als dit, dat de Coningh van Engelandt feer qualijck gedaen heeft, dathy, hoftiliteyt in en tegen een Haven van de Co- ning van Oenetnarcken gepleegt hebbende, nu volgens zyne eygen Sententie, voor een Vioiateur van't Recht der volckeren in de wereldt aengefien moet worden^ en dat hy nu noch qualijcker doet, dat hy den Coning van Denemarcken. tenaenfien van'tgepafleerdevoor Bergen ί beyde in fijne Miflive aen de Heeren Staten Generaci en hier in de Dedudie, feerinjurieufelijck blamerende, hem felven daer en boven fchuldigh maeckt aen ondanckbaerheyt ende cxorbitantie.
Komende nu tot het geene verder in de Deduöie verhaelt wordt, dat tuilchen het gepretendeerde con- cert , ende de feytelijcke Attaque voor Bergen voor- gevallen foude zyn, foo is wel te dcncken, dat dit, zijnde een gevolgh op het geene voorgegien is, oock van de felve nature moet zyn, namentlijck onbewyfe- lijck ende impertinent, ofte oock wel lafterlijck. Daer wordt verhaelt, dat op het aenbrengen van de Engel- fche acceptatie van den boven gemelte voorflag, con- cernerende de fayfeeringe der Nederlandtfche Sche- pen , de Coning van Denemarcken niet alleenlijck fijn blyfchap foude betoont, maer oock te gelijck den En- gelfchen Envoyé verklaert hebben, dat hy aen zyne Gouverneurs in Noorwegen airede ordre gegeven had- de om te inviteren alle Duytfche Schepen in hare Ha- venste komen. Een yder fiet wel wat fchijn ditheeft. Immers is 'c abfurd dat de Gouverneurs de Schepen in hare Havens fouden inviteren. Ick meen de Hollant- fcbe Schippers oock geen haute Neufen hebben, al feghtm^n dat de Hollanders bot zyn, ende dat over fulcks liditelijck Was te prefumeren dat foodanige in- vitatie haer verdacht foude voorkomen, en fy vervol- gens haer wel fouden gewacht hebben fig in dé Havens te begeven. Ten beften genomen, kan men dencken dat yets is, 'r welck den Engelfchen Envoyé van dea Grave Haniialwijs gemaeckc is.
Daer na wort'eroock verhaelt van 't advys, datdp Coningh van Denemarcken op den tmintigftenjaiy ge- had foude hebben van de komfte van den Hollantfche Admirael de Ruyter op de Noordtfche kuft f ende dp blyfchap, die hy daer over aen den Engelfchen En- voyé getuyght heeft, wenfchende maer dat de Engel- fche Vloot by tyds hier van geadverteert mochte wor- den. Dit is al weer een feer grove ende abufi ve voor- ge vinge. Want ick hebbe van die geene verftaen, die doe ter tydt te Koffenhage» waren, ende kenniffe van faecken hadden, datdeeerftetydingen, die van dep Heer Adm.de Ruyter aldaer in quamen, mede bragten dar hy al verby de Nes in Noorwegen, na de Jutlant/che kuftgepaffeert was, waer op aldaer te Coppenbagenge- fuftineert wierdt, oock me^weddinge van verftandi- ge luyden, dat de Engelfchen de gemelten Admirael niet fouden konnen bezeylen. En nademael, gelijck bekent is, de Coning van Benenarcien feer gea&öio- neert is tot den Heer de Ruyter, gelijck defe den Co- ningh wederom alle behoorlijcke eerbiedigheyt ende erkenteniflè toedraeght, foo mochte dit wel bet geene zyn, dat den Coning verheugt heeft. En dat (fé En- gelfchen hier in de Dedudie leggen van de adverten- tie van den Coningh van Ueeiwercif» aen haer En- voyé gedaen, kan men niet anders nemen, als voor een valfche verdichtinge j het zy de Envoyé hi«r al weder een van den Grave Heeerfe/yets beeft laetea wys maecken.
Op den vier en tvindghfiea (oude Qiàisghehadea zyn aen den Viceroy van Noemueghe», den Heerc Guldenleeuw, te Chriftiania, en den Heer Generael Alefek tot Bergen, behelfende, dat fy fouden niet al- leen de Engelfchen toelaten de Hollanders te befpria- gen, maer oock defelve van haer ordre verwittigen f foo dra als zy op hare kuilen fouden aeogckomen zijn.
Dwr |
-ocr page 212-
Γ
en O OKluOGH^^-tAchMn-veemghfleBoeck, I,8t
daer mede, dat hy noch in 't eetfle gehadt lioch dacr x^óf,
naegekregen heeft,ordreom fodanige fchepen ecni*_
ge moey te eri moleft aen te doen,
ICk kome eyndelijck tot de befendinge van een
nieuwen Envoyé uyt Engelavt > na dat de Attaque
gedaen was, om, gelijck nu in de Dedudie geieyt
wort, over die bejegeninge voor Bergen te expoftulee.
ren, ende reparatie te verfoccken, en 't geenc daer op
gevolcht is. lek geloove j dat een yder wel bemercken
fai, datter in defe gelegentheyt yemant diende van den
Koning van Engelant aen den Koning van Oenman-
ken gefonden te worden,als_oock wat fij η aenbrengi ngi
als fy raifonabel foude zijn wefen moeftej maer nade-
mael dat reden en difcretie niet altijdt plaetfe by de
menfchen vint, en de Engelfchen in dit reguard wel te
degen menfchen zij n, foo fai ick feggen wat ick van de
ander eynde gecomen was, als om 't gecomihitteefde
abuys te excufeeren, ende te remonftreren ende be-
wijfcn, dat uyt de Forten des Conings voor Bergen
eerft op de Engelfchen gefchooten was. En ick bevin-
de datter meer zijn, die dit oock foo hebben verftaen;
ende in de onlangs uytgecomen aenmerkingen op
denlaeften Brief van den Coning van fiisgi/tfe^ aen
deSaten Generaci, wort dit oock bevefticht ί maer
defe nieuws Afgefonden, ende de andere Envoyé, die
al te vooren aen 't Hof van Deaemarcken was,nu tc fa-
men laborerende, deden oock hun naerftigheyt, om
te weegh te brengen dat de Coning van Denemarcien
daer toe verftaen mocht, dat de Nederlantfc fchepeti,
die als noch gefupponeert wierden in fyne macht te
zijn, by provifie aengehouden foude worden, terwijl
dateer vafter verbont, en een triple Alliantie opgericht
wierde j ende deden tot dien efïèö hoe langer hoe fe-
rieufer inftantien. Eyndelijck merckende^ dat de Co-
ning van Jientmanken die hoftiliteyt in fyn Haven te
Bergen gepleegt, ende andere Engelfche onbehoor-
lijcke inlolentien, die daer by quambn, fo feer reflien-
teerde, en over.fulcx niet te bewegen was om fich in
de Engelfche partye foo losteengageeren^ende ver·*
volgens dat fy haer oogemerck niet wel bereycken
conden jfoobebbenfyalsdan begonnen een andere
tael te voeren, pretendeerende dat met haer Koning
niet fincerelijck was gehandeltj en dat hy met recht tot
fyne reparatie de voorfeydoSchepen konde cyflchen,
dreygende daerby, indien hem geen contentement
gegeven wierde, dat by gefint wasmiddelen by der
handt te nemen > om hem felven te wreecken j gelijck
uyt de Engelfche Memorie.inde Deduétie ingevoerr,
te fienis. Wat een ongehoorde ftoutigheyt 1 Want
genomen dat de Koningh van Dettemarcken den En-
gelfchen Envoyé, en den Gnve HanniM te voo-
ren hadde laten woelen j en den voorflag, daer bo-
ven foo veel van gefproocken is, aengehoort ; en sl-
waer'tfoo, dat die Koning ^ uyt confideratiea,
hem daer toemoveerendcj fodanig voorflag niet fo
feer hadde geimprobeert j competeerde het daer-
om aen de Engelfchen, reparatie le pretenderen.
ende dreygementen te gebruycken ? was 't de Ke-
ning van Denemarcken niet, die geoffendeert, ende
beichadigtwas?
Maer fodanige onbehoorlijcke pradlijckj voorgeno-
men om den Koning van jDmBwri/tiie de Engelfche
formidabiliteyt te doen apprehenderen, fchijnt een
heel andere operatie gehad te hebben, als de Engelie
Envoyés haer hadden ingebeelt. Want gelijck ick
verftaen hebbenende in fich felven waerfchynclijck ge-
noeg is, de Koning van Denem.&enàz hoe met hem
omging, en in wat perijckel hy geftelt was, wordende
met vreemde machten^ die hem als voor de deur fton-
den, gedreycht, vont hem nu gedrongen fich van alle
andere confideratien te difpenleren, en allee
alleenlijck op
■ t tot fyne
!n gelijck
elde j fo
h«ft
't geenc te fien > dat in fodanige _
confervatie en fecuriteyt noodFch was.
men dan fo politi^elijck met hem handel
_______ ien,ofte niet. Het fchijnt wel neen. Want ; verrightingcvandefenEngelfenAfgefantgehoortheb;
anders geloove ick, dat de Engelfchen de Galjooten i namentlijck,dathyinfyn eerfte propoiitie redelijc-
van defc Viceroy wel by haer gehouden fouden heb- ker en difcreter geweeft is, a!s hier in de Dedudie nU
ben, en by gcvolch van dien wat beter in Nomsegm voorgegeven wordt, 6ch houdende alsof hy tot geen
ontfangen geweeft Zijn, als fy ontfangen wierden. " ' ' "
Maerhoedanich dat fy ontfangen geweeft zijn, dat
gaen nu de Engelfchen in haer Dedudtie vertellen.
Maer my dund, dat ick defe hare vertellinge fon-
der eenige befondere Remarques willaten paffeeren.
Want dat de daetgefchiet is, en datfe flagen, in plaetf
vanbuyt, bekomen hebben, kan niet ontkent wor-
den ; boe wel ick geloove, dat de Koning van Oene-
wariif» foo wel, als die van Engelant, hadde ge wil,
datter niet gefchiedt was. Dat de felve daet, nu hier in
de Dedudie op fijn fchoonfte, ten aenfien van de En-
gelfchen, fai voorgcftelt worden , kan een yederwel
dencken. Maer tot wat propooft maed men alhier
foo een lange vertellinge? En wat kan dit pu al helpen,
vermidts uyt de voorgaende aenwyflnge confteert,
dat de Koning van Dmemarcien tot foodanige onver-
antwoordelijcke Entreprife geene occafie, ende geen
lecht ende vryheyt gegeven heeft, en dewij 1 oock be-
halvendat, die van Denemarcken lichtelijck konnen
ontkennen'tgeene in dit verhael tot hare prejuditie
Befeyt wordt. Ick foude anders het een en het ander
hieroock wel konnen aen wyfen. Want hoewel inde
Dedudtie gefeyt wordt, dat defe vertellinge in alle
pointen accordeert met het bericht dat de Officiel-en
van den Koning van Denmarthen felfs aen hem heb-
ben gedaen, foobevinde ick het nochtans foo niette
zijn,de Relatie van den Heere ^/ì/ìW, die my noch
niet lang geleden van cenen Vriendt gecommuni-
ceeit is, in veeleftuckendaer van verfchillende, bey-
dein't geene voor de Attaque gingh, als oock om-
trencdie aftie felfs, en 't geene op die adtie gevolgt is.
Dit nochtans voor by gaende, foo fai ick alleenlijck
totroemvandevoorgemelten Heer van Mefelditg-
gen, dat hy hem in defe refcontre van den begin af
totheteynde toe wyilelijck en wel gedragen heeft,
nietalleenlijck met brave Reioluiie, maer oock met
goetbeleyttegensde Engelfchen ageerende. En om
van de andere occurentien niet te fpreecken, foo kan
ick niet anders mercken,als dat hy oock na de ghedane
Attaque, een tweden aen val van de geheele Engelfche
Vloot heeft geapprehendeert, waer door felfs de Stadt
Bergen met alle fchepen mochten verovert, of in
brandt ghebracht worden, en dat hy uyt die oorfaeck
de Engelfchen gheabufeert heeft, met voor tegheven
andere ordres van fijnen Koningh ontfangen te heb-
ben, ( het welck wel kan waer zijn, hoewel 't fodanige
oj^dres, als de Engelfchen haer inbeelden,niet geweeft
zijn ) en daer op nieuwe conferentien te prefenteren,
om dustijdt te winnen van fich beter tin poftuerte
ftellen, en alle advenuen te verfeeckeren, verhaelt
wordende, dat felfs met communicatie en goetvin-
den des Commandeurs over de Ooft-Indifche fche-
pen , defe onderhandelingen ondernomen zij η j en dat
hy^^t eyndelijck foo verre gebracht heeft, dat deEn-
plfchenvertrockenzijn, methoope,dathyde Hol-
lantfc fchepen byprovifie foude aenhouden, daerhy
aoch geheel contrarie, fonder eenige moleflatie, de
Iclve heeft paiTeren laten, betonende genoechfacm
VI. Deel.
Dicr konnen wel ordres aen de voorfz Heeren afgc-
i<5^7'aaenzijn> maerindien de Engelfchen Envoyé hem
__^gebeelt heeft, ofte hem door den Grave Havnìèal
vvysgemaedtisjdattcr foodanige ordrc was,
hier gefegt wordt, foo heeft hy daer na wel bev
dat hy geabufeert was. Dat de Viceroy GuldtnleeHw
twee Galjoots uytgefonden heeft, niet allen om aen de
EDgelfchen kennifle te geven van 't gepretendeerde
Accord, mser oock om daer by le laten aen feggen,
dat om haer Conings eere voor de werelt tc bewaren,
men in Nooneegen fich veynfen foude ten hooghften
eeoflfendeerttezijnjfoo eenige aiTault quam te ge- ^
fchiedcn ;dit is foo grovelijck verfiert, dattet fyn i"el-
ven fchaemt. Ende de Engelfchen vergeten hier foda-
nige advertentie te produceren, of te feggen ( 't welck
nochtans feer a propos geweeft foude hebben ) of defe
twee uytgefonden Galjooten de Engelfche Vloot ge-
vonden
-ocr page 213-
ι8ζ SAKE Ν van Sj Τ A E Τ
j667. beefthyoock alle circumfpeaie en voorfightigheyt
_gebruyd, méc hem van de Engelfcben niet te deta-
fcheren,voor al eer hy fyne mefures beter nemen kon- de. En alhoewel hy wel begreep, dat hy om veelc confideratienbyde Heeren Staten der Vereenlghde Provinciën behoorde te bly ven, indien hy by haer fa- titfaótiekondeobtinercD en door vernieuwinge van Alliantie verfeeckert wordcn,foo heeft hy nier te min de Conferentien en onderhandelingen met de En- gelfcheïi haren gong laten hebben, en veele aenftoo- telijckheden ο ver 't hooft gefien, om de ghedreyghde attentaten te diverteren. Ondertuflchen heeft hy oock niet nagelaten de Conferentien van fyne Com- miffariflen met dé Heeren Staten Minifter, doen ter tij dt oock aen fyn Hof zij nde > te continueren, en re- den vindende om le hoopen dat hy van haer voldaen foüde worden j en daer en boven goede devoires van den Koning van Vranckrijck by hem, als oock by de Staten, ten dien eynde aengewent zijnde, fo vondc hy goct den Heer Paul Klingenberg , fyn Raedt j aen de Heeren Staten te fcnden, met volle Pouvoiren macht, om, benefFcns fyn ordinaris Refident in den Hage,den Heer C/^tfr/^wi,met haer te handelen en te fluyten. Defe befendinge is niet heymelijk of in ftilte toegegaen, gelijck in de Engelfe Dedutìie voorgege- ven wort,alfo de fel ve aen't heele Hof van Denemarken bekent was ; en fonder twijiFel heeft de voornoemde Heere voor fyn vertreck wel felfs met den Engeifche Env0yé van fyne reyfe ghefproken. Maer het kan wel wefen, dat fynelnftruÖie fonder communicatie met den Grave Zeefled gemaeft is, en dat alfoo de Engel- fcheMinifters daer van geen kenniffe bekomendejdie befendinge by haer voor een ftille en fecrete gepaf- feettis. I^er de felve is niet lang daer nae voor haer, foowel als voor anderen, publijck genoeghgewor- den,de Negotiatie van den afgefonden Heer KJingen- ierg met de Staten Generael fo wel fuccederende, dat daer op een nauwer Alliantie tulTchen fyne Majefteyt van Omemarcke», en de Staten Generaci, tot weder. Zijtscontentement, gevolchtis.
De faeck nu foo Zijnde, wat iffer te blameren in defe Conduite des Coninghs van Oenemarcken, die hem in die Conjundure foo noodïgh was, en foo wel fuccederende? Sai wel een eerlijck man feggen, dat de felvc elufoir, en contrarie alle eere en trouwe geweeft is, gelijck fy in de Dedudtie ghelaftert wordt ? Mach men geen voorfightigheyt gebruycken,magh een Co- ninck, die van nlemant dependeert, fich fclven niet op de befte wijfe verfeeckeren tegens den geenen, die« oock na aengedaene openbare violentie, hem dreycht .· Soo weet ick niet wat men van alle verftan- dige menfchen, van alle voorfichtige Princen, en Re- genten maken fai, en hoe de Werelt te regeren is. En indien de Engelfchen meenen,dat fy van deoudeeen- voudigheytofte innocentie zijn, fo moet ick haer feg- gen ,datfehaer felfs nieten kennen. Sy ftellen haer nochtans, gelijck 't fchijnt, feer onnoofel aen, latende in de Dedudliehaer feer aenftotelijck voorkomen,dat de Coning van Oenemarcke» met de Heeren Staten van de Vereenigde Nederlanden verbant gemaedt heeft, wanneer de Handelingen met de Engeifche Envoyées te Koppenhagen foo verre waren gebracht, datfe door de Coninglijcke Deenfche Commiflàriflèn onderteeckent waren, die volkomen maght daer toe hadden, onder de Handt en 't Zegel van haeren Co- ning, waer in hy, op'twoordt van een Koning ende Chriften , belooft te ratificeren al'tgeene beilooten foude wordenjfo breet wort die Procuratie alhier uyt- gemeeten, op dat de faecke te fwaerder foude voorko- men; maer of de felve in fodanïge termes gecoucheert is, kan ick niet leggen, vermidts ick die niet hebbe ge- fien ; maer ick hebbe wel anderen gefien, die foo met en waren ; ende ick geloove dat men in de Cancelle- ryen hier in meeft een fty 1 gebruyit. Dit magh wefen foo 't wil, ick fa! maer aenmercken, dat dc Engeifche Schryvers indeDedudie haer, ende haren Koning foo onnoofel aenftellen, alsoffy nieten verftonden ofte wiften, datter tuiTchen de onderfchryvinge van ComoiiiTarifsenjen de Ratificatie van hare Superieu- renj |
fideratien i
mittenten van de Ratificatie van 't geene j dat door hare Commiflariflen geaccordeert is, difpenferen, dat over fulcks Traöaten tuflchen Princen en Staten niet •voor Obligatoir geconfidereert worden. voor al eer dc Ratificatie gepafleert is, en dat oock hier vjn Exempelen genoegh in de praöijck van de werelt ge- vonden worden,
Maer 't is niet de firopliciteyt,ofte onnofelheyt van de Engelfchen, 't is hun bitterheyt en boosheyt, ofte oock wel quaetaerdige fuggeftien en inrpiratien van heymelijcke vyanden van Oenemarcken , die defe Schryvers van de Deduftie foo qualijck doen fpreken van de proceduren des Conings van Oenemarcken ^ daer alle befcheydenen en verltandigcn niet aiideri als wel van oordelen konnen;en die haer foo doen ex- travagercn, datfe alles bybrengen,alleoccurentien in- terpreteren en exaggereeren, tot blame van den Ko· ning van Oenemarcken en fijne Miniilcrs,het pafi ofte niet, 't is waer ofte niet. Om andere paflagien. hier in de Deduftie gevonden, voor by te gaen, foo fai ick al- leen aenmercken hoefe ten laetften den geen, die aen Engeiant alle mogelijcke dienften bewefen hadde, niet verfchoonen jom een quade en odieufe obiervatie te extendeeren, 't Is fulcks dat de Grave Hamil>al,mt HolUndt en Engelant verlangende, fo lang arbeyt en- de woelt, tot dat hy gedepefcheert wort,foo ais dat dan was. Van defe fyne reyfe wordt foodanige Communi- > catie, als inde Deduótie wordt vermeit, aen de En- geifche Envoyé gedaen, men kan wel dencken door wien, overmits by defe communicatie een verklarin- gevan de goede opinie van dc voorfeyden Grave is, dat Oenemarcken abfolutelijck by Englant foude bly- ven. en een belofte van alle mogelijcke devoyren ten dien eynde te fullen aenwenden. Die is imnjers ghe- noegh gefeyt. De Grave gaet dan nae Heüandt, ende daer komende, foo my beright is, hadde gacrne een fpaeckin'twielgeiteeckea, fo'tmogelijck waer ge- weeft. Maer daer niets konn^nde uytwercken, door dien fyne drift welbekentwasjfpoedthy fich naer£»- gf&»<//,nietaenfiendede bittere koude j en't onge« mackelijck reyfen, fijnde midden in de Winter, ter- wijl het begonnen hadde fterck te vriefen, alfo dat hy, van Maeflant-fluys afvarende,in't Ys befet wierdt,en- de niet fonder groot perijckel daer uyt geraeft is.Doch na defe en andere tegenfpoeden komt hy eyndelijck tot Ooftendcj met intentie om nae Engelandt te gaeD> en blijft aldaer eenige weecken lang, ojpiniatreerende tegens'tgeene hem van 't Succes van de negotiatie in den Hagegeadverteert ,ja oock van den Coning, fyn Meefter,hem geordonneert wierdt. Dit is in EngeUnt niet onbekent gëweeft; nochtans gaet men nu feggen, dat de Grave Umnìbal direftelijck gegaen is van Hol- lant mVranckrijck. En men gaet hem blameren, die niet gefondigt heeft, dan met al te forgvuldige ente getrouwe devpiren voor Engelandt aengewendt, ende te goede opinie voor haer Partye gehad te hebben. Maer men geeft met eenen een prcu vc van de Engei- fche finceritey t : ende een yder fai bemercken konnen wat de Engelfchen fchijnt geabuyfeert te hebben ; na- mentlijck, dat fy in den voornoemden Grave te groot credit geilek hebben , nemende fyne verklaeringe voor Coninglijcke verfeeckéringe aen, en daer na de felve tegens den Coningh felfs alleguerende. Maer ick meen dat de Grave nu berou foude hebben,indien Godt de Heere hem in 't leven hadde gefpaert.
Watten laetften inde Deduaiegefeytwort, van't geene gcvolcht is op de Alliantie des Koning van De· met de Heeren Staten Generael j nament- lijck dat de Engeifche goederen in de landen van dien Koningh. fonder eenige formaliteyt te Mbruycken, ende fonder eenige notitie te geven geftifeertzi|n, en dat hierin feerrigoureufelijckgeproccdertis} ick meene dat dit by recht ende forme van retorfiege- fchiedtisjaengefien men in Engelent al lang haode gecontinueert met de Schepen ende Goederen van de Onderdanen van Oenemarcken ende Norwege» op te brengen en aen te ilaen > niet tegenftaende
Aferftige
1 j als Committenten, wel konnen foodanlge Coa- jg/ eratien en voorvallen tuffcheri komen diede Com- ' |
-ocr page 214-
en OORLOGH, 't Seven-en-^eeHighfledoecL tS^
//Τ* neerftiee inftantien van den Coninglijcken Deen- ' ' fchcn Refitient, den Heer van Fetkom, by den Co- oin" ende de Admiraliteyt van Engelandt gedaen. t' Is^dan impertinent naefortnaliteyren tevrsgen,daer tnenfelisj fonder eenige formaüteyt, en tegensalle rechten handeltizijnde notoir dat de Engelfchen foda- pigeproceduren vanneemen ende coniirqueren van Deenfche fchepen ende goederen aengevangen heb- benjdoenfe noch wilden pretendeeren de belle vrien- den te zij π ; daer doch her geene, dat van Oenemarken gedaen is} eerft gefchiet is naer 't fluyten van de Trac- taten in den Uage, die niet heymelijck , maer open- baergenoeggeweeftzijn, wordendeinde Derfudie felfs verhaelr» dat foodanich befluytaen vreemde IVIi- nifters gecommuniceert is· Of nu in foodanige gele- gentheyt door eenige van des Coninghs van Dene- tnarcken Officieren in Neoina>egeM wat hardt geproce- deert mocht weien , kan ick niet feggen 5 in alle geval kan het den Coningh, foo verre van daer zijode, niet geimputeert worden.Maer fchijnt dit moefte oock ge- leydt worden, eer dat de Deduttie uyt was, op dat de mate van impertinente exaggeratie vol foude zijn.
MAer naedemael dat wy nu tot het Befluy t van de Engelfche Dedudtie ghecomen zijn,foo fai ick, fonder eenige fwaerder reflexie te maecken op't gene nu aergeweicn is, dit alleenlijck feggen , dat ick defe Deduftie foo niet bevonden hebbe te zijn,als die hier in 't befluyt, geüjek oock te vooren in 't begin en in de Infcriptie, verclaert wordt te wtfen, dat is, wa- racbtigh,ende dat in plaetfe van te bemercken (gelijck de Engelfchen hier in dcWerelt willen wijs maecken) hoe qualijck de Coning ran Denemercken des Conings waEngtlantt goede wille,regens hem getoont,vergol- den heeft, ickbemcróte hoe qualijck de Coning van SngeUnt niet alleen de goede wil , maer oock de reéle daden van de Coningen van Deneriartken aen hem en ien fyn Huysbewefen, nu vergelt. Ick foude oock dit wel mogen feggen, dat een yeder in 't toecomende kan gewaerfchouwt zijn op hoedanige maniere met den Coning van Engelandt te handelen is. Maermy dundtdatmyne waerfchouwinge niet noodig fai we- ien, aengeüen de Engelfche Procedurcn genoeg be- kent zijn, ende alle dagen meer en meer bekent wor- den. Maer dewyle op een blllijcke ende ongefondeer- de Dedudlie ten langen leften een onbillijcke ende wanichickelijcke Declaratie volgt, foo fai ick beken- nen,dat ick in die fel ve conditie eyndige, waer in ick begon, te weten in een verwonderinge over't geene ick fie, dat de Coning van Engelandt nu eerft, onder' gedurige Proteftatien van fyne groote genegentheyt tot vrede, ende averfie van't vergieten van'tProte- ftantfchebloet, goet gevonden heeft te declareren een nieuwen openbaren Oofloch tegens den Coningh van Denemarcken, als tegens {yn grootfien Vyandt.
Een Declaratie, buyten tijdts, buytenftiji, ende buytem exempel. Nochtans hoope ick dat de Coning Van Engelant niet de ondergang des Conings van De- nmarckeu foeit, maer veel eerder > als hy met behoor- lijckeRemonftrantien bejegent mochte worden, be- rouw fai toonen van dat hy flch tot foodanige exorbi- tantie ende onbetaemelijckheyt heeft laten verruc- ken, of door quade Raden, ofte door finiftre indudtie van diegeenen, die Denemtrcken gaerne gebrouilleert fagen. Anders foude ick noch dit inbocfemen willen, ditter een Godt is > die de Hovaerdigen wederftaet ì «η dat gemeenlijck de geenen, die gevaer liefhebben, oaer in omkomen, 'cis wel foo, dat de Coning van Denmanken den Coningh vanEwgfW, ftetanéndè op fyne menfcheiijcke macht, nu foo redoutabel niet ftl voorcomen, als in de oudé tyden de Coningen van Denemarcken geweeft zijn, die Engelant onder haei gebracht, en daer over geregneert hebben. Echter,ge- hjck de wereltlijcke ftecken fömtijre feer félfaeróè cours nemen, ίο foude het wel fodatìich uytvallen connen, dat hy aen den Koning van OènetTiankeM eert. vyant foude hebben , die hem groot genoèchfoudë ' iijn. Ofte miflchien kon de Koning van Englandt by ficm felven te huys foo groote vyanden vinden, dat hy |
geengre^/PiwfJ'Wi van buyten fai behoeven tefoec-
ken. Djtevenwel,geloüveick, dat de Kuning van __
Oenetparcken felfs niet wenfchen foude; maer wel, dat Godt wil den Koning van Engelant doen kenner.,hoe injurieusfync Proceauren tegens hem zijn; en hoe redelijck ende betamelijck het fyn fai,dat hy een goede ende eerlijcke Vrede foefl, beyde met hem, fyn grOotften, ende oock an deren fyn vyanden.
Ysbransuptfïjn ^iDfftfcfic bcfmbinac/ fiibenirtljontiefìfflbcnt Heins toacfiiinjannuary tOtCoppenhagegöfftomtn/fnÖEf^yn Örn negenen twintichften banöatc imc Co:i6er ΟΓβαπΙ / Ijoctur! indrieacfjtccmiüolgcnbc tocchtn nocljbanFunen nlöacc/ nocbban Daec nirinanöt op Funen ftaDDe itonne» homm/ fijiiöe Df paffasc oücc Dcgroote Belde tioo? tjct cnöc IjacDe fio?ni tuinijfn onbjuprhbacc / Ebniliidöcfftbe i^cfreYsbrants niet QOftaebonDrn Dacclangcc tc bcctoebrn/mafc öEtÖBrttoccc amtie Beidt afte toarDtrii / om te ffcDtc tc inorocn oi3ccha= nifJl; op Dat De Graef van Dhona; gfjcOefiinccrDc Sweetfche^jmbaflb&fuiVnietin Hollant mocötajcfc brrcn boo? Dat fjp arn fjacc ï^o. iSSog. cappojt fouDc gcDafii liebbrn ban fijn bjebrrbatcn in Swecden. lua^ in Denemarcken ftrc bjtl ontöafït/cnbcacnBei (ïmgclucffi.
25e betalingen ban De bcloofbc fubfibieη aen Dene- marck langfacin balUnDc/hebben De ì^ecren Ciin- genbergh cnDe Charifius noc^tan^ nift fupmacötigö getoeefi fulcp te pojrcnj fpecialiirfi Den ihrfienian- nuary,toanneecfpfcpDE betfpjooc6en te sgnDatDc ®ermpnenfouDcniic!)Utf) aljeljcuDenbjccDcn/ enüe Dat betalingï) pjecij^ / alg wiffeigeit, gefcftteDcn; niaee bebonDtficg Dat£[aeci|o..flIiiog. noci) niet in'tgeljeci ben eerpen tee mijn foo öehan? een ^aec becloopen bja^ / boIDaen ItabDen.
©atöooiöefetoanöetalinge oncec&t aen (ìjnCoi ninghjcfee JÊajefiept gefeljieDe/Dat fgn Jl©aÌt(iepc ojbce^ enDe bebeelen raoefien onbolDaeii blpben/ fijn ^c()cep^t)oIch/&etopDe®Iote geDienc liaDDe/ber^ liep / ai^ onbetadt tot gjoote feftanbale enDe fcftaben/ enDe toltile fcbaDen Doo; {jetbojDete retacDement ban betaling noc[) gjooteclaeonbiaerDectlljcIt fouDc {tonnen too;Dcn.
^at Baec ί^σ. j® og. onceeljt beben aen gatr feïbe/ aï^ notoiclöcft berfjinDctenDe De equipagtc ban fijn 4J8a jefteptp ©loote tegen^ fjet naefie gacr.
33at bp fjaec JKog. tofI ftlaeclijch öabben ge- cemönfïteect/ Dat De tijöt fo tjaec l&o. .ilUog. met Dc betalingï) retacDeerDen/mebe becïoojentoifct inöct b|oeg geceet toefen ban fijne JIBajcftepijS ©loote/Daec ban tjaec dogo. JlBog. tegen^ De naefie Campatgnc De Conjunctie becfotgt I)abDen; fijn Coninf^lijclte HÖajcfiept toa^ bact toe oöeinclineect/ en IjabDe tjacc D?D;eenDeboIniacI)tgegeben Daecobec tetcactecen/ maer bat bp öaec J|o. jliog. felf^ toiecbt Daec inne se=> tecgiberfeect/nietDenchenDe Dat fpte Doen taDDeti met een ftercfien ©panbt / en öoc onbetaemriijch/ cnbe onbecanttooejbeUjclt bat ()et toa^ be goebe affect tieban Πίη Coninglijcïte naajcfi. te negligeeien/enbe fgne®IootetecctacDecen/enDcbat D^ict j|o.J@og. haecbcrlieten alleen op fiaec epgen macljt/enbefü get fcjb^en om notlj booctl alleen te toillen combattee een/tegen^ fomacljti0en©pant/ fùnbtc conjunctie.
^at t)aec i^o. JlBog. bdiefbe te confibeceten / al^ boo? fooDanen boojtgaHflÖ een defaftre obec öaiefc adloote moegte fìomen / enbe bat De felbe / get toelche <©obt genaDelijch bccftoeDe / foiiDe gefïagen toetben/ Öijebeelljaec föoog. Höog· Dare Doo? fouDente Roet boen aen !jaec<(&£aIlteecben/inljoebanïg bangeuc t)eec iÈJoog. iöog. ^taet foube becballcn / enbeof öet niet foo b()tnbet)acec rpgene <{^nbtrbancn iö'f enDe QoebC:> cèti/in gebaet;/enDe tot een pjopeaen Dett 39panDt fóübeng&eflelttoöjDen.
^pDeeben ooch eenige boo?ftagen: bat be^ubfïa Wén mocf)ten alfilec op be^ ïant CceDit gcnegotlrect/
opRomen. Ifêaec men öeeft fulo; niet aoetgeboiibeo.
ζ ^ltecbc |
-ocr page 215-
184 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ί 6ύΐ ^fcfiöc in Februïrio fci)icïite Öen ConhiBö öeel pec= ^ ./ 'foonenfoo nnrc Jutlandt, Holfteyn, Noorwegen, al^ tiafc anöecc «QuactiECcn üan ftjne fiijcfien/Dtn een eoe£ aljetal erüaccn asoot^bolcft ehDé Conlïapel^ booj fijn ©iootetc gacnpjelTen cnDc toectien 5 en foo Öaeftal^&fttoatrc toeoecom openfouöc ^gn/ fouùc Him Dan Dlijtfcf) tarDeconj acntiangcn tot gfjercet- maechingeüaiiComnaö^^cöfpentian ©ojlacb i be iEìattooren Die base in üe öoorige ^omeE atjebicnt ÖaDDcn tufctöen öoo? inanquemcnt ban geit nicilje= taclt / toaecoiiimc D?ie ban De mipojtupnfìc in ljrcl)te= nifTe toacen gefielt/onDer Ijacc toa0 en i|aIlani3Ee.5Dc ban31>enematclti)aöbc alDacc twaeifduyient ï\ijc?;üaclöfc^ in contant geit IfSQcn 10« tacïch bàn fgn lecngocöeccn behomcn/enDe gecefoluctrt IjnDDe rot iitftoopingc ban ccnige nimblen in Hol- lant teettiplopcrcij/tolcïi geit fijn «Coninglijthc Jgoog= i)c|atnjit mcörlijDcnflcnDe'^DnHcaKttpt fjaööeDofn tellen/'bjafc upt peöcc HÜatcoosS een maent gage ofte itoee bp p^obijle bcquain.
φε ÜDHing ftabiie in Drfen tijt ttoee piaccaten Doen publicecen/eoo?i)eteEne&eeö ï)p boo: berörurtbrc= hiaten / enfie ödoj Den (Öojlocl) aen öetn bfCballen te 3ijn/ailcljctgeene fijnïlcoon aen De Engdfchein't gcnn-ael/ enDe fpeciaïijcft acn De iingelfclje Court van Hatnburghfc()UlDici) toag ; enDe oiDmineerOe op e:aate(lcaff2boort^ aUe fijne #nOecDanen / binnen Den ti)Dt ban fe^ JBarnöen acn tegeben afle bet geene fp ban De €iigefc(je .ïlatie ui öanDen ijaDDen / ban De felbe pjcttnDeecDen ofte aen öacc fcünIOIclj toacen.
üet anDcu contineecbe een beröoöt Dat egeene Vreemdelingen eenige l)Upff>ioftcccbfn in De^taDt Coppenhagenmoct)tcniioopen/enDe Die eenige alte= be in epgenDom toaren befïttenfie/binnen eenf|aec te moeten brrlioopen/ oppeneoat De boojft bupfen anDet^ acn Deïitroan bctbalien fouDensijn. ïöat fon= OamentDitiPIatcaet baDbe/tionDe men cpgentlijclt niet toeten.
gjn'tfaefi ban bie tnaent toa^ tot Coppenhagen een Tartariich <i5efant/ jtjaütbp Denïïoningöpubfi queauDicntie/tortelt beflont in't afleggen ban een compliment enDe groet ban fijn J^eet Den Cham, enDe toiecDen be bjieben Die bP mcDe b?acöt / ten felbrn tijOe oberlnptgeïefen/Diebaneenenin üouDt toacen/al^ lemlijcit toa^ bp be eene/Dat boojfj Cham ben Honing ban Deneraarcken ecn pacct beccccDc : ÖP qiwm "iet tó^ om öe boo3f5 g?oct afte leggen / enDe gingl) naec «n tofpnicljbertocben^ / ban Oaec na Sweden.
^e<Öencraïen.ÏÏ3ajoj?Frederick van Alefeltcn'- bc RuGus, toiccDen ban De iioning naei; Noorwegen gefonDen/omDaecgeDncenOebe Cngelfefte ©ojlogb een toaecdcnDc oogb op alle bacc Deffepneh te bebben; mentoasS in bjeefe bat be «engelfcbe JFcegattenin Seegbeloopcn/ö'iüccang nietfcboon binbenDe om in.ïicb£ClanDtpct tebecücbten/ wel mocbten nare Noorwegen gacn / altuaec De plactfen maet tamelijcli toeIboo?fïen toacen/toaeromme ooclt be J^eeceRu- fius, Die ^ngenicuc ban Dat llijch toa^ / lafi baöbe / omopaileJFojtificaticn te (Icn en Die te bctbetecen foobctnoDlcö^a^·
gn Marcio quam Dacc oocït Detijbingb/ bat Den Coningb ban Kngelandc tot ten l^anDel-plaet^Den j^ageigbenomineect IjaDbe/bet toelcfte Dare niet al· leenboojtoonDecIijch opgenomen toiect/maetooch beroqifareftte bede ^^olitijche enDe faeDenchelijche bif: toucffen;cbentorI ftan men niet anbec^ befptncen/bat inDien bacc ]i|og. ,i(ti)og. om beele inconbenienten te cbitecen / enbe De ©?ecDe te bojDecen / Die plaetfe aen= nemen/Dat men Daecniet beel tegen fonDe btbbfn/
tnaec met alle fpoet pcmant met bcbomljjche inficnc= tie enbe qnalitept boo?(ien / bcctoaectiS |f nbtn.
?0el$oningtoa^feIfin'tDegin ban Maert op ftjn Timmerwerfgctoccfi/baDDe fpn JBSagafijnen enDe aHe^ toat ban De «Öqtiipagie Depenbeerbe brficbtiebt / enDe tot geceetmaeeltinge banbe ^tbeep^ blootefo= Oanen (icictcn oiDje geflelt / Dat een pebcc Dacc Dapprc (n 't toerrit toa^ ; öaODe oocli eenicb flelt Doen geben aenbegeenen toclcfte om bncc betalingeifp?aecftcn. Haen «öbectifcbe/ bpalOien bacc #0. .J!©og. pjetife |
ojbie fïelDen/bat De ceflanten ban be fubfidie PennJn- geii ban 't boojleben / enDe bie nu bit ïooprnbe ' ^ giace / fouDenftomente becfcbptien toircDengegea — ben /Dat men bacc tot bccbeerbigcn ban ccncouü: bcrabIe©Ioot ^cbepcnban(0ojlogb/ bappctfouöe pbccen.
^n Defe tijbt «Öjaef Pontus de la Cardie bcrgc= felfcbapt met beele fêecen ban De ^toectfcbeÖegccm= ge/met een train toel ban vijftich pecfoonentotEl- feneurgeftomm/ om be üoninginne Chriftinainte balen/enbe ban fijn Öonincp toegen te congcattile. een; ^p fonde tòt Stockholm ftomenbe/op bet tiD= nincjc ^lot iogrccn ; tace Hiìajcflcpt foube tot Cop- penhagen niet Itomcn / maee obee Roocfchiit nare hl- feneurgaen.
gn 't laefl ban Die maent Bebben be J^ceten 55eens fcbe.}iföiniilec^ toebcc gefilaecbt/feggciibc/ Datöe Cqnipagie ban fijn .Jtiaajeficptl ©loote fere toa? brci acbtectgetoecflboojbrt manqnement ban be beta» lingb ban fubfidien, foo bacc Jgo. ,liBog. naec inboubt ban be ®:cactaten fcbulDicb toacenjeDocb Dat fijneCo^ ningblpclteJ!l9ajePf pt fpne cpgene nnöDclcn tnDc<0n! DecDanen met fcbattinge babOeanigrgjrtirn / foo ijcrl be tegnitooojDige confiitutie ban tijOen bft toilöe todaten/toaeeDoo? be €quipagie luel tofbeioiiUn ganch toa^ gbcbjarbt / eDocb mrtfoobanigen niocuc niet lionDe bcojtgbefet too?brn al^ nooDigb brttpftijt toiccb / ten fp De betalingb ban be gtflipuleccbe 6ub- fidfen Dacc bp quame.
©at bacc i^og. Mog. befirnt toc^/boe gjootc fotiu meban'tsiarc lefllenhondertfes en feftigh notl) te cugge (lonoen / enöe Dat bit ^Hare ban Den eerften tcci mijn De toelehe Den eerften .JBaeet brcfcbren/enDe P|ènj^ali toiflel gclbt fonDe bolDaen too?Dcn / nocö nirt meee toa^ betarlt al^ ban De |)jobincic ban Hoi- lant enbe Groeningen, rnDc Dat aiiebEtanDtc nocl) te cugge bleef.
^atDefemanieec ban boen enbe betaelingb niet alleen toa^ ficöDenDe tegen^ Den inbout ban De (iicacs taten/mact tegensJbe onbe gbetooonbcptbanbact iBog. De toelcftcaltijtmetnncecitept/floebegiu» ftitie / enbe punctualitrpt toa^ geaccompagneeet φ> tueefl;enDc op foobanige fonbamenten ijabbebooeijfi» BeDacbtefdne Coningblijcfte .ïl^ajefiept De ®cacta« ten met Bare ï&o.JlBog, gegzonbet/ enbe tot batft liefbe niet fonDecgebaec ban fijne 0ijciif"£n<0ni)rt= banen / bem in Defen (0o?loeb geengagecct.
^ilcecDe in De 3©intec toa^ goebtgebonben Den j^ecE ban Amerongen tocbec te fenben na Denemarckeo, ©ace toe toictöt Den vierden bafiaifidt De bolgenbe.
Inflrucïie van de Ho. Mog. Heeren Staten
Generaci der Veresmgde Nederlanden
voor den Heer e Godart Adriaen, Baron
van Rede, Heer van Amerongen,
Ginckel, Elft, &c. Gaende als Extra-
ordinaris Gedeputeerden na denKoningh
van Dencmarcken, Noorwegen, &c.
■yErflel'yck : Den gemelden Heer Extrordinaris Ge- [j^deputcerde fai nacr genoomen affcheyt vanhaer W'J —Ho. Mog. mltfgaders van den ontfangh van defe fyne Inflruilie endenoodige credcntialen, dc verdere tcnji depefcheï, ende de flrucken daer toe (peöerende, g fich over Landt begeven naer hetRijck van Oeae·]^^ marckm. II, ΐΡπ
Ende en paflint fonder publijcke audiëntie noch- tans de Duytfche Vorften > Graven, Heeren, ende Hanfefteden, die hy in fynen wech fai aen does, van wegen haer Ho. Mog. fai falueren, ende de felve ver- feeckeren van haer Ho. Mog. goeden willeende ghe- negenrheyt tot haer refpeöive perfoonen, Vorften- dommen, Graeffchappen, Landen, Steden, LuydeOi Onderdanen ende Ingefetenen. , , 1
, lil. ' , Tot CoppenJiagi ofte ter plaetfe daer den hooghft
gemei· |
-ocr page 216-
en O O R L O G Η, 'tAchMn-^veemghfleBoeck. 185
«emelten Koninghfal wefen aen te treffen, gearri- ^ veert wefende, fai hy fyne comfte notificeren, endc —— ^et rfe eerfte gelegencheyc audiëntie Terfoeckeoi
De wclcke verkregen hebbende naar overleveringé van fynen brief van Credentie fai fyn Majefteyt voor- draeen dat haer Ho. Mog. hem derwaerts, hebben cefonden om aen dat Hof voor eenigen tijc tever- Ejyyen ) tot des te beter onderhoudinge ende voort- olantinge van alle goede vriendt, ende nabuerfchap, oock vertroude correfpondentietuflchen fyn Maje- fteyt ende des felfs Koningrijcken, tot bcvorderinge jj gemeenc befte van wederzijdts intereflen, endc 't frd varen van de refpedli ve Onderdanen ende Ingefe- tenen» fynMajcfteyt daer benevens toewenfchende alle eeluck, heyl> ende voorfpoeti ende fulcken zegen in fyn Koningrijcken en Regeringe, dat die in groot- heyt ende eere alle voorgaande macht te boven gaen.
Sai in de felve, of wel in een twede audiëntie, ende voorts daer naef by alle gelegentheden reprefenteren, dit hy onder anderen mede expres derwaerts is ge- fonden,omte bevorderen, datal'cgeenefynMaje- fteyt by het Tradaet van alliantie en anders den tvaelfdiH February in den voorleden jaere feflienhotP- dirt Jes enfeftich,tVLÜchsn de felve ende haer Ho» Mog. alhier inden Hagegemaedl ende gefloten, punöuc- lijck nagekomen ende onderhouden worden.
Eode vervolgens verfoecken ende geftadich infte- ten, dat fyn Majefteyts goede gheiiefte zy, foodane ordre te ftellen ende die voorfieninge te doen fulcx ende daer 't behoort, dat inconformité van 't Tradaet van alliantie tegen 't aenftaende voorjaer tot afbreuck van den gemcnen vyant, geequipeert ende ter Zee in dienft gehouden mogen worden van den ierilen April af, tot den December daer aen volgende, de DOtübre van vetrtich fchepen van Oorloch;
VII.
Met toefegginge ende verfeeckeringe dat haei" Hö. Mogende van hare fyde ntet en fullen onderlaten tebeforgendaiàeSuipdiegelJerm daer toe onder an- deren gerequireert op de refpeélive termynen in het voorfz Tradlaet van alliantie geftipuleert,promtelijck ende tot contentement van fyn Majefteyt fullen wor- den betaelt, op dat de voorfz equipagie by faute van genoechfame penningen niet en mogen worden ge- retardeert.
VIII.
Den gemelden Heer Extraordinarii Gedeputeerde fai by die ende alle andere occafientot demeefte ge- luftheyt van den meerhoogftgemelde Koning van Denemarcke» mogen verklaren, dat haer Hog. Mog. van hare fyde gemeent ende gereiolveert aijn ende h\yvm religieujelijckfiandtvaflel^cke ende enverander- lijd te onderhouden ende punüuelijck naer te komen het voorfz Traöraet van alliaocie ende anders den twaeifden Februari fifiienhmdert fes en ee feflith als bo- ven verhaelt gemaeö ende gcflooten,ende dat de fel- ve nu nochtehier m,tot geen fufpe)ifievatiit>ape»en,of handelingen j van Vrede of Treves met den gemenen Vyant en fullen treden noch vcrftaen,al8 conform den klaren Text van't tiende articul van de felve allian- cie, ende dienvolgens niet anders dan gefamentlijck en- de met gemencon/ent, ende van gelijcken van de fyde van fyn Majefteyt verwachtende j de felve fyn Maje- fteyt verfoeckende daer op een vaft vertrouwen te willen ftellen, ende geen gehoor, veel min geloof te geven aen 't geene contrarie defe haer Ho. Mo. fince- re ende opréchte verclaringe albereyts is, of noch fou- de mogen worden uytgeftroyt of ghefpargeert, appa-, rent voorkomende van de qualijck geaffeótioneerdo foo van deeeneals van de andere Geallieerden, die ' r»ietdandiffidentie en-ombragie tuflchen fyn Maje- fteyt ende haer Ho, Mog. trachten te verwecken en te Voeden , om daer mede haer voordeel te doen.
' · IX·
Sai mede tereerfterghelegentheyt gaen falueren de ■ ^^ingioDe ende den Ptins van Dcatrnrcktn, als |
mede de voornaemfte ende princlpaelile Minillers van dat Rijck, doende aen de felve nac overleveringe, , van bare brieven van Credentie ende addrefle refpe- öive ten dien eynde hem mede té geven, foodanigen aenfpraeck ende complimenten als hy naer gelegent· heyt ende naer advenant of proportie van ydersdigni- teyt, qualiteyt j ende credyt by fyn Majefteyt oorde- len fai te behooren«
X·
Den gemelden Hfiere Eitraördiiiatis Gedeputeer-" de wort vervolgens het uchfie articul van de voorfz al·* liantievan den lare fefiienhondertjesenfepkh^^ü' thorifeert ende gevolmachticht om de voorfchreve veertich fchepen van Oorloch by den hoochftge- dachteKoning te equiperenen in Zeetebrengen> oock te houden te fijner tijdt, en fulcx by hem raet- faem gevonden wordende, te monfteren, van alles houdende pertinente Lijften j notitien, ende rollen^ fullende tot dien eynde voor hem een liseciale aéte van authorifatie ghedepefcheert ende benevens defd Inftrudie behandicht worden.
XI.
Geduerende fijn verblijf in Denemerck, ende wel fonderlinge op fyn vertreck fai by den Staet defer Landen, de wel vaert, navigatie, ende commercie van dien j allenthalven ten beften recommanderen eii patrocinercn,foo by den meerhoochgemeltc Koning als by des felfs Minifters.
XIL
Den Refident te Maire fai hy, des noodich wefender in fijn Credit tc Hove ftercken, voor foo veel in hera is. XI IL
In 't wederkeeren, fai hy de Hertogen van Uolfleynt Gottorp, ende Sonderhorch, mitfgaders andere Duyc6' Vorften , Graven endc Heeren, oock HanfeAedeni die hy onderwegen fai aendoen, wederom mogea gaen begroeten, en con^limemeren.
Met den AmbaiTadeurs ende Minillers van decf Keyfer, Koningen, Republijcken, Princen, Poten- taten ende Steden, met haer Ho. Mog. in alliancie > ' vrientfchap ende neutraliteyt ftaende, die haer tot Koppenhagen fouden mogen onthouden·, fai hy naet gÉWOontÈ tfcn beften correfponderen, . XV.
Ende boven dëninhoudé van defe Inftrudlie hem reguleren naer alle het geene hem by aenfchry vens op de voor te vallenefaecken fouden mogen worden aen- bevoolen, ende 't felve naer fijn vermogen trachten te efFeöueren.
XVI'
Sai oock met den Heer van Ètuningen haer Hooch^ Mog. Extraordinarii Minifter in Vranckr^ck ftis oock met die in 5iref</f» correfpondefen, ende de felve be- kent maecken 't gunt by hem in krachte defes van tijdt! tot tijdt fai wefen verricht, ende voorts van het gunt' wyders tot fijne naerichtinee fai konùen ffrecken. XVIL
Haer Ho. Mog. van tijdt tot tijdt ende by alle ghe-' legentheden, oock met expreflen, is 't noodich, per- tinentelijck ο verfchry vende't geen hem in fyne Ne-; gotiatie ende anders in die quartieren, van confi· deratien/al voorkomen, ende wat hem In'tuytvoéi ren van defe I nftru£l:ie is bejegend ,
· XVIIL ,
De faken die fecretefle vereyfldien, falbf over'^ fthryvenin'tCijflfcr, daer van een fleutel gemae^^ ende hem' behandicht fai worden, addreflerende id fulcken geval der felver brieven aen haer Ho. Mo^; Griffier i volgens der felver jefolutie van den «i» tvintithften lulij fefiienhond^ een miijfiich óp de Groote Zael van 't Hof alhier gen'ónilen.
XIX. , 'V
Ënde te tijner wederkomil > van fijn verrïcKtinge
en wedervaren aep haer Ho. Mog. Rapport doen « oock fchriftelijck verbael overleveren·, .j
XX. .J,.,"
Van ghelijkén fai hy vervolgens haer Ho. M. réiTo·
lutic van denVii en tvmtiMt^S^Qiabstfefiirnkeiidert
^^ - ■ · - ■ /ér |
-ocr page 217-
1 86 SAKEN van STAET
iGCr.f" eoivijftighbinnen den tyd van tweeende uytterlijck
_drie Meenden naerzynevoorichrevet'Huyskomfte
ende ghedaen Rapport, zync Declaratie moeten io dienen.
XXI.
Noch fai hy gehouden zyn de ftucken uyt de Griffie van haer Ho. Mug. die hem onder behoorlijcke In- ventaris ende Recipifle mede gegeven of toegefonden fouden mogen worden, t'zyner weder komfte ne- vens 'c voorfz verbael reftitueren, ende oock onder Inventaris overleveren alle foodanige originele ende andere ftucken, als hy geduyrende defe Commiffie foude mogen bekomen, om ter voorfz Griffie gefepo- neerc te worden.
Eyjtdeiycki Sai hy Heer Extraordinaris Gedeputeer- de punöuelijck hebben te achtervolgen haer Hoogh Mog. refolutie van den thienden Augufti feflien hondtrt een e» vijftigh tegsns de Verteringen, gif te», gaven , of gefihencken, genomen, ten weicken eynde extrad van defe refolutie hier naer volgt geinfereerC.
Extrad, &c.
Aldus gedaen, ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Hooghgemelde Staten Generaci der Vereenig- de Nederlanden in den Hage den vierden April fefiie» honden feven enfefitgh.
(CfC ffltotijtittoiccbfnftacïllo. .ïilöag.inDtbcnci firn oeöfbrn ecnigc naDfce poincttn / racchcnDc bc ίιε= fcnöinse/ öaec op gecefolüeect al^ boloijt.
Ten anderen, een Secretaris ende een Predi- kàiìt den Heereyan Ame- tóàgtfuUen wrrden byge- voegft en dat hy voor mont kofieù van yderi» fijn De- tùraité fai mogen brenghen ende genieten vijf guldem ^sdaegs.
Ten derden, dat den ge- melden Heer va» A mèron-
T7Erfielyck, of de felve J_j niet goet en vinden degemelteHeervan Ameronge te geven den Titul van Extraordinarii Gedeputeerden uyt de Ver- gaderinge van U Ho.Mo. nademael die vanE*/rw- dmaris Minifier aldaer on- bekent > irnmers weynigh geeftimeert is, ende dat in 't Jaer fefihien hondert vijf enfeflig fommige Re- fidenten hem den Rangh hebben durven difpute- ren.
Tenanderen.hzïÏi'^ daegs extraordinaris toe te leg- gen vyftien gulden,te we- ten voor een Hofiaeefier, een Secretaris ende een Fredicant, yder vy/" gul- dens.
Ύen derde» i metwien of wat Heer in uwe Ho.
gen volgent hare Ho. Mog· Mog. Vergaderingheden
Refolutie van den een èö Heere van JSmeronge in
twintigften July fefthien fecretefle fai mogen cor-
bondert een en vijftigh refponderen, boven en
dt {roste ZaU ven 't Hof buyten de brieven die hy |
alhier genome», βίη brieven dit Secreteffe vereyffchin , fai hebben te adrejferen aen den Griffier Ruyfch, ende daer en boven tot fijne nae- richtinge ende bevorderinge van de pieefien dienflvan den Lande corrtffonderen met.......
Ten vierden,<Λιί de Hee- ren Staeten van Hollandc fuUen werden verfocht t ge- lijck haer Ed- Mog. verjocht Toerden mttfdejen 1 ίei Lijf Penfioeii ΚΛ» deKonintk- lycke Vrinceffe mede te ge· ven aen de gemelde Heere van Amerongen, om on- der quttantie aldaer evérge- telt teworden.
Ten vijfden, dat gemelde Heere pro re mii daer fijn Ed- oordeelen fai den dienfl van de» Lande te vereyf- fchen twee a drie duyfent guldens fai vermogen te di- firibneren.
Ten icfdctiidat degemel- den Heere ven A merungen fai vjorden geauthtrifeert, ghelijck hy geauthorifeert wert mitidefen, twee a drie GaUiots tot lafie van den Lande te mogen inhnyre»,
'De Staten Generael der Vereemgde Neder- ' landen doorgefienenoverwogeri hebbende _ . -
■ de nevenfiaende pompen, oock gehoort T^^tS"^^ het Rapport van de Heer en -υαη Raefvek hier befijde»fiactgetxf ref- ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeer- J*^^·. , den tot de faecken van Dcnemarcken, die de felve hadden geexamineerti hebben nae Deliberatie goetgevonden, daer op •voor de Refolutie te verklaeren, gelijck in margine vanyder van dien geteeckent fiaet.
E^ Erftelijk, ^Λί ««i/tfei- jfevan Extraordinaris ΉΙϊαι&,η in de Infiru- eiie brieven vav Credentie tnde andere depefches, ghe- fieltjalvordm Extraordi- naris Gedeputeerden uyt de Vergaderinge van haer Ho. Mog.
ri»fevende, dat de Se- cretaris van de» Heer CUn- geniergh ter eeren van den Staeti honorabel fel luorden geremunereert. |
na gelegentheydt aen den τ//. | Griffier fai addreileren. ,
Ten vierden. of U Ho. Mog, niet en gelieven de Hecren van Hollandc te verfoeken, tot het prompt betalen van de achccrilal- len van het Jaerlijckfche Lijf-Penfioen van de Ko- ninglijcke Princefle.
Ten vijfden, den Hee- re van Amerongen te voor- fien, van deiommevan ontrent tvee a drie duyfènt gulden», om by hem van wegen U Ho. Mog. ver- eert te werden omdeii- cretarifen van den Koning van Oenemarcken ende an- dere zyne Koninghlijcke Majefteyts Bedienden, in de Cancelerien.
Gedae» ter Vergaderinge van Hooghgemelde Heere» Staten Generael, In den Hage den vierden Afril {e&kn hondert fcven en ieftigh. / ;
■;ί;.·ΐ - "-S . Onderteeiként: / ■ t ν
JOHAN VAN SCHRIECK Ter Qrdoonancie vao^deielve. ,
Teafefden, of UHo. Mog.nietgoeten vinden, den Heere vìì^ Amerongen van nu afaen teauthori, feren, om in 'c aenftaen- de voor-Iaer, of wel daer tot koAe van de Landen te mogen inhuyren twee a drie Galliots of ander dergelijk kleyn vaertuyg^ om by hem geemployeert te worden tot hec fpoedig overfeirengen van Advy- fen aen 'c Opperhooft van U Ho. Mog. Vloote,rae- kende de gelegencheyten de conftitutie van de Vlo- te van Denemarcken en waer die is, oo<.k wat Cours de felve iet en hout, ende van andere faecken meer, dewelcke in die quartieren en daer on- trent foude moghen ko- men voor te vallen, ten eynde het gemelde Op- per-Hooft , zyn mefurei als dan daer na mogen ne- men. ^ Ten fevenflen ende het' fien,of den Heere Clingen^ bergh die onder anderen twte reyfe over Zee heeft gedaen tot bevorderinge *an de Ratificaticn, eerft op de Traftaten in Fe- bruariofefihien hondertfif tn fefiig met Denemarcktn alleen gtmaeöi ende daer naer op het «/Tra- öaet van Alliantie defen- ' £ ve, en defel ve herwaerts overgebracht, foudebe- hooren vereert te worden. |
-ocr page 218-
en O O R L O G Η, 'iSeven-en-^eertighfieBoeck. iS?
/Ki Oe ban Amerongen onöatufTclien be^tepft / ''üonDt lïöD öen twaelfden j©ap tot Yborghlipben — 25ifTrÖ0P öan Ofenbrugge; Die l)ftn albacc met alle Cf c inöc ciiJilitf pt ( tf η κftjictc ban tm üo. USoa·} nerfciüifftt / cn met vier Hoetfen gftcot&Eii pöec Uan "es pacrDcn onbrt Ecn groot acntal ban €beliupbrn/ ©.m^ «iDc ïïacqucpcn/ een sfoot half iip^banDe staD laten ontfangen / enbc alfoo op git ^aficel/ Oat Dü een 11003ε 25ec0!)lfpt/ ïatcn opbjcnocn / alüjacc Dc Bfijfi 0«»' inffnapartement/ 'ttorlchbooiljnn tua^ Bf befltncect/ De bi|ïtc quam gcben f nbe bectoellci Romnicn; enDe nae Dat bpftet compliment bolgcn^ ftacc io. maofl. o^bjf^/ afnDEnfflörnöaDöeafgr:: icpDt/'toifcDt öp bacc opcccipjoquelijcftinfeccoblis ncante tccnien ontmoet /met betnpginge ban een ce' fprctiK«ff 0fnegentüfpöt tiic Dien j^eeve / nebeng Df# felf^ 2BjdeDcc Den ï^ectogö ban Zei fjaDDen tot hft ujel toefen ban ïjaec if a. J©og, ^taet ; Daec nae Ijaóùc IJP Hecc ban Amerongen geiijche «©fficienbp .fiDebjoutìae De ©ojfiinnc/ fïjnbe eenPiineelTcban Bühemen, Die Ijem tn OelijcRe maniere/al^ De J^cec ©oi(ï ontmoet Ijceft/gljeDaen/ cnOei^Öem allenta Jjalüen ter eeren ban&aec fooaen
(iEafel al^ elDer^/bp fijn ©ojiïeïijchc 53oo?lucBtigl)cpt gföfffteert / jijnDe / bo?Der^ ijet affrfjept getoeefi De teeeptie. ©an Daec Öeeftijp fijn cepfeboojtgefet na Broeckhuyfen, aïtoaec l)P öen elfden abonDt^ Den ïfffc Ilactogl) ban Broniwijckj[)ceftgebonDen/ Die fjcin in gclijche manirce al^ booten l)eeft ontfangen / alleen / Dat in plaetfe ban vier (CarojTen / geni maec een tcgengeïwmen / npt oojfaecRe bat fijne ©ojfic» iöcfte 53ooaiucl)tigöfpDt jïjnDe op een ban fijn Stacijt- ïjupfen/ in Defe^taDtniettijepniglj®cain^figI)be= bonOe. <!Sm up? naec fijn ajcibement / quam ooch al= Daec Den 25iffei)op ban Ofnabruggc ; De DecDe 23ioe: Dcc De l|cer J|ettogl| Johan Frederick toiecDt alDaec ï ierfìDaeg&^bectaacfit/ «iDefbu&enöaeca^liei^cfte ^oojIiitStigljeDcn toel drie toeccBen ofte iangec / öp timanDeCenblpben.
i^em toifct Den een en twinf jghften flfngcfc&?eben/ tat Ijp alle gocöe Deboicen enDc ^fficien inDenemarck acngehoraen jijnDe / toilDe aentofnDen / ten epnOe / Dat De ^cljepen ban «^ojloge ban Den lÌtoningt) ten fpoföigljflfn naec De Noordc-Zeegefonbenmocfttcn toojöen om met bc ©loote ban befen à>taet te con jim^ gaf». ?ien De göefamentltjche ^jobfntien iji gcfcfj|e= ben / Dat De felbe pDcc in Den tiacen / fooDantgen ojD^e toilöf η lïeïïen / Dat Ijace cefpectibe Quotes in De beloof; È£ fiibfiDien aen ben ïüoning cnDe ©ojfïen ban Broni- wijckenbe Lunenborgh, boo? foo beel aengincft ben ölccniijn flatnDe te becballen Den eerften gjunp naefïi ItomriiQr/ bp tijDt^ ten Comptoire ban Den (i^ntfen- Bct <Öcnecael Volbergen gefourneect mocljtcntoo?· Den: topDcc^oocfitoiecDtaenDebef£Ctueafe®jobin= iien noeömael^ gefc{j?eben / bat De felbe al nocö ten fpocDigöfien enbe fonbec Iangec nptfiel / toilDen fup= beren Ijace defeften enDe acbtecflallige enbe albetept^ becfclieenen fubfibien aen Den ftoogflgeba^te Honing cnDe®o?tien belooft.
^eDcct fijne cepfe fpoebenbe/ i^ in Denemarck aen= fiehotiten enDe'na be^oocen becbiclle&amt.
55endertighften, |Kap fcÖ?cef upt Coppenhage, tat De^ boottgen baeg^ boo^ bie ^tabt toacen gea^i· beert twee ban Baec#o.J©og.berl)«p?Dc^(ttiJfn wn ben ftonirigb ban Denemarcken, met namen De Herderin enbÊ be Fefant ; Öetoelcïte tot Berghen in Noorwegen {jaDben obettnintect / geboect bp De pltrpnen Jan'van Dort enbe vender Voort 4ÖeDetlan= ; Dftoelcfte op ben feven en twintighlten Dcfe^ tulTeijnt MacftrantenDe'tiucfche Rif in gebecötöeb= ben getotejliiift eeng?oot Engelfch f cegatban twee en ieventigh§,tuchen/ ban'^miDDaei^teneenup? totj abonté g>anncn onbetrgangö toe / al^ tnannecc oc ï^ollanDtfcljc ^tljepen fecc ceDbeioo^ gefcljootcn / rnbe meefl al IjaecÖonDtftouDt enbe JlPant aen (iuc= «en/ ban Den €ngelfcl|man fgnbEtlaten/ bjefïgö opfifijtc ban bcrfcBepbencampenixjebecom naec ^ottenburgh IjabDemoeten ceticécen. Capitepnjan Tan Dorc 10 DooDt gebfeben/neffen^ drie α vicranDetie/ |
enbebecfcrjepbe gfqnetfien; €apitfpn vander Voort
toa^oocli aen fijn airageqnetfi/ enbe fijn ^c&ip feec_i.'
ceDDeloo^ gefetjooten/ enbe ten toace al becljtenDe inft een groote fiiltetoircDcn beballcn / fonDen fp Den <engclfc0man aenboojbt gefelampt fiebbcn. Ctn ^f!)ip ban Gottenborgh De ^ontgfpa^eett / cappo?» tccrbc Dat l)et boojnoenibe <i2ngelff[)eg>cl)ip fecc ges bfbalifeert tot Gottenborgh bja^ ingeftomen / enbe Dat Den Capitepn enDe anptenant toacen Doobt gïjea bleben/ enbe ben ^cljippet Ijetbcen afgefeljooten/ bacc beneffen^ in be twincigh booben enbegequctficii op üabbe.
«J^nbectuffeijen toa^ gffiojbcn ben (!5jacf ban OI- denborghinljoogcn ©UbecDom / Den negentienden 3innp ouDen ftijl / l)p toa^ gebooren Den eerften gio: bcmbec ?11ηπο drie en tachtcgh ; Dienboïgfn^ oiiDt in fijn vier en tachtigfte fjarc. ï^p IjaDüc al bp fijn leben geojDonnee ct enDe bebongen / Dat fijtt g)00n toube fijn ^taDljonbfc in De fflbe EanDfn. ©c felbe liet tecfiont uptgaenljetbolgenDe:
DEn alderdoorluchtigften, Grootmachtighften Vorft ende Heere, Frederick de derden, tot De- nemarck , Neorieegen der Wenden enae Gotte» Coningh 5 als uock den hooghwaerdighften , Door- luchriglten Vorll- ende Heere Chriftmen Aelbrecht er- weelde Coadjutor des Stifte Lubeck, Erve tot Noor- wegen j beyde Regeerende Hartogen tot S/tip/jp^V;^. tìolfleyni 'òtormarn, enànòtt Ditmarfchent Gravea toi Oldenborgh cwàe Oelmenherfi j ^c. mynen alder- genadigften Koningh oock genadighfte Vorft ende Heeren beitelden Stadthouder des Graefrcbap Olden- borgh ende Oelmenhorfi oockSteed Butjadingereadt Wurdtrlandt ; lek Anthon, des Heyligco Roomfchen Rijcx Graef, Vryheer van Altenburgh, Edelheet tot Vareltndt Kniphuyfin, &c. doe hier mede eenen yge- lijcken, maer voor af allen ende een yder Geeft ende Wereltlijcken > Militaire ende Civile > hooge ende lage Beampten ende Bedienten, oock gemeene On- derdanen ende Ingefctenen der beyde Graeffchappeo Oldenborg caàG Delmenhorfi, als oock der Sììì^-Bikì- jadinger^nàcWurderlandt, kont ende te weten : Na- dien tiec den allerhoogften na (ìinen al wetenden Racd ende heyligen wille gelieft heeft den hoogbgebooren Graef ende Heer, Httx Anthon Gunt her, Graef tot Olienhurgh ende Delmenhorft, Heer tot Jever ende Kniphuyfen , &c. mynen in Godfzaligti ruftende genadigh ende hooghge-eerden Heer Vader, Chri- ftelijckergedachtenis, dea negentihendeaddcs, door eenen fafcenende Zaligen dood uytdefe aertfche ver- ganckelijcfcheyt af te vorderen, ende daer door op- gedachte Graeffchappen ende Landen haer cydelijc- ken Regent ende Landsheer wegh ende tot figh te ne- men , ende de opgedachte Landen door alfulcken doodts-val nu op ^eallerhoogft ende hooghftgedachte fijn Koninghlijcke Majefteyt van Denemarck j Noor- wegen, &e. ende tot slee/wyck , Holfieyn regerende hoog Vorftelijcke Doorluchtigheyt gefamentlijck, els onwederfpreecke Leen-Volgeren, vermogens beken- de hebbende rechten, oock van de Rooms Keyfer- lijcke Majefteyt onfen aldergenadi^en Keyfcr ende Heere, geconörmeerde SucceiEe Traöaten, gede- volveert ende aengevallen zijn ; ick oock daer op in krachte der van aller ende hooghftgedachte fijn Ko- ninglijckc Majefteyt ende hoogh Vorftelijcke Door- iuchtigheydt onder Koninghlijcke ende boog Vorfte- lijcke handen ende inzegelingen, aen my uytdeelde aller ende genadigftebeveelcn ende macht, de volko- me Lcen-heerfcbappye, werckelijcke poflèflie ende befit, adminiftratie ende regeringe,der veelgemelder Graeffchappen Oldenbergh ende Delmtnhs^, oock Steed-Butjadingh ende Wurderlendt, fampt alle daer toe gehoorige ende vergeleeckene Leens-pertinen- tien van Steden, Veftingen» Slooteo, Huyfen, Dorpen , Onderdanen , Manfchappen , Leenen, DienftenjRegalien, Hoogheden, Rechten, cndc GereghtigheJen, in den name en tot behoef aller en- de hooghftgedachte mijne eller ende genadighlte Hee-
é + «n > |
-ocr page 219-
i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t56y ren Còfhthiténteh in dekrachtigfte ende beftendigfte
___forme, wyfe endcmaniere, gelijckfuicx van rechts
ende gcWoonheyts wcgen immermeer gefchiedefou- dc , konde,ofte mochte, animo ^torpore realiter acn- getreden ciide ter hand gegrepen hebben ,oocknoch- niaels by defcn aentrede ende ter handt grijpe.
So gact daer mede in krachte der my aller en gena- dichtte opgedragen ampt, ende macht aeneenen yge- lijcken in de voorgemelde Graeffchappcn Oidentitrgh en Delmen horif , als oock Steed-But]adinz en Wurder- landt, beitelde hooge en lage CJeeft ende Werehlijcke Beampcen , Bedienten, ende Officieren, niet m inder aen alle ende een'yder getrouwe Ondcrdaen ende In- gefctenen , van wat ftaet wefen, ende conditie fy oock zijn, dat ernitelijck bevel, dateenygelijck van nu voortaen aller ende Hnochghedachte fyneKoningh- lijcke Majefteyt van Deaematckeni &c.ende hoogh Vorflelijcke Doorluchtigheyt van sleejhtjck, ΗοΙβεγη &c. ghefamcntlijck , als fyne hoogh üravejijcke Ge- nades Hooge Heeren Leens-Vólgeren j voor fyne al- ler ende genadigfte hoogc Landts Ovefighcyt ende Heer erkennen , refpeiteren ende houden , defelve gefamentüjck trouwe, hulde, ende opwachtÈndezijn met aller ende onderdanigfte gehoOrfaemheyt beje- gene, ende venefere, der (elver befte over al wete en- de vorderen, fchade ende nadeel veihoeden , oock foo hy yctwes komt te weten, dat tegen fyn Maje- fteyts ende hoogh Voritelijcke Doorluchticheyte eere refpeit, authoriteyc ende intereft loopt, dat fclve niet alleen foaenftontste kennen geven, maer oock met raet eode daet, nae fy η uytterfte kracht ende vermo- gen te helpen afwenden, en generaiijck een yder in ongeveifde trou-Iiefde, gehoorfaemheyt en devotie iich alfoo betuygeendedraeghe , gelijckfulckx zyn voorigh ampt, ftandt, conditie ende wefen, oock de aller onderdaenichfte plicht ende fchuldicheyt tegens fyne van Godt voorgefette hooge Landts O vericheyc vordert ende medebrerghr.
Daer tegens in den name efide van wegen aller en- de hoogflgedachte fyne Coniaglijcke Majefteyt ende hoogh Vorftelijcke Doorluchticheyt ick vermogens ijpeciale aller ende genaedichfte volmacht ende Com- miffie allen ende yder trouwe ende gehoorfame Be* dienten ende Onderdanen der opghedachte Landen Verfpreecke, dat de ielve by haer herghebrachte rech- tetiendeprivilegien , vry ende gewoonheden , oock tvateen ydsr by den fynen aller ende ghenadigftgelae- ten, gefchut ende befchermt is, daer tegens niet be- fwaert worden, maer alle Coninglijcke ende Vorfte- lijcke hulde ende ghenaede te verfpeuren ende te ge- nieten fullen hebben. Daer na fich een yder can regu- leren. Ten oirkonde hebbe eygenhandig onderfchre- ven, ende met mijn Gravelijck zegel laten bedrucken Aldusgedaen t' Oldenborgh den iiegentitndenJuly An- nofefiienhmdert feven enfeftich.
{Ì.S.) Anthin Guntker.
<0l3ccbe fulTcDcii ίίίή ïtoniiiflö cn&fi^artagö van Holfteynnoci) ftofbcnDe Diffccciitcii (DaeclianoocR booi Dcfen öcBbe nirntfe gcmarcht ) luiert DtnifcEC
van Amerongen Den twee en twinticnften ^iuntjactts
nf)efc[)?ctien bat JiSoi baugrcten tocnjlen
Dat tuflcBcn fpn .ïjgajeflept enbe öen J^actoBÖ van Hoifteyn cm 0Oft brrttouïDcn / enttteene c^cfcfite
b^ienbtfcgap gbcflabilteect moclbten taet&cn : €nùe naebeinael fiaet: |@o. becictittciIccOm/ ùat ecntse WfpHeoneffentjeDtntujfcöcn befcft»/ eojfarchehjas een / bat bare omtcent nocÌ3 ptct^ Mcef btficiccen / Dat |bl> olicc fiilcli^ gacc {^o. USa. intecccfTie enbc goebe φ firien tottorcöncmingetjan beöoo?fct(jctoeoneffcnl)c5 ben/ op be Brfïe tnbe facfdjcpbEnliemaniice foube f)eb= timacntebieben.
3nöffen ttjbüljieïben ïiaeccengoctbecIEngelfche <©o?loal)fcljcpenenbc ttapct^ omtrent Ijtt Kattegat, Ijfbücnoc acct^ tot be öebirr enbe Jlaben ban Gotcen- bergh. 3&e K^oliantfclje (©oflerfcöe ^Saüigatie leebt öoec bp toel eenidjrmti / toant be nieefte macftt ban öen^taet toa^ omtcent De aebfecban Londen, en Saeïam Bon awn fUtcU «ionbop sön bp befelbe» maec |
ben Koning ban Denremarckenftippïeerbebatbijm fpne^tljrpni/ fo beri mogEljjcftjgeiDtft noti) fpecia; irjcftbrnachften ^ultj mctvijf à fes capii ale fcijf peni'— ^a bat bEi^EEcban AmèrongenI)abbEobergfb?acì)t bfbictoticufE tpingc ban Chattam, IjEt tOElcfe fijn JBajrfltpt met een ijjoote gEhfgcnt&fpt tiabbe aen^ gEöoojt/ EnbeijEmbaEE inbetijfucbttonenbe/ Beefic bicni^eec in ben naem ban gare Ilo. H^o. baEtme^ bEgljcfeliciteert/ met toe tocnfcöinge/ bat eenmael booj fuiche enbe biErgElijcSe ïJoo?<lBobr^ jegen )göe. nabigetoEbaHtn/ bietianbe Cngelfc^e^Satietotre^ bEn gebcactit / enbe baer boa; be langg geìnenfle be gfconffquEECt moci)t too?bEn.
i|Eec van Amerongen itCEEC^ bEn negenden laji om te vieren ober be gljemElbe bictorie/ enbcnfeaa ning t£ bEtfoErlJEn bat öEt Kattegat brBoojlicft booj De JBpanben moc{)t bio^bcn bebrpliclit : i^phabbe/al^ gelept ig/ ÖEtfelbEalboo? beftnfpnlIfòajefieptEnDe eerlte HSinifler^tot mEEtmaïen grremonficEEtt toatc op msn ban albcrrpt^ ttDEe ccpfEn be ^^eDecIanfcöe ïtoopbaccDp fc[)Epcn mEt εεπ goEt aEiuaï ©ojlorö fcbcpen ban bEn$ïoning|) nae 'tKabec lanbtijaöDe boen conöoperen ; Dan fooianglj be boocfj iSngelfEöe JFjegatten ljun in en omtrent Gottenbergh Enbe op De Sweedtfche ficomEn mocljtEn ontjiouben / enbe De grtoofbe goEberen alDaEC impuné opbjcnDÖf"/ foo foiiben boojtaEH begarnbe Enfeomenbefcïjepenmct g?oote Conboprn boo; 't boo;r(|)?cbe baertoatEc mor^ tEn gi)fb?acl)t toErbcn. gjn 't Kattegat op De boo?» ; feöjEbeCngelfcIjEmfi een <iEfquab|eftiiare ©ojïogö I ^EöEpEntehrufren/toiett gijcoojbcdt onmogljElijcft ! tesijn/ alfoo fp bp fio?m en ontoebec baer geciièa^ ; ben en babDen om ficl) in te cetirecen / enbe De anDece I tEtfiontinGoitcnborghinloopen. ©ojbfr^MaEEijbe/ I Dat bat öp nopt te i^oof quaem / of öem toiEtt bp fpn ! JiKajefïept/fElfgi tn beEerfte|©ini|ier0 gbefilaetfii: ober betoanbetalingöeDecfubfidiepenningen, enbe gpljabbe |)rt onggelueft niet tegenfïaenbe tot meec^ maelen Ijabbe becfacf)t/ bat b^m mocgte pertinent bericfit toe- ftomen ban ben (iaet toat baee op loa^ be=> taeibt / batDemftet felbeniettDierbttoe-gbefonben/ fulEftjcbpopbaer iJlatötcmoEfifbjpgöfnonbEC öjElca Dcr^ p;Etcj;t bp Dan Ducbte / bat i^og. .fHSog. ban be^ ^oniiicB^ ®loot niEt EnfoubEn erlangben be b?UEb' ten Die fp baEt imaginecrbEn/temcer/bctoiJtbemerelt» te Datbe^ggiripagiemet fnltfeenpbEr niEt meer boo?t engingbai^ tuel op bet begin ban fpn acnHomfleacn batl|of/ boen bP fpn IKaJeliEpt betfechErbe in εοη» fo?mitebanfpne2iniïructie/ bat öem gfieltipuleerDt fnbfidle gheiden p^omptelijrfe fonbe hjojben bctaelt, 5&en entree banbeJIoogbc ftoningölijc&e ©^incefff ban HeQèn ina^ boenmarl^ tot Coppeahaghe gbC' plceebt.
^ebertjfjn toeberom aïbaer Romen opjeplenvijf ban fpn jUBaieflept^ <©o?loEb fcbepen / met fteb bjetii genbe een Schotfe ilaprr/ bie fp in 't Kattegat baDDen gEnomenjtöElEftenEflren^ anbere/ betweejfranfcfie <@o?locb enbe be j|ollanbtfcbe ïtoopbaecDp fcbepen boo? befengeluchelijcftnae't ©lieftabben ghelfptjp affirmEetben al nocb/ bat be vijf afes flEngelfcbe jF^e» gatten bun in enbe boo; bet Kattegat op De Noortfcha ïinfienontbielben/ Enbe bat fp m benne repfenaec Hoiiandt be fëlbe baDDen gefjen / enbe neffirn^ De |^;anfcbe fcgEpEn bacc t^facbtgeittaechti maer De boo?fcb?ebe <tingbelftbe 't Seebjaert tagbefieecïitn/ toacen bun boo? be nacbt ontbondtEti : ^e boo2< noEmbevijf<©o?locbfeIjepen benEffeng nófövier aii^ bEtE onber ben^ïbmirael Helt, öabDenojbjeom beri twaelfden Dagb toeDer nae be Sont te be^etóen / enDe be alDaEr fegoEnDe ïïoopbaerDp fcbepen met ben bopec CapitEpn Tol, totbooi. Bet Vlie fe gaen gen. J^etgftal becttoopbaerbpjècbepen taa^ boen geacerefEErttot in De vijftich, allefeerrijc&gelaben i>tl)epen
ggen veertienden beeft met bclieben banfpnïltoi ningbl. JlBajefiept ^ebnpit onber bet lo^bjanben ban bft €anon/ pecB-tonnen/ bupi-toercftenenDe anberflnt^naebnt De^mojgen^ D8o|Den^;eDicant/ «aobt^timacbtlgb obepfpn eneynbelgcfee gbenaDe/
iirte |
-ocr page 220-
i
fnbe bannöeciia&cpöi αεη DeïS lanÖtsS ©loote / cii&e öE wnfiiuait Dm^taet/ öc<en0ElffBeop "— Dcilcoicc üanChactam Uecïceni/ meteen pwDiratic tee iTiatrcie DifiietiDe iiibe gebeDcn / uublDrfteiijcfe Bhrbanciit ijaDDe. ©r^ abontg lierft ailc bc Eerfte εη= De üoojnactnrtc HSinili ec^/bt lltjcftj: llabfn/ ?!!mbaf=
faDcucöanVranckrijck, cnbe bEÏÏcfïbEntcn Courtin rnbc Leliekroon ban Sweden , tecmacltütgcöabt. aan ïloninjijUjcfic J©aje|ifpt öceft ooch ccniBÖc Kccftcncn ban b^eugïjbe laten öocn,
tfifc be UJinbt luilöc bienni/ toa^ tiet söctalban lioopbacrbp fcbepen al obec be honderc aengciriaffen. me ban bc ^bmiraeïitf pt tot Amfterdam ojbonnwci Dein befetóbt/ bat öe fcljcpenupt öe Oolt-Zeeijoa nicnbc/ fji^f*^ toehomenbe foube ijfö^ente öec= naöfctll/ifplafiff lian'tSoenwatar, tót VLeckroo
©0 i^eeren Klingenbergh enbe Charifius [}ebbcn tien vijftienden ^tiguflt) becmaent / bat gaet jlBaniet onbehenbt toa^ toat fp ban biegeii gacen ïitoninab ^^^ gefjanUelt babbea / caeclttnfie De hJfbetStjbt^ pjetenlïen foobe Deenfche AWcaenfche fnDe Nederlantfche Weft-Indifche Compagnie Ιψ
(ihanbec toacen iiebbenbe enbe bat be frlbe faeclte foo t)»t;e toa^ gcltomcn/ bat befe becfc{)f[Ienin fjanben ban onpactijbigc ®ecötcc^/ tocbecsijbt^ te nomineren op ecnncutcaïe piaet^ / namintitjcft tot Bremen, beu anbcren te itamen/ foube gefirit fcoajben : Boojt^ öataltansSmctbeïieben ban ïloogöfi <i5eb. €oningï. jröajEfKPt boo? be^ felf^ Africaenfche Compagnie tot öectjtec^ in befefaccfte toacen bcritofen ben ^oogij «ÏD. icec Johan irielm ïiec^t^-gljÊlectbcn / fpne |tö= ningfjl. JBajcfiept^ öaebtenbe Caiifrfaec/ ncffené ben toci€b. Jleet Heorikus jThomaa, mebefpn $10= ningöl. jBajefïepc^fiaebtenbe pjefïbenttot Gluck- ftadc met becfoeclt / bat ijaec i|o. .fflSog. goeDe Delie fite niociite jiin/oibonnecen/batbanljaec Weft-Indifche Cempgniesijbe / met beneecflen/mebettDeebeclIan; fiige cnbegequaïificeecöe onpactgbige pecfonen tot aeefHecsSinbefefaecSeflenomineect toiecben/ en bat fp boo;t^ mocgten conbenieren obec ben tijbt / aI0 toanuecrbje gtjeDaeljte Öecötec# totBrcemen fonbe tefamenftomen/ enbeanöete omfianbigöEöenmecc omtrent befe faecBe te obffcbecen.
©eBjebf onbetflcöen tot Breda g^maecht Sönbe éebbenbefclbe l^ecreneen Secretaris eppje^afgefon; öen metbe'ïCctüchclen tuflciien Denemarcken enöc Engeiandt om te tatificecen ; geltjcft gefcljiet i^.
Ratificai ia Sereneffimi Regis Ίίαηϊα,fitper Tra5iatu l^ads, cum Rege Magna Brit- tmm, 'Die S.N, Breda con-
clufo.
fittóè'' Fridericus III. Dei Gratia , Dania .
baii ffit' jL^ Norvegia, Gotherum > Vatidalorumque Hex ; Dux Btmarci] Slefuici j Holjetite ,Stormante, & Dithmarfia, Btwt'^ Cewfi >B Qldenburgé' Oelmenhürfl-, Omnibus & iiogu- ' qaorumintereftaut quomodolibec intereffe po- ta. teft ^notum reflarumquc volumus j poftquara , ad re- ftii^uendura iuÖuofum illüd quod inter Nos &Sere- niflunum & PotentiflimUm acque Chriftianiflimum Principem, Dominum Ltiiov'mm ^IV Francia & Ntìvarr® Regem ; nee non Celfos 6c Prsspotentes DominosOrifteer Generalis Fcederatarum Beigli Pro- yinciarum , ab una» 6cSereniiïimutn acque Pocen- tilfimum Principem ac Dominum Carolum IL Mag- io® Britannise,f rand» δε JHIiberniiE Regem, Fidei Defenforem, ab alter» parte 5 haftenus arfit Belli in- cïndium , Concordiamque utrinque reducendam > nuperin Urbe Breda folemnis Convcntus infticutus eft, quod ad eundero noftros Plenipotenciarios quo- que miferitnu8, ncbiles&honeftos, grate, fideliter- que Nobis dileiaosP<i«/«w Klingenierih, noftrx Ad- 'njiralitatis Confiliarium j & Generalem Poftarum 'P.aefedtura , & Fetrunt Charifium noftrum itidem Confiliarum , eo fine, ut cura prsediöis, Magox Biicannisc, Regis, Legatis Plenipotenciariiscpngrefll de coropgaendis, que Nobis > cum ilio, intercedcbant |
Diffidiisagerent; Quod Deo benedicente, eumha- 166 f.
buitEventum ut tandem, in certas Pacis Leges utrin- __{J,
que conventum öiconfenfum fit:quarum Inftrumen'· tum, de verbo ad veibum, fe babec ut fequiteri
Inflrummtum Tacis.
OMnibus & Singulis (Quorum intereft aut quo- tnodolibet, inrercfle >poteft, notum fit tcfta- tumque ; poftquam Bellum exorotum eft inter Serenii2mum Potentiflimum Principem atque Do- minum, Dominum Fridericumlll. Dania, Norvegia: Vandalorum, Gothorumque Regem, &c. ab una; & Sereniflìmum itidem ac Pocentiffimum Principem at- que Dominum, Dominum Carolum II. Magna: Bri- tanniae, Francia, & Hiberni^ Regemj, Fidei Defen- forem, ad altera parte j occafione icilicet Belli quod, inter didtum Magnse Bricannis Regem, & Celfos ac Praïpotentes Dominos Ordine^ Generales Fcederata- rum Beigli Provinciarum, aliquot abbine annis, exar- fitmunercDeibenedicentis, faöum efle, ut, anni- tente Sereniffimo ac Pocentiffimo Principe atque Do- mino, Ώ. Carolo, Suecorum, Vandalorum Gotho- rumque Rege pro fingulari fuo amore & aiFeàru, quo Rcges belligerantes, eorumque Regna compledi- tur, tum ctiam publicae falutis & quietis, in Orbe Chri- fiiano, redinte grand® acconfervandac ftudio, Media- tionisfuEEamica & fincera officia interponnente, de radintegranda Pace fu fcepta cogicacio, coque fini Congraflui Extraord. Legacorum , & Plenipotentia- riorum,oppidum Breda^ ex mutiua Partium Convcn- tione, deftinatum Ct ; In quo Negocio ad finem op- tatum provehendo, quam fupra memorar® Ser. Re- gix Majeft. SueciEe Legati Extraordinarii, Illuftrifli- mi atque Excellentiflìmi D. D. Georgius Flemming , L. B.in Libelitz, Dominusin Nornasfic Lydinge, Sereniflìm®. Regnas. Majeft. Suecisc, & Regni Se- nator ac Confiliarius Cancellariic ; ut & Dominus Chrifiophorus Delphicus Burggravius& Comes in,D/&®- n», Hgreditarius Dominus in Carwinden,Schlobitten Burgi-Dorp, Stokkenfels, & Fifchbach Sacra R^naÉ Majeftatis Succi® Camm-Marefchallus & Confilia- rius Bellicus ; necnon OminitmTetrfts Julius Cojett H®reditarius inBengts, Soda, Liüngbygard, Se Eques S. R. Majeft. Succi®,Cancellariae &Sratuj Confilia- rius Aulicus ( qui tamen, haut diu, poft fuum ad fiinC locum, advencum, dum pio bine operi fimul infudat inopina morte pr®vcntus eft ) nomine Clementiftìmi Regi? ac Domini fui, omncm induftriam, dextert- tatem atque prudentiam fincere&abfquetoïdioim- penderint ; Pariterque fupra memorati Rcges, ad tam falutarem Metam coilineantes, ad Pecificationem hancce pertraftandam, cotnmiferintac deputaverinc Extraordinarios fuos Legatos & Pleoipotentiarios ί Sereniflìmusquidem acPotentiffimus Rex Dani®, Norvegiaque Ominum Ïaulum Klingenbergh , H®- reditarium in Buftrup, Hanroaw & Toftrup, Ejuf- dem Sereniilìm® Regi Majeftatis Confilierium Ad- miralitatis, & Generalem Poftarünj Pr®fedtum; nec non, D, Vetrum chdrifium,, Eidem S. Regi® Majeft. Confiliis , Sereniflìmus vero ac Potentiffimus Rex Mag. Biitanni® Dominum Baronem
de Ifeild, 6cc. Sac Reg. Majeftati à Confiliis, ncc non D. Henricum Coventry ( honoratiflìmì Thema Cove»· try Magni Angli® Sigilli quodam Cuftodis Filium ) Eidem S.R. Majeft. àCubiculisintimis, infupremo Angli® Concilio fi ve Parlamento, Senatorcm ; & in Hyberni® Regno, ad rei Agrariaeadjudicandas Com- mifl~arium: qui poft Plenipotentiarum Tabulas ( qu£a- rum Apographa, fub finem hujus Inftrumenti, de ver- bo ad ver bum, inferta funt ) rite permutates, in fequ- entes Vacìs & Amiciti^ articulos convenerunt.
Articulus 1.
Ρ Rimò conventum , conclufum fic conCtìrdittfm eft, quod, ab hoc die, perpetua, firma 5c in vio- labilis Pax fit, inter Sereniffimum Potenfiflï- mumqucDaetsc, Narvegi®que Régem D.Frideri'
CUTI)
en OORLOGH, 'iSeven-en-^eêm^hflilSoecL· 189 |
-ocr page 221-
i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
niK
reniilìmutn , Pocentiflimumque gem.D. Carelum IL inter eorumdem Ha;redes & Suc- ceiTores , nec non utriufque Regna, Piincipatus, Co- mitatus, Infulas jCivitarìs, Forcalicia, Texras fubdicos &Incolas,cujufcunque Status &Conditionisfuerint: iic quidem, ut alter alterius Commodum > non fecus ac proprium, tutetur ac promoveat; Damnutn vero & Perniciem, ftudio, quam poifit, maximo ,averruncec arque impediat. Et hoc refpeöu Regis utriufque Sub- dicis iiberum erit > ufum mutuae Navigationis & Coinmerciorum, citramoleftiam, exercere ; nec non alterutriusRegna, Provincias, Emporia, Portus & Fluminaeum mèrcibus fuisadire, ibique verfari ac negotiari.
Ariic. Il
CElTabit, hoc ipfo, inter altiilìme memoratos Re- ges eoruraqueKfgwe, Priftcffatus, ComitatusjPo- pulares &c Suidiiostum terra quam marl omnis Inimkitia, Bellum, & Hoflilitas, in Oceano fcilicetSe- ptentrionaii nee non Mari Balthico èc Canalii 'mii^ diem vicefimum primum : ab Ofiio didi Freti feu Ca- nali ufque 5. Vincentii Promontorium, intra fei Hebdo- madas : tum, intra fpacium decem Hcbdomadum, ul- tra diftum Promontorium, cis Lineam ^luinodialem vel JEi^uatorem , tam in Oceano quam MariMediterra- »so: Denique, intra fpacium odo menfium, trans Terminos prffidiftas Linea, petuttiverfum Orbem·, fine ulla exceptione vel ulteriori, temporis, lovice diftin- tìione ; omnes dies. feptimanas & menfes, à Subfcri- ptioneprxfentisPafii, &ejufdem Puhlicatiojte heic Breda faöa, numerando : Ét quicquid, poft praefatos dies , àRegwOTalterutfo, feu Ùommibus eorumdem, quibus Literee Cemmiffienum conceflas iunt, ereptum & occupatum fuerit, idipfum, ilU feu illis, cui, qui- bufve ereptum, in folidum reftituetur, & pr®terea de Damnis, ei vel illis, inde exortis, Sumptibufque fa- öis, pkniflime fatisfiet, & qui facinusaliquod, hac ex parte, commiferint, finguli, pro merito Deüfti, punientur.
t^rtic. III.
COncordatum<juoque é"condujutn eft ; quod omnes Miùnc^tOtfcordia tSufiiiionesbx. fintfine Volun- tates tam à parte Serenijpmi Regis Dania , &C. quam à parte Serenijjimi Regis Mag. Britannia , nee non, pro Minffiris Ojpdalibus & Subdttis Eorundem, fingulis Amneflid perpetui, fepeliantur & conculcen- tur. Quin & hoe ipfo expirabit, abolietur & seternum obliterabitur quicquid Damnorum, Offeufiomm injuria- rumve, Diótis vel Scriptis, aut alter alteri intulit, aut ab altero alter pertulit; à primo, ftatim. Belli, jam cetTantis, initio,ad huncufquediem Sc priefcrlptum temporis articulum,quo omnes utrinqueDi^w/w»?/, D^ordia, Simulftes & Inimicitite fopientur ò: ceffa- buiit : Nominatim ; Oppugnatio & Defenfio, ad Op- pidumWöW. & quicquid demumaut
illic contigit, aut exlnde depcndet. Sic quidem, ut neutra didarum Pdr/;ttM,obaliquodhujuimodi Oam- Mum, Offenfam aut Sumptus, alteri, quicquam Nego- tii, quocumque fub praetextu, faceflkt, nedum hofli- le aliquod, hac de caufa, moliatur aut intentct.
c/iriic. IV.
OMnes utrinque Captivi, cujufcumque Fortunie aut Ordinis fmt, abfque omni Ljtre, liberi, fta- tim , dimittentur.
tyfrfic. V.
QUicquid Navinm, Bontrum jpmiliumve, turbida hac Tempeftate , hoe ipfo flagrante Be/lo, inter fupra memoratoj aftibos Reges eorumque Sub· rf//oxaut alter alteri eripuit, autPari/mwalterutra, de altcriusNationisHominum Subditoiumve Btnis &
, NorvegiKque Regem D. Fredertcum III. & Se- sniilïmutn , Pocentiflimumque M. Britanniie Re- |
Prateutionibus ^GonEiciitiane, protrivlt & fuftulit, j^/,
quin & omnes utrinque Bf/Λ Sumptus, parili prorftis Abolitione, compenfabuntur, Qiemadmodumhac Compenfatione fimul comprehenduntur Debita illa Subditorum Regts Magna Britanma < qua; j à patte Drf»/(fjFifcis ablümptalunt, hoc quidem fenfu, ut quicquid hujufcemodi Debitorum, ufque ad decimum veteris & vicefimum novi Styli, menfis May, vi Confifiationis oxit Reprejfaliarum, à Subditisiolutum & acceptum fit j prorfus abolitum & fatisfadlum ma- neantj Nec Creditoribus talium Dtbitorum, quic- quam jinpofterum, hoe nominejpretendere, ne- dum jaliquaratione, quocunquefub prsetextu, hu- jufmodi Solutionem urgere licitumfit: Talium vero Debitorum bolutionem quaï, diöo die > non foluta & accepta funt, per ordinariam Juftitiae viam ^ exigere & urgere Creditoribuï Subditis Regts Magna Britan- »iiefaserit> Exceptis tarnen centum & "vigintimille, plusminus, Thaleris Imperialibui (profluencihus, fei- licet, ex Controverfia quadam, qu® inter, g/erio/^ fima Memoria, chrifiianvm IV. Regem Dania, Norve- gia^ue & Parlamentum Anglia, propter Suppetits, glorij^ma Memorine Carolo 1. Regni Magna Britannia miflàs j exorta fuit ) quorum nomine Sereniffimus Rex Dania e^ Norvegia fé obftrinxit j & obligationem fuam Societate Mercatorum quorumdam Anglice- rum j qui Hamburgi negociantur.ibidemque aut jatn nuDC habitant, autantehac habitaruntj exhibuit. Quai C, viginti mille 1 plus minus > Thalererum Jmperiatium priEceniio . Confiicstione protrita, jam, vi prseientis TraBatus, pro annullata, mortificata, & prorfus abo- litahabebitur,ficquidemj utCreditores eJusDebiti neque nunc ncque in pofterum j hoc nomine, nun- Mam quicquam poftulare aut praetendere debeant. ^mmadmodum quoque verbis pgnificantijRmis conven' tum é' cencerdatum eft j quod, rationc hujufcemodi Navium & Bonorum fic ereptorum, nec non Debi- ti, feu Aeris alieni, eo, quo fupra didtum eft modo, aboliti &confifcatione fublati, nunquam Prastenfio- nisquicquam inftituatur« fedquod omnia, abutra- que Parte, folemni Compenfatione, pro annullatis & abolitisaEteraumhabebuntur.-Ita tamen ut Terra ac omnia Immobilia, in fupra diita mortificatione & an· nullatione, non cempraehendanturj fedea, abfque omni DifiScultateaut lnn(pedimento, iis reftituantur, qui ante Denunciationem prasfentis BiWeorum fue- runt Peireflbres & Proprietarii.
xyirtie. VI.
COaventum utrinque ^ concordatum efi, quod fub proxime memorata compenfatione nec Regio- nes ^ntclnfula, nec CivitateSi necFortalitia> nec Portus, nec alia, id genus j Loca veniant intelli- genda; fin vero comperietur, quod Part/um alcetu- tra > hoc durante Bello, taie quicquam vel intra vel extra Europami aut occupaverit, aut intra tempus, , infecundo articulo definitum. cccuparet, quicquid id fuerit, cxpers compenfationes & damni, cum om- nibus etiam minutiflìmis quibufque, eodem perti-" nentibus, ei, aftutum, cujus jam antea fuit, &eo quidem Statu, quo, quam occupabatur, erat, praeter tergiverfationem, moram & prsetextem aliquem > refticuetur,
^rtic. VII.
ì
Sub hoc przfenti Pacis Trailatu cojaprehenden- turilli quiitite Ratihabttionum permutationem, vel poftea, intra fex menfes, ab una alteraque par- te, ex communi confenfu numerabuntur. Etquem- admodumPtfriexpacifcentes grate agnoicunt fincera OfBcia & indefeffa Studia , quibus Sereni£tnns Rex Suecia, interpofita fuà Mediatione, hoc falutare Pacifi' cationi} Opus, Divino gdjuvante Auxilio, adexitum opiatum promovit, ita,ad teftandum paiem alïèörum, communi, Partium omnium, Confenfu, Sancitum& Conventum efi, ut altiffime memorata S. Regia Majefi. Suecia, cum omnibus fuis Regis,Ditionibus, Provfnciih
acW- |
-ocr page 222-
ac luritus, huic TraElatui fit inclufa prafcnti Tact- Ï007 jf^^;/(„/f,;otnniineliorimodo,corDprehenia.
tAnìc. Vili. |
Dabanturin Arte ao&n.tiafiiie,diefextoApTilisAn· mmiüepmofexcmtefirno Jexagepmo feptimo. __
SuBSCRrPTUM.
en OORLOGH, 'tSeven-en^^veerùgh^eBoeck, 191 |
Eniquc tonthfum > conventum ér concordatum εβ·, lyquod praediéli SercniiTimij PotentiiTimique Reges, omnia & fingula Capita, in prafenti TraÌiatu contenta & ftabilia ^ fincera & bona fidc^ cb- feivabuBtj perquefuos Subditos ^ Incelas obfervari facientj ncque iliis, diredlevcl indiredte, contrave- nienc^autà Subditiswùlncolis, direfte vel indirete contravcniri permittentjomniaque Scfingula^ut fupra convent3,pcr LiterasPatentesj manibusfuisfubicri- ptas & Magnis Sigillis munitas j ratihabebunt & con- firmabunt > in fufficicntij valida & eflScad forma con- cepcas&exaratusjcafdemquc, reciproco, intra fpa- ciutn quatuor Septimanarum proxime infequentiunij nut citus, fi fieri poterit, poft datum praïfentium> heic Brii/^tradentfeutradifacientj bonafide, realiter & cum eöèdtu.
In quorum omnium & fingulorum fidem majuique robur j nos Exfraord/rrar/ï Lfgati ér Plempotentiarii i cum Illuftriffimis & Excellcntiflimis DommisLegatis Extraordimris Mediatoriiuf, huic Pacis Inftrumento fubfcripfimus i illudque, Sigillis noftris > fignavicnusj Breda, dte tricepmoprimo minfslulii, j^nmmiüefm pscentefimofexagefirao feptmo.
Georgins Elem» Ïattl. Klingen- Holles. {L.S.)
ming{L·.S.) btrgh. \z..S.) Henr. Coven-
Chrifioph. Del- "PetrusCharifm try{L·.S.)
phicus i» Do- (L. S.)
TahuU Ψlenipotentlamm Serenì£ìmi Re- gisT>ama & Norvegia.
Ν Os Vrederms UI. Dei Grati*, Danite, Nevegia, Gothorum, Vandalorumque Rex, Dux Sle/uicijHol- fatie, Stormaria, <iy Dithmarfig, Comes in Olden- turg & Delmeuhorfi,&(. Univerfis & fingulis Gonfiare volumus : Quandoquidém inter Nos i éf Serett^mum, TotetttiJ/imumac ChrifliartiJJïmum Prinüpem ,D.LuJo. •uicum XIV. Francia é' Navgrra Regem j nee non Celfis é" Petentes Dominos Ordims Generalei Faderatarum Beigli Provinciarttm j ab una j ^ Streniffimum ac Peten· ti$mum Principen, D. Carolumll. Magna Britanni^ Regem ; ab altera parte ; folemnes TraQattts ad compo- nendsj qushaftcnus inter utramque Partem fueruntj DiffidiajPd«wj«ereducendamj in UrbcBrii/einfti- tutiiunt, quodNiw, ad eofdem, Noftros P/«>i>9/f»- i/enwconfìituimus, deputavimus, &commifimus< quemadmodum ^ hifce conftiiuimus j deputamus j öc committimus nobiles &honeftos, fincere fideliter- que Nohisààì(k.os\Paulum Klingenherg^nopneAdmira- litatis Conpliarium, é" Generdlem Pofiarum Pn^eiìum·, &PetrumCharipunt,noflrut» itidem Cmftliarium, & epud prsdiótos Domioos Ordines Generales Refiden- tem, quibus plenam & omnimodam poteftatemda- inus& concedimusi cum praememorati Afii|»<e Bri· ttntiia Regis Commifario aut Commijfaris, ad id ipfum quoque,fuffidenti poteftate, munitis, noftro Nomi- ne j de contro verfiis, qua ìiobis cum eodem interce- dunt, agendi & tramandi, eafque,penitus componen- di 8c toUendi, nec non ea omnia faciendi, fradandi & concludendi,qu® fimultatibus, inter Nw& memora- fum Megna Britanni* Regem, exortis > abolendis infervire ^ priftinamque amicitiam & conpordiam utrinquc reftaurare ^fle videbuntur; fpondentes, verboqueRegio promittentes ; Nw, omnia qusfii- pra diài noftri Plenipotentiarii ita traftaverint : ege- rint & concluferint. firma < rataque habituros, ni- nilque fadturos, aut fieri permifluros j quod eifdem ^ quocunquemodoj repugnare, aut contrarium cfle poflit.
In quorum fidem, Prxfentes, Man»noHray fubfi- goavimus, ii^/Z/ejM noftro Regio roborarijuiSmus. |
FRIDERICH.
Paulò infra.
Ad Mandutum.Q.^i-EB.Uk-i^.
Tabulai ^Imìpotentìarum Serenijf. Reps aMagna Britamia.
CA R 0 L u s II. Dei Gratta Magna Britannia ,
Francia ér HyèerniaRex', Fidei Defenfor ^ S^c.
Omnibus & fingulis hafcc Literas infpedturis. falutem. Quum, difïèrentiis quibufdam, intér iibf & Celfes ac Prapotentes Dominos Ordines Generala F«deratiBelgii,\psìdeTaciLonis, Biffe» inde exarfe- rit, quod jam ultra biennium, acribus animis & ma- gno utrinque difpendio, geftumeft, quumque 5«·£·- ni/JtmusacPotentijpmus RexSnecia, communis Ami- cus, fuam in hoc parte j Meditationem obtulerit. ( quao plurimum apud nos valuit ) ac didli etiam Ordines Gr- neralesià Kobis, tandem pederintjut idoneos, ex parte Noftra > Miniflros ad locum aliquem commo- dum & opportunum mitteremus, qui, cùm ipforum QommiJ/ariis ac Deputatis, adjunSis etiam Serenijf. ac Potentijf. Principumi Regis Chrifiianifini Regijiue Da- nia Minifiris , Uongreffu habito, iifdem Differtntiis componendis, Bfii^o extinguendo ac Peé/demumre- ftituend£e,operamdarent:Ni>Xj qui ad Arma capef- fenda invite admodum pertraöi fumus j & Controverr· fias quafcunque, Rationis, Arbitrio, quam hoftilt Contentione terminare femper maluimus, huic Or- dinumGeneralium deG.derio oc propofitioni, de Vocis TraBat* protinus ineundo, libenterannuimus : eum- queinfinem, Viros prxftantes & ad hujufmodi Ne- gotium aptos, perquam fidelem ac dileöum Confili»- rium noftrum Denzell Holles, Baronem de ìfeilde, (^e. Etdiledlum nobis ac fidem HenrìcumConventrf ( ho- noratillìmi Thoma Baronis Conventry, JVIagni Angli» Sigilli quondam Cuftodis filium ) Nobis a CubicU" lis intimisi in fupremo Angliae Concilio five Parla- mento, Senatorem j & in Hiberniae Regno, adres Agrarias adjudicandas Commiflàrium, Legatos no- flros Extraordinarws elegimus, qui cum praedifto- rum Regum atque Ordintm Genertuium Commiffarits at Deputatis congrefsì, de pradida Ρλ« traöent, con- veniant & concludant : Sciatis igitur, quod Hos, Pru- dentiam, Integritatem, Fidem & Induftriam diüo- rum Legatorum nofirorum Extraordinariorum f®piu3 experti, iifdemque plurimum confifi, ipfosveros& indubitatos CommiffariesyVrocuratores atque "ëlenipd- tentiarios noftros fecimus, ordinavimus &c deputavi- mus, aci per prxfentesj facimus, ordinamus & de- putamus , dantes iifdem & committentec plenam & omnimodam poteftatem atque au&oritatem pariter fie mandatum generale & fpeciale, Nomine No/lro cum praefatis Ordinibus Generalibus, ipforuroque ac praïfatorum Rtgum, refpcöive, Commijfariis, Deputa- tatisé'Procuratoribus, ad hoc, fufficientem potefta- tem habentibus, de & fuper D^erentiis prsEdiöis tol- lendis, & P<»ìì inter Nos & partes, refpeöive utiliffi- mis6c maxime convenientious articulis &Conditio· nibus reftituenda, ac ftabilienda, commuaicandij tra- mandi,conveniendi & concludendi,ca:teraque omnia faciendi, quxad prxdi&um finem faciant & condu- cant j atque fuper iis, articulos, Literas (è" InÌrumenta neceflaria conficiendi, & ab alteris refpeftive Parti- bus petendi Screcipiendi : Denique omnia ea qua: adpraemiCTa vel circa eadem erunt neceflaria & op- portuna expediendi j promittentes bona fide & in Verbo Regio, Nos omnia & fingula qttse inter diótos Le~ gatosaoArosExtràordinarios&tq\ie Ordines Generales^ ipforumqueac praïfatorum Regum Procuratores i De- putatos, aut Commiffarios refpedivc, in premiflis feuprasmifforumaliquo,erunt fadia.pafta, 8ccon- clula i rata, grata & firma habituros, nec unquam,
centra
Afpenfum erat Magnum Sigil- lum Regium. |
-ocr page 223-
S Α Κ Ε Ν van S Τ Α Ε Τ
1667 ìpforum'aliquid aui allqua, contraventuros.
^ f' Quin pottus, quicquid j NomintNefirOf promifliim fuerit j fanfle & inviolabilicer obfervaturos Scobfer- varicuraturos. IncujusrelTeilimonium, hafcel./- ίί^λίfieri, ΑΓλ»«5»ιγNoftra fignatas, Magno Anglm Sigillo communiri fedtnus.
Q^as dabantur ; apus Wefl Monn^eriuni·, quintodeci' «fldie Menfis Aprilis ; Anno Domini mììleβm»Jex- tentefimofixagefmo ; Regnique Noftrì decmo no'vo,
CarolusR. Ratificatìonìs Conclufo.
NOs itaque, vifis & perleftis fupra metnoratisar- ticulis j iifque mature expenfis, eoldem univer- ibs j cum omnibus fuis daufulis, approbavimus &confirmavimus, quemadmodum illos, vigore prse- fentiuni) approbamus & confirmamUs, promittentes, Verltoque Regio i'potiàcmos, hios, non folum iifdem conftanceriohaefuroS} eofdemque fanfte obfervatu· ros} fed etlam non permifluros aut concelTuros, ut quicquam, zNofiris, contra corutn Tenorem com- mictaturautfufcipiatari In quorum fidem , hoc 2»- firumentum·, ManutAofira > fubfcripGmus, Sigiüoque jRigiomunirijuflimus. Dabantur, io Arceno- firtL Hafniie, die primo Augufii > Anni mtUtfimi jexcmte- fmi fexagefimi pepimi.
subscriptuu.
Appenfum erat Magnum Slgil- luro Regium.
FRIDERICH. Paulò infra. Ad Mandatum.
Conrad Bierman.
formula ΨηΜκαΗοηί5.
S'Éreniffimat Regìa Maje^etis Davie > Norvegtaque, Ïknipotentiarn 1 NosPauius Kiivgeahrg, & Petrus Charifius, notum Univerfis teitatumque facimus 5 Quod, intcr Sereniffimum, ΡοίεηΐϊβηΐΗηι^μβ, Prtncifem ae Dmimi», D. Fridericum III. Daniai hior~ •vegi<e I Vandalorum-, Gothorum^ue Regem, e^i, ^ Sere- vt§imum atque Potentifiimstm Principem ec Dominum, Ώ. Carolum 11. Regem Magna Brìtamix. ^c. nec non Mtriufyue Regna, Prineipatus > Comitatuij infulof, ac Do· mina, Pax vicillìm firmior , finceraque Amicitiacoì- luit j beneficio TraBatusq\ìidietrìtejìmaprimo. Novi Stili ) Veteris auteni j vicefimo primo tneniìs lulii, pro- ximeprxterlapfo, heicBfii<e, conclufus eli; cuju8 quoque Rat'thabitionis, ab ambobus, altiilime memo- ratis 5 Regiéus confeólae:, heic, bodie> folemniter, ad- invicem extraditac fune : adeo ut Commerciorum Liber- tasproRcgis utriufque Subdlris jam in f^lidum rc- dintegrata , Vigoriquefuo prorfus fin;iul reiHtutafit : Heec autem, quae mutuo Confenfu, fic jam eft publi- catio pro regula habebitur atque Termino > juxta quem , omnis Iwmicitia & Hofiilitas ceflare j & Pacis hujus initium jeftimari debeat, quemadmodum idi- pfum ex articulo II. prasfati Tradtatus,ex quifitius per- fpic.tur ; Sic tamen j ut primus Terminus ceilationis ho- ililitatis > in Mari Septentrionali j nec non MariBal- thico 8c Canali fit quarto die Septembris, Stilo vete- li ; 5«»»i/«/ufquead S.'Fincentii Promontorium, die
Septembris, itilo quoque veterii autemjultradiöum promontoriumj cis Linear» ASqui· noBialem vel Mquatorem, tam in Oceano quam Meri Mediterraneo 3 die vicefimo tertio Odlobris, ftilo etiam veteri : §lt^tus denique Terminus ; transpr^ditìam Lineam per Univer/um Orbem, die decimo quarto, Aprilis, ftilo itedem veteri, Anno millefimo fexcentefi- mofexagefimo o^avo. In uboriorem Teftificationem manusnoilrashisiipfis fubfcripfiraus & heic in oppi- àoBredat clangentibus Tubis promulgavimus, die micefimo quarto j nevi & decimo quarto , veteris ftili, menfis Augulli, Anno Domini miUefimofixcentefimo |
fixagefimofept'mo. quas buie adluì, Sigillis noftrisfi-jg/ ; mui corroborato, fubfcripfimus, bona fide teft. "A
Paul Klìngenherg L.S.
kAHus concernens fr/timfionem Sereniffì^ mi Regis 'Daniay Nowegiequa, circa Infulas Orcadcs & Hitlandiam j ab Ex- cellentifflmus Dominis Legatis & Me- diatoribus Suecis exhibitus.
NOs infra fcripti, Sereniffimi Regis Suecite Le- gati Extraordinarii, & ad Pacis TraAatus, Me. diatores Georgius Flemmingh, L. Baro in Libe- lits, Dominus in Nornas & Lydinge, Sereniflìtni Regis & Regni Sueciffi Senator ée Confiliarius Can- cellariiE ; ut Chrifiophorus Delfhicus Burggravius & Comes in Dhona, Hareditarius Dominus in Car- winden, Schlobitten, Burgs-Dorp, Stokkenfels δε Fisbach j Sereniffimi Regis Succìee Campi-JV!a- refchallus & Confiliarius Bellicue ; Notum facinius Teftatumque : Quoniam in prsefcntibus Pacis Tia- öatibus, qui inter Sereniffimum & Potentiflìmurn Daniie, Norvegiseque Regem, Dominum Frideri- cum III, nec non Sereniffimum & Potentiffimura Magna Britan nix Regem Carolum II. heic jam habiti funt.reftitutio, Infularum , quK Orcades Hitlandia cuncupantur, à parte Danigs, urgentiffime poilulata fuit j in quem finem, Domini PlenipetentiariiDania, in Tratìatus fui concepto quod Kxtraordinaris ie- gatts (^Plempotentiariis Anglicis exhibuerunt, articu- lum quoque lequentem collocaverunt.
Quoniam quoque fufficientibös Documentiscom· probatum efl:;quod Infulse Orcadcs de Regnum Nor» vegiac,plurimisabhincfeculis,indiflbIubiliiubjeiàio- nc, pertinuerunt, & adhuc pertinent, Regi vero Scotiae j pro certa pccuniae fumma, in hypoth^ecam, hisConditionibuSiOppignoratiB fuerunt. ut eadem numeratafiVefoluta,viciffim reftituercntur, & ad Regnum Norvegia redirent. Et quamvis hsec ipia pecunias Summa i multoties à parte Daniie, in rcfolu- tionemoblatafuit, necfadVa tamen refHtutio, Con- cordatum fimul 6c Convcntum eft, Audio imprimis averiuncalidi Turbas illas, quibus inter Sereniffimum Daoiae, Magnscque Britaùnise, refpetìive, Regesj anfamfortaffisprieberetbaec controverfia, quodeie- dem Infulse quae Orcades & Hitlandi® nuncupantur, Regi viciffim Daniie aut alii cui poteftatem adid ipfum indulget, inSatu quo funt, citradiminutio- ncm aut moram aliquam ,poftiminioj reftituantur.
Difti vero Extraordinarii Legati & Plenipotentia- rii Anglici, totidem verbis, ex adverfo repofuerunt ; Q^od ad feptimum fpeöat j dicunt j fe nihil in initru- itionibus vel mandatis habere j de infulis ibi memora- tis, nec aliquid de illis diótum inveniri, in aliisTra- «flatibus priecedentibusj quocirca mirantur illarum reftitutionem j nunc temporis j poftulari, &utde- leatur hicarticulus cenfcnt ac rogant : Iniupcr quoque Extraordinarii Domini Legati bereniffimi atque Po- tentiffimi Principis ac Ό. D. Ludovici XX y. Regis Galliarum Chriftiaciflìmij nec con Domini Pleni- potcntiarii Ordinum Generalium Fccderatum Belgii Provinciarum remonftrarunt j quod praefcriptus ar- ticulus, hoc PacisTraÖatus reapfe non concernerct, nec cum iifdem poffijtcoromiiceri.
Propterea diÓli Domini Plenipotentiarii Sereniffi- mi Regis Danise, Norvegiaeque, Audio iniprimts dju defiderat» Pacis ne fcilicet hoc tam falutare Nego- tium hac éx parte retardaretur jconfenferunt tandem ut j ex priefato Concepto, articulusexpungeretur qui de Orcadibus & Hitlandia mentioncm injecit: hac ta- men Conditione. utfufpenfiohujuï Negotii fcure- petitionii diSarum Infularum, citra Prajudicium Se- reniffimi eorum Regisatque Domini fiere/,nec quid- quam eidem P/setenfioni » hoc ipfo, dcrogsreiur, fed eadcm integra < infra^a j pacenfque petüilcrec, donec
melior |
-ocr page 224-
\667·
melior occafiojfive brevi fi ve diuturno poft tempo- re h«c calia prsECendendi ac poftulandi, prEeberetur. CoDvèntum quoque & promiiTum fuit, ucNosfupra memorati Extraordinarii Legati & Mediatores, in iiberiorem veritatis Certificationem, de his omnibus, Teftimonia noftra exhiberemus : Quemadmodum quoque lioC ipfum, jam nunc, fub manibus noftris, quas buie ailui, Sigillis noftris fimul corroborato , fubfcripfirnus, bona fide reftificamur. Bredxàìc , . Menfis . . . Anno i66j.
Chrìfieph. Delphìcus ;» Dhen». L. S.
' Hic Aitus, eadem prorfus forma, ab Excellentis- fimis Dominis Legatis Chriftianiffimi Galliarum Re· gis, nec non Flenifotentìarih Ordinum Geweralium iub- icriptus&exhibituseft.
lupöintic in 't .ï^cbecbupt^ aï^ bolfll&t.
Ratificatie van denDoorluchtighfienKo- ninghvan 'Denemarcken, op hetTrac- taet van Vrede ^ met den Koningh van Groot Brittangien^ den een en dertich- ften hilij nieuwe flyl^ tot Breda ghe- fiooten.
WY Frederick de derden j door Godts genade van Oenemarcken, Noorwegenjder Gotthen ende ©ent; Wenden Koningii j Hartogh van Sleefwjiclc.
S Holfteyn, Stormaern ende Ditmarfen, Grave in Ol- gjtte denburgh ende Delmenhorft ; Doen kondc ende ken-< Ulti én' nelijck,acnalle ende een ycder die daeraen gelegen jilaiiDt. jj^ Qfjg eenighfints gelegen kan 2.ijn : Naedemael, om uyt te bluffen den droevigen Oorlogh die tuflchcn Ons, ende den Doorluchtighften, Grootmachtigh- ftenende Alder-Ciariftelijckfte Prince, Heere Ludq- i/'m de •veertienden Koningh van Franekrijck en Nà- wrre; als oock de Hooge en Mogende Heetcn Sta- ten Generaci der Vereenighde Nederlandtfche Pro- vinciën, ter eenre, ende den Heer K<*rel den tweedea, Koningh van GreotBrìttMgien^Vranckrijck enderer- l»ndt, Befchermer des Geloofs, ter andere zijde ; toe noch toe devlamme des Oorloghs gheduyrt heeft, ende om de eenigheyt weder zijdts te h&rftellen, on- langhs in de Stadt van Breda een folemnele Conven- tie aengefteltis, dat wy onfe Plenipotentiarifen oock gefonden hebben, de Edele ende Eerfame, onfe lie- ve, getrouwe, Paulu! K/»»^i»£erg6,Raedt van onfe Admiraliteyt, ende Generaci Poft-Meeftei ·, ende Fetru! Charijius oock bnfen Raedt, ten eynde, om mee de gemelte Gevolmachtighde Ambafladeurs te famen gekomen zijnde, de onluften die wy met de felve hadden, ter neder te leggen :'twelck door Go- des zegen oock dien uytflach heeft gehadt, dacmen ten laetften verdragen ende geaccordeerc fy op feec- kereconditiën van Vrede, welckerslnftrument van woorde te woorde, luyt als volght :
Jnflrument van Vrede^
KOnt ende kennelijck fy aen alle ende eenye- der, die deer aen gelegen is, ofte eenighfints ge- legen kan zijn : Naedien een Oorlogh ontftaen isituflcben den Doorluchtigften en Grootmachtigh- ftenPrince ende Heere, Heer Frederick den derden van D«»f»jerf;tf»,Noorwegen,der Gotthen en Wen- den Koningh, &c. ter eenre ; ende den Doorluch- tighften ende Grootmachtighften Prins ende Heer, ÏitÏ^T KareUentweeden .Υίοχηαφ wan GrootBriitan- gien. Vranckrijck ende Yerlandt, Befchermer des Ge- ioofs.ter andere zijde; te V/eten ter oorfaecke van den Oorlogh die tuffchen den opgemelcen Koningh van Groot Brittangien, ende de Hooge en Mogende Hce- ren Steten Generati der Vereenighde NtderUndtfcht VI. Deel. |
Provinciën, federt eenige jaren ontftaen is, door Go- - des benediöiegefchiet tezijn, dat met toeftemminge * van den Doorluchtighften ende Grootmachtighften ' Prince en Heere, Heer Karei, der Sweeden Wenden cn Gotthen Koningh, volgens fynefinguliere liefde ende affeftie die hy heeft tot de ftrydende Koningen, ende der ielver Rijcken, als oock om degemeene welvaerc enderufte ,indcChriften Werelt te herftellen ende conferveren, met interpofitie van fyne vriendelijcke ende fincere ofBcien van Med'tatie, de ghedachten tot herftelJinge van de Vrede opgekomen Zijn, ende tot dien eynde de Stadt Bredt door weder, zijts conventie van Partyen tot de famen-komfte van de Extraordina- ris AmbaiTadeurs en Plenipotentiarifen gedeftineerc IS : Om welcke faecke,toteen gewenft eynde te bren- gen,alfoo de Extraordinaris Ambaffadeurs van fyne opgemelte KoninghlijckeMajefteytvan Sti>eeden,àa , IJluftre ende feer Excellente Heeren, de Heeren Gt" orgim , Vry-Baron in Libelitz, Heer in
Mornas ende Lydinghe Senateur ende Cancely- Raedtvan fynKonighlijcke Majefteyt enhet,Rijck SToeeden ; ChriflopkorusDelfhicus^MXQ^i-GxvìV:^ ende Grave in Dohna, Erf-Heerin Carwinden, Schlobit- ten,Burghs-Dorp, Stokkenfelsende VifchbachjVelt- Maerfchalck en Krijghs-Raedt van fyn Koninghlijc- ke Majefteyt Van STpeeden j Als oock den ÏleeiPetrnt Julius Coyet, Erve in Bengts Boda ende Liungbygard, Ridder, Cancellye ende btaets Hof-raedt van fyn Ko- nighlijcke Majefteyt van Sveeden ( de welcke noch- tans niet lange nae fyn komfte in defe plaets, de wyle hy mede arbeyde aen dit heylfaem Werck, dooreen haeftige doodt overvallen is ) uyt den Naem van ha- ren Aldergenadichften Koningh ende Heer,alle vlyt, dexteriteyt ende voorfichtigheyt, finceerlljck, en fon- der verdriet aengewent hebben} ende de opgemelte Koningen het felve ooghmerck hebbende om defe Pacificatie te voleyndigen,hebben gecommitteert en- de gedeputeert haer Extraordinarife Ambafladeursen Plenipotentarifen,ter eenre, den Doorluchtigen ende Grootmachtighften Koningh van Denemarckentnée Noorwegen! den Heer Paitlits Klingenèergh ^Exf-Beer in Buftrufe, Hanrouw ende Toftrup, des felven Ko- ninghlijcken Majefteyts Admiraliteyts Raedt, ende Generaci Poft-Meefter,als oock den Heer PetrutCha- rijïuf,àcs felvcn Koninghlijcken Majefteyts Raedtj Ende ter ander zijde,denDoorluchtigbften en Groot- machtighften Koningh van Groot Brittangien, den Heer Den/ell Hollet. Baron van Ifeld, &c. Raedt van fyn Koninghlijcke Majefteyt,als oock den HeerHi»- rick Conventry ( Soon van den Eerwaerdigen Thomas Conventry, voor defen Bewaerder van het Groot Ze- gel van Engclandt ) gheheymen Reedt van de felve Koninghlijcke Majefteyt Raedts-Heer in den Hoo- gen Raedt ofte het Parlement van Engelant,enCom- miffaris in 't Rijck van Yerlant om de Landt-faecken te verrichten, welcke nae behoorlijcke wiffelinge vaa Brieven van Volmacht ( wekkers Copyen in 't eynde van ditinflirument van woordt tot woordt zijnin- gevoeght ) in de volgende Artijckulen van Vrede en- de Vriendtichap zij η over een gekomen.
EErflelyck: Is roe geftaen,bcflooten,ende overko- men , datter van defen dagh een eeuwighe, vafte cndeonverbreeckelijcke Vrede zy, tuffchen den Doorluchtighften ende Grootmachtighften Koningh van Denemarcken en Neoneegen, den Heer Frederick de derden-, en tuflchen den Doorl. ende Grootmachtigh- ften Koningh van Groot Brittangien, den Heer Karet de tweeden^a der ielver Nakomelingen ende Succef- feurs, als oock hareRijcken, Prinfdommen, Graef- fchappen,Eylanden,Steden,Forten, Landen, Onder- danen ende Inwoonders,van wat Staet ende Conditie de felve foude mogen zijn,ende opfoodanige wyfe, dat den een des anders profijt, niet anders als fyn ey- gen,fal hebben voor te ftaen, ende te bevorderejjbdaer en tegen fijn fchade,ende verlies met ellen y ver ke- ren en beletten, en ten dien aenfien fullen de Onder- danen van beyde de Koningen » de Navigatie en.
13 de
en O O R L O G Η, 'tSeven^en-'veerttghfieBoeck. 193 |
-ocr page 225-
S A κ E Ν van S Τ A if Τ
194
de Commercie fonder eenige moleftie onder malkan- der moghen oefFenen, alsoock derfelver Koninck- rijcken, Provinden, Coopfteden, Haveni, ende Re- vieren, met haer Waren aendoen, ende daer verkee- ren ende handelen.
a. Sullen hier roede ophouden alle Vyandtfchap , Oorlogh ende Hoftiliteyt, tuflchen de Hooghghe- dachte Koningen ende der felver Rijcken, Prinfdom- men, Graeffchappen, Volcken, ende Onderdanen, te weten in de Noordc-Zee, als oock de Ooft-Zee, ende het Canael binnen den een en twintichfien dagh van de monde van de voorfeyde enghte, ofte Canael, tot aen de Caep van Stnte Vintent binnen fes weecken, ende binnen de tijt van tien weecken voor by de ghemelde Caep tot aen defezijde de Linie ^Equinodlael, foo in den Oceaen, als oock inde middelandtfche Zeej eyn- delijck binnen de tijt van acht maendcn,voor byde VDorfchreve Linie door de gantfche Werelt, fonder eenige exceptie of nader diftin<il:ie van tijt ofte plaets, alle de dagen, weecken, ende maenden, te reeckenen van de onderteyckeninghe van het tegenwoordighe Verbondt af, ende des felfs Publicatie hier te Breda sfgekondight, ende wat nae de voorfeyde dagen van een van beyde de Koningen, ofte der felver Onder- danen, welcke Brieven van Repreflalie gegeven zijn, genomen ofte geoccupeert foude moghen wefen, dat het felvc dien ofte die geencn , van wie ofte welcken betfelve foude moghen ontnomen zijn in 'gheheel werde gereftitueert, ende daer-en-boven de fchade , dien ofte die geenen daer uytontftaen , endedeghe- daene koften ten volle vergeet, ende by aldien ye- mandt eenige mifdaet in dit deel quame te begaen, fai nae verdienfte geftraft werden.
4.. Oock is over een gekomen,en beflooten,dat aen beyde de zyden alle tweedracht, fuφicien ende quade wille, foo wel aen de zyde van den Doorluchtigh- ilen Koningh van Denemarcken y &c. Als aen de zyde van den Doorluchtighften Koningh van GrooiBrii- taHptn, alsoock voor bare Dienaren t OfHciantcn > ende Onderdanen , by een yeder, in een eeuwige ver- ghetentheyt werde begraven ende vertredea i oock iullen hier mede ophouden, vernietight ende in eeu- wighey t vergeten werden > alle fchade j ofiènlien > en injurien, welcke met woorden ofte fchriften den een den anderen aenghecjaen, ofte den een van den ander verdragen heeft,den eerften aen vanck van den nu cef- ferenden Oorlogh af tot op defen dage, ende de voor- fchreve Artijckul van tijt, met de weicke alle diffen- fien, tweedracht, haet, ende vyantfchap, aen beyde de zyden fullen vergeten werden,ende opgehouden, Na- mentlijck, het bevechten, en verdedigen by de Stadt Bergen in Noorwegen, gevallen ende wat voorders of daer gafchiet is, ofte daer aen dependeert Ende dat op foodanigiie wyfe, dat geen van de voorfeyde Par- tyen, om eenige (iufdanige fchade, affront,ofte onko- ften , den andere eenige moeyte maecke, onder wat pretext het felve foude mogen wefen, veel min yet vyantlijck omdefeoorfaecke, onderfta, ofte dreyge.
4. Alle Gevangenen , van wat ftaet ofte conditie de felve foude mogen zijn, fullen aen beyde zyden, fonder cenigh Rantfocn, vry, op ftaende voet, wer- den los gelaten. |
f. Oock fullen alle Schepen, Goederen ende dier- pelijcke, welcke in defe beroerde tijt geduerende den Oorlogh tuflchen beyde de Hooghgemelde Konin- gen, ende hare Onderdanen, den een den ander ont- nomen heeft, of dees, of geene Partye, van de goede- ren ende preteniien van de Volcken ende Onderda- nen van de andere Natie, door Confifcatie foude mo- gen hebben verconfumeert, ende wegh genomen, als oock alle onkoften van den Oorlogh welcke aen bey- de zyden ghevallen zijn, gelijckelijck t'eenemaei wer- den vernietight, ghelijck oock bier in begrepen wer- den de fchulden van de Onderdanen van de Koningh vmt^etBritaneie», welcke aen de zyde ven Dene. rnarmn geconfifceertzijn ,metditooghmerck, dat, wat voor dufdanige fchulden, tot den Utnie» oude, ende den twintkhjle» nieuwen ftyl, van de maent May, door kracht van Coinfifcatici ofceReprej^aiien van de Onderdanen betaelt, ofte oDtfangenZy, t'ee- nemaei vernietight ende voldaen blyve, ende de Crc- diteurs van dufdanige fchulden niet geoorloftzy, yet voort aen uyt dcfe Nacm tepietendertn, veelmin op eenighe wyfe, op wat pretext het felve foude mo- ghen zijn dufdanige betalinge afperflen j maer de be- taelinge van foodanighe fchulden, welcke op de ghe- feyde dagh niet betaelt ende ontfangen zijn, fullen de Crediteurs ende Onderdanen van den Koningh van Groot Brittangien door de ordinarife wegh van recht, moghen eyiTchen, ende afperfen, behalven hondert ende t-wintighduyfint ,mm ofte meer Rijcx., daelders ( voortkomende, namentlijck ,uyt feeckere twifi:, welcke onftaen is gheweeft tuflchen Chrifiiatn de vierde Hooghloflijker memorie Koningh Van U». nemarcken ende Noorwegen, ende het Parlement van lingelandt > om het fecours, Karei de eerftt Hoogh' lo&lijcker memorie , Koningh van Groot Brittm· gitn töegefondtn ) in wcickirs Naem den Doorluch- tighflen Koningh vza J3enemarcken ttiàeNoofwegen, fich verbonden, ende lyn Obligatie ghtgheven heeft aen een Compagnie van fommige Engelfche Coop· lieden, welcke te HamburghNegotiëren,endedaer nu noch woonende, ofte voortijdts gbewoont heb- ben,welcke prctenfie van kondert t» Iwintichdi^feni, min ofte meer Rijcxdaelders, door confifcatie ver- treden zijnde, nu door kracht van het tegenwoordi- ge Traftaet, voor nul, doot, ende van geender waer- de fai ghehouden werden, ende dat foodanigb, dat de Crediteurs van de felve fchult, noch nu, noch in toekomende, uyt defe Nacm yet fullen mogen eyf- fchcn ofte pretenderen. Ghelijck oock met feer uyt- druckelijcke woorden is overkomen ende bcflootcn, dat ten aeniien van dufdanighe fchepen ende goede- ren, welcke alfoo genomen zijn , als oock van fchult, ende opgenomen geit, op foodanige manier, als hiet boven gefeyt is, vernietight ende door Confifcatie wech genomen, noyt eenighe pretcnSefai moghen ghenomen werden, maer dat a les aen beyde zijden met gewoone compenfatie voor nul ende van geen- der waerden fai ghehouden werden, nochtans op foo- danige wijfc, dat de Landen, ende alles wat onroet'· lijck is, ende boven ghemelde mortificatie, ende ver- metigingh niet begrepen en werde ; maer dat de felve fonder eenige difficulreyt ofte beletfelen den geecen gereflitueert werden, die voor het af-kondigen van den tegenwoordigen Oorlogh der felver Poflèflêur» ende Eygenaers zijn geweeft.
6. Ij aen beyde zyden overkomen endebeifloo· ten, dat onder de naeft-ghedachte compenfatie noch Landtfchappen, noch Eylanden, noch Steden, noch Forten, noch Havens, noch andere iöodaBt- ge Plaetfen komen verflacn te werden i maer by al- dien bevonden wert dat een van beyde Partijen, ge- durende defen Oorlogh, binnen ofte buyten Euro- pa hadt in-ghenomen, ofte binnen den tijdt in het tveede Artijckul gedefinecrt,quamintenemen,dat het felve, wat het foude mogen zijn, fonder eenige compenfatie ende fchade, met alle, felfs de kleynftc dinghen daer toe behoorende, op ftaende voet den geene, welcke het van te vooren toe behoorde, in dc felve ilaet,als het was doen het wiert in-genomen > fonder tegen-ftreven,vcrtrcck,ofte eenighpretext, gereftitueert werde.
7. Onder dit tegenwoordighTraöaet van Vrede»" fullen begrepen werden alle die geene, die voor het verwiiTelen van de Ratificatien, ofte daer nae, binnen Jes Maenden, van de een en de andere Partye, mctge- meene toeftemminge fullen werden by gebracht, ende gelijck de vreedt-maeckende Partyen danckbaerlijck erkennen de fincere dienften, ende onvermoeydegc- negentheden, met de welcke den Doorluchtigbitea Koningh van Swteden, door het tulTchen fetten van fyn Mmatie, dit heylfame Werck van fmifcatte, met de hulpe van Godts, tot een gewenftc uytkomft ghe- bracht heeft, alfoois metgemeene toeftemminge vao alledePartyen om onfegelijckeafiFedicn te betuygen, vaft geftelt eode befloocen, dat fyn Hoogbgedachte Koninghlijcke Majefteyc van met allefya
RijflifÏ |
-ocr page 226-
tenrarifen, foo fullen gerraöeert, gedaen endegecon-
cludeert hebben , vaft ende van waerden Jjoudcn ful-
len, endeniet doen, ofte laten gefchieden, dat de fel-
ve op eenigerley wijfe konde tegen ftreVen ofte con-
trarie zijn.
Tot verfeeckeringh van welcke wy defe teghen-
woordige met onfe handt hebben ondertceckent, en-
de met ons Koninghlijck Zegel doen bekrachtigen.
Gedaen in ons Slodt te »<»ƒ»«» den yr/i/e» April An-
no hndert/even enfefiich.
Onderteeckent
Frederick
__ Lager, door Ordre
ConraedBrigman.' ,
Onder een hingh k*t Groot
Zegel dts Komnghs.
Brieven van Volmacht van den Doorluch-
tighften Koning van Groot Brittannien,
en O O R L O G Η , ΊSeven-en-'veertighfle Boeck. "195
<Af,-t Rijcken, Landen .Provinden, endc Rechten, in die· | vende, ende mecocs Koninghlijck Woortbevefti" 1(3^7.'
''Xraàaet g(5includeertzy,ende inde tegenwoordige i gende, dat wy alles, wat de boven gemelle Plf-nin»-
' ■ pacificatie op alle goede wijfe begrepen. —„-r r_„------ r, , .
g, Eyndelijck is beflooten, overkomen ende«vaft
gheftelt ) «^^t de voorfeyde Doorluchtighften , ende
Grüotmachcighfte Koningen, alle,ende in 't byfon-
der veder Hooftlluck, in het tegenwoordige Traftaet
begrepen ende geftabilieert, in fincere, ende goede
trouwe iullen onderhouden , ende door haer Ondcr-
(Janenende inwoonders doon onderhouden ,nochte
de felve direfleiyck ofte indireöelijck tegen gaen,
ofte van haer Onderdanen , ofte Inwoonders direc-
telijck ofte indirete!ijck laten t^en gaen, maeralle
ende een yeder, gelijck boven beflooten isi door ope-
ne Brieven, met hare eyge handt onderteeckent, en-
de met Het Groot Zegel bekrachtight, fullen ratifice-
ren ende beveiligen , ende de felve in hehoorlijckc,
krachtige ende authentijcke forme geconcipieert, en-
de uytgefchreven'van weder-aijdts, binnen de rijdt
van de vitr naeft volgende weecken, ofte eerder, γ00
hetdoenlijckis, naer date deies.....hier te
Brida over geven, ofte doen over geven, ter goeder
trouwe, dadelijckende metcfïtd:.
Totvcrfeeckertheyt van alle het welckc, ende een
yeder in het befonder, ende tot grooter kracht, heb-
ben wy Extraordinarife Ambafladeursendc Plenipo-
tentarifen , met de Doorluchtige, ende Hooghgebo-
ren Heeren, Extraordinarii Ambafladeurs ende Me-
diateurs, dit Inftrument van Vrede onderteeckent,
ende het felve met onfe Zegelen beveftight ; tot Bre·
^t dea een en Anno Jefiien hondert fe-
il tn f» fefiich.
GurimVlemming L.S. Petruf Chari/usL.S-
Ckifioph.Deifhkttr mDoaaL.S. Hellei L.S.
ÏaiilKlingeniergh L.S· Henr.CanveatryL.S.
Brieven van Volmacht van den Ί)οονΙηώ'
tighfien Kmingh van Denemarckm en-
deiloorypegen.
WY Vrtderkk de derde, door Godts genade van
JJetumarcken, ÌJoonoeginiàti Gotthm en Wen-
den Koningh, Hertogh van S/ee/hyckjHol·
βΐ]ΐη, Sternar?!,ende Dithmarfen, Graefiri Oldenburgb
fXiitOelmhorfité'c. Doen kondt alle ende eenycge-
lijck naedemaél tuffchcn ons, ende den Doorluch-
tighften , en Grootmachtighften , ende Alder-Chri-
ftelijckften Prins, Heer LuJowijck de veertienden, Ko-
ningh van Vranckr^ck ende Navarn, als oock de Hoo-
ge ende Mog. Staten Geiterael der Vereenighde Pro-
vinciën van Nederlandt, ter eenre, ende de Door-
luchtigen ende Grootmachtighften Prins de Heer
Kerel de tweede Koningh van Groot Brittangien ter
andere zyde, de gewoone Traöaten, om de Twee-
dracht, welcke dus langh cuflchen beyde Partyen gc-
weeft is, ter neder te leggen, ende dc Vrede te redu-
ceren , in de Stadt Breda zyn aengevangen, dat wy tot
de felve onfe Plenipotentarifen conftitueren, depute-
ren ende committeren, gelijck wy conftitueren, de-
puttren, ende cemmitteren met dele, de Edelen ende
Eer waerdigen, finceerlijck ende getrouwelijck by ons
verkeren, Ïeultts Klhtgtnbergb j onfe Admiralitcydts
Raedt, ende generaci Poft-Meefter; ende Vetrus cha-
r'tfus, oock onfen Raedt ende Refident by de voorfz
Heeren welcke wy volle ende abfo-
lute màcht geven, ende toeftaen , om met de Com-
mifliris ,oftc Commiflariflen, van de voorgemelte
Koningh van GrootBrittangieH.totditielveoock met
behoorlijcke macht voorfien,uytonfe Naem,over
Μ verfchülen, welcke tuffchen ons, en de felve ont-
ftien zijn, te handelen , en te traderen, en dc felve
t'eenemael te componeren^ ende wegh te nemen. Als
oock om alle die dingen tehandelen,te trafteren,eD
te concluderen, welcke fouden mogen dienen tot ver.
^etiginge van de twiften, tuiTchcn Ons, ende den ge-
achten Koningh van Groot Brittangien ont&aeaten·
de de voorgaende vriendtfchap, ende eendracht, a,en
beyde zyde ichjroen te kunnen reftaurerenj beloo-
Κ Arti de tjetede j docir Godts genade Koningh
van Groot Britavgieu. Vrflnckryck ende Ïerlandt »
alle, ende een yegelijck die dele Brieven fullen
lefen, Salut. Naedemael uyt fommige verfchiJlen »
tufTchen Ons, ende de Hooge ende Groot-Mogende
Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
onlancx ontflaen, een Oorlogh geborften is, welcke
nu meer als /wejaef metwackererooct>endegroote
onkoften aen beyde dezyden gevoert is, ende naede-
mael den Doorluchtighften ende Grootmachtighften
Koningh van Sweeden , onfen genaeenen Vriendt y
fyn Mediatie in dit deel heeft aen geprefenteert (welc-
ke by ons veel heeft te weegh gebracht) ende oock de
voorfeyde Staten Generaci van ons eyndelijck ver-
focht hebben, dat wy van,onfe zydebequameMini-
fters in eenige bequame ende opportune plaêts wilmie
feriden, om met der felver CommifTarifen, ende Ge-
deputeerden gévoeght zijnde, als oock met de Mini-
fters van de Doorluchtighfte ende Grootmachtigh-
ίϊβ Princenjden Alder-Chriftelijckften Koningh,enr
de de Koningh van Venemartken. nae gedaene confcr
rentie, alle vlijt aen te wenden om de felve difïeren-
ten ter neder telegghen, den Oorlogh uyt te bluiTcn,
endede Vrede weder te reftitueren, hebben wy,die
tot de wapenen t'eenemael regen onfe wil ghedwon-
gen zijn gheweeft, ende alle verfchillen liever in alle:
redelijckheyc, als met vyandighe Oorlogen ter neder
hebben willen leggen ,.defe begeerte ende propofitiCj
van de Staten Generaci, om een Tradlaet van Vredo
terftondt in te gaen, garen toe^eflaen, ende tot dien
eynde voonrefFelijcke ende tot dit werck heel bcqua-
me Mannen, onfen feer getrouwen ende bemindenj
Raedt, OeazellHolles. Baron Van ifeildt, &c. ènde
onfen feer beminden ende getrouwen Hendriek Co.,
ventry ( Soon van den Eerwaerdigen Thomas, Baron
van Covéntry, eertijts Bewaerder van het Groot Zie-
gel van Engelaadt ) onfen geheymen Raedt, ende
Raedts-Heer in den Hoogen Raedt van Engelantofte
het Parlamenti en Commiflfarisin'c Rijck van Yer-
landt, om de Landt'faecken te verrkbten /lol onfe
Extraordinarife Ambaffadeurs uytgekoóféri,'welcke
met de CommifTarifen ende Gedeputeerden van de
voorgemelde Koningen,en de Staten <3enerael,in òn-
derhandelingh tredende , over de voprfeyde Vreàe
foudetrafteren, overkomen ende concluderen : weet^
dan,dat wy de vobrfichtigheyt ,vroomheyt,trouwe'ea '
wijsheytvan-defeonfeExtraordinarifeAmbafladeursj"
dickwjls bevonden hebbende, en b|] défc bare deugde
veel betrouwende.de felve gemaéft, geordinèert eridii'f
gcdeputeert hebben tot onfe ware en ontwjjffèliicke^
Commifïarifen, Voorihnders, eii Plenipòtentiarirèn^^'
en met defe tegenwoordige maeckeiu ordineren cióüéj
deputeren,gevende, ende vertroüw^ndê de felve volle",
ende abfolute macht end« authoritéyt, te gelijck oöck
gene:
-ocr page 227-
i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
166y. generale eij fpeciaei laft, om uyt pnfe nacm tnet de
_voprfeydeStaten Generaci, enderejpeiaiveWckder
fclver, ende der voorfz Koningen Commiiftrifen, Gedeputeerden ende gemaghtighden > hier toe be- boorlijcke inacht hebbende, van ende over het wech- nenien van de vporfeyde dififèrenten, ende het refti- tueren ende flabilìeren van de Vrede, tuflchen ons en- de de partyen, refpeótiveliickopfeer nutte en bequa- tne Aiticuien, ende Conditiën, te communiceren, handelen, overkomen, ende te concluderen, ende a) les te doen > wat nut j ende vordelijck is, oen toc het felve oogmerck te komen, ende over het felve articu- len , brieven, ende noodige inftrumenten te conficie- ren, ende van de andere partyen refpeöivelijck te re- cipieren, ende af te ey flchen ; ende alles te doen, wat tot ende ontrent het voorfeyde noodigh, ende oppor- tuyn kan wefen, beloovende ter goeder trouwe, ende op ons Koninglijck woordt,dat wy alles,en een yeder, wactuiTchen onfe voorfeyde extraordinarife Ambaiïa- deurs en de Staten Generael, alsoock der felver ende der voorfeyde Koningen gemaghtigde, Gedeputeer- den of Commiflarifcn , reipeftivelijck in't voorfey- de, uf yet van het voorfeyde fai gedacn ^ geflooten ende geconcludeert wefen, voor vaft} aengenaem en van waerden houden fullen, ende noyt in yet, of eeni- ge delen tegen gaen, maer alles, wat uytonfenaem Belooft fai zijn, heylighlijck lende onverbreeckelijck onderhouden, en doen onderhouden : Ten oorkon- de van welcke wy defe brieven mee onic handt on- dertekent, hebben doen maken, en met groot Zegel van Engelant bekraghtigen.
Gedaen by Wefi-Munfier Aexi v'^ienden Αγή\ in 'tiaeronfes tìwTmfìfiienhendtrt Jtven enfeflich^ en onies Rijck negenth»·
Carolus R. Befiuyt van de Ratificatie.
\TT / Y dan dc booghgedaghte srticulen gefien j tifkatie. VV lefen, ende rypelijck overwogen hebbend
jge-
ïndede
felve alle ^ met alle hare 'clauTulen gheappro- beert, endegeconfirmeert, gelijck wyde felve door kraght van het tegenwoordige, approberen ende con- firmeren ^ belovende ende met het iKoninghlijck woordt beveiligende, dat wy de fclve niet alleen vol- ftandigh fullen naekomqn, ende heyliglijck obferve- ren, itiaer oock niet permitteren ofte toelaten, dat yet van de onfe tegen der felver inhout begaen ofte ^fufdpieert werde, tot verfekerheyt van het welcke hebben wy dit Inftrument met onfe hant ondertekent, ende met ons Koninglijck Zegel doen bekraghtigen 5 Gegeven in ons Kafteel te Kafnie den eerftt» Augu- fty knno fefiienhondertfevmeHfefiich.
Ónder at» hing het groot Zegt! des Konings
Ondertekent. Frederi ck. Wat lager, doorordre
Conrad Brigman
- Formulier 'van Tublicatie.
"t Τ 7 Y Paului KVmgtnhtrg, ende "ietrus Carifiust ge- yV volmaghtevan den Alderdoorlughtigfte Ko- ninglijcke Majefteyt van ende
Nt?fr7»ege»,Scc. Poen kond en kennelijk een eygelijk, dàttuffcben den Doorlughtighften ende Grootmagh- tighften Prins en Heer Frederick de derdttwaï Oene- Miirfhn tjl!foorwege»t Goftketteade Wenden Kooingh, 6iiG,ende<ierDoqrlugtighften ende Grootmaghtigh- ftêti Prinè ende Heer, den Heer Karei de tweede» Kpijipef vao Groot Britannient &C. Alsoock haer beyder Rjjckcn, Prinfdomen', Graeffchappen, Ey- l»|idcn,_endeHeerIijckhedcn, weder een νώΐβ Vrqde |
enfincere Vriendtfchapghemaecktis,door beneficie van het traftaet het wcicck den een en twmtigfltn oude ^ flijl,endedennieuv/en Itiil vande Maeotjuly leAIeden, bier te Breda geflooten is welc- kers Ratificatie, van beyde de hoogbgedachte Konin· gen geconficieert, bier heden folemnelijck aen beyde (yde fijn overgegeven, foo dit de vryheydt van Com- mercie voor de Onderdanen van beyde de Koningen nu in't geheel herftelt, ende in haer voorige kraght t' eenemael ghereftitueeit zy.Oock ial defe publicatiei welcke met ghemmene toeftemmige gefchietis, voor een regel, ende bepalinge gehouden werde, neven» welcke alle vyandtfchapende hoftiliteyt cefTcren, en- de het begin van defe Vrede gheeftimeert moet wer- den , gelijck dat felve uytdruckelijcker kan gefien werden uyt het tweede articul van het voorfeyde Tra- ^aet, foo nochtans, dat het eerfte termijn, waer me- de alle viandtfchapcefferen moet, inde Noort-Zee, als oock in de Ooil- Zee, en het Cahael, fy den vier- den September oude ftijl} het tweede tot Caep van Sint Vincent den tme en tnintichfien September oock oudeftijl; het derde voor by de voorfeyde Caep tot aen defe fyde de Linie ^Iquincöiael, foo in den Oceaen als in de MiddellandtfeZeeden drìeen twiti- tichfien Oöober mede oude ftijl ; bet vierde ende laet- fte voor by de voorfeyde Linie door de gaotfche We. relt den veertienden April. oock oude ftijl, in 't Jaet fefiienhondert «cht en feflich ; Tot naerde oorkonde hebben wy defe met onfe handt ondertekent, en hier in de Si2iàt Breda metblafende trompetten gepromul- geert den vier en tviintichflen nieuwe « ende den veer· tiendenonà^n ftijl, vande maent in'tJaer
onfes Heeren feKienhondertfeven enfeJHch.
FaulKlittgenhrgh L. S. "Petrus Cherifius L. S.
lyiBe i raeckende de pretenfien van den AU derdoorlughfl^hfien Koning van ^éne* marcken ende Noorwegen op de Eylan- den de Orcadesen Hitlanti van de fier hooggeboore Heeren S-ïveetfche Ambaf" fadeurs ende <Jiiediateurs voor ghe- brdcht.
WYonderfchreven Getrgius Vlettming Baron in ftiba Liielith, Heer in ÌAomes en Lydinge, Senateur ende Cancelye Raet van den alderdoorlugtigh- ^jt^ij ften Koning ende het Rijck van Sweeden. alt oock tn ifti. ChriflophorusDelphimi Burghgraef, in , Erf-
Heer in Kansinden , Schloiitten, Burghdarp , Stocken' /i/f,endeF«i<K/&, Velt-Maeifchalck van denDoor- lughtigften Koning van Sweedeo, ende KrijgfraetJ extraordinaris Ambaflàdeurs van den Koning van Sweeden, ende Mediateurs tot de traüaten van Vre· de .-Doen kont ende kennelijck, Nademael in de te- genwoordige Treftaten van Vrede, welcke tuiTchcH denDoorlugbtigften ende Grootmaghtiften HeerFr»? dtr^k de derde, Koning van Denemarcke» ende Noor- wegen ^ als oock den Doorlughtigften ende Groot- maghtighften Koning van Groot Britangnien,Karei de tweede, hier nu gehouden zijn, de reftitutie van de Eylanden, welcke Onedes tnde UitUmdt genoemt werden, van de fyde van Deeemartien met kragbc wlerdt afgecyfght,ten welcken eynde de HeereDeen- fche Plenipotentarifen, in't concept van haer tra· öaet, 't weick fy de extraordinarife Engelfche Am- baüadeurs ende Plenipotentarifen hebben overgete- vert, dit volgende Articul oock geftelt hebben. η Al/00 mot genoech/eme reden ievefenis, dat dtEf· ItmdenOrtades, tot het RijdCvvan Noorwegen m voortijdts door een onverbreeckclijcke fubjeöietóe- ,> hoort hebben, ende nu npcb hooren ; maer deiCo- „ ning van Schotlant voor een fekere fomme geits fya „ verpant, op defe conditteo , dat naer betalicge en „ voldoeninge van de felve, weden fouden werder ge- „reftitueert, ende aen het Rijck van JMwnw^ko- „ men; ende hoewel defefommegelcs vandefyde van O Dtntmartkt» tot betfüinge dickwila geprefeoteert
„eadc |
-ocr page 228-
. eodc evenwel geen reftitutic gefchiet, foo it ge- 1607· "jjjckelijclc beflooten ende overkomen, vooina- "" 'wentlijck uyt gheneghcntheyt om deie onruftcn " wcch te nemen, tot de welckc defe twiften, tuf- "fchen de Doorluchtigfte Koningen van Devemarc. " km code Groot Britannttu refpeöivelijck , mis- "fchieneenigcoorfiecke foude kuijnen geven : dat " de felve Eylanden j weicke Orcadts §ndt Httlandt "ghenoemtwerdön,denKoningh van Ometnauke» " ofte yemandt anders > welcke hier toe macht fai ge- geven hebben > in de felfde ftaetals fyzyn, fonder ' lenige verminderingh ofte uytftel, wederom werde „eereilitueett.
Maer de voorfeyde Engelfche Ambaflàdeurs ende Plenipotentarifen met gelijcke woorden daer tegen hebben geantwoort, ende aengaende het feggen, dat fyinhaef inftruöie ofteordere, niet van wegen de booghgemelte EjUndtn hebben > dat oock in andere Toorgaende Tradaccn niet kan gevonden werden Tandeielveyetgefeyttezijn, waer over fy fich ver- wonderen dat der ielver reftitutie nu ter tijt werdt afgeeyicht, en derhalven verfoecken ende gevoelen, dit dit Artijckui werde uyt gedaen, daer-en-boven oock de Extraordinarife Heeren Ambaflàdeurs van den Doorluchttghften en Grootmachtighften Prins ende Heer, den Heer LeJevyck dt veertienden > den Alder-Chriftelijckften Koningh van Vranckrijck, als oock de Heeren Plenipotentarifen van de Staten Gtnerttl der Vereenighde Provinciën van Neder- landt, hebben gereoionftreert, dat het voorfeyde Ar- tijckui defe Tradiaten van Vrede in der daetnieten raeÖ;, ofte met de felve kan vermenght werden. Soo hebbende voorfeyde Heeren Plenipotentarifen van den Alderdoorluchtighften Koningh vinDenemarc- ie» ende Wi>i»rni«£i»,voornamentlijck dit fco heylfaem werck hier door niet foude verachteten, eyndelijck eeconfenreert, dat uyt het voorfeyde Concept, het Ldjckul, 't welck van de OrcaJet en Hithvdt mentie maed, foude werden wech genomen, nochtans op defe conditie, dat de opfchortinge van dit Werck , ofte van de weder ey finge van de voorfeyde Eilanden, ionder eenige praejudicie van haer Doorluchtighfte Koningh ende Heer gefchieden, nochte yet hier me- de van de felve prastenfie werde vermindert, maer dat de fel ve geheel, ongeBroocken, ende oftn bly ve, tot dat een beter occafie om dit tc prétenderen ende te eyf- ichen,in'tkort oftenae langen tijt, fichprefentere. Oock is overkomen ende belooft, dat wy Hooghge-. dachte Extraordinarife AmbaiTadeurs en Mediateurs tot meerder certificatie van waerheyt van defe alle onfe getuygenifle geven foude, gelijck wy oock het felve η u met onle handt,welcke onder defe Ade, met onfe Segelen bekrachtight, hebben gefchreven, ter goeder trouwe getuygen tot B«<&
Annofefthien hmdtrtfeven mjeflich. GeorgiusWltmmmgh L. S- Chripoph.Delphicus in Dhona L. S.
liete inItefcIfliefo?meban De m ÖooBÖ-- Obeboocen Jleeten ^ïnibaflaDeurg toon öin 36iDec· iCb?((IeI{jcfi(icn feoningljban Vranckrijck,aï^mebc banbe picnipotentacifen ban Dc Staten ©tnecael «löetteecïieiu:/ enbe oeej^ibecrt
ÜH 'tlactfi ban Augufty bonbt ftcl) een HeuC' SSianbentiejÉöfcöe (©efant ben 25acon ban Bloe- mentaei acn 't ütonincIjülcRe i^of: ©oc6 een Mofco- vifche, bie niet öobbe afeöelcpt alé een tompHment / b^batöen <6?oot-®o?ftnu met alle fiane©panben Öa^ ^beaeraaecftt.
©e ©ereen ^&eenfcge ?imba|Tabeur^ Klingen- bergh cnbtCharifius,öcb6cnboo? een jJSiffioenocB «pt Breda bm laetfïen Auguftus, fcec ccnfliBh laten arnijoulicn om betaïinaö bec acötccfialliBÖE ^ubfii plen. ®aec j©o0.l)ebbenbefcIbetnifrJbe coppe· incn gefonbtn aen alle öe ^^jobincien / upööcfonbect "''"»ndt,(betoeIcftebolbacn öabbe ) enbc3pnbefel= bt tact neffen^ bctfocht/bat fiaet €b.i©0B. nl^ nocö «n fp«bi0tijltn aeliafben te jupbccf η öace Deferteη in |
beboo?f3^u6nöicn/fooin'tboo?Iebfng[aet/ al^in t^^y.
bit loopenbe albetrpt^ becfrfjrenen / οό bat alle bojbe»_^
cc fitaflljtin ban bc ermelöe igetcm ©eenfclje JS&fn{« ftcr^ baec beo? mogfjten ftnmen te rrffrren 5 tnet bp^ bofginfltie / bat Bate <Sb. üofl. tsüben bctbad&t jpn acn ben laetfïtn termyn.bie mojgrn/toefenbe ben eer* ften^cpttmbct foube ftotncntebetfiMncn/ incon» fojmitc ban &ct boojfj (Ccattaet ban Hiiiande teho?·» ten enbe in te boubmBaec quota in een tiiaent/of een twaeifdepartbanbcbooif5ê>«&riöien/toelcftiwadf- depacttoa^bebiasenbc befommc ban honden vijf en twintich duyfent gulbet)^.
Φεη i^oningf) ban Denemarcken (n^qitstn^ brcmet {)« gantftfte J&of gtjetoatjennacGiuckadti Jurgenbf^ «ionuirj: tweede ^ooni^tot Cop- penhsgen gcbleben / upt ooafaeA ban ben canafi / bie tufTcben l)ctn tnbe brn {tcuc-Pjin^ ban Saxen fpn i^ecc ^bjsgec biiett aebifputecct. ®en J^eer ban Amerongen inaöcfelfcBap banben ïêeec icanfcfien ?lmbaffabeuc Tcrlon, brn veertienden bcttoOftti gcbolfiiit.
•een OaaB boo? 'tbectcecfi ban be lioninaSqua» men tot Koppenhage be <15cfantenban ben i^ifl ban Hoirteyn Gottorp, om tc bcceffencn be biffecenten tuekfee bie ttocc igupfen onbtc ben anbecen tjabben / enbe 6» grn in toer aubientie tot anttnoout / bat fpn J®aicfientnaeGluckftadt moefl bectcecfien/albsaet/ inbirn toilbm bolgen / men met bate obet be bifferen^ tcnfoube banbilen. ^e booifcö?ebe «iSefànten nabben bit een totpnigb b^emt opaijenomen / becmu^ baec geen acht btìgen booj fiet be?ccpfen bah ben Itonttitò acngljercg^cben isa^ / batfe bomenbm / tuelttom fou' brn 5pn/ fonbcc mentie temarcRen ban bitbectcecb : ^eionaengljefïcn geeft ben ®o|(l ban Holfteynbtn ü^oningg enbe fjetgantfcfie ltoninggl|)t6e|^of/feec ciblltjrft op fpn |>lot tot Gottorp gljenoobMt / met bpboeginge / bat inbien fpn JlHaieilepc ooiteelbe/ bat Gottorp upt fpn torgl) taia^/ bat |)p een iCeote op ben toegg In fpn Sanbt foube llaen : ful^: tot Dunne- weert gefcöiebt.
® e i^eet; ^actogg baec naec gebdjjgt / enbe ben achtienden @ctObéc tot Gluckitadt onbec ^rt lo^ bjanben ban't Canon / be militie enbe beSJ^mgecte inbebiapenen/ge^tibeect / enbe op get itùnui{^ mcfte Stajieel gelogeert : ^aqii)^ baec een jbeefc fjooaöffflebacöte ®eec ©artogöaen fiaec J©aiëflfp= ten be IKoningb enbe be Stoninginne be oubtfle ongt:^ ÖouDe^^ïincefTe/ genaemt Frederica Amalia tenfìou< tìjflgcl» bccfocfit / be toclcfee fiera i^ toegefïam. SPooj bcfe isniantie toiecben geintegceect be boo^aenbe bjienbtfchappen enbe bccblntenilfen tufTrlien bie ttore 5|llu(lce jltipfcn; enbe baec mebetetnebec glielepe alle queflien enbe bbmeliique bifputen/bie boo^ecnrn taebec^t^ tnacrn ontttaen.
^Itjtec totect ben twintichften ^ctobec tre S^rcs gabetlngb boojc g!)ebrac|)tËieeegcootinge ban bc ce* munccatie/ baec mebe ben 0m Kiingenbergh ^fgc^ fante ban ben floningb ban Denemarcken, boben be albccepc^ ontftmgbcn beceetinge : bah een goube ten enbe JHSebatile ban twaelf bondert guiben^ / foube bef)oocen getegaleert tetbecben ; mibtfgabec^ be ber» eecin^e bie aen be ^ecc Appelboom €]i:tcao}btoa9 ci^ Envoyéban ben Staniuglj ban Sweeden foube be^ goocen gebaen te tooeben: I&accopt^goetQ^ebon· ben/ bat aen be boojnoembe ]^eec Appelboom gfje· been foube tdojben eene brceetfngge tee fommeban drie duyfenc gulbrttg / tetoetert / dertien hondert gulbeniS / al^ geafHIieect (i^benbe get iongtifl φ» fTooteni^ractactben Redintegratiebenb|ienbtfi$ep met ben tlwiingh ban Sweeden. Dertien hondcri gttlben^ al^ geamfitect g^benbe beMediacie bàn ^jebe/iongMtuficben bm l^oningl} ban EngeUndt enbe bcfen ^taet tot Breda i^eflooten ; enbe noch viecJiondert gulben^ obec be affifientie ban fongfc grfiooten P;obiftoneel fi&actaetban Marine met ben |}oool)fIgbemclbenStaning|) : te famen uptmaec6en« be be boo;f3 fomnte ban drie duyfent guibm^ / beet; ban (2^;bonnantte gebepefrljeeit fai ta»}ben· foube arn bm boo^noembtn &rec Kiiogenbergti
Ö 3
cn OORLOG H, Ί Sgven-en^njeenighfle Boeck. 197 |
-ocr page 229-
van S Τ A F, Τ
25p'tcapjfiojtDat δε j^m Klingcnbergh afnben ïtoninsötot Gluckftadtöeöe/ ïjaböe öe felbe onDer anDecen gefe pt/bat/toat beöopcm ijp tee ©ecgabmn s se ban j^aec Hgog. gabbe amgetaent otn te beltO' men be bEtaiingebec Subfidie-penningencefietenbc/ naegijEtioubeneliquiöatje/tei; fomrae ban omtcent drie hoiideri: duyfent SjicFbaelbEC^ / l)p niit een fiup= bec bupten be bolle quote ban Holiandc, cnbe vijf-en- iwintich duyfent guïben^ op bie ban Stadt ende Lan- den gabben Itonnfn behomen ^ 't Ittelch men te lobe seljeel anbec^ öabbe becraoebet. ©aec op ban fpn iBaiefiept ben ban Amerongen ïjabbe befon^ Ben Doo? öc i^eecrn ïïij]c-?llbmicael Bieicken, enbe ben ^tabi&oubecbanGabel,mbe ïatenteobemoct boes cen/Doebatbefelbe tot fpn Boog&fie bn toonbetinge Öilc)i;upt getcappojtbanben booinoembe KUngen- bergh ijabbe becnomen / e nbc baec neffen^ et monfice? cenbe / toat groote ongelegent&ept Ijctfelbe onbtc öet gjcfteep^-bolcft tot Koppenhagen becüO|faetïU / bc koeichebpgebjeth banbetaiinggeupt benbienfï niet fionben toojbe η ontflage n/cnbe al fulcj; tot gcoote Ro= fienbanben Honingl) nocljtotecbenaen beganbtge: Bouben ; bjelcftefiofienljoogögebacïjte jRiaajefiepttu^ (ïineecbe ban öaec üo. ^og. tefeonnencepetecen, 3|aec €ö. fepben boojbec^ met fcbarpe tüoo?ben / bat be toan-betalmge toa^ tegen bandt ende zegel, enbe niet confojm be belofte / bie βρ i^eec ban Amerongen infpn eecde aubientie/ upt Öaec to.Mog.nacm/ aen beniltottingt) babbegebaen ; tjemecnfieigcltbantae? gljenfpn jjfeajefleptbecfoecftenbe/ batfulfjcmetbefe ©oft toilbe obetfebiijben / onbec pjefentatie / bat / foo toanneec fiaec io. ^og. fonben gelieben goet te bin^ tieit een gebeelte ban 't boo?f5 cefioic / tee femme ban hondert vijftich duyfent, of ten minfïen ban hondert twintich duy fentöijqcbaelbfc^/met be toeïche ïjet me» cenbeelban beHlatcofen foube l^onnenbeteelttoj: ten / booi ben <@ntfengei: <23enerae{ te laten negotie» ceniöoogögebac&te 3®aje|ïeptteb|eb£nb3a^ öe in= tet^banbeboojfcgiebefomme nae piopojtïe tebe- talen I/tee t0t enbe tbijlen be befectueufe#iobincien
ijunnennoten fouben geb&en te fiecbe 8ebja_cBt. <!5nbe
■ft...........- - - -
uptb;utKeli|cIi tebetflaen/ bat ton jaaalejiept niet met certe ©jobincie in'tpacticus Iiec/ raaecmetben ^taet in't gemeen ïjabbe gettao tem/ tnbe obec fuIcj; be feïbe/ ïjace ê»cöepen/ <i5oeb£e cen/cnbe «©nberùanen/ baec boo? toacen refponfabeï : gelieft ben Üeec Klingenbergh in een confecentie boo? 't némen ban fpn afftijcpt ban fiaec i|o..l!l§og.biecge= IgcÈetaelfoube gebbengeboect. i^p l^eec ban Ame- rongen,greft toelgemelte igeecen geanttoooit/ bat/ of fcljoon bebftalingBefoopiomptnieten bolgijbe/ be fcgult ecïjtec bleef/enbe fpn .fjaajedept geliefbe te £on= pticcecen / in öjatfbjace lafien jbacc i^o. JBog. gfjebu^ ccnbe bcn<©o2logbtoacenbecbaQen/ enbe bat men Ipctbefect ban be betalingeniet mofi imputecen boo? feri contraventie ban öetiScattaet/ maec boo? aï^ nótii boo?efnonmogeiijckheyt:bat ec&tec becteou^ bé/befeibe (ΐφ fouben ebeetueeen. ^anfuloctoiccbt boo? geen contant geit aen$|$enomen/ enbe beant= looo2t/,batfe ben lafi nocg op ben galfe gabben / enbe
'tjl^JpubetoiHerrob^^^^ ^^
g5e,©eec Chriftiae^ Alprechc, ï^ectogö ban SJeef- wiJc^iHolfteyn, geeft Denachften ^obemBji^ aÉn, '09eE io. H9ogV genotificeeet fpn i&utoelncjc- fifflupt met öefe 25?ief. ; ;
Onjfè» Vrìmàtlijcken^ienfl, oockgunflige groetei, mde fonder^ pTUk
tivoor,Ho.MògmdeHeerenihyfondere Lieve Jonenden ende Nabueren.
fio, Mo.konnenwy uyt vriendelijckc weltiiey- ' Vt'ninghnictVerönthouden,in welcker voegen wy, paer dcs^ Allerhooghften fonderbare direftis ende |
fchickingh met de Doorluchtighfte Princefle Vrederì- -tit ea Amdia.Vòt Oenemarcken, hloemegm, derWtHdtnen- ^ de Gatten Erf-Princefle, Hertogin tot Sleefvyck, He/- fieyn, Sterrearn, ende der Oitmarfiken. Gravin tot 01- denhurgh ende Oelmenhorfi > e^c. Jonghftleden in de Koninghlijcke Stadt ende yeflinghG/«fity?e^,niet Vrunt Vader ende Moederlijcke bewijligingh hoogh- gedachte haer L. Ouderen den Dóorlughtichften, Grootmaghtichften Vorfl: ende Beete Frederick den derden.tot Denemercq,Noorwegen onfen &c.&c. midts- gaders de Doorlughtichfte, Grootmaghtichfte Vor- ftin, Vrouwe Sophia Amelia tot DenemarckeH, Neerwe- gen,&cc. onfe &:c,6cc. eene Echi-verbontgheflooten, ende door Goddelijcke toelatingh voltogen hebben.
Alfoo wy dan tot U Ho. Mog. in dat feecker ver- trouwen leven, de felve fulck Chriftelijck Echtenful- len geerne vernemen, ende naeft ons anders niet als uyt fonderbaere Godtlijcke difpofitie ontfprocghen ende herghevloten erkennen j oock ons, ende onfen hert-geliefde Gemalin L. alle welvarentheyt fonderj geerne gunnen ende appreceren, ende dat te meer, dewyl wy blydelijck vernomen hebben, dat U Ho. Mog. onfe hert-gheliefdc Gemalin L.in denDoope medegehevén, ende derfelver Geiiji/fri zijn.
Soo hebben wy U Ho. Mog. dàer van vriendelijcke notificatie ende openinge te doen, ons fchuldigh ghe- achtet, met vriendt eftde gunftighlijck verfoeck, ü Ho. Mog. laten haer tot allen tij den ons, onfe hert- geliefde Gimalin L, ende onfen Staet ten beften ge-, recommandeert zyn, Wy zyn fulx aen U Ho. Mog. in toedragenden gevallen weder vriendt ende gunfle- lijck te vcrfchuldch, foo eerbiedighals bereyt, ende bevelen daer mede de felve de Goddelijcke machtiga bewaringe. Gegeven op ons Slot Gottorp,itn 2. No- vember *
ïlaec l|o. uso. Rebben met een cibilen SSjief ban seïucft-SaenfcBinge/ Èpèc opgearittoooatal^ bolflöi;;
Doorluchtige,&c. ; ?
Y hehben eerft uyt het rapport Van den He^ ^ » van Amirongm, gewefene Extraordinaris Ge- deputeerde uyt onfe Vergaderinghc by dén Koningli vaii Denemarckén, Noorwegen, &c. ende daernae uyt Uwe Vorftel. Doprl. Miflive van den «i^e» No- vember laetftleden, met fonderlinghe aenghcnaem- heyt ende blydtichap vernomen, dat Üwe Vorftel. Doorl. door de direélieende fchickinghedesAIder- hooghften met de Doorl. Princefle Frederica Amalia tot Noor wegen,der Wenden endeGot-
then Erf-PrinceiTe, Hertoginne tot SchlefwjjckjHoI- fteyn jStormarn ende der Ditmarfchen, Gravinne tot Oldenburgh ende Delmenhorft, &c. Onlanghs in dc Koningl. Stadt ende VcftingeG/«ii^e^, metghe- meene, foo Vaderlijcke als Moederlijcke bewillin- ghe van hooghgedachte haer L. Ouderen, den Doorl. Grootmachtighen Vorft ende Heer . Heer Frederick den derden, tot Denemarcke», Noorwegen, der Wen- den ende Gotthen Koiiingh , Hertogh Wt Schlefr wiek, Holfteyn j Storman ende der Ditmarfchen j Grave tot Oldenburgh finde Delmenhorft, mitf- gadersoóck de Doorl, Grootmachtige Vorftitìneen- de.Vxouwe, Vrouwe So/Wu Amelia i tot Vetiemtrc ken, Noor>vegen, der Wenden ende GottBeö Ιζο· iiiriginine i gheboorne tot Brunfwijck; bilde Luneh- buïgh, Hertogirine tot Schlefwkh iiifdlfteyn, Stor· marn piwie der Ditmarfchen, Gravinnè| tot Olden- burgh i&c. Delmenhorft, θέά een Echt-Alliaiicie heeft gheflooten, ende dat die door .de.Goddelijo kfe beftièringe oock isvoltrocken; hebben niet wi|ieh öildetlaten Uwe Vòrftelijckè Doori. yoorde vobj-iz notificatie mits defcn ten hooghften te be- dahcken , ende over het hooghgetiielte ÌHiiwelijck van gaiitfcher herten, ende uyt een vroiijckgemoet, te cöngratuleren » ende des te meer,,om dat wyde Eér? hebben ghehadt van teftaenovèrden Chriilc· lijcken vaji de hooghgemelte Koningl· Prin- ceflè ; wénichendé ende Godt Almachtigh biddende,
dai |
-ocr page 230-
j dat-het iélve Huwelijck mach ftrecken ende gedyen tefynereeren ,vreughde, ende volkomen contento- " nicnt van beyde de hooge Gonthoralen, als mede van alle die geene die haer aen de profperiteyt ende het welvaren van Uwe Vorftel. Door. hoogh aenfienlijck Perfoon» vooruaem Vorftel. Huys, Vorftendom- men, Landen, Luyden ende Onderdanen, daer on- der wy Ons, als goede, oprechte ende vertroude Vrienden ende Naburen > oock reeckenen, laten ge- legen wefen : Waer mede eyndigende, ende Ons feer Vriendt ende Nabuyrlijcktegens Uwe Vorftelijcke Doorl, ende des felfs geliefde Gemalinne erbiedendc, biddende Godt Almachtich. Doorluchtige In den Hìgtàsn derden Deeemherfefitenhondert[evenett fe^ich.
't ben Cotiing boojnamentlijcR geDam geeft tot Glückftadt, üja^ / tat öoo? Den i|eec 5&cnc= marcftfcijcn ^tabtftouùec Gabel enöe De ©oificlgcïte lolfleijnïcbei^cecPiefilJent Kielman fijn bpghelept fllieDeDiffccenten/Dfe feDectal beel Siacen tuficöen bifttoeeöooQei^upfen toacengetoeeji/toaec op qz^ bolgbt bet gefepDe JguloelDCft.
©cfriföeï^cei: ^taDttjonDcc Gabel eecfl/baerna tieïioning felf/ öebtienaltDebecom obcc Defui?fidie pmniiiaen in fcec fetieufe tecmen ben ï^eec ban Ame- rongen acngefpjoocitcn cnbt gefept : na bat met De j(^ecc Klingenbergh obec De Jjupj ban De ^clicpen tiiDc anbccl tua^ ggeliquibeect / baci; aen ηοφ foube tcflCtEncnifommc ban tweehondert en tnegentich duyfent Rijxdaelders; bp gebjecft ban iueïcfee ρειηιίη= ömfcpöen/tjafcHSatcoofenntette ftonnen afbanc= ften / Dat gjoote ongeiegenttjept enöe hofien fgn Λα= jfficptberciojfaecltte/Daer ban Doo? Df^feJf^Jginis (icrsS Ut ©enccalftept bja^ gepjotefieect.
I^Et Lubeck oocft ecnigö gefcöilg&ctöeefl / enbe toiert afaemaecfit JSSet Hamborgh toilBe 't niet IUc= Ren. 55aec ban elbec^.30e ii^eec ban Amerongen ljeb= licntie aen be Conninginne Chriftina een compliment ^g£l|it/.ontfïngöbanl)aecl©aJe(Upt Dc bolflcnbe
'Auts & Puïflants Seigneurs, Mes bons Amis ; ^I'ay receu avec toute 1'eftime qui eft due à vos -civilicez & à 1'amitié, dont vóus me donnezdes marqués fi frequentes, la Lettre que leSeig. Godart Adrian Baron de Rede i Seig. d'\kmere/t£ert, G 'mkel, Εΐβ, voftre Deputé extraordinaire m'a prefenté par voftre ordre, & vous reraercie des obligeantes ex- prefsionsjqu'ilmafaitesde voftre part, vous priant devousalTeurtr qu'en tout teraps, &en touces let bc- cafions je feray prefte à vous témoigner vivement la fincere rêconnoiCTance, avec laquelle je repons à vo- ftre amitié, & me fervant de cette conjcöure, je prens l'occaCn de vous congratulerfur 1'avantageufe Paix, que vous venez de condurre, dont je vous felicite de tout tnon Cceur, & me remets aux expreiEons que Ie Seigneur de Rede, d'Amerojtgen, vous en fera de ma part, qui me fera témoin que je m'intereffeavecami- t'é en tout ce qui touche la gioire & la felicité de vo- flre Eftat, priant Dieu qu'il vous tienne ^ Hauts & PuiCTants Seigneurs , Mes bons Amis, en fa fainte & digne garde. Ie ^uatriefme OSiobre, milfix
'mfoixante-refi i
- Fefire hvne é" veritahk amie, figné
Christina Alexandre,
Flus bas »
M. Santiky.
HOge ende Mogende Heeren, myn gótóe Vrien- den. lek hebbe triet alleriey achting ì die aen Uwe beleeftheyt ende Vriendtfchap, van dè Welckegymy foo üoeenighvuldige teeckerien geèft, vereyftis, ontfangén den brief die de Héér Gatóri 'Adriaen, Baron van Reede, Heer vid Amc^é^gen Ginc- ket.Elfif Uwen extraordinaris Gedeputeerde, mjr door U ordre heeft aengebooden i· ehdé bedanck U yandeobligsntèe'xpréffiéH, dié by viti uwéiat wegen |
aen myghedaen heeft. U biddende te willen verfeec- 1^67 ί
kert zijn, dat ick t'allen tyde, ende by alle gelegenthe- __C.
den bereyt fai wefen, om U levendigh te betuygen de erkentenifle mee de welcke ick U vriendfchapbeant- woordcj ende my van dit beloop des tijdts bedienende, neme lek deoccafieU over defen voordeligen Vre- de , die gy fluyt, te begroeten, waer toe ick U van ganfcher herte geluck wenfche, en remittere my aen de exprefsien die de Heer van Rtede tot uimeratge» U van mynent wegen daer van fai doen, de welcke myn getuyge fai zijnj dat ick met vriendtfchap my in- tereflere in alle "t gene dé elorie en 't geluck van uwe Scaet betreffende, biddende Godt dat hy Uhoude, Hooge ende Mogende Heeren myn goede Vrienden, in fijn Heylige en waerde hoede. Datum Hamborgh den vierden Oélober fefiienhondert feveu en Jefiicht
Onderftontj U goede en waerachtige Vrlendinne.
Wasgeteeckent Christina Alexandre, En lager ,
M. Santinï.
53e Coning fiB?tef ben negentienden ©rtobec aen 0aec ï^o. Iföog. een ern|l(ge b?tef / becljoop te öebben Dat nunae gemaecfite ®2cbe De i^ect Kiingenberg (taebecna Denemarck gèheect ) fouDe Diefoogetoip toegefppbe enDe in be (iEtaccatcn foo Depïigïl gfteHipUi
Decfnge moeten becneme/bat al^ ηοφ Bp bc driemael hondertduyfenteijc]cbaeIbec^ ban De gemelbe fubfis Die penningen cefïeecbenenbe ten achtecen (ionben j Daec noclitan^ in be iCrattaten De ciggtige enDe pjeci« fe bctalinge ban befe penningen al^wiiTel.geit toa^ becfcöjeben enbeDeioofï /eoch öaec obec tot raeecDet becfeechetinjge gaet )|οο0· Hdog. enbe Dee gefament- lijcBe ©jobincien 31ntooonDeci toebeijotenDc goeDt bia,{brcbonDen; enDenaebemael fooDanige betont^ Öouoingefijn iEaje(ïept tot mercfieiBcRefcöaDe enbc nabrel flceciite/ booi Dien ïjp fijne matcofen enbe bootflieDen boo| be acnttomfÏe ban Debooifclj^ebe pen= ningen tiiet ftonbe afbancften / maec genootfaecfit tciiecbt/ De felbe niet fonDec gjoote fcijabeenbegrtt berguilïingenocöIangecteBouben/öaDbe fulcj; Den Heereban Amerongen uptboo;Iijcb Doen boo| oogen (lellen/enbef)emDaecbeneben^ Den boojfiagb laten Doen/toaecDoo? fijn Hlajefiept ftonDe taojben bec- noegljt/ oocR l)aecïi?o.j©og.in alle maniecen bupten fcfjabe blijben/te toeten : bat fiaec ü&o. l!®og. Doo? Der felbec Ontfangen Generael fo beeïe penningen toHDen laten negotiecen / enbe op ïïente nemen/ toeltfie Sen^ tefyn jm^ajefïept felbec toilbe cemboncfecen enbe goet Doen/tot enDetei;tijt>toe Datïjet Capitaci ban Dien metgacebetalinge ban De acgtecfiaKige #?ob(ntien mocftteinhomen enDe betaeït toojben.
Wbo fijn JilEtejefïept ficb pjepaceecbe om toebec na Denemarck te gaen/ {jeeft ben ©ccc'ban Ame- rongen Den twintigften ©ctobec bccfocöt om te cepa- tciecen. 't 3@e{cR tocgeffaen / enbe in 't laefi ban ^bembec inben Hage gcRomen/ enbe na gebacn cappojti^bebancht.
SÏIfoo onbec Dien (n 't giaec fes en feftich Den elfden jpebiuatp tufTcöenDenemarckenbe Defen ^taetopj gececïjte i€cactaten/oocfi een toa^ ban Liquidatie obecbepictenfien/ DeitoelcISc Suebecji)^tiooge pat» tyeii tegen malRanbecen gabben getjabt / enbe ecnige Doenmael oneffens geblebcne pointeit aen De ecbitca» gie ban Den honing ban Vranckrijck onbcctoo?pcn toacengljetoojDen/ enbe Denemarcken fijne p?ctiii« firn ilict Die Daec toi fjpeiïcrenbe l3onimenteti aen ben SCÏbiÊ-^IjjifïcIijcMcn'ftoning ijabt Doen obe?cepc« fteti';f:^óo ö«ft oW-'fe'fcc (Sj;tcao?bin«c<^ <Snbope 4 CbA·
en OORLOG Vi^^tSeven-en-veemghfieJBoecL· 199 |
-ocr page 231-
i8o SA KEN van.-STAET
-"mm
Charifiusbot negentienden ^ecem&ecamöaicïlo. / ' |©oB.ooch €appe gegibfn ban 't secnc aen Vranck-
-iijck toa^ göebacn ; met in(lentilc& becfoecfe / Dat
gaec jn&og. btliefDen binnen ben in 't boo^noem* be fScactact gefìKctficeecben tijtit / oocft aen gem ban Ifiaet tegm-bec egt ofte cepli}c{ie enbecontca-p?eten« Itcn toebecont communicatie te geben. ^He^ bolgen^ öoojfcöjift ban 't felbe ®cattaet.
Memorie geprefenteert wegens fjn tJMaje·^ fiejt van DenemarckendenAlder- Chrlflelyckfien Koningh ghekooren tot Scheytjman door hem y'^ende de Heeten Staten Generaci der Vereenighde Ne- derlanden t om te reguleren *tgeen tuf- fchen hem ende haer noch ongedaen was gebkven by 't Traiiaet vm Liquidatie^ inden Hagegeflooten den elfden Februa- ry ièftien hondert fes cn feftich > door fyn ondergefcbreve Envoyé.
ftetnt» T^ En Dooluchtighften Koningh van Jientnarti ften tuf' I J km,iS[ant>egeri, Sec. ende de Heeren Staten Ge- fijcnTOf nörael der Veröenighde Nederlantltfclle Pro- wöe vincien » meer ende meer willende vcrfeeckeren de befen goede Correfpondentie Vriendtfchap, ende Allian- *tatt, tle, die fy te (amen hadden, hebben ferieufelijck ge- arbeyt om te niet te doen ende wech te nemen alle 'tgeene capabel foudemoge» zijngeweeft daerinne de minile alteratie te verwecken.
'c Was opdatooghmerck, dat fyn Majefteyt van Denemarckt», ende de fel ve Heeren Staten Generati In der minne termineerden verfcheyde mutuele, en- de refpetìive Pretenfien dooreen Traöaet van Li- quidatie, geflooten in den Hage den«^</mFebrUar7 fejlien hondertJès ettftβiώ.
£nde alfoo doen ter tijt vier Chefs of Artijckulen refteerden, over de welcke de Partyen niet koften eens worden , foo hebben fy de decifievan defelve geftelt aen de arbitrage ende Oordeel van den Alder- Chrifielytkfle» Koningh, als zijnde haer beyder Ge- tllieerdc ende Geconfoedereerde, gelijck het tefien ii in het hier boveagemelde Traöaet.
Intveeàet voorfchreve vierChefi,zyn de Heeren Staten Generael Eyflchere tegen fyn Majefteyt van Oenemartkert, ende in de twee andere is hy Eyftcher daer tegen, maer'tgeen hy met recht kan pretende- ren , verre te boven gaende 't geene fy verfoeckcn, hy belooft fich van de Juftitie van een foo Auguflen Rechter, dat hebbende fyn eyflchen tcgers haer pre- teoGen overwogen, hy hem daer van fai ontüaen, ende hy verwacht felfs van de billijckheyt van een foo onderrechten Middelaer, dat hyde felve wyders fai condem neren tot een ige moderate indemniteyt, voor een gedeelte van de fchadcn, de welckc haer onbe- hoorlijcke Proceduren aen hem hebben veroorfaeia.
De Heeren Staten Generael eyflchen van fyn Ma- jefteyt van Denemarcien een fomme ven vier htndert //«jKyJeiRijcxdaelders, van de welcke hy twee Obli- gatien heeft gepaiTeert tot voordeel van dc Heeren Staten van HoUaitdt ende Wefi- Vriejlandt, de eene van den veertiende» November fefiien hondert feven eu ende de andere van den May daer aen
volgende.
Sy pretenderen oock de betalinge van een fomme van hondert fmintich duyfint Rijcxdaelders van de Stadt Amfierdam geleent door Cor/?ix,voordefeB> Vle- feldt', fyn Majefteyt fyn Obligatie van die twee fom- men gepafleert hebbende, ende wil de fchult niet di- fputeren, hoewel hy folide exceptien heeft t* allegue- ren om fich te defenderen van de betalingh , ten roinfte van eene gedeelte.
Maerde Heeren Staten Generael zijn oock fchul- digh hem van harentwegen latiifaÖie te laten erlan- gen vandepeRoiogenjdieiy hem hebben (Jocb vei·' |
liefen, en de fchaden die fy hem veroorfaedl hebben i ^^ door 't tegens fyn wil licentieren van de Troupen die hy met haer toeftaen hadde doen lichten in HoSandt, ende door 't efdamken oock van een groot getal fche- pen,de welcke by in HoUandt geequipcert hadde, ende met haer verlof om fich van de felve tegen» Sweeden te dienen.
Defe twee Artijckulen vervatten de eyflchen die fyn Majefteyt van Demmarcke» fteltteghcns de fmtt fretenfien der Heeren btaten Generael.
Om van de merite van de felve Eyflchen te zijn on- derrecht , is 't goet de faecken van haer oirfpronck op te haelen, en t'obferveren, dat den overleden Koning Carel Gufiavus van Sweeden, Fruyfen, ende Poo/o»geat- tacqueert hebbendeirdeJaeren léö^.en Ki^^.endein de felve niet mingroote alstioyt gehoorde Progres- fen gedaen hebbende, de Heeren Staten Generael, aen defvekkedaer door jaloufie ontflont,oordeelden haer Intereft te zijn, den voortganck daer van te be- letten) ènde de faecken foodanigh temenBgeren,dat defe nieuwe Macht moghte verfwadl worden, of ten minften foo fterck tegen gchoudëh, datfe geen hin· deringh foude konnen toebrengen in den Koortfchen hendel, uyt de welckëde Nederlandtfche Provincies foo véel voordeel trecken.
Sy oordeelden, dat fyn Majefteyt van Denernrtken daèr toe veel kóft contiibueren,ende fy geloofden dat hy tot hetaen-nemen van 't felve licht foude konnen gebracht worden, alfoode Intereft Van fyn eygen Sta- ten hem genoegfaem nodigen om alles te vreefen,van een fubiten aenwas van een Nsbuyr, die meer focbt fijn CoEqueflen voort te fetten, alsinrufteteleven.
In die gedachten fonden fy aen hem in een Ëxtra· ordinarii Ambaflàde , de Heeieo van Beunmgn, Amerongen, ende Vierffin,
Indien men de moeyte wil nemen om haer Inftruc- tie te doorCeo, mep fai daer in vinden de Exprefle Iaft,diefy hadden; omingetrouwicheyt
'aen fyn Majefteyt te vertoonen de inquietuden vaa haer Meefters op den ftant, in de welcke de ovetwin- ninge van Sweedm de faecken van de Noort-Zee, ende van de Nabuyrige Provinciën hadden geftelt.
Ten tnteden,heva openinge te dóen van haer meenio* gen, of fich daer tegens vigoureuielijck t'oppoferen.
Ten derde», dat fy door alle middelen fouden tracb· ten fyn Majefteyt enfynMinifterstedifponerenom bet felve DefTeyn te willen by woonen, ende fich tot dat ey nde fterck anmeren, voornaementlijck ter Zee, aenbiedende de conjundiie van haer Vloote tot het effeö.
£nde ten laet/len hem. te Terfecckeren, dat inge- val hy uyt reden van 't voornoemde engagement fi(.h bevont geattacqueert te zijn, fy hem met alle haer macht fouden aflifteren.
Syn Majefteyt van Denemerck vertrouwde hem foo feer op de woorden van de felve AmbafTadeurs, dat nietgeeftimeert hebbende,datter moeft onderfcheyt zijn tuflchen haer beloften ende e£fc(3:en,ftont het toe omfynfchepen tn^titHeBandtfche te conjungeren, ende met haer in perfoon te gaen tot op de Rede vaa Daatflck, om aldaerden voortganck van de Satetfiht Progreflën te fluyten.
't Is een notoire faeck,ende aen niemandt onbewuft datdieaÖie heeft begonnen aftebreecken de goede intelligentie , die tot dien tijdt toe tuflchen de twee Noortiche Koningen geduert badt.
Een ygelijck weet van gelijcken, dat van dien oo- genblijck af, dat den overleden Koningh KanlQuftef de tydinge van dit Exploit ontfingh, by protefteerde van fich daer over tegen fyn Majefteyt van Oenemrik tewreecken, ibohaeft als de beftommeringh, waet in hy fich bevondt in foolent hetn iulcx foude konnea toelaten.
De advyfcn die van alle kanten daer over aen fyn Majefteyt quamen, deeden hem oordeelen, dattü voorfichtig gedaen was, voor den flach te gaen,ineen tijt, als den Staetvan de Sveetfeheü»<^tik haer na» ' alleapparentien een veelfkvorabelderfuccei beloof- den,ali hiei DM wanneer zj h«ific1t f«udeo zij|i·
Sf |
-ocr page 232-
en OORLOGH, 'tSeven-en-^ueertighfeBoeck, 201
/Sy wierdt ten overvloede benoodight door 't harnec- ^ 1' big refuys dacde Sweeden decden van hem een biliick fatisfadtietegcven.fooaeDgaendede/rWe»,diehun- lieder Schepen dagelijckx begingen in de Sondt,&\s ra- kende andere gcfcnillen, invoegen, dat konnende met reden niet langer twyfFelen aen 't deileyn , (by hen lie- den geformeert, otn fich tegen haerte reiïcnteren,van 'tgeeneopdeRede van Danx-ick voorgevallen was, acbtede hy geraedciaem t'ageren, continuerende, om loc te fpreecken, met fyn maghten alleenlijck, 't geen hy aireede begonnen hadt met de Heeren Staten uene- rul door de conjunftie van fijn wapenen met de hare.
Hy liet fich des te vry williger leyden om daer in op dcfe wijfete handelen,vermidts hy eenebefonder ver- trouwen genomen hadtj in de proteftacien die de Hol- lantfche Ambafladeurs hem foo veelmaels gedaen, en- de gerelcereert hadden van de conftante refolutie van haer Meefters, om hem tegen de geweldadigheden van Sveeden t' onderfchragen ; mapr't fucces bevoodc fich met de hoope niet over een te konen.
Want den overleden Koning van Sweeden wel voor- fien hebbende hetgevaer, waer tegens hy geexpofeert foude blyven. ingeval, hy ter felver tijt foo veel vyan- den te wederftaen hadde, foght middelen om die te fcheuren,in 't welke hy ten aenfien van de Heeren Sta- ten Generaci reufleerde, hebbende defelve vernufte- lijkgetroken van de gemene party,door 'c middel van betTradaetjdat hy met henlieden tot Elbing maeöe.
'Den Koning van Sweeden door dit beleyt ghewon- nen hebbende van nu niemandt anders te beveghten als fyn Majefteyt van Denemercken, alleen > ende ont- iet van de maghe van HoBandt, met de welcke hy had- de beginnen t' ageren j quam fich met alle fyne Trou- pen werpen op de Landen ende Staten, al waer'ton- geluck wilde dat de Deenfihe Armee haer al tcfwack bevindende om het Sjj>e«/f;&e te refifteren, defe lefte vermeeilerde de Hertogdommen van Holfieynetidé Sletfaijci, de Fortereffe van PrederickOddfen't Lant mjetlendt. Endeeyndelijckderen Oorlogh,inde fvelckede Heerea StatenGtntratHAk&iam^e&eyt geengageert hadden, in maniere hier boven gededu- ceerc, is niet getermineert, als doot 'C verlies van veel ihits, Steden ende Provinciën,
Sijn Majefteyt ven Oenemarck menqueerde nietge- duyrendedefedefordre, met alle mogelijcke inftan- tien by de Heeren Staten Generati te doen folliciteren de fecmffen, die henüeder AmbaflTadeurs hem foo Jtraghteiijck hadden doen hoopen > ten tyde als fy hem petfuadeerden met Siteeden te oorlogen » maer 't zy door een effeÖ van 'tbefluyt van 'tEliinghfcheTxn- öaet, of eenig ander motijf, fijn Majefteyt en konde geen verdere afliftentieverkrygen * z^devier hottdert dujfent Rijcxdalers, die «»? van de/w« pretenfien van de Heeren State» Gentrael maecken, de welcke foo veel te wettelijcker wederfproocken foude kon- nen werden, om dattet een fchulcis, tot een Owlogh gecomraiteert, diefy felfj fyn Majefteyt opiden hals gehaelt hebben, ende die hem foo y manne», mil- lioeneu, ende Lande» gekoft heeft.
Defe fomme om te fpoediger gefurneert te zijn, wierdt ghelight enee afgevordert door de ProviDcie Vin Hellaitdt ende Weji-Vrieflandt, onder borgtoghte vp de andere Provintien, die haer, een ygelijck voor fijnaendeel beloofden i'inderociferen.'tWelckalhier inpaflanc geobferveert is, om aen te wijfen, dat dit verfchot van penningen moec aengemerdt werden, els gedaen door aUe de feve» Provintien, hoewel maer door eene van de fel ve uytgefchooten, ende dat het over fulcxmet foo veel Fondament niet en is dat de Heeren Sfate» Generae/ in 't Traflaet van Li^uf- ^«geallegeert hebben, dat dit articul niemandt als de Heeren Sieieavtf» HoUandt ende Wefi'Vriefiand$ ottreft, ende niet gemengt mach worden mettet geene fyne Majefteyt van Denemarck van de Staten Gweraelmagh pretenderen.
Om weder te komen tot het vervolgh van t* r elaes : ίnder daet, de voordeelen die 't gheval van de wape- nen aen de i-uwfrfieuytdeelde op de Deenfche Trou- Peo, hebbende .daer van de befte party e, ende onder |
andere de Iw^»/w>verftroyt> fichfeer verfwaöbe- ιζ^γ vindende, is fijn Majefteyt van 2?i»«»<wi;it«» genoot- drud geworden te dcncken op het doen nieuw* ver- vingen , waer toe hy dede arbeyden iri de Landen van deHtereniruri» Generaci·, ende daer aen wiert het meeftendeel van de vtermael hoxdert duyfent Rijcx- deelders, van de welcke tegenwoordigh gefproecken wertjverquift, met haer weten, bewilliginge, en felfs door haer advys.
Men kan doen fien, dat in de Provincie van Ho/- /<i«f alleen fes en vφigh dnyfent Rijcxdaeldersgedl- ftribueerc wierden, ende Patenten ende Commiffien uytgedeelt > om aldaer acht Regimenten Infanterie te werven, waer toe de Collonels ende Officiers ten roeeftendeel gherecommandeert ende voorgedragea wierden door de Staten felfs ; Daer waren oock ver- fcheyde Leden van haer Vergaderinge die aen de Gouverneurs ende Commandeurs van haer Staten endeForten recommandeerden,aen de acceleratie van defe Wervingende hant te houden,alles nochtans mee Cooyiee\fecretefe i als dcfe faeck konde lyden, opdat fulcxnietefclacteerde, en om haer niet quaetsmet S-weedenoverden hals te halen, aen de welke de Hee- ren Staten Gentrael wilden myden cenige ombragp te geven.
Defe felve confideratie bewoogh de voornoemde Heeren State» tot het licentieren van defe Troupen i waer van alrede een partye nae Kopftnhage ingefcbeepc was in drie fchepen, tot dien eynde in 't Vlie gehuyrc i ende de overige oock in bereytfchap om ingefcheepc tc werden.
Defe licentieringe met de omftandigheden, is geju- ftificeert door twee Aöen in date den achtienden ende Jes ent-wintichfle» A^rÜfefiienhondert acht e» vijftich. het is ghedaen uyt kraghte van een ordre van de Hee- ren State» Gentrael, verfelt meteen brief van dcBe- dienten van de Admiraliteyt tot Amfierdam!, isghe. executeert binnen de haven en op de rede van hee Vlit felfs, met bevel aen de Soldaten haer Vaendels tc verlaten op peyne van ftraSè, verclarende hun de Staten vry van hier£edten dienft;» en doende haer betalingevan 'tgelt datde Officiers haer ghevorderc hadden; allerepartitievan dienverboodewerdende.
De date van defe twee Adtes > is te obferveren 5 'c is eenige weecken nae de teeckeninge van 'c Traétaec tot Rotfchildt gemaeö, waer by den eerften Oorlogh tuflchen haer Majefteyten van Denemarken ende Sjpf»- </fsgeftiltis, ende drie maenden ofte daer omtrent voorde vernieuwinge van defen Oorlogh, door de Extrepnfe die den overleden Koningh van Snueedt» op de Stadt van Coppenhage deed.
Oock moet niet vergeten worden > datindientijdt de Sweeden de Deenjche plaetfen niet gheevacueert hadden j ende dat om aen de ftrafheyc van bet Roei- fchilfihe TraBaet te voldoen, fijn Majefteyt van Dene- marcken gheobligeert is geweeft fijn befte Troupen aen den Koningh van Simden te geven, invoegen « dat hy abfolutelijck benootfaeft was die door nieuwe wervinge te vullen · met des te meer vlyt ende neer- ftigheyt, omdathyncohbyhem hadde die van een entrepremenant Vyant, nieuwelijcx ende mtcr m yï/fey», bevreedigbt.
Ende in efïeögeen Militie genoegh te hebben binnen Keppenèage, de Hooft>Siadt van 't Rijck, vati 'c verlies of de confervatie van de welcke, die van den geheelen Staec dependeerde, was, OjMntlijck fchoon te ftellen voor de invallen van een Prins die alles beftaen dorfte, ende niec en focht als na de oc cafie om weder te krygen 't geen bf geloofde hem ontglipt te zijn.
Men kan dan ftoutelijk ende met ter waerheyt ftel· len, dat de litentiering* die deHeeren State» Generati deeden van 'c Oorldghfvolck dat fyn Majefteyt van Denemarekengeiigh^ haddeom na Coppenhage overge- vóertte worden, den overTeden Koning van iorr- i/fein gedaghten braght de belcgeringh van dien^ ondernemen , welck gebreck van fuffifant Garnl- foen, hem dede gelooyco di« ven een Ught code feec· ker fucces tc weien.
Welc- |
-ocr page 233-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
m
201
1667 Welcke d ingen fo waeraghtigh ende klaerlijck be- ' kent ende vooriien zijn geweeit, voor datfe voorvie- len, dat den Heer van Beuningen extraordinaris Am- bafladeur van de voornoemde Hceren Staten Gene- raelfchryvende henlieden Φ5ί7ϊ««ί/ίβ dagen daer naj enxlen tvaelfdeu May van 't ielve laer, haer aenwijft, de rechte en levendige apprehenfie welcke de Z>«»e» hadden, fiende een bevredigden vyandt wel gewapent in't midden van haerLant overblyven, fonder van haer fyde het nootwendige Guarnifoen te hebben tot verfeckeringvan àe Hooftr StaJt van Rijck.
Hy voegterin 't vervoigh by, dat ;fy gehoopt had- den dit gebreck te'remedieren door't getal Soldatenj dat fy in de Vercenigde Provin tien hadden doen wer- ven , dogh dat de licentiering die men daer van be- vont in Hollant gedaen te zijn, henlieder faecken feertroublcerde , ende dat fijn iVJaJefteyt van Detie· rxarci hem dacT overfeer ferieufe ende gereitereerde klaghten hadde gedaen j als van eene feer nadeelige faecken, aen fyn affaires, en bequam om de Sveetfche macht te doen prevaleren tegens de fwackheyt, in de welcke fich bevondt.
De uytkomft heeft waeragtigh gemaedlalle wat de DesMwindefen gevreeft hadden ^ ende wathicfuyt voortgekomen is ; het fichtbaer ghebrek vanTroupen, braght den overleden Koning van Sweeden in gedagh- ten van Cofpenkagen te. konnen vermeeileren > en quam tot dien ey nde in de Maent van Augufli feftim· hondertacht en vijftich, daer op aen, maer aldaer meer wederftant als hy verwaght hadde,ontmoet hebbende, wiert hy genootdruft tot een formele belegeringe of bloccade te komen, die by na fwee laren duy rde, tot groot verderf van 'tfchooce Eylandt van Zee/andt, ende defolatie van de befte Provinciën des Rijcx,
Ommeondertuffchenalle defe dingen wel te exa- mineren j de voornaemfle of veel eer eenigften loop van defen beeck van rampen j komt van 't Ucentieren der wervingen, waer van nu gefproocken wordt; ende al hoewel, tonder twijÉFel, de St^tea Generati niet ver- hoopt hadden, dat defe mifgreep, de welck fy foo ont- tydelijck deeden ^wasom wederteontfteecken eenen foo droeven ende felfs tegen haer eygen intereft in den Oorlogh, foo is niettemin waer.datfede eerüeoor- faeckvan amfloockinge zijn, ende dat fe over fulcx vol- gens de natuerlijcke billickheyt refpondabel zijn, niet alleen over de penningen, die zy aen fijn Majefteyt van Dettemarck hebben doen verliefen , als hem on- nut maeckende de uytgifte ende onkoften , Jghedaen voor de Wervinge by de Heeren Staten gelicentieert, maer oock over alle de fchaden, 'die dele licentiering hem veroorfaedt heeft, hem daer door de belegeringe van (yn Hoofi-Stadt op den hals halende.
Dit fiet op een van de twee Hooftpointen van fyn Majefteyts eyflchingen, ende belangende 't ander is aen te mercken , dat, hebbende geen genoeghfaem magbtbinnen Cc/i^fB^egi»ontmoet, omme debele- geringh van dien, ofte te betetten.ofte doen opheffen, hoewel dat omtrent den Herfft van het liet/e/lien- hendert acht en vijftich de Heeren Staten Generaci derwaerts ghefonden hadden > omtrent twee duyfent mannen in plaets van fes duyfent, die fy gehouden wa- ren te furneren achtervolgens'tTraöact van Allian- tie den {even en twintfiighflen luny fefihnhondert fes e» met henlieden door fijn Majefteyt geüooten, wierdt hy genootdruö op middelen te dencken hoe die van buyten te doen komen > om de belegeraers te dwingen tottet begeven van henlieder voornemen.
Daer weren DeenfcheTτοηγζη in 'c vaftc Landt »te weten,inende Sleefwyck> byde welcke die van de Geallierde Princen van fyn Maje- fteyt ghevoeght wierden, alleghereetom in Zeehnd^ ende andere Dfiw/cie Eylanden te pafleren, om de S-meden daer uyc te verjagen,gelijk fy eyndelijk deeden.
Men hadde fchepen noodigh om de Tróupen aen- ftonts in de Eylanden over te voeren. Sijn Maje- fteyt van Oenemmken verfoght die van de Heeren Statev Generaci, achtende dat fy niet behoorden te vi- ficeren aen hem toe te ftaen een fake fo hoogwightigh tot fij η bevrydinge » ende die fy met foo veel gemack |
endelightii loofde f ■ ' fonder
fy altoos gehad hadde van de opreghtigheyt van haer intentie om aen 't devoir van de gemene Alliancie te voldoen.
En hy achtede de faeck des feeckerder, overmits het φ j/i/i articul van het Traétaet van Confoederatieex- preflelijck mede brenght, dat ingeval het feceursvan fes duyient mannen tujfcken de twee Geallieerden ge- fproecken , niet bequaevs is omdeniwal aendengeenedie Jich befprengen fai vindt», gedaen te Stutten, den andere gehouden falfyn htm ter goeder trouwe t'ajjifteren met allemogelycke maghten en middelen ^ em htm van detp· preffie te garanderen.
'tOefchiede niet te min tegen alle verwaghtinge van fijn Majefteyt dathy van de Heeren Staten Ge- neraci niet konde obtineren, felfs oock als in't begin jef ienhondert negen en vyftigh om'twerck te facjlitercn, fy henlieden inflantie hadde doen doen, om hem de noodige veertuygen tot tranfporc van de Troupen te fourneren, inplaetfevandeoi/i»· duyfent mannen die fy noch verbonden waren ge- "Ibleven in Denemarck te fenden, 't iy dat de vreefe van de Üjneeden tegen haer te verwecken, of eenige andere cuniideratie haer braght om op defe wyfe hasr daer in te dragen.
Syftondcn alleenlijcktoe, dat fij η Majefteyts Mi- nifters felfs een ieecker ghetal fchepen in HoUandt huyrden, 't welck alfoo met de Heeren Staten Gene- raci wiert geconccrteert, dat om aen de onkoften van de vraght der fchepen te helpen fy lieden een femme van ftventtgh duyfent guldens op een veel gtooter die- fe aen fyn Majefteyt fchuldigh waren aennemen te betalen.
Sy deden de ordonnantie daer toe expedieren, ge- laften felfs aen de Capiteyη Adriaen van Reede de fche- pen van HoUandt af tot in Jutlandt t' efcorteren, code bevalen aen de overleden Heer van Obdam henlieder Admirael, om acht of tien van de allergrootfte en be- fte Scheepen van Oorlogh van de Vloot te detache- ren , om die te ontmoeten ende verfeeckeren.
Na dat ondertuflchen fyn Majefteyt van Denemark de oncoften van de bevragting en equipagle van ftvtn en vijftigh groote Fluytfchepen gedaen hadde, tot tranlport van de Troupen gedeftineert, en datliy henlieden de nootfaeckelijcke dingen tot haer reyle gefourneert hadde, trocken de Heeren Staten Gene- raci de ordonnantie tot de betalinge derfeventigh duyt yê«/guldens, boven geroert, weder te rugh, ende weygerdenhet Convoy, datfe belooft hadden, ge- lijckals blijd door een Adtevanden dertienden Ma'/ fefiienhoniert negen en vijftigh, enisuyt een Certifi· catie van de Schippers der ghemelte fchepen te fico, datter ghebreck van Convoy't welck haer geoflroy- eert was achtervolgens! de gedane belofte, henlieden de reyfe beletteden naer dat menfe daer nae langen tijdt te vergeefs gewaght hadde.
t' Is felfs aenftotelijck, det den Vijs-Adm. de RuyteVi gaende met een goet getal fchepen van Oorloge naer de Beltifche Zee, de Heeren Staten Generacii fyn Meefters, niet ea wilden ghedoogen, dat hy on- der zijn befcherminge nam ende efcorte gaf aen de Fluytfchepen tot het felve tranfport gedeftineert,'e geeneblijdtuytde Certificatie van den w^nx/M Λίφ die fijn Secretaris daer van expedieerde voor de Schippers van de fevenen vyfiigh Schepen > doen fi prefenteerden 't zeyl ce gaen met -de Viete van de Ruyter.
De Minifters van fijn Majefteyt van OenemmhtHt wenden te vergeefs al haer vernuft ende Solicitatiett aen om van de Heeren Staten Generaci te obtineren het Convoy, 't welck fy belooft hadden, onder welcke hoope fyn Majefteyt in HoUandt eer als elders, hadde doen arbeyden tot het vereyfchte Vrtt Van de fche- pen, fo dat de fteck 't volkomentUjck'defperaet fcheen, de meefters van de gehuyrde fchepen vir- drietende langer leedig te blyven, ageerden tffieni den Heer fiiUrctUift CemmiiTaris van |
-ocr page 234-
I , r fy deden baer vry verklaren van de Κβορ. cndé C»»- tentje die fy mee hem gctnaeckt hadden» ende verkre- ^ gen condemaatie tegens hem van de twee derdeparten der fommen, welcke voor baer Fret gedeftinecrt wa- ren, gelijckgefuöificeerc werdc doordc Senteiatien door de ordinaria Juftitie van Hollandc gewefen den dtrtichflen Mef > cndc den fivént»twintichfiea Junii fdienhmden negen en vijfticL
Het verlies van de fclve fomme, hoewel fy tame- lijckgroocwaren,is van weynighconfideratie in te- gendeel van de fchade die fyn Majefteyt van Dene- mràen heeft ontfangcn, door de proceduren die de Heeren St*ten Qenerael in dac voorval hebben ghe- houden, want het achterblyvcn of de facit van die fchepcn, belet zijnde te komen , veroorfaeckte dat de Troupen, tot wekkers Tranfport men de felve gedeftineert hadde, gcnootfaeckt waren by nae een geheel Jaer leedigh io Jutlmdt iSleepmijck endeHo/- Sep, te verblyTen> fonder op de Efiande/tte kon- aenovergaen. Endegeduyrende die voorvallen wier- den de EyUnien verwoeft door den Vyandt, ende 't vafte Landt geconfumeert door de Vrienden, de welcke men moelle onderhouden ende doen fubfifte- ren}'tgeenmen lichteJijck door de Calculatie iou- tle kennen doen begrijpen meer dan vijf millioenen Rijcxdaelders gekoft te hebben, fonder te reeckenen dac door dat middel den Oorlogh ineen LongueurK gheiijck ruineufelijck ende onverdraeghlijck isghe- ciocken.
Dit Artijckul voeghcnde by 't geene fpreeckt van 'ilnentiereH by de Heeren State» Generaci in 't Jaer {φ(η hondert achten vijftich, van de Troupen, de welcke fyn Majefteyt in Hollandt met haerconfent en advijs· hadde gelicht, het en fai niet difEcil zijn in 'teenent'anderluffifantemiddelen te vinden om te voldoen aen de vyƒ/&e»</iri«a tmutich duy/entKiia- daelders, 'twelck bedreeghc haer pretenfien. Η y hoop - te dattet alfoo geoordeelt fai werden door den cquita- blenMiddcl«er,de welcke de Partyen hebben gekoo- fen, en verlaet fich dien-aen-jgaende,aen de rechtvaer- digedecifie van fyn Alder-Ghriftelijckfte Majefteyt.
mtft Ban toeaen Sweeden, Baùtte Öe ï^ef C Appelboom tetfotöt Dat vijf Ccoon-fcöfpen met aïïecljanöe foeji teto':: gocDecen OÖ£C Engelandc naec Portugael bjp ratJE oBöccbinöcct fouüe mogen pafecen. 35ieban tielomicaiitcpt oan Amfterdam abifcErbcn Dascop Den feven en twintichften niet te honticn (ΐεη/foo lang!) Ijacc igo. .(Boe. öccltonbcn Dat öft ©laccaet ban Den negentiende ,J©acct ieftien hondert vijf en ieftich,tenDp|jcI)te ban Dc<©eaHifCCDen ban befcn ^taetfbuDeblpbeninbigueucenDe totafbjeuch ban Di<2ngclfcöetec efccutie sefïelt; öat De boojftSjebe fcbfpen/jijnDea&tlaDen ojDinaci^ met3©atcn ban Contrebindejin üweeden baïlen&e/onDcc p?fte]ct/ Dat öe fribe JBacen Obec Engelandt nac Portugael foHöen b)0|Densttcanfpo}tcect/baetomme enDeonbec:· Öinöecc ÖE 2ee ftonben paffeccn / macc tee contcacie/ in Eee moe|ien bJojDen gebifiteect ; en onDetbtnDenDe Dot öe felbe frfjepen met fooDanige ©aten fouDcn sön Driaöen/bie bp Ijct gcaUegueecDe paccaet toacen bet= boDen/ in DefeHanDen be&oojDen tetoojDenopBije» bjacöt/ enöe in gebolgeban't boo?f3©Iaccaet gecon= fifqueect / en alfoo Den J^panDt alle tocboec ban ^m^ munitie ban ©ojioge enDe fcöe^beljocflen af-ïjani Wobgcraaec&t; toantinDienonDec fDoDanfgenDecft= mantel Sweeden met betboben agaten bjiett gepec; mitteett be i^abenen ban Engelandt te mogen aen^ noftt/ foofouDen alle anbece 3^jienDen cnbe (DeaHieec^ ^banbiefm ^taet be felbe pjitcFtenmeDe niet on=
fouöe Engelandt ban alle ?fimmunitie ban <0ojloge mbe fcöeep^-bcljoeiïen tot genoegen toerDcn boo?» pw/enDe oetboojfj^Iaccaet Daet booi t'eenemacl intactucu^ gemaecfct.
©an Dat aDbijg bjacenoocftDteban De?tDmira!i= lept tot Rottordam ; enDe fuloc toiecDt Den ï^eec Ap- pe^oom gegeben tot anttooo?t. . Φοφίιρ continuRcOe ησφ Dagelgc}: nimto hlacf): |
tenbanopBiengen/confifcatien/ cnbimif-fjanbden,,-, banfcίlφenenDegoeDeren/cnDεDecj!βao:o^n. 5&en drie en twintichften fpcbjuatp flelDcn aen &et 00|DeiI ban öaec ï^o. ^Sog. felf^ / of Dit foo mogijt paffecen/ of De iöoningf) Daec toe han fltlle ftopgcn t of ïjet göe^ nocclitoa^/DatDeJIceccn tee ?iDmicalittpt fepDcn/ Daecban geen iienninëteD;^cn/enDe Dat DcCapis tcpn^ enDe jplfcael^ onDectuffcljm f elcften^ ageecDen naeijun toelgeballen/ enDe alle^met ooghiupcliinge toicctaengfficni Ü^pnufooOlcfttDil^ baec ©o. JBog. SUnDe moepelgcft gebalIen/mctDietgelDcfeebec^ietu ge hlagöten / Die aen Den pbec / Die fen Itoninglj cee» lijch toonDt te ïjebben tottoelftantbanfjaeciHoDg. J®og. ^taet/ enDe tot confetbatieban De onDecïmge b?ienOtfcöap/niet anDecsS aï^ IjinDcc® cft lionöcn jijn : ©ertoacöte epnbelgcfe een^/Datftaecìgo. JlBog.foo biet in/ in alle anDcce gebalten fooDanigb fpoeDigj^
raogötefien enDe geboelen/Dat öacc ilio. HÖog. niet minbcc al^ fp/ genegen toacen/ om elc&anöer^ Sjnge» fetenen enDefjacejöabigatienae tetljt /billöchöept/ enDe bjienDtfcijap/ enDe nae Den teneuc bet onDeclinge Alliantie te bejegenen ( fonDcc te gelooben/ Dat onbec t'een of't anbec p|ctej:t bati De dallegientec ^ïDmicas litept of ban Dee felbec fublïitntcn Daet ttgcn^ toecDcn geDaen.
?tlie öefe gfpjetenDeetDe toeDcctoeeciiigfjeben niet te* genfiacnDe/ öeeftmen grfien Dat Sweeden poog|)Dete homen tot een betnieuüJingctoan ©jienDtfcBapmet Defen^taet; 'ttoeUitmen öiecniet engeloo^e. ileec (©jaef ban Dhona toiect bier tot Dien epnDe üecs toacöt. ©nDectufleben p?rpaceccDe beileec Appel- boom alle^toat De faecïte honDe facilttecen. ^eeehet boojnaem Ett ban bc ©ecgaDecinge/.fcpbe bem / bat men alte^fouDe bp brengen toatDienbe tot gaeDee]c« peDitiebanDcni^eec <&jaef. ^at bet fouDe geDaen jtjnin een balf up?/ naeDeraaelDefaecSc aïcceDe foa beelmael gee):amincect enDe behenbt toa^.
<@nDectuncben ontfingen baet i^o. JÉog. Den twee cn twintichften JKaect eeiie HSiflïbe ban Den ï^eec <0;aef ban Dhona €]cttao?Dinaci^^mbafTaDeiir ban SweedenygefcbjebenDienbagb tot Delft,bouDenDe aDbectentie ban oeffelf^ aeneomfie biet teÉanDe:met beefoccft / Dat op fm ceceptie be nooDige ojDjt^ gefitic mocbten too;Den. mm op i^ goet gebonDen te taflen Den jgofmeepf c Heflclt, fïcb Datelöc& nae Delft te bes geben / enDe alDaet bén J^cec ^ImbafTabeue ban baet lloiliog.toegcu bettoelhomcn/ complimentcccn / en eecipieeen naeouDec getooonte/enDeDienboigenbein Delletbecge Daet tienfelbcnl^rer^mba(rabeut bin* nen Delft boojnoemt gelogeecttoa^/affp^ecÌten De twee laetftleden macltijben / Die bp ten tijDc ban fpn bettceclt ban baec fouDe bebbcn geDaen / en met btm De teecïteninge ban Dien/Dateïijch obec te b|engen/om ojbje op De uetaltngc geflelt te toojDtn: <{£nOe fouDe bp i^ofraeejict boojt^ tot Delft boo?nocmt / op De ftojiin banbedSenecalttcpt/becfo^en DenooDige voiture/ fooboo?Denperfoonban Den ©eec^tmBaffaDeHC ol^ boo? De^felfg ^upte/ emme tot aen De Hoornbruggc geboect te too?Den ; fouöe bp Igofmeefiee baec ^0. |@og. notb Dien abonDt / aDbettecen ban be ttp» te Dat Den felben ileec ^mbaffaDeuc fouDe honnen toefen omtcent De Hoornbrugge. ©ooit^ toiecbengea committeert be J^eeten Ripperda ten Buyrfe en Afpc- ren,ommeDen lïeet ^mbaiTaDeue tegen^ foobani^ gen upce al^ Den êofmee(tee fouDe aDbettecen/ aen be boojnoemDe Hoornbrugge te gaen eecipieeen enDe ontfangen/ enbeboojt^conöuifeeenin 't3logement ban baec ï^o. .Üiog. omrae albaec op ftoffen ban't 3£anDt/ ben getooonlijchen ttjbt ban drie Dagen gebe:· fcopcectte too^Den: «iSnDe fouDe Den meecgemclDen iïcee ^mbaflabeuc in 'tfeibcEogement gbehomeu
5i}nDe/boo?Deieecen..........
...........toojDen bectoilfe;»
gomt nae onbecgbetooontein Dietgelijclte gelegene bept gebjupclteiijcl^/ toelcheS^eecen baecj^o· ji@og. <Deb^uteecDen hem il^eet WmbalfaDeut tee marl» töötgbefdfcöai fowlwnSouiïin. ©ejDerétoircötbfn
vlanift
en OORLOGH, ' t AchMn-'vsêhighfieBoecK 20^ |
-ocr page 235-
204 S A-K 'Ef N van^S Τ A E Τ
t667
QEtal iian £àco(fcn niet ies, vier, enDe twee jpaecDen ccfpectitte/ alamen öiecbebooccn^ getooon ijoa^ op öe receptie ban De teecf " ?8m&aflraöeuï^ ban fóonin= BcntegcBiupciten.
3Bona ^atetDagl) öen fes en twintichften Ijecft Dcn 3|ecc aiiï 'üj' <i5?aefban Dhonaal^ eptcaojöinaci^ ^im&aflraijeucy nodi ' cnöe Denneet Appelboom aï^ e);tcao?b(naci^ tCnbope scinbaf' ban Sweeden boo? öe Heecen ban Reygersbergh en^ faiieiiï De vander Hoolck, nietöe Cacoffe ban^taetenbe «iutec».«naenriciilijcft acntal bananbece<iacoflen/sctcoc= öin giec ftenmetfes, vier, enbetwee pactben upt'^ Stanti geljupjbe öup(inQe / Süp''^ öet aiogement ban be toel göemelbc #eec ?Imba|rabeur opgeljaelt/ in be ©erga; ctinge gcconbuifeert / enbe ben eetfien op een gjoote utoele fioel met atmen / beanbecenop eengjoote "aften fioel mcbe met atmen nebet gljefeten jijnbe 5
geeft ben feibcn ï|eer3tmtiajTabeut upt,fttacÖte ban Denöjiefban C?cbentje/ gfjebateerttot iScpckholm ben twee en twintichften ^ccembcclcfiùben/ cetfl bp monbe en in be Sweetfche tale gfjcbacn /tooch bec= bolgen^ gettanflateert in be .ï^ebccJautfctje tale obec= gegeben fijne p|opo(ïtiebp g{)efcl)?ifte 3©aetnaeben ©eet ban Ameronge tet ©ergabctinge pjcfibetenbe ÖegemclbePcet?tmi>affabcuc enöe Envoye Dfjegent ïjeeftmetfoDanige complimentcn al^op gcïijcftegei legentljept fijn pafferenDe ; ioaetop be felbe fêeeten afgegaen/f nöe üjcbetom boo? be boojnoembe ]|eccen Ijaccto. .f©og. <l5ebepiitcetbennae't bao?f5 Hloges ment 51 jn geconbuifccttgebjeefi. «Ênbe i^boojt^ goet gebonben tc betfoechen be ü^ccten ban Gent, Afpe- ien,Raedt-Penfionarisde Wit, Kien,Amerongen Bootfma, Benthem enbe Ysbrants, om met bemeeti gÖemeïbe ïleeten ^ümbaflabetic enbe <i5nbopc in con fetentie te ttcben / bet felbec overtures te ontfangen / oibe ban aile^ tappojt te boen.
^ei>?opo|jtielupÖealiboIci)ti ' " .
Γ
Hoogh Mogende Heerenì
SYne Coninglijcke Majeit. van Sneden, mijnal- lergenaedichften Koning ende Heere heeft ftrax van den beginne, dat den allerhooghften God den fel ven heeft ghelieven tefettenopden Troon fijner Voor - Ouderen , niets innerlijcker fich laten aen- ghelegenzijn, dan dat de oude ende vertrouwelijcke vriendtfchap en confidentie, die daer voor defen ende van alle tyden geweeft is tuiTchen het Rijck Siueeden ende den Staet van U Ho. Mog. in naeuWe achtinge mochte worden genomen ; en heeft den felven fyn Koningl. Majeft. tot dien eynde met grooten yver, voorforgecn tendreffe. gheftadigh laten bearbeyden, daer mede de onluften ende raifverftande|}, die nu fe- derteenighentijtherwaerdts tuffchen beydenfouden moghen fyn opgekomen, heel uyt den wegh mochten worden gheruymt, en alfo vervolgens wederom ghe- reftabilieert den ghemelde vertrouwelijcke mutuele vriendtfchap in haren ouden ftaet, ende tot nut ende voordeel van allen voorighen handel ende wandel van beyder Natiën Ingefetenen : allerhoogftgedachte Co- ninl. Majeft.heeft om fulcx tebereycken noch moey - te noch koften ghefpaert, ter werelt niet hooger wen- fchende nochteoockanders konnende vertrouwen, als dat defe fijn Majefteyis oprechte meeninge van ge- lijcken in haer Hoogh Mog. foudc printen eene reci- proque genegentheyt tot bevorderinge van foo noodi- gen, nutbaren, ende heylfatne intentie : Waer toe al- lerhooghftgemelde Coningl. Majeft.een ontwijfelbare hoope vattede, foo haeft de fel ve bericht wierde, dat- ter U Ho. Mogende hadden belieft aen haer af tefen- den den Heere Tsbrantjk met goede en raifonnable re- rolutie,om,fooalsgefeght wierde,alle de klachten en- de mifverftanden, die fedett eenighen tijdt herwaerts tuffchen beyde waren opgekomen en geurgeert ge- worden , wech te nemen, ende af te doen. |
Of nu wel den uytflagh daer van niet heel ende al conform isgheweeft aen de goede hoope die meer- fijne Nègotiatie niet hebbende gebraght tot volleper, fedlie ; maer wel dat die faecke door des felfs arbeydt en dexteriteyt nevens die van fijn Majefteyts Heeren Commiflariien , nu ftaet in foodanen ordre, ende op foodanen voet, dat de felve bequamelijck kan worden voltrocken, foo pouffeert de trouhertighe ghenegent- heyt, die meerhooghftgemelde Koninghl. Majeft. U. Ho. Mog. alle tij theeft toeghedraghen , ende als noch blijft toedragende, de felve nu noch om aen hare iyde altans niets onghetenteert telaten, maer in overvloet alles in 't werck te ftellenj 't geen eenighfins kan die- nen tot herbrenginghe van de oude vrientfchap ende Unie, als de welckein veelen oorfaecke is van den Florerenden ftandt, daer iìgh beyderzijdts Staten ende Inghefetenen innefijn bevindende ; en waer van de verflaeuwinge en interruptie geen der beyde Partyen is nut noch oorbaer gheweeft,· maer alleenlijck aen ha- re mifgonners heeft geftreit tot vieughde endeavan- tage.
Om dan alle hinderpalen van vrientfchap wech te ruymen, of oock om meerder onheyl voor te komen, heeft het allerhoogftgemelde Koningl. Majeft, aller- genadigft gelieft myn perfoon in defe Extraordinaris Ambaffadeaen U Ho.Mo.af te fenden, ende tot dien eynde de Koningl. Creditive aen de felve bshoorlijck over te leveren, met bevel en ordre om te gelijck met fyn Koningl. Majeft. Afgefante den Heere Appelkom U Hoog Mog. te verfeeckeren van des felfs voorver- haelde goede en fincere genegentheyt ende intentie 1 foo tot U Ho.Mo. als tot der fel ver Staet, welckecon- fervatie ende welftandt meerhoogftgemelde Coningl. Majeft. niet minder van herten gewenft, als die van fyn eyghen, ende dat de felve tot dien [eynde gheerne verder fai trachten by te leggen den fchadelijeken en- de bloedigen Oorloch ontftaen tuffchen de Croone van Engelant ende defen Staet, ende vervolgens laten continueren in alle mogelijcke Officien tot bevorde- ringe en herbrenginge de Vredes, waer van de Hande- linge,naeftGodcszegen,vermiddeltt.Koningl.M8jeft. mediatie, aireede nu niet weynig geavanceert ende in hoope van eenich goet fucces gebracht is. Wy hebben dan fingulierlijck inmandatis, ende fuUen daer op geer- ne van U Ho. Mog. verneemen, wat de felve oordee- len, of fouden konnen defidereren dat in 'tfel ve werck wyders fai konnen worden gecontribueert, daer mede die groote fake tot fijn gewenfte perfedtie moge wor- den ghcbracht, ende ghelieven U Hoogh Mogende fich verfeeckert te houden, dat fulcx alles met grooten ernft ende yver van ons fai worden betracht ende be- vordert; als daer toe, behalven de plicht die ons obli- geertnaer te komen't geen allerhoogftgedachte Ko- ningl, Majeft, ons defen aengaende heeft believen aen te beveelen, ons vindende aengeperft door naetuer- lijcke banden, ende daer uytfpruytende inclinatie die ons engageren tot de profperiteyt ende den welftandt defer Provintien allerhooghftgemelde Coningl. Ma- jeft. wil daer tegen oock verhoopen ende vertrouwen dat ten aenfien van des felfs foo fincere ende oprechte proceduren endeintentièn, die t'alle tijdt niet min- der hebben geitredb tot voordeel van defen Staet als van fyn Majeft. eygen intereffe, foo wanneer die an- ders van oprechte Patiotten naer haer natuer ende ey- genichap wel fullen worden gepondereert, U Hoog. Mog. het oock fai gelieven behoorlijcke reflexiedaer op ce nemen, ende van hare fyde mede daer door be- woogen worden, omme te doen voltrecken,{foo wel 't geen door den Heer Tshantfi. begonnen is (als waer in fyn Coningl. Majeft. in allen ghenoechfaem heeft laten blijcken des felfs fonderlinge inclinatie ende cordiale genegentheyt, ommetfyneoudeendever- troude vrienden ende Geallieerden te leven in eene oprechte ende mutuelle verfeeckeringe ) als mede om 'cgeen behalven dien onsaenbevoolen is, onsdaer- innetedoenobiinereneenen goeden ende proraten uytflagh; tot weickers faciliteringe wy verfoecken» dat U Hoogh Mogende onsgelieven te laten toeko- men eenige Heeren Commiffarifen, met de welcfce
wy fon-
KamecBeÜjaeïÖEC s'Herwouters, gelali team öc^ atti ι hoogftgemelde Coningl. Majeft. dienaengàende heeft tìa • bfccn.öaeaö^ tebrefoiflcn (oDaRÌflen acniienlljchen gehadt, den ExtraordinarisAfgefante Heer |
-ocr page 236-
en OORLOGH, 't Scum-en'-'üeerüghfle BoecL· 205
\ . fonder retardement mogen treden tot de af-han- BOO/· jeiinge, waer toe wy wenfchen dat den groeten God ' fijne genade ende zegen gelieve te verleenen, ende U Ho. Mog. Scaet ende Perfoonen by profpericeyt ende ecfüntheydclangeendealtijdtgelieve te conferveren. Datum 's Gravenhaege den fes en tvintighfien Maert fiftit» hoiidirt ftven *n fiftigh.
Getecckent
Chrifioph. Oelphicus, in Dhona. Harald Apfelboom,
(gnöc tettoöle «'cn fecc fpoebi'sö tot
öc confcccntie ; foo ftcbben fp ötn laetften i©a£Ct nocDinseSEüfHÖftboIflentie:
DEn Extraordinarii Ambaflàdeur en Extraordi- naris Envoyé van Ìipii/f» j hebben haer Hoogh Mog. by defen vriendelijclt willen bedancken, dat het de fel ve gelieft heeft hun toe te voegen eenige Hecren Gedeputeerden uyt haer midden, om acnde fclve voor te leggen > ende te doen overnemen 'c geen fy Excraordinaris Ambaffadeur ende Extraordinaris Envoyé in naerderen fpeciael bevel hebben ; endeal- foo 't fel ve principalijck daer henen gaet om re con ve- nieren over't geen tuilchen Sijn Koninglijcke Maje- fteyt ende haer Ko. Mog. reciproquelijck heeft te wer- den gcadjufteert, foo hebben de Extraordinaris Am- baiiadeur ende Extraordinaris Envoyé uyt defe haer Ho. Mog. wilvarigheyt een goet vertrouwen gefchept dathaer Ho. Mog. niet minder ais Sijn Koninglijcke Majefttyt genegen fullcnzijn,om nae wegh-ruymin- ge van alle'tgeen tufllhenbeydeoneffèn moghtefijn, wede/om te herbrénghea de onderlinghe Confidentie ende Unie, welcke aen beyder-zijts Staten alle tijt foo ialuiairenavantageux, ende aenderfelver Onderda- nen ende Ingefetenen foo nut en profitabel is geweeft.
Ende om niet met het ophalen van het gepafleerde, te lang, nochte te verdrietigh te vallen, 't welck aen de faecke ten principale maer Ictfel, ende geen voordeel kan bybrengen ; haer Ho. Mog. figh lichtelijck kon- nende recolligeren van het geen van tijdt tot tijdt is voorgevallen. Soo fullen de Extraordinaris A mbafla- deurs ende Extraordinaris Envoyé hier alleenlijck kortelijck feggen, ende haer Ho. Mog. verfeeckeren, dac Aller- hoogftgemelde Koninglijcke Majefteyt van herten foeckt code tracht met haer Ho. Mog. in {er- fcSe vriendtfihap en confidentie te ftaen : Ende dat de lelvetot dien eynde feer geerne foude hebben gefien, dat de Negotiatie van haer Ho. Mog. Extraordinaris Afgefanteden Heer Tsbrantfx, niet foo onvoltrocken wareblyvenfteecken, endefulcx blootelijckop een Alii'van Neutraììteyt te redrefferenjdie Aller-hoogft- gemelde Koninglijcke Majefteyt, behoudens eer en refpefl, niet en verftont te konnen inwilligen , alfoo meer-hoogft.gemclde Koninglijcke Majefteyt fodae- nige^ffealréedegepafTeert hadde, die aen figh felfs konde voldoende zijn, dat Sijn Majefteyt van Vranck- r^Vi, figh daer mede bevredight hiel, ende haer Ho. Mog. dieswegen oock niet wel konden meer preten- deren, dat boven dien Hoogftrgemelde Koninglijcke Majefteythier Ho. Mog geruft ftelde door des felfs koftbare en[fincereMediatie in 't byieggen desOorlogs tuffchen Si η Majefteyt van Groot Brittamiea ende haer Ho. Mog. daer Aller-hoogft-gemelde Koningh- lijcke Majefteyt geerne met allen yverwil laten inne continueren, ende dathaer Ho.Mo. noch daer en bo- ven gen oeghfaem verieeckert wierden van Sijn Ko- ninglijcke Majefteyts oprechte intentie^ tot continua- tie van alle vriendtfchap met. haer Ho. Mog. Dat nu den HeerrtÌMBi/aj geeneder geallegueerde redenen admitterende, figh is blyven ejccuferenop fijn precijfe ordre,ende de Negociatie liever heeft willen af-breec- ken,al6meer-boogft-gemeldeKoninglijcke Majefteyt hier inne te gemoet te komen, Sulcx heeft mear- hooglt-gemelde Koninglijcke Majefteyt niet anders als vreemt konnen vinden , infonderheydt alfoo haer Ha Mo. Extraordinaris Ai^efante den Heer Tsbrantfz. Aracx in den beginne verÜaerde gcenep anderen laft VI.DceL |
te hebben,als om fecours tegens Engelandt'te verfoec- τ gg-
ken,ignorerendegeIijck(aem alle dereft, als of daer _^
niets onefiFen tuffchen beyde ware geweeft, ende alle ^ remonftrantien die meer-hoogft-gemelte Koninglijc- ke Majefteyt van tijt tot tijt, aen haer Ho. Mog. haddc ; laten doen, in geene confideratie hadde te komen.
Maer Allerhoogftgemelte Koninglijcke Majefteyts gedachten zyn niet minder gegraveert geworden door de klachten van hare Onderdanen ende Ingefetenen > diemethaere Schepen geladen of ongeladen in Zee ioopende , hoewel verfien met behoorlijcke Paffen hier te Lande opgebraght, van hare Reyfe gedi ver- teert , onder verfcheyde prsetexten opgehouden, mee Proceflèngetraineert , met eyfch ende befchuldingc befwaert, ende dickwils of heel geconfifqueert wer- den , of foodanighe fch'imp of fchade aen haere Per- foonen ende Goederen komen te lyden, datdcr fel- ver ruyne genoeghiaem daer aen dependeert, ende vervolgens de totale Navigatie ende Commercie van 'cRijck ÌB>«i/if»gettut wcrdt. Dat het evenwel ge- meent foudezynom Allerhoogft gemelde Coningh- lijcke Majefteyts Vriendtfchap ende Alliantie temef- priferen, kan de felve als nogbgeenfints aennemen, Allerhoogft-gemelde ConinghlijckeMajefteyt wil het liever rejefterenop de mjKeii/i?» der tyden, endeop de Conjundturcn van faecken : dogh moeteyndelijclc verfekert zyn van haer f-io.Mog, intentie, ende van 't gene hy van haer Ho.Mog. vricndfchap te verwach- ten heeft, konnende met alle tydtindefelveonfeec- kerheydt blyven fluöueren, infonderheydt alfoo de klachten harer Ingeiètenen figh vermeerderen, de in- folentien der particuliere Commiiije - vaerders vry groot zyn, ende by de Ed. Collegien ter Admiraliteyt, alhier meerendeels niet op den teneur der onderlinge Alliantie, die de eenighfte Right-inoer behoort te we- fen, maer op de particuliere i'laccaten van haer Ho, Mog.die eygemlijck der felver Onderdanen, ende niet Allerhoogft-gemelde Coninglijcke Majefteyt Subje- den konnen raecken, in het uytwyfen van faécken ge- fien wcrdt. H^t eenigfte ende befte redres hier inne is, dat de Sveedtfche Onderdanen Schepen en Goederen, die hier met Arreft fouden mogen zyn bekommert > wederom werden vry gelaten, alle veroorfaeckte fcha- de warde vergoedet de infolentie der particuliere com- mi ffie-vaerders werde gerepri meert, ende de Heeren ter Admiraliteyt werden verfocht,in faecken raecken- de zyne Coniugi.Majefteyts Ingefetenen, figh te hou- den ende.te reguleren nae den inhoudt der onderlinge Alliantie, ende in conformiteyt van dien fpoedigh recht te doen ; ende dan dat de Λέ/Λ, die figh by de te- gen woordige Occurrentie van faecken fouden mogen op doen , ende waer van de Articulen der Alliantie fwijgen, onderling ende by een wederzijdts Concert werden gereguleert, daer mede foo wel de Hoven van Juftitiealsde particuliere Ingefetenen mogen weten waer aen fy figh te houden hebben. Allerhoogftgemel- de Coningl. Majeft. heeft tot dien eynde, alioo ftracx in den beginne doen urgeren op foodanig Concert of Reglement van Marine, heeft gewenft gehadt dat het in den eerften al hadde mogen werden vaft geftelt, ende fai geerne fien, dat het nu als nokh werde voltrocken , waer van haer Ho.Mog. niet konnen af-keerigh zyn, 't felve fai ftreckentot fecuriteyt der Navigatie, die haer Ho.Mog, alle tijt in foo gropte recommandatie is geweeft,ende fai wegh nemen, oock doen voorkomen veele difpuyten en onluften, die anders nogh ftaen te vreefen, ende infonderheydt fai het eene aenleydinge geven tot alle vriendtfchap, ende verhoopentlijck by haer Ho. Mo. als een bi llicke fake, η iet wi len werden gedeclineert. Dit foo eens zijnde geadjufteert, Tullen figh de andere openftaende pointen mede wel vinden, gelijck dan vcrli:heyde debatten dienaengaendemec haer Ho.Mog. Extraordinaris Envoyé den Heere Ü- irtf«i/»zynde gevallen ; verfcheyde Projeden over en weer daer op zynde verwiffelt, komt het nu alleenlijck aenophetgeénedaerhetleft by gelaten isj ende om niet onnoodigh veel tijts te verliefen, hebbei> de Ex- traordinaris ^iajfadeur ende Extraordinaris fntvj^/ haer Ho, Mó, willen over-handt-reycken dit bigatndt.
^ Sro\*Ït |
-ocr page 237-
i8o SA KEN van.-STAET
l6èf prajeiivanricmfliatie, niet als een voorftel daerop ^ ' wyders te rabatteren valt, maer als een fchrifc 't wclck in fich hout de uyiterfte meeninge van allerhoogft- gem. CoDingl, Mijefteyt waer op alle voergaende de- batten fyn gevallen ende gheeyndight, welck projedl als het haer Ho. Mog. fullen gelieven nae fyn natuyre
ende intentie tc Confulereren. fullen het felve in niet anders als billijck bevinden, en fodanigh dat het by haer Ho. Mog. wel en bcquamelijck kan werden toegeftaen, ende diej verhoopentlijck geen fcrupul maecken om't felve fodanigh als hetleyc, te adj afte- ren ; infonderheyc als het haer Ho. Mog. fullen gelie- ven cc confereren by de eerfte projcden, ende daer uytfien > hoe wijt allerhooghftgfemelde Coningl. Ma- jefteyt om geen wortel van onminne overigh te laten, vantijdttottijdtis afgegaen van veele ende ghewigh- tige pretentien, als van 't Veyl-geldt, van 't point der /ubfidien, van veelen in de Guineefchefeecke, dogh al- les op het vertrouwen, dat haer Ho. Mog. dan van dit gemelde projcft mede niet en (uilen gelieven wey. gerigh te zijn, maer geerne daer op willen fluyten. Ende deprincipaelfte mifverftanden, die wederzijts gemoederen tot nogh toe in balance hebben gehou- den , hier door wegh genomen zijnde, iuHen haer Ho. Mog. feeckerlijck bevinden hoe avantageux haer Ho. Mog. fulcx anderwaerts fai welen, ende hoe fin- ceer ende genereux allerhooghftgemelde Coninkl. Wajefteytfodanigeavantages, die daer uyt fullen ko- men te refulteren aen haer Ho. Mog. fai gunnen en helpen bevorderen. Ende fullen ditswegen de Extra- ordinaris Ambafladeur ende Extraordinaris Envoyé hier op geerne verwaghten haer Ho. Mog. fpoedige refolutie ende favorable antwoorde.
Voorts hebben fy Extraordinaris Ambafladeur ende Extraordinaris Envoyè expreiïe laft haer Ho. Mog. re notificeren,dat meethoogftgemelde Coningl. Ma- jefteyt van intentie is > nu dit voor Jaer fjffvan hare Creon fihepen naer Por/ugae/ce laten afgaen om Stut, dogh eerft met eenige Cargo te Terfien ( om de on- ■koften ecnlgfintsgoet te maecken)op Eagelant·, welc- ke Cargo niet fai be Aaen in Contrebande, maer in rou- sseSvieetfchewartn, gelijck aen haer Ho. Mog. daer van aJreede voor delen is notificatie ghedaen door hem Extraordinaris Envoyé. Ende vertrouwet meer- hoogftgemelde Coningl, Majeft. dat haer Ho. Mog. niet en fullen gelieven te gedogen dat door der fel- ver Oorloghfchepen of Commiffievaerders aen defe voorfz vijfCioon Scheepen eenigh hinder, onghe- mack of affront werde toegevoeght, alfoo iulcx aen booghftgemelde Coningl. Majeft. al te fenfibel foude voorkomen, ende verfoecken fy Extraordinarii Am- bafladeur en Extraordinaris Envoyc over fulcx feer vrindelijck, dat het haer Ho, Mog. goede geliefte fy, daer en foö het behoort, fodanige ordres moedigh te laten afgaen, daer mede aen defe Croon ichepen op hare rey fe over Engelandt nae Tortugael, ende op haer te rug keeren, geen moleftie werde aengedacn, maer onverhindert buyten alle difrefped werden gehou- den ; waer op meergemelde Extraordinaris AmbafTa- deur ende Extraordinaris Envoyé, haer Ho. Mog. verklaeringe ende goede verfeeckeringe > fonder eenigh uytftel, vermidts die tijdt fulck niet en kan ly- den, de voorfz vijf fcheepen, flaende nu alle dagen om Zee te kicfen, geerne fyn verwaghtende, &c.
i^ett>joject/ inöeffnöfcmelt /lupDe al^bofeiit : I.
QUandoquidem Tradlatus Elucidationi» Fsederls Elbigenfis die aj». Novembris Anni idfp. con- clufus, ad inftantiam Sacrx Regix Mijeftatis Suecias fpeciali adtu, vel inftrumento abrogatus Sc extindtuseftj ita quoque pro majori ejus firmitudi- ne, & quod ejufmodi explicatio Traöatus Eibin- genfisimpoilerum nunquam prastendi debeac, mu- tuo confenfu placuic ipfum abrogatae Elucidationis inftrumentum huic Tra^tatui verbotenus infere mo- <lo fequenti. |
( Inferatur Inflrumentum )
I I.
Qiwntum adjus veöigalium utriufque paitis ficcoü- ventum eft ; Ut quemadmodum penes fummam po- teftatem utriufque Status de oneribus & veöigalibus in propriisditionibus fic dominiis terrà & mariple- niifimum difponendi jus, fine controverfià refidet, ita etiam pro ratione temporum ac Status, eadem pro libitu variare & augere utrique refpefliivè parti con- foederatorum integrum eiTe , hoe ipfo declaratur, nifi pro ufu Sc commodo utriufque Status,mutuàconven· tione aliter de hinc ftatuere vifum fuerit : quo in Cafu eaquas invicem ftipulato funt, bona fide & fine ulli aliquaimmutatione fubfequente debent obfervari.
£t quemadmodum aniea ita conventum eft,ut neu- ter Fcjederatorum circa vefligaiium folutionem ia fuis refpedive Regnis & Oominiis aliter haberi auc aggravari debeat, quam conjunAiillma quxque gens peregrina, qusepotiffimaibidemfruituraut impofte- rum fruetur, in vedigalibus immunitate ita etiam hic idem confirmatum ficroboratura eft. Qupdfive· rò contingat, certus ob caufas & propter reciproqut aliqua commoda, uccum alià gente,aliquisFcedera- torum de fpeciali quodam beneficio convenerit, lice- bit utrique Fcederato iifdem commodis in alteriu» refpeöive Regis & Dominiis frui, modo eadtm vel fimiliapro mutuà conventione fefe obftricxeriiit.
IV.
Maneant itaque de estero Fcedera antehac intet Sacram Regiam Majeftatem Suecix & D. D. Ordd, Gen. Fcederati Belgii diverfis temporibusconclufain fuo plen ο vigore, cum omnibus eorumdem ariiculls, ibidem comprehenfis, tanquain prxcipuum Sc ira' motum amicitiae Sc neceiStudinis arfìioils funda· mentum ; falvis tarnen per omnia fcsderis cutn Sere· niiSmo Magnse Britanniie Rege fupeiiori, anoo i66j. die i.Martüconditiooibug.
V.
Vigeat praeterea liber navigationis 6e cofflmercio- rum ufusjuxta priorum fcederum tenorem atquead· eòut literis falvi pafliis, pace vel bello monftratis, navibus [utriufque Status & iifdem impofitis homi- nibus & mercibus, liber curfus pateat, abfque in· quifirioneulteriori, vel impedinoento ullo; fi vera qusedam naves de mercibutvetitis, vulgòcontroban- dis., iufpedaeeflent, deadjundà defignatione trin* queconventum eft, undeconftabit, quienam mer- ces in pofterum pro vetitis feu controbandis faaberi debeant.
VI.
Quod attlnet fubfidia qux Sacra Regia Majeft· Sue* eia: tenore padorum fuperioribus temporibus inito· rumhadenus exegit& poftulavit; Sacra Regia Ma- jeftas evidenti figno teftari defiderans quanti faciat amlcitise antiquae cum Fccderato Belgio reftauratio- nem 6c coalitionem, obinde declaravit, ficuti A hoc ipfo declarat,fe omnibus illis prsetenfionibus quK jam diüorum fubfidiorum nomine hadenuc poftulatx funt, pro fe Se fucceflbribus fuis vigore pnefentium in perpetuum Se penitus renunciaturam, ita ut nullo modoampliusScimpofterum à parte Regni Suede prsnominata fubfidia ur^eri polunc vel debeant.
Viciflim & Celfi Se Fiapotentce D. P. Ordinei Gen. Foed. Belgii confimili evidentia teftari defide· rantes, quanti faciant amiciii» antiquae cum Sacra Rege Majeftatis Succise reftaurationem δε coalitio- nem declararunt, ficuti & hoc ipfo declarant, fe om- nibus iisprietenfionibus quae tenore paAorumfup»· rioribus temporibus inicorum ,hadenusàSlac.Reg. Majeft. exegerunt Se poflularunt, vigore pr«fen- tiumin perpetuum, Sc penitus renunciaturos, itaut ejufmodi prastentionum nomine, ab Ordinea Ge- nerales Foederati Beigli nibil quicquam amplius urge- ripoflìt vel debeat.
VI» il |
-ocr page 238-
'' ' ' Controverfise autem quasinrer Sereni Rcg. Maje- ftatétn SuedsejufqusprivilegioinHruétam focieta- tein Africanam, & Celfos & Prsepot. D. D. Ordines Gen. Fced.Belgiij corumque itidem privilegio muoi- tam 'Sociecacem Generalem Indi® Occidentalis ejus- dem Fccderati BeJgii oborcse fuerant de proprietate quorundam locorum & nomÌDatim fortalicü Caio Qorfo in Guinete Africa licore fiti, & decommerciis quic iifdetn in locis cxercentur, nee non de navi qua- {jam Chriftina nuncupata,indidisoriscapta,coin- pofitK atque fopicx funC;inodo & condicionibusfe- quentibus.
Ac primo quidem Sereniflimus & Potentiifinous Rex SueciS) ejufdemque Sociecas Africana, fuo quis- que nomine, renunciabunt, quemadmodum bifcc prsefcntibus renuntiant, omnibus omnino aöionibus, qu^ab iis in hunc ufque diem in Societatem India; Occidentalis Feeder. Belgii circa diélum fortalitium Cabo Cerfo , &, diftam navem Cbriftinam inftitutae & motxfunt j qualefcunque illa: funt, aut quo nomi- ne inftitutae fuerint, vel inilitui poiSnt : ficut ab altera
Π ne parte, Celfi ac Prapot.D.D. Ord Gener. Fce- elgii}& eorum privilegio munita Societas Indi® Occidentalis renuntiant etiam omnibus aitionibus & prietenfionibus, qu® ab iis aut ab ea in diftam So- cietatem Africanam motas funt aut inoveri poflenc, qualefcunque ess fint fine ullaexceptione.
Secundo, fummemcmoratusRex Suecisc, diiba- que ejus Societas Sueco Africana,alter memoratis D. D.Ordin.Gener.Didaeque Societati Indiae Occiden- talis Feeder. Belgii cedunt& in eos transferunt omne jus,poiIeffionem,adionés,&pr£Btenfiooes ,qua8 Sac. Keg. MajeAas Succise, aut ejufdem (ocietas Sueco Africana, aut revera habuerunt, aut fe habere putave» lunt, ic fortalitium fitum io promontorio Caèt Carfi nominato, ut & om neju9 ab eo dependen», nec non omnia reliqua forcalitia & receptacula in Guinea in Africae litore fita, cum omnibusjuribus ab iis depen- deniibus, cum hac renunciatione fpeciali quod nec sltiffime memorato Regi, nec ejufdem focietati Afri- ctnx, nec etiam reliquis coroe® fubditis ad didum fortalitium diótaque receptacula,locaque ab iis depen- dentia,navigare,aut ibidem commerciorum gratii ap- pellere liceblt, direöe vel indiredi:e,& quod didra Sa- cra Regia Majeftas diöaque Societas Sueco Africana nemini omnino,nec advenis ut ad difta loca navigent, ncque autbores erunt, neque eos etiam protegent.
Tertio, quod navis difta Cbriftiana, cum fuo one- re &eum fuis dependentiis cedet diöaïSocietati In- di» Occidentalis Foedcr.Belgii,& eum in finem di<3:a Sac. Reg. Majeftas renuntiat taro fuo nomine, quam nomine ditìie Societatis Sueco Africanae, & aliorum omnium, quorurn imereft, & quibus in didtam na- vim & in merces quibus onerata erat, cum omnibus dependentiis aliquodjus erat, commodo & ufui So- cietatis Indias Occidentalis Fced. Belgii. Quarto,& poliremo, hac de caufa perfolrentur Am- ftclodami, Ei vel iis quos dida Sac. Reg. Majeft.ad id conftituet, centum & quinquagintamillia Imperia- lium in fpecfe, tanquam fumma principaliter debita, lìmul achifce tabulisfubfcriptum &earum ratihabiti- tiones in debita, formà exhibitae & communicatie erunt.
IX.
Quod vero damnaattinet,qu?Societas Sueco Ame- ricana à diöa Societate Indiae Occidentalis Fced. Bel- gii,Cbi ad eadem io America illata effe praetendit cop- ventum eft harum prf tentionum rationes juxta acqui- ^tis regulas cum Sacrz Regiae Majeftatis Ablegato Hagaj-Comitisquantocius examinari,dcfuper tranfi. Partique i^fie confeftim & fine mort. fatisfieri dc-
X.
Decaterojus Fcederatorum fubditisfecundum le- ges & paöa fine ambagibus ullove refpedtu integre reddatur,redditum fine ulli procraftinatione aut mo- «ecHtioni tradcter. In fpecie autem, ut & caufa Gmt |
yoenwj· contra Cw;>«r aliquando terminctur, utrin- i^öf»
que vifum & comprobatum eft, quo fupremi iVlagi- ___C,
(tratusauthoritate,nonnulli cordati & probativiri, utrimque ad arbitrium ficaflum compromiflìonisà partibus eligantur, qui Hamburgi poft fex menfes à conclufo hoc tradiatu congredientcs, fecundum mo- rem in compromiffionibus ufitatum,pro scqui & bo- ni confcientià, prxtenfiones partium cognofcant, δε adajquent; decifa veroab utraque parte Confoedera- torum open danda> ut mox Ëxecutione mandeturt
XI.
Et cum nonitapridem è controverfiis interSere- niiEmum Magna Britannia: Regem & Fóed. Belgii Ordin. ardiffimum bellum contra Sac. Reg. Majeft. vota enatum fit j Sac. Reg. Majeft. autem pro fummo & perpetuo fuoinpacem ftudio & amore nihil prse- ' ter belligerantium partium reconciliationem magis exoptet > ita pollicetur fe vigore Mediationis fua omnem pollìbilem operam impendere velie,quo pras- fens bellum inter Sereniffimum Magnae Britannisc Regem &Fcederatum Belgium aquisutrinquecon- ditionibus quantocius componi & defiderata pax rur-' fus revocati & ftabiliri queat.
g^cn negenden ?lpjil gabCicji öc J^f ccen aimbaflas Hllcmtw öf uc enDc «Cnbopé bacc cf cfïc tonferentfc / mDc ( bot oen^CfratictjanDefdbÉi^iiCtn) nacflciüKitfpt p?o= poneàùen De ü^cccen ^taetfcge Coinniinaci^ ; bat De l^Ett l^ranfc&cSlliïibaflaDcuc <öi?acf ban Bande bcÖoo^De alöact b£tfoci)t te bsojDcn mcDe p^cfcnt te jgn/ omtcgctupgeittoatin beconfcccntimpafTeec» Oe/ enbe om De |)anDdfnge te bo;Dctcn.
35e i^ecr <0?acf ban DhonabonOt ftócp bjeemt/ bfU; fuTq; fouDegδefφteDen/fonDecbaccoptbange:: fpjooclten te jgn/ Datj^et ecne nitutoiggcpt cn ongee bjupcIiIgc&bia^/enDe in Detoelcbebene Oifftcultep» tenceflDeten / bejbelben Dattcc gem ggctupgenban nooDen toatm / bp albicn ' ec aen De jijoe ban De l^te» een <i3eDeputcccDen indfinatie loa^ om De gefcgillen in Dee m^ne bp te leggen / gcltjcft fotl MBaftfttpt aen f^nejpDe Dacc toe tn alle optcctjtigtKPt genten taia^. #e jiieecen<0eDcpnteetDcnaUt}topI)actfeggf)en in* fificcenDe/ enDefpn CFccïIentie geanttooojt öcbbeni De/ bat Dy Daec ban fouDe aDbifeten/i^ Defe confecen» tleDaecopgeepnDigljt
twaeifden ban De felbemaent ban 3(pjtlop eena©DonfDagbDcn derden DagD ban bci)arfcDfef« fie/üiifctDeConfeccntiebooj De ttoccDemael Benio* men/enbeDnpjDe ban nee nnDDagD^tcn fesupren tot abonbt^ ten thien upcen.
#rn cetllen 45eDfputeecDe l)ct hioojDt bóetenDe / DeeDt en niaet&te een compliment/ Dat De boo^gaenDe Confccentie aen De Üecten Etsten contentement, t)aDt ggegeben op gct rapport Dat fp bacc ban gcDacn ItabDen } cnDe infifieccDe toeDecom Datmen gtoote< lijci befibereecbcn Dat De 'itecc ?llmba(fabcuc ban Vranckrijck altoo^ p^efentmogljtejpn/opDatDooi fpn (i^ffidcn cn entcfbcue De oube goeDe bjtenDtfcgap be^tccctDetöetfielttoietDt/toacc ober men altan? inqueflie toa^. ^pn <{E);ce(L onttooojDe fece àleep^ ii|clt op Defe ttoee pointen/betupgenDe fpne blijDfcIjap Datfpne pjoccDucenDe ÌÌecten^tatcn aengbcnaem ïnacen/enDcacn DeanDccejilDeaentollfcnDe De incon« gtnitcpt obec 'tDoen toepen bon te ^ecc Franfche AmbaOadeur in aHeconffrcntien jtDaccinDeJ^cccen (6cDcputeetDen epnbeltjt&acquicfceccben. (CnDeljiec opballenDetot Defaechcfelfi^/ namDcn]^eeci3aeDt- #en|ïonac(^ de Wit öct tooojDt / cnDe DcDeeen lange yatangue / btcbnlt met ceDenen / ar^Umcntm / cnbe fubtilitepten: fufiinccenDe ai ben Den beginne aen/ Dattctfeec nootfaeeheUichcn al^'t Bafisban bcgc|)ces Ie fabe toa^/bat S wceden be bercplïe Aöq van neutra- litey t gaf ; biaei: obec IbP ££ti fece ampel bifcottc^ upt; IijepDc. ^e I^eec Dhona antlDooibe Dacc op ooch tD# felifcK al^ ban punct tot punct: Ijaec ban be;cc brctoo» nenDe cnDe cememocecenbe / De quaDe effecten Die (SEcaetaet ban Eibingh gijetoolgbt bjacen /febcttben tijbtbattctScniaet&ttDaitotopDefecupcetoei ntbe a bai
en OORLOGH, Seven-en^^eertìghpeBoeck, I07 |
-ocr page 239-
i8o SA KEN van.-STAET
batSweedenbaeCUptnoptfmiitìPJtìfiÌtÌfC B^fCflt
__gettocften öaDöe / maec in teöenöeel anecïcpe contca=
benticn/ tucDettoaecDigïieöcn/entïE quaöcn/ban Defen ^taet ontmoet ; Uan Oc toelcfte Γόη «Öjrcdienrie lieUcc toiiOefttjneen / al^ ren ïanaö bctBacI maccften/ om De faccftEniEt tebrcöittécenin ptefr^üan Die te beifoe^ ten. ©en i^eec penfïonaci^ enöe Den Heer Ybrancfz toierDeit ftiec op toat ïjeftigec / aeincft of fpn ίΕ?;κΠεη= tie Defen ^taet foc^t te befcftulDiBÖen ban Ijet boo?= noemDé Cractaet gecontrabcnieert teöebbcn ofan= Decfmt^; en pooflljDm fijn «gpcellentie in fpn toaaj= öentebangen: Den©eeEi^enfionaci^b?acöt alle^bp om te Doen ftcnnen/Dai alle tantreibentien enDc inob= fecbantten ban Swecdcn cnöe ntet ban Defen ^taet boojtquamen-.DattEt S weeden feIfi?/enDe niet Defen ^taetentoa^/Dle De acte ban Redintegratiegepjep en gerecommanDeett baDDe / in teechen Dat De ttan^:= Btefïïenban Die/ enDe niet ban Defe quamenj 't 313ekft Den teecgenponaci^ fubitdijcft Dt&atteecDe obatcef^ fenbealleceguïcn enDe p?fccpten ban Öe Logica enDe Rhecorica, Dicftmaei^ IjcttjalenDe Dat Swceden nopt fouDe öetoonen Dat Defe ^taet bet boo?noemDe fflcac= taet nocö eenigije anöete in eenlgij i^oint gecontcabes nieettöaoöc; enDeDebattecenöe eenigepaffage^ban De Sweetfche pjopofitie enDe ban ijet project ban Red- integratie, Dat ijaec eenigen tijt te booten bp gefci)?ifte tee öanDt baasi gc|ïcIt:aIiegneecDen onDec anDet:en Dat fngcbolge banDellSemocien cn<©fficien Die De Heer Appelboom ijiec beboocen^ aen Den ^taetgepjefen= teertÖaDDe / Weech / Dat Sweeden tjft Elbinglc Ccac^ taet bQojraael^ geappjobeert enDe begeert IjaDDe Dat» tetfiaii perfectie enöe fttacfjt bethceegö. ®an Daec (luamöptottetparticiilacifcren ban De painten ban 't booinoembe pjojcct/enDe DcbatteecDe öoogelijcft en= be DefappjobeecDe gl)eljeeltjcit Dedrieeerfte ^HrticftU'·' len/ fuliineccnDe (lercit enDe bafleltjcft Dat Öet Elbiog- fche (®cactaetban geen Bi;aci)t of toaerDe en toa^ / bpalDienDe boojnoemDe driéeerfte?6rtitftulen batl 't pjoject geaOmi tteect toietDen/ enDe öatmen Die Dcc? Öalbent'eencmaclbcijoajDeteropecen/ al^ abfoIute= lijcft |tcijOia& mettet boo?noemDe iCcaitaetjenDe Dat=^ men Ijet felbe göelieelöcft nietfionDe nocöte mogijte Doenbccnietigen/nocögeDogenDatbeniietigöttoiect/ gemettfit Dattet een ®cactaet tea^ / 't toeïcfi folem^ nelijcft gemaecftt/ geappjobeect / enDe toeDec-jijt^ ge^^ tatificeccttoa^. ©e <é?aefban DhonaantbJoojDeop » aUe Defe reDenen enDe objectien met eene toanöeclijc» he fpoeDigljept enDe moDccatiCienDe&eeDt&embcci fcöepöe acticn ban Defen ^taet fien/ Die gepaffeert enöe mettrtbooinoemöe iEcactaec geenfïnt^ ober een ftomcnDctoaten. <euDeom tebefïupten/becfocöteea nigU anttoao?bt ingefcöjifte op DeboojnoemDepjo» pofïtie enDe pjoject/'ttaelcR Dei^ecceiKSebeputeec» Den naec eenige tegen ceDenen/epnDelijcft belooft &eb= ben ; geloobcnDe be monbclinge tonfetentiegenoecg te jijn. ©efe fanglje conferentie toiecDt epnöelijcft be= flooten op De boojnoemDe Djiepointen/öicDelleec iSaeDt-^enfïonart^ enDe De anDcte Heercn <$eDepu:^ teei;Ocn bcgeerDcn abfolutelijcft eecopeecc tebebben/ al^ incompatibel mettet Eibinghfche ®cactaet.
^endertienden tDtecDt De Conferentie fjetbat ban vier npren tot Dc^ aboiit^ ten acht npcen ; in Defetoe tDlctben alle De refïetenDe ^rtichulen ofte ^ointen ban'tpjoject geDebatteert/toaec in'et niet een toa^ tegen^toelcheDeï^eercn (©cOrputecrDen niet petste feggen enOe Seftigö te Difputeren OonDen.
tiet cerile '?ErticAuI ban 't profeet af tot get laetfle tndup^/DiffjcuIteecDen en DifputeerDen Dc i^ee^ een OSeDeputeecDen ade bePointen/relf^ get laetfle alfoo booglj al? öet eerfteof eenigfjanOecpoint;fu= (linerenDc bjelbafieliich Dattet ongebjnpcRcIijdft toa^ een fuich of Diet^ebjcfi point (n een i^ractaet tc (iipu^ leem. 4£nbe alfa DeJ^ee^limbaffaDencceinonflrefCs tic,/Datai [jetgeencDat in geen ggebmpclt toa^niet eltìittoa^ te bertoecpenoftc te öef^ppjobecen ; bat eengoeDe faccfe een^ aenbanglj beijoojDe te nemen/ enDe'bat öp fjaetbacrom Oe^ te meccpieffcci^e om betcDcn te toeten/toaerom fp Dit laetfle point torps gecDtnteaDmitteren j Ijeeft Deni^cer^aeDt-^enfio:^ |
nari^ epnDelijchgljefept/Dattet tot oncetc ban ben ifii» ^tact fonöe 5pn / eb m fal^ of fp tot Defe eictremitcpt '' toaregebjacljt ban geDtoongen te lionnen toojDcn om een point ban Die naturen te flipiilcren / enDe om Den ©jeOetebiDDen niiebetfoecfien;en Dat noopeiibe Jet boorige point/ fpjeechcnDé ban een fomme ban hon- dert en vijfcich duyfent ÖtJc>;Dalcr^ / DcJ0ctelt foube mogengelooben en intetpieteren Dat CEfegelt-fomme mrtrecl)tegcgcbcn toierötoniDen ©?cDe teftoopen. ^e J^etc ®jarftoa^ ban een foo abfutbe fnfienuc ge» caeclu/enDe geloofDc berobligeect te jyn een tocpnigft Öoogcr en op een toat crnfligcr toijfe te fpcecchen/enDe maintincfiDe geheel Ijct tegen Deel Dat Ditlartfle point Dacr nioefle en brljoo?De te toefen; enDe felf;^ Dat Defen MaetDeeerOacrban&aDDc. ilct Difpupttoierbtboa De cene en De nnDere jrjDe ftecbigcc/ enDe De Umbafla« Dtuc crpjcfentrecDc De Jteeren iSeDeputctcöen feer fi« rieufeljjch cnöe hojtclürit : Dat ingebal men ficD aen 't uoint ban ecce toilDe floorcn/Oattec fpn JSajcft. ineec öaDDe toaec aen ficlj tc floocen / al^J Defen ^taet / ten toace Dat (lel) Defen ^taet op geen ban alle en bet' tcoutoDe / nocö op tooojt ban Den fóojiingt) / nocD op öct effect felf^ / Datfe in fijn opcecljte en genctcufe ac* tien fagcn/rnbc fonDer Ijet nunfle Dingb in Den tegnv. tooo^Digen «©ojïoglj gecommitteert te Rebben / toaec ban Defm ^tact ficti ItonDc behlagen of fijn ll^Qjcfï. blameren; enbe Dat Dit alle^ niet tegenpaenbcDefen ^tact bleef opiniaficecen op een aöe van Neutrali- ccyc. oSpnDrlijch bjoccb Ijaer: of fp in 6e Mediatieban fijn JBajffl.en De continuatie bati Dien/geen coiitctites ment namen i ^e (©eDeputeerDeη Ijaec een toepnic^ confu^ bebinbenDe Dattet fijn €>;ceH. fo Ijoogf) nam/ bielen tcrflont op conteflatien ban Den ^taet/toel flercftelijcherfienDeDemoepteenDeeer Die fpn Jla· jcfl.Doo? Defe fpne Mcdiatie Jjaer DeeD/ban ben toelche fp toacriijcR öe rontlnuatiefaegccrDe/enDebeftoegm grooteltjcjc aen fpn Jü^ajefleptberpMjt toaren; bet> WacenDe totjDetjStip ccfolutle/ ejcpjeffc o?D?e ban De i^eeren ê>tatcn te Ijebben / om bacr ( Sweetfche Mi- niiters) Daet: obec ban toegen Den i&taet tebebanc» ïten/ göelijch fp in ampie enDe goeOen fojme DeDen. ι ^openDejjet point ban Guiné enDchonderten vijf. ' ticb duyfent ï3j5c)cDaelDet^5De j^ccten <©cDcputeetDeii blebenperfifictfn bpöetgeenDaec obec met Defêeec Sii vercroon toa^ geconbcniccct getorc(l/tc toeten^an niet meec al^ De liondert en veertich duy fcnt cijcibarf' Dec^ te geben; en fulcj; nocÖ onDec De conDitien ober De toelcfte De t^c Silvercroon met Defen fitact toa^ge» conbenieert / befïaenDe Daet in Dat Sweeden foube gc" ncralijcft quitccen enbe cenonciécen ban geljeel Gujué en De feuficn ban Dien / fonDcc Daec meer te {tome^ ne» goticren ofte tcafiquecen.S^en ï^cec SlaeDt-^^enfidna^ ci^ fepDe / een fooDanige Stctc te öetbcn / bp öem ijU- vercroon felf^ geteccficnt/al^ IBinifleC ban S wcedàn, en boegl^De Daec bp/Dattet aen Defen Maet nietek fiontomfijninflructieen oi^ete e):arainccen/macc alleenlijch om met hem te tcactcccn/ bolgen^ enbecp fïjn poubopnenDe foo fin aen fpn o?D?eg gemanqueert öatiDe/ Dat ïjet aen Den «oningft flonDtom ïiem (Sil- vercroon ) Daec obec aen te tcecïien/cnbe aen Dcfcit ^taetomöaec teöouDen aen'tgeenegeflootentoa^ getoeefl met een gljcbolmecgtigc iQiniflecban fijn |Bajeflcpt:en Dat Defen ^taet De hondert en veertich duyfent ü^jjcDadDec^ niet entoüDenocgeni^onDebe:: taleii anDccfïnt^ alé onDec De conDitien / Die get gefep» De Contcact niebe bjacDteni ofte toel/Dat f^ niet me£t al^ hondert duyfent tìpciDaclDaclDec^ fouDen beta» ien/onDec De conDitien Die fpn JS^ajeflcptDoo; (jaeic ( lleeren Sweetfche Jiföinifïet^ ) al^ Doen DeDe pjop» necen. ?llmba|1aDeuc fpcacft Daec tégen / alleguci cenDealle^toat tepa^honöehomcn. g^e^taetfcfie bcDifputeecDen oocit Ijet point ban Groot Jan, en ban Krewitz, fiiflinecetiDe / Dat men getbegoojDe te fieHen tee acbitrage ban 't l|óf ban ^ttflitic ban Spiers.Me- chelen, ofte ecnigl) anOec / enDe niet aen ceniglj com- promis ban A i bi tres, ten toare bat bepDe De §patipflt felf^Daecin confcnteerDen ; DatDitbobenigeiioemDi cetibcptoel Uonbe gefcfjicöen fonbtcnacDfcl of"»^ cc bau De Sententien ban b'een enDeDeanDetcïÜoe
geges |
-ocr page 240-
fifflftini/ foban sweden aï^jbanöefen^iaft €nbe ' Mfl»a«töefcn CcactaEtfaan Marine jtnöeöftrisw^ icecfh üflh öc Contccbanöcii / cn toat öafc ban Dìpeu- öfftDf/ (iciOcnOc ifffreu<J5iDcputcrtùentcniaci-etb= liiticii op bnt fubjfrt abcnomen / iuöanbcn banöc Stteedfche.i!Biniflfcg: luafcopDcfe Confrrcntif feri· cacuU) öïjfciinDicljt t^ / toffcjiDe cfnigfte goeöe upt^ Itoinfi ban Dtfe jScflotiatie geijctl Defpecact.
^en veertienden beffi? Dabben tpebec ren Confc-. ccntieüan vier upcen totbrp'aUont^ ten acht upmi.
if ffc öiiföt· nfionarijS baccbe aibari· Ijet tooojt niDc cfltcrcfcDi be bancïiff0öinsen bie be l^cecrn ten acH biJfc ( Sweedtfche jBinifici;^ ) toacen bocnbc toeao'^O'"·''^ oflridcn bic iwcden boo? öaec .E^ini^ (ïcc^ toeüracDtcii tot bcbojbecinQÖc ban be Vrede; toaEC op DP Oe ccfoliitic ban ben ^tact Ijaci; i» gefcftjif^ te oüergaf/ bic be ü&cec ?l!mba|Tabctic met een fleüjeh coinpliitiHit bcantluoojbe. Ban bacr quain men tot ^etocbat ban bc drie Uolgenbe pointcn/ tctuetende Afle van Neutraliteyc, bie aen bcpbe jjjben ccn a?00t filfpiiljt caufeecbe ; mafcöe acgnmentrn cncebenen ban öf» limbaflabent; toacen foo toel gefonbecct/.bat De l^ecccn «Sebeputeccben cpnbelijci! baec in acquief- ccccben / nocBtanjJ befcBonbccen opöalenbe / alg fien? De BeonmoselijchOept onibeïfeecen Sweecfciie ban Ijaer (iucft tc bjengen. J^ct twede point bia^ / bat ban DeContrebanden, nae ccnicl) bcüat bjiect ba(t gefielt öat öe j^cfcen Sweecfche in eenl.tj(le foiibcnfo;mc= ren eiiDc fpecifieccen / toat boo? Contrebanden ges jjouticn inoefi toojben / enbe batmcnbaeEopECc(i= Dacflji etn cypjeflie Confecentie foube i)ebben. I):c|Tecr!)en bitpoint op'tfonbanientbanbeiCcacta' ttn ban be ^jacen feftienhondert en veertich; enbc vijf enveertich ,fnb£op bC ®cactatcn ban Marine bie öcfeilj&taetmet Vranckrijck cnbeSpaengienljaböe. get derde poiiit Vnas? / Dat ban be S weetfche fcljepen / Iiiealbicc getcoubleect enbe qualijch getcacteect toiec^ tim.^e{|)eec ^mbafTabeut; boecgbe bate bp |)ct point ban be vijffcgepen ban bie Ccoon/ be toe{c&eban Stockholm nae Engelant toatett-gebefiineett getoeefi (ntieban baec nae Portugaei. «©pDefetvree pointcn
He Sweetfche l!3ini|lcc^ te toeten / een ban jpe» lijuatp op een JHöemocie bie be ü^ecc Appelboom gijes Piefcnteect gabbe op getfubfet ban be boojnoenibe vijffcljcpen/ cnbeanbecban ben twaelfdenbefe^ / be lotiche fp ( ilcercn <i?ebeputeecbe ) beloofben tc amp= liticcen cnbc nocï) becbecg te bccbetci;cn/ te boeten bat men be Kapers foube abbettecen fiaec te toacfitcn ban Sweetfchefcf)fpenacnte taften cnbc te nemen / Ijaec tocfcggcnbecrnnacömeecbolöocnbeanttoooit op bc Jfìemocic bie fp ( ü^eetenS weetfche ) gep?efentecrt Ijabbcn noopenbe bcfe vijf Ccoong fcljtpen / mboegen Dat fp baer ban bolbaen foubfc jijn. ^ulcpbat bcfe laf(It Conferentie mccc al^ inbeboocige drieuptgci recötlüirctalltp pafTfecbealbaeccibyl/ beleeft enbe minnEljjcft. Jfeeten <iSebeputeetben beloofben een faUorabtl rappojt tc toillen boen ban allcp toot in bc vierdonftrentieu ban ben negenden, twaelfden, cn^ öe veertienden bcfc^ boojgtjcbaHen toasS/ enbe beri lEfcftccben bat fp allccliaube facilitcpt cnbc goebc olficicn tot öitgoct fucce^ban bicfaechc aïbaccfoUi ofntoebjfngeniblbbenbe be ïjeecen SweetfchejjBi; Jillfr^Ijetfelbe aen&aec iijbcbartgclijcftenteöoeni mact inebc befe ïactflc φonfeccntie epnbieljbe. «loiacnégingl) fijn Cjcccïl. bcicec Ysbrantfzbi|ite- ïen / enbe bc i||ecc Appelboom ben bagö bacc acn. löp wtrcecfterbe badicljlijctt enbe met bede fc&Done e>^?cfi firn / bat I)P upt al fijn bccniogen foube trachten / om bic jàcgotie toel te boen tculTcccn / cnbc tot een goebc concmfiE te boen homen/ enbe bat ftp bciftooptc bat liicccli alljjct betcc teiepnbig&enalgljpin't Sweden begonnen en gijeljanbelt ftabbc / tccommanbfccbc DeUi ccnieft glicifcljjtft Q&ccect te Ijouben tot een (ccactaet ban Marine enbe 3ltj(ic ban Contrebande, enbe bat Ijp foube tcacBtcn Baci; te boen ftebbeneeni· gije fati^factie op bc Sweetfche fcljepen/ bie alljlec p&cincommobeect bicbcn. ®e J?ctc Appelboom gaf Dcm baec toe ten fficmorie booj fijn patticulicc/ 'ttoclcR Bp Beïoofbc tot Bare contentcment tc bici» χκκ^ gcrctì. ιοογ. |
«Spnbelgcfi toiefbt ben fes en twintichften aen bc ^ ticecen Sweccichen obnrBanDi^t be boigenbc öes fofiitle:
Extraöi uyt het Regtfier derRefölutien van de Ho. Mog. Heer en Staten Generael der Vereenigbde Nederlanden.
Martis den Ces encwintichfte Af ril feftienhondert feven en ieftich.
r^ E Heeren Raedt-Penfionaris de Wit en andre ha- «<ƒ«/«/>«
re Ho. Mog. Gedeputeerden totte confcrentien mee den HeerecxcraordinarisArabaiTadeur en extra- ordinaris Envoyé van Sweeden, hebben ter Vergade- gaende ringegeexhibeert, oock vervolgens doen lefen feecker concept van Conventie met de Kroon Smeeden opta rechten, mitfgaderseeneopfteliingevan redenen toe adftrudie van 'tvoorfi concept van Conventie, die- nende, geli|ck 't felve Concept endeopflellinge hier na volgende van woorde te woorde ftaen geinie- reert.
TrojeÌÌum Conventionü interSereniJJumim ac Totenti^mtm Regem & Celjbs ac Trepotent. 'DominosOrdines Generales. FmderatiBelgn.
^ Uandoquidem Tradlatus ElücidationiS Faderis ^-v^^lbingenfis Helfirgore die 49 Novembris Anni i<if9. conclufus ad inftantiam Ser. Reg. Majeftatig Sutcia {pociali adtu vel inlt:rumeDtoabroi|atus&ex·· tingatus eft ita quoque pro majori ejus firmlnidine mu- tuo confenfu placuit» ipfum abrogata: Elucidationis inftrumentum huic Traftatui verbotenus inferere modo fequenti.
{Inferator Inflrumentum^
Quae omnia eotam'en fenfua ccipienda fuut, ne per prsïdidium didlarum Elucidationum abrogatio- nem ipfimet fcederi Elbingenfi ulla ex parte derogetur ejufve in praejudicium ex inde ulla rationeargumen- tari liceat, fed ut è contrario legibus ejus vigorfuas illaïfus atque illibatus conftec atque confervetur, & Confoederatoium uterque corumquelubditinunc& inpofterumfecurègaudeant atque fruanturcommodis omnibus eo comprehenfis eo modo quem yerusacge- Β uinus vefborum fenfus diftat atque praifcibit.
III.
Maneant.itidem in pleniflimo vigore reliquafce- dera annis refpeöive 164.0. & ió4f. inter Ser. Reg. Majeftatem Succi» & Celfitudinem D.D. Ordd.Eoe- derati Belgii conclufa, & per praedidtum fcedus Elbin- genie priftinae efficacia; reftituca cum omnibus eorun- detn articulisjtanquam prsccipuum & immotüm ami- citiae & neceifiiudinisaritiorisfundaraentUmSevin- culum.
IV.
Et quetnadinodutn difta die dpNovemb. Anni 165-9. abölitis & extin<Si:is,quà inter utrumque Statuin interceflèrant, controverfils&fimultatibus, priftin» amicitia rettaurata & foleihniconventione cautum eft, prsdiàa föedera religiofe ab eo tempore obfervandfl forc,ita quoque in praifentiarum,quo de fid® amicitia & confidentiaè fincere ferioque fervanda cultu, deque affedlu & reali praftatione eorum, quasin fupradidtis fcederibus invicem promiffa funt,Sereniffimus ac Po- tentilTimus Rex Sueciae & Celfi ac Priepotentes D. D. Ordin. Generales Fccderati Belgii omnino certi effe poffint, declarant nulla fefe habere cum qüoquam Fqs- dera aliafve conventiones » quae fupradidlris focderibus paöifve pfaefentibus adverfentur, vel quoquo modo impedimento iìntquo minusea in omnibus fuisarti- culis üc capitibus bona fidead implere poiSnt.
^ 5 S Vigeat
en O O R L O G Η, Seven^en^veemghfleBoepk. 209 |
-ocr page 241-
210 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
7 · Vigeat pricterea liber navigationii ac Commercio-
"" rutnufusjuxtapriorura foederum tenorem Mque de
quibus bocce Tra<3:atu fpecialius convenit, atque adeo pace vel bello exhibicis literis falvè paffus aliif- que documentis atque Certificationibus quibus liqui- do conftet alterutrius fiederatorutn bello cura aliis gentibus terra marive impliciti hoftibus eorutnque fubdiciaeasnonfuppeditari merces, quas di<3:o Foï- derato ejutque fubdicisledendis ac impugnandisinferi virc queant, navibus, utriufque Status, & iifdem im- pofitis hominibu! mercibufque liber pateat,abfque in- quifitione ulteriori vel impedimento ullo. Atqueuc conftet quEenam merces pro contrabandis> flcipecia- tlm in Bello navali vetitis habend® fint, qu^ve e con- trario hoftibus concedi, atque ad cos libere transferri poflìnt de adjunöa prohibitarum rnercium defignatio- ne convenit, ea tamen fub conditione. ut à SereniiE- mo MagnseBritanniasRege non minus,quamàSer. Reg. Majeft.SucciseFcederatoBelgio ejuiciem fubdi- tis ac incolis eadem omnino concedi debeat navigan- di & cum aliis nationibus populifve , quibus cum di- ais Serenili Regibus bellumerit, commercia exer- cendi libertas atque merces fupradidta defignatione non comprehenfas ad eos traniportandos, facultas.
Controverfise autem qu£e inter Ser. Regiaro Maje- ftatem Sueciie ejufque privilegio inftrudiam Societa- tem Stteco ^fricaitam & Celfos ac Praspotentes Domi- nos Ordines Generales Foederati Beigli, eorumque itidem privilegio munitam Societatem Generalem Indice Qccidentalis ejufdem Foederati Belgii obortK fueruntj depioprietate quorumdam locorum & no- minatim fortalitii Caho Cor(0 in Guinea Africae Lit- tore fiti, & de commerciis quie iifdem in locis exer- centur j nec non de navi quadam Chrìfiina nuncupata in diftisoris capta acfub haftata, compofita: atque fopitx funt mode & conditionibus fequentibus.
Ac primo quidem Sereniffimus & Potentiflìmus Rex Succise ejufdemque Societatis Sutce Africana fuo quiique nomine renunciabunt, quemadmodum hifce praslentibus renunciant omnibus omnino aólionibus « prastenfionibus, quae ab lis hunc ufque diem in So- cietatem Indise Occidentalis Foederati Belgii circa diftum fortalitium Caio Corp & did:am Navim Chriftinam inftitutK vel motsefunt, qualefcunqueil- Iffi fint, aut quo nomine inftitutat fuerint, vel inftitui poiTint, ficut ab altera quoque parte Celfiac Praepo- tentes Domini Ordines Generales Foederati Belgii, &eorum privilegio munita Societas India; Occiden- talis renunciant etiam omnibus aftionibus & prx- tenfionibus, qua: ab iis aut ab ea in diélam Societa- tem Africanam motxfunt, aut mover! poflentqua- lefcunqueese fint, fine ulla exceptione.
Secuudo fummè memoratus Rex Sueciac, diftaque ejufdem Societas Suieo Africana,ùte memoratis D.D, Ordinibus Oeneralibus, diSaeque Societati Indi» Occidentalis Foederati Belgii cedunt, &ioeostrans- feruntomne jus, poffeffionem, aftiones & prietén- fiones quas Seren. Reg. Majeft. Suecise aut ejufdem Societas Sueco Africana aut revera habuerunt, aut fe habere putaverunt in fortalitium fitum in promonto- rio C^^eCorf 9 nominato ut & omnejus abeo depen- dens, nec non omnia reliqua Fortalitia & receptacula in Guinea in Africa littore fita, cum omnibus juribus ab iis dependentibus cum hac renunciatione fpeciali, quod nec altiifirae memorato Regi, nec ejufdem So- cietati Afi'icame nec etiam reliquie ejufdem Coron® fubditis ad diilum fortalitium diöaque refpeÖacula, locaqueab iis dependentia navigare , aut ibii;iem com- merciorum gratia appellerò licebit diretìè vel indire- «aè & quod diita S. Reg. Majeft. diftaque Societas Sueco Africananeminiomnirio nec fubditis necad- venis, ut ad di&a loca navigent , neque authores erunt, neque permittent, neque etiam eos protegent.
Tiri/o, quod navis didla Chrifiinay cum fuo onere & cum fuis dependentiis cedetdidse Societati India: Occidentalis Foederati Belgii & eum in finem diöa S.Regia Majeft. renonciac tam fuo nomine, quam |
quam nomine aidla Societatis Sueco AfruanieSitA^ quorum omnium quorum intereft & quibus in di- "ÌS' ttam navem, & in'merces quibus onerata erat, cum ·— omnibusdependentiis aliquodjus erat, commodo& ufui dia» Societatis Indi® Occidentalis Foederati Belgii.
Quarto, & poftremo hac de caufa perfolventur Amitelodami ei vel iisquosdi(3:a S. Reg. Majeft. ad idconftituet ro/iy/e Imperialium in fpecie li- mili ac per Dei gratiam funefto buie bello , quod An- giiam inter & Fcederatum Belgiutn geritur, finis impofitus, ac optata pax reftituta fuerit, addito inte- reiiejufto, à tempore commutationis, ratihabitio- num harum tabularum computando.
VII.
Controverfias autem, quae inter Societatem Sneco Amertcanam, didtamque Societatem India: Occiden- talis Foederati Belgii intercedunt, ratione damno- rum qu£e fibi à fefe invicem in Ameriia illata eflè prse. tendunt, fecundumjuftitias&^equitatis regulascum diöie S. Reg. Majeft. Ablegato Hagie-Comitis quan- tocius examinandas, defupertranfigendum, parti- quelcfa:confeftim& fine mora iktisfaciendum eflè Itatutum atque decretura eft.
VIII.
Quod attinet fuhfidia aliafque praetenfiones quaf- cunque quas Sereniffimus ac Potentiflìmus Rèx Sue· die tenore paitorum fuperioribus temporibus inito- rum vel quocucque alio fub titulo aut prsetextu ha- öenus àFosderato Belgio exegit ac poftukvit vel exi- gere aut poftulare fefe poffe exiftimat, S. Reg. Majeft, evidenti figno teftari defiderans, quanti faciat ami- citia antiqua: cum Fcederato Belgi» reftaurationem & coalitionem, ob inde declaravit ficuti Se hoc ipfo declarat fefe diftisprietenfionibus omnibus renoncia- turam, quemadmodum iis vigore pra:fentium proìlt ecfucceiToribusfuispenitus & in perpetuum reoun- ciat, ita ut nullo modo in pofterum à parte Regis Re- gniquc Succiai urgere polunt vel debeant.
Viciilìmec Celfi ac praepotentes D.D,Ord.Gefl; Foederati Belgii confimilievidentia teftari defideran- tcs quanti faciantamicitia: antiqua: & neceffitudiDis ar«Slioris cum S. Regia Majeftate Regnoque 'Sutcia ncxum , obinde declaraverunt ficuti & hoc ipfo de- clarant fefe renunciaturos quemedmodum vigore praefentium penitus & in perpetuum renunciant om- nibusin univcrfumpratenfionibus, quas didtorum padorum vigore, nomine auxiliorum contra infeftof Magvte Brit amia Regis ac E^ifcofì Monoftertenfs co- natusvclquocunquealio fub titulo aot pra:textuha- tìenusàS. Reg. Majeft. regnoque Succia: exegerunt vel poftulaverunt, vel exigereacpoftulare ftfepoffe exiftimant, ita ut nullo modo amplius in pofterum à parte Dominorum Ord. Gcneralium Foederati Bel- gii urgeri poOìnt vel debeant.
Perfupradiöa tamen pra:judicium ne fiat iis, quai privatisi utrinque fubditis publicèvel privatim legi- time debentur, quin potius primo quoqua tempo- re iis fatisfiat, jus quoque didisFcederatorum utrin- que fubditis fecundum leges & paila, fine ambi- gibus ullove refpeilu integrò reddatur, redditum- que fine ulla procraftinatione aut mora executionl mandetur.
XI.
Quod autem infpecìe attinet negotium inter Cri^ vitzios & Groot Jthamem Controverfum placuic caufam univerfam delegare acfubmittere cogniiioni ac decifioni Camera Imperialis Spìrenfis vel rupremi Scnatus Methlimenfis alteriufve cujulcunque Curie communi confenfu, eligcnda: ita tamen ut parti- bus utrinque integrum ut, validitatem atque juftì- tiam procell'uum qui utrinque inftituti Sententia- rumque qua: utrinque latae fuerunt aftruere refpe- £bive & impugnare, antequam de caufa principali cognitio inftitnatur, promittuntur autem Screniff Re^^ Majeftatis Succia: & Celfi ac praepoteotes D. D Ordines Fccderati Belgii operam fefedaturos
ac |
-ocr page 242-
lésf.
acraandatos, utconfeflim pleniflimè efFedumfor- i°"7'tiatur, quicqueeo modo decretum acque decermi- " natura fuerit.
Antwoord van haer Ho. CMoog. aen de Sweedfche Mimfiers,
EErflelijck : Gedeputeerden by de Staten Generaci der Vereen igde Nederlanden geftelc en de ghe- laft om te overwegen de fchrifcelijcke memorie ende bygevoede articulen van redintegratie by den Heere Grave van Extraord. Ambafladeur en-
de den Heer Apfelhoom extraordinaris Envoyé van den Koning van Sweedcn den een en tvjintighjicndei voorleden maent oud. ft. opgeftelt, enda den eerfieu defer ter Vergaderinge vàn haer JHo. Mog, ingedient, mitrgaders om met de gemelde Heeren extraordinaris Ambafladeur ende extraordinaris Envoyé over den inhout van de felve te concerteren ende in conferen- tie te komen, hadden ghchoopt, ende vaft vertrouwt, dat het de goede geliefce van den hoogftgedaghte Co- ning foude fijn geweeft in confideratie vandeghe- voeghlijckheyt aen de zijde van haer Ho. Mog. in re- gard van fyn Majefteyt ghetoontjende ten aen fien van de reële marqués van haer eftime voor des felfs vrieat- fchap, door het inwilligen van verfcheyde confidcra- bleavantagienbewefen de meergemelde Heeren ex- traordinaris AmbaCiadeur ende extraord, Envoyé te voorlïen meteenigeordres, omdoor reciproque gc- negentheyt haer Ho. Mog. goedtwiliigheyt te ont- moeten , ende te bejegenen, of immers de felve te in- ftrueren met ghenoeghfame redenen, om hoogftge- melde haer Ho. Mog. iuftenuen ende begeerten van ongefondeert te overtuygen, maer hebben foo uytde leöure dan de voorfz geichriften, als uyc 'tgeene in de gehoudene Conferentie fucceflivelijck voortgebraght endegepafleertismecbevreemdinge vernomen» dat by de felve al noch abfplutelijck geperfiftecrt wordt bydefuftenuen die het'befluyt van de negotiaticin Sweden geentameerc. onraogelijck geraaed: hebben, ende dat de felve by haer gedebiteert ende haer Ho. Mog. voorgeftelt worden » als deuytterfie meeninge van den meerhoogftgemelde Koning haren Heerc; Waeropniet wydersterebatteren foude vallen fon- der gelaft te fyn aen de redenen ter contrarie byge- braghttedefereren, ofverfien te wefen met noodige Inltruftien om de felve te konnen debatteren,
I I.
De gemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeer- den fouden reden hebben om uyt de voorfz extraor- dinaris maniera van procederen geen goede uytka»- ftc te augureren, ten ware het de meergedaghte Hee- ren extraordinaris Ambafladeur ende Envoyé goet- gedagbt hadden haer af te vorderen een Projct van Conventie, vervattende hoogftgemelde haer Ho.Mo. ende goede meeninge ontrent de voorfz, pointen, en- de een fchriftelijcke opftellinge van de redenen tot adftrudtie van de felve dienende, ende haer daer door acnleydingete geven om te gelooven dat de intentie is om de felve naerder te pondereren, en dat de wel- gemelde! Heeren genegen ende bequaem zijn, om daer aen te konnen defereren, ofte immers om over het geheelevverilc nader geinftrueert te worden.
III.
In verwaghtinge van fulcx, hebben de voornoemde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputerden fig onbefwaert gevonden devoorgcroerdebegeerte te voldoen,en- de beginnende met de belofte van de Neutraliterthy ineerhooghftgemelde haer Ho. Mog. aen fyn Co- ningl. Majefteyt van Sweeden, ghedurende den Qw- hgh metEnielandfvooihiii.tt ende haer Geallieerden verfocht,dewelcke onder de pointen in het voorfz memoriael bet eerfte in ordre is opgeftelt, vinden fich genootfaedl te feggen dat het haer ombegrypelijck fchynt, hoe 't mogelijck is dat de felve geweygerc heeft konnen worden, ende alnogh ge weygert wordt. |
ende hoe ondar alle de meenighvuldige proteftatien, die uyt de naem ende van wegen den hoogftgemel- den Coningh dagelijck gereitcreert worden van fyn Majeft, ünccre genegentheyt om met den Staet der Vereenighde Nederlanden te leven in de oude Vrient- fchap, vcrtrouwclijckheyt ende verbinteniflen, noch iwaerigheyt ghevonden kan worden, om in te wilJi- gen cene belofte fonder de welcke geen vrientfchap imaginabelisjdatis, eene verfeeckeringc van geen quaet te willen doen, noch affiftencie aen de vyan- den te verlenen.
I V.
'tisbuyten twijflFel de wejghemelde Heeren Ex- trordinaris Ambafladeur ende Envoyé kennelijck, dat den Staet der Vereenighde Nederlandjen buyten verdienftende alle verwaghtinge van dcnKoningh van Groot Britartgnten met een iwaercn Oorlogh over vallen zijnde, beöalven haer eygen middelen van de- fenfie, oock haren toevlughc ghenomen heeft tot hare Vrienden, ende onder de felve mede voornament- lijck fyne Coninglijcke Majefteyt van Sweden, als de welcke door de onderlinge alliancien verbonden •was kaer inde voorCchreve hare ongelegentheyt met alle fyn macht te -mater ende te Lande te ajpfteren-, ende dat als de oiBcien by haer extraordinaris Gedepu- deerden in Sweden niet kraghtigh genoegh waren, om den meerhoohftgemelden Koning uyt kraghte van de voorfz verbinten is daer toe te difponecren, haer Ho. Mog. getraght hebben het werck te facilite- ren, en daer tue te gheraccken door furniflement van confìderable geldt middelen , byden voornoem- den haer extraordinaris Gedeputeerden gheprefen- teert, om voor te komen dat fyn Majefteyt uytap- prehenfie voor de exceffive onkoften daerinne de felve ter oorfaecke van de voorfz ailiftentie onver- mydelijck moefte vervallen, nietgedeterreert mogh- te worden van de voldoeninge en executie der voorfz Verbinteniflen, ende fulcx alles niec alleen in Casina Majefteyt ingevolge van de meergemelde verbin- teniffentfich aenftontsin fgveurvan haer Ho. Mog. gereghte laecke foude willen verklaren, cn felf« in tventum, cn ingevalle hoogAgemelde fyo ConingL MajefteytfyneOfiHcien vanmediatie foude wille ke- ten voorgaen, ende in de onderhandelinge bevinden moghte, dat den meerhoogflgemelden Coning van Groot BrJtaugte» wcygerigh ioude blyven, om toe hetaengaen van een raiibnnable Vrede te refolvcren; En als alle de voorfz equitable prcpoiïtien by den mcerhoogftgem. Coningh van Sveeden niet ghcwon- nen het fucces, dat haer Ho. Mog. daer van verhoop- ten , ende dat in 't tegendeel de terioghte ailiftentie abfolutelijck afgeflagen Worde, ondgr voorgceven , dat het aen fyn Majefteyt vermooge de naerdere al- liancie met Bsge/iwiiopgereght, niet meer vry ftondt om de felve te mogen prefteren ; waer van haer Ho. Mogende de fchult figh felven moghten imputeren^ alt hebbende door Contraventien by haer eerft be- gonnen , ende door refus van reghtmaetige fatisfadlie op fyn Majefteyt gefondeerde pretenfien den (elven tot het iluytea van de voorfz Éngelfche alliantie gc> nccefliteert.
V.
En als de voorfz 'jtrfierde pretext eenabfqlu- te nietigheyt ten vollen geconvinceert wierden, al- leen daer uyt, dat noyt eenige van de voorfz pre- tenfe, contraventien, ofte eenigh refus van fchul» dige iktisfadie heeft konnen aecgewefen worden t ends al fchoon haer Hoog. Mog. tegen de evidente waerheyt ditfaengaende in 't ongelijck geftelt ende ghepoieert fouden worden in voldoeninge van hee geene waer toe fy gehouden waren gemanqueert te hebben, dat evenwel de voorfchreve uyt vlughten (er intentie van den meerhoogftgemelden Coningh » ende om onder't beneficie van de felve het gedane werck van ailiftentie te eluderen geenfins dienen kon- den, aengefien fyn Majefteyt dc voorfz pretenfefa- tisfaöie.als noghuigarende , ende haer Hoog. Mog· willende obligeren tot preftatic van 'tgeene dat de felve volgens 't voorfchreve prefuppoft, uyt kraghte ^ 4· va»
en OORLOGH, 'tSeven-enrn;eertighfeBoecL 1\X |
-ocr page 243-
248 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
van de Traftaten voot'defen hadden behooren te _ ^· doen met geen reeden ter Wereld t da obligatie van ' - " «le voorfz Tradaten hoogftgetnelde haer Ho. Mog, appliceeren ende^ opdringen kondc fonder de felve oocif in |fyn regard obligatoir t'erkennen, ende by- gevolgde fich fcbuldig te kennen aen de preftatie van de voorfz afliftentie uyt kragt van de voorfz Trava- ten op hem verfoght, fo hebben echter haer Ho. Mo. dies alles onaengefien, om aen den meerhooghftge- melde Koning van Sweeden te geven een uytfteec- kende preuve van haer moderatie ende aiquanimi- teyt goedtgevonden hebben geen verdere pourfuit- les op het meergemelde point van ailiftentietedoen, ende .haren extraordinaris Minifter in Sweeden aen te fchryven, dat hy fich foude mogen contenteeren met eene fvre tndeβηιρίβ aBe van Neutr^teyt, ende declaratie van den meerhoogftgenvelden Coning van Sweeden, dat fy Majefteyt in dit oorloghs wefen geenipartye wjldekiefen, nogh fich voor deneenen der ftrydende partyea meer als voor den anderen verklaren.
VI.
De Gedeputeerden willen fich op't geen e voorfz tsnietbreedt extendceren,imaer alleen aenhetequi- tabel oordeel van de meerwelgomelde Heeren ex- traordinaris AmbaiTadeur ende Envoyé laten , of by foodanigen conftitutie van faecken, als voorfz is, haer Ho· Mog. met eenige fchijn van reden yets meer gheverght kan worden, ende of niet buyten al- le contradiöie den Staet der Vereenigde Nederlan- den van een Goning die ghehouderi is haer in defen befwaerlijcken Oorlogh met alle fyn maght te aififte- ren, ten minften behoorden te hebben een volko- men verfekering, van dat fyn Majeiieyc geJuyreffde denfelven Oorlogh geen contrarie aÖiftcntie aen haer Vyanden verkenen fai ; Ende naedemael , volgene 't geene voorfz is, den hoogftgemelden Koningh van Sweden geene difficulteyt gcmaeft oftefcrupuie ge- vonden iheeft, om in faveur.van de voornoemden vyanden van defen Steet, by monde ende gefchrifte te doen fodanigen pofitiven verfclaringe, van dat fyn Majefleyt in defen Oorlogh tegensdelelve aen meer- hooghftgemelde haer Ho. Mog. geen afliftentie ver- kenen fai, ende dat den meerhooghftgedaghte Co- ning van Sweeden nogh boven dien gedifponeert is gheworden om tot geruftheyt van den Coning van Denmanken ghelijcke pofitive verfekeringe te ge- ven , van dat by fyn Majefteyt gheduyrmde dijen Oor- iegh {pendantcette Guerre) in faveur van EngeUndt tegm% Denemarcken nie^^heattenteert fai worden.
Soo bekennen de meergemelde Gedeputeerden geerae, dat het haer onbegrypelijck voorkomt, vaer- emme aen defen Staet ghelijckc verklaringe tot nogh toegeweygertis geworden) voornamentlijck,alsby haer geconfidereert wort, dat fulcx ghefchiet ineen tijdt, waer inne boven ende behalven de overgifte van de voorgeroerde afliftentie in de tegenwoordige ongelegentheyt van den Staet foo confiderable uyt den name ende van wegen den hoogftgemelde Ko- ningh gceyifchet fyn geworden, ende alnogh ghe- pretendeert worden verfcheyde importante endewor de Onderdanen van S we^n avantagieuje pointen.
De welgemelde Gedeputeerden willen niet ope- reufclijck ophalen hoe verre haer Ho. Mogende figh ontrent de voorfz pointen, tot contentementvan fyn Majefteyt albereyts gceflargeert ende genegentheyt betoont hebben ·, om t'abandonneren ende naer te geven verfcheyde confiderable avantagies by haer wettelijck voor haer Onderdanen bedongen in een folemneel Traftaet by het leven van den overleden Coningh, glorieufer Memorie, geflooten, endeby den tegenwoordigen regerenden Heer in vollen vre- de fittende, uyt vrye wilie ende buyten alle ongele- gentheyt vanHyden geratificeert, maer alleenlijck de welgemelde Heeren extraordioaris Ambafladeur ende Envoyé tegemoet voeren, dat al het felve by haer Ho. Mo.origineüjck gercfolveert isgewecftop |
• een prafuppoft ende vaft vertrouwen, dat hy fyn Co^ ningl. Majefteyt animeren foude, om hacrin hate ongelegentheyt deste kraghtiger ende gewilliger te ' laten genieten deefFeöen van de onderlinge allian- cie, ende dit foo wanneer haer Hoo, Mog. van 't voorfzraifonnabel oogmerck gefiufteert zijnde, de voorfz pointen ende avantages alnogh gheverght worden, de felve ten minften verfeeckert behooren te zijn, dat fulcx by haer gedaen fai worden ter con- templatie van een Coning die haer vrient wefen, ende de partye van haer Vyanden niet kiefen wil, ende dat foo fangh fyn Majefteyt fai blyven difficul·· teren de verfoghte belofte van Neutraliteyt, haer Ho. Mog. dienaeegaende niet alleene niet gherull konnen wefen, maer reeden hebben het tegendeel tebeforgen,aengefien fyn Majefteyt refufercndein defen Oorlogh neutrael te blyven by een noodtfaec- kelijcke conlequentie beflooten fchijnt te moeten . worden, dat den felven genegen ende gherefolveert is partye te kiefen, ende figh met de een of de ande- re der ftrydende partyen te voegen, ghelijck dan on- der de redenen, die haren extraordinaris Minifterin Sweden voorgekomen fyn om het voorfchreve refus van Neutraliteyt te fonderen, mede duydclijck gefeyt is, dat fyn Majefteyt fghdoor een belofte van Neutra· lite-^tmede de handen niet mlde laten binden, om in defen Oorlogh geen partye te mogen kiefen. DeHeé- ren haer Ho. Mog. Gedeputeerden laten aen de ey. gen difcretie van de meer welgemelde Heeren Extra- ordinaris Ambaffadeur ende Envoyé, om te determi- neren wat befluyt op het geene voorfz is fchijnt te moeten volgen,foo wanneer geprefupponeert wordt, dat den Coning haren Heere party wil kiefen, ende' albereyts by monde ende ghefchrifte verklaert heeft, dat hy vermogens de alliantie met den vyant van den Staet der Vereenlghden Nederlanden gcmaeà der felver partye niet kiefen kan.
IX.
Der meergemelde Heeren haer Hog. Mog. Gede- puteerden fouden konnen vertrouwen door het gee- ne voorfz is genoeghfaem gejuftificeert te bebben de redenen waerom de verfoghte beloften van New traliteyt den Stateli der Verecnighde Nederlanden niet gheweygert kan ofte behoort de worden, 'tea ware de fefve in 'c overgegeven Memoriael geremar- queert hebbende eenige redenen ter contrarie by gcbraghc, fich geobligeert bevonden, de meerge- melde Heeren Extraordinaris ende JSa- voyémet weynigh woorden daer op te dienen.
X
Op 't geen dan gefeyt wort, dat den meerhoogbft- gemelden Koningh van Syiede» albereyt een Afte van Neutraliteyt gepafleert heeft, die in fich felfe vol- doende il, ende dat den Koningh van Fmadrijci Cich daer mede bevredight houdende, haer Hoog. Mog. niet wel meer konnen pretenderen j ende dat fyn Ma- jefteyt van Sweden het redres van de felve, behouden» eer ende refpedt, nietverftaette konnen inwilligen, ende eyndelijck, dat haer ho. Mog. ghenoeghfaem geruft geftelt worden door fyn Majefteyts koflbare ende fincere mcdütcie, midtfgaders door verfeecke- ringevanfyn Majefteyts iopreehte intentie tot conti- nuatie vao tUe vrientfchap«dient,^by den meer· hooghftgem. Koningh op dcnijfi/wr^uly des voor- leden Jaers feflienhondert fesenfefligh ghepaffeert ïf, niet een Afte van Neutraliteyt, maer een alfooge- naemde Declaratie ratian* mediationis » waer] inne mede Vin de Neutralfteyt en paffantt endegelijck als van een effeft van de voorfz mediatie gefproocken wort, ende waer inne van wegen haerHO.MOg.gere- marqueert zijn gheworden tvte ^mtielesrieveni^xt accepteren van de felve belettende, als eerfiei'^tk dat fyn Majefteyt niet verder beloofde neutrad te willen blyven, als dumfaci reducenda aOaborat, en- de dat over fulcx de voorfz neutraliteyt gebon- den wiert aen den tijdt, dat de voorfz geinterponeer- de mediatie duren foude, ende daer nae , dat felft de voorfz mediatie geattachecrt ende gefendeert wiert
ia |
-ocr page 244-
'166·!·
en OORLOGH, *t Seven-en-veemghfie iBoecL· 213
in't Tradaet hj den meer Hooghftghemeldeti Ko- nuieh met dà Vyanden ran den Staec opgherecht , waer inne mctujrtgedruckte woorden geliipuleert en- dc bedongen was het fenden van auxìliare Troupen nae verloop van wr Msenden, onacngefien dc geinter- poneerdeOfficien vaniWii/W/e, waeropof wel fyn Majeileyt krachcel ijck te geraoet is gevoert gewor- den, dat de voorfz ftjpulatie ende verkenen vanaf- fillentie renverfeerde het geheele ooghmerck ende ef. fed van de verfochte tieutraliteyt icnàs defelvedì- rede diftrueerde : Datoock deiii?eir«ft«^fghebon- denzijnde aen de tijdt van de voorfz Mediatie krach- teloos ende nul was, foohaeftde felvïfoude komen tecefferen; Soo heeft de fel ve echter feer befwaer- liick gepermoveert konnen worden om eenigh re- dres in de gegevene Mediati* te admitteren,doch eyn- deüick by een nieuwe Declaratie foo verre verande- ringhe daer inne gemaeckt, dat wel eenighfins het voorfz aenftootelijcke fondament van de Engelfche Alliancie gelicht, maer evenwel de limitatie van den tijt daer in gelaten,of wel om beter te feggen.de voorfz belofte van jN^f/riitoifj/feenemael tot de voorfz gc- interponeerde Mediatie relatifghemaeckt, ende aen de felveals oorfaecke van dieii gebonden is 5 Ende of wel ce meermaJen geprefenteert is geworden, dat haer Ho. Mog.noch latisfadie noch fecuriteyt daer in vin- den konden , maer in een abfolute onfeeckerheyt bleven, hoe lange fy van de voorfzNroirö/z/iyi foa- de konnen gauderen, alfoo het in de vrye difpofitie vanfynMajefteyt zijnde alle oogenblick fyne OfE- cien van te doen ophouden, by gevolge het
oock in des felfs believen ftont fich buyten Neutrali· ;f)'fteftellent'allentijde als't hem foudewelgheval- len, ende dat boven dien de meergemelde Mtdiatie door toe doen van de een ofte de ander der ftrydende Farcyen,ende door veelerhaAde andere incidenten kennende opgeheven worden, ende komen te cefle- reomet eenen oock deNeittralitejt daer aen depen- derende nootfaeckelijck foude komen te corrueren, ende te evanefceren, ende dat daerom eene abfolute enàePMgelintiteerd0i>elofee van Neutralittyt voor den gheheelen Oorlogh gepaflèert behoorde te worden ; ϋοο heeft den Hooghftgemelde Koniögh tot noch toe daer door niet be woogen konnen worden,om aen haer Ho.Mog. eenige meerdere verfeeckerheytals de voorfz temporelle Neutmliteyt te geven.
De Heeren haer Ho, Mog. Gedeputeerden laten weder aen het equitabel oordeel van de Heeren £x- traordinaris Ambaffadeur ende Envoyé,of devoor- fchreve maniere van procederen voldoende behoort genaemt te worden,fclfs als 't gCene van de voorfz re- den voor haer Ho.Mog. foude militeren, ende dat fyn Majefteyt de voorfz hare begeerte foude inwilligen, uy t geen andere inficht, als om haer eenigh contente- menc te laten wedervaren, in een tijdt dat hy (gelijck hier vooron verhaelt is ) van de fel ve totfynconten- tement foo veel notable advantagieseyft., en foo veel voldoende gewilligheyt daer omtrent rencontreert j Ende voorts, of voor haer Ho. Mog. fatisfadoir ende voldoende gereeckent kan worden dat ( gelijck mede te vooren aengeroert is ) den Koningh haren Heere geen fcrupul gevonden hebbende om te palTeren eene Declaratie, waer in de Vyandea van defen Staet vin- den een volkomen geruftheyt en fecuriteyt, ende een abfolute endeongelimiteerde verfeeckeringe,fyn Ma- jefteyt tegenwoordigh protefteert, behoudens fyn eer eadetefpea,ghelijckeverfeeckeringe aen haer Ho. Mog. Biet te konnen geven. _ ^ XII.
De Gedeputeerden van haer Ho. Md|;. weten wel, d»t aen niemandt, wie het oock foude mogen wefen , veel weyniger aen Koningen ofte Souveraine Staten ycts ghevercht te konnen worden, tegens der felve w ende rtjftii Ar jdende , en konnen de welgemelde Heeren Extraordinarii Ambaffadeur ende Envoyé mfeeckeren, dat haer Ho.Mog. geen intentie ter Wereldt hebben om fulcx aen den Koningh haren Heerc te doen,ende fynoyörbodigh, foo wanneer |
fyte rechte gelnformeert fullen wefen, waer in het iggy voorfzpointde honneurrefideert,totcontemement daer op te dienen, ende vertrouwen ondèrtuflchen, dat het geen reflexie kan hebben op de faeckefelft, op het verkenen van een ongelimiteerde afle van Neutralità, alfoo fulcx ghebruyckelijck, elide naet haer opinie, noyt anders gepraöifeert ende bydeii Koningh haren Heere felfs in regart van EngelandS ende Denemarcken gedaen is.
XIII.
De meergemelde Heeren haer Ho.Mog. Gedepu*' teerden meynen dat het onmogelijck is, de adlien, re- foiutien , ofte proceduren van de een of de «ndef Potentaette Hellen tot een regul, omdeadlienende refolutien van andere daer nae te richren , naedemael der felver inrereffen, verbinteniffeh jende alle 't gee- ne daer uyt refulceert, 'teenemael onderfcheyden , ende dickwils contrarie zijn, ende willen daeromme niet penetreren, ofte, ende hoe verre den Koningh van Vranckryck de voorfz aite vaaNeutralitert geiC- quielceert heeft, ende of by fyn Majefteyt de felve weloyt is gepretendecrt geworden, ende konnen by gevolge uyt krachte van 'tgeene voorfz is, geen re- den zijn die haer Ho. Mog.fouden obligeren, óns niets anders of meerder te eyffchen alt den Hooghft- gemelde Koningh ghedaen Ibude mogen hebben,te meer, om dat fyn Majefteyt van Sweedea niet foodanl- ge defmellécs gehadt heeft met den meerhooghftge- melde Koningh als wel met haer Ho. Mog. ende te- genwoordigh van haer Ho. Mog. veelerhande dingen eyft die fyn Majefteyt van den felven Koningh niet pretendeert. De Heeren Gedeputeerden vertrouwen mede door 'c geene voorfz is, ten genoegen aengewe- fen te hebben, waeromme de geruftheyt die by het meergemelde iMemoriael ghefeyt wort van fyn Ko- ning!. Majefteyt van Swteden aen haer Ho. Mog. ge- geven te worden door der ielftkoftbare ende fineer» Mediatie wel hertelijck aèngenomen, maer niet vol- komen is, ende waeromme haer Ho. Mog. de felve geerne verder, ende tot den geheelen /ji van den Oer· Ipgh gtextendeert fagen ; De verdere verleeckeringé van iyn Koninghl. Majefteyts oprechte intentie tot continuatie van alle Vriendtfchap van defen Staet, daer van infghelijcx byhec voorfchreven Memoriael gementioneert wordt, zij η mede haer Ho. Mog. har- telijck aengenaem, ende worden de gemelde Heeren Extraordinaris Ambaffadeur ende Envoyé verfochc vallelijck daer van geperfuadeert te willen wefen j en- de den Koningh haren Heere infgelijcx daer van vol- komen verfeeckeren, oock des noodt zynde, den fel- ven te defabuleren van alle finiftrc impreflien, dia aen fyn Majefteyt tot naedeel van haer Ho, Mog. fin- cere intentie gegeven moghten wefen, als of de felve aen fyn Koninghlijck woordtendc parole diffideer- den, ende vervolgens fyn Majefteyt krachtelijck rc- .prefenteren, dat haer Ho. Mog. geheelijck daer aen defereren, voor foo veel fyn Majefteyt goet gedacht heeft fich te verklaren- en dat ingevalleden Hooghft- gemelden Coningh believen fai de voorfz fyne ver- klaringe te extinderen tot den geheelen Oorlegh ^ ende defelvetepaffereninfoodanigen forme ais alk paro- len en verbinteniffen tuffchen de Souveraine Staten ghewoonzijngepaffeert te worden, haer Ho. Mog. daer op infgelijckx een abfolut vertrouwen fullen fee- ten, vermeenende daer toe geen andere Preuve van nooden tehebben, altden yver ende empreftèmenC daer mede de felve daerom aengehouden hebben.
XIV.
Wat verder aengaet de refterendePointen van het meergemelte Memoriael, inhoudende klachten ovec exceflen die by de CommiiE-Vaerders deier Lan- din ghepleeght foaden worden, ende over'taenba- lenendeopbrenghen wm S-weedtJcht icht^e^x en goe- deren, midlfgaders over'tqiiact traöement't welck de Onderdennen van fyn Conincklijcke Majefteyt met de voorfz fchepen opgebracht , hier te Lan^ aengedaen fouden worden, vermeynen meergemel- de Gedeputeerden daer over dat albereyts op den twaelfdtit April lactftlcdea, by haer Ho. Mog. (ktii- |
-ocr page 245-
214 S A κ E Ν van S ΤΑ E Τ
ΐ6δ7. faÖoirlijckerefolutiegenomen, ende de Heeren ex- >1 traordinaris AmbaflfadeurendcEnvoyé ter handen ge- fteltztjn, vertrouwende dat de verfoecken dienaen- gaende gedaen, daer by totcontentementafgedaen zijn, ende iullen fich voorts gereec houden, om mee de gemelde Heeren extraordinaris Ambafladeur ende Envoyé in conferentie te komen over het adjufteren van het vcriochKRegÌemnt de Marine, foohaefthet dè felve believen fai, volgens hetgeconvenieerdein de gehoudene Conferentien aen haer Ho. Mog. toe te (enden een deGgnatie van de verboodene Waren > ende fodanigeandere articulen als de fclve fullen oor- deelen bequaeme Ingredienten in het voorgeflagen Tradiet de Marine le konnen wefen, als wanneer haer Ho. Mog. mede bequaem fullen zijn, om over het veffoeck van relaxatie der opgebraghte Schepen, ende vry paflagie voor de bcwufte Kroons Schepen te kbnnen refolVcren.
De felve Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden prefenteren by deien tot voldoeninge van hare belof- ten in de gehouden Conferentien gedaen een projeél van Conventie, gedrefleertnaden voet by de welge- melde Heeren extraordinarii Ambafladeur ende En- voyé in de overgegevene Articulen van redintegratie gevolght, mitfgaders naer de remarques op yder van de felve in de voorfz conferentien by haer gededu- ceert, ende na haer opinie met peremptoire reedenen geadftrueert, waer acn de felve verhoopen dat gedefe- reert ende vervolgens't voorfz projedl in alles geam- pledleert fai worden, in verwachtioge van dien fullen de gemelde Heeren Gedeputeerden fich onbefwaert bevinden, om op het verfoeck van de meergemelde Heeren extraordinaris Anibailadeur en Envoyé ende tot voldoeninge van haer belofte aen de felve gedaen, by gefchrifte te exhiberen de voorfz redenen van we- gen haer Ho. Mog. te meermalen voor defen ende noch jonghft in de vooifchreve conferentien gededu- ceert.
XV.
Qphetter^e Articul dan vanhetovergheghevene Tractaet van redinttgratie behelfende cene repetitie van de caiTatie der Eìucidatim van het Eibinghfe Tra- ftaet, ende een infertie van de Aöe diesaengaende ontworpen, hebbende voornoemde Heeren Gede- puteerden gefeyt, dat haer Ho. Mog. in de callatie van het voorfz Traöaet van E/««W<ii;egeconfenteert hadden, ende al noch genegen waren de felve ghe- ftant te doen, nietten aenfien van eenige van alle de redenen tegen het voorfz Tradaet geallegeert, die de felve niet relevant genoegh hadden bevonden, maer uyt een pure complaifance voor den Koningh haren Heere, ende om aen fijn Majefteyt te geven een illu- ftre preuve vandeeftime die fy hebben voor des felfs Vrientfchap, ende vinden daerommeaenftootelijck de odieufe claufulen, daer van men fich voor defen in de overgegevene projeiten omtrenrde voorfz caflatie heeft willen Ijedienen, ende daer van noch een reli-' quie in het voorfz eerfte arricul bevonden wordtin de woorden : ^t^iejufmedt exphcatioTraSiatus Elbin- ^njts in pofterum, nunqutm pretendi deieat. In allen ichijn of de meergemelde Eluadatie te houden was voor een deteflable fake, en daer van de mmoriegtdam - Tteert behoorde te worden , behalven datcet oock fchijnt een feer utile fiiputatie te wefen de pretenfien yan den toekomenden tydt te willen precavcren, na- demael hec voorfz Traftaet van Elucidatie eens gecaf- ftert zijnde,niet wederom revivifceren kan als met ge- meen conient van beyde Contrahenten, wat aenfoec- kingen ofte pretenfien daer omtrent oock gedaen fou- den konnen worden.
XVI.
Maer voornamentlijck naedemael de voorfz woor- den duydelijck fchynen wechte nemen alle explicatie van 't EIbinghfche Tradaet, oeck foodanige die de eyghenfchap en rechten fin der woorden van'tfel- ve conform is, en niet anders gedaen kan worden, als waer van maer eenige de minfte mentie in 't meer- ghemelde Traöaet van Elucidatie gevonden foude worden j Soo hebben de meerghemeide Heeren haer |
Ho. Mog. Gedeputeerden geoordeelt» dat niet al- τΚ/τ, leen de voorfchreve woorden uyt het voorfchreve '' eérfte Articul gelicht, maer oock daer benevens ex. prefle verklaringe gedaen behoorde te worden» dat men niet veiftaet dat door de caflatie der Elucidatie in eenigher maniere gederogeert fai worden aen het El- bingfcheTraöaetjOfte daer uyt tot prejudicie van dien geargumenteert, maer dat ter contrarie het felvein fijn geheel gelaten en geobfervecrt fai worden,volgens de eygenfchapen rechten fin van alle fijne ingrediën- ten»} ende hebben de meergemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden 't eeneen'tander van'tgecne voorfz is in 'tetrfie en iwM^iff van het voorfz projeit ter neder geftelc.
XVII
De felve"Gedeputeerden vordersconfidererendc , dat fijn Kohingl. Maj. vanStuiii/isdevoorfzcaflàtie der Elbingfe Elucidatien, ecrft metfonderlingen yver gepouflèert, en eyndelijck uytgewerckt hebbende by 't voorfz eerjlea Articul van 't overgegeve Tr&öaet van Elucidatie, boven dien noch goetgevonden heeft t'urgeeren eene prohibiti ve claufule, van dat dierge- lijcken explicatie van 't Elbingfche Traétaet in 't toe- komende noyt meer gepretendeerc foude mogen wor. den, hebben reden gehadt om te gelooven, dat de in- tentie vanden hoogftgemelten Koningh foude wefen, om de voorfz prohibiti ve claufule wederzijtsapplica- bel en obligatoir te maecken, ende partien wederzijts fodanigh eende obiervantie van 't Elbingfche Traöaet te binden, dat het noch d'een of d'ander vry foude öaen eenige nieuwe elucidatien, van den rechten fin van 't felve defledlercnde in't toekomende te mogen pretenderen. Ende konnen derhalven de welgemelde Heeren extraordinaris Ambafladeur en Envoyé niet verbergen dat fy niet als met de grootfte bevremdinge van de Werelt, in 'c meergemelde overgegevene Tia- öaet van redintegratie geremarqueert hebben,dat im- mediatelijck achter de voor'z caflatie der Elucidatien, die ter begeerte van haer Ho. Mog. gemaeckt waren, mitfgaders achter de voorfz prohibitie van dat dierge· lijck in 't toekomende niet meergepretendeertiou- den mogen worden ,in 't volgende tweede en derde Ar- ticul van 'e voorfz Tradaet haer Ho. Mog. geverght, en acn de zyde van fijn Majefteyt voorgeftelt, werden niet alleen nieuwe Elucidatien van den fin en oogh- merck van 't meergemelde Elbingfche Traöaet af- wijckende, maer foodanige diede geheele kracht daer van enerveren ende 't felve direSelijck deftrueren.
Haer Ho; Mog. hebbén niet konnen verwachten dat definguliere complaifanceby haerin'tconfente- ren van de caflatie der Elucidatien in reguard van fijn Majefteytgebruyckt, metfoodanigen extraordinairen maniere van procederen bejegent foude worden, veel wcyniger in de faecke ten principalen felfs fich kon- nen imagineren,dat oyt ofte oyt van de fyde van Swe- den gedacht foude worden foodanige altemtien, ofte, om beter te feggen,vernietÌDge van 't Elbingfche Tra- öaet te pretenderen, Cao wanneer fy fich erinneren, ende in de memorie revocerendemeenigvuldigein- ftantien, foo by den Koningh felfs, als by fijne Mi- nifters uyt fijnen naem ende op fijne ordreby monde en gefchrifte vede Jaren achter den anderen by haer Ho. Mog. gedaen, om te obtineren de ratificatie van dien, mitfgaders de elogien waer mede men gcfocht heeft het felve fmaeckelijck te maecken, ende tere- ^^ commanderen de nohreckinge ende compliment venfoo i<ffelyclten^erck : van het foo meenighnaelgeresmde El- tbr Jf hmgfche Traaaet ; 't welck geoordeelt wierde te zijn «Λί effeB eene redintégratie en refiitutie van de voorige Tra- Baten · en van de voorige goede -vertreulijckheyt tuff'chm de Kroon Swedenen defen Staet, en datgeimtubcertis geworden artibus certorumhminumquiconfiliafianon^^^
Jalute patria ^dpropria libidine met metiuntur , é" -vi^i bus major & turbidis fuam compofitts rebus lucrifpes ge tuta porte Celf. ac pr^ep.Dom. Ord. ratificatio nonfue-i»^ ritfecuta; endefolemneleproteflatie gedaen, Koninctlijcke Majeileyt ahydt feer leet heeft gedaen dat door de mifgunners der goede vrundtfchap ende corref- potidntit tuffthtn fijn Kmintkl^tke He\efieyt *n haer
H<KtJf |
^ i
-ocr page 246-
Hops- Μφ ^^ uyttu'Jftlinge van dien is verhwdert, met allegane van confiderabic redenen die de pretenfie vandevoorfzElucidatieof ftipulatiegeheel om verre ftoren > dat na-mendijck de ervarentheyc airede geitent heeft dat fukx niet heeft g^itent als de navigatie te hia- dtren elfo door V fehe TraBaei alles vatmea Ί>εφ koftnen ieiencken > gereguleert envafigefielt is^ en wederom- me. dat de Oprechte nUiantie» malles komen voldoen, eu eenige verdere fitfulatie Jchynt onnodig te zya. En eyndelijck de folemnele verklaringe aen haergedaen > waerbymen haer éraghtelijci verfieckert » dat met het refdndere» der e3e va» Elucidatte aüerheogfigemelde JLoninilijcke Majefleyt gants niet voer heeft eenige -nitu- weiHigaliteytenin ^tfiuck van Navigatie endeCommer' dei» te voeren, ofootkdefes Staets Ingefetenen onttrec· ken ie eens biüicke bedongene avantages, moer fimpelyck, om de voorfo aBe vermtdts fine quaetaerdigheyt ende die nette onderhoudiig van aUevrientfehapmcompafibel is , ep te 1)φι» 3 ende uyt de vegh te ruyne» en da» voorts oprecht ende heyliglyci t» hlyven hj alle de el· liantien ende TraBate» met defen Staet opgereght, die immers fonder de voorfa Elucidatie haer voorde perfe· iiiefyn hebbende.
DeHeeren Extraordinaris Ambafladeur ende En- voyé werden verfoght geperiuadeert te willen wefen, dat de voorfe kraghtige verfeeckeringen kraghtige motiven fyn geweeft ende nogh zijn, om haer Ho. Mog. tc induceren ende te difponeren tot de caflatie dervoorfzElucidatien, ende dat de felve noytdaer toe gerefolveert fouden hebben ingevalle fy door de voorfzfolemneleproteliatien niet geruft geftelt wa- ren geweeft van dat haer condéfcendence ontrent het vernietigen van de voorfz Elucidatien niet misbruydt foude worden, tot inbreuck van de andere Traótaten. die fy met fyn Majefteyt hebben , haer Ho. Mo. ac- quiefceren al nogh in de voorfz folemnele verfekerin- ge aen haer van wegen fyn Majefteyt gedaen, ende ge- ven by defen ghelijcke verfekeringe van dat fy de On- derdanen van Sweden fullen laten by bet painbel ghe- not van de avantages in de voorfz Travaten voor de- fen bedongeni ende dat fy voorts opreght ende heylig- lijckneven fyn Majefteyt fullen onderhouden alle de Alliantien ende Tradiaten met de felve opgeright, en laten by gevolge het geheele contenue van 't voorge- roerde tweede en derde articul by de difpofitie diei- aengacnde in de voorfz Tradaten gedaen, ende fui· len de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden by ge· volge maer met weynigh woorden repeteren de re- marques, die boven 't geeoe voorfz is, op de felve in de géhoudene coaferentien ghemoveert zijn > ende feggen, eeiftelijck op 't voorfziB>«i/iarticul, dat het evjdentendeby haer Ho. Mog. tegengefproocken is, dat qnemadmodumpenesfummampoteflatem utriufq-,fla- tus de oneriius veàtgalibus in propriis ditionibus pienif- fmmiijponendi jus fine coutroverfia refidet, itaettam pro rationetemperumac Status 1 eademprolibitu variar» &augereutrique\refpe£Hve parti integrum fit, nifipr» «fu & commode utriufyue Statut mutua eonventione alt- ter de hmcflatuere vifum fuerit mser meyrea dat't geene ontrent de maghe van over de Tollen in weder- aijtsgebiette difponeren, by voorgaende Traöaten albereyts gheftatueert is, van even de felve kraght Moet blyven, ende ter goeder tronwe gheobiérveert, ende fonder eenige veranderinge nagekomen wor- den, als'c geene volgens de voorfchreve laeft gealle- geerde woorden ,by naeder Conventie diefaengaende geftatueert foude mogen worden, daer nevens hebben de meergedaghte Heeren Gedeputeerden op de woor- den Tèrra ó" Alari in het felve articul influerende ghe- feytj dat haer Ho.Mo.aenhaerfydc niet en preten- deren, noghte ooek aen yemandt ter wereldt fouden konnen toeftaen eenigh reghtom op de Zee over tol- lendireaelijckofiodiredelijck tedifponeren. Ende op het voorfz i/wifc wticul is by de felve Gedeputeer- den aengcwefcn dat declaufule ver» contingat ^i.ghevoeght achter'tgeene in^lbinghfche Tra- waet diengaende geeonvenieert is, ende aldaer ghere- Peteert wordt,'c felve los ende vrughteloos maeckt, wobligereode een van de G.ealli«rden tot prcftii- den, ende daer van de preftatie voor de felve GeaU lieerden, ioo ten aenfien van intereflèn van Staet als van Commercie, onmogelijck foude konnen zijn.
^tm rl'
un Λ» ΙΙΗΤ Λ}-
\!· Ι'!} lisi-
>ί W'
ι?./»»; .tóf |
Op het volgende articul fyn by de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputerden geremarqueert aen do eene iyde, de woordekens de catero, mede brengende een ftujtwyfe beveftinge ende confirmatie der onder- linge Tradlaten tuflchen de Croon Sweedèn ende de- fen Staet intercederende, ende aen de andere tyde de claufüle Salvis tarnen faderis cupt Serenijfimo Bri- tannia Rege fuf erieri Anno die i. Mariti initi
conditionibtts, in 't laeft van 't voorfz articul gbeinfe- reert, mede brengende eene generale confirmatie van ailedearticulen van't jonghfte Traélaet tuflchen de Kroonen Sweeden ende Engelant in den voorleden ]iTefeflienhondertvyfen fefligh geilooten.
Op'teerfte,'tweickop devoorverhaelde nieuwe Elucidatien fchynt refiexie te hebben, is by de meer- gemelde Gedeputeerden verklaert, de intentie van haer Ho. Mog. te zijn, om deobfervantie van de voorfz onderlinge Tradiaten in alle haer Leden on- verbreeckelijck te houden. Ende op het laetfte fou- den de felve bequaem geweeft hebben haer ientiment te konnen uytten, inge valle het de Heeren extraordi- naris Atobaifadeur ende Envoyé gelieft hadde, het voorfz TraiSaet by den Koning haren Heere met den Koning van Englandt opgeright acn haer te exhibe- ren , ofte wel den waren inhout van 't felve te openba- ren j Dan t' felve niet hebbende gheobtinéertkonnen worden , vinden de opgemelde Heeren öedeputeer- den fich verobligeert aen meergemelde Heeren ex- traordinaris Ambaifadeur ende Envoyé te moeten re- prefenteren dat het een vreemde ende naer haer opi- nie feer harde proceduren fchynt te wefen j in een en- de felve articul te pretenderen ende van haer Ho. Mog. te eyflchen de vernietinge» immers vooreen ghedeelte, van de oude verbonden, ende die zy met iyn Majefteyt hebben, ende die op eene feer lang- duyringe vrientfchap tuflchen beyde Staten gefon- deert zijn ; ende aen de andere fyde de felve te vergen eeneblindelinge confirmatie van een Trafliaetmet hare vyanden, ftaende den tegenwoordigen Oor- logh gemaedlj daer van men hier geen kenniflè ofte communicatie goedtvindt te geven , ende 'twelck nochtans volgens de verklaringe nu ende dan pu- bliquelijck gedaen, behelft faecken voor den Staet der Vereenigde Nederlanden ruineus.
De Heeren extraordinaris Ambafladeur ende En- voyé werden verfoght in redelijckheyt te willen confi- dereien, of haer Ho. Mog. met eenigen fchijn van re- den geverght kan worden de approbatie van eenTra- «ftaetdataen fyn Majefteyt van Sweden beneemt de faculteyt,om haer in defen Oorlogh te konnen prefte- ren,'tgenewaertoede felve door de voorfz onder- linge alliantie verbonden was, ende dat ghedenun- cieert is geworden fyn Majefteyt boven dien nogh te obligeren om met de Geallieerden van den Staet, met namen den Coniog van Oenemarcken in 't rupture te treden,ingevalle de felve haeriHo.Mo. volgens de op- geright^ alliancien te hulpe foude willen komen, en" de dat oock volgens kenniflè daer van ghegevenin een fecreet articul, behelft een feeronvriendelijckü verblntenifle» om met de vyanden van den Staet ge- voeght, haer Hoo. Mog. te obligeren tot vernïetingc van een Traöaet waer van den Coning haren Heere figh niet vermoght te difpenferen ; Ende eyndelijck. dat volgens de confeflie daer van ghedaen, de vyandt- lijcke oorloghfchepen in de Havenen van fyn Majeft. verleent, vrye acces en proteftie ,en 't felve weygert aen de Oorloghfchepen van den Staet, ende'twelck nogh daer benevens iogevalle men gbeloove foude konnendefereren aen een Copye van dien, diede meergemelde Gedeputeerden van ter fyden bekomen hebben, een de Ingefetenen van de Vereenighde Ne- derlanden beneemt alle andere conditiën voordefeli ve by het Tradlaet van 't Jaer fefiienhondtrt en veertigh bedongenjCQde alle de felve overgeeft ende toe-eygenc
aeo
cn OORLOGH5 'tSe'ven-en-'veerttghfieBoeck. 115
tievandefeIve,ofgelijckeavantagiesendeconditiën, dicbyeenige uytheetnfe Natiën belooft foudc wor- ^_^ |
-ocr page 247-
ιί6 ■ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
aen haertegenwoordigevyanden, endcofhet byge- /· volgenictfpottclijckis.defakenfoogefchapenzijnde, met opgeprocöe woorden femblant te maken,van de voorfzoude verbonden,met den Staet der Verenigh- de Nederlanden opgericht te willen confirmeren.
De meergemelde Gedeputeerden confidereren wel dat het vooiizvieriie articul in figh fchynt te behelien alledcvoorfz incongruiteyten, ende konnen echter feer befwuerlijck ghebraght worden, om te ghelooven dat de intentie aen de zyde van foo vei re
ibudcgaen,omalledeTra(aaten, die haer Ho. Mo. met de felve fyn hebbende, te derogeren door de voorfz Engelfche AUtavtie, maer willen liever abfolu- telijck defereren acn dc hier voor geallegeerde krach- tige verfeeckeringe,van dat fyn Majeft. op'c point van de meergemelde Elucldatien contentement ontfan- gende, dan voorts oprechtelijck en heyliglijckfoude blyven by alle Allianiien ende Travaten met defen ötaet opgeright, midtfgadersaen decygenconfidera- ble verklaringe van den meerhoogftgemel. Coning, gedaen bydesfclfs Miflive, op den een en dertighflen lanuaryfiftienhondertvyfen fefiighaen haer Ho. Mo. gefchreven,ende den fevendedatt aen volgende aen de felve overgelevert ; Wacr by fyn Majefteyt figh eerft op de voorfz pretenfien van fatisfaflie peeilareeert hebbende,befluyt met volgende woorden;^irj«;Viw »w eum tarnenfinem müo moda dicimus, ut à paéìis rite tosderibus recedere unquam animus nabisfuent, faniliora enimullahabenda fuHt, quamque ifijuriis, qu<eper amica- iilemcampofitionemre^ararifojfunt, flane conveUantur fe.iut pofltotrequifitianesadhuca vobis amice contenda- musvelitis adpa£iarum leges refpicere ac eademquanto- ctus{rafiare ahfervantiam quam uUa vebis pra/criéunt. Konnendé geenfints gtprefumeert worden· dat op dcn>^i/i»Marty nieuwe füjldaer aenvolgcnde,zijniie Ïen maendt naer date van de voorfz miflive, ende vier dagen naer den onifangh van de felve, <yn Maje- ileytaende voorfz woorden ende de heyiigheytder Verbonden, daer by gementionneert, niei meer ge· daghtigh foude lyn gcweeft, maer de ie! ve alle door 'c oprigbten van de iVOOrlz Engelfche Alliantie foude willen hebben te niet te doen ; en 't beflu> t van de fel- ve daerom expres precipiteren, om voor te komen dat haer Ho. Mog. op den inhout van de voorfz milïï ve tot contentement refol verende, daer van heton- mogeliijck was, datin de voorfchreve tijdt van vier dagen kenniilè in Sweeden komen konde , fyn Majeil. daer door alle pretext tot inbreuck cnienonabfervan- tit van de voorfz Traöaeten benemen moghtcii.
Het is dan op 't voorfz prefuppooft, dat fyn Maje- fteyt niet van meenigegeweefl is, oock buyten ken- niflbindetoeftemmige vari haer Ho. Mog, niet ver- moght heeft, de Traftaten met de lèlve opgerightte derogeren, dat de meergemelde Gedeputeerden in hetprojeö van Conventie byhaer opgheltelt, de re- ligitufeobfervantie van alle de felve vaft Itellen, en tot meerder verleeckerheyt van dien , daer by voe- gen een verklaringe» van dat de Geallieerden geen VerbinteniflTen met anderen hebben die de felve fou- de konnen beletten, in dér daet te voldoen de Allian- tiendie de felve met eikanderen fyn hebbende.
In't volgende vijfde articul van 't o/ergegevene Tradact van redintegratie, hebben de Heeren haer 'Ho. Mog.Gedeputeerdcn bevonden dat de pretenfe li- berteyt van Navigatie en Commercie (oo verre geex- tendeert werdt, dat over de fchepen ende haer inge- ladene goederen geenerhande recherche ofte vifitatie foude mogen ghefchieden , als by de felve alleenlijck vertoont ende gheexhibeert foude worden eenfim- pele vrye Pas j ende geoordeelt 't felve buyten exem- pel, immers buyten alle reden ende tegen degemeene obfervantie van andere Natiën te wefen ; onder de welcke benevens de voorfz vrye Zee paflcn,noch verfcheyde andere documenten , waer by dan de la- dinge der voorfz Schepen geblijcken konde, gerequi- reert wierden ende geexhib^eert moften worden }be- halven dat het feer onnodigh ende illufoir foude fyn, teconvenieren over eene defignatie van verbodene waren;daerin-'claetftevan 'cvoorfz aiticul gemen- tioneertwort, als de fchepen fonder van haer Ladin- .f, ge te doen blijcken, met opwij finge van fimpele Zee- "7 brieven ibuden konnen volftaen. |
De Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden hebben by gevolge verftaen , dat fulcx verandert ende in'c vourgeilagene Reglement van Marine naer behooren ghereguleert behoorde te worden , tot dien eynde als noch afwaghtende de ingredienten van dien, ende de beloofde defignatie van Waren van Contrebande,oin fyn Majefteyt daer over in billickheyt te bejegenen, mits dat 't geene alhier diefaengaende geconvenieerc fai worden, oock aen de Ingefetenen defer Landen by Engelant ende Swedcn toegeftaen werde, ten regarde van den toevoer die de felve Ingefetenen van fodani- ge Waren hier naer fouden mogen doen aen andere Natiën , daer mede de Rijcken van Swede» ende £«. gelandt in Oorlogh foude mogen Zijn.
Op het fefde en fevexde itùcuX van 't voorfz overge- geven Tradtaet van redintegratie, hebbende Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden geremarqueert eenc feer eiTentieleongelijckheyt, daer in beftaende, dat het voorfz fefde articul by ofte van wegen den hoogft- gemelden Coning van Sweeden alleen ghedaen Wor- dende eene particuliere renunciatie van de bewufte pretenfien der fubfidien, echter in het volgende feven· i/e articul haer Ho, Mog. geverght wort een generale renunciatie van alle pretenfien,die de felve tegens fyn Majefteyt ende de Kroon ìjpmì^» uyt kraghte van de voorige Tradtaten foude konnen moveren, ende ge- oordeelt dat fulcx geredrefïeert, ende de voorfz arti- culen op tene ende de felve wyfe ghecoucheert be- hoorden te worden, latende noghtans aen de optie en- de keure van de meergemelde Heeren Extraordinarii Ambailàdeur ende Envoyé,om naer haer welgevallen de vooriz renunciatie der wederzijts pretenfien parti- culier of welgenerael te maecken,hoewel fy voor haer opinie ghelultineert hebben,dat een generale Renun- ciatie verre te prefereren, ja nootfaeckelijck was, in- gcvalle men eene folide ende vafte vrientfchap ftabl- lieren, ende alle occafie van mifverftandt voor 't toe· comende precaveren wilde, gelijck fy dan in de arti- cuien van 't projcö van hare fyde overgegeven,fooda- nigcn generalen Renunciatie ter neder hebben geftek.
In't volgende iic^e articul hebben de meergemel- .de Heeren haer Ho Mog. Gedeputeerden geremar- queert j dat in de laefte periode van 't felve, beginnen* de ξΙναΠο efl fofirema &c. de fomme, de welcke by de v, eft-lndiiche Compagnie difcr Landen aen de Smeetfche Africaenfihe Cocnpsgaie uytgekeert foude worden, begroot wordt op hondert en vijftigh duyfent Rijcxdaelders tanquam fumma princifahter dehit», welcke laetfte woorden de felve gheoordeelt heb- ben dat gheroyeert behoorden te worden, als van ter fyden implicerende eene repetitie van de ongefon- deerdeende in Sweeden albereyts naegegevene preten- fien van intereffen jende voor foo veel de voorfz be- grootinge aengaet, hebben de gemelde Heeren Ge- deputeerden verklaertals nogh geftant te willen doen de fomme van honderten vtertight duyfent Rijcxdael- ders , voor defen door tufTchen-fpreecken van den Heer Ambafladeur van Vranckrijck aen den Heer Silvercrean belooft, ingevalle de welgemelde Heeren Excraordinaris AmbaiTadeur endeEnvoyé inigelijck geftant wilden doen den vorderen inhout van t gee- ne met den gemelden Heer Silvercroon geconvenieerc is ge weeft; maer ingevalle de felve gerefolvecrt fou- den zyn daer uyt als nogh te doen lieten de confide· rableclaufule, vervattende de bewufte gheneralc re- nunciatie van alle Commercie op degheheele Culle van Guinea, inconfideratie van de welcke haer Ho. Mog. tot het uytlooven van de voorfchreve groote fomme gerefolveert hebben, dat de felve als dan in re- delijckheyt vermindert ende op hondert'duyfent Rijcx- daelders ghenomen behoorde te worden.
In'tsi^iWi articul daer aen volgende, hebbende meergemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden gheobferveert, dat aldaer alleenlijck in confiderà* tie komen de pretenfien, die de Swte^he j^icae»' 'Jihè^ Compagnie op de vooineemde· Weft-ïndifche
Com- |
-ocr page 248-
en O O R L O G H^ *tSe^en-en-^eemMeBocck. %\ή
Gömpagoifedefeir Lahdén iöbrenghc» fondéidiè inièn- ■ctcgémaecki worde vatï éenigè cdtóràpretenficn, de • weicke mcer-gèaielde Wcft-lndiichéCompagniede- fer Landeb tip de vòòrnòémde Africàenfctie Cdinpa- gnie hééft ofcé gettiëync foudè iilogeh wefen té infti- tuereojéndemcyiiéhovérfülcks dScdo crans-àétie ih 'tvooifz Ardkiil vödrgeflagen i opdcprccenfien vata weder-zydeö applitàb'ci gëinaèck: bchoóit te worden.
Op hK tiende Aftikul, fprèeckènde van de Queftie tüflcben Groot Jòhàn eaCnviiz, hebben dé Heerèh haer Ho. Mog. Gédepiitóerdcn gèprèfcnteert, dat on- aengefien alhier dè vooffs fiécke naér wettige Procé- dueren by dén Gompetéiitéh Rechter getermiiieèrt was, haer Hö. Mog.échter ömailc|evüéglijckheydc te toonen, foudéh kohiien coéftaen , dac in plaétfe vanComproiriiffiHièn by't voorfz Artikui vodr-gé- fljgen, de deteiiiainsitib éridè décifiè van dé vooriz iaecke geheel ende al gélübtnittéêrtcride verbleven werden aen het Hoöghe Gericht van Spiert, of den Grooten Raedc van Méckelèh , df fdodanigh ander hofvanjuilitie, als met gétüeen coiifent geëligeert Coude konnen worden > inidrü dat het Parthyen vry fai ftaen de deugdelijckheyt én ondeugdelijckheyt vande wederzijtsgehdüdénéProcédürén, endegeobtioeer- de Senrcntien té fuftinérén éndé te debatteren, al voo- rcDS de faken ten principalen op nieutvs in te tieden, enJetedifpucerén.
Op het elf Je énde laétflè Artïkul van 'tmccr-gettiel- de Traitact vaii redihtcgfatie, hebben de meer-ge- melde Heeren haer Ho.Mog. Gedeputeerden geièyt, dac Hoog-gemélde haer Ho.Mog. niét genegen noch gemeynt zij ri in een Tràdìaet té Itipuleren, of tegens cenighe Reciproqüe prseftatié van den Coningh van Svedtn te bedingen des félfs ihterpofitie ofte mediatic tulTchen denCöning van GrtotBrittàngìe» ende haer, maer dat fy de Telvc al éenigcii tijdt ghelèden van Sijn Majeileyc aengébodèh zij ndè j mét ièngèhaemhévdc opgenomen éh géiéccptëëic hèbbéndé, fighgedoli- eeert houden Hdóghft-gedachtè Sijn Kooinghlijcke Majeftey t in gélijcké gèlé^énthé)ft,dié Godt Almach- tigh nochcatis génadelijck verhdede, gclHckc cröuhar- tige Oiicieh té dfferërèh ènde tb bewijien ; Eiideàl- foodacrmedëdéngehèéléninhoui: Vàn'tVOdrft Ar-
teerden dac'ét fel vé geheéiijòk gelicht, ènde uythct vcwrfzTraélaétbfchoordéb gtlarén te Wördén.
Waer op gedèüberéért zijnde, hebben haer Ho. Mog.figh voor heottce^i ven Conventie ende opftellin- ge van redenen wel laten gevallen ; En werden de ge- melde Heerén Gedeputeerden verfocht 'téen endé 'tander aen de Gedaegdé Héeren Extraerdinaris Am· i»iait»T ende Envof étei handeö te ftelien.
Was Géparapheert labandelVith**'· Onder ftondt, Accordeert met 'c voorfz Regifter
N. Rvyfch.
ii»Mt u gc6oo?t öet cappo?t
i/üsl ban beteeten öaeDt-®en|ionati^ deWit,tnDEan' ir.:t{ti:i)iCi;()aecj@o.jlEoe.^ebeputeci:{ien tot bc faechen banΰweden, ttcbbenDeingebodgj^eenbe totbolt>oe< muflc ban Dee felüec fucceffibe tefolutien Gommiffo- riacl til dates cefpectibi Ocn twaelfden, vijftienden fef- tienden enUe vijf en cwintigftén ?ïp|Ü lefiltt»n Qciica· wmeect/ DibecfciJe mtniocialert »janDcni|eec Appci- ooom, (SittaejDinaci^ Eovoyé Dan Swedenj alle fioubenbe filacbten obec O^t opb^ngen enbe aengpn· wn ban ^cljcpeh en (Soebecen be Subje&en banóen wooflbli flcmelDe feonihflö toe ftebootinbe ; euüe in fpmtmebe/ batbmiibüocaet jFifcaeHJonljetCoI» «Oie tec^Hbniicalitept tót Amfterdain be ocint^ff' fcetbrn infeechec ^bcfjip/ geuactnt het Wapen van i>tockhoIm,tiaecibcftipprtop ClaesSneriög, Öab"· oe boen toeten bat fone faecfef niet 6onbc toccDf η ee= tectnlneectbooj enbe al eet ftaec Üo. JlBog. fouben tebbfn gebifponecctop feethfc ftböjj^ öan be ©ee. een ©ccommitteetben upt be Collegie tee ?ibniicali» ttpt/ionali alöiccaenoljetocefljnnbeoöcc fictboo?» Delielbe Gafus enbe beQueftien, of namentl^OÉi Yfer» Koper, Peelen, enbe D«c8ilöc6e rouwe Materialen, |
ttooi Γόο tì«IIiien(eten toatitiBfacBepbt/ becftlàctt 1667. Kóhbtii totòben te toefen öan goeden prinfcjitibc con- -— / ' lifcabeluptbientioofom/ bat èifiJtjena Vyantiijckc ü^abeHén geöoett iioiecbénj met betfaecb/ Dat bet baec Móg. góébe stjeliefie inoobte toeren f)acelt(>
tthfii· Mn ht>t Rfntrll-p ^hVihti hn in<>rnfiiriii >·> .
éhbe o&iv op in ecgtinge genamrn/ bat ben liinabfadM Sweeden enbe ;6i)n iEaieflcpt^Kooifa. ten / bóo? béfen met àhbecc f jinceri enbe ifetatcn in BctDeefl sijnbc / niet alteenlöch in {jace on» bett)èbbenbê üStjcben enbe Sanben / (lebbm boen Cdnfifqueceriàllecdanbe Materialen enbe Koopman, fchappen , gefatfoeneerc üftc origèfatfoéneert , bic eenigbUnt^ bequaem toeten / óf met bet {teenen ban eetiigge fo;me beauaem gtiemarcNt bdhbéti toojben / otri 'töijcRbanSweden, of beffeifi^ <&nbecbaeHeft baéc méde te bonnen belebigbcn / maec oócb fetfé al* lectjanbe feaitenban Granen, Hrten, Bonen, Wijni Oly, Sout, engenecaltjcbailefoojteban Vidhiahe, footaanneecbefeibe bitectel^cb rifiet baere 3dpan· ben brcboert fouben sQn getoojben. ^at oocb nogb boben bien ben ©ooaflgebacbte «oningii ban Swc- den, gebnecenbe ben tegentaKiojbigen Φϋ/ϊροθ tuf« fcben ben Iftoning ban Groot Brittangien eribê befen ^taet / bp een fo;meei iS^cactaet gefloten tot Stock- holm ben eerften jlBattp v©Hbcn Pöl / brö gjaeci feftien hondert vijf en feltigh aen bcn ^OOQ|l-(]jcriieis ten ftonfngö ban Groot Brittangien, toefcnbe een gebeclaceecbe iPpanbt ban béfen ^taet / ingetDil· ligbt beeft / niet aliecnlbtb bat alte Materialen ebbe Infliumenten ten Oorlog dienftigh, maec OOCh felffi Geit enbe Viöualie boo? Waeren van Contrebando fouben biecben geceechent ; baec ban tot naececbtbi^ ge ban alle (@nbecbanen ban Sweeden cene folenine^ le publicatie op beri neem bari De ftònfng uprgegaen / gebateett in Stockholm ben iéilienden ^et^uacp
fcftieii hondert fes enfeAigh; in bbesten batbé^il*
becbanen ban Sweeden , toillenbe bate Commercie bipbenopbtfeSlanfiien/ niet aU«nlt^b met Mate- rialen erioejlnftruménten tot den Oorloge bequaem »
ofte tne mee töepjtiigb moepte bàet toir beqtiaem gbe» maécRt mógb^ri tbecben / maéi; fclfi^ met Kdom of aribece Leef-tocht, iae ootR toel allèetililcit met Gek» ben ISoningb ban Groot Brittangien boflafolemncclè obecgiften ban Den Coningb ban Sweeden cecbt bet. bregcn beeft / om alle foobariigeSweedtfche Waren te boen intetcipieceity enbe confifquecen / enbe in blec boegben oocb bp gebolgbe befen ^tart ban bie commoDitepcteftufleccn. ^aec in tegenbeel baec JBog. om be bjienbtfcbap enbe goeoe geliegf nt» bepbt ban ben i^oogfi gemelben Coningb ban Swc- den, be^tebeteeteconfecbecén/ nopteenigbe gbc· bacbten gebabt bebben om te confifguecen/enbe boo| alnopteffectibelijcftgeconfifquerct öebben eenigbe Levens middelen, enbe beel min Gele, ofte ooch eenige Koopmanfchappen ten Oorloge niet bequaem boefenbe / nügb met eenige moepte enbe bofien baec toegeappjopiieéct bonnèribe biecben / al-boetoel ben fclbenCoriingiibanSwcdenbolgen^be Alliancie in ben üate feftien hondert Veertig met befen ÌÈitaèt ge^ maecbt/ éribi in ben Slacé feilien faòndert fes en vijf- tighop nieutoiibafigefitlt/ gebouberikoa^benCo· Hing bari Groot Britta^ien mét alle macbt enbe gc= tselt te 3@atec énbe te Xaribe te belpeii beoorlogen / tot bat be óetucbeetbe Navlgatié enbe Commerclé ban befen βίβεέ biébecorii becftclt/ cri bate $0. lËo. obecbe ontfangben léfie fati^factie gegeben foube jbn; eribe battet oocH confeQUtmtìgtB bolgen^ bé nlace bïfpofltie ban bet tweede, vierde, fevende, enbC aribece Artikulen baribe bOO?f3 Alliàncie, be Subjec- ten ban ben Conitighban ï>wedéii órigeixKlofttóe^ met eenigecbaribe/ aiboetnef bocH f!^ feff^ gepec* mitteecbe Waercii triöe Koopmanschappen , 0p be Landen enbe Havenen banberi meec-bbogfi-gemelbe iConingb ban Groot Brittangien tc Mavigeren ofte Traffijcqueren. IHiitfi alle bjelcfte cebenen/enbe mtei anbere toicbtige tonfibccatir n/ enbe boo? al/ becmit^ bettenbaogbjienoncebelnc6 toefen foube / bat baec §0. JitOB. bupten eenige Obligatie, ja? tesene be bif* « politik |
-ocr page 249-
2,i8 S AKEN van S T A E Τ
1667. Pofit's bon be bao;f5 Alliande, metcbec libectept fou^ , ^ ' öfη bcCQUnncn een ΰε Sweedtfche Ondeidanen j om be^pan&en ban Defen ^tact gare rótnmobitepten / iaeöE necifT<t«pten toe te öoeccn/ al^ am öe fcltte
Sweedtfche Onderdanen, bolgeti^ obecgifte ban bun Épgen Souvereyn obetbltjft/om Op bcfe aianbcn öace Navigatie enbe Corntnercie te bjijbcn. na bOOJ» gacnbe cgpe belibecacie goet gebonben εηοε becflaen/ Dat nogbtan^ om alle bolboen^ toille/ aen be it^eccen altjiec aenteefenDe <igictcao?binflci^ Umbaffabeuc cn^ δε <!Bnbopé banbe raeic-t)OogÖ(i-gemdbeConingl) ban Swedcn upt ben nacm enbe ban tof gen fiaec ïgo, behent gemaecht fai toojben / foo al^ boo? bes fcn te raeec-raalcn gefcbiet; bat fiacc Ifo. JBog. op Bate gebane boojfieliinge om een goet Reglement de Marine te maefien/ gecefolbeectöebbin enoc oocB alinogli te biebejtjn baecomtcent be begeerte ban Sweden <rt te bolgen / enbe felf^ in 't boojfcftjebe Re- glement ) of toel bp een A^e apact, be Waeren van Contrèbande, enbe bie geene biemen in eenen navalen Oorloghniftgeboubeni^ bc ©panben te laten toe» boeren/ foobanigö te boen limiteren / bat Ijet rouwe Yfer, Koper, enbe biergeltjcfte ban alle Callacge enbe Confifcatie fuUen toefen gee);imefct : ja bat bientljal= ben in alle^ tot be meefle b;pbepbtacn tjet Sentiment ban Sweden foutie toerben geDefereert/ onber benefi· eie ban een ontoebecfpjeechcliiche recip;ocatie / enbe Öilc):/ bat aenljaet êo. Jlog. ten refpecte ban bc ^ngefetenen enbe i@nberbaenen befec39eceenigbbe jl^eberlantfcbei^jobincien mebe geiijche b^pbept bp tiweden enbe Engeiandc toegefiaen toiec&en ; toaer omtrent/ alfoo bet be gemelle ïleeten albier aentoe= fenöe Sweedtfche j^inifler^ tot nogö toe niet gelieft ïjeeft baer explidté teberfilacen/ ootB onaengbefien aenbefelbeban toegcn öaet ïlo.^og.bcftentgfiei maecht toa^/ bat men aen befe stjbe geinrlineert toa^/ op baec eetfle febjifteltjcRe betfttotinglje/ enbe beloften ban reciproque Traétement aen be ^ngefes tenen ban befcn^&taet te fullen laten toebec baren / fonbec af te biacbten bet finael beflupt ban 't gbeen bien aengaenbe bp concupcentieban Engelandt foube laecben geconttenieett / niet allecnl0cft boo? Ijet ioc= Romenbc/ maet ooch ten aenfien ban 't gepaffeecbe/ enbe in fpecte mεbε tεn aenfien ban be alberept^ eens Sebaelbe Materialen, foobanigb tebifponeeren/ al^ ban geaffectioncecbe ©jienben / nietnae l)et p/ect)0 cecbt/ maec in cibilitepc enbe uj;it coutto|le bettoacbt foube Konnen toerben. «ï^at bberfulch^ oocit foo Ian> gebebao?fcb?ebe gebefibcreecbe bcthlacinge enbe re· tipjoque Beloften gebeclineert toiert/ baec J®og. iiietltonben naerlaten tegben^ be <@nbetbanen ban Sweden te geb^upciten/ enöe te toercfi te leggen / tea minile een gebeelte ban 't gbeene ben Coningb ban Sweden feifi^ b?ptoiUigblöcft aen be ©panben ban ùe- fen j^taet toe- gbejlaen baObe / enbe mibtfbien oocft geenfinté gebogen / bat b?p enbe onberbinbert baere ^panben toe gbeböett toierben be Materialen, baec ban met toepnig mo^te enbe ftofie gefojmeert toier. ben be boo;naemfle ^nfirumrntcn/toaer mebe befel· be befen ^taet beoo|logfn/enbe beg!ngefetenεn ban Dien honben belebigen. «tSnbe tot naber berb;agb/en· be o;b;e in bracbte ban be boo;gecoerbe Aiiiancie, ett' bebolgen^ epgben ober-gifte ban ben Coningb ban Sweden aen be ©panben ban befen ;&taet in fmieri- éus termimgtbaen/ oocR ban bare jijbe ban goeben Prinfeboubenenbebecfilaren alle foobane Materia- len» Waren enbe Koopmanfchappen,toefenbeinftru- menten van Oorloge, ofte met toepnigb moepte euöe hofïen baec toe geapp?op?ieert bonnenbe too?ben/al^ bpbe Subjedten ban Sweden onbetnomentoacen/ofr tenabecbantnogb onbecnoroen fouDen mogen toer.» ben be ©panben ban befen ^taet toe te boegen/ enbe baec onbec fpecialijch mebe Yfer enbe Koper, ali toaer ban bet Canon gegoten / enbe ooelt boo;gaenS nenocgbfaem fonbec eeniglje introbuctiebau nieutoe fojine De Schietbouts gemaecht toierben ; gelfjcR baec jaog. mibtfbefen oocft om befelbc rebenenbp
SObifie/enbe tot nacbec©erb?agb ofte ojbieuntbe onfifcatic niet ftanben eFimecten Hennip, Peck, |
Teer,fware Maften,Kromhout,fware Balken,gcbeeps ti<a, Plancken, enbe anbere Materialen, boojnamentltìtft y Dienende tot aenbou ban Schepen van Oorloge, bje, fenbe in befen be boo?naetti|ie gnfitumenien / toaec mebe bp be Engelfche aen befen fiitaet af b?euït bjiett gebaen. ^a toelebe boo;f; bethlaringe be cefpeetibe Collegien ter Admiraliceyt mitfbefengelafltoictbcn bp pjebifïe/en tot nabec betbiaeb en o;b;e al^ boben/ be falie boo? baec lieben ongebecibecrt fjangenbe / en bieboojbefeibenocb naetbec geintcobueeertfouben mogen toerben/te tecmineren/ en fpoebig af te boen : fonbec Roebtan^ onaengifien be boo?f3 bifpofitte ban be Alliantie de Anno feltien hondert veertig,enbf Jet
Sweden eenije Viöualiejal^Scut, WijnjOlyejEtwe- ten.koornjBoneOien genecalbc6/pet^ totbetboetfel geboocenbε/ onbec be boojf; Con^fcatie te tcechtn/ noebte ooch baec onbec te begtöpfn vuyre Deeien.bie bp be Subjeden ban Sweden in gcoote meenicbtetia be tabenen en Xanben ban ben Coningban Groot Brittaogien geboect toiecbeii / betoöle befelbe feer toepnig tot ben aenbouban fcbepen/maer booigacns be tot anbere epnben gebjupcbt toierben; en bac baec Ho. SBog. al-boctoel upt cebrnen boo?f3 baec toe ge; cecbtigt/eebtcc liebec felfi^ een hleen ongemacb ipen al^bait Vrienden en Geallieerden een gt00teiucom« mobirept toebrengen toilbeti. ^e^ toiect be gemelde Collegien tec^bmicaliteptmitfbefentoelr;cp;efrci{]h geojbonneect in bet tecmineren ban be boojfj faeftm boo? al mebe boo? oogen te bebben/of ooch be Warea rn Materialen bier boben geroect/ en anbece genera· Igchboo? Contrebande •KoDpmanfebappengeaBnof! ceert toerbenbe/nabe ilabenen banbe ©panben ban befen ^taet gebefiineert toaren getoeefl ofte niet ; en bie geene ban befelbe bie bebonben fouben toecben cectelijch nocb inbirectelgtbnabe ©panben gebe^ neert getoeeft te fgnybjp/fiofi enbe fcbabeloo# te ont« Paen/oocb litc fahe ban foobanige confifcable Waren gecnftnt^ mebe onbec Confifcatie te b?engen anbcte gepermitteecbe Coopmanfcbappen/ alboeb^elbaet netfen^ in een en 't felbe jëcbip gelaben getoeefl jijn* be/en nocb beel min 't fcbip felf^/ maec 'teen en 'tatt' bec b?p enbe onbecbinbect toebecom te laten bectnc hm/ofte becboect toojben. bat allentbelben blif< fte mogbte bat baec in befe met be upttetRe
bifrcetie banbelen/ geitjcR befelbe ooch geecne βΙ^Εκκ benbequaem gbfmacche toilbentoecben/ omnotfi meecbec cibilitept enbe compiaifance in befen te mo- gen betoonen. ^aec op bebben be Sweedciche |Ëi- niflec^ toebec ingegeben bet bolgenbe :
DEn ExtraordinarisAmbafladeur en Extraordioa· „ ris Εανογί van fijn Coningl-Majeft.van Zwedtni » doorgefien hebbende haer Ho.mo.geraifonttric jj^·^ refolutie vanden fes en twintigen April left-leden, en iedere noch eenige andere van den fèfde» Mey, die het haerHo. Mo.belieft hun Coningl,Af<»£/?iri toe te voe- gen in a ntwoorde van der felver Propofitie, en 'tgeen verder uytde verfcheydenegehoudene Conferentien metharer Ho. Mo, Heeren Gedeputeerden is komen te refulteren, willen geerne bekennen dat fy niet ven- wacht hadden gehad, dat haer Ho.Mo. in plaecs van al* lerhoogftgem. Koningl.Majeft.fo minnelijkeen Φίτ· tiedige proceduren en oflFerten, met gelij ke refpeö en minnelijckhey t te bejegenen, de fel ve foudeo hebben konnen goetvinden hun Coningl. Minijlers foo af-fli- gigen antwoorde toe te voegen, cnde de extenfie v»n dien met foo fenfiblen maniere van fpreecken teliten aen vu Hen j daer op wel gelij cke, en oock waerachtlge reprochet foude konnen worden geretribueert, foofjT Koningl. MiniflerSf afgaende van hare ordre, de faek^ liever fagen te verbitteren als te verbeteren. Sy Ko- ning!, Minifiers willen evenwel vertrouwen » dat haer Ho.Mo. innerlijcke intentie foaf-kerig niet en is van de herftellioge van goede intelligentie, als fighdeie eerftc antwoorde van haer Ho.Mog.uytterlijck op- doet , ende dat haer Ho. Mog. foo wel als fy Koning- lijcke Minifiers overflaende het gheen maer hinder ende gheen voordeel kan by-brengen, liever alle P" voeghlijckheydt ende wat meerder facilitevt fulleo
gelie·/ |
-ocr page 250-
en O O R L O G Η, AchMn-veemghfieBoech
I , ghelieven by tc brengen, 't geen fyn Koningl. Mini- ! loO/· jisnoch feergeerne van haer Hoog. Mog. fullen " verwachten, endc konnen fy ondertuflchen niet on- derlaten alhier eeoige redenen tot defiruBie van haer Ho. Mog. fuftenue aen te roeren.
Ende voor eerft is het hun Koninghl. Minifters feerleetjdathaerHo. Mog. bynae alles gelieven te contradiceren't geen fy Koninghlijcke Minifters zijn voorftellende, als of haer Ho. Mog. meeninge ware 'telckens foo veel verder afte tredenjsls aller hooghft- gernelde Koningl. Majefteyc ibedl: byte komen. De pointen difFerentiael, fien principalijck op een Alle vanUeutraliteyt op'c veranderen of niet verderen des£/^'».g/f''Tra£tacts; op de vry/f-^i van deSweet- fcheNavigatie, en het point van Contrebande Waren daer annex» opdèGuinefchefaecke, en foo voorts.
Ophetprooemium van haer Ho.Mog. antwoorden moeten fy Koningl. Minifters feggen, niet te weten van foo vegl gevocghlijckheyt, noch oock van fo ver- fcheyde a^ntages aen allerhooghftgemelde Koningl. Majeftcyt ingewillighc, als het haer Ho. Mog. gelieft daer in voor uyt te poferen ; maer wel het contrarie, indien men anders foude willen ophalen het ghepaf- ieerde, foo by den laetfte Sweedtfche-Oeenfchen Oor- logh, als den ghedurigen tijdt daer aen, cnde nu noch, van foo verfcheyde hinderniiTen, onvriendelijckhe- deo, prejudicierende Alliantien, difrefpeöeren ^ af- keer van alle bilUcke offertes,daer haer Ho. Mog. aller hooghftgemelde Koningl. Majefteyt medeghelieven tebejegenen , felfs fodanigh dat haer Ho. Mog. ner- gens inne aen aller hooghftgemelde Koningl. Maje-
konnen weten wat hy van haer Ho. Mog. eyndelijck , te verwaghten hadde,ghelijk hy daer van als noch niet kan verfeeckert zijn, ende niet te bevreemden ia'.y fob slier hooghftged. Koninglijke Majefteyt daer door ge- nootfiCcRt is gewerden, naer verfcheyde vergeefiche centatie om fich met haer Ho. Mog. nau te verbinden, fich oock met andere tot haere fecuriteyt te engage- ren; ende evenwel traghtalle hooghftghemelde Ko- ningl. Majefteyt als nogh by te komen, ende laet aen bacr Ho. Mog. fodanige aenbiedingen doen, die beter plaetfe behoordeo te vinden, als aen de zijde van haer Ho. Mog. is gefchiedcnde ; wordende alle voorftel- lingenof koutflnnigh opgenomen, of ten fcherpften uytgeduydec, gelijck dan daer ghefeyt wort, dat aller hoogbftgem. Koningl. Majefteyt in 'tbeworpen pro- jeü van redintegratiehare uytterfte meeninge heeft willen te kennen geven, fulcx niet en is op te vatten «Iseene hardigheyt,tnaer als eene vriendelijckheyt en- deopenhertigheytjom met het ter zyden letten van alle het (r>f»/i«»,'t welck dogh niet ter iaecken kan doen, ende veel meer die veraghtert, fpoedightot een flot te komen;alfoo de pointen in 't voorfz Projed fo- danigh vervat zijn, dat als haer Ho. Mog. niet alles ten argten willen uytduyden. de felve ghenoeghfeaem by haer konnen worden ingewilliglit ; hebbende den HeerrjiriiBf/z fulcx in lelfs foo geoordeelr.
Als haer Ho. Mog. fich dan van alle prejuditie ful- len gelieven te ontdoen, fullen de felve bevinden dat- ter geene redenen zijn, waerom haer Ho. Mog. foo hardt op een jlde v«n Neutraliteyt fouden blyven dringen, daer fy uyt aller booghftg. Koningl. Majeft. aftienvan de faecke felfs konnen verfeeckertzijn; cnde dat fy meer hooghflgem. Koningl. Majefteyt op het naufte wilde binden,eBde felfs van haere zyde ner- gens in wilden toetreden, als of de ware vriendtfchap van eene zyde alleen konde beftaen;ende het genoegh wre dat aller hooghftged. Konlngl. Majefteyt fich i\^-umulereny ende haer Ho.Mog. vry bleven, de felve Majefteyt alles naer gaf, ende haer Ho. Mog. nergens toecondeicendeerden, haer Ho. Mo. alle in- terpretatien nae fich namen,ende aller hoogftgemelde Koningl.Majefteyt niet anders overigh bleef«lt fulcx alles goets tc heeten endc in te volgen. Met wat reght wonreght haer Hoog.Mpg. den tegenwoordighcn Oorlogh met Engelandt zijn ingewickelt ί fulcx fy bier ongeexamineert ; ende behoorde het haer Hoog. Mog. te voldoen, dat aller hooghftem. Koninglijcke |
hooghftgem. Koningl.Majefteyts Extraoid. Ambaf- fadeurs fodanigh procederen, dat haer Ho. Mog. naé fcherpe examinatie felfs moeten bekennen j weJ ende trouhertighdaerin gegaen te werden j meerder kon- nen haer Ho. Mog. niet defidereren, nae datfe in den beginne aen meerallerhooghftgemeide Koninglijcke Majefteyt fo weynighfatisfadie hebben foekcn te ge- ven , fo weynigb aenfoeck aen haer hebben laten doen ; foo verre in veele dingen haer fyn tegen ge- gaen ; welck alle ongheacht aller hooghftgemelden Cooinglijcke Majefteyc fich niet alleen ncutrael hout, maerfeifsyverigh fich laec employeren, om den opgberefen Oorlogh te aflbpiereri.
De redenen die aller hoogftgedaghte Coningl. Ma- jefteyt aen fyn zyde is bybrengende te willen doopert met den naern van verjierde pretexten, gelijck haer Ho. Mog. gelieven te doen, is leer choc^uetit, en fou- de met meeder reght konnen worden geretorqueert > lbo men een lirytvanj«e w veen altijdt wilde doen duren. Andere alles naer tegheven, metkraght van geldt aen te houden en de Croon Sweeden het hacre te benemen of te difputeren, cnde evenwei te begeren datter fai toetreden, cnde tot alles fai ftiliwijgen, is een iUufie ende elufie.
De mortificatie der Ehcidatie des Elbinghfche Tra- öaets is niet te confidereren als een beneficium, maej* als cene ceiTatie van aengedaene lasfie, die tyde leg- gen veel kraghtigertegcne haer Ho. Mo. alsdeaÖien
fieyt willende te ghemoet komen, de felve noyt heeft 1 diefyfooopereuxfoeckenoptehaelentegensSwee-
den : wat kan daer van de memorie dogh anders by brengen a.\s«Iteratie», verbitteringen endefelftverwy^ deringen? De abrogarle of extcntic derfilucidatieaen fich lölfs een^difiruilie van alle de redenen die haer Ho, Mog. ter contrarie konnen bybrengen, en bUjckt daer uyt dat daer door groot ongclijck aen allerhoöftge- melde Coningl, Majefteyt van haer Ho. Mog. moet fyn gefchiet, gelijck dan de felve Majefteyt doen beeft moeten aenfien dat hetTrtóaet van Elèfngb,operici tot continuatie van oude Traftaten en vriendtfchap, door foodanige eluddetie wieTdegeekdeerttjuea langi ende hebben haer Ho. Mog, felfs gemortificeert endc tenietgemaedtde vrughten van vriendtfchap en afli- ' ftentie,die aller hoogftgemelde Coninglijckc Maje- fteyt uyt kraght van 'c felve Tratìaet van Elbingh be- looft waren ende te verwaghten ftonden, loo dan meer allerhoogftgemelde Coningl. Majeft. foodani- gen vond en praflrique voor dcteftabel wUdehouden, gelijckhaer Ho. Mog. foecken te in/erereren, daer noghtans hooghftgheoielde Coningl. Majefteyt met meeder retenue ende min quetfenden woorden daer van is fpreeckende, foude haer fulcx foo heelqualijck niet fyn af te nemen j deHiftorien Oillenhet damna- bel genoeg inne roeren : de Complaifante was aller- hoogftgemelde Coningl. Majeftcyt doen evenveel noodig, omringht van <00 meenighte van opgehitfte vyandenjdietyden fyn gcpaflècrt, ende hoogftge- melde Coningl. Majeft. wil nietgeerne daer van lipre- ken, alleenlijck moet het noodigh hier werden geiegr» dat het niet luffident is, de adle van Elucidatif w^h te nemen ende de wortel daer van in 't Eibinghjihe Trac- taet te laten refidereo, ende dit is alleen de verandt- ringe die hoogftgemelde Coninglijckc Majeft. in het Elbit%kfche Traliaet is defidercnde,ende niet de wegh- neminge van 'theele Traftaet, fynde belagblijck um- ÌMwwiifite willen lighten, cMcmalum ifjmtelaten aengreeyent fwcicks een fpecie foude fyn van een erger iUi^e als de ecrfte is geweeft; fyne Majefteyt wil geer- neölyvenbyhetgetraüeerde foo wijt fulcx eenigh- fintstollerabelis, endenogb meer by Vriendtfchap, endedaerom heeft hoogftgemelde Coningl, Majeft. alle tijdt laten aenhoudep op de ratificatie cnde onder- houdinge desTraöiets, foo wijt dic,namentlijck met àtElucidetie gtcn gemeeofchap heeft, ende op ver- trouwen dat haer Ho. Mog. aen hare zyde dan mede fouden bybrengen alle 't geene 'c welck een mutueelle vriendtfchap en de woorden de» T/aöaeti waren di- (Φ X <£lerend« |
-ocr page 251-
Ilo
1 öerende : ende is de intentie van de felve Majefteyt als nogh te blyven by 't Traélaet, met blootelijck daer ■ uyttelightende wor/i/ende het quaet van de Eluci- i/e?/f,endedaer tegens te ftabilieren eene onderlin- ge Correfpondentxe ende Confidentie, ende daerom fpreeét hoogftgemelde Koningiijke Majefteyt niet foo feer van «iro^ire» als yets tepoferen ende ftatue- ren, waer door de oude ende nieuwe Traöaten, en- de felfshet Tradaetvan Elbing in haer waerdemo- gen blyven, ende beyderzijts heyliglijck mogen kon- nen werden gheobferveert ende naegekomen ; de weynige woorden of claufulen die hooghftgemelde Koninglijcke Majefteyt by de jongbfte projeö uyt hetjongfteTradaet wil hebben ghelight, gevpnaen de fel ve Majefteyt gw» vo§rdeel,bo\cn haer Ho. Mog. fynde alle't famen Claufula teque Jaluteresuniquam al- teri , ende in 'c ftuck van Neutraliteyt voldoet hoogft- gemelde Koningl. Majefteyt meer als van haer be- geert kan werden, vermidts fy fich niet alle Neutrael hout, nocbte oock de minfte hulpe en ailïftentie aen de Vyanden van haer Hoogh. Mog. is toefendende, maer door haerew/»«e/jV/te»»erf/iii;> de partyenpouf- ïeert tot een accommodement ; fynde foo wijt daer inne gheavanceert dat airede een armimfiitiuntibuie fyn geplacideert geworden, in dien haer Hoog. Mog. daer toe hadden ghelieven te inclineren, ende dat fyne Coningljicke Majefteyt van Groot Britangien is gebraght geworden tot het accepteren der by haer Ho. Mog. eerft voorgeflagen, waer op den Vrede door Godes genaden oock ftaet te volgen.
Dogh dat hooghftgemelde Coninglijcke Majefteyt fich niet verder en nauwer kan noch wil laten vinden, alsdereeden ende deconjunöurevan tydetoeiateti, fulx is haer niet te verdencken : Wie ktm affien.ivat wr- andermge in Europa noch fouden konnen vogrvalle» deor het tergmerferen van de een of de ander, ende by Confe- queutie door het trainfnertn des tegenwoordigen Oorloghs? meerhoogftemelde Coninglijcke Majefteyt heeft dan liever Neutrael te blyven, foo in t' regard van Enge- /««Ì& als van defen Staet, om dat eerft party te kiefen als het des felfs intereffe onomganckelijck falvereyf- fchen ; welck foo wel kan vallen tot voordeel van de- fen Staet als Haer Ho. Mog, konnen dit alfoo weynig vreemt vinden als yemant ter Werelt, alfoofynoyt anders ghewent fyn te procederen, felfs niet op verre na met fo veel precautie,als meerhooaft- gemeldeConinglijke Majeft. is gebruyckende j daer van den left verleden Neortfen Oorlogh tot exempel kan dienen, doenshaer Ho. Mo. hare Tradtaten felfs expliceerden nae hare fautafie, \msconfilia cnàeprincipia varieerden nae haer goetduncken en voordeel ; en het ElbittghfeTtaika.^ foodanig elucideerden ende inter- neteerden dat meer aller hoogftgemelden Coninglijc- ' κ Majefteyt in plaetfe van eenige verhoopte goede vrughten, daer uyt quam te onfangen vyandtlijcke be- j^eningen,end e feer quade efféflen : als men de voo- rige tyden tot nu toe fai naefien, fai fich niet bevinden dat de Croon Sveden de Vyanden van delen Staet oyt in 't minfte heeft geafllfteert ; maer fulck kan by haer Ho, Mog. niet werden geroemt, die in verfcheyde occafien Vyanden van Sweeden forcelijck hebben ge- fecondeert, ende fich met hun geengageert contrarie den teneur der onderlinge Tradiaten : Evenwel wil tneerhooghftgemelde Coninglijcke Majefteyt een hare fyde alle voorgaende Tradiaten geene confir- meeren, fulcx aenprefenteerde by dit jongfte projeö: aniculo If^ maneant itaque de Citerò feeder» ante hae inita infilo pieno vigore Soo haeft dan dit jongfte projedl fai wefen gheflooten ,fal oock alle andere vree- fe cefïèren j ende by confequentie een finguliere adle van Neutraliteyt onnodigh zyn. Denparagraphus ge- ftelt in 't eynde van den felven articul, feggende/i/v/x tarnen per omnia faderis turn Anglia initi conditionibus, kan gans geen bedencken hebben, alfoo hoogftgemel- te Coning!, Majeft. verklaert Neutrael te konnen ily ven Salvoifiofcederei ende dat den Vrede tuffchen de Croone van Groot Britangien ende defen Staet ghe- flooten werdende, alle verdere fcrupulen komen te ce fleren i om den inhout van 't felve Tradliet konnen |
haer Ho. Mog. niet verleegen 2yh, alfoo ïdenHee^ al lang voor defen daer van cene Copyeghe· hadtheefr, behalvendatheteflèntieelftedaer vanal-
lefintsin druck is ; ende wil hare Maieft, geerne alles inmelitrem fartem tot faveur van haer Ho. Mog, ex pliceren ende executeren. De Tradtaten die haer Ho. Mog, met andere nu eenigen tydt herwaerts hebben opgeright, liggen meede foo heel favorabel voor iee- i/f» niet ende konnen in veele met de alliantien met de Cwii» 5iue</fe opgeright, niet werden ghecotnpaf- feertj daer van lange deduftien fouden konnen wer- denghemaeckt, foo het konde gheoordeelt worden dienftigh te fyn tot opbouwinge van vrintfchap. De Termen vnO fpottelyck van fernhlant te maecken, ende wat dierghehjck meer is ,dic konnen met de felve fa- ciliteyt ende met meerder waerheyt werden geretbr- queert als die van haer Ho. Mog. werden gepofeeit. De reghte Neutraliteyt beftaet daer inne, dat hoogft- gemelde Konmkl. Majeft. fodanige afte ajs^haer Ho. Mog. fyn urgerende, nieten geven, nocffieaenJEw- gtlandt nochte aen defen Staet, maer dat de iel ve Ma- jefteyt in der daet de neutraliteyt preftere en fich Neutrael houde, gelijk allerhoogftgemelde Coninckl. Majefteyt realiter is doende. Soo haer Ho. Mog. dan fouden verftaen, onder dat pretext de abrogatie der te willen revoceren, magh met reght ghe- feght werden dat fy die in efFedt weygeren, namparia funt negarefimpltciter>vel negare fub conditione inhonefia Al dit diiputeren ende argumenteren doet weynigh terfaecke,ialsliefde en onderlijcke vertrouwen uyt blyven,en haer Ho. Mo, continueren in de jaloufie of diffidentie, die fy van de Croone Sir«i/i»,fonder eenigh gegeven reden, ghevatfchynen te hebben, waer van een ghevolgh is het onvriendelijck Tradtement, 'c welck fy de Sweetfihe Onderdanen in haer Negotie ende Navigatie alhier laeten aendoen, onder pretext, datfe of voor geene Sweetfche Ingefetenen konnen wor- den gehouden, of datfe Waren van Contrtbande in hebben, of datfe nae andere Plaetfen fyn gedeftineerc geweeftalsdeZeq><»j^»endc Connofementen luyden: ende op diergelijcken prsefuppooft worden de ^imt- fihe Schippers, Scheepen ende eflfcdlen hier opge- braght, door proces getraifneert, op groote coften en tydtverlies gejaeght,ende eyndelijk of geconfifqueerfi of hun geen vergoedinge gedaen van geleden ichade, ende worden fy Sweetfihe\ngei&.tnen die' opgebragt zyn, alfo geruyneert, andere die noch te konnen heb- ben , daer door fchroomaghtigh ghemaeckt,haertrafi- que te vervolgen; De infolentien der Commijpvaerdm ende der F^i/i» ter Admiraliteyt daer mede ick niet wydergae, met oogluyckinge worden aengefien, en noch foude men wel begeren dat hoogftgemelde Ko- ninckl. Majeft. tot alles foude ftilfitten endeftilfwij- gen. De placcaten, die haer Ho. Mo.doen emaneren, konnen maer fien op haer Ingefetenen alleen;foo wyt die van de Alliantien afraen,foo wyt raecken die Plac- caten der Geallieerdeningefetenenniet. De Tradta- ten en Alliantien moet in delen het reghtfnoerzijn, dat van hmofefiienhonderteMveertigh,kytà\iyào\i]^·· Ofwel d'een of ander der Geallieerden in Oorlogh wort in- gewickelt,manebit tarnen alteri Navigatie éf Commircie- rum ufute /iber;de felve Alliantie feyt mede wat fpecien van Waren voor Contrebande hebben te worden ge- houden jalles wat haer Ho.Mo. boven en buyten dien propria authoritate ende fonder voorgaende concert met de Kroone Sweeden zijn doende, Isonreght en ge- welt, ende dies niet aenncmelijckdelRefolutie vsn haer Ho. Mog. op étnfefien May omtrent het ftuck van Contrebande gbenomea, alfoo hetconfent van al- ler hooghftgemelde Koninckl. Majefteyt eerft mede daer toe vereyft wort : Soo didteren alle Tradateo, en het zijn jae haer Inghefetenen, want foo haer Ho.Mo. alles mogen interpreteren naer haeren fin, alles mo- gen ftatueren uyt haer eygen mouvement fonder toe- treckinge van èwéeden, foo zijn alle Alliantien buyten kraght, alle Befendingen onnoodigh, ende belachge» lijckjom overeen Ampliatie van eeaTraitaetvaii te concerteren, als haer Ho. Mog. daer inne over uyt alleen refolreren*. Ende dat nochilellenfo-
dxnige |
-ocr page 252-
en O O R L O G Hj *tSeven~en^*veemghfie Èoeck. 221
danige Waren voor Contreiande, die alle Sweetfchen ' handel doet ftille ftaen, en die haer Ho. Mog. by geen andere occafie voor Contrebanden fouden willen ge- reeckenthebbsn, confifcerende nÌet>»^<i«r»Mimaer in antecejfum cffeéten en goederen daer over proces hangt» beginnendeùiooalr exeeutione, ende felfsprac- tiferende 't geen fy foo feer aeti Engelant improberen. Jnallen valhaddejaediergelijcken PJaccaet vooruyt moeten gaen, ten minften hadde aen SweeJen daer van Itenniiïe moeten worden gegeven j ende kan het niet raecken die daer van noch geen kenniflè hebben ge- bade,hoewel hooghftgemelde Koninglijcke Majefteyt verftaet dat het >« tetum niec en vermach te gefchieden infonderheyt in foodane exorbitantien onlydelijck, datmen van Zee ■ Flaetjen ende Cogunfcementtn afgaen - de, de faecke wil oordeelen nae dtdepofitievme^n fcheepsjongen ofte Beatsgefel,άι^,οΐ ayc pyn,of uyt on- ^ gedult van de gevangen ifle, of promefle, gebracht is om te attefteren 'cgeen den Kaper of den F//c«f/cot iljn voordeel bevine, in dien val kan geen Koopman een oogenblick van fijn Schip en Goet verfekert zijn, ende fouden oock alle paffen fuperfla zijn. Al dit ver- fcheelt veel om nader tot vriendtlchap te komen.
De Gutaeefi Ìaecke importeert de Kroone Siueede» bydei/r/i à vier hondert dayfent Rijcxdaelders, de fel- ve heeft die laten vallen tot op hondert vyftigh duyfent Rijcxdaelders, haer Ho. Mog zyn gekomen op hon· clert en veertigh duyfent K\\c:idae[Aers , en nu Ipriogen de felve wederom op hondert dnyfevt Kiiciiàdi^iàtts t ende wie kan verieeckeren of die betalingedan noch prompt foude vallen, vermits van ter zyden verftaen wordt, dat men voorgeeft, dat het een grooveon- verrichtigheyt foude zijn aen geldt te tellen,
ioo langh men niet kan weten of het niet tegens den StaetfeJfsgeempIoyeertfal wordenjeenampei efchap- patoir, 'c welchTveele Oebiteurs wel fouden willen la- ten gelden voor eenftale Wet. UeHstt Silverkroo» heeft procuratie gehad om met haer Ho. Mog. te han. delen over 't Schip en ladinge van het Schip Chrifiinai ende over het geen Sweden op de Kuft van Africa had- den befeten, ofte noch waren befittende, wyders konde fijne procuratie niet flreckeη, wyders konde hy oock niet gaen ; wyders konden haer Ho, Mog. hem niet vergen , of wel hebben haer Ho. Mog. bem Sikêrkroon ter quader trouwe foecken inne te leyden, 'twelck de Kroon niet geobligeert is te ratifi-
ceren noch ftant te houden , behalven dat de Heer Ükerkroon ontkent veele dingen die haer Ho. Mo. poferen.
De aftieyanGrWflf la» tegens de CrivitfenAazx over aen d'een èn d'ander xyde Sententien zijnde gegaan, watkanredelijcker, ende tot fai veringe vanyderseer cnderefpcdt beter werden gevonden, als dat men die Sententien laten ruften, fonder fich aen een ander Hof te fubmitteren, men hinc inde Arbiters ftellejdie onder Eedt van onpartydigheyt de faecke hono decideren.
Defe andere noch refterende poinften, daer over ware wel te concerteren,als het haer Ho. Mog. allecn- lijck gheliefde meerder genegentheyt byte brengen, maer nu de felve alles verwerpen, alles contradiceren, ftaet de gemelde Koningl. Minifters niet anders open, ais aller hooghilgem. Koningl. Majeft. daer van ken- nifle te gheven, en des felf goet achten daer_op af te wachten, die niet anders kan zyn, als dat, byaldien haer Ho. Mog. gelieven te bly ven by hare «wzjW/gé ienomene Refolutie in 't ftuck van Maritte > ende by de eens gevatte meeninge om yets nae te geven,dat by Extraordin. Ambaffadeur wederom vertrecke,endede faeck in die ftaet late daer die tegenwoordigh in is, en foo als het haer Ho. Mog. wyder te rade fouden mo- gen vinden, tot dat haer Ho, Mog. in fich fullen gelie- ven te gaen ende aen aller hooghftgem. Koning Maj. minnelijcke ofièrtes wat meerder lullen ghelieven te defereren, 't welck fy Koningl. Minifters wenfchten dat als nu ghefchiede, ende willen het van haer Ho> Mog. alsnoch geerne verwachten, en ondertuflen on- fchuldigh zyn aen de intidentien die foude moghen voorvallen van dat haer Ho. Mog. hebben gelieven te tergi verferen nader byte treden, 'twêlckfy dan fich i6Sf] felfs vonden te imputcren hebben. -r-mmmmm |
negenden i^gcgoott gftcajipOjtotJecfEEcREt jlBiiiiotiael ban befelüe l^cfwn .il©ini|ïtr^/ tenDccfn» miDe ten cpnbE Dat De ^toccötfcöe fecöepcn/ <0nb£Ci Danni m <$ocDeccn {)iec te 3Lanbe ten Dele Doo? Com^ ttiiffte ©aitDet^/ enDe ten Dcde byDe^cbipcnton «©ojlogcopgeöjaflöt/ nueenmael/ fonDecl)fcDfcDi= lap/ ontflagcn moeite toojDcn; al^oochnaDecge» cefolbeert inegcn De öetoufïe vyf Kroon Schepen, Die ban Stockholm obec EngelandtnaPortugaelljaDDM te gacn/i)ouDenDe boojt^/Dat fp i^eecen <£)ettao^Dina« ci^ StmbaflaDeut: en CptcaoiDinaci^ <Snbope bcccpDt toarcn om met De ï^eecen bare ©o. l®oa. «ÖcDepu» teecDen in Confcte ntie te tceDcn obrr fjet fiucft ban be ^©accn / Die in 't toellomenDe bOOJ Contrebande glje· ftouDen fouöe jijn, J©aec op geDelibececct mbe gccon* fjDeceEct toefenDe Dat ftaet |©og. Den achften jFe® D?uanj leflleDen aïbcrept^ fjatuben gefcbjcbtnamDe gefamentiijcfte Conrgien ter Admiraiitey t, Dat De fel= be aen alle Capitepnen enComm(flïe©afrDet^ban jacen reflbite fouDe ÜjiHen ojDonnecen/ cnDelafien boojfs Koorn Schepen onbecginDcct te laten paffes cm / en l)nnne ccpfe becboiDecen / in ragfp bebinDen fouDen / Dat De felbe ^cljepen nietlgljelaDcntoarfn met eenige 3®ai:en ban Contrebande ofte matrcialen tot De ^cBecp^- öou ofte Cquipagie DienenDe : al^ nu goetgebonDen en bctfïaen/ bn foo bcccr De gemcïDe J^eeren «gjctcaojDinad^ mbaftaDcuc enöe «Ftraoji Dinai-i^<tEnbope ftaet ï^o. «og, in beftooilijcRefojme upt Den naem ban Den fóoningftftaten JlJeefici; hon^ nen enDegeliebentebecfeecfeecen/ Dat metOeboojfs ^cftepen geen Kennip, Peck,Teer, fware, Maften, Canon-kogels,en anDece Diecge!ijfte3©a£cn De®pan= Den ban Den^taet fuïlcn toojDen toegeboegt/Dat ftaec Ilo. |@og. in fulchcn ca^/ftet betfoecfeDienaengaenDe geDaenboo2t^ completclftctt enDe fonDec eenige limita'' tie ofte cefetbe fuUen intoilligen.
30efc iSefoïutien ftebben ftacci^o. Jüog.oocRgflCi fonDen aen Den ï|eec banËeunineen,DieDefelbein 't laetfi ban H9ap aen Den Stotiingft ban Vranckrijck tot Amiens geeft beleent gemaecltt / om te tftonen De
fcootefacilitcpt Die befen ^taetbpbjacftte/ om te omen totDecorielufïc DccbérnleubjingftbanbeouDe ?llïliancie metSweeden 5 cnDe oni te tjjoonen ftoebeel ooth ftatc üo. lEog. DefcceetDen tot De cntcemife ban Vranckrijck.
og. oSeDfputeecDen tot De faecften Den een entwintigftengunffgerappoiteett/ ftetgeci ne in Dibecfcfte nocft naDece <i onfecentie met Den fêeec <!5cabe ban Dhona enDe Den ©eec Appelboom in pfte- boïge ban ftaec i^o. .f©og. Sefolutie ban Den achtien - denDtfe^/ bjasSboojgeballen; enDe becbolgen^ laten lefen feecRer geDjeffeect Concept ban pjobifionfcl He® coo?Dt tuflcften Den fdben Koningft ban Sweeden tee eence / cnDe Defen ^taet tee anDece jijDe te maecftcn / obec De Dejïgnatie ban JlDacen Die boo? Contrebande gfteftonben fouDen toecDen met Den aenRIeben ban D ra 5 boegftenDe De gemelDe igeecen ftaec ©o. JHàog. ©eDeputeecDen Daecbp/ DatDegemcIDe<ÌFtcao|bi« naci^ Wmbaffabeuc enDe €7:tcao?binaci^ €nbope ecnfiigftftaDDengeinflfieect/ omin't vyfdeIBctijcftei ban 'tbooifs Concqjt te Doen influecen Defe naecbols genbe claufulc/te toeten ; Dat by aldien den Koningh van Groot Brittannien gedifponeert kan werden om by onderlinge conventie met fijne Koninglijcke Ma- jefteyt van Sweeden ende van haer Ho. Mog, de meer gemelde Scheeps-behoeften van nu af aen voor altoos vry te verklaren, haer Ko. Mog. oock om alle vol- doens wille tegenwoordigh hettranfport van de felve aesp Vyanden van d'een of d'ander der Contrahenten fouden toeftaen. ?&ocftDat ftaec<Ê.fuIc]CijaDDenge= Declineect/ becfoeRenDe Die^aengaenöe/enbc boojt^ tqj 'tgefteele toeccBtebecfiaen/ ftaceilo. JIEog. upttecs fïe goeDe meeningfte enbe intentie toaecopgeDelibe; ceectsönöE/ötbben ïjaec^o. Hog- Ρφ 'tboosfj alfoa |
-ocr page 253-
S A Κ E Ν van S TA E Τ
17. Bf&?efre«be€onttpi ban coojt fcael laten gcbalïen/
-- cube goetgeUonDEn De BEmelDeilcfcenliacc lo. Λο.
©cöfputeecDcn te becfoecfien en te autBocifeccn om öaec op in De aengDebanueneConfccentten te conti· nitcren / ooch te jiupten enDe te teeciicnen / naDentael Öaec éo. mog. bafklijcft bcctcoutoDen bat De toclge= meiDe^tecen <eictcao|b.?imtiaffaDcuccn <iEptcao?D. CEnliopc aen De tencuc ofte tnljouDe ban |)et geDjeflTeei;: De Concept/ aï^3önbet)ctupttec(ie/ toaectoenien (icf) ban tpegcn öefcn ^tactfonbe fionnen eflacgecen/ boïfiomen contentement fouDe nemen/ Doenbeban fiaec beccccljtinge cnbetuebecbatentappojtaenDefe '©ergabctinge.
«©uDertufïcn luiert oocft aen De J^eecen ^bjeetfcöe .fllSinilï. benachten twintigttengrfilaegt/entegemoet geboect bat fjet birecteïijclt toa^fïrijDenbctegen^öct ©raetaet ban ben ^ace fellien hondert veertigh, bat iie ^cgepen ban be dEngelfctie ΠΦ Dienben ban be ^toeebfcije J^aben enbe in 't Cactegat, enbe baec om^ tcent be ^ngefetenen ban befen ^taet obabielen / en Öaec ban Ijace ^cijepen enbe ©oebfcenbccoofDen.
gn toat maniere epnbelijch men öet eenjS i^ getoo?i ben met D£ teecen Sweecfchc jBinifiet^/ geeft bet bolgenDc :
Sacra pravia inter Sereniffimum ac Ψο- tentiffimum Trincipem ac Domintm j Dominum Carolum Suecoriim, Go- thorum , fVandalorimque Regem & Ψήιιάρετη Hareditarium , Magnum ψΓΪηάρεηι FmUndia, T>ucem Scania. Eflonia -, Livonia y Carelia, Brema y Ver dey Sietini, Tomeraaia, €αβίίΗ£ & Vandalïa , ^rincipem Rugia, Domi- mm Ingria & fFtfinaria·, Nee non Co- mitem 'Palaünum Rheni^ Bavaria^ luliacii Clivia & Montinm T>wemy & Celfis ac 'Prapotentes Ί>. Ordines Gene- rales Foederatt Belgii, fuper mercium qua pro vetitisβνο Contrabandis ha^ benda defignatione aliifque copert 'menti- bus negotiis, communi confènfu placita, protenus qnidem ad amufftm praflanda atque adimplenda, dehtnc autem folem^ ni de re maritima Tradiatui inter Sere- riiff. Reg. Majefi. Succia:, &Celfitudi- nem Ί). T). Ord. fanciendo, tnjerenda. I.
3tccoo?t mrt
^inctieit OU De
SUbditis ac incolis Sueciee, fimul ac Faderati Belgii, piena Commerciorutn atque Navigacionis hinc indelibertaseritper Regna, Status, Ditionesöc lontra!· Provinciw,quaecumSeren. Regia Majeft. Suecise, aut bBiiötii.j cufn Celfitudine D. D- Ordinum Gcneraliunj Fcede- ratUBelgii Pacis, Atnicitiie aiuNeutralitisjus fivejam Duncexercent, fiveexercebuntio pofterum. Eaque libertas nequaquara incerpellanea autturbanda peral- terutriusparcisejusvc fubditorum navigiaexoccafione inimicitiarum quse illi ejufve lucceflbribus interce- dane forte,vel de futuro fint interceiTuraiiCuiij Regnis, Statu,Ditiontbus,quibuscum parti alteri jus Fcederum auc Neutralitatis intercedat,interccflurumve fic. IL
Nee propter^a liceat tarnen auc fas fic,fubdïtis inco- lisve Ditionis alterutrius Foederatorum prohibitas merces,(quas Coyitrabmdas vocant) importare in Reg- na vel Regiones, quibuscumquidem ipfe ex iua parte auc amicitiam aut neutralitatem colat, fedadverfuni qout alter'Foederatorum bello vel jam implicetur, vel implicandus fit de futuro. |
Ut vero cvitentur penitus atque amovcantur Con- troverfiffi 8e difceptationes, quae ob defignandam jam \ ff didlam mercem de Contrabanda, oririaliquandopof. JÌ 7 fentjconvenit utrimque ac pro re rata habituro eft,hoc in numero duci & cenferi oportere armaquavisad vim tam propulfandam quam inferendam apta,prxfer7 tim quas ignem concipiunt pulvere tormentario, quem dicunt admoto, aliaque eodem pertinentia,ejus vero generis intelligantur Tormenta hellicamapraé· w/»»r<j onjnis generis, quae Canones&cSclopetavùfigQ àìcaTiX.nT,Mortaria,Vetardie,Bembie, Granata,Saucifa, Corone Picele, ./ijfeuta, Furca Sclopütariée, Bandelaria, Pulvis TormentariuSi Fomitesβνε Lontem, glandes Tor- mentaria tam ferrea.^uam plumbea,nttrnmJì-ve Salpetra EnfeSiLancea.tìafia^HeUebardai Bi{en»es,FlageUaar· mata, Cttjpides , & reliqua id genus arma ad vim infe- rendam apta. TumCaJJtdes.Gïileie.Lorica.Thorgcesienti ferreique,clifei, aliaque arma ad vim arcendam idonea, prseterea ad bellum ìnftruendum utilia qujecumque, nempe Equi.Ephìppa) Sclopetorum Equeprium reeondi· quicquid ctenique utileautneceiTarium adin- ftruendosequos tam turmarum equeltrium, quam rei tormentaria:, nifi numero fint admodum exiguo, ut inde conjeélura probabiliselicipoflìt, eademnonad bellum, fed ad a ios ufus eiTe deilinata.
IV.
Merci prohibitas nequaquam ^cceDÌebuatm,pecunia frumenti, ac/i^ww;»»genusonine Sal,yinum>Oleum. nec quidquid ad viEiuvuMalimentum refertur, fed nec Ferrum.Cuprum^as, nec quicquid ad navesconftruen- das, inftrucndasve, neceffarium eft, cujus notse fune Cannahis, Liuteanemvelis nauitcus,picis tamii, qmda quam artda umne genus, mali. Trabes, liguumin· curvHm,Tabulanavales , rudentes.anchora, νύαηώο·^ rarnmpartes qmlibet, hoc in numero habebuntur; nec alias tncrces, quse proterreftri vel maritimo bellofer- mam non acceperunt, multo minus hx, qu£e ad alium quem vis ufum jam apparatseac Conformat» funt, nec aliud mercimonii genus quodcumque, quoprfcen· denti paragrapho deCgnatum non fit. Sed id omne tranfporatari bue illud licebit, etiam adilks Natio· nis, quibuscum Foederatorum alter bello jam nunc in volutus eft,8ut poft modum inveivi poifet.
At tamen aecpetuniam nec Commeatum auc quicquid vitae per aJimentum fuftentandie conducit ,quodjam fupra paragrapho quarto inter licitam mercem fit nu- meratum, nec militem nec quid aliud ex hifce rebus, qu® hcifti in commodum vel adjumentum modu quocumque cedant,rubmitti bine in de fas efto ad mu- r.imenta, oppida vel locaprxfidio militari inftruita, quamdiu ea ipfa per militem Fcederati alterutrius, re' (peótu locorumin oris maritimis fitorum, tam terra quam mari, obfidione cingi vel manu armata aflideri continget,animo eadem in jwteftatem fuam redigendi.
Porrò ut impediatur ne merces in iUicitis jam defig- natas ad hoftem Foedetati alterutrius fubvehantur, vel etiam ne,fub hoc ìpfo fubveilionis implendae prietex- tu,libertas fecuritafque Navigationis& Commercio- rum detrimenti quid capiat, ab incolis fubditifque Di- tionis alterutrius ubivis locorum tam in portu atque Natione navali alterutrius Fcederati, quam in aperto mari,nihil emnino requiri autexigi jus efto, praeter exhibitionem talis diplomatie, quale utrtmque ufus haélenus confirmavit, aut quale deincepaper paöa rei maritim^e ucrim^eineunda ratum habebitur ; Exhi- beri ad hiec neceiTum eric literas Tajfeportus, in quibus quancitas qaalttafque mercis,quà navis onerata eft,de- fignetur, & eas quideo) indultas ab ofEcialibus publicS audoritate conftitutis illiclocorum,unde merces^ipte tranfportaftur, &juxta questura, qu£e pro mcrcimp- niis tranfportandis dcbebantur, perioluta func,quodfi navis haïc non nihil mercium vecitarum,quas de Ce»· trabanda vocant, vehit, oportebit in literis pajfeportut exprimi atque deOgnari ea loca,ad quas id genus mer- tee devehendas funt; poftquam exhibitionem, fcruta- tioniautvifitationinaves, mercefque non fubjicien- tur,necquicquam damni,n)or2 «ut moleftixiifdemf quocumque iub pr astextu objicieiur. |
-ocr page 254-
Qu^od fi conftitérit naves ad fubditos alterutrius F®-· derati pertinentes, quie ex toto vel ex parte merce in- terdica hujufcemodi onerataefint, ad portum quem hoftllem autadlocainimicaeditioni fubjeöa deltina- ri, merce omnis cjufcemodi prohibita per Judicem competentem fifco addicetur Naves ipfx & quod re- liqdum mercimonü baud vetiti in iiserit tutum à fifco iliibatumque permanebit^ ^ ^ ^
Bona five merx quKCumque pertinens ad fubditos FceJeratorum alterutri, etiam illa> quam ex fuperiorutn Tsragraphorur» Auiioritate permifliani ac neutiquam prohibitam effe conftabit, in navibus $mmUis forte de- prehenfa, in prasdam occupanti Cedat, ac fifco addica· tur ulia fine exceptione ; contra tutum omninò & im - mune i fifco habeatur quicquid navigiis ad Federati alcerutrius, fubditos pertinentibus concredetur, ut- cumque fit parti alterutri inimicorum, exccpta foium- modo merceContraèanda ad pOrtum hoftilem deftina- ta, adverfus quam procedatur per modos jam fupra de- fignatos, fed & veàores quofcumque quam vis fubditos inimico partis alterutrius, tutos Navigare conveniet, dumdevehunturaliquoin navi partis Faderatiehvì]\ii vcl illiuS) nec eoe inde avelli aut auferrè licebit, excep- tis tantum Dmbus five officialibus hoftilibus. IX.
DeniqueD.D. Ordines Statim poft fubfcriptionem harum tabularum mandabunt, ut naves merxque omnis ad fubditos Suecanai Ditioni pertinentes, atque exAuitoritate Paragraphorum fuperiorum pro licitis habendaï, quas in poteftate occupantium, aut in Cu- ÌLoà:\iAdmirelitatisBelgicie liquebit, etiamnum deti- neri) nec fifco hadlenus addiilas effe, quafvè occupari, poilquam padtis hifce jam fubfcriptum erit> contin- get, quantocius proprietariis reftituatur.
Quantum verò attinet ad reliitutionem navium mer· ciumque quarundam Sueeanarum) quas per fententiam folemnem CoUegiorunt rei maritimse five Aèniralitatis per Vaderatum Belgium pro Jure captis hab jtas, ac pro- indefifcoaddidìaseffeconitabiE, cum nomine Reg. Majett. Ser. contendatur,urgeaturque folemnes hafce fententias fub fundamento minus ftabili folidoque ac pamm validis de caufis, qu® per patronos fifci Admìra- /Ìfii/iinremfuamfintallegatas,latesfuiffe, curae eric D. D. Ordinibus j ut ejufcemodl fententise fetundum Leges & ftatuta FosderatiBeigU'ptt Ri-vifioniSt quam vocantformam,altiori attentiorique indagini permit- tsniuijjudicibufquejiJmira/itatisOrdtnarm, alii £x- traordinem, ut fieri confuevit,Judicesperiti, quique inpartibusnonfunt, adjungantun Q^od fi rationes nonnallas folidas in caufam continget proferri, quse conducant ad revocandosJJew^ew/ialiorum- vedefeduumnegledluumvè decurfus, poftelapium jam liti profequendse tem^s prxfcriptum, iis locum haudquaquam defore D. D. Ordines pollicentur.
Hifce Padis fubfcriptum Öe per nos LegaturnSiA- thgatm Extraordinatios Sacra Reg. Majeftatis Suecia ab una parte, à parte verò altera per nos Commiffarios Celfitudinis D. D. Ordinum Faderati Belgii Genera- lium, & depaétis iifdem utrinque dcbitum in modum Convenir. Promittentesnos bine inde haecipfapaóta per Regiam Majeftatem Succia, ac Celfitudinem Do· minorum Ordinum Generalium ratahabenda, ratiha- bitionemque hinc inde exbibendam ac tradendam fore intra fpatium trium Menpma, cujusinreifidem Majorem manu noftra, noftroque figlilo hoc diploma fancivimus. Aitum Uag^-Cemìtum Anno miUefmo fexcentefimo fexagefimo feptimo die festo July.
(L.S.) Chrìfiephorut Del{hicus (L. S.) J
. ·ααη Gent·
Β. ac C. à Ohona. (X.. S.) B. d^Afperen.
(L.S) Haraldut Appelhm. (L.S.) Johan de Wìt.
{L.S.) M.van Crommon (L.S.) G.Hoolck, {L. S. ) L. V. Beotfma. (L. S.)W.R0yer. {L.S.)Tsl>rantt. |
QUandoquidem paragrapho quarto Conventionis praevis, hodiè iater Dominos Legatum & Able- 'gatum Reg.Majéft.Swirt^ Extraordinarios,Cel- ucuIiTu fitudinifque D.D. Ordinum Generalium FsEderattBeì- fM Commiffarios conclufa generatim ftatutum fit, ia vetitarum mercium,quas vocant,nume-
rum referendum non effe, quicquid ad naves conftru- endas inftruendafve conducit, cujus funt notae, cama· iisAinteanen veìis nautici! aptumpicisitam liquida quam arida omne genus, maliy trahes^ lignumincurvum. tahu- lanavaUs, radentesj anchora earumque partesquasli- -bet)fedeaomnia ^Fcederati alterutriusfubditislibere tranfportari poffe, etiam adeas iia/ioew quibufcum Fcederatorum alter Bellum jam implicitus eltj vel cui poftbac BeUo implicar! forte continget ; Ar vero quan- do Reg.Majeft. Suecia piena jam nunc gaudet Pace, nec nullaomninodepraeliaturcum gente, contraque Fcederati Belgii Refpublica cum Brittanniarum Rege Bello decertat navali, atque hanc ob caulüm D.D. Or- dinum declarant,durante hoc rerum ftatu permitti auc indùigeriabsfefenequaquampoffe, ut ne intermer- cem iüicitam habeatur,acproinde fiCco praedasque non fit obnoxium omne id, quod ad conflruendas inftruen- dafve Naves Bellicas referri poteft, ut inntCannatiH linteamen wits nauticif aptum, picis tam liquida quant arida omne genus, mali Majores, trahes Majores , lignum tncurvum, tabula navales quemea. rudentes Majeris ge neris, Majores anchora,QiïnmqaQ partcs quaEliber,quo- tiefcunque hsEC omnia aut finguladevehenturin loca Ditionis Brittannia, utpote initiumenta ptaDcipua,per quae à Brittannis Federato Belgio damnum vel maxime infertur. Itaque ut de vero ac genuino teftius paragra» pbi quarti fenfu conftet,invicem placuit atque Deere-» tum eft,licitum nullatenus foro modo deCgnatas Met- ces, quai ad naves Bellicas conftruendas inftruendafve requiruntur, inportusaliave locafubiiaperio Magiue Brittannüe Regis conftituta per omne Belli hujufce Bwii«iwM« tempus fubvehere, acD. D. Ordinibus ji^s poteftatemque maners > earum quamlibet, quando^ cunqueilluodevebi deprehendetur, intercipiendi ac fifco addicendi. Ad quafcunque autem alias genees » quibuscum Faderaterum\itetq\ie?acis, amicitiasvcl iJeutralitatisjura exercet, merccs hafce ipfas & navale inftrumentum omne libere ac tutodevehere permif- fium erit.
I I.
Cum autem nomine Sacra Reg.Majeft. Suecia ex- pofitumfic ,hacpraefcotis Belli Angle Belgici occifioaü evenire frequenter Naves Sjtecanas in Fcederati Belgtì ditionem appulfas SocÜs navalibus privari, qui mune- ribus forte aui: ftipendiis menftruis aliquanto largioti· bus invitati alibi operam fuam addicant, unde incom- modi non parumlad Suetanarum navium Magijlros, di- fceffum molientes redundet, cum baud liceat illis per edidaD. D. Ordinum, novosex Fcederati Belgiina' coUs Socios Nevaies loca elabentium dcligere, fibique adfcifcere ; £a propter D. D. Ordines, quo palam fa- ciant Reg. Sacra Majeft. affeAum fuum Snecana Na- vigationis commoda promovendi , promittunt, fi quando navium Sueeanarum Magtfiri oftenderinc, fo- cium fociofve füos Navales fugitivos operam fuam Faderato Belgio addixiffc, ac fub hujus vel iftiuï, navis Belgica pra5fe(9:o reipfa ftipendia mereri, de rigore E- diöorum fuorum fefe remiffuros, Naviumque Sueea- narum Magifiris poteftatem faduros, focios Navalee aliospari numero in Locum fugitivoium horumdeJi- gendi, obfequiifque fuis addicendi.
Prieterea ne impenfae Judi^ii Reviforii, quod bene- ficio paragraphi decimi modo άί&,τί Conventienis pra· via inflitui porerit, eorum, quorum intereft fipgulis nimisgraves fint, vel quemquam à perfequendo juro fuo deterreant, promittunt itidem D. D. Ordines ièiê Caufas eorum omnes, quibus Diplomata Revifianis indulferunt, iifdem judicibus extra Ordinem deligen- dis judicibufque Admiralitatis Ordinariit adjungen- diSi jundim decidendas commiffuro^.
(Φ 4. Pafte
eii O O R L O G Η, 'tSeven-eU'-'ueerüghfleBoeck. 22^
vn. - Articuli fefarath |
-ocr page 255-
S A Κ E Ν
16^7. roboris fore cum Reliquis modo
, dièta Conventtonepraevia coroprehenfis, cademque
fide prSEftanda, aceodem tempore à Dominis fuperio- ribus refpcdtive Noftris Ratìhahenda fpondemus. Cu- jus in Rei fidem Mejorem manu noftraj noftroque fi- gilloTabulashafceiàncivimus. Adium Hagte Comi- tum die decimo fexto July Anno miUefmo fexcentefimo fexagefimofeptimo.
(L. S.) Chriffofkorus Delphìcus {L. S.) J. va» Gent. - " {L.S.)B.d'Af{erett.
'L.S.)JohandeìVith. 'L.S.)M.van crtmmen L.S.) G.HooUk. L.S.)E. van Boetfinan L.S.)Tf.Royer. (L.S·) J.XsbranU,
Separate ^jirtyckelen. I.
A t-foo by de v'mde Paragraphfi van de voorgaende ^^Convcntie, op heden tuflchen de Heeren £xcra- ordinaris Ambafladcur ende Envoyé van STveden, endede Commiflarifen vande Ho. Mog. Heeren Sta- ten Generael der Vereenighde Nederlanden, gefta- tueert is, dat onder hec getal van de verbodene Warenj diemen Conirehanden noemt, niet geftelt vcorden, alle het gene dienftigh is tot het opbouwen ende equi- peren van Schepen, gelijck als zyn Kemip,Zeyl-doeck, alderbande loorien van Teer ende Peck,Mafien.,Balcken Cromhout, Scheefs plancken, Kabels, Ancktrs, ende ee- nige der fclver i maer dat alle de felve van de Onder- danen van beydeGeconfoedereerde vryelijck vervoert fullen mogen wordeni ook tot die Natienxa^. dewelc- ke de andere Geconfoedereerde althans in Oorlogh isj ofte met de welcke hy hier na in Oorlog foude mogen komen te vervallen ; dogh dewij Ie althans zyne Maje- fteyt van Zwedeu in een volle Vrede, nochte met nie- mant in Oorlog is, en dat daer en tegens de Republijc- que.vande Vereenighde NederUndett met den Coningh van Groot Brittangien een Oorlog te Water heeft; foo verklaren daerom de Gemelte Heeren Stateq , dat zy gedurende defen toeftant der faken geenfints gedogen oftelyden konnen, dat onder de verbodene Waeren niet gerekent, ende overfulcx niet geconfifqueert en fai worden alle het gene dat tot het Bouwen ende peren van Oorlogh-Schcpen gerefereert kan worden , gelijck als 2y η Kemtep, Zeyl-doeck, alderhande foorte van Peck,Teer=grooteM«fien,groote Balcktn. Kromhout, JEycke» Scheeps-plancken, groote Kabels, groot β Anckers, ende eenige Deelen van dien ; foo dickwils als alle dele dingen,ofte eenige van dien,gevoert fullen worden na de Plaetfen \i2.nùeBrittannifcheHeerfchappye,ti-WQtta de principaelfte Infirumenten, door de welcke de Ver- eenigde Nederlanden vande Engelfthe de meefte fcba- de toegebragt.wort : alfoo dat blijcke vande ware ende eygen lin van de vierde Paragraphe, foo is 'et met we- der-zijts believen vaftgeftelt, dat het geenfints geoer- loft fai zyn de gefeyde Waren, die vereyft worden tot het Opbouwen ende Equiperen van Schepen, iu de Ha- venen ofte andere Plaetfen oöder het gebiedt van den Koning v«n Groot Brittangien gelegen, te tranfporte-, ren, ende by de Heeren Staten het Recht ende Macht verblyven,om een yder van defelve,foo wanneer men ge waer fai worden dat defelve daer na toe ge voert wor- den, te intercipiercn, ende te confifqueren ; dogh fai bet vry ftaen na alle Volckeren,daer mede beyde Ge- confoedereerde in Vrede, Vrientfchap, ende Neutra- liteytzyn, defe felve Waren ende alle Scheeps-Inftru- mencea vry ende vranck te vervoeren.
Dogh dewyle uyt den naem ende van weghen zyne Koningl. Majefteyt van Zweden gefeyt is,dat by occa- fie van defen tegenwoordigenHotfii»ix ende Engelfchen Oorlogh dickwils gebeurt, dat de Zveedtfche Schepen die in de Domeynen vande Vereenigde Nederlanden aenkomen,van hare Boots-gefelJen berooft worden, die miflchien door giften, ofte wat hooger Maentlijcke Sc/i/yfaengenodigtzynde, elders haer beftcden, waer
Β. ac Comes à Dhena. {L.S.) Haraldus ^fpelèoom. |
E Τ
uyt de Schippers van de Stueedtfihe Schepen, alszy meenen te vertreckcn, geen kleyne fchade ende ohge- ®J/· mack komen te lyden, dewyle het haer geenfints door ^ de Placcaten van de Heeren Staten toegelaten is,niea- we Bootsgefellen uyt de Inwoonders der Vereenighde Nederlanden te kiefen ende aen te nemen : daerom- me beloovende de Gemelte Heeren Staten ^ om aen zyn Majefteyt hare genegentheydt te bethoonen, ten eynde om het proffijt van de Smedtfche Navigatie voort te fetten, dat, foo wanneer de Schippers vande Smeedtfche Schepen bethoont fullen hebben, dat eeni- ge van hare fugitive Bootsgefellen dienft aengenoroen hebben onder de Vereenigde Nederlanden, ofte on- der d'een ofte andere Hollants Scheeps Capiteyn met- ter daet boldye trecken, zy af fullen flaen van de bar- dighey t van hare Placcaten, ende aen de Schippers van de Sweedtfihe Schepen de Macht geven, om andere Boots-gelellen ten gelijcken getale in plaetfe van defe fueitiven te verkiefen, ende aen te nemen, III.
Vorder s op dat de onkoften van Revife, de welcke uyt hoofde van de tiende Taragraphe vande Gemelle voorgaende Conventie geinilituecrt fa! moghen wor- den , van die geene die daer aen gelegen is, aen yder in 't byfonder niet al te iwaer en vallen, ofte yemandt deterreren, om zyn recht te vervolgen : Soo beloo- ven de Gemelte Heeren Staten, dat zy de faecken van alle die geene, aen de welcke fy Mavdemtvten van Re· vifie verleent hebben, aen de felve Rechters Extraor- dinare daer toe te kiefen, ende de Ordinaris Rechters Via àt Admiraliteyt daer by gevoeght, gelamentlijck geven fullen te decideren,
Ende belooven wy dat dit Traflaetmet de andere dingen, in de voorgaende Conventie begrepen, van de felve kracht fai zyn, met de felve trouwe naergeko- men, ende op de felve tyt van onfe Heeren Refpedlit ve 5«/fr;>»«geratificeert: fai worden.
Tot welckers meerder geloofs, hebben wy dit Trac- taet mee ons eygen Handt en Zegel bevefiight.
Gedaen in 's Graveitkage den fefiiende» July feflien hondert fevenenjefiigh,
(L.S.) cirifioph. Delphìcus. {L. S) J. van Gent, B. tnae Grave van Dhena, (L S.)^
(L,S.) Harald. Appelboom.
) B. d' Afperen. ι (L.S.)JohandeWith. (L, S.) M. van Crommm, ( L·.s.)G. Hoolck. {L.S.)E.v.BootJma. (L.S.)WRoïer, ! (L.S.) I. Tsbrants.
3&f©eeren ban Afperen inöeatiöewöafCi^ooBÖ jesos- <<&e&eputecclirn totbefeConfccetitkn/gebbrn ben achtienden OCCOppOjtEirt / bat tttct tJC éeecf (ffij;«ao!öinatii Ambaflàdeur, enbe «iBjctcaojbinaci^ Envoyé IjaDben gefloten enbegeteec{tentI)et|^]obi« öoncel Wccoojc otoec 't flucfi banbe Waeren ban Co- trabande ; boaec Op gcbelibeceett sijnbe / gdilifn fiacc Ho. jeog. be ^emelbe j^rccen bcc felbec beputeetbenbebancht / enbeboojt^ goet-gebonOen bic 3^?obir>oneef ?lc£oojt Coppelijch te fenben aenbe gefaraentlfjcFteP^bintien / nietetn|iig6becroec&/ bat be felbr gacr iSatificatten baec op binnen ben ge* emcfTecrben tijbt algiet: tet iSecgabecingbe Isilöen boen ïnbjengjüen. (@ocft €oppe ban 0et booif; #?obinoncel ^ccoo}bt gefonbcn aen alle CoIIegien tee Admiraiiteyt, om be faccfien enbf ^loceffen/ Zweedtfche Onderdanen foncecnecenbe / Dien-boI» gcnbe te tccminecen/enbroochbeCapitepnenban Ijare ceffo?te ofte bitectie te lafien/ fiaec in 't ontmoci ten ban be Zweedtfche ^cijepenbaec nae te ceBuIe- een/ enbcepnbtlijch ooch gelöcfie €oppc gefo»· ben aen be Heeccn gate J^o. J@og. <{3ebepntefCben enbe<@ebofmact)tigl)ben op '^3Lanbt^J^Ioote/ om te flcee&en tot becfelbeEnacictitinge/ enbeb^betji bienen fulch^ cnbebaec 'tbe^oo^t / inca^ beboc^B Moote 'teen of'tanbec Efquadre , ofte een φ» beelte ban öién/eenige Zwcetfche^tljepen/gtbup· cenbe be tegentooo|bige ejipeöitie in See mogDte fio' men te (encontc^ccn, |
-ocr page 256-
en O O R L" O G Η, 125
m fiiiptiJ'SÖ' ban'tp?iticipafï(if ®caciaEtban 1667. ©.jfnDtfiöap/öaPiTöenMöcfnifle Oafltn/cJcftHijf • Z'ftin fiucft blpüwDe (ïaen.
aptn negencienden ^U©/ IJUani bpmp Dcnï^ctt Rover, fcggcnDctc moeten ecngi gatn naeOvei-Yi- fel,òfnilceDtte3an öat DP nitt moBbt ti η cpnöcn lictofii Ditnsömtietüjfccft met Sweeoen jmautoetp fDCÖt DaticfeOcfêefcena&iaefkJan Dhona tiiDe Ap- nelboom üjilöc tciidflijcfe ftclpcn Difponcccn / tnoe ücojoogcnfirllcu/ Datfpaltan^em sotDcntytliaD^ Dcn/ ciiOE feev tofl fouDen Öocn Datfe flootcn öoo? bat 'tÜJercft mtt Engelandc af Ijfp.
3E>at Dacr nae Hoilandcfouöe totpnfgb bjasen nae Swceden; Datfe «cljtelgcft cm öefpfcate of UjttmDc cefolutle inoflöt nrmm ( ttbbtnoe etn ©loot tan honderc <©o?lo8& fcöepen m See ) enöe üalltn bwec- den op'tigfin Schoonen, of clöec^.
®at De Sahe Fcedere Anglicano toa^ οηίΐίΙϊίίΛ.
30ant öocfouDeOtfcn ^tact appiobetm toat fp nopt gcfitnljaDDei
©at acngaenDe ïjet quantum b OO? be Afncaenfche Coinpasnte mmtoel fouùc acco^Deten. àcft ücö fulciCBöÊDaen. 35e felüe üeectn ontboo»
ijcnnipoaec nae^fesgmöeaenQaenÖE jjct Salvo Fa- dere, fict) tc Ijcbbcn beDagijt/cnDe Dat 't lioutif η laetcn gacn. Jil^aec Det quantum ntct lagecte mogen 3i|n fll^hondcrc envijtugh duyfent ÖiJtiDatlDttg. JÏStt ctunilfic ban Dcgcnecale renunciatie.
'JcU bm Daec op gctoeiftlip ben Igecc Ysbrants, tiieliftiDe te fnllen fpjeteHen met Den l|ect Kaedt- Pen- lionaiis, Dim icfe tecfianDtoocft fpjaeft. S^claet^e WljarDtacngacnDeljetquantum. ^eU gmch alie^ cappojtecenaen DeJ^eccen <<5?aef enor Appelboom.
©aanaetoa^ tpcöecbpDen jgetc YsbianUzjbie/ el!$lact|igctiiecfl3tJnbeinöweedeD, Demecflc bcnni^ IjaDDc ban De faftcn.5iiaec opfp tajebec-jijtè lu .€on= fctentie ftomcnbe/UiiecbentepnDelgcUeen^/al^ boigt.
; $!iitri' O Erenifllmi ac Potentiffimi Prindpis ac Domini, f^^" O Domini Caroli, Suecorum Gothorum, Vandalo- 2 rumque Regis & Principi» Hiercditarii magni iijin Principis Finlandjie, Duels Scanias, Ethonise, Livo- to mtt aix, (Jarclia, Brem^, Verd», Stetini, Pomeraniie, Caffubias & Vandaliie, Principis Rugi®, Domini In- grise & Wifmariae, nee non Comitis Palatini Rhenij Üavari» Jultaci, Clivia: & Montium Duels, Legatus extraordinarius, Campi Marfch^lus,Confillarius Bel- [iiMsChrifiaphorus I>i^;&/iRf,Burggravius& Comes in Dhona KsereditariusDominusin Carwinden , Schlo- bltcen,Borgdorf,ScockenfeIts,6cFiichbaeh,S. R. M. Sueciae Ablegatus Extraordinarius} & Confiliarius Aülicus Haraldus Appelboom, Haereditarlus de Sodor- bil ; Nee non Celforum ac Praepotentium Domino- rum Ordinum Generalium Fceaerati Bclgii adhuoc aftum fpecialiter Deputati Commlflarii Johan Baro de Genti Ïhilifpus lacobus van den Boetfelatr Baro d'A- fperen, lohandeWith, Confiliarius & Penfionarlus Hollandis & Weft Frifiae, Ithemei Kien, Gysbtrm vander Hookk, Senator acque Exconful Ultrajedtinus Efteus Bootfma, Everwyn van Bentheim} ü-D, & It- hen Tsbrantt Senator Groninganus refpeftive Depu- tati Ordinarii ad confeflum Ordinum Generalium Fcederati Beigli nomine Provinciarum Gelrise, Hol- landiffi Weft-Frifisque, ZelandlxjUlcrajedlijFrifiae, Traofifulanlie ,& Groningse Omlandiaeque. Notum teftatumque fiicimus, quod ficuti S.Reg. M. Praede- cefforibus Regibus Sueciie·, & Celfitudini Domino- rum OrMnum Generalium Fcederati Beigli conftans femperfuic propentiffima voluntas ftabiliendi atque promovendi veterem illam amicitiam atque neceffi- tudinem quse à multis retro annis inter eos viguit > ac magno utriufque fubditorum commodo arÖioribus aliquot Foedejum vinculls firmata fuit; Nee non in heib a opprimendi atque componendi omnes difiBcul- tates atque controverfias, quae prout variae funt rerum humanarum viclifitudines > fublnde enatx fuerunt> quo fuus in perpetuum dlftaeamlcitiae, Foederibus- que vigor" conftaitt atque confervaretur,ita etiam im- prsefentlarum Domini ac Superiores rcfpeitlve noftri |
laüdsbili majorum atque Predeceflbrum fuorum in- % é6f flituto infiflere decreverinc, nobiique in mandatls ' dederint,utexminatis probcqucpeipenCs omnibus iis, qu« S. R. M, i«i(/*acCcllìtudo D. D. Ordirum Generalium Fiederaii Eetgü, pro jureEmicitisE nc Vi- goreFcederum àiefe invicem deliderarcprcfitcntur, eò confilia Doftradlrigiremur, qüod diöisDomino- rum atque iüperiorüm noftrorum votis iatisfieret, at- que ut Hatüeremus & deceineii mus cmne quod id > quod in turbato bocce rerum ftatu bono communi conducere jüdicarcmus. In cum itaque firem con- greili,matura inftituta delibcratlone, & exhibitis pto- curatoriii vigore poteftatisnobitpereaconcellie,ln iequentia capita conretifimus & conveniAius.
Inprimis qüldem fitacmatieat ih perpetuum intér Sereniffimum ac Potentiffiir.iim Regcm Sutctte, Sc Celfosac Piiepotentcs DominosOidints Generales Fcederati BelgiijeorutiiquerefpeöiveRegna, Ditio- nes, Provincias, ac fubditos, iyblatis & abolltis omni- bus controverfiis &£multatlbus,prifìina, vera, iìda> ac conftans amicitial&necpffitudoaiöiflim; fint iti- dem ac maneant in plenilEmo vigore antiqua Fcedera &PaaainterS.R.lVl. Sueciie & Celfitudinero Do- minorum Ordinum Generalium FaderatiBelgüanaia refpeftive mil./excent. quadragef. tiolmia miLfexeent. quadragej.quinto,SudoïQCXièimil.jexcent.fexagefquin- to Elbingéc in Boruilia conclufa, cum omnibus eorun- dem articulis tanquam pffcif uum & immotum iflius amicitiac & neccifitudinisaiétioris fundamentum öf vinculum. II.
Ciuo autem de fidae iftius amidtiae, & confidentiai fincere ierioque fervandaeculiu, dequeeffeau & reali praeilationeeoium, quaeiniupradiüisFoederibus ini« vicem proroiiTafunt, Serenifl.ac PotentilT, Rex Sne- cise,& Cclfi ac Praepotentes D. D. Ordines Generaki FosderatiBeìgiiomnìxiO certi eiTepolTint,declarant» nulla fefe babere cum quo quam Foedera, aliarve Con- ventiones, quse fupradi&is Fcederibus j Padtifve ptse- fentibus adverfentur^vel quoque modo impedimento fint,quo minus ea in omnibus fuis aitlculis & capiti- bus bona fide adiroplcrc ^offint.
Quandoquldem vero fuper difto Foedeie ititCr S.R.' M. Succise & Celfitudinem Dominorum Ordinum Generalium Faderati "Beigli, dieNovembris Anni mil. fexcent. qninquagef.fexto Elbingte in Β oruflia Sancito Tratìatus vulgo ditìus Elucidatiomm Helfin- goiK die viginti novo Novemb.Anni mil. fexcent.quin- quagef.noBO conclufui fuerit ejufque abrogationem di- tìaS.R.M. pollea mutuo confenfu decerni pecleriti celfifque ac Praepotentibus D. D. Ord. jam Anno mih fexcent- fexagef Jfixto proxime elapfo placuerit defide· riis Regiis annuere, adeoque inler fiix Majeft. Com- miflkrios ac Fcederati Be gii eo tempore in Sueciatn extraordinem Deputatum, eàde re jam tum conveni- retjid circo quo ift haecFccderatorùm utriufque Con- iìliaScopumguocollimaverantjomninoaflequanturji placuit conventionehacce mutua eadé fancire>iftum- que Traöatum Elucidatienuh Fcederis Elbingenfis y àvzvigintinovo Novemb.Anni mil.fexcent. quingentef. nono coTìdabxm,abrogare, dijfolveremmque ^ejeffew ejufdemflatte&inferpetttumrefcindere.extingUereÀrri· tumq·, & omnino nuUum i/ic/ewri,quemadmodum idem vi ac vigore prasientium abrogatur, diflolvitur, vifque &cffeöusejuldem piane & in perpetuum refcindi- tur, exfinguitur, irritufque & dmnino nullus declara- tur. Itatamenut ipfimet Traftatui ElbingenfimhxXo- iijinus Vigor fuus in omnibus illasfus atque illibatui co>tìet atque confervetur, prout verusacgenuinu* vetborum ejus fenfus dito atque prefcribit^
Vigeat praeterea liber Navigationls ac ComìHwcio- rum ufus juxta priorum Fcederum teqorem paöaque nupera de vetitarummerdum, quas Contrebandatvo' cant, defignatione, aliifque eò pertlnentibus negotiil ' die^xrejulli Allo veteri, proxime elapfi conclufaica- que de quibus pleniori de re piaritima tradatus quaia primum Sanciendo fpecialius convenir. |
-ocr page 257-
ï Controverfi® autem qua inter S. Reg. Majeft. sue-
.........(ite ejufque Privilegio inilruftam Societatem Sueco
yifricanam & Celfosac PiaepotenCes Dominos Ordi- nes GzmraiesFmderatiBelgii^ eorumqueitidem Pri- vilegio munitam Societatem Generalem Ivdia Qcei- dentalis ejufque Fcederati Belgii obortae fuerunt de proprietace quorundam locorum & nominatim For- ralitii Cabe Corfo in Guinea Africae Littore fiti, & de commerciis quac iifdem in Locis exercentur,Dec non de navi quadam Chrifiina nuncupata > in diöis oris ca- pta ac fubhaftata) compofitas atque funt modo & con- dicionibus fequentibus.
Ac primo quidem Serenillïmus & Potentiflimus Rex SueciiB , ejufdemque Societas Sueco Africana fuoquifque nomine rènunciabunt, quemadmodum hifce prsfentibusrenunciant omnibus omnino aftij- nibus & prsetenfionibus, qu» ab iis inhuncufque diem in Societatem Indite Occidentaiis Fcederati Bel- gii, circadidlum Fortalium Cabo Cer/b, & didam na- vim CMfiiitemia&imx vel motx funt, qualefcijnque illas fint aut quo nomine inftituta; fuerint, vel inftitui poflint ; (kut ab altera quoque parte Celli ac Praspo-, rentes Domini Ordines Generales Pwderatt Belgii, & eorum Privilegio munita Societas IW/W Occidentaiis resunciant etiam omnibus ad:ionibus& piaïLcnfiu- nibus ; quae ab iis aut ab ea in diüam Societatem jifr 'uanam mora: funt aut moveri poflent, qualefcun- quc cx fint, fine ulla excepcione.
Secundh fummè memoratus Rex Sueeix diitaque cjufdcm Societas Sueco Africana alte memoratis D. D. Ordinibus Generalibus, didffiqueSocietati Indite Oc- Fcederati Belgii cedunt, 8c in eos transferunt omnejus,poireffionem,atìioncs & Piffitenfiones,quas S. Reg.Majeft. Sueci/e aut ej uidem Societas Sueco Afri- cana aut re Vera habucrunt, aut fe habere pucaverunt in FortaÜtium, fitum in ptomontoriò Cahe Corfo no- minato, ut & omnejus ab eo dcpendeuS, nee non omnia reliqua Fortaluia & receptacula in Guinea in Afric® Littore fita j cum omnibus juribus ab iis de- pendentlbus, cum hac renunciacioue fpeciaii quod nee altiiEmè memorato Regi, nee ejuldem Societati Africana, nee etiam Reliquis ejuldem Coronae fubdi- tisad didlum Fortalitium diétaquc receptacula, loca- que abiis Dependentie, navii^a-e,aut ibidem Com- merciorum gratia appellere licebit, direöè, vel inui' reétè, & quod S. Reg.Majeft. diit^quc Societas Sueco Africana nemini omnino, nee iubditis nee advenis, Ut ad didta Loca navigent, neque auftores erunt j nc- que permictent, ncque etiam eos protegent.
Tertio j quod Navis dida chriftina cum fuo onere, & cum fuis Dependentiis cedet didtse Societati In- diie Occidentaiis Pcedemti Belgii, &cum in finem diftaS.Rcg. Majeft. renunciat tam fuo nomine,quam nomine diöae Societatis Sueco Africante, & reliquo- rum omnium quorum intereft, & quibus in didtam Navem,&: in mercesjquibus onerata erat, cum omni- bus dependentiis, aliquot jus erat, co.mmodo & ufui didl:asSocietatìsi»i/i^ Fcederati Belgii.
§uartò'ic pojiremohicde caufaperfolventur.<i»»- ftelodamicï vei iis, quos difts Regia MajeA.ad id eoa. Ïituet, centupt & quadraginta miUia imperialium inJpe· eie j vulgo de Banta didorum » fimul ac hifce Tabu- li» fubfcriptum, & earum Ratihabitiones in debita foriQa exhibitse & commutatae erunt.
VI.
Controverfias autem, quas inter Societatem Sueco Africanam Indije Occidentaiis Fcederati Belgii inter- cedunt, ratione damnorum quK fibi à fefe in vicem in Amtrica illata effe prgetendunt, fecundum Juftitis &EequitatisregulascumdiéiaeS. R. M. AblegatoH^- ga-Corsitìs quantocius cxaminandas, de fuper tranfi- gendum,partiqiieLa:fa2confeftim & fine mora fa- tisfaciendum effe jftatutum atque decretum eft. VIL
Quod attinetfubfidia quas Sereniffimus & Poteniis- Gtnus Rex Sueeia tenore padorum Superioribustem- poribus initiorum hadlenus à Fa^raio Belgio poftu- lavit, aliaique prsetenfipnes quafcunque quEe eodem y[cl quocunque alio fub titulo aut praetextu moveri |
veHnöituLpoffent, S. R. M. evidenti figno teftaji defiderans, quanti faciat amicitiae antiquae cum Fe- j derato Belgio reftaurationem & coalitionem obinde declaravit, ficuti & boe ipfo declarat fefe diftis po- ftulatis & prKtenfionibus omnibus renunciaturam, quemadmodum iis omnibus vigore prEefentium pro fe& iuccefforibus fuis, penitus &in perpetuum re- nunciat, ita ut nullo modo in pofterum à parte Regis Rcgnique urgeripoffint veldebeant^
VUL
Viciiïïm quod attinet auxHia, quac Cclfi ac Prse-
(L.S.)J.vanGent. \L.S.)B.d'Afperen. {L·.S.)Jo^}a»dtWith, {L.S.)Johan Kiem.
L.S.)G.Holci.
L.S.) E.v.Bootfnta.
L.S.) E, man Benthem.
(,L.S.) I. Tsbrantf.
DEs Doorlucht, ende Giootmachjiigfte Prinsen Heer, Heer Carel, der Sveeden, Gotte» en fTen- den Konineb,&c. Extraordinaris Ambaffadeur, Velt-MaerfchalcK, Krijgfraet Chriflophorus Delphicus, Burg-groveenGrave in J>^ff»e,Erf-Heerein Carwln- den, Schlobitten, Borgdorf, StocfeeofeltseadeFifch- b&éì-jHarald Appelboom Extraordinar.Envoyé vanf/n
Majtfteyt
potentes Domini Ordines Generales Fcederati Belgii à Sereniflìmo ac Potentiffimo Reg® Succia haftenus elHagitaverunt , aliafquc praetenfiones quaicunque,
-----D---------- J-----1— t-.—w^ .juaivuJllJUE,
quie eodem vel alia quocunque fub titulo aut pratex- tu moveri vel inftitui poffent. Domini Ordines cop- fimili evidentia teftari defiderantes , quanti faciant amicitiae antiquas & neceffitudinis arftioris cum S. R.M.RegnoqueiwwVrnexumjObindedeclaraveruni, ficuti & hoe ipfo declarant, fefe diöijs poflulatis & prietenfionibus omnibus renunciaturos, quemadmo- dum iis omnibus vi ac vigore prafetitiumpeniius & in perpetuum renunciant, ita ut nullo modo in po- fterum à parte Fcsderati Belgit urgeri poffint vel de- beant.
IX.
Quamvis autem, utomnem omnino in futurum diffidentiae anfam praecide.'ent, amoverentque omne id quod priftio.ae confidentisE reducendse quoquo mo- do obefle poffeti SereniflSmo ac Potentiffimo Regi Suecia;, Celfifque ac Pri^otentibus D. D. Ordinibus Generalibus Fcederati Belgii, proximc priecedenti- bus paragraphis renunciare placuej-it omnibus in uni· verium praetenfionibus , quse quocunque fub titulo aut prsetextu utrinque moveri vel inftitui poffent, mentem temen fuam neutiquam effe declarant gene- rali ifthac renuDciationeprsejudicium ullomodofa- cere privatis fubditorum utrinque fuorum adioni- bu!, juribufque, iifve, quae nomine publico vel pri- vato iifdem legitime debentur,atveropromittunt, iifdem quam primum fefe fatisfaöuros, & utàfub- ditisifuis fatisfiatcuraturos: Jus quoque iifdem fecun- dum Leges & Pada fine ambagtbgs, uUove refpeöu integre ut reddatur, redditumque fine ulla procrafti- natione aut mora executioni ut m^ndetur, operan? daturos. in negotio autem inter Groet Jeannem & Crivttfm controverfo terminando, obfervabiturid, de quo partim jam convenic , & poft hac convenit ulterius.
Pada hsEC bona fide prasftanda, atque à S. R. M.' Sueciae, & Celfitudine Dominorum Ordinum Ge- neralium Faderati Belgii rata habenda ratibabitiones- que bine inde intra fpadum trrum menfium exhiben- das atque tradendas fore promittimus. Incujus reifi- demm^orem nos fupra nominati Sercniffimi ac Po- tentiiümi Regis SueciaeLegaius& Ablegatus Extra- ordinarii j Nofque Celforum ac Prajpotentium Do- minorum Ordinum Generalium Fcederati Belgii Commiffarii matiu noftra, noftroque Sigilloiahu· lasbafcefancivimus. Adum Hagas-Comitum Anno mil. fexceHt.fexagef.feftimaàÌB decimo affavo JuIiL
(L.S.) Chrifieph.Delpkicus.
B. ac Comes in Dhona, (L.S.) Harald. Appelboom. |
-ocr page 258-
Ji'jck (y een yegelijck, dat gelijckals by de Koninck ..... r-Ouders van fij ne Majeftey t van Sweden cn
lijcke Voor
de Hooge ende Mogende Heeren StatenGenerael der Vereenighde Nederlanden, altydt een vaft voorne- men, ende genegen wille is geweeft, om te beveili- gen ende voort te fetten die oude Vriendtfchap ende alliantie, die nu federt vcele jaren tuflchen de felve geweeft is» ende tot poot voordeel van beyderzijdts Ooderdanen, meteenige nadere verbonden gefterckt isgewceft; als oock in apparentie om te opprimeren en ter neder te leggen alle de fwarigheden ende con- troverfien, die gelijck als de wereltfche faecken feer vefiïnderlijck zijn, fomwijlen opgekomen zijn, waer door de gefeyde Alliantie en Vrientfchap altydt in fijn geheel foude blyven ende geconferveert worden,oock alfo deHeeren onfe refpeöive Superieurs altans voor- genomen hebben te blyven in de lofFelijcke inftellin- ge van der felver Voor-Ouders en Pr®decefleurs, en ons belafl: hebben» dat wy na examinatiëenderype overweginge van alle het geene, dat fijne Majefteyt van Smeeden. ende de Hooge en.Mogende Heeren Staten QmEXi&Xd^VeretnighdeNederlanden, naehet recht van vrientfchap ende uyt kracht van de Traéta- ten wederzijdts van malkanderen begeren, daer hee- nen onfe gedachten fouden laten gaenten eynde aen de ghefeyde begeerte van onfe Heeren en Superieurs voldaen mochte worden, ende dat wy ordineren ende vaft fouden Hellen alle'cgeene, dat wy in defen ghe- troubleerden toeftant van faken tot het gemeene befte noodigh fouden achten te be hooren. Ende fijnde tot dien eynde by een gekomen,fo fijn wy,narype gedane deliberatie, endeovergelevcrde/>»«ii«>i» uyt kracht van de macht ons daer door gegeven, geaccordeert en verdragen, in de volgende Capittelen.
Eerfiilijck. Daer fy voor eerft ende blyve altoos tuITcheudenDoorluchtigflen, cn Grootmachtigften Koninck van Sieeden, ende de Hooge ende Mogen - ge Hesren Staten Generael der Vereenighde ÌJeàtrlan- den. en der felver refpeöive Rijcken, Domeyncn, PtDvintien,en Onderdanen, nae wechneminge ende te nierdoeninge van alle cóntroverfien endeheyme- lijke vyantfchappen,de oude warc,trouwe,cnde ftant- vaftige vrientfchap, ende nauwe alliantie; Oockful- len de oude Traüaten ende Verbonden, tuCTchen fijn Majefteyt van Sweden en de Hooge en Mogende Hee - ren Staten Generati der Vereenighde Nederlanden i in de refpefti ve Jaeren ftflien hondert en veertig tot Stock- holm >fefiien hondert vyfen veerfigh tot Suderoere. ende fepien hondertfeven en vyftig tot Ulbing in Ïruyjjengt- flooten, in haer volle vigeur zyn ende blyven, met alle der felver Artijculen, als het prindpaelfte cn on- beweeghlijck fondament ende bant van de vrientfchap endeAlliande.
II· |
Düch op dat den Doorluchtighften Koningh vati Sweden en de Hooge ende Mogende Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden geheel verfeec- kert mogen zijn, van de trouwe, van de vrientfchap, ende fintere obfervantie van dc confidentie, ende de reële preftatie van alle het geene by de bovengemelde Traöaten , wederzijdts belooft is, foo verklaren de felve, egeene Tradiaten ofte eenigc andere Conven- tion,met ymantte hebben,diede bovengemclce Trac: tenzy, ende fijneghemeldeMajefteyt daernaeghe- eyfcht heeft dat het felve met gemeen confent vermei tight foude worden, énde het de Hooge ende Mogen- de Heeren Stateh Generael in het verleedeti laerβ· üitn hondert fis e^fefligh laefl:lcden gelieft heeft, te be- willigen in de begeerten des Kohings, endo fulcxovei de felve faecke airede geconvenieert is tuflchen dè Commiilarilen van fijn Majefteyt, endeden Extraor- dinaris der Vereenighde Nederlanden, doen
en OORLOG }ìì, *iSeven-en-'veeyttgl^e!BoecL 227
/■ti-, Maiefteytvan5wi</i»i deffelfs.Hofraet,ende Heerej tatenoftedlttCgenwoordigh Verbondcconcrarieren j if^Kv.
■ van Soderby ; als oock der Hoöge ende Mogende ; ofte beletten, dat de felve in alle haercArticulen.ende —" Heeren Staten Generael der VereenighdeNederlafì- Capittelen «iet ter goeder trouwe naeghckomén en den, tot dcfe handclinghe ilieciaHjck Gedeputeerde worden. QQ^taxR&ùicaJohanBarottvanGent.Philifpfiila- ΠΙ.
cotns van den Boetfelaer BaroK vm Afperen, lohan de Doch tiaedemael op het gemélde Traftaet tuffched ffTrt Raet ende Penfionaris v9,n Hùìlandt en Wefi- mef- , fij η Majefteyt van Sweden, ende de Hoogc ende Mo·» lendt.JohanKien^Gijsiert -vanderHoolck. Raet ende ^ gende Heeren Staten Generael der iVeiw/g^ Nii/er- out Bórgetrieefter van Uytrecht, Epo 'van Boetfma, | Unden den èerfièn Septeiftberoudeftijl désJaers^/?/irt Ïvcrwün -van Bentkcim der Rchten Χ>β<3β>·, endeJö- hondert fit η vyftigh tot ElBing in tmfen beveilight, j{ii»rriwBfiRaetsheervanGroe»;»^É'«,refpea:iveor- { het Traftaet, gemeenelijck genaemt deÈlifcidaiiea dinaris Gedeputeerden ter Vcrgaderinge van de Sta- j φλ» Etfeveur den végen en tiuintigfien November ou- tenGeneraelder Vcreeriighde Nederlanden, uyiden I de ftijl des l^rs f^ien hondennegtneu-vyffighg^^Ïio-
name van de Provintien van Ge/i/fr/ewi, HolUntetide ' " .........
Wefl- Vrieflant, Zeelandt, Vjttecht, Vrieflandt, Over- yjfeh Groeningen ende Ommelanden, kont ende kcnne-
ter tydt in afgefondenj Daeromme, opdat
defe Confili» van de beyde geconfoedereerde, het ge- defidereerdeoogmerckbereycken mogen, foo heeft het de felve gelieft by defe mutuelle conventie het fel- ve vaft teftellcH, èndedatTraflaet van Elücidatien van Elhing den negen entwintighiien November in het iACrftSiien hondert rtegen en vrftigh geflooten, te ver- nietigen,diflbl veren, ende des felfs kracht en efFeö ge- heel ende voor altoos te r^/wifcri», extingueren. e» tiotr nul ende van geendtr waerde te verklaren , gelijck het felve door defe tegenwoordige vernietight.gedifoi- veert, ende det filfi kracht ende tffell geheel ende voor altoosgerefiindeert ige txttngue'ert i ende voor nulfxdf van gender woerde verklaert wort. Alfoo nochtans dat het Traöaet van Eliing, felve niet min in fijn vigeur ènde kracht blyve ende geconferveert worde, gelijck als de ware en eygen fin van des felfs woorden didtcert endevoorfchrijft.
IV.
Daer iy verders cenvryghebruyck vanN^f/^e/i* ende Commercie, Volgens den inhout van dc voorige Tradiaten, ende het laefte Verbont, rakende de bej teeckeninge van de verbodene Waren, diemen Coft · trebanden noemt, ende eenige andere daer toe behoo- rende Waren, denfefden oudeftijl laeftleden gefloo- ten,en die geene,waer over men metten eerften nader fai convenieren door eeR Trai3:act van Marine.
V.
Doch decontroverfien die tuOchen fijne Majefteyt van S-wedtn, ende des felregepriviligieerde Sweetfche Afritaenjche Compagnie. ende tuflchen de Hooge ende Mogende Heeren Staten öenerael der Vereenighde Nederlanden, ende der felver gepriviligieerde gene- rale Weft-Indifche Compagnie, opgekomen zijn* over den eygendom van eenige plaetfen, ende fpecia- lijck de forterefle van Caio Cerfo in Guinea op de Kuft van Afrtca gelegen, ende over den handel, die in dé felve plaetfen gedaen wort, als oock over feecker Schip Chriftina genaemt, Jin de gheieyde geweften genoraea ende in de gront gheboort, fijn gecompofeert ende bygeleydtep de maniere code conditiën hier navol- gende.
Ende ten fir/?iw, fullen denDoorlUchtichftenért Grootmachcighften Koningh van ende des
felfs Sweedtfche Africaenfihe Compagnie yder op fijnen naem renuncieren, gelijck als de fel\>e by defe tegen- woordige renuncieren endeafftaen van alle de aaien ende prerenfien die van de felve tot defen dagh toe» tegens de Nederlantfcheif^· iHdi/chtCempagnif.ova het gemelde Fort van Cato Corfo, ende het gemelde Schip Ciri/ï/wegeinftitueert ofte gemo veert Ì0n,hoc- danigh de felve oock fouden mogen zyn, ofte op^vat naem de felvegeinftitueertzyn geweeft, oftegeinfti· tueert fouden mogen worden; gelijck oock van de an- dere zyde de Ho. ende Mog. Heeren Staten Generael der Fertetiiehdt Nrdtrlanden, cn der felver geprivi-
JiigiéeN; |
-ocr page 259-
218 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
■ l66y lègcerdè Wifi-lndifihè tèmpàg^U rè'nuncieréri van alle dè afl;ien endc pretenfiéd, die via hàéi óftc van defe tegcns de geràeide Afìuaeefché Ctìmpàgriie gimovtett zijn ) ofte gemoveerc fouden konnen worden,hoeda- nigh deielveoockfoudénmogen zijn» fonder eeni· go exceptie. ^
Ten tweeden, ftaet den hooghJlgemelde Koningh yziìSis>tdèn, éhde deifÉÌfs geiuelde Sweedtfche ^/ri- èaeufìhé Compagnie if, àen die hoógKftgemelde Hee- rcn Staten Geneiaèl def f^riènighdé Nedèìrlàndei* —
dèi^ fèÌVer Wefl'ÌHdifche Compagnie,
cn
„ . eride transfereert aen de felvè àìle rèciit, feoffelÈc j aitien en pretenfien, die fijri Koningiif. Rlaièliéyt van SiséedéH ofté des felfs Swéedtfche Afncàeitjihé Compagnie ^ of in der daedt gehadt hebben, ofte meencfen te hèbbéii óp de For- treiTe naemt
de, „ , _
nen in Guinea. op de Kiiften van gélègen, met alle de gerechtigneden daiér van depehdercndè > mec dcfefpeciale renuhciàtìe, dathèti nocK den hoogft- gemeldcn Koningh , noch delTeifs Africàèrifche Com-
Ìagnie, noch oock de verdere Onderdanen van fijn ]roon, vry ial ftaen tot de gemelde Fortèreflen ehde Magefynen, ende de plaetfen daer van dependeren- de, te zeylen, ufce aldaer, ter fake van trófijck, aen te komen, direftelijckófteindiredelijck, ende dat fij- ne gemelde Majefteyt van Sweeden, èn de gemelde Sweedtfche Africaenfche Compagnie aèn niémant ter weréldt, hetfy Onderdanen ofte Vreemdelingen ful- len toelaten, dat fy ha de gemelde Plaetfen zeylen,of- te oock de felvêeenighiiots protegeréri fullen.
Tcnderdèn, Dat het geinelde Schip met
ïBjrie lidinge, ènde tö6t alle fijne deplendcntién fai zijn endè blyvèh aeh àep,ehieldeìPifi'Ì7iJt/cheCempagwe dér Fii-eettighde Nedèrlanien. endè tot dièii eynde, rénuncieert fijne ghetnélde MajéScyt > foo uyt fijnien neem, als «yt die vari de gemelde Swcedtfchè Ίcae^tfibéCompàgniétaάt^\U^aάsï'^t die hêtaètigaëta ende de welckc op het gemelde Schip én Wareii, daér niede het felve geladen was, met alle fijne depcnden- tlèn, eenigh recht hébbén, totprofyt endegebrüyck van dé gemelde Weitt-Indifchc Compagnie der Ver- eenighde Nederlanden.
Tea vierde» ende ten/aef/^ei»} fullen hierover tot AmSerdam. aen die geene de welcke Gjne Koningh!. Majefleytdaer toe fai ftellen, benek vioxàenhondert en vtertigh duyfent banck Rijcxdaelders, foo als dit Tradlaet onderteeckent, cn des felfs Ratificatie over- gelevert, ende op de behoorlijckewyfegewiiTcltfal zijn.
VI.
Doch de ControverBen « die tuflên de Sweedtfche Africainfche Compagnie'·, etidc de gemelde Wefi-lndifiht Compagnie de Vereenighde Nederlandenf^eyen, ter ia- ke van de fchadcn die fyhaerwederzijdts in pretenderen, aengedaen te zijn, die fulkn volgens de Wetten van Juftitie ende equiteyt,met den En'vojé Tan iljne gemelde Majefteyt indenHegi ge-exami- neert j geterminecrt, ende de geledeerde Partye aen- ftont fonder ecnig uytftel, fatisfaöie gegeven worden.
Wat aengaetdeSuf/idten j die den Doorluchtigh· ften ende Grootmachtichften Koningh van Svee· de» uyt kracht van de Tra<Saten, in voorige tyden ge- znaeckt, tot noch toe van de Vereenighde Nederlanden ge-eyft heeft, éhde allerhande andere pretenfiea, die op de feivé ofte op eenigé andere maniere ofte pretext gemöveeit of geinftituèert foudth moghen worden, daerob fo heeft Gjn Koninghl. Majefteyt, klaerblyke- lijck wiliéüde bethoonen, hoe veel hy eftiméertdé herftéllinfeéende het aenjgroéyên van Oudèvrientfchap met de vereenighde Nederlanden, verklaért, ge- lijck hy bydefen verlilaert te willen reriühcièrcn Van elle dé gemelde poflulaien fende prétenfien, gelijck hy àen àllè de iélve uyt kracht van dir tegènwoordigh Trai^aét voor hem endc fijne Nakomtlingcn ge- faeel, ende voor altoos reiiuncieert > alfoo dat dé i«lve hier pamaeltop geeiiderhaadeqjiniérén» van |
dë ij'de van'den Kóningfi ende het Rijck Swedm ghe. V vordert fullen koiièn m^ogen worden. I ofij
Wederom wat aengaet defubfiditn, die de Hooge én Mog. Hecren Staten Generael der Vereenighde Ut. derli/nlen i tot noch toe van den Doorluchtighften en Grootmachtighften KoningH van Sveden gevordert hebben, ende allerhande andere pretenfien die op dien fclvfcn voet ófte eenigh ander pretext gemoveert ofte gëiriftitueert foudên konnen worden, ho hebben daer om oock de gèmeltcHeeren Staten met de ielve waer- fcbynclijckheyt willende betuygen, hoeveel fy de ou- de V fientfchap, ende een naeuwer verbinteniflè met fijn Majefteyt en het Rijck 5s?;</(meftimeren, ver- klaert, gelijck dé felve verklaren by defen, dat fy van alle gemelde poftulatien en pretenfien fullen reniin- eieren, gelijck fy van alle de felve uyt kracht van defe tegenwoordige t'eenemael en voor altoos renuncieieo alloo dat die op geenderhande manieren .hier oae van de fijde »an de Vereenighde Nederlanden gemoveert fullen konnen ofte mogen worden.
Doch alhoewel het den Doorluchtigften en Groot- machtigften Koningh van STvede», eadede Hooge en Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden gelieft heeft, om in 't toekomende, alle occafie van diifidentie af te fnyden, en wech te ne· men alle het geene obfteren mochteomdeoudever· trouwelijckheyt ende confidentie te herftellen, TSyde vooiige paragraphett te renuncieren van alle preten- fien in 't geheel, die op eenigerhande voet ofte pretext tén wederzyden gemoveert ofte geinftitueerifuudea konnen worden, foo verklaren fy nochtans geenfiott hare ineeninge te fijn gheweeft, door àie generale re· mnciatte, eenigh prejuditie te doen aen de private aàien ^ ende rechten van bare wederzijdts Önderda· hén, cf aen ket geene tnen aen dc felve van wegen dea Staét of eéhige particuliere fchuldigh is, maer beloven ter contrarie, aen dé felve metten cerfteniatisfaÖie te geven, én béforgcn dattet felve oock van haere Öa- derdanch gefchiede > en daer toe arbeyden,dat aen do félvè volkomen récht gedaen worde nae de wetten en Traftaten fonder eenige omwegen ofte refpedi,εη ge· daen, fonder eenigh dUay ofte uytftel ter executie ge- leyt werde. Doen in het termineren van de fake, con- trovers tuflchen Groet Jen ende Crivit/en, fai geobfei- veert worden het geene,waer over men nu al eènfdeel» verdragen is, ehde hier oa vordet fai verdragen.
Ende beloven wy dat dit Traöaet ter goeder trou- wen nagekomen ende van fijne Majefteyt van eten, ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten Generael der Vereeniehde Nederlanden geratificeert, en de ratificatien wederzijdts binnen den tydtvan<fr/* maenden overgegeven [en uytgewiflèlt fullen worden. Tot wekkers meerder waerheyt, hebben wy boven- genoemde Ambajfadeur ea extraordinaris Envoyé wa aen Doorluchtighften ende Grootmachtighften Ko- ningh van Smedenitn wy Commiffarifen van dé Hoo- ge ende Mogende Heeren Staten Generael der iir- eenighde Nederlanden, dit Traöaet met ons eyghen hant en Zegel beveftight. Gedaenin denHageden acht en JulyNieuwe ftijl Anno fefitm h»'.
diri [even enJefiigh.
(L. S.) Chriftophoruf Delphkus
B. ende Grave van Dhena {L.S.) HarM Appeltom,
L.S.iB.d-ArpereiH. L.SAJobàndemk 'L.S.)phanKiiit., L.S.) G. HookL· '(L.S.)E. v. Beetf) {L.S.)E,'v.Bèntbi {L:s.)J.rsbrmt.
^(ti dertighftéfi, grbi[)atbiefel|eecétl dSecottttüiif tcetOe aetappditettt üan Defe tiBcninsè : jö'n öaet oUcc Eiebanclit i mbe ^ boo;t^ Qtictgcbontien Dat get
bat befcli ____________________________
eicpjeffeetben àlgict; tes J^ttaattrnme tófllni
ill62«IV |
-ocr page 260-
en OORLOGHj Ί Mt-en-WrHghfle Boeck, 229
iiXdfiMfn ban öe tjeDoufte Affricaenfche öiffrecntcn/ cS ncffen^ ijacr i|o..i®as.ÖEfolHtiebanDen twintighften Dcfrs?/ op't feltìcfubiectgcno^ tiieii/ eefoiiOen foube too?Dcn aen öepjcfïöialcCai naüaii öe Weft-lndiiche Cotnpaffnie Defcc 3tan= ncif metbeflefcte/ ommetgöeItjchDenooDiflco?D?e tciirilcn/ totbrtalinfle ban Dcfonimeöanhonderc duyienc ötjciöaeïiiEr^ in fpecicn binnen ben tijbt ban drie macnOen/battoebecsijbt^ Öatififatien / boleen^ pti in contemite ban 't meec gefepbe ®cactaet / fou» m moeten too?ben uptoetoiffélt: bet felbe
öLcactaPt oocft CoppelöcR booj ben?Caent be Heyde ^communiceert/ en öctbantcgcfit aen ben i^eec ?Dm= bn(T. ünn Vraockiijck, mitfgaberg acn be jfötnillec^ üail Den ïtan. ban Vranckrijck en Danemarcken, ïieuc en ©aiflen ban Brandenburgh en Lunenburgh, tot Zeilcnöfnabrugge, alDiec cefïbeccnbe : toöbccé ooch ii Coppe ban't boojfs ^cactaetgefonben aen öe ©ffccn Boreel, enbe ban Beuningen, cefpeetibc Sfinii baflTaöcni en ^ptcaojbinaci^ .IBinificr^ ban befen àtact in Vranckrijck, al^ oocft aen ben J^ercban Amcrongen (iSjetcaojbinaci^ <0ebeputeerben upt bcfe ©ctaaDrtinge in Denemarcken, omme baec ban aen be tefpcctitte l^obc albaec be noobige comtnunicatie te ncüen ; en gelijcfte Coppe aen be iïcfibent Hey ns, om te (Irccften tot fijne nacccötinge/ enbe tojjbec^ te bic «cn fulcft^ enbe baet't beljoojt.
©epacticuliece Ratificatien bfi;®?obihcien/ Hol- lant tm boo?|ien/ fpn ban tiib tot töb toel ingeftomen. (^nbectufTcgcn (ilaeggben ècbtec be Sweetfche jiüSini: (Icc^/ bat beaenghegaclbe enbe giet te Hanbcopge^ bjacfite^toeetfcöe |>cbepen en (Öoebecen al norö/on» aengedcn be filate bifpofitie ban tjet provifioneel Ac- coorc Oen fcftienden 3|ultjlefileben /alöiet in ben Ha- ge geflooten/be <iBpgenaer^ ontBouben toietben ; baet oDft oocft eene Confecentie met be gemribe J^eeien iE):tcao?binaci^ |®inifiet^ i^ gefiouben/cn ingenomen titbbcnbe bec felbcc nabece pjopoptie enbe infiantic 'tfclüe Subject concecncccnbe / enbe fpecialgcft in atl^tfnge genomen jpbe/ batgaecio. j|Iàog.aIop benachtienden 5|ulij boojnoemt/ 3Önbe ben tweeden taglj naec ijet flupten enbe teechenen ban't ρ.!ο0ίΓιο= nfel'?l!ccoo?t op be eerfte oubecture ijaec bacctian ge? barn/ 'tfetbe aen|ïont^ be CoHegim tct?libmicaM» trpttocgefonben/ enbe be felbe belaft bcbbcnbefaei^ licn enbe p?oceflen S weedtfche ©nbetbanen concccnc= tmDe / blenbolgenbe te tecminecen / enbe bat bp bate ï?o. lÊog. bebooifs laflfoobicftbjii^begriegentbept ficö Daer toe gepjefenteectbabbe/ cnfpecialöcfiben dertightten gillij ic|ileben/ mctempjeffcmcntgeceii tetecct toa^ met bpgeboegbbe tecommanbatieaen be gctnelbe Collegie tec?ibmicalitept/ om in't tee mincccn banbeboojfsfaeeftcn / Sweedtfche <©nbec; banen concecnetenbe/ alle boenlijcfietebelilcfib^Ptt^ gcbjupcfecn/en am be (JSeinteccffeecben te laten eclan= gen/ aïle ho?t enfpoebigeejcpebiticbanSlufiitie: goetgcbonben / bat aen be gemelbe üeecen €^t;ao;b. aimbalTabeuc en €nbope ban Sweden becljantcepcftt fouben toojben Cptcacten ban baec ï^o JKog. Sefoïu· tien ban ben achtienden en dercichftengiuIijopgbe= «lelt / omme baec upt te bonnen becnemen metjïiat womptitnbe en genegentbeptbaeci^o. I^og. gepje. (tcEctijabben alle 't geene toaec toe fp upt ftcaeftte ban Bttboojfj provifioneel Accoordt becbonbcnbjacen/
ofte anbfcfintg upt confibetatie ban b?ieftbtfcbap met fijn StonincW. USajeficpt ban Sweeden,ban Baec Broojbcct ftonbe toojben. <!5nbenaebemaeIöace©o. JUaog. foo upt öe boojfjMaciiten/tì^uptbetbecbec gecappojtectbe ban be boo?noembei|eccen<Öebepu- teerben faemctcftten / bat be oo?faecfte toaecom be boojfs Wagenbe Sweedtfche ©nbecbanenbaec oogb niaclt niet becepcftten baec innef^eentecefibecen; bat be felbe |icb niet confo^mecenbenae be ïBetten cn^ be Coflumen befec Itanben / enbe bemaniece ban Piocebecen/ in be feïüe geb^upcftelijcli/ be gbemelbe Colleglm tee ïBbmicalitept onbequaem maecRen / om tot bet ticmineven fnöe aflwen ban Of gefepbe öa. y I Ded.
'\667 inbinwfn. ooch Coppe ban 'tvyfdeStrtijcfid |
cefaften/ (nconfojmiteban 'tmeecgemelbe provifio- léëf^ neel Accoort te Bonnen pjocebecen : foo al^ aen öe ne= - ' melöe J^eccen iEctca0?ö.,!i©ini(ïec^ ban Swedeo in be^ bcnchen gegeben toiect mit^ öefen/iof be felbe niet fons ben gecabenbinben/ boo? baceautbociteptomtcent be ijoojnoembe hlagenbepactpen/ in'tgeeneboojfj te cemeöieren. e felbe l^ecccn USinijiec^ bf bbcn ben vyfden^ep.» tcmb?i^ boo? een cipjeffe aubientie baec l^o. naog. ges congcatuleect obec be geflootene ©jeebe tnctEngeianc<
Hó. en Mog Heerett.
ALfoo Wy voor eenige maenden by onfe eerftci aenkotnfte alhier j ende dat wy van onfe aenbe- voolcn Negotiatie een begin maeckten > die wy vervolgens met alle mogelijcke neerftigheyt en yver hebben bearbeydet, endegenoeghfaem daeropvol- trocken,de eere haddeii van in deién llluftre plaerfe U Hoi Mog. te begroeten,gjngh ons voornaemfte oog-, merck daer henen ; dat wy U Ho. Mog. volkoment-, lijck mochten verfckeren van de ware en oprechte in- tentie en genfgentheyt van onfen aller genadighftea Koning en Heere,foo om te herftellcn ende voorts te culti veren de oude verircuwilijcke Vriendtfchapea Confidentie met u Ho. Mog. als oockom u Ho. Mog; neflfens der fel ver Ingefctenen hertelikkroe tewen- fchen alle heyl, voorfpoet, en voortsalle'tgeenge- oordeelt konde worden tegedyentotderfelvernut, befte, en proiperiteyt. Wy hebben oock fedeit dien gedurende den geheelen cours vanNegotiatie foo hier als tot Breda, met realiteyten felfs doen blycken dat de verfekeringhen en aiTecuratien die wy doen van ons gaven geenfints gegrondet zijn gheweeft op ydele of bloote woorden. £n wortonsnuby de ongh ite Poft uyt Sweeden weder nieuwe occafie aen de handt g^e* ven om met de grootfte expreifie U Ho. Mog. te be- krachtigen meer aller hoogftged.Koninckl.Majefteyt finguliere vrientichap en affeöie tot defen Staet en dei felfs Natie : Sijn Koninckl. Majcfteyt genadighil ónt aenbevelende, dat terwijl wy noch hebben af te wach· ten eenige nadere ordre en beveelan diehetintereiTo van meer aller hoogftgemelde Koninckl. MajeileyC raeckende,om kortheyt des tyts,te gelijck met de felve Poft, doens niet konnen hebben afgegaen, wy ondtr· tuiTchen fonder uytftel by U Ho. Mog. fouden afleg- gen de toe wen finge van alle geluck en zegen,met foo- danige vati de gantfche Chriftenheyt hooghverlangde Vrede, ala U Ho. Mog. nu metfijnMajeileytvan Gfffff/ BfittàngieH Zijn komen te fluyten en op te hech- ten 5 waer door alle vorder Chriften bloedcvergieten, ende het dcftrueren harer goederen ende welvaert na oock wederom is ceflerende, ende alle Negotie ende Navigatie daer tcgens in alle bevaren wateren,tot ovet groote vreu^hde van den geheelen Aerdtbodem , hcr- bracht wordt. Syn Koninckl. Maj. wenft dan van dé grootcn Godt, wiens goetheyt voor foo grooÉeh weiclt alle lof, danck ende eere alleen toekomt, dat het fy- ne fouveraine macht ghelieve 't geen onderllngh is , foodanigh van fijnen Hemel af te ratificeren ende t6 zegenen, dacr mede hetgenegotieerdevaftenbon* digh moge bly ven 9 oock voor bey de Partyen > ναοί haer Nakomelingen i en niet minder voor der felver Geallieerden, Vrienden ende Naburen moge zijn en ftrecken tot een volle contentement endegedurïgö profperiteyt. 't Welck wy op bevel ende van wegen aller hoogftged. Koningl. Majeiieyt u Ho. Mog. mitS- dcfen nu hebbende gehadt toe te voegen, fuilen Wy geerne oock in ons particulier het onlfe tot alles trou* welijck foecken te contribueren jeftimcrende het voot geen kleyne glorie gebruyckt en ge-cmployeerttezijn geworden in foo importante en loffelijcke afFaires, en die den Hemel met foo goede en geluckige fucceflen > heeft ghelieven te Kroonen. A<Sum 's Graven. Hd- ge den vijfden September feftitn kmdert fevevHtft· fiigh.
55e IgifC ban Gent piefibecertbe ( Ijeeft gaer 6fis bandit obec De aelucitb?en<inge/tn fpecf^eftban tos* © B«n |
-ocr page 261-
Z30
SA KEN van STAET
1667. O^^^foo Bitcouiuriijcft BpBacca^jeficttÖÉbeniid- , ' delinge.
^ti ac&iicmiötiae^ toa^€onfirentie met öefrfbe/ ateact De i^eccen Sweetfche cepiefentcerDen De gcne^ Bentljcpt boii Sweeden, om l>en<©o?toBÖoac{ttuf= fbljen üe ϋυαοηεη Vraocknjck enöe Spangientete= mibödm / enDe be al tc gcoote inefgalitcpt in Europa booste itomm : bat Vranckrijck groote piefentatie am Sweden t)a&be gcbaen/piefcntecenbe gcoote ^ub- fiDicn/ alleen om Sweden te obligccen / tot fiil Tttten ; bat |)Ct gelDt tot Hamborgh gcceet lag. 5i)at s weden noptficbbaec toe ftabbetoillen becbmbeni maet fiaec SicmeE in Ijetltant tian Bremen geceebt lagl) om met co^cefponbentte ban befen ^taet te becepcl^en liet op^ Qemelöe oogötoit. <βθοφ/ ftlaegöDmbatDcKeyier fict) tegen S weeden foo pactgbigl) gaDbe geftelt / rnbe m alle occurrentien ongelijcit gabbe geOacn $ inbigite^^ cenbe flilftoijgen^ {jet bjeccft ban Bremen. Siaet -penfïonati^ ban taocgen befen ^taet / liecft niet tnin genegentbept getoont ten epnbe boo; mcbe toecc- htngeban Sweden enbe Engelandc, f)rt gemelbe Φ01' logö moc&t toojben bebat/ bat/ gdijcft boo?toefen ïjct Noortfche ©ojlogh booj (STcactatrn in ben Hage tuffcBen Vranckrijck, Engelandc, enbe befen Staec, OOCBt aifoa ttU tuffcljen Sweeden , Engelandc i enbe befen ^taet/ mocljt ttjojtjcn behangen/ enbe be .fBe·' blatte aengtjebobcn totmobecatie banbenieeflbrge» cenbe enbe tpojbitfcenbe f>arrljpe. 3©acc toe goetgcs bonbentoiect/ battuffenüwecdenEnbeÖefen ^taet een pjobifioneel Confect mocöt too^ben op öct papicc Qefieit.
«©nbectnjfcljen toiecben bte ban be Weft-Indifche Compagnie gepecft tot opb^enginge bec hondert duy- fenc ïiijcFbaelbeté aen ^toeeben/totbolboeningeban het ®cactaet; fullenbe Ijetcederenbetoecbenopaöci b;atl)t bp ben ^taet/ ofte cefpectibe ]^jobinc(en, ^ie ban be Compagnie gebbcn gcbucigl) / enbefpedalgcl^ ben twee entwintichften befe^/baet tegen geallfgeelt Ijaec onmacbt; maet alfoo tjet ^cbipChriftinam De ttioapmanfcgappen bp Ufaectoacengenaoten/ i^ berjïaen/ bat nodjmaeii aen be Prefidiaie Kamer ban De gemelbe Compagnie in be anec fecieufte tetmen ge^ fcl)?ebenfoube boojben / batgaec al^ noci) fobani^ gen o^b^e fbnben licbbente^ilen/ ten epnbe bat be toooj(5 forame ban hondert duyfentilïijcicoaelbec^ op Den pjecifen tijbt in 't boojfj Ccactaet ge-fjrpJcflTeert/in bacen gelbe gefucneect enbe opgeb^cgt moeite tooj' ben / of bat gaec l|o. JO^og. anbetfint^ gcnootfaecltt fouben toefen te bencften op mibbelen ban conftraìnt«, koacc boo^ be booif; Compagnie gebifponeectfoube mogen toojbenV om be gefepbe fomme bmnen ben tijb ^boocentefoucnecen.
't cappa;t ban be l^eecen Geliicom enbe enbe« te gaecilo. jI@og. <0ebcputeetben tottefaecltenban ^toeben / caecltenbe be begrootinge ban be p?efenten te boen aen be )|eei:enSweetie|Iàebiatcut^ enbega-- ren ^eccetaci^ ; ben feven en twintighften bet» (laen / bat be ï©ebuiBe en «Srfgenamen ban ben ®ce= tcFlemming jal. gebacljteni^/mibtfgabet^ ben fêiete <B>cabe ban Dbona, in ecbenteni^ ban tjacen acbept enbe moepte tot bebo|becing||banbe)^;cbetufTc()en Dm ïtaningö ban Groot Brltraugien en befen ^taet Den een en dertigften g[ulp ïe(HfDm geflootcn/lgebup^ cenbe be onbetganbclingeaengetoent/ piiet getege=< ieect enbe beteett foube biojben met een fomme ban tien duyfent Cacolu^ gnlben^ / enbe bec fclbei ^ecces tatil met een goube ketting en Jl@ebaeil(e / tn; bjaec» Dpeban acht hondert geliiche gulben^.
Sten be i^eecen banVrieflandt, toepgecenbefiaeE quote te foucnecen in be cefiecenbe veertigh duyfent »ijc);baelbec^ aen Sweden/ i^ben vierden «i^ctobec Qcfcg^eben eene (lecc&e aenmaiiinge.
%en ben i^eec Appelboom e]ctcao?binaci^«Enbope ban Sweden,i^beniwintigb{len goetgebonöen tebec^ eecen drieduyfentgulben^; te torten dertién hondert flulben^ al^geaffiflecct fjebbenbcljetjongfigeflooten iCcactaet bancebintegcatieban Bjientfeljap met ben i^oningt) ban Sweden; dercienhondertgulben^at^ Qeaffifiéect gcbbenbe be mediacie banS^^etwjongf)^ |
tuffcïien ben föoningban Engelandt cnbebefen j&taet tOtBreda^^OOten/ mbe noc^ v^r hondert gulben^
®cactaef ban Marine mefLn föoningfj ban Swe! den.
3}n befé tpt nafleecbe ijler oocR een Afgcfonden ban ben ^cootenCfjaac ban Mofcovien, bjengenbeniet al^ een Compliment, ^en twedenjgobemb. boojbcn ^gent be Heyde met een üaco^b'antteee^eetbtn upt fön ïïogement geijaelt / enbe boo? be Heecen Col- terman enbe Kien boben aen betcapgeceeipieectenbe in be39ecgaI]ecingegeintcobuifeett3tinbc/ geeftfyn affejjcpbt ban Ijaecïlo. Jl©og. genomen/ enöe jjceft ben lleecban Afperentfc©frgabec{ng|jepje(ìDtren- be/ acn be felben obecgfjelebect gaec Ho. j|)3og.t;e:,
Cijaac/ met enbe neben^foobanigeCuctalia alj^ in biecgelijcltetgelegcntljept gebjupchelijcit jtjn j baet met ben felben bjcber afgegaen i^ / «nbe toiect aen be gemelben «Snbope tot becbalien ban ftjncep^holien ban Hamburgh tot bec Mofcouw booj ben ^gcnt be Heyde tec öanben gefïelt be fomme ban vyfhoudert
. •efelbeligentïjeeft ben felben Afeefonden ban ben l^eec <&cooten€{)aac ten bage ban fijn bectcech ban ben Hage na Amfterdam, ijem onbettoegen metfijn fuite befcoperenbe bantoagen-lj?acïjtciifnanb?eon> Ito(Ien tot feofien ban 't H.anbt / enbe tot A mfterdam boo;noemt geaccibeect toefenbe / geeft be aenhotnfie ban begefepben ^fijefonben aen be#eei;en23ui;gc· mee(letm enbe Jïegeecöec^ Bec gemelbe ^tabt beftent gemaecht met becfoeclt/ bat baec <tS. ben felben Afge. fonden met fyne boo;noembe futte/ toillenboenacs commobecen op een ban be ^etjepenbefecXanben gebeflineect na Hamburgh, omme btctoaect^ g!)(s tcanfpmteect te toojboi.
g&c felbe ?llgent geeft ben veertienden gerappo}» teect bat tjpaen ben l^eeceO^cabeDhonaeietcaojtiis naci^ ^mbaffabeuc ban Sweden, gabbetoefenp^tt fenteecen ben gouben Keten enbe Mebaille / φ maec&t boo; ben ^eccetaci^ banbel^eecen^bjcet' pe JQebiateucé/ gebaceect gebbenbe op&e3P^Dc> ganbelinge tot Breda ; maec bat ben gemelben Heete <&cabe ficg beftoaett gabbe gebonben ben felben üe^ ten aen te nemen / boo; enbealeec bat gaec @o. iBog. gebefineectfonben gebben aen toien ban bepbe be^^ ccetacifen / bie be boojnoembe il^eecen Sweeticht A^ebiateuc^ gebientgabben/ ben felben lÌteten enbe m^ebaille gegeben foube biojben ; alfoo toijlen be iee* een Flemmingh endeCoyec, ingaeclebenraebeep tcao^binacii ^tlmbaffabenc^ban Sweeden gacen^e· ccetaci^ / en gp $eece ecabe ban Ohona fpcn nen^eccetaci^apactgegabt gabben: 3I9aecopent> Igcl^ goetgebiHiben battet aen elc6 een foube b)o;bni grgrbrn.
39e betalinqö öecöeïoofbe hondert en veertigh duy- fent Rijczdaelders nietibolgenbe/gebbenbefeeceti ^toectfcge:ji@ini(lec^aen beJ^eecenCommilfecifm gehlaeggt op bolgenbetoijfe :
p\E Konincklijclte Sweetfche Minifters vertrou- ^ wen, dat uyt foo veel voudige Conferentien, als ut fy de cere hebben gehadt, geduyrende hare negotie-AiJ tie alhier met haer Ed. Mog. te houden , de felve hare g Ed. Mog, niet anders in haer gemoetovertuygt fullen mig^ konnen zijn, als dat iy Konincklijcke Minifters van wegen fijn Koninckl. Majefteyt, barenallergenadig'S
fteo Koningen Heere,8en harezydc alles hebbenby· gebracht wat tot fpoedig wegnemingQ van alle ombra- gni*· ees endilFerentcn, en vervolgens tot de reële volwec- Einge van hetdaeroponderJingkgeflaotenTnÖMt
van hun Konincklijcke Minifters heeft konnen werden vereyfchtjdat fy daer boven felfs oockeen feer willigh oir hebben geleent, niet alleen tot de herbren- ginge Viti àteuJtFrieHtfitapmde ConfiJentitf maet Dock tot het geen aen den Staet vanhacrHo.Mog. byfonder heeft konnen geoordeelt worden nntenvttr· dttlighttïxin. EndetlfoofyKonincklijckeMiniftei»
nicc en hebben koaaea twijgen, of baer £d. Mo- gende |
-ocr page 262-
en OORLOGH, 'tSe^ue^i-en^'veeriighfleBoeck, 231
öogrocrck j ibo nochcans fconnen üaer üd. Mog------
ODtkennen, dat fy Koningl. Miniftersaen haer zyde eetcel zijngeweeft om het geflooten Tradaec fijne perfedie te geven, haer Ed. Mog. in tegendeel daer van tot noch toe in gebreecke zijn gebleven,cnfulcx mits verfcheyde traineringen, waer van hun Koning- lijcke Mmifters oorfaecke niet allerdingns
bewuft is; De continuatie van weickedilayen lichte- lijck nae fich foude konnentteependettonexecutione van alle het genegotieerde j 't welck nu voor langs foo wijt al fijnde gebracht, datter nietsenrefteertalsde uytwiiTcliDge der aden van ratificaticn, mits voldoen- de de Conditie daer aen annex ; waer toe fy Koninck- lijckeMiniftersaen haer fyde nual lang en binnen den behoorlijcken tydt reede fijnde geweeft, foude het flaecken van dien, aengefien moeten werden als eene volle mtraSüB van een deugdelijck gefloten TraSacc aen de fyde van haer Ho, Mog. waer van de Confe· quentien foo feer niet fouden drucken Allerhoogftge- inelde Koninckl. Majefteyt wiens interefle foo haogh niet daer aengelegen is> als wel den Staet van haer Ho. Mog, die daer door een irreparable nadeel foude ken- nen komen toe te waffen. De Koninckl. Minifters ge- ven haer Ed. Mog. alles rijpelijck te bedeücken, en op dat fy Koninckl. Minilïers aen hare zyde niet en fou- den mogen fchynen in eenighen deele yets aen haer yveren devoir gemanqueert te hebben; als hebben iy haer Ed. Mogende mitsdefen de faecke nochnjaels ten overvloet ernitelijck en voor het iaefie ten voordeel van het gemeene befte willen gerecommandeert heb- ben, ende vertrouwen fy Konincklijcke Minifters dit het haer Ed. Mog, 1 ever daer heenenfullcn be- leyden, daer mede alles fyne uytterfte perfcdlie beko- me; dat als den mutuel gedaen arbeyt vruchteloos fou- de te rugge gaen,ende heritelien alles in voorige onfe- kerheyt, ftaende gevolght te werden door on verwin- deiljcke fwarighcden. Signatum Hage den tienden De- cmhnsfifiiea hondertfeven eufefiigh,
C. D. Gr. tot Dhona. H. Appeleoom.
i^tcfdbec tpbt Deilecrenban Geilicomenbeati' brac bacc Ho. .llog. (©cbcputeecUcn tot bc S weetfche faechen / gebbm ineebalge enbe tot bolboeninge ban öECfdtjec fucceflitoe Sìefolutim CommijTociaelinba= te^Öcn vyfden <©cto&eccnbenfevenden jloüenibcc Iclile&cn / tot bEcfcöepbEn malen met be 25ctointi)fb» ïitrcnban be «©coctcopeecbe Wcft-lndifcheCampa= gnie ingefpjechgetoeefl obec 'tuptbinbenbanbebe- iau(le hondert duyfent ötjcicbaleci / bie bc feltìeban gaerjijbe gegoubentoami te betalen all een gebcelte ban De hoqdert veertigh duyfentjjijcjcbaclbcc^/ bp fict vyfde HJctiicfiel ban Dct ®cactaet tuftcljen ben itoninsl) ban s weeden enbe befen ^taetben acht en twintighften ^uHj fefïleben gefïooten tot afhoop enbe e;ctinctte ban beGuineichebiffecenten/ enbe ban be quefiic obec Bet ^φίρ de Chriftina aen fijn J©aje= Pept btlooft: BebbentecSfcgabecmsege-eF&ibeect be jonflölle pjeftntatie boo? bie ban be gemelbe Com^ pagnfeam Baec Ho. ltgog.ingefcB?ifte obecgelebect/ tiaubenDe in effect bat Öaecï|o.|feog.totf]acenlafle nemenbe te n^otiecen be boojfj hondert duyfent öijcpbaejber^/ fpïieben aen cntenbefioebebanBaEC Ho· .fl^og. foüben cebecen/en obecgeben 'tcecj^t tot be elbeceptg bccfiftccnen tecminen/ bie be boojfj ingebole ge ban 't eecfle ?8ctÖcMban 't ®cactaet met ben fóo' wnflöban PortugaeUtot ïajie ban ben felben lüoningö va^ toinpctetenbe / om baec mebe te boen / al^ met oaec epgen goet ; mibtfgabec^ om baee upt toebecom te confequtten be boojfs hondert duyfent aö'qcbael= Oetp bie {jaecJ^o. Höog. al^bowen fpuben ftomen te negotiecen enbe ben$ioning& ban Sweedcn te betalen. »00 nocötan^/ bat geen baec ban meecbccingelbe of cffecte boo? ben ^taet bebongenofgeconfequeect fouoe mogften bJo?benaenbemeecgebacliteCompa= gnie biebecom pjompt foube b)o?ben uptgefteect; enbe ingeball; baet ban yet^ bgi ben ^taet gecemittegct of |
acn be fioogögemel&e ftoningf) qurjt gefcBoïben fouDc 1667,
mogen too^ben tot toegljneminge ban be queflien nooa_L
pnibebe beeobrcinge ban Couchin enbeCananor, of anbece begemelbe Weft-Indifche Compagnie niet concetnecenbe/ bat al^bantegeiijcRben^taetaen bc feibe Compagnie baec obcceenaenlienlgcfie fonts me in geceben gelbe foube betalen / foo cnbeinbiecboea gni al^ ben ijoogögebacBte gitaet/ bienacngaenöc touöe honnen obcc een Bomen. Cnbe epnbelijtfi/ bat in ca^ met ben öoogögemelbe fóoningij banPortugael ecniflö naebcc Ctactaet foube mogDenbiecbengBe^ maecKt/ bat aïiébantotboïboeningebanbebolgens be tecmine en pje(ïatie ban bebojbecc 3llctijcïtelen balt 'tboo?f5 Cractact boo? Baec Ho. Jföog.baubenïitos ningb ban Portugaei fobane becfeecïtecinge bcbongen/ of anbccfint^ bp ben ^taet aen be meecgöebaè» Compagnie gegeben foube moeten lao?ben/ batbc fcIbe Compagnie ijaec intorhomenbe ban be bolboe^ ninge ban bien becfeftectmocBtenBouben; allego» pjefuppoofi/ bat Bet^ctcop/mibifgabec^bepjeco^ gatiben/ bjp&eben/ en beneficien boo? befen een aen be meccgebacöte Compagnie beclecnt tot in 't uptepnöe ban befeloopenbeeeutoen bp Baec io. Jüog. gecon* tiïiueectbjifcöf, 30accDpgeDeIibcceect5ijnbe/i^bec=' fïacn / mit^befen tebecforciien en autbocifecenben ïïaebt ban ^tate / om bebooifj fommebanhondert duyfent iBnficbaelbetsJ boojceccneningebanbemeeci gemelüe Weit-Indifche Compagnie boo? ben^nt^» fangec<0en£cael Jacob van Volbergen fonbccuptffel/ op intEceji tcgBen vier ten hondert in'tSfaccteboen iicBten / ten epnbe om be felbe penningen met be ceflea cenOe veertigh duyfent tìijcpbaeJbfc^ fap ben gcmee= nen ^taet te foucnecen/te boen ballen in Banben ban be alBiec aentoefenbe Heecen Jföinifiec^ ban be Βοοπ^ gemelbe StoningB banSweeden, mit^battotcem» boucffement ban be boo?f5 hondert duyfent aifcybacli bec^ aenbe Boog gebatfite ^taet pjefecablemem booj alIeanbeceCcebiteucen ban begemelbe Weft-Indife Compagnie foubtn jgnenbe blpbengeaffecteectaifó be^ffecten ban be felbe Compagnie ; etibe fpecialijcft/ bat be jaeclöRfeSIntecefïen ban be boo?f5 hondert duy- fent jSgocbaelberg fouben b?o?benuptbccfiogniiieii ban beboo?f5 of fobanigB anbec glab inRomen/ ai^bp be felbe Compagnie ten genoegen ban Baec Ho.l6og. aengebjefen fonbebjojben : ot bat bpfauteban bien/ be gebacöte Compagnie Bate metB«gefneboo?f5/ niet confojmecenbe / of toeï / bat Bacc ï!)o. .i®og. booj be felbe Compagnie of anbetfïnt^ bah 't effect ban bien / gefculietït toiecben / fp bate in anbccg fouben becfien.
Heec ban Gent tee ©ecgabecinge p|c jibecinbe / Beeft ben veertienden ©fcemb?i^ gecapp0|te£ct/ bat Den Heete <©cabe ban Dhona rj;tcao?Dinacié bajfabeuc ban Swcden Bem brftent gemartht Babbe/ Dat BP cecftbaegB^ naeEngeiàndtmeenbciebettcec= ften; met becfoech/ bat BemeenbanbelicBfleJpcei gatten ban befen ^taet tot fijn tcanfpojtbectoaectg becguntmocBtetoecben. (ïïen anderen, bat Bem al» nocü bagBeiflci beele ftlacBten ban be Sweedtfche ©nbecbanen toacen boojltomenbe/ obecbeguabe/ immec^ be tcoge Si ufiicie ban 't Collegie tee ?6bm{ca= tltept tot Amilerdam. <i£nbe eyodelijck, bat BP Heec ^tmbaffabeuc alnocB feecinflanteïócBbccfocBtenbc gcucgeect Babbe be p?omtebetaIingebanbebetou|!e
honderten veeriigduyfent isijcjcbaelbec^ bp 'tjonga Ile geflooten ®caftaet aen be Hcoon Swecden belooft, 3©aec op gebelibeceect sönbe / i^ goetgebonben op fiet eccfte point/ bat aen 'tCollegien teclïbmicalitept tot Rotterdam geftBjebcn fouDetoecben/ bat Baec ten fpoebigBften Baec io.|13og. luilben becicBteny op enbe tegen^ toat tijbt een ban f cegatten ban oojloge ban Barec ceffojte gecect foube Bonnen toefen om ben gemelben ileec ^ïmbaflfabeuc met fgngebolge enbe bagagie/ naec Engeiandt te tcanfpo|tccen. «©phet tweede point toiftbi ben Heec David de Wildt, j&Cs ccetaci^ ban 't CoHegie tee Hlbmiraïitept tot Amfter- dam boo?noemt mibtfbefen bccfocBt ben meecgBe* meiben {|eec ^mbaflabeuc te gaen infojmeecm caec« Benbe be faeclten ban be ^toeebtfcge <@nbetOanen @ Λ baoi |
-ocr page 263-
Ili S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
boo?öetfcHje€oHeaieöansenöE: «inbe op ört derde ^ J' pointcaecIteiiDeÙebetalinaebanöetjoojfcjjebehon- dert veertigh duyfent ÖijcFDaelDec^/ toÌfCDm tJ£CC» fpectiüe p;ob(ntirn noc{)madi^niit^D£fcngantrcgfe:' cieuflijcft bfcfoc&t/ liei) alinoci) tEnfpofbiflöfïm te tailllcn brthlacccn op gettonccptbanlücfolutie&ie^ aengatnöe ben tienden befe^gefoinieatenbe op 't papifc flepjacöt. mebeacnDel|eecinc);tca·
ojbinati^ ^nibafTabcur^ öan befcn^taetinEnge- landt gefcïjieben/ bat i)afc<!B.met bmboojnoimbe j[|fct;e<i5?aòeban Dhons aïbacc oberBiJfhomtn 3i)n= bc/ omtirnt be faecftcn toncecncrenbe be gcmecne intetcflen / alle goebe cojcefponbentie tollben fiou^ Oen.
©en negentienden tet ©etgabecinflöe SOrtöBf» bonben bat eenojbinaci^^mbafTabrucbaniuegljen öefen ^tact / gefonbm foube tdetben aen ben Itoning enbf Ijet ban Sweeden tot Stockholm, om albaec ten bfenpe ban ben ïanbe en tot onbetfioubeban be onbecIingegoebeCojcefponbentie tulfen bentjoogöll' gemelben fóoninaïj enbe befen^taet/ albaec te wfi' Dccen boo? be tpbt ban bjie Afaren. <!Bnbe toiecben be ï^eecen ban Ommeren enbe anbecegacci^o. ilBog. <!5cbeputeecben tot be faecRen ban Sweden gccora= mitteect / om een conceptban inflcuctieboo? ben aen te flellen ^mbaffabent: op 'tpapiec tebjengencnbe Daccban Kappoot te Boen. toiecben be^pjobins tien becfocijt / ten eecfïen te toülen pjocebecen tot no^ minatie ban be pecfoon / bie be bao?fci)?ebe ojbinaci^ SUmDafìabe fcube öcbben te befeleben. ^e tffcen a5fbiputrfcben ban be |)|obincic banZeelandcfep; Den / Dat fii ingeboïge ban be cefolutien ban be ï^eecen ftace pjincipalenban ben vier en twintigften atiobems bec leilleben / tot ïjct beccetecen enbe affenben ban een tvtcao^binai-i^ ^tmbafTabe na be Coningtj enbe be ïilcooncban Sweden alleen gelafi toacen/toelcheljaec abbij^ nocb bleben inljececen. m teccen<i5ibepu= teecben ban be ©jobincieban VrieQandtende Stade en Lande fïenbe be bifpacitcpt ban be boojHemmenbe ©jobincien omtrent öct bececnecenbaneen^jbinai ^ümbaffabe na Sweeden, IjEbbtn becMaect niet anbec^ gelafitesijn/ inbeboo?r3?Ìmba|Tabetecon= fentecen/ al^ ingebolge ban begefamcntIijcfte1Pia= bintien.
me ban bc Weft-Indiche Compagnie Bleben al^ nocijingetijeecfte.
twee en twintighften 35ecemb?i^ be l|cecen ban Gellicom enbe anbereöaecl|o.H3og.<i5ebepu= teecben tot be faften ban Sweede,J)tI»bcn ingebolge cn tot bolbocning&e ban bcc felbec fucceffibecefoluticn Commiffodael tot becfcïjcpbe malen met be 25ctointi Ijeti&fcen ban be (0eoctcopeecbe Weft-Indifche Com- pagnienin aefp?ccUgeVuee|l/ obecijetuptbinbenban De betonile liondert du yfenc ïïij 0}ae\ìiet$ / bie be fd^ be ban {)aec SQbe geI)onben toacen te betalen / al^ een pebcelte ban hondert en veertig duyfent SjjlCbaelbfC^ Bp fjct vyfde Sïctöcftel ban Ijet (Ccactaet tujTeÖen ben Coningl) ban Sweeden enbe befen^taet ben acht en twintighften f^uli) lefileben gefiooten / tot afhoop en extinctie ban beGuinefche biffecenten/ enbe ban be quePie obec öet^cftip Chriftina, aenftjn IKajefiept belooft ; gebben tee Bccgabecingge ge-e^ijibeect be iongbfle piefentatie boo;biebanbegemelbe€ompa: gnie aen ^aec ingeftf)?ifteobecgeIebcct/goubenbein iffect: batijaecJ^o-Haog. totljacenlaliennemenbe tenegottecen be boojfs hondert duyfent i^tjcjcbaelbec^/ fp Eieben aen enbe ten begoebeban gaec ί|ο. .ft^og. fouben cebfcen en obergeben Ijet cecljt tot be albecept^ betfcgeenen tecmtjnen/ bie beboojf; Compagnie in oebolge ban 't eerfte ^Hctijcftel ban 't i€caetaet]ongfl met ben Coninglj ban Portugael aen gegaen/ tot lafïe ban ben felben Coning^ toa^ competecenbe / om baec mebe te boenen tot befiominge ban beeffenBeptmet be iücoone banPortugaei te ganbelen al^ met gaec ep^ aen goet ; mttfgabec? om baec iipt toebec tc confeques ren be gefepbe hondert duyfent agcpbaelbec^/bie öaec i|o. JBog. al^ boocen fouben Itomcn te negotiecen/en Den ^tonfngii ban Sweden te betalen ; foa noditan^ / |
bat Bet geene baec ban meecbec in gelbe of effrcte Dooi ben ^taet bebongen of geeonfequeect foube moQtjcn toecben/ aen bemeecgemclbe Compagnie toebecom
pjompteigcfó foube toecben uptgeheett. <Snbe ing&i balie baec ban petg bp ben^taet gecemitteect ofte aen be BoogligemeibeöonmgquDtgefeöolben foube mo. gen toccbentot toegljneminge banbequefiicnenDif. fecenten/noopenbe be becobecingB ban Chochin cn De Cananor,ofte anbece be gemeltcCompagnie niet coma petecenbe/ bat aï^ ban te gelgcft ben ^taetaenbe felbe Compagnie baec obec eenaenficnlücltefomtne in geceben gelbe foube betalen / foo enbe in biecbocgen al^ ben lloogbfïgenielben^taet met be Compagnie bien aengaenbe foube bonnen obec een Itomen. (SnOe epnbelijch/ bat in ca^ metbenBoogbgcmclben&a^ ningö ban Portugael eenigö naebec Ccactattfoube mogen toecben gemaccht / bat al^ ban tot bolbocnin· ge ban be bolgcnbe tecmijncn en pjeflatie baube bcc* bece ^ctijtlteicn ban 't gemelbe Ccactaet / boo; t]occ üo. JBog. ban beïtoningB ban Portugael foobanifle bccfehccinge bebongen/ of anbecfint^bpben^tact aen be meccgemelbe Compagnie gegeben foube moc^ ten toecben/ bat be feibeCompagnieBaccin'ttoe> homenbe ban be bolboeninge ban bien/ bccfcccfmt nioeöte tjouben/allc^ opp?rfuppoofi/batBet<©ctccp/ mitfgabecg be pjecogatiben/©?pljeben/ en bcneficim/ boo? befen aen be nieec gemelbe Compagnie bcclecnt/ tot benuyteynde vandeieloopendeEeuwc, bpjgaec ilo. j©og. gecontinueect toiecbe. 313aec opgcbtliDei ceect sönbe / i^goetgebonben mit^befen te berfoechcn enbe autbocifecen benKaet ban^tate/cm bcgefepi be fomme ban hondert duyfent öijflcbacibfrg booj tcs fteiiinge ban be meec gemelbe Compagnie boo? Oen Ontfangec (Benecael Jacob van Volbergen fonDec Uptfiel op inteceli t^en^ vier ten hondert in't3!acc te boen licöien / ten cpnbe om be felbe penningen met enbe neffen^ be ceflecenbe veertigh duyient öflq;* baelbec^ bp ben gemeenen #)taet te foucnecen/te boen ballen m banbenban be alöiec aentoefenbe fieecen jBmifïec^ ban be Boogfigemclbenïtoningl) ban S»e- den:mit^ bat tot ccmboucfement ban be gefepbe hon- dert duyfent Sgcibaelbec^ aen be Boogb/igöemelöe ^taet p?efecablement booj alle anbece Ccebiteuten ban gemelbe Weft-Indifche Compagnie fouben Jtjit enbe blpben geaffecteect alle be effecten ban befeWé Compagnie/ enbe fpecialficft batbelaeriijcxclnte- reffen ban be gemelbe hondert duyfent ijSgcjcbaelberö bccballen foube toojben/uptberecognitien banbegc» fepbe Comp / ofte fobanig anbec glat inhomen/ al^ bp be felbe Comp. ten genoegen ban &aec i^o. JBog. aengetoefcn foube toojben ; ofte bat bp faute ban bini enbe De gemelbe Compagnie Baec met Bet geene booj» fcö?ebefiaetniet confbjmecenbe/ oftoelbatbaccto. jaaog. boo?be felbe Compagnie/ ofanbeclint^booj Bet effect ban bien / gefcufiteect toiecben / ben ^taet abfolutelijcft foube bifponecen ban 't cecBt De gcnieKii Compagnie competecenbe tot alle be becfcBeenen φ ben/ bp'teerfte«ctöcMban'tiCcactaetJongflmet be Koning ban Portugael aengegaen tot lafie ban ben felben «oningB/ enbe tot beboef ban gemelbe Com^ pagnie bebongen tot beftominge ban effenBcpt met bc Hcoonban Portugael, noopenbÉ bebetoujieque|Ile obec Cochin inbeCananorteBanbelenal^nietiiaft epgen goet; foo nocbtaniS/ bat Bet geene baec ban meecbec in gelbe/ ofte effecten bebongen «tgetonfe® queect foube toecben/ ban be gefepbe hondert duyfent Bpc);baelbec^ met ben ^ntetefi ban bien / ten befioe* be ban toelgemclbe Compagnie foube toecben uptoe* beect 5 enbe in ca^ pet^ aen be Boogfigemelbe lltoninB bp Bace i^o. ,{igog. foube mogen toecben jgecemitteect obec faedïen be gemelbe Compagnie epgentliicft niet caecbenbe/ en otn met ben felben ^oningBai^boo' een obec eenigeopenffaenbequeflien tot effenbeptte gecaecften / bat baec obec nabecBant fnnec töt met bie ^ ban be meec gemelbe Compagnie fn alle bflUebB^t cn cecBtmatigBept gcBanbelt foube toecben: metbelof® te/ Dat baec i|o.|Kog.bcgoebeeneffïcatieufeöani baec aen fouben Bouben / bat ben Boogfigemelbe ning ban PortugaelnittaHeenlöcR/ Betgeencin αιΛ'
ηί(Κ |
-ocr page 264-
en OORLOGH, 'tSevetuen-niêertighfleBoeck, 233
fi^ ntoe toojfciiwöefouöe toitDen oöeöanfriöt / man: Z-hDitfcmijiKn/ Dienuiboojtaen t«ibtöoeU£ban - hcmfcc-aertiriDe Compagnie acfjtec-bolaijen^ ftct nliEftpOe ?fi«ijchel ban Betmtrc-gljemclOe aracMrt fouù^n lioomen te oerfcöpncn / punctue-- tócft/ cnDe p?fclfrIÖci{ quatti te tìoIOocn. iBnöc fai tìftiiFtwrt üanDcrcÖace iloogi) JKDgenbe iiefoïu= jji gfjefonben ÜJOjDen aen Deprefidiale Camer,Uan Oi ntefCgcfepDe Wert-Indifche Compagnie, otti te (becfien tot öaw nacecijtinge/ en toijDec^te öientii jiiIcFinöaec&etbcIjooit.
jf etceti ©eöeputeecöen ban GelderUndt, ijeb= öm in De boojfs Conclufje geconfentefet/ mit^Dat het ©cttop ban De Weft-lndifcheCompagnie gfjes Prolongeert toicctie ten upt-eynDe ban Defe loopenùe ^Sfutoe.
^e peren dSebeputeer&en banöe^^obtncieban Zeeiaot, j^eliben in bebobenfleenbe €oncIufïen(ct anDtri geeonfenteett al^ op &et befjagen ban öe J|ee= tfitöace©?incipalen.
©c i^fecen (©eöqjuteecöe ban De ©jobincieban Uyrrecht,{jeeft tn be boojfS Conclufïe geconfenteect / mit^ tiat©Cti:op ban öe Weft-Indifche Compagnie grp^olongeect biiccbe ten uptepnbe ban Defe loopeniie «efiitoe.
ieccen «Biebeputeccben banbe ©jobintteban Vrieflandt, Rebben ingebolge banbebiBecfcijeaefa» lutfe bp be Heecen fiace ]^?tncipalen boo;ùcfengÌ)e: nomen/ enbe tee S^ecgabecinge bangaceHo. jHSog. geopent/ niet alïeen geinljececirt öaere boorigeacn- tfftftmingen / omtrent De faecfien ban De Weft-Indi- fche Compagnie fucceffibclljcft gefielt / maet ooch ban {jaren plictjt gOebonben niet te (tonnen conrenteten in öcNcgotiatie Decflefcpbetiondcrt duyfentSijcibael» örri.
©e i?eecen <i5cDeputcecben banbegjobincieban Over-Yfei, fjcbbcn in beboqjrjConriufjegeconfen: t(ect op 'tbegaggen ban De i^eecen dace #2inapa- Im.
^e )|eeten 45ebeputeetbett banbegiiabincieban Stadt ende Lande gebben in De boojfjConclufiegei tonfmteect/ rait^ bat Set ©ctcopbanbe Weft-ln- difche Compagnie gepjotongfctt toietbe ten uptepnbe ban Defe ioopenbe Ceutoe.
^m feven en twintighften op 'tgecepjefenteecbe tee ©crgabecinge gebaen/ i^ na belibecatie goetgebon= Dmmit^befen nocljmael^te betfoechenbeniliaetban ^tatc/ bat ïjaec C. alnocbingebalgebanfjaecllo. Haog. tefolutie enbe autöocifatie ban ban ben twee en twintighften bcfe^bebetou(lcfommebanhondert ouyfent SgocbacïDec^ booj iScecHeninge ban be Wcft- Indifche Compagnie boo; ben <@ntfangct: <t3enecael Ipb van Volbergen fonbec uptfiel op intecefl tege»^ »ier ten hondert in 't ^aec toilben Ooenlicfjten / ten ^nbe omme be felbe prnning()en met enbe neben^ be ïeftctcnDe veercigh duyfent èöqcbaelbec^bpbenge' wiemen g>taet te furnecen / te boen ballen in hanben ban beall)iet: aentoefenbe .ïl^inifiec^ ban ben honing ban Sweeden, geconfibeccect be becbintenifle baec wnegcmcntioneect bpbegemclbe Weft-IndifeConti P^nie ten brfioebe ban be <©cnecalitept te boen / on= feimactJijcit falgljcfcöieDcn/ of immct^ bat getin «rffabolgfjcn^be boo^fcfoebe tefolutie ban ben twee en twintighften bef^ albetcpbtg ecne bafle becbin- teniffttoa^.
'|?ïnbeccn bacgIj^rönbegeï>oojtBetÖappo?tban ^«eecen ban Gellicom enbe anbece gaec Igo. iBog. ^brautttcijcn totte faecften ban Sweden, acïjtcci boiOwn^ bet felbeccefolutiecommiffotiaelbienrao? Bfn in conferentie söetoeelïfïjnbemeteenigefêictcn ©ecommitteer Den upt ben Öaebt ban ^tate noopen. oe De reDenen enDe conjïDeraticn gifïecen ober cnDe toef oer in öaeriloogij usog. ©crgaberingegemobcert/ omtrent get fubfect ban bei^egotlatie ban hondert duyfent Jüiicpbaeiber^ boo^teecfieningebanbc Weft- 'ndifeCompag.booiben ©ntfanger «©enetaella- QDb van Volbergen Op intetefï tegen vier ten hondert w'taaectc boen/ tenepnbc ommebcfelbe p£nnin= |
göett met en neffei^ beveertigh duyfent Köcibael' ber^ bp De tefpectibe ©^obintien / peDet boo? baete , «ignote te fourneren/ telaten ballen intianben ban be aljbirr acnuiefenbe MiniHer^ ban ben Stoningl) ban Sweden. naec bcïiberatie goebt gbebonbcn enbe ber|iaen / mibt^ befen te berfoecUen Den tort- gt)emelDc|iSaeDt ban^tate/ DattjartCb. alinoci) De boo|fcï)jebe ^egotiatie bolgljen^ De uptgegfjebeii Hicte ban autöorifatie ten fpoeOigljficn fonbec becbcc tijbt bcrlir^ / op be o?Dinari^ JFo^nmlierenfoo ban obligatien al^ aggreatien IxiilDen Doen boltrechen / oocit tenlafiebanDenbooinoemDe^ntfangber «See neeaellacok van Volbergen, (Ì^|Donnantif Depefcge: ren ban be bolle fomme ban hondert jen veertigh duy- fent ]Ï!i)crbaelbfC^Banck-geldt, ten be{)oebebanben Öoogbfi - göemelte ïiioningl) ban Sweden, in confb|s mite banjjct vyfde Strticul banBet®ractaet/ ban miliancie / bien-aengaenbe gljemaecftt/ baec ban l)aec<S.tcn ober-bloet nocljmael^ coppe fouDe ϊοομ bentoe-gefonben/ ombeboo|fcb?ebe fomme uptgl)e« telt en betaelbt tetoojben aenbiegljeene/ biebpofï tebantoegtjenDen felbenltoninggtot benontfangt) ban bien beI)oo;lijch fouDe fijn gcqnalificecrt/ rnbe geaut&orlfeert. ©oojt^toietbtbentoel-gemelbe öact bebancftt ober enterfaecheDanbegoeDeboojfo;gl)e/ Die Baec <SD. allentöalben öaDDen gljeD?aegcn/ enDe betoont tot bebojDecingtje ban be nicefte fecuritcpt ban Den ^taet / ten opflglite banDerettitiitie en rem^ bourfcment/ ban&etbooifcbjcbe Capitaci / enbe De bcrloi^en Sinteceflcn ban Dien / met ernfligberfoeclt/ Dat in ca^ Baec naer ingenomen rapport ban De ]^eccen|)aec (SecommitteetDcn Dcfenmo;genmetDe gemelDe @eeren gaec I^o. |^og.<£>ebeputecrbenin= conferentie enbe befoigne^gebaecftsijnbe / nocbeeni· ge confiDeratien fouDen toeten te moberen / enDe raib^ beien boo; te ffaen om te bienen tot be^ te beter berep^ fiinge ban 't boojfj oogmeccfe ban fecuritept en betfes Recinge ban 'tremboittflTement/fooban'tbooifscai pitael al^ intecefien/ gaec ^o. ji^og. bie bp gbeft^jtf- ts tbillen laten toehomen / om be felbe ggefien / ge-ê);amineett/ enbeobectoogenbaefenbe/ bienaen» gaenbe bp be fdbe gaec i^oogl) iBoggenbe fóoDa« nige refolutie genomen en bal^efielbt te kDo^ben/ al^ men tenbtenfiebanbenXanbebebinbenfouDete begoocen. ^e &eeren «^ebeputeecben ban be bintie ban, Vrieilandt inDececen tiare boocige aentecc- Iteninge.
^e Stonitiginne Chriftina bonbt ficl) inbefettj&t tot Hamborgh, ïjcbbenbe intentie gheDabt om cene repfe te boen nae Sweeden, gelnch oom een^e Slaren teboorennabeboobtbanbenKoningCarei. |@aer in Sweeden bonbt men een oo^faeehe/ gefoc^itof niet gljefocïit/ om Baer bupten teReeren. fêetïccitbaec bani^al^bolgljt:
#eïitoninginnegetefolbecct;nntie een toégt in Swe- den te boen/ beebt fulg; benlioningl) enbeïtoniiv: ginne Stegentebeckoittigben/ berRlaerenbe baec niet te fullen bomen fonbec yaec Priefter, oocbgaecte toillen bebienen ban Deb?peej;etcitic brcMifle, bie be ]^c]C(ÏenDenban Sweden gaer op ben le^en Sant:: bagB Babben ingetoilligBt. ®efe berltlacingB beebt fp boo; b^ieben aen Den foningB en Den )^eec ^acon Booi, (i5oubecneuc<l&cncrael ban Baec ©oeDercn. ^n i^eec Adamy, BaecCapitepn ban De Garde Switfers, BaDDe oorlt lafl om op Die .topfe met alle Die ban be iiegccing en ben Öaebt ban Sweden te fpjCi Iten/ en om te betoonenbatbaecinb;peli)cltep?oce^ DeecDe/ fonbt be aiBfle ban Baec gebolgB ober / met inbocgingebanbaccSecretaris, een Itaiiaen. cneen pecfoon Die gBeBeel Sweden boo; belient toa^/ febect be eecfle atocBt ban Batte .fl^ajefìept toaec in Bare boo? Aelmotfeniers bienbe / B"" met feer uptb|uc< helijcBebioo^benBaer Priefler noemenbe. (i^efel,i> (Ie gaf ben <!Eb.)|eer Adamy aen ben <Dcoatmee(iec banBetilup^banbenStoningB/ b?iemaenben booj be aenhomfi ban be boojn. Iioninginne > taoaec te: gBen^ booj bat mad niet^ en taiietbe gBemoberrt / maer alleen geanttooojbt/ batmen Baer Uàa/eflept met impatientiebfttoacBte/ rn mttbeleef^epbt ra © 3 c^Pfcf |
-ocr page 265-
i
234 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
.oocfttecfïonttoiecDe ieUeréDigljt De iHffCe <0jaüe Pontus de la Garde t een aenfienlöche ^mte / om öacc Jfêajcfiept tot Helfinfaorgh te flaen cecipiecen/ enal^ ben pecfoon banijaeccn Coninoftfelf^/tebebicnen. 5&efeBant= fcöe flipte bleef De homfle ban ï)aec l!©aj'e|ïEpt tot Heifinborgh macnben acBtcc een af toacDten / tnüjfpnigöDaec nacc Vxiiecbt Den Coninsb ujatfijn apawcment^ gcDEflogeert/ enDe boo? {jace ilföajcflept ee[)ouDen ; en alfo men op Dien tijt niet en fp^ach ban De Religie, cnDc alle^ bebacflelijcft pafleecDr/aeloofDe ùefe Dat men obec Datpoint nietentoilDe rijicaneten/ niaecöaei; Daec (n te gemoet fiomcn/enDeDatmen ÖaecfonöebfjcseneninDat fincft met Deifclbe cibili^ tept / aì0 mpn ijaec UctupgljDe in alle anDece fiuchen.
35ecDaIbfn fonbec ficö in moepte tefïellenban't felbe topöec te Öocn eppiiceccn / cefolbeecDe 't cegljt Dee boIcBecen/en Dat ban geIjcpliBDf pecfoonen te gebtup: ftf η / foo lang fp BouDc / en niet al^ op Ijaec bectcech te ceDecen/ ingebal men Ijaec 't felbe toilDe Difpnteren. «©efe fiace meening bccïiiaecDe fp aen Den Sdcec eiDöe c Terion, HmbaffaDent ban Vranckrijck, Die op öan;. amfiomfl tot Corfleur bja^ gbcftomen / cnDe öaet: tecfelfcöaptetotaen De Sondt·, feggenbe: icfiljoope öatmen bclenDtfcfjap m confïbecatie genocgl) booj nip fai öebben / om mp De Mifle niet toegl) te nrraen/ niaet bp alDien tegen mijn opinie / men ficb oppoftxe/ ben ieft gerefolbeert/ allfg te begeben/ tn in Dien felben oogenblitft mjjn toecb toebecom tefteecen. iiiiiflinnemetDitbooinemen/ pafleecDeDeSont, en quamtotHelfingborg, altoacc toiect ontfangen/ gr; Igth te boot toa^ geojDineect/ en een pecfoon ban gacc qualitcpt meciteetDe / DocnDe alle Dagen De Mifle feg^ Dtn/fonDec becbinüccingb / enDeajcibeerDe alfootot jönKöping, toaet ficö een Conciec ban'tïlof be^ toonbt/biengenDe ojDjc arn Den i^eec <i5rabe Pontusde la Garde, Dat aen De «ioninginne fouDe befient niaec= iten/Datmcn baec Priefter niet fouDe ipen/en bat men öaecbaD De felbe bjebec tecnggcteftpnDen/ Datmen ten minflen Daec in met ban; fouDe p;oceDecrn bolgcn^ be toetten ban betEant.33e(l5tabe Pontus o^ofeerbe befe commifliemètfoo beelcetbiebigfjeptenDecefpert aen baec JBajcfiept / Dat fp 't bfm Dancft toi|I/en ban BemfeecbolDaen bleef/bet tarfeltfp bethpgDe intec= men / toaec ban fp baec toeet te beDienen / ai^ De Den toil obligrren / Diefp efïimeect. ©p 't laefie gaf fp rot anttooojt/Dat fp nopt jbuDe confentecen in Dc p?o: pDfitie ban De Regcnte, en haren Priefter cenbopeten/ maec Dat 3p / om De felbe te cdntentccen / felf^ m Dien oogenbliclt fouDe toeDecom lïeecen / met eenen bela^ fienDe Den Graef Pontus, alle Den Coninglijiftfn train te congeDiecen/ Detoijl bQ^i^ bethlactng in (iaetbracbtban egeene dvilitcyc ban fijnen'ttorgen meet te bonnen ontfangen;en gaf ooch aenflonbt^ ο;: Dje/Datmen De pofitoagen tot baec bectcccb fouDe p^e^ pacecen/ boetoertal ceeDe meec Dan middemaght toa^.3&en <iBcaef Pontus fuppiieecDe baecIISajcfi,ban $itboojnemen te toiilen affiaen / om tbbt te bebbcn baec obec aen 't ©ofte fcb?pben/en ttn minflen De toe» Decftomfi ban Den Courier afte toatbten / toaec in De $toninginneconfenteecDe/ enfeb^eefmet barcrpgen Bant een bjief aen Dfn Koning, bp De toelthe fp confiti
tneecDcalle^toataenDm ^eec <{E>;aef Pontus baDDe Obcff pt.^efen Couciec toiecbt Dien felben nagbt nocb geejcpeOieect ; De^mo?gén^ becfilaecDeaen De<©caöe Pontus Dat lujl baDDe in De ^tabt Nord Köpingh De kdebecfiomfï ban De Couciec te bectoeben / feggenbe : Ickfoudegaerne mytot daer toe vervorderen j want by aldien 't antwoordt my favorabel is j fai ick myn reystot Stockholm toe continueren, ende (00niet, kan ick foo wel van daer als van hier wederom keeren, dewyl ickweynigh confidereer een tijde vanacbtien uyren,ten meeilen, die totmyn wederreys vcreyft zijn. 't ©ectceclt toiecbe geconcecteect/ na ttoee Dagen rufl boo; De peecDen ; touche tijDt De Coninginne met be $|acbt tot op ttoee upcen ban be ^tabt Doo^ bcagbt / niet becfupmenbe bagelijc); be Mifle te laten boengeitjcft fpteboo?geDaen babbe; belafienbefelf^ ernbie ban bare bup^/WetotJönKöping. Böet>«= |
cenbebacchleene toanbeïingen/ becWeben / De felbe nocb bageli}c);/bp baec abfentie teboeM/gtlijcftfui); ootS gcoatn toiccDt/ boitoeï 't gern jFerfiDagb tti toa^/en 3p bartin bat gcbal niet fouDc bebben gl)c:i afafcntecrt ban De Μiflë. SHarc IBajeft. bectcocfi ban jon Köpingh Den Dafib nate bate toeDetbomfì ban ùe giacbty naec Dateteli De Miflè baDDe Doen celeb?tceii/ quam boojtgtot Linkoping, gatnDein'tConingliji» he^altp^/altoatcboojbaec btcttctb be felbe Defge^ lijtjc lift Doen/en begaf ficb ban Date naeNördKö^ ping,b}atc op Dtn feibrn tijt ooclt ajcibetcDe Drn €00= ciec/metDecefolutie ban De Regeme aen Dtn i||cfc <6raef Pontus ; bebtlftnDe/ Datmen 't geen meeneen^ baDDe gecefolbetct/niet enbonDe becanbecen/ ootk bat bp aen baec na ajefiept foube boo^bjagen/Dattnm niet alleen bacc Prielter niet foube Igbcn / mate batt oocftbecbinbecenin DeMiiTe tegaentotOenHimtiar= faDeuc ban V ranckrijck enDe alle anDece publique jffiji ni(ïtr^/Die De felbe tot Stockholm toiect toegelaten. HElen belafïe btm oocb/bp baec Ifêajeflcpt te eicufirt^ ten/Datmen bacc b^ief niet beanttooojbe/'t todclt toa^ombaecDefmect ban een bectotpgectngb tebt· ntmen j men boegbDe bicc bp beelecbanbe feboone be* loftenenDe boopcningen/ombaec te betoegtninbe p?opo(5tie ban De Regente te betoilliaen. MSaec De Cdj ninginne fonDec baec te betoegen/ anttooojDe/ Dat baecibooj ijaec aenbiebingen bebancbte/en ftpbe : bat na Defe becKlacing fp in geen fiaet toa^ Die te ontfan- gen / nocb geDoogen / Datmen baec eenige meec ώ bilittpt banbacen-ttocgenbetoet^/gebenDe terfiont o?D?e alle ben €tain ban DeConing af te Dancben/tn ficb totte toeDecom ccpfe te bccbeecDigen. ^en <@?abe Pontus,bacconbctoeegbltjcR ftcnDc in baec boojnc» men / becfogbt pccmiffie om bacc boo? fijn pccfoon te ;nogcnbolgcntot op De Frontieren,'ttoelcft Defeoi ninginne bcm tocfiont/bcm bebancbenDe boo? Dtfe aenbicDinge ; feggenDe/ Dat fp felfi^ toenfie bp Defe moepte nam om tot een gbetnpge ban gaec actiën te Dienen / en te Doen fien àen De obecige ïl^ecelt / Dat fp bacc bweeden niet baDDe ontogen/met nocbmetcanj Dece ccDtnen ; bcm alttjbt betfeecbecenbe / bat De aen^ birbinge ban alle Kronen van deWerelc, fiaecntilit fouDtn Doen confentecen om Derjcetcitieban baie fie- ligir te becfupmen. <£nDe nee een lange conbecfatie op Dit ^«bj'ect/toicct gegeten/ en batr meDe nam Dé ïto» ninginne ban een pbcc baec affcbept/en ccticeetDcn (ïcb om op bacc facchcn enDe bectcecb te Dencbcn/cms pIopeccnDc bicc toe ben gbebeclcn nagbt / enDeniJol» genDe mo?gcn ; enDe nae Dat De Mifle gbeDaen/ enfitt niiDDagbmaclgbcbouDcn toag/ i^fpficacj; bectröc» ben. ï^ctbolchban De Itoningb ttonbcn nitt fonbet: tranen ban De Koninginnebaec affcbept nemen/g^ lijcft oocb De gbcbecle ^taDt enbebct gantfcbcStjiE iacc IBajefïept tcocb obec al boo? in gcoóten beé|i / en bleef ncrgcn^al^ tot Heifinbor^h, en totbetupgin? gebat boo? niemantbeb?eef!tDa^/bectcoéb niet boo? Dat be Mifle baDDe laten boen / altoaà: btn Ücec <$?aef Pontus ontboot / enDe bem betupcbtié be f^^;" factie Die ban fpn Pccfoon babbe/btm bibbenbe ben Stoningb ban bacentbaegen te becfeechecen bat fpn /onclibcbtbatc alttjtfouDe becbinDecengaecblagbten te Doen / enDe Dat De liefDe enDe obligatie biefp beiecbt ïo? Sweeden te bcbben / baec belette βφ toegfn^ b^ pafrcctbeteto?eecben. Ï^aecnabcSonten anbcce 'cegelucfteftcft obecgefcbccpt 30nDe/quamin min al^ tien Dagen binnen be ^taDtHamburgb.
^eDect bidt baec bp p?obifïe op tot Hamborgb t flt fcb?eef Defecibilenb?ief.
Auts& Puiflans Seigneur», ines bonsAmis; j'ay receu avectoutel'eflime^qui éftdueàvos civilitc2j& à l'amitiédont vous ttedónnézdes jit0 marqués fi frequentes. Ja Lettre que Ié Sr. GeJfrt Adtìà» Sàren de Rede λ Sr. d'jiteeronge», GmCktl, EMu voflre Deputé Extraordinaire ni'aprcfenté pilr vpftre Ordre, & vous remercie des obligeantei cxpreflSonii qu'il m'a faites de voftre part ; Vous priint de voüsip feurer qu'en tout temps, & cn toutes les occafionïje feray prefte à vous témoigncr vivemcnt la fiscere te-
ma· |
-ocr page 266-
4'jiMerongen vous en fera de ma part, quimeferaté- Djoin que je m'intereflè avec amitié cn touc ce qui touche la gioire & lafdicité de voftre Eftac. Priant P/eu qu'il vous tienne, Hauts&PuiiTansSegneurs, mes bons Amis, en fa fainte & digne garde. Ham- borg le ^uatriejme Oftobre milβχ cens Joixante-fept.
Vofire home vefitable Amie,
Signé,
CHRISTINA ALEXANDRE, Plus bas,
Μ. S ΑΝΤΙΝΥ.
HOogh ende Mogende Heeren, myne goede Vrienden; lek hebbe mee alle de eftime, de weicke u civiliteyc ende vrientfchap toekomt, waer van ghy L. my fo veel frequente teeckenen geeft, ontfangenden Brief die den Heer Godart Adriae»> Baron van Rede, Heer van Amerofigen > Giechel, Elfi, uwe Extraordinaris Gedeputeerde door u bevel aen my gheprefenteert heeft, ende bedanck u van de obli- gante cxpreffien » die hy aen my van uwentwege» ge- daen heeft ; u verfoecken te willen verfeeckert zijn dat ickc" allen tijden, ende in alle voorvallen gereet fai zijn om u levendigh te bethoonen de waere ende opreghte erkenteniffe, waer mede ick u vrientichap beantwoorde ; Ende my van dit voorval dienende, neem ick dcie gelegentlieyt om u te congratuleren over den voordeligen Vrede, die ghy L. even geiloo- ten hebt, waer over ick U met al myn herte feliciterc, ende reftrere my aen de exp rellien die den Heer Eede tm Amronge», U van mynentwegen daer van fai doen, die myn getuygen fai zijn dat ick my met gene- gentheytintereflerein alle het geene de glorie ende hetgeluckvanUStacc acngàet, Godt biddende dat hy U hebbe, Ho. ende Mog. Heeren, myne goede Vrienden in fyn heylige en waerde bewaringe^ Ham- borgh den vierdeH Oftober
fefiieuhendert feven m
fiPish.
U L. goede ende waraghtigeVriendinne, Geteecken, CHRISTINA ALEXANDRE, Onderftont,
Μ. San tin γ.
'^it ban Geneve Ijebben in 't bf gin ban Dit SJaer in^ liitcctflöcft te tenne» óÖtBibenöate Difpute met Den ^tWtogljüanSavoyen, oüec De^ouberainitept ban tciiiae tanDetpcnDaÉtorntcehtgefeSfn· <!2ban= Brtiftöc Switfers fjebbm De Ì>taDt / selijcft altjjDt/ bot Sm^ öccbonDt Daec tegen QéappupecctsenDe onlang^ «n qunntitf pt toapenen / Die De Sieift-Bojfl ban Bey- eren fcijuftte öiin Savoyen aengeffagen; 'ttoelcfeie abmiocijfccnbttbittccDe:Dogb ftaetoelal nocft eeni= grn tijDt bup?De/ Defe coocft nopt een blamban «DwIoaÖBctoojDeh. (tifiïï; κ Coninginne ban Vranckrijck, nae bat tufìcljen g"·^ omachften tnöenegèh entwintighften5&£Cèmb.(ïetit ^^ 0&etoo?Dtn7 t^êpnbelijcft tuflcben ftonDag&en ^arntiagtiDc^nacbt^ Denderden ^anuaciu^ban ft>itoelgemaccfite#|incefre bÉcïoli/ Daec obec op'^ anöttenöaegg bf^ abontgi De b?eiigl)Ï>É teechenen met 0« loflen ban Caiion tot Parys toTecïeri gepnöHceect. ,f©rn fpjatft DaDeltjcft ban een ©ntoeltjcfe tuflcljen Dén ïlqning bon spaèngierii étiöë béfe Madame de Fraiicci an Februario toa^ üpt Dèfetl ^taet aen 't ï^of ban Vranckrijck g|)efcl)jeben / Dat Dé toenifiingen teri ©oilog!) tfflen ftet aen(laenDeboo?-}àecalDaec met fninbfcpbccal^boo? Defen boo?tgöcfet toiecbt/enDe pat feec te bebugljten iuag batfe Dooj gcbjecftefijcRöept {n 'topbifngenbanDe gebjagenConfénten ban bec- icorpùe p^obintien / enDe Daec bpt ontflaene Diftiuten 1 |
om boo? te Romen De ftaace naDeelen/ Die Dacr upt ons brcmijDcItjcft fouDen onfiaen/ Dctoijl in bientoDtfo feeral^eptbiguec enbe fiantbaftigbtpt DienDe gfjes toont/fooom tefucmontecen De opinfaficitcpt bati Den ggf meenen J^panDc tot continuatie ban Den (Θο;^ logt) / al^ om te Doen te niet gaen öaec Deffepnen / om anOece^^incen enDe^taten in bacc pactpe te ttecRen/ met De üjclche men becfiont Dat fp feec befïgi) toacen.
üet contcacie gebleecRen ; maec men facg al^ Doen alteDctoel Dat Vranckrijck aaecnfaeö Dc conti= nnatie be0 i^ojlogï)^ tufTcftcn Defen ^taet enDe Erge- landtjom onDec Dat fabcuc boojt te fetten öacc helfepn op^eDecIanDt. 3&e<e?aef vanS. Albans, ïang&in Vranckrijck becboagijt / tua^ tpnDelöcft omtcent Balf f ebjuacp tot Parys gljcRomcn. j^eece JBatqui^ DeRuvignyöaDDein^eecmbcclrftiebfn/mrt ftewiifi feban'tüof/aenöcm gefcticben/ Dat DeconDitteti ban ©leeDe (jaecïlo. JKog. boojgeflagen ban De faecs Ren te laten in ben fïant in De iaclche fp Dooi Öe toape» nen tuace η gljebjatjöt/ bp Drn Stonlng ban Eogelandc gcnegcntlijcRarngenomrn brI)oo?Drn tetaojDen; enDe Dat De Rojtfie bacgö om tot een bjugDtbacc beflupt te Ronjen fouDe sQn Bet ceaflunifcen ban De onDectjanDe» ïinge boo? Dcfcn in'tPalap^ ban De ïioninginnejaaocs DecbanEngeiantgccntamecct/cnDc Dat BptotDien epnDejgelafl fouDe mogen iuojDen/ enDe alfo gcDagtjte <I3caef bp anttooo^t op 't gemere fcb^ijbenenDebp toecfcljfpDe fpnc mifiïbe nabccbanDt acn Dc feoningins neUSoeDec ban Engelant,cnDe aen Den i^cec Ruvigny afgegaen/ feec gocDe goope (laDDegegeben Dat gp Dec« toaect^ RomenDe/goeDeojb;e^ enDe inflcuctie Dien» aengaenDe foube meDe bjengen/ foo {lerft meec ge^ Dagöte i^eet Ruvigny Rojt^ nae fpn aenRomfic De oc- cafte ban een bifite ggcb^ipcRt/om te onbetflaen toat tiiec ban foube mogen <SnDe aifoo meec geDagg* te ©eec <i5?aef (ìcb feer göeflooteen öieiDt/ enöe te Ren» nen gaf / Dat !)p bcm becDec fouDe Ronnen openen/in* Dien f)p gelegentgept bonbt om met Lionne te fp?eec· Ren/foo bp Den honing ban Vranckrijck gaebtgge^ bonöen/DatgcDagbte Lionne befe nabece openinge fbube ontfange n/met ojDje om Oacc ban communtca» tie te gebcn acn De l&ecc Petcom, Jtföiniflcc ban Dene» marckenenbeBeuningcn; Lionne ïjeeft bienbolgcn^ tot Parys meec gebagfitc fêeec <l5caefBefIcn / enDe acn ben i^eecPetcom enDe Beuningen in fubfiantie beca gaelt/Dat f)P ^eec <0?aef gaDDebccRIaect ojDje te fieli« ben om een pjopofitie te Doen / enDe bp alDien De fclbe geacceptecct toiccöe/iicö in te fiellen al^ J©iniflec ban Dc itoningb ban Engelandt, om Dc 3^;eDe €^cactaten met Baec i|o.Mo. tot een gocDt beflupt te biengen/ens De inDienfe bectuo;pen toiect / ftcb met alle i)et geen be B^ben^-Ccaetaten betcefte/niet tebemoepen. Cnbe bat De felbe p^opofttic giec innebcflontbatbenUto^ ntngö ban Engelandt ten aenfjenban fjaec Üo. Hllog. [jaDDeggeaccepteect Dcnboojflaggbaneenl^Kbe (loi; temaecRen/opconbitieban bat een yder foudebiy:: ven by 't geen hy hadde geoccupeert, en Dat ÖCt ®cac» taetban't^aec feftienhondert twee en ieftigh met Baec3®o. J©o. opgecegfit /booiBet toeRomenDc foube toojbengeobfecbeect/ cnDe een IjanbelingbtotLQrt- deo aengcfidt / om Den anDecen obcc een tScactaet ban Marine te moggcn becfiaen; maec bat ten eenfien ban Vranckrijck, een pDcc foube moeten toojDcngljCi cefiabiliecct in &et geene booibni ©o?logö IjaDDe befc* ten/enDe Dat obcc jüïej; öet geene Doo? D^ianfche bja= penen in be Caribifche £y landen op De Cngelfcge tna^ bfcobect/ aen De felbe fouDe moeten Ujo?bcn toeDec ingecupmt. 25pgeDagi)teï^eec dcLionhe toa^ Ricc op gcanttooojt / Dat l)p ban Dc intentie ban Den ningljban Vranckrijck Daec ontcent boIRomen toa^ gein^imcect/ cnDe po(1tibe becRIacen Ronbe /1 bat Die baec toe niet cefolbecen fouDe/ enbe fïeö betfcecRect ÖieiDt/bat fpne <i5fallicccben beflenbióB metöem fou» © 4· «f»
en OORLOG Η, 'tSeven-en-veemghfle BoecL
conniffjnce.ayeclaquellejeréponsà voftreAmitiés ,cnDüBattcntfC<6mEtaiiirpi/torifccrmcrcMljfibCCi χ^ζγ
£rme/l-rvantdecetceconjuna:ure,jeprensi'occafion | tcafflfjt; jaeoocft'BemUtileat foilDe tnogEtl tQO?ïien,_
devüuscongramler iurl'avantageufc Paix que vous De Lionne fjeeft βΠΙ Din ©CfC Bcuningen
venez, de condurre, dontjc vous felicite de reut mon > Daft obfC gÖefpjODChetl / aï^ Dbcr fili fatcftc Die bp Den Cceur,& me remets aux expreffions que Ie Sr, Je Hede, fóoilinsö onBctjaegblÖ'cft cnDc bcitomniCClijcR toifCbt
fltfien / cnDe in De tijelcïie DicnDe te toojDen boo?fïen / |
-ocr page 267-
2J6 S^A κ E Ν- van S Τ A E Τ
I 66ί. Öe fu(iinttfn/t>at inUiiti regeï ban yeder te laten by het „■, geen hy hadde, op toelcfie men De faecfte toilöc afliani öelen / Defe naöciige e^ccptic in fpn ceaacö niet bel)o?be te toojDfn gmiaecfit, tc mecc/om Dat De Cngflfcfje in He geraelDp «SpIanDen De |f?anfcl)cn tot Den <!&o?IagIj ïjaDDen göcfiajceett / cnDe Dare Doo? Den epfclj om niet toccfïeecfim te tDecöen ban De fati^factie Dirnien in ijanDenöaObe/ te meet cegötmatigö· 23p öen Igecc de Lionnetoa^bo?Decgctj?aegl)t/ offtpfêeecban S. Al- banes gccnlafl óaDDe te gdtjcR De facchen met Dcne- niarckenafteI)anDelen j ^nDe De felbe Daec op bei:- filaertötbbenbeDat fpnpoubopjlicftDaec toe nieten t>:tcnDeecDe/foo toaifpn<CD.Daer op te gemoetge<= boett / Datfnlcjc nocljtan^ nootfaecftelijcft tuag / cnDe Dat Die nootfaecHelijeBIjept in Engelant geignoceeit SijnDe/DefecomiirieenDeDebcfepDe p?opofItie biliith naebeOenrften gaben / ban Dat men in Engeiant göe^ fint toa^ De faechc Daec / Doo? fpn «SD. ijaefì afte t)an= i)elen/aI^b}eiomtijagteenDe Debatten tuffebenDefcn Honing enbe fpn (t^ealIieecDentebectoecften jtoelch DanoochinelteminDe^appacettt toa^ om Dat men niet becnam Dat geüagbte i^eet <(^?eef pemant met ficg gaDDe/ omjiem in De ®}eDen^-€cactatcn biec aen te liellen / te aflifiecen/al^ oocït om Dat aen De i^cccen Sweedtfche^fimbajfaDeuc^tOt Londen, fooDe^eec Futtendorp fepDe/ DoojDen Canceliec pofïtibetua^ toegefept/ Dat fo Ijaefl öet paclement gefcfiepDen fou- öe sijn ( 't toeleft in 't iaetfi ban De boojleDe toeecit / of in 't begin ban Defe fouDe bjefen} op baet; memotte/bp koeleeeeenftilAantban boapenen cnDe&et bectiiefen ban een neutrale Piaets tua^ boojgeflagen/ een bols DoenDe anttooo^Dt fouDe bebben-^aec ioairen bo)bec^ fn De Confecentie tufTclien De ttoee gemelDe Üeecen ceriige Debatten booigebailen obec Ijet refìicueren ofte niet reftitueren ban öegefepöe geoccupeecöen «ïEpian· öen / in De toelcfte Den «ipjaefban s. AJbans, tot upt= biecchinge ban De intentie ban Den Coning fpn Mee fttc gaDDe lulllen Doen gelDen / Datfe ban gioote biact:· benfouDen;i)n. ^aecina^ooeltgefpjooatenban De fo?me in 'ttcactacen / enbe ontcent &et flupten ban be (atcactaten / oocït in 't upttoiflélen ban De Ratificatien te obfecbecen / enbe toa^ ontcent l^et teecheivn ban De fScactaten bp De i^eec ban S. Albans ggemobeect/Dat ^Deciiet felbe foube bonnen Doen in fpn logement/ fonbec eenige bp-eenbom(le Daec obec ; enDe aengaen:> ile De uytwiiTelinge van de Ratificacien, bOOigeflagcn/ Dat Die ofte Doo? ?ïmbaffaDeitt^ op een beflemDcn bagö obec enbe toeDec af te fcljicfeen / obecgï)cb?agl)t/ ofte op eennentcale PlaetfcgijeettcaDeect foube Hon^ nen biojben. Het fiot ban alie^ ipgebieefi / bat be i^eec <l5?aef ban S. Albans becfocöt/ bogö ten aenfïen ban fpn gemelDe pjopofltie gece/ecteect toiect / niet al^ beftDeecIgcIt aenjóenomen beeft ttetgeen bejegent loa^ boo; een aen Den l^oning ban Engeiant obec tefc{);pben/ om op alie^/ enbe pecticuliecli|ch on: tcent jet gbemobeecDe / caecftenbe Denemarckeb, ie^felfg intentie naOec tebebojbecen.
Φε ì^eec Petcom becWaecbe met pou voir enbe 2In« (ïcitctie boójfïen te jtjn / om Daec te tcactecen / enbe De lieec vanBeuningen bp bej^eec be Llonne|becfog[)t/te &ebo;becen / battet felbe to^en^ gaec IBo. oocg tiptgeb^agbt moggt taojben bp Dien geen bie fp be fet be .ïlegotiatie / inbienfe boo?tgangIj foube mogen bebben fouben gelieben aen tebebelen-
^e tijbing ban bat Engeiant ben Hage tot een gan: belplaet^babbe genoemt/onbectuffctien tot Parysfto«
fonbec eenfïecthnabebentlten/ban Dat be bec6ie|tnge ban ben Hage Bp ben Stoning ban Groot Britangien niet foo feec ggefeljiet om Den 39;eebe fpoebel^cft te be· boibecen / al^ upt eenigb bebecBt^ioelegö/om öoo? fnn lil^tnifleci^ in ben ^taet ban gaec Mog. eenige in:> tcigeaen te centen / enbe ben toegö/ fooDocnlijcft fcaace te openen/om epnDelöcft teceuffecen inhetbe· ftenbeDiflepn omDefen©o?logb niet te tecminecen fonbec boo?t)et een of anbec mibbel te hcencben be bec: tcouDe b?ienDtfcftap mffeben Vranckrijck enbe ijaec ,II®og. 35elBcecban Beuningenjjeeftgmooght Defe acötecbocöt / foo beel al^ boenlöcR toa^ / toegb te |
nemen/ met alïe öet geen bp fiem «ptgebaöbt beeft τ/ί. Itonnen too?ben/ om te Doen confjbeceren/ bat ben ' Coningb ban Engeiant foo gjoote ceben bebbenbe om ben ©jebe te confiDececen/ fijn becMaecbe intentie om bie fpoebigb te bebojbecen toel bonbe boo; finceec aen- gcfien toojben j Dat in 't fenDen nae ben Hsge toti eenifllj feeceet Deffepn mogbte feöupïen/macc bat liatc ï^o. IKog. boo?f«l)tigöept loube genoegb 30« /om öe nuabe effecten Daec ban boo? te bomen / mfonbecöipt Dcbiijle fïeb niet De allccminfle appacentie bectoonbe tn be tegenb)oo;Dige Difpofïtie ban faechen/ en begemoi^ Dccen ban bat foube mogen fuccebccen'tboojnemtn ban be geen bie defordre m Den g>tact of bet tojibecina inDebjuntfcbap tufleben Vranckrickenbe|)accl§o. j®og. foube boo? bflJben tebectoecften, Haec'tlö bjugbteloo^gebieefl/enbe naec batbecfebcpbenma: Irn inbenSiaetbanbenHtoningobec befe faeehtoa^ gebelibeceett / beeft be ©eec De Lionne brr&latct/öat fijn .ïlfênjtfï. tot befie ban jijn en baec ìHd. HSo. faftm bet boo?flellen ban een banbeling in Den i|age ongEca^ Den bont; bat fijn H^ajefiept aHe^ befibeceecbe bat em 3^?ebe-befIupt{tonbcbecbaeflen/ maec Daecom ntct ftonbe go etbinben te confentecen in een boojffafllj / in De bieicbe bp ooibeelbe te cefibecen een toelegb / om be gbebeele ©jebeljanbeï te turbecen; bat men bp nae foo baejïtotLuyck al^inben Haegh ftonbesjjn/ en bat boo; cetacbementen in baec üo. j|@o iSefoIutien bare alfoo toepnigb alg in Den Hage tcapn becoojfaetfit bonbekDo^ben / infonbecbeptinDienbeCngeifcbefin: ceec toacen / en niet^ cefecbeecDe in De becblacinge bie De ï^eecban S. Albans baec babbe gbcbacn ontcentùe conbitien ban een 3^?ebe-fIot met baec JRaog.bat Defefubiteromplaifanceban De€ngcifcbe om in ben ^taet ban baec l^o. jl3og. te gaen tcactecen/nae bat fp foo lange maenben fonbec ceben alle booj^ellen ban Neutrale plaetfen babben bectnojpen / upt fpn feiben fufpect bia^ j maeciiet nocb meecbec toiect / boo; bien benHoningbbanEngelandt bpna ontcent befdfbe tijbt al^ bp ben Hage tot een i|anbel>plaetfe boo} florgb / enbe foo fonbeclinge baecbigbept toonbeom ftjn <&cboImegbtigbben met be meejle fpoet beti> b]aect^tefcnben/Doojben]@eec<3jaefban 6'. Albast tot Parysoubectuce babbe gbebaen/om totParysin eenjgegotiatieobec benVrcede tetceben/ meteen boo^flaeb bie nu niet al^ al te blaec bleecft / aengrlept te 5bn/ om traec b^t boenlgcft/ttoift enbe oneenigfieet onbrc De (t^eallieccben te bectoecben ; bat men tot Pb- ry s nacegbtinge babbe ban Dat Defe cefoiutie niet toa^ gbenomen fonbec participatie ban be i|eeclibia,enbe onbec De geene Die De Vreede enbe be b?lenbtfcbap tuf- fcben Vranckrijck enbe baec ï|o.l3og. geernefaflen getucbeect/toiectaengefien/ enbe gbepjefen al^ een meefiecfïucB ban een booitcapt becflant j bat be eStts gelfcbein een ttjbt baec i^o.l6og. op befe maniecfd|e> nentetaiillencajoleren, enbe baec gbenegentbtpt ti captibecen / metbemonflcatiebang?ootebecepbttoil« ligbept om met baec tot een becb;agb te bomen/ enbe onbectuflcben tot Parys taepgecen teaffiaenban't «Splanbtban S. Ghriftoffel bp ©jancftcijcfebetobert/ fonbet 't bielclte men baec tot geen %ebe fepbe te ful^ Ientceben;omnae'tantta}oojt Dat fp op befe avan- ces foo tot Parys el^ tn ben Hage fouben bcijgen/ gaec ^etfonageteifpeeien:'t{|eeft ooth gbecontcibueect om befe gebagbten alDaec te fieccHec te boen optte» men / Dat Die ban be l^eec Ρ etcom baec mebe obec een quamen / enbe bat bP befelbe inquletudes ontcent eoi banb^ing in ben Hage aen toonde teb^bben- (@ntcent een flilflanbt ban toapenen babbe be Seec
deLionnebechlaect/Datbie JÈajeflept geecne i ÌEI& JII3og.cefoIutiefoubebetneraen/ met intentie om Πφ niet ongeecne met be felbe te tonfo;mecen/ inbieti» fe baec ilo. jtngog. fonbemogen blagen.
^ebert beeft Albans bebentgbemaecbt/ batbp een pouboic babbe ontfangenom albaec niet alleen met befen ^taet/ maec oocR met Denemarck te ba» beien tot ©?eebe.
^e üeec de Lionne beeft Den i^eec ban Beuningeo becfogbt/fulcictebiinen obecfcb^Dben/omlafl. fepbe oocft Dat be4fonlng nieub^e abbectentie j^^be |
-ocr page 268-
en O O RX O G Hi 'tSeven-en-veem&hfieBoecL 137
I beBometi / öfó ^Ön JSajcliept öe boo?(IaB& tian öen f leo/' ώοπίπίΐ öan Engdandc Otti iti Dffl Hage te tractfffH/ mEec cnöf '"«C ötDen appjeDenbecfπ al^ boo? tjaec ©0 fBofl.fefCBeöaecIijtR/ EODatljp òaccomooet- afö'oiiöcnöaDtmct be becleöenj^ojlaenöaecilooa Vqq. bp HSiffibe Ce boen toeten becebenentnaec^ ointne öp in De felbe niet ftonDe confentecen. €nDe DO Dat fulcR^ niet mosiJE opaenataen toei:Den in En- gelaadc, noc&te elDec^/ of men tot Parijs min ge= iiEflcntljept BaDöe om 'i töeccR ban De Vrede, foo bcel Docniijch te becljaefien / enöe otn De Engelfche occafie te bcimneit/ om op b^t aenlieiïen ban Öe liCcactaten in Dm Hagc tepecpHecen/ faHgeïijcfeDaDDeoüECse: fchicbcn/ Dat {)p fouDe bonnen toefmen Dat be BjeDe- ji^Deltot DouvresfouDetoecbmaenaeficlt/ Detofjle ie ïipninflö ban Engelandcbp'tboojfsfijnfcïiitjben ani tjaec ÉooaHaoo;. becWaettljebbenDetefeonnen tofftcnimcn/ Dat Die in Den ^tactDecBeceenig&De j^cücrianDengefcgieDe ; enDemiDt^ Den laft aen De i^£ei;<i5jaüe banS-Aibansgeseben/ setoontBcbben= üÉ/ oocit te ttonnenlijDen/batfetotParysaengeltelt tiiiccöe/ DafC raebe ceffeecDenöetrefpecten/ Diebooi Dcfen een t)?opoficte/ otn in «iSngelant te IianDelen/ on^ aennetnelDcfi fouDcBebbensemaecfet. 'tmHtbJoo?Dt banBeuningen op'tbooifepDe/ Bibifefl/ Dat i)p nutDelPofi/ b)e(clte DienDagfjinj^DetlanDtfouDe acnitotnim/ bet:toaci)te t;efctiptie op een miffibe/ bp De tuclclte (jp tjaet; i^o· Hàog. ban be oubmucc^ Doo? De gecK (0?abe ban S. Albans gebaen öaDDegeaDbeCi tccct/ cnDete geltjcS ban Vranckrijcks brgettteop laa: Ulog· om iafï enDe inficuctie oüet: te fcnDen om ί ot Parys te öanDelen ; enDe öoetoei öp ban 't 6ci flin aen ïjaDt geoojDeeït / bat ïjaec igo. HSog. ten aen= ienbati De Defecten in De lafi ban De igctc ban S. Al; >m enDe om bet;fcI)rp&eanDet:e om|tanDigf)eDen fou- te acDten/ Dat{)etDe<iEngelft[)e geenernjtisa^Daet; te tcactecen / enDe Dat to na De geDane boojflag in ben Hage teganbelen/ moeit gelooben/Datiiaec Mo. ful^boo? onttoijffelbaet moefien öouDen/ Dat bp ΐφ tet alboocen een Couctei: afte fenDen / De boo?f5. ces fttiptie fouDe Dienen afte toactjten / enDe bat öp oocft iini)ertuflc5en upt ben i^eei; t^jabe ban s. Aibans fouDc ftonnen becjiaen baat cpgentlijcft ftjnlaflomf ttcntöe conDitienban Vrede, bietcl^e De Coningfgn Mcllec aen fraec ©α. becfiont te accojDecen/ enDe of Die gegeel obec een quamen met l^et geen geec ]^o.j|Boa.in beirfcBcpòe ipm/ enDe fpecialrjch bp ì)afrniiffibebanDefeftienden ^rptembecDc^ boo?le= Dm ^aec^ aen De Koning ban Engeland öaDDen bDO|i SÖcflaam; bat gem tot bien epnbe eenoccafïevua^ aciigeboDen/ om meetgeDaclite Heec ban S. Albans Dien abonD ten gupfe ban be Heei; ^acqui^ ban Ru- vigny tefien/ öie tmtneIfouDeiDillengeb?upt&cn/ bp Qlöien !)etaen beisoningnietongebalIiaftfauDesijn/ eiiùeDat bP naec DenupC-(!egbanDefeibeentrevue natïbec met geDacfite éwcDeLionnefouDefpjeïten obtï'taeen ber Dee in öefemet bet affenDenbanecn Courltr/ ofte niet/ te Doen oftelatmfouDenioaen 30«. Φε teec De Lionne beeft bit fön anttooo?t geacs §uiefccect/enDebecfiIaei;bc/Datfpneencre»ue met Den Üeet batt S. Albans aen be l^oning niet !tonDe onaen:: amaem jijn/ öetogle fp bieuDe ora'ttoeccft ban De Vrede te t)ebo?Deceri: l^p baDbe alboocen bem in be bi» fite met De üecc <15?abe oan S. Albans t'engageccn/ «Pt oen ieet macqiw De Ru vigny seti;acbt te becnei mw ofmengetullftonbesgn/ batbepjopofitieban JbcfCBcDacöte ï|eec «Ì5?abe alle^ begceqjy 't gene baec IKog. αί^ De upttecfïe conDitie tot öetoelcfiefp fou^ihonnencefolbecen/boojgebjagenbaDDe/ enDe pacticniittiiicft oocft brtafliaen ban 't €plant Poule- = 03tttiü£r|c{,£pt,jgeIegentöeDen/enDe fpecialöcft w DcConfermtie met be ï|eet: Hollis in 't ©alep^ban oe Conmginne HSoebeiJbanCngelanteypIicitetoa^ flpnoetnt/ enbe inbe boo?8«oecDe3®iflribebanben «eltienden^tcmbct;/ onDctbettoooJüt cequUeitf (ignificanteïöcft toa^ begrepen 5 enDe alfoo W f eer hem Dacc omtrent niet ftonbebolDoen/ beeft te meecnooDtfaecReüjcftBbeacöt. «otijtan^ Öeift aetoilt bat öie niet fouDiBeftìiKOen/ |
al^ténoberfïaenbanDettieecgeDacbteificRuvignjr, t66i,
enDe b«ft naeceenigeteeipjoquedbilitfptcnfpnebif»_L.
concfen foo gbeDicigeect / Dat bP niet f cbfcn op eenigc tbiijffrlingenonDercicbtingetecpfrcOÉn/ macc alleen met ^et bei;meiDen ban particularia t'e^piicccen 't geen bP upt DeJ^eec be Lionne bccfiacn baODc/ bat bp Üliet: ii5?abe ban S. Albans in generale tetmen becs iJiacrt baDt ïafl te bebben om aen haer Ho. Mo. te ac- corderen; maer bP baDDe op Die boet foo baeiinietsee noemt bit spiani ban Pouteron,of fpn CD. fcpbe bat men in €ngelant geen gebacbten ter toeceltbaDt/ om 't felbe aen baer ©o.|©a. toe te fiacn/bctoöïc bft boo?- fepDe «epiant niet met toapenentoi^arnomen/ e«De Dat bet aen Defóoningban «JEneelant tnoefl obergclea bett toecben upt ïiracbte ban 't iCcactaet ban 't gacg feftien honderc twee tn ieftigh, 'ttoelchmenbpDe nieutoeaen tegaene^jeDe toeDcrjfjDt^ gbrlïnt toa^/ niet te becbjeechcn / maer te ccuficniccrn ; ï|p beeft baer opgeexplicreert/ Datbatr^o-fiSog-oochinDe booifcijjebe bare IUàifTibe/iMDc in becfcbcpbe occaflcB/ bamteer ober conDitienban toa^ gbcbanDcIt/ niet (inipelijcfi enDe abfolutelöch baöDc obetpfi/ bat baer Pouieron mocfï bjtrDtn gelaten/ marrtoelin ca^ men baer toilbe ontbouDrn / 't geen men in bolle fonDer eenigeboojgaenDe bctlaratie ban φορ iogbbarrbaDDeafgenomen ; enDe Dat bet niet toa^ te bffltijpcn/ boe bat men acn be jijbebanEngelandE Itonüe cpffcbin baiHietecbjeibelijcfttfgen^'tbooifs» (Ccactaet ban ©jebe fonDer fcniBcrcbcnentoa^flecc^ cupecct/atn Engelandt moet berblijben/enbe bat Daet; tegcn^ bàft fêo JScg. niet fouDetoeiiomcn bet geen fp/ fonDer baer aen bjeDe-bjeuth fcfauIDigb te maliën/ booj een genootfacclste retoifïe DeCnBeifcbebaDDen ontljouDen ; Dat / toilDe men allr^ reguleren bolgengi bet l^lracteet ban 't ^aer feftien hondert twee cn fc' itich, foo toel moefle toojDen gccfffitueert betgeen te· gen# b^t gcnomene geretineert tuier t/ enDe bat fult&^ ben tóoningb ban Engelandt &onDe bf bben Cormon- tijn enbe Pouieron (nDien fijn JI©aTrfïtptNieu-Ne- derlandt enDe Capo Cors, enbeijet geen bojDer^ baec ilo· HSog. foo boojal^nae ben <!^o;Iogb afgenomen isa^/toilDe cefiitueren; meer bat bp Defe laetfÏe plaet« fennietftonbebebouDen/ enöe te BrfÖ'ci» boopen bft obergeben ban Pouieron, bat bet geen men ober enbe ktjcber gbeabanceert babbe ban te confirmeren bet ®cactactban bet ^aer feftienhondert twee en feftich moet ober een gebjacbt tuerben met bet geen te geiijcft uptDjuchelöcft toa^booagefïeltbaneen yder te laten by 't geen hy hadde, enbe nict mOc(i UptgeDjUcRt iDOJe Den om bet feibc te booDen; toant Dat een generale regel met een exceptie tpertgelimiteett/ enbe niet be exceptie Doo? De generale regel tD0?bt bcrnieticöt j Dat men anbcrfint^fouDeftonnenfuflineren/ Datbpbet aen te gaen ©jtDen^ iCractaet Demeefiepjetcnfien ban ouDer bate al^ betbeginbanben<@o?)oQbobec fiiDebjeDer mae|ien bltjben/ betoijleb«afbanbelen ban De felbe bp bet meetgeroecDe Cractaet ban 't 3aer feftienhondert twee en feftigh toa^ gereguleert/ eii min Waerlijcft inbeboojft»ffibe ban baer i^o. HSog. toa^ geftpt/ bat men fouDe beboiiDen ee qtïen λ fris OU retenu, al^ bat alle pjCtcnfien ober enbe toebec fouben toefen geeytiiigneert. 5^atben€oninabba« Engelandt r eben babbe om (ϊφ te confentecen met be fteure/ fgne ^ajefiept aengeboDen ben alles dat mea
genomen ofte den anderen onthouden was, recipro- que te reftitueren, ofte Ober enbe toebec te öebouben/ enbe niet meerber ftonbe pietenbecen/ 't en toaec nmi toiibe tot een fonbament fïeilen een ban Defe ttoee faeo ften:namenthjctt/ batbaec üo. Jl@og.aen Engelandc moefien fati^factie geben/ om Dat bet felbe te onrecbt ijabbengeïebeert/of bat baer enbe baer ©eaïlieecbmi^ fafteninDiemtfecabteliantfouDenjb'ngebjacbt/ bei fp met affïant ban't pen fp in ganDen baoDen be ©?eDe moefien hoopen/maer Dat baer Jlöo. nocft b'een notb b'anbct ban bcfe pjefuptwfÏtien honben àDmittecen/ nocbtc gbcabmitteert babDen / toanneec baer faftm in beel agct flant toacen al^ fp tegentoooi* bigb toaren ; Dat bP alle ©jeDe-banDelinge oocft Die geen öie met «ptrewibinati^ ögn iPoiloBb bwc^ |
-ocr page 269-
Ili S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι66·7 ben / enöcfnappacentie fionben omme Bace Con- Bet tot bc
__queiien biccbec te poufecen/niet meec toann oebioon
teepfTcBenali ùat ijaec öoo? een Vredens-Tratìaet
toiect Bcaccoiöeect öetoeen fp met be Wapenen i)ab=
Den flcoccnpeect / enöe Dp Ijet feec bjeerac fouQe sjjn/
batËngelandtinbefeP .eeentijepbt eiibe confluutie
ban faehen meec fouw i pjetenbccen. 4Snbe met een
tooojDt gefept/öat bacc bp te tuiUen pecfiflecen tna^/
te betfilacen/Datmen be Vrede niet Uegeetbe/ betaflle
Bet bupten alle bectDact)ten taoa^/bat Baec Ho. JR^oo.
ofte pemant in ben ^taet be minfle gebacfjten foube
Bebben/ om Bacc tot fso difreputaticufe ende onrede·
lijcke Vredens-conditiën te laetenbifponeecen; bat
Baec jnaog. enbe Baec <i?ealUeecben i·, inbienfe in
befe toeflant ban fatten een 39?ebe met difreputaticufe
conditiën moeflen doopen/ nopt met be minfie fecu-
riteyt befitten fon&en Bet geen fp befec toBfe foube ge^
KocBt Bebben. dEïeDacBte l^eec <0;aefgeeft t'eic&en^
gecepeteect/ bat Pculeron ben Coning ban Engeland
toeQuam / upth<;acBtebanBetbao;-gecoecbe(€cac9
taet/batBeteen gepicpateecbefaecft hja^/ ban Bet
geentegenteoojbigBOonttebecBantJclen j enbe bat
Baecl^o. jnsog.niet beBoo^en om Pouierontecon'
tinueten jmaec BP Beeft baec op geanttooojt bat in be=
fen Pouleron boo; B^ec ilo.lQo. niet toa^ aen te fïen
in fdn toaecbe / maec bat te eftimecen tna^/ Boe Boog
Bet boo; Baec ||o. j^og. enDe Baec ^eallieecben im>
pojteecbe in befe toeflant ban fahen geen difreputa-
tieu fe Vrede te maften, ©et bcflupt ban aUe^ gBe-
toeefl ban DejBbeban belleec 4&{aefban bi. Aibaus,
bat'ec geen appacentie t»a^ bat be Coning fijn JHee^
(iec Pouleron foubc af-ftacn 5 enbe ban Bduningens
3Bbe/ bat Baec do. IQog. Baec upttecfie intentie on«
tcent Bet aengaen ban een Vrede Babben bethlaect
bp be boojf; Miflive, ban bat aile^ / dat men vanden
anderen hadde, over ende weder moeften werden ge·
reftitueert, of over ende weder behouden.
Beeft niet bientligB geacBt na foo abfolute bec·
{tlacinge/banbaCec gBeen appacentte i^ tot Bet af-
(iaën ban Pouleron,aenbe EngeiichejBbe obec anbe;
te Pointen caüenbc be Vrede-handel, in een bifcouci
te tceben/ op bat Bet felbe gBeen Boope mogBt geben
aen gebacBte fêcec/al# of bit Pointbp Baec ï?o.JilSog.
foube Ronnen isecben toe-gegeben ; enbe i^ ùan baec
mebe Baec Conferentie^na oat fp ban befe bifcoucfen
opanDecemincontentieufegeballen toacen/ grepn*
bigBt. Beeft be^ anbecen oaeg^ ban allr^ cappo;t
gebaen aenbe $eec be Lionne, enDeBcm becfocgt
aen ben Coning te boen confibececen/bat Bet onbien^
IligB bia^ bat in befe ttjt een Courier e^ÏPieffclycl^ bp
ïjemaf-gefonben foubc toecben/foo omanbrcecebe»
nen/al^ op bat be Heec ban S. Albana in geen gebacB:·
tenmogbtl^omen ban bat'ecleenige appacentie fou·
bejön / bat Baec igo. .WSog. in befen fouben celape.
een/ betoBle bat boo? onbeBoo;lDcft enbe onmogelgcg
aentefienVsa^i enbei^ bienbolgenbeoocitbp^gn
jnaaleflept goet-gebonben/ bat BP met Bft af fcnben
ban een Courier foube fuperfederen, maec onbec'
tuflcBen op Bem begeect/bat BP met be ordinarisPoit
op Bet obecfenben ban een Pouvoir enbe Inftruàie
becbjaect^ ecnfteltjch toiibe inf{ecen/om batmen niet
kDifl biat nabec gebacBten be Engelfcben foube mogen
ftc0gen 5 Boebjeljp baec jepbe bat be faechen in Enge-
landtfoogefcBapen toacen/ batbeConingg ban bat
iSgcË niet foube becben Pouleron quitecen.
«{^nbectuffcBen Bab be Coning/ na bat sn'n
fiept ban 't gcpaffeecbe in befe bpa^ becicBt/ feec obü-
geantlijck gefepbt / bat BP seen contentement Babbe
foo langB oBeen contentement aen Baec i|o.JQog.
toiecbt gegeben. 't <i5een Biec boben becBaelt f^ ban
be boo;fiagB ban bien ConingB / om tot Douvres te
Banbeien/ i^ aen ben @ecc ban Beuntngen nietje*
communiceect/ boo; op j^aenbagB ben laecfìen ban
Öeboojteben maent/ ina bat Bet op Donderdagh baec
beboocen^ be^ abont? bp ben ConingB in fBn Saebt
tna^ gecefolbeert/ enbe op Vrydag aen Baec l|o. jIQo.
obec gefcB;eben. ^ei|eecban BeuningenbecfocBt
aenflont^ batmen Bet toilbe feccetecen/ tot Baec $0.
I^og. refcriptie fpubr 3Dn obecgebomen ; toant Oat
jettot be oocen ban be Engeifcbe grficmen jfinbe / „
foube appacenteigcR oojfaetfi jijn/ bat be Banbelinné ^^^
abfofutelflch nae Douvres fouOefcDOibcngctcochtn/
bat foo om anbece cebenen / al^ om bat Bet een oum
feecbrpIaifantepIaetfetDa^/ inbetoelchebecl cW
f!uentt( toe^ ban couto S3oot^- bo(t6 / nocB beballfn
iiocB al te bepltg gcacBt ftan b]o;bcn ; maec be f ran·
fcBe i^eecen mecnbrn bat'ec toel mibbel foubejijn
om op De bepIigBept te boen boo;(icn/ enbe be btb^c
iteIBcitBcbcn Cie men Babbe geBabt trgen^ Bet traete»
ten in ben Hage, BabDe Bet boben alle anbete gtcm.
po;tecct/ foo bat oocK fgne cecommanbatie ban fe·
cretefle in befe te (aet bia^ gehomen / om be Benniffe
ban Oe boo;f3 booiflagB be Engeifche te ontbou&cn
msiibbeletttglc toa| Bem tot Parijs beBonDigt booj
een <i5)cp?fflc (ttoucicc/ Baec ©ο. JUSog. Miffibeentie
iSefoUitiebanbcn vijf en twintighiten ban be boojle·
ben maent / tot bplage BebbenDe Baec ^oogjQofr
iSefccipcie ban ben felbcn bate fìijio novo op De^ 4Cq|
ningbi ban Engelandts JBiffibe ban ben een en der.
tighiien gianuacp flijlonovo, bpDetotlcftebebooifi
boojflagB ban Den Hage tot een Vredehandel piactft
toiecbt gebaen j BP Beeft naec ben omfang (jgj aen·
(iont^ na S. Gerinain begeben / aïtoaec Bp te gtljjcft
Beeft gebonben ben {^eecbeLionne, enbe be ieec
Pctkom, enbe Beeft bp be een enbe be anbec afgeient
Baec ilo. |©og. Jaflj aen be ccrfie / om aen
JKajefiept te boen geballcn Baec i^. jHgog. Qefcci»
tie aen be Sioning ban Engeiandt, toelclie met cod·
eert ban be Heecc d'Eftrades toa^ ingcflelt enbe te 06»
tinecen / bat ft>ön Jllöaiefïept foube mogen goctbin»
ben in Baefi boo? een <£]cp?ene Coucier acn beMedia-
teursinEngeiandtte boen boeten / bat;&Bti|Ëaiei
Pept figB baec mebe conftimeerbe ; enDe omtcent lie
anDec 1 om be felbe in bit becfoecö te boen eoncuccea
een toegen^ ben Coning fBn J@eefÏec ; be ^eec Pet-
kom Beeft Dit feec becepDttoilIigB gebaen j Cnöeta
be Coning Bctft befaecfeebie uptflagö geBabt/Diete
fìen igupt be J^iffibe (elDec^ gefïelt) banbe ï^eete
deLionne aen Beuningcn. 9&eHeerPetkomenlli
Bp/ Bflbbrngeecne gBefien/ bat geen mentiebjflic
gemaeclii bp De Heer ban S. Albans ban be boojflmb
ban Düu vrw, maec Baec te gemoet geboect / fiat
De Engeifche bie biiflen / enbe bat bie te tunB tebou»
ben / al^ be Engeifche baec toe meec al^ tot Breda,
's Htrtogenbofch ,lVlaeftricht,oftcanbece®l0rtftn/
genegen mogBtenjBn 't felbe niet anber^ foube ope·
tecenal^ nteutaetrainiiTementen, cnbebatinalltn
gebal op befe boet be toegB foube gebarnt teoibcn om
bp ben anbecen te Bomen / betogie ben Contngb ben
Denemartken aen bienConihgB Babbe gebf|we«t
be gene ban een Handei-plaetfe, enbe bat Baec éa.
J^og-Babben betMaect/ bat jpbooj Baec boei to
ben becflaen om in Engelandt te tcactecen.
©c llionincftlScfie mainipec^ gaben te Bennen/
batalbaectoepnigB oenegentBepbt toa^ toteenflifc
(}antbanï@apenen / totbebielcBemenanbctflnt^
(isanneec be )|eec ban S. Albans eecfl becBIaect Babt
Iati te Bebben / om oocB met Denemèrcken te BmiDc
icn) geinclineect fcBeen j niet te min f0n pouveyrtot
beBanbeltngB met Oenemarcken, taja^totnocBtoe
niet bectBoont/miffcBien om bat Bet niet i^ geepfcBt.
UIBiec toiecbt baec to ben achtften jjföaect gefctóe»
ben aen be Prefidiale Kamer van de Ooft-Indii
Compagnie befec 3tanben/ bat Baec «Sb. ten fpoebfip
fien Baec ^o. jeog. na be cecBtetaiaecBepten befc^
penBepttoilben becicBten/BoeBet tegenbioo;bigBse^
legen toa# met be confïitutie ban Pouleron in Ooft-
Indien, en in fpecie of 't felbe Eyiant aenbe Engelfcbe
ontBouben ofte obecgegeben / ofte toel nae be gebai»
obecgebinge / gebuecenbe ben tegentooojbigen Φοί^
log toa^ gececupeect. ^en be gemelte l@eec ban Beu·
ningeni^ingebolge/ en tot «Executie ban Baec
jUSog.boojgaenbe fiefotatien ban ben een en twin-
tigften ?ïpjil enbe fefden |®ep / bepbe be^boojIeDiB
3aec^ feftien hondert fes en feiligh toe-gefonben eed
Pouvoyr in forma ten bien fine gecequiceect smet aw
tBocifatie om Bet felbe Pouvoyr te mogen pjobuert*
een enbe geb?i®cften/ (n cai ben Coning ban Grwt
-ocr page 270-
^„iji^nlitt anöcce mcbcflorbtaebonbcn hja^/ batbp hccDcn boojtganob ber gemribeöanbcIinaegfbeUbc= r«nt enöe ge Difponeect foube toojben ob« Ijet eligecen haneenieebequameprcfonm/ ombefElbe met enbe „pffené De meecaebacljte Heet toan Beuningen ban wEiten oefen ^caet bp te tooonen : m aecefolbeect fiat aeii ö^n /«'"en ï^eecban Beuoingcn geefctjjeben fouö' bw?ben/bat t)p c® ?t aemdbe Pou voir niet foube hcbùcn te piocebecen tot finale Iluytinge enbe teecke- niDgebanbettfna®^^" )®cactact/ boojfnbealeec ne ahemelbe te eliaecen pecfonen albaecfoubenbie: |
fervices; Nous ies fupplions d'eii éflre pleinemeni ✓✓ perfuadées., Sc qu'il kurplaifenouscontinuerksef- feös de Jeur bonté en cc rencontre, puifque fadite Al- teffe Royale a feit avancer des Ttoupes à quatre ou cinq /tettis de nofire Ville, & que nous fommes me- nacez de quelque E ntreprife j En quoy nous afleurant. nous ne ce0erons d'eddreffer nos prieres ardentesà Dieu,pour laconftanteproiperité de Vos Aiteflesj & de leur Illuftres Eftgts, demcurants
Tres'hauts, & Tres'puiffants Seigneurs j De Voe AltefTes, Tres-humbles Serviteurs, LesSindicxSC Confeil de Geneve.
Signé,
en O O R L O G H j 'tSenjen-en-'ueernghfie Boeck. 239
,,, BrittaosienfeuöetnoeenbetHain be öanDcHttfie tot
SarVs wn öooitaangB te laten getDinnen ; Dan aifoa, ~ öc 000?Γ5. Êefolutie ban «ben «en en cwinrighften |
ce Chappaurouge,
tm Der uoiijnaembe pecfonen ten fpoeWaÖlien te toit Icn bcrftlatf"·
^e teecen (<5ebeputeetben banbe^^obincieban Zeeiandt, ftebben inbeBobenfiaenbeConcIufiegöe^ coiifmtcat op &et betjaaen ban be J^eecen fjaete cipaien·
©e aenbJefenbe ©ebeputeecbe ban be Piobfnde ban Vrieüandc, Ijeeft in bebobenflaenbeContlufie nitt Bfeanfenteect/ aI0 baectoeongelafisijnbe/ ces fcrUecen&e bctgaibcnbe bjpebelibecatienbanbe ïtii^tatcn fijne i^jindpaltn / ^an^l^taet^Betogfe
betgaöiït.
Zeeiandt abbtjfectbe ben elfden, bat men al noci) ticljoojDetepecfilIccenbp be Alternative, enbe bien^ boiacn^ acn fpn .fl^ajeflrpt beb^l^ept te laten'teen of ött anOfc tefeiefcn/ foubecljetCpIaHt Pouleron, Ofte emise anbece plaetfe baec ban te epetpieten / al° foo fulp: niet alleen foube (lebben tegcn^aUeceben tnOe tiillicft&cpt/ maec oocft met be reputatie üan ben jitact oceniinté obec een Boraenbe; boo?namentïijc6 in een tijDt / in be boelche gace faetfee booi <0obe^ ge» tutbe in foo^jantagieufetoeftonttaiatenggeteertit/ iue^gatoenfp oo;bedben/batgiec ban geenfini^Konte toccDen gecelafeöeett/ maettonttipt moeft toojben bciHiaett geen anberen Vrede te bjilten maecHenal^ met reciproque reftitutie ban be ^^laitfcn/^teccftten/ cntieColonien/biebenanbecen ontbonben / ofte boo; tie toapenen afgl^enonien tnacen / ofte bjel bat pbec cefprciiüelijclt fbube bli)ben bcfitten al get geen ben anDettn toa^ ont&ouDen / ofte boo? be tuapenen afae» nomen/ enbe baec baiib'eenenb'anbecepactpe/ te toeten/uenConingi) ban Groot Britaagicn aen Baec Bog. bp t)Ft onbecteecl^cnen ban geti3Lcactaet ban Vrede fouben bebonben iceecben te toefen in be pofli-fTie/ fonbec eenige cefecbe.
^ic ban Geneve^ gebbenbe ontfanaen een bjief ban sbcueacntliept ban befen ^taet in gaectegen^ b]aa;biaegt|clegentl)ept/gebbenbaecopgeentbuio;bt Ql^bolgtit;
Tres-hauts et Tres-puissans Seigneurs;
titii am "VI avons veu par la Lettre qu'il a plü à Vos Wtti AlteJJes de nous efcrire Ie ii Janvier dernier.
itstt.
comme par un eded de leurzeleau maineien de la waye Religiott, & de ceux qui k profeffent. Elles avoieot la bonté de nous finire paroiftre leur finguliere affeöion à ia confervation de Nottre Eftat par les or- dres quelies avoient donné% Meilieurs leurs Ambafig- deursen la Cour de Franse, des'employerprés S. M.
Chrefliejme,^ün de la porter àterminer par un,ac- commoderoent favorable^ les differents qui nous font futvenus avecfon Alteffe Royale de Saviyei&c comme ces nouveiiej marqués de l'honneur > leur bienveuii- lance nous obHgent tree-fenfiblement, nousioubait- terions fort de poùvoir tétnoigner à Vos AltefiTesle feflentitnunt aveclequél nous les avons regeües; c'eft dequoy nous avons defia par Lettres aiTeuré MeiEeurs leurs Ambafladeurs fur radvisquenousenfuftdon- avec nosremerciements d'une faveur fi lignalée, de laquille nouscooferverons cherementlefouvenil' pour dotiner à Vos Alteffes en toutes occafionsdes pteuv« dc nes legonnuiflances par noitree-hMmbles |
Leio. Ïforter 1667.
Seer Hooge, ïnde Mógence Heeren,
Wy liebben geGen uyt den Brief die Uvy Hoog- heden belieft heeft ons te fchrij ven den 11 Ja- nuary leliteden, ( als by een voldoeninge van haren y ver tot voorftant van de waere Religie, ende dergeenerdiedefelvcbelijden:) Syliedende goedc- heydt hadden van ons te vertoonenhaere by fondere aifeöletot behoudenifle van onfen Staet, volghene de ordres die defelve hadden ghegeveo aen de Hee- ren haere AmbaCTadeurs aen 't Hof van Vranckrijck, van haer uytterfte devoir te ghebruyciien by Sijne Alder.Chriftelijckfte Majefteyt, ten eynde omme defelve te beweghen tot het helpen terroineren, eo;- de tot een goede by-kgginghe te brenghen, de ver- fcbillen die tuiTcben ons ende fyne Ronioghlijcke Hoogheyt fijn ontfiaen ; Ende gelijck die nieuwe teeckenen van cere en baeren goedeo wille > 001 feer ghevoeghlijcken verplichten j fullen wy altijdc wenfchen te moghen betuyghea aen Uw Hooghe» den hetghevoelen met dewelckewy die hebben ont- fanghen;j Het is daerom wy bereytsmetonfeBria· ven haere Heeren AmbaiTadeurshebbcn verfeeckerr» (op den Brief die ons was behandight) van onfe danckbaerheydt voor foodanighe bezeghelde gonfie» van de welcke wy de gedaghtenifTe onwaerdeerlijck fullen bewaeren , om aen Uw Hoogheden in alle occaiien door onfe onderdanighedienilen te geven* de teeckenen van onfe danckbaerheyc, wy bidden Uw daer van yolkomeotlijck te wefen verfeeckert» ende dat defelve gelieven te volharden in bet vol- trecken van haere goetheydt in defeghelegentheydCi dewijle Sijne ghefeyde Koningtilijcke Hoogheydc fyne Troepen heeft doen avanceren, tot op vier a vijf mijlen van onfe Stadt, endedatwy worden ghc- dreyght met eenigheaenflagben : Waer op vertrou- wende, fullen wy ons ghenoodfaeckt vinden om onfe vierigbe ghebeden tot Gode te fluyren , om de geftadighe voorfpoet van Uw Hoogheden , ende derfelver Doorluchtighea Staet j blij vende
Seer Hooge, ende Mogende Heeren, VanUïT Hoogheden de ondetdanighfte Dienaren, Den Sya· dicus ende Raedt van Geneven·
Ceteeckent,
J>K CHAPfAVSemiE.
Dt»io Vthrmry 1ÌÓ7.
^ebett fijn aen bm ï^eecban Beunbgen^tefoo» ben ojbje^/ enbe een 95?fif aen ben ïtoniiigö / ï>p bf toelche be refìitutie ban be4EpIanben Sint Euftache enbe Tafoago, enibe ban be Colonie Baumerooa, toietbt beifortjt/ met fret fecieufe ojbj^ op fiem/ om niet alleeii boa; alle Iifbenche{||ctömibbelmcnw motibcn baec toe aentefionbeu/ maec oocti ten goebe ban be (Oeoctcopeecbe Weil-Indikbe Coni* pagnie enbe anbece geinteceffeetbr^ngefetenen ton ben ^taa/ te bebo^btnn/ bat b; troojfs. ce^rntie
efiefcfiiebt/ |
-ocr page 271-
α4ο
1667. Bbffcöieöe; hjeröenbeBcm bo?ö£c &p Deboo?fii)?ebe
__L. tiaec J^oogli Uàog. tÈjoIuticnsBefuiwninifÌccirtbeci
fcbfpbfrcDmen/ toacropDftl)aeei||oo8ö ieo8.tott= ifoctliacnDtfeföanirtöbtoa^ Sijcfonöcttt/ fnDe om Der aiiDeceii fmcdae^üan'tQepafféfcDein'tcecupe» ccccn ban 't «iplanùt Sint Ëuftache op bc Engeliche, lipt Ijet torlclie bicecit / bat get feibe «Cplanbt niet (pgentWclt b? Ik Franfche taalbeniat()ttgt]t ! tnaec bat btficcc Doo? be fElbe aenbe onfc f effect ban bc birtojie opbeEngeirche,cnbe be pofleffïeban'tJFojt op 't felbe Cpïanbt gelejjen / toa^ gepjecipfteett enbe onbel)oo?Iijtti onthouDen.
oBnbc be boo;t5 lü^ifübe enbe trefolutie ban gare i^ooab Jl^og. ban benachftcnbecgefeitgaenbemet een bdeefbe refeciptie aen brfen honing/ bp be bielcbe ÖaccföooBÖ HSog. bctupgbenbet becnocgrn/ raetljet toflche fp opgenomen öabDen fijn IKajefiept^ iongfie becftlaringe omtrent (jet becRiefen ban be Vreede- handelplaets, bp fijne iiBiltibe ban Den vijf en twin- tichften bc^ beclebe maent aen tiaec obetgefcljjeben/ enbetegelijchaenboogflgebactjtettjn J!@ajc)iept be^ feceetben be macljt om met ben honing!) ban Eoge- kndt te conbeniecen obrtgetbafl-^ellcnbanfooba: nige plaetfe ( ben Hage alleen uptgefept ) al^ be felbe gecaben foube binben.
Igem toa^ oocft tegclijcft neben^ beboojfj. miffibe ban ben achften, toegcfiomeneenpouvoirinfoima op bem/ om be aen te (lellen b^ebcganbcl toegcnj^ gaec i^o j.>fêog. bp tc bioonen/ giec boo; becmelt-
?ten|iont^ na 't ontfangen ban alle be boo?f5. bc; pefdjc^/ Ijeeftlicljnae S. Germain tcnï^obebegeben/ cn in naitominge ban ijaec l^oogl) JlSog. ojbjep taec= lienbe be ^planbcn ban S. Ëuitachci Tabagoenbe Collonie Baucnerona; be j[^eec be Liooneenbe bei|cec Colbert in bifiten aen fjarc «Ö gegeben/ in'tlanoö onbetgouben met alle bccebencnenbemotibcntoclc^ be fn boojgecoecbe (jaec i^oogt) IBog. refolutie op bat fitbject bctmclt biacen/ enbe bp t)em becbctuptge^ öaebt öfööen Itonnen bJ0?6en / om be eblbente cec§t^ tnatigbept ban Ijacc ï|oog Hào. becfoecfi tot cefiitutie ban be felbe Xanbrn aen te tonfen ; en öeeft baec nc« ben^ aen gebacgte i^eec be Lionne beganbicljt be f^iffibe bp fjaec Hoog |Iàog.giecobecaenbtel!@a« jefiept gefcfeeben/ enbe te gelöcft een (Ccanflaet in be JFranfcöe €ale ban 't celae^ ban 't geen flcö in 't iong&fl becobercn ban't-pojt op't€planbt S.Eu- ^tacbe (jabbe toegebjaegen ; en op bat bit alle^ te meec bolhomentlijcfic aen fBn Il5aie(lept boo?geb?ac&t/ cnbe'tgoet cecfit ban bacc ifêo.JlKog. 2|ngefitenen in befe brI)oo;ltjcEt gljeconflbeceect mocBt boojben/ {jeeft be booinaemfïe cebenen/ in befen bpfjemge^ allegerrt in aDefcgjifte becbat / enbe aen ben i^eec de Lionne toegefonben/ om neben^opgebacBteijaet idoog JIEog. JlBlflibe/ aen fijn iBaie(ìeptgep?efen= teece te toecben/ geeft in't felbe gefcg^iftenocbtan^ niet gerepeteert'tgeen gp nionbelingftaengebaeljte ï^eec [jab gebebuceect upttet ongelijcfte gaet Hoog Ülog. ©nbecbanen op ü.Euilache boo^beFranfchc aengebaen / om bat men baec contcacie becicljt fepbe te gebben/ enbe bat be obecige cebenen hlaec enbe hcacgtigg genbegg baacen tee intentie ban gaec üloog jÜEiog. om m befen ijaec oogmecclt te becepclten.
geeft bojbec^ in befe bifïte aen ben ï^ec be Lionne obetgelebect be bobengecoecbe gaec itooglj jftSog. cefcciptie obec 't bcc6iefen ban een Handei- plaets, toelcfte baec feec aengenaem bja^ opgenomen; enbe Iw albien ban be boojgeflagen plaetfeneenigg bp be ftoninglj banEngciandtaengenomentoiecbt/ foube bat p;e itninaic point baec mebe gljebonben 3ijn; meet tot Londen foube men niet ggenegen Vnefen te tcactecen/ foo om anbrce cebenen al^ om be cetacbementen en onbepltoliepbt/ toelcbe be be^ pefcfjeg ban baec ïioraenbe/ (ubjett foube stjn. 3©at nu becefolntie ban be StoningIjbanEngeiandcgicc omtcent aengaet / toa^ ben achtienden jQaect noeg niet becnomen ; alleen ïna^boo; beü^eec ;&eccetaci^ TufFendorf npt fcgjijben banbe ©eecen ^bjcebtfcge ftmBaffabeuri tot Londen becitgt / bat be boo^ ■flagg ban Docvres, bp Vranckrijcls gcbaen/ aen't |
Signé,
de Li®nne.
Je vous prie de communijner ai^aurdhuy ckj à lioU' fieur de Petkom.
A S. Germainle 18 Mars 1657. ^
Mijn HEER>
Η Et geene dat ick weet van de wederkomftvan de Poft van Engelandt, is alleenlijckdat, dat mijn Heer de Jiwwgwy mijn komt feggen met een cnckel woordt» dat men niets goedts heeft toe- gebracht door de Vrede, want de Engelfche abfo· lutelijck Pew/ire» willen hebben , ofen doen het nietj enaengaendedeplaetfevan de byeenkomfte, perfi- fteren van te willen gaen in den Haege, feggende voor alle reden, dat foodehandelinge mochte komen te breecken , fy liever willen dat het is in den H«|« als tot D^Mvr»; Icklaet u daer op oordeelen, d'in· lentie van die proceduren, wancfyfullenminderin macht hebben Breda ofte den Bofch te kiefen > foo fy niet en willen dat het Traöaet tot harent weidt gbebroocken: lek beni &c.
Geteeckent»
DE Lionne.
lek htide U defen van JeJindaghtemUeneommm' ceren aen mij» Heer van Petkom.
Tot S. Germain den 18 Maert \66η.
"ξ^ί pjefenten bielclte boo; gaecI^aogllSog.o;&je op aenftg?gbingge ban be ^eecen<0ecommittcnbe föaben ban Hollant aen be ©cecen (©ppcc-©ffitio:m ban be jFcanfcgeauj:iliaice(CroupenfIonben tiptge· Iteett te bio^ben / fijn in befen tijbt bolgen^ be oberge:· fonben lijjte gebificibuecct/enbe met beelpiotefiatien ban banebbaecgept tegen^ gaec l^oog Hàog· {φ pbcc ban be felbe ï^eecen aengenomen : Eönbe be veertien duyfent ftcoonen ten boo?f3cpnbegebi(icueettopaf« flgnatie ban ben I^eecban Beuningen uptgeteltaen ^utoeliec^ / of aen baec toegeauto?ifeecbe©?ienDen ban gebacgte J^eecen / om naegaec beliefte indutte* Ιεη/ gout/ ofte filbetbseccft befteect te too?ben.
^e i^cec ^mbafTabeucBoreeiabbifcecbebenlKn
(Sngel^©offcgecn teignbanfeecsofteffftt/enbebat r/fi men bcftclj ïaa^ met baec obrc te belibecccen. ^ »0;, 3&it bolgctibe frgjeef be Jgetc bc Lionne aen btn'"·
ÜeeCbanBeuningen.
Monsieur>
CE qu6 je fgiy du Retour du Courier d'Angle- terre, eft fculcment ce que Monfieur de Rntiignj vient de m'en dire en un feul mot > qui eft qu'on a rien apporté de bon pour la paix, car les Anglois veulent abfolument avoir Feuierou, cu né la faire pas,
δί pour UeudcraflémbléeiIsperCftentavouIoiraller
à la Haye, difant pour toute raifon, que fi la negotia- tion ie doitrompre, ilsainientTOieuxqueceroitàla Haye qu'à Deuvr/s 5 Je vous laifle a juger là de0us l'intention de ce proctder , car ils aurcient pü au moins choifir Breda ^ ou Bo/^ìì/»c s'ils ne veulent aue le Traitté fe roinpre chez eux. J e (uisj &c.
vijfentwintigftenUSaeCt/ bat men tot Parys baflC" Ijjch^ faeg upt 4^beclant in bat Sìgcl^ aentomen bet«, figepben toeccftjiebcn ofte acbepbec^ in allecftanoi doffen enbe Manufaduren bfe in i^ebeclanbt gg^ maecRt/ booj befen ibecüjaett^ plegen te iuetben α®' biacgt/ albacc tod begeect/ enbe in gcoote quantitepf· ggebjagen enOe gebjupc&t/ om be felbe genaemoe bjeembe Manufaöuren in VranckrijckfelfiStenifi^ hen/ enbe be Sptlanbifcge niet meec ban boen κ
gebbcnenbetebetfcgupben. beclanbm toacm tod obec be
m |
-ocr page 272-
,famrticn öare toe ingchomm / Die booj öefcw tot en&c ' ' omtrent Valenciennes De IPeöccpecnOe aHerljanDc
inmBoIrficwn/enDe aen Die ηοφ toolgen fouöe/pIact<: feti tot öacc toooniitaen toifcbea acngetocfen / cnöe hfraunt in CliampagneenDc in bc plaetfe ünn la Ferté; ijiiDe toiecDtljaPctitDalbcnemigDBelW/ bpabance cotft bfciccnt/ ïi|ibtlcgieenöe libctteyt ban rjceccitie Dcc (©icefo^mterOe Öeligie / nae upttoijfinabe ban 't €Oict ban Nantes, foD al^ 't lelbe toa^ IcagcnDr.
©are en boben toilbcmen becfee citeren/ Dat Ijet Ta- rif ofte De 3Uj|ie ban alle bjecmDe cnDe ban buptcn in= hamrnbe Manufadturen cnDefjanttocrcften toarcn in bcfoisne aetefumeect en becDooght mccc&eltjch / cnDe onDfC anDecen De Hollantiche Taeckenen met tacb- tigh fltilDcn^ op 'Pöic flucfe / enDe anDere Manufadlu- ren meet enDe meec/ bobenDegoogebelaftingenbe' ac^en it» De jongden booigaenDc Tarif,toaec ban ftp acn DeJ^oogeKcgecingen omtcent twee jaccngijrtc^ ben/ De Coppen ofte geD^icMe e);emplaccn f)aDDe toe< j gefbnOen/ neffen^eenigeconllDecatien banecbacene i ^cbeninDattoercB.
^oe B;ancbciic& (leb becltlaerDe aengaenDe De b£ plaet^ / i^ te flen upt &et boIgenDc ;
Le Conte d'Efirades Ambaflàdeur Extraordinaire de Frange a ordredu Roy fon Maiftrede repre- fenter a V'os Seigneuries que lors que le Roy i'Angleterre felaifla toucher aux penfées de la paix, la premiere qu'il eut > θε a laqueliC i s s'actafcba ailès for- tement, fuftqu'ellefetraittaftal,w</m, mais corn- ine Vos Seigneuries ny Icurs Alliés n'en convindrent p; faMajeftéBw/ee/jKi, nommadepuislelieude la Htje, pour y traitter 5 dequoy V. V. S. S. s'excufe- renc par des bonnes raifons, Se le convierent que ce fuc en l'une des crois places, di Btifleduc, Breda, cu Mat' pìcht 5 Et en Suite le Roy nomma Dovres, ÖC laiffa le Cholx de J'une de touces ccs places (horfmls la Hit- }>() a fa Msgefté Britanique, qu'il fé promettoic Welle «ccepteroit comxac Dotvre. eftantdeltfatisf»«ion, daas fon Royaume, dansfa bienfeance, Scfacom- modité, qui eft tout ce que le Roy pouvoit faire pour le bien de la paix ; mais comme cette civilité de la pattde faMajeftélesoifi-esde V. V. S.S.Sc lesautres confiderations n'ont peu rien gaigner fur l'Efprit du "S-o^ Angleterre, furceChoix, & qu*au contraìre ils'eftdeclaré des'en vouloir tenie ala tìayej non ob- ftani les inconveniente qu'on luy a fait connoiftrc qu'onypievoyoit, &la force des raifons qui luy ont efté deduites la defllis, & qui ont fait propoierpar V, V. S. S. au lieu de citte place, les trois autres > pour cn choifir une, cette ohftinattm fait venir des pcn- iées, que dans cette nomination de la il peut
y avoir eu quelque autre bat que celuy de la paix, car fi on l'avoit fouhaittée fincerement » le Roy ά'Ληφ- terrt refuferoit illechoixqui luyeftlaiffédel'unede ces places que le fatisfait plainement enee qu'il a defi- ré ? Car au lieu de Londres qu'il tefmoignoic aiFefter, il a Doevrtt j βϊ au lieu de la H»ye par luy nommé.dans ces Provincss Unies, il a laChóix de l'une de trois ^tres places dans le même Pais & voiGnes de la Haie, & ainfy l'on ne voit pas qu'il y ayt plus rien a defirer la deflus pouriledit Roy apres les avances faites par le Roy & V. V. S. S. iurquoy fa Majefté leur fait favoir qu'elle demeurera firme a ni confentir fas que Γ»η traite ? '" Ηλ^», & qu'elle eftime tout a fait important pour le bleu de V. V. & S. celuy de la caufecommune, qu'elles ne fe relafchent aufly nullement la deflus , en même temps elle convie V. V. S. S, de n'en perdreaucun, adonnerleurs Ordrcsa leursadmirau^ pa "»vailler inceflkmmentamectre leurflotceen tltat depouvoir fortir bientoft a la Mer, les affeurant qu elJe donne tous foins a ce que la fienne foit prefte avec la méme diligence, puis quec'eftaujourd'huy «(eyle, &lapluscertainevoyedeparveniraun biea J^^Mf^^ qu'ft celuy de la paix. FaitalaH^jrelcay
Sigoé
iESTRADES.
VI Deel. |
ningh fijn Meefter om te vertoonen aen U Ho. Mog. terwijlen dat den Koningh van Engeiandt fich laet geraecken aende gedachten vande Vrede, de eer- fte die hy hadde, ende aende welcke hy fich gants fter- kelijck was bindende, was dat men foude tiaifterea tot Londen 5 maeralfoo uw Ho. Mog. noch haer Ge- allieerden fulcx niet wel gevaliigh was, noemde fijn Majefteyt van Engelandt daer naer de plaetfe van- den Hae^et om te traöeren , waer van U fioogh Mog. mee goede reedenen fich excuieerden , en floeghen voordat het mochte wefen in ecne van defe driePlaetfen, 'sHertegenbofihy BredaoiMaefiricht. Ed dien volgende, noemde den Koningh Douvret, laetende de keure Van cene van alle die Plaetfen > (uytghefondert den Haege) aen fijne Majefteyt van Engelandt, welcke beloofde dac hy 'cIbudeaenne- men als Dtuvres, fijnde van alle voldoemngh , ia fijn Konioinckrijck in fijne welvoeghentheyt, ende bequaemheyt, 't welck is al dat den Koningh koude doen voor de welftant van den Vrede , maer ghe- lijck defe heusheyt van de fijde van fijne Koninck- lijcke Majefteyt, én van U Hoogh Mog. ende alle andere confideratien niet en hebben konnen winnen op 't herte vanden Koningh van Engelandt 1 opdie keure 9 en dat ter contrarie fich beeft verklaerdt van fich te houden eenden Haege. niet tegenflaende men hem bekendt ghemaeckt hadde, de ongevallen die men was voorfiende ; Ende de kracht der Reede- nen , die hem daer op waeren byghebracht, ende by U Hoogh Mogende vertoont geworden, in plaet- fe van dien, de drie andere omme daer vaneenete kiefeojdefe hartneckigheyt doet in gedachten komen» dat in het nomineren vanden Haege wel een ander ooghmerck mochte ghehadt hebben, als dat vande Vreede , want foo men fulcx oprechtelijck hadde begeerde, foudede Koningh van dan wel
de keure weygheren die hem ghelaeten was , van cene van die Plaetfen, diehemvolkomentlijck voU deden in het geene dat by begeerde; Wantinplaets van Londen 'tgeen by betuyghde te begeren , heefc hy Douvern Ende in plaets vanden Haege; by hem voorghefteldt in de Verecnighde Provinciën , heefe by de keur van een van drie andere Plaetfen, in het eygen Landt, ende Gebueren van den Hage 3 ende alfoo kanmen niet fien dat daer op yets meer is te defireren by den ghefeyden Koningh, nae de vor- deringhe by den Koningh ende U Hoogh Mogen- de gedaen , waer op fijn KonincklijckeMaJefteytu laet weeten , dat hy ftantvaftigh blyven fai van niet te confenteren dat men in den Hatge traderen fai, ende dat hy hooghnoodigh-achte voorden welilanc van uw Regeeringe ende die vandegemeenefaeck© ^t defelvehaer geenfintsvan gelijcken daer op wil- den los maecken, maer ter felver tydt hy verfeec- kerdc U Hoog Mogende niet te fullen tyt verliefen » van haere Admiraliteyten te gelaöen, omme fon- der op houden te arbeyden van haere Vloote in ftaec te brenghen, om haeft te konnen Zee kieien , haer verfeeckerende alleneerftigheyt aen te wenden, ten eynde de fijne met gelijcke vlytgereet wefen mach, dewyle het beden daeghs de eeni^hfte ende de al- derfterckfte wijfe is, omme te ghefaecken aen foo een ghewenfchte faecke, als is, die vande Vrede, Gedaen in den Hage den vrfetttvmtighfienMiCitfi·, fiienhondert /ivinenfefiigh.
geteeckeni:
i> ESTRADES.
SJen 'tiof ban Vranckrijck toa^obttgeftBirtm DatinDe^ecgaDecingbanliaeci^o. IBog. toacenge» banen beel contcflatien obec 't bcctoccpen ban Den boo!flagl)ban Engdant om tettactfceninDen Hagei Dat fuloc gtootmifnofgöenbpbtttJtoiiinaö cnDeDf JH^inifier^DaDDegccgu^ect} cnDe botfuic]; ìoa^Hbt"
en OORLOG Η, ^tSeven-en-'veertighfie Boeck. 241
DEn Grave J.Efiradët Extraordinaris Ambafla- deur van Vranckrijck, heeft ordre vanden Ko- |
-ocr page 273-
cêDouWef tt/ foo oni bat men üfrnomm gabt bat in be ■—— i^joüinticn ÖE üooifs conte|ïatim toaccn Icbmbiglj ge» maecfit/ fclf^ nac Dat aïDaec toa^ getoeefl Oe€o' tJinsï. mifTioe bp öctoelche ftjn naajeftept ucsEEcbe I)pt iiptfluptcn Dan Den Hage cnb£ om be upttctfie fa^ cilittpttctietoonen Douvresboo?(loe0lj/ al^ om bat» ntenbecfiacntiabbe/batbefaecltefa becce tua^setto^ men bat geen monDtlingeWaatcn maec fcfj?iftelyche cefolutien tegen't UooifsgccefoltjeecbE tee «©enecali; tept toaccningeb?agöt / enbe infónberïjept om bat be bnojfjalbaecingcliomenabötjfen bol banbeftommfi cingen toacen/ ban Dat befe ttoifien niet pmpeïöcft boojquamen upt bibec|ïtept ban g&eboelen obec bit in= cibentepointban eenhgndeipiaets, maec beel eet upt een fecrete partyfchap; bJeïcSe Bpgcbotoe openbace fcöeucingen enbe allecöanbe meeji geb?eefbe ongcbaI= renfPuDengffctjapensgn te becoojfaecRen/ enbe bp pjobifïebat be equipagie feet befectueu^ foute jijn. J®en machten Jjiet op aen 'tjfjanfcöe fêoffeec fcljabe^ lijcBe cef!ij:ien tot naebeel banijct aenfien ban ben ^taet / toelcfie aen bat i||of feet boogö geepablifféect • ■ ' —-----taebaeclijciiebecanbecin=
Denbancefolutienbiec upt foiibe Bonnen gecoufeect toctben/ inbien niet pjomtel^clt in befebolftomen gfie» cufiöcpt tegcn^ be opgebatte app?el)enricn toiecbt ge» oeben. UàenacljtalbaecbuptenaUe anbcce tcbenen ban (tlacliten / oücc be p;e jubitien / bie aen be gemeene faecft upt befe ontydige debatten ontPonbeu/ infon» bec&ept te fiebben / bat men geenetljanbe bel)oo?Iijcite canfibecatien öabbe boo? bien Coningö / op baelcft i>ff
fubfrctbic^fcftecpe boleantien toiecben gebacn/ban
— ■ - ..... ·pt niet in
ι/of men
fonbec Bem faubebiilien tracteren.
©efebeftommecing toa^ pbel tbcüeec ban Beu- aingen becfeïaetbe toel toaec te 5tjn bat be Jfeeren Staten ban Zeeiandt rapport ggetjabt gèbbenbe/ban bat fonbei; t)aec €b. .flllog. enbe be Staten ban be an=: &ece)^?obtnciente confulteten / tet ^enecaUtepttot Bet bectoetpenbanbe boo?f5 boojjïagï) ban ben €o» ning ban Engelandt bja^ gecefolbeect / öabbe boen becalacen / bat fp in be forme ende materie, bat gece? folbeerbc tmpjobeecbe / enbechlaecben't oojbeelf bat conbenable beboiten begoojben te toccben aengetoent ombeïjanbflinge ban ©lebe ia eenige plaetfen van den Staet te doen aenftellcn; macC battet foberCC batC banbacntoa^/batljaer^b. jlSog.in befc öafc aen Den Hage foube binben/ oftepet^ bupten ©lanchcijcfi Qbbg^ fouben ttagl)ten te boen concïubecen / bat fp te gdgch becWaecben te mogen Ujben/ bat be iCcactatcn totDouvres ofte elbec^ aengebangen bjiecben/nae batlbetfeibe tuffegen be iiaogfIci)benbe pactpen al^ becbefienop'tfpoebigtifle foube honnen bjecbenin^ gefetjicftt; batOOCB ban weygeren van confenten, ofte ban ftaecken van equipagien in be bOOjfS cefolutie gant^ niet toa^bemielt/jae bat alleabbiifen mebe» bjag^tenbat biemetpbec enbegoetfuccc^onopljou^ DdiKÌt toiecbt boojtgefet. ^oo; bit becigbt toiecben be gemoebecen toat i»
fijpen/o gefjouben / tot bat fp fouDen becnemen / toat fuccel gjöeöabt fouben ijebbenbe officien toelcftebe BmbafTabeucd'Eftradestoa^ gelafl in befen aen te toenben/anbetfìn^b^efìiemnibat bpfiece enbe gc= baeclgthegiefolutien een bat Hof te app?e{)enbecen (ionben/en gingen be opgebatte ombjage foabecce/ öat een abbö^upt Bruflei bcctoaect^ obecgefcfjieben/ ban bat benboo^flagt) banbe Hage upt ben ^taet ban be ^eunieccbe )^;obintien o^iginelöelt boojt^^ ïtoint / enbe bp be ^nbcntcuc^ ban be fclbe met feec bebenchelijcft beflTcpnen toaggefmeit/toepnig!) min al^bolltomen geloof bont.
Vranckrijck toa^ in bie opinie/ batbemecfïe^^jo! bintien gDenegen fijnbe tot be Ijanbeling in ben Hage, foubm blinbeling pee met Èngelandt affonbecling inbiclKlen/ enbe aifoo be geljeele pactp beclaten/ totbecbjcecfiingc ban Bet fjan^fecceet beffepnom Nederlandt te obccballen/'töjricft befe ^aet met Engelandc fubjjtelijch bcb?ecbigi)t/ feec toel fouben {jebben Bonnen boen/ geigch baec na boojbr3>/·
ïjctoeicfte'tbtflupt toa|/batfijH Jliaa(e(ìept niet in ben J^age foube t)anbelen / notg afb)agt)ten |
€ot®actj^toiectin befeu ttjbt becaetffaegljt obec eenige nieutoelijflen ban belafiingen op beïnhomen: beenbeenptgaenbe Coopmanfcbappen/ met intentie omfe op be uytiandtfcbe manuFa&uren na foobcel boojgane beclioogingen/noti) ejepieffflijeli ftoaccöec te flcllen / jae 7 foo gefcpt toifcbe / te becbubbelcn / en» be bienboïgenbe een fiucft ataecften 't toeïcfe tot feet ^aec feftienhondert vijftigh met fes gulben^/ tot leftienhondert drie en vijftigh met twaelf gulbcn^/tot feftienhondert een en feftigh met drie en twintigh gulj ben^ / en tot feftienhondert feven en feftigh met veer- tigh gulben^ i^ beftoaect / op't inftomen boojtaen taghiigh gulbenlop te {eggen / enbeanbece matiufac:: tucennaeaDbenant tetajcecen/ toaec boo? be felbe upt bat aijcltfoube becbannen jfjn.
€nbe be l^eec ^mbaffabeuc gaf obec ben tweeden ^ïpjilijetboïgenbe.
CMemoire du Roy au Sr. Comte d'Eflrades,
IL auroit efté bien à propos qu'auffi-toft que ledit Sr. Comtei/'^r<ii/Ma apprisquequelques Provinccs eftoyent du fentiment d'accepter la propofition de traitter à la fiöy<,il euft reprefenté vivement non feu- lement lesinconveniens qiri pourroient s'en-en-fui- vre ; mais le peu de rapport qu'a voit leur advis avec Ia Réponfe que les Eftats ont faire à la dcrniere Lettre de falVlajefté, parlaquelle ilsla remercient delafacilité qu'elle a apportée à 1'avancement de la Paix, ayanc bien voulu donnar les main s à 1'aller traitter dans ΪΑη·
gleterrem^imt^ enfuiteluy remettentabiolument Ie choix du Üeu ; furquoy fa Majefté auroit pü s'engager ( comme en effec elle s'y eft engagée, ) à rejetter enco- re plus fortement la nommination de la Haf e, que quelques Provimes veulent aujourd'huy accepter, mais puifque cela n'a pas efté fait, faMajefté delire que le- dit Sr. Cpmte J'Effrades ne tarde pas plus long-temps de tefmoigner aux Eftats, qu'elle a appris avec grand dépUifif que quelques Deputez des Provinces s'op- pofent à ce qui vient d'eftre cftably de commun con- cert entre Elle Sc lefditsEftiatstouchant/exr/t^tfffde la Ntf^'i pour la negotiation de la Paix.
Sa Majefté veut charitablement efperer que ce n'eiè que 1'effet d'une fauileimpreffion, &des artificesde ceuxquiont voulu eflàyerde faire pafTer ie refusde traitter à la Hej'i peur un obftacleàla Paix.
En cette confideration fa Majefté juge neceffaire pour prevenir de plus grandi inconveniens, que ledit Sr. Comte employe avec foin & vigueur toutes les ral- fons&moyens, qui peuvent ferviràredreflèrlesel· prits ; 85 en cas qu'il voye que Topiniaftreté refiile aux remonftrances amiab es, ildoit faire valoirleju- fte rejfentimtnt qu'un procédé fi déraiibnnable & fi prejudiciabie à la caufe commune excitera dans Ie cceur du Roy.
Ildevra faire bien confiderer, comme une chofe tout à fait evidente, que ces diiTentions cauferont bien pluftoftleretardementde la Paix, que la refolution que fa Majefté & les Eftats ont prife de n'admeltre ^oint laHaye.
Que les Anglois ne Ia reculent pas, comme on voit, fur aucune prefumption de leurs forces,ou decelles qui les pourront aOifter » mals pat la feule efperance, danC ils fe flattent, de divifer les Provinces Unies entr'ellcs» OU avec leurs Allieï, àquoy ils ont toufiours travailléj· mais Oieu niercyjufquesicy inutilement.
Quelafeulccomparaifon desforces que Γοη peut employerdepart 5c d'autre à la continuation de la Guerre, peut faire toucherckirementaudoigtcette verité: Cependantilfemble que quelques uns veüU- lent aujourd'huy conüderer l Angleterre comme un Envemy triemphent, qui a reduit fes parties à lanecef- fité d'impJorer d'Elle un accommodement.
Qu'on apùremarquerksBrands eflprtsqueles.ii«i- glois ont fait depuis Ic commencement de la Guerre, pour obliger les Eftats à aller traitter à Lendret, enfui- te pour feparer Ie Roy de Danemerc dans les Traittes desaucres Alliez, ^plufieureautres femblablesdiffi^ cultezrechercbées» pouf jetter de la djvifion cntrc
BOVUj)
SAKENvan STAET
pie Allimte be bojöcce p^oajefTEn ijeb&cn seflut. |
-ocr page 274-
cn OORLOGHj 'ί Se^ven-en-veertighfle Boeck. 24.3
nous, mais qu'on a vù auilì qu'üs s'en font départis, "ujnd ils nous les onc veu rejeccer avec fermeté & de —— 'ontmun concert ; & qu'cnfin il eft déplorable qu'au- 'ourdhuy > que leidits Anglois joiient iereftedeieurs irtifices par la propofition de iaHaye, il y aitdesgens dans les Provinccs Unies qui foient capables des'y
laiflerfurprendre.
Que cela auroit ene en quelque fajon excufable, dans uoe premiere ouverture reveftuè d'une fi belle apparence, d'u α veritable defir de hafter la Paix ; Mais il eft eftonnant, que quelques-uns donnent encore dans ce piege, quand ils ont veu que les Anglois s'opi- nlaftrent à vouloir venir à la Heye, lors qu'on offie d'aller chezeux-mefmes, qui eft ce qu'ils avoient toù- jours uniquementfoubaitiéi où ils peuvent traittcr avec plus de coinmoditc & avec autant de promptitu- de qu'à la Haye^ aprés cela il fauc fermer les yeux & s'aveugler foy-raefme peur ne voir pas Ie venin qui eft caché ious vn voile de finceritc & de complaifance. Que cela paroiftra plus evidcnc fionfaitrcflexion
luy fmit fiaffrir l'ìndigaìté de traitter lapxix aiUeurs avtc lts Ejlats·, Cependant aujourdhuy que par une ccrtaine difpofition des affaires, on luy offre d'aller traiccer ïDouvres, il ne le veut plusautre part qu'à ώ Hayefmsen alleguer la moindrc raifon vallable.
Qu^il eft extremetnent à remarquerlà-deiTusque Ics AmbaiTadeurs du Roy de Suede dans leur Lettre du αι Févrierau Seigneur^/if/ioow, difent qu'ils font aflurezqueledit Roy n'acceptera point des places pro- poiees par les Eftats.ny aucun lieu efloigné de l'Angfe- terre, faifaUt aflbz entendre par là qu'il auroit accepté bien volonciers une place de l'Angleterre, s'il n'avoit Igeu depuis qu'il avoit jettéune Pommededifordre entreles Pro vinces paria propofition de& qu'il luy feroit plus avaotageux dans la negociacion d'y Jnfifterque de traitter chez luy-mefme.
Et cette verité eft entierement confirmée par Ie Billet du Seigneur Vufendotf Secretaire àe. Suede tn France,efcritau Seigneur de i/oese le 16 Mars, que i'on joint à ce MemOire en originai, par lequel il pa- roift evidemment que la propofition de Douvres, dés qu'elleaeftéf5eueàI,o»i/w, y futreceuë non feule- mcQtavec grand plaifir, mais avec tefmoignage du Roy d'Angleterre de s'en tenir fort obligé au Roy > qui avoit eu pour leur une fi grande condefcence, ufant mefme de ces termes qu'il faifoit voir par là qu'il iouhaittoit entierement la paix.
QujS cette même propofition de Douvn fera encore receuë cn AngUterre avec Ie mefme aggréement» ii par le reftabliffement d'une bonne union & unifor- raité de fentiments entre les Provinces, & par une loiiable fermeté dans les refolutions delia prifes, on ofte aux Anghis l'efperance de profiter d'aucune di- verfité d'avis (qui paffe pour foibleflè chez les Anglois) qui rabatte tant du prix delabelle&conftantecon- duitte que les Eftats jufques icy ont tenue fi avanta- gieufement & fi glorleufement pour eux.
Que quand il n'y auroit pas eu tant demal&depe- rili à craindre > comme on es voit, à accepter d'abord la propofition άζ IaHaye > il y auroit prefentement un prejudice irreparable fi on les laiffoitforcerày con- ientir par une procedure fi haute & fi chocquinte qu'eft celle dont les Anglois ufent.
Ledit Seigneur d'Efirades fera fur tout confiderei· Ie tort &lahonte, qu'il y auroit de vouloir retrader legereroent la refolutionqu'àeftépiifetouchantl'ex- clufion de U Haye, huit jours aprés que lefdtts Eftats PW leur Lettre du 8 de ce mois, ont tefmoigné à fa Majefté une joye & une fatisfaöion fi particuliere, de cc que fa Majefté s'eftoit trouvée eftre de leur mefme fentiment fur cette excluGon, mais principalemenc apres que fa Majeftéa fait dire au Milord S. Albans qui avoit ordre d'infifter fur la Haye, qu'il pouvoit & dc- ywtefcrireau Roy fon Maiftrc> que jamais ny fa Ma- jefté ny les Eftats confentiroientà traitter la paix au- ditlieude/.»H47». |
Le Roy fe confie donc qu; par les raifonsqu'on χζζγ
vient de toucher & par plufieurs autrcs que ledit Com- _{J
te y pourra adjoufter dans une Conference qu'il de- manderafur ce fujet, qu'on pourra prevenir les maux que pourroit caufer cette diverfiré d'advis,& porter les efprits à demeurer fermes dansles Reioiutionsdefia prifes avec la mefme conftanceöc la mefme vigueur qu'ils ont loüablement fait paroiftre dans tout Ie cours üe cette guerre.
Les efprits eftans dans l'affiette d'uniformitc de fentiments qui leur eft fi neceffairc, ledit Seigneur Comte portera alors les Eftats à eferire promptemenc une Lettre au Roy d?Anglittrre par laquelle ils luy de- clarent, que ny leurs Alliez ny eux-mefmesnecon- fentiront point à traitter la paix à/λ Hi^'e; paree que fi cette nouvelle démarche ne fc fait bien-coft. Les An- gkk fe fiattanstoufiours de l'efperance de noftredivi- iion en ce point-cy, perfifteront encore des mois en- tiers àdemander qpiniaftrement U Haye, fit la paix eö fera d'autant plus retardée.
Le Roy fit appeller Mercredy Ie Seigneur vm» Beu- ningen, & lüy paria fortement en conformité des or- dres qu' il don na audit Seigneur d'Efiradef, & Ie char- gea auiB de rendre ua compte bien particulier aur Mats de tout ce que fa Majefté luy avoit dit, àquoy on fe promet qu'il fatisfaira pointuellemeot. Fait à S. Geimainen LayeleayMars ì66t.
Signe',
LOUIS.
Et plus b;is
de Lionke^,
Memorie van den Konmgjo aen den Heer Grave d'Eitrades.
Η Et hadde feer wel te paCfe gelcomenjdat foo haeil als den Heer Grave d'Efirades hadde vernomea dat eenige Provinciën van gevoelen waren, om aea te nemen den voorflggh van te traceren in dea Hage dat hy levendigh vertoont hadde, niet alleenlijck dc inconvenienten, die daer mochten volgen, maer het weynig aenbrengen 'tgeenhaerfchrijvens hadde, met de antwoordt die de Staren gedaen hadden op hcC laetfte fchrijvens van Sijne Majefteyt,waer by hy haer bedanckt voor degemackelijckheyt die de fel ve had- den toegebraght tot bsvorderinge van de Vrede, heb- bende wel willen de handt geven van te gaen traöeren in Engelandt fclve, ingevolge hem abfolutelijckher- ftellende de keur vandeplaets, waer op Sijne Maje- fteyt hem heeft konnen verbinden, (gelijck in der daet hem is verbindende by defen)om noch veel ftercker te verwerpen de noeminge van den Hage, welckc eenige Provinciën heden ten dage willen aennemen,maer (k- wijlefulcx nieten is gedaen, Sijne Majefteyt begeert dàt den gefeyden tieer Grave d'Efirades niet langher fai wachten van aen de Staten tc getuygen, dat hy met groot mishagen vernomen heeft dat eenige Gedepu- teerden van de Provintienfighoppofeerden teghens het gene welcke met gemeen bcwillingingetuOchen hem ende gefeyde Staten was opgeftelt, raeckende de buyten-fluytinge van den Hage tot de handelinge vaa den Vrede.
Sijne Majefteyt wil vriendelijck hoepen dat het niet Iisalshet werck van eene valfche inbceldinge, ende de konfte van die gene welcke hebben willen beproe* ven of men het weygeren van in den Hage te traöeren konde doordringen, tot verhinderinge aen de Vrede< Om defe aenmerckinge oordeelt Sijne Majefteyt noodigh om alle verdere onheylen voor te komen , dat den ghefeyden Heere Grave met alle neerftig- heydt ende kracht fai hebben in 't werck te ftellen alle redenen ende mVldelen, die konnen dienen , om de gemoederen te herftellen, ende inge valle hy fiet dat de hertneckigheydt wederftiaet elle vriendelijcke ver- tooninge, heeft hy te doen gelden het rechte gévoelen wat een foo onredelijck ende fchadelijck procederen voor de gemeene faecke, fai verwecken in het herte van den Koningb.
^ ζ Ky |
-ocr page 275-
244- SAKEN van STAET
1667. Hy behoorde wel te aenmercken als eene faecke
__gantfch endc geheel blijckelijck, dat die oneenighe-
den wel eer fullen veroorfaecken, hec verachteren van den Vrede, als de refolucie diefyneMajelteytende de Staten hebben ghenomen van den Hage niet toe te laten.
Dac de Engelfehe foo tnen fagh niet en weecken op eenige achterdencken, van haere krachten of van de gene die haer mochten affiftcren, maer op de eenige hope, dasr niiede fy haer flatteren, van te icheyden de Vereenighde P/ovintien van den anderen ofte met haer Geallieerden, waer toe fy altijdts hebbenghe- werckt, maer God fy gelooft tot noch toe onnuttelijk.
Dat de eenige gelijckeniffe van de krachten die men kan in 't werck ftellen, van gints ende herwaerts tot de continuatie van den Oorlogh kan men met den vin- ger defe waerheyt klaerlijck aenwijfen. oodertuflöien fchijnt het dat eenige hedenfdaeghs willen Engelandt confidereren als een triumpherende Vyandt, diefyne partye gebracht heeft tot de noodfaeckclijckheydt,om van haer te begeeren een verdragh.
Dat men beeft konnenbemercken de grooteneer- ftigheyd welcke dc Engelfehe hebben gedaen,van het begin van den Oorlogh, omdeStatenteobligeren, van tot Londen te gaentrafteren» ingevolge om den Koning van Uenemarcken afte fcheyden in de Trac- taeten der andere Geallieerden endc meer andere op- gefochtedifficulteyten, om oneenigheyttuflchenons te verwecken, maer dat men oock heeft gefien dar de felve fijn verdweenen als fy ons die fagen verwerpen, met itantvaftige endegemeenebawilliging, endeon- aengefien het hedenfdaegs te beklagen is, dat de gefey- de Engelfehe fpelende'toverblij Hel van hare konfte by den vporflag vin den Hagejiïjnder noch menfcben in de Vereenigde Provintien, dewelcke bequaem fijn yan haer te laten vervoeren.
Dat't felve in geeniger maniere hadde gheweeft te excuferen in eene eerlte openinge, bekleet met cene foo fchoonen fchijn, van een warachtige begeerte van den Vrede te haeften, maer hec is te verwonderen dat èehige haer wegh geven in die ftricken daer fy hebben gefien dat de Engelfehe hertneckigh blijven van te willen komen in den Hage, terwijlen men aenbied toe harent felver te komen , welck is, 't gene fy altijds ec- niglijck hebben gewenfcht, waer fy met meerder ge- mack konnen tradleren, ende met foo veel veerdig- heydt als in den Hage daer nae moet men de oogen Iluyten ende figh felven blinden j om het venijn niet te fien hec geen verborgen is onder een deckfcl van finceriteyt ende beleeftheydt.
Dac 't felve veel klaerder fai fchijnen foo men in acht neemc, dac den Koningh van Engelandt hier bevoo- rens heeft gegeven een foo groot Capitael om de ne- gotie naer hem te locken, dat hy heeft doen feggen en- de fchrij ven, dat geen ongeluck hoe groot het mocht e ive- fm, hm fiude doen lyden d'onwaerdigheydt van den Vre- de met de Staten elders te trailer en.
Onderiufïchcn hedenfdaeghs dat byeenefeeckere geftaitenifle der faken men hem voordraeghc, te gaen tradleren, tot Douvres en wil hy geen andere plaets als in den Hage, fonder by te brengen dc minile redenen waerdigh te achten.
Dac het boven maten daer op te letten is,dat de Am- bafladeurs van den Koningh van Sweden, in haer fchrij ven van den %i Feiruary acn den Heer éoom feggen, dat fy verfeeckert fij η, dat den gefeyden Koningh niet en fai aennemen die plaetfen by de Sta- ten voorghcflagen , noch oock eenige plaets verre van Engeland gelegen, doende daer by genoeghfaem vcr- ilaen, dat hy hadde feer geerne aenghenomen een plaetie van Engelandt, foohy niet en hadde geweten, dat hy hadde gefmeten een Appel van tweedracht oh- der de Provinclan , door de voorflagh van den Hage, ende dat het hem veel avantagieufer foude wefen,in de handeli nge te volherden, als tot fij nent te traöeren. |
En defe waerheydc isgeheelijckbeveftightbydcn Brief van den Heer Fuffendorp Secretaris van Sweden in Vranckrijck, gelijck aen den Heer de Lm»t, den i€Maerti die men voeghde by die Memorie in origi- ne], waer by hy klaerlijck bewijftdaC den voorflagh j<c, van Douvres, waer van men geweten heeft tot Z.»»- ' den, daer was ontfanghen niet alleen met groot ver- maeck, maer met getuygeniiTe van den Koningh van Engelandt, van hem verplicht te houden aen den Ko- ningh welcke voor haer gehadt hadde cene foo groote welgevalligheyd, gebruyckcnde felver van die termen waer by hy foude doen fien, dachygheheelijckver- langhdc naer den Vrede.
Dac defe felve voorflagh van Douvret, noch in En- geland fai werden ontfangen met de lelve aengenaem- heydt, foo door de herfl;ellinge van een goede eenig- heyd, ende gelijckformigheydc van gevoelen tuffchea de Provinciën, ende by ecaeloffeiijckeftandvaftig- heydc in de refolucien albereyds genomen, fai men de Engelfehe de hope benemen van te winnen van eeni- ge verfcheydcntheycder meyninge(die vooronmach- cigh gaet by de Engelfehe ) welcl te veel sf-flaen van de waerde van dat fchooneende volftandigebeleydc 'c gene de Staten tot noch toe foo voordeeliglijck, en- de foo glorieufelijck voor haer hebben gehouden.
Dac als men niet cn hadde gehadt foo veel ongeluck endepericulen te vreien, gelijck als men fiet, van foo aenftonds te aen veerden de voorftellinge van den Ha- ge, men hadde tegenwoordigh gehadt een onverbetcr- lijcke fchade foo men figh laec forceren om fulckx toe te ftaen,door eene foo hooge ende aen flootelijcke pio- cedure als defe is welcke d'Engelfche gebruycken.
Den gefeyden Heerd'£/M</ffi,'gecft boven al in be- deucken het ongelijck ende fchande die men foude hebben, van foo lichtelijck te willen wederroepen de genomene refolucie, rakende de buytenfluytinge van den Hage, acht dagen na dat de gefeyde Scacen by haer fchrij vens van den 8 defer Maenc, aen Sijne Majefteyt betuygt hadden eene vreugde ende eene foo byfondere voldoeninge,van 'c welcke SynelVlajefleyt ficb bevonc te wefen van h»ereygen gevoelen^ op defe uytfluytin- ge, maer byfonderlijck, na dat Sijne Majefteyt hadde doen feggen aen Milord S. Albam, dat hy ordre hadde om te volherden op den Hege, dat by koude enda mofle fchrijvcn aen den Koningh fijn Meefter, dac nimmermeer noch den Koningh noch de Statenea fouden toeflaen, dac den Vrede in de ghefeyde plaetft van den Hage foude werden getrafteert.
Den Koning betrouwt fich dan, dac door de redea die men beginc te raken, endc by veel meer andere die den ghefeyden Grave konde toevoegen in eene Con- ferentie , die hy op dat fubjeét foude verfoecken, dat men konde voorkomen het quaet't^velcke defe ver- fcheyden cheyt van gevoelen konde veroorfaken,enda
doen blijcken in den geheelen loop van defen Oorlog.
De gemoederen fijnde in vermoeytheyc van gelijck- formigheyd van gevoelen,hec welck haer foo noodlgh is: Sai den gefeyden Heer Grave echcer de Staten daer toe brengen, om veerdiglijck eenen Brief te fchrij ven aen den Koning van Engelandt, waer by haer de felve verkUren, dac iy, noch hare Geallieerden felver, niet en fullen toeftaen, van den Vrede in den Ha^e te trac- teren, na dien daC foo defe nieuwe vertreckinghnieC haeft cn ghefchiede, de Engelfehe haer altijdt fouden vleyen van de hope van onfefcheydingein defe fake» volherdende noch heele maenden, omme hutnec- kelijck den Hage te veribeckeo, cn den Vrede foude daer door le meerder verachterc werden.
Den Koning dede op Wocnidagb roepen den Heer vatiBeunÌTigert, en fprack hem fterckelijek in gelijck- heyt van de ordres die hy aen den ghefeyden Heer ffEfiradesg^f, endc belafte hem oock, van wel byfon- derlijck kennifle te geven aen de Staten, van al 't gene hem Sijne Majefteyt ghefeyde hadde, het welckhf beloofde volkomenclijck te fullen volbrengen. Ge- dàen tot 5/. Germam ert Leye den zy Mam ΐ66η.
" Geceeckenc, ,,
tOtJIS.
Unnochlaghtri · a
DE L'ïonns· |
-ocr page 276-
^Jf/JtM»-·'»»^» l'ir····* ---—■ -
1667· flfn / tmtaoch öooi ijit oüechomen ban be mtlTiije Uan ί- Lnitonfeü Hngelsndt, Bp lie toelcfte Breda tot ΜΠ IianöfïPlaet? toiccbt genaf mt/ alle Difcrepanticn mOEdontfliatifii taelcUe t£c occa(ieiban'tüoojfïacn
ban &aec to. JBoa· boojacüalieti / niec alieea opgelfeeijetj toacm seiuecft/ itiaerDot oocftlip DeÖifcKpfcenbe PiobintienfooDa» iif rcfoluticn ontcent Ijet fdbject ban öe be öanbel toatcn göfbjacDt/ bat Daec boo? aenbe «Unaeifcöe iie hoope / toriche men (jicc bccfcec&ECt toa^ bat fp op Dcimpcooiöan onemgfieptenùe finacBljeptin Oen étaEtgcbout Ijabbm/benomen toiecbt/toecbcnbe SaliclijcitüECtcouVDtbatbefaecfeop bie B?onbenba|i cnDe onDcbjefglijcR bipbenbe / bit gebcele aioote torccU /oiiDec (©oDif Sfgen / niet beftaaetlijcH tot con= icntcment ban Vrancknjck enOe ban ijaec to. Jföas· iotecnaoct befïupt fouöe bjecbengebïacbt.
29iii)ctc Wickaöcfibentbanben ïüepfec aen bat jftof/ Ijeeftbe Iföebiatie banfgnfótpfici.31Bajtli.tot febojbfrinflban be©?ebemct Engelanc, acn Vranck. lijck acuifbooOen/ mate be felbe afseijjefen/ap em baojbjcnben ban bat bie aiccbe fn ganbenban be Sta; ninfl ban Swecdcn toa^/cnbe bat het onbeballiaft fouDc sijii/neben^ bc teecen ^toeetfc&e JlBebiateui:^ toelclte ùu^ lang in befen geatbept gabben / te abmit> teren Ole gecne/bie in cangö boo^aenbe öaet 't toeccfe dl^uptbe bantfoubm fct)i)nen te nemen.
^en I^eec ban Beuningen toasi geïafi / aengaenbe He tot Parijs aengcfielbe befoigneg obec be nieutoe bec» iiooginge ban be iCoIlcn op be Manufaduren ban Duptenmöatöijcftltomrnbe/ toaccobecalftifc aen^ ftfepbina aen be l^eccen Öabenltec 31IDmicaiitept om f)aiT dScDeputeecben metten eecflen in ben Itage bet» toaclltbjojöenbe/tcinficuecen ontcent be augmen; totieuan Oebeiafiingen/bieopbe ^janfcge manu:= factiiccnijlet te 3tanbe fouöe mogen bJO?benopge= (lelt; enbe om te beba;becen bat aen ύεη {|eei; ^robaf= fatimcd'Eftradeseaipouvoir mog^t toojben toege? fan&en om te banbelen obec een garantie obec be DemctEngeiandc, getcoffen foube mogen bjoiöcn. iCot be garantie geeft gp goebe inclinatie gebonben. ©en acht en twintighften 5fip?il toiecbt ben Igeec ban Beuningen aengefcg^eben/nabemael ben Coning ban Vranckrijck gaec êo-IÉog. bantijbt tottijbt fccrinlÏantel^ch gabbe boen aenpoiren/ommeboo; alfe magcighe mibbefen te fpoebigen be e^tcaojbinaci^ tnuipage ban befen ^taettfc Bee/bat gp i?eecban Bcuniagen bp ben honing enbr elbet^/ baec fnlcjc ban noobcti foube mogen toefen / ecntlelgch foube gebben m u gouben enbe fo beel boenlijcR toa^ pjefTccen/ten ^nbe bat fgn .Jil^ajeficpt^ ©loote mebe ten fpoebigg-^ ftemoBbte toojöenin Eeegebjaggt /ommeneben^ ï>if ban befen ^taet te ageren/ enbe met befriibe te tonjmvitcen ten meeflen bienlie Uan De ggemeenc faht; batoocftbqpbec^benlleeciimbaflraöeuc d'£- «radesgeautgocilfeect moggte too?ben omme obec be te bocnc conjunctie met gaec^o. JKog.tciflupten/ miötfgaöer^omaenöefdbc obec getfaiuerenmette Vlaggebiiiijcftcontentement enbeggccuflgept te Ia= ttn ontfangen / alfoo gaec ï|o. Jlkog. oojbeelben / Dat boQ? beboojfs mibbelen De aenfiaenbe 3B;ebeganbe« lina met Engelandcmetmeecbecnaeö?uch ggefaciH^ tiert / enbe een bafie / ceclijcfte enbe befienbige ©^cbe Bcbojöert fouöe too?ben.
Sin befe maent goojDe men meec enbe meec ban be OQccuggten/ bat ben lüoning get gemunt gabt op Nederìandt.'ta3a^b)atabufent/DatgpaIceebebooi cfnjaec jabtfijn bolcft intepeccitie gefldt/ becfcgep-- oentnariggcmanfiect/ eboggtoa^ baec op boen niet flebolggt. giulcp beöe aïtan? mebe fulcp gelooben/en» k gipaenfcge onacgtfaem.l©cn gafoocfe
o>Mar(iui^na/ batgpbefeoningnoembe cmRoyJt rneuÏ. of get maec een Spiegel beggteniua^. «nbebtn Coningg gabbe öoo? öen <ffijabed'Eftra- «s öefcn gitaet laten becfeechecen / bat gp tegen 5>P^gnenniet foube attentecen/ al^mctcoramuni- catie ban gaec ilo. JEogenbe: 3n'tlac(l ban April, ben Coningg in be fUm |
ί/Ό«;Ζ?ί gctcampementenberf««ff ban ontcent veer- cien duyfent man boitcocftcn gcbbmbe/met gocöe
o?b?e/lup(icc/ enbe magnificcntie/ fooifl't felbe Ie» --
gec gdicentieect getoo?öen / enbe fgn be ®coupen pbec enbe alle getoogennae gacc cefptctibe(6uacni: foenenenbe ojbinacife logementen/ met iafl/ om gaccneben^ beele anbece i^ouprn meec/ geceette maethenenbe baecbigg te gouben om eecflDaeg^te bonnen maccgecen naebe jFjontteccn ban bat iSgcIt tegcn^ be ^paenfcge j^cbeclanben.
"iille gjoote pjincipale fubaltecne enbe minbece IBi{itaice(@ficiecen fijnoochel genomineect/ enbe pb£c een niaechte gem geceet tot be macdje,
Coningg foube fdfi^ get aegcc commanDeccnj enbe IVlonfieur Fiere du Roy ontcent Parys nitt een goebe maggt ban cefecbe becbipben. ^aec foube een Eegccbp een homen ban ontcent
veertigh duyfent ^oïOaten/'t todcR inttoce COiP^ b'^cmee foube maccgecenj
33e Jleece igectocg ban Lorraine toiect becfoggt om twee duyfent ban fijn öuptec^ fn öienfl ban fune Jl©aieflept obec te laten metten dibeccccfïen.
©en ileec ban Beuningen naebec boo^gebiagen gebbenbebefaecHeban eene Garantie obec Oe toelto^ mcnbe®jebemct£ngelant, bonbt begenegentgept bie te boo; baec toejsetoont boa^/ becanbect/ enbe toiect be felbe geberiineect al^ een faecfte biemen fepbc niet noobigg te ;gn/ becmit^ alle^ bat in een Garantie bebatftantooibcninget (Ccactat ban alliantie met, gacc ^0. Mo. foube fgn beg?eepen enöe bat be ^tac* taten Die Vranckrijck enbe gaec lêo. j®o. fepacatelgcft met Denemarckgabbtti / ftoobcntot e«cwftjcptban bit SijcK bienen; enbe joetod men moeti toejlaen/bat fonbcciingb/ tenacnfenban-Denemarcken, aen be bfcbinteni^tuffcgenbedric gjtaten boojeen Garan- tic nieutoe bigueuc foube too^ien gegeben tot gemeen: nefecuriceyt,fooIietmenbetfoobccl niet gelben al^ een naebebentüen / met get toeleg men ingenomen totecbtbanbatbufbaniggeen nieu engagement met gaec fêo. Λο. enbe Denemarcken foube occafïe toni neni]^en aen IK oSngdfcge om fid) niet be Croon Spaignen nabec tebeceenigen/ίπ een tjjt Dat Defen €o> ninggecefolbeecttoa^bepjetenfieDiegpecgttop Bra- bant enbe Henegouwen te gebbenupt goofbeban De Coninginne / met De toapenen te boen gdben / inbien gpbaecinbpcenminndgcl^ becb;agg niet tegemoet gcgaen toiccDt ; aïieé toiecbt baec toe becbeecbiggt/ens be toiect fcbect eenige Dagen baec in fobanigen accdie» catie gcbjupcfet/ bat get feec te ttogffcten toa^ of men get cpnbe ban bc ©lebe^ ®cactaten fouDe aftoagg» ten/ inbien De felbe ban eenigea train toacen/ alboocen De toapenen tegen ^paignen op te nemen/enbe fcgeen tod feedftcc te to£fcn/bat in Defe gdegentgcpt geen an- Decefojmaliteyt geb;upditfoubetoo}ben/ al^ batmcn tegdgcHbe^ lÌionin^ p;eten(Ie boo^fidlen/ en met be toapenen bccbolgcn foube / fonbec ficg Doo; eenige pieallablefojmalitepten telaten opgouben / om alfoo temincefiltentie tebinben/ enbe#t aenflaenbefai» foen ban een Campagne te naciitoec menagecen i (ènDectuffi^entoa^be intentie ban Den Contngfgn ^Cmbaflabeuc tot Madrid niet te ceboccccn / en mobe» catietebiupcfienin'tafganDdenban De 0οο|β pjes tenfìen / bp alDien menban be Mjbe ban Spaignen gec negen toa? baec obec in compofitie tetcebcn / enbe bea leonina ract fbjtable offce^ te gemoet te gaen; goctod bed toacen bie meenben Datmen De facch becDcc Doo} De toapenen / af^ boo; De toegg ban een tcanfactie toengen foube/lenbe bie ban opinie toacen Dat in'c ftojtinbe^paenfcge j^eDetlanDm gjoote pjogieffen ibuben too^Den gcDaen ^^n Dee Daet De toefld baec toe toa^ feec g;oot enbe aenfjenltjcli/betoillmen niet elDec^ afê Dectoacct^ Oe®coupen/Diemcn te bdbe Ronbiens gen/toilbe Doen maccgccen / enbe aen Dehant ban òpaigneoenDeltaiieonict al^ matige befettingefou» DeJaten/DetoglDe^pacnfcge albaccnletin(laettoa= ©iene»· een om eenige fonbeclinw attaque te Doen gjrmf»
Conino fouDefdf^optcecften/en De «©c^iogg niet affilïecen allccn/maec in pccfoon boecen / enbe bp PjobifietcgcnDe^paenfe jaeDecIanDen tebdbebienp
en OORLOG Έί ^ ΊSeven-en-veemghpe Boeck. 245
©nDtrtwIfcDen quam tijbinse tot Parys tot becnoe= |
-ocr page 277-
24é S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Ti66f ΒίΠ acht en veertigh duyfent mannctt /ottöec lIÉ toeica
__Li fie omrent twaeif duy fent ïluptÊt^ Beteït iDifCöen}
De toerufïinae ban (©ffcOut ta anOcce tcain/ fouöe ge^ p^apojiionecct fijn nacDeecootbcyttjanbefemacbt/ eit na i)et Deffein 't tocich mm Dacc mebe boo? öaöOe/ επ men fon be infanterie in negen en veertigh Dat^ tailloPiS becbelcn/ boo? pDetbataillon een belt-flucK toeahebDCQbt tnojDen boben be oiHinaci^ tcain ban be awilfericibaec toifct ftaet flemaccftt bat boben 'tboo?s fcl);ebe getal ban gefolOoyeerbe tcoupen/ ben lÌtoning öooi ontcent twee duy fent ©olontaicen;<l2Dellieben/ onöer Detoelthe beel gcoote t eecen fouöe sön/ gebolgt foubetoo?bfn. , ^
©en woning Öeeft vier Luytenants Generaels enbC vier Marefchaux de Camp genoemt/ om in 't belept tot befe ©elt-toeDtgl)eb?upcftttetoo|ben/ nament» lijcit / tot Siuprenant^ «©enecaelg be teeten Inacqui» fen De Bellefonda, d'Humieres, enDeben fêeec Pradel, cn tot 41©acecl)au)ibc Camp be 5|eccen Podwitz, S. Lieu, Pigueflin , cnDe d'Elpenfes.
^e tceupcn in be boben Quactiecen ban 't ïiiiicit gijnöe / toacen in macfcl) / om naec be Seberlanbfel)e ffcontiecen af te hpmcn/ enbe De Q uirdes Francoy ies ctiDc Suifles in ben eecjlen/booïben tienden IKap me= Debectoaect^bcttcecften/ en binnen tien a veertien iagen baec na fouöe ben fóoningl) bolgen : ©atc toa= een Commiffacifen op De ί conticcen/ om fo?ge te D?a= gen/ Dat alle^ Dacc in gocDe o?D?e baa^.
©e jgeec d'Abbeviiie toa^naecDcnìlectogl^ban Eottecingcn gefonDen om be felbe twee düyfenc feup» tec^ obec te nemen / en IjaDbe noci) eenige om ' nieutoc toecbingen in Duy üant te Doen aenfiellen.
^e l^eec ((^^abe V ivonne IjaDbe patenten om een ïiegiment ban tien Compagmen te peect te licljten.
#anbecbrc nieutoc toccbingetoiecùc niet gcfp?ooc: Ben/tboclj Dacc toe ttia^ foo bcclfioffe in Dat 0t)cft/in« fonDecl)cpDt boo? foobeelDeKSuptec^ aenginch/ bat men oojDeelDe Dat Die nacc becepfclb ban faecBen / «1= tijDt in obecbloet te behomen ftuDensiin.
ϊοαφ noci) Den lefien ^ρμΐ niet bcctcocften / enDe toa^ noci) onlang^ te i|oofgetoecfï/ maec tjabDc tot nocf) tot alle^ metfiilttoijgeneengeficn/ cnDetoagtoeDec na Parijs bectcochen.
^en negen en twintighften Den ^;abc d'Eftrades, ^mbaffabeuc ban Vranckrijck, fiaenDeopbefTelf^ tiectccch na Breda, om De aenfiaenbe t)anDelingt) met Ëngeiandt alDacc mcDc bp te tooonen / boo; De ^eecen ban Gent en de Swart met De Cacofle ban ^taet / cn- be een aenfienelijch aentalbananbeceCacoffenban fes, vier enDe twee |9aecDen upt ftinltogementge· |)aelt/ enDe in De 39ecgaDecing ggeintcoDuifeect / cnDe op ccn gcoote flutoeclefiocl met acmennebccgefeten Sijnbe/öecft ban ftacc Ho JKo. fïjn affcfiept genomen; toacc naec Den,l|eecJohande WittecBecgaDeringl) p?efjDtcenDe/ bengemelDenï^eec ^tmbafTabcuc met De complimenten op fooDanigegelegentl)ept paffcnDc/ ggebaleDiceect en geluchopfdncepfeg|5ctoen(il)reft/ baec met De felbe to^bec afgegaen / cnbe boo? be boo?» noemDe föeecen ban Gent en de S warte na fijn loge» ment gececonDuifccct gctoec(i.
gin't larfl ban ?llp?il enDe begin ban IBap / begofï t'efclattecen/ bat De Honing met toapenen De ^aen^ feöe jaeDeclnnDen toilDc aentaften / om ïjet cccj)t ban devolutie Dat be koningin pjetcnDeecDe op Dc meefie plaetfen ban Brabant en vlaenderen. i|aecJ|o. HSog. fulocbecnemcnbe/ autfiocifeecben ben vijfden jEan Beni^eec ban Beuningen, om mct De mecfie bifccctie cnDc confiDcntie (iel) t'info?mecenenDeopeningöete becfoeclten/ toaec epgentlijcB De geDacgtenbanDen Honing ban Vranckrijck, bic men alDaec becfeecItecDe niet immoDecaet te toefen/ fouöeftomentctecminec een/ en all^ fo beel Docnlijclt/ Dacc öenen teijclpen bi= cigecen / bat fijn jjaajefiept jgeinbuceect mocljte tooii i>en ban alle feptelöchheptinbe jSabup?fct)apteab= fEinecen/ immec^ enbe in allen geüalle|ic& te boegen totfoobanigenmobccatie/ batöaec ©o. JlBog.cnDe anDece confiDente b?ieHben ban ©iancftrijcft / 6c« quaem ggcmaeclit mocötentoojDenomDefaecitcbB |
Spangien enbcrlöec^/Daic'tbanbjucötfouöe Bonnen toefen / tot cene gocDe et; getoenfie bjeeDige upthomll te öelpCTi Dicigeten / fooDanigft / DatboojtaenDom genebecDere gecucljten bantoapeneninDeüpaenichc Nederlanden, cnDe omtcent De O^jenfen ban befen intact mocliten toefen te bebjefen.
(©nbectuffcöcn toiecDt alDaec met gcooten pbec aU le^ beccDfg gemaechtommeteenmacbtigaiegecoa te tcec&cn/ 'ttoelchbpDenSloningfeiffoubetoecDm gbecommanDeect/ alle^jinccnbanbrnbloeDe enbt anDece (©^ootenfouDcn bolgen fijn JlKajeflept; ϋοη( ieuc Ie Prince,-()oetoelftec& / öaDDeijem meDeaenfle» boben / maec fijn Jföajeflept fjceft Dem gBeeicufcettj alle ileecen jiBacefct)al}en ban Vranckrijckginglien ooclt met Den Honing enDe De l^oninginne/ enbe 't ge: ijeele l?of fouben op Den feventienden befec banS. Germain en Laye becttecBen / cnDe Den toegö nemm recïjt op Abbeviiie in Picardie, altoaec Ijaec JlSajciï. cnDe De ©ame^ affcgepDt fouDc ftnjgen ban Den ning/ cnDe ïjaec gaen becboegen tot Compiegne, om alDaec .te bccblijben gcDupcenDe be^ Stoninole afkie^ fen Defc :fomcc- ttjDt ; jRSaDame fouDe fteecen al^ ban nae Parijs bp De$loninginnemoeDecbanGróocBri. tat^en.
^c ttoupen becDeelt boo? DeianDecefcparatelei gec^ na d'Eiratz,na ^taliën/ cnbe na Roufìiiion, gab: be ootfi al öace Generaien cnDc o?D?e^ tot ben ©ojloa alDaec / om De felbe obec al op eenen enDe be felbe tijiit te beginnen / Den ttoningb fouDe in Dienfi uebtien obec De 't negencigh duyfent man/ foo te boet al^ tepaect.
(0eDuecenDe be mactge ban'tEcgecinbej&pam:' fege .i^ebiclanDen enDe De^ltoningicabfentiealbact:/ foo (jeeft ftjn 4IBa|efleptbec&laectDei^oningtnnetot Regenteban'tïSöcR/ met alle autöocifatieal^ Daec toe nooDigl) toa^ / cnbe tot googe iSaDen ban De fdbe/ ben geece Cancei Ier, en ben Igecce d'Eftrées, φορ«ι ofte oubfie ban be Marefchals ban Vranckrijck. Twintig «Êngelfcbe <©o?log-frf)epen metbeelbolqt
®ei|cccDeiaFuente^m&afreDmcbanSpangien> gemontcect ti;trao;Dineec/ fSninDe23apbanS32ef{
in 23?etagnc ing&eloopen/ meteeniggbeffepnopDe ipcanfcöe fes <©o?log-fcl)Qien onbec Monfieur le ι Juc de Beaufort Sïümicael ban ®?ancÉicöc6 alDaec Ifp genbe/ cnDe liaDDen fp alcccDe vijf bagen gem Daec ix» flaotengebouDcn.
^ie ban De öepuWtgue ban Genua in fufpitietup fenDe geltomen/ Dat be acmeecinge ban Den i^eec ilcc' togl) ban Savoyen oocb toel op baec i^qiublicque mocöte aengelegöt jijnjenDe Dat men ooch fp?acft ban een Sirgec d'Aipes te Doen paffecen naec Piedmonc» hibbcn aen Dat |^of in gaefl gefonben omme aen öm Honing fati^factie t^geben<ιbec cene faecBebpfijn jlfêajefiept gualijcB ot^enomen i te toeten/om Dat öe gemelDe ^róublirgue nu lto?t^ totConftantinoptea een ^mbaflabeuc gegabt/ cnbe Die geobtineect baööe be cefiDentte aen bfe Porta ban een o?Dinaci^<0enuee^ JI®inifiec enbe Confnl obec baecteboeneCommtts cien enbe banbelalbaec/ cnbein'tgeheelgdiieDtban ben<©?ooten i&eec boo?gaen^/ 'ttoelcRteEebanifcöe l^anbelaec^ ban Marfeiiie ftaDDen gecemonflceect e» De gefilaegtacn fiaccn HoningI) / bat beJFcanftfieaiea bantfcöe i^anbei t'ecnemael fouDebecnictigbenenDf ctφnecen/ inbien bie eenuefcge iRefiDetit enbe Conful alüaec ftuDen blijben plaet^ öouben; enbe bie »o» ning foube Daec obec feec fecieufe ftjne bjieben gefcS)}^ ben bebben aen De Sïepublicque ban Genua, toelclui? inbout be fnfpitie al^ bitx boben gefegbt/ fleccfe Saööe boen becmcecbecen / enDe befe befenDlngen foo baeflt' lt)iiiOoenbebo?Deccn.
3&en Honingb fcb?ecfacnöaccï|o.U5oa.Dfnb»' genDen t(?<ef / Die De ?lmbaflaDeuc op JBacnba^ Do» feftienden obecgaf / feggenDe/ bat öp fic& geD?oeatoi bcn25?icf/ enDe-toat De Honingb baDDegbefiél^ aen be Honinginne ban Spangien ; boo?t obetlebe» cenDedriegeD?uchte®oec&en/ een in Folio, Dean» Dece ftlepnec} alle fp?eecftenDe ban fiet Droit de « Rey ne, enDe Dat be cenunciatien Daec tegen^ gebaen/ toacen mil.
yre»^ |
-ocr page 278-
en OORLOG Ïi/^iSeven-en^n^eemghfleBoeck. 24.7
Leifre du Roy de Ff ance a cét Efiat.
TRes-Chersgrands Amis j Allicz & Confoederés, nous depefchonï un Courier, ex pré» auSieur Corate d'EfìraJes, Noftre A mbaiFadeur Extra- ordinaire auprés de vous, pour luy ordonner de vous faireentendredenoftrepart, conameànosbons, & veritables Amis &Allies,. la refolution qu'aprc'sun Ione & manifefte deny de tonte juilice, noftre honneur gc noftre Intereft nous ont enfin forcé de prendre pour le fouftien des droits de la Reine noftre Tres- chere Epoufe, & ceux de Noftre Tres-cber Fllsle Dauphin : Nous cbargeons à cettefin Noftre die Am- baffadeur, de vous communiquer un efcric que Nous avonsfàitcompofer & mettre aujour, pour faire con-
noiftre à toute la Chreftienté l'evidcoce de Nos rai- fons, & une Copie de la Lettre, que nous efcrivons aujourdhuy à Noftre Tres-chcreiceuriaReined'E- fpagne; Vous verrés dans la premiere piece les fon- demens inconteftables de Noftre conduite, & que (MS vouleir rompre la Pei* > rien freteadre ou defirer da iien d'autruy, toutes nos penfées ne tendent qu'à nous tirer nous-mefme ά'ορρτφοη, par un efibrt de nos Armes, ou par un Accommodement raifonna- ble,auquel on noustrouveratoùjours tres-difpofésj Ef nous remettans de furplus à noftre die Ambaflà- deur : Nous prions Dieu qu'il vous aye, Tres-chers grands Amis, Alliés,& Confoederés enfafainte & digne garde.
Efcrit à S. Germam en Laye le mufviêm jour du Miy MìSeβχ eensfeixante é"fipt.
Voftre bon Amy, Aliié Sc Contoedere'. Signé,
louis.
Ec plus bas
ds lionne.
Γ
^e boojfs SSi'if otoecflöefet in Oc j^DeclanDtfcöe
SEer Lieve groote Vrienden, Geallieerde en Ge· confoedercerde, Wy depefcherep een expres Cou- rier aen den Graef<i'£/?y<i<&ionfen Extraordina- rii Ambafladeur by U, om hem te belaften, u te doen verflaen van onfent weghen, als aen onfe goede en vaerachtige Vrienden endeBondt-genooten, deRe- folutie die van een langb en openbare verweygeringh van Juftitie , onfe Heer en ons Intereft ons ernftelijck hebben ghedwonghen te nemen, totonderftancder Rechten van de Koninginne onfe Teer lieve Bruydt, ende vitt oafeCeer lieve Soon den Df/plfgi). Wy be- laften tot dien eyndeonfegefeydeD Ambafladeur, u mede te deelen een Gefcbrift, dat wy hebben doen maecken ende in'tiichcgeven, omtedoenblijcken ten de gheheele Chriftenheydt de evidentie van onfc reden, ende een Copye van den Brief, die wy heden fchrijven aen onfe (eer lieve Sufter de KoninginDe van Spangien. Ghy fUlt fien in 't eerfte ftuck, de on- wederipreeckelijcke gronden van ons recht i ende in 't tweede, de moderatie
van ons bcleydc, en dac, /h»- ér te wiUen brmkm de Vrede, ofte yet teprttenderen Dm het geen een ander toebehoort, alle onfe gedachten ftrecken niet als om ons te crecken uyc de eppreffie door de kracht van onfe Wapenen, ofte door een re- deiijck Verdragh ; waer toe men ons altijdt fai vin- den feerbereydc. Ende wyghedragen ons vorders tot onfe Ambafladeur, Wy bidden Godt, dat hy U, feer Lieve, groote Vrienden, Geallieerden ende Geco» fcedereerden, hebbe in fijn heylige waerde hoede.
Gefchreven tot S. Germam en Laye den negenden myfefiien hondert feven titfefligh.
U goede Vriendt, Geallieerde endeGeconfce dereerde.
Geteeckent,
louis.
Lager
oklionme. |
Lettre à la Reine d'EJpagne.
rRes-haute, Tres-excellente & Tres puifl'ante PrinceiTe noftre tres-chere &tres-aiméeSoöur, jsjief Ie fincere defir que nous avons toùjours eu de etu ® procurer & de maintenir la tranquillité pubIique,doDt les Traittez de Weftfalie & des Pirenées, ont donné au ^pai^ monde des témoignages aflè^ éclatans, nous porta en- a'^"·.. core für la fin de l'Année itftff.par une obligeante pte- vention, qui nefuftpasreceueàitfai/rWdelamefme maniere, à rechercherlesmoyensd'empêcher, que rien ne fuft caché à l'avenir d'alterer entre nous & vó- tre Majefté &nos Couronnes cette bonre intelligence & amitié, qui avoit efté fi heurefeméht eftablie & mê- me augmentée par noftre augufte Mariage ; ce fut dans cette intentionlà, que la defunte Reine noftre tres- honnorée Dame & Mere, à noftre priere, chargea le Marquis de la Vumtes d'écrire de fa part à voftre Maje- fté , que s'eftant fait plainemcnt informer des droits d6 la Reme, noftre tres-chere Epoufe, fur divers Efiats des Fays-Bat, & en ayans trouvé les fondamente fo- lides, Juftes & inconteftables, elle conjuroitvoftré ' Majefté inftamment par la tendre Amitié, qu'ellè avoit pourelle,de vouloir bien auflì fe laifler inltruire defdits Droits & en prendre une particuliere connoif- fance, afin qu'en voyantleur jufticeauill cJairemcnt qu'elle avoit fait, fon equité la poitaft en fuite à nous etj faireraifon par un bon accommodement, qui peut déraciner tout fubjeft de mes-intelligence entre nos Monarchies·, qu'elle f^avoit affez nos fentimens pour pouvoir refpondreque i'on nous trouverez fort mo- derez fur lesconditionsdudit Accommodement; & que £e fentant proche de fa fin, elle ne fouhaittoic plus rien enee monde, aprésfonfalut, ny avec tant d'ardeur, que la fatisfadion d'avoir affermi entre noi deux maifons & l'union £c l'amitié, que ce dÌ£Ìèrenc pourroit bien-tòft troubler. Toutes ces particulari- cez ne feront pas efchappez à la meoioire de voftre Majefté, & les Confeils d'Efpagnen'auront pas ou- blié noapaslaquaUtéde larefpence, (ju'ilsobligerenC voftre Majefté de faire fi peu conforme à la pieté, & à l'utilité de l'inftance de fa Reine Mere, & fi con- traire , fans doute, à i'inclination que voftre Majefté a pour la confervation du repos public. Cewe ré- ponfe fui, que voflre Majefié ne pouvoit én aut%ne maniere i ^ pour quelque confideration que ce pÙt efire t entrer dans la dijcujpon de cette affaire ^ ny iienfiipuhr 9tt traitter /ùr dei Droits, qu'eUefuavoit efirt fausfon· dement.
Et auflì-toftaprés, voftre Majefté envoyao'rdreaù Gouverneur de FlandresAe faire prefter le (èrment de fidelité aux Eftats du Pais, & à tous les Peuples : Ce que jufqu'alors υη avoit negligé de faire depuis lede- cés du defunt Roy noftre beau-Pere. Ce refus abfolu de nous rendrejuftice, & cette detniere refolution,de lier à voftre Majéfté, par leur ferment, de peuples qui font veritaèlement msfubjeUs, du chef de la Reine nó- tré Epoufe, nous ayans reduits àlafacheufe &indif- penfable neceifité, ou de manqueràcequeinou«de·' vons à noftre honneur,à nous-meme, à la Reine,6c au Dauphin noftre Fils, ou de tàcher à nous procurer par quelque ^ort de nos armes la raifon qui nous a efté re- fufée,nousavons embrafféce dernier parti,que la jufti- ce& l'honneur nous ontconfeillé ; Et par ce Courièi exprés, que nousdepefchons à l'Archevefq. d?Ambrun noftre Ambairadeur,nou; luy ordonnons de faire fga- voirà voftre Maj. la refolution que nous avons prife de mareher enperfonne à la fin de ce moH j à la tefie oenS' tre Arnie, pour effayer de nous mettre enpojfeffitn de et qui nous appartient dans le Pais dud. chef de la Reine oU d'un equtvalent,5c en même temps de prefenter à vö- tre Majefté un efcrit, q^ue nous avons fait dreflèr, con* tenant les raifons de nòtre droit, & détruifant pleitìe- ment les frivolesobjeòlionsdesécriscontrairetquele Qouvern, de Flandres a divulgé dans le monde ; Nous nous promettent cependant de fon equité, qu'suHì- toft qu'elle aura fait examiner leditefcrit, elleblà- mera fort le confeil qui luy a efté donnés denoui
lefufu |
-ocr page 279-
248 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
tigheyt, en het nut van de InftantievandeKonin· -,/λ
ginne Moeder, endefondertwijfièlfoo contrarie de 7'
inclinatie die u Majefteyt heeft tot de confervatie ven ^
de publijckeruft. D at antwoort wae % dat u Majefteyt
nietkoft in eeniger viijfe, noch om eenigerhande ctmfide·
rat ie, hoedani^h die oockmochte ayn, treden in de dif'
cujjie vaa defejaecke,i noch nietsftipuleren ofhandelenop
de Rechten die β wift teftjnfonder fondament.
Ende terftondt daer naer, fondt u Majefteytordre
aen den Gouverneur v^tiFlaenderen, om de Staten
des Lants en al het Voick den eedt van getrouwigbeyt
te doen preileren ; Sulcx men tot dier t ydt toe hadde
genegligeert, te doen federt de doodt van den overle-
den Roningh onCen Schoon-Vader. Dit abfolute re-
fus van ons recht te doen, en defe laetfte refolutie van
aen uMaj. door eedt te verbinden deVolckeren, die
■waerlijck onfe Onderdanen fijn uyt den hoofde van on-
fe Koninginneonfe Huys-Vrouwe,ons gebracht heb-
bende tot defe verdrietige en indifpeniable neceffiteyt,
te manquercn aen 'tgeen wyfchuldigh fijn aen onfe
eer, ons felfi,de Koninginne,en den Dolphyn onfea
Soon,of aen ons,door eenig efFort van onfe wapenen,
t'onderftaen te procureren dereden die ons geweygetc
is geweeft, hebben wy omhelft dit laetft gedeelte,dat
cn Pyreneea aen de werelt genoegh kiaerblijckelijcke
getuygenifle hebben gegeven , bracht ons noch op
't eyndedes Jaers fefiienhondertv^f enjeftigh dooi eea
obligante preventie, die tot Maaridnietopdefdve
wyfe wierdt ontfanghen, tot opfpeuringe der midde-
len, om te beletten, dat in toekomeade niets capa-
bel en foude z,ijn defe goede intelligentie ende vrient·
fchap, tuflchun ons en uwe Majefteyt en onie Kroo-
nen t'altercren, de welcke foogeluckigh herftelten
felfs door ons doorluchtigh Huwelijck aenghewaflen
was, 'twas met de fel ve intentie, dat de overledene
Koninginne onfe feer ge-eerde Vrouween Moeder,
op onfe bede, den Marquis de ia Fuentes belaftende
om van harent wegen aen uwe Majefteyt te ichry ven,
dat hebbende fich ten volle doen informeren van de
Rechten der Koninginneonfe feer lieve Bruydt, ep
vericheyde Staten der Nederlanden, en uytgevonden
de bondige, rechtvaerdige en onwederfpreeckelijcke
fondamentenjfy uwe Majefteyt door de tedere vrient-
fchap, die iy voor haer hadde inftantelijck verfocht
fich oock wel te laten inftrueren van de gefeyde Rech-
ten , en daer van particuliere kennifle te nemen, ten
eynde, om haer Juftitiefiendefookiaeraisfygólaea
hadden,vervolgens door equitcyt te worden gcBracht,
oas Recht te doen door een goedt accommodement,
het welcke alle reden van mifverftant tuflchen onfe
Monarchien mochte uytrQeyen,dat fy onfe fentimen-
ten genoegh wift om te konnen antwoorden, dat men
ons wegens de conditiën van 't gefeyde accommode-
ment feer moderaet foude vinden, ende dat fy gevoe-
lende haer eynde,op defe werelt niet meer en wenfch-
te (na haer faligheyt) noch met foo veel y ver dan de
fatisfaöie van tuflchen onfe twee Huyfen te hebben
beveftight deeenigheyten vrientichap, die dit diffe-
rent haeftelijck foude konnen troubieren. Alle defe
particulariteyten fullen de gedachtenis van uMajefteyt
niet fijn ontfchoten,endedeRaden van Spangien ful-
len. niet meer hebben vergeten de qualiteyt van het
antwoordt, dat fy uwe Majefteyt obligeerden te doen, i
iooweynigh overeen komende met de Gudt-v/uch-
de gerechtighey t en eer ons hebben aengeraden: Ende
door defen expreilèn Courier, die wy afveerdigen aen
den Aertz-BjiTchop van Ambrun onlen Ambafladeur,
ordonneren wy hem te doen weten aen u Maj. de refo-
lutie die wy hebben genomen om voor't eynde van
defe Maent io perfoon aen 't Hooft van onfe Armée te
marcheren, en ons te traghten inpo/fejjie tefteUen van
'tgeen inde Nederlanden ons toe behoort uyt het ge-
feyde Hooft van de Koninginne,of een equivalent m
dien, en ter felvertydt aen u Maj. te prefenteren een
gefchrift, dat wy hebben doen drefferen, behelfende
de redenen van ons recht, enten volle omftootende
de frivole objeftien van de contrariegefchriften, di«
den Gouverneur van Vlaenderen aen de Wereltheeft
gedivulgeert, ons ondertuflchen van haerbillickhqft
beloovende,dat foo haeft ly'tgefeyde gefchrift fai heb-
ben geficn en doen examineren,fy ten hoogften fai bl»-
msren den raed( die men haer heeft gegeven van ons
een Juftitie te weygeren, die fy foo klaer en wel geftelt
fai vinden, en de felve middelen die wy haer noch di-
gelijcx aenbieden, wel willen omhelfen, van dit gefchü
tuiTchen ons dooreen minnelijckaccotnmodementte
termineren, verfekerende in dien gevalle u Maj. v»n
tvee dingen j Het eene,dat ons fullen laten geffg·
gen op feer moderate conditiën, ten aenfien vande
qualiteyt en importantie van onfe gerechtigheden,en
'tendere, dat wanneer het progres van onfe wapenen
oock foo geluckigh foude 2jjn,als haer oorfaeck recht-
veerdig is, onfe intentie niet en is die vorder te pouflè-
ren,dan tot het geen ons toe behoort of van haer equi-
valent in eenig geweft waer wy het foude konnen heb-
ben,en dat voor alle overige Staten van onfen feer lie-
ven en feer beminden Broeder den Koning van Span-
gien, het eetfte fondament, uytgefondert aat men odi
het recht dat ons toebehoort wedergeeft, wyaltydt
gereet (ijn de felve tegens alle aggreffie te defenderen,
om die hem teconferverea, entotf^profperiteyt,
die wy hem taelrijck ende fonder eynde toe wenfchen,
als ten overvloede om feer religieufelijck den Vreede
te onderhouden, gelijck wy den Marquis de la Pun-
te daer van verfeeckerde, wanneer hy van ons if*
fcheydt nam, niet verftaende dat gefeyde f^rede vanaf
fint vege» fy gebroocken,doOX onfe intocht inde Neder·,
landen, hoewel ghewapenderhandt, dewijlwyder-
waertits heen niet en fullen mert±eren, als om ons
te ftellen in poflèllie van 'tgeen onsontweldightis»
oiisvorders remitterende tot onfen AmbalTadeurjbid-
denwyGodtdsthyuhebbe, fterHooge.
®eBfn De boo?f3 Doecftrti öafc tiareiiptlïBffe'/
men een rcfiitatie/ eftenaeftit Bouclierd'Eftat&de
Juftice, Böcfielöt booi benlleeclfola, <i5efantetep
fóepfct^ / in Defe tpöt tot Bmflei ; en;|l af(int ornai*
biec t(homen<{ Οοφ ìplecDt beter gctwnOnt teoaen
Rai Londen. *
refuierunejullice, qu'elletrouveraficlaire& fibien
eftablie, &c voudrabienembraflerlesmefmemoycns
quenous luyo£Fronscncoreaujourd'huy, decermi-
ner ce difièrenc entre nous par un accommodement
amiable, affeurant en cecas voftreMajefté de deux
cfaofes; l'une, que nous nous leftraindrons furdes
conditionsforcmoderéeSieu efgard à la qualité & à
l'importancedenosdroits, &l'aucre, quequandles
progres de nos armes feroieoc auffi heureux, quc leur
caule eftjuftc, noftre intention n'eft p|as Λ lespoujfer
alt de là de ce qui mus appartimi, e» de fin equivalent en
quelque endroit ou nous le puiffions avoir. Etqae
pour cout le refte des Eftats de noftretres-cher & tres-
amé Frcre \e Roy d'Efpagiie, le premier fondament
fuppofé,qu'on noui rende lajuftice,qui nous eft deue,
nous ferons coufiours prefts delesdefendre cantre ioute
aggrejjien fottr les luy conferver 1 é" à fapoffewiti, que
nous luy fouhaittons nombreule & ians fin, eomme
au furplus d''entretenìrtres rtligieufementlapai%>amfy
que nous en affeuràmes le Mar^uis de la Ïuente ^ lors qu'il
fTÌtcon?,éàsnoVÌS,n'entendant pas que iadite pàx/oit
rompui de noftre part par noftre entrée dans les Pais Bas >
quoy qu'àmain Armée>puisque nous n'y marcherons
que pour cafcherdenousmetcreen/iii^^owdecequi
nous eft ufurpi; & nousremettantdu lurpiusa noftre
Ambafladeur, nous prions Dieu qu'il vous aie. Tres-
hauc> &c.
SEincItic 23?iefoljccaffftin De i^cbccbuptfcBe
flTael/ tuptal^bolflöt;
Brief aen de Koningtnne van Spangten.
SEerhooge, feer uytmuntende, ende feer mach-
tige Princeflè, onfe feer lieve en feer beminde
Sufter , de oprechte begeerte die wy akydt ghe-
hadt hebben om te procureren en verdedigen de pu-
blijcke ruft, waer van de Traftaten van Weftphalea
I
-ocr page 280-
166/,
yooo 1800 1000
e Regim· öei^naiiiHasiiicuc . . lyoo 5 Re^im. de Normandie de . . i6oo - Regim. du Compre de Sault . . . 14Λ0
g'Regim. deS. Valie.....1600
O Regim. d'Auvergne .... 1800 10'Regim. du Pieffis Praflin . . .1800 ii.Regim.deTurenne .... 1800 II. Regim-delaFerte .... 900 II. Regim. du Roy. ..... aooo
14. Regim. Royal...... 1800
jr Regim. delaReyne .... 1600 itf! Regim. Lyonnois .... 2000 57. Regim. du Due d'Orleans . . ιίοο
18. Regim. du Due d'Harcourt . . 1600
19. Regim. de Louvigny .... 14.00
jo. Regim. de Souche.....1000
si.Regim.deCaftelno .... 14.00 ai, Regim. dcCatelan.....800
Chevaux .... 14000
LeGeneraliffime Monfieur deTurenne.
Luyt.óeneraux, iDumierijxBeUefonds, 3 Durai,
^ Marefchaux ou Maiftres de Camp) i.Monf.de Vi- vonne, aBaudewi[z,3deS;Lku,4.Depence, 5·Ie Brec.
?llfn öen banBeunjngentoa^aSifontimeen lonctpt ban Conventie mctDctoonSwedenopte ïcciltEn/ ncben^ rra amplt bebuctiebancebenmtot
at)(icuctie ban 't felbe concept bicnenbe met ojbie aen ifm om acn 't ©af bc biHicfiljf pt ban fiatc to. HSog. fUlicnue te boen blijcftcn, cnöe om te betfoecften / bat Dt fdtjetoeflcn^ bicn Itoninsb allentÖaïbenBwPPW*
ί Ecct moge toecben, lilen tweeden, cm öplaue of con» tfptba» Ligue guarantie tuffcöen bc ftcoonDene- marcken ende haer Ho. Mog. Obec Öie met Engelandt amtesaen/neben^ecniSefoluticbp betoelcftetjP SC' iflIitoiEct bicn ülomngt) met aUebcbencHelijcfteccbcn tnöejüotibcn teWfponeccn/ orabc^feïf^Citcao?» öinaci^ ?imba|rabcuc^ tot Breda tot ïjct acnQaen ban befclüc Guarantie te autbocifccen ; ®en derden,mif= IJbE tot bplage ficbbenbe copie ban 't becb?acB tuffen te teerm <i&cabc d' Eftrades en be <i5ebcputcecDen ban fiacc jUo. IISog.tq]Sccecbtbbecl)etin^eeb?cn^ flm fnconjungcccn ban De ©looten/nebcn^ een Bcfo= imicban ftacc J^o. HSog. bp be toelc&e 't Daec gelicföe t'appjobecm becebencnenbifcouclfenbpöem albacc gtbjupclit enbe gcboett ban 't falueren enbe contcafa= luecen ban De Vlaggen : al^t'ccnemaelobccecnitoi ttitnbe mtt Ijacc intentien ; met acnmaninge om De fribe bp gclegcnt&ept upt De name cnDcbanbacscn iioce i|o, iBog. te betnteutoen. JlEet bcrbece lafi om pjecife naehomingc ban 't boojfcpöe verdragh bp alle toegen cnDemibbelen teöcbojbecen/ toecbrnbeïiem baer ncbm^bp beboo?f30Efolntieacnbeboo!ennoo= PttibE be beflepncn ban bitn fóonlng tegcn^ be^paen= fc JSEbecIanDen/metftjne jiBajcflcpt enbe fgne jl©in(= itec^ te plegen alle boenincfee conflbentie / enbe öaec op 'tfbnbamf nt ban boocigc toefc® inge/te fonberen/ nm tonbenpeninge enbe communicatie banbeuyter- itemeeningeaibacc/te mogen ontfangcn; wrt bec= fcactinge/bat ïjaece fêo. naog. a!^ opcecbte ©jienben en gctcoubje «Scaliieecben ban fijne JBajcflept geecs ne be goebe öanbt baec acn fouben ftouben / en ccnfies iÖcKbcbojbecen/ ten epnbeftjneJiaaje(ieptboo?cen vrcdigh accommodement fijn oogljmectfe mocfite &e= tcpchen in'tgeisiebp be felbe bolgen^itecatibegeba' JJE pjotefiatien in cebeliJciUjept/moDetatie/en befcljep·: oenftept foube toecbcn gebëjiöeccett. 5©at l)p bof BKl/ om totörtfrtbiepnbe tebittcteB&twwRen/ foube cojtcfponDeccn met be jjfêinifïcrpbanDuytie ©jincén/ ©jienben en «Oeamccröcnbanbatiüijift/ bic Dare aen|bat tofbebinbcn/tocrbcniieijem becöec^ Orfa|t/foo toanneec bic ja5a=f fitpt na Amiens ofte na clbcc^ foube ftomen te bectceclien / De fclbc acnftont^ teboigen.
en OORLOGH, Ί Acht-en-'veertighfieBoeck. 149
^ε ban ÖeaimenteK/ Die te beïbeflin; ■flcn/ ïo^^
Marinei
η Eegim. des Gardes Franc, de . 3000 des Gardes Suiffedc , yooo" liRegim. dePicardiede ... 1800 1 Regim. de Piedmont de . Γ Regim. de Chatnpagnie de /■ Dwifim de Normandie de
Marinea.
.0
, O . O . O ,
.0
. O
. O . O . , O . . O
. O
, O , . O . O .
O . , O
O , . O O
O . O . . O
. O , |
«iboOTcn^ a«ebeboo?f5 o?b?e^&eratofgcfiDmcn/ ma^ DeConmgban St. GermaìnbEctcoc&en /mct ίη= tcntie om met mfpnebagί)cφfcπ Den een en twintig- ften befié tot Amiens te 3ön/ macCfllfoo Dcilecred öe^ fflf^ JlBinifïcc^ en oocft beJ^eece^jinccDeTu- renne tot Parijsaengebleben toacen/m boo?nfmen om fijn J® ajeficpt op Den toecö tot A mlens te binbcn/ foo fjeeft bpoccafïegeiiabtomaHebefeIbcilceccn/ uptgcs nomen De teer De Tellier, Debjelcfic op frec picjfan= te b^oigncii fpne bifïten Bc-o;fUfecctijeefc/ obec De boojfcpbe facchen fcccomflanbelijch te onDecijouben j imbei£bo?bfc^ ban inccninge in naftomingcban öare to- J®og. bebelen ban ojp anbcrcn baegfig ban ijiti: te bectcechcn/ om bacgb^ bacc acn tot Amitns tc^ijii.
(©pöitgecnbp ïiemaeDifcouccciti^ mctbcJijmi= peg/ om te öoen confjbeccccn met öoe arootcc ccbcn öaec i^o. iföog. inpeccben / ten cpnDc Die iioniglj fou= De gclieben foo aen fiet bVeetfe Jgof ali inbcn Hage omtcent De teeten Sweetfe Hinificc te Dooi appupts ccn öaer gant^ biiïicfematige fufienucn ; öcm in ge. necaie tecracn geanttoooit/ Datmcn bon bic fpbe gccc-- ne contcibuccen foube/om De fafte tuflcn S weden cnDe Öarc j©og. tot een accommoDcment te bjcngen.
©mtcent DeOBuacantie bleef men al^booccn / baf Die aen tjace J^o. j©og. enDe aen Vranckiijck niet noo= D®f| iaa^. «©Eiijchöpoodftinfulcïtcn gcbalfcpbe/ficö meec bolhomentlijcfe al^ tcgentooojDteb tt (Uilen bcc* laten op alle Se.gcnctalc tocfeggingen Die nu göefcijic' ben:ban Dat Den (@o;Iogg tegen Spangien met De mins fie berpautoingö foube caufbcen in 'tboo?tfettcnban Den <©oj|ogl) tegen Engelant, cn Dat onttoDfFelÉcft be* Öoo?li)c6 ge-cyecutcect foube toojbcn 'tgccn met De JIcccd'Eftrades, aengacnDc 'tuptIoqs>cnfntonjun= gccen ban Dcttoec ©lootcnina^becfpioocïien. Df 3©e(l-feujiciibanDat0ijch/ toacen geccctvyfea veertigh fcijccpen ban(©o?ïogI) onbccDenl^actog ban Beaufort, cnfouDrn bicbpbccbolgöbantjjDt/beci fierclit ftonnen tocjbrn met vyf anbccc bic upt Dc jjaiDDdantfcftc Zee bei toacct^ quamcn. Jl©cn pjote» peccbe oocït/ bat ijaetilo.Hdog.nict öabbcnccnigö naDcnftcn op te nemen / ban bat fijn IBaj. bc minfie gbebacijtm fouDc ï)cbbcn ban pct0 tot nabecl ban öaec l^o-H^g.teftccncbcn omtcent De ©jebetjanbei met Eegeiandt, of Daec inne pcbt te Doen of t'attcnte» ccn Dat niet confo3m De ?ïiiiantietu|Tcöcnöaccïgo< jlEog. cn bic iicoon fouDe jtjn ; batmcn cebcn ^abbe/ om foo beel Doenltjch te boojbomen/ bat De Engelfche de Spaenfchc fafte Ijacc nict mocötc aenncmcn / macc om batmen fuicy te toegc te brengen niet foube te ho|£ boen oen bc (Sngagcmcntenbicmetftacci^o. jiSog. gljcmaccftt 3ijn. geeft omtcent gct falut ban De Vlagge eenDeboaif3]|cecenbQojget)anbcn/ Dattjet geen öp boo? bcfenbabbegcfcpt upt fijn epgcn motief/ ban Dat Ijaec io. J®og. ^DrnfcadfouDegdafisijn geteerfte falut met Dc Vlagge niet te boen boo} bat gyi ban get contre falut met be Vlagge foubebecferchcct 3ijn/ tegentooo?bigö bp öem booifpecialcaaflban gaec Üo. lEog. moefi ta}0|Den gecφetecct ; enbe Dat men Daec opbieégÖeKcfbcftacttemaecBen. temi^ toebtcom gcanttooo^t Dooi bc !|eecde LionnejDat tcrt bien aenfien be conilunttie nietacljtecblpbenfouDc/ maec pct^ expUcite ban be^ Stonine?: ojbjcbcfenaen» De èfctosö ban Beaufort te gcben/ öecfttebecgecf^ BctEacbttebccnemen.
ìHP meccfttc mecc enbe mcec Rlaeclöcft / bat aïïe Dtf alteratien biemcn feDcct ccnige {to;ten tijtin be conbut« te ban De ipcanfcije ontccnt get Enghelfcfae tnefeo fcgecn tebefpcucen/ totoo?faccfti)abbebeinquietu- des, Die baec opgebattoacên/ banbatbcEngdiche gaec fouben moggenmenggenmetbcttDetcftbenDé Spaenfe Nederlanden tOtnabcdban Vranckrijck, cn batöaer jl^o. HSog. fulcp/omljaec inteceffe/lieborfoui Den tDilfrn fi^al^ t^en miia bet üacc ìSoMog.
ήι |
-ocr page 281-
25θ S A κ E Ν van S Τ A E Τ
\66·). in btfen üt bc patine ban Spangien foubcnftonnm _L tceöen/ of iininrc^0PO?aüC indirete wegen contea
niinccen De fcanfc Drffcyncn ftiöe p^ttenlicti op öe Spaenie j^eöctlanöen ; öjo?DfnDe Öacc ban feec Qoebe ïjant aEn0Cb?acÖt bat brit i^ecc Marquis Caftcl Ro- drigo oen bci^tct ïifUC-©Ol|lüan Keulen foubetjeb' ben bectoont: gp Marquis ltonbc0cgb£clacen in be; fm <©o;logö opDconbecjiantbanEngeianc,enfiare Üo. JÊOB. en tüa^ baecom/narc fijn aa?bfcl/ ört αε"» baec ilo. IKos. Öcm Ijaböen amgelaflban bacc boo?t te bjaaen ban öarc fïncece intentie / om ecnflifll) te be= bo;Decen / bat bp een vreedigh accommodementfïjn lïaïejicpt foube mogen betepcfien contenteinent op 't scene be felbe in moDeratie en bcfefjepbentljept foube mogen befibetecen / Jjet toaece miböel / om tegen alle ombrages in befcji tc boojfien/en om be fahen tuffeljen Vrancknjcli en IjafC H^o. .flàog. op fobane goebe gron- ben te (icKen/bat l)et geen tegentDoa?big/'foo aengaen= be Deboo?f5 Guarancifcaf|^anberrmtgtebetgecfiiBc= fpllieiteert biiect/ fonbeceenige nabeceinfiantievan felfs fjaec i^o. JlBog. toehomenfouDe/ en alli^ in öet tocliomenbe bcicpt IionnentDojbenineenmeeflbaiie bolUomrn bertcoutocltichbept. l^accl^o. jiSog.l)aö= ben npt fijn boojgacnöe fcl)?poen grljfn met Ijoc irn Ρλ nicl) fucee^ ÖP tot noci) becfogt gabDe/bat Ooo? br opc= ninge ban br^ ftonincjc uyttertte intentie atn fjacr ilo. JP@o. ben iuecD tjiectoe gebaent foube mogen tuojben.
biifi ooeh noc^ niet of het metmeec fueecp'te' genttioojDIgl) bp ben Coninglj fbube gefcljiebeu ' niaec bctoijl èaec ®o. .1©og· lefie tefolutic op Datfubjcet pet^ mccc bebatte ai^ be boojflacnbe / cn bat men bie foo opnam / Dat Daec ©o. iKog. intentie toa^ om brfe gtoote bcroetten boa; een biebigt) accommobnni-nt tc boen (ïillcn/ öeeft bp bc ©eecen ban bc^ Conincjc ïtaet betec ge ïjoo? gebonben al^ boo? oefen/ enbe toa^ niet bupten Doope ban bat ben €oningb gebifponettt foube fionnen toojtien om tot eenigeouvenurts tc fto= men/om op befen boet in concert ban tjait Ho Mog. te tceben/ cnbe aifoo aen boocige toefegginge/1 η aen Öet geene benaeutoetoiientfcbaptuffcgenfijn JlSaje» iiept en ijaec i^o. HSog. ïnfoobeljcateticonjunctuce Uerepfietebolboen.
lip öeeft onbertulTcDcn om te bolboen aen öaer ì$o. IBog. / om met bc JIBiniflec^ ban be ^uptfe 5@o?fleii d^eallicecbcn ban bie Ccoon aen bati^of aen: toefcnbe ijiec obcc te €o;cefpanbecen / be felbe biebcc= om in't langl} onbeci)ouöen op bitfubject. ^r l^eec <@eabe ban Furftenbergbetupgljbe bcfetjaerü^oog!) IQog. Co^cefponbentie aen be felbe )^eecen39o^ftrn ontïoijffelych fe(i; aengenaem foube 3ön/ cnbe bat I)p/ fudcnbe eecflbaeg^ een beet; boen nae ùen I^eet Sieuc- ban Keulen, fouöe bebojbccen bat ban bie jpöe oocft in aHebectcoubjelijeïtDfPt metöafc mocöt tocc= ben gepjocebeect. ï^p betfiont ooc6 upt l)em/ bat |)p ten felben epnbe al^ gaet; laboceetbe ban
te mogen bieten/ waer mede men daer fith vemoe· ghen ioude in ca^ ban eenebjeebtfaemecompofitie. ^ijn ontfingb tot noct) toe 't felbe antbioojt / bat aen be iG^eec ban Beuningen boo? befen gegeben bia^'/ ban bat be^paenfe I)aectoteencompo(ttie oenegrn moeflen beclNiaten / en acnbieben 't geene/bjaec mebe fpfoubentoinenfijnJiKajclïeptcontcntecen / bat fijn «δ. toifl bat alk Ijet geene ί)ρ aen 't ftcpfec^ I^of öabbe boo?gebjagen ombenbirehtot een amiabic compofi' tic te boen aenfien al^ nootfacdteiijcit/en al^ be eenieö= |ie boetboaccboojgcoote c);tcemitepten honben toec- benbctmijDt / naec 't ^paenfcbe JgofobecgefcD?eben iaa^/ enbe bat / bebùjie men nu niet langeceeube Spaenfche fpöe in tluijffeï fion jijn of bc faccftcn toaren biecmaten geflcibt al^ fijn bie aen be {{cpfec gece^ monficeect öabbe / bcctoacijt moefl toecben toat ceffc IiUie Daec op genomen foube biecben.
©mtcent De Conbitien / met be toelcïic tnen aen bc 3?ranfel)e spbe ficl) in ca^ ban tcanfartie foube toilien bccnoegljen/ Ijabbe Furftenfaergh nfet expiicitebec- fiïacct / mm upt Ijft geen/ foo met öcm met Beu- ningen in vago boo? befen gebifcouceect toag / enbe tcgcnüjot^bigö gcfpjoocRcn toicct / fcfleen feec te bccf nioeben te 30'n/bac alle uycilel io deie voor deSpaenfc |
ïjudiciabei was. rnmcnmcccfttcDatmcnbaec/in t-c. re materie niet feec bupfltjfaem fouDe toefen/ betoij^ Ie men ban 't fucce^ ban De^ Coninglj^ toapcnm meec ac^te te honnen bectoacfiten in iso;tcn ttjt / aü 't geene men op öefc boet cpffcften honbe} bebjijleocs looft bJiett Dat De Strniee onOec De Marquis de Ctcqui fonoec eenige bccminbecinge ban be üZTcoupen / tocit:< fìe tegen^ De üpacnfche j^ebeclanDenin'tbeltggec bjacöt tbtcc Den / licijtelijcli in bie ^taet llon biecDen gijeb;acbt / batfe boo; 't enbe ban Oe j^omec la Fran. (che Comté fouDen fionnen c'onDetb^engen/eniie bot be pjogtelfen in De Spaenfche ^ebcclanbenùaecen bobcn na alle appacentie feec confiDecabel foube jyn. ^aec b)iectgerp;ohenbanbecfct)epbe i^;ojectenom bic boo;t te fctten / en bat t)et oogttmecch ginch/ boo| eetfl niet te beginnen met eenige Iwaere belegeringen, maec batmcn fouDe tcac^ten biep in 't 3lanbtinte Dringen / en fïgbbaec meeflec te matten ban paflaoè^ Ottec De Schelde, cnbe be Revierc de Lis, enbe toiecbc gcioofi/batmen 't toeccft bu^acnbangenbe/intoepnla tijt foube honntn brmacbtigen Douay, la Baflée, Ai- mentiersjCortnjckjofte anDccc Diecgelgchc min baflt plaetfen/enbe fjg toebecom pofiecen tot Oudenaeide, 'c toeich in 'c cpnbe ban be boo;leüen t@ojlog in fiam ben ban Vranckrijck 3nnOe / nae 't oo;Deel ban bccü ${cijgt)^hunDige/De faben in tecmen biacen gcbjacöt om met toepnigtj moepte Bruilel tc occupecen / cnBe Dooi toanfioop een revolte m 't ïanbt te bertocclitn. ^acc toiect oocb gefpjol^en ban een anbec pjojectom Cambray aen te taflcn / enbe ooclt pet^ gbcniompelt ban een derde, om tot BergemnHcncgouweointe bjtngen / enbe bte plactfen te belegeten / bat biel fere ftuaec/maec becmit^ be Coning twee gcoote airget^ bon fo;meecen / met onboenlgcb geacfit tolett ; naec act)(enDe battcc teben toa^ om le gelooben / bat ban bi fc DefTepncn bc gebacfiten meefi op bet eec|le bidcn.
^ot la Ferté toiect gefoimecct cenCorps ban twaelf duy leut ]^oet-linect)ten / enbe drie duyfent iSiwtet^/ bp be toelclte toa^ be meefte train ban 't Efgec/ 'ttoclch Die Honingb <n pecfoon foube (£amnian6r< cen/enbe bia^ aen befe C;oupen o;Dje gegeben om te^ gen ben les en twintighilen j^ap bp een te tnefen/otti tehonncntnac(tcccn i een anbec Diecgelijcb Cojti^ tbiert gbefo^meecttot Ancre, cn een betbebanonii tcent tien duyfenc man onbec be ifeec Marefchal d'/\ umont ontcent Abbeviiie, cn ccn biecbe omtrent Cirick onbec be i^eece Marquis deCrequi, bielcKi men meenbe / bat oocb omtrent be gefepbe tijt gereet moed tocfen/enbe bat tegen^ bet rpnDe ban bc macnt be Eegec^ gefo;meectfouDen3bnominNeerlantin tetcecficn. l^cecbcLuuvoy, toa^febcrteenise bagen op bc jfjontieren / om alle^ bat tot beoptocBt becepfcbt tua^/ in goebe oibje te brengen. , 9^aec toiecbt met alle bet geene tot befe e);pei)ltii bienDe / meec enbe mccc gj)c&aefl j cnbe fcbcen öW"
tjoop tee Ï&ereltobecigi)te3dnbanbatboo2eenig|e
jS.gotiatie 't emplop ban be iiiapenen in'tminjti gcfcbo;t ofte becfcljooben foube bonnen b)o;ben/3gii' be aeuDen]|eecban Beuningen conbeI£|cIt enbe net gefept/ bat men geen quactiet^upj^be felbe baec ommc cetatbecen honbe. .
<@nbertulTcben biiecbt befcbept bccteacfit op De JB^iffibr ban ben $taningb aen beiSoningnneban Spangien Den achften bcfc^ DOO? een COMtKt
naec Madrid afgegaeni i®agi Daec in te (itn/ totlc»» maten baet in bcanttooojt toiècben / be 6Iacbten we be ^eccc bc la Fuente bcebt/ban bat bc ISoningb ^ b«n fijn genegentbept tot onbecöoubingeban ©15® betfceclicct fiobbe / in De felbe tgt al^ fSn J©aje|lipt gcccfolbecct toa^ in fiojte bagen/ met een ategec η w Sipaenfcbc^cbetlanbcntetcecficn. (©ebacbtcff» imputeccbe ooch aen Den S^juchec ban 't IBanireiv bat bp tegen^ toaecbept in bc boo?reben flclbe/ b« or Coninginne Moeder,πα bc boot ban ben fioning wn spangien fouöc gefpjoficn bebbenobecbepjctetifien ban Vranckrijck, enbcfcpbe/ batbebifcoucffnoais obec met bem gemobecct toacen gebouben bp 't Ifben ban boogftgebacbte Stoning ban Spanjen,enbc taiiib^ oocit boen gelooben / bat bet antb^oojt bacc (Φ S^^
, brti |
-ocr page 282-
I ,, j^,„j„t,et,(,o?f3tìoo|cebenniettocItoa^8«Ftentiecct. y^r batter in 't etcPe toa^/ tuifröt ctftmt/ mate - ìnicct ni« toeecflaen / Dat l)et anttooojt in fubdantic anDEt^ toasS oUftìJecd / al^ (jet (n De boojfj boojteben In frt bftJjaelt en BEfuflineect / bat gctcbcnbcti toa^ ofbe fommatic otti fiaö in bet minne oöec De bboifs η itenflcn te ü£r|ïaen ia 'c leven ofte naec De dood ban Dm honing ban Spanjen toa^ oefcfiitt. 't fcftec/ Dfltin Dit tDcrcit gcoote beBenbig&ept toa^ oibiupcftt om öc Spaenfche in flaep te toiegen/enbc om te boo?» Romen Dat fp seDucenDe ben ©ojIobB met Engclandt Doo' het maecUen ban een ©?ebe met Portugael, ofte» Doo! enaosfment met be <Ì«fldfcl)e / |ΐφ niet fouDen lebben mogen Declten tegen tiet ftnarc ontoeDec bat act altan^ D?epgDc/cn bp na fcBeen te fuppiemeren. «gnöeDeüJÖlmctalöetaeeneben StonmginDefen beo? fjaDDe/ boo? geen inFaàie ban ]9jeùe tQilDe Doen palfcren/ foo ii oocft o?Ö?e Böegeben aen ben l|ecc Icmbaffaöfuc d'Ambrun, om tot Madrid te betbI0» bm foo lange Dp Daec ggeboogljt fouDe toojDen. <l^e I9cec De La Fuentes toa^ ooch ndcfi Daec.
®cn lÌtoningb i^met get gantKlje Hof o£i I^aen* Daflö Den feftienden befec becttOCRen ban s. Germain en Lave, enDe i^ getcactecct enDc gelogeect s&etDee(l tot Champiaftreux Doo? ben J|ecÉ gjefiDent ban Die nacm; 35ingfDaofi abonti aengefiomen tot Lien- court, atoaec aBoenfoagft Den geBeelen DagD i^ giie= • bicben / om aen be ISoninginne te boen fien br aenee· natmDeüen banbieplaetfen.
m Heet ïtmbaffabeuc Boreel toa^ gcMitBocifectt aenaaenDe be becijooginge ban öetTarifofte Htjfïe Dee inliomenDe b?eembe ManufaöurenenDeJ^acen Die iH apt{)ecmfci)e<iSuactietcntoacen aöcmaecfit/ Die Dan oocfi be^ te betec baec in 't üigclt na gemaecïtt
tupne ban De Spttieemfcfie iSLcafih en manufactucie· ^engaenüe becfcgepbe poincten ban Blacgten aen Iiaec i^o. |@og. en be i|ooge aegetingen/ eenigé tijc boo? beien obecgefonben / bien aengaenDe en tniecDt getn ofte fpet: tBepnigl) cemebie enbecebje^aenbat eofgtobtinÉCCt.
f amilien upt be Spienfche jgebetlanben in Vranckrijck ingekomen/ begon men gaec bafl nebec t£ (iellcn/ etibe fouDen cenige pjibilegien enbe ejcempj tien bchomcn ban be fitoningö/ onbec anDecen oocl^/ al^ Dat De ^toffen/Baracanen genacmt/Dfe ban büp> ttnin toiloen homen/ fouDe feecgaogbtoetbenbe· ftoaert in be droits d'entrée, om be bate Die fp baec in 'tQijch aengenomen gaDDen te ttieben/ te betec hoop t£ macchen/enbe be anDece bjeembe Baracans alfoo af tebnjfen / enbe in bec baebt bet inliomen te beletten/ tiaec op Ijet in 't genecaeï/namentlijcR om alle b2eera= De Manufaduren upt te |iupteti àengefien toa^ / enbe lictbcfTuptaengelegbt tpiect.
S>oo ljae(lal^eenigbel|ollanDtfcDeEQec&en|^nu Bn?t^inQcIatcn toaten gljetaojbeh/ foo betbielen alle f janfcöe a.aeclten^/ enbe en ftonöe ban be jF?anfc6c niet bct{ioc|[it too^bèn/ om 't tbelcft booj te komen/be betljooflinflö ban ^tTarifaengefientoiect.
«l^n Paus gabbe in fijn (Sebieb alle f j^infcge Sl^a· ten enDe Manufafturen, {jet ingomen becboben.
®e ttoningO bén vijf en twintighilen USap ban orattent Amlens met een Corps ban vijf duyfent paccDenenDe biepnig Compagnien <@uacbe^ te boet op aeb?oociien/am be^ abontg tot Ancre te Jjijn/fulcp Dat Defe optocöt bectjaefi ié/ fonbec be cefcciittie ban Desoninginne ban Spaengien tebectoaci)ten/1oefcn< De acn alle iCcoupen ojDje gegeben om boo? feven oe> Bf η pjobifie ban b^oot met öaet te bjagen 5 ecnige ba» pn boo? Defe optoclit/iDa^ alcebe een begin ban öoflis iiteptcngemaecfit/belDble be honing betnomen Deb< omDf/Dat Doo? o?D?e ban be l^eecCaftel Rodrigo eenis 8ÖE min toeetbace ^teben toiecben gebemanteleect/ «nDeonDfc anöecenArmenciers;ban DebooifsCabal· ictic Daet omtrent / toelcfee ongebaeclijcfe feven duy- |ent paecDcn fieccft toa^ getoeeft / omtrent feventien nondert paetDen onbec bc^eecen Artiguon cnbcbe tourneaux tjaDDe boen betafcìjeten/om een intocftt in oc ^paenft&e ^tbwlanbm te öoen/tntK Armenüers te bemachtigen/ cleecbe bcmolitic banbetoallen |
foubegeeffectueettjijn/ 'tbjelcftemetfucce^i^gfte»_L.
fcbiebt i na 't toelch be^janfe be toailen toebcc cepa· certDen/ enbe baec bafl itiaecftten/ijoetoelfe niet boa^ bart be #?obincien/ obec betoelche be ^ iSonincR^ pjef tenfien gingeii/enbe bienbolgen^niet aengrfïen lioni> be toerben / ban al^ een equivalent ban bet bjilrfte in bcbiufle mifTtbe aen be Iftoninginne ban Spaengien becmaen gemaecët teiect»
53e dcec ban Beuningen geeft ben ©eec be Turen^ ne in 't lange tueberom onbeebouDen / obec bet gecne baer Jüog. bem in lafi babDeggegeben omtrent bje^ i^oninch^ PKtenfïenopbeSpacniche^eberlane ben / enbÉ bei ft fijn <S. met alle mccfi ficaebtige ce» benen getracht tepecfuaDecen/ batbeteccompliffe* ment ban be betonile beloften 1 ban een confidente openinge, niet langer uptflefïelrbeboo?be/ nocgte bicnbe te toerben i beeft ooch feec aengebiongeny bat men be goebe Oifpofïtie ban taille / in be toeicKe gaee üo. jaa og. toacen / fouben tuillen geb;upclten / enDe geen oojfaecli gbetien Dat bie boo; recbtbaecbige om. bragie,boo; mancquement aen be gece gebane toefege ginge / ^nDe boo; betanberinge in be goebe conduite, bie men boojgenen geb;upcht gaDDe/ gealteceett fou- be mogen b)o;ben j beeft oocit aengebiefen / bat men in befe niet bonbe bolboen acji be becbDacgtinge/biele* he gaec |@o. bojbecben opgetgegeben tooo^t ban fdn JBajePept met generale proteftatien,nocbte b00| een cecgtmatige ceben ban uptfiel/noeb geen fpecific» que bechlacingge te Doen ban ftjn JIJ2ajr innerüjcke intentie/honbe Doen pafferen/bat be ^paenfcge gace niet berltlaecben. geeft ooch berbolgen^ in rene aubientie bp ben Sloning op be felbe gconben met be* goojlihe biftmie/feec ferieufe infiantie ten boojf; epn» be gebaen / macc geeft be fahe boo? al^nocg niet bec* bec gebjacgt / al0 Öat fön Maf, bp conclude gem ge· fept geeft eeniggebepefcge^banbeileec d'Eftrades, toelche in ganben ban be l|eec de Lionne toaten / te moeten becbiacgten / hl booren op be bp gem gebane infiantie te cefolbecen. ©nbettuffcgen gabbe f|jn m^aledept tsebecom bechlaect / bat gp bleef bp fgne bogige goeOe tBille/maec geeft t'eenemael efgefneoe» alle goope ban Dat op renigebectoacgcingge ban commobement/ fgn optocgt trgen^ be Spaenfche ji|e« betlanben foube honnen bctfcgoben toojoen ; feggen» be/ bat bie get meefl cfficaficulie mibbel geacgt moeft toecDen om tot boojfs accommobement te gecaethen. 30e i^cec ban Beuningen ooch inbefelbeauDientiei ecnlÌElgch geutgeect/ ten epnDebp fgn JBaiefieptale Ie noobige ojDje mocgte taecben gegeben / om met br ejcactituDe toelche in fahen ban ^ojlog toa^ bec^fi/ te boen ejeecuteten 'tgeen met be i^ec d'Eftrades toa^ berbiagen obec be Conjundie, enbe ten emplop ban be ]9looten/enDe becfocgt te mogen becfiaen toat ten bien cpnDe bpfgn J@a]eftept aen beteec i^actogg ban Béauforc a ceebe aenbeboolen foube mogen ;gn/ om gaec i^o. IQog. baec ban henniffe te gebenjmaec geeft tot atitbjoojt gegabt / bat fdn jasaiefiept neeg geen refolucie obec bie faeclt gabDe genomen/enbe bie nemen foiibe fbó gaefi be ü^eec de Lionne bp gem fou· be 3gn· i^P geeft in'tepnbe ooch fijn jQaieftepton* Decbouben obec ben toekent ban be i^gotie tiiffcgen be Kroon Sweeden enbe gaec 1^0. JBog. / enbe geefic upt gaec üo. Jlllog. naem indantelbch becfocgt/ bat fgn JSiaiedept gaec l^o. HSo. billichmatige fuftenue met fgn Ccebit enbe goebe <@{ficien aen 't S vireecfche Hof föuDe gelieben te appupecen / enbe geeft becbol· gen^ aen be felbe oberggelebecteen Memorie op bt twee boojfjlaetflefaechen/ bie fdn Jl^ajeflept geeft aengenomen na te fullen fien / om met meecbec henu niffeop alle^ te cefolbecen. ^ebect ontfangen geb* benbe De ^nflructie aen beüeecen gace ^lenipoten* tiacifen tot Breda, met o?D;e om bie beer te commn* nicecen / enbe te gelijch confibente openinge ban be ^ndtuttie ban be üeecen ^canfcge mmbaffabeuc^ tot be 39;ebegenbeimet Engeianc te berfoechen/oocK te bebo;becen/bat be opgemel.Üeecen ^canfcge ^m· baffab. gelafl mocgten toecben met gaec goet belept/ bitectie/ en afTiftemie/ te coöpeteccn tot get wc*
toecchea
eli O O RL O G Hj 't Severi-m-^eertighfleBoeck, 25 ι |
-ocr page 283-
1607
S A Κ E Ν van . S Τ A E Τ
. toeccftenbanfiair Igo. j©oa. WlIicRmatige intentie in ùe boo?f5 Ijace gjnflcuctic üerbat/raet aenWebinfle bancecipjaqueaoeüeöMcÖt'fle «©fficien/ i" 'tfleo ban fijn J^ajcflept^ cecötmatifll) ooameccït faï 30π; ntft tiecOece (pedale iafl/om ftcacbtigg te appuptcen gct elfde ^tijcltel banùe op-aemelùe ^nflcuctie/ fp;ehcnt)c ban be Canbifche Êyianden, cnDe te infie^ ten Öat meec-ecDacbte lleeten Franfche Ambafla- deurs Dien confojtti moaöten gelafl taojlien i maec De toDDl niet oaecüigl) TtonDesgn om getXegec tetaol· Ben/öeeftonDectuflrcljenbp JBiffiöe aenüeigeec de Lionne get bebojDecenban een gunflieelSefoIutie op Bet aeenbilanoötöeijniicucticbantte Jgeecen Ple- nipocentiarifen feec fecieufelijch Qececommanùeect / enbe patticulieclfjrl^ becnteutait/filn bicfimael^ gecei- teceecbe in|tantten tot cefiitutfe ban De bemufie Cari- bifchc Eyianden, fonDec nocDtan^ mentte te maeften ban bet geen in 'tboojfs elfde ^ttfjKel becbat i^/aen» oacnDe een beDingt) banb;pe 3@aett op De gemelDe Eyianden, DebJtjrtfelbctoa^ een alternative, tot öe» tbeIcBe gaec üo. jifêog. conDercenbecen/ bp alDien De iSefiitutie geobtineett 6onDe.tDei;ben.
^e Brieven ban Den @eec Marquisde Cailel Ro- drigo een ben Coningj) tot Champiaftreux obecgele: beet / al^ OOth Die ban Heraut ban Madrid gefifECt / meDe 8eb?aol)t fjaDDe/ toefcnOefiet anttooojtDec Co- ninginne Regente ban Den achftenbefei: maent/ en gaDDen ganfcg geene beranDecingen bp-geb;aal)t/ in beacoote DcfTepn^ tea&en^ De Spaenfche Nederlan- den, maec beel eec Den aentocOt Doen gaefien / alfoo geen contentement Daec bp en bitect gegeben / maec allc^ opdiUy cnDe töt te minnen alleen aenaeleg{)t ban De bpaenfche jijDe. 39eele gecucbten Die (ieccft liepen/ contcibueecDen macgtig tot bebojDetinge bec aemelöe beflepn^/ al^ namentI0cR/Dat be Spaenfche Nederlanden met tDepnlgf] Ste0af-bbk& tot nooDiae i^efifientie toeten becfien ; te toeten/met alleen der- tien of veerfien duyfent te Boet/enDc qualfjch drie duyfent vijf hondert iSuptec^in alle^/ Die aenaeflen beonfeecItectKpbc enDefecceteffe banDe^ConlnQl}^ beflepnen en Marche,enDe boat Provincie oft Provin- ciën, enDe boat Plaets ofte Plaecfen fouDe tbillen een« tafiea/ op becDe na niet bemant en tanacen em alle ee· fo;tificeec&eSteden enDe Piaetfen te Ronnen befetten/ enDe befcDecmen tegen^ Degeepp;eDenDeecDe S^ele· gecingen/ enDe Dan nocg om een Corps d'Armée in 't ®elt te l^ebbcn/ om be Diepe intocfjten banbe JFcan^ fcge aiegec^ (Diein becfcgepDe SialiamcnbecDeelt toacen/ enöeinbetfcijepDe Provintien ofte Quartie- ren fouDen mogen intcecfìen) te fionnen met eeniglje ^patentie tegenfiaen enDe cepouffeten.
lOTot een feecKec betoij^ ban bit/ bja^/ Dat baecom^ me De Spaenfche Regeringe becle gefloottn En φε^ fojtificeerbe Piaetfen gaDDen gebemanteleett enDe opcn-gelegöt/toeltottwaeif ofte dertien in't getal.
Ïl^at gaer IBog. Den elfden aen Den Coninag fc!);eben/ obec De lic&tlng&e ban Den BiüTcbop van hiuniler, i^ te fïen upt De bolaenDe 232tef :
Sire.
LEs ad vis, que nou s regevons de tous coflés, des le-
vées, tant i'Infanterie que de Cavallerie ^ que
MoaÏiGVix ÏEveJ^ue de Munflerfüt en fon Païs& Ailleurs, nous obligent d'en donner connoïiTance a ceux de nos Alliées & Amis, qui ontjugé avccnous, qu'il ne pou voit point faire de Troupes au de la de cel- les, qui luy font neceflTairesjpour garnir les places, fans nous don ner de l'ombrage & de la jaloufie, le feftiefme Artide du Traitté, que nous fifmes avecluyau com- mencement de l'anoee paiTée, a 1'inftance de pluGeurs de Nos Voifins, mais principalement en la confiderà- tion de VoAre Majefté a larecommandation de qui nous luy donnaftnes nos intereilsfic Ie defdommage- ment que nous luy pouvions legitimement demander, eft il expre? iiir cela, que nous n'avons que faire de nous en expliquer : Et comme Voftre Majeilé a bien νυυΐα proinettre la gvermtie du Traitté eo
i^aec ϊ?ο·ί|βο. JTOiffiüe
BCIl ,
rt(H ob£r ÈC 9Cir» metinafi t)an ben SSif'
ial?'
Muil'
fler. |
tous fes pointï, nous_ eftimons qu'elle voudra bien / prevenir le mal, qui peut arriver de ces ievées de Monfieur l'Evefjue de Munfter, pluiloft que defe*" voir obligée d'y remedier quand il fera arrivé, & ainfy qu'elle ne fera point de difficulté de feconder Ij lettre , que nousefcrivOns a S. A. pour Ie fairedefifter de faire des leveés & licentier celles qu'il a defia ftitej, non feulement par des offices gsneraux ; mais suflTy pjr des moyens, quiluypuiCTentfaireconnoiftre, qu'ii droit donner a Voftre Majefté cette latisfaftion pais qu'il y va de fon repos, aufly bien que de celuy decet
Eilatj par le paffe il en a ufeavec nous d'une maniere
qui nous cxcufera bien, fi nous faifons infìance aupres de tous ceux qui font intervenus au traités denouj delivrer de 1'inquitude » que lea Ievées qui fe tout dani Ie voifin3ge,nous donnent; nous fCBvous,ii>e que l'au- torité de Voftre Majefté eft feulecapable de la diffiper, ceil pourqouy nous lafupplions tres-juilammentde la vouloir Employer en ct ttc occafion, & de nous faire fentir 1'effèö; de l'amitic qu'elleapromifeacet Eftat, & de hguarantie a laquelle elle a bien vouiu s'obliger, & fans laquelle nous n'euflïons pas cru pou. voir faire une paix feure avec Monfieur l'Evef^ue·, Lc Sleur van Beumvg, Miniilre Extraord. de eet iiftat au- pres de Vorfte Majeilé a ordre de luy delivrer cette let. tre j & aura l'honneur de l'entretenir plus amplemert fur ce fujet, c'eil pourquoy nous jugcons ne la dcvoir pas faire plus longue, π non pour prier Dieu. SlREj é-c. A la Haye l» Nnfiefme Jum mitte βχ fins fiixente ^feftiefmt.
Sire.
De Advyfen die wy van alle kanten ontfangen vande lichtinge, foo van voet als peerde vulii, die den Heere BilTchop van Mmfier in fijn Lane ende elders doet,verplicht ons daer van IcennifTe te ge- ven,aen die van onfe Vrienden ende Geallieerden,oie met ons hebben geoordeelt dat hy niet en vermagh meer volck te werven boven die geene, welckehcm noodigh zijn om fijne piaetfen te befetten, (bnder on« te geven eenige achterdocht ende jaloufie, h&fevenii Artica! dat wy met hem maeckten in het beginfel van het voorleden Jaer, op het verfoeck van verfcbeyde van onfe Nae-buyren, maer principalijck in con fide- ratie van uwe Majefteyt, op welckers recommandatie wy hem fchoncken onfe Intereilen, ende de vergoe- dinge van fchade die wy hem gerechtelik hadden ken- nen eyflchen, zijn daer op too befcheydentlijck dat wy niet en hebben van doen van ons te verklaren. £nde gelijck uwe Majefteyt wel haddewillen beloovende guarantie van hetTraöaetinallefijndeelen, achten wy defelve wel hadden willen voorkomen het quaet Ί geen konde aenkomen van die lichtinge vanden Bif- fchop van Munger i veel eer als hem verplicht te iien om te helpen wannneer het gekomen was, ende alfoo defelve geene diflficulteyt en fai maken van het fchrij- ven té feconderen, het weicke wyfchrij ven aen fijn Hoogheyt > om te doen afftaen van lichtinge te doen, endedie hy ilbereyts gedaen hadde te licentieren, niet alleen by generale middelen, maer oock by middelen die hem mochten doen erkennen, dat hy behoorde die voldoeninge aen u Majefteyt te geven, dewijle hy van fijnruftegaetj alfoo wel als die geene van delen Staet, over de pafte heeft hy met ons gebruyckt cene maniere, dat ons genoegh verfchoonenfai, foowy verfoeck deen, by al die geene ophetTraétaetzijn tuffchen beyde ghekomen, van ons te bevrijden van d'ongeruftheyt, die de lichtinge in alle de Naebuyi^ fchappen ons geven. Wy weten Sire dat d'authori- teyt van uwe Majefteyt alleen machtigh is » van die te; verftroyen, waerom wy feer Inftantelijck verfoecken, van die te willen ghebruycken in defe gelegentheydt, ende ons te doen ghevoelen 't eflïdt van de Vrient- fchap, dewelcke defelve aen den Staet belooft heefri ende van de gparantie aen dewelcke^ hem welwüdc obligeren ende ibnder dewelcke wy niet en derven ge- loven, van eenen vaften vrede met den Heer BilTchop cemaeckea. Den Heer vanBeuniogen Extraordinarii
MiuUicr |
-ocr page 284-
, Minifte'· V®" Majefteyt heeft or-
po/· uw defeo over te leveren, endcfalde eerbeb-
^ ben defelve ten vollen op defe faecke te onderhouden, waeroin wy oordeden het niet langer behoeven te maecken als alleenlijck om Godt te bidden, Sire, &c, Inden Hage , den (ΊβΜ Juny fefiicii honiert feven
tn
^yien de Heer en Keur ende Vorflen -van Ments,Keulen en Brandenburg,öi?;? Bif- fihop vanVsitrhootnydenHertoghvan Hieuborg, Auguftus ende Johan Frede- rick Brun%ijck ende Lu- nenburgh, mucatis mutandis, den elfden Juny feftien hondert icven en feftigh.
NAer dat wy van alle kanten gheadverteert waren geworden, dat den Heer Biffchop van Munfier ~ wederom foude ondernemen feeraenfienelijc- ijg, wervingen te doen Van Militie te paert ende te voet, contrarie httftvende articul van bet Traöaet van Vrede den achtiende» Aprilis fefiien hondert feven en jefiigh, tuiichen defen Staet ende hem Heere Biffchop gemaeckt ende gefloten, hebben viry daer over huyden aen fijn Vorftelijcke Doorluchtigheyt ghefcbreven, met verfoeckjdat de felve van ibdanige wervinge wille defifteren, om aen oosgeen rechtvaerdige oorfake van ombragie en jaloufic te geven, ende dewijle uwe Vor- ftelijcke Doorluchtigheyt nevens den Keyfer,den Ko- ning van Vranckrijck,d& Keur-Voriten van Keulen en- de BrWen^w'X'den BifTchOpvan Taterborn, den Her- togvan Nieuhurg, Augufitis ende lohan Frederick, Her- togen van Brunfìp^keade Lunenburg het voorfz Trac- taet van Vrede mede heeft geguarantgerriSo en hebben wy niet konnen onderlaten, maer ter contrarie goet- gevonden ende noodigh geoordeelt j uwe Keur-Vor- llelijckeDoofluchtigheyt van de voorfz wervinge mits defen kenniflête geven,oockuyt een Vredelievent ge- raoetgants vrient nabuyr ende ferieuielijck te verfoec- ken ,dat de felve uy t krachte van de voorfz geinterpo- utùcguarantiet den hooghgemelden Heer Biffchop van Munfier wille difponeren om aenftontsdaer van te deGfteren , ende voorts totexaóteobfervantie van't mcergefeyde Tradlaet van Vrede , tot voorkominge van alle verwyderingen die by onverhoopte ontftelte. nilTe van dien,daer uyt fouden mogen komen te reful- teren,gclijck uwe Keur- Vorftelijcke Doorluchtigheyt Daer des felfs hooghlle wijsheyt,foo wel als wy kan oor- deelen , ende willen daerommegeenfints twijffclen of uwe Keur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt fai aen defe onfeVredelievende intentie,fo veel defereren als dege- legentheytende importantiederfaecke,fonderlinge in de tegenwoordige conftitutie van tyden is vereyffen- de,endefullen dienvolgens daer van metten eerftcnde gedefiveerde effedlen te gemoet fien ende verwachten. Ailumden elfden ]nny Jefiie» hondert feven en fefiigh,
't W^ hiaec/ bat Den ^ificgop eetiige levées bebe / enbe toaEcfcögndfjcft bat 6« Doo| Vranckrijck fclf^ af fcl)i£be/om ùcfen ^taet ialoupe te geben/enbe afte fcöiicBen ban gebacijten/otn aen Spaignen eeni» O^tipftanc te boen j i^acc allc^ tQa^ meec a^tuc&t al^ ί ffect/ enbc ben 25iflcBop foo Doo? nesatibc al^ eFcufc op fijn epgen neceiïttept/ bibecteecbe be felbe{tlacg« ten/ enbe anbec^ en bolggben Oaec niet na / 't tnacen «laec aecucöten.
m Conlnaö OeDe fijn entré tot Binche ben eerften ^iinp / onbec be acclamatien bec üntooonbecen ban Vive le Roy, tnbe fijn JSaieftept {jeeft öaec betfeet!· Beet ban rön Conina&IijcRe pjotettie/enbe fjetft baec Binnen flöelacten leSr.deMiremontal^Coramani bant/ obei; een (@ua;nifo£n ban drie hondert boet· Bnftöten/ enbe hondert öuptet^.
©nbettufTcIjen Jjabben be g>paenfci)ebeclatenbe nicntoe befiina&e Charleroy.biefe be betleben ^oraet tmt fooatootcnhoflenBabbengeboutDt. jpcan» Köe (lebben biebMbec befet met ieilien hondert te boet en etnige hondert jjaetbiti / om öe felüe te tepawten.
VI. DecL |
©eUSacefcEiald'AumontoccupeabcWijnoxberge. I
©enj^attoailban Lotteringen ÏJeeftOOtfeEcniBÖ*--
BolcR te boet enbe te paetbe moeten fenöen aen't f canfe Eegec.
3&en feftienden gnnp toa^ gefc&^cben aen öe üeet ban Beuningen, bat fjaet ^0. ^og. geinfojmeect inacen bat be Ëngelfche onbec be con^rflen biebe jFcancopfen op gaec in America gebaengsbbtn/oocft ceftenben be «gplanben Tabago en Euftatius, en mifa fcöien ooiR feobanige anbere plaetfen onbec Defen g>taet betjoojenOe/ bic boo? be fcanfcftelimcfliace toapenen ban be «Snaelicfje moc[)ten toefen ijecno» men / bat becgalben Ipl^eecban Beuningen aen't üef ban Vranckrijck totlbe Defient moecBen/bat Baec JS^og. Bet felbe feec b^eemt enbe bupten bec^· toacBtinge boojgeBomen toa^ / enbe upt bie enbe an« bece bifficultcpten ttoöffelen moeten of tictbc<en< gelfcge oocl^ toei ecnft mocbce toefen / om Sjeebe te maecRen j boc{) bat gacc ^o.Mog. nietentoilben bcctcoutoen bat ben Conina ban Vranckrijck,en bec» bolgeng oocft fgne ^ajepept^ MmBaflTabenc^ tot Breda, baec toe opt of opt ijet eoje fouben leenen/ofte aen be <2naelfe een gemepnen ©pant/eenige be min» fie öoope geben/batfe Capabel fouben Bonnen toefen upt be ijanbenban Vranckrijck bpiCcactactteont·· fangen fiet gecne befen^taetfootoettelijcfttompe» teecbe en be €ngelfe nopt fìabbe toebeBoojt/ ja bat be jpcanfe in geballcget felbe noct) onbec be macgt ban be «Sngelfe macftte toefen/ geoWigecct toacrn alle be* boicen aen te toenben/om foobanfge plaetfen ten pjo» fgte ban befen ^taetijetpen cecnpececen. ^efe fahe/ baec ban elöer^ mecc toect aöefpiDOcftfn / ig tot con" tentement ban öaeclgo. Jlog.nptgeballen.
^e Coningtnne iSegente toa^ ben negenden befe^ becccocfìen upt be^tabt GuKenaAvefnes, onbec get gelepbe ban ontcent duyfent öuptec^/neben^ een e);tcao?binari^ groot getal getoapenbe S^olontaice^ en ^omefttjcque^ ban Bace JHaefeficpt^ ]@of/be Co* ningb ontmortebe gaece JËajeftept een hiepne mijl bupten A vefnes,en maecBte men (loet bat get gegeeie tof baec binnen foube becbli)ben totop maenbag ben dertigbften befec·/ toanneec be Coningö naec fijn Hes gec in en ontcent Charleroy, en be Coninginne naec Compiegne toebecom te cuaö gefieect jijn.
^e ^eece baitBeuningen toa^ in 't gebolg ban be Coninginne mebe tot Avefnes aengficRomen/ met boo;ncmen om bolgen^ ejcp^ife betEtiatinge be^ Co' nincj; boo?befen tot Amiens gebaen om 't^oftebol^ gen na Cbarieroy. enbe albaec fijn j@aie|ïepc gebue« . ciaöbp te Wijben.
IBaec booj be ileece 4?;abeben Louvoygem'i felbe boojgenomen gebolg boen afféggen/fbo bat bon Avefnes booj Guiie op Compiegne toebec Ì0 geheect.
't laetfi ban befe maent toiect toebecom ieben^ biQb be faecBe ban Portugael boo; be Bomfte ban Don FrancifcodeMe!lo,upt<lBn8elant. „
33ei^eccenban Pailant enbe Ludolphi, öaecHo. S*'' I@Dg. <t3ebepuceccben/ gebbenben negen en twin- ùanpo;· tighften Slunp noe be mibbagl) meteengoetaental Cacoffen aen be Hoombrugge gececipieect enbe in 1""·
3lant^-geBup?be t^upfingegeconbuifeect ben ^m* balfabeuc ban Portugael i oocB (lebben be ^eecen ban Wijnbergen enbe anbece Baec ί|ο. lÊog. <@ebepu' teecben ben gemelben i^eece (S):tcao;binaci^ ^mbafe fabeuc bectoelIeBomt / enbe be^ abont^ tee JBaelcgt becgefelfeijapt.
^ijne pjopofitie toa^ al^ bolggt : baec op gemboo; ben üeece pjeflbecenbe i^geenttoooKmetgbelijcBe cibilicept. Ho. Mog. Heerenj
DEn DoorJuchtichften Coningh van Fortugael. ^tin mijn Heer, iendt niy, om van fynenthalven u ffijf"' Hoogh Mog. te groeten, als Vrienden, Bont- ghenootien ende Geconfccdéreerde * de welckc hy {eer bemint ende acht , ende te betuygen aen U Hoogh Mog. de gheoegentheyt, met dewelckefijn Majefteyt wenft te volherden de Vrede ende Vrient- fchap met U Ho. Mog, ende te fchuwen ai hetgeen 'ε welk mocht beIecceo,dat die nietReligieufelp wierde ® waet-
QYl O O R L O G Hj ^tSeven-en-njeertighfle BoecL 253 |
-ocr page 285-
254· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
January leftleden, tot hetaccommodcmentderiwa- righeden, die deiyrfi ende niet de»//, heeft byghe- bracht tot volbrenginge van de gefeyde Vreede : Tot dit ooghmerck fendt fijn Majefteyt my hier, in quali- teyt van fijn ExttaorUnarii Ambtffadeur, ghelijckhct falijckt door fijn Brief van Credentiej endeickhoop dat U Hoog Mog. in den couts vandefe Handelingen fullen kennen door mijn vlijt, niet alleen de goede meeninge ende finceriteyt, met de welckeden Ko- ningh mijn Meefter wenft dit accommodcment,maer oock den drift dewelckeickdaer toe hebbe te contri- bueren met alle mijne forge, ende te verdienen by U Hoog Mog. de eere de welckeick verwacht door dit Employ : Ende hoewel de intereften van d'een ende d'andere zyde vereyffchen dat fulcx fich terminerò lbo haeft als fulcx kan zyn jick geloove dat u Ho. M^. aengenaen fullen houden van my te noemen Commtffa- rifin. met welcke ick in Conferentie kan treden, ende die Trailaet beginnen, waer van icfchoopedoorde genade GodtSjeen geluckigh fucces,ende dat de groe- te wijsheyt ende gerethtigheyt van U Ho. Mog. fai over een komen met een gelijcke ghenegentheyt, tot die, de welcke den Koningh mijn Meefter heeft van te wercken tot herftelling« van den Vreede, die hy met U Ho. Hüg.heeft, ende te maecken, dat die fy vaft en durabel reciproquelijck vermeerderen in degedachten defe goede wille ende vereeniginge, welcke maeckt het fundament van een ware Vreede i
Geteeckent
Όοη Francifco de Mello.
iilcecbe Den elfden fjanuacp ΙαεlIIeDen / toa^ aen ben Oen ^ccc ülhöi, jüiniflec ban Portugael, Qege^ ben ùe üolscn&e iScfoIutte :
mtt Τ Sgehoort het rapport van de Heeren van Ommertn ii)o, JL ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeerden tot de JlïloS·. iaecken van Portugae/iKhtervolgeas der felver Re- rcjolutie f-Qiijtij. van den negentienden December leftleden, ge- ©ü)oa/ vifiteert ende geexamineert hebbende het Provinciael •fiISiul' advys van dé Heeren Staten van HeUandt endeWeft fht ha η gefórmeert alhier in den Hage àeatveeen
^el flé' twintighjien der felver maendt, op feeckere remon- 0cöciw itrantie by Gecommitteerden Bewindthebberen van de Geoótroyeerde Οοβ-lndifche Compagnie defer Lan- den aen haer Hoog Mog. overgelevert, raeckendc de queftie over de Steden Couchin ende Ci»»e«or,tuflchen de Koningh van Ïortugaelende defen Scaet hangende; Weer opgedelibereerczijnde, isgoetgevondenende verftaen,dat den Heer XJlMa alhier aenwefende Mini- fter van den Koningh van Fortugaelop fijne voorgaen- de iterative Memorien tot antwoort fai worden toe-
gevoeght>gelijckhem toegevoegt wort mitfdefen,dat, alhoewel aen d'eene zyde haer Ho. Mog. op de vooriz - gemoveerde .queftien hier bevoorens tot verfcheyde malen, ende in (pecie by fchriftelijcke Dedudli? van date dea - . met goede redenen ende iolide fondamenten geantwoort hebben, ende van de andere zyde oock wegens haer Ho. Mog. rechtmatige ende feer gefondeerde declaratien tegens fijn Maje- fteyt ingebracht zynde, over verfcheyde faecken, en wel "voornamentlijck in Ata eerfien over de wanbeta- lingevan de veertigh hendert dnyfint Crufaten folem- nelijck bedongen by 't eerfie Artijckel van 'c Tradlraet van den feften AuguftyJeJtien hondert een en fefiigh tuf- fchen den hooghftgedachte Koning en haer Ho. Mog. gefioteojdaer op tot defen huydigen dage toe noch hel- der noch pennigh is betaelt. |
Ten anderen; DatalhoeweUn't tnieeJe Artijckel van 't voorfz Traélaet uytdruckelijck is bedongen dat Jaerlijcx tuffchen den hooghftgemelde Koningh ende haer Ho. Mog. een fpeciale conventie foude werden gemaeckt over den prijs, waer op by alle Ingeietenen ccde Onderdanen van defen Staec toe St. üiet fodaoi- dat in allen geval by onfteltenis van iodanige confunj. tic door difcrepantie over den prijs in 't regardt van dè Ingefetenen ende Onderdanen van defe Vereenighde Provinciën foude cefléren endeafgedaen worden de repartitie voor eenighe jaren herwaerts aldaer geintro- duceert,echter mede tot defen huydigen dage toe nocli 't een noch ander is geprefteert. i
ì Krt-r waerghenoiiien, ende verminderen haer goede intelli- gen quantiteyt Sout foude mogen worden ingekoften. Ι6ί,
' ' Ecniie· Oock heeft fijn Majefteyt genoegh verftaen de de afgehaelcjals het haer foude mogen goetduncken.of --lefolu'ie, de welcke U Hoog Mog. namen den eifden - —"·' '
Ten derden j Dat onaengefien by 't dertiende Artyc» kei van 't voorfz Traftaet voor de Nederlantfe Natie op de alderkrachtighfte manier is bedongen devrvc Navigatie ende Commercie op de Conqueften van de Kroone van Ïortugael> mits in 't gaen ende weder- keren de havenen van Fortugael aendoende, ende al- daer de gewoonlijckt Tollen belatende, metexprò bedingh., dat de Schepen van de gemelde Ingefetenen ende Onderdanen defer Vereenighde Provinciën in VortugaehoadcT geenerhande pretext ter werelt foude mogen worden opgehouden, echter nochtans de felva Schepen aldaer tegen het voorfz uytdruckelijck be- dingh geheele maenden opgehouden , ende alfoo van alle voordelen harer voorgenome reyfe t'eenemael ge- fruftreert geworden, fulcx dat haer door 't felve raid- del,de vrucht van voorfz Artyckel,teenemael worde afgefneden.
Ten vierden!, Dat de Ingefetenen endeOnderda- nen van defe Vereenighde Provinciën tot noch toe niet hebben konnen confcqueren d'allerminfte vol- doen inge of betalinge van de fchulden diede felve in Brafil in Ïortngael. ofte elders onder gebiedt van de hooghftgedachte Koning uytftaende hebben, welcke voldoeningh t'haren behoeve foo folemnelijck by't vyfen tmntighften Artyckel van't voorfz Traflaet is geftipuleert.haer Ho. Mog. echter des alles niet tegen- ftaende, om van'hare zyde abondantelijck te bethoe· nen, dat de felve veel liever door amicable wegen de continuatie van de gemaeckte Vrede willen bevorde- ren , dan tot reparatie van de voorfz nonprefiatie ende contraventie van 't voorfz Traöaet haer goet recht by andere wegen tejvervolgen, te vrede ende bereyt zyn met den gemelde Heer Ulh'óa foo over de voorgeroer- de gemoveerde queftie, raeckende de Steden Couém ende Cananor, endede voorflagendienthalven vervat in voorgaende haer Ho. Mog. Refolutie van dateden fevenentw 'mtmghfien February des verloopenen Jaeri feflien hondert fes enJefligh.ùs over de voldoeninge van de voorfz eerfle, tweede, derde, ende vijf en twintiMt Artyckelen van 't ielve Tradtaet in minnelijrke Con- ferentie te doen treden, ende de gemelde dififerentiale pointen in 'tgheheel en al door een vrientlijcke com· pofitie uy t den weg te leggen, ingeval den felven Heet Vlhea fich daer toe metbehoorlijcke Inflrudte txAz pouvoir bevindt gequalificeert ,endcdatetby ontften- tenis van dien haer Ho. Mog.aengenaemfalzyndat hy fich daer toe m;t degherequirecrdelnftruàieea vereyfte pouvoir in debita formi doe voorfien.
©en tweeden «uflufïp ö«ft öc ^mtofTaDtUï obecgegeben Ijet bolgentie ;
Illustres et Puissants Seigneurs;
L'Importance de ce Traitté, auquel nous entroos, eft fi conuc,aufly bien que 1'intereft reciproque, ti«i{iiill que 1'ona, d'accommoder les difficultez conte- nues en la Refolution prife par leurs hautes puiflTances» qu'il ne m'eft pas befoin de reprefenter a Vos hautei puiiTances, les motifs qui nous peuvent obi jger a con- tribuer chacun de noftre coftepour par venir au bo» cfied que nous defirons.
Et pour entamer Ic fujet la de conference, il eft» confiderer que des difficultez mentionnées enladite Refolution de leurs hautes puiflTances du anütfm Jan* vier m$Befixcemfonante fept les unes font aftivcs & les autres, ce qui me donne iieu & de demander, & de refpondre.
Pource qui reguarde les iemandes ce que j'ey β prq- pofer 8 V. H. P. eft l'accommodement de le reöi-
tucioB |
-ocr page 286-
nuelque partie, du monde que ce foit ; leurs haufcs puiffaDces ayant, deliberéfurcefujet,RefolurencIe i7 Janvier 1666. une altemativs (laquelle on peut voir par la copie de ladite Refolution que je prefence) gc qu'en cas que 1'on ne peut convenir de l'une ny l'aucre des coadltions yconcenues: L'onfefousmet- troitreciproquementau jugetnent d'un trìerst laquelle Hefolution du a7 Fevrier i6'66. aeftéconfirtneepar iutredu II Janvier i66j. Etainfyj'efperequ'ilplaira a leurs hautes puiiTances me ftire ouverture de la for- me en laquelle ils defirent que nous entrions en ma· tiere pour eet accommodement.
Et quant auxdifEcultez aufquellesj'ayarefpondre, ie puis afleurer V. H. P. qu'il n'y en a aucune qui foit provenuede lavolontédu Roy monMaiilre, qu'au contraire l'intention de fa Majefté eft d'accomplir en- tierement tous lesarticles duTraittéde Paixdel'an· néeióói. corame ildevra, &y feraobligéenraifon 5c juftice, & mefme que par Ia confideration de 1'ami- tié, Ie Roy mon Maiftre fera teut ce qui fera poffible &juftei pourlestefmoigner a leurs hautes puiiTances que fon deffein eft d'eftablir une Paix fermei aflèuréej Cc qui s'obferve religieufement, Sc dont fe fuive i'uti- litéque 1'on en peut attendrej Ainfy que V.H.P. peu- vent avoir remarqué par Ia fatisfaétion avec laquelle Ie Roy mon Maiftre aaccepté &refpondu a ladite Re- folution du 11 Janvier, & la diligence avec laquelle U luy a plu m'envoyer pour travailler a fon accomplifle- roent, & par celle avec laquelle j'ay obey aux ordres de fa Majeflé V. H. P. peuvent atìèsi connoiftre avec quelle volonté je fuis venu, pourjuger gue je ne man- queray pas de contribuer avec touc Ie foin & I'inclina- tion pomble pour voir entre Ie Roy mon Maiftre, & V.H.P. une Paix & Alliance ftabJe &afleurée; Et j'cfpere aufly de trouver en V. H. P. une fi grande correfpondence, qu'agiflkns avec pareil Zele pour un fi bon defTein V.H.P. auront autant de foin des in- terefti du Royaume de Vortugael, que j'en veus avoir deceux de ces Proviaces, & de la facisfai^ion & du re· fpeödeuaL.H.P,
lUufire mde Mog. Heerem
Η Et gewichte van 'c Tratftaet daer wy in treden,is fo bekent gelijck oock het onderling intreft, dat- men heeft om teaccommoderetidedifficultey- ten begrepen in de Refolutie van haer Ho.Mog.dat ick niet noodig achte àen U Ho. Mog. te verchoonen de motiven,die ons fouden konnen verbinden om elk vaa fynentwegen foo veel toe te brengen, dat wy tot het gedefidereerde goet eynde konden geraecken.
Endeom 'tfubjeö van de Conferentie t'entame- ien, ftaet te conCdereren dat de difficulteyten > ver- meit in de voornoemde Refolutie van haer Ho. Mog. van den elfden January fefiien hondert feven en fifligh 2ijn d'etneaftoiii, en d'andere/>e^vex. 't welck my middel geeft foo om te vragm als te anttioorien.
Wat aengaet de -vragen, wat ick aen haer Ho. Mog. hebbe voor te ftellen? Dat is het accommodement der xcfticutie van de Steden Coucbin endt Cananor ienvm alle 'tgeene genomen en geoccupeert was federi den ν'φη twmtighfie» Odlober twee en fefiig, in wat deeie van de werelt het foude mogen zijn; haer Ho. Mog. hebbende op dat fubjeft gedelibereert, refolveerden den fevtn entvmigh/le» February fesenfifiighwas alternative (hiervoor tefien,^ £nde in ghe valle men niet kan overeen komen met d'eene ofd'andereder Conditiën daer inne vermeit, (oude men figh reCipro- quelijck onderwerpen aen 't oordeel van een derde, welcke Refolutie van den fiven e» tvintighfien Fe- o^^^TjfefiienhondertftseHjefiigh is door een andere van den elfden January fevenenfiftighgtcoafame&it geweeft : Ende alfo hoope ick, dat het haer Ho. Mog. jal believen my openingete doen van de forme ,waer in fy begeeren dat wy tot die Accommodent in mace- nefullen treden.
Eude wat aeogaec de diffculteytmiSiSï aea ik hebbe |
teantwooïden, kan ick u Hoog Mog. vei-feeckeren iSSfi
datter geene en is die voorgekomen fy uytde wille___
vaa den Koning mijn Meefter; dat ter contrarie de njeeninge van ïijn Majefteyt is, om geheeiijck te vol- brengen alle de artijckelen Van 't Traöaet van Vrede van 't laer te» en fefiigh, gelijck het fai behooren, ende door reden van luftitie verplicht zijn; Jae dat felfjden Koning mijn Meefter,in Confideratie van de V^ient- fchap, alles fai doen wat mogelijck en biilijck fai zij n» om haer Ho. Mog. te bethoonen, dac zijn meenirge is eene vafte en feeckere Vreede te ftabilieren, dit Reli" gicufelijck fai geobferveert wordién, en waer van het genot dat men daer van kan verwachten mach vol- gen , gelijck u Ho. Mog. fullen hebben konnen be- mercken door de fatisfaÖie, waer mede den Coningh mijn Meefter heeft ontfangen.ende beantwoordt de meer gefeydc Refolutie van den elfden lanuary, en met wat vlijt het hem gelieft iieeft my herwaertste fen- den om tot zijn voltrcckingh te arbeyden j ende door die waer mede ick aen de ordres van zijn Majeflieyt gehoorfaemt hebben, konnen u Ho. Mog. genoegh bemerken met wat wille ick gekomen ben, om te oor- delen, dat ick niet fai nalaten met alle forgh en moge- lijcke genegentheyt te arbeyden, om tuflchen deii Coningh mijn Meefter, en u Ho. Mo. eenen vaften en geftabiiieerden Vrede ende Verbintcnifte te fien: Ende ick hoope oock in u Ho. Mog. te vinden een foo ' groote Corrcfpondentie,dat arbeydende mee een gelijr ken y ver tot foo goet voornemen, u Ho, Mog. fo veel forgh fullen hebben tot de intereflen van *t Rijck van Portugael, als ick tot die van defe Provinciën , ende van de fatisfaöie, en fchuldig refpedt van haerHo* Mog. wil hebben·
3IcR Reec toeDec tot öe ^janfcfte faeeli£ti.35en vier «.«„j, entwintigiiften^uny toa^ite jKoninginne IScBeau men. ban B|anc6i;i|cl( tncDecotn tot Compiegne geiteed/ enöe Monfieurle Dolphio ,toat(ïecBBetDOiDenbaii Oe tnafelen en Kinbet {locjeEten^/ generen / foo Dat get üofbaec binnen Compiegne ipa^ ggeUeDen/enbe Denftoningg naec Charleroy gj^e&eect^'tltegec/ ent ban baec metare bemacgtup teb;eec(ten enbe gecbttaect^ en bectoaect^ te ftoieten tot een feecKec ff« cceetbeffepn.
€ot tjooilopent effect ban be jF;anfcge J^iebe met Engelandt, gfngen be ifianfc{)e j^iflcijerpen in 't Ca· naelbooit/ enbe tniect geeicecceeet bipelöcbfonbei^ becjiinberinge/ inaeconbecgegeben becfeetbecing/ bat fp teegen^ be oiSngelfcige niet fouben boo)ben ge* tcoubleect nocfìte befc{)abic{)t. 4Snbe foo toel toe Londen ej^ Parysbiiect gcmcccfttbatbeConingen be Ji^abigatien enbe Commeccie tuffcben bepbebe jgatien open enbe b;p gabben gefielt/ niet bp pubü* Que Proclamatie, maec bp mutuele becfeecftecing en» be belofte aen tDeber5t|ben gegeben*
$et bojbec becloopite fSelbe fai {toìtelgcl^ obecloe* pen^ ^e patticulacitepten/ aen bepbe jtjbenfabu* ieuï); gemeenlitce toetittnbe ingeflelt/ geb niet toiHett aencbecen.
jF^anfe macgt geeft flgg eenigen t0bt omttene CharleroygeamufecK/ enbe ;6paenfcheinth)öffcl gefionben/ ai^ of Set op Leuven, Mechelen, en Bruf- fel gemunt bia^ / tiocD entIHcli te caebe getoojben öaec beffepn te fs;meecen na Weft-Vlaenderen, oo^ beelenbe bat ^icje foube min lacioufle geben aen befen fitetes. ^at be ^eeben Ooornick, Douay, Cortrijck enbe anbete bequamelf{cfiec (al^ naecbec aen be ^;enfc|)e ^ntietenleggenbe) Iftonbengetoonnra/ enbeàeb]onnen3f|nbe/g^ubenbMi}ben.iDecgeweti tialfSluniosgnbe jFjanfcgeonttent dertigh duyfenc flecfi ban omtrent Charleroy opeeteooHen/inpeffant innemenbe Aeth'tta)eIEibe$paenfcde{iabbengebe' ^«βκ» molieectenbebeclaetenjben eenen twiatigften toiett mcDin Doornick beceut i bit meenbemen foMbe eenigg mee» itelijcft tegenfient gebben gebaen/ maec i^ bebonben gelüh meef{ alle plaetfen/ bat geen noobigg €Hiacni« foen en anbete begoeften baec inb>acin/i^ becljaibfn gebtDongen (igö ben vieren twintighften obec ben/mee^uptb2refe;be honing öaevfammetenbe; ' Ρ » fepbe/ ·
en OORLOG H, *tSeven-€n-veemghfle BoecL 155
mtion des Villes de Cechi» & Canàner-, & toUtes les au. tresprife occupées depuis ie zy d'Odlobre liii.en |
-ocr page 287-
256- SAKEN van STAET
i 667 fepöe / geftomen te fgn met feftich duyfent man nirt
___^ om öan: conbitic te öeceraecen/ maec betec machtiV
fao fp QoeitDilIigf) inftdOen; Dat fp felfi^ bt^ö&en t'obcckageu / ofte tiaec befiant toonbcn om tjet slje^ ttieloc tracn^iefiaen» alfoo Uoofcn ùen feci)|lenen feecriecfiën lueflö.
©c Coningl) in pccfoon bacc in oemben sfjnöe/ tooe tecllont mcbec na 't Eegec / bc S^oigec^ eenige jaccn bjpöcpt fafloobenDe. llSarqui^ be Treflci- gnics, getnefen ^oubecneuc albaet / tot BruiTel mcnbe/ hlaegl)öef«c obec ffaeuftictigfjepbtbanbe SSo^gccie/ batfe be knapenen ntct gabben toillen in be ïjanbt nemen.
^en negen en twintigilen be dToning gebbenbe be noobige gegeben toc confecbatie ban Door- nick, taefcHöe ge&omen tot Heleyn, bebe op ben der- tigften. met get aenb;eec6en ban ben baci)/ be 43;abe ban Duras met twee duyfent paccben boo? af maccfte» een/ omme Douay. op be aebiece oe Efcarpe, fe^ mij» len ban Arras ^ te berennen / toaec nae ben Coningl) , op ben tweeden ^ulp felf bacc boo; quam / laetenbe een tameiijhc aental «Suptecp tuffcben be felbe en fi)n Xegec plaetfen/ toaec toe een Efquadre gebetafct)cect jijnbe/ Djeef be belegecben in Bate Contecfcöarp 5 op tDcIcHe fucce^ op ben derden Oefec be Ccencgecn taiecöe geopent Boo^be JFjanfcöe Guardes tee cecfts m /enDebooifjetSegimctttban Picard tee fïincftec S^beibe iDacfcgal en i^artogg ban Gramont in qua· litept ban Coloncl/bleef ben gantfcgen naegtbaec &P/ enbe tuiect ban be 3t)be ban be Guardes tpel mecfl gebojbect : ^e^ mo?gen^ quanten becfcftepbe 39ο· lontaicen t)et toeccl^ beficötigen/ bocDteiecben bibee· fcDengcquetfl: ianbectu(fct)en ceeDt benConing() cöntonibe ;&tabt/ en bie ban be ;btabt beben meec el^ twee hondert Canonfc&ooten op be JFjanfcfie Trenchée cRùc ^Satecie. ® en felben bagg bebe men twee nieuüie attacque^ op bet ban£icarpe<maec met toepnigt) fucce^ / foo bat men eenige goebe boop gabbe / bat be belegecingenocblangg foubebucen^ maec Rebben al ben fefden ^uip begonnen te capitu:^ lecen; be^ anbecen baegg^gaf figb bet JfoiC/ d'F.fctr· peoocït obec/ upttcecftenbe beteenenbe fiet anbec hondert ende vijftigh man / gebbenbealfoogeb^cb een bofcft enbe ammunitie gebabt.
i&ebect bleben be jF^mfcbe tuffcgen Doomick, Ry flèi^enbe Douay toat (lil.(©nbectufrci)€n be JlBac. fcöalcft d'Aumonttoefenbebectrochenban Arraen- tiers ben laetfieti üunp / gabbe figl) neergeflagen tot op een piftoolfcboot ban Ryiïel, en baec een bagb en nac&t gebleben jtjnbe/ en bebbenbe boen becbjanbtn Bepöe bebupten ibteben met feftigb ofte tachtentigh Molen^; gingt) figbnebecfiaen aen beb;uggeban Teifon, om be belegering ban Douiy te fabocifecen; bocb nae be becobecinge ban be felbc plaet^/ bebbens be gefotegen fes duyfent man ban be IScmee ban ben Coningb/ nambPSSn macfcb na Corcrijck. q^en tienden en elfden totecbenbetcenct)fengeopent> be ;6tabt biiect geoo;&eelt fieccfter al^ een ban be booj< gaenDe; bebbenDe een eonfiDecable Citadel, be^on^ aengefien tjeeft (igb oocft obecgegeben ben feftien- den^ be Citabel bült tot ben negentienden.
debect betten be JF^anfcbe nietal^ ftotecenboo; 't Ïanbt / ban omtrent Gent > ban omtrent Brugge; bepbe plaetfen toierben boel boojfien : iCUiee becquic' bingen gefcbieben in befen tiiOt aenbe Spaenfche, 't een toa^ bat ben d'Ligne floegb ies hondert fiupter^ / bie Charle Roy enbe Philippe Ville kearen uptgetogen om eenige Contributie in te balen / nee £en bebigb gebecbt / toierben be ^paenfcbe meeflec/ afb;engenbe twee hondert gehangen naec SSjttffel/ hondert bleben op be plaet^. 0et anbec toa^ be b;ucbteIoafe belegecingb ban ^ Φ£η· Dendermonde, ban be jp;anfe berlaten teojbenbe Btctnon' Denfeften9fiugufli. ^p quamen ban boo; ben twee- M wBcc demael, beeben bp6an^ niet al^ gebupcigö (lo}men/ toel een en viiftigh upcen acbtec een. f <0pbeaenItomfiban be jF;anfe/quamen baec6in> Jien be ©rlt-mee(icc0 Louvigay, de Silly, en Over- ; meer, boenbe bacc CabaUecie aftceben/ en be poflen |
neben^ be ^nfantecpe betoaren. JSen maecbttti beele boojfngbingen/ ombetBcrcfeen bec Jfjanfcfie onbertoatertefetten/ en men becb^uiben enbe tul ' neecoe aile i^upfen enbe geboutoenboojbe^tabt/ felfi^ be ^bbpe ban Swy wijck. be jpwinfcbe baec boo/. homenoe beeben oenflont^ aen be Sinien acbepbtn/ enbe een S3;uat)obecbe Schelde flaen/ baec fp drie hondert ruptet^ obecfonben/op toefche de Louvigny een nptbal Deebe enbe becfcbcpbe ban baec uebet, maec&te / met bet becliri^ alleen ban een CapitruR ifiec nae quam be Coningb ban Vranckrijck feif fti 't Slegcc / en als$ boen tuiect een fucieufe aenbal ban beboogefìant gebaen/ alfoo albrceflonbec tuater ffonbt/ maec luiecben aen bie bant foo beg;oeti bat fti moeiten af toijtlten / enbe boo;t be belegering op tun vijfden bec felbec maentbeclieten / nabaerafbjccD benbebebjuggetot Appel, enbelatenbebpbe twee duyfent man in 't Xant ban Waes, bie ten beelege:> bangen toietben binnen gebjacbt/ men bonbtoocg brele JF;enfcben becb;onc6en ; be ;i)paenfcbe maecg· ten bet betlie^ ber jpjanfcbe gjoot/ia ban eenige duy. fcnt man ; Oe f janfcbe fepben geen tien man beclaos een te bebbcn; b}ie fai bit conciliecen^ bocb ftcnbemm feggen / battet booj be Spaenfche een g;oote bictecit toa^/ à toties viftoie houe vinei deiincre. φρ fcbebiacenboojttDecbeetcociien tor nae Cortrijck; toerbenbebacce iCroupenop biberfcbeplaftfenbn> beeft / ben «tToningb felfjSgingb Aetb beften, ^ef^ b^eugbe bec ^aenfebebuecbe niet (ang/ biantben tienden caechten be jp^anfebe boo; Ry flei, ontbieden· be upt Arcois enbe anbece quactieren een g;oot aem tal Séoeren om aen be circumvalatie te acbepben; bie tDelfcven mijlen tn'tconbe enbe bubbelt foubejijn/ om ban bupten enbe ban biunen in befcnfie te sün; be Spaenfchen maec&ten fleet batalbaec foube g;oote biebecflant gefcbieben; battetguacnifoenbia^ban vijfdnyient man / bebalben een feecoioot getal ban Solontairen enbe SSojgerie/enbe batfe banalità tol bnojQen biaceni becbalben be f ;anfcben een upttec· (ie effojt fcbeenen te moetenboen,^aer binnen conto manbeerben be 43;aefben Brouvay, enee liet bet· fcbepben uptballen bom. jgu koafi ^bt boo; Ot ;&paenfcbe baec in 't belbt te p;efentecen;men bjacgt bpaltoatmen&onbe/ upt OoytflantenbeLDgeiuu toacen becfcbepbe ^oupen gehomen. Omtrent ben twinrigften maccbeecben onbec ben «a^aef ban Mar. cyn ben loegbnae Gent,Brugge,enbe Ypercoonf tcent twintig duyfent man te boet enbe te paecbe/nt< bemeecboIc& foo bendingen al^ anbece toiecbenitt baefi getoojben / men fepbe ban acht duyfent in Bra- bant,enbe twaelf duyfent in Vlaenderen.maeC bet bW» een meefl tboo^ben.^mmec^ be jf^anfcbe b^ongen fo (leccia op RijfleUbat Saterdag ben léven en twintigileD ^ugufii be bjant gecaecfit i^ in eenige Üupfen ban be belegecaec^ boo? bet Canon / tajaec op bet Canaillr beeft beginnen te pionbeten / enbe alfo ben ^oubef neuc eenige militie upt be bupten bieccben mofï tte^ Ëen/ om befe tumulte te (Uilen/ s^n be f janfcbe aen· gebjongen boo;be Breiie bie fp inbe be(Ie babbege» fcboten/bebbenbe be folbaten en S9o?gecit upt be bup; te bieccfteo gebjeben tot inbe ^tabt/ en be felbe bei> bolgt tot op be maccht / altoaec een C;oup SSojger^
bun al eeecliic&e conbitien toegedaen bie fp boibei^ ben/enbe i^ gebacbte JQajeflept op ^onbocb baet in getcocften/betft aenfiont tien duyient man fo te bort m al^ te paect gefonben nae Gent ; *t toelcft ^baec een g;oote fcb;i& maeftte/alfo be j&tabtMepn guactlfoen In bab/enbe geoojbeelt koiect/niet lange te fullen hm nen tegenbouben / Jbnbe maec vijf hondert man op bet Cageel: JQaec 't beeft gebleecEien bat be Coning bet niet meenbe/ 'tfpbat bpeen befen ^^taetgeen
Slalau(!eb)ilbegeben;ofbatbpb;eefbebecirconvaua·
tie niet te fulleti bonnen maSen / ecc be ^aenfe met een bliegent SLegec baec in ofte bg quanten. «Tot biellten epnbebe€»)aefban MarcijnbectDaect^ban Brugge maccbecenbe / caecBte in 't gebecbc «"ίί jp^anfe/altoaec benjpjince be LigneBequetfibeRijo-
gravf |
-ocr page 288-
en OORLOGH, 'tSeven^en-^eertighfeBöeck, 257
nocljtaii^ De jpcanfcDc bctoogen/1 taftcn i maecljaei: te aaen cccoUiflfccn/ om boojtacn iiicttcDoen ai^ aHEiiiljaftjen ïjct plattraianö tel)£D£C= l,„' fuöE cm awote üicüafctöcpt acn te jagen, ©cn fevenden ^Eptctiiliec lasEii öc jpcenfcfiE noci) i (ίίΐ tot Dwinfe : i©cn cwaelfden ötoongen öct ^amU Lutot Aelftöi|>tat)toptfflebcn:DaEcnafl)ct (ia=
fiCfl Liekercken, en Sancberge. ®at Aelft ijcbbfnöe fffirpt twee duyfenc fao anöece ^ot
Daten / DieiuDc23uraec^0upfenarIoeeert sgnj ^p ficbDen Doüen ijun ?tlccoojDt/ De i=il0f{ten boo? vier en twimighhoudercguldens moeten cantfoenecen/ tiet 45atit)upé enöe anöcce plaetfen iepbetìol0cque(ien 5 't êpaenfcfte <0aniifoen / befiaenöc <n ies a fcven hondtfrc tnaii/ fi)n na Bruflèl getcochen.
il3cn Sifie Öet JFranfcl)e Eegct vier en dertigh duy- fent man fteccft te jijni drie duyfent paeciJcnqua; nientotfip Rupelraonde, opbe©acocBienbanBorn, ΡΓ Engen,Eyckensviiet,enbeDaecamtcent/ gaenöfbfi IS (icötiBen'tForc Margriec : een anbfc gcDecltc totTe- f^natj Airche,CapelIe,Dielbeeck, enDe Dc omleggcnUe éacocbien/alle^rabagecenbeentie pilIieecenDe; fpa< tfiiDe(aIfofcf)?eefnienban Bru(rel)noct)ïllecchennocö llloolier^! 3n 't ÏÜlooficc tee Muyie, fjabben fp fclBic^ Rclijcfte €pcannic ge bat η / onteerenbe oocR Οε Hrplt flc plaetfen/ ©joutoen cnbe ^ocbtecen/ fonbec onbec= fiöcpt üan pecfonen ofte oubecbom j iae felfi^ tjabben t)c ^ocj^tec^ moebfc nacc&t onthleet/ gebicdrett/ met de boeten opgc&angen een bebalchen / enbe nae Ijun üctbloecheitjchbaeccRgegeelTelt tot ben bloebe: ^e arme Paters CarmelitentìaDbcnfp (opecnmeec aï^ S3dcliarift{)e to{)fe) ggebonben aen be fiaectenban |)unne paecbf n/ enbe alfoo gefleept upt finnnc We pne gctmitage: ^n Ijet fóloofiec Den iJ5?ooten Bygaert, labben ongobbelych gekeft, ^en^ifncebe Ligne ajl) met vier a vijf duylenc man tuffcöen Vilvoorden tnDeBruffelj toeïcfee^tabt/ aI#meDeBergen,Na- mea, en anbcce ten uptetflen ίοΛ boojfien enDe fieccK Demaecftttoacen.
®en twee entwintighften laflenfpnocöomtrcnt Nynove, BruITel, Dendermonde, Vilvorden> enbe Φ It^ rafecenbc enbe plunbecenbe.
j^oe bat Γρ Aei A ()abben gebemolieect / ge&Iien Den feseatwincigftentiegonnenl)eecfiecIten en grquefien tc bccboeren/ toetbenbe De(©fficiccenin3litieccngei ftjflflcn ; bni acht en t wintigften {jit fteele Itcgec op^ flfttochen/ met aïle De ^olbatenöie binnen befclüe gitabt sDrlcgen IjabDen/ rcflerenbeaUeenlncRmaec topnig gequellen. 3ln Ijaer bectcech gcbben fp ganfeg BrmnioleftegebacnaenDiebanDE ^tabt/ alfoo φ pje^bectiobtgebacntoa^aenbe ^olbaten/ op pene ban'tleben/ aenbeSàucgec^ ofte gaece goebecen niet te toucljecen/ tot toelriten epnbe bc geec Talon in t)e ^abt bleef/ tot bat Den iefien manggemac^ tficetttta^/ Dfe meticnlgeHieglnirntennaet; Oude- naurdeo g|)etcot{tcni^ / enbe ben .fSacefcgalbe Tu- rennenafinguin.
Siile be particulacitepten ban befe Compagnie laet ichaenbepartnenfelfiS: rtjnbe&pbefelbe{gcl0ih ae-. meenelijch) alfoo tocl met be pen al^ met be toapenen pcflreben/ elcft Bet fijne op moncBenbe j maec be toaet» Ρ tpt taa^ / bat De Jfcanfcfte met De gemelbe getponne peben boo?b?ingen / cnDe in 't bolgenbe aec toiecDt be ©jebetof^Uftengemaecfit.
©nbtrtuflc&en toiecbt oocft niet becfupmttoat tot be©jcbcbienbe.
I&cn^bt Rofpigliofi.iSctfban De^au^/namael^ Cardinaeijijeeft in 't Ie|i ban Julius,nebeniï aenbiebins ge ban be iBebiatie ban ben gau^/ beboicen gfjebaen om em fcBojlfingfjeban bpanbfcDap upt te toetcften/ eoDcl) men hon tot Parijs gantfcB niet berfiaenom oen cour^ ban bc toapenen eenigec maten te laten m tcctumpecen/fnöe men bailbe oocft boen gdooben bat foobanislje inteciuptie öet toercii ban Deffi^eDemet bpangien meec blfficilfoube maften/ Detojjlbe ftoning met toepnigö fïclj fai contentecen ; maec Deboo?f5 Medutie ban ben pau^ beleefbeiycl^ aengenomei^/ |
enbe acn ben boojfs J^eer Rofpigliofi niettemin beftcnt 1
gfjemaecftt/ bat ncbm^ be felbe meet Pjincenenbe_i,
;&tatcn/ enbe appacenteltjcft ooeh Proteitaocen, l^ec tot Dct mopennrrenbanbe©?rbcfoubcnaen6iebfn/ enbe bpfonbecI0cft gacc ]|o. JlSog. beknjie Vranck- rijck cecDt foube fjebbenomtecpfTcbcnbat&artkDa» penen met Die ban fnn.f!©ajeficpt tollben co!»Jungecen.
^aec i^ ooch^efbioohen ban be plaetfen tot be on> brct)anbeIingB / enbe get fc{)ecn bat ben ^au^ gecme foube (ien bat bejftegotiatie tot Romen tuiecbeaen:' gefêelt/ enbe in gaefl gebojbect Doo; be ^mbaftabeuc^ ban betbiee Ctcoonen/taielcftealbaeccefibcetbcnimaeE bit boo^fiel banb?fcanfrDe3Dbeg|)cDcciinecrtop een boo^toenben/ bat bie ^tabt te bette ban be ganbc gljdcgcn toa^. il^eec ban Beuningen öabbe in be conbctfatie met bcni^eccdeLionneDaecobetgeïjoua ben/ bpmanjccbanDifcoMc^gbemobecrt/ Dat men boo; ben ileecd'Ambrun tot Madrid, enbe bOM ben ileec de la Fuentes tot Parijs, obecbebOOifjKjebe ©jobifïoneel foube Ronncn tcaitecen/ om 'ttaeccft ten principalen boo? beel belibetaticn obec Prseiiminaria niet te laten becacgtecen/ enbe {jabbe Dit oocft aen ben ï^rec Baron Wicka, <Cnbopé ban ben Keyfer, ge* infinnccct/ bie Bet nietb?eemt fcöeen te binben / maec ben i^ecc be Lionne fepDe/bat be iactfie Depefcije^ upt Madrid mcDc tijacDten/ Dat men in ^pangienben <@o?IogB fbjmelijcft tegen^ be jpranfcfje Sicoon gabbe gebeccetectt/ enbe aen Den i(^eet ^t mbaffabeucd'Ain- brun Doen bcftent maccfttu Dat i)p albafc nict langec gebult foube toojben.
g^e ©uptfcbcKojfien toelcïte in bc öffnfe allinntie toacen/ cn namentlijefebe drie GeeftelijckeCheur- Vorften, en ben ©ojfl ban Ni euborgh,en alle bie ban ben i^upfe ban Luneaburgh,mitfgabec^ oocft beigeet SSiffetjop ban iVlunfter, toiecben gefrpt op een fimu^ lact betfoecft toeggen Denl^oninggboo^eenigen^bt acn gaec ggebaen/ om pecmifTie te gebben tot ifet booj-tcecften ban een Corps Franfcbei^coupm obec Öaec aianben / tot fccouré ban Polen tegen be Turc- ken, enbe op een anbecfcet wei-gemeende inflantie om geen ©olcftecen tot fecoucé ban be Spaenfche jgc betlanben te laten paffccen/ in ggefcgjifte ggeant» tooo?t te geböen / bat fpomcebenen/ bpgaec gge» bebucrect/ in DepaffasiebanDeFrinfcheTroupen na Polen, niet ftonben confenteceti / cn Dacr en trggen oocft niet foubenbulben/ batter obectocgtnafcgaec 3lanbcnggcnomen toictbe/ boo;S9enbenDieteggcn Vranckrijck nae be Spaenfche ^ebcclanben ggccoms manbeett fouDen U)o?ben ; $lcoon Sweden, ïatic» fte oocft in be Sïgnfi^e Alliantie ggetoeefl toa^/ bjiecbtin befen nietggcnoemt/ enbe 'ti^gibleecftcn / Datallcétuifcgcnbiettoee jfttooncn i^ggebleben fluì» tnetcnbe.
Vrede tOt Breda toiecbtggefïODtcn ben laeften July, Daecban getlnArumenttUffcgen Vranckiijck enbe Engelant i^Iijpbenbe al^bolght. 30c Deeniche enbe Nederiamfe ^nflcumentcn fgn te binben onbcc Die faecften.
NOtumfituniverCs&Gngulis, quorum intereft auc quomodo libet intereffe poteft, poflquam exarlic bellum incer Sereniilimum & Pocentim- mum Principem acDominum Dommum Ludevicum Xlf^.Galliarum & NaverM Regem Chriftianiflimunv ab una parte,Sereniilimum ac Potenciflimum Pria· cifKmacDominum,Dominura CaroÌttm 11. Magns Britannia Regem, ab altera , occafione belli jam fx- vientis incer di£ium D. Magna BritaimiieRegem , 6c Celios ac Prsepotentes Dominos Ordines Generale· Foederatarum Belgii Provinciarum,tandem divina bo- niiace failum eflè, uc Sereniflimo ac Potentiflimo Principe ac D. D. Carele Sueconm.Gothonm ac Venda· /orKwRege, pro fingulari Tuo amore &affe£l:u, quo belligerantes Reges, corumque Regna compledicur^ tum eciam public^ fa!utis,6c quietis in Chriftiano urbe redintegrand^ ac confervandae ltudio,medicationis fusi amica & fincera ofScia interponeotejde pace fit fuice- pta cogitatio in eumque finem ex mutua partium con- ventione BrtdtecÓDgteffai Legacor, ac Plenipotentia-
riontai |
-ocr page 289-
25δ S A κ E Ν van S Τ A E Τ
j667 "Ofum locus conftitutus Ct, quo in negotio, ad finem „,. optatum provehendo cura Alciflìme memoretae Sacrg Regi» Majeftatis Suecia Legati Extraordinarii, lllu- ftriflìmi atque Excellentiffiini Dom. Dom. Georgiuf Ïlemming > liber Baro in Liebelits, Dominus in Λ or- naas €c Lydinge S. R. M. Regniquc Suecise Senator, &Confiliarius Canccilarias.ut & Dominus chrifiopho- rus DelphicuSj Burggravius & Comes in Dbona, haere- ditarius Dominus in Corbitten, Schlowitteni Burgs- dorfjStockenfelts & Fifchbach S.R.M. Campi Marei- challus & Confiliarius BelUcus j nec non Dominus Tetrus lulius Ceyet. hxreditarius in Bengtsboda & Ly- angebygard, Eques, S. Reg. M. Sueciie Canceliariaï & Status Confiliarius aulicus,qui tamen haud diu poft fuumadhunclocumadvcDtum, dumpio buie operi fimul infudat, inopina morte piaventus eft, nomine Clementiilìmi Regis ac Domini fui, omnem indu- ftriam,dexteritatem atque prudentiam, fincere & abf- que toedio impenderint, pariterque fupra memorati Regcs,ad tam bonam mecam collimantes, ad pacifica- tionemliinccepertraftandam commiferint &depu- tarint Legatos fuos Extraordinarios & Plenipotentia- rios,Rcx quidem Chriftianiflìmus IlluftriiTimos atque Exceilentiflìmos Dominos,Dominum GodefridumCo- mitem d'Eflrades Regiorum exercituum locum tenen- tem Generalem,D«wj»frf(e Gubernatorem,B«r</f^e/ie Praetorem Urbicum perpetuum, America Proregem Ordinum Sacra Regia; Majeftatis Equitemi nec non Dorainum Honoratum Courtin, eidem Sacrai Regi® Majeftatis à fecretionbus confiliis, & libellorum fup- plicum Magiftrum, Rex vt ro Magme Brittannia lliu- ftriiEmos atque Exceilentiflìmos Dominos, Donii- num Denxell HoUis Baronem de Ifeildas Sacr® Regiae Majeftati àconfiliiS) nec non DominumHear/cww Coventry honoratiifimi Thomit Coventry Magni Angiif figilli quondam Cuftodis filium, eidem Sacrse Regiae Majeftati à cubiculis intimis,in fupremo Angli» con- cilio five Parlamento Senatorem in Hibernise regno adres agrarias adjudicandas Commiflàrium, qui poft mutuas Plenipotentiarum tabulas,quarum apographa fub finem hujus inftrumenti de verbo ad verbuinin- ferta funt, rice commutatas, in mutuas pacis,amicitia:, & confoederationis legcj conlenferunt & convene· mnt tenore fcquenti.
iyirttculus 1.
■p Axfituniverfalis, perpetua, veraque, &fincera amicitia inter beieniffimum & Potcntiflìmum Reg. Chrifiianìjjimum & Sereniflìmum ac PotentiflS- mum MagHiB Brittann'ue Regem j eorumque hseredes & fucceflores,nec non mriuique Regna,Status & fub- ditos; eaque ita fincere, ferioque feriretur & colatur, ut alter aiterius utilitatem, honorem, ac commodum promoveat, omnique ex parte fida vicinitas, & fecura • pacis atque amicitias cultura revirefcant, öcrefloref- cant.
II.
OmnesinimicitÌK, hoftilitates, difcordiae, & bella interdiftum DominumRegem, Chrifiiani§mum,Sx. άϊ&,ατη MagnaBrittamiaKegitm^ eorumque lubdi- tosceflentécaboleantur, ita ut uterque ab omnidi- repcione, deprasdatione, laefione, injuriis, ac infefta- tione qualicumque tam terra quam mari,& aquis dul- cibus ubi vis gentlum, ac maxime per omnes alteru- trius Rcgnorum ac ditionum Traftas, dominia, loca, cujufcumquefintconditionis, temperet impofterum abftineatque.
III.
Omnes ofiTenfa^, injurias, damne,quaepraediÖus Dominus Rex Chrifiiatti^mus ejufque fubditi, vel prsedidlus Dominus Rex Magna Bnttannia ejufque fubditi, durante hoc bello alter ab altero penulerint, oblivioni, tradantur, itautnecearumnec ullius aite- rius rei caufa vel prastextu alter alteri, aut alterutrius fubdici pofthacquidquam hoftilitatis, inimicitiae mo- leftise, vel impedimenti per fe vel per alios, clam, vel palam, diredte vel indirete, fpccic juris aut viafafli inferant, vel inferri faciantaut patiantur. |
IV.
Liber Ct ufus Navigationis & Commercii inter fubditos utriufque diöiorum Dominorum Regum; prout jam olim erat tempore pacis & ante nuperritni belli denundationem, ita utquivis eorum, alterutrius Regna, Provincias, Emporia, portus, & flumioa Ube- re cummercibusfuisadire. ibique veriari, acnego- ciari citra moleftiam poffit.
Captivi utrimque ad unum omnes cujurcunque dignitatis aut foiiis fint abfque Ij^tro aut alio ullo re- demptionispretio, fine mora dimittantur, dum abiis quidquid pro viöu aut alia de caufa legitime debitum erit, perfolvatur.
VL
Omnia Edida & Senatus Cotifulta,quse rationehu· jui beili alterutra pars in pratjudicium alterutrius con- tra iibertatem Navigationis & Commercii promulga- vit, bine inde abrogentur.
VIL
KtxChriiltani^vius, Magox Brittannia! Regi aut iis, qui ipfius mandata, Magno Angli® figlilo di.bitè munita, ad id acceperint, illam irJulae S, Chrifiephori partem, quam Angli Kalendisii»»««wanni 166^. an- te nuperrimi Belli denunciationem poflSdebantjquam primum fieri poterit,aut ad fummum inmfix mtTifeff à die fublcriptionis prffifentis pafti numerandos, refti. tuat : eoque diöus Dominus Rex Chriflianijjimus, ftatim ab ejufdem paóti ratihabitione inftruracnta& mandata omnia neceilaria,ritèconfedla,di£to Domi- no Magnae Brittannia Regi, aut ipfius Miniftrij, ad id delegatis, tradat auc tradi jubeat.
VIIL
Si tamen aliquis fubditorum didli Domini Magrse Brittannìa Regis, bona, quxinea infulapoifidcbac vendiderit, venditionifque pretiumipfi rumeratum fuerit, non ante in eorum honorum poffeilìonem, in vim prasfentis paöi mittatur ac reftituatur quam pre- tium aut acceptam pecuoiam j defadio folueritacr^ penderit.
IX.
Si vero contìgerit (quod tamen huc ufque compefï tumnoneftp fubditos Dumini Regis Chrifiianiffim diöa S.Chriflopbori Infula, àfupra memorati Domi- ni Magnx Brittnnnia Regis fubditis, ante autpcft praefentis paóti fubfcriptionemexpulfos fuifle, nibi- iominus rcs ineumftstumreftituantur, inquoinitio aoniiddj. (id eft ante ceflantis jam belli denuntia- tionem ) erant, ditìufque Dominus Msgrs Br/tfait· ma Rex, ftatim atque resinnotuerit, citra ullamm^ ram ac dilatiocem, inftrumenta & mandata omnia ritèconfefta, adeam reftitutioncm neceflaria fuprt mecnorato Domino Regi CbrifiianiJJìmo aut ipfius Mi: niftris, ad id delegatis, tradat, aut tradi jubeat. "
Djöusetiam Dominus Magnse Britteuma Rei, difto Domino Regi Chrtftianiffina. aut iis qui ab ipfo mandatum Mag. Gallias figlilo debiiè munitumadid acceperint, Regionem, qu« Acadia dicitur, in Af- rica Seftentrionali fitam, qua didlus Dominus ReX ChriflianiJJìmus olirti potiebatur reflituat; eoque diflus Dominus Magnai Brittamiia Rex ftatim ab hujus Foederis ratihabÌtione,inftrumenta& mandata omnia ritè confefta ad eam reftitutioncm neceffaria, difio Domini Regi aut ipfius Miniftrisad
id delegatis tradat aut tradi jubeat.
Si qui vero ex ìncolis regionis illius, qu£ jicatSt dicitur, Sereniflìmi Magna Brittennia Regis domi- nio inpofterumfubeflemalint» liberumfit ipfisintr» fpatium unius anni, à die reftitutionis regionisilliui computandum, difcedere, fundos sgros, mancipia bon na denique omnia mobilia vendL're,alienare, vclaliter ut ipfis vifum fuerit de iis ad libitum difponere j 6e qui cum ipfis contraxerint ad ejufmodi contraitusad implendos Serenisfimi Regis ChrifliamJJìmi authori- tate teneantur ; fi vero piKtuleiint numraos, fupel- leiftilem, vafaj mancipia, omnia denique bona mobi- lia fecum avehere, hoc ipfis citra ullum impedimen-
tum |
-ocr page 290-
en ο OR L Ο G Η, 't^even^en-^veerttghpe Boeck. i^p
tum aut quamcumque moleftiatn intcgrum ac liei-
Item KeyiChrifliantjJtmtts Magna Brittannia Regi inmodum fupradidum infulas, ςυα^βί/χοΛ. & Mon- {arat nuncupantur, fifint in cjuspoteftate reftituac, acque etiam quafvis alias infulas, regioncS) arccs& Coloniaijqusedidti Domini Regis Chrifi'taniJJimi ar- inis, ante aut poli praefentis tradiatus ÌubfcripHonem ebtineri potuerint, quafquediörusDominus Magnai SwiiiBW'iRexpoffidtbic, antequam cumDominxs Generalibus Foederati Beigli Ordinifaus bellum ( cui finis hoc tradatu imponitur ) iniret ; & vice verfa didtus Dominus Magnae Brittannia Rex in modum fupradidtum,infulas omncs» Regiones, Arcesj& Colo- nia; ubivis gentium iìtas, quse ipfìus armis, ante aut poft prsefentis padi fubfcriptionem obtineri potue- rint, quaMe ante Kalendas Jeweer/di anni di- ftus Dominus Rex C^«//<j»/^w«poflìdebac, fupra memorato Domino Regi Chrtfiieni^mo reftituat.
Si qui vero ex illis Tcrvis & mancipiis, qui Anglis fcrviebant, in ea infulaeSanfti Chriftophori parte,qua ad fupradiétutn Magnae Brittannia Regem pertine- bat, & in infulis, qu» jintigea & Monfarat nuncupan- tur, cumfupradidti Regis Chrtfliantffimi armis occu- pata funt, in Anglorum domitiiura redire iterum ve- llnt ( citra tamen omnem vim ac coadtionem ( id ip- fisintra (patium/i* menfium,à die quo eaedem infulae reftimentur computandorum, liberum atque licitum fit. Si vero Angli antequam diétis infulis excederent, aliquos fervos vendiderint, pretiumqueipfis numera- tum fue[it,non aliter ii fervi reit:ituan[ur,nifi pretium redditum ac repenfutn fuerit.
XIV.
Similiter fi quidam ex fùpradifti Magnai Brittan- «/> Regis fubditis ( quiinterferros & mancipia non Dumerabantur ) operas fuas locaverint, militis vel co- loni vfl alio quocunque tirulo ; fupradifto Regi Chri- Λίαηίβηο, vel alicui, ex ipfius fubditis, in prsedidtis infulis degenti, mercede in annum, velmenfem, vel diem pada ; poft infulae vel infularum reftitucionem, ceflet, talis locatio feu obligatio, accepta pro rataope- rarumjamexhibitarum mercede, liberumque fitipGs ad fuos redire & fub Dominio Serenisfimi Magnae Britmiìia Regie vivere.
Quodcunque de praedcïis infulis, fubditifque ibi de- genubus ftatuitur, eo modoftatutum intelligatur de omnibusaiiisinfulis,Arcibus,regionibus & Coloniis, fubditis &fervis ibi degentibus, quos qiafque fupra memoratus Rex Chri^iani^ìmus armis fuis occuparic veloccupabic ante vel poft fublcriptionem hujus cra- ftatusmodoeoseafve diélus Dominus Mag. Brittan· BW Rex poflederit, antequam cum Dominis Genera- libus Foederati Beigli Ordinibus Bellum (cui finis hoc Trattata imponitur ) in>rer,&vlce veria idem etiam ftaturum intelligatur, quod eas infulas, Regiones, Arces StColonias, Subriitofque & fervos ibidem de
quas fupra memoratus Magnae fuis ante vel poft fubfcriptionem hujus Traftatusoc- cuparitveloccupabit.
XVI.
Omnes litterae, χ,ΛΤΛ reprefaliarum t quam SarcxSc contra marcae, quae hadtenus quavis de caufa utrinque conceflic fucrint, nullae, caiTae, & irritae maneant & habeantur ; nec ulla inpofterum hujufmodi litterse ab alterutro Dominorum Regum, adverfus alterius fubditos concedantur, nifi prius de jurìs denegationt nanifefte conftiterit, nec aliter de jurit denegatione conftet, nifi illiusqui reprefaliarum literas fibi conce- ai petit libellus fupplex,Miniftro,Regis illius nomine, contra cujus fubditos illu Litteric poftulantur, ibidem degenti, edicusac oftenfus fuerit, ut is intraquatuor roenfium fpatium aut citius, in contrarium inquirere posGt,aut . - . |
procurare, ut ex parte rei, aflori quam pri- fiat i fi vero Regi» illius, contra cujus füb- ditos reprefalia poftülantur, nullus Minifter ibi degat ί j refrejaltarum littere non concedantur, nifi poft fpa- ' ' tiumjwe/wirmeniìum, computandorumàdie, qüo libellus fuplex Regi contra cujus fubditos rsprefalnt petuntur, aut privato ipfius confilio editusac oblatio fueric.
XVII.
Cumadprascidendam omnem litis &contentio- num niateriam, quas oriri poflec ex caufa reftitutionii navium,mercium,aliarumque rerum mobilium,qua8 in regionibus & oris longe disfitis poft fancitam pa- cem, & antequam ibidem inrotefcat captas & occu- patas fuifle. alterutra pars ab altera conqueri poflct > omnes naves, merces, aliaque bona mobilia, quje poft fubfcriptionem & publicationem praefentis paéti u- tiinque occupar! poterunt intra fpatium Juodecim die* rum in maribus proximis, intra fpatium fex hcbdo- madum àditìis maribus ufque ad S.VÌncentii Promon· torium i tum intra fpatium decem hebdomadum, ultra diftumPwwo»iori«WiCÌtlineam aquinoEÌiatm velrf- ^uatarenti tim in Oceano & Mari Mediterraneo qmm alibi, denique intra fpatium fex menfium trans tcrmi- nos priedidta: linea per uni verfum orbem fine ullà ex- ceptione, vel ulteriore temporis locive diftinftione, ullave reftitutionis aut compenfationis ratione habca- ' da, occupantium fint & maneant.
XVIU.
Si vero ( quod omen Deus optimus maximu» ertat) fop icae fimultates inter didtos Dominos Re- ges aliquando recrudefcant & in apertum bellum e-
fubditis alcerutrius diftorum Dominorum Regum fe- meftre fpatium integrum bine inde concedatur, quo res prsediÖse ac aliud quidvis ex fuis facultatibus, quo libitum eric, citra ullam moleftiam inde avebant^c transferant.
XIX.
Sub hoc prafenti pacis TraÖatu comprehcndentur illi qui ante ratihabltionum perrautationem, vel intra Jex menfes poftea ab una alceraque parte ex communi confenfu nbminabuntur, interim tamen,quemadmo. dum partes pacifcentes grate agnofcun t fincera officia, acindefeflàftudia j quibus Sereniilimus Rex interpoCtafuamediaiionehoc falutare pacificationig opus, divino adjuvante ausilio ad exitum optatum promovit, ira ad teftandum parem afFedtum commu« ni partium omnium cònfenfu fancirum & conventum eft; ut Alrillìme memorata Sacra Regia Majeftas SueciéB cum omnibus fuis Regnis, ditionibus, Provin* ciis, acjuribus huicTradlatui fit inclufa, & piaefentl pacificationeomni meliori modo comprebenfa.
X X.
Denique hujus praefentis paAl ac Fcederis folennea acriteconfedicratihabitionest intra ^««/«or hebdo- madum fpatium à die fubfcriptionis computandum, vel citius, fi fieri poiSt, Breda utrimqueexhibeaBtur & reciproce riteque commutentur.
X XI.
Georgius Fleming, (L.S.) ■ "■ ' 'phici '
In quorum omnium & fingulorum fidem maiuf· que robur, nos Legati Extraordinarii 6c Plenipoten- tiarii cum Illuftriiiìmìs & £xcellentiflìmis Dominis
Legatis £xtraordinariis Mediatoribus huic Pacis In- ftrumento fubfcripfimuB ^ illudquefigillisnoftriefi^·· navimus. A^um Breda die trigepmaprima.Κύ!\ novii veterisautem wgf/i»iii/>r/wemenns JuliijAnno miUt- pmo fexcentefmo jexagefma feptìmo > tali modofigna^ tum.
____..........,____, d'Eflradet.(L.S.)
Chrifloph. Delphicuij in Dhona, Courtin. (L S.) (L.S.)
HoUts,[L.S.) Uenrie. Coventry, { L.S. )
i^ct toa^ b?femt bat in alle Defe tijot ban ben Key- fer geen àffilUntie gefcfìiebe aen :>paiigie, De oò?facc&
toai/ |
-ocr page 291-
296- SAKEN van STAET
\66ι. toa^/batDe^tjincenaenbrnlabijntien Coninggtran
_L Vranckrijck ijaODeii Derfeecftfct/ bacgcen paffaaie en
fouben gcben a?n ccnige €coupm Doo} t)acc San· btn/ Eie [laec fauDenmoQenp;efenterenomneebe Spaeniche j^cbeclanben tetoiUen bectcecbenj €nbe
tucQcrom/ ben Coningl) t)ab bejtoepen 09 liaece bebe fgne^cmee in Luxenborg tDefenbe/gecommanbeecc Ιιαο; Monfi: ur de Crequi,om alle pieterc ban jaioufie oen alle )p;tncen ban DuyOanctoegt) te nemen / enbe !}aectn Vlaenderen te conjugecen; altoaecbolcltge: bjech begon te b]o;ben/ alfoo ben ({Toning noct) nieu b3c commilfie tiptgegeben Ijabbe / om te lichten f)on. Dect Compagnlm te paecbe/ enbe oocfi foobeelte boet / bart cn botìen foubebc ©ree Hettogb be Beau- fort lafi beitoraen {jetiben / om fesduyfent manupt be ©loot naec ©laenbecen te fenben.
(E^en ^bt Rofpigiiofi , i^ ban Parijs beettochcn na Romen, ©jpbagö ben vijfden liuguflp/ naee bat ftp bede confetentien gfieljabt fiabüe met be «eec jfeacqui^ de Lionne, mfgcltjci; met be J&eeten ?imï bajTabeuci ban Spaigncn enbe ban Venecien, obec 't fubjcct ban ben©0|l0gl)inbc Spacnfche Nederlan- den ; be (Coningb geeft tiem boen beteecen met een pjefent ban twintigh duyfent Ctoonen / toefenbe een l^rupf met fesbtamanten befet
Jiaen i^ tot Parijs reecontnifigetoecftobecbein· bifpofttie en (iecltte ban JQonfleuc ie Dauphin tot Compiegne, ben Coningg abfent biefenbe/ mit^ ben intocht inillaenbecen/ enbebe dToninginneeegente tot Arras j ^onbagD ben Tevenden befcc boa^ I|et feec qualtjeh met bien fiechen / en ben achilen nocli ecgcc; foo bat bie tpbingbe albaec homenbe/ iviadamede Colbert in l^ae|i bectoaect^ bectcocË ben negenden jtjnbe ^infbag. <5nbe boa^ ben pecKen ai thieemael b oebt gDelaten; enbe men bjeefbe bat gethinbec- pocrlten^ foubenjpnboef) febect gebetecr.
(Cot Sc. Clou ende Parijs maetfitemen gcoote p?epa· catien/om te bieten met gcoote A^agnificentie ih bep^ be plaetfen obec begtjeflootenSiebe tot Breda, i^ot Sc. Clou alleen beeb l^abame baec aen b^eccben met bondert mannen baegfi^.
Ses hondert paecben en ggeldcB ggetal te boet upt Camerijck hiaten getcocKen naec Guire,enbe gabben bpfuojteban refprefaiile be SLanben baec onbec gele· gen be eontcibutie af-geepfl / en bp &;anbtfcf)atttng& genomen : gebbcn ingenomen onbecanbece op ben achften befcc/ be plaet^ ban Rybemont, biien^boo;:' (ieben becb;ant gebben.
^e i^oningD bebé epntlijch in Augnilo ejcpebiecen beojbjc^tot eitcaöitie ban Sc. Euftache, Tabago,
Baumerone,
gn bc felbe ojbjei toiect gefeoBt/bat be boo?fcö?ebe ceflitutie foube fjebben te ggefcgiebenaenbegeene/ bie bp gate l^oogb lËogenbe baec toe gbeautljoji: feect foube ;pnompo(fetTiebanbeboo;fct);ebe3£an· ben te nemen / enbe bat gaecjloogg Jltàogenbece· folutte toa^ becmeibenbe / bat be felbe cefiitutie gge^ baen foube liiojben aen ggeautDoiifeecben ban be 2@cfl-3nbifcge Compagnie befec Eanben 3 ^e i^eec ban Beuningen abbifeêcbe baec ontcent te oo;beeIen / bat I)et geen inconbenient en gabbe/bac be boojf; autljojifatie btn naem bangace igoogb Mog. foube b;aegbtn/ maec bat fuleic tee contcacie foube honnen bienen / om be felbe te meec te boen cefpec» tecen/ enbe bat bp bienbolgen^nietgoetgebonben babbe eenige becanbetinge in be ejctenfie ban be boo2« naembeo;bje^tebecfoctl^en. ^^eficecenbebp Üeece ban Beuningen toijbec^temogenbecfiaen baece90. jüog. goebe meninge/ ofbefrlbecaetfaemfouben oojberlen / bat bP foube bebbcn te bebo;becen / bat be booinoembegetoeflen/ ooei^ ban baec afgefonben/ boti of b^t genoegb foube toefen/ batfebpbeboo;^ noembe geaucbo^ifeecben ban baece to. Mog. obec- QdbiRcijt fouben toetben / op bat geen pjeellabie noti° ficatie ban be intentie ban beboogbflgemdbcn Co= ningj) / ombeboo^noembe «Sp anbrn teceflituecen/ becGiSjfaecben mocbten/ befelbe ontgbigb te beclaten enbe te bectooeflen/ maec bat bet nietonbienfligf) 30Hbe ;i)n/bat be geene bie De meecgefepbe ofiie^ upt |
ben S>teet bectoaect^ fouben brengen/ oocltgemu· τ/;/; nieect mocbten toefen met bjieben ban be igeece d'Eftrades, aen ben toelcften ben gemelten Igeete de ' Lionne aengenomen babbe obec be boojfetijebe fate· be te fcbjijben. 3Baec op i^ goet gcbonben bat een acte ban autboiifatie met opene nacmen / op ben naem ban baece j&oogb.fl©og. gbebepefcbeect foube tooiben booj bie geene bie be boojf; Cplanbenupc banben ban be <@fftciecen banbeboogbfigtmelbrn Coningb fouben bebben obec te nemen/ enbe al^ ban nebtn^ be boojfj bepefcbe^ ban ben meer {looobfl. gemelben Conmgb gefonben aen be pjefibiate Cemcc ban be gebacbte 2@e(l ^nbifcbe Compagnie/ om bp be felbe be booinoembe opene naemen gefuppkett/ enbe becbolgen^ afgefonben tetoecben/ fulcpenbe baec 't bebooK· ^e^ toiect ben ^gent be Heyde oocit geoo;beelt ben gemelben i^eec Stmbaffabeuc d'£itia· des te gacn bccfoetlten / bat be felbe bie geene biette boo;fcb;ebe o;b;c^bectoaect0 fouben bjengcn/ oocK met f!)ne b;ieben aen be opgbemelte jpcanfcbe <@|fi9 ciecen toilbe accompagnecen.
3&en »©o?Iogb met Vranckrijck toiecbt in Augufto oocK in Spaignen op be Stuften binnen be iviidde· lantiche gee gbtpubliceect/ enbe toiecbt alba» tcc Eee gbeajmeect/ al^ nube inlMajorcaenbeanbece «Eplanben/ enbe toacen alceebe eenige ]^;ijfcn ban toebecjpben genomen.
^eConmgbi^ ben tienden ^ugufli boo; Rijfld gbeliomen i ban ben obecganch ban R ijfltl ig oittbe gbefpjoocften : ©en üeec ban Beuningen fclijccf ben negentienden baec ban befe pticticulatttrptcn} bat beConingb baec toa^booigbehomcn ben tien- den ) naec bat bie ^tabt ttoee bagen te booten boo; be l^eec jHSecefcbal d'Aumont becent toa^j bat febect ben elfden gbetoeccRt toiecbt aenbe circum- vallatie endecontrevallatie, en bat fiaet o|)eniatc6t toiecbt / bat be loop-gcaben fouben too;ben gbeopent ben fevencienden. 39aec toecbt met ceputaiie gb^ fP2ooc&en ban be 4E>oubecneuc toelche binnen be ! ;^tabt commanbeecbe/ enbe ban eenigbe ecbatcn ]%ct|g^-®ftciecentoelcbeomtcentbem toacen. t|et ^ua^nifoen foube beflaen in ontcent acht a negen hondert ifiuptec^/ enbe omtcent drie duyfent twee hondercjofdrieduyfent vierhonderc fcOEthnecbten/ enbe fouben baec en boobennocb ontcent twee duy- fenc SSoecen onbec be befolbinge jgn geti;acbt} ^cn Coningb babbe be sao^get^ boo; b^epgemenien teiil^ ien abfleccecen/ om be befenfìebanbacctoaHen&e milluie alleen aenbebooien te laten / mate fp babDeit bie^ niet tegenflaenbe gbecefolbeect be toapenen aen te nemen.
^e^ Conincfi^ Xegec/ baec onbec ggeceecRent be^coupen onbec ben It^acefcbal d'Aumont toler^^ ben gbefept / boo; be befettingbe ban be gbeconque* (leecbe ;&tebcn / boo; befectie/ ban fiecbte/ etiDe fiecfte/ enbebooi anbece ongbeball-n/ niettegtti' flaenbe be Pabigbe cecceute^/ tot opfes aievenen twintigh duyfenc mannen becminbect te toefen. b?e^ enbe boecage toa^ in 't felbe Seegec in obec bloet ineenbetaianbt/ enbe in'tmibtien ban ttoee fiebiecen enbe beel gcoote ^teben/ bie onbec bege' |)oo;faembept ban Den Coningb toacen gbebiaclit/ maec 't toatec toa^ albaec niet feec goet / enbe toiect gbeb;ee(l bat bet felbe 't getal ban be fieeben oie boo| bemacfebnae Dendermonde,meec al^ fes duyfent toiecben gbefebjeben tesDngetoeefl/ toel feec foute mogen becmeetbecen.
^en Coningb babbe nautoeltjc); in De dertigh Commiflien ban Coioneisuptgegeben aen becfcgeP' be üeecen/ bie aengenomen b^ebbenlüegunenten te paect/ pbec ban vier Compagnien op baec iiofien te licbten/ maec beeft febect be felbe in^etcoelien/ enbe liet alleen boojtgaen be toecbingen bie in (cai^n toacen.
jl^ommige toilben baec op fonbecen eenigegoopc ban gebaebten tot een aecommobement / boetoel toc noeb toe befatcften baec tot meec enbe meecbpant» febap fi^eenentefcbielicn.
φε igeec IGacqut^ de 1» Fuente toa^in De boojlei'
ben |
-ocr page 292-
cn OORLOGH, Seven-en^veertighfle Boech z6\
hen tofwR cpnrtöcft "aec bfttcocften/ cnbe tjaDöe
Si ' Booi iön oectcecft gcfept / öat ftet niet te öectoacijten
inaö Dat DC l»?oon i&pangien roet aianDeti cnDe
hén Den ©jcöe fouDe ftoopcn / tn öatfc lieüec ijct lot
San De i0apencn fouöc af toacbten/ enDe öaec Dcfen»
fierinhet bc(lDatfefionDen.
33e Meningiti üan Spangie (jabbe Bp mifliüe atn
Den ittoninalj üan Vranckrijck behent göeraaeciit/
öatfe öanöaecfpbcDe mebtatiebatiDen Paus, boo?
Den Cacbinael Vifconti {jaec JEajeflept aengcbn»
Den / haboegeaccrpteect/ foobatben Paus met toe·
ftemminaöüaiibepbe pactpen tot JBebiateuc toa^
aenaenomen. JBaec men facg bat men tot Parys niet
nefmt tta^ te tcactecen / fonbec bat neben be ®aufe=
Inclie iQebiatie bie ban anbcce/ enbe patticuIieciDch
banQc Duycfche ]^o;(len/b}iecbeaeactepteet:tenbe
otn Mcf te biUtclten/ bat ben Coningt) biilbe bat aen
De felbe in be ^egotiatie moctjt blijchen / bat fl]n ge»
badjten niet ban be gefioignem taacen geliiclt
De^paenfctieboD^gaben.
tjaec i^oog jBSog. obectooogen jijnbe ben vijf
en cwiDtigften ?tuguPi bat be mifbecfianben tuffcfieη
De Koningen ban Vranckrijck ende Spangicn opgece^
fen / foo bette ggegaen / enbe in openbacen (©oiTogb
uptgetiacllcn toacen/ baec booj niet alleen biebecsQt^
^nOecbanen gjoote fcbabe/becbetf/ enoe cupne qua·
men te löben / enbe nacfj becbec gebjepgftt toiecben/
macc Dat oocft be nabuyren ban bepbe Jjoogfigemel·
Den Coningen enbe bacen Ijanbelenbefcequcutatie/
Datr bp raecchelijcfe tuaten geinteceffeect / i^ naec fe»
tieufe enbe ecnfiige obetbieginge ban be impojtantie
banDe faecbemetben gebolgeenbe aenhiebenban
Dien / goetgebonben bat t)oe eecDec tioe betec alte be^
quacme enbe fojtable mibDeien tot nebetlegginge ban
DeDoojfj opgecefene «@o;Ioge/boo; enbe aleec be felbe
becDet fbube feomen tipt te betrfien/ bp bec bant gena<
men / enbe tot bicnepnbe aen be i@eer^mba(fabeuc
Bareel enbe ban Rede van Ren fwoude toegefonben
fouDenbierbcn gaecboogDflgemelben J@og.ce·
felutien ban ben tienden en vijftienden jQapIefile'
fm/ met o;b;e/ om cefpectibeli)ctt boot alle bequame
tnDeaeboecjjItjc&cmibbeten befaechen baectjeenen
te tcatl)ten te bttigecen / bat bepbe be googficpbenbe
{uctprn tot be nebetlegginge bantieboo^noembc op*
cDnefen (@o;Iog{) ettebifponeect mocgten too;ben.
toietbt ooch aen be ij^eecen tjate JIQog. <&e'
ixputeecDenenbe i>lenipotentiacifen tot Breda gge^
fcöjeüen/ batfjaec €.obcci)etboo?f5fubjectmctbe
$eeten lilmbaffabeuc^banbrn Caningban Groot
firittanien tegenb}oo;Digb tot Breda boojnoemt/jtin^
be / en be felbe betfocchen alle goebe <@fficien aen te
taiillen bjenben/ ten epnbebat be felbe €oningI)in
't boo?f;(£i);i^eliich boo;ncmcn/met baet JIBog.
toilDe tontutecen / op bac alfoo ben boojnoemben
opsecefen <{^aj(ogl)onbec «iSabe^ genabigen Slegen
SealTopiecct enbe tee nebec gelectit moeite tno^ben.
Monfieur Ie Dauphin enbe La Peticc Madame tua»
een in 'tlaetfi ban ^Suguftp tot Compiegnebangaec
(iicfitetoelbeftomentotbocigegefontöept.@mtcent
bien tijbt bia^ be l^eec van Beu ningen bp ben de
Lionne, om te becnemen loat befct)ept ban ben φο·
ning te tugt) foube mogen gehomen jgn op be insele·
becbe ^emotie / om hofleloo^ en fcOabeloo^ afgt)e>
uaen te Rebben ()et Kccefi tot Breft, gebaen op eenige
Zceufche fcftepen / enbe toat cefolutien op anbcce
openliaenbe faeclten bp fijn lla^eflept fouben mogen
3i)n senomen; maec gp tjabbe tot nocb toe geene ont«
rangen/ enbe fepbe / bat fonbec intecmiffie atle nacf)«
in ïtJn Eegec op be By wacht toeb;cngenbe / om
Κΐφ op aUe^ o;b;e te flellen / en een gebeelte ban ben
Dagg Qcbenbe aen be nootfaecfteltjhe cufl ban 30« Ιί·
^aem/ met (jctbeleptban faecften ban ben i@o}logö
Dircmaten geoccupeect «a^ / bat beri bagen aen ben
enbecen bichmael DoojUtptn fonbec bat be ©eec Tei-
ϋ®^ ofte Colbert aceeé tot ftem honben gebben-.^ulc);
Bp tleec van Beuningen gecefolbCBCt ftabfie be hom*
jwban ben Coningb afte boar^ten tot Parys, al boo.
ïen ban baec te bectcecften / infonbecljept / betotjl be
fitmeene opinie \ds4 / ba( be toebecflant banöiebao
Ry iTel, niet appacent toa^ langec te fulten bucen al^ 15 67
tot {)et epnbe ban bie maent / ofte tot be eecfie bageu_L-
inbebolgcnbe.
^atbe3iloapg^aben boo; be felbe ^tabtgeopent
ben nacdt na ben acbtienden enmetfobanenbiqbt
boo?tgefet sijn / batfe ben een en twincighften tor fcec
bicüt aen be Conttefcgacpen toeten geb;act)t. Oie
ban binnen {jabben niet meec al^ een nptbal gebaen/
enbe bat met geen fucce^ / enbe fcgeenen te itjoonen
minbec cefifientie al^ men in 't begin ban Ijaec babbc
bectDact)t.
30an be feven duyient beetfinecljtcn / betoelcfte in
S witferUnt (ïonben getbojben te toojben/ toacen drie
duyfendc inmatfcgnaecbat tStjch/ enbeneffen^be
Ccoupen onbec ben Marquis de Crrqui, enbe eenige
bolciiecen bie op be Inloot tjabben gebient/ en neffen^
toepnici) nietttoelpe opgececljte SSenben fouben ge*
b;upht bwjben/om get jpjanfeOe Xcgec in be gipaen·
fctie jgebetlanben te becfietchen; foo bat geftrn bia^
bat bet fdbe nocb fo fjae^ {jet belt niet foube cupmen/
en bat miffeljien niet fonbec fonbameiit buect gefept/
batmen niet alleen boo; 't epnbe ban be Campaigne/
beobecigefa)acftepIaetfeninViaendercnal9Yperen>
maec ooth anbece ban confibecatie/ toaec onbec men
Condé noembe / foube tcacbten te bemacötighcn/
toaec boo; be communicatie ban Valenciennes, Bou-
chain, enbe Cambray, mctöét ffcenbe ^paenfcöe
obecbabben in be Hcbeclanben / fece fouben toojben
becfpetcet / aelöcft boo? be alcebe gebane conqueften
in Vlaenderen bie ban Airecnbe S.Omcr,bpnage»
beel toa^ afgefneben ; fo bat be Spacn(che faecften in
b; gefepbe jfgebecianben / tot feec gebacclf)che c]i;tce«
mitepten fcbeenen te btcballen. ^it toacen fo be bif*
coucfen;ban Orn obecganclt bebbe boo; befen gemelt.
3n Zeelandc, toa^ bo^ etn litapec opgeb;ac!}t eeo
jp;an^ fct)ip gclaben met τίη,'ι torlft ben (ioning al^
pecticuliecceclameecben: ^c felbect^bt toacen toe
Breft geaccefieect eenige Zeeufche Commifiìebaec
bcc^ / enbe boetoel bupten o;bK be^ «Conin^^/ bleef
nocbtan^ bef accefi in bcacgt en onafgebacn/ tot bat
iwn inZceiàntfoubebebben tocbec gegeben bet Tin.
S|n t begin ban befe macnbt September, toocb be
Marquisde Ruvigny («©ebtputcecbebanbe 45ecefo>·
meecbel^eccftenin 39;anc(tt3cftbpben Conmgjne
Oiepen, ombanbaecnae £njgehndtobcctegaen in
een «Sngei^ <©o;Iogb fcbip ; bPl^ccbe metficbecn
fomme ban tweehondert duyfent gulben^ / toelche
foube bienen om sbn Jlegotiatie te facilitecen/ of om
eenige ban be iCcoupen toelfte bp jijn JlÜalefïept ban
Groot Brittangien gelicentieect toiecbtn/ in bienfl
ban Vranckrijk te tcecften: jSeben^ ben» bectoaect^
becrepfl be i@eec IntroduAcur ban be ^tmbaffabeuc^
ban ben i^actogb ban Orleans,om upt ben naem ban
Stjn €omngbIbchei@oogbcpt enbe ban Madame, ben
boogflgebacbteConingbbanGroot Brittangien obec
öc Vrecde te complimentecen.
39aec toa^ oocft een goebe fomme ban penningen
aen ben i^eecGravcileopbie tt|bt tot Regensburgb
obecgematcftt/ om tot betbebo;becen banbeooQ%'
meccften ban ben Cpningb in 't^uptfcbe ati^U/
aen bie geen/ bie baec toe contcibuecen ftonben/ gebf*
flcibueecttetoecben.
^en jfcanfcbe I3efibent in Switrerlant,betie bp alle
be Cantone inftantie om te bebben pofltibe beloften/
ban bat f^ baec be p;otectie ban be Franfche Comptd»
tegen^ ben Coningb niet fouben aentcechen ; enbe
alfoo bP baec op gcenbolboenbe anttooojtbequaip
ban bie ban Zurigh, Bern, enbe Friburgh < maec f»
botabelbec aen be anbece Cantons, toeltie ooth be ge»
tooonli)Cfte ^;anfcbe penfioenen genooten bobben;
becnam men baec upt / bat bet fuppott bat be boo;f^
Franfche Compté aen&e Switfen foube mogen tieb·
ben/ mit^ befen bifccepantie enbe femimenten onbec
Se felbe/ toel niet g;oot foube mogen ;ijn.
^efteec Gremunviile fc&;een>pn>eu^Upt We«-
nen, bat bit ^aec ban bie sgbe/ niet^ tot onbecflanc
banbe üpaenfcheonbecnomen foube toojben/ enbe
felbe be iCcoupen / toeicbe na Brifgouw toacMBCbt^
|liBtect/toiei;bfns«wntcatnanöee«, _
39
-ocr page 293-
298- SAKEN van STAET
obligeecDe gctn Vranckrijck te fuUcn in fabeuc ban Portugael, mebc in òtienbecen (@o;Iogt) tceben/ met beloften boo; thien faecen/Dat Defe Ligue buecen fou^ ùe/ Portugael te fullen affiflercn met een ;6uti(iöic ban achtienhondcrtduyfentgulben^jaecllic);/ of negen hondert duyfent Ccufabcn/ enDf Dat Dcn »©ο?1οα1| bp Vranckrijck eMDe Portugael, genecalijR obec al tegen SpangienfouDeatngfbangenen gecontlnuectt bjo?» ben De boo^fj thien jacen geDucenDe / fo in De Spaenfe Nederlanden al^in Catalonien,BifcayeD,enbeelDeC^ Obec al in Europa, 6cc. fonDet:DatD'eenei0eanieecDe ofte De anDece / eenige fepacate Ccactaten ban 3|2ee: befiilflantban 3@ap^nm/ ofte lang^ucigen be^ fouDe mogen aengaen met Spangien fonDec con^ fentban Deanoece.
^n 't fefte attpel ban 't gemelde iCcactaet/toiect 'ίΡίε^ gefept/Dat Bet een Alliantie enDe Ligue ofFen- five en defenfivefouDe toefen tuffcljen De Coningcn CnDe ConincBtijchen ban Vranckrijck enDe ban Por- tugael tegen Den Coning ban Caftilien enDe De^ felf^ Geallieerden, met bpboeginge exceptez les Roys d'Angleterre & de Suede, &c.
©enin&outbanDe Alliantie enDe Ligue oflFenfif ende défenfif toa^ al^bolgt:
Traine de Ligue offenfive & defenfive, en- ireksSereniffimes & Tuijfans Trtnces Louys quatorze Tres-Chreflien, Roy de France & de Navarre,d^i·. Et Alfonce fixiefme, RoydeVonw^7\i&deΑλ^ζΧ' \cs>&c. contrele RoydeQ^iMs.
A Pres que Ie Roy Tres Chrefiien d'une part, ufant des moyens dVux & amiablcs, n'a pu reduire Ie Roy de CefiiUe a ce que par Ia ju ilice de fa caufe il luy rendit les places& Etats, qui appartiennent par fucceflion a la reine Tres-Chreft., fon époufe, ny d'au- ire part Ie Roy de la For/«^ii/,apres plufieurs viéloires, & avec l'intervention du Roy de la Grande Britanne, n'apeutobtenirdu ^oy à&CaftiBe, une honorable& feure paix, commc finalement il fe connoit par infinies expcricnces que la feulc force des Artnespeut obliger lesCaftillans a ce qu'ils confentent que chacun joüilTe de ce qui luy appartient Nous Mekhiolde Hero>t,Biton ^eSt.Romain Cbevallier de l'Ordre de St. Lazare, Abbédeii. Léonard de Coriinace, CommiflTaire ayant
pouvoir, Deputé pour Ie preient Traitté peur fa Maj Tres-Chreft. d'une part, & de 1'aucre Don Vafio Louis d'Agames,Marqais de Nejfe, Cornee de Laridizuire, & Admir.des tners des IndesOri(^.& Don lean de Sylvei Marquis de GauveiComte de Port Alegre, Grand Maiftre de la maifon du Roy, & Don Antboine Loijis de Menejfes, Marquis de Marialve,Comte de Cafiape· de, ére· Et Franci/cede Mellü de Torres, Marquis ésSar$. je,Comte de Ponte,à'<:.Louìs de Vafconcellos dt Some Ca- fielmehori&c.Anthoine de Stufe Macuede, Seigneur de Pyie Grande, Secretaire d'Etat,tous Deputés de la part defaMaj. du Perieli»/, avec pouvoir pour faire ledit Traitté, aprés 1'examen fait des pouvoir», & procu- rations de l'un & de I'autre defdits Seign.Rfyi avoir ineurement examiné tous les points d'iceluy, avons fait & contrafté par ordre defdits Seign.Koyf, en vertu defdits pouvoirs, cyapres inferés, la fuivante Ligue φηβνΒύ·defenJÏve,&clesmick8d''icel]es, afin que par ion moyen on oblige les CafiiUans a unejufte, feu- re » & honnorable paix, ï.· '1
j,, AumétneinftantquelaP«*,quife traitté prefen- temeiit entre ia SQUranoe de France , fes AlliéS)
16^7 ^öefeitttjttoffct openftaec battet op ftfn raft=
_L' fien naafce Dffe^ Uacrà / tot Liffebon geflooicn en;
be getcccftpnt toa^ε«ι Ccactaet ban Ligue offenfive cnöedefcnfivetulTcbenbE Contnaen toan Vrankrijk en Porcugicl, tcotn Den Coninflö öan Caitillie,toelcft |
Je Roy Tres Chreflien declarera la guerre a la Ciifiiée,Sc s'obfervera religieufemeot le prefens Traitté pour ύχ ans, entiers, a compter de ce Jour, & fi pour quelque raifon importante fa Majefté ne declaroit pas la guerre WiCafiiUe. apres l'Efpace defditsmois paffes. Neantmoins le gardera encore ce prefent Traittéjuf. ques à la fin defdits dix am, exaAetnent en toutes cho- fes, comme auffy la continuationde lafubventede neufcentmiüe ciafadoe, en la forme convenue, ti» l'ar- ticlefuivant, jufquesau Jour que le Roy Tres Ciré· fiìen declarera la guerre au Roy de CafiiUe.
Dulour auquel leprefent Traitté fera figné,juf- quesau jou r que la Franςe declarera la guerre, foit que pendant l'efpace de trente mois, ou moins lapiij d'Angleterre fe faiTe ou non, le Roy de Portugal fera la guerre avec toutes les forces, & ne fera Pe»* ou Trefvt aucune depeuou delong-temps, avecla Gouroime de CafiiUe ; & afin que le Roy de Portugal puiffe plus commodement foutenir les frais de la guerre jufquesa ce que le Roy Tres-Chrefiien la declare a la CafiiUe, fa- dite Majefté Tres-Chrefiienne accorde afaMajei^éde Portugalpìi chacun an , un miUion & huic cent mille li- vres, monnoyes de Fran;e laquelle reduitte monnoye de Portugal fait la (omme de neufcent miUe crufadns, de laquelle fomme fix cents millet livres feront employés a l'entretien des Troupcs Frangoifes, parl'ordrede noble homme Fiere Grave, ou lòn Succefleur, com- me il s'eft prattiqué jufques a cette heure, & les douzi (fnts mille livres reftants, qui font fix cent miUe crufadot fe payeront a Ltsbonne au Roy de Portugal en troit payemens de quatre cent miUe livres chacua, ìepttmier dans deux mois apres la ratification du prefent Traitté, lefecond ^we/r^ mois apres, &ie (hefme fe fera tous les ans, de quatre moins en ^atré^oìs.
Dés l'inftant que la Guerre fera declarée parie Roy Tres Chrefiien a celuy de CafiiUe, fa MajeCé Tres Ckre· fiienne demeureradelivréedu payement d'un mìllim huitcent livres, & feulement payerapouriubfi- flange un miÜion de livres, defquels enferà employé fix cent miUeWsti&i corame ileitdit ^deffus, pour l'entretien des Troupes Fran(oifeS) & le lurplus a l'ordre de fa Maj. de Portugal comva' auiTy il a efté dit, decla-
rant que fi leurs Majeftez de Portugal & de Frange font retirerles Troupes Fran50ifes,laditefommefeddi- vrera emierement au Roy de Portugal pour les frais de la guerre,
V.
Et afin que ladite fomme fe paye a Lisionne, le Roy de Portugal feramettre fa marque a deux centfiiixmlt m/i/epatacons fans aucun frais 6cdepens,tant pour li folde des Troupes Frangoifes, que pour les falaires que le Roy Trts-Chrtfiien donne aux Chefs & Condu· éteu rs de Guerre qui fervent en Portugal par ion ordre; lefurplus de la fomme promife, avanc ou depuisls guerre declarée , fe payera en Ltsbonne, & le Roy de Portugal tectvtii la moitiéen monnoyed'argentFran- gois, appellés efius blanct ou E^agnols, vulgairement dits patacons ^ pour la valeur de fix tenti Rez chacuD, &l'autre partieen fiftoles d'E^agnes, ou Louis ^'f FraifotS) pour la valeur de deux mille Rez chacun.
Leprefent Traitté s'obfervera le temps de <//χλ»« & pendant Ics premiers mois dudit temps, « avant qu'ils foyent paCTés, s'il eft poiTible le Roy TVw- Cbrefiien declarera la Guerre au Roy de CafiiUe, com- me il eft dit au α. & j. art. Du premier Jour de la d^ claration de la guerre, jufques au dernier Jourderf/* ansy il y aura Alliance & Ligue (fienfivt ^defiffi''^ entreles Roy8& royaumesde CafiiUt, &fesAllieJ,
Ie Roy Tres-Chr,fli^ ,
öclafeiaparmer&par >1
& l'Angkterre fera concluë ; deplarera la Guerre h CefiiUe terre.
II.
Sicontrel'cfperance & ledefir des deuxflej-ij )j Cractact fcCceet foHöe bigben énöe al^ onbeRent/ tot paix d'AngUtent ne fe concluoic pas prefentement,ni Öen®CeeDeoftC©ai^®lincDen Vranckrijck en En- dans 1'efpace de /««ietnois, d'aujourd'huy, Jefdit» gelane fouÖeüJefenBiflaaten/ m ban Dien DaaO afi moispaflës, non obftant la guerre |
-ocr page 294-
O O R L O G Η, 'tSeven-en^'veemihfieBoscL
prerogatives, qui par les derniers Traittés ont eflé -ιΑΚλ.
iconcedés aux Nations Angloifes, & Kollandoifes, 1_
.qlie nous tenons pour exprefles dèciarées au prefent
' Tiaitté, comme fi elles cftoient inferées en iceluy,
&,de la nrcfme forte que les Portugaisjouiront dans
les lieux fujbts de la Couronne de Frange, desmef-
mes privilégesi Gomrnodités &prerogatives(Juipar
ce prtfent Traitté fe congdent aux Frangois.
Les Confuis de laNation FwefoZ/ï joiiiront, fié
tous les lieux fubjets à la Couronne de Portugal, prin-
cipalement a Lifhomti de tous les privileges, drolti
& honneurs, dont joiiiiTent les Confuis des Nations
Angloifes & Hollandoifes, & de mefme chofe jouï-
ront les Confuis Portugais en tous les lieux dependans
de la Courpnne de France.
ΧΠ.
Sa Majcfté Portugaije ordonneraqu'on regoive etl
tousJes ports & Coltes les Navires Frangois, & par-
ticulierement ceux qui font aux Compagnes d'Orient
& d'Occident, favorileraautant qu'l pourra le Com-
merce defdittee Compagnies, & de la mefme forte
fe regevront en tous les ports fujets de Frange, les Na-
vires Portugais j mais pour eviter les tumultes qui
peuVent arriver, eft accordé qu'il neferegevraplus
grand nombre de Navires de guerre que celuyqu'onà
accouftumé d'aomettre des Anglois, luivant de Trait-
té fait avec eux.
XIII.
En ce Traitté feront admis tous Ics Roys & Princes
qui voudront y entrer , avec des Conditions utiles
aux deux païs, principalementau RoydelaGrande
la BrittaigMe ; Le defir du Roy de Portugaleftant non
feulemënt de garde les accords , & amitiés Frater-
nelles qu'il a avec la Majefté Brittannique, mais s'il
eft poflible les accroiftrc par les deux Roys en faveur
du Roy de Swede.
XIV.
Quand & apres la Conclufion de la paix avec \^JÌH.
ghttrre Ie Roy Tres-Chreftien procurerà par toutes
iortes de bons OfBcesd'accommoder les differens qui
font entre Ie Portugal &les Eflats Generaux d'Hol-
lettde, afin que les V illes de Couchin, & Cananor foienC
rellituées, &fut cette matiere fefera un article fpe-
dal dans Ie Traittd de la paix d'Angleterre, & HoUande\
& de la mefme forte le Roy Tres Chrelliert intercederà
envers Ie Souveram Poutife, afin que non feulement
il confirme les Evelqué dc Portugal, comme avoyent
accouftumé de faire les Pontifes envers les Roys fes
predeceflèurs.
XV.
Sera permis au Roy de Portugal de lever gens de
pied & de Cheval, s'il luy eft neceflaire en FwBfi
& en Alface , a fes depens, conduire Ingenieurs 6c
Mariniers. acheter chevaux. & toutes fortcs d'armet
pourfadefenfe & Oftcnfe de fes Eonemis, munitions
& vivies pour Ie mefme prix, pour lequel 1'achéte Ic
Roy Tres;Chrefiien, moyennant que les CommiCTa·
res qui feront commis a cela donnent un Eftat du
nombredes Soldats & des Mariniers & autres chofes
aTIlluftre Seigneurs du Terrori a la llochelie, &aux
autres Miniftres des autres places & villes.
XVL
Toutes les fudits chofes ainfy arreftées&conclües
entre les fufdits Roys de &de Portugal fere-
mettrontpar Traitté, ratifié a Perw dans jBwxeiour»
apres 1'arrive'e à la Cour du Roy Tres-Chrefiien de
celuy qui portera la Ratificatie» de la part du Roy de
Portugal y & Ie prefent traitté ne fera manifellé en
aucune forte, jufquesa ce que Ie Roy TresOhrefite»
ay t declarc la Guerre a Cafliüe, & en foy de quoy Sc
forge cedit Traitté noas avons figné dc nos mains fir
(eings a Uffebon Ie Dernier de Mars mille βχ cent
Joixante Seft. figné , Melchior de Heron , deputé du
Roy Tres-Chrefiien , Ie Marquis de Nijfe Admiral
des Indes Ie Marquis Grand Maifire, Ie Marquis Ma-
rialve, Ie Marquis de Sande , Ie Conte de Caje/
Meihor, Anthoine defiufede Ma^uede.
^ralifet:
eïceptéslesRoys-/'^«^/iWwé'd'iiWf. jufquesà
I j^dj. g nu'il fe puifle condurre une bonne& commune
- Paix, par Ja quelle demeurcnt refpcöivement fatisr;
faits les i^oy® Confoedere» ,i favoir Ie Roy Tretrj
Chrifiitt fur les places & Eftats qui appartiennent
Ì Ja Reyne fon Efpouie par droic de fucceilion,
& Je Roy de Portugai tur la reconnoiiTance &
reilabliffemenc de fa Couronne Royale , fous Ia
declaration que la paix fe traite diredlemtfnt , &
nar efcrit entre les Roys de Portugal, & de Ca-
01, nommément comme il eft accouflumé de ie
faire entre Roys efgaux de bonne foy, &. hors de
toutes, & furprifes , &c que Ie Roy de Portugal
regoive toutes les places de Portugal & Algarw,
que les armes Caftilknes auronc occupées > & de la
mefme maniere Ie Roy Tres-Chrtfiien les fiennes en
Frange. ^^^
Durant 1'efpace defdits dixans, il ne fera licite à
aucuns des Roy de trailer de Paix ou Trefve , &
moins de les condurre fans un commun, expres,
tnutuel confentemenc > & agiront en cecy l'un óc
l'iutre Roy tellement de concert, & union qu'oB
ofte a l'Ennemy toute l'efperance que les affaires des
CoDÌoederés fe puiflenc accommoder par traittés dif-
ferents, ny fe divifer, ny fe feparerpar aucunarti-
fice ) δε promettent mutuellemenc leidits Roys de le
declarer en temps & lieu aux Miniftres du Roy de
Cifiille» & accordent entr'eu, qu'ils ne traitteront ny
coDcluront aucune chofe, imon conjoindement
reciproque.
^ Vili.
Et afin que l'Ennemy commun foitobligé de faire
la PaiX) le Roy T.C, luy fera tous les ansie guerre
avec toutes fes forces par tous les endroits par ou il
pourra> nommement en £fpagQe> par Catalolgne
ou Bifcaye, & le Roy de Portugal luy fere la guerre
qui luy fera poffible auCTy avec toutes fes forces, &
avec une Armée Royale de douze mil hovamts d'In-
fanterie, & cinjmiÙe Chevaux, &cn Chacque Ar-
mee fera deux Campagnes l'une avant, & l'autre
ipres la rigeur desChaleurs. Etfipourquelquediffi-
culté irreparable il ne fe pouvoit faire une defdits
Campagnes fe fera au lieu d'icelle au moins quatre in-
vafions dans le pais Ennemy chacua d'elle avcc quatre
mi! hommes.
IX.
Le Roy de Portugal donnera , comme il a fait
jufqu'a prefent aux troupes Frangoifes , Chevaux,
pain, orge, &paille,dcleurpayerapunöuellement
le vert, felon la Conftume, & le Corps de milice
Frangoife fera commandé & gouverné Comme il a
eflé jufqu'a prefent par l'Excellence Comte de Schom-
ttrg, ou autre General experimenté & agreable au
Roy de Portugal qu'envoyera laMajeftéTres Chri-
ftiens s'il eftoit neceilaire d'en mettre un autre en fon
lieu, lequel ainfy Comme ledit Comte de Schemberg
ou fon Succeffeur obeironc au Gouverneur des armes
de la Province, en laquelle ils feront la guerre, eux
MaiftresdeCampGeneraux , & de la mefme forte
sux Generaux de la Cavallerie, & Generaux d'Ar-
tillerie, & aux Gouverneurs des places ou il y a Guar-
oifon, & afin que la guerre fe faffc plus commode-
ment, il a efté arrefté qu'entre les Frangois & Portu-
gais de mefme polle, les plus modernes, fuivancles
pstcntcs, obeïront aux plus anciens, &quelcsMai-
ftres de Camp de Cavallerie Frangoife feront eftimés
efgiux aux L. Generaux de Cavallerie Portugaife,
«aurafa Majefté IVm Chrefiienne droitdepourvoir
Ics poftes qui vaqueiontau Corps de la milice Fran-
X.
Le Roy de Portugal Confirmera lesjprivileges &
& immunité accordés par fes predeceiIeursàlaNa-
uon Frangoife, & de la mefme forte le RoyTres-
^nreftien aux Portugtk . les fujets du Roy Tres-
'-nriftien, principalementlesmarchandsde Portugal
de ga & de làlaLigne , joiiiront de toutes les Com-
«odicés, libertét, & privileges, droits ^ exeroptions,
-ocr page 295-
264 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ(Sö/. TraSiaetναηΐ,ψιο oflfenfiveende defeniï- - ve tujjchen de hooge ende machtige Ψτin- certi Louys de veertiende Alder-Chnfle-^ lyckften Coning van Vratickrijck en van Navarre, &c. Ende Alphonfe de fefte Coningh van Portugaeli» Algarves, &c. Tegens den Coningh van Caftille.
Na dat den Alder-Chriftelijckiten Coningh, van d'eene zijde gebruyckende foete ende aengena- me middelen,den Coning van Cafliüei niet we. der heeft konnen brengen, dat hy volgens 't recht van fijne fake, hem ovrergafde Staten ende plactfen weicke by erfïeniflè eygen waren,aende Alder-Chriftelijckfte Coninginne fijne gecroudejNoch van d'andere zijden den Coning van Fortugaeinaer verfcheyde Viótorien, ende met de tuflchen fprake vande Coning van Groot- Brittaagien , vandeu Coning van Cafiille niet en heeft konnen obtineren,eeneeerlijcke ende vafte Vrede; fo hy eyndelijck moet bekennen door ontelbare erva- rentheden, dat alleen de kracht vande wapenen, den Cafitüiaen kan verplichten dat hy toeftaet dat een yder geniet hetgene hem eygen is. Wy Melchior de Herony Baron de St. Ridder vande Oidre van St.Laza-
re. Abt van St. Léonard de Corbinace , macht hebbende Commiilaris, Gedeputeerde tot het tegenwoordighe Traitaet, wegens fijne Alder-Chriftelijckfte Maje- fteyt van d'eene zijde, ende van d'andere DonVafco Louis d'Agames Marquis de Nejfe, Grave van Lartdi- z.mert., ende Admirael vande Oofl ItidifcheZeen > ende Douluan deSylve 1 Marquis de Gauve.Gtwe van Fort a Legre, ére. Groot- Mci lter van des Coninghs Huys, ende Don Anthoine Louis de Menejfes , Marquis de Ma- rialoe, Grave van Cafiagnede > ^c. Ende Vr.ancifco de Meüo de Torres,Marquis do SandeSjxxvz van Ende Louis de Vafconcellos de Soufe Cafletmehor ì ende Anthoine de Ζοφ Macueda, Heer van Lifle Grande, Se- cretaris van Staer,alle Gedeputeerden van wegen fijne JVlajefteyt van Portugael, met laft om te maken . '£ ge- fey deTradi:aet,naer gedane examinatie vande laftjende procuraticn vand'een ende d'andere dergefeyde Hee- ren Coningen ende rypelijck geexamineert hebbende alle de pointen vande ielve hebben gtmaecki ende ge- contradtcert door laft vandegefeydc Heeren Conin- gen , uyt kracht vande felve latt, haer nier geinfcreert, dc volgendeoffenfive ende defenfive Ligue, ende de Articulen vande felve, ten eynde dat door deifelfs macht, men den Cgfiilliaen verplichte tot eene rechte, feeckere endeeerlijcke Vrede.
Op^t felve oogenblick vande Vrede dicmen tegen- woordigh verhandelt, tuflchen de Kroone van Vranck- rijck ende haer Geallieerden, Engeland fai wefen in be- flooten; Den Alder-Chriftelijcken Coningh fai den Oorlogh verklaren acn cafiille^ cnialdieacndoente Water ende te Lande.
II.
Soo tegen de hope ende den wenfch vande tiuet Co- ningen de Vrede van Evgelant fich niet en floote,noch binnen den tijt van dertig maenden van defen dach af, de gefeyde dertigh maenden paflèrende, onaengefien den Engelfche Oorlog,den Aldcr-Chriftelijckften Co- ningh fai den Oorlogh verklaeren sen Cafitlle, ende ial heyliglijck onderhouden bet jegenwoordige Traflaet voor tien geheele Jaren, te rekenen van defen dagh af, ende foo om eenige gewichtige redenen, fijne Maje- Iteyt den Oorlog aen CafiiÜe niet en verklaerde, na den tijt vande gefeyde dertigh verfcheenen maenden, niet te min fai men noch bewaeren het jegenwoordigh Traitaet, tot aen het eynde vande gefeyde tien Jaeren, volkomen tl ij ck in alle deelen, als mede oock het con· tinueren vande verforging van tiegen hondert duyfint Crufados, in maniere cndé overeenkominge, als in 'c volgende Articul,tot den dagh dat den Alder-Chrlfte- lijeken Coningh,den Oorlog aenden Coning van C4- fiiüi iai verklaren. |
III.
Vanden dagh dat dit jegenwoordig Traitaet fai zijn % i getekemjtot aende;i dagh dat Vranckryck den Oorlogh fai verklaren, 'c is tuflchen de tijt van dettlg maenden, of minder, de Vrede van Engelent gemaeckt worde,of niet,den Coningh van Vortugeelhi den Oörlogh doen met alle fijne machten j en fai Vréde noch verdragh maken met de Kroone van Cafiiüe, 't fy van weynige ofte langen tijt, ende ten eynde dat den Coningh van Fortugaelvttï gemackelijcker moge onderhouden, de koften vanden Oorlogh totter tijt toe, dat den Alder, Chriftelijcken Coningh hem verklare tegens CafliUi, fijnegeieyde Alder-Chriftelijckfte Majefteyt ftaet toe aen fij ne Majefteyt van Portugaelop elck Jaer, een MiU lioen, ende acht hondert duyjent guldens, Frans geit, het welck gebracht zijnde tot PeriK^ee/i geit, maecktde fomme van negen hondert duyfent Crufados, van de weicke fomme fet hondert duyfent guldens fuilen wer- den geemployeert tot onderhout vande Franfe Trou- pes, doorordre vanden Edelman ofte fijn
Succefleur fo het gepraftifeert is tot defe ure toe, ende de reftereode tmaelf hondert guldens,welck fijn
fes hondert duyfent Cruiades, falmen tot Lijto» aen den Coningh van TortugaelhmXen, in drit termijnen,yder van vier hondert duyfent guldens,het eerfle binnen tvit maenden na de ratificatie van dit jegenwoordigeTrac- taet,het fweede vier maenden daèr naer,en alfo falmen alle Jaren doen j van vier maenden tot wer maenden.
IV.
Van't begin dat den Oorlogh by den Alder-Chri- ftelijckften Koningh fai wefen verklaert aen die van CafiiUe , fijne Alder-Chriflelijckfte Majefteyt fai ont^ laft blijven vande betalinghe van een MiUioen en acht hondert duyfent guldens, ende fai alleenlijck tot onder- hout betalenjfiBguldens,waer van geemploy- eert {\ì\\eav/Giàen fes hondert duyjent%vi\àtmy fooals h ier boven gefeyt is,tot onderhout vande FranfeTrou- pes, ende het overfchot ter difpofitie van fijne Maje- fteyt van Porttigael,{oo als mede is gefeyt geweeft,ver- klarende dat fo hare Majefteyt van fortugaelta Framk· rijck de Franfe Troupen doen te rugge trecken, de ge- feyde fomme fai geheelijck ontlaften den Koning vaa Vortugad tot de koften vanden Oorlogh,
Ende ten eynde dat de gefeyde fomme tot Lifloa betaelt werde; den Koning van Fortugaelfai doen Hel- len fij η werck tot twee hondert fefiigh duyfent Patacons, fonder eenige onkoften ofte vereering, fo veel voorde ioldye vande Franfe Troupes, als voor den loon de- welcke den Alder-Chriftelijckften Koning, geeft,aen de hoofden ende condudleurs van Oorloge,die in P«r- tugael dienen, het overfchot vande beloofde fomme voor ofte van de tijt datmen den Oorlogh verklaerde, falmen tot Lifbon betalen, ende den Coning van Vet' tugaelfai de helft in Frans geit ontfangen,genaemt (cu ■blancSiOiK Spaens, gemeynlijck gefeyt Patacons, voor de waerde van fes hondert Rez yder, ende d'andere par- tye in Spaens Piftplen,ofte goude Franfe Louifen voqr de waerde van twee duyfent Rez yder.
Het jegenwoordige TraÖaet falmen onderhouden den tijt van i/ÈiiwIaeren , cndegeduerendede<ifrf«i eerfie maenden van den gefeyden tijt, ende alvooreM die fij η verfcheenen, foo 't mogelijck is fai den Alder- Chriftelijckften Koningh den Oorlog verklaeren aen den Koningh van CafltUe, foo als gefeyt is, in 't eerfie end? tmede Articul vanden eerfleri dagh vande verkla- ringh vanden Oorlogh, tot aenden leften dagh vande Jaeren, faldaerfijn een verbintenilTeende Ligue ofiènfive ende defenfive tuflchen de Koningen ende Koninckrljcken van CaftiUe ende haer Geallieerden uytgefondert de Koningen van Èngelant ende SweJen, totter tijt toe, datmen mochte fluyten cene goede ende gemeene vrede, waer mede de Geconfoedéreer- de Koningen refpe^tivelijck blijven voldaèo ; te we- ten , den Alder-Chriftelijckften Koningh op de plactfen ende Staten weicke eygen zijn aende Konin- ginne-Cjne ghetrouwde, by door 't recht van ert- fenifle, code deo Koningh van Ïtrtugetl, op de
crbea· |
-ocr page 296-
1607
erkenteniiTe ende herftellinge van fijnKonincklijcke Kroooe, op de verklaringe dac men de Vrede oprech- relijcke fai tradleren, ende bygeichriftecuflchcnde Koningen van Portugael ende Caftillie > namcnElijck alfoo men gewent is te doen, tuffchen gelijcke Ko- ningen van goeden geloove » ende buycen alle twy- fej ende overvallingh, ende dat den Koningh van Portugael fai ontfanghen alle de Plaetfen van Portu- oael ende Algarves, die de Wapenen van Caftillie loecnonien hebben, ende op de felve wyfe den Al- der-Chriftelijcken Koningh de fijne in Vranck- rijck. yjj
Geduerende den tydt vandê gefeyde thie» Jaeren en fai niet geoorlooft weien aen eenighe der Konin- een , om te moghen tradteren tot een Vreede ofte Treves, ende noch minder te fluyten fonder een ghemeen expres ende onderlinghe toelaetinghe , endefullen hier in d'een en d'ander Koningh foo- danigh ageren tot bewilligingh ende eenigheyt dat men aenden Vyant alle heopa fai benemen , dat de faken van de geconfcedereerde niet konnen werden bygeleydt, door differente Tradaeten noch fich deel noch fcheyden door eenigh werck j ende beloofden gefamentlijck de gefeyde Koningea > van die in tydt ende wijlen te verklaeren aende Minifters van den Koningh van Caftillie , ende accordeerden onder malkanderen, datfe niet en fouden Tradleren nochte eenige faecke fluyten, alsghefamentijck over ende weder.
VIII.
Ende teneynde dengemeenen Vyandtwerde ver- plicht om Vreede temaecken, fai d^en.Alder-Chri- ftelijckften Koningh hem alle laeren den Oorlogh aendoen met alle fìj ne machten, ende aen alle kan- ten daer hy kan , namentlijck in Hifpangien naer Catalogne of Bifcaye. Ende den Koningh van Portugael fai teghens hem Oorloghen daer het hem moghelijck is , oock met alle fijn macht ende met eene Conincklijcke Arnje'e van tweelf duyfent man te Voet, endevyf duyfent Peerden', ende meteick Leger fai hy toffe Velt-cochten, d'eene voor, ende d'ander naer ftrengheyt vandehitte doen,· Endefoo om eenige onverbecerlijcke fwarigheden, hy geene vande gefeyde Velt-tochten konde doen , fai hyin plaetfe van dien ten minften vier invallen in 't Lande van den Vyandt doen, yder Van de felve met vier duyfent mm.
IX.
Den Coningh van Portugael fai gheven ghelljck hy tot noch toe ghedaen heeft, aende Franfe Trou- pestePeert, Broot, Gerfteende Stroo, endehaer precifelijck het Gras betalen , volghens het ghe- bruyck , ende bet Lichaem vande Franfche Mili- tie, fai wefen gecommandeertende gegouverneert, ghelijck het tot noch toegheweeftis, door den uyt- nemenden Grave van Schombergh ofte een ander wel geoefFent Generaci, ende aenghenaemaen den Coningh van Portugael, dewelcke fijne Alder-Cbri- ftelijcklte Majefteyt fai fenden foo 'tnoodighiseeh ander in fiin plaetfe te ftellen, dewelcke van ghe- lijck , als det^hefyden Grave van Schombergh ofte Ëjneo Succeflcur fullen obeieren aenden Gouver- neur vande Waepenen vande Provintie, in dewelc- ke fy den Oorlogh doen , aen de Meefters Gene- raels van't'Legcr, ende van ghelijcken mede aende Geaeraels vande Cavalerie ende Artillerie , ende aende Gouverneurs vande Plaetfen daer fyinGuar- nifoen leggen ν ende ten eynde men den Oorlogh veel gemaokelijcker moghte doen » is yaft gefteldt gheweeft, dat tuffchen de Frangoifen ende Portu- geefen van eente pofte , de meefte behoeftigh vol- gende de Patenten fullen ghehoorfaemen aen iden oudtftej Ende dat de Meefteré van^ 'i L^her de( rranfe Cavallerie, fullen ge-extimecrt welen «mcI met de Luytenants Genéreelé%ijdé PortugeefctJe·^ vallerie, ende fkl fijne Alder-Chtlftelijckftc Ala/ei fteyt recht van macht hebben ovttn de plactf^ diè kotaen te vaceren onder dé Frenfe MUiritt yi Deel. |
X. 166/,
Den Koningh van Portugael fai beveftighen de--
Rechten ende Vryheeden, by fijn Voorfaeten aen de Franfe Natie toegheftaen, ende de op felfde wij fe, den Alder-Chriftelijckften Koningh een dePortu- gefen, de Onderdanen van den Koning van Vranck- rijck, principalijck de Portugeefche Kooplieden,foo aen dees en d'ander fijde de Ligne,fullen genieten alle de gemacken, Vryheden ende Privilegien, Rech- ten , Voordeelcri ende Prerogativen , die in het laetfte Traftaet aende Engelfche en Hollantfche Na- tie is toegelaten, welcke wy houden voorexprefle verklaringe in het jegenwoordighe Tradtaet, als of het in het felve waere geinferÈèrt, ende van gelijc- kerwijfej als de Portugeefen genieten indeplaètiea gehoorende onder die Kroone van Vranckrijck, de- felve Rechten , gemacken ende Prerogativen vol- gens tegenwoordige Traftaet, werden aende Fran- fche toegeftaen.
XI.
De Confuls vande Franfe Natie fullen ghenietea in alle plaetfen gehoorende aende Kroone Portug&el principalijck tot Lisbon alle Privilegien , Rechten ende Eere , even als ghenieten de Confuls vande Engelfchtf ende Hollandtfcbe Natie ; Ende defeiva faecke fullen genieten de Portugeefche Confuls in al- de plaetfen dependerende aen dc iCroone van Vranck- rijck.
XII.
Sijne Portugeefche Majefteyt fai ordonneren, dat men in alle Haevenen ende Zee-kuften fai ontfan- ghen de Franfche Schepen, ende byfonderlijck die, welcke ghehooren aende Ooft ende Weft indifche Compagnie , begunftighende foo veel moghelijck de Commercie vande gefeyde Compagtiien , ende op de felve maniere , falmen ontfangen de Pbrtu- geerche Schepen in alle Havenen , Onderdanen van Vranckrijck; Maer om te vermyden, alle op- roerten welcke mochten aenkomen, is geaccordeerc datmen geen meer ghetal van Oorlogh Scheepen ten wederïyden en fai ontfangen, als de geene die men ghéwent istoetcftaenaen de Engelfche volgende het Traftaet met haer gemaeckt.
xin.
In ditTradaet fullen geadmitteert werden alle Ko- ninghen ende Princen die daer in willen treeden , met profFytelijcke conditiën voor beyde de Lan- den , bytonderlijck aenden Koningh van Groot Brit- tangien ; de begeerte vanden Koningh van Portu- gael is niet alleen om de accoorden ende Brocderlijc- ke liefde die hy beeft met fijne Majefteyt van Brittan. gien te bewaereo, maer is 't mogelijck te doen aen- groeyen door de twee Coningen, in faveur vanden Koningh van Sweeden.
XIV.
. Wanneer ende nae het Slot vande Vteede met Engelandt den Alder-Cbriftelijckften Coningh fai bevorderen, by alle wegen ende KoedeOfficien, om by teleggen de verfchillen, welcke fijn tuffchen Por- tugael , . ende de Staeten Generaci van Hollandt» ten eynde ide Steeden Couchin ende Cnnaner wer- den ^reftitueert, ende op defe materie, fai men maecken een byfonder Articul in het TraAaet van d'Engelfche ende Hollandtfcbe Vrede, ende op de felve wyfe, fai fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt ten beften fpreecken omtrent den Souverainen Paus ten eynde hy alleenlijck wilde beveftighen de Bif- dammen van Portugaej, gelijck als gcwöon waren de P«ufen te doen, omtrënt de CoAingen fijne Voor- faeten,.. *
XV.
Sei tocgelaetw werden een den Coningli ven Por- tugael van te moghen lichtfcii Voet, ende Péerde Voick, (föo *t hém noodigh is ) in Vranckrijck , elide itt Aifacc tot fija«n kófiett , Ingenieurs ende JVfarinieré geleyden, Peerdcn koopén, ende aller- handci foorte Tan Wacpcnön töc ifijne verwerihghe ' ende tcgenÖandt van fijne Vyandea , Araoiuditie S ende
en O O R L O G iï /t AchMn-veertighfleBoecl. 265 |
-ocr page 297-
ιί302 ■ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ende Leeftocht, voor defelve prijs, daer voor het den Alder-Chriftclijckften Coningh koopt, byal- foo verre dat de CommiflTarifen, die daer toe fijn ghelaft eenen ftaet van 'tghetal van Soldaten Ma- noofen, ende andere dingen geven, acnden Door- luchtigen Heere du Terren toe Rochelie, ende aen andere Minifters van andere Plactfen c«de Ste- den.
XVI.
Alle de bovenghefeyde dinghen aldus gearrefteert ende geflooten tulTchen de faovengefeydeConiMen van vranckrijck ende Portugael, falmen tot Tra- öaetbrengengeratificeert binnen Parijs, binnen thien daegen nae de aenkomfte van den geenen die de Ratificatie van weghen den Coningh van Portu- gael fai brenghen aen het Hof van den Alder-Chri- Itelijckften Coningh, ende hetjegenwoordigeTra- «Saet , en fai in geenen deele geopenbaert werden voor ende aleer den Alder-Chrifttlijckften Coningh den Oorlogh aen Caftillie fai hebben gedeclareert, tot geloove van 'twelcke ende krachte van't«fey- de Tradlaet hebben wy 't met onfe Handt en Zégel beveltight. Tot Ltflebon den leften Maerteen^y- fent fishondert ffvenenfifligh. Geteeckent Mtlhior deHeron Gedepuceerde van den Alder Chriftelijck- jften K.onÌDgh, den Marquis de NilTe, Admirael van Indien, den Marquis Grand Maifirt. den Marquis Marialva, Den Marquis van Sanda, den Giave van Caftel Melhtor Anthoine de Soufe dt Maquede.
toietbt bicE bjeemt opgmomm t cm^beri^ al^ conicacie toat ötlooft bja^/ Dat Vranckrijck tesea Spangien niet mfaubeaniietncmcn/ al^ metCom^ municadeban Defai^taet. ^nùcrDcd^/ oinDatbe itoningl) bccltlafct I)aùi>egcen(!Pa:Iog6 tegen òpao- gien te Daeni maec aiieen poffcfTie nemen ban I)et jecht der Koningin, enDe Oat inDitiiEcactaetoocIt btloofùe tefuReno^eerïtcn tegen allc/ uptggennmen
Engelandt ende Swedcn, ^OCl) J|CCCCn bOECÏmt fijn
te lefen.
tÉ>en iitoningg enöe De ïtoninginne quamen ben fevenden bxbec tot Sc. Germain en Lave, mettoe:" Ieg{i / bat gebuntcnbe befe Campaigne ooo? 't J^^an- fcüeatcger oeenïgcbojbccebelcgeringöban confi beta· tie foube onbecnomen toojben / beioijl 'tboetboIcK Doo; be (Duecnifoenen/bjclclte in be becobecbe^teben gelept toacen/ bao;efb;eucItinbecrc[)epbegelegcnt· |ebm geleben/ afó niebe boo? (ïecftteenbefettiefett toecniinbett toa^. ©c Igeet be Turenne onbectuffcben met Oftaegeim 't©cItoebleben/ foube Aethboen fo?tificecen.
i^rn üioninaft ï)«ft fjjn conqneficn in Vlaenderen becbedtin &}ieXuptenant$S^cnei;acI^/ banbeiuel· Se b'eenet^ grgeben aenben Jl^atqut^beBellefons, onbec ficf) öebbcnbe Douay., l'ifle, mbeOrchées,be tweede aen ben <&cabe ban Duras, iociche (ici) e);ten> Oeetbe obec Oooruick, Oudenaerdc , enbe Aeth , enbe be derde aen De Heer PaOàge, ficöficecftenbe nber Bergen ende Veurne, Oaec toiect fiaetgemaecitt Dat aile iCcoupen toelcfte tegen j^ebeclanbt i^getcoo ben toacen albaec fouben obettointecen / uptgge- fepbt bicmet ben J©acqu(^ be Crequi na d'Elias gge^ Deflineect toacen / enbe eenige benbe de la Maifon du Roy, tnelclte tot be toacijtomtcentflin Jll^eiefïept^ pecfoonbeccpfisrjn.
Si^aet; luiecbt feet ggefp joocften ban €jctra(fjDlnace gcootc nienbje Hdecbingljen / binnen enbe bnpten bat XÏijthdentefienen/ onibpontfUnteni^ banBjebe/ ben ({^ttlogb met gcoote bigetnctebecboigen/ enbe om in (taet te jijn/ om nirt alleen be^paenfcöe/ niaet oofRbigene/ Wefiaet met befelbefouben tol- len boeggen / bet gooft te bieben. igpt Cng^nbt toiecbt bectDO^t bet $legiment^cgotten onbec Den <l3cabeban Douglas, Datin'tbegtnbanDefen^^a}' logb op opboDt ban Den Stoningg ban Engelandt, Dccloacctë tüa^ obet^Aesemy enDe baec en boben twee duyieotboet-ltnecbten Qon De in iSngelanDtges licentieecbe iScoupen. ({Pmtcent Metstoacengepaf· feett twee (n«tfe atsinunteti te pmt/ Dietmbei; |
DenaSebeban Den tot Paris ainhiefcnDe|5?ineeGuü. laumedeFuraenbergh, in bienfi ban Oefen ïitoningij quamen.
3'ri Defen tpbtRceegbbeifêeecbanBeuningenbol! gomen pecmiffie om te mogen cepattiecen : (3lot to^ hen epnbe een(@o;Iogbftb^biicrttaegemaetI{eoni Ijem te tra^fpojtecm / offijabagagej toam bpte
jl^et teDe'rugB-fiomfiöanDen fóoninBuptfijnït= flec in Vlaendercn, ffin toeDeC gefteéct hondert en twintigh Guardes deCorps, twee (Compagnien ge. naemt d'Armes, DeCompagnieii De^ Cbevaux Le- gérs, De tweeCompagnien Mufquetaires,achtCom= pagnien ban De J^canfe / en vier Compagnfen ^toit» frr^ banbe guardes, en bp nae alle be Voiuntaires, enbe be bojoéce iCcoupen be la Maifon du Roy ftjn in De becobetDe ^teben in4Ìuacnifoen geiept/ ofte in 'taaeibt betbleben/ maechenDe eengebeeltebanhet JFcané aeget/bat boo? De Hecc De Turenne, in abN» tie ban fijn jBajefÏeyt tniecDtgccommanbeect. ^e ï|eet Marefchal d'Aumont tua^ te itaof / gfielijcft ooch De i|eec Marquis de Crequi, enbe maccftte be laetf! genoembe ^taet eecfibaegg^ na De Elfas te bet: treeften/ omeenCo?^benJIBiUtte/ Decteaett^ge^ Defiineect/ tecommanbecen. J&etJFcan^aicgcclacij gepofleect omtcent Aeift, metboojnemen.ominbit afgornbe fatfoen boojnamentStjeft gebH(pcKtteb)cc> bni/ om teconfumecenbeboecagiebaneen gcbeelte ban 't platte 3lanbt/ altoaec be^paenfi^einbeop aen(iatnbe 3©intfcfouben bonnen atogecen/ om al' foo aen be felbe be quacttcten fecc eng te mahen.
<©e jFcanfeboetUDlcftcceij tDacenfeecbetfmoften/ enbe nae 'tfcggen banbegeenbieboo?Rij(reltDai:cn gebiccft/ foube bc ggcl)eeie armee in't begin ban De belegering geentwintighduyfentmannenwbebani ben/ enbe tn ra^ ban ecnmetrcbigoureufeEe(ifientie ban Die ban binnen/ 'tfuece^ banbeboojfsbelege' ringe foube feer Douteujc fijn getoojben.
^e ojbinari^ €coupen ban ben Coningg gabbe» niet meec al^ een halve maent Solts gebutenbe btfe Campagne genooten /■ enbe bie de la Maifon du Roy een maent en een halve ; ^acr teiect in 't gemeen niet abbantagieu^ gt)efp?oochen ban be ggemeeneboct· hneeiiten/ uptgefept ban f)et Regiment banbe S wit- fers j maec be (i^ffitieten enbe be iSuptecpegencra' Ijjch fouben fitg inalleboojballen toelj^ebbengeb^a* genj onbec De l^eecen bieal^ Volontariicnbenfto' ningliaDbengeboIgttoaren beele/ Die meenben niet gettactcert te jtjn/ al^ Ijet bef)oo;bcn / enbe bie niet tnpgben De felbe lufi / Die fp boo? Deen Ijabben getjaö/ om fonbec cmpio£> tot gaec gcoote Itojien in'tltarc tejön.
^en Stoningg Deeftaen ben J^eec ban Beuningeo, fiet) gereet maecftenbe om te bectcechen/ Doo: Oen t»» <&cabe ban Berlyfef^ntcobucteucban De^mbafTa^ £ Deuc^ boen aenp^efenteren een po;tcait ban fdnUaoj./ ΐί^ ctjcBeltjcK omfet met groote diamanten en bebecfìttinat. met eenlÌtoning^Htroonban geI|jcftehofieIi|cft||(pt/ tectuaecbe/bantuflcöen beacht en tien duyfentitoos nen. ©p beeft De eecefjem ten aenflenbanhaecto. Mog. aengebaen/met cefpect en Danciibaecgept aeii- genomen / en bet ontfiangen ban 't boojfs pjefent bt> leefDelijcR ge^ejcmfcect/op baec ί?ο. JBog. cefolutie.
?5en iKoning iaa^ (iabig befigfj met S« canien ban o?b?esJ tot bet opbrengen ban een gcoote StröeftnacBt , tegen^ 'tbolgenbe^ïaec/toanneec rDnlKafefieptW· be in (ïaet te toiïlen sijn/ om bp continuatie ban mp , ïog looooo nian/becbeeltin lEegec^/banbetoeïcw twee. De öcoot(lc geDeffineect fouben too?Den tegen öe Spaenfe Nederlanden,(n 't beït te bjengen. 5!5aec bja« cenDpp^obiliecommiirienopgcniaecftt tot't mW ten ban 14 nieutoe Regimenten te paect/toeIcSe eetp; Daegb^ban meecDecfootepaectal^ te boei geboiopc fouben tooyben. fjn 'tlae|ie ban September toacen De tpbingen uptSpangién bat De^paenfen feec blebm ar· bepben/ om Den ©?eDe met Portugael upt te toWi^n· jjaen fcbeen tot Parijsie tbJijffelen / of fulflf niet raei fouDe mogen gefcSicDeti met fbceei^/Detofjl be fen Dm (©o?log feet moeDe toamj / en fo bed «iW |
-ocr page 298-
en O O 11 L O G Η, ^iAcht-en-^eernghpeBoeck, 2Ó7
i „ hcrnenicii/ nict anentöalben boIDaen ban bepjocc
ml ,u£jnVranckrijck inljaecccöuat£/ ecïflcftmcii
u voordeel raeckt, hebben, Ende dat alle occaGen die,
om u daer van nieuwe preuven te geven, haer fullen --—
aenbieden, ons feer aengcnaem fullen zijn } Waer op
wy Gode bidden dat hy u hcbbe, feer Lieve, groote
Vrienden,Geallieerde ende Geconfoedereerde,in fija
heyl/ge en waerde bcwaringe. Gefchreven tot S. Ger ·
ptain en Laye den twaelfde» Otìober fefiien hondert
(even en fefiigh·
U goede Vriendt, Geallieerde ende Geconfoc
dcreerde.
Onder ftont
LOUIS.
©an ben iSjepfec qnam ben tienden ©ctoDcceen
«Sjcp^e^ Couciec acn ben ï^eec Wyca fgn iïefibent/ bic
baec obic tecfiont naec St. Germain en Laye bertCOCi
fteni^/ neffcn^ beobeclebecingljcbanbebjiebenbe^
fóepfec^ / enöe Beeft aen ben iSoningl) berSaittiaBt in
alle tiecutnflantten be gelucttt'aBe becloffmaebanbe
$teprei1nne/ enbebe geboomte ban een opben
acht en twintighftee September / bjelciie tijbinae aen
't ilofbIpbelöcR opgenomen toa^.
jH^en facb tot Parys bagBeitjej; aenl^omenupt&e
^paenfege ^ebetlanben gcoot getal ban <i$ebcpu°
tcecben banbegeconquefleecbeenbe openleggenbeen
tien/infgelijc); om te mogen toojben boojH^η met ^au-
vegardes enbe bjieben ban ^eutcalitept/ bie Baet tnil»
beltjch taiietben toegefiaen/ enbcbiiccbenbecfct)epbe
Intendenten öeciijaect^ gefonben/ooch eeuige ban bien
toat boo;f!en ban penningen, ^ieban be ^tabt Ryf-
fels eebeputeecben itlaegOben <nfonbetI)ept oocl^/ bat
gate «Ëinatnifoenen geen goebe bebbopcen enbebeti
om get ^paenfcge Stcdgö^-bolc}; coucfTen / bat bp be
fes duyfent fieccft Binnen Yperen lagg / enbagelncic
boo? Baec ©oosten coofben / en 't felbe niet toiecbebea
Iet / fbo bat fp ban bepben spben alle^ moefïen lijben.
g^e ©eet ban BeuningennietinfcrjptisBebfienbe
mebegeb^acüt/ maec gefeptbat ï|eec?imbaffabeuc
ban Vranckrijck foubc lafl Be&bfn/ toiect aen Bern
gefonben om be openinge te ontfangen ; maec be feibc
fepbe/ te Bebbcnpofitibe lafl ban geen fcBiiftobectc
geben; bocB B«ft bp lectutegecommuniceect/ bat
be ftoninaBficB foube ïaten contentecenboojfgnpies
tenflen met Bet GraefichapvanBourgoigncn, Har-
toghdom van Lutzenburgh, enbe cenigBe J^contiec
plaetfen/alé Cambray.St. Omer,Arien,Lincke,Fur-
ne enbe Wynoxbergcn, tefuHen aen befen ^taeten
«Öngelanbt benemen / alleg toat billicite jaloufïe foubc
gcben:?5ocö te fullen alle^ tc laten beBanbelen/ en be^
cibeten ^ biilbe ooclt cefecbecen fijn cee it/bp albten be
mtoningB ban Spangicn qnam te obeclijben in mtnbec^
iacioBcpt / offonbec man^ ecben. ©iec upt fagBmen
tol batBcteenlangljbigltge bclibecatie foube gebeui
toantbefefaeche Blngbaen^pangten/ decujusco-
rio agëbatur. <{5nbe üpangien Babbe Boop om ben
Keyfer enbe Bet ööcR öefe ï0(ntec in toapenen te |ïen
fiomen : gijnbe tot Regensburgh een tamelöcB Coa-
clufuro in 't 3902flen ColTegio geballen / af^ bolgt :
Conclufum tgepublkeert tot Salsborgh den
veertienden Sefter^er Ìf:SCvsx\. hondert
fevenenfeftigh.
N" Ademael In 't Vorfiel. Collegiehetdenay/</i»
Augufty leftleden fer JiSaturam gecommuni-
ceerde Bcrgcndifiht Memoriacl in propofitie en
omvragen gekomen was, beeft men geacht, alfoo hec
'Heylige Roomfche Rijck daer aen gelegen is ·, dat de
in den ^orgondifchen Crait% ontfta&e beroerten, hoe
eer hoe liever nedcrgeleydt worden, fulcx men fich
oock een memirum imperii betre^nden werck van
Rijcxwegen biUick ae& te nemen hebbe : Weshal vea
goetgevondèo eadegeconcludeertis geworden, door
Eet middel v^a e«n «en beyde de geiotcrefliierde
^ » K/OT-
nncft tot i'arys iiiet üjag öan oe ïDcpnise ccnft / toeURe
hc Forcugeien fcbect Ijct aenl)ana«i üaii öeffn(0o?«
iniT Dttoonöen om aen be Spaenfche afbjcuch te öoen.
£ot Parijs taicct DcIee|Tjcit)cfi opacnomen / öat öcn
«fcc «ÖcaUc ban Donagcrieflentljeiatbeiupgtjbeam
ffii rcpie DcEtoafCt^ tc boen om ben lianinglj upt ben
lacm oaiifijn .ïl^ajefifpt ban Sweeden obec ben
Dc inct bun Cloningij ban «tSngdanbt tc felicitfcen/
itiaec Date ié aen btn J^ctc Puffendorf gcfept / bat ge--
iiaclitei5raüe fanbcc aenfioatriijcftj&Ept be mocptc ban
Die KP^ honncn rjicufccen / mbicn fijn acnöjcn-
ncn niet anbÉC^ al^ complimentaic foube 5|jn.
Ii02t^ Daec na toifctam ben tEcc(i5cabe ban Do-
na ncfonOenbc^fóoninglj^efiigie, met 'ï^iamanten
bcfft/tet: toaecbe ban tien duyienc Jicoonen / ban lüe=
ncn oc mcoiatfe bec ©jecbe toe Breda, befgelijcjc bjiect
gljrfoiiDen aen be ©loubj aiiicbutoebanbenSöacon
l'lemmingh. ' _
©f i|ect ban Beunmgen ig bcn negen en twintigh-
ften öcrtwcften banParysop Mezieresom be.1]®ae^
afte Itomentot Maeitricht. ^ijnbagagicenmeefle
©olciifenbenbeopDiepen,
gijiiùe aen ben tloningtj aefcD?cben tot gclucfitocns
(inge oüct bc ©|cbe inet Engdandc, bp öera geant?
bjoojt:
Lettre du Roy de Fr ance à cét Efl&t.
TRes-Chersgrands Amis. Alliez & Confoederés
la conduittequ'ont tenue nosAmbaiTadeurs pen-
dant tout Ie cours de la negotiation de la paix, qui
aeftélieureufementcondiieàJ3rii/a, entreIaFwecfj
VosEftats, vousayantfaitconnoiftre
par avance Ie defir tres- fincere que nous avons toùjours
eu deprocurer vócre repos,en faifant cefler une guerre
dans laquelle noua n'eftions cntres, que peur fatisfaire
SU devoir denoilre AlliancesScpourlefeul maintïsn
devoftre tranquillité, nous ne pouvons pas douter que
cetteconnoiflancenevousaitfaitconcevoir tous les
bons feniimenrs, que vous nous temoignez par voftre
Lettre du 19. de 1'autre mois ; mais vous devez eftrc
perfuadez auffy avec Ia tnefme juftice > que les aflëu-
rancet,que vous nous donnez de voftre reflentirae nt
confirmeront ds pl^s en plus la bonne volonté que
rous avons pour tout ce peut regardervosaVantages,
icquetoutesles-occafions, quifeprefenterontde vous
en donner des nouvelics preuves nous feront tres-
«greablesiSur ce nous prioos Dieu qu'il vous ait,Tres-
chers)grands Amisj Allicz & Confoederés, en fa fainte
& digne garde .Ecric a St. Germain en Laye Ie douziéme
jour d'Oitobre Milleβχ censfoixanteé'fept.
Voftre bon Amy, Allié & ConfcEderé. Signé,
LOUIS.
Et plus bas
de Lionne.
lupbtnbe'tboojfs in be .ilebecbuptfe ii:ael al^bolgt:
C E*r lieveigroote Vriettden, Geallieerden ende Geton-
O federeerde ; De conduitte, die onfe AmbaÌTadeurs
gedurende den geheelen loop van de Negotiatie
0« Vrcede, (de welcke tot Breda geluckelijck gefloo-
ten it, tuffchen Vranckryck j Engelandt j en U Staten
lefpeöivelijck, hebben gehouden), hebben omute
vooren doen kennen de feer oprechte begeerte die wy
altyt Kehadt hebben om u ruft tc procUreren, doende
een Oorlogh ceflèren in de welckewy nieten fijn ge-
treden, als om te voldoen aen 't dèb voy r van onfc Al-
liantie, en om de eenige verdeding vanurufte. Wy
Konnen nlettwyfFelen, ofdefe erkéntenjfle he^ u al
het goede gevoelen, dat ghy ötis door uwen Brief van
den negentienden van de voorlede lüaéüt betuygt hebt
doen ontfangen} maer ghy rriòét oòck metdeielve
lechtmatigheyt Vertrouwen, dat de veriékeringeii die
Rhy ons van u we erkentêniflè geeft,meer en meer'fiil-^
icn bevcftigen dc goede Wilte dié wy tot alle het gwne
-ocr page 299-
304- SAKEN van STAET
1667. nen Bemee iwfer/i aen te bieden Rijcx mtdiatie enl»· - terpofitie^ daer heen te gedenckencnvlytaen te wen- den, ten eynde de vorder turjus armorvm\&n bey de partyen gefifteert, defwevende difFerenten, fpoedigh- Hjck b/geleyt,en de opgedachteBorgoudifen Crait)^^- ren ruh cn vrede herbracht moge wordenjmaer op wat wyfe iodanigea beliefden Rytx Interfofitie.mMediati* werckelijck in ts rechten 2y,daer van is noch eerll te fpreecken.
gintoatmanifc/ boo?öctIac|lc/ befaecftebanöe BorgondifcheCraitztoicctaetecommanbeect / geeft Öft Uolacnöe / gEöatccct Den twaeifden September.
Reverendijflmi & lUuflriffìmi 2). iD. Le- dati pÌurìmum colendi i éfc.
V 7 Onmelatetnemincm in caufa propria judicem eiredebere,undenec in prasfenti materia votare mihi mens eft,verum antequam ab hoc Amplif- Hmo Confeiru difcedam, pauca dìcam cum venia in commendationemjuftiflìms caufas Burgundicse.
Minim dubito, quinReverentiiflìrax&Illnftrif·- fimx Dominationes veftrjB perlegerinc validiffima fundamenta ΰε folidiOlmas rationes, quibus in nupero Memoriali ad didtaturam exhibico demonftravimus guarantiamab Imperio deberiCirculo Burgundico, Ut igitur jamdióti ommitt9m,fufficiat certe,quod Circu- lus Burgundicus Gt membrum Imperli (idquodipfi GaIIì fatenturjad hocjutdiftum Imperium adguaran- tiam prailadtam teneatur. Si enim membrum j qui fieri poiTet, ut corpus fuccurrere non teneatur mem- bro laboranti Se in extremis auguftusverfanti, ut no- tum eft. Nec fané in praefenti deliberatione de folo re Burgundicaagitur, fed de re 5eguarantia omnium fta- tuum ac Principum Imperli,nam fi impofterum qui- dam ex illiseafdem inanguftiasinciderintj&oppieifi fuerint bello à vicinis Potentiis live externis five aiiis, & cogantur ad fuppetias& fuccurfum Imperli con- fugcre ? Q^od jure conqueti poterunt, fi illis de- negetur, quodipfimetCirculo Burgundico, ideft, Imperli membro , denegaverint, adeoque caveant Reverendiffima: & llluftriffimeDominationis veftra:, ne hac denegatione fubfcribant & fuiFragentur futurse ruinffi & perditioni eorum Principum & Statuum, quorum hìcresgerunt, nec eft, quod fidantauxiliis Imperrii fi femel uni membro tam principali denegata fuerinr.
Deinde cum Circulus Burgundicus Imperio fit con tiguus, imo £c antemurale acmunimemtum, quod unicum reftat Imperio contra Gallos, ratio flatùs exi- gitjUt illi feria fuccurratur, utque à prxfenti invafione & oppreilìone vindicetur. Dixi unicum, quod re ftat munimentum & antemurale, nam alia omnia jam occupirunt Galli. OlimhabebaturAlratia,eamjam obtinent Galli prsedidii ; habebatur & Lotharinga, in illa jam Rex Chriftianiffimus adeo abfoluce Domina- tur, ut fuasetiam illuc copias ad hyberna tranfmittere fubinde foleat,& unicum,quod SerenilfiraoDuci for- talitium fupererat,fcilicetMarfal,à conclufa pace armis occupavit, & adhuc in prxfenti retinec. Rhenus olim folebat effe muntmentum ad arcendos ad Imperio Gallos, nunc mu«imentum eft Gallis contra Impe- rium Scjanuaad invadendum Imperium, cum illi cla- ves Briiacum & Philipsburgum occupent, Mofella quoque in illorum poteftatemceifit mediante Theo- nis-villa. Paitem praeterea Luxenburgi per ultimam pacem fibi vendicarunt cum plurimisaliisfortalitiis Beigli. Ditiones denlque ac Civitates Metenfem, Tullenfcm & Vendunenfum Imperio fubduxerunt. Ita, ut unicum amplius contradidorumGallorum poteatiam Imperlo fuperfit munimentum & antemu- rale, illa fciiicet Belgiipars, quamjaminvaferunt, quod fi iliam expugnaverit,co certe ipfo injecerint ca- tenaslibertati Germanix Galli. Si enim nunc tempo- ris Principibus Impérii & Eleftorlbus,imo & ipfi Im- peratori minari pafiim audent,quid non agent,cumlm· perium fuls penltuc denudatum pr^ugoaculis expofi- tum vidcbunt,tunc videlicetRegi Gailiai pulcherrima fuppetet Provincia > cotam illam Germania partcffl |
invadere, quamfuislibellis antiquamRegumGalli» <
patrimonium vocant, neceruntHifpaniadmanum quifuisexercitibus, qui pecuniis fubveniant, ut hai aenus fecerunt.
Huc ufque Imperli praxis fuit inter Hifpanican] 8c Gallicam potentiam iequilibrium fervare, qua unam alteri opponete po(fir,quod fi vero Galli occupaverint Belgium,certe Hifpannica potentiaimpofterumop- poniGallicsab Imperio non poterit^cum futura fit ni· mis remota, adeoqueliberrimum in Germania Cam- pum nancifcetur Gallica ambitio,
Has confiderationes ut Reverendiffiraje & Illuftrif. fim^e Dominationes veftrx hac in deliberatione ma- ture perpendcre veline , squi fic boniconfulereeDixe rogamus.
Hoog-geeerde lUuflre HeereTiì fier gelief- de Heer en Amhajfadeurs.
Η Een ismy nietonbekent dat niemant Rechter in fijne eygen faken moet wefen, fulcx die ooclc niet van meyninghé ben, in defe tegenwoordige ma- rie te ftem men, maer eer ick nochtans fchey de van de Illuftre Vergaderinge, foo fai ick mee permifliedic wey nige feggen tot recommandatie van de rcchtvaer- dige faecke van Bourgondien.
lekentwyflFelegeenfintsofuwe hoogh-geeerdeen Illuftre Heerlijckheden fullen gelefen hebben , de vafte fondamenten ende ftercke redeneii, door da welcke wy in het onlanghs overgeleverde Memorile! onder diilatiebetoont hebben, dathetRijckdegua- rantiefcbuldighisaendeBourgundifche Craits. Om nuvoorbytegaenwat voor defe gefeyt is, foo fai het feeckerüjck gecoegh wefen dat de Bourgondife Craits fy een lidt van hetRijck: 'tweick de Freniche felfs bekennen,tot fuiken eynde dattet meergemelde Rijck ghehouden fytot de voorgeroerdeguarantie, Ind en het nu een lidt is ? hoe foude het konnen gefchieden, dat het lichaem niet gehouden foude fijn te fecourc- ren hetkranckelidt, endeverferende indeuytterfte noot gelijck bekent is. Ende Yoorwaer defe teghen· woordige deliberatie raeckt niet alleen de Bourgondi- fche faecke,maer de guarantie ende faecken van alle de Staten ende Princen des Rijcx,wat indien eenige van de felve naderhandtin de fel ve noot mochte fijn ver- vallen, en met Oorlogh onderdruckt worden van de ;iabuyrige macht,het fy uytheemfche ofte andere door wat recht fullen fy konnen klagen, indienhaerge· weygert wort het geene fy felfs geweygert hebben aen de Bourgondkfche Craits, dat is het lidt des RijcK. Daerom foo mogen uwe hoogh-geeerde en Illuftre Heerlijckheeden haer wachten, dat fy door defe wey- geringe niet en onderteeckenen en hacr eygen flem- me geven tot de toekomende ruyne en verderf van die Princen en Staten, wekkers faken fy alhier handelen, oock foo en behoeven fy niet te betrouwen op de affi- ftentie van het Rijck, indien de ielve eens gewey- gert is aen een ioo principael Lidt.
Vorders dewijle de Bourgondifche Craits een het Rijck ftaet,ja een voor-muyr ende Fortreffe,de eenig- fte die het Rijck noch overichistegensdeFranfche, foo vereyfcht de reden van Staet, dat die met ernft ge- fecoureert worde,ende bevrydt van de tegenwoordige occa fie ende oppreifie. Ick hebbe gefeydt de eenighfte Fortreffe ende voor-muyr die noch overigh is, waiit alle de andere fij η by de Franfche ingenomen i Voot defen hadde men de Elfas, de felve worden tegen- woordig by de voorfeyde Franfe befeten ? Men hadde oock Lottharingen, waer in altans den Alder-Chrille· lijckften Koningh foo abfoluyt regeert,dat hy fomtyts fijne Troupen daer natoefendtindeWinter-Quar- tieren, ende na de geflooten Vrede noch geoccupeert heeft, ende tegenwoordigh nech benout de eenighfte Fortreffe die aen de& Hertog overich was, te weten Marfa Den Rijn plachteertydts een ftercktete wefen , omde Franfche van het Rijck af te keeren, nu is het een'fterckte voor de Franiche tegen het Rijck» etide een deure, om het Rijck te inVaderpn, met de felve
kebben |
-ocr page 300-
hebben fy verovert de Sleutels ^ Brifack ende Philips- burgh. De Maze is oock in haer macht gekomen,door het middel van Thionviüe. Oock fo hebben fy door de laetfte Traöaten gekregen een deel van Luxenburgh. met veele andere FortreiTen van Nederland. Vorders hebben fy oock het RijckontrockendeDomeynen ende Steden van Metz, Toul, ende Verdun.
Suickx dat altans de eenigfte fterckte die het Rijck teeens de voorgemelde macht der Franfchen refteerr, Jjdat deel van Nederlant,het welcke fy tegenwoordig geinvadeert hebben, ende by aldien de fel ve by haer komt verovert te worden, foo fullen de Franfe in den toom hebben de vryheyt van geheel Dujtflendt. Ende indien de felvcnutertijdtoveraldervendreygende Princen des Rijcx endede Keurvorften,ja den Keyfer felftjwat fullen fy niet doen, wanneer fy het Rijck ge- expofeert fullen fien,ende geheel ontbloot van alle fy- nefterckten,danfalaenden Koning van Vranckrijck de fchoonfteoccafie van de Werelt geboren zijn, om teinvaderen dat deel van Ouitfland, het welcke fy by haer Boekjes noemen het oude erfdeel van de Konin- gen van Vranckrijck, en daer fullen geen Spaenfche meer aeade hand zijn,die mee haer geit en Legers den byftant doen , die fy voor defen wel gedaen hebben. Toe nu toe is de praöijck geweeft,de balance te hou- den tuifchen de Spaeniche ende Franfche macht daer mede men d'een tegen d'ander konde ftellen, maer in dien de Freniche komen meefter te worden van Ne- derlandt, feecker foo fai de Spaenfche macht voort^pn
van 't Rijck niet meer geftelt konnen worden regens de Franfche, dewijle de fel ve dan al te ver af fai leg- gen, fulcx dat de Franfche ambitie vrye Meefter fai konnen fpelen in Duytflandt.
Defe confideratien verfoeckenwy feerhertelijck, da: by uwe hoog-geeerden ende illuftreHeerlijckhe- den in defe deliberatien overwogen moghen worden, en ten beften gehouden.
be f jopofitie tot Geulen Voa^ oocit eyntlijtb ge&aen/ in I)et bolacn&c te ficn·
DEfe loffilijcke Neder-Rhynfihe IPéii ■ Phali/chen Craitz. uytfchrij vende Vorften,ontbieden der fel- ve CraitK-ybrfitH en Standen aenwefendeRaden, Boden, ende Gefanten der felver genadighiten groe- tende geneygden wiUe,met aenwenfchinge alles goets ende verheugen fich harer geiuckige aenkomft, ver- hoopen oock, fy fullen hare genadigft ende genadigfte Hoeren Principalen ende Overheden in goeden wel- ftant hebben gelaten , den Almachtigen biddende de fdve lange daer by te bewaren, ende defe handelingh foodanigh te zegenen, daermededefelvetot fyner Goddelijcken Al macht igheyts grootfte eere ende des gemeynen VaderlandtsDuytfcheNatie, maerinfon- derheydt defes Craitfit beftendige ruft ende feecker- heydt mogen gedyen. |
Ende is de aenwefende Raden,Boden, ende Gefan· ten te voor, fonder wijtluftig verhael, bekent wat ob- flaculen ende mifverftanden by het Dir*£torium aen- gaendeeenigen tijdt herwaerts zijn gemoveert,en dat men derhalven toteenoTdsntüikcCraita vergaderm' ge niet wel heeft konnen geraecken ; maer nademael Μ fel ve nu, door Gods gehengenis, tuflchenhaere Keur ende Vorftelijke Doorluchtigheyt tot Branden- tmh ende Paltz Nieutorgh zijn bygeleyt,gelijck fulcx net voor defen in druck uytgegeven E^ergelijck uy t- wijft, ende of fchoon aen de MunHerfche zyde wegen* de Ceur-handenèurghfche toetreding tot httCondire· itom men fich befwaert vind,ende gefuftineert werd, dewijl het Dortifihe Verdragh nieuwelijcx van Kenr- Brandtnborg geextradeert, ende met haer H. G. reci- proquelijck gepermuteert,oock het Cletffche Verdrag, voor foo veel het haer H. G. betreft ret inter alm αβα, dat zy daer door niet zy gebonden,tot dat uyt het voo- »<ge ongheratificeerde van nieuws gheredintegreerde Verdragh met aliertijds principalen hand ende Zegel, volgensde afforaecke, geextradeert ende uytgewilTek w»re,foo heeft men doch aen de zyde van Ktur-Braa- mhrgh wederom gefuftineert, dat mta van de Mnf dergelijke gedreygde qualen bytyden voorkomende, te konnen afwenden. Tot welcken eynde dan defen lofelijcken Craitx. met nodige aengeworvene welge- oefende manfchap te paerde en te voet,oock verdere vereyfte Krijghs-nootdruft fich behoort te voorfien. Ende fullen derhalven de aenwefende Raden, Boden en Gefanten, haer vernuftige veta en gedachten daer- henen gelieven te laten gaen,hoedanig foodanige ver- vatting met ftercke ende fuffiiante nadruck,ende haer genadighft ende genadige Heeren Princ^alen en O- vcrheden, oock der felver Lauden ende Onderdanen minfte befwaernifTe ten fpoedigften in 'twerck te ftel- len zy, en by de erlanghde rufte ende fekerheyt te be- houden, fulck een wichtigh ende nootwendigh werck oock beftendig in te richten, ten eynde men alle defe be JroeffeniHen, opgeroerde door ende over-tochten, loop-plaetfen, inquartieringen ende KrijgspreiTuren, deArelckebyden voorigenOorlogh de ontfchuldige Stenden ende Onderdanen met haer onverfettelijcks fchaden verlaten heeft, en nu op defen t ijd in een an- dermalig oogefchynlijQk naefte gevaer ftaen^ daer van mogen verlicht en bevryt blijven. De lofièlijcke Sten- den fich ook dervoegen met den anderen mogen ver- bindcn,dat een ygelijck wat by by aendringent gevaer van fijn medeftant af heeft te vorderen, 't fy van geld, manfchap, of andere nootdruft,fulac beftendig weten ende verfekert magh hebben, endealfoo vermiddeU aliulcken vervattingh, fich niet alleen in poftuer mo- ge ftellen omalleonbillijckgeweittekonnen afwen- den, maer oocktufTchendebeydekrijghendehooge partyen de Vredens Mediatie bevorderen.
En dewijl even tot dit hoognoodigh werck in de jongfte Rijcx affcheyt heylfamentlijcic verordentis. in de CraitM» des Heyligen Rijcx txeaaions ordenmg, na desfelfs t^nwoordigen toeftant te verbeteren en- de gevolglijck in te richten,fo koft 't felve oock voor- ghenomen worden t ende was met gemeen befluyc goetgevonden aen fyne Keyfcrl, Majeft. en de Cheur- meatzife Cancelerie, fo als op de naeftrolgende Rijcx Ζ 3 depu-
en OORLOGH, 't Seven-en-veemghfle Boeck^ 169
fierfche zyde fich niet hebbe te befwareojdewiil het Λ- j ζζγ, rtilortum op voorgemelde C/ef/^ii^tfErfvergeljjck een verliefde aheritative, en des felven verderen inhoudt van de hoog geerde haer H. G. tot M»i>fiei> in 'fDet^ tifche Verdrag bereyds belieft is gewerden , welck dif- ferent men echter hoopt,door de ontfangene Vorfté* lijcke Guhckfihe Veritiiddeling,vcor bet tyüdigen dc- fes Craitz-daget byminnelijcTte wegen byte legghen. Ënde heefr men raetfaem geacbtetdcienwerende Rst» den, Boden> ende Geranten> deer van by defen noch- meel deel te gcven> op een feker vertrouwen dat in de fel ve niet minder als in haer hoogeHeeren Principa· len ende Overheden, totfuickengemeene nutlijcko werck > oock een algemeen behagen fullen bevinden» fich daer op betrouwende,dat een yder van fijne zyde, wat in oprechter trouwe tot t'famenfettingh des fa· menclijcken Creitz ende detfelfs Leden t nut ende dienftigh zy, fulcx trouwelijck co oprechtiglijckgefa- mentlijck Tullen helpen dragen, gelijck men dan van weghen de uytfchry vende Vorften niet fai laten ont·· breecken, wat tot fuicken gbemeen nutlijcbenecde noodigen werck dienftlijck moghte xijo,
Gelijck als nu van de lofiFelijcke Voor* Vaderen de Craitz-vervatting in het H. Roomfche Rijcktot on- derhoudingh der algemeyner rufte,feeckerheyt, ende tijdlijck afwenden van alle onbillick gewelti heylfaem aengefien is geweefl, foo fai, wanneer eeniehfints by hoogh gevaerlijke toeftant men feeckerlijck oefpeurtt dat etlijcke Nabuyreo ia AercYiearmature begrepen, ende ten deele bereyt aen den ander geraeqkt zijoi dc· fen Craitx. daer op bedacht zijn, ende toefien moeten, dat niet alleen defen lofièlijcken Creiti fuiken Vrede, maer oock inde naeil-gelegene Craita in gebeurlijcke ende voor'tgevaer geproportioneerde vervatting wer- de gehouden, oock de vaile plaetfeo met manfchap eo aile nootdrufc voorfien,maer men oock tegen alle vaa een of ander partieeenigfints trachtende eygenmach- |
-ocr page 301-
270 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
j /i- dcputatien, of andere Vergadering verder te overwe- / gen, jmmiddels doch ende tot het te volgen Rijckx " beüuyt in defen iofiëlijcken Craitz dcsfelfs conclufie ingevolght worden.
Alfoo oock by de algemene Munilerfche ende Ojha- tru^ch* Vrede-fluyten onder anderen voorgoedt be- vonden is, op middelen ende wegen bedacht te zij n, dien Cm;/« te vernieuwen, ende de tegen de billick- heydt uytgetogene> of fich felf uyttreckendc,of de tot den Craitz gehoorige Stenden weder by den anderen te brenghen, foo fullen de aenwefcnde Raden, Boden ende Geranten,ficb hier over defgelijcx believen te la- ten vernemen,of fuicic voor haer ielfs gemeynt zijn.
Defgelijcx is de felve bekent,ende foo wel de Rijcx als Craitz altaxnds protocolla brengen mede,wat we- gen die van den Raedt van Brabandt alfoo genaemde Bul, voor hooge befwaernis, infonderheytvan defen loiFdijcken Craitz-Stenden ge voert wordt, ende ha- rent wegen fo wel by meergemelde algemeene Vrede- flot, als vericheydene Rijcx affcheydcn, naaer infon- derheyt Jbtnofefliin honderteen en veertigh, als oock nadere Keyferlijcke wael-capitulatien, voor heylfa- men en voortreflèlijcke verordeningh en voorfienigh. gedaen is, ende dat des alles onaengefien,onderfchey- dene Stenden en der felver Onderdanen onder fchijn ende pretext Ailcker Gu/dene mUe. den een na den an- deren met ongewoonlijcke evoMien.arrefien, ende re- frejfalien ongerechtigh befwaert worden,fo vereyft de noocdtuftfulcx oockin rijpe deliberatie te leggen,en- de op middelen ende wegen te dencken, hoe foodani- gen heylfame conclufa te werck te leggen, ende tot ef- feà mogen fijn te brengen. Ende over fulcx werden die aenwefende Raden, Boden ende Gefanten, hier mede nochmaels na gewoonte verfocht, het een ende ander alfoo te overleggen,en in haer hoogvernuftighe gedachten ende votes daer heen te dirigeren,dat tot het op gemelde hooghnoodigh enonvermijdelijck werck der gemeyne fekerheyt en fchutting tegen alle gewelt, de noodige voorforgh eerft ingericht ', en op de andere pointen een gemeen nut en bdievent befluyt moghe volgen en gemieckt worden. Gegeven tot Ceulen aen den Rhijn, &c.
«Öiibe Spangien Roiiöe (icf) bEcfeccftewn bflt befeti ^taet entte Engelandt, ten tninflen / Vranckrijck (fij0 fp ccniglj ccgacD namen op öacc ί ntctefi ; niet fouDen Öelpen.
jBaec'tquaefitoa^/hatlnMartioin't gfacc vijf en feftig, Vranckrijck inet Ceur-ColeD,Ments,Trier, MunfterenOe Nieuborgh, |)aDDeQemaccItteeni!irrac= taet ; baart bp toctjccjijOi beloofttuietDt aeen paffaae te geüen aen Itcpfeclijcfte ®coupen : aeljjeft ooelt Vranckrijck beioofOe geen pafTage te fulïcn nemen öoo?Öefec ©o?fienÉanDen ; enöe Ijact; tefiillen gcben fubrjöie tot onDetljoutiina ban iCcoiipen om [jaec paf^ fagientebcbiijDen.
i^iec üoo? alteeöe gcfpjoRen ban ben Portugeefche ?imbafTaöcuci naeenigeConfccentienmetfjem ge^ ïjouDen/ ben twee en twintigften ©ctobec gfjeiefen een Concept ban anttooojbt aen öem te geben/ inge= fielt bp be Jf eeren Huygens,en anbeceijaec i|a.JllSog. «©ebepnteecben tot öe faecften ban Portugaei, in bol» öoeninge ban bibecfcfje becbelbecboojgaenbeccfolUi tien ; naec beïibccati'e Ijet boojfs. Concept gejjou» Den boo; gbeacciHeect / enÏie bat [jet felbe btenbol^n^ fn 't net aftefehjeben / en ben gemelöen l&eec ÏCmbaf» fabeuc beganbtgöt fouben toetOen/ al^ (liec naec bolgt Bcinfeceect;
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den,doorgefien,geexamineert,ende overwogen hebbende de Memorie aen de Gedeputeerden van haer Hoog Mog. ο verghegeven door den Heer de Mille, Excraordinaris AmbafTadeur van den Konlngh van Pffrfxgi^e/alhier aenwefende, ende door defi^ve Heeren Gedeputeerden op den tweeden Augufty left- léden ter Vergaderinghe van haer Hooeh Mogende overghebracht, hebben naer voorgaende deliberatie goeCgevoaden,dengemelden Heer Ëxtraórd. Atobaf· |
fadeur daer op mits defen tot antwoort toe te voegee· dat haer Ho.Mog. uyt de voorfz memorie befpeuten' dat hy Heere Extraordinaris A mbafladeur hare voor- gaende refolutien van den 17 February 1660. ende ende van den ï I January 1667. foodanig opnemende of duydende is,als of haer Ho.Mog. van haer zijde gc, refolveert hadden,ende aenbiedende waren de altena.
tive in de eerfle der voorfz iwee Refolutien vermeit
oock dat menbyontfteltenifle van een vrywillig Aci coort opd'eene of d'andere vande conditiën daerinne vervat, van de zijde van hare Ho. Mo. prefentatie fou-
de doen ominfulckencasdequeilievandezjjdevaa
Pirr«^tfe/gemoveert werde over Ceuchin enétCanentr,
te fübmitteren aen't oordeel ende de uytfpraecke van
een derde-,e.ndQ dat haer Ho.Mo.g derhal ven niet heb- ben konnen afwefen dengemelden Keer AmlàiTad voor af tot nader onderrechtinghe by defen bekent té maken,dat de vooi^eroerden/iïreeiiwjende eventue- le/«ìot/J^ì in de felveRefolutiealleenlijckinfluerea narrative, ende deiiheratii, of by maniere van bedenc- kinge,als gerefulteert zij nde uyt de difcourfen over de voorfz gemoveerde queftie tuiTchen Gedeputeerden van haer Ho. Mo. ende den alhier aenwefende Minifter van hooghftgemelde Koningh van Portugul gehouden,fonder dat dienaengaende eenigeρφινβ rt· folutie fy ghenomen, maer alleenlijck de faecke geren- voyeert om bericht ende advys aen de Bewinthebbe-
ren van de Geodtroyeerde Oofi-lndifihe Compagnie de- fer Landen, met expreffe by voeginge, dat fulckx ghe- fcBiedt, alvoorens aengaende de voorfz bedenckingea finalijck te refolveren : Ende hoewel de voorfz gemo- veerde queftie t'eenemael frivool ende ongefondeert is,foo als hier bevoren te meermalen,ende in ipecieby fchriftelijcke Dedudlie van date den January met goede redenen en folide fundamenten is aeaghc. wefenjDat mede noch daer en boven wegens haer Ho. Mog. rechtmatige enfeergefondeerdedoleanciente- gens den hoogftgem. Koning van Pertugael ingebragt zij η over verfcheyden contraventien ende non-prefta· tien van 't jonghft gemaeckte Traöaet van den 6 Au- gufti 1661. daer van de voornaemfte in de voorfz haer Ho. Mo. Refolutie van den 11 Januarii leftleden bre- der zijn gementioneert ; Soo hebben haer Ho. Mog. echter, des alles niet tegenftaende, om van haer zijde abondantelijk tebetoonen,datde felve veel lieverdoor amiable weghen de contir,uatie van den ghemaeckcen Vrede willen ampleéieren, dan behoorkjcke reparatie vande voorlzno/t-prefiatie ende contraventie dooron- vrientlijcke wegen vervolgen, by voorfz hare Refolu- tie vanden it Januarii 1667. verklaert, geiijck haer Ho. Mog. al noch verklaren by defen te vreden ende bereyttezijnmetdengemeiden Heer Extraordinarii Ambaflàdeur, foo over de voorgeroerde gemoveerde queftie rakuide Couchin ende Cananor, ende de voor· Itellinghe dienthalven in de vooriz haere voorgaende Refolutie van den ^^ Februarii des Jaers ι6ι5(ί.vervat, als ever de voldoenlnge ende reparatie van de voorfz non frefiatie ende gepleegde contraventie in der min- ne te handelen, endede voorfzdifferentiale pointen in 'tgeheel ende al door eene vriendelijcke compofitie uyt de wege te leggen: Ende of wel den ghemelden Heer Extraordinaris Ambaflàdeur by de voorfchreve fyne memorie met groote retenuë is procederende, fonder het fentiment van den Koningh fijn Meeftet over eenige voorflagen van accommodement re ope- nen , ja felfs oock fonder explicite te verklaren of hy fich over de voorfz voorftellingen in de meergemelde Refolutien van den 17 Februarii idiJiSgeroert, ofwel over eenige andere, vintgelaft ofte niet ; foo hebben haer Ho. Mog, echter, om van hare zijde meerder rer ioluvtheyt te toonen, ende 't voorfz gewenfte accom- modement, foo veel doenUjck, te vorderen, by defen wel wülen verklaren, wat, nahaerfentimenc, ontrent de voorgeroerde alternative, foo wel alstenaoifien van de geaIlegeerde7«iw#f^nootfaeckelijckincon- fideratie fouden moéteo komen, qp datden meer- gemelden Heer An^balTadeureodeden Koniogb. fiji» Meefter dwsr tiyc bemercken mogen, waer op het g^^dcfifectde «ccptomodemenc u^werckeHJck oitfr
DÌ«t |
-ocr page 302-
en OORLOGH, 'tSeven-en-'ueemghfle Bceck. 171
. njgtuytwerckeHjck fai werden bevonden; Ende wtt dien volgende beianght het van de voorfz al·
" ftmative,mmeaüiick, of de voorgeroerde gemoveer- de queftie niet foude konnen uyt de wege geleyt wor- den in Tulcker voegen, dat de voornoerrtde pUetfen vao CtHcbrn ende Canenor gereftitueert wcrdende > by den booghftgemelde Koningh gerefundeert fouden worden de onkoilen van de Ëquipagie die de voorfz Qofi-lndifcht Compagnie tot veroveringe van de felve plaetfen genootfaeft is gewceft te fupporteren; Indien de gedachten van do zijde van Vortugael daer heenen mochten loopen > om daer op ce handelen} foude nootfaeekelijckendeonwederfpreeckelijk voor af niet alleenlijc.k opgebracht, ende voldaen moeten worden degeheeiefchult, ofte alle de termijnen volgens het «ry?i artijckel van't voorfz Tradtaec albereyts verloo- pen (gelijck dan het felve verloop oock buycen dat on- wederfprekelijekfonder eenigh verder dilay voldaen nioet werden > Uquidum enim cum iUiquiJe non comfenfa- fur) miU foude noch daer benevena prompteiick jnocten werden gerefundeert de onkoAen van de ex- traordinaris Ëquipagie ende andere toeruftingen, waer mede onder anderen de voorfz plaetfen van Cou· (hin ende Cananêr zijn verovert, als by de voorfz Oojl-Iiidi/ihe Compagnie gedaen wefende, geduren- de den tijdt dat by den Coningh van Pertegai onbe- hoorlijck ende tegen de difpofitie van 'c voorfz Tra- öaecgedilayeert wierdede vereyfte Ratificatie Myt te wiilèlen ; mitigaders oock de koften na de veroverin- ge van de voorlz plaetfen gefupporteert in 't fortifi- ceren der felver^ alsmede in 't formeren der Stadt Ciuchi» tot een ftercke Veftinge.
Daer en bpven nademael haer Ho. Mog. tot noch toegefrufteertgeweeftzijn van't effedlvan 't tweede irtijckel van 't voorfz Traöaet, ingevolge van 't wel- ke ten regarde van de Onderdanen ende Ingefetenen defer Vereenighde Provinciën moefte cefleren ende afgedaen worden de reparatie van eenige Jaren, her. waerts tot St. Xlbes omtrentde verkoopinge van 'c Sout geintroduceert , 't en waere den hooghftgemiiden Koningh van Ïortugeel ende haer Ho. Mog. met den anderen jaerliicx konden convenieren over den prijs, waer op by alle Ingeietenen ende Onderdanen van defea Scaet tot St. XJbes voorfz > foodanigen quanti- teytvan Sout foude mogen worden ingekocht, ende a^ehaelt» als het haer foude goetduncken, foo fou- den de felve in cas van handelinghop 't voorfz eerfle Lft van de voorgeroerde alternative, voor al mede dooreffeöiveafdoeninge ende caiTatie van de voor- icbreve reparatie geruft geftelt en verfekert moeten werden, van niet langer van 't genot van 'C voorfz artijckel oncfet tc fuilen blijven ; indien verftande nochtans, dat ten regarde van yder laer over 't welc- ke foodanigen generalen Conventie, als boven, no- pende den prijs van'tioai fai worden getroffen, de voorfz repartitie fai mogen blijven in haer wefen, ende in praftique geftelt worden.
Wyders , alfoo onaengefien by *t derde artijckel van't voorfz TraÖaet voor de Nederlantfche Natie opdeallerkraghtighften maniere is bedongen de vryt Navigatie ende Commercie op de Cen^ueiten van de Kroone van Vortugael > mits in 't gaen ende wederke- «n de havenen van het felve Rijck aendoende, ende aldaer de gewoonlijcke Tollen betalende j met ex- pres bedingh, dat de Schepen van de Ingefetenen ende Onderdanen defer Vereenigde Provinciën in P»ri»g«/onder geenerhande prerext ter werelt fullen roogcn worden opgehouden, echter nochtans de fel- ve fchcpen aldaer tegens 't voorfz uytgedruckte be- dingh, geheele maenden aenden anderen opgehou- den , endealfo van alle voordelen harer voorgenomen reyfe, oock by gevolge van de vrucht van 't voorfz ^tyckel, t'eenemael ghefruftreert gheworden zijn : Dat mede de goede Ingefetenen ende Onderdanen vah defe Vereenighde Nederlandtfche Provinciën tot noch-toe, niet en hebben konnen confequeren de alderminfte voldoeninge ofte betalinge van de fchul· ««die de felve in Brafdjia Pertugael, ende elders onder hec gebiedt van dc hooghgcoieldcn Coningh! |
tjjrtftaende hebben, niet tegenftacnde de felve vol-
doeninge ten haren behoeven foo folemneelby 't __'i^
ent^^intigifienmyckd vail 't voorfz Tradlaet is gefti- juleert, ende dat haer Ho. Mog. haer voor het toe- iomende geenfints wederom gelijcke ludificatien op andere frivole opgeraepte prcieiten fouden willen fubjeö: maecken, foo foude het oock voor al noot- ikeckelijck zijn , dat als den hooghflgemelden Co- ningh van Tcrtugael foude pretenderen op ziine te^ genyfooxàigtepgtraepteprettxttHVa^t effeöive refti- tutie van de gepretendeerde plaetfen te worden vol- daen , haer Hcogh Mogende door fuffifante cautie > wekkers executie haer eyghen macht of juriCdiÖic fubjeét foude wefen, geruft geftelt wierden, foo van de toekomende betalinge der vordere termijnen, dio ingevolge van't voorfchreve eerfte articul noch fuc- ceffivelijck fullen komen te verfchijnen, als van de efiFeöive ende complete preftatie der voorfchreve def' detndevyf en twintighfle. mitfgaders oock van. alle de vordere articulen van 'c voorfchreve Traöaet, fonder dat daer omtrent namaels cenige exceptie of uytvlught voorgeworpen , veel min eenige nadere verhinderinge ofte dilay in't werck geftelt ende ge- pradtifeert faJ worden.
Ende nademael de voorgeflagen SuimiJ/te van de gemoveerde Queftie over CouchinenàsCenanor aen't oordeel ende de decifie van een derde,van de eene Zy» dedehooghftgedachte Koningh van mede
wel foude benemen fijn voorgenoemde pretext, on- der allei ^atie van 't welcke tegen woord igh gepooght wordt de wanbetalinghe ende nonpreftatie foo van de voorfchreve Termjntn à aU Van de voorgeroerde der goede Ingefetenen ende Onderdanen de- fer Vereenighde Nederlantfche Provinciën te jufti· ficeren, maer aen de ander zijde haer Hoogh Mo* gende in 't toekomende al wederom fubjefl fouden maeoken allegatie van w;>«w pretexten , die noyt enmanquerenaendegeenen welcke groote capitalea fchuldigh zijn te betalen , ende of ongelcgentheyt hebbenommede felve te voldoen, onder beneficie van de welcke dan ooclc aInSQ'erom nieuwe wanbe- talingeende nonpreftatie volgen, mitfgaders op ge- gelijckefubmiiEegeinfifteert te worden, dat àei^- ven mede als van de zyde van Portugail op fodanige fubmiiSe foude worden geinfifteert, foo wel als in 'c voorfz eerfte cas, voor eerft ende voor al prompteUjcfe foude moeten warden voldaen àegeheelefihult, of alle de termijneH in krachte van't voorlz terile articul albe- teetsverfcheenen, mitfgaders de voorfz repartitie toe Si. üées in maniere als boven gecaileert,ende daer ne- vens mede haer Ho. Mog. άοοιfuffifante cautie geruft geftelt, foo van de toekomende betalinghe derw dere terminen, ende van de fchulden in 't voorfchre- ve articul gementioneert, mitfgadera van de refufie der onkoften hier bevoorens breder geexpreifeert, voor foo veel by uytfpraecke ofte deci- fie verftaen foude werden, dat den Koningh van Por' iugaeldaer inne is gehouden, als van de efFedive ende complete preftatie der voorfz ΛγΛ ende andere arti- culen van't voorfz Tradaet, fonder alle 't welcke haer Ho, Mog .met geen fchij η van billicheyt of finceriteyt de refiitutie der voorfz plaetfen (als daer toe fchoon eenige redenen mochten dienen, foo alfTer in defe geene en militeren) geverght, nochte oock op een igc fubmiJlie van de Queftie daer over gemaecktj mee recht geinfifteert foude konnen worden.
Ende nademael haer Ho. Mog. iniiende den tegen- woordigentoeftandtderfaeckenvan de Kroone van Portugael, lichtelijck konnen oordeelen, dat cenige vande voorfz faecken, die in cas van handelinee over'c eerfle Lidt van de voorfz Alternative, mitfMders oock in cas van SubmijJU als vooren, nootfaeckelijck van nu af aen, ilito geprefteert fouden moeten worden, fo de felve voor de hoogftgemelde Kroone niet t'eenemael ondoenlijckzijn, tenminften de felve buyten con^. troverfie meerder befwaren ende befchadigen foude dan vcdmael het verlies van Couchin en Cenanor voor- noemt,immers en in allen gevalleidatmen den andere dae^oτer inder feeu wigheyt niet Λ1 ten genoegen ver-
' % 4> A^c'i |
-ocr page 303-
308- SAKEN van STAET
1667, ftaen konnen en voldoen, foo fullen haerHo.Mog. , ' ' dooreene tafteHjkeconfequentiede^9e^//«,die van de zyde van Portugael tot handelinge op de eene of de andere der voorfz twee voorftellinge fouden mogen werden gedaen > niet anders konnen aenQen, en opne- men , dan voor mercktekenen, dat men van die xyde niet en is gefint het werck tot eene efiènheyt te laten komen, maer gemeynt onder beneficie van geduyrige queAie, mdegefgthu uytvluchre», defen Staet ende de goede logefetenen van dien,fo wel voor 't toekomen- de als voor'tgepafleerde van de voldoeninge van foo notable beloofde geltfommen, ende andere bedongen avantages te fruftreren,ende niet te min te blijven in't befit van Brafil, en andere Landen, defen Scaet en de Geoftroyeerde Weil-Indifihe Compagnie in de felve, op eene ongehoorde maniere afgenomen, ende waer voor in cffède tot afkoop van haer Ho. Mog. recht- vaerdigh reffenciment, der voorfz Notable geit-fom- men,ende andere advantages zyn belooft, en dat mitf- dien voor haer Ho. Mog, niet anders overigh fai bly* ven,dan recours te nemen tot die middelen, die Godt de Heere haer tot befcherminge van haer Onderdanen in'tgenerael, ende in't particulier ter handen heeft gefteit,en tot het gebruyck van de welke fy in fodanige gelegentheden van verongelijckinge haer in confcien- tie vinden verobligeertjcn geneceifiteert; doch omme in defen te bethoonea haer uytterfte remedie haren toevlucht nemen,fo fullen de felve haer bereyt hou- den, om van de zyde van Pertugael te ontfangen eeni- ge befcheydene evtrtures op 't twetde Lidt van de yootfl· Alternative,taàa fulcx van't geene den hoogft- gem.Coning van defen Staet (oude mogen defire- ren tot mitigatie ende moderatie van de voorfz albe- reyts gecontraheerde en verfchenen grootefihult.oti' der beneficie van de welke fyne Majett. genegen fou; de 2ijn van de voorfzgemaekte pretenfie op Couchm en Canaiior in de be&er forme te renunciereti, met ge- noegfame verfeeckeringe ten aenfien van de punàue- le ende precife voldoen in|e van 'c vordere, ende van *t geene waer toe 't voorfz Tra Aaet de hoogftgemelde Kroone noch voor'ctc^: mende mede verobligeert, ende fulcx alleenlijck uyt vredelieventheyt, om alle wegen van Excremiteyten onaengenaem vervolg van haer goet recht door wegh van wapenen, te eviteren, fonder in 't alderminfte te verftaen tot eenige af koop van de voorfz gemoveerde queftie, ende opgereepte frettnfien^thoudta te Zijn, haer dienthalvcn noch- maels tot voorgaende geraifocneerde antwoorden, en in fpecie tot die van den vier e» tmntighfien January des laers fiHienhondert vier en fefiigh refererende.
^en Klmbaffatieuc ban Portugael geeft baei; op ben achften j^obcmbec gefielc-
LEioubfigné AmbaiTadeur de Portugal ayant veu & confideré Ja léponfe des Hauts öc Puiffants Seigneurs les Etats Generaux des Provinees Unies du αι. Oólobre au memorie pat luyjprefenre aux Sei- gneurs Deputez de L. H. P. en la Conference du z. d'Aouftdernier, a trouvé bon repliquer à ladite ré- ponfe en Ia maniere qui fuit.
Q^ebienquelareiolution des Seigneurs Etats du aj.Février mentionnée audit memorie n'ayt pas efté une refolution formelle & eiièéUve, mats feu- lement une infinuation du deflein qu'avoient les Seign. Etats d'accommoder les difièrents qui eftoient entre fa Majefté Settniifime de Portugal Se L.H.P. par cette voye : Neantmoins ladite deliberation a efté dc- puisconfirméeparlefdits Seign. Etats Ie ïi. Janvier enfuivant 1667. Ce qui montre qu'elle ië pouvoìt preodrepour une refeìutim fofitivt & determinaiion formele, & d'autant plui que cettedeliberation allant à perfuader & difpofer la Cmpagnie Orientai intereffce en cette afi&ire à accepter fattematim, propofée en ladite deliberation» de l'efièd de lamelle ledit Ambaf- {adeurnepouvoitavoir deconnoifi^ce certaine, ny f$avoir fi ladite Compagnie avoit acceptée ladite propofitionounon; plus que cela fe traittolt dans Ie particulier entre les Seign, £ut«& les Piredeurt dc |
ladite Compagnie. C'eftoit aflez de Toir que cettede-1 Κι liberation de talternative avoit efté confirmée prés d'un an, aprés par les Seign. Etats, pourjuger que c'eftoit une refolution firmele & approuvée par ladiie Compag. Et quand mefme elle auroit efté feulement deliberative,par là les Seign.Etats tefmoignent vouloirpour accommoder cét afiàireprcndrecét,ex- pedient, & que fa Majefté l'aggreoit aufli de fa part; Cela fuffifoit pour Ie prendre pour fondament & pouf une entrée à la negation qui fe commenioit.
Quant à la defence des pretenfions de fa Majefté pour la reftitution des Villes de Couthtn & Cananor, iefquelles le Seign. Etats nomment en plufieursen- droits de leur relponfe Vrivoks & fans fondament', dans les difputes qu'il a eu fur ce fubjed entre les Miniftres de fa Majefté & ceux de cét Etat, & par les efcritsSc alleguatioDS de droit que l'on a prodnits, & particulie· rement parcduy du 13. Janvier ì66^. ona fuffifam· ment fait voir qu'elles font folides Sm bien fondies,ii que non feulement Ie droia & la raifon fontducoflé de fa Majefté mais encore quelesplaintesdefesfub- jeflshabitansde fe Etats des Indes, nefontpasmoin· dres ny moins juftes, que celles que peut avoircét Etat contre fa Majefté pour I'inexecution de quelquet articles delapaix,àquoyil aluymefmedonnéocca- fion par l'injufte occupation de fes Places.
Mais parcequeparlepaiTécefubjeéla eftéatnple- ment agité de part & d'autre & auflii que la continua- tion de cette Difpute au Lieu de conduire à la fin, qu» l'on defire,ne ferviroit qu'à s'en efloigner,& qu'en ces occafions il eft ordinairement plus à propos d'oublier les plaintcs, qui les efclaircit, fa Majefté voulant téf- moigner combien elle defire conferver la paix,& lever tous les obftacles, qui en ont empefché l'execution, ainiy que fa Majefté refolflt d'envoyer ledit Ambaffa- deur en cette Cour dés Ie moment qu'elle a entendu que les Seign. Etats vouloient vuider cesdiftèrentià 1'amiable, de mefme à prefent ladite refponfe tefmoi· gnant que L.H.P. continuent dans Ie mefme deflein, fa Majefté ne manquera pas de s'accorder à toutce qui fera de ralfon, & d'y contribuer de fa part par wus es moyens qui pourront avancer une oeuvre fi loiiable& fi utile, comme eft l'accommodement, dont ils'agir; difpofant les chofes de maniere., que non feulement les diiFerens pafiés demeurest terminez, mais qu'àl'ad- venirils n'en puiflè naiftre d'autres,qui troublentl» paix,&bonne intelligence que fa Majefté defire toù- jours conferver aveccet Etat.
Cela fuppofé. & l'alternative des treis moyens propo- fez pour l'accommodement declarez en ladite refolu- tion & confirmezpar ladite Refponfc, il eft evident que le plus jufte & le plus raifonnable eft la refiitutim defdites Villes de Couchin é" Cananor^ non feulement paf ce que par là fa Majefté recouvrira ce qui eft fien, mais de plus, qu'ayant efté l'occupation defdits places qui a fait Haiftre toutesles difiìcultez ou l'inexemien de la paix dont les Seign, Etats fe plaignent,en oftant la cau- fe, non feulement les diftèrens qui en font provenus ceiTeroient, maisencore la paix feroit Religipfemeot obfervée en toutes fesparties,auftì fa Majefté ayant le choix, prit ce moyen comme plus raifonnable, en fui- vantcelaenvoyaledit Ambaftàd. pour entraitter, & les Seign. Etats n'ont pas lieu dereprocher audit Am- baflàd.quand en fon memoire il parie avec referve,fans declarer l'intention du Roy fon Maiftre, ny faire au- cuneouverture d'accommodement, puis que dansla verité il y declare expreflement que le defir de fa Maj. eft que l'accommodement fe faflfe par ce moyen, διΐη termes pofitifs,demande la reflitution de ces places,St ce D^ftpasàceluy quidemande àmettrelesconditions de ce qu'il precend, veu principaletnent que dans la propofition de Seign. Etats le conditions avec lesquel- les elles s'accordoit.eftoient defir fousentenduè's & in- finuéesi & il n'eftoit point neceffairede declarer qu'il avoit ordre pour traitter en la forme qu'il traittoic,j:liis que cela fe devoit iuppofer comme une chofe innlli'!' ble, Et bien loin d'ufer de finefiTe en cette matiere, il « declaré pluiìeurs fois en parlant aree divers MiDÌftr®i» qu'il n'avoit inftruiftion que pour traitter feulement
W |
-ocr page 304-
en OORLOGH, 'fSeverf-en.njeemghfleBoecL· 273
<At de la re/lituMit defditee placesj aufli infiflant furce poini, conformementàlaréponcedefdksSeigneurs " Êtats, & pour eviter tout fubjec de lïniftre incerpreta- tion,Iedi: Ambaffadeur declare que fa Majefté accepte ladice Refolution > & veut traitter de Ia reflitution def- i{j,efflaiesain(i qu'elle y eft concenuë, non feulement contenatic lefdits Seigneurs Etats en tout ce que leur Tera poffiblei mais facisfaifantencoreauxdifficultez dont il s'agit prefentemenc, & d'autant que les condi- tiont que les Seigneurs Etats impofentàcette r?/?/;»- iiwfoDC non feulement onereufcs, mais en quelque facon impoflibies, & d'ailleurs font fondezfurd^s furdesplaintespeujuftifieZ; ledit Ambaffadeur efpere que les Seigneurs Etats, ayans regard aux raifons qu'il leurrepreientcfur ce fujet > trou verent bon de mode- rerles charger de cette refiitutiou, comme auffi les plaintesqu'ilsfont contrele procédé de fa Majellé,
(^an: au Fremier point du retardement du paye- menc des termes écheus j tout Ie monde a fceu avec quelle diligence Ie Roy fon Maifire donna ordre pour les eflfèts necellaires pour faire lepayementconvenus dans les termes determine2.,& que ce qu i feul cn arrê- ta l'execution, fut la nouvelle qui vint de la prife de Cmchinér Cananor, & de ce que l onq ugea que l'occu- pation de ces Placess'eftantfaitecontre Partiele i6, du Traitté de Paix> il eflait jufte d'arrefter Ie paye- raenc du prix de ladite Paix > en laquelle il s'eftoi t fait unealteration fi notable, mais à prefent eftans conve- DUS de la reflitution. & ayant efté Ie preteste legitime de 1'inexecution de ce que a efté premis ,1e Roy fon maiÜre fera accamplir entierement toutes les chofes
àquoyileftobligé.
£t comme fa Majefté n'a pas efté la caufe que les payemens des termes écheus ont efté arreftez, & que, de plus, l'Etat auquel eft à prefent Ie Royaume ne per- I metpasdedébourfer une fomme fi exceffive, ledit AmbaCTadeur pfpere que les Seigneurs Etats donne- roHtau Roy fon Maitre un terme raifonnable)& dans lequel il puiffe faire venir du Brazil les effets neceïTal- rcs pour lefdits payemens, & lefdits Seigneurs Etats par leur grande prudence confidereroncqud'oneft dans un Traitté amiable , dans lequel les conditions doivent fe rcgler à 1'equité, & non à une exaite ri- gueur; & d'autant plus , qu'il eft certain que Ie plus puilTanc motif qu'ont eu les Seigneurs Etata de faire la Faix avec Ie Roy fon Maiftre, a efté qu'ils prennoient comme leur propre Imcre&hconfervetioHdt Portu- gatl, qui eftoit occupé à la guerre de Cafliüe.Sx. que ces raefmes raifons continuans-6e eftans à' prefent plus grandes, il aefe peut pas croirequ'en cette occafion les efiPats en foient differens.
Pour les affeurances que les Seigneurs Etats preten- dent pour les payement de ce qui fera convenu, outre qu'il eft contre tout droitdedemamderdesleuretex d'un debiteur, dont la condition n'eft point changée, & qu'il feroit difficile de trouver des cautions pour des fi grandes fommes,de plus comme lefdits Seign. Etats ne donneront point de caution de la reftitution [futu- re de ces ptlacesjCe feroit une inégalité tropgrande, que fa Maj.fut obligée d'en donner à prefent pour uoe chofeque fans caution on luy doit à 1'avenir reftituer.
Pour ce qui regarde 1'alteration de l'article i. fur Ie Sdde SetuvalAoax. les Seigneurs Etats fe plaignent,le- dit Ambaffadeur répond que fi ledit article n'a efté jufqu'à prefent obfervé, 9'a efté pat Ia faute,negligen- ce,ou malice des Subjeéls defdits Seigneurs Etats,par- ee Que Ie Roy fon Maiftre n'a jamais fait de difficulté de faire faire la taxe du Sei en la forme determinée cn cette article,& qu'avant que Ie Refident Cafar Barleus fut à Lìshonne,\\ n'y avoit perfonne de la part de la na- tion Hollandoife, qui eut foin de follidter cela,& dés Ie moment que ce Refident Ie demanda, le Roy écri- vit à fa chmbrtdt Setuvali & Ie Conful d'Hollande tapportant fa réponce, & ne s'eftant point convenu du Pfis parl'affbdtion, ordinaire aux achetteurs&ven- faöion des deux partlffi; ficquoyque cette nomina- tCG·], tionfutfignifiée au Refident. & qu'onl'euft averty ' ' d'envoyer ledit Coniul avec ce Miniftre, il ne le fic pasjEtceafinqneleprix du 5i/ne s'ajuftant point^ point, les marchans euilent lieu de demander, que 1'on abolift la refartition,comm^ 1'on Ie demande à prefentj Et la chofe eftant telle, & fa Maj. n'ayant point man- quéà ce qu'il avoit promisdefapart, ny ne voulant manquer a rentier accompliflement decéterr«/i, ca ne doit pas y demander une nouvelle condition, Sc mefme fi prejudiciable aux interefls de fa Majefté 5 |
Quant a 1'accompliffement de ce qui a efté convenu pour la liberté du Commerce de ΒτββΙ, Ledit AmUf- fadeurrefpondqu'encorequepar les articles g. 4. öc partie du f. cette liberte' ait efté accordée,il eft en fuite declare par le mefme article que dans ce Commerce les Sujedls des Seigneurs Eftats joüiroient des mefmes libertés,&feroienttraittésentout comme les PortU' £<iMfansaucune diftindion, &feferviroient de cette conceffion de la mefme maniere, 6c aux mefmes con- ditions, qui avoient efté accordées aux Angltts ; Or eft il qu'il n'eft permis ny aux Fortugah par les Loix ny aux Anglois par leur Traitté de retoumer du ΒταβΙ que dans Ie Corps de la flotte, ce qui ne fe refufe, ny ncs'eftjamaisrefuféauxSuje&deces Provinces. & toutesfbis, & quantes qu'ils voudront, ils le pourronc faire, comme lesautres; ce qui moncre qu'il ne peuc avoir eu de fujct de plainte, puis que la deeention , des navires,qu'aleguent lefdits Seigneurs Eftats n'a efté autreintention,& cela eftant ainfi, ce n'eft pas une chofe praétiquable de demander cautiod pour une chofe ou il n'y a, ny peut avoir de diifìculté.
A la dirniere condition que les Seigneurs Eftats im- pofent pour l'execution de l'article ay. ledit AmbaCTa- deur reipond, qu'il appert par le Traité de Paix que les creanciers devoient prefeater leur papiers, 6c tiltres ea un temps limite ; & parce qu'en iceux ils ne gardoienc^ pas la forme declarée par ledic Artide, le Refident de fa Maj efté O 'tego Lopez de ülhöa demanda l'accomplif- femcnt de ce qui eftoit couché, δε d'autant que cette demande eftoit fort j ufte & fondée fur le melme trait- té les Seigneurs Eftats donnerent ordre que l'on y fa- tisfìt, &requerant verifìcation defdits tiltres parde- vant des Commiffaires des Seigneurs Eftats, & de per- fonnes entenduës dans les affaires du Brezil» 00 com- menga à y travailler juiqu'à ce que Ia Guerre avec l'Angleterre arrivant on cefTa Ia communication do cette verification j & Ie Refident de fa Majefté ne peue mettre 1'aftkire aux termes de traitter de la tranfaétion declarée audit article, & les Juges qui devoient deter- miner des detes & des payemens difpofées par ledit Article,nefurentpointaIi/xi<»»iw,ny eRoy fon Mai- ftre ne pouvoit pas les forcerd'y aller en cas qu'onne peut pas convenir icy, & en cette forte fa Maj. fatisfit a 1'obligition dudit art. en tout cc qui dependoit d'el- le, & prefentementeft toute piefte pour la mefme al· ieriiwiiwportée par l'article af. & fi l'on peut faire la tranfadion en la forme qu'elle y eft di4>ofée, ledic Ambaffadeur ne fait point de difiiculté, d'en traitter dés cette heure, fuivant ce que contieni ledit article jufqu'à ce que l'on y donne entiere accompliflcment ;
Ïinalment fur ce qui regarde les defpences dc la Flotte, qai aprii les Villes de Ceucliitt& Caifaifor que les Seigneurs Eftats pretendent leur eftre rembourlées avantquecesplacesfe reftituent, ledit Ambaffadeur refpond,qu'encorequeledroit 6e la jufticc, qu'àfa Majefté de r'entrer en ce qui luy appartient,le peuffenc déchareerdecela, ócqu'il ait point de loy ., qui obli- ge l'offencé à payer les frats a Paggre/feur. ny de raifon quiperfuadederembourferla defpenfe d'un attentar contre la Paix, commeaefte la prife de ces places; Neantmoins Sadite Maj. pour montrer combiea il veut faire pour Ie bien & la confervation de ladite Paix mettantàparttoutes fes confiderations, confentira à payer unebonne partie de cette defpence pourveu que l'on y mette des bonnes > juftes, & raifonnables, 6c qu'on ne Ia faffe monter a une fommefiexoeflìve,
deurs de faire chacun de leur cofté leurs conditions Ks meilleures qu'ils peuvent; fa Majefté nomma le "(weut Antonia da Sylva du Zo»fa\ pour aller à Sttu· gu'elle rende ce rembourfement impoflible ; A cette wavec le mefme GonÜJl, ecajuftcrleprixàlafatii- fin pour faire fjayoirproinptementà fa Majefté quel- |
-ocr page 305-
274 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ef que choie de certain là deiTus, Lcdit Ambaflàdeur de-
^""7· mande qu'il plaife aux Seigneurs Eftats faire faire le
---- compre fans delay, & delarer la (bmme qu'iis preten-
dent, pour ladefpencedeladiteflottcjenfortequele
Roy fon Maiftre, en ayanc entiere connoiflance puif-
fe prendre là deflus fes rcfolutions fans perdre plus de
tcmps en pour parler, ny retarder davaniage la con-
dufion de cette affaire i
Et bien qu'apres le choix & l'acceptation de ce
m'ttr γ artyàn l'alternative òcìarefiìtutìon des placet, il
femble inutile traitter des deux autres,les n'ayans
efté propofez que pour en choifir »». & que les ordres
dudit AmbaiTadeurneluydonnentlieuqu'à pourfui-
vre ce premier i Toutefjiscommeilpeut arriver qu'il
Compagnie, in defe faecke geintereffeert, te periua-
deren, ende te difponeren tot aenneminge van de al-
ternative geproponeert in de voorfz deliberatie, vaa
weIckerseflFeél den voornoemden Ambaffadeurgeea
fekere kennifle koft hebben, noch weten of de voorf?
Compagnie de felve propofitiegeaccepteerr haddecf
niet; temeer^ dewijl fulcx verhandelt wiertin'tpar-
ticulier tuflchen de Heeren Staten ende de Bewint-
hebbers van de ffflve Compaignie ; 't was genocgh dat-
men fach de deliberatie over de Alternttive bykanj
een Jaer was geconfirmeert geweeft, daer na doorde
Heeren Staten Generaci om te oordeelen dat het was
cene formele refolutie, ende geapprobeert door de
meergefeydeCompagnie. Ende al was hy maer alleen-
lijck ge weeft,de wijl de Heeren Staten daer
door betuyen tot accommodatie van die faeck te willea
nemen dat expedient, ei·. dat fijn Maj. het felve oock
van fijnentwegen agreerde, het felve was krachtigh ge-
noegh om tot iondement ende tot een inganck van de
Negotiatie die doen begon,genomcn te werden.
Wat aengaet de defenfie der pretenfien van fijn Mi-
jefteyt tot de reftitutie der Steden Couchin ende Cana·
nor j de welcke de Heeren Staten in verfcheyde plaet-
fen van haer anfwoort noemen Frivool endefender fm·
damenti heeftmen genoegbfaem doen blycken in dl-
fpuyten die over dat fubjeft geweeft fijn tuflchen de
Minifters van fijn Majefteyt ende die van defenStaet,
ende door de fchriften en Alleguatien van Rechten j die
men heeft voortghebracht, en particulierlijckdoor
die yin den drie en twintighfien ]imxïj fefisen htndtrt
drie enfefltgh > dat fy folide en wel gegront zijn, ende
dat nietalleen bet recht en reden fijn aen de zyde vaa
^n Majefteyt, maer 'te meer dat de klachten van fija
Onderdanen, Inwoonders van fijn Staten in Ibì/ì«i
niet minder, noch min rechtvaerdigh zijn, als die
defen Staet tegen fijne Maj. kan hebben om de tnexe-
cutie van eenige articulen van den f9ede ^ waer aen hy
felfs gelegentheyt gegeven heeft door de onrechtvaer-
dige occupatie van fij ne Plaetfen.
Maer alfoo dat fubjeil door 't gepafleerde wijtluf-
tigh van beyderfyden is aengheroertgbeweeft, ende
oock dat de continuatie van defedlfputeinplaetsvan
ons to: het gedefidereerde eynde te geleyden, niet bsn
als ons daer van verwyderen, ende dat gemeenlijck io
die g'elegentheden het beter is alle de klachten te ver-
geeten, alsdefelveoptehaelen, foo beefc fijn Maj.
willende bethoonen hoe feer hy begeert de
confirveren , ende alle obftaculen wech te nemeo,
die de executie van de felve belet hebben, gelijck ^ne
Majefteyt refe!veerde den voorfz Ambaflàdeur op
'c felve moment dat fy vernomen hadde dat de Heereo
Staten het felve difièren in der minne wilde afdoen
oen dit Hof te fenden, gelijck oock tegenwoor^li
het voornoemde antwoort betuygcnde dat haer Ha
Mog. volherden in't felve deflèyn, fijne Majefteyt
niet fai naeleten fich tot alles wat redelij ck fai wefen te
accorderen, ende daertoevanfijnentweegentecoo-
tribueren door alle de middelen, die een foo leffel'^ck
eai^ttelijckvreTck fullen konnen voortietten, als het
accommodement is daer toe altans gearbeyt wort, di-
fponerende defahen tot eenc foodanigewijfe, dat «iet
alleen de gepaffeerdc differenten werden vcmietight,
maer dat in tockwsendegeen andere en konnen ge-
jaetftleedcn, heeft gectgbevonden op het voorfchre- beren wei^eriidie dc Vrede,cn goede iBtéIl}gentic,die
fijn
fe rencontre en celuy-cy des difficultezinvincibles,& foo de ielve deliberatie ftreckteom de Oofi-indifét
que Ie prix, öelcsconditions auxquelleslesditsSei- --------J-f··
gneurs Eftats veulent faire cette Inftruftion, pourront
cilre fi onereufes que Le Roy fon Maiftre aymeroit
mieux fe defifter de fon droit fur lesdites places, que
de les achetter plus qu'elle ne valent j Ledic Ambaf-
fadeur declare que nonobftant qu'il n'ait point d'or-
dre de traitter de cette matiere, ny neÌ5achela volon-
té du Roy fon Maiftre fur celai il ne refufera pas d'en-
trer en Conference a vee les Miniftresdecét Eftat,
conditionellBment afin d'eftre inftruit de leurs inten-
tions & pouvoir informer Je Roy fon Maiftre de ce
qu'ils veulent donner pour compeniation& equiva-
lent , de la demilTion de ion droit, afin que fa Majefté
Toyant en mefme temps les unes & les autres condi-
tions, puifle choifir celici qui luy feront plus commo-
des.
Ec commς Ie party de fe remettreaujugement
d'un tiert confortnement à ladite Refolution ne fe doit
praöiquer qu'en cas que Γοη ne puifle convenir du
premier ny du ƒ?«»(/fee qui ncfe doit pas apprehen-
der, veu labonnedifpofitiondesdeuxpartiesj&qu'il
ne feroit pas aifédetrouveruniuge fides-intereiTé,
qu'il ne fut fufpeüal'une des deux j ledit Ambafla-
deur non qu'il doute du droit du Roy fon Maiftre,ny
de la juftice de fes pretenfions, mais pour eviter les
longeurs qui font ordinaires dans les procés,& tefmoi-
gner par là, combien fa Majefté a d'enviede terminer
cét accommodement, parJes voyesles pluspromptes
contre l'opinion deceux qui croyent le contraire,n'in-
fiftera point prefenteraent fur la propofition de fous
roettreà d'Arbitres, eiperant que les SeigneursEftats
uferont fi bien dans les deux autres qu'il oefera pas
neceffaire d'en venir là.
Et parce que des deux coftez on doit defirer la deli-
gence & le bon fucces de ce Traitré pour parvenir aux
avantages, qu'apporte une paix aflTeurée & permanen-
te,& que le deffein dudit Amba/Tadeureftd'informer
au pluftoft le Roy fon Maiftre de la refponce & Refo-
lution des Seigneurs Eftats par perfonne capable, &
qui leut foit agreable, Laquelle avec toutela deligen-
ce poflìble rapp jrte une refponce eiFedtire , & que
Fon concilie en bref ce Traitté, avec la fatisfaéìion
mutuelleque l'on en attend ; Le dit Ambaffadeur de-
fire que lefdits Seigneurs Eflats ayant pour agreable
qu'il fe traitte en Conference particuliere tout le con-
tenu en leur refponce, du αχ Oftobre & en la prefen-
te replique, & qu'il fe dreiTe un projeft, par lequel il
puiffe informer fa Maj. non feulemeni de l'Eftatde
cette affaire, mais auffi des dernieres conditions aux-
quelles lesdits Seign. Eftats peuvents'accommoderà
l'amiable, s'aiTeurant qu'en tout ce qui ferajufte&
poflìble ils remarqucront l'inclination & la bonne vo-
Jonté,avec laquelle le Roy fon Maiftre defire confer-
ver & continuer la paix, & alliancet avec IcnrsH. P.
^ la Hai e ce i Novemè. i66j.
ΤΛΕη Onderghefchreven Ambaflàdeur vanPortu-
gaelj gefien ende overwogen hebbende het ant-
woordt van de Ho. en Mog. Heeren de Staten Gene-
raci der Vereenighde Nederlanden van àentweetn
tvint'ghfien O&ohei, op de memorie door hem aen
de tìeeren Gedeputeerden van haer Ho. Mog. ovet-
gelevert in de Conferentie van den Augufti
ve antwoordt te repliceren in de volghende maniere. tfifC,
Dat hoewel de reiolutie
van de Flceien 6taten van ■ ·
dah feveventmntsghfien¥<ibmm]fefiienhondertjesen '
fefiigh vermeit in de voornoemde memorie, nietis
geweeft cene formele ende effcdlive Reiolutie, macr
alleenlijck eene infinuatie van 't deffeyn dat de Heercn
Staten hadden van door dit middel te accommoderen
de differenten die tuffchen fijn Doorl. Maj. van Ïortu-
gaelen haer Ho. Mog. waren : heeft de felve delibera-
tie niet te minfedertgeconfirmeert geweeftdoorde
voorfz Heeren Staten den *^i/i»January daer aenvol-
gende (èfiien hondertfeven en feiitgh "t geene betuygt,
dat hy voor eene pofitive refulutie, en formele </eier.
minatie koft genomen worden, en foo veel te meer al-
-ocr page 306-
en OORLOGH, 'tS^ven-enr^emtghfiéBoeck.
i„ Majefteyt altydc met defcnStaet begeert te con- ferveren, foudcn konnen tfoubleren.
Het ho'ieti&imAsgefitpponeert > tnde de altertutive ^.uniedrietniddtlen > voorgeflagen tot het accommo^ dement verklaert in de voorfz refolutie, endegecon- jifmeert.door 'tmeergefeydc anti^oort, is evident, dat het rechtvaerdighfte ende redelijckfte is de voorfx, SttJe" CottchmendeCanencr Urefiituerm, niet alleen om dit fijn Majefteyt daer door fai wederkrygen ^t ge- ne bem toekomt, maer temeer, lijnde de ofccupa- tie van meergemeldePlaetfen geweeft de oorfaeck van jllede difScuiteyten, of deinexecutievanden Vre- de, daer de Heeren Staten foo feer overklageq, de oorfaeck daer van obmitterende, de difFireuten die daer door voorgekomen zijn, fouden' niet alleen cef- feren,inaerte meer de Vrede foude in alle haerdeelen ■Religmfil^ik fijn geobferveert, oock fijn Majefteyt hebbende de keur, nam dat middel, als de redelijckftej ende daer op font hy den mecrgefeyden Ainbaffadeur om daer over te handelen ; en de Heeren Staten heb- ben geen oorfaeck yets te vetwyten aen de meergefey- den Anbejfadèw als hy in fijn memorie fpreeckt met refervc ionder de mening van fijn Koningh te verkla- ren , noch eenige openinge te doen van accommode- ment, dewijlhy indefelveinw^aerheyt verklaertdjit de begeérte van fijn IVJaj. is dattet accommode ghe- fchiededoor dat middel, en in pofitive Termen,ver- [oetkt dereflitutie van devoor/i PÌaetJen > ende het en behoort niet aen die gene die verfoeckt de conditiën te ftellen van 't gene hy pretendeert, hoewel principa- lijck gefien is dat in de propofitie van de Heeren Sta- ten de conditiën viraer mede -hy te vreden was, reede waren verftaen ende geinfurneertj-ende 't was niet van nooden te verklaren dat hy ordre hadde om te handelen inde maniere als hy deede, dewijl fulcx be- hoorde gehouden te worden, als eene onfeylbaerlijc- kefaecke ; Ende verre van fineffe in defe maniere te gebruycken, heeft hy meermalen verklaert, fpreken- de met v.erfcheyde Minifters, dat hy geen IndnBie hadde als alleenlijck over òc^eflitutievandeiewufle ΐΐαφη te handelen; Oock infifterende op dat point, conform het antwoordt van de meergemelde Heeren Staten, en om alle fubjeften vanptufire Interpretafitn voor te komen,verklaert den meergefeyden Ambaffa- deur dat fijne Maj. defelve refolutieaenneemt, ende dit hy over de Bi/?»r«f»> der voorfz plaetif η wil han- delen, gelijckhydaerinne begrepen is, contenteren- de niet alleen de meergemelde Heeren Staten in alles wit haer mogelijck lal wefen, maer voldoende te meer aen de difficulteyten die men gebruyckt, ende alfoo de Conditiën die de Heeren Staten de felve reftitutie opleggen niet alleen fijn tmereufes, maer in eenighe deelen onmogelijck, ende wyders op weynige gejutti- ficeerdeklachten gefondeert zijn,foo hoopt deh meer- gefeyden Ambafladeurdat de Heeren Staten, regard nemende op de redenen, die hy haer op dat fubjeÖ reprefenteert. Tullen goetvinden de laften van de felve refiitutinc matigen, gelijck oock de klachten die fy doen tegens het procederen van fijn Majefteyt.
Belangende het eerfte point van 't retardement van de betalingh der verfchene termy nen ; heeft al de we- relt geweten mét wat naerftigheyt den Kontagh fijn Meefter ordre gaf tot de noodige eflfeöen om de beta- lingh tedoengefchieden volgens de vaftgeftelde ter- mijnen, ende deoorfaeck alleen die de executie daer van belette, was de tydinge van *t innemen van Ceu- thintnde Caiumor, ende datmen oordeelde, dat de occupatie van de felve plaetfen was gefchiet tegen» het ^ fiieHtwmtighJleaxtiCülvm hetTraöactvan Vreede, foo was "het billickde betaling der waerdye ven den voorfz Vredeteftaecken, in deWelckeeene 100 notable alteratie wa»gcfchiet, maer altans gecon· venieert wefende over de refiituti», en fijnde wecb ge- nomen wet wettelijck pretext v^in de ineamtie van het g«Be is belooft geweefl, foo fai fijne Maj. volkoment- p y®" 'oldoen aen alle 't geene hy verplicht is. fin^ alfoo fijne M^j. niet de oorfaeck ii geweeft 'aa t ftaecken der .voorfz verfcbenen termynen,ende 0« te meer dea Staet d«er het Kemmkrytk t^enwoor- digh inis,niettoeenIaeteeneiQoexceiSveSommetc trÌÉf^ debourferen,fo hoopt den meergemeldeAmbalTadeur· ^^ dat de Heeren Staten aen denKoning fijn Meefter een redelijcken tydt Aillen^even > en wacr in hy uyt Βταβ kan laten komen de noodigeefFciten tot de meerge- melde betaling van nooden , en dat de Heeren Staten door haer groote voorfichtighey t fullen confidereren, datmen is in een minnelijck Tradaet, waer in de con- ditiën volgens de billickheytfichbehooren te regule- ren,en niet naer eene exaile rigeur,en fo veel te meer, alfoo het feker is dat het llerckfte motif datde Heeren Staten hebben gehadt om de Vrede met den Koningh fijn Meeftertemaken isgeweeftdatfydeconfervatie van P<jri»i^«/nemen als haer eygenintereft, die met den Oorlogh van CefiiBie geoccupeert was, en dat da felve redenen continuerende, ende fijnde altansgroo- ter,foo en kan niet gelooft worden dat de eflFeöen daer van in defegelegencheyt cfiflèrentzijn. |
Ten aenfien van de vorfeeckeringen die de Heerên Staten pretenderen van de betaelingen van 't geene geconvenieert fai zijn, behalven dat bet tegens alle rechten is verfekeringen te vragen vancenDeiiteur, dwr de conditie niet is van verandert, ende dat qua- lijck borgen fouden wefen te vinden voor foo groote lommen ; Tc meer, alfoo de Heeren Staten geen Cw tle lullen ftellen van de toekomende rtfiitutit der voorlz Plaetibn ; Het foude eene al te groot inegaUteyt zijn, dat fijne Majefteyt wasgeobligeert borge te rtel- len voor een faeck, die men hem fonder borge be- hoort in 't toekomende te repit»ertn.
Belangende de altemëtive van hettwtdearticufra·' kende bet Sout van Setaval, daer de Heeren btatea over klagen, antwoordt den meergefeydtn Ambafla- dEUfjdat indien 'tgefeyde Art. niet tot dees tydt toe ge- obferveert is geweeft, 'tfelvegefcbitt te zy» door faute» onachlaemheyt, ofquaetwilligbeyt van de Onderda- nen van de meergemelde Heeren Staten, omdat den Koning fijn Meefter noytgeendifficulteytgemaeckc heeft den Taxt van 't Sout te laten roaecken in de for- me gedetermineert in 't felve articul, ende dateer dea Refident Cajptr Barltus tot hishmme was,DÌemant van wegen de Huilantfche Natie aldaer wat, die forge had- de 'c felve te folliciteren, en van 't felve oogenblick dat den voorfz Refident het verfocht,fchreef den Ko- ningh fijn Meefter ^zx\(i\aCamtrteSetuval', enden Confiti van Uellant wederom brengende fij η ahtwoort» ende niet over een gelR>men fijnde van de Pr jr ter fa- ke van de ÏaJJieAïc ordinaria is by de Koopers en Ferko- , ms om elck van haer fijde haer conditiën te maecken iet beft fy konnen, nomineerde fijne Majefteyt den Doder Antonio de Silva de Zeuzt, om DiSetuvalne· vens den voorichreve Con/iilte gten , ende den Prjf tot fatisfaöie van àt twee part jen t'edjufieren·^ enac hoewel defe nominatie bekent gemaeckt was aen dea voorfchreven Refident, ende datmen hem gewaer- fchou#t hadde den felvenConful nevens den voorfz Minifter te fenden> foo en deet hy het felve niet) Ende dat om den prijs van 'tSout fichniet adjufte- rende, de Kooplieden niiddel fouden hebben te ver- ioeckendete nietdpeninge van de r^erfinV, gelijck
men het felve tegenwoordlgh verfoeckt, ende de lake dufdanigh zijnde,ende fijn Majefteyt niet gemanquterp hebbende aen het geene hy van fijnentwegen beloooft hadde, noch niet willende mancquerenaendcvol- komeoe voldoeningh van't felve articnl, fo 3 en be- hoort men niette verfoecken een nieuwe Conditie, ende felfi foo prejudiciibei aen 't Intereft van fijn Majefteyt.
Wat belanght het accompÌiÓement van 't geene ge- convenieert is geweeft ten aenfien van de vryheyt van de Commercie vanBrap, antwoordt den gefey den Ambaflàdeur, dat hoewel de felve vryheyt door het derde, vierde, en een gedeelte van 'tvyfdt articül ge- accordeert,vervolgens verklaert ìsgeWceft door 'c felve Art. dat d'Onderdanen van de Heeren Staten in de felve CwwBfrf/# fulltn joüiflerèn^an de felve vry- hedeD,ea foiiden in alles getraéteen Worden als de Pof^ tpgefia fonder eenig onderfcheyt,en foude fich van de« Te conceÉeop defeive maniere dienen,ende op de fel·
ve |
-ocr page 307-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι667· ve conditiën die aen àeEngel/ehgeaccordeeettvii-
».--"ren gheweeft, echter is 't alfoo dat het niet geper-
mitteert en is, noch aende Portugefìn door de wet- ten J «och aen de Engelfche door haer Traftaten, we- derom in Brafil te mogen keeren, aJs onder 't Hchaem van de Vloote, 't geene niet gewéygert nochte oyt ge - weygert is geweeft aen de Onderdanen van defe Pro- vini lenjcn fo menigmael als fy 't fuIlen^Jegeren fullen fy het felve konnen doen, nevens de anderen : waer uyt blyckt datter geen fubjeét van klaegen is geweeft, dewijl 't aenhouden der Schepen, 't geene de Heeren Staten allegueren>tot geen ander meeninge is geweeft; Ende het fel ve alfoo zij η de,is 't geen praöiicable faeck Cautie te verfoscken voor een ding > waer in geen dif- ficulteyt is, noch kan gevonden worden.
Op de laetfie Conditie diede Heeren Staten ftellen voor de executie van het vyf en tmntighfien articul, aniwoort den meergefeyden Ambaflàdeur, datdoor bet Tradlaet van Vreede blyckc dgt de Schuldenaren haer papiereq, ende Titulen moeten preienteren op eenen gelimiteerden tydt ; ende om dat fy in de felve niet en volgden de forme verklaert door 'c meergefey- de articul, verfocht den Refidentvan fijn Majefteyt Jiiego Lopez. Λϋ/Aeii't accompliiTement van't geene by gefchrifce ge-exprefTeert ftondt, ende alfoo dat verioeck feer rechtvaerdigh engefondeert wasophet felve TraiStaet, foo ordomeerden de Heeren Staten dat men daer aen voldeet ; ende verfoeckende verifi- Mi/fvande voorfz Titulen voor Commifliirifen van de Heeren Staten, ende van perfoonenonderrecht in ae faken wmBrafil, men begoft daer aen te werc- ken tot dat den Oorlogh tuflchen Engelanit opquam j doen ceCTcerde men de communicatie van de felve w- rificatie·, Ende den Rtfidenc van fijn Maj. keft de fa- ken niet brengen toteen^ndeom overdetranfadtie, verklaert in'tmeorgefeyde articul, te handelen. En de Rechters diedeichuiden ende betalingen gcdifpo- neert door 'c voorfz articul moeften termineren, wa- ren niet tot Lijfeion j noch den Coningh fijn Meefter koft de felve niet dwingen derwaerts te gaen , incas men hier niet koft over een komen, ende óp die wyfe voldeet fijn Majefteyt aen de obligatie van 't felve ar- ticul in alle 't geene van haer dependeerde, ende is althans geheelijak gereet tot de felve aUernatinie voort- gebraght door 'c vijf en ίτΒΪηΐίφβΐ articul, ende indien men de tranfailie wil doen ii^de forme daer in fyge- difponeert 15, maeckfden meergemelden Ambafla- deur geen difficulteyt,daer over van defe uyt af te han- delen, volgens 'tgene het voorfz articul inhout,totdat men daer aen het volkomen accompliffemen t geeft,
Eyndel^ck: Op 't geene behnght deonkòften van de Vloote, die de Steden Couchin en C^w^eor ingeno- men heeft, de welcke de Heeren Staten pretenderen aen haer te moeten worden gerembourfeert voor en al eer de felve Plaetfen worden gcreftitueert ; antwoort den meergefeyden Ambafladeur, dat hoewel het recht en degerechtigheytdie fijn Majefteyt heeft > van we- derom te treden in 't geene hem toekomt, hem daer van koft?=n ontlaften, ende datter geen wet en is, die den geoffenceerde» verplicht aen den ^ggrejfeur te beta- len de onkoften, noch de reden die perfuadeert dc ón- koften van attentai tegens de Vrede te ww^oei^fri», gelijck'c nemen vande voorfz Plaetfen is geweeft, fai fijn Majefteyt niet te min, om te becuygen 5 hoe veel hy doen wiltotconfervatie van den Vreede ; aen een fijde ftellende alle de confideratien, confenceren tot de betalingh van een goet gedeelte van de voorfz on- koften, by aldien men daer toe rechtmatige en rede- lijcke iornen ftel, endedatmende felve niet tot eene foo exceflive fommedoet klimtnen, dat fy het rem- bourflèment onmogelijck maeckt ; tot dit eynde,om aen fij η Maj. hier van yets feeckerlijcx promptelijclt te doen weten, verfoeckt den voornoemden Aitìbafla- deur dat de Heeren Staten gelieve', de reeckeningh fonder uytftel tp doen maectcen, ende de femme te declareren die fy pretenderen, voor de onkoAen van de voorfz Vloot, op datden Coningh fijn Meefter i daer van geheelijck kcnnifle hebbende, fijn refolutien daer op kxn nemen > fonder meer tydts te verUeren in |
voorredenen, noch langer uyt te ftellen de cónchfn van defe faecke.
Ende hoewel na de keur ende acceptatie van 't terflc deel van de alternative van de der voorfchre-
ve Plaetfen, onnojligh fchijnt te handelen over de twee anderen, zyndede</wvoorgcfteltgheweeft, alsem een daer uyt ce kiefen, en dat de ordres van den voot- fchreven AmbaCfedeur hem geen ander lïiiddel ge- ven als om het eerfle te vervolgen; Evenwel gélijcfc het kan ghebeuren, dat in defe on verwinnelijcke dif- ficulteyten konnen ontmoet worden, ende dat den Prijs, ende de conditiën, waer op de Heeren Staten de reftitutie willen doen , foo fwaer fullen zyn, dat den Coningh fijn Meefter liever van fijn'Rechtop voorfchreve Plaetfen foude willen defifteren, als de felve dierder in te koopen, als fy waerdigh zyn, ver- klaert den meergefeyden Ambafladeur dat niet tegen, ftaende hy geen ordrehebbe, om op die marnerete handelen , nochte den wille van fijn Coningh daer over weet ; niet te fullen weygeren met de Heeren Minifters van defen Staet conditionelijck in Confe- rentie te treden, om vaii haer meeningen onderrecht te zyn, ende den Coningh fijn Meefter te konnen informeeren j Van 't geene fy voor comfenfatie ende equivalent van de dimiflie van fijn recht, willen ge- ven , óp dat fijn Majefteyt te gelijck de eene en d'an- dere Conditiën fiende, kan kiefen die hem de gemac- kelijckfte fulienwefen.
Ende ghelijck het derde deel om fich aen't oordeel van een %rde te verlaten,conform de voorfz refolutie niet behoort gepraöifeert te worden,als wanneer men over 't eerfie noch tweede niet kan over een komen, ('t geene niet en behoort gtvreeft te worden,gemerckt de goede difpofitie van beyde partyen ) ende dat het niet licht foude zyn te vinden een foo ongeintereffeer- den Rechter, die niet aenten van beyde partyen fu- fpeft foude wefen , fai den gefeyden Ambafladeur te- genwoordig niet infifteren,op den vootflag om fich te verlaten aen Arbitren , niet dat hy twijffelt aen't recht van fijn Meefter, noch aen de rechtmatigheyt van fija pretenfien, maerom voor te komen,de longueurs,tlie gemeenlijck in de procefiTen zyn, endedaer doorbe- tuygen hoe feer fijn Majefteyt genegen is ditaccom- modement te termineren, door de prompfte midde- len i tegens de opinie van die het contrarie gelooveoj Hoopende dat de Heeren Staten foo wel in de toisan- dere fullen handelen, dat het niet van nooden zy daer toe te komen. , '
Ende om datmen van beyde fyden behoort te wen- fchen den fpoec en goec fucces van dit Traöaetom tot de avantages te komen,die een vafte en fekere Vre- de mede brenght, ende dat het voornemen van den meergefeyden Ambaflàdeur is, den Coning fijn Mee- fter op't aller-eerftc van de antwoort ende refolutie vió de Heeren Staten te informeren door een bequaem perioon,ende die haer aengenaem fai weien,de welcke met alle mogelijcke vlijt wedeiom brenge een effeöif antwoordt, ende datmen in korte fluyte dit Traftaet met de mutuele fatisfaótiedie men daer van verwachtj verfoeckt den meergefeyden Ambafladeur dat de Hee- ren Staten voor aengenaem mogen hebben, dat in eeti particuliere Conferentie ghehandeltwerde over den gheheeJen inhout van haer antwoordt van den tviee ea twintighfien Oélober, ende van de tegenwoordige Re^ plicque, ende dat een projeil opgemaeckt wcrde,wael door hy fijn Majefteyt kan iùformeren,niec alleen νω den Staet defer faecke, maer oock van de laetfte contll- tien,wBer op de meergefeyde Heeren Staten fich miii- nelijck konnen accommoderen, fich verfekerende,dil! fy in alles wat billick en mogelij ck fai wcfen, fullen bi- fpeuren degenegentheyt en goeden willé, Waer mede de Coningh fijn Meefter begeert fonderhoudenen continueren den Vrede, ende alliancien met haer Ho, Mog. Hage den achtten lio^ttàhCT Jèfiten hondtrt ^ five» e» Migh. ψ'^
. <0ïit)ECtu|jc6en toa^ tot Liflebon wn αΡΟ"»»»"^' antiitina Μφεν, Eerfteiijck, oniwnt be twee ptim ^ iP<n(fiec| üanoielSrodn/ DcnJI?m<(5?ati; ftelmelher, cnOr Den ^ecwwcii Antheme Soufito
ai |
-ocr page 308-
en OORLOG Sen)en en ^veêmgSlehoecL·
tot fijntoèblut&t geftoofenfiabbe jbaec (liecfmebeeen 1667»
anbec(aombanoebacljte«!5cabe/ jünbebe «©ppec* —
fle ban een ber bermaecbe Klooflec^ in be boo?fdj?ebc
.iStabt/ befetoai <6oubecncucbanËvora,enbeeec^
(leAelmoeffeniervanitRijck* g^aeC tóaiS beciCDt bat
menonbecBem ontbetfetuabbeeen foittiiiéban acht
tonnen goutjSingeibe. <abecati>t bogen ontboot ben
ConingÖ teìfóobe eenen Emanueld'Anthunes(gl)ei
toeefi(i)nii3aje(lei'til onbec-Camerlinaö/ enbe ban
bo?bereconfïbentie nebenjS ben boojnoembe ^eecctai
riiS Miranda) mebeban't3^ofgetoeheninbenbegin=
ne befec onluften/befen iiabbe ftem aen be obec^ijbe beï
«ibiec begebe op feltec afödege 3|of(lebe/ en tg albaec
boo? Percuflbres a({it«i)adt en om't leben geb?acöt.
Ji{ecboo?toas< ijet bup? ban oneenicBepttufTcyen
ben Koningöenfgn 55?oebecop'tmetiont|leetben/
alljoetoel in ben boo?leben toeetbe toebec eeii ouberti^
re t0 gebain ban't >lmphitheatre mbe Stierengevecht
't toeltft een inteccupture gBelcben Ijabbe / met Det be^
gin ban befe tcoublen. (€ot op ben atijt en ttointicöi
flen ©ctobec bleef be «ubicntie iiamec ban't ï|of ge=
fïooten /enbe(ionben fltHeaUebebefoignesi met Mpt'
DeemfcöeHöinifleciS.
€enen ^inthonio Gavide gfietoefett fciceetHainiflct:
ban ben jöoningij Johan de vierde, toiect üp p?obifie
gefcBangecct in be plaets ban ben ]^eec Spuze de Ma-
cedo. goegemeente in Liffebon toaiï feer begecicö
na©?ebemet Caftiiien, bpalbienbieonberQonocaf
ble c^nbitien / bat ilï ban Coningh aen Coningh, fou'
be Bonnen too?ben geobtineect/ enbe fcBeen bte te jijn
een bec p?incipael(le effecten bie te toacljten (lonben
uptbeboo?becDaelbe becanbetingöe/ cnbeceb?efTen
baec upt becbec te bolgen / na alle Eypparentie.
45rabe toiect getnfuituleect/bat Jjp in be laetfte aüian»
tie ban befe Ccoone met bie ban Vranckrijck fiem feec
geintece(teecbt foube fjeiiben geb?agen ί ^it flacft Det
bolcl»biφίnbeooöen/ mebeeenige banbe 4Bcootert
boenmaeljS tot beSooge jïiinïftecen ban Det itijcS ge*
bifpicieect. Haen fp?aft ooc& bat be goebecenban be
opgemelbe abfente ï^eecen fouben toecben geinbenta^
cifeect/ omtodïcc aenbe Ccoonete becballen/ bie
gDefePt toiect eeltige miiiioenen Ccufabente miffen.
éenige bagen DeetoaectjS fijn boo?gegaen met Det be^
talenbanbe iêolbatefca/ Biecbanfieeft bececeben
l|eec Infante, mebe bm ^ctocD ban Gadavai.
Sn 5Sobembec bonben Daec becfcDepben Sifgefan'
ten upt 35uptjïant/ beBalben bie ben ben Keyfer fdfff
ootfi beele ban anbece enbe ©o?(len / bie
Daececefpectibe aenbiebtngen toeb?acDten totaccom*
mobatie ban be opgecefen becfcDillen tuffcDe Vrancfc-
rijckenbe Spaengien,
ï^et ïloftofliStot Parysban Verfaiies toebecgOe^
fieect ben negenden ^obembec / cnbe gaen togecen in
'tnieu gebou ban be «©allecie du Louvre, 't toelcfi
uptftetop bejardin desTuilheries.
i^ettoasreen^allepiSinftjnelicuctucefeecabmicai
Μ / om alleen ban bupten aen te ften/en ban binnen fo
toelgeo?bonneect tot be appactementen ban ben
ntngD / i^oninginne/ en Monf. le Dauphyn, bat niet
pecfettec en 6on toojben bebacBt. ©oben al quameii
baecnoöjbp becijcfebom/ èoïlelöcbDept/ enbe fion^
(ligeluflce ban meubelen/ baec mebe't felbe ^atoji
toaicÌ becciect/ foointoonbecbaecliicfie fcDoone ma^
piffecien / flatuten / enbe antiquitepten ban oube
mepnfcDeenbe<©cfet6f£9e ^cfonagien/ gebote ba^
ten ban macmec / po?fïec / en anbece ftoflelgtlte (lec«=
nentrt oubetijben^emaecbt/ enbe beel ontalltjtöe
liuciien /bafen/ baffinii / b?ant-precsi/ enbealleanbe-
ce meuBdten ban Silver, infeec aenftenlijc<onfticD
toeccb/enbe fatfoenDupbenbaegii toegemaecbt/ toelc^
6e toecben men fepbe alleen in getoicyt te pafferen vij f
en twintich maccft/fonbecDetf&tfoenteceecfeenen.
Φί i^eec Klmbaffabeuc Moreel peeft fijneaubientie
becfocDtbancongcatulatie bp ben €ontng/€oningin<'
ne/ en Monf. le Dauphyn en fijn Dent beaubientten
toegDeftaenop ipaenbatD ben veertienden ten tien
upceiibeis mo;gDett0 bp ben l^oningD / enbe be anbec«
bejSinamibbegDjü baec aen.
na
de Macedo, namenilijtlt / 8oe ben befett toaec öefuf-
L-l ueniiecrt Uan Γι)« CDacae/ cttöe ben ^ac «©robe oöe-
Μ ïioo? ïJf" itócmiiiöD öct ^of tz beclaten op bm vijf-
tienden ^cptemDec. iSebect ijS ben auptenam
jterfld baiib« Jirriilericeti g^imtèuc ban'jS aijtic
jiagaOjnen Henrlcusde Miranda,öcootjfaboritbart
öeiiïSomng (maccmctban't scflacDten ban ben öc-
toefen 3lmDairntieucbp ijaeci^oj HSo: )opbmder-
tichftenbanl3efelbe|^3aenbt/ mcbe jjepmelijcftban
Liffebon fletoeecfteii / na batfip bess natijts te boocen
009? ecn'flcootacntal niptecen in (ïjn Sogemcnt toaö
befp?onoeit Sdvicell / en na Det gecncljt liep/ met ö»pjs
Éii ftalicn in fiolen fonbe h)o?bert cefet j men fepbe / bat
I)P fielt eccff infeecftei; làlooltec bec Capucinen, ebocl)
nabaljaiit becbec bupten be boojfj ^tabt gljefalbeect
ftaööc. ft'ben tijiïe toiecbt ben opgemelbe ^c-
crcwrii ban ^tate / boo? bc0 ïSuningsi oibje / toebec
tm ^bc geroepen / in toecc-bJille ban be Coningtnne
eiibe tegen fiaec |l^ajefiept!ïf)Oogep?otettatien/ gfie^^
Iij£U p albaec boo? ben tijbt ban fes ofte feven bagjjen
jcocciipeert Ijab / alftoebjel met gijeflooten benw ban
leéantec bananbientte; enbeïjabbeben Jiïe(ïbent
farixusecnsigefpjootltettljpfoimeban congcatulaicé
cotnpltnientatieobecfijnijeclleltinge. '
.©aetoclcfie cenconux/ isSBp ^eitetacijS op ben
vijfden octoOec/ mibbacDniael {jonbenbe met ben
jöoniiiglj/albaec Dcfpiet/ boo2o?b?eban ben i^eet in-
• fante, cnbe tó fijn ï^oogijept baec op aenflonts te
bcöctie!3en/?ijiiöetngei-oepen/ enbeiitetfonbec gtoo^
teontftcltemö ban fijn jTSajedept / bpbetoelctieöaec
op beboet gijeboecljtfteeftbe Vrouwe Koninginne,
fiepbegcaffifieectmet berfcfjepben banbeboo?naemi
(IcAdel, mebeben «©ppecltenofte üïecDtec ban't
bolcfti bic 't felbe rep?cfertteect ) alle te famen ben Md'
iiiiigfjljecfoechenbe/ bat fijn Haiejiept gdiefiie ben
gcmclöcn ^cccetaetsi te-beclaten ; befe toasi eecfi gOe*
biiitijttn feecfiec ©ecttetfitei^obe/ baec't Geweer
banbeniioningri/ noobttlj totbe %ΐφΙ bebiaert
toiert / {jicc ban Ijabbe Ijp be beute geflooten en gebold
tdccc&t/ toübatben ^amtlD ban Cadavai gijeiad
luiert Ijem baec upt te Dalen / énbe boo? ben ifóomngg
tefilieren,· S^iecjijnbe/ toiecpDpfïcfi boo?beboeten
bniibe ïSoninginne/ bibbenbe omgenabe/ bieöem
ontfept toiect / aliÈ te laet becfocljt bit gefiDiebe be
filotöe drie upcett naer be noene / en genoec0faem met
open beute eitbenfiersi ban't^^alepiS/ toaerboojflet
tailclt in gtoote tonfïuentie gaenbe bjtecbt / enbe met
lupbec (lemme Uptriep ί Werpt ons den Dief van bo-
ven neder ί i^p begaf (Itli bicljtaenbe sijbe ban ben
ïScmiiigij / fjebbenbe be Banben ge(ïagen acn fijn iBa?
leftcptjs ópper-Meet / bie geb?ongen toiecbt / fjem
ttetarissoberte leberen in fjanben ban ben i^actogg
ban Cadavai al.si gehangen / onbec toelcft beneficie öp
beii natljtjs boo? o?b?e ban ben 3àoning0 ijs losi gelaten
en geWucöt / fonber te toeten toaer öeen.
ïltccopiiS gfieboltljt bat ben öoningöen ©jinte
eirtianber emb?affeecbe boo? be bolcfie / 't todlcB baec
boo? in rulie toiecbegeljoubett / cnbeafgelofl ban een
onbermijbelijclte tumulte / toaer nae 't allei (lont ge^
ftOapen ; cnbe bleef ntenalbaer ten goocDfien bectootti
bert / bat be b3o?becljaclbe coitimotien tot op benacht
en twintichften, gelucfteltjcft / cufonbec Moettlo?tinge
flfgeaacnjijn/ innegefienbattot bccfcljepbeöagöen
enbe boojballen/ be ftupfen enbe toincSdS in be ^tabt
ujn geflooten getoeefl / upt cecötbaecbigDe ooifaeclien
roöeappieljcnfiebanmeerbeconöeplen: benmeefim
abeienbe alieljet bolcfi toajsenbe bleefgBepo?tcect
boo? ben ?3?tttce. <©P ben negenden (©ctoöec iji feeti
wc öonibanbcn^iabc/ jijnbe Prefidentbanbe
25o?(ieimefl:ctenberjStabt/ fiomenbebess nacOtSin
een cacoiTe ban't ^alais^ / aengetall boo? eeragc ^ol^
raten/ enbcfttjaerlijchin'tftooftgeguetfl/ metftem
toasigcfcicnfeetfiec fijnen 55up?man Corea dcZaa,
w «Sbelnian banlupflec / enbe ban be pactpe banben
'®?abe,· befenontfp?ontBtmeteeit gcootebecterttept
ober be po?ticc / enbe begaf öem in feetltec 25oot / leg^
ömbe aen (irant boo? ancltet/ toaec in Bp beit ηβφι
«Mc0?acöt/en bejS mO?geniS ijet Kloofter derjeiuy ten
VI Deel.
-ocr page 309-
178 S AKEN van ST AET
2667. 8?eft fict geluffe gjijali bait öe alöeceecHe pwBli' eue auUtetttie / eitljB öat öe <i5«ai:l)esf bait ùcit Conrng mmeecïicc g^etal Oe&Beit ööctwuöleect gïjetoeed tn Bapeis / ijaec öaö? W oelept entie oepalTeitt tjï met feec gociie ο?ίι?ί iioo?&?iefalen,· enöeiiometiiïetecpiaetsf ùaer&e auUtenttc róitfouiic/ te toeten/ eenclangöe <©al&ecte/ tenepitlietoan öetoelcfteïien (Cceonopge- retDttoasi met gcoote magniiicentie/ foöebontDp&en €omng!)gl)efetenin een ftolielijcfien(loei/ onöec een feec röcö daix, enije een feec fcftoort boet (Capöt ban tocccft / 't toelcti men öarc noemt öe Savomerie, iiaec mebi DeUecBt toasi öen geljeelen onbectcoon.
SCen'töegtn baniiet fcIbc(€apÖt feomenbe/toajs öen Contnglj opgiiefiaen upt öen ^toel / alis toanneec öctïmöalTatieiic öeöefjne getooonljjcfte eecdecebe^ rentte/cnöe baecnaefelom optoaect!Sïi?te tcappen/ enbebeiie fijne thjceöe rebecentte/ enbenotöb?te an= bcce trappen opgecefen l^efenbe be becöe»
«©en Coningl) ontbecBt toefenbe/ enöe gem laflenbe te betften / Ijccft fijn aenfp?aec6 beginnen te boen.
Eerftciijck: (ffoniouilTecentie toegenu ftaec «nbc bat be eec Oabbe fijn iBajefiept te riiogijenfien in soebe loffeiycfie gefontDept/ enbe bat <i5ob lìlmacfitig Bdteft öabbe in foobeelbangeceufe paffagienaliibe <©o?li)cij!ïtocl)ten gfjemeenltjcfi mebe öjengïjen/ fijn jBajeHepttebetoacen.
®en tweeden : %eftbeniSonittg5 bebancfit obec be gcoote affectie enbe pbec gebjupcftt boo? fijn iKaje- fieptiS KmbaffabeucjS €)ctrao?binaci!S tot bebojbe- cinge en fjet (lupten besi (Ccattaetif ban ©jebe tot 25jeba/ baec toe geb?upc6enbe becbec be tooo?ben ban Saeci|oi|Bog: 25?ieben eitbe bancftfegging&enjjim bien aengaenbe boo? befen toegefonben.
€nbeljeeft baec nae met becfocgte pecmiffie ban ben Comng nocO gep^oponeect be faecli ban be dFcan- f(Öe enbe «©enemeccfefcöe ^fpoo?te« / toaec obec be i^eec ^mbaffabeuc Meerman uptHLonbenaenDem babbegefcl^jeben.
I^otfj aengaenbe be goebe obfecbantie ban 't <€tat' taet^nno f^en Ijonbectttoeeen felligj^ tot^acjjïi gefïooten/caecfienbe ban'tDrokd'jiubaine, ^tem ban 't cecöt bec böfticö ftupbecs pee bat / ben be Be berlantfc Commiffie ©aecbecjs met ongelötfi albaec gebecgót / enbe epnb^dt ban be jgabecte tot USacfetl^ le/qualtjcli opbel^ebeclantfcge l^opmanf^appen tot^micna/geSomen in^canfcöefcDepen/ opgöe^ legijt/ obec faute Bp be f canflDe gebaen tot Conitene tinopelen.
(©becallcbefebiec jongde potnten/ Beeft ben Co^ ntngö ftent getoefen aen be Marquis de Leonne.
«©es namibbacBiS öeeft mebe aubtentie afgelept tip be Coninginne en Monfieur le Dauphijn.
j^etgtjeijeelcilof/ ijaeclKajedepten/ enbe alle be 3^?incett/toacen in ben cou obec be boot ban ben^?inis Matchias/ 25?oebec ban ben i^actogD ban Tofca-
nen>
©anbe becanbecingB in®o?tugael Beb Biec boo? ceebeoocligBcmelt j beïSefibentBarieus fcB?ecfban ben böftienben befeö / bat be faetften ban bat i|of / al^ nocBblebeninbe felbebectoaccingBealiS boo? befen. <©bcr acBt bagen Babbe ben Coning gecommanbeect bijf Coiitpagnien paecben/ omme ben €icabe toebec^ om te ïjobe te Balen / maec toiect 't felbige acndontiï boo? ben ü^eec infante gBedeupt ; 3|nbe boo?leben toeecft toaecenbie ban'tï^of/ ofbe<08ebepHteecben lipt be vtBilbenji in competenten getalle op 't ©allepiS / becfoechcnbe bat ben ConingB toilbe onbecteecBc^ nen feecBece acticnlen fijn USajedept fcB?iftelijc& bertoont/cahenbeeenigi) p?obidoneel ceb?e!S in ben tegentooo?bigBen^taetbaniSegecinge/ maec toiect fulcr bp bett ConingB gccefufeect/ beS boo?mibbagS/ oBclijtft mebe op ttecatibe indantien naec ben noene / alis toanneec ficfl een confibecabel getal ban populace ten ]^obe liet fien ( men gBeloofbe boo? feetitec fepn upt be ©endccsïbnn 't i^alaisS baec toe uptgBelocftt) enbe flont alleiS gefcBapen tot een genecale confufie en bec·; tojjbecinge/ ten toace fiJcc boo? be bejctecitept ban ben ï^eec ]^ecto0 en ben iKacguiiS de Mariaive toacs bep» |
Dinbectgetoeed/ SetbleecBftlaec batbenfeontngboo? ιββί feccete cojc^ponbentie banbe b?ie afgebjeertiEttiifòi= nideciS gedijftbJtectj 'tbeftf)?ijbenbanbe«i0if)ebcpui teecbe enbe .iètaten alomme upt bit iSijcfi / Ije^t φη" belijcfi fijn liajedept toegtjedaen enbe laten gltffecm / enbe i.o ben bacft ban be eecde feflïe albaec te l^obe ge^ lept op ben eecden 3(anuacp aenflaenbe j op ben name banitie «©emepnteijs op papiec geb?acDt en be toecelt öeiientgemaecfet/ eene ampie bebuctte iipfbjmeban JSeguelle/ t)p betoelcbe bectoont toiect ben fobccen daetenbebebzoefbentoedant banbitiiijcfe; fooiti't ducfi banbe politie/juditie/ aléUSeligie/ letconfe^ cecen ban be o?b?e en jütbbecfcOappen / boo? giften op ontoaecbige pecfoonen / met eicclufte ban ben 3lbel/ en bie fultc gemeciteect gabben ; bit alles gtncfi foo becce battec een gecucBt toagi alomme in be^tab / bat beit iÖontngsÈ Keften en (€ollett op be cetoncen upt Bra- 2iji bp anticipatie ggeaffecteect toaren met biec bon- nen goutiS ; öiec Bp iuam bat be iBagafijnen toacien ontbloot ban alle noobigfje beïjoeften / be 5Fo?ten enùe Cadeelen onboo?(ten ban ^olbaten/ enbe ammunitie ban (0o?lacfj / foobanicö / batmen b«p?toefcciien in be .StabtonlangisibecbobenDabbe boo?fcDaeciStjeptban bufpoebec / bie fo gcoot toas bat be toatectoD?n / be tn en Hpt5eplenbe fcBepenin öawgetooonlijtfie^alba= boiS met een ftanonfcöoot niet beanttooo?be.
ilKenbecnam oocö bat ben jiider-chrifteiijckften Coninggeen fcBecpen biief Dabben laten afgaenacu * ben Coninglj ban ^jtugael enbe fijne HSinidecsi/'tip be-toelcbefDn jiBajedept fig feec fenfibel betoonbe obec 't ftleen cefpect / 't toelcft men in berfcöepbe boo?bal- lenaen be ©?outoe ïSoninginne baicte iiobe Ijabùe betoefen. ï^iec bantoass bitecempel/ bat ben Ijoning op febecentjjt in fjebigljen g0e«nocbe be Coninginne Dabbe bejegent enbe ggecepjo^eect in befe (C^men : Gy zij t een Vremdelinge in dit Rij ck, ende hebt we- deromme te vertrecken als 't uw goet dunftj bitlöOiect
gelooft geftfiiet te 5ön / boo? ingeben ban ben <è?abe / enbe öeeft 't gepaffeecbe nabecïiant aen bea i^eec Bat- leus beetecBtigggemaecftt ben ïgeec sfêinidec ban 3&?antì6cijcft ; firn <!Eb» bonbtfip oocft iongBdfeec glje» remitteect enbe ban bifccetec geboelen/fijnbein bif; couciciop'tfubjectban be$i l^ontncic ai^epenein ©laen^ becen /feggenbe/ baec fijn nu fes maenben boo? be öant in be toeltbe men ben anbecen foube Honnen becdaen.
5®e ®?oub}e Coninginne op ben een en ttointiclj|ie« befec/ Beeft Bet ïgof beciaten / enbe Baec öegebenin 't ©?outoe ïftloodec ban €fpecance : ben Contng bolgiie ' BaeciKaiedeptop be boet/en toilbe Baec baec upt bjebec ontflagenfien / maec te becgeef? / blpbenbe be
te».(©p benb?ie enttointicBden baec aenbolgenbe/ Beeftben Coning beCcooneenbe^ceptecgeaübtceett enbe aen ben ^eec infante obecgeb?agen/bre met böo?aaenbe acclamatie ban't bolcB aendontji pofTeffte Beeft genomen ban 't^alepjs enbeben felben natijt baec getlapenj fijn H^ajedept toiectin een befioote Camee ten %ibe betoaect / Bebbenbe alleen accejï ban feiï jonge <!Ebellieben/Bem boo? ben ^?irtce toege^ boecBtjfijnloogBeptboecenbebennaem ban <i5ou= becneuc ban Bet lÌlijd^ / enbe anbeciEe niet / gaenbe aSe b^efcBeiS op ïSoninr naem al.« boocen. 35en Grave iieCafteimelhormetfijnb?oebecen'si jöonittci fiboi cptHenrieus de Miranda, toiecbeboo? lad ban ben ^?ince gehangen tot Aanbal/een plaetfe fesi mplen banailTebon.
i&e 3ilmbaflrabeuc ban ©enetien tot ^^cijis / Be«d aenben 3^eec SdmbalTabeuc Boreel ben ttoeeben ïï^p cembecbehentgemaec&t/batbanfpneiSepubligueeïi p?e(fe lad ontfangen Babbe/om*aen Baec ï^o· iKoff· ftenniiS te geben ban ben beb?oefben iStaet en be Booge noot baec ficB tegentooo?big bie iSepublijcquc boo?« noemt in bebont/ ten cegacbe ban't «Êplanbt en be be^ legecbe^tabtCanbia/biegcootgBebaecliepbanficB epnbeöjcbaenbe ®ucc6en te moeten obecgeben^ bien boo? be («Seallieccben bpdam niet op 't fpoebigde gBefecouceect en toiecbe ^at ben <i5cooten©tdec en 't gcoji ban 't (€ucc6fe Xeeec be ^tabt Conbia bde^
gect |
-ocr page 310-
en O O R L O % Severi en veertighjie hecL I79
,ίή7 emfieliltónöi/' Hief aU,eeii0attrt?tì«tì)i>ieÌJ«nom&efe ontettsDjïi» bwnfiban'taan&ttoawnsetoeeli/ ente
19°/· ùacf «^t Defloopit» 5öttöe / aensNocfet toatittlsoo?
Ijoosé »iaèm-0clùm / öie toicrìwtt gqpjcfentewti
fiCÉdtónUe totocoote ìubei^e in't iSootsSbolcft /fottìia:
}Β£ΐώέηι>φ öe Commecrie ηοφ öen βοίΐοφ ttc Ste
Seii^m (tonile ixiD^tieiu ^at Uaec iKcDalben
flie fjet 25oot(ÌJoUfi / ^ngefctencii befec SantiaVbaec
aföaööen ϊιοεηϋφίεη/ cnlicnae cpamtnatie Ijan te
fdbe/ ftmnüöé/ ìrtemni metfion&é fiebtnïien öat
Öiec te ïanöc Domicilie öaïiiicn / Inebei; getiimtttcerts
oeaniiece/üi effect Slnaefetcnen iiefec Eaitben jyiitïie/
in becfeec&ectnge geb2acf)t / om bolgensi De piaccaten
teaens gttóc gepjoceiieect te tpecben t '©oct) öatfe /
uptiien iiienjl ban Det ïanöt toawn geloopen / enöe
geen pafpooit ofte toettelöcfi affcOcpt en tfonöen tDoo^
noi / boo?i®enomen Daïibcntefenben tcc juWcature
ban fotaiiicD Coflegie tcc^&miralitept/öaec onbecfi»
lietienlaetdöabbengeliient/ omtegenslgaci: g8e|la==
tueectte toecöen anöere ten exempel j ü^oiibenbe
boo?t!S/iiatfebe ©laemfefcö^enbaectngeen Coop^
manfcöappentoacen/ toeE^tcn ftabbenbip tebec'
tcetöen / 00C& fcöepen ban anbece Jatten / aliS Vene-
i:iaenfcheenbiei:gelijc6ej©eutralc/ öocööatbe rejleï
renbe met labinge gebleben toacen / tottec tilbt bae^
obeceljïboo^rc^ebetjï/ fatisifactiefoube b]efeng{)e>
baen boo?'t gepafleecbe / enbe baft getWt fonbe toefert
toaecnamen ncft toebec3Öbtsi foube t^ulecenin't toé^
(tontenbe : ^e boo?f5 raiffibe ijS copteliici^ becijanbt^
repc&taenbe i^eec aembafTabeuc banstjaignienem
te (itetfien tot bejs fdfis nacic^tingc.
^e^mbalTabeuc fepbebatget toasS eert foo^e ban
RepreiTaiiiej bie men nietmotSt gijebjupctien ató
tngebal bjanneec giulKttetoietbt göebjepgect; bic
noptbetfocfjttoaiS; batootft biebartbe ^tbmicalitept
in Zee]andttoatengual0cftgeinfi)?mcei:t; alfoomen
alleen öabbe Cautie geepfcDt om ijet cecTjt d'entrée ge
fortietot «©oflenbe tebetalen/irtgebalSetCollegiebart
beCommewe fiet alfo foube becflaen : 't toelw nopt
toajïgefcöiei/ 00(6nietöon.gefcijieben j fünbeeene
putebooiSÌDept banbe<afficieten/btebaei: ober foubett
bjojben geftcaft. ^oetodöomenbe tot owberfoecfe/
menbebonöenijabbebateen Jaöbb Moyer öim^e
ban Rocheiie gabbebetaelt ttoee gulben acöt ftupi '
bersi Roergeic génaemt: öet bielcfi ober al /fi^ben jp/
gepjacttfeect toiert tot cepatatie ban be 3|abet)sq: bat
Quincin Roothave Ëomenbe ban Noorwegen g^e^
iaecftt boo? contrarie toinben /boo? Γόη geöeele labini
getttetmeetalis bea;ttert gulbenjs / en Jansybrantfert
de Vries tbwdif fiabbe betaelt ; 'ttoeltft een foo gernt^
ge faec&e / bat men nopt gabbe bonnen berbiacg''
ten een bietgelöc6ereto?(ie/aefianbeectop een fo mac
tigen eractie of reto?(ïe banbe entfangecji of ban Ha^
re «i^jfitier j$/tegen!ei be intentie ban be ^eer imrgutiei
Caftej Rodrigo / enbe be ?5eb>in®ebbet0 ban be Ma'
mer ban Commercie, ^aer i^o: Jil^g: fouben oocft
Bebben gefïen / batbp albien menobec befeerceflTen be
minflebtac^engabbegebaen/ baeraettpntjïtnglDe'^
remebieert foube fijn getoeell / batmen aenbiebingen
beeb ban't geen onbeDoojldcË biaiü beteelt / toeber te
re(litueren/ begefleibecautien te licfiten/en bie ban
bjegen be (©nberbanen ban ben öoningö lijn USeeflec
in plaetjS te geben / tót bat bit geringöWerait foube
fïjngöeaccommobeert boo? een aenbepberjS fojtabd
Reglement / en gegeel eguael tngebt^ ban (Cractaet
ban librine.
Si fcdjeii ben aProoten ï|eer(ïtö baerbtcB tnaecbte
ommepgen perfoonmet meetbec macgc bi? plaetii
te btotngen ; «Sn aengeften ( berbolgbe fgn €ù, ) gaer
öorjIïog.'metEngeiant irt©?ebe jönbe/ getmee^
totöeclgarer fcgcpenniet ggeti?upcftenbe/ iniStaet
iuatc om fo een CÖ?i(lelÖc& toercS ban aen fijn ïïepu=
WiitBefecouriï tc geben t'effectueren / bit boenbe/ fou^
öcn öacc Jgoogö JlKog: niet alleen be berbinteniiS ban
0<S' «cpubligueberbubbelen/ maeroocftaenbe
Acgcele Cftiillengept aenfientijtöcnbien(lp?e(ieren
tot eeutolfleh gcooten roem bangaer üo: jBog: loffe-
lijcficii ^taet enbe ïïegetinge / ic.
Jleeren Hayghens enbe anbecc gaer ï|o: itóogj
<5£tiepiite£cbcn tot be faBe ban be ^ee / gebbenbe ter
j^Etgaiiertnge geergibeert / oocB berbolgensi boen te*
feu ijct abbijif ban be aentoefenbe ï^eeren Ciccommit'
tcfröcuptallebe CoUegieter Stbrniralitept/ggefo?-
meert alljter in ben i^age ben derden december / tot
baibocninge ban gaer ï|oogg iKog: refolutte ban ben
dertichften November leftleben/ genomenop be me-
morie ban ben l^eer iEmbaffabeur ban Vranckrijck j
Ijoiibenbelilatgten/ batbaggeUjcöïi eengoetaentai
CoimnilTie ©aerbetsiin viiiììngen Commifltentot
Ooftende hjaren nemenbc / om te Rapen op be ^Inge^
fctcneitban Vranckrijck. 3©aecop gebelibereert3Uni
ìie/ίίί goctgebonben te ojbonnercn ben 3tgent be Hey-
de, öat gp ficg foube gebben te abb?elTetert aen be gge^
melöe 3|ecr aimbaffabeur / metberfoecft/ bat be felbe
toilbc acnbj jfcn bie geene / bie gaer tot getboojfj fia^
om Dabben aten emploperen/ om baer tegens nae De^
l)a!itcntep?ocebcren: ^^ejibjiertmebeeen ^laccaet
geemanecrt/toaer Dp be pngcfetenejt ban befen ^taet
fccrfittctelgcb geinterbiceertenbe berbobentoierbt/
jaecfcljepen of perfonen niet te laten geb^upcftcn ofte
nnplopcren / om be laburen / i^eutralen of <CSeal·
liccrben ban befen ^taet eenige moleflie aen te boen /
tnùat op arbitrale iTraife enbe confifcatie ban be fel^^
be fcöepen enbe alle gare peberen.
^n'tlaetflb&n December tof er ben be ^^obincien
btcfocgt (tcg met ben eer(ien te totUen berblaren op get
fpacbicg aflenben ban een <£)itrao?birtari!ï Sdmbaffai
ie ban toeggen befen ^taetaenben 'ISoninggban
Vranckrijck. a®at anbertf iwff^en be ï^oningg enbe
icfcn ^taet paffeerbe/is te lïen in be bolgenbe Spaen-
fdiefaetfien.
51 gin'tbegin ban Januarius, opeentijbtaliS be 3|ecr
"»'■ Strnfialfabeur Don Eftevan de Gamarra fetóecgbe /
iimm een iKilTibe ban't Collegie ter acbmitalitèpt in
Zeeiandt, goubenbe üt effect / bat aen gun bertgoont
cntiege[>leecl)cn toa!$/bat 't febert eeiten gerupntèn tgt
ijecbiaertii / foo toamteer be fcgepen befer Eanben tot
Ooftendc gabben moeten inloopen/'tfi» om fïcg tefal?
berm / of anbere nootfaechelgcftgept/ be felbe fdieepen
alter bJierben aföebo?bert/ enbe betalen mownbe
bolle mbomenbe enbe uptgaenbe recgten/genaemt get
KcgtbanConfumptie ober alle goeberen / monterens
be mcrthelOcbe fomme / enbe bat alleai onaenggefïen
niet öe minile la|i en toierbe geb?oochen ; ^at mebe
oitlattijljii boo?geballen jtjnbe / bat eenige ©laemfcge
fcgepen ban «öoHenbe/ gebe|lineertn«e Spangien,
boo? contrarie toinbt/ op't ©lacfte boo? Rammekens
ingeballen toaren / gaer Cbele be felbe gabbe boen ne=
»nm in arreft / om twee rtìienen.
^ceerfte: (0m ban be felbe mebe afte bojberen
bes tanbtö uptgaenbe enbe tnftomenbereigtenober
oe Ifoopmanfcijappen baer innegelaben / gelgcS aen
pc aiBgtfetenen befer aanben tot ©oHetóiegefcgiebe/
fmnmbc fidi) niemanbt met recgt beWagen / bat in
3ynregarb toierbe gepjactifeerftgeen gp felfsf recgt-
«Jaticg gaiitje fteijonben ten regarbe ban anbere.
tweede reben toass; ^at op be^emdbe Vhem -
^ciiecpcn tn btenH toaren een merc6elöc6 ggetal
wntrofen/ ginaefctenen befer Eanben/ niet alleen
wefonber pcrmiiTiebcrtroifienMjn / enbe tegenö gare
m iKos: paccaten / foo bicfitoiliS gerenobeert/ficg
Wb^eembenbienllgabbenbeggebew/ meer ooc6 bie
^e ;^eer ^mbafabeur beeb 'lESanboren baegjï noci)
bertgoonen be acte bie be Marquis gabbe boenbepefs^
cgeerenbpbeniSaebt banbejptnantie. doopte gen;
fóm iBog: fouben baermebe ten oberbloette b^e
jijn/ enbe belafien aenbie banbe Hlbmirdiitepttot
Middeiborch be ontflaninge bet fcgapen ban Ooftcn-
de op be reebe ban VliiBngen aengegouben / en gaec
boo?taen te ontgouben ban fobane feptdötiSgeben.
Die van de Donieynen en Finatien van den Ko-
ninghfyndegeinformeert, darde Ontfangheis
van de rechten van ìhm ujt£»mttt Ouftmltm
Brtugt i fel ve Rechten hebben doen betalen aen
"" - a conige
-ocr page 311-
18 ο SA REN vati' ÌTÌ'ÉT'
1667. eenige Hollantfche Schepeh j de w'elckc doof ftorto , .Γ·ν·ι I . of andere nootfaeckelijckheden fich iride voomcietn- de Haven van OsfttoJt haddcii g«reiireert, gèlij ck oock aen,andere caurie doen ftellen voor de betalingh der fclver rechten , hebben voor en inde naem van zijn Maj efiey : verklaert of verklaren by defen, dat alle het geene dat voor en om réden als boven is gedaen, buy- ten haer Weten en tegen haer intentie is geweeft j in- jhevolghe van 't welcke fy voor en in den naetn van loogftged.iyn Majefteyt hebben geauthorifeert eade authonferen by defen den Chef en luyden van de Ka- mervan Commercie eeeftabileert in de Stadt Bruggt , Rromptelijck aen de Gheintereffeerden te doen refti- tüeren, al de rechten die fy hebben betaelt, als mede te Cifleren ende te defchargeren de gegheven Cautien tpn ielven eynde i Verbiedende wel expreflelijck de gëlieyde van de Finaatitnfowü aen de Officiers vande rechten van in «; nytgam tot Osflendi vooriz als tot Brug-
haer t'onthouden van in'ttoekomende de lantfcbt fchepen , door ftorm of andere nootfaecke- lijckheden inde voorfz Havenen geworpen, eenighe rechten te doen betalen, deghefeyde rechten prom- ptelijckte reftitueren, ende haer cautien te cafleren ; ordonnerende aen alle den geenen die 't fai aengaen fich hier nae te reguleeren, Ghcdaen in Brufft! den Jertiebftin December fiftim benintfu enfifltgh.
Siötim öe J^eercn ban Ommeren enbe aitbece öaet <6eùeputeeri>e bccfoiijt öen Icec SimDalTaïïcïw: tacio? tc b?agen/ m ftasli Uefelbc eert ?Ccte Uan ùdofie / onücc fijn Dam fou toillen pafferen / ban bat biJo?taen in öeene Babenm/ofti «ben/ Qeöoocenbe onbec 't aelJiet ban bm ïtoning ban ^paigne / eenig inSomentie of uptflaenbe wcöt/of emigc tollen ofte an^ bere beftoaetniffen/joebanta bte oo£& geitaenitfouben , Hiógért toef ben / ge jeben fouben toecben ban be (φ- pen befec Eanben / be toelcfte in be boo?f3 Oabenen of' teceïien geen tafl gwamen te biehen / mitfgabecii bat be penningen aen eenige ï^cBepenbanbe felbe lanben
η en aen brfelbe ge^ ebanbienalbaecge- aen bjtecbcrtfmitjS batÓP ^eeÉ ailnt&afratieui:beboo;r5 atte ban beloften binnen boeten tübt foube boen catificeren/boo^ben googf^emelbe Coning ban j^aignen)bet gaet: ]|oog po. in fulctongeballe/ batelucfi na be obeclebecinge ban fobane acteban bdoftc onbec βη Sant gepaffeett / be boo;r3 fchepen ban «i^otlenbe fouben boen ontflaen j €)ctratt ban befe ίϊφΙηιίβ gefonbèn aen'tColf^ tec3Cbmicaliteptin^eelanbt0mte|lcetSen tot fiaer <2;nat;icfmng/metbpboegingebat Baec |®og. ijaec toel lieten geballen 't geen öaec €. fo ten cegarbe banDetajïicöten ban Bet boo?fiiB?ebe 25oobtsÌbolt6 atöbenaenfelebeh ban bien/öabben gljebaen/ ooilt berfoecben / batfe baec inne i){> alle foobantge enbe alle anheceboo?baHcnbeoccaftentotlbencontin»erat.
«©en Eupt. Sflbmicacl de Ruyter ben ttoaelfben binnen gettonienjönbe/ijeeft aen Baec ï^o. iHog. De^ ftcntgijemaecftt/ bat DetCoIlegietec ^Ibmicalttcptin 'tiSoo?to-<iSuattiecboo?genomen BaiJbe om Baec ortbccmogcntlieptom be USatcofen bienenbe op b» fcöepen ban <ll)o?loge t' Baecbec bicectie ftaenbe / afte bantbetuan^aerop iit goetgebonben aen't gBenielbe €oHegieinfecieiifetetmen te fcBiPben/bat Baec €. teilben fujpecfebecen met B«t aföanclien ban eenig 25oot.ö boicft / ntaec tee tonttacie ingebolge ban Bace ]^oogB.ïl^og. «efolutie ban ben böftienbeit ©ctobet leftlebeit in Bace toecbinge tontinuecen/ ootH bienbol- genssi be Booft (©{fittecen / enbe Capitepnen ban Baec bili cict lalle/ Baec be(le bolcB in continuelen bienfl aen te neme/ enbe be cefi tot Baec boHe getal toe/ met goet/ cnbeUegitaembolcfite complctecen/enbe baec inne ban tijijt tot tijbt te continnecen.
5©e ï^cccen Witfen enbe anbece Bacc 3got |tao.<0c; rommitteecbc/ Bebben ben febentienben ^antiacp ge^ cappojtcect / batfe gBeecamineect Babben be ttoee Concepten ban mctess bp ben l^eec Simbaffabeucban ^paigne obec't fiibiect ban befcBeepen ban (Ooffenbe |
tn Eielant aengeBowtfW / onbec fijn Bant te 'pafTecet» / les.'' bie Baec bebonbcn uabbéit ganftB enbe t'éencmacl — t'af Cùiteeny cnbeobec een te bomen met jjaccÊo: ■JlKor go^e ineeninge eftbe intentie / enbe bienbolgenjS geoo?l»;Èlt Babben bat befelbe in biec boegen bp be gei melbe ï^éec aimDaffabÉuc fouben beBoojen gepaffeett te tóojbeit ; toaec op Baecl^o; ,ΐίδο: ficB be boo?fj attes toiSBebtien laten gBeballen; cnbetoiect bienbolgeitóc beï^eecjohande Wit becfocBt/ fnltcbengBemeltett 3|eec3lmöa|TabeucbeBent te maeclien/met berfDKli bat befelbe beboo?f3 actejs ais nu in fo?ma totlbai paffccen/ tepcfeenen/en aen Bem ^eec de Wit tecljans ben ttellen/om aen Baec igo: IKot obÉcgelebect te toeti beni met beclilaringebat Baec^o: iPoiootö ban ijacc fijbe fouben boen pafleecen foobantge acteiS in fb?ma/ aijs inbeboo?f3 acteiS banB^ti ï^eet Stmbaffabeuc bJiecben gecegiiicecct/ biefe becbolgensi aen Bern Beb^ ben boen becBantreptben j mitiigaöerii batmen te bjeebentoaiS/ beboojfsgBeaccefteerbe jScBepcnató ban aenflontis te ontfïaen/onbec cautie ban bat ben ίη^ Bout ban be attesi bp Bent i^eec 2(mDa|fabeuctepaf= fecen/ mettec baet gep?elleect (óube toecben / afó toeti= neec ootb be boojf5 te tlellen cautie ontttagBen fouben too?tien.
®e i^eec lohan de Wit cappojtïecbetcrfelbec tijb/ bat Bp met etibc nebenss ben ïgeec ban Om meren, te-- gentooojbicB abfentjijnbe/ aeabe ]^eec 9finiba|Tai beuc ban ^pagnie gBecctommanbeert Babbe/batten fipoebicBt&n enbe fonbeclangecuptflel aenbcn^?intc banOragne betaelt mocljtetoecben/'tgunt be felbe ban ben Coningban^paigtie toajs compctecenbe.·
;©en^eecde Wit Baec Ι|ο· JKog. <5cbepnteecbe Beeft ben atStienben ^anuacp gBecappo?teect bat Bp aen be ï^eec ^Cmbaffabeuc ban ^paignen / ingebo^ ban Baec iBog. cefolutie/beftent gemaecftt Babbe/ bat be felbe Baec toel Babben laten geballen be ttoee at* teisbp Bem ^eec SSmbaffabeuc obec 't fub/ect ban befcBepen ban «©oflenbe in geelant aengeBouben/ onbec ftjn Bant te paffecen/met becfoecS batbe felbe beboo?f3 attesi alii nu in fo?ma foube biillen becbaec» bigen / teecbenen/ enbe aen Betti igeec de Wit tecBan^ ben pellen om aen Baec ^tt, ijBo. obecgelebect te too?- benj metbecblacingebatBaecl^oocBlfêog. ootbban Bacefjjbe foube p?efieccnfoobane acte in f)?ma/a^ in be boo^fj acte ban Betti ^eec 3llntbaffabeuc toiecbeit gecequiceect/biefe becbolgeni aen Bem foube boeit becBantceptben ; mibtfgabecsi bamten te b?ebe teaiS be boo?ftfeebe gB«acce(leecbc fcBepen alis ban ae«= flonbtii te boenontHaen/ onbec cautie ban bat bettitti Bout ban be actejï / bp Bem ï|eec 9(mba(irabeuc te ba·' (eenen/mettec baet gep2e(leect fouben tooibcn;®at baec op ben getttelbe l^eec SCmbafTabeuc bei^ be boo?f3 atteii onbec ftin ^acapBuce enbe tacBet / initf» gabeciS be contcafignatiu:e ban ben ï^eec Richard ccetarii ban ben Coning ban ^Spatgnen enbe ban beji felfjï 3(lmba(Tabe alBiec/ in fo?ma Babbe boen paf^» fecett/be toelcBe becbolgenis tee Ï^ecgabectngf^n geet;' BiDeect/in boegen enbemaniecen alS be felbe 'Biet nae bolgenbe ban tooo?be ftaen geinfecbeect.
Nous iJMeffire Don Eftevan de Gamarra y conrreras,C&wtf//i"r de l' Ordre Militair de St. laques, Confeillter de fa Majeflè en fes Confeils pipremes de Guerre-tdes Ψ ais Bas,& de Bourgoigne aufres defa Roya' Ie performer C^aiftrede Camp General 1 Gouverneur du Cliafleau de GentAm- bajfadeur anpres des Seigneurs Eflats Generaux des Trovinces Unies defdits 'PaüBas&c.
COmrae ainfi foit que I'on nous aurolt faitplain- te de la part defdits Seigneurs Eftats Gencraux que les Rcccveure des droiti d'enttéc & de foc-
tic, |
-ocr page 312-
en O O R L O G* Se^enen^VèertighfiehoecL iS l
tie, quifcicvent de la ^art de & Majefté aii port
—/Öi'^io^ii. iesauroit exigé deguelques nayires de
ces Provinces qui s'y eftoienttctirez pat tempefteou
jutre neceifiié Gtnsrompre la Charge, &obligez,
quelques autres a donner Cautioji pour Ie payement
diS mefmcs droits, ce qui àuroit donne fubjet au
CoHegedc I'Adiuirauté féant en Zt/^B^e de faire ar-
reftcr quelques narires dudit Oofiende, chargez pour
Efpaigne, qui auroient efté contraints par Ia cempefte
de relaicfiel: à la Rade de P'hffiage, ann d'exiger re-
ciproquement d'iceux lesdrbits demrée & de fonie,
que l'on leve dans ces Provinces, ou d'obtenir repa-
ration de 1'exces commis par les Receveurs fubtnen-
tionmezicontrelabonne intention de.faMajeftéöi;
à ΙΊηΓςοα du Gonfeil de fes Domaines & Finances au
Pais Bas, pourrant fouliaittant de conferver la bpn-
necorrefpondence fi necelTaire au bien des deux
Eftacs de prevenir tous les defordres & abus prejudi-
ciabJes à la liberté du Commerce des fujets refpec-
tifs, & de donner toutela fatisfa<ftion raifennable
auxdits Seigneurs Eftats Generaiix, nous proniet-
tonsparles prefences, de faire promptement re-
ftituer aux intereilèz tous les droits qu'ils ont payè
indeuëmenc, comme auifi de faire caHètjannulIer,
& defcharger les Cautions qu'üs onc donnez pour ce
fujeft, & de plus l'on renouvellera les ordres que le-
dit Confeil des Domaines & Finances de fa Majell.
adonnè par un Afte fpecial daté à Bruxelles le 30,
deDecenibre dernier, paròrdfedefon Excellence
le Seigneur Marquis de Ca^el %ódrigo aux fiifdits
'KiCismtsàis droits d''entïée & fonie nOfltndej& k
ir«^«&aucres Havresde la ComCe& province de
FUndrci, dependantsdsl'obeillancede fa Majefté,
des'avenirde faire payer lefdits droids aux .navires
de ces Provinces qui feront obligez de relafcher dans
lefdits havres par cempefte ou autres neceifite^, de
quoynousptomertonsde procurerle plustoft qu'il
fera pofTible la Ratification de fadite Excellence {
Bien entendu, que lefdits Seigneurs Eβ4ts (^enerau)^
nousferont delivrer un uEle reciproque en deüe For-
me, par lequel ils s'obligerontafaire promptement
telafcher hs navita d'OjìeHde i a prefent arreftczà la
^dsd^Flifingue, ou autres PottsdeleiirobeiiTan-
ce, pour ce fujeft, & a donner les mefmes ordreS au Χ
Receveurs dssdtoiéïid'Enirée & de fonie t qui font
eftably, dansles ports& HavresrefpeiStifsdeleurs
Provinces ; Commeaufly a faire reftituerfans delay
Muxqu'ils pourtoyentavoir exigé cydevant en des
fembables rencontres des fujeéls de' fa Majeft. Sc
caflet.annuller, &deichatgerles Cautións qu%
pouttoicntavoirdonnees, aumefmeeffe<a. Enfoy
deguoynousavonsfalc depefcher les préfentes, fi-
gnées de noftre main, feelées du feel de nos armos, &
contrefignées par le foubllgtté Sectetaire de fa Majeft.
«efonAmbaiTade, àlaHayele 17,^6janvier 1667.
Signé.
G AMA11.11.A,
Ordonnance de fon Excêllénce contre figné
lei auroientéxigè indeüementde quelques vaifleàux
de ces Provinces, qui avoient efté obligez dc s'y teU
tererparlatempefte ou autres neceffitez fans qQ'ils y
autoient rompu charge contrevenant pat eet exces, a
ce qui a eftè ftipulè folemnellement par les TrditiÌs dè
patx, & de Manne conclu entre fa Majefté & léicHis
SeigneursEftats,& qu'il eft à craindre que les niefme
delordres &inconvenientspourroyentfurvenir en
d'autres ports, & havres au notable ptejudicede Jà
navigation, & Commerce des fubjects reipectifs ^qui
enoncre§eu des fafcheufos incommoditez j pattami
ayant meurement Confideré le Contenu dcfdits
Traittez de ψα'ιχ φ· de Μ Arine, & l'irtipoirrance de
cet'afFaire&different àia requifitionqui nous a efté
faite de la part defdits Seigneurs Eftats, Genetaüx i
nous avons bien voulu declarer, comme nous le de-
clarons par ces prefentes, que la veritable intentìon
de ia Màjefté a toufiours efté & eft encore, dè fairé
obferver & accomplir religieufèmént les Ttaittez
fufmentiònnez dans tous les Ports, havres, & Rades
de ibn obeiflance fituezen £Hrope(d.ns permettre què
l'onexige aucuns àtoìtsd'emréeonàcfonteì oude
Tottlieax de Vaiflèaux de ces Provinces, qui fé
troHveroient contraints d'y relafcher par Tempeftè
ou autres necèiiìtez fans yrompre charge, ny autres
quelconquesdiOits que ceux que les fuje(3;s de fa Ma-
jefté payent ea femblablee rencontres, piromettanÉ
de pfocuter l'approbatton, & ratification de fa Ma-
jeitc k deiTus le plus briefvement qu'il fera poffiblé
pour la plus grande aflèurance & appaiftèment def-
dits Eftats Genefaux: Letoutfous Condition qu'ils
ilous feront auifi delivrer au plüftoft un Ade^ eri
boline i & vallable forme, par lequel ils declatenc
reciproquement quel'onen uferade mefme danS
touslesports, havres,&Rades, deceS Ìfoyincéi'j
au regarddes VailTeaux àpparténatìts aux fubjéiSs dd
fa Majeft. Ert foy de quoy nous avons fait depefchef
lesprefptes lign^es de noftre mairi, feéllèes dufeel
de nos Armes & coiitré ÌÌgne du foubiigné Secre-
taire de fa Majeft. & fon Ambaflàde. Ala Haye li
ί 7 Janvier 1667, figne
6AMARH.A4
(i^-S.) Par Ordonnance de fon ExcelÌcncecòti·»
tre figné
j V» Richard,
Wy Heet Don Êfievan de Gamarràjf
Contreras, Ridder van de Militaire or*
dre van St. laques, Raets-heer Van zy riè
Màjeftcyt in zijnen geheymen Raeid iraù.
Oorloge in Nederlant en Bourpigne»
byzijnKoninglijeke Perfoon, Möeftetf
Generàel van 't Leger j Gouverneur vàii
't Kafteel van Gent, ende Adiairadeui·
by de Ueeren Staten Generaci vandé
Verecnlghde Provintien van 't ghcfeydë
Nederlant.
Richatp,
NOusMeiTire Don Éflevatide Gamartdj/Co»^ teras &c. Gomme l'experience fait Connoif- tre depuispeu, que quelque Rcceveuts des droits έentrée & dt fonie > eftablie de lapàtt de fa ^iajcfté aux potts & Havres d' &ae Sru^ef, |
G<eiöc6 alfoo'tiiïïiatttim ortiSïtfflciitóngïjéWeii Bceftljàn hjcgen tic ócfcpiieïlcemt iëtatm ncraei / öat De «©ntfanaerss ban't «cfjt bah üi' fiomiieenUe uptuóo!/ iifeget ban tocgcrt fijne mai^ flept ItcBtettiniiei^aöenban OoftendefjaWienéBfi^^ epftljtbartèenijie^cBeepcnljflrt&fe ^?ohinrfeH/^öié àlttaet; IDUKII i^ntoeét^ofté antoe
36a 3 roaretü |
-ocr page 313-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ 66% tiiitrctt ittseloópm fon&ec laft te 6?eec&in / cft ofiligcec- — biB eemg? anùécc om Dwcö « tldlm btiti? öe fi-^aUiti je bant fdbe m\yt/ iiet toelcfti oojfaccö Ijaötie gesöe^
umaenljet CoHeate tec setumcalfteiJtCEfitoOT&dn Zeelandc, ' ' " '.....
om te Domacccileceit eetiigöe ^f&eepen
ijan'tgef^ìieOoftende, gela&ennaccSpangien, ijte
lioo? orttoiéc BalJöen oibtoongm gljetoeell ban te 100= pertob öe Öceöe ban νUifingen,ten cpn&e omme ban geliffBenban IjaecteeplTcijert öetcecOtbanmöomtl «nöe up^oec öat men lic&t in tiie |^?obinttett / ofte te becfitósen bertictecinoD bmii>enmoetbJtlenöeobec= laibp ïte bobengenoemDe ©ntfangecjS begaen/ te^ ÖÖertsi be soetie mtentie ban fijne iBa/eftept enöe fon» ijeröemüffebaniien ïiaelitbanförte ^Domepnen en^ öe dftnantien in jSc&ccïanïit ; baewm begeetenöe te betoaren be goebe cojccfponbenttefoo noobtclj boo? öe toelbaect ban Depbe be Staten/ ban boo? te ftomen allewroitoes? cnbeaDiipfen fceaöeujcbambcb?pöept banbe Cbmmecne banbc cefpecttbe o^nbecbanen/ enbetegcbenalte eeclijcbe bolboentnge aenbegefepbe i^eecen Staten «!5enecael. ®eloben bip bp befen te^ genb)oo?i)tgi)mban p;omptelüc6 te boen ceftitueren aenbe gi;eintecelTeerben alle be cetBten bie befelbe on^ öeöoo?li)£& öebben betaelt/ gelijcft ban gelijcfeen te boen cafferen / becniettgen / enbe ontlaflen be totSten / bie fp boo? be boo?f(B?ebe faecto Dabbe g^e^ 0e1|}eni «ü^nbebatmeei; i^falmen bemieubienbeoj^ b^ebieben boo^fepbeniltaebtbanbe ^omepnenenbe ^tnantieban ^üne H^ajeftept bp eenfpeciale atte öeeft gegeben/ gebateewtot Bmffeiben dertichften ban ;®ecembet:le|lleben boo?laflban fijne €ïceüên= öebenï^eet: naacguiss de Caftci Rodrigo aenbege^ fepbe (©ntfiangecsi ban'treeöt ban inftomfl enbe upt^ boectot Ooftendeenbe Brugge, enbeanbece ï^abe^ nenbarft «©jaeffcDapenbe ®?obintieben®laenbe= ren / geBootenbe onbec be gegoojfaeniiiept ban i$0ne iiaajePïpt/ban 8ae«; tn't toefiomenbe f ontöouben ban ïjetgefepbeireciitaenbe ^cSeepen ban tie f^obin; cien/betoelcfe becobligeect fpn boo? (lo?m ofte anbece nootfaecSdöcöijept te loopen inbe gefepbe 3fêabenen/te boen betalen. aOBaet ban top beloben foo Saefi boen== Igtftte p?oiutei:ettbe SatiftcatiP ban jtjne aöcf^be Cluellentie. si^elbecflaénbe bat be gefepbe leecen staten <i5eneca^ onjsi fuUen boen lebeten eene 1 Beaetein iie8oo?löcRe ^?me/toaetl)pfp ftaer bet:binbenbanp?omptdi)t&be(0ofienbif$e ^cgee- {len te fullen boen ontipiaen / )egenb)oo?bitg op be beban Vliffinghen, ofte anbece i^abenen banfjaec flebiet I om bie oo?faecft geatcefleect ! enbe te geben be «pgen o?b?eiiaenbe (i^ntfangeciS ban'tcecötbantni liomll ertbBiiptboec/ toeltftesön geflelt in be Zee- plaetfen enbe cefpecttbe l^abenenban öace ^?obin tien / alssba» godijcfien ommefonbec bilap te boen toebecgeben bietoeltbe Ijtetbebootenjei motsten toe» fenafgeQjfcSt/ingelöcfie boojballenbanbe <©nbecba= nen ban fvjne USajejiept/ en cafTeten / bemtetigen / en ontflaen be ®o?ti)totljten bie be felbe tee boo?fclf)?ebe faecAe mocDten geùben gegeben. (^tgeloobe ban't Inelcfte Debben top befe )egentooo?bige boen betbeecbi- oen / ban onfe fjanbt geteecfient/ gejegelt met Öet ^e* gel banon^ l@apen enbeonbec gigeteetltentbp ben Dnbecgefcö?eben iSetcctatiii ban fijne 3Haaie(lept enbe fóneUlmbaffabeinben Hage benfcventhiendenban ^atWaCE^uyfent feftien hondert feven en feftich ge^
Gamarra.
(Cec «©jbonnantie banfpn «wdlentie onbectee£= 6ent
Richard.
Tlrpi^ecc Don Eftevan de Gamarra yContreras
VV &c. «Gelijcft beonbecbinbingefebecttoepnigen tijbt Tjectoaectii bebent maecKt^ bat eenige (^nt- fangeriT banöet cecljtban inöomll enbe uptboec / op^ eececgtban toegcnsifóne iBaielleptinbe ^ee-plaet^ fen enbe ï^abenen ban Ooftende enbe Brugge, ban .i^cDeepen ban bie ^jobtnnen onbegoojltjcii |
foubetfltebbengeepfcgt/ btè genootfaet^ttoamtgfiei toeefl/ omboo? ontoeetofte boo?anbecé nootjiïttfei lijcbD^en gaec te cetececen/ fonbec bat bie l^ ge^oo- henijabben/ tegengaenbe boo? bie obeclall getgeene folemnelgcb toais aengpetoefen/inijetiEcactaetban 30?eebe enbe ban it^arine/ tuffcben fsne nfêaieflept enbe be gefepbe ©eecen ^tatert g^ooten/ enbe bat öet te b?^en iiS bat ftet felbe mifbal enbe befo?b?eii in an^ bete ^eeplaetfen enbe 3§abenen/tot meccbelgcite ftfia» bebanbe j^abigatie enbe Commentebanbei;^pec== tibe (^nberbanen / be toelthe ontfangen Rebben mope: lijcbe ongemacben i ^aecom j^ebbenbe t^e^jcfiiobet: toogtjenben ^nfiouben ban't gijefQJbe (Ccattaetban ©?eebe enbe ban lEacineb'impojtantiebanbefe faet» fie / enbe Bet becfcöil ban ïjet becfoecö 't geen onssban toegen begefejtìw igeecen Staten toajSgebaenj Be6i
boen onbecgoubenenbe geplicglijcben bolb?engenbe jobengenoembe ®cactaten inaile ^ee-plaetfen j^a-- benen enbe ïfteeben ban fijn gebietin Cucopagelegcn/ fonbec.toeteflaenbat meneenicB tetötban tnftomll ofteuptboec/ ali mebe batgeit ban ïêtD^enbanbte P?obincien bie öaec ggebtoongen binben boo? ontoeec ofte anbece nootfaetbelijcb&eben fonbec lafl teb?eets feen fontlolfen fai epflTcfien nocD eenige fobanige ceth= ten / aljS bie / toelche be o^nbecbanen ban filne (lept in biecgelijcbe boo?ballen betalen/belobenbe te iw te becfo?gen be app?o&atieenbe catificatie ban flin ifeaiedept fooBaefialiS mogfielijtfiiii/ totbeme^ becfeec6mnge enbe bolboeninggebanbe gefepbe een Staten <iEienecael/ bit alleisopconbitte/batfp onsëootb fullen boenlebecen met ben eecften een acte ingoebeenbebe]^?ltjtaefb?me/ bpbetodc&efpten toebecfpben becblacen/ bat men ban ggelijtfien ftU ganbeleninallebeEee-plaetfen/^abenenenbe Ktee^ ben ban gace l^jobincien tn't cegacbe banbe ^tgepett to^omenbe aen be (©nbecbanen banfijne i^ajeH^t. (^otgdoobe ban 't toebte gebbe top befen tegentooo?' bigen boen becbeecbigm / ban onfe ganbtgBeteeciient enbe gefegelt met Bet ^egelbanonfe a^apenen i ent» Onbecteecbent bp ben onbecgBefcö?eben i§etcetac(si ban fijne msajeïiept enbejöne sumDaffabe. 3In öen Hage ben fevemienden ^anuaCÖ feftien hondert fe·; ven en feftich geteec&ent
Gamarra. (L,s.)
van fyn Excellentie ghe·
Ter Ordonnantie teeckent
Richard.
SIBaei; op geb^Ubeceect 3|jnbe /gebben gaec l^o. H^g. be gemelbe ^eecen (0ebeputeecben boo? be nomme moepte bebancbt i enbetö boo?t!S goetgebon^ benbatbebobengecoecbecec{p?otgue 3icte.e bp ' Igo. iBog. mebe ggepaffeect/ enbe ben geba^ten ^Cmbaffabeucbecganbtceptbtfouben too?ben:4Ei , mebe go^ebonbenijS bat aen't Colle^tec ^tmti^ calitept in ^eelanbt gefcB?eben foube too?ben /üat Öaec€.aen(lontsïbeboo?f5gean;e(ieetóef(®^enfou'i ben ontflaen/ onbec cautie ai^ boocenj jijnbe giecbon eocb oErtcact aen ben meec gemelben Igeec beuc becganbtcepcbt/ om te ficecben tot b^ (φ nae^ cecijtinge/.enbetoijbecsstebienenfulcjcenbe baec Bet beBoo?be:<iBieöc6ooc6fobanicB «Êctcactgefonbeniii aen alle be anbece CoBegien tee aibmicalitept /om Baec baec na tecegulecen enbe boen cegulecen allen ben geenenbie ijet aengaett matg / onbec Baec bicettte g^oocenbe.
ISaecbat be(@o(ienbifcBetot)^UfTingeaengB^u' bene fcgepentoacmgBecelaceect/Beeft be |llacQUt$i o?b?e gφnben om tot (^oflenbe tn accefï te nemen / ett
tmo? 3®a(Bten te betoacm tot Bacen Kofte/ g^iitb fint iejc£ell.benleecJSe|tbentSajborgh [φ gecommw' niceectöeeft/allefobartócbetoelalebupte confajt be fcBepen ban Baec ^0. Img. «attinecbanen enbe fetenen / getiwijïïteect gehwll jptw iw tèiwg |
-ocr page 314-
1667.
en OORLOG Sevenen veerngUe hoeck. 283
aHwecofer&ccJintiriiotien/BetKilitban in mupt--
' iBonwnéaöiï^efiïöwmen.
^ cntie laecbolseiijï /totecbt oegoojt
tiatpjandttiicft tot etùecji/lùt
fthut ctttii antiecc]öc!jcö.ö - seceetföiappert bjengen.
Regimenten toegen o?b?eom een- ftoittjii na be ipconttec-plaetfm te maccDetren/ iie toelc- IBinaeltaentie^i'anfcge gelegen jyn/upt oo?faec&/ nat de iranff&ejfcontieren tegen öe ^aenfcöe met ^eileboltfiecentoteciienbectiult/aljai melïe metaOet:' lepantmumtteban (0o?log[| boojften.
lÜfnljecftoticËeengcoot getaitoagenentot^juf- fdaepjejlomammumtteeniïeantiece begoeften ban 4D0?l0C|^tn tie j^paenfcge ^eUerian^tge ülaetfen te toeten. ^ej|Barqutj$gmt6t>e p^tnctpaelfte ^teiien Mtfjtigöen en ban noottoeniügljetien becfien.
g^inl^ontnglj ban ®?ancBcijt6 in iBactio/ gafo?- ji/i/omin'tïantrtbanEupclteengoeïJt aental be' quante enÏie gDeejcpeamenteertie H^ineur^ op te foet- licn/oiniiaecban öp bao?baUenije occa(tete mi^en (letiicnttooitien.
^ej$tetenban ^jabantDettbentniBactioaenbe jlBacquiiStoegef^neen ejctcaojtunaci^ petitie ban tijccDonliect bijfïicB öupfent gulbensS/ omme öaet upt te becballen be onëalien ban eenige nieuine jf 0 jtifita- tien fieteptsi gemaec&t enbe nocB te maec&en.
ùe geffaittge ghecuct)ten/ be toelc&e nu fommi^ pe öagen tot 25?u(ïel Dabben gdoopen/bat eenige fraitfcfje bolc&euen op ben böftDienben ofte fltStijien- imi i/cfet fouben becgabecen omtcent be naefte ^con- ttetenban befec jöbts jSebeclanben/fieeftmen bec^ f$ei>itepecfoncnuptgefonb£n/omte bememen hjat tianbebiaecDeptmocbt jtjntg&e toelcfee göecappo?- teertöeti&en/in't minfle niet geÖoo?t ofte geflente Jirttien/bat eenige iianftöelBilitietotriocö toe/Baer È^ùfie te roeren.
®ettfe^enben3(!p?il/öei, ®e(!jabe«ngep?efïbecenbe/öaecï^o. Haog bjaaen/ bat ben Sfimbaffabeut: ban iSpagnien (imbtggemaetlttDabbe/batbeConinginne iSegente lian ^pagnien goetgebonbm gabbe gem l|eei: ^m- iialfabeurte continueren in ftjne o^btnarijÏ Klmbaffa' Heaengaerï^o. iBog* 3©eerop ììS goetgebonbente bitfoetfeen be ï|eerenJohan dc Wit enbe Kien , emine aenbengemelbenïleec SUmUafTabeuc te noti- fiiteren / ïat be continuatie ban besS felfg becblilf enbe amtia|fabei#er/gaer Ifòog. feer aengenaem Ινβί.
3ln befen töbt toiect Bp be iSpaenfcSe ontbecfit een fransi beflepn op Eupenbojgfi} baec ober ben 3l!u- tfieucgehangen jijnbeenbe allesf B^enbt öeöftenbe/ (ijniie5Fcanfiöe (Ccoupen baec omtrent bergabert/ hü^cberbtoenen.
®anben<C!raefban|Ièegen<(E(oubemeur tot ^a- ntm/ quam abbgsi/ bat Ijp oocti gabbe gehangen boen fcllm een ban fijn getoefen '©omellöcften/befcfiHUiigt Jan tóöebBen getrampeert in ben aenfïagö op Euïen--
bekeur enbe®o?|len ban ïSeulen/ iHunlier enbe wbojgg / beben bierbingen ban omtrent tgiena ttoaclfiiupfenbtmart/toth^enfiebattBaer aanben. ^otB(fomenbaer nae'öeeft gemerc6t( boo?aertra= range enbe op fubfibien ban ©?anri&röc6.
^ej^eecnaareuisi geeft gaer lo. JHaog.aefïbent Sasburg ben eertlenilftap getammuniceert/bat bien W(i?eenfe6ercabbtjfenm«t|tociiii gabbe ontfàngen/ fecbatijpgetafranfcgelofbaflggefieltbjasiop ben ^Jtcn tiaintitgflen befer tegentoooibtge maent be ^Paenfti)c|^ebcrianbcnbpantìiiifiaenteta|bn/aIleiS te cupneïen enbe berberben fo b?d gaer mogeïgcfi fou= «e jyn/ fonber al booren eenige r^en tefuBen geben "Pt Doebantgen oo?facc6fulcr onbemomen toiert / «lacraifeen metben (latftte brfBen toaerfcgoutoen. «5nbeoflel)?upcBtefpn <e.baerbp befetoooibeninfub» (tantie: 55p aibi<n befen <®o?logg Bp befpranfe hwjbt nengebangenupt eenige onge^nbeerbe pjetenfïen op ®^aöanbt enbe ©enegouto / gdijcB " '
ï>w?BSeöebenfalb)o?ben/foofu«enfp Hiebrnmettec |
tijbt bf felbe p?etcn|ien opnemen en gebjupcBen tegens allebeplaetfénbetoeïtfiegaa-^af Ifêog. tegenbjoo?- bi<®in25?alianbt5!jnBe(itttertbei^at bjclte ggcloo^ ben igi/Bpa^jancliCijcft alle mibbdcn enbe motibcn fullen aengebjcnt bJo?ben / om fttben ^taet bait gaer i^o.nlo. contrarie impjelTien te geben/ban bat tot get ledegeene be minile gebacgten geübenj oocb fonbec tto0|fel(iilcrmetbioo?ben enbe fcgjiftentoel bc^>e(lti gen; <!ebotg goe bafl lïnbament enbe tlaet op iaeiggei lÖöteBdofïen fouben mogen geflielt too?ben/Banale ïeen aföenome bjojben/ Bp albien met een ongφafl'ίOί neert ggemoet toil conftberere get tCractaet ban eeu^ toigebiientfcgapenbeaiüiancieinben Sïare fcflteni gonbert negen en bgftitg opgerecgt enbe geflooten tuf- pen be ttoee Croonen/enbe met ConingglijcBe b>oo?i ben enbe eeben foo googg BeBratgticgt. ^00 toanneer nu baet tegen een jongen Coningg / be toelcBe naeu^ toelöcjcben ouberbom ban böf ofte fe0 Sïaren geeft Be^^ repcBt/enaenniemant ter toerelteemdj ongelijcftge» baen / boo? bes felfsf naefle 25loet / bp toie beel eerbec alle gulpe enbe Befcgermingg Begoo?be te binben/ tegen alle recgt enbe reben in fpne Eanben aengetall toojbt/ bat biergalben altübt meerber rebenen tegen b?eembe Staten opgeraept fullen Bonnen too?ben,
Jatter maer ttoee mibbelen jün ombe Jpranfcge ^effepnen tegen te gaen ; ^et eene / om (tcg ban bêfe $9be tegen alle opBomenbe gebi^bt met be b^apenen / foobeelmogelijtfitebefenberen. ^et anber/om met ©jancBrijcB tn eenicg accoo?bt te treben ober m felftf ongeficinbeetbe p?eten|ïen. a®elcBe lefie tnbe macgt ban^pagnten alleen niet Ban geoo?beelt bJo?bente 5pn/ seconfibereert Bp gaer ï^o. SBog. gdgcB giet Bo' beni$iaengebjefen/00tBplaetfentn^2aBanbt)xi0}ben Befeten;fuloi; bat men al booren nootfaecBel^tB ober bat fuB/ect met gaer ®o. Ulog. foube moeten conferei ren.<£nbeb>ilbe(i>n^rc^.bertroubien bat Bp gaer i^o. jiIgo.gterontrentfobanef^taireenbeggenereu« fe refolutien fouben ter neberggefMt b)o?ben / ggelgtlt be felbe nae gaere googe enbe oeroembe tog^gept ettiie booifïcgtigStópt tot be gemeeneruH enbe toelftónt fou-^ ben oo?belen te Begooren.
^jjn irceli, geeft gem oittfi ggefeggt / bat am ben «eer 3(mBaffabeuc ban ^angien oenflonbtiï bepe» njiiEt foube boen afóaen om aen gaer jKo. be ge^ baet^^e confeQuentieban befen aenflaenben <i^o?los booste blagen.
^ntoat manier ©?ant6rijc6 epnbelötfi geeft ge=» baen efclatteren gaer beffepn/ij!Ì te ften upt bejs €0^ nitmj$^?tefaenbe€oninginne ban Spagnien ; be toeicfieben 3llcct!S-®fr<®op ban Ambran obergaf boo?bolgenbeaenfp?aeci)e/op toelcBe ^?ief be ent- b)oo?t ban be Conmgin baer na te fien ijï.
Tradu£iion de Ïefcrit » qui a eflé delivré par Pjlrchevefque d't^mbrun Ambaf- fadeur de Fr mee ,à ia Serenifiime Reyne d'Efpagne a CHadridi Ie dix Jeftiefme de May mil fix cent foixante fipt.
Madame,·
Uoyquej'ay receu ordre expres du Roy mon Maiftre par un CourierExcraordinaire de repre- , fenter à voftre Maj. les juftes motifs qui l'obli- gent de commencer quelque demonftration de guer- sionm- re contrevoftreMflj.je.doiï neantmoinsprotefter pour la juftification publique de l'honncur du Roy mon ffta Maiflre, &pour lafatisfatSion de voftre Majeft. en «m&juii cecaccident, qu'ilapriscette rerolutionavecdesin- tentions pacifiques : C'eft àdire j que fa Majeft. eft diibcféeàacgepter toutsles partis raifonnables, que voftre Maj» ferafervisdeluypropofer,afind'eftien- dre cetincendie dans fa premiere fource: De forte
[uelesSaintsPeres ens, afin de àfgaroir que les cau- fet |
-ocr page 315-
S A KEN vamcS TAET)
i667. fes foient neceffaires, ou inexcufablespourla deflFenfe ·—— del'honneur, oula eonfervationdela juftice j& quc les Princesayent coufioursleurs volomës, & Cpeurs inclinés à folliciter, &: rechercher la reconfiliation.
Voftre Msjcit. fepeut fouvenir , qü'incontinent aprësle rrefpasdu Rpy Catholiqu.e (quePieuaiten gioire ) ia feu Reyne, qui foit en gioire, fa Stieur, & Mere du' Roy mon iVlaiftrê, appella à fon inftance ie Marqüisdeia Fuente Ambafladeurdeyoftre Majeft. enFraiice, à ceqü'il feroitfgavoiràvoftre.Majclr, Ie di-bidt de Devolutioh, qui competoit àu'Roy mon Maiftre fur diiFerenteì Pro vinces des Pais Bas ciepen- dantes de cette Couronne du clief de ia Reyne fon E- .poufe j lequei droid eft acquis à fa Majeil. comme à fiiie üiüqu.e du Pren^iej- manage du feu Roy Catiioii- que fon Pere en vertu des ioix municipales, couftu- tnes, & ufances defdits Païs, qui difpöfent, qu'en cas que lè inariage fe vienne à diffoudre par la mort du Pere, ou de la Mere, le furvivant joüit feulemcnt de 1'ufufruic de fes propres biens, fans les poUVoir alieflei ny engager, & que ia proprieté d'iceux paiTe aux Fiis, öu Fiiies du premier mariage àl'exclufion de ceux du fecond. Voftre Majeft.refpondicàla Reyne Mere par lemcfme Ambafladeur, qu'elienevouloicadmettre aucune forte de temperamens, ou accommodement fur cetre demande, Scaencore mieux tefmoignéfa volonté pariesefFeils, queparlesparoies ,obligeant du depuis les Peuples à pVefter un nouveau ferment de fidelité au Roy CatlioiiqueFiis de voflire Majeft. afin de les detafclier totaiement de la fujedtion deüe au Roy mon Maiftre, fortifianrlespiaces, & augmen- tant lesguarnifons, Sc les gens de guerre comme fi die auroit voulu faire cognoiftre à tout Ie monde, qa'eile fe preparoit àmamtenir paria force ce que Γοη luy demandoit par les formes dejuftice ,· Partant Voftre Majeft. nefe doitpas eftonnerdece qns Ie Roy mon Maiftreayantrecognu,que lesdemandesciviles, Jes negotiacions, 1'interpofition de la Reyne fa Mere & les tentatifs pacifiques, dont on doit ufer premiére- ment entre les Princcs Chreftiens, Amis, Scf arents, ne produifoient aucun- efFedt capabie de ^rfaader voftre Majeft. ilprendfon recoursàla force j tj^ui eft laderniere loydesRois,' oupour mieux dire, à fon Efpée, kquelleil ne portepas inutilemenc, ' coinme Roy Tres-Ciireftien j enconformité de la parole, & da commandemenc du Dieu, afin de faire reparer les torts j recouvrer fans aucune convoitife, ou ambition lesEftats Devi>luss.h Reyne fon Ëfponfe par droid de fuccellion ,maintenirl'Hoiriedu Sereniiïïmè Prince Dauphin Fils<ieleurs Majeft. & mettreenlibertéfes nouveanx VaiTeaux.
C'eft pour cesraifons, quele Roy mon Maiftre m'acommandé.dedeciarera Voftre Majeft.qu'iieft refolu de iortir en Campagne a la fin de ce mois, & de conduire luy mefme fon Armée, afin de prendre ροΠείΠοη defditsEftats , foit eii reduifant parl'efibrt de fes Armes ies inquiete2,6c fadieux, ou protegeanc la plus grande part qui (e foumetcraala Puiiìànce que Dieu, lanature, & lesloix ont eftably fureux, mais comme Voftre Majeft. fera informée plus dif- tindementdós intentions du Roy mon Maiftreparfa Lettre particuliere, & des droidsdela Reyne Mada- me parce Traitté, quij'ay ordre de mettreentre les mains de voftre Majeft. je ne m'engageray pas a en faire un difcours plus individue!, efperant auffi de pouvoir conferer plus ampiementavecles Miniftrcs de Voftre Majeft. fur cette matiere.
Ce qui merefte, Madame, a dire a Voftre Majeft» avec toute foumiffion pour mon particulier eft de faire paröiftre ladouleur,&defplaifir quej'aydeme trouver obiigé de taire une expreifion de cetce nature, qui peut eftrc la Denonciation d'une fanglante guerre d'autantque fitoutsies jlmbaffadeursfontobiigezpar ledevoirde leur charge de maintenirlabonnecorref- pondance entre ies Princes, mon Caradere par lequei jefuis dediéaux Autelsdu Dieu de laPaix, mefert d'un lien facrè, afin que je le demande par mes prieres écfacrifices, Scjéle voudrois racheter parla perte de |
mapropreyiejEtainfi, β VpftreMajeft».trouvebon > igi
quejè püïiïecontribuêr quèlque chofe par niù.n nift;e jqui.puiffe fervir au répos, & accommodement ^^ deS déux Couronne? j'pbeïrayfes Royales ordres aveé le'inéfme zele qu'eild fe peut promettre de qui quece jpiideces fajédSi '
"Ìsotiingiis epgcit 25?icfin ïiefe aenfpjaccfi nei mclt/,Utpïiealsibcililjt:
Lef tre du Roy.tres-Chreflïen Λ Ιλ Reyne dEjpagneiDatée a S.Germain le huìtìef me de tJMay.
Res haute, tres- excellente & tres-puilTante Prin- ceiTe, noftre tres-chere & tres-animéeSceur,le · fincere defirquenous avons toufiousen de pro- curerà demaintenir la tranquiliite publiqne, dont lesTraitte2.de Wfflphalie & des PiVfw«f ont donné au monde des tefmoignages aflezefclattans, nous porta encore fur la fin de l'année 1665. par une obligeante prevention, qui ne fuft pas receiie a Madrid de la mef- me maniere, a rechercher les moyens d'empefcher que rien ne fuft capable a l'avenir d'alterer entre nous & Voftre Majeft. & nos Couronnes cette bonne intel- ligence.&amitié, qui avoicefte'fi heureufement efta- bly & mefme angmentée par noftre auguftemariagej Ce fuft dans cette intention la, que la deiande Reine noftre tres-honorèe Dame& Mere, a noftre Priere, chargea le Uarquis dt la Fuente d'efcrire de fa part a Voftre Majeft. que s'eftant fait pleinement informer desdroits de la Reine noftre tres-chere Efpoufe fur divérs Bflats dtsPaïs Sas j 5cen ayant trouvéIes fonde- raentsiblide3,juftes& inconteftabIes,elle conjuroit Voftre Majeft. inftammeut par la tendrc amitié, qu'elle avoit pour elle, de vou oir bien auifi fe laifler inftruire lefdits droirs & en prendre une particuliere connoiffance, afin qu'en voyant leur juftice auifi clairemént qu'elle avoit fatt, lonequité laporteft en jfuittea nous en faire raifon par un bon accommode- ment,qui put defraciner toutfujed de mes intelligen- ceentrenos Momrcbits, qu'ellefcavoitaflèznos fen- timents pour pouvoir refpondre que l'ori noastron- .veroit fort moderez furies conditionsdaditaccom- modement , & que fe fentant proche de fa fili, elle ne fouhaittoit plus rien en ce mónde ,apres fon falut, ny avectantd'ardeur, qaelafatisfadion d'avoirafiermf entre no? deux maifons l'union & l'amitiè que ce different pourroit bientoft troubler. Toutes cei particularitez ne feront pas efchappez a la memoire de V oftre Majeft, & les Confeilsd'Efpaignen'àuront pasoubliénonplus/ii quotiti di la rtffmfi, qu'ils obli- gerent Voftre Majeft. de faire fi peu conforme à la pietè, & a l'utilitè de l'inftance de la Reine Mere, & fi contraire, fans doute , a rinclinationqueVoitre Majeft. a pour la confervation du repos public, Cette refponfefut, qui Veflri Majefl'e ne ptuvoit tu aucufu »>»- nitrt, ny ptur qtitlque confideration que ce peut efire, entrif· dans la difiuffinn de cette affaire , ny ritn flipuler ou traitterfm des droits qn'elh fcavoit efireftms fondiment·
Et auffi toftapres Voftre Majeft. envoya ordre aa Gouverneur de Γ/λβ//γ« de faire prefter Ie ferment de fidelità auxEftats du Païs, & àtous les peuples. Ce que jufqu'alors on avoit negligé da faire depuis Ia decez du defund Roy noftre Beaupere j Ce refus abfolude nous rendrejuftice, & cette derniere refo- lution deliè'rà Voftre Majeft. par leur ferment des peuples qui font ■vtritablement nos fubjeSs du Chef de II Reine noftre Efponfcjnous ayants reduits à la fachen- fe & indifpenfable neceffitè, OU de manquer à ce que nousdevons à noftre ihonnenr, à nous mefme, àia Reine, & au Dauphin noftre Fils, oude tafchcrà nous procurer par quelque effort de ms armesh rai- fon qui rious a eftè refuiêe , nous avons em- brafifè ce dernier party que Iajnftice& l'honneor nous önt confeillè Et par ce Courier expres, que noHS depefchoos a i'Arc^jevefque eS'Aidrurt |
-ocr page 316-
en OORLOG Se^venen^eeriighfiehoecL
noftre Ambafladeüri noüs luy cfrdotinoils de fairö -fravnffa Voftre Majeft. k rerplüCion que nousaypqs " prjfe de marcili· iu ptrfimt « U^n if itnuis, à U ttfi'é ie „ιβη Armee, ptür ijfijtr dt tiiüs nuttre en fojjiffiahije h tui litui effartùhi iltuis les dits Fais du chef de là Rei- ne , OU d'.une eqHiralent & efl mefme tenlps de pre- fenter a Vòrtre Majeft. ün'efcrit, que nous ayöiis fait drcflerj contenantles raifonsde noftre droit j &de- truifant pleinementles frivoles objedions des efcrits contraires que Ie GouverneutdfeFIaiidres a.divulgué dansle monde j Nous nous promettons cepi^ndàntde fon equité , qu*aulIÌ toft qu'élle .aura ven & fait eiairii- cerleditefcric, elle blafmera'fortléconfeüquiluya efte donne de nous refufer une juftice ^ qu' elle tròu- verafi claire & fi bien eftablie, & voudra bien"ein- brailer les mefmes moyens que nous luy offrons en- core aujoürd'huy, de terminer ce difFereöt óltre nous parunaccommodenlenc amiable, afleuranteöcecas Voftre Majeft» de diux chofes > 1'une, que nous nous reftraindronsfürdesconditionsfort moderéeseuef- gardàla qualite & a l'importance denos droits, & Γ àutre, que quand les prögres de nos armes feroient süili hcureux que leur caufe eftjUfte, noftre intention b' eii pit de /ts feiijjirdu déU d4ce^uinms éifpitrtient, cu difen equivaUnt en quelqueendroit ounous Ie puif- fions avoir. Et que pour tout Ie refte des Èftats de no- ftre tres-cher& tres-aimé Frere Ie "Ray d^Efpaigni \e premier fondement fuppofe'qu'on nous rende lajufti· cc,quinouseftdeüe, nousferons toufioürs preftsde lei defFendre contre tome «ggrtffim pmr les lujconferiiiTi ζί ifapofltrii'e, que nous luy fouhairtons nombreufe & fsnsfin, comme au furplus d'e/ttretemi' tres-retigitufemim iapaix, 'iftfi que mus in affeurames Ie Marqais de la Fuenie, lorsqu'ilprit congé de nous, n'entendant pai^utlaJite fiixfeitrempttedt tioflre intree dam les Fdïs Bas , quoy qu'à main armee, pais que nous n'y marcherons ^uepour tafcher de nous mettre enpapffiin dece qrànous »y? ufurpi : & nous remettant du furplus a noftre Ambaf- fadeur, nous prions Diea qu'il vous ait. Tres haute j &c.
ìKt Stontttgimté ijd^t op / lupbé al«
bOicDt: '
Traduéiion de la Refponje de la Seréniffmi Reyne d^Ejpagrie a la Lettre que Ie Roy Tres-Chreflien a eferite a Sa Majeflé, le 8. àe May, qui luy a eflé delivrée far Jm Ambajfadeur daté e à Madrid le ii.du dit mais de ^May 166y,
TRes haut, tres Excellent, & trés- f^uiiFant Prìn- ce noftre tres chcr bon Frere. L'Archevefque /^wir»«Ambaflàdcur de vòftré Maj. en cette tour tn'adelivré la Lettre de Voftte Maj«ft. dù8. du courant, accompagnée d'un Livre , &c d'un lìen ercrit, reprefentantamplementlesmotifs, «Jue vo· fireMajefté a pour prendte les armes en vertu des droits, qu'il dit ; luy cotnpeter fur les Provinces du PaysBas, aquoyon fatisfera avec plus de particu- larité, mais entre temps je η ay pas Voulu difFerer de refpondre à la Lettre fufmcntionnêe,quini'acauré "negrande admìration pat lanoirVeautéjquepto- duit un femblable deileln ; Èt encor que voftre Maj. iniìnuc quelaReyne Tres-Chreftienne ma Soeur (quifoiten fainte gioire) ledonnaacognoiftreau Marquis dt U fame ,& que je me fouviei» bien, qu'il m'cfcrivit Tur catte affaire, je me perfuaday touiìo[irs,que ce n'eftoit qu'un difcours Domeftique, & de cqnfidencc, puis que cela ne s'eft pas feit l'avec 'es formalitez d'Ambaftadeur, ou de Miniftre de v6. Se Majefté ny en ion Roy£jnom)& je me confkmay |
'd'autarit plus dan^a iiricfeHté de ce Dictame'j pai-cê isé^l·· Iqu'ayarit refpondu au Marquis une perite partie dei -s™» ' 'tantdèchofesquejeluyauri>i$pù diré,rottiié l'yen plus parie, 6c de s'eftre teu, apfes l'avoir efconté,ce devoireftre parce que Γοη s'eftoit informe du droit |duRoy mon Filsj&queron recognoiffoit labon- pefoy; Outre que cette irtfiftuation rie fit pài riori plusavcc lesformalitezrequifespar lesartìc es dela Paix, afia deprevenii la ruptute, principalement eu efgard a ce qu'il eft cejiain, qué Γοη a ftipulé daris l'article po. du Traitté des Pyrené ss, que les preten j fions de cette nature, quand mefmes on n'y aurolï pas renonce, ne fe doi vent pas intenter f6r les atmes^ ains par voye amiable j &dejufticej & puifque vó* tre Majeft. dit maintenarit qu elle eft preft à fairé uri accommodement à l'amiable, j'y correffiòridsauin tres volontiers eftanc (commeje le fuis) difpofée à ce que ΓοΒ entre en conference fur lefdits droits, & quei l'on en examine la juftice i ou les moyens d'accord ί auquel effect on poutra riomtnerdes PerfonneSj& une piace pour l'aflemblécjmais il eft neanmoins riè- ceflàitejqu'entie tamps les deux parties iurièoyetit toutesfortes devoyesdefait, & d'Armésj éfpérarii que voftre Maj. fe contenterà de cefi oiftej puis que tantqu'elle ne le trouveta pas bon, je fuìsobligée eri confcience,&par le Miniftere Royal de la Tutelfedii Roy mon Fils de deffcndre fon bon droit par Ics meP· niésvqyes,&c.
(Ccanflaien in 't lèclKriiupiiS /üiïiïie ató böïgti
GeféhrifÉ van den Aertz^Biiïchopyan Am·' ' brun, Aittbalïadeuf van Vranckrijck aert de Doorluchtigfte Koningin vati Sjpaü^ gien den . . Mey te Madridββien htnt'· dértfiven enfefiigh behandigc.
tth ban iim δοηίηοί mptiiit |féee(ie| UM een e][itrao?imiarifen Couciec ejqp?effen lalt ont^ fönöenöebbe/atoeJPaietleptöe cefötbaecbtgi ooifaHente bectfjoonen/We Bern ìibringen een.aeHi ben0g tot een beÜDp ban jpo^Iocg teaen Woicp^ii* fiept temaecficiV fo moet ti&niette minpjoteffecetot openbaee iulitff catte ban ίκ& Ι^οηίηαίίί ntim ,^ec(ieciS eec/entotub)ec|laie^t$ratt0factte in be^ Qfie» legBentijept / bat^piriecefolutte cenomen Ijeeftmet b?eeïifami0e wtentten / bat tji te fecgen/ ba^fpn jtSa^' jeliept sgebtfponeect tg alle cebelgclie tonbttte bte ub» iKajeflw gdiebe fai too? te (lellen aen te nemen/ om befen bjanb in fpn ectllen aenbflitgö te fmoocen* 5in boegen öPfoogefteltiiS alii öe ©itntett/boitensi be leere bet i^epligSe ©aberjs in be <i0it|ïeliicfeö ïftccifteiieöoorente 3ön/omöunne(©o?logen milt* baetöttD / of oof6 B^ltffj te maöen : te toetm / bat be oorfaerten nootfaecRelpcft ofte onbet;mpbe{öfa jij» om fijn eec te befmbet;cn/ of be iuflitiete begou* ben / en bat gate totllen en gecten altjjbt^ nepgeü/ otti be becfoentnge te foecfien en nae te iagem
ötoelföajeHeptfianinitócj^ticö ^/ijóe bat teiii (lonbtnaebebootbess Catftotót6en ïtoitinfliS ( bie met <i5obtngöeloobemoet rujlenjbe gtetoefme |»ηίηί ginne ( bie in be i|emrfftBe glorie 5P ) fi>tt su|iec/ af jlKoebec ban ben Èoning mpn ïiöójiec / op fpn m^ (Ìarttiebenjl©atfl[UÌ!<Sde laFuenteutoeii naafwepttf 3ilmbaffabeur in j^mic^cücI^ tip gaec ontbobm geeft/ opbatDputoelfêajeflept&eto foube maetl^en get i;e(Dt ban Ti^ebolutte beit ^ontng mp Itleeftet: (iòm<= petetrenbe obet betfcBepbe l^ebettóntfcge #?obnKÌen/ ban befe fn^oonebepenbecenbe/ tiptten yoofü» enb«
b^ti |
-ocr page 317-
i86 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
^67. ban bKoen tie ï^oninginne fpit «^emaele : toeltfi mgt befelbc Daw JiBajcftcpt Decfi o&ehwgm/atócenige g^ocötcc ban't eecllcöoutocUcfi DcjS gctoefenCetBolB- feen iöciningiS iiacm ©aöec/tipt ftcaitjtban ijé Beuren/ co|tumen/eii ai^naen bec felbec Eanijeitj inBoubenbe/ toanneecöutodöcft öoo? ©aöeciS of KSoeöccsi iiocilJt bomt 0ci)tfToitieei;t tc too^iien/imt ί>ε een iangHlelaen&e alieen't b^ucgt jjeb^upcB ban fpn cpge 0oei>ccen geniet/ fonliÉC bte te mosen bcrh?eemiien of befiaaeren/en öat ben epaenöom tiec felbec comt op öe ^oonen of g&ocö- tewnbatt'teet(le Doubjelij^/met uptflupttnge öer ftmticcen ban fiet ttocebc : en bat utoe D^jefi^t aen iiegefcpïiei&omnginneiieHfioetiei; ban mpnen Üeec ijoo? ben felben ^mbalTabeuc anttooojbe / ot> bten epfcfj ganfcl) tjeen temperament ofte atcommobement te bJülen toeftaen,· betupgenbe oocft befe Dai» toille ηβίί) meer met baöcn ais mettooojben/hjanncerfe beSJntDoonbeusibcrfclbec ^lanben met eenen nieu= toen <ecbt ban getroutotgfjept / aen benCatljoIijcften ConingutoetjjBaieUeptii^oort/Beeftgaenbetptìciii ten/ om be felbe alfo t' eenemael ban be (@nberbamr|): Bept / btefe bni jàoning mpnen ï^eete fcBulötcö fpn af ti tóflben / bc paetfen becflteccftenbe/ en be gamifoe? nen / en 't getal bet folbaten alfo bermeetbecenbe / ali ofub}e,pa)c(lept beganfcQetoerelt beleent gabbebnl^ ien maecften/ batfeöaer öetepbeom met getoelttehjit= len tnDouben't geene batmen 9aer Dp fo?me ban reeftt afepfc[je.J^ieromenmoet utoe iBajellept Ijaec niet bettoonbecen/ fo be ïSoning mijn ,iBee(let/ge(ïen ijeüi benbe bat be cibile becfoecfien enbe öanbelinge enbe intetpolïtic ban be Coninginne fpniKoebet/en be b?ecbfamc nnbbelcn.btcmenonbet Cftjiften ^?inccn/ ®?ienben/en55loetbecbjanten/eer|l befioo^ te ge
bebiegen conbe/ nu fpnen toeblucgt neemt tot ijet gge> Voelt/ 't toelcli be uptecde toet bet iöoningen tiSj of om beter te fpjeechen tot fpn jgtoeetbt ; 't toel(| bp alj$ be ^lbet'C6?ifïeli}c&fie Contng niet te betgeefjS en bjaeggt/boIgenj^Det tooo^bt en'tjsgebobt <t3obt0/ om'tgöebaene ongeliitft te boen repareren/ fonbet sentge begeerüc68ept ofte eergieticöept be Staten bte aenbe3Soninginnefpn<i5emaelenaettecöt ban fuci teffiebetballenjpn/temaecften te fttijgenbeörjfei itiflè ban ben <!^oo?lucj[)tig|ten BoIpDpn be ^oon ban ijate Maieftepten te Danbt^aben/ enbefpne rtieu= toe ©affalen in b?pi)ept te (lellen.
<®m befertóenen Beeft mp be Koning mpn USeeflet bebolen utoe iBajepept te betMacen/ bat Öp giierefol^ beert i^ op'tepnbe ban befe maenbt te bèlbe te tree- 6en/ en felf fpn llegct te boeten/ om be gïjefepbe ^ta^ ten in poffeffte te gaen nejtvn / 't jp met be onbieebt^ fame enbe oproerige boo? getoelt ban 3©apenen on- ijer ftem te bjenjjen / 't fp met fjetbefcöetmen ban ben mee^en goop bie ficg begeben fai onbet be matgt/ bte <iPobtenbe|3atureen be 3®etten ober öaet gefielt ïjebben. g^oclibetoijl utoe aBajedept partttulietöer onbetrecfttfalcojtnentoetben aengaenbe be intentie ban ben Coning mpnen leer boo? fpn epgenen b?ief / enbe aengaenbe be gerecijttgljeben ban iHebjoutoe be öomnginne boo? bit (Cractaet / 't toelcft mp belaft tiiin utoer H^aiefieptie f)anbente(tellett/foo en fai icfe baer ban tcgl)entooo?big9 geen pertinenter bif» toutsi gaen maecften / betijoopenbe ober befe ma- terie met utoet .pia/efleptsi HSimflerjS b?eeb<t te con- fereren.
Ilu fcljtetet boo?mp felben fn't bpfonbet nocö ober iKabame/ bat itft utoe .ïBaieflept in aller ootmoebig- öept befient maeclte / en fegge / bat ic6 mp met gtoote
een aenfeggcnltan toefen ban een bloebigen «z^o^logj toantalitlbatelle ^Ombaffabeurj} ban toegen ftaer «ualiteptbcrplicljtjïinbe goebe (o?refponbentie tnf- frrjenbc^^lincenteonöerijoubeni^ooiff/batöetirai racter/'ttoelcBmpten bienfïber 3iutaren ban ben «iPobt bCiS ©?ebeisf toege - epgent Beeft / mp nocB Bep- itcBltjffterbedJintommetmpngebdjeen offérBanben benj^^ebtte betfoec^m/ cntontfcj^te/bat |
lenleben foubm mogen 11005 1667
pen. j^etljalben fooüïne Ifêajefteptgoetbtnt/ öat icft p^tiiat?? mijnen trtcnjl bp mecö 6?engen / tot tuli -- enbe actommobemòit ^jan bepbebe ïSroonen dcec» henö?/ icfifal öaerBómngBlÖcfie bebelen metfoòba= nigen pbet beöertigen/ alffe ban pe"htant ban alle Ijace epgjjéne enbetfaten/ toiebat öpis/ foube moghm bcrtoacï)ten.
Brief Hjan den Alder-Chriflelyekflen Ko- ningh aen de Koninginne vanSpangien. (, Gedateert te S^Germain den achjien Mey 'feflienhondertfevenenjefiigh.
C €ér Booge /fett uptmuntenbe/ enbefeei:.fI9acïjti= Oge i^?inte|Te/onfe (eer liebe en.feet beminbe^u(ter/ be oprecBte begeerte bie top altijtgeBat Bebbcn om te piotuteten en berbebige be publjjcfee ru(ï/toaer ban be (Ctactaten ban 3©e(l-pBalen enbe Ppceneen acn be tocrclbtgBenoecBftlaerblijc6elijcfiegBetupgentlTeBcIii ben gegeben / b;acBt onjs nocB op 't epnbe best ^aetó feftienBonbertbijfen fe(iicB boo? èenobligantepjsbcni tie/bie tot iBab?ib niet op be felbe topfe toiect ontfan^ gen / tot opfpeuringe bet mibbelen om te beletten/ bat tn toefiomenbenietsi capabel en fonbe jtjn befe goeiie tntelligentieenbebiienbtfcBap/tulTcBenons! en utoe maiejlept en onfe jftroonenfaltecen/betoeltbifoii gBelucfiigB Betitelt en felfjs m ^oo?lucBticB 3|utoei lijcft aen getoaffen toass : 'ttoaiS met be felbe intentie/ bat be obeiiebene Coningimie onfe feet ge-eerbe ©jou- toe enbe Ji^oebet / op onfe bebe / ben liarquisi be la- Fuente bd[a(lenbe om ban Barenttoegen aen utoe |lSaie(tept te fcB?pben/batBebbenbe ficB ten bolle boen infïi?meccn ban betecBten bet Coninginne onfe feet liebe =l|upiS-©?outoe op berfcBepbe Staten bet l^ebetlanben / en uptgebonben be bonbige recBtbaeti btge en ontoebetfpjeecltelìjcfte fonbamenten/fputoe 3HSa)e(lept boo? be tebete b?ienbtfcBap / bie fp boo? Baer Babbe tn(tanteliit6 berfocBt / ficfj oocB toel te la^ tenin(iruetenbanbe gefepbe KecBte/en baet banpac^ ttcultete BenmflTete nemen/ ten epnbe om Baer ^ufiitie (ïenbefoBlaeral^fP gebaen Babbe berbolgenjS bo» eQuitepttetoo?ben geb?acBt/on!StecBtte boen boo? een goebt actommobement/ Bet toelcBe alle reben ban mi0bet(tant tu(TcBen onfe iföonatcBten mocBt upt^ toepen/ bat fp onfe fenttmenten genoeg toifl om te cottf nen anttooo?be/batmen onjs/ toegens be conbitien ban 't gefepbe actommobement feermoberaet foube bini ben/enbatfpgeboelenbeBaer epnbe/op befe toeccit niet meet en toenfcBte (na Baer 5£üigBept) nocB met fo beel pbet ban be fatiffactie ban tulTcBen onfe ttoee i|upfen te Bebben bebe(iicBt eenicBept en b?ientfcftap/ bte bit bi(fetent Bae(lelijc6 foube Bonnen tcoublee# ten. 3fille befe particularitepten fullen be gebacBteniji ban utoe Itlaieltept niet ontfcBootetV en be lüabert ban ^pangien fullen niet meet Bebben bergeeten be qualiteptbanBetattttooo?bt/batfp utoe ifeaieficpt obligeetben te boen / foo toepnigB ober een Bomenlie metbe<©obtbjutBttgBept/enbeBetnutbanbein(iani tie banbeContnginnelBoebet/ en/fonbetttoij|frf/foo (ontratte be inclinatie bie u,#a)e(tept Beeft tot be con^ fetbattebanbe publtjcBe ru(t. ^e anttooo?t toa$f:
batuweMajefteyt niet koft in ecniger wyfe,noch om eenigerhande conGderatie, hoedanich die oock mochtc zijn, treden in de difcuflie van deie faecke, noch niets ftipulerenofhandelen op de Rechten die fy wlft te zijn fonder fondament.
<δη terdonbt baer naer/ fonbt utoe|lSaie(tepto?ii?e aen ben «Soubemeut ban ^laenbecen/om be j^taten beiei3tantiSenalBet©oU:fiben<fiebt ban getroutotg- Beptteboenp?e(tetenjïSulcicmeö tot bier tijbt toe
Babtgflenegligeectteboenfebertbebootbanbenobcr^
leben «ConingB onfen ^ScBoon - ©abec. g^itabfoluK tefuietbanonsicecBtteboen/ en befe laet(te tefolutte ban aen u |©aie(lept boo? €eb te betbinben be mlC' iiiwn/Wetoeerliiiiionfe «©nlKtbanerijn/wptbenBWg
D8 |
-ocr page 318-
nVceititept/oftem meuecen acit't geen top fcöulötclj fpiiaertoitfe cec/oitiS fdifs/öe öamttginne / eit ben éoIpDön onfi" ! of / eentgfj e(fo?t ban onfe a®apenen/te ontiec(laen te p?ocucecen öe reien öte enjS getoepgect ijï getoeefï / öï&öen top on»= lielll ött laetlle gebeelt/ïiat be gecetljtitljept en eec on$i ijeDDcn aengDccaben ; boo? befen «Sipjeffm Cou^ ner / We top afbeetbtgen aenbeit €«5 -25ί|Τφορ ban Ambrun onfen 3Sm&alTabeur/ o^bottnecen top gem te iioen toeten aen utoe ifeajeflept be cefolutte bte top lebben gl^enomen / om boo? 't epnbe ban befe maenbt iit pccfoon aen't l^ooft ban onfe Hmtee te mawBecen/ siionitetcacBtentnpoffefltetc (lellen ban't geen m iji 32cii£clartben onjï toe Iie0oo?t upt Det gefepbe ïgooft batibcConinginne/ of een eeuibalent banbien/ en tecjelbectijbtaen u|Ka)e|iept tepjefenteren een B0ei fcöjtft / bat top öeböen boen bjeflecen / befidifenbe be rcbcneii ban ons m0t/en ten bollen om(iootenbe be fdbolc objectten ban be conttane gefcg^iften / bte ben (èmibenteut ban lOlaenbeceii aen be a@ecelt geeft oijetitbulgeett ; οηι$ onbectuffcgen ban gaec btlltcl^' Öjptbeloobenbe/bat foo Daelïfp't gefépbe gefcimft jiil Dcbben gepen en boeit eiammecen/ 3p ten googpen fai blameren ben caeb bte nten öaec öe^t gegeben ban onö ceit 9!ii!iitie te toepgecen / bie fp foo Blae»; en toel Gc(ldtfalbtnben/cnbe felbe mibbelen bte top Daec tiocD bagelijcr aenbieben toel toillen onii;elfen/ban aitoijifcljtltiifllOenonsiboo? een mmnelöcft acconta moìienient te tenntnecen / becfeecftecenbem bien gDe» balie u .ilaieflept ban ttoee bingen. t^et eene/ bat top ons fullen laten gDefeggen op feei: mobecate conbttten teiiacnrienbanbegualttept en tntpo?tantieban onfe
bojbec te pouffeceit / ban tot öet geen onss toebeöoo?t / ofbanöaecequtbalentineentg gttoed/toaec top get foube fionnen ftebben/ en bat boo? alle oberfge iStaten ban onfen feeclteben en feec Bemtnben 25?oebe»: ben Sonrng ban ^pangien/ 't eecfle fonbament «ptgefon» ti$Mbatmenon.{Ìgeti;ecf|tbat onj$ toeb^oojt toebec geeft/top altijt geteet fpn be felbe tegenis alle aggceffte tc itcfmbecen / om bie Dem te confecbecen / en tot fpn p?ofpmtept / bie top Oem talcijclj en fonbec epnbe toe toenfcfjen/alstenobecbloebe om feec cdKgieufelijcft tel ©jebe t' onbecBouben/ gBelijcS top ben iH^acquiiS bela Fuente baecban becfeecftecben/ toanneec ftp ban onsi affcl^ept nam/niet becllaenbe bait be gefepbè ®?ee- be \m onfenttoegen fp g0eb?ootSen / boo? onfeintotljt in be iSebeclanben / öoetoel getoapenbec gant/ betoöl top bectoaect.e geen niet en fullen maccgecen/ alsi om onsiteftellen in poffeflïe ban'tgeen onuonttoelbicijt ie/onjiboibeciS cemittecenbe tot onfen 2llmBaffa= beur/ bibben top «©obt bat Dp u öeöBe/feec^oO' δί/ic.
Antwoort van de Doorluchtighfte Konin- ginne van Spangien op den Brief by den Alder· Chriftelijckften Coning aen hare Majefteyt den achften Mey gefchreven, en door den Franfchen Ambafladeur be- handicht. Getadecrt te Madrid den (?-?» en twintkhflen dito, in 'tjacrfiflien hon- den fevm en fefiigh,
Höotl)(jcbocen/55oo?lncïjtitDlien/ imtijtigDfle / liebe en toaecbe 25?oebei:. g^en Siewss - 2ö!(Tcljop ban A mbrun utocc 3l®aje(lsi. SUmliafi fabcur aen befcl^obe/ Oeeft mp beftanbigijtben 25?ief nan itociBaj. ban beiiadjfien bcfejsiopenbemaentis/ ?5M«rcf)ap niet een öoecB/neffensi ooti&cengefcBiift wm felbe geHclt / in 't 6?rite beitgoonenbe be 00?^
en OORLOG. Seven m 'veertighfle hoecL· l8 7
,ίίτ öebatilieCottmainne onfe l^upsi· ©joutoe/oniiψ-- iZ-bìXtft öcDbenDe tot öefe beciiiiettijen m mùifpettfable ' ' nttMtmi ofte m meuecen acit 't ocen top fcöulötcö |
tebaecbenuiitficafötban begecetDttgöcbenbtebefel» befoubencojttpeterenopbejgebeilanbtfcfie 3^?obin= —— aen. 3©aec op ti?ebec en pacticuliecbec fatiiSfactie nae bel^bolgcnfaljonbectuflcOen en ijeö ieh niet toil'= len uptftellen op ben boo?gemelbcn 25?icf te anttooo?»= ben/bat bie mp een gcoote bectoonberinge aenbiengt ombenieutoep?otcbui:cbieuptfulche0i boojnemen itffpjuptenbe. a®ant Doetoel utoe HöajePept infï- niieect en onjï laet toeten / bat be 3llllec Cfeillelytfetle iöomnginnc mön ^uflec ( bie met ben öepligcn «iBob bec9eeclic6t5P) i)et felbe aen bejiBarguisi dek Fuente Öeeft te Bennen gegeben / enbe bat icfe tod gebatljtitD Den/batDp mp baecobergefcD?ebenÖeeft/ folietitU mp bocöaltöbt booi^aen/bat niet anbecjsen toasi ban eenbifcouriionbec ^omeflijcBen tn conffbentie ge^ fp?oot»e/betoijl öet met geen fb^malitepten ban 3llm= Baflabenr/of jiBinidec utoec üajellept/ηοφ op utoer. iKaieflept öoninlötöen naem / boo?ge|ielt en ii gije- toeeft^ntoeltteoprecOte eenboubige impjeffie icEt be!$ te meer Bebefii^t ben getoo?ben/ om batmen ben gefepbeniISacqui!^/toanneec tcB Dem ban foo bee( bingen bte icBöabbe tonnen BpB?engen/niet ban eert Blepngebeelteen öabbe geanttooo?t/obec bat (iuch niet meec en öeeft aengefp^oocften/acljtenbe bat Det flilftoögen op'tcappo?t Bp öem gBebaen/baec iipt moefl fp?upten/ bat men (ïcö op 't mijt ban ben lo^ ningö mpnen ^oon naebec geinfojmeect en be opcecD^ tetoaetöept bec faecfte Bebonben Dabbe. SSeneffenjS bat befe inftnuatte oocft niet gebaen^tiS met be fo?nta« litepten bte bolgenjs be actiheleit bejï ©jebensf bec^ epfcöt too?ben/om't Bjefeen besi felben te Beletten/boo?" namelijthtenaenfiat Det feecltec tei/batmen in Det megenticöfte acticulban Det (Ccactaet bec ^^pceneen/ öebongen Beeft/ bat be p?etenfien bie ban befec nature 50«/ alöoetoel men bie niet en Dabbe gBecenoncieect / met geen toapenen Bp bec öanbt genomen/ maec in 't bjtenbeliici^ enbe Bpmaniec ban 3|uflitie aengelepbt fullen too|ben.^etoi)l utoe iPajeflept ban nu fept/ Becept te fpn tot een actommobement in't bjienbeliicfi temaften / foo toil tcö baec toe feec geecnr mebe bec^ (iaen/enteb2eben5Ün(gelgc!ial0 Ben) batmm obecbe gefepbe iEfececötigöeben tn cenfecentietcebe/ enbecfdbecrecDtbaecbicBept ofte be mibbdtoi ban atcoojtobectoege/toaectoemenpecfoonenen plaees totte ©ecgabecing fai mogen «oemen j maec onbec^ tuffcjenijl cbentoel noobig bat Bepbe partpen alle mantece ban feptelit&e getoelt enbe toaipenen opfcöo?'' ten : bergoopenbe bat utoe iHa^efiept met befe piéfm^ tetie(!cBte30?eebefalDauben / betoplitfianbei^tie!/ toanneec fp bie afìlaet/inconfcientte enbe boo? Det 3^oningBloc6e^mptbanbe®oogbpe ìxg l^0Hingi$ mpnen ^oonegeöouben Benfgn cecDt boo? teflaenen te BeftBecmen op be feöje mattieren /
g^elKaceuss fcB?eef oocfeonbectufftDenbefen 35?fef aen ben inning.
SiREJ
£JE advyfen die wy krygen, verfeàfckeren ons van al- -[ew®
Ie kanten, dat u Majefteyts Leger en toeruftingen ten Oorloch naer defe Landen afcomen, hoewel on- etbjtga dertuffchen de wettellj cke redene, die uwe Maj efteyt «n connen bewegen om foodanigeeen Vreede te willen breecken,indewelckedeKroon van Spangien foo veel uwe Maiefteytvoojrdeels heeft gelaten, als haer felven nadeeisgedaen ; alleen uytconfideracie om hec Chriftendom in ruft te brengen ,ende eens uy t die on- zalige Oorlogep te gerake, daer de arme onnofele On» derfiten van beyde Landen foo lang en deerlijck me- de geplaegt lììB geweeft,ende te vermyden andere noch grooter Iwarighedep die geheel Europa nootfae- kelijck fai moeten befuyren, ingevalle dat fulck eea Vreede nietfoofeer om gewichtige redenen,als uyt moetwilligheydcgebroockenwort. Nu heb ick dan goec - gevonden om my behoqrlijck te quyten als ick fchuldichben, indeftaetdieickbekleecje, uwe Maj, te vertoonen wat ergerniflè dat het voor i dewerelc geven lal alflcu Majefteyts Oorloghcn fuUea fieo,
tegCB |
-ocr page 319-
288 S AKEN van ST AET
'1667. tegen een Broeder ende Neef die maer ƒ« Jaeren fi ■ lil.· oudt is, ende tegen een Regente, die de weccen van den Teftamenteur onderworpen is /onder eenigc for- me van Rechten te hóuden, oft eenlgen regel te vol- gen van fatisfaöie te eylTchen. So uwe Majefteyt eeriig mifnoegen of prctenfic heeft, de billigheyt vereyfcht aller maniere, datie de felve te kennen geve ende goet make of bewyfe, niet alleenlijckaen degeintereffeer- den in't particulier, raaer oock aen de nabuyrige Prin>· een ) aeh de Natten daer 't verfchil over valt, als oock aen fyn eygen Onderfaten, dé wij len na de natuy rlij ckc rechten, felfs fyn eygen Leenman , Onderfaet of Sla- ve, uyt fyη poiTeflìe niet feytelijck en mach llooten t Hoe veel min eenonnfel Kint, 'tfvelck onder ander- mans Gouvernement moet ftaen, tot nadeel van al de Onderdanen en van's Coningrijx lichaem,uyt krachte van wiens wetten,en fomier wiens kenniire,men fulck een edel geilt als den Kreyts van Borgondien is,niec machaffetten ,raecovertredinge van dc Vrede van Munfter in 'c geene dat volgens des felfs inhouc, die naderhant in onfe Vrede ingeHoten is gheweeft, ende volgens de onfe fonder gelijck als dier in bedongen is: den Oorloch fts maenden voor heenen aen te feggen, ende aen de bygelegen Princen, die om liaer eygen pe- rijckel verplicht zijn, het gemeen intereft haer aen te trecken, Boven't welcke uwe Majefteyt aen den Mar- quis rfe la Fatnte ia fyn vergunde audiëntie ghefeyt heeft, dat hygetuygenkonde metaendacht de felve m de goede correfpondentie verlanght hadde,en de Vrede beforgt te onderhouden, ende dat hy van Me- Vroawe de Koninginne te verfeeckeren daér wel by, mocht doen, dat uwe Majefteyt op de felve manier ende in de felve goede wille fout volheiden: den Am- bafladeur van uwe Majefteyt die te Madrid redderen- deis, diergelijcke verklaringen meermalen medeghe- daen hebbe.S ί R lek geve uwe Majefteyt te be- dencken ,hoe onrechtveerdich ende onchrifteijck het wefen foude, en hoe weynich de genereusheyt uwe Majefteyt betaemde, een invafie te willen begin- nen fonder die formaliteyten en interpofitien, die de Chriften Princen van allen tijden gewoon fyn te on- derhouden, op dat uwe alder- Chriftelijcke Majefteyt geen Exempel en beginne te geve contrarie alle de an- dere Chriften, contrarie haer felven en alle hare nafa- ten.
lek en bidde uwe Majefteyt niet, datfe haer Recht late varen ( indienfe het heeft ) maer alleen datfe het verklare, en dan vervolge, noch datfe den Oorloch Gpfchorte, indien met haerfatisfadtie weygert tedoenj maer datfe fonder groot gewoel te maecken ende vy- andelijckheyt te plegen, de welcke de oorfaecken zijn datmen naderhandt geen accoort en kan makent ver- myde defwaricheden dieanderfintshetgheheelChri- ftendomfullenkonnen treffin,ende gunne datmen tot handelingen mach komen. lek geloof vaftelijck, dat Me - Vrouwe de Coninginne in geen gebreecken en fai bly ven, uwe Majefteyt alle redelijcke fatisfadie te geven, ende niet nalaten fulck een fake daer beyde de partyen foo doer geinterefleert fouden werden te verblyven aen de kenniiïe , Meditatie, ende voorts oock aen de uytfprake van "alle de geene die door 't breecken van defe Vrede befchuldicht fullen mogen werde. lek verobligeer my, fo haeft als ick de oorfaeck of de pretenfie van uwe Majefteyt fai weten, die met Me-Vrouwe de Koninginne re communiceren ,niet twyfFelende,of fy fai de fake compromitteren, op dat haer intentie ende gcrechtigheyt voor de Werelt niach blycken, niet na het oordeel van een of twee perfo- nen alleen ,maer van allen in 't gemeen, ende in't by- fonder van alle Princen des Heyl. Roomfchen Rijcx, van de Kroon van Engelandt (met de welcke ick oor- deel dat uwe Majefteyt de Vreede haeft fai treffen) ende van de Vereen ighde Nederlanden onfe Naebny- buyren, op datdegefamentlijcke Volmachtigde de redenen mogen verftaen, ende die gelijck te geven , die gelijck heeft, eermen 't gewek van wapenen gaet gebruycke j temeer alfodefaecke geen haeft en heeft noch door het opfchorten der wapenen geen perijckel |
en loopt, maer ter contrarie beyde de partyedaer aen igg gelegen is dateenyder voor de Werek doe blycken de rechtvaerdicheyt van 'c gene datter op vólght.
Si R E, Dit vertooch ende deftf bede, die ick uwe Majefteyt uyt hertelijckeaffediie voordrage, als die niet anders en wenfche, dan van alle de Ghriftenheyc van onfe Gebuyren, en gemeyne Vaflalen af te wen- den de nieuwe onheylen en fwarigheden, die veel gro. ter fullen fijn dan de voorgaende diefe geleden hebben uyt de left geleden Oorlogen, daer uwe Majefteyt en- de fy lieden ingewickelc waren,ende noch niet ten vollen daer uyt gereddet fyn, dunót myfoorechtvaer- dichte wefen, datick hoop uwe Majefteyt fai defelve aennemen, ende wil verwachten, dat de jllmogende Godt uwe Majefteyt ingeven fai te refolveren toe een middel die rechtvaerdich ende lieflijck , endeelck eenenprofijtelijck is,luyfterendenade reden,ende behoorlijcke acht nemende op de tere Kindtsheyt van den Koning mynen Heer, als oock de fatisfadtie ende kenniiïe der ongedecideerde diflFerentie, bevelende aen de Nagebuyren om alle de ellenden die contrarie executie ofte violentien over degeheele Chriftenheyt fullen brengen , te vermyden.
Ujt Brufel dtn Veertienden lAnj feftien hondert feven enfeftich.
Φί i^eet 5iml)affaljeut ban ^patgne alDtec/ bwùt oocl^ fielten ite bolgeitlue rnnacQiie.
IlS't (Cractact ban Dct JS«t0t öeu 5ïHec-«irD#elötfi= tic Coningiinne/'t toeltit öenl^eccöen ^mDalTaiijut; iien<©i'aéf d'Eftrades ban toegen fijn jöonmgB öcii leUtmben lEiap Jjecft tnöeUbect / bint men battec qìì tra£i|ttoo?ùtgep?eteni3cec&e *©2boIutictc Sluflifice' cenui>tiiai^iflo«e-^tlj?öbec €manuel baniBci temi/öieiïocDfo bette öaet ban baen ijf/iiatljpiii rijnJ|i|lortebanbJoo?ttotb3oti?tinlJ?eng0t be 9ictm ban donatie tiet jgebetlanben ben Coningij bani^pangien Philips de tweede aen fijne oubtllè '©OtÖtet Ifabella Clara Eugenia in ben late bjiftiettf
fjonbctt acDt en tnegenttcB gebaent alsi oocB ban't cons fentbaectoegI)eb?agen Bp Philips de derde,boetii maelss©siliceban ^pàngien sönbe/fijn^ijon ban» DetiaetfieiSebbetfiKialsSmen fai bonnen (ïenuptiie <2Ftcacten Stee öp geboecBt / fieneffenjS bat be gDe^ melbe ^^inceffe lip be ^tate ban 25?aliant boo?^oui becaine ecftent ijS getoo?ben / alleen upt fecacDt ban te ï©onatie/ enbe niet uptfiracBtbanbe <®ebolutie : öat fpootltnae be boobt ban ben «ctjs-i^actog Baten iBan/ geen ^onbetaine meet getoeeH iö/ maet fìnti peli)t& <0oubetnante bolgens^ ben inijont ban be ^o^ natie.3©aetupt Waetlücfi bli)£ftt/ bat bit KetDt't toelclt ®?ancfitijt&ficlj inbeelt op be i^ebetlanben pM tö/enfonbereenicö fonöament ofte teben baec'top fouöe mogen fleunen / en gelooft men / bat ben 3ïlto- Cfjiiflelöcftflen Conincfe/hjaec Ijp baet bantetfjt gi)einfo?meettgöctoee|l/be Sinbafle niet en foube aéngebangenBeöDen/beelbjpnigetnoclj nae bat 8p beit®?ief/ bie Diec mebe öpggeboecDt iiï/t)p ben
ï^eet Marquis van Caftel Rodrigo actt be felbe fpe
liaa)e|leptgefcB?eben/ Ijabbe ontfangen: op ben torit' Be ÖP tiiet en Beeft toillen anttnoo^ben.
In 't Tractaet van de Gerechticheden der Aller-Chri- ftelijckfte Coninginne van Vranckrijck, te Parijs in'tlaer fefiitnbmden feven en feflith, in je/»-M ghe- druckt, pag. 216. wordt dit navolghende gele- fen.
D^t Philips de tweede jConirtgB ban ^pagiifen ban ttoee becfcBepben bebbeniS t^inbecenDrf"^ Dcnbe / ali namelijfft d'Infante Izibelle, en Ca- tharjn a ban Bet eetfle / en ben p?injS / bie na Dein Ph«- lips de derde gchjeetliji/ban Bet ttoeebet . , ^icB om f olitijcBeconfibecatien betoWigeect B^cf' gcbonben/bej^ebetlanben aen be 3[nfant Ifabeiia te gcbeit ; 't gBebaen / enbe be donatie in alle be Sta- ten beu gefepbe Slanben ingöebjacBt Jijnbe / .ow
gcf egj*. |
iH
-ocr page 320-
OORLOGH, 'tSeven-en-veertighfieBoeck. 289
het Houwelijcktnet woorden van den tegenwoordl- x66fì
gen tyt te celebreren alle mijne rechten en affien feu- —i,
de hebben te cederen en te renunceren aen den Ko-
ningh mijnen Heere, cnde aen de Perfoonen die fijne
adie hebben fullen ,ende die fijne Majefieyc fai wil·
len , endc foo als het bedongen, ende particulierder
verklaertisindegefeyde vier en vijfde articulen > die
ick meermaels geleien hebbe en hooren lefen, eer ick
toefiont datmen defe aüe foude formeren, en de be-
geerte dat die van letter tot letter, en van woon tot
woorc, daer ingevoeght werden : en zyn aldus luy-
dende,
II.
Dat fijn Catholijcque Majefteyt belooft $ ende
verbonden blijft te geven en geven fai aen de Door-
luchtigfte Infante Me- Vrouwe Mar/a Therefa tot haer
Houwelick met den Alder-Chriftelijckften Koningh
van Vr»7fckryck, en aen fijn Alder-Chriftelijckfte Ma-
jefteyt, ofdievande felvegemachtigt of gecommit-
teert fai ζ ijn vyfhondert duyfifitgoude ireonen ter Senne
of de rechte waerde van dien binnen de Stadt van Fa-
rijs ; welcke fomme in defe volgende maniere fai be-
taelt worden, het een derde part als't Houwelijckvol-
bracht fai zijn, het tweede op 't eynde van *t jaer na
het gefeyde volbrengen, en het laetfte derdendeel fis
maenden daer naer ι in voegen dat de geheele betalin-
ge der gefeyde Somme van vijfhovJert duyfint goede
Kroonentct Sonneafgedaen fai worden binnen achtten
maenden op foodanige termynen ende porcien als
hier gefpecificeert is.
ΙΠ.
Dat midts de eflëöive betalingen VMÓevijfk»'
dertduyfentgoudeKreouen ter Sonne ^ of de oprechte
ME-Vrou Maria Therefa Infante van Spangien> en waerde van de felve op de boveugemelte termynen
van Godts genade toekomende Koninginne aen fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt, of aen
„ , -r ι-, η _ j— dengeenen die de felve door fijn ordre fai moeten
ontfangen ^ gedaen > <le Doorluchtigfte Infante Me-
Vrou Maria Thereja haer fai hebben te vreden tc
houden , ende te vreden is met het gefeyde Hou-
welijcx goedt, foo datfe geen rectmrs , affie . noch
recht overich en fai hebien, om te eyflchen, of preten-
deren dat haer fouden toekomen , of konnen toeko-
men andere goederen, rechten, ofte afliien op de Erf-
feniflen van hare Catholijcke Majefteyten hare
Ouders, 'tzy ten aenfien van hare perfoonen, *t zy
in eenige andere maniere, of eenigen anderen ty-
tel geweten of niet geweten, om datfe vandi feivt
alle van vat conditie , nature j of qualiteyt datje fyn
vytgefiooten moet bleven : en fai fy voor de onder-
trouwinge in 't werck te ftellen daer van in forme
renunceren met al de verfeeckeringen, vaftigheden,
en folemniteyten die daer toe vereyfcht worden en
noodighzijn, het welcke fy doeq fai eer fy trouwt
met woorden Λ/ΐΓ<ς/«»ί», ende daer na met den Al-
der-Chriftelijckften Koningh gefamentlijck appro-
beren ende ratificeren, foo haeft als fy haer Hou-
welijck fai ghecelebreert hebben , met de felve
verfeeckeringen , en folemniteyten, daerfe de eer-
fle mede gedaen fai hebben, ende die da
bequaemfte ende nootfaeckelijckfte fullen moghen
fchynen ; waer toe van nu aen, voor ils doen ful-
len blijven verplicht zijn Alder>Chriftelijckfte Maje-
fteyt , ende hare Hoogheyt, ende ingevalle fy luy-
den de gefeyde Renunciatie ende Ratificatie niet en
doen, dat de felve van nu aen voor alfdan alleen uyt
krachtevanditTraSaet voorgedragen en volbracht ge-
hoiidenworden, ende fullen de felve, foo veel doen-
lijck is, beftaen in de alderkrachtighfte en behoor-
lijckfte forme tot volle vaftigheyt met alle claufu-
len , derogatien , en abrogatien van alle en aller-
ley contrarie ende In't geheele of ten deele beteec-
kende wetten, ufancien , ,ende cdflurnen gedaen»
aen de welcke ten dien effeöe hare Catho^cke en^
de Aidtr-Chrifieliyckfie Majefiyten fullen Jeroguere» ι
ende datmen verjlaenfal, datfi van nu aen voor alt dan
gederogheert blijven door de approbatie dieft va» dit
Traffaet fullen doen ■
Ende alfoo ick nu door Godtsghenade boven de
tw'mtigh Jaren out ben, ende foo het Godt behaecht,
H^ binac;^
• 2 JSn Brabant alttit (alOBC^ Otti Ijare Piibileaic" te
- KuDcn /cnDe om acn ùefe bace ^oubfcainc
allccn Dacc artcoutoiabfpt/ mare ootli fjarc
"'LafffCtiffngfnEBcntöept te bctQtjfen/ foo fecc
(temeefi / of mea eclooben tnorijt / bat d'ln-
Γ riiabslic bic 't aefrpDe IfectooBöoin bp tcc&t ban
Zboiutictofqnnm/ αεηιΕΕηί itiocljte taojDcn upt
ereninfynilfojieDEC^CiJt
.iifiienhondertacht en tnegentigh tjerftarit/ pjote-
ftccr&cn / Dat Die ü^onatie Oe iSrcgten en p^ibitegicn
LL 't «cïtogöom niet fη foube mogen fcftaben noct)
mtiubtciercn : ©atoocfttenfelben tpe bp na alle
&£IECCDC lupùcu ban öet jStDcclant malftanDecen
nm ficOOt gaenùe maecftten om t)et cecgt ban ^cbo·
üiticfnfabfUCöecBcfepDe Infant ifabeiie iJcacötigD
bafl tc (icilcn / enOe bjeeöt upt te meten / om ftaec te
Doen bcrflnen / batfe fiace 5»oubetepne ©jincejTe
Djainaöeil^ettenban'tllant/enbenlet boo? belt
bfraelDcpt ban Philips den tweeden Ijacen ©abec.
«Ifo jijn bffe jSaticn niet bergenocgt öace natueclij·
fic ©jinccfle te öebDen/baec en boben nocft foo pjecö^
ntttccdöatfcijaecoocftopbemaniere en toöfe ban
De fclDe tcftcHcn / bebben gaen fojmalifecen / op bat
ijECodumcbanljarenSitaet met öet cecöt ban öa·
ccn ^oubecain aliijt foube obec een bomen.
(gnbclictbaetneben^oochuptËomcn De bolgcn^
tieQcnunclatie ban be Coninginne.
iE-Vrou Maria Therefa Infante van Spangien> en
van Godts genade toekomende Koninginne
van Vranckryk > Eerft - gebooren Dochter des
Hooggebnuren, Doorluchtigften, Machtigften Vorft
en Heer ?hilifs de Vierde door de felve genade Catho-
lijckenKoningb van Spangien mijnen Heere, ende
de Hooghgeboorene, Doorluchtigfte, Machtighfte
PrinceffelVle-Vroujyeietó Catholijcke Koninginne
hoochlofFelijckerzaliger gedachte: Door ditlnftru-
ment, ende Ade van Renunciatie, en van 't gene daer
ïerder in begrepen fai zijn : fy notoir ende openbaer
jende geene die daer in eeniger maniere kenniffe van
fullen hebben, dat door het tweede ende vierde articul
vanhetTradaet van mijn Houwelijck, belooft met
denhoochgebooren, Doorluchtigften, machtigften
Ymzz hoieys den Veertiendeni Alder-Chriftelijckften
Koning van Vranckryck, geflooten op het Eylant, ge-
mmàixFaifantenia de Riviere Vidafoa^ reflorte-
rende onder de Provincie Guipuuea, ende gelegen
by degrenfen van defe Rijcken en van Vranirijckt den
fivende» November des voorleden laers fefiien hon-
dert negen en vyfìigh gerefolveert ende gearrefteert is
geweeft, dat de Koningh mijn Heere (ter oorfaecke
entenopGchtvan dit Houwelijck, ende op dat ick
miin Houwelijcx en mijn eygen daer in brengen fou-
de) belooft heeft dat hy my vijf hondert duyfent goude
Kroonenter ίο»»? foude geven, dieberaelten gele-
vert fouden worden op fulcke plaetfe en termijnen als
In't gefeyde articul gefpecificeert is aen den Alder-
Chriftelijckften Koningh , of aen die Perfoon die
daer toe van den felvengemachtightmoghtzijn, en-
de dat ick daer mede te vreden foude zijn, ende my
houden voor voldaen van alle rechten endeaöien al-
toos, die mytoebehooren of fouden konnen toebe-
hooren,nu ter tijt of in't toekomende op de goederen
enerffenifle vande Doorluchtigfte Koninginne Me-
y rouwe Ifabetta myn Moeder, ende op de toekomen-
p Succeflie van den Koningh mijnen Heere (dien
Godt in fyne bewaringe houde^ ende op al 't geene dat
my foude mogen competeren cn toebehooren, als
Dochter ende Erve van hare Catholijke Majefteyten,
loo van wegen haerluyder recht ende hooft, als van
Wegen eenigen anderen tytel, gedacht ofte niet ge-
aacht, geweten of niet gheweten, foo wel voor de
Vaderlijke als Moederlijcke linie, rechte of zydelijck,
niidiateli^kofimmediatelijck;, cnde dat ick al voor
-ocr page 321-
190 S A Κ Ε Ν van S Τ A E Τ
'"•ï^m
t667 . weynigh dagen onsHauwelijci ten cfFedlege-
. ' ' bracht fai worden door woorden depnefenti.en dat ick
tot mijn volle genoegen verfeeckert, onderrecht en
geinformeert ben van den inhoude, én de kracht der
gefeyde Articulen, en bevlnde en bevonden hebbe,
dit my van de toekomende fucceffie van den Coning
mijnen Beer, endevande Erflenifle der Doorluch-
tighfte Coninginne mijne Moeder, na fcherpe rech-
ten voor myn Erffenifle en Ligitime de gefeyde fem-
me van vyfhondert dnyfent goude kroonen ter Sonne
nieten foude konnen nochtoebehooren, endewan-
neer die my al toe behooren mochte, dat het een feer
redclijck houwelijcx-goet is, en het hooghfte dat tot
noch toe aen eenige Infante van Spangien is gegeven,
«nde dat de Coningh royn Heer my 'cfelve fo groot te
geven bewogen en geneyght is geweeft om my te be-
gunftighen, en ten opficht en aenmerckinge van de
Perfoondes Alder-Chriftelijckften Coningh, opdat
men door middel van dit Heuiueiijck bekomen mocht
de effèftenin't gefeyde Traftaet van Houwelgcf: ghe-
mentioneert, dewelcke van foo grooren impurtautie
lijn tot den gemeenen welilant des ChriAendoms, en
tot conteptement ende fatisfaöie van defe Rijcken
daeromilïdatuyteygenerfeeckere kennifle en we
tenfchap, en eyge vrywillige goetvindinge approbe
re, ende wil, datmen onderboude en volbrenge het
geene dat gerefol veert ende gearrefteertis gheweeft
düor de gefeyde twee Articulen, ende datmen verfta
dat dit Himmelyck beflooten ende voltrocken fai moe
ten worden onder de conditiën in defelve begrepen
en verklaertjende dat het fonder defelve conditiën,tot
degelegentheytdaer het ten huydigen daghe in ftaet
niet en foude gekomen zijn. Ende van nu aen boude
ick my voor vergenoeght, ende voor geheel betaelt en
t'eenemael voldaen van al dat my behoort ofte toebe-
hooren foude mogen, ofte nu ofte in bet toekoomen-
de door eenigerlcy geweten ofte ongeweten recht van
de toekomende Succeffie ende ErfFeniflc van haere
Catholijcke Majefteyten mijne Ouders, ende ter oor
faecke vande Vaderlijcke ende Moderlijcke Legitime
ofte om der felver fupplement, of tercaufe van op-
voedingen, of van Houwelijcx-goedtfo vande vrye
goederen, als van de gene die aen de Kroone van hare
Rijcken, Staten, ende Heerlijckheden vait zijn ;
fonder dat my ofte den mynen blijft eenigeaftie ofte
recours tegens zijne Majefteyt of zijne Succeffeurs
«m te eyfchen of pretenderen dat ick een groote lom
me, ofte portie van meerder waerde ende importan
tie, dan de gefeyde vijfèondert duyfint kroonen fou-
de behooren te hebben. En wille dat defe renunciatie
oock veraten werde van aUerley andere rechten ofte
adtien, die my fouden mogen competeren ofte toe-
bchooren door ErfFenifle ofteSucceiEe van eenigh
recht, ofte Bloedt-vriendt van rechte ofte zijdelijc-
ke Linie by hoofde ofte by Perfoonen, en als Doch-
ter van hare Majefteyten, ende dat ick die alle d'eene
met d'andere, va» wat emditiei mture, qualiteyt, kracht
efte importantie datfe zyn, afgae en laet vereng endt die
•cedere, renuncere» en everdraghe aendenConinghmy
Mu Heere j e» aenfyn univerfele en finguUere Erfgena
weft en Succejfeurs, dieβηrecht fuUen hebben, ende
teneynde, dat hy deer van moge difponeren fooaJc
hem behagen en goetduncken Tal, foo by donatie on-
der dc levende, als by Teftament ende Uytcrfte-
■wille, Tonder dat fyn Majefteyt gehouden fy my te in-
fiitueeren, ofte te laten νίφη βη Erfgenaem ofie Le-
£atarifëj eftevanmy ghemaehtemaeckeni om dat ick
my ora de gefeyde effeüeη verklare, en behoore ge-
houden ende geacht te worden voor een Vreemde ,
«nde ale een foodanighe en behoore my daer in dan
geen middel over te blyven, om teghen te raoghen
i^rceclcen, ofte eenige klachte voor te fteilen, niet
•tcghenftaende de Erffeniflè die fijn Majefteyt myn
Vader fai nae-laten feer overvloedigh, ende van foo
grooten waerde, ende foo veel bedraghende fy dat
my, als een van zyne Kinderen, gelijck wynuter
tijdtzijn, ofte in toekomende zijn fullen, daeruyt
fbude mogen coekomtln een grooteren hoogerfom-
me» ali die ven de gefeyde v^fhoniertdnyfent kroo-
-, . - zyns fteTveos
bleve , en x^n eenige Dochter (imm te zijn, doordien
dat myn Broeders en fyne andere wetteiijcke Defcen·
denten voorheenen gheftorven waeren, op dacmen
ingeenen ghevalle ofte toeilant, voor my ofte myn
naem, noch op het recht van myn Perfoon, en mo-
ge cyflchen noch pretenderen eenige andere grootj
portie van Legitime uyt de goederen en ErtìTenifle vm
den ConinghmynenHeere, foobeloove ickdatick
te geenen tijde, en om geen reden, onder wat pretext
dat bet mocbt zijn, en fai toeftaen noch toelaten,dat
men tegen defemyne renunciatie ende afftant, die
ick van myn gefeyde rechten, aftien ofte pretenCe
doe agere. Ende ick defiftere en renunciere met eene
teghelijck atte ende fderordinarife ende extraordimifi
remedien, die my toekomen, ofte foude mogen toe.
komen na gemeen recht en wetten defesRijcx, oftê
byfpecialeprivilegie, en met byfonder de refiUuUc
in integrum gefondeert op 'i wanquement van Ouderdom
of op de over groot e ofiegrouwelycke ver kort inge, efìe oft
Jeggen, dat de lifligheit gecaujeert foude hebben, efie 0}
deoHfeeckerheytvanhetgeeniekrepnucere, op dat geen
van de gefeyde remedien of voorgemelte toevluchtcn
my dienen ofte dienen mach in wege van JuftÌ!ie,ofte
in conteftatie, en dat noch ick, noch myn Kinderen
ende Erfgenamen j om defelve daer niet van gehoort
en geadmitteerten mogen worden, en datmen ons
daer den toegangh van weygereendefluyte dat wyfe
niet en mogen deduceren en voorflellen in ofte buy-
ten rechten, noch by wege van befwaerniiTe ofte van
toevlucht, ofte van fimpele klachten ; macr datmen
t'allen tijden en wylehoudeen navolge'tgeendatby
de gefeyde boven-gemelte artijckelen gedifponeertisj
als oock het geen dat ick door defe Aóte aengaende
haer confirmatie ende approbatie belooft hebbe code
beloove op trouwe van myn Coninghlijck woort, du
fiilcx t'allen tijden onverbreeckelijck ghehantbjeft,
voldaen, ende onderhouden fai worden, onder ver·
bandt het welck ick mits defen maecke van myn goe-
deren en renten tegenwoordige ende toekomftighe,
ende geve den Raedt van zyn Catholijcke Majefteyt
ende Heeren Coningen zyne SuccefTeurs, cade de
perfoonen dien fy deexferatie van defeadtefullcn be»
velen, macht, dat fyfe doen obferveren en in 't wêrck
fteilen ; ende tot meerder kracht foo fweere ick by de
heylige Euangelien begrepen in dit Mi0ael (daer ick
myn rechterhandt op legge ) dat ick ten allen tijde ea
fo veel als het aen my mach hangen, het fai onderhou-
den en volbrengen, fonder te feggen noch te allegue«
ren, dat ick tot defelve aéie te maecken en té accorde-
ren geinduceert, gedwongen, ofgeperfuadeert ben
gheweeft door 't refpeft of eerbiedinghe die ick fchul-
digh en toedragende benden Coningmynen Heere,
die my gehad heeft en noch heeft onder (yn Vaderlijc-
ke macht : alfoo ick verklare, dat fyn Majefteyt fich
altoos gedragen heeft aen myn vrye wille en begeerte·
ende dat ick die vrye, engeenfintsrefpeflijf gehadt
hebbe in ai 't geene dat dit contrad geraeckt heeft.
Oock beloove ick geen difpenfatie over defen Eedt
te verfoecken by onfen Alder-Heylighften Vader en
by de Hylige Apoftolifche Stoel noch by fyn Nmtiut
en afgefonden i latere, noch aen yemand die qualiteyt
of macht mocht hebben om my die te verleenen : eo
foo die quam verfocht te worden op myn aenhouden»
of van eenige derde perfoon, of verleent te werden
motnpriprie, dat ick die niet gebruycken en fai, noch
my daermetje behelpen, alen ware het niet anders
dan alleen oni in't gerecht te treden, fonder de kracht
ende fubftantie vande gefeyde twee articulen des Hou-
welijcx aen te raken, noch van defe afte die ick make
om defelve te beveltigcn,niet tegenftaende dst het wa-
re met wat voor claufulen derogatoir van defen Eedc
die 't mochten zijn. En in gevalle datmen my die een
of meermalen accordeerde,fo doe ik van nieus weder-
om andere Eeden en foo veele datter aitijdt een moet
zijnboven alle de gefeyde difpenfatien, ende obden
felven verkbre cn bilove ick,dat ick geen proteftatK
Μ
-ocr page 322-
gji ο ο R L ο G Η, ^tSeveii-en-njeentghfie Boeck. 291
rh reclamatie int 't openbaer noch in 'c beymelick, "" irLiecrende dcfe. mijne belofte cnde verbinteniiTe hebbegedaen, noch doen fai om die te verfwac- i^n ofhaerkrachctevertnioderen: ende foo ick die me te doen al ware het Énec een anderen eedt de- ?.!?rofltrarie2iindc, datfcmy niet en moge dienen
W'' ___«i^nrrlool ftrprb#>n · r-nAf hplnui» pi
fcy t een andere Ade fai maken eeclaufulen, Eeden, endeverbinteniilen, metin- voegiogeenderatificatievandefe die gemaeckt is in defc Stadt van FuentaraÌìa. daer fich als nu bevindt de Koningh mijn Heer mee fijn Hof ende Paleys den fiprti/fodagh van de maent Junius in dit Jaer feflienhon- 'jlertjefiigh in 't bywefen vanden Coningh onien Mee- fterj devvelcke in continuatie van 'c boven gemelte Oftroyj feyde, dat fijn Catholijcke Majefteyt met fijn Koninckiijckeauchoriteytfuppleerde,en wilde dat- icen voor gefuppleert houden moeft allerley fchortin- gtn, en vcrfuymeniffen van feyc, of van rechte, van, fubftaotie. of qualiteyt, van ftijl of coftumc die daer wefen mochten in't ftellen van defe Aite van Renon- ciatiederLegitimenen toekomftige Succefljen, die gemaeckt en geaccordeert heeft de Doorluchtigfte In- fante beloofde Koninginne van VranckryckiyaieQt waerdeenfeer beminde Dochter; en dat hy met fijn volle en ibfolute macht, als Koningh die in 't tydelijc- keniemant boven hem en erkende, de felve mede confirmeerde ende approbeerde, ende confirmeerde endeapprobeerdefe met derogatie voorditmael van alle Wetten, Ordonnantiën, Ufantien, enCoftu- men die daer ter contrarie mochten zijn en het effeél en executie van defen fouden mogen beletten} ende toe meerder verfeecketinge belafte dat men die met het JConinckljjck icgel foude zegelen, hier toe tot ge- tuygen geroepen en verfocht 2ijn geweeft Don L.ouys Uniti de Haro Marquis vanden Ctnde Carpio Hartog van Olivares, Don Ramiro Nunjem de Guzman Hartogh van Medim de las Torres, Don Gaderde Haro Marquis ve» Eliche, Don Jean Domingo de Guzmaa Gr&efv&n Mmlirey, Don Diego de jirragon iiattogh van Terra «ewjDon GuillenRamon de Moncadt MaiquiSvanj4y- toNi, DoaPedroPuertoCarrero Gneiva» Medellijn, Tha Fedro Colon de Portugal Hartogh v an Veraguas, Dm Antonia dePeralta HurtadodeMendoaa Marquis van Mmdejar , Don ^Ιοηβ Perez de Guzman Patriarch van de Indiens, Don Alonfi Perez de Vivere Graef van Tuenfaldagme van den Raedt van State, Don JoaitdeCarava]al de Sandi van den Raedt ende Ka· mere, Don Diga de Tejada BiiTchop vin Pamf eluna, en verfcheyden andere Hecren en Ridders die daer tegenwoordig waren.
Getekent
Maria Theresa.
Ick Don Vernando de Fonfeca Rm'z de Contreras Mar- quis van la Lafilja, Ridder van de Ordre van Sint Ja- (ob. van den Krijghs-Rade van de Indiens cn Ka- mer der fel ver, enaijner Catholijcke Majefteyts Se- cretaris van State, en van de Univerfelle Defpefche, cn Notaris in zijne Rijcken en Heerlijckheden, die by den Eedt, by het Oöroy, en al de reft hier boven gemelttegenwoordigh ben geweeft, verklare het fclve waerachtightezijn; en dat degefe^de v^deen/efde articulen des Houwelicx, fo alffe hier boven gefchre- ven ftaen, getrouwelick gecopieert cn met het origi- neledat onder tny is gecoDationeertzijn. Totgetuy- geniffe der waerheyt heb ick dit geteyckent en mct mijnen naem enderfchreven.
Do» Fernando de Fonfeca Ruix Λ Centreras.
Alfo het den Catholijckca Coningh mijnen Hcere |
belieft heeft my Don Blafcede Loyola Commandeur ïèCf^
van Viüarubia de Ocanja van de Ordre ende Ridder- _
fchap van Sintjacob van fijnen Rade ende zijn Secre** taris van State, te belaften, dat ick foüde doen maec- kcn de Copye hier boven gefchreven van de Renon- ciatie die de Vrou infante Me-Vrouwe Maria Therefa. zijn Dochter op huyden Koilinginne van Vraackr^ck heeft gedaen, en gheoilroyeert voor den HeerPon Fernando de Fonfeca Ruiz de Contreras Marquis van la Laplja Ridder van de Ordre van Sint Jacob, van den Rade van Oorloghvande Indiensca van zijner Ca-.· tholijcke Majefteyts Kamer, der fejver Secretaris van State en vande Univerfele depefche,en Notaris in zijti Rykenen Heerlikheden van hare Vaderlijke en Moe- derlijke Legitimen,om die aenden Heer Don Eflevaé de Gamarra zijne Ambaflàd.by de Staten Generael der Nederlanden te fenden: So ift, dat lek het felve geefce- cuteert hebbende, verfekere, dat defe Copye met het Origineel Inftrument onder myberuftende, accor- deert, ende op dat fulcx blijcke onderteecken ickfe met mijnen naeme, ende is gezegelt methetfecreeC Koninglijck Zegel dat van gelijcken onder my is. Te Madrid Atnfeflienden van de maent Julius des Jaers/i- fiienhondertdrieenfeflig. Was geteeckent OonBlafii de Loyala. Ende ter zijde het fecrect Zegel van zijn Majelteyt op een roode hoftic.
ME-Vrou Maria lierefa Infante van Sfangien, en door Godts genade toekomende Koninginne van Vranckrijk. eerftgebooren Dochter van den Hooghgebaoren, Doorluchtighften , Macbtigften Vorft en Heer Philippus door de felve genade Catho- lijcken Koningh van Spangien mijnen Heere (dien Godt wil bewaren ende groot gheluck en voorfpoet geven) ende van de hooghgeboorene, Doorl. mach- tighftePrinceiTe Me-Vrou IfahelU Catholijcke Ko- ninginne hoocbloffeli cker gedachte mijn Moeder en Vrouwe (die in den Hemel is) door relatie ende no- titie van dit Inftrument, cnde Afte van Approbatie, confirmatie en ratificatie, ende van het geen daer meerder in begrepen is, ende op dat het in eeuwiger gedachtenifte blij ve : doe ick te weten en maecke be- kent aen de Koningen, Princen, Potentaten, Repu' blijcken, Gemeenten en particuliere perfonen tegen- woordigh zijnde ofte noen toekomende, dat alfoo de hoocbgebooren, Doorluchtigfte, machtigfte Prins Low^ de Veertiende de Alder-Chriftelijckfte Koning van Vranckrijck mijn rechte Neve, ende in fijnen na- me ende met byfondere Ambaffketfcbap van den Ma- refchalck den Hertogh van Gramont aen den Catholij- ken Koningh mijnen Heere mijn ondertrouwioge en Houwelick verfocht heeft, en fijn Catholijcke Msje- fteytditofHcieen propofitierecht overwegende, en- de lettende op de fubjedlen van behoorlijke bequaem- heden,gelijckheden,endepublijckeconditiën die in fülcken Houweiijck te famen komen, het felve in'' gewillight en toegeftaen heeft, mits datter voor foude gaen dè difpenfatie van fijn Heyligheyt over mijn Na- maegfchap ende Bloedtverwantfchap met den Alder- Chriftelijckften Koningh mijn Neve, ende dat men naderhandt ingevo'gh van het gefeyde Odroy, en ac- coort, en met macht van de twee Majefteyten de Ca- tholijcke ende Alder-ChriftelijckTte het Tradaet vaii onfe Houwelick denyiw»i/i» November des voorle- den licisfefltenhondert negen en vjjfìigh op het Eylan t » genaemt der Frfi/iwie», gelegen aen de Riviere f^ida- , forcerende onder de Provincie Guipuzcea byde grenfen van defe Rijcken en van het Rijck van Prank. rijck : ende datter in het vijfde en fijde Articul van'tge- feydcTraftaetgefamentlijk en eendrachtig inét een- parig goetvinden naaendachtigeopmerkindeen rypa overweginge als een gantfch behoorlicke fake gèrefol- veert en gearrefteert is, dat ick en de Kinderen en De-, fcendenten die Godt ons uyt dit Houwelik fai geven > fullen ziin,ende blijven inhabyl,en incapabel en abfo- lutelijk uytgeflooten van 't recht en hoc^e van te fuc·, cederen in eenige van de Rijcken,Staten, ende Heer- lickheden die defe Kroone en Monarchie van Sfav lien te famcD üyt makeajcode die voor fyn Cach^ijke |
-ocr page 323-
291
ie6i. Majeileyt,alsòock(nafiinlangeenvoorfpoedigeda-
_gen ) door de Koningen fijne Succèfleurs daer noch
toegebracht fouden mogen worden ; Ende al is 'c dat Souveraine Princen eii Koningen (die in het tydelic- Ke nicm'ant boven haer en kennen) dufdanigen ver- drijgh, uyt goede guhft ende genegèntheyt tot den ge- Aèynen wélftant van de twee Rijcken gemaeckt heb- ben,· hier irt fich voegende na 't gemeen verlangen €Ìn wenfchén harer Ööderfaten, Vaflalen en Ingebo- renén > ende willende dat het de kracht 'ende macht van een Wét én Sanzio pragmatica hebben, en als fo- danigh aengenomén en nagcvolght fai werdén, en dat hét ovér fulcx fcheen datter geen ander folemniteyt totbéyeftigingh van nooden en was: evenwel hare Majéfteytefi begeerden foo mijn approbatie om eeni- ge confideratiedienftighkonde wefcn, datick de fel- ve oock van Honden aen doen foude, inge vaile het ge- beurde dat het toegeftanè IHouwelick met woorden de prtf/iwi/ghecelebreert ende gecontrafteert foude wor- den . ende dat miin approbatie gedaen foude worden met alle de claufulen ende nootfaeckelijcke (olemni- teyteo, volgens en foo als het particulierder bedon- gen ènde verklaert is door de Adle van thien artijcke- Icn, Van de welcke den inhoudt van het vijfde ende fejde uyt het origineel getrocken hier van woorttot woortisingevoeght> end^luydendie alsvolghtJ
Dat aengefien hare Catholijke ende Alder- Chrifte-' lijckfte Majefteyten geconfenteert hebben en confen- rerentotditHouwelick, omdooidefenbandf dege- meene Vrede dés Chriftendoms ende de Liefde en Broederfchap , die men tuflchen hare Majefteyten wenfcht > gedurigh te beveftigén, ende ten aenfien van de réchtvaerdige oorfaccken die de behoorlick- heyt van't felvige Houwelick te kennen ende ten vol- len re verftaen géven, als wier door nefiFens Godts gunite ende genade men geluckige fucceiïen mach hoepen, tot groot voordeel en aenwas Van hetChri- ften geloof ende Godts- dienft, ende tot gemeen pro- fijt der Rijcken, Onderfaten. en Vaffalen van bey- dedeKroonen; merckende hoe veel den algemee- nen Staet ende hare eygene behoudeniflè daer aen ge- legen is, darfe foo groot iijtide, niet tot een ge- bracht en worden, ende dat men de occafien die daer fouden mogen komen totfoodanigh een vereeniging behoort voor te komen, ende dat men uyt confidera- tie vao gelijckheyt ende om andere rcchtvaerdige re- denen by Contradl van accoort gcarrefteert heeft, dat hare Majeileyten begeren dat het fai hebben de kracht en macht van een Wet die in faveur van hare Ko- ninckrijcken, endcom hetgemeene irtenfl: van de felve vaft geftelt is, dat de Düorluchtigfte Infante Mü-Vtow^eMariaThirefaenAs de Kinderen die fy hebben fai, van Mannelick ofte Vrouwelick geflacht, ende hare Dcfcendenten, foo £?ry?-geboorene So- men, als tmsede, derde ende vierd*, ende voorts In TVat graedt datfe foude mogen zijn, noyt en nimm'er- tneert'eenigen tijde en mogen noch en fullen fucce- deren in de Rijcken, Staten ende f^ecrlickheden van fijn Catholijcke Majefteyt in dit Traftaet gefpecifi- Éeert j noch in geen van al de andere Koninghrijcken, Staten , ende Heerlickheden, Provinciën, byleg-
gende Eylanden, Leenen. . ....... |
..... ende Frontieren, die fij η Catholijc- ke Majefteyt tegenwoordigh heeft ende befit, ende hem toebehooren , ofte hem fouden mogen toebe- hooren, fop binnen als oock buyten Spangien, ende die fijn Catholijcke Majefteyt ende fijn öucceiïeurs in toekomenden tyde fullen hebben en befitten, en die haer fullen toebehooren, noch aen alle die daer in begrepen > beflooten, en bygevoeght mogen zijn, noch aen alle 't geen dàt tót eenjgen tijt ^t gecónque- fteert foude mogen worden ofte aenwaffen in de ge- feyde Rijcken j Staten ende Heerlickheden, ofte dat wederom gekregen of daer op gedevolveert fai zijn, onder wat tytel ofte oorfake dat het is ofte mach itjn, al ware het dat oock bihhen't leven van de Doörluch- dgfte Infante Me-Vrouwe Maria Therefa. oftè daer Ila bjf'tléwn vanyemant, altoojvan hare DéfcèiïUen- viel, en daer oock voorvielenjletevallen in dc welc- lÌjf ke men na recht, Wetten ende Coftuymen der ge' --v!, feyde Rijcken , Staten ende Heerlickheden endè door de difpofitien ende tytulen door de welcke men fuccedeert en op de fucceiSe pretenderen mocht, de felve fucceflie haer foude behooren toe te komen, de- wyl dat mén haer van nu aen verklàerc, dat de gefey, de Doorluchtighfte Infante Me-Vrouwe Mgrit Tbi- refa van de felve, ende van 't recht én van de hoope om in de fel ve Rijcken, Staten ende Heerlickeden! ende in elcke een van de felve te mogen fuccedeicn Sy en hare Kinderen, ende Mannelicke ende Vrou- welickeDefcendenten blijven uytgefloten, niette· genftaende of Sy feyden ofte mochten feggenofte pretenderen, dat in hare perfonen niet en concur, reerden, oftfe niet en fouden geconfidereert kennen worden de redenen van de gemeene faecke, noch bq. dere, op de welcke defe cxclufie gefoodeert mocht zijn, ende dat zy wilden bybrengen, dat de fucceffie van fijn Catholijke Majefteyt, ende van de Doorlug. tighfte Princen, en Infanten, ende vande andere Kin- deren die hy heeft ende hebben fai, ende van alle de wettelijke Succefleurs(dat Godt gelieve te verhoeden) quam op te houden j oin dat fy evenv/el niet en Aillen behooren te fuccederen, noch pretenfie te maeckea om in eenich geval, of tijdt of geftaltenifle, of uyt- komft van faecken te fuccederen, noch Sy, noch hj· re Kinders , noch Defcendenten , onaengefien de Wetten, Coftumen , Ordonnantiën ende Difpofi- tien uyt krachte van de welcke men heeft gefucce- deert, ende als noch fuccedeert in alle de ghf feyde Rijcken, Staten ende Heerlickheden, ende allerley Wetten ènde Coftumen van de Kroon van Vrmk· rijd die defe exclufie tot prejudicie van de Succeffeutj der iel ve beletten, foo voor het tegenwoordige als in tijdt en wyle wanneer de Succeflìeuytgefteldt foude worden ; aen de welcke alle ende yder een in 'thy- fonder hare Majefteyten fullen hebben te derogue- ren, ende te abrogueren ofte affchaffen in alles daer fy contrarie ih fullen zijn, ende den inhoudt van defen artyckel ende voile nakominge en uytvoerioge vtn dien beletten ; ènde dat nien verftae, dat fy met de approbaye van dit Tradlaet de felve derogueren of krencken ende voor ghekrenckt houden, ende dat het felve mede fy ende verftaen werde, dat Me-Vrou- we de Infante ende haere Defcendenten , uytghe- flootenblyven van t'eenigér tij.dt, ofteineenlgege* leeentheyt te mogen fuccederen in de Staten, ende Nederlanden van Vlaenderm, en 't Graéffchap van Sourgongien en van charlois, met al't geen dat daer by gelegen is ende haer lieden toekoiïit; inaeroock verklaert men uytdruckelijck, indien hetghebeurde (dat Godt verhoede) dat de Doorluchtighe Infante Weduwe mocht worden ionder Kinderen van dit Houwelick te hebben, dat fy in dien ghevalle van de bovengemelde cxclufie vry fai blyven, ende ge· nieten het recht om in al het gheen dat haer foude mogen toebehooren te fuccederen in twee gevallen. Ten ewrfien : Soo Sy Weduwe van dit Houwelick ende fonder Kinderen zijnde. in Sfangitrt, wederom keerden. Ten tweeden·· SooSy quam te trouwen tot nut van 't gemeene befte, ende om rechtvaerdige con- fideratien mettoeftemminge van den Catholijclten Koning haren Vader, ende van den Prince van Sfa»· gK» haren Broeder, in welcke gevallen Sy capabel ea· de habyl fai blyven om te erven en te fuccederen. VI.
Dat de Doorluchtigfte Infante Mc-Vrouw Wireyi eer fy het houwelick met woorden fai celebreren en contrafteren, een Aöe fai heb- ben te defpecheren, haer verbindende voor haer en haer Succefiëurs tot het onderhouden » nakomen, en- de volbrengen van 't geene voorfchreven is, ende van haer ende harer Defcendenten exclufie alles foo ende geüjck als het in dit Tradhet begrepen is, met de no- dige Claufulen ende Eeden approbeerende, en^oif fedit Traöaetendede Ade van Obligatie ende Ap- probatie,die hattHoogheytftl hebben doen maton.
S A κ E Ν van S Τ Α E Τ
ten Ee)J?-geboorne of tvitede , of ander fala voor |
-ocr page 324-
weïiickt fai zijn, de welckc geregiftreert ende by 't PailementvanPiirjigepaaeertfal moeten werden in behoorlijcke forme ende met de gewoonlicke claufu- leu; welcke renunciatie ende ratificatie in dier forme ende met de gewoonlicke ende andere noodige Clau- fuien fijn Catholijcke Majefteyt fai hebben te appro- beren, de ftlve oock doende pafleren en regiftreren by den Raet van State ; de gefeyde renunciatie, Rati- ficatie, ende Approbatie gedaea lijnde, ofie nagela- ten te doen, foo houdtmen de felve al van nu aen uyt kracht van dit Traftaet, en van 't Hou welij ck dat uyt
kracht van'tfelvedaer op fai volgen, voor gedaen en flfgeveerdight.en voor gepaiTeert en geregiftreert by 'c Parlement van Parys door de publicatie van den Vre- de in dat felve Rijck.
Endealfonu onfen Alderheyligften Vader Alexan- ^</iFZ/.nabetbovengeme]t Traöaet over het na bloedtverwantfchap datter tuflchen den Alder-Chri- ftel.Koninghendemyis , gedifpenfeert heeft, ende metfijn Authoriteyten Apoilolifche benedille ons Houwelicx Trailaet, ende des felfs articulen geappro- beert heeft, en dat nu de gelegentheyt en den tijde ge- komen is dat het Hou welick met Godts fegen behoort aengegaen ende beflooten te worden, ende dat fo als men behoort te hoopen tót fijπ eere en dienft, ende tot verhooging vau het Heyligh geloof ende ruft van dengeraeenenStandtderChriftenen, waer over dan degelegentbeytentijdtnu oock geboren is, dat ick voor mijn verlooven en trouwen behoore te voldoen , foo veel my aengaet den inhout van het vyfde en fefdv articul, die in defe Afte zij η ingevoeght, ende dewijl ick my bevinde boven de tiuintigh Jaren oudt te zijn
capaciteyt en difcretie te geven om de fubftantie ende het efFcct van de felve articulen te verftaen ende te be- grypen, daer ick wel van verfeeckert ende onder, recht benj dewijl ick dickwils hebbe geinformeert. als ookvanderedelijkheyt der felver geduyrende den tijt van/fi maenden die daer verftreecken zijn, van dat- menfegearrefteert ende uytgegevcn heeft j ende datfe gerefolveert ende gearrefleert zijn : dat het my oock genoeghwasom behootlicke fatisfaftiete hebben van de juftificatie der felver, dat ick wete dat het een fake is by den Koninghmynen Heere overwogen en toe- geftaen, die mijn ruft ende welvaren met fonderlin- ge liefde en forge wenfcht etide behertight te gelijck ' acht nemende op den geraeenen Staet vande Konink- fijckendieGodt hem bevoelen heeft, dewelcke met de Kroon van Vranckr'^k gelijckelick geintereffeert zijn dat de groote macht ende Majefteyt die fy nu foo fo laoge laren met fuick een voorfpoet ende glorie van den iiaem harer Catholijcke ende Alder- Chriftelikile Koningen in haer fel ven behouden ende befitten,niet en verminderen noch en vervalle, gelijck als fy noot- faeckelijck verminderen en vervallen foude, foo fy |
m yemandt van de Kinderen of Nakomelingen qua- men vereenighc te worden ; waer van het fucces den Onderdanen ende Vaflalen dat mifnoegen ende die jwarigheden foude aenbrengen die men kan bedenc- «Π, ende waer uyt men met recht (oude vreefen dat diefchaden en inconvenienten fouden Ipruyten, die hchter vertoont en gemerckt worden eerfe gebeuren, danfenaderhant gebeurt zijnde wederom gebetert en geremedieert fouden worden als menfe befocht had- de , waerom behoorlick is geweeft datmen de reme- dienvoorheenengebruyckte eerfe gefchieden moch- ten, op dat dit Houwelick geen oorfaecke en zyvan contrarie effeften dan men figh daer van belooft, en- dedie men behoort te hoopen door het felve te fullen Mkomen ; behalven dat men met dit exempel, ende door het volgen van dien , in toekomende tijden de onderlinge Houwelicken van mijn Kinderen en Na- komelingen met die van den Koningh mijnen Heer, te meer fai faciliteren, 'c welck een confideratie my 'Otgrootentrowftopghcnoegen ftrcckcnde, om dat ker te beveiligen de Allianden, Vrientfchappen, ende goede corrcfpondentie die tnet foo geluckighe beginleleu tuflchen defe twee Rijcken aen een ge- hecht ende gecontraft ert zijn, en ter eeren Godts tuflchen de felve ende der felver Catholicke ende Al- der-Chriftclijckfte Koningen glorieufelick continue- ren en blijven iullen : Het welke als de gemeene wel- flant en welvaren zijnde dan om goede reden hooger behoort geacht te worden, dan hetgeen dat my in 't byfonder en myne Kinderen en Nakomelingen aen- gaet } 't weicke in den tegenwoordigen flandt weynig confideratiekan meriteren, dewijl het verre van de handt is foo men kan mercken ; waer by komt tot mija tneerder genoegen en juflificatie van defe Renuncia- tie ende Afte j dat ick die toeftaende, myconformc- rc en navolge het exempel van die Afte, dewelcke om en voor haer Hou welick gepaiTeert heeft de Hooghge- boorne, Doorluchtige en machtighfte Princefle Me- Vrouwe^B»« infante van Spangien , tegenwoordig Alder-Chriftelijckfte Koninginne van Francirijci, mijnEerft-geboorneEerwaerdige Moyeende Vrou- we j ende dat boven de publijcke voorgemelte confi- deratien ende oorfaecken , als oock die van de Vre- de tuflchen de twee Kroonen te conferveren en te ver- feeckeren (die mede geconcurrcert, en in ^t gefeyde Traftaeten Renunciatie geallegeert zijn) het in den tegenwoordigen ftant, fightoegedragen heeft,enge- confideieerr is geweeft als een publijcke de princi- paelfte en grooclte oorfaecke tot de Renunciatie in mijn HouwelicxTraftaetgeaccordeert, dachet Ac- coort van mijn Houwelicknotoyrlijck was het middel : en de principaclfte oorfaecke van den Vrede te treflFen
cn O O R L O G Η, ^Seven-en-'vemighfle Boeck. 293
fuflchen invoegende fy der een ander diergelijcke ge-1 het een middel fai ïyn van den bindt des Bloedcs en- l667.
toenclijckmctden Alder-Chriftelijckften Koningh' de der Verwantfchap nader aen een te halen, en dick- --
fa! roaeckenfoohaeil als fy met fijne Majefteyt gehou- wils Ie vernieuwen, ende te ftercker en krachtelic-
en het den Heere belieft hetft my in defen ouderdom ! van yijfen twintigh]ìven tuflchen deiwei gefeyde Ca·
door het middel ende ter oorfaecke van dit Houwelik daer van zijnde het principaelfte ftuck ende de kofte-
tholickeen Alder-Chriftelickfte Kroonen (waer me- de de grootfte Potentaten van 'c Chriftendom door Alliantie ofte dependentie geinterefleert waren ) ende des felfs algemeenerufte ende de publijcke cn hoogh- fte oorfaecke van de Catholifche Religie ; alles te vooren merckelickgekrenckt door den Qorlogh , ca niet te helpen dan door den Vrede door het middel ca ter oorfaecke van dit Houwelickgsaccordeert, 't welk niet en ibude geaccordeert worden , noch en foude het de Koningh mijn Heer niet toeftaen fonder de acngenomene Renunciatie, foo als het aengemerckt isgeweeftin'c ei^i artijckel van mijn Houwelick, ende in 't drie en dertighfle van den Vrede der tvee Kroonen , 'c weicke fich in defe ccnfideratie ghe- draeght tot het particulierder Traftaet over de con- ditiën van mijn Houwelick gemaeckt, beyde op den felven dagh en dafum geteeckent, ende in 't ge- feyde drie en dertighfien artijckel des Vredehandel» heeft men verklaert, dat het ielve Traftaet gemaeckt over de conditiën van mijn Houwelick,hoewel het if- gefcheyden was van 't Traftaet des Vredens, evenwel iOchaldefelve mccht en kracht foude hebben, al*
lickfte panden tot grooter feeckerheytende langhduf- righeyt. Hierom ift, dat ick uyt eygener bewege- nifle, vrye genegentheyt ende welbehagen, feeckere kennifle ende wetenfchap hebbende van dc Afte die ick make,en wat defelve importeert, als ook wat mija confeoteynge importeren kan, bet gefeyde AccoordC foo ende indier maniere als het particulierder in 't ge- feyde Kji/ï/i artijckel begrepen is, approbere, beve- ftige,en bekrachtige op de befte maniere en forme die ick kan ,en die ik behoore : Ende in gevalle dat het no- digb ende dienftigh mocht fchijnen, foo geve ick dea Koningh mijnen Heer ende den Alder -Chriftelikften mijn abfolute en genoeghfame macht, datfe het felve wederom van nieuws arrefteren en accorderen mo- gen, Hoevvrel ick my uyt kracht en door 't nakomen van 't felve artijckel voor uyt geflooten en vervrcemt verklare.en bovde, als oock de Kinderen en Defcen- denten van dit Hpuweiick voorabfolutelijck en fon· der limitatie,onderfcheyt,ofte diftinftie der Perfonen graden, Mannelicken ofte Vrouwelicken geOachtei > S^ti 3 «g |
-ocr page 325-
i86 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t667. tijden van de Aibien ende Rechten om in de Ryc-
__L" ken, Staten, Provinciën.....
en Heerlickheden van defe Kroon van Spangien te fuc- cederen door 't fel ve uytgedruckt en verlclaert, uy tge- flooten ende inhabyl geworden, ende dat ick begeer en confentere voor my en voor mijn gefeyde .Delcen- denten, dat men de fel ve van nu aen, en voor als dan houde, als gecedeert ende overgedragen aen den gee- nen die in den naeften graedt bevonden fai worden (om dat ick en iy lieden uytgeflooten , inhabyl ende incapabel £ijn}ende immediatelijck te beilaen, den KoniiKb door wiens doot het Ryck vaceren, ende Succeifie der gefeyde Rijcken gereguleert en gedefe- reert fai moeten worden, ende ten eynde dat hy de- fel ve hebbe, en befitte als wettelickeen oprechte Suc- celTeur, even als of ick en mijne Defcendenten niet gebooren noch op de werelt en waren geweeft, om dat wy voor foodanige gehouden en geacht moeten worden ; op dat men op mijn ende op hare Perfonen, geen con Gderatie en neme, noch eenigh fondement maecke van reprefentatie aftive ofte paffive j aenvang of continuatie van Linie effeilijf, oftein figh hebben- de de fubftantie Bloet of qualiteyt, noch trecke de Afkomfle ende rekeninge der graden van 't Geflachte van den Koningh mijnen Heer of van de glorieufe Koningen fyn Voorfaten j noch tot eenigh ander ef- fedl om in de Succeffie in te treden, ofce om de nae- fte Maeghfchap te preoccuperen, ende die perfoon die bevonden lal worden van den Bloede te zijn (foo gefeyt is) uyt te fluyten j Ende beloove ick ende ver- binde my op trouwe vantConingl. woorde, dat men in 't geen dat aen my en aen myn gefeyde kinderen en Nakomelingen hangen fai, altijdt ende immermeer forge ial dragen, dat het nakomen en voldoen van het gefeyde artijckel ende van defe mijne AAe, die ick maecke tot approbatie en confirmatie van het felve, inviolabel fai zijn, fonder toe te laten noch confente- ren dat men daerdireöelijck ofte indireitelijck, in't geheel of ten deele gae of handele. Ende ick defiftere en cedere alle en ygelijcke remedie, bekende of on- bekende , ordinariife ofte extraordinarife, en die ors, tny ofmij ne gefeyde Kinderen ende Nakomelingen. na'tgemeenerechte, ofdoorfpecialeprivilegie fou- de mogen toebehooren, om tegen 't geen hier voor gefeyt, te reclameren, tegen te fpreecken, en te al- iegueren: Enderenonceredie alle, ende fpecialijck die vande herftellinge ofte reftitutie in wtegrum gefon- deert op onwetenheyt ofte onbedachtfaemheyt van mijnm nderjarigheyt, of op de blijckende enorme, en grouwelijcke quetiinge die men foude mogen con- fidererenopditaf-ftaenen renuncieren van het recht van te eenigen tijde in fo veeleen foogroote Rijcken, Staten ende Heerlijckheden te mogen fuccederen, gevallen tezijn. Ende begeere dat geen der gefeyde remedien, noch eenige andere, van wat naem, merk, importancie en qualiteyt datfe wefen mochten, ons In rechten ofte buyten rechten fullen dienen of kon- aen dienen ; ende foo wy defelve intenteren ofte trachten tededucerenby wegevanjuftitie ende con- teftatie, datmen ons af-flae en alle foorten van au- dientie weygere : Ende byaldien dat wy defelve fey- telijck > ofte onder eenige onrechtvaerdige pretenfie de luftitie miftrouwende (want wy moeten altijts be- kennen ende belijden dat wy der geen rechtvaerdige eh hebben om in de gefeyde Rijcken te fu<|Eederen) metgewelt van wapenen wilden innemen met een of- fenfivenOorlogb opteftellen, dat men die van nu &en, voor als dan houde,oordeele en verclare voor on- geoorloft.onrechtvaerdigh ende quilijck geattenteert, en voor violentie, invaile en tyrannelijcke ufurpatie tegen reden ende confcientie, ende daer en tegen dien Oorlogh oordeele en qualificere voor rechtvaerdigh geoorloften toegelaten die aengenomen ofte aenge- ftelt foude worden by den geenen die daer in behoor- de te fuccederen om de exclufie van My mijne Kin- deren ende Nafaten , deti welcken f^n Onderfaten ende Inwoondèrs fullen moeten aennemen, gehoor- faem, hem Manfchap doen, en trouwe fweeren, en hem dienen als haren wettelijcken Koningh en Heer ί
Kt |
Ende verklare en verfeeckere om defe Afte teoftroy- eren nieten ben bygebracht, getrocken, nochgcpej. fuadeert door het refpeü ende eerbiedigheyt die ick ' fchufdigh ben , en toedrage den Koningh mijnen Heer, als foo machtigen Prins, en als een Vader die my foo bemint als ick hem wederom > ende die m» heeft, en gehadt heeft onder fijn Vaderlijcke macht om dat inder waerheyt in al het geen datter paileert eó gepalTeertisjten aenfien van deconclufieeneffiélvaii dit Houwelijck aengaende het gefeyde Accoort ende artijckel van mijn exclufie en mijner Nafaten, ick ge- hadt hebbe alle de vrijheyc die ick hebbe koonen wen· fchen om mijn wille te feggen en te verklaren, fonder datmen vanfynentofyemantanders wegen, my ee- nige vreefe of dreygementen heeft gedaen om my daer toe te induceren, of yets tegen de felve te doen ; ende dat ick tot meerder kracht en verfeeckeringe va» 't geen gefeyt en van mijnentwegen belooft is by de Heylige Euangelien in dit MiiTael (daer ick de rech- ter handt oplegge) begrepen j fweere, dat ick het fai blijven onderhouden, nakomen, en voldoen in allen deelen en ilucken > ende by onfen Alderheylighften Vader, noch by de Heylige Apoftolifche Stoel, noch by fyn Gefante > noch by eenige digniteyt die macht mocht hebben my fulcx te vergunnen van defenEedt geen difpenlarie fai verfoecken : Ende foo men my die op mijn inilantie odroyeerde of van eenige Uni· verfiteyt, of particuliere Perfoonen, of piotuproprie, al ware het maer alleen om in recht te mogen treden fonder de fubftantie der gefeyde remedien, ende van de kracht van defe Ade, ende van 't Traöaet dat ick daer mede approbere aen te raecken, Ick my daer me- de niei en fa behelpen noch dienen, maer in gevalle datmen my die oftroyeerde, foo doe ick een anderen diergelijckenEedt, op datter altijt een fy endeblljve boven alle difpenfatie die my geoftroyeert zullen Zijnj Ende fegge ende beloove onder den felven, dat ick geen proteftatie of reclamatie, noch in *t openbaer, noch in 't heymelijck en doe, noch fai doen, die de kracht van *t geen in defe A£te begrepen is,foude koo- nen beletten ofte verminderen j ende foo ick die koinè te doen (al ware het onder Eede) dat die van geeoer waerde en fai zijn, en geen kracht, noch eftft, of werckinge en moge hebben: Endebidde fijne Hey ligheyt, dat de wijl dit Houwelijck en des felfs Tia- Traöaet met fijne Heylige en Apoftolifche approba- tie, beflooten endegeaccordeert is, ende met fijne benediöie in 't werck geftelt en gecelebreert fai wor- den ^ dat de felve gelieve de kracht van den bandten religieusheyt van defen mijnen Eedt door de auihori- teyt van fijne Apoftolifche confirmatie te vermeerde- ren : Ende beloove en verbinde my dat ick in confor- miteyt en tot volbrenginge, van 't boven gemelteyi^ artijckel, foo haeftalsoockterplaetfedaer de AI- der-Chriftelijckften Koningh my fai onthalen kome, met fijn tuilen komen ende authoriteyt en gefament- lijck met fijn Alder - Chriftelijckfte Majefteyt met alle noodige en behoorlijcke claufulen, Eeden ende Conditiën, een andere des gelijke Afte van cocfirma^ tie en ratificatie, alt die gemaeckt en afgedaen is in de- fe Stadt van Fontaretie daer tegen woordigh de Catho· lijcke Koningh mijn Heer met fijn Hof ende Paleysis den ijr«</e«dagh vanlunius defes Jaers fefiitnhmitt% fiSiigh,in 't by wefen van den Koningh onfen Meefter. En tot meerder folemniteyt, authoriteyt en kracht van defe Aöe, heeft fijn Catholijcke Majefteyt tot vervullinge van het «^fifc ende/e/ïfeartijckel die daet ingevoeghtzijn,gefeyt, dat hy, aengaende'tgeene gemeene befte en welftant van fijn Rijcken » Onder- faten en Vaflalen der fclven belangt, die beveftighde en beveftight hadde, volgens en in dier forme als de Doorl. Infante Maria Thertja. beloofde ende toek^ mende Koninginne van fijne feerwserde
en feer lieve Dochter, defelve heeft gemaeckt, ende doen opmaken ; ende dat by, uyteygenerbewüligin· ge, feeckere kenniiTe, volle en abfoiute macht, ende als Koningh ende Heer d ie in het tijdelijcke niemani boven hem en kent, fuppleerdc, eije .wikle dst tiiefl door fijn Konin«klijcke authoriteyt Veer gefupple^ |
-ocr page 326-
en OORLOGH, 't Se^en-en'-'ueertighfle Boeck lp 5
I falhouden allen mangel of verfuym van feyte, ofte l·""' ·L,echte, vanfubrtantieoHequahceyt, van ftijl,ofte
--collumedie daer in dele afte foude mogen wefenj en-
de da! hy fpecialijck en parciculierlijck beveftighde endegoec kende hec voorfz, v^fde arhjckel, en 'tgeen door het felvetuffchen zijne Cathoijcke ende Alder- Chrifteückfte Majefteyt van Vranckryck gtJtfol-vKn «nde gearrefteert is , ende dat hy begeerde en be- laftcde dat het gelden co valideren foude als een Wet g^^^ilseenSanÌliofragmatica, ende voorfulcxaen- ecnomen gehouden, onderhouden en in 't werck ge- Itelt foude worden, in alle zijne Rijcken, Staten ende Heerlickhedeo > fonder acht t& nemen op de Wetten, Ordonnantiën > Ufantien ende Coftumcn, die daer ter contrarie zijn of fouden mogen zij η, die hy dero- geerde j en wil dat menfc voor defemale voorgeabro- geetten gederogueerc houde.alhoewelfe fodanig ende vsn fodaniger qualiteyt mochten zijn, dat tot haer de- rogatie een andere uytdruckelicker ende fpeciaelder mentie vereyicht en nodigh foudezijn; ende beeft be- volen datmen het met fijn Koninghlick Zegel foude zegelen en regiftreren,ende publiceren in zijn gehey- men Raedt ende in andere daer het fai behooren. · Van alle 't welcke getuygen hier toe geroepen en verfocht zijn gheweeft Don Louys Mtndezde tìaro Marquis van den Cende Carpio Hartoghvan Oliva- res j Don Ramiro Nunjez de Guzman Hartogh van Meiimde las Torres, Don Gag-arde Haro Marquis van Eliche, Don Joan Dominge de Gmman Graef van Mon- terey, Don Die^o de Arragon Hartogh van Terra mvsi Don Guiüen Rame» de Moncada Marquis van Ayto- ni j Don Ved'o Puerto Carrero Graef van Medetlijn, Don Ïeiro Colende Portugal Hartogh van Veraguas, "Qoa Antonio diFeralta iiurtado de Mevdo^,1 Marquis van Mtndejar, Don Alonfo Peren de Guzvta» Patriarch van de Indim, Don Αίοτφ) Perez. deVivero praef van Ïufnfaldaj^nie van den Raedt van State > Don JosndeCaravajal de Sondi van den Raedc endeKa- mere, OonDigodeTejada Biflchop vmPampelunai enverfcheyden andere Heeren en Ridders die daer tegenwoordig waren. Getekent lek de Koning» iHn- ritThtre/a.
lek Don "Fernando de Fonfeea Ke/a de Contreras Mar- quis van la Lapilja, Ridder van de O/dre van Sint Ja· (dl van den Krijghs-Rade van de Indient en Ka- mer der felver, en zijner Catholijcke MajefteytsSe- creraris van State, en van de Univcrfelle Defpefche, en Notaris in Zij ne Rijcken en Heerlijckheden, die by den Eedt, by het Odtroy, en al de reft hier boven gemelttegenwoordigh ben geweeft, verklare het fefve waerachtightezijn; en dat degefeyde v^deenfejde articulen des Houwelicx, fo alffe hier boven gefchfe- venihen, getrouwelickgecopieerten met het origi- nele dat onder my is gecoUationeertzijn. Totgetuy- geniffe der waerheyt heb ick dit geteyckent en met mijnen naem onderfchreven.
De» Fernando de Fonfeea Rmx de Centrerete
Alfohetden Catholijcken Coningh mijnen Heere belieft heeft my Don Blafiode Loyola Commandeur van ViUarubttdeOeanja van de Ordreende Ridder- fchapvan Sintjacoi van fijnen RadeendezijnSecre- tuis van State, te belaften, dat ick foude doen maec- kcnde Copye hier boven gefchreven van de Renon- CiMie die de Vrou Infante Me-Vrouwe Maria Therefa Zijn Dochter op huy den Koningin ne van Vranckrijek heeft gedacn, en gheo^royeert voor den Heer Don Fimwi/o^ Vonfeca Ruix. de Contreras Marquis van/« ^.idder van de Ordre van Sint Jacoh, van den Rade van Oorloghvande Indient m van zijner Ca- tholijcke Majefteyts Kamer, der felver Secretaris van otateen van de Univerfele depefche, en Notaris in. «jn Rycken en Heerlikheden uy t de welcke de Croon ende de Monarchie van Spangien gecompofeert is, ™evan degeenedie inde feivegeincorporeertful- ten worden, om die aen den Heer Don Efievan de Ga- mra lijnen Atnbaflkdeur by de Staten Generaci der |
Nederlanden te fenden: So ift,dat lek hetfelve uytge- KÌgy.
voert hebbende, verfeeckere, dat defe Copye met het _C,
Origineel Inftrument öndermy beruftende, daerfe mede gecollationecrt is, accordeert, ende op dat fulcx btijckeonderteeckenickfe met mijnen naeme, endei» gezegelt met hec fecreet Koninglijck zegel dat van ge- lijckenondermyis. TcAf«i/r/</den feftienden van de maent Julius desjaersfefiienhondert drie enfefitg. Was geteeckent Don Btafcode Loyala. Ende ter zijde het iecreet Z:gcl van zijn Majefteyt op een roode hoftie.
^ft alom bate Doai aen te boijfm De ottgefoit:· beectfjcpt ban t droit de la Reyne, üjacc tegen oocB Srleeröelöcft fcöjeeföen Baron Ifola, ttepfecltjcfte lifgefantfn Engelandt.
IQet öe tnapen/ foo beel tie JFinantfen Bonben toe« «ϊΧοεπι· tepcften / tDiect bp üen Marquis geDaen toat Bp Ron. ®ottjcc(ieccRingc ban Bruffei, toiectbp trommet Slpec». flagOben negende DSapgepubliceetc/ batpbecban fee», toat qualitept of conbftft Ijp mocbte jQn / b|p en on» bjp/ fou öebben een man te fenöen/ om aen De nleutoe fo?tir»catien boo? öe bupten poojte ban Halle begon» nen/ al^ mebe alomme baet; 't noobigg bebonoen tbiect/ te gaen inecchen/ geldH ban 't felbe met gtoa« ten pbec enbe coucagie bagelgcjc gecontinnecct toietti ^e Papen enbelQonnichentolecben tot bit toeccti oochnietbecfctjoont.
Söupten öe pookten ban Leu ven en Schaerbeecken eltoaecbeadvenuesgoogB toaren/ enbe niet onbec toatec honben aeflelt toojben/ fjeeft men alfe boo* men en Dagen afgehapt/om {letbefbtbe^ te btquao mee te onbechen en 't Canon te bonnen gebjupcben.
Üalf May, continneetbe men met geflabigen pbee öe ètabt Bruflei öoo; cetcentijememen en eenige ana bete bupten-bietcben aen be Ijooge jpöe / boo; eenen oberbal en fucp^infe te becfeecbecen / gdgclt mebe al* lesJ biiect becbeecbigc en in flaet gebjacgt om be felbe aen öe lage 3ijbe/ öe^ noat^ jijnbe/ onöec toatet te fetten.
9^e<t5;aefban Marchin Maiftre de Camp <!Sene« rael/tcob na öe Quactiecen ban Henegouwen, en an* öece dSenecaei^ petfonen/ bebonben {latc nocb t(
Bruffel.
^oo; o;b;e ban ben Marquis,geefcmen bp af« flictie ban billetten bebent grmaettten gein/ongeect / öatpöecöupfgerinficDfoube tjebben te booifien ban gcanen ofte meel/ en anbece leben^ miböelen/ fo beef pbec^ gelegentheptfoube bonnen toelaten /boo^ een tgt ban twee of drie macnbenjmebe öe granen niet te fullen mogen becbocj[)ttoa;öena[^ tot een reöelDcbe ptd^; öe toelebe eegter niet teiere uptgeö;ucRt. ^at oocb alle befcfjabigböen toelftec^ Xanben ofte goebe* re n/toc öet maben ban be nieutoe biercben en fo;tifii< catien toieröengeb^ipcbt/ eendaetfoube {tebbeno* ber te geben ban baer lieber betlie^ / en öat men aen gaereen rechtmatige bergoebinge fouöe toeboege» enbe effectibe betalen.
3^aen baren omtrent vier duyfent jFrenfcge pm* bennefen^eenigge infanterie tot Maroies^ refoj* tereenbe onber ffranfcfie gebiebt / enbe ggele* gen feven mijlen boben Bergen in Henegou bttept^ geacribeert.
©ooj Bruflei paffeerbe acht honden man te boet neffen^ een Compagniepaeröen / ben marfcg booK* fettenöe na Ni veile enbe öie quartieren.
fenöen lieer (Si;aef ban £gmont toiett geconfe* reert be Cherge ban Generael des homtnei d'Armes * (betoelcltealtijbtbebienttoerbt^ öe eetfle ^eeten ban 't Senbt) befiaenbe upt Edelen, öie b;p enbe tp> empt3ijn ban ^mpoflen enbe anöere belaflingen/ enöaertegen^berobligeertbiebenaen {)eet aiieöec j^eer ofte op öe^ feifi^ bebeten te furneren / en onbergouben een Man te paert, bjel gemonteert enbe toegerufi j enbe bp albien alle^ baer omtrent naec tv» gooien biertgemefnageert/ foofoubenöe felbe tuf· fcgenbe twee à drie duyfent paeröen uptb^ingen.
^e plaetfe d'Artnei boo; öe ^l^paenfe / toiert ggfe· noemt omtrent Nivelie. ^en achtiende paffeerbe tof Bruflei get^gement ofte Terre tHmöen ^taef ban S^b f Men* |
-ocr page 327-
296 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
|
xA^f Monterey i fiffcB amtCCHt veertienhondert ^paEi1= alle^ met birn fpecieufen iCittl. €nbe gelijclt aen ifi/, b'eenefjjbe/fithobecbirn boeg meent cecötbaetbe. · '' Itjch ïant te befcplen : fo noemt het b'anbfc onrecht <iEnbe toat i? ban be betifle i b'uptfiomn ©obt allctn tenjongflen baegefalern ccc!)tbaetbigl)002brtlge(; brnban alle^.
gin befe töbtVuictt epntlijtft tuffcljett Spangien em be Engelant gcflootru Ijet boIgenDf'.
TraBaet tot continuatie endêvernieuwinge
van Vrede.
Do» Carelde tweede, by der gratie Godts Conirg van Spangien, ^c Encie de K<!ninginne, Vrou Maria Anna\&ïi Oofienryck, ére. Doen te weten tt^^ by defe onfe Brieven van app obatic, ratificatie, endc iiisj confirmatie, dat op den drie en fwintighflen May van het tegenwooidigejaer fefitenhondertjevtnenféfiigh,
ende meerder vaile vriendtfchaptüflchen ons, dege- melte Doorluchtighfte,ende machtigfle Koningende Koninginne van Spangie» ter eenre, ende den Door< lucht, endemachtighften Carel de tveede, Konipgh van Groot Brittangien, éfc· Onfen Broederj Neve, en·
de wairtften Vriendt, ter andere zijde, welcke is vin den volgenden inhoudt.
TraBaet tot còntimatìe ende vermeuwingt van Vrede ende Vrientfchap tujfchendt Cr omen van Spangien ende Groot Brit· tangien.
GEadjufteertende geflooten, door de feervoor· voortreffelijke Heeren JuanÈverardoììldhtrit, Biechtvader van de Serentjpme GatholijckeKo· ninginne, Ihquifiteur Generael ,cnde Raedtinden Raedt van State, Don Ramiro Pbeìipts Nunes de Gbï·· mat», Hartog van ε. Litcer la Major ende vza Medina dt las Torres, Raedt in den Raèdc van State, ende Prefi·· dent van Italien, ende Don Gaarde Bracamonteenh Guzfna»j Grave van Peneranda, Raedt in den Raeic van State,ende Prefident van Indien,in den name van den Doorluchtigflen,en feer machtigen Koningjende Koninginne van Spanffenhitie: Souverainen: Endeden feer voortreflfëlijcken Heer Don Eduwardo Grave νω Sandwich , Raedt ΐΛ dcD Raedt van State van dea Doorl. ende feer ftìachtigen Koning van Groet Brit- tangien , ende fijnen Ambafladeur Extraordinarisin Spangien, in den name van gemclte Doorl. Koning.
Binnen Madrid don drie en tointighfitn May/i/Zffl· hondert feven en fefiigh,
N'Adien het Godtden Heere gelieft heeft,dit mee de doodt van den Doorliichtighften ende feer machtigen Cathglijcken Koning van Spangitn Don Vbilips de vierde van glorleufe memorie, inde Koninghrijcken, Staten ende Dominien van zijne Koninghlijcke Monarchie, den Doorluchrigftenenda leer machtigen Catholijeken Koning, Don Certldt tweede, fijn Soon, is gefuccedeert, ende blyvende voor fijn Tutrice endeCuratrice,gedurende fijn min· derjarigheyt tot de Regeringe der felver.de Doorluch- tigfteCatholijcke Koninginne, Vrouwe Maria yimn venOofienr^k: Soo is met egale ende reciproque ge- negenthey t by de Doorluchtigfte, endc feer machtige Catholijcke Koning ende Koninginne, ende by ai Doorluchtigfte,ende feer machtige Koning Van Groot Brittangie» Carel de tweede vernieut, ende met nieuwe aengroeyfelen geconfirmeert de goede correiponden- tie ende reciproque vriendtfchap, weickealvsn over oude tijden is geweeft tuffchen de Croonen van Span- gien , ende van Groot Brittangien, tot dat de verande- ringen der Werelt, de rufte, ende vriendtfchap ver- hinderden, weicke tuffchen defe twee Natiën wiert geobfervcert j oock vermits de wederzijdts frequents·
tle ende gemeenfcbap vao Commercie » gelijck de
gemr |
li
-ocr page 328-
'«révftT tot Wieken eyride defl gemelten Koningh Vin öwffi Bfittangien gefonden heeft, de» VQörtrefle- nicken Heer, Don Edeard, Grave van Sandwich, Burehgrave van Hmhingbrock. Baron Mentagu van St.
vice-Admirael van EngeUndt, Meefter van ies Konings groote Guarderobhe·, Raedts-Heer in den Raedcvan Stace, ende Ridder van defeer uytfteec- hencieende nobleordre van de Coufeband, als zijnen Extraordinaris Ambaffadeuraen hare Catholijcke Ma- iefteyten, omtnc niet alleen te vernieuwen de oude banden van vriendtfchap, los gemaeckt zijnde, door de boosheyt der tyden, maer oock om de felve vaft te binden, roet een knoop van nieuwe krachten, welcke lange jaren fai hebben te duyren, ende heeft den ge- melten Ambafladeur met feer ampie volmacht, welc- ]fe Copye hier nevens is geinfercert ; oock is de nego- liatie van de gemClte AmbaiTadeur in 't Catholijcke Hof metgenegentheyt en goeden wille ontfangeft, dat de Doorluchcigfte Koninginne Tutricè, ende Gouvernante van den Catholijcken Koning goetge- vonden heeft re nomineren, de feervoortreffelijcke YlKXÏnJueitEverardNtdhdrdo, haeren Biechtvader, ende generale Inquifiteur, Raedt in den Raedt van State, Don Ramiro Phelipfez tiunuts de Guzma», Har- tog van St Lucer la A/(»;or,ende van Medina de las Hr m, Raedt in den Raedt van State ende Prefident van italien, ende Don Gajpar de Bracamonte, tnde Guzmati, Grave van Veneranda Raedt in den Raedt van State, ende Prefident van Indien, om met den fclven een Trailaet te adjufteren ende te fluyten, aen welcke de volmacht ende còmmiffie van den volgenden inhoudt wortgecoflcedeert.
van de Volmacht van zijne Catho- l^cke Majefteyt.
"Γ\ On Carelbj der gratie Gods, Koningh van €«βί- ^ lim, van Leon van Arragon, van beyde de Seetlien, van Jerufilem, van Portugaf, van Navarro, van Grana- dl, van Tokdoi van Vateneieu, ven Galicient van Maffer- ia, van Sivilie» i van SardaignCiVaxi Cordua, van Cora gt, van Murcia, van JaeM > van de Algarvet > de Algeci- Ti, van Gibralter, van de Canartfihe Eylanden, van Oofi en IPé^-InJien, Eylanden en vafte Landen van den OcMe», Aertz Hartogvan Oojlenryci, Hartoghvan Boiirgoig»e, van Brabandt, van JUiiaen, Grave vm HiMurg, Vlaenderen, Tirol, ende Barcelonien, Heere van Bifaye, ende van Molim> Ende de Koningin- oe ViCM^tMaria Αηηαΐ\\α Moeder, Tutrice, ende Curatrice van zijn Koninglijcke Perfoon, ende Re- gente der voornoemde Rijken, ende Heerfchappyeh. Nadien, de nederlegginge der difFerenten van de ge- meene faeck der beyder Croonen van Spangte» ι ende Groot Brittangie», welcke door eenige accidenten van den tijdt bevonden werden afgeweecken te fijn van de obfervantie ende Capitulatien geaccordeert in de oude Traftacen van Vrede tuflchen beyde gemelte Croonen, noodigis. Soohebbegoedtgevonden vol- le macht te geven , gelijck in krachte van defen ick volmacht geve, aen Jna» Everardo Nidhatdo mij- nen Biechtvader, Raeoc inden Raedt van State, ende Inquifiteur Generael, Don Baudro Phelipez Nunnem de Qnzmani Hartogh van St. Lvcar la Major, ende van Medina de lasTorres Raedt in den Raedt van State, ende Prefident van Italien, ende Don Gaf far de Bra- famonte, ende Guzmen, Grave van Peneranda, Raedt mi den Raedt van State, Prefident van de Indien, vermits inhaer Perfoonen de prerogati ven van groó- teqmliteyt concurreren, hatnentlijckναο voorfich^ nghcyt, ervarentheyt, yver,ende genegentheyttot raijtien dienft, en particulierlijck wegen deverfeec- ^theyt, en vergenoegen, WàCr mede de felve my by- ftaen ia 't geene zy verforgen, ende my alle 't geene tot eenig beneficie voor hetgemeenkanaenleydinge eejen.uytwcrcken. Dcrhaivcnuyc köwhtedefcir velmscht authörifere
cn OORLOGH, 't Seven-en^veerùghfle Boeck. 2p7
I uMweentheyc van beyde de Natiën een parcrculiere o^een koroingevan gemoederen ende intereflen |
ick haeii ende geve de felve fo volkomen facalteyt,als ié67,
naer rechten gerequireert wort,om uyt den naeme van _iJ
den Dooriüchtigfte Koning mijn feer waerde en feer beminde Soon , ende in zijn Koninglijcke naem re- prefenterende mijn eygen Perfoon, te mogen hooren» confereren, handelen, adjufteren ende befluytcn,mec den Grave van 5e»<fa>/£Ì).Raedtsheer in dea Raedt van State, van den Doorluchtigften Koning van Engtlmt* Corel de tveede^ mijn goede Broeder ende Neve, ende fijn extraordinaris Ambaiftdeur aen dit Hof, uyc kracht van fijne Volmacht, welcke hy oock felfpre- fenteert van den Koning van Groet Brittangim, eenig Tradaet van vernieuwing van Vrede, en meer vafte vriendtfchap, ende geve haer oock volkomen macht, om eenig Tradtaet van Unie ende Alliancie, met ge- melte Koning van GrootBrittangienze maecken, ende eenen Trefves met de Kroon van Portugael, voor al- fukkeri tijdt als men fai gocdt vinden,met alle dt mee- fte authoriteyt ende macht, welcke in mijne Koningl. Perfoon refideeit : My felfs verbindende, gelijck ick my verbinde, ende voor den gemelten Koning mijn Soon,op Trouw ende Konicglijck woordt, daer voor in te ftaen, ende voorts 't ielve te paflèren.tc approbe- ren, ende ratificeren met cede, ende andere vereyfch- te folemnitey ten, welcke ia fulcken geval noodtfaec- kelijckfcuden mogen zijn, binnen deo termyn welc- ke byhaerfai wefen overeen gekomen fondereenige verminderinge van dien. Tot vtrfeecktringe hier van heb ick defen doen depefcheren. Geteyckent met mijn handt, endegezegelt methetfecreetZegeljeB· de tegen geteyckent door mijn Secretaris van Staet : Gegeven tot Madrid^ den vijfthienden ÌunyfeftieM' hondertfet enfefiigh. Was geteecUent Je la Reyna^ Ënde tirgen j geteyckent Don Pedr» Ïtmandtx. rff/ Campo yangulo.
Copye van de Volmacht van pjne Majejf fleyt van Groot Brittangien.
' TranflaetuphetLat^n.
CArelde Twtede by der Gratie Gods, Koning van Groot Brittanpea , Vranekryck ende Trlarrdttbc- fchermer des Geloofs, &c. Allen ende ygelijcken die defen letteren fulien fien,Saluyt.Nadien het onge- luck defer eeuw, hier in aldermeeft fchij nt te zij η gele- gen ,dat vele Princenicn Staten hare gelegentheden,en nutigheden fo veel toegeven,en daer aenhangen,dat fy alle vrientfchaps, en Nabuyrigheyts rechten, met voe- ten treden, ja lèlve de gehecle alheyt der ikeken willen vernielen, wanneer die van de min fte van hare opi- nien, ende voorftellingen (by haer ligtelijk ofte t'on- rechte opgenomen ) komt af te wijeken, te meer moe- ten die weynige Koningen, wekkers machten, de Heere Godt, wegens hare geboorten en goede liefde heefcverknocbt,naet alle haer vermogen,endeu^terftc befte arbeyden, om foo heylige noodtfaeckelickheyts verbonden onder haer op te rechten, ende te onder- houden , op dat de verkeerde neygingen, door dien glans tot ghefondereendraghtsluft faaer mogen bege- ven,ende haer daer toe buygen; Aengemerckt nu, dac de nature der Engel/cl>eneπdsSρaeιιβiιe^^a.ìtì}t{oo ver- gelijckelijck fij η geweeft, dat de felve feer noode van den anderen vervreemten lichtelijck metden anderen weder verfoent plachten te welen, ende de beyde Rycken als doen aldermeeft floreerden, als de Regea- ten volgens de drift van hare nature de Vreede foch- ten,endewederzijdte geftabilieert, de felve feer hey- lichlijck onderhielden : Dit wei overwogen ende by feeckere blyckelijckheden beklaeght zijnde van de Doorl, Koninginne Vrou Maria Anne van Oofienrtjck des Doorluchtigften ende machtigften Koning van SpÉUgim, Moeder, Tatrice ende Curatrice, oock Gouvernante vau des felfs Rycken ende Landen, is detelveindie neyginge met ons, tot diergelijcken raedt gebracht, omniet alleen de oude Verbonden tuflchen onfe Kroonen te vernieuwen , maer deielve mee ftcrke banden,cade vafter als oy t voor henen,aen I " " malkan- |
-ocr page 329-
29? S A κ E Ν van S Τ A E Τ
malkander tè hechten : Soo heeft ons niet gefdbenen, tot uytwerckinge van foo heyligen wcrck, te ontbre- ken, als de verkiefinge van een waerdigh PerfoDn>tot de wichtigheyt van dat werck bequaem, welcke het empt van Extraordinare Ambaflade by de gemelte Boorlachtige Koninginne Regente van Spangien fon- de bekleden, cndede charaöer met fijne deughden fonde verderen 5 waerom wy voor anderen geoor- deelt hebben te nomineren onfen wei geliefden, en feer getrouwen, oniën CouQn Eduardo Grave van SiTtdwigh , Bnrggrave van Hmchingbroeke , Baron Montagu van St. Ntote, Vice-Admirael van Engeïant, Meefter van onfe groote Guarderebbe, van onfen fe- creten Raedt, ende Ridder van de over oude ende vermaerdeOrdrevandeCw/e^eei; Weet derhalven dat wy van de trouwe, vlijtigheyt j oordeel, en voor- fichtigheyt vanden gemelten Grave van Smiw'tgh on- fen Extraordinaris Ambafladeur volkomen vertrou- wen hebben, ftellen, ordonneren, ende deputeren wy den felven tot onfen waren Commiflàrit, ende Volmachtighden, gevende en committerende de fel- ve Vollemacht ende Authoriteyt, gelijck oock een generael, ende fpeciael bevel, om uyt onfen name, met de gemelte Dooiluchtige Koninginne Regente van Spangien, der felver Comm iflarifenjGedeputeer- den en Gevolmachtighden > tottet felve genoeghfame laft, ende procuratie hebbende, om een fterker Ver- bintenifle tuflchen de Kroonen ende Rycken van Groet Brittengie» ende Spangie», gelijck oock van de vryheytvan Commercie ende Navigatie, en nadefen vaneen Verbont van defenfive ende ofFenfive , tuffen gemelte Kroonen ende Rijcken, op de nutfte ende meeft over een komende wijfe, articulen, ende con- ditiën op te ftelien, te communiceren, traöeren,over een komen ende te fluyten, ende alles te verrichten wattot een goeteynde van dien foude mogen ontbre- ken," ende over het fevc, articulen, brieven, ende andere noodige Inftrumenten op te ftellen, ende van de andere parthye te verfoecken ende te ontfangen, cyndelijck alles, wat tot het voorgeftelde, daer om- trent nootfaeckelijck ende behoorlijck foude mogen werden vereyft,teexpedieren, belovende ter goede trouwe endé op Coninghlijcken woorde j dat wy alle ende ygelijck , welcke tuiTchen de Doorluchtighfte Koninginne Regente van , hare gevolmach-
tighden Gedeputeerden "ofte Commiiianfen , ende voorgemelten onfen Extraordinaris Ambaffadeur in Yooraffendinge, ofte eenige voor uytwerckingeful- lenïijn gedaen, vei dragen, ende geflooten, gewis aengenaem, ende van waerden te houden > nochte oyt tegenshet felve yets ; ofte op eenigcrley wyfe te- gen te gaen, maer veel eer, wat in onfen Name be- looft zy, heylichlijck ende onverbreeckelijck te obfer- veren, ende gelaften te obfer veren. Tot getuygenifle van 't welcke, wy defen met onfe handt geteeckent, ende met het groote Zegel van daer aeo ge-
hecht, hebben doen beveftigen :
Gegeven in ons Palays van ii'e/iwewjïir den fefiien· at» ¥ehimiy fefiienhondert vijf en [efiigh. Ende het eehtieiidtjm van onfe Regeringe.
Carolus R.
Uyt kracht ende conformiteyt van defe Commif- fien, hebben de gemelte voortreöèlijcke Heeren Commiffarifen ende Gedeputeerden van den Door- luchtighften Koningh ende Koninginne van Sfangitn ende de gemelte voortreffelijcke Heer Ambaffadeur van
e de gemelte voortrettelijckc Mei den Doorluchtighften Koningh \ 'ion na verfcheydene ontmoetine
\ van Groot Brit-
tangion na verfcheydene ontmoetingen, ende voor heenen gegane neerftige beforgelijcke conferentien, examen, ende rypen overlegh ; gelijck in ioo Impor- tanten negotiatie vereyft wert, geconcerteert, gead- jufteert, geftabilieert, geflooten, ende vaftgeftek, het Traitaet van Vrede, welcke met de hu pe van Godtfaleeuwighdureade wefen> ende is foodinigh als hierna volght. |
In den name -van de i^lderheyl^hflt Tirie. ^ vuldigheyti Vader^ Soon^ ende H. Geefi^ drieverfcheydenTerfoneuj ende eeneel fdge waerackttge Godt.
I.
np En Eerflen : Is geaccordeert ende geflooten,dat X na defen dagh, ende nu voortaen, tuffen de Pmet Kroonen svaSpangienciiGroofBrtttangien, fai weien een generale, goede, fincere, waerachtige,vafte en volmaeckte Vrientfchap.Confoederatieende Vre- de, welcke eeuwigh fai duren,ende ongefehenc onder- houden werden, foo te Lande als te Water, en op de Revieren, gelijck oock tuilen haere Landen,Rycken Dominien ende Landtftreecken behoorende. ofte on! derhoorigh zijnde de onderdanigheyt van d'eeneoftê d'andere der gemelte Heeren Coningen ; ende dat ha- re Onderdanen, Volcken ende Inwoonderen refpe- öivelijck, van wat conditie, digniteyt ofte qualiteyt die zyn,den anderen helpen aflifteren, ende d'een dea anderen reciproquelijckalle foorten van Liefde, cn, de dienften van vrientfchap bethoonen.
Π.
Dat noch d'een noch d'ander van de geraelte Hee- ren Koningen, nochte hare refpeöive ν olcken j On- derdanen ofte Inwoonderen, binnen hare Dominien, op geenderley pretext ,fo publijck als heymelijck, fui- len mogen tenteren, doen oftebeforgen, dat yets ge. daen worde Welck foude mogen ftrecken tot fchade ende verderf van d'een ofte van d'andere zyde, in ee- nige plaetfe ter Zee ofte te Lande, nochte in elckan- ders Havenen ofte Revieren, maer dat d'een den an- deren fai tradleren met alle liefde, goetwilligheyten- de vrientfchap, ende reciproquelijck te mogen vry en vranck over Zee ende Revieren paftèren,ende aen ha« re Limyten, Landen, Rycken, Eylanden,Dominien, Steden ende Plaetfen, bemuyrdeofonbemuyrde,ge· fortificeert ofte niet, hare Havenen ende Reden, al- waer handel ende negotie werdt gedreven, ende al· daer te handelen, koopen ende verkoopen, fo wel vanj endemetdeinwoondersvan de refpeftive plaetfen, alsvanjendemecdievan hare Natie, oftefoodanige als aldaer foude mogen gevonden werden, ofte noch mochten komen.
iir.
Dat de gemelte Heeren Koningen van SpangtmiXi Engelandt. forge dragen, dat hare refpedlive Volcke- ren en Onderdanen, haer van nu af, voortaen fullen onthouden, malkanderen eenige force, violencie, o( af breuck te doen, ende indien van d'een ofte d'ander 2yde, tuffchen de Heeren Koningen ofte hare Volc· ken ende Onderfaten, tegen die Onderdanen van den anderen, eenige injurien ofte fchade mochtezijn ghe- daen, contrarie de artyculen van Vrede ofte het alge- meen recht, foo en fullen daer over tuffchen de Ge· confocdereerde geen Brieven van Reprefalien, van Marcque,ofte contre Marcque gegeven werden,totter tijdt dat dejuftitie daer toe verfocht zy, ende den or- dinaren wegh daer in gevolght, volgens de Coftumen ende Wetten daer van zijnde j maerbyaldien hetby delufticiewortgedilateertofteafgeflagen, als dan fai den Koningh, welckers Volckeren ofte Inwoonders fchade geleden heljben, reparatie daer van eyffchen aen dat Rijck, voor dien aen den wekken (gelijck ge· feyt is) de juftitie uytgeftelt of geweygert is, of van de Commiffarifen welcke daer toe mochten geftek wor- den , foo van d'een als van d'ander zyde, om al fui- ke verfchillen in amiable tranfaöie mogen werden ter nedergeleyt, ofte ten minften conform de Rechten ; maer indien men noch dilateerde, ende geen luftitie daer omtrent en pleeghde, oock binnen Matnde» daer op geen fatisfatìie dede, naer het felve alfoo ver- focht te hebben, als dan falmen konnen Brieven van Reprefalie, van Marcque ende contre Marcque, gft ven aen de gegraveerde parAye.
Dat tuffchen den Doorluchtigften Koningh vaü Spaneie», ende dea Doorlufhtigliften Koningh vae
Eni'· |
-ocr page 330-
en OORLOGH, 't Seven^en-^^veertighpeBosck. 299
den Doorluchtighften Koningh van Engeltnt, alwaer l^ó/.
men de voornoemde gerechtigheden ende Tollen re- ■
fpedlive betaelt, men fai hebben te ftellen een Lyfte,
by welcke klaerlijck büjcke de rechte verfeeckertheyc
van de betalingc der felver gerechtigheden , in het
voornoemde aitijckel verklaert, foo wel van inko-
mende als van uytgaende goederen, ofte binnen de
Landen van d'een ofte d'ander. Ende by aldien eeni-
ge Officialen ofte hare Gedeputeerden eyften, ont-
fingen ofte namen . diredtelijck of indireftflijck,
heymelijck of openbaerlijck, van eenige der refpeai-
ve Kooplieden ofte Volckeren eenige fomme, ofte
fommengelts, ofte eenige andere faeck by wege van
taxatie, gerechtigheyt, gefchenck, erkenteniiïè, re-
compenleendeexadtie, welcke in de gemelte Lyfte
niet en flaet gecxpreflèert (ichoon dat het gefchiede
by wege van vrywilligegifte) woit verklaert, dat de
genoemde Officialen, ofte hareSubftituten welcke in
gefeyde maniere haer te buyten gaen, en van het fel-
ve voor den Competenten Rechter van dien Lande >
alwaer die faute foude mogen gecommitteert werden,
konnenoveituyghtworden, fullen voor drie maen-
dengevanckelijk geftelt worden, ende drie-fout refti-
tueren de waerde van gelden , ofte andere faecken,die
fy in de voornoemde forme fullen hebben ontfangen,
de helft voor den gemelten Koningh van of-
te gemelten Koningh van Engelant, ende de ander
helft voor den Aenbrenger, 't welcke mach gerechte-
lijck ende conform de Wet geeyft ende gevordert
worden, voor eenigh Competent Rechter van hec
Lane alwaer genoemdeoffenfse foude mogen zijn ge-
committeert.
VIL
Dat het de Onderdanen van de Coningh van Groot
BW«e»^/iwgeoorloft fai zijn, den uyt ende invoer in
Sfangien ende de Landen en Dominien van den felven
Coningh, welcke die mochten zijn waer de felve
voor heenen handel ende Koopmanfchap hebben ge-
dreven van allerhande foorten van Koopmanfchappen
Lakenen, Manufaduren , ende andere faecken vao
hetKoninckrijckvan(3«9/£r/««irg/V», ende met de
felve handel drijven : Soo oock de Manufaduren goe-
deren , Vruchten ende Gewaffen van de Dorpen »
Eylanden , Plantagien , haer toebehoorende, ofte
door Engelfche Faöoren ingekocht, van defe zyde,
ofte verder aen geen zyde van de caep Je Bonne Ejft·
rance, fonder gheobligeert te wefen aen wien, ofte
tot wat prysfy de felve Koopmanfchappen endegoede-
ren verkoopen, nochte en fullen niet gemolefteert
worden over fauten welcke de Schippets ofte andere
begaen, by het aengeven ende de regiftratie van hare
goederen, en als zy willen, fullen fy weder mogen
vertrecken uyt de Dominien van den Coningh van
Spangien, met alle ofte met een gedeelte van hare goe-
deren, Koopmanfchappen ende middelen, na eeni-
ge der Landen , Eylanden , Dominien ende Lant-
ftreecken van den Coningh van Engelant ^ ofte na ee-
nigh ander Landtbetalende dc gerechtigheden ende
trybuten inde voorgaende Capittelen gementioneert;
ende het refterende van hun ne goederen dat niet ont-
laden fai zyn, konnenbehouden ende hebben, ver-
voeren of wech brengen in fijn genoemde fchipofte
fchepen, vaertuychoftevaertuygen, fonder eenige
gerechtigheyt ofce Impoft, hoedanich die foude mo-
gen zijn, te betalen, gelijck of fy met de felve nim-
mermeer waren geweeft in eenige Bayen ofte Have-
nen van den Catholijcken Coningh, ende datallede
goeder en, middelen ende Coopmanfchappen, fche-
pen ofte vaertuygen, ende alle faken hoedanigh die
mochten zijn: ingebracht in de Dominien ende Plaet-
fen van de Kroon van Groot Brittangien, als Piinfea y
ende in de felve Dominien ende Plaetfen voor fulcs
geadjudiceert, fullen gehouden worden voor goede-
ren en Koppmanfchappen van Groot Brittangien, oock
gecomprehendeerc tot het verftanc van die Capittel.
Dat de Onderdanen ende Vafallen van den Door-
luchtighften Koningh van Groot Brittangien vermo-
gen te vervoeren ende brengen aen alJc code yder det
Domlv
vmnlandt ' ent^e hare refpeflive Volcken, Onderda.
lio/· „eHende Inwoonders,fo ter Zee als te Lande,ende op
--—' He Revieren, in alle ende yegelijx Rijcken, Landen,
Dominien, Limyten, Lantitreecken, Provinciën,
Fvlanden, Plsnragien, Steden, Dorpen,Gehuchten,
Hivcncn, Reden , Revieren, Bayen, Enghtenende
Ruymten,in welke men tot defe tegenwoordige uyre
Handel en vrye Commercie is gewoon te dry ven, op
Tulckenwyfe ende maniere , dat fonder fahe conduiB
ende generaci ofte particulier verlof, de Onderdanen
ende Volkeren van elcx, fullen vryelijck vermogen
fo te Water als te Lande.ende langs de Revieren,der-
wae;ts te reyfen ende te varen, ende inkomen in hare
eenoemde Landen,Rijcken, Dominien, oock in alle
Steden,Havenen,Ruymten,Bayen,Engten ofce ande-
re des felfs Plaetfen, ende fullen mogen in yders Ha-
venen inkonnen met hare Schepen, geladen of niet ge-
laden , Karren ofte Wagens mee welke fy hare Koop-
manfcbappen voeren, ende aldaer koopen endever-
koopenfoodanigeende hoe meenige quantiteyt alsfy
willen, ende haer oock voor behoorlij cke ende rede-
lijckepryienkonnenvoorfien van nootdruften ende
andere nootfaecklijckheden tot hare fuftentatie ende
reyfc noociiih, geli jk ook tot reparatie van hare Sche-
pen ende Wagenen, ende daer van wederom vryelijk
mogen verreyfen met hare Schepen, Wagenen, Goe-
deren, Koopnianfchappen en toebehooren, ende we-
der na haer Lant keeren, ofte na fulcke plaetfen te ver-
reylen, als het haer fai goetduncken , fonder eenige
raoleftie ofte ophoudinge, m its betalende de rechten
ende ImpoGtien, conform het geen in dit Traftaet
dien aengaende is over een gekomen, referverende
yderparthyede Wetten, Coftumen en Rechten van
haer Landt.
V*
Item: Isoockgèaccordeert, dat wegen de Koop-
manfchappen, die de Onderdanen van de Koning van
Gmt Brittaepe» {allen koopsa ia Sfangieu of andere
Rijcken ende Dominien van de gemelten Koningh
van SfaHgim ende in hare eygene fchepen, ofte die de
felvegehuyrt oftegeleent mochten hebben,wech voe-
ren niet en fullen nemen, nochte verhoogen eenige
nieuwe Impoften, nochte gerechtigheden, Thieii-
dcn, Subiidien, nochte andere Laden, hoedanigh die
mochten wefen, meer als't geen in diergelijcke oc-
cafle de eygene Onderdanen, ofte eenige andere Na-
tien geobligeert zijn te betalen ende van haer wort ge-
vordert ; Ende dat de gemelte Kooplieden in hare
verkoopingen, inkopingen ende verhandelingen ha-
ler Koopmanfchappen (foo wel ten refpede van de
fpecien; gelijckvan allen ende welcke gerechtigheyt
men oock mocht betalen) genieten en hebben fullen,
de felveprivilegiën gelijck als hare natuyrlijcke On-
derdanen ; ende dat alfulcke Koop-handelaers mogen
koopen, ende hare Schepen met de gemelte Koop-
manfchappen ende goederen laden, welckc Schepen
fo geladen zynde, ende gerechtigheden van de Koop-
manfchappen ende goederen, (gelijck gefeytis)be-
taelt zijnde, en fullen de voornoemde Schepen in de
Haven niet mogen werden opgehouden, op wat pre-
text het foude mogen wefen, nochte de Inladers,
Kooplieden ofteFaftoren , diede gemelte goederen
gekocht en ingeladen, en fullen oock na het vertreck
der felver Schepen om eenige oorfaeck die 't felve fou
de mogen raecken, werden gemolefteert.
V L
Ende op dat de Officialen ende Bedienden van wel-
kers Steden , Dorpen ende Plaetfen van d'een ofte
α anderezijde, niet en mogen eyflchen ofte nemen
van nare refpeitive Kooplieden ende Votckeren hoo-
>gerechtigheden ,Salarien, erkenteniflen,
gefchencken, of eenige andere faecken,al3 die, welcke
Bet voorgaende artijkel verklaert, ende op dat gemel-
«,de Kooplieden en Volcken, klaerlïjck ende blijc-
Keiijck tpogen weten ende onderkennen wat hier van
M. boo IS geconcerteert ende beflooten, dat in alle pu-
'•jcque Impoft-Comptoyren van eenigerley Steden,
yofpen ende Plaetfen, foo wel in de Dominien van
aen Doorluchtighften Coningh van Siangit», al» van
-ocr page 331-
1667,
300 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Dominien van den Doorl. Coningh van Spaugten, al- lerhande Vruchten en Koopraanfcbappen van Ooft. Inftien; blijckende by getuj^enifle van de Gedepu- teerde van de Ooft-Indifche Compagnie tot loonden, dat het zijn, ende gekomen van hare Conqueften, Plantagien ofte Faöoiren,inde fel ve forme noch meer noch minder geordonneert aen den Onderdaen van de Vereenighde Nederlantfche Provincie , by t-mee Koniocklijcke Brieven van Contrebande, harcadien van den /even en ttuintighfien Juny ende den derden luly des Jaers feflien hondert drie e»^//gè,gepubliceert den dertichfien]\xny, ende den -vierden luly des felven Jaers : Ende voor loo veel beyde de Indien raeckt, en andere deden, welcké die mochten zijn, refpeótive- lijckonder de gantfche Kroon van Spartgien,concc·
melten Koningh van Sfangien, fullen hebben, genie- ten, ende joüiileren van alle de privilegiën en immu- niteyten welcke den Koningh heeft gegeven, ende gecoijfirmeert aen de Engelfche Kooplieden in Anda- lufien refiderende, door fijne Koninckl. Brieven ende Ordonnantiën , gedaen op den negmiende» Maert, fefe»twifitighfe»iuny, endeden jiegtnden Nüvem- bris van den lare fefiienhondert -vijf en veertigh i fijne Catholijcke Majefteyt confirmerende het ielvc duor defe tegenwoordige als een gedeelte van dit Traétaet, tuffen de/wfffKroonen} ende ten eynde dat het Ma-
alle en elcke der Onderdanen van den Coningh van Groot Brittangien refiderende , ende handelende in eenigerley Quartier, welcke foude mogen welen on- der de Dominien van de Catholijcke Majefteyt. X.
Dat de fchepen ofte andere eenigerleye Vaertuygen welcke foude mogen toebehooren aen den Koningh van Groot Brittangien ende aen fijne Onderdanen ,ende Inwoonders,bereyfeudede Dominien van den Ko- ningh van Spaengien, in eenigerley van fijne Havenen niet en fuilen gevifiteert worden door de Bedienden ofte Rechters van Contrebande, ofte door eenigh Perfoon uy t fijn eygen ofte yemants authoriteyt,noch- •te op de felve eenige Soldaten, gewapende Mannen ofte andere Officialen, aen het boord van eenige der voornoemde fchepen ofte Vaertuygen te fetten, nochte de Officialen van de Douane ofte Impoft- Comptoyr j van d'een ofte van de ander Zyde, om re- cherce in eenige der voorfeyde Vaertuygen ofte fche- pen te doen, toebehoorende de Volckeren van d'een ofte andere zyde, welcke in hare Landen, Dominien ofte refpeftive Havenen fullen inkomen, voor ende aleer dat de felve Schepen ofte Vaertuygen fullen zijn ontladen > ofte totter tijdt fy aen Landt fullen gefet hebben dat gedeelte van de ladinge der Koopman- ichappen welcke fy verklaren in de genoemde Haven te wil en loffen, nochte fai den Capiteyn, Schipper, ofteyemant anders , van het genoemde Schip ofte Schepen gevangen geftelt, nochte fy, noch hare Vaer- tuygen aen Landt opgehouden ; maer ondertuffchen vermogen de Conincklijcke Officieren , ende die van het Impoft-Comptoyr ingaen in het Schip ofte Vaerti^gen, maer niet meerder in getal als drie op jeder Schip» om daer op te letten dat geene goede- ren, ofte Koopmanfchappenuyt de genoemde fche- pen, ofteeenige Vaertuygen, ontladen en werden, fonder de gcrechtigheyt te betalen, welcke volgens " defe voorfchreve artyckelen yeder parthye gehouden is te betalen, welcke genoemde Officialen daer fullen gaen fonder onkoften te doen tót laftc van het Schip , ofte Schepen , Vaertuygh ofte Vaer- tuygen , der ielver Officieren , Matrofen , Com. ; pagnien , Faftoren ofte Eygenaers, ende wanneer de Patroon ofte Schipper fai verklaert hebben, dat h» alle de ladinghe van fijn Schip in eenige Haven fai ontladen foo moet de verklaringe en inhoutvande voorfchreve ladinge gedaen werden in 'c Impoft. Comptoir in gewoonlijcke forme, ende indien n» hetfelve gedaen te zijn, eenige andere goederen in |
fchepe , geen moleftie ofte caftydinge gedaen wor- den , ende de felve fchepen ofte Vaertuygen geladen zijnde , fullen vryheyt hebben wederom te mogen vertrecken.
XI.
Dat bet Schip ofte fchepen, aen den een ofte den anderen Koningh toebehoorende, ofte aen hare re- fpedtive Volckeren ofte Onderdanen, welcke in eeni- ge Haven, Landen ofte Oominlen van d'een of d'an- det inkomen, ende een gedeelte van harelgoederen ofte Koopmapfchappen ontladen, tot eenige Haven
nifeft, en bekent zy, is toegeftaen, dat de felve Brie- I ofte Rede, zijnde geconfifqueert, met de reft van fijne ven, voor foo veel de felve by fijn volkomene fubftan- ι ladinge na andere plaetfen, binnen ofte bujrten deiél- tie pafleren en transfereren in'tLichaem van defe te- | ve Dominien, en fullen niet gehouden zijn te regi- genwoordigeartijckelen,in den naem ende faveur van | ftreren ofte gerechtigheyt te betalen van de andere
goederen , ofte eenigerley Koopmanfchappen , als van die geen die zy aldaer in ;de gemelte Haven ofte Rede ontladen hebben, nochte geconftringeert wor- den om borge ofte andere fecuriteyt te ftellen voorde goederen die zy elders hebben te vervoeren, alfoo het klve geen diefte, fchuldt, verraderye, ofte ander capitaci delitì is.
XII.
Ende voor foo veel als de helft van de gerechtighe- den de goederen ende Koopmanfchappen die in £»· gehmt ingebracht werden,haer felfs komen te vermin- deren, ende weder keeren aen de Perfoon die de felve heeft ingevoert, indien al fulcke goederen uyt d»t feJve Ryck, binnen den tijt van /sPiif^maenden, ca dat de felve eerft ontladen waren ende uyt dat Rijck zijn gevoert,onder eede,dat het de felve goederen zijo welcke het recht van inkomen betaelt hebben,ende by aldien de felve binnen de genoemde tijdt van taaetf Maenden niet wederom zijn ingefcheept.konnen dies niet tegenflaende t'eeniger tydt werden uytgevoert fonder eenige Tol ofte gerechtigheyt van uytgaente betalen : Iterhal ven is geaccordeert, dat by aldien ee- nige Onderdanen van den. koningh van Grott Brit' tangien van nu af voortaen , eenige goederen ofte Koopmanfchappen, van wat conditie ofte gewafch die mochte wefen, aen Lant fielden, in eenige Haven van fijn Catholijcke Majefteyt, en hebbende de felve geregiftreert, ende de fchuldige gerechtigheden n vol- gens dit TraÖaet betaelt, ende daer na de felve willen- de vervoeren,ofte een gedeelte van dien,ofte na eeni- ge andere plaetfen , om een hooger marckt te foeken, fai vermogen ende gheoorlooft zijn aen die perlbon ofte'pcrfoonen de welcke de felve ingebracht hebben, 't felve ooli vryeüjk te doen,ionder tc betalen,ofte dat
deert aen den Heer Koning van Groei Bn/Meg/Vw^alle i't genoemde Schip of Sehepen gevonden wierden 'tgeengeconcedeert is aen de Heeren Staten der Ver- j meer als by den verklaerden inhout foude opgeftelt eenighde Nederlanden ende de Onderdanen der fel- xyn, worden haer^iA* dagen tijtds verleent, dagen ver, byhetTraöaetvanVWwwTiervanhet J[aer fefite» , in welcke men vermach te arbeyden, ionder de Feeft.
hondert acht enveertigh Ci^wtA dagen te tellen, welcke opgetelt fullen worden van
punà voor pund, londer yetsdaer aen te ontbreken, den dagh dat fy hare lail hebben beginnen te bieec- metdefelve kracht ende ampliatie de felye Wetten ken,omintekonnengaen, ende haer niet verklaar- obferverende, by de welcke de Onderdanen van de de goederen te openbaren, ende des ielfs confifcatie gemelte Staten zijn geobligeert en gereftriiigcertjon- tefalveren: Ende in cas den inganck van het felve derhoudende de lelve reciproque vrientfcfaap. ende de openbaringe van dien, binnen de genoemde
IX. I tijdt niet en kan gefchieden, als dan fullen die parti-
Datd'Onderdanen vanden Koning van Greo/BriV- ■ culiere goederen (die fy fullen vinden , gelijck gefeyt tangien handelende, koopende ende verkoopende in blijft, alhoewel de onrladinge niet volkomen is ge- eenigerley'van de Rycken, Gouvernementen, Ey- ifchiet) alleen geconfifqueertzijn ende geen andere, landen. Havenen ofte Lant-ftreecken, van de ge- ende fai aen den Koopman, ofte Schipper van den |
-ocr page 332-
en OORLGH, 'tSeven-en^'veertfghpeBoecL· 30Ì
dservjoi
klaringhedaervan, ____
ifonnende quijt worden, refol veren die in een andere
Stadt, Dorp ofte Plaetfe van de genoemde Dominien
te remitteren, konnen het fel ve doen fonder eenighe
difficulceyt ofte verhinderinge.
gerecbcigheydt te betalen als het engagement in fijn
inkomen, endü alfuicke gerechtigheden en heeftmen
rdetweedemaelniet te betalen, in geenighdeei
van de gemelte Heerlijckheydt ofte Dominien, ne-
mende getuygeniiTe van de Officialen vande Douane,
dat defelve vodr heenen in behoorlijcke forme zijn
betaelt, endede Rentmeeftersende Adminiftrateurs
die
van deinkomften des Konincks van Spangien
Plaetfen j ofte andere Bediende of Beaienden,
daer toe fouden mogen geftelt zij n, fullen hebben toe
telateti, ende het tranfport van alfulcke Goederen en
Kooptnanfchappen van d'een Plaets ne d'ander, tot
allen tyden niet te beletten , ende geven aen hare
Offidalen ende Failoren, fuffifante getuygeniiren,dat
de gerechtigheden betaelt Zijn geworden, wanneer fy
defelve de eetftemael quamen te ontladen , door
t'welcke fy konnen vervoeren ende ontladen in eeni-
geHaven, ofte gedeelte, vryvan alle verhinderinge
ende gerechtigheden, gelijck gefeyt is, behalvcn altijt
betrecht van het derde.
XIV.
Dat het fai gheoorloft zijn aen de Schepen van
'iVolckende Onderdanen, van d'een en d'anders zy-
de, baer Andiers in Zee ofte op eenige Reede uyt te
wrpen, wekke aen een van beyde xyden mochte toe-
behooren, fonder nochtans ghshouden te zijn binnen
de Haven in te koomen : Ende als het gebeurde dat fy
genootfaeckt wierden door ftorm, of op hare Vyan-
den, of Zee-Roovers te ontvluchten, ofte om eenigh
inder accident binnen te loopen, het voornoemde
Schip niet geconfigoeert zijnde na eenighe Vyandc-
lijcke Haven, ende voerende ghecn verbodene ofte
Contrebande Waren , waer van men verfeeckerdc
preuvebeeft, fsl hem geoorloft Zijn weder in Zee te
ileeckenalshethem fai goetduncken, mitsfijn Sche-
pen en Goederen niet hebbende ontladen, ende fijn
Koopmanfchap te koop geftelt, ghelijck als gefeyt is,
en fullen niet gevifiteert noch gemolefteert werden,
verraitsbetgenoeghisdat fyhare Pafpoorten in fulc-
ken geval tboonen, ende den Inventaris van hare La-
dinghe, oock hare Zee-Brieven, weicke behoorlijck
lijnde, fullen by de Officialen van den Koningh van
Spengieui eade den Koningh van Groot Brittangh»
refpedive toegelaten werden, vryelijck weder in Zee
te keeren, fonder eenige moleftie.
XIV.
Dat by aldien fy in eenige Baeyen ïljn ingekomen,
ofte in volle Zee gerencontreert door eenige Schepen
vandeghemelte Heeren Koningen ofte particuliere
Artnateuts bare Onderdanen, de genoemde Schepen
( otn alle diiordre te ontgaen ) fullen een Canon-
Icbootvan den anderen blyven, ende konnen haere
Bootste Chaloupe affenden aen boort van het Schip,
latende maer tnuee ofte drie Mannen in gaen,aen wek-
ken (y hacre Pafpoorten fullen exhiberen, door den
Meefterofte Patroon van gemelte ^chip; ghelijck
hare Zee-Brieven , conform het Formulier,
welck fai gcinfereert ftaen aen het éynde van dit te-
genwoordige Traöaet, waer by fai moeten blijcken,
niet alleen iijneLadinge, maer oock de Plaetfe waer
oy woonachtigh is, in de Dominfen van de een of van
f'^rC) ende den naem van den Schipper, ende vani _______________________ — _ _ _
netöcl«p,opdatm^ door defe middelen foude \ |)en,Kgopmanfchappen,KÌèdÌDgco,oftèandere Goe-
yi. Deel. Ce deren
,ϋ/ί-ί van baer geeyfl Cd worden eenigh Recht ofte Tol van
uytvoer, by, ofte defel ve doende Ecdt, indien de-
fcJve dacf toe verfoghc werdc, dat het defelve Gof^--
reo zijn > waer van fiy de gherechtigheyt ten tyde
fijn oDtladinge heeft becaelt : Ende of het ghebeurde
jlat de Onderdanen, Volckeren, ofte Inwoonderen
vandeDorainien, van deen ofte d'ander quamence
ontladen, ofte in eenige Scadt, Dorp ofte PJaetfe re-
rïnpHeri^n. KnonmanfchaDDcm
konnen 0iiderkennen,0f hy Waren van Contrebande
voert, ende dat ghenoegfaem blycke de qualiteytvan m. ^
het Schip, gelijckoock vanden Schipper ende Patroon
van 't felve ; aen weicke Pafpoorten en Zee-Brieven,
volkoomen gheloof ende credijt fai werden ghege-
ven, te meer, overmits dat oock van wegen den ghe-
melten Koningh van Spangie», gelijck mede van we-
gen den gemelten Koningh van Groot Brittasgien, in-
dien het nootlneckelijck is, eenige certificatièn ende
tcgen-teyckeningen fuUen gegeven werden j op daC
hare deugdelijckheyt te beter foude bekent, en dat de-
felve in geenderhande maniere foude vervalil werden,
XV.
Indien eenighe verbodene Goederen, ofte Koop»
manfchappen uytgevoert, uyt de Rijcken Dominien,
ende I .anden, van de eene ofte de andere der voor-
noemde Heeren Koningen, door de refpeétive Vólc-
kefen, ofte Onderdanen van de eene , ofte van de
andere, in fulcken ghevalie , fullen de verbodenea
Koopmanfchappen alicene geconfifqueerczijn, endo
niet de andere Goederen, ende en fai den Delinquane
geen verdere flraffe uytftaen, ten ware, dat by aldiea
denDeliquantuytderefpeélive Rijcken ofte Domi·
nien van den Koning van Groot Brittatrgieaujtyoetde,
zijnde eygen Munte, Wolle ofte Vol-aerde, vande ge-
melle Rijcken ; ofte voerde uytde refpeilive Rijcken
en Dominien van den gemelten Koning van Sfangim
eenig Gout ofte Silver, gewrocht,ofte niet gewrocht ;
In ygelijck defer faken,fullen de Wetten van de refpe-
£live Landen geobferveert werden in harekracht en
vigeur. XVI.
Dat het fai geoorloft wefen, aen Volcken ende On-
derdanen van beydede Koningen, acces te hebben
tot de refpedive Havenen, van de een tot de andere,
ende aldaer te verbly ven ofte weder te keeren, met de
felve Vryheydt, niet alleen met hunne Schepen ends
Vaertuygen, om te handelen ende negotieren, maer
oock met hare Schepen ten Oorloge uytgeruft jghe-
wapent ende gedifponeert zijnde tot refiftentie, ende
oock om den Vyandt aen te doen, ende ghebeurende
dat fyghedwongen mochten werden door ftorm hare
Schepen te repareren, ende defelve van noodighe
Provifien te voorfien, in fulcker voegen dat goetwil-
lighlijck inkomende, defelve foo numereus niet en
fullen zijn,datmenrechtveerdige redenen foude mo-
gen hebben haer te fufpicieren, tot fulcken eynde ful-
len fy niet excideren het ghetal van echte, noch hare
onthoudinge niet langer in de felve Plaetfen ofte om-
trent der felver Havenen continueren, als de behoor-
lijckheyt van tijdt tot hare reparatie, ende andere ne-
cefliteyten vereyft, veel minder occaiïe geven , om de
vryhey t van Commercie ende de inkomfte van ande-
re Schepen, van Natiën daer meded'een ofte d'ander
Koningh in vriendtfchap is, ende wanneer een onge-
woon ghetal van Oorlogh Scheepen figh liet vinden
omtrent een Haven, en fai haer niet geoorloft zijn te
kometj in hare Havens ofte Reden, fonderal voorens
permiffie vanden Koningh te hebbein verkregen, aen
welcken ghenoemde Havens toebeHooren, ofte vui
de Gouverneur van gefeyde Havenen, daer toe door
ftorm ofte andere nootfaeckeiijckheden,niet gedwon-
gen geweeft zijnde om het peryckp van de Zee te ont-
gaen, ende in fulcken geval fujjen fy rekenfchap aea
den Gouverneur hebben te doei<^,ofte een de principi.
Ie Magiftraet van die Plaetfe, wegens de oorfaeck van
hare komfte, ende lullen daei· niet langer hebben te
blyven als het den Gouverneur ende Msgifl:taetbil-
lick fai duncken, noch eenighe afte van hoftiliteyt in
alfulcke Havenen te betoonen, weicke totprejuditie
van d'een of d'ander der voornoemde Heeren Konin-
gen fouden mogen wefen.
Dal den genoemden Koning van Sfangien,ao(k dea
Koningh van Engelandt, door geenigh generael noch
particulier Gebodt, noch om eenigerley oorfaecke,
hoedanigh die 2y,ral fequeftreren ofte ophouden, bs-
I letten, of in fijnen refpeétive dienft nemen, van eecig
Koopman,Schipper,Stierman of Zeeman,haer Scbe-
Γ ^l'veiiick eenige Goederen, Koopmanfchappen,
i?7rhTen ofte Middelen, ende de gerechtigheden
Itf Vin behoorlijckbetaelt zijnde , volgens de ver-
vau υ ^^^^ ^^^^ ^^ defelve aldaer niet
-ocr page 333-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
fk/Cy deren, d'een ofte d'andertocbehoorende, in hare Ha- ^ / · venen ofte op hare Revieren, de felve Koningen ofte Perfoonen die de Scheepen toebehooren, daervan niet geadverteert zijnde, ofte toelatende dat het ge- fchiede; welverftaende, dat dit niet gefeydt wordt, om te beletten, ofte den ordinaten wegh van Wet- ten ende Juftitie in een^h Landt te verbreecken.
Dat Kooplieden, Onderdanen,van d'een ofte d'an- der Koningh haer Faftoren ofteDienaers, ghelijck oock hare Schepen, Schippers ende Zee-lieden, ver- mogen oock ( gaende ende komende in Zee, ofte.an- deie Wateren, Reden ende Havenen, van d'een ende van de andere refpeótivelijck ) te gebruycken, ende met hen te voeren foodanige flagh van Wapenen, de- fenfijf endeofFenfijf, fonder geobligeert te wefen, daer van Regifter over te geven, ende vermoge defelve oock aen Landt te brengen, ende haer daer van tot hare defentie te dienen, volgens de coftume van al fuicken plaets.
XIX.
Dat de Capiteynen, Officialen, ende Zee-liedea, van de Schepen der Volckeren, van d'een ofte d'ander zyde,geeaProceiTenmoghenaenftellen, adiie infti- tueren, ofte ooriaecke van moleftie, fchade, ofte na- deel geven aen haer eygene Schépen, Capiteynen, Officieren ofte Zee-lieden, inde refpedive Koninck- rijcken,Dominien,Landen ofte Plaetfen,om hare ga- gien, falarien, ofte eenigh ander pretext, nochtedie mogen inftellen, ofte tot het felvige onttangen wor- den, by eenich pretext ofte couleur, in den dienft ofte protcdic van de gemelte Heeren Koningen van Sjiaa- gim ende Groot Brìttangìen refpeöivelijck i ofte on- der hare Wapenen zijnde; maer by aldien eenige con- troverfie fig opdede luflTchen Kooplieden ende Schip- pers, ofte tuflchen Schippers ende Matrofen, defelve met malkanderen te bevredigen, al alleenlijk ftaenaen den Confai van die Natie ; maer op fulcke maniere, datdiegeene, die figh niet tegenftàende nietfubmit- teert aen fijne arbitrage, vermach teappelleren aen de ordinarii Juftitie van die zyde, daer hy Onderdaen is.
XX.
Ende om alle beletfelen wegh te nemen, ende dat de Kooplieden ende Avanturiers van deRijcken van Groot Brittangie» fouden verlof hebben, ominBra· bandt en Vlaenderen, ende andere Provintien, onder de lurifditìie van den Koningh van Spangie» behoo- rende, te mogen gaen en komen : Ie geconfidereert te accorderen ende toe te ftaen, dat alle ende yegelijcke Wetten, Ediöenende Aflen, by de welcke dein- brenginge van Laeckenen , ende andere Manufadtu ren van WollejVan wat qualiteyt die zy, geweven ofte Hoch tc weven, gevolt ofte noch te vollen, in Vlaen- deren ofte andere Provintien verboden zijndc,werden gerevoceert endegeannulleert : Ëndeby aldien eenige col, gerochtigheydt, tribuyt, impofitie, laft, ofte pen- ningh ( met verlof ofte andere maniere ) op de La- kenen, ofte andere Manufadturen van Wolle, isghe- ftekgheweeft, uytgefondert de oude tribuyt op yder (luck Laecken, ende na proportie op yder van defelve Mànufadlurenvan Wolle, conform de oude Traöa- ten, ende geaccordeett tuflchen de doenmaels Konin- gen van Engelandt ende Hertogen van Bourgongien, Gouverneurs van de Nederlanden, fullen oock van nu af en voortaen vernietight zijn, ende dat oock op genoemde Laeckenen ende Manukt^uren, geene van defelveTribuytenoftelmpofitienopgelteit, ofte de gemelte Manufadturen befwaert werden, om eeni- gerley pretext ofte oorfaeck, hoedanighdiezy, ende dat alle Engeliche Kooplieden in de genoemde Pro- vintien, Steden ende Dorpen de» fclfttraficquercnde, hare Fadtoren,Dienaren ende Agenten, van nu af aen, en voortaen fullen jouïiTerea van alle Privilegien, Ëxemptien, Iromuniteyten ende Beneiïcien, welcke in voorleden tyden zijn geaccordeert geworden, ende by de voorgemelte antique Tradtaten ghegeven ende geaccordeert, tuflchen de doenmaels Koningen van Èagf/Wi ende Hertogen van Bourgonpen* Gouver- ^ neuf s viu de Nederlanden: Oerfaalven is geaecordeert, ; |
dat wegen fijn Msjefteyt van Groot Brittangim Gede. pureerden fullen genomineert worden , welcke met den JVlarquis de ofte met den Gouver, ·"
neur van die Provintiein der tijdt weiende, oftemej
andere Minifters, welcke fufEfante Volmacht daer toe
fullen hebben, fullen concurreren, welcke met rypen overleg van de reciproque nutheyt van beyde de Na- tien, met malkander fullen handelen, ende een amia- bel befluyt maecken, overal'tgheene hiervoorenii gefeyc. Alfoo ootk fullen de Engelfche Kooplieden gauderen van meer ampie Privilegien, Immuniteyten ende Exemptien, welcke ten meerendeelghefchickt zijn, na den tegen woordigenftaet van ikecken, om defelve Handel-Lieden te meer te animeren, ende tot fecuriteyt van baren Handel ende Negotie ; ghelijck by een fpeciael Traöaet fai worden gheaccordeert welck ghemeeckt Tal worden, defe faecken particuüy! lijckraeckende.
XXL
De Onderdanen ende In woonders van de Konin». rijcken ende Dominien van de Doorluchtighfte He^. ren Koningen van Spangim ende Eegeieudt refpedi· velijck, vermogen met alle verfeecfcertheyt ende vry· heyt, Scheep-varen ende Handelen in alle Rijcken, Staten ende Landen, welcke in Vreede, Vrientf^hip ende Neutraliteyt met d'een of d'andere zijn.
XXIL
Ende en fullen niet mogen ghemolefleert ofteont· ruftight worden inde genoemde vryheydt, door de Schepen ofte Onderdanen van de genoemde Heeren Koningen refpedtivelijck, ter oorfaeck van hoflilitey. ten die daer zijn, ofte hier na tuflchen een van haer ende de boven genoemde Rijcken, Landen ofte Su· ten ,ofte eenige der felver, welcke in vrientïchepende neutraliteyt met den anderen foude mogen wefen.
ΧΧΙΠ.
Ende in gevalle dat binnen de genoemde Schepen refpedtivelijck, door 't boven genoemde middel, ee. nigc Koopmanfchappen ofte Goederen, welcke hier boven voor contrebande ofte verboden zijn verklaert, fullen defelve ontladen, gedcnuncieert,endegeconfi[· queert voor de Rechters van de Admiraliteyt ofte la. de re Competente, fonder dat om die reden het Schip, ende de vrye en onvefbodene Koopmanfchappen, welcke in 't felve Schip bevonden fouden mogen wor- den, in geenerley maniere fullen wefen vervallen ofte geconfifqueert.
XXIV.
Tc meer, ende om alle differenten voor te komen) welcke fouden moghen ryfen, raeckendededefignstie van de verbodene ende Contrebande Waren, isver- klaert ende over een gekomen, dat onder diennaem fullen begrepen zijn alle Vuyr-Wapenen, ende haer toebehooren, als Canon ofte Gefchut, Mufquetten, Mortieren, Petarden, Boxnben, Graneden, Sau- cyfen, Peck-repen, Affuyten, Fourquetten, Ban- delieren, Pulver, Touwerck, Salpeter ende Ko- gels, hier onder werdt oock verftaen, dat voor vei· bodene Koopmanfchappen ende Contrebande Wa- ren , fullen gehouden worden alle andere foorten van Wapenen, als Piecken, Rapieren, Morlioenen, Hel- men, Curaffen, Hellebaerden,Javelinen, ende andere diergelijcke ; Wert oock onder dien naem verboden het tranfport van Krijgslieden, Paerdenmec haer toe- behooren, Holfters voor Piftolen, Hengfels, ende an- dere toeilellen ende toebereytiels tot den Oerlogb.
XXV.
Oock om alle materie van diipuyten ende contea· tie voor te komen, is over een gekomen, dat onder de verbodene Koopmanfchappen en Waren van COTtre· bande, niet bi grepen en zijn de Tarwe, Rogge, ende andere Granen, ghelijck oock Boonen, Erweten, endediefoorte, Zout, Wijn, Azijn, oock ^ne- «Üjck niet wat tot fuftentatie ende voedtfelvande Metifchen leven noodigh i» ; maer fullen de felvebly- veijvry, endegelijck alle andere Koopmanfchappen in't voorgaende Artijckel niet begrepen» ende f» faettranfpcrc der felmgfaeoorloftzijn, (al fchoon he: aaVy«Q(^clijckePlOTcren gebracht wiert) uy^efon-
I derc |
-ocr page 334-
cn O O R L G Η> Seven-en-vemtghfie Boeci 3 03 :
dert Steden ofte Plaetfen die belegert, geblocqueert,
ofte omfet zijn. χχνι.
Isoocktoegheftaenende over een ghekomen, dat 11ê het gheen, 't weicke bevonden wordt gheladen 7Ìin door de Onderdanen ende Inwoonders van de Riicken eadeDominienvaneenighe beyde Heeren Vnnioeen van ende EngeUndt. in Schepen
S anders Vyandt, alhoewel de feive gheen Con- trebandensijn, fullen geconfilqueert wefen met alle Γί eeen in defelve Schepen fai werden bevonden fon-
derUepàeofterefe^v^^^^^
DatdenConfuI, weicke voortacn fai refiderenin «niahe Dominien van den Koningh van Sfangiea, ^or de aiTiftentie ende proteétie der Onderdanen vL den Kooingh van Groot Brittangien. fai ghenomi- Lerc werden by den Koningh vinEngelandt. ende jpfelve alfoo genoemt zijnde, fai hebben en exerce- ren defelve macht ende authoriteyt in de executie van fijn chargie, ghelijck eenigh ander Confai fou demogen hebben in de Dominien van den gemelten Koningl#ende op defelve wyfe; de Confuls van Spaniteli, weicke in de Coninghrijcken van Engelant fullen refideren, fullen joüifferen van defelve autho- riteyt, welckede Confuls van eenige andere Natiën iQdefelve Rijcken fuHe^gehadt^ hebben.
Ende op dat de Wetren der Commercie door de Vreede geobtineert niet onvruchtbaer en blyven, ge- lijckdefelvefouden blyven, indiende Onderdanen van den Koningh van Groot Brittavgieji. wanneer de felve^aen, komen, ofte verblyvei^ in de Dominien, ofte Heerlijckheden van den Koningh van Spangien, om reden, dat fy aldaer handel dry vende > en Koop- manfchappen doende, in haere Confcientien worden ontruft ghemaeckt; Derhalven op dat den handel, ende negotie feecker, ende fonder rirque,foo wel te Water ais te Lande mochte toe gaen : De ghemelte Koningh van Spangien fai vooriìen, dat de Onderda- nen van den gemelten Koningh van Engelandt, niet en fullen belwaert worden, omtrent dc Wetten der Commercie, ende dat niemanc van hun in hare Con- fcientien fullen werden gemolefteert ofte ontruftight, behoudens dat ff geene publijcque fchandalen of of- fenficaen rechten, endeden gemelten Koningh van QmtBrittangkn fai oock in defelve maniere, ende om defelve redenen voorfien, dat de Onderdanen van den Koningh van Spangien niet gemolefteert ofte geinquireert fullen worden in hare Religie, teghens de Wetten van Commercie, behoudens de felve gheen publijcque fchandalen ende offenfien en ver- richten.
XXVIIII.
Dat de Volcken ende Onderdanen refpedlive, van 'teeneKoninghrijckin de Dominien, Territorien, Landen ofte Colonien, van den anderen, niet fullen werden gecompelleert, hare Koopmanfchappen te geven voor kopereMujite, ofte defelve te verhande- len tegen andere Μμηίε, ofte faken tegens fijnen wil- le, ofte defelve verkoght hebbende, betalinge te moe- ten omfangen, in apdére fpecien als fulcke, gheliick over een gekomen is,niet tegenilaende eenige Wet of
coftume contrarie dit ArticuL νϊ-Λ . . XXX.
Ditde Koopluyden van beyde Natiën .en hare Fa- toren, Dienaren en Familien, Co'inmlfeneDdean- oere, _hoedanigh defelve fullen Employeren 5 gelijck oock Schippers, Piloten en Zeeluyden, fullen vrye- iijckendeverfekert moijen blyven in genoemde Do- fflinwn, Koninghrijck«;n,eti Landt.ttreecken, van de een de andere der gemelte Koningen, gelijck oock in nare Havenen ende Reden, cndedat4cVolcke;en enUnderdanen vaii de eene Koningh fullen houden, en jouifleren in de Dominien, ende alle foodanighe Unden van den andati, in welcl^e fy ievwjvan hafe eygene Goederen"",. h«eLogien βί) Magwynen, tot oncfangenifleenbewarMéVM Goederen ende koopmanfchappen ^ geOuyren^é.dentijdt dat fy d?-. |
felve gehuyrt, en daer over geaccordeert hebben, fob- > > ·« der eenigh hinder ofte belet. - I66f.·
'XX XL · r ---
De Inwoonderen ende Onderdanen, Vfin de eenè cn van de andere kant, fullen haer in alle ghedeelten ' van de Landen onder de onderdanigheyt van de (elvtì Heeren Koningen behoorende, vermogen te diénen van Advocaten, Procureurs, Schryvers en SoIIìcIìì' teufs, weicke haer befl fai goet duncken, aen dewelc- ke ly hare Proceifen mogen belaften, met bewilllginge van den ordinaris Rechter, als het nootfacckelijck fai iijn, ende de pleytende parthye het fai verfoeckeh 4 ende cn (uilen niet geconftringeert wordenjhare fchulc en reecken-boecken, aen cenig Perfoon te exhiberen, 'tfelve niet zijnde om blijck tcgeven,of om Prcceflën en controverfien voor te kómen, ende fullen niet be- let, opgehouden,ende uyt hare handen genomen wer- den,om eenigerley oorfake,weicke die zy,ende fai aen de Onderdanen en Inwoonderen, van de een of de an- dere gedeelten, in de Plaetfen waer fy refideren, vrjf itaen,dat hare fchult-boecken, en die van hare cone» fpondentien, in fulcken lale zijnde, als fy goetvinden, defelve in te ftellen, 't zy in 't Spaens, Engelfch, Ne- derduys, of andere j fonder dat ly om 't felve gemole- fteert of onderfocht werden ; is beneSFeos anderen toegeftaen,aen allerley andere Natiën, en particulier- lijck van wegen haer Boecken, raeckende haren han* del en correlpondentie,
XXXII.
Dat inge valle, dat de Goederen van èenigh Perfoon ofte Perfonen, mochten ghefequefbcert werden vodf eenige Rechtbanck weicke die ly in de Rijcken ende Dominien van beyderzyden, ende het gebeurde dac in handen van eenige der Overtreders mochten wefen eenige Goederen ofte Schulden, weicke ter goeder trouwen aen' het Volck ende Onderdanen van d'een ofte de andere toebehooreti, en lullen niet vermogen door eenige der voornoemde Rechtbancken te wer- den geconfifqueert, fonder dat defelve aen de rechte Eygenaers fullen werden gereftitueert, indien defelve infpeciezijn; endefulcxnietzijnde, faldewaardye daer van volgens het Verdraghen Contraötufrchea Partyen voor hecnengemaeckt,biniinn dr/e Meenden na de genoemde fequeftratie, gereftitueert worden. ΧΧΧΙΠ.
Dat de Goederen ende Middelen vén de Völckea ende Onderdanen van de eene Koningh, weicke ko- men te fterven in de Landen,Rijcken ende Dominien van den anderen, fullen gcpreferveert werden voor de wettige Erfgenamen ende Nakomelingen van den overledenen j de gerechtigheydt van bet dertle altijdt geconferveert zijnde.
XXXIIIL Dat de Goederen ende Middeleta van deOndérdi' nen des Konings van Groot Brittangien. weicke ko- men te fterven fonder Teftament te maeckcn binnen de Rijcken van den Koningh van Spangien, fullen ge- inventarifeert werden by den Conful ofte publijck Minifter van den Koningh van Groot Brittangief.meV der felver Papieren, Gefchtiften ofte Reecken-Boec- ken, ende defelvegeftelt in handen van t'u>ee okeJrit' Codplieden, weicke daer toegenomincert fullen wer^ den door den gemelten Conful ofte piublijck Minifter, op dat fy defelve voor de Eygenaers ende Crediteurs des Overledenens bewaren, ende dat noch de Crufade, nóchte andere Jiidicature figh daer tuiTcben fai hebben te ftellen, en in diergelijcke occafien falmen reci» proquelijck procederen met de Onderdanen vanden Küninck van Spangie» in E^eUndt, 'ïo. XXXV.
'Dateenbequameèndebehoorlijcke plaetfe gh^e- ven ende aengewefen fai worden tot bègravinge der Onderdanen van den Koningh van Groot BrittangieHi wekkefouden komen te fterven binnen de Dominien van den Koningh van .SMittWf».
...... . /jXXXVL
' Dat byaldien in toekomende voorviel , dat eenigh difièrent^uame vóór te komen tuflchendenghemcl·^ .tcn lioningh van i/itBg/iXi ende den ghemelte» Ces Koningh |
-ocr page 335-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
Bo^
wgg- Kgningh vàp dewelckc de mutaelé Coni-
*mercieendcgoedecorrefpondeotieder Volckeren en Onderdanen van yeder zyde, mochten in perijckel fteilen> fai daar van kenniffe by tijdes werden gege- ven» welcke fai 2ijn,namentlijck, den termijn van fis Maenden, om hare efïèden en Koopmanfchappen te tranfpQrteren> fonder haer om die oorfaecke, binnen gefeydetermijn,eenigemoleftie, vexatie>ophoudin- ge, ofte ontladinge van hare Goederen ende Perfonen te doen.
XXXVII.
Alle de Goederen, verberghde gerechtigheden, meublen > oorfprongen, adlien , fchulden, credi- ten , ende andere, welcke door den Fifcael niet zijn beflagen, na beboorlijcke bekent· maeckinge van fijn faecke> voorden dagh van'tiluyten defesTraftaets, fullenaldaervryblyven. ende tot volkomen difpo- fitie van de Eygenaers, hare Erfgenamen, ofte van die dewelckerechtopdefelve fullen hebben, met alle de Vruchten, Renten, Inkomilen, ende profijten, ende alfoo weynigh fullen die geene, die de Goederen ofte Gerechtigheden fulien verbergbt hebben noch- te hare Erfgenamen , niet mnghen gemolefteert worden door de Fifcalenrefpedlive ter oorfaecke van van dien ; maer de Eygenaers hare Erfgenamen, ofte die gheen die darr recht op fullen hebben , Tullen ten refpedle der feJver, hare adie behouden tegen een ye- ge/ijck, geliick als om fijn eygen goet.
XXXVIII.
Isgeaccordeertendegeflooten, dat de Volckeren
ende Onderdanen van d'een ende d'ander van de ghe- melte Heeren Koningen, fullen hebben ende joüifle- xen in hare refpedlive Landen, Zee ende Havenen, Kevieren, Bayen, Landtftreecken ends Plaetfen, van d'een ende d'ander, defelve Privilegiën, verfeeckert- heden, vryhedcn, endeimmuniteyten (foowelra- kende hare Perfoonen ais hare Commercie) welcke gegeven zijn, ofce gegeven fullen worden, by d'een of d'ander, aen den Alder Chriftelijckften Koningh, ofte de Staten Generael der Vereenighde Nederlaadt- fche Provintien, ofte de Hanze-Steden, ofte aen ce- nigh ander Koningh of Stact, hoedanighdiezy, met alle de claufulen en omftandigheden in haer faveur, in foo volle, ampie, ende alderbencficieuite maniere,ge- lijckofhct iel ve alhier met alle hare particulariteyten ware gerefereert ende geinfereert.
XXXVIIII.
By aldien van d'een ofte d'ander zyde eenighe con- traventie der voornoemde Attijckelen raeckendede Commercie, begaen wierde by de Ofïicialen van de Admiraliteyten van een der gemelte Hecren Konin- gen. ofte eenige perfoonen hare klachten byde gein- terefleerdeparthyeaen die Majcfteyten, ofte aen ha- ren Raedt doende, fullen de fchadcn ten eerften repa- leren, ende alle de faeckcn executeren, in der manie- len als hier boven is geaccordeert, Ende by aldien dat metter tijdt eenige frauden ofte inconvenienten,raec- kendede Commercie ende Navigatie, quamen ont- deckt te werden, aen welcke men niet bchoorlijck by defe CapitteJen ial zijn voldaen, ende bi y ven, kanmen opnieuw® eenige andere jpretenfien, welcke men fai oordeelen convenabel te zij η, foo van d'een als d'an- der zyde opftellen, bly vende ondertuiTchendit tegen- woordighTrailaet in fijn volkomen vigeur.
X X X X.
Item : Daer is geconcerteert ende beflQoten,dat de gemelte Doorl. Koningen van Spangien endc Groot Brittangien, alle ende yegelijck defer Artyckelen ge- concerteert ende opg^ftelt in die tegenwoordigh Tra- öaet, fullen onderhouden, ende onderhouden wor- den door hare Ondeφanen ende Inwoondereo, ende dat fy defelve niet en fullen contravenieren, direiKe- lijck noch indiredelijck, noch toe laten datdefelve doot hare Onderdanen ende Inwoonderen ghecontra- vcnieerc worden, ende dat fy defelve alle ende yder van de hier boven geaccordeerde (aecken, ratificeren ende confirmeren, door opene Brieven aeti bëyde ty- den, geordonneert ende in beboorlijcke valide, ende (tiSciwafe forme, en die over hsadelen, ofte recipro- quelijck ter goeder trouwe, ende reëlijck binnen titr,,, Maenden te doen over handelen, welcke gereeckent ; fai worden, na den tijdt van defe tegenwoordighe ^ zijn gedaen : Ende fullen de gemelte Koningen ordre geven, dat de tegenwoordige Vrede ende Vrientfchap gepubliceert werde in de forme, ende ter plaetfe daer men fulcx ghewoon is te doen, gelijckvoorheenen plach te gefchieden. |
Tot veifeeckeringe van defe alle ende een yegelljclc der ielver, confirmeren wy ondergefchreven Com. mifïariffen van den Doorluchtlghften Koningh ende Koninginne van ί/ΛΛ^ΐί», ende Extraordinaris Am-
bair.:deurs van den Doorluuhtighften Koningh van Groet Brittangien, het tegenwoordige Traftaet met
onfehandt-teeckeningen, ende bezegelen'tfelvemet
onfeZegelen; Gedaen in Madrid den Jrie enfain- tighfienmt^ JeflienhoHdertJevenenfefiigh. Getekent Juan Ever har do Nidhardo. elDuque yConJede Oriait, el Conde de Venerattda, Sandaich.
Welck Tradlaet hiergefchreven ende geinfereert, gelijck boven is gefeyt,my geprefenteert zij^e, door my ne gemelde CommiiTarifen, na het felv||%efieo,eQ rypelijck van woorde te woorde in mynen Raedt g®. examineert te zijn; lek voor my η Ie! ven, endeden Doorl. Koningh van Spangien Careldell, onfeal- derbcminde Soon, ende voor fijne Erfgenamenende ende Succeiieuren j ghelijckoock voor de Vafallen, Onderdanen ende Inwoonderen van alle onfeRyc- ken, Landen ende Hterfchappyen, approbereende ratificere, alle den inhoudt des felfs ende yder particu- lier poind: dat 't fel ve innehout, en by de tegenwoor- dige houde lek voor goet, krachtigh ende van waer- den ; belovende op Trouwe,en Koninghlijcke woott ende in den name ende plaetfe van den ghemelden DüOfiuchtigften Koningh mynen Soon, ende alle fijne Erfgenamen en nakomelingen te achtervolg en na te komen, in diervoegen ende op die maniets gelijck of ick 'c iel ve in eygen perfoon hadde voltroc· Iten, fonder daer tegen te doen noch te lyden, dat ia eeniger manieren, hoedanigh die zy, daer tegen gfr daen werde, en by aldien eenige contraventic, tegen den inhouden van 't gemelde Tradlaet begaen wiert ι fai ick 't felve efFedivelijck doen repareren fonder dif- ficulteycofte uytftel, ftrafFendeende doendedcover- treders van dien flrafFen, obligercnde tot dien boven gemelden effcdie aen den gemdden CatholijckenKo- ningh mijn Soon.ende aen alle fijne Erfgenamenende Naekomelingen ende alle ende een ygelijck van onfe Koninghrijcken,Landen ende Heerfchappyen, ende alle onfe andere goederen, tegenwoordige endetoc- komende, fonder eenige te excepteren,cnde tot ver- feeckertheyt van defe Obligatie, renuncierelckvan alle wetten,coftumen ende andere faecken dcfen coo- trarie:Ende tot getuygenifle van alle 't bovengemeWei hebbe defe tegenwoordige doen depefcheren, geteyc- kent met mijn handt,gezegelt met mijn fecreet Ze^el, ende tegen geteyckent van mynen Secretaris van Mi- te, Gegeven in Madrid den «n» entièintighfienZt^' ttm\i^ïfefiim hondert fevtn eh fifiigh, Geteyckent
Y O la R E Y Ν E.
F. Fedro Werdinandez del camf ey
^m^mBeiratiititban Spangten obrtöatiöiaP öen drie en twintlehften fteUolflettlK SSjtóf/ eif
fpcötConmiifracjfen. ' . -
Hautsà'PuiputsSfipKursi
Ρ Ar Ie Lettre quej'ay entendu que le^PJ^^f. ƒ 1
Chrefiitn \ efcrittea νοβΗίμίεβ Ρηΐ^πΜδ elfesj^s·
auroni:· veu la Refolutlön. qu'il doit avoir pr' ' d'evabirceiPaislcy, /antrompreèiPaix,ioasfim^^^i^ quel'on luy auroJt /efiiié fatisfjftlon ïouchant Ie drostt «J^
ivec
dare |
-ocr page 336-
cn O ORLGH, 't Se-ven-en^veertighfie Boeck. 305
I Ie manifeftequ'il a fait publier, & auquelje
li^/. que dois «prefentei à Vos Hautcs^Puif.
■ Κïr inTccident dc fi grande imponance, & £ maniere fi irreguliere d'agir, elle» l'entendront l l'Ambailadeur Don Efieu^andeGam^rra, & auffi f« raifons qui accompagnent lacaufeduRoy Mon- feeur, elperaötqfeVos Hauces Puifla^es M dans une invafionfiimpourveue, & je n'en do spasdouterde lajuftification de Vos Hautes Puif- ionres &del'Amitié, Voifinage, & correfpondence Sn daneer qui eft commun à nos Eftats, & ainfi SemeSàc^u'ilvo^
lutiMS proportionées à h grande prudence de Vos h'u' Puiflances, Stàremedier un penlccminun, 5nnt font mcnacés non feulemenc les EftatsduRoy Monfeieneur, mais auffi ceux de fes confins.Sc que ce fJra a vee labriefvetéque la prefente prefle requiert ; Dieu garde Vos Hautes PuiOances longues Années, romme ie fouhaitte. Bruxelles Ie vingtiefme de May Me/&CInsfiixtnte fept. De Vos Hauces Puiffinces Ie pius grand Serviceur, leMarquisdó CafielRodrigo.
Hoogt ende CHogende Hee^en.
11Y den Brief die ick verftaen hebbe dat den Alder- DChriftelijckften Koningh aen u Ho.Mog. heeft gefcbreveu, iullen defelve gefien hebben de Refo- lutiediehyghedachchadde te nemen om t'invaderen defe Landen alhier, fonder den Vreede te breecken, onder pretext datmen hem hadde geweygert, voldoe- ninge, rakende het reght, methetwelcke hy preten- deert te ontblooten den IConinah mijn Meefter vande Provintie van Brabandt, ende den aenkleve van dien, alfoo hy verklaert in bet Manifeftdac hy heeft doen publiceren» ende waer toe ick my referere, 'twelck ick u Ho. Mog. moile voorhouaen op eenongheval van foo grooten gewighte,ende van eene foo onreght- mitigen maniere van ageren, 't welck de felve uyt den AmbaiTadeur Don Efievatt de Gamarra fullen ver- ftaen, ende van ghelijcken de redenen dievergefel- fchappcn defaecke vanden Koningh mijn Heer, hoo- pende dat u Ho. Mog. defelve fullen aflïfteren, in ee- nen foo onvoorfienen overval, ende ick en wil niet twyffslea aende reghtveerdigheydt van u Ho. Mog. ende vande Vrientfchap, Buyrfchap,ende Correfpon- tie in een pericul het gheen gemeen aen onfen Staet is, endeaifoomy gedragende tott'geen hy u falfeg- gen, (alick afwachten de geproportioneerde Refolu- tien, na de groote v/ijsheyc van u Ho. Mog. ende om te remedieren een gemeen pericul, waer mede niet al- leenli ck zijn gedreyght de Staten van den Koningh mijn Heer, maer oock die de fijne naeft-aenpalende, ende dat fulcx mach wefen met die korthejrt die den jegenwoordigen dwangh vereyfcht} Gode beware u Ho. Mog, lange Jaren,foo als ick wenfche. BruJ/eidea tviintighjhit van Mey fefticn hendert fivenen fefligh. Van u Ho. Mog. den aldergrootilen Dienaer > den Marquis van Cajlel Rodrigo.
^pmibbflcnmtiecebencnbiebp Uoojflofaö/ 5ij«i teöeitiÊrchcn iipt Ijct boIacnDc Sffc&|i|ïüan Den Mar- quisjbanörutwintighften.
QUe par la Lettre que Meffieurs les Eftats Gene- rauxontreceudela part du RoydeFrance. ils aurontyeiilarefolutionqu'il dit avoirprisd'ac- ttquer ces Pais, fans rompre la Paix,pour luy avoir re- iule fatisfadtion touchant Ie droit par lequel il pratend de depoiiiiier Ie Roy noftre Sire des Provinces de Bra- 1 appendences, ainfi qu'il Ie declare dans
Lr qu'il a fait pubUer, &auquel onfere- |
ce^i^ilyenflutnetejfttre peur elieetrque nor pojjfeder' t66f.
ò'il'onviolel'amitié, jJarentage, un Traitté fi fo- lemnel comme celuy de Mutifier.&cceluy des Firinht. & fironniclariee«f«i/e»fi expreflèdu Roy, & de la Reynede France, Meflicursles Eftats Generaux peuvent aifement voir, ce qu'iJs doiventefpereren leur particulier, puifque cequ'ils pofledentn'eftpas «»»»«/,à quoy les Fransois aipirent pour eftablir une Jüonarfhie Uaiverfille.
il eft defia temps de fonger à la commune Seda pourvoiràfadefence.
Cìue Meflieurs les Eftats confiderent qu'eftant ce- luy.cjr Ie bucduRoy de Franccjilaprocuréavecun cftudeparticulier, &premedité de s'introduire en la guerre pour affbiblir les Provinces UnieSi
& triompher par aprés de celles là & de celles-cy, vo- yant toutes deux deipourvcücs, & Meffieurs les Eftat» enouyés de la guerre.
Quanti Ia fuppofition d'avojr demandê fatisfaÌiio» àlaReyne, il eft ncceflaire que Meffieurs les Eftats fiachent, que c'eft contro ce qucl'on fuppofeeftre fait, puifque Ie Manifcfte dit, que ce fut depuis la morc du Roy que laReyneMere de France avoitparié au Marquis àclaFuente, eftant ainfi que 1'onfeia comp- ier par fa Lettre que fe fuft le trtftèjme d'Aouft, que la Reyne Merecn parlaau Marquis, n'ayant pas cfté une Propofition pofitive n'y ayant pü donner non plus la Sereniffimo Reyne une refponce telle, vcu que fa Majefténegouvernoitpasalors, le Roy n'eftantpas mort, qui ne fioit fcs jours que le 17. jour deDe· cembre.
Par où on verrà que cette fuppofuion eft mal fondée, puis qu'elle eft fi efloignée d'une veritc fi clairc.
Ce qui fait voir evidemmentqu'ils mendient dei pretextes, pour endormir ceux qu'ils veüillent atta- quer apre's nous de la mefme maniere » £c a veda mef- meinjuftice.
Que l'onprenneégard,fijamaisona veu une ma- niere femblable de procede, fi folem- nel de Paix, apres une rennndation, où on n'a rien ou- blié pour e viter c'eft accident, & dans laquelle le Roy Tres-Chreftien confentit entierement, &laMajeft6 de la Reyne fon Efpoufe devant&aprésd'eftrema- riée, ayant efté non feulement acceptée & comprlfe dans le Traitté de Paix, mais de plus approuvée par le Parlement de Paris.
Puifque comengant à ufurper des Eftats par armes, & hoftilitez, il dit qu'il nepretend pasderomprela Paix, δε afleure qu'il fouhaitte feulement de nous o- bliger à un Traitté raifonnab/e, auquel Γοη le trou vera toufiours difpofé, & fans avoir traitté nydeclaréce qu'il pretend, ilcommence par des hoftiiités,ainfi que fes grands preparatifs le font paroiftre.
Etfinalement, que Meffii;ur3 les Eftats confiderent la Propofition qu'il fait, de ce qu'il viene prendre pof- feffion du Brabant é-yie fis eppendences ; par où il de- nonce clairement, qu'il vient les defpofifeder auffi de la part qu'ils y ont pris, puis quils poiTedent celle qua le Roy, difent-ils, ne pouvoit pas aliene» au prejudice del'heritiere.
Meffieurs le» Eftats ne peuvent pas non plus douter, que celuy, qui nie la renonciation, rompt l'amitié, of- fenfe un fi cftroit Parenrage, & viole un Traitté juré, qu'ils feront traittez de la mefme forte que nouS]& veu que l'intereft eft commun, & le periiégal, j'ay trouvé bon pour fatisfaire àl'obligation du Voifinage &a- mitied'avertir les Provinces Unies de leur ritque par le noftre ; Et demander à mefme temps de vouloir pourvolràladefencecommune, faifant desvivesin- ftancesau.RoyTres-Chreftien, afia qu'il diffèrelef hoftilitez & mette fes plaintes entre les mains de Mef- fieurs les Eftats (que l'on veut bien choifir pour Arbi- tres,quoy qu'il on faic leur eftroitteallianceavecla France ) & d'autres Princes neutres, n'eftant pas rai- fonnable, qu'il nous veiiille donner la Loy, fe faifint luge, öe excuteur de fes injuftes pretenfions.
Puifque la Reyne ne fera point dedifficultéde luy donner la Iktiffaàion} qu'ilsjugerontraifonaabie.
Ce 3 £jf |
-ocr page 337-
3 o6 s a κ e ν van S τ a e τ
ϊ667. Et fi Sa Mijeflé Tres-ChreftJenne ne veitt paa di- __L layerlarupturc, &donnerlieuà la mediutionöe ac- corti, MeffieurslesEftats reconnoiAront la fagonde proceder, & quelle eft fon intention contre MMt Jeuxi &prennantrefolutiondejoindreleurs armcs aux no- ftres,nousdevonsnousprotnettre d'une caufe fijufte les benedi^ions du Ciel,& de redulre les chofesen feureté & que nous fauvant decctte invafion&com- mun perii, le Roy de France fera obligé de fe defabu- fer des pretenfions β vaines, & desdefleins fi ambi- tieux qu'il a d'opprimer touts les Voifins.
Mefljeurs les Eftats doivent f^avoir quel'on propofe fous maio que fiJaReyne voudroit ceder la Viliede Cambray à la France, & s'obliger à la laifler agir con- tre tous ceux fur qui fon Roy a quelque droic & de ne nous poinc aiiiez avec eux, ny rompre le Traitté pour ce fujed, in ferole content Scnous laiflèroit en rcpos, ÌWeffieurs les Eflats peuvent bien confiderer quelle doic eftre fon intention, & qui lenvie de nous englou- tiraudevant, & l'autre aprés ; que de plus il eft cer- tainqueles Eftats de l'Empire ont desja depefchéau Roy de France, pour luy dire, qu'il donne dutemps pour traitter, ou qu'il mette le different en Compro- mis, fans rien attenter, par ce qu'autrement ili fe trou- veroient forcés de fe joindre avec fa Majefté Imperiale, en noftrefaveur; l'EmpereurnepouvantpasfoufFrir cju'il fe rende maiftre des Païs Bas, puifque avec une li puiflante Conquefte il deviendroit non feulement Ar bitre, mais Monarque de toute l'Europe, à quoy il eft conftant qu'il afpire öc qu'il ne medite pas moins /a ruïne des Trovivces Unies que la itofire,
II n'y a poinc d'argument plus convaincant (laiflant fon arobition à part) que celuy de croire que puis qu'il maintient, que fuft que fa Majefté n'a rien pü, aliener au prejudice de l'Infante fa Femni.W peut fouftenir fur les mefmes motifs & fondamente,qu'il n'a pas efte non p'us en fon pouvoir de declarer libres les Frovintes Unies, au prejudice de la fufdite Dame Infante.
Enfin UE. pourra difpofer avec fa prudence cette affaire puifque fi nous ne pouvons rien obtenir de nos Voifins, qui font fi intereiTez dans la caufe commu- ne, ils ne fepourront pas plaindre, fi nous nous per- dons, que nous neJeuravons advertientempspour eviterleurperté.
Hoogh ende CHogende Heeren r
WAt by den Brief, die d'Heeren Staten Gene- raci van wegen den Koningh van Vranckryck hebben ontfangen, gefchreven is, hebben fy gefien uyt de Refolutie die hy ieyde te hebben gheno- men van t'attaqueren dofe Landen , fonder den Vre- de te breken,om datmen hem refufeerde voldoeninge, raeckende 't recht by het welcke hy pretendeert. Den Koningh onfen Heere, te ontblooten van fijne Pro- vintien van Brabandt,màc vanden aenkleve van dien, alfoo hy bekent maecktinhet Manifeft dat hy heeft doen publiceren, en waer toe men fighgedrage.
Dat defc foo geweldige maniere van ageren, klaer- lijckdoetblijcken aen mijn Heeren de Staten by ons exempel wat fy hebben te verwachten , aengefien, dat foo den overleden Koningh, geen rechten heeft ghe- hadt om aen fijn Soon te tranfporteren, het geene hy heeft op Brahndt, alfoo roeynigh heeft hygehadt, em in te ruymen aen mün Heeren de Staten, hetgeen fy itfitten vandatHertoghdem, deviijle het niet noodigtr is om te vervreemden, als om te tefitten.
Soomen violeertde Liefde, Vriendtfchap,endje een Tradlaet foo folemneel, als dat van Munjler, ende dat vande Ïirinces-, ende foomen verfaeckt de exprefle verlocheninghe vanden Koningh ende Koninginne van Franeirijci, konnen mijn Heeren de Staten Ge- nerael lichtelijckfien, wat fy voor haer in het by fon- der hebben te hoopen, nademaeldat, die'tbeutten» niet verlochentzijn, waer op 't de Francoyfen aen leg- gen, om op te rechten een algemeyn Rijde.
Het is albereyts tijd om te dencken op fact gemeen^ ende te voorficn op fijne vcrwceringe. |
Dat mijn Heeren de Staten confidereren; dat dit felve is het ooghmerck vanden Koningh van Framk^. rijck, 't geen hy heeft befoght met een byfondere ftu! die ende voor-bedencken, van hem in te laten indea Oorlogh met Engelandt, om de Vereenighde Provin. tien te verfwacken, endedaerna overdefelve, ende overdefetetriumpheren, fiendedie alle bcydenon, voorfien. ende mijn Heeren de Staten verdrietie van den Oorlogh. ^
Wanneer op het voorgeven van te hebben verfoght fatisfàiiìie van de Coninginne, is het noodigfa dat mijn Heeren de Staten weeten, dat het is tegensdat 't geen men voorgeeft te zijn gedaen, dewyle het Mj' nifeft feyt, dat het was na de doodt vanden Koningh, dat de Coninginne van Vrancirgckheeft gefproocketl tegens den Marquis de la Puetite,zij nde alb datmen fij doen blij eken by haer Brief, dat bet was den dertéieg. den Auguiiy ) dat de Coninginne Moeder, teghsns den Marquis fprack, zijnde oock niet geweeft eeae pofitivePropofitie, noch hebbende niet meeraendo machtige Coninginne konnen geven eene foodanlge antwoordt, aengefien dat fijne Majefieyt alfdoen niet en regeerde, den Koningh niet doodt zijnde, maer die fijne dagen niet eerder eyndealsdm feventienit van December.
Waer by men fiet dat defe voorftel quaiijck gïfpn- deert is, dewyle defelve foo verre vervreemt is Vande klare waerheyt.
t'Ghcen klaerlijck doet fien, dat fyghebruyckei die voorwentfels, om in flaep te wiegen, die gene, die fy naeft ons willen attacqueren, ende met defelve onrechtveerdigheydt.
Datmen acht neemt, ofmen oyt ghefien heeft eee ghelijcke maniere van procederen, te violeren foo folemneelen Tradtaet van Vreede, na eene ontfeg. ginge, daer men niet en hadde vergeten om dit acci- dent voor te koomen, ende in het welcke den Al· der-Chriftelijckften Koningh geheclijck confentcer. de, ende haer IVIajefteytde Coninginne fijngetrouw- de, foo voor, als naerdeffelfsTrouw-dagh, zijniie niet alleenlijck aengenomen, ende gecomprehen- deert, in het Tradlaet van Vreede, maer noch meer geapprobeert by het Parlement van Parijs.
Déwyle hy begint de Landen onrechtveerdigh te befitten door de Wapenen endegheweidt, feythy, dat hy niet en begeert den Vreede te breeckeD,ende verfeeckert dat hy alleenlijck wenfcht van ons te obligeren tot een raifonnabel Traiftaet, daer toe men hem altijtsbereyt fai vinden, ende fonder te hebben getraöeert ofte te voorfchijn gebracht, wat hy eyfcht, begint hy door gewelt, alfoo, als fijne gtootebereyt- fchappen doen blijckcH.
Ende eyndelijck, dat mijn Heeren de Staten wil- len cónfidereren den voorflagh die hy doet, van dat hy komt pofleffie nemen van Brabandt, ende den aenkleve van dien, waer by hy klaerlijck ontbiedt, dat hyfe van gelijcken komt ont ■erven, van weghea dat fy hebben genomen, dewyle fy befitten ( feythy ) het geene dat den Koningh niet en vermochte te ver- vreemden tot nadeel van fijn ErfieniiTe.
Mij η Heeren de Staten en behoeven niet minder te twyfiïlen, dat die geene, die lochent de herroepin- ge, breeckt Liefde, mifdoet eene foo naeuweVrient- fchap, ende violeert een gefwooren Tradaet. of fy fullen werden getraöeert op de felve wyfe als wy,ende aengefien den interellgemeen, en de periculen zijn, hebbeickgoetgevonden, om te voldoen a«» de Obligatie rande Buyrfchap ende Liefde, vande Vereenighde Provintien te waerfchouwen vin haer onheyl. Doorhetonfe, endeter felver tijdt tevir- foecken van te willen voorfien tot de ghemeene de- fentie, doende alle mogelijcke inftantieo aanden Alder-Chrlftelijckften Koningh, ten eynde hy wil ophouden van hoftiliteytcn,cnde geven fijne klachten in handen van mijn Heeren de Staten, die men wel tot Arbiters kiefcn wil, hoewel men weet baere naeu' we verbinten ifle met Vranckrijck, ende waeic Neutrale Princen, zijnde niet redelijck > dat ny OM wille wetten ftelien» fich maeckende R«:tit« |
-ocr page 338-
en O O R L G Η, V Seven-en-'veemghfle BoecL j 07
j Executeur van fijne onrechtmatige pretenfien. " Dewijle de Coningh niet en fai weygen van liem te geven foodanighe voldoeninge alfmen reedelijckoor-
'^^nde'foo fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt niet en wil wachten met den voortgangh vande fcheu- : ende plaetfe geven acndc Mediatieende ac- oort fiillen mijn Heeren de Staten erkennen de wiife wn procederen, ende wat fyne intentie is te- eenoDS, beyden, nemende refolutie van haere wa- oenen by d'onfc te voegen, foo derven wy ons belo- ven van foo een rechtmatige faecke den zegen van- den Hemel ende dc dingen wederom te brengen in verfeeckerheyt > ende dat ons bevrijden van defe inva- de ende ghemeene periculcn , den Coningh van Vrunckrijik fai wefen verobligeert van fich van fulcke ydele pretenfien ende ambitieufe defleynen dien hy beeft van fijne ghebuyrea te verdrucken , te de-
fjbuferen. , ^ ^ ,
iVlijn Heeren de Staten behooren te weten > dat- men onder de handt voor geeft, dat foodeConin- ginne wil cederen de Stadt Cgmhr^y aende France, en- de te verbinden van haer te laeten ageren tegens al die geene daer op fij η Coningh recht heeft, ende van ons niec te allieren met haer noch bet Traétaet om die oor- faeck breecken, fy te vreden foudenzynendeonsin ruftelaeten, mijn Heeren de Staeten konnen wel con- fidereren welcke fijn intentie behoort te weien, ende dat hy in den fin heeft van ons alvorens ende d'andere daer naer in te flocken, dat noch meer is, het is feker dat de Staeten van 't Keyfer-rijck albereyts hebben afgefonden aende Coningh van Vrattch^ck om hem te feggen, dat hy foude geven tijt pm te traöeren ofte dat hy het verfcbil in Compromis foude leggen ionder yetwets te attenteren, na dien fy anderfints haer fou- den gedwongen vinden van haer te voegen aende Zyde van fijne Keyferlijcke Majefteyt in ons faveur, het Keyfer-rijck niet konnende lyden, dat hy hem mee- fter foude maecken vande Nederlanden, dewyle hy met een foo machtigen Landtfchap niet alleeniijck foude gheraecken totmiddelaer, maer Monarch van gheheel Europe , op weick hy is ftantvaftigh toe- leggende ende dat hy niet minder en peynft op de myne vande Vereenighde Provintien, als op de oofe,
Daer en Is geen argument meer overwinnende (laetende fijn eergierigheyt aen eenzyde:) als dien te geloQven, dat nadien hy voorflaet als of fijne Ma- jefteyt niet en mochte vervreemden tot nadeel vande hfante fijne Huyfvrouwe, kan hy oock ftaende hou- den op de felve oorfacck ende fondamenten dat het mede niet meer in fijn macht is geweelt, van vry te verklaeren de Vereenighde Provintien tot nadeel van- de boven gefeyde Vrouwe Infante.
Eyndelijck U E. kan dele faecke ordonneren nae fijne wijfheyt, op dat foo wy niet en mochten ebti- neren fy haer niet en behoeven te beklagen, foo wy verloeren gaen, dat wy haer bytijts niét en hebben gewaerfchouwt om haer fchade voor te komen.
mebe ULH ùe bolQenticban tren drie en twin- tighften.
Copie (tune Lettre queMonfteur Ie Marqms </eCaftel Rodrigo λ àPi^mbafi fadeur d'Efpagne, de Brüüeiles Ie de May ι66γ.
ACét inftant vient d'arri ver uft Courier dé Mon- fieurle Marquis de la Futntés, pjirléquclilme mande qu'il avoit donné addreflë à là Lettre qüe J ay efcritte au Roy de France, dontj'ènvöye Copie à h (vr^' laquelle je luy requerrols dedilayerlès
propofijtion eitanc fi raifonnable que convcnabletu |
biendelaChreftienté, & utile a luy, oiïrant de faire t667, venir au pluftoft Plenipuiflances de la Reine, iln'a ' ' pas voulu admettre la propofition, njmefiaeyrefien· dre-, ce que juftifie d'autant ^\wilnjufliee avec iaquelle fe fervant de la conjunöure prefente de P£ftat des Provinees Unies ér d'Angleterre, il entrepend d'ache- ver avec celles cyj& de parvenir(opprimant les Unies) à une Monarchie univerfelle.
I'ay receu la Lettre de Voftre Excellencedu &ö, οίϊ elle me dit Pinquietude que cette guerre donnoitaux Province® Unies, & ce qui eftoit paffé dans laré- ponfe que Ie Sieur Trefidmt a faite à Monfieur d'Eflra' des, je crains que 1'on confidere par de la noftre com- mun danger avec plus de Flegme que Ie mal n'exige> plus qu'il feroit facile à prefent de Ie detourner, & fi on ielaiflèenraclner, irremtdiahlei VoftreExcel- lence peut prefler Meilieurs les Eftatt, & les per- fuader que s'ils n'eftoient cn guerre avec les Jlngltist ce feroit Ie moyendetoilfecourlr, de faire Prom^re- ment la Faix avec eux , pour accourir à noftre dc- fenfe, & en ayant tant d'npparence, il conviene de la condurre , à quel fris jm » foit, pour eviter Ie dernier danger, & de nous pouvoir affifter, faifant une Ligue avec les Anglois nam, & PZmpereur , i! n'y aura point de perii pour perfonne, & 1'on eviter» dc8 plusgrands maux, & Meffieurs les Eftats a'afleu·. reront dés qiie nous fairons tous enfemble cette Li· gue, qu'ils ne feroht f)lus rooléftci de Ia France pour la pfeteiifion dece qu'ils pofledent dans Ie Pais de Bra*·, bantj ce qu'il arrivera fì 1'on ne prenneavec nous» car fi nous veniöns à faire un accordparticulier, où IK ne feroient compris, la France les traitteroit comme elics nous traitte. 6c avec plus de raifon, car lìdie nous demande ce qu'il a renonce, combienplusde- mandera-elle la part qu'ils polTedent qu'elle n'a pas renoncê. Si nous aurions prefent Ie fecours contre les menacesdela France, peut eftrecoafidereroic elle ce qu'elle fait avant que s'engager ; & bien phis fi elle nous voyoit unis, & «s Ligue avec let Angloit-, qui aflèurent de la faire, SiMeJJieurs let Efiats Ie veiiiüenti àinfy que Voftrc Excellence l'aura veu par Ia Lettre de Moniieur Ie Comte de Molina, & s'ils prenoient refo- lutlon de faire lapaixpromptement avec les Anglois, dc de commencer incontinent cette afifaire, je tiens pour infaiilible que Ie Roy de France feroit alte j finons'il commence les hoftilitez, il nous mettra tngrande con- fufioH, 11 n'y a point de temps à perdre, fi nous auriops cinq O»βχ mille pietons des Regiments qu'ils ont par delà,cette invaiion ne m'inquieteroit pa5,& il y auroit du temps pour gagner celuy , qui feroit necefifaire pour condurre les Traittezj Voftre Excellence peut af- feurer Meffieurs les Eftats quenousfoojmespasenfi mauvaiséftat s'ils nous aflSftent,car je me pourra met- tre en Campagne fi j'avoisce lecours, & celuy que j'at* tmsd'Angletterre dans un moisou quarante jours,mals il ne me fera pas poflìble fi l'infanterie me manque; Enfin Voftre Excellence voit qu'il n'y a rien à efperer par voye detraitté, quipuifleeftrejufte6Eraifonna- ble 5 C'eft pourquoy il ne refte qu'à repouiTer la force par une autre proportionné k fa Violence & vigeurj j'efpere que Voftre Excellence travaillera plus qu'il n'eft polfible afin que Meflïeurs les Eftats prennent une refolution qui aflèure leur perii & le noftre, & qu'ils fe conhoiflent en temps, afin qu'uniiTant par ce moyén nos deux Domaines, avec cét benefice oftet pourtousjoursles defiances dans lefquelles les Fran- ςοίί nous ont jufques à prefent tenues, pourtriom- pherde nousautres par des polixiques divifions & ja·· ioufiescontinuelles, noftre Union, celle de l'Empe- reur, 6cde l'Angleterre ne fera que fort avantagieu* feàMeilìeurs les Eftats, fi Ics Suedois voudroient les inquieter, ce qvi'ils n'oferont pas, les, voyant unie ivéc nóüs.
ledepéfche ce Courier afin que V. E. faffe enténdre par là i'éftae de nös affaires, & que I'on f;ache què 1b Frince ne véut aucun accommodement, & que fon but eft de noHt opprimerjpour les opprimer par apreSiqu'il eft neceflairé de prendre des mefures & des relolu- tioas, & de joindre des forces contre l'ennemy coni-
Cc 4- «nun» / |
-ocr page 339-
3O8 S A E E Ν van S Τ A E Τ
^ mun, eftant celle-cy le remede le plus propre pour de- lOO/· tourner la rupture^ & forc convenableque Γοπ prenne
--la refolution avant que la France s'engage entiere-
ment ; Dieu veiiille que MciEeursles Eftats prennent celle la que demande, dani un commun perii, ia con- iervation commune.
Il eft neceiTaire queje fgache en temps fi l'on prendra refolution par de là, de Licentier l'Infanterie que nous avoDs befoin, afin de tenir l'argent preft, & tout s'exe- cute avec briefveté & fecrec.
Poft datée de main propre.
Enfin les Francois ne veiiillent pas la guerre, & ils vienncnt à main armée dans la Maifon d'aucruy. lls prefentenc de s'accommoder j & ils ne veüillent pas permettre que l'on en traitte. lls demandent fatis- faftion, & ils comencent par l'execution. Ils deman- > dent le Brabant. & nous ne fommes pas les feuis qui le pofledons j & veu que celuy qui die tout j n'exclue paS une part que Meilieurs les Eftats voyent> fic'eftune caule commune celle,ou que ncustiouvons, &s'ilne convient pas de commencer dés à preient > ce qu'ils fe- ront contraints de faire par apres avec d'autant plus de peine & de dcpenfes.
Copie van eenen Brief·, die Mijn Heer den Marquis de Caftel Rodrigo heeft ge- fchreven aen den Kjimbaffadeur van ' Spangien, Bruflèl den 23 May. i66j.
SOo datelijck komt hier aen een Courier van mijn Heer den Marquis de La Faente, by dewelcke hy my laet weten , dat hy den Brief heeft verhandt- rijckt, die ick hadde gefchreven aenden Coningh van Vrenckrijck , daer van ick Copie aen U Excellentie overlende, in den welcke ick hem verfoticke van na te laten alle vyantfchap, ende het te ftelltn aende Heere Stacten, aen die van 't Keyferrijck > ofte andere arbi- ters , wie het oock foude mogeri wefen, ten eynde om by te leggen fijne pretenfie by mediatie, ende defe propolltie zynde ioo redelijck ais wel voegende tot welltant vandeChriftenheyt, ende proffijtelijck voor hem, aenbiedende van te doen komen metten alder- eerften volle macht vande Coningh, heeft hy dien voorflagh niet willen admitteren noch felfs daer op te antwoorden» hetwelck aen wij ft foo veel te meer de onrechtveerdigheyt waer mede hy hem behelpt, in de jegenwoordige conjundlie van den Staet der Ver- ecHighde Provinciën ende Engelandt > die hy onder- neemt te voleynden, met defe alhier, endeteghe- raecken ( onaengefien de Vereenighde ) tot eene al- gemcene Monarchie.
Ick hebbe ontfangen U Excellenties Brief van den twmtighfien, daer in hy my fey t d'ongeruflhey t die de- fen Oorlogh fai geven aende Vereenighde Provin- ciën , ende het geene gepafleert was in de antwoorde, die den Heer Prefident mijn Heer ƒ heeft ge- daen, ick vreefe dacmen daer door fai confideren ons gemeen pericul met meerder vilainie als het quaet niet en vereyfcht > hoe wel het jegenwoordigh lichter Ibude wefen van die om te keeren, als datmen die on- vcrbeterlijck lact inwortelen ; U Excelentie kan mijn Heeren de Staetenaenporren ende daer toebrengen, dat foo fy niet enwaerenin Oorlogh met dat foude het middel weien van haeft te helpen maec- ken veerdighlijck den Vreede methaer, ende om toe te loopen tot onfe defentie en hebbende foo veel ap- parentie falmen komen tot het befluyten tot wat prijfe het oock is om voor te komen het laefte quaet, ende ons te konnen aflifteren. maeckende met de Engelfin, ons, ende den Keyier eene Ligue, en fbudc daer geen pericul voor yemant wefen, ende met^foude voor- Komen de meerder quaelen, ende mijn Heeren de Staeten foiiden haer verfeeckeren, dat foo wy al te faemen defe Ligue maeckten > dat fy niet meer van Framkrijck fouden werden ghemolefteerc oyer dc |
pretenfie welcke fy befittea in het Landt van idsi , het geene haer fai voorkomen foo fy 't ijj„ 'oij ons niet en nemen, want foo wy in'tbefondereen " accoorc komen te maecken waer in fy nieten zyn gheflootcn j fai Vranckrijck haer traöeren ghelijck ft ons nu doen, ende met meerder reden, want foo fy van ons eyflchen het geene fy hebben verloochent hoe veel te meer fullen fy eyiTchen vande geene dié befitten 't geene fy niet en hebben gheloochent. Soo wy jegenwoordigh byftant hadden tegens de drev. ginghe van Francirijek , Ikhtelijck fouden fy coq. fidereren het geene fy doen, alvoorens haer t'engj. geren, ende noch meer foo fy ons vereenightfagen ende in een Ligue met de Engtl/cben diefulcxvet! feeckeren te doen, foo mij η Heeren de Staeten fui» begeeren. Alfoo dat U Excellentie fai hebben ghe. fien uyt den Brief vande Grave van Moline, ende foo fy refolutie nemen , om den Vreede met êu. gelandt veerdighlijck te maecken , ende defe faecke met den eerften te beginnen, Ick houde het voor onfeylbaerdat de Coningh van Fremkryck fai woort houden , foo niet, dat hy wederom de vyantfchsp begint, fullen wy hem brenghen in groote confufie, daer en is geen tijdt te verliefen, foo wy hadden™/ ofte fes duyfindt voet knechten vande Regimenten die derwaeits gaen, defe invafie foude mynieton- ruftigh maecken > ende men hadde tijdt om die geene te winnen die noodigh fouden zyn om te fluyten het Traöaet, U Excellentie kan mijn HeerendeStal· ten verfeeckeren dat wy noch niet en zyn in fooqm- den ftaet, ofioofyons aflSfteerden, dat ick mochte te Veldt komen, foo ick dat fecours hadde, ende het geene ick binnen een maendt ofte veerthün daegen uyt Engelandt verwachte , maer het en fai my hiet mogehjck wefen, foo my het voet-volckmanquere, Eyndeüjck U Excellentie fiet datter niet en is te hoo- pen by wijfe van Traitaet dat recht ende redelijck mochte wefen ; Daerom en refteerde niet als om de macht te ftuyten , door eene andere gheproportio- neert nae haer ghewelt ende fterckheyt, ick hoope dat U Excellentie foo veel als het mogelijckis, ten eynde dat mijn Heeren de Staeten moogen nemen eene refolutie, de welcke haer pericul ende het onfe verfeeckert, ende dat fy 't in tijdts fullen bekennen, Kn eynde door dat middel vereenigende ons beyder
Domynen met datbenifitie voor altiidt mogen aüeg- gen de beroepinghe, in dewelcke ons deFranfchen tot noch toe hebben ghehouden, om over ons teÊe· men door een politicque fcheydinghe ende conti- nueelejaloufien te triompheren, onfevereeniginghe die vanden Keyfer ende van Engelandt en fai niet alsfeer avantagieux wefen voor mijn Heeren de Stae- ten, foo de Sviede» haer willen onruft aendoenhet geen fy niet en fullen beftaeo, haer fiende met ons vereenight.
Ick depefchere defe Courier, ten eynde ick Ü Excellentie foude doen verftaen, den toeftant vaa onfe faecke, ende datmen foude weten, dat yraiulf rijck geen accommodement en begeert, ende dat fijn ooghmerck is van ons te benauwen, omnader- handt te verdrucken, dat het noodigh is van mefti· res ende refolutien te nemen, ende by een tevoe- ghen de machten teghens de ghemeenen vyandt, zynde dit felve 't alderbequamfte middel, om de fcheuringhe om te keeren ende feer wel voegende» datmen de refolutie neemt alvoorens dat Vrmhr^à figh gheheelijck engagere, Godt wilde dat mijn Hee- ren de Staeten mogen nomen die felve die vereyfcht werden tn een ghemeen pericul, toe ghemeene be- waeringe.
Het is noodigh dat ick tijts ( foomen daer nae refo- lutie mochte nemen) deinfenterye die wy niet van nooden hebben licentieren , ten eynde omme n« geldt ghereet te houden ende alles heymelijck end» kortelijck uyt te voeren al w»ft datelijck ofte morgen aenden dagh. , ,
, Eyndelijck de Franfchc begeeren den Oorlogh niet, epde fy komen metghewapendehandtlohaef
naeften huy», fyprefeateren om te willen byte®^^' |
-ocr page 340-
, fy ga willen niet toelaten datmen fai trafteren, h %iTchea voldoeningh , code fy beginnen met Ixecutie , fy eyffchcD het Braèant ende wy en vn hec alleen niet die het befatten, ende aenghc- f,L die geene die 't al feyt, geen deel buyten fluyt, L· mijn Heeren de Sraeten fien , of dat een ghe- meenelaecke is. die, waer dat wy ons bevinden en foofy niet voor en komen, de tegenwoordige begin- felen 5 fullen fy gedwongen iyn 't felve dacr na te doen pjcc meerder moeyten ende koften.
articul ban ben 25?iff böti Den <15?a£f Dan Mdina, i>pacnfcöe 3llniba|Taörac tot Londen, {upDtal^boIsDC.
L'Oa me refpond aux inftances que ie reïtereafin qu'ilsnous donnentdu fecours, qu'ils veüillenc attendre, ce que feront MeJJteurt les Mats. & nu'lls n'en feront pasmoins> infinuants que les pre- miers pcu vent agir avec plus de juftification & que leur iDtereft les ι blige à fe dedarer contre les defleins de la Francc) puis qu'ils poffedent desflacesfi conpderables dans Ie Bfdant, fur leiquelles Ie Roy Tres-Chreftien iura la mefme pretention ( quoy que mal fondée ) que fur ks noftres, puis qu'ils peu vent bien connoiftre ce qu'ils doivent attendre de la France ; & je puis afleurer Voftre Excellence que felon les plaintes & reflènti- mcms, que la NobleiTe & les peuples de ce Royaume tefmoigaent de la tiedeur de ce Gouvernement, s'ils vcrroient que les Provinces Unies agiroient avec vi- gueurcomtnel'exige Iaconfervation de leur liberté, il feroic force que ets gens-cy changeailent de maximes & s'engagealfent dans nollredeienfe; Cependantle Roy nous a permis de recruter les Regimens des An- gioli & Iflandois qui fervent au Pais-bas.
Μ En antwoort mijn op 't verfoeck dat ick weder ophaele, ten eynde fy ons fecours geven, dat fy willen afwachten, wat mijn Heeren de Staeten fullen doen, ende dat fy niet minder doen fullen, te kennen gevende, dat de eerfie met meerder ontfchul- dinge konnen ageren, ende dat haer intereft haer ver- plichte, van haet te verklaren tegens de delTeynen van Vrmkrück, dewijle fy fulcke confiderable plaetfen in Brdiint befaten, op de welcke den Alder-Chrilte- lijckllen Coningh defelve pretenfie foude hebben, (hoewei quali] ck gefondeert ) als op dc onfe, de wij 1 fy wel konnen bekennen wat fy van Franckrtjck te ver- wachten hebben; Ende ick kan U Excellentie verfeec- keren, dat volgens de klachten, ende hec gevoelen, het geen den Adel ende de Gemeente in dit Coninck- lijck betuygen vande lauwigheyt van defe regeringe, foo fy fien, dat de Vereenighde Provintien.mec vigeur ageren, foo als vereyfcht, de confervatie van haere vryheyt, fullen fy gedwongen weien, dat haer voick alhier veranderen van Maximen, ende haer engageren in onfe defentie : ondertuiTchen heeft ons den Co- ningh toegeftaen om de Regimenten Engelfche ende Yren, die in Nederlaadt dienen te verftercken.
JDat onDcttuiTciiEn be Marquisambcn fóoningö bnn Vranckrljck ijaöDe flcfcfjjcucn Den veerthienden JDap/ |<J tc fitn in 't boIgenDc / cnDc bit tna(l toact op fcn?(mbafTa0£uc ban Spangien altjicc aaeecDe,
SiRE; |
IEs ad iris qui viennent de tous cóftés aifìlrcnt que l'armée.öc preparatifs de guerre que Voftre Ma- jefté fait en acheminant vers ces Eftats, à mefme temps que Γοη la tieat póur aCTeurée, Ic monde ignore f ' raifons legitimes.qui peaventobliger Volt, Majefté "nePaix danslaquelle laCourohne d'Ëfpagne alaiflé à Voflre Majefté autanc d'advantagei comm' à •oy de prejudices, iïc ce à la feule conüdcration de donner le repos àlaChreftienté, êcfortir döê guerree tl raalheureufes. & fi longues au grand doftimage des Pauvfcs, Innocens, Vaifaux des deux Eft^csy & fou- taittant d'eviter la recheute dans des autres plus gran- 1667. de», dans lefquelles il eft neceiiàire,que toute l'Europe s'interefle, encas que la rupture foie plus Volontaire que raifonnablej'ay trouvé bon pour fatisfaire à I'obli- garion de la charge où je fuisde reprefenter à Voftre Majefté Ie fcandale qu'il caufera à cout Ie Monde, de voir Voftre Majefté engagée contre un Frere , & Coufin de fixans, contre une Regence fujette aux loix du Teftateur, fans forme de Tugement, & fans la regie de demander fatisfaöion, fi Voftre Majefté a quelque mécontentement OU pretention, laraifon, 6clalu- ftice requierent qu'el e donne à connoiftre & la ju- ftifie non feulement à l'IntereiTé en particulier maie auöS aux Princes Voifins, aux Peuples controvertis, & mefme à fes propres fujets, puifque 1'onnepeuc felon la loy naturelle depofTeder par voye de fait fon propre Vaflal ^ ou Efclave ; combien moins un Inno- cent , pendant un Gouvernement forcé, au dommage de tous les fujets,& du Coufin Royal en Vertu des loix duquel & ians fa connoiffance on ne peut demt mbrer une ù noble partie comme celle du Cercle de Bour- gogne; Violant la Paix de Munfter enee que felon la teneur d'icelle ( qui aprés a efté comprile dans Ia noftte) & felon la noftre, lans denoncer comm'il y eft ftipulé, la ruptu'e fix moisauparavant, &aux Princes circonvoifins, qui fontobligcs par leur rifque dc s'intercflèr danslecommun 5 outrcquoy Voftre Mjjefté a dit au Marquis de /a Fuente dans fon Audience decongé, qu'ileftoit tefmoin de 1'atten- ïion avec laquelle elle avoit defiré la bonne correfpon- dance & procurée de maintenir Ia'Paix , & qu'en afllirant Madame la Reyne, il y adjoufteroit qu'ellc continueroit en la mefme forme & avec Ia mefme bonne volo η té, ayanc fait plufieurs fois les mef- mts offices à l'AmbaiTadeur de Voftre Majefté qui refide à Madrid ^ je laiiTe àlaconfideration de Voftre Majefté, Sire, combien efloigné feroit-il de la ju- ftice, Chreftienté, & generofité de Voftre Majefté de commencer une invafion fans les formaütés & interpofitions, que les Princes Chreftiensont obfer- vées de tout temps, afin que Voftre Majefté, comme Tres-Chreftien, ne commance un exemple contraìre aux autres & auifiàfoy, Sc à toute fapofterité.
ne fupplie pas Voftre Majefté qu'ellefeprejudie en fes droits ( en cas qu'elle en ait ) leulement qu'elle les declare, & qtfelle les pourfuive, ni qu'elle fafTe fufpenfion de Guerre fi on luy en dénie la iatisfa- ö:ion , mals qu'avant de commenceraucun mouve- ment, OU hofliliré ( qui impoftiblité l'accorde ) elle e vite les dommages qui pourront enfuivreà toute la Chreftienté, donnant lieuà Ia negotiation ; jecrois fermement que Madame la Reyne ne manquera pas de donner à Voftre Majefté toutes les fatisfaöions raifonnables, & ne lairra pas de compromettre chofe ou toutes les deux parties font intereffées à la con- noiiiance, mcdiation, & de plus, à la declaration de tous ceux qui pourroient participer aux domma- ges que la rupture caufera. le m'óblige qu'aüflitoft que je fgauray la caufe ou pretention de Voftre Ma- jefté 1 d'en donnei patt à Madanie Ia Reyne, laquelle, je ne dome pas, fe compromettra, afin que Ie monde connoilTe fon Ìntention& luftice, non pas aujuge- ment feul d'un ou deux, mals aceluy del'Univers, & particulierement de tous les Princes du Sacre Em- pite Romain, de la Couronne d'Angleterre, avec la- quelle je luge Voftre Majefté bien proche de Ia Paci- fication) & des Provinces Unies, NoS Voifins, afin que les Plenipotentiares enfemble voyent les raifons, & juftifiem celles qui les aura, avsnt de venir à Ia vio- lence des Atmes , n'ayant rlen qui prefTe , ni qui court rifque dans Ift fufpenfion d'icelles, au contraire Ie communi intereft eft que chacun juftifie au Monde les advenemens de l'àdvenir.
Il me femble, Site, fi juftifiée cetre reprefentation & fupplication, qua mon zele falc à Voftre Majefté, ' comttie qui defiré détournef de la Chreftienté, de nos 'Voifins, & VaflàuxcommunslesnotivellesCalami· tés & miferes, qui feront beaucoup plus grandes que ìespKCedenteSjfaDì eftre encor remis de celles des der-
oieres
OORLOGH; ^tSeven-en-veemghfieBoecL· 305 |
-ocr page 341-
310 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
guerres, dans lefquelles Voftre Majefté & ceux ' ' feront croùvésengagés, quej'efpere, Sire, qu'cile fera
---admife de Voftre Majelté, & fuis attendane queie
Dieu Tout-puiflanc infpire Voftre Majefté la refolu- tion, d'un moyen auffi jufte que doux, &profitable à tous, donnanc Iku à la raiion & delie attention su peu d'àge du Roy Monfeigneur, comm'à Nos Voi- fins la iicisfailion, & connoiiTance des diiFerens inde- cis , pour eviter tous les maux que les executions con- traires ou violences cau feront à toute la Chreftiente.
Bruxelles le li^jour de May i66-j·
5©efct}ooifcij»lJc 25?fefatoCBefct,ln De^e&rttent· fcSetaEl/ luptal^ boiflfit:
s i β e )
De Advyfen die wy krijghen verfeecketen ons van alle kanten ; dat U Majefteyts Leger en toeiuftingen ten Oorlogb nae defe Landen af- komen ) hoewel ondertuflchen de wettclijcke rede- nen , die Uwe Majefteyt koenen bewegen om fodani· ge een Vrede te willen breken, in de welcke de Kroon van Spartgie» foo veel uwe Majefteyt voordeels heeft ghelaten , als haer fe/ven nadeels gedaen ; alleen uyc confideratie om het Chriftendom in ruft te brengen, ende eens uyt die onfalige Oorlogen te geraken > daer de arme onnpofele Onderfaten van beyde Landen,
foo lahgh en deerlijck medegheplaeghtzyngeweeft, eiide te vermijden andere noch grooter fwarigheden die geheel Europa nootfakelijck fai moeten beiuyrèn,
ingevBÜe dat fulck een Vrede niet foo feer om gewigh- tige redenen,als uyt moetwilligheyt gebroociten wott. Nu heb ick dan goet gevonden om my behoorlijck te quyten als ick fchuldigh ben, indenftaetdieickbe· kleede, Uwe Majefteyt tevertoonen watergerniiTe dat het voor al de wereldt gheven fai alfe Uwe Maje- fteyts Oorlogen fullen fien , tegen een Broeder ende Neef dio maer fes jaren oudt is, ende tegen een Regen- te , die de wetten van den Teftamenteur onderwor- pen is, fonder eenighe forme van Rechten te houden, oft eenigen regel te volgen van fatisfaftie te eyilchea. Soo Uwe Maj jfteyt eenigh mifnoegen ofte pretenfie heeft, de billickheyt vereyfcht aller maniere, datfe de felve te kennen geve ende goedt maecke ofte bewij fe, niet alleenüjck aen den gheinterellèerden in't parti- culier , maer oock aen de nabuyrige Princen, aen de Natiën dner't verfchil over valt, als oock aen fijn eyghen Onderfaten > dewijlmen nae de natuyriijcke rcLhten , felfs fijn eygen Leenman , Onderfaet of Slave, uyt fijo pofleffie niet feytelijck en magh ftoo- ten : Hoe veel m in een onnofel Kint, 't welck onder andermans Gouvernement moet ftaen , tot nadeel van alle de Onclerdanen en van des Koninghrijckx lichaem, uyt krachte van wiens wetten j en fonder wiens kenniffe, men fulck een eedelghelidt als den Kruyts -va» Borgoadien is, niet magh affetten, met overtredinge van den Vrede van Munfter in het gene dat volgens des felfs inhoudt, die naedethandt in onfe Vrede ingeflooten isgheweeft, ende volgens de onfe fonder, gelijck als daer in bedongen is, den Oorlogh /ï'i maenden voorheenen aen te feggen, ende aen de bygelegen Princen, die om baereygenperijckel ver- plicht zyn, het ghemeen interfthaer aen te trecken. Boven 't welcke uwe Majefteyt aen den Marquis de laFuente in fijn vergundeaudientle ghefeydt heeft, dat hy ghetuygen konde met aendacht de felve nae de goede correfpontie verlangbt hadde, ende de Vrede beforght te onderhouden, ende dat hy Me-vrouwe de Koninginne mochte verfeeckeren, dat uwe Ma- jefteyt op de ielve maniere, ende inde felve goede wille foude volherden ; den Ambaiïadeur ran uwe Majefteyt die te Madrid refiderende is, beeftindier- ghelijcke verklaringhen meer- maelen mede ghedaen* SIRE, lek gheve uwe Majefteyt te bedencken, hoe onrechtveerdigh en hoe onchriftelijck het wefen foude, ende hoe weynigh de genereusheydt uwer Ma- jefteyt becamende > een iav«fte te willcQ beginnea |
fonder die formalitey ten en interpofitien,diede ChrM6i ften Princen van allen tijden ghewoonüjn te onder"- houden, opdatüweAlder-Chriftelijckfte Majefteyt geen exempel en beginne te geven contrarie alle 4 andere Chriftenen , contrarie haer felven ende alk hare Nafaten.
lek en bidde uwe Majefteyt niet, datfe haer Recht late varen (indienfe het heeft) maer alleen datfe het verklare en dan vervolge ; noch datfe den Oorlogh opfchorte, indien men haer fatisfaöie weygere te doen ; maer datfe fonder groot gewoel te maeckcn ende Vyandehjckheyt te plegen, de welcke de oor^. ken zijn datmca naderhandtgeen accoort en kan ma· ken, vermyde de fwarigheden, die anderfins het ge- heel Chriftendom fullen konnen treffen, enÜe gun· nedatmen tot handelingen mach komen. Ickgh^ loof vaftélijck. dat Me-Vrouwe de Koninginne in geen gebreecken en fai blij ven, uwe Majefteyt alle re· dtlijckefatisfeöie te geven, ende niet nalaten fulck een f»ke daer beyde de partyen ioo door geinieteffettt fouden werden j te verblijven aen de kenniffe, Mefr tic, ende voorts oock aen de fpraecke van alledegene die door't breecken van defe Vrede befchadight fullen mugen werden. Ickverobligeremy, foo haeftalsick deoorfaeck ofte p'etenfie van uwe Majefteyt fai we- ten , die met Me- Vrouwe dfc Koninginne te commu- niceren, nifttwijfFeknde, of fy fai de fake compro, mitteren , op dat haer intentie ende gerechtigheyt voor de V/erelt magh blijcken , niet na het oordeel vanofiwiperfonenalleen, maer van allen in't gemeen, ende in 'tby fonder van allen de Princen des Η Roomfchcn Rijcx, van de Kroone van Engeteedt (met de welcke ick oordeel dat uwe Majefteyt de Vre- de haeft fai treffen) ende van de Vereeni^hde NederL·»· den onfe Na-buyren, op dat de gelamentlijck Vol· machtighde de redenen mogen verftaen , ende die gelijck te geven , die gelijck heeft, eermen het gewelt van wapenen gaet gebruycken ; temeer, alfoo de fi- kegeen haeft en heeft, noch door 't opfchoitcn dei wapenen geen perijckel en loopt, maer ter contrarie beyde de partyen daer aen gelegen is, dat een yeder voor de Werelt doe blijcken de rechtveerdigheyt van 't geene datter op fai volgen, ...)
SIRE, Dit is't vertoogh ende bede, die ick uwe Majeileyruyt hertelijcke afiëÖie voordraghe, alsdie niet anders en wenfche, dan van alle de Chriftenheyt van onfe Cebueren, en gemeyne Vaflalen aftewen· den, de nieuwe onheylen ende fwaerigheden, dié veel grooter fulien zijn dan de voorgaende dietegheleden hebben uyt de left geleden Oorlogen, daer uwe Ma- jefteyt endefy-lieden ingewickelt waren, endenodi nietten vollen daeruytgereddetzijn, ditduncktmy foo rechtvaerdigh te wefen, dat ick hoope uwe Majc ileyt fai de felve aennemen , ende wil verwachten, dat de Almogende Godt uwe Majefteyt ingeven fel te refolreren tot een middel,die rechtvaerdigh en lief· lijck,endeelckeenenprofijtelijck is, luyfterenden» de reden, ende behoorlijcke achtnemende op de teere Kintsheydt van den Koningh mijnen Heere,als oock de fatisfailie en de kenniOe der ongedecideerde diffe- rentie , bevelende aen de Nae-ghebuyren om alle de ellenden die contrarie executie, ofce violentieovcr de gheheele Chriftenheydt fullen brenghen, te vet· myden. ,
Uyt Bruflcl den 14.. May 1667.
©it taacen öe ccbenen en motiben öie öe 5itnba|TaCimc alfjicr bp b?acöt i« De Confcwntifli.
JÜSatc toat fouDemcn fliecDoeni Siooianoijau' men niet in ®?ci>e bia^ met Engelandt? >( meicb ηικ lionDe Be(i:B<eDcn op een fpjonch. -««i
3!n 't laefi ban May BonDemen nocfi niet ftfacc Ρί» inbe jpcanfcfje öeffepnen. «Öen öeel toaö ointOTC Charieroy ; een tieel omtcent Quefnoy, enDe anwe quawiecen öaec omttent. ^p floeflen oocft een ^m DbeC De Sambre bp Pontau Mercyseenijalfup?»®) Charieroy. ψζ J^iini? Ijan Ligne <0enecael üan w |
-ocr page 342-
«.«aiMfrhe dabalicrie hja^mettettneewnbecltìan £ ontcfilt Bergen in Henegouw : ©e g>tabt Rijf- ' f—i- fél ftfiicittfn ©eoeputeccöe om meet (©uacnifocn.
' j JJ en en twintighftcn liet Detl Mocquiji npt» ga^ÖftöflflenDe placcaci.
(j)0 Vrancifco- de CMoura & CortereaeU (J^arquis de Cafiel Rodrigo j du Confeil 4' Εβαί du Roy noflre Sire > Lieutenant Gouverneur j & Capitaine General des fayS'BaSy & de Bourgognei &c.
AYant Ia France prefentement raanifeftc, & fait veniraujour, ce que doitieTraittc de Paix,fait lan Scconclu aux Pirenées,avec Ie Feu Roy Philip- jjJ» " pesIV.elleavoit déjà premedité,vio]ancaÌDfifans cau- iSi (i, & fujet la Rcligion de Serment, & les autres Loix Sia"''' Divines & bumaines, & k Foy publicque, & eftant : g'V;',' plus que temps-que les Eftars, Villes & Peuplesbonsfic iSiW Wcls aubjeas,& Vaflaux de fa Majeftc commencent à ■ Ibi, mettre en ceuvre tous les moyens, qu'ilafe font cy- devant propofés & promis d'employer pour parvenir à une vigoureufe refirtence à toutes ces iropietez > & praöiques inoüisde la France, fous ferme aflèurance que la Juftice du Ciel les y feconderà pour s'en venger. Vour ces caufes,nouï avons ordonné,& ordonnons par cettebien, ficàcettesà tous Gouverneurs, &Com- mandans de ces Provinces, Villes, Bailliages, Magi- ilrais, & Officiers de quelquequalité, oucondition qu'ils foientjdes auffi-toft que la France s'advancera de commettrequelqueade d'hofl;ilitc,ou d'entreren ces Pays avec armcs > s'y oppofer de touc leur pouvoir & force, chacun en fon diftriia,& donner ordre precis,& jbfolu par tout oii il conviendra, de ferrer les chetnins publics par coupures d'arbres, détruire les ponts & barrer les advenües Ie mieux qu'il fera poffible, pour en difBculter Ie paiTage, lever & quitter les fers des moulins, deiquels ils fc pourroient fervir,flc de procu- tcrque par les Mayeursj& OiEciers des Villages foient fiitcs ic tenues gardes aux ad venués,en leur donnant à ces fins les armes en mains pour battre les Convoys, & commcttre touce forte de refiftepce > & d'hoililité, & donner fucceffi vement ad vertence des routes que 1'en- ncm y tiendra > & en fuite de ne plus admettre aucun commerce avec lesFrarigois , ny derecevoiraucuos Trompcttes, ou Tambours,que fur les precautions, & formaliïei requifes en tel cas,ou tc-nir autre communi- cation quelconque avec eux. Eftan t de plus expreffe- ment defendu à tous de quelle condition ou qualité qu'ils ioienc,loit Ecclefiafticquesou Seculiers decher- cher, prendre ou recevoir aucunes fauvegardesdela France de quelle nature ellespuiflentcftre, foitper- fonnele,ou par efcrtt, fans noftre congé & permifljon) à peine cl'cftre tenuës& punis comme criminels de le- ze Majefté; Ordonoanj aux Gouverneurs 8t Officiers à qui il appartiendra > de le faire ainlì entretenir & ob- ierver,& de faire rechercher ceux qui y auront contre- Tenu. Fait à Bruxelles le 19 de May 16^7. Eftoit para- phc D. £"'. Mkrit ElAiarguis de CaMRodrigo, plus- ^KParOrdonnencedefo»ExceUmce,^ignéDeGeitignìes,
Don Francifìo van Moura en Cortereah Marquü vdn Caflei Rodrigo y van den RattvanStateby den KoningonfenHee~ reyLuj/tenant Gouverneur, en Kapiteyn Generaèl der Nederlanden en Bourgon- iient &c. \
ALfoo yrmth^ck nu klaer en opeubaer laet bliic- ken,hecgenedatfeal't federtde Vredehandlingé de Pywew» metten Oveledeti Koning « rierdt gemaeckt en beQoten, bedacht en voorgeno- men hadde , fonder oorfake ofte réden, aldus overtré- dendeden Heyligen Eedt, en andereGoddéUjdteèfl nsQichelijcke wcikd» als oock 't isemea« ltatt iröU' |
, aen fy mogen zyn, Geeftclijck of Wercltlïjck, eenige Sauvegarden van de Franfchen , van wat natuyre of conditie datfe mo. genzyn, 'tzy byperfoneelofbygefchrifte, fonder ons conient en permiffie te verfoecken of aen te ne- men , onder conditie van gehouden en geflraft te wer- den, als criminelen van gcquetfte Majefteyt. Ordon- neren aeo de Gou verceurs ende Officieren, dien het aengaet, dat alles foo te doen onderhouden ende na te komen, en op de overtreders fcherp te onderfoecken. Gefchreven te Brujfel den ntgen en mintighfien May. Was geparapheert D. E". Onderfchreven den Mar- ^isvmCaflelRodrigo. Noch lager. Ter Ordonnan- tie van fijn Ëxcellencie. Onderteyckent
Se Gottignits:
Eftant parvenu à Ia connoilTance des Eflatt, VtUet érPèuiles decesPsysbas, que la France, pour mieux executer fes defleins premeditez delongue main, auroit fait publier, ( par quelque Efcrlt femé 8e diftribué en divers lieux) quelepretendu.droitdela Reyne de France àcefditsPays, feroltfuffiffamment aveté, & qu'en fuitte leRoyTres-Chreftien, bien loin de vouloir venir defoler ces Provinces parlafu- reur de fes Armes, aHeuroic de venir en intention de n'agir, que par les voyes amiables & de douceur, pour (bus cit amorce hire fouilever les Peuples, feduire & corrompre la fidelité naturelle des bons Sujets&Vaf- faux du Roy noftre Sire, & les perdre, comme il en a déjà fait la prcuvé par l'invafion & Prifede la Ville d'Armentiers; Lifdits Bflats , ViBes & Ptuplet de cefditiPaye, declarebtn'avoirbefoin de publier, ny ftlre ulterieurement efclatter,,que Ie droit, que Γοη ft va figurant il ceiiPays-Bas j eftvalo» fienotolrement deftitué de tout foodetnent ràifoti, ^uand mefme il n'y auroit autre liltre, que la Pf agmaticque de nw Chtrkt V. de l'an mille dnqcetis quaranteneuf^ eelesTraitteifieDifpofition-yeniüiviës, aveclesre- nonciation» retemàelletde 1» Rejne de Frence, por- . tóCB
Wé verbrekende ; waer over meer als tijt is, dat de Sta-1
ten, Steden ende Volckeren,goede Onderfaten en ge--—
trouwe Vaflalen van fijn Majefteyt zynde, in 't werck beginnen te ftellen alle middelen, diefy voordefen voorgenomen en belooft hebben te hefteden, om eea kloecke refiftentie tegen alle defe Goddeloosheden» ende ongehoorde pra&ijcken van Vrmekr^ck te mogen doen > met feeckerer vettrouweo , dat de Hemelfche rechtvaerdigheyt, om fulcx te Wreecken,haer in defen fai (econderen. Om defe redenen hebben wy geordon-' neert en ordonneren by defen feer ernftelljck aen alle Gouverneurs en Bevelhebbers van defe Provinciën, Steden, Ambachten, Magiftraten ende Officiers, van wat qualiteyt ofc conditiën de felve zyn, dat foo haeft als de Franfchen figh fouden mogen bevorderen om eenige ade van Hoftiliteyt te beginnen, oft met Wa- pens in defe Landen in te treden, fy haer met alle hare uytterfte macht daer tegen ilelleb, elck in Cjn pbiedt, ende volkomen precyfe ordre, over al daer i 'c behoort, geven, de gemeyne wegen te fluyten met I Boomen af te hacken, brugge te breecken, endede aenkomfte te fluyten op de befte wijle die men fai konnen ghebruycken, om de paflagie door de felve fwaerder te maecken,oock door het lichten ende wegh nemen van deMoolen-Yfersi die haerte pas fouden mogen komen, ende datfe befchicken door de Meyera ende Officieren der Oorpen datter wachten op de aen- komftengeftelt en ghehouden werden : hàer ten dien eynde de Wapenen in handen gevende, om de Con- voyea te ilaen, ende alle foorten van refiftentie by der handt te nemen,en hoftiliteyt te plegen, ende fucceffi- velljck advertentien te gheven van den cours die den Vyandt houden fai, ende vervolgens gants geen Com- mercie met de Franfchea toe te laten, nochgeenige Trompetters ofTrommelOagers toe te laten,dan op de verfeeckeringen ende formaliteyten, die io foodani- gen ftandt van faecken vereyfcht worden : noch geen andere communicatie met de felve te houdea.
Waer by noch uytdruckelijck verbooden wordt, allen van wat qualiteyt ofte conditie fy mogen
cn O ÖRLOGH,/Seven-en^^ueertighfleBmk. 3 11 |
-ocr page 343-
312 S AKEN van ST AET
\(ì6l P" Traitfé de Mariage avec ledit Roy de . '' Fraacc, ayanc Jadite Pragraatiquc efté fake & diöée ~ àmeure deliberation & pleineconnoiflancedecaufei approu vée par tous les Eftats de ces Pays legitimement pour ce aiTemblez, & lefdics renonciations efté confit- méespar une Paix eftabliefur cc fondement, fignée de Ja main de leurs Majefté confirmé par Serment foletn- nel, prefté d'un cofté & d'autre, & fi faindlement 6c rcligieufemenc gardéc & obfervée en tous fes points de la pan du Fen Roy Philtppes Ie IV. & du Roy noftre Sire, qu'elle ne peuvent eitre enfraintes, fans violer les Loix 1 iivines & humaines, qui ne permectenc encore audit Roy de France,de faire droit à foy- mefmejmoins de comtnencer par la force & violence, en cliocquant dircdement les principes & formes de la Juftice, en fe prevalant de 1'age papil du Roy fon Frere, & de Ia Rey ne Regente ia Mere,& partant lefdits Eftats, Viütt é- Peuples de cefdits Pays-Bas, declarent öc proteftent heutemcnt devanc Dieu & Ie Monde, qu'ils ne fe laif- ieronc jamais ébranfler par telsou femblables alleche- racnE,pour perdre les fruits d'une fi ferme & conftante fideli té, qu'ils onc depuis peu confirmée par leurs Ser- niens, & par de fi notables fervices > qu'ils ont rendus par tant d'annécsde guerre, & qu'en fuiteiis employe- ront leurs vies & toutes leurs puiiïances, pour fecon- fsrver & maintenir foùs une fi douce &c aymable Sou- verainetéj Supplia ns & requerans cous les Roys, Prin- ccs & Ettats voifinsj de jetter leurs yeux benings & debonnaires far lajufticeinconteftabledeleurcaufe, & la violence evidente dudit Seigneur Roy de Franca, & de les fccourir en cette leur oppreifion par les reme- desàceoportuns.
IDjotcH Λ Lfoo het by de Staten, Steden , en Volckeren fciSita' / λ defer Nederlanden, bekent isgeworden, dat ten öEï Vranckrijck om haer al feer langh ghepremedi- f.EtKi' teerde defftjynen te beter in'c werck te ftellcn , door een Schrift dat op verfcheydene Plaetfen gheftroyt en uytgedeek is ) heeft ruchtbaer ghemaeckt, dat het gepretendé recht van de IConinginne van Vranckryck, op defe ghefeyde Landen ghenoeghfaem blijckende ende waer ghemaeckt is : Endedatden Alder-Chri- ftelijcken Koningh, ingevolge van dien , fonder de ininfte ghedachten te hebben van defe Provinciën, met een Furieufen Oorlogh te willen vferwoeften, verklaert en verfeeckert, dat hy met geen andere in- tentie en komt , dan om met alle vriendelijcke en lieft'elijckc middelen te handelen, om met fulckeen lock-aes de Luydengaendetemaccken, haertever- ieyden, en de natuyrlijcke trouwe der goede Onder- faten en ValTallen, van den Koningh onfen Heereaf te keeren en te vervalfchen, ende haer te ruyneren : Gelijck ais hy daer van airecdeeen proef-ftuck gedaen heeft, door de invafie ende innemen van de Stadt Armentiers. Soo verklaren de gefeyde Staten,Steden, ende Volckeren der felver Landen, dat fy'tonno- digh achten veel af te kondigen, en verder groot ghe- luyt te maecken, dat het recht, 't welck men fich op defe Landen in fijn herffenen gaét in prenten, gantfch ydel en notoirlijck ongegronten buyten alle reden is, al ware daer felf geen ander Tytel dan de Pragmatijcke Ordonnantiën van Keyfer Cani de V. àf:s]i£f»vìjftien bmdert mgtn en veertigh , en de Travaten en Üilpo- fitien daer op gevolgt, roet de folemnele Renonciarien van de Koninginne , volgens den inhoudt van het Tradtaet van haer Houwelijck, met den Koningh van jVi voorfeydt : Dewijl de ghefeyde Prag- matijcke Ordonnantie ghemaeckt ende ghepubliceert is, met rijpe deliberatie ende volle kenniflè der faec- ke, gheapprobeert by alle de Staten defer Landen, wectelijck daer toe by een vergadert : ende dat de ghefeyde Renonciatien gheconfirmeert zyn geweeft door een Vrede, die op dit fondament ghefticht wat, geteyckent met barer Majefteyten handen, beveftigbt met folemnelen Eede, gedaen van de een ende van de andere zyde, ende foo heyligh en religieus in alle deer len en punüen, van de zyde van den KqniDgh Ïhilips 4e IV. HoogloflFeliicker gedachte, onderhouden en na gekomen,al» oock van den Coningh onfcn Heerjdatfe |
niet en konnen verbroken worden, ion der fo de Goj. delijcke als de Menfchelijcke Wetten te fchenden : die" ^^ den Koningh van Vranckrijck oock niet toe en laten " fij η eygen Rechter te wefen, en noch min met kracht en geweldt te beginnen,regel recht tegen alle gronden enformen van lufliitie aenloopende, omfoototfljn voordeel de Kindtlche Wees-Iaeren,van den Koning fijnen Broeder, en den Weduwelijckenftaetvande Koninginne des felfs Regeerende Moeder, te mis. bruycken. Η ierom verklaren de gefeyde Staten, Ste· den, en Volckeren defer Nederlanden . en protcfteren ten hooghften voor Godt en voor de Wereldt, datfe door fulcke ofte diergelijcke aenlockfels, haer noyten fullen laten bewegen, om de vruchten van foo een ge- duyrige ftantvaftige trouwe, diefe noch onlanghs mcc hare Eeden beveftight hebben,ende door fulcke mere kelijcke dieniten, die fy foo lange Jaren van Oorloge hebben bewefen,te verliefen; en over fulcxhaerlevea en alle hare machten te werck fullen ftellen, om te vol. herden en teblij ven,onder foo een liefFelijcke foetecn aengename Souverainiteyt ; verfoeckendeen bidden- de alle de Nabuyrige Coningen , Vorften en Staten, hare oogen gunitig en goedertieren te flaen,op de on- wederfprekelijcke rechtvaerdigheyt van haer fake,enda op het blijckelijck kracht en gewelt van den gefeyden Heer Coningh van Vrenckryck^ende haer in defe hierc verdruckinge, door bequame middelen te huipe te komen.
aDatütntcentbe CaiflpQQnci^öfpaifmt/ {jeiiöe Btfielt onbtr De f caufclje facchcM.
De Spaenfchc deden wat fy mochten om defen Staet te intimideren ende te engageren in dit ghe- meen intereft, ende in een ghemeenen Oorloghie- gecs Vranckrijck. De Franfche fulcx wel fiende en- de wetende, merckten daer teghen, met fecretesen· JJ]^ biedinghe aen de een zyde, omdenbuyttedeelen,t«ii, ende te verftaentot in 't laer t!gf en dertigh ghe· maeckte partage, oock die te verbeteren j maer fiende dat dan in allen gheval foude Vraitckryck tot Nabuyr krygen , ende dat men liever hadde Sparigien toteea antemural ofte fcheydinghe te houden : Soo heeft Vranckrijck aen de ander zyde door defen Staet de Spaeniche foecken te brengen tot eenige redelijckefa- tisfaÜie, daer toe het eynde is gekomen; maermen konde in lange niet gelooven, dat fulcks de Fi"anfchen ernft was. Niet te min leende men het oor, ende men pooghde de Spaenfche daer toe te bewegen al van May af, verfoeckende van den Marquis een generale Aöe te teeckenen, dat de Spaenfche iouden ftil ftaen, ende
belooven de verfochtefatÌ5fadi:ieaen^?rfffcirj'ii, om
daer opby Vranckrijck tewercken j ende fulcks gingb meeft op de voet als daer na isghevolght; maerde Spaenfchen verfochten daer tegen een reciproque Aöe, by aldien Vranckrijck niet ftil en ftondt, ofde Spaenfche Nederlanden quam te attacqueren, om dien aengaende geruft te werden gheftelt, fpecialijckdoot defen Staet : Sulcx konde niet zyn, foo lange den Oorlogh duerde met Engelandt, Ende Vranth'^'i fprack ghedurigh van fich met een redelijcktefuUe» contenteren ; maer daer tegen wierden van wegen de Spaeniche geftelt de volgende redenen > waerofflaff op niet was te vertrouwen.
D<S eerfteïtb£ni^/öai bcnöoniiiabanVranck- ^jj
rijck bectcout / Dat foo toel fjacc io. iBofl· »?
oocR anbece oDeintcreffefcDe PotemstenDiw w
Öoope ban fen accommoDemtnt i«eOf«onien cnoiwi»
afieamufeect teecDenDe/ ficö noci) foo Ijaefi famen fullen brtlrtnben/ nocö oiicft tecfiontficDin foobaniflbc pofïucce feiten / ttaec Doo? fp tfflöc"? toffiomenbc lèomec aen Vranckrijck fpf ÖW Öebbenbe berbere piocceflen foube &onneti toant foo toanneec maec öaec ï^a uaog- bot»? ^ booïfiel ban accommobcment Du^ berte Ronnw Böeftjacöt bactbtn / bat fp gelooben bat Vrancknjci vifées enbe intentie niet en / ficö niceflet ban aw be,g>paenfcBe Nederlanden temaecften/ m»^ wn Wepn firii u fuUen bfcflwocflfn/ «» |
-ocr page 344-
ÊIl Ό ο R L O Ci Seven en njeeriighfie boeck. 31^
fttój&ifmfatötrntoesöbanacttimmoiiatfe toteenm mnffi fai fionnen (jeraecfteit/ foniwc fti pmc^ ban miffcDi«t cencit tolHiacen/fcftaiielijc&e «löe
ïeneOimriSJfrt Φο?1ο00 te becballen / foo tsï feecappa- tent / en fou&e ®?aticteöcft gem eenicDIïnjï becfeecfte- tcnfiontten/ti.it öe concepten ïrfe men tegenss fpne ^at« ijeffepncn öcgtnt tii^itnecen / toel öaefl fu len ^cntebeViitopnen. (Cen imn|lett fiap öp öaec op (tact maetficn / Dat De fdbe met geene fotorté biguetti; Éti naeönicB alö aniictftnt^ toelfoutieentie tjeöoajöe te flcfrifneben/ fiiUenhieciie t)oo?0efet ofte effect sebjöcïjt.
éiilie öat Op onhertufTcöen öefen tööt upttoömenije/ toefiomenöc ^umec fobantce pjoo?effen fai tonnen tioctt/iwtlipöaec nae nocD Baec iloocl) nod) tcnigeaiiöicci^atentatert meet fai öeööen te appje-
fiett&crcn.
^acrouiöefeniföorangijtoelfïeniictieapparentelieri ccniiitjc ban Dct ©uptfclje Hpcft / ofte ten minltett ce= moeUecbooinaemfleifeiicttlian öten/mct öaecl|o. ikog.ücötdijcö&aeciiptftan afnemen/bat SP öaec öooi foiiiw ftonnen giicoDItfjcert toeciien fpne g?oote öefi fipiicn t' eencinael te laten bacen.
feti fp öat Ijp öefen fiaglj ten eecflen boo? be boo?f3 yjcfciitatim cnbe boo?(lcllmgeban accommobatte ha- mete bjcecten.
(iiniieìiatijpDaec3|a.,!iiaog. op foo fmaecfielö^e acnacnanie eitbe obltgeante maniere / afé boenlöcfi » iS/ liaii ^ec boo?nemen btbertec cnbe bebincete / jiellcni iieùcclialben nae be uptteclgthe appatentie Bet arbitri- umcaufetnDace ijanbcn.
3©acciioo?banoocfebe©ojficn m ^uptflant bie Sunneberttontoenenbecefïectte op Ijaec i©og. ncineit/crt&ciipt bien öoofbe tegenjS öem Beginnen iiciicnïictefmncntefpannen/mebe ban Ijunne con^ tepti'rt fiillcrt bonnen toccben gebtbecteert/ ggelijcft iip iicfelbeöusilangB Beeft toeten te enbo?mecert/enbe (inbcr f),icc foobanige bibifie te maechert bat |jp tot nu tocbmittieltanttoepnitlj Beeft te bjeefengeBabt.
©e ttaeebe reben : a®aecom ben J^oningB ban ©jaiithnjchBaec lo. lBog.be faecfie /gelijcB als in fianUcn geeft/ enbe fpn genegentBept tot een accom>^ «loöementiiptterlijcBen betoont ijï/ombatBpBaec ï|o. jjtio. öacc toe Bannenbe bifponecen/bat 5p (ϊφ m IntmöcnfiomngBban ^paengten te betoegen/bat Sp acn 352ancftcijc6 fai moeten gBeben eenige fattsffaci txt/ ©jantliuijcft aisban in bec baet baec mebe fai Beb^ öcngeetfcctueect/ bat Baec ï|o. iBog. fpn b?eeti&en ban foo em foïemnele®?eebe / enbe fpne JÈapenen foo Bp ittiicöanbtBeeftgBenonten/ tcnmin(lert totbaectoe iu(i(fitt«n enbe boo? cecBtmattcB ecfiennen/ baec ban iieniÖoningBbanB^ancftrijcB Bem bp alle ©?tncen enbe patentate/ enbe infonbecBept tegensi ^aengien/ nu cnbc tot allen tgben fai toillenenbè Bonnen btenai.
Φί bccbc ceben tjs : om ben ïtontngB ban ^paen^ glenUaccboojmetaUeente meet te incommebecen / tnaec ootft alleit Baet ban ben (öo?logB op Bént te boen bebolbecen.
3©ant obecnutjS ©jancftcijcfe (ïet / bat Böet ^oocB Hao. tot geruHBept enbe berfeecfiect ban Baten i^taet mctbeöcoÉinc^paengien in Banbdtnge (ïaen/ont «enige ban öccfelbec aengrenfenbe ^teben enbe jpo?- toimctliacegua?nifoentc befetten/enbeboojtis oen Spamgtcn eenigBe penningen totbefenfie ettbe fietecc tonfecbatie ban 't Batige te becfcBietett.
€nöebatboo?bft beginfel Böec i^o.3iloö.betbêc fouoen ftonnen toecben gBeengageect/om be fSecfie ban^paengien meet tee Bectert te nemen.
<©00 en Beeft ©jancittüiB óm fulcic te belettett cnbe rooanioc ijanbeltttge met iSpaertgien infïuctueujt te maetfieiv geen bcquamcc mibbel aliS boo?f5 të / Bonne uptbmben / niaec ijS geliicfiaiss genootfaect / Baec^o. iKog.boojfoeteboo?|letIinge ban accommtöatie op wne anbcce taegB te b?engcn.
«nbcbaecen tegen be ^pawfcBeBoe iaiiget Boe meecin pecplcjcitept/ enbe fo mogelgifi / gBeel tot wanBoope te bjengen/ om fpn oogetoit ongemerct «ibe Pfietectebeceptfiert j
meec / baec Bp (ïet7 bat ootB w ottafw ban befe YlDeel, |
begotltten Banbdtnge tulfcBen be Ccoon ^pangien en- beBaeti|o.|ISog.beongelegentBept ban öe ^paen^ ■•-ί^ f^e|3ebettonbenmcctal${ boo? befeti begint faeijcc? ticBttetoetben. , .
tSnbe bat be fdbe nu oocfi op ben iipcjcbagB tot iïe? geitiSbucgö/enijeopanbeteplaetfeH toett gBeapP?»' Benbeew/en bat bienbolgenjs befefaBe albaecen elbecs fcBpnentoelBaeli een anbec plop te fuHennemeti.
't 3©dcBe niet alleen toebecom op ben böowgen boet fai Bomen f0 rass 0aec ï^o. iBo. maec fullen refolbeten be l^^oon ^paengien tetoillen Belpen betomen / bat^^ feaenjö^ncBcücBöe boo?ge(ïagene Paet|en/Betfi« alle/ofte boo? een gdoeelte aftcebe; .
IKaecjöjancBcycïifaloocBnocB bit bbo?beel baec upttcecBen/batfootoanneec ^paengien aljS ban bc boojfs plaetfcn ntet en fai toillen af liaen cnbe euitecen gelijcB Bet met goebe rcputaticcttbefonbec tupnc ban beboojfj i^ebeclanben niet fai Bonhen boen/bat be BoopebanbecbeccBanbelingen tuffcBen^aengieji in Baet HSog. fai toecben aföefbeben/ cnbe De fcBulbt ban continuatie bcjj «©oilos^iS cnbe confeqHcntclijc& allen Baet baet ban / ^paetigien toecbm opgBebjons gen enbe toegifclueben.
t©e biccbe wbe/ ^ie bc JàoningB ban 30?ancrmjcfi betoecBt om be boojfcBiebc boo?|lellinpacn Baec jlBog.tcboen/isSbefCj
<©atfoo toanneec Bp fpn beffcpft tegentoóo?bicïi niet foube bemiogen upt te boeten/ gdijcB feec g?ootc apa^ rentieijS/bfltBpBetbaettoeniet bjengen en fal/Bp boo?bitmibbelban boo?ge|telbe accommobatie/tett minflen belette/bat Bem betoegB oftebe beute boo? Bettoeftomenbe/boo? cene goebe €»uatantic/be toelcBe Bp ie gcmoet fiet / niet en toecbe bec|topt of toegeflote;
3©ant Bp hiecct toel / bat niet toepnigec Baet ^ot ' lïöo. alsS oocB be meefle ®o?flcn ban't ^DuptfcBe ïïijcfi enbe meet anbcte CBtilldijcBe potentaten/beoogen Boe langct Boe meet beginnen te openen en te fien tont Bpboo?Bce^.
aSnbcbatbe fdbc bactomme altebe baec op bet^ bocBt 3ijn/ BoebatttcBfpbe ongBctegdbe bcgeetlyfiBcpt cnbe appetijt ban Bem/Betbe|l fullen Bonnen tegen öaen / enbe alle betbeceongdegdttBeptin't tocBomeu= beboojBomcrtt
(STectoijlcnnu ©?ancStijcft fect tod toeet/batBct eenicBfie mibbel Biet toe ijü / een pebe <©uacantie /en^ bebatbefc<©uacaniicnicten Ban toetben belet ofte gefteupt / ban allccnlijch baet boo? i
5ï>at Baet ©0. itSo. en aribecegentfetcfTeetben/ boo? be foete Boope bati een accomrtiobement toctbenbc bet* lept / fïcB met te fameit bccbinbeit / nocB een fobanige macBtbanbolcBopbe beenente brengen toaec boo? Bp Bem tot Bet aengacn cnbe acccptetcit ban een foba^ nige <©uatantie foube Bonnen obltgeten.,
^00 moet Bp alle fpne Btacflten cnbe bctflant aeti ί ■fpannen/omBetbacc toe te b?engcn/bat Baet i|o; jEogi cnbe anbetc 5^otentaten footaiS niet cn toecbcR betcenicBt/nocB in potlute Bomen om een .fobanige •©uatantietc Bonnen bejlupteh enbcBem bcfdbebocti aennemcn. .
ï|cttoelcfieootBbcoo?faecBe istoactom ben bóó?* noèmbe ïtoningB bpBah.ö aen alleanDcte i^oofbcn eni f)otentatertinbe€B?«(l«nBept/iae felfss bpben i^ep^ fet enbe tegentooo?bicB binnen ?5?uffdop bitfub/cct boo? fpn iKitttdetsf laet acbcpbe/en een pgdijcB ttacljÉ topiitemaecBcn^
©atBpnictanbetjSen toeafl/aisi een tebdycBac^ commobement«
a©dtoctcnbe/alf£Boon Bet felbe mocBtc gemaect toetben/batmcnBem nodjtanss alö be matBticBfié cnbe (letcBfle in torenen fot Bet aennemcn bah een fobanige <©uacarttic alss boo?f3 isi ƒ niet cn fai Bonncrt betoegen / bed min btomgeM.
bijfbc enbelaetlleteben/ ®ic ben ï^onihgB bait ®?ancBriicBbetoccBtomfi®te p?efentetcn bön mei een Blcpn öB^bedtc banbe^paenfcBelSebetlanbcn gei confenteett te toillen 50rt/;baetBpnotBtanii tot aliesf/ bececBttcBt tc toefen / opentlijcB aen bc g^edc 30eedt Ö^ beB^» gcmaett/ ? . |
-ocr page 345-
314 S A Κ E Ν va n S Τ A E Τ
<@at bit fïinÏiammt eimti ged&mDetiafl aefidt / Ijat i Ìieljoo?r3 pitjeclanbenalteaenfünöcoongeöooaai/ fotiijectoteaugec ttjìn&ooieeittgfje piefctotptie ofK anbec mi bDel / tiaec ban te feonnen gealteneett oftc 0«= fepateectujojiieii.
'©en ïSoniiiöö tie boo?f5P?eferttatie/ al fcöoon Qem öiececDtmocDtctieïiocIjtjijtt/ ei)&eDpfjem boojùefe cepjSmet eeitfileentiefoulie toiUen laten iicfflenoegen fonöct ecnitö pecicul ofte pjejuïiicieboci? ïgemöfïe fpne ^utceffeuriS gefjeel tori üoen itait.
a©el toetcnUe / '©at al fcijoon ij? oocö maec eenige ^^laetfen ban öe boa?f3 iSeijeclanben op fpn gcp?etcn= ïieect cecljt öoo? öet niiötiel ban tcanfactie ofte accom» ntobement foube mogen behomen.
l^em bat niet bdetten eit foubein't toe&omenbe / toanneei: öp toeberom gelegentöcpt baec toe fai binben Bern oocft ban pet oberige boo? be a®apenen / ofte foo alsÌ ftp't telt faiftonnen / meejlec te maecften.
Eijnbe ^p ofte fpn i^aftomelingen / niet meet gc^ Bouben aen een fobanicö accommobement ofte tcanfs actie / aljs ijp (ïclj gebonben öeeft geacljt aen een foo fo- lemnedenbe beftaojen (Ccactaetban ©?eebe/ nocDfo onlangftii acn be Pyreneen met spangicn giie- maecfit.
(©nbectuffciicn fai tTönec tijbt altooö 39n enbe lilpbenbcrfeec&ect ban tjet geen gent bp eenfoobantcB accommobement ofte tcanfactie foube mogen toecben toegelept j «inbe baec en tegenjs aen befecoon ^pan- 0ien/ enbe aen alle anbece nabjucigöe potentaten aU toojs boo? een J^annibal a^ti mmum ptrtm öonnen beci ftcecfien.
5gae öet obecgaen ban Doornick, begolten be eöefetenen ban't ïanbtban Waesteblucljtenmet paec meublen naec Huift, oocR met «öcanen / be fdbe opgi)eQup?befolber!$op(ïaenbe. ^e ^ommanbeuc Bone fuicic becftaenbe / gaf acndonbtjS o?bje / bat geen toageniei ofte gcanen albaei: foube becmogen binnen te fiome/ maec alle be felbe bupten be poo?te opgeïjouben cn te cugge gefonbe-ïgace i^o.3lKo.9ebbett baec op ben ttoeeben ^ulpboen fdRpben aen öe boojfs Commani öcucBont, batöpbe boo?f5blucBtenbe Eieben met gaece goebecenenbe<0canen metbifccetie biretenbe (elbe iStabt foube laten bomen enbe becblpben / mitjs onbectuflcöen goebe toacDt boenbe Bouben / enbe op alle fufpecte pecfonen acöt nemenbe / enbe isi be boo?i fcijjebe USagtfli-aettotDacenaecifDtingöe/ Diecban Cptracttoegefonben.
J^oe ben Biffchop ban Sainborch ïSepfedijcft» Φί^^ mteuc/op be 3S0chsibac8 tot Regensborch,be^paeni fcBefaecbebegunflicDbe/ tiiteftenupt fietbolgftenbe relaeiS/ aliS bat fpne ?^oocf)bo?|lelycbc «Sminentiebp be 3àeuc ©o?|l ban Beyeren cep?efentcecbe öoe bat be jialoufie bp't Éepfeclicbel^of en be^tanben be0 istjcic foube becgcooten/ingebal öp bolgeni be met ben ï^ac:= tocfjban Savoyenopgöececöte Ccactateneen (lccc& aental ban 3^oltl^ te boet enbe tepaecbe/in beö feifs iStaet te toecben / enbetegenjSiSpaignen tot Deijulp bcc jpcanfcfje toapenen/ aen te lateit maccljecen /nocfji maeliS inDeceecben j,alfoo men tod bride bat befe in 't làeuc ©epecbomaengeflelbetoecbingcn/ niet alleen / BDelijcft menboo?gaf / tot befenfïe beis HanbtjS /maec boojb?cembe potentaten aengefïen toacen. 3&atboo? öefe met i)et J^upsi ©ofiencöcfi onbecmoebe ttoeefpalt bonbe in't toebomenbe een fulclt ongepl in 'tiitgcït ontflaen/ aljSöeebenntet te befcDiÖben toajf. |
5®enSe«c-®o?ftban25epecen contejleecbe nocS^ maelsi batmen fjiec boo j Ijct ïïoomfcDe Sijcft niet nae^ beeligsi Begeccbe toe te boegen; enbe geltjcb alsr anbece bjeembe potentaten onflcafbaec Baece toecbingen in'titoomfcrieïïijcftaenflelben/toaecom een Hanbt bitvstnm^fijjhattiiniie ©o?(len ïtaebt öabbe/fulcjc Rortbe belet too?ben / baec 't bod) in 't Uflrununto p»cit nietbecbobentoai.^e P?etenfien ban ben i^actocft ban ^abopcntoacen Bet HoomfcDe ïtijcfi niet caeci 6ctibe /enbe Bablic 't felbe geen onnifi enbe gebaec te bcfo?gen; beBalben oocft fobane folbiiij tuflTcBen fiiniCieuc - ©o?(ïelijcfte ^©ooilucBtigBept ban ©epe- r«tt enbe ben i^amge ban ^bopen naecbm inBóu- be ban't injtrummto Pacis tegen fjjnifeepfetìSjc&e JUSaiji lïeptnocBweJubitiebeiSiSijci; aengejien toass/macc ^ alleen tot betoacing ban Bace pófoonen/^anben/ ^ enbe ftupben/ fulci bat fijn öeuc-©o?|ieöjc&e Φοο^ lucBtigBeptban 25epecen bejïfelfiS eenmad g&egcbm Cfleuc - po?fldijcB tooo?tntet ftonbe fieccoepen/maec baec bp bolflanbig'mofle bloben; met bat bectcoiitBen/ men foubefulcjcnecgenii aualöcft nemen/betoijlom (ïcBtebefenbecenalleinbenatup? en jan gmtium binbdijcBe mibbden te geb^upcBen niet becbooben toaji/enbe bat ban bie 3pbe men niet liebeciS (ϊω mocBtealssbanbetulTcBen bcpbc i^coonen ©?anc&.- cöch enbe jSpaignen ontdane tirpbigBeben bermatm bo?beclüdi|l ingefdjitfit toiecbc/ op bat niet elbcciS pip mant/ als een of anbec bed bat bup? in 't üïjjft tcatlii te te leffen/nocB meecbec Bout tot becbec uptb?epi)tna enbe becnieïing mocBte aenb?engen /toaec boo? ΐι« gebolgbe quaetin't Kijcfi gcootec foube «jn/ alsi bete-- gcntooo?bigeboo?aebedbe oncuffe upt befe Confeijes catte metbe Bupfe ^abopen.
i^pne i^oogbo?fldijcfie eminentie Beeft Biec na ban ftcB gegeben j bp albien fp getoeten Babbe/ bat een foo flecBte cefolutie gBebolg^ foube Bebben / bat Ijem niet na (©eiiSfdt foube begeben Bebben ; moetenbe Dct · aen <©obt enbe betijbt geltelt 3ijn/toelcÖe tod Ijacft be b?ucBt metficB foube brengen.
t©en aenbang bec 55eclacatien/ droits de la Reyne OmBetIusdevoledtionis ,enbe toat tot Madrid ittJt ben €ctjs- ©ilTcBop ban Ambrun totpacijtf metìim jHaaccquiji de Fuentes, enbe tot 55?u(Td boo? ben IBaccguiiEi be Caftel Rodrigo gefcBiebe / baec ban iis b'ï,», ben aenbang te (ïeninHSap. j©an ben beectienbe fits lpupt.pab?ibBoo?bemett/bat^tccbagB ben genbenbe ^eec 3tmbaffabeuc d' Ambran ban bc fitot Coninginne itegente cefolutie ontfangen Babbe /toaec bp Bem te Bennen gegeben of gebenuncieect toiectfijn S affcBept^^ulcjc fucpjeneecbe Bem:biejs baet opIjp«{mi ben dfben becfogl&t enbe gBepjoponeect Babbe aen bot eecffen ^eec iêeccetacisi / of foube Bonnen goetgeboiii bentoo?benbatBP een eïtcaojbinaciss Couciec obec befe cefolutie aen ftjn «ConingB affontjbaec op Beeft Bp een fcBiiftelijcB anttooo?bt ban be ®eec ^eccetarist ontfangen / baec toe tenbecenbe / bat Bp' tod fobanm Couciec foube mogen affenben/bocB onbec Ìonbli tie/ bat fulcic fijn bectrecfi niet moge opBouben / ntaec bie met ben eecflentot effect gebjacBt foube moeten too?ben/ alfoo be Coninginne fuloc goet bont. ^e öea fjanfcBe mrabaffabeuc Beeft baec op gecepliceect/bat om te toonenBp niet ban finsi toas φη bectcetB upt te (lellen / niet refolbeecen foube ben Couciec af te fen» ben / maec alle blijt aentoenbebe / om fteij tot be c^fe te Bonnen bequaem maecBen» ^em toiecbt ban toegctt be Coninginne ben ttoadfben gBeb^acBt feecbec toed / Bet todcB fepbe met bie intentie te fullen aennc men / om tot een gebacBteniffe mebe te b?agen / liu al» bien Bp Bet gBeludi foube Bebben ban ftjn affdjept ban be Coninginne te nemen / enbe anbei^ntsi Bet « fullentecuggefenbenaenbenpecfoonbie Bem Betfil« begBeb^acBt Babbe: inficecenbeben i^eec aimbafffl* beuc «pt Bet anticipeecen ban 't boo?fcB?ebe ^utocel/ Bet todcBe anbecfintjS maec plag ontfangen te too^ben naec be laetfie aubientie ban affcBept / ató mebe boo? be aenbjingenbe tecmen bie men tegen Bem gebi iipife* te / bat Bet ï^of met fijn bectcecB feec tóebient toasi ; gebenbe Bp ^eec 3imbaflrabeuc te Bennen bat fijit' Coning fute boo? eene publöcBe cuptuce foube opne^ men / baec anbecftntiS Boog p^otefieecbe fulcr niet be mceninge te jijn / met be tegfentooojbige bemonficatte ban polfelTie te nemen ban't geene fpne jKajedept m euàm/ ofte Bet cquibalentban bien. ilüaec be Conin* gin becdont bie fubttlitept niet: batpjancitctjtSfiott poffeflïenemen ban be ^tebenin l^ebeclant inetge^ toeft ban toapenen/ fonbec met een te b?eecfie be ©jee* be ; enbe fp meccfite bat Bet becblof ban Baec ©pam? 9llmba|Tabeuc / niet feonbe btenen aW tot fcBabdijffie eicplocatie / enbe co?cuptie ban Baec ^of enbe «aebt.
3ln3iwgu|lo69bbe0aec3Si'SKo8'0oen minutei^
een |
-ocr page 346-
en Ö O R Χ Ö Ü U ^eerti^e kecL
öPö&ébW/öitbiÈ faèifitòtot fobanen ejctcemitept
tn bm:e niet toaiJ göeftomen/ om een ^tabt ban fobe^
n« mtpo^tantie ober te geben j maec tcc contraile in^
bien men maer be miiiiie coiiragte toiibe tDoonen/ bat
nocfj een gerupmen tijbt ftonbe gOcbcfenbecrt b)o?ben/
aWjynbebaerbinneiioitgilijc&ntect toeectwcenian*
nat/aijS bpanben ban bupten / foo Deeft besi niet te^
geniïaenbe belKagiltraet jnctljoogetooo?öcn en
genteilten op't obergeben ber boo?f5 ^tabtaenge-,
b?«igenvl^et<i5narnifoenbe(taenbein omtrent ttoeé
biipfent mannen/ fo te paert al0 te boet/ toas met bol»
legetoeer/ ffaenbe trom/ bliegenbcbaettbel/ $c. upt^
gDetroc&en / mebe boerenbe ttoee (liitften göeftljut
«nbe een Heoiiier/ enbe toaerentotlitcacngtjehe·
ttten.
. ®fe ban't Sas vàn Géne fcfj?ebén bcnéÉnénbec#
ticDlftn liuguftp / alfoo boo? be laetfle refcontre booi®
seballen/tnfTciienbe^ranfcBcn enbe bc ^paenfclje
boo? g&cnbennonbe / in ©laetfberén beel bolcft albaec
gDébluciit qi^amen/ enbe bat bc f ranfclje naerbetben
op Moerbeecke enbê Wachtbeecke/bat fp met ben ge^
Öeelen jötijgRjïtaebt/ Jiabbcn goetgcbonben te rejblbei
ren / tot bet(let(fiingc ban be ^tabt enbe i^teti/ bet
be ^upjs üan Cam.öbliet / leggcnbe biipten be «Oofl^
poo?t /fonbetoojben open gefet/ otmiie be Ëteecfien
bol toatec te laten ioopen / omme baec boo? te beletten
batter geen bolcft/ijet fp franfclje ofte «SpacnfcDe
boo? be felbe öteeclten fonbe ftomen inbe ö ban
Canisfhlietert ban SCuftriclie/'ttotìcft tot liocij toe
echter niet geerecuteert en toaiS/ maer alfoo nu op beiv
boo?Iebennacr)t/enbe in bien mo?gen tionbt/tocba:
een refcontre toass gefcBiebt tuffcljen bijf a feji bupfenc
ïïHpteriS ban be ^paenfclje; en acljt a negen biipfent
banbefranfClje/ inbier boegen bat bc ^paenfcOe
omtrent ben «D?tfcl)c enbi <Sertbclbe( jijnbe maer an^
berfjalf up?ban't toareaengljettoffen/ enbe ban
bc ^canfcfte tn route gljcjïage tot albàer boo? be poo?t
ban 't ^aiS / bacr tegenji noti) twee a b?tc lionbert Ia?
gen/ onber't fabeut bati't Canon geblucljt / bol b?efe/
om toeber te bertrecften/ enbe öaböen berfotöt boo? 'i
^si/enbebeboo?f3 ©olberiS te mogen palTcren oin
0aer retraite te nemen nae 3Cnttoetpen. «&atfp fon^
ber o?b?e ban gaer Igo. Hi^og· niet Ijabben toillen eon^
fenteren; maer om't felbe te beletten alle goebe o?b?ö
gcflelt / enbe beligentie àengetoent/ eitbe bienbolgenbc
ootft bcboo?f5 rcfolutieüan'topentotertban befaoo?f3
^lupfegeerecuteert,-en alfoo Oet foube mogeit gOe^
fcgiebenbatbejpranfcgeDaerbictoric fouben toillett
berbolgen/ombe ^paenfcge onber D^t Canon 0e:<
Wucgtleggertbe/ boo?ti5 aen te tafle/ bcrfbcijf batöaei:
ito· JPog. Daet op Ijet fpoebicljffe geliefbett o?b?e toe
te laten ftomen / ftoe enbe op toat mattieren fp tjaer iti
fulcften boojbal foube fjebbert te geb?agea.
®ot i$lupiSfci)?eefbeColonelenbe Conttttanbeué
©jpbergen/bati&em beneen en berticljdeit Stuguftp
tegen ben abonbt toasi ftome begroetett/ boo? «b?c bart
benCÌ?aefban Saiiazar CSoubemeur ban ^?ugge/
feecftet Cbelman/ gftenaemt Meuienaer, enbe atnge*
bientbenfoberentoeflant ber ^paenfclje (^roiipmi
onber anbere/bat op ben berticUflen befejï be J^ait*
fcge 38rmabe toaS gepaffeertljet ï©o?p ®cllem / göe*
legen b?iemplen ban «ipent/inteittieom bie ^tabtté
beleggen. i§paenfcDe t«|Tc&fn bepben Debbenbei
con^jjap beftottte/ bat eenige (Croupen ban be jTran^»
φ onber be iKarefcfjal d' ^umont,ficö tuffcDeit
iru^e enbe Gent, acn be Φο|1 söbe ban be itebier be
Leye Segonben te tampecen / lEiabbeit btjf bupfenc
paerbeonber{)etcottmtanbemcntban ben^?aef bant
Marcyn enbe ben ©?insi de Ligne j mct intentie otti
be felbe dp te flaen Qertoaert0 gefonben / eitbe Dabbett
biert ttto?ge ten feS upre be göemelbe ^rartfcöe (Crou*
pen göeccncontceert / altoaer feer ïjebicft toiert ge*
boci^ebotOepnbelücft be^paenfcIjegeitootfaecfttt«!
retireren. ®Eegïiitenten/te toeten/bat ban bi
Marck - Graefvan Baden,ben iongcn Rhyngraefenbe
Hoifteyn, toacen f eenemael geflagen / be refierotbi
confufelijcft tot onber Damme gtretireert/enbe bart
be ^ranf^en tot onber ftet Canon/ bat biebcrfe maleil
m placcai tcgcitjs fjct twnfpojt tón C^tteÌwmiK
itefm ^taet göeftfiielim&i ita
—' MtaTei' ^ulcx comrtnnuceceiöe aeB Ije» i^ecc
linOaffaticucJjait i^patsne. Φέίιβ ϋαέϊ ^OvlBofl.
^icL· liDOJ Detrniiclmi / cntie Ijetfogte iiattec mocöt öp
flêb.icHtoci't'»» een clnufe/toacc Bj» toetDo&m toicct
aÉnì>É'0o?lorfjfci)eepenofConbopeciilOOitiicfe^iaet
te U20tcgcce« öc iwopDaectia-si / öfè gelaijen toacai
mctiiontrfiJantie. g^atfe niet mogötett brfeitóii ίκ
«Matfcijc (OiijiocOfcfjccpcn ofComnnflïe toaer&eijS
(aenjcö btcfttoiljs aOeöcucbt toaii)m'tbifïtcceti ban
bwi j aUcf boiijensi {!« dföe actöc&el ban 't !€ta«a«
ban Marine ; fuicjc öcbaen.
©cnbjjfaeti&cit 3iii0u|it ut confïöiratie (jenomen
«möc/öat ijet point banbiatmiitfig^Wnöe m Vken-
deren tioclj ntct fHialijcfi toaiS gepecfatecrt/ en iiat
öcfctt iwec oiitccnt toat mcecbec fatijSfattte
[loojbf tc too?ïieit (jegebcn / aliS itiibe bat ötbetfe artti
öilcn ban't sÉractaet ban ®?ebe tuflTcBcnten ^ηίηβ
ijaiiiSpaitaienenbeiicfcn ^taet m ben^Jaw feflisn
ijoiiiicct acfjt crt beecticö gcflootcn/ niet en Dabben oe-
ifiatitiiact beceplie crccuttcy en onbec anöccen be ttoce
£11 bijftiglle en acïjt «t fe(ttci)fle actiÉulen / fpjeecften^
bc bait ccn pccmiitntie bàn 't (©bccquacttec ban 45el·
bcriant tcoensi een equibalent / enbe öemolitte ban be
^pacitfcljefojten ontrent j§lnpsi;isi naec (èrieufe
bclidccatiegoetgebonben be felbe tee ©ecgabectnae
ban fjacr l^o. liaog. enbe boo?ti5 in be fecwte Confe^
rentten bacc D«enen te bicigïten / bat ben 3|eec %m'
tolTabeut: ban ^Spaignen mötijt hJO?bcn becfocöt möe
ncngemaent/ oin tot fjet een eti't anbec te mogen befta?
incit bc noobige autijonfatie/ ten eumbe bie opendaen^
öc fitccfien t'eenemael tuflciien ben ïSoning ban ^pàU
gncn/enfiaeciilo. ,#o. mocDten too?ben gDeab/u^
(Iccrt. jKacc bàer ùp tsï niet gebolgt.
Hpt KijiTeltotetbt ben negen en tbünticBlten ö8e==
fcfiatcn in bolgenbe itianiere.
i?ct Decft: <!5obt Bdt^t ònsi gtfiet:ctt ban Stee te boen
baanbewitii^c Koning Qecftfpn intree al in befc
^tabtoDcbaen/Dettoelcftteasi een loftoaecbicft/en
bcio?on.« een l>eb?oeft fpectaecfiel / be iSuptecie / «t be
liicceiitttfcccgcootefeec ftolïelijcft/enbe tìle be èei:=
acn oni een (€cagebie / top öeöben alötec feben baöen
Ιαηα^ gdebcn be tomben enbe Cononnaben fo Heccfi
alis beii3ufauettabe/bie eelt gcootgebcelt ban beöiip'
fm cn Scccfien gecupiteett öetibett ; Wp öebBen alle be
IBcuüeliiiii ïiclberjs gelïooeöen j attacaueiS ge'
ftöieben aen be 3pbc ban be poo?te be ^inel/ iritoaec fp
©ipbagijö'is uacljti ben fesi en ttointtcöfte fnStege
ttocc linlbe iKanen/ 3ijnbe be toallen geopent/ en itten
fiabbc otiis een becbal fecouriS belooft boo? ben tienben
^eptemb. ©e ï^cijcDiicaet 3i)Jtbe bergabect getoeejt/
oo?beclbeb9tl)etnootfafielötfitoa.ötn €ompojïtie te
tteben/ltet bjdtfiegcfclnebe ^atecbaegji '0 abontiS/ en
«e bolgenbe nacfit troeft Oet «©uamifocn op bcittibbag
niet hiecftiicïien Canon ïjiec upt/ beactiicBelenfpnfa;
borafiel geHoecö / iêJ fides Gallica; be Iteccltelijc&e en
«beien (pn gemàtnteneect in fiaec pjibilegien / g^öcli
aucöoninööiijcfie <0fficiece; 3E>eï^eecenbanbe ^eet-
Keiifiaitiecj&ebbenttoee^acc omiipt te gaenofite te
wpben/ eningebalfp uptgaen/ moete fp albe ^eegelsf
^be®ptHienticllentni)attbenbànfpn3lilbec-€8?ifle'
Wnilie jBajeflept/ aen toiertbe^^cec ^jefiöent/ gelötft
ootft alle be anbeceïicijame/pet: complimettt öebben
ecbaen met een bec finien op aecbe/ in be Captile ban
i>'Pieter,bolgetlöbcO?b?ebartÖeMaiftre des Cere.
monies.5&ct)iicgersifullen niet gdogeect jijn/jttaec
fai Baracquen ntaccfte om 8àéc te accomtnoi
©an^iiireihjiccbt gefc8?ebert bp bolgejtbe ttta^
Ü^J ^^^ of böfnpcen attagiieij op be Con-
trcCTacpeti bp bc jfcanfclje gftebaen / be USagiflraet
oen ^eet Cijaef ban Brovays Ciaubetneiit: albaet; fou^
pc gefo?tectt ijebben tot goebe enbe t:ebebjcBc Capitus
wtcn te tteben : €nbe alljoetoel bp be gemelben ψα
©oubecneui: feec goebe enbe fuififante wbenen toiccbe
-ocr page 347-
316 S A K E N van iS T A E T)
»6δ7. ïtaetopf£rji)ot/atIttecbaIcöt.®aei; toacm W -(©ffitiecew enöe «uptccst ban öc ^paenfclje öi» 5Franfcöen gctonsm /mtie ooc6 oea»«|l. 25imieit 3tetiienüo?5ljtoacett eentgc fao geauetfle aW anöece ïïuptccjï binncii gljefioinoV ooch ttoee €o?netten iww? ttoce ïtuptctii tnoeD?acl>t / öoclj aUuftbelycft /^nöe iioo? ó?a?e b>c:)cr öaec uptseoaert· man becfocOt ootft upt ïien naem ban öen i5caef boo?^ noemt / öehJölealleïieiïtroupciÏ ban ^paengien nu omtcent25?u8öcm<Damme Ijacc ontijieliien/atïie communicatie ban <l5ent enbe ©jabantban ijaec toaji afgcfneöen / enöcin Die liBuacticcen oantjs geen bolcft «t toae/ entje 0« iitteccU ban Ijaet öaet on=
liecHcd/bjicctOpColonel ban ©jpöHtgen berfoiDt toeteflaen/öat ccingc ^paenfcije foloatcn omtcent ίδΗιρί mocljtcn toecïien ingljefcljcept entie g^oect obet fiacc iBog. tttoomen naet 23?abartt; 't toeltfe aiu bacc toe ongelaft / öeeft gceïcufeect ; ebentoel fpn iebop? gcatljt/ 't fdbe iJacc ^o. naog beUent te malie.
z^eCommanöiuc ^tljottc ban f ljiUppwe/fcIj?cef tecfelbeu tpt/ öat bupfcnoen ban menfcDen enüe bee= (Icn bacc euamenbUicljten / alfo SülTel baUbeni^a-- tccbagljtaaiJ obcrgegaen/eittie De fcanfcöe toacen nehomen omtrent «©ent / ijebbenbe llobenljigcitnnct aSingge/ ïïoücnUupfe/ cnbe anöete / becmeeilert/ oocft öe jSpaenfrDe iïuptece met ti^ie^tanöaerben/ b?oege boo?ïicpo(i?ttoatcn ïiomcn blutljten/ïrte Ijp IjaDbe aenflwuies boen cetetecen / becfoccfeenbe becbec o?tt?e/ aljs b' een of b' anöec pactljp Ijem te na auanten / Ijoe fouhe rjebben te öjagen.
<®p alle öc felbe abbijfen iiS ben ttoeeöen ^eptem^ Dee gecefcribecct / bat ftp be booifcl)?ebe geblucljte i^aenfcfie / latenbe <©|lctgicrsi tegensi alle fouleiS / üp toipen boo?'t meet gcfepbej^aiSfoube laten paffee ren / mttsi bcöoojlijcltc fo?8e b^agenbe boo? be becfeec^ öerijept ban öe fdbe plaetfe/ 3önbé baec en öoben ootft aen be Commanbcuc Maifon neufve gefcljieben / bat Bp hem aendantsï op Oet ficöt be.ö bjiefss naec fpn com^ manbement foube Ijebben te üegeben/ om op allest caelieo?b?etetleUen} €nbe Oebben ösrce ^o. maog. fico Ijetopenen ban beboojfcfeebe^lupji biel tótcge= ballen :€pnbelöc&iitb«cllaen/bat aen be «©oubec^ muc ban ^lHpi/ mitssgabcris aen be Commanbeucs banbeanbece plaetfen iuSlaeitberen/gefciijeben foube b)02ben bat fp Etebeit niet en foube gebben toe te laten/ öat eenige bolchecen ficfj retitecenbe onbec Oet Canon ban Daec cefpectibe onbeiijebbenbe plaetfen/opget (Cetxitop; ban befen ^taet / albatc boo? pemant aen- getaflfoubenbjecben.
'jS3tnbecert baegsiiiïgeÖoo?t 8etaappo?t ban be fitten ban Braeckei enbe anbece gace i^oogg .fiBog: ©cbeputeecben tot bemilitaice fahen/enin fpecte ge^ letopbe Compagnie bolgensi refoluttebangijlecen/ oot6 baet op gtjeöoo?t cnbebec|laen be Confiberatien ban ben èeec ban Noonwijck <0oubecneuc ban ^lupiï i #acc o{! gaetgdebonben bat be patenten boo2 be Compagnie onbet 't Jitegiment ban ben Φω^ be ban Sol ms aenpontsi afgefonben foube toet ben : en bjiectbenboojnoembcn ïtaebtbanéState becfocgt/ foobanigfien o?b?e te toillen (lellen / ten epnbe bat be boo?f5 ^atentett m allei: pie/ enbe fonbec fjet allecmin^ fle tijbt becfupm / boo? be cefpectibe 25ooben aen be Capitenncnen «i^f^tiecenbecgemelbe Compagnien belianbicljt/ mitjïgabeciS be felbe Capttepnen enbe 4^^(cieten bacc toe gcQouben mocliten bi02ben omme ftcacj; naec be receptie bec meecgefepbe patenten /gun totbe tttacfcöte üaepben/ enbebe felbe patenten/ fonbec eenicD bectoef te pateccn ; enbe toiecben be oö^ öemelbe ï^eecen Daec i^o: iKogj Ciebeputeecben bec fotgt / obec Ijet cemplacement ban bien / met öe ï^ee^ ren <i5ecofnmftteecbcn upt ben«aet bandiate in naebec conferentie tctceben enbe baec ban itappo?t te boen. ^ullenbeboonsibe Compagnien ïlïuptecen ban be iïitmceltecFredrick van Pol upt Nimweghen, enbe bieban be ï^cer ban Lier upt Emmerick, gefon? öen toecben naerUetcetrencOementin't oïplantban Cadfanr. €nbe bjiict ben Staet ban ^tate betfocBt / teb^enbefojgen/ batbefelbe Compagnienbante-- foliïfen toecben eeiiige attesi Dp fo?meban patent/met openenaemeit/.banbc Capitepnen enbe «iDffiticceit Ιϊβί,ΒΡ / beis noot fiwiöe öebDetJ tefupplereq / bacc bp öc Olbe Capitcpnmenbe ©fficiecen/ gelafl foube toecben |
- . . - roubetoccöeit
om metljaec ComiJagnten ©aenbeljSenbc complete toapcnen/fïcö te becboegen tee plaetfe / baec Bun 't fc[= bebaK)?bengemelben ïleereban Noordwiickggeoii bonneect foube too?ben : alles met bien becltanbc/önt be leere ban Noordwijck niet en foube öebbcn te ein= ploperen be boo?f3 fittesi/ alisten regacbeban be Compagitie <6uacnifocn goubenbe binnen Siuys, iier- dcnborch, Ooftburgh, Philippine ende Yfendijcke,
, (€en felben bage obecgafben ^paenfcöcn Hmliaf= fabeuc Bet cemaccaöel bolgenbe memoriael/ bacc ban Dier na meamael faltoecbett gefp?ofien: alfoobaec ontrent enbe baec op beel Banbeljï χβ gebolcDt.
Lefoubfigné Ambailàdeurd'Efpaigmfedifpenfede « faire recit à Meffieurs les Eftats Generaux desΓ^'ίκι Provinces Unies,pitifoiU tflat,oh font reduittes b'ain' celles, qui font dtijjaates au Roy fon Maiftre, dans li croyance qu'ilaque L.L.S.S.cnfoncbieninformezbtiit''^^ auilì bien quedesraifons.qu'ellesont pours'intereiTerStoïi; dans la confervation de ces Provinces, & pour en de- tqurner lamine totale, ilvient notifierà L.L.S.S,
Sii'il a receu cette nuit une depefche de fon Excellence lonf, Ie Marquis de Caftil Rodrigo avec authorifation pour offrir de mcttre entre les mains de L.L.S.S, les Villes de Brugts, Offttndt C? Damt, & les Forts de S. Ifa- tiilt & S.Dtnm, pour lesdefendrede ceuxquiles vou- droient attaquer, moyennantle preft d'unmi/Mnde florins, & dejoindre Jtux.t milU hommes de celi Eilat ànos Troupes,aux conditions dontonconviendra; &comme c'eill'unique moyendefauverlerefte, 8c Ie remede aux malheurs prochins Se futurs, Ie fóufi-,· gne Ambaffadeur ptié & requiert tres inftammcnt' L.L.S,S. deprendre une prompte refoiution. Car l'txtrimiti Ju mai ne fouffre point de dilation, authori·; fant des Commiflaires avec plein pouvoir, pour avec luy conclure cette negotiation. Fait à la Hayc. Ie g. Septembre itfóy.geteeckenc
Camakra.
g^en onberf^eböt 3|m6aflrabeuc ban spingien neemt öe b?p0ept banbecSael teboen aen mijnree* cenbe^taeten «Bienecael bec ^eceenicgbe ^^obitt- tien/ban ben beeclpc6en ^taet toaec toe ge{i?aci)t lp biegeene/ bteonöecbanicD fijnaenben iöoningBfp i®ee|lec /in Detgeloobe bat öp öeeft/bat fjaeciioo® JSiog.toel getnfb^meectftjn/ alfootoeUlSbereebm , bie be felbe ö^bBen / om Baec te inteceffecen in be coti" ferbatie ban Bare p^obincien/ cnbeomaftetoenben be totale ruine/6omt Bp befient maeclten aen a Ι^αοΦ jHaog: bat Bp befen nacBt fcBipbeniS Beeft ontfangöcrt ban fijn «ejccellentie mjjnï^eecben HlacqisSbe Caftei Rodrigo, metlajlomopteoffecen enbe in BawìiiWK (tellen ban a ï^oobD |Kog;be^teben ban Bro^e» Ooftende, ende Damme, fllSmebebe ÜpOJten if®; bella enbe ^ ©onaesi/ om te öefcBecmen ban tw geenebiefe toillen attacquecen/in öienfp toillen leenen een ifötllioen gulbensi/ enbe 6p onfe (Ccouppen ttoaelfbupfent iKanban öefen^taet/opfobanjge/ coabitien aljimen fai obec een Bomen / enbegönsP batiiSBet eenicB(iemiöbel omöece(ietebetoaren en be cemeöie/om ongelucBen en onBeplen boo? te Bonw j ben onbecgefcB?ebe9llmI)a(rabeuc bibtenbebecfoe^ feec indantelijcft Stoe i^gB ilSogenöe ban te totitej nemen eene piompte JSefoiutie/toantö'eïtcemttept ban'tauaetenlijtgeen bilap / eutïwfecenbe Comi mijfarifen met boHe macBt/om met fiaec beffe B^' linge te (lupten. C5ebaen inben Hage öen 3. ^eptem® ber 1667. gBeteectient
camarra·
m
tl^ojiïen tno^^ toecben Ì «jnt^ ^^ |
-ocr page 348-
en OORLOG. Seveiien^vèerfighflehoêci
/τώ, 9iirt Diti (iommottìian; Vrybergcn, is aeneaentie i!^ fiinc ftiic booiSellelï"? Decfoofi öDecefmDeew / m ^p "'•'■'■^omùetioiwfstnfcBeptnseenttanftJOit ban ίιβ Spaen- fche^olüatöi/ toecùettite Ijecfoclit/ lipbotiiballeni hcaïieleoentöeptfoutii fulcösi becmogente confcnte^ ΐίπ ; fiiniie Biet ban ejcttact gefontienaen 0«n«ae&t Han^tatetotiiccfelbenaeMcDttnöe.
©cilunfclje öeuc me ffio?(ien ftii?eben aen ite (ffoiunginne ban ^paignien ben boleöenben 2S?ief. mm upttefieniiïbjatöe felbeDebUen 8ije&aenon= trcnt Oefen ©oilocD tuffcöen ίκ ttoee ïftoningen^
8,itf QEriiiif/im» MPtttntiffima Sigitia; Non fine lilagno trniCi X animi moerore accepimusoborta non ita pridero dÖ interReg. Majeft. veftram Regemque Chriftia- eraöf niflìmumdeiridiaeòeriipifle, ucjamtum Provincias toniti' ggjgiciE aperto bello accenfae, cum irreparabili fan- iMa- fiu'nis Chriftiani, fortiinarumque jadura, vix non »(B conflagrent. Judicabic facile Majeft. V. quxquanta- venosfubcat doloris moleftia, dum vicinos Reges tam arilo fanguinisnexu conjundlos hoftilibus invi- cemarmis, collidi» quin&propinquasRegionesiif- demfiuftibus j nifipropitius Deusavertat, invoWi, atqne adeo Chriftiani Orbis quietem periclitari vide- mus. Noneft nobis in animo, inter utramque Maj. Regiatn incaufe arbitrium nos altro ingerere, vel modum agendarum 12 May.veftraeprefinirejveram prout merito S.R· Imperli Eleöores Principefque ac comprimisvidnioresea tangitcura, quo exorti jam motus tempeftive componantur , adeoque Orbis Chriftiani incéndlüm, & innoeui fanguinis profufio avertatur,ita&munerinoftro planè convenire credi- mus, ut fincerò, fie a partium ftodiis libero afFetìa , ad conciliindampacem, Officiorum noiirorum promp- titudinemoiFeramus;Neqae enimnoslatetea, quas RegiasMajeftatis VeftriE nomen & gloriam illultrat & aaget, ®quanimitas, pablica;que tranquillitatis cu- ra,cum ftudio & esemplo eamfemper animi mag- nitadinem juxtaac moderationemfuifle meminimus ut ambigere aliennm fit, quin Majeft. Veft.etiam- nnm paci bellum preferre fibi ingloriom ducat adeo- guefanènon poffumusnon optimèfperare quin Maj, Vedrà fopiendis hifce diffidiis pervertendifqne gra- Tioribus tempeftatibus fuavia atque opportuna appli- care media» quam bellum bellotrahere>& incertis eventibas caufam & gloriam Regiam committere ma!it,qaippe qui Majeftati Veftra amicam compo- fitionem jam ante non ingratam effe tum ex literis ejofdem ad Regem Chriftianiffimum 2u Maiidie da- tis, tutn ex declaratione Domini Marchionis de Caflil RcJrigt nobis perfuademus, acviciiSm altè memora- tam Regem Chriftìaniflìmum, ubi hoc itidem Maj. Veftne placuerit, adineundos in locoaliquo vicino aeutrarumpartium, utpotèCi/omVivel Ijì^jp, tradta- tus pronum effe percipimus. Obteftamur itaque Maj. Veftram enixè, utRegii animi magnitudinem, ex innato manfuemdinis moderamine ad reftaurandam pacem eoncordiamque inclinare, eumquein finem compolltioni amicabili deferre, nec nön locum & tempus trailatibus fufcipiendis quam primumdefig- uare velitquo toto Orbi manifeftum fiat, veram fin- ceramque Regi® Majeftati Veftrae mentemfemper fuifle, ut eò potius modo, quam bello, nupera utfin- que reflorefcat amicitia, & Prcvinciie Belgica; tot jam cladibus affliéfe, tranquillitati priftinae reftitu- antur. Nosinterea, quifidem& finceritatemadtam aiutare negotium pollicemur integerrimam, confi- dimus fimul officia hsecnoftra pacificatum, ad con- cord iam, tum ad profperri(nos rerum fuc.ceffus & regnorum tranquilitatem R. M.V. non ob fiitura, quem in finem votapariter noftra ad fupremum nu- men animitus affundimus. Dabantur » , ♦ . die i6. Septembris 1667,
Regi» Maj. Veft.
Oifnvmìffimi (i dwtiffim.
AdReginam pifpani». |
Ai Regem Gallìai· li^fi
Serenissime* A DRegem Galliarum > fabinitom pdnàttirpòii Za verba, tMnit»fridtniy inter Regianï Μ; V;ReJ gemque Catholieum. Port cotnmitttrt melit illud quippe qui Majj Véftrani obi hoc Reginae Cathoiicje placuerit ad ineundos ili loco àliquo Vicino neUtrarum partium, atpoteColo* ni£vel Leodytradatusj pronam effe percepimus ac viciflim altè memorata Reginae Catholiae amicam Compofitionem non ingratam effe tum ex litterisejuf demadRegi Majeftat. Veft. 21. Maii proximèelapfi datis, tum ex declaratiotie Domini Marchionis de Caftel Rodrigo nobis perfuademus. Datum lóiSep- tembris 1667.
^aet 9et obecgaenban iïöflcl/ BeÌi&enDaecJ|ó: Àg: ee^rccDt in bebent&en genomen be fecciicn bctì j^ebupifcljap j Hoiiandt futtenbe eecjl ben derthien- den bp een fiomen / anrictpeecbc be ©ergaberingc ont benachtften ijiectejijn,
3&en ï^eec Glinftra ttOCh ben vijfden na Vrieflàhtj Doopenbe ben achtften oocb be jStaetcn tot Leeuwar.^ den te binben: tot Groetiiiighen tosasi be i^eer Yf- bràhtfz ; in be anbere ^jobinnen bcfgeltjcic. Vranck- rijck gabbe alceebefecceeteBjcfi aen ben ^taet gep^e^ fenteertntetalieinbeoubeCin'tgiaci; vijfendertich ) geitiaecftte pactage/maet mecc ι ató Gent en Brugge; bpangien beebe Ijtectoel gebuprigeainiTianingeont Öulp j maec inen toasi noc9 in ©o^loglj tnet Engelanti en fonbct bat iïijcfi l foube meit niet gactn peti boen / jijnbeoocti tegen be alitante / enüe mert meenbe Span- gien toillenbe Deliben / 6eöoo?öe pètsi te bieben / ató Gelder,Damme,ofbecgeljjcft. «©aectocbcïümbaf» fabeuc obecgaf DetöteCboo? g0ettdbe memorie bart ben derden September.
ï^efaetfeeban be ^aenftBe J^eberlanbènltìietc tOtRegensbnrchùpben RijxdachiJOOJbe Bdrgohdia fche 3tfijefantengeceiommanbeect. '©cntwaeifdeü i^eptembn; 10 bolgenbe toöfc gereiomitonbeect.
Reverendijjimi & ΙΙΙπβήβΐηι Domimi Uomini Legatiplurimum colendi t &Ci
NOa tne latet neminem incaufa propriajudicem effe debere, unde nec in praefenti matèria vota- ^^ re mihi tfiens eft, verüm inteqtiam àb Hoc am- ;&pefnf(>: plillimo Conceffa difcedam, patica dlCam cum venia ^cocc- in commendationeiii juftifliina; caufse Bmrgendica. /„."m»" Minimè dubito, quin Reverendiirimai& Illuftrif» «ή^ fimseDominationes veftr^ perlegerint validiflima f tin- "Ufff δ damcnta& folidiffimas rationes, quibas in nupero Memoriali ad didlaturam exhibito, demonftravimós Sêectt gaarantiam ab Imperio deberi eirculo JBurgundico, Utigitur jam diita omittatn, fuffieiat certe, quod Girculus J8«>y<«(/««»fitmembrum Imperli (id quod ipfi Galli fiitentar ) sdhöc, utdidum Imperium ad guarantiam prsediéiani teneatur. Si enim membrum? qui fieri poffetj ut corpus fuccurrere non tefteatuf membro laboranti & in extremis anguftiis verfanti, ud notumeft. Necfanèinpratfenti delibörationede fola re Burgöndica agitur, fed de re & guarantia omnium ftatuumac Principufn Imperii, nam fi impofterum quidatn ex illis eafdem iti augitftias inciderint, δε σρ·> preffifuerintbelloà vicinisPoteiitiisfive externis five alii8> & cogantur ad fuppetias & fuccurfum Impea riiconfttgere i quo jure conqueri poterunt ? fi illis denegetur, quod ipfimet Circulo Burgüüdico, ld eft, Imperli membro denegaverint j adeoque ca- veant Revereadiffimae & Illuftriffjniai Dominatioi nes veftrae , ne hac denegatione fubfcribant fie fuffragentur fdtnra ruinae & perditioni eofum Prin·' dpumac Stacuum, quorum mcresgerunt, nec eft « quod fidant auxiliis Imperli, Ω feinel uni membro) tam principali denegata fuei^int, Deiadc «umCirculusSuigundt Ituperiofic contlgütii Φ ibi j tmè |
-ocr page 349-
318 S AKEN van ST AET
1Ó67. ìmò & antemurale ac munimentum , quod unicum ' reftat Imperio contra Gallos, ratio ftacüsexigit, ut illi feriò fuccurracur, ncque à prefenci invafione & op- preflione vindicetur. Dixi unicum, quod reftat mu- nimentum & antemurale, nam alia omnia jam occu- rarunc Galli. Olimhabeatur Alfatia,eamjamobtinenc Galli predi£ti j habebatur & Lotaringia, iniliajam Rex Chriftianiff. adeò abfolute dominauir, utfuas etiam illuc copiasadHybernacranfmitterefubindefo· leat, & unicum, quod Sereniffimo Duci torcalitium fupereratjfcilicet Marfal > à conclufa pacearmisoccu- pavic, & adhuc in priEfenti recinet. Rhenus oli m fole- bac eiTe munimentum ad arcendos ab Imperio Gallos, nunc munimentum eli Gallis contra Imperium & janua ad invadendum Imper»,cum illi claves Bnyimini & Philifsburgumoccu^cat, Mofellaquoque in illorum protcftacum ceilit meaiance Tbeonis Villi», Partem praa- terea Luxemburgiper ulcimam pacemfibi vendica- runtcumplurimis aliis fortalitiiseelgii, Ditionesde- niqueac CivitatesAl»nn/èm, Tullenfim Verodunenfum Imperio fubduxerunt. Ica, uc unicumamplius contra diiitorum Gallorum potentiam Imperio iuperfit mu- nimentum & antemurale,illa fcilicec Belgii parsjquam jaminvaferunt,quod fi illamexpugnaverint,eocertè ipfo injecerint catenaslibertati Germaniie, Galli. Si enim nunc temporis Principibus Imperli & Eledlrori- bus, imò & ipfi Imperatori minari poflim audent, quid non agent, cum Imperium fuis penitus denuda- tum propugnaculis expofitum videbunc ,· tune videli- cec regi Gallias pulcherrima fuppetet Provincia totatn illatn Germanias partem invadere,quam fuis libellis antiquam Regum Galliae patrimonium vocant, nee crunt Hifpaniadmanum, qui fuis exercitibus, qui pecuniis fubveniant, ut haótenus fecerunt.
Huc ufque Imperli praxis fuit inter Hifpanicam & Gallicam potentiam asquilibriumfervare, quaunam alteri opponere poffit , quod fi verò Galli occupa ve- xintBelgium,certè Hifpanica potentia impofterum opponi Gallicae ab Imperio non poterit, cum futura fit ni mis remota, adeoque liberrimum in Germania CampumnancifceturGallica ambitio.
Has confiderationes uc Reverendifllmae & Illuftrii- fimae Dominationes veftrae hac in deliberatione matu- re perpéndere velint ; scqui &c boni confulere enixè rogamus.
Hooghge-eerde Illuflre Heeren^ feer ghe- liefde Heeren tjimbaffadeurs :
HEtenismy niet onbekentdatniemant Rechter infyn eygenfaecken moet wefen, fulcx ick oock nietvanmeyningeben, in defe tegenwoordige materie te ftemmen, maer eer ick nochtans fcheyde vàn defe Illuftre Vergaderingh, fo fai ick met permif- fie dicweynigc feggen , tot recommandatie van de rechtvaerdigefaeclre van Bourgondien.
lek entwijfFelegeenfints ofuwehoogge-eerde on- de Illuftre Heerlijckheden fullen gelefen hebben, de vafte fondamenten ende ftercke redenen, door de welcke wy in het onlangs overgeleverde memoriael onder diiStatie betoont hebben, dat het Rijck de g»»- rantie fchuldich is aen de Bourgondifch Crtyts» Om nu voor by te gaen vi'atvoordefegefeytis, fo fai hctfeec- kerlijck genoech vccfen, dat de Somgendifcbm Crefts fy eenlidtvanhet Rijck; 'cwelckde Franfche felfsbe- kennen,tot fulckeneynde dat het meergemelde Rijck gehouden fy tot de voorgeroerde guarantie. Indien hetnueenlidtis? Hoe (oude het konnen gefchieden dat het lichaem niet gehouden foude fyn te fecoure- ren het krancke lid,en verferende inde uytterfte noot, gelij ck bekent is. Ende voorwaer defe tegenwoordi- ghe deliberatie raeii niet alleen de Bourgondifche faecke, maer de guarantie ende faecken van alle de Staten endePrincen des Rij cx, want indien eenighe van de felve naderhantin eie fel ve noot mochtefyn vervallen, ende met Oorloch onderdruft v/orden van dfi Nabuerighe macht, het fy Uythecmfcfae ofte |
andere, door wat recht fullenfy konnen klagen, ïq. i dien haer geweygert wort, het geene fy felfs ghcwey. ~ert hebben aen de Bourgtndifcbe Crtyts, dat is het lidc ' les Rijcx. Daerom mogen uwe hooghge-eerde en- de Illuftre Heerlijckheden haer wachten, dat fy door defe weygeringhe niet en onderteeckenen ende haer
eygen flemme geven tot de toekomende ruyneende verderfvap die Princenende Staten, wekkers faec- ken fy alhier handelen, oock foo en behoeven fy niet te betrouwen op de affiftentie van het Rijck, inden de felve eens geweygert is aen een fo principael Lidt.
Vorders de wyle de Bmrgündifchi Creyts aen hec Rijck ftaet, jaeeen Voormuyr ende Fortrefle , de eenichfte, die hec Rijck noch overigh isteghensde Franfche foo vereyfcht dereden van Staet, dat die met ernft ghefecoureert worde, en bevryt van de te- genwoordige occafie ende oppreffie, lek hebbe ge- feyt de eenichfte Fortereflen en Voormuyr die noch overich is, want alle de andere fyn by de Ïrmfe in ghe- nomenjVoordefen hadde men de i/m/,die felve wor- den tegenwoordichby de voorghefeyde Ïranfin befe- ten ; Men hadde oock Ltnbaringen, waer in altans den Alder-Chriftelijckften Koninghfo abfoluytregeert, dat hy fomtijdts fyne Troupen daernatoe fende in de Winter- quarti eren, ende na de geilooten vrede noch geoccupeerc heeft, ende tegenwoordig noch behoudt de eenichfte Forterefle die aen den Hartoch overich was, te weten Mar/el. Den Rijn placht eertijts een ftercktetewefen,om de Franfibe van het Rijck af te keeren,nuisheteenftcrckte voor de Ïran/ihi tegen het Rijck, ende een deure om het Rijck te invaderen, met de felve hebben fy verovert de Sleutels , Brifat{ ende Philipsburg, De Mate is oock in haer macht geko- men , door het middel van Tbionviüe. Oock foo heb- ben fy door de laetfte Tradlaten gekrege een deel van Luxenburgb, met veele andere Fortereiïèn van Neder- landt. Vorders hebben fy oock het R^ck ontrocken de Domeynen ende Steden van MetHjToul, ende Vtr' duo. Suleks dat altans de eenigfte fterde die hec Rijck tegens de voorgemelde macht der Franfchen refteert, is dat deel van Nedtrlmdt, het welcke fy tegenwoordig gein vadeert hebben, ende by aldien defe by haer come verovert te worden, fo fullen de Franfche in den toom hebben de vryheyt van geheel Duytilandt. Ende in dien de felve nu ter tijdt overal derve dreyge de Pria· een desRijcks, ende de Keur- vorften, jae den Key- fer felfs, wat fullen.fi' niet doen, wanneer fy het Rijck geexpofeert fullen fien, ende geheel ontbloot van al- le fyne fterckten, dan fai aen den Koning van Vrane· rijck de fchoonfte occafie van de werelt geboren zijn, om te invaderen dat deel van Duytilandt, het welcke fy by haer Boeckjes noemen het oudi irfdetl dt Kt- ningiti -van VnMckrijcl^, ende daer fullen geen Spaenfche meer aen de handt zijn, die met haer gele ende Le- gers den byftant doen, die fy voor defen wel gedaen hebben.
Tot nu toe is de pradtijck geweeft,de balance te houden tuflchen de Spaenfib» ende Franfibe macht daer mede men de een tegen de andere konde ftellen,maer in dien de Franfche come Meefter te worden van Ni- dirlant, feecker foo fai de Spaenfibt saacht voortaen van het Rijck niet meergeftelt konnen worden teghens de Tranfcht, dewijle de felve dan al te ver affai leggen; fulcksdatde Franfibi ambitie de vtye Meefter fai ken- nen fpeelenin Duycflandt.
Defe confideratien verfbecken wy feer hertel! ck,' dat by uwe hooghge-eerde ende Illuftre Heerlijckhe- den in defe deliberatien overwogen mogen worden, en ten beften gehouden,
©einemom ban ben éSpaenfcDen SdmbalTalKUi;
ban ben derden i§ipteml)ic0iecboo?oc|lelt/met öe
pjefemaiicbaec in betbat / toaöaltecfiont toctnaef tooj ejcpjeffe <0ecommttteecïien ööefonlien in iie bincien.
ï|et aöbij« ban Geiderlant(«iïie op irte boet pen ooc6 meeft be anbece ) toass geöateett ben dertien- den <$qjtem&er / aljï bolgtit. |
-ocr page 350-
166?'
.„„„-Pjc^eecöe/ Énbi)o?lj?ag8enbfln heeeccmöP'öeCiöecommittiettieniiêfei; #?ol)mae vtm w èeiiewlitept fpecialijcfe geìKpumw en α^ΟΦη^ ϊβηΟΕ / 0,„ Oefent te maecfien We QcooteDefeommetinse ?Ì?M0ten&c£ie&eti£fieliicWjeptbicìJc 3©ecgatomge loan&aef So- öo:.jiloö:t!S.i)el'tenïie/ teHaenfieniie3®apetienban ti£ ω»'" fi ne ï^oninoUjciie iBaiefiept ban Vranckrijck metfi» ncootcpjogcetTenenbe conqnefleninìie Spaenfche Ne- Imijair· derianden fp fiomen te efclattecenomtcent We «©cen^ oDctflc- j jpcojtticccn ban ijcfen ^taet ; (©ocft öÖeDoojt öc opcniiigfie ban ïte p?£fentatte öp ùtc pitniliccsi ban fijn jioitinglijilKiiiaajefieptban spagnien, ontoconi öittc aeii befm ^taet gebaen / geeft ïóe ïnntfcïjap na lijpe obcctoegtnge goet gebonben en getefolbeect Hare <éctominittceciie tee <i5eneralitept en tóe ηοφ (ρβαβ^^ lijdt ten iïefeHcpn&enaeiJeiteben ban öe «iBuartieccn 01) öir fclbec ftofien fulten mogen toeröen gcöeputeect/ te Oria(ten/om met ioncett ban öe famentlijcfee 25ont:= flijciiofltenalleijebotcen acittetoenben/ tenepnbebie ocrefene cnöe ontfiane ©oitofj tufltöen bic twee (iriji ïieiibeöroonen/ bao? een mfonnabel accooit/ enbe amicableconbentiegetecmtneect engeaffopieert mus nctoojben/baettoe emplopecenbe bie goebe offïden (00 bmt pjefentatie enbe intecpofitie ban iRchtatie/aljS oocfi ùoo? Coiifecenttcn met bte inainijlecsi/ 3fiml)afla= ticii/enbe?5crenbingen aen be naebidge ïfeomngen tn&c ^^ince in «Êucspa/ bie ficfi ïjtei; öp getntereffeert/ en aen be mfie ban be €ö?iften!)ept gelden laten bin^ ben/ btefelbe te tcacljten te inbucecen enbe bifponecen/ ont tot Dcccpclttnge ban fo falutaicen oofDmewft te Del- pcnco-opccecen.
<Èniie toti?ben bie felbe <!5ecommitteeCbe giiela|t toel/ciiiiefo?gijbnlbelöcUte lettett/bat aen fpn ning(iI.|la)efieptban3©?ancitvöc&/a{!S jönbe glje^ lijdt fptte ^?ebecefleuc0/ een oube enbt enbe <®ealï (tcci'iie ban befen ^tact / geene eecftttnatioe oojfaecfie tot ttiptiire / en onb?icntfcl)ap mogetoö?ben gljegebe/ «taci· bic fcibe iiP aUeöebentftelötftemibbelen boo?ge=^ tioinc enbe gebcclinec«/ enbe bat alle mogeUjcöe blöt flcttoftetoenbt toecbe / om bie gcmaecfite SCUtancie/ en oprcfiiteb^ientfcDap met fijn JKaiellept onbetbieec= licüjcötconbcclfjoubenencultibeten» » '
€ni>comtmit bic berbere belibecaticn/bctoclc&c ìioo?eciicinebitat)leneceffiteptbiefamentlij£fie25onbi Bljcnootcn mocDten ober faomen/toctben bie boo?- nomatile <i5ccommitteerben gïjeautDotifcett/om bic fmttmcnten ban beanberc 25tintgenooten te ïjooren /" iiacc mebe in conferentie te ftomen / te tonfentetcn en Iiefotgncren ober 't geen ten bienfte enbe fecuritept ban ben ©eunieerben ^taet in 't gemeen / enbe befe binttcin't bpfonber fai bebonben too?ben tebeljooi ten/fonber nortjtansi abfolutelijtB bad te itellen en atteliccen fobane pointen baer upt een apparente rup- tucctu(Ttöen®?ienbenenbe <0ealIieerben foubc «w scn te gemoet gDefïen too?bertj maer in fulcfeen onber- UDopten toebal/ fnllen bic booif^i l^eeren €iebepiiteeri bm baer ban notificatie boen aen be i^eeren ban ben l^obc /ombe aantfciiapop'tfpoebicBfletei)efcï)# ben / enbe ber felber refdutic aftoacftten.
3ln anbere minbere faeclien/ fnllen bie boojnoembe «Secomntitteerbert mebe aen boo?gemclbc ban tijbt tot ttjbtabbertentie gebcn / om foo fnloc noobicö inoriit too?ben gfieacöt/ baer ober be <0ecommitteeti oen tot be rucD -fp?aec6c te berfcSjijben / enbe bet fel^ oer refolutie baer op te gemoet ften.
^iefdbe(®ebeputecrben bjojben oot6 fpctialijtfe SDclali üpbefenbangercufe enberre tiptfienbè cornuta ban tijbencnbcfaecftenmetaEen pbecaen te Don-' bmöp beanberc ©onbtgenijotcn/bat bie iojtifica-' ttm bet iSteben enbe 5Po?tert befer ©?obintic / ali aen bcneecftcnaenllootgelegensöhbe/en ban alle anbes xnnttteren ban ben iStact / öeéoo?lÖc& gerepareert inbebecöetert/enbebetfelbetïteagafijnen met noo^ btge enbe 91!mmunifiebàrt <®o?lotö boo?ficn/ «t met tieBoo?li)th<i5natmfoen berflercfit mogen imp ben / enbe bat bie iBilitieban befen iStaet in een laen^ ''™^»oflup?too?begiieb?acftt/enmct tóe bcrcpffe i^oofben in cónf3?mitcpt ban öè boojiwemtic Eanbt=» |
f(|tó|)Si wfolutic ntöge tooiben befleltj ©ocft bat foba® ^coiPiSbanilMitiemogehjerbengebifpicieert en öeraemt/'ttoelcöin casi ban noobt/enbe jJiepgenbe tn^fïe ban bpantlijcfie macljtmetfpn öeljoèEenbatei gCB gecect0ibe fuffifant móge 3ijn befe enbe anberé Piobinticnte betlien / enbe alle onDeplen afte toeerenj baeBöenebeniSfullenbe felbe <iE5ecommitteerbcn Ijebi Ben aen te Oonben/ bat bie refolutie Op be ^eeren^ta; tenbani^iilanbt enbe 3©efï-©?ie|lant alleen enbeaf= fonberlöcfe genomen/om boo? een inöicette manieri befe / en bie ^jobincteban <©bet- f ffel te ejcecuteren/ moge bJo?ben bemieticDt / of üp be <iÉ>enerael gebifabs bOUeert* In/iJim
losiAS van Ì-ÌAftfii Sécrétarisi
^n toat maniere öct Concept ban befe ftoaertoicDi
tige faecfec toaiS göeconcipieat/ ftactin 'tbolgenbe:
<
ExtraEi uyt de Refolutien vande Heerefi Staten van Hollant ende Weft-Vrteflant t in baer Ed, Groet Mog. Vergadermge,ge^ nomen op Saterdach den vier en twintig- flen September fefiien hondert féven eri fefikk
De Raed PenfionariS heeft ter Vet-gaderiilgeghe- öa^^sac? rapporteert de confideratie ende het advys van- Po.^di dcf leereö haer Ed. Groot Mo. Gecommitteer- denj hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van declaufuleCommjflbriael vervat in voorgaeiide der fel ver Refolutie van date den tiendm defer loopendd maent j bare ghedachten nader laten gaen op de parti- culiere conditiën en formalitey ten j wa«r op met den Heer Gimarra Ordioaris jlmbailadeur van den Ko^ ning van Spagnien als dael" toe geauthorifeert zijndejon- der beneficie van befettinghe van eenighe plaetfen by maniere van Vtrpandwge ofte Overgifte van de felve ia pandfchap,geconvenieertfoudekonnen worden ovei een moderategelt-beleninghe, cock dienthalven opt 't papier ghebracht het concept van Conventie hier naervolgende van woofde te woorde geinfereert.
Kennelijck fy eenen yegelijck die't aengaen maclii dat tüflchen on$ ondergefchreven Minifteren van dd Coningh van SpagnUn ende by Subftitutievan de Heer Marquis deCafitlRoJrigi)·, Gouverneur General vaii wegen de hoochftgemelde iConingh in fyn jMajcfteyts Nederlanden, fpecialijck geauthorifeert ende ghevol- machtichttot het navolgende ter eenre, en deGhede·» puteerdenvan de Heeren Staten Generael der Vera eenichde Nederlanden van wegen haer Ho: Moi hiei toe infgelijcx met behoorlijcke authorifatie ende pou* voir voorfien ter andere zijde, veraccordeert ende vafi gefteltfyn,ghelijckveraccordeert endevaft gheftelÉ worden by defen, depoindlen endeartijckelen hieï nae volgende.
L·
Dat haer Hol MogJ haer credit verftreckeo ende ifl der befte ft)rme interponeren fullen, ten eyndc doof N» N. aen ofte ten behoeve van den hoochftgemeldö Koningh van Spagniengeitegotiecn, ende vcryolgKens ten behoeve van fyn Majefteyt verftreckt moge wer-· deneenfomme van titnbtndnt duyfent ofte ttnmillitiH ponden te f«rt/c4grooten.'t pont, opintereffe tegens o/^fiwfciwrffriin'tjaerjdaerover tot verfeeckeringhö van N. N. by provifie obligatie in de befte ende bon-> dichfte forme iàl werden ghepafleert, door den Heef Gamerra j Ontreras Ambaffadeur Ordinaris van de hoochftgemelde Coningh aen haer Ho: Mog: endd vervolghensgheratificeert, fo by deh gemelten Heel" Marquis de Cefiel Rodrig0 in qualité voorfz,alfi mede bf den meer hoogftgemelte Koningh ofte de Koningin-^ ne Regente in den naem tan fyne Majefteyt,
Dat den hoochftgemelte Koningh laerUjckXcie bü-ï talingevtóde fnfereffeOp'tyoorfz Eafteel verfcfaëéi
neei .
en OORLOG. SefvenennjeertighliehoecL ^ip |
-ocr page 351-
310 S AKEN van ST AET
1^67. nen aen de voornoemde N»N. fai doen j oftebefor- ——. gen ghedaen te worden, door den gemelte Heer Ga- mm», oft fodanich ander Minifter in der tij dc, als fy- ue Majeft, daer toe alhier fai gelieven te auchoriferen,
Ende by (o verre de tegenwoordige ongelegentheyt van de hoochftgemelde Koningh, ofte andere opko- mende fwaricheden, eenich onvermoghen caufercn mochten om den voorfz interefle aen de voornoemde N.N. opteleggen en te betalen metfodanigepuαc- tualiteyt als tot confervatie van't credit ende na het publick gebruycken in defe Landen is sherequireert, dathaer Ho:Mog: tot facili tacie vande voorfzlich- tinge ende toe fecuriteyt van die geene die hare pen- ningen ten fine voorfz, aen den voornoemde N. N. crediteren fullen, tegensfodanigen onverhoopten ge- val haer van nu af aen fullen verbinden,gelijck defelve haer inenmivmtum van nu af aen verbinden by defen, oock wederom haer credit te fullen interponeren voor delichtinge van fodanige Capicalen als voorgedachte authorifeerden van de hoogftgemeldeConing tot vol- doeninge van de voorfz Inttnfft» van nooden hebben i^l, en dat even en in fulcker voeghen j mitfgaders tot gelijcke fecuriteyt van de geenen, die de penningen ft] ofte fullen verftrecken, over't Capitael ende Inte- reffenalstenaenfien van't voorfz»"//»«») gelijck in't verloop van dien hier boven breder uytgedrudt ftaet. IIII.
Dathaer Hoi Mog: noch daer en boven in gelijcker wyfe door interpofttie van haer credit en op Interefle als boven, aen den gemelte Heer Gamana, ofte foo· danich ander Minifter in dier tijdt, als den hoogftge- melte Koningh alhier hebben, ende dienaengaende behoorlijck authorifeert laten fai, fullen doen mach- tich worden fodane fommen van penningen als waer vanfyn Majefteyt hier te Lande lal hebben ghedifpo- neert, tot bctalinge vaningekochte Waren, voldoe^ ninge van verdiende Lonen ofte anderfints, mits dat haer Ho. Mog. niet gehouden fullen wefen, daer inner te excederen de fomme van twii milUtimu aen Capitael met het geene fucceflivelijck tot betalinge van de In- tereft van dien als boven fai wefen gerequireert, ende fulex in't geene daer en boven hier te Xande by of van wegen hoochltged. Koning mochte werden gedifpo- neert, nu of namaels buyten haren vryen wil en onbe- dwongen toeftemmingh niet fullen wefen verobli* geert.
V,
Tot den ontfingh van alle wekke voorfz pennin-*
quireerde tot betalinge opgelichte Capitalen lullen wefen verfchenen midtf- gaders van ingekochte Waren en verdiende Loonen en anderfints, nabehogren wederom te mogen uyt- keeren, mits defen ende in krachte van ratificatie hier op als boven te volgen, van nu voor als dan geauthori. fta-t wort de Minifter in der tyt, die,den hoogftgem. Koning by haer Ho.· M^: hebben , gehouden fai.
Ende ten eynde haer Ho: Mog.· mitfgaders de parti- culieren die de voorfz Capitalen, ende 't gunt tot be- talihghvan't verloop van tijdt tottijdt wederom fou- den mogen werden verflj-eófc, fullen hebben ghefiir- neert, voor haer geinterponeert credit met genoech- fame feeckerheyt ,gelibereert, mitfgaders van'trem- bourfement van hun uytgefchoten hooftfommen met de IntereiTen van dien, behoorlijck vcrfeeckert mo- gen zijn en blyven, dat overfulcx de Steden, Porten ende Plaetfen van Bmggt ,ΟφαοιΙι, Dammi, Vlajfendutt, Slyf, BhmckfnbiTgb , IfMlt, 5. Dsnaes, Thtrtfi , d, Stirtt S. Itb, de Parel, ende Maria, alle op den grontende bodem van Vlaenderen gelegen, binnen . . . , dagen na onderteecfceningc van dit Contraö, tot Oa- dirpant aen haer Hoogh Moghende fullen werden in- ghcrm^mt, welcke voorfchreve plaetfen, dienvolgens met Gouverneurs, Commandeurs, ende Guarnifoe- leeeyanbaerHeoch Alog:befet, eqd* voerdefelve |
behouden fullen worden, mei alle prerogativeii die i§L· dePant-Heeren nae rechten volgen móetenj welver- — ftaende dat haer Hoogh Mog: onder pretext van dien ^ fichgeenfints fullen bemoeyea met het beftellen van de Magifiratt, ofte eenige andere publique bedienden, noch oock met een ige andere faecken van PoHcie oft iorgherlïjcke Regeringhe van de voorfz Steden ofte Plaetfen concernerende j ende dat ter tijdt ende wy- len toe de penningen in voegen voorfz fucceiSvclijck te verfchieten met de vtrlcoptn iminjfin als vooren,ge- rembourfeert, ende haer Ho: Mog: van't voorfz ge- interponeerde credit, gelibereert (Uilen zijn j Oock voortsin gelijcker manieren reftitutie fullen hebben ontfangen van de penningen die tot verfterckinge en- de defenfie der voorfz Steden, Forten ende Plaetfen, fo in't onderhout der guarnifoenen, 't^etalen van nieuwe of reparere van oude wercken,als in't furne- ren van Catita, Jmumii oft ander Oorloogs behoeften endiergelijcke fullen wefen te koften geleyt, ia mar niere als hier na breder fai worden verklaert.
VIL
Dat de voorfchreve Steden, Forten, ende Plaetfen aen haer Ho: Mog: in Fantfihap te leveren, fullen bly. ven voorfien ende gefterd met fodanich Gefchut, Bus- polver, ende andere amunitie van Oorloch,al8 tegen- woordich in defelve werdt bevonden, daer van In- ventaris ghemaeót ende te fyner tijdt perfedte verant- woordinge gedaen fai worden.
VUL
Dat alle het Krychsvokk vap wegen den Koningh v^nSpangitH tegenwoordich in de voorfchreve Steden, Forten , ende Plaetfen bevonden worden, uyt de felvegelicht fai worden, ten^eynde de Gouverneurs, Commandeurs, ende andere Ïevelhebberen van ha" re Hooch Moghende aldaer ghebieden moghen, ten aenfien van hpt fl%ten ende openen der poortenj hec beftellen der Wachten, het doen van ronde, hetge- venvanhet woort, het exerceren van militaire ju- rifdidlieendeKrygs-difciplinc, endegheneralijck in alle 't geen de bewaf inge ende verfterckinghe oer fel' ver Steden , Forten » ende Plaetfen aengaet, met den gevolge encfeaenkleven van dien; welverftaende, dat de voorfchreve Gouverneurs , Commandeurs, ende andere Bevelhebberen van haere Ho: Mogende haer niet en fullen fteecken in 't ftuck van Pelitit ende Borgherlijcke Regeeringh, dan voor foo veel alleen particulierlijck aengaet die geene die daer in guarnì· nifoen leggen.
m.
Dat haer Hoi Mog: haer in de befte en krachtich- ' fte forme fullen Verobligeren ende verbinden, ghe- lijck defelve haer ter goeder trou we^ligeren en ver- binden by defen de voorfz Steden, Forten, en Plaet- fen , wel ende getrouwelijck te fullen bewaeren ,ende tegen een yeder, wie het oock foude mogen wefen, die daer op y ets foude willen aitenteren, vigoureufe* ^ lijck te fullen befchermen, met ghelijcken y ver ende kracht als fy eenighe van de Plaetfen ofte ftontierea van haer Ho: Mog: ofte van de Vereenichde Neder- lanrfche Provinciën felfs fouden kpnnen ofte mogen doen j Oock tot dien eynde de voorfz Steden,Forten, en Plaetfen, altijdt met een competent ende fuffifant Guarnifoen befet laten, ten wekken eynde oock van wegen den hoochftgemelte Koningh de pafTagie en- de repaflagie voor het Krygsvolck uyt haer Ho: Mog: Frontieren na de voorfz Steden, Forten, en Plaetfea CS vifavirfìmex den bodem van fyn Majefteyt,fovcei doenlijck, gefaciliteert ffti worden.
X. ,
Indien nu ofte namaels, met communicatie eade overlech van den CommiiTaris ofte Gemachtighde van de hooch%hemelde Coningh in de voorfchreve , Plaetfen, (gelijck dan fyn Maje&« aldaer dooigaene , een CommiiTaris ofte Gemachtigde hebbeo fai) goet ' en geraden ghevonden mochte worden, tot meerder verlekeringe van de voorfz Steden en Plaetfen eenige eietiVKewerckeateaukeefOfceoudete veroieuwen^
eenigi |
-ocr page 352-
en O O R^ ©:<?, Sevmmpierftghfiekeck. %%ì
aif, «enige Magafynen te bouwen,de geboude met peer- ^ jer^vifia te voorfico, ende diei^elijckc ΛΙΙβη haer Ho: MOg; de wercken met communieatie^ ende ten överftaeo van den voornoemde Comniiflaris ofte SJevolmachtighde van fyn Maj?fteyt, publijckelijck gen de minft eyflfchende beftéden, oock voorts in ge- Jijcker voegen alle noodighe inkoop doen j ende in *t opnemen van de beftede Wercken, mitsgaders by leïerantie ofte den invoer van de gekofte Waren den voorfi Commiflaris ofte Gemachtichde verfoecken > aldaer mede prefenc te willen wefen, op dat alfoo de openinge t'fynen overftaen, en met behoorlijcke ken- niflègefchieden mach.
XI·
Ende ten aynde de voorfz bewaringe ende befcher- mingedes tefeeckerderende metdes te beter ordre „jjflfeiilueert.iniiigadersdenoodigccorrefpondentie ende eenicheyt tuflchen de Gouverneurs ende Com- jnandeurs met haer Guarnifoen ter eenre,ende de Magiftraten vande.Borgerieter andere2.ijde, inde voorfc Steden > Forten ende Plaetfen des te beter on- derhouden worde , dacoverfulcxfoo welde Magiftra- tcn voor haer fel ven ende in name van de gantft:he Sorgerle, en den voorfz Gouverneur ende Comman- deur mede voor haer fel ven, en in name van hetganc- fcheguarnifoen bovenden Eedtdaer mede defelve lefpedHve aen den hoogftgedachte Coningh ende aen de hoocfiftgedachte haer Ho: Mog: albereyts fyn verplicht, in handen van Commiflanfen ten weder- zijden daer toe le verkiefen) by folemnelen Eed fuUcn belooven de rechten van fyn Majefteyt als waren ey- geaaer ,εη van haer Ho: Aiog: als Ïmdsbitrm te fullen voorftsen ende mainteneren na hun vermogen, oock i de voorfz Steden te fullen bewarenjende foo veel hun ij aengaet helpen bewaren, ten behoeve van de hooghft gedachte Koningh, voor fo veel de felve by reftitutie
van'c voorgementioneerde verfcjioc met deainterefle vandien, daer van den eenigen ende onbefwaerden eygenaer moet zij η jende voor haer Ho» Mogiten re- garde, de felve tot dien tijde toe de voorfz Steden, Forten ea Plaetfen als ifl!e!ttigepand$heeren in manie- re voorfz met recht mogen blyven b<ïfitten,» sn voorts in alles haer naer het tegen woordighe Gontratì te ful- len reguleren, fonder daer tegensyets te doen, doen doen,oftegèdoogeng^daen tèwordeii„ direfàelijck ofindireftelijck in ccniger manieren.
XIL
De Gouverneurs oft Commandeurs met de yoorfz Cuarnifoenen fullen in de voorfeStedea, Forten ende Plaetfen vryelijck ende fonder eenich belet oftcbe- fchimpinghe den Gtrtfirmtirié Godt-dunfi oefïênen in fulcker manieren als binnen de Vereenichde Provin- eieninghebruyckis, daer toe haer ineen ycghelijck der voorfz Steden ende Forten bequame plaetfen ver- gunt fullen wprdei»., ende fullen daer en teghen de voorfz Gouverneurs ea Commandeurs exa^elijck hebben te beforgen dat haer onderhebbende Soldaten geen btfpmïngi of bt/cbimping^eel min eenich belet aen de Rcsmji Cttelijki Gf tfitlyckfiijt of oock aen de Borgeren cade Inwoonderen der voornoemde Steden en plaet- fen in deoefiëninge van hunne Ceremonien of üode- dienft, ende in casdaerteghent'eenighen tijde by ymant, wie't oock foude mogen wefén, mochce Werden gepecceert, dat fodanen daer over door den politiguen ofte militairen Rechter naer dat het ca/us comt te vereylichen, tot verhoedinghe van ghelijcke eKeflen voor't toekomende wel ftrengelijck gecorri- geert, oftegheftraftfai werden, naerdatde circum» nantien van fyne begane mifdaet fullen komen te ver· •yilchen,
XIII.
®3tde Gouverneurs, Commandeurs, Majoors, ^diteurs, Próvooften, ende voorts de gheheele Cuarnifoenen in de voorfz Steden , Forten, en Plaet- fen,tnetbehoorlijckeLc^ementeh , Barcquen,ofte in^rfints buyten cofte ende lafte voorfién Γι^ίαι wcr- - Μ...;......... |
Datvabwegeà dén hooch%emelde Koninp dé nodighe vooiiSeninge ghedaen fai moeren wérden'i teneynde de voorfz Guamifoeiien haer Orditottriife ViSmillin eftt irottis-midAltpfio wel als de Sorgercn ea Inwoonderen der voorfz.Btedeit ende Plectfea ted reeddijcken prijfe bekocrtên mogheii j eijde dit, voortsaldaer behoorlijcke iiag^nm voor erénta,tur/ ende andere noodigeProvifien aengewefen,oftein maniere voorichreve g^^W mogen werdeti.
Dat fq wanneer haeir Hö. JVÌog< vin hare Verfchoe- tene penningen metten interelfe van dien fullen heb^ ben omfangen behoorlijck remboiirfement,etide tart haergeinterponeert credit volkomentlijk gelibcreert 7Ùjn,alfdan aenftohtseü fonder eenlge tergiverfatië de Voorfz Steden, Forten ende Plaetfen mêtalle 'tge^ ne volgens Inventaris als boVeh nevens de felve ovei gêlevert fai zijn j ofle het equivalent van dien, ter goe- der trouwe, wederom ontruymtjehde aen ofte ted behoeve vandehooghftgedachte Koningh wederom overgelevertfullen werden*
xvi.
Dat het itìtìiboUrfetìient, eù beVrydinge vàfa^tgeiii· terponeerden Credit van weghen de hóoghftgemeldë Koningh gedaen en geefièiftueertfal moeten wordeü ten minften bincen deii tijde van » < . » Jared fullende middelerwijle voor betaélinghe vin de Jaer^ lijcxelntereflen verbonden fyd ende door bediended vandali hoogftgemelden Koningh op ordre van fyjrt Majefteyt eflèdtivelijckuytgekeerÉwerdefl, hëtpre- venu van deiTeifs Domainen ende andere incomften onder 't reflbrt van de voorfchreve Steden endé Pket^ fen vallende* Ende in cas buyten verwachten ofte: vermoeden den voorfchreve tijdt mochte kdmen t'ex- pireren, fonder dat het felve ten vollen gheprtfteerti mochte wefen, dat als dan devoorfchieve DmuUnmi ende alle andere publiqke middiUn tt>d$ wkgmfiitt van dé voorfchreve verpande Steden ende plaetien vallende ι voor de Jaerlijexe voldoeninge dergeftipuleefde In· tereffen van'cgeenedenhooghftgemelden Koningh als dan noch ili't geheel fai wefefi verfchuldicht,ali me* dein verminderinge van't ielve Capitadj voor fo veel de voorfchreve inkoJöften daer toe wyders iullen kon- nenftrecken, byhaerHoogh Mog.felfsonder haré adminiftratie genomen » ende ten fetì vöorfz efièili-» velijck bekeert fullen mogen werdefl, mits daer vad doende behoorlijcke rëeckeninge, bewijs en reliqtia ; opdatby faute van dien defchult niet oneyndelijcM geeyndichtende expreüèré, ende metter tijdt onlo»·
Baar werden'
XVII.
Ende hebben Wy ondergefchreven wederzij ts ghai- authorifeerdertendegevolmachtichden belooft, ghe* lijck wy beloven by cfcfcn het teghenwoordighe Gon- traft by de Heeren onfe refpe&ve Committented ende Principalen te lullen doen ratificeren j te weten, döor haer Ho^ Mog. en de welgemelde Heer Marquis de Caftel Rodrigo in qualité voorfz, binnen den tiidS vant(iirt6»fed^en, ende voorts by Hooghflgemeldc ConinginneRegentc in namé van iy'neConinglijcke Majefteyt binden den tijdt van twie maeöden, Aldu»
gedaen endegefloten in'sGravenhage den.....
Set €on£e{» ban'c itfetitfeti ijec^Hptecfe ente gel a^oetMtoSjjaljïMt:
RÜYTERIB.
Β^κη öat . 4 't * * * * '^^P'iiiaKtff WWeniïonöeiidfeebejllSïmfi»^^ m ^ wn. rana ban iSpaignert tot Bet naetUolerate^ ·«<««««
^ / b^tioiïiÉect mise btrìJiagenals tooltijt.. ^ |
-ocr page 353-
terctgtett mhoin ben titdtlt-^an ben Itoninsj^ ban ^jpa^ten té bótit aettinesn ^eeiment paeiiwnbian fcöiCompatgme«/l»aec banbeCojnpasnie Colonels lenöeliaai faitiptfesi «n ώφάφ powöm/ettöeböf óttbece Caiftpa0iU£n peb£C ban neom en febeitticlj paccben/fuioctefamenbto ijonbctt een en ιβφοφ liaecben/baa aUejütoetenbettaebeDoocen gemonteect «t boojffen / boloensi be ojbje enbe EPe ober gelöcöe Compasmcninbefen^tactbec ©ecceniflbe ianben bctaemt enbe geacwjieett.
(€e« anbcceu/ üebben top onbero«fciJ?ebe HaintHeuö banbenïionwgban^paiönen bacc tegen toegefept enbe belooft/gelijch top tocfeggen enbe belooben bp befen/ben bao?noembe tot aen ritsigelt boo? pe^ ÏKC ïtuptec te futten betalen öonbett<ii:acolu!sgulb.fo afsi bc J^eecen ^tatc €5enccael ten tpbe ban Ijaet jong- de toerbtngcneffectibclijchbetaelt öebben/enbe fulijc boo? 't gDeDeele Regiment acöt en beecticD bupfent m wnöonbertgulbensi/oocbboDjtiS tot^olbie boo?-be boo?f3 Compagnie Colonellen te fuUen betaelen ttoee bupfentatQtöonbeKtnegengulöcn tee Ijeele maent/ ban ttoee en beert»cij bagen boo? pbec/ ban be refteceni beböfCompagnien ttoee bupfentfcsS Donbect bertien Bulben tee maenbt alö boow enbe boo?tss tot gaegie aenbenboo?nomibe3^. ^.alsi Collonelbjie Oonbect gtilben/ mitfgabecii aen be ^ecgeant IBatoo; obet 't felbeiSeotmentte becbiefen/ tacöticDgulbentecBoite inaent tot ttoaclf maenben in 't 3aec / ootft be boo?f5 betaelingefpeaalijciitefullen effettuecenen ontoebec= fp?eecftelijcfe afftgnuecen/ op be poft ban ttoee «^Uiae^ nen gulbenjï /geetpjcffeettin 'tbietbe articul ban't
Contract ban gelt-leeningeben.......
tufTtfìenbetoelgemdbelBtmfter^iben bm ï^oningD ban ^patgnen tee eenre / en bc CSebeputeecben ban teirio..ïiKog»tecanbere3Pbe gefïooten. Stlbuss ge^ oaen/ft.
-VOET-VOLCK.
03^Öupbenben.....isituffcBenonjS
onbecgefcö?ebe UStniflersi ban ben honing ban ^paigne tottet ttabolgenbe met beDooiUcbe pro- curatie booiften / enbe mp onbergefcgjebe ober |
ft (iptéc0t«t ban einSegtmettt boetftttetSten bttàctói ,ϊ . beert enbeberbjagentoatböltöi: -
anben serften / Deb icb m- aetigenomert ehije belooft / giA^tb icb aimneme enbe beloobe bp 'béfett ήη te reci)te/in ben bienjt ban bett honing bab^paf^^ te boen treben een ïSegiment boetbnettjten ban tien Compagnien/toaerban be Coltonei^ Compannteii be(ïaenfal uptl)onbertböftien/ènbebe negen anbere Compagnieniicberban m en tnegentici» 5^ppcn/
fulty te faemen «egen Oonbert negen en febentig pen / naer beljooren gijetoapent / enbe ban alleji nacc ben epfcöboo?fien/ bolgenjS be o?b?e en be Eijftenobtc gelijifteCompagnien in ben ;^taet bet ©ereentaöi l^eberlanben nu beraemt enbe gearcefteert»
(Cenanheten/ijebben top onbergefcöjeböi HSinli (ierss ban ben ïtontng ban ^aigne bacr tegen bciooiit enbe toegefept / gdijcfi top toefeggen enbe belooben Jbp befen/benboo?noe)nbe ^ tot aen titfgdt boo? Pber ber böo^fj Compag.te fullen betalen bilftienflon' beet Carol. gulbens/ foo alss be Igeeren Staten <6ηιεί rael ten ttjbe ban fjare f ongfle toetbingen effecttbeUjcö betadtöebben/ enbe fulcp beo?'tboo?f5 geöedeKei gtment vy fticn duyfent gulbensf/ enbe boojtnï tot bie banbebQ0?f5 Compagnien ter beele Haentban twee en veertich bagen / enbe boo? pber ban be te|ie: renbe negen anbereCompag^upfent b?ie Ijonberteen en febenticg guib. ter maent al0 booren/ en boo?t^ tot gagieaen beboo?f5ilì.^.al!Ei Colonel bji^lionbew gwlb. boo?ben E. Colondijonbert/ mibtfgabecjsboo? ben i$erg. jlSajoo? ober't felbe ïtegiment te bertóefiit tacDtig gulb.boo?be «©iiattiermeeiietbijfenttotnttij/ en boo? be |^?oboeflttointig gul. alle ter bo?tec maent :totttoaelfmaenbenin't3!aec/oocft beboo?f3 betae» linge te fullen effectueren enbe ontoebecroepelijcft aflitö» neren / op be poff ban be ttoee millioene gulbenjsi/geeri P?e(feert in 't bierbe articul ban 't Contract ban geit-- leeninge ben . . » . tuffcfien be toelgemeliic iSintfteRi ban benï^orting ban ^paignen ter eenre/ etùie ^aerlgo. Ulog. ter anberespbe geflooten. llbufi gebaen/fc. ^
(Cot meerber berblaring ban bien / baietSt baer lip obecgegeben öet bolgenbe iStaetje.
fti |
Staetje vatide Extraordinaris onkofiengevallm op *t aennfimen va» de
Extraordmaris Kjiiilitie,
Maurits Grave zu Solms Callonelte Poert,
bahlie
onttsfbtt
Bibaliin
flpbe
ntcnto
miMf.
pzoo—O—-O
420—0—β
88ββ—ο—.0
Sooö—ο—ο
8aoo—ο—ο
8οοο—ο—ο
• 8ο©ο—ο—β
r\En tweeden Octohctfeflieit honden vyftnfeftigh tot acn ritsgeit fynat
^ Conjpagnien ■ —— - 0100—
Den negen en twintichden dito het tnaecken van fes Standaren -
Steiticallefelts Majoor aen ritfgelt . ■ ■.
RitmeeAer ^ernibcmritC __ -
Ritmee{letf/^/7«Hritf. ■ ■■ . .. .
Ritmeeder^sM/crritO' ■ ■ . .) ^
Ritmeeilet^fif/trritr, ......—... .μ,·»..
5^420—ο—Ö
lofeph Catzeler CoUomlte Taert.
Den tweeden October feflutt honden vijf en fefiigh rïtf.
Den twintichden dito het matcken van fes Standaren
Graefvan F/eiiir;»ritf. . —ρ.
RitmeefterWoWerritf. ■ .i 1
Ritmeefter Caèeljatt rkC.
RitmeefterT^^^irW^titf. « ..........—
Ritmeefter Cif«e«ritf. " ·ί· —...-—
yo^io—O—β
9200—O—d
jao.—0—β
88oo—β—O
8000—O—0
8OQO—β—O
8000—0—β
Sooor-o·—O
fo4.a.o—.0—β
Drfebovenftaende Regimenten en hebben geen wapenen y« Wegen' hetjliandtgehadt, noditc eeniga
pcmungcndaetvoorgetfocken. ν -
-ocr page 354-
O' O R L O'G Stvinmveertignehoeck Jij
Cafpar Rtchéird Hmdehecq Collmt te Voet, -
Den derden October/e/?;i« honden vijf en f^igh aen ritigelt fynet Coöi-
1 y 00-^0—ö
400r—ο—O
xjoo —0—O
lyoo—O—d
1500—O—9
ly 00-^0—O
lyoo—0—O
lyoo—0-Ό
lyoo- c—d
lyoo—o—O
ayco^o—d
iy4oo—O—d
pagnien
Den negen en twintichften ditö 't tnaicken van tien Vaendels
Aimth Luy tenant Colonel, aen titL - —
Hnjffcn Majoor
ftitif»'
ggin
bwtfli,
«tllgnd
(afitM'
ixnra
Kuilt»·
(IjiiK·
^irls
IIiMa
oniit
cuetjf·
aiiit
Richohe Capiteyn
"Sracm Capiteyn
Brauwers Capiteyn
Haficu Capiteyn
ftfAT Capiteyn
Grnbbe Capiteyn
t^oo—o—ó mntntbtrg Capiteyn
^0—O
Het Reffment Vah den Celione! ΐΛϋβίναη Holfiiy» heeft ghelijcké Otdonrtantiett
van gelijcke date, en de fomme gehadt als van Hmdtbteck, de fomme van i y 400— 0—d
Infgelijcks het Regiment Van den ColloneiOlJcs de ly 400—0—0
Het Regiment van den Collonel te paert Frcdrick, Μληυ 'μ de la lonr beloopt ghe-
lijck net Regiment van den GiaVe van Si/w 1 ■ y,o42ö-~o~ó
Inl^elijcks't Regiment van den Collonêl Snf4n/f»i»f|/& t —---j o42or-ó-i-o
Het Regiment van den Colonel den Grave van Witgen^eyn bedraeght ——— 1 y ^óo -r-b—d
Het Regiment vanden Colonel ifeiifcricf. . .......... . 154.00—0—0
Het Regiment van den Collonel iiitfwM^ritf. - i ' · 1J400—0—a
177840—O—Ö
116240—o—d
2^4080—a—ö
Defelaetfte drie bovenftaende Regimenten hebben complete Wapenen uyt de öenerallteyts Magafy*
nen tot Delft gelicht. Μ ·
Staet vande naermtgende CmpAfftienfoo te Taert aU te Voet t jts •üoUht.
SesCompagnienPaerden, yder llerck 8(i. tegens 280? i . « , « ter
maentvan42. dagen,komt in'tjaer _ ■ ■ ■■■ . Xi^S^.óp'-f-^Sj
Dertich Compagnien paerden, yder fterck 73. tegensnöij.
ter maent, van 41. dagen komt in 't laet .....*
^ TeFbet,
~ }
SeiCoIlonelsCompagmenflerckiyj.tegensijSa. ; . . tefmaent,koint
in'tlaer , 84490-^-0—0
VierenvijftichCompagnien,y«derfterck9d,tegensi37i. ♦ ♦ ♦ ♦ ter maent
komtin'tlacr 64j390-^i4--3ji
TraffemntteTaen.
SesKollonels Compagnien tegens 300. , ; ; ; ter loopende maent,komf
in'tlaer - - -- -aiÊoo~o—d
SesMajoors tegen 80. * , · ter maent, komt in't laet ■■· .............J760—o—ο
. , TraffemententeFoet* ■
Se? Kollonellen yder tegens 3 00. « . ; , tet loopende maent, komt in 't laet 21 ff óo— 0—ö
SesLuyt.KolIonellenydertermaenttegensioo. . . * komtin'tlaer .. 73:00—0—0
SesMajoorstreckenyedertetmaent8Q<.„., , ; komdn/tlaer ^ « ' j^tìo—0—σ
SesQ^artier-Meefterstevoetycderjf, . ♦ tet loopende macndt<
komtin'tlaer -—.., . ' j ; -i— *8oo—o-^-ö
SesProvooftenydeitegensao. ; * » tetlwpendemKQttkomtia'tlaet—^
'ΓΓΙ.. ,
ov " r ^aeritn\
-ocr page 355-
3»4 SA KEN STAET
ίδβ?.' 'Ïatrden.
,Β-^ SesCompagnientot8(i. paerden
3 O. Compagnicn tot 79· paerden
Acnritfgelttot 100. guldens voor yeder Ruyter
Voetvolck,
\
ScsCotnpagnientotiiy.koppea —
yier en vijnigh Compagnien tot ρ 6. koppea
6po
5184
y874
poooa
" 378609
1018756
Aenritlgeltvoor ycder Compagnien 1500 guldens
Te famen het aen ritigelt voor by de
De Soldye en heoge Ttaftementen in 't lacr
«Θο^ t>e bolseniie Eöflen.
■Liflen vm Compagrùen te Ψαάάί ende te Voet, ende -van 't beloop van hare befoUinge m
de fiercte hier nagefpecificeert t alle ter maent van twee en veerttgh dagen.
Een Compagnie Ruyter en Harquebufiers ν om 8ó. Taerdtn.
6 De Rittneefter ter maent tot Tratìement 2 yo. guldens ende iès paerden efck 2 j,
guldens, mits met hare mannen gewapent op de Monfteringe prefenc fynde, komt
te famen ---■■ ■ ' · 400 guj,
4 De Luytenant tot Trailemeat 8 o. guldens > ende vier Paerden, prefent aU vooren ï 80
3 De Cornet tot Traftement 7 O. guldens, en drie Paerden prefent als vooren 14J
a Quarticr-meefter met twee Paerden —— ......- —— -
a Trompetters, elck 5 y. guldens ■ ■■ ψ yo
X Schryver —— ■■ "■ ' ' ■ ■ ■ . a8
I Hoef-Smit
........aS
«7 Harquebufierselcxtot aS· guldens» met la. guldens voor adrantage van 3. Corpo-
raels komt te famen « ' " ' '1888
: < ' ·
2809^1.
■ /ili;· ' ■ '
Een Compagnie Ruyter en Harquebufiers van 7P Taerden.
6 De Ritmeefter met fes Paerden, als vooren ·—
4 De Luytenant met vier Paerden, als vooren ' 3
j De Cornet met drie Paerden, als vooren —
a Quartie'r-meeftermeCtwee Paerden, als vooren '
ζ Trompetters elck 3 j. guldens, komt -
I Hoef-Smit - ■ ■ ■ ——-
I Schryver
60 Harquebufiets,elck 28 guldens ter Maent ,mettwaelf guldens voor avantagie van
drieCorporaels, komt ' ■ ' ■· > ■ ■ ' ■ ■ '. .....l', ■· ' . Ü.iipi
<Somma ·'
Een Compagt^ van i ti Soldaten ti Voet.
. ■ , lil··:*': ■..Ij-.Ho'tiyjj'ü
éi Λ ■ i'iiiil;
ì ' 40
ΐην ·-[■
J -- - ;π -Γ/.: .
^ovc-ή J4
— >2
— 12
2 Sergeanten ΐ elck i4.gulS3énS - ■
, 3 Corporaels,elck iSguldens " ■ . τ~
2 Trommelflagers, elck 12 jgulden' ' tiLiil.
., I Schryver ---■■ ■■■
" Chirurgijn ..i. . .
I Capiteyn voor fyn Perfoòn
X Luytenant ' i.... , ,
1 Vendrich
-ocr page 356-
t667*
cn OORLOG* Sè'Ven en'Viertighfie keek, Jij
, Provooil ——. ■■■■ ■■■■ ■ ■ ■'· J2
Komttelsimeii -i— j^i
jd SpiefTctii als
1 tot - ......■ Ι(ί
2 tot tf ' - — --30
1 tot 14 ■■ ■ ...... - ■" ■' -^ 28
4. tot IJ -----------—-Μ-—
Il tot 12 ■ —"■■ ' ' -— lytf
14 tot li ----■ --^ Ij·/}.
φ
ij Mufquettiers, als
2 tot 14 -'·■—- ■ · · ' ' ν 28
6 tot 13 - . · ■■■ ■ . 78
20 tot 12 —i-is- —-ïi^ ■ 240
a tot II ---^---
731
3 Jangens, elck 8. guldens > --^ — ^^
iij Somma — ijSaguIdé
Een Compagny van 96, Saldati» te f^oeu
I CapiteynvoorfynPeiiboft -- —■ t^à
1 Liiytenant — ». — -ü
1 Veiidrich ■ ■ ' ι — ——^ ' 40
ζ Sergeanten,elck24.guIdetiS "ψ- ■ ■■ ---— ^g
3 Corporaeis, elck 16. guldens ■■ ··· ~ 48
2 Trommel-ilagers,ékk Ia,guldens ·■ --— 24
I Schrijver --- —· — ——. χζ
i Chirurgijn — —ϋ
1 Provooft ' ' ■ . . ......... · χζ
IJ Kömttefamen jjU
3Ö Spieilèn,als
1 tor lö ■■- r » ■ —f6
2 tot ly ·■ In ■ ·■ —— jo
2 tot 14 ■■ ■■ . ' > —— 28
4 tot 13 -----yi
IJ tot 12 —ii· * iii- lyö
14 tot ir ■ ' ' ' ·'·'', '» " ' ■
w Γ · , ^^ '
44 Mufquettiers , als ι
2 tot 14 ■ »' " I '· "·'·■' 28
ö tot 13 · ■ -------78
18 tot 12 ' ■■ —^ >r·' ·■"' r f.
18 tot II ■" --—■-■ «.T—r ipi
iàò
3 ïongens, elck 8.guldens» — ................■ ' ' '» 24
96 Somma ·— ijTigüïX
Èea Cempagnit van ?>}· SolddtcHtc Voti»
\ Capiteyn voor fyn Perfoon · tjo
I Luytenant — ^ 4J
1 Vendrïch
a Sergeanten j elck 24, guldens — ~ 48
3 Corporaeis elck 16. guldehs ^ ... *m. —, — ^g
a Trommei-fl^ers,elck 12» guldens — — —* ' 24 .
I Schryvec ia
'U' Beloopcatfffeiheh
22 Spieden,als
I tot li ---' i ·'■ té
1 tot 15 ... ...... — tj,;
1 tot 14 ■ ------- ■·'· '——-*. ■ ' ·■■■ 14' .
2 tot I 3 .■» II IIWI— . ■ 1 rfi xt
4 tot 12 .W .πι·ίί · · · 111·* 48
13 tot li ——-i. ^,11-, ■■ ■ ■ · 1"·· Ì4J
• fni; · . àéi
Vl.DecJ„ β 39 Muf.
-ocr page 357-
SAKENvanSTAET
3I6
iSSy, 39 Mufquettlers,als
I tot 14
3 roti 13
9 tot 12
tt tot it
3 Jongens, eick 8. guldens
7?
Aldus gcdaen ίη den Raedt van State ghearreflectt den vyftbiendcn Marty fcftien hondert fes en
feftigh
F,V4nGovefiepStVt^
Ter Ordonnantie, van den Raei van State
G.VanSLlNGBLAMT,
55enebeniSiïcii ïgeec 3fim&a|TaIieuc Don Eftevan de Camarra, toa^ aiDtec ban toese tien iBacQutii ooc6 aMonöen öen ©acon ban Bergheyck,om obec ίκ boojgöemelbe ittipo?tame faecfte te jian&den. |Β<η meccBtetat öe öÖenegcmBept ban be iSpainfcfie toai bccBoett/ Sijnöe be «Campaigne gSqpafleect/ enbe ton= fibeceecbm bat be ©ecpanbmge boo? flofftgöept / cttnacIangDeptban tjjbt epnbdijcfteeene bet:b?eem'= bingg becoo?faec6ten/ enbe in epgenbom foube becan^ bfcttno^ben/IiÊbbenbe em eicempet am get altana totiBecDdenfìangenbe p^ocejsi ban ^^anbenbo^gDies comp7omt0 / bat ban een fomme ban Oonbett bupfent ciitjcbaelbeqsbiajsopgeloópentotmtutoenen. g&e 25acon ban Bergheyck ( jijnbc al boo? een ge^ βοο?< cupmen tijtgegaen na©?uffcljijs ben laetflen (©ctobec ^^ Btec göehomen. 5©eïgeecbanBeuningetoa!ei iSi ienalfebeweenigert töbt upt ©?ancftti3cft. SItteiS bnect «tnttc feec fecïetdötftge-emaneect. ®oc0 allesiüep aen b'een ^rtcn jjjjj^ dp jjg nientocte en pjefentatte ban Brugge, Dam- Wanee men,$c. enbeaenb'flnbecjübeopbep?efentatiebe!S irtam. ïtomnci ban ©jantfitijcS; bat öp te b?eeben toasi met get geett biat gp ggeoccupeect gabbe / ofte met be cefi ban Lutienborgh, met Camerijck, S. Omer, Douay, Doornick, RyfiTef, Lincke, Wynocxbergen enbe Vur-
ne, met fejsmaeni
(ïagenbemeWatiebanben^taet/lonbec fic0 tebin^ ben aen be felbe poflulaten.
€nbeaen^paengten beccgbemen/boben get ge^ p^efenteecbe/ oocb be obecgebtngeban Sdntbtecpen eti' be <(9ent. ^e ^paenfcge fepben / bat men gaec totlbe j-eflcingeten / alSï in een bOOfe ( comme en une boette) batfegeen btn fouben tonnen toeten/bat men ötec irtet totlben boen aljs om pjofijt/ bat men giet ntet con? ftbeceetiie get mtecefl ban ben ^taet / niet op be oube majcimeban^taet: Inagendum ne omnium rerum jusacpoceftasad unum populum perveniat,al|E( Li- viuifeggt.®attopbetbonben toacen te geipen onfe ^abupcen/oocB tegen begeenebfe onjs nopt quaebt ggebaen gabben/ upt b?eefe bat gaec onbecgangg niet toieibteenfijuróom onfe cupne te becgaefien j enbe bat onfe ^agebnpten boo? be Cydops opgegeten ^ be/top met ontfangen fouben aföbe gctitte banUlif- fe$,biebelaetftefoube3On:<0c{üch in boo?tiiben be ^canfcge plege te fp?eecfien upt b?eefe bec ;Spaeji:= ftge» '
g^efeiStaet gabbe fultiisi oocft genoecg gep?aftii feect nocg onlancjc in 't ^oo?ben. iSiet temin b?ee(be fïtg aOeen/fonbec^uptfianbt enbe €ngelanbt teen^ gageceni^aecombefbittalle gaec b)i)j$gept/omte ficnoffp niet fonben boen eenicgpjofijt fonberficg te enoagccertin<0o?logg/b?eefcnbete (uilen hjo?oenof geabanbonneert/ of niet gefecunbeect ban g^uptfïanbt een Hicgaent foo bol jielen/ battet in effect toasi fonbec een jiele /enbe ban oEngelanbt/een Eicgaem bol» guabe gumeucen ban binnen / enbe bol onbecnoecgbe gumeucen tegen befe ^gtaetom ben laetflen <©o?logg.
«Cnbe^^ollanbt confïbeccecbe feec get becbal ban l^ecliilttteboi:^ mancguement ban bifttpline. ^n
efentatiebppiobifïe ban een tKlflantban Tt. ©an gfec gabmenbp mobtfieboo? gDe^^ |
ben Prins mancqueecbebe jacen enbe ecbacentgept/jn 't ooggmtccftbanfpn gefmtgepttoair om gemmetal! leen te boen gebben get oppecgefacg in be iBilitt;/ maecooth in'tpolittjcg. ^aetom toilbe ^ollanijt bat boo? affoube toojben gemo?tificeect get Stadthou. derfchap. €nbe ^eelant biflRimuleecbe niet te feggen/ bat een Stad thouder ban nooben toai/ om te t)allan«e een be alte gcootemacgtbanl^ollanbt/btebe me^ autgocitept felfjs in be <©enecalitept ufecpeecbe/tot nabeel ban be anbece / fo fp fepben. ^ofg oocfi Zttf lantfdfjStoaiStoatgebeelt.
®en eetlien a^obembecbecttfaecbenbeïgeecenbaii ^oUanbtconbtupt/batfpbegeecben een epnbe ban . be lange belibecatien obec be googe militaire iïinaie 1 enfpecialöctt aengaenbegetabböjsof cefolutie Con- ciiiatoirbanben . . September/ofbat foato fouben (lellen enbe begeecen / be googe militaire fun· a:ienobecgaece^?obinctale|iailitie.5&ocB fiet Dte ban in be btnnelanbtfcgefaetfien.
^et toeccö banfecouc«/3@ecpaubinge/ ofligue befenfibetuffcgen be iSpaenfcge enbe bie ban örfm ^taet/tcotteecbeenbefiuctueecbeal nocg gebum^ mbefentöbt. iKen toa? giec bectoonbect te (!m iie langgfameb)ebecgom(lbanben%eecban Bergheyck ban Bruirei. j|p caufeecbe be inbitofitie ban be M»r- qui8 van Kaftel Rodrigo, ooc6 befijnej maecbetoseci s^t toass / bat be jSpaenfcge bJilben fien goe fiet im »omng ban €ngelant foube aenpaen bat befen ^taet met Ooftende,Brugge,Damme,S. Donaes, S. I6belle, foube b»i?ben becg?OQt/ enbe men bebonbt gelijtlt men biel fionbe bencfien / bat get albaec fcgede oogm foube becb)ecfien.|ISen toübe oocS (ïen toatbe fn^ tDOonbeciibanbie ^laetfenfelfis foube feggen/eniie men bebonbt batfp gantici ongeecn onbecb^en^taet foube tomen/ met pecpcbelban gaec öeligiei feggen' beoocöbat get ftceet tegen gacepjibilegien/ enbenict te bonnen hJo?ben becb?cemt tegen gacentoil. Φοιίι goo?bemen bat(ïcg be fe^fec begoflin poflupttefM^ len / 'ttoelcft nocgtani niet als gecucgten bleben: ©at aenmeccfienbe / geeft be iBacguiii tì&etempoti' feect / enbe algiec boo? be ^paenfcge boen meecfpieef ben ban bat befen Staet begoo?be pet te boen omga» cpgen intece(l/bat men bego0?be te maecBen een
Ligue defenfive.
©nbectuffcgentoiecbenoocftbe^tebenin ®Iaen= becentetoilligec/ ombeel aen ben Soninggte pge^ ben ; enbe men fagg bat €ngelanbt gaec epgen m^- cedmeec enbe meecbegecticgbe; bat get l^clem^t fpecialöch ceben epfle ban ben gebimitteecben Canta* liec obec get becgoope ban Duynkercken aen ®?an(6'= cötS:enbemenfp?acg gualöcft ban ben Cancelüer, batgp boo? ©?anc6cijc& koasii geco?cumpeect/moe mennoembe't Huys byS, James gebout/fotoflelöiH al? Bttgal / gcmcenltjcft Duynkercken.
^tt toebecom bebe gier befgeljjoc becflappen Μ confilien ; foo aengaenbe be befenbingen naec lanbt / alii aengaenbe get beftellen beiS googe jBSiö^; ce 3tmpten. <iEnbe toat be ^paenftge allegeecben /p« befen iètaet om gaec epgen tntecefl öegooil» togte |
-ocr page 358-
en ο ο R L O G. Se^enrnveertighphóeck, ^tj
volontiers que tous lesPrinces &Potentats qui le votf- tBèfì
dront faire, dotinent reciproquementauxparties leur ""
guarantit de ce que chacuft d'elles aura figne.
Que les £ftatsayants trouve raifonnablelespropofi-
tions & oflFres fufdites de fa Majeft» qu'elle a méme
beaucoup moderées, commeilsfaventi aleur prierc
& confideration , promettent reciproquement àfa
Q A Majeftè entre cy & la fin de Man,
e;ancli- Oc
pourJebien
delapaix, fi lesEfpagnolsen acceptent lapropo-
t|(ii em fition dans ce terme là, fe contenterà pour laβtis-
''("1 fi3iio qu'elle pretend des drsits efekeus à la Riym , par la
mort du Roy d'Efpaigat, de la ceilìon que luy feronc en
bonne forme lefdits Bfpagnels des Places, Forts, Portes
&lenrs dependances quefesarmesont occapéspen-
dantla Campaigne derniere,
fi les Efpxignols ayment mieux Traitter avec el-
le d'un efchangedefditesConqueftes, fadite Majefté
£our cetre mefme fatiffaüim des droits efcheüs à la
>eyne,&danslemefme terme de la fin de Mari, fe
contenterà de la ceffion, de ce qu'elle poflede prefen-
temencdansla Duchi Je Lnxembtrgb, deCambray-, &du
Cmirefis, Donay , Aire , & S. Omtr , Btrge, & Furni, &
leurs bailliages, appartinances & dependances, & que
CW/iEo; ferarafé, &fa Majefté reftituera aax dits
iffaignols toutesIcs autres Conqut^ts, comprifesen cet
article que fes armes on fait certe Campaigne; qne
pour plus grande facilitc àlapaix, fi les Efpagnds ay-
ment micux ceder afa Majefté la TrancbiCtmtiquelc
Duchédc Liixiiribttrgh pour partie de affions a faire dans
l'article immediatement precedantfa Majefté enre-
cevrala ccffion aulieu & place du Duché de Iw«m-
Quefa dito Majefté, moyennant les c^om oudu
prBniVr party qu'elle oiFre, ou du ftcond, fourniraau
Roy à'Efptigne fes renunciatiuns OU celle de la Reyne
en bonne forme de tous les droitsefcheiis.àla Reyne
Majeft. qu'ilsemployeront leurs offices aupres des £f-
{«igHiìs avec touce forte d'efficace, pour les porter en-
cre cy, & la fin de Mm-i à l'acceptation del'unede»
deuxd/firneti'wf, offerts par fa Majeft. Se que ö contré
toute Efperance les ' Efpaigmls refufent dans ledic ter-
me d'accepter l'une ou 1'autre defdites altimaiwis, fe^
lonouapres ledictempsexpiré,fa Majeft.nepourrà
)luseftre taxée & reputée par les Eftats, avoirrefufé
a paix, maisfeulement lefdits EJpatgmh j auxquels ea
confequence toute afliftence de quelque nature qu'el-
le foitou puifTe eftre dans Ia continuation de cectii
guerre non feulement fera refufée par lefdits Eflats aut
ditsEfpaignols, mais lefdits Eflats joindront leurs for·»
ces én nombre competent, & non moindre d'In/iwfi·!.
ne que de Cavélirii^ celle de fa Majeft* jufquesace
qu'on ayt peu conjoinöement obliger lefdits Effaigtialt
de donnerlesmainsàla-paix. Lefdits Eftats promet-
tent en outreàfa Majeft. de ne fournir aucuö/«ί/Λ
d'argent aucun Prince ou Potentat de l'Empire ou
hors dudit Empire, qui voudront employer fes armes
contreleRoy en faveur des Efpaigmls dans la conti-
nuation de certe guerre,qoand les Efpaigmls auront re-s
fufè la paix aux Conditions cy defliis fpecifièes en I'ane
des deux alternàthes.
(^antau prtm/Vrpointde FirtUgól, cottlmefa Maj.-
fgait que la refolution a eftre prife à Madrid de Traitter
avec le Roy de Portugal de Roy* Re^jcequeformoit
lafeulc difficulté, qu'on a arrefte la conclufton de cet:
accomraodement avantle Traittefaitentrela Frana
& le Pertiigal, que cettc oflFre doit defia avoir eftè feic
au dit Roy de Portugal, &qu'iln'eftpasàcroÌreque
les Efpaigmls voul uflent la retradter. ^ant a ce point,
touslesautres articles adjaftesil feroic efFecSivemenc
queftion defairecefTerlesmauidela Chreftientèpar
la prompte conclufion d'un bon recommodement, fy
Majeft. fecontenterafur ce Chef) & des offices que
les Eflats luy prometteront de faire avec toute forte
d'efficace aupres des Efpaigntls pour les maintenir dans
Ja bonne refolution qu'ilsont prife de traitter la paix
avec Ie Roy de Portugal Je Rty à Rηt Sa dite Majeil<
fachant bien qu'elle ne peut pas raifonnableuient de-
manderà fes amis&alliez aa delàdefdits Oificösen
uneaflàire qui leur eft toutafeit eftrangere; maisfe
refervanten meurtemps encas d'opiniaftritè invin-i
cible defdits Efpaigmls de faire ce a quoy elle eft obli-
gèe pour ne jamais manquerau Traittè qu'elle a avec
ledit Roy de iertwga/. A Paris ce i8. Novcmbrei
1667.
Tointen welc\ mochten inhouden het Trac^
taethet welck te maecken fiaet tt^hen
denKoningh ende de Staten.
C fne .ïBafejiept tuffcSen bit «nbe Bet ïaetft bart
ifèaert / boo? ben toetflant ban ben ©?eebe / foo b«
.i^paenfcöe ben boo?fïati) in befe tentten aennemcti
falDettt bolbaen Douben toegeitsi be fatijSfactfe'taeat '
Op p?etenbeict ban be iïecöten becfcèenen aen bc im
ninginite boo?be boot ban ben Koningïjban ^pan»
gien toegentf b'int:upming&e / bie be gefepbe «gpaenfe
in goebe gelialtenifleöaet beben / ban be Steden, For-
ten enbe Piaetfen, enbebotaeofilebenbanbteit/ be
toeiclte fóne 3©apenen öabbe tngenmtien gBebuptenbe
benlaetftenbelttocBt.
<®atfo be,;§paenfcf)eltebet: metrjaecteilben (Ccaci
teren boo? eene toilTelingfje / bet: gefepbe ConqueHen (
fijnegefepbeJllSa/elieptboo? befelbe bolboeningebaw'e
trecijt betfcfjeenen aen be Sionfnginne en in be felbe φ
totöet epnbebanHSaect/fislBettite b?eebenDoubeii
par la mort dudefuna Roy d EfpaigiitiSt confemira I met tftiwupmtnge Wtgeenegp ieget^ojb^ Bis
i (it
ic, iiflflt font"® ©«panïwniïi J ^ «P f^femw / m
meer toa^ ööetntecefleect / ÉttUc öat ïne öe^
fSaet l)e!)oo?!K te Uefenije» / möc am κ foecfien.
(Irttie men nam Dtec iiet ceculecm Uatt öe 3)lacani«
tn'tffiiiB öec ©ecpantiinge qualijife/iafoiiBp eensf
hi miji aenöeUoiJen ijeiJbeniJe/öaei; Bp ljeDt»?iiete
lrfeftirEn;maecbe,pacgui.ö fepöe/öat eet(l öefm
ItfletfiinpeUjcft om aflTidentic becfoc^t jönïie/Baïiïie
Seepfi öe aaet^anöntsc : bat in ben töbt inaitneec fjet
Drtijcfiel 't ftöaccHe toasi / mbe ©?antltfijc& aen €rt'
nficlanïitöcoote picfcntattm beöe/Dabbe toegedam
«11 beftrt ^taet ϊιίε plaetfe; op conbitie/ aljS in be iBe--
tnortc ba» ben bicbcn jSeptembec tc fien ijS. (©f om
hlncïbcctefpimhcn/batbefert ^iStaet fjabbe gepjc^
fcnteetttiefelbeplaetfctttebcfettcni enbc batfip baec
00 liaööe bat jBemotte ïaten piefentcwn.
éacc op Babt men Ije»tt langlj getcatncect / fenben=
liiriiecambc^?oljinctcn(e«beeinitlijcltgcp?efmtceM
bcfelbe^laetrentc befetten op 6o|len ban ben Mü'
niitaii / toelette onliofien foube geloopen fijn foo öooc0 /
liatftilc(aenbefenj§tflet foube gegeben öebben een
«utotgecetentte.^nplaet!SbatDi>meenbe men fou?
beiiieplaetfcniiebbenbefetomDetepgen intecefi ban
befeitiStaet. ©nbecttiffcBen ficeeg be .Iföairautss
nocij&egeepfcötetbjaelfbupfentman/nocD Öet bec-
focfitemilltoen. €nbetrt mtbbelsf gingen beel ^teben
oticcaett a^ianclicijcft/ enbe bc a©intec (iaetftte öet
Dojöecpcrijtfiel.i&aecna aen ben ïgeet ban Berch-
eyck fitec toebct geftomen /objïcieecbe men bat be
jKarouiö ceciitcerbe / tjp fepbe/ neen; bat befen i^taet
felffjaöiicbenjbt becfupmt / enbe bat öet pecijcftel/
toaèc om ijp bat becfocöt ïjabbe / ober toajï. ,fBen fep?
be rjet ftoniw of foube toebec fiotne. fepbe /ban fou'
bcinöontic men toebeu ïjanbelen. igiei· p?etenbeecbt
mctt Op fiaöbe plaetfen gDepjefenteeit : lp fepbe j fa ;
op€onbttiert.€nbefebei-t {jabbe men gtec geepftOt
Antwerpen en Gent» 3|p fepbe te becfoecfien geit te-
OOTpaiit/tegen bijftenDonbect; enbe bat goebe bec=
fcccfiering foube geben/ te toete op 't Eant baniöae^/
maet bat toais met fmaecfteUjcfe.
feoningfjban a9?ancfn;ijcfi pjefenteecbe tn
tomDec be bolgenbe pointeu»
TüJfi/s que pourroit contenïr Ie Traitté
qui ββ à faire entra le Roy é· les
Eflats.
-ocr page 359-
318 S A K E Ν van S Τ A BT
fit/ ttigfijlactócPom LuxenbMchvao Cambfayi «Kmiinifitotï^mne0. .sgnegef^tiè iiaafefÌQittoa
endevanCambrefisj Douay ,Aire, S.Omer,Ber- toi^ tot ÖP'tmetgeoie weÌttltjCÌlSeptJianftjne li^Z'
b^ienben enbe geallteecben macö becfoecben be gefepc
beofficien/ in cene faecBe bie öaecgeöeel bieemt tg/
maec öem refufeecenbe totcijpec töbenj intajsban
onbectoinnelijcbe opiniatecöeptbet gefepbe ^paenfe
ban teboen'tgeenefp becplicöt toacen / om nimmec«
meec te manguecen aen öet (Srattaet 't geene fp hàii
ben met ben gefepbeniöoningö ban #o?tugael.(Cof
pacösi ben adjtienben .f^obembec bupfent ffgboni
bectfebenenfelKgö-
aien ben ilmbaffabeur d'Eftradcs, toiect ootb boo?
ben l^eec be Lionne gefcöjeben alsï bolcöi i
POurnevousrienceler, Monfieur, Ie Royeft
fgrcmalfatisfait duprojed & destouceslespro- "'i®
politions de ligue en Allemaigne >qu'ilapprend toj/
de toutes parcs que les Eftats font contte fa Majeft. car
quoy qu'ils fe couvrent du pretext dc la paix, nous
ne donnons plus dans ce piege. Le Roy fait que Ie
S. Meetman n'ofantpaspropoferau Roy d'Angl»-
terre diredement une ligue de fes Malfìres avec luy
contrela France pourla defenfedes Pais Bas, de
crainte fans doute que ce bruit ne vient bien-toft aux
OreiliesduRoy, ilapriéieComtede Molina Am-
lalladeur d'Efwigne de Ie faire & luy a donne pou-
voir de repondre pour les Eftats que leut intention
eft de faire la dite ligue fi le Roy d'Angleterrc y a les
mefmes difpofitions qu'eux* Vous dtvez juger pat
cette conduite, que fi Γοη continue à joüer au Roy
de telles picces ,je vois fa Majeft. en refolution, de
e rendre au doublé, quoy qu'il en puiffe arri Ver, &
a dire le vray, je ne comprendi pas quand mefme
l'honneur & la bonne foy n'y feroient pas fi notable-
mentblefiez, a quoy peuvent eftre bonnes ces fi·
nellès quand onalapaix entnainpar des voyesplus
honeftes & plusfeures. Lesrecriminations queiaic
MonideìVit, dece que ièsMaiftres n'ont pasefté
avertisdudeflèin de fa Majeft. d'entrer dans les Pais
Bas,que peudetetnps avantqu'elle fefoit mìfeen
devoir de l'executer, font aujourd'huy bien impro-
pres,& ceque nous Yoyons, quife pafletoos les
jours à Ia Ha^fCy juftifie que trop que fa Majeft. 3 fait
prudement (Ten avoir ufe ainfy, & qu'elle ne le pou-
voitautrementiàtis s'cxpoièraux mefmes prejudices
qu'elle eutfoufFert, fiellecu decouverï toiices fes
penfées aux Efpaignols,
Je ne croispas mefme qu'onreflànieà Mttdrd
autant qu'a la Η λ je le moindre progres des armes du
Roy. Sa Majeft. n'a que de bonnes inteotions, Dieu
lebenira fansdoubte, & l'afliftera, s'ileft contraine
de fouftenir cette guerre ièul : aprestout,onluy
peut faire du mal, mais il (èra mal aifê de luy en don·
ner la Crainte. Mais ce que produira bien toft la paix
eft que les Bflats declaism aux Efpaignols qu'ils fe
promettent de faire confentir le Roy au* condi-
tions propofèes, &encasquelesdits SJpaigmlsle
refufent qu'ils joindront leurs Armes aux lìenne»
pour les y torcer, cette voye eft bien plm feure &
iplus promte pour la paix que non pas celle desn·-
gotìations furmentionnéesde ligHes& d'VnioUt
qui font aulfy peuneceflàires, qu'il eft peu certain
qu'ellesreiiiiìront. Commele Royadonné Γ^Γϊ
gent des nouvelles Troupes qu'il leve pour fon At-
méed'AlIemaigne, que Monfieur le Princedoibt
commander & que les reaeiiesdefon Armée de
Flandres font diftribuées avec l'augmentation de jo
Compagnieipoitf les vieux corps. Sa Maj. ne peuc
entendre
gen ende Furne .mitfgabecii fiaec 25aIIioufcDappm /
möeöooititt crtiie fliiifilebm banöieii/enlie&atChar
ie Roy faltefeti 0e|ïecf)t / eirtc fiine Hiaaieflcpt falaen
te oefep&éjëpaenfcöe toeùec oberteUicen / al ùe anìK»
re tonquelteti iite (Ijne 3©apenm befe j^eitocDt gatitim
{j^etiàeit/ £tt iit bit actttul beflooten/ enbe om mmiiet:
lìetìiclitirtse boojbcn fooöe^paenfcöelie^
ììtc toilbcn ccba-cii acH fijnc |Kaje|lcptDet Franche
Comté allS f)et ï^aCtrjCÖtiomLuxenburgh boo? eeti gè-
Ijeelte banbc imtipiiiingfjeimmitibetjitebQeninljet
b0O?0ainìi?acticul/fairyne |Baje(lept&e incupmin-
de ontfangen in (lebc oft plaetfe ban Det i^ettocD^n
vati ü:u]embui-oij.
ïDat toe ocfepöeiKaieflept in Wen tic inrupminge
üft ban het eec^e glje&eelte bat op fullen b?agen / ofte
banöetbolgöcube/ fal^pangien aenben ïSoningD
ïiefcDtcften tn goebc fo?nie fjaec becloocljenin^ oft bie
banbe l^oninginne ban alle be tectjten becfcljeenen
aenbe ëoningtiine boo? be boot ban ben obecleben
jfeoningf) ban ^pangten/enbe fai b?pb)iHicij toeHaen/
bat alle be plinten enbe potentaten/ bieget toilben
toetv tentoèbecfpbcn aenbe pactpen fullen mogen ge?
bengace <{3uai;antie ban'tgeenepebecban gaetfal
Sielibengeteecftent.
g^atbe Staten cebelöcft gebonbcnBe66en/be6o==
ben göefepbe boo?(icllen enbe offcejs ban füne USafeft
toelcfec fp felbec bcel Oabben gemtbbelt / foo aliS fp toe^
ten/ opöaecoeDebenenbeconfibecatien/ lieloobenbe
ten tocbetfpbcn aen fijne iKajellcpt bat fp bp be
;SpaenfcDe met alle ficacBtÒace «©fficienfuuengöci
fi?upc6cn/ omfjaec Diectoetebjengen/ totbeaenne-
minge baneenebanbettuee altecnatibenbinnenl^et
cpnbebanbe jfföaentbanjiaaect/ bpfjineHaajetlept
boo?ge(lelt; enbefoütegen^ allegoopebejSpaenfcge
ipefufeecben binnen be felbe tijbt te accepteren / b'eene
ofte b'anbece tan be göefepbe alternatiben / met
ofte naebe göefepbe göeexpiceecbetübt/ fooen 6an
épne iBajeflept bp be Staten niet meet göe-ejli=^
meert nocöte geöouben toecbcn/ banben®?ebege=
refufeect te öebben/ maecalleenebegefepbe ^paenfe/
aenben toeltfìe bienbolgenbe alle afTtHentie ban toat
itatnccbefelbefDn/ oftemo^te toefen in öetbecbolg
ban befen (©o?locö / boo? begefepbe ^Staten niet aflee-
«elöcfi fai toecben gerefufiect/ maec be gefepbe ^ta^
ten fullen öaec matöt in competentengetalle boegen
enbe niet minbec tn boet enbe peei:bebolt& / bp bie ban
föttt iKajeffept tettijbt enbe toijlenbat mengöefa
mentliicSbe göefepbe ^paenfcöeöeeft bei^licöt/ be
lianben aenben ©?eebe teflaenj begefepbe ^aten
beloben öiet ober aen ftitte jt^aiejieptbanaengeeni:
ee l^jincen ofte 3^otentaten ban't i^epfemjcB tegöen
ben Koïiingö in fabeur ban ^angien/ en in öet beu
bolgö ban befen <©o?logö ofte bupten't gefepbe Mep
feccpcft ( bie öace ï©apcrien toilben geb?upc6en ) egee^
ue fubfibieban geltte fullen fucnecen/ toanneec be
i$paenfcöe bcn©?ebe opeenebanbe ttoee altecnatt
benöiÉcbobengöefpeitftceect fullen öebben 0öerefH=
feect.
Stliop'teecfïe point ban Portugaei/ gelgcfi fijne
Ifêajéflept toeet bat be cefolutte tot Madrid toasf göe^
nonten ban te tcacteten met bert üoningö ban Portu-
gaoi J^oninoö metöoninoö/oet gcenebpb?acöt Öet
eeiu'ge betfcljil / bat men öeeft te rugge geöouben / be
CQneJufïebanbat accomoöenient booiöet (Ccattaet
tiiffcöctt Vrànckrijckenbc Portugaeljênbatbefeoffce
aibcEcptiS aen ben aöefepben ïSomnöö ban ^
öaöbebeöoocentcfijngebaengetoecft/aiiimebebatöet
mittegeloobeniiS/ batbe éSpaenfcöe öetfoubetoi
bn hicbec beriranbelen / alss op bat om be geabfufleec
be actttulen faï baer bolftomentUjcft gue|lie toefen om
ïie fcljflbe ban ^t CÖJilïcnbom te boen opöouben/boo2
&c beerbige tonclufie ban een goetaccommobement}
fijne jKajcdcpt falöemop bat point / becgöenoegen
cnbeop bieofficten bie be Staten öem füllen belooben
met alle öratöt bp be ^paenfcöc te boen/ banboo?te
peen in be ooebetefolutiebiefp ö«ööin genomen ban
-ocr page 360-
en OORLOG.
,667. ertteniJfe à Ia forme prefcrltè pr lê detnier ptojeö:, ^ toHchant la fufptnfm d'Ermes, il 1'accordera ainfi qu elle eft fpecifiée dans fon mcmoire. Quant à 1'in- teritn.Monlieurde With nousacru peu habiicsde pgnfcr, que nousle paflerions fans avoir un terme prefìé, fa Majeftè s'en tient auffl à ccluy du d«rnier de Mars de cetre Année aux cohditìons que les Efpai- gnols refufants les Propofitìons portées par le memoi- recy-jointqueles Eftats prendront lesarraespour les y forcer, ainfi que le port la premiere propoiition éììAonGeutdeWith. En verité le Roy n'auroit ja- mais creu que s'eftant relafchc pour le bien de la paix atout ce que Monfieuti/iiyiii' avoulu, dontMon- fmvyìn Bemnfen fut fort coment, lors qu'ìl partir de la Cour, l'on voye naiftre des Ìncidents tout à fait iurprennants, apresavoirtiré du Roy fon fecret fur une affiiirefi importante, &puisle mettreen poche fans fairerien de cè qui avoit efté promis ; ce n'eft pas ainfi que les Eftats doivent craitter avec un grand Roy leur Allié, & qui leur a donné tant de marqués de fon aiFeftion, & qu'il veut continuer enccre, en fe contenant des offices, que les Eftats veulent ren- dre pres des Efpaignols, pour les obliger à traitter de Roy à Roy, ce qui ne fera pas difficile. Sa Majefté ayantdesavisde Madrid que les Efpaignols y font pottea ; mais en tout cas fa Majeftè fera content des offices defdits Eftats, fans en venir à une tupture pout leur Interefl;, Pour la guarantie ; comme fa Majefté ne fera jamais d'accommodement qu'ella n'aitdêilèind'entretenirdebonne foy; Elledemeu- rerad'accord iànsaucuae peine»quetousles Prin- ces & Potentats qui le vouiont bien &ire, donnsnt aux Efpaignols leur Guarantie de ce que Γα Majefté autafigné, & àelle dece que les Efpaignols auront figné. Qiiant à ce qui eft dit en fuite du projet que l'onpropofe un moyen aiTeuré à fa Majefté de par ve- nir à fa fin, d'autant plus, qu'on fera obiigé, d ufer de eette maniere d'agir de la part des Eftats pour tirer dans le mefme deflèyn plufieurs Princes à'AlmaignC} quiians cela pourroient eftre portez à des refolutions dangereufes pour eux & pout la fr^eci; fa Majeftè teraergie le· Eftats decettebonnevolontèdontla nwitie luy fuffit, c'eft a dire que les £/ìats ne promettent, que pour eux mefmes & le pro- metcent fans ombrage ni equivoque, Gomme elle eft preft de le faire de fa part fort clairement& nstte- inentjfic c'eft làfeulement le veritable moyen de par- vetïir feurement à la fin commune que l'on s'eft pro- pofee d'un bon "aocommodement auxconditions, dotit oti conviandroit enfemble par antìcipation, ^e fa Maj. fe fait fort de bienGouverner les Princes d'AlIemaigne,iàns que les ίβαμ faflènt de li^es avec euxfurcepoint. ^anc a l'Artide du proied qui «tranche les contributJons, a eftè congeu tout a feit a l'avantage des Efpaimolt & à la ruïne des troupes w Frame, & de forrifier celle des Ennemis ; Car par lalevéadescontributions&de lieux neutres, nous n'entretenons pas feulement Pigmèi du Roy, mais lousctnpefchonsqueles EnnbtaÌsne puiiTent avoìr aucun quartler pour le maintien de leurs troupes, ainfiteMaj.voitclairement la partialitè des Eftati pop les E fpnignels en une.^àire qui ne les regarde point, & que les chofes demeurent en l'Eftat, qu'elles onteftèeftablièstouchantlescoii/ri^etiiMij C'eft un nouvsaucompulfoire aiTez prcffint pour porier les à la pai, Qyant auxnegotiationsavec ««PtineesdH'Erapjóre, poiirVeu<iuil ncfe tratte |
ePi ^eeriìghjìe hoeck. j %()
pai de liaifbn teële avec eux par des ttaìttez, fa Ìkiaj. lèè^ apres que tout aura eftè arreftè & fignè entre Elle & - les f/ïiïMnonleulemenrneletrouverapas roàuvaisi maisjugequii (eratrefutileque lefdite Seig. εβαιί Communiquent la chofe aux dits Princes pour leur infpirers'il eft poffible les mefmes fentiments, comi me eftantlesplusjuftes&le piusfeursmoyensjqu'iis ont trouvè pour parvenir prom ptement à un bon ac- com modement. Vos deux dcrnieres depsfches qui alTèurent Ie Roi des bonnes intentions de M.detyir^j n'ont pas puaideràfairerelafcherleRbifuitlepoinc du 'Vermaal&aacceptcr la q^n^ranticdcs Ì'rinces & Potentats qui iêront Aiedtamtrs. Si les £ftats apres cela font autant d'avances poni· nous > que rious fai- fons pour eux, la Paix fera bientoftfaite, aùtremenC je cMins ime longue Guerre, & qne tous nos Traittcs viendronc à tien, Vous fgavez que tout le mondo ne veut pas la paix, vous tenez la balance, travaillez donc pour nous le donner & raettez à la raifon les · Efjiritsdifficilesdepuisou vous eftez puis qù'onnc leur demande que ce qu'ils ont propofé eux mefmo.
i©munfóttcbecftop0ei»tttüit ©cec/ öch ïtottiilrjg fsffeiciiualijiit tool&ambanljct project eii&e υοοίίϊαί flen / ìite f)p bau alle fianteu ücïticenit / bie bc ^tateit «eertis fijne Ji^aiefieptijocn / toant Ooetoeifp tjaei: fiif Öct6m met ijet öeiftfcl Vian ben ©?eeiic/ eii fuHcn top ons niet mcecin öieftricftenöcbcn; φεΙι&οΜίηοΟ toeet bat beu l^ecc Meerman, ambett iKomngljban Engelandt, llictcnbccft bicectelijcfi ljij0?|ïellctt ccnc Liguebatt fijne iKecfïcriSnjctljcmtcsöensi Vranck- rijck, tot befenfic bait be iSebcrlmtbiii / fonbec ttoijfi fd upt bzeefe / bat bü Haaere feer Ijaelï foube Bomen tecoojmban ben iöomnglj/ ïjpDccftbm Oracfvan Molina Sïmtiaffabeuu ba» spangen óeöebenomfiiltii te boen / enbe öceft jjem niacijt gegeben bou? be ^ta^ tenteantbjoojben/ öatijacc intentieisi/begDefcpbc Sigile te maethenfoo ben i^oningban Engeiandtbij felbe meningeDeeftalS fp. «©öplionbioojbeeien boo? befe maniete / bat foo men tonttnaeert ban foobanigj Hiicftcnte fpeelenaen ben Sfeoninglj/ficnicfi fijn iKaf» ban refoïutfeban Daec fiilcp bubbelt te betalen / toaet Set foube mogen te paffe öömen; €nbe om bebjacci öept te feggen / tcft en ftan niet Debenthen ( toannecc felbicVeece enbeBetgoet gljeloobenieten toa-cnfooi meccfteljjcft gBcquetll / toaec toe Oacetooffiept itonbe goet toefen baer men ben 39?eebe tn fjanben [jabbe / bp beel ccciijcftei; enbe feecfiecbec toegen. <®e bectoö= tinge bie mijn j^eec de Wit boet / ban batfixne tecs / niet en fijn afjeabbecteeit getoeefl: ban öet booi'' nemen ban fijne iKaielteptbanteftomenin inebetì lanbt / als toepnicB tijtiS te boocen / bat ficl) be feibe gelieltöabbetotïjet upttctltcomt'ejcccutecettfijit De·» bcn!ï-bae0!Sö«eI onbequaem enbe'tgeene topfienbac aHebagenirtbénHaegepaffeeït/entupg0tnietal!eftc beel / batföne jEiaie(tcptboo?ficr)tefijcïigebaeni)ccf£ banalfoote fjeftöen geijanbelt/ inibebatOpnietaui beciS en ftonbe fonbet ficl) te bertilaren nen bte acljteiv beelenbiejjpBabbe geleben foo ï)p allefijnegebacBteii aen Spangien gabbe ontbccfit.
en Ban felbet niet geloobeii bat men tot Madn<i
nietal!S0oe&eintentien/<©ob faiöem fonbec ttoijffcl iSegenen enbeaffilia'cn/ foo Bp gebtoongen iiSbefen <©o?loi8 alleen té onbecflanben/ icgen.ei alle / men fou^ be rjem fionnen quaet boen / maec öet fai ongematlte» lijtft fijn ban Bern bjeefc aen te boen j maec't geene bat ben ©jeebe B'aefl: fai te boojfcBpn brengen / isf/ batbe iStatenaenöe^paenfcBc becftlacen / ba^e rjaec Delo^ ben ben KoningB op be boo?geficlDc conbitien te fulleit boen confOTtecen/en in cajs be gefcpbe<§paenfcBe fuicK refijfecen / batfe Bare 3Bapcnen bp be fijne fuilen boc^ gewomöa^tebtoingiien/ befetoöfeijï toelbeelfeec^i <Se ) üecbei: |
-ocr page 361-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ban Ligue ctibc Unie, We alfoo tocpuitlj nooWcDfsjit alflc toepntcl) fcerficc fp / ϊΐ3φ fuia-n gducöen ; lijtö öni ï^oiuiigl) «iet (jelt cjigcben fiecft boo? öemeui toe fCcoiitJejS ïietoclcltc ijpltcljt boo?fyn acgcc m «©iiptfïanöt/ljie't geen mijn J^m&cn ^jinsiftaette (ontmanöa-en / éuöc ïiat üc Ucrileccfiinge ban fijn gcc in ©lacnUecêu fijn uptgeücelt met öe hecmeecUei Finge ban tien Compagnien boo? ijet oube EicDaem. «Ên hanfijneiKajetlqJtniet bccfiaen/ inöemantece boo?f5ban fjetlaetlle p?oiect/ caechcnbebe fufpenfie banbe aBapcnen/ maecljpfal alfo toefïaen aljS )et boo?gellelttsiin fijne memorie ; a©mineectnïien&ei ginne mjjn =l|eet de Wit fjabDe gebacDt top fo gaeuto niet en toacen ban geöacfjten / bat top't fouben IjeDben toegeflaen/foniieceen geitelïrattijb; ^ijn USaiefiept Jjoutïjcm oocftaenbicgcenebanbenlaetfliett iKaect banbefen^aere/ opconöttie bat be ^aenfetefu- feecben be boo?geb^agcn boo?|leUe bp öe nebensigacntie Uìemoiiebatbe Staten be a©apenen fulten nemen om iiacc te btoingen j alfoo mebe I)?engtbe eecfle p^a^ pofitiebanmijnl^eccde Wit. gjntoaecDcptben-ini utngljijabbe noptgljelooft( batfijnbe afgegacn boD? ben toellïant ban ben ©?«be ban total bat'tgeen mijn lieerde Wit Dabbebegeert/ baec b'ï^eecban Beuningcn feecut gfjecontcntcccttoaiS/ bom Bp ban Bet ï^of bectcocl! (bat menfoube fien gljebooren toer= ben t'cenemaeUngcnomen boojbaUen / nae bat Dp ben iöomnglj Ijetfetceet getcocfeen ïjaööe op eene footm- po?tante faecftc / enbe baec nae in be facfi lieec6enbe fonbec pctis te boen banljei geene bat beloofttoass; J^et en iss alfo niet bat be Staten beDoo?en te tcacteren met foo een g?oot tonirtgö fiàec giieallieecbe / en bte iiaec Ijeeft gegcben foo bed teec&enen ban fijne gfjene= oentDept/ enbteijpnocD toilonöecDouben Bembol=^ boenbe ban bie «©fficien bie be Staten bp be ^paen= fcöe toillen bctoonen/ om öaec te oMtgeecen om te tcactecen / ban S^ningïj tot feoningi) / öet toelcb niet ftoaec toefen fai/alss fijne jnaajefleptöiböenbe abbij= fen ban Hüabjib / bat be ^paenfcfje baec toe geb?acDt 5ijn j maec in allen gfjebal / ^ijn JiBajefiept iii te bje^ ben met beoffittenban begljefepöedStaten / fonbecte ftomentotecnfciieurirtgeboojöaecinttcflen boo? be <Di«acarttic; «©eljjcft 5ijrte|Baje(leptnopt©erb?agö maec&en fai foo Bp güeen boo?nemen Babbe 't felbe bp coebeit gelobe teonbetijouben ; i^p fai ootB te b?eben blpben fon bec eeniglie fozge bat alle be ^?inten en ©o^ tentaten / bie Bet toel toillen boen Bate (iBuacantie acn be ^paenfcBe geben / ban Bet geene bat ^ijne jjïsajei (lept fai BebUen geteecBent / en acn öem ban Bet geene iatbe^paenfcBegeteecfientBcblien/ alsü ingebolgBe ban 't gene gefcpt ijS in Bet boojtlel (batmen een fee&ec mibbel foubebebencJten boo? siine USajeflept om tot 3ijn epnbe te gBetaecöen / enbe nocB meec batmen beci plicBt fai toefen te gBeb?up£Bettbe foobanige maniecc banageecenbantoegBcnbejêtaten/' om in Bet felbe boo?ncmen te tcecöeii becfcljepbe ^uptfcBe ®?inten / bte fonbec bat tot fobamge tefolutten honben geb?acBt toecben/gebaerïijcB boo? Baec enbe boo? ©?ant(tcijtB. ^ijne jil^atedept bebancht be Staten boo? Bacen goe; ben toille / 't toelcB Bent gBenoegB aen be Belft tiS / bat iiS te feggBen : bat be ^Staten niet en beloben aljf boo?
jeca&en tot : ban een |
goetaccoittmobement/ op conbitten alamen gBefa^^ mentlijcB obec een fai Bomen bp anticipatie : ^at ;ijn inaa/ellept feec toel fai boen goiibemecen bebuptfcBe gjtnccn s fonbec bat be Staten op bat point eenigBe Itianesi met Baec maecBen/ aliS tn't3ficttcirt ban't project bat becontoliiitienaffnijt boo?geb?agBeniii/ t'eenemael tot abantage banbe i§paenfcBc enbe tot be ruine banbefranfcfie Ccouppesf/ ató mebe oiu bie ban ben ©jHinhtte (ïewhen; 3©antiipbelicBtingBe batibe (iontrtlHttienenbe Jeutcale plaetfen «non^ nieten fai Bonnen ftcpgöeneenicB quartiec tot onbec; Bont ban Bate (Ctoivpesf. illfoofietjijne JHaajeilept Blaecüjtfi/ be pattiaelBept banbe Staten boo? be ^paenfcBe/ in een faccBe bie op Baec niet en fict/enbe baec be faechen caetftenbe be contcibutien in itaet tiiBt ben / gelijcB be felbe optccBt toacen ; ^^at isi een nieui toeetibetetelBetBobe genoecBfaem macBticBombe iSpacnfcBe tot ben ©?eebe te b?engen / atö bp jegoi ttatien met be ^?incen ban't Kepfetcöch/ bp albicn batfenietenBanbelebanceele becmnteniffe metBaec bp (Ccactaten ; 5Öne |T5aje|lept nae bat alles tufltBcii Baec enbe be Staten foube Beöben geaccePeect cube geteechent getoeefl / en foiibe Bet alleenelijcB niet qua^ lijdt Bcbbengebonben/ maec oo?beeltbat Betfoiüje toefen feec bo?beclijc& / bat be gefepbe l^eecen Staten aengefepbe 3^?ittccnBenni|Teban faecBengeben/ om Baec in te blafen foo't mogelijcfi isS Bet felbe geboden / als! iijnbe be aibecbefle enbe albecfeecftecfte mibbelen/ bie fp Bebben gebonben / om beecbicljlïjcB te gfieraccj öentot een goet atcommobement. ötoettoee laetite <©epefcBeiS/ bie ben ÏJoningB becfcecBeren bmi be goebe intentieban mijn ï^eec de Wit, en Beeft niet Bonnen Belpen/ ban ben 3SomngBteboenafgaenban BetpointbanPortugaei,enbe aen te nemen be <èiia> cantiebanbe ^?tncene»ibe ©otentatenbie löebiai tenciS fouben toefen / foo be i^aten baec naec foo bert bo?becirtgBe boo? ows boenbe/ alss top boen boo? Baet/ foofalbeJi>?eebe BaejtgBemaecBttoefen; anbiéciïmiji ttB b?eefe boo?eenen langBen (©0?10£B / enbe bat aite onfe (Ccactaten fullen Bomen totniet/ gBptoeetbat al be toecelt ben 39?eebe ïüet en begeert / Bout gB? tie mtbbelmaet toectfitbanomonss bie tègBeben/eniie b?cngt tot ceeben be ontoillige geellen altoaer gljpfpt/ betoölmen Baec niet meec en becfoecBt aljï Bet geene fp felbec Bebben boo?ge(lelt.
. fticùcc «nbe bcel beccbiget tooo? ben i^eetìe / efó tort i ίκφιώβη top niet alfeenlijta Tjet Uan bén ΐ^α^ — JrfcgesneljanïiclJotomgD^ertöomecije iSegortattm nincft/macrtop fullen bdetten/ öat öm ©panDt/
Bet toaeracBtige miijbelom fefteriijften te geca 't gemeen epnbe/'t geen meit Beeft boo?ge(ielt 1
^n ^obeittbec toacen becfcBepbe ©fRcieceii tot 25?uffet/bieDaecbien1ïp?efenteêcbetot Bet fo?merett baneenige nieutoe Regimenten/foo te paect al? te boet : iEbocB iö baec omtient niet gcBanbelt/ boo? etti be al eec be cefojmesf albaec gebaen foube wn/ out alis ban te fien Boe b«l nieutoe bricfiecén nocfi foubengei cequiceect too?ben ί a^an baec toiectooc&beciciit/tiiie men boo?taen gecefolbeert foube 30« be ^gpactifiJje .ïKilitie in be bepooten ^teben te legge/ om Bet platte =llanbttebecfcöoonen;BetBabbe (eec goet gctoeeH/ bat men bate toetn ben beginne becflaen gabbe foo fouben foo beeie ïanben enbe Hieben itiet gecuptieett getoeefl 3ön/bie nu onbeguaem enbe onmogent btf bonben toiecben / om nae beBoocen tot toellïant ban 't gemeene be|le petii te iontcibuecen. ©ecfcBepben ^ec een albaec/Babben obec be bijfticB bupfent gulbensi iaeclijcjc/ gBebucenbe befen fio?ten <©o?logö beclooi;eit. <!^ert??eecï^actogB ban Aerfehot fepbeobecbe b?ie jonbect bupfenbt gulbcnjs bit gfaec te becliefen.|lSett joo?beaenbat%fin'tminfieraet bat obec eeniecn (lildant ban toapenen tulTcBen be ttoee l^coonen fow
.· wj -· . M. . s jm.ir.___C.-
abbijfenmelbenbat.be l^oon ©?ancBcij(:B meteen fpecieuis boo?geben tot ee» accommobement fiöeat teintlinecenimaccfulcïtoiect baec opgenomen/alii eenuptflcopfelom pbec in cu^e te Boubert/eiibe op geene bigouceufe cefolutien teboenbencBe/metöpboe= ginge/ bp albien©?an<iicijcB ecn(l Babbe getoeed/'i bat ató banbe biffecenten tuflcBen bettoee »i;oone|i boo? 't aenbangen ban ben (iDo?ÌogB / aen (©npactjjbi* ge Babben beBoocen gBelïelt te too?ben/baec toe op
^paengienalletttogdijcBebe6bopceaena^^'?tto^ cen/ebocBtehecgecfsf. iSoo fp?acfimentöt. ®?ufriit Mit alleen be SStffcBop of #?in.tf ban Straesbergh,' iitaec ooêB ben igeec ban schoubom,Coufijitba«
Keur Ments, enbe bessfeljis Sifgefanten/ toiecben B^ in't làetlle ban |3obembec bectoatBi;ntaecDoew fen(iittpt|ten ban bien toacen/ij0( af te nemen uft Bet bolgenbe bifcouciS / gefcB?eben upt ©acpii ban bOTfe" bentiflxben <®ctobic. ' . j,
3®antal^eciniïefen töbt tot
eew5 |
-ocr page 362-
lêëf^
en O O R L O G. ^Sè'Vèn in Vèertìghfie kecL J J t
Ì667, fliHflitiirt/tirtmfrtfiinirt5öt©o?fïin«*eiJi/«n m^
i»-—ScfieHnfKt0öfP"Pttot (onfecbatte ban lleto^
tónt/atóeert Uit ban iw 25utSHnÌKfc&e CceptS/fo
fiatilie öe iSifTcfiop te 6ennen eeseben/fiUcji:
hjawitiö tt atöten} ^esgenbe aen een boojnaent iKi^
tSftic/ öat fotone aflïflentte ofte öefïupt/ niet fjet rccBt
müJiicl toaiS / ont &et ïtöch in feecBecBept teöouïien /
ntaa beel ecc öen toeeO/om fultytn eenraeutaen
ftriieflte inbolbecen. ©en Sfee^eC öaööe altijöt bc
rMjotatn be aSoiflen Raebt/betotjl be nieefie ban
©iancitcijtftbja«ntoi)tafaclegen/enbeaIfoogcen0c=
iactonbectoojpen/maec (p/aen ben ïfiOönjicoom/
toatcn onöet btfccctte ban be fecoon ®?ancbtijcB / eit^
Iietoi)ftortt(iaenbaneert ii>o?ioci|/öet (Sfjeatreban
ten ÖïÖöD- ll^^i fouöe öentoyfen Boe na ^ebertanbt
be strmeenanöcc^ paffewn moe|len ais baec ontrent j
ilittécpfecntoföt iSeberianbttoel feionbccen/bocD
alèoiMtbeanbecetSteben niet opgegeten toiecöen/
ttim niocgte bp befen toeflant belibececen / nietöp
Djcltfie men mee|ie te getotnne/ maec Bet nim|ie te bec^
Itifett {jabije : ban op be langBtoijle 3©eenfcBe of MtP'
niet beclaten itoanneec
beamiiien ιίϊρη bjoonenbe i^tenben opgegeten (bUi
bctoo?0eji/DiJ&benfpaenbe Iftontngö ban ©jancft-
ïijift een macBticB öooft / bie Baeu met bolcft en geibt
fouiicboo?(ien;enbealig gantfcQ <©upt(ïanbtfoHbete
groiiiiegaen/ftonbefiiibeeleec toat pjofitecen. iBen
noöoticccbeboo?gBeBeel5^upt(ïantom aen ben Mo'
jiingljban^jancftcijicli een fcB?tcli aen te/agcn/bic
fllseenljciotBnioeöttBiongB^eec/bat bjepmcö flcB-
te/inaerliebecfoube onbecieggen/alss ban firn P30=
jpoolltoijtfien. €nmoe(l men ftclj oocft niet inbeelbcn/
bat j^jaiit&cgcfi be eet|ïe foube fpjeecften/ capituleren/
of p^opojïtien boen ; maet foo Wanneer Bet gefament'
Ijjthe ïtijcft ficB be jBebiati e onbername/ moefle felfjs
ceit <0efantfcBap aen ben SioningB of o?benen / enbe te
nijelijtft laten boo?b|agen neffengf be mebiatte/toat
boojfariiS^ctiebefelbetcBoopen enbe te bertoacDten
Eöei l|et toare ban beter bat ^paengien eenige
ctfen enbe Eanben minbet Babbe/ en Bier namaelsi
euarantieberfeetfierttoierbt/ alsi bat ter contra^
ttegeljeel€uropainörüg!iblammensetae£fite.,ïï9en
bmiam be Sïeuc 25ranbcnbo?gB ben ^eer ban Bloe-
mendaeiberbjaertssfoubc fcBichen/oni Bet armilïfi
ttura aen te Weben ; maer bat foube befelbe anttoooi*
be tietomen bie anbere«©efanten oocRtoierben gege^
ben.3ae ftettoare recBt abfurb/om een gBelibtte
tehijen/fitBbeöop te laten affnpben/bat fonbe geen
^StanbtboenfpttttanbtenEtcbengeliicfi op te o|Te=
tenjoocftalismen Bein ©o?tlenDutg/ban ttoee een
boojlïeilcn foube tuffen ben bagB ban mojgen ben 6op
te bicliefen/ of bat Bem Bet leben ober ttoee ^aren
y»«Mi«iM,gBefcBoncBenfoubeb)erben/foubeBP ban
beeji ttoee Betlaetfie berfitefen / tn öoope/ baer foube t'
allen ^be pets tuffcBen ftomen bat fufci niet gefcBfei
be : l^tec boo? foube be bitterBept hejüi bootii / boo? be^
fefoeteljoope bes lebeniS berb?pben/alfoo Bet beter
fiDccntetoatBten/totbat ©jancfetjjfft ?5o?gonbien
onberlïtB fiabbe/ ali öeUjcfielijc& baer tegen(tcB te op®
Donecen/inbefottberBoope/berbaentetoerben:a©aer
Mpt te öeflupten toasi bat be <©eetlelijcBe aen ben
wypn/ meer genegen toaren Iteber proefentibus bonis
mcifire te gemeten / alis (ïtö opponendo in gebaer te
©aeruptfian men afnemen toattael BPBiec ootfi
ööeojuptften foube / enbe geb?upifet Beeft.
^eecöeriStaetöunbicB man / fepbe/ bat men befe
opimentoeimocBtbeigOelycfeen metbe fletterle ban
«bonmanen. 35euniberfeiöercfte/iaebaft alle
^oere Setten / befcBjeben be «©obbelgrfte (Ìrajfe
wet be onboctbaerbige eeutoigB enbe fonber epnbe.
®e^ocituancnalleen/fu|itneerben/batfulcB!Sfn:eebt
roet aneen met be goetöept enbe barmBerticrti^t
voote ( bie eeutoicB burenbe enbe fpne gcSmfcBap
«o?tbefcB?ebentoo?t)maetooc& tegen fpne eeutoige
ttcötb^bigBept ; bie geene t#btljjc6i enbe epntlöcfte
jonbenfeonbe onepnbelècB eneeutoicBlÖ£6ftra|^/ali
l^allermenfcBen fonbennocfi oniprtbelöciK Boêtoelfp
figu^lijtïi alfoo toerben gejioemt ;toaht Bet fanbt
ber^ee/enbe be (iertwjbeö i^cntelsi/Boe antalljjcft
fp fprt.fp fiin nocBtaniS epntltcft en telbaer in Baer felfjï;
toantntetonepnbeiiltbis alsÌ <0obt) notB ontetbaec
5Bn/batter ban geen p?opo?tte foube 50« tufTcBenbe
.iSonben enbe be ^traffe^
^atop bie felbe manier Bet quaebt/batupt bi
l'ranfcBe ifêonarcBieöniberfele te baeefert fiont / nier
foo eeutoicB en onepnbdiijcft quaet foube (gn.
2Ilbetoerdt/immetiS geBeel Europa/toasi bart
geboclen( gdjjc&T. Livius en alle toijfe ^olitgcfeetl
feggen} bat men moet toefien / ne omnium rerum j u®
ac pöteftas ad unom perveniat, enbc ben i^ntUgB batt
©iancfiriirti in fpne <©eclncatie/ gcgebeit aen ben J^eet
StmbaffabcutBoreelin «©ctober besi giacrsi bjjfticö
te ften in befe mpne ï^i|loEicn op bat Slaer / tons' bam
befelbe opinie.
IBaer béfe iprans - gefinbeboefcbebact itt ecnefirti
gullere {als ^ociniaenfdje opinie ) ben t©upbel fcBtb
berenbe niet foo (toaft al? be anbere Bem bepingeer^
be.
®e Socinianen oocB itttecp?eteecbenbeteyten/ biö
baer fpjeccften ban be eeutoige ftcaf / gBeBeel anbetsf /
ató na ben letter: bat Ijet tooojbt eeutoigB fomtöbtsf
een langen tijbt/fomty&tii een baji bcflupt beteecBe^
nen. 3©ant Bet eeutoicB berbonbt met 2lb?aBam öBe=»
maecltt bup?be niet «l$i tot €B?i(iusi. 5©atBaertoo?m
niet foube fleitben / ban / tot bat Bet bemigtigBt toaiS /
bat fp fenaegben. ^at Bet bup? onuptbliiffelöcft toasf:
bat isij foo lang aliïbe màterie/bfe gBeojant toierbt
bupibe/enbebernteticBttoasi. 25lpcftenbe oocfi bats
teronberfcBepttoajïinbediaffen ralsi bie ban Sodo-
ma ende Gomarra, ban bie ban ^inibe.
<©pbie felbe maniere interpjeteerben be ^eans-»
ge(ïnbebequalen/bie men ban be dftanfcBe pjeb»·
minattetebzeefen Bast-
ali bea©erelt oo?beelbe/bat bie nae|ï aen't bup?
faten/mee(iljeBoo?bentoe teloopen/om be blam te
leflcBenV niet boo? tooB?ben ( ban mebiatte bie beSKo»
ningfclfin be bobenfle '©eclaratie bertoiecp )maec
boo? toercfien. iKaer befe JpranjSgeftttben fepben/ om
bat be naefl aengelegene min ban ben franfcBe [)?anbfr
Babbentebieefen/enbealten quaetlïen gaenbe/batf
fpnocB ban ®ianc6rijc6 Babben goet te bertoacB^.
ten.
®efe ^ciniaenfcBe politijcft /fept/ enbe geleert^
Bept / anbere fepbe berSeertfiept toiert aen aHer|3jtn=»
een i|oben geinflilleert / aljs een aengenaem fenyn /tc^
genbebpeenpegelgcït geloofbe eeutoige Cprannpe/
enbe onberbjae^elycfte ^ranfcBe '©ominiatie. g&s
toaerBept toasf/bat be <i5ec(lelijcRe 3^?elate enïïoomif-
gBelïnbe ©?tncen aen enbe omtrent be ïïBpn febert ee^
nige^laren Babben ficBgBelïen feec berbiongen enbc
benabe^ booj be macfittge ©wteftantfCBe ^agebupi=
rerti enbe iat Spaignen teftoacft toaa om Baer té
BanbtBaben; faege baerom niet ongaern/ bat ®?anc6=i
ràcitbobenbieef/enbebaerom gBeloofben nietbatbe
jpranfcBeBaeroppjinneren / maer beel eer piotegee^
ren fouben tegen be p^oteflanten / bie alreebe fo beel
«©eefleljjcSé goöiecen Bàbbeningeflotfit / enbe ηοφ
meer affetteetben.
'Ï^efe Conflberdtie toai^niet guaet bp be ïïóomfi gieo
finbijmaerbe ©ereenigbe gjobintien enbe atn^e^
lanbt Babben eben bergelgcBe imp^effen/ gelijcit ^o}""
lienburgB boerbe : immerstoonbe geen etnjl.
il&àtbefe ©jobintim aengincfe /bie meenöen gc^
noecBoojfaecS te BebbenBet toercfeaente fien/ omt
baitet €ngelanbt enbe ^uptilanbtaenfàegtien. «δή^
be Cngdanbt facB Bet aen / om Baer ^omeftijceuei
ontiefteniffett; oocft min gBeintereffeert/ ató Beb^
fienbe eerte goebegragBt enbe ^eetegBerts ®mtit'
rijcft; baer neffensS niet ongaemefullenlien/ bat be^
fen^taetboo? be aennaerbetüngB ban be jPt^ànfcBef
toat totert geincommobeert.
befen tijb toais ηοφ niét feecfeer bat let accorti^
mobement met ^pdgnenen 3^o?tugad boltemett
foubeflfiï^anbelt en gfteteecfimt m l allem toajf W
ri^tbat alle^ ingoeoè termetipm/fultif bat ban
eeniDo
-ocr page 363-
S A Κ ΕΝ van S Τ A ET
h567. eenfacn p?ccifen tijU toante oDec&oinlte toan ïien l^eec —— ^jmciDonJohanljooi aliSttocÌJ ttirt pojïttbe Sonile Cöefegfjt toecbcn / alDoetoelfomiuiae boojflaben / &at fÌjrt;^oci30ip0t titìie aenflaenìje mamDt/ offjet öe- gitt bnn Sianuaciiiö Oetìuaectjs fou&e homen.
«©ejisacqut.öïie Caftel Rodrigo öa&ttó oocö lafi gegibcn/ïiatalle jiailmein hecltantim ίΰβηίϊΓόΠ' öe / eelt niaenùt öagte geabanceert / enöe tiaec en οα^ ben boo? ben tijb ban i3?ie iBaenben aen pbec aSuptec bppjobifteOetaelt foube toojbe ttoaelf/ enbeaeneen boct - Itoec^t b?te (tupbecsi beiï baegDst boben get amiminitie ti?ooijt.
|©enOoo?öenocD oantfcB mei/bat ecntge o?&?ei5 ofle ©atenten totecben liptgegcben tot ijet toecben ban meutoeSegimenten/be toelcfte nocBtanss bp contt^ nuatte ban ben «©o?iocI|tuiTcljen be tbiceiöconen tot befenfiebec ïanbeu bjel noobtgö toacen / enbebpfortf beceen a?oot gfjetal boetboltft j €en g?oot <iBene= caelö pecfoon tot ®?uiTcl / Ijabbe op bat fub/ett gefept; 5iIcfimecc6eecng?ootonberft0Ept tuffcftcn onjï enbe beiL'anfcl)e;fpiicbenmpen/geben boo?/enbe to)il= len bp pbec boe» getobcn bat fp ben ©jecbe bcgeecen / enbe onbcctuffcijm p?epacei'cn öaec feec fletclt ten «©ojïocö ί a©P lieöÉrt tee contrarie geeben aen alle öaet fcDoone iiptdcopfden geen gljeloof/ b?eefcn enbe (lellen baflbe continuatie ban ben (0o?loc9/fonbec nocö- tansün'ttoeccft te (lellen't geen baec toe tocepfcijt toecöt.
^ocBtansi tcotteecbeboenöetgDmitöt bateemge ^opefoubegegeben toojben ban eene bp eenöomjte bet 3Cfgefanten ban be ttoee OoogPrpbenbe partpen tot 3ifien / en bat be iSonciu0 ban be ^^ujs/ ceitbereni be bp ben =öem; - 3©o?{i ban 3feeulcn / upt eenige reben ongecaebe»! gabbe geoojbeelt/ bat be boojfs bpeen&omi (iein bte^tabtfoubegefcljteben.
^mtecefatecen be Btèc boo?ge(ielbe beftoaecntfi fen/öeeftbe SUmbaffabeucban ^paengten ben biep iien5®ecenil)?i!Saenbe ®?obintien alBin: gefcöjeben bebolgenbebjtef.
I
Mïn Heerenj )
NAe dat ick achterhaelc hebbe dat eenige perfoo- nen niet wel onderrecht van de gemeenefaec- ken, haer befte doen om my ende andere Mini- fters van de Heer Koning van Hifpangien onfen Mee- ilerte befchuldigenende kentbaer te maken, </λ( wf necb ms felvm ivilUn httpin , oech van ein ander willtngebel" penwardtti m de Pnvintiettvan Ntdirlant dit βπ Majifiijt
tefii tt befchernun : Waer van de eere van die Minifters en de myne niet weynich gekrendten wort, fo bevint ick my verplicht anders te onderrechten de geene die het miiTchien niet en weten,ende te kennen geevende de devoiredie wy ghedaen hebben om huipe ende fecours van defen Staet te verkrygen, ende fai in kor- verhaleh wat in defefaeckc gepaffecrt is.
Sijn Excellentie den Heer Marquisde Caftel Ro- drigo heeft my belaft in fy ne brief van den ιηβιη May, datickfoude verfoecken aen de Heer Staten, dat zy foude Licentieren een duyfent Manaen of tw»,omìn dienft van den Koning mynen Heer te nemen, waer op gheantwoordt hebben dat de Conjuncturc Van tij dt haer eer verobligeerde tot wervinge als totjaf- danckinge van volck.
Volgens den brief van den twinticbften Mey,heb ick nieuwe inftantien ghedaen omme met dUyfeat Voetknechten te bekome, onder dehantprefenteren- de het gek voor fulcke wervinge ofte het felve volck weder te gheven inghevalle van Oorloghe meC 5wi»-
Volgens den brief van den fei tnminticbfltn ,jieb'icfc verfocht fes duyfent voetknechten om deaeerfteö in- val van den Vyant te ftutten.
Vólgens den brief van den derticbfltn, heb ïck ghe- waerfchouwt, dat ten ware men de Infanterie die de Marquis gevraecht hadde bequam dat Oudenaerdi niet aJleen, rnaeroock degrootftedteden van't Landt yer· looren gingen j waer op ίγ geantwoorc hèbbea'dat fy |
niet en koften doen fonder cpnfent vanille de Proi vintien,|vreefende datfy ons verioeck nietcnfuUen toeftaen voor dat den Pays met Engelapdtgemaeö: ij^ ende om de vreefe die fy hadden voor Sw^p ende den Biflchop van Mmfitr , die ghedurich volck werfde volgens hunne ad vyfen, ende verfach alle fyrie Plaet- fen van vivres en ammunitie van Oorloch.
Volgens den brief van den Juny, gaf ick tö kennen dat door manquement van voetvolck dea Vyant de poorten van tmven ende Mecbclen foude opejj vinden , en niet tegenftaende de Heeren Staten hua geexcufeert op de Oorloch van ,ende'tach·.
terdencken dat de Sweden ende den Βίβώορ vm Munm /?er hun caufeerden.
Volgens den brief van den «^f», hebbe icklatea weten dat de Enghelfche ons permitteerden volck te werven, ende ick vei fochtdat den Staet als meer ge- interefleert zynde als Engelandt om ons te helpen , ons fouden laeten toekomen omtrent àcdrit dnyftnt manncd.
Volgens den brief van den mgentbUndm, hebbeick andermael gevraecht om drie duyfent man.
Volghens den brief van den fiwn m twinticbflenf Vraeghde ick pofitive antwoorde raeckende het fe- cours van volck.
Volgens den brief van den ® ji/t;W/» July, hebiclj op een nieuws gheinfifteert om drie dttyfint mannen , aengefien den Pays met Engelant gemaeöwas, waer op men geantwoort heeft dat hy eerft moeft geratifi- ceertweienendegeadjufteertmet Sweden.
Volghens den brief van den een m twinticbflenl\i\y hebbeick verfocht eene Cathegorique refolutieofte defen Staet van finne was ons te helpen, maerflelden daer op uyt pofitivelijck te antwoorden tot dat de ge- intercipieerde papieren van Tf//»<r foude originelijck ghefien wefeninde Vergaderingevari de Staten van Hollandt, ende ondertuflchen, tot verfeeckeringha van de betalinghe van fecours vraeghdemen in pandt Brugge, Domme , «n Oeflendt,
Volgens den brief van den fesiutwhticbfttn, hebbè ick andermael verfocht omtrent de vier duyfent mm, men antwoorde wederom , dat men die van Hclknit daer toe niet en kofte brengen voor en aleer dat den pays met JEngelandt gheratiftceerc was, ende dat mea yets moefte prefenteren van het geene het fecours koften foude.
_ Volgens den brief van denierfiea Augufti ,,hebick nieuwe inftantie gedaen om het fecours te bekomen , aengefien den Vyant Oudenaerde vermeeftert hebben- de naer DiWirmw/rfi marcheerde ; volghens hei: advys van het belech van Denderminde heb ick weder aenghe- houden om fecours, waer op men antwoorde, dat waertfaecke datmenhun vraegde, »wwi«»««telee- nen, eaie fes duyfent voetknechten, hun in handen ftellende voor onderpant Ogende, Brugge, Damme, de Forten van S.ifabellkende S.Donats dat men on8 leene foude een Mi7/wfe,en afdancke/»i Regimenten Infan- terie die onlangs gheworven waren; hebbende dat te kennen gegeven aen den Heer Marq^uisde CaflelRtdrigtt antwoorde my , dat die propofitie feer exorbitant was, maer de felve geconfulteert hebbende met den Raedc vap Staten ende andere Minifters, vonden goetio* dien grooten noodt een Lidt a^e fnyden otn het Lic- haem te Talveren, foo dàt Hen Heere Marquis my be- lafte te prefenteren de voorfeydeSteden ( gelijck ick dedemet memorie van den derden September van dit tegenwoordige Jaer.
Ende om te betopnëü dat hy met.allc finceriteye voorgingh, heeft hiér gefonden den 'Heer Baron van Bergbeyck.) op dat wy t'fatQen fouden een accordt ma-" ken ende teeckenen het traöaet, ende het traÖaet foudegheflotenfyn gèWeeft hadden alle de Provintiea gheconfenteert, eiid'epp dien fel ven tijd heeft defea Staet in ons handen géftelt een ander projetì ofte voor flach, wier in eehige nieuwe articulen warep» die ons noyt Yoór^cflagen hajddeii gheweeft, en wy niet fyn-· de glie^thorileéri^ Ï)ih die te accorderen i .hebben wy goetgttevóndeo (Ιώ Heéievan Prum^s
' " fcpoel |
-ocr page 364-
en OORLOG. Sevmen^certighflehoecL 3 JJ
frnden. ommcdiétc communicerenaeniyh Excel- j-L Jendc de Heere Marquis dc €φΙ Rodrigé, op dat ky ons fonde authorifercli die tc accordéren, maet de moeyelijcke endefwarefieckten van den Héerc Mar- quis, is oorfaeck gcweeft dathy hem niet en köft fpré- ken in veel daegenv
In dien ciidt qüanien brieven van Ehgilónt j mec àd- vyfeh i dat de Engelfche qualijck namen, dat men ful- ke iniportante plaetfen gelijckOiyiW», ^rnggt. Dammi cnde de Forten van S.Dmms ende IfMU [oade ftellen in de macht van defen Staetj die in meerder perijckel was als fy lieden, ende dien volghende meer verobli- ceert door haer eygen intreft de Spaenrche Nederlan- den te befchermen, ende pretendeerde oock foo veel ofte meer te hebben om datfy nieten waren in fulc- ken perijckel als defen Staet.
Defe Confideratie ende dat andere Princen van de welcke wy affifteniie verfoecken fouden, oock door die exempel pretenderen andere plaetfen, de welcke waert by aldien wy toeftonden, fo louden bycans alle de Spaenfche Nederlanden in die macht fyn van die Princea ende Franfchen, ende oock om dat men te- genwoordich foo nietgeprefleerc en isgelijck wy wa- ren als ickdeiè prefentatie gedaenhebbe ; tén anderen om dat indien felven rijdt den Koninghvan Engelandt jeratificeert heeft het tradiaet dat geQooten is tuffchen ïem ende myn Meefter, dat hem verobligeert direc- telijck noch indiredtelijck te affifteren de vyanden van Spaigiiti, en gelij ck noch gefeyt is, waert iaecken dit den Koningh van Engelant niet en foude fyn tegen onsendedefen Staet, datdeHeeren Statenterftont fouden ruymen OtfimJe, fonder te reftitueren het gek dat fy ons fouden leenen, bly vende voorpant van dien de andere Steden ende plaetfen.
Syn Excellentie de Marquis heeft goet gevonden te prefenteren in panr voort geit,dat defen Staet aen den Koningh fou leenen hetLantvan Η'Λβί het befte dat- ter is inde Provincie van Vlamdireodiftantie zyndeeen Eylant door't Schelt omcingelt onder'tgefchut van Huifi m 't Sas van Gent ; en de Schanfen die dependeren van defe Steden, fyn licht om cedefeaderen tegen den inloop der Franfchen.
Ende en foude geen Contraven tie tegen het traftaet V8D Guarantieiyn die defen Staet heeft met Vranck- rijckjfynde gegeven voor pant die defen Staet foude bcfitten, en dat KrüBC/^jci^geenfints qualijck en cofte nemen dat defen Staet het defendeerde, ende by al- dien fy niet te vreeden en waren met dien pant alleen, dat men haer een achterpant foude geven tot hare ver- feeckeringhe,enift datfy niec enapwoberendefen voorflich, dat fy door hare groote wijlheyt eenige an- dere middelen fouden fuggereren om ons te ailiftere ; wy hebben verwacht eene Cathegorica antwioorde op onfe prefentatie, maer tot noch toe en hebben wy geene konnen krygen, ende eenige Minifters hebben ons gefecht dat fy geloofde dat defen Staet ons niet en foude affifteren als men nieten foude accorderen de Plaetfen die ick hebbe gepreienteert by memorie van den iiriraSeptember; waer op ick goet hebbe gevon- den , dat den fieere van B»rj^%citwederom foude naer Brupigiea om den Heere Marquis te adverteren wat terpaflèerde indefe Negotiatie j fommighe andere feggen dat defen Staet te iamen met Vraac^rijci^de wa- penen foude aennemen om ons te dwingen de vreede te maeckèn, endè dit (oude fyn in Gonformiteyt van dcft Briefen projedldat den Heere de Litnne gefchre- ven heeft aen den Heer Ambafladeur d'Eftradesdeü etSuWra defermaent, omdaerovereen Tradaetté maecken, directelijck fynde tegen den Koningh my- ren Meefter ; het is my feerleet ge weeft te vernemen dat den Heere diLionni feyt, dat den Koningh niet en eyfcht als defen Staet hem gheprefenteert
Ende dat den Heere van Beuningea feer content was vertrocken van het Hof van Krencit^-jVitj om dat den Koöingh het geaccordeert had de aen defen Staet, fo «at wy merckcen dat op dien felven tijdt als men hier o»nd«lde om oos te helpen defmdmt», dat defen Staec |
traflecrcte met Vróntkiijskóm οπΒte dwiógeàidit wy fouden geven op al het geene hy goetvintonidéiiiifi- fmtdeerd, fitijjfmit j die hy preténdeerc door dé Doodt van de Cöningh mynén Meefter, niec teghenftaendè dat de Heeren Staten wel weten datfe onghefondeert is i maer ick en wil noch en kan niet gelooved j kén- nende den cincereil Handel van defen Staec, dat die waer föiide fyn j inaer dat bet een vont énde treek vaa de Fi^fche is om ons in mift^ouwen te ftellen i endè te fcheyden van onfe ghemeene ihtereffen, ende dat fy oock geptibliceert hebbe» dat wy noch van énsfel' vin, nàcbvon ÀndtnwilhngbtbilfenxJjny ende het foudé myvreemt valletti dat de Héeren Staten nieten foui de bemercken, dat den Brief van den Heere de Umni ende het Pwj/S van het gepretendeerde Traftaet, an· ders niet en is als om haer ende andere Princen irt flaep te wiegen, op datfy ons niet en fouden affifte- ren met het fchoon pretext van de Vreede die hy niet en wilt noch en foeckt, maer alken om al de werelt wys te maecken en te bedriegen , feggende, dat hy de Biaat/ijfhet Tradlaetfal maecken met den Koningh mynen Meefter j want wieifler die niet en weet, dat hy tegen fyn vftmendi W»tinde Vrede van Pirineeii Pertugatl heeftgeaffifteertfoo ras als de Vrede gefloten was,ende daer naergemaeiS: eao ligueoffenfive endé defenfive met dat Rijck, ick laet de Heeren Confide- reren j of hy voldaen heeft de Ligaev/Hi Gmarantüia den Oorloge mec EngeUnt, of hy gehouden heefc't ac- coordt van de Vloten t'famin h i/oegeh, wat moeyten ed devoyrenhynietghedaenen heeft om een Vrede te beletten, ende als hy't niet koftedoen , heeft hyleit gegeven aen fyn Ambaifadeurs dé felve foo lange uyc te trecken als fy koften ; niet tegenftaende alle de grl- mafle die fy gedaen hebben om te folliciteren de Cm- ilujleo van den Vreede, omalfoo defen Staet wys tê maken dat hy't mevnde en voorcginck alle Btmt IPoji
Ick wil hoopen, dat de Heeren kennende den won- deren handel van de Franfche, en datfy bitrviunnejt en bDudiM, hare gedachten lullen laten gaen om te hel- pen defenderen de Spaenfche Nederlanden, bidden·· detenlaetftendatzy ghelieven te confidererén naer hareghewooneiijcke wijsheyt al dat icfein defe brief haervoorftelle, op dat noch d'eennoch d'anderbe·. drogen foude mogen worden j hier mede bly ve, &c,
ïSaei6eniie ίκ «0ο|ί-3ΙηϊιίΓφί 3©3»:m ia ^paifi gfeti te boewn/toajï eetiiclj eefcDil gelueeft. Jim^ öaflaiteui;/ om te tDoeiwnöeii feonttiöÖiSgeiiegeiiti ijepttotoniterDouWneije ban gocöe co^cefpüttïiemie/ Beeft ïien twaeifden ^«cemBcc iniJöeöeiKn öetbol» gentielgeittonael:
LEfoubfigne Ambafladeur d'Effaigm, fatisfkifant JlSictiid* aux ordres qu'il vient de regevoir du Roy fon ^ Maiftrff, en date du quatorziemedu paflè doit oe βοΛ», dire a MclTle» Eftatsdes Provinces Unies, que fa lnWfr|t ' Majeft. ayant faire Une particuliere refleXion fui Ie Comis memoires que Ie Seig. Kenrj de K/</«leur Refidenta M.idrid\\xy auroit dohneau réguard des precautions quiauroientefte ordonnees touchant l'introdudioa des Mmbandifts dt Vlnde Orientale ^oüt eviter celle dé fes Rfii//»f de Pmugal, & fur ce que Ie foubfigne Am- bafladeur auroit remonftre a fa Majeft» iür Ie mefmé fubjeitj elle auroit efteférvie deluycommenderdé declarer a L, L. S. S. que Γοη regevroic dans fes Roy·* autoestouces celles qui pro viendroient des conqueflés deiiCamfagnh de ces Provinces $ oUdeleuisComp-^* toirs, en fuitte de ce qui convenu par le Traitte dé Paixjfansy admettreaucune interpretation, ouex- plication : L'intention de fa Majeft. eftant qüe Γο0 i'obferve abfolument & fanS aücun changeinenc, ainfl qu'ellel'a ordonnedans toütSles jiortsdefesRoyad- mee d'ouL.L.S.S. peuvent införer Ie fincere defii quefa Majeft. a de niaitìtenir toUt ce qUileUra promis par lédit Traitte de Paiit &de beneficierlö Commerce deleurs fabjé(^, quientirerontunno- tabieavantage, lesautres l^ationsendenieurantsex·^ duet. FaitalaHayelé ui dé Desembre r^ÌTj. |
-ocr page 365-
334 S A Κ E Ν . van ..S Τ A E Τ
D€uouïiei;rti)2bectt JimDaflTaiieuubanSpangi?, bDllioeiiïie acuite öicfjp Ijecft üifiomm * ' "batt iJêi» =0οηίη0ίι fy» .iBecttec i» öate öcn Meet' tienöèn .boojleïicivmoctreaoc» aiit nwj» leewntie ^tatert liaitbe JDcmmcIjïJc ^?oWnrieii/öaiftnie iKajeliept genomcu {jcböeniie eeit paiticultece reflocie tóe ÖClt ï^eew Hendrick.van Reede I)acc Seft&ent tOt Madrid ί|ίΐη OsÉft obccgegcbeii / teil aetifieii ban&e boo? wtBteit bc toelcfte oeo?PO)iiKci-t toaceii caicftcntê ietnUpWngeban öu €>oll 35nljjfcfieSoopinanfcljap' pen / omboojtefiomcn/ biebait fijne öebellenban ©o^tugael/enöeop 'tnceue ùatùenonUecgefcfeeben fJmöalTaiiem: op't felli; fuDject acn fijne Aïïajeflcpt be«Doom iieeft/ öe toeicfje öienlliglj Oaiiöe geartjt Öem te commanbecett ban acn ü 3§oogl) .liBogenije te bectoonen / bat nteii in fijne ©iOJungcijciien foiibe ont^ fangöen alle biegeene bic mocfjtenacnhomen uutbe contiueflett banbe Conipagmc ban bie ^^obtutien ofte ban IjaceContpioircn/ ingcbolgeban't gecne isï bccb?agen öp öet (Ctattaet ban 3®?cebc / foubct toe te (laen eenige bebiipbinge ofteuptleggtnge/ jijnbe b'in-- tentte ban fijne iKaiejleptbatmen abfoUitelijciienbe fonbec eenicl) engageutcntfalnaei-ftonien / alfoo alö be fHbei)ctgOco?bomiee«rjeeft/ tnallebe ^eeftabenen bait 5ijn iioningDrych/ ban toaec Ijnci; ©oogD iBog: fionnen bccnemen öe finceue Degeerte bie fijne Jiïèajefl. ticeft ban te onbcuöoiiben alle Jjet gecne ijaci· bp't gDe- fepbe (Cractaet ban ©jcebe i^ belooft / cnbe te benefit
Etccen öe Commercie ban Bacce (©nbccbancn / bie een latabd boojbcd fiiUcn genieten / blpbenbebeanbete fatten baec ban bupten gijeflooten. «iSDebaeit in ben Haegebcn i2.3ï>ecembci; 1663.
^Ölagenbe oochtec felbertijbt obecDft (Ccanfpojt öe»; Contrebanden na Portugael.
ftön Τ Efoubiìgné Ambaffàdeur avoitfer-
_atBte JL/ memenc efperè l'encier, & inviolable accom- feiibin ' pliiTement du placarc que Meflieurs les Eftats tKS^n"* Provinces Unies aiiroientfait publier
tn na" fiir les plaitites, qu'il leur auroit porte par coniman- ^önent expres du Royfon Maiftre, afin d'empe- * fcherie tranfport des marchandifes, & dcnréesde Cfinirebande au Royaume Rebelle de Tonugat ttn fuitte de ce qui eft fi [olemnellemertt ftipulé à ce ra- gatd parie Traitté de Marine parlequel placarc L. L. S. S · auroient ordonné que touts les Capitaines, & Meflieurs do Navires, & les marchands fe de- vroient regler precifement, felon la teneur dudit Traitté ( fans y contrevenir en aucune fa^on ) & cncharge deplus aux Colleges refpeóUfs de leurs Ad. mirautex. de pouvoir & r^medier à eet abus par tou. tesfortes demoyens, n'accordenc non feüiemcnt mcmsTaJfeports^om femblablesDenréesde Con tr e bande difimécs aux Havres dudit Royaume de Pertugili, mais defFendant de plus aux Capitaines des leurs VaiiTeaux de Convoy de laiflèr paiTer,&c entrer dans lefdits HavreS ceux des Marchands, quien ièroient chargez & mefme de permettre qu'ils fe- roient vifites par ceux de Guerre, ou des Armatenrs defaMajeft. qui les rencontreroientenpleine mer, & que les Ccntraventetirs feroientchaftiez ; mals cependant ayantdonné ordrele 6. du courant au Seig. Richard Conful de fa Majefl:. en Arnflerdam de remontrer au Colhge de l'Admirauté, que Simon & Loptys 'KpdriiHeid:Sauz.ii Pormtais auroient chargé milie Bartls diPoffdre dans Ie Navire notnmè l'Evtf- 15«,qu'ils envoyoient àZ/iii^a»»e, lefquels ils avoient couvert de planches , afin que 1'on ne les trou- Vaft pas fi facilement, & de demandcr qu'ils feroient arreftés, &confifquez, SclesditsPortugaischaftiez comme contraventeurs du Traitté en conformité du Placart de L.L.S.S.toutei fcsplaintcs > Scfesde- |
Voirsfa'onteu aucun efFetìfous pretexte qu'Hn'y avoit pas des preuves fuffifantes que ledit Navire feroitfrëttèpour Lubonne, quoy qu'j'l cóntoit que d'autres marchands y avoient chargé de l'tAvoint pour là mefme Ville, & que mefme 1'on auroit allèii* ré quelque partie de la charge a fix pour cent Sc affi, ctié des bi Iets imprimés ( comme 1'on Ie faitotdi' nairemonr ) qui contenoient que ledit Vaidèau allolt à Ltsbonne, maïs au lieu de faire'defcharger, & con. fifquerces munitions, ainfi que lajuftice Ie tequiroit, apres beaucoup d'oppofitions 8c de difficultez meücspourgaignerdutemps, onena donne ordre au Capitaine dudit ì^av'iTetnomméAbrahamKrpj- fen pourfortirdu Tellel, fans attendre Ie Convoy. L, L, S. S. peuvent bienconfidererquefa Majeit. ne pourta point diffirauler cette procedure, Ia connivence erop evidente, que l· on a en ces Provii». ces, pour femblables exces, & concraventions au grand prejudicedefon Royal fervice, les Rebelles de Portugal ertane continuellemenc fecourus, & ailifté de tout ce qu'ils ont befoing, Ce qui oblige Ie (òuifigné Ambaflàdeur de prie r,&requcrir tres- inflamment L, L. S. S. ace qu'elles facent chafliat lefdfrs Simon & Lonys de Soufa refidents à Amfierdam & le Capitaine ou Maiftre de ce Navire, comme in- fraileurs du Traittc de Marine, & empeicher par une demonftration exemplaire, que l'on ne com- mette plus à l'avenir des excésde cette nature, qui donnent occafions aux pleintes, que L. L. S. S» font fouvent du mauvais traittement que Ics VaiiTeaux de ces regoivent. Fait à la Haye le 12. deDecembre 1663,
D<!inonbccftDjebcii 5lmba(fabeurban i^pangtcn Babbe baltelijcft gcDoopt op be geDeele enbe onge^ ffrienbebolb?enginge ban {jet placcaci bat mijn JUoccen be ^taten Cienccaelbcc ©eceentgbe tieniiabben bocn publiceren op be ftlacBten/bie lji> ljaeL-f)abbetocgOeb?acDt/ öoo?ei:p?csi bebelbattbcit iiomngDfijn iKecflec/ tenepnbe ommete bclettm Set bccboecen ban be JSoopmanfcgappcn / enbc ©a^ een ban Contcebanbe nae'tcebeUtgDe ïioningMcli ban ^ojtiigael/ingebolge ban't gecne foo folemnelijtii
geflipuleect ten inftcBte banfiet Contract ban cine / bp toelcli ©laccact öaer .fiföog. Dabben gljC' o?bonneect/bat alle be Capitcpnen/JI-^eeren ban ^cljc pen cnbe Cooplupben/ Oaer nae ben «löoubt ban't ge-- fcpöe ®cactaetp?ecifelijt6foubenI)ebben tetegulccctt (fonba· tegen tegaentneenigec mameren )eitbei)!>i benbten gelali aenbecefpectibe CollegtenbanBaere 3fibmiralitepten ban te boo?ricrt enbe cemebieccn in bat abupssbp alle toegeitenbe nubbelenmettoefiacii'' beallcenelücö eenige §9affepoo?ten/ boo?Wccgelpc 3©arenban Contcebtinbe gebefltneertnaebe^abci ncn ban't gcfcpbe i^oningDrijcft ban ^o?tiigael/ma£c becbtebenbe nocfjmeer aen be Capttepnen ban Dacce ^cljeepen ban Conbop ban bte telaten paffecen/ enbe in f 'oopen in be gefepbe Babcnen bie ban be Cooplie^^ ben. c toelcfte gelaben 5ijn / alii mebe toe te ^acn batfe fitlleu toecben g&ebffiteect ban bie ban <©o?lo08c ofte 3ficmateiir0 banfijne .ïKajeflept/biebefclbe in bolle ^ee mocQten rencontreren / enbe bat be (©bertrcbecsi foiiben toerben ge|iraft;maerüebbertbeonbertu|Tcl)Crt o?b?e gcgeben acn Sr. Richard Conful ban fijne iKoj. tot «mUerbam ban te bectoonen aen't Collcgictcc 5CbmtcaIttcpt bat Symon enbc Louys Rodrigo de Soura,^o?tugeefcn oclabenijabben/ bupfenttonitCi luniiföniptinöet ^cljipgcnaemt ben25t|Tc0ot)lJ« toelcft fp fonben nacc Liibon, be todcRe fp met plaitC' Iten bcbccfitöabben/ op bat men bic foo ItcBteltjcfi niet en fonben binbcn / enbc te becfoeciten bat bfe mocDte» toer ben gearrefieert enbe geconfifguecct / alii mebe bc gefepbe ©ojtHgee^fgeflraft:/ gelijcBbbertrebersibw |
-ocr page 366-
ίΙΓ^η flèüöeh geftatit eenicD effect / onöct't öeci el Dat fnSSV&öVuffifante betogfett/ ijatöetaöefepöe Kö Miiifl'oiitoa.tf l>eb?ac!)t Ooe toelijet tileecfe Sorte iffooplupïienDet met fiabec Ijebben gelaben Kftlbc ^taùi/ enbe öat men felbe BöeafTuceect ftabbc eentcuaeiieelte banöe laeömge tot feis pee cent rtùc aeiiecffagert geti?uc&te büüetten ( gdntS men m^ltjcli iïoct ) m Dielöen / bat Ijet {je^ije ^cljt. MC L il bon gmc6/maec in plaetfe bat men fciuöe boen eüriaöcn cnöe tonfifquecen bic aimmunitie / alfoo ais
itoiiwc ettöe ötfficiuteptcn booi0yeb?acljt om tijqt te toinneH /oil^e gcgeben aen ben €apttepn ban't boo?f3
AriliPOÖèneintt Abraham Crynflen, om Upt Bet Mitelte loopenfottbecDetconboptetoacSten. ©aec Mjjrtfi jjiaogcnbe fionnen toelconfïbeceten/ bat fijne ® aiclicpt met en ftan berftoijgen befe pjocebupcen en öcftalte DIijcfedijcfteooglHpclimge/ btemen Deeftin fiaece è?obintien boo? biecgelijciie moetbnl enbe obec ffclimalie / tot gcoot naebeel ban fijn feoningBlgcBen inmft/fijniie be rebellen ban ©o?tugael göebtincöl9c& oiiiicciicunt enlicgeaffiltecct/ banalïjet geen fp ban noo&e iieöDen / Ijet geen ben onbecfcIj?eben SCmbaflTa- öcurlJciplicDt ban öSi^o. il^og.feec miiantelijcfete fttijbeii/ entte te becfoecBen ten epnbe befdbe boen (feaffcn öe gcfcpïte S imon ende Louys de Soufa, tDOO? nm&c tot ^mfterdam, enbe bert Capttepn enbe Haeef- m ban öat ^cljip / alis inb^eecBecji ban öet Ccactaet ban jiSacine/en te beletten boo? eene eïemplaice bec- tooniiigc / tiat men m toeBomenbe niet meec en fat ge^^ ijoogen niocttoillenbanfoobanige natupce/bieocca^ (iebanfilacijtcn gebenbatljaec ï|o. ïBog. beeltijbtii Doen ban Ijetquaet (SEcactement batbe fcfleepenban Ijacre iD^obÉnrien gOenooten. <!5ebaen in ben Haege tot 12. g^ecembec 1663.
®>c25tffci|op ban Straesborg toaji ötec in be maent );an ^ccembec / gelogeect in 't i^upiü ban be ejctcao?- SinacuiSllmbafTabeucsi/bo^ op ^n epgen hoflen/ ^teltltcljfllötecfeec ^jincelijcB/Bebbenbe een trapn liaitbeel€Ìtellieben/^ie$Ì/Ea^epen; {atenbe fic^ Dbeintaelriibtopbtai$tenboo?eenconfert ban confi- fjKicnijc (SrompettetsS j enbe met to^niilj minbec 0!jebolri)quamho?t!Sbaec naerfjjn ï^eec i^tóec/ ìim25iffc{)opban Metz, g^itmoefle aen be «löcceftt?» mceröe eiitie anbece CbangelifcDe Jttectfienbienaerii b?cenibtboo?Bomeni öieal e Douben d'ifoftimie ofte fldjjföïjciJtjbolgeniS betegel Ommanmryms mttm unfic. ginbecbaet toafl toat/bat nopt/gebupcenbe iicesi öepublique /toaiï gljeftöietjoffebect bat ben t» ®i(Tcf)opban Uytrecht,ertalle nieutoe 55i|Tcöoppen •^«'ban ï^aerlem/ban Middelborg,bart Leeuwaerden cni){ Groeninge bjawn bjecö gebaen/ nopt toaren giet ofjcftcnfoaïiane ^jelaten enbepacaben/opentlijcS /bes bent/ enbegeabboueectj öfec toaren toelfebectbe ©?e=· ìieìie<ect5biffc8opbàn ïieulm/enbe ©ifTcIjop ban Munfter getoeefl onbefient. jHaer bit toaö altartiS wie |
©ifcipulen banben ^eeceGhrifti;ia niet met 8et lebett ban Chrifto felfs/bie göettomeiiS in een armen fcDijn/ ofgelöcfi D, Lutherus feptineenacmecgeflalt;maec baer tegen bjo?t grfegpt / bat ben i^eereCOjiflusf enbé fön apoflelenleefbenm een tijt ban micaculen; Wé geentoerdbriöcöemaciitnod) mftibelen ban noobert öabben / nocö totlben gïjebjupcBm. jKaer febeet bieit tgbt ( irtfonbecfieptbehnW be <!£bangelif<®e fuftinecett bat be miraculen Rebben ggecefTeett (0eeft be Cfuifle' lÖcBefiercSoocfttöbelöcBeenbe menfriöeüjcite imbbe^ lengeb?upc6t.€nbenoc8 öebenbaetöe be^bangelts fφe ^?ebicanten niet alleen app?oÖeeren be toapenen/ maec bibben ooc6 baer boo?/en feer bieriglijcfi/ gelijcil meninbenleflen«©o?lotöfoo ötecaljS in €ngelanbt fieeft göefien / fioetoel geen ban bepbe partien onbepl,· baerlDcit can berfcecfiert jijn / toie recfit Dabben ^n be eenboubige fiecfjte «©oopSgcftnbei fjoctoelbe toapenen en be(©berigf)eptberfiïepcni)e/enbe baer in toillenhe boigen öet oube €bangelifcU enbe 3Cpoftolifc0 leben ) baben boo? 't fucces ban be toapenen ban Daer (©be^ ©ffi rig^ept. conr^
'©eïuruii ofte oberbaet ijS te mifp^ijfen in aiïe foo?tert ban menfcljen/ infonberDeptin be «©eefielijtiEie/ enbe baeromfp bit niet gefept tot berfcljooningeban bie ban befe ®?claten, «finbe 't is beöent bat be groote fcDeuringen Sec 3®albenfen / ofPaipim d, lugium on; trentjtietelpïefecuium;eniiein Det bijftienben fecu- lum bp onfe tpben inberbaet gDefpiooten jijn boo? bien oberbaet ao^er ober Ërarmiis fegt : bat b' eerfte bet SIpofïelen aleec logeetbe «/>«<< Simonem Cerhrum,
enbebatnutrinmn^nm PMtia vix fufficeriM rmfimdó
eptiSumjjhri, 9ΐ11β cenbouWge Eiebenbatatmeeerft leben bet ^poflelen/b^gelijtBenbe met get tegen^ tooo?bige itoomfcDe / binben Öaer ge-ergert mbe pjacgt enbe oberbaet.
IBaet toat falmén feggrn i toitmen be I^erc6e toe« berom fidlen onber be tpben bet berbol^nggenl toatfal't banfijni <6obt be ï|eete in'toubeTefta- ment geeft ttt't boutoen ban fünmdie alle bebentft^ lijcbe ornamenten aen beJ^ercB enbe pjerogatiben aett bej^cB#cEieperfoonena^bebolen/enbe Cg^ifhiiet eeef%etntetbarboben.(lEnbe be anbete Cbangelifïlie 8ebenbaecöSfelf)ï/<mp?obeeten befanatöcfie manier reban boen banbe USàmifteni bie Quanfupjif ggeÜicB be SCpoflelen ( leeten/ enbe gaer tübdüjcïi jpanbttoercit boen.€nbegoetoeIbeanbere-0een ftoaetiggeptmaec^ genbanbenaiutaet/biefpbienen/telebert/jae Ma^ gen enbe bideren genoeg bat menfe foo foberenbe ar« mel{)cBgageettuptber{^et^e oberblo^e Mttt^ fieli)cBe mtbbelen / bie ban outsi baer toe gegeben toa« cet9lttben3atetai®ti£98flbbe een 5^ebitani tof ïipben( foo «ioolöaejïbefcliiöfr) niet meet àlsi b?ii "lonbettgulbeesiiïaetó/enbebettiggmben totöupjj:» JHP?· 91« be iSteben ifl / naet abbenant be tegentoooi^ bigeliojtdicBöept/becbetert.j©aecoi)be 33o?penifi boo?gaenss nocfj ontrent böfDonbeit gulbenjï. ®oi
en O OR L O Se'Ven en'veerHghfle hoecL 335
iÊ.cacmt'ia confiï?mtt^tbait öet ©laccaetban enöefanfacetnöetoicdtquamntctfeec tìaecten met tói-i^l^aO iKog. alle toeUBe 6laiï|tm «ιώβ öebotcen öetjgtongdtfcö eenbouöiiö lehm ban öe ICpoflelen ««
i»MM.€ni)mbetoaerBeptteffeggen/foo gtootenfìaet bienepnbefiill^fiellenBetbolgenöe Beb^iSi |
Biwp dat het een Predicant metfijn Huys-Vrov, alleen, niet mozetijck en is
dertguldens eerlijck televen^ want hy nootfaeckelijck des ïaers dit 'üolz
S^W doenheeft, ^
Aen twee vierendeel Bottr toet den Impoft
Bfli, AcnKrfex,fookoeye,viritte,gtoene£betmelcKeenW^^ ---
«orlati Aen een vierendeel van een Oi, en een half Farck,en > Yier bouten a twee gulden,acht hoendeten
a vijftien ftuyvers, tien paet Duyven a viet fbyvets het paer, dri· cn dertich pont Hutfpot
Aen verfche en ^efoute Fis, Haringh, Stockvis -—
Aen vijf en twintich pont Rijs, Haver en öoft ■ ■■ ■■■'-ι n -1-
Aen£npi(iBen5eoMiw,foogtoenalsdtoogh ■ -■ ■ » ■·'■' ik—a—
«η W^rwow.i^a/jiM en allerïey Wortelen en K00I —- . -
fttSchcpci'Boeckwe^temeel --- ■ r „ .
^tynnuchpontr<iwwMÌ —-- , n. ι·ι.ιι·
AEnBroot
Mfiiii AetitWi»P
36— d
48-- Ö
4- <S
jo— «
lo— α
f-iö
4— ο
«—lo
Αηή
-ocr page 367-
>0^ O
336 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i<67. etideander Freuyt —
—— TweehondercE/ii-ina twee gulden 'thondert
Aen allerley Melck^ en Hoom
4- O
le— β
O
3— O
a—10
2—10
2-10
O
30- O
40- 0
10- O
12— 0
O
7— O
2— O
2— O
12- 0
2— 0
O
1— 0
ÏÓ— 0
Io— 0
ay- 0
10— O
Teper, Gember, Nagelen, Foely, en ander kruyt;
%i4)cker en Sjroep -;--—
Aen alIerJey Salade
Een halve Sack Sout, met Import ende t' huys brengen
-- -- -
O/re van Oiyven
Acht half vaten Bier met impoft ende t' huys brengen -
Hondert entwintich manden Turf met het opdoen fcven en twintich gulden,ende dettien
gulden aen Hout, tefamen-- ■ ■· ' ■■
Een half Aem Franfche Wij» ,met den irapoft en t' huys brengeni -
Aen licht, fookacriïen als Lampen ........- --—
Moftaert en Swavelftock ■ —-------——
Secp - -- ---
Stijfrïl ---— —-
Potten ende allerleye aerdewerck - ——— ——
Aende Wafteren Schoonmaackfter metdeKoft - ...,.,.,,,—
Feylen , Befemen, Boenders, Kalck, Swarfel, Schiilpfant ende Bickfteen -
Tot onderhout van Huyfraet ioo yfer, koper, tih, Bedden, ende Deeckens ■
Aon Briefloon----■ ■
Aen Reyfgelt --—— ——
Aen Doder, Apoteker, Barbier, met Scheeren, Laeten ende Drancken
Aen Boecken, Papier, Pennen, Intì ende Courant
Aen den Armen tien guldens laers, 't is ruym een halve ftuy verxjaeghs, de Vrouw en mach
deDiaconen niet laten voor bygaen,al(öo de man alle Predicatien de Gemeente totmil-
daedicheyt vermaent, foo moet fy een goet voorganghfter wefen, oftedaer foude van dc
Diaconea opge Iet worden, die mochten hem dan van gierichey t befchuldigen, Λ volgens
dien voer een afgoden dienaerfchelden «—.
421— 0
53ctt atpoltcl ©aulusS fcpt/ tóe Den 3llltacc iitent tóe niocteu af Icben/Sm acbcpbet ti fpn Ι,οοη toaectórti / tttiic men moet öen ©ffcBe/tóe öojfcijet/ben mont niet toebitiüen / toaecom en l»o?(ïct men onfe <0ee(iei Iijtftcacbepüetsi/iiteai!ï3®acöteEsi obec onfe Stelen öBefleltjön niet met een eeclöcfi SSalarfi/op iatfc mogen / g^ücK taan paec becep^ i»o;tit/<0a^b2p 3911/ omBpöeltetien eerlijcfi te berfcDiinen/ men 6eBW tegöeöencfeenbatiSamueleenett Spïien wil ^«tB |
I Sam. 28 -14. |
WyfitlUn de Klederen flellenmet haer tosbeboorterti en dffelve wat partkulariferen.
De man alle twee [aren een Kleet, dat koft vcertich guldens jaerlijcx
Om de tien |aer een Mantelvan feftigh guldens 'slaers ■
Om de tien Jaer een Tabbert van veertich guldens, 'sjaecs ——
Om de vier Jaer een Hemtrock van achtguldeo, 's Jaers ——
Aen fomcr en winter Handichoenen --—-
Jaerlijcx aen fchoenen ende muylen voor haer beyden —
Aen boven ende ojider Kouflèn voor haer beyden .
ToteenHoet'sJaers
De Vrouw om de tien laer een Huyck van veertigh gulden, laerlicks
Alle twintigh laren ee« Vlieger van fefiigh guldens, laerlicks
Alle drie laer een Rock vah vier en twintigh gulden, laerlicks
Alle drie laer een lackjen van achtien guldens, laerlicks —
Alle drie laer een Borft met mouwen van twaeJf guldens, laerlicks
ABc drie laer een Borftrock van fes guldens laerlicks —«
80— 0
i^ief tiS noclj niet hotü Lint in ïie 25?oert enöe Veters in l>e jgtfjoenen / Meffen, Kannen, Kranen, Kam-
men , εη beel tóngen tóemen altejsi niet ban debenc&en / bujji giec boo; memoTts :
' - Foor het Linden laerlicks.
Voor Man en Vrouw yder een Hemt
Een paer Slaeplaeckens —. —
Voor hals Neufdoecken en Beffen --
VoorNeufdoeckenindcfack — — —.
-ocr page 368-
en © O R L O
Twee Servetten
Peeckhnptn
i^inniCÌaHalfdtecken_ —
Ultekfmerm ·
lindmi^oeck. -
^aijcsentamsjyCutfrn —
42»—IÒ
80— o
547^ 4
«itii3iboo?tSÌa«0ewì)in0en /Weom 6o?tBept hw ticnDba0e|ïa0«t'3®ÊCtit in beijencltert acöeüeit/aliS ien®?eöicanttttetfijtt3|iipnj?oualieeit (otocd noaiiti
fact&eljjcftbaniiamöeeft/als ÖteclwUen sedeltii/
ïmiMiornmevtijatïite moeten mm/Ui Bela|t jijn ««bdiiiniiecm/enïie auöcciS geen miööelm ban iiacrfclffienSebDen.
beiliteïien ban te l^utoeliicfi ett't eeBfeöen öec
Deeft/ fijn nieccHte&enen ban iien 3llntfc(i?i(t / fo geeft men in b^eticften/af öitniet meïie gêfjooit tot öen folitpe3lnticB?i1l/iiaec ban D. Lucherus fc0?jjft (ftet op öet Slaeu ö?ie en feUfcD) toant geen onUecijout te gettcnomeen©?oute onbecfiouben/ist inbtcecte- ©ί&'ί fötitoelijcli becbieöen / en geen oniiecöout te oebcn aö ban ©ITe en ©acc6ertjS bleefcB teeeten/i0 in- iiircctelijcft becbieben anbece beltcatec fljpfen öie oDoii Ogcfcùapenfteeft; een feecïiecgeefiicD^ietiicantfepi ÌB / tcö D«i een a©ijnbeclatec getoojben t te {jennen gibentie / bat f)P öoo? be &ojieUJcBöcpt ( enbe beelöept ban fijn fitabem» geen mibbelfjabt om toönte ö^itic- tol.6eltjcfenube oEbangelifcge <iEö?i(lenenlatcfjeit metöefeconfequentte/ alfoolatcöeitïie anbece/in beel crootei; öijetal ( enbe febett fobeel eewbjen ) met be con^ fcqumtien bie be <£bengelifcge ttecben upt bei-gdiit&e ®i5ctcn ifanatijcii aen alle hanten. toaecSepttsi/ batbeteccfte moet aKentijalben gecegeect too?ben/ cnbc bjitt geuegeect ©olitöti&elöcfi/ eben fo toel alss Bet ïtaüötljiips. SInfonbecBept onbeE be «©ecefbimeecbe / flitoaet: be j5olitijcBett alleiS Bpböen onbec Daeu getrof= fcn : aifoo ootft batfe Bet cecBt Beböen / enbe gebjupc^ ficn/aitffptotllen/om ttoee upt be H^agttïcaet te 8oubm in alle ConfiHociett / om toe te fienbattec niet totnabed ban'tpolitöifi gebaen en1i>o?be. ^önbe fllleJuraEpifcopaiia getogen aenbe hjeieltliit&e iïe= gceting/jijnbeoocft in befe ®?obintten Bet Confifto? ricof ï^eccHenraet gecompofeert bo«? een meeicbec ge^ tfllbanïaique (©ubeclingen en ;®{acotten. gin be ©altjiiSeengeBeel ïteccfiencaet ban Eaiflue/ mee(i Kecötfgeleecbe enbe alle ©olitttiuen; be €ngelf£Be Bie- rancBteDeeftbaeein meec gebigileectialtoaecfe batt geen Eaigiie (©ubeclingen of ^&iaconen en toeten en Deolien oacfi nocB DeBouben Bet tetBt ban te compare^ m in't f aciament. '<€ bjelcfifjjn fbttbement Beeft op « iaectteiijitie goebecen bie be ©ewfte baet notB obe^ ntlj Beeft/enbe om Bet inteceji ban ben t^etcftelBc- nen^tact en ittibhelen in acBt te nemen ; toant alfo SRwe^taetfcBe'öecgabecing göeBanbelt toojt Bet w^aKiibarialleangefetenen enbe 0aec goebecen,· «nöatbaec'ntet aiton Boogec ^tantss-pecfoonen / be aiiftètii/ ?0io?geci enbe €pgen- ge- ecfbe Ofte pbemeit cej^efentecen: fo Beeft Bet alle ceben ban ®^i«it/batbaec ootö compacecen bie te ï^ecfie^ WBe tt^jefeiiterert / niet alleen aengaenbe öe ï^eccfici ^taet( baec immecss fo beel aengelege ijS) maec TOCfi belangenbe Baec jfeercBelijcBe goebecen. €nbe ttft mene met bat Btec eertig cecBtfinnicB ^?ebicant i.ö bie wtoocfi niet/in Baec /foubc tiUitö oojbeelen. €η WbijMibtfcBeïïijcaen too?t fultF ootft alfoo notB gqj?acttfeert. Hacc onbec be ïloomfcBgefïnbe i$ bàrt ùe eecfle tpben of ( naec bat be pecfecutien in be öecbe en biecbe eeutoe opBielben ) enbe nocB / ftilcjc gBepjac- tifeect/oocö met p?ecogatibe enbe ojecebentie boo? beXaiQuen. |
©nbectufftBenbeBenicftbatBaec obfleect bentejet rtgisdpminanmrvosaatem mnfiimtiÏt fp fullett f^geil batCBiiftujSfpiatfe banbe becbjutHten ^taet inbe todcftefp boen toaceit.€nbe alfoo BP nocBtansf Baec ftBtc&tenom't€bangeliumte planten onbec befêcpi benen/enbe be 3ipoilel ^auluiS ficö felf noemt een aipp!Ïelbeci^epbenen/foomoe|lbotgen bat foo toet bei^oningenenbe^^incentoacenombebeect te tooj< ben / aljs ben gemeenen man ; gefleele ïïücften belteect toojbenbe / toasi niet gefept bat alle ebecicBept of be« penbentie enbe fuDojbidantie foube too?ben afgefcuaft/ funbe fanatijclt battet be .fiHennifien baec toe allejS toillentcec&en.«!EnbetoatCB?ifïuii gefept Beeft ban benebericOept/ijsmet gef^t/batalle menfcljen'tfp «©eeflelijtU / 'tfp a^eteltlijcli / foube egael 3ίΙη / οΐβ^ lijch Bet beLë\reiiersin€ngelant/naec bat ben Co» iiingB toecBtoajStoilben bec|iaen/maec bat een pe^ öec in fijn flant moet neebecicB sön / niet BoobaecbicB öpgelJlafen.<i5elijc8batt g^iogenes in fön bat alfoo toel fijn pbeleglocte toonbe/ alsi Alexander booi fm ï^cooneniSceptec*
la ató men 't toel fnfïet ; in be gBeBeele fauffelijci fteBoogeaenfienlöc&Beptisieengcoote bcbec&te nebe^ riiSept : toant niemant op aecben / ootft ban be alleen minile enbe gBecingBfle conbitie/ too?bt baec ban upt» geflooten. ίl^an be minbece bignitepte ootft memanbti een foejt^ Statue gelijcfimaetitBept enbe ifottmie/bat niet ban alle ïüectftelikfte btgnitepteti ecffeKjch/maecalless eieftif 10/«niemant toojt upt^ gepooten.i®enfcB?oltbeeiop be Biirchoppe,oocft bate fe baec bp eenige &en(f itulBeböen ban Rijcx-Vorftcni enbe 3lanben en^teben te cegecen Bebben*
Haeciiï Bet niet alfoo goebt bat alle famiiieit£apa<= bdl 5ijn baec toe te Bomen/ ató battet bp be toeceltlöcfie Bojjlen ecffeliitft gBemiJetftt too?t / met uptfïuptinge ban alle anbece itoaec fijn nu be Jitepublicaenert/ be aiiefBebbecsi ban be biPBept/toaecbigec itlss gout ί alle
beneficien » Abdyen, Prelaturen j Bifdommeö j fae bd
Bauffeltjcftebignttept felfiS/ftjn niet al^ Htepublijc^ Ren/gBefonbeect opd' eiedlie enbe b?pBePt» febeC jöloopec ijS een ïïepublijc&e.'t ^si toaec/ be ©jeScani ten too?benooffi geeligeect jmaectoatBeböenfit' ab^ miniflceceni 't^si toecD. €nbe be becmaecbe Voetiüs enbe anbece/gebengenoecB te ftennen in Baec ftB?ifi ten/ battec in be eecfie cefo?metie in bat llucft qualijtK isi toegefieitt
«pbelflcfte goeiteïen te poflïbecen citbe epgeti te Beb^- ben/ iSnietbecboben; enbegeenecBanbe «©efïnBeptisi baec tegen : felfsi be |®eiini|ie becmaenbec^ / Sonnen» fegelt enbe goebt bcrgabecett/ft> bccfupment niet/ ertbefulcjcgeatguiceert ofgeecft Bebbenb:/ tcanfmfti tecert'taenBaecKinbecen enbe <£cben/fonbec petsi oen bei^eccfte te laten.
g®aecom ban fouben bie ban be SoomftBe ^seeftes ff löt% |
-ocr page 369-
338 S AKEN van ST AET
i667;!rijcfi0c!«tnfótmoö«n/önêéftS3 te op^
, Ïomfleit Vian'tgeenetoaectOÊ fp toettdijcfi fijn teci feootenofgelleltiifpttöemeffectmet alfS öfufwittitai ïifmvcnïieileiumeellecsiljfln befcüje goeöerenilaetettïie attesi emlie Öeccit. ainijc fp feggen bat/niet fonto fatciieijte/ ije Éerclicly che goeöecen Öp aiiöece (ön Φ- feciiiarifeert* g^iealtatiiS onöei: Erf-Pnncen fitten/ fuUenlmetcntoat onbecfcOept isi tiiffc0eni5ie/enì)e&e ccomflabige Stegcrirtg //ht fd, pcflarMii, g^te tieïiaci}= ten ί öat Ijaec tijt bon toa0 / IjaUtien ©jou nocij ftinije= ten/lecfijcnenitetenleben /toasi'eceen anae&en aiftt of Biffchop, i)em bolgljöen een lietecsgelijcft aïtanjS öie ban USunflec tocnfcijcn, iBaec nu οηΐια macSti= get iSoningen enUc iScf - l^jincen 3ijnïie/ IjeDtien gem foöantge Ijoop / enbe nicniariïitban be «©nbetbanen of giiigefetenen ItanUci· toehomen. ^ocfj / alsS in 't begin pcfeptisi/iieA'ww tnotijt toet toat gctenipert too^ öen/enöÈontteralïefoo?ten hart mcnffBen fijn Coebe itiiiequaiic.'^iirerfcitiefalmcn in ben ï|emel btn^ ijcn.<ÊnbefpfnIIenoocft feggen: bat ben iCratn ban fbobeel bomefiiicquen/bte fp ijeMien/fijn ootft een foo?te ban elmoeflen/ enbe Cacitaten bie fp betoijfen in't opbrengen enbconbecBouben ban bic geenc/bte anbei'iSgeengiielegentöeptfoHbcBeiiben om te Icben. €nbe Dp alle meufcDen moet eenige plantie 3Ün:
Q? qtiifenditfummas tfl mifantropes, ConjervMioJui^ fao-
rum efl ris naturali!, ^n ftaet tcepn cnöe familie öeböen enbe boebenfé eenige upt beffecijte geringe liant/ee^ nige upt be 25o?gerlöciie/eenige upt be^beiötlien llanbt/ eeiiigc upt be <6eleei:ben tot iïabeni enbe obec olpjeluceei-tljetticrc&eltjch. <!inbe men fegge toat' men toil/bie curieusüiS/fai in't gemeen beel onbec= fcOeptbinbentuffcöenbeLuxus ofte i^ooffcge obeci bact in be JBereltUjcfte citbe in be gee#elijciie famiiien/ fijnbebefe oocit berbonben aen Reglementen. <©οφ battet een generalen tegel tjs/ battet ftp be <S5ee(iei lijclietoel/enbe bp bebjeteltlìithei^obenqualijchtoei caet/feggeic&nretÌv^aeu toasi nopt feoom fonbec 6af/nopt goutfonbecfcfjupm.
USaec be toaecftept toas / batmen inbefe tijbt fagi) inttoeebecljanbegcoote^piegelsiiin ben eenen facö men fiiec ben Erf - Prins van Florence ,enbe öoe booj ïjemtoaecengljeeicttnguectt/immerii becbiucftt alle anbece famiiien bie albaec plegen pact enbe beel te fteblte in be foubecaine Segecing/ofte baec toe elegiöel toacen. gin be anbece facijmew i)oe fojgbulbigft be ^nfelijclieof itoomfclje abminifïratte toasi getoeefl/ om be ifotimieenbegl)eltjci!maetigliept/of3tibectept teöetoacenfoobeeleeubjen lang jalfoo bat famiiien enbe menfcljen teiecben geconfecbeett bp Oaer Eibeci teptenbe begaemljept om te bonnen ftomen tot alle 3i!mpten enbe bigtiitepten/ jae tot beöoogfle toe: too?^ ìjenbeniemanbtuptgefloten. Oce bat oocb/om fllleerfrctöttebempen/mebe upt politique confibei ratien liet cseiibat ofte ongetroutoe ^taet / alsi fp baer toe toïllen afpiceren /ïjaec toterbt gl)ep?efctibeect/ toaeromoocfitot^ogeban©enetien toterbt geftooi ren/ bie of ongetcoutet of fonbec ïtinbecen toa.ö. 3Bant baecboo? alleöoopeban «Êcfcecljtftem iiS afgijefnee- &en/enbe een eeubJigljl)upcenbeb?pljcpt boo?alle fa= mtlien gep?efecbecr t. JilSaec ban be felbe boo? be fetu= larifatie ber iSifbommenin^^nptflanbtenbeelbersi t' eencmaelfiin uptgeftooten fecljtmen ftiec tegen Ijet gebobt: toatï enbebecmeenigbulbicDt/fpfeggen/mcn ftanbanoocftallegeecenbe polygamie in't©ube Ce; fiament. ^atootli fietbjaffcljenenbebecmenigbulbi^ gen boo? beele 25ptielfcl)e enbe cibile toetten binnenbe ecaben ban ©loetbectoantfcljap enbe ^toaegecfcDap/ befaren ban pubectept enbe onbecmogentgept enbe nnbece^eboelenÌ!Sgl)eliEingeect, €nbebat Cfj2i|iu.ii iiepolpgamte totbe Monogamie ijeeft gerebuceert; alsf ooclt totbe becfcijepben befnedene, enbe fpeiia^ liicfi bie Daec befneben om't iStjtfte bet i^emelen. ^Oföfultrlaetenbeaenbe bifputen ban anbece/foo Slijft ecijtec bafi/ bat booi bccaeiibat of ongettoutoben Ptaetbebipijept aen alle famiiien in't gemeen toert oeconfecbeat/politijcltelilcö. iinbebatiiï bat icU be- totife. |
penalpec; geben/ma
bettcoiijen ; Ijebbenbe alleen biftten aen ben éeer Raedc. Penfionarisenbeanbeceboo?namepacticiiife= ce/ enbe aen be 3ïmbafTabeHr0 bec Coninge al|)iec ge^ baen ;enbe Ijeeft ben iiaet-^enflionartsi baec ban eens g8ecappo?teect / bat Ijaeu perfnafte t' eenemael gingh opbe 3tltecnatibe bp enbe ban toegen ©?antftciicfe boo?gell£lt; toillenbe batmen aen bie Sicoon foiibe cie* menfnpben upt Ijet ^paensS leec j bat tp i^eec Raedt- penfionaris|)aecbaer op l)abbe te gemoetgeboect/bat fulcp niet ftont aen be jle'utcalen; bat men geen ®cclj= ter ofte 3lcbiter op bie topfe bonbe3imi batmen Ijet Munfterfche (Ccactaet enbe be pcinefcfje ®?eebe uiet ftonbe tegen gaen.
■©e 25ilTcijoppen fijn bectcotfien tDonbcrbagfj booi nieatoe ^aec ben negen en ttotnticDlien ; geli/cfe bc ]|eec Sciionborn alcebe lang te boo? toais bectcocften/ fonbec bat nocfj be een nocO be anbece eenigï) Creden- tiaei,pouvoir,ofaddreffe aenbett^taet ïjabbetigei opent of gebaen. 31a ooth fonbec Daec bectcecft te noti^ ficcren : ^ijnbe alfo getoeefi niet alsi pup? pacticuliec/ Bebbenbe alleen gefp?ootitai ban be altecnatibe. benbe alfoo attesi beculienbe op feetSec p?o)ect of me^ mocie / ijiec nabolgenbe/ getcotben npt be altecnatibe bp ©?anciicifcft aengebobett;enbe toaec op be iSif» fcBoppen befgelticr ucgeecben/ enbe:t toelcftin be pjo^ binden tcotteerbeopbeEantbagen-iKaet men fati) Bier toel/ aljs bp Engelanc,befen Staec, Sweeden ,Bran. denborgh, Lunenborghjenbe anbece naefi ggeintewfi feerbe anbersS niettoiecbt gebaen/enbe geen onbec becbattinge enbe onbeclinglj becliant ban befenfie toiect gemaetfit/ bat ©jancltcpcft onbec bepelban een b?ebel)anbeling enbe mobecate fatiiSfactie / foube boett toatfp toilbe. <®eci)albenboo?begemelbenaemotie niet en toiecbtgececommanbeect/bat menbienbei!» pofluce te 50η J enbe becfeetbect ban Sweeden, Bran- denborg , Lunenborgh enbe anbece/ om aen ®?ant{ii cgcb te ggeliicb met be Ü^ebiatie te betoonen/ battnett bonbegoebt enbe quaet boen/bp albien ^?ancbc|icii oncebelijcfttoaif.
«Êngelantïjabttotnocötoe niet toillen becblacen/ alleen toonenbe aen 3&?ancbcijt& niet ^«gunnen fiaec p?ogceffen; enbe tn be Confecentien met be SSmbafai beuciS ban befen ^taet/ beebmen niet Mjs tonge fc0cai pen ; feggenbe toel batmen aen 5®?anfbc{jcb niet in ^ebeclanbt belioo?be te laten : begeecenbe te toeten of men Diec baec toe foube gecefolbeect m/ fonbec te fegs gen / of fp felfsï baec toe gecefolbeect toacen. €nïte ftonbt te bebucbten bat fp foobane becblactnge ban be onfe8ebbenbe/foubenfulc)caen ©?ancbcöfb befece^ een / enbe befen igtaet tn openbace <0ffen(ïeflellett.
Silfo bleef men Iiiec in meening ban ft cö niet te toil· len engagecen/ fonbec becfeecbect te fïinban be gemeb be i^abupcige mebe göeinteceffeecbe. pobitt' cien aen be <0ofl jpbe bejs Jttijnsi app?eöenbeecben ten fjooglien/bat ©?ancbcijcb in cajs ban ruptuce/bie noobtfaecbetijcb moejl bolgen/ foube tecfionbt met een macfjticö Eegec be felbe #?obintien enbeloppecen 't toelcbteboo?ben Biffchop alleen Sabt bonnen boem iBen boo?fagij oocb/ batinfulcben göebal be felbe ^?Obintien / infonbecöept Vrlenandt ende Stadt ende Landen fouben 0aec militieaen Oaec tcecben j Over - Yffei enbe Zutphen fouben becgelgtb 0aei; enbe anbe^ ceHSilitieingaec «Suamifoenen leggenbe/ntet toi^ len latenbolgen opbe patenten. <©el0c& tn ben laet^ flen naunllerfcben 0o?lotD toel toass gitebleeiben.
Detbpbe ^?inten ( Maurits enbe Hendrick arti bere gingö : al« toanneec fp be patenten enbe be.ill9{== litie ( fonbec aen te |ten öet pacttculiec ) ten be|ie ban Öet gemeen abfolutelijcb bictgeecbert.
i|et geene/ toaec op be igegotiatie ban be MfftfiW pen enbe Schonbom (fep tjStefienuptbpgaeniielBe- mocie.
Ttur |
-ocr page 370-
en OORLOG. Èenjen en ^eerHghfle ioeà. JJ^
ι667 Tourfervi^ àe memoìreà Monfieur le Ten- ^ fimaìredeWit.
SQjj AlcelTe Eledtor, eftant toutafait perfuadée d'une part qu'il eli quafi tumainement impoifibJe nv qu'on eftabjiffe une bonne & ferme Paix entro I sdeuxCouronnes, ny quelesEftats& Pais Voifins j pajsBas, & peuteltre mefme ceux qui en font ]es nlus eiloignez ne le trou vent a la fin en veloppés, mal- f igux,aansles malheurs de Ja guerre qui yeftallu- ^^e fi ee n'eft que toutes les puiflances de la Chre- Senté) cu pour le moina lesElc<aeurs& ]e« Princes les plus confiderables du Empire, & les Seigneurs Eftats d« Frovwces Vnits s'entendent, s'uniffent, & fe lient fortement enfemble pour une mefmc caufe,à Γςα- yoir,poureftaindre, s'i! eft poffible, le feu, quis'eft allume dans leur Voifinage, & en cas que l'on n'en jfj-gpas veniraubont, quepourlorson fefervede tous les convenables, & eflficaces pour empefcher qu'i 1 n'embralTe pasleurs propres EftatJ & de l'autre corte, que pour obrenir un bien, figrand & confiderable, & dont depend la feureté & repos de tour le monde j il femble necelTaire, que dcvant toute chofe on tafche de guerirleseiprits des uns& dcsautres de certains foup- consj orabrages, & mesfiances, dontils femblent eftre en quelque fagon preoccupés. C'eft pourquoy fa dite A. E. a crù, pu il ne pouvoit pas donnerune mar- qué plus evidente de la finceriré de fes intentions, & dc laveritable confiance qu'il aen celle de Meflìeursles fftats, qu'en donnanc CommiifionàS. A. deSirat;- iir^i, fon premier Miniitre, & quieftentierement informe de fes fentiments,d'aller luy rocfme à la Haye non feulement pour communiquer avec les principaux Miniftres & Deputez defdits Eftats far les deux po'mts cy delTbs dit) & pour convenir apeu prés enfemble de ce qu'il y auroit a faire, mais de plus i pour les affeurer quefadite A» E coöperera finceremenc, & de benne foy,autant quelesfoings, &fon credit fe pourront eftcodre, afin que las amy s les alliea fecondent con- joindlement avec luy de touces leurs for^esles bonties imentionsde Meff. les Eftats, pourveu quelesvoyes & moyens dont on pourroit fe fervir ne foyent telles, qu'ils puiffentmener S» A.E.dansuneguerre,· qui pourroit traifner apres foy la ruine & la perte entiere & inevitable de fes fubjedts & Eftats : Cela eftant comme S.A.E.afgeuquefa Majeft. Xres-Cbrtfihnne ^voitMt declarer a Meflieurs les Eftats les mefmes chofes qu'il afaitdireauxEIed:eurs& Princesde l'Empire,· àfa- voir, qu'il eftoit pret de faire la paix avec l'Effoigm, d'envoyer pour eeteffèdt dee DeputésaveC pouvoir fufEfant de là condurre en telle Ville Frontiere des Pais Bas ou dans l'Empire, que les Efpaignols mefmes pourroient choifir, de trouver pour aggreable l'intera· pretation&mediation detousles Princes&Puiflan'· ces,quilaluy ont offerte, & de fe contenter pourla fatisfaftion de toutes fes pretenfionsprefentesfuries Pais Bas Conqueftes qu'il avoitfaittes la Campaigne paife'e, & flnalement de donner les mains que toutes ces PuilTanccs fe j oignent pour guitrantir ledit traitté & tourner leurs armes contre celuy des deux Roisqui Toudroit Ie premier y contrevenir pourvù que la Cou- ronne d'Efpaigne de fon cofté y venille donner les maids & que l'adire s'acheve ceft hy ver. S» A. de Stmisiorgb feroitbienaifejque Moni» Ie Penfionaire J<Wtvolut s'efclaircir unpeu plus preflement des fentiments de Meflieurs les Eftats la deifuSjSc de luy fairefgavoii, s'i 1 abiencomprisque leur penfèe ou pour Ie moins la fienne ne feroit que pour l'intereft de tous, apreS avoir pnslcs prccautionsneceffairetavecle Royde Fr«»tf pour plus grande afleurance des chofes qu'il a fait de- clarer , l'on face remonftrer d'un commun concert, foit au Marquis de Cafltl Rcdrige,{oit à la Reine d'E/paìg' w mefme, lesraifonspour lefquelleS cette Couronne femble avoir fubjed de conclure laPaix aux conditiöns que la Fraw, offre ♦ veu qu'en casderefus MeflieUrs les Eftats, &les Princes de l'Empire pour nepasfe Voir cnveloppés par 1'opiniaftretédes Efpaignols dAns "ης longue êc dangereufe guerre, fe pourroient trou- ver obligès non feulentent déneleurpàs dohneraü-tSff/. cunsfecours ny affiftence, mais mefme d'emoefcher j queceux qui pourroient leur eftredonnés "du coftè d'Allemaigne ou d'aillears j ne paflent pas leurs Eftatb & encore qu'il ne puifle pastomber dansl'ei]5rit d'aa homme fagej que les Efpaigntisy voyant cette refolu- tionde Meflieurs les Eftats, & deplus confiderable» Princes de l'Empire, puiffent avoir des raifonSaiTeZ fortespour ne pas donner les mains a eet accom mode* ment ^ qui ne leor eft pas moinS neceiTaire pour em- pefcher izperii mtiirt dis Pais Bas qu'à noüs poUr confer- yerle repos dans la Chreftienté, neantmoins comme il pourroit arriver qa'ane certaine opiniaftreté, oU desraifonsdontle fondament eft inconnuj les pour- roient obliger a vouloir continuer la guerre j S^ A* E> donne aufli a eonfiderer, s'il ne feroit pas bon j que poarlafeurete& defenfe reciproque des Pro vincesse Eftats des uns & des autres l'on tache de faire au plu- toftune//4//ii» ε» rt//M«« forte & eftroitte entra lefdits Seigneurs Efiats, & les Eledeurs & Princes de l'Em- 3ire leurs Voifins qui ont efte afTemblez k Cehigms 'eftè pafTè, afin que paree moyenils puiffent avoir lieu d'efperer, que, quand mefme la guerre continue- roit, ils ne laifferont pas de conferver leurs Eftats SÉ Pais dans Ie repos que cctte guerre les menacedö troubles. |
S. A. de StreishuriiCetöit infineitieflr obligèe a Mr. de ponvoir eftre bien toll efckircy avecquel- quecertitude furcesdetucpoints, puisqu'ileft con- traintdes'enretoHroeraupresde S. A.Eilaqucllefait eftat de s'entrevoir perfonellement avec quelques Eleéteurs & Princes de l'Empire, pour pfendrelà derniere refolution dece qu'elle auraà faire en fuitce du rapport que ledit Seig. -Ewf^y»*» luy fera dei intca- tions de MeffieursIesEftatsfur cetafïaire;
En tout cas S. A, de Strdeihurg peut afTetiret- pófi- rivement Meflieurs les Eftats qUe quelque chofe qui puifle arritfer S. A. E. ne prendra pafty pour l'une ny pour l'autre des Couronnes, fi ce n'elt de concert avec Meffieurs les Eftats êc les autres Princes d'Alle-i maigne Voiiïns, oil qu'elle fe trouve obligée de le faire par une refolution unanime detout l'Empire j òli bien que quelqu'un des deux Couronnes ne le contraigné parforceéc Violencedes'uair a l'autre pour la De·· fenfe de fes Eftats*
i.^otBaenìién ^tàet nietriiniic gclanot/ tóbatt tocgen Ijaec i^ooglj iBog. »nct baer op gcöacn / «laec opröttMoop gelaten; entietoartot Aeckenepnùei Ijjcfe iö gebolcïjt / fai te fpnev: tgbt te fïen 5ijn;
SVt 43'^agi io8i;cn loSi.op't^aec 1663. tiEÌ inetme gemaecfuUan öe non admiiiie banöe i|eec enìie iBcellet Daniel Ockerstn't CoUegictec aiDmicaliteptiiVt j^ooitierfiiiartiec en&e toat Op Zee- landt bacdtegenssiis booitgcöiatljt/ nufiiHéniópDil faecfte ten uptepnöe toe üecbolgen / entie ten bien fïnei Ijiecin laffeniic iKifltbebanUe jKog. J^eeccrt «©eeonimitteeibe iïaebett ban Eupt-Bollant / öeabi ii?efleect aen be fóollantfiüe ïtaeben in't CoUègie tet Sïlimiraliteptin t jSooibet quatticii ; alsmcbefeeti Bete <ii]ctracten lipt öe cefoUitien banbcïleccen^ta* ten ban Zeciandtenbe gaet; ^ootl) .HKog, àcì^eecert i§taten45enecaclbeC®ereen{c80c JIcticrianben: 2(11 ilietfienöe tot BeboibemiflTe ban geuielte Jgeefc Ockers aiimifrie/bjelcftecpnbdöcfeben ifi^j. mei
eenpaticöept ban ^temmen ban alle bc pi efente üeei een ban ben ïlaebt Dinrten Hoorn tji gebolcljt.
^eb(it>?gemêlbé|I^i<Ttbe lupbealbtiisi:
Erëntfésté, &c*
^ben24* <©ctotiecöiiSbóóitebert ^aeïiS iééi, KJ ï)öÖben top a ftennilTcöcgcbcn ban't geipiaf''
feetbetec <0enetalitepf / aengaenbe bé ittiffiealbàec boenmaeliSfip fiibjeptiebjegeriéfi^ti» neett booi bin Daniel Ockers als! JSaeöt
ί f ί miïalitepl |
-ocr page 371-
340 SAKE N^ van S Τ A E Τ
befub bate Hen 13» ^ecemUcc laejlleoen / bolgmiöe mcbetcc ïloocljflgemelije ©ccgabecmgetoan be i|eecen Staten <©enecad met toeilemmtnglje in be nacmebanljaci;<iib.<0jo. l^og» be l)oo?fepbe Con»' milTie o?bentelijcft accoiiclnbecct/ cnbe gOecfpebieect fonbcc bat be fettje of bp tjaec i^o. iKog. of öp Ijaeï <5200t iBog. langer geOoubenisSmfufpenfo ; toant ofbeltoacEiif/iljelijcfta €b.iiptbeboo?r3 tefolutie fullen becnemen / bat op'tgefHltineecbc lian befe ©20^ bintie online be cene plaetfebooj'tgemelbeqnartiec ban a©e|i-©?iefliint enbe ben Jiao?5ecquartiec tn't <Collegtetcc?tbmiralitgjtin 2eelanbtte oUttnewn/ ter «©enecalitept gcbefoigneect / en met be ]^eccen ban ^edanbtmebe nacbec geconfeceect (taettetoecben/ foofionnen ton noclitanii niet ften bat öe mceninglje wnicfjfintji toefen foube Ijet effect ban befelbeconi= mtffte baec aen te boen actrocljecen / enbe becftalben tornt ons met bectoonbecinge te booten bat be boo?^ noenibeï^cece Ockers fijne boo?fcl)?ebe CommifTte albaccgetcaclitljeöbenbeteejajtberen/ afgetoefen/ of tett niinften fyne abmtfrte boo? aljS noclj gfjebilapeect foube toefen / onbcc pjetcict ban be boo?f£ö?ebe befotg- nei of confecentte ; citbe Oeböen top becDalben meöc tot onfe becDatgiie niet mogljcn laten a «Cb. obcc ftet boojfcöjebe fubject mitii befennaebec te efclaicceren / cnbè gantfcljb?tenbelncl{teberfocc&en/ tenepnbe a <eb.tot opbolginge banfjaet; «eb. <ì5.jo. iKogijenbe goebe mepninge / bc faecfte baec Deenen bfcigeren toil· len bat meecgemelbe Contimfffe aengeitomen / gei'ef^ petteect / enbebe ?|eecert Ockers btenbolacnbe fonbec eenige b02bete ccflcïie ofte tegenflant tot cefTïe in fiet toelgljemelte CoUegiegljeabmttteectmogije toecben. a©aec toe onö beclatenbe Eren tfefte &c.
4Eiefcr)?eben in ben Hage ben ip.^annacp 1664, toajigetcecfient
C. Raden.
ï^etaïxtcact nptbc iSotnlenbaabc ^ecten jSta^ ten ban Zeeiandc bate ben 28. jKe? 1665. luptalsi boIcDt:
ExtraEl uyt de Notulen vande Ed. Mog.
Heeren Statenvan Zeelant.
I
Den i8. Mey 166'^,
Γ)<β ïïaebt ^enfionartiS Deeft be ©ecgaberingSe be-
ftent gemaetüt / bat be ^eec Dirck van Veen,iitaet en ®2oetf£f)ap bec ^tab iïotterbam/ ftem öabbe toc= fen begroeten en aengebient : I)oe bat Dn tee betfiieftn- ge banbc l^ceren j§taten ban i^ollant en 3®efi-b?iC!S' fant bp ftaec ii?o:5iliiog: toaö getommitteect tot iïaebt ree mbmitalttept tn bcfe ^jobintie : betfoetfienbe bat tip naec o?b?e in fijne boojnoembe functie mocDt toet^ ben geabmttteert. 3©accoptoefenbe gebaenlecture ban fijne tonimifTïe/oofft naergefien be rettoactatot befe belibecatie applttaOel. goet gljebonben enbe bccflaen/ bengticinelten%er Dirck van Veen, boo? anttooo?ttoeteboegl)en/ bat bemeten jgtatenban ^eelanbt beffelfiS pecfoon tot beboo?f3 functie toel booi aengenaem fiotiben/ boclj ben felben tot b'ejterci' tie ban bien niet en honnen toelaten boo? bat ben ^eec Daniel Ockers achoorcn tot üïaet tec 3fibmitalitept in a©eftbiicfiant enbe 't ,j5oo?bec gnactiet/ bolgensi fïjne commtfTte tot bcbieninglje ban fijne flinctie albaec ef^ fectibelücft fai toefen geabmitteert/en baec in naec fie^ itoojen ccfeent/t geene bpfiem nu biecmaelacijtecben anbecen tebecgeefss toaiS becfocDt/ totgcootebilipen-- tóebanbe o?b?esf banbe öooge «cgteringe/ «n tegöen
νβδγ. ntfralfteiit in Weft Vriefland mtie rjit Noorderquar- ——. tier, tm epnùeiie felbeopiie boo?f3 Commiffte niet gïjeatimttteettfoutiÉtoecöeit/ obecUjelcfie faecfietec bcrgalieottge bait öe i^eicctt Staten ban i^ollaniit en aa&i(i-©jtc(ïanüt in Ijacc €D. ilSog. longfileUen |
Bet rtotoicteciit/ enbe nopt getucBeecbe pojTj? banh». fefiobintie. ^««w^w^
3tcco?beect met'tboo?f50egifier»
3©at boo? een «efolutie Daec |©og; bc «tatm <i5enerael ben z6, fïunp cn25.3[nlpi665*bpc^ Öebben genemen i? te ften upt Jjetbolgenbe: ^
Extracten u)'t het Regjfler der Refolutien van de Ho. CHog. Heeren Staten Gene* raetder Vereenichde Nederlanden.
Veneris den li. Juny 1665,
I ^ gcijoo?t Bet cappo?t ban be ï^eeren Huygens/tnc 1 be anbece Baec l^o: ,#og; «©ebeputeerben tot öcfiii Benban be Eee /arijtecbolgenjï becfelbec iïefolutii ban ben y. befeii / göeèjcamineect Bebbenbe't gunt tm fdbcn bagc bp bc ï|eeccn «©Bebeputeecbe banbe bintie ban ï^ollant tee jDecgabecinge toajS bcftentS maecfet: namentlijcfi/bat be l|cec Dirck vander Veen ïïaebt en ©joctfcBap bec ^tab Sïottecbam/ onfanoe op bc pjefcntatie banbe boo?f3 i^jobintie bp Baec jiBo: gecomniittcect tot iSaetit tee 31lbnncaliteptin't (ffollegie binnen .iKibbelbucgD in Zeelant refïbeceiibc/ boo2 fpetiale liefolutie banbe ^^eecen ^Staten bOo"?f3 PJObintie in bate ben achtentwincighftenbii; boo?leben maent/ toecbegBeflouben bupten b'ejcetcitti bcc boo?f3 functie/ enbe bat bp fcBiin ban cetojfieofte f0o alsibetooo?ben becbooïfsiiefoiutie toacceniWlie
b?engenbe: ter tyden en wijlen toe,dat de Heer Daniel Ockertfz gebooren Raet ter Admiraliteyt in 't Noor- derquartier tot de bedieninge van fyne funàie aldaer efFeótivelijck fai wefen geadmitceerc.
3©aec op gebcliöeceect fïjnbe/isi goet gebonben enbe becflaen/ bataen bel^eccen Staten ban Eeclnttiit boo?noemtgBefcB?eben fai toecben/ bat befelbefjaec niet toillen aenmatigen eenige ^?obin£iaU bifijoftótn in faccBen ban icn «©BenecaliteptjS Colicgie / entte in p?e|ubitie ban Baec .ilKog: o?bentelijc!te Cornmtf» fie met Bet ^egBel banbe gBcmccne ïJnic bebeftitfjt. ïDeiS fai mcbc gBcfcB?eben toecben aen 'tgemelte Col= legietcc^bmtcalitept in^edanbt/ bat Baec «Êö. in geeti gBeb?eecfte fullen Bebben te blijben banben booj» noemben ï^eece vander Veen, acBtecbolgenö be boo?fj fijne CommifTie albaec alsS ïïaebt te abmittccen / fon» bec baec ontcent eenige b'albecminflecelatie tema«i hen tot't geene bfentBalben bp be Boog© gemelbe ren Staten ban Zeelant albeccptjs isS / of <iocfi nabet' Bant nocB foube mogen toecben gebifponeect. WP becss ili becflaen / bat nocBmaeljS aen'tColIeoie tiC iCbmicalitept in't jSoojberguartiec gBeftB?eltienfaI toecben : bat Baec €b. alnocB ten fpoebicBfiétt/ «nt» fonbec langec bectcecftbcn boo?noemben ^eec Oc- kerfz tot fijne ^effie albaec fullen Bebben teabmimi ren / ofte bat Baec C. becbacBt toillen toefen / bat {lajc ^0; Dp langec bectoepgecinge joan bien gemepnt enbe gBecefolbecct 3ijn mettec bacbt in te trecfien / te CommifTien banbie ïïabenin'tboo?nttembe Colle? gie cefïbecenbe/ bie baec inne toepgecigB bebonben ftti« len toecben / ali oocft geene Commiffien tot ïïabm iit 'tfelbeCollegie inBrt tocBomenbc te becleenen aen foobanige pccfooneit / bie boo?geb?agen fullen toecben upt be ^teben / toaec upt be <©ccommitteecbe jegeii» tooo?bicBin'tmeecgetticlte Collcgie cefïbecenbe inbe abmifTie banbe gBemelbe i^eec Ockerfa becbet fultot Bebben gebifficulteect.
Sabbathiden z^.julyiiitff. 1:
5Inbelibecatie gdeptfpnbe/iis goetgBcbottìiinenbi bttfiaen/ mitiöbefen te becfoec&en be J|eecen van 1^· rode en anbece Baec^o; jàog: iiBebcputeerben eecfl^ baegBiï gaenbe na't ,faoo?bec guactiec / op be beflebtn' gebmibe nieutoe ^cBcepS·Bollen/ batBaec <Sb.6p 'tCollegie tee 3Cbmicalitept albaec toillen ren / bat be l^eer Ockerfe in fpne Mefite alö «aebt in ' 'tfdbeCollegiemacB toecben geabmitteect^^'- . - i5«llenbettuflenéneem0«faain mim^tmtm
Dit |
-ocr page 372-
en O OR LOG.
'fameiim öe Cotonel Haeribltc fifö in SJanuawo
ftikin ffödMmWii'iBJIwfen^aïtóSentot^eienöei^f' 'iXi'^ Suee^ ^pntaet6tcnm't begin ban tiefe meen^ ""JfiiflitoKfiwniatieinBacc mtlttie/aaes iwec op upp Γ Ste/^öepöeöcfdhcj^iinwJfip ρΐοίήίϋηοφ fa «énllfeuöm öouöm ttoee m ùati^^ ^/eitDefeis^buprent tc tioet. b^ocgtm D^m
lm iMm tot öetaltnEte ban öe acötec^anöt / fonijcc öe Uuldteniettuauamt (buiten (gn befe (€coupm lange ten oente^ O^fte te bonnen aengoulien.
^h^ tien ban Biandcnboig nieinantit
otjtoton^ttitiebanHüdensheim gtóbe öifoniicn/
«Èctottie ftfijefanti ban ïge|Ten-€afrel (iclj boo? aunot&net0eni3ij)ebbenb)tUen inlaten/ fo Iiabtie εφ- ^Dwt ifeeutboifl ban j&euien (ϊφ met fier Befieeic ilto)iE(Bronrwickbecbonbe/ot)^eop6oment>e getodt ^ otcafte ban be conferentie ban be ^taDt Bremen flf te
®eiStoe^«ncontinueerbett garebjerbingeninBet ;Rtìftircemen,atliegclgtii ÌK g^ecaffcecbe ®iipte= trtbanöen^^actogjohan Frederick ijecbwertii toa^ Ktigigaen/eniie aengcöou&en/foo (lonbt te b?eefm tietlei fattemene ban befe (Ccoupm bie ben ^ac^ 10^ tot Sëel cefojmeerbe foube gefcpieben.
®eiieetSpencke,3tunenbo?£®(c9e 9ifg^antetot l^engagen / iiabbealbaei; te ^oobe bencDt/bat Iie ètoeetfïöe (Ccoupen in ^tfioonen mecbc c?b?e fiabiwi om ficD gereet te Ijouben/ om tegenjs Detboo?? feec nae Smeten obecgefciieept te bJO?ben / eniic bJierbtniet meet gettoöffelt/ofbe ê5bjeeben toacen gftenegen/ aljï ban pebtjs boo? te nemen / fonbec ecDtec » toeten tegenis toic ; bocD is bic b?eefe pbel getoeelt» ^e l^me ^itTc^op ban Ofnabrugge gabbe ben Coionei Haerfoite boen6«6entmaec6ett/batljp|iaec »tiotf|j|t9ogenbe gabbe becfotgt tot «^ebaber^ ban 'ten jongen 0eboocenj®?ince/mi» btenbolgenii begeec^ tBiiatöPbenftlben#?tnceten '©oopetoilbeDouben/ bantoelrte éSolemnitept gp (ïtl) met alle tibilitept i)ai)tie moeten ejccufeten/enbe niet becbm onbeme? nrn» foniiec autöonfatte ban öaec ^o. lHog.
^eDectanamabbijiCÌ/bat epntlijtbbe %fgef»tten ban SSjanbenBo?^ / mebe te Hiidesheim toaren aen^ geliomen/enb«fitDmetben anberen 0l)eamfii;meect
beten bat be faecïtm in <©o(l*®?iifïanbtba«;&<ei mnmotiitenbelepttoo?ben/b(ïtbe felbeten miitpen ttoeeabiietoeecfeenbuptenfeptelötfeöeptenbe berber iwemiteptgeöoubenmo^tenbjoibenifsnbe tegen= toooibiiö ban fentiment bat ban toegen be (®o|l b?ie= f^eWfficenten be®?ientfcSaptuffcf)enöaer^o.lBo. tnoei)aerj^o?1tdi)tìte^oo?uigttg|)ebenonIang{Ì op- Bire^t/nietbefioojbegöeörentiitofaeniïöotgegeben teb)tti}en;tentodit6en epnbc ootb ben lartog ban ^Bfenbiugbenfefben een <£icp?eipren naer ^eUe gab- be gefonben/om niet Γόη ^m 25?oeber te tonterte^ gnobccita^re boojflagen enbe (Cemperamenten / jttemaitoilbenberfacftecenbanfobanenatHpretefuli i^3iin/batgaer%oog|^g.baerinne contentement fouben nemen ; fpnbefijn^oiflel. Φoo^Iuφti^t SDenegen bp befe conruncture ban tijben / meer op get meene befie / enbe op be t^^btfcgapiien ben ^aet / alji op (lün epgen particulier te reftàteren. i^p «wbtmebeberfocBtanefletgeene booifcïBebe/aen ^%ecmftaer^o.||Bog. «Sebewteerben in (@o(t- »»«mtetecommanberen/opbatimmeï!S befaec^ ^«tebuptenfó>tdö^gept motiiten berMpben,· fnfi^iitteiiejj maer li^befiawtingeneraliliuif/ wBopfip e4)tet niet ntìaten be boo?6 retommani J^aenbebooifsfteereaïjaer l^o. Iföog. <0ebepui t^n tn «©0(1-©?te(ïat»t te boen / om bat ben Jöf fi l^boojnoemt/fdfEi gem met p?ote(latien gabbe i^^be genegent^t bie gp gabbe om géoeg^ «TOPttoetebjengm/batbefefaecSe in bet mimw (mggtpt nvt^ intciKti neecseladt «ti» |
batoocS besBarttctiSeiretarW Knoop patenten nae <@oft - s^^iellanbt toa^ om alle be (€roupen ban baer teboen aliSbefelbebeta^tfoube φι/ ofbat,— boo? bebetalingetoiUien taberen. (Onbertuff^ót^^^ be toelban ter (^bebefpeurtbatfgn tuggticgeptnietalleeng^cgen foube;m/om^ bi €roupenιφt(©ofi-1^ne{iάnbt te It$ten/meer bat oocbboo^betpbt ban een maent of ttoee befettinge ban<©o1i-©?ietlanbtfoubegebaenbJo?ben/8aïfmet be Croupenban gaer itóog. enbegmfmetbeïtl* nenbo?gfcöe/toelc6e laetfïe geïmprenbe befe tgbtftp gaecj0o?fieüjc6e ®oo?lucgtiggeben/of 6p be j&oji pinne betaeitfoubeftonnert toojben /ettìje bat ortbeci tiiffcgen get ggegeele point banbe «©o(i - ©?ief®e be* fcttingeopöitgeboeglöt6fteittgeféitfttfoubeltótmm too?bert. itacn gaf ootfi goope bat i^artogg Jurrien Wilhelm baer mebcfoube toeflemmen/immecibat tenepnbebantten^iftbjaelfbagetvoft eerber/fomoï gdijcfttoasi/gaetnaecbec rφlutίein ben l^agc ge«, fonbenfoubetoo^ben.
i^etbifferent met be &eurbo?(l ban Keaien oboe iiïgynliircit / iis epntlöcfeben becrttenben#jeb|uatiurf bpgelept op bolgeitbe maniere/ immers^ alfo geteltenk
Pointen ende KArticuUn èeraetni tuJfcheH de Ondergefihreve Heeren Gedeputeer* den vande Ho, Mo. Heeren Staten Gene» melder Vereenigde Ke der landen ter een^ rCi ende de Heer lohan vander Veecken, K^gent vanfyne Keurvorflelijcke *Door' luchtighep van Keulen ter andere zijde^ omme by alle die geene die *t eeniglofints aengaenmach,precife ende punÊiueliick nagekomen ende onderhouden te worden, geduerende den tijt dat zijne Ceurvorfle- lijcke 'Dooris, Stad Rhijnberck met hoer Ho. Mo. Guamifien falblyven befet,
EErfteIijck(dat dc Parochiale K»rfV m Mfnhrcìt Wctedji voornoemt (met de appendenden vai laten worden aen haer Ho. Mo.
Seiiên en veerHghfle hoech
..van dien,fai ge- jevendedaervoor eens tot een Reci^nitie</r/(i/«;y<nt Rijcxdaelders ,of- lËiMjlS·} tefinmiujfintvijfbondmmùàtas HolJantsgeJt,om in defelvekercke den GirtfirmttrJt Godts dienft geoef- bittfi» fent te worden, gelijck tegcnwoordich Kfchiet, ende fai aen de Vjiomfgtfitiim vry ftaen h«re Dooden in de» felve Kercke, ofte op 't JEerckhof , ia dien fyluydea daerinneeenige Graven louden mogen hebben,té begraven, de welcke oock met geen meerdere onko- ften van luyden, ofte anderfìntsfulien befwaertof be^ ta(lvrorden,alsdievandeG;r;/(rm»(ri« Religie wer^ dengedaen.
De Capelle van Kam^M,tegenwoordigfageappro'' prieerttotde wooninge vande Commandeur,faitoE ghebruyckvandete^enwoordigenCommandeurghe· laten worden, ende in 't toekomende aen iyneà Sue-' ceiTeur, tot dat de Stadt den Succederende Comman* deur, met een ander beqtiaem huya .ende Logement fai hebben voorfien.
Dat aen den V.emfg*findin Pafletr fulleh verbly ven ali le foodanige inkomften, ale hy fai connen bewyfen toe de P4j/f#ri» aldaer te behooren, des fai den Qitt/mam^ dm Predicant het Paitorie huys fyn leven ling geduy* rende gebruycken.
Gelijck den Abt van Kuwgm fai blyven ontlafl Vati {ooàtxàgefiAfìii» ,als Iw tot noch toe aen de Gmfir» iMir^Predicanten heeit betaelt.
Ende dewyle het Huys dat men fey t den VUéUn toe tekomen,inhet Jaör Ιφη btniirt fism dmld door den Blixem verbrandt, eade naéderhantop hare Ησ; Mog. koften weder van dé grondt af is opgljietim-i mert,ioo wert tot optie vin fyn Jfeur-Vorftelijcke Doorlw;cigheyt|eflelt,hec Kuyitc laeteo «en faaére;
IFf* ' " |
-ocr page 373-
S A KE Ν van STA E'Τ
Ho: Mo: of wel de aengcwende kofteo te rcfunderen,
'.■ DetiimW» KerckyanijÌTwM» met de annexe pre-
benden , ghelaten werdende aen de Paf-
r toor, ial het aen de Heeren van Iffum, als oock de op-
;efctenen daer ontrent vry ftaen, op, by ,ofte omtrent
iet Hiiys van JJTum te maken,endete gebruycken een
be'quanjejplaetfetot exercitie van de Gereformeerde
Religie, lulcx die fel ve teghenwoordigh in de voorfz
Kerckegepleecht wert.
De Eleftie van de MtgifirM^Scètpin tnJtRailen jfai
gefchieden volgens de Privilegien, hantveften j ghe-
woönten, ende Ufantien, daer van fynde, en fai die
geene dewelcke de Eleftie competeert, ende daer toe
gequalificeert is, fyne Stem vrygelaten werden, fon-
der dat yemant anders fich daer mede fai hebben te
bemoeyen, direaelijckofteindiredelijck; So noch-
tans } dar altijd de Magiftraet, Schepenen en Raet fai
beftaenhalf uyt Luyden vande voorfz. Gm/irmitrJe
Religie 5 ende half uyt de Koo/^igefinden.
Haere Ho: Mog: fullen geen belet doen aen fyne
Keurvorftelijcke Dooriuchtigheyts Tolbedienden, in
het ontfangcn van des felfs Landt-Tcl, fullende tot dien
eynde deTolberden by haere Ho: Mo: bedienden in
hét Ampt Rhijnbercl^^ Opgerecht,weg genomen werden.
De Mart-Schipperop fh/ei Lucas VineliyM voorfyn
leren in het bedienen van het voornoemde Ampt
werdengecontinueert j Sullende naer fyn overlyden
de difpofitie daer van gelaten werden aen fyne Keur-
Vorftelijcke Doorluchticheyt.
Soo wanneer de Haven, de welcke fyne Keur-Vor-
ftelijcke Doorluchticheyt van meeninge iste maeken
fai aijn voltrocken, ende volkomen tot het gebruyck
gheappliceert, fullen de Schippers hare Hoogh Mog,
Onderdanen, het Haven geit gehouden iijn, nevens
andere, foo wel fyn ICeur- Vorftelij cke Dooriuchtig-
heyts Onderdanen, als andere, doch hooger niet,
te betalen.
Ende fai voortaen niemant fonder behoorlïj ck daer
toe van fytie Keur-Vorftelij cke Dobrluchticheyt ghe-
lijn, in het Ampt van Rh^nitrc\mogea
qualificeert te zijn,
jagen, veel min de Βββίί»» aldaer met houwen of an-
derfints mogen befchadigen.
Eyndelljck, verklaren haer Ho. Mog. niet te fullen
gedoogen, dat door die van het Guarnifoen van Rbijit-
ierck, ofte eenige andere, 't fy politijck ofte Militaire
perfoonen, van wat Staet die zijn, Syne Keur-Vor-
ftelijcke Doorluchticheyt eenige indracht ghefchiede
in des felfs Rigalien, hmgbeJin, lurifdiilim, Rtcbt »ft$gt·
rtcUisbedtn, Dtmejinin ,Tol/tn, Gxderm, Rivenuti y Bóf·
febea, Wihhanin, ofteoockzijne Keur-Vorftclijcke
Doorluchticheyts beampten ende lufticiere in de ex-
ecutie van hare Ampten eenighe hinderniffe aerghe-
daen, veel min dat des felft Onderdanen met eenige
exadtien, ofte extorfien fouden gequelt worden.
Alle welcke poinöen aen den Commandeur van de
Stadt Rhynberck tot des felfs naerichtinge fullen wer-
den bekent gemaeckt;
Gelijckoock dit alles mede wegens fyne Keur-Vor-
ftelijcTce Doorluchticheyt fai werden bekent gcmaedl
aen den Ampcman .... ende de Magiftraet
van de meèrgenoemde Stadt Rbijubtrck^ om infgelijcx
te ftr^cken tot hare naerichtinge.
Defepointen ende articulen fullen niet prejudicie-
ren, nochteoock derogeren aen de 0/)»>«/Λ»νκ ende
Conventien, die voor date defeï,foudemoghen fyn
opghericht, anders ofce,verder dan voor foo veel me
felve^ïer mede uytdruckelijck fouden mogben ver-
aridertzijn, . π
De voorfz Pointenende Articulen, hier vooren
verhaelt, fullen ten wederfyden ter goeder trouwe en-
de onverbreeckelijck onderhouden worden » ende tot
meerder vaftigheyt ran dien, fyn hier vanghemaeckt
twee gelij cktuy dende Inlirumenten, ende by de Hee-
ren Gedeputeerden van haer Ho: Mog: tereenre,en-
de den voornoemden Agentvan fyne Keurvorftelijc-
ke Doprluchtigheyt ter anderezijde, methantende
Zegel beveflight i ende li^^deRatificatien.daerop
l)Ì2i;ie&4ea tijdt vaaeeQ^jnaeat mer ofte.
' 4. V».
wel eerder,ift doenlijcfc, inbeftendigeéndebehoorü
lijcke formewerden uytghewiflelt. Aldutgedaenin
'sGravenhage den vnrtimdmFehiuvy^fiimitndtrtf,.*^
vininftftigb. λ
(L-S,) J. Ere,ckih ^
(L.5.) S,diAff>na,
{h^S^JebanJtmu ii;.
(LtS^) M, van Crtmmai
(L, S.) Jtbaa van Rttdi* ,3
(L. S.) £. van Bsttfma,
(LfS,) ^en van TJJtlmHfdm, i:
(L. S.)H. Gwim^d. 4
(L,S.)Hmdrickvan Itdtere», .ü
(L. S.) J.»""» fiwj»/'
(L.S.) C.B«rii. .„
S!n 't laeft ban boo^leiim ^omec toaiï bt Stm:
tenant CotondCopes oljcfonïwn aen öm i^eec
fcDopban Munfter. g^acrban öeetit tappojt to'''"«ι
febenttcnücn^cliniaupöefeiiSlaersi. ,
ϊ©εη b?te en ttotntig|len3{u0u|lt fefKen Bonttm r^
en feflic0 flinbe betfclj^eben upt SDefel op ben te
fioinen / op een (Sractenient ban böftien βΐιΐί»^
baegtf / iiS na gebanen €ebt tegien giften en oaben/ai
ontfang ban fpn finpnictte nebensü becftöepbc (ïtap.
tatenenbe3(lUtanttenbenttenbe fluguftp bettiiot^
enbe ben beerttenben tot a©efei gijcfiomen / fijne equti
©elen/aliS een ber boo?naenilie ïeben ban bten ( enl»
naecgöebaen compliment met beel eere tee cefpette
ban paec 3§o. iKo.ontfangenenbe gebimitteect. Φίη ■
acötienbentot Steinen op be €emfe geftomen/ban
baecfijn ©o?fieIiii6e 3&oo?Iucï)ticBcpt ban fijn aai»
bement aengebient: ben ttointig&|ien 3iugu|li ten
elf wpcen ter aubientie gfteabmitteett / enbe (pne tci»
benttalen obergdtebert / enbe naer afiegginge ber Cu/
rialia ter (€afet enbe madtgbt gelept / enbe met bettqi«
ginge ban alle eer enbe affectie ban fpne ®o?|lelja«
l^00?lucDtig|DeptI>ejegentgI)eb)07ben. <$nbe foo batt
ReinentotBentiagenbic6maelsfönbe ter aubietitie
enbe ter maelttjbt opgeDaelt / Oeeft bolgcns gaer
iBo. aenfcD?ijbenst geremon(lreertbefoitìejSbi)o?iK«
j®ber|len iSerenje in be ^eerlijcftBept 3gam / toé
&ei)oorenbeben ^aron be Faiiant gepleecOt;toe(^
SlacSten ben «©berfìen fijn toegljeffelt/ met belofteban
Boet recBt te fullen boen. ^tìn ©o?|iel. Φοο^Ιώ»»
ttcBeptfepbe/bat b?te ©upfiteben tot 3®eftìi tegetw
(icactaet/ göebantfeelijtiftgeDoube toterben/ enbe bat
boo? be (Croupen ban Lunenborg boo^'t^tiftieMn··
lier paflTagie aen Sem berfociit toajï;maecBte't^toe«f<=
fcfieEegerfeergroot/en bat be ^tabt Bremen,l»l
onlufl en oneenigflept toaff. Φε bolgenbe bagen B«ft
toegeD^acfit met bifite te geben aen be IKeeren
ten enbe ©o?|ielijc6e |Bim(iersi/Bpbeife6erenbe ban
Baeri§o.Haog.gocbe intentieenbe genegentBept tot
®?eebe;oocftt)pben <i0ioubecneucban Munfter bec^
focöt be rdajcatie ban eenige «©fficiecm ban btfm
^taet/ bp reto?(ie tegen be3©e(elfc0e fiwren aen^
geBoMben/enbefiabbe Biec ban Baec ^o.ì®o0.' l|«
Ifêiffibe öenniffe gegeben alss mebe ban beconfmntit
ber Munfterfche bolcfiere/fo?ttficatteniieri5teb«ntó®
baer/ be aenfìaenbc bergaberingB tot ben Eanbtbfl^
enbetoat upt Bremen^^ii mebe upt B«i«i^bw<Iifi8e
EegertotfSnftenniffe euami <©ocitBa«^ Φ· l^og.
OBenotiftceertbefilacBtebiebenl^ec ®ifT<®0pb0tti
betegenjsöen «©enerael Cornmiffarisi Groenewalt,
enfi)nJ&i«flelijri&e©oo?lucBttgBept b?eödiiebe«t ge®
moettegmbec^nberbanen banb^en j^taet/biebatt
Groehingen of tot aen ftjne 3tanb»alen contrflw»
tien Dabben belooft. geabifeert bfe omb^ag^
bieaen'taSifrcBoppeüjc&e^of toaji / oberöie
bomfle bér Kenrbrandenbòrchfche,Lnnetibbi«h^O(
CaiiBifejfòimfleristot Biieféit.bat oocBbefisbeirt^'
Sweedfe: Heger sBeapp?eBenbeert toiecbt / met
taglie enbijfpetialöcö biat (öfeneraliflïmu?
-ocr page 374-
en OORLOG. Stven en veertighfte keek.
.Air iiaeirefSiHtant» metöen^taetbOT
ili α en mt abantagte be toctmtept fpitec Ean-
'''^ SnùeWngett/ettiiaebarc ban op mm beele
fintctaocnftalitte gebaen / citbebattot biencpiibe
'manijt meenöeaf te fmì»eii:baec mboegmliÊ/bat
net bidè ©o?|ie« best ütijcjc toass m alUancie / enbe in
toten tiibt oen bupfent man inbe 3©apenen fionbe
fo^cn / on&ec goebe «©ffidecen /fonbec onbecfcijept
Silteie/Bwnrpttii^ff^ ©ejlingcn becttoutoenbc.
SiS 't öaec^o. naog.ijabbeBeüeftljeinCom»
tM ffatiö te lallen feeffeec iinbecbanen ban befen
«toet fafftflecen tot cecoubjement ban feecfeec biif^
^ibupfent i58c]cb.bec iStabtManfter beclimfet/
mrt be becbailen inteceffcniöeeft ben ©iffcDop op
fùnermionfirantteallefacilitept geb?uptöt/entnfge»
ii£» nctraen met be faecfien ban be <i5ebioebec£n wk-
kefort tegenö be naelatenfcöap ban be obecleben
®omii£cc6enMaiincroc,'tü)eIcfi tc fpoeötgec fouöe
fiinbetritftt/inbten niet be cepfeban €oiitbap/be
%tluen/enbe befc&ipbingen ban Hantbagen beele
intcwuptten öabben gemaet&t/ boclj epnbeljjtft fo bec -
retóOibjacDt/bateengoetiontement aenben oeinte=
relTeecöei!Sgeöcben, bjacc Dpboegbebe Rlacötenbec
«taötMunfterobecöaecbecfcöooten penningen aen
iieacbfliigcnct^fficieccn/aiiptcrcn /enbe ^olbaten
toitöefeniStaet / enbe ηοφ (laenbe onöetaelt»
<enöc otn fpectaelbec t'abiferen obec't point ban een
flUianttemet befen ^taet in te gaen/ljaböe bencïit
iwtiieniceceBiirchopbecfocDttebJülen fonbecen of
fpne aeiibielimge ban mclufie in be befenfibe Stiliantie
follile oeatccpteect hJO?ben/ ftonnenbe fien upt be iipt^
gcliropiie pafguilien / enbe licentieufe boecften beel
otiffcneaemDcpt tot fijn petfoon.
l^accl^a.pog.iiaiibenuptrijneabbtfen gefïcn be
Itotitimiattebteben J^eece iiflchop öabbe gefonben
nijetniprentie be Belegeringe bec ^tabt Bremen, enbe
ioeijpljare gefotöte affiiientie Ijabbe göeeiccnfcect/
omt)cn^b)eeiitfcöe<©enecaelniettO|fenbecen:^oc9
cnü)?agencmenbebanbc Lunenborgfe maccö® ita*
i)c i?ontteten ban 't iStift Bremen , enbe bat ben
<!5;acfWrangei fig in gelijcfte pofluec flelbe öaec te öe^
wnen/IjabbefimiSupta-pgelecBt op beEemfcbe,
cnlicfi>iii§olbaten/uptfcijotofKeuriingen,Beflaenbe
in öm opbijïit ban ben böföen man fpnec «©nbecbanen
opbcpaffogciS enbe abbenucsi ban fijn ^tifticnbe
fiaùbciiaeren tiobcn pecfonelijrtt gcabboucBeect ben
|?ttacur-©o?|l ban Keulen geamfteectbanbeïgeet
23i(fClJ0p ban Straesborch tOt Couvroy, om CCiJOlItai
lidcrtejijn teget» bepbe boo?f3 HegeciSj Φε Drtege>
rinöftjntiegfieepnbicDt/Babbeböfen ttointtcD man
liati pbet Compagnie te boet tot Coefveic afjjebancbt/
öengebangeneBaenbiageciSofcö gecelajceect; g^ocD
iieto?cefponbentie met ben i^ecce <!5?abe Wrangei
metaf8ct)?oot&eni<enbealfoobe gecurtjten ban ben
intotljtijec Sweeden naec Ooft- Vrienantcontirtueeci
ben / ïicn ijccben man fpner <©nbetbanen bjebcr opge^
toticii/ enfoallettjt op fön jjoebe geWeben. ïSaecHeni
bcöc tontriDutten 6p Ijaec .fKog. gep?etenbee«;t
niöe bpbentiaebban ^tate öem gccecommanbeew/
iiacc ober Ijabbe be Commiffatiii btbecfcDe bjieben
>nctben CommifTariiS «iScnecael Groenewald getoif^
[fit / oocft ùm igcece SSiffcDop becetötmaeticfiept ban
οφ pmfK boD?8eb?agen / bic tot beffcuctie ban
pcfclbcfeptie /ijem ingetoillicilt tefpn be contriButien
ban <0?ocningcn tot aen fijn fpontieccn / bie Dp boclj
jUpt infittite ban ©?eebe liet ongeepH : men foube
«cm ecljtic öp autDentique coppe te bctoone/ met toat
fonbamcnt men be felbebo?becbe/om baec ban te
mogen oo^beelen/ alfoo'tgebenbec Coittributie aen
fpifö(0niiecbancrtriabbebecboobeit
peawlKKftfìeban befcanfcge Envoyé Milet, gaf
wet conftbitatim aen 't iof/ ót óüeii Cafel bifcöücf:'
im ban becfcBepbc fpeculatini / fottitijbtiï BÜigen»
iBog. bifobfecbantieban òstMm*
mi
^tabt beftouibi^ben/ metbedie wbenen ful^ab»
(icuecenbe t φοφ baec naeop be onbcctecötptgöeaert
fpn ©ojfleigtfee 3&oo?l.gebaen/ fp?ac6bantagieufe
^nbenabece AiiiantiCjien bat geen |9otcntà«:fowbe
ïmben onbecnemenbefefjooge ^wpen aen te taffen /
jjjnbe Keur-Keuien genegetf / enbe bat ïjp béc^oui»/
ben ì^ai:tagD ban Nieuborgh ootb baec toe fbiibe δοη<
nen uetoegen.
maeifienbe feecBece gebetineecbc üïuptecen itiatt ben
5^eec iSitmeeflec Ripperda, fepbefön ©ο?|ϊΛ ΦοοΛ.
bat be ejcecutte conttacieecbe ben i«Doiit ban be (€cac#
taten / mebe bjengenbe/ bat bic ingetoillitijt toacm /
fouben bpgeb?a^it toojben '/ bocD boo? pebecfijm^oo«=
ge «©bei-fiebcn / nietboo? göetoapenöc Su^écii enbe
önecöten / in befen toasi gefcfiiet i enbe befe -δυρ»
teren toillenbc bipben fitten op feoflen ban onglje^cfe /
f^fS Bace ciipne Ijabben becoö?faeciit»·
^ ©p'taffcöept/ Beeft fijn ffio?|lcI» bécli
beetenfjjn oprecBtegBenegentflepttot Baec
getoont/bat tod ©?tent3örtbe ban beli ^ιβέΐ/ εφ^
ter niet foube ftonnen flïlflaen fijne fecnritjmite ion*
ferbeten / enbe in tiibt ban noobt örijcBiSbblcft àen t«
nemen; iijnbebe macïjtbanbe iferoon Sweédèn t«
confïbetabeibct getoo?ben / boo? ben ©?cebe gcmaecöf
metben<i5?oot j9o?(lban Mofcovien, enbeffamert
gOeboecBbe lürroupenlcggBenbeirt't^tift Bremenen
in 't ©o?(lenbom Pomeren ober be ttointicB bnpfent
man/onberb?abe (©ppetloofbenbpeengeöiacftt ;
55atbe ©ereenicflbe jlebèrlanb'en ba'etDpiifet mti
femer mocBten toefen/ fpiibe Baveftroomen licijtte
paflTeren / poUen te batten / enbe feec Oaiatbhii» afe fp
be militaire rencontrejS met ' Sweden ^onbèh toillen
toagen j bat ben «©efanten bart ïjaet ^tx .ïü^r b?ucBi
teioosi upt .iStoeben te rugge guam / besi <0?abe ban
Donas ftomfle onfeccftcr toasi; Sweeden alCcebefci
duyfent man ïgeer BiiTchop Babbe aengijebcöen/
bat Sweden met honbe bergeeten toat be l&o?(lcn ban
Lunenborchcn Ofnabruggp , BoebJelmacBttge
fientoaren/ ïjunBabben gsbaen. «enbebo?betSEtai
benbe in bifcourflen/ oo?beelbe beaHiancie ban te toep?
nicö^arentesijn / oocft toet te toillen feparaét tcaci
teren / enbefulc)c boo?bèdé^cen / Boetoclbat toet
ftonbe begrijpen bat fijne ®a«ben be mcellen acn|loiili
foubelijben. ^ .
(©nbettuffcDen bicfimael^ UerBalenbe befe tóóo?beft
Aèir wit becmmin tuir onftr Btrculi wtdttümb j Beili Om*
mifTarilS bo?ber bimitterenbe met groote DelceftBept/
enbe met 25?ieben ban jJeaebcniieBp ben =^èerp?e*
(iberenbeingelebert.
^en vieren twintichften JpetouarpijS tet
nover ben bjjfben befesf ftiio loci, énbe g&eabö?^éért
aen ben Coïlonel Arentjurrieri van Haerfolte iflOlM
benbe in effect : ïDat fijn ©o?|lel 3^oo?UicDticBét g^
mepnttoasieerflbaegBss pmantbanfpne iSabetttpA
toaerts te fenben/ tot Bet boen baii openinge enbe wc
felaeringe op't geene ben boojnoemben CoUonel ttóer-
folte fijne a0o?|&lijc&e «©ooilucIjtigBept Bier bebiSieót
bantoegBenfiaer ï§o.Jiiao.Babbc boo?gcb?aQ[ett/i)rtt
fïcf) mebe in te laten in be AiiiaDtieonlaiigsS gBcpcbten
tuifcBenben ïtainingB ban Dennemarck, bcfw'Stóeu
den Heer Keur-Vorft ban 25?anbenDiitgB/ ert Bep
bel^eererti^ertogen Georgh Wiiierti enbe Erenit A»·
guftus ban Bronfwijck ende Lunenburgh. ^Êfler ö^l
.gebelibereert jönbe/ iugoet gBebonben tcbccfttóctjcn
bat ben boo^noembe afte feitben ïtaebt Bare Klijfêo.
aengenaem foube toefen/ enbe bat ben gemelbe cSllo»
nel Haerfoltefulcid bert BoogBgebacBtenï^eer liéttocB
foube bermogen te refoibeten.
©ejl^nttieriSbanbe^cetett",Georg Willens, ^
lErneft Àuguftus, refpectibé%ct?togcnt0t BtuhfvPijcli
i&burgh, BabbeAbro? berfcBepbe meiiiotterf
enbe Luni
mbe nocBonl
rebenyftpBaec
öatbéat"
maitn
op ben feftienijen Jpeb?lS»ÌPÌift«
jfeog. oitórflrt^^ flcitÈtffltf^^
fubfidlëtttio^tTeen
jjaii/ cpnbMöi»
mocBteq
-ocr page 375-
S A KEN van STA ET
1667. tnocgten een {laec go£t (t^cbem ettbt beta^ too?tien j
- maec alfooìKfelbcrait aUeengeenUetalingSe/ meec
oocli fclf«igeenamb»o?topöactin0ctiimiw .fKemO'
rie» ce ii^ometi / foo öat fp nfót m toifien toat fp am
ώει; tz^oojlutfiticljepi^obanltoeoen gaec
^iiltificattelttintim
Ïotuiiienoert ; ente öaec m Doben öe Muller mf-
Bifanten op fijn bectcecS flonöt / om ceu Beec naec fijn
^eflecg teöoen / to tegöensi ïiöielfden iKatrt tot
Ofnabrugge fouben fijn /foo Dabben nocIjmeeIenbet«n
ob«cbioet biienbdöcft/bocfjfeecan'
^cEi benbecben jmectbetfocOt/batbefelbe
geliefbeteetinneccttbe fjimetm en pofmbc belojFteii
ban pompte betaUMgfje/bieban toegenbefcn^taet
ipÖetiScflotwrenin (luptenban't (Ccattactbanben
negencienden iSeptembcc feftien hondert vijf en fef-
ticH aengaec jdojlMijc&eVDoo^UitgticD^bengOebaen
loamtjmettoatboo; genegDentTjeptbefelbeijtm fe-
coui:)^ aen ben ^taet boo? anbereii gep^efmteect / enbc
ïftbic baet oep?efleect/ enbe in toat boo? ongdegentljei
ben enbe perpcbelen fp gaec perfooncn mbc (0uba;ba^
nengDefleechenBabben/ enbebaecop eenfecieufecc-
(lejn'e gemaecfit te gebben / bat gaec gelieben fobamcD
ficDte uecl^lacen/ bat liaei: IDojddjiche ^oo^hicfKtg''
lept eenmacl mocfiten bieten/ toaec op fp ^ec Dabben
tebeclaten/ op batbe boojnoembeeKtcao^bmarist
gefante Muller tngeballe met (ebi^e l)anbm moefi bcc:"
ttet&en/ ten mfnften een fcfinfteluc&e pjeubeban {jaec
l^o: IQog: goebe enbe toelbecbienbe affectie / ettbe ban
fijn pbec / enbe giec in sepleegDbe neecfficBept mocDte
mebeb;engen.
^aeropfijnbe l^^bintien toebec aengipemaent/
^Daec quotebpte'tmanQueecbemtnll
fiitnHollandt.
%&*iaa> ©eecen ChriftiaenLampadiui enbe Joachim
ftiMi/ Frederick iohlerceft>ectibegDef)ef>mc=^ofettìB4ran-
^oitt» telecpi^aben/ enbe traOentooo^btgD agenten ban
«fontm Dooflteeiwjwn ©0?(ί«1 / l^eetenjohan Frederick ett
l^ccRoedoif Auguftus^eben/eactogentotBronf-
wijck enbe Lunenborch, onbectuffc0en gfec 6omenbe
(ijn boo; ben 3taent de Heyde ben acgtienben iföaect
meteen Caraffe met ttoee^eecbenuptgaec Soge^
ment geSaelt / enbe booi be ©eeren ban Yfleimuyden
m Gockinga, boben aen be <Ccappen gerettpteert im
Inbebergabednge geintcobuifee»/ ooc6opo?btnatx
toden gieten jijnbe/ Bebbenupt ftcacöte ban Barai
Djtef ban ccebentie ban ben fefKeitbtn 5peb?uacp lefile^
ben/ eerfibpmonbeggebaen/ enbebecbotggemebp
gefcBiifte obecgelebect gaece #;opo(ttte / gtec naebol-
eenbegeinfeceect, iSnbeDeeftbe%ci;Stavenifle,tec
" ©ecgaberingepiefïbecenbebegemelbe %eccn 3lfgei
fanten beanttooo^bt met be complimenten tecmatecte
bienenbe/ toaetmebebe felbetoebecafgfiegaen enbe
booibeboo?noembei^eeccn<i!5ebeputeecbcnbanYirei-
xntiyden en Gockinga tot aen bc boo^nocmbe cCuap
gececonbuifeect/ oocHboo? benboo?noemben Sigent
fcebet aenDaecSogcmettt gdept 5ijn getoeell»
ISaer p;opofitie toais al^ boIcDt :
HO.Mog. HeerenStaten Generaelder Hoogh-
k)fifelij«er Vereenigde vrye Nederlantfche Pro-
vinciën, hooghge-cerde Heeren.
De Doorluchtigfte ν orften en Heeren, Heer him
Trii$ri(k,fmàcHwT'&MÌcl{bAugupusy Neven, Her-
togentot Bnnfiaijekjndt iMnrn^fr^it onfe ghenadichile
Vofften ende Heeren, erinneren fich wel hoe dat U
Hoogh Mogende door der felver Afgefanten de Heer
Overften hairfehi, eenigen tijdt gheleden haer V. V.
D, D. hAben doen inviteren tot mede intrediiighein
de Allianciemetde Koninghl. Majefìeyttoc Utfwt^
m*r(kfnj endefyn Keur-Vorilel. Doorl. toe BrWw-
hrgh, mitfgadersmetde Heeien Gttrgi m/iim , ende
Heer EnefiJnguflHt Broeders, refpeftive Bigcbof tol
OfaaimggtcadeHutogcatol Brovfwijck, endc hututt'
itrthtdcc.
Nu is hoogtoedachte haer V. V. D. D. onfe beyder-
Sjrdta ghenidi^fte Heeren om u Hoogh Mag. goede
ferttottvrca te Tcn^wwgpo veelte mv lieten xea;
génaemgewceft, dewijldefelvefederthet aentreden
van hare Reuringen, haer fonderlingedaeraen heb.
ben laten gelegen fyn otnme met U Hoog Mo, ingoe-
de correfpondentie ende nabuyrlijcke intelligente te
leven jgelijckfulcx het intereffe op de genjeene feec-
kerheytghefondeertalfoo is requirerende ende vet*
eyffchende.
Ende dewyl meerhoogftgedachte haer V. V. D. D,
op den voorflach bvden gemelden U Ho. Mog, Afl
gefante den Heer Overften Huiryi/»» ghedaen,doen.
macls hebben verklaert dat de felve met haer refolutia
door middel van een byfondere befendinghetegheni
defen tegenwoordigentijdtfoudeninkomen, end»t
als nu den voorfz. tijdt totalfulcken verklaringegedc-
termineert, is verfchenen, fo hebben de felve ingevol.
ge van foodanen belofte, ons der felver Raden, mpt
het Credenciael u Ho. Mog. albereyts verhaadtreyft
ende met behoorlijcke inftrudie afgefonden, oockge»
nadichft aenbevolen u Ho. Mog. alvoorens der felver
vriendelijcke groecenisendedienftete vermelden;
aengefien dat haer V. V. D. D. uyt onfe diesaengaendi
tedoene onderdanichfte rapport geernefullen vernet
men, dat u Ho. Mog. figh in goeden énde geluckigea
■welftant bevinden, dat de goedighey t des allerhooch·
ftende felve voortaen daerby ghenadelijck wille be-
houden, hare raetflagen ende adien ftreckendetotde
gemeene nutticheyt dcfer Vereenichde vrye Provin-
tien voortaen van boven af zegenen en middelen toe-
brengen tot wechnemingevanden tegenwoordigheu
bloedighen Oorlogh tuffchen defen hooghlofFelijcken
Staet ende de Kroon Ïngtla/tJt ontftaen, endeom bey-
de Oorlogende partyen met elckanderineengoedt
vertrouwen teherftel en ende defe Vereenichde Pro·
vintieoin^elucfcigen welftant in haer luftreendeby
hareflorilantenftandt gcnadich mainteneren, eoa·
ferveren endc behouden.
Daer benevens fyn wy van haer V. V. D. D. gbeni»
dichftghelaftderfelver beloofde verklaringe voor fo»
veel te openen, gelijck de felve van meergedachte al-
liantie de hoopeninghe hebben gemae^opeeneby·
fondere beveftinge van een alghemeene ieeckerheyt,
dat fy niet ongenegen fyn fich *p fttdart ttiijft iaàe id·
ve mede in te laten, fynde overboodich iich naer't be-
fluyc daerop gevolchtalfoo tebetoonen, datuHoog
Mog, der felver oprechte intentie ende vrientnabuer-
lijcke genegentheyteffèaivelijckfullen tìeipeuren.
Dewijl dan alvooren dtfortieuleriius nootfaccke-
lijcfc moet worden gefproocken ,foo ftellen wy tot Ü
Ho. Mog. believen, of het de felve goetvinden eenige
Gedeputeerden ofte Commiflarifente denominerea
ende ordonneren,met de welcke wy over eenige
cularia konnen confereren.
Ende dit ift geene wy U Ho. Mog. op ghenadichU
bevel van onfer Genadichfter Vorftenende Heereo
V. V. D.D. tegenwoordich hebben willen voordragea,
ons tot uwer Ho. Mog. hooge gunfte en aflFedie voor
ons particulier ten beften recemmanderende,end»
bevelende, &c.
iSibettöebbenbefe l^eeren <®efant« ben vijfco
twmtichfteneen Confecentte göeBabtmetbeJgeaen
ban bec Steen, enbe anbeceBaei: i^oog |log« (@etont«
mitteecbe/ enbegBebifcouteectobecbe Aiiiandein
maniecen al^i tn't bolgenbe memojie te <ïen ii.
WE] Edelen Crootgunftigher hooch-aenfienne·li^,
lijcke Heeren CommiOarifen van de Ho. Mog. ^
Hecren Staten Generael der Vereenichde Ne·
derlantfche Provinciën.
Wy feggen u Hoog Mog. hoogen ende aenfienlijc-
kendandk, dat de felve met alleen by die ons jongbft
gegevenc audientie .ons van hare Vorftel, Doorl. on-
fen gènadichfte Vorften ende Heeren wegens haer
gedaen aenbrengen, aen te hooren, maéroock op onl
verfoech,onfe hoogge-eerdc Heeren tot de te houd»
conferentie te dep^uteren ende Commiffie hebben wu^,
-ocr page 376-
cn O O R L O 6. en ^eenighjle keek.
Mo? mochtaenghenaera zijn, wanneer hoochftghe- dachre hare V. V. D. D. onfe genadichfte Heeren , in aietuiTchenfyneKomnghlijckeMajefteyttot Dene- marcken ende andere hooge Potentaten in den voor- ledene Maent Odtober alhier ghetroffene defenfive AUiantie mede in treden mochten.
Sooftellenwy buy ten alle cwijfièl, defelve fullen van harentwegen, die middel, waerdoorfoodanich Ìfiritium totlofFelijcke perfedtie foudckonnen ghe- bracht werden, te faciliteren, genegen en willich fyn.
Als wefende ons genadichft aenbevolen, ons te in- formeren hoewyt ende met wat ««Λποβί^κί defen hoochlofièlijcken Staet,de Heeren Hertogen Gecrgh WHbilm ende Ernifi Au^ufius Vorflel. Doorl. met de Kroone van Οί«ηί«Λι·φη, wegens Noorwegen ende Y^f^xSrimdinborcb^Cg&ns Prti^m y cm i'attiiq»tiich hebben ingelaten ende verbonden.
Sc willen wy onfe hooghge-eerde Heeren hier me- de dicnftelijck verfoecken, dat defelve believen ons daer van ende infonderhey t dt modo , hoe fodanige ad- fiftentiCi op voorgemelde voorval ,foude ofte kan ge- prefteert werden grondelijcke naerichtinge onbe- iwaert tegeven, op dat haere V. V. D. D. onfe ghena- dichfte Heeren hare daer na nemen , en'tgene
vanharefyde by defen mgith mochte t'obferverenfyn konnenrefolveren endebcfluyten.
Naedemaeloock bekent is > dat haer Ho. Mog. den Heeren Hartogen Georgh Willtm tnde Erenft Angiiflus toe Brunfivijckindt Lniiinborgb, &c, Vorft. Doorl. wegens die tot de Alliantie geconfedereerde Voickeren in be- trachtinge der koftbare wervingen en an deren daer by aengewende hooge koften, gelijck inden aenvanck cene merckelijcke fommegeltsgefurnecrt ende ver- fchootenis, Onfeo genadichften Heeren Vorftelijc- ke Doorl.evenwei derfelver met behoorendercqui- fitis wel voorfiene militie van gelijcken, foo wel in den ;aenvanck, op de been te brenghen , als tot nu toe te onderhouden, gelijckfulcx fichte oordeelenis, een groots gekoft heeft, de welcke fy niet alleen den Ge- allieerden op die toekomenden cas van noodt) fich daer van te dienen, teghenwoordich prefentcerden, maeroock albereyts voorheenenby de voorgaende forgelijcke conjunàaren, goede dienften daer mede hebben ghcdaen , ende de voorgheftaende mitus mede helpen afweeren,
Soo willen hoochgemeldc haer V. V. D. D. op die goede hoope leven , dat naer rypere deliberatie van dien, van de fyde van haer Ho. Mog. geene andere meeninghe en fai zijn mee hun op de felfde wyfe ende maniere, gelijck hier bevoorens met hoochft- gemelde hare refpcdlive Heeren Broeder ende Nive, at η te gaen, ende hun van gelijcken wegens die de pnettrio geene geringe aengewende koften met eenen verdra- gelijcken byQach in het toekomende, oock wanneer het tot de operatie foude komen, metfut/idiimende handt te houden, op dat hare Vorftel. DoorJ. in alles boven gemelte, der felver refpedtive Heeren Broeder en Neve gelijck mogen werden geconfidereerr.
Wy doen ons diefaengaende eene dadelijckerefo- lutie verfeeckerenaenonfe hoochge-cerde Heeren al- le behaeghlijcke dienften te bewyfen willich ende be- reydtzijn, &c. Geteeckent Cìm^mì» Lamfadius, U- *bim ÏrtdtrickJSibltn,
^ultïhjiccttoeiieromöDcfleltitt Banbeitban uc- mdtÈ^^ecc ban bec Steen en anbece. iBeii tan baer «pttocilïcitöntljaec'memiigöiwt toass otn ρ»ηριΐψ^ wepe te ttcbcn in be 'alliancte/ oocti ecnigD bolcft f on^ becijouiictijinaecoDetcacteerttetooibeit gijelijcü öte bflnZeienijeÖfnabruggemctfuBfïbten/oftoel in be Kibe naefcctftece p?opo?tie te pacttttpeten / 3ünbebic P^tncen ban een öupiSj en onbec ftcö becbonben {Daer ^ölRog.fonbe'tijocfibjelebett eeniS sctoeefl Jijn. iiaaec titonbtepocntlöcftaénijëanbere ttoee jw /oni fjacc baec toe te nóóbiijem <Ênbe be iactofiien Mn,Hanover enbe iVoifenbuttel luarert foo gljenef twï/batfpbanfelf^fiilcï.ntétainroiöten. aclfbWeef .. —Sohlc toiert fllin |
giunto tocia: cBtteboccett, φε igeeC Lampadius i6è%
bleef noci) tot öet boigeniie fïacc in be hornet:/ foniec —* bat pcbtsi onbertuffcDcn baec ob«: 6p be cenc of anbc= cetotecbtgerept:enbe i$ alfoo niet geflooten. «nbe onbcctufrcDenftceegöbci^eecl^actogU ban i|anob;t gebacljtettoinin©?antftrijcfttert J^ontoelöc& te bcc^ foechen een p?ince|Tc upt fjct iöeuc- JDoiltclijcfie Dupsi i^altiS / göenaenit 25enebicta.'t Weit in 't felbc bol? genbe Slacc toierbt bolttocfien.
Slnstpiiltoass Di« ban toeöen bén i^ccc feeut-jBonri»
©0?|i bau Keulen» geftOUien be ï^eer johan Adoli van Bojfl af^ denBouckhorft fjjn ïïaet enbe 3imptmaii/banchtea«f®"'« ban bat Ijaec ^o. iBog. t' allen tijbcn / nocij onlancjc / alsSfijn jKeuc^-lBoifteliicftc ïDoojl^ ^ecccten liacbt enbe (ffancdtec ben Igeec Bufchman Ijtec toaii afgefon^ bengetoeefi/öabben gecontejlccrt/mct fijne ©euc- ©o?ltel. «©oojl. niet alleen religieufeljjcfe te totöen ou» becDouben/ inaec oocfi meet enbe meccfocifien tc culti» becen/alieopcecDte 3Sabup?Iijclie bjientfcljap / co;- refponbentte/enbe eenigBept: bat alfoo fijne Éeuc- Bo?(tcl. g^oojl. met fonbccbacc bjclgcballen upt be puncten boo? toepnfcö bagen tuffcljen Ijaec Jgo. iliiog» ^eecen <0ebeputeecbctt eitbe fijn iöcHC-©oaiiel.^ooi' lucljttgijept Agent be Jgeec vander Veecken Op bcpöec» 3iit0 liatificatie bcraemt/Dabbc bentoincn / bat gDe^ buecenbebebellellingebanOact: J^o-jKo. JHÜiitttetn bc.sfelfjs jgtabt Rhynberck,r)aeC5|o.H3o.ntetfoubeit gebogen / bat tnfijne Öcuc - ©o?(lel. Hoogheyts Ter- ntoriaei «cfjt in 't geefl en tocccltlöcRe rcgalim / cnöe ben aenöleben ban bien / ooch giucifbicticn enbe Re- venuesbeminde inbjacljt niet gebaen/maec'tfeibJi boo?taenonbecb?ecchciijcft te latebccülpbe allÉenlijcft tee bolfiomen bifpofïtié ban fijn ï^ciic-j5>o?|te!i)cöe <©oo?[. enbe bat boojtsi alle befmamuffcn/bacc obit {lia-tebooceitbantijbttot tijbt/acn Ijaer i^o. ülog» metfpne Keuc - name/ ölacöten toacen glje* bacn/bowbeboojfsobcccenSominge foubefpn enbi Wpbcn afgebaen. ifeaec alfoo fpne feeuc - ©oiflèl. ®oo?l. t)pbeboo?f3becaeinbepoinctcncÉntge öebenc* iHrtgeöabbenoobicDgcacijtBaec J^o. Jföog. te late» boo?(leltert7fo Dabbebe fdbé bolgeniS nebenjigaenbe biieben ban Ccebcntie / goebt gljebonben fpn pecfoon aen Daec ίζο. iKog. afte fenben / ornine be felbe booi^ eecflobecbe boo?f3 becaiacinge enbe gebaene bjimt llabupjliicÖeconteflatiebangantfcDcc öcctcn te be^ bancficn/enbe te berfeecfteren bat fpne itieuc - ©o?|ïei. «©oo^l.gïjenegentoasimetOaec =l|o. ilSog. te contii nuecen/enbe bci-meecbece/lïnccre enbe opcecDte biicnt^ fcDap / naeDup?li)cfteintelligcntic/j5cutralitcpt/cniie eenigfiept/ fulcjc bp alle booiballenbe occafïen eiTcc== tibe enbe metter baet/ gfjelijcft alteebe lit be Opgelcpbe làetfte .ïiaun(iccfcf)e onCuflen gljcfcljtct toasi/ meec eiu be ujecc te betooiien/mct bccbcc bctfeecfteringe baf fpne Mmt · ®o?|tel. ΦοοίΙ niet liebec foube fien / ató bat tot b?ebelijche bplegginge banbe noilj bupcenbe oncuflen totget gijemeene bette/ petj:; ftonbe contcibu«<= ren / fullettbe baet toé/ foo beel aert be felUe toasi t'allen tijbe occafiefoeciien te btnben.
ainbe i)p betfocijtberbct/ bat Dftcfe ,Hiiog. lief^en fpoebige énbe BillicOmatige öcfolutic te becle^ nen / op Bet geéne öp gelafi toasi be felbe nabet boo} tefiellen.€etoeiat:
Confiderat'm o-vergelevert -van de Boukhorfl aen haer Ho. CMog.
At de Gereformeefdö de P,i>-<)ebie binnen Ri^e-
fullen behouden,mits dat daer voor uytge- ftöttoMih keert fai worden, een feeckerefofflme pennin-
gen ) die men feyt feer geringh te iijn, hoopende dat haer Ho. Mog. die fullen vergrooten, anderfints foudes fyn Keuf-Vorft. Doorl. fodanighefommewd willea uytkeeren » mits dat de vóofnoemdfi Kercke aen de Catholijcke Religie foude thogen komen.,
Soude oock niet konnen. toeftaeri 't Huys van de Vicaris langer als een jaer naer dato defes ; ende dat dan aea de Ciubilijck/" foude moeten iverdjÏn getsAitueert.
Aen-> |
-ocr page 377-
340 S A Κ E Ν van S T A E Τ
ï66% Aengaendede Kerckevan I£Umis blootelijckaen ■ 1.1.1· de Gereformeerde toegheftaen, exercitie te hebben op't Huys, ofte foodanigen oorc als fyn Keur-Vorftel. Doorl. fai welgevallen. ,
Oocktenregardevan'cftellen van Sebipinta m't ge- richt, can η ice anders daer in tocftaen, als dat ontrent de felve geen maet gcftelt wert > van wat Ktligit die fel- ve zijn, ehde dat voorts de elecftie van Borgetneefters, fcn die J^agiftraets perfjonen gefchiede, volgens de obfervantie, blyvende de Borgerye by· alle haer privi- legiën, envryhceden; de Tollen endeLicencen van oudts ,als de felvefyn gewefen, fyn Keur·Vor.Doorl. foo binnen als buytea de Siadtongheturbeertghe- laten, engeen Lwt-ToWfnofc 1)'«»««»foo binnen als buyten, van haer Hoogh Moghende fullen werden ontfangen.
Camptrhtf bctieffcnde, (yp Keur-Vorftelijcke Door- luchticheyc fai beforgen ,dat den Gouverneur met een bequacme huy finge lal worden voorfien, met begeer- te, dat Camptrhff fulcxghedaenfynde, gereftitueert werde.
3Bat alcebc onüeuiecct toatf / U Ötec ijooi tc (ten: Êiiöc op öefc poiutcn iiS namaelsS fatijSfactte glieacbeiu
Btut- φβ ©?OUto Keur- Vorltin üa» Brandenborgh ΙΰΠ.Ο"
®o?fiin ijefc tointccnict DacL' ®?ou-j,1Soeiieu öDefionim ban ffiienun CleeffaDCJi Hage, inCtömSBoUtjljdiOt CleefgctoOi
wn i fjjnöc te ^oncft oin mibinni in ijc Vuimcc Dan cieef ηλ; Berlin geboevt tc too?ïieu.
i^acc <©αο|1. Ucttnöcn Hage een
bnbcclittöc gljci)c«0c«iffeban!jacc: niet min lictctc-' ijch cn ïjeurijtfaeni al0 p?incipalijcit letìm i Ije&Dnibe ïicgctooontc / Doüm anöete bcbottcn/ eens alle toceci ften eert bacö tc öcpligcn niet baticn enïie ftiböcn; ntct geljjcftiic Roomfche, fjaccontljoutcntie üan Vlees flUeen/maccbanallc fpijsi. .ilBacc ijacc iicuc-©o?(leI. 3&oo?l.gafïiaec meïieniette hennen / ìiatfpìiaccom alle fpüfc getiupcenbe Ijacc balten/oncepn ötelt/'ttoelcft notljtanjs fouïic moeten bolgen Op alöien De iSoomfcfje oeöupwnïieöaec baften oocfi Det Vlees oncepn Dielöen. «Êenenficancöen üjojïittoijnenïjc ftoaceenoUccinati- gefpijfe bccDooïicn/ nictomöattet onrcpnis/ maer fciialieliicö aen'tUcOaent ; 3(iifoo tiS fcecöec / bat blees een ftcacDtigec enöe boeïitfaiKcc fpöfe iS acn 't lichaem alsi vis, eitbe bat ban 'si mo^gcnsi tot ben mibbacö aii= fttneuen ooclt iis gebaft / enbe abonbtsf niet afö ma^ ticDlijtft gijctollattoncect / ootft isJ gijebaH. t <i5cljeel balien ban alle fpüfen cn b?ancft in Moies, Elias, enbe ChriftusoniS ^aUcDmaecftcrtoasinm-aculcujt:/ enbe 1)00? oitinogclijch ; bat nocljtans / na onsr ftrancft bcci ra0öcjtfulc]c b)o?btnacgljcbolcl)t opbegefepbetoyfe/ feantcnnitnflcn nietaliSboojecmgije <i3obtb?u£ljigljc oebacljtentlTc toecbcn opgöeljouben ban ijet albccbec- ö?{eticlj enbeinii acnlenic ballen ban onö ^alicljmai ïiec i enbe Ijet Vry Jach Vallen ban blecsÈ boo? een fjepi Itge gljcbacDteiUITc/ ban batons Ji>ci-loiTcï fjccftop bienbacDoelebcntnben Vieefche 3^ct feggen/ Wie
heeft dat van u handen geeyfchtifnubeiUenaenl^OOgi
gebacïjte ©^tnccfìeoatit mogen feggen. ^^cnfeftienden ·3ϊρ?ίΙb^OCCf) be ©ecc YsbrantstCC bmVirft. ©ergaberingc boo? / bat be ï|ecr iïefibent Copes öem öeöent Ijabbe/ batbe Vrou $jcut:-©o?|linne ban Brandenborgh gcnwpnt bJasi / toeftomenbe Dingfdach ban ritec ban cie ve, enbe ban baec becbolgijeni naec Berlijn tcbcrtceificti. 3©aecop gtjcbeliDeteect jünbe / i& goet gcbonben te betfoetlien / enbe comnrittecen be ï^eccen ban Gent, Joan de Wit, Bofchvelt.Pieterfon, Renfwoude, Glinftra, Schrieck, enbC Swarte, om be OootfjgTjemelbe ©?onb3e Keur-Vorftinne upt ben naèm enbe ban tocgen ijacc ïgo. iKog. te gacn balebii cecen / enbe gljelncft op Ijacc cepfe te toenfciien i <©cii lijiecbeiibe ?^ecrcn Bootfmaenbe Schrieck göecomi inttteert/ ontöfec i^cuc-J5o?|lel. ^oo?l.tenbaegije jjeisfelfss bertcefii meteen goetaentalban Caroflen tot Dupten Voorburch te gelcpbcn : ^ulc]c ijï alfo ge^ fcötet / jijnbe ftaec ï^cuc-a0o?ftcl. Φοο?Ι. alcebe boen (i;er ftoatfi/ cnljabbe met bed bjienbelpcfie ejcpjefften 'te ^^ennen ggegeben be groote jjOenegliemSeiitbiefp |
Hy kennen uyt hmh bedreef de gemttt V Ho, Heg. nitt vi» ontbonden, boe dat din Allirboccbfiin naerfytien tnvenndtr. lijckffiRtude endewiüede Doorl. VorftimtoKfi hertsgtelùfil, Gemaliane , Vriit Louyfe , Marc^. Gravinneeade Keur- Vcr· ^iWe/«Brandenburgh, Gulick, Cleve, Berch,St«- tin, Pomeren, den CaiTuben ende Wenden, «wi^ia Slefien, tot Croiren,fe</f Jagerendorp Hertoginm^Hnh- Gravinne tot Nurenborch, Vorflinne tot Halberlladt Minden ende Gamin , GrAvinne tot der Marck ende Ra- vensberghjFre» tot Ravefteyn ende der Landen Lauwenb, ende JJutau ( noe d>it batr L, voor vjipieb weeei(tn up Hcllan't feer fwack. wederom alhier is aengbekomen , ende fulc(e kranig, beyt nu er ende meer beeft toegenomen ) bay de» op den at/m taf. fcben fes ende feven uyren , up defe ■verganckflijcke fPirelt, ttt Jkh in Je bimelfibe vreugde der Ziele nat beeft ^geverdnt,Jt, als bun enfin LegaHons-Ratdt den van Schoningh iriedir fai refreren,
Gelijckjttt U iJoogh Meg. ghenoecbfaem bekent is, nut v/» groot e affedie haer L. boocbfix^l. gtd, baren Staet geduerendt dm tijdt van boer leven is toegedaen geweeft , daer tegens fy oot^wm U Ho. Mog, alle vriendthjcke ietooningen beeft onlfangen, fu en twijffelen wf niet of defee droevige , eode onsfeer fmertilijtk ter herten gaende doots val fai bun niet minder bedroeft vm· komen , ende dat fy met ons over dit beklaegeliyck verlies, Chrif· telijcktcondoleantiefullen dragen;, endedtwyl wj biüic\iitii^t onfe droeffeaiffe onfe toevlucht lot de Goddelijckf Mmethtne· men, ende ons des felfs wille met gedult moeten onderwerpen·,S> bidden wy de felvige innichlijck, , teneyndefyonsmetkrachti· gen troeft willen byftaen, ende dit kruys helpen dragen i
Voorts willenjicb UHo. Mog. van oefi vrient-nehytlijcke dieKftbacrbejt tot allen tijden verfeeckeren ; Gegeven ie iitfe ^e/identie tot Kolnaen de Spreeden achtften ^««^iefthicn hondert feven en ieftich.
Van Godts Genade Fredrick Willem, Marck-Graef tot Β randen burch</ii üeyl. Roomfche Kijcx £rts-Kamtrer ende Keur- Vorft in Pruyflen, tot Magcnborgh, Gulick, Cleve, ierge ,Stettin, Pomeren,Λί-Caflaben««Λ Wenden, oockjndt ttt Croflën ende lageren-
dorp, Hartocb^Burchgraef tot Narenborch, Vorft tot Hal- berftadt, Minden ende Gamin , ende Ravensberch , Beer tot Ravefteyn, ende der Landeet LauwenbBrgh,t«"i< Bnttau. Uwer Hoog Meg. goetwilligen Vrient ende Naiuyrj geteeekent
Frederick Wilhelm Kettr-Vorft.
tDei^eec Schoningh, boo? bcn 3tgent be Heyde meteen CacosSmettteecpaecbcnuptfpn ïogemeiit gDeöaelt/ enbe boo|be Sjeecenbanbet Hookkeiiiie . . . Dobenaen betrappen ontfangöen/inlie ©ecgabecingOc gDeintcobnccect/ enbe op eengnjci nelaecfienfetloel metacmen nebecgljefetentoefeiiiic/ Deeft ben acht en twintichften ^Junp gcbaen f^epii^ pofïtie/ caecöenbe öet boo?f5 oberlijben ban be fioocljff gemelbe ©?outoe Keur-Vorftinne goebet gljebatljte' niffc. «Snbe öceft bei^eec ban Renswoude ta J^sm'- becingepjefiberenbe/ benfelben göeanttooó?tmctbc complimcnte ban tonboleantieen anbecfintsi tet mate-- i'te üimniie / baec met Dp alsr booten toebec tiS gelept cn aen fpn logement geconbuifeert getoo?ben toanneec ijaec ifòog. goet gebonben gebben bat be boo?f5.#iflïbemeteen ^SMCfban conboleìince f^be toecbcn lJcanttooo?t j gdöcB gtjifcijtct iss ben cetflen 31ulp/ too?benbc meteertgBerefolbeeMte fcnben bra i^eec ban s'Gravcmoer, jKajoo? cn JSithi, ten biftiw öefcf Itanben/ ont inbcn naemcnbcljàrt.tow^
ftacïil^oogö naogcnbefiii bert|ee»; ©cur^wan
Braftdepbjvgh te |
-ocr page 378-
■Ν,
en Ο Ο R L O. G* ^sven eh,'véeriighfte hecL 347
irtnhùbatitii / ftìec Bet battbe _
S"So2fiiltneÜiin Brandenburgh fJOOflÉC
'S^e ötenUoïaüenss toooiljemtic gljecegutoecïie m Zn ban «ciUctttie / foo am fpnKeuc-©o?(ieli)c=
fei ©oojUicBtttöept aisamöen Mm Keur-Prince ;!n tondenborgh ,inttfgaïietii«en ^Cteei ommspofU-
I,flfieöcpffcB«Wi ©es iwiew öenïSaeiitbaitiëtate 3otiiteen ozöonnanoe te totlien öepcfcgeren ter
fnimtie DiHi dùyfent guliJÊHjï m beöoelje toan ïie 006= ©eer ban 'sGravemoer, öaec banfjp tfljncc wVtfiomflefoHlïÊDeöben tebfmetfienen. ®ej>acriculariteptcn Jjanïie bcgcaöi«gSe/' fpntc
^ïeSSStitÖlle/ min eotitjalicS tupaiiie
jtcnc-©03fiu««toan Brandenburg., genaemt Louy- banöcit lupfebait Oran- eien, in öcu fa» fibett cn ttointicö öen fcbcnttóni Icn J^obmiöec in öitt Hage gOcDoocêU / enUe in iien %refes en veertichiJCtt fevenen twincichften bciniiccflltiaer met fijn 3Seuc-®i>?fielyc6e Φοο?Ιι«{)ί ricfjept öBetCOUti ben achtften ^Ulp Anno fefthien hondert fe^^en en feftich {nacc öat fp een en twintich
blaren gcfjoiitot / enbe ban «©oïit met njcfte ccDtjeges iunatìcn toaren öcgenabtdjt ) bcfec toecelt oberici ùen; toaci;&oci?fUtt3àeuc-©o?(lclijcttc i©oo?lutl)tig- iKpt in ίίε ijoocljlle ö?9efDep6/ fonbec ficij te totllen la-- tcnbccttoolim/ iis gcfet.
φςη fesen twintichften ^Obcmto bijS fclbCtt qaecöftSabontiStuffcöcrt vier enbe vijf uprenbpeen grootm gcbaüenccgijen/ ijibcLijckftatiegïjefcDtet/ flltoaet twintich Voriieiijckepecfoottcntesentooo?!«g flctocejlfön. ©cïSepfetlÖcftc/ ContngijlijcfiEfrani fc0c / ^toce&rcöc enöe anbetc puWtque iKinilleriS / toricficpïaeuc-öoijlel. '©oojl. öebDen laten ton^ iioiercn/ toiccben cccijtboo? öepjoceflïe gi)eüeeöen. jtltesi tsifm; o?l}entelöt& en bjel toegcgaen. Stllie ^cïjoi Itctmtoaimtn'tftoactÈnbe metiangfje mantetenfiei Jileet; boouttöenae öaec gingen be Maerfchakketi ; ijct Etijcfe toietöt ban acht peeröen bfto?tgetm6en ; be i^rcö tofliSban twintich centncc t'eenemael fcljoon i)ir0ult en met becïjcbene Cngelen gecieit ; be bjape: ncntoatcrt toan gout op Samet Eaecftengelltcftt /obec
iJeiBeltfiiecngi'oot Sametbec0emeIt gebjagentoiect» ©£io?l)ctEi)rfiOm0e«be lieuc-®o?flelötf«e Carnet gonificïsi/ enbeben llanbt-3ibelj booibe peecben ömeerftenHSinidecofte #ppec|le#?ertbent malle Baöm/ öen ©jpDeet ban schwerin, biebe Ccoone met tien 3^eutï)oet / feec fiolielöcl! en toel op vier hon- dertdayfent Sijtïbaelbetii geftljat/ opeen Samec kaflèniijaegj bp'tEilcttbeï|eeten€ienecaeliS/' iiai nict-®eecmenbeanbece!&oogljeönjgO«senbc^taetii jiamifteïsi; baec onbec ooch ben ?|eec 3©etanacfci|al£6
<5?aefSpar.
ij^e itene en ©o?(leli)tfie pecfoonen / ban be toelci Be twin !:h Bet S.gcftgebolc8tijeliben/ gingiienalle metbeljeclite aengefïcftten/ imbepbec alleen ,· ©oo? ecrfi: ©?tn!S Frederick de Keur Pritis, fljrt Éeuc- ©0?|ie®tlie ^OOjlucijticDept ban Brandenborgh, fijn leui;-®o?|tel. <©oo?l. ban Saxen btebenvieren twin- tichften acnquam / ben ©ojfl Johan George van ^en-
hiit, fün öcuc-^oifieU 5©oo?l. j^tabtöaubec/ben
^ecc i^altjs-gjflef ban Symmeren j toelcÊe ben een en twintichen ^obembct nebewsifïjn 4Biemaltrten liacc ©jon -^uflec be j©0?!tinne ban Anhak met hon- dert twee en fevencich paetben enpetfoonen ingefeO' mcnjijn/ benïleei; J^dminiftratorvan Hal,bendati totö Aaguftusban Holfteyn, bett^?tnce ban Hal, octtoce giongeïleecen Eanbtgcaben ban Heflen- Caflei, ijctiMcc ïleerêtt Eanbtgtaben ban Heflèn «amburgb, epnöelijcft ben iBaecfcöalrlt met be ^taf. giecnaijetCeucen ©ojlielijtöe ©jougetimmec / als OeKeur Vorftinne^n Saxen, bcis^^eec i^dminiftra- tors©jotitoe(©cnialin/ be®?outoe Eantgcabmne Mn Heflen Gaffel , Jje 5®0?(ίίηηί ban Anhalt* be palt^gcabinneban Simmeren bettoee Demoifelle orntmi, eniiebieban Koudandt; beel SUbelöcfte fijn ebcnbaecntetgtjetoeefï/ fulcibat bec «aocnj^ioutocn/ fiaec mannen gcenlbeljjclie ϊίβί behto^nbe/ raetmfebegèlbltDtbeblicn. |
Φί Söcö-^iebitatie toiecbt gtjeöaen booj be · Stoffius obó; be to00?ben Hiobsliptpet hondert fes endertichfte Cappïttrfop't veertiende bCTiSt Wan- neer my de Heer als deodende, fóó wil ick iiöchtans op hem hoeren j toeUftetextbe ï[teuc-®o?|linne/«pt CÖ?tHelgt6e aenbacDt/ felfs gijefioocenljabbej €« toaec tip becfcBepben Carmina enbe Gratiën ΟίΚίϊ maecfttsfin;
5©en vierden ^ciembeci^ìjenièojllbàit MettBalt met bejSfelfiS «Semalin b?ocgtijbtiESrtacc Denaubep= trotfeen/ ombe ©?oubje Haniitgrabinne albaecte traetemi / en fijn nocö ben feiben bacg ban fijn ïitew- 3öo?flelijc&e «©oojlucijti cïjcpt bectoaertsi gebolgt / bes nacljtjs tot Pofdam berbleben / enbe ban baec op Zie- gefor , enbe foo , becbolgijcniS tot Deffau göciiomen< Drie hondert (Cafelen Joiecöen gBefpijft/Jjoebjelop fes hondert iBajï toegecccDt; fijn ïiieuc-©o?|teli Φοο?- lucïittcBept ban saien, enbe Den 3§eei; Adminiftratori fjjn^ dertjchften ^obcmbec te nigge gerejifti
IKenljabbefeöertbe berjiaefrcntlTe/ oefteele/Bal' be/ en vierde parte ijan föyocbaelbcris met bei^ obefi leöen üeuc-©o?|itnneüeeibemsi laten toemaetften/ maecfllfoo ben (tempel niet gelutïste/ fijnsentet iipt= eoebeelt gBetoojben» ^e aycBp?ocefTie toiect bolHoi mentl0cö in fioopec gefneben / en befc begrabeniiS fon- be ober be twee hondert duyient j^yotbaelbaeriS B8e=!
6o|iBeDben.
Φβ ^air enbe ©üilieliicöe petfooneh BeDbenbê poogDeenbe lager 25eampten ban fijn ^eur-©o?(lei luche i©oo?luci)ticBept feerbefcDonclicn/ entisfiitati boo?be i^eeren Keur-Vorft ban ^jcejienbebe Ad- miniftrator gebaen»
©nbertuffcBen Babbebe ^ect ï^artocB ban Ny- borgbooiben^eer killer fijn <©?binarisf ,fiBint(ler al^ Bter/ ootft tóten boo?b?engenbe nabolgenöe ölatBte ben acht en twintichften |feap*
Ho> Mog, Heeren }
HEtheeftfyn Vorftel. Doori. myn Heerdeji Har- toghvan Nimhrgb hclieft, my genadichtebe- veelen U Ho. Mog; ( naer preallable aenbiedih- ge vanfyne vrient nabuyrliickc dienft ende groet, en- dfe verdere toewenfinge alles goet-s ) behooriijck Voor te dragen j dat buyten allen twijffel de iëlve haerghe- noechwiften tèerinneren, fonder dat het noodig was daer van wijdtloopiich verhael te doen,hoe dickwiJs en meenichmael, fo wel fynör VorfteL Doorl. Heer Va- der, Hertogh Mfg»ngh mkm Chrift, ghedachtenifle j alsoocknaderhantfyne Vorft. Door .felfs omtrent u Ho. Mo. fich hadden beklaech't,enten yverigften ge- doleert j datdefelvefodickwilsop of eenzydi- ge rapporten j haer hadden laten induceren ende be- wegen hare Doorluchticheden op verfcheydene ma» nieren en uregen in hare limt-Vorfl/lijckf iJmbavn ende gembtichedtn, foowelin't Geeftel^ck,a.\iii'tff^mhlijcl(_të troublerenen indiachtte doen,ja dickwils, als fich maer de geringfte occafie daer toe hadde gepreiènteert ende dickwils badde gefcheenen, alsof de occafien ti fri/fjfi waren gefochtgheweeft, om t'elckens nieuwe grtvaiMDé op de oude of voorige t'accumuleren.
Dit was onder veele andere ghebreecken door hef gevdncklijcfc weghalen ende detineren van de Ceth. lijckf Geeftelijcfce Paftdren eade Zieiforgtren, hetffWi- rm tndtfcbimptlijekarrilltrtn van haer Doorluchtichcderi Onderdanen f door de gepleechde nieuwiclleden en- de indrachten in haer Landt ende Hcerlijckheyt vaö &»viftejfn, in fulcker voegen als noyt Heitogh van ϋτα- bent heeft gedaen gehadt, doo r het pr0tegtren van fyner Doorl. eygene pntwekene Dienaers ende Onderda- nen , dis den Ktlmr van Laaicb, eenen anderen Gu- lijckfen Onderdaen Kscii» ghenoemt, den Heer vaa Limbricbt, dien van BelderSafib) ja tot rtprijfidieti in- cluys. Daer naer door de feytelijcke ende vyandt- lijcke invafie van u Ho, Mog, .Krijgfvolck in't Landt van G»/jcii,ter occafie van de Keyferlijcke executie ge-; dreven tegen 't huys en goederen van hut, en nu lefte- |
-ocr page 379-
148 S A Κ E Ν van STA E T fi.
1667. lijck door het arrefteren van fyne Vorftel, Doorl,
■II SchUut des ^mpts JAonjtye,
Het Getfilijck aengaende, daer van fai hier geen wyder verhael werden ghedaen , alfoo het felve door hctreligioDS verdrach tuffchen fyne Keur-Vorftel. Doorl. vàn Braiidmhnrgh cn hoochgddachte fyne Vorft. Doorl. abfolutelijckisafgcdaen, ende voor altoos ghe- regufeercjtnaer partculierlrck vindeick my genadichft gelaft te fpreecken, eerftelijck van de faecke van EeU dnhufby alsdattet welwacr wa8( nadat byweghen van rcpreffalien, by de gemeene rechten ende Key- ferlijcke Conftitutien, ende inlpecie de Concorda- ten tuffchen deliuyfen van Bmrgeignf ende van GMlick opgerecht, ten hoochftcn verboden, fyner Doorl, on- fchuldighe Onderdanen eenen irreparablen fchaden was toegevoechc, over de hoodirt dajfint njcxdaelders bedragende, die met geweltende door militairfche executien den armen Onderdanen waren afgheperft ) dat de faecke ten principalen alhier in den Wagt voor- langft was vergelct eken, ende aen de zyde van Elver- vtlt de parcye van BelJeriufib c'eenemael geadimpleert, maer daer tegens was in f'ült vvaer, dat die van Bildtr- bufcb noch op defe huydige uyre aen hare zyde met de effettive inruy minge van de beloofde Hoven 't gecon- veniecrde noch nicc en hadden voldaen, ende alfoo de Weduwe van Eivervelt haer daer over omtrent fyne D^rluchticheyc feerbeklaecht, ende immers niet billickersnoch redelijckers en is,alsdatdeeene partye foo wel als de andere voldoe aen de Obligatie haer ex tintriUlH incumberende, foo wil fyn Doorluchtigheyt vertrouwen, dat u Ho. Mo, geene fwaericheyt en ful- len maecken, dien van Belderbuich ernftelijck te ver- manen , oock cum iffedu aen te houden, datfe al noch promtelijck en fonder verder dilay, het voorfz Con- venieerde ende beloofde mede voldoen, ende de We- duwe van £/wri/i/t laten wedervaren billickefatisfac- tie j anders konnen U Ho, Mog. lichtelijck afnemen dat fyne Doorluchticheyr/e/fa3P»/ï«iiiniet weyniger fullen connen doen, als de ghemelde Weduwe van Jï/t/iczii/t te laten indemniferen uyt het geene dat aen die van Btldtrbufch vigori dilli Cemrailus is ingeruymt.
Ten tifffVin, is my als vooren belaft, in korte op te halen een ftaet van de gemelde invafiejfo weten dan u Ho.Mog.ongetwijflèlthaer noch te erinneren , dat haer voor defen gebleecken Zy, dat fyne Vorftel. Doorl. als aytfchrjvm Vorft des Weft - Phaelfchen Crayts, de executie op voorfchreve Haysende goe- deren van Xewtby expreffe Keyferlijcke Commiffie is gedemandeertgeweeft , ionder dat de faecke felfs fyne Doorluchticheyt voor fyn privtê was raec- kende , echter haddet π Hoogh Moghende belieft niet alleen de voorfchreve Keyferlijke executie op no- toiren Landtkondigen endc om onwederfpreeckelic- ke B»;is;Wen met ghewelt van wapenen te verhinde- ren , maer waren oock hare Tronpen daer op gheval- len in 't Landt van Gulick^, hadden iich met gewelt tot Vrmunt ghclogeert, ende niet vergenoecht met voeder ende mael, door hare Dourfee ende Militairfche drey- gementen veele omleggende Dorpen ende Vlecken ghebrandtfchat, de pillage der kercken, granen ,ende beftiael doen rancoeneren , fyner Vórft.Doorlut^tig heytseygen Officieren fide publica tot hun gefonden, gevanckelick weghgevoert, felfs oock de eygen Pacht- hoven ende Tolhuys van fyne Doorluchticheyt niet verfchoontjvoor weicke-vyandtlijcke invafie,bo- ven den höon fyne Vorftclicke Dooil, aengedacn,de8 felfs onfchuldige Onderdanen wederom eenen groo- tenfchaede,opettelicke</«//f«t ?.ijcxdaciders be- dragende, toegevoeght is, fonder dat oyt fyne Doorl. de geriogfte fatisfadie daer over gegeven is.
Ten derden ende leften,foo is oock fyne Doorl. feer vreemdt voorgecomen de Contrarieteyt van de Refo- lutie by u Ho, Mog. noch onlancx ghenomen in de »rreflf»ec\in vanfyner Doorluchticheyts Schoutet des jimpts Uonjoje ; want nadien by de eerfte van den /even tn twinticbftin Decemberfeflimbondert fes in fefticb de fel- ve Schoutet uyt fyn arreft abfolutelij ck was ontflagen, fnby de tweede van den mgm itt twimitbfitn Maert |
I» · ■ ":· ' 'iiïïir,;.-
de;arreftantNïw/4i»f Sf6»M gerénvoyeert aen deaCan^ jggj. ceirye totI>»pWer/>,om aldaerde executie te;verfoeo, ^ _ ken, ende te obtineren vari de fententie op fyne voor- gaende fubmiiïie gegeven, gelijckfulcx de praàique van alle welgeftelde Regieringen ende Hoven van Juftitie conform is, foo was dies niet tegenftaendeop de Inftantie van de ghemelde Scbuts op den mhtfin dach daer na, namentlijckop denï/j/Jien Aprilis, we- derom genomen eene^nfch Contrarie refolutie,a!i dat hy fyn proces tot Hulpe tegen den iorge den ge- melden Schoutet buy ten kenniffe ofte tOeftaen van fyne Doorl. afgedrongen , te mogen vervolgen ,'t welck onbehoorlick zijnde j foo werden U Ho. Mog. feer inftantelick verfocht de voorfchreveen »iui»- de refolutie te doen fubfifteren, en de lefte als onbe- ftandich wederom in te trecken, ende den ghedachte Scbttts als noch aen de gemelde Cancelerye te rfcnvoy- eren, om aldaer de executie van fyne Sententie,ende wat daer aen dependeert, te vervolgen : onder verfe- keringe dat hem aldaer fai wedervaren korte ende on- partydigeadminiftratie van Juftitie, die hy al lanck hadde konnen genieten, haddehy hem daer nae maer willen fchicken, ende fich na dat de Sententie gegaen was, dat nu f//"Jaren gheleden is, by de ghemelde Can- celerye willen aenge ven ende executie verfoecken, hebbende hy Scbuts felft my, die t'hans de eere geniet u Ho, Mog, aen te fpreecken, noch onlancx bekent, dat hy dat niet hadde gedaen, noch oock van fints was te doen; foo dar defe man in allen gevalle federt de Sententie, geene redenen ter Werelat en heeft gehadt te klagen, dat hem tot DulJelderp luftitie of executie is geweygertgeweeft; alleen daer nae trachtende,om eerft't water troubel te maecken ende dan daerin met andere fyne fauteuren te viffchen, ghelijck hy weet dat anderen foo isgeludtgeweeft ; maer gelijck het u Ho. Mog. vreemt ende mifvallig voorkomen foude,dat fich eenig Keur-Vorftof Standts des Rijcxfoude wil- len mengen in hare lurifdictie, en haer leges prsefcribe· ren, foo konden u Hooch Mogende haere prudenti® oock lichtelijck afnemen , dewyle de voorfchreve onnabuyrlijcke ende onvriendelijcke procedaren , daer doorfyner Doorluchtigheytsals eens vrye Rijck- ftantsLandts- Vorftelijcke hooch- over ende gerech- ticheden veelfints wat te na getreden, niet en wierden geftaed, niet tegenftaende alle bcdenckelijcke devoi- en ferieule Inftantien , fo door wiffellnge van
ren
brieven, als koftelicke deputatien daerom op 't yver- fte gedaen, dat fyne Vorft. Doorl. rechtvaerdige oor- faeckegehadt heeft, daerover by fyne Keyferl. Maje- fteytende dc famentlicke Keur-Vorften endede Standen des Rijcx te doleren ; ende heeft oock fyne Doorluchticheyt my wel expreffelijck ende genaii^ gelieven te beldlen,u Ho. Mog aen te dienen, dat by foo verre boven beter toeverfigt het hnn r;iet en foude believen fyne Doorluchtigheyt ende fyne poftc-
rittylàooresafcbrifttlijck^ fincerath te verfieckeren,Ju in 't toeccmmde^ diergelijcke befwaermffe ttt laefte v»n fini landen ende Jjiyderi niet meer fouden werden vaorgemmmf Dat alle evitati en , arreflen , reprejfalien , ende prajitdicierlijc· k*indriicbten( Ïcgenwoordich de principale Steenen des aenftoots zijnde) die gbemeenelijck of 't aenbrengben van d'etti efit ander cm fijne misdaden ujt fintr Deorlttchtig' bejts huiden veriatf enen , gbeflrefti efie des Landts ver· laefetu Ondericmen werden ter bandt ghettmetiy niet fif' den werden »fgbefibaft, ende als yemant over ienten- tien by fyner Doorluchtigheyts Opper-hooveo van Juftitie ghewefen , fyn recoars wederom tot U Ho. Mog. mocht comen te nemen > om gehandt- haeft te worden,«m detft onder haergefich metier weet» ftch hadden ter neder gifet, ende alfoo de luftitie vaD fyn Doorluchtigheyts hoogfte Tribunale» te illuderen, niet en fouden af en tot hun devoxr gewefen, ende op die tì'yfe die noch overige wonden geduerig vernieut ende gerefriceert fouden werden ; dat, fegh ick ,fyöe Doorluchtigheyt in fulke Cas genootfaed fonde wor- den, niet alleen wederom byfyne Keyferl. Majeft.eu andere Kenr-Vorfte ende Standen, maer oock by ψ' lantfibe Geallietrde, ooek andere welmenende Kroonen |
-ocr page 380-
en O OR L OG. Se^en en foeerrìghpe keek
Potentaten fichte beklagen, en noch eens Γο luyt, 1 rdefeπfyπeDoorluchtigheycoπguetdijckna-
| ® „even is » «Jat tot Rigtnsborg foüde zijn ghefchiec, te fy,uwn, en aen de gantfche werelt de onbillicbhey t nu Ho: MOi proceduren te kennen geven, en re- medkringl» daerteghen te vérfoecken, want zijne VorilelijckeDoorluchtigheyc meynt, dathy'tbyde ofteriteyo niecfoude konnen verantwoorden,indien Fv met i'">vii van dierghelijcke continuerende moleften en overlaften haer ten uytterften fochten te Mtlaöen ; maer fyne Vorftelijcke Doorluchtigheydts
leven ter conirarie die toeverlacige hoopeningej dat
eelijckuHo. Mog, door verfcheydene hare brieven aen fyneDoorluchtighéyt ghefchreven fohoochüj.k hebben gelieft te contefteren, datfe metfyn Door- kichtigheyteenefincere, goede nabuyrlijckecorref- pondentie begeerden te plegen, en de felve beften- dicli te onderhouden, oock meer en meer cs culti ve- lemUHo: Mo:alfulcke hareghedane aenghename Conteftatien fuUen kracht geven, en geen difficukeyt mikendooreenc gedefireerdeSchnftdijcke lincera- tie de eflfeiiten daer van inder daet te bewijien i op dat fyne Doorlachtigheyt, des felfs poiteritey t en getrou · we Onderdanen eenmael in eenebeftendigeenghe- feeckerde rufte geilek mogen werden: Daer tegen fy- ne Voril. Doorl. fich niet weyniger fai bevlijtigen, en inaile mogelij cke manieren daer na trachten ,datal- fulcke oprechte vriendnabuyrlijcke correfpondencie en vertrouwen op 't allerbeft? en meeftc gcftabiüeert, en altoos religieufelijck onderhouden werde,
Geteeckent F* Alltr,
Φίί #0 Dp auïiientie eïPieffc gewoponeect jijitüÉ/ fcsg{ic|iilt m DanöenUatt öe leecban Heucfceium cit aitberej aftoact't tjï geWebcn foitïiec topiiew pomf ittc.
iJltittii t)S gefept / öat onacngïjelïen öe eebe inct öen ^iec 25ί|Τ£0ορ bait Munfter, be fdbe in öcfc tijïit roeutoe toeciatngt) aenltelijc totjaioufïc ban öèfen iStaet/iitcjïft&iijbenïjaeci^ciog iHlijg^öen bolgcn&fi ?5i<ef felfiÌ aen ïim l^epfer.
Serenissime ,&Cì
Ghiri qtmtidiead nes ntwcii ferfirHntUr y i'RtVertH' iiffim nc Ctlfiffmt Dtmino Chriftophoro Bernar- do Ïpifctpa ei Priitcife Μιιηφηβηβ niagties ifirum in timiiniftriiqUitumpiJituniqUedeUBusfitri, qut/itamvis feptimo capite Iiediris inter ml Ö illnm decimo nono Afrilis (uptritreanao initì duttarn fit, «t trilim, millium nmirum, qm fimandis prafiiiis, Ö adfecuritattm Prüvin- (i* ijm, domims mtdiaioribm ίί ipfi quaqui Demiaifufficert vifus φ, non excederit,oeve in pófterum niavum militm cm- fcribirtt, nifiid ηιαΓβίαι imperii ξί circutarum vel ttiam fa- Atri nw cmraria reqUipiMriiit drft peflalaverunt, idqut ift- fitper mnàlittr qtMm fecundiim Imperii canftitütiams, Infira- mmurnPacis^ jitraprincipam, quibmnos nihil dtrigatam VêlmiU! ; Cum atitem novam illunt, de qm hquimitr , detie~ itm non propttr ntceffitatem Imptrii ac circttlarum > vtl fecun- dttm Imperli anfUtuiianiSy Injiruntmtam pAcis aut Jura pria· tipium, inflitHtum φ judicemus, idcirct è re cornrnHm φ cm ■ fitimm prtiiBum Domiimm Epifcepum amice acferiò per lite- t'as rogare ) Μ ab inftitma deteilude^ftere Ö cànfcriftuni no- vum militem dimittire atqüe ex mtberare i)etit j ne inter tam visita; ^ ^ farti amic»s GintesiterummvisfufpicitnibusjHc ^i(jfidiis caufa prabeatur, gag fe ülterias etiàm ai terras «1401 Impnii, cujus Cafarei Veflra ti.àje^.fnpreniumcaput tmceps ,β j ρφ„( estendere , acprvpterea nece^arium ejje ittxinvts, ipfam de toto boe negotió certierem fwere , eindirrtqw *3c>'fifftmtrogart ,Htprafatum dsminHtn Epifeepam mntan- ttmie promovendi! altra deleSibüs dehertarivelit, vermm ttiem aimmere, ut cenfcriptunt mvurn militem quanto ocius prxdijbo fcederii ut pàr e^ , fatisfóciat, quodiò ficilius Λ Cm farcì Veltri λΙα)ββαΐβ »os impetrattiril effe cenfi- dimiis, cum ipfaad ejufdem foederis majoreni. fecuritatem Ì? cmelam Gua,rzntizmfam iattrpoaere digttàtafitt Q^od fff tref.
Sereniflime &c. OeUm Ópt* Maxinium rogamus j Ut ^faream Uajeflatem Veflramdiafervtt incelumett acfefpitet*
DtówfarHagaeinBac. ii.J»»iï 1^67* vifoed. ·' |
ÀlMRÌJOORLUCHTIGSTEì éfc»
WYwerdert dàgclijcx Véelmaleli beHchti diat van den feer Jberwaerdigen ende hoóchgebo- 'renHeer Chrtfiophorus Bernard Hiffcho^ Verft van tJifw/iir, wederom in ortfe Naebiirighe Lahden > groote wervingen van Ruyters en Voet- volck gefchiedcn, onaengefien dat in 't[cvende nrcic» kei van't Tradaet, tuflchen ons ende herti den ne- gemmde» April des voorleden laers aenghcgaen, bc· floten is, dat hy niet meer ùsdrie àujfem manjwelck getal da Heeren Mediateursy ende oock dien Heet ielve, genoech hebben geacht te zijn i tot beïettin- ge der Guatnifoenen, ende fecuriteyt van des felfs Provincie jfouden mogen in dienft houden, ofteiri toekomende eenige nieuwe wervinge aenfteUen.teri fy de nootfaeckelijckhey t des Rijcx.ende der Creyt- ien, ofto oock de Tradiaten hier teghens niet ftry- dende fulcx quamen te requiteren ofte vereylichèni doch niet anders als volgens des Rijcx Conftitutiehi Tradaet vari Vreede, ende het recht der Vorllenj weick alles wygeenfints willen verminderen ;maer door dien wy oordeelen, dat defe nieuwe wervinghè van de welcke wy hier fpreecken j niet om de nooc- iaeckelijckheyt des Rijcx der Cfofoock vol- gens des RijcxConftitutien, Traitaet van Vreede endé hét recht der Vorften is aengeftelt, foo hebberi wy gèacht het gemeene nut te vereyllchen, de voor; noemde Heer Biflchop dooi: een Brief vriendtende ernfteiijck te vetfoecken: dat hy van fyne aengevan- gerte wervinge afftaeii, en fyne nieuwe gheworvenè Soldaten dimitterén en afdartcken willen, ten eyndé tuiTcheh fo Naburige en nu vereenichde volckeren niet wederom door nieuwe fufpicien en diiTidien eert oorfaecke werde gegeven, welcke fich verder, oock tot het Territoir des Roomfchen Rijcx, waer van ü Keyferl. Majeft. het Oppcrhooft en Vorft is, raoehtè komen te extenderen j en om dieswille hebben wy noodich gheacht de ièlve van dit gantfche werckte verwittigen, enfeergedienftelijck teVerfoeckcn j dathy de voornoemde Heer Biffchop niet alleen van fy η verdere wervirighewil afraden, maer oock vermarten, dat hy fynnieuwgeWorvenê Soldaten i met den eerften dimittere, en het voorghemelté Tradaet rtaer behooren voldoe. Hét welcke wy des te lichter van uwe Keyferl. Majefteyt vettrouwen tó fullenobtincren, doordien de fél ve rot grooter fe- curiteyt ende verfeeckerheyt van het felve Traftaet fyii Guaramie heeft gelieven te interponeren· Ver- ders.
^Iderdoorluchiichile .,&α- Bidden v^ Godt dè béftè en degiróotfte, dat hy uwe Keyferl. Majefteyt in langhdurighe ghefontheytbefware, ertde conferà vere. Gegeven in den Hage in Hellant den tlfderi Juny fefiig» honden fcvcn en[φίώ^
^t» fcölehert bietgeiijcfts! aen ben i^cec 3Séür-3©o?|i ban-JSinntienBucgD/ijteben bijftienbcn lunijöaec op antiDooibe / bat ÜP ban fulcr mebe gabbe geBoojt j inacctotltìcnocrjtanSDoopcn/bàt biebaeti ban göe^ fpnrae.f|;be tijbtnge fonbecfonbanienttoaw/enbeberi »ccr 25ifTifiop geen anbere intentie foube Ijefttien/ ban öp bcfe fojgelijcBe entte öoocölfgetoaeriijtöetöberi fijne aanbenboo? alle geb?eefbe inbape enbe gebaec tcbccfcecBecen/maecgeenfintiigem in anbece enb^ bjcembe <©o?lo0eri tet öoocDfien fcBabebàn alle bie 3labumtieimplicece«.HSa«:tìnt Siec bah meerbec feecfieilj^t te gebben/eribe baec nebenjS aeri (Öne fcBul=^ ïi{3i)e>itenfo?cBbulbig9eptttitconfecbatie ban befoiï biec 3DiéoBÖmecbei^?epbefmtt«itemew motfit φ' |
-ocr page 381-
350 S AK EN van S Τ A ET
ί·667. ben/ fmSalïljeftiettoiUeti naiotcn m ban fone «a- öenacnbe éeec ©iffchcip booj'tintomen ban Daet ^o. JHaog. fcij?pben te fenDen/ omme ep3inilöc&e te becnemen / of cnöe toat gct boo? een befcfjapeiiljipt ban fjjne toecbiiigemocljt Debben/ïrten öpoocfi ijaübe aenbebolcn,· bat/tniMcnöP bememen fouöe/ïiatïten JSifTctjop baec tn te toöt stnije / bp Ijem «pt fijnen na== uteDctoeecljlijclttoefp?eechen/enbe öaef toe bccma= nen fouöe / öat Op ban biecgljeUjcSe boo?nemen / al0 niet ban tot fpnen enbe bet JSabucen fcöaöe/ en&e baerlijcfte bectoijbeimfle tenbetenbe/afllaen/teien^ ùe opgfìececDte ®tactatenniet Danbelen/ not8 aen an-- beccn wt fcijabelijcfieialoufie enbe fiifpttte oo?faetHe toilbc mebcn. i©at ijn oocit baec en boben niet fjabiie Oemanqneect/ nict fpn iiepfeclijihe jpajeltept /Jteuc- lUenttf / iöeiic - Sieulen / enbe anbece mebe Varani bciu-ci /enbcD)>fonberiijt&met iiet ©02|telijfft ■ Bronfwvck ,obec befe facche toijtioopictì te tommunii ceccn / éibe aen alle plaetfebe gebaeclucbe confcquen' tre ùic ijtei' iipt fonbe fiomen te ontfiaen / te cemonfirci ten; ttoöffelenbe of een pegdütb foube fulcj; «iet alleen bcljoo?Ujcfi bca?PP««/ enbe ben 25ί|Τφορ ban bierge- tijcfte belïepnsi / tnbten be fdbe op Ijanben toaren /ecn^ fitti) enbe betoeecljlijcii afmanen ; nemaec ootft bp al= len onbertjooptenbalnaeallebecmogen tontrtbuecen 't geen tot onbecljonbinge ban b?eebe enbe cufle/ enbe berijoebinge ban alle 0i)cbaeclüt&e ertcemiteptebtert' iiitfttoajS :31rt boegen # bienaengaenbe aen fpnen öctiOiibJen pbec enbe fojtfjbnlbiglöcpt enbe fpoebige beboibectngemeten toübe laten manjjueten. '©aec obec a jiKog. fjaec toelftonben berfeecïiecen.
3©at befe hornet isS geflootcn met be tbjec IgactOi togen tot Brunfwyck enbe^uncnbo?gf» / iiS ιεΙίβηΐφΐ bebolgenbe üïerolutteit.
Sabbat is den een en twlntichfien Imffeflien hondertfeven enfefl'tgh.
Vfltr Qa·
ISefalU'
lletaMSen
faijffi en S.un«n<
fiojgfi.
SgnbeoI)e8oo?tiöiCtcappo?tban be ï^eecen Ripper- da tot Buyrfe, enbc anbece Daec IKog. «©ebe^ puteecben tot be faecfien ban |[unenbo?gl)/ acöteci bolgenii bec felbeccefolutte ban ben biifttenben befejï nabecobectoogenijebfienbebepointenbpbeigeerenali OtecaenbjefcnberKinifleciSbanbeï^eece Gorgh Wil- helm , enbe €?n(l miguliuis / ï^actogen ban Brunf- wijckenbc5lunenbo?g en betStfftfjopbanOfnabrug' ge, raecbenbc be gljemeene ^Wltancte: i$J naec beltberai tie goetgftebonben en betdaen/ op't eecfte ban beboo?fj potnten/ bat bc cefpecttbe i9?obintien öp iKiffibe bec^ focijt fuUen iBo?ben tn be tegenb»o?bige confittutte ban töben enbe faecben ι al ηοφ boo? ben tijbt ban biec maenben tot onbecfjout en fnbfiflentie ban be (ScoupenbecfioocDgemeibc^eerenï^ectogen te con;
iéntetcntnbcOelftbanbe fubfïbten/bte aen be felbe liet beböotensi belooft enbe tocgeftaen 5ön getoeefl; öet ectfiebtetbe patt/teteecfecncn ban p?{ma befcje af/ en foo betbolgeniS bp efguale berbelingen ban maent tot maent te Detale; op bad betttouUien bat be gemei' te iCtoupcn boo j bni boo?f5 tijbt ban biet maenben tot bebo?bctinge biiit 't gemecncbe|le aeitgeljouben fiillen toecben. ©p ftet ttoeebe/ bat nocijmaelgöerfO^eben fai bJo?beiiaatbe f>jobinrie ban Pedant/om be felbe tebifponerentotfiipbetingeban öate befecten in be boo?fialbere(>tiigl)cconfcnteetben fubftbien. <0p ijet betbe/ bat be gemejte ï^eeten öaet iKo. tgiebepui tcetbegeatitljottfeett fuUen toojben / gelöcö be felbe 0eaiitDotifeeftb3O?benmit!Sbefen/om be gebefiteet^ bc communicatie tontecnerenbe be faetfte ban ©jantfi rijcft /^toeben / en ben JSiffcöop ban jnsim|let7 aen^ be gemelbe ©eeten Ennettbnccijfcfje nainifleti te ge^ ben. <0p ïjet bterbe enbe laetjle/ bat fp ï^eece ijaet i^o. ίίβο. <©ebeputeetbenbetntcntie banbe felbe ï^ea-en
ban Waldeck nabec fullen foecften te betfiaen/enbe baec ban cappo?t te boen aen befe B^ecgabetinge. |
Lune den twee en twintigfien Augufi^ fefiien hmdert feven en fefltg.
I^ter becgabecinge no^maelii boo?tgeb|àtfit be ilSemone banbe ï^eet Wickefoorc,i5aeïit enbe Hüinifiet banbe l^eeten ^togenban Brunfwijcit enbe Eunenbo?g{j boo?leben^atetbett) gdeefen / tm; betenbetenepnbe/batbe acöterdallige fubftbien aen beeoocggemelbeJ^attegentotonberDoutenfubftftffli tieban^aete (Ctoupen belooft/al in ben boojlebeó Slaecebecbailen/afeoocftbe Ijalbe fubftbien bie tint een en ttotnticDHen 2iunp IcfWeben/ nocD boo? biec maenben geatio?bect/baet ban nu bjte maenben eecfe baeci)!ï foube come tebecballen/fonberlangetuptftd/ betaeltenbebolbaenmocljtenbJojben ; a^aetopeeìfe libeceect sijube / enbe bebonben bat alle be ©jobintien Oebben g^econfenteertinbe ödft ban be boojfcjöehi fubftbienboo?bentijbtban noc& biec maenben :3e goebtgebonben enbe bei:^aen mitiS befen te betfoetto be 3^eecen ban Brakd enbe anbece iiaec ^o. JH9o. beputeicbentotbefaecften ban 3[tmenbo?g&/iiat ìie felbemetbeiKinittecjïbanbe éoocfjgemelte ©eecen i^actogeninnabeceConfecentie toillen tceben/enbe btenaengaetibe conbeniecen/ ooc6 (luptenoö ben boet/ onbetanbecenbecbatinfiaecjfóo. uaogenbe cefolutie banbeneenentbJinticöfien ^unp laefHebeniboenDe baec ban «appojt aen befe ©etgabecinge.
Salhaty den feven en twintigfien Augufiy fefiien hmdert feven en feftig.
r\€®eecenbanBrakel, ertöeattiiêteÖaetlo.|Bo. •--'©Bebeputeecbentotbefalien batt Éunenboittfi/ tjebben gOetappo?teett/ batïiaet «2.acïitcrbili
geniibetfelbettefolutienbanbenttoeienttointitöllen
befess/ cdatijf tot bie ban ben een en ttointicöflen am np leflleben / met be 5%ecen alhier aentoefenbe uatnis ^iSban be ï^eeten i|attogen ban ironfwick enlie 3[unenbo?g in confecentie teacen getoeefl/enbe onbeti üngegijecortbenieectenbe bad - göefldt Babben/öat be (Scoupen ban be öoogögemelbe ^eecen l^actoaett nocfj tot ben lefien ^eptembec naeflitomenbe / tot be^ bojbecinge ban 't gemeene befle aengeöouben/ enliein bienfl gecontinueect fullen toecbenj mits bat befen ^tactaertrjaec©o?fi«[ijc&e5&oo?lu^ttgert tot fubfl^ flentie banbe felbe (Ctoupen/foitbe betalen boo? bat tijbt ban bietmaenben / ingancfij genomen fiebbenlie ben eetflcn f unp lefHebe/ be fjelft ban befnbfibien aen Daet biet beböotensi göelooft enbe toeggeflaen; 3©a«c opgljebelibeertjijnbe/ijebbenfiaet l^o. ®Sog.fïtö't boo?f3gebefoigneetbe enbe geconbenieetbe toel laten geballen /enbe goebtgebonben/bat ben «aebt ban ^tatebecfocötfalhJo?ben /gelijcft Daec betfo^t toecben mitöb^en/be noobtge befcBatge«f te toillen boen bepefcljeten/enbe aenbecefpectibe #?obinc{ert te laten afgaen tee concuccentie banbe domine bate tocbeboo?f^ijaïbefuBrtbieboo?biecmaenbeniiöetooi penbe/enbebe felbe met BaetfetieuiS fcBipbens at^ compaigneten / ten epnbe baec op p?ontte betaling mocljt bolgen ; bat boojtis be Dooggemelbe ^jobintien , bccfocïjtfullentoecbeninbetegentooojbigeconliittitie : ban tpben enbe faecften / tot boibec onbetjiout ban be boo?fcl)?ebe EunenbutgDfcöe (Ctoupen boo? ttoee an^ betejilSaenbennortjteconfentecen ineen fommeban ftflicl) bupfent ïlijcrbaelbetiS / mibtjS bat be felbe (Ctonpen baec tegens tot bebo?betinge aliS booten/in
enfupberenóate bef^tcn in be fubftbien Wee δβ« bootettii aen be fjooraemelte ]^ecce l^actogen belooft / enbe in 't boo?lebett alaec betballen. _
fien iSobembet naefitomenbe/ enbe boo?tiS op be ton=' bitien met be gemelbe i^eeten HSinifletsi nabec te 6«« taemen / enbe bat fjaec <eb. |©og. baec ban ten fpoe* |
-ocr page 382-
1667·
banMunftcr, Beeftfootodflen ■fteur-BoifilOanBrandenborgh alSiactt ïWi
firt ^taet/ nljeaitttooo?t ooiiec Öato öett ttoee én ttotiti ^rfifen 3!unp / fàt fjp 0et febenije acttcul iieii fCtac'
«rtsif. ^Tifoo il» tot noclj tae BetaDctal tot bcfettinge fpner f^'n.rtfsufloiiroaw' niet ioj^tot ijaöüe fleijatitiöat lp Sm niet te betöencfien toai öat W tegentooti?tiiö & öe 36cö30acmatuce / Irfei: en Öaet in öe &im?fiDop boojijenonicn kuojöenïie/ niet leijiclj δΰϊΒωΛ^ bullen/enöe
Ktöfoobcel ©ofcftecenop öe fieenete D?engén7 alsS hcmboleensS^eJfWjijnfcIjeaHiantieen ben boo?|laeni ^rt jmetofiaelfcöen Cwptsi - bacD / M^epacatoire ίη= fiSenöeenöeallelïniSconfojmtoass nietbe öytp «infttwtien/InftrumentisPacis,enbeöe cecöten ber Xken / fHl« notljtansi tot oeen anbece intentie ali ttiWftecRalitgefpnecïantfcfjflp/cntieba'.t be ge^ mcÉtten Crcpisi / niaei: bat fulcjc boojnaemelfjcfi niet ^etncent toniS tot befcDabiginge eentgec l^aebupcen /
lactomDem eenigfinis b^eemt te booten ' ijcft gfjeloof gaf aen fiacö
Baec lïöog. ©atlietïiactomöem eenigfin
euam/öfltmenfoo BaeHclijcft^ - ,
öiualcnt üectrtjt/ en bat men be felbe 0« een abufilf P?®-
ftmijootlalfuli&etoecbingenin becbatpt troeft, öeet Keut-©o?tl Keulen bejgelijcjc aengi ^ bcniiinöe/fcl)?eefbanbcnfebenen ttotnticDflen/toel aoeöcftcnnilTetcftcljDcnban beiS ©iiTcfjopjs toetbin= acn/iaöatOnfelfiibenefFertss anberemebe geallieecbe Wen J&o?|ien/i)p be tegenbJoo?bige feer gebaer^ liirte enöe topt uptfienbe Ctijgltojben/fijn Iwc^ focfttbaiirtcljineertaenfïenlüciipojlup? nebenis Dein te lieden / ten epnbe men tegen alle onberUjaeljt opfw- raenöe aog?efl'icn banb'eene of be anbere. oorlogen/ öe pattie tot befenfie enbe tegentoeet öerept fpn mocQ' ttjlaaecomme Ijp Ceiir ®o?fi foo beel teminber con^ iien bccmoeben/ bat besi uteccgemelben 53iffc!)opjaï flcbatOten bacc toe fouben tonnen ftrechen / oinmc pei:i|o.|Eogenbebeminfleoccaftétegeben ban ee^ mc^attterbencften / bat ebentoel fijn baer ober titoeenltjcft aenfc8?pben / enbe it\ casi be felbe immeri tegen (we meeninge enbe bertroutoen/ pebtii anberis fouüe ftomen t' onbememen / foub^Hp niet naelaten met enlie benebenö be anbere (l>n< meebe g&epacifceeti betoheenenttacBten/Omme fijtt in tijttf baer tontebtmoberert / enbe tuffcBen ben felben afei oocft tufftöenftaerl^oocöJllSogenbe Bet goebe bjeebtfame toeltocferi geburicö te öeljouben. ©ej^artotöban Nyborg fctoeef opbe felbe to^fe. m ©o?(lelücfee 3iiinenbo?afe iBiniflersÌ öc&öen tieneifbcn lumj bertoont/ batbolgeniS öaet^. Uto. refolutie ban ben een en ttointicfUten üunp lefHeben / 8aet©o?|lelijc&e 5^oo?lucfttigl)ept aengenomen rjab- ben / eniictn effect aennemenbie (Croupen bie fp op bebeengetiben/nocD Ui^ maenben tèonbergouben/ tereecltcnenbanbeneerflen betl)be!$ boo?f5maenbtj$ 31unp/op tonbitien bp be boo?fcB?ebe refolutie öeflelt/ ntetthjijffelenbe of Ö i^o. jlSog. fullen befdibe ban Baete fpbemebe naftomen/ enbe berfotSten berl)al= ben ntetalleenbatbePiobintien bie tot nocötoe fjaer tonfenten niet fouben mogen ingebjacBt ijebben baer toe modjten aengemaent too?ben / maer ootfi bat bol' gens öe boojfj refolutie be fuüftbien met be boo?f5 niaentbcrballen/motfjtepiomtelücftbolbaenenbeöe' tadt b)o?ben / mitfgaberjS noci) ban be oube / enbe nu al boo?lang berbaüen fubfibitn/fouben mogen ten acteren 5ijn / foo aen Capitael aliS aen 3©iffel en p?0' wfie/uptiitacBtebanljet (Cractaet ben ben negen^ nenten September feffienDonbert böfert felKcö enbe oaeropftaenberefolutié*
^el|ecc25iffcl)op ban Munfter fjabbe oocft bif putemet)ticitï^cetöeur-5©o?|l ban Keulen ober be Coadjuterieoftoeïiomenbefutceffte in fijn 25ifbom: thjelcftfjpalfaotoitletebelepbenbatbe meefle ftem- men bielen op ben ©tffcliop ban Paterborn ; en be minflc op be =öeur - ®o?fi ban PTeuleti, ijoetoel befe ^fciicr eefcij?tftoffactmnaenb)ceii/ìiati>p bei^eer WtDop toare ^ebjup^t eenige trreguKKitepten. |
15 i
Φί ©oinbeecften Brabeck cetireerbe ficij naer ücui t6ér, ten/en .mertb?eefbebattettotbehjapcncn foube sijn ffijeBomett.naaerbe©aU!Ciljeefitbe<£iectieopbieban Parerborn geapp?obecrt.
^ 3|"L*"«'««Mtt«nbe%crenïSeurcnbc 3Do?iieniu ben 31i>c|Ipöaelfcl)ett «ireptiiljacrirt öefcntybiefamen beeben / ii te (ïen upt ijet bolgenbe.
|^EHeerenKeurvorftentotiC«//men BraUnÌorg, f'ff' JL/pock de Heeien Biffchop toe Ofratruggc, en Georg
WfWimjais piede Eai/i/^jlri^fi^wi Heitoghen tot faclfcit Stou/ivijcl^ elìde Lvntpiirgi; raidcfgaders de Vrouwp Craiiì Landtgravin ende Regente tot H^in-CaJTt/, ghdijck voor delen, alloooock affonderlijckby den teghen- woordigen loop en conjunaure des tijdt», fullen hare raedtflaghen ende ibrchvuldicheyt voornamentlijck mede daer heenen latenghcrechtichc zijn , hoe der felvervan Godtaenvertroudc Landen ende Lieden j in beftandige ruft ende vredegerègeert ende behou- den , van de felve alle gevaer ende ongelegsntheyt aP· gewendt j ende tegen alle onbillick gewelt, met Go- des hulpe, in de t'famengevoechde vereenigingh ghe- fchuten gemainteneeit mogen worden : En alfoo nd doch daer nefFens by ervaringe felfs waergenomen is i datdein'theyli Rpomfche Rijck metgroote mocyté en welbedachtelijckgemaeatì conftitui:ieri,execiitioliS ordcningh,en andere dierghelijcke middelen, onder·· wyl weynich efFedl ghehadt hebben, foo hebben iy iiyt Landt-Vorftelijcke ende Vaderlijcke voorforghé hoochnoodich gheacht, niet alleen in de voor defen met eickander oprechte ghepleeehde Corifidencia Vrientende Nabuyrfchap te continueren, maer oock fich ih eene nadere ende vaftere defenfi ve Alliantie tc begevefa ende ftellcn., Defwegen dan hare Keur ende Vorflel. Dóorl derfelvér Radenalierzijdts hierin Brunfwijck.te famen gefchiiü: hebben, de welcke tot op voor hoochged. hare genadichfte Heeren Principalen tevolgenegenadichfte Ratificatié en approbatie * op volgende wj^fc haer met den ander verdragen, en een drftn/ivi Alliantie gefloten hebben. .
I.
Sai tuffchen alleriijdts Bontgenpten cene óprechte ende wel meynende Vriendt ende Nabuyrfchap zija ende blyven, in diervoegen dat den eenen des ande- ren nut ende beften fai bevorderen ; ende foo yetwes, wat de felve beieghent, in ghevaer brachte, fulcx deil geenigen welcke het aengaet j in tijdts verwittigen ea te kennen geven, oock op alle beghe ventheyt, waer uyteenige verwyderingheontftaeti, endedehierin verfproockene hulpe begeert kan woiden, roorhencà tijdichmecden ander communiceren»
II·
Sooisdefe defenfive Allianth tot niemandtsej^/i/Ti, veel min tegen fyn Keyferl.Majefteyt ende het Rijck^ maer alleen tot behoudingh ende fchuttingh der vre- delievende Landen, Lieden, recht en gerechticheys aengefien cndegemeynt.
IIL, , ,
Syn alle ende een yegelij ck der Bentgihàetm Landeh welcke fy tegenwoordich in hebben ende befitten, en in't heyl. Roomfche Rijck fyn gelegen, in de tegen- woordige Alliantie begrepen, fulcx en in diervoegeti dat ingeval deseenen of des anderen der Geconfoede- reerden Landen ende Lieden overtogen, ofwel rtie£ eenighe andere ge wëltdadicheden hoedanig die oocfc genaemtmogheniijn, ende wie de felve komen tc ondernemen, infgelijcx niet eygenmachtige Inquar- tieringe, ofte tegen de Rijcx-Conftitutien ende In- flrumtnio Pacis loopendé doortochten befwaertj ende op die wyfe tegea de Rijcxvervattingen, executions ordeningh, Itiftl^Umnto Ptkh (als waer op alle teghen-s woordige /iJiraghcgrontzijn ) endedefe Verbinte;< nifle verweldicKt ende befwaer't foudé worden , alle en een yder der overige pacifcerende, de welcke everi op die tijt allulcken gewelt niet en lyden, fullen óp de befcheiicn notificatie van den beledichden nietib veel manfchap tepaert ente voet, én in der rijt, ghe» lijck Tulex in'l navolgbende arcycul met meer duyd^> «B » |
-ocr page 383-
35X S A Κ EN van .S t A E Τ
Am"
fc-
1667. lijckheyt is vergheleecken, fonder verfuym hem te
r- hulp komen, ende in krachte defes, fchuldich ende
gehouden zijn de verfproockene affiftentie merckc-
lijcktedoen. .
IV.
Maerop dat men oock moge weten, wat een yder
deel aen manfchap te paert ende te voet den beledigden
Requirantte huipe toe te voegen hebbe; Soo is ver-
dragen , dat fyn Keur-Vorftel. Doorl. vknJKfuiwacit
hindert tieiiticb te pactten feflicn iW«rt te voet j fyn
Keur-Vorftel. DoorK van Brondtniorgb duyfent te paert
ende (w£i/i»^/<Bt te voet, fyn VorfteU Doorl.totOj-
«iiirw^e Awjrfert te paert ende twee hindert tevoez·, fyn
Vorftel. Doori. Haj-togh Georgb Wilhelm tweihendert
uttrtich te paert ende fes hendert vitr en veertich te VOet,
fyn Vorftelijcke Door). Rudolf Augufins tot Heffen €φΙ
twee bctidtrt te paert endefiVc hndertte voet,gereet
fullen houden, en by voorvallende occafien fonder
verfuym, als voorgemelt, toefchicken; Oock wil-
len de Geallieerden boven dit quantum, noch de helft
van dien paraet houden, oock lulcx naer bevinden
verhoogen.
V.
Defe verfproockene ende vergeleeckene ftulpe, fai
een yder der pacifcerende, als wanneer den BtUdigh-
den het ghevaer en werckelijcke befwaringh een yege-
lijckbyfondernotificeert, ende aen defelvedaerop
een aparte requifitie doet, binnen veertien dagen van
den tijdt der gedane requifitie af te reeckenen .fonder
afgang ende verfuym, aen tuchtige gheworvene man-
fcbap te paert ende te voet toefenden, ende van de fel-
Te niet eenen weder te rugh roepen, of afvorderen ,
ten ware nochtans dat den Requirant, die niet meer
van nooden hadde, of wel, den Affiftent en te hulp-
komende felfs overtogen, ende als voorgedacht, ver-
weldicht ende beledigt wierde,
ïvlaer foo nu, meer als een van de Geconfcedereer-
de mochte overtogen worden, ende gevaer komen te
lyden j in fulcken ghevalle fai de overige Bondthulpe
ven wegen den tniehdigbden aen den eenen, ende den
andere helft aen den anderen behdighden toegefonden
borden, op mate ei/de wyfe als voorgemelt ί Ende
cvermits het gebeureh mochte dateenediergelijcke
hulpe niet ghenoeghfaem en ware, als dan fullen de
Geallieerden gehouden wefen, foo zy voorheen van
al lukken cafu ende dubbelt ghevaer naricht erlangen,
ook aenftonts fonder uytftel daer over te confulteren,
ende fich een fulcken aenftant endehuipe verghelijc-
ken, door dewekke en waer mede den βοβφΛ»//» in-
derydaeten werckelijck geholpen mach worden.
Wanneer nu de hulpe werckelijck gefonden wort,
ende in des Requiranten Landen of by des felfs Trou-
pen kome aen te langen, en fich te conjungeren, van
die ti dtaf heeft ende behoud den geenen, den welc
ken de hulpe toegefchickt wort, het Oppercomman
dement ende diredie in alle Cryghsfaecken, het zy
die in zijn of in eens anders buyten des Bondverwan-
tens Landen ageren, Öoch fai hy evenwel ydermael,
als yets voorneemt, daer over gewoonlicke Cryghs-
raet te houden hebben.
Vin.
So geeft een yegelijck Affiftent fo veel Veltartiilerie,
nefiëns vordere toebehoren, met zijne Troupen, als
fulcx de nootdruft ende Crygsreden vereyft j Edoch,
fo wanneermen fwaere Geftucken noodigh heeft, fai
de fel ve naeft het toebehoren den Requ trant gheven,
byaldien in des felfs Landen falageren, maer in hce
tertic den geenen weicke onder defe Bondtverwanten
de naefte zy ; maer fulcx beyde op gemene onkoften,
fchadcn ,en ongeweygerdeherfteliinghen betalingh
der Vereenighden,
IX.
So bebout de jurifdiftie over de Troupen een yder
Officier der Bondrgenooten, weicke hy aen den Re-
quirant te hulpe fendt ; maer foo yetswes mochcc
voorvallen datecngcnerael Crygsrecht requireerde,
fo zijn tot defelve oocfcbevoegtalle de gen® de wejc- igc»
ke tot een generalen Crijghsroet gehoren, ende is daer
in Praefes de geene dewekke vermogens 'cftvende Ar-
tijclcel het direöorium^voert, offo degene die het ü-
rtüoriüm heeft daer by niet wil of kan zijn, alsdan die
de hoghfte Charge bedient.
X»
Tot onderhout van yder Bondtgenoot zyne Trou,
5en, fo is den Requirant fchuldigh die auxiliaire vol-
ceren, fo wanneer fy in zijn Landen ofte by zijnj
Troupen aenkomen, fo lange zy onderzynedireitie
flaengeconjungeert,in inquartierïngh endeeven aU
de fynen allerdinghs gelijck , ende niet anders te
trafteren.
XI.
Op dat oock by gevolchde conjunöie onder de fel-
ve Troupen geene warringh, ofte anderfints confufie
veroorfaeót worde, foo willen fich de allerzijdts Bmdt.
verwanten een gewifTe verflegings - Ordinantie vergelijc.
ken, na dé weicke by voorvallende conjundtie door-
gaens alle Troupen eenmatich getradteert fullen wor-
den : Oock dewijl de n«Jt//iai>e volckerenhet frtvjmilt
niet gelijckelijck met fich connen voeren, fai den Re-
quirant fchuldich zijn, de felve foo fy in hare Landen
fich bevinden,metnoodige provyandi te voorfienj'c
weicke hem doch hier na van een yder der. hulpfchic-
kende na proportie, in redelijcken prys weder wil be-
taelt ende voldaen worden.
ΧΠ.
Vordersfai defe Oe/etifte Allinncie van dato aen, te
reeckenen drie achter eetiv(ilgende]ìLKTi, ouverbreecke-
lijck onderhouden worden,ende beftaeniDaer by
dan in dér Geconfosdereerden vryen wille ende belie-
ven blijft, of fy voor het verloop der drie laren fich
wederom willen verbinden,ofte de geenighe van haet
die fich willen t' famen voegen, defe illliantic naebe-
vinden noch prorogeren.
■ XIIL
By aldien oock eenige der Bgntverwantio buyten de-
fe , noch in eenich ander Verhmdt mochten begrepen
zijn, uyt crachte van 't welckfy ghelijckerwyfe gehou-
den zij η een ander hulpe te doen, fo fai in geenen dee-
le aen beyde Fadiriius, maer alleen aen eenen de affi-
ftentie tot te fchickenghehouden zijn, ende de Re-
quiranten vry ftaen op welck Verbont hy fyn Gecon-
federeerde wil requireren : jIIs oock eenmaels eene
Craits ofte RycubilifigheCchid: wort, foo fai oock defe
van de quante der Bondthulpe afgetogen worden.
XIV.
En nadien fich in de Nabuyrfchapeene en andere
gevaerlijcke ftaen op te doen, waerafhetheyl.
Roomfche Rijck wel lichcelijck ongelegentheyt ende
nadeel konde toekomen ,fo willen de allerztjtsBont-
genooten op den noch ftaenden Rijcxdagh, fo veel in
haeris, met alfe vlijt ende forchvuldicheyt helpen be-
vorderen, dat depmÌlHsfeturitatis Impiry opdeghe-
voechlijckfte wijfeinachte genomen, ende daer by
niet verfuymt worde,
XV.
En alfo oock de handelingh over defe naeuwe Ver-
bintenis de Gefanten van den Heer Hartog Jobao Tre·
derick^tit Brutifuiijc^j Lunenhnrgb mede by gewoont,raaer
dees opgerechte reces aen te nemen en mede te onder-
tekenen by manquement van fpeciael bevel weghens
fyn Vorftel. Doorl. afwefen haer ontfchuldicht heb-
ben , ende begeert, dat haer genadigetn Heer de plaets
open gelaren mochte worden, alfo is fulcx gefchiet, en
fyn Vorftelij cke Doorl, de acceflie voor behouden ge-
wordenj mits derfelver verklaringh daer over voor af-
loop des tijds, weicke in 't naeft volgende Artijckel tot
uytbrénginge der Ratificatie gefteltis, fo veel mogc-
lijck te bevorderen.
XVL
Is verdragen ende verfproocken, harergenadighe
principalen believen de Ratificatien over defe Defen-
five AlliantiealhierinBree/wjci^den vinden Oitober
naeftkomeade oud. ft. tegen elckander uyt te wiflelen.
Tenoirkonde defes, ie dit ri«s van de aenwcfende
hoochft-
-ocr page 384-
en
«w h^kf^d^haerK-eui-etìiafe Vdrftei. ÖooAtefimién li gefchi<aeRa<ien onderfchrevénende bezegelt joock f aen yder deel een gelljck laydende ^empiair toege-
fchift gheworden. Aldus ghedaen in BrmJviijekjien twitt» twmtieb^in AugaAy fifthnbgndert fevmen/tfiicb. ( L.S. ) Hendrick. Ïrantx. NiefUtlü. (L,8.) H/fTM^WBi VM Grafendórft ( L.S. ) Inièric\yan Jena. ' ( L.S. ) G. Cbrijl. van Hamerflew, ( L.S. ) Ki^nii iW Budiniaufen, ^Ι^,ξήΡβκΙ JóUcbimvMBula-ui,
Lunenborchfche iiaint(leC$i gftìlìiért Öm tWin- tkhften Jlitgultpnaiciiecmlïantiegeïiaert/ tmepm ïje öat öe atDtfclïaUiac fubfidien acn beljooggentelöe ©attoeDai tot onöecOout znùz fuüfiflÊntie bait ïjaecc iroupil' belooft / al in ben booikben ^acc betballen ató oo(ö Dalbe fubfibien ! bie ben een en twincich- ftco5|urtple|ïiebat nocöboo? biet maenben geacco?' jjcert / baec ban nu bjte maenben eeclttjaefiljsf fouben {tomen te becbaUen/ fonbcclangöec uptpel faetaelt tnotlitcit toojbcn j baec op gebeUbeceect / enbe bcbon' ben iijiibe / bat alle be ^jobintien öabben giietonfens teert iti belJelft ban beboo?f3 fubfidien ,boo? ben tijöt ban notD biec maenben/ tssgoetgebonbente becfoec^ iieaìieieecenBaec loogft iBag. aWjiec aentoefenbe
ren artogen in naeuece Confecentien toiiben tceben/ enïie bienaengaenbe conbeniecen / oocït jïupten opben boet/onöecanbecen becbatin Baecï^o. iBog. cefolu- tiebanbcneen en twintichftenSIunp lettleïjert.
ftebben baec ban ben feven en twintichiten ges cappo^teect/ bat fpacBtecbolgenss Baec ^oogjBog. boo?gaeiibe Scfoluticnmetbe ileecenalBiecaentoe^ fcnbe iBtnifiecïS ban be ^eecen ïiactogen ban Bronf- wijckertbe Lunenborgh m €ottfecerttie toacengBes toeeli : €rtbe onbeclinge geconbenieat en ba(l gBêjielt iiaiJöm bat be sEcoupen ban bc BoogBgemelbe ^eecen üattoBen nocBtotben laetften ^eptembecnaefi&o- menöe tot bebo?bccinge ban't gemeene befl aengeBou^ itttt enbe in bienfl gecontinueect fouben toojben/ mitii befettiStaetaenDaec ®o?|lelijclie i©oo?lucBticBeiieit tot fubfiflentte banbe felbe iCcoupen fouben betaeïen boo? ben tijbt ban bJte maenben / ingangB gBenomen ieööenbeben eerften ^unplefllebenbe 0elftbanbe fu&ribienaen Baec Biec üeboocensi belooft enbe toege^ te. ^aec op bp Baec igo. .pag. gebelibeceect jijtti bc/ Bcbfien fp Baec't boojfs gcbefoigneecbeenbe göe^ (onbenieecbe toel laten gBeballert/ enbegoetgebonben tat benRaedt üan ^tatetaecfocBt foube to(>?benbe «ooöige befcBacge0 te toillen boen bepefcBecen I enbe aenbe cefpectibe®?obinticn te laten afgaen / tee con^ tuccentie ban be fbmme baec toe be boo?fcB?ebe Balbe fubftbiert boo? biec maenben toa^ beloopenbe / enbe be felbentetBaecfecieue aenfcB?pben3i teatcontpaigne^ een / ten epnbe baec op p?omtebetalinge mocBte boi^ flen: ®atboo?ti! be BooiiögBentelbe ^jobintten bec^ focötfouben toecben / in be tegentooo?bige conflitutie bantijben enbefaecBentajtbecbec onbecBoutbanbe boo?fcö?cbe (€coupenboo? ttoee anbece maenben nocD teconfentecen in een fomme ban fefticB bupfent MtiC' baelbectf / mitg bat be felbe (Ccoupenbaec tegensi tot nebo?becfngB alSboocen / in bienfl getontinueèct fouf ben moeten toecben tot ben lefien iSobembec naeflBoi njenbe / enbe boo?t$i op be Conbitien met be gemelbe ^eeren iBiniflecs naebec te becamen / enbe bat Baec «0. iBog. ùaec ban ten fpoebtcBflen in gaec i^o^lKo. becflabcrfnge openinge toiiben laten boen. Cnbebat wiw aen be befectueufe ©?obincien gBeffB?ebett foube ^ben bat be felbe toillen fupbecen Baec defeften in be lubfidien, giec beboocensÈ aen be ï|eecen l^actogen be? ioo|t/enbealin'tboo?leben 9laecbecballen. |
^aecï|o»0lo. Babben nabec gefcB?eben aen bej^ee^ «n ban Hamburg,begecenbe Rudolf Berenbergp?ei nfe baec toe aen te Bouben / bat BP bie aen Bem boo? ^ i^actocB ban Lunenborgh gBicemitteecbe gelbe» fpnbec uptfleltoebecom uptlebeceneuiwcabe- boen / bat be boo?noembe Berenbergh toeg'ens bc noc0 ceflecenbe gelbecen / boo? Baec g[BeciiBtbo?becù3thj! mocBte belanget too?ben ; toaec m fp ban / aliS bobett gcfept/fonbeccenicB becfoecB enaenfïen in abmini* ftcatie bec ^uftitie/becgeflalt Baec fignalecen fouben/ gelijth fultc Bacen afgelepben €ebt/ enbe be tegBenji Baec 1^0. pog. ató Ijace Boogge-eecbe ^geecen 55ont^ genoten b?agenbecefpect metficBboecencn Uo?bece« foube/ gelijcB fp ban met bie bo0?beBoubingB Baec l|o* mogBrnbe BooiiigBenegen affectie aitooiS gBeblpticBt toacen / bat geentgBe te boen / enbe te beccicBten toat tot ba felbe contentement enbebetgenoegingB gSe^^ cepcltett ιιιβφ·
t©e^taht Hamborg Baböe in befen t^jbi oocfi ύψ pute met fp Jlafefteptban Dcnnemarcken(al# boen (ïcB bebinbenbe tot Luckftadt aen be El ve ) gBe^ Igclt mebe eenigBc bec ^tabtss iCfgefanten. Slct^e^ cucBttoajS/ batfpfeec gfootep?efenten e?acBtetti jllaec't toacen met alsS Civi iiteyten cnbematdijcftg beceetingen. ®cn ï^oningB gaf ben «enden ^eptem* betaen Baecbefe anttooo?t;
ISfyne Majefteytvan DeaneiMnkt" eode Ntirrv/e^ea iic. rapportgedaenvan'cgeenedeHeeren Afge- fanten van fyn Erf-Stadt Hamhrgb haer alhier be- vindende , foo byghefchrifte als bymonde voorghe- igen hebben;infonderheyc na de Curiati» continue- rende , datdeBürgemeefterenertdeRaedtdervoor- noemde fyne Majeft. Erf-Stadt gehoopt hebbende te werden gecomprehend^rt in het Tractaet van Vrede tot Bnda geflooten, de felre indufie niet hadden kon- nen obcineren, niet tegenftaende de gereitereerde in- ftantien, die fy daer toe aengewent hadden, alfoo ff daer in teghengegaen waren door de Heeren Ghevol-· machtichden vanfyn Majefteyt > hoewel de Burghe- meefteren en Raedt,geen geheugenis hadden daer toe eenige reden gegeven te hebben, endatfyfelfsnieE confiderabelgenoech fyn om'tfelvetekonnen doen | nèfièns meer andere daer aen gehoorende dingen fyn Majeftey t feer ootmoedelij ck biddende altans aen fyn voornoemde Stadt te willen toeftaen de voorgeroer- de imlufit, en haer daer van doen overleveren een for- mele Adte, de wekkefoude konnen dienen toe ver-i feeckeringe van fyn toeftemmingeaen alle de andere Geintereffeerdepartyen op daify'tfelvepockibudea moghendoen.
3 Wmì
O ' O R LO®· Sèvm m meertlghfle ^ecK 'j ς j
cenmwöt. l^aaitttooo^ttoaöJ&at/oftoelfpBaéc Öiecin allato^Benaengelegeniietenjön/ enbe Wet, liebec öabben ban mee ^o. USog. alis öace gcootgöe- acöe ;|eec«i JSontgenoten aengenamebienjlen te 6<a topfen / en be felbe in öaec begeecen / altijtif te gentoet tceben/fpnoc0tansiintegentooo?bigenbal/ bolgeniS bec ^tabtsSbecbattingijenbe ^tatupten/ toaecaen Öacen bice af&elepben €cbe becbont / Rudolf Beeren- bereh M(ra/W»«wi«r,enbefonbec booigaenbe gecf^t? ' löcfieftlacöteenbe becSoo?tetftetalinge becbanSte- phanon öem ö0ec«mitteeite enbe baec ban cetlecenttf gelbecen / aeti te öouben / niet becmocfiten t fulcjc f? ban oocit ben ^eece ban Amerongen, bpöesffelfsi aentoefenalbaec/ boojöace «©ebeputeecbentetneeci malen gecemonfïceect enbe boo?gefjoubcn/ baec benes benis/ gelötRboojöeen aitoojs toasl gefdjiet/ öaecte^ genji be felbe aengöeboben öabben / bat toanneec te= genjs ben booinoembe Berenbergh uolgenss bec ^tatjï ceiBten/göececötelijc&eftlacDtcaengfjellelttotect/ fp in bo?becfaeiti(le abmintflcatie bec aufïitie / Daec irt^ biecboegenfignalecenfouben/ bat Daec iloogönao- gïjenbeallegfiebefibeceecbe fatissfattie baecinfoubm j&cbbertj toaectoefp Daccnocömaelsst'allen tybeeci booben / enbe öaec ï^oogö .ïlogettbe baec neben^ g&e- btcnflicBbécfocDten/ in Doogen gunite Jüet enbe te
.......... ^^ .. . . ^ , toillenbupben/batacBtecbolgenjs becfelbecbegeecen
<0iiieputeecbe tot be faecuen ban Lunenborgh, uat fp tegöen berenbergh «»»■* judkianter niet booitbacert iicfelbemetbe MimftcrsijanbeBoogSgemelbe J^ee^ fionben/enbebefonbecUjtft befe OacetoaecaiDttgeonti
f^yi^j^ggj ^atfp bolgeujib»: ^tabtiS Statuycen enbe toetten baec op afgelepben «Eebt/ Daecniet meec^ bec ftonben becïtlacen / bp Baec BoocB genepgBt te la^ tengBelben/ enbe bie gcootgunftige boojfieningB tl |
-ocr page 385-
354
Ì1667, Waeropfyn Rlajefteytgheïaè feèefcieii^evoiirfz mmmm Afgefantcn tot antwoort toe te voeghen, datfy hacr nietweynich verwondertvinde» datdeHeerenBur- gcmeefteren endc Raedt van hacr voornoemde Erf- Stadt Hamhrci haer fo onnoofel derven flellcn, als of fy noyt de minile fout hadden begaen, hoewel fy niet konnea vergheten hebben hoe veel offencien fy noch onlangs tegens fyn Majefteyt gepleecht hebben, on- der de welcke ( fonder echter te fpreecken van de Er/- fcbulJigi fimmagt de welcke fy tot noch toe hebben ghe- weygert ) niet dc minile ie, dat die voorfz. Burgêmee- fleren en Raedt haer reuckelooQijck hebben verftout aen'tKeyferl. Hof aeniyn Majefteyt te difputeren den Tytel van Μφβιμ, die gelijck het notoyr is, alle gekroonde Hoofden toekomt,en in fyn plaetfe te ilel- len die van Ctmngblijcki viatrdichtyt, hoewel fy niet kon- nen ontkennen datter niets ge voelicker is voor groote iPrincen als dat met haer wil difputeren het refped daimen haer fchuldich is > cnde felfs als men daer van deghedachten alleenich bekomt. De violentien de welcke onlangs by nacht ghepleecht zijn door het ne- derwerpen ende afhouden van een baluyllre in de Stadt Altena, fyn Majefteyt toebehoorende, ende be- ginnende verfcheyde nieuwicheden in't Huys te Sch»~ lutnburib neffcns verichey de andere exceflen en info- lencien, de welcke niet konnen geleden worden , fyn cockgeen teeckünen van die onnofelheyt, de welcke fy allegeren : Al't voorfz tefamen, kan geen verwon- 4eringh veroorfaecken in'therte van wel-befinde Lieden, en die daer van oordcelen fonder paffie, dat fijn Majefteyt de verfochte »«/«/'> in'cTraöaet van Vreede tot ^ri 'da gheiloten, belet heeft ; Daer is eer
Ïlaets fichte verwonderendatfy vandatuyr af haer Loninghl, goetheyt dieaenalde Werelt bekent is niet verandert heeftin eenfwaerder ftrafFe,'tgunt oockonfeylbaerlijck foudegefchiet zijn,indien fyn Majefteyt geen meer regard haddeghenomen aen de onnoofelheyt, ende welvaren van de Burgerie als aen de abiolute ambitieufe ende ongeregelde proceduren der Burgemeefteren ende Raedt, de welcke een fwa- rc ftraffè waerdich fyn-; fyn Majefteyt wil echter hoo- pen, dat de voorfz Burgemeefteren en Raedt van fijn Erf-Stadt Hemiurgb haer fullen bedencken > en wyfer worden, ende niet alleen confidereren de uytnemen- de fchaden, de welcke de meerghemelde Stadt ende haer Onderdanen in 't generaci gheleden hebben fe- dertde opiniaftriteyt van de Magiftract, tot groot Icetwefcn vanlyne Majefteyt, maer oockvanhoe veel voordeelen fy gepriveert fyn gheweeft, ende haer noch onfeylbaerlijck in't toekomende gepriveert fui- lènfien, inghevalfy buytenalle hoope volherdenin in een foo onlydelijcke conduite.
Wat vorders belangt het overleveren van fvn Maje- fteyts brieven in't toekomende, waer ende op wat pleets het fel ve foude behoorenteghefchieden, ver- Klaertfyn Majefteyt op datfubjeft: dat, gelijck fy al- toos geweeft is,ende fich noch bevint in een feer goe- de intelligentie metfynKeyferl. Majefteyt, het haer genoech bekent is hoe fodanige brieven behoorenge- refpcdtecrt te worden: hebbende tot dien ey nde ordre gegeven, dat, wanneer fodanighe brieven bevonden werdende 't Hartochdom Hilfltfn te concerneren ont- fanghen fullen worden met het behoorlijckrefpetì door de Cancelarie, de welcke iS in defe Stadt indien iy't GraeffchapP(n»ini<;r^Aaengaen door die geene de welcke als dan van't fel ve droft of intendent fai zijn, en inghevalfy de Stadt Altem concernerendoorden Ïrtpdtnt der Borgemeefteren en Raedt van die plaets, de welcke fullen befoighen dat de felve aen hem wer- den overgefonden. Wyders begeert zijn Majefteyt -.een andere fnftnun in defen tegenwoordigen tijt v.an ijnErf-StadtHamborgb, als alleenlijckdatfy haer pro- ceduyren aenftootelijck bekenne,cn de verfcheydene faüten die fy begaen hebben, en haer in toekomende toedraghe't refpeiü in ghehoorfaemheyt't welck hem toekomt in wekken gevallefyne Maj. noch fodaenich nieC verloeren hebbende alle de goede willen en ghe- •egcnth^aeq totfyn Srf-Stadc of fy foudcn noch kon· |
refplviren om uyt te tinden, endete-pTocurei-eij· de bedenckelijcke middelen om't welvaren van de felve té faciliteren haer Koophandel wederom doen floreren lbo wel als eenigh ander Trafiek, ende defelye wedefom herftellenin haer voorighen ftandt ende Lüyfter, fyn Majefteyt foude feer verblijt zijn dat de Borgemeefteren ende Raedt Wederom tot haer felven wilden komen en nuttelijck profiteren van dea tegenwoordigen tijdtj daer den wech omtegeraec, ken tot een volkome rcfconfiliatie voor haer noch open is,om door't felve middel voor te komen groo- ter inconvenientien, in de welcke fonder dat de Stadt en de gheheele Borgerie niet fouden konnen voorby- gaen te vallen. Gedaen tot GIrtckfladt den titnJth September feflien bmdtrt fivtn tn fificb. Ondei't Ze- ' gei van de Cancellarie.
a©atalbaet: gDcfcpttoieclitljan ïJonöif&U wurde of bccbtÊfcct in plnctsi ban .iiKajefì^t / toaief toacr. iKacc't toajS tn faecfie ban p?ocìsì offollintatic ; loiti lenire be IScpfcljccfcDe geen Ijoooec ®ptel aijnüttcra» ali ban J^oningrijcfte towtìjc. 25uptenii3tU.'a!EiiJ0Pt öe tCptel ban naajeflept getoepgect.
©antoegcnïie^ee»: i^enrbojll ban ïSetilen quant ««ta, fitec toetiecbc ï^eec Bouckhorft, öocniieïiettttoaelfsi"'*® öen^eptenitoiiebolgentiep^opofttie:
Ho. Mog, Heerek;
SYne Keur - Vorftel. Doorl. van ÌCf«/i», Hartogh ^ï» Maximiliaen Hendritkia Beyereo,mynengenadichtenP,""' Heer, heeftuyt een aengebooren Hoocb Vorftel, vredelieventgemoetvan den aenvangh fyner Keur- vorftel. Regeringe voornamentlijck daer henen ghe- tracht om met al lyne en fyner Landen Naburen, in- fonderhcyt met u Ho: Μ og: meer en meer te cultive- ren alle oprechte vertroulij ckheyt, fincere vrientfchap enNeutraliteytj fyn Keurvorftelijcke Doorl, conti? nueerc in defe oprechte mecninge,endeheeftgoet ge- vonden my aen U Ho: Mo: af te fenden, om defelve over den getroffen Vntdt met de Kraan van itigihmdt κ, ccngraiulerm, Godt Almachtigh wil geven, dat U Ho: Mog; Staet daer in lange jaren moge floreren.
Ende alfoo weynich gheleden het den Heer Bi(fckp van lA$(u[ltr, tegen goetvinden van fyn Keurv. Doorl. daer van door den voorfz Heer SiJTcbtp voorheenen fchrifcelijckgeadverteert zijnde, als mede tegen ad· vijs van de Heer Demdeien en de voornaemfte Heeren belieft heeft eenen Ceadjutur en toe- komende Succefleur in't BifdcmMunjltr tehtendige* ren,en (Je felve Eleilie doorfonderlinge fchidcinghc van God Almachtig eti eenparigheyt van de meeftge- melde ftemmen der voornoemde Heeien Dmcil·· pitularmop{yD Keur-VorftelijckeDöorl, isuytgeval- len, niet tegenftaende eenige weynige Heeren Capi- tularen, niet wettich vergadert, de felve Coadjutcm op den Heer BiiTchopvan P^firiew hebben foeckea te brengen, fo is datfyn Keurv. Doorl.U Ho.Mo. vah defe op den felven gevallene rechtmatige eledie heeft notificatie willen geven, of miffchien aen defelveee- ftich ander bericht ghefchiet mochte fyn.
Het is U Ho. Mog. overvloedich bekent hoe roe- nlclijckde Vöorighe Bijcidp/i»» van Munfter uythet Keur-Vorftel. Huys van Bc^rrro Enaiftus tn Ftrdinaad hoogfter memorie, dit Vorftendom voorgeftaen en- de geregeert hebben, ende hoe vredelijckin dc doen maels hoochftbefwaerlijcke tyden de felve tegeadefea Staet fich hebben ghedragen ; jllle de werelt en infon- derheyc UHo. Mo. is niet onbekentmet Wat goede renoméefyn Keur-Vorftel. Doorl. mynengenadich-, ften tiecr, zijnde even foo wel uyt het Ceurvorftel, Huys van Btytrm met veele hooghe qualiteyten be- gaeft, des felfs Landen en Luyden tot noch toe gere- geert en befchermt heeft ·, over fulcx en twyiFc tfyn Ceurvorftel. Doorl. geenfintsof U Ho. Mog. fai defe op fyn Ceurvorft. Doorl. gevallen eledtie aengenaeni zijn, endc dat dienvolgensU Ho, Mpg. geen andere alsfya Ceur-Vorflelijckc Doorl, yoorgheeligcer-» |
-ocr page 386-
^CtaJ^i^tìilUàeTienacù, deielvé daer tegen van alle vrunteöde goede nabuyrfchap verfekerende.
U Ho; Mog: iullen oock vernomen hebben dat tot fjuUn veritheyde Keur en Vorftelijcke Gefanten te- genwoordig vergadert fyn. Ickhebbeu Ho: Mo: be- W te maken dat defe vergaderinge tot geen ander eynde is als by defe veruytfiende tyden het Rijck vopr alle onverhoopte toevallen te verfeeckeren, en mid- delen te vinden om deiiiNederlandtverrerenghéi. fchillen tuCTchende twéé machtigeConingen byte jjggen, en de felve is het döenlij ck tot Vrede ende ee- nigheyt te brenghen, metvaft vertrouwen, dat der vergaderde RijcX-Ceui^vorften, elide Stebdeh media- tiedaertoe van beyde zijden fai aénghenomèn wor- den , gelijck de Stad tot plaets van de handeling.
Ccteeckent
Je, Arn.vahBtuckhcrfi.
bettl^CCt ïSCUM&O^tt wn Ments ban ïiJtt ne- ncgentienden, quattt ïifl-{jelijcfien 25?tef.
Onfingunfligengoet engeneyghàen Wille te usor Ho. CM,og. Hoeren befindere lieve Vrienden.
®tjin rjOe onlief ons de tuflchen U Ho: Tviogi ehde dc ÌBtti'j· ITlConinglijcke Majefteyt van Engflant ontftaen- dene bloedige krijgh isgeweeft, alfo hebben wy daer tegen gantsgeerne vernomen, dat onder de fel- v'enaegeplegene handelingh de wapenen althans on- dergeleyt,endadoor Godes ghenadige toelatihgh rot alleizijtis Landen en Onderdanen befte éen oprechte beftandigen Vrede geflooten, ende daer door een ge- duerige goede vrientfchap ingeplant en gheftabilieert is, Weshalven wy oock niet nalaten willen Ü Ho: Mo: hier over tot vriendelijcke goedé welmeyiiingh tc congratuleeren, en van den allerhoogftén dlle pro- ijjeriteyt en welvaert aen te wenfchen.
Endedewijle oock ons die tuflchen beyde Kroo- nen Vranchrijcl^^in Spangien in de NiJtrtiurgenJifctn tan- den ontftandene beroerten niet weynigh diep ter her- ten gaen, foo fyn wy oock deshalven billickforgbvou- dig,endewenfchen evenmatich van herten, opdat foodarie diffcrenten in geli] cker voegen, hoe eer hoe liever,wederom naerbillickheyt vrientlijck vergele- ken , dienvolgens in de gantfche Chriftenheyt fo veel Kieerbeftendighe goede rufte ende eenigheyt erhou- den, ende oock met een degemeene nutte Commer- eie ongehindert voortgefet werden moghe. Tot dien eynde dan wy ong nevens andere Cheur en Vorften desRijcx,oockgeerne tuflchen bey de hooge Kroo- 6en, foo het haer belieft, interponeren, oock anders allemogelijckevlijtaenwendenfullen, ende twijfiè- lenbock gantsniet U Ho: Mo: niet weyniger die we- dervereeningh der falve geern fien, ende oock haeres vermogendeh oorts dit vreedewerck door aen te wen- denc goede vermiddeling geern vorderen fullen : En- de fyn daer by U Ho: Mo: tot bewijfing van allen goe- de wille, endfi behaegelij cke vriendtfchap gheneyght. Datum tot St. Marttmberg in onfe Stad Mmts den ne- gmienim SepKmbeife fi itii.bèndtrtftven *n fefligh.
Jolim Philips vm Godes genade Ertz-Biffchop tot M»»t/, ende Keur-Vorft, Biflchop tot it^ttrtteniurgben Wtrmi, Hartog tot Franck/n. U Ho, Mog. der Heer goetwilligen Vrient,
JoHAN Philip.
Φί Lunenburgfe JltaimlleCjS öeöc öm twintichften Wöitt toacBttgc mftantie/om te öebfim bctalmgc ban wnotftatïiteïjiaaigöe fubrtöien/ mete)qp?e(ftencniie B«upgmse} Ijat/ ten toate iic befectueufe ®?obinacn rafoiïlianitöebertueccïicn/ öat ef^ctibefietoelineDe W^/ fietïiciotögettielbe ©ojften onmogetgdi fw- w tomn öace (StoupenlangDetin ïrtenfi te tontinuc- J®\/™ecïioo? / otBaec groot lecttoefen/gDebeuten '^ι«ΐ03εΕ3®ο?|ΐ6ΐ.^οο?Ι.0οο?98ί;6 (ïcoupen bc |
3J?
htet foUben Rönncn toëbienggen / bcc'meneftbe bat Dcf 16S7: be ijoocögemelbe ®o?(ien aengenaem foube sgn / enbc -üsi oocö baftec Doope tot beter Betolinge gebm / inbten bc tefpectibe ^lobintten ΐφ Ijaw geb^agen confenten / tot betalingljebanbebéloofocfuftlïbieii/ t'rfcftenji op bè berbaUeit termgnen / inbien gcea p?omptc iiennftinim/ ten mtnften <!|>?bonnantien tot öetalmge ban Dare fiiitó ftbten op Bare refpcctibe Comiitotren bcrleent/ of toei ' #l)Iigatientotliarertlaflepa|Teccbin/oin baerop mi bit té tonnen inaecften/ olïe toel penningen te negoties ' ten i 3®aet op ertjtet nocfj niet ijS gebaen / ais emftfί oebermaningöeaenbe ^obincicn/bic totbeboozi Hacft ban ©Dligatieofte negdtiatie noptDibbén toillen berftaetti
, 3£(ecbeboo? befen tóa? gefij?oocfien bahéeii SÏHti oaflTabenaTDuptnant. ©cntienben «Dctoberiicbbcn be ï^eeren <©ebeputecrbcn ban beJ^?obintic ban Eee^ ' lant ter ©etgabcringljc geopent fict ^jobinciad 5£bi bij$i banbelieeren yatc^iinripnlcnop Detaffcnbcn baneen(Êrtrao?binai-iiS^inbaffabciieacn bën fee met ben gebolge enbe aenlileben ban bfen/ untiSgai berjSbatben ïfteur-©o?fl ban Brandenburgh en be - j052(ictibauBrunfwijck cn Lunenborgh pebcrapatt bifaiben mocfttcn tooiben : 3©aec op Debbeti öaec ï^o-MKo: begc!nrfbe;^eccert <©£bepntccrben boo? bc gebfliicoiJcittitgOebebancht/ enbeloierben beanbeii pjobiniienbcrfofiit fiiijopbebooigcffnöen bcfcnbin:· ge aen ben DoocDgemelöen l^ecr =öc»rbo?fl ban Jiran- denbogrh mebitebiillcn bnftlareit.
(Cccfelbectöïit tjebben Daer ì^o:Ht5og;beit ^tufi ï^etilfcDe ^fgefant Bouckhorft gegeben bcfe affcBcpt;
pyE Staten Generaci dei-VereehictìdeKTedérMndeH ^iffcfim t-ydoofgeGea, geexaraineert j ende dVerwodenheb- brntócijf-
bende de Propofitie die dén Heer Jclaa Annoh vanBffKc^iir^jRaetenAfgefantevanfyn Keur-Vorft. Doorl, van Kiulm, &c. den . . . leftleden aen haet Hoi Mog: heeft overghelevert, behelfcndee/<i· poin- ten : ende eerftelijck, datfyn Keurvprftél. Dooi'lug- tigheyt gemeent is te continueren niet alle fyhe ende fyner Lartden Nabüyrén, infonderheyt met haer Hoi Mog: fijieerénde meer te cultiveren allé opréchte ver- troUwelijckheyt> fiöcere vriehtfchdp, neütraliteyt eii eenigheyt; Ίιηβηΐιτώ^ dat fyn Keurvorftel.Dbor- luchtigheyt hem Héér Afgefànte aen haef Hoi Mog: hadde afgefohdeh om defelve óvér deri ghëmaeckteii Vrede met den Cofaihgh van Groot Britrannien té congratuleren ; Ten JtrJi», datfyn Kcurvorftelijckc Doorl. tot CeaJjuter en toekomende iucceflèüriii't Bifdom Munfterdooreenparigheyt van dehieeftgeU dende ftemmen der Dom-Capitulareii onlangs geeli- geert,hiettegenftaendeeenigé wbynige niefwettigli voorgaende Heerett Capirularen defelve Coadjutofid op den Heere Biiïchop van Paterbern hadden Ibeckeö te brengén ■ En ten vitrii», dat tot Kenlm tegenwòor- dich verfcheydene Keur en Vorftel. Gefanten véiï gadert zijn, ende dat hy Heere Afghefantelaft hadde haer Ho. Mog; bekent te maecken i dat dé felve Ver- ' gaderinge totgeenen anderen eyiide is aéngcfien, ali om by defe verre uytfiedde tijden het Rijck voor alle onverhoopte toevallen te verfeeckeren, ende midde- len uyt te vinden orti die in JSidtrlmdt virrefintge£c\]LìU len tuflchen die twéé machtige Coninghen by té leg- gen ) en defelve, ift doènlijck, tot Vrede en eeöigheyc te brengen: metvaft vertrouwen, dat der Vergader- den Rqcx iCeürvorft en Stenden mediatie daer toe van beyde zijden fai aenghenomen werden; hebbeii naer deliberatie goetgevonden deh gemeldeu Heerd Afgefante tot antwoort toe te voegen : op 't ttrfte piini, dat haer Ho: Mog: daer uyt met fonderlinge aenghc- ftdemhéyt Hebben vernomen datfyne Gheurvorftel.' Doorluchtigheyt dien aengdende t'eetìemael met dé felve is correfponderende i als wefende hare Ho: Mo; aen hare fyde van gelijcken ghemeynt engerefolveerC ömmetfyne CheurVi Dooil. te continueren, te on- derhouden, oock meeren meer te cultiveren allegoe- deVruntNabuyrfchap, fincere en vertroude confi-/ dcntie, tot bevorderinge van 'tgemeene befte, rofte
eitde
en O O R L O GrSéiJm in^Urilgh^e hoeci |
-ocr page 387-
35Ö S A Κ E Ν vàtì S Τ! A E Tl no
1607. ende welvaren refpeitive van wedei^ijts Staten, Lan- — · m den > Luyden , Onderdaenèn ende Ingefetenen ,cn dat hare Ho. Mog.daer van by voorv^Uiende occafie efieótive preuve fullen geven. Op 't tvieedt poinü ,dac hare Ho. Mog.fyne.Keur- VorfteU Doprjgchtigheyt over de daerinne gementionneerde congretulatie ten hoogften bcdancken , oock de felve wederom van Gode Almachtich toewenlchen alien Keur - Vorftel. welilandc volcomen lij (sgefontheycjgeluckfalige en- de yreedtfamige langduyrige Regieringe j Op't Λί-Λ poinc, dathaerHo. Mog. welgeerne hebbengheiien dat fìjne ÌCcur - Vorftel, Doorl. toc Ccadjtticr ende toe- komende Succefleur in 'z Bifdom Munfteris geeli-
f;eert,maerdewijlevali de fyde vanden Heere Bif- chop van Faterisrn wert ghefuftineert, dat de felve Coadjutorie op hem isghevallen,endedac midcsdien dacr overftrydichheden metten eerften in der minne fullen werden geaiTopieert ende ter aeder gelecht,en- de by onvermoedelijck omftenteniile van dien,de fwevende diiFerenten door den geenen die 't behoort fodaenichgedecideertjdatdeoccafie van Vrientfchap «n goede nabuyrfchap tulTchefyne Keur-Vorftelijcke Doorl. en defen Staet moge vergroot worde j Op't vitr - di ende laetfte point, dat haerHo. Mo. nietghenoech eti connen pryfen ende lauderen de Hoogfchriftelijc- ke intentie van de Heeren Keur· Vorften en Sten- <len des Roomfchcn Rijcx , welckers Gefanten tot Keulen vergadert zijn, om de Coningen van Vrancì^: riJcli^enJe Spaigaen tot Vreedeende cenigheytte bren- gen , ende dathaere Ho. Mog. fulcx met deste meer- der aengenacmhey: hebben verftaen, om dat de felve ilbereyts federteenigen tijdt herwaerdts tot bevorde- TÌnge van foodanigen heylfamen werck uyt Vriendt naebuyrfchap, fo door't aenprefenteren van hareMe- diatie, als anaerfints alle goede ofïïcienhebbe ghecon- tribueert , ende daerinne met ende nefFens haere ■fioogh Geallieerden ende mede geintereffeerden ful- len continueren, met vaft vertrouwen dat den Godt dee Vredes op'c een ende'tander fynen Genadigen Zegen fai verleenen jNiettwijiFelendeofden meer- gemelde Heere Afgefante fai van defe haere welge- ïneynde fincero ende oprechte verklaringe ende ant- woordt favorabel Rapport doen aen fyn Keur- Vorflel. Doorl, ende uyt den Naem ende van wegen haer Ho. Mog. verfoecken datfyne Keur - Vorftel. Doorl. by fo Chriftelijcken ende goeden yvertot rufte van de ge- meeneChriftenheyt, door alle goede Officien ende hetaenwendenvanfynhoogh credyc by alle andere Keuren Vorften des Rijcx believen te permitteren van daer inne te continueren, ende haer Ho, Mogen- de tot foo hulpfamen oogmerck helpen coöpereren. Cedaen in den Hage den tie» Jee Odtoberfifihn hndirt fevm en feftich,
'©C^^eewnGeoi^h Willem Éllìie Ernft Auguftus tefpectiüc I^awoge tot Brunfwyck ende Lunenborgh, Ijecmcertïteit genoecD oeliam te Debbm am 'tocconj cecteecbe ban ùcii feUen eii ttotnticPert 2twc»|lp / en^ ïttilicöaecopöebolcijöc ïïcfolutte ban öcn becctteni ben i^cpteniDecieflleùen / benntt0 öarc (€«inpm tot ιιοφ toc onüecBouiicni' en tjaec in geen engament tegen ajeinteceffen ban üefen i§taet ingelaten {jabUen / bec^ focDtenöaec!^o.Jifêo.i>atiiefelbe fobanen plompten DjïijctotiietietaKngebmt üc betonde feltt'cij iönpfent ïtijciïiael.tiancRgelt/iitennalboo^eemgen tijljtbeci liallentoacen/mitfgaberiiiibanbcboojgaenìiegiielltpui leerte ^lènbfiìiien enbe actiecagesi gljelieföen tè llellen/ ïiatöaei®o?(leU ^oojl.öefattsifacticbiefp totnocö xoe aenbefen ^taet g!D<^geben fjabiiien / ban Deec jijbe «cttfa motïiten genteten.
«Enbcboo? ötcn Raec ©o?(iel. i©oo?I. öaei; tegen- tooo?öicDbuptenal e engagement Debinben/ofte ten tuinden ten epnbe befesS maenbtssV Dacc bupten eenigfie fpactiiuïiecc ©Wigatie bebinbenfonben / en ecfjtec ge- tttotfaetfitiMnbpöeeiStegenbMio?bigeconHinmtteban tiibaienbefaeifienecn bonbtge enbe falutaice cefolus tiete nemen j bat baecom ft» feec geecne te gBemoet (ïMt toat {laeci^o. iKiog. aljj |aec gocbe cnbc bec^ |
liiart faeitten ten öehfbbèn'lgemeene Bepe ltefoui''^·^ ben gelicben te caSeh / ^ttbê baec obec bóó? ^ec ^tcc ^^ aentoefenbe i©iniliec«i /^ÖW op bit fubjea, trieiteti w» flenin «infetentic.te tceben geteet bjacjeó ie:Omfangen, ,n5.-i,. ...ι^^πι^ίί;
,. i©aecj)p btelenÜeMépbtn opiniéii/eii^tóetioep; nige j ijetbaajsbetei felfis («i'oupeit boù? g^t te ItcDten/baecobecmenbolfiomen gefacö ij^be. toat aetiging Ijet engageren ban be felbe P?incen,tegen ©?ancteijch / bat ft? bcöoo?ben petiS te boen boo? Ijacc epgen inteceft , bat '©nptfTant meecin gebaec bttji alji befen jStaet / alii macDttcB en eenttlj/baec be g^uptfiBeBoilìen open lagen/enbedtö gaec befonijec intcced liabbe. isiet te min toajS ì^?ancteijcft tnapp^ji lienfie bat befen ^taet foo toel öie ©oifien atss s wee- den, boojfiaecfoube engagei-en/enbe baecom ftouiie men aijs noci) qua^c&befefaecfee gantfci» aftoöfen.
^aa-ommebe i^eeren ban Braeckel enbe anbice Daer Slöo. «iScbcputecEbcn tot te faecöen ban Lu- nenborgh ben böfttenben «©ecembec Debben gïjerapt pojteect; batfja«:ö2b.atfjterbolgen!S beu fëlbet Kes foiutte ban benttoaelfben befeis inconfcrentic gDetoeed toai-en/metbe^eecen alöier aentoefenbe iBinidetji ban be ®0?den ban ironfwij ck enbe Lunenborgh, iiii be todcfte be gemelbei|eecen.iiKintdersi op't alleterni dtcöde gccecommanbeect tjebben be betalinge ban beatöterdaUige^ubfibienban tijbt tot tnbt aen be ftoocljgïjeb. ©o?dcn belooft / enbefpectalijtö 0et^uB< fiiite boo? be ttoee laetde maenben met Bet laetüe loani^obembec gee]cpiceew/beb?agenbe tee fomme ban fedicö bnpfent cijfjcbaelbei-si j bat bjijbeciï oocft be meecgebacBte^eeceniHSinidecii becfocDt öabben te mogen becdaenöaecïÏo. .fKog.goebe meninge enbe inteittie obec't lange onbecöonbt ban öie lïiilitiei^aec opisÈgoetgebonbentebecfoec&enbeïgeecen ban ^ol» lanbt/ bat be felbe fobanenpjompten oib?e totlbm dellen ten epnbe bat beboojfsfomme ban fedtg bup; fent tüocbaelbersi aen be meec fioocögemelbe den/ofbecfelbec lad fiebbenbe/ten fpoebicöd«n btt taeitmocötentoojbenuptöetobecfcfjotban ben po|l banljonbectnegebupfentgulbensi tecmaent/ baecmes be ijaece ^lobintie op.ben €)ctEao?bittarisi ^taet ban (©ojloge ban ben ^lace fedienBonbectfes en fe(Mt& aengefïagen toaiS / bat / toataengingg be bojbec ton* tinnatiebanbe^ubfibietotlangec onbecBoubt bati be opgemelbe iKilttie/ toiecben be gefamentljjtfie fjoc bincienbecfocBt BaecfoBaedöoenlöfö bieneengaeni öetetoiHenbecHlawn.
g^e leecen «©ebeputeecben ban be ^bintie ban ©jiefiant B«bben be bobendaenbe €laufule gBeciW" tcabtceett/alfoobeileecenBaer^jincipalentiitbiber'' fcBecepfenbpbecfelbecintecatiSe Refolutien Dabben tegengefp?oot6enbepodbesboo?noembe Bonbect ne* gen bnpfenbt gulbenjs/ op be^jobiniieban ifêollaniit maentlötit gecepartieert»
'©eneenenttointicBden december isSoocftontfait' jjojM gen een miflïbe ban ben itepfec / gefcB?eben tot Wk' S nen ben negenben ^obembec ledleben / Bon^inbesdw ccebfttefboo? enbe ten beBoebe ban ben Jgeeu Johannw
Kramprich ,omin guaüteptaliSReüdentbantoegen "μι"' fijne Stopfecliicfee jjKaiedept alBiet te refiberen. a®aet: op be retroadia jgitìie naegefïen/ ijS beii anbembaegïli nae getooonte ter aubientie geBaelt.
^oe enbe in toat manieren met be Ifêea ©o?d ban Keulen gBdjanbelt / iii Bier boo? te fien / enbeoot&rjetbebencften öatBp baer op öabi». iütlN ί!3ί &et bolgenbe bad gefMt :
ψοίηί/η |
-ocr page 388-
.1(567-
pointen ende t_Articuten ttijchendm Heer lohan vander Veéckeniò^entvanfyne Keurvorflelycke 'Doorluchtigheyt ter genre) ende de Ondergefchrevt tieeren Gedeputeerden vande Ho, Mog. Heeren Staten Generaelder Vereenigde Reder- landen ter andere zijde, om by alle de gee- ne die 't eenighfints aengaen mach, pre^ cife ende pm£iuelijck nagekomen ende mdèrhouden tewordenygedüerende den tijtdat zijne Ceurvorflelijcke Ï>oorlug' tigheyts Stadt Rijnberck met het Guar- nifoen -van de Ho. Mo. Heeren Staten Ge· neraelfalblyvenbefet.
Elr^ijAi Dat de Parochiale Kerck tot MijfihnK voornoemt, met de appendentien van dien, zal gelaten worden aen haer Ho: Mog: gevende daer vooreenstoteen recognitie drhdjfjfmt Rijcxdaelders, ofte fi^i" dtifint vilfbendertguldens Hollants geit, om in defelve Kerckeden Gerefimieerdin Godtsdienft geoef- fentteworden, gelijcktegenwoordichghefchietj en (al aen de Roomsgtfinden vry ftaen, hare dooden in de felveXerckeotKerckhof j indien fyliedendaer inne eenige Graven foude mogen hebben te begraven, de welcke oock met geen onkoften van luyden ofte an- derfintsfuilenbefwaertofte belaft worden alidieyan de Gereformeerde Religie worden gedaen.
IL
De Capelle van Cmpiit, tegenwoordich gbeappro- prieerttotde Wooninge van den Commandeur,fai tot ghebruyck vanden tegenwoordigen Comman- deur gelaten worden ; ende in 't toekomende aen den Succeflfeurjtot dat de Stadt denfuccederende Com- mandeur met een ander bequaem huysende Loge- ment fai hebben voorfien.
Ditaen de B.ιιmιgeβnde Pe/ïiirfullen Verblijven alle fodanige inkomften, als hy fai konnen bewijfeh tot de Po|?iri»aldaertebehoorch; des fai den Genfirmiirdm PaftoorhetPaftoriehuys fyn leven langh geduerende gebruyckea
IV.
Gelijckden jiifvan fai blij ven ontlaft van fodane iubfidien als hy tot noch toe aen de Gerefirmnr- diPrtdicantin heeft betaelt, V.
Ende dewijle het huys, dat men ièyt den Ticuriui toe tckomenin'tjaer fiflim bondert festn dirtich door den blixemverbrant,endenaderhant op haer Ho: Mog: koftenwedeiom vandegrontis opghetimmerti foo Vort tot optie van fyn Keurvorftel. Doorluchtigheydt geftelt het huys te laten aen haer Ho: Mog; of wel, de aengewende koften te refunderen.
VL
De Parochie-Kerck van Iffum, met de annexe pro- benden, gelaten wordende aen den RemigefindePaftMr, fai het aen de Heeren van I/^m, alsòockde opgefete- Mn daer omtrent vry ftaen, op, by, ofte omtrent het Huys van Ijfam te ghebruycken een bequame plaetfe tot exercitie van de Gtreförmmdt Riligit, fulcx die fel ve tegenwoordich in de voornoemde Kcrcke ghepleecht wort. ®
η r VIL
Ue El,pit ven dt Magiflraet fai gefchieden volgens de ^viiegien, Hantveften, gewoonten ende Ufintien, daer van aijndé, ende fai die geen dewelcke de Eleftic competeert, ende daer toe gequalificeert is, fyn ftem y? gelaten worden, fonder dat yemant anders fich ^^"■^fdefal hebben tebemoeyen,direa:elijcfc ofin- eitettelijck , fo nochtans , dat altoos deMagiftraet
itreiit
nffifltn
Itfin
jSiaitcn
iitultn
liDiafCt. |
fai béliaen j halfüyt Liédén vaö de Ginfemmdt Rdigie ende half uytJ{»«>wfi/fB(<(B, a
Vili.
Haer HokMo:fuIlengeen belet doen àén fyn Keüri vorftelDoorl. Τί/-ί»Λ>β)ίίο in'tontfangherj vàn des felk Landt.Tel i fullendetot dieneynde deTMerdi b* haer Hoi Mog: bedienden in 't Ampt Rlytihnk öpge' recht, wechgenomen wordenv
IX.
De M^ckf-Skipperip ίί^φΐ, luca! t^iwct^fal voorfyii leven in t bedienen van't voornoemde Ampt, wor- den gecontinueert, fullende nae fyn overlijden de difr
f>ofitie daer van gelaten worden aen fyn iCeur-Votfté- ijcke Doorluchtigheyb
X;
Soo wanneer de Haven » dewelcke fyh Keurvorftet» Doorl. van meeninge is te maecken, fai fyn voltroc- kenende volkomen tot het ghebruyck gheappHceerti fullen de Schippers haer Ho: Mog: Onderdanen, het Havingtli ghehouden fyn, nevens andere, foo wel fyn Keurvorftel. Doorl. Onderdanen, als andere j doch hooger niet, te betalen.
XL
Ende fai voòrtaen niemànt fonder behoorìijck daer roe van fyn Keurvorftel. Doorl. gequalificeert te zijn* in 't Ampt van E V^irci^moghen jaghen > veel min dtì BoiTchen aldaer met houwen of anderfints mogen bea fchadigen.
XII.
Eyndelijck verklaren haer Ho. Mog. niet te fulled gedoogen, dat door die van 't Guarniiben van Rbyn' btrc\, ofte eenighe andere 't fy Politij ck ofte militairö Perfoonen, vafawatftaet diezijn, fyn Keurvorftel; Doorl. eenige indracht gefchiede in des felfs regalien* hoogheden,jurifdiélien, recht ofte gherechtigheden 4 Domeynen, Tollen, Goederen, Revenuen, Boflen , Wiltbanen, ofte oock fyn JCeürvorftel. Doorl. Beam- pten, endejufticieren, in de executie van hare Amp- ten, eenige hindemiffe aenghedlen, veel min dat dee felfs Onderdanen met eenige vexatien ofte excorfiefl foudèn gequelc worden»
XIIL
Alle welcke pointen aen den Ommandetir vati dé Stadt Rb}tibirc^j tot des felfs narichtinge fullen wordetì bekent gemaeckt.
XIV.
Gelijck oock dit alles mede wegéns fyn Cheur^ vorftelijcke Doorl. fai worden bekent ghemaeckt aeri den Ampmm, en de Magiftraet Van de meergenoem- de Stad om inigelijckt te ftrecken tot haertf narichtinge.
XV.
De pointen ende artijckelen fullen niét prejadicié- ren, noch oock derogeren aen de Capitulatütt endé CenwiiMi», die voor date defes fouden mogen zijn op- gerecht , anders ofte verder dan voor foo veel de ielvö hier mede uy tdruckelij ck fouden verandert fyn.
De pointen en Artijckelen hier vooren verhaelt* fullen ten wederzijden tergoeder troUwe ende οηνεΓ-^ breeckelijck onderhouden worden, ende tot meer- der vaftigneyt van dien, hier van gemaeckt ttu«ghe- lijckluydende Inflrumenten byden Agent van zyö Gheurvorftel. Doorl. ter eenre, en de Gedeputeerden van haer Ho: Mog: ter andere zijde, met hantenze·» gels beveftight, ende fullen de ratificatie daer οό bin- nen den tijdt van een maendt na date defes, ofte wel eerder, ift doenlijck, in beftendige ende behoorlijcke forme werden uytgewiffelt. Aldus gedaen in'sGra^ Venhage dcnminntviinticbfitn December fiftiia htu* dntfivmmfipigb,
Ceteeckent
vaödei Vkegkéìtì
^e^ett Cràmpricki^eritient bàrtìiettRepfet/is' ïnenfevenentwintichften^ecemliec boo? ijm3igenÉ de Htyde uptfjjtt Eogemem tmt ««n Caroffc n»^
viti .
en O Q; R L 0"G. Sevenen^eertighlieheéL J57 |
-ocr page 389-
S A κ E Ν van S Τ* A E^t
358
Η67, vierpaetbcnaêBadtottieboo^ïicigeiren ban Renf-
■ woude enöe Booiima ÜOl)£ll 001ÖC (Ccop^tn OÖÉCCtii
püert / tn iie bci'oaticriitoe geüturotiutfem / m op een
gcooteieiimcti ^toelntet armen ncbecgefctm toefen-
öe/ban l>cn©?ief ban Cwtientie ban
fpnc Siepfeclijcftc jiRniedcpt ontfanöcn cnöc gljctefen /
inùc JpcanfcDc iCalegcdnen eeti compltmcntatte pjo-
pofiriej en iiecft ben i^cec Reygersbetgh tesentooojtiitö
tecBccgaïimiiöc p?cfiijcrcnöe/iicn oDetnelöcnJ^m
Kcfiïienttiaecopmcbcinüc jfvonfclje (Cale Dejeoent
met iie coaiplimentcn ter materie inencniïc / en öen
felben berboIociüS ofijeoaen ïioo? be ttoee oDejnellie
J^eecen tot aen &c boo?rtlj?ebe (Crappen gcaccompagi
necit / enbe boo? ben boo?ttoem&en 2i0eiit toeöeci
om aen fijn Hogemcnt cljeconbiufeert 3ünbc aUe^
toojben.
neten foo bat men nu noti) befïgö ^jnbe met een fi-
nael Pot temaethebanbcboo?f3liquibatie/bettroiii
be / bat in 6o?ten tijbt o?bet foube tomen tot een pafi
fagie boo? be (Sroupen, |Kaec fp fagen te gemoet eat
gtootc biffituttept ober 't befetten ban be 5Ftontiecen /
alfobe©o?(telijche Segeringe alnocO geenfinte W-
be toellacn bat baer toe Ijaec ilBog.©oltfenfoui
benb)0?bengcl)?uptlit/felf;ff niet ad interum,totiiat
baec ober naeber tuffcöen be boo?noembe itegetingem
^tenben foube fijn geconbenieert; baer ter contrarie
be ^tenbeit fufiincetben bat geen anbere ®roupenalS
bieban Ijaer i^o. iBog. IicDoo?ben te b30?ben gceins
plopeert/ allegerenbe berfcljepbe ejcempelen tot öet
fettenbanöefdbe frontiereninboorige tijben geolt
ferbeert.
iCertoöle nu noclj eenige bagen / nae be o?b?e tot tot
boo?totBt ban be meecgemelbe (Croupen moejlentooji
ben afgetoacïjt / öcbben be i^eeren Cidjeputeerbat iie
®o?tl. iïcgering en be «©ecommftteetben ban ίκ
^tenben aengefegt / bat fp gereet toaren om te öcfoig»
neten ober öet fefbe en febenbepoint ban Qaet aenb»·
boolene3!n1lruftie/baetopbe;5tenbenbetWacïtSc6--
ben / bat fp feer ongeraben bonben te befoigneten oto
eemgegravamina,fo lange ató öet 3lHnenbojgi)ftö«
©olcfinoti>in(0o(i- ©jiePanbtiatij/alfoo fp bjeef^
ben boo? bcel tnconbenientten/ bie baer upt tot becljinf
beringebanDctbertrecfifouben tefulteren/n'aec öat
fp ban nu af Itaer fouben gereet ïiouben / om foo fiacft
αΐίίί be €roupen bertroc&e toareri/ be felbe aen oni$ ob(C
te leberen enbe berbolgenjei baec op te befoigneten.
3©at aen 't 5öepfeclüf ft ^of ontrent befe faecfte paf'
feerbe / te ften upt (jet bolgenbe:
ExtraSf RycX' Hofraets TrotocoUhVeneris
den 4. Feb.fefììen hondert feven enfifiig,
Ooft - Vrieflant, Tutela, i«fptciicontra de Ooft-
Vrieflche Stenden rifo/pti dt agnofctndo V.tgimiei
Tutriari, fivi Vorftin Douariere en Vormunderen
in littris «d Impirntorum dt dm uyimuarii nupiri ΰ prefiU'
tl btdiirne : 'Beklaecht fich wydersj dat de Landt -Sreii'
de door macHt en by (landt van vreemde Potentaten,
en voornamentlijck der Generale Staten der naeft
aengrenfende Vereenichde Provinden vooreerft de
yura fupirieritatis en regalia, haer Pupil competerenoe j
of nemen fich van deghehooriaemheyt eximeren,dat
gantfche regiment aen fich trecken,en niet alleen met
de Landtgelderen , maer bock in alle faecken het
Landt concernerende nae haer eygen wil domineren >
en gelijck de ervarenthey t leert, fich ai etwt dtfmfrn'
pnhlica ontrecken willen , maer infonderheyt , dat
voornoemdeStenden metfodanige gedachten oroffle-
gaen, en in Gravenhagi fich ten hoochften bemoeyea
ecngrootaentalvan5Mf«yiif i'o/fiir»·*» in het Vorften-
dom te voeren , en daer mede niet alleen die tot
defenfie des Landcs geleende Brunfa>^ck, SMnmbtrC-
fch, neutrale Rijcx - Volckerea met ghewelt uyt te
dry ven, maer oock de Vefiingm κ befetten ,glieUjcK
dsin de Stadt Smideti a<h Compagaien te voet ScatiKM
^fcebem'tbeflinbanbitjacttontftuieecbenbeigcei lteboo?tocljtte becfoetfien boo? fobaentgcberbecttnoé
η Caöt, Haren Geriacius. tn (0o|l - ©?itfiant. ^p ban toegen/ enbe paffen alss tjp foubcgeliebcn tcoiboni
rencaöt,------------ ------- . .
gabbenontfangcntnberadjtifii patenten tot fo bcel
Compagnien / om baec ban te bifpontcen. ^p bjaten
baecmebemacDtigljgenortlJommebe toepnige %n'
neniJ0?gfi8etebecb?mgen/ertbe te boen befïogecen/
befelbetoacen tbieebcrlep ; omtcent bnpfent/ïiie met
<tonfentbanbcfen^tactbaei:b)acengeftomen:€botf)
met Conbitie ban te belïogecen / foo ljae(l be noot
obec bjas. 3inbcce bupfent toaven bacc ingeftomen
fonberConfent ban befen ^taet/maeu op Degeerte
ban be ©o?ttinne g^onatiece. i^o, iKog. Dabben
Dprcfolntiebanben een en tbjintitljflen gjinipreebe
berölaert: bat be Continuatie ban bieinlogcring /fou=
be moeten iiomen tot lajie ban ben ?^upfe <ii)o(l-®?ief5
lant. aaaasi beclwlben be queflie : «eecflelijiti/ om alle
tebe|ïosettn.(€entbJcebert totebe ^olbpcnbaecban
foube betalen. <©e^tenben öabbenenbe Baecaccoo?-
ben enbe bebooiÏjcefoUmeboo? Ijaec. jKaecbe ©0?==
(t^ebn'tbebicibe eetHe bclogecen/maec be ttoeebe
niet ί enbe fepbe/bat be^tenbcnmo(j(len alleis beta=
len. I^aec i^o. HSo. moeflen beliennen geljouben te jijn
aen be accoojben / aeti be opgljcmelbe ïiefolutte / enbe
aenDaerepgen intecelli iKaec be ïunenboigljfclje/
0eappupeertboo?beiöepfei'lijcfie/ ©eneinaccBfe/ ooth
centglïntii boo?be ^Sianbenbojgljfcfte/meenben bat
oo^beel ban matntentte en gnacantte/tompeteecbe niet
een bcfen ^taet/enbe öaeri^o. M03. iotecbm baec
boo?enbeboo?beatjcb?ecfbctnba|ïe bec iStoeebtfcije
(biebe3tnneubo?gljfclje lieebtss boo^toierpai) geinti-
ntibeert / enbe gingen langfaem.
^eï^eec ban Gent ïjeeftben fe(ien tecbecgaberinf
ge obergel)?arl)t be Coppe ban feetfiece Caerte figura-
tibe/ in ben ^lare fcjtienOonbat bier enbeectitS gefoi-
meect bp ben gingenicHC Beiiekom, toaer ban öet oci=
gineeltoais becnllenbe onbec ben l^eece 3^?ince ban
Orangie, nebenjs Coppe ban't betbael/ ofte boo?pacl)/
ïjoemen Ijet EanbtfcDap ban ©ofl - ©?ieflanbt foube
fionnen betfliertijcn / enbe boo? bet bpanbcn aenifom'
fle befenbecenbe / allcjs op papier aftcbjatljt onber be
jmjïcöteban bengfjemeltel^cetban Gent,boenmaelii
<0Êbcputeei:bc ban Ijncc i|o. iDog. na bc boo?r£fi?ebe
«©nartieren. 't ^elbe iss in bc ^erreete Calte ban
fjaerï^. Jitaog.gefcponeert/om tefpaettijiJt te bie^
nen fultjc enbe baer 't bciiooren fotibe.
^enboojflati) ban tluncnlJo?g toass/ batbe Φ^ειΐ'
fenmetbiteCompagnicn EunenbojgriiS bolcft/enbe
met b|te Compagnicn ^tactfciie toierbcbcfet.i§et
toeltimotöbpl)aeri|o.|19oa. nocD Dpben ^tenben
nietaennemclijcftftonbc inii.
^ebett benaftocDtbanbelaeftingefiomene ©olc-
Itet0i npt ίίίοΙΙ - ©jiePanbt fijn be «©ebeonteecbe ban
fiaer ïjo- jiBog. geflabiglt befïci) gOetoeeftom be «0c=
iojnmittcerbe tot belcquibatic ban be^olbp enbe fet-
bictc geiben ber repcrenbe ©olciwen aen te mae^
nen / bat fp Tjoc eer fao Itcbcc ftaec aeitgebangen
toertii foube totllen nfboen/enbe Ijeböcn becbolgcjui
ire ©Dzfïrtijcfte Seneringc berfcijepbemalenbecfocijt/
bat ben pjerifen batf) tot be belogeringe mocftten hjo?-
lienbadgeflelt/opbatecnmael be ^ngefetenen ban
iiebo?bcre lalïen enbe ottRoftcn mocfjten beb?Pt iijn
enbe Wpben. «CpnöeljjtR ijeDbcn tn't taefl ban ^a-
nuacinji ban öe Saben iiptöen itami b^ be ©ïoufee
©Diftinné / m meebs bp eert particuUece bifite ban
betteecen Wgefanten ban be,©o?(len ban Huneiii
Ultra chbe; a©umnBct0i} bettiacn/bat abfoluteiöcït
rtftgceftlbèetttoatf bat mecrgemelbe (Ctoupcn fbube
bewteclim/botljbatfpìjaertosgcenpiettfen battj en
honben betermineeten /om cebenen/foo fp fepben/
bat ben <i0?aef ban oidenbürgh ben pas boo? fijn
»03aeffcfiap foubeïjebbeii oöcbifftmlteert/ enbebatte
een erpjëö «ebelman nacÉ Harburg aen fijn ©o?(ï£iijti
{iegjJooilucöttgljeptljabbccefonöenombettboojtotijt
tenbeflente becfo?öen:bactop naebecrefcviptu bcc.
toatI)ttoietbt/betöoopenbeebentoelbaimceï0ebaci>
te <i52aef ptlj foubelaten bifponeten j bat fp óotft baec
benebenji Dabben laftgeoeben aen ben <0bcc|le Frais^
om felbec aen bten «Sjaef tefcfepben enbe meetgemeli
-ocr page 390-
il eftlcfcerenbuytenhaer der Vörihoftderin weten en " «i len inghcnomen.· Vorders ,hoe dat eenige tijdt herwaerts, vèelroudige mdiuiàns baaMegin en dade- üicke proceduren van de Staeten ende hare Lanr- Stenden voorgenomen,en de TraSattn daeibehfeta waren gedirigeert, hoe alles na form van de Populaine reeeringe der Nederlandtfche regeringe al daer moéh- re ingcfchift worden ,fowel tot frajuditit van fyne Kevferl Majefteyt afsden Vorftel.pupil,en diende Peroro den Keyferl.Refidentin'i ÏriqUtt
te bevelen, dat hy de Gmirah StMf» door bewegelijcke rrmonftrantie daer heen difponeren,dBt fy tegens/«i pùwfli/eendierfelven mede Voormondere τ/ιαβαϊ nieis voornemen» als mede de fel ve niet dringen hun- ne volckeren aen te nemen naer hare Landt - Stende in diergelijcke psfiuUtis byvallen fullen, ende daer bie- nefièn» voornoemde Stende by hooge peen te beve^ iea defrl'/·''" tot confervatie der vaile plaetfen, den Rijcx conftitutionem conform, buyten eenichman-
quement te betalen.
IneiuitmUzttOghEim-berdtOt WuitenbCrgh iniiti- fi! lul ImpsrMiremde date l^.yanuary nuftri ^ prtfintat.
hiiiiTKt intircidit voor de Vorftel. Voormonderl'chap J{^«i«rCiES. MAJESTATI.
Veaerie 4.. Febr. 166·/.
I. l/iprttMurdcT Frieueu Hit overige begefen we- gen àsrfubftiiin tot defcnfie der Lànden belangende , enmSeturrifiripto htridtcrita, dacfy der Rijcx-confti- ;ehoorfamen,en totgeen andeirinfien oorfaeek
tutien geven
Venetis II. Fcbr.Kiii;.
Ooft-Vrieflant inpunSt Tuutaris iRe^itninii jivi hmtee Vrou Vorftin Diuan$rt Jonas Schrimph fkbfnef, 8. hjui agitido gratias frt nuptr» rijilutitiu Cxfarte pt- lit, in'tbefonder het refcript ad Status Previncia- Us daer heen te laten extendefen ) dat ^ fo wanneer de Stenden tot onderhout der Guarniroenen en Vafte Plaetfen, àtSuhfidié reelijckniet bybrenghenj de Vrouw Weduwe macht hebben foude tot dien eynde gewiflë capitale Schattingen, foo veel als noodich, uyt tefchryven, en tegin defuymhafte na bevindingbe, de reale executie voor te nemen * op dat eygene neu- traal Volcker befettet, en van de Landtfchap onder- houden werden moge.
Idmfido tmperit refelutioni incladatur ίί btc memirialt den Heer Commiffario metaenduydinge ipecialijck daer aen te fien, dat de Stenden hierin fich de Confti- tuciondes Rijcx buyten tprgiverfatien conform be· toonen mogen.
Franti. Marl}»'ìitéscbii>g,
^eiilmn Stenden ge&Bm gaêc becMactne^iien negenden l^ebjuatp öe&aet» aljïbolcDt:
ALfodeDoorl. Hoochgeborne Vorftitt en Vrou, Vrou CbrifltHa Charhtta Vorftin Douariere van OtflVriifl4at, geboorne Hartogin van Wurtmbtrg en Ceckj Gravin tot MemptlgerdtV rou tot H^dènibtjimt, Sfinii Sudifdorp ende Wittmnt, onfc Genadige Vorftin en Vrou,op uytlantfen raet ende aenraden van vrem- deMmifitrs, tegens de Acctrdtn ende Viirdragin van Οοβ- yritfianit, buyten confent ende in weerwil van de SttnJ,, niet alleen Verfcheydene Vorftelijcke Srujnf- Kijckfchi htntnhtrgbfcbt volckeren te voet ende te paert, londer eenighe oorfaecke in'c Landt gevoert, maer oock diverfche capitale Schattingen cygener authori- 'eyt uytfchryven en ontfangen laten > waer door voor- BMmde Atcnitn en Verdregm, foo dickwils en dier be- eedmer onwederfpreeckelijck zijn inghebroocken j oe Onderdanen ende Ingeletenen ten platten Lande onverantwoordelijck onderdrucket, ten de Sttndif» ^f afperfinge vangrootegelt-fommenbefwaert»*^ ende als ten rove gegeven tegen alle natuyr- lijcke liefdé elide mededöghéntheyt, dé wèlcke éen tSéfi rechtmatige Overicheyt tegens en met fyn Onderda» ""Vi ιΐί nen behoort te dragen ende re hebben; |
Daer benefiênshacrHo: Mog: de HeerenStatett Generael derVereenichde Nederlandfche Provini cieh dé maintenue en guarantie der Ooft-Vrieffe Ac- corden, op beyderzydts foo wel Heeren als Stenden begeren op fich ghenomen, de felve met handc en ze- gel dickwilSgeconfirmeert, oock vele jaren herwaeré nuttely cfc geprefteert, waer door hoochgemelde haer Ho: Mc^: zijn bewoghen , harehoochaenfienlijcké Heeren Gecommitteerde de Heeren Fhris Cant ghe- committeerde Raet wegen de Provincie van Hollant en Weft-Vrleflant, Out Butgemeefter ende Raet der Stad Geuda, als mede de Heeren Wilhim van Htrth eil Tjerd Gn/rtfiöi Grietman in Bih^en Raetsheer dfcrStad Orttningtn j beyde Gecommitteerd»in de vergadering van de Heeren Staten Generael der VereenichdeNet derlandfche Provinciën, van de Provinciën Vriei^ landt ende Stadt ende Landen refpetìi ve, herwaerti te fenden, alle mifverftande by te leggen, de deflo^ geringhe del· vreemde Soldaten te bevorderen, bet Landt in fccurittyt te ftellenjen àegr»vamma conforra de Verdragen en beloofde maintenue afte doen.
En hoochged. hare Ho. Mo, Heeren GeCommiti teerde door Hier felrer hoogwyfe conduite de defloge- ring der vremde militie geefFedueert, en dienvolgens billick over de fecuriteyt des Lants als het voornaem- fte hoofwerck, daer aen der Stenden welvaren t'èe- nemael ghelegen j tc treöeren ; Soo hebben èot dieii MHde de Stendén op den Lantdach tot AUricBi hunne Gedeputeerden volkomen laft gegeven daer over met haer Vorftel» Döorl» Gen, te conveniereö en tt fluy- ten, ten overftaen van fiobchgemelte haer Ho: Mog: Heeren Gecommitteerde, déwelckeoock op derfel- ver inftandich verfoeck, eeh anderm*el aen haer Vorftel. Gen. om eenighe Gecommitteerde tot dieii eynde herwaerts te fenden, géfchreven hebben j over- mits nochtans hoochghemelte haer Vorft. Gen.foda- nige befendinge buyten al vermoeden plat afgeflagen* en veel liever het Land in gevaer en de Sttadtn in vreé- fe ftellen wilden, van diergelijcken overval, extoifieri en excoriatien in't toekomende, foo fyn defelve ten hoochften geneceffitetìrt fig felven na hun virmogheii te tedden en te helpen.
Wel is waer, dat de Stihden op voornoemde Lahdt-i dagh, neh dickwilïverklaert, dat door haerHodg Mot Troupendegrenfe moeften werden befet,/Mvé^tri Imptr^iS Impirat$ris pre inhrim, tot men fich overhec hooftwerck hadde vereeleken, waer toe oock de Heó^ ren haer Ho: Mog: Ghecommitteerden niet onghe- neycht fyh geweeft.
Maer alfo fulcx geheel niet aehgehaeth isghewéèflj fo hebben de Stenden geprefenteert en prefenteren al* noch (onaengéfien de Overigheydt conform de Ac- cordenjfchuldichde Onderdanen te befchefmenj en- de de Grashuyfen tegens hun jaerlijcxe daer toegedeii ftineerde intraden , felfs tc bcibttcn.) etfi ofbc twft Compae nien te ondefhouden , ende de huyien eil grenlen daer mede te helpen defenderen, tot iy feeö beter tijd fullen vinden, of houden dat fulci onno- dich zy, echter onder conditie^ dat den Cömmandaiië op Stickbuyftn naer aenleydinge vati fyn Keyferh Maje- fteyts Embdifib txtmti0t> reces van den tbhndin Maert v^titahtidtrt nigiHticb, een ingebooren Lantzàetzyj en fich door Eedt aen de Ovirigbijdt tndi Shndi» verbin- de,dat hy voornoemde Veftinghe beware, en in geed andere handen overgevenj noch oock buyten confent: der Sttndcn geen vreemde uytlandifche volckeren in 'é Landt komen late, daer benefFens fich allenthalvêh n!( de Accorden verhouden, endfcdaer teghens nieton* dernemen wille. Gelijck dan oock de Steden te vte-s den fyn, dat hare völckere dewelcke fy daer toe ghe- bruycken willen, een diergelijcken Etdi doen mogenj echter dat £/ïfl ende mimmi j conform't oüt-^lierjio- men, den rechten vijfdtn Seti daer toe contribueien.
Dewijle nochfans buyten i Uë vértnoedej fulcxailes by haer Vorftel. ΟβΠί biec eü isghenoinen j en cven=
m'
en O O R L O Gì Se^enmveeHìghfiekeck 359 |
-ocr page 391-
j6o SAKEN vanSTAET
l667.welnodichckt àeSuadm voor diergclijcken overval — „iM, et) ondeidruckinge van buyten foo >Vel als binnen, in 't toekomende mogen fyn bevrijc, fo verfoecken haer Ho: Mog: deStemittt-uanO^-urieflatttgtntfch gedien- ftich, dat defelve achcervolgens aengenomene en be- loofde maintintte, generale ordre gelieven te geven aen den Commandeur van Embdta, Liir0irt,hingiKkfr ende Otyltrfcbms, dat, namentJijck de ielve op het aenfoec- kenvan Landt-Sundm, ofce dierfelven ordinaris Gedeputeerde, voornoemde Stenrfeo, fullen hebben te adfifteren, en met haer onderhebbende macht cËFec- tive te weeren , dat van nu af aen buyten confent der Stenden geen militie in 't Landt moge werden ghevoert ofte geinquartierr, en daer beneftèns dat buyten con- fent der Sttndin geen txaSien of Scbatiingin moghen wer- den acngeftelt, of oock de ghemeene Lanrs-gelderen anders als inde Accorden begrepen oncfangen , of oock de Onderdanen tegens de Accorden beiwaert, cn tot dien eynde het Guarnifoen der Stad EmbJm mei fodanigen aental van Militie te houden verfterckt, de weicke ten fine als vooren , fai fyn fuffifant; daer te- gens dan de SWio fichgaerne in billickheyt vinden kten, Rtjolutum in Vergaderinge vande extraordinai- re Gedeputeerden der Snadmvaa Ooft- Vritfianti defen negenden Ftbruarj Annefefiien hindert jivea en/iftigb.
Quorum fuflll, Humme fVeflendtrf
creiieiitteban öe famentlöc&e ^tcniien ban ©ofl j&jicfïanïit ban öen bijfttmöen ^bjiiacp ouiKn(liil/Ijet>betciiöeuiieciienjH9actp tee toecgatïci ring ban Ijaeci^o. jjiaog. gepjopomett/ Dat De i^tetea famentiötöe ^taniien ban (©otl-©|iefïaubt mp b«la(i baiiöm / ncbenss ijacc tienlitoilUslte faiutatie ende
bancBm bóo? be gimjhge olficien bie be felbe Dabt öe^ liehenteboen iooiöaeceöoogö aenfieneiycöe i^eecen <l5ecominitteeci)en/ be ï^eecenCantit, van Haren, en^ be Geriatius, ten epnbe fp inocDtentoo^ben geitbeceect/ Qeltjcö nu epnbeljjth gefc0iet toass / ban be bieem^ oe (Ccoupen / bie tegeuji iïee)cp?ejTe tepten bet betbjai 0enenbe tegen bec ,$tanben confent boo^ be quabe uptlanbtfcije i/taeben in <0otl - ®?tefiaiiat toacen glje- boert/ficögelogeertiiiööinbe in be belle qnartieren beiS Sanbtif/ baer bo£& geen gebaer toaö / enbe be Sin- Befetenen metafpetffing ban beelegelbecen enbeop al= lerleptopfenexactionnetenbe/ enbe alfoo tcacterenbe al<( of öet openbaere bnanben toaren.
JllSaet alfoo Oaec ©o?|lcli)cfte g&oo?lutl)tigöept be 3^?mce|Te Douanere baii i©o|l-®?ie11ant bp ttbiee mifi Hben/aliSbanben een en betticljUai 3lanuatp enbe hen bierben Jpebiiiarp / nptö?utfielijcff becWaert gab^ be niet genieent te 5i)n / in eenigerljanbe maniere ober
be puntten ajpcuratitms , Regiminis , ^gravamiaum ,bOO?
mterpolttte ban Ijaer Jföog. Oooggebacjjte ü^eeren ^©ecommittcecben in Ijanbelingij te treben/boo^gei benbebatbepBwö'" Rtgimmh vet tuix aen liet ïScpfer^ ïijcS i|of toasi rccljtfiangicl) ; Ooebael be l^eecen ^ten^ ben niet alö een alteconbcrbanicUlle info?matoir (φρ' ben bertoaerttf Dabben laten afgaen.
^00 Dabben DoogDsebatDte i^eeren öaer ï^o. iBog. «©ebeputcerben / fiettbe bat alle mibbel enbe toegen tot berbere Cractaten tearen afgefneben/Oaer affcDept moeten nemen.
jSabcmael onbertuffcljen allerfijts! geraeben hjais / öatbp Piobifte getoaeclu enbe boo?fientoierbe/bat Öergelijcftjjinconbenientien niet toebergebeutben;en niet gettoijffclt toterbt of Daer tgo. Iiaog. fouben bie fo ï^eplicD berfp?aocliene.fllSaintenHe berber p^elleren: bat tcft gelali toajS met Daer ï^oocD iKog. ï^eèren St- bepHteerben ( onbcr't toelnemen ber felber ) baer toe aen te Hellen / in Conferentie te fiomen / enbe ÖaerDoogDgunlltcDöebel enbe *goebbinbcn te beme^ ttten.
Sn be 3ficteban mafntenne Hontfilaer/bat be felbe op6o|lenbanbetnl>?eecfiet bcr€ractaten enbe ©et' t^agenfonbe gefcDteben/gelijcD banooch Daer öen een en ttotnticDllen 3unp ielK^ foo aen |
f0n39i)i(leIi)c6e®oo?lwcötisD«pttót 3®üctintieïflf|/ ,,, atöaen ftaec ©o?|lelöcïie '©ooilucijtteDipt be mtL (effe^ouariereban <©iï|i-®?igfïani}t iwube MJt tefitepbm / bat alle Bollen enbe fcfjaeben tot latte bait Ijet ©o?|ielöcfie ©0(1 - ©?tefcDe J^upiS fouben tebun" beren.
'©otBom batljetiinVH/»»!»» more toajs / fotoiecìu» Öaec i^o. IKogenbe ootmocbelij(& becfocöt / bp pjobi' fte be Commanbanten in «Êmtóien / 3ltetoo?t enije «DpelecfcBanjStebebeclen/bpalbien |ϊφ eenttO αΐ^ baet te 3® atee ofte te üanbebectoonbe/ met liaec ^ol- batefcflfulCFte toeecen. ©oo?t0 be ^tenben/ op l)a«c
berfoecö/bp be ©erbjagen te maintineren/ enbe te berDoeben bat nicmant eenige «©elberen afgepétft/ geen fcfiattingen uptgefcD?eben/ of be EanbtjS mibbei beien en Comptoirengeinbabeetttoierben.
(€er felber töötbebebe ^eer Cant ingeben eenim confibcratien / baer op 'sanberenbaegsi biel befe fe» folutie.
ExtraA, &c. V«nerls den vierdai Marty feftien hondert feven en ièftigh.
Γ)€ i||cer Cant een ban Daer iBog. «©ebeputeetJ ben iongll gctoee|l sünbe in <©o|l - ©?ief[ant /Deeft ter ©ergaberinge gecrDiöeert feDere pointten ban naerbere conftöeratie/ gDetrocDen tipt Bet berüaelban be(®o|l -©?iefcDe Commiffie/gDeliitfi be felbe ^cc naebolgenbe ban bioo^be te b)oo?be |laen ggeinfe; reert:
Tointenvannadere confideratieghetrocken uyt het verbad vande Oofivriefche Cm- miffie, ende daer van den Refident Aïu , zemain fynTropofitieoock mentieheeft gemaeckt.
EErfitliJck., Alfoo de Vorftlnne Dtaariere geen Ce- <toii(lJ committeerde heeft belieft te fenden om metGe- ft deputeerden der Stendente confereren over dee/- Jeeunttie van de voorfchreye Lantfchap, wat haer Ho; Mo: oordeelen dat hierin behoort gedaen te worden.
Item over het point van de Vtiirmombiurlijckf Regi· rinrk, vervat in het fevendi articul van de Inftruftie.
III.
De Officieren van de ach Compagnien left binnen Embden in Guarnifoen, klagen, dat fy nier werden be- taelt van hare fervitie gelderen, waer van Burgemee- fteren van Embden prefenteren de fefle queta te betalen, en fuftinerende dat by de Stenden de refterende vijf Jifie fatten behooren te worden voldaen. Waer op ver- wacht wert haer Ho. Mog. Refolutie. /
De Heeren AJftlftrtn Hane ende Vrj/Jotb in den /are fefiienh0ndendrieenfeftichvet[cheyde malen in denH«|» geweeft zijnde in commiffie , van haer declaratien geen beraelinge konnende bekomen, verfoecken dat de ielve by haer Ho. Mog. mogen worden geexami- neert endegetaxeert, ende dat voorts de Adminiflrete' rea geordonneert worden daer op de betalinge te doen.
Waer op ghedelibereert zij nde, is goedtgevondcn ende verftaen mits defen te verfoecken de Heeren van Brflicit/ende andere haer Ho- Mog. Gedeputeerden tot de faken van Oe/f- Vrieflantom de voorlz Pointen te vifiteren,examineren, cn daer van rapport te doen.
jSa geDonbene Conferentie ben fellienben iBat^ tp gDef)oo?t Det ilappojt ban be ]^eeren van der Steen enbe anbere Daer i^o. jBag. «©ebepnteerben totte faecfien ban «©o|l - ©?ieflanbt/ acDterbolgeniS bet bet refolutie ban ben berbe enbe tbjaelf ben befesS / g^ bifïteertenbegeejcamineertDebBenbebe p?opo(ïtte ten felbenbage aen Daer J§o.jlBog.l>p mp gebaen/bowf benbe onber anbere berfoecft bat be ^tenben banmol* ©jiepanbt bp be gemaecfete berb?agenöDementt«^ |
-ocr page 392-
«itöÉbciftocötinöfDcc toecl)ett/&at niemaitbt cenisc ^Μ,,Γοι afncpecit / cgeme fcBatttngcn upt0cfcij?eDeiV nftc öcis Eatiïitjsmtïiïielm en&c Cotnptoicm Qm' hWtmocötentPicöen.ï^acr op tó coctffebcutbcii SetaciiIie0emclte^teniim gcfcDieljcii fouöetueclïen/ totbcfdbcmcasicmtgefaeclien Dieu bobcnbemielt/ ^iKCttomert mocijtm toccöcn/ Ijaw i^ooclj SISO. öaec ban acnioniJtsi itmutlTe toilben geljctt/ oimiie aliS üm naccöcc ötcisaengaeniie foijamcg gljecefolUeect te too?- iicii/al|SKHinee(ien ötenfle oo?l)acc/cniie cuHc ban 't boo?nocmiie StaniitfcBap / tot matntim ban öe boojf? geinacciJtc ©ccbjagcn m ^icioojijcn/ftcboni iimfouliebjecbcn te betjoown.
(Sec jtlbec töbt itf oocit öeejcaitiinccct tnpii JlBemo^ rie aiit iiacc ioocö JI©oa· cepjefeitteect / Ijouömïic in tffcit/iiat ïic g?tnce(Te Douaricrft ban eo(l-©?iefIant ti^Iicftfiaiitiertteflelfenem ^ctcetaciss tot Norden, Énlteii«tfelbeit0oo?fjacci®?ofTactte boen inaobucc? ten: <Ênöi ben ®o?aeinec|iec Reyckena, tcc tijbtban be 1)00?Γ3 introbuctie fitïj abfentcccnb? / te bepo?tecen : ailesionaenöe|tettbatbe25o?iemeeilewn tot Norden boo2tiocnit/toacenWf;Mw,enbebati)et ftelllen ban een ièefr£Wi'ijï bjasf competecenbe aen bc ifòagtltcaet alimct/öepbeblpcfienbelJiobcn Wacen ®eït ban Ijet bijfentiyftiöfleenfeisbijftigile actiail ban Qet Oo· flerfe accoort; becfoccficnbc ; bat bcfcrt mcubjen tn- l)jciitribec2llccoo?bcn/boo?öaeu ,fBog. bolgenö bcbeloofbc maintenue gijcccpaucect moci)tcbjo?ben. 3!öi)aecopaenbc©o?fiinne Douarieretn ctbtlc tec^ niengtjefcli?ebcn/bat fiacce ©o?|ieIi)ciic ^oojlucfji tigftept ben boo?noemben 55iicgemee|lei: Rijckena infyiicöcïitertmgetoilbe boen Der(ieIlen/ofte in caö batbcfdbeeenigegfjetottOttge cebenen ttiocftte öeb' Ben tee tomtactc / batfe onbeftoacrt toilbe fijn öaecc lio.,#o3.baecban{tenniflre te geben;be faecfee ban iien ^eicetariiS toass atobe gecepaceect.
ï^aec Jio. iBog. toajs toegen bc i^eecen stenden tn^ gelebetteen toiibtloopiclj fcl)?pben/ met Bplagen caec- ftmbc eentge onfiofien tot öaec lafie / gcp?etenbeect bp bc ïjeeren Hane cn Vrydach. €nbe öaec in aengetoc- fenöcnulliteptcnongefonbeectöcptban bien. ^ulci ciot6in'tt)?ebena£öteboo? aen be i^eecen ijaec 3|o. ïKoö. «©ebepnteecben iongfi tn (©oli - ©?teflanbt jijitiie sjftetoeeli/ toasi aei^ctoefen: 21110 mebeljet point Dan be fecbitien bec acijt in «Êmbbc gljefonbene Com^ paignten j bat be felbe in 't mtnfle niet öonben fiomen totlali ban be ïgeeren Stenden ijgnbe toel meec en bicfimael't <6iiacmfoertin<iem6ben(gelötfiin plaet^ fenbangöelöc&fnatiip?)totf)ooaccenbe mtnbec ge= talbecfftetöt/maectoatennoptbe^tcnbengebeccöt/ cclijtftootftfpin geene rccDt noci) ceben fionben ge- berotbjojben / om biein't gljeiieeï of ten beelen te De- tneleit. ®ot toelcften becijïe tjaec bc^tenben nopt flaec Jjabben bonnen nocD mogen inlaeten. «Decljalben bec^ focijttoicrbt/batopbe boo?fcO?eben HSifftbe/raec^ fienbe be mille u?etenfen ban bc ï^ceccn Hane enbe Vrydach, etnflelpcft bitetbe gelet/ enbe't felbe gBclaten op3ijnbeloop :5il!Smcbebegemelbefaecfie becfecbi- «en / sijnbe ( onbec rcbeccntte) ecne puce nicutoicDept/ baec ban nopt boo? befen toass gDegoojt /enbe im^ «necs altanji / baec be ^tenben foo feet iwacen uptgc^ put boo? be 3tuncnöo?8öfc0e inguattiecingD / niet bC' l)oojbegecepttctoo?bett.
i^oebteban SiucicftijaecfotStentc bienen ban be «wrlijfhe autocitept/ ijS te fien uptbc bolgenbe me^ «none ban ben 3^eece Friquet.
3&mo- Τ ? Confeiller de fa Majeilé Imperiale, & Envoyé Extraordinaire vers Meflieurs les Eftats Gcneraux, fe trouve obligé par ordre de "dito Maj. dereprefenter àV.V.S.S. qu'apres la
,__________________quapres .
raortdufeuMonfienrle Prince dOoftvrifeGfir?ej Madame la PrinceflTe Douariere fa Vei'ue •ereiolutde donner à Monfieur Ie Prince fon Fils
pupille une grande marquc de fon afFeaion matet- oeueen fechargeant de (à tutille, & qus Monfieur i Υΐ.ΟζςΙ. ' |
le Due de Wirtinhrgh CoaPets , & Meflieurs les Ducx Georges gutUanme & £rnefie Au^u^e de ■ Brunfwick, & Monfieur ie Comte d'Oofltrife εά- fard Ferdinand, luy aymt efté adjoints pourla feu- lager & l'aiTiiler de leur Confeil, & fa Majeflé les ayant confirmez pour Contuteurs, apres lesavoif obligez à prefter Ie ferment ordinaire. C'eft une chofe eftrange que les Eftacs de Ia Province & en par- ticulier Ie Magiftrat de la Ville d'Embden ofent s'op- pofer à l'adminiilration tutelaire de lad. Dame Prin- ceiTe & defditsSeigneurs Ducx, & refufer de leut rendre l'obeiHance, qu'il leur doivent en cette quali- té, fous pretexte de qualques Privileges & de cer- tainTraittez , qui ne peuvenc pas juftificr letort qu'ils onc de manquer à leur devoir. C'eft pourquoy fa Maj. ayant regou avis de ce defordre, treuva bon ds commander ferieufement, & par un decret folennel en date du cinquiefme Febr. 1666. auxdits Eftats & à la Villa d'Emden, de reconnoiftre ledit regime tu- telaire Sc de ne point empefcher que les refolutions, quiferoienc prifespar lesTuteurs pour Ie bien du Prince Pupille fuflènt executées, mais lefd. Eftats au lieu d'obeir à l'ordre de ia Maj, n'ont fait autre chofa que d'exhiber au Confeil Imperiai Aultque un volu- me d'efcritures confenant leur exceptions fondez fur les Privileges & les Traittez dontcydeffus aeftéfaic mention. Lefquelles exceptions pnt efté communi- quées, à ladite Dame Princeflè , par un decret dudic Confeil Aulifie fuivant laformalité ordinaire de la Juftice, & en mefme temps fa Majefté donna Com- miffion & plein pouvoir àMonfieur Ie Due de Brmf- wick.Rudolphe Augufte dedeterminerce different à l'amiable, s'il eftoit [)offible, & au cas qu il η 'en peut reufllr, de prendre connoilTance de la caule & de Ia decìder felon la Juftice & l'Equité. Et comme lefdits Eftats n'ont aucüneoccafion defe plaindre, fa Maj. avoitefperé qu'ils n'encreprendroient rien qui peut troubler l'ordre de juftice, oudeftruire Ie repos & la bonhcur publique de la Province en rompant/'t;- Miott & la bonne intelligence a vee leur Prince, de la» quelle depend Ie falut de l'Eftat ; Mais fa Maj. a efté informée tant par une lettre de ladite Dame Prin- ceflè que par d'autresadviscertains que lefdits Eftats au grand mefpris du refpeél qu'ils doivent à leur Prin- ce legitime fous l'authorité fuperieure de fa Majefté ont la hardiefle d'ufurper les droiis de Souverainité & regales, & tout le regime de la Province, de difpofer à leur fantafiedes deniers & revenues publiques, et de toutes les afFjires qui fe prefentent dans Ie Pa'i's, de fe dilpenfer eux mefmcs de l'obligation de contribuer ce qui eft neceflàire pour leur propre lèuretéfic la con- fervation de la Patrie, de traverfer en toutes occu- rences par une injufte & violente paffion tous les deffeins & les interefts du Prince, & enfin de paflèr jufquesaudernier exces, en recherchant Icsmoyens d'eÌtablirun Gouvernement populaire dans la Pro- vince , contre leur ferment & au prejudice non feu- lement de leur Prince, mais encor de & Maj. & de tout ίEmpire Romain, na taiiànt point de difficultè de publier qu'ils ont une entiere ailcurance d'eftre appuycz des forces de cet Eftat, comme fi V. V. S.S. prenoient intereft de forrtienter leur contumace, & les deftourner du droit chemin, qu'ils deyroient fui- vre pour leur propre bìen ; & comme ilsfefondenc uniquement iur quelques Traittez qu'ils ons fait avec leur Prince par l'entremife de Meflieurs les Eftats, ià Maj. acomm!«idéau foufignéde declaier à V.V.S.S.
ifêÖ que
Cn OORLOG. Sevenewveerttghlìeboeck. j6l |
-ocr page 393-
302 S AKEN van ST AET
1667. que toiB Ics Tralttez qu'ils peuvent avoir faiti contte les conftitutions de l'Empire , doivent cftre tonus pournuls&denul cfFedè, & que le College Eletìo- pal l'obligea de promcttreavcc un ferment folemnel, donc mention eilfaicdans rarcicle huitiefmede la Capiculation Imperiale,de cader & annuUertousles- dits Traittez plutoft que d'y avokaucun eigard. Neantmoins fa Maj. pour u£èr de fa Clemence ordi- naire a bien voulu commander encor une fois auxdits Eftats & auMagiftrat de la Ville d'Embdendefe foumettre au jugcment dudit Seigneur Due de Btmln'UckRudolphyiftgufl, & defeconformeraux loix publiquez de l'Empire, fans faire aucune nou- veauté , les exhortant de plus de ne Ie pas contrain. ie par leur desobeiilance à fe fcrvir des dcrniersre- tneoes qui les accableroient. Le foulìgné fuivant l'intention de fa Maj. laiflè apart pour maintenant les attcntatsdont Γοη a parie cy defliis, fur l'efperance que lefditis Eftats fé tainettront à la raifon, & ne pro- pofe à V. V,S. S. que dcux points auxquels (emble eftrereduittela difficultéenla conftitution prefente des affaires j l'un eft pour reglet le gouvernement de Iai«.i//f. SurquoyfaMaj.feconficque V.V.S»S. n'ont pas fi peu d'inclmatlon de conferver la benne correfpondence, qu'elles ont avec le Corps de l'Em- pire que de prendre la party defdits Ellats pour rom. pre le cours de la fuflice uUqne, mais que plutoft «lles leur donneront un confeil falutaire de recourirà lad. Qiantbre Imperiale, en tous les differents, qu'ils peuvent avoir avec leur Prince, ou pluftoft à fa Maj. comme le fupreme & feuijuge des deux Parties. L'amre point eft encofe plus important· à iiavoir que ladite Dame Princeffe ayant eu cette deference pour V.V.S.S.que deconfentir queMonfieur leDucde Zeli, qui eft un de les tuteurs r'appella les Troupes, qu'il luy avoit envoyez pour la defence du Pai's, & niefmes avec le contentement de Meflieurs les Eftats, & apres avoir eu le desplaifir de voÌr que V. V. S, S. ont fait entrer dans h Ρ'Uled'Embdtnhmt Com^ì.- gnies d'InBinterie fans fa permiifion & raefmes àibn ìnfceu, & que leur Commiilàires ont exercé desades de Souverainué dans la Province, en donnant des fanfcondtttts & prattiquantd'autresviolencesfansau- cun pretext ni couleur de juftice ; Lesdits Eftats d'Ooftfrife fujets du Prince fon Fiis, luy donnear encor un nouveau furcroic d'affli<Sion j enprennant l'audace de folliciter Meflieurs les Eftats de leur En- voyer d'autres Troupes pour Ics racttre dans les Chafteaux & Fortreflès du Prince, c'eft àdire pour lesrendremaiftresduPaïs, fans ftìre reflecìion que ladite Dame Princeffe n'a point d'autres ennemisà craindreque ceux qui feront en guerre avec V. V. S.S.Sc qui auront un fpecieux & plaulìble pretext d'attaquer la Province, comme eftant au pouvoir de cetEftat, fuivant l'Esemple du Roy d'Angleterre, qui pour cett' confideration n'a pas voulu accorder la neutralité à la Ville d'£mbiie qui fans cette trop gran- de dependance enpouvoit joüirpaifibiement com- me tous les autres Eftats de l'Empire en joiiiflènt làns difficulté,& comme fa Maj. ne peut refufer fa pro- tedion à ladite Dame Princefle Douariere en une caufefijufte, fansmanquer audevoir deladignité àlaquelleil apleu àDieu de l'appeller, clleacom- mandé au foufigné d'affurer V. V. S.S. qu'elle fera ïendreune bonne & briefvejuftice auxdits Efliacs d'OoftÌrile remettant au refte à leur Prudence de confideter , qu'elles fufGiteroQiuiweTihle bri-r, ft |
un eftranga trouble dans l'Empire fi elles fupppttent t^ ^ lefdits Eilats contre leur Prince & lìelleg leardon- nentdel'affiftence pour les empefcher de fe fom. mettre à l'authorité legitime de (à Majefté. Le foufi. gné fàtisfait à l'ordre de tà Majefté par le ptefent Me· moire>&fuppIieinflamment V.V.S.S. de prendre Ij peinede roir& d'examineravec attentionlesefcrits cy joints, afin qu'elles ayent une entiere connoiiFan- ce du vray eftat de l'affaire, & qu'elles puiflentpren. dre une re(blutiondign« de leur prudence ordinaire &de}a bonne ccrrelpondence&fincera amitiéquc fa Maj. & tour le Corps de l'Empire defirent d'entre- tenir avec Me.Tieurs ìes Eftats. Le foufigné fe trouve obligè d'ajouter queMefficur» les Eftats ont donne à ladite Dame Princefle un nouveau fujet dcs plaintes, en ordonnant que le ft»- gfquife prenoit iX^Tiounangeivit les barques quj MÌlènt la Riviere d'Eems,fe leveroit maintenant au brt de Deyl qui eft fitué fur le territoire de l'Effl- pire ce qui devoit retenir Meffieurs les Eftatj d'introduire ce changement lequelle r'ouvrira uneplaye quiiàigne encor, &d'autant plus qu'il eft direótement contraire au reverfat (p'ìls donnereiici feu Monflieur le Prince d'Oofttrifc, quand il miten- tre leurs mains led. Fort de , & par ce qu'il in- commode les Habitants du Pays qui ne peuvent plus fe fervir de leur barques. avec la mefme libertéqa'ili avoientauparavant,comme lad. Dame PrinceiTe leur reprefente plus amplement par une lettre qu'elle leut a eferite fur le fujeft a quoy le foubfigné fe remet, iuppliant feulement V. V. S.S. de prevenir desin- convenients, qui peuvent refulter de cettenouveau^ té, fi elles n'y apportent le remede convenable.
Signe Τ, γ.ΡκίορΕΤ.
Fait d la Hajie le 2 d jluril %66j,
©ti toasi filaiT 0«fp2ooittcn ban fe intentie tóe mm totAurickgaiiiK/omtecenbecfewn attesi toatfeiiitt tachtigh^aectofliiflejjnfTeew/ gefiaiiìielt enl«rD?ai gmtn OoH-vrieaant, ùoo? öemtbijelinglie bantiefm ^tect/ìiie om Daec tnteceflCt toeltft iief be ii«i8lle3®«t onbetbc ^ouberainm) «nïKfetuKtept/ beelBatiöm Gcöacn.
g^e Bcpfec toasf nict te becbencBen / bat befcj^i bc Det cecDtban Set «ijcft ; maec öabl» Dp «u foolait» Se/acen mct soebeoogen allesìaensc|ten/ toatittDdi biitofiefionbeöpöebiim betbe i^taet alle Set booi^ jjeeitbe faiibe becanbecen om een papieren memotte ί Oelijc&ljietrnafalge&liichen/ batalle^tjsi geblebenop ben ouben boet / etibe bat bie ban Aurick feifiei j^ebDm 0ereboceeci/ toat fp aen ben ÉipfeïlÖtRei» Rycx-Hof- iaeti)abbertaenacD?acOt/ en liti^penbentgentaeiiit/' fpeaaltjcli tegen ben Baron van Kniphuyfenenbitie ^tabt €jiibben/ met b^epginge ban ben «iiijc-iSflii; enbe&leec&nubeguabe intentie ban bie ban Aurick met Det inboecen bec Lunenburghfche (Croupen / ïiat jpet toaii om be jStenben te onbecb?ucfien / enbe befen ,;$taet te ontblooten ban fiaec cecDt ett belofte enbebs^
'©epointenban belibécatiè fóo bpben l^eetCanc, niii boo? mp/ öiec boo? aen Ijaec ï^o: |®og: ggepjopo' ncett/rpnbcnnegéenben3lip?il toebec enbe nabecop fjettapijtgeD?acfjt:al!Seerftelijck,bat aengÖefiMi^^ ©oiflimie 5©ouaaere ban(©opb?tefIattt bpttoee ïïi liinctc naiflïben aen be gfiemdte ï^eecen Daa^o: li^og: <©cbcputeecben gefc0?eben / öabbe geefiufcfft eentgc<i5c£ammittcecbentotEmbdentefenben«nöe pointe» epcHraticnis Rtgimitiis / öfteboen/ atbebit·' ttt pmmium in mora toasS / 5aec |©o: be Contw^ bcuc0! ban Emden, Lieroort enbe Dylerfchans foiwi»
feüien iunïmiiü'ïirsn / inbien jïc9 efnfgii ^eb^
tk |
-ocr page 394-
Ό GR t O G.
lèè?' ^„Cmoöml^^
— S^iaet Öat öe
fdüïïoiiöi» Bi^Melt / Ίίαι mernant caiioDe
ndöctïiiafd^^ffi^ÖTO^^ uiJtÖficrtBiêtoeii /
jfteijvjiigftìjtsinuaijclen enùe Cmnptofcöli giititoi
ù£i« ' (btiöeti toecìicn. ©erfoccRinUe boojts Μ ï^ecw
flefijmtlip 0?lJ0D?f5iieii,felf^ttì)eeìie ranhöne/öat
jjcniciriRiKkena ®ij?gimeifl«r:tOt Norderi/ Bp
ö£®i«föiinétjeiicpo?teett5ijuïie/ oni&atDPnietöati
toillittfócfcnt toefen op öeöebcflmói baneen iSecw=
tart? We iiöcrtii De 3Cccao?lien tüajs acnQcflelt/ ïdéUcc-
ointttfiine D?tiienin0e Decflelt niocljti tottìictt. 3©afc
OD flcijiIiDcr eert jijuöe / goetsebonöe» bat met Det
nficljenban fooöamoDcn aüfoliiten lafl ae» öe boojfs
ConiniaiiìJeucsÌ tiocO booj ecnigen tijt acfiipcrceïim't
eniie aföDetoacBt foiitie toeröcn/ ofte'tboo?fcD?ete
ïanötftöaiimet Dctotlligtnaebanïic ©o?!tinncenbe
^tettöinoti&eE beDoojIijcftetefcttirtöfje eitbebcfcïieci
tntngljcban befen ^taet geb^icljt foubefionnen tooj;
ïiciij fiiUcnbc üp pjobtftc öeboojfj Coninianbeticfi
nco?tioraieett toojbeti / op't öcenc boo?f5/ een toneci
hcntooge tcöouben / met lalï om pet0 btecgdijtic ficö
nlöacc opcnbacenöe/baec ban aenilontsfop Date
11500. p?oihtccnbc fpoebisDeftenmfletegijeben/ ten
ówiie bfltalg baec tegens foöantge o?h?e gfjefleit enbe
bic boo?fientrtge gebaen motfite tocrben/alii tot main,
senuebanbe ©ecb?agBcn bebcmben foiibctoojbente'
Dc0OO?Clt.
φρ'ί boo?f£D?ebe tweede potnt / als 5Önbè conform
ïjcbcio?f5 3(ltco?benenbe ©etbjagen/ toaet'ban8aec
öè mairitenue bjaü gebefececf t/ tjï bctifKien
bot be boó?f3 Commanbenrif gelàfi/Hllen toecbcn alfe
(iioijclötlie fo?gc tê b?agen / énbe bebopien iten te toeni
bcrtijflt ntemanbteetttge geïbecen afgijepecfl/ geene
^cf)attingeuptgcfcr)?ebcn ofgi'^tanbtsi miböeitmert=
be Comptaicen gettibabeect mocfiten toeïben / rttaer
olle'tfclbe/ foofulCF/ Bnptenbecmpebengöetcnbeect
foMiwn mogen toecben / effectibelg^te toeeten/ enbe
tegen tcgaen.
(giibebctóngBenbc be becfotfiw ïeltttutfe ban ben
ïjcerSSo?gemcêi|let: Rijckcna j fjï 'goetgebonbm bat
aengljefïen bp ijàec liSog. baetobec àltiereptiS aen
be ®o?ftÉntte. bjas geftl)?eben / nocB eenfgen tüt afije=
hiacBt fonbetoecben/ albeboocenssbaec toeemigOe
itifiantteteboen»
Φαη toat aengintfi ijet point ban be boo^momberi
Iticfic aegecingl) / baec mebe be Jèojflinne ijaet mebe
niet Ijabbetofllen inlaten/ al^fufiinccenbe 'tfelbe
point «ttfipenbertt tejpnbooj'tKofgfjericljf bdnben
öepfec / 't toelclt rtoiDtaniS bp be boo?fc8?ebé Steiiden
toiectgDecontcabiteect, bet|laett /bat ben uptPacij
ban Ijct felbe p?oceii afgetoac0t fon bJo?ben / om't fei-
beocDoo?t/alsi bannaebec btenaengaenbe gijecefoU
beect te h»?bett / fulcy als: bolgenö be boo?f5 %too?=
bciicnöe becb?agen bebonben foubehj£CbentcbeDoa=
ren / ten bjate nocljtanii bat 0aec i^O. JlSo. nttbbelec-
toiiteanbetg btenaengaenbefouben inog0«ttoecben
uericljt.
Sijniïeboo?tsfaettbcboo?f3 ^tenbentn fecfeufeteci
mengcfcïjjeben/ batbefelbcnfet langec brillen toep»
geriti Ölpben öace quota m be fervide gelden boo? be
nttittic ban bef^ ^taetiongfl tot Embden geingtiaci
tiert gctoeefi iijnbe / op te b?«rtgi)en énbe te öetaelen /
acnoèficnbifeibclàilittetot befettütgebattbe J^on^
tieren albaec aengeboben / bp Benlupben toasi aengöe-'
nomen / cbocft alleen Bp be ©o?tlelöcBé :öcgcectrtgrje
waö gljetoepgèct gebjoiben.
€wtö{jcfe eabe ten lefien / ijS gecefolbcect bat öp bé
«iacïttenbanbe^^eecen Sfiffefforen Haen etide Vry-
aach, ban bat be felbe'tfcbect ben 9!aceieftien hon-
gert twee en feftichbanbé Stendeft geen Betdlingöe
nabbeii toetmtebeftomert ban^acebéclacattenobec
wMtten / cep^g&oden enbe becfcltoten ρ ennirtgert / tee
wnte ban bebefoigneealDiecm ben Hageértbecl-
wtf gebnllen / be meecg^emelbe s^tenben ofte ®2bf==
Jfiebeputecccbert enbcabminiltràtorejtban't
Se'vm m ^eefiighfle hoecL jöj
bcctf^leni«ógirijijrt/4eliöcfcïiiebeit foubctoectìcnifiSifi
...... "igj^grt Hacn enbe Vry dadi teli
/ tmmersrxifnttért ben tiibt ban veertien
bagett/Hdet! be Ceceptic bcsf b?fcfjï/ BlaföteloóSittffcli
len «rttilijé boiboen / oft'bat anbcrfintis fiaec Éot
gcgoiibèrt fóubensijn / baec inbe te boen boojfien alsi
nàcrO¥0ODreii».
«©ft tijierbe idBicC bert tWaelfdea in (jan&ett Ìeficit
banbé llieCin 40ccmnJ4iittcccbni oinnaebec tcbift^i
teren / éitamineCcn/ enbe rappo?t te boeii / fcöyncnbc
ïiaecilóogöiKog. toritfmipiiiciiirtejijn/ ombatüt
Ooft-vijeflanteett iJepferiijciic CommilTariiJ toai
bertoatüt/ enbe gfjrfertjt toiert bat öpbe ©ifnceiTii
DouarierefirdcDtelijCBfoiibê ablïftef eii in bc pointert
ban he Tutele, affecuratie enbe grieven, «iinbcmciï
toajSïiier riotfl belemmert met ben Engeifchen
löfft.
anbefetijbtBahben be%ccenban Èmbden
een mcrcftelijcfte grabamcn baec ober fp ben ncgenbeit
.iilSapfcDieben-/ Ijaec^ö. Aliiog. befienttejijnbatbe
10O?jïinnc Douariereban Ooft-Vrieilahdt fn'tlefïi
bant SBacc feftien hondert vijf en feftich blipfeilt mart
©ojtïel. E«nenbo|gfe bolcficren / bnpten / ja te^cnis
ber^tcttben<iÌonfeni/ enaljS toanneerbaer bOo^bü
©nbérbanenntet göenoecfjfaem bcrbecbcntocrbctt
Itoflen / notfj vier Compagnicn paerben / enbe fes
Compagniente boetin Jifeapofeftien hondertfeveft
en feftich (n'tEanbt gcboert / tot totale onbeL'b?uci
fiinge ber j§tenben / en bentietinge ber 3fccoojben /
toSeC ober fjaec l^oog IKog, be maintenne ii? gebefei
recrt en bp be felbe aengenomertt
%atf00'toclbp bc Stenden ólsibe^tabt Ëmbcieli
in't laetff c tjcrlèben Sjaer befcnbinge toas gefcritct ont
baec ober bp öaëc ï|o. i®og. te Wagen / en reele pie^
(tatieban bebeloofbe iiiaintenuc te foecfien*
g^atoocii tot bien epnbe enbe tot maintertnetiei
3ïaop2benbanDaecl|o. Jiio-acht Compagnienti
boettn be ^tàbt Embden toaren gefonben enbe gjfie?
laeten / bc toelette ecljter totbcfettingc beC Gj-cnfeii
( imnléclijcfe p^obifionaliteC toi iHen fïclj ober een foz*
melebefettingfj foubenDebben bccgftelcftcn )toaret4
gcbeftineert/ cnbeboo? {raeti|a.|Bog. öoocijaenfïeii
neliichc ileereit <i5ecommittccrbcn laeflin Ooft-
Vrieiiandt gctoeefl jijnbe / baec toe sDcpjefenrecrtirt
öp be ^enben aengenomeri.
Ifóaer obcmtttsf be ©o?fKnne Oouarierc (Wtj: ^ütéi
fnfeert / énbe btesifjalben boo?nocmbe acht-Compagi
nicrt bfrtnen be ^tabt Embden tot öfer toe gOebkbcn /
foo Dabben be ©fpciersi ber boo^noem&e acht 4tom<
panien fjunne ^erbtciim upt SiMiijte ban Oun patcn:^
ten / bicfttoili ban be ^tabt Embden geepjl / en bicjSi
fjalben göcBeel moeplijcft gfjetocefl / fulcjc böt bW
ban Embden genootfaecftttoaren'tfelbcaenbe ©eei
ren öare ï^o. Jli^og. <©ecommittcerbcn / bp bier fei^
becbeca-ecli/boo?ant ilföemortaelte r<p?efentercn/
enbe bc felbe te berfoeclien bp ijàec jfêog. befaefee
baa' ijeenente cecomiiianberen/ batbc^erbicicif
ban bicfi gementionccrbe €ompagnicrt mócijten toeci
bcnbetaelt 5 metanegatiebiinrebenen/ bat/ cnbé
toeberom Embden befelbe te betalen niet en betmotiji
ten rtoc0 berbonbenbtóii; fpetialiicliootb baerom/bàc
Baerfêo- iHSog.fjiiec flabbengcltebenbp fpeciaclrei
beCja/jelfiS eer befe acht Compagrtien toàreu ingelatert
te beloben / bat cerfl acht «jtompagnien op be Sm-
fengelecöttoerbcnbe/ anbereacht Compagrtien tot
mcerbéc fecuritept beiS ^tanbtiS / in be ,;ètabt op feec^
fieCedEortbittertgelaten/ en befelbe bupteneenigelafi
biirt be ^tabt onbccftowbert toerben fonben* iSaetop
bàrttóasfgebolcftt/ bat flàer loogiiaog-opfjetrapii
poltbartbe üeeCenber felbeC aBccomniittcerbinbctt
ftégendeii 3Cp?illae|Ìlebenl)abbeit gercfolbeertàen be
Stenden biin ©o(l^©?tenant te fc0?pben / batbefelc
be önnne quota tot bei^etbitien ber acht <itompagi
rtien / fortber btlap / foube gdteben bp te foengert en ti
betalen. 3©cltBe iBifTibeinbe l^ergabecinóie bed
«öjctraoïöirtartii <®ebeputcerbe bp be Stended geiortt"
mitteert / om in fass ban non vergadefitighe < ijnrt tt
ïiintfcBap in bien be fdbi Stenden «iet becga^ j r^^efentaen / geopent||nbe / öabbert bï l^eerên^^tt
-ocr page 395-
56+ S A K E Ν van STA E Τ
<667. Embdenìim resentwimichften ^^
-feibe in alle dijilitept aejige8oiH>«i/tiat acpftfbdgenis
iiaec iSiog. iScfolutte mDe aenfcg?{>btngel9an ìun negenden 3ip?tl itilo loci, öe iSecbittÖl bOO? vijt de- len tipt iicjSEantitsi CafTa mocttmi tnectim mtadt ·, «n&eofbKlfpj^eecenban <iim&tientioo?)>eit fctftn / eit&e Uaec op gebotcgtie nedngl^Ioojj^ gcptmgì:oote fietfte/ t'emmaelimtenoitbeiitam omeemgenbecbecen lallop gamete mirteti/ ooclftiipt fecacfjte ban Baec j^ci. iBoe- tebecjS baec ban t'ecne·^ ntael toacen 6eb?üt / batfp edjtet om gaaigo, jlSog. Inec tn am tu fjanbt te oam/ toegen be ^tabt be fefle quotabaecmteb?agm/ itietongeneptgt toaren.
«©fnutoelfp igeetrcn ban Embden eenen anbccii baecopuptbt rctroadisbangetnaefl becUtien^aec teplicecen fionbcn / foo Dabben fp nocDtanjS baet: obec tn geen conteftetie getcebenAitaer fulcr alleiei Daec ^0· jKo. bp befen te fienneit gegcbe/ eit nocfimaelìS temone (IrcccnbitUeit/ batl^ecbe betaltngeen ,;$ei1>icten gfjeDeelonntogelijcti / cnbeuptftcacfjteban't meecgci noentbe reven, niet een te becgen biasJ ; tttet gamfcH gficiitenfltcö becfoecft/ batopeenaf anbewtoijfebe ^ccbtctentot ötectoe mocDten bJO?benbetaeIt/ aljS tnebe tn't toeëomenbe bf en aengaenbe begoo^litc^e bjegelteU/batfulcj; ofDpïjaecïgo.iiaog.felfii/ on- bec cojcectte motötebJö?ben gepjejleect / of be jSten» ben ban <0o(l-©?iejïant be toelcöe op ben twnntichfte Siaap oub. jl. foHb'en betgabecen / baec toe ceeïijcti ge» bifponeect / of ooth bp ontflentenifTe ban rat anbec / bieboo?noeittbe boUbecen 9oe eetfooltebec / totìier» Bitt lipt be ^tabt motfiten tatojben gelülM:·
ïDe^tenben fcö?eben oocöaenïjaer So. iKog. ben b?te en tbjinticBfleit/bat ftjne 3fteucboi|lelijc6e Φοο?ΐ.
beï^eec Rudolph Auguftus ^amcDbanBrunfwijck enbeLuncnburgh.aö Commtffacijjbanfpn Key- feri. Majefteyt aen be Stenden ban (®o|l-©?tefïanbi öab gefcljzeben / eentgöe l^eecen gefubbelegeecbe bec^ toaci'tsitetoillenfenben/ ontbe SlnlantfcljebeïfcBtli len tn bec goebe te accontntobewn/ of bp ontflententffe ban bten / aen SHUecfiootöllgeb. Γόη Inferi. |®aie(i. ban allei! tecappo?tecen/enbat be^tenbenboojnoemt eentge/ bolftomentlilcft geinficueecttegensibenacb- tienden^ulp naeflfiomenbeo.(ttot Aunckfouben fenbeu. (©fnntoelfp ftenden geen bebenc&enbioe^ 0en boo? be gantfcije toeeelt / ett fïjn Öepfetl. iBajeft. öacen 3iHcL-geenabicii|ten ï^eet; felfsi ofte oocB bec fel» ijec OoogTje ^eecen <i5ecommitteecben oft «©efuöbele^ OcccbeBaecfaecfte bef)oo?löe{iboo?teb?agOen/ enbe gaenbe te Douben be totjle nocgtan^ befe (Ccactaten uptbe aicco^beit toacenrefultecenbe enbeop befelbe beenden / toaec obec be maintenue aen ijaec ^ο.|ϊβα. foo toel ban be r cgecenbe ]^oogIje <©becic0ept / al)$ be Stenden ban (0o(lb?tefiantboo?foo lange jacentoas gebefereew / enbe bp be felbe aengeitomen ; fo öabben fpacnöaec jijbebec Stenden Aanbenen ^egelisntet toiKen tnb?eecben / ofBaeti^o. liBog. maintenue pje- iubiciecen / maec becfoctjten gantfcD gDebten(lclijc& / be felbe geliefben Oacc tn befen ftace gocbe ittentnge te laten toeftomen / enbe te becftlacen of bp be felbe boo? - genoeittbe cnbebeloofbe maintenue bec 5icco?bcn fous be bJo?ben gepjefleect ; enbe tn casi ban jae / op mtbs beien bebacfit te 3ün toaec boo? fulcjc ten beauaentflen tnocöte toojben geeffettueoct/'t fp boo? aentoefentfiept ban eenige ijacc l^oog iKog. igeecen <iDiecommitteeci ben/ofteanbersi.
^accoptoiecbtben twaeifden giuip gljefcB?eben aen be Stenden, bat fiaec ïgo. HSog. gecefoìbeect toa^ ccn cnbebleben / ben stenden bp be <©o1l-©?fefTc0e 2iicio?bentcmatntenecen / geltjcfiStec bebocensi boo?i g.iens toais gcfcijtet / en batfp btenbolgijenss ban bec ^tenbcn getooonlijcfte toijsJficpt enbe btfccette toilben bectoacRten / bat be felbe tot nebecleggtng» ban eeni^ gelnlantfcfje biffccenten/bte fjaec JKog. tot nocö toe/niet fpecifice toacen boo?gf)efionten/ ntentanbt onbeciS ban bcfen ^taet / foubeabntittecen ; maec be felbe enbe fnltcnuoocft betntecpofttte banbeftooci^:^ gemelbe ï^eec^actogli Rudolph Auguftus, opbebei
fc0epbenlt«b)öf«enbe mamec«b»Unecm ntbeaftoiH |
i jj Ïjp ^
be J|eêcett Graven, enbe baec'na 6i> Vürflen b^ (©ojï-a0?iellanbtinbiecti}bt/ atóbeStefKjen, obec
aengenomen / oocli tot nocfi tot göeejfeccééct: ; becftai ftenbe becijalben / bat be ^tenbenjöaec itiet ben ietiie pecttnentlöcB toilben bebertt ittaecften be teöBentoooii bigeftoebenbebecftijillen enbiffecenten/ tufrcfieube ©?outoe ©ojdtnne Douariere ban <©ofl-©jieflanöt / aliei boojnionbecinne ban be jongen 30o;fl tee etnee/ enbe be ^tenben tee anbece jübe uptfiaenbe ; enbe We ontfangen fjebbenbe/ fouben aen|lont0öacegebachtea laten gaen / op mtöbelen enbe ejepebtenten/ ottt befels be tot toebec3ijt!£S contentement/tn confo^ntiteban Ue boo?f5 Hlccoo?ben enbe ©ecb?agen/te affbpieeen en tee nebec teleggen/ 't fp boort fenben ban eenige «©e^ beputeeeben beetoaects/ofte toelanbecfmtjï /gcint& men alici ban na bebinbtnge ban faecBen oo;beelen fou^ be meed noobicfi enbe btenfliif! te toefen.
©cfgdijcr fc&?eben op 't felbe iSubject aen be ©;iftti cefle '©ouaciece/ bat fulii bp Daer ggéponbeceeet im be/Dabbengoetgfjebonben öace®o?del. Φοο?ΐ. te becfeecbeeen / bat Bace Êo. IKo. gecefolbeeet toaeen/ enbe Debben Dace ®o;delücfte ^oo^lucgtigDept Qlii a^oojmonbecinne ban ben ionge j^jtnce Daeen èuuiU Iebpbe«©od-©?icfcöe 2llccoo?ben te maintftecen/ gdijcft Diec bebooeencr boo?gaeniS toaiS gefcfiiet / en öat bienbolgemibanljacegetooonltltiite to^isgept en btf' ceetie toilben bectoacgten bat be felbe totnebecleggnt' ge ban «enige inlanbtfcDe biffeeenten/niemanbt an= becji aljü befen ^taet foube abmittecen /maec befelbe altgten fultjc nu oocft be tntecpofttie ban be googgtjei meiben %ee iìactocit Rudolf Auguftus op be befctoi bende topfebeclineeen enbe aftotifen.
® e ]3o;dinne ^ouactece onbee bato ben ttoititttfi^ den Sluip fcijjeefbaec op naed cepetine ban ben in» Dout/ bancSfegmngD enbecompltmenten/batmen al^ ceebe upt öaec ®efanten / enbe memocialen in 't btr^ leben 5|aec Babbe bonnen becdaen/bat be =öepfec lite tn ahbec)SBabbeboo?fïcn/enbebe ©o?den ban ïu< ttenbucgö en ateiètenboMiD in be boo?munbecfcijap öe« ftelt mgeconficmeect j conclubecenbe / ban bat ft» Ijet beefoech ban Baec i^o. jKo. in befen geen plaeti Ειοη^ be geben / maec bec 3fillecgenabigde Éepfecpie commifTiemoedobebtecenenbe albaec gep^ebetto^ be l^oocDlofTatjcbe «gcï-Saet jucifbictte/ be todc Be OOCB fp enbe be becbece googe i^eeeen Boojmoiti boieSfonbec fpne Jtepfeclpcbe iKa/edeptjï enbe bei ï^epltgenfiijcc ïioocBde ongenabe enbe offende niet ftonbenbecltnecen/ten opfïcBte ban Baece ftöulbige gOT?monbo?l0tfee plicBtenna getooontebeiSil^liflin
^e ^tenben toaii aengenaem gebeBojteect te b»;' ben /baij ftcB bp benj^fecin te laten:cefccibeecbm ben b?iiien ttointicBde 3fulp/batfp tegen Baecatenbti! ^ccoo^ben fulcc niet fouben boen. 3@eltoaiei toaecbat fp BaeciiSebeputtecbett op ben aengedelben tijt foo tot allee onbecbanigBden gB^ooifaemBeptbanfiirtiKiP' feclijcfteHaajedeptaliStot onbeebanigen ceftject ban fijn 5&oo?lucBticBeiatbenï|eec Rudolf AuguftusJ^ac' tocBtot25?unftoï)cB/naec38uci(&Babben gefonbetti maecalfoofpupt be Ceebitiben Babben gepen/bat ben ^geece Hopfner, tegenteoo?bicB «ffanceöec bp BoocfjgBemelbe ©ojdeUjcfte '©oojlucBticBept enbe onlancc getoefen Canceltec in <©od- ©?ie(ïanbt /mebe toacegeflibbelcgeect/toaecbanfpbo^bpbooetgeaen' fcB?pbett niet en toacen gBeabbecteect / foo Babben fp benfelbcnuptBoo^toicBtigemotiben ewtfecenntoei tcn:toacenooc6ntetgBefïnnctftiBboo? benfdben in te laten/niet tegendaenbefp banbe ®o?dfil. i^eeeen ïïabenbaectoe/gelöcBaljSfbiceecttotecben. _ ^ace i^o. i®o. bepbe fcBiPbenss/ fo ban be ©o?dnt' ne^ouaciecealiban be ^tenben/obectoogen tim |
-ocr page 396-
en OORLOG. Sevenewveertighlìehoeck. 565
ccctifattc nocömaclji bafi gedclt / foo Dabbe (ίφ iM^»
mclbenCanccticuonbecffacn/ metailcenobecbeoo?i - ^ -;.
faecöeïiba: cccufaticteoojbeclcn/ maecoocöbefclbc
gcijeel tc bectoccpcn tcgcnsi alle cebcncn enbe cecljten /
toacc üp geojbonncect toai / ögt foo toanncec een «©e^
fuBOclciïeecbetoa^gccecufccrt? bcsfeifii macïjtcnbe
(ubdeiegatiebecc Op algi boo?t bjaii gccpnbicljt / im-
mccsgefufpcnbecct j fulcr/ boo? bit inb?ingmen pac^
ttael beginnen / Daccc boocige recufatie tc mcettoass
ge^nbccct gctoo?beiu gDctoijlc fp ban niet ttoijffcleit
of ben dgeec Canceltcc foube nacc fjjn gljetooonte iipt
«nbccbittect gljcmoct/ ootö mctbcfpaciitgcofbeci
bjapinge banbe toaccDcpt alleiS foctijcn tc craggceccn/
cn tip fan ï^epf. iKajclicpt giiaet cappo?t boen/ fb bjcl
ban öacc i^o. .ijKog. fclfji/alij ban be ^^tcnben/ gdöcB
ban aen m iSepfal. |Kaf c|l. be ©o?rt. ijcecen Haben
ucceptstjabbcngcbaen; foollclbcnbe ^^tcnben öacC
ï^o» jUog. Ijoocljtoijfc bcliüccatie / of niet bienttjalbcit
aen fyn ücpccl. iBaicli. Op Dacc l^o. iliiog. eii bienbe
te toecben gefcljjeben / foo tod tot fjaec éo. Λα. cpi
gen ccpntatic/ aliï bcc ^tenbcn onfcfjnlt/ immecs bat
fltbaec niet tegenis bc ^tcnben en mocötc tooiben qc-
betcetcectalboocenfpgcljoo?t toaccn. ^ebiffcccnté
Ijooft pointen acngaenbc/ beruftcn boo?nameiitlycfi
op be VoormonderJijcke Regeringe, obfCCbantte bcC
^cco?ben ( bacc ban men tc i|obc niet cn toitbe Ijoorcit
«iboecinge en onbcrijonbingc ban bjeemtJicijgjabolb/
opiiebcn ban ^cDattingcn/ optocfit bec<iünbecbaneit
enbe befcttingc bcc »©?enfcn j 't todcft allee / tiptgöe^'
nomen Ijet ttocebc/ abfolnt ban Dacc j^ojfl·. «©eit» ntci
allcctv/ met uptfïuptingc bcc Stenden, maec oocfe bait
fpilljoocö^^aeffel. <0cn. <©iaef Edfardt Ferdinand
fclfis toterben gcpietenbeect / jae bc contcacic fuiieniiÊ
alsi nieiitoicijcben bp fpncïicpfccl. j^ajcfiept acngrie^
g^cn; baec banbe Stenden üpbcfe Éepfccl.Comi
iiuffic fouben toccbcn afgcmaent/ of nu tod alle bbo?'
genocmbc potnten biffccentiaettipbc 3lcco?bentoa«
cenafgDcbaen/eneenen anbcc ontoebccfp?eet&cliicö
lipt bc ^ccojben ccfultecen / foo toitbe bocö in fcecfeece
HSiffibe acn fpn&epfcrl. JlKajcll/de dato achtiendcn
53etemÖCC feftien hondert fes en feftich actt bC Jijbe
ban fjacc 30o?(lel. <iEien.fn|linecct too?ben / batfooba^
nigc lEtcoibcn /-«»■ ^ metam, mitfgabcciS boo? öul-
pc ban Oaec jBog. toaccn gccicto?0[ucect j jae bccf^
ben ficD bc ©ojftelijcfie ï^ccccn ïiabcn tot betoijsi bait
bicn pjefcnteccn/ falce bat bc scen den niet anbectfcrt
fionben oo?bedcn ofteDaccüo.3iïlog. maintenuefoe
todaliSbC Ooft-Vrieffche Accordcn toiCCbCrt t'CCllCi
mad gccontcaminccct ; infonbecijept bctoijtc bc Sten-
den met Sweedfche, Lunenborchlche, j'aeKey/erI»
Voickeren fdfiS geb?cp£ljt toiccbcit ©ccfocDtcn DaeC
i§00gi),ilI90g. maincenue.
(®ot mcecbec becftlaringeban bcfebtffccentcn/bient
getbolgDenbc:
Extfad, van^tgeene by den onderghefchreveii Af^
gefanten (4) van de Heeren Cjeorg Willem en Erηβ
Augufius, refpeftive Hartogen tot Brunfwijck en
Lunenborgh, en BiHchop tot Ofnabrugh, in de
Conferentie met haer Ho. Mo< Heeren Gedepu-
teerden , Vrydach laeftledcn den negenden defeï
Maeiits, niondelingh is voorgebracht, en volgen»
op haer verfoeck, in gefchrifte gefleit,
IV.
In de faecke van Ooft-Vrieilant,hebben haer Vol-ft. ^mp
Door], een en de fel ve intentie en intereft met haer
Hoogh Moghende te weten de confcrvatic en fecuri- ^"JtuJi
teyt van't Lant. (i) Confe»
Nuvermeynen haer Vorftel. DoorI, „
innemen van de Troupen van haer Hoogh Mogi het gj: ^^
rechte middel is, om tot dit oogmerck te komen. {t)iétbttf.
Soom datdèielve in het Roomfche Rijck,als vreem-
deen Uytheemfehe gecöhfideteert werden, (rf) Als
TDOckom datdefelve iö openbaren OorlochmetEn-
gelantzijfldcj'tfelve Landt als dan fich niet langeriii
Neutralitetft foade konnen conferveren. (e) het fou-
^ D J · 4e
iiatÌPincttoeemoeteMìii ganfcfi oitflcccne bmicmeii
■--ttwcfif» / ©ozjlelijcfee <βίπ.ιί)£ ïoo? be
uptiaiufcöe iìaìiiii/ cnìiccfeitaec Doofcraetffagcii/iiti
ijtitrinKt flnbccsialiSöaecepoDmnutcnforöKn/ Ijet
rtiotijK in't Eanbt eacn foo't totlUe/ Ijacc fo bccrcUet
ttliflcpllfn /Öat fp ÖtCfeiiCVt ùe SilCtlOOJtCijCgi longhen
Prins opsccefitte mifUcrftanbcn/ ötc Itcljtelijcii Diimcn
't iaiiìit afaebaen ftonbc toojbeii/ in foo giootcn toijt^
enbciïoom.ö iie!ifcïl..iiï^a)c|l.
öacr mcbc Ijabbai totlien Dcmocpeii/ baec bocfiöe
«tcnbenftcO pbecinaelonbccbamcij Ijab&cnciüobcii
«lijtfi fp »οΦ öercpt luaccn/Ijafc ©o?|ïcl» ίδεη. famt
Ferdinandt tOtt©Olì-©?Ìenam
foo f)ae(t bic beltelien motijte be Jfïegcrinjïlie am tc tts'
beit/fliiï ©oo?monb£reit tc ctlienncn/ tc gcljoojfamciV
eit te KftJettcceit / alsi mate be iiepf. decrete, en bacc
eöijcfonbecrbc©ccb?aoctV boojijceu ocionfàineat
Éti ban ben fclbcn bccfp?oo£licn toicct / bat al ftiicftc cn
in torii bcclacfi uptgcgcbcuc huldings revers ten tijbc
bit ntinöcilaricijcin besf gjongcn l^ccc ?0?mcc cn
κη (€Htclc aöeotiferbcci-t en ceijoubcn föiibc too?bcn /
iacföoo? banaHettoilleiionmucrjcpt oï^öeljcücn
toacc·
©etoiji nu bcii Slonacn ïljeec pjin.öcrtbcsiganti
fcöcn ϋύρΓι'ίί en Eanbtrtijayss tijbclijcfte toelbaect en
opnemen in ni(i / li?cbe / cit ccntcftcpt (lonbe / en fjaec
3&o?ltel. «0cn. ijetfelfsiui fjanben fiabbebcfelbe tc
(öcijtcn/aïfaoiietcnïiaeL· ®o?ft· 45εη· tn namen Ha-
rec^ecten iDjinripalcn be <Ê>ebcpiitcccbc bcc itenden
anbicijaniclj cnbc crnitelijtïi biöben / tot ficB te oaeii /
bit felbe tocl te confibeccren / enbc bc quabe caebtfia^
0cn niet nieec in tc Uolgen / maec bacc en tegen be ee-
mm te faecftcrt / bacc Dp ban hccfcfjepttenc rationes
aetiaeboert toaccn om ijacc ®o?flcl. €5cn. bacc fiewen
tc DcUjcgen / oocft cpntlijcit acngcfecDt gctooiben / toat
l)p toebjigcn onbecDooptcn bal boo? gljcbaec enbc 011=
Ijepl baec ban fionbc boojftamcn»
®ei|ccc «©zabc Edfard Ferdinandt #om ban hcn
teoeiitooo?bigcrt g!ongcn®o?(lban Ooft-Vrieflandt
fcljjeef ben negenden 5Cugufìpbecnomente Beböen /
i).it(jctf)acc3|oog ,iiBog. belieft ijabbeaenbe ®o?fiin
Dousriere tc latcnacnDiebctt/ bolgDcniSbc opgeb^ai
öcnce«bcaengcnomenc meintenue, |ïtij ecbobcn / bc
iniiSbccllanbcn baectc 3lanbcopgcrcfen/boo?ljaccc
iiiterpoóttc tee nebcc tc leggen ; 35an betoijl 0aec ïï.
uptepgenc p?ctenfc ccbcjicnop'tongcttoöfTelbeingljCi
ben ban cenigc guabe ïïaben/ (Ultjc niet Ijabbcji acn--
flenotnen / macc't fclbc afgcflagen / enbc bat geni ató
«aedetiBectoant cnbc^uccclTeuc/ mitfgabccii oocft
©oortit/ lip bc-fóepfecl. JlBaiejlept gijeo?bonnccct/
cgecn ftennisi bacc ban toa0 gegeben /fuioc bat öp baec
inmeten ftabbe ftonnen confcntcccnj 3(lnbeciSfoube
Öent Ijnec .fRog. intecpofiticaltijtlief cnbeacngci
naem 3ijn gctoccfi / op bat ten l)e|tcn ban fijnen ^lon^
gen ?|cet5aeef enbc 3^upillc/i)ctÉanbtincutlcmocö=
te toecben ge|ldt / cn tuffföcri ben 3|cec cn be ©nbcc-
banen een goct bectcontoen gcfticöt / toacctocficB be
^tenben in cccbdiicpcptfiabbcn ecöobcncnacnnci
mdijtfie boojflagen gffebaen : ^00 fjabbcn fp noobirij
ptlitfjaec ï^oogl) flSog. be bcfcijapcntticptbart bich
wfient te niabcn/ op bat fjcmfulcjc fcöipbcns? niet
«notfite toccbcn geimputeect.
iKaecbe^tenben frtj?cbcn bcneifden 3ilt«g«|ip/
wtfpfoa toet boo? ben i^ecc €ancelicc Hopfner, öc
^tfte fïcO nocfi alS gefubbclcgcccbc ban fijn ^föepferl.
tonjs inijjingcnbc/ al.ö mcbc boo?be ©o?ficl.
«gieren alfoooijenacmbe Voormont-Raden gcfticï)
^igebjongen toiccbcn bni f jaec in te laten en te qHalt'
fitcren iit fultftecbocgen/bat fp Ijaec cpnbclptlt feenc-
maci boo j Op ttcgaen cn een hJijtlooptcij paccact boo?
wagantfcije'tanbt/ in maniere ban een 5lanbt0<
oacgi «ptfcijipbingc cefpecttbÈ aeitflaen/ infirtuciW /
ïtioe ban be p?ebicfe(loclcn pHftltteccn jfjabbcn laten ;.
oaec tn foobanige bingcn tóacén bfegccpcn bic eénoéclj
rouben lijrt feditfe oitóec bc^tenben te bectoecftett/ ofti
winecii befclbc tcfepacccmAcnbe ofbJd Ijet fclbc
wemcDfjabbc gcopececct/'fijrttó Ïoegsftebwttiie
-ocr page 397-
366 S A Κ E Ν van S Τ A Β Τ
Ι6β7. de oock buytea twyfièl in'tRoomfche Rijck een - .■ I Gravaraen daer uytghemaedl, en de klachten, die aldaer bereyts teghen defen Staet voorghebracht zijn, vermeerderen, en aen de fel ve noch meeronluften viroo/faea hebben, (ƒ)
Daer tegens vermenen de felve , dat men geen be- ter middelheeft konnen beramen, alsdaertcfenden noch eenigeTroupen boven de eerfte, (g) met com- municatie van de Vorftinne Dovariere (t)
I.
Dewylehaer Vorftelijcke Doorluehticheyt geen vreemdfemaereen Rijcxftant (>) cn in geen Oorloch met eenich ander Potentaet zijn, (<0 fo dat daer door de Neutralitcyc van de felve Provincie niet en kan gealtereertwerden: (/)
11*
Niemandtenkan Ooft-VrieOant nu «ttacqueren, fonder methaer Vorftelijcke Doorluchtigheyc te bre- ken: (m)
III.
Soo kan oock in 'tRijck geen Gravamen teghens defen Scaet weghé Ooftvrieflandt ghemaeckc wer- den: (n)
IV.
Hare Vorftelijcke Doorl. zijn den Prince foo naer Verwant, en boven dat Voormombers, dat voor de felve fay niet en heeft te vreten. (»)
Dewyle haer Vorftelijcke Doorl, geen andere intentie en hebben, dan her Landt, ende de On- derdanen tc befchermen, ende niet te onderdruc·
VI.
Datfo haeft haer VorfteL Doorl. en defen Staet ge- famentlijck fullen oordeclen,dat geen troubel van die kant, (f) meer te vreefen, fy haere troupen foo haeft die betaelt fyn , wederom uyt Ooft - Vrieflandt fullen trecken, ende het felve in haren fiaet hcrftel· len.
Was geteeckent^
Lorehs Muller·
(0) J^Efe befendïngen i$, onder ander gefchict,o[n JL/haer Ho: Mo: contentement te gheven, over de invoeringe van haerVorft, Doorl, Volc- keren in het Graeffchip Otflvriiflitndt hebbende de Sundi van voornoemde Lantfchap,mitsgaders de Stad fm</»«, onlangs geklaecht, dat de Vêr^in DtumtrivM Otfivrieflam, iwte dujftnt te voet en vitr Compagnien tie caerde, tot oppreflie der Stmditi, buyten, ja tegens der felverconfent, en tegens de Ooftvriefche Accorden, aldaer in't Lant ge voert hadden,tot dier fel ver onder- hout de Onderdanen conftringerende, nieuwe fchac- tinge buyten confent'der Sttnitn uytfchreefen by mi- litaire executie innede ; daer cn boven voor fich felfs ordinantie van Servifen maeckte, vyantlijcke aggref- fienjQp de huyfen Oldirfrm, Tidn/ili, Grimirfitm en Mid- lum gedaenhadde, en diverfche fo Adelijckealsona- delijcke voorname perfoonenghedwongen haer huys en goet te verlaten, en fich in de Stad Emdtn te retire- ren, Daer haer Vorftelijcke Genade dickwils van de Sunden in onderdanighey t ware aengefocht,om deflo- eeringe der voornoemde volckeren,maer niet en had- den tot antwoort bekomen: alsmenmoefte fich aen- ftellen, als andere Onderdanen van het Roomfche Rijck. Waer door de Stmdm in achterdocht gebracht fynde, en een geheel renverfement van Regeringe en hunner Privilegiën ende Accorden, dewelcke fy bo- ven alle Provinciën van het RoömfcheKijck, voor ondenckelïjcke jaren gehadt, of dier genoech by hen gekocht fyn, vrefende; waren ten uytterftengenecef- fiteert geweeft fich aen haer Ho. Mo.als Mainttniurs dtr . Osflvriifebt Acccrdtfi tn Virdragm teaddrefleren, en repa- ratie van alles, fpecialijck de defiogering der Vorfte- lijcke Lunenborgfche volckeren te foeckem. Waer op fc·' · |
haer Ho: Mo: fyn Vorftel. Doorl, den Heer tiattofel» Gterg mibtlrn tct ZtUiop den Mgta m Kuintiéfm JuJ» nieuwen ftijl onlangs voordragen laten ·, Dat niet al- leen met het affenden van de bewufte troupen na Ooftvrieflant, maer oock met het Traöaet felfj tuf. fchen fyn Vorftel. Doorl. ende de Vrouwe Korftiune Dcuaritrt, over t felfde fubjed: gemaeckt, »««»>» tegens de accorden voor defen tuflchen de refpedive Gravm en Sundtn geflooten, was gepecceert, als fynde het een en'tander fonder kenniffe en wil van de SmbJm» on- dernomen : Dat de felve volckeren niet fo feer tot de- fentie van 't Landt, als wel tot befwaer der Sttndi» cq Onderdanen wierdemisbruyckt, werdende de felve niet op de Grenfen, maer in 't midden van 't Lant, en onder het Canon derStadt Ïtndm ghefnquartiertjdat hier uyt niet anders als groote confufien en defordre te verwachten waren, en felft een groot befwaer van het Korftel, Huys van Ooftvrieflant, tot wiens parti- culiere laft het onderhout van defe troupen,uyt kracht vanjgemaeckte Accorden, foude moeten komen i als fynde de Fbrftinne in geenen deel bevoecht om buyten toeftemminge van de Stendtn eenige fchattin- gen uyt te fchrij ven, veel min om de felve door Milis tie te doen executeren. Ende alfoo haer Ho; MQg:de Guarantie van de meerghemelde Accorden folerani- ter van beyde parthyen was opgedragen, cn oock by haer Ho: Mog: aengenomen, fo verwachten haer Ho. Mog: van de goetheydt en de wijsheydt van fjrn Fon ftel.Doorl.dat hy fyn Troupen, fonder eenichver, toeven, uyt Ooftvrieflant wilde revoceren, ende alio voorkomen, dat defe faken tot geen vorder extremis teytwertgebradit, ten welckcn fine, oock de Frou- we Forftinne, en den Hartogh van fVurtiniirg door ferieuiè brieven van haer Ho: Mog: waren verfoAt. , Waer op fyn Doorl. antwoorde, dat den Heer Mutlir gelaft was om over het felve fubjed haer Ho: Mo: alle contentement te gheven, en ten dien fine fyn reyfe door Ooftvrieflant te nemen, en met de Vrouw Vor- ftinne confereren }*t welck contentement hier mede wil werden gegeven,
(i) De Smdin fyn mede by de confervatie en fecu· riteyt van het Land ten hoochften gheintereffeut, ende hebben fieh noyt ongeneycht betoont doorcy. gen befettinge defecuriteyt van die^i, nagheleghent- heyd van defe tijd, vaft te ftellen; echter werden in dit importante werck van den Heer Afghefant niet eens ghenoemt , als wanneer der felver confeot daer toe niet noodich en waere, waer van fyn Key- ferlijcke Majefteyt Rudelpb Jt twndi, ghehee anden heeft gheftatueert, Behalvendat, ii'tnietgenoegh een goede intentie te hebben, maer defclve moei werden geexecuteert op behoorlijckewijfe, en naer '» Lanrs wetten. Doch een goede intentie brengt noyt fo qaade vruchten voort als het efièö van defe,Teyder! uytwijft,
(f) Haer Ho. Mog. door derfplver Heeren Gecom- mitteerden laeft in Ooft Vrieflandt geweeft, bericht zij nde, dat de onderhandelinge over de fecuriteyt vaa Ooft Vrieflandt, noch ter tijdt, vruchteloos geweeft was, begerende de Vorftel, heeren Minifters allés wat daer aen vaft is/iriwnwaenfich te hóuden, endii de Stenden niet met allen, aUde bloote betalinge ,ea byconfequentietelatenfien,'teenemaelfubjugeerteo de Accoorden renverfcert te werden, hebben uyt fin- cere ende vriendt - nabuyrlijcke affêiftie maeìf» dir· timhndirtmzn aengeboden, tot verfeeckeringe van Ooft Vrieflant, maer het felve by de Vroa Vomin en anderegeexcufeert zijnde, hebben haer Troupen in Ooft Vrieflant niet gMonden tegen haer Vorftel. Ge- nade en der Stenden wille, gelijck haer Vorflelijcte Doorli heeft believen te doen, maer in continuatie van de goede affeótie, tot confervatie van voornoem- de Lantfchaphare Troupen op haereygen bodem>'O dcnaeftgelegenplaetfen van Ooft Vrieflant geleyc» ende haer Vorftel, Doorl. verfocht het felve mede ge- lieven te doen, Waer door de fecuriteyt desLantsge- nochfaem ware geconfequeert gbeweeft, immers be- ter al» door brceckinge vanbe · cedichdc .Accoorden: |
-ocr page 398-
t66fi
Te meer dier tijdt hetaen biHickmittige betàlingevan ievoorigcLunenburchfcheTroupen nieten foude ' tebben geraancqueert, fo wanneer de Stenden flcchtï waren verfeeckertgeweeft van de beloofde deQoge- rinsedervolckeren.Meerden Heere Colonel fr^yi ί yen gecapituleerde betalinge, hoewel buyrtn con· /ent en weten der Stenden, voor de Stafsperfonen van >t Regiment een feeckere Ibmme. en voor Service tlf i»ìTintfiv*»i" fiviniìA rijcxdaelder voor den tijdt van i>i/laDgemaenden>envoortsrtcitiuffni rijcxdaelder voorkledinge der Soldaten, regelrecht tegen voor- noemde Capitulatie ,eyfchende,is de deQogcringe der felver niet alleen achter gebleven» maer oock noch imftttt man te voet en vier Compagnien te paert op 't nieu in't Landt gevoert, éndeàlfoomet verderf van 'c Landt het oochmerck en de fecuritey t des felfs be- ter ,ƒ«'»■"» ! bereydli (d(Efl0, Mochten daerom haer Vorftel. Genade en de Stendetì haer Ho. Mogi Trou- pen tot haer eygenfecuriteyt> onder feeckére condi- tiën niet in't Landt nemen ? Geheel anders fpreed daer van het Infirumtntum peds , art, 8. uH ita i Cum tniivirt jusfucitadi inter /#, Ó cam ixttHifedtra, frófua f iukutctafttvMhmftniulit StatUm libirutHtpi,itatmuK^tu MufmidifxdtritfititctntrM ImpirattriimiÏSc.(e)Dek con· /eqpentieis geheel en t'eenemael ongefondeer», eü regelrecht tegen den Brief van fyn Keyferl. Maje- fteyc om de Nutraliteyt van Ooft Vrieflandt, en fpe- dalijckderStadt£inWie,aenfyn Maj. van Gr#« Brit- »iMe(>»gefchrevch uyt fVtom den acbfim Anguftyfeftitb-
hndiriv^nfefiitb.QuêJ iumpt,ciX)itU Embima ,tmuifi
tMfiris,diil(ii intif PreVintiM Biigicas ïS artnam üiffmicam tnttih" fiednattrumpritfidium edmiftrit, id turnt η majttis ficrimlifint caufafic&it, nulltttmu vtrê in tjufdiufufttn- iftitmimtiutribiuUt: Ahwàeruyt te Gen, dat nae het oordeel vaft fynJKeyferlijcke Majefteyt felfs,het in- voeren van haer Ho. Mog. Troupen froficuritate ,gcen Neutraliteyteökan breken.(/(Den Heer ilfgclante foudegrootgelijck hebben, byaldien haer Ho. Mog. Troupon tegen confent van haer f'brftel» Geüade en- de der Stenden in Ooft Krieflant waren gevoert ehde geinquarticrt,gelijckhaer f'orftel. Doorl. Troupen tegen bewilliginge der Stenden aldaer gekotben zgn; maerfulcxisheerHo. Mogi intentie noyt geweeftj Ter contrarie hebben de Stenden fich voor het gint- fche Jiumfibi Rfck voor haerHo. Mt«» als maintcneurs der Accoorden en de geheele werelt ten hoochften te beiwaren ,dathaer Doorl. Ooft Vrieflant tegens het , hflrummtutn Pms, ende de Ooft Vriefche Verdragen, met gewapende macht overvallen, Adelijcke huyien . metdreygen van moorden en anderfints opeyfchen, de Onderdaenen, Γοο wel Adel als onadel, qualijck tradleren,ja vanhuysen goetverjagen laten, (ί;) Geen beter middel om Landt en Lieden te verderven (fpe- Cialijck in defe tijt, dàer de Dycken noch ter tijdt door onvermogentheyt niet en hebben konnen werden ge- ■ repareert|de Stenden tefu^ ugeren, en de jlccooraen t'eenemael te vernietiged.De Vorftel. Miüifters heb- ben noyt geiuftineert, dat tot fecuriteyt der Landen, ■E/roiende Wtrnwiftt mede ingheflooten, by tijdt van Oorlog meer als man noodichwas,hoe-
^'cl de Stenden met groote redenen fuftineren lo veel niet noodich te zijn, ende nu moeten op't nieu by tijt van Vrede ende geen pericul zijnde, boven voori- ge dujftM man, en Droft Wtrfdt Compagnie op baadirt «ψ» tn tftvmticb koppen gerekent > tot fecüriteyt der Landen noch meer noodichzijn,cn tegen wil der Stenden noch iuyfmt man te voet ende -bitr Compag- nie te paert ingevoert werden. (6) Soo heeft dan de VorftinDi«erwi noch den Heer Cnef Ed/ard Ferdi- Voormonders van defe laetfteinvoeringe niet gneweten, alsby communicatie j daer nochtans feec- keris, dat hier over exprefle Capitulatie opgerecht endegeteeckent is, 't welckegeen Regefenden Heer buyten confent der Stettden vermach te doen, fo wan- neer jJccoorden fullen werden onderhouden* en dc Stendcndaerbygeguarandeert. . |
(«} Soo mach dan een Rijcxftant den andereil eö dei lelfi Onderdanen tegens de be > eedichde ilccoorden töde dei Lancits W^éA öTérvallen, eb itlet itiqUólr- tieringe befwaren : Geheel anders fpreedl daer van het lafirumintum Patisk Veel wej^niger mach een kijcxftahc op den Bodem van een mede Rijcxft^nt faieuwe For- tificatiën maeckefajgelijckinOoft frieflant tegeni woórdich omtrent Gritdjl ondernoihen wertj te·^ gens het ^fnlijckf PrivHigit Jn'Studt Emhdm Arm» vijf* iiinbtndirtvifjfen tmgwtiA tnàzftvn tn tti^intki ghege^
ven, tt»Je.fii>ditkwils bt-ttdicbii (it)Daer uyt volgt niet dat haer Doorh haer volck in Ooft - i'rieelant mogen fenden, Schattingen uyt fchryvên en excuteren,eii andere ofii^erantwoordelijcke exorbitaiitien doenla* ten mogen. Dé Ooft^ fViefché verdragen feggen niet alleèh vah Vreemde, maer van alle buyten Ooft-Frie- flant zijnde ,jiae dat een Regerenden Heer felfs ii» Ooft Vrieflant geen volck mach àenneihen j ofte in- voereii > als met confent van Stenden: Audiamur virtm Om, Gràvtm^.p H«gi/ib vtrgil. Ì* Am i66i. Dat volgen» AccobrdehendeDetifie,hier bezyden geallegeerti fyri KorfteK Genadeleen volck en fai mogen «mownw, etci^niti νάα bufiw ia 't Virftm^cmvunti, ais mit vmigtbt· willigingt inJt tttfl mmingt dir Stmàtn, én efbtvm verméi' din ycentraritgbtdain windt, dat bacT Hó, Mtg.dt indrecbt vtlgins veernttmdt Accirdm tn dtcifn frllmdttn rtfartrto J Kan dicjivolgensen mach oock uyt de Hartochdom» men Braynfwycken Lunenburg geen volck in Ooft* Frieflandt gevoert worden buyten toeftemminge def Stendeh.
( l) Hier uyt en feah geénfintü de invoerlnge vaii hei volck, al waer het fchoon waer, werden gej u ftificeert j maer boveri dat is tegens de klare waerheyt,aengeijeni Engelandt, niet tegcfaftaefade ille moghel^jcke remon-i ftrai^en ende hetferieusaenfchryven van tya keyferh Mijeftey t felfs by ezprefte Decreten fo wel aen Ooft- Krïeflant als aen de Stadt Embdta de Neutralitey t ver- weygert heeft, oock al eer deie Troupen in ÖoÜ* Vrieflandt ghekomen , hoe kan dan geconferveert worden Wat bereyts verlooren is. Maer willen haei VorftèUI^JoH.aenËngelanthet verwèygeringh vuà de Neutraliteyt vàh Ooft ViieÙant dirputeren,moe« ften andere middelen by der hàndtgenomen iiebben». (m)byaldienEngeIantoccariehadde,én<ic de adve· nuen van het Lant toelieten, ghelijck niet, foude heÉ felve defe diyeginge weynich achtej maer boven dat* fö volcht hier uyt niet het geringfté tot juftificatie van de itivOeringe acr vokkeren, ende tot contentemené van haer Hö. Μό0. öfTatisfaüie, om de felre van de beloofde GuaTantie tèdiverterén, dewyle haerÌ>oorC fich tegens den Heer Colone! Hatrsbein expreOe ver·" klaert, de Aceetrdtn ih bàir vtBt φ it willtH latte* Prefii' tun&giGumentii.ìAa.ei'KA foiide het de Stenden «1 helpen,aUhaerDoorLtegenseenen ilggrefteur vati Ooft Vrieflatotfich vyandt verklaerden, foo wanneef fy eerft vah haergoet ende vryheyt berwft wierden > Wat fouden haer Doorl. fe^en, by éldieli een fterc-» ker quame, en der felver Onderdanen overvallen ,en<· de vangoet en vryheyt berooft hebben, feyde: dat niemintde Hartoghdommen Bruffwijtk,, tuntnbuT^ foude ettacqueereö» fonder met hert te breecken? (i) Defe redehen gepofeert zijnde,foo is dàer iiyt niét metalleo te fliiyteb, tot juftificatie van dick gemcldi invoeringe der volckeren in Ooft Vrieflandt, te* gens bewilliginge der Stenden ,ende be - eedichde Accoorden,ghefchiedt,Ey lievelhoe fluyt hetj tè- gens den Sfaet der Vereebighde Nederlanden kaft geen gràvamcb in't Ryckwegen Hijih txtthpli gratié gemaeól werden,«χ» tnOgénhàer Voiftel. i>oorl.ia Htjfln of in't Lant van eeh ander Rycjtftàbt haet volc- keren inqüartierch,èn de Ohderdanen vah dien tot dei felver betalihge dwidgen, niet met àllen. (t) Ge- nome» , denjobgeb Prlhs hiidde niette Vreefen,al- hoewel oorfaecke van vreefe genoich zijh, by veran* deringevan tijden énde Eerlonen, füvölchi Het daer uyt in 't mitifte niet, tot juftificatie vati defe invoerib·' ge,aengsiien de Stendeö vóór fig, eb voor haer Privi* legien ende jlccoofdeb tè viecfen hebben, ende in def waerbeyt mach geen regérehde Heer van Ooftvriei- lanteemct) Volck «ebbcmCb^oftem l)dyt«b ib Öoft*
' Viiiis
en O OR L O G; Senten enmèertìghfle ketk 367 |
-ocr page 399-
368 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1667» Vrieflant brengen, hoe kan een Verwanteen Voor- . momber daer toe berechtiget Γ/η,οίmeer rechtals een Regerende Heer felfs pretenderen? Maer boven die cn kan de Stenden tegcns haer wil geen Prins, buyten Ooft vrieflant gebooren , uyt kracht van oude Κ ey fer- ii] cke,en noch in het jaer vii/tien hundirtfeven en ntgentig van den Keyfer Rudolf den twedm geconfirmeerde Pri- vilegiën voorgheftelt werden; te meer dewijle haer Vorft. Doorl. figh het Hofgerichte van Ooilvrieilant, gelijck uyt kracht der Accorden gefchieden moet, no- pende alle tutelaire handelingen noch niet en heeft gefubmitteertjnoch op de vafthoudingeder Accorden belofte gedaenjhetwelcknootfakelijck voor aenvang van de tutelaire adminiftratie gefchieden moet.
(i) .Ghenoraen de intentie van haer Verft. Doorl. warcfodan'gh, daer uyt kan echter niet hetgeringfte tot juftificacie vandefe invoeringe, fo openbaer te- gen de Accoorden ftrydende , werden geinfereert, maer boven ditfeytfyn Vorftel. Doorl. van VPinenbirgb indesfelfsMiffiveaenhaerHo. Mog. van den τ<ί(/"ί·» twimicbflen Mey laeftleden , dat na den by geleyden Oorloch met den Heere JBiffchop van Mnnfler, geen perijckelen of vyant voorhanden, dat Engelant felfs niet en foude een Stant van't RoomfcheRijk vyande- lijck overvallen. Waer toe dan defenfie? tegens wien? immers is geen defenfie van nooden daer geen vyant of perijckelis. En is een overval oft defcent uyt En- gelant noch doenlijck, noch raetfaem,fonder fich fel- ven in de Fuyckete brengen?
(j) Dit is geheel doncker gefeyt. Is'etvaa Enge- lant te verftaen, den Heere Hartoch van ifinmberg feyt, daer van daen geen pericul te zijn, en kan men wyders feggen , dat voor Engelant geen occafie, en geen commoditeyt is te vinden, in eenige Haven van Ooft - VrieflantMunfltr kan het met zijn, dewyle daer mede den Vrede gemaedl, en buyten dat Ooft - Vrieflant door een fpeciael protedorium van fyn Keyferl. Maj. is verfien. Anders zijn geen Vyan^n vfn het Huys Ooft- Vrieflant en het Landt, of moch- ten daer onder de Stenden bedeételijck verftaen wer- den, de welckeop hare vryheyt endede Accoorden fich beroepende, voor wederwillige en Rebellen met fodanige onbevoegfaemheyt uytkreten, als hare adlien voor troubelen gehouden werden: by lieden, nament- lijck welcke de conftitutie en Regeringe van Ooft- Vrieflant niet verftaen,en de felve naer andere Provin- tien des Roomf. Rijcx fonder onderfcheyt eftimeren.
(r) So foude miffchien noytgeoordeelt werden, dat detroublenquamente cefferen, en altoos op koften van Pupiilien Onderdanen een paer Juffent man en fo veel Ruyters in Armis gehoude konden werden, aen- gefien gefeyt wert, dat de Troupen eerft moeften be- taelt werden. Een fchoone fake ! Ten , buyten der Stentien confent, tegens het Infinmentum Pacis, en de Ooftvriefche Accorden Volckesin 't Lant te voe- ren. Ten twndm, de felve daer te houden, tot van felfsfoude geoordeelt werden noodich tefyn,ende na defen allen. Ten derden, het Lant als dan noch niet eer te verlaten voor 't volck betaelt is ; defe verlaetinge ende herftéjlinge foude den Stenden al te fwaer, ende niet aengenSem zijn.
Eyndelijck is re verwondere, waer in den Heere Af- gefant kan vermeynen haer Ho. Mog. contentëment gegeven tc bebben. De invoeringe der Volckeren is met het geringhfte argument »iy«>(/«m apparemir ^ela- ftificeert: over het inbreecken der Accoorden, ey- gen wijligh uytfciiryven en opheven van fchattingen, aenftellinge van fervyfen, onderhoudt der Volckeren, onverantwoordelijcke extorfien ende foules, vyant- lijcke aótie tegens vafte ende andere /iuyfen , ver- 'dryvértende verjagen dèr Ingefetenen, het verderf van Lant en Luyden,he,t onderdrucken.der Stenden, waer over de Stenden by haer Ho, Mog. gheklaeght, en dien felVen contentement belooft is, daer vanfeyt Üen Heer ilfgefant niét een woordt, miiTchien dat daeir tegens niette feggen valt, of moeften fuigeerde difcenteiien fcheltwoordeqzijn ,dewelcke liever by monde «is by ghefcbriite diénen gefeyt te wèrdep. |
Het befte middel tot rufte in Ooft Vrieflant in prom. , te deflogeringe van defe ongenoode gaftcn, ende daec '' toe te doen watter toe hoort.
^pfcrl. ï^eccett .©cfuDïclegcccïic bai ïjcrttetts Den öefeii bcnrcpli jünlie/Dcötimop ùei» UijfocnJtuaus (Ipüeugljepjoi-üöcci-öca EantööacD Diiuicu Aurichin acljt gcuomcn/ eiinae ùat ijaec cappogt Uwstgi^eiiaeii ban al iiet accu Daec tsi gcpaffccit / öi'öuraiöe öcii töt baiiijctüecülijf öcc boo?micmi)e lacere» gucfuüijeie= gueecöc / en allesi toat ïiei* ^tcn&cn <0ljc0ep«tcctii£tt Jjaiiöcn gcöaen / Dp ijaec toaiS gljcappioöccct ; foo öe6= iieit fp goetgeDmtùen on» fjiii ücpfccl. .liBaj. uae iiacc «Pttecllc bcriiwgen Ijaec aiicrouDeïöautcfjiie gljefjooii faemljcix; tcDctijooneit/ l)aEi; 3i>o?tM.«i5cii.giij)cftt{ bwi^en öcreptsi boo? Daec l^ciccn oScticputccrocn toag gcfcljtet/ onöecbamrij acn tcbicijcn; j^oatoannco: öefdtJeöeobfecbantie beu Hlcfoojben en pjibtlegiett gelicfbc te bcttioonen/ gcüucccnbe be niinbecjartgDcpt ban ben 3iongf)fn ^^iiiji / bnt i)p nl0 ban Ijaocljgcm. [laec ®j)?)tc[. (©in:en fyn Ijoocijgcb. «iScaef Edfard Ferdinand,aljSEcgceccuDe ©oo^monbcL'cn Êcftcnn«t bjtllcnj inaeu fiiia' baegs tc booccn ijacu ©ο?(ίίΐ.φειι. fcO?tftcii}cit tocgelidlet 3Öi>bc / bjass ben fclben abonbt te cugge acfcijtcftt / met beciilaringe bat ijaec ©o?liei. <i5ert. allcsi tot jubicaturc ban fijn ïiepfccl iBaj.moc^ (Ie cn bJilbe lacten betlidiet fijn / Daec ootfe boo? geett ^tertbeii / atö tegljcnjS betoclcltc fp Ijabbe pjotefiecett laten/ niet en ïtofte eriienncn.
bemant fcïj?eef baec neffensi bat be ©o?(linne enb» Öaet nsmtficcis (lelben fiaec beflepnen baer fieeii/ om alleiiobecfjoop tetoecpni/ baecmct fpalfoo totöa obeclangij öcgeecbc abfoiutum Dominum mocfite ge^ caecijcn. ,
ï©efefjDOcDIooi)enb"efiIa£0te« ö^Se» iiaci;i§o;|19iK»(fei,. ipnbelyciten öetoogen ben twimtgften ^eptemöcctot"""»" eeneöefenbmge/ beSiat baecbanooch ftenntisfouiieff toojben gegeben aen bm ïSepfec; metbecfoecft batfp ' ïSepfert.jiBaj. ftg niet bccbec toilbe tnlfltm in be Φο|1= ©jtjefcöe queftien en becfcBtUen/bJelttosü bcafïefoöii be <©taben en ©oillen ban i©o|t-b?tefïant boojnoemt in biet tijb / als ftp be ^tenben / en be <§tab €nt6ii«t pitbattbe aenöaet banoiiben öec6ijmen
toaögebefeceert/ gfielilcft fiUcrDpbe ©ecb?agfienm fjfcooiben baec ban Onbe / b?ebec bjaiS blychcittii. «©e 2ln|iaictfe lupöe aljs bolcDt :
Inftruaie van de Ho. Mo. Heeren Staten Genetael der Vereenighde Nederlanden, voor de Heeren Cam van i^rjkrgen, Schotanm, Bmhem, en Lui refpective Ghedeputeerden in der felvet Vcrgaderinge van wegen da Pro vintien Van Hol- lant ende Weft-Vrieflant, Zeelant, O ver-Yflêl, enSc.iden Landen, gaende als Ghedeputeerden van haer H» Mo. in Gommiffie naer Ooftvrieil.
c ErfteUjck.·, De gemelde Heeren haer Ho: Mo: Ge- ^^ deputeerden fiillen haer ten fpoedigften over den 3|n|ttw· kortften en bequaemften weg op de reys begeven.
11.
In Oeftvrieflam gearriveert wefende, fuljen naer over- leveringhe van haere brié/en van Credêntie, fo by de Vrouwe Vorftinne Douaritrt, den Heer Grave. Ed/»d Ferdinand, en de Stenden va^ Oeflvriislant als by Borger- meefteren en Raet der Stad afleggen de ghe-
woonlijckecurialia.
III.
En dewij Ie de Heereü van Bral^el en andere haer Ho: Mo: Gedeputeerden totte faken van Ooflvrieslant den tviiatigflen defes hebben gerapporteert, dat haer Ed, in geyplge en tot voldoeninghe van der fblve* refolutien van dcny^ieade», vier en twintigften en negenen twintig' ften Augufty leftleden,mitsgaders van den «r/ffedefer, nagefienen geexaminecrt hadden alle de V^etrtiè»àe vooriz faken van Ooityrieiflant rakende, als mede de brieven by haer Hp. Mog. aen de Vrouwe Vprftinae Dtuariiri ende den Grave Èdfard ffr^'eenigeichreven,
code |
-ocr page 400-
en O OR L O'Gj Senimèn 'Veef'tighpe hecL jöp
poflèlïits fyö géwéeft, van het>f pitriitàtìt té ëXerCé;·
rea, cn dac Ailx foude Cya gedaen contrarie het Ver-
drag de kariöfifimhiHitTtitinH fifiicb; vcrftàen ^hiéi
Ho, Mogende dat fy Gedeputeerden oock die qtieftie
aldaeri nier verhoor van de hooggetnelde Vrouwé
Ki)ry?iB»»fullen hebben te decideren en ce tcrmihérekü
VI. ·
Op de vordere klachten diè hun van de eeti ötlde'fte
ander noch foude mogen voorkomen » raeckénde (ic
difobfervantle ende contraventie der Accoordetì en»
de Verdragen : Sullende de Heeren haer Ho. Mog»
Gedeputeerden fulcx ende daer't behoortj by allé be-
quaeme ende convenable middelen van indudtie ^e^
voiren doen en bevorderen, ten èyndédafdcfólVe aU
lerzijts punihielijck na hareforme ende teneur.^^ori-
derhouden en nagekomen mogen werden > oöck dci
nodig fynde> de verfchiilenV»i/ï»r»n» ,f·.
De gemelde Heeren haer Hö.Mog. Gèdepüteerdea
fullen generalijck hebben te obferveren en te bevorde-
ren,alie'tgeene hun foude mogen voorkomen, dell
dienft ende'r welvaren vanOuftvritslepdt, ende de in
en opgefetenen van dien eenigfints concernerende»
Indien oock yets mochte werden ghemoveert vati
de Vrouwe Vorftinne Dmaritrt van Graif Eitni tuidt^
wyti· H. L. memorie » rakende de Vmmtndtrjibapowt
des felfs Vorftelijcke Vrcuiutlint by haer Ho. Mo» voor
defen aengenbmen} worden ghemelden Heeren Ge-^
deputeerden gheauthorifeert om pre rt naiÀ ^ of doof
haer felfi, ofte haren ghefubdelegeerden > fodae-·
nig daer in te difponeren, als fy na gelegentheydc Vaa
faken fullen bevinden te behooren,
IX.
Endet'haerder wedcrkomfte van haer Verrlchtinge
en Wedervaren aen haer Ho! Mo: Rapport te doen,ca
fchrifteliick Verbael overleveren.
X.
Van ghelijcken fulien fy Heeren GhedepUteerdetl
volgens haer Ho: Mo: Refolutie van denfit eit twinti^·^
fltnOSobirfepienteniirt fistaVijftigh, naerhare t'huys-
komfte en gedaen rapport, hare deckraden moetea
overleveren.
XI.
Oock fullen fy ghehouden fyn deftucken diehaef
uyc de Griffie haer Hoi Mogi onder behoorlijcken
Inventaris en Recipiflè me gegeven, ofte toegefonden
fouden werden, om hun daer van te dienen in 't uyt-
voeren van defe Commiflïe, t'harerwederkomfte,nc··
daeBhs fullen affeiiden : metverfoeck, datfyneKey- | vens hun Verbael, by intreckinge van den voorfzin-
ferlljcke Majefteyt fich niet verder willen inlaten in
de O^ VriiJfcbi queftien endeverfchillen,wekkers
decifie fooby de Graven mde Fw/Ìinvan Ooft-Vrief-
landtin der tijdt, als hy de Snndm en Stadt Emhdtirpri-
veiréf aen haer Ho. Mog. van ouden herkomen is ge-
defereert, bivckende by de Verdragen ende Accor-
den daer van fynde,
IV.
Belangende de Declaratie van Reyskoften ende
Vacatiën van de Heeren Àpginntìatneii Vrjdecif
waer van wel de betalinghe op haer Ho. Mog. ordres,
foo by de gemelde Heeren Ajjifftrta, als by haer Ho.
Mogende Gedeputeerden in Oofi-Vrit/latidt iterative-
lijck is verfocht gheweeft, maer tot noch toe het eflcél
van dien van de Heeren Stenden niet heeft konnen
geconfequeert worden, fullen fy Heeren Gedeputeer-
den in Oo/f- Vriesltmdt gekomen zijnde, aldaer exami-
neren ende de partyen daer op zijnde gehoort de ver-
fchillen termineren, en voorts M»c»ririn'tgeenghe-
oordeeltfal werden de voornoemde Declaranten by
finael üot van reeckeninge te competeren.
V. u:·
Ende wat aengaet het fchryvensvan' de ghemelde
Heeren Stenden van den wr en twintitbfim Augufty
leftleden, klagende van dat de Vrouwe Vorftinne
feycel ijck hadde belet het aenftellen van een
frtJicant in feeckere Plaetfe in Rejderltmdt gelegen
daer dc Heer van Ptieums Voor - Ouderen ώοοί ii
ventaris en recipifle', behoorlijck tereftitueren, ende ν
daer nevens oock onder Inventaris over te leveren alle
foodanige orginele, ende andere ftucken, alt fy geduy
rende defe Commiille bekomen fullen hebben |Onl
alfdan ter GriflFie voorfz gefeponeert tc worden,
Epidtlijtl^t fullendeghemelde Heeren Gedeputeer-
den haer reguleren naer haer Ho. Mogende Refolutie
vandenriWtn Augufti/cjfiwi»«</«r» ten tn f/ijlfticbfte'
gens het nemen van Ff r«rin^»», giften, ga ven ofte
ghefchencken ghenomen ,ten wekken eynde Ex-
trad van defe Refolutie volchtgeiufereert,
ExtraB uyt het Regifier der Refolutien
van de Ho. Kjüog. Heeren Staten Gene-
raci der Fereenichde Nederlanden.
Jovisden lo. Augufti 1651,
γ fSt ïieüberatieadept jòn&e/iii gaetgebontien ente
I badacn/ batoemel^men jönteoftc oaentieupt
ben naem ente toantoeoDenöe <i5cne«ralfteiitin
jlmbaffate / CommifTte o^ eenigge anbece^^u*
tatie/of befenbinge/goebanfe te fcttoe foutemoge mf
foo binnen αΐίίί bt^>ten'i$ EanbiS/ eeniggetoeceettn^
gtfïen/ aebenoftgefcgentAenban pemantealtoojS
fuHett mogen ontfE»^ / felbe ofttoro? pmant anlieci
tnnctelöA oftobtnM^/ ot> tpatkopfeofteontei:
toeicfi
ende de refcri]jtie Tim de ghemelde Vorilinnê νώ
iw· ? jgden i/OT/wJulyleftleden o. ft, op de miifivevan
haer Ho. Mog. van den twatlfit» dito nieuwen ftyl,
daerby defclve verklaert aendc dehortatievàtìhaer
Hoog Mog· tenderende ttncjaàefybatr ìaieltfiigHts
nul dt rtfpbdtltgurde Κιφγψί(ξ Ommiffmim tiinfmdt wil·
l„i„Uuni niette konnendeferefen, ghelijckoock
Ijot^gemelde Vorftinne gheweygert heeft eenighe
Rieden te commineren om met haer Ho: Mog; Ge-
deputeerden laeftin Otfi-Vrhflmit gheweeft zijnde,
over de openftaendeverfchillen enqueftieoin min-
oelijcke conferentie te treden, op prefuppoofldat/J
jhïiMM^eltf detifittfrfl miifii a/iuiuhtin, ende dat daer
uvt klaerlijck af nemen is, dat meerhoogbgmelde
y pfftinne tracht hare Hooch Moghendete/<fW»r«
fftndi iitififdfr queftitfi mdt gefibiUm die aen de fel ve is
ffhedefereert volgens de Accorden ende Verdraghen
dier van haer Ho, Mog. de maiattnut hebben belooftj
Soofalde ghemelde Heeren Gedeputeerden gaende
jjaer Οοβ-Vritflandt voorgenerale mftrudlie dienen,,
dat haer Ho. Mog.fichaen de vooTÌzbilitfdimamtinue'
foo veel laten gelegen wefen, dat fy ghemeent ende
ghercfolveert zijn ende blyven, de felve ^rofW/yfit
ende efiêdivelijck te prefteren, ende fullen fy Gede-
puteerden op dat fondament, ende voorts by alle'
vordere motiven de hoochgemelde Vrouwe Vorftin- '
„e Dcitnriirt ende den welgemelde Heere Grave EJ-
Uri hrdmnd, als frtximum agnnnm Ö fuctiffcrtm in fiu.
iis, by alle motiven trachten te difponeren, om de
Voormonderlijcke Regieringe, beyde ende fament-
lijck aen te nemen, ende alibo het Landtende goede
Ingefetenen van dien, nae de öude Accorden, Pri-
vilegiën ende Verdragen, geduyrende de minderja-
righeyt van de Prince te Regeren, waer toe fy beyde
ende yderin't byfonder met folemneleEede, con-
form voorgaendeghebruycken, haer fullen moeten
verbinden j ende in cas, of hoochgemelde Vorftinne
ofwel de Heere GnefEdfard Ftrdimnd daer toe niet
cn konden werden ghedifponeert, werden fy Gede-
puteerden mitsdefen gbtautbtrifiertomdtn giitwilligben
iffiSiviin de Regiritight, Jis daer tte verfocht vjnde j η matris
titurin inde offifitrtn,alles conform de Accorden, daer
toe ghebruyckende de Aatbtritej/t tndi de macbi van't
Landt, tot wekken eynde aen de fel ve nevens defe
inllrudie eenighe Ρ«<»ί<ι» ende RttturpattHittiCallea
werden mede gegeven j Sullende tot hare narichtin-
ghedienen, datalbereytsaen denKeyfer kenniiTeis
gegeven, dat haere Hoogh Mogende ten fine voor-
fchreve hun Gedeputeerden naer O^-Vriiflaadt eerft
-ocr page 401-
16S7. toelcfrp?ete!ct0fté«amcfulcï fouöe mog«itöi(it9tebett/ —oocftlioiöamg m öoe ftl^tt ìiicfouDeti ntcìsen toefen/ βΙίς$ί Qp'pcpue lietu infamie / siibe gabittte^ om eeni^ 9Cmptm / iöetiiertingen / «©fficien ofteöenefiöeti y Oo«iwnici) tic oocftfouöe mogeu toefen/immecmecc ί?·ηΜαίηΛβ£ΐείΐίηίΊ)β0υίη ofte gijenteten/ettljc im snjcöïicfelbc ipfofaào ettìte mettec ïwet/fuUen fpn- soöö iifeJlien göepiilieew ban alle fooöanige /, 25eiïkningen/«©fficien enite beneficien/aliS iie felüe· allcïsijtji foHlicn mogen öeübcn / bcclccben ofte gfjcniei ien/ifonbec iwt Diec inne eenigc Connibintie/ mitiga^ ^teofte ntn&ccatti faimogen toecùcn gtbiupcftt/enbe acDkcaiücfi ïioec en tiol3engc(ìcaft. iv .Ir iinöe fai Cmact bau bcfe Daec ^0. jaSog. ïtefolu- ttetoeuùen toegftcfonïjcttaen alle i^eecen öie ban toegen öcopgemeliicilBicneralitept tegentoD0?öt^i in ccntgc StinüafTaïic / Conimifftc / Reputatie ofte ©efeniitn- SC / fo Dinncn als Oupten atantsS fouten tnogen 30«/ om Daec na ïten tnOontt ban bten/ pjccife tc tegulecen/ fonbiÏbaecbaneenicljfïntsün gct)?ecchc teblpben.
Aldus gedaen cnde gearreileerc ter Vergaderinge van de hoochgemclde Staten Generaci in den Hage den fiven tn twintichflea Septemhsr feftienbatidert feviH f» feflicl·. Was geparapheert Jcban van RiJe > Onder ftont ter Ordonnantie van de felve, Geeteeckent N.Ruf/ci.
iciitappnpban bcfe Dcfcnbtnge toiecbt ben feften öctoöec gelalt aeii öc CommaRbeuEis ban befen ^aet tot EmbdcnenbeLieroort fcfpecttbe / bat fp Htieben acnbeï^eecenDaccïio.lBog. «©ebeputeecben eec(t^ baegOiS gaenbe naec i©ojl - ©iicffatibt/ fouben fiebben te laten bolgenfoobeele militie ban öefelben^tact/ al»· be gemcltc i^eeten <5cbcputeecbin tot cefpeit ban beijootflgem.^taetenbetotfecucitcptbanfiatepecfoi. nen/mttfgabecistot toecinge ban aUe fouless fouben acDten ban iiooben tc IjelJben/ niet emöetenbe ïw num- B^eban tinse Bonbew man.
ï^aec l^egotiatie / infonbecijept tot Aurick, fiabbe bcelmoepte/ombe©o?(limieofte JSabentc bibecte- cen ban be Utispendentie, wi quafi, bie aett't öepferlöcö i^oftoaif; öaectc boen afgaen ban be lunenburchfche oibe Wurtenburchfche ©oointontfcljap ;.ertom bie tetunigcnottbec be©o?|tin Douariere,jiBoebei;/en ben <©MffEdfard Ferdinand, (©Om ban Öen Pupil, en bp (©jaefEdfartsbecdccf/onbectjeiiDoua- fiere alleeit. 't 3©clcft &up?be tot in jpebjuacio beii bot öcnbe giacu.e ; fai baetom mp cefecere tot Dct bolgen^ be:
Vcrbael,gehouden by deHeetenjF/oWj Cm, Bo- nifacius van Vryberge» j Htnricm Schetanus k Starringa, Evtrhard van Bemhem, ende tAndreas Ludolphì , Gedeputeerden van de Ho: Mo- gende Heeren Staten Generaci nae Oofl-Vries- Inndt.
D€ opgemelbc tiSebcputcccbcn ijebben nae geno» men affcijept ban fìaei: ïgo. iBog. ©ecgaberinge jj f ^ «ptiJenilagebettcocficnsijttöe/maUfanbecgOei eerenam» ciucontcccct binnen 45?oeningeiibenbecctienbené£i tobcc fcfltenijonbert feben en fediti) / ban toaet fp bcfS anbecen baegliss Dacu fjebbebegeben nae 55clf3pl/ baec fp ontmoet ?ijn ban ben ^etcetacijs Weftendorp, bie ban toegen be J^eecen ^tenben ban ©od -©?iefianbt riacu te gcmoet gefcfiicht toaö / om befelbe tc gelepben naeEmbden j maer bermitsi Bet getn beiS mojgenjS icclb?oecf|lacD/cnbe bat ftet tocec fcec onflupmicö toiKS / fpn fp gitenoobtfaeciit gfietoeed albaet tbxec nacfiten te becblpben/ foo batfe eecd bejS ino?gcnii ben fedienöen üito tot Embden aengefiomen / enbe op Baec aciibementonbec ftet losili?anben ban't Canon boo^ eenigije l^eecen <©econmrittcecben ban be ïïiiibeci fcftap ban Embden enbe ban ben becben eStant / met bcclcjfp?e(Tenbancec cnbc aengcnaemijept / bectoit leftomt/ cnbc met betfcftepbe tffawfTcn iia Bacc Eogc^ ment gctonìHufcict jjin getoogbenjsijnìii-tgwacmi |
. !Y©f)ï anbecen bacgBiS ben atDticnbcn /Bebbeii fu*" j<0eïicputcet:ben Baren ^ecietatijs afgljsfonben ί Aurjckv cnbebp miffibeaen be ©o?fiinii6 Douarieie Bact acuftorad gcnotificcctt/ met bccfoetfi/ bat gdtifj ;jae0jbttep?efigcren:totiK awbientie/op-toelthen L VSeöeputefben foubm niògen afleggen ben lad bm» -Bm; Ì0. ilSog. dcecfeenbe tot bebo?ba5inge ban 'tacf- iictetrHdecnbebjebe ban Bct i^upsi enbe be ^cen jStcnbcn/mibtfgabcrsfbcop enbe gsngefetenen lian «©odij©?ie(lanbtfoiibe mogen bicnen. ■ '<0emeiben^ecmarisitisopben ttointifBden toe? berom tot Embden aengBchomen met obecïebeciuMi ban cenmiffibe ban BoocBgBeb. ©ojfrinne /baec Sn Baec ©ojdel. 55ooil. beïtciibt maechte / bat be tornde banBaetil§o.|lSo3.<i3cbeputeecben Baec toel aciinci nacm foube 3ön / maec bat fp ecBtcc niet en toajs toitticBt om toat oojfaecB Baec 3|o. |Ro. «©cbcputccr; bcnbcctoaectiSgiiamen ; toaec op gcmeltc «iSeöeuui tcerbegecefolbeeitDebbenficB besi anbecen baegliJna Aurick te begebcn.
©eatupt. ban bei Compagnie ban ben Capitemi Brons velt, ftceft fta^ «Êb. beficnbt gcmaetfit / bat to patent ban Baec i^jo Ji^og. Babbe ontfangenomnm be fdbc Compagnie ban bacc tc bectcecBeni maec ìiat Bem fulcc boo? ojbje ban $l5iicgemeedecen enbe üacht toiecbc belet/ten toacc Bp toidc bo?ge te ddlcii tot bctalinge ban fcBulben bic be ^olbaten aen Baec 25in;< gecen Babbcn öBemaccBtj ban't toelche Bacciio. m ftennijsijs gegebcn.
©00? 't bcctcecB/ fpn Baec ï|o. JilSog. Cfcbcputeeci ben tot Embden, uptbctt naeitt ban be©ti?dinncb(ioi bci§e;eccngi>?olTaect enbe Sïmptman banEmbderi landt bectocllecomt / enbe ban befclbc nae Aurick conbHifeect; «anbectocgen op bc ïiïppc/ ftcbbcn fpoe,- bonben ttoee ©o?dcl. Cacoflcn /enbe ttoee ©ojftci ItjcBc Jiïabcn/toacc mebefp bectoaectjs geceben/en» bcalbaecoabecBet lOiSb?anben ban Bet Canon/bm ttoee en ttointicBden acngtóomen / enbe boojtsf op öet gelept jijn. bolgcnbe baegBiS Bceftmcn Bacc «gb. op bc cccdc Sttibientie met alle ccc enbe «btlttejit ten cefpettc ban Baec ïgo. jiKog. ontfangen / en&e na bat be gctooone curiaiia toacen afgdept/Bebfioi becfo^t bat Bacc ©o?dclötBc Φοο?1. ecnige itaiim gBclicfbe tc committecen/ om tc ontfangen otibcrtucc ban Bacc aenbebolcn tommiffic i toaec op bcsi anberm baegBficenConfcccntic acngeddt/cnbe een monbe^ lingep?opofitiemetbcrebcncnbacctoc bicnenbcgBc^· bacn ijs / bc toclt&e bpbc itabcn jijnbc obecgenomat ad referendum, ijSbacc nae bCCfocBt/ batmcn biefOU' be dellen bp gefcB?iftei't tocltft alfoin'tBo?t ijS gc^ fcBiebt, 3©el£Be p?opofitic obecBanbtccptftt jijnbc / ig nae b2te bagen beliftecatic baec obcc gBcBouben/ aen meecgebacBte <!5cbcputcccben toegBeBomcn / em fcB?ifteüjch cnbc toijbtloopttB anttooo?t.
55eiEibolgcnbcttbacgB)ï/5Önbcben acBten ttoin* ti£Bdert/bitofpnfp<0ebeputeecbcu ban Aurick naic j50?bCi» bCCtogen / om ben S|eec <i5?abC Edfard Ferdi- nand , nae obcclebecinge ban Baec Cccbentialen boo? tc b?agcn Bacc ï^o. iBog. gocbeintentie/ becbat in bcc felbec ^ndcuctie / mibtföabcciS obcc tc Icbecen bc ftB?iftctijtBeanttooo?t banbc ffiojdinnc Douariere, om op 't een en 't anbcc bess felfioï BoocBtop tonfibcra^ tien enbe cefoluticn tc bccdaen / bc toelcBc met bed Φ PicfTicnbanaengenacmBeptBacc 3§o. llSog. obccbc goebe boo?fo?ge / fecc offïticufelijtfe Beeft bcbanclit/be' loobcnbcbatafJcBeelc tocccFi met acnbatijt te fullctt cramincccn ; cnbc becmits Bp feec onpaflTelört te beb' bc latB / foo Baed mogclöcB fpn anttooo?t aen bei|ti^ een «©ebeputeccbe tot Aurick bp gefcB?iftetclatcrt tocf Bomen ibocBboo? af becfilaecbc Bet gccne be BoöiÖ' gBcb.©o?diti' in Bacc anttooo?t pofitibi fepbe/batt bat bc ©oo?monbecli)tftci5cgecingc aen Baec tibe foube jijn gebefeceect / nopt te Bebben toegedacrt; .macctodbatibpbe'3{föefanten ban be öooge J^oo?' ittombecis ccn Concqjt op bat fubject bett b?ie ett ttoin^ t»cBli«t jPcbjuacp ingcdcit/op ratificatie baniK^i»'
S A-K E Nivlii'S Τ A E Τ η-
foenirtbetoapenen gSeiengeect toetÈEïööS bcfirat^.^
t»U. 'iOifi: :·»'.· πα .1; .· .'-il; ■•'·ι( «'· ■ · |
-ocr page 402-
'1667*
en ο OR L ο G. Se^en m véertighfle ioecL
-ittfiaet üiötrfïialen l»? SoocSaeli. ©ojlhnnc aUeeii ' iSent ente gejéselt met Det^eöel Dan öe Can^ r-" / ftem ^«ec <i5?abe tot i^ojiim toeaefonïicit tefli/flrttirt Det ^öocij i©o.m ©rtgtnalüiïgecï' wSwt/fonöec öat Dp opt fiet fette \yuft oeopp^Ucect. " ©titecfdM JlobemDec IjcBtienfp (©eöeputiscöm hÉfiamenOaec ^o. Kfolutte ban m iJtcc ett ttóntitljftcn (©«oBec feffienijontiectfebcn en fefKcO / ncttomen op'tbecfoccttban iSucóemeeflecen énireiïc- ncctltcrjs öec ^taïttEmbden, ïraec Dp fp oDclalt toteci ben fiet tappo?t ban öe J^eecen <itomp?oi«iffatifen oberile iiieiltcufe faecfie ban ïte «©ba--<eint>!3ifcDe tDPtfiinacöttenemen/enöeoocii te becibecen. (€en fdbentjaöiiefpnfpbaneenisei^eètenHPtbe^tenöcn metiTatoffenopoOeöaelt/enbe inbec (elbcc ^^ccca^ betinge gljelept / baec fp öaec 25iteben ban Cwbentte neerfjiDecct/ enbe baec neffensi aen be felbc oberaelcbcct ftrfiDeniffoppenbanbe rcfpettibe anttooi-jijen/oljei oebenf)pIie©?ou©OJ|tmne Douariere enöc bp ben ^jabe Èdfard Ferdinand, om baec obcc be confibcra- ttenban öe ocbacDte^tenöcnfcD?tfteIiJtfi temogen tiitfangen ,· toaec ntebe fp iipt ber ^tenben ©ecgabe- rmflc oeftDcpben/ enbe tocba· alsi booren nöe Daec So- aementen gccanbiitfecut fijn getooibeii.
®cit becben iSobemberijebDen fp «©ebeputeecben bacoDsi te booten een bjief ban Ccebeiitie ban gebacf); te<i5?abC Ferdinandbooi beï^eec Gerard van Cloo- fterJieccban Doornum otttfangert ïjebbenbe/ baec öp befdbebjiettgecommttteect/omfijn faecRen albaet toaecte nemen/goetgebacfjt be ïïaben ban Doocij^^ nljeliacöte ©o?flmne tebecfoecften metOaec «ii»m £on= ftcenrie te toillen 6omen / tn be toelclte fp aen be felbe <ii:oppebananttooo?beban<e?aef Edfard Ferdinand obecgeIcbect/ettbeboo?t£i (teltenbt gemaet(tt f$ebben bat fpnec 31. be boo?noembe ^eec van κ loofter tot be fiefotgneji ijabbe gecommttteert / met becfoetli bat ccmeibe litaben foo eec foo Itebec be boo?f5 anttooojbt baitgcmelbett 4Ei?aef aen be ©?ou ©o?tlinnc toilbe otelcbecen/enbebecfelbecconltbecatien baei-op bp flefcöjtfteaenOaec €b.iaten toefeomen/op bse ont- fangcnöeDbmbenabecöacc ijo. iKog. bebelen enbe Cominifftete mogen uptboecen. «©nbectnjTcOen Oeb^ Den i|eei'en ^tenben j^aec conftberatten enbe cebe^ nm op be fcB^iftelijcfie anttooo?t ban igoocögeb. ©o?- löniie / en op bte ban be <i5?abe Edfard Ferdinand aen iiaef Oebeputeecben bp gefcöiift obecgïjtlebett / baec in fp aentoefen bat in bic ban meec öoocögeb. ©o?(liH' nebceltoasi gcpofeert/'ttoeltft niet bolfeomen toass oDfbcctfieect/ enbebatfefulcje be goetfiept ban oïiei batrite ©o?(linne niet fionben toefcfepben / maet toel bat bc felbe bjierbe gfiefebuceert booj't belept ban eeni- gebanfiaece iïaben/boiö bat fp jStenben Baec in omnibus & per omnia fionben confb?meren met be anthj00?tbanbjêlgemelbett 45?aef.
^matöllenjaobembecfpnbp be <0ebeputeecben bcrftjjeenen be ï|eeceit Wiarda, Amersbeeck enbe Stambier, ©o?(ieU ïSabett / enbe öebBen gijeejcijibeert bcfcgjifteitjttiebecirtanngeban be ®o?(linne Doua- nere op beanttoOO?tban be tl5?aef Edfard Ferdinandr, Daer®o?tleI.5©oo?l.bp Coppe tee ijanben aljeflcU/ baecbpfp3^o?|linne conbelijcft becftlaecbe ban ficD meti!e<i2iebep«teecbenbanSaec^o.iKog. in eenige icrattaten obec be ®oo?momboo?lötftc Jïegeang niet te ftonnen inlaten ί alss met goetbtnben ban be anbere SoogcBoojmomboocen/enbeonbetminett be faeche öangmbe booj'tï^epfert. Igofgectcöt/bjaec ban fp ^«PtfiasDte gijemoetfacB. SWiS be <i5ebeputeetben nter op be l^eecen ïtaben te gemoet boecben / bat fp / in taiiiie©?oubje©o?(lirtne baecbp bleefpetfilïecen / OD«a(i toacen als ban te Banbelen met be igeec <i5?aef EdfardFerdinandt,ertbenfelbenin be Jlïegctinge te inttobucecen/alfoo eenige faecöen onbeBoo?lijcft aen ^ Mmt toacen boo?geb?agen ί ίίΐίί ten eecHen/ ^at albaec becfoCBt toasS / bat per mandatam Csefa- "wmbe^tenbenmotBten geïnd too?ben eenige iKi- ttttewt befettinge ban be<i5ienfenteonbecöouben en» be tt betale/'t toeltfe ficijbiiB toass tegettsS bê 3Ìfiao?ben ««» ©ecbjagen/ bii mebe t>?enge«/ bat geen igmW' |
bolcft fai toojbett aengenomen alii met belieben ban be ïantöcec enbe^tenben/ enbe bat bienbolgcnii Bet on» becBoubt/ oftebe Betalingc ban bien per decretum Cx- faris, be ^tenben niet en bonbe opgIjeb2ongen too?bciti (Cen ttoeeben: fpn öepfert. IKajedept foube be= lieben bé ^tenben / enbeinfpenebe J|ecc Ι^οίποΒ^» tecenbebe^ètabt Embden / toegens Baec oiigerjoo?^ faemBept enbe BaltleccigBcptbanbatfp niet en Babbed bnllencompacecen boojbe gBefubbdegueccbe^eecen löepfecl. Commiffacifen/ aen te manen / om baec bati affiant te boen / enbe ben 9longen ®?insJ aijï een «ïcf- ^eec /enbe be©o?|iinneDoaarierc alsi©oo?mom=> bocinneinbe (Cntetatce /«egeringe/ Deneben be Boogè J^eecen ©oo?monbocen te ecfiennen enbe te cefpectecot ebentualitec / onbei; beclaratte ban iSan. a©acc op fp <i5ebep«teecben ïjebDen betftlaect / bat Baec ï^o» IKog. be gBemelbe^tenben Dp fpe ctale rtaefcBlpbingc ban bato ben ttoaelfocn jTïïaeft feftienBonbect feben ert fetticlj Babbenberfoclitenbe aengijemaentfirtjingec^ nige conferentie met be gefepbe gcfuDbelegeccbe Com^ miffarifentnte toiiltnlaten/obec faechen becbat in be3tttoo?bcnenbe ©orbjagen/bJcltRersibictfte enbé m aintenue aen Boocljltgljemelbe fiacc ï^o. Haog. toasf bii'Dleben /atbe batfp ^tenbenettbepbec ban Baec tn'tpilcttculiec tegen^ alle opp?e|Tten foube toojbett gepjotegeect; «Dat becBalben fp iïabcn toel fotibet» boen be ©ojllinne te pecfuabecen / batfe be (Cutelairi iïegecingeaennameinfobanigcc boegen/bat fp aüè iïtten op Baec name p?ibatibefoubèn laten bepefcBc^ ren / fonbecinbefelbcmcntietcmaecften banbe an^ bece fjooöBe l^eecen ©oolmombece»/ aen ftcTj [jouben* be om met be felbe enbe anbecen naeBaec beliebcjitc abbifetert/teconfuleren/enbete beltOecemt / fo aljS Baec toijfcrtraebtfoubetoebjagen/onbecmtnbert enbe Diipten p?e/ubicie nocBtanjS ban't pacticuiicc interc(l/ 't toelcfe ben ï^eec ^?acf Edfard Ferdinand, alSS pro- ximits agtiatus , ■fuflineecbe Bem meer aisi anbere on« teem be boo?momboice ilïegeange te competeren ; toaec obec Dpnabece conferentie/boo? mibbelen ban acconnnobatie foube Bonnen enbe DeBoor cn te toerbeii gBeconfenieert ; besf baf niibbelertople alle p»«r /mitus enbepjoceburen Dp be©?outoe©o?|linne enbe anbece Booge ^^eecen ©oo?momDecen booi 't öepfecl. ï^ofges ci^tgeentameect/moeften opBoubcn;temeec alfoö Bun «©ebeputeecben geeyBiDeccttoatf feecftece 3tctc ban bato ben acBt en ttointicBften September feflten^ tien Bonbert feben en felticB / baec Dp Dleecfi/bat fp ^tenben ben eenen ïiepfeclycfee ConjmtlTactsf D^ Hopfnör tanquam fiffiSum Babbeu gecccufcect/enbc batfe ficBccDoben tot goebeltjtfie tompofitte obec be Φο(1 -©?icfcBe©ooimomDecfiBap wfundaagiufcwdi Regiminus TitttUris boo? intecpofttie ban <l5?acf Edzard
Ferdinand taaquam preximi agnati (kcctfftr in fiude »i
,tiam Taitris; oocit toiecbt ïu befcfclDc 3tttc bp gebatB= te<i3caefberfocBt/batfpn iöcpfecUjcfte iKlaweptbe ©o?|linrte ©oo?momDoicinne bccmaenen toilbe Bet DillicftmaettcB aenbieben bec i^tenben aen te nemen / opbatbe gBemeene cufle Bebo?bert toierbe tot Defie ban fpn jongen CoHfijn/enbe Bet ban (©ofl- ©?ie{lanbt;toaecopDpBct ï^cprcrfcBc l^ofgeci^t/ in plaetSbattet felbe baec opequitable refieitie Bab^: be DeBoocen te nemen/ boo? appointement gejlelt toaiai
cemmmicmnr parti imfttrandi adaetithm C? injungatur belt
HTanbt jStenben / bat fi^ >»ιτα ttrminum quotum mmfiumt acBterbolgeti$iBetboocigc ^ecceet ban ben eecfleit (0ctobccfclliciiBonbcctfe!S en fefticB een procurator ad afta (lellen fouben; foo bat Biec iipt genoetBfaent afte nemen toasi/bat be ©joutoe ©oi(tiinie (ιφ in geene befoigneiS obec be Detoufle <0ojl - ©itefcBe ouei jlien met Baec ï^o. iKog. üjSebeputeecbeit inlaten foui be; alle toelcfie cebenen fp ^eaen ïïaben BeDDen obecs genomen om ambe ©o?|ltmtc te cappo?tecett / enbe bec fdbec fïnaele refolutte becflaen BeDbenbe/ Bun 4Eiebeputeecben baec ban nabecopeitinge tegeben.
^aecfpnoorii bp be gemelbc ïïaebert eenige btf* coucflTen geBouben ban bat be ®?outoe ©ojdirtne/ (tu- boocen fp met anbece ï^eeccn©oo?tti«nDotcert geenóa" geect genegen foube ^n gBetoeeft be lloo^mom»
boiclöcfec |
-ocr page 403-
408 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Sönïie geDoo?t / bcrfilaert OeDbm / Dat fulcjc foo niet en toa.s/ìloojbicnìicnaiaiititDacl) laclttot ^ltcc «ptgc^ ff{)?ebin ìioo?0eì>e|iilcntiaIcftccte ïjociunaelss al&acc gcaflewnïie/ijp ije jètenbe toasJ gctranffcrcctt tot ©εα^ funV om te contpareceit tegensi öen elfben ©ttobec fe> flienljonïiictbijf enfelïicD/ ?ijn&e een ijatïj bjoegccalii iieiiptfci)?pbinge üp IjoogfjgeiiacDte ©o?(tmnc bjajS 0cbaen/ tn todclien lj?icf ban iiptftO^pbtngc gantiS niet en biiectgcfp?ooc!«nban öe j^oojniombotrlijtlie nz- gecinge te toillen aennemen / onbcc p?cfcntatie ban öe 3llctoo?ben enöe 3Derb?agcn te fuUcn tonfo?mcrcu /en^ De öet Eanöt baei· öp confcrbercn enbc tegecen/ gelijtft toelbaec tn erpjeffe mcntte ban'tgcene boD?f5 tó/ iiaecinbcfiooiïicgemaeciutcsim gebjccft, enöe boo? foo beel gefept totecbt / bat als boen bc ©joubae ©o?- (imncDouarierenocIjbiiptcn engagement foubesiin eetoeefi met bc anbece Ijooge i^eeren ©oojmonberen / ijacc op bccftlaccben be ^tenben bat tn ben boo?fcÌ)?ei be Djief ban uptftljjpbingc expjeffe mentte ban be 3©oo?ittonbDiccn toicibe gemaecftt/ cnbe bat bicnbol= CenbeDctbjerchbanbcffiutclc al bpbe ijanbt moet gDtiwme fijn gDctoecIt boo? bcgcboo?teban be iongen
^enttoaelfbeni^obemtiecöeeftbelliecc ban Do- rum , 3£fgefantc ban ben <ii5?abc Edfard Ferdinand ï)aei;j^oocD5®og.<©cbcpntecrben in een (onfeccntte booigeb^agen/ Ijoe bat Ijp bp be naöci; berülnrinae ban ïiej^joutoe ©ojttinne Ijabbe bebonben/bat baet tn gepofeert totecbt / aisS of tn't Koomfcfie iiiicli ge^ t?upcltel0£fifoube3ijnbat berefpecttbe g^ouarieseis δρ mtnbecjai'igDept ban be (ücfpjinten be ®oo?mom» fioice öegeringe aenljaec beljielben / gdiijch alss
ticmi-
BflnmgefcDtct toais tip be Eanbtgcabtnne ban Heflen- Cafleljbe 3a?mcefle ban Anhalc.enbeJuliana Φθ?ί Pmncban <©otl- ©?ie<ïanbt/ bie gljemelbe i^eeu Hfgc^ fant toel beftenbt alss ©oo?moml)oirinncn gecegeect te fiebBen ; maec foo beel be ecc|Ïe aengingl) / bat fulcjc «pgfiefiomentoaisbaa-booibatbe l^cec ïanbtgcabe Baret» ,fEian/ fpncniiDom/enbebicnbolgensibcjïioni oen ^^incen Patmus Uagnm ban be ì9oo?momDeclijtfie iïegennge bp (deliamente Oabbe gefeclubeert /niet alleen bat fjp fpnec %. ijet ampt Rij nfeit ïjabbe afge^ nomen / maec oocli om bat Ijp gaepsS gcbJo?ben toas/ cnbobenbien Oet betotnt ban be ©oojmonbeclijtfte Kcgeringe nopt gep?etenbeert ïjeeftgijeljabt j €nbe öelangenbe be J&oo?mon0evfcöap ban be ©^inceiS ban jinhaic enbe bte ban be ©o?|ïmne luiiana ,Ïat alii boen gem Panni tn bte familten toacen bie »» feu dun, ftonben fucccbecen / baer contcai-te erempelen honbentoo?bcn öÖeallegeert / ais in 't $?ηρ0 ban be ©o?(ien ban 3vieckeienborgh, albaer bcn Patrim bc ©oojmomDoiCi iijcfte iiegecrtnge/ gljcbupi-enbe ben minbeciaerigi ijeptbanben ^cfpjinjs acngcnomen/cnbebebucatte ljanben|5jinccfclbebc©02ltinne Douariere ontroci ften Deeft gèöabt/ bei foccltcnbe lip leef ^ifgefant bo?-- öersÈ/bat be <i3cbcputeecben totte faechcn ten pjini ttpalen totlben tceben/cnbe bat ben »i3?abc Edfard Ferdinand ίη bc iïegci-tnge gcllelt tooibenbe / mocljte toerfeetliert5ünbat DpDp ü l^ootl) jjliogenbc fonbe toojbengfjepjotcgecrt/Ujaccban Dp berfocDc eentge toecfilacinge te mogen IjeüDen.
©en beecttenben .ïSobembec ftebben be i^cecen ©o?i Helijcfie ïiïaben Wiarda enbe Scambicr, be finale cefo^ lutie ban be a0o?|ïinnc Douariere aen Ijaec ^oocft ïKog. (iScbeputeecbcn obergelebert/ baet bp fp alnotlj becfilaerbe ftaec geenfintii in eenige faeclten be ©oo?- tttonOeclijcfte itcgmnge confcrnecenbe/ te fionnen in^ iatcn/afemetp?eallable contmnnicatie enbe goebt- tetrtbenban be anbece iiooge l^eeuen ©oojmomboiren; Oïnbebatfebccöalbenoocfi om bc boo?fcD?ebc cebe= nenöe Hlccoo?ben enbe ©eub^aegen niet foube lionnen ciinficntecen i bat fp ooclt baegsi te boocen met een ei- beffen Öaiii gcfcö?cben aen be lactogen ban Lunen- borfchenlïe Wirtenborg,(im ίίΡ felbec goebtbinbin ergensÌ in te pjecipttecen ofte bertto2tc/ enbe batfe bim tijt toelfouben afbacljten ; g^ess batfjooc&gem. ©oj- (linne foube moeten becftlacen / bat alle be Piotebucm boo? ïjet itepfertijcljc ^cfgericöt tjangenbe/ müiiiei lectübtfoubetJlpbcn gcfnrciieeri/cnbe in ca« onbcc; tnlfcljen bp 't gemcltcilofgeL-icOt pet toiecbe gebecre; teew/battetfelbcntoe|tgci)ouben toojben alles offec niet gebeccetecct biaS getoeelt ί bocD be gemelbe®e£i ren Saben Oebüen 't felbe mebe gebeclineect / als niet gelali sönbè pet toe te geben / bocli fepben / batfe 'tacn be ©?onbjc ©o?|iinne fonbcn refci'eren,
1667. boa-Ujche ïtcgeriiia oen te tiemeit / oitbcc conficmattc iwcc otectc bet(laen/ toelcftec bep&c tefcrtptien fp niw
-- biinöc mcoo?tic« cntic ©ccijjase» / cnùc öat fptot boo?iiennjiitban &?ic tocecfien fouöc tionn?n öefiij:
öienepnïie ecu Ean&tbacl) Ijatiùc uptgefcö^iüm tot j mm ; aBaec op fp 43c0eputeeciien öeiiDm göeam= PenfumraBaecop öc ïLJca-ctt ^tenìtcti naUcdjanbt jtooo?t/iiatfeaceitftntiSfori)tenöe©o?|ïmneDouariere
«Mnhd ^Α^ηΛΐ» / Virtt-bf ÌiitifinM ! hat fiitrr fnn tItiX· Ml orntmtiin fö ηιι<Γίτ«>ίΐι·ι>ι1ΛΛ·ι>4ιιΊ·ΐ4η1(·ί·/ «ithii Satf^t^;. |
ïDefaetliebiiSllaenbeiiebbenfp Jgeeven «iBebcpu; teecben naec göefjaubeite belibecatie goebtgeboniicn / upt ben I)a;enbc%ci'enCant enbe JScnthem te bei·; foecïicn een fteec na ben iijage te toillen boen / om Bnec ï|o.,ï|Bog. ban alles pertinente informatie te gcbcii/ enbe ber felbernabere intentie te ber|iaen/tot toi)it= fien epnbe oocft gebacljte i|cecen Cant enbe ban Ben- chem op ben büfttenbe jgobembec na ben ï|age boois noemt bcrtrot{ien3ijn.
5®en feliienben .ïlobembei; öebben be üeccen ©oj^ llelljcbe jjaben Croneck, Wiarda enbe Stambler, Ijaer ï^o. JlBog. <i5cbepntcctbe gecommuniceect /batfe aen l)aet®o?|tel.^oo?l. Dabben gfterappojteect ben boojllacfj op ben bectticnbcn befcS bp gcbac0te <i5ebc= pnteerben gebaen/ boei) beclilacrben bat ïiaec 30ο?|ίίί Itjclte «©oo?l. be felben niet Dabbe bccben amplectcren/ fonbec baer ban alboorcn aen be öooge ï^eeren ©oo?^ monbecen communicatie te geben / gelijcfife (epìteti met be poft ban giftecett gDebaen te Bebbe/ becfoecfeett^ be batmen fulcit ten goeben toilbe opnemen ; toaec op fp(iEiebeputeecbenfepben toel getoenft tegeDben/iiat ijaet; ©ojft. toat meerben fatilitept in 't een ett 't anbec Babbe getoont/ bocfl fulcjc niet gefcfiiet jijnbi/ batfe Bet gecommuniceecbcn fouben Bouben boo? notificatie.
tiegentienben jSobember Beeftbe 3|eec fant ban ben <i0?aefEdfardtFerdinandt aen Baecl^o. IIKog. «©ebeputeecben obcrgelebect een miffibe ban gDebacBtei^eecejabe/intoelcfieBP alle be politicn enbecebenen banbe 30?outoe ©o?jlin in Baer laetlie cefolutie / ban batfe fonbec boo?gaenbe becifte ban fi»n Mepfeti^tbe uaajcftept (tcö ttiet itonbe inlaten/ om metgebacBteBaccI^oogiBogenbe <i5ebeputeecbintc Banbelen / opgeftelt / in 'tbjebe cefuteerbe / enbebaec benebensbanfpnefpbe nieutoe enbe b?ebece aenbie- bingebebe ban be ®Htclaire ^egecinge aen tencmeit/ enbe ban ficD Boe eer foo liebec tot be (Cractatm in te laten.
'S 2inbeten baegOS bp be ]^eccen ^tenbe gebolecct Sijnbe bat ben ï©?o|i Croneck niet Babbc toillen geloot ben / bat be ttoee capitale fcBattingen / Bp be gebatD·^ te Sfgeeren ^gtenbcn ingetoillicBt/tot betalinge batt Baer ï^o. siKog. acBtcrftalligBe penningen in ©jebefti burger Sitnpt fouben too?be geinnet/ Bebbenbe tot bieit epnbe aen be ©oogben albaec <]tp?effe o?b?e gegebén / om ben (ifjcecuteuc fulcï te beletten ·, Bebben Baeci^o. iBog. op 't becfoecft ban meecgebacBteïleeren jgteit·: ben/ ben Cotttmanbeuc ban Bet <©uacnifòen ban Em- den gelali twee a drie ^olbaten ben boojnoemben ecuteur toe te boegen/ om Bemin'tgeen boojfsisite affifterett.
«©en negenden «©ccembec fijnbe ©cerenCanten banBenthemuptbenHagetoebectot Aurick geaoi' beert/om nebensöe anbece ï^eecen «©ebeputeerbcn jaec |ï9o: bebeelen / becbat in bec fdbec cefolutie ban bate ben dertichften iSobembec lefHeben/ teBcl' penuptboecen. (Sottoelcften epnbe fpbageödcfoöp be ©joutoe ©o?ft(nne / als bes felfS Saeben Β^δβ®* aengÖeBouben / om te Bebben een pojïtibe cefolutie op Bet geene bp be ©oojmonboice cegecmg/ enöe Bet»"* ficmeecen bec 2tccoo?ben en ®ecb?age«/ fo bp ftinne als bp ben <®rabe Edfard Ferdinand te boen/ nu meenigmaeltoassepwpuniÉCtenlKcfotBt/ |
-ocr page 404-
en OORLOG. St^enen^eernghfieketk 373
molieett i 3©aeE op fiilt «bel&ept ttóetànbèiiiit^ ié ge^
moetgBcboctt/alisbatmeninfaeiften ban getoitBté
nietmEcipitantelöi& en fieBoo?be te pjotebeecert iOt
bat fp <i5ebeputéetben niet en bJilben becttoutoen ('bat
bact pctsiiïuaet.iifoiibentoetben0eitiolieeii;/mfle«! bat'
fe geloofben bat eenige ban be Saeben Baet pattitulieè
tntctefl baet: onbet toat mengbeni
boo?f3 bolgenben bacö oepaffeefci/ étifié biti
toegen be ©?Outoe©o?|tirtncgcetinaetbet betfelam'tti
gegBebaensönbe/BeÖöenfp «©ebeputeetben gOeiaii
beelt/ bat fp / om 't tefpett bön Baet iBog^ comé
midïete Debtaten/ fïcB niet langet enfionben lateit
ttatnetcn /maet bat fp BeBooiben tep^otebeten tottef
ttoecbeïit ban BetbetbefltiticMl Baetet ÉnIltMCtie/
cnbienboigensaffonbetlöfft met ben <©?abe Edikid
Ferdinand obctbe(Cittelaiife J5egcringe te BSniWêiii>
®ot toelcïien epnbe fp «©ebeptiteecbenbetfcBeenett Étt
tnbe©eegabetingebet^tettben/om aenben fdbett
oefiertttê maecftebatfpgBetefölbeetttoatenöetl
be Edfard Ferdinand in be Kegeetiitge te Bdpen (tellett/i
alfo fii bebonben bat bp be ©ojltinne toepnig inclirtdHé
toasi/om Denebenji gebacBten €S?abc be Segefcirtgiè
gBefamentltjtliaen te baetben/en bet^tBteit bieni
boigenii bat fp Jgeeten jStenben allesi tot be onbêtlöaiiï
bdtngehjtlben p?epatecen. <©eli}cfte notifitatie enbi
betfoecfetsimebegebaettaert bett fteet ban Doniin ,
3llfÖefant ban mcecgebatBte <i5?abCi
€rtbe om alle fottlcsJ boo? te Bomen / enììé tót ttiêéi'
bet fecutitept / Bebüenfp «©ebeputeetben een €>:ρ?φ
fen afgefonben aen 'tguatnifoen tot Embdefl, enbe
bm Cöntmanbetit ban 'tfelbe ittconfojmite bàrt flàe^
ilo.iBog.tefolutieban böte ben feifben «©etöbet ert
ben betticBIlen ISobemBet tejü^en / gelaft ttoee Bflrt*
bett^olbaten onbet bequattté «©ffuieten geteet té
Bouben/om op be eetfïe aenmaeninge gebjupcbt té
toetöen/baetenbefo'sillanbii bienitfoiüjitomertM
betepffCBetu
SsÌbLuteeciienmitii&eàBfentie ban eemoe mi^'
Scfi^aeben öeen anttoooiüt tonnen bcfeomen /al0 ep
telt Döföentien toec aenbolgeniic/ alsS toanneec be bi)f
Sfliliàijcfieiitae&en tip ïie<i5eiieputeet:ijcnfïjrtbicfcöe-'
ίκή/ We tioenmadJS een fcSjtftelijclje cemonltcane ban
fliöötïlte a0o?lïmne/met biec βιιφίηίίήιιε Coppen
fon 25iieben ban be ^attogen ban Lunenborgh enöe
wirtenbórgh refpecttbe / mttfgaïtcc0 feccltec Cjc-
«act upt Det ^?otocoI ban 't ï^epfeclijcfee ï^ijfgentijt/
hcfaecfeêtt ban <©o|l - ®?icfïanbt concccneteniie / Deö-
fienoöecgelebect jtoaec Dp öacc ©oiflelijtöe ï^ooi-
lUtfiöUDiPt becölaeclje: datfe tot aenneminge van de
Xutelaire Regeeringe met ende nevens den Grave
EdfardcFerdinand niet konderefolveeren, roaer datfe
daeroverde uytfpraecke van'i Keyferlijck Hofgericht ^
moell afwachten; ende verfochtetf ghemeldc Raeden,
datfy Gedeputeerden van alles vi^ilden kennis geven
aen haitr Hoog Mo. ende tot dat der felver naerder re-
folutie daer op foude wefen overgecomen, met de vor-
dere Procedueren fupercederen ; 3©aet Op 0l)eanti
tooo?iit toicïijt/ öat noclj bej^^ontoe ©o?|ïimie bp ϊβ^
reïlemonilcantie/nocOtóöerefpeittbe Jiactogen öp
taDjteben pet nteubJSS bp ftjacijten; 't geen te booccn
up gacc 3|o. JUSog. niet en toajs geexannneect getoeefi /
iitbc öat fp ecbepiiteecben bienbolgcnbe bact aen niet
feoniKttbefeteten; batfeupttet boo?f3 Crttact ban 't
©?otqcoltiocöbebonben/bat be ^iotebuecen albaet
Mrebegottbentegaen/ enbebaccoin gerefolbeei'ttoas
ren bw laU ban ftaet; i^oog nao. tee executie te «tellen ;
toêfjalben fp beopgemeïbe liïaeben becfotöten ijet ge=
fictiitocttftnaecfijngebjtcöte te bJiHen ponbecemt;
enbe om ölle bectoijberinge boo? te tornen / be ©iou^
toe ®o?|iturte ten belten te raeben/ofte bat fp «Sebe-
puteerben Dp ùnbectoacQten uptftótB Bet felbec nabec
ainiie©?outoe ©oillinne fouben tomen ceittonflcei
Ktt/enbeatöban fjaecaffcöept nemen ; a©aec ban fp
öaeiiBtDeloofben aen IjooiÖgemelbe ©o?(linne om=
(lanbtcf) iSappojt te fullen bóett /ertbe bess anbecen
is^fjs becfelbec tefólutie tomen bechtóeten j maer
en iö ben tolgenbenbacf) baec ban niet geballeit /ntaec
baecRiöaecaenijeeftbeileei: W iarda ,©o?fleiöcfien
«aebt/aen be Cant fiomen befient maetften / bat
Öa0cffio?|lelijc&e ^oo?Uici)ttgDept toebec eentge be-
ïlo?tato<reb?teben/ om fitl) m be gDefamentHiefee tute^
lette Segcetingemettntelaeteh/ Dabbe otttfnngen/
enbfijatfebecöalbenalnofïjbaec toe niet tonbeh re?
folljctnii 3©a£c op fp <©eïieputeccbertlip öaec ©o?flei
lijcfie^oo?l.aubientief>ei)benberfoc0t/otntnp?e(eni
öeban^ateiftabenbegeöeete factfte albaet te bebu^
tecen/ijatincaö Baet ©o?|telijcfte 3i>oo?Uici)tigïjept
nfetentoaii te pennobeten / om gefamentlijcit met
<i5?aefEdfardFerdinand be €iitelatce ïïegcringe aen
te nemm / fp onfcijulbig biilbcn 3ört ban alle onDepfen
We tee biec oojfaecto fouben mogen obecfiomen enbe
batfebait ftaec affφeptbί^n be ©?outoe ©o?(linne ge^
nomen Seübenbe/ ftcl) foitben Oegeben na j^o?bcn/
om ben <!5?aebe Edfard Ferdinahd tottet aennemen
wn be tutelaiee Kegecinge te bifponetren ί toant fp
«öebeputccïben niet langer al0 met gioote Weenàil)-'
«nge ban Baet; j^o^jtao. Commiffie tot ^urick ton/
^ölpben;3©eltfie^?opo|ïtieacn be 3è?ottixje ©o?-
fnnnein'tftptocl^n ban alle Baet: iSaeben in fo?ma
epeoaeniürtbe/BeeftBaet J^ojflelijtBe 35oö?luiBtig=
«ept uptticl becfdcBt tot 'js anbecen baègs / toannêer f?»
Beet nahec bebacfit/ enbe be faécHe ten p?intipa{en'
g«etamineertBe£ibenbe/ecncategotijcftanttuooitb)öii
ne0cbett/'ttoelchtipbe<i5ebepnteecbeft alfooiiS öett*
Binomm.
(Cenfelben bàge'jinamtbbàtÌjsi Beeft bé
ffio?(linne alle Bate 5Kabcn bp be %eren «©ebepMteece
ben gefonben / enbe boen betBlaeten/ bat BaetSi^eT»
ti^ojl-betept toaiS be ®oo?monboicliicBe jSegeetingé
aen te itemen/enbe alle 3ic£oi?beit enbe ©etb^igin^
fooaljS ©0?fl Georg Willem Chriftiaén » Baten Jfti
liget man enbe iiéete Babbe gebaen /te conftttnéiiien ί
toaetmebefpbeettottbe/bàtBaet ^o. jKog. fouöeti
nemen öolBotiten iontentetttent;toàet op bi éeile'
pnteetbenBebben geantbtoo?t:bat Baet jjUagt.
la(i lltict enbe pjeciiSbaet Benen lag batbe ©ooimon^
botte iïegeeringenfoobpbc ©?oiibie
bpbeft<iS?abe Edfard Ferdinand roit/uncttm éttbegei
faittentlöcfie moeite aengenomen hJ0?ben / enbe bat fti
(©ebepMteetbengeettlangecbtlap met tepMtatte bàtt
Baet 3|oog jtSogenbe ftonbeit toeflaen ; tttaet batfe gc^
nootfaecftt fouben ft)n fepatateltjcB tttei ben ï|eet
be te Banbelen ; Baetlieben bojbets becBaeienbe't geé^
nealbetept^pisepatatottetoaief gBebaen ; ^aet? Ap bi
boo?noettibe Kaben tijbtbetfoiBtett om bes? baêta^s
bolgenben baetBsi aen Baet ©o?|lel. '©ooil.ömliatti
bt$ tappoit te boen/enbe ban m fslf0 üïefoluti^
baetoptpbelötfttebetWatett/gelijcB fp öaegjS itóej;
aett'S moigenis jtjnbe benttotnticBlïe 55ccemBee BeB*
ben Bomen aenbtenen bat Baet ?&oo?l.
jKog.te Beliebett öBetefolbeetttóasS/ be onbetBónbe^
Itngeobetbe ©oo?monbetlijcBe ïtegetttige met atöé
nebenjï ben (©jabe Edfard Fefdinatidt aett te gaeït/
bes? bat fpmocBt fijn enbe blpbert onbet öe j)|OieÉtÖ
ban Baet l^oocB É^i^enbe/ enbe bat be felbe ifooj Bàee
bat fp ©ojftinne fn Baet öoogBept en tefpect ttfeÈ·
geürencBt mocBtetato^bert/ en onbefcBabifB ^étf
itWfBte. ï!3at fp ban öeltjcftm aen Baet
be r eötttmanbectbcn ben Slongert p?in£e Baten iwotl
wpetticiiliëtebifïteetnitantte gébà^/òm eentltaei" focBt/batbefeottöerBattbelingeniet tttötilfce
^afrcöepi:teBebb^ban 'tbjeidlbai^^auteldit^eei cietén BetretJjtbati bemiiïeeeBooge^eete©oójftttöi!Ï·.
/ alfo Bp b'eìKtcBttoaiS/ batiiciöi Bet langö ttafi ' toiten üe lattagen ban Eutiertto?8B «tbe mmtetté'.
-ocr page 405-
37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι667. ï)(it fi>.ljM?teniie ije intentie ban Saec |®og.be —— hiel honUm bctfeecfecen ban ftacu
Éo.^g.:P30icctteboo?l)aei; E* enïieOacen jongen ^jincc/ .Êfitie't Siene beröerjS öaec nntc^nt toietïit ittx- fotötj enöeMaiigmïie't ccclit ban öe opgebacljte i^es' reiijBactoom tot öe iJoojmonboiclijcfte iïegecinge/ öatfe'tfclïie niet aentcotlicn; öocö öat ijaet ©o?(iei ft)fÓe ^Qo;lu(Stiti)e!>tfouiie moeten befojgen bat be pjoceinréc» booj't ^pfetlijiite i^ofgecttBt öangenbe/ Q^uamgt (Φ te gouben ; 'ttoeit6 be gemelbe ^aeben aerinjàmiitbatfulcifoube gefföicben/atsi bruflaenbe bat bie piocebwcen nu ban ficD felben qiiamen te bec^ balien; ^^ecopfpoDebeputeecben be^ namibbed)!^ . be ®?o»)üoe ©o?(tinne ijebbm toefen öebancften / obec befflciliteptbicftaet ©o?|leI. '©oo?U in befen ijabbe toegeb?atl)t/nietaenbiebingeban ïjaecE· alleöulpe «itiïe afjïftcrttte te toillen boen / om bit goebe toeccft tot ruUe ban öet Hanbt in 't genecael enbe tot bafïftellin' ge bati't «©fl(i ®?icfct)e in pactituliec te petfec^ tecen j a®aec op met gljelijclie cibilitept ban gemelbe ©o?|iinne bejegent 3önbe/BelJöen fp «6ebeputeetben gaeraffcljept genomen,
jgacc ®o?|ieI. öeeft ban op ben een eft twin- tichiten^ecemb. aen be CSebeputeerben boen be^an^ bigèit een betWatinge/ beDetfenbeberfcDepbeacticu= len bqnie toelcfiespmeenben/ bat eenigDe bpfpn iS5?abel. een. ett anbete toebec bp be ^tenben refpec^ tibe beöooibe göeacccfieert te too?ben/om alfo betbol' geitiT e?n goebe öamionie en bectroube ©?ebe en rupe otibec ben anbecen upt te toctcïien en te cultibeteH / en
bi^fêftbe tot ^ft Grave enbe^ totbe
boojnoemben Stenden cefpectibefpctteecben / fo Oeb? benfp (©ebeputeetben banbe boojf; becftlatingefoa
ibaecopaen Bunfouben laten toefiomen/ be c)c cefpectibelöth Ijebben gebaen : alS tetoe^ ten /. bieii 3ifgöefant ban fipt öootljflgcaeffel. €ienabe op ben drie en twintichften 3^ecemb. / en be ^tenben op ben feven en twintichften bitO / hieUft È ttoce lactHe bibeiiffiingeit gefieltftjnbeinöanbenbanbe ©joutoe VgritiiiBe, fjeeft bc fclbe Op ben tweeden ^anuacp (èflien i hondert acht en feftich baet Op Dp gÖefci|?ifte
W^ec ofaergegebcn Baec nabec bebencfeen en refolutte.
ïljitnube «©ebeputeecbenmeenben bat aUesi gewet toas / om bp onbecljanbelinge tot be faecfte ten pjincii palen te bonnen tceben / ijebben fp bebonben bat ben boo^f5 ^fgefant niet toasi boo2|ïen ban een ccebitif aen i^oog gemelbe ©ojflinne/ onbectoijlenöpom'tfelbe te fteitorosn naec Norden fcl)?eef / öebben fp »6ebepui tpecben aen bc Stenden in bebenihen gegeben of Bet nu metaltöten toajS/batfp aenbe ®?outoe ®o?|iinne («t» iiptfcB?i)bingeban eeit algemeenen Lantdach bec? focötoi / alfoo fp bei'tvouben / bat mibbelectötbefaec' lierafiftcnbebe ©oo?momboive cegecingBe tulTi^en Boer ©02(ϊε1.φ00?1. en ben l^oocBgBemelben <0?abe
Oipfielben / enbe bic aen be ©o?flinne fonben/ om baet op.i«t,felbet fcntimcnt te mogen toeten/ met^jcfen- t^itie batfi»/ bpalbien baet in eeitige aemlootelijcBe pcnóbsumocBten fpn/ berepttoarcn biete co?cigeten/ enbeirtet herfoethbatBaet ©o?|icl. ï®oo?l.aeni»aet «Èb^leltòlbe laten toehomen copf>eban ben bacfbati nptfifcijbingije / op bat fp bie ban gclilcftenmocBtcn efiimvwiin/ofj&aet in mebe niet acnftootelijcjs gebon?, benmoicBtitoojbÈn j Bettoelcftealfoo toebetsijtis gjiei f^iïite/allfibêbencftelijcfiiacnfitaotelijcfiBebentöegge? nomai/ en gftcnoecDfaem alle be -©ebepnteerben ïwt ^gtenftmgefföepben 50«be/ Bebben betoepnigeteite? |
«ptfcïi?ijbingcfBub? mbetettboen infUimnbifMjerifli ,ί^, befonbeu onfeen onffssEflittfiÖWiïPiejubiaecntoB, fequentie j boojggebenbeiiatfp fonbecalbooRn beti feectot tejönbat bieelaufule ^ixifice in benbotaft b?ief foube tnfiuecen / niet öeboócöt noti) gelaft to^ Betfequifition-fcD^jyen/ofte'tbiïfiKtfebanup^ bingöe banbe ^tenbenobec te lebeten; puteerben banfienbebefe.piecijii&ept/ enbatSet jai peciobe toas biein ben b?ief en tot bematerte tüet te peji enQuam/bonbennietanbei^bePtrwitoene^ijM be boo?noembe cefietenbe <l5ebeputeicbenbec«tai- ben maecfocDten battec geenaantbacBuptBeftfiiei ben mocDtetooiben/ enbebecfoc0tenbaetOmfdf^ bat meecgemetbe <6ebeputeei:ben banbe ®02fìinne eenuptfcBaibingebec Stendentoilbenlaten afgam/ enbaertnboen infiuerenfoobanigepointen/ afe ban toegfjenis be ^tejiben baec ©o?(iel. Φοο?1. toacen 00« gegeben/ Ijettoelchebe ffiojftinne aenllontiigeconf^ teert enbe ingetoillicöt öeeft / en becbolggeng foobaitó o?b?e geltelt bat be ^tenben tegöen ben tweeden Ia, nuary, ouben i^tïjl / Befc{)?eben 3ön.
iSaec bat ben «©jabe Edfard Ferdinandt bp nrtfltbe ban ben een en dertigfteng&eiembecle(ilebena£niie 45ebeputeetben gabbe laten toeten/ batfïjnec malin ten felben bage ban een iongen p^inici toasi ont: bonben/ ïjceegiien fp «©ebeputeecben op ben ttoe^ ^aniiarpbaec aen bolgenbe / bepbe ftiioioci, ^iitne bati^ooiBgSebacDte «©iabe'sSbaecDsi teboocenteag oberleeft enbe feer fubit göe(lo?ben / baet boo? alle ίω befoignejS op befamentlijdie ©oo?mombóit:lö(&et{i gering t'eenemael guamen te teffecen.
^it afflecben 0eeftoo(6oo?faecfte gegeben batìK Stenben gaecj^ergaberingen nietengebben {tontmt aenbangöen / alfoo be pjopofitie biemen getooott is te
aenbeeenalsi aenbeanbec coppebecgantceptltt/met ' boen/nubpbeB?outoe 3^o||tinne alleengbeteetgeitt bje^oetìft.batfpiioe cerljoe liebet Baet liebecbebenc-l niet en toajs^nfbjm ben b?iefbanuptfcBiijbinge/ett
foubBfpnbpgOelept/ opbatban betbolgljenif op beni grepen/Bebben eerHelijffiaengetoefen/ batbenbjief booifj Lanrdach bp bepbc ^oocBgcbacBte perfoonen ban beftBjijbingc toasfafgegaen op ben naem banbe» aliï©oo?mombeten ban ben iongen <gtf-^?ince/ be Soógen p?inis / maer bat fp ©o^flinnebe p?opo(ïtie tonfirmattc ban be cco?ben en ©etb?ag|)en mocBte g^elt enbe laten boen Babbe op Baet. epgen naem·^; toerbengljebaen/ mit0batoocltaenbe jijbebanbe contrariebeaccoJben/ bolgBenjStoelctebe p?opofit» StenietiMspr'ft'Mja gep?efleetttoierben; B«bjekBe , foobtólals ben biiefbanuptfcB?pbinge op bert naem bcgebacBte Stenbeii toelfcBeenengoette binben/|banbena.antiiBeermoe(lgebacntoo?ben,®enanliei alfwfp baer op een concepten bjief ban uptfcB?ijbinge ! ren / bat in be hoo?f5p?opofïtie gefielt toaten be bwoi^
' ^...... ' ^ .....' " ben feipfetliicBe g&ecretiiaen refolutionen/ baet noci?;
tan^ maet een i^erliicB betreet enbe refolutie in: 01 be a£coo?ben tebinben toaiS / bjeefenbe (p Stenbe» = bat Bier boo? petsi^betjei toiett gBemepnt aliE^ in bit acpot^ben fïont begri^en. o^m nu bit toercB ten befletti inj»fri[iic&my Bibtìen fp <©ebepuieecbep g8eBoo?tbix betBlaeringebp ben ï^eer Wiarda MptfpedalelaflbeHn Baeta^^fld^c&e 'S^oo^btcBtig^e!^ aen Bint ' t^mge^enrbanba(fp,in -t to^Bomenbê.foo is^Ür^ piöp^fute afei
becbatteeenigBe aenflootelijtbe ingcebtenten/ bietie Stenben fepben inben boo?f3 b?icf ban Mptfcfcöbinge bp Baec ©o?!lel. Φοο?1. en be gBebacBte i^eec «©labe gefamentlötfi «'mine t«t<»Wi onbecteecbent / niet tejijn begrepen getoeefl / bat oocft in be p?opofite niet efl^i tieeW motöt infiuecen toaec ban in ben bjirfban upt» ffB?übinge geenmentie gemaec&t en toajs j Bet toeMe ooib be «©ebeputeecben Stenbejt boo? een gcoot getal upt be Baten aen BoocBgebatBte 3lo?1linne Bebbett m reinonflteett / met betfoecB/bat baecin tebiesmotBi tegeftBieben.
■Öo?tii baet aen Beeft gebacBte Vorftinne gaetìSas bengefonbenbpBaec lo-lHog. «©ebeputeerbenont .teboenaentopfen/ bat Baet ©o;fieli)tBe ^oo}li(t||f ticBept in't minfte geen guabe intentie Babbe gBeB^ enbe oocB niet Bonbe bebinben batter pet£i in be fitte fìont / 't geen be Stenben esnigBe be minfte m^ floot Bonbe geben.
Φε <©ebeputeecbenber Stenben naebic becfo<®t 3Ünbe/om aen te topfen toatpecioben of aenfiootelfttf itetooo?bert inbeboo^fj p?opofitie mocBten söntie* |
-ocr page 406-
1667·
en O O R L O G.
Lìt; ««ifetlifto öeccetisi «töe cefolutien qm anïwc öc^ ^ -SBettftaiJiie aDeBaöt/aW öaec bauw be af«o?= i^ftontaementioiteect/ tot een ocpeWent uptsrijoni teit/öatfpbanöefe öaec ©o?tlelöcfte ^DoojlucDtiCi ^tóborlilaetingeaenüe^tetibmtotïwc felbec ge^
affc9ept/ bj> Baec £etttot/foutii0ebert/gelöciifpmeiJe8«l9Cfieöefcö?ift ^&itteiflebettaen ben üeecwiarda.om aen öaec «ttiftelncfie^ooilutDitgöept te oijec jantiiflen tot öesi ft^öneatciit» fBaec op ùanùe «©ebolmacDtigötien iijifte ^oo?lucöti8öept enöe ijc <!5ebei
Sl&Ptte^ti"^®» eöetceben wit tot bee)canii:= natie Jwnöe ©olmacöten tonöe aawbttocö Compa-
'^"StóhuiK^oIttïwBten gelefen/entie De iStenlien fijtoiteljjcli becgabert toaeen / Ijebbcn fp boo? een mootaattai «©ecommitteccbe uptten Baten/ Daec l|o. liaog.<25ebeputee«;ben6omenbef blagen be bolgenbe
'©at be ^tenben m geene faetften fton^ bcntteöentenfpaltjoocensibe ©o?|ltnne ^ouactece fiate aualiiJSabenijabbeaföefcljaft. ..
m ttoeeben/ bat fp bte affcljaffingesonbe gebacn/ uioicit ban een cebecfS foube eiPecen om aengebacö- te ®o?(Hrtne obecöantceptfet te tooïben/ nae Det toeio te fp «tenben oo?beelen / bat be (Cntdatce ïtegecinge bPöaer ©o^Heljjc&e Φοο?Ι. foube tonnen aengije-' notttitt too?ben / baec op fp ban aüe fcSulbtge geöoo?- faemöeptMbeöelooben. ^ ^ , ^ .
®{nöecben/batfp<i5ebeputeerben befaecfte ban Petcum, tijebec berbat in 't bjjfbe atttcul ban bec fel^ bitirtjltuttte bJilben bebojbecen.
(gniie laefhlijtfe / bat ben 55o?gemee(lec Ruckema, betolifie öetboo?leben ^laectegensS afle balttfi^ept uptfijnbiendtoassgefet/ bwbecmocBt öecfleltbjo^ bra·
m't eerfte SeBöenfp «©tìieputeecben geantb»o?t / tiat(eöe®?oubJe VorftinnentetöoniKnbecgöenficö ban eettige tacec iSaben te omflaen / boo} enbeal eec fjiinbe Tutelaire Regering bebefliiljt/ enbe Set Kljet^liaer banfpm'f ttoeebepoóit mentiemaecftten ggeetcelteett biajij ^ocgtoat aengtngg getbecbe point/ batfp 45ebeputeecbenöet felbefoubenbebo?- biteit; enbeop'tlaetfle/ batfpalbeceptiiuptbe ©o^ Itfidie «abenöabben betliaen / batbe ©oifWnne op tettimmanbattebanDaet:lSo.|Bog. «©ebeputeetben tjen25o?gemee|iec Rijckematoilbenfjecfleaen.
JSaiiecfiam öebben be Stenden aen be <6ebeputeec# ben iioai beöanbigen becftSepbe Gravamina en Con- tmentien, met betfoetl^ ban bebotcen te bitUen aen^ tomlieit/ tenepnbebe©|outoe ©ojIKttnebaecfncei mcWcecbe/ en tegenss befelbe f»/wwr»o?b?e flelbe / flpbat alfoobeStegecmgïj meteengotìje öacmonte enöe contentement ban be ^ngQefetenen mofgt bJo?i ben aengebaect/ alj$ mebe get concept cebecjï baec ban boten tsi gefpjoften / 't toelcb fp iSebeputeecben aen^ fïontööebben gefonbenaenDaec ©o?tlel. 5®oo?l.om becfdbec conflbecatten baec op te mogen Ijoocenen^^ be innemen.
©en een en twintichilen ^Januacp 0Λ6βη fp «iBe? bWut<ecbenboo?eette)cp?ejS «Cbelmanbanbe ©?ou 45?abinne 3®ebutaie ban <i5?aef Edfar.d Ferdinand Oe- 6omm een HSiflibe / baer bp fp notificeecbe Bet aflleci bmbanöoocögebacBte <i5?abe/ meteentngijefiooten «ïttactupt besi felfsü (CeHament /boo? foobeel aliï be cUufuia concernens aengingö/ baec bp Daec Igo· JKo. bcncbens be Stenben briecben geflelt tot Tuteurs ober wtbKc5jonge <i5?abenfpnc^oonen/ enOaecJgoog fw. aUem becfocgt tot efecuteucsÌ ban bes felfss me ftament. 3©ae»:opfp<l5ebeputeecbenbeconboleance aenBootö8ebaci)te<©?abtnnebp ifèiflïbegebaen/en S jSff gebacijte <ebelman afgefon=
^ebat ènfij «CScbeputeerben altoos bificö gBe^ weftmetbe concepten ban teberiifoftbpbe ®o?(ieI. «pen alsbp bel^eecen ^tenbeni«ge(Mt / enbe bec
gbec bebatten pro & contra ge^jmeect / en alfoo be pesten Stenden tnfïjleecben / tet be tontcabemien / |
Seven en njeemghfle keek. J 7 j
■ mt^abecjseenigp toepnige ertbe Wéèrte Gravamina bp be^enöen Norden enbe Aurickingclebect/ inibbei toQibtmocDten bjo?beng0eeicamineat/ Beêftmen baa ban mebe eenaenbangDgemaecftt/ en befelbe onbectuflTcSenafgebaenj iatenöeomDetbooinoembe mettebecöinbecen/ eenigebanbcfinaecffe peinten/ concemerenbebe ©oo?monberiijclie Sïegecingïi/alii - mebe omteBebben becgoebingBe ban fcBaben boo? luquacttecingft ban be €>unenborchfche bolröecen gejebeneen laj^nicB tgbijs becujien/ om boojafbe biffióIeBumeuccntoattecnebertefetteni 3ilif men nu tot Bet toeccft ten p?indpalai foUbe 60« men/ fijneerftbe tebecfentoaec opbe ©ojliinne Do- uarierebe booimonboiceaegecitjgB aennemen / en bé gtenben toebecom aliecefpectenbe ghetcoubrfcBepi Moben fouben / gefo?meect/ bcjibe Éonfem be acco?; bm enbe becbjagen. 2$oben bten toasi bp gBebacBte ©oiftmneeen Revers opgDeflelt/ baecbpfp beloofbe we be p?oceffen / foo tegen be^tenben ató eentge ïe» benban bien/ enbeinfpeciebietegenbe^tabtEmb· den boo? t i^cpferiijciie ï^ofgeritOt Bangenbe/ te boert cwcm / onbeuminbectBet cccüt banfönï^epfertijcfeé .fiKajeflept/ ban'tï|epügijeiïoomfcl)e«üc6/ enbe ban be anbece Booge ï|eecen ©oojmonbecen / alsimei^ be Bet wcDt enbe Regalia ban ben Jongen Prince, m' beboojtjS te fuUen fcB?üben aett igactocB Rudolf Au- guftusban Bronfwijckende Lunenborgh, flljSilep?
fedijcfte gBebelegeecbe Comntiffacisiobefbe ©oll- meffcBe biffecenten/ bat nu alle queltien tuffcBen öaecenbebe Eanbt-^tenbentoacenbpgelept/ Bern boibecibebancftenbe/fc. i^aci;©o.|Ba. «©ebepu» teecben toel toetenbe bat be Stenden geenlïntsf fouben fijn te biftjonecen om te tceben tot eenicB accommobè» ment/tentoaceupt bebobenHaenbepembe/ begint nenbeonbecminbectBetcecBtlc. gecopeert toiecbeni be tooo?benenbe ban be anbece Booge l^eecen ©oo?» monboicen/ BebbenBaec ©o^ffel. ^^oojLbecBalben feecmliantelijcfibetrfocBt bebooifsbjoojbente bnllert uptlaten / 't toelch Baec ®o?fle l. 3?oo?l. alBoetoel on^ geecne / epnbeiijcB op Baec iH^og. <25ebeputeecben becfoecb Beeft toegeftaen. Sdliï nu Baec .filio. «t3e< beputeecben mepnben batalle^opeen goebenboet (tont om te bonnen conchibecen / Bebben be Stendea geeïfiibeect een Eüfieban elf pecfoonen / namentirjcö
Oeynhaufen, 35?ojlEckD. vlmeribeeck, D.5tam- bier, Simptman Vrydach, tot Behrutnb D,Pauü, Umptman tot Norden, Vrydach, 3imptman tot Grietzyi, enbe D. Erven jtanbtct^ltec / bé toelcöe fp becfo^ten bat bp gemelbeJ^ojltinneban Baec ifimp* ten mocBten toojben pecaffeect/oiti cebenen / bat eeni^ ge ban be felbe geen tngeboo?enen toaeen / enbe anbe« ce/ tottettnboecenban be Euaenbo?gec (Ccoupen en^^ beBet aentleltenbanbe proceffen boo?'tfeepfeclöc6e ïgoföecicBt geabbifeectöabbcn.
a®aecop be^tenbeniiS tegemoet geboect/batbes fe Hölie Bun «iöebeputeecben fecc b?eemt boo?euam / be tojjl fp toel toiflen bat be ^teben Narden enbe Au- rickfïcg opbecafTatte baneettigBe bebtenten nieten Babben bedtlaect / enbe bat bte ban ben becben j$tani: bp Bet nemen ban fabanen cefolutie niet en toacen p^iy fent getoee(l/gelücft oocb befelbe aen Ben «©ebeputeec^ ben contupt gefept Babijeivbatfe tottet licentiecenban eenige bebtenten geen confent en teoegen. g^e <©ebe'= puteecben ban fienbc / bat onbec bit toeccb b?p toat pacticuliecjÌ fpeelbe/ Bebben/ om alte obflaculen toeùQl te nemen / gBepjoponeect / bat//»»/ ö f^ti be toebeet 3ijt!S reverfen uptgetotffelt / alle toebecfytjSpjetenfïen w^eBeben enbe Bet ceel compliment aen be30?au ©o?(linne genoecBfaem toegefept / gBeconfentcect bes Boo^e tc too?ben/ op baötien 't toeccft eenmael tot eert goet bejïupt mortuc b?cngen} ®aaec Bebben baec op eengcooteabecfiébpbei^cecen ^tcnben gcbonben/ bie na bat fp eentge Dagen nabsn anberen baec op Bab^ ben gebeUbeceect/ epnbeltjcb op benachden jpeb^uacp nocö bleben inftliecen/ batbe ®?outoe ©oiflmne moi^te tobben aöebifponeect om'tcebecsibanbe
- ■■ ■ iSegei |
-ocr page 407-
376 S A Κ E Ν van STA E T fi.
öegccijtgB tcgctt^ ftet ijace upt κ toiflTelói/ en öatmert _ ïic Do?becopenfl.ic«öc 'auefl»fn fouoe laten op fijn Joop. ^c (öïaepiiteeclien öemcccïieniie bat öan fjet bitr ïjniioiiéenig8cpt nüt alleen niet fouöefijnuptgei blitfl/maóMnsccenUenwe»; ontlleiterttoieìién/ bec= (ïonbènV öattèt em enbe 'tanitéc te cD^Öifi moefi tnójötóaföfjcïiacn/ oföatfp met geeiuntufltupttet 3i^nljtrpitiienfcl)q»üen/cnteecfotBten öecöalben öat fti^tehïicn 0atT uptteclle mtpnüige totlïien bertlaei ren otnceiW Oet itceittjccen toan eentoe öetifentitt / enbe bantoclcte; Jêaec op geanttóoojttotect/ öatfptoan ùéopgàtteltje df perfoonen ùen35aron Aiiva, om tt' henotöatfjaer ®o?|ldtjc&e ®óo?lucöti(ïöepi ö«n bin begeécije te fitiuben / öe l^cet Eek om boojbecijail'' birctrenen / ben '©iolTaect Stechou om batfip fiet Üiipjifoljec be fes en dertig ^aceit cetroutoelijcS gabt öcittertt/ enbebcn3lanbtcicfjt«ban Aurickerampt, om bat Öp gefegent toa${ met een ftoace famtlfe / m^ ben Bonnen cftmecen} J®aec op gebiaegfjt toiett: toat recöt bat fp Ijabben om be ©?outoe ©ojHinne te otili= gecen tottet aen0onben of öcentiecen ban befe vier erti bebeanbecefeven pecfonen/ alfoogenoecQ ftennelöcfi bjajs toat mtbbélen 3finno feilienhonderc vier en feftig gebjupcfit fijn getoo?ben / om ben ©o?ll Georg chri- ftiaen af te peclTen een cefolutie alleenltjcft ban bat Bp gein b?eembc bebienten meeu fonbe aennettien / maec niét baiijpbart bic geene btealrebc in bienfltoaecen foubege&oubenfijn eenigöetecafTecen. g&e<§tenb<n ebaitoeï pécpllercttbc/ enbebccfocntfijnbe tetofllen nomfnecen bte geene bie jp geem ggecaffwrt fagöen / ficWert gèrepHceect / bat be ©oiftinne fdbe foube itebert te fcgg?n toelcite ft» Uefll totlbe mifftuen j maer be %eécen <{5Debeputeei:ben oo?beelben fiet feec abfucb te^tjn / batmen 0et felbe be ©joutoe ©oilttnne fouben
iiéfioóil. Oetal bebe/ ofbe i$tenben baec mtìiete bjeten foube fTjh. ?I!>e <©ebeputeetben ban fïeitbe bat^ tic mtt bé ^tenben niet toaiï te boen ί enbe batmen in plaètiJbanfabànceceu/ maectemgge ginqp/cefoU bieerbeii iliico bàn A urick te bërtrecBen / gelutfi fp op bert àchtfteti ^eti?uarp ooth ban baecnaecEmbden tóéctrocfiert^jn/ altoacc be!Sanbeccnbaegiii0ig6Eceet (hictlbëómbahbaei: boo?tif tebercepfen/ ebenboo? gÜicbÊrirörttnbcc fclbecïogement gii^mcn(!jn eenfgrje oPfjecommitteecben upt be iKagiftcaet bec ^b Einbdén, berfoetfeertbe bat fp <0rjebep«tecrben bieh bàci) tofiben bectoeben / alfo fpban toeoöén fiate ^tàbtfóftfiiàbbcn metbci^eeccniStenben (btemebe ban Aurick tot Emden toacen gei«omen)tebeltf>aft-èn en refolbéren óp fobane mibbden toaec booj alle biflTêi cehten bpgèÏepten aen öaep 3^0.1®ο. <ί5ebφuteίnίten bolftomen tontentement gegeben ftonbe too?ben.
iBepniòft tijtiS baer na een groot aental ban iommttteci-bên ber j^tenbenaenljaer «Sebepùteerbcn temen feggen / bat be iStcnben te bjeben toaèren bat be bjebecjötsi üïcberfen obecbe 30oo?mon£ioic®cfte iï^tïiigcfbnbec eenige reftrittctieof refecbàttefoui bïttteo^bmnptcOelcbert/ bat bedrïe oftligatientec foittnicban fiftien duyfem Jïijorbaelberii fapttàei/ metàftcbcp?etenftenobergf)eIebene fcfiaben ban ίη^ quiirticringe ber Lu nen borgfe ®olcfiecen fonben t^s
ftwbe opficfFcnen te niet boen be p?oteburen 6p fiaer en oe artbece^ceren Contutoren aen 't ftepferlijffie ^^of^ gecicTjt amgebangen / enbe batbe «ffontrabentiert ais mebcbé Gravaminaban Norden en Aurick mettet toieoaecopbjais geconbenieect/ toebecfijtsf fouben taMbcngelieRcnteniiptceiebcrt; bo?beciS ber^tpteh fp/batmebacftte ©D?(tinnemocijt too?bcnòilébifpoi neàt om écnfgc ban fiare Jtaben en bebietìtert ie fiêerti
Étotbanbe ^tenbentn erSentenisi bart bien immiti ïantbacijfaborabelop eèttcMiiiiftt= t töflben rcfolbecen. ©p toetófte fcèfötutie bé Wtfecben goet gfjcbortbert ftcbben/ bàtpèmànt racenténigTina AuHckfouben gàert/omìye f^lbeireforutteàèh Ìwecφ. iteSint en fmaMj^ïe mairen/ ^nc6 fuifje liötïi t«n f^Iben bage bbo? bc »eec c»ntÉO(ftl^/tn&?efiffii ièojiKnfter^ ftwtöi yi«r |
ein;(lepotrttiêrteiMS)fffbiWiat; en-Bèiangenbetitiaiti isi. Ite/bàetfin toiïb> frbben fooalistot meefï^cuilbnj
lant en ftWeiiepgen reputatili foübeflcéïten; mfobas
itigD bat fp toUbe bettronbien bai op bit^betfbi^gem bo?ber« trtfïantïe 8p bfeïStenben foube bjerben geöaoif (atertbeinbi^cgepbi^g^ ban be^enben ominec* tentenijii ban bien foobani^ tetrifponeren^/' aiiEt^ft{; )e fouben 00jbeele ti bej^oren. a^natittoel^ iMt
be ^eer^n^tenben rapport gf)ieba»t ^nbe;/fjstic
boo?(5 bprBlartngebBtt meergeDat^er vorftinneam be felbe aengenaem gebuêlt / uptgefiH^ertbat biebm ben derden Standc fiiebeiü Blagert bat fp geene ϊκ mins flebergoebinge&régenbenbe fcgabert/ f^booiDe irtQuartieringe ban be Lunenborchfe bolcberentoege' b?aci)t/ baet faeel anbere tngelanben f eenemael toacen berfcgoont gefileben / en berfdcRten berftalben alnocft bat Itaer eenige bergoebinge 't fp boo? eerte te maetlten egaiifatie of anber|ints m«®te toojben gebaen ; ιώ en iiebben be anbere Eeben/en infonberfiept bie ban öe itibberftBap baer toe niet fionnen gebjacBt too?ben.
Hae bat nu be toeberfgtjSl Reverlen en Ratìiìcatien ban't geconbemeerbe ober be opgemelbe «6?abamtna bjarenuptgehjiffelt/fijnfr «©ebeputeerben bectroti ben onber Det lofb^anben ban't Itanmi / tlaenbe get fjeele «tSuamifoen in be 3@apenen gerengeertlangsiite flraten/ enbeboo?t!S boo? eenige <!Re(ommitteetlien ban be ^tenben enbebe ^tabt Embden ggeconbui* feert gebiojben tot Groeningen toe.
€erto0l men mettet principale toertftober'teen< (teilen ban be iltegeeringe ijj tieficB getoeeft / gebbétt fp (0ebeputeerben tot bolboeninge ban Ijaer l^oog lio. refolMtten ban ben vier en twintichften (©«ober enlie dertichften ^obcntber feftienhondert feven en feftich op be remonftrantie ban ?3o?gemee^eren en ^aet bet ^tabEmden gegeben odc6 na bdie opereufe befoigneii ^belpcg geactommobeert alle QuettientutTcgcnbe Crediteüre ert Debitéuren Ofte {rtteteffe ban be Over- Emdifche Dijckacht, en boojtiS tot tontentemettt batt be3Irtgefetêfteneénreglementgefi>?meert/ toaecttaa fp Dner in't toeboittenbe fouben gébberte te regutereit.
^ot0Bebbenbe <0ebeputeeiibót in bolboeningHt ban Baer i^oogiBogenberefolutte ban bate benacht en twintichffen September feftienhondert feven en feftich bep?eten(!ebetod[cbebel^eer Ludoiphi gobbe/ uptitraiiite banbiiebiflinfte obligatten/ (lairtKtot falle ban be ©bet'^mbbtfcöe '©öitocötban itateis ben bij^enbe/ feltiénbe en febentienbert léaertfijtien Oonbétt büfttcg/1* famen ittonterenbe ter ban bitf bu^ent gulbenjS Hoiiant capitael met be ber» (oopenintereffen/ bpamicable ioteceffentufrcBOTbe ^eec Ludolphi boojnoemt en bel^eeren <0ebeputett» öenbér^taötÉmbdetiafiïebaeni enijïbpobetlcbeï rirtöDbartbebjieben banCrebentteaen 55D?gimee' (leren ehbe«aebtber ^Stabt Embden boo?noerttt 't fdbe accoö?t op ben vièrden ©ecetnber feftien hon- dert feven en feftich bp be opgemelbe ^D^^uteerbtn mebeonberteecbeMt.
(0t>cftBebbenfp<!Eieb^uteecben ingöebolgSeban't bierbe articul ban tjaer indructiebagelpo; bpbe ren Stenden aengOeBouben om eenmaeleen aftomli te &èbbeh ban be red^emije «©ertaratien banbel^eei ren WefToren Hane enbe Vrydach, obetDaecer^f* lioftenenbe bacatien/ bàernaer beelfUbterfugjenen bilapen/ be felbeeprtbeifiib fooberregfieurgeett enbe gebiftjoneert/bat fp gerefolbeett jijn getoo?ben be ge' melbe ZDedaratien t'EjEaminerert / en Daer ionfiberfl^ tienbaerop bpgefcD?iftete (lellen/ tniöelcbeboo?af gep?emifteect toiert bal be Stende» geenfïntji aen be onRodenban begebane beputatienip^ubentoacen/ boo?l!S ftebben fp be refpectibe ^eclaratien fdbeg^' bàtteert ittaen Bun «©ebeputeerben obergMeben; aW mibitócöpêèrt Conferentie bwerbeeengfiepeit/ «nii» <i3cbeputeetbe op 'c eerfte potntfepben : batbiÈfaiwe - nufêsgiatöiBabbegettotteert/ eftbataentefiJéftftw ijaer iBo: <i5eb^uieecbert na <©o(lb?ie(Iant / iw
tebcboibimi/ aftooiSbart teeg|iiw be «tenbenh^ |
-ocr page 408-
iSittteaaetn&eOeöiepnteaïiettm Ooft^Vricflajodt
- BJjematumwYö«tboo?f5
öan mcijcbp be üanöt ge- ' riamai afööeöaen fouIi« toojtien i ijeöDeji ft> met •'^i^fcfijgbenen attöere ceöeiwnöcontieboiötiiept
' Sn^ Stenden fuitmueaengetocfm-ö^^
^t / itjltótafïfofDt / öatmti» boo?tsf foutié toilim.tr^i 'm tot iie;ej;amtnatie öeij i©etlacatim fiüje 3 maet'Ïie "Zgfcnïiie totbcfe CoiifecenüeMpt öe ^gtenùcutoai 'm eccoiiaiüttcect/ fepöen geen la(t te Biöbcn ban fitji ffijit: in telatc«eitìiealle8ì tefullcn tefecewnacrt -Sp?tiidpalcn. gi)e!ES bùlgenijeitùaegljjS öctt fc^ert 'üntóticftlïe» iSajiuacp öebDeit fp (iBebepiiteecïictt {fip 'nfö(ïet)attcieenan&cceftcföt3nefou!K3Öu)tDeijerom iieJieecci' ilteniien laten toeten / ■ ïiatfe ΐοφ toüöÈn accatjijrtoiiina't cpnïiisBcnlian ïictiotD?fc()^eljen lie< ' toiic/toeiifc te tfeben tot eiaminatteban De cefpcci ©édacfltten j maec gdbijen öe felbe toctec niet baliecfiotwi^tt toecben {jebjacijt / als Dat fp bei-Weec- !beniKitiie^boo?fcij?ebe 3iffe|To«rt Daecoiiliotlenmiic ijacaaetinocïitcnberboloen Dp Dace Committeren/ ofuatfe anöa'sï te^ bjeiictoacen/ öatmeiiöc ftuc&en baitffliViH totljaa-c ^tenijenjfiodenfoMbc btrfen^ iiió aciticniiO anbei; i|of ban üuftttte / of Uni vfeVfi- teyt.omalöaei· gcteamneect tetoo?tien. ©e^eebiji, mitttriieii batften&e öat öe orttelmge pactpftDapfoo jjfoottotTSi / bat geen iiptliomlte honbetjeröoopt teei;» iattot iwt otibcriing accontmaöemeat en becb?aci)7 fiilÊÉngoetacbonben bccefpecttbe -^^eclauattenfelfS t'oammeraï enöe inobececen / enbe booj fmaelnpti fpiaeilitcgcbiatölsitioltDt. j
«pt- πΐίί^»'^';» lifl'i fjaeclgo.iliiaogv eicti-ao?i3i«öa"st50e=!
■ Si'hatt iie}«iteecöeiim Ooft-Vrieflaricaiêöftóningeboigfie ' iilfflo. tettljaeiJilo^lSa. itcEatiberefoiuttMi./'enfpeciiJlijce «<^1"'- i^pt fuatöte en totibolbcreinnge ban-t-bteciie öcticnl ijBniialjüjerft^gentooojtiige ntllnictfe/ naeewmii ttatielianiicïefpÊtttbe 5i)etlacatienban be -^eecéh «{(Teflijren Haneenbe'Vrydaeh obsc ijacc Eegattons bofen enbe ^Bedatatienban ibataticn inben Saeix fcftien hondert.feftich ,;en nabetijanbtgebaen/ ijefeis bcflclümtiiueect / ^gemabei-ccit enbe getaujcecct /tges j^feijiötmmuei'en / imobececenm tanrecenfip befen bieiiinbe Weflb? HaneiniJlaetfeban tien biip^ WfeSlionbectfeben enfcfitïi) gulbenjs op-een fom'mé
liilt vier duyfenc feshondert guldens vierftayve. j ttcB penningen, bie ban ben 31|eece ^Èffoc Vry ■ d»cb in iJlaetfe ban acht duyfent twee hondert fes en feftich guld. tgj «cn fontmc ban vier duyfent negen hcMidert negenen vyftich guldens twaelf ftuy vers ; eil
ìBcnJjolgenjS goetgljebonbenbe ï|cepcn Affignatdren hau Oort-Vrieflant ijfec mcbBfecte«felijc& aen te ma- nenenliete cecommanbeccntot bolboentngïjebanbe l»a?f5 «©cclacatiettfonba- longfjet uptdel / upfiS gl)c= meirte tanbtis feaffe te totllen betalen aen gficbacljti Ï^WCHane be bOO^cft^ebc fommeban fes duyïcnt vier hondert guldens vier ftuy vers tien penningen, en aen öibacötc J^eo: VrydachbcgcmeUie fommc ban vief duyfent Degen hondert negen en vyftichguldenstwalf
ftuyvers, bepbe eensf en «0ofl-®?tef£l&e baleiaV op bat mfoo boiiiece ottludcn en ongemachen boo?ge6mnen/ ^e^oosliflcmelbe gaeui^o. H^og. geen ceben om op mbece mtöbclen te bencften gljcgcböi too?ïrett. 33e!» mlien be boopioembe i^eecen Affignatoren aen be boejitócmbc ^cewn Vry dach mogftett &o?icn foobane wnine ais Dp ben fdbemalOeceptiS uptbciS. Itànbts Wc tcnboo?f3 epnbc genoten jijm ©oibersi fai gijebatHte i^eec Vrydach boIgcw0 beS nDltgatteaenbcn^eei; Hane boojnoemt/ ijebDen taOctadcn en tebalboen elf hondert en dertich gulb. in«/eS5ïaettitb£döonentiuerelT«tban bten tegijeftss vijfitenhondert-InH^laec/ mont^enbc tec fomme WJlveertien hondert fevctï en feftichtJUlben<S ^ïert lil^JjiCjS/ nO£i) een fommeban twee hondert vij f en ^rtich öuibeniSÈïjem i^eec Hane tan meagébacöte lÏÏbtis geit"^^^^ SlegattMtcompetècenbe/ Bepte
«nbebpalbienïieopgfiemelöi} llieïert-WePc·»»' |
fïcD öp itê -feobenfìaenìtó' ööémobcceecbc ^tattmèti motötett öeOaatct oftebettojtbinben/toewbefelbe b?p gelaten fiunne actie té mogen inlKtucccn öaet εη^ oe foo fp iteben te taeben ftillen tooiben* Aftum m^ rick^ den derden February ieftien hondert aeht ed feftich.
23p Oet vijfde actttul banöaec Jïioö. <©etiCi iJutcecben^nfirnttieVtóacert be felbegelaflop't bec^ foetfe ban ben ü^éecban Petcum, beqiiefiie afte boeit tuflcfjenitc J0i?outoe Vorftinne en ben meccgöebacBte ileecban Petcum obcc'taenltéfienban éen ®?ebtcant tot Dirfum enbe Pauwingen, eiibe toiéJiiinoclötftÖet
Patranàium albaec foubc tompetérciv lóact toe pac- tpen paec öeDbcn laten ijtfponcrcn / bat boo? b?ie toe* •beigijtsiaentelïcllen itec9tiö-gT)eleerbcnbicfaecöte»i p?inctpalen fonbe b30?öett geterinineect.
«^nbeHjtlt/ïieDbcnlV <©cbqjiiteet:benfngebóióïié ban i)et achtiie atttcul ban bemeergemeUw 35n|icuci meentge biffeteutèn tuffcljen bepbe be ©jontocnVor- ftinnes Douarienen van Öoft-Vrieflant opeiiflaenbe/ fobeelaljiijaecìgoog iBog.aengftenoniin DcöDenbe bóoiniomfiotrfcljap obec be ttoee ©oifïei. ©loulingjï 'ban toijlen be Ijoodjgebojen l^eeucn ©o?(l £nno Lo^ dewijck, niebe afgebaett en ftpgelcpt. , €nDe ft)n fp «©ebeputeetbet» op ben negentiehden efl?nai'p feftien hondert acht en feftich toebccin bett
%ageiï0ciiomcn/ om aen rapport tg
^0131.
. «iSnbe alfoo iö oocft (ipgelept be (trpbicitept in Ooft- Vneflant. «©elijcfi tÉ böo? ben (©ojlocfj met Cngeiànt εηΐΐίΐιε 'SStffcDop ban |Bini(tei% φε oo^facifie ban ftrtthexmttillen rijH niet alsi itpt bcgljeicHjcWjept bait têcc^eii^orte / éx ambitione. ^at men mo'ge anbete öbcttoinnèn. Wanficfj'felf te obectoihnen fün teep= nfcO ereiüpeléh. l©ie ontltlèet ftcö gàevti/ boo? bat b» feBebbé^att/^^Cöninoiniie Chriftinaban Sweden enbebmilioningl) Gafimirusban goülërt gabcn boo? rjöece aöbicatienaénmerthelythe boo^öeelbeii. <enbc alg men'macl^ 6leene bingen Op gcoote becgeljjcfien t becle toàKén 00(6 bectoonbett / bat baec nd^tanis foo bÈeigljebtóelt entic gijefiHppt toójt om in aenfïen bart gcootcflèbieiititgene'tt SfimptentejiJrt; bei^eerBe- verriingh fljne'<i®acge ban T€cefotiei: ipenerael bet ©cceèHïftbeertiJe «0lorieufej®éberlanben banjvifji rÉftgtieécbe / fonbec cenige oojfaechè / alö orti booi fïcO tefebctt jljjö'elsel 6p een pbei· be naem DeöDenbe/ niei mittliifl^lötft/ ölisöptpemant göebaen&abbe/ bat ampttoaSbefilèbèrtbe. llittoelcfi getupgenbecetfOi acten/tie bit giaec botootfien ^Onbc ttR ijisc coroniju /erööpeenftiertgije» (Cemeec alfoo eer(l ben febenbat jSbbertiDêcVefeS SJaeciSbie faecfitsi boltcotfienenbi aenDsmbeccèct bantoegen i^ollanteen filbecfecbiö tot cetögrtitiè bàrt fijne bienlien/bolgtiensibefecefói lirtic.
Extra6t uft de Refolutten -van de Heeren Staten va» Hóllandt ende Wefl-Vrieflant ghenomeninhaer Ed, Grò. Mog, Verga' derïnge opVrydach denz6.Aügufly
en ο ο R L O G* Se^en m ^eertighjie boeck. J 7 7
BY fefumptiéghedèlibereertzynde op'tadvijsran Jf/fc!?' de Heeren Gecommitteerden Raden in gevolde Ιια«βο. van hderEdele Grò, Mog. refolutiein dateden JJao-etn» dirtichpti Aprilis des Voorleden laers gheformeert, ^/,Τί? enop dén acbt m tmintichfleti May daer aen volgende nfiieg.' alhier tefVergaderinge by monde gheopent , is naer voorgaende deliberatie goet gevonden endeverftaen dat aen den Heere van Beverningh ^ voor dts feifs con^ tinuelitndt mtmcbvülJigi extraordinaire Jiinjhn aen den Stait defer Lande» itf t Gmerael, ende aen dtfe Previficie in't by~ fonder gidaen , fio in virfcbefde vjithtige üegotiatien buytent Latidts , els mede in qualiteyt van Thefaurier Generael dcCei Vereériichde Nederlanden , tot eene erkentenilTe toegevoecht ende vereert fai werden ,gelijck denfeL· vön toeghevoechc wort mits defen een filver fervis ter waerdye viintbieada)'/êntCarolusgüldens,'twelck de Heerea Gecommitteerde Raeden by defen ghelaft 91» ί wor- |
-ocr page 409-
37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
»067. worden behoorlijck te doen öp maisckeö, ende den gemelten Heere vin ÌH-irBi/i^iindennamcvan. haer Edele Gr, Mog. te laten t'huy» fenden, Accor- deert mette roorfz Rerolutien.
Uiri.i^iiitBtmmiBt,
ïgpfjaiiiic flltcrtc feliett tottööte boojbpmonöe boo^feptfpnc intentie ί epntltjcltin't^aervijf
en feftich Ucchlflcrt möe öp Hoiiaiit gjjepjgparent / filpclimlieDp bolgcnùercfolutie. ijatiwii vijftien- den ^ccemdec tiejS fclbm jaecict tccbecoaiimngt ben Holiant iis oeccfeceect / öat ί)ρ ï^cece ban Bc vem ingh tipt hen name enbe ban tocoljen tjacc €0. <!5?o. Höog. bolg!jensibaci?gafnöe becfelbeciSefolntie inöateöcn drieën twintichrten (©ctoücc Uftletien/ferieufelijc6 betfocfit geJDicfl: jtjniJe / ommc in fijne tegenbjoo^öiöe
öelrfeninoie ali Tiiefaùrier Generaci öcfet ©cceenictM bc ^eHecIanben te toillcn continuecen / baec toe geen^ (ïntéentoajite pecmobecen/ maet öatöefelbebieni öenöaeni5c peccmptoirluib bleef petfillcren Bp be bet > lilaringe op ben boo?f3 drie en t wintichften (φοοίχι: leflieben aeu fjacc «Sb. <(5?. ,ϊϋίίαβ· oebaen/ oocfe eeente ttocij ban befctoceclie be boo?fcD?ebe Charge foube ce- ftgnccenin öanbcnbanijacrJ^o» iiaog^ombaetban bolgOemeibe o^bjebaii ben^^anbe/ inbeaenllaenbe bjeccfie/ onbec'tp?cfibic banIiaec<Sb»»!5M®o.3!5 Dp J^eec ban Beveming ober fune goebe bienflen met onbcnnoepelijtlien oubcpt/ cnbefonbecHngöe gocbe conbnite in be boo^fs «Cfjacge ten beflen ban ben Staet trt't <0en«rael / enbe ban be <!5enecalitept!i financiën in'tparttculiecgebaen/ tenfjootljflen öebancftt/ ge^ iijchl)aec<icb.«öi?o. .liKog.bcnfelben baecoberinöe ïiefle fb?me öebancöten befen ; enbe öeBben boo?tif aliiaetoelongaeme/' infijnberfo(i)te dimiinebanbe b03?f3functiegtjecottfenteett/ gelgclibaec tiitteoocft ban toegen fjact:€b.ti5MÏ5o.tet <5eneraIiteptfoui be bjoiben bcbrillicijt i met bien bccfianbe nócïjtanüS / ïiatbcn gemelben^ecceban Beveming bpftaeci^o. iloo.-foubeinoocn too?ben becfocljtengebifporteect onaengefienfiijncbechceoenc dimiflìe, noc^eenigfjen tijbt bcbcfoignetf bint ben Saebt als Thereforier 6p te toooncn / Γοο omme aen fijn ^ucceffenc in officio benoobigefienmfleban faccfienmebetebeplen/ enbe rjeitt ten tJclicn ban allcsi te informeren / ali mebeom ùcimpojtanfleljcfoigncisban fiuantieonbec fpne bi^ cectiebcgonneit/ enbcalbeccptsi bemgljeabanceect/ noci) te Delpen iftteprtbc te D?engen/ cnbebacc onbec in fpecie mebe te fielpni nfaoen enbe flupten beceecftcf Mingcn/banbe (£>utfang!)ec.ö <i3encvael Johanende Philips Doubierh, bic beube ttocö ongwotett jtjn : flinbe bat ©jpbacf) toeftomenbc / bp öaec «Êb. Iiaog.gctccbcnfoube toojbentot electie ban een pec^ iiKUiomtocgenbe 59jobincie/ totbehleebingebanbe felbcCHargieboojgubiagen enbeanbcte ^?obincien ten Itelïengerecommanbeci'tte b)0?ben.
ïDaccopiö gOcboltljtbattec ©ergabecing^e ban OaecJ^oog Jïiaog. ben een en twintichden «©ecemöec nociiiiiaclö tee ©cugabecinge boo?tgeI>?acijt jünbe be bcrfDCfjte'©imifl'icbani)mt l^cecban Beverningh, tsJ naec bcUDocatte goet gebonben enbe bccftaen / fjem initiS befen te bimtttecen/ cnbete ontfïaen banfjet Stmptcnbe Debieningcban Threforier Generaci bec 33ereenicl)be ,j^cbeclanben/ metbecftlamngrie/ bat r>acc]^o.|iai. ftcDaltijbtfonberiingfj toel gebDenla? hngcbadenbe goebe "Conbmte / Capacitcpt/J^igii lamie enbe pbcc bpben%ccban Beverningh in be boojfi Debieninge ten bienjleban ben 3lanbegeli?upto: cnbeöctoont.
51« Sniuifliio fes cn feftich i.ö gijebolcljt befe ïïefoi lutie.
<εη i^eec iCfiefo^tei· generaci ban Beremingh, A^fjecft acni)aec<!2b. jBag. bchent gemaecBt/bat
ijp ban iiaec i^o. Jila. Ijabbebecfotlit en oocft ge* obtinccct dimiiSe van fyne funitie, bat DP berbolgeni |
0(Öh?eberomme SaMttó ingTjefteft öinrten bet «tah ttu ban bec Goude ais eejt Jtibban be Segeringeaibam J™ p;cfentecenbe obcc te lebeien alle be (hicften en mm^ ^ ren'tï^anbtcaeclienbe/ enbetoelcBe ohberfim «T toacen tiectiUcnbe. a©aeropgi)ebeUiieceert enbe in artjtinge genomen fpnbe/ bat ben gemdbe (CfiJ fortcc <©enecacl Beverningh berfcDepbe faecfienhm fonbetlingöi ^mpojtantie Ijeeft gemanieect/ toaa lian tot nocfi toe geen ]!tappo;t en ü gebaeit / beel mte bientgalben genomen eenige ütefoUitien/ ie goet nitte bonbeninbecflaen/ batbe meecgfjemelbé (^Μιία <®cnerael fai b}o?ben becfocftt/ oHelijcö fijn «Sb. focgt too?t mittìbefen/ommc ten bicn(le ban bea Jan, be be befoignei enbe belibecatien ban gaec €b>.|Bo(r foo lang tc toillen bptooonen / tot bat be boo^em& Importante faecSen gel>?ac8tfullen fijn tot een finale Conlufie / enbe bat flet gunt boojnoemt aen 5aa: 60, iKog. befient gemaecht fai too^ben; met baft bettroui toen / bat öacc J^o. .fiBog. 't fcibe fjaec tori fuUenlaten geballen/ ett ii becbelgUenjS boorben^ecretaciisbön Slingelanc tet ©ecgabenngc ban öaec i^o. iKog. bm inj^oubebattbe fiobenjlaenbe refolutie genotifiteect. 2llCC0?beeCtmeft ïtegiflec. G, van Slingelanr, ©en 29. lip?{lbecftlaerbcnbe%ctenRadenvui Staten abt bOlCDt.
i©atbe%ec ban Beverningh ban ftaec gfieoBtineect öeböenbebimiflïe ban fijne fimttie^ Thsfaurier Generaci ban be©cceenici)tbe ^ebecten» ben / Dabben in feec beleefbc en «Conrtoife tetmen ban Baec €b. iBog. genomen fijn affcDept toaec op ώβί monbe ban ben l^eec ^jefibecenbe in namen enbe ban toegen Daec o^b. il^og. ban gantfcD'ec D^ten toel gtie: toenff Dabben/ fpn «eb. Dabbe gelieben te contimittm inbe boibere beDIeebingDeban gDmiribe functie tm bienltebanbenHanbe/ tnfonbecDcptöP ίκ tegfien» tooorbige befiommeclijcl^e Confïimtie ban tübenentit faecften ; maec be toüle be felbe ommebe c^enfp dEb. baec toemoberenbe / goet gDebonben gabbe ^ baec ban t'ontflaen/ batDaec<!Eb» Demï^eec Bever- ningh baec omtrent toenfien alle foojtebanConteiw tement enbe pacticnltece fatiifactie : met bpboeginge ban be complimenten totgelijcbe gdiegentD.^a)mlii cabel / en fpeaalijcft bat Daec <Êb. JKog. altjjt confet» becen be memorie ban be ©igilantie / 3nbu(irie en fonbeclinge goebe Conbuite bp Dem geburenbeben i^t ban begemelbe fijne functie aHentDalben enbe fonlw intermtffiegeacDibeert / enbe bat Daer €b. iBogcnbe niet enfoubennariatenbp boorballenbeotcefie/ beiï felfi bienflen te erliennen j toaec op gemelbe i|eec ban Beveming na een beleeft contra compliment Μ Srfi^ benbegeceitereect; iiStoijberinabelibecatienjwetgei bonben/ bataenbenfelbenter gDebacDtenifliitttot bitupginge ban be «enime ban bei feifi pecfoon enl» goebe meciten/ beceerifal too?ben met eenmafTöf gouden Kop, metDet3©apen banbe «©enetalitcpt/ en fijn be J^eecen ban Afperen en ban Vry bergen bcp focQt ommena't mobel bienaengaenbe alboocsnte formeren/ benfelbeitïfeopbp eenfeunftigennaeefler cierlijcb te laten maften / omme t'fprtec ti)t aen meec gemeltei^eerban Beveming in name ban Daer <Ctt. IKOQ. ten fine boorf? / geprefenteett en berDantrepcSt
tetoorben. a^aigDeteecftent J. vanBorfele,vander Hooge. en lager G. van Sllngelant.
φ2η 31. jfeep ii bp ben ïïaebt ban i§tate na gaenbq beliberatie goet gDebonbente berfoecftenbe ^eecenban Vrybergenen Rodenburgh, tmepnUe Dacc €. be moepte gDeliefben te nemen / omme feit' Deren gouden Kop irigebolge ban Daer €b. SBogenoe boorgaenbe refolutien gebaenmaeclien too?benbooi ben%erbart Beveming getoefen Thefourier 4l5enjf raelban be i&ereenicDbe^eberlartbenaen ben genin· tenlgeecban Beveming in name ban Daet af-lBi®' te gaen prefenteren / met ti>boeginse banbe ba^tf* monbelingecibilitepttot gelijcftegriegentD^ applj' cabel. J^ai geteecDent Ph. Zoete de Làke, tod vit' Iers. en lager G. van Slingel^nt» |
van Udert'mdt 7)eeL
-ocr page 410-
1667·
SAKEN van STAET
EN
O O R L O G H,
Innende ontrent de
VEREENIGDE NEDERLAMDEH
Daorde HEER
LIEUWE van AITZEMA.
ACHT EN VEERTIGSTE BOECft»
KORT β E O R,Y P.
De Heer Tempie aen dcfen Stàet en fyn Crecknciael. ï^ropö-
fitie. Concept Tfaftaten aengaende den Oorloglj tuilchcn Vianck*
rijck en Spangie. Brief van dcfen Stact aen Vranckrijck. Swedeil
mede in d'Alliantie met Engelant gemaeckc. Secfetc Artijdkeleft
tuflchen Engelant en defen Staet. Saken in Engelant voor defeh Staet. Brief
van Engelant aen haer Ho. Mo. raeckonde Ooft-lndien. Proteft vande Weft-
Indifchc Compagnie aen de Engelfche. Vredeni Articulen tuflchcn Spangie
en PortUMel. Engelfche faken. Spaenfchc faken. Ooftindifòhe iàken.
Saken rakende de Triple Alliantie, als mede de fubfidien aen Swedcn regeVen.
Afte van Subfidie. Triple Alliantie gefloten tot Londen. ^Jader dIφuyt op
't Contra falutby de conjunftievan de Vlootenvan Enghelandt en defen Staet*
Aengaènde Serenarne, De Grave van Dona overleden tot Londen. Gàmar·
ra klaeght over de fubfidien aen Sweden te geven. Brief van de Heer Mölinea
tenfelveneynde. Miffive vande AmbaiTadeurs in Engelant daer tegen. AU
mede van Engelant in de felve faeck. De Stadt.Bridges in de Barbados door on-^
geluck verbrant. Brief van Engelant aen den Gouverneur op Scrinarne tot refti-
tutie van het felve. Verder befoignes aengaende Serenarne. Brief van dea
Koninghaen Willogbyaengaende'tfclvc. Venetien.. Engelfe faken. De
Heer Meerman repatrieert. Switzerfe Kantons genoodight tot de Triple Al-
liantie. Colbert Ambafladeur van Vranckrijck in Engelant» De Heer Tem"
pleAmbaffadcurvan Engelant alhier. Zijn Credentiael. Redenen waerom
de Engelfe A mbafladeurs geen SeiïïcmeerindenRacdttegheven, als van'cjaei
8 j·. tot 'tjaa 26. hadden gehadt. De Refolutie van haer Ho: Mog; dien aen··^
gaendc. 't Selve in Engelant door de I leer Joachim Ambailadeur doen in En-
Eclant van defen Staet voorgheftelt zijnde veroorfacckte groote oniftelCenisu
Joachim daer over acn defen Stact. Als mede Buckingham. De Raedt van
Staten ten ièlven cynde aen alle ftemmende Steden. Haer Ho: Mo: perfiftcreti
Volgensd'ingekomen Advifen, byhacr voorgaende Refolutie, Engel ie iàkeo»
Brief vanden Koningh van Engelant aen deferi Staet. Den Ambafladeur Tera-
pie doet lynintrée alhier. Zijn Propofitie. Verdere Engelfe faken. D'Am-
baifadeur van Venetien hier. Memoriael van d'Ambaflàdeur Tempie aengaende
de gevangeniflè des Gouverneur van Jurename. Zijn oniflaginge. Klacht«
yan d'Ambaflàdeur Tempel over Capiteyn Bracckel. Zijn verdef ghepropo·
nccrde
-ocr page 411-
»668.
ncerdeaengaende hetTraftaet de Marine, iftact daer^ over ^dc Provintie zijn
aen^ag€rftivooi®hare'(|tibtèsin de Militie. ^in^rvaiWof^eii ^ièr. Hoo- ^
ge mil{taire'ì\.n»f>tfcn. * CdnifidcMi'ef óp deTtins'van T^ant^. -'Eleftievaa
de hooghe militaire Officiers. Haer jCoramiflic. Veranderinghe des tijdts.
Memorie raeckende den Oorlogh Mfet lÌpangie en Vranckrijck aen de Provintien
gefonden. Ordre op de Monfteringe der Militie. Voorilag van 12000. man
^-toc verfterckinge van de ^ilitie. ΒηΊ^van de Heef Wurtz^enJ^acr Hcy Kïqg,
t'-Peritie van den Raedt vàn Strte aen haer^o: Mo|. Μiifiy^e vat» Zeelaadc ^n
haer Ho: MÖg:^aer in fjr hacr mifnoeghin ovcr^-Hollant toorien. Brien/an de
Heer Haerfolte aengaende fyne befchuldingen. Zijn verantwoordingen. Brief
van Vranckrijck aen dcfen' Staet aengaeiöüê dé" "Alternativen. Uy trechts con-
fent op de nieuwe Militie. De Prins van Orange geeft een magnifijck Balet.
De Gfedeputeerdeover 'tièpareren van't Stadhoüderfch^ fn.Zi^lantgearrivcert.
Haer Propofitie. Onruft rotter Vere over't'ftëlTen der Magiïlfa^^ '' Publi-
catie ten dieneynde.. Advijsvanden Raedt van Jtaten, op't werven van de
ilooo.mannen, Traftaet de MarinetuflchenEngelanten defen tJaec. Formu-
lier van Paiïèpoorten. Formulier van Eed voor den Patroon of fchipper. De
Heer Tempie neemt fy η affcheyt vandeicn Ìtaet. Confent van Uytrecht op de
aen te nemen Militie en Oorlochfchepen. Brief van i'tad en Landen aengaende
de Militie aen hacr Ho: Mog. Onruftin Vrieilandt. Verfch^yde Adlesaen-
gacnde die quertitì: Renionilraritibvan de dolefende Heer aen'haer Ho; Mo,
Mifnoej^cn van Vricflandt over haer Ho: Mog: Gedeputeerden. Content van
Over-\ flèlopde nieuwe Militie. Het fortificeren van Naerden en andere
Frontier-fteden in Hollant. Confideratien en Reiolutien van Amfterdamdaer
tegen. Haer Miiïïve aen dc.Ghecommittcerde Radeii rakende de felve. Be-
fendinghen uyt de Geconimitteerde Raden, cn haere Propofitie tot dien eynde.
Saken rakende de onluft in Vflcilant. Propofitie van haer Ho.%Mbg: Ghedcpu-
teerdeaen de Staten van Vrieflant aengaendedc ieparatie van't Jtadhbüderu^'ap.
Refolutie van Vrieflant daer op. Confiddratien van Zeelant op 't ielve. Vries-
'iantsconiêntin de laooo. man en 48. Oorloglchepeni' ' Haer ratificatie op de
gemaecktc Alliantien. Haer Ho: Mog: refolutie opde izooo. man en^.Oor-
/logfchepen. Bede-dagh. Drie duyient main cn hondert vee'ciigh Paarden
overgenomen van de Biflchop van Ofnabfügge. Miifivè enLijftèVail denRacdc
vàn Jtate van twee en dertigh Regitfientcn te voet 'en' veertigh téPa.ecde.^ 'Rap-
port van haer Ho; Mo. Gedeputeerden over harc befoignès ih VrieÖant ghevalleni
cn 't geene daer op is gevolghc. 'Ad miralifeyts faècken. Ordre op het wer-
ven van de 12000. man cn acht en vecrtigh Oorlogfchepén. iaken rakende de
onluftcn tot ter Vere. Capitulatie tot wervingé van een Regiment Voetknech-
ten voor haer Ho: Mog: by de /Jeer Wurtz. Còrifideràtien over dës Aaets
Regeringe, Veranderingedesfijts. RendevoÜs tótZutphen cn Bérghenop
Zoom cH.de Cavallerie op den //ardenbergh. Lijfte der Patenten voor de Ruy·
terye» Ambaiïade naer den Keyfer, en het reglement tot dien eynde.' Wprtz.
Veranderingedestijts.i Ordre tot den Velt-tocht. Aeriwijfinghederguar-
nifoenen voorde Lunenborgfe troupen. Patenten tot de felve. Vry leger aen
den herdenberg. ' Prins Maurits vereert met tien duyfent gulden voor deh laet-
ftcn Velt-tocht. Gelderlants confideratie op het Commando v^n dien, nevens
den Chef te Velde fynde. Ordre op den ràng vahde militaire Oitìci:rs. Vnes·
lants refolutie aengaende de Lunenborgfe troupen. Labadies c^ueftie. Re-
quefte dies aengaende. Revue op den //ardehberg,'waer op'c Leger fcheyt.
Vrede over gantsATriftenrijck. //armonie derRegerihge inHollànt. Verfchey-
de confideratien op't felve. Vcrkoopinge van eenige Heerlijcke goedcrmby
Hollant. Voorilagh van Geertruydenbergh, Veranderinge destijts. Mil-
iivo van denRaedt van itatenop den rangh der Officieren, ^ 'Continuatie van
Équipagie. Overyilèlfe queftien. MiiTive van Swol aen hacr Ho: Mog:
dien aengaende. Confent van Ovcryilcl op den Staet van Oorlogh. Bedrijvca
van 't Franfe Leger. Staten Leger ontrent Bergen op Zoom. ' Verdere'r^fe
van Coljert naConftarttinopelen. i ' Klachte van Hollandt over
de wanbétafinge
Different over'c//of van JailitietuflTchen /foHant cn
- - ■ ■ Zeelant
-ocr page 412-
1667·
Zedant. Advìjs vinden höogert Raedc daer óVdf. Advijfe vàrt 't Hof vàri
Coitane twi dien cynde, als mede 'cgcene verder tot die faecke dient. De Com-i
ni»van Breugd ghedetineerc ^de ΥοοφοοΓΕ van 't Hot Advys des Raedts.
Nader Advys op den rang der Officieren. Oude ufantiert van dien. Grafrö
vanFIodorti Admiraliteyts faecken. Co^efts intrede tot Conftantinope*
Icii. Uytichryvinge van een Bcde^eh; Prins Mauritsïfooo. gulden toe·*
geleytvoor onkoften gedaen op d'Ambai&de naer den Keyler. Overyiïèliè
queftien. //ollantspretcniieopde//eej-lijckheytvanGecrtruydenbcrgh.
re waef fchouwinge tot dien eynde. Princeffe E>ouariere haer Recjueftc daef te»
fcn. Contra waerfchouwinge by den Prince van Orange ghedaen. Verdere
rocedueren. Koftverlooren en difcours daer over. Caflatie der militie*
Confuf van Damme en iaecken raeckende fyn fundlie tot Smirna. Finantie in
//ollant. Twee handertften penningh. Weib-Indifche Compagnie. Ha-
re remarcques. Memoriaet tot dien cynde. Accoort tuflchen Zuyt en Noort»
holiant over hare laften. Col^rt na Adrinopelen. Ommelantle laken. Ad'
miraiiteytsfaecken. Reduöieder militie. Memorie van den aenilagh op
/foliant. Surename» Penfionarisde Withfyne getrouwe dicnften. Sakcii
rackende de militie. Demiflieder Lunenborgiè croupen· Advys des Raedts
yan State dacr over, Princc van Tarante. Hauterive. Over-yfelfe faken*
Advpvan Stade en Landen op de caflatie det militie. Ommclantfe faecken.
Bonftetten memorie van weghen de ^ywitzcrfe Cantoiis. Caflatie. ConfenÉ
der Ommelanden tot dien eyndc. Als mede van üytrecht. AdmiraliteytJ
fekcn. Overyflèlfe faecken. Verder befoignes met Bonflretten. Ommc-
janriè faecken. Grave van Benthcm verandert van Religie. Brief van Over^
yiïcl dien aengaende. Brief van den Graef van Benthem aen hacr Ho: Mog.
G'eneraliteyts Rekenkamer. Queftip van't Wals Jynode en Labadie. Dif-
cours op 't felve. Wonderlijcke confideratie by den Paus. Oordeel des Wal«
fchcn j'ynodc. Ommelantfe faecken. Voorflagh indé fclve. Naerdef
eore(3:ic. Brief van den BilTchop tot Munfter. lyaken der militie. (Jeldcr«
lantsadvijsop de caflatie. Brief van defen Staec aen de «iwirzeriè Cantons.
Venetien. Prins van Orangie premier Ntible in Zeelandt. Hollandts Voor*
flagh tot avancement van de Prins van Orangie. Zeelants voorflagh van 'cjaei
IfSdo. dien aengaende. Memorie van de rrincefle Royael mede tot dien eynde.
Als mede van de Staten van Zeelant. De Princefl^è Douarierc ten (elven eyndc
aen Zeelant. Vanden Koningh van Engelant op't felve fubjeft. Als mede Due
dejorck. Klacbte der Kooplieden teghen de Franfche Weftindifche Compa-
gnie. Lijflie der Lunenborgfche Troupen ende haer afvoeringe. Caflatie.
Graefiijckheyts Tiiul gemortificeert. Kort verhael van 't introduceren des Prin*
ce van Orange tot premier Noble in Zeelant. Vorder Rehes. Heylwene diert
aengaende. AenfpraeckvaniynHoogheyt aen de Staten van Zeelant. Dif*
cours op dit alles. Holiant aengaende het Aadhouderfchap. Zijn Hóogheyrs
wederkomfte in den Haegh. IMaccaet van Keyfer Karei de vijfde van de Nerin-
genen Ambachten ten platten Lande. Hollandt te veelbetaelt inde Marine*
Balance tot dien eynde. Retour der Lunenborgfe Troupen. Grave ^n Ben-
them'. Ommelantfe faecken. Memorie ten dien eynde aen haer Ho: Mo: ert
de verdere fliucken. Patenten voor's Landts Militie. Schotfe Officieren.
Naerder Procedqren raeckende Geertruydenbergh. Zijn Hoogheyt de Prince
van O rangie buyten Voogdie geftelt. Notificatie daer van aen haer Hoj Mogi
Ujrrrechts refolutie op 't mortificeren van 't Jtadhouderfchap. Den Eedt dien
aengae nde. Beaiwnont en de Heer van Gent in onluft. Overyflèlfe iaecken.
Vordere Procedueren teghen Labadie. Ommelantlè Iaecken. Prïnceflè van
Üoogenfolders diflèreot. i/ollant« advijs op de caflatie. Coljers prachcighe
audicBtie voor den grooten Heer. Pointen van ^n verlbeck aen den felve, en
'tEcconfenteerde. ï'refenten. Briefvanden <rrooten Heer aen haerHoogh
Mogende dis mede vao den Caimàkam, Hollants Refolutie op de Caflatie.
Requeflie vande Weftmdifche Compagnie tot prolongatie Van haer Oftroy*
Refolutie daer op by den Staet genocnen. Hollants verdere belbignes aengaen-
de de caflatie. Verder&proceduren by de Pnos van Orangie aeogaende Geer-
truyden.
-ocr page 413-
38 χ
truydenberg. De Heer Odijck by Zedanctt ghecomraitteert in Admiraliteyt. Ι5$|
Hollants rciblptie daer teeen. Baillii prefcntatie ontrent dc faecke van ScbimJ
melpenningh. Rcquefte van de Prins van Orangie om tc hebben brieven van
Reprefalie op de Coningh van i'pangie. Raedt van Jtate tegen //ollanii fepa,
rate caflàtie. iïoUant daer tegen. Notulen van haer Hoogh Mogende dien
aengaende. Vrieflant aen Gelderlant raeckende de Prins van Oranje, Ak
me^eStadt en Landen. Doubleth. Franfche faecken raeckende den Oorlog
metJpangie. Boreelsklachteoverde roveryen van Ruc. BrieffanVranck-
rijck aen haer Ho: Mo: ten dien eynde. Brief van van Beuningenlien haer Ho:
Mog; aengaende de Vrede tot Aken, Voorflagh van Vranckrijck dien aengaen·
de. · Demiffie der Duytfe Minillers aen't Franfche Hof. Vcrklaringhe vaa
Vranckrijck. Traftaet dien aengaende tuflchen Vranckrijck, Engdandc en
haer Ηοοζ Mogende Projeft. Traftaet tuischen Vranckrijck en «Jpangie belan-
gende de Vrede: . Den Coningh aen Colbert tot uy tvoeringhe vande Vrede tot
Aken. AeniynOfficiere, Aen den Paus. De Heer Vclt-MaerfchalWurtz
doet Eedt. Vordere Franfche faecken. Traftaet van Vrede tufsen Vranck-
rijck en ipangie. Veneticn. Nieuwe onluften tuischen deièlve jSTroonen
overdeLemijtfcheydinge. Pretentie van Vranckrijck op Condé,&c. Vranck-
rijcks fuftenue dien aengaende. i'pangie daer tegen. Memorie van Vranck»
fijck ora flemme te hebben in de Vergaderinghder Rijcx-Vorften. Syn Brieftot
dien eynd^. Vervoleh der Franfche faecken. De £fcer van Beuninghen arri-
veert in den Haegh en doet rapport aen haer Hoogh Mogende. BegraefFenife
van de ^eer fioreelgewefen Ambafsadeur van haer Hoogh Mogende in Vranck-
rijck. 4Spaenfche faecken. Lemijtfcheydinge tufschen Jpangie en haer Hq;
Mogende. Afte van Authopiatic tot dien eynde. Vranckrijcks verklaringe
aengaende de vrede met .Ìpaigne, Jpaignes Remarcques op de felve. Mon·:
fieur de Lionne aen d'Eftrades op 't felve. De Heeren Trevoir en van Beunin-
ghen haer Melnarie aen den Coningh van Vranckrijck aengaende den vrede,'
SynAntwoort. Inftantien van de Heeren Gedeputeerden van deièn Staetby
den Marquis de Caftel Rodrigo ten felven eynde. Naerder Memorie aen dea
ftlven. iSyn Antwoort. Vorder Antwoort dien aengaende. Brief van den
Marquis aen haer Hoogh Moghende. Nieuwe fwarigheden van wegen Span-
gie aengaende de vrede. Het pouvoir van den Coningh aen den Marquis tot
fluy tinge van dc vrede. Speculatie der Spaenfche op de ghedaene inftantien tot
den vrede. Traftaet van Oppignoratie met Spangie en deien Staet. Memo-
rie van Gamarra aen defen Staet ten dien eynde» Brief van Spangie aen haer Hoi
Mogende aengaende het ovprfenden van haer pouvoir en 't aennemen van de Al-
ternativen. A&e van fecuriteyt van defen Staet aen Spangie. Conferttot
dien eynde. Ade van Guarantie voor Spangie by Engelant en defen Staet ghc-
geven. Brief van de Marquis aen Bergeick tot teeckeninghe van 't Traftaet vao
vrede. Vranckrijcks Ratificatie tot dien eynde. Brief van de Coninginne vaa
Spangie aen haer Ho; Mog: over de ghemaeckte vrede. Klachte van de Mar-
quis over de France Procedueren. Brief van deièn Staet aen Spangie tenderen-
de de fubfidien aen Swcden belooft. Miffive van defen Staet aen den Marquis
aengaende de l'roceduren van Ooftende. Memorie van Gamarra aen defen
Staet dien aengaende. Spangie aengaende de Subfidie gelden aen Swcden.
Naerder Miffive van Spahgie aengaende de fubfidie penni^hen. Miffive van
Caftel Rodrigo aen haer Hoogh Mogende. Naerder miffive van Caftel Rodri-
go aen haer Hoogh Moghende. iÖemorie door den Spaenfchen Ambafladeur
aen haer Hoogh Moghende overgelevert aengaende de procedueren van d'Ooft-
cndenaers. Bylage daer toe. iWemorie van Gamarra aen haer Hoogh Afo-
gende raeckende de Ade van Guarantie en fubfidie. Jaecken raeckende hei
jruwelijcke feyt inde Oudeman. Drie Spaenfche fchepen van Oorlogh in Zee·
ant gearrefteerr. Bericht van de Staten van Zeelant ten dien eynde. Memo*
rie van Gamarra daer tegen. Naerder memorie van Gamarra op de felve fteck·
Publicatie van defen Staet aengaende φ Coopvaer^e-lchepen van Neiitralcn.
Saecken raeckende de Triple Allianrie. , Memorieaen defen Staet van den Am-
bafladeur van Portugael aengaeqde de "fwcvcndc queftie.- Tradaetvan
-ocr page 414-
1667·
tüflfchcnSpahgieenPorfügaeh Antwoörtvan Portugael aeti Barleus Refidetit
—— van haer JHoogh Mögeildé àen^^ het gbemaeckre AccoorC. Brief van den "
"jPriricc R^ènte in Portugael aen haer Hoogh Moghende betreffende fyn ATuwe-
üjck. Duytfe 'faecken. ConV-entie tuilchen haer Hoogh Moghende en d«
Hartogen Vaii Bronfwijck en Lunenborgh aengaende 't overnemen vàn Troupea»
Keurvorft van Brandenborgh ontrent de Triple Alliantie. Memorie van de
Heervan Anierongènaenden Biflchopvan Muniler aengaende het paflèren dei
Lunenborgfe troupen. Jententie over de fiocfy ferfe fchult. Onluft tuilchen
Keur Keulen en de Stadt. Zijn Manifeft tegen de ièlye. Wezerfe Tol. Keut
Brandenborgh op 't fel ve fubjeil. Ridderen van Malta. Gravin van Benthem.
Palze en Lorreyniê faecken. Verdere faecken racckende de Wezer Tol.
Benthcmfe faecken. Den Biilchop van Muniler daer over aen haer Hoogh Mo·
ghende. f^aer/:/oogh Moghende aen den Graef. Zijn Antwoort. Me»
morie van Cheur Keulen aen haer Hoogh Moghende, Dona aficheyt en gaeC
naerEngelandt. De Heer de Groot naerJweden. Appelbooms Volmacht»
Sweedfe faecken. Accoort van de Triple Alliantie tuilchen Engelant, «Jwedea
en defen Staet. iicparate Articulen. Pompones affcheyt Oratie aen de Ko·
ninginne van Sweden. Het antwoort daer op. Des Coninghs Van Polena
Oratie op 't afleggen van fyn Croon. Brieven van den Paus tot afmaninghe van
hetièlve. Brief van Sweden aen haer Hoogh Moghende. Saecken raecken-
de de Triple Alliantie. Appelbooms memorie aen haer Hoogh Moghende
aengaende de Commertie. Deenfche faecken. Projeél van Traftaet tuilchen
de Këyfer en Sweden: Deens memoriael aen haer Hoogh Moghende raec-
kendtì de fubfidie penningen. Brief van haer Hoogh Moghende aen Dene··
marcken raeckende de Noortzee Tollen. Zijn ancwoort daer op. Dene*
hiàrckens brlefacnhaêr Hoogh Moghende aengaende zijta different metEn^he-
lant. Nader inilàntie raccende de Subixdie penninghen. Proteft van haef
Hoogh Moghende teghens de memorie by den Envoyé van Dennemarcken ovef
ghelevert. Haér antwoort dàer op. Brief van Denemarcken aen haer Hoog
Moghende aengaende de Noordfe Tollen. ! Refutatie op de Ìnghelevèrde me-
morie aen haer Hoogh Mogende by Dennemarcken inghegheven. Pretenfien
van defèn Staet op Dennemarcken. Dennemarckens pretenfie hem aen Vranck-
fijckghecoiiipromittèerh GraefEdzard overleden. Memorie vande Gra-
vinne van Ooftvrieilandt oni haer Hoogh Moghende Protedie. Executie toe
betalinge van Joricker Hane en Vrydagh. Reeckeninge aengaende den eys van
de felve. Brief vande Gfiaefinne van Ooftvrieilandt aen haere Hoogh Mo-
ghende. *t Teilament valide Grave Edzard. Codicil van den Oldenborgh-
fenTol.
<S ïStHiiecTempie,balt bettBonintjij
ban Cngetóht oifonben / oliec - oaf öcn ati)tf(nbmbit bolgenïie CtÊbéntiati:
Ho, Mo. Heëren>
^ j Majefteyt van Groot Brittannicd,den riKoningh mijn Méefter ,aÌreede de goede ifftSm van deh laetften Vrede toe Brida met U Hoge en Mogende Meerjijckheden geflooten, foo wel als fij ne eygene bevonden heeft, eiidc niet en twyfFelt, of U Ho. ende Mog. Heerlijckheden hebben 'die defgelijcx foo wel in 't gemeen als byzoqder, ibo cn is'er niets datfijne Màjeftèyteygientìijcker acht tot vermeerde- ringe van de famentlijcke voldoeninge, en vaft - ftel- lingevandefckerheyc derbeydcr- Natiën als d' aen-
waffioge van d'alrèëtf verhandelde vertrouwejicfcheyt
ende vriemfchap tuffchen fijne' Majefteyt èii· U Ho. en Mo. Heèrlijckheden door noch vàfter en naëuwer
AI]iantitMndefi»/«Bfl«r>., , , η Ptó'r 1 Ί |
Endealioo fijn MajéftcH, vi!rnóegÏi:'m,etiyiieg^p^ mwhtigeRijoken ςη Hecifcteppyèn, dèwelcke oen Aldermachtigtten Godt jiém^egey.eri i^c floor e^e ònbetwiMijckè1Si«rt#», vài^àri^èVe nicV«n ber. geeit, en alhier geen,· ini&k géàachtcn als die «ï»«ngeméeneóVrtfdêéii 'xuft'vaü Cluiïfenrijclt', bevintfich fyne Majefteyt tegenwoordighgeVoelijck gcraeckt van alle die cahmiteytm, Voor dewekke foo veele andere by vervolgh van den Oorlog, korts taf- fchen de twee Nabuyrige Croonen begonnen, bloot fullen geftelt worden» cn die by vervolgh van tijdt on- getwijffelt het meefte gedeelte van de Princen cn Sta- ten van Chriftenrijck fai benaeuwen.by aldieii die vuyrniet werdc uytgebluft voor en al-eer'thooger opklimt : en fijne Majefteyt gelooft datter niéts foo veel kan bybrengen tot een geluckige en fpoedige ver. effingevan defe QutrelU noch de ruftein Chriften- rijck beveftigt, als eene bemiddelinge gevoegt van fij·» ne Majéfteyt en Uw Ho, en Mog, Hcerl. met des eert en andere Gtallinrdta tuffchen dc twee> tegenwoordig in Óorlogh zij nde, Kroonen,
Glütn:
(πη-
«liin
hfn
Aitnni
Pp defe twct Confidtratitrt heeft fijne Majefteyt gdee gevonden my aen Uw Ho. en Mog. Heerl. te /enden *
wciucuL.rji/ r» lAi jLUliucu f^tzicy L
. _n haer befluyt, fop verhoöpe „^^^vb
M!^. tullen góedt vipden Commiffaffiièritis^^ toei^te'widcke ick ten eerften fai kooné in^^i» ö'fef
de |
-ocr page 415-
384 S A κ E Ν van S τ A E τ
1668. de handelingh van defe materie, en aendewelckeick ——— t'cenemael bereyc ben de volmachten, welcke fyne Majefteycdeh Koningh mijn Meefter my in die ge- val heeft gegeven, ce Vfrconen,
3i>'3inrta(Tatieuc!Sban&efm toon&en niet filö'tP?oiiCt ban Hiltentattte/eloersi geftelijt/aeti ©iancficijcfete p^cfmtecmiEp toiccbm geb?ae0fjt/ toanneet ©?anctjcijtli niet am - nam ofje laji fta&ijen om öan teem ©?aiitBcijift te Dieherti ^p i^Uen igeen. €noela»t / totüeitiie bccbec gaen/ftötcfite tot tien epnüeiienï^eec Tempie {jaït'jSanïiecen baegöS 3iuïttentte/l>oojïiei|cecmvanGe|iicom en Coiter- man, ban fijn Eoseinent afgeljaett cttiic toebec gelept tgp bwö oelogeecttit een ïleciierglj : Itaeit p?e^nteeci te Dem ifjet Eogemcnt bait b' ^HinbafTabeucsi <Èitca= o?tiittariii. Ép fpiacft m't öEngelsi : öocB gaf Oet obec in 't ipcanji. 't obec - een - tlemmcniie inet ï»et Cuebenttael. ^e ï^oningi) llelije een anöec 9lilteniati= be : nameüjcli / of öe ®?et)e te maften/ of ( fo ©?anchi röcft niet toilbe ) te samen t' agecm ; cnbe öaec obec gieu te fluptert.'öaci; ijet opgemeüje SCltecnatpf ban befen ^taet niet becbec ging/ aljs om aen ©?an£ficijc{t ie boen beïjouöen toat jp Dab/of een aequivaient :ïioe; UjelbpmonbebaecDpgcïiaentoiect;bat/alsi djcii nu fobanigenaccoojbt toebecfpiacft/ befen Mtàet foubebetooben te b^eiien.
aïngelantgaf te ftenncn/men moelï gecefolbeect jijn ©lancltcijcft een rebdijcite ®?cbeboo? tc fjouben,· of/bpont|lenteni$i/Demmetgemeene macfit tegen tegaen.
^eöoningin Elizabeth, alleen flliS Itoning Hen- drick de IV. eenjï ontcent Caiis quam met (Ccoupen/ in fcljpn / aljS of Dp bJilöe Ijet ^ebeclant attaguecen / QMamtnpecfoontot^otibec/enbe liet gem toeten: tiat3e niet ban baec foube gaen / boo? bat gp oocft bec- troc& ;5ao iatoucsi bjasi jp/ ban bat ®?antficijc6 petsS feiubepjetenbecen op i^ebeclant. j^uSab <2ttgelanbt heel meet reben baec toe»
g^e ï^eecen ban Geilicom, en anbete/met ben ^n- gelfclien €nbope iCemple( feec ampel tegen be ^an^ fcöe beffeinis fp?eecfienbe) tn conferentie getoeeji aè/toiecbenben ttointigOflen geautöonfeect ontme met ben boo^iioemben ïleece Tempie een p?e>ect ban Eigne bifenfïbe/tulTcDen ben 0oogB|lgemelben feo^ ningii enbc befen ^taet / op 't papiet: te b?engen : la= tenbebaetinnemebeinfluei-en befebentien ïictijche; len/calienbejet fiutft ban be €omme«ie/neben0 ïjet (Ccactaet ban ©?ebe / ben een en bectigöfien lp lefielycii fot Breda ge(ïooteu;mttfgabec$i een lect ban mutuelle becbintemffe om te mogen bebomen cenfebececrtfpoebigeuptbomlie banbe <©o?logl) in be^paenfcDeilebeclanbeu/boenbe baec ban aSap' 50?taeni)aeci|o.,ïKog.
tCot noti) toe Dabben be i^eecen Jfimbaffabeucss ban befen ^taet op be grootefafte(bec 3tlliancie tegen 35?ancbcijcli / nocD geen lalï of o?b?e ban öaeciloogD iBog. ontfangen/ enbe alfoo 3P gillen bat naec b' aen^ Bomjiebanbenlecc CDebaltec de Tempie in ben 3|age be boo?f? fafie boo? ben feiben onttoijffelötit met ecnjl foube toojben gepoufleert / 't geene fubject foube gebenbannieutoebelibecatien/ fooDebben 5p moe^ ten lìti sitten; €nbe Oebben onbectwfTcOen eenigDe mitibece faften beginnen t' entameren ί gelijeft als ge^ toeeflisp?etenfie banbe Crebiteurenban be^iomni
ginitebanBohemen.
<©êJijfliipoottibpben3|eer ^riington ,αΐ.β poftf meelter<i0£itctael ban Engeiant ,pbcr bacD/ebocD tatnöcö toefonberb^cDt/Del'bcn boen acuDonben/ om bp gef(D?iftc te mogen Debbcn beflelfsi tonltberatie opöetpapiet/'t geen jp op Dct fubjectban't ohet^ Ujengenban toebecsötis toeetbelijcDe iS^ieben/boli^ genis ΐώ bzaet ban ben bijfben tE>ecemb^ berleben aen
Dabben toegesonben.
ontwoeiinge bie alS bojen bp gelegentDept/fpjei tórtbe met een enbc onber Jgeeren ban ben ïtaebt / bàtt'gettóectil ban Serenarne ontfingen/ beeb Dier m |
banfgnifïaebt/foubÉ5ön:om/foci te booifsptetfe ift-s boo? Sr. Harman geoccup?e« foube ΐϊΐοββη toefen /-i^' bena fide, in tonfD?mitept ban get ^cattaette fulto relKtuecen/ geltjtli men öaec bericDte bat mért in 't ce^ garb ban be ipcanfcDetn be Weft - Indien Dét (€tae» taet ad Litteram ooc6 pMnfiuelÖth ejcetuteeröe / ettite fionben oótfi inbec baet genecalöcft anbecs niet / fien / ofte be intentie ban fiin Ji®aie|lept / enbe beffelfis siu ni|ler.if gingD baec bol&omentlöcfi Deenert om met paec ^og.t'onbecljoubeneen opcecDte/goeiiÉ enbebettroube tonfibentie.
3ïc8terbotgen!Sbelaeil-Mptgefiomeno?b?ebanftji ne USa/eflept beben be jnfiiciecen of iïetètecss banöi pjobincie ban Lacafhire :alle ^apifien enbe bie gene bie gefufpecteect toaren foobanig gejint te toefen booi rjaerfajmen/omDaetben €ebban Suprenacy en&e allegantietcboen boen jenbebermitii bie ^jobintii banEupbenbanfobanigen gejintDepi b?i>bol toa?/ toietben be boojfj itecDtetji boo? be (troupe paetìie- bolcftban8etfelbe<©?aéfftDap geabfifieert.
3[n gebolge ban't geene onlangDiS be ïSibbec Tem- pie, o?binari!ï €ngelfcSe iRefibent tot 25?u|Tel Dier in paffantDabgebifcouceect ban ben ïioningDiS goeie genegentbept/ om be Danbt mebe te fïaen aen be nebeci leggtngD ban b' (0o|logD tufTcIjenbe ttoeeï^roonen / tst Dp baet na alö <extcao?binatisi «Snbope toebec gier gflebotnen/enbeDeeft ober gDegeben be bolgDenlje 25?iefbanCrebentie:
I/aufs & Tuijfants Seigneurs^
NOus avons regardé avcc bien de déplaifir lesdifti ferente qui font furveous entre les Princesnoï voifins, fouhaitams que noftre entromife & me- diation foit capable de les eceindre pour Ie repos de leur fujers,& ceJuy de laChreftienté qüe lèur avons fait of- frir avec teute effi^cace poffible;&tbinme ils nous ont cefmoignè tous deux , qu'ils l'aggreoient j noos de- vons efperer , qu'avec l'aide , & concurrence des Princes êcEftats voifins,vous en tirerei à la fait la fatis- faftion que nousyfommes promife. Les Ambafli- deursExtraordinairesquevousavez auprezde nous, nous ont entretenus plufieurs fois, fur Ic fujet, & tfr moignés la part que vous prenez à eet afi&ire, & nou» ayant reprefentez les expedients &adjuftemerits, qui vous avoyent femblés capables d' acheminer la paix » nous avons crcu que nous ne deyions plu» perdre de temps ( voyant comme la faifoii s' avance ( à eri faire lapreuve conjointement avec ypusj j4.ce propos nouS avons trouvè bon, des vous dépefcher en toute dili- gence leChevalier Tiniplt,ea qualité de noflre Envoyé Extraordinaire, pour traiter & condurre avec ypus les moyens d' effeétuerlapaix entre les deux Cqu- ronnes; ou d'aiTeurerautremencnosfujctscommóni! des mans, & calamite dont ils font ménafle dé® guerre, fi, pour nòe peches, Dieu vent fouftrir qu'el- le dure encore, Vous donneres, s'ilvous plaïtj^en·' tiere creance à ce que noilre ditEnvoyé voos dit de noftre part, St parciculierement, quand il vousaflëu- ; reradudefirqiienousayons,d'afiërmirla paix der- nierementfait entre nous de tous les oiRc^s pofïïbles. d' amitié, & de bon voifinage. Dlea vous j&c: Don· aélezjanuier 1667. ' ''
■ ■ - '-,^···· i.ij'i
Hooghende CHogende Heeren. -
■1} " ■
Wi Deinen aengBefien met bed mifnoesDi»^ berfcDiilen öiegDifefen föntufl'cDenonfejlfl'' burtigDe pjincen / toesifcDenbe bat oiiss onber* toint enbe bèntibbeiingDe matö bcguaem fónbiete blnlTcDen/.ontöemlie ban ijaw;#nbecbanen-/|rtöe btê ban Det Cfetflenaom j 't toeltïi top Dun Öelw» boen aéiilBebén met alle moöclötbe ίη-αφ W® fp ö^bèn b»i$J gDctupcDt Debben bat Detboo? aen^, naèmfiattbeirtj top moetenDoójiêrt/ bat mét ber |
■ i·;,!
-ocr page 416-
iêm
en Ö O R'L O' Gi achtenìtkertighflekeek 385
' ffiicbDctt. <e]Ctrao?itmari!S ^efanten We'ö Sri Di' oitii Diööm / öeöbeit oiis bcefcïjepUe repfmon» hcrHoiiöcitoP'tüóojtlul/ enïieöetljaontiiet öeclïiiea iicincnmöEfefaecfte/ en&e IjeDöeniic oirtf ljoo?- rTiftrft öi nutricijcpt cnijc bececninge ïiie u Oaö&cit De- η amtcfJclwcDt te toefen om bc ©jecteacntccacn/ ioti licbbcit gelooft öat top egeeiiert tijUt mecc ιηοείίεη iiaiicfeti( mci'rfteiiiiealfoo'tfapfoeniiacciiect )iieöe5 Mjodjinöc baec ban te öoen oefanicntlöcttmet a «Éis./ sLoiiiljcUben topöoet Detoon&en uaftetoeecïiïöDcn i l allee epie ö^ii i^tbUet: Tempel, tnbec ijoettamcBept an onfcn iïictcaoitimacilTcrt «EnUopc om teBaniielen fnüctc iiefluptenmet ube mtöïi^cii tot een ®?cel3é tuffiliai öe ttoee €toonen ; ofte anïiet|ïntjef onfe oDe- iiicenc iDnöcL-fatente bei-feccfterenbnnïie jammeren Éii&eoitgelHCften itaecfeboojijcn <©o?iagömeiie oije^ i,,c«irfit#i/ ijS'tfaecftctt/ bat «ifJobtter oojfacchcn ban onfe iSonbett/ geboocijt batfeölpft buecen. 4ÖDp gr. fiilt in bien't a öeltefi;/ boltiomm geloof geben acn't eeene onfen <!5efant u fai fcggen ban onfen 't toe^ (icn/ enöe Dcfonbeclijcli / al.si fjp ii fai beufeecitecen ban bc ncncgaitijept bte top ijeDben / te ftebefttöen be ©lé^ öc lactt tiiffcijen oniS o^maecftt / ban aite moöBelöcöe Ijcliitmnofnban ©^ientfcijapenbcbangoebe SSuer^ fcijap/ uto/?r. «©eortien ben ^o.^anuatp 1668.
^ijncJJjopofitietoasi. Hauts&TmJfants Seigneurs.
COntmifa Majffii Jtla GrauJe Brittaigne ieV-bytnen Μαίβπ) a Ji/iatrowaeles bom ejfeds dt la dirnien Paii( (IW· comhie » Brida avecuos fiaati t5 Vuiffants Seignew
rits, atijp! bint qnt la fienne propri y Ö ni fait pas dt dmte fjuivos H.iS P. S, n'àytnt αιφίπ genir»l aujjj tien qu'ttt jmktilier·) fa Majfflè efiime pasaumtie arttre chfe plus pro- frt a aiigmntnttr lafatisfaSion mutatili, ζί iftahlir la fiurit'e dl ms diux miions, quel^accroiffenunt dcla^onfianfi ^ miti'tilitjii cmtracbè elitre S. M, ^ t/cs iÌ, Ö P. S. f»r wu Allimt mare plus ferme, Ö pi*" eflroiti in .mie ctnjunc- titru
Et emine S. M.ctnientidefisgrands ii? PaiJJams Royou' (HIJ '6 dominions qae Ie Dim tout puiffaiit luy a donne, par iitii Jmif/ìea indifputable , ne tonvoit rie» d'euirttj, impari» η'ιβin/pired'iMtres penfees , quede celles de lapaix ccmmune ΰ repos dt la Chreflieate , Sa Majeft. fetromte maintenant fiii/ibltmint touche de taut de calamitei, nttxqutUts tant d'au- tris ftrint expofet. par la coittinuatioa d$ la guerre , depuis peu cmmtiici enire lts deux Onronncs Voipnes, Ö lajueSeevec hfmie detemps ne pMrrapas maiijaer d'ttivilopper la plas grande part des Princes^ Eftats Chrefiiens ficefwlane ft pint efleindre devant qiiil monte tres ham j EtS. M. (reit jurienae pourratant contribuir a ttn heurittx Cé promtac- coimodtmiHt de tette querelle, «y par la refiaitrer le repos i la ^hrepmte, camme une mediati»» jointe de St M, de V, H. ^P.S, aveclis aHìeidel'u» , "ddel'autre, entrt les Jiux t a preftut en guerre, Surcis deux; cenjiderations S. M,a trattve ion dem'envtyer àV.H,^ P. S. avecplein poHvoir i de traitevÏS condurre far tom ce qui fera trouve oeceffairt entre S, M. (gV.H.iS P, S. dans l'adjaflement de tous matitres tentante! β ces deHx grandi fins, ij puifqmrii» ne pourraconduire ces negotiaiiòns «Jitr iffeSfafcite tant qtte la promptitude de lettr conclujisn, j'tfpere qne V, H. Ρ. S. trouverent io» dt orAóhner it (^ommijfaires , avec qui ilpourra au ρίπβοβ entrer fur le yaittedi ces matieres , ÌÌ auxquels ilftraj tout preft d\xpofer, '"pltitis potivoirs atte S, il. le ^oy nua Maikrt r»'rt donne
etite ouajiott.
Ho. Mog. Heeren j ^
Alfooben ïjoninrjl) mpn .#ei|Iet/ fijne IH^'
jclìcpt ban Groot .Brittannien Mtéebe be ^òebè
effecten ban be laetjle ©?eebe/'meta BooöÖ Jiaogcnbc 3|eecen binnen Breda gefïooten/ öeéftle^; e«t Qliebonben/, alöförtepeften iutecefi/footoÜflP nwttoijffeieiibata i|oogD ^ogBenbe foofn'fèenci
VL Deel» |
taelalif patifaiÖec'tfelbificDiftón rterttirt cenbctot onberiingefatiiifattje ntetöeter om te beri nieerberen enbaflte llelien tot berfeetbergcptban Depbebe l^atien/ tnbefDrtroutoitfteptenöe b?iêriti fcijapalreebe gefïooten/ tuffcDenfijne iKajefleptert a i^oogö HSogljenbe/ aisün befe conjunctuce bart tpbcn te ftupten een ballet en nabete ©jebe.
«enbe gijelijcH fijne iiKa/ejlept ntctbegrooKinbi macDttgije ïSomngijtijciten cnbe S^eerUjtfiïjeben/ ttoelch bm tiimacütigen <il5oöt Op eene ontoebec^ fp?cecfielijthe fucceftte ijem gegijeben öeeft/ te b?ebeii t^/ enmetenbegiieiWban anbeuen/ fooenfjee^öp öienbo^bece gebacDten alsibe aigeineene ©^ebebart t €0?i|ienci)(6. ^öne iBaieflept bint (ïfö i)ecte=« lycft' tieb?oelïboo?be mifecten/ toaecinfoobeeiani
ter tijbt te Detotmpeien bc meejle part ban be Cfei» (ten jB^tncen en^êtaten/fobit bupteer'tgcootectsi niet upt oiieWufi en too?bt. oenbe fijne USaieliepbC gelooft bat geen bingijfoobeelfal contribueren/ toi een gelHiBigfj en UaeiHgij Sïtcommobement ban befé aueliteottttegetjieUenbc ©jebe ban't €lj?iflentöciÉ alisbemebtatiebanfijne SKaicfleptena Éo» HSog* Jgeercn/ metbe <®caliieerben ban b'ecnen b'anbere tulfcDen bettoee Croonen jegDentoooibigöin ©o?» logö.
<0pbefe ttoeèionfïberatten Beeft Sijoe Majeftcy» goebtgöebonbenmpaen a^ooglj IKogÖinbe ren met boBematijtte fenben/ omopalieii'tgeene
noobigljfaibebonben toojben/ tetratterenen fium» ten tujfcöen fijne iKaieliept en a ^jogSHSogijei.,, ï^eeren tot effeningBe ban alle faetfien/ aenöefettoei
grooteepnbenjijnbei «Cnmitftóenmenbefe liego^ tìatie niet beter tot fijn effect fian bjengöen/ om te
len/ foobi
DaelÜgöer totbe Conciufte te tomen/ „
tcft bat a Jlogöenbe l^eeren (Villen t-___
binben Commtffarifen te o?bonneren/ bat icfi otfÉ fpoebicBHemod&t ban befe faecfien öattbriert/ aenbe toelf6etc6 altijbtBerept ben te toonenbe 3&olma(5teit btefijpe jaaaje^^tben l^omngïintpn IKeeffwop befe occafte mp segeben Beeft.
be ]^ergaebertnge oBeititrobuteert / «tbe op m groo^ ten ïaecfietti^toel met armen nebet gefeten jönbe/ Beeft upt {nracBte ban be geitielbe Crebena'ad gebaen fijne mopolïtie/in be <SngelfcBe®ale/bp monbey^ oocfibefelbe berbolgens obergBelebert Bp eefitoif^ te in be f ranfcBe fÌEaele / foaer naer öeA ban Paiiant, ter ©ergaberinge ©?efiberenbe / ben gea mdben ï^eer €rtrao?binari!S cnbopé tn bcifranfiöe (Caele bejegent Beeft / met bé complimenten op ofeta gelijcfiegBelegeHtBeptpa(renbe;baeF mebe ben feU ben toeber af gegaen is/ enbe iö boo?tsi goebt aBebon=* ben boo? befe repfe te berfoecRen enbe commtttereil
(Sebeputeetbén'totbefecreeie icanfcBe (à<
len gemeltot %er ^iStaOibtnatig _ obet'tfiibiectbanfijne CommifiienocB befen tweci
mibbagD in conferentie tetfebeiienbebaec bftrt wpf ponteboenj^eÌ$.ij$eenatte1»ànpoubo{ropgemaeà( boojenten.bejtoebebatjibe jJemeueΊ|eerm ^Φφί' teerben/teit epnbe / OmtHe met ben mee^gejePb^ ï^eer<e);trtoibiriaïiiS<enbcpè te mogeh Bànii^'/ enbefluptem ï ,
gn conferentieBOtttentieBeêftBBftooiit p 'iibtìs boir / en berSlàett laft te Beb^en tot Bet ittaeiieit biti een ^lltancie befettjibé perpetuate / enbe bdt fod alü men alBter tot toeber - jöbi» nut met Bem Bet fou" beeenieitoojbett :€nbe bepbe beelen ga^craenef gen jtjnbe/isÌ uten'tBae^ eeniS e^o;tien:(oobac jttoee concepte (Crdttaten toierben iSaterbagB ben éen en tbüintljjBlien ter ®ergaberinge selefót enbeg»» |
-ocr page 417-
SS6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
«Sontept fCtactact
ncneaen- ^^^^ Dominum, Dominum Carolum M^nae φο;Ιοπίι Brittanniffi Regem ab una, & Cclfos ac Prsepotcntes SSiawh- Dominos Fcederace Belgii Ordines Generales ab al- ijfcft en tera parte conclufis, priftina inter utramque nacionem Jt>B»m· amiciua ac bona correfpondeniia, annuente Divina gratiaj reftituta> adeoqucad przcidendum otnnem omninoio pofterumnovis diUìdiis anfani acque ad prsevenienda nova inter ucriulquc partis fubditos acci- dentia, qu« didtam amicitiam & bonamcorrefpon- dentiam turbare aliquando poflenc, in arciculos quof» dam legefquenavigationis ac commerciorum ibidem confenfum ac fpeciatim undecimo didi trai3:atus ar- ticuloftatutumiit, utididus Dominus Rex ditìique Domini Ordines Generalesmaneant Amici, con- foederaci, necelfirudine& amicitià conjundi & ad- ftridi ad jura, 6c jmmunicates fubdicorum alterius contraquofcunquedemumtuendas, quiutriufvisfta· tus pacem terra marique difturbare conabuntur, vel qui intra alterutra dorainia dcgences publici utriufquè ftatushoftesdenunciabUntur, neque tarnen fpecince definita reperiantur media auxiliave j quibus foedera- •torum pars una alteri tali cafu fuccurrere debeat, dido autem Magnas BrittanniK Regi didifque Ordi- nibus Generalibus ilet fententia ifta paita corroboran- dimagis, magifque perficiendi, placuit in primis at- que ante omnia didum tradatum Sredx conlufum dit^fque leges navigationis, & commerciorum eo fpcdantcsconfirmare, quemadmodumper prefentia confirmantur obligauone mutua, atque indilTolubili eas bona fide obfervandi atque adimp endi, jubendi- quc ut àfubditis utrinqua exdè atque religioio obfer ' ventur atque adimpleanturjuxtagenuinumdiditrac- tatus didorumque articulorumfenfum actenorem.
Ut autem prxtereade fpecialiori auxiliorum mu- tuo praÉftandorum defignatione prioribus padis omif- fa, prò amìciti£e inter didum Dominum Sfgtm, dic- tofque Dominos Ordims Gintreìn incremento majori Gonilet, ucque fecuritati & dcibnfioni mutux utriuf- què Status contra infeftós conatus vel infultus hoftiles ^ quoquam. forte, quòcunque fub pretextu inftituen- dos, ardiori fosdere atque unione plenè profpiciatur j Nosinfra fcripti, virtute mandati plenseque potefta- tis nobis conceiF® atque inferius inferendo, conveni- iBiu atque ftatuimus, didum Dominum MagtmBrit- imnia Ktgtm , didofque Dominos Taderati Belgii Or- Λρίί^οίΓΛ/ίί invicem obflridos, unitoà, atque con- fccdèràtos fore, quemadmodum viac vigore prsefen- tiùitì iavicem obitridi, uniti atque conFccderati funt fiéive ìtftnfivt firpitue, modo atque conditionibus fequentibus. ■i
' Quodfi principum Statuumvcaliquisaut quilibet àlius , qualifcunque ille tandem fuent, nmine acctft» fub^quocunquepretextuinvaferitvel invadere tenta- ycritj Territoria, Regionefque , aut locaqualibet fiibditione didi Magna; BrittaaniKRtgis {ita almmve quemcumque adum hoflilem, terra marive contra didum Dominum , cjufve fubditos exercueric, didi Domini Ordims Gimreits tenebuntur, quemad- modum virtute priefentiura tenentur dido Domino Xegi,. ad infultus eos, adufque hoftiles arcendos , ftipprimeiidos «atque repellendos >debitamque damni «lati réparationem obtinendam, auxilio adeOfe qua. iir<i/i>ie Br//('fii'probe inftrudisj quarumjee- tamiittiMifixaginteià eSUigintà Trrmtrita Btìlita ma- ìor^, bpminefque fcrant fingulaefada
jtiftsi compenfatiohe aut retributiope inter eas, qusc numèrofiore & eas qus minus namerofo milite naO' ipftrude ertlilt; qUetuarduim ίΛιχα gnadragint» T'rmentis, homioibufque ad minimum Itktnm, fada compenfatione, utfupra, inilradE fiiil qaselibet & nulla reliqoaram mitiusferacqaam yi^wteftx Tmmm'»i hominefqac amum iS^tin^agime
apnjobeect ; «n^e ilaetrìta^ tien ti^le en ttofntto^en •—r— gcflooten«niie 3ÌÌntieti« tuefenfìiie·
)t ^^ Uandoquidem paais.oon itapridem Brcdaein- V / ter Sereniflìmum & PotemiiEmum Principem |
atqtieinraper/MmiY/f ^ifftiiw Qf vel valore jufto ejufmodianxiliiinpccanianomeian., do, proatdido Domino Sijieligereplacoerit, γΜ parte tali prsedidi anxiliiaat didi vàloris in pecunia quxàdido Domino expeteter ; Pneftabontur didaauxilia intra fi» fiftimanarum ipitiam ,poüquttii poftulatafuerinc, didifque Domini® ΟτΛίΜίΛΐ^^ΐς, to Domino Ke^» retundentur impenfx omnej intra triirinium à finito atque extindo beilo nomeranda®,
11·
Quod fi Principum Statuumve aliquis aut qoilj, bet alius, qualifcumqne ille tandem fuerit, nmint Mw/f», fub quoconque praetextu, invaferit, vcl in- yadere tentaverit Provimias Confaderatas aatlocaqojc libetfubditione Didorum Dominoram OrAn«m G». nerahum fita, velin quibus ipforum milcs praefidio pofitus eft , alumve quemcunque adum hoftilem terra marive contra didos Dominos Ordines Gene- rales eorumve fubditos exercuerit, didus Dominus Rix tenebitur, quemadmodum vinate praefcntiutn tenetur, didis Dominis Ordinibas Generalibus ad infakns eos adufque hoftiles arcendos, fuppritnen. dos atque repellendos debitamque damni dati repar». tionem obtinendam aaxilioadefle quadragìnta navUnt Btilicis probe inftrudis, quarum guatundttim à/<««. ginta ad eSui^iata tcrmiatd htllica majora bomincfque qHadrtugtntes fingaise ferant > fadaj aftacompenfado- ne aut retribatione inter eas, quie numerofiorefic eas, quae minus numcrofo milite nautaque inftroöae erunt, quatHerdieim alia; à .jnadra^intttüd ftxagint» tor- menta , hominibufque ad minimam tucmtis fkfli compenfatione utfupra, inftruótie fint quaelibet, & naila reliquarum minus ferat quam trigininftx tor- menta homineique centum guinquagima j atqae infaper ftxmilltpcdìtìhus Se equitibus quadringentisvehìHoK j ufto ej ufmodi auxilii in pecunia numerando, proac didis Dominio Ordinibus eligere placaerit, vefparte tali prasdidi auxilii aut didi valorisin pecunia qu» ab iifdem expetetar. Prieftabuntur autem dida atnci. lia ìaa&ftxfiptimoMrum fpatium, poftqnam poftnhta fuerint, didoqae dommo Regi à eidis Ordinibni refandentur impenise omnes intra tritnniumìi finito acque extindabello namerandum.
III.
Didae naves bellicse ac didae Eqaitum pedìtnm- qne copiseauxiliares,naviam &copiaram prafetìl cxteriqac OflBciales bellici minores, vim atqae inja- riam paflbfabmiffi, ejus voluntatem refpiceretcne- bantur atque obfequi mandati; ejaseoramve, qaoi fummà cum poteftateexarcitai fuo terrà marive^·· ficcrcvolaerit,
IV.
Qao autem exada computatio inftitui poffic ìm- finfarum, intra trinm annorum fpatiam, poftqaim bello finis impofitus fuerit, reftituendaram , vel etiam jufti earnndem valoris in pecunia numertt&i quam vim hofticam paflb loco didarum navium, Eqitam, peditumque vel omnium vel pro parte eli- gere fortè placuerit, vifum fuit impenfas qaataor- decim navium à fixagintaad dSi^ïom tormenta inftrBC- tarum, gsRimiiTepieùoailodtcimmìllifimfexnntmmSc fixagiuta fix liirarum Sterlings, five monetae AngU- canae, earamque quatuordecim, quas a quedragiat* ad fixaginta tormenta ferant, quatuerdicm miHihmU' iris SttrIingSi reliqaaram aatem i/»#/fc«Df ,/»«r M'W'i»^ ej ufdem mctuta libris, [tx miìh aatem piditts ftftm mìl· Mus ϋ qHingemis lihis Stirlings, qHadriageMtfVtrf tis, millt qaadraginta tjufdm mtnitit libris, prof mtnfi computandis; omniaquea dido qaidem D» Rege Ma^nu Brittannia Lendini, à Dominis veroOf- dinibus Giniralibus jimjii/rei/nm/folventur juxtacuffum Cami)iieotempore, qaofolatlopreftandaerit; pre
primo aatem menfe refpedafiAtemftipradidoram,
mfuper perfolventur fix mlUlibr» Stirlins, piJKiam nimirom ad eos confcribendoi inftraendofqoe ae- cefTariam»
Fosdus hoc omniaque & fingul» eo content»» di^ «!!■ ^ " Domino |
-ocr page 418-
en ο ο R L ο G. acht en veerüghfie keek. 387
Domino Rege Maga* SritanU diaifque Dominis Or- Generalibus FosJcratarum Provindarumpet pacenies utriufqüe partis literas figillo magno municas debica Sc aurhenticà forma intra quatmr fiptimam proximèfequentes autcitius, fifieri poteric, confir- mabitur & racihabebicur , mutuaque ratihabitionum jnllrumeiita intra prsedidum tempus hinc indeex- tradencur,
Nademael door het Verdragh,'t weick onlanghs tot Breda tuffchen den feer Goedertieren en ^ rnaclitigen Princeen Heer, Heer Karei Ko- ningh van Greot Brittannien ter eenre, endede Ho. Mog. Heeren Staten Generaelder Vereenighde Ne dcrlanden , ter andere zyde is gheflooten , de oude y„n,fchap en goede Correfpondentie door de Cod- delijcke Genade tuffen beyde de Natiën is herfteit.
Endaer en boven om in't toekomende te benemen ilderhAde occafie van cwift ende oneenigheyt j roiis^aders omme te voorkomen eenige nieu wcroe- vallen, de welcke dc gemelde Vrintfchap en goede Correfpondentie tuffchen beyder zyden Ünderfaten t'eetiiger tijdt foude mogen verhinderen eenige Ar- ticulenen Wetten van de Z;evaerten Commercie aldaer zyn goet gevonden, ende fpecialijck in't Xi, van't gemelde Tradaet is vaft geltelt ;
Dat den Hooghgemelten Heere Koningh, mits- gaders de hooggem. Heeren Staten fullen blyve Vnn- deneode Geallieerde, dooreen nauwerband van Vrientfchap vereenicht, engehoudenom de Rech- teuende Vrydommen der beyder Onderfaten tegen veder een te verdedigen , de welcke de Vreeie van een der gemelte Partiente Lande of te Water foude willen beletten j ofte de welcke onder de Heerfchap- pyevan een van beyde woonende openbare Vyan- den van beyde de Partyen fullen verklaert worden. Sonder dat nochtans aldaer byfonderlick werden be- vende aengewefen te zyn de middelen en de maniere op de welcke beyde defe Geallieerden den een den anderen in fulcken gheval, ghehouden fulleu zyii te helpen befchermen. En den Hoogh-gemelren ICo- ningh, mitsgaders de Hoogh-gemelte Staten vaile- lijck hibben voorghenomen het gemeite Verdragh meer ende meer te bekrachtigen ea te voltrecken,
Soo is'tdat eerftelijck en voor al is vaft geilek, het meergemeitc Tradlact, 'twelcktot Brtda isgeiJo(> ten, mitsgade: s de gemelre Wetten van Navjgatie ende Commercie daer toe behoorendete beveiligen gelijckcrwijs de felve by deie tegenwoordige Hande- linge werden bevefticht,omme de felve door een on- verbreeckelijcke Verbinteniffe ter goeder trouwen te achtervolgen ; en te volbrenghen ; mitsgaders te belaften dat de ielvc van wederzydes Onderfaeten volkomentlijck en Religieufelijck achtervolght ende volbracht komen te werden, volgens den oorfpronc- kelijcken fin en inhoudt van het meergemelte Ver- dragh en des lelfs Ariiculen.
Ende opdat daer en boven tot vcrmeerderinge van de Vrintfchap tuffchen den Hooggemelten Ko- ningh en de Hooghgemelte Staten kome te blijken een fpeciaelder aenwijfmge van hulpe de welcke on- derlingh fai moeten volbracht worden, ende in het voorgaende Verdragh niet en is uytghedruckt, en de fecuriteyt ; mitsgaders de onderlinghe befclier- minghe van beyde de zyden, teghende vyandlijcke machinatie en aggreffienj van wie, en onder wat pretext de felve oock foude moghen werden aenghe* ■vangen, door een nauwer Verband ende Unie vol- komentli)ck ten vollen wewien beforgt enverfekert.
Sozynwy ondergefchrevenuyt kracht vande laft cn volmacht onsopgedraghen, enhiernaer byte voegen, overkomen, en hebben vaft geftelt ; Dat de meer Hooghgemelten Koningh van Groit Brit- tannim en de Hoogh-ghemelte Staten Generael der vereenkhde Nederlanden onderlinghe fuUen zyn verbonden, vereenight en geallieert, gelijck de felve «yt krachten vigeur van defe tegenwoodlge Hande- unghe onderlinghe zyn verbonden, verceaichtcnde geallieert dooreen altydt duerend defenfif Verband op de volgende wyfe en conditie. |
ï»
Soo wanneer eenige frincen ofte Standen of ye- mant anders, hoedanich de felve oock foude mogen zyn nitmmt ujtgtfondtrt, onder eenigerhande pretext komt te overvallen eenighe Landen, Rijcken ofte Plaetfen, ghelegen onder het Gebiedt van den meer hoogh-hemelden Koiünghvan Grttt Brittaanitn, of eenighe andere vyandlijcke a<itie te water ofte lande tegen den hoogh-gemelten Koningh of des felfs on- derfaten komt aen te rechten ; in fulcken geval fullen de meer hooch^gemelte Heeren Staten Generael der Vereenichde Nederlanden gehouden zyn { ghelijcki de felve aireede uytkrachte van defe tegenwoordighe Hindelingefchuldighzijn) de hoogh-gemelten Ko- ningh om fodanigen overval en vyandlijcke aentaftin- geafteweeren, te verhinderen en te verdryven, en omme behoorlijcke reparatie van gheledenfchade te moghen bekomen, behulpelijck cezijnmet vtmigb wel gemonteerde Oorlogh-fchepen.
Van de welcke vembitn fullen voeren yeder van 6a, tot 80. heele Kartouwen cn 40®. mannen: metbc·· hooilijcke compenfatie en verdeelinghe tuffchen de geenede welcke meerder of minder getal van Solda- ten oft Soots-vulck fullen op hebben.
De andere ιψ. Scheepen fullen voeren yeder van 40. tot 60. Kartouwen en ten minften 300. mannen met behoorlijcke compenfatie als vooren.
En de rcfterende fchepen fullen yeder niet minder mogen voeren dan 36, Kertouwen en t f o. mannen« Ende daer en boven met 6000, Voetknechten > en 4.00. Ruyceren ofte met aentellinghe van foo veel geltals fodanige hulpe wertgeoordeek waerdigtezyn fo als de geme te Koningh fulcx fai goet vinden ende verkiefen ofte met fodanigen gedeelte van de gemelte hulpe of de gemelte waerde aen gelde de welcke van den hoogh-ghemelden Koningh fai werden verfocht en begeert.
Endeialde gemelde hulpe of byftant werden vol- daen, binnen den tijdt van fes weken naerverfpeck en afvorderingh van de felve.
Gelijck oock de hoogh gemelte Staten, van dea hoogh-gemelten Coningh binnen den tijdt van drie laren te rekenen vanheteynde ende ophoudeh der Oorlogen fullen werden herfteit alle de onkoften de welcke van haer fullen zyn gedaen.
,1 f*
Soo wanneer eenige Princen ofte Standen oft ye- mandt anders hoedanich de felve oock zyn nieraandt uytgefondertonder eeniger bande pretext komt ofte poogt te overvallen de Vereenichde Nederlantfche Provintien, ofte eenige Plaetfen de \yelcke onder het Gebiet vande Hoogh-gemelte Heerén Staten Gene- rael der fel ver fijn gelegen ofte in de welcke defelve haer Κ rijgsvolck en Guarnifoenen zyn hebbende , of eenige andere vyantlijcke handelingh tc warer ofte te lande tegen de Hooghgemelte Staten Generael ofte der (elver Onderfaten fai komen te plegen, in fuiken geval fai den Hooggemelten Koningh van Grw Brit- tfl»«/>n gehouden zyn ! ( gelijck de lel ve uytkrachte van defe tegenwoordige Handelinge fchuldich is ) de Hooggemelte Staten Generael om fodanigen over- val ende vyandlijcke aentaftinge af te weeren te ver- hinderen en re verdry ven j mitsgaders omme behoor- lijcke reparatie van de fchade te moghen bekomen , behulpe ijck te fijn met 4e wel gemonteerde Oor- loghfchepen, vande welcke 14 fullen voerenyedef van 6a, tot 80. heele Kertouwen, mitsgaders 400. mannen, met behoorlijcke compenfatie ofte verdee- linge tuffchen de welcke meer oft minder Soldaten of Bootsvolckfullen ophebben.
De ander 14. Schepen fullen voeren yeder van 40« totöö. Kertouwen , mitsgaders 150. mannen.
En daer en boven met éóoo. Voetknechten ende 400, Ruyteren.
Ofte met aentellinge van fo veel geit alt fodanigea hulpe wert gheoordeelt waerdigh tezya, looaU d· l^ft a keogb«. |
-ocr page 419-
37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι66δ. hoogh-gemelte Staten Ghenerael fulcx fullen goec vinden en verkleien, ofte met foodanigenghedeelte vandeghemelte hulpe ofte deghemelde waerdeacn gelde de welcke van de hoogh-gemelte Staten Gene- raci fai werden verfocht en begeert.
Endefalde mcergemeltehulpe ofte byftant wer- den voldaen of volbracht binnen den tyt van fes we- ken naer het verfoecfc en afvorderinge van defelve.t
Gelijckoockden hooch-genielten Coningh bin- nen den rijdt van drie laren te rekenen van het eynde en ophouden der Oorlogen door de Hooghgemeltc Staten fullen werden herilelt alle de onkoftcn dewel- ke van den Hooggemelten Koning fullen zyn gedaen. III·
Degemelte Oorlogh fcheepenen Auxiliaretrou- pen van voetvolck en Ruyterenjmitsgaders de Over- ften van de andere Troepen ende voorts de lagher militaire Officieren deweicke de gemelde en onge- lijck lydende parthyefyn toegefonden,fullen gehou- den fyn den vk-il van degemelte parthye te volgenen dcffelfsgebodennatckomen, ofdergeener deweic- ke defelve parthye met dehooghfte macht overfyn Leger te Water ofte te Lande fai komen te ftellen.
IV.
' En op datter een behoorlijcke rekeninge foude mo- gen werden geraaeckt van de onkoften deweicke bin- nen den tyt van drie jaren naer dat den Oorlogh is ge- eyndight moeten werden herftelt.
Of oock van der felver oprechte waerde in baren gelde, °t welck de parthye die'"t vyandlijck ghewelt heeft geleden inde plaetfe van gemelte SchepenjRuy- teren, Voetknechten ot van die alle of ten deele fai hebben mogen verkiefen.
Sooisgoet ghevonden ,datde onkoften van de 14.. Schepen yder van 6e>. tot 80. Kartouwen voerende, fullen werden ghewaerdeert op ι86ίί6, ponden Ster- lings, ofte Engelie munte.
JEnvande andere 14, Schepen deweicke yder van 4.0. tot 60. Kartouwen fullen voeren, op 14000, pont ilerlings.
En van de refterende iz. Schepen op öooo.ponden van de fel ve munte.
En de 6000, Voetknechten 0Ρ75Ό0. ponden fter- ]ings,en de4.oo. Ruyteren op 104e. ponden van de ielve munte voor yder maeni te rekenen.
En fai de betalinghe van fulcx alles, aengaende de hoog gemelte Coning van Grost Bntf. ghefchieden tot Londen,en van wegen de hoog gem. Staten Generaci der VereenigdeNederlanden tot Amfterdam,volgens de keuren van de WilFel op dien tijt op de welcke de betalinge moet werden volbracht :
JSndevoor deeerfte maenden ,tenopfichte van de voorghemelte Voetknechten, fullen daeren boven werden betaelt (>000. ponden fterlinghs, als fynde de prijsdewelcke van nooden is om de felveaen te ne- men en te monteren of wapenen.
V.
Dit verbond en alle't geen in'tfelve byfonderlijck is begrepen fai van de hoog gemelte Coning van Grtiet Britt. mitsgaders van de hoogh gem. Staten Generaci der Vcreenighde Nederlanden , dooropene brieven van beyde parthye, veriien met het groote Segel in behoorlijcke en auihentijcque forme, binnen den tyt vande4eerii:komendeweken of eerder, fo'tmoge- lijck is , werden beveftigt en geratificeert, ende fullen deonderlingheinilrumenten van Ratificatie binnen den felven tijd van wederfijds werden gewiflelt.
Sequitur tenor tmndati à Strettif/mt D. Keje klagnit Brit-
fannia ditti.
CAroIus, Dei Gratià, AngtUx, Scotia , Vrancia , Ö HUirniaRex, fidiidefenfor, &c. Omnibus , ad quos p.r«fents fcriptum pcrveneric" , Salutero : quandoquidumisfitprosfens apud Vicinos Noftros EuropïBPrincipes, utplurimum , rerum Status,ut merito metuatur ne fiamma irta, quEe inter Sercnillì- naos Vicinos Reges bonos Fratres noftrps circa Sue- ciffioneni Brabantìcum, qufeqite exinde pendent, ndper i66l> eruperit, ni communiope quantocius occarrator |
fioitima quoque corripiendo totuui tandem Chriftil anorum Orbem invadat,non nifi multo Sanguine reftinguenda; nos pro ninatoillo, quo in principum Statuumque Vicinorum nobis& Confcederatorum pacem & rranquillitatem fumus animo, ferio cupien- tesut bellum iftud,in proximos quofque mox viturum , & ( quod Principem Sandum Chrifti nomen purè profitentem imprimis dolere debet ) ipfi tandem religioni reformatie funeftum futurum omni meliori modo fiiti queat & fopiri , bonos noftros Amicos & Gonfcederaros Ordines Gene- rales fcederatf iSelgii commonuimus , rogavimufque uti amicitiam, qua; cum illis jam intercedit, artilio- re fa'deris Ligseque nexu conftringatur , quQ aut vicini illi motus , fi Deus, ita voluerit, feliciter poiTint componi autnoftri ipforumfaluti communi- qué Populorum bonotempeftivius profpiciftur, in quo didi Ordines Generales eam prorfus eOe in hoc ne- gotio mentem fuam oftendcrunt, quam & Comtna- nis inter nos utilitas& tam pii in Chriftianiim Or- bem operis fenfus, vindicare poterat ; fciatis ideo, quod Nos fidelis & diledi Noftri Guilielmi Tmiple Equitis Baronnetti fide, induftria, judicio, &pra- dentia plurimum confifi, eundemverum, certuni &indubitatum Noltrum Deputatum, CommiiTa- rium, procuratorem, & fadorem nominavimus, conftituimus, & affignavimus , dantes ei & Conce- dentes, ficut & per prasfentes ei damus & concedi- musomnimodam facultacem, poteftatem, authori- tatemque, ree non mandatum generale paritene fpeciale, noftro nomine cum diftis Ordinibus Gemra- //^iì; vel cum eorum Commiflariis, Deputatis, aut procuratoribus , aliifve quibufcunque, authoritate fuiBcienti ad id inftrudis, fuper omnia & fingala, qua; vel ad prxdidum bellum confopiendum vcl ad commnnem utriufque noftri fubditorumque noftrorum pacem & falntem penitus confervan- dam facere videbuntur , tradandi, confulendi, confentiendi , & concludendi, quseque ita con- clufa erunt & conventa noftro nomine fablìgnan- di mutuoque extradendi , reliquaque omnia factu neceffaria prasftandi perficiendiqae tamamplismo- do& forma ac nofmet 'ipfifi intereffemus facere & prxftare poffemus , fpondentes & promittentes, fìcut & per prjefentes manu noftra fignatas fpondemus & in verbo Regio promittimus , nos quKcenquè a dido noftro Deputato Commiflarioque noftro nomi- ne tranfigentur concladenturque rata , firma, grata, & accepta omni meliori modo , habituros, neque paiTuros unquam , ut in toto vel in parta a quopiam violentar a;ut contraveniantur : In quorum omnium liiajorem fidem priefens hoc fcriptum propria manu fignatum , magno noftro Anglise figillo communiri juifimus ; Dabantur in Palatio noftro Weftmsnajltritnfi die lanoariifecundoineuntis Anni fuprai668. Re- gni Vero noftri decime allevo, fignatum erat.
Garolus Rex.
Oen Inhoud van de lafl gegeven vcm de Coning van Groot ■ Brittannien.
KArel, door Godes genade Coning van EtigehaJt, Schotlant, VranckrycìζJn Terlant j befchermer des ge- ioofs&c. Alle degeene deweicke dit teghèa- woordigegefchrift fullen iienof hooren, ialuyt.
AJfo den teghenwoordigen Staec by deJ^abuerighe Princen van Europa ten meerendëel fodaniglick is ge- fteldj dat niet fonder reden gevreeftibude mogen wer- den , dat de vlamme deweicke weghen de Brabandfe fucceiïie,metdegevo]gen en aenkleven van dienituf- fen onfe naburige Coningen-Broederen onlanghs u doorgebroocken, alle na by geleghen plaetien aentaf- tende, eyndelijckganfch Chriftenrijck foude komen te befchadigen, deweicke niet dan methetbloet van veelefoudekonnenuytghebluft werden, ten ivdaer
inne door gemeeae hnlpe veorfien komt te werden.
i>00 |
-ocr page 420-
en O O RL OG. acht en veertigh/ìe keek. 389
Soois't, datwy, volgens de aengheboren aert en freDL-eentii^y^ welcke wy hebben tot de Vrede en rulle van onfe Nabucrige endeaenons Geallieerde princen en Staten, ernftelijck begherende , dat de (elve onluften de v/elcke naderhant onder alle de Na- buerige Vorllenfou de komen over tegaen jcn ('tge- neeen Princede welcke den Hejiligen Name Cbrifli fuy- vcrlijck komt te belyden , aldermeeft behoort te foerten) eyndelijckde Gereformeerde Religie fel- vefoude komen te verderven, ten zy defelve op de beile wyfe tegen geftaen en ter neder geleyt komt te werden, onfegoede Vrienden en Geallieerden de Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden heb- ben verrnaent en verfocht dat de Vrintfchap dewelc- Jiewy met den anderen z,yn hebbende dooreen naeu- werBandtvan Alliantie en Ligue tnoght verfterckt ■werden j waer door defe nabuengeonruften ίο Godt fulcksgoetvintgeluckelijck mogen vi^crden terneder eeleyt, oftdat ons eygen Heyl en'tgemeene welvaren des volcxjydelijk mogen werden beforgten verfekert.
Waerinne de hooggemelte Staten Generael heb- ben betoont haren fin ende voornemen van op figre van defe faeckefoodanightezyn, als ons onderling engliemeene welvaren mitsgaders het ghevoelen van füo Godcvrüchtighen Werck voor het Chriftenrijck loude mogen vereyffchen.
Derhalven fteunende aldermeeft op de Getrou- wigheyt, verflanr, oordeel ende voorfichtigheyt van onfcn getrouwen en beminden GuMem Tempte Ridder £,viimt, foo hebben wy de felve genoemt, gheftelt ende aengewefen tot onien waerden , fekeren en on- feylbaren , Gedeputeerden , Commiil'aris Procura- tcurcn Fadeur.
Ghevendeende vergunnende de felve ghelijckwy hem by defe tegenwoordige Brieven gheven en ver- gunnen alleen alderhande Facukeyt, macht ende authoriteyt; mitsgaders gheneraleenvan gelijcken fpecialelafl: ; Orarne uyt onfen Name met de Hoog ghemelte Staten Generael oft met der felver Gede- puteerden 5 CommiiTarifen ofte Procuratoren ende allen andere», de welcke Siet fufficante iiuthoriteyt daer toe fuüen fijn verfien, op aller en op yder dinck in't byfonder, 't welck tot voorkominge van de ghe- melte Oorlogen , ofte tot volkomen onderhoudinge van ons en onfer beyder Onderfaten Vrede en wel- varen ioude mogen flrecken, te Trafteren, Confi- lieren, toefte mmeri en belluyten.
En al het gene alfoo fai befloten en overkomen fijn nyc onfen Nàme te onderteeckenen ende wederzijde tewiflelenen, ende voorts alles te verrighenende te volbrengen'tgene nootfaeckelijckfal werden bevon- den,op foodanige ampie maniere en forme als wy fel- ve aldaer tegen woordigh zynde : fouden kannen ofte mogen doen en volbrengen.
Belovende en toefeggende : gelijk wy oock by deie tegenwoordighe Brieven met onfehandt onderteec- kcnt, beloovenenop Koninghlijcketrouwetoeieg- gen; datwy alle het gene van onfen gemelten Gede- puteerden Commiiïarisfal werden geratificeert ende beiloten vaft, btflendigh, behaeghlijk ende aenge- naem op allerhande befte wyfe fuïlen houden,fonder dat wy oyt fullen gedogen dat 't felve in't geheel of ten dele van ymant fai werden gevioleert of tegen gegaen.
Toe meerder vaftigheyt van alle't welck wy dit te- genwoordigh Gefchrift, met ons eygen handt hebben onderteeckent, door ons groot Zegel van Engelant nebben doen beveftigen.
Gegeven in ons Paleys van Pfefimimper op den twce- Λ» latiuary i668. En van ons Rijck her acitjinJe, tnde V/as onderteeckent Karei Koningh^
Seqmtm twor mandati a Celfis ac Vrapotentibus DominisOr- dimèus Gene,·Mm Meraii Belgii dati.
I Es Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays ·■-' ^as, a tous ceux qui ces prefentes Lettres verronc oalut. Le Seign. Guilliattme Tempie, Cheralier, &c. Envoyé Extraordinaire du Roy de la GrawJi Bri- toi^ne, nous ayantfsit entendfe ,en fuice de ces lettres |
decreance, datées à fVhitebil Ie deüxiifme jourdtl {ire- i6ö8. fentmois lanvier, ftiloloci, qu'ilavoit ordrede S. ■ ' ' M. de propofer& confertiricy des chofcsavaatagieus fes pour ie bien commun de fes Royaumes & de ceft Eftac; & ayant demandò pour ceft eiFeiilque cort- raiffairesluy fuffent donnés; aquiline put pas feu- lement ouvrier les intentionsdu Royfon Maiftrej mais auffi avec qui il put traiter, negotier, & condur- re ce qui feroitjugé bou & utile de pare & d'aucre. Nous voulant bien correfpondreaux bons inrentionS dudit Seigneur Roy deh Grande Britagiie, &d'alli- eurs fachünts, que pour cela noüs ne pourrons parfai- reunmellieur choixque des perfonneedes Sieursde Gelicum , d'Afperen , Confeiller Penfignaire de With Crommna , Amerongm, Vnkel, Coeverdcn , Ö Tsbrants, De- putés en noftre affemblée de la part de toutes les Pro- vinces Unies refpedivement, tant pour la parfaite connoiffance d'affaires, qu'ils fe font acquife, dans les premiers employs des memés provinces & dé TEftaten Generael j que pour celle, quenousavons de leur prudence,ieleau bien de la patrie ,de]igence capaciti & fidelité. jlinfi Nous poUr cescauies & pour d'autres, qui neus y conviene avons donné, δέ donnons par ces prefentes plain pouvoir, autorité j commiiBon , & mandement fpecial aufdies Seiurs dè Gtllicim , d'Afperen , Cenfeil/er Penficnare de S'fitb, Crom- msn, Amerongen , Unkil, Cmverdeo, Tsbrams , OU a quelquesunsd'cntre euxen casd'abfenceoude mala- die des autres , pour de noftre part, & en noftre nom en qualité de nos Deputés entrer en Conference avec ledit Sieur Chevalier Tempie, oüir les propofitionsj qu'il voudra faire de la pare du Roy de la Grande negotier, convenir, & condurre avec Juy tel Traittè qu'ils jugeronta propos pour I'intereit commun, aulïi depromettre ,refoudre & arrefter en- femble toutcequifera jugè bon & necelTaire pour la bien commun duRoyaume d'Angleterri &c de eet Eftat& mémesd'enconclurre & figneruq Traittè, faire & paffer tous les inftruments, adtes & promeffes neceffaires en bonne & deüe forme, & faire genera- lemenc touc ce que nous pourrlons faire,ü nous y efti- ons prefents, quand mèmespourcda ilferoit requis un pouvoir plus fpecial. Promettant fincerement δε de bonne foy, avoir agreable &c tenir ferma Öc ftable tout ce que lefdits Sieurs Deputés promettonc,accor- deront, agiront, conviendront, & figneront en iadi- te qualitè, pour 1'obferver, accomplir executer in- violablement & de n'aller jamais au contraire, direc- tement ny indireitement, en quclque maniere que ce puiiTe eftre, mais d'en faire expedier nos lettres & ratificationsenlaformelaplus authentique que faire fe pourra & quand il fera befoin. Donné a la Ha^e en noftre affemblée foubs noftre grand Sgeau & foubsle Prefident paraphé en feing ordinaire de noftre Gref- fierle 19. jF""®"'· ii>68. eftoit paraphé B.dePallaat^ plus bas eftoitefciit. Par ordonnance defdits Seig- neurs Eftats Generaux, & figné
N. R UISCH.
E Staten Generael der vereenichde Nederlanden, Aen allen den genen die defe Brieven fullen fien, Saluyt. ^Ifoden Heere Wilbelm Timple, Ridder &c. Extraordinaris Afgefante van den Koningh van Grani Brittannien, onste kennen heeftghegeven doof fijne Credentie-brleven gedateert tc Wbiteha! den 2. lanu- ary defer Maent, fti ο loci, dat hy ordre van zijn Maj; hadde voorteftellen enbeftuyten tot voordeel van't gemeene beft van zijne Koningrijcken, cndedefeii Staet,hebbende daer toe verfocht van Comniiffarifen verfien te worden, aen de welcke hy niet alleen de intentien van den Koning zyn JVleefter, mochte ope- nen , maer om met de felve te traderen, handelen èn befluyten 't gene van d'eene en d'andere fyde noodigh fai geacht worden, Wy willende over een komen met de goede intentie van den voorfz Koningh van Griüf Brittanmen, foo en hebben wy geen beter Perfoorien daer toe konnen kiefen, als de Heeren *an Gdicm, vaa Afiemj Λ Ktudt Pmftmarjt dt mtt J Crémméhi ί """ |
-ocr page 421-
390 S AKEN van ST AET
tööS. Ammifgm, Untiti, Cotvirden enTjirants, Gedeputeet-
—-deninonfe Vergadcringhe van wegen de refpeiilive
Vereenichde Provinciën » foo door degroote ken- nifle van faken, diezy inule eerlle bedieningen van de felve Provinciën enden Scaec in'cghenerael, als Voorfichtigheycj Yvericheyt voor'c goec van'c Va- derlanc, naerftigheyt j bequaemheyt en getrouwig- heycbechoanchebbenί Ooidefeen meerandere re- den diedaer toe dienen , foo hebbïn wy ghegeven en geven by deie tegenwoordige volle macht, autoritèyt eommiilie en fpeciael bevel aen de ghefeyde Heeren van Gtlicom , vm Afperen , di RaiJt Ptnfionaris dt Wt, Cramnun, XJmk^l ,Ci)tvcrdtHcaTsbr»nts , ofaeneenighe van haer, 'czydoor afweién ofte fieckte vande ande- ren j om voor ons, en uyc onfen naem in qualiceydt van onfe Gedeputeerden in Conferentie metten voor feyden Heer Ridder TempU te treden om te hoeren de' propolïtien de welcke hy van wegen den Koning van Grom Brittmnien wil handelen, over een komen eodc befluyten fulcken TraitaetalszyfuUcn noodich ach- ten voor de gemeenelnterefttezyn, gelijckte belo- ven , befluyten j en famen vaft te ftellen al'tgheen fy fullenoordeelengoeten noodigh voor'c gemeen beft van't iConinghrijck van Engelant en delen Scaet te zyn> aifmede befluyten en teeckenen 'tTra£taec maken en pafleren alle Inftrumenten, Aden en Beloften in goe- de en noodighe forme, en generalijck doen'tgene fy ibuden konnen doen fo wy daer felver tegenwoordigh waeren, alwas'tdathet nadere en byfomiere rhacht vereyfchte. Belovende oprechtelijck en ter goeder trouwe voor aengenaem, vaft en beftandigh te fullen houden alle't geene de geieyde Heeren Gedeputeer- den beloven, accorderen, ftelleo j over een komen » en teyckenen in de felve fake, om te obferveren, vol- • brenghen > en onverbreeckelijck uytte voeren, ende noyt yets ter contrarie 't fy richtelijck of onrichtelijck te doen, op wat maniere het oock mochce wefen maer op'tfppf4ichfte met onfe beveftichde Brieven endc RAcificatien foo 't noodigh is te verfien. Gegeven in dea .1%» in onfe Vergaderinge onder ons Groot Ze- ghel j. gheparapheert van den Prefidenten ordinaris teeckeaingevanonien GreSter, defen ip. lanuarius
1668.
Endc was geparaphecrt
B. dt Palimi
Onderftont
" Ter Ordonnantie van dcgetiielte Heeren Staten Generaci
i Getceckcnt
. , . ST, Rttjfch.
I in quorum omnium & fingulorum fidemmajuf- querobur hifce tabulis fubfcripfimus, illafque Sigillis noftrisfubfignavimus. Hagae Comitum in Hollan- dia a die vlgtfimttirii» lmüzriia.nnomilltfimiiftxciftt*' fimo ftMgifmo oSavOf Signatum erat,
(L.S.)
W. TEMPLE.
, Tpt vaftigheydt ende meerder kracht van alle't gheene, hebben wy defe Schrifcure onderteeckent ende' met onfe Segelen bevefticht in 's Gravenhage inHollant.op den drinn tiuwticbftea lanuary ββίιη bondirt acht tnfefiigh.
Was onderteeckcnt
(L. S.)
m TEMPIE.
.'t^niiec toajï/ Doe men ontrent öctwee ϊίοηΰΐί g^foiilicpioce&ecerttat OetaenBteöeatoartiJe nadbe/ omtcftomen totùe
SEreniffimusêe Potentiflimus Princeps ac Dorai- nus, Dqminus Carolm ejus nominis fecandus Mig- |
Ord'"" Gittraltt Fadtnit Selgii, repatantes atque apud animum expendentes fummo dolore miferias, Cala- mitatefque Belli,-quodnupcr interi/»aj Corén^sin fi- nibusexarfit,qoudque neceilìtate quadam inelmfla, bili maximam psrtem Principum Scatuumve Chrì- /ÌMsiOrbisiifdeminvolvit malis ,ierpenre incendi! iftius fiamma ad Vidnos, nifi tempefti ve & in princi- pio extinguatur, exifìimarunt fenullatenusfenulla- tenusfundturospartibusofficii munerifque fibi a Deo mandati, fi poft felicitef inftauratam amïckiamfub aufpicio Divini Numinis & reduftam veterem ne· ceffitudinem inter Magnam Britinaian & Fcederaturn Belgium, eodemque tempore ftabilitatem pacem in- rer quatuor Potentes flatus , qui cruenti iftius £elli partesfuerunt, animumnonapplicentfedulo omni- que induftria ad componenda diflìdia, qu® obtìrta funt inter praedidas duas Coronas, prafertim ut me- morati in fìnibus belli fiamma fopiatur. Proinde· cum Sereniillmus Magnx Britannie Rtx&cCùfi Pr®- potentefquc Oriines Federati Bilgii, poft multuin operas infumpcum variasque obteftationes, obtinue·» rint a Chriftianis fimo Regc, ut profeiTus fit Ordi- nibos Generalibus , ft tx hoc temport ama dtpofitumm ^ dummodo Bifpam parati fint, illi ritè atque folerani- ter cedere per Tradtatum Pacisomnia loca& munì- menta, ut & Caftellanias cum annexis, quaearmis in expeditione prKcedentis anni occupavitaut muni- vit, vel ut Hilpani permoveantur , in eum tran{^ cribere omne jus, quod illis reflat in Ducatu 1«*«»- hurgiio ( five in Ducatu Surgundia ) prasterea Camiru cum , cum Cameriuto , Duacum, Fatmm fattSi Aadomeri Strgas , St. Vimci , Furtias , Ö Linkjam cum BaìUiti tìbusj Cfl^i/flnHi, cxterifque quK inde pendunt,Re- gemque Chriftianifiìmum, pofteriori cafu reftitutu* rum Regi Hifpanias omnia loca ditionefque qua: Galli Armis, ex quo FlandriamingreflSfunt, occtt- pavere., ealegèut Οβ1Γι& prxpotentes D. Ordinai G^wales reciproce caveant, R^emque Chriftii- niffimuniiecurum reddant, fe eflfe(St;urosapud Hif- panos rationibüs aliiique momentis , ut in eafdem confentiant Leges j arbitrati funtfe hac tempeftite atque hoc rerum articulo optimam navaturos operam non modo utrique prsefatorum Regum, fed&alii» principibus & flatibus Vicinis, fi conjunilim com- municatis confiliis collatifque operis adhortentur & quantum fuarum virium eft, permoveant fsepioi didas duas Coronas ad ineandam Pacem legibus at' qae conditionibus fapra memorati: j in quem fitiein faélanobis qai has tabulas fubfignavimus, poteftate libera, ex praefcripto mandatorum ooftroram toavc· nimos de articolis & capitibus fequentibus.
I.
(^od Ei* Magna Britannia & Ordiats Giniralit Fct" derati Belgiiconjandlim vel feparatim, commnnict- tis tamen omnino confiliis & fecandum ea.de qai· bus mutuò convenerit, omnem operam, omnemque induftriam adhibebunt apud Regem Chriftianifli- mum, ut in optima legitim <^ne forma folenni traih- tu fpondeat & promittat Regi Mag. Brittannif & Foe- derati Belgii Òrdinibus Generalibus fe pacis fiedos fafturum cum Rege Hifpanias citra omnem quacun- q«e de caufa exceptionem vel difpenfationem fi Hif· paniiE Rex induci & permoveri queat per Regeoi Magnae Britanniae & Ordines Fcederàtos, ut cedat Regi Chriflianiflìmo aut loca anno proeterito in Bel- gica armis occupata, autaliud tantundem valeni per traditionemlocoramfuperius memoratorum ,aUo·» rumve in compenlàtionem, de quibus mutuo confen· jii partes interfe convenire poterunt
II.
Ut Rex Chriflianiilìmu» confentire velit in frtrp' gatianim vacatims artmrtm in Bilgica ad finemnJenuS M«y, Ut interea temporis Rex MagniB Britanni®» Foederati Ordines fedulo omnique induftria Se dm- gentia operamdare poiSht apud Regem autReginain
tìifpagi», ejuf^uji egnlï|riqs, «ti Jegibis coj^ |
-ocr page 422-
en OORLOG, acht en njeertighfle keek, 1
tioöibufque praefatis confenfum adhibere velint.
III*
Ut vero Rex Chriftianiflimus nulla jufta ratione éiüam ArmiftiiproiOgacionem recufare queat, Rex Magnje Britanniie Ordinefquc Federati ie eodetn Tr^acu obftringenc id fe eiFeiluros, ut reapfe Gallise cedarur ab Hifpanis ornne quod Gallorum virrais jnno pmerito occupatum füic aut aliud taman- Jimvalem, de quo mutuo partium confenfu coiive-
IV.
Quod Rex Chriftianiflimus indücetur&permove- bitur > ut predillo protniflb plenatn adhibere fidem atqueineofiduciamponerevelit,&ut proinde cjus Amainpofterum quiefcantin Belgica ,ita quidem ut fi proeter omnem fpem & expeétationetn Rex jsAignx Britanniae Foederatique Ordineanequean per exhortationes obteftationefque permovere Hifpanos amefinetn menfisMay proximijuc confenfum ad^· hibeantconditionibus fsepius memoratis ,ac proin- de ad mediamajoris efficacia: venire neceiTefic, nihi- lominus Galli intra fines& in finibus diétic Belgica fuaarma non movebunt aut introducent, fed Rex jvlagnie Britanniae & Fcederati Ordines feadftringenc atque in fe recipient id fe fuppleturos, quod neceiTum ^(iz, iit Hi/pani rtipfa obflringantur , Uti pacem legibus fupradi<3:is accipiant , adeoque Regi ChriftianiiTi- mo iniigrimniDiirit Uhs txercireaÌlus Heililts in diöis Regionibui' neque ullem occupare Oppidnm , licet fponrefuife dcdere velit, nifi Rex Magnae Britanniae ScFoederati Ordines ceflent atqac omittant efficere idquodjamdidtum eft.
Q^rod fancitainterduas Coronas pace,ejus fervan· dx Spmifcris Viniicifque ertint in forma omnium opci- raa, anplillìma, & fecuriflima non modo Rex M.agnx Britvtniie & Faderxti Ordines , fed & Imperator mnef- gmRigis Se Principes Vicini, qui exiftimabunt fua in- tereiTeut OrbiGhriftiano inconcufla maneat quies & Belgiche fua reddatur con ftetque tranquillitas ; in quemfinemdefiniaiurcopiarum nùlitarium nume- rus aliaque media , quibus utendum erit adverius alteru rara partium , quae temeraverit vel viola* verit pacem ,uC injariam demac ac parti Ìa:fx rc- farciat.
VI.
PadahKcconventaomniaqae&fingulaiisconten- taa didto Domino Rega Magna "Britanni* diiftifq; Do- miais Ordinibus Generalibus Fxdiratarum Prruineiarum per pateotes utriufque partis literas figlilo Magno muniras debita &authentica forma iwtre Quatunr fipti- mnx proxiöie fequentes aut citius, fi fieri poterit, confìrmabuntur & ratihabebuntur, mutuaquerati- habitionum inftrumenta intra prsedidtum tempus hincinde extradentur»
In quorum omnium &fingulorum fidem majufque roburhifce tabulisfubfcrlpfimus, illafque figillis no- ftns fubfìgnavimus, Hagse Comitum in Hollandia "je.....lanuarii 1668. Signatura
W. TEMP LE.
DEn Goedertieren eti Grootmachtichften Prin- ceen Heere, HeereKarelde 2. van dien Na- me Koningh van Grtn Brittannieo, mitfgaders de Hoogh Mogh^ende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, aenmerckendeendein haerghemoetmetgroote droefheyt overwegendede ellende ende fchade van den Oorlogh, dewelcke onlanghs tuiTchen de twti Kroonen , ontrent haer Landt-palen is ontftaen ende de welcke door een on- vermydelijck* nootfaeckelijckheyt, hctmeeftedeei van de Princenen Standen van Chriftenrijckdefelve fatnpen fcomt te onderwerpen, door dien de Vlam- ae van dien Brant tot alle de Nabueren komt over te 'd^*^ ^^ in den beginne uy rgeblu β komt |
Hebben ghcoordcelt d« zy gheectìndts foudén volbrengen de deelen van haren ichuldigen plichten Ampt, 't welck haer van Godtis to^evoeghc ende bevolen; byaldienzy, naerdatde vrintichapendé oude Alliantie, door behulp van de Goddeliicke Maght geluckelijck is herftelt en bevefticht tullchea GrDii Bnttannim ende de Vereenichde Nederlanden , mitfgadersop defelvetydtde Vrede tuflchen de w«r machtighe Standen de welcke deel aen foodanighen bloedigen Oorlogh gehadt hebben, haer gemoet cn gedachten niec vlytighlijck lieten gaen om met allen yver de Twiften en oneenicheden de welcke tuflchcn de tv)ee hooghgemclte Kroonen zyn ontftaen te be- flechten, en voornamentlijckopdatde vlammcvati den gemelten Oorlog ontrent hare Lantpalea mocht werden uytgebluft.
Derhal ven alfoo deh hooghgcmelten Koningh vaa Griit Brittanmen, mitsgaders de hooghgemelte Staten Generael der Vereenichde Nederlanden naer groete moeyte en obrellatien van den Alder-Chriftelijckfte ■Koningh hebben verkregen, dathyde hooghgemel- te Staten Generael heeft belooft 1 dat hy van defen tyt at de Wapenen lal ter nedérlegghen , by aldien den Spaenfchen Koningh bereyt jshem behoorlijcJt ende folemnelijck interuymen, volghens het TraÖaet van Vreede, alle de Plaetien ende FortreCfen, mits- gaders de Kafteelen met haren aenkleven , dewelc- ke hy door de Wapenen inden Veltocht der voor- gaende laren, heeft ingenomen of verfterckt.
Qfte dat den felven Koningh van Spaugie wert bc- woogen op hem Koningh van Vranckrijck te laten over gaen, alle het recht 't welck de Spaeniche noch ove- righzyn hebbende in het Hertoghdom van iaxm- burgb , ofte in het Hertochdom van Baurgoigne, en daer en boven, Camtryck^, mn Cambre fis, Oouajy St. Omir, BergmSt, Wjmx , F»«rni ende iinf^en , met dc Balluagien en Caftellanien, en voorder alle dat dacr toe behoort.
Ende dat deti Alder-Chriftelijckften Koningh iö hetlaetftegevalaen den Spaenfchen Koiingfalher- ftellen, alle de Plaetfenende Landen de welcke de Franfche door hare Wapenen, naér dat zy in Vlacn- deren 2yn ingevallen, hebben verovert.
Midtg dat de hooghgemelte Staten Generael reci- proquelijckkomen tecavcren, ende Franfche Ko- ning verlekeren dat fy by den Spaenfen Koning door redenen en anderfins, foo veel fullen tewege bren- ghen dat hy defelve Pointen komt toe te ftaen en ia te willigen.
Soohebbenzy gheoordeelt in foodanighe ghele- gentheytjtydenen faken een feergoet werckte fallen doen, niet alleen ten opficht van beyde de Hoogge- mei te Koningen, maer oock van de andere Nabue- rige Princen ende Standen, by aldien fy gefatnent- lijcken met gemeynen Rade en hulpc de meer hoog gemelte Kroonen komen aen te raden, en foo veel in haer vermoghenis, komen te bewegen, om den Vreede op dé voorverhaelde Wetten en Conditiën aen te nemen.
Tot wekken eynde foo zyn wy, de welcke defe Schrifture hebben onderteeckent naei" dat ons vrye macht was ghegeven volgens het voorfchrift onfe laft overkomen, fo als de volgende Pointen en Articuleö zyn medebrengende.
I*
Dat den Coning van Greot Britiannieo cn de Stateti Generael der Vereenichde Nederlanden « gefament- lijckoftaffonderlijck, nochtans met communicatid van Raden eti volgens datgene'c welck onderlingh is vaftgeftelt, allerhande huipe en vlytfullenaenwen- den by den Franfchen Coningh : dathy in der beftef en wettige forme door een foletnneel Tradaet fai be- loven en toefeggen aen den Koning van Grmt Brittaa- nitn, mitsgaders aende Staten Generael der Veree- nichde Nederlanden, een verbond van Vredeteful·* len maken met den SpaenfeKoniiig fonder eenigeex^i ceptie ofdifpenfeom wat oorfake defelve oockfoade moghenwefen} by aldien den Spaenfchen Coningh ondetrecht en bewogen door den Coning nm Grooc
BriE- |
-ocr page 423-
392« S A Κ E Ν van S Τ Δ E Τ
ί65δ» Brittanien en de Staten Gcnerael der Vereenigde Ne-
- derknden, dathy den Francen Koningh overlevere
en inruyme de PJaetftn van den felven Koningh in'c
voorgaende laer in Nederlandcdoor de wapenen ver-
overcjofteen ander asquivalenr,door overlevering van
de Plaetfen hier boven aengewefenjof andere in com-
penfatiCjWaer van dePartyen me: onderlinge toeftem-
minge,onder malkanderen fullen mogen overkomen,
1
Dat den Franfen Coningh kqme toe te ftaen den
Stilftandt van wapenen in Nederlandt, tot heteynde
van de maenc Mey ; op dat ondertufiTchen den Koning
van Groot Brittannien en de Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden , met alle vlijt en naerftigheyt
haerbeil mogen doen by den Coninglien Koningin-
nc van Spanjen en der fclver Raedts Heeren, dat zy de
voorgeftelde pointen en Conditiën komen toe te flaen
en in te willigen. I I ί.
Ende op dat den Franfen JConing, de gemelte ftü-
ilandt van wapenen, met geen wettighe reden foude
komen te weyghercn en af flaen , foo lal den Koningh
van Groot Brittannien ende de Staten Generaci der
VereenighdeNederlanden, baer felven in hetfelve
Traiïtaet verbinden, dat zy fullen te wege brengen :
dat Vranckrijck metterdaet van Hifpanjen alles fai
werden ingeruy mt, 't geen het voorleden laer door de
pelijtli ïjab beritlaertte fullen fijne pjcfentatte tot
b'2t!ltccnattbe ge|iant boen tot ben leflcn i^aect.
aiEenfcfijeef/ tot obevbloet / aen ben iSomngbati
Vranckrijck,befen25?iefbanÖeu fesen twintigften.
SIRE,
Epuis que voftre Majefté nous afaitfgavoir/a „
derniere intention touchantlafatisfaition jqui („jj^jj
pourroit terminer la Guerreentre elle, & le éim
Roy d'Efpagne, nous avons fongè continuellement
& avec application, aux moyens de la luy faire don- I^IP'
ne, Nous pouvons dire que nous avons travaillé for-
tementayfaire acqaiefcerles Efpagnolsj mais nous
y avons trouvèuae fi grande repugnance, que nous
ne pouvions rien efperer en fucces , fi nous ne voyons
entrer dans les mefmes fentiments ceux qui pouvoi-
ent feconder nos bons deffeins en prenans d'autres
vifées. Nous avons enfin efté ailesheureux, pour
voirreuffirnosfoins. Le Roy de la Grande Bretaig-
ne s'eftant expliquè en la maniere, que voftre Maje-
fté Ie peut defirer pour fon contentement , s'eftant
laiffé difpofer d'agir efBcacement avec nous, pour
porter les Efpagnols a donner a voftre Majefte' ce
qu'ellea demandè. C' eft dontnous avonsfait parta
Mon fieur Ie Comte d'Eftrades, & luy avons fait con-
noiftre, que prefentement nous ne pouvons pas feu-
lement continuer detravailleravec beaucoup d'ap-
parencede fucces, mais aufly que maintenant nous
ne craignons point d° en refpondere j & de dire ,que
V. Majefté peut obtenir, a fon mot , fans effufion
d'unefeulegoutede fang Chreftien ,ce que elle»
temoignè defirer, Nousnedontons point que'elle
1 ^ . η 1 Λ· ί ' 1 _____^C
tannien cn de Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden ) maer daer en boven oock de Keyfer cnde
voorts alle die NaebuyrigeConingen ende Princen de
welckc fullen achten haer daer aen te zijn gheleghen ,
dat het Chriftenrijck in rufte bly ve en in Nederlandt
de Vrede komt herftelt te werden ; tot wekken eynde
dattereen fekergheial van Militaire Troupen fai wer-
den verordent, en voorts andere middelen dewelcke
gebruyckt mogen werden tegen een parthie deweicke
de Vrede fai willen verbreecken , offulckx fai poogen
te doen, op dat hy de injurie verlate en de beleedigde
parthye kome te voldoen.
V r.
Weicke Verdragh ende overkominge, mitsgaders
slles'c geen daer beionderlijck in is begrepen, fullen
Franfe wapenen is verovert, ofte een ander icquiva- jtoasi; OOCfi bat men Ijcm bJllbC oWtgeCin tOt (Itltiaitt
lent, waer van met onderlinghe toeflcm minghe der bali BBapenetl tOt bClt Icflen Jllep : ban DP alleen (tltti
Partyen fai werden overkomen. I V.
Dat den Franfen Koningh ial werden aenghemaent
en bewogen, dat hy de gemelte toefegginge en belofte
volkomen geloof fai gheven, en daer op zijn vertrou-
wen fai ftellen , ende dat over fuickx zijne wapenen in
toekomende in Nederlandt fullen ftil itaen,
Alfoo nochtans dat by aldien , buyten alle hoope en
verwachtinge den Koningh van Groot Brittannien en
de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
door hare aenmaninge en obteftatien de Spaenfe geen
fints konde bewegen, voor het ey nde van de maendt
jMey naeftkomende, dat Zy toeftaen de naer gemelde
Conditiën, en dat volghens dien nootfakelijckis tot
middelen te komen die van grooter kracht en vermo-
gen zijn , dïsnietreghenftaendede France binnen de
Landtpalen van 'c gemelte Nederlant, of daer ontrent
hare wapenen niet en fullen voeren of gebruycken.
Maer fai de Koning van Groot Brittannien , en de
Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden haer
verbinden en op haer nemen , dat zy fel ve't gene als
dan foude mogen van noodezijn, fullen voldoen : dat
deSpaenfche metterdaet fullen werden ghevordert de
vrede op de voorgemelde Conditiën aen te nemen.
Soo dat de Francen Koningh geenCnts fai moghen
eenighe vyandlijckeaftien, in de gemelte Landen te
plegen, noch oock eenige Stadt fai mogen innemen ,
hoewel de felve haer vry willig aen hem quam over te
geven : ten zy den Coning van Groot Brittannien en
de Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden niet
en quame te volbrengen fulcx't geen almede is gefey t.
Dat, na de gefloten Vrede tuflchen beyde de Kro- _ _ ^
nen, tot vaiÏigheyt van de felve, als borge en verfeke- ' n'agrèe noftre procede ,fi plein de marqués d'af-
raersin dealder befte, heerlijckftelenfeeckerfte forme : feition & de Zele pour la gioire & pour fon conten·
fullenzijn : niet alleen den Koningh van Groot Brit- tement,auffy bienquepotirle refposdelaChreftien-
tè. C'eftce,Sire,qae nousavonsjugèneceffairede
faire f^avoirauffy a voftre Majefté, end'ttendant qae
nous nous expliquions plas amplemenc pour la bou-
che de Γ jJmbafladeur Extraordinaire, que nousfe-
ronspartirau pluftoft,pourconcerter avec elle les
moyens, dont il fe faudrafervir pour achever ce grand
ouvrage, avec reputation pour voftre Majefté, &
pour Ie bien & Ie repos de l'univers. Nous eftimons
que noftre veüe en tout cecy eft fi fort conforino a
l'intention de voftre Majefté, qn'il ne fe peut qu'ellc
nedonnefon agreement anx preuves que luy don-
nons de la fincericè de la noftre j Corame nous ferons
toufiüurspreftsde luy en donner des fentiments reh
pectueux, avec lefqaels Bous fommes,
" " te aéJioj
van de hooggemelte Koningh van Groot Brittannien.
micsgadeis van de hooggemelte Staten Generaci der '
Vereenighde Nederlanden , door opene brieven van ■
beyde zy de , voorden met het Groote Segel in der be-
hoorlijcker en autentijtkeforme, binnen den tijt van
vier naeftkomende weecken of eerder, foo 't moghe,
'lijckis, werden beveiligt en geratificeert j en fullen de
onderlinghe Inftrumenten van ratificatie, binnen den
felven tijt wederzy de werden gewiiïelt.
Tot fekerheyt en vafligheyt van allesen 'tbyfondete
daer in begrepen, ioo hebben wy defe Schriftuyreon-
derteyckenr, en metonfe Segelen beveftight, binnen
'sGravenhagein Hollant ,opden lanuary 1668.
Ende was getekent
(L, S.) W. Temple.
©an fijicftiï alli'Si toiicöt ïjoo? <©ctommtttceci)i
ijflu fjaa 1^0. coiiintuiitcatie geUacn aen be
een ^imOatTaöeuïsi ban öc 'i^voneiVootfi αεη öcjfeii
niltctiSlian Denemarke.Brandenborg εη Lunenborg.
5[5'3tmiia|Tai!ci!c ban Spangien gaf te hennen/ 011=
biiltcftiejón/ Siatmmfün ItomagfifouiieolJltgmn
omaen Vranckrijck, in fött ftOtO»:Onrecljt/ fattói
factietegijeben. «©te ban Vranckrijck ijaijin öifi
coucfTen aiveeöe te bennen gcgeben/ bat bte mantoe
i ban boen aen ben iiontnglj/ fijn .liBecfiec/ offenfpf
-ocr page 424-
,668,
en ο ο R L ο G. ack enveernghfle keek. 39 J
SIRBi
SEdert Uwe Majefteyt ons zyne làetfte intentie raeckcndc de fatisiadie'cgene den Oorlogh tuf- fchen U en den Κ oningh van Spangun kan eyüdi- heeft laten weten, loo hebben wy gheftadigh met vlyt gedacht, om middeien te vinden U de iel- te doen geven. Wy mogen feggen dac wy fterck sengehouden hebben de Spaenfche in vrede te ftel- )en maer wy vonden fulcken grooten tegenftant, dattergeen hope van een goedt tucces te verwachten ftaet "in dien eenige andere van't felve gevoelen ons in'ceoet voornemen, en andere infichten hebbende, helpen. Wy hebben nochtansfeergeluckiggeweeft dat onfe forge fo wel uytghevallen is : Den Koningh vau Groet £πίΜ»«ι>» heeft fich verklaert, op de bef- te wyièdiezyne Majefteyt nae zij η begeereu foude konnen weiifchen , als hebbende fich laten fchic- ken met alle yermoghen ce wercken , om de Spaen- fchete brengenaen Uwe Majefteyt fatisfadtie te ge- ven: Dat is't gene wy hebben laten weten aenden Heere Grave A'Eflrades, ende hem te kennen ghege- ven dat teghenwoordigh wy niet alleen fuilen conti- nueren te arbeyden msc hoope van een goet fucces , maer oock wy en vreefen niet te antwoorden, en te fegghen, datuwe Majefteydcop zijnwojrt, fender een droppel Chriften bloecte ftorten, 'rgheenehy heehbetuyght tebsg;eren ial hebben, Wy en twyf- fclen niet ofcghy lukte vrceden zyn, matonfea voortganghdievolteeckonsvanoiïicie en y ver voor fyne glorie en verghenoegini^h z/n als voor de rufti vanh.'t Ciififtenrijck. Dit lit S/rj'cgene wy nooiig hebhen geachc uwe Majefteyt te laten weten , wach- ten Jeu't felve breeder te doen verklaren door den mont van onfen Extraordinaris Am''alTadeiir, die wyop'tfpuedichftefullendoen vertrecken, om met u te accorderen over de middelen, die hymoetghe- bruycken om tot reputatie van uwe Majefteyt fulcken grooten werckteeyndigen, voorde welvaerten ruf- tevaa de werek; Wy achten dat onfe infichten foo overetn koitic mecde intentie van uwe Majeft.eydc, wynieten willen twijfFelen, ofhyialeen welbeha- gen hebben inde proeven vanoprechtigheytdiewy geven; Gclijckwyaltijdtgereetfulleiiaijn orn hem te betoonen een eerbiedighghevoelen mecdewclcke wyzyn,
SIRE, Öi.
Den 26. lanuarius i6óS.
2tl tjïjcbuisJL-cnije ùe €o«fei-e«tic ftecft öe i|eec Gra- ve van Dhona te ficititenaOsgebeti/ ïtatljp la|l{»ai>= ÌIC fitl) uieïjc/ ten minden op befiicB / in öcfc nl· Itautictiue laten. een ofte twee «Confewn'
tieugijiijouïjen/ toicct gewnbenieect opiJcUolgeitiie Uiyfc. |
CUm MagnaiBfitanniajRex ac OrdinesFcede- ratarum Belgii Provinciarumvaldedefiderarint, RegemSueciie unàcam ipfis inpartem princi- ena'^ni adfcifci illius f^deris quod hodiernodie perDe- Jinuttht Pn^atos ac Flenipotentiariosfuos conclufum fignatum queert, quo promtaatque tuta pax inter Reges quos vicinospromoveatur, quoque divina afpirante gratia perorbemChriftianum publica tranquillitas inflau- retur ; Prajtereacum Rex ipfe Süecix jam ab initio eorum motuum , qui inter duos defignatos Reges cruduerant , tam magnaz- Brittannia: Regi , quam Fa;dcratorum JSelgaru'm Ordinibus fit teftatus bo- num fincerumque (uum propofitum ac ftudium, quo tenebatùr,fefe cum lisin Koe negotio ,modofupra didlo, fociandi ac jungendi, idque refpeöu ardtiflimie neceffitudinis , & horum fxderum , per qux com- inunibuscum iifdem commodis adftringi fe agnof- citjUt per hunc interventum perque modos utiles quofcunqueachoneflos, paci inter binos Reges fta- biliendie infudetur , nee per ullam difEcultatetn fe haélenuscohibitum, mentem fuamfuperretotaape- riendi , nifi quod prseftolatusfit, dum certo refci* retur, quid deliberati atque firmi conftlii Rex Magn» Brittanni» & Ftederatorum Belgaium Ordines fuper omni hoe negotio eflent capturi ; tum quo ufque pro- moveri fubfidia aliique id genus nonnulla poflent^per qu® diöus SuecieeRexfibi farifieri exoptat , ut pari & squato cum Magni» Brittanni® Rege ac Fìe- derati ieJgii Ordinibus paiTu in hac re procedat; eapropter ex commodo communi vifum eftfore j fi hoe inftrumentum inter MiniftrosDeputatos, ac Plenipotentiarios ditSorum Regum Magnce Brittan- nix Sueciieque , nee non diilorum Fsederati Belgii ordiiiam fcripto confignaretur, quo una ex parte obli· gareturRex Üueciie , mediante iatisfadiorie prEcdida adampledtendum delignatum fsedusjöc ad eandem navandam operam eodemque palTu procedendum > quodidusMagnse Britanni^ Rex didique Faedera- torum Belgarum Ordines , procedendum fibi effe exifliiment, ut negotium tam falutarepromoveatur, nec non parte ex altera didus Rex SuecÌEe certus ita fieretlocamfibi vacuumacintegrumrelinqui faïderis hujufce inter partes ptincipàles ampledtendi, quem* admodum id ut faciat à Magn® Urittanniae Rege & ab Ordinibus Faderati Belgii per hafce pr£efentes ma* xime amicum in modum rogarur,qui & ipii libenter apud Cajfarem & Hifpaniarum Regem omne officii genus eò convertent , ut controverlise nonnullic > quae ditìo Suecis Regi cum iis poilìnt intercedere» quamprimum componantur , .& fccundum jus faf- queè medio toUantur. Qiiantum verò ad fubfidia , quieàdicto rege praetenduntur , Ordines Federati '· ^elgiinon defuturi funt mandatis neceflariis confe- flimadJegatosfuosinaulam Britannicam mittendis, uthofce inter &commiffarios ,quQS diÖus Magnaa BritanniieRexeamin rem defignabit, interque le- gatura RegisSuecise Extraordinarium ,qui iterjatn nunceó meditatur ex Belgio ,aliofque illic degentes MiniftrosPrincipumStatuumve, quos id negotiuih quoque tangit acque concernit, coniilia ineantur iupei neceflariis ac requifitis omnibus conftituendis j Sic ut faedusjam diótum confequaturquam primum fub- ftantiam atque forman padi tripliciter conventi, ad quod invitandis amicis &faederatis, fi qui ejus in pat- tern admittivolent, omni ex parte opera quamdili·' gentiilìmadabitur. jldlum Haga; Comitum die 23» lanuary 1668.
Cbiftopborus Diìpbicus, B, ac Comis in Ùhana, haraldus ^ppilbeem. Galtiium,
B. J'Afptren. Jcbat, Λ ff ir. Μ. vau Crcmim». Adolpb van OmktU Jobin Sebritck.
ALfo de Coningvan Grott Britt. mitsgaders de Stap- ten Generael der Vereenigde Nederlanden, teii hoogften hebben gewenft,datde Coningvan Sw· i/feghefamentlijck methaer als eender voornaemfte parthyen mede foude werden aeeghenoomen in dac verbond't welck tcgenwoordigh door hare Gedep. ea Plenipotentiarifen isgeflooten en gerekent.waerdoor een yolkomen en fekere Vrede tuilen de twee Nabu- rige Coningen moght werden gevordert, en door de Goddelijcke genade de rufte van geheel Chriftenrijck vernieuwt mocht werden.
Ende terwijl de Sweetie Coningh felver van den be- ginne der beroerten dewelcke tuilen de tweegemelte Coningen van nieuws waren ontftaen, foaen de Co- ningh van Grm Britt, ais oockaen de Staten Gen. der vereenigde Nederl.heeft laren fienfyn goet en opregt voornemen en yver door weicken hy wert bewogen » om metdefelve inioodanige handelinge op de voor- verRaelde wyfe ce moghen werden ingelaten ca <iat ter
fake |
-ocr page 425-
394 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
l668. faecke van naeuwe vrientfchap en dit verbond, door ■ ■■ 't welck hy bekent, da^hytot deghemeene welvaart wert gevordert, op dat door defe tuffchcnkomfte ) en door allerhande dienftlijcke en eerlijcke manieren de Vrede tuGTcben beyde deKoninghen mocht werden gevordert.
Endathy daergeenfwarigheyt tot noch toe is ver- hindertfyn den fin en meyninge over defe gantfe fake te openbaren, als alleen dat hy ge wagt heeft tot dat fe- kerlijck foude werden bekent wat voor een vaftbe- iluyt den Coningh van Griet Bnttan/iien en de Staten Ghenerael der Vereenigde Nederlanden aengaende defe faeckc louden komen te nemen.
Als oock, hoe verre de fubfidien en andere dingen dien aengaende ghevordert fouden konnen werden : waer door de hoog gem. Sweetfe Coning wenfcht dat hy mochte voldaen werden, op dat hy ghelij ckelij ck met de Coning van Grm Britt. en de Staten Generael der Verccnighde Nederlanden in defe handelinghe mocht voort gaen :
Daerom me is tot het algemeene welvaren goet ghe- vonden, dat ditinftrument, onder de Gedep, en Pie- nipotentianfen der hooggem. Coning van Grm Britt, en Sweden,als oock de hoog gem. Staten Generael der Vereenigde Nederlanden foude werden befchreven, waer door aen de eene zijde den Sweetfchen Coningh foude werden verbonden, door het middel van de ge- melte voldoeninge, om het ghemaeckte verbond aen tenemcn , en om defelvefake te helpen bevorderen en op geiijcke voet voort te gaen op dewelcke de hoog gem. Coning van Grett Brìi «.en de hoogh gem. Staten Generael der Vereenigde Provint. meynen datvoor- gegaen behoort te werden, op dat fo heylfamen werck gevordert mocht worden.
En dat oock aen de ander lijde, de hoog gem. Sweet- fe Coning, opfodanige tijd mogt verfekert fyn daiter vcror hem een ledige en vaile plaetie werde geleden in dit verbondt't welck hy onder de principaele parthye foude mogen aen nemen : ghelijck hy tot het felve,en om fulcxte doen van de Coningh van Grm Brittmniin en van de Staten Generael der Vereenigde Nederlan- den, door defe tegenwoordige letteren Op het alder- vriendelijckft wert verfocht en gebeden ji
Dewelcke oock felver feer geerne by de Keyfer en Spaenfe Coningh allerhande vlijdt daer toe fulien aen- wenden dat defe en geene controverfen en ghefchillen dewelcke tuiïchen haeren de Sweetfe Coningh foude mogen werden gevonden, metten eerften werden af- gedaen ,cn naregt en billickheyt werden vernietigt.
Voorts aengaende de fubfidien dewelcke van de hoog gemelte Coning werden verfocht en ghepreten- deert, i'o en fullen de Staten Generael der Vereenigde Nederlanden nier nalaten metten eerften haren Am- baffadeur aen het BrittannisHofte bevelen, dattuf- fchen haer en de CommiiTarifen dewelcke de Coning van Groat Brittannien haer tot dele fake fai komen toe te voegen,en tuffen den extraordinaris Ambafladeur van den Coningh van Sweden, dewelcke alfnu van voor- nemen 'uxiytliollant niie Engdant te vertrecken, ende voorts tuffen andere aldaeracnwefende Miniflers van Princen en Staten dewelcke defe fake mede betreft en aengaet, kome beraetflaeght te werden op alle 't geen tot defe faeck van nooden is en daerinne vereyft foude mogen wcrdenjop dat dit gem.verbont meteen eerften kome te verkrygen de fubftantieen forme van een Triple Alliantie, waer toe alle vriende en Geallieerde met alle ernft werden genoodigtom delfeve te helpen vermeerderen en verftercken. Gcdaen in's Graven- hage denzj.January ï6^(i8.
Cbifiopborus Odphicus, B. ac Caines in Dbonot HaralJus Jppilboom, Galticum. ^
B, d' Afptrtn, Joban di Wit. •M. Viin Crommsn, Adotphvan OncktU
Jtban Sibriiclf. * |
Scerete Articulen, die van geiijcke kracht ende authoriteyt fullen fyn, als ofzy ^^a, ren ingelijfc in het Traftaec op defendaè gheflootentuflchen den Coningh van Groot Brittannien en de Generale Sta- ten van de Vereenigde Nederlanden.
I.
Β
fai men 't ioo in fchicken, dat of geene melding daer van in de handelingh werde gemaeckt, ofdattet for- ίι^"
muiier van dien werde gheconcipieert met woorden, dat aen geen van beyde twn Kroonèn*^ daeruyt eenigh vermeerderingh of vermindcringh van rechte verkrijge. Ende ingeval de Koninghvan Spangien of die van I^renci^r jic^in fulcks niet willen con- fenteren: Soo fullen de iConingh van Groot Briumgin ende de Vereenighde Staten Generael tegen de Re- cufanten procederen, gelijck verdragen is by de diri, ende vierdetn laetfte jlrtijckelen refpective ,· Op die conditie nochtans ,dat,by aldien de Koningh van Spangien recuieert, de Coningh van Kraw^r jr^nd, re- ciproquelijckial verbinden ,geen Wapenen te iul- len ghebruycken in Nederlant.
Dat den Koningh van Groot BrittmmitH, ende de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ( op dat des re meer van alle zy den werde voldaen) haer
fullen verbinden, alle mogelijckenarbeyt aen te wen·
den, ten eyndede Vrede tuflchen de Koningen van Spangien ende Vortagatl op gelijcken tijdt getroflïn werde; op conditie nochtans datfich Vranekr^c^^v/e- derom verbinde, in geval die handelingh fo ras niet konde ten eynde gebracht worden, dat des onaenge- iien nochtans de Vrede tuiïchen hem ( Vranckt^ck)en- da Spangien werde gemaeckt : So nochtans, dat dan aen den Alderchriftelijckften Koningh fai vry ftaenhulpe te doen aen den Coningh van Portugtul zijn JBontgc- nooc, om van elders den Vyandt te diverteren ,of op eenige andere wijfe 5 foo als hy het bequaeroit ende voor lich nuttelijckft fai achten. Ende by aldien Spm- ^/ra kan ghebracht worden orate confenteren in den Vrede op de ghefeyde conditie, ende de felve dien- volgens geflooten werde : fofal de Alderdiriftelijck- fte Koningh ghehouden Zyn van Nederlandt, als be- vreedight, ende in geene faecken van de partyen in- gewickelt, t' eenemael af te houden ende t' abftine- ren ; Ende fai hem geenfintsgheoorloft zyn yastegen Nederlandt t' attenteren, noch metopenbaer Krijgs- inacht , noch mee bedeckce kunften , oock dat hy nie: fai eyilchen, eenige fatisfadie onder pretext van onkoilen ende uytgifte, die in den Portugyfchen Oor- loge moeten ghedaen worden ,foo om Volckte wer- ven, als andere lalten des Oorloghs. By aldien het ghebeurde, blijvende 't geene voorfiis, dat door dft jluxiliaire Troepen van Vranckrijck eenighe Plaet- fen jn Spangien of Italie» wierden geoccupeert idie fai d' jllderchriftelijckfte Coningh, foo haeli als de Vre- de met Pcrtugad gemaeckt ial zyn, wederom gever, aen Spangien. Maer by aldien, tegen verwachtioge» Spangien vergeet Vreede te maécken met den Coning ' van Ponttgael, ais oock met den Coningh van Vrmk:· rijck, metdie exceptie dat'hem fai vry flaen, als gefeyt is, fij η Bontgenoot te helpen ; in defen onvcrwachtcn gheval ('uilen de Coningh van Groot Brittannien ende de StwiwGfwerae/gehouden fijn eflfeiitivelijck te w^ tc brengen , ten eynde de Spaenfche daer in betui- gen : fo nochtans dat reciproquelijck d' Alderchriftc- lijckile Coningh fich verbinde, gelijck in 't eerftege- val, dat hy geen wapenen fai voeren tegen Neaer- landt.
iy
Yaldien in 't vervorderen der Vreede tuflchen Vranckrijck,endeHifpanien voorkomteenige fc i fwarigheytophetpoint van de renunciatie, fo Itn^ |
-ocr page 426-
en OORLOG, acit mwmìghfle hoeckl J95
,, ili.
^ iy tldien teghen «Ile verwachtinge de jlldcrchrifte^ liickenConinghghefintwierde niette willenbeloo· ren het Tradlaet van 7rede té teeckenen, foo haeft als de Spaenfche fullen cederen ofte af ftaen alle Plaet- fenby Vnuickrifckia de jonghfte expeditie in gheno- men Ì of eon equivalent van dien, daer van onder- liDgh fai werden gheconvenieert, of fijn belofte niet Tofloet, of verwerpt de cautien ende voorbouwin- cen in 't i®^^® Traftaet uyt gedrackt, die noodcfaec-' kelijck zyn » to^ voorkominge van 't geene men recht- vaerdighlijck vreeft, dat namentlijck d' Alderchrifte- lijckfte Coningh fijne vidorieufe Waepenen in de voorgernelde Nederlanden fai willen voortfetcen, dat in alle die ghevallen, gheln ck oocfc by aldien hy door andereuytvluchten , of llimme kunrten tracht de fluytinghe der Vrede te beletten of eluderen, Bngt- laiidt ende 't VereenightNedcrIandt fullen verbonden zyntekiefen de 2.yde van S/kw/^m»,ende met alle, endcghevoeghde machten te Lande ende te Water (eghen f'renife'yf^den Oorlogh te voeren j om haer te dwingen niet alleen op de voorige conditiën Vrede te maecken, maer, by aldien de Waepenen tot dien eynde in de handt ghenomen ,de gun ft ende genade van GodtAlmachtigh genieten, ende dattet meighemeenconfert ghevonden werdt raedtfaem, oock den Oorloghe te continueren, tot dat de faecken heflteltiijnin dien Staet, daer in fy wraren ten;tyde vanHetTradtaetvandePyrenèes.üedaen in 's Gra- ven - hage in Hollant, den la twintighfin January βΐιίιιι iittdtrt acht tn (iftiib.
Getecckent
TEMPtE-
^it (jÌngelant toajef ben pbec tot Det boltcet&en ban tofalutatcetoecdt/fooöraot/ bat ben 35ioebec ban S b'Iccc^ïmlialTabim: Tempie met bejs Kontngöiai fiiiWieattficattealopben eet(ien l'eDiuatp ban ^onben taierijt geöepcfcijeect / enbe b' mbaffabcutii ban be^ fm^taetbecfocöten enbe bechceg^en bes anba;cn liaegljö tip fijne Jlfeajefiept een pacticultete anWeniie/ iitbetaelcftefpbpbenfelbenafgelepbf fiebben be ge^ tooonlöcöe complimenten obec be geflooten MEtac= tatm / enbe bJiïöecsftffecfocBt/bat oelijcft Baec ^o. USatj.onttoijffêlijtöbattöaecjijbe aenllonbiei fouben Uomeiecntecen olleiS bat in bieConbentictotp?omp' te toeuifiiiige ban 't falutaice oogBineccfi baec in bermeli / toasi begrepen / bat rjp fijne .ïKaje» ll^tjS goebegeliefte mebe mocBte toifen 0et felbe ban fijnjijlje infgelücRjSteboen/ enbe becbolgmsi aen be ï|obenban®?ancScöcften 25iHffel boo? m iKaies Wjiaftefertbennainideujs foobane hcaclitige offï' tien te boen/ aliei tot upttoectbinge ban be gebeficeeci be ®?ebe op be gepiojecteecbe gconben be tonbenabel' llefoulie mogen toecben geoo?beelt.
i^nenaaielteptöeeftiiaec tn fecc cibile enbeobtt' eante temtenbelteben tebeclacecen/ en te ggetupgen/ befinQuliecefatijSfactiebtebaerin fcljqpte/enbe bat fp(§eecen ^mbaflbbeucjS )uptb' aenftcgten ban elte|9n(2^nbei:baenen toel bonben ften bat alle be fdbe baec in ongemeen becDeucDt toacen^enbe bat npoo^be^e/batbefaecbemicecgt toebec Becb^cgt bMWinöetoubegoebe fboo?/baeconsi foo bed cebci ttenbangemeeneintecclten / enbe befonbedgcii ben naaitoenbanbtban een enbe be fdbe p?ofieflïe ban «Sobtü-bienli altooö toe Sabben genoobigOtienbe batfgnmaiedeptöacci^oogö HSog. baecebet inf^ eeltjtös ooc6 beel gelucb toenjte i g&atljp bocb tìcee^ beo?ìi?e gfiegeben öabbe / bat aen fijne USajefliept ^©?ancteijcftopbcnfelbenbottfllii ijaec ^oogö SBog.alcecbeöBefq>?ebett9abbc/baet ban 0em be Copie boo? ben i^eec Tempel toaji gecommuniceert/ ««t©?teffoube af gaen/alsi mebe nae't^of ban ®?ufTel5batöpinfgel0t6iSmet ben eecflen een W#nna^cijefoubefenben/om begdiefibecocbe «Tieten olbeec tefeonnenafle00Ba»/enbeïwtfiin<i5ni |
bopé Tempie (iaét tnaedËiU / nà« tf upttoifTdingè )»ntieSeQfitet»/na«^|@acqu()$ tie Gafteiro· drigo te fuUcn bettcecftcm
ii' jimm 3(lmtia(Te&eucjei De^&^ berlitilgéniS fgtf tó9a)epiptoortitooo?fleb?a0en öet toirtii ban Suie- name, cnbe Beeft fijn Ijoog löeöacBte jnaa/efiept öaec op 5ljeantooo?i3t / öatijit ficü felf berfionöt ïiat We ceflttutte inoefl gfjcfcBiciiiin.
^PDcbbenoocfi cpn^iüië in'tgtneràcl met flitt UaaiifìcptgÌjefjwoociJEiiban iic,$nipi)clij(fte infoimi tien ban bc ©oftcnWfcije Caperjï / en ban bc toegficrt too? öe tocicftc / öacrsf oo?tieelsi / öte Ιιβ0οο?ίκη te toep bentcoengegacnjen in fpcetc ban't nemen ban't ^cDipdelupitertot ?imticFìiàm,t· Dupjs iHJotenbe/ toaeropeenban be feibe ^apcr^ làngO met Canon öefcDootenijab/ en bacr öoo? aeh 't25ootsi -bolcfiaps pacentie etjegeben ban öat be Capet een (Curcft toaiS / enmbefclbcöaec boo? foabancn fiD?tf6 oDeiijaföt/. bat öet ©olcft Het ^cljtp acBcei berlaten / enb< ficBaen Eanbt Qcfaiueeit (labbe/met toeitlN fcgip be boa?noembe «ttapec tn 339tgljt toa.«i tn geloopen.
^ijn jtiajellept belief be te feaoen/ bat 0? ooc6 bati alle iianten erojbitante ölacöten bön bfe Capecöi Boo^be/batBetinbccbaebttoacen pure ^ee-cobe^' epen/enbebat Op ci;ib;e foube (lellen/batalle funei
Sngefeteneii/bieopfobanige ^cgepen fouben toec^ ben gebonben/fouben toeCbeti op gBeQangèn enbci batBpboott^bigouccufetnflaiitienfoube boert boen aen 't i^f ban Bruffei tot febece (ïcaffe tegOenfooDa» ne^icatenicnbenoopmbebefaecfi ban't^cöip bi 3Iupitec / bat fp ( i^eeren iïmbafrabeucji ) baet obec eensKemocieaenbinïïaet feubeit Bonnen pjefente»= een / gijelötó be felbe oocb Bcbben göebaen ; alS mebi obec ί iScijip be ^agec/ op toelcfec laetHe faec6e Γόη jHàajeflept Beeft beitel en te cefoibecen/bat ben pttepn/een (©oftenbenaec/trt beffdfi i?egat fou* be toecben tn betféecbecingö ggenomen / enbe tegert be felbe gep;oc^eect / alüS na cecBten t <t?.tt inbecbaed toacen befe emftenfoobanigB bat men m'^'^ bebu(^t 5tjn / bat foo ben Coniugio nocB Baec iiaog. tegen bebtoifj Capecg geen btgouceufe o^ie (leU ben/beCommecctebanbeiSieenenenbecii ^ngefetce nent' cenemael foubetoecben bebojbett. ^
^efeSiobecpen moefim noobttoenbtgg bé ^ΡέΗ» fcBe bip in 't ooge bjengen / enbe meti Babt toepwigii teboocengefieitbat €ngeIenbtom gecingec feeclünt eenfloaiic enbe gcoot ®ü?logb Babt bannen met beTén^taet/inboegBen bat tnen niet fwbet: ilebett b^ucBttnge moefle Bebben / bat bit bert goeben pbet boo? 't gemeene intece(i fouben bonnen betHoeten.^^ itoopbaecbeciSbanbefen^etlebtn met beél min alii fa'^ngelfcBe/enbe toat&loCBten men baecobec beebe/fooaenbeniföacauiiS be Caftei Rodrigo toc 25?uffel/aWaenben ^paenfcBen 3Cmbaflrabeuc al^· Biec / totect biet gebojbect / enbe men ging maec booi eïBo?tatien/fomtöbib?epgementett/biebe «Spaen? fcBetoeltoipenbat geen effect fouben Bebben/om gcooteintenflbàt cngeldnbt en befen ^^et benmetBaaalBiectegengi j^iancfti^cb te cortf«;be;i ceni€nbe 't fön gBóneenlöcb b' effecten ban bert (©ojlogB / gemectót' ec nopt ©ojlogB te getoeeH bae»; becgcijpingengeen gemeene bingen toamt/ geijjcn be^eutc^tnbm iongBften «engelfcBen Bebben geboet.
b'^eecC(?abebattDhona,<£jrtcao?binacfi$,j$toeetp fcBe^mbaffabeuc/tot Sonben incognito aengBebo» men / ontfbigB ootfi een btfite iian be ^mbalfiïbeucjS banbefim^taet/tn beboelcfte oHeen't compliment ban bectoeQebominge/al0 anbecfint? / paffeecbe» »PBabebennaBeeceenpact(culteceaubtentiebpbeit ConingB·
^eCommiffacifenbpM Mement geftdt om ben Banb^tulTtBen «Cngeumbt en ^cBotlanbt eett goebeo?b?eenberegilementteb;et^/ fiebbebbebefe bagenmetbe ^cBotfcBe Commiffacifim een confe» centie gegabt/ in be toelcbe be bao?naem^ j^^nfèe Commiffacifenpietenbeecben ; ®at ben BanM mf^ fcBebepbebe^iöt&enmoottoecbeneefl^ ^btnboet |
-ocr page 427-
396 SAKE N^ van S Τ A E Τ
i668. flisi te felbe tijlie bah Coninsö lacobus', Dób? ùe '! öoenmaelii öBemaecftte acte uan 33aWgatii / toas ' setoeefi i maec alfoo &e booifs p?opofittebp ìk Cngel- fc08 CommtiTaafmaengljemeccftt totecttejijtt üait inei'citclutbeconftùecatie / Debbiti iiefeiDe eeitgena^ me» ijaec üaec op toat te fuUm betient&en»
q&eöepeftljesi totùe «flitiitic bau Surename nu' Ï100? o?ì>?e ban ùeti Caniitgö/enfijn üïaet/ljecbaecïiigt fijnìje/ teiteceecùeit ù'SfimbaffaùeuciS ban befen ^taet ftaec becfoecli om te mogen cepatrieceni maec 't bjtect niettoegeftaen.
öpt Vranckrijck iuamett op bceii tijt abbijfett tot Londen, bat ben <©cabe ban ciarendon, nabat Ijem bantoegenfijne jiBaislteptuan Vranckrijck boo? be ttoeebe mael aengefept toaiS/ bat fjp ficD "Pt bat i5ijc& foube öeööeii te miwcen / ficD op ùecepis naec Luyck begeben gatibe.
g&en elfden aìjbifcccbert/ bat ben Boning goet g9e= bonbenDab bcn3|eec Treavor, fónöe eenfcecöabtl jjiaan/ te committecen / om aliS Cjtcaojbinactsi boprin b?te a biec bagen na Vranckrijck te gaen/ ert= ìKalbaecmctconcect ban benzee ban Beuningen, be goebe mepningljc ban fijne |©aic(lept en ban öaec ï^o:3Haog:outcentbebeb?ebtnge ban ben opgljecefen <©ojlogö upt tc toeccften / gljelijcB fp oocB bie gbeöeele toeecft fjaec befigD Oaböen gfteBouCen / om foo bp ben Keet Ruvigny, alsïbp beigeecen Molina enbe ifoia be blfpofittete bectoecBen/ batpebecin be fijnen goebe Dfficien foubetotllenboen/ batbe ©jebeopbegconi benbanbebcftenbe alteniatibe ten fpoebicBltengfje- ttoffcnmotljte too?bert.
.iKaeubagg baec teboo?en fiab be 3^eec ^tteta- ctjSMoriceaenbe ttoeeï^cecen Mmbaffabeucif ban icfen ^tact eenTjiftte göegeben / enbe in be felbe geejc
OoÜ-^niiien/ Ijebbenbe bpmonbcftetcontenu ban 331 en ten Ooonifleu gececommanbeett / enbe baec bp ge^ fecljt / bat fijne .fBajeftept ban €ngelant met be ban bien bagO obec ©laenbewn op Ijet felbe fubjet aen aea öaec ^o: |Βοί een gljevatfonneecben 25?ief gabbe laeten af gaen ; ^pïjcbbert baec op bolbaecbigaenge- nomen met bebolgenbe obec Harwich'tboo?f3 öefc&2iftöacc ï^o: llilog: toe tefenben ; cnbeUp bfeoc- cafie in bifioucffen gecaecftt ftjnbe / Debben boo? öaec pacttCHUecfenttment gefept/ bat niet en geloofbe bat in beboo2f5faecUegcooteftoacigDept foube fön/ mitjs bat bi felbe o?b?c bp föne iBaieflept in bepbe be Indies mebe gefldtiajieut ; meenenbe ben boo?r5^eec Morice iwt befelbe.Stcticnlen be Marine ban ^jiöa in defini- te gOecontipieectfijnbe / oocft aen geen piaetfe/bjaec ijet mocStefijn / geceftcingecrt mocljten too?ben / bat bajt'tpacticiutecfentiment ban b'leecent 3ïmbafllii beucii oocft niet feec bifcwpeccben ; <ènbe loat epgent^ iÖtltOetbe-eebigenbartben<©enecaei ban Indien be^ iangDöe / battet fe$i en bectigfjjle 9tcticul ban't mat- taetcpgijetttlijcft baec ban ntetenfp?acft / maecbat/ na Ijaec pacttculiecfeiuinient / al.ö fijne Hiajeltept in bepbe be Indien bien <!2ebt ootii toilöe laetien boen bp beÌTelf!S <i5Denecalertcn <i5oubecneuc.$i (biitfpfepben qualijcfttegïjelooben/ bat men albaecfoi tbe totllen boen) inbefaecfteoocft milTcïliengecngcoiiteftoacigi ïiept fcöeen te fullcn toefen <iEnbe fepben frp bie occa= (ïe oocft/ bat/ om becfcijepbe cebcnen / infgi.lijtfiiES boo? naec pacticiiliec méenben / bat ftet fcec bien:|lt^ foube fijn/batbeboo?noembe Kcttculen ban HEI acine/(bie maec met een genecale tlaufule in be iongfle conbcntie toacen eapp?obeect) bp een nabec te Doube icotifeÉentie in een anbec befonbec tndciunent ban tooo^üe te toooj' be toiecben geinfeceect/ tn toelcft inllcument men mifi fcDten met tipboeging bon b?ie tooo?ben batpointban be Indiésfoubcftonnen efclatcctffecen ; fijn beliefd be baec op te anttooo?ben / bat fjp meenbe (foo fp Ice^ ten 3l!mba|Tabeuc!S) inffatttien bp fijne naaiellcpt be^ ben/ ten epnbfe bat ban beböojfs 2icticulen een apact inficument mocfit toecben gfiejleït / bat Öp niet ttojjfi felbe bat baec ftoactgOept in foube toecben gemaecftt. ^aegD^baec aen ontfingDcnfp eenbifiteUanben |
leec Ariington, altoaecbp ottafie ban 't^ttobê m
Jupitéc / tn bifcoucffen fijnbe obec be toeeringe banhe ^
Capecpen in 't generaci / Ijebben fijn gijecominM- niceect / bat baec obec aen l)aec3^o:|iaoi Ijabben crtie' fcfeeben/ en toatfp obec^ulcftss meenben batljaeciL H9o: baec ontcent beIjoe?bcn te boen 5 enbe atfoo tófc ^:|Bog: foo eeti notabel pointinljet ®:ractaet"batt jfèacine Dabben bebongen / namemlycftbattopfcïijn b?p goetmaetftte/bat fp(]|eecen 3tmba|rabeucs)iitt om meenben / bat foo Ijaec Ì^oì SEogi bat ban jSuaii- giennietgljcltipuleect ljabben / bat befetbenocftthia» mael meec ban beboojnoembeCapecii gequeltfouiie too^bcn. ^.€b.fepbe/ batmenbaecte ^obeinfcrei lijcftjS tegeasi be boojfj ^ipecsi feec toasf geantmem / enbe bat men een <engclsiman/ gljebaecen fiebbenlic mett0o|lenïitfcBe(fl:ommi(Tie/ enbe upt ftcacöte batt Dien/een ^cljeepiebangiecnfep gOefpolieect geböats be / appacent foube boen opöangen. <Ênbe boojtiï m ballen jijnbe op öe bifcoucffen obec 't gijeftfeiftè fin ^ ì^eec j^eccetaciis Moricc ijaec tee öanben göefleit / fepbe ben boo?nocmtien Sojb Ariington, batbctt feoningö / battecceguifitiebanbe€ngelfcöe <®oft. ginbifctje Compagnie IjaiJtgoebt gebonben te p?opo' necen/ omtefienofDetfjaec %oglj jMog. oocft toei geballigö mocDtjijn ; enbe bat benitoningi) feectoas gepojteect / om alle faecften/ be Commectie bitceffms be /bie foo nu en ban be goebe co?cefponbcntietn|TcBm bettoee jgatienBab getcoubleect/ foobanigijtec nei bec te (lellen / battec mmmecmeec geen bifputen in eenigöegljetoeften banbe 3©ecelbt tuflTcfien befyije meec foube ftonnen op cijfen. ^abecöant φη b'jieei een aimbaflabeucss becicfjt/ bat be ^cijepen naet ©ofl fjnbien gftebellinccct / elfin't getal/ bte mat eecfi gljcmeent iiabbe / <> hfiu fouben öebben bectroti ften/ ineen Compagnie fouben gaen/ ijebbenbetot 3llbmicael Capitepn Picrce, op 't ^cBip be iioriaen tót ©ice-mbmicael Capitepn Rifby, op 't ^cflip tie Loyal Marchand, tot ^CfiOUt bp JgaCftt Thomw HarmenfzjOp't^Cljip d'Eenhoorn ,aUeb'<®0|l-giHj
bifcDe Compagnie toebeöoocenbe : met la(l / om Sr. Eduward Winter te boen iittupmen Ijet io?tSt» George, «tbebe^tab Matrafpatan,g8clegenopiiÈ isulïban Gormandcij enbe ban tegaennaeMonbay negenbanbe felbe lagen boo? Gravefande, eniieatia bece ttoee toat öoogec op be ïteyec.
'©en tienben öeeft ben lto?bCornbury .CBantBeci lan ban be Coningin / outlie ^oon ban ben gljetoffm ©eecCanceliec/ b'J^eecen 3llmbaffabeuciibanliiftn ^taet een bi|ïte gSegeben / tn be toelcfte flp ftaecBeeft gpefept/ batbeffelfiï^abecin ©jancftcrfcftfooöatt totecbt beiegent/ batijemboo?be ttoeebe-maelaav? gejepttoasSljetfiijcfttebeclaten,· niet teggendaettte bat men ban be fijbe ban aSngelanbt bat aen ©jantfti cijcft nieten becgbe/ enüeftlaecgefegïjtöabbe/ bat men oocft niet becgljen foube/ enbe bie ijet in €ttgef .lanbtgljenoecBfcBeen tejrjnaljïjijn ©abecmaecupt Detïïijcft toais/ bat öp baec op ban «ouaen toeUec naec Galais toasS bectcocften/altoaec öp boo? Set dPlecejpn nu eentgDentijbf 25eb-legecigrj gfiebjeefï 5pbe / be jfjant ban eobt 3filmac0tigö/ Sem boo? liic ttibbanbieo?b?ete ftonnen-pacecen/ Öabgöebifpeiti feect; maec bat fijne meeningöetoass/foo b?aöetf{jn ftcacöten toelieten/boo? 25?abantenbe aSeceéniifiiie l^ebeclanbenna ©uptflanten SBtalierttcgaen,· oat Bpao?bbaecom boo? fijn ©abecopBaecbecfo^/bat gdücfi aljï ben <®?abe ban Molina aengBenomen Bab Bern een ©afpoo?t te befcBicften / om tn be jSpaenfcBc l^ebeclanben te Bomen / jp aen Baec ilog. 't fel^ bebecfoetfi foube toitten obecfcB?pbett. ï|tec op bengBefecBt/ bateecflmetjön lUaiefleMbaecbait eenjS beBoo?ben te fpjeecften / om beflelftf fentimentti becflaen : 't toelcft bari ^en ebtmt / boo? ben ï^eer Bo- reel gefcgtet Jönbe / Beeft 5Βη jaaafefL baec op cef^·» tiebeliebentefeggöen/ bat Bp feec toellpben xtmtf batBwi Bet boo?f5 ®iafpoo?tgegeben toiecbe / im ten cffécti om in be ©eceentgbe ^beclanbcn ficDtoflt te Bonnen ontBouben; oocftbleecftupt b'2tcte|^t ^arïement / bat{ip aUem becftlaect b^bt fm'
btjju |
-ocr page 428-
Stó litfiomm/cntie tn fult&enocbal inöaiiü om Sett iöoittng ^jijon te genieten ünpten tocficni^ ^mU Dflrt'tf aclamcnti
©en ttóintigllcn öeöDen ijeJ^eccenban Geiiicotn / etii)cantie«Ijaec;^oogt) <i5ebepatecciim tot öc iïnaclfclje faöen / getappo?teect : öat öacc €i acljtcc^ ^taeu^Deiilefolutte banboo?te&en ^atecöaglj i)aii= öw flctoifttcett enöe-gc-ejcamineect ttoee iBtlfiijen ban&e Cïtcaoïtiinatti 3ïinöaffatiCHC$ ban &cftn^taetinEngeiant,Bepùe gefcljjeben tot Lon- don, ij'^rteü^ï" öen clfücn cnùeìi'antiecc ban iien bjifticitw öcc toopenöe iKaent; en Deljon&m/ïiat öaetitmc/ öoben tje pointen tmcc op ten boo?f3 öage al· iidteptStt^ssgecefolbeect / infiuceciiBn ccntgc Perior den, rnftenöe ÖC Spaenfche Nederlanden, enöc Fran-
ceCompté :
(Êiitie tcnanöece/ öat &en ïojii Cornbu^, €Bai«= belton ban tie5fóoninginnc B&n Engeiantjgoon ban öcn ijen ciarendom j gefecscne Canccltec ban öat JÜijtt» / bet30Cljt Ijaïiïie : ùat boo? cnöe ten bcDoe-- beiionfön®aïtccDp fjaec .fKog. βέη parpoo?t mocijte getiepefcöeect toetöen / otn öoo? be Têxxzo ntaljtie l^eöcrlaniien na Duytflant enöe Iraiien te ntos een gain ;enïic bat ben öonmgij ban Groot Britan- nien öw? ü' M^it Boreel, eelt ban bcboo?f5 amblTa' Iieurs» / öt^n aengaenbe gefonbecct toefenöe / refolutcj löcft (jejept Ββϊ'ϊ'β ♦ 0p feec tocHijìten mocöte / bat Μ öe bcio?noembc <i5?abÈ'tboci?f5 ^^afpooit gege^ benfouiiebjccbcn/felfisten effecte om m be boo?f5 ©tïtemgöe jgebetlanben / tjp pjobtfie / ftcD toat op tc moöcnDclUbert.
30aec.op gcbêlibewect jgnbc/tiS goebt gebonben M'teetlïepoiut/be Uooifs ©erfobcf'getoacit maec=^ fenile ban be ^paenfcBe sseberinnben cnbe öe Fran- iche Comté, uptbepbe be boo?f5 ,iliStflïben te treeften / tn&e ï>' l^eecen Burgerfdijck enbe vander Tocht, fjaec l|o.ìiiaog.<i5ebeputeecbentotBrufrei toe te 5enben: omtelteeclientotbec felbec nacttljtinge. ain&c op't tweede, tsi tett fteftocbe ban ben gemèlbcn getoejcnen CanteUcc ban Engeland j ^fpoo?t tn beBooilijcfte fii?me5ebepefcBemiomin6i:acijtebsn bten te mo^ jen pareten langöiS of boo?be Jfconttecen ban öcfen ^taet / enbc alfoo fijn boo?gcnomen cepje/ nae Duyt- üand, tc bojbeten / fonbec in 't i;effo?t ban befen ^tagt ientöPecDIöftemaöcn/of ooifi(|inc rep5e öoo? cc? nioöetoanbestemmende Provinciën tenemen,^SS isJ öet booifs te bepefcgecen pifpoo?t gefonbm aen be gentelte l^eecen €xtcao?binact!S 3(lmBa|TrabeucjS /met laU enbe oib?e / bat öaec €. 't felbe aen ben ï^oningl)/ alboocensi 0« aen ben boo?noemben S.o?ö Combury obecte lebc«n/ fouben OeKiintc bcctoonen enbe te tommunicetèn / om / df fijne i^ajejlept bp nabec Dbetljentftingebten aengaenbe eentge contcacie con> ftöcïaticnmocïjteijebDeit/trt fulcfien tas't felbe tn te Sciuiien.'^'^ïeecen 3embafli»beuc0 befe lafl óntfan= genlic/fjebbenbaecobecmet b' ï^cei: Arlingtdn ge- fpMm ! en bécjïaenbe bat ben ContngO ban geen ge^ bacDtenbetanbecttoasi/ fiebtien't^afpoojtacn ben ϊο?ύ Combury ter Sant geHelt.
^nbefcntlantbanfaftenDeeftrsjn iBajeliept aen 't feament bp monbe boo?geb?agen : bat ï)p goebt Sebortben Qabbe imt be Vereenighde Nederlanden ten defenCve Alliantie te maften / mifgabecs een Trafttaetvaii Mcdiatie, tot fiebojbectnge ban ben ©jebe tufTtSenbc twee (ïrijbenbe (itoonen ; baettnne Bpjepbe/ bat be Croon sweden aenbiebenbetoais me^ bein te tteben/cnbe bat ï)p/bermitsi alle J^atinpten (itft toapenbe / mttfgabetiS om 'tgebolgö ban be gcflaoten SJlliantfe / nobigö geoojbeeit öabbe een Ooebe©lott Stfjepen f equiperen/ bat W eenige ttffutoe^cfj^enbtenbeaen te boutoen/enbe eentge ^ee^Babenentefett^cerenienbat öp baerom ban befelbe®eteabêöngebet50fet/bat 3P baerop btere^ flerie tóilben nemen / bat öP beeuaem Bon^ nenjtjnbeboojfsfaetfieupt te boeren / mitiigaberi toeft böt 3po?b?e toilben fiellm / bat ftt&et (lucft bart |
be ï/ïeitgie alte fijn ^?ote|iantfe SJngewtenen todt meecber bergenoegtngD mofèien öefifw» aisS te booten.
iBcnfegötbat itetEager-BupiSopbenfelbennioji gcn/enbccbentebooccnalsibe booif5 ©?οροΠο« ge- fcDtebe / in ftaer feamer / naer een rebelycft 3&ebat een vocemiieDbenöefo?meett/omben Contnglj te beri= foecften be faften ban be tïetigie bp be Aöe vin um- formiteyt te bjtllen laten; cnbe bat bat be teben iiS/ batfe fijne HEiajeflept op ben bagij bat be boo?f3 pofitiegebaen bacrt / nae getooonte / boo? be felbe Ouverture niet fjeöben beïtancftt jbat nocijtansf bp 't iiooger-l^ups foubefttn gefcfjtet. ^aer i^ bie bjcctft boo? een onbeftent ©ecfoon een jacquet ban bccftBcpt be^remplarenban een fchaftdaieus Ubei in't^at» lament tngegeben / enbe fto?tif bacr nae toeba-om eert anbcriboclj befe laet|ie inbjenger toiert bp be iiop gehregen. .
«©nbettuflcflen Ijecft b' l^ecr Rüvigny aen be ^zt' ren Umbaffabeursï ban befen ^taet tot Londen trt een biftte / bie jp aen bc felbe IjeliÜen gegcben / toebec berfilaert / bat be groote ^?ogte(ren ban bc JFranfclje 3©apencninBorgondien,fiju Coninglj niet fouben boen te rugge gaen in fjjn oBebeclaccecbe genegentijcpt totben©?ebe.
3&cn«©?abe bàtt DhonatnllantiegebacttftcbDcnbé ten fine aen fijn Cycdlcntte bp ben jCtoningij Com=i miffatifengegebenmocöte U3o?ben/ïjecft fijne naa^ ieflcptbaerinbetoilligijtjen b'^eercii Meerman en^ be Boreei, öaec ifeog. € Ftraojbinaciji ifimDafTai beurss baerop banbe jpöe ban Engelant gebjaegljt 3ijnbe/ of be te ijoubenconferentie met be 3§eeren gdfcBegefamenttijcft foube bonnen bptooonm^iicQ^
ben moéten feggett / bat ten bicn èpnbc metten cci'fïcn Pouvoireno?b?e!SbcrtoacDten/bat 3p upttcn naem ban ben^taet niet fp?eftcn en ftonb'en/enbe bcrliali ben ittaer bei;fociiten / bat / foo be J^eeren ^ngeifctjc/ om'tbjertfttoattebebo?bcre met ben boojttoemben »i5?abe ban meeninge fotiben fijn toat tc bifcoureren / bat aen öaet ban alle ijet felbe fuccelTibclijtft tonnnu- nicatie motljte gegeben too?ben/'ttoetcit men ban aengenomen fteeft te boen; men Deeft ïiaer baci; op fcet gececommaribeert / bat Ijaer iKog. bocD be ÖOebeoccajte/omSvi;edentn be Sartie te b?cngen / boo? langtopligebeliberatie/totgrootnabcel ban be gemeencfaetfte/metmotljten tomen te bettoaerlooi fen ibaerbefe 3©intecfföe 3^?ogre|Tcn ban Vranck- rijck Baer foo flercft toe toaren rabenbe.
g^cnvijfentwintighften hJiectOiniien Londen ofi bc26eurfemcitegetooonlijcftefolemrtiteptenI)ctii3ng(i ge^looten (€rattaet ban €ot«mercie tufftijen bit ïïijcfienbeSpatigieB afgöeftonbigöt enbe gïjcpublis ceert,
25eBalben Bet Jitc(iiiutie - ^oint ban Suriname trotteerbe notB öet ftucft ban Commercie op d'Ooft - Indien, ÉorifiJ?mBetBrédaefche ©jebcniS (Ctattaet: toeltSefafie boo? ben Secretaris Morice (geiijcfiBiec boo?gefept) aen b' i^eeren SCmDafTabcurji "ban be= fen ^taet tot Londen , alrebe fecr toasJ geirecomi inanbeert.
'©en ïSoningfcfeeef bacr ober ben acht en twiti- tigfteniebiuacp/<!ingelfci)e(Hjl/ecn feci; belecfbert 55?iefaen Baer i^o. ilKo. en fonb bacr ncbeniS iiet Jro?- . muiier ban ben Eedt,tn be «Sneclfdje ertbc Hatpn^ fcBe (€alen/foa al0 bie Dp fijne iliiajefleptsi «©fficiccen in d' Ooft - Indien foube g^?cftccct b>o?ben» ^nöoutban ben 25?ief toajï alis bolgt i
Hauti & Puijfants Seigneuri , Nos bóns \jimis à"
E Noor que neus n'attetidiohs moins de voftre Amitié qü'iinc prompte concurrence en touteSjj^lgnj chofes,quipourront augmenter la bonne intelli-«u ^eé genceentre les deux NationsSc etiaffeurerlèCom-«e.^ merce, tótitesfoii la maniere aveclaq nelle coöperez à^g Jolt -
en OORLOG. achìeH^ùeriìghfteioeci
Sicctfieit JFeö?uatp tn Engeiant ntet tocitfrorii
:ftb<aivement dans ^nlrtfn ~
c«lle8fins,&qtïo vönsex^ri^mezfic: |
-ocr page 429-
398 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1668. voftre Lettre du Λ* J»if (t/wi du Courant, nous fetn- I·"' ble fort obligeante; c'eft une preuve indubitable de la fmcerité de vos incendons furjaquelle nous nous re- poferons avccautantdefatisfa'ilionque deconfiance, &enefchange, comrae vous faitres mention d'une conteftacion d'Amis, i j»< csntribaeral> plus à l'ajfcrmif- fement di ncfire Uahn, nous ferons en forte denoftre part, que fi nous ne vous donnons des exeroples à fui- vre, aumoins nous ne manquerons pas d'imuer, mef- me d'exceder les yoilres ; Au refte, felon q^ue vous l'avezdefiré , nous avons faif dreffer une forme de ferment que nous envoyons cy joindle, tant en Latin qu'en Anglois , que nous croyons cftre conforme au Traitcé dcrnieremenc fait, lequel Traitté nous defi- rons obferver en cous fes points,comme nous ne dou- tons nullement que vous n'ayez la mefme intention , & que V0U3 obligez vosfujets, particulierementceux des Wfi à faire demême, donnant vosordrcsau Ge- neral de Batavie de prefter le ferment pour cet cfFed j & fur ce nous prions Dieu, &c» Efcrit à Withal ce dtxbKitiefme de Fevrier 1068,
Voftrebon Amy,
Siné
CHAULIS REX.
Plus-bas,
Guillaume Morìce.
©Olgfitfrt't^CliitbuptSi.
Ho. (JÌÌo. Heererii onfe goede Vrienden ende Geallieerden.
ALhoewel wy niet minder van uw Vrientfchap verwachten als een fpoedige concurrentie in alle dingen die de goede intelligentie tuffen de twte Natiën konde vermeerderen, ende de Commertiè verfeeckeren j nochtans de maniere met dewelcke tot dien eynde coöpereert, ende die ghy foo mercke- iijck uytdruckt in uwen Brief van den acbtienJm defes loopende maents, dunckt ons Teer verbindende ; 't is cene ontwijfFelbaere proeve van de oprechtigheydt van uwe meyningen, vi^aer op wy met alfoo veel vol- doeningh als vertrouwelijckheydt fullen ruften ; en inwiffelingejghelijckghygliewach maecktvan een conteftatie van Vrienden wie het meefte tot de vaft- legginge vjn onfe Unie fai contribueren, fullen wy fulcx van onfen't wegen doen: dacingeval wy uwgcen te volgen exemplaren geven, ten minften fullen wy .niet in gebreecke blijven d'uwc t'evenaren, felfs t'ex- cederen. Wyders, fo hebben wy volgens uw begeerte een forme van Eedt doen drefferen, die wy hier ne- vens overfenden, foo in't Latijn, alsin'tEngelfch, fulcx wy over-een-komende gelooven te fyn met het Jaeft gemaeckte Tradtaet dat wy begeeren in alle fijne pointen t'obferveren, ghelijck wy niet entwijfFelen ofghy hebt de felve intentie, en om uw onderdanen, byfonderlijck die van d'Indien , te verbinden hetfel- ve te doen j ghevende aen den Generael van Batavia uw bevelen om den Eedt tot defen eynde te preileren; Ende hier op bidden wy Godt, dcc. Ghefchreven tot Whithal defen acbt tn twintighfltn february 1668.
Onderftont :
Vw guiditi VriiHt,
Wasgatekent
CHARLES B.
En lager
Willem Morice.
U^ËC in tiit torcer toais ijett ttoimiglgiltett/'op't rapport ban ban Geliicom,entie enbece/
tot6'<enaelfciiefa6ensil}eputeiFt/al ban öa» Éo· |]gtig,geïnfpwwm» |
SnïKfetpDguamcn fn €nsdattlït BlacOten/Uaj ,α
öen '©tcemuc <©enecaeIop Dal Mina ben Éonmnjfc lijtten €nselfcöm 3ioent in Guinea [jab lateninfinue= ten oin fjein met bc fi)iie te ccttwmt upt feecöccc ttoee jpojiceffen AdiaenCormanygtjenaemt/ onbetbooj; Ocben bat Ijet eecfle een reffojt ban Cormantine hjag/ iongfl bp b' onfe getoonnenj enbe bat ïjet anbec bp ons altpb toasÈ beseten. ^en ïJonmgD nam bit tn 't beerà feec Ijoogij op / enbe ïiet bacc obec fcBecpelijcft blagen aen be i^eecen SCmbaflabeucss / enbe aen öaec obetiei beten Dit ^?otelt boo? ben Igeberlanbtfcfjen ^trcti teut aen bc ocrtgelfcöcn %ent gebaen in|ïnnecin / met bec?occfe ban baec op fijne fatijSfactie bp ijaec IKog. tebo?becen· «iPelijch 3p bp een ferieiifen beben ; ebocf) be Weft-Indifche Compagnie bjifttne»; ^jocebucenfoabjelteiiifitficeccn /bat befe fafte na^ niaeijS geticcl becbtoeenen
üct ^?oteft lupbe boïgöt·
Dierck Walree, Diredieur Generaelvan de Noord' Kufl van Africa, het Eylandt vanS. Thomê^en de Ψlaetfin daer ontrent behoor ende, in den name ende van wegen de Hooge ende ^JMogende Herren Staten Generael der Vereenighde NederlaMen^ gelijck oock van der felvergeïncorporeer- de fVefi-Indifche Compagnie,
Aen den Eerzamen TomasPerfon, Agent van de Royale Engelfe Compagnj/i hande- lende a en de Kufle van K^lfrica.
Edele Heer,
WY hadden buytenalle twyffel ghehoopt, datnjj., ghy foudt hebben ghelet op ons rechtveerdigh ffi ende billick verfoeck, aen u gheprefenteert op ®tllllti den tvindm van defe loopende maendt, nieuwen ftijlj Hm; met lukkeen determinatie, dat wy diefwegen moch· gnit en ten hebben bekomen de gedefidereerde effedten jtpt^Jdi voorkominge van verder Procedueren, het contrarie^' van 't welcke wy niet alleen hebben bevonden , tot onfegrootedroeiFheyc, door uwe antwoortterfelver tijdtop ons voornoemt verfoeck, 'twelck ons niet weynigh vreemt is voorghekomen, maer wyders on- dervonden uwen voortgancfc in het felve, tot onfe bo- ven maten groote ontfteltheydc : Te meer federe dat UL. opfooqualijck ghegronde redenen uwdevoir doet van u felfs te erigeren ende te ikbilieren tot Mta, pretenderende (volghens den inhoud van U L. fchry vens) dat de voornoemde plaetfe by uwe Natie, in den laetften Oorlogh tuflchen de Doorluchtighfte Majefteyt van Groot Brittannien ende de Ho: Mog: Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den j welcke God Almachtig heeft gelieft te kroonen metfoodanigenvaftenendegeluckighen Vrede, was bezeten j welcke met weynigh woorden (onder cor- redile) wy verklaren tewefen buyten blijckvan waer- ' heydt, ende immer fai konnen werden bewefen : Het
is waer, doen van uwe zijde feecker Schip daer naer
toe forceerde, in het laetiie van het Jaer fifiim bmditt fa la fe/ligb arriverende tot Ccrmantini, ende dat eenig volckaldaer geland was, met intentie om die plaet- fe wederom te couvreren, dat alfdoen in die tijd, de- felve paffeerden, endei repaiieerden, door het boven ghenoemde Ma, welck wy niet hebben teghen gbe- igaen, wetende dat foo langh als C»rw«»«B»in on- fe poflTeifiefoude blijven, wy ^ΙΛ'λ niet en konden verliefen ; ende Cormantim ghenomen wordende bydeuwe, noocfaeekelijck foude moeten heb- ben ghevolght, foo dat wanneer Cermmi»* wierC behouden, AJia van;ghelijcken by ons foudebiy- ven ghepreferveert j het laetfte van de huipe vtó bet grootfte ghQdeftiiueert iyndc; ,.gheen macht |
-ocr page 430-
en O O R 'L 'O G. ack en 'veemghpe hoeck. Jpp
foude hebben fich felfs te defeiidéren : welcke maii- me in tijden van Oorloghende belegcringe meenig- — v^"·''^® van Jen laetften
fvtei van het fwackfte, nochte doen de gefeyde navale macht vruchteloos vertrock (mee geen kleyn verlies ^nvoickjendeachteriatinge vati haerGeichut)van Ctrmui'H" j eenige poflefDe'ge-·
nomen» maeris tefamen met Curmantijnv/edeideCert eloopen,endefedert dien tijd, alswefende gelegen ojilerhet commando van Cormimtijii (ghelijck U L. daer van niet onwetende z.ijc) fel ve by ons behou- den gebleTcn : foo verre tot preuve van ons wettelijck rechtop Adio^ ende wat belanght Cermantj», dat wy alleenlij ck van deoutheydt van onfe poffeflie aldaer > feggen: dathet baerblijclijck genoegh is, ende die experientie van die kuften hebben is'tfelve volko- mendijck bekent, dat fonder eenige interruptie, wy dcfelve plaets altijdt hebben ghehadt ende bezeten, ende dat hetnoytby onsdefert is ghelaeten j ende federe dat U L. allegeert dat ghyluyden die Kuft hebt gekocht ende verworven ; ende wy verfeCckeren uw (dat de wervinghen te faemen vergheleeckcn zijnde) dat onfe priorxteyt van tijden, diede uwe verre fai excederen, ja foodanigh dat fonder beter preuve tot rechtveerdigingh van uwe pretenfie op Cornmnt^n en- de AH» , ghelijck oock van alle andere plaetzen, waer U L. mocht pretenderen eenigheintereft te hebben, by ons behouden, ende bezeten fy nde, nie- mant van onfe Natie en kan , of magh lij den, fonder tefien dat de Rechten eode Privilegien van onle Compagnie , verworven door het fpendeeren van foo veel bloets ende middelen, geinfrlngeert ende ge- violeertfouden werden: Dit dient vooreen Antwobrc, endediefwegennocheenmael verzoeckeby défe te- genwoordige , in alle maniere van vriendtkhap, en- de amicableNabuyrfchap) eer dat nieuwe gronden van tweedracht mochten werden geleyt ) dat U L» wilt doen vertrecken de geene die by U L. geordon- Beertzijn op Adia te refidercn ende Cormantjn aen ons geheel, ende alleenigh te laten, als zijnde de rechte bezitters Vin beyde de plaetzen ; ende dat ghy voor het toekomende diergelijcke Aftien niet en wik ondernemen op eenige plaetzen behoorende aen onfe Compagnie, Ende by aldien U L. dit ons twee- de verzoeck wilt verwerpen,ende'tzelve niet nae biilickheyt wilt beantwoorden , maer ter contrarie· continueren in't geene by U L, aireede is begon- nen .fonder te defifteren, niet in een gedeelte, maer in'tgeheel: Wydoenbydefejegenwoordige in den naem ende van wegen de Ho. Mog. Heeren Sta- ten Generaci ende der zeiver generale geïncorporeer- de Weft-Indifche Compagnie, protefteren ontfchul- dightewefenin alle fu cke ongemacken,fchaden, ende-inconveniènten ,d€welcke foo wel in Zee als aen Landt, door de voornoemde oorfaecken , foo aenonfeals aen uwe Natie , foude mogen overko- men , federt wy van onze zyde aliecnlijck ons devoir doen, om te houden ende te bewaï en ( achter volgens onzen plicht ende trouwe ,ons aenbevolcn)'tgee- ne eygentlijck ende gerechtelijck en aen de Com- pagnie toebehoort,· fonder te hebben de laetfte ge- neyghtheydt, veel min het eiFeflueren eeniger faec- ke , contrarie de laetfte geflootene Aruculen van Vi;ede, tot welcke in alle nederigheyt wy ons felven geerne willen fubmitteren. Ondertuflchen (om de fchandilen te ontwycken , vai\ te werden genoemt ooifaeckersvan nieuwe onluften) Tullen wy van on- ze zyde debvoirdoenom U L, in alle biilickheyt en- de rechtmstigheyt volkome fatisfaöte te doen heb- ben, het welcke wygelijckerwyfe van uwe zyde ver- wachten , ende wil hopen dat ghy ons fult gheven ge- Ifgentheytendeoorzaeck om aenUL. toetewen- ichen het zelve 't geene wy met hert ea ziele ons zel- ven toewenfchen, Gedaen in het Cafteel Garg, d, M/nainGw/wa, den vitrtnKnintkhfitn Eebniary fefiim hniirt «ebt inftjiicb.
geteeckcnt
Dierick WiLRie. |
FRanceis kitnan, Oppèl· Cotlithiflkris tetl dlehfte van deghenerack ghcincorporeerde Weft-Ifadi- fche Compagnie j in het Cafteel vaa St. Gt^t it Mifuiy wort gheeommandeèrr endegheauthori/rorc, gelijck wy den felïen door defeyegenwoordige com- mandeeren ehde authoriTeeren j ghefameötlijck niec twee ghetoyghen » hem te traniporteefen tot Cebi' Con, otte nae eenighe atidere plaetfe j alwàèr detì eerzamen ^gent van de Royale Ebgelfche Compa- gnie aldereerll vàn alien kan werden ghemöet,endtf aldaer in de prefentie van de ghenoetnde ghetüygen t den gemelten Agent te infinueren den inhout van het KiervoorgementioneerdeProteft, ende't fel Ve gele·' zen hebbende (wefende behoorlijck geteeckent ende geattefteort) defelve aen hem over te geven j aen. on* weder hrenghende eenAdte in behooilij cke forme van fulcx infinueren , ende deiTelfs belangh ende antwoort op het felve. Aldusgedaeninhet Kafteel van Λ, Getrgi A Mina, ten dage en/aere als boven»
Geteeckent
biERÌCtC WtiiRË®-
§n't Desili ban Öefe macnt e«am Sr.Robbere Soutwel bati Lisbon tot Londen, met öe becfeecftetlii tiji}m0f)ljanïten©?etiE tuffcften SpangienenbePor-
w^iopöett dertienden jFeö?uatp toajigBeffooteni ^lleecèn gUmfiaffalwuciS fonben iiaec toan ftec^ toaectiÈ Det bolgenite oefcfeift t
OP den dtrdm oudin en den dirti,nim defer, hieu- ^ j,, wen ftijl wierc den Vrede tuifchen Spangie» ende ®trijc8«« Pmitgat/geÜoocea ; deA-ticulcn van dien ko-lenmf- men, Behalven eenige weynjghie veranderingh, met heteyghenfte Projeft over een, 'twelckSr. Francbam ende Sn Richard Simdwti tv/ee Jaergheleden tuaart* tot Salvatm» ingeftelt Qnde getekent hadden.
Foorfz Artïjckelenβη dertien mgetatt bi* helfende in fubflantie :
Datter zy een oprechte ende eeuwigdu'yrelide Vre» de tuffchen fyn Catholijcke Majeftey t ende den ïio-i ningh van PtrtugaiL
Dat alle de plaetfen, die geduyrende den Oorlogh ghenomenzijn, t'famen met alfulcke Artillerie, ds fich ten tijde dat defelve inghenomen wierden daer in bevontj binnenmaendennaedefen, wederful·» len werden gereftitueert ende ingeruymtj alleen uyt- gefondert de Stad Ceuta, die aen fyn Catholique Ma- jefteyt fàl verblijven.
Dat in het point van Trafiek, Portügael gaudereri fai vaji alle de benefitien en Voorwaerden die fyn Ca? tholijcke Majefteyt onlanghs aen de Engelfche heeft toegeilaen, als mede van alle andere Privilegien daef vandePortugefenghejouifleert hebben ten tijde van den Coningh StbajUatn.
Dat den Vrede beginnen fai een jaer na defes in de Indien, ofte eerder, indiender advijs van kan ghefon-" den worden in die verre afgelegen plaetfen, maeribo der na verfchijn van 't jaer eenighe hofllliteyten fou- den werden gepleeght, dat de fchade wederfy ts ghele* den, fai werden vergoet.
Dat alle ghevangenen van Oorlogh terftont fondei eenigh rantfoenofte belet, aen wede/fyden fullen vr/ gelatèn worden.
Dat alle confifcatien van Landen, onder pretext van den Oorlogh ghefchiet, fullen werden ghedecla-' reert van geender waerde te fyn, ende ajle perfoonen herfteltinalfultfkepoffeflien daer in fy fouden heb- ben gheftaen, inghevalle den Oorlogh noyt en haddoi geweeft,
•Dat, fonder eenige particuliere tutragi, ofte oiïën- fien aen wederzijden fouden gebeuren, 't felve niet dienen fai tot een pretext om weder in Oorlog te ko- meo f maer ter contrarie, volgens gewoonFe> brieven i vta |
-ocr page 431-
400 S A Κ E Ν van S ,Τ A E Τ
ϊ668. van Rtfrt[falitn verleent, inghevallc dejuftitie daer
-I ......1. overgedenegecrt.
Dat Portugael vry fai ftaen part te nemen, ende in te treden in eene Liguemet Engelandt, ende deCfelfs Geallieerden, ende dat uyt krachte van dit Tradiaet alle de artijckulen van dergelijCke Ligue foo valide, ende van fUlcken force fullen weien , als of de felve hier in dit Tradtact geexpreiTeert Honden.
Dat foo wel den Catholijcken Coningh aft denKo- aingh van Portugael, elck voor iyn felven, fullen be- looven een onverbreeckelijcke obfervantie van dit Tradaetjgelijck de felve dan fulcx belooven tefamen, met .den Koningh van üroot Britcannien alsMedia- teur en guarandt van den Vrede.
Dat de Vrede fai werden geratificeert in vyftigh da- gen naer deffelfs tekeninge, en na dat de felve met alle neerfligheytfalgepubliceert wefen, fullen d'jirticulen OQckbyfyn Majefteyt van Groot Brittannien werden geratificeert binnen den tijdt van vitr maenden, naeft daeraen volgende.
5©efcn3^2eiieijaffcio alpec ali! in €ngelam beel genocgmnhaecquam onbectoaciit. ^pangten fiofi upt öe jSebeclanïien tocpiiiBlj nut tcetten / om öc becce gdegentOept/toacc öoo? iieiiEioubecncutsi en €>f' ficiecsimetö'infiomliinna öaec appetyt fianöen k- Jjen/en&e ïiicfitoiliS fon bed / en meec /ban onheet Bouöt SofieUcn / als iie ^^eUecIanïien opbjacijten: 3©elifte ijtfcoucffen öen ^paenfcìjen^mtjajTa&eur al· tliec felfjs tóbulgcecije/ entie iïat öaeEom öen feoninsjl) ftjniBeeliec/iieiSeöertanïientod mocfite qutteren/ enöeaen ®?ancteijc6 boo? eenigD anbec equibalent obec öjagen t €n nu facö men / bat jgpangien om irft onnutte deel ( gelöcB't öen 3lmt)afTaiiaic noembe) te confecbecen / fenoncteecbc ban een p?eten(te aen toelc&ec!$ fonque(le Ijaec intecefl ö0e8eeliicli gelegen toa,ö.3®at fai men Dief ban feggenï meti ftofl niet oojDeelen of't bjasi upt purejaloufieban®?anc&tijcfi/ Dat ^pangien &efen.©?eiie maetïtte/ cnbe 't toass mif^ fcliien om öe felbe ceöert/ïiat ffi?anctei)cft nu met êSpangien om üe aieïiertanïien ttoifletie. «naiife ^«Dalben öe ^ee - robecpen ban d· Ooftendifche mm. Gapers, quamen in «engelanljt oocfì ölafDten ober ftoace infoleriti e cnbe moebttoilligDcljen ban ùe i^an- ffge / enöctn fpetie obec ben Commanöeur la Roche tnaBicöteittie Tourbay gcpleecöt/gelijtö ben Öo^ ningljaenb'l§eecen3iml)afrai)e«Eiiban befen ^taet iioo?b'i|eet Ariingtonlietbefiertt maec{ien:(iïe toe^ ten; öatiienboo?nocmben ia Roche,in'tberbolgen ban feectiec (©otienbifcD ^tfjcepje/'ttoeliS fïcfj in Tourbaey, upt b?ecfeban genomen te too?i>cn öp't ftcanbt fettenbe / en fijn (Conto / (Caecfieiji / geplen /
öe / met ttoee {jonbect man geianbt toaiS/enbe boojnoeinbe 45oebeven upt be boo?fcii?cbc l^upfen met getoelbt öoïi gljeftaelt/ enbe binnen Γήη ^cöeepjï- boo?ïitgcD?titi)t/mitfgabetsil)et ^clieepiemebe ge^ nomciii <©ati)pooi{ün't€planiit Wicht vier ©0= (lenïiifcöe jEatroofen in een ^loep geatttapeert sn&e gehangen genomen Oabbe mitfgaöetiS teginis't cjcpieSberDobt ban öefen ©oningij een partpeban obet bc hóndert «fingelfcije iBatcoofen gebeliau; ctjecw/enùeobci· genomen liabbe ; 'ttoeicfi fijne ΐΚβί fedeptùetoogenijeeftornate Thomas Alle te lafien öcboojf? la Roche, aliSÏjp öe fclbe in eenige^abei nen ban be aingdfrfte foube binben / te bifpoiieren tot toebccgebinge ban ai!c0 cnbe bjpllcllinge ban be tïoofcn enbe ^olïwtcn. ti^en boo?f5 Allen fjabbe öaegif booi Deen be boo?fi la(t bie Dein boa? benï^ectog banJorck,alii libmirael/toegefonben toiecbt/bp be boo.2noentbc la Roche op be ïteebe ban Sin- theadjbp Portsmouth,ορ fijn ^φίρ teil eeten ge^ toecft/eubebacgDö bacc acn be booifj lafi ontfan:^ gen Ocbbcnbe / berfocijt Dp ben boo?noèmben laRoche tjpDcmopfijn^cDtp tetoillen liomen/'ttoelcö ben ljoo?noembcn la Roche, onbec boo?bjenbeit ban fgn inbifpofitie / Dcliefoe te beclinecen ; ettbe baec op ben booinoemben AUen booj eim Capitepn öem |
Debbenbeboenaenfcggcntoatiafi&pselaiesen fiabt/ tgi/ naeenige3|atquetten/ baet obec g&eballen/ben ^ boojnoembenia Roche te cabe getoo?ben/be bODift «SngeifcDe ifeatvoofen cnbe ^olbaten toebec aen iflnt tefetten / enbe te lejlitiieren'tgeene bat gDenoinen mocDt3ijn;Debbcnbeftjne|Kajefieptniet gaebt nltei bonben be becbece reparatie ban ben boo?noem6en la Roche af te bo^beceit ; rnaec Deeft be pourfuitte ban bien aen ben üeec Trevor tot Bracasi aenbebooim gelaten.
'©engemelbcnSir .iiien geeft berbere o?bie out ' fangDen om bp piebifiein 't Canael toat te iaupffeti/ enbe alle be^tDcpen ban be «©eallieetben ban Φη- gelanbt / be$i bccfoetfienbe / te efcojtecen enbe ti gelepben.
25epbebe lupfen ban't^arlament toonben fiaec feer becgenoegDt in 't geen bp fijne IHajedept tegen ben boo?noembenia Roche b3a.e gftebaen / bocD ben ieec R u vigney Deeft baer obec feer beliebente boiecen.
i^et partament Deeft epnbeüjcb boenma^ aen füs ne ^ajeftept bp pjobifie toe gejiaen een iSubpto ban drie hondert duyfent poilben jleclingj^ / met tOCi
feggingeban'tfelbe/beg noobtsijnbe/te fullen bccs betecen enbe berDoogen i g^e boo?f3 fomme fetStinen foube niet gDebonben too?ben op eenigDe Eanbttam notJj op 2Itcijfen ban inlanbfcDe «Soebecen ena©aten/ maer op een anbepe maniere,
i^eeren Tempie, Burgersdijck enbe batóia Tocht, €ngelftÖe enbe ^taetfcDe lïlinidctii tot 35?nfTel / befpeurenbe b' icrefolutie ban ben ifearguis de Caftel Rodrigo,maetöten mine ban tetoiHenbeti treeften / enbe D« ^paenfcDe intecefi te laten bawn. ^en 2Sacond· Ifoia ) boenmaelg tot Honbendjta; ban bertoittigDtsiJnbe/beebt aenponbii b* 3iratiaf^; beursEi ban befen ^taet boo? een €belman berfoecben/ batspbpDaec^o. JiKog. inflantie toilben boen/ten epnbebe fclbe i^eeren acngefcD?eben morttc toetbat omSaecnocDeen toepnigD binnen iS^uffel tot ftjtt (^eer d· ifolaes) hompe/1' ontDouben ; of foo be booji noembe üleercn al beutcocftcn mocDten jijn / batse onbeftoaect toilben toefen toeber cen&eectjc na SSjup fel te boen / op Doope om niet b' ï|eer Tempel een ca- thegorijck ende fatisfaftoir antto00?bt ban |b' ï|cec IfêacquijS de Caftel Rodrigo op fllleSi te fufleu m toeccheu.
<©c ïgcccen 5imbafTabeuc^ met ben «©laefbait Dhona op 't fïucS ban be (Criple ^lliantietn bifcouci fen gettcben jijnbe/ Deeft bien %ec gefept/ bat öp op fijn eerfte aenliomtic Det bcrch ban be (CcipU ^miien^ tic feer Dabt aen eebonben / om bat Dp meenbe Betfel^ be Det DracDtigDfie tompulfoir foube jijn tot ben be / en bat Dp nocD ban bieopinie toasi / bat Bet feUie een groot getoicDt tot bcboo?fcD?ebe ©?ebe foube toe brengen j maer aengeften b' lieeren Émbaffabeiirii op 't point ban be «öelt - fubfibten / bat Det notabellte ingtebicnttoaii ban'tgeDeele toatb/nocD geen ϋί" bjejS ontfangDen Dabben / bat Dp baecom meeitbe/ bataüeDarebefoignesi boo? bie tpbt maer bergeefis foubenjijn.'batDpootiifebertcenigebagen toel Dab gemercDt/bat tertoöl in'tparlament be belibctai tien obec be <aelt- mibbeltn /nocD alle bleben fiut^ tuecen / men oocfi albaec be boo?f3 (Cciöle llliantie fo PberigDnietbeliefbete poiifleren/ais te booren/en bat Dp / lïenbe ooeft b' ongereetDept ban Daec ( ieecen 2£mDa|Tabcuc0 ) gernebfaem acDtebebO?b?eii af te toacDten / bie Dpoift.e upt ^toeben in acDt a tien ba= gente fullen ohtfangen/naec bat albaer b'e feenmsi foube fijn gefiomen ban be gePooten l^aegDfcfieCon' bentie.
^pmercfitenoocliaen be ^couciTen banb'^eet^'flp jjriington, bie jpimmebiatelijcft baer aen bearoete^ ben/ bat be boo?noembe 3|eec <!B?abe gaer baer in itae be toaerDeptDcriiDt Dab ; toefDalben fp Daec l^oogij IKog. o;b?eS berfodöten.
3©?beciS obertoegDenbcDoebecre belBaenW w l^acrtalrcebe berloopen toajs/enbe Bo««flntSï9 iKxBtansi be berfeiacingD 1)9« ï>' CaM Rodrjo
ïJicftyee»» |
-ocr page 432-
en OORLOG, ack en'Veemghjte kecL· 4ÖI
betoelcftemenöe rnibÌiel^bàrtnSchjiitfifoiiìwmàéi
ten gebiMpcöen / opeen ftleene iKemone foube teiiien
becbatten.
©pbefe^^aclamentiS-^itgöïtócfrtge bjiettg68té=^
nobeectljetCòmmittè ,omiiaetefien be 3^?ibtlcgtert
btefjet Eaget-ïgupiSöeeft/ aismebe be jurisibicfte
baabc'a,o?bS/ omineen faetfeebanpemaitt ban't
Sagec-^upjsÌ te p^cebecent
<öel9tmjet Btagcc-J^upsiootìftgeoibonrteetf öééfÉ
bat begeingroffeerde Bil, tontiitecenbc / bat men toi
fententte fai mogen treben op aenWacgteban mijïflai
gen of eiTeutji in be finantien gebaen / gepafTeert fou'
be bio^ in bie foime alj$ befelbe ban be obeé
gefonben toaiei geb)ee(t
i|ct Eagei^-ljupit Ijeeft ooiii infgelijcftS tó öN-
bonöen/ bcrmitjs beelinfolentien enmoettotllicljebert
obèc algljepaflcerttoiepben/ batöetJ|up!ienCoipi
ftcD aen fijne naajeflept foube abbjeffecen / enbe be fel^
bebafuefften / bat föne proclamatie tot betllcwRingö
ban be aiDetten tegiims be ongepectnittectbe bp-een·'
fe&mftcngeUatueect / iuilbe laten aptgaen/ enbatteti
fajge gebjagen mortittoerben/ batbebjebeenrufte
ban't iSijcS öOcionfetbeect tniccbt / enbe niet gljetuci
üecrtinjoibcontocttigebetgaieöngïjeban ^api(iert
enbeanbece Nonconformifteni
«ènbe ia oocö becjiaen / ìjattet laetfte ^tbt bàn be^
ïioningf|Saeiifp?ee£ö/ aengaenbciiebeceeningö bait
t}jtte|]öaje|i£pt!S p?ote|ïatttfefuü)£rten / ban bien bag
aba-acljt bagöertin üeliberatie foube bwibengDe*
legfjt^
3©eïc& beifoecfebiinbotgottf BpBet
acii fijne jKaiejlcpt en Corps gebaen jijnbe / fjeeftaiijni
jiaajeflopt baetop geanttoeo?t / bat ijp tetftont fijrt
Pioaamatie tegenjS be onöeljoojlijche ©crgabccingcn
fjjubcii laten upt gaen/ göeljjcft fpbecfocijten/ en^
be bat gp ban ootB niet loflbe ttoijffden / of fp fouben
(jettb^eebe libtbanfijn pjopojttiein tonfibecatie ne^
men ; toaec obeï ïjet üupsföne USajeHeptbooi be(i=
felfö anttaoojt [jeèft bebancSti
53e «eommiffatifen tottet böjl fieUctibaat Üi ^egóé
tietufTcöenEcgeiaiidten Schotiantbjacenfeetnae toi
bebetecminatie ban bic faet&e gfteöomen / (9nbe alö
boen toepnitö meertinbet Saec te berijanbden.
ilpt öeti&upnis totecbt gftefigjeben/ batfeecBetr
j^mtsf <!3o?logM fcöip boetenbefes eb twinrich fluciiert
albaeE gfjcHomen jjjnbe / int begin getoeljgcrt j&abbé
be gfjebJ00nclijc&e eec-teecfeenen te boert / maet ^nbe=i
löift gepecfl jjjnbe om't felbe te ööen/ Ijab föiitop-jepl
geilreeclten ; enbe bat baec na bejpïanfcge Capitepti
acnboo?btbanbe €ngf)elf(Be iécDeepenöOeSomert
sgnbe / en gtjcbiaegljt / toaetom fp onbeclaten Oab*
bebegemelbe eec-teecfienenaenbe €ngelftBe©lagi
ge te bebjijfen/ raetanbei-s tot anttooo?t gabbe gfle^
gljeben/ aiiJbatöpeen 5Ftanfdöe usacquis in fijrt
^cïjip rjabt / enbe bat ijp geen o?b?c Ijab om te fb^
Ben/ eöitecom batf»maet metfijrt iScljipalleert
toajr/ijet felbc ten laettienijabtoillen boen /maet bat
Ijacen ^bmirael ben JgawocB ban Beaufort, ontceni
bie lüufi fcube Bomen/ ettise bat aljtian bie queflie fou^
bebjerbeng^etibeert»
^en fes eh twintichfteh ψ gc(joo?t Set c^pojt b
be ïleewn ban Geliicotn enae anbcce tot b'<SngelfcIje faiSii
faecnen/ acDtecbolgensi bec fdbecöefolutie ban ben
drie en twintichften befeé / gebifiteect enbÈ gfc-eicami*
neect fteböenbebe jKiflïbe ban ben itoningB ban
Groot Brittannien, gcfcftjeben tOt Whitehal ben acBt
«I ttointicDfien JFeb?uarp lefHeben / ftiio iingiiK, enbe
ïieti^jmuliep ban ben «Sebtirt be aengdfdje en Ma^
^nfclje (^alet'pfijne jïlaiefiept gebaen f)?mecett/ om
gep?e(lcett te toetben bpöéffelf^ afficieten irt bé In^
dien,totfeetBecbec eicetutieenbe naBominggeban't
®cactactbart ©?eebeben ecnetìdértichHeh.^uiii
Mien hondert feveü cö feftich tOt Breda göefïooteni
SBaecopggebdiiberéettj^e/ f!$goet gebonbenQec
boojfcöiebe Jpoïmuliet te bjeflTeten boipcnjïbenftìii ·
mbe mantece ^ie^ te EdrtbegebiuptBettjcB ; bat men
oocB baec inne fot^e boen m|Iuecert öet Craöaet
bon Marine bert (eveflthiendén febfftOfP l0βebe(t
ϋΐβ tmt
/dl Mii^edtiebeneettfupbereàcceptatteltanìiifAkcmà-
' mitfeaïttïiiÖoeftcD öefaiten tot Parijsop iïeïien/
h^Éiifpnaec't fcöjphettbanïieji^eecban Beuningen
tìmieeiit/ met tóenflfgcEin öefen tijirt/ totDecepÈi
^h bait ben oltebatn te tonnen Imctien : aljEi
ifoi^j ìrie'$anìiei:enìiaeg|g;e!tenbe6en^
Iictt^e tiacc -BruiTei fou&egaen/ nocömacisi met alfe
firacötiije mottbeit eitiie wlienen tratDten te b?enöÖen
ftt'tgoeöc fpoo?/ nemeutlijc&omtf^eec .ïföarqtóiS
boMttoemt toelmte fcöecpe»/batfooDp tft'tniet
atceptecenbanbe beKenbealtentettbe quam tepcc^
(ütecen/ beDooge^SeaKteetijenbefelbemettie SiBa^
«ίηίη dier toe fouden moeten obligeren j (Cen ttofei
öen / tiat DP bfl» befribe <!3ealltee»:oett niet in öe a©e=
tdt ftaö te bectoacDtcn boo? bat öe booinoemöeAitcr-
uacive fupbec en fonöa; eenigOe refetbe biasi (jeatcep^^
ttittj en ten laetflen/ öatootftnaöe boogftö?ebeali
tmiatibe men tn een ebentueie Ligue tonbe tceben /
bi)ii?cniteaIeer:iicboo?f5 acceptatie acn Vranckrijck
toas öeftentoDeniaecftt/enïiat Vranckrijck alfbantn
ppotittban0e ©|e0ececuieccìieofìitlapen en upf
blutrjtenp?etc)ceec&e»
gpfjoopten nocDtansSbatiie booifjfaecfie Dp ben
©KC ifoia toel tn öenomen / enbe Wen ©eec 0epo?teect
raniic/om fijne offmen opïecDtdijcö 6p bie ban ben »
Tempel en öe^eetenèaecil^D. IKog. «iBebepu?
tefcijeiì tot Bruffei ten bten epnbe te boegen / een goe#
iimuptlTacö inbefaetBcit tebettoatSten fouùe?ynj
Ciiöeöat b%et;enHSitttjleciiban Engeianr enbe ban
hatrJgoogiBog. tot Parijs fiennt!Sbdnbeboo?f5 ber^
Itodnge ban ben ll^eec .paigHt^Ì g(jegeben 5önbe/ ten
(jpoeincljffen enbe boo? t uptgaenban Maert fouben
fiomtrti anttooojben/enbcalöaecte l^obe beïtent
tttflcdicitj enöEÖpbatöenlHpbec infiantienbanöeii
tc mcec eflfeatwDp ben 3|ecc Ifoia fouben 5ün/ oo?»
WöiiifpbienllicB tespaiatben <i5?abeban Dhonà
eniieìicn I|ecc AHingcon te bcifocciien/ ten epnbe ban
gaie Bant ttetfelbeop't aUerfiEaci)titDflciniite0eMi=
jjicctmocDte bjecbertj toeltft g^eboelenbie Jgeccen
pecfimetongcmben tjebonöeiï te 5ijn.
b'ljeecen 3tmüafffttieiiCf« Ijcijften ban b'oCiafïe toaec
BÖitwmcn batbenfteec IfokbanDflec rönaffiöept
euamnemeny enbegcOben^. (Sbeleobecbebooifj
jjojjttenlang onbetDouöett / en acngetoefen blnebfta^
Me neteffitept tn be toelcfee öc ^paenfclw faecfien gi)e=
i?fli]|t toacen / be toeltfie geen uptllel et» icben / nötS
Botïintetenpecmitteetbe na eeniae teil ban Madrid,
ofte obetüNomfl ban Don rean te tvacgten / b^ant bat
todfdiecpelticii be ^paenfe ^^eöerianben pertcitlfo«i
beloopen banin'tgfieïiert boojöietjjöt beclootente
gaai·
59mbüo?naemben l^eerlfoia.SeBBenbe ficgfn't
regtntoat ge-eitenbeectopbe fiacbicfteptcntnegaWi
teptmeibebJdtftemen Spangien boben Vranckrijck
ttactcecbe / namentlgcfe / bat men met Vranckrijck
ïietofieöeele toeccft totlbe abjiifleten bpeen fJimele
Conbmtte/enbatmenbatetStecaen beanbece jijbe
ebentualitecmet Spangien bedtneecfteteboen/ljeeft
«ditetepnbelijcfi rjaecbtegoope gelaten ban fijn upt^
tet(le cffbjt te fuHen boen,· om ben boojnoemben öeei;
Marguis tecftitemte ban bebooinoèmbe <iEieaat«Wiett
b^uteccbentot^rnffefme^ö^^
«enecgeben.
^p ijaöbcn ebcn te booten tn 5aet entrevcnue met
M^ec Ariingtcnijaecooch gfte^eitpliceert confj^m
^et^oogl) HiJog:ïïcfoluttebattöen eecflen iKaett
wojndcmt/ enbe ijen becmaten getupttet/ als be
öw^ebe ïicfolutte bjasimebe iS^engenbe/ maet
wnm'tboo?r3 tocfcéöibaec nocïjaltoongeceet.
^eleöenban't^clement/ tmmeriifómmigebfln
wtt/hjfiöcn't ©at bat men ben iföonitigS foube ge-
bw / notjf) al Uaien «pt be öalTett bàli bie geerte / ble ftt
«n boo?gambcrt (©oilogg öemamente battbe^el-
ftaöben gfieljabt ί ebötD gaf fioopebat ficB bie
Pjtfie terffjaeft foube infcDicöen en bec^^ OEb.
•«fp(i0«wn2imbaflabttMÌi) een^begeiialKrt/m
-ocr page 433-
401 S AKEN van S Τ ΑΈΤ
Ì668. öen Sodflljtïgenfritett ïtotttnsB enöe ge
.,, Poaten / np uafte pjefuppofttic / öat ftjite USaieft't felbe niet allee» alDeceptii foulie öeti&en getattfïceect / nemaecoocfiöatïi' Siete ban jHattficatte oeöaen af fcöjpUen en&c becüeerbige» / ont tesens öie ban öefen ^{aet ge-ejcttaijeect enbc upt getotffelt te tojecten/ en= öe öat öan boo?t!S Ijet alfo geii?c|Tcertie en geamplicec^ iie jpojmultec ban^ebt gljefonbenfoubebsecbenaen beéceceneacen^oogö H&og. €)ctt;ao?Wnariii Sfim- fiaffabewcsi in «engelanlJt / met lafi enbe autfiottfatie/ ombaet op met fijne IBajeltept/ofïe inct beflelfiS •iotnmiifactfen te flupten : met cectp?oa«c belofte»/ iiat Den boo?f5 <!ieitt foubc toecben gep?e(ieert red pro- cé mbe teu ta3eber3ijlien / bp alle bte gljeene / We onbeï be bteectie ban be (©ofl - Inbifcfie Compapie in €ngelanbtenbcin befen ^aeteenig oppec-gefacD offe commanbeitient te 3®atec enöeteEanbeobec ee^ «igöe ^töepen / g&i|tcicten / ofte ©laetfen fouben Éïerceren; eniiebatïjai;ci|oosi),f|lSog.benboa?f5 «Cebt geaccefieect/ mttfgabci-si oe Siete bientij^ben meting fertteban be boD?f5 belofte geflooten wnbe/ïngDe- bolgebanbecfelbec üïefolutieenbe aenfcDiijtoensiban ben acDtienben 5feb?HacpIe1lleben o?b?e fouben ftel· len /enbe bic boo?fieninge boen/ten epnbe bat ben tooo?f5 €eöt niet alleen bp ben <i5oubeineuc <i5enecael op Batavia,nemaec oocfibp alle anbece (©jficiecen/ tea®atccoftc te Eanbe/onöec be bieectie enbe ben 6eb?ijbe ban be ^^ebeclantfcfie <©ο|ΐ- 3lnïttft&e «ffom^ · pagnie eentgij oppecgefacD of tommanbement eicecce^ tenbe/ effectibefoube toecben gebaenj enbe bat öace l^ooglj JlBog. fultfó infgelijclijs ban be jübe ban gelanbt boo? foo beel be «Êngelfclje «©fficieten in öe^nbienaengingö fouben bectoacBten/enbe bec= troutoen.
©ooitsi totecbt ben 3^eete ban Bevemingh flaec ï^o. HSog. gebelÏgrteecbc penipotenttattiS naec Àecken, becfocBtbatbefelbeficij ten fpoebicöllen bectoaectjs toilbebegebentotupttoeccfiinge ban be öoeb« «lee- itinge enbe intentie ban ben j^taet.
b'ï^eecen SBmbafTabeurjS tot Londen op ben ne^ oentftienben eenige abbijfen / caecöenbe ben toeflanbt banfaecöen rnitfangenbe/fjebben aenjlonöiS b'Weet Ariington gebifiteeit / enbe met bfsn^^cecaenbacBtCi löcfigebeltiiefeect/ofbanbejijbeban «Sngelanbtop lte25?iebenbanbettl|eec Trevor oocfi pets naebecsi gecefolbeect enbe gebaen bienbe te toecben; H&aec aen- gefien becfcöepbe bfepnefaetften baecinnebecbat /on^ gettoijffelt bp ben ï|eec Tempie enbe be ïgeecen Daec !|oogljl©og.<©ebeputeecben tot Bruflei al upt ge^ to;ocDt foube 5ijn / enbe bat Oet point ban be bec^ie^ finge ban'teen enbe anbece aiibt ban be Siltecnati- be/inplaetfe ban be maniece ban acceptatie/baec ben leec jiSacquiS! fic0 ban iiabbe Belieben tebienen/ fllceebeaen ben boojHoembeni^cec Tem pie thien ba- gen te boocen opeceufelijfö toaji obet gefcöjeben : «En- be bat epnbelijcft 't póint / 't toeltfi tot be gepieteyeecs be belatten ban öetpouvoir celatie öeeft fcijeen bol· öaen te jijn / met be bifpofitie ban öet btecbe 3icticul banOetCcactaet/mitfgabeciSmetöet biecbe Stcti^ ' tul ban be giniicuctie ban ben i|eec ban Beuningen, al!Smebemetbco?b?ejï confo?m be felbe Slnflcuttie aen ben leec Trevoor, nae fön bectcecit / nae gefon^ ben ; enbe bat be boo?noembe Jgeec ban Beuninghen enbe Trevoor, ficDoocïtbp öaec USemocie ban ben bijfbenalceebe tot gecuflfjept ban Vranckrijck feec becce Ijabben becfilaect/ enbe onttoijtfelijtft onbeftomi meet fouben ?tjtt/ omme ficD op alle be boo?fcö?ebc oüiectien fatisffactoiclOth te beclacecen / foo becce aliSbe felbe bp fijne jjEajellept ban fngekndt enbe Baec i^o. HSog. bolbaen ftonben toecben / foo Bebben 3P geen ban alle anbece gebatöten göeöabt / als acn be boo?f; ttoee i^eecen Det becbec, becbolgB ban be faecheaentebebeelen.
cDtec ebentoel / tectoijl Baec boo? Baec * naebeceo?b?e0opbat boo^fcBiebe fub^ect toacen toe gB«fonben:^ooBe&ben3P aeh|Ïonbi$ naebe receptie Ban be felbe / be injlantien baec inne becmelt / gebaen/enbe f]^ Haieflept becfocBt/b< bQo;f3 of |
b?e!S/boo?foobe«lbienae3&2ancfeci)tft fouben Λβω/ nocBopa©oenfbagB/enbe fulti&si boo? Bet bectcetb.^'' banbe o?btnacife ^onbecbagBfcfle fcanfcge èoft/^ boo?cen<e]cp?ejTc €ouciecaf te toillen fenbeit/enhé be 5®?u(Telf(i>ebepefcBi!S mebe ten fipoebicBflen te toil- len laten af gaen ; toelcBe alles fijne iKajeHept op ha- cc tnllantien Beeft belteben t' o?bonnecen / gBelijfe Bet ootö in biec boegen effectibelycB ijS gefcBtebt.
g&ie toeetft Beeft ben i^eec Brandt, ^fgefante ban js^j fijn=0eucb0?|iel: ban Brandenburghb'®ee=taÏÏ
een SUmbaffab^CiS ban befen ^taet een bijtte gBwes ^ tf ben/enbeBaecnaebegDetoooneUjcBe complimentm/ SS' eecfï pofittbe becfeecfiect / bat ben i^eec iteucboiftenfö nocB geen anbece fentimenten Babbe/aljS be toeUfteff»!» tenbeecbentotbeiecjieliingeban be ©?ebe tujftften eR' be ttoee flcijiienbeï^coonen/enbe bat Bp in allen balie met ©?antftajc{t ficB niet becbecs of toijìiei;iì''™«ii foube in laten / als alceebe gefcBtebt toas. «Enbe Beeft S boo?tsgBefe<i)t/batbei|eecen Peinics enbe Meyn. ^ ders foobanige Bactige tale tot Parijs boecben / als toepnige ban bic geene bie Baec met Bet maecBen bans be©?ebc albaec bemoepen / boecenbe toacen toijbecs Baec 3|oogB.iKog. toelop Baec Boebe bienbe»
gcoote faetfte toprtuftigB gebifcouceect 5ijnbe / Befiöen 3P ( ï^eecen stmbaffabeucs ) Baec HSo. in bebettci fien gegcben/of in bie conliitutic ban tpben enbe faeti Ben niet fcec bienltigB enbe oo?baec foube 5ijn/bat benboo?n«embentgeecï^eucbo^boo?een cibile at' beobligante il^iifibe ban Baec l|oog ecnftel!)c6 genoobfcBt enbe becfocBt toiecbt/ (ïtBbp bego^epat; tpe te toillen boegen / enbe b' oube fententimenten alS nocB te toillen bolgen enbe Beipen appoperen. €nbe bat aen't^of ban iStocben m^e in^antie motöt tooien gebaen/omoofi^ban toegen biel^n actt Bct^eHcbo?(ldijcfte3gofgBelöcfie <©ffiricn te imi gdücB ban toegen (Sngelanbt/enbe Baec alBiec bpbe <i5?acfbanDhonaootHn{ctfoube toecben bec <©cmclte Jleecen simbaffabeucs Beöben tn 'tt ban bie toeecfe / nae bat 3p bectcoutoben bat Bet μ. .. banbe fubfidienjjjjnbe Bet p?incipael|ie ingredïent banbeTribleAlliantie,bOO?be ^eec ban Molina, enlfoiabp ben <i5?abebanDhona toat gep?epateect toas / aen bien <©?abe in een bifitc getcacBt fmaetliei lijcB te maecBen be foiide enbe bonbige ceben / op be toelcBe 'tgecefolbeecbe ban ben fevenden beffcs / caec^ Benbe Bet boo?f5 point ban be fubfidien toas becuftmi= be ; maec BebbenBetongdutb geBabt bat ben i^eec <i5?aef (Kp is g®ebleben bp fsne boocige fentimenvfo ban be boo?fcB?ebe fubfidien "t 3P boo? be beclebene / 't 5P boo? be becloopene tijbt / alleen ban Engelandt cnbebe i^ereenighde^?obintiente toillen flipulecen/ enbe Spangien nict in'tfpel te toillen 6?engett/éüsi mebeomtcentbe begcootinge bec fubfiwen fdfj np menbcbicalnocBopfeventig duyfent Kjjocbaelbici 'SÜaentSbanben eerften «©ctobec fefthienhondert fevenenfeftighafte ccccBenen; boegenbe baec Dp/ bat Bp bectcoube / bat fp Baec op be felbe faetBettaa:' bec foube öebenciten / enbe fijn iSontngö niet netef" (ïtecen / om nieutoe Confiiia te nemen.
€nbc nae bat fp(ï|eecen 3imba(rabeucS)|iectB öabben geucgeect / batl^ Baec op Baec geaflegueecbe ceben eenige bolboenbe fplutie foube toillen geben/ f^bebataltoaecBpfcBoon boo? fijn pacticuliec bol^ baen/batBpecBtecbelad ban fijn ïSonineij moei bolgBen. ^p Bebben aen ben boo?nocmben l^eet «i5?aef fecieufelijtli becfocBt / be boo?fcB?ebc faetBete toillen cuminecen/en gefecBt bat jp ban be sKcooit ^htóben geenfints bectoacBteben/bat be felbe (ϊφ ban bi goede partye , met toeltfiecS inteceffen «e jöcoon beftjne ootft hBemeen Babbe/ foube toiltenaf' tceffte/ enbe aenbc^canfcBe jpbe tegens beffdfS pable inteceffen obec gaen. ®at 3P. oocB niet bectcou^ ben bat be felbe ïJcoon/ftcBmctneutraeiteblpbin foubetoillcnlaten uptbe Banlïen cucSe» be doöe/ ban boo? beffelfs bicectiebe b?ebeaert beitBliffeoB^ te geben / enbe pact nocD beel toilbe Bebben/fe^ |
-ocr page 434-
briuncn ban öc faecfteti ban mwùt
UaöctöanbttiS ù' ^fimöaflraïteucsi t«r Banùert ftomcn ùe ll^ffibe ban öcn i^ecc ban Beuningen upt Parijs öert feventhienden Ïiefe0 / Upt ttt toiicfee fp met
eiit(idtatifre0ert«nijclitien/&atficDalöaecfeec toep^ tófiii appacentten boo?taen op öeiien / om met eeniglj fonöamettttefionnenfioopen baf De b?elje/iontïi?m flCt/blemnelegegevene woordtv^n Vranckrijck,m=
it oö öe Delienöc gconöen / geabiulleect foube tonnen toojöciijmaetitattecfomtarieltcö aUeii albact tot ÉCttfcOJiftelÖcften <©o?loöïi aen (lelbe- €nbe «pt ben ©eer AriingtonbetHaenbe bat be 56?ieben ban ben ötitTrevor0etfclbemebemöielben/öebl)en5P/acöi mbalijems ben iïaebt fjint bp ben ü^cei: Ariington (jc^
ftecöeti/enbe albaet; te inft|lecen/eet(ieI0c6/o}J be attelecatie ban be equipage / enbe Ijet nomineren ban een 9tiimfcaeIobec be ©loot. ®en ttoeeben/op bep?Oi bilionele ItcDttnge enbe gijeceetDoubinge ban biet bups ftntmart/metbcti;anfpo?t-^öepen baec toe noo' lugft/ om aenfïonbiS geb?upcfet te toecben/ alsf men be= fpeuïïtebatbcFranfchéinaentoclit foubeit 3ün/om öc^paenfcöelSebetlanben in te tceclienjenbe epn^ Mijtfi / enbe ten bctben / om be befotgneii bp bec janijtteiiimen tot fojmeringe ban een aenfienlijck Corps ban een aicmec met alle ïjet geene baec toe ban tiooöertfeube mogen toefen/enbe tot Wen epnbe oocft een <iienctael te toillen nomineren / immecss enbe ten minltcnb'anbeceijoogeefficiccen/om beïjanht foo aenficttoeccS te |ïaen/ tectoijl 9aec ï^oogij IIS03. aU ■ ree&etotiictfojmeuett ban vijf eotwintigh ïtegivneni ten Sfitfantecpercfolutie genomen Dabben :<Ênbe tiS pact öe boo?f5 aubtentte tegensS anbecen baegDsi na iiemibïiagötoegefiaert»
SMsitoanneei; 3Pb'ceceï)eI>Benbe om ftjnc USaje- flfpt te fpjeecften/ Baec felben boenmaelss' ge-ejcpliteett ftcüBcit / eben enbe in bec fdbec boegen / aisi be$i toegfl^ te booten goebtgebonben toa^»
^jjn jiajefiept geeft baec op beliefte feggen/ bat totaltjtfi toaii gqjerfuabeett/ bat 3©2ancBtijt6 niet min als den Vrede in de fin gabbe/en betbolsenjs > iiatmenopbe nobigecemebienom bie te p?ocucecen / acnbatStigö moe|l belibececen : €nbe alboorens op 't gep?oponeecbebanb'leeren ambafliabeucss te ant^ tooo?ïien/öecft:benfelben®ontng9feec (ieccö begtn^ nenaenteb?tngen/enbe flaa te pecfTen/om fonbec naebcc ojbjesS afte toacgtenbe Triple alliantie te teec? benen / met belofte ban aen sweden, enbe boo? bege^ Pflffeetöe töb een tonbenable fjmme/ enbe boo?'t toefioinenbeeen gep?opo?tioneecbe iSubfïbic bfcecte^ löch ban toegen Engelant enbe be Vereenlghde Neder- landen upt te loobenjfonbec beel t'ocöminecen ofbe ^toeebfcBepjetet^enaebe p?e£ifc reben gcoot fon^ bamcnt Dabt / of niet: alfoo be noot be ceben boo? (ïcD nwc(t boen tojjifien / en (tcD te becnoegen met een fcjj^iflclijtftebec&laringeenbebelofte ban dedomma- gementop'teenen'tanbete Bp ^pangien te boen: batb'mbpïenuptjgtoebennoiööl mebe fi?acBten be continuatie ban be goebe indinatie ban bie ïicoon/ «töebatbe ï^eec «©jabe bàn Dhona (ïcfj-nocD bien nio?aen tegen fijn iBajeftept met bolle toegenegent^ ücpt om op bie boet be Triple Alliande te teec&enen Daiiije geupttet ; bocD bat ben boo?noemben <i5?abe Spangten niet genoemt toilöe BeBben : maec bat Jpmctbetfeec6ei;ttoacenbatbte iafpofitie bp i^toe^ bcnnltooiïfoobanigij foube BIpben/enbat b'inffi^ nettbanMr, Pomponeenbebe reële perfuafive ittWi wien / bie gefepb toietben albaec fn 't toercfi ge^ lieittehjo?ben/altijb b?utBteloo!S fouben af-loopen; oatoocit ben <i5?abe ban Dhona miffctiiett ober b?te wgen / alsi b' abbpfenupt ©jancficijcB motöten ίη^ pnomenjijnbanibat be iCcactaten toaten afgebje- Hen/ beelfccupuleufec foube 59η om be Triple Ailian* «cteteecBenenjenmiffcBienBct boo? bie tpö abfo^ juptfoubetoepgecenboo? bat iipbaec toe fpecialöcö «wjt foube toefen. Bpber^/ batgaec |
naeftge-eiponeertiijndé,amB^péCicuIitttnbiifii t6§§i
cuitept mocfien maeeften ató €itgelant/ cn bat be εοη^ clufie ban be Triple Alliantie jraflicfiien Baec ben ©je» be ηοφ foube itonnen geben /eec men ben '©egen · upt trocfe ; immersi ben <©ο?Ιοφ boo?tgaenbe / bat be felbe een flectftappupboo? be goebe faedöe foube 3ön / enbe onttopffêlijcft ^jcen/enbc Brandenborg j enbe miflïljten ailep?irt£en ban Duytflantin bepactpefoü:^ be trecfem : boo?tii bat 3P in befe faecfte niet en beBoo?i ben fcEupuleujS te 3ijn bp befect ban genoegösame la(ï/ aengefienspin'tgeneracitoel toiflen/bat Baet H3og. uptbeboo?f5 Triple Alliantie beel goetiS toai renbettoatBtenbe/enbefèlbe feer toateit p?effeercni be; enbe foo 5P op bit IKoment baet ober belibei reetben / niet anbetjS alsi confo?m fijne iKaiefleptsi boo?fIagf) fouben refolbeeten / enbe bat be naintfïersi m foobanigen crifi ban faeciten obet Baet toat beBoo?? ben tenemen/ofanberfintsibat men aUe onberBan^ beltngê tod (bnbct jKiniflerii / enbe Bp fïmple bettoif^ felingBeban29?teben foube tonnen boenj^at fijne USaiejleptBaet betbctsi tcfponbeerbe b00?b'app?0i batieban Baet J^o. iKiog. enbebat 3P Bp continuatie ban Baet btfftcultept Bet boo? Baet 3^oogB Uöog. tuei fouben bonnen beranttooo?ben/te meer om bat fïjit 4)©a>e(lept aen Baet %.JI©og./ Boetoel in be fojme Baet tot bitecte bebiteutS lletlenbe / ebentoel in effittö nietanbetii alss 25o?gett fouben sijn / enbe bàt ^aiti gteneltej$foubebetalen/biebaettoeftcB ootEt aBfblUi^ teiijcBgeneceffitiert foube btnben om bat na te fio> men/npt b?eefe ban anbetif ban fijn (iSealliecrbenö/ fonbet betoelf fie Bp niet beflaen en tonbe / berlaten te too?ben.
g&'J|eeren SIlmBafTaöeursi BeBBen aen (Sn jBSa/ci peptbaer op geanttooo?t : bat / aljs gefcponeert Bonbc toetben Betpoint banSubfidien, enbe bat Bact^oi IKog: fouben toetben gBe-emifeett ban (ïtB'baer on^ trentt'engageten/ batfpbeSMltamie/ mitsïontfaui genöeBBenbe BaetPouvoir, batelijcb fouben tcecfici nenj iKaetbatBaer ï^o:iiao:albooten!S eenigefuB^ fibie aen S weden upt Baete caffa te gefien altijbtsi ban betfiant toaten getoeefl/ batSpangien t? booten met Baetigo:|l^og;moefle conbenierenobet eenigB ΑιίΤΐ'^^ fant hypotheecq, enbe bat fp nu be faecften banbe toe* reit in fulcften toonbetiöcRen Bo(®t flonben / booj Baeii pattttuliet oocfi toel gBepetfuabeett toaten / bat Baeii ^0: ilog: aenllontsi iwet toe begooiben te tefdberen/ enbe bat Spangie volens nolens tOt bebOO?f3 hypoche·' catie toel foube Bomen i maet fp Boopten/ oat39ne iiaajeflept Baet ten goeben foube bupben / batfp be te^ ben boo? Baet BeBBenbe/ ban bat boo? s weden bat ban Baer niet BeBoo?be geberg0t te toetben / en baet en Bo^ ben ongelali 3önbe / om Baer ïgo: iBo: bitect aisi Bor" gen te Binben / maet tet contrarie om alle bo?bcte en^ gagementen ban Baet Jgo: ilSog: aen S weden te boen/" op be gtatieufïe enbe beeuaemtte toij3e boo? alfnoφ ti5 bedineren / betmitsiBaet fóó:i®og: foo beel bao?bc gemeenefeetfee ban be befenpe Boben anbeten Betoon? ben te boen; enbetoetenbebaet en boben Boeb'abbti^ 5en ban b'een en b'anbcte bet i9?obtntien op bat point geupttet toaeten/ Baet niet tonbeK intotcBelenmeeti faecfte bic foo confibetabel be JScurss raecfite / of bat fp Baet felffouben erponetenaen'tpettcul bangBebefa» boueett te too?ben / enbe bat Bet boo? nainiftetii / Boe^ toel5P boo? Baet felfiioocfi gBepetfuabeett mocfttm fijn/niet en toasf te bergen / (ïcB biermaten fexplicei ren ; bat fp ecBtet Boopten op aenftaenbe iKaenbagö 5!5?ieben upt Bet ©aberlanbt te fullen BeBBen/ bfe Baet totbe boo?f3 fnne Jföajefteptis boo?flagB fouben au^ tBorifeeCen, «inbcfoofön iKajetleptmocBfe meenen battet onfeeciiet toasi / of men tit ben J^age bie faecBen met foobanigen em(iapp?eBenbeerbeaisi fijne iföaiei (lept meenbe bat BeBoo?be te gefcBieben / battet obet? fulq: toel foube Bonnen Bomen te gBebeuten / batbe boo?fcB?ebe 2$?ieben Bet felbe foo coitipleet niet ert mocBtemebeB?engBen/ enbe baetomfijn Hèaieflept foube begeeten bat 3P aenflortfiS een eïp?eflren naet bert Hage foube toillen fenben / om baet op ten fpoebiglien gelali te ntog^n toojbm/ iw fp bat fe«r geetne fouben
boen?
en OORLOG, achtennjeertighftekeek. 403 |
-ocr page 435-
404 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i6é8. iKttrtjmfleufSneliaaÌ.fleltófïietefeggenöatïietiiiiijat —— uptiiel geenfmtiiitjtien entonìie i gödöcft oocftftjne H^aieflept een ban gaec beisttbottt^ baec aett κ i^obe rencontcerÊttiïe/ öcfelbemfiantienöceft geretteceect/ ntrtfoniin: tuflfcöenmenijtngfj ban tooo?&m toanon» oettiugDtetncajaiDantoepgecfngge^ ttaecopm aebiro?geimllie3lluliientie fïcij tooojt^ ingelatin6eB= ïtcnÜÈopiie mgceljtentm ban Öact pjopolittc/ fteeft gefcgDt iiat ïi'^guipagie ban alteite vijftigh ^cgepen totect booitgöejet/ entte ùattec aijpacmtte toai / bat nfet alléén be vijf en twintigh maec oocfe be bo?bece primo May gémt foube jijn/ ïjebBenbe fjet ^clament een fonöiiitcamlïeect / om upt te binben be geconfen^ teecbe Subfidien ban drie millioenen gulbettjS j cn bat
gebolgebanbten/aen(lont!Ei in belibecatte foube boen leggen €nbe noopenbe i)et laetfie potnt / bat Jjp baec aenbacDtigO fiin fpeculatictt foube laten gaen.
l^abecOantisi ben i^eec Ariingtoa uptfperialelalì banOjtt iKa/edept b'^eeren 3fimbaffabeucsi Bomen feggen: bat (ijn USajeflept befe faecft ban Swedea ftoaec tooegB / bat BP Beni gelaji Bab aen Baec te meit boen befe nabolgpmbe boo?(IagB: namentlücB/ bat tectoijle ftjn iBaieftept meenbe battet toat Bact foube 31J11 / bat men Spangie perde om aen Sv/eden ^elt te gfteben boo? 't onbec^ouben. ban bec felbec «Ctoupen boo? be boo?Ieben tybt / in betoelcfie be felbe ntet alleen niet fijn gBetoeefi ten btenfl ban Spaneien. maec tee contcacte bat men be felbe in Duytsiandt Beeft gebetineect / om in feecBec gebal bie Bcoon boo? be felbe te Betec te Bonnen fo?cccen : bat men bltibenbe in 't ceguacb ban be toefiomenbe tijbt/ bp Bet geen fijn IKajelfept in Baec laetde iHubientie Baö geucgeecttn 't ceguact ban be boo?lebett tijbt / befe faecB op een bil^ licBtempecamcnt beflooJbein tefcBicBen: tetoeten/ batban't geen beboojiebeit toucBeecöe Spangien, En- gelant, enbe be Geünieerde Prcjvintien , pebec eert derde beBoojbc tc b?agctt ; infidecettbe deccB baec op/ bat Φ (lleecen ifimbaffabeurö) Baec baec bpfonbcc b'albecminde uptdel fouben toillen conficmecen/ alfoo Bp anbecss fecc fiebucftt toais/ bat ben «iprabe ban Dhona eenige toepnige bageu fccuouleujc foube fïjn/om fonbecnieutoe lad te ontfangen fïcB in befefaecfi in te laten / enbe bat alfban bie bifficultept bp ben boo?i noemben <©?abe ban Dhona, tmmecis tot acBt a tien toeecten baec nae / nietfoube taefeit te fucmontecen.
aa^elcBe boo?dagO nodi bejtoaeclijcltec boo? Baec 1^0. nao. ?ijnbe alsf b' eccdi bie macc ban een 25o?gB- tocBte fp?atft / enbe be ttoeebc / bie een btcecte bdofte ban becbiutcnisf / onbec een toefeggen ban dedomma- gement impltceecbe/Beööcn jp Baec boocige ceben Éoebec op nieutojs gebebuceect; maec alfoo fün nteenbe battet in bcfetijtjSgelegentBept met geen ce= ben - fabelen alleen té boen toasi/ enbe bat ben boo?' noemben a5?abe ban Dhona op geen onfeBecBept ban een becpanbtngB/ bacc Bp eenö be p?eubc ban Bab ge^ Bab/maec alleen op/tfonbajtient ban een pofitibe toefeggingefoutoillen tiuptcn/Bebben jp ben boo?- noembe l^eec baec boo? geen fatiiïfactie Bonnen geben.
g&oenmaclssiis be ï^cece Tempie bp fijne Höajei (lept gebedfneect om nae Wecken te gaen,
^OCBbenvi)fentwintichften 'jSnacBtsi isib'%ei
ren tCmbaflabeucjs beBanbigBt Bet langB gebefïceecbe Pouvoir, ittitfgabeciS becfcBepbe iïcfolutien ban Bast
't ^elbe Pouvoir ge - eramineect jijnbe/ Beeft ben Ozabc ban Dhona baec 00 bie bilficiiltept belieben te maften/batb'lleecen3ïmDalTabeucitom te (ïupten een ®cactaet/bat tiifftijcn Baec HSog. enbe be ttoee anbece ïteiningBen foube toecben aengegaen im ticfulcic/omtefiuptencert Triple illliancie,b^oo?i ben boo?fïen te ban ttoee Sicten ban pouvoir: een/ 't toeltfi aen «Sngelanbt foitbe too?l3en obecgelebm / enbe baec fti obcc fuitfijS be «aem ban «gngelanbt boio?f«ibedaen/enbe Bet ünbec bat boo? ^toeben
geen notabel ijooft bclïelt beöoelÏe te toc foube bfe taci Oaeü fionnen uptbtnben ; i
lil
i ili· 'li
t
Sii!.
■>i;· I
J H·'
I
if
1
i
m |
^........- . ---------jfi^^^Hi'
tateh'tfelbealtooiS foo toag p?acttfecenbe/enbatbe HeerGrave van Dhona Bp Baec nO(B Op Beiert boec obec begcoet jijnbe / bp be boo?f5 confibecatien beltefi betepecfidecen/faobecfoctjtensp feec ecnfttgB/öat aen Baet fonbec eenigB tpb becfupm ten albecfpoeirtgi deneenfoobamgB indniment ban pouvoir ató toeo?noemben€>?abetoa!S befïrecertóe/faoben 'tgeen 3P BaiJben / toegesonben moe Bt too?ben.
^p Beöben topbeci aendonts op ben ontfangB ban Baeci^o.liSog. ïSefolutieban ben acBtienben öefe^ gepjocuceect /bat ban baec op't toeccB ban't <S&t dcelGenappegelijcft -lupbenbe o?b?eaen ben Heer Trevori^ a^egsen / aliü Baec iISog.amben Heer van BeunicgenBabben laten toeBomen:mitfgaì3ec$s batop'ttoeccBbanbe Betoude ^Itecnatibe aen bm ' Heer TempelfoobamgBeno?b?eÌ!Saf0efonben/ atójp ( Heeren Ambafladeurs) Bp maniece ban COnfibeCfltK en BebencBtngen aen beleecen Baec ^o. 3|I^og> <0ebe« puteecben tot Bruffei gefcBjeben Babben.
mtebancattfïcatteban't^cactaet baniBa* cine tuflïBen €ngelanten be ©eceenigBbe ^ebeclaiii ben gefloten / toasS tot Londen al obec eenige bagen completelgcB geceebt enbe opgemaecBt getoeed/ entie toacBte men maec naec bat ,Baec |Ï9og. be ga» albaecfoubebeliebentefenbenomtegen ben anbecen uptgetot(relttetoo?ben. f
Baecïgo. jlSog. allé ban ben fes en twintighften,mi bebienmo?genDet gducfi BeBBenbe ban ttiet meed alle be i^eecen Commiffacien ban fjjne iKajedept iH ionfecentic getoeed te 50« / BcBBen be felbe Baec becBlaect:
igecdelijcfi/ bat Baec bjjf en ttointigB ^^tBepen ban <©o?logB/ met be ^janbec^ en Bet bo?bec Blepn i^aet' tupgB /op bo!)?ge(iagen bagö feecftecHjtB cfieceeWi foube to^enj ebocBi0bebelibecatteobec be mantecò ban conjunctie/uptgedelt tot nae be ï^eplige bage» ban J^aefcBen / op toelcBe faetBe Baec J^o-iKog. fttö / Baec!Soo?beclö/ niet Rlaec Babben ei^liceat/ ofb« felbe mebe Babbenbecdaen / baec onbec te BeBBen bt^ gcepen be jBilitie te boet/ bie men boo?ge(Iagen Bab / bes nootji / op be boo?noembe ^cBepen te toecpen.
®en ttoeeben/ bat obec be geceetmaedSitMB ban bi biecbupfentmanginfantecie alceebe jSefotatie toatf genomen/maec en toajs be fdbe nocB met geefew^ teectj en namen beboo?noembe ^eecen Commiffa* cienaenBet point ban een fujfifantïegec bae^ett- Boben op be Been te B?engen aen fijne 0afefiept te fui* lencefececen.
•(Cenbecben/bat3eoo?beeïben bfendfg tej^n/bat bc lleecen Molina en ifola bec^t totecben eenii een Concept op 't papier te totOen (UOen ban een Eiguebefenribe/inta^benB?^ niet Quam boo?t tegaen^
(«en biecben/ bat ftjn üSaiedept ban «Sngdantinf' gelBOC Mbiefoube dellen tot Bet afgaen ban een fonneeaiei^flitbeaenbeConingin ban m« lad aen ben <0?abe ban Sandwig.bie tege^ töbtbatbeboiBawmiK iRifpt» öaa Γ«Λί to^
foubesnn/ittSetvijelciiebmnaembatt ^toeben nae ιβΒβ Wngetanbt foube toefen göefielbt ; enbealfoo ?p; maee ^ een Pouvoir ftabbett / enbe bat baec tn be· naem ban<2Engelanbtb'eec(letoieEbtge(telt j bat Im Heer Grave bat Pou voir niet obememen lionbe maec bat 5P(i§eecen 2ïmba(Tabeucss ) beBoo?ben te ftftjphen· omeen geljjcft^lupbenbe 3fi«e ban Pouvoir ,alleen metttanfpofttie ban'ttooo?ti^totóen boo?'ttoooit «engelanbt/enbebatjjattniicumentban/tncasiban 3ficcoo?t/bp Bem obecgenomen enbe ttae ^totìjen gefonbenfoubetoecbeniSPbonbenfjaecobetbebooifj bt|^£ultei»ttoatgefiitt>?enneect/tectopl5paltoo!$ge. meent jjabben battetfliiitoaji/bat be Pouvoirs nict en totecben getoiffelt / maec bat alleen be Coppe Uuj tentijclt ban befelbe oboegelebect toiecben. €botij aU /'o?nten ' foobeHeer AriingtontotensilfibböiSjpobecbeboi^j
Umaio^ foc.fhnVitfrfrtfrifMH-itK'ffi'aiM/ftaei-hilt·,^-*-—^gjj^
obec'templopbanbeeecfle vyfentwintigh ^^epen
' ....... toecben/ofmen . „ .......... ___
1 ; bat fgn Haaien ; faeche becfocljten te becfiaen/ Baec beitele te seggi (lept becbecsi'tpomt ban vier duy fent man met bert ibat^toeöenbuptenbegetooontebananbece ^oten- |
-ocr page 436-
ifSi rijrt/Micf te Madrid fouöelijercii/ befilhelKiflt-- "üi. èc mitrön mciiiiiclinöUe<0fftctentcto«lcit feconiie^
rilt.
(gnïie cpitöelijcB /. öat aett öctt i^ecc Treror, Dobm 't (teen msn aen fijn €i)ele Belajt Daöiic / öat m beele teclmboltiectiiafci^ff. .iKotj. iïefoUuic ban brnfcs
en rwintichften Marty boocnoeitlt ( JWCÖ foilöe to£Cf
öm flen0cfc0?ebin (ίφ in alle 't gccne ïiaec en Imbcn in ïk1joo?6 iSèfolutiemotfite fgnbecloatnaebefelljete tffluletitt / ùe toelcfteDem hetboloensi boo? «n iïccBt frtiKC jbulK becllcecftw ; mitsi te {jdöcii «pttoeccftcntic àbOOJSiflagcn COnttnuarte banfufpenGe van Wape- nen , «löe aen geen 5^?opo(ttim getoo? gebenUe / bic boo?spangien p^eïuöictaüeleufciubcrün «IssbiJ^aeofe Conbentie j enbe &oe toel bie ttocebe niamecebnn mttancntoat biip(lccl)ept entje anibiguite);t fcljccncn « 5c6Dcn enbe tmpliccccn/ nocBtani tectoijl be boo?= noetntieï|«eKn Commiffacienbat par force bJilben jnfccercnmbeo^bjesibieb'ilcci; Trevorfouben tae^ rtljefonöen h)0?öen / 0eDben 3P ( Heeren Ambafla- deurs ) bat fp bacc bp foa moeten laten betblpi uw.
Ilocf) laet in ben abont ijs een ban öaec naec Gerin-
houfen gfieccebcn / om boo? b'Heer Harlington toat
naDcc obcc befe bupftecljcpt en ambtguitcpt geefclatr- iiffcect tctooibcn sltjantfoo bemcpningljetoasi/bat men bpoccafic ban alle beujoeclten enbc confecentten atlc iiiltaiiticnfoubemoetcn becgljefclfcljappen met {ibcrigcbcboti-cn banbenfiilltantban j^apenentn^ getotlltcDt te örpgcn/ mibtfgabei-üi bat be ü^eecen ban fieuningeneitbe Trevorgljecn ^otntcn ban meccFtói lijcficraDebJicIjtefauben becmogljsn in te toiiligfjen/ maeriic felbemaeten obecfciijpben aenfijne iKajCi lïcptenfiaec i|oog. nao-footoieWeniietanbecjigei fept alis alcebe in be cefolutic biais gecomp?eBenbeect enfoobemepninge batnietfoube jjjn/ fooöienbebe ^ceren t'ejcplicereit/ op toat periode ofparagraphe ban be biJ0?f5 aefolutie / bie ceebelijcft enbe beillebiclj toasi/ 5P bi boo?fcöiebe Etmitatten crpUteecbcn/ betmitö'ec perioden ïn bjamt / op be toelcfte be boo?' fcöjcbc Uimitatien/ notoiclijfftniet fcljeenen appli^ tnDeltcfionnentooitien gemaeclit. ©oojuoemba Heer jirlington toonbeficlj fmipulcnr te?})» banopbe J)o«f5 faceft alleen te antbJOO?tJen/ maecbmttgoebt tatmen aenltaenbe Maendach baecobecnorijeensi naabcc foube r onfeccren.
©en dertichften Maert bJieet aen be ijeecen Meer- man enbe Boreei, «ÊjctraojbinacisS ?imbaifabcui-ir banbefen i§taetin Engeiant, toegefonbenBaec ilicia.panboiuenbcJCntljojifatie/ om'ttoeccö ban öe betonile (€ciple iilliantie tuflcften Engeiant, Swee- den enbebefcn ^taet/ temogljen abjuflecen enbe |liif>tcnop begronben inDaec boorige 2$?teben/ en Jjaec ï^oogD .tKog. boojgaenbe itefolntien betbat; enöcnamcntUjch/batbe Ctoon Sweden tenminflen tnct bijfbnpfentpaecben/ enfebeit biipfent mante boct/ inactiefonbeijebticntcti-cben/ ingeballe(bat <0oiitbeJ?ccc 3lllmacljtitD gi)cnabiil)becftoebe)een baiibe tafusün'tbccbe banbe feparate 2ïEti)cöelen benb?icen tbsinticfjlien Sïanuacp lellleben tnffcöen be ï^eet Tempk, <£jrti'ao?binaittii<Ênbo)?ebanb£n jöomngrj ban Groot Brlttannien, enbebe lleecen iiaecï^a.,i!l5og. <6ebcpnteecbcngc(ïooten/ ittMijten homen t'cjctecen; enbe op bat be OoogijgebatBtcccoon Sweden Of beffclfii i^ìiniliet/ totoetgijeene boojf? ts bcsi te bctcc gcbifponeect mocljte too?ben / toiecben iieefjcmclte ijaec iloogl) ,ìiK5g.2£ml)a1TabeHCS00Cft «rntiS bcfcn gï|cantl)o?ifeett om be gei-equiteetbe Sub- fidienncit bcfclbe=0coonbanb)egcnfjaecÌ|o. IBog. ttcbenö Engeknt incebelücfiOept te mogen belooben : beciie ijclftban bien tebetaelentip éngelantboo?' noemt/ enbe be toebertjelft bp befen ^taet t met bien becftaiibebatinallén gcballe ban toegen Spangien in bc bonbicljltefojme belooft fonbe moeten toecben/ «alfoo beloofbeèn gijebeboucjeecbcSubfidienfepnbe ban ben <0o?logi) aen Engeknt enbe befeji ^taette gwnrembonufecen: metöpboegingïjbatöaecigoog »^.89ntfcöoncebelijcfiacöt(ïn/ bi»?fo<«b«lt»effn |
^taetbcfandlj^e/ obetbebecloopentöbtaen Swte- den eentgefubiidien te betalen / enbe bat be felbe nocji iiebec öe loopcn maenbeltjffie fubfibien toat fjoogec fonbenintoiiligljcn/ aisfïciiobec'tgepafleecbe tela^ tm £)e5toacea. ^©pbecflï ί.«ί becdaeti bataen be boo?i noembe l^eeren ^mbaffabeucsi beftetit g&emaetftt fai hJo?ben / bat obec 't poiiit ban be betonffe verpanding baneenige jgtcben enbe Jpojtenbp Spangien aen öe^ fen ^taettebocn tuffcijenben i^eec ^mbaflabetui ban ^pangienenbebe i^eeren «Cfebqiiuteecben ban IjaeciloooD iKogenbe geabiulieert enbeop'tpàpiec gebjacOt/ toaisfefeec Projea van Conventie: ebocö bat ben felbért l^eec Simbalfabeut; |ϊφ niet geaualtft^ ceen öepDenbe gebonben / om't felbe project finalijcB te fiupicn / een €j:p?e|Ten een ben iKai:quii de Caftel Rodrigo afgebaetbiiljt öabt/ ombaetogboffiomen gelali te nwgljen Iwcben ; ban alfoa öÖ«lij£& ^loject Ijifc booL'en tiifTiljen ^angienenbeöaec^o» ohttoo^pen/ iuteccnpt toa^sgeloopen / bat becgalben fp l^eecenJïmbaffabeHcsi fowben tcacfjten upt te toecc? ben/ bat ben Ijoogljgljemelten i^oningSban Groot Brlttannien toUbe bclooben enbe gacanb Wpben battet ii£>o?f5 iongöjlgemaecht project bec boo?noembc ver- pandinghe flet» jjacc J^o. jlSog. effectib? ingijetoülitöt of gep^ejleect / en niet meeciilufoicgemaecbttoiecbe/ enbe bat tot bienepnbe Jaan toegBen fijne |©aje(lep£ b'Jleeren Molina enbe ifoia gljebifponeett motDtm Uiojben/ ombaecaen banfiaer jpbemebe beftanbf te Ijouben / fuicjc enbe baec 't beBoo?be : «pnbelycö ίβ becllaen/bermitiSbatop alle pacticultece/enbe inci^ bentelefaecfiengeenfpecialelaflof ©ouboic gegebetf bonbe too^ben/ be meecgöefepbe ^eecen Stuibaffó^»
approbatie
—---------------— -^ecbenbelii«t
ban oocft €]Et^ct gefonben aen ben igeec ban Beunin-' gen, <e);tcao?binaciii3fimbafTabeuc ban befen ^tàeÉ m Vranckrijck, enbebe ^eecban Beveminghtólei nipotcntiaciiSnac»: Aecken, mitfgabeciSaenbe ^ee^ >:enDaecl|o.,lllStig.«©ebeputee«:bentot Bruffel, oiti te Hcecften tot bec felbec naecicötingöe / en topbecss tg bienen fiiltjc en baec't beDoojbe»
<S)e ^eeten «^ebeputeecben bàn 2eelant gebbjirt tegen befe bobenHacnbe conduite laten aenteecheneni ban Baec tingelaH te binben om te bonnen abbiferen t maèrö<ibenbeboo?f3conclufïe/foo tencefpecte ban be becanbecinge in bebegcootingbe ban be-^ubfibien al!$ tat acnfien ban be becpanbtnge Q^econtcabiceect» Φε l^eeten «©ebeputeecben banbe anbece ©jobintien Öebben in be bobcnUaenbe €onclu|ïe geconfenteett op't beljagBen ban be l^etcen Satcé len.
! fcljen Engeiant, Sweden enbe befen ^taet / namaelsi I genoemtbe (€ciiJle SClliantie. ^p fcD?eben baecop 1 ben vierden 3ïp?il/ batjp bectcoubïben/ Itufooba^ nicB/ boo?befeèaet: 3^o.iaog.iïefolutie/ tejijnges ^qalifïceect / bat 3P goope Dabben / get toecc&ban bé i€ciplc 38lliantie tenlaetlleneenii toteengetoenlleptts be te fuUen bonnen brengen ,· ebocD betopi ftaec %ooö9 Siaog. Bet boo?(5 toecth nocB alcelatüf beliefben te maecBen tottet Contract ban be bebenbe 3@erpanbirt« gBe/enbe batter geen appacentietoas^/omjUnitSaie^ jiept ban €ngclant tebifponecen/ omte.beloobert bat foube boengaranberen/ battetbdoutte^wece banbe®erpanbutgebp spangien foube toecben in« getoillitöt of gφ^eίleεct/ fooalssbe l^eeKn<SrtgeÌi fcBe CommiflTacienBaecconbupt Babbenbecblaert/ foo moeHtn 3p aftoacBten Bet abbij^ ban't flupt^ beteecBenenban't felbe Contrett<
^%erett Molina en Kola recotittitànbeerbétf fit at Baec 2$?{eben aen ben iBacguiss be Caiiel ftodrigo be Conrtufle ban't Jwetcii benbe rerpandiughe/ fi»
en OORLOG* aihunvemt^jhhoeck 405
gconben Diet; boo? gite-erö^effeect aUe^ en ratificatie ban öaec ^oog JH^og |
-ocr page 437-
4O6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι668, ijcd ali tn fjact bctmoöen toasi / foo flisi jp öe Scaetie Miriiftersfucttffibelöcfi Quaimn tiecWacen.
^ebiffttultcptïiicöaet^OtlBoö-fcöenen te ma- l«n obcc ìK ^ubftlïtcii bp ^tocùen boo? &en ijoojleben tijiigepjéten&cctt/cefi&eetìie onöettoijffdt öacc in: tiatJjacc 1^0. USo. ineenttett/ öatjemitscen ïjeelgoet fonöamcutfouiicn ftomienpjetenDewn/banìsaec oUcc 6p ^panpi crt oeïtommagecct te toojticn / bccmiti in tretütiiie^tj)Ëétif£(Ccoupmmei)oai;en bp tue D^nt oebleben / om épgcmlijc6 ^panstm te get^ / maec om aeri ïie iBeiriatte natt^tich te geDetV entie mifTcDtett iudtom tegen ^panjjien felf gcD?upc6t te to03ïien j
CÌBJtlJfobe Heeren Minifters ban'E Huys van Ooften- rijck ,ötc tot Londen toacen / öeïttfponeett fionöen toet&en/gelijcBiiJ^eecenlCmliafTa&euciS ban öefen ^taet bectcoutoZienbaniae/bante belooben lanten öe ©ereemofltje jgeïieclantien fcf)aiietoo!i te fiouöen boo? 't Cceöpt öat Öe felbe bp ^bwöen obec öe gepaffeecbctijtiboo? Daec fouben belteben t'intecpo- necen/ mttfQabecd ban te berïtlaren bat gaec foo beel ban be twee miiHoencn, bie be felbe anberfinss aenben Marquis de Cartel Rodrigo ponben te fullen eentellen / fouben mogen tnBouben / enbe boo? ceechei ntngen ban Spangien aen Zweden betalen/aljï be hoo?f3 ^ubfïbien booi be boo^leben t jjb fouben mogen btoiben begcoot/bat tn betioo}f5 faec&e nototrltjcb gfieenbifficulteptfcBeen te fullen jijnjtoant ijet in^ &ec baet eben eeniS bJajS of Zweden, Spangien niet ft' becenbe/ljae»; geit ban ben boojlebett tijb ban öaec iKog. boo? ceec&eningf) ban Spangien ontfingfi / of bat Zweden, Spangien fibecenbe/ ban 't götot /alS Bet b' Heer iviarquis mrebe foube Ijebbén gemucBetct / enbeboo? be boo?f3 Iteeninge in fjjn Caffé slieftre- gen/al^ bat ban Spangien foube bonnen ontfan^ gen enbe beoroutoben baecom / bat be faecft in bier boegen gettaincert50nbe/tegen be gebeclateecbe in^ ientiebanl)aee3|o.|fòog. toaeri&H niet foube iton- nen tünjben ; immersi Beeft ben <©?abe ban Molina, om foobaniöen belofte te mogett boeivop ben biet; benbefesi/opb'inftantieban be igeecen Engeifcbe, ccne>:p?effenaei: 25?ufrel gefonben / geljjcii Dem niet alleen om be bobengemelte belofte te boen boo? be boo?!ebentöb een geiioegljfaem pouboic ontbjacït/ ittaectoas felfji ban geen l^boti: boo^fiengetueefl/ om te belooben bat be ^ubfibien ban be bolgenbe tiib naec 't epnbtgen ban ben «©ojloglj toebecgegeben en^ be gecellituccrt fouben toecben /enbe bettoatljt bient^ l^alben be noobige ^utgocifatie op alle bepbe be faecBen. "
Heer van Dhona tOOnbe biat mifttOegilt te 3ijn/ batbefTelfjüconfiberetien bie gp op'tfubrett ban be (Cciple mitamteljab geljabt / enbe bie bp be HSiffibe ban eenban onfe^eeten 311mbafTabcursi eenigên tijb gcleben toaixn obergefonben getoeeH/ foo publijcö ge' toojbentoacen/batmen be felbe aen öem tipt ^ol* lant/met alle pacticularitepten/fiab Bonnen obec' fffepbeu.
^ebcctïjahbeneenpacttculiereSiubientie bp ftjn jKajcflcpt / toaec in jp befelbe boo? eecfl feec officieusi enbe belcefbèlijc&bebant&ten boo? be goetö^t bie be felbe i|ab belieben te toonen irt 't geben ban be oibjesi aenSr. Allen, boenmaeljSftnipffenbemeteemgeiilioji log!) - fcliepen in 't Canael / om alle be ^cBeprai ban fijn j|iaaie(icpt!ï «öSeallieecben 't sfcoitam / gelepbert / enbe alle ©^otectie / bejs ban noobien Bebbenbe/ te bec- lecnen / enbe alfooïjacr iïSos. meenben met goebt Ketljt iiaec be p?incipaelfie plaetfe onbeciie felbe «©e^ ollieecben enbe goebe ©?ienben ban fijn USajefiept te mogen toefcf)?Pben / bat fiacc llSog. baecom fiaer ( ©eecen SCmbaflabeucsi ) oot fe fpecialijcB gelafi ïjabben be bèpojlijcfte complimenten ban bancfijeg? Qinge aen fijne ilSajed^t bacc ober afte leggen MP" oeris bat ftaet ©ö. ffòog. baer neben öaer ootfe fpectai lijcft gelali dabben / bp ottafïe ban 't gepa(i«rbe ban be Commanbeuc la Roche in Tourbaey enbe Wicht, te berBlaten / bat foo pemant/hrie ïjet ootfe foube mogen toefen / firij foo berte foube mogen fiomen «pt fijn bibtaiic f emantiperert ( snlw jjet feU |
betebuptentegaen/batljpeaiige foobantge inbafïe «βί» Dfte turbatie in be aanben ofïte >©nbetbancn ban fjjn — .pajellept foube toillen boen/ alsSin'tjongftgcmaetöi ^^ te Siractact ban befenfie biebec uptgeöiurfit flaet/ DaerilO' ltSog. geenfinjü in geb^cecBe foube blpbcn ftjn iKajelteptrefolutelijcB enbe'ter goebec troutoe't effect ban be boD?f5 befenfibe 3iüiancie te Piejieceni toelcBe beband&inge ban fatijsfactie aengenomenjijn; be / ijebben 3P toöbecgf gefepbt bat ben tpb ban bai cecfleniRcp ( op betodc&egoeb gebonben toaiS /iat bppiobifieban toebec5pben vijf en twintigh ^jea penban(©o?loggmetben anberen fouben conjungci ren/ omgeb^ipcBt te toojben/baec enbe fulcï als ten bienjle ban bepbe be Staten alber effitacieuil en» be boo?beeligtjfi gljeoojbeelt fouben mogen too?bai/ nubeginnenbetenabecen/Betten öooglien noo^àeci beljjcb foube 3ijtt/bat men met ben anberen perfett tonbetüeerbeober beboet enbe fojme ban be boo?f; conjunctie / enbe nantentlöcB / bat alle be attien enbe beffetnen ban öe gecombineerbe ©loot fouben too?j ben belepbt enbe ter erecutiegeHelt met gemeen ίοη^ eert ban Chefs, ofte bie geene bie öet opperfte gejagft ban b' een en b' anberejpbe foube mogen toojben aeui beboolen; mitfgabersi batbpbe chef ban Baer l^o. .ìHìog. ©loot / Bet getooonlijcftsaiut aen beJionitigD' üjclis ©lagge gebaen jünbe / ban be 3Pbe ban bie geec ne bie b'€ngelfcBe ©loot ais Chef foube commani beren / toeber Bet contre - faluc foube gefcBieben; ^ijnn^ajeftept Beeft Baer baer op belteben te ant^ toOD?ben enbe te gemoet te boeren ; bat / boo? foo Bet eerfte belengBbe battet felbe nootfaecbeljjcB biaji/ enbe bat3P baet ober met (ïjn iKajetieptiS Commif» fatifenin conferentie foube Bonnen tteben ; €nbe ivat Bet point ban't contra - faiut belangBbe / bat Me faecfi in't gebjupcB enbe obferbantie aen alle ^ee-lie^ ben footeBenttoass/bat baet in geen onfeecberB^pt ofambiguiteptoberigB^on^ejijni enbe bat men tite faecfie/bolgenssBet (Cractaet bait ©jebe/nae'tgej b^uptfi moefl reguleren i enbe bat BpfitÖ baet op βρ fijne oublie (©fficiereiyoube infoimeren.
©'J^eeren 2Imbaflabeurii Bebben baeropgccepKi ceert : bat Bet (Cractaet alleen bifponeerbe ober 't Sa- lut, baer in bat 3p eeniei toarén enbe niet een fp?atB ban't contra · faiut, baet Bet nuop aeneuanif enbebat3P bertrouben/ bat fijne iKajeflept niet m foube toillen p?etenberen / bat men minbet cibtlit«pi ban befielfiï j^abilioen/ bàt maet een Blpen rep?efetti tatpfbanfïjnïSoninglöcfie ©erfoon toasi/foube ont' fangen/aliSfijne iKajefieptsi 3iugu(le #erfoon felfsf op fyn ïtoningBl. €roort aen be Wöefanten ban Baer J^o. HSog. toaii betopfenbejenbe battet nu bèent toaii/bat fijn Höajeflept bpbe felbe met afnemtnge ban be Boet gegroet 3Önbe / toeberom be felbe met ζρ 'ijcbecefalutatie ö^egcnbe;enbebatbat raifonnement ^oo conclubant enbe bolboenbe toas / batter /ontf 00?« tieelsi / niet op te repliceren en biel / enbe bat oöcft/ bien confb?m / b' 3ibmiralen ban €ngelant Babben gecontrafaluteert be geene/ bie Baer |lSog,©looi te gelept Babben / fcBoon bat b' onfe maer ©ice - ab^ micaeliitoacen/enbe battet oocB in bier boegen ift berfcBepberentontren tuffcBen be ©looten ban fijne .pajèllcpt enbe Baet J|o. Il^og. gep?actifeeett toasf getoeeii; enbe foo opt ofte optpetsi anberS ofte coiti tratte toajï gefcBiet/bat al Bet felbe itioefl bo?bert aengemercBtalsi een incibilitept enbe onBeuiDept/ bie epnbeltjcBeeniSnae be reben gerecBt beBoo?ïie te too?ben.^iin iKajeflept Beeft baet op geanttooojt: bat 3p moffen toeten battet een ttoeeberlep geb?iipta baer ontrent enbe ban alle tij ben in Cngelan t toasi ge^ obferbeert ·> een/ particulictlijcft boo? be Middelantfe Zee, ofte baer ontrent^ enbe een boo? alle b'anbcte Zeen;bat3PmogelijcB cfempelen ban'teetfle foH'= ben Bonnen allegeren boo? Bet contra - faiut,maet geenfintjS boo? Bet ttoeebe ; enbe bat Bp geen nieutoig' Bebentet toerrit p?etenbeerbe te toillen boen inboet ten /maet alle0 bp'toube geb?upcbt te toillen fó^ ten i Bet toelcB oocB c)cp?e!ï bp Bet iCractact bebongeit 3ijBbe/ontcentöet faiut enbe còatra - faiut nirtt^
toeriit |
-ocr page 438-
en O O R L O G. ack en "Veemghjk keek, 407
wtdtb? öawlb. JiISog.setonttafItpuIeecthjcfenùe/ ftA ficfifelfiS toecö/ öatiie fliputótte ban te moeten iiipbcn tjp'touiie 0Dcb?upc6 ban'tfalut, oocftmeöei hMit enöc «npliceecte / öat m't boen / oft niet boen / fficontra-faiuc ,'t toelcfe itt alten gebaUe een conbe- nciibciuie ban'tfeiutfDubesön/ geeninnobatie bec- iiioclit te gijcfctiiebcn/ maec öatbte gljeljcclefaecii h))'t oube0Deft?wpctt moe(l bccblpben; bacr opfün Majcfteycnocljmaeirepbe/ ftcljriaebec enbe eractec foiibe infb?nicccn ; enbe bat öp oo?beeIbc / bat befe fa^
fieiuetnaeteeit fpeculative redencaveiinge, maeciiae
ccn pcmianent eiibe ba|löei>?upcft geceguleert Dcljooji ti£tetoo?öenj enbebatljp jfjetooch bten confo?mtei
vranckrijckfelfss foube bocn pjacttfccen., ^möflfTabeuc.öbonbciintetgoet/ fimbe bat fijn Ma- fefteyt fttc iDterbe gcp?efTeeutoni aen 't nttbbacijmael teuacit/ fö» iBajefteptbooibtc ccp5cbaecobcclan= after fonbecDouben: .fHUaccBelilicn bie facctic tot een ttoeeïic f onfccentte ggewfecbecct met fijn |Bajc|tept0 Commiffatten. ^ .. "
feventienden jgnotttfangett twee jlSiffiben ban ïicleeten Meerman enbe Moreel «gxtraojbiuariiiS ^tiuDaffabeursÌ ban befm ^taet tn Engeiant, gcfcfj?ci ben tot Londen bCtt elfden en veertienden bcfcjs / l'ef-
ncitil)cgï)eabb?e|Teertaenbcn3^cec<0^ifficc Ruyfcn, iiiiicbaccncbensf onbeuanba'enfeecRece conccpte acte ban Guarantie, bp fjen ü^eecen SimbafTabcucsSiiict öeicicctt (SngcIfcDe enbe ^paenfcBe,JlEmi(lcL-siap 't^apicc gljcDjacDt/ öonbenbe trt effect/ batber^ teuficbanbebod^noembe toncepteiücteban Guaran- tie oDelcfen jijnbe / üp be 3|eecert €ngi)clftlje Com^ nufaofcn gOcapp?obeect / enbe beubolsöenjS goebt jOcbonbm toa0 / bat aen bej^cec Tempel be gemeld bc conccpte mete met enbe nebeniS een ampel pouboic/ foube taeuben : «iiet ïa(ï enbe o?b?eom bio? cccfi enbe boo? al l)p be ï^eec Marquïs de Caftei Rodrigo pbectgge tnlianttenteboi»/ enbe ben felben l5cacl)tcli)cli te peciTen / om Det obecglJφnben pjoiect ban b?cebe onl)efcD?oomt te tecclienen. <2nbe ttj ca^ buptenalle becbjacljtingDe naecalle aengetoenbe bc^ boircnbe booznoembefïgnatute ntetupttetoewften foubcjijn/ battnfulcltm gijeballeben boojnoembw ^ccc Marquis ten ijiinflen aen bc J^eecen Trevor eitbe ban Beuninghen tot Parijs een baUabel ponboit fOHbe iBillcn toc fcnbcn om beb?ebc op't boo?fclj?ebe project ti (luptcrt / gljeUjtìft atö omtcent be fltUlmit ban penen ban bc boo?leben .ïtaaenbt toaiS oljep?attifcett Oljetoeelii enbe bat onbccbeji/ aliS ben ggemelten |eec Marquis fulcftiS mocöte Itomcn te becfoecSen am bcfelbe ggcojfeceect foube feonnen toccbenbelofte ban Guarantie juDct boo?fclj?ebe p?o)ect becmdt/ bacp nmtcenttot Bruflei biebeisjbtö HêimftecjS ( mibtsS be fub|ta«ttcbab be faecBe a tijbtii Ölpbenbe ) foobanii oe betanbcctnge en ceb^ejS fouben feonnen bp b?cngen/ ali bcfelbe naec be mgenomene tonfibecatten ban ben mecrgljcmclten ï^eec Marquis fouben mcencn te be? Öoocen : aUess nocotanjS met btcn bccfianbc/ bat Baec JooflljiBogljenbe mebeban Ijet felbe fenttment fou? ben mogen 5ijn/ enbe ten bten fine ban geljjcRenbec felbccl^ccren 40ebeputeecbentot Bruflei boo?noemt Ocqualificecctmocljten Df&bcn: ïBaecopsijebcltDei teert 3ijnbe/ DcbbenDaec 3|o.,pog. 'tgcetieboo?f5 jacrboellatcngeballcn/ cnbebtenbolgensS goetgöci )onbcnf)ctboo?f5 Concept ban Guarantie coptelijcii '"^be tcfenbcn aen be gemelteileeren öaec jBog. ©ebeputeerbentot Bruflei met enbe nebensi een be- Hoo?Ujtftpoubotc baec toe bienenbe/ om't felbe ofte liet cqutbaicnt ban bten ijt fubHantte nebenö ben gBe^ meten J|cec Tempie met ben gebacöteï^eec Marquis deCafteiRodrigofnicic becfoecftettbe temogen ten mbeteedienen; besibat ben felben ^eee .ìilac^ Walboorcninconfoimitebanöaei; J^oogij iKog. «efolutte ban 12. 14. enbe 16. befeiS foube Debben Meteccltent'tboo?ftlj?cbe project ban (Cractaetban gjebe/ ofte een àlcte ban irrevocabelpouvoirOP be l^eercn ban Beuniogen enbe Trevor gijepaffeect enbe bajiijuni^eecen <©ebeputeerbengBe|lelt/ banfpncnt toegw enbe in name ban ben üftonmgö |
ban Spangien ÖCt-felbC p?ofect met Vranckrijck te 1668· bolttec&en cnbefïuptcn/ bacctoeljaec<!Ebelebenge» —— meiten i^ecc JiKaiqutsialnocl) met allen bcbcncöe= lijtfiljebcn/pbec enbeernlï fouben Ijebbcn te p?efleren / in (as fiilclisi bp Ijem buptcn bermocben noflj niet ge^ bacnmocDtc3jjn: g5esit.e0ctboo?fclj?cbep?o)cct ban «©uarantie mebegljefonben aen bc J^eecban Beunin- gen, met enbe nebenjS een 3llcte ban pouboicaliS boo' ren mutms maianJis op Ucm tc bcpcfcljeren / omme be boo?fclj?ebe Guarantie bolgeniS'tboo?fcl)2ebc muitetofte't equtbalent banbteninfubflantte/ ne^ beniS glJebaφtcïì?ec»; Trevor tot g&ecuföiöcpt enbe becfeecfiecti)cpt ban ben jfóoningf) ban Vranckrijck ittetftjn jKafeiieptofbe ïlceren beflclfsS (Jpommiffa* cifett/ fulcbss bccfoccftenbe/ temogïjeitfluptcnenbc teccfeencn; 3©ecbcnbe tot bicn epnbeaenbeopgOei mdte ïiccccn <ej:tcao?btnariii 3£mba|Tabcuris tn En- geiandcgi)cfcD?eben/ batljacc aJbelcgrijjclieautftoi dfatte enbe aitte ban poubott ban ben ïMontngfi ban Groot Brittannien boojcttbetcn bcljocbc ban beri ï^eec Trevor tcn fincalss booten totlben bebozbéi ren.
i©'Ì5ecrcn :a!mbafTabeursiì)abbcn/ albooteniSbat 3Pbcfe iïefoluticontftngen^iipb'Jlcecen €ngelfcöe CommifTartfcn gijcinfi^ecrtfooop Dci affenben bait 't'poubotcacnbcn l^cec Trevor, om iïcbeloften ban «©uacantte aen Vranckrijck, bcsi becfoecftcnbe/ te mogen boen / be toeicbe oocli alrecbe af gcgaen toajS / alisoocb acnbe ü^oningmne degente ban Spangien tn briecfbe enbe niet te min fectcufe termen ccn bonbii gljc natlTibetefclj?pbcn/ enffen inDoube ban biett boo?ben<©?abcban Sandwich aen Det ï|of ban Ma- drid ftcacljtelijtft te bocn fcconbcrcn j mibêrgabctjS om in ber felbcr manieren aen ben %ec Marquis
Caftei R odrigo enbc bcn 3^ccc Tempie refpcctibclijift be bepeftljesï te laetcn af gaen / enbe boben al b'3Icte ban jSatiftcatie aenftontstébocnopmacclien/ sjjns beallebe boo?fclj?ebefaecben epgentlijclimaccojbii narifepointen ban executie / en toasi al f)ct felbe bp be bop?noembe l^eerenooclifoo gcagceectcnbcgoctgei bonben ; en 5P ten bcele alreebe op be tbjceijc ofte gnc? ceitereerbeinjiantien / bie boajEf nae be receptie b^be boo?noeinbe Daec i^oogli jtóógenbe üïefolutic gebaen ijcWen / g8e-e)t:ecutecrt / enbe ten beele in termen om iiico gijebaen te üjerben. Quietò batter nictii ban OaecioogD HE)ogenbeboo?g^enbeo?b?ei8/ benegoi tiattebanbe b?ebcconcecrtctenbc/ bupten ijcttoercH ban be (Criple 2(llliantte rellcerbe aisi Ijet potnt ban be conjuntie ban toeberiöbtif ©looten /'ttoelcft a*/ bcrmttjï Dct gljccónbeniccrbe tot Parijs bc macOtett ban Engeiandtenljaec ï|oog .üKogenbc tot ultimo May buptcn alle appacentie foube ïiouben/ niet en jiteenben nu te fijn ban foobanigljc p^cffantöcpt / ofte fjet foube itocD tod be tijbt toteeniglje belibcratienban Sacrilo. JlBog. baec ober bonnen toe laten» ■
Uaudo^idem cum Sereniilimo magna Brit- „ tanni^ Regi, tum Celfisac Prspoc. Dominis ®anW Ordinibus Fcederatarum Belgii Provinciai-um fioie·
Beigli f rovinciarum flOlE' vifum eft ex re communi fore ut cum Illuftrifllmo Comité à Dona,Sereniflìmi Suecix Regis extra ordi- nem Legato de foedere & paöo mutuo pangendo & ineundo, ad negotiationem de pace inter Serenifli- mos Hifpaniarum & Galliarum Regeseomagis pro virili promovendam &procurandam, hodierno die convenierint, cumque per iftius negotionisexpref- fum articulum conilitutum fitatque decretumdefub- fipiariaquadam peccunia fumma didloR^i Sueciie à fupra memoratis Sereniilimo magnse Brictanniae Rege& Celfis acPrepot. Ord, indulgenda & ilngulo trimeftrifpatio perfolvenda prseter aliam pcccuniae fummam de prsefenti dependendam Indultamque ob rationes in ipfofoedere fufiusexpofitasjuxta tcnorem difti foederis articuii hic de verbo ad verbum in- ferti.
Scgaitur tiistus iiüi Articuii.
Etquonism
StjUii |
-ocr page 439-
.«68.
Comes de sad Serc- Legatye.pro
authoricate mihi" demandata a Machione de Cafitl Rcdrigt Prsefeao Generali Bcigii Hifpanicijuxta teno- remillius mandaciinfrainlerendij fpopondiSc pro- mifi, ficut& fpondeo & promitto, nomine ditti Hifpaniamm Regis per hoe priefens inftrumentum fere, ut diólus Hifpaniarum Rexab omni detrimen- te & damno vindicet tum Regem ihagha Brictaft- nia:, tum Fsederatarum Provinciarum OrdinesGe- nerales eoique nominatim Überet à promiflbad quod perfuprainfertum Articulumfeob igarunt ad perfol- vendam Regi Suedfefum mam .......
»... ftatim numerandam pro primo hoe tri- ineftri,necnonfummam ...... . ·
prseibnti pecunia confignandam, idque fine ulla mo- ra & comperendinatione ( prout nifius habetur irt fupra memorato articulo ) itautdiöusDomtnus mag- nx Brittannix Rex didtique Domini Ordines nuLo modo teneanturquidquam de fuoimpendere, aut in àntoceiTum iargiri, À
Et quod attinet fuccedentia trimeftria tempora ,iti· dem promiii &fpopondi, ficut& promitto & fpon deoin prxfens , nomine quo fupra, me cfFedhirum ut ab omni damno & detrimento vindicentur, turn diöus Magns Brittanni» Rcx , tum didti Domini Ordines & liberentur circa initiumcujufque trimef- tris nominibus&promiiTo dimidiiepartisejusfummK qu£e tam à dido magnse Brittann. Rege quam à di<ftis DominisOrdinibus annumerandaeritjutomnino non Uecefle habeant eam portionem priefenti pecunia nu- merare,tum ut otiam promiflbalteriusdimidiae partii didlaefumm» exolvendx liberentur ftatimac pax In- ter Hifpaniarum Galliarumqoe Reges fancita & rati- habita fuerit.
Acque ad hac omnia fideliter & ad amuffim praeftan- da obligo omnia bona, dominia , & reditus pracdiai Hifpaniarum Regis, tumperfonas& bonafubdito- Tum ej ns tam praefentia quam futara, fpondeoqae fo- ie , ut hoe promiiTum meurn ratum habeatur, tum iMarchione de €φΙ Reiriga'min{^mam I9.diernm tumà Seretiiilìmo Hifpaniarum Rege intra fpatium duorum menfium. Incujusrei fidemego . . . »... Comes de Molina ex anthoritate tnihi demandata&delegata,curavi conficereduo inftru- menta unum tradendum inmanus Serenilïiini mag- na: Brittannise Regis, alterum in manus praspoten- tiumDominorumÖrdinugii Fcederatarum BelgiiPro- vinciarum, utraquefirmata,corroborata Sc fignàta tum manu mea, tum figliloinfignibus meis excavato.
NAdemael de Coningh van Groot Brittannien, mitsgaders de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden , tot het algemeene welvaren goet gevonden hebben,met den Grave van DiiM,Extraor- dinaris Ambafladeur van den Koningh van Swcden, van wegen een onderling Verbont en Alliantie (om- me de Negociatie van de Vrede tuflen den Spaenfen en Franfen Koning des te meer en krachtiger te mo- gen voorcfetten en beforgen ) op defen tegenwoordi- gen tijt te overkomen, ende doorfekeren expreflen Artijckel van defelve Negotiatie is vaft geftelt en ver- accordeert van wegen een fubfidiaire geltibmme, de- welke den hoog'gem. Sweetfen Koning vanden hoog gem. Coning van Groot Brittannien, mitsgaders van de hoogh gem. Staten Generael der Vereenigde Ne- dcrlanien foude werden uytgereyckt, dewelke alle i. tnaenden foude werden betaelt ; benefïêns noch een andere geltfomme, wekkers betalinge tegenwoordig foude moeten volbracht werden, dewelcke henl ver- gont is om eenige redenen dewelcke in het verdragh wijtloopiger fyn verklaert,volgens den inhout vanden Artyckel des gemelten verdraghs dewelcke alhier TfSn woordetewoorde is bygevoeght.
Vdcht dw Ttxt van hit gcmtldt Artijcl^l, "
Sufithiir uxtttsiiSi AHimlit
E Go ■ · « · ·
Molina, Sercniilimi Hifpaniamm Rcgii > niffimutn magna: Brictanniaì Regem Leg |
S Τ A E Τ
Ende nademael Scc,
©olcDtïien Ccit ba»» bit seineliiê 3ittöttici.
ICk * . . . i . * , . . . Grave van Molina Ara-
baffadeur wegen den Koning van Spagne, aen den
Coning van Groot Brittange, hebbe belooft en tge- geieyt, (volgens de authorifatie dewelcke my van den Màrquis de Cafltl R<p</r/;fi,Gouverneur Generael vande Spaënfe Nederlanden, is verleent, naer den inhout van de laft dewelcke hier na fai werden bygevoegtjge- lijck ick beloove en toefegge mitfdefen , uytdenaem van de hoogh gemelte Coningh van Spagne, door dit tegtnwoordige Inftrument j Dat deKoning van Spangefal vry,kofl:eloosen fcha. deloos houden den Coning van Groot Britt,, mitsga- ders de Staten Generael dei Vereenighde Nederlan- denj en aat hy defelve namentelijcke fai vryen en ont. laileii van de belofte en toefegginge waer tloor fy haer ielven (volgens de voorverhatlde Artijckelen) hebben Verbonden emme aeri den Coning van Swtdtn te be- talen een femme van ........terftont aen te
teilen voor delò eerfle 3. maenden : en van gelijckea eenfommevan ......... tiietghereden gelde
te configneren, en dat fonder eenigh dilay of uytftel, gelijtklulcx wijdloopiger in den voorveihaeldéii Ar- t:jt kcl wer! uyigedruckt, fo dat de hoog gemelte Co- ning an GroDt Brinannierif nochoock de hoog gemelte ütaien Generael der Vereenigde Nederlanden yetï fullen ghehouden fyn van het haredaertoete gheven, otte te voüien te verfchieteö. Ende aengaende de tijden van de volgende 3; maenden, hebbe ick vangelijtkm belooft ende toegefeyt, gelijckerwijs ick uocic teghenwooidighlijck beloove en toeiegge, uyr den name als vooren , dat ick fai maken en befor* gen uac de hoogh ghemeken Coning van Crm Brit' mitsgaders de hooch gem. Staten Generael der Vereenigde Nederlanden,van alle fchadenen koften iuDen werden be vrijt, ontrent het begin van alle J· maenden, wegen de fchuld en belofte van de helftdef fom iiie dewelcke fo van de hoogh geni. Coningh van Groot Brinanmen,àìs oück Van de hooch gemelte Stitcn Ghcneraei ial moeten werden aenghctelt ; foo dat fy geenlints g( nootfaeckt fullen fyn detelve portie met gereden gelde te betalenj Als mede dàt fyoockfulleü werden ontlaft eö bevrijd van de belofte en toefeg- ginge-Wegen de betalinge van de andere helft dergbe- meite iomöie, foras als de Vreden tuifendeSpaenfe en FranicheConing falfyngeilootenengeratificeert.
En om alle defe dinghen getrouwelijck en ,Voi- komentlijck te achtervolghen foo verbinde ick alle de goederen, Heerlijckheden en inkomften van deÉoog gemelte Coning van Sfangitr>,en van gelijcken deper- ioonen en goederen van deflelfs Ondcrfatcn,fo tegen- woordige als toekomende : Ende ick belove dat defe my ne belofte lal werden geratiliceertfo van den Mar- quis de Caflel Koi/ryo binnen den tijt van t$f. dagen, als oòck van den Spaenfen Coning binnen dentydtvan z. maenden. Tot vattigheyt van alle'twelcke hebbe
ick...............Grave van Molina, volghens
de authorifatie dewelcke mynis vergunt en opgedra- gen, la cn maecken iweilnftrumenten,hetecncefae' handigcnaen den Coning van Groot Brittanmt«,enhet ander aen de Staten Generael der Vereenigde Neder- landen, bey de met myne hant fynde bevefticht, ver- fterckt en gecckent, als oock met myn wapen fegels·· wijle uytgelneden.
Artïculus qui loquitur deJubfidits ìnferi', dus in feparato inflrumento.
P Τ quoniam Corona SoecÌ£e propterfitorniremo- C' tiorem prae aliis hationibus magis videturimmO" nis à periculo & damno omnibus vicinis impen-
demi, fifortafle beliuminterdiftos duos Regesdia-
tius perfeverare coi tingat, rationi confentaneum vifum fuit, ut ab illis,quorum maxime intereft,opc pfccunias fubfidiariw adjuvetur ad fuftinendaiö au·· |
-ocr page 440-
ci9 oaam portionem impenfarnm ac famptnntn, qaibus Λ jpfam exponec in executione omnium corum quae L inftrumento totoque triplici foedere continen- tBr · Qoocirca fpedatim & parcicalatim conventam eft \ ut Sereniflimus magna Brittanniae Rex Celfique jj^prjepotentes Domini Ord.Generales perfolvantauc pcrfolvi curent pro fpatio quorumlibet trium mcn- Smj ili' vel illis, quos Sereniffimus RcX Succiai au- ihoritate muniet eam folutionem recipiendi, fum-
jQjni...... ♦ initium cujufquetrimeftris
(■patii computando à die quo buie inftrumento fub- icriptum fuit à quo die totum tempus primi trimeftris j»m ceflìiTe terminufque folutionis pro integro ilio {rimeftéjam advenifle repucabitur, &fic etiamin fubfcquentibus fpatiis obfervabiturjnimirum ut quaq- tumvii pax fiat ftatim poft initium novi trimeftris ta- rnen pro omniifto fpatio fumma jam nominata in- telligatureffefolvenda, ita tamenut tota fumma in duas partes cequales divifa, medietas equidem à diöo Domino magnas Ërittannice Rege j & altera medie- tas à diàis Dominis Ordinibus Amftcrodami citra defedum aut moram annumeretur, quoad pax inter duasCoronasHifpania: & Gallise ineatur atquerata habeacur, ea etiam lege, utcopix militares,quas extra roilitiam prfefidiariam Sereniilìmus RexSueciac in Provindis fuis Germanicis priori seftate remanere ac iubfiftcrcfecit, quccque ibidem adhuc commorantur prompta: ac parats fint ad capeflenda atque exequen- daeaqux vigore triplicishujUS foederis de communi confoederatorum confenfu ad pacem promovendam idonea aut neceffaria vifa fuerint.
CumqueCorona Suecias valdeinftiterit, ut etiam ratio haberetur fumptuum atque onerum, qu£e jam ad aliquod tempusfuftinuit in alendis illis copiis in Ger- mania fubire deinceps debebit ad inftruendum rei tormentariie apparatum, proportioni copiarum fupr^. diftarum refpondentem necnonad fuppeditanduin· tum ofBcialibus tum gregario militi debitum atque idoneum cultum , adornandaque estera ea quce-ufus belli exquirere atque efflagirare folet, hifce rationibus uti par eft penfitatis, conventum prseterea eft, ut tum Sereniffimus magnse BrittannÌEe Rex, tum praedidti Domini Ordines Generales, loco fupradiéto perfol- vant delegatis ad hoc negotium à Corona Suecix iê- mel&inftar omnium fummam partitim& divifim numerandam à diào Domino Rege & diftis Dominis Ordinibus, dimidia parte fumm® perfolvendaetiam hac folutione cuique attributa & aflìgnata.
Artìjckel fprekende van de Suhfidìen te voe- gen in het feparaet Infirument.
ENde nademael de Kroon van Sweden om dcflelfs verder afgelegentheyt, boven andere Natiën en volcken meerfchijnt bevrijt tcfyn van het perykel en de fchade dewelcke alle Naburige volcken fyn on- derworpen, byaldien den Oorlog^tuffen dehoog-g. twee Koningen langen tyt quam te duirenjfo is billick cn redelijck gheoordeelt dat de hoogh gem, Koningh door de geene dewelcke daer aen aldermeeft is ghele- Kn,met hulpe en fubfidiaire penningen onderfteunt komtte werdenjomme te mogen.dragen eenigc portie van de koften en fchaden dewelcke hy door de execu- tie van alle 't geen in dit Inftrumcnt, mitsgaders in dc gemelte Triple Alliantie wért begrepen fai doen,
Waerommefpecialijck en particulierlijck is over- komen : dat de gemelte Koningh van Groot Brittan- «'en, mitsgaders de Ho.Mo, Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden fullen betalen of befor- guendatbetaeltwerde, voor den tydtvan alledrie macnden, aen de geene dewelcke de gemelte Koning van Sweden fai komen te autoriferen om fodanige be· talinge te mogen ontfangen, defomme van .... . ontrent het begin vanyder vierendeel jaers of drie raaenden, te rekenen van den dagh af op dewelcke dit inftrument is onderteeckent, van wekken dagh af de gantfche tij d van het eerfte vierendeel j]acK fai werden 8«houden als verfcheenen cn dea termijn van feetalin' |
ge voQr de drie maehden airede te fyn omgekotóeS j . Gelijcketwijs fulcxoockalfoo inde volgende tijdt (rekeninge fai wefden achterVolcht 5 namentlijck : d^ jalhoewel .dc Vrede quam te werden geflooten terftpnc inahet begin, van het nieuwe vierendeel jaersj even- wel nochtMs-de gemelte fomme voor den gantfen tyd fai werden verftaen, betaelt te moeten werden ; alioo nochtans, dat de gantfefomme in tv^ee gelijcke deelé fyndeqnderfcheyden » de eene helft van den hoog ge- melte Koningh van Groot Brittannien, en de ander* helft van de hoog gem. Staten. Generaci derVeree-^ nigde Nederlanden „tot Amfterdam fohder tenighé kortinge ofte uy tftel aengetelt fai werden ; ter tyt toé dat de vrede tuffen de twee Kroonen Van iSpagnen ert Vranckrijckkomtvaftgheftelt ende ghcratifiςeertté werden]
Welverftaende » dat de militaire Troü^eö dewèlc» ke den, Sweetfen Koning boven de prefidiaire Milititf op dfi voorgaende Somer in fyne Provintieti vaii I Duytllant heeft doen verblijven en ftand houden, en dewelcke voor als noch aldaer werden bevondenj veerdigh en bereyt fullen moeten fyn, om fulc* alles te verrichten ende i»t te wercken 't geen uyc krachte van defe Triple Alliantie metalgemccnetoe- ftcm minge en.goetvindcn der Geallieerden fai wer- den geoordeelt bequaem en nodigh te fyn om de Vre·» de te mogen bevorderen j
Voorts alfoo de Kroon van Sweden ernftelijck heeft verfochc : datter opckfpude mogen werden ghe·* letop.de koften.en laften dewglcïse.ljy nu airede eeni- gen.tyd heeftghedragen ten opficht» van hecondcr- hiout der Militaire Troupe^ in Duyift^t, mitsgaders de.koften>dovï^jck^l?y npiderbajod; lal ojpfit^ dïagen teaopfichtevan.de Aitijckelcn naer proportie, v^ö de genjelt^/^roijpisnj als mede omme dppflSciórqa<;a. ^me;^n(5,SQld^i?,te-yporfien vap.behpprlicke cnbe-' qaame klediMe, Qiiprojffic aljes vooits.top efttCLverfqlw^ t|^.liei;gl>cbru3Ì<?k Oprjpghs komi tavercyifch&ii i
Soo 'ift , dat nàer pyerwegiijghd
vandefelve rédenen, dae^enbovcw i» overkomen ; dat de gemelte Koningh van Gmof Brittannitn > mitsga-» ders de Staten Geneiiael der Vereenighde Nederlan- den,op de voorverbaelde plaetfe, aen de geene dewel- kede Koning van Sweden daer toe fai laft geven, fiil- len betalen eent en gelijckalsal een fomme van . . 1 dewelcke ftucxwyfe cn by gedeelte moet werden be- taelt van de hoog gem. Koning van Engelant, mitsga- ders van de Staten Ghenerael der Vereenigde Neder-i lauiden de helft van de fomme te betalen felfs als defe) betalinge een yeder by aenwijfingc of affignatie. is ge- daen.
i^rticulus infirmdüs in triplici Infiru* mento.
SI vero contigerit ut ami cu m hoc fcederatorunl propofituminfiniflram(quEeDeuï aveftat) &ini- quam partem fuerit acceptum, atque intempeftiva forfanvlndidtayel bellum etiam ab aliquo moderno·' rum belligerantium» iifve , qui eorum parti-· bus acceflerint aliifveflatibus cuipiam fcederatorum propterea fubnafcatur, te^panturfoederati fibi effe de- vindliilimi ad fuftinendam vim omnem fequc mu- tuum & regna, Provincias, & ditiones, juraque & li» bertatem fuam mari & terra accerrime defendendumj nee ab hac mutui auxiliifide & guaranda communi cuiquamliceatprius defiftere, quam fefeinvicem à periculovindicarint,mutuumquefatisià€tionis&fcf curitatisevcntum prieftiterint.
Artijckel'twelck moet werden gheflelt «t het Triple Infirument,
MAer by aldien kowe te gebeuren, dat defe hiyl- fame voorflagh deröeaTlieerdcn, ('t welck God verhoede) ten quade en onbehoorlijck komt Opgenomen te werden, en datter miOthieo eenigcf pin J»'»"
en OORLOG, dcbiennjeemghflehoeck, 409 |
-ocr page 441-
4IO S A Κ EN van S Τ A ET
wrake ofte Oorlogeö, felfg oock vaö de hedenfdàcgfe 1 Oorlog voerende Vorfl:c,of van die gene dewelke haer partye fullen kiefen,of van eenige andre ftanden tegen yemant der Gheallieerden ter felver fake komt te ont- ftaen, in iulpk geval fullen de Geallieerden gebonden fyn malkanderen aldermeeft te helpen om alderhande gewelt te mogen tegenftaen en haer felven onder- linge en om haer Rijken,Provintien enLandenjmits- gaders Regten en vrydommen, te .water en te lant op ί alderfcherpft te befchermen fonder dat yemant van de getroüwigheydtder hulpe en ghemeenegaarantie fig alvoren fai mogen aftrecken «jordatfy malkande- ren onderlinge van't perykel hebben verloft, en een ondèrlinghe aytkomft van fatisfailie en fecuriteyt hebben te wege gebracht.
g&'i^Éec Molina, ^paettiS Sltntllcc/ ercufeecbe ìiit
te tc6enen/bp getijecft ban poubotc. % fctóeef op m- Öouöen ban U'^ngelfcSe en^taitfcDei^mifietS/iiaei· obÈCijtbecfê Bjieben aenöen USacquisi üe Caftei Ro- drigo,ijte't allesi öflapeecïii te fenöen. g&'J^eecm fiaiTaöeuci fcöiebe ben iSften baii bit bilap niet att' Ìiecisteaonneoo?beelen/ofttoa!s/ombat0%ec|iaaci ήΗϊίί/ becmttö befe opeptomene appaiente öoope ljan b?ebe/ nietlangeï ban intentie foube toefen om Engeiant en Baec i|o.nao4OntBeffen e>i inbemnifeten ban be beloften ban ^ubfibien bie fp Bp be (Criple nu itantie aen s weden foube Itomen te boen / enbe fulcftsf bat al Daec gebefoigneecbe bat febect eenige maenben BectaaectsÈ op bat fubjecttoasi geboutotgetoeefl/ en bat nu epnbelijcft eenö tot bie effen^ept toas geb^acBt/ öattec in effect niet aen en refleecbe aliSDet ge-e)cteni beecbeCtactaet teteecöenen/ 6p ben boojnoemben Üeec HacauiSbe floomin gefmetenfoubetoecben.
Sfin toelcae faecèefpijaei; foo t^ùfssc niet gBe|li£B= tetbinbenbe/ gebbenDaecaenbel^eecen Molina en Ifoia gBeabbjeffeect/ enbe becfocfit baec obecboo?
Baec ge-efüaiccifeectte mogen toecben.
^eboojnoembe ^eecenKebben baecop gQeant^ tooojt/ batbeb?ebenu appacentelöcftflaenbetefuli len boo?tgacn/ Set aenficBt ban alle befaöen fobantcD becanbert toass ί bat be i^ubfibie boo? be toeftomenbe tijt niet meec te paffe euamen ; en noopenbebe fatisii factieobecbe bertebetijbt batBetfelbenotDtoatfijn reben foube geBabt Bebben als be (€t;iple Sfilliantie ge^ teBentBabbe getoeefi obectwee a drie toeSen boen Bet notö onfefier toasi of be ^paenfe Baec ban be ^toeet- fcBe macBt foube mogBen Bomen Bebben te bewenen; maec nubefaecfiefoo eengBeBeelanbeceplopBabbe öBenomeit/ enbebatmenbe i^paenfcBe gBefojceect gabbe op foobaenigBe beiiabantagieufe conbitien / be bjeebe/ bie op bit moment n« appacentelöcB alge^ teecltentfoube jijn / te maetöen f bat Bet Baec niet alss met emige BacbicBept nu gBebercBt fcBeen te bonnen toecbe/ te meer om bat boo? be b?ebe Bet geconbenieeci be banbe©eicpanbinge mebe llont te fullenbecballen.
^'<i&nfeBebbenbaec op gecepliceect/ bat bie 3|eei ten Baec foube belieben t ecinecen bat fp hondert mael enbe meec gebeclaceect Babben / bat be gecufiBept bie BetgBeB«i e g^uptfcBe ïïöciienbebe monaccBpeban Spangien upt be goebe co?refponbentie met be öcoon ban sweeden foubefeomen tetcecBen/ geenfïntjSen toa^tebecgelijcBenbp battoepnigebaecopbe j^ub- ftbtenboo? bebeclebentijbten boo?ben eecpen tee? mijn ban be drie maenben / aljS be b?ebe op befe mt' tecenbe negotiatie al mocBte Bomen te toecben gejïoo? ten / foube mogen Bomen te beloopen/ bejjalbenbat Bet oofB ten BoocBlien oncebeüjtfi en ootBniettoepnig aenflootelijcB foubejön / bat fp befe faBe / nu fo lange Bebbenbe getceineect/ enBaecmibbelettoöleBebben= be gBebient ban be goebe gijenegentBept biebe ïöcoon Sweeden toonbe boo?becu|ie banbe€B?i(ïenBeptte toillenbiagBen/ ingBebolgebanbe toelcBebeboo?f5 ÉcoonbecfcBepbeBcacBtigeofpcien tot boojtfettinge ban be bji^e tot Parijs en elbecjS Babbe gebaen / aljï mibbeletìngle Baec mebe Bebbenbe gBebient ban Bet aen be^Banbt enbe Bet bp be ganbt te Bouben ban be ^toeebfcBe tCcoupeiü / item / ban be ^gnatuce ban be ^tte ban ben drie cn twintichftcn ^anuaQi/b;ifl(B |
atlejS iitjjbt gecufl Babbe op Bet bicfi gBemelte ftnbs. mentbanbe fubfibien: batgp nualiSfp Betennbem , oogBmecth ban alle Bet felbe na appacentie (toi)^ te fullen becepcften/bie faetfie foube laten bjpben/.enhe bie iöcoon / en bp gBebolge oocb Engelandt ent» fian; ^0. jpo. foube flomen te lubificecen j en bat fp tm»- jienfeggen/ bat fp niet üonbenfïen/ batallebef^be met b'opcetBtitBept enbebe goebe tcoutoe Beeltod öonbe toecben ingefcBicht/ enbe bat jp Boogtecfe bebucBttoacen/ batbeiScoonban tweeden j^tfeep BacticB foube ceffentecen/ en tectoijl BP felfS p^efunaas neecbe battecgeen becfeecfiectBept tetiellen toa/i» Betgegebene tooojtban Vranckrijck,enbatï loofbebat Vranckrijck befeaente gaeneb? ' (ar fic
DeU---------- -------—
btoaling toel ecgec fou Itomen tejijn/alii b'eec(le. ^at fp ootis gcoot ongelöcB Babben te feggen / bat
jec be affiflentie ban Engel ant en ban Baec ì ban begeBeele^paenfcBe 33ebeclanben/enbe franfe Comté/ niet een boet Eanbsi boo? Spangien obmfe gebleben foube Bebben ί alsi eenicBfintsJ itt(iaet5ijnQe
omBetbecloocentececupececen/jaefelfjSoocitnietom
Bet toepnigebattec nocBcefleecbetebetoacen. «enbe bat fp mebe moejlen beftennen / bat nocD Engeland: nocB BaecJ|o.|ïöog.bpeenige ®cattatcnofte belofi ten becbonben toacen spangien bp te fp?ingen / en bec^ bolgBen$6bat Bet baec foo becce ban baen toa^bat Spangien metceben6onbefeggBen totbe b?ebeg®ei btoongBen tejiin/ battec tontcaciebefelbe i^oon boo? een notarne obligatiemoefte opnemen bat nuti metfo ecceffibemoepten en Bollen Jtaec een sfteWte banftetbecloocene toebecom bebe Bcijgen/enBetobei cigebatBaecnoiB celleecbebebebeBouben/ becmtti fp ban BaecfelfsinotoitìDcii onmacflticB toacen om felbe te boen : <Sn bat Baec oo?beelsi Vranckrijck beil meecceben foube Bonnen Bebben te feggen/ batmen
tectotjlBp/menfcBeltjcBectoìife gefp?oo(fien/ in eoi fefiece^taettoajsomBetobecigebanbe ^aenfi®e l^eclanben in fes of acht toeecBen te Bonnen betmees ftecen/ enombatfp om alle befelbe bemonltoftbe cebenen bectcoutoben / bat be boo?n. ^eecen nacBace getooonlütBe befcBepbentBept en togiSBeptmetBaec bol{iomentl0t& Biec in ban een becfiant fbubesfitt.
«®aec op ban gebolgt iö/bat be boo?n. ^ieecen flaec naebec ecplitecenbe gBefecBt Bebben/ bat niet jei flaenbe allebe cebenenban beBommecniffebpf Biec te boocen geallegeect spnbe/ecBtec Bonben berfitó' een onbeftoaecttejipnomop benufoo meenicBntael gBefepbe boetBettoeccBte Belpen aijjuflecen enbe ten epnbe te B?engen / mitjS bat Engeiant, Zweden, enbe Baec 3§o. iKog. betlaceecben gBenegen te spn om met Bet ï^upjSban «©ofïencöcBte tcebenineengenecale goebe enfecucebefenfibeEigue/ geliicBaliSBaec io» iBog.met Vranckrijck en anbece ïtoiningB^cBenet» Staten ateeebe aen gegaen Babben; bat baecinne boo? eecfl niet en cefibeecbepetiS/ bat gefecBt Bonbe toecben teftcöbemetboocigebpBaec liog.met anbece P?incengemaec&te®caitaten/ entenanbecen/ bai baec in niet anbece alsi abantagie boo? Baec entoaiS/ tectoöl boo? be belofte ban oSuacantie/ be beloobecs Baec aen Spangien toelobligeecben/ maec bat spangien w/s ficB niet en becbontbe <i5ua«
oat spangienw/» μφmetenbecbontbe <Dna= canbeuciS bp tejiaen/ atóboo? VranckrijckgBeattac« queect foube mogBen toecben / 'tgeene miffcBienim»
mec^in'tceguacb/ enbe jegens Baec
licBtelgcBfeecBaefifoubeBomente gebeucen/ tectogl
top toel becfeecSect mocBten jjjn / bat Bet Vranckrij ck
op niemanb fo Boog en fo ftoaec alsi op Bace φ*
Babbe gB^aben j enbe bat bie öcoon beel fpecieufec
p?eten(ien upt Bet geallegweecbecec^ban beboluiie/
op fommigfie bificicön / bp Baec i^gB IKogBenbi
befeeten / Bonbe maetBen/ alsi bie ipoon opt op ip?»"
gie? |
-ocr page 442-
en OORLOG.
mmi Vràttfcicrijck éertllet^ moti^Tenatgurtt^
tAtJw/irtftiiiwr weteictte^ett öjomöreetraüi fittft alte mtöéÈËTOteiÉttti ont6?cioc&hi / iiie'0emniic|j'= B" ^li^'iuartt'tê ftócMt'rtöpt ontBieét^
Uittmtaeement fouïien. cotttóitticen/ Uan offr ïw fSebantfeertófij'àttbete ^tetón of f^èifetttift )aec wtótihgc iiaet-.Ïtt-i^n fóüïie »omen tt fti'
tolfouöen tonrteöfeö^m ffift&^^^actfWSitìi^^
rimaitm toatéh/ maet öati § j^aé n^t lien narmWilt fiacïf m- niet öofttiljé'fotMie ÖonHert Mtttéti rtbi öat rjaec trt'alfen^öcyidlie Sai^tfeitót mwaïtó # Senmocflf öoeii^t oeÖoojItjcBe ittffcmiititbanti? €riple 3lllltantiè m«tiienBöebo# ban ijtm/ alssöcgcontfïacö jünöébanöet^ftcelè toet£ftino?ii?e beDoo?ù£iicio|tegaeii·/ inöeöetmen liaer m oUec't beciiece cppeljjcft foülje fimtnen öeööei rtteit ί cn bat 5et in allen 0eballe nttt toefen en ftonöe fiat ijet aïijuftewn ban ïie boojnoemUe Atipie flllltiWi tie met öengebcioe baritrten/ fciuùetoetìjengcacccoi (ficcrtenöeiipt gljeftelttotöc pnaletonclufïe ban öe tooMcmellic p?oicttc öefcn|ïbe Htgne : ten toatemett moitttnllicDlijift ïJe ï^roon ban S weden upt öe 'joeSe tjartpc fotiöetoillcrtupttutften/We onitogffelpSftt fe ttatittflrcmentert tenupttecflenftuöe wfëtimt' fticUt; (ÊnöehtótttettweedepointBelattótie/ öatft»
m twee à drie Ìùfeetfen/ ööfttBéil: Cmiaöclböh
^fltiliirtgettócè «irtaeiïoöteniéaji/ màià&iilildiii ettmM90etie|)0{q)etoejü/ fiat Bet geftotteH/ iHbë iwWgerte öaec na oe-ocetiiieett joHïie tóecöefi / ttàìit ölljiprcfolut irtïiefe faeöe ge-ijepteèt jb«b<rifièe&èti maecnuSetfcecftec enöeöefeemteóiii/ ïiatfiétlüliifj teaitaetfcf)0Ort öüePootenjöniieV e£ïjte»; twi>ti(bit^e tocciien ge-ejcccuteect/ enbefuliqcbflttfelfisfcitóiê nttit tcbecballen / öatfp öaet baeeop fonöet naet&er i^&jc ban iiaec ï|oogD ontÌ|Ìaftgm te De&Bin tttò foutKrtftonneneiplicecen. . ^
©antoeltfté entcebeue enöèbiftt Öettefnltat ïjdftt bfw tcmtmunicatie gegeben 50ηίκ aen &e «eei; bi tan Dhonaertöe Milord Arlingitòn, brtioèttipoàt 6iPiK te boo?f5 Éeecen mcbe niét tm beften tnite boo?»
Dhona goet gebonben op'js anberen baegÖS een firenttem Whitehaite öouben/ altoacc toÉ&ctimt I)ftl«fert iss ö-eptenfic ban öe €apie iililantie / nttbtf' gaìietiibanDit fepacaet infiruniênt enbe ban 8et feparaet 9{«öc&el i enbe tjs öe boojfs eitenfïe / nae ccnigfie Rlepne Coicectten / gSeÖouben btìo? eiwappjoljeect/eniiebecflaen/ bat men be^om^ me 1)00? bc gOcpaflcccbe tijbt enbe anbecis fou= be nemen op drie hondert duyfent tóijïbaelbecjef / enbe boo? Pbec Il?te macttóen op hondert tachtich duyfent «örbaelbeciS / tonfojin bc incltnatien / ίφ batniB/ect βρ ö'Ooftindifche Minifters ftt boo?gaenbc aente?afie alceebcgctöontienbe öeeftben boo?noemben «0?abe babolgöenii gijefetljt / bat ftet tod toaet toas bat Bp jpectael aenfcQjpbcniS Bp Bern na foo eben upt ^toee^ wnontfnngcn / albeffdfiS geBefoigneecbe caecftm&e liet boo?r} toeccfi ban be Triple Alliantie toaiS g^eap- Wibecrt / maec bat Qp bten onbétiminbect mebepjei wfeo?b?ci)abbdörttfangert/ tcberftlaren/ batfoo^et btetiS ban bcboo^f? (triple 5illtantie/ ineen fcfieren Böiten tijb bras? gciilaBeert / enbe bic W baecom boo? «ttg niaet foiibe p?otogerert totfjebctt fn acftt baegen niet Étt toacc geflooten/ enbe geteecftent / bat be Ccoon baw ^bjcibén ftict cn becjlönf itpt eóiige boo?gaenbe ^baingc béiiacatten ofiefcijitftdijcfie engagemerti «^ger tot fjet iiieecgemclteoogTimectitbecfionbén i^it/maitbatbcfelbÉ =ISro0rtatfbanfurc6emefhi ^ foute moeten nemen / aliibe fdbeterabe fbube toetìjen:'t a®elc6 triwem oetofit «Contra teP |
4Cht en keek 4 ί 1
^ttetoilfen6litbenflaen/iioo?betoettte befafiefSibe .τ-π «omien hsietbaigöeB?aci)t tó tarnen ban cenabfolute onmogdfijifiljept/isf bpbe^eecen «Engdfe en^^taetfe goet^geboiitongetoeefi/ b'^fficienijiei: Bobengcmelt/ Bp if^ceceh Molina en Ifoia af te leggen^
't3®elc6 betbólgénjï bp be ]^cec Ariington «n teer göeöaen fijnbeDeBBen be boo?noemöc tóeccen Mo^ lina enw ifóia gijeffcöt: bat/ toat be betecminatie banbeiSomme'Bclangljbc/ bat fp tocifagen/öataW oim^€ftabe ban Dhona nia laegijerfoube toefen te BieflB8ett/bat baee obecfoiiben tnocten (iapp^ maec bat fp meefi BeBommert toareöoe bat fp fo gdantertöeeE^o. |Kog.niet te bjeben Beliefden ti 3i)n met een fimpele fcö?tftelöche Belofte banbejimm* tHagemaitbóoibéobetfiomflebànDonJiranbecfeeci (lectgept fouben Itonnen geben / bat be Beioofbe Beta» HngefoubeBomerttegefcljtében tïftoijlöct Contract ban ©erpanbfnge nu (tont ban (φ te fuBien bcEbai> ballen, lattee na ijaecoo?beel / ttiaer ttoee toegfiert toacen om ba^c inne te boo?(ïeri ; «BmentlijcB / of bat beniföarqutjSgelegentöcpt öonbc binbe«/om booi be ^ommefjiec Boben begroot enbe uptgeb?U£Bt/böoi be pjecife enbe p?ompte Betalinòe ?5o?ge u bom ftellcntot Londen enbe Amfterdaiii refpèctïbe/'cnbe fuiclit op pbetplaeti boo? be Deïfï/ ófte anbafïnjsi tot Arafterdam alleen boo? 't geljeel i toeteiie manteré ban 25o?gtec9te/tectoöl 0et öoÉömiaer boojeeneteps 5e fóube jtjn / toet be effende fi^een te toefen ; öf atv» becfintiifóoaert%ereïIlarqm!EfhaÈttoc göeett bubf BelbefuffïfanÉe öooplupben biftJonecert honbe / bat tetrtfet^öer^naéöaer oójöefei bbettgö todif/. alii batbittilfeécéiBariluiiiflei ttraaàet ban ©etpaft·» «ttgefSn öffict ifeöe fojtewft ί tttit BiJboeginge ettìtó éhttp^tieaifettt Uaü éen str^cBi^/ fo get toddtefott^^ ae toecörti Be iwtitf ^omttle bim tei
•©ettbataettiiètoebimfoube toaböi «tengeteit/ enbe Babéïi öitoéfiSeöaer »0. tot geen 5eebóecaieft=« tdlirt^ geBttóben fonbe jön ; eitbe oocii tocberoftt ban fié atlöiite>be / toeltfte ban öé plàetfen àtìtó jStifceüten/m fefct booinoembe €όήίϊβ« ban jkc^ panbirtgejö«ert»t( uptbe boi^ ©ecpànbi mitiS be iSutnmê mi fbo bed mmbee (oube fiomen tt toefen/fiHWetoeïièrtöé-irötieett/enbe bat in afié ScÉberbetfc Bët giednbenieecbe ^tbe bipben fn fijn bollebiöéuri ênbeöat jp aènrtàmen meteen <&χρίφ fettbef«tab4ttÖbaétober irt etrtfiige enbe firat^gei aettcabettbefécmettdenbertJliariufite fullen fiÌjjpi bert: tertiptìift}/bat/öfDet eerfte/of anberffnijr toel ïjet ttoetbe in ben ^aegij ter tteber gejfdtfbube mogert toerbén» ©ertechenbe / bat # mfgelöcr baec bart aenfjaetl^ó.|féog.6enniffe fonbé toillen geben/opi batftetboo?f5toeccft op b'een of b* anbere manierò epnbelgcft eens fijn uptteriijcfe afcompliffement fou^ be mogen feomente onfangenjmaer fepöen/batteii not&eenpoint oberigij toas bat feer nootfïiecRcüjcK toajS/ enbefonber Bet toelcBe aén ben ï^eere li^r^ guiiS / öaerss oo?beelss / niet térabenfonbe jiin foo beet gdttisfonbeteemgöe berfeetfiectöept aen ^toebcn ti geben: namentltjcfi / bat ben Keyzer .spaneien* Engeiant, Sweden, enbejiaer lo. jpog. öaet op een Bottbigö (craetaet ban een befcit|ibe a:tguc onber^ ImgeberBonben tegenjs alle Siggrefliien ofteinbafïett bie b'een ofb' anber ban be «Contractanten ban cenigli anber ©itoli ofte ^taet /toie öet ooclt foubc mogert 50n/enbe onber toat p^etoct Bet oocft foube mogBert toefen/ fouben mogBen oberftomen / confojm be gron^ benalBereptjSbpBacroberccrtigen tjjbop Bet papia? gcB^acBtibaer ober men naeber foubc Bonnen Ban^ beien / aliS jtjnbc Baere opinien niet ban aeneen anbe^ ceeenboo?fcB?ifttctoillengBeben baer met een jote enfoubemogentoerbenbetdnbett/gdöfft be granfi fen aen ^pangien Babben beltcbcn te boen ; ^at 3P banbenuttigBepbtenbienftigBcptbiebattittbooi begeruflB^tbattb'eenfootodali b'anbcrerejlïbeeri be «racBtelÖ» toaren geperfuabeèrt /ertbe bat berf <lB?abebattDhotìaf|W|bien conft^m elteeb? tegeni l^erge-éirplireertm^
llfem ζ φί |
-ocr page 443-
41 χ S AKEN van ST AE Τ
Ariington öieft baft opeéanttooo?t / öat —_ öettoaei:toa!Siiatïim<i5?abebart Dhona fitfjojtibw faecöc in Baec laetfle canfecoitté melw al liDe» tarfba&laewBaliìie/maiCiiatminban&e jpbe ban «inaelaittfic0 öaec op niet foube ttortnen berföacm boo; bat men totft bat firn i^tu iHog. ban Ijaecspbe geceebt toacen / ban öaec baec op mfgelgcfiiS t' sxvlü cecen/cbocö batjp bten onbetmtnbett niet b?eetnt foubenbtnben/batmenbeiï anbecen baesDiS w ttn
Confaentiê tllftcöen be Minifters van Engelant ,Svrc- den>enb$gai:el^oogl^j|t^g.te i^ouben/be pantcu^ Itofpeculatten hinc inde eeniï upttebe onbecmnti bett Det eoebt binben/ bat bp róneiHajeflept ban En- aelanbt enbs [jacce ^m .flSog.baecopnaebecgant foube mogen toecben genomen.
lilfj
Λ 'if"
,1.11
'1·
U, > j
i
i'!
cKhietbiairen getnficueett / enbe baeoMtt bat foo cJ^o. fjiet nae ban getjeelecontcarie geboclj ten mocöten 3ön alisr jp mi|Tct)ien nu toel toacen / bat öet alBiet niet Deel b?eemt moeflte baojSomen ; <iEnbe bat 5P etgtec onbec beneficie enbe cefecbe ban biebjpöeptmebeseenjtoacioöepbt foube maecfien/ ombepacttCHliew fentimenten ban be ^eecen Cn^ oelf®ein te nemen / enbe be Date oocö baec op fran- chementteuptten.
'©ebooirsConfecenttcDeeftbefen a£0temtibbaaB Mieenmet be ^eecen oïngelfcfje «tfommifTatten/ in ablutie ban ben Jgeece <i5?abe ban Dhona, bic op Det Moment ban bebooifsConfecentie bjp toat onpaf; feitjes bjasJgetoo^ben/geliouben fionnen toecben/in be toelcRe be iSaifonnementen toat mentggbulbiglj enöepii)ii)cgcballen5ijrtbe/öeeftbe tpb öie öaec ge= Pielfeect öeeft / gacen USan/ becmitsf be goebe <0o1le toinb/b.ioe38naHarwichte jenben / om be SSiie^ ben enbebepëfcöess upt Hoiiant b?oegD albaec teöon^ nmljeblien/niet fionnen toelaten /om bie met öet ^acguet aen öaec naog. toe te laten öamen / tnaecbec0ooptenoj) mojgen of upttecujcft op obec^ mo?genmetbelae|t aengeftomen Staten ©abe/bie albaecnocö met fijn ©aliootje toasi /aen öaec i^o.
baec ban abbectentie te fuUett bonnen geben ; «nbeonbectuffcljen toasi men mst beclangen tot Lon- den aftoatljtenbe te becfiaen Aaec ^o. gaeb« meninge op bepointen ban belibecatie be fb^meban inbemititept cancecnecende / alfoo ben tpbt bp ben €(;abe ban Dhona boo^geflagenfeec b^ae foube om^ geloopen ;ijn / enbe men ban anbece / bie feec acurate co^cefponbentietn Zweden fiielben/ bccicfit toiecb/ bat get gfieen btfcoucfie alleen toa^ ban ben boo?- noemben ^eec (0;abe / maec battoaerïi)c& fün ojbje enlaftfoolepbe aljs ft» (ïcft öeeft geiipttet ,· g^'i^cej ten 3llmbafTabeiiCÌÌi fcl)?eben ηοφ algiec in geballe l^etiegfienji alle bectoacgtinge foube mogen bomen tegebeucen /'tgeene w nocIjtaniEi niet toilben goa« jpen bat gefcfiieben foube/bat be ^paenfcge upt fìet öeljeelc ^toeebfc^e toeccB uptfpjongen / öoe jp Daec fn fultfien gebal fouben öebben te gelagen.
g^aec op lö ben 4. Mey geöoo?t Bet ïïappojt ban be ï|eecen ban Ommeren, enbe anbece Oaec φ. iKog. «êebeputeecbcn tot be faecben ban Ëngeiant, acg^ tecbolgcnie! bec felbec iSefolutie ban ben derden befeièi / gebifiteectenbcge-ejcamineect tiebbenbc be miffive ban be ïgeccen Meerman enbe Boreel , <!Emao?bÌi naci£Ì 3llmba|Tabeuc!e ban befen j^mt in Engeiant, geteecbent tot Londen ben acht en twincigbften i4pril led - leben / enbe baec nebeniS drie 35piagen / b'eei^le fieljcljenbeb'cctcnfieofte$?oie£t ban een Triple aI- JiancietUflTcDenEngelandt, Zweden mbe defen Staet aen te gaenjbcnttoeeben/een feparaet Inftrument, caecfienbebejSubfibien/fooboo? be gepaffeccbe tpt ali boo2 pbec drie maenbcn in toefiomenbe aen Zwe- den upttelaben;enbebebecbe / een feparaet iirtijc- kei, naoertbe Her becSajten ban be tpb tottet obecb?en- 0en enbeiiPttotffeien ban ailcc?ptii öatificatien / alle oeabbjeffeect aen ben <!3iiffiec Ruyfch , goubenbe fne(fcctbeitooif5miflive ,bat b' ejctenfien ban alle itóboo?f3SIrt(lcumenten in een Confccentte/geSou' i^n tot Wiucehai, toacen geapp?o»ect/«ttiK üsc |
(laen bat men be fommc boo? be gepaffeetóe tpb enhi
anbeCiS foube nemen op drie hondert duyfentKnoÌj baelbec!i /«nbebooi pbec drie maenben op hondw"^ tachtigh duyfent, bOCÖ bat ben ïgeec <i5?abe ban Mo- lina nocö gfieen 3^ouboic ban ben Maiqui» de Caftei. Rodrigoontfangen gabbe/om ingeiant enbe bèifm iStaetf indemniferenenbe defdommageren ban hj beloften bec boo?f5 ^ftbieit/ biejefip be boo?f3 Tri, pie iiiiiancie aen Zweden fouben tójmen te boen/ maec bat bei^eècen<®ò|lencij(&3e Minifters bCMjjoci (lagen gabben ttoee eniebienten : namentlgdt/ of ^t ben Marqaisgeiegén^ept foube mogen binben/om boo? be j§omme / 0iec boben begcoot / en boo? be pie» tpfe betaling^ ban bien fufftfante t23o?ge te boen βεΐ-' ten tot Londen enbe Amfterdam cefpectibe / en Atte oppbecplaetsboojbe 9elft/of anbecjS tot ^imfter- dam alleen boo?'t gefteel / ofte anbeciSj foo ben gemeli ten Marquisbaec toe geen bubbelbe fuffifante àoop, lupben foube bonnen bifponecen / bat be felbe alftian Set betouwe (Ccaaaet ban Verpandinge (ïjn effcct foubeb(t«nfo7tecen/met bpboegmge enbe ampltatte alleen ban een ^ctpbel: bp 't toelcbe uptgeb?utfitfou« be too;ben be nette ^omme ban 't geit bat aen Zwe- den aengetelt foube toecben / enbe boben bebieltb; befen jgtaet totgeen bo^ceaentellingegegoubenfou' be toefen j enbe oocb toebec aen be anbece 3pbe/ bi^c- be ban be plaet5en enbe ^teccbten / in 't boo;f5 (€cactaetban Verpandinge genoteect/upt be jeibc J^ecpanbingen / becmitüt be fomme nu foo beel mtn« bec pube jijn / ge · eximeert foube toecben ; enbe bat inaile getbo^becegetgetonbenieecbe foube bipbenttt (Sn bolle bigeuc / baec obec jp ^eecen Ooftenrijckze Minifters aengenomengabben/ meteen Cit^^efe/in ecnftigeenbe bcacgtige tecmen aen ben Marquis te c0?pben / ten cpnbe bat / of 0et eerfte, of anberlmtg )et tweede, al^ec in ben Hage tee nebec gefi^ foube mogen toojben i JBec5oecbenbe boo^t^ bat $p l^eecett ^mbafTabeucjECbaecbanaenjgaec l^o. Ulog. benniis joubentoillen ggeben/ op bat Ijet boo?f3 toectb op b' een of b'anbece maniece epnbelgtb eeniS fijn upt» teclpcb acfomplilfement foube mogen ontfanseit ; maec bat be meecgemelbe igeecen Ooften^ ckze Mi- niftersgejepbtöabben/battec no(9 een ^int ob^ cigDtoaiS bat jeec ttoot5aetbel{jcIi toai/enbe jonlm; 't toeltb aen bett i^eec Marquis niet te caben foube jijn 300 beel geIt{Ì fonbec eenige sebecDept aen Zweden tc geben/namentlijcb bat be Keyzer, Spangien, Enge- iant, Zweden, en befen ^taet/gaec bpeen bontngD €caaaetban een defenfive Ligue onbedinge fout» mogen becbinbentegeniei alle aggceffienen inbafien/ bie b' een of b' anbec ban be Contcagenten ban b' een of b' anbec ofte iStaet / toie get οοώ foube «10« gSen 5tin / en onbec toat pjetect Set οοΛ foube mogen toefen/3oubi mogen obecbomen i3@aec op beceect 3ijnbe / i^ goet gebonben aen be gemette iee« een ^mbafabeuc0 te cefccibecen / bat jp in gaecgot^ be^be ecnttige «Officien / tot boltcecbinge ban be b00?f3 Triple jllliancie, tufllBcn Engelant, S weden, enbe defen Staet,metalle blpt enbe naecfKgftepbtfoui beijebben te continuecen j enbe ten epnbe ben Co* ningljban Spangie,of fijn iBajelteptsi iKinifierii/ bejStebetecbetoogenmocBte toecben/om totboibe^ cingebansoo fatataicen toeccb/ fonbec becbec upt' Hel te paffeecen be gep?oiecieecbe belofte ban in» bemmtept/ met Ijet geene boo?tst tot (Sbecljept ban eenep?ompteert onfeplbace ececutie ban bien joube toe5en geceguiceect/ bat jp =^eecen aimbaffabeucii befaetbe baec öeenen fouben bicigecen / ten epnbe bat niet alleenlijcb tuffcBen Engeiandt, Zweden , ett Baeci|o.|iaog. confo?m 5et vyfde 3fictpcbel ban be conbentie/brndrieen twintighften ^attuacp l^ ben alftiec in's Gravenhage gefloten /boo? eerfi/nt 'tgenecaelopbebonbig6fle en BcatBtigöfle mai^e bali gefleltmogte toecben/ bat be googljftgemelte dne Staten metonbedingfi concect naec upteclijfa bcc<^ mogen fouben mainteneren «n guaranderen ïjet Trto- taet van Vrede, 'i toeltfi men becmo^e onbec ©obt? swwbe >?8«ι\9οαί«00 ίμ|ΤΦ<η |
-ocr page 444-
VranckriickcnSpingienirtBa-ep&t!Ï tetoefiniJOlttOC>
hm/ «nlie tot Aken octeftent / eittie ijfcboIgeniS ootfi
beraetnc ende uycgedruckt ÖC mi&ùelm in'tpàCti-
culiccfoo öa» JSupiecm en finccfiten aljShan tadsé- rnoiitecc&cenlietoeliJfnflnhe ^cöcpenban «©oiloöö eiiDe aiilieclïns / bp p&ec ban be ContcaDentm te p?ei ftcrat/eni'etegebiupiiKn tcgensi bte scine ban be
(Iflofifinemelte twee pacificerende Kroonen, bïc bc acmaecötc ©?cbe fonbc mogen fiomen tc vioie- ren0fteinfringeren;maccbat00cftb«fj00sljflgemcl= tedriejèMtenöe^töt p?e(tatie cnbe effettuele tiittc ban 't geene boo?f5 (iaei aen bcpbe bc ©actpm / ötóDcceccnbc / enbe fiiltftic oocii met name aen be drl-oone ban Spangie, boo? folemnele beloften mucD- tal engageren enbebecbinben/fonbec bat Ijaece i^o. i]iio.nootfaet6eIöcBacötenbatbe Croone vanspan- fiienijaecbDOicerlt toeöetomme tectpjoquclüth tot «ctbccöccöbecobltgeccbe / ban tot bc boo?gccoecbe
nr^ftatie van indemniteyt ;met aentoP5tnfle ban bc
fccifKcliept ban bc occcutie ban bien / en bat niet alleenlöili boo? be j^ubfibien / bic tcgcntooo?big obec 'tncpaflcftbe enbe boo?tiS tot ben tpb ban be boltcec^ fmtae bcc boo?f5 ©?ebe op begepjojecteetbe topsc fou- iicn ttiojtien belooft / maer oocft boo? gijelijcfie maen- deiijcke Subfidien, bic ftaccl^o. jiïaog.iKcrupponeep= bcit önt al ban nu af ban be Ccoon ban ^tocbcn foui ire toeciicit belooft / om tegenieteit enbe cffectibc te toucficrcn /bp foo becrc cnbc foo bjanneecCt gunt <giijbtberI)oebe ) bcboojf5gcintei-poneccbc <iÊ>uacan= tie / boo; ecnigO manquement enbe infcacttc ban Vranckrijck, ten beijocbe ofte tot boojbcel ban span- gien.mcttccbacttn't toeixh gfjcflelt foubc moeten tDCïöc;gclötItljaecï§o.E5og: ooch niet goebt bon^ ben/ bat bet tneccli iit meecbec wydiuftighey t geb^atfit itiicrbemet nieutoe 33?ojcctcn enbe nacbece i^egotiai ticHobec eette defenfive Ligue tuffcBcn ben Key- fer, öcföoningenban spangien,ban Engeiantjen' ie ban Zweden, mftfgabCCSi defen Staet, bfler toe lipt alle bc ^jobincien nieubje itefolutten of o?b?e ge^ bojöa-t / enbe mttfbien f»ct toertft / foo bdcÉ boo? alsi imo? anbetc onbermpbelijciie rugge-fpraecken ont^ feplDacclijch in longueur geb?ac9t foubc moeten bjcci ìKn.€nbetoatboo?t0beiangObe bc gebanc boo?flai cm ! om ben Coningft ban Groot Brittannien en Baec lo.jliog. ontrent b'cffectuefcp^eflatie ban be boo?i ncroccbe te paffecen belofte ban inbemnttcpt naec be^ iioocen gci-u|l tc (lellen / bat iiacc i^o. ilöog. ijaec met be gcpiojcctcecbc cautie ban fufPfante Éooplup* i)cn tot Londen enbe tot Amfterdam toci foubcu W- tenbecgcnocgcn/mitssbatbejeïbe tot contcntcment ban F.ngeiant enbc ban bcfen ^taet gdlclt cnbc cffι·mbcgφafleectbJa^:cn/ boo? cnal-ecc ïjaer; l^o. iaag. ftti) nebensi En^eiant tot belofte ban be boojgc- flaaen <6elbt - fub(ibte / met ijct tcccRcncn ;ban ecntgc Courcactenofte^ilienvanVerbandt gilomctttc cn^
Exen enbe bp foo bccce ban bc jpbc ban Spangien auigefauttc/tot genoegen ban «Éngdanbt enbc befcttiStaet/nietgcdelt foubc bonnen toccben/ batalfiian§ctgePooten®rattact ban ©ecpanbtngc teccjcetuttc gdepbt onbet Guarantie van Engelandt enöcban ^toebcn/ bat öaec ï^o. iBog. aenjlontsi naec bercftttutie ban be .©enniitgcn / bacu booten be ©ec? panijinge foubc toefen gebaen / be becjettc plactsea ter goibet tcoutoc toebecfouben evacueren» €nbe toat bdanol)iiebcb?agc/bpbegebagi)tc ^gcecen 3£mbafi fabcui-jiinbe boo?f5 jPtfftbc gebaen/namentlijcft / ingcballeftet tegen olie hettoacïjttngc foubc mogen bo^ niente gebeuren / bat bc j^paenfc&c uptfiet nefjeelc Zweeds werck upt - fpjongcn/ ftoc ?p öaer w fulcbcn gcbaltegen^toeben fouben Bebben te gcb?agcn ί bat iJQrci^o.iiaog.foobamgen onboo?|ïci)tigijcpt cnbcfo Mtcfcbcn tonbuite ban bc iSpaenfdjc 3pbe niet ^iwnbmbetmocbenofïe tc gemoet ftcn/ aengc|ïen w5emcaenfoobaragen baflen en pàtticulicrcn Dant bait wuarantic / ten googfifien toai gelegen ; maer ®P foo berte fuloc echter tegen alle appaccntie mocDtc Bomen te gefcBtcben / bat ïjaec ©0. ilSog. alssban eeetne met «engclanöten i^toeiwnmobtó^ fouben |
' tccben/ boo,? toat mibbclcn enbc toegen iSpangian iióeèi tocber tn 't recljtc fpoo? gebiacDt / cnbe gcBoubcn fou= » bc fionticn toecben / bic in alten gebal / na foo bccl p?ea(lablctoe5cggtngcn /battoepntge tot ïjacrepgen confecbatïccnbefubfiiientientetlionöc toepgctcu/op 't acnöoubén ban bie gccne bte tot boojIiominoDe ban t ge^eelc betliejS ban Ijaer ^eberlanben aiber^isr beel milltoenen banonhoften gcfiippojteert Ijabben.
<Dit toajs be ccfolutte ban bcfen ^tact. ièpangicn/ bte toel tolti Doe beet oniS aen be tonfctbatic ban bé iSebcrlanbengdcget» toasi/ emifeerticgcnoegtjjacitt bit boo?flel om bc ^ubfibten alleen tc bjagljen / boo? t ?Ε>ίΐαρ ba 13P maecbte ban b'i^ecr Molina een ^ou^ bottrobcr te5enben/om tefluptenjftonnenbcntct ficn/ bat Dct recOtbaerbtgij toaö / bat Spangien aUcen be geljeclc ^ubfibicn fottbe beogen / cnbe bat £ngelandt citbebcfcn^tact/ foo toelalsi spangien / bebjucD* ten bact ban fouben treeften, iïnbe ötccom Oabbcn be ^pacnftlje licbec gefp?often bàn een Ligue defen- five, toaec tn allcii cguaci foubc gaennnacc men fepbe/ bat nu bctüb6o?ttoa0ombaetbantefpze6en/ enbaé Spangien alfo min honbe p?etenbcren/ bat€ngclan£ cn bcfen ^taetmoeflen bejtoacrt toerben boo? Ijaré moepten en beboiren/toacc bos? jp aen spangien ben ©?cbe toebcc gabcn/ en be i^ebcclanbm confcrbecrbc^ ©c3|ceten SCmbaffabeurjSbanbefcn ^iaetfcljie^ ben op benbpfbcn upt Londen, een iSacfban filarti te / obcc'tlanöD uptblpben bmftbobcngenocmbe ©ouboirboo?b'^ectMoiina,eiibebat ?»baci; boo? bupten alle befoignesi gcBouben toierbciu 3tilccn to; be.öboorigenbacgÖJïopb'tnilructicn ban ben beban Dona een confercrttie tuffcDen ben fclben ïgcec/ metb' i^eccen «Sngelfcite ^tommiffarifenalbaergci ijoubctt/inbctoclcftc ben boo?noemben <6?abe ec« opereus Recit jjecft gcbacn baà alle gepa|TeerbcfacCi= hen/ footoclinben ïgagc iiljs tot Londen,onbcc be toelcfic ben boo?noemben <i&?abc öeeft belicbcn t' infïi (leren / bat 0p /gelijcb ijp fepbcljacc tebboUenbcftctit tcsijtt/tioptmct^pangientebocniiab toillen Wtiy-- ben / macroUeen met Engeiant cnbe fiaer l^o. iKog. enbc bat öpberbolgeaö alleen te fiLigcn Daö obcr't geen bp Engeiant enbe ïjacr ï|o. .ijìog. foubc gcfcijtci ben / bic imt Bern altoosS gcnegottcert Dabben / jae tot fooberrc/battttentnbenï^age f)cm toegescptljab: bat/fci)oongenomenïiaei;ïio. iViog. Dner inbcmnii tcpt bp Spangien nac ijaer contentemcnt niet mocötm btnbcn/ etijter bc ^ubfibicn niet acljtec foubc blPbcn/ macr bat men in fiiltften gebal bie toat foubc mobc» reten; concluberenbe cpnbdijcft ban gaem tc totl? Icnpofittbe toeten /boo? be ©otibagD ban öeben/ toatb' ï|eercn 9Emba(fabiur.öbaccomttentbanmeci ningö fouben 5ϋη te boen/ten epnbe fijn öontngöbacc nafijnmefures motötc nemen/cnbe tot fbn cpgcu fecuritept en bc(ie op een anbetc maniere p?ofpiacreit.
?&cï|ccrcn<2ngelfcl)e/foo aljS bc felbcbaer obec metbe^tactfcBc belibetcctben/ toaren feec gepp?i teert om alle be fatisifactic aen ^toeben te geben/ felf tot foo bette /batse fjaei! genegen betftlaetben/oin boo? <Sngelanbt enbc Dàctc%. naog.bp p?jjbtftcbc befeenbc iSomme / pber boo? bc jjclft/ tc berftijietcn ; mcnenbcbat,;$pangienljaetnootfacclicltjdit ban felf toel aen be ijant moe(l ftomcn/ enbc battet fcct incon- gru foubc jijtt bat men ^tocben foube toillen bcta=: len met WacDtcn/ bic men tegen spangien toel tccl)t= baetbigi) itonbe boen/ maet niet tegen ^tocben; maet Ita bat bc ^taetfcDc aen bc felbe fjabben gebeclarcett ( battet felbedtect tegen be fbitbamcnten btetu(TfDert Baetbanbcnbcgimieacnbanbefe i^egottatie gdept toatcu/iisgocbgeboitben gctoec(l/batmen aen bc <iEi?abeban Donabclcefbclijcft foubc berfoccitcn/ten epnbefijn Ctccllcntiebe Triple Aiiiancic,met upt^ licDttng ban't aittijcitcl ban bc^uDfibien/ foube totl:» lén teltenen / cnbc bat men ccBter bien ónbcrmmberf - binnenfefiercn competcntcn tijb lip ,§pangiett alle mogclüibe (©(rtticn fouben abljitiercn / ten epnbc 000? be felbe bc bcBcnbc j§omme aen iStoeben öcngci telt mocrjtcn too?beit ; allei oiibet ecit bctblfli rtngg bp een fepatatc ttcte tc boen / bet / fod J)Km i tittptm
en OORLOG^ Mtinvéèrtighjüoeck 411 |
-ocr page 445-
4>4· S AKEN van ST AE Τ
1068. tiuptenbectoatSten/ïjetfeltoe δρ j^pafgne ttfettObtti neten foute iuefen / bat tn fulcfien sljebal iia 't berioop ban öefelljetijt upt öe boojfs Triple Alliantie oDcen obligatie boo? of tegen ^toeöen genietieect fouüe b30?i ben / en bat men Bet boo? foöanigl) Doubeit fonöe aliS of be boo?fj 3llUtattttenopt gemaecftt Ijab gebjee(t j macc jjeeftöten boo?fïagi) aenbe boo?nocmöe <i5rabe niet bolöoenbe getoeefl / en fijn fp obec fulcjc baec op boen= mael ban ben anbeten gefcöepben/met intentie om op be gcfieele faecb be natöt baer aen bolgenbe toat naöec tecumineicn.
^P ïjeDBen ecDtec met al fjaec obeclegB geen anbece toeg fionnen upt btnben aliS een p?oef te nemen ban be bolgenbe boo?tïag; namentlijcfi/ batben<0?abe ban Molina,uptftrac&t ban fijn ©ouboic / btrectdijcfi toegen ^pangtenaendStoeöenfoube belobenbe be- henbefonnne te ftillen betalen/enbe bat ben «i5?abe ban Dhona be boo?f5 offcc accepteecbe / enbe baec ne- bensi contentement nam met be betftlacinge bp be l^eecen «ÊngelfcDe enbe b' onfe te boen : namentlijcb / ban bat 3p aennamm alle bcatOtige «ü^fficien bp ^angten te boen/ ten epnbe bc boo^fj ^mme p^om^ telych bolbaen toiecbe; en foo ecijtec/ bnptenbetbjacD- ten/ gebeuren mocBtc/ bat ^pangien be boo?f5 ^om<= me boo? be tijt bat bc ratificatie banbe Triple AiHan- cie foube moeten toeuben uptgetniffelt / niet na quam fijn gegöeben bJoo?t/ bat in fultben gebal uptbe ^ig^ nature ban beboo?f3 Triple Alliantie geen Retljt aen b' een of b'anbet gebooren foube toefen/maec bat men fjet eben baer boo? foube öouben / alss ofbie nopt geteecftent of gefloten toace getoeefl; enbe bat men on^ ber beneficie ban bienben3irtijftelban be i^ubfibiett upt be Triple A lliancie UC0tebe.
W ï^eecen ^imbaffabeuriS tjcbben ban becbolgeni bien mo?gen op bien boet eerfi met ben il6aron d' Ifo- la,enbaernametben<i3?abeban Molina enbe ben felben ï^eec Ifola, en naberfiant metben <i5?abe ban Dona, enbe toebec met be boo?f5 «©ojtenrgcbfe MU nitlets emfligfj obec be booifs fafte geconfeceett; maec 5PÖebben/ totijaec leebtoefen/ onbeebonben bat niet olleen bp ben 4K?abeban Dona noe!) obecigg toacen b'ccnofb'anbete3toangöeben/maerbatben<!5?ai be ban Molina Sier in alletbiffitilfl toass/ niet bonnen^ begcbifponeecttoecbenombebooifs belofte te boen boo? bat Bp ban benilSacquijS be CafteiRodnjo,aen betoeic&e fjp obec acht a tien bagen ea» <Ê);p?efTe 8ab afgebeecbiggt/ fijn bepecBeji ontfangen foube fjebben; gelijcB ootft bpjonbec om befe laetlie ceben ben fleer <!5?abc ban Dona in be conferentie / bie tuffcBen (un «Sjccellencie / be ï^eeten «Cngelfcöe CommifTari^ fen/enbeb'onse/bienabontin Withal gefiouben ii getoeefl/ficDberblaecbebejtoaert te 3ijn om fïcö op be boo?f3 ttoee Pointen pofitibe te becblaren/boo? batbej^paenfcljealbootensi Baec baec op becblaert foubêttBeböenjaEnijSbaecombe boo?f5 Conferentie biucBtelooiiafgeloopen.
3®at Baec 3§o. .üBog. ïtefolutie ban ben eetflen be- fec / in bat toectft genomen / aengingB/ be felbe bacBt Buntoelfeerfilaectejiin/boojfoo beel Baer baec bp Ceiniungeecttoiectbatjpgeen^ubfibten aen ^toe= ben fouben Bebben upt te looben / boo? bat ^pangien Öet obecgefonben ^?Ojett ban defdommagement fou= be Bebben geteecfient; maec booi foo beel aliS ' er bpge- boegt totert / bat oocït Baec iKog, ban bc effetti- bep?eflatiebetboo?f3 contra - belofte bOO? b' tfetU' tieenbenaftomingeban 't Contract ban ©ecpanbing Oeruflgefleltmocflentoerben/toiflen 3P niet tee bc^ oen Boebanigen Applicatie be boo?f3 Claufule op Baec Babt j toant tcctopl Bettoeccb banbeboo2f3 )&ecpanbinge nopt tot Londen, maec altoojsf in ben Hage toas gemanieect/ foo Babt Bet geen appacentie/ bat in b' o?b?ei( bie ben <i5?abe ban Molina te gemoet fagB/petiSfoubeflacn/boöj't toelcBe Bp gcautBori- feert foube tocrben om fïcE) in'ttoeccfi ban be ©ec^ panbingfjin telaten / maecfoubenbefelbena alle ap- pacentie niet inBoubcn alö een autBo?ifatie om b' ?ic= tebanindemniteytte mogBeu teccBenenjen fcBoon be felbe ojb^eis becbec gingBen Sonben 5P qualijcfi pen |
Bocbanige«meccbec gecujiBept bat men foube mo; ι*» gen (lellen op befignaturc ban ben Ci?abe ban Mo- Una ,alsiopbiebanbenï§eec 3imbaffabeuc Gamar- ra, bie acBter be 25ancft gelept toiect/ op 't fonbamciit ban 't acfjtienbe 3irnjcBeÌ/ baec nocBtaniS be fahe met ^toeben/boo? foo bed ^pangien belangljbe/uitt meerinfijngeBeeltoajS/bermitiSbe ï^eeren oingeife en b' onfe / op lafl enbe met gocbt binbcn ban be boo^ noemöe aoflencijcbfe iBiniflersi / ober bc boojft ^ubfibienmetben<i5?abcbanDonaobct cenigetnb i een0 toaren getoo?be/ enbe bat Bunö oo?bcdsi /öoctoei 3paen^tocbentotnocBtoe niet berbonben toaren: mitifalleÖaeclSegotiatiealtooiiBab gegaen op bat fonbament/ bat ^pnugien Baet te gelijtb be belofte ban defdommagement foube moeten boen / en bat 3a bat t' elcbensi aen ben boo?noembcn Grave van Dho. na Babben gebenuncicerbt / foo toacen ecfiter öe ^paenfiBe ban Baer 3Pbe/boo? Baec gebane ®et6la= cinge / Baerjs oojbeeljs / geobbgeect/ enbe toassin Baec rcguarbbcfaecftmetmeerinfyn gcBeel/ en bethols genjSBetberbe Stctijbel ban't boo?f3 (tractaet ban ©ecpanbing in Baec ceguacb t' eencmael Dicifoir.
'©efe€onfïbcratienfcB?ebenb' ©eeren Stmbaffai beuciS obec / enbe bat fulcfiiS becoosaecbt Bab bat jp in befe faecfi fo cenigB acccocBement gebonben Babijtn te cefïberen/ ten toace bat Baec JilSog. meeningïi mocBt 39η getoeefl ; bat / fcBoongenomen bcn<©?abe ban Molina op een vaiabe ^ouboic cefolbeccn niocöt b'Uctebanindcmniteycte teecftenen/bat3P etjta: ijettoeccB ban be^ubpbien niet fouben mogen alj; iu(lecen / boo? en al - eec bat Baec Igo. llSag. Bier naefpectalöcfi fouben Bebben befient gemaecbt/liati tetboo?f3€ontcactban ©ecpanbinge completelijtìi ter ejcecutie toast geiegBt / Bet toelcB miffcBien alliaec ten be(len niet foube inglpen / alss 31» baec op Bier nae fouben Soment' inflfleccn ; en tocnflen baccùm feec /batbe faecBen op ben nieutoen boet op Bebm bp Baec aenbe %ecenSpaenfche/ SweedfcHe jfeinfi
be felbe alnocB op bien boet in gefcBicBt bonbe tnec: ben / tectoijl bp bc fdbe Baec ï|oogB JKog. bupten al^ Ie engagement fouben iiomen te binbcn ; maa baec toe toajï boo? alfboennocB toepntgBapparm:: tie.
©enbijfben'iiabonbi issnoc|i:een conferentie op Withal gBcBouben/ in be todc&e eenpaciglijcfi hiteritt gBeoo?bcdt batbe Triple Alliantie foo alss be felbe nu hiasigep?ojecteect en ggecect om getebent te toeci ben ! bp niemant ban be ïgeeren Commiffarifen foui be Bonnen toecben geteecbent/foo b?ae be tijöinsBe banbefïgnaturcbanbe b?cbe tot Londen gefiomen foube mogen toefen,· alfooBet ten BoogBflen abfard foube 3ijn een becbtnteniffe te maecBen om be flrijlietti be pactpen tot beb?ebetObl(gecert/al!S men alcecbe BenniffeBabbegeBregen/batbeb?ebeeffectibdij€ftoei fIootenenbcgetepcBentfoube3ijn;maecbatinfultfiett gcbalbanB^t geBede toeccB een nieuto plaen enbe P?o)ect foube moeten toecben gcmaecBt / aUcenltjtB of tmmeciEÌ bpfonbeciijcB applicabd op be mibbde / boo? bc todcBe be gBemaecbteb?ebe foube toecben bcrfeec^ Reet enbe gBeguacanbeect. <2nbe totecbt baec in ootfi gBeconftbetcect/batinfulcfiengebal beöcoon ban Sweden fooopentlijcBuietenfoube pactic^eren aen beglociebanbeb?ebcaenbe €B?iflenBept te Brfifi" Bdpengeben/aliitod anbecii. aEnbctoiecbtbaerom op 't fcBepbe ban be boo?fcB2cbe confecentic ter loopss een boo?fïagB gBebaen ban bc Triple jiiiiande te teec* Benen/ met uptlicBtinge ban't UctöcBd ban bc fubfi^» bien / enbe bat alle be inflcumenten/bie getepcBent fouben 5ijn / foo lange onbet ben 3ieec <©?ebe ban Dhona fouben becuflen/tot bat men met Spangien obec be ^toeetfcfubfibicn bolBomentlöcBfowbefion'' rteneensi5iin;ofttodbatbannuaf aen banbe 39« banCngdanbtatbanBaec^oogft iKog. aen Swe- denecnigcnabeccbecgenoegingc foube toefen oes^ ben/namentlijcfi bat ban bespbc ban €ngdanbt^' beBacc]^oogBHSog.foubctoecbettae« genomen^ firacBtige of^en bp Spangien te boen/ ten epnbe WW
os |
-ocr page 446-
en OORLOG., adten^eeriighfie keek. 415
hetiitcttie ban bc fdbc 3^oon öê meeceemelti fuftfi- Srti/ijKnu alcfe&c toteenfecctecc fomme bö^coat toartn/ oitt Zweden effecttbèlijcfi bolbaenfou&enlajei;- tot / iti tnaebnlle Spangien til öie faecfie/ öaec ban be «ficcle nuttioftcpt tot Baren Piofgte quam te cebun^ ^n / nwc&te blpbcn ötmculterm boo?iic tijt ban öe uPttotReöngcbaniierattficaticnbanöe Triple AlH- antieijatbecfocch nate fiomcn: ban in fulcficn oebal „nfft «eiicielanDt nocD ftaec l^o. iïSoö. boo?Bettoefio>= „KnijcpctiimcicinfabeucoftetmöelUn ban Span- den fouöen Öotnen te boen/ ofte tep?ellecen / boo? bat
Spangien be boo?noembefatis(facöe effectibelöt6 aDe'
flicbenöaööe. '©nee op boemuadii maetfootoat obiter nfjebtfiouceect Sijnbe/ immergi ban.be laetfte boojflai J) nietss op 't J^apiec 0Bcti?acRt toefenbe / enbe hWc oocU feec bucüteben / bat ben «©?abe ban Dona bacr ins^nbollionten contentcment foube nemen/ tóiic boo?fctl?ebe confeceutte göe-epnbtcBt. «Snbe jiicft öaecnaec benJ^eec «6?abeban Dhonaopfiet foiiöaiuentbanbcboo?fcD?ebc scfioubene bifcoucflen iciiionfcpteStttcbanbe öobengejnelte belofte belieg ben t'onttoctpen/ ehaenbe ï^cecen ^ngelfcBeenbe stnctfiDi fenben/ om baer op 0et o^ede boeccfi afte öocn 5 toelctf boo?f3 concept boo? ben ïlecc Arlin- toncnöc b'onfeten ïnipfebanben iieec «©?abe ban Dhonabccawbcct jijnbe/ enbaec optnbebolgöenbe conferentie tot WhitehaigöeIefeniDefenbe/ b^be i)'ieecj|lStlo?ii Keeper eentgebtfficultept op eettlg^e tucpnigc tooo?iien te maecften/ en baecinne öpben (Sjabe ban Dhona boenmael gantfcBelycfe niet toege= gcljenhjecaenbe/ fcljeenDet toeccft totalijcfttefuUen flfl)?ccclien.
^acr opbeeeclte boojlïacij/ namentlgcftbanaUe öc inflciunemen / ató be felbe getepcftent fouben fijn / onto öm boo?noemben €i?abe ban Dhona te laten / tcttöiit enbe toöle/ bat men of met Spangien obétbe fubfïtiien eeiti foube siin/ ofbatmenobec b'eitenfte banöe Dobengenoembe 3Ccte ben anbecen fouben geb^ icn bccflaen / toebecom op öet (Capgt göeb?aiöt jpn^ ie/ tiibebOO?fcft?ebeTriple Alliantie, metuptfii^s ting ban't Strtijchel ban be fubftbten/ ggeteecfeent en^ be öctiateect/ alsi geflooten op ben vijfen twtncichften 3tp?i(/ oubelïijl / 't toelcft ben bacDtoaiS ban beeben boojgaewbe conferentie/ gDclticömenfepbe boen in effect baecobec eensi gi)etoo?ben te ;ijn / en Beeft bec:= ^olgfi^nsiben leer <@;abeban Dhona alle beboo?f5 gcteetlicnbe inftrumenten onber jünbebiacingegBe^ nomen. 2(llle'ttoelclunbiec boegen alteebe gepaf? fccct sönbe / ijS ftaec ho?t!i baee nae toe geftomen Baec ioodó H^g. liïefolutiebanben vierden, toaer bp ftatc( ï^eeren Stmbaffabeucii ) beboltcecöingeban fict Tripel iScactaetnocBmaeisitoiertgececommani beett ; enbe alfoo Baec 3|o. HSog. baec nebensS bp be felbe ïtefolutie oocB belieft Babben te becBlacen / bat befidbe meenbeten BoocBften cebelBcBtesiln/ bat Spangien op BetaenBouben ban bie geene/bie tot boo?^ Sonunge ban't geBeele berliesi ban be Spaenfche Ne- derlanden albereptjsfoobeel millioenen aenonfiaflen pefuppo?teert Babbeit / effectibelijcli bolbebe/ nae foo beef pjeallable toefeggingen / bat biepnige / baer op be p?cten(ïenban Sweden, bie in befe (jelegentBeptfeec bceitot fubfilbntieenbe conferbatie ban Spangien Batibe gecontribueect / guamen te beloopen ; enbe bat baeromberflonben/ batinBetgebal tósi Spangien baec in luepgecicB mocBte 3Ö»t/ertfoo:= bamgljcn onboo?ficBtic8ept enbe becBeecbe conbuite foube bomen te gebjupchen / men bp Engelant, Swe- den enbe Baec i^oogB iKog. aljSban foube obedeggen bOd? toat toegen enbe mibbelen spangien bjebec in Bet cetI)tefpoo?geb?acBten geBouben foube Bonnen toeci ben; fooljebbenfp gemeembataenBetteecfienenban ω tiobengmoembe 9icte / baec mebe ben <<Ei?abe ban mona Dupten allebectoacBtinge /becBlaecbe comen# ^enttefuiiennemen/ geen fboacicBeptfionbecefïi ^en/ becmiti8Betebibe«t toaöbatfoobebjeberaet SingB / bat be fdbe nootfaecftelötB moefi acccoi «Ojrmaenbejpbe ban Spangien, enbe bat Engelant «wöaec i^oogö IKos.infuUfimööebelnietaUein |
becbonben toacen aenspaoden alleBulpet'ótttcetïiert/ maec bie ïScoonfelfi mëtae toapenen op Bet löfte —«— ballen / enbebeb?eebeboo?tgaenbe/ en Spangien ai fulcften gebal binnen fljo een competeitten töbt tot geene booifs isi / niet Bonneitbetoecben gBebifpórieat/ bat Bet albecfacfitfie bat tegensi Spangien fóubefton^ nen toeeben gecefblbeew / foube moeten befïaeö in Bet
len be boo?f5 ècoon 't geejiebooifs / bolbaen foube Bebben / toant Bet inber baebt ooch onli)b£U)c& foube sm/ bat Spangien, bie nu langer alu driemoenben aen ben anbece met Baec baec inne eenji getoeefl bjasf / batBetgBeene Sweeden foube ttecbenbp ^Spangien/ of immersi boo? ^pangiejS reecBeninge betaelt foube toojben/ enbatmaeceenbifpuptobeticB toaiobec befubfibienbanben gBepafTeecbentijbt/ en niet ban be toeBomenbej enbe bat baec naec maec alleen een bifpupt ober gBeblebentoaiSi ober Bet quantum ban Bet een enbe Biet anber / baec ober m^epnbelijcïi mebe eensi toass geh)o?ben j enbe bat felfi in Bet vier- de Hrtijcftel ban Bet (Cractaet ban verpandinghe obec bie faecBe ban ^toeben fpecialijtb mebe toais gecon^ benieect/ batbe ^aenfcBe/ nube faecBenietbtì= fiomentlijcB meec in fijn öBeBcel baajS / en nu fïc0 banbegoebe genegentBeptban ^bJebenfoobjucBt- baerlöc&inbe©?ebe!S negottatie gBebient Babben/ be felbe / en te gelijcB Engelant en Baec igoogB iWog. opentlücB foube lubificeren / blpbenbe ban berbolgenjï alsi Bet felbe facBte compuiïoir tegBenjS alle bectoacg^ ongBe ban geen eflficatic toacr/ befaculteptengBel»i oBentBept nocB obecicB / om obec foobane itcatBtige»: mtbbelen enbe ejcpebienten naebec te belibececen / alsc Baec^oog|Bogenbeinbeboo?fcB?ebe Sefirfutieban ben vierden befeji mocBten beoocgt Bd>ben gBeBabt : gBel0c&3P oocB gBeoo?bedt Bebben / bat jp bp span- gien met beel meecbec gratie / firacBt^Be inftantien fouben Bonnen boen / al^'ec petjS iüoa!$/ batBaertot 'tboen banjbe fdbeinfiantien obligeerbe/ aliS bod/ al$ Bet meer bp maniere bqn een ^aeuht officie ban
Engelaüdten Baec IgoogB
?&atoocft d'exuberante genegcntBiptbie benboo?» noemben3§eec«i5?abeban Dhona totbebojberingBe en facilitecinge ban be goebe faecbe gBebuprenbe ëlfit becbljjf in Engelant Babbe toe geb^acBt / als me^ be be gcoote candeur en franchire, met be liu&Be ben boo?noemben3^eec «©aabetoteen fbnberlingef&tiSi factie ban be igeeren <engelfcBe en befen ^taet fïcg boo?gaen$i in befe negotiatieBabbe geb^agen / billicBs lijc6 becepfcBte/ batmen met geen goebe oogen foube/ Bonnen aenfïen/bat be jSpaenfcBe op bie maniere Bern ofte toel ben l^oningBrön iBecflcclubifïtecenfoube/ ten minflen bat Engelant eit defen Staetboo? foo beel in Baec toasf/ bat bei)oo?ben te tcacBten te boo? Bomen enoocBtoel bpfonbeclgcB om baec boo?bc bafteft)n« bamenten ίκ0 te meer te Belpen leggen ban een naeubi enbe intyme co?cefponbèntte tuffcBen be drie ^ta» ten.
<enbeij3i ban epnbeltlcB oocB be boo?f5 ^cte gearre<' fleect/ enbetegBenjSbeinflcumentcn onberbenl^eec <5?abeban Dhona becufl Bebbenbe uptgetoiiTelt.
^n Baec i^oogB H^og. Utefolutie ban ben vierden b'Jleecen Sfimbaffabeurisalsibobcit/ toegBefonben/ tnflueerbenbat Baer goebe meeninge iaafS/ oocBaen Sweeden eene gBep?opo?tioneerbe fubfibie te boeit Bebben / foo Bet gBebal ban be gBeinteqponeerbe guarantie foube fiomenfextecenfnfabeucban span- gien^n bat Vranckrijck Biec nac be bjeben foubemo^ genBomentebiiAeren enktebjeecBen/ maerb'i^eee ren ^mbeffabeucjü fcB?eben te bectroubisn/batbe boo?f^ faetBe ban eecfl tpbigB foube 3ön/ alismen obec bemibbeleniaBetparticulier foo ban ^upteren enbe BnecBten / al$i ban éStB^en ban <@o7loge / enbe anberftntjÌi / bp pebec ber ^Tontragenten te pje^eren t quam te belibereren / ofte biel aliS men boo? folemnde beften amSpwgicpfÌ^ baer toe foui;» Bomen te en-
gagenv |
-ocr page 447-
4ì6 s a k e n .van S^ A E Τ
0èÌ0etfen 7 en fjeiiöen obeeruitit« ööt tJóint tótììfe tölit . toegécefecbeect. . ju .
r,€nbe ontrent öe fi)?me eittic mct^ofe/ öp Ui toêlc&e
teVoo^f? offtcien ontce.itspangien gOeöaen / fouùen
mörimoeniectittoojliert/öatiie geiaoonlijcften taeöt in geleijmtöetien gefiiupclieljjch / ùaccirine ges sDprliècrt foutie ïttcnctttetoecöen/ uanierttli)c6/ì3at
,i,X^njc{ïcpt banEngeiandc énöe Daec ï^oogfj jfêïjö. een fcrieiifccnije getaifonncecbe ifetfftbe otoec tó fiifljCf t atn ben l^ecc IBacqutiS üe Caftel Rodrigo géfcy?ebén Oef)oo?ïie tetevben/cn&e öatö'i^ecc Tempie mbe ö'i^cecen riaeciloogijUaogOentieee' öeijutc'ecöcu tot Hruffei ijet Uo3?rcf)?el3e oogljmcrcfi liictijacr pacticiiitecc officicn en mflarttici» fonöe ηε,η (c feciinïiei-cn ; mttfOaiieciS öat aen öê Icetón Oo- ftcnryckfche ,flEìmi|tcrsÌ alfttec meöe tìart't géeu booifs iSi7Rèrtn{!TegÌ)cneUenMjoo?tiete toccben / met bcc^ YiiècitbanfMfcefforcen öaec ootft bp te totUen boe- gen/ 'gelijcft ïi'onfe tee imtltge inltantie ban öen i^eec 'i^jabe ban Dhona, oocli onftcftoaett bjacen gOe^ h>èc|ltoti3eiTdfS(ì3ecfJai-ge/ foalsifjp mcenbe/te (Φ len (icecfien / bat öi» (ifjcfclwtfte te becbatten.
gi>e Triple Alliantie ( eïbccsi gcficlt ) nu geteecRcnt 5ij?iiie/te|iecciiei)ct flncfe ban üe ^ubfibtett/bieltli potnt men öaet th geecne ijali gebaen tnfïiiecen / ittaer beh j^pàenfcHen iBinilier toasi fonbec pouboic om te öaiibclen/ enbe taectft toais p^ecipitann
tD'5|ccren?{miiatTabeuc!Sf£i(jebertbett feftienden upt Londen ,biit5ii9aeci^003ljiiaci3. üïefoluttcban betieltden, iMecbenbe be Triple Alliantie, tjabben ohtfangcn/ iiptbe bJeicBefp meenben te f«onncnDe= Pupteii/ batijaec gljeftefotgneecbe o«ttcenttjetteec= fienen ban bc Triple Aiiiamie, al«i bobengDeftpt/ met ijngcbatligö faube 5ijn / mibti Baec igo. JilScig. nitt alieennu depretentygctmibbelbari b'm(jou= ïrfngbaiibccattftcatieop beguacantte bentwincich- ften«i!p?ilaenben Marquistot Bruffel belooft/ 0abi UengebiilPCflt tn'tSweedfchewercktOtiien compul- foif iegènè Spangrei? j màec bat be felbe fjüec ootb be^ Itefben t'aiitoitfet^ om a.tnswedenfpécialöiH temo- gen Belooben / bat Ijaec J^o. JlBag. nebenji Engeiandc, spangien fouben fielpeit ijtjuben tot bolboemttgöe ban ftaec getntecponeecbe belofte/ enbebaftgeenöaecjp paec toe Dabben gfje-engagccw niet pofitive, maec affeett negative bjajS g{jeconctpteettgf)etoo?ben/ en ootfi met toatmen alteèbe de prefentie,maet alleen toatmcn/nabat bettjbttot uptbJiffelingï) banbe catiftcaticn ban be Triple Alliantie gfje-elabeert fou? bejijn / becftacufoitbealfdan eecfi niet te toillen boen j ettfulcjc batöaecï^ool) ,fföog.9aecbp beboojfcijiebe cefolutiebeel becbec gabben belieben t'efïacgecen alsS fptaelbpöaccfelföabben&etben boen.
§n belali bp Daec i|oogf) iBog. in be boo?f(ii?ebe refolutie op gijelept / ban oocit tep?ocncecen / bat En- gelandt fijnc catificatte Opbe guarantiefoube toillen mfjouben/ tot bat aen Swedenbe becepfcbtefatrö^^ factiefoiibe fijn gDegeben / foiibe na alle appacentte ban btetijbt geen bifficulteptmet allen gDemaeclit too?ben / cnbefcfteen oochbe candeur en beopcecDtigi iiept/ mitfgabecsiboo?ftcftticl3epttetefl|titcecen/ bat men nu bp p?obifie een mibbel in öanben fjebbenbe om Spatigien in'tcecfjte fpoo? te fjouben / alsi Sweden boo? foo berte gratiftceetbe bat m'en't felbe mibbel niet on? tpbitö fpenbeerbe/en (ïg baer naet in onfefterïjept fieli be/of/en toattee alfban berber in Ijanben foube fionnen ftomcn om ten felben epnbe te Ronnen bienen.
j^oubelleiö iiaer upt be <i5?tffie ban fiaer i^oogi) IKog,. op öcben toègebomen / Hebben öaer tfaengena' me tijbingebanbejïgnature ban ben b?ebegeb?aci)t ■^pfjebbennebeniS Milord Ariington op berleben iBiiénbag met b'lceren Molina enbe ΓΓοί» gefp?often/ toeltltc ïleeren fepbente meenen battetgantfcBniet liopbtci) toaci nljetoeefi op eenici) comulfoirtegljen Spatigien j ijoe facfitljetoochmorfufijn / tebentfiert/ aengefïenbie Croon bebjinbtfcfiau ban bedrie^ta= téit/ ,crtb"é"onberbteoDCft ban ^toeeben/ beelmeer aljï fooeen moberate göelt-fomme foubeéPimeren. , q^air op gftefeptiiS/ bat aljï bie l^eermraaereen^ |
baèfbeH^öftiïrêoóinBaei; Cfiacge bart 3®iiiiif«.d JJatt fjaêc'cefpectibilKeélleri/ batfe foubSS J?' ibepéiinm'/ uptbe pjofebur en bic sebert eeninlienSt ^ tot Bfuffei gijeijouben toaren / battet niet ttjoaeliiA (φέίι'^άϋί anbere feegen be jSpaenfcïje in't ouhe tp" gtiRèiiJ fpoo? tefullen'tonnen ftetbergen/ alji onbrfi of breegélüibe maniere.
' ®Èrt achtienden ti geBoojt Bet capport ban beSee-, ten Huygens enbe anbere öaer J^oogölföog. mlJlL· puteerbett tot be faecben ban Engeiandt, acfiterbnl· gTjeiljEfbérfelber Sïefolutiebanben feftienden befee/1!"*«· gebiftteert enbe glje-efamineettBebbenbebe iteimÌ» ban be'igeeten Meerman enbe Boreel, Baer êoqob arêiigi' «eimraoibinarisi SimbatTabeurjS bpben nirtgOban Groot Brittannien gefcB?ebentOt Londen bin dfdenbanbé loopenbemaenbt/ Boubenbeah- b^tetitie ban ben toe|ìanbt banijaereaenbebooleii^ negotiatie/ cnbe baer nebeniS tweetweemaeitnftm! mènten ban bc betonile Triple Aiiiantìebcnvijfen twintichften le|lteben/ Oflbenflijl/ tot Londen nfif- (looten/ baetbaii b'cene tweeöp Engeiandt, Μα Sweden, ciibeb'anbcretweebpSweden, fonbetEn- gaiàtìdtgeteecfienttoaren; mitfgabetii een geauton- fecrbe Copie ban een feecfiere Siete / taerfienbc be oìMì bébfFirfenbpben ïttoningBban Groot Brittannien, en befen ^taet / bp spangien te boen / ten epnbc am Sweden cffectibejiitfi bolbaen mocjjtentoetbenyali berept^berlopenfubrtbien. 3®aerop gljebelibereert 5tjnbe/1.8 beb00?f5 Triple iilHantiecopiclijcRgljcfotii bértaénbcgOefamentlijc&e p?obinc{en/ met (erùuji berfocib / bat be felbe baer op Bare lïatificatten/ hoe eer fo liebct / immersi ten langBUcn binnen ben tijbt inbe felbe Triple .^liiancie ge-cjcp?cffeett/ alBiertoili ben boen inbrengen cnbe openen: <iEnbe booitii gelept 5ijnbeop be formà enbe metBobe / opbe toelchebe Do- ben gementioneerbc offïcien ontrent^pangien gettam foubch mogen too?ben : 10 göerefolbeert / bat bp gacc igOi iBog. een fetieufe en geraifoimcetbc iKiffibe ober batfubjett aenbenï|ew jBarquiiS be Caftei Rodrigo gefiBjebcnfoubetoerben/ enb'^^eeten Baer CSBebcputeetìjentot Bruffbl «β gB^ebenJet boo?fj öogmetfB met Bate particuliere offtcien en ίη^ flanticn te feconbei'en; €nbebat bemeergBemilte ^f eren <Sttrao?binatijS itmbaffabeurjs ben Konmag ban Groot Brittannien fouben betfbecfien / ban glje^ Ijjcfien ten felben epnbe foo toel aen ben boo?noettiiiett ^eet i^arguiii be Caftei Rodrigo, alss aen beni^eec Tempie, beffclfSlKiniflettot Bruflel, fonbertöW betliejS te toillen fcB?pben. 5^eiSbatBaet(eb. aenbe ^eeren Ooftenrijckfche iiaint(ler«{ tot Londen, bfltt 'tgcneboojfsiS/ mebeftennifle fouben Bebben te gi^ ben / met berfoecltomBaetc cffo?tenbaer ooibDpti toillen boegen.
Engeiandt fcBjiefmcbc op btcn boet aen be lEar^ quiii/ baerin boenbcinflueren / bat BP niet berfiont/ bat be ratificatie ober begeinterponeerbe<6uarantie fmibetaerben ge-cytrabeert/ boo? batboo? Span- gien aen ^bJebenfati0factie foube toefen gö^gcben; toefenbe baer toe boo?be i^eeren Molina cnbe Ifoia fpecialijcft berfocBt/ cnbcbe ï^eeten gabeninalie bifïten te Bennen bat jp boo? continurie piffiben Baer uptterfle eftorten beben om ben iKarqutif tebe^ feegen / maeralomnter.
35c faecben in befen ^taet jiinbe / fcöjebctt be ^ec' ten SlmbaffabcutiSop ben twintichften ben bolgcW'^ ben 25?icf aen Baer l^o. jKog.
Ho. Mog. Heereh,
Β Oven de jllliantien over ewmaenden gheleden indenHe^i geflooten,oockde TriphASiatitiim tot perfedlie gebracht zijnde, endederatifici- tien van de vrede tuiïchen de twn hooge Krooncn »cn ghegaen, ftaende ( foo men meent ) opdenfyA" ttuiuticifltn deCes uytghewiflelt te fullen werden, en kónnen wyniet andctsfien, of het importantfte en- de ghcnoechfaem het eenichfte ooghmerck datU
Hoogh Mogende gehadt mochte hebben met
feaden van dc Extraoidinaris i!mbiilïkde,aa dit ÌUJ« |
-ocr page 448-
cn OORLOG, acht en "veertighjle keek, 41 7
te gensgentBépt om öen fiaec l^ö: ïKoj afle föttsjf&trfé t669'
« pben j jEaefc guani ebentoel op 't epi®e mebe al op —·—■
bepjactigiieenobferbantte ubetballen/enbatmen
baec op moe|l infici?mecen en baec nae be fa&enlre«
«en; Milord Hollis fepbe grootewbenen te binben
in be billiiitBept ban bef^ in obftraa» gB«on(Uiei
ceect; Hftaecfp^th mebeten laetfien el6an flcBop
'tgebiupiSte moeteninfbimecen.
^'j^eecenSfmbafTabeurjj ^le beboicettbàoUieom sentam
ban 't toeccS ban Surename een eptto te BebDen / ont» öf*>ttti-
fingen epnbeöjtfe een biljet ban ben^eec ^eaetadS
Morice, beBelf^nbe batbe Conuntjianfen bp ^jas
It^aiéflept baerinne gefMt / bel)oo?f5 faeclte onbec mt
febeec e);amen geb^^t Babben / en bat befelbe ben
gent ban Milord Wiliougby,enanbete/gela|l Babben/
om Baec gconbelijcB obec be boo?^ fabe rtn^jmecen.
^P ftfóeben ooth te gemoet te fien/ bat/ na alleap^
pacentié/ ben ^eec <0cabe ban Dhona foube ttaAtett
tep?0cucecen/ batbeSweedfche ratificatie tett mt*
bicBflen/enmiffcBienopbcBelfteban driemaenöen/
geceet foube fijn/om uptgetoiffelt te Bonnen toojben/
enbe bat BpaljSban foube infifteccn op bedaufuleoue
«»/■«;» ^fiirifttmt.
25epbe be ^upfen bah Bet parlement Bebfaenop
Bet laetfie feec Booge bebatten onbec ben anbecen gBe«
Babt / op Bet point ban be Jurifdide ban be cefpectttte
^upfen / geoccafioneect boo? een pactituliece quefüe (
bie een Sr, Kuy ner toai Bebbenbe tegenjS d'Engeifche
Ooft-Indifche Compagnie ObecfcecBec€planbt/ «»
,;$cBip enbe <0oebccen/ bie bp be Compagnie
Bem afgenomen toaceni (DbecteeltSefaBe Bet^upjü
banbe paicïf öfte Eojbji / baec ben boojnoemben Sr.
KuinerficBaenBabbe geabb?effeect/ beboojnoembi
(©oflinbifcBe Compagnie göefonbemneectBabbe/ in
eert fomme ban nf duyfent pont lledingiS / toaer obec
bebooinoembe Compagnie fU|i aen Bet Eagcc-BupiS
bp petitie geattf^eert Bebbenbe / en albaec fuppo;t
binbénbe/ tbiectbp beS[;0|b$i be boo|f5 petitie bec^
filaect boo? fcBanbeleui ; enbe Bet gebolgbe adveu batt
Bet ïagertjltpS te toefen een infrailie vande privile-
giën , enbe BettetBtbanjudicaturcban Bet l^oogBec*
Bups/ baec pegcni Bet Ìagcc-^BwPii een fomm i diam,·.
trocntrmimco gefojmcect Beeft. ®eïo?bjiböie«
onbectufftBettin app2eBen|ïe nemen vieri^oofit-paci
titipanten ban be genoembe Comjpagnie / en beclem<
ben aen begefepbe 5r. Kuyner, int gBeb?epgBt toiect
boo^Beti^upjeibenbegBemeente met een ^omted
accefl/ Bacep?otectieenbefaubegacbei bebenboojtji
boo; eenige CSecommitteecbel^ecten/namentlijcti ben
i^ectogbanBuckingham, be«6cabe ban Bridgewa>
ter, enbe Anglefey, be Lords Lucas, Audover > tttbS
HoUii aen Bet Eagec-Bup^ bebucecen be fbnbamente*
lecebenen/toaccomfpbecflonben batbepjot^mecett
ban Bet Eager-Bupii / be Bant Boubcnbe aen be fuffe^
nuebanbcboojnoembe Compagnie/ toaeceneenin*
fractie ban be pnbilegien ban Bet ^upj$ ban b«
^aicier / enbe banbe goebe to?ccfponbentic tufliBen be
twee I^ttpfen / ongeBoo^t in boo^gaenbe tijben en bat
Bet geene Bet ^upi$ banbe^aic^ gebacn Babbe/ toaiS
confij?m be toetten ban Bet^lanbt/ enbeb'aloube co^
(turnen ban Bet ©artement. 5©aecop Betboo?noemi^
be Haget-BwpJï we gBeBede nadjtobec bcfoignmnbe/
ban Baec jDbeeen votum gBefojmeect Beeft/bat al bii
geene / bte Bet gBerefolbeecbe ban be So^jS foube ίκι®
men f eicetutccen/ nCngBefien fouben toecben boo; bec
b^eecberjeiben bc b?pBept ban Bet i^upjS ban be Com-
mons, enbe ban be pjibilegien ban Bet felbe / toaec na
'ffaubcccn ba^Bi^ Bet^clament tg geftBepben/enb(
toebecgeabjoumeecttoierttegen ben eenentwimig-
ften Auguftymeutoeligl.
®eboo;genomenequipagie toiectgcfccöt in toep*
nigB bagen geceet en seplbaecbig te fuüen fijn / en^tiet
minbec/ maecmeecbec/ali be vijftigh iScBepen tt
fuUm uptmaetbetu
0m fepbe feat benl^ ©actogban Jorck metbefe
©loot pecfooneljjcft in iSee (oube gaen / om 't 25ooöi*
boltB bat m eenigen tp Bectoeectj} toat gliet^en»
fem ban e«n go^ mtliteic; bifcipline/ pm^
S»
rjdaerdoorcompletelijckwefenvoldaen ende geaf-
^^ fràuecrt. . , , , ,. . . ■
^^eshalven wydanoock dcfe vrymoedtcheyt ne^
„,n van u Ho. Mog. refpwStivelijck te verfoecken
rtdc'tebidden, dathct derfelver goede ghcHcftc
rtochte zyn «én onsgunftelijck te permitteren, van,
^ dtaeals alhier dc tydinge van de uytwiffelinge van
aèïooriz Ratificatien foude mogen zijn aen gekomen
^dan wcdci· te mogen repartieren, ende aen U Ho.
^og. omftantelij ck af te le^en het rapport van ons
wy van UHo Mog.gewoonlijckegoet·
beyt te gemact fiende, fallen verbly ven
B»il> Hfgindt Heirm (Sc.
Geteeckenc
Murmta f J. Btrul.
Lohden den lo Mey i668.
i^tei: ban tsi niet gj^ebaOen.
q!)cn een en twintichften Saù&m Öp ftjne itefljÉfïipt
S toeijecw" auiJicnncobec't Saiutenöe Contrefaiut:
©cnÖonmsD fjceftgacc toeUet atóbooiùefmBecirti
I» """ bopcert tottct (Ccactaet / cn tot oe ouöe conftante
S praaycke, üaerbanöp meentie Uatmetgijctoeecfiai
ftoniieto«lien/ euìjat&efaccfieijàccfpbanfpjaecftm
fS w: «enw enW m anöew spöe fao blaec toais / öattec
S rtcciicciienenbanttoijlfil Toube ftonnen obecWpben
Bti wn na iiat men ftcö ejcatt öaec ober g8einfl>?meett fouöe
ficDbm i eit bat een faecfte ban bic natwp? niet na eera^
jefubtiieraifonnementen, maecnaeCt gebjupcften
K0efrf)?ebenIcttec 0lje-c)ceCHteewmciejltoo?benj en
alfoö tri fijn .ilSajelleptii |j?efentie bp bie otcafie gelefen
hiicrt fjct ίueftteuss 3(lctijcftel / fepbe fijne ^ajeflept
battct gcDeele point tecemoraöel baec bp tee nebec ge^
(Icit toaif / eniK foo bat mtijtBel al maec aüeen ban't
faiuc fij?atfi / battct etfitec Waec toas / bat / Γοο men
5ct Saiuc beèoojiie te ceauUcen nacc 't oube gebjuptfe
öat om be felbe rebcnen Set contrafalut mebe naec't
ouijc gcbiupfli gijcceguleew mt>cfltoo?ben. W
prtootfi inceguarb banbe Franfcbe bp'toubegljei
öjupth foube laten : 't todcè mebe I)?aiÖt bat be £n-
geifche enbe Franfche ©laggeninben ©tcaenenbe
lKtl>itttont(ii>c ^ee bp rencomce ban te gc=
Ijjtü gcfheecBen enbe Uieber op gM^t bnecben. ^p
ficbben baec op (Une H^aieflept te gemoetgeboect/bat
menf)ct(Cractaettnbe epgengconbtbanbetooojben
tccdègenfoubeinfien/ batteiftoaeriijtSfotibeblpc^
fini ìiflticc niet aus ban'tfaim gljefpjootftenbjiect/
'ttocicft Ijaec l|o.|Ko3. oniieftoaert toatenom na be
Jtttcr te boen piactifeten j enbe bat baec ban gefecöt
toicct/battct felbe foube moeten gefcDieben«^«rtw-
iùvto uuis^c, bat iiS eben foo b?ae/ foolangD/ enbe
anbcrsi/ alj$ opt te booten toasü g^tl^tet/ maec bat ban
't contra faiut ntctgcfpjooifien jijnbe/ ^et felbe niet na
cciitge abuf!be eiccmpeletv atö'ec el eenige fouben ιηο=
acn 3ijn / maec na be gefonbe enbe ontoi^eggelijcfte
rcbe)i0ciie(ibeettfoubenmoeteni»o?ben. ?®atirt al=
icn ccballe fjet geen ben ©ice-aibmicael Sweerts toais
Dbccöefiomcnt'cenemael icceguliec/ ong^oo?t eji φ
trabaöanttoaiï/ettbatDpbeconiunttieban bc®looi
ten/ bie bp boo?tgangö ban ben (©o?logD gefcjiet fou^
öen moeten Rebben ( men met gelöcö ptfoen aen öaec
ï3o:|Bo: rapitale ©loot get felbe foube 0ebben ftonnen
ucrgen : bat men nu ben ®i£e-3ibmicad Sweers ge»
bergfit ijab/ 't toelcft in lijn felf alle abfutbitepten fou^
® (jacn/ cn met geen gebacBten ingeftïjicfit foube Bon-
nen toccijcnjOet geen fijne iKajedept metrane geften
mjl oUcnocfjlifaem abboucecbe foo te berflaen / maec
wQcecen 3llmBafTaïieiicsi 0^benehentoel baecboo?
.iKaieilept itiet fioitnen biiboen ; feggcnbef8=
nc |H,iieficpt/ bat Bp niet raeus en foube p?etenbet:en/
maa bc faec&e lateti bctuflen bp Set geen lat Betoefen
follile lwnuentoo?benmettet oube gi
tliUtlCn fonfi-rtiti· rtVii»· een f-itmmMt /
"Jupch conltam obec een te tomen/ en bat Bp (U,
^begccbatcnbeCapitepnen/ bie öpbeelSab/ejatt
-ocr page 449-
li
, 41,8,, SAK Ε Ν'van
ca|ïenaiW(ael0gecefrÉÉCt* . „j /^o ν .
j inibii^ quatti alljtiry feec onbetìMi^fe binile/ bat ben l^eec <6cabe ,bau Dona (ic|t Mi® ttia.tfobei:Ie&én : boljjijenbefoofubtt;(^ite-tp^;€olié^ 0HC!Ì b'^eecen Coyecenb? FJemmingl^,.tìat e^ftÌF bannfêtaljsmetfufpicieftonbe fpjeetiien/ .#tfibe* öettóeïgcftimbcm%D«iftbe0efufpect^ètótanf, ùws! toiflen befcöiilbiïijen / mmje itMgöeiijcö toàbrifi/ eiibe befeenbe. . '©e öelatie b(?nurijhobeC' ©ben/öiec UptLòndcu aengebjacDt toiwial^ bolst:
. . ; ; ■ ·:.··χ;· „ ' ,
l^èì'4f iòH , de ce φίμ dit &fait le Comte de 'ÌÙhona, Marefihalde Camp , ö'^m- bàjfàdeur extraordinaire de fa ^Jnajeflé ία Cour orme de Swede, pendant fa ma- ladie etfes dernier es heures.
La nuit du famedy le fiixiefmi May abfolu fon Ex- cel!, fè fcntant atteinte d'une grieie maladie, fit α <k)U2.e heures appeler à foy ie Sr. Swteny Secretai- fé de Γ jlmbaflade, qui arrivant apres d'elle le trouva feantefùruncChaife, affligés d'une tres dangereufe toufife, & d'une efpece de pleureufe, dont ii/ut cres- eftontìé, luy femb antquele maleftoit desjamontéà lei excés, que fon Excell. y devoic demeurer a ITieure tàeibic. Elle voyant le Secretaire luy addreflè d'a- bord la parole, & en Fransois, à fin que la Damoifel- le faivànte de Madame la Gontefle, qui efloit la pre- feiité, teiiànt la tefte à fon ^xcellence n'entendit poinc ceqù'elledifoit;le .fajet de fon propros efloit tèi ; en premier lieu elltìjuy fit des excjufes, de ce gü'il ίΫφίΐ ftit evdller de fon forameil, & fàit venir pres de foy a boure endeiie. 4. Èlle luy parie de la maladie, dòrttlebonDieu l'avoit vifitée. j. Duvoyage que desjaauparavantelleluy avoitimpoféde faire en S««- AiÌuy rèmemoratìt cequ'ellefentoit del'Eftat prc- fentdei affaires. 4· Elle le pria d'adjuller avant que de ^rur rEftaide fa Maifon & plufieuri autrci fem- bliblei chofes, diffimulant toujoursavec deflein l'ex- cès de fon mal, pour empefcher que Madame la Con- iiffle nes'enaiHigeaftpointtrop, adjoutant que puii qu'iuiffl bieù fon Excell. ne pouvoitpas dormir , qu'il iróalòibpairer la nuit avec ledit Secretaire. Apres cela ellé |>Ht Medicine commeellefic auffilejourenfui- vantjquieftoitlaDimaachcj mais elle n'en profita guerre, fi non qu'apres une feignée elle fembloit eftre un peu foukgée ; mais depuis la mal s'augmenta de plùsen plus, & devint toujours plus fort. Ce non- obftant l'ufage de la raifon & de la parole luy fit tous- joufs tonfervée entiere en pleine vigueur, jufqu'au dèrnier j4rticle de la Vie.
Les deux derniers jours & nuits, il yeut des inter- ▼alles, qu'elle parla des diverfes chofes en dorraantj& ^uafid elle s'eveilla elle conta comment elle avoit revé. LeMercredy elleeuft une petite relafchejuf- qtfau foir j mais la nuit en fuivant elle eut un tresfort acces, Sc comme elle ne trouvoit poinc de repos, elle commenca a fepiaindre de l'excesde fespeines & maux, difant.que des la piante du pied j ufqu'à la tefte il fouffroit mille douleurs, & qu'il e'y avoitmembre defon Corps,qui neluy fitpoint la guerre, mais que lei doaleurs de la tefte & du Cofté droitluy eftoient ^ leplùsfenfiblesj c'eft quand elle touiToic, elle de- mandoittousjours qu'on luy ferrarla tefte & le cofté droit. Enfiale matindcjeudyxi.deMay eftantve- nù il pàrOtcvidemmeht, que le mal eftoic fansreme- de,6i<ìu'iln'y avoit de la vie, la poitrine battantà fon Excdlencc avec unèvebemence extraordinaire, ceneaHmoinsellemefme donnoit tousjours courage iBxàffiftens, difant, qcre Cen'eftoitqjiede foibleffe, qni ne luy laiflbient point de repos; mais corrimela làrtgae comtnencoit aui? à lay eftre pas obei^^tek profererceqa'etle vouloit,· lestnedicins ai;refierent «icore une ouverture de veine, lay faifant forei une |
S Τ ΑΈ Ϋ
ΐΛ t^iysi^UJÌfC U CllC UQl^
Φ-', èïijfj' MrL·^^ .-..
ce écfu)- ce,^^dwflàntla,piww5;, rgrartfcih
lierà Monfiear lé.Qp^tf^? ÌQ^f^to '
de Iby faire ce dernier Office, qtiè ^'àì^ra'dÒMe^bf. dreàce que fon corps moiD foii pgrii le^^ Lòndres à Hamboùrg & àUàÌNiéu-d eftreenfeve]ly,6cquelespaplérs toucliànc deschofej prive'es, foyent bien garden Ayant ainii depefchéle- ,dit Comte, elle appella encore le Secretairfc Sw««, gc ,le prenant par la main, liiy dit : He bìen, je cominen. ceray donc par voùs a dirg i Dieux·; & contiauant langue Francoife luy repeta fuccinótement cé qui concerne l'Eftat de fa Nre^tiation·, fe remectam pout le reft a ce qü'il en favoit my raèfmë auifi bien qu'elle, leremerciant aufurplus desfervices ^ adfiftences, qu'ii avoit eu en fi bonnè^volonté de luy rendre, re- grettant dele devoirquÌi:t^]^,fitoft, lepriant d'avanta- gede continuerfon Aiiwe & fon aideà Madame fe Femme, & àfesEnfans,, ficparticulierementdecocj- perér à ce que maditc Dame fa Femme & tou- te fa Familie peut partir du Pais pour Ham- boùrg & Neuclofter enfemble avec fon Gorps mort, auplutoft , fans deshonneur , Iiiy enfei· gnant les moyens a ce neceflaires j &ainfiluyfer- rant la main luy dit a Dieu j & de la mefme fagon elle pritconged'unchacun des adfiftents, diverfifiatitfon propo?felonlaqualitèdè là perfonne a qui elle parloit en Suédois, Frangois, Aleinend & Flamend, & tout cela avec une facilite & eloquenceadmirable tout de roëfme que fi elle ne patiflibit rien, & que fi elle avoit leu tout cela d'unLivre ; ainfi àyant fait avec lesiu- tres ,elle fit venir aufiì fes Enfans, leur donna laBe- nedidion, &leur commanda fur touteschofetd'ai- mer&craindreDieu, des'eftudier de rintegritè& de l'honnefteté, &d'eftre obeiflans a Madame leur Mere, en cas qu'il plaifoit au bon Dieu de rappeller t foy, a Madamesleur Tantes, fe raillantdc Monfieur leJenneComtefonFils, furcequ'il ne pouvoitpas pleurer cornine les autres. En fin elle fe licentit auiS de Madame la Contese fa Femme, qui penfoit fon- dre en larmes, la de tous lesbienfaics &
effctìs dedvilite^daTOur, qu'elleavoit receu d'el- le, la recommandànt'éid la protedtiondu Toutpuif- fant ; Puis addreffant la paròije a tous fes autres Dome-, ftiques, elle les exKorta cbacuh en particulier a crain- dreDieu , & a eftre fidéls & obeiflants a qui leuf eftoient propofez; &pourlés Gentilhommes,quiont eftè dans fa fuite, elle regretta, qu'elle n'avoit peu ren- dre a chacunfe fervicé , qu^elle ebt bien defirè, & qu'ils euiTent attenda d'elle. Et apres qae decettc forte elle avoit pris cpnge d'un chacun avec des mar- quésde generofité & bónteàdmirable, ellelespri» que perfohnénelàvoalàt plus importuner d'aacune i chofe mondaine, iiieisTa laiilèr en répos p'oàr vaqaer a Dieu & Ü fa confciénce , & far ce. fe tóuriìànt au co- ftè droit (oìi elle n'avoit jàtnàis coàche pendant toat le tempsdefa malàdiè)' elle fe mitde priérDieu de haute voix, avec uneeloqaéncé & devòtion non pa- reille,feprofeflant tönitê'preftedé ce valdemiferej, pourcomparoiftredévaòt lifacede fonCreateur, fe confolant de divers pàftós de là Sainae Efcritnrc, & comme un ancien Miniare dèlaReligionReror- mee de l'EglifeFransoifè'deLpndres la venoit voir; ellepritd'efbn propfè mòu'rement, à faire une tres- belle Confeffion de fa foy j loiiant Diea hautement de toutes les gracéi, & bòntéi, qtii lay avoit depirtiee des 1'héüfé de là naiiTatìce j ufque ' a ce ihòment la,a« qu(»l tntfiiié elle fefpiroit &haJctoitpàrlé féal meyc» & ià facali;e,,que.Ìè bpn Dieu Itfy HlargilToit»» qu'éiÌe difòit rècoiiÖoraic.ïfrïc tùite làgrititode
iqó'ale MÓVdirjWis.4ti •'efenelépoaVoitpisdig- 'nèitìent ,%éomdïe Ü'lVta^doic dèmi irénin |
-ocr page 450-
paré de la
facon qoc dit eit, ene nc venir entore icuic .Secretaire, (gpjjignantà luydes peines cH'ellefouiFroit» avant au il plaift a mifere, mais tout
cela avec une patience incroyable , priant Dieu a chaque tour de luy pardonner fes peches notament ceuxdefajeunefle; cn fuitedequoy elle retournaa luy parler desafiairee, & retournantun peu fur la conduite, qu'elle avoit toujouis tenuedanstoutesf« aÜions, elle dit qu'elle n'avoit jamais panche a aueun party, niais quefon premier butapres Dieu avoittou- jouri efté de fervir fidellement fon Roy &. la Couron- ne de Suede j lequel difcours ledit Stuam voulant de- tourner pour empefcher que fon Excellente ne fe peinit trop fur cette matiere dans l'Eftat oii elle eftoit, fe approcher ledit Miniftre, qui luy dit& paria dere- chef des chofes divines, ce qu'elle efcoutaavec ardeur | & grande attention, commandant que lesgens de fa Maifon s'affemblaffent en mefme temps pour tenir 1'heure de prier qu'ils avoient accoutumé de tenir jQUs les jours. Toutes ces chofes eftant ainfi paffées, elle fefit.lever du lidc, & mettre fur une Chaife, toa- iourspariant& ufantdelaraifon, commefielle avoit efté en pleine vigeur, & en cette contenance fermant doucement les yeux, fans que Γοη s'en eftoit attendu encore, elle expira entre les mains de fes ailiftens, Ce futjeudy le2i.de May vieux ftile, arfwheures du niatin. Ainfi ce grand Capitaine, qui a echappé mil- le dangers de la guerre, oìi fon courage & le devoir de fes Charges Tont porte , apres avoir recea di verfes bleffare» dans les Combats, ayant efté une fois retiré de deffoos les morts, femble avoir efté lefervé tout expres de la providence pour fervir Ie publicq encore en matiere d'Eftat, ayant fait & concia encore dans moins d'un An trois divers & tresimportants traittez, afiavoir. i. CeluydereconciliationentrelaSaedefic lesProvinces Unies. 2, De paix entre l'Angleterre icles Provinces Unies. 3, De la Triple Alliance : poar mourir comble de gioire, & rendre fa memoire immortelle, apresavoir joint fes beaux feits, l'efpèe, aceuxdeRobbe, enefFedt c'eft encore une marqué defagenerofité&defongrandCoeur,qae fentant la mort il t'eft fait porter de fon Lit far une Chaife, afin de mourir deboat a l'Imitation de eet ancien Empe- renr, qui diioit, Dtcit Imptrattrm β «mem trnri, mais ce n'eft pas pourtant que Ie Roy & la Coaronne de Sue- de & Ie publicq en general ne fonffrent üne perte in- eftimable en la perfonne d'un fi habilzelé, & fi fidel Miniftre, qui pour fa vertu & bonne intention pour lebien publicq avoit merite de vivre jufqu'au bout da monde, ainfi ne fe peut il point exprimer combien ion abfence eft regrettè generalement tant dans k Conr du Roy de la grande Bretaigne que dans la Ville de Londres, & fpecialement aulli de Meifieurs les Ambaffadeurs des Provinces Unies, qui tefmoignent toutes rencontres d'eftre tresfatisfait de lagenerofitè, candeur & franchife, avec laquelle il y a agy aveceux, & de la bonne correfpondance , qu'il aentretenue ïveclearExcellence pendant tour Ie tempsdeleurs communes negotiations. On a fait ovrir fon Corps mort, & on a trouvè qae toutes Ie parties en ont eftè encore fort, faines & bien conditionèes,ex- ceptè Ie poulmon, qui a eftè tout gaftèa une pe- tite piece prez, joignant Ie Cocur , & paifque fe poOlmon ne pouvoit faire la fondion, les mauvai- fes huraeors Ie font gliffez dans 1'artere de refpiration, &cela a eftè caufe de fa maladie, & mefme de fa more»
Mais avant que definir, il eft aproposd'ajoutcr un mot dc Madame Ie Conteile, a prefent Douariere de Diwajjpourfgavoir comme elle s'eft comportèe dans cette Efcole de Preuve, & il faut advouer, qu'elle «'eft gonvernèe avec aneconftance&prndenceadmira- We, ayant eftè indcfatigable a veiller & fervir Mon- fieur fon Mary jour & nuit, pendant tout Ie temps de « maladie,& maintenant el e port encore fonafflic- tion avec une moderation qui eft au dela de fon Sexe, «i»js digne de fa grande verta.
rfiS. defoftdepart, apres qu'ellö sVeÖoit prepa faron qoc dit cft, elle fit venir cncore Icdic Sei |
©efljad bàrt't geene öcn J|fet «0cabi ban Dhona i^ét» ®elt|1!^an:rc!)alc&en ^jctcaojitinanjeiSCmbafTaiuut: ban fi»n l^aicficpt cn ine öcoon Sweden, gefept «nbe gljeöaen Beeft / gljeiiueEenöe fpn lïeiöte en loetjle upjen.
D<Êif ^atetbasö naigtiS bm feftieüdefi liöaii/ ^tjn oEicceUentte geboeienbe ftgg ban een ftoai:^ (ïecfete aengetafl / iieeb ten twaeif iipcen if à^eet Swaen, ^eccetacijï banb' Sflmöaflraöe toepen/bes bjelcöe 6p {jem fiomenöe/öeni op eenfioelbonbfttten/ geraecftt ban een feec gebaecljjt&e Doelt / en een fpecte ban peutefie/toaeE banfjp feet bettoonbect toais / öem toefcöünenbe bat Det quaet alceebe tot foo^ Danigen ejccei geWommen toasi/ bat iêön «ijCcellenrie op bat «Pt baer in moc|le blyben. ben ^eaetarisi fienbe/fpiatft öem tecfiont aen/ en tnbe #eanfcl)e (€ale/op bat be ^Staet -gjujfcc ban be ©joutoe «öcabinne/ btealbaec tegentooojbigi) toasi / ftouben» be Det ijooft banben <i5?abe/ niet en mogt beiflaen öet 3eenli»ljemfepbe;ljet fubject baec ban toasf fuDc: Eerfteiijck,e]ccufecc!je lip ficD/bat0p Ijemupt fijn flaep öab boen optocchen / enbe tòt iiembeet δο^ men op een oni>ei)oü2lijc& up^ Ten tweeden, fp?ac& Dp ijem ban fijn fiecöte / toaec itiebe ben goeben <55obt&emrjflbbeliebeit te öefoecRen. Ten derden, banbe repfe na Sweden bic ftp Sem al te boocen opgclept {jabbe / j^em rememocecenbe toat DP banben tegenbJoo?bigen (iaet bec faften gebod^ be. Ten vierden , babt Sem Om boo? fijn iiit" tceeö ben (laet ban fijn Dups/en bed anbere biecge^ ïijcfie bingen t' abjuftecen / bifTimulerenbe altoosi al toiHenjs be gcootfiept ban ftjn quale / ohi te be^ letten batbe©?oubje<!5?abinne Baec baet obet niei te feec mogt bebjoeben ί metbp - boeginge / bat / be^ biijlfip ooch niet ioel tot (tapen bonbe bomen / (jpi bena^t met Bern jSeccetarijei totlbe pafTeecen* l^iec naenam0pjiiaebetine/getöÉ& B? ooc6 ben bolgen^ ben bagB ('tbielcb ^onbagg b)af$) beebt / maec mee toepnigt) betecing/aliS bat gp/na een ^beciattng/ toat beclicBt fcgeen te toefen ; maec nabecDant ist tjec Quaet meet en meec becgcoot / enbe teiecbt ba® gd[ijc)c(leccïtec;efBterisr Bem'tgeD?upcft banbi ben en be fp?aecfi altoojï geBeelijcfi enbe in bolSomen ücatljt bp - gebleben / tot op 't laetfleoogenblicü ban fijn leben. ttoee laetfie bagen en nacDteit fp?atfii)pbecfcBepbebingen inben |ïaep/ertbe toan» neec DP onttoaecine / becgaelbe gp Boe BP inben b?oom0efuftBabbe. ^ejsgBoonfbaegiS toajS BP eett bjepnigBbetec tot op ben abonb / maec ben nabol* genbenatötbjaiS fipbeeUïimmecj enbealfoo Bpgeett cu(l Babbe / begoft Bp obec 't ejccess ban fijn ongemacf ben enbe guellingen te Blagen ; feggenbe / bat BP ban^» be boet - folen af tot aen 't Booft bupfent pijnen ieebt / enbe bat ' ec niet een lit / aen fan ligBaeitt mas! / batftem niet beftceeb/maec bat be Booft'PÖnen/ en bic banbe cecBte 3ijbe B^f allee ^ geboeligBflii toacen. 3©aecom Bp / toanneet BP Boefïc / als toojsbegcccbe batmen Bem Bet Booft eiibe bé tecB" tejijbe baflfoubeBoubenjepnbelöcti ^bnbetbagB/ den een en - twintighften Mey gefiomett JÖnbe f fcBeen BlaeclijtB / bat Bet quaet fonbec cemebte toajJ f enbe bat Bp upt bit leben gingB becBupfen j flaen» be fijn pols met een ongemeene BeebigBeptibit niet tegenfiaenbe fp?at& BP flltoo0 felfjs be bp(taen<= becüi eert moet in ·, feggenbe / bat ' et niet alii ftoaciis Beben toacen / bie Bem geen cuft en lieten ; maec gcmeccftt BembetongBoocftmin geBoojfaem begon^, be te 50η / om te feggen toat Bp toilbe -, aereo lieecbenbeHebecijn-inaeefiecnotB een 3llbet-ope* ningB /bocnbe Beitt beel giiaet bloebt af-^tcet^en; batBemeentoepnigBbecIicBting gaf/inboegen bat Bp toebec fonbec ffeactgBept fp?acft. ^ulp bat BP nicBtebebliet leggen/enbe B^ ftellenbe om tot be bpftaenbecsi te feeetften/fepbe/bat BP nu toel ge^ boelbe bat 'ecboo? Biwmetbeel appacentie toaiS om gcfonti - lijfii b^e fiecftte t'ontRomen ,· maec bat be» Boebm <0obt toilb? / bat Bp «pt befe toecdbt
en OORLOG, acht en'Veertigh/ìe keek. 419 |
-ocr page 451-
420 . S A κ E Ν van S τ A E τ
fcDcpiie ; cri niet op Set tooo?t in 't Bpfonìjcc aijU?efle= —^ rcnöe aeitöcn <a?abe bait Dhona, fijn ,33eef/ ftiiiit (lem / acit f)cm bit laetpe «©fficie te ùaen / ban te ijclpcito?ïr?c gchen / bat fijn öooöe Eteöaem op't fpocDiglJile Uan Londen na Hamborgh / m ban baet nae Nieucioofter {jeboect toiecbt/ om aliiaec öescabai te too?iien/enïieiiefeccete eten teel tc lietoaccen. l^cbDcnbcalfooben boo?noemïien aebepèfcfjeect/ciepijp ben i^eccetacijs Zwaen ìDoe^ ba-om/enbe ftem ùp be ijanbt nemenbe/fepbe in^ bcjpcanfcl}e (€ale:3lBelaentcöfalban banu Ueettt- nen mijn abteur tc feggen ; enöe berbolgenbe in öe felbe €are/ ccpeteerbe fiicceffibelijcfi aUe$i toat ben (laetban 30η igegottatten ticti-efte;f«ij booj'tobe- rige cetotenue tot'et geene gp'etfelfsi alfoo teel al!Sijp J|eec<ö5?aefban tot|l ; l)em toijbecsi bebancs ïieitbeboo?iicbtenllenen afliiltentte / bie Ijp öemfoo ooebtoillisij öab belteben te boen / ftöO bebjoeben^ öebatDP Öem foo tjae)l moefie begeebenien bec' bólgeneDiöbenbebatfjptn'töebJijsi ban fijnbjienb' fcftapcn Oulp bjilbe conttnuecen aen fijn ©?oiihje «©emaltnne/enlitnbcïen/cn bpfonbecUjth te (oö= peten/bat jijn gefepbe 30?ontoe <!5emaltnne/eni besüngantfcfjejpamtlteten fpoebigften naec Ham- borgh en Nieucioofter met fijn boobe Itigöaem mogOtcn beutcecften 5 Dcm be mibbelen baec toe noo^ btgft aentoijfenbe /enbe alfoo Dembe öanbt b?uc= feenbe/fepbeijemabtcu. ©p befelbe bJtjfe nam Dp ban een pgelijcö bec omllaenbecsi fijn af -fcDept; tecanbecenbe fijn itioo?ben naec be glialtteptbanben piecfoon / tot ben toelcften Bp fp?ac& tnbe Zweedfche,
Franfche, Hooghduycfche eilbe Nederlantfche (Cae^
leiteiifulicallesi meteen toonberlijcfie factütept enbe toerfp?eecftcrttl)ept /eben aljs oföp gefont toajS ge^ toeefi/enbe 'tfelbe iipt een ©oecfi geleefen öab. ^eb^ benbe aibn.ö met b' anbece gebaen /beeö ijp ooc6 53η ï^inbecen tomen/gaf Daec be jegeninge / en bebalfiaccbobenallebingen <©obtte beminnen en^ be te bjeefen / Ijaer in ö'integrttept en eecbaecD^pt teonöCKtoijfen ! cngöeljoo?faem aen flfie-©?OHtoe ï)aer,fiBoeöec te gijn. €nbe tngDcbal Ijet be goebe ^obtbelteföeiiaec oocb tot öem te roepen/befelbe gefjoo?faem0epi aen baec ,il5ocp te betoijfen lacifjetti De itiet ben jongen (J5?acf jijn ^oon / oitt bat i)p niet en ftonbe teeenen gelijcb b' anbece. €pnbelijc6 nam ftp ooih fijn af - fcDept battbe 3©?outoe <®?abttti ne fyn ^cmaitii / bie in tcanen fcljeen te bccb?inchen / ijaccbebantBenbe boo? al be toelbaben enbe betoiji fen ban beleeftljept/en Itefbe bie Ijp ban Ijaec ijabbe ontfangen / be felbe cecommanbecenbe in be Be^ fcïjecminge enbe ï)oebe ban ben ailmarijtigen. «©aec iiafteecenbeIjctb)oo?bt aen alle fijn anbece '^mr- (igcijcn / becmaenbe een pegeUjtfi ban ö«n in 't befonbec tot be b?eefe «©obtsü / enbe om getcouto enbe geDoo?faem te jijn acn iiie obec ijaec geffelt toaecen. <Snbe aen gaenbe b' €beUieben / bie in fijn Quitte toaccn getoeefl; l)pbeb?oefbe (ïcijbatDp aen een nbec ben bienH niet en Ijab bonnen boen / trteöptoél bcgecct/ en 3P ban ijem bectoaclit {jab- itett.€nbcnabat Ijpopbefe teijfc ban een pbec fijn af-fcöept genomen iiabbe/met teechenen ban een toonbedijcbegeneceufttept enbe goetijept / Deeft Dp Baec gebeöen bat bemniemanbtmeec toilbe moepe^ «jcft ballen met eenige toecdbfcDe faecfee / maec fjem inculie laten / om op «iSobt en 5ijn confttenti te bencften; enbe fitecop jicïj op be cecijtec jtibe ftee- cenbc ( toaec op Ijp gebuecenbe ben geijeelen tijbt ban fijn fieclite noti) nopt gelegen ïjabbe ) Begon fjp met liipbec (tcmme enbe «net eene onbecgelijci IieUjcIte bjelfp?e&entl)ept en aenbacfit <i0iobt te öibben ; Belijbenbe gantfcöelijtft becepbt te m / omuptbitüal ban cHcnbe te bccjjupfcn/enbc boo? 't aengeficfit ban fijn ^cöeppec te becfc^ijnen : «clt bectrooftenbe met becfcijepbe paffages banbe lgepligc^crniftnece.<Snbealfooiiem eenoubt ^^e- bicantbcc «0ecefo?mcecbe ïïeligïe banbe f?anfc|je JSeccö te Londen quamBefoetìfjen / hoo?nam ftp upt epgemc Beb»eginge een ftec fattone / ^ebj^ffe |
banfijn «iBeloof té boen^t «©obt Doogelijt&^icibenlii boo? öegenaben enbe goetljeben / bie l)p« ban> b' um ban fpn geboo?tc af tot bien ogenblicftuoe oba ' Öem iiptge|lo?t Ijaböe / op betoeicftt gp fdfjs noch abembe en Ijijgbeboo? Det eenige mibbcl enbeftcul· tept/biebengoeben <iPobt Oem beclangbc/'ttocit& l)P fepbe t' eibennen met be mee|le bantbüaecbmt bie Ijp ftonbe / betoijl Ijp fulc niet genoegfnem^ en nate toaecbpe ftonbe boen. «Enbe betoijl Dp bectoef^ be Ijem ö' iip? ban fijn becftöcpben te boen ficn / maecbatfip ficlj baec toe foobanig/alsi gefept is/ Ijabgepjepaceect/beebijp ben boojnoemben ^cre= tacisi nocljeeniS bomen/ijcm filagenbe öoe beel pij^ nen üp leebt boo? bat Ijctiöobt Beliefoe een epnbeban fiinmifecie» tc maecben ; maec fuljc alles met eeiie ongcloobelijcbe patiëntie / »i5obt gebuecig BibijWi beombecgebeniffeban fijn fonben/en booïnament» lijcb bie ban fijn longheyt ^ in gebolge ban to toeltfielip toebec ban fön faecbe begonbe te fp?cet= ften/ enbe ficlj een toepnigD liti Doubenbe op be ton= buitte bie l)P altijbt in alle fijne actiën gefjoni benbabbe / fepbe ; bat bp nopt nae eenige partijp gebellet Ijabbe / maec bat fijn cecile oogmeccb / nacfi <6obt / altoojS getoeeft Ijab om fijn Ikoning en be ïicoon Zweden gftcotitoelpclitc biencn. 3®elcit bifs coiicsibenboo?nocmbcn ^eccetaciis swaen bjillenbe betoitcneecen / om te beletten bat ^ijn «iriccllentie ficD niet te feec met befe matecie bebommecbe in ben llaet in betoeltbe Ijp toasi / beebt ben boojnoctn= ben ^?cbicant nabecen / bie Bem fepbe eitbe ώβί becomfp?a£ft ban <i5obbclijtfie bingeni'ttoelt6 öP meteenecnllen gcoot beclangen aenBoo?be ; tiebct: lenbe bat bie ban fijn i|iipsf Baec tee felbec tijöt fouben becgabecen / om b' «pc ban 't «©ebebt te Bouben/ 't toelcb 3P getooon toaecen allebage te bom. <®it allesf alfoo gepaffeect jtjnbe/ beeb Bp ficö ban fijn Bebbe licBten en op een ^toel fetten / altoos fpjeecïienbe en ceben geB^upcltenbe / aliS of öp it» bolbomen gefontBepbt toaec getoee|l ; enbe in befe gefïalteb'oogen foetelijcfe toepuptenbe/ fonbec bat^ men Bet nocB bectoacBt öab / ontfïtep tulTcDen be Banben ban be bpllaenbecjï. «©tt gebiel g^nbcc- bagBiSben een en twintighften May oube jlijl / bei boojmibbagjsten tiemtpcen.
SJlfoo befen gcooten Capitepn / bie duyfent.oeji logjs - gebacen ontfnapt Beeft / altoaec Bem fijn toura- ge / en be plicBt ban fpn cBa?gesi geB?agt Bebben / nae bat Bp in be gBebecBten becfcBepbe toonben Baö ont^ fangen : 3ijnbe een^ ban onbec be booben toeg geljacli getoeefi / fcBeen ban be <iEiobbelijt6e boo?ftt0ti0BeP&t ecpieffelijcli betoaect te fijn / om Bet publijcft notö in matecie ban^taettebienen/ Bebbenbe inmiitalis een giaecgBemaecfetenbegbeflooten biiebecfcBeplwR cnfeecgBetoicBtigBe fCcactaten: te toeten/ Eerfte· lijck, bat ban reconciliatie tuffcBen Sweeden enbebe ©eceenigBbe #?obintien. Ten tweeden, ban Vre- de tnflcBen CngBelanbten be ©eceenigBbe fjobtn' . tim. €nbe ten derden, ban be (Stipte Sfiliantte/ om obecfio?t ban glocie te llecben / enbe fijn geBeuge" nissonflecbelijcB temaetften/ nae bat BpfijnBjalJf baben / ben ^egBen met bie ban ben Roeit te faemcit gBeboegBt Babbe. oEnbe Bet ig in bec baebt twcD een teecben ban fijn geneceussBepbt enbe gcooten ntoet/ bat / geboelenbe be boob / BP ficB ban fijn Bebbe op een (ioelBeeft boen b?aegBen / om liaenbe boetjS teliccbcn/ gBelötft befen otibenèepfec/ bieifepbe : Dieet impt- ratmm, tiintem muri. Mast 't tjS baecom Hiet bat belt ï^oningBenbebe ïScooneban Etoeben / enbe felfi jet publijcft in 'tgBenecael/ niet een ontoaecbeecliicB becliesilijbenirt bènpecfoon ban een foo be^uaem/ pbecigB / enbe gBetconto lEintflec / bie om firn beugt en goebe intentie tot be pwblijrtie toelllanbt becöient Bab / om tot Bet cpnbe bess toecdtjS te leben. IB"?» ban oocft niet uptbjucften Boe feec fijn af-toefen m Betgemeen BeWaegBt toecbt/foo in'tï^of ban bm ïtoningiJ ban Groot Brittangien /al$i in ire ,φωοί ban Londen, enbebpfonbecliicftooc6batt beleam |
-ocr page 452-
en OORLOG, acht en'ueertigbjie keek 4! I
ia aOe Dejegentttgen Betupoeti feec baH)^ te jön , han&egeneteurttcpt / opwcDtigÖepiit en lïai;i£ljt(i/ metöÈüKlcöe ÖP nwt Ijaec geaseeit 0eeft/tó ten- hecoeDeco^iefPoniïentteDteöP met Ijaet/ g^etèh- öcöcii gantfcOen loop ban gacc gemepne laegotta- S/ott&ecÖouïiert ijeeft. iKen Ijeeft fijn ύοοίΐζ fiactntioeu openen/eu tiaec tn alle be pactpeit feec ®font enöe toel gcjïclt liebonlien / uptgeniMneii Ml Longjïitet'eenemael op een feleen thtffeeit n^ flin 'tOett geöoegöt / ticùo?ben hjasi. Aitile' ^jpge^ nclien öat öe Long 5yn functie niet meet fisoi^ïie ïioöi / paöe öumeucen tn't arterie bdn'öê're- fniratie gcftl^ooten/ en bit is b' oo?faecii ban Ιϊμί fte£&'= tc/mfdfiS banftjn boobt getoeed.
rtnaecboojen aleec te epnöigen/fal't btlKtfi jyn eenWo?t)taen be a^^ouhie <6?abinne / nu douane- re Dan Dhona,baei; bp te boegen / oin te toeten jme 5p fjact in befe Proef - fchoie geb^agen öeeft i en iiieii moet Dööertneii batfe Dacc met cene toonbec- tiacdiicfii^ft-int^iiifiiUf^pht entoijiSljept bediett geeft/ Dcüöciiöeobccmocptgehjeeflinjjacen ï^eec <i5emael nacljtcìiìiagfjtc betaaecljen enbe te bienen/ gebue; cenile ben giDcelen tijbt ban fijn fiec&té ; enbé jp ö2a£0i)tte0enh3oo?iiiglj öaec ongebal met eene mo=^ ìicratie/ÌitebobenbiebanOaei: fejcei^i / maec toacp bigDDacc grootebeugijt.
öctïöifttoiecbt /na (ynbegeerte / ban Londen na Nieuw - Kioofter gï)cti?acDt/ enbe be fiatie geDou' öertopbolgcnbe maniccc:
i^cn feventienden ^fulp tiS Bet EÖC6 Op be4 nanticbon öeï^eece Karei GuftaefW rangels ,j 6?.icffclyclie iÊicéllencie/ feonincftliicKen ^ ©cltljeec / enbe ban beìTelfsi jH^aécfrijalcè jf reu- demans, irt eench Hijcft - toiigfjeit met f^aela^fien I)eMai)tt.iÌ iiptgeboect/alö alcebe Set felbè be^^bpntiS tclwaten /iii piefentie.ban beelboo?nanic||eeccn én» iie Caballiersi / enbe metbeeletì?iabenbeilamlieàui tom/ upt Ijet ^cfjip ban <©o?loge/ genaemt be ^^pfs fc I liööenbe boo? be ^out - poojt op be ^toinije/ tss upto^nelt/ enbe met fejS ^aecbe met coni» tee aetben Ijangcnbe öcfeleet/ tei geboecttitbeifölooflcc-fetfie/iia bat Ijet felbe b?ie bagen te booten met alle felijcRen inbe ;|tflÖt / ban elf tot twaelf upccn toasi obec - lupt ; ben fevenden ^iuip tot jStaben upt be^tabt enbe Éloo^ Het · bettbc uptgeboect / geatcompagneett ban be l»o(fli - gebackte fpne «iBiaeffelpifte €ii:cè|[lencie enbe 6Énflbe/cnbe beele J^eeten/^^abenyaEienccaelS/ ©berflen/ en 't meefle pact bah be «©fficiécen bàli be ComntWijcfie ^toeetfe mmeebeiConincftlijcSeiitei Geringe ban ii?te «i ollegien/ be «Êbellupbe ban't platte lanöt / be iSaetiS-Deecen banbe ^tabt/ enbe be bo$?i naemjle 2Bo?gerpe / enbe aiibece boo?naimiè Êupben/ «nbe ©ffidecen / aliS nïeebe ban beele booina? me©?oub3cnban <i5?aben / ©?p-i)eeccn enbe «ÊbeL· liipben / enbe ban anbece boo?name ©?oubjen/ tiï aen^ gefteltcnbcgeijoubenin bolgenbe mantece/ejtbe foo uptgeboect/ai.ifbefclbebe^bPi??gaenben baegBsï tn^
btiitie ban t®ijona / bie tjaecbotgenbe ||eccien 'enbe J^an.epecfooncn/nefjfehjS enbe,©?oui
toi^cfte familie/ «©ellen/en
be^^ccre ©bei;(lc <®ifen / bènj|icce <®ba:(le Enpti' Mnt 3ilij)an/i©bec<le Ìttmtenant 5|upfeen/%ece Maioo? óeprjolts/ enbetì'j|eec jIlaioo? 45tenbo?f/ ^ceciiupteniint Calenbecg/óibibeÉeecïuptenant «wmpmöftp/ inbe iStflbteribeiWóoiiec-ficfcSe/ten t^aei upren'iS rpibbaegl^ìS/àlle jöfjbe genobiàtenbe onctompacEcrt/ enbéeen«pj:eJ«i(i?be »?οίκη&/β10 w geileden ïJouhi alceebe wbejaeccfi WasS Semabat/ Wfelbe Iiqegij <i5^affeli)cBe. ?iebutoe mé^b'anbece ®?aeffeiijche ©?outaen/ boojbenll^eeceJ^^etfcSfllfö TWOje^^an/uptijetllonemettttóC^ fjangen / ten obecftam ^an be^iabalBecr^n
naec^iöecifeee^oect^e^ioibéri. .......
wi?^® gantfcfte 25o?0e#e fe! in be ;ϊ©βρβηαΐ; w«t|t ! oen ^be^ben banbe WwHec-fiectW bi»? be |
(itaten tot aeijbe gcoote poo?t / aliS toaec 0em be pja^ cefftemet Ijaee banen iiS gegaen/ gemonteect met ftoact fïoecsi/ enbt be €rommelen en gefpel metEaei^ Reit obectrocUen / 3ijtt getoucljeect.
2. <iien ïietel - tconnnel metO»act ïaettten obec^ tcoclien.te§^aecbe.
h ©lec (€compettec)S / met floecji aen b< iEcom» petten"/in foucbpne geblafem
^&e ^eèc ban ütaeben / ititmeedec ban be Com^ p^^<ffiiiacbe te paecbe ban]|^eec 3gelbt-|^ec<=
i. «©uacbe te ©aecbe banbe i^eec ïtöci belb$ 0eec / dacift twèè hondert ^a^bcn.
6. <Sen3àetel ■ frommel te paecbe met coiitoobec=' tcocben.
7. jStcc (Ccompettecjs met ©anen ban PoecjS/ Wft' fenbe in foucbpnfen.
8. ©eec ^cpbebjccfe ïtitmee(iec banbe <0uacbe ban (ijn ConincftU lïiaiell. ban ^bjeeben te ©aect.
9 beEijf-<iSuatbè ban fijn Conincfit. H^aj. ti ©aecbe / flactil i*yce hondert Bopp»
I p. mt <0ua?mfoen ban be io?t?eflre etibe be ^tabt ^tóben / (iaccR 'twaélf hondt rc |0anrten / ge^ boert baiibeh ï|ecciil9aioo? «©(anbojf / beiCamboecsi met ftaari obectrocfien/ bejjSiufgnettenonbec be 0ani gl)eb?agcn / enbe be ^Ifucenen geifeept. '
II 35e ]|eece Eupienant ,Sclj?oe /bàn 'tSegf^ ment ban be ï|eec iisbccffeliof fe / al? laaetfcöalcft / ben^tafj^etcouto ojjertriitSen.
li ^ilioole / enbeïöaec gebolge alle inbeii couto /befiaenbe in drie hondert twee / upt alle CoUe^
Uè een b£i£iiie.mu/ij£ft .tjai^en gcboecf.
I} Φέΐί <iBee|ielijcRen^tàet /ofjte Bei jiiaimflei cium /^e .becfcftepbene #?ebicantcnUan*t piatti EianbtincY'a^lfpner. - — -
14 ^e öe^cwebeV «iSuaitiecmeeflec bàn be «©ei netael (Staf / al? naaetftlöaltö/ met eénen ^taf bait be .UBai^cftljàlc&met conto obettcocitert*
15 ©iet(€compettecüiteboet met lange couto' mantelen / en baenen ban fioecst aen be (€competten/, bïafenbe befoucbpne.
16 <Êert3ietet - tcom te boet / gefeleet met eertlan^ gen ftoacten mantel/beifteteltcom met couto obec^^ tcotgeti/toecbenbegDeb^agen ban ttoee onber - ficieren / alle gebleet met lang couto - mantelisr^
17 39fec (3^ompctta-!S teboet/in langDefWacte mantelen / en be (Crompetten met lïoecfe ban^/ üla^ fenbe tour a tour met Ijaere fourbpnen/ aljsi be ftiioliecjSi een bersi Dabben gefongen.
18 g®e inteer <0bcc(le <0elle/aii U^ecfcöalcft/ meteen^tafban.fiiaaerfci)alch metrouto obatcocbe*
19 lijcö ban fijne ijoogij - «0?ae(felüfbe cellentie / fiaenbein't €ào? boo? 't 3Cntaer/ neffensS^et ge|loelte/obectrocfienmetftoactl,aecfien onbec een becb / enbe op een boobe - 25aec met ftoact (ïutoeel obectcocften / met een ftoarte flutoeelc ïDeeCii lien bie met bijftien iltibtmeefleren enbe bijftien Capitepnen iis opglienoomen > en gljeb^aeg^en langs befeercfi tot upt befiercfi -beuc/en gljefet opi
: eenen toagen itiet ftoact obcctrocRen/ enbe böoitsi met i flutoeel bebecSten Eöcft toagen/ bie met fejs ^aerbett 10 getcocften / alle gebecfit tot op be aecbe met ftoart ïaecben / enbe be biagerjï gaenbe op Bepbe jpbe ban 't
banbe fïutoele beecBen/ bp geti?ecft ban ftooge «i&ffide> cengeb?agenboo?bel|eecen ©becflejlupt. 2l|töon/ lupbe Criamec / enbe ben (©becften Euptenant ^ baect.
' zo ®eni|eec (©bec(le ïSocïi alis USaecfcIjalcïi/ meteen |toarte^tafban|@aecfcgalc6 /metlaeclien obcctogen.
ii ^eneenige ^oon ban be ï|eece <i5rabe ban g&öona/ Soog - faligfle memorie/ fjebecicft fil toojbe op ben acm gi)eb?agen / bp toiltelinge ban ttoee €beUupben / ais IJ^onfiau: |^ete(ftoalb/enbc
Un |
-ocr page 453-
4O6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t668. iKonficuc^lePe/opcUftcjijliecmïSamccïiKiiflEC.
l^ect iHijcic - ©clöt - i^cec I§oo09 - <l5?ai:f= felijcfii «iïjcceU. enbe «©cnatictt / met ben ï^eere 4B?flef (©tteCl)?i(lofEtnii)ucgba» «Stptom / als tiloeìjt- bectoaiitcn bau öe af- oc|to?l)ene/ jijnije ϊκη ^oon ban DcjS felfsi ©?outoert ^njiec.
2 3 φβ l^eece ?5acon Cart ^pat/ 25Ioetbetteant/ ihet ùcn l^cer <0enecael Euptenant awnfcöilt.
1+ q^cii ©becpen Enptenant «olssijupfen / ale iBlocbt - a^ectoanteu met ine 3^cec ^tcauiburg/ Jiïaet tnbe «cgecingöe / enbc bolgDbenöe anöece <<5cnc:= ractó/<©bectïe öaben/beele (©fftneren banbe 3ii> itice/ €beUupïien ban't Eant/ ^So^gctmeeffersi/ 250?- eecjs/ enlK anöecc boo?name iKansi/ enüe Jöeötenten/ in feecgcoot getal. _
2s 5©en lece <0bec(le i^aacen / aliS jpaecfiBalc&/ rttet cenen^taf bau jiSaecfcöaitft met couto ober^ tcotlicn.
g^e^oogt)· «©iacffclijcfie ©?outo 3©eïiutoe/ gelept boo? bc ï^eecen iDber(le msoljren/ enbe <©bet(le «©tfen. „ ^
, 27 i§et oiulïe «!Ei?aefTelÖt6e dpceulön CBattotte €leijnoca ban ^öona / toetbenbe gelept tip öe ^eec ®an>nenac<iapttepn «Sbew J^o?n/enbe ben ^eec 23a«;(inmoIpD3©?angel. ^
λ8 ï|et Slongfle <i3?aeffelöifte f?eul9rt 3lmclie oupfe ban '©Bona/ toogbcnbe gelept bp be Igeei; Φε» nerael (©uatttec meellec Huptenant iBel/ enöe be Heece ^acon oQiulbetÏecn.
19 5|et ficulijn <iratöartrta ^fcenileiin / ^uflec ban bc 3©ebutoe - b?Dutoe/ <0?abinne/ en gelept öp be igeec (©becfie ïupt. <©bect3en.
) O g^e öoog - »iE»?aeffel!jc&e <l0enabe / ®?outo ban ite l§ecc®elbt-|Kaccfc!)altft/gelept öoojben ^ecc Coloneie^ootijupren.
31 ^aconefle Catin »o?n/ ©loutoe ban be Enptenant Colonel HïoljSöupfen / toerbenbe gelept oooi ben ïl^eec ©becHe Euptenant (Ccepben.
12 i^et <©?aeffeli)clie jpceulun ban 3©tttenbeïgD / gelept boo? ben Euptenant Colonel 3©olf.
^ ί ï^et <S?aeffel0cfte jpjeulijn 3®jangel/ Cleonoca ^opljta/gljeleptboo? ben ï^eec Capitepn 3Io?gen a©?angel.
34 ï©at<©?aefïücfte jpceulijn 3©?angel/©oltbora CDiiliina/gelept boo? ben anptcn.<iSu(taef 3©?angel.
? ? ©p befe alle bolgben <iEi?aeffelöt6e abel. ©?ou= bje-i€tmmec/ nlsJ banbe ï|eec Cantseliet/ banbe iHa^ ben/cnb'©lftctecen/foo meltirte al!Si!5o?gcrtijc6e.
36 ®ctEijf-Jaegimentbanbef)ooogö-5alige3geei te »iEi?aiae *éBona / Defiaenbe m acljt ©aenöelen enbe tbjaelftjonbect manne/getontmanbeew boo? öeï^eece <C)betfie ftuptenan t ban .iBolsaijn/ b?agenbe Daec ge-- toecc onbectoaects/ be ^tcquen gefïeept/be €roramei (e· enöe gefpeel met ftoaw laetfien obettcocften / enbe foogetoucfleert.
37 g^e€i?acffelöcl« conbi - CatolTe / enbe meet anbece routo Coetfen / meefi met fes ©aecben / enbe tbjeeen ttointigi) in getal.
3 8 l^tec op W be gcljeele ©jofeffte rttet bem banbe i^tabtsi - poo?te / op be cecöte ijanbt / op eene gcoett becijcben effeneplaetfe /bie met fbjacte ftoelen aen bcpbe 3pben toajï befet/ geboect gea>o?ben boo? be i^ee- vc .iHöaecfcBalch ipzeubeman / in naecbolgenbe o?b?c.
39 €naliitebdomibcï^eec «iPenecael 3tbjubant banlKangelen /tngoebe o?b?e ijabbe gijellelt op be recljte Ijanbt ban be fclbe plaetfe be bepbe «!5ua?beii te ^aecbe/ en aenbelfncfier ^pbe fiet «iBnamtfoen banbe ^tabt iStaben/ enbe Det <t5?aeflfclöcfie g&Bonafle ïSe- giment.
40 ;§oo ^ίίη be ^tijDltewn enbe öet iKiniflerium flcnbe flinthei: ?pbe/ enbe be (trompetten enbe Öetd-
, trommen aenbececljtetipbe/met ijace usaerfctjalcï 6en gcftelt/ enbe Bebben foo bp af-tóilTelinge gefongen/ öeöetclengcroert/enbebe (Stompetten geWafen.
41 iljet ï^oog-i5?aeffelt/cbe ïijch/t!» met be bertitïj biagcTiEi/ enbe bte be tippen b?oegen/ en be Ctabanten in'tmibben ban befe plaetfeboo? ben USaerffBalcft oeb?agDt0«b)o?ben. |
42 3&c<0?aefrelijcl!e3^eerenenbê anbece boöatA, men^ansi pecfoonen3iin ter flincfiec - ijanbt/ S «l5?ae|Telycfie/ enbe be anbete ©?outo^ - pttfoonÊn tri ^ recBtec/ boo? Bare JjKaerftBaltUge(lelt enbe S
43 ^en ^eer iBaerfcBalclt gf?eubeHian / ftcift >,. aonincïilijciie ^toeebtfcBe iiaebt ban be ^ufiitiE/E,,.
be 5ïffeffo?/ban Bet i^of-gericBt b-i^eer Sïoöan C; bana©all0ctibact ober op gebo?beït / enbe Sioi gpc^gefielt/omBet compliment ban bebaticftmoe
44.3©àer op be ban 3©allijcli boo?noemt/ae' baen Beeft eene feectierlijtite <©ratie/ter eeren enfe loffelpcfte memorie ban be Booe® - jalige βείί! <©?abeban®>Bona. ^
^ 45 ^aer be gebane «©ratie ban bebantfiinniie / Beböenbe^tijoüerenenbe (Ccompettersi bpaf-ÉDtr' feüng toeberom gefongen / en be (ïrompetten nriebta' fen enbe be ïöetel- trommelen gBefiagen / allejsftian- ge Bet Eötb toierbe boD?t - gebaren*
46 Coninclilijtfie 43uat be te |^aetbe/ met fiate (©ffmeren/ïttetel-iCrommelen enbe trompetten/«in ban befe plaetfe bien bagB boo?t gemartBeert tot an Betnteutoe Ctoolter. "
47 ©eΦ?aeffelijcbeΦonaufe^tal·mee|ïec/iof- Hδee^ίer/enanbere CaballiersijijngebolgBt.
48 (ïEnbe foo boo?t Bet BoogB- <6?aeffeliicfte ïötö met Bare (€ralianten.
49 <!£nbe bolgBbe aljü boen be üSaerftBaltfi fjcu^ beman / met be J^eeren «©?aben iöaronnen/ en anbj- te Cabalüetsi / b?ie en b?ie in iïang.
50 ^eloogö- •6?aeffelötBe®?outoe3©eliuli)e/ met Baet ^oogB- <©?aeffelijtBe ï^tnberen enbe ©20«- lup i§u|ier / In Baet toubj - €ato(fen.
51 a©aecop boJ[gbenbe®?outoebanbei|eer®tit. Beet met be €i?aeffclijcBe enbe anbere 3&?oiitoe - <05-- timmer in tbieeenttointigB Caroflen.
52 <!inbe boo?t!S be «iSuarbe te èaetbe ban be Iwc iSpoc ©elt - Beer/ met Bare «©fficteren/ iSetel-®romi mdlen/ enbe (Crompetten/ fïuptenbe alfoo ben tìi^ lenfCrapn.
53 <©ebuetenbe&efeaptbaert7ii! alle Bet <Ìano)i geloflom bea©al/ enbe ©efiingBe/ban be iStabt ^taben / tot ttoeemael/ enbe mebe ttoee ^albesi ban Bet iSegimentbanbeBoogB faligfie^eer<Ei?abetian «©Bona en ban Bet «©uatnifoen/ jtinbe alfo be ^imf' fie boltrocBen / enbe geepnbigBt.
Sn b}at boegen ben ^mbaffabeur Gamarra a[<= BtetBlaegbe^ batmen^angientoilbe btoingenom be Snbfibien te betaelen / bie boo? oEngelant enbe ìK' fen,$taet/(fooBpfepbe) BuptenBaer toeten/ toatett belooft / geeft Bet bolgenbe |teemo?iaeI,
Le foufigne AmbaOkdeuriPE/faigfftyayant commu- quéà Meffieurs lesEflats GenerauxdcsProvmceJ ^ji^ji Unies j ce que Monfieur Ie Marquisde €αβ»ί Κ»- oteì» Jfigiìuy aefcric , afin d'obtenir leur ratification de™^ Taile deguarantiequelesSieursDeputeïiluy ontdoö- trnm ne le 20. d'Avril dernier avec Ie Chevalier TimphjRs- jtW· fiden: du Roy de Ia Grande Bretaigne a iruxelles, par 0Ù leurs S, S. onc pu voir clairementque fonExcel- lence trouvoit bien eftrange, que 1'on vouloidecon- traindredepayerlesibbfides, oflFertsde laparcd'An- gleterre & de cefl: Eftat, a fon defceu , avant d'avoir ladite Ratification , quiaellépromifcfi folemnelle- ment, a fin de luy faire donner fonconfentcmentàla Ggnaturc duTraitte, qui aefteprojette k Paris, & concia à Aixla CbaftlU , il a veu avec bien d'eftonne· ment que L. L. S. S. ont perfifte dans ledits refus, fe fondant feulemcnt fur l advis de ce que Monfieur le ComtedeMi/wa, Ambaflàdeur du RoyfonMaiftre àLondres, auroic promisdefditiSubfides» ce quieti entierement abufif, comme L.L.S.S. le pourront rcconnoiftre par la tradudion,icy jointe, de la «P®^* fe qu'il a receu dudit Sr. Corate ; en la date du lo.du pafle i & comme probablement ks ratificationt du Traitté,figneà Αλ, doivent desjaeftre erchang«f & enfuitc la Paix publiée, tant à irujcclles qu'àPans^ |
-ocr page 454-
en OORLOG, ach en Véemghfie hoeck, 4Ì,}
., t .-„ve oblige de porter fes tres-inftantes & ferieu^ ιίίβ' ί·' ;rTeres&requifitions à L·. L. S.S. à ce qu'ellesfa- ■ nVratifieraupiii^oft kik ilftedeGuarantie, d'oii ^poend abfolument toute la feurcte de la paix, & de ! urEftatauflibienquede ceux defa Majefte. Heft ftcileaconfiderer que leur propre incereft ne lesy biigepasmoinsque l'equite d accomplir ce que L, L sfs.ontpromjsaudic Seigneur Marquis, avectanc ^'efficace & de vigueur, puis que fon Excellence a ί\ι à la contemplation dudicafte touc ce que l'iingle- rre & ceft Eftat a Ìouhaite. Fait à ta Uap le premier de ^P-^ilfixcintfoixantebuiK Signe _ Ολ marra, (tjiioniiecGefcöiebm SCmùaffaìiciicUan Span- I leien, OcöDeniieacitijc©eeccn Staten <i5em' rad öec ©iceentcfibe ilciwlanijcn aöetom^ ,i,um(cert't0i«»0«rt Marquisde Caftel Ro- drigo iiaftCcfiDiebc»/ om Dare iSattiScattebatiùe
gfiKljan jjuaranne/ ìjieUe ïleccm «jpeùqjuteetùen .„etöcitiïitiiicc Tempie, iSeriiietitbanöeit l^omng ban Groot Brittannien ten Zo, 3(ii)jiltee|ileiienD«m
ncaeUen ijebDctt/ te oöttneceH; 3©aecDaece Bonöm&laetlöciifftniiatfyne «Siccelfentieijetbjeemt honbtöatmm iiemtoiltie ïitoinaeit öe ^ubfiijien te fictalcn/ foniiecrón toeetenöoojïiieljan öejpiie ban Engaiandcenbefen ,Staetboo?0c|leIt/ fonïieciïeïlïai tifïcatw todcfte foo folemnelijcfi belooft toas / om Bern lim rortfentteöoen sDebentotDet teeciienen ban't (Iractact/ 'tgeene boo?0c|ielt te Parijs, en binnen Aken öejlciotcn ijS 0ebjee|i ; ï|p geeft met 0coote bec^ toontimnölje 0Öeftei]iiiat Dace ;^.é.foo|tew&opöe boo?fclj?cbe tocp0e«n3e 0e|laen öebben / öaeu alleens iijtö fonöccenïie op 't aöböjs bat ben ï^eec »i5?abe ban Molina jtmbafTaöeucban ben J^onms9fijniKee|iec Effibaeiiiie te Londen befelbe ^ubftbten foubebe^ iooftijeDticn/ 't0eene noc&tansi niet toaecfcBpnöjfö (niS/ gelijtliöacei^.3^/t felbefnbe obecfetttnjDe ban'tanttooo?tbec0emelteni§eec <0iabebanben i8. paffato/ Biecbp oeboeggt ftonnen ften/ en göeiöcB 0ÖctrDutoeIijc& be iSattficattert ban't (3Ecattaettot Aken oeteetftent / be9oo?be alceebe bettoiffelt en αφ tccboloenbe be ©lebefootot Bruirei alsS Parijs gife' puöliccett te 3ön / foo bebtnt gp ftcl) felben 0eoBlt0eect rpefccc infiantelijcfie enbe Betteli)£6e gebebenenbe tofoccljett aen&ace ]^.||.teboentenepnbebe felbe iop'tfi)oebtiD(lebe Tjoo?ftfeebe Sfitte ban <6uacantie MIm loten catificecen/ mttsibienbaecaDfolutelöcit alle be becfeetfiecijept ban be ©?eebe foo boo? Öawn iStact aljï bte ban fijne ifêaieflept aenjDangt» 't ^ss ittOtte tonftbemen batgaec epgentnteceflfiaecntet utìnbci; oblt0eei;t/ aljJbe fcDulbttgept'tgeenelDaece 3|.3^.aenben meecoBemelten Heer Marquis, met fulclien |lantba(ltci)ept en toucage belooft Rebben te l)olD?ett0en/boo?bten fijne €iccellentie op'ttnptiit ban befdbe tficte al'tgeene pngeiant enbe befen ^toet iiegcecbe/ Deeft oebaen. «iBebaen tn ben Hage ben (liii 3!unp 1668. 3®aiï «©eteftent G a μ a r r a.
3|ct ^ïtcactuptbett 25?tefban b'ï^cec Molina, toacr ban b'=^eci; 3fimba(Tabeuc in fijn 3iöemo?ie gBe^ toagD maecht / Uipbe aliS bolgBt :
Exiraiï d'un Artide de Lettre de Man- fteur le Comte de bolina ^ efcrite a fin ExcellenceMonfieur l'Ambaffadeur d E- fpaignedeLondresle 18. de ^May 16Ö8.
VOftre Excellence trouvera icy jointe la Copie de l'Artide Secret que Milord Arlingten, & les Am- baflàdqursdesProvin.cesUniesj m'ont commu- ^que, corame je l'en ay adverty par ma precedente, dontilseiboienttombezd'accord avantquede figner Je tratte dé la Triple Ligue, que j'envoyera aalE a vo- Itre Excellence auilì toft que j'en auray un copie, & quoy que dans ledic Artide ils difent, que l'on oflFert a ^«frfilaquantice y fpecifiée avec mon confeot^tnenc, celtunetiiiwperi,, Sa artifici àt Moni, U,i,man ^ afin
»|(tf
Ìuntit
jlnflüa
jwitn
Wbfn
CPBSii
j .....νΛ.. uuii
ae noui cngager d'autant plus, a ce que fa Majefte n'y apporre aucune difficuìte, par ceqne touteslesfois fPfUjJBlowiveavi parler, afin que je defignerois la |
quantite que l'on devroitdonner ,je leur ayrefpondn, löSS» qu'ils fiflenten forte qaeMonf. le Comte de Déene ■n' ' ">' s'ajufta a une forame raifonnable, & qu'il n'eftoit pas jufte, que nons payerons ftuh hs fubfiits jsoar le temps paffe, & que quanc a l'aiTeurance de la fatisfaftion, jtì n'en pouvois ofirir aacunejufquesa ce que j'avois rei- ponfe de fa Maj, ou de Mr, le Marpais, ny m'engager danscette Negotiation pàrce que j'avois ieuiemenc pouvoirpourtraitteravec Monf. le Comte de Dbonày &qa'ilavoitdeclarc, qa'il n'avoitpas encore regeu d'ordres ponr le pouvoir faire, m'eftant confijme par les efcrits qtìe voftre Excel, aefte Cervie de m'envflyetj qu'il y a de fabtis dans les rapports que ledit Sr, M»er- manz fait a fes Maiftres, parce qu'il y baptife quel·» quesnnesdefes Propofitions, commefijeles avoic iaites, comme j'en informerois plus particulieremenc voftre Excel, fi le temps me le permetto! t*
Extract vati een Artìjckel uyt den Heer Grave van Molina fyn briefghefchreven ,aenfyn Excell. dea Heer Ambaffadeur van Spangien, uyt Londen den i8.Mayi5ö8.
U€]ccellentie fai be Copie ban*t fecrete ^trtijcfiel 't gene Milord Ariingcon, en b'ifimbaffabeucsi ban be ©ereentcBbe igebetlauben mp getomi municeettBebben / Btec bp geboegBtbinben / gelijcii ic& bp mönc boo?gaenbe Btec te fiennen gc0cben Bebbe crtbeteb?eben toare booi'ttcecftcnenbanbe 3(llliantiebetfooBaetltc6be Copie baec ban Babbeu be felbe foube toefenben/ Boetoel3Pin'tfclbe Mttgcf ftel feggen/ batmenaen Swedenmctmjn behjtfs Itnge geoffect Beeft be beeljjept baecrn ööefpecifïteert: 'tgeene niet aliÌÌ een beb?tegecie enactificte ban ben Jgeec Meerman entsS/ omonsStemeectcengagcwn/ en bat fljnejpajefleptbaec in geen biffitultepten bon^ be Betfdbete actommoberen ; om bat fo bicbbjiiiü al^ fp mön Bebben Bomen fpjeBen / op Bet baft flelien beu quantitópt Bet geene men beBöojbe te geben / icB Baec antbioo?be/ batfp Bet in fultBec boegen foube maöen/ bat ben Cicabe ban Dhona fig met een r ebdijcBe fom:" metebiebenfieOK/ enBetntet cebilijcit en toa^bat top be fubftbien banben gBepaffeecben tjjbt fouben be^^ talen; aengaenbe b'aflTeucantiebanbefatiiSfactteitrf en Bonbe in geenigetlep toijfe foflbec ban fijne iKajefl. of ben Heer Marquis fontfijngen aen Bem betoben ( ηοφ «ttijtt fdben in befellegotiatie engageten/ mibtji bien mp geenanbeceiKacBten toajsgegeben ban met ben 3|eece<!5?abe tetractecen / bte mp becRlaerbebat Bp nocBgeen o?b?eom'tfd[bete boenBabbcj mtf jpnbebooi'tfcBiöbenbana ^wdlentie bebefïicBt/ battec gcoote mifbecflanben in be. lïappo^ten 33η bie ben gefepben ï|eec Meerman aen fijn Meeflk gebaert ïjeeft/ in't fleUen ban eenige ban fijne pjopofitien / of tcBbefelbegBebaenBabbe/ gelijcfticfia Cwdlentie fo ben tgbt't felbe mptoeteetnaecbec fai insmeten.
g&'Jleecen tfimbaffabeuciS ban befen iStaet tot Londen fuloc toegBefonbensönbe/ fcB?eben baefop ben negenden luny be bolgeitìK Klif[ïbe. Ho, Mog, Heerenj
U^o. JIKO. mifTibe ban ben r. befec/ met be ttoeé β® 35plagett/ toaecbanbeeécfle toageencopieban ficctm een memocie / bp b'ïgcei; ^Jmbaffabeui: Gamarra amBofr.· aen a^o. j|iao.gep?efenteert icnb'anbeceenCïtcatt jL® upteen Miffive bpben Cijabeban Molina aen bert tfem, boo?n.i^ee«; Gaman-a gefcBieben/ en aen befelbeiJKei mo?ie geBetBt / bp onjs ontfangen jpnbe / Bebben top niet Bonnen bebjoeben Boe bat Bet mogBelijib isi gBe= toeefl bat ben boo?noembe<i5?abc in be boo?f^ Mm' be fïcBfoo be«e Beeft Bonnen Bupten be Slimiten batt be betamelijcBBept Bonnen emanciperen / bat Bp fom> migefjpten Beeft belieben te pofecen bicectfltpbenbé tegBenjSb'atpecbolBomenbeBenbetoaecBept/ ehbe batmfeecoffenfecenbetecmen/ footoelaenoniSal!$u ïgo. ïBog. Mipiftera a^iec / en befonbedört enbÈ no- minatim aen «nban onti bepben / als in onf^ beubec pecfoonen fo ^ top oo^beelen aén u Ho. iBo. jelf^.
Ëet en ftBeen οηί$ boojtoaei: geen ceben te' Bebben / ombatbeDi^a«nb»fenbe <©oftenc!jtBfcBe Minifters
" ί tnose» |
-ocr page 455-
4i4 SA Κ E Ν van S Τ A E Τ
i668. trtogelijcS ongelucfiifli) sijn /ban Saet fetttim«ntm — omt«ntljettocccBbaniic^paenf(De ^ubfiirfett l»{>
ben Marquis de Caftelrodrigo lUCt «1 ftontlCn ÖOett
öett/öatiiaecomanïietemet ontoaetDcUen gettatiu- teettnioemi toecöen.
^et ijs koel toaec/ öat {jet oeene in 't üoo?f5 «Êjttcact in begin toojtowùt&efuflcnue ban Den Jgeec Uo- linaivùitifci» isi getoeep boo? een getupmm tpbt/ cec bat öe iCriple ©ecDtntentii tss getelicnt/ inaec öoen öejaec&enubeöontietenppen/ enbe öat ùen <©?abe ban Dhona 5aUbjtlïietoeten toat öp ban'toöeljeelc tofKhöaiJtebectoatl)tcn/500ï)eDbeii top gljcen ïiif= putcntectoeceltmeecntòljaecgeOaìi/ncicD obec öc begjoottnge ban be maenöelijrhe ^ommc / öaec ban top tien Dnpfent ïïijjcijaeHjecsS'ss maentsi Daiiijcn afge^ öongen / noci) ober l)ct l&oint {joe / enöe boo? toien öe gefjeele DetaltngD 5ouiie gcfrlneïien.
(φρ toelcfjen boet Ijaec oocïi communicatieettìjcieci tuceiö gegljeben ban ije concepte evtenfie / 300 ban ùe ®«plc Sdlltancte / en ban 't Sïctpc&el ban öe ^ubfi= iiien / bat baec na bacc i$i uptgelicljt / al$s ban be con- cepte ^dte van de defdommagement, betoeltfie begjp? iJcnbe toasü bc gefjeclefo?me ban be Detalinge/met openlating alleen ban be ^omme/op Doope afmen bte mtflcljiennocOtoat lagec 5onbe ftonnen 0?engen/'t toelcfi niet fjeeft toillen toe5en ; enbe bie baecom δρ be «Ooflencijcftje iBinifleciS toebec in 't geDeel baec nae toel ejcpjess iis geacguifeect ; op toeltfie boo?f5 ertenfie bp ijaec bccftlacct ijS / bat5e geen patticu^ ïiece iïcniarqiiesi Dabben/ en aljoo'tacDtecKpben ban 't ©ouboic ijacc ongegualiftceect öielt/ om aliS |©ίηί= iccfo?mecltebelobenöet gfjeen baecobec men met )aeïb00?500beel 0aec particuliere fentimenten be-- angOöe/'teenemaeléenss toasS getooibcn/300 öeeft menecnbagO twee a drie boo? batbe (€riple ©er= öinteniiS toiecbtgeteecftent/op^een boo?tIagij geinfi= (leert/batb'ï|eec4Ei?abc ban Molina ,beg>ouboit DSb om met ^toebeh te ®racteccn/be to£3^gging ban ^iibpbten npt 6?acijt ban't jelbe 3^ouboit bitectelijcö aett j^toeben soube toillen boen/ en bat men joube ac= l)epbentcnepnbeb'%ec<0?abeban Dona ^al.ftc0 tot bie fo?me mebe foube toillen laten bifponetenj 'itoelcB cenfeet innepte boo?pacfj foube getoeefltsün foo men ober be gefjeele faeche ban - ^uUfibien nocfj btfccepantie fjab gcftabt/ gelijcö ooc6 felfis cenigge öagcn nae'tteecfienenbanbe (Cciple ©erbiriteniöbe fclbe J^eecen (©oltenrijtlircöeiBtniietiS aen ben J|eer Ariington enbe óniS berBlaett OeDDen / batter upt ^pangientot 25?u|TelcennotaWeremifeban pen:^ ningen toass gebaen / baer upt be boo?f5 betalinge na öe fiomfte ban Don lan öequaem foube Rtìnnen gSe- Jaonben toerben j mltfgaöec0.ge3ept / batje bebjient- fcDap ban ^tocebenfoo ftooglj eftimeecben/ bat3e meenbcn battet gantsi onnobtcl) toasü getoeeH op eenig tompulfoir tegens <§pangien te benclien ; iae öeölien felfboen spbegonbente mercften bat ben Marquis ton ijaer fentimenten toat bibieerbe/oniSaengeraben iiattop toilben p?ocureccn / bat bp fijn 3iBajc|te»it enbe a i^o. JiBog. baer ober öirect nae Madrid fc9?eben mocljt toerben.
2tlle toeltöe faechen met b'ing?ebienten ban befe liobengcnoembe HSifTibe ban ben €i?abe ban Molina onfeiS oo?beel!S/ niet Deel toel gecompaffeert bonnen toerben ; enbe tertogl bpben boo?nocmben <iEi?abe cpgentlijcli nopt geen pofuive promeffe ali tümbaffai iieurtoaiS gljebaen; bieoocftboo?'tontfang5en ban een genoegfaem Pouboir niet ballabel fionbe gefcftiei iien / maer bat alleen be ^omme enbe bc fi)?me ban allejs bp p?obi(te met beffelfs particulier goebt binben toasi' 6egrootenbeingefcf)icht/ fooijsbaerom oocft inbe 3Ctteaenben .<©?abebart Don» oberggelebert lroo?bebacI)tclijc{t oocftniet göefept/ batter cenigöe fo?mele ©crbintenijS foubejijngebaen/ tnaeralleen
^ttoi folummtio quamitus fubfidiariie ptcunia turn tonfinfté Uomini Legati Èifpanici bic in Angliacmmirantis txprimi
ϋ Jetirminari pctHirit · enbc fjeeft onfejS oo?beel!5 / alle Ijet felbe / ïioetoel baer upt iuridicè boo? een ïïetBtec nicttocl 0eageert&antoerb«n/ ebentoelinbe Mn^ |
fcfiarcbanbe betameiijckheyt, alsalgfjefeponeea foube toerben be rebenban nutttcöept enbe ban ftaet/ ' bie baerinbooibejSpaenfcfie refibeert/ fooecniafie " morieie (©Wigatie gèemaeclit/ gödötfitopbpiijj; lenoocötoel om bierebenbe fclbe met be naemb^ een engagement gijebaptifeert tjebbenj boclj ethtec altoosi metbiebpboeginge/ batbe finale affjomfe aen be toefenbingD ban 't ^onboir bleef actrocljetin· oïnbe baetomisi aen be Croon ^toeben allentijabei! maer belooft goebe ©fpcien bp te b?cngen om be fafie Lp Spangien fmaecftelijcij temacclicn;'ttoelchin b?panb£re termen berbolgljtfoubeijonnentoerben/
airer een formele promeffe gljefcftiet mocfttesijn· <©9eltjch top oocli niet toelDebbenhonnen beg^pped toatben boo?noemben <iS?abeban Molina met be tooo?ben bie ban't «Sttractsijn/ foubmae^ meent Sebben/ alfooöpficfi albaerniet Êlaereneii pliceert/ maer fai Detfelbe/ aljs ijetficftfalonttotni ben/ onttoöffdijc&cben abufijfcnbeirrelebant/ ais Det eerfie / bebonben toerben.
3©P Bebbennietgöemecnt/ bat top bic faetfiefoa ftonben laten paffeeren / fonber aen bc ï^eeren ^ngel? fcBc (Commiffarifen/ bie met onss gcliabicijgïie&ci fijigneert öabben/ enbe bic ïjetcben foo feerraetfit/ ais peittantbanonii/ beton te maecfien/ enbcficöi Oen baeromaen jBilojb Ariïngton baer ban toms municatie gcgeben/ enbe ben felben ï^eerlïcöinbie faecftemebetcnOoocöflengebelgt binbmbc/ enaen; gfjenomen ijebbenbc ficf) baer op rppdijclt te bebenci δέη/ öeeftnaergDcöoubenoberlegtj met fijn jiaajei liept en beboo?noembe3|eeren CommifTarifenons opöebenbeliebcntoetc fenbcnBet 3^apier topielgcl Öiernebenjïgaenbe.
<i5elijc6oochnJn jESajcfiept/ bietopbefen abonöt ten i|oof ontmoeteben / in fubitantic be fclbe berfilai tinge gebaen ftceft; enbe ijeeft baer oocfi bpgeboegöt Det felbc berfdccfi in 't toelcfic top fijn H^ajeflept tosf gc3ept Ocbben gcïjcelijcli tc fullcn bclieben. 3©aermebc/ $c»
©olggt bc ©erlilaringe ban be i^cer Arlington;
MONSIEUR·,
JE ne f^iij β le "Roy, mon Maiflrt, a ea üccafim dt Ure ie . benché a Vefire Excel. Ie pen dt futisfaÌlien qstfi UnjiSH fj^ eufl dt vcir un fretendu Extrail· de la Lettre du Cemlt di Imitlili j Molina « Mr. Don Eftevan de Gamarra, JmbalJadeur fite d'Efpaigtie Λ la Haje, ΰ prefentè a Mijfieurs les Efttts far^^^ ' ledit Amhtffadeur f par ce que ladedans fa Majefl'e avtu jue Voftre Excell, efi taxie d'une fante { fiteUe ββαϊί ) dietfit Miniflres deivent efire egalement ceupables avec vtns : Ainfi l'intenthn defi Majefte efiitt de recemmandir a Vejlrt ExdBt defacrifier vejlre refentinunt à fes infances , ^ de trnus exca· fer d'en parler en micune fàp» λ frefent ; Et j^aj fubjeS Λ crcire que quand l'affaire viendra à eHrt efclaircie , il [everta que ttluy qui a tradait les Papiers de De» Eflcran de Ga- marra i la Hayey fe trsuvera Ie feul ciapaiUt enfaifant parler le Comte de Molina dans la traduSi^n tent autremmt quii nafait dans fi Littre , puifque Udit Cmte m' aprtlifii qu'in luy afait grand tort en changeant les termes de fa liMWj ce qu'il tn'effraitie jttflifterenme monflrantla Copiid»t>sfi Secretaire.
J'ay creUj Minfieur, devoir mander tont cecy aV,ExceS, par avance poHr veus tfler en partie de la feine que cettt ιφ*'" re V0US a denne avec raifon, Ö pour avoir efle tefmiia muhen- tiquedubon , ftncere^. droit Precedi de Vcftre Excell, dans totttes les Negetiatiens, qu'etteaa» icy y ^ de la fitisfaSiil» commme que leRoy mm Maifire, Ö t'^ifii -Mréi/Jr»'? ont eti de puis Ie cemmancementjufqHe β la fin, J*fitifi
MONSIEÜS, De Veftrt Bxcelleme
LeTrtshMinihSnviteur. Sigai
AELIN^TOK f^tlt |
-ocr page 456-
en O O R L O Gà Λ en'Veertighfle hoetk 4Ì5
jvlyn Heerj
I' <£& en toert m«t of öe «iÌonìtteB mijn iÉee(l<c/Öeeft grafie gcDatrt oen utoe lentie montieliniïlj te ^oficn : öe toepnioe fatijifactte We Ijp Ijatuse te ften 'tac»?etenDeeciie<Êrn;act/upt öen Ij^ief bantien<0t:abe
tiait Molina, 36» ben J^eeC Don Eftavan de Gamarra,
«inöairaticuc Ijan ^pangten in öen J^agc aefon&en / rrt IiP öcn öefepöen Sllmtiaffaiieut: aen öe Jgeccen ten mits fijne IKajeflept öamnne Deeft
aelleti öat iito «ÊjcceUentie ijS befcDulöigt met een fau^ te/tn'ttoelthe (foo'ttoaiS) fijne iBinifiecsi «iet uto rtfielörtflDtft öa··'»^ w fcljultiigö 3Ün : foo toajS öe iiumtie ban 3i)ne JIKaieflept aen uto «Êjccellentte te tecommanöeren / uto Bettcnleet acn ïiefe inflantien teoffaencn u te eiccufecen in cenigeclep toijfe tcgïjen= luoo?i«gïJöaci:bantefi)?eften. Sjcft Den fiiöject te oeloobeii öat toanneec öe faecfee in 't Itcöt fiomt / meii Ik (ïfn öat öie geme öie öe papiecen ban Don Eftavan de Gatnarra in öen J|age Ijeeft obecgïjcret alleen fcfiuli Diafjoiljebonöenfaltotiiüen/ boenöe &cn(©cabeban Molina in fijne obecfettinne anöeciS alss in fijnen b^ief ftjefienj öoo? öien öen gcfepöen <©rabe mp becftlaert licÉft/öatmenijcm in'tbecanöecenöectecmen ban (ijncni)?tefgróótongclijcft öeöe/ 'ttoelcBDp offett te Dccbe&igöen öooj'ttöonen ùet; Copie in fijne ^ecce-
' .flip Deeft goct geöacrjt/ mijn J^eec/ fcDulöig te fijn/ iiOiiicileime'tfelbe Dpp?obifie te laten toeten/ om ccngcbccltebanöe moepteöiein öefe faöe mctceöen DccftbeïOOifaccftttoegD te nemen / om öat icft Dlyp ftdijtli öctiipge ïjeb gljetoeefi ban 't goet/ opccrtjt / en wf[)tcl)ebo?bewngi)c ban uto «Swellentie in alle öe ^fgotiatic/totöefei; tijt/enöebanöe gfiemeeite faj riiSfattie öie öen Coninglj mijn |tÖee|lcc en alle jijne jlfiimliecii ban Det begin tot Det epnöe öaec in geljaöt Ι)Λη. Slrfiben
pijn Jiecc/ ban utoe «Èvcellentie öen ootmóéöigen ilienaci;. Was Getekent Arlincton.
^m vyfthienden, tiS ftp gaec HSog: goet 0ije= btintienö'jleecen^m&affaöeuc^ban öefen ^taetin <Sii0cIant aen teftO?ijben/ öat9aec€ö.enö£n€oi mngpan (0?oot Biittannien fouöcn Beliben beftent tcmaetljcn/ öatöaei; igo: llSog: tegentoOo?öiclj / bec^ mit!Söenb?eöetuffiÖen öeïitoningfjenban Vranck- rijck en Spaigne niet alleen gDefiooten enöe gBetatifïi teert/maecoocË alommegepubliceect toaiS/en öat obcrfulcfisi öeoo?faecft guam te ceffecen/ toaecom toeöecjijöts met gfiemeen tontett confiöecat)Ie©lootc toeolietufltoaecen/ tottet litcntiecenenöeöiflblbecen ban jaec ©loote gerefolbeect fouöen ïjeDben; ten toace öefdbeban fiaecplicftt gï)eoo?öeeltDaböen/ alboocen fultlisiteöoen/ öaec'obec naeöec metfijneiHajellept te toncectecen/ met becfoetfi otnöeflelf^ fentiment omtrent i)et aenöouöen ofte licentiecen ban toeöeci 3i)tii©lootentemogöenbec(laen/ opöat oocft tottet öifliilbecen ban öefelbe ©looten met gelijth concecten Demeen goetbinöen o0cp?eceöeert moefle toecöen. ^aeï^o:|iaog:Daei;toebet:bai:en fooQaejl öoettlijcfi ftljiijbenöe omalljiecte öienenfultfeii enöeöaec tbegtio^tie/ enöe toiect giet: ban ejctcact gefonöenaen alieöeCollegien tee 9ibmiïalitept om te ötenen tot iiecfelbecnancDtinge.
^oth fijn öe gemelte i^eeïen ftaecï^oi Jifeoi dxttà' e^lnnaüii ifimUaflìtìjeutiS aengefcö?ebert/ öat / in cai gaet <ε. onöec öe S^nt aiöaec mocöten Bomen te bec- nemmoftet'onöecllaen/öatteceeniglDeöiffecentenof onlujlenftoeefben tuffcBen öe€óningert ban Groot Bnctannienenöe Dennemarckeii, àljSbànfiiWt enöe öaec'tbeBaojöefouöettbecMatcn/ batfegilafitoacen ban tocgDen ftaec ^oi ipo» aüe goeöe offïtiert aert te toenöen / omfotóanigefwebertöe öiffecenten ertöeóni iiiffenm öec goeöe enöe minne te Ijelpen òfropiecen rabe tee neöec leggtien} met Hpboeflingije / öatfe Daec ^o:iteo:banfiacconöecbinöingecn bettitötinöefoo Dae|liioenlijc6 fouöen Debbett beciφttelaetmtoefio^ wen/om aiöieï te öienen fulcfiii enöe öaec 't Beöooiöe. |
3®an0elöi&en kbiett bèì^ee^ bàri Hcükctóró J^a committeert / om upt öen Appelboom, (éitrai ojöinaciii €nbopeban Swedcn te bernemen/ of ÓP ee^ nige confiöecatien fiaööé ijp Öè acte ban Guarantie bart öen getioofen ©?c&e triflïUen Vranckrijck enöe Span- gieni pjoceöetenöe men alfoo in alleg met iommuni^» catie énöe gemeen goetbinöén;
centen àm ginfjD / fcDiebeit ö'j^ecren ^ihbaffaöeut:!^ öen twéé en twinrighfténi Öat fiaec niet alleen öaeÉ ban rtfetji éit toa.ö toeöerbatén / maec öat oocfe upt öe anttooò?io})Jc.ecfiei:ful)ieit öifcOucS getoöfe bpeenii ge ban fijne iféajeliePtjS HSiniflecsi riegeben / Ijaec foij ïjaecöa^jt/fitóeclijcutoaiig&elJleecKen/ öataen Öe boo?rclj?cbé öiflécenten foo ftoaec alOaec niet ett moe|l 80etilt toecöert / aW mi|Tcl)ien «löéCÏS teil toiectbeöucljt^
S|rt<Sngtelantüego(imeit ficö alceöe te jiiepaiieiièii Om öe ^eemacDt te becminöecen / enöe toteCt gefecijt öat öe «itjuipagieban vyftigh fouöe toecöen bermin' öect tot Bet getal ban dertigh <©o^logDj[c|jei)en/öaej: ban nocD eenige na öe Jilüiööiitóiitftlie Étt / enöe mifs fcljien nocötoclecniglje naeöe Weii-indies fouöe gaen/ ÖiceH fouöe in 'tCanael enöe elöeciS hrupfs fen* φβ nieutoe Charles al toeöccont te riigge na Chàttembec5eplt5ijn. , . . ,
Stlitaectoa^tpöittse öebmeit ujii öe Barbados j öatöe^taötbanBridges Kouwne, sijnöe öe cónfi? _ öecabellicplaetfealöaec/met feecbeefc 3®aeccn cn fn"! Coopmanfctjappen/ boo? üet meefïe geöeelte öoo? öen Sf»* bianötbecnielttoasi. , gn®
MonfieurdeRuvignymaetilte(iaet tn be boigent terbjunii öe toeech na Vranckrij ck te bertcethen / enöe totecöen öe ïgéccenTempie, Trcvor enöe Thin.upf Hol- Jindt, Vranckrijck enöé Sweden cefpeCtibdtjCH tOupjS bectoacDt/ Öocöging Sr. Samuel Morland tn öe plaeti fe ban öe laetfle / na Scockhol m.
iSünejiiaaicftcptfouöcpeöeeCoinpagme ban fijtt Regiment ïe peect met thien iïuptcciS becminöecerti ^en fee en twiötighfteh fcDjebeii Öat 3p; Bp alle ot= cafieaenöeïgeecenbanöen Jltaeöé ban füne ligaje^ iiept pbecigö gieucgeectlftaööen ö' ejcpeöitie ban Baec iongtlelBemofcie/iaeiïienöe surename; «gnöefllfoa men öaec meöe Idngiec toeföe aliö jp tod öeitieent öaös öen bat gefcflieben fouöe/fjaööen jp Bienflig9 oo?öeelt nieutoe infiantien te öoi!n / e)t in te g^n eert msemorie/enöeöaecenbobenöaec obec een fpeciai Ie auöientie Dp fijne USajeltept te bccfoctijert / gelijcg öaec öie oocli öei boocigen baegftif getoo?öeti is : fη öé toelcöejpfecieusiDeblJengcinfifieatom eenmael ieit
/b^ wcftmeÉ
.. ........... . ,,-^óeMlen jijnbe/of Bet
oocËnunaöegeflooten b?eöe al meer nooö^aec8e<' lijcBtoasi öe boo?noembe cquipagete cotitìrineceni "ijneiiaaiélleptgöcfepöt/öat Ijp meettöé bat men Öie Öofïen tóel fouöe fionnen menageren/enöi öat gp ban meeiiingetoajEi fijn gCoote ^cgepenaf te bancfien/01 fijne lileene tot een o?öinacie jSerttét;- ©loot Bier enöe örtet in iiee te Boiiöen/ bObiàt vyf a fes
ïo. ifeoö- rtieöe obec eertige ώ^φΛ' [anbtfcïjef
ie ilae öe naibOetónbtfcfte ^ee bdibefeerö»» / maeii « ίΡ epgentìijcft geen perfecte fteritliii gawe/ of öaeÉ op alceeüe petss gcrefolbeert fouöen moovttjijtt,
^eniSiieföiefprte Sfeàjefiept aett beri <iSoiiÌjéCf rieur banSüfename tòt cefhtutie ban bat €]>tónöt op öen negeà cn twiiitighften cpnöeltjcb fc^eef/mfl
alfSttomti
ÈUAMi |
-ocr page 457-
4I6 SAKEN vanSTAET
CHARLES R.
GEtrvawt ttiJi fftlgtlitfde, Wy groeten u fecr, nae- dien wy onfe Brieven van date den acbtfiin van dqfe maent July hebben ghefonden aen den Lord begeerende van hem , dathyaenftontsfal beftellen dat een gheheele ende volkomcne reftitutie gbedaen werde aen de Staten Chenerael van de Ver- eenighde Nederlanden, ofte hare Officieren, van het Lantfchap van Surmamt, van alle hetgeene aldaer was beflagen,aengehouden, endaervan daenvervoert, foo hebben wy verder ghedacht noodigh te wefen aen U oock ons welbehaeghen bekent temaecken: hier mede ftricktelijck belaftende ende ghebiedende, dàt ghy opficht van defen Briefaenftonds fult overgeven ende herftellen, ofte doen overgheven endeherftel- len aen de Staten Generael, hare OiBcieren, ofte an- dere , hare Commiflie hebbende, het Fort gebout in't gemelte Lantfchap Surename, met alle hecGefchut, Wapentuygh ende andere Wapenen daer in en daer toe behoorende, volkomen, geheelijck, ende fonder cenigeverminderingh, ofte ontfücfelingh van dien j hier van en fult ghy niet hebben te mancqueren, voor foo veel als ghy oak indignath hebt te vreefen. Ende op dat ghy dit alfoo foud nakomen, fai uw defen in ghenoeghfaeme verieeckertheydt ende deicharge fyn.
Gegeven in ons Hof tot n'hinbai den neginm tiaintig- Juny fifthn bittdm acht mfejUgb in het tuuiHtighflt laer van onfe Regeeringe, onderftont door ordrc van fyn Majefteyt,
Gcteeckenc
will. Morice.
SUPERSCRIPTIE.
Ach onfe getrouwe ende wel-gheliefde den Gonver- nenr van het Fort Sunname ofte den opperften Commandeur van die plaetfe.
^en fes en twintighften, tettogi git fll ShonÌJ iöflii 5uani ben Gommis Williams ti*^eecen SUmtiaffai
Öeucsi ban ïtefen ^ta«t öeftent maecSett/ öat fijne jfea^ jelicpibommaeljEfgoeiit ecbonlien gaö&e/öBn ^eec Tempie te selaffen cm tntetJmgeöagen na fonanti têbeoteiften/eniieïiat ilSito?ö Ariingtdn gemeent Ratitieban ùe iietameliicl^fteptte 3ϋη om gaec iiaec banteabbecteren.
3®aecoptipBaer0eb?aeaiit3imlJe/lBatbe inficBte tttotgte φη ban bit gaefhge bertcecd/ Deeft fün ge- antbxOQ^bt /bat jget felbe niet anbecs^ foube ficec^ Iien aliei tot onbecgoubinse ban be goebe to^nfìionben- tie tuffcgen be tbiee Natiën.
Hnbeceö baegsi gaf öacc ben J^eer Tempie feifs Ziaecobeceenbiflte/feggenbe bat gem ggelafi toaj^ f^ncepfena ben l|age te fpoebigen / maei; bat W wel te gemoebt fato bat eer Bp tot Londen alte be no' btgeo^b^ei^glie^elt foube De&ben/get met be boo?f5 (Bnecepfenocijaleen toeecfe drie a vier foube moe= tenaenloopeti.
<©'l^eecRuvigny op berieben USaenbàegft fijne öubientiebanaffïDepbt 6p fijne ilSajefiept gegabt Bei)6enbe/ije meteen ï^onirtgïj03!i«c8i ban Green- wich bectrocften op Diepe, gelijcft oocft b' ©eer Eyck- Bof, bie aen 't<Sngelfcl}eJ|of nebeni ffï^eer ban Càmpen ,ban bjegensi be ^tabt ban Hambürgh on^ ttmtb?ie 35arentoa!Sgehieeft/fgn affcöepbt banfiji ^e iiaàteflept genomen geeft.
Daniel Harway maec6tefïc0gcceetombantoei om bie^coon tot Coftantl^opolen aen be Ottoman- jptoite te gaen refïbêren. Φ'%βΓΤΓ03νοΓί)ΕίΐηΜ6ΐΒβ6ί6 OOÖI ban Parijs tot Londen aen giretomöt. saejsete ^en^rtigftcnjijn be i^eecen ailmttaffaöeuciï op ftefoie- 't toert» ban Sarenatne fiomcn fpieetfeen be 3^eeren nt# aro- Aiiglefeyenbe Morice, becWaercnbÈ tàttec wpt be Sne- 5®àrDabo$! 29?ieben toaren n^ortiat bàn Herry Wii- i9ngby,mtfbenb«batbeo?wfÌbanftine M^ept
Wef
«an <6h-
selant
eenbc
45ouUec-
tieuc (φ
j&udna-
iRetat
nflttutic
Ken9ec
felbe ara
»tren
Jbtaet. |
totrelittutkbanbe boo?noeitibe Colonieaïöaec am geltomen/toaten/en bat bie gegoojfaem gepacecrt fonbentoerben /niet tegentlaenbe be franfcije acn"" öaecjöbe toepgetia® öleben Ijet geocciipeerbc geSjedte ban öt. Chriftoffëi te cefiitucren; bat fp ^sstm Com» raifTanfenoochtDijberiSaenljaer gohben berl^aren/ bat ftjne iiBa»e(lept0 meeninge toae befcn ^tact tmer in alle raifonnabte fatisifactte te boen gebbeii / m batfpbaerom gelati toacen met gaer te trcbm tn een amicaWe tonfecentie ober b' eptenfie ban ben afte feHbenen25?ief;i©aet batfe ooch mecflen feggen/ ïjatfe berltonben / bat aen be ^ntooonbecen ban surc- name,fonbeconbetfc[)epbi/ bantoat Inatte be L· beoocfimocötensön/gïjetoetben moefte Detcetljt/ bat Saerboo?be capitulatie/bie be felbe ben feften
M3ertfl:.n» fefthicn hondert feven en feftigh mct Abraham KrynflengcmaeciitBabben /toa^ bctkc= gen / enbe ober fulclijS battet öaer na ben inlioube bau
't 3.5. achthien negenthiende 3ïctijc6elen ban 08 obergtfteban Surename bgp gljeflaen tjabt ban Sure- name boo?noemt met alle öaet tranfpojtaöle ΦοΛε^ tenteberttetfienjenlJpgcboloe / bat geen ban (150= bane^erfoonenenbeoSoebercnnu geBouben toarcn tot Surename gBel)?acBttetoecben/bo£ö batfe ebeiii toel bien onbermtnbert mebe becfionben / bat / foo be felbe ©ecfoonen berb?anbt ofte geruineect {jabben pet 't geeiie bat 3p of niet Babben toillen ofte honnen tcanf= po?tcten/bat alle't felbe becgoebet moefie bJOJben/ gelijc&fpoot&berflonbenbat albe fcljaben bte booi Wiiiougbytoegljel)?acl)ttoa0 aen bte geene bie toi Surename Babt öelieben te blijbm loootien/ mebe foju ber onberfcBepbt ban apatie getepareei-t moefï tooji ben / en bat be betblijbenbe ïntooonberiS alleen boo? Baec i^oogB |Bo. fubjecten en niet boo? be becttotliö; ne gereecftent öonbert toojben i enbe bat in bie ftn ge^ b?effeett bienbe te toerben / 't geen b' ï^cecen aimbafi fabewrs in Baer J^apiec/bat 3P op ben naem ban trhv, mnemim gabben obcT gfiegebett in be §. f la pimi in mts cff. gBepjetenbeeet Babben / enbe bat fp (öie co?rectiealleenupt gBefonbert ) aen alle Baecbecbet; jftemariauesibtejpop ben tonceptcn 25?ief fiabbm geöabt / fouben befeteren. onfe BeDBen baec oji ge^ anttooo?t/ bat tertoiil bie ^eeren aen foo beele Bunnct; boojfteltenbeliefben plaetfe te geben/bat ψ groote rebenen Babben om be felbe baer ober te bebantËen; màer bat ^p ber trouben/ bat be felbe l|eeren Baec ooeb niet Qual^tEt fouben afnemen / bat 3P fepben / bat in batgeco^rigeerbepoint begeBeele faecBe reflbeecbe/ enbe bat't felbe ggeenflntiC met j^aer Ia(t obec een enam; toant batBaer l^oogB l®og. becdonben / tee* toijl öe Colonie ban Surename Baer toe öeBoo?be «w
plitiarh jan fammi imperli frfprittatis^ f«IJijjiinis
fo?mb'efpieflrehJoo?ben ban't derde iCctijtM ban 'tBredafche i€cactaet /bat baecom ootB alle bef' felfiö 3irttooonberii / fonber onberfcBepbt ban l^atie l Baecfubiectentoaeren/ebeneenögelijcB be felbe ben twintighften iBep ban 't berleben ^aer getoeefl toa= ren/aisitoanneecbe felbe «iSm^in een afifolute onbeöiantgBept ban Baer ïloogB |Mog. obec gegaen «jnbe ; en upt een gcoote goetBept Bare <i5oebecen aen Baer gelaten toefenbe/niet en bermocBten nae be be&enbeconfiumen ban bie (©itartteren of met j^re ^ecfoonen/of met Bacte «©oebecen tebectcefiieti/ fonber baec toe alboorcnjs becBcegentefiêbBert een tO' tale toefiemminge ban Baer ^ouberaitten of beffelfss gemagBtigBbej «Ênbetoatbe geallegcàbe capitulaf^ tic BdangBbe/ bat befe qne|iie niet na be felbe/ alsi nu/ naer be gemaecfitcn b?ebe/ niet meet te paffe Bomen^ be / maer na b' airticulen ban 't Bredafche (Crflttaet gebeciiieert rtioefi toti?ben ; €nbe als al fbnbec be toaerBeitenBetgoeberesBt ban be BöogBgeöatBte ^jóbtnciecepjejubiöetert/befefaecfte naer be boo?' fcfeebe capitulatie moefie b)o?ben af gebaen/battjc ban notoir toajS/ battet achthiende enbe n^enthiende ictijcfed alleen fpjacB ban bie gintootmberif w
feibeect miiCBtenfiebben àenflonbSMabebecobeci^ i^He 9irtöcBH eaer |
-ocr page 458-
tirttWijti' mtopaeitiuam/ nteb^?ac9t/ ftathe ^ntooontieciS ban Surename, irte iiaec öc berotomit»
' ftóeÖP Krynffengöeöam/ altioecgfieKcbmtoacen/ mcitantiite facultept boo? öajc Daii&cti gUecefccbeett Srffpïiaec nacerefolbcccn mocütónte becttetften/ SmalUeitom Baer Ooeöecen te moööenbcctoopen / intte met Den Ρ?ϋ!ί öaec ban cöcp?oteöeect Dteiten tc naett j «t bat bat toas bc cecDte fm ban't boo?fc{)?ebc vyfdeSictijcfiel/ Wjibenbe ecDter m fulc&en gtjebal öc (iiocbiccn ban Wiiiougby, aljs baec beplaetfegeen Domicilie Qljefiabt ijetiDenbe/ enbe bananbeceban ticfclbcnatupce/ bolgUensìftct laetfle sSebeelteban't derde StÉtiicftel/ tenbe0oebe banbe gfjemclte bmcii gOeconfifquecct/ enbe fultliiS onbecftoopDaec. ginmcris enbe in allen geballe/ bat aen bie Sintoooni iwriSrtict bipgijeftaen Ijabtopbe pecfuaften oföjcp- flcmenten ban beboojnoeiitbe Wiiiougby te bectceci ftcn/ bcclmtnbattet öÖcoo?loftfoube5pn gijetoeeft flcniiCttb£«o?noemDett vviiiougby ijefdijeteboen/ of iicgjiitoooubccsf afte öalen/ entnmtbbelisbecoloi nic sngfjccellitucect te laten om Oet boojfc9?ebe bcc- tmfiöafï boojte factlttetert; macc batïn allen gfjc- baIleiiebao?fcB?ebc Colonie ilicoopöe ejcèibtttebau 't open J^atent fiab moeteit obcc gljelebect too?ïien/eti= bcïiit alfoanbe boo?nocmbe ^ntooonbecss foo fpte möc Ijabbe mogen too^ben te totflen bectccc iicn/ ijhrc Ijiiöiifn moeten abb^eflfecen aen ben ^fleöerlantfcOeti <0oiibcmeut / enbe ban be felbe öe pecmtffie tot ftaec tranfüo?t afte toacljten. €bo£lj bat 51? ( 3|eecen Èaffaoeticii ) öp conclufte nocömael moeften feggen /
bat 5P Öefe laet(ie remarques maec in quantum pm,
tniicljoo? foo beel alö b'Keecen €nq[elftöe iipt b'-3tlL'tti tulen ban be capitulatie öabben öelteben t'acgumen! teren OabbenöpgDebiartiti maec batfpbecftonben bflt&efefaecft niet op b'3Cctijiulen ban be tapitulatie maccrtaeb'tictijculert ban ben bjebe ggetecmineect moclle toj?ben. g^eboomoembe ï^eecen baecop bo?beceepltceeci bc/ Iielieföennietfeecte cotttcaöicccen'tgeenb'onfe iii'tregticbbanbe^oebeccnban Milord Wiiiougby {labbengöefepbt/ maec Delieben fort enbe fermate pcr(ï|icren bp Dct becbece ban öaec fujienue, boc& be^ Swiiett ebenüjel/ bat niet alleen Henry Willougby, nm· oocli be pacttculiece (©uMbecnein; ban Surena- me aen fjetopen patent ban föne iiHajejlept öabbe 60ljoo?en te befetecen ; fonbec op eenigfje naeciiece oy- liji/bantoie'toocft foubemogfjenjijn/reflepte te mactfecn. (Snbealfoojpmetben anbecenbecbolgens inliebooifjfaetfiniet totalijcficensi Ronbe toojben/ Rebben b'onfe aengl^enomen becatfonnementen bie teï omtrent ban bepbe jijben toacen Bp gBeb?acOt / toat aenbatfitelflclt te rumineren, enbe meen bacfi twee a drie baecobertoebecomeenji öpbenanbecen tefiomen.
^m negenden July fcSieef ben Coningj^/ gelöifi aen De (©oubecneucban Surename, ootft ben bolge»» ben 35jief aen Jpl^ilO?b Willougby :
Charles R.
Sjiif Q Eff Getrsuwe tnde Wil-gtliefdt. Wjgmun Ufetr. Na- gheinformeertfyndoor Brieven van de Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden
ioii@ll< |
liugiip" ende by der felver Extraordinaris Ambafladeurs aen «igatn- oiw Hof refidcrende, dat in <ie faecke van Surttumu, fin" S'^y U Soon den Luytenant Generaci HmJrick mirngij , veele feedken hebc verricht, niet alleen- Jij cknotoirlijckftrydichtcghens het laetfte Tradaet tot S'frfagheilooten, maer oock in onghehoorfaem- «eyt tot nakominghe van onfe opene Brieven, ghege- ven achteriftilgens ende tot uytvoeringe deffelfs ; Soo hebben wy niet konnen onderlaten ons felven daer Vanghevoelichte betoonen, ende verklaren dieswc- ghen dat ghy niets ter Werelt ineermetde Colonie van Surmmnc doen fuft hebben, zedertdatuken- nilTeis ghegevenvan den gheüooten Vrede, ende «•«elfi Artisulea hebtontfangen, benefifensdege- druckte Copie van onfe voorfchreveopené Brieven « ende particulierlijck federtde meergemelte vrede in de Barbados \»ras bekent ghemaeckt, ende ghepubli- ceert. Wy willen u oock feggen, dat u ghenoemde Soon , ende alle die met hem tot Surnamt waren « hebbende het originaci van de meerghemeltc opene Brieyen gefien > geobligeert waren te achtervolghea d'ordres daerinne ghe-exprefleert, welckehetfelvö nietghedaen hebbende > foo fyn fy ( volgens den in- houdt van onfe ghemelte opene Brieven )rechtveer- delijck vervallen in onfe Koninghlijcke indignatii, en- de eyndelijck foo oordeelen wy , dat alle de Goede- ren die ghy, ende uwen voornoemden Soon in de Colonie van Surtname befeten hebt, als de iel ve wierc in genomen, fijn vervolghens de Articulen van den vrede gheconfif4ueert voor de Staten van Zetlandt, ende hoe wel het federt hernomen is, moet werden ghereÜitueeH, uyt krachte van hetghemelde Trac·» taetvan Breda,
Ende diofweghen foo doeti wy u feer ftriiSelijck be- laften ende ghebieden, dat ghy fult beforghen dat al- le de voorichreve Goederen, welcke u voorfchrevd Soon daer van daen heeft vervoert, aldaer weder ful- len werden herstelt, endeindienhy daervan daen vervoert of gheruineert heeft foo veel als den inhoudt IS van leeckere LyfteaenonSgeprefentcert, nament- lijck bottdert acbc tnfi^kb Slaeven, ecAi Suycker-moo- ieaSybondtrtfes tn minücbftucks Vee , endé tm tn ttuin^ ticb du^tnt pont Suycker, dat hy aenftonts rellitutie fai hebben te doen van elck ende yegelijck der voor- fchreve particulanteyten. Maer of het mochte ghe- beurt wefendathy alfulcken meenichte derghefeyde
alshy<
daen heeft vervoert, op poene van onfe alderhoochfta indigniteyt indien hy Ichuldich fai bevonden werdea inghebreecke defenthalventeblijven- Wy begee- ren infghelijcks, dat alle't geene uwen ghenoemdeü Soone, ofeenighc andere veroorfaeckt hebben, dat gebrant ofgerumeert mochte zyη van hoedanighe nature ofte conditie het felve foude moghen wefen ) ofte genomen hebben van die geene die genegen wa- ren om aldaer te verblijven, ende die niet ghenegea waren van wooningh te veranderen uyt hàreneyghe- nen goeden wille, dat ghy fult ordreiÌelien, dar het felve werde gerepareert en herftelt, oftvolkomene fatisfadtie van het felve zy gedaen, ghelijck oock we- gens allefchàden en intereften daer by geleden.
Wy gebieden verders, dat gefamentlijck, met her-* ftellingh van de voornoemde Colonie van ghy het Fort, op de felve gebouwt, fult over geven aen alfulcke Perfoon ofte P^rfoonen, als aen U iiillen vertoonen defe onfe verfeeckerheyt tot dien eyndc ghegeven,
Endewy doen ftridbelijck gelaften, dat alle de bo- vengemekc reparatiegefchiedeoponsEylantvan Bar·* bodes, fonder eenige van de geintereifeerde partyen te remitteren, om hare voldoeninge teioeckenop eeni- ge andere van onfe plantagien.
Ende op de wederom gevinge van gemelte Goede- ren foodanich ghenomen, ende verovert, als voor heen is ghefeyt, iult ghy furneren foo veel Viöuaille ί Vouragie, Hoy, ende andere Provifien tot onder- hout van de Slaven ende het Vee, als noodich fai zyn tot hare reyfe van Barbados tot Sunfumt. Ende ghy fult oockfulckerwys aldaer, voor haer vertreckvol- doeninge doen van de vracht tot hairc overyoeringha aldaer.
Noch verders, indien u voorfeyde Soon daer van daen heeft doen vervoeren fis irtael mintieb duffint Pon- den Suycker aen de Kerck van de ghemelte Colonie toe behoorende ( gelijckgefteÌtisinde Lyilediem/ te vooren is ghekomen ) ioo fult ghy befchicken, dat het felve wederom ghegeven, ende dat daer van be- hoorlijcke fatisfailie aen de felve gedaen werde , ofte foo veel van't felve als daer van is genomen,
Ende ghy itile OQcJt rainbourfcren de vijf ten bmdirt
welcke
cn OORLOG, ack en njeertighjU hoecL 417 |
-ocr page 459-
4^8 SA Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι6θ8. welcke gelicht is op de uyt ende ii»aende Coopman- —— fchappen, zedert den rijdt dat onle ghemelce opene Brieven sldaerzyn ge-exhibeerr.
Ende ten laetften verklaren wy, dat het ons welbe- lugenis, dacghyfulc beftcllen dat ditallesinalleon- fe piancagien (al werden gepubliceerc, dat den eenen yegelijcken fa! vry ftaen, infonderheyt aen die geene die in Srtrjnüwie hebben ghewoont, ende door vrcefe van dreygementen van u genoemde Soon, ofte ee- nige andere Officieren van daerfyη vertrocken j der- waertsvryelijck te mogen fonder eenigen hinder ofte molcitievercrecken ; endewordcu belali voorhem ofte hun te doen dragen de koften van hare derwaerts reyfe, ofte die felfs te dragen.
Van alle ende yegelijckonfergeboden, ende ver- klaringen , verwachten en begeren wy uwe punftue- le nakominghe, endeexadle obfervantie deffelfs, ghelijck ghy onfe hooghlte indignatie moet vreefen : Gegeven ;'» t»s Heftpt Whitebal den achtften My fefthien hondertacht cn feftigh in iet twintichfte Jutrvanonfi Rtgeeringhi, Onderftirit dm ordre va» fijtu Majifttyt, WaS gcceeckent
Will. MiiiK.
S UPEKSCKIPTIE,
Aen onfe feer getrouwe, '.vel-geHefde ifilliam UrJ Wtllougtyof Varbam, Capiteyn Generaci en Opper- fte Gouverneur van onfe Eylanden ghenaemtde Caribifche Eylanden in de Weft-Indieö.
<Dcit 3iföefantbanïie Uepublücöeban Vencticn «tn, tot Londen OÜêC eetlig? toecclietl upt Hollandt gljeftos m6tt/ Deeftmeen btftteùicrùne CùeUaen ù'^eecen MmüaflRjcHCiibanïiereii ^tactljeeftsesebcn/ öaec öetupsöt ïi'erftentenfSi Die öe felUe ïSepuWötfie öatiïie/ boo? tie aoetljept bte f)acc j^QOg]^ Ifòagcnìie aen iie (Φ beDatitOclteüen tebeVoüfeit met aen alle ^e&eclant^ fcDe ^cljeepenteberbietiett eenigge ®tb?ejüof<iEet': toacen boojöe (Cuctlifcije matijtna Canea ober te boecen / cnbe Oeeft ftaec öaec en öoben gOccammuni= teect / bat fiine jKajeliept ban Engeiandt toe gijefept Babt een goebe afllïflcntie aen be boo?fiij?ebe 3ae}jiiblö-- fteteboen/ bp albien anba'c ^iinccn ban €ipifim' rjjcfi baec toe mebe beltefüen te concuceecen / bècfoec- 6enbc bat 3P baec ban aen Daec ï^oogi) itóogenbe ften^ ntófonbetoillengeben.
©p befen tiJbtDeeft fijne H^ajefieiit/ metgoetbtni ben ban be iìibbeciS ban be (©?b2e ban be Jarretiere, Oijecefolbeectb'Jleec Keui:bo?(lban Saxen in befelbe <©2b^e t'affumeten ; (iEnbeiiS bccbolgens Sr. Tho- mas Stiegcns naecDrefden g^efonben/ ommetbe eOebJomiujciie folemnitepten be felbeo?b?e aenfiin JSeucbo?flel. te p?efcntecen.
ifimbaffabeursS / op Oet bectuoutoen bat nacc 3|oogf) .fUSogenbefoubcnfiebbengijecefolbcectop Daec beelmaetó gfjeceita'eect fcljjjjben ban te mogDen i-epatwecen / becfocijten te toeten toatboctfp fouben IjcDDen te ijouben tn't iiptbeclen ban bereecingDen /op ïjaecbectretft teboenaénbe Maiftrede Ceremonies cn anbere bebtenten ban't i^of.
ï^iecopteben twadfden bpfiaec ïgoog H^ogenbc OOctgfjebonbenbeaDemelte ^éecen «gictraojbinaciiS aiinbafrabeuciï t'autöoztfewn/ omme tn'tcegalecen ban be bOO?fcl)iebe Maiftre des Ceremonies, beffelfjS .fBaecfiftiHtfi/ cnbeanbece ^erfoonen banmtnbec aenfien / bic uptiiecntfclje iBinidecS getooon m t'cc<= hennen / acDtecbolgensi 't boozgaenbe gebiuptft / en- beliaecï^o.iHSog.refoUitte ban ben fes en twintich- flen iulyfeftien honderttweeenfeftich , beeeteban 'tHaiHitte betoaten/ betratïnenbe notStanis baec ontcent be ineefïe mefoage, enbe niet ejctebecenbe be ^oinntcban acht dayfent guldens tnalles.
<Ênhealfo€rtaelantbe iKebiattebanbefen j§taet nufjabbe aennïiênomen mbe betfcöHlen ( jjiecboo? oemelt ) bic fijn .ïBaiefiept met Denemarcken mocöt ftcbben / id ban gTieliJtften becjlaen ben ïftomngi) ban iDenncmareken baec ban boo? een beleefben |
laottfiiattete geben/ met betfoecit bat fijne löaiji (lept tot be(Iifljng8ebanbebao?fcö?ebebiffetenten/ ^ enbe tot booibominge ban cene becbece betbipberitina tufffBenöem enbe ben ijeocöfïgemelten iàcningban GrootBrittannien, ftcy mebe toel ÜMlöe iaeten fthp-
ballen/ batbefelbeboo? minnelijtbe intecpofitiew'; be tntecceflïe ban Daec J|ooglj JJiaog. gljetetmineect mocljten taerben i enbe bienbolgenss öaec toe be noöt; gije autljojifatie te betlcenen op ben geenen bie 't fijng IKaielicpt gijdiêben fouöc tot indcuctte enbe uptW cinge ban bcboo?f3 faecftetegebzupcben/ taeclieniii fjiecbanoocliftenniffcgcgebenaen be ï^eecbaiiBea- ningen <Ê)KcaD?binaciii SCmbaffa. banbefen^aet in V ran ckrij ck, mitfgaijcc0 aen ben Keftbent Ie Mai. re,omte1ïcecftentotöecfelbec refpectibe nacicBtin; gfjc/ enbe bJijbccii te bicnen fultösi enbebaec'töei Doo?bcn.
<Dctt negentiende ijï tec ©ecgabecinge notömartis ««μ» boo?t geb?acOt / bat acijtecbolgertii Ijaecü^oogl) nauj ' glienbe ^Iïφltιtiebanben dertichften Mey iejilèen/ boo2be Jgeecen 3llml>alTabeucsS ban befen ^taetiti Engehndt aen ben ï^oningi) albaec communicatie ge* geben getoeed jijnbe ban b'Ulcte ban Guarantie, {jp ofte ban toegfjenDaec ï^oogl) iKog.tenbeöoebebait ben lioningtj van Vranckrijck te paffecen / tot bccs feccliccinge ban be ©?ebe / tuffcösn be Ccoonen bàtt Vranckrijck enbe Spangien jongljft gepoten enbeaetji gegaen / baec op Ijet fentiment ban ben Ooogflgemeli tenïtomngOban Groot Brittannien noci) niet betnei mentoajs/ öebbenbe fijne iKajelleptgccabengcboiti ben baec inne te p^ocebecen met p^eallatile communt·; catte ban be iBinifieciSbanben i^oningfiban Swe- den. 3Baec op gebelibeceett enin acDtmglje gjjmo^ men jijnbe bat be boo?f5 Siete ban Guarantie aen ben i|eec Appelboom, €]cttao?binacis €nbopé baniie Boog0|igöemelte Ccooneal^iec/ tecganben gficflelt toefenbe/ be felbe baec tegDenjs geene confibecatiett öabbegijeBabt/ enbe bat Det ten öoog0(lenbien|litB gljeatljttoiect/ batöoeeecDoe Itebecbeboo?fj lete ban <0uacantie ge*ectcabeect toiect : goet gebon^ ben bat be gemelte ]|eecen €)ctca0?binact ^mbafa^ beucs / ofte bie geene ban be felbe bi e fic0 aen't boo?^ l|of nocij foube blpben onttiouben / te o?bonnecen/ ^ nocDte 'tcacgtenbe finale intentie ban ben ^riin^ van Engeiant baec ontcent ten fpoebic8|iett te betffam met cep?efentatiebattetniet anbeciS alss ban goebe bjucDt foube 3ijn batbeboo?f3 ^cteban <6uetantie Öoe eec Jjoeliebecgepaffeect engeeictcabeect bJiecbt.
iSamaelS Deööen b'feeecen SCmbaff. occafie ge0ab om in een pacticuliece Mubientie ^ iKaj. te bebant» Iten/ batbe felbe belieft Dab aen gaecboo? H^ilo^b Ariington teboenbecWacen/ bat^S· iPaj.be teiie quelle biffecenteu / bie öp met be ifócoon ban Denne- marcken mocljtc Bebben / gecefolbeect fiabbe te (Idlen in Danben ban Baec ïgo. iBog. : gljdijtfe jp oocö aen fijne laaiefiept befienbtgBemaecötBebbat Bet geene baec omtcent bp Baec ^o. jKog. toais goet gebonbeii/ bjdch alleiS bp fijne Iföa jefiept met aengBenaemiiepi opgenomen i^ getoeefi ; boegenbe fnne ilaj. baec 6p/ bat men ban be 3pbe ban Engeiant geenfirttjS gemcent toass eenige aenicpbinge tot nieutoe onlufïen ecgeniS te geben.
^P Bebben oocRbpbefelbeoccafieaenfijne ïBaf, communicatie gegeben ban't geene ben i^eec ban Beu·- ninghea obec be oneffenBeben / bie jiicB tn be epetutie ban Bet ®?eben!S (Ccactaet tufTcfien betweegtoote ®coonen fcBenen opteboen/ Ba«cBabbe belieben tf Bent temaecBen/ mitfgabecssbat men tn Vranck- rijck biebecom eenigBe nieutoe €euipagie fcBeen toillenonbecnement boo?toelcte communicatiefijne .ïlSaieflept BaecB^ancBt flebbenbe/ becBlaecbefeec tebecIangBen/ om te toeten Boe enbe in tont boegöe» Baec 1(0. iBog. beboo?f5 ©jocebupcenbanBet W ban Vranckrijck fouben Bomen op tenemen/ w^" bien bat ï^of baec bp guam te opiniatcecen / ont fijne mefures baecna oocfi eenigfintJS te Bonnen nemen.
USaec 3p Bebben / ale baec ban niet gBetnfo?nteat 5pnbe / fune HBajellept boo? bi« cepfebaet tntKnut
Bon^ |
-ocr page 460-
en OORLOG, ack en njeertighjte boecL· 429
ftiinrtcn bolijocti. ^pe iKajeflejit lielieföe gaec oocfe • tótoW öfltöpijiobifionelc o?&?è palïöesfteecljett - AibansùmfDne ©iftctcnlip
hieljaii ùen Heer van Beuningen möegemenefafte te Zeam/ immititicissùat fijne .flBajefleptpcmantiiifi &ïie tot te ftanfcIjÊ 2iiiitiafTaöi.
gnfieliijcnfsjn lUSaiefleptban selijcfimtn fectcufe Bifentütiige oeoeijen / ofÜ^t »» öcfe toniunctuw ban ritoitenbefaetfieti/ ombecicricpcefpecten/ nfetoo^ baeriniie Ötcnliicfi fou&esünöatben igeec Tempie
Λ-mcmifeiiaeïie ©«reentcfibe iSeberlanijentoatmet imft entte fpoet boojt fetteöe : baer op fijne USajejlept fi£cftMtebent'anttooo?ben/ batöpootft gefteelenije ai bon ijat bet(ian&t toace / cnbe öat Ijp alleii ien fpoe^ Uitlilienfoniie boen becbaerbigen'tgeene totfadltta' tie ijaii bie fate foube fionnen ftwciien, g^at iip bec' bctoocB goeb-gebortbenljabbe/ tot onberfjoubtnglje ban bc 0OCÜC tntelligentte tulTcOen be drie ^taten/bte fuogdutlncDbjasf batigeftelt/ aen't^fban swe- deneen<i£]ctcao?bma«si SCmbaffabcuctefetiben/ ge^ lijcü Ö» oocit obec be ^ecfoon bie niet öte Cöatactec Ita Parijs foube gaen nocïj bjasi belibececenbe.
<£ηβρ bie occafteoocft aen fijne Haiefleptgtrnfitg boo?gcti?agen BeBöcnbe ïjet becfoecti ban be Kttmeci ftcf Honiwood, ^altgci;/öeeftöetgi)eIiic&iiae»:foo faliowbeiniet bjtHenbienen/ bat5pbanf!jne,ìiBaje- (icptöaec ontccnteengoebe toeseggtnge ïjcbbenfion^ (icit bcïfirilgfi; maechenbe nocO fooal biptoatcei (icïie op eme faecfte ( te toeten / öte ban ben gebannen Kievyt ) bte fijne Hajefiept / om fijne interceflte totlle cocb gcernembe ©ei-eenicljbe J^eb'erlanben toatge^ faborifcictliabiie gijeftenj maecbefelbe toasSalDtec pantfifjmet fmaecfieltjcft.
wéeec Meerman, een ban Baec ï|oog8 JKog. flJïtrao^binartó SïmöalTabeuciSaen't Engelfcbe ï|of bte pecintffte toasi gegeben om te mogen repatriecen / jtcftöen feven en twintichften ban Bepöe DaecHSajei jicpten/ 3|ectogBen3l§ectoginnebanJorcq ,ïie^?ini (e Paktyn, enbe anbece aentoefenbe <©?ooten ban bat l^offijn affcfjept genomen / en Oeeft baec in ben anbe^ ren ïiaclj/ alö oocö be nabolgenbe/ gecontinueect
3j»eneeriien Augnili, bioegfjinbe mojgeflonbt/ isiiienïlee»; Meèrmanban Londen Obec Gravefande nai öet ©abeilanbt bectcoc&en ; enbe ban baecafi gebaren op ben derden befesi met Set <0o?Iocli-fcDtp Set Wapen van Leyden, onbec ben CöP. de Ruyèer.
fjet aftoefen banbeeleöooge,!iBtniftei;0/ te ïaniie-toaect om be aBatecen te geb?upc6en / en bat mitermfTcBin ijetilofftcij bibetteecbe met be ^atljt / fooftonben baec genoecljfaem beele faöen (til.
Itel^eecBranc, oEnbopébanfgne j^eucbojneiijci 6cg&00?ïucf)ticïieptban irandenburghaenbat ïi|of/ b'ileecBoreeitnfiaet ïloogftjUaog. naem toefen begroeten/ en genotiftceectbeniaflbiefön €bel0ept San / om met ijen eecfien een cepsf te boen na Beriy η, met p?cfentatte ban alle goebe ©ffictenaentetoeni beit/totöienflbanljaet; iBog.enbe cupebanbe gcnteene Clj?i(lenDcpt.
Φί Commanbeuc Thomas Allen toiert oot6 boen meelis gijeo?bonneectficD fpoebiciiteöegeben naec Portfmout, om met fijn Cfquabje na beiKibbelant- fe ^eete jeplen/ befiaenhe in acht ^cBeepenban ^ojloge enbe drie ©janbecsi / alle toelgemant/enbe toojiten omgetoelteh toeecetegeb?upcBen tegenüte ban Algiers inbienöet toaec mocljte jijn bat ben Con^ fmbaube «Êngelftge spatie albaectoai om benSals 0el)?atljt.
Uenttoeebentöupt Sweden tot Londen aengeSoi tncn bc Ratificatie ban be (€ciple Miantie / op ben nf entwintichften April OUbett (lijl / tUffCÖen be drie
Staten nlbacc getroffen ; enbefJieftöe^^eec ïHeftbimt ban swedenaenben aimbaffabeucbanbefen ^taet BWlittot b'ejcttabttte banbefelbe geeuaUficeectte m ; pee op f)aö flirt jlSajefi^tban iSngelantoibje jpgcben/ batöecatificatieban bat^öijcfi ten fpoei wcoiten itiebefoübetoecben opgemaetftt/ manaue' tenbe nu allien bieban befen^taet. |
banSattficatie banbeferi ^taet mebeopgöimaet&t enbe aen ben ï|eec Sïmbaffabeuc gefonben foube too?* ben/ om tegen bte ban Engelancen s weeden te fion» nenupttoiffelen.
©nbectuffcften tjS be upttotffelingeban öi jSatffÉ^ catte obecbetiEEtpIfc Sfiiiiancietot jonden gljefcljieÉ tUlTcBen Engelandcenbe Sweeden, op bcn fevenden befess / enbe Ijeeft ben ï|eec üïefibent ban sweden aen ben ^mbajfabeui; ban befen ^taet bccMactt 02b?e te Bebben/.om be i%atificatie ban fijnen üoningö nae; Hoilandctescnben/ inbienDaer IBog. mocBten goet btnben / bat be felbe upttoiffelingBe in ben Haga foube gefcBicbeiu
«©cJgeec ^mbaffabeuc ban Portugaei geeft ïip Oi^ cafte ban een bifite/ acnbeï|eet Boreel in'tlangfiö becljaelt be ongcluchen ijem op be cepfe ban ben ^age totbaecbeiegent; ennabemaelfijn €b.betflontbati iiet^tljipHardcrwijck, ifliipitepnN. Naelhouttor Porcfmouch oDrfiomen 3ijnbe/ beeliilcpnbec toasi/ als Bet boojgaenbe / en bat fijn fuite Dejtont in be feftichperfooncn/ öaeconbec tennunjïen tien peti foonenbangnaliteptj enbe bat Ijp in bit faisoenoart 'tfïaeu/ enbe bie toantte guattieuen tionbeop ^ee gBeijoiiben toecbenvyfafes toeec&en: batmebeBei: boo?fcB?ebe ^cftiptoa^beifienbantoepnicB ïtonort enbe ©olcft / enbe bat in be mont ban't Canael gBe- jepttotecbenteficupffenbibecfcBe ®ηκ6εηί toelcfie cebenen Bem SCmbaflaöeu»; Babben betoo^n/om batt fijn jlSaiefïept ban Groot Britcannien tebecfocihctt enbe becbccgen te Bebben een gfootec ^cijip / en bat Bp ^mbafTabeuc gefcB^ebenBabbeaen behboolnoeiti'' benCapitepn Naeihouc, bàtBp/ obecgeset Bebben^ be fijn bolcïicnbe ^SagagieinBctCngelftB ^cljtp/ fïjnecepfenaeBet ©aberlantten ceïHenUonbe boo?£ fetten : toaecöbec ben boo?f5CapitepnNaeihout feci ontflcltfonbefijngctocefi/ enbefeecfterai 26?iefgBe- ftB?eben Bebbenbealbacr: tot Londen, met beele Bae^ fligeenBebi0e<Ê)cp?effien: toaeromben ileec Émi baffabeut: b?efenbe / bat ben boojfs Capitepn in Hol- lant gBeöomenjjjnbe/ mocBte betbec boojtgaeniit fijne |>afTien / b'J|iec Boreel ecnfielijcB becfocDt Beefi batBpBaecJ^o. iKog.fOMbeobecfcBiPbenfijne ©ec;' Blactuge : bat BP i^eet aimbafTabeut ban mepningBe toasftecfïorttna Hoiianctc Beecen/ fooBaeflBp fijne aifaicejS tn Porcugaei foube Bebben bemcBt / enbe bat Bp / niet tegenflaenöe Bp bit jfcegat Harderwijck batt ficB liet gaen / bat oib?e Babbe om Bem toebec na Hoi- laat te bjengen/ öaecoitiniet mocBte toecbengepie^· fumeect altjjbtte toilleit acBtecblpben j ofteeenigQ aenflaenbe misSbecflant tuffcBen bepbe be i^tateii baec mebe te toillen boo?feggen ; te meec / om bat BP fepbebefecepsï metgoeb binbenbanBaeci^ö. Iliiog. ten bellen ban bepbe be ^^tatenonbecnomente jen/ niet tegenfiaenbe fijne gefontBept/ moepel}jcB=i jeptbanbe cepfeenbe jjasacbbanbe (CurcBenBem ulcïijS gBenoecBfaem quamen afte caben ,· maec bat )Po?b?een pecmiffie Babt ban fijne iBajeflept ban GxoocBrictannien, omBcteecfle «ÊngelfcBe ^tBip albaec in Portugaei jijnbe ofte ïtomcnbe / alitf ban te mogen p?e(fen tot fijn toebeclwmile. «©it attjiec boo? benï^eec StmbafTabeuc obecgefcB?eben jijnbe / toiect bp be ©etgabcttngcfomaet: encre-deux opgenomen» ^en iaffaenbe Divan ban AigiersfcB?ebenop be^ fen tijbt aen fijne JlSajellept jtoare felacBten obec bee» lemoepelijcftfieben ontfangBenen gBeleben te Bebben ban be 4Boubecneuc enbe ïïegetinge ban TaDger,meÉ bec3oecB bateenbifcceet ^ecfoon mocBte toetben af» gefonben/ omallemtsibecflanbentecicBten/ enbetit fijnen goeben boodgen fiaet te B^rflellen : ^ne .pa^ jejiept Beeftbefe RlacBten boo?ecn Committélaetert ejcaminecen/ enbe een eicempliace (ïtaffe gBeojbons neert aenöeofTenfeutiS/ enbe bat Bet felbe tetfione boo^een toelbejeplt jfregat ban Bet €fqnab}ebatt ben Commanöeuc milten aen ben Baflacn Divan ban j4lgiers foube toecbenbefeentgcmaecfet» 5®enveerthienden Beeft bjleec Meerman, getoe=
pmEngcIant, ban (öen ileer Boreel |
-ocr page 461-
i668.
430 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
fllttaec ιιοφ geWetoen jtjntie ) aett Sacc jKog. fonti micK itappo?t ge&aen bati 't gene bp Daec in öat iïijcB toas genegotieect tnbe becwcötj oocft öaec nebens obecgdebcitfijitCceìientiadban ben iöonmgü ba» Groot Britcannien,gefc[}?ebenin 't^f tot Withal ben bea-ticnùcn ^lUp leUlebert ftiiö ioci.3®aec op gc- bcUtJsccect jijttùc / Ijcbbcn Ijacc ^o. iBog» ben geineli ben i^ccc Meerman obcc enbc tee faecUe ban be gena- mene nioepte / niitfgaber^ goeben pbec cnbe bigi- lantie / Dp ijeni/tot becepcinnge ban'toogtjmercS ban ben ^taet/ gebaen cnbe betoont : bebancbt j en? beissboouö'tboojfs iScccebentiael tee <©?iffiie ge^ feponeect.
i^'l^eec Colbert, Jpcanfcijctt SCmbaflTabeuc/mi tot Greenwich gcaiTtbeect/btelen b?ecmbe tnfufpecte fpcculatten. ,iBcn fpjacfi beelbat ©iancfecijclt bef^ fepn Datibe oni be (Cciple Stantie t'enecberen / enbe «emjelant boo? giootc beleften cnbc fpenbatien upt bc Pai'tpe te ttecfteii. ïD'i^eci; Boreei Dab baec obec ge^ bifconi-eei't/enbegafm paffant te feennen bat 0aec ï^o. ,J®cig. litatificati^iu opïoegö toass / gelijcli ijem bc felbe OOCÖ op ben acötienben toegehorttentjS / enbe becboiaenjSbeneeìien twiatighften tegen be^toceb- fcOciiptgetoiiTelt: celiewnbe nocD b' upttoiffelingö tegen b' «ÊngeifcDe / bte boen niet geccet toaiS.
Tempie,nu ban b'i^eec Boreei fijn af' fcljept genomen Oeböenöe /enalcebe BechjaectjS bec^
trochen / bp fun.iH^ajeflept ban Groot Brittannien
ooch genonunccft be i|eec Montagu, boenntaelss im= be eerde Efcuyer ban be Jtejninginne ban Engeknt, onitegaenreftbecenaljESHatniflec aen Det ï|of ban Vranckrijck,boo?eec(lmetben Cptel afö <extmi' binatisi «Snbope/om tebecfpoebigen fijn beuti-ecö/ «nbebaecna foube Dp/totParys geitomen 5ünbe/ ontfangen ofte aennemen ben CDacactec aljs SCmbaf^ fabeuc ban fijn naa»e|iept.
ilaec J|o. bonben oocfi goet be dertien Swit- ferfcheCantoDstotijet (Ccipel wcattaet te itobigen/ baec toe toaecnenimbeb'occafie ban Oaec malton; temiemetVranckrijcLjIaebeele confetentien Biec obec met b' ï^eec Bonftetten, ^toitfecfcBe <i0ebepui teecöe / geïjotiben : iji epnbelijtft een ontl»o?p gö^^ maecfitbanfeecftecen 25?iefaen be Cantonsi ; enbe alfoomeninalleiSbJilbeBaenmet concect enbe goet^ hinben ban Engeiant, bjiecb bie aen b' ï^eec antttöa^ fabeuc Boreei tot Londen obecgejlupct/om aen ben Coning te communicecen enbe fijn JSefoIutie obec te fcDzpbentingebolgebantoelcfte la|l fijne iKajeHept beeft gefp?ofien/ betoelcfte baec op geliefbe te anttoooi' ben:batbefcopeningebanI)aec H^og. 5Pbe tòt ïjeboo?f5nobinge enbe abmiflie ban be Switferfche cantons in be boo?f5 «©uacantie / fijne jiSajetlept niet alleen aengenaem enbe toelgeballigö bjajs / maec bat fijne .pajeflept ten felben cpnbe obec eentge bagen aenbenl^eec Tempie o?b?e enbe inftcuctie Sab gege^ ben / ont met Ijaec ï|o. ,ϊΒο, baec obec enbe nodj bec^ bec te fp?elten en teDanbelen.
5ï>en acht en twinrighften^ mo?gensf fijtt ban öaec ©0. JiBog. spbe iiptgetoiffelt be 3Icte ban iSatificatie Obecbe ®riplc ?l!Uiantie/ben vyf en twintighften 9l!p2ilboo?lcbcn tot Londen gefloten / tegen bie ban ben Jüomngj) ban Groot Brittannien ^ enbe jijn be fel· benaec ccaminatic hinc inde Debonben enbe aeiv genomen/toel enbe fonbec eenige ïïemacque /naec Uijl cnbe oubec getooonte. ©bec toeltfie upttoijTelinge b' üeec Boreei bten abont fïïne HSaie(iept geeft toe- fen bebanciien / cnbe gcicgljt gelijclt Bet fijn .i^ajeftept ïiab gelieft in bten tpt f^en HStnijlec / ben ilcec "Tempie, tot bicn epube aen fjaeci|oi JIKo. afte fcfjiCi ïten / enbe bit gcoote toeccù in foo 6o?te tpb tot foo ge^ inendenepnbete belepben/enbeïielpen boltcecRen; cnbe bat baec boo2 foo beel goettf aen bc CDzilieiti Öept toasi toegeli^acljt / bat flp ìllieec 3llmliaffabiuc nu op befc upttoiiTclinge ban fijnen fcöulbigen pltcljt Bab Beoo?bcelt fijne 3iTSaje(iept te bomen bebantöen/tn ben nacm ban Ijaec i^o. iBo. j enbe ban ben i^emel af te Dibben / battet niet alleen een (lantbatiige enbe on^ becii?cccfielijcfieDmibtmocDte5ijn enö? ölpben tw^
©elcfc 3!10 cec- ini",η re.
patiicett tn Doct rappoit acH gacc
ferie
«Santoni genabfat rotb; flCctoli |
fcöen bebjie Staten enbe <!5callieecben:m8ec bf fijn iBajeflept foobanigen ïjeecltjc&en en goeben bjetS ' nocöbecbec met fijnen pbec en J^oningölijcö fijienf beliefbet'aflïffecertertbicigecen/batnotömeec
tentaten en #?inten ban Europa tot öet fdbe oitoit meccfi mocljtentoo?ben gebjacBt/ tot cufie cnb^pf. (iant ban pbec geintecetfeecbe/enbe becfeecftecinoé banbegantfcBe<g:ö2i|lenljept. <©en ÏSoningbatiSwe. denijabopbcupttoiffclingebanbe gebatljte JSatifr catie aen fijne JH^aiefiept ban «iEi?oot iScittannien d ceebe gefcfeeben een 25?ief ban «©ancb - enbe s^lucft- toenfcijinge obec beejctcabitie/cnbe continuatii ban be(€ciple Miantie/betoelcfte ban Engeiant toajjfie- anttooo?t met gelijclte ©fficicn ban bdeeftöeptjgelijtft oocfi Bi^c aen ban befen ^taet toiect gebaen aen aUcbepben.
^esi maenbagljjS ben negen en twintighften fteeft (ίί«ι»„ b' ï^eec Colbert, imbafTabeucban ben ïSoningfj ban 3, Vranckrijck, binnen Londen gcbaeU föne pliWuti Jaa ' Itetnftomfie/opgeBaelt ban Greenwich boo? beVe-tTk^ ftien 25acgc!S ban be Koning/ en boo? ben <!5?abe ban Pooriant,boo?ben(€otocbcfec^tabtotectgccompli= mcnteect upt ben nacm ban föitc 3i®aiefiept/cn met beiS ïioitingsÈ enbe immcbiatclijcft baec nae beji togBsibanJorcksïaacofleenbe baec nae bie ban iie boo?f53§eec3CmbaffabeucColbert ,en notö onwent be veertig anbece/alle met fciS^ccben/ gelepbt tot aenBetllofban benboo2f5%cc 3imbafTabcuc.
'sr Sinbeccn baegBsì Beeftfön «iEïcellentie geBabfiju aubientic bp ben ïSoningB enbe obecgdebect be benbanCcebcntic»
^'S^eccBoreeiisimebe befelbcn%ec SUmliaflTai beuc toefen bectoclBomen/en isi in Bet iSegacb aiü Baec ^0. iBo. |©ini|lec bp ftjn oBicdlentic ontfangcti/ gdepbt/ gc5eten en toebecom geconbuifeecttotaentie iSacoffc met alle bcBoo?lijcfie Ceccmomen / caneö en^ becibilitcpt/gdijcftboo? befen altpb gebjupiBelijcft cnbe getooonlijclt iii gctoeeft»
W i^eec flmbalTabeuc Tempie, op be iKaje ge^ _ accibcectjijnbe/toiectbenigofmeefiec Heflèit geoiif" bonneectaenflontiSbectoacctsStebectcecBen /Bcmtot l^n Rotterdam te tcacteccn/enbe te becnemen toanneec fijn «Smllentie fijn intcebe alöiec begeecbe te iiien.KS" ^enJiofmeedecgafte bennen bat öp al ban Rotter- dambcctcocften/cnbeop benfeven en twintighftea totRijfwyckinde Prins toa.ö gcaccibeectibecfotöt becBalbcn Boe BpBem in't flutti ban befCopcment
foube Bouben. Ï^em toiect gelafl ficB alboocene op ben ®cepn ban b' ]|eec aimbafTabeucf infoimecen/ enöi baec baneenpectinente Epfle aen Baec ^o. iBog. obec te geben 3Cnbecen baegBiS boo? b' i^eec üSaeiit ©enflonnacisstot RijfwyckbejocBtjijnbe/ toiectgott gebonbenBem'SEanbt!$geBup?be l^upfïnge aeti te bieben/omingcbal Bp ban mepninge mo£Bte?ti« fïcB nocB eenige bagen alBiec incognito t' ontöoubcn/ bat tc gebjMpclten tot fijn meefte commobitept : ΦΚ bjiecbt bp Bem geaccepteect.
^en bcctigBlien gaf Bp obec ijzt boIgenb« Cccöiit^ tiad:
Hauts & Puï£ants Seigneurs, Tios bm
KAmiSi tyiUie^ & Cmfederes.
A Yants efté affez henreux pour reüffir dam les foin
x\communs, que nous avons apportezaeftablir
la paix entrenos voifinsj nousavqns lieu d' efpc-
rer, que 1' amitié 6e la bonne intelligence fera defor-
mais par lafibien afFermé entre nous, que ny «
malice des en vieux, ny les autres accidenti, quels
qu'ils puiffent eftre , n'ypourront plus par la gracc
de Dieu apporter le moindre changeinent,& corMC
c'aefteparleChevalierTim^/fqueles premiers fon-
daments de cette Negotiat. ayent cH;é mis chez vous *
öcquevousparoiffiez fort fatisfaits de fa conduittc;
daRS tQutl? mia de fes aöiuresi cerarne nous Γ
■ " " wusjouii |
-ocr page 462-
en OORLOG; a'chten'iJêe^'nghβèl·oècL 43 ί
j-gsjours efte de fa fidelite & fuffifatlce dans les etn- ' oloys '' ^ depuis plufieurs Annees, nous ' avonscreunepouvoiT faire un meilleiirchoixquede faperionne pour Refideraupres de vous,enqualite denoftre AmbaffadeurOrdinairej Charadtere quia tftélongtemps difcontinue parcette Couronne,& quenousavonsvoulu preientement reprendre, pour Marqué particuliere de Teftime que nöus avonspour voftre Amitie, dont nous chercherons par tout les preuves. Ec corame nous avons eu Ie bonheur, avec faide de Dieu, par rappJication de nos communs offices j de rendre la paix à la Chreftieiité dans un tcinps 0Ù l'on s'y pouvoic Ie moins actendrt: Ec qu 'au rette il n'y βίΐ rien qui plus importe au bien commun de nos Eftats & de nos fujers, que de la pouvoir con- ferver ferme & inesbranlable, tious avons donne ex- prelTement en charge a noftre dit Ambafladeurd'en confereravec vous par desvoyes les plus propres & efficaces pour l'efFeduer, & plus particulierement de fongerdesacetheure des moyens pour nous confer- ver la Couronne de Suedt ifimttement unit &aflòciéc dans eet affaire > comme une chofe quiimporce infim- ment au bon fucces qiie nous en efperons cous deux. Surquoy, comme fur toute autre chofe qui pourra toufcher aux interefts communs du Commerce des deux Nations, nous avons fait plainement inftruire noftre dit jimbaflàdeur, auquel nous vous prions de vouloirdonnerde tempsentemps entiere Creancci Priant Dieu au refte de vous conferver, ìlaats Ö Puif- fmts Stighturs j en fa fainte & digne garde.
Efcric a noftre Court a Whitehal ce qumfnfine de Juil- Ict mi/ftx cmt foixwtt huit.
Vep^t bit» Amy
Eiloir Signé
Charles R.
Hooghe ende Mogende Heerenonfe goe- de Vrienden, Geallieerden ende Ghe- confedercerde.
HiEbbenlie egelucfitgö (jenocgö gljetoeeft liatonfe gl^emeene moepten / btetop geiiam gebbenm't maet&enban een balte ©?eïre tufftfjenonfe Ma- öupten foo toel uptocballentiS / nu toillen toï> ijoopen* bat ùe b?ientfcDap en goelje inmitgentie miTcöm oniS bacE ïioo?f(ioba|l ggeflelttsi/öatöe booffiept öcc npWöBenocB eenigijeanJjere acctüenten öoeöieootft ntogen ftjn/ metenfullen öpöe gratie <©obt!ii bm in tminjieemgc becaniiecinge tonnen maetóenj en^ öeöcftjcü f)etïioo?ïicn Ridder Tempie göetoeetl öicïieeiicllc fonliamenten banöefe jgegoiiatfen/ tn uïaniitöeefii: gelept/ en foo't fcöeenbatgiip toel te l)?eticn toaect/ ban'tDelepttiat Dptoonöegebucenbc wfe öanbelmgc/ gelücfetopoocltaltöbtgetoeeflOrf)' wit / boo? fijne göettoutoicöept en fuffifantteöieöp «Πallefijn Simptentoaectn 8p oni feöect eentge Sla- gebtcnt fieeft / foo en ftonöen top geen öetec pee- footi laefen om 6p u al0 onfen i^ibinarisi SfimöafTai neuc tecefibecenj CBatactec bicnu langfieüponfc Ccoonetis opgeftowben é· be toeli&e top toillen öecbat= tcntoteen ~ - . - ..
iïaecaitijbt Wjicftbantegeben. <Ênbealfbtop(meti ter gratie <iEiobtsi ) 't gelucft boo? be applicatie ban on^ Wncene ©ffinen geftabt öeööen / be®^beaen't CiiJiftencjicfe in een tyt alfmen ïiaec't mindop öacdte Ijcuöeii gijcgeben / gljeltjcfi baec niet bienftiget en t.« / DOOi't aftemeene goebt ban onfe Staten en (©nbecba- nen om ùe f^be bafi in en onöetoegelütö te (lellen / foo Jjcübcntopaen onfen gefepben Sllmbaffabeuc lallgei Ccbmommetuö0o?bc riaefteenbefleteegftente coni peren/ om't felbete boltoengen/ en p?tnnpalöc6 Mnbefen ^btaf toel te oberiegggen ombe Iferoon b weden in öefe faetï« öoo? «en petc&e e» bafle ame |
cniie3iffociatie teconfecberen/ 'ttoeïcfttotöetgoet fucces 't geene top öepbc Ijoopen fjeel nooöicB iiS. a®et aengaet öe anbece faethen bie begDeijieene intecellen iiec Commercie ban bepbe be Natiën aengaet top Bebben onfen ^mbaffabeuc ten bollen öaecbanboen inflcuecen/ aenbentodcfien topbibben bantööttot tijbt bolftomen gfteloof.te geben, 3©ρ bibben Φοϊιέ uteconfecbecen/ ^oogeenbe jlogenbeigeeren/ tri (öneïjepligeen toaecbeöetoacingöe. iöefcöiebertirt onjsigofte Whitehalbems-Slunp i6Ó8;
atoengoeiien©?ienbt *
SSaj^geteecbent
Charles R.
i^tt toiect alfo tee <i5?tffie gefeponeert / fonbec bec- beccefolutie.
een en dertighften ifi tec JDetgàbecìngè éetc^ fen be ïïequefle banöcn Hofmeefter Heifelc van Din- ter , enüc iraec ncbens ge - crljibecctöeEölle ban bert ilcec iStiJbec Tempie, (©jiiinattsS aimbaffabeuc ban beniöoningöban Groot irittannien,bei;jocc&enbe boo?tjSbdtl)cmbp anticipatie tet ö.ant giettclt mog^ te toccben be fommc ban bupfent ©linben/ mn öie tett meeden p?ofijte enbe mefnage ban 't Eanbt tegenjs 't aenflaenbe oefcopemcnt ban ben gemelten IQeec 31 m» baftabeuc t' cmplopccen. 3©ae>; op gebelibcceert itin^ ü2/i0gueöt gcbonben te becfoechen b'^^eecen committeecbe iïaben bàn 3|ollant enbe 3©e|t - ΐ^μφ lant/ batOaec <i2ö.be bupfent ©onben bp p?obi(ïe toilben berfcOietenitoelbecffanbe bat bie ^?obintie alle't geene boben be ©o(l ban befcopementen op Ijaed
^JObintieteCjSomme ban twee hoiidert feven ea dertigh duyfent vier en feftig gulben eene flupb. drie pennmg.boo?be(^n loopenben ^ate feftien hondert acht en feftich gecepactieect / foubc fijn betaelt/af® flagöfoubeflcec&enaenbe honderc duyfent. gul. bie be toelgemelte ^?obincte maenbeljiiè ten <Comptoi= ce ban ben entfangec €ienecael lacob van Volbergen moed foucnccen / enbe be «©uitantien bien aengaenbe te geben / albaet; boo? itaec geit mocöten toecben ebeti gelebet;t;«$ullenbebefelbe<(Buttantien bp be meec^ gemelte0?obincie in ben aendaenbcn ijacc feftien honden nc;gen en feftich toebCC met COntailt geit toO?i ben ingelod/mitji Bet beloop ban bienfjaec al.« baii balibecenbe/inminbenngebanben^^odban be be? fcopementen bie op ben ^taet ban oDo^loge boo? 't felbe flaec toeberom alsS boo? befen loopenben 218= ce tot drie honderc duyfent ©onb.foube toojben gepe^ tittoneecti
(Cot alleis toajS nu be bolftomen oib?c gedelt / eboc^ b' ^eec SCmbafTabeuc öeeftfijn publptite receptie ge^ lieben te tcainecen tot ben feventiende Septemb.
<©efe €ngelfcBe Sfimbaffabe gaf ijiec een bBonbe^, ce acBtingDe/ aljs teefenbc ( gelijcli be ccebentie-biief ban b' ^eec Tempie lupbe ) une Charailere qiii avoic eftè lougtelnps difcoutinué par cette Couron- ne, &c. enbe in becbaetfoo fjab men ijiec febectbc i^eec Carleton nopt &oningljlijcfte €ngclfcije 3i!mbafa fabeuc geften / becoojfaecht boo? be ïSêfoliittcbicm^ int 't ^aec feftien hondert fes en twintigh alftiec nami ban geen (SngelfcBe 2llmb«ffabeuc0 meer, in ben Jüiaeii ^elTie te geben/gelijc&5P febect Bet ^aec vijftien hondert vyf en tachtich enbe beobectomfte ban Ley- cefter tot bien tijbt toe Bebben geBab. SIcft fjeb geoo?; gS beelt niet buptenp?apoodealf)iec te bonnen infccecen Bet geene boenmaeli8bpBaecl^o.|©og. in bit toecih ^'ÏSL ijïgebaen/als jijnbe nopt toel ampd genoegö in 'tlicötgeb?atBt. fimm«t:
i|et i0 banfulcic : bat Baec iBog* op b' tnjÉani «n , tien ban b'ï^eecen ban ï|ollantoo?belcnbe bat be ce^ K^ni ben / toaec upt bp Engeiant befe p?ctenfie genomen en aew er* toegedaentoasi/ quam te ceiTecen/ali! 3{jnbe nocB «©oubecneuc ban befe 3^?obincien/,no<Steooc68eene
eautionaire Steden baectnne fie&Benbe |
-ocr page 463-
431 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1668, twBtkiiften l^'àect fefthien hondertfeseiirwintich —ii— iprt&àijtR tjefiBen göetomrnttteectiïe Randt- wijck, C'ats, ilntwerpen, Beaumont, Hertevelt, Oolierzee, ettbe SchaflFer, omte eFàmfttWett Ùe legérttljept ban öe SefiSe, öie ù'^mbiffiiìicntiibart Engelant tot ttofij toe ïii bat Staeiï ban ;@tate göeöaöt Daööih / en toaet op ine felbe faBe toas &ecu|ïmöe.
fes en twintichften i)e6öengecappö?t£ect /ge- rtamtncccttêDEbbenöe fCrattaten/ met Engelandt booj öefcn tngeöaen ( enöe toaet op iP bebonben Bet»- Dmtie Segie bon üen <engelfcöen Itmbaffabeucin ben itaebtban ^tate gfjefunbeertteain: 3©clcft Jtïtippo?t öoet gijcbonöenii/ bat gijecommuniceect fouöc toojben met fijn óEjecellentteb'l^eec^itnsiban
Orangie bOO? be HeerenCacsen Beaumonc/ enbe bat'si artbécenbaegiijim p?efentte ban fijn €jt:ccllen- tie en bess lïaebtii ban Staten öe faecfte in beltiicratfe foube toccbm gijelcpbt / enbe üaei; op gijecefolbeect te toecbennaa'beöooreii.
©en acht en twintichften, jvjube bpbe ï|eecen Cats ertBeaumont cappojtgebaenbanbeCottfeteni tte met fijne «ÈfcellentiegeiKiuben/ bolgi^ebcfe p naleiïefolutie:
Extra£iujthet Regifler der Secrete Refi' lutienvande Ho. OÜog. Heeren Staten Generaelder Vereeni^de Nederlanden.
De Heeren C*ti cnde Β6λ«»»«»», ghecommuni-
......_ ..O . . . .
®eee«
ban'ifatt A-/ceert hebbende met fijn Exceì]e"ntie deghcle- l?o· ^0.' gentheyt van de Seffie van den Engelfchen jlm- Weneen* baffadeur in den Raedt van State, hebben gerappor- Katirte. jgg^j jjg fgjye ^y η Exceliencie vifel goet vint dat by defe gelegencheyt vandekomftevan eenen nieuwen jlmbaiTaaeur het Landt geftelt werdein voorige vry- heyt, fonder den fel ven Ambafladeur t'admitteren in den Raedt van State ; dan oordeelt nodich tezyn by aldien haer Hoogh Mog. van meeningeïijn 'tfelve . by de hant te nemen ,· dat in fulcken gheval daer toe bondighe Refolutie moet werden ghenomen, ende vaftghcftelt> dat men de faecke ftaende wil houden, fonder de felve eens aengevangen zynde daer naer te gh'fferen j 'c welck mede by de Provinciën noodich is geoordeelt ; dan hebben die van Vriifianit ende Stadt tn laniin verklaert geen formele refolutie te konnen nemen , fonder kennifle van hare Principalen, om de faecke op't uycterfte ftaende te houden»
Synde voorts op de faecke ten principale gedelibe- reert, is goet ghevonden den Heer Jtacbimi aente fchry ven, dat hy fyne Majefteyt ende daer 't van noo- den falfyn, by de befte gheleghentheydt voor'tver- treckenvan den nieuwen Ambafladeur herwaerts, beleeifdelijck ende in alle difcretie fai te kennen g'e- vcn,dat defelve Heer Ambafladeur, komende in qualitcyt van Ambafladeur \ gelijck die van Vranckr τψίι iVinititn, cnde van elders, haer Hoi Mog;aen- genaem ende welkom falfyn ,oock bejegent enghe- refpeiléert worden naer behooren, ghelijck fulcks tuflchen Geallieerden betaemt ende ghebruyckelijck is ; maerby aldien fyne Majefteyt foude van meenin- 'ge zyn hem met vorder qaaliteyt te vereeren, om te compareren in de Vergaderinge van den Raedt van State defer Landen ί dat hy in iialcken geval laft hadde fyse Majefteyt t'erinneren dat defelve Seffie,ofce het recht van dien was ge-expireert, ende over fulcx teverfoecken niet qualijcken te willen hemen, dat haer Ho: Mo, van de Admiffie tot vordere SeÌBe haer fouten doen excuferen; daer toe de voorfchreve Heer 'Jomhimi, des noodt fynde, fai moghen allegeren alle de'rëdènen foo van B-nbu als van Stati op dëfélve ma- terie vallende, die hy fai weten te bedentken ; · ende naïriè'ntlij ck foo veel de redenen van Reght aengaet, 'dat degroiidc-redenen, waer op de vöorfchréve Sef- 'Heïn HeilJaere vjftbitn heniirti^f ta »<tótt»jiis.ghein- trodocèért gheweeft, yeghenwoördigh ïa'e^eheel fijriköinériteéèfferen,doordienfijné'Ma|éïtèyf van ^T»iBritiimmn Boch'G»fivirmttr indëfe FfOVificien, |
noch f«»iiiBiiiV« ifta^fl, noch andere redenen Ta a in. .g,, tereflein den Tradtute van den yootfe jaöc vcr- m^lt, alhier meer en iyhebbende, ende.datdaerom"· me ceflerende d' oorfaecke van de voorfr fijjit, jg eiFcdten Van dien mede moeten verftaen werden te cefleren.
Dat het volgende Tradaet van denjare vf/tbitn hn, dtrt acht tn tnegtntigb is komen op te houden metten Oorloge, voJgensd'Hyrgedrackteftipulatiedaer in* ne vermeit.
Dat het Tradtaec van den fis tn fuiintifbfienluBy des jaetsfeflhn bendtTt mht houdende confirmatie van voor- gaen de Tradaten, geen efFedt en heeft geforteerc, alfoo 't felve eerft moefte ftandt grijpen naerhetflay. ten van άζΐψ, die men doen ter tijdt pretendeerde te maecken, van welck Tradaet in 't gheheel nieten is gevallen.
Dat de Ligiu Guaramii vlnno fiftbhtt bandert ntgtn ge- floocen alleenlijck voor de tijdt van de Tri/óf,ende mits die met de expiratie van de felve is komen te cef- feren, hebbende de refpeÖive Konin^n fich niet langer, ais voor dien tijd willen engageren.
Dat Ligue Όφπβνι ende Offtnjiv» in September ftfitn hindert vijfm twintigh geflooten, Van deie rnate·· rienietter Werelten gewaeght, felfs oock niet ia generale termen en renoveert eenige van de voorige Tradaten.
DatbeydedeConingen van FrflBffyycitende Itig,. Ittnt aen de jlmbafladeurs van defen Staet ten tyde van het maecken van de voorfchreve lefte Tra£laten hebben te verftaen gegeven, datter alfdoen wel vrient- fchap maer geen Tradiaten tuflchen de refpeflive Croonen ende defen Scaet meer over en waren,en datdaeromme by nieuwe handelinge moefte werden bekomen 't gene men voor defen Staet van hare Ma- jefteyt meende t'impctreren.
Dat ten dien aeniien 't voorfchreve lefte Tradtaet tot geen van de voorgaende relatyf is gcmaeckt,als fich alleen fubfifterende, ende geen reipedl hebben- de op eenige van de voörgaende.
Datdaeromme fijne Majefteyt van GrM Βγ/μ*»- n>>B geen ander ofte ineerder redenen en heeft , om de Seflie in den Raedt van State defer Landen tepre- tenderen, als fijne Majefteyt van of
tmrekfn foude moghen doen.
Wat aengaet de redenen van StMi die op defe faec- ke in confideratie kornen, doch alleen dienen tot in- * formatie van de Heer Uttbmi, cnde niet om de felve te mogen allegeren, fijn voornamentlijck defe :
Datter niet alleen , maer ooek gheheel
tteiteltg is voor defert Staet, geduyriglijck tot tnjfiüm te hebben een Ambafladeur van een ander Prins.
Dat daer door geheel het^«i»;»»,tot de minfteiwack- hcyt toe , werdt gefuretteert.
Darde faecken buyten, ende de Ïrafo^itim hier litf ow 's Landts daer naer werden gedirigeert.
Dat dit d'eenighe afte is van fupirienteyt van vreem- de Princen over defen vryen Staet,die mitfdien by defe veranderinge dient ge weert.
Dat fulcks by defe occafte niet ghedaen zynde het prejudicie vior tuKuigb is gheleydt.
Dat voor de vrybtj^t van defen Staet by de Voor-Ou- deren foo veel ghedaen zynde, als yeder kennelijck, voor de pofteriteyt niet rerantwoort en foude kon- nen werden, dat men defe occafie verwaerloofde,
Ende of miflchientegens alle defe wichtige ende bondige redenen gheproponeert mochte werden, dat depradtycqueisdebefte uytleghfter van alle Trac- taten. Dat de Heer Ambafladeur Cbarhtm niet alleen naer de MdmftU van de gehipoteqoeerde Steden, maer oock naer het expireren vande Trefve Seffifia den Raedt van Staet is toe geftten,ende mitfdien fij- nen Succeffeur de felve/ì/^» niet en kan; geweygerc werden.
Daer op komt in confideratie,ende fai by defl Heer li^i/mi tot Iblutie ghegeven konnen vierden, dat fulcks isgifiW»r»»rt iade Perfoonvan dcHeer O- ittm if^tfitr mtìhfrmàfimp ^ wdt m dtrittTfxHÜtT,
dewjri |
li'
-ocr page 464-
en OORLOG, ack en^mighpe keek 4i3
• 1 Jiet qualijck foude hebbeü geflàén hem im iturtmìvtrtn-tàasThY foo véel tijdts te voorens ' teddcgefeten jfonderlinge dcwyl men niet en wifie, f hem de Koningh foude willen laten verblijven ^r een korten tijdt; in welcken ge valle het de pyne J^twaert en foude fijn gheweeft,hem te doen bp Len } of voor eeii langher continueren. Dat oock Licks geen reghc en kan geven daer geen en is, ènde dier alle Traftaten cefleren, Daer mede aen de vry- hevtfodaDlge tolerantie niet en kan prejudideren. hln, fW'' /i^'"""" ^fitfnmx peteftatis «in fr«·
^'^aldien oockgetnoveerttaochte werden dathet TraMaet van den Jare ftfiien hmUri vijf tn ttuintigb geen minder afliftentie in en brengt voor defen Scaet, IshetTractaetvan den Jare vijfibitn hindert vijf tn „ji„>i,ende mitfdien uyt »Λβί/ι<)ίί van redenen ge- lijcke efièden in dele faecke moefte produceren. Daer tegens dient, dat het Jefte Tradlaet is een Ingttt Offtn- ÌM ende Difmfivi, ende mitfdien bitte indt obligatoir, jioedanigh niet en was het Traótaet van den Jaére m tachtig: Item, dat by 't voorfchreve lefte Trac- aetgeenilipulatieter Wereltis gemaeckt,teB aen- fien van defe faecken,die nochtans fonder ilipU' latiegeenfintsen kan verftaen werden t'influeren j ende dat mitfdien in gevolge van't voorfz. lefte Trac- taet foodanige pretende komt te cefleren.
5oo oock defe bejegeningh mochte voor komen datbecTraftaetde Annow^Wi» bondtrt acbt tri nt- |i«(i;fi houdt dat het felvePlaetfe fai hebben gheduy- rcnde d'Oorloge , dat de Trefot d' Oorloge alleen Beeft gefufpendeert ende niet wegh genomen, ende iritfdien wederom Oorloge geworden zyndej het voorfchreve Tradlaetis gerevifceert, Daer tegens val- len mede defe confideratien ende folutien, dat'tvoor- fchteve Tradaet perfiml is ge weeft, ende dat de rede- nen van 'c felve, mitfgaders alle de Leden van 'c Trac- taet komen te cefleren, ende dat mitfdien niet ge- ieydten kan worden dat alleen dit poindt tot nadeel van defen Staec, van't geheele Tradaet fóude over blijven ; datter nergens geen rememoratie of nmromt van't voorichreveTra&et en werdf gedaen, gelijck alle tijde voor defen gefchiedtistenregaïrde van de Tia&ten die men in wefen verftaet te hondenj wier toe dan oock Vörder konnen werden geappliceert de redenen hier vooren aen geroert ) ende diegecne die de voorfchreve Heer lioié/m/naer^neygen ken- niffe, als bf continuatie in deRegeeringe ghebleven aynde, tot Voordeel ende dienft van de ielve noch vorder daer by fai weten te voeghen.
I» ©ftamiim leecioachimi, <©?iifna>:is)i SimBafTài Jsurjjanùefm^taetaen'tiengelfrije ï^of/toe αββ^ lutji. foitiiinjijniii/ met 03ti?e al&aic te (ommunicaenj ii«b.f^?eef9pbettfevemhiendea April aen Baet i^oogö «l"|®o.liatepri®opi\ettveerchiendenöaöt0ljeaölj|ef^ iijjf. fwt am ben ïgeec Carieton, foo als Bp iiae^ss te boo^ W'to' rentoastoeijec geSeett upt Vranckryck,enhe öaec ™'»'iwetaeniie i|ectett ïgettoge bati Buckingam enïie it(niif.^conConwey,öetoelc6emeeft ïicfaccten ban Bet «Utfi beöm naep ben ifeoning : ^enl^eere Carieton, öp ìimtoelt6ettbe©eei:Joachimi ftcD meeflbccboesö''
öe/beopentn0Be0fjeBoo?tiieW)enbe/ont|lel&eBem/ TOcnaec bat t)p Bern Btóbe gBefepöt / bat Baec ^oogfjiKog. bectcouben / bat ben iftomngB naec lune gcïecBttöBepbt Baec 3|oogB HSog. intentie toel öefonbartfouïjebmöen/enïieöie niet tegen toefen/ Kpoe: battetecnefeecgrootc eloquentie foube ban "oom toefen/om ben BomngB be booigOecoerbe ^wocteboenfmaec&en/alfoo fijne ilSaieflept feet pw^bwsinfa
wfoufegeiooben/batBp j^ec boo?ttt n)»e eece aen UEcaecBttoiecbt/ betople öefe becanbectnge tofecbt "^"^eafitinbeh ^ban (Sne jiaajefl^t bic bedf l"^o?ïieïanben8abtgebeen/enöeftcB aenfteii ttotö meec te iwen/ban pemant ban fpne WHtotgJöooifatett. ^9n<iÈö.fepbetotbecfcBepï ««nwaUn/ bat Bp geen euabec ti^seBablK gfiei VI. Deel. |
Böo?t feöect Jïat Bi» inEngelanttoasige6omentba/i ìS8§ì öefeüptbetoercöe feec Qnabe effecten fouben boojt ftomen. ©ooieecfl/enfoiibc ben öontngB gantftö geenen 3timüfl|Tabeui: naec Bet Nederland fenben/ rtaec fón betmoeben / enbc met Öe eeclle openinge/ bie Btec ban foube tooiben gebeen / fouben bei^enban öe Rabe alle Bace Betten biin Baec J^oogB SKog» ren. ®e^ectJoachimiurgeeïöeenbetnfi(leetiie Oïi be rebelijcliöeiilJt ban Baec ^oog iBogk «efolutie/
't bjeltöe be ï|eeïen samöaffabeurjS ban Engeiandt feffïe Babben geBabt / toa« ge - eicptceect ; énbe fepbe / bat Bp niet Sonbe naet laten fijnen lafl te bolgen / en® bebcopenin^eaenfijne Haleflept te boeit /betoplé be ^eec Kiliegry flonbtop fijnbectretfi / fuUenbe an» bet? noiBbaec mebe op geBoubenBeöben/ tot baiSp/ Joachimi, Bab mogen Baec i^oogB iBog: tn fiebenci öentiellen /ofbefefaeéentet öewc bp lEifftbe bait Baec^oogB USog; ban boo? Bem monbeltnge aett ffjneilSaiellept foube too?ben geliiacBtv iSijne «Cb? oppofeecbetegen^fijne ceben be contcarte p^actgc^ que/feggenbe/bat Bp naec be redditie banbe Ste- den ban alTcurantie / toajs gcintcobuteect tn bert •Jtaebt/etibé bat BpBabt baec tn gBecontinueect tot fijn berttecfti^in Bet cec(ie Beeft loachimi ^ijn €bt ttotjfNatBtig gemoccfit / Boetoei Bp tentijbebanfijni introbnctie enbe ban oberiebecinge ban be ^teben/ tn Ruflandt toaö / ert ijp Bet bo?ïiecc Dcjegent met be te benen ban be ^nflcuitte. a©ai Bet bolDjengen ban fijf nelafiaengingö/fepbe fijne €b. bnt BP niet geloof= be/batbc3^ei'ciCiiiegry foo Baett foube tepfen/aisi Bp BabbegefecBt/ aengeften bat fijne tnlicMCtte niet geceet/enbeBpnocB niet effen toa0 metten ï^eece Th reforier, fnbe bonbt goebt / bat be l^eec loachìmì Βία: ban foube ftjjeecfien metten i|ertoge / aleet Bt* Betgeb?a£Bteboo?b«nïSoningB/alfooüp be guaébi effcctenfcefcapp?eBenbeecbe.%begeecbebatb'2imi fiaflföbeuE loachimi beft ^ecioge niet foube te Bennen geben/batBp met Bem ban befe faecfte öabbe ge^ i fp?ooc6en / toillenbe be felbe Bouben als of gp bie niet en bjille /eribe be «Conferentie / als of Bi» bïefaengaetti bemetb'aemöalTabeuc m'etBabt gBeconfereect/etti ibeacBtebebatBet niétonbienfligB foube toefen/bat Bp metten ©eece Con wey Bier obeceommuntceecbef bp bentoddfenBpfïtBnocBtenfelben bage Beeft se^ bonben/alfoot^ ben l§eere %rtoge niet Bonbe be^ iiomen. iSgne <2. Boo?befeec b?eemt toe als Bp Bem openinge bebebanBaec iioogBliabö.i5efolutfe/enbe fepbe bat be boo>fc|feebe openinge niet alleenlijcii fou# bebecoo?faecfieneengBemeen mifcontentement niet alleene ban ben ^oningB / betoelcbe onlangBS in ee^ ne 3iUiantie <©ffen(ïbe enbe gp>efenfibe toas gcfio^ men / bie bupren moe(l ten minden bpftien Sjaec / en»: bebanbeïleewnban fpneflaiefiepts iïaebt/maeii ootft ban be gantfcBegBemeente / tegens Baec l^oogö Haog: enbe tegens Baten ^taet / enbe bat gBeBouben foube toojbeit boo? een groote onbancfebaecBepbt / bai Baeri^oogBS^ogBenbe aen befenfeoningUaffncbett een faecfee/ betoelcBe boo? fijn naa jeflept toat fcpeen t^ toefen / Boebtói bie in §aec felben toepnigB impo?teet* be/fooBPfepbe: betojjlbocBöe faecBe ban'tïanbft ntetinbe^ecgabecingBebanbenSïaetban^taten/ maec eibers toierben becBanbelt; bat Baec ì|o: gBenbeBaerej^aienben baec boo? tot 3lpanbeti foube maec&eh enbe Baec bebetitte ©i^anben lupbe boen fp^eetBen/ mitfgabers opinie geben/ bat Baec ^o: jiaogenbe Baec geBeel totlben boegen met Vranck- irijck, 't toelcB gefcBiebenbefouben baer upt groote ,;gematBen bolgen / enbe benl^oningBapparentdiiice irefolutienemen/ omftjn©olcB/Vtoel(6 in bien^ banftaec ]^oogB jiaogenbeteas/ t'Bups te ontirteben^ 'ï&efaecfie ban Amboina foube ooc&Biec.boo? ber* ftoaect too?ben/ betoelcfee fijne <Êb. fepbe bat afipeWert moefltoecbertbooiben tijbt/ ofbatanbas ftoarigi Beben baec upt fouben ontflaen. (^egensfijneasega^ tie«/bar Ba® ^aogö Sïtoöenbetefolutie tod bias gei ^nbeectinrecBteenberebenen/ enbébatbe^bmijïie Ba^ lioog^lllui^enbe moepte foube maetfien mee
Vfaack- |
-ocr page 465-
il '
434 S A Κ Ε Ν van SïT; & E T
-Vranck(ijck, fcpijifjjiw (Sij.ijatftcafBtigec w&enett
.....tjoii ^tatetoawn/ toaecommetìUt gemnobeect tie?
l)00?liete tooilien/ eti&emeecbec oojfaecfie nu/ tan òjSiDit (Scactaet baniïen laece vyfthien hondm vyf en tachtigh toücöe sgemaecht eitöe rtocö in toefen.
toas/ cn&c&attiefiiiiclienbanEngeiantenDcVrancfc -
ijjcktn ceguattibanöae»; J^ooglj iPoö. Wtoerjitoai
mtj tii'«i£ngcircöe baoifien öe&öenöi 'tvoorigeghe- bruyck, öeghelegentheytljanïie Religie eniJe öe ü- tuatic ban Daec Jtaniit / en&e ijp efitmeerte öe fecouti fcn/ betoclcheDaecïgci. m&o0.banEngeiancg8ente' ten enöe öonöen bcctoacDten / meet enöe Ijoosöeu ban beiranfcbe. (gnbealjSb'sembafTabeuc loachimifep. iie / bat öp niet öonbe naec laten ftinen lafl te bolsöen nu benèeew Kiiiegrayoprijn»iatcec6|lonbt/ fepbe töne €b.batljpno£Doecne gjnHcuttieijabbetoeltöe föne foube maeclien / fo» toanneec be Kiiie- gray boo?noeintfoube effen 51)« metten ©eec Tiirefo- lier boo?noemt / toaec naec fijn <£b. foube becnemen. loachirai mocljt onbei-tufftöen aen gaec igoog iBog. fcl)?ijben/cnbe befclbe boo? iioubenbc cebenenbe toelcfie biencn bonben om Ijaeci^o. iKog. te betoegen battccnict en toiecbc gealteteect / enbe inbienbe l^eec Kiiiegrav gijeccet totecbe om te repfen eet ftp anttooo?- beöabt/ öent foube geentijbt ontb?eec6enomboo? fi)n bertcech ben ï^omngF) te fp?eet&enj T©e 3§eec loachimi ïjeeft bacc op becoont battet ïjem niet foube betamen aen Ijacc ï^ooglj jlSogQeitbe upt fgnen naem booi te b^aegljen vcöenen / om te beflcueren Ijaec J^o. iBogbcnbe toel-gfjefonbeecbe cefolutie; ban inbten fijne aib. goebtbonbtcebenen optefleBentegijeniSbe felbe op fijnen naenVljp foube bte obec fenbenj 't taelcfi ï)P fcpbe te fuUen boen. b'^ïmbaffabeuc fepbe Baec 3^oog SBogenbe fultbss niet te bonnen betfeecfee^ een. Con vey fepbe bat b'2fimbaffabeu»: befe fafte oocfi foube communiceren aen be i^ectoge/ aenbetoelcfte öpmotöt bjpelijcBen openbaren'tgeene battuffiöen Bemenbe Convey toajSgöefpioociien. Woonfdagh naecbe tnibbagB toasiÖP gijetoeeft bpbc i^ectogo/ maec j^abgbeen langhe btftouclTen bonnen fjouben / obecmibtliföneiÊxcelfentieen't ge&eele ï^offeecge- tmpefcöeett toajsmetbe faeibenban't Parlement.
openinggebebe ban geer ì|ooggl!I^g.refo° lutie / enbe fepbe bat fijnen Ia|l enbe boo?nemen toas be felbe beftent te maecben aen ben ïioningii / atreebe ïjpöemmetcfielijcbj enbe gaf boo?anttooo?bt/ bat ïict refusi ban be Sefliebeel guaetjSaenbegftemeene übeche foube boen / enbe gcoote intonbententen caufeten/ fullenbe ben ïSoningii fijn ©olcbuptbe agebetlanben reboceten. 35egeerenbe booits / bat gploachirniomget quaebtboo? te bomen/ Dier ban metten Stoninglj niet foube fp?eecöen/booi bat öp aen gaer l^oogl) ,#ag. Dabbe gefcüjeben / mbe naber lalt ontfangóen/öp foube icïiiegrayop Bouben. ^e ^eet loachimi Bonbetoelmercben / batb'eenofb'an- berbanbeboo?rci)?ebe ï^eerenaensijn €mllentie Sabobec gBebiacDt'tgöeene batsp bipben ban Dem loachimi öabben gfleBooiti g^ocijfijn (jSrcellentic b?aegbe ben 3Cmba|TabeuE of lp bie toel mocijte com- municeren aen Cariecon, becflaenbe fijne €]ccelleni tie gelijcb oocb be anbere twee i|eeren / battet beï)oo?= befecreetgefioubentetoerben/ oocbfoobatbe ^eere Carieton ijem op ijupben Dabt gefegt / bat Dp b?eefbe bat befefaetitcinben Hage ergenji mocDte uptlec&en. ^ijnc€b.boegBbetot3ün boorige gDeallegeerbebit felbennocD/ batDaer %oogD JÜ^og. bp conftberatie ban ^tateDen beDoo^ben tcDouben gDebonben aen Engeiandc, ènbe gecne opinie ban becb?eembingc ban befe b?ientfcDap aen pemanbt te geben / om te meer^ ber affiflemie upt Vranckrijck te beftomen / ban toaer Haer l^oogD Hog boo^jalouftefoubentoo^bengDe^ afftfleert meer enbe meer / naer bat gaer ^oog iQog. per meer berbonben Dielben aenbieÉroone/ baer ntenoocbDaer 3|oogD iBogBenbemin foubeacDten naer abbenant bat be felbe fouben af tojjcben ban En. geiant j wbe als Dasï%'ilSog.geDeelfo«befïDepi nm/ benfelbenben boetopbebeelefetten/ betoelcBe fepbe bettnb«re|t« Danbelinggetot p»rij« |
Uüiel gemaecbt toai! in ben bàn Piemont nu, boo?fcD?ebc J^eeteDabnutoeberommegDcreuéte^/ '«I bat op be eer jle cipeningDe bie ban befe faefte fS Ν toerben gebaen/ allebeaffectien banbe fteecen w beniSaebt enbe ban anbere fouben becanberen/iS gefecDt/ bat b'3imbaffabeuc niet geabmitteect w be.nbetotbe Scflie., geene oingelfcöetn bienlìeS Daer J^oogB JBogvfouben blijben / ban bie amtZ baergDetroutot toaren/ enbebooiDebberst nintmw- meer in Engeiandt toebcrom te beeren / alfoeen^' te menicpte Daer baer lieten gDeb?upcfien/ om batni lupben tmagtneerben/ bat fp beter abb?efreliahhm «tbe eicpebitie in Baer fofiicitatten bp bat ïtaeht hm Staten/ b'Sfimbaffabeurbaec SeflieBebbenbe/ftiil toel bat fulcb^ toepnicBljielp/ nacr'tfeggBenbmibi
ï^eereCariecon. 3©pbersifcB?eefte Dcbben fijn utó gBeacBt .Daer ^oogD 3Haog. Det boo?beröaelbeaiZ naecfitelöcb enbe b?eebt boo? te flellen / op bat befrihc getnfb?meert 5ijnbe ban't gBeboden ban be booifcitS be perfonagien/ boo? toiensi Banben(tehJeiwtoi
ben Hertoge enbe ban be i^eer Convey ) eenigc gac- ren Bettoaettg gegaen Dabben / enbe nocB gingen alfe groote faetftenbflnbit «tjib/ Baerlieben confitiira- tienmocDtenoberleggen/ eeraênben Konittglj hm befefaecbe openinge toierbt gebaen/betotjlebeiett Kiiiegray baer toierbt opgBeBoubeit. ïipbetfiiclit baer op naerber flenfcB?ijbinge / enbe 't geene bat μ be felbe belieben foube Bem te bebeelen/ getroutoelM naer te bomen, ©ibbenbe bat Baer loog ïlSoatniit Daer boo?gaenbe naerber aenfcD?ijbingBe niet lanafie toilben befereren/ obermitsS bat na alle apparentieöi aggreatieban benöoningDban Groot Brittannien ban be Sfiüiantie laetfl gemaecbt in ben Hage, fo lan^ ge foube op gBeBouben toerben / om boo?ben écec Kiliegray bertoaetts gaenbe obergeb?acBt te toojtiin.
©enfcvenentwintichften fcB?eef Bp befe naetlitc miflibe.
EiSraH üjt eenen Brief van de Heer Am- baffadeur Joachim ,gefchrevemyt Lon- den den feven en twintichften Kpril feftien hondert fes en twintigh}
HUyden op de middach iïbymy ghekomen„ i Monfieur Vicq, Opper-lClerck vap den Heer g Cenvtj, doorlaftvande Heere Hertoghevan jtaw endeden voornoemden HeereCowiji, en Wm 'heeft my gelevert het ghefchrifte hier nevens gaende ^^ opdeintimatie, foo hy die noemde, dewelckeick had ghedaen aen den Hertoge van de refolatie van U Hoogh Mogende beroerende de Seffitvandea Am- bafladeur van den Koningh van Grett Brittnnnitn in den Raedc van State j waer op de gedachte Hertoge ghecommuniceert hadt met den, Fieere Οηυη voor- noemt , die t' famen my het voorfchreve ghefchrifte toe fonden, op dat daer op, ende op de redenen daer innevervatcet, naerder ghelet, en de voorfchreve Refolutie van den ^mbalTadeur niette admitteren, gediverteert mochte werden, Uwe Ho. Mog. fuUen believen het felfdete overfien, enmy haer goede meeninge daer op te laten weten.
^etfcD?ift iHpbealjS bolgBt:
Ν ne peut, que s'eibahir grandement de figni- Sjirf , fication, que Meflieursles Eftatsont fait psJ^^ 1 leur Ambafladeuf de vouloir maintenant ex- clarel'^lmbaiïadeur de fa Majefté de l'honneur,pirt, ganii». & privauté .ala quelle ont efté admis fucceflivement ^ tousles Ambaffadeurs & -dgents de ceft Eftat, icyde- ^„ιΛ puis ΓΑη 1585·. d'avoir flaet ^ fimct m Uur Cnfiil d'EftatjComme Confeiller en iceluy & Γοη s'eftonne d'aucant plus de veoir celle altiratim foas 5c aa commencement dnregne de fa Majefté laqaelleon croit avoir mieax merité defditi Seigneurs Eftat» qa'iiacuDsdefet Predec^9in-ij üclcRrnv^ tioo''^ |
-ocr page 466-
cn ο OR L OG* Mtèn^èeriÌghfikkscL· 4J5
. defdbjefl de fé confièr en éllé, & de luy ieiidrê !<«· ^"outiemondepreuveecaffeurancede ceftc leur i^fiinceenfaMajeftépourfe maintenir par là en kssrtndeteputationenvers leurs voifins,comme Pi fy%ic,queles mefmes caufes& fondemens,qui ioSoifirent au commencement la prudence de leurs jcceflcurs a admettre les Miniftres de ceft Ellat en leurconfcil, durane encores au jourd'huyj partie des Quelsfontafin que fa Majefté peuc avoir connoif- fance&informationcontinuelle de la condaicte de leurs afiàires j a ce qUe comme elle eft plus intereflee » Du'aiicun autre en leur confervation, & en la gran- jcurde l'afiGflence , qu'elle leurfaid, auflì elle peut ; plus prompcement & vigoareufement refoudre , & poarvoirauxmoyens de leur aififtence , dont on pcutdire, qu'il leur eft refultéplufieursgrandsSc no- tables avantages, tane pour la confticution de leurs àf- fairesDomeftiques,quepour l'eflabltiTement de l'u- nion entre leurs Provincea, ayants d'avantage pour celle Confideration efté partois favorifés au fait de leurs rembotìrfements & accommodez de levées & de renforts de gents de guerre 6t d'armes, comme aüffy foulagezÒc favorifés en leurs/-f/fiiJÖc traficq,ce que iucun autre de leurs voifins n'a fait, & n'euftpeu ny nefauroit faire, & la confideration de cefte eftroi- te Alliance & de la Charge, que prennoit enee fai- fantjLaCouronned'Angleterre de la confervation de leur Eftat, lesauroit mu en telle reputation envers leurs voifins, que la ialoufie , qu'i s en ont tou- fiours eu, leur a caufe de grandes advantages de la part dcceux, qui defiroycnt s'entretenir avec eux , or que icfdita Seigneurs Eftats fecent moinsd' eftime en ceft endroit de fa Majeftè que de fes predeceiTeurs, & fefoucientmoinsde nourrier cefte utile jaloufie en leursvoifinsjoude contitinuercecte obligation en- vetsfa Màjeft. la quelle leur coufte aufly peu qu'elle luyprofìtede peuaelleflcen'eft pourlintereft de ieur Kftat, c'eft chofe dont on ne peut comprendre la raifon ,ny en aucune faffony confentir , que pre- micrement on n'aye veu fur la remonftrance, qui leur en fera faifle, que fans avoir efeard aux grandes & extraordinaires demonftrations, que fa Majeft. leur ifait de fon intime bienvueillance ,ilsdemeurent fcrmes & refolus a luy oflcr ce gage de la mutuelle confiance, qui eft entrtì eux, & la mCttre avec tout le merite de fes grands bienfaits en mème rang d'eftime ivec lesautres,ceques'ilifont,l'on fera contraimi de {πιφίτ a Tencontre »comme contre un prejudice, que la prudence de fa Majeft, & l'afièdion , qu'elle lear porte, ne luy poarroit pas permettre, de leur laiflcr faire eax mefmes a leur Eftat, fi ce n'eft qu'ili vueillent faire en cela vhlimi audroit de fa Majeft, &auxremonftrances,qai leur font faites,& qu'ils avenedefleinesde cauferdesjaloulìesjécfaire pren· dre de nouveaux Confcils.
M<Sii ftan anberii nfet/ afó fiicD flCùoteliicftsi bcc toonöecen obeci» öeliupiimöe'toieneljellee' nen iStateniiooiDacen. StmtialTatieucseljaett pDen/ tetoiUenöen 3tm6affat)eurljanrööeilBaje= ptuptfïupttnbanïieeece/ öeelenb^öepbt tot öet wltbeaUe 3tmbaffatteucsien 3lgentenbaniienfil!)en i^etalfjtecaltyöt berbolgettiifeiïect'tgiaec »585. Bc1tclt3iitigetoie|i/ banemftt plaetsiinDaec toiit tonj^taten/ aljj laaebjci-i^eetmtief^lbetegeD&enj «n mcii bectoofiöect (ïcD te meet befe bcranbecingfje in't bectn ban be ceflerinöebanföite SKaieffept tefien w todt&e mm getooft *t betec berbient bao be felbe ^fecm Staten / <n meet oo?faecfi MjiecntoBe fiine poo^fatm aöegeben öeeft/ om iim irt becttoutot tctoo?Denj 'tgeencfoube bfenmom aêngem cnalie actoecclt p?oeben m betfeecfietfiept ban befe fjaece oettoutotnge in rótte iiajefiepttegSeben/ omljaec temeer en meer inbeceputatie banöace J^aliupten temaintenecen/ fiettoacenbefdbcttìienertertfisnbai |
hen bcfelbe iBtntflecjS ban bién ^taet tot bsfen tonfi in gatren iSoebt te (lellen / cenebeeljS op bat fune Ma' ■ iejleptaltöbtbe feenniflTeen gellabige onbeifoecftinge ben ^taetban fjacefaeifien/alöjönbe meet ais eenigeanöewmöace beDoubinge gBeinteceffeectboo? begcootfieptfpnet fjulpe foubetieötien opöatDpin't ÖaeiWcDH aenmoebicljlt ftan obecbmcfien eh tot flaecc alTïltentiemacO booifun/ fooboo? öaecepgenftecfti alsitótbalUWingebtc anietufltfienljacc éiobin^ iten/ öeböenöebit boojbcelom baecin aeifabojifeetts te 5prt boo? be conftbecaticn bcc becftOooten penningen en liiötinge en becflecrtungc bàn <©o?{oglje-®olcS en a®apenen/ aljsmeöein bebecHcljtinglj ènbegunftó banOace biflcOecpe entcaffijcfi/ 'tgeenegeenanbe» te banöace Babupcenijebbengijcbaen/ nocfifoubi ftonnenboen/ cn b'tniïtfjt ban befe naentoe SWIianttè en lail bie B? opnam fulclüS boenbe in be mftt^ batte ban öacen ^taet : be i^on ban <Ê»gclant fou Saec gDelfcItDeöben tnfoo gcoote reputatie bp Baece li abiipcen / bat be iatoufte bie men alttjbt Baöbè tee oo?faecfte bia: grooteboo?ì3celen ban anbece bie jret met gaec öegeerbe te öouöen mets foube becmogen/of't ÖS bat be gifemelte i^ecccn Staten in befefaeciiefïjné iliaielleptin minbct atljtingtjc alsieenig^cbanmne ©oo?faten (telleu en toepnig / om bie nooöige ialoiiffé in Oace i^atmpcen te bocben/b?agen/ ató te continue- ren befe (©Bligatie ban fijne iBaicjïepbt toeldSeöaec bjepnitö i«|l/ enaen Oem toepnifö baoibedicBtifi/ foo Bet niet en toa.ts boo? ben intcce(lban Ijàcen ^taeti ftetijSeen bingf) toaec ban men becebenen nietert öanlJegiijpen/ notijineemgec maniere confenteten/ tentoaer fpbe bectooningljefienbieDaer ggebaenfal teojben; ^oo DetiiS batfp geena^t nemen opbe örooteene)ctrao?binarifTe becfilacinge ban fijne jfea» jelieptii ittneriöcBé goettoilHtSept/ en bat fpflant·' bafligft gecefolbeertolpben öetpant ban befe onber* linge betcoutoingebietuffciieit ftaetis!/ toecötenei men / en gem met alle be berbtenflen ban jijne baben in een felbe cangij met be anbere te fielten / fo» fp Bet boen/ men fai gebbrangen sönbaectegïieniiti Piotefleten / alj^jjnbe tot nabeel ban fijn i®aje(ieptiï becflant en be affectie bie Bp Ijaec b?aegBt en geejTt niet toe befe bingen aen Baren ,Staet te laten gfMcBteb^ tenfp bat fp onbiUici^ in Bet recDt ban fijne lUaieflepl biillen jtjn / en be bertooningen bie Baer gBebaen toa^ ren nietenacöten/ enbat fpinbenfinBcDDen ^a^ loufìente becoo?faetben en nieubien üaebt teboeti nemen.
]|férober fcBieben be l^eeten <®etomtnittccrbeti ütaben ban i^oilanbtaen alle llemmenöe iSttìjen be bolöenbeffêiffibe*
Eerfame, ff^ijfii Voorfientg^, fevrHifcnèi
te Heer en.
Wkt deii Héér Alïm JtMi'thi Àinbàiftdeiif vali de Hoogh Moghende Heeren Staten Gene- nerael by fyne Koninghlijcke Majefteyt van Grètt Btittimniin aen hder Hoögh Moghende heeft ghefchreven , noopende omme te doen ceflèeren de ftsfii vato den Ambaflàdeur van deh Kohingh van Groot Brittannien in den Rade vati Staten i en hoe de openinge dien aengaende gedaen > wert genomeiijfallen ü Ëd, konrien Qen by de BrieVen van den ghemelten AmbaiTadenr endc de Afte vaQ weghen fyn hooghghemelte Koninghlijcke MajeJ· fteyt aen den voornoemden Ambaifadear ghele^ vert , dier van Copye hier by gaet ; ende -alfo» wy defe faecke bevinden van fcer groötfe confi- deratie, dewyie <vy bemercken dit biei· üytgroo- te onluften tUflchen dü Kroone van Ënghelandc ende defen Staet fonde moghen konien te ont- ftaen ,, foo hebben wy goit ghevonden -uwe Ed. alsoock d'aodcre Leden vaö defe Proyintfeidacrvan
tfi
étêM
kan «le tetra _ rclttcntfli Ceam elit De fltromti» te^tf. bm. |
-ocr page 467-
45<S SAKE Ν van ST A E Τ
«aec^a: JUSopcc- fifltten isolffen^ ingc&e? TneiiaA' Höfra Ijp toojgacn Se Ciefo-
""'^· öinariiS €nbopé.
itomenïiÊ nu toeöerom totonfe boori{^ H^atem. «S'HeerBoreel feüett ^et beweiSi banìtt i|eec Meerman, aen 't «Êngelfcge alleen tofui bleben/betoonbc nuooci^befe ^tmbafTabe » degou- fteren, «ι&β becfacöt öecöalben bp een fecieufe iBifü^^ be ban üen eerften September pecmtffte om IC mogen reptrfecen ; meec baei; ορ bid scen bifpofitie / me (jjn (onföHtement. «stiatif» ^öo? aen6om(le aen 't €n0elfcBe ban ben fniidi. Heer Mocenigo, aljS 2limlia(Taöeuc (®iWnans ban be ÜepMtllptg van Venetien, öebJ^cSe toKsS boo? fön
aenftonitte een fetxete ^ubtentte tn't Cabinet ban (lm ifêeieileptöeeft eeijabt / enbe eetflbaeeii publpcfte^ lijc&foutie ontfangóen bio;ben;foa geeft ben ï^e^ Marquifini,^eccetaoSùfte3t9entbanbe felbe ^e- jjuDlpcfe/aliiaecfönafrcöept eenomen /enbeb' leec jBoreei gefegijt bat Ijp in ftojten tpb naec Hoiiant foube Eicei-cn/omontcent{)aet:^o.|]iiog.ben ingoube ban fijn intlcucttc bo?tieu te Deöatttgen / enbe ( teasi 't mo= Ociöch)tiptteboei:en.
33eit^eeu3imbaffaliet«; Colbert toesi bagelgcKsf fiefigD om fijne bifitesf l>p be ï|eecen enöe Dooge iKintf Jlcrss ban (lijn iSajeftcpt enbe bat ïtijclf af te leggen / enöe men fpjacft alif ηαφ met gantiS geen feecöetjjept «nfonbamentbanflin aenbjengen en bemcgtingen aen bat l^.
©pbefetpöaljï ben Commanbeuc Allen geceebt Iag() om naebe^tcaettegaen/euamalbaectpbtn- 0e/bateenïïobcc van Algiers ïjab genomen en tot Zaièeopgcb?acBteen jfeoopbaecbp -fcfltp ban Bri- ftol, en 't felbe albaec toebecom tetffont ten robe ge - £ijuipee»jtn tebenge ban be fcgabe bebjelclie ben ^oubecneMc enbe ïïaebt ban Taoger gaer foube öefii fien toegetoacöt: joobatSr. Thomas Allen boo?«oemt o^b;e gceegf)om met fOn onbecl^ebbenbe €fquab?e tonnegett>$tf|cpen tenfpoebigfitienneecbelêibbe'^ lanbtfclje Eee te bectretben.
<©aàbjflìStotLonden tpbinge a^eSiomen ban «encaifiberabcl beclieifbatbe^od -5fnbift8eComi pagnie omtcent Batavia, ofte op öet fdbe €pfa«ii Ja- va j foube fijn toegebatt«n;^at ben ìleee ^^οβίκτ- lidie/Demeccfienbebeoneentg^iepttuffi^en ben Üs^ ttingi^n Macafl^ enbeflin^otat/fïtD toiRenisn^bfeneit ten bef« gelesentfiept / tte«l0«o?f3 ^m met beet gt'
i€68. te adverteren , ten eynde de felve [rypdijck daer op ■ wiften delibereren, ende ons adverteren van hare re- folutïe 5 wat ter Vergaederinge van haer Hpogh Mo. vorder daerinne ral dienen ghedaen, waer op wy tiwe E. refcriptiefullen verwachten.
Hier mede s
Eerfame, Wyfe, Voorfienige, feer Difcrecte Hee- ren, blijft Godt in genade bevoolen.
i
Gefchreven in den Hage den acbtfim Mey desjaers feflien btndtrtfis tn twitttigb.
Ter Ordonnantie van de Gecommit- teerde Raden van Staten.
vMidtr ff 01 F,
Wy lenden U E. mede hiernevens eenige Biljet- ten van den laeft gheconienteerden P»n- ningh, om de felve naer de groote van U E. Stadt, ende deflelfs Quartier, te doen drucken j en volgen - de de meyninge van dé Heeren Staten uyt te fenden, op dareenparigheyt daer in gehöuden werdt,
^annaccingEhomcn aiibpfeti goetit Qebontien iip bacc J^o. |E!os.' tó efolutw ban öen acht cn twintig- flen iifòaew(boben öe(t£l&t)te perfïllecen /Enge-
lantmocijt't opnemen foa i)p toiiüe/oelöcö 3P öi»» ÖaeciiHsmoeöen lietoontien ijoii?'tintcrtfim ban öe «ffDacactec ban ©jirótartss Sïmöaflfaiieuc / latcnöeal- |
bolgö oba; Itomeabe / ntet ϊκ onjf ^ufiae ^ _
matigt/om te becitieefleirengËt^;^ ban Macaffar enti^bet befitetito alceebel)
belebanbe^ttbOTbenbet S^anbt toacen lAi^ bomentottinfeljulpeenbepetÏpe: bt^batttebs^» in 'tδebegtJtbmb0(l·2f3EQ0»bαnb(nφ0tMl^ bootgePagen / met feec beeJe bnn V οβ^ί ^
van tien duylent man/maec vijf hondm fptttei^
afgeboect/ met be ttoin^ j^^pett/ bteti»^ epnbebectoaect^Ìgeboerttoacen. naaerban bêfèW WngetotfimenDtetraettefpieBett. ^
©en fevendenflecfl b' l^C Boreel aen ^ mjöi tefiept in ben ïiaebt cbecgelebect be Jl^eraocie/ fenbeblatgtenenbeberföetbbm i^^sei obec bamc ti)t6fe enbe3o?gt)bulbige9tttettteten ban be wiiiougfbys ,inenöeDmtrentbe€iie«tê ban Swi. name.
«Êen Itegiment ^ottiaten / boo? 't toeie^ bdo? bts fen o?b?e gegeben toais om te Utentii^en/ toaii nabK^ becom gelafl albaec op be ;25etbab0!${ien te goid^m omöeboo?f5plaet5eetóie€pla»bnet!j meec t» few;» (ierc&en / jijn be aSDapenen ban twee duyfent num ^
^tudten Canon bettoaectjSÌ ge fleb?atSt.
^e geintecefTeerbe van de Groenlamfche Compig. nietot Londen, liebbenbe fe^ geïtloegl^t ban'tonge* mach enbefcgabe / gaec omtrent Yflant aotg^en^ be Deenfche, mttfgabec^ boo7 eenige <;$tgepen t^ <©o?loge ban be felbe iSatie/ foo batfiet fcgontot befelbe faetfie biel eenigl) miiibecfiant foube fejnnot ontfiaen tuffcfienbepbe becefpettibe Croonen bit met betpbtbecbtoemn. ■ 5©ett dertiendein besi ifeomngBsS r^e na Windfor begonnen/om Det laet(ie bermaetfe ban be SlatSt booi bit ^aec in bat ^uartiec te boltca6en / met ^ bid^ bon beele <0?ooten ban bat ìitgcb / enbe fi)ute fpnj^^ptbanbaecmebegaennaPortrmouthont wi^tifitatien albaec te beflcntigen.
SInbecen baegis mojgenjS i^ op be iftebter fiomen Capitepn CorneÜsEvertix de Jonge, met bitt Capitepn Major Nedham eitìie feftien jjKatïOfai (drie ban be felbe 3tjnbeobec®oo?t gefpyongen omi i tcent Tercera) hjelf 6e alle qtiamen ban Surenan3e,en» : beuptStacgtebanbeCommiflpieban William Wil- longby albaec toacen aengeiwme op ben vierien luay boo?^omaenalbe^nbianen^s^ get bafleXat^ ben <©o?logö aen te boen {uptgenomen alleen be C»- nbus ) om be felbe te b^ngen / bootteflaen / enaHe? u cuineeen.
W ^et Boreel Ijeeft tecflont een Bojte laemoefe opgefielt / enbe becfoggt bat be fi^be mochten butsen afgegaeltban öet25oo?t van Capiteyn Evertfe, enöe geb?acl)tineenbet:feetfiecbc plaetfe/get btóltii alfoo bpben]$aebtbeiS]Koningg$ mebe iff goebt gebons ben.
lïar. Colbert bec^ocgtop beesï tpt €ommiff»ffen ban fijneiKaiefleptommetbe felbe te fp?efiert»obei; be Commewie /maec ben feoningö Betoonbe <ϊφ Öiec onttentfeetfeoel /gebetibealleen lap ontbe beo?" gaenbe^iojectenobecbecommecfieop te fo«»e«/ bian«eei:beni|eec Hollis naec Vraockrijcfc toierot afgejonben/ombefelbenumetïSooplupbett te obec» ften /enbe baec nae teflatueren tot Defl eiibetodbaert ban be Commectie.
^pneHSaje^t met eenige %ewtt toaeen b<# ?[&ingf{iae0Si tenetenopJöet iKibbagmad 6? Morfr. Colbert, bodjfpnej^'etieptiuam 6o?t «afiet ίβ^. betoeba:te^e.
esnbe|]@i||(be:
Biuti |
-ocr page 468-
en O O R LO G. acht en njeertighfteheek. 437
'^^^auts&'PuiffanU SEIGNEURS, jslosbons Amtsà' κΑίΙίεΖ}
NOus evonsregeuavec beaucoup dejoye& de fatisfaiftion voftre Lettre du j;i ,Aettaàeiniet Diiiiiiii paffè, oùvousracoDtez la maniere par Jaquclle W"®" vousavez travaillè conjoindement avecnouspour Öffl terminer la guerre, & reftablir la paix entre les deux Si"· Couronnes de France & d'Efpaigne, nos foins& Confeils ayant li heureufement reuHi nous ne faurions nons cn conjouïr aflez taat poar l'honneur d'un fi tm leHvrt, que fpecialemetJt pour Ie repos de toute jigorope» quiendependj mais commeon ne me- nte pas moins de louange pour conferver, que pour avoir feite une affaire de fi grande importance, nous Dous rejouifTons particulierement de la Triple Allian- ce, par la quelle nous croyons que ladite paix fera tel- Icmentaiïermie, que nous , & nos VoiQns ( mefme leor pofteritè ) en recueillerons les fruits, ce qui fera affez poar nous obliger a faire entrerdansle mefme engagement les aatresRoys, Eftats, &Princes,nos jlmisóc Miez, pour affeurerde plus latranquilitè de tootelaChreftientè, aprescelailn'y aura pas lien de douter que nous ne ioy ons fort foigneusagarderla dite Triple Alliancede noftre part avecla derniere finceritè, &qae nous nefaifons touteschofes pour noiier plus eftroitement une benne intelligence avec voftre Eftat. Sar ce nous prions Dieu, qu'ilvoasait hun ΰ fuiffants Siigaiuri, flw bons Amis Ö Mliti , en fa fainte & digne garde. Ifcrit i Withal ce 18» dc Septembre 166S.
Voftre bon Atny.
Signé
CHARLES R.
Et plus-bas
Cuill. HO RI CE.
Hooghe ende Mogende Heeren, oniè goe- de Vrienden ende Geallieerden.
117 Ρ BeMienmet Bcooteböjiifc&fli» ertliêfattjifaci W tie atoen25?iefbanöm3i. SHuguffpleflleDen toetontfanggen/ toaecmggponjïiiecgaeltiie httjfeineggpgefamenttijtig metonisgliefi^uiv&t Delit omDen (^ojtogj^teepntitgen/ etüteiie lettoeeï^ïoonenbatt Vranckrijckettbe Spangiejite leclieOttt mtt^ onfemtiiMm encaetit / jijnbefoo φ- tetOuvtgebaUen/ tiaecomm Bonnen top oniïntet gticnoetljbectitijtim footoelboo? be mebanfultfi een goenttnecch/ el!$ fpectalöcg tioo^btenbe cujieban ganftg^ucopa baer aenganggt/ maer boo? bien men gmt toepittgec Stof en becbtent be felbe te confecbeten aliei om fultl^efaecÈe banfoo gcoote tmpo^mntte gl^e^ maecht te l^ebben / baenwn becbbjben b?!> onjï bpfon^ iteclijtö obetDe Triple iiiiiantie, boo?beb)eic6etop getooben bat be gefepbe 3^?ebe foo bafi geflelt tj$ / bat b)ponfe^abui>ren( felbecj^aecl^atomeltngen ) be bjucijten baecaf faUengl^enteten/' 'tgeenegQenoetO folstln om be anbece inningen / Staten enbe cenonfej&jienbenenbe «iieallteerbenteobltgecenm't fdbe becbont te tteben / om meet en meec be gemeè^ culle ban't €ö#em:öcR te becfeecftecen / baec naec fo e,t iffec niet meec te ttoijffelett^top fuUertfeec feigbulijtgban onfejtjbejijn/be felbe Triple jUliantie met alle fojg^bulbtcbept te Betoacen/ op bat top niet ontiersi boen/ atóonji felben boo? een naeutacenbe opebe inteHtgentte metutoen ^taetbafite fitnben. ®aec ooüfbbentop <iEiobt bat öp,u9ebbe/ i^oogBe iKogftenbe ^eecen/ onfegoebe®iienbert«nbe wealiteecben in fiine gepItgDeen toaerbe betoaerin^ |
<!5Deff&?eben te Whitehai ben i8. ^cptembcc ιδδδ
x668. 1„||—1
öbjenaoeben©?tenbt/
a©a.ö0Detccificnt
CHARLES k» ïagecpónt GUILL. MORICE.
Φεη negentienden i!Sgoet0cbonbenenbcbec|Ìaett tecommitterencnbeaenteflellenbcn B^ecfoou banbe
ïgeec loban Boreei, tegenteoojbitl) «ertraoibinacist SCmbaflabeuc in Engeiandt, ais iilmball'abcucBp ben^^oningOban Groot Britcannien, totonbecgou'' binggebanbegoebe 3@?icnfcDapenbe €o?ccfponbeni tie tuffcSen fijne j®aje|lept cnbebefen ^taet/ enbe fult&Sboo? ben tptban drie giaren/ epöetiCcac' tement baertoe (laenbe; tottoelcöen cpnbetTiitteE tpbb"5Jn|i«;uctie/ 25jiebettban Crebentie enbebe^ pefcöes becbaecbicBt fouben toojben. ©esf isS fulci ben sBemelben ïgeeclohan Boreeibeftentgemaetfi^ met bpboegiiinglje / bat βρ een fieec ijectoatt'tjSjToube bewnogen te boen / fao toanneec Ijp nae fijne bifketie enbebecficegen betmisiban faecfeen/ feiibe oo?beclen fult&js metten itiinlten onbienli ban ben Itanbete itonnengefcDieben.
^e ^eecen «i0ebeputeecbe*ban be ^?obincieban Uytrechtgebbenopbecefumptiein be boo?f5 Claus fule mebe geconfenteect.
J^eec iUmbaflrabeMC Tempie gaf epnbdiöc6 ben ieftiendente6ennen/bat8pbanmecninge toas! bess anbecenbaegljsifiln publptbc ^ntcebealgitTte boem
i^iecopbJiecbenuptDaecïgo. iBog. ©ecgaberini w^ gè gecommitteect bé ï^eece ran Heukeiom enbe Mep- ittfnwi» fche, bie Γίΐη «Êicelientie beji anbeten baegDiS na w ί">« f»}» bec getooonte / met een fpeciad getal teoffen aen be Hoornbruggewctpteccbe/enbe alötecgeabfïfieect met ban «b- nocDfeiSeebeputeecbebanbeanbece^jobincien in '03£anbtiSJ^upfingebeiSabont^beftopecrbe /fonbec anbectcattement. "
^entwintighiiengabgp fUne publpc&e ^ubtW tógelepbtbOO?b'ï|eecenAfperen enbe Vrybergenj ^ün 0iopofïtie ( geseten op een Ea&en (ioefmee SEtmett ) beeb 0p in 't «Cngelfcij bp monbe / enbe gaf^ je f^iftelgcBobec in't^anf^ jlupben als brtgti
SA Majtfii dil» Granii Britai^m, U Rty mta Maifift'i apm νια oaiprt la primünEfti mefite des fruits β gh- pjoBOlï-i rimx jut Upain dl l» Cbrifihnti fir debers, ÏSlafatis- tie^ faSitn mutuiBidi tmtis lts dtnx ìSatitns far didans d» ctttt Ailianet biureufi planttefi a propts m α lint iej l'byver faffèé min fa Mà/iffiiiVes Siigninriis n'aefiim rimflus dignt dl fisftins guidila eultivir parut» accretffmiat mutaild» canfiaau, & de beni offices, Ü f» rentuveUant lis ajfmron* CIS dis rifelutiens firmes ttf ftntiris di fa Μαμβ. d'tbfirvir inviolailimeot lis dïvirfis ABiantis alers cóntrdilies ^ tont ptttr la definfi mutuiBi des diux Natiins qui pottr prtcunr ίί mainttnirla paix dans nofirt viifiuagifiltn l'AUianct Tripli cenclttcacittUffeÌl, Ö V.V.S. S.fe puipnt intiertmwtpir·' fuaier qüi ttus offerts qu'tnpiurra fairt peut divirtir fa Ma* jefiedéla pturfuitti di cis fins «aarint autre fffid qui di luf dtnntr la ghiri de vtus aviir ηιαηβτι un ixm/li di fa cta^an» Μ fincire , lemtl il ni diuti pas quivius η imi tiet fur pariillis Oecafims i Ό fa Miajefii fachant cimbiin lis btmmes fm fujiSi <mx indinatùns particuliiris (Ì tandris luvirs teutis cbefes qui femblint ijlriieliur propri pnduàion n'apas cnu fouvoir donnet un plus grand tifnuigaagi du foing quii a di confirvir l'amiti! ^ l^aUiamidi V. V.S.S. qu'ia implof/mt U nuftm mata pour la cultivit f qui β ih primierimeat Vbonntur diU plantir, viola lis mitifs qui ont inclini fa Majifi.diitftu^ vofir aprifint ponr rifidir aupris d* V. V. S. S.fius un Ctg^ raSlmquiaiflo longtmps difiontirntifarlaCtureanii'An' ghtirri, ^ qui fa Majefiiaviulu rinovillir a prifint four prifagi qui liS diu» ììatióas fi vont ritournir doni città ofiriitti Vaìoity ^ Amiiii tu iSts ont ιβο ingagiis ^ Jurant li tmps qui co Charadiriifioit fi lo'ùant intfagit t$fiUin I^CIU tud fa'isicji ϊί commi fa M.yijii croit qui nos flint communsfojenta prtfmtanffinuiffiUrispour maintmirqrn ih ifiojintpeur procurir la faix di la Chrifiiinti f illim'aeoiH·· mandodicinfultir avicvos SiignoUrsdts mojMS qui firont
J trtuvit |
-ocr page 469-
438 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lé68. trmves lts plus ptoprti acitttfin , ceflfmrqti^iji fritvos _____ V, K. S. S. de vonUir nimmer des Commijfairts arvet qui jê fourrois fehn les occafinm traittir ^ ctnferer far toutis wa- titres qui piUrroHt toucher m la confirviiticn del»paix fa- btique^ eul'aceroijjement deVamitie iS onfittice entre les diux Nitthns , laquellefera corninef'tfperetatsfturs eterei^ prohn^ee par citte Previdenee Devine qui l'a fait naiflrepar unfuccts fiextrasrdinme CÌ applaadf de tont le monde.
Piur ce qui ιβ de moj, μ ne m'eftirneraj/ pas ea aucune chìfe β betmtix j qttenj contribuant par nes devoirs parti· cHÌiers , lefjuelsprocederont auf^ bien de mes prepres intliM- tiins, camme de moa obeijfance aux Commandemens de fa Majefleen attendant je nefiturois ?n'empefiber de reconmifire lis honneurs qae Ρ'. F. S. S. m'ont faitama reception ic) y ÖJ combienjeme fensoHige parlÀ, iSp»r les affe&ions qaeit ptUple mefmt a tefmoi^nejiar cette icafioa ,
Signé
W. TEMPLE.
S^ne .fKajefïept ban Groot Brittannien ùen mngljmijn jiKcefiec 0cbùÉnìieìiereeec(le Cornee öecoèjntoaêcïiiglje b?uc8tenbantie ®?ei5eloan't €0?t|ïeni-|jch ban buptcn foo tod fïen stoepen / en be unöeElinae fatijsfactietiictiepiie i^atien ban binnen/ obec öefe geluc&iqe Alliantie tee wtljtec tijt ben booi^ icUen 3©tntec alljtet: tuffcöen föne 3ilSaie(iept en « J^u. ϊΚοα» geplant / fon bint f)p niet toaaijigec boo? ©ne neecliigfjeptalss te Boutoen een onbetUngebermeecïKi tingDe ban Oetcoutoingfje / boo? be goebeojficicn tu't becnieutoen ban be becfeetöedngen bec ftantbaftigge m opcecijte Sefolutienbanfijne iKafefl^t onbec- fijeecBeliitti bebecftj^epb^MtantienalÌiÌiioen geflootm te obf^becen/ footot onbecItnggebefenfi«banb^be béj^otten/ aliSomte bebo^be^n at onb^uben be 3>?ebc6p be 5labupmt bolgenii be Triple viiiian- tietotbiieffeitgöeflootén/ena lo. naog«6oraten fïcljgDeÖeel pecfuabetenbatgeenemfbbelen öoebic oocft mogen ?ijn in't becbolgen ban befe faec&en (uilen ge«i anbec effect op siine iBajefiept Beböen / aljü Bern itegiOTie tegj^ebenute tooneneen ejcen^^ban ^Üne opc«Öte fiantbaflifftept / 't toelch öp niet en ttojjffelt m gdtJcBe occafïen fult «abolgen / en gelöcfe fone KKajeflepttoeet Doefeecbe menfcöen fubieajönaen Ijacepartitulte» fnclinatienen genepggt tot alle bin^ sen bteban fjaec epgen boo?ftelling9efcBpnen<i 3Dn / foo bacDte 6p geen gcootec getupgeniffete tonnen ge^ ben ban befoig&ebieftpDeeft ombe b?intfcöapettbe geiliantie ban a ï^ooflö Slag. te conferbecen / aljs be «ipgenfjant tot Det bontoen te gebjupcöen / toelcSöt't cecjl be eece fieeft gfjcijabt be felbe te planten ; bitsön öerebenenbiefijne liféaieflept geoftligeect öeöben mp tegentooo?bigl) te fcnben om bp ö ^oog lEogenbe te cefibecen / onbec een Cüacactcc be toelcfte langen tijt ttp be Ctoone ban Engelandt ίίί opgeltouben getoeeft/ 't gene jijne jjlSaietÏept alfnu fieeft toillen becnieutoen totboo?teet&enbatbettoce j^atten toebec6m;entot een naeutoe Unie en a®?tentfcitflp toaecinbe felbe 0ebiirenbebatti)bt bat befe CDacactec foo Ioffel0c6 ingeb?Hpc&toa.iS/ toacen becbonben/ enfoofeecne^ P?efentnbit ïanbt/ en geljjcöfijne USajeflept gBe= looft bat onfe gemeenefo?getegetitooo?bigö alfootwo^ «gets inbefelbete maintenecen/ alsSin't batlfiellen banbe^zeebeban't <ö:f)|iflencöcf{/ foo geeft öpmp gecommanbeect met 0 i|oogö HSogenbete confulte^ ren ober be mibbelen/ bie'tnoobfcöfletotbefênepn- öe fullen Öebonben too?ben ; '©aecom foo bibbe icft a S^oogö .lïScigöcnbe Commiffacifen te (tellen / met be toeltHeicIiinbe occaften ban alle faec6en caetfiettbe öetonfecbatiebanbeopenbace©?^e/ofbebecmeeci öecingB bec gljetcoutoicfiept tuffi^en be ttoee l^atien «tatlj tcactecenen confececen/ betoelcftefal flltijbt fooicHbecljoopebooibe «tSobbeliicfee boojjienic^ept Bemint en beclengljt toO?ben/ bie't felbe boojeen wrao?binactsifucceis geeft boen boojtbjensDen/ tot tr^eugbe bDo; alle be toecelt.
3©at mp aenoaet icfi en fai fn eenig bing mpfo ge- fMifiigg niet acBten / alii baec in tomcibiiecenb? iwoj |
mijn fcButtiige plicBten / betoelcBe alfoo toel upt miiH ^gengenegemgeben^UenbiUijttoinai/alsÌu»t^p" Sooìfàeniftepbt totbejsBebobenban fgmMa^t ^ ©o?öecjSic6en&anmönfelben niet bpöoubenbante ecfeennen beeecebie uJgotHSoimpalfiiecinfietont- fangen gebaen 0eb6en/tn öoe fèec «ft tnp feibai S m geobligeect bifnbe / en boo? be affectien felbec btS ©oliftinbefeoctafiengctoontSebben.
geteetftent
W, Tempel,
I^KCOP boo? ben a^ftbentntetgöelgcfiecompiiiStim menten enbe §p?otepatien göeanttooo?t#nbe / is hn boo?befelbe^eecen in fgn Jlogement gBecfcottómi feect,
€apitepnNeedhammetf0ngefelfi®ap/ geSoma» ban Sarename, OP befe tijbt binnen ton den b?ac0tinöecBtenifre/ enbenaejamen boo?benfe ^ecretacisi Morice, is bebottóenbat be fdbe ban Su- renarne bectoaect!$ toacen geb^adtt / gDeboept/onbec pietejctbatfppetjsfoubenöebben geattenteect tegensi Öet enbe Colonie ban Surename j bocQ ììè getnji Seniat Jjettoasï alleenlijf δ eert ftcte banbe^ec Wii- loügbytegöenjS be^nbtanen/ toelcfee boo? befenlie Cngelfe feec 25acbaertö£B fowfen Debben elettati teect/ enbe bat befe «Êngdfcfte nu alleenlijcii in Snre- nameguamen omtoatecteöalen. ^ooiiSgeojiioni neectbpbenïïaebtbatfemoiötenontfïagBentoetiien/ onbecfuififantecautie/ tot bat befaecöebpbensaet nabecfoubeftjn geDoo?t.
3&e»eec Boreel geeft tecftont geoo?beelt/na be fiats niffetoelcftefipban be compo^tementen ban Capti tepnNeedham fiab / fllsi mebe bat be iSolbatenen USatcoofenbanfijn Cgaloupe be boo?f; Commiftt toa^boo^ggelefenaen ^oojt boojgeta^aen battile Barbados, tenanbecenbatbefelbe Inbianen toarm enbecbanen ban gaet: i^o: iBog; enbe bat be aSnsil· fcgealbaec niet meiceen boet Eanbtji en ga&iieit: g^atgetbaecomme be(lfouberijn teceei^lec geleg^ttt; Septaenfijnejllaie(iept obec telebecen eeneiBetnoi eie/ gelijth gp beeb·
iSijneiigaiefleptbanbecetife ban Windfortoei)^ ge&omen5iinbe/maec6te(laetingo^tebageneenatti bece te beginnen / nae een feec becmaecBelötft Saniit- gupis/ genaemt Addline, in Noordfolx-hiere,DtttCCnt fesendertighCnggdftgemgImtoan Londen, en&e meenbe albaa te becBlpben vier a vijf toeecfien / met bede ^eecenenbe jSwiitaii ban fm Mdefleptff aaebt / enbe anbrace gcoote !|eecen banö« Sfiili/al» toaecilSmt(fc. Colben fgnjpajedept meenbe tebic^ gefelfcgappen / enbe get te bolgen / enbe fomtiibi metCacoffe beKelaiiStot Londen te feomen, ^et ^clementtoiect ggeabioucneecttegenjï ben eiWen jgobemBec/ouben(fijl/ toe&otttenbe/ enbenamaelji tegenis ben eecflen ifêaect.
^enfeven en twintigften geeft belleec ^mbafa' amjsj beucban Venetien jijn^ntcebein Londen ^eöaett Κβη eo publgfftelgcft/ enbegee^be^eec Boreel ben fdbert"™
anbecen baeggsf in ben naem ban gaec ï|oi naog: toefen begcoeten/ begoo^ijcg fjjnbeontfangen boftwiS becanggenbecefpect bangaec5^*|10og: lentìe bófofgte bat gaecl^oiHSogrgeÖefben pets fai bocabeliS litet (Ijn |ISaie(teptton Engeknttebelooben enbe upt te toeccften tot fecouciï ban Candia.
ginalbe gabensf banbat«ö(fi toiectbecboböibe aenbom(te ban be i^cgepen upt Vranckrijck, Bomm' be uptbeeuactiecen toelcöefufpecttoaecenbanbete' fmettelijcfie(ïei&te.
φοο? b'aen6om|ïe banbei^eec Colbert tot Lon- den,bielenbaec(Iecc6e befoigneiS. ^enConingfelfi*
liet(ïcg boo? ennam{bbagpec(iJondijc6inbettJ5aeW
binben. Hen gabbe toel in 't ooge bat gp Engelandt fowbefoecBentebibecteecert/ boo? gcoote bdoftenbw gelty get toelcfi boo? ben iaetfim <©o?loggtnet ψ fen ^aetalbaec fièaecjs toaSi enbe gettoa^ .w» fonöec appacentti / bat Eng^andt m öa^'^^g |
-ocr page 470-
en OORLOG, 'acht en^eertighfle hoecL 430
ijarcit/enfefllisupttofielije/ eetmt«rc|i Uan Duyn- i^cken rooltcötdütfeseaöanöonncat öeööeniteBöei fiab / Éenöiecgelücfie fpjonsD foutic Bonnen ïioen / upt «aot ; öen <©o?loö8 met ùefm ^Staet maec eben fiöndept / «ntie fllfoo ö? bccDittecinöÜ ηοφ ntrt fmt' Sjntftoeltj <gntieötttoais i3'ceragfie reöenöatöet ijcriDf ban ri^atrteten ban üen i^eec Boreel toiect ge^ ilrtftt acn De (lauflric : So wanneer hy, na fy ne difcre- tieende verkregen kennis van faecfcen , fai oordeelen fulcxmec denminften ondienftvan den Lande fai konoen gefchieden, &c. φεη Conmgij tHeefaltìjiit
niottftfren ban fijn (tn£mtei>t en onbecsettelöcfien öHüe boo?ïic gemeenefaecbe/ enbe allejS hiat mm ban öe^etJOtiarie ban Colbert bibnlgeecbe/toai/ba^e all«ncacc6tc be€omme«ietufT(Denl)cpöeiie ïSiji-
^m ltt£5' tijbt 9c«ft bc i^CCC William Morice, «Étariii ban ^taet/ firij onticbtgöt ban be boojftbci tófmnce/enbcijS be felbcglieconfiemct op ben lest
fnniSBaje(icpt!Sa£)ctra0?btnacisï€nbope; botö ben %iit Aiorice toiect gecontinueert in be» Priveen Raet tjanöcn ïïoningö.
Dfie «Êngelfcïje ^cïjepen banbe groote ©ifictpe ui)t Groenlant t'öupsi geftoinen / rappoHeecben bat^c aitacceentgBongBeUjcftfouben gBefebenöebbcn ban feftienaieventicn ^ebeclanbtf£0e ,§Γΐ)φεη/ ineen 25aepegcnaemtBalefoand , betoelche be^ngelfefu- piniccöen Baecaüeen enbep?ibatibclij£6 toe te bel)oo= tcttifeggenbebccbeciSbatOetmeelie beei ban befelbe lacijcrlmitfcDe ^tftepen bp onfeunbigDept oftebec- fupni in be boojf; 2êaep bjaten becgaem
©fH dercienden Oftober fC{J?eef b'i|ea: BorecI oittfanijen te Rebben Baec l|o. ogb^ enbe (afi om fijtt pafefiept ban <@?Qot ^cittfmntenbpoile tocgett «nbeniibbelenteberfeectiecenbanbegisbe «nbe (φ· colitemepningeenbeintentiebanBaet Jfto* ilto. om enbe onbecb^eecMgcb t' mtbergouben bm gemaecftten ©?ebe ι enbe ben inlioubt «ibe banbt batttie€ciple3tfltantte;enbe bat 8p obec be felbe ntetiicn^^eec LiÜenbergh ,ïïefibentban Sweden, iwcutDe enbe f onfibente co?«fponbentiefoube onbeci fjouöen. i^pöaboot6o?b?eomben^ning8op#te rcpfe ïanbe-toaertii te bolgen / foo 't 5ijne iÊajeflept Mjaegbc. op ijeeft tjp notfi bien abont jön m^' jdtept in 8aec -i^o : JlSog: naem toef?» begcoeten enbe effcftept neemen ιψ jijne HaafeHeptsf cepfe te Hanbe^ toaect ( gelijcö befelbe oocfi op ben tienden oaober, ftiionovo, is begonnen feec b?o^ metbenbagf) eiibc gejcpt /bat öp ban ïjaec ï^ot ^gj mebe gftrtal toai jijne paiefiept te Sanbeiuaecttebolgen / inbien IjctfclbcjijneHSaiefieptmotDte toelgfieballigl) 5ön. 3{1U jjet toelcöe met aengenaemBcpt tjs becflaen/ enbe met5iielöcfeebecfeecftctingl)ebp3jjne JlKajejtepbt ijS l)canttooo?t; enbe berbecjSlöaeti§o:3lfeog:bebant6t Dbct bc p^cfentatie ban te Éanùe-bjaectii te bolgöen / ίιοίϊ)5φύε^ijne ìUSajefiepbt / batljp^ijnen Staebttot ïonbenfoubelaten/ enbefelfs göcltefbe be moepte tenemmKecbjaectsiteïiomenobecfaben ban impo?* tantte. ^ulcltp bat h'l^ec Borcel aen 't iiS beti Weben,
45openbeijetanberc potntfci)?eef i)p batb'ï^eec Meerman, enbe ÖP met ben Heer Lilienbergh, ïSef fibmtbansweden,altoos eenfeecgoebeenbebemoH' be €o?rcfponbcntic ïjabbe geijouben / enbe nu febect funberlilpf tot Londen rtocfjnaeutoec/om te famen ^^wgijtebtgtlecen/bat niets bp pemant tegens be we ®riplc ?{lltantie toierbe getnacöineert / enbe beel n»miiptoeto?otljt.
pmfdbcnföeerliab ijem oöetoom gelijtfie o?b?c «ηρείηίΐ ban fijn honing te iiebben/om met ben pintftfcbanfiaec 8jo. SlSog. aen bat i^of in afle bccfrouteclijtbbeptcnbegoebe £o?cefponbentie te Ie? ben / enbe boo? ben bienfl en onbecDout ban be (Cciple StUianttctcbigilecen.
®PbeiI5?!eben ban Eo?b Wiiioo}Tby,nu (io?tS «ingeftomen npt be Barbados, befabbouecenbe be ^nnflliie ban Nccdham ais fubreptivelijck bectee^, |
gen; óm « óggceffa-en be gjnbtancn/ 5ön aUe be baten enbeiQatmfetttoiScnbe b^p gelaten/ bQc{) bé boo?f3 Ncedham ηοφ in JjetöteTOfle. geöouben op
^e l^ontngtnne / bte nebenist ben €onmgg mebe tè aianbe-toaectsibjaiibectrocfeen/öuam ben vyf en twintichftëntoebectotLondeii} gacre i^aiefiétiten öebonbtSatebtfpofïrieraetbolftomenop befe tepsti embat^fDogcfegtbjiett/^^etHays AJeiyne in em lage gront enbe EanbtfcDajp gelegen ië.
®cn Hartogh van Jorck b)a«i altebe bes ^tttfbagöii te booten ban Bet ïant te loiideh geftomen/om ^oonfbaegjS bàec aen ben vier Én twihtigivften befer tnfyn^^fteonbecgouben be Cecemomen obec fpnt l^ooggeptsSti^&oo^ten-bag/toelNe occafte b' l^eec JSorcei niet Ij^iàten boojbp göert / liiaéc be eete ftab ban fijn öontngölijcfie ï^oogBepttc Begmteh/enbé beelgelncftii te toenfcfjen/ fo obetfiW J^oo^ept^aen» l^omfle albaec / in goebe enbe bol&onten gefont gept /
joha/i Trevor, gebjeejt jijnbe nu laeflmael tot Parys, ban Qer Ülant/ alis niebe ober begebacètettiffe ban fprt
loogfjepts «Beboojten - bag ; fpn looggept toetoen^ ftlienbe noeg beele gefonbe^jaetren in allecganbe p^ff pedtept enbe toelflant tot be iöoningöliicte famiite; Det toelih met gcoote aengenaemfiept is opgenomen / enbe met beele bemonfïtatie enbe cibile ewjejïïen/ tottoelbaect enbe goebe co^cefpónbentie tü^cgen bii bepbejgatien/is üeanttooo?t.
5&en i^eew »i5?abe ban Northümberiafat fs op bees 5e tpbinfjjn^npsteEanbctoaectbaneenfeeciangfii bucine fïetbte enbe Eegecbebt obecleben»
tir fleer Boreeit)aetï|o.,ilBog. pccmifiïe(in boe? gen ais boojgc^ept )Dntfi!ngcn ftebbenbe/maecftte ficö geceebt om in t begin ban l^etembec fiectoaectS tefiome«/Htbeiietben«ffapitepn Corneits Evcrtfz, biemetflin j^egatbeni8o?loge opbe iiiebiec toas geambeeit / aen feggen / om (im ^foon af te toacii= ten. i^p fcttft^ een ffatt SBog* beei ban bé QWKitegeneeente^bietfiSne^fcee |fòimfiers/als DPbentjaei; fpn etff^ept nam/eettpàngglilcb gab^ ben betoont tot onbecgoubin^ie ban get foedaefchci yrcdensTraatet,enbemàittttaibec€cipfe auian-i ti& i^c Daer ^o· j|Ilog> oojbelenbe fiaet; Sinteceit tebedtef^p^cberenmetbe(eimpo2tante $ofi t^befeteebeceftantbecgem^nefaetìÌie/foo gantsté ontblootctt/ ceftr^cben ben dertienden bat 0ρ tm^ befen3®intetöemtot tonden foube Öebiieri te gou» ben/metben Cöacactec ban €ïttao?binacis Mm^ baffabeuc/bo^ op get €cactement totb'#;bina^ ns3ilmbafTabegeaffe{teect;enbe batna« plopejti^ ban rön berblpfalbaec / ingaenbe met ben tbJintiggc fïen befec (oopenbe maenbt/met autgorifatie/omi gebuprenbeöet felbe becblW/te «nbgen gébiuptiiert foobanigeMeabienban'tEanbt als gp ban noben foubegebben; alles otibecminbem be iSefolutie ban ben tweeden November, tóetfielöiftóp get flutil ban b' KlmbafTabe albaec genomen / bebielc6e gelaten toiectingaecggegeelenficacgti^es foubegp %ei: ^mbaffabeuc οοώ in get aenflaenbe 3^00^ - taec/met beminfieongefegentgeptban'tltànb/eenfteec gec» toaectsbecmogenteboen /ten fini als in be boo^fs ilefolutie flont ge - ejcp^effeect.
(©mtcent befe tpb^ftb'Heer Colbert ing^nbett gefteltbanfpnit^ie^éptSCommitfacifenbe epnbe^ l0c&e€ommi(rie/omce|iitutie en püfTeffie te gebqi aen be oEngelfe bec gelft ban 't €plant sr. cbriftoffeL HeerConneftaible van Caftilien ,ben Marqais de Cafteirodrigo.tn't «©oubewiement bec^paenfcgi ^ebeclanben nu gefutcebeert/ fonb toi Loodea bei
Heeren Don Francifco de Valafco i en Marco Ogna- ti, toeliben eecfien be ïtoninginne / en b' anbece fpne l^atefteptisitomen begcoeten/upt ben naem ban beboo?f5Conneftabie,entegelgtBte fienneif öege* benfiinaenbomtleais^onbmtettclnbe .^aenfcge lleberianben 5 enbe maetfeteben HeerEduard Spneg ficggeceeb om ban toegat befe ^on gelgc^ com< pliment aen ben Conneflable te geben. ^el^eec AmbafTadenr Tempie, becflaen gebbenbe
batben <iSnaetf^en<iE(Dubmtm( opsoreawne boo;
i'onj? |
-ocr page 471-
Ì668,
440 S A Κ E Ν van STA E Τ
onje al&aec gebangin enlje tot viiflìngen eeöjacBt toasf/ betfocBt tjwc ban te ccbcn/ enöe fpn ontflaging/ al!S3ijiiïieemi$utiiect ban ben ïSomngB/fpn Mee- fterjenbeonbet mmtantss ubicaiuceatei bte ban fpii,lIlSaje(lept/totbienei>n0e obaacbenbe öet boU genlie Memoriael :
Le iouSgnè A mbaffadeur d' Anghw η Ce troüve obli- gè de reprafenrer à vos Seigneurics quc Ie Roy fon Maiftre, ayant fceu depuis peu que Ie Sri Jecjee» Sana/fltr , cydevant Goiiveineur deputè de &ί«ββι«ί pour fa Majeft., ait efté faify, dans ladite Pllntation de SHnname, gc de là envoyéprifonnier à Fliiïïngue; A donne là deflUsordre à fon die Ambafladear de de- mander de la part de vos Seignearies^ & aa nomde fa Majeftè ledit iMjuis Bannifltr, afin qu'il foit mis en mains dudit Ambafladear, avecune notification de la caufe pour laqaelle il a efté faify, & envoyépri- fonnier de Surmam en Zteìandi, & la decenu fi long remps, & ledit Ambafladeur fe confianr beancoup en lajuftice ) & equitède vos Seignearies ne doate pas qu'ellesne refoudront promptement d'accompJir la demande de fa Majeftè & les inftances que ledit Am- bafladeur fe trouve obligè de leur faire la deflTus. Donne à la Ηψ le premier de Decembre ι662* Signé
W. Temple.
DiSn onbccseftöjebctt 3imBafrabeu»; ban €naöe= iant bint ficB geotiltgeect am u ^oi Ulto: te b»' tooncnbatbenKoningSrtìnjKeeilec febew een fto?tentöt0eeft gebjitenbatben J^eev; Jacobus Ban- nifter/ getoefen «iBoubaneucgiiebeiJuteettbDO? jöne J19ajetló»ttesarenamé; tsinbebooifepbe plawagie ban s tirename gebat getoeefl/ en ban öaec gehangen naecJ^iiflÏngengefjnbenj baecopojb^eaenftingge» fepben atmbafTabeui: {leeft gegeben/ aenu ^o: i^i teeptTcSen/ uptben naem ban f^e iBaietiept ben gefepben Jacobus Bannifter, op batftp in Satben bmt oen gefepben 3(lniba1Tabê«r b)o?t gejlelt / met een no' ttficatie beto^aecSeom betoelifieiip gebat en ban Surename na ^eelant gebange gefonben / énbaec foo lange gDejgoubeniiei ; dEnbengMepben ^mbaffatKur ftcg gcooteUjcösf öetcoutoenbeoii be gufiitieengöei Kc&ttgDept ban u Mm HSo; fo en tbJÖfPelt 8p niet of fp fuHm op 't fpoebigltecefolbeefÉtt / ben epfi® ban jijne jlSaieflept te bolbjengen / op be inflantien bie ben ge^ fepben SfimDafTaöeuc (ïcD geobligeew bintbaec obec ti boen. ÏSaiEigetefiem
W. Temple.
ttacl uan
ftïara-
fiafTatinic
ffcmpct
oUec De
Seijanat-
nifTe li»jS
49oub(c-
ncur aan
«feiire-
namr. |
lencepar toucoìiils trouveronc ledit Brii\ii^ faMa- jcft..a trouvè bondecommandcr expreflemenc audit jlmbafladeur des'en plaindre à V. V. S. S. au nom du Roy fon Maiftre, & cn demander reparation fur le- dit Capitaine : Sur quoy ledit Ambaffadeur eftobli. gè β faire fes inftances aupres de V,V, S.S. en efmerent une refolution prompte & convenable aux difpofi. tions qu'elles tefmoignent à obferver en toutes occa^ fions, ce qui eft du & à Γ amitiè aux^lliances de SM & a efiàcer pluftoft la memoire des chofes paflez,quft nonpasles renouveller,en laiflant impunies telles in. folences, afin que fa Msjefte n'aye pas occafiondè chercher fa reparation par telles voyes qu'elle Jugera» propos. Donne a la Hxjt le 7. de Decemb. 1668.
Sine
w. Temple;
|~\ <grt onbecgefcB?eben SdmbaflTabeuc ban ^nefiei ^Jlrnt bint ftcl) boo? be e)Cp?efTe geboben ban jime ÜSajefiept/ geobltgeect / u JKo: te boeh toe^ tm/bat fijne iBajeflept becfcöepbeStbböfenfoobatt ©enua a()$ Eibo?ne Deeft ontfange/ bat een febecBra. kei, Capitepn op een loHams eo^ïogfcfitp / fouiieöt becfcj^epije piaetfen/boo?nanientl jjcfi te<©entia/Hiibtiii neen^nten/ boo?göefl:elt Deöbcn/ 't^abfllonbSi fÖneiKaieltept/'tgeeneBp gebuecenbe ben <©o?loeft opeenbetbjant ^tSip genomen öabbs; aljs fielleni® 'tfelbemet gcootebectel&ept en becacBtingijeonìiii Set igollantfe ^^abillon / 'ttoeltbe fijne iKaiepeptfeec tecöeften.neemti niaetaleecBp lajl aenben «iìiiits Allen, of aen eenige anbew €apttepnen toilbe geben/ ombengBefepbenBrakd, toaecfpbte oocft motlten binben/ obecbefelbe bectelSeptteitcafTen/ foofiM fm ItSaieftept goet gebonben/ aen ben gefepben ^m^ baffabeuc e);p?efrelijm te belaften / om uptben naem ban ben Comnglfijn i^efiec aen u l^o: ifêo: teMa^ gen / enbe c^acatte ban ben felben Capttepn te epf: fcDen : toaec op bw gefepben 5fimbaffabeuc ft® oèe; nootfaetbt bint fgne inftantien aen u l|o:|I9o; te wen/ becgoopenbe een bojte en geboeglijcbe refolutte op be^^ fefbetbe/ gdijt&befelbegDetupgöen in alleoccafiente otifecbecen/ 'tggeene menootft ftDuIbtggi^i aentie bjientfcgap en ^tliantien ban fiine ifêaie^ept/ enbe 'tbJdcft beter foube bienen ombeboojleben bingiien uptbe memo?ie te fiellen / aIjS befelbe te becnieutoat ; beröoope bat alfufefte moetteflltgBept niet ongDefftafl fai blijben/ anbecs foube ftjneHaajefiept oo?fae£fi ftà' oen befelbe tefoetbrn boo? anbece toegfien 't geeite noobiggfl fai binben. ^egeben in ben ben 7· december 1668, |
«önoiit· ®enthiendenï)eti6ett be ^^eeren <!Bebeputeecben ffeefnjf. jjan Zeeiandt tec ©ecgabectnge Bebent geinaetftt/ bat b' ^eet James Bannifter, boo? befen «^oubecneuc ban Surename, ban toegen ben iiontngi) ban Groot Brit- tannien, tn Zeeiandt op geb^acl^t / toebecoitt op ftine b?pboetenb}asÌge|ielt:3®aec op gebelibeceect jijni be / goebt sftebonben te committeten be ileec Meerman,om'tgunt boo?f5i«iaen benl^eec bafTabeuc Tempie te notiftcecen.
g&en fevenden obergaf b* 3|eec Tempie Set naboli genbefti^etpD^emona^ban l^lacgten obec infolen^ tienbpben€apftepnBraeckeiin be iBibbelanbtfcge geegepleegöt:
«lacfit
Xmi QtK
«niBaff·.
iCenipIe
■bff ini
«ai».
lepn
Le foufigne Ambafladeur ^AngUurn fe tfouve obligè par des Commandemens expres du Roy fon Maiftre, de faire ίςβνοΐΓ à V. V. S.S. que S. M. a recea divers advis tant de 6«««, que de Livmrntj qu'uncertain BMjte/,CapÌtaind'nn Navirede Guerre Hollandois, aura expoiè en divers lieux, particulie- temtm\Gines,LivMret Ö unpavillon de fa
Majeftè qui avoU eftè pris durant la guerre fur une na- vire Bruriè, Ie plantaot au deflbus lepayillon d'Hol- lande, avec beaucoup d'infolence, & m^fpris; ce oue fa Majeftè a fort mal reflènty : mals avant que de donnercwdre auChevalier AtUny ou à quelqu'autre deP:$C#itaÌQes,decefaireJqAice d'une celle info- ^]^a^geteec{ιent |
W. Temple;-
^aer opiieibejianbecenbaeggjES goebt gDebonben aen benbooifj Capitepn ban Braeckei in fecieufe m be cmfKge tremen te fcfeüben / bat 8aet%. IlSog· bebooifcBiebefijneactien /foobe fdbe öp Bern ge^ pleetötmocgten jgn/f eenemael irapjoberen enbe bif^ abbouetenj metflritfttbebel/batBpficD intoefiometi· be ban fulcöiS meer te boen foube Rebben te ontfjoui ben/oppenebanteincucreren Baer loogö Boogfjfle inbignatte. toterbt oocft aen 't € . ter Sfibmiralitepttot Rotterdam gefi®?eben bat öaec iEb. ben meergefepben Capitepn Braeckei t' fsine W berbomflebe booifcfj?ebe Blaggen aen gaer foube boen ober geben/enbe al^ ban aenfb)nbj$ aen gao: 3|oogf>H9og. ober fenbenj^nbe toierbt Dier ban (iBnractaenmeergebacBte i|eer ^mbafTabetir boo; ben3igentbe^epbebetBanbrepcfit/om te firerteu
enbe baer 't betojbe.
g&enfelbenlieerSimbaffabeut iieeftoocft op eerflen gep?oponeett / bat eenige pointenin 8et taet ban Marine tuffcgen Engeland enbe befen jSta» laetfl gemaecftt / toarenimp^cabel/raettenbefpe»
1 iiirtöc6DetflucBbet^e«-35?(ebW enbeWfïtet^w } Ï6wi |
-ocr page 472-
en O OR L OG. achtenwrtighjiehoeck, 441
ese· ^iwctoi CfBiÖecenÖe Set iJrigBenlïe η Commerce avecraatreCompagnie, maiscntelcas
f^P^ j l'aólion oupretenfion déJa Compagnie qui fait Ie
premier contrad, fera expliqueed'ettre feolement
contre les partis avec lefquds on auroit contrade, 6e
non concrel'autre Compagnie: &qacn'y l'uneny
l'autre Compagnie ne s'ent remeflera iur aucane telle
oufemblable preteufion, ou raifon avec l'autre, ny
en intcrrompra, empefchera ny endommageraea
aucune fajon la trafique ou navigation.
Ili·
Que fi ï'une ou l'autre Compagnie ait Guerre
avec aucune Nation aux Indes, l'autre Compagnie
ne foarnira point, ny ailìftera tellè Nation, pendant
le tems de telle Guerre ny avec Vaiflaux de Guerre
ny Soldati.
IV.
Que le Commandeur de quelquèNavireott Vaii·
fcau que ce foie , foie qu'il appartienneaTune ott
l'autre Compagnie, ouaaucunne Nation, oupea-
ple, avec Ics queisl'uneou l'autre Compagnie aie
ou aura trafiquee dan» Ics confìns des le urs C hartrei
refpedifs & non pas en inimitie avec l'autre Compa-
gnie ,monftrant Je pafleports deTunedes Compa-
gnies ou d'au cuns de leurs Agcnts, oufaÖreurs, ne
lèrapas vifite plus outre, nyenjpcfchedansun Porc
ou Mer par l'autre Compagnie, ny en aucune facon
retarde oü diverti de la libre&prefente profecution
du V^oyage qu'ils auroientdeilèin de faire.
Twi fFelachtigheOmftandkheden ,en on·
gebruykclijck in'(: Tràdbiet vao Marine,
I ΓΤ (^e öJdwen «rteêEfti i^t^M gDeaicoji
O. öcèttJeÈft/iwttec eert eeneealeliDeEiept bat»
>· j^àptò / en €enimer(fc tn alle l^tn^g*
^pilwi/ E^iöeHeniEie ^atett/ Weban ïie bjient'
fcDapbattfDne foit&ecmoleltattefal
raefen/ góé toelfiefelbeméttié S^ceeHicQbeilewtc
li»tknwbt>arttfiöap 3Ön/foa'tgeetie Koopmatti
fij^iwn wm Comceöantie w t(S iitc Cetttfitaos bet^
^ircijen/ öelöc&'trelbein't2.3.etU>e4. iweclielen
^upteDefoni^ect/ nptt)taitj$ boo^fc^beèl Det6i>'t&.
M({telb]e?tbei:epf^t/ bat alle ^gépenbotaenjS
jtK fmie m'ti^tttie bdA't ^ractaet aefteU/ (uUen
Cewifitatiafö^öen ί Swtfl ttopffelacbticDof
be^cgepénwgeen Hiu^manfcliappenbati <Γοη«
twbanije/ ofwbe igaben^ban JèiJmthentcafiquewn
gelsetitnbe tbieefaeenbei^ ^ctijcitulenùt ιφώθβ^
bjucMt1geobltgeect^tet^tifkatje afmtt tegebbett
SOelüch dfoo het atgt&e begeert be boo?tbi}«ngtttg|ie
ban een «ÌeEttfiiat ne be epgSenfcBap bec ^tOeepen t
noo^aecl^elDcft bectoontbat befo^nebmbe
CerttficatiS becj^eteenicfìbei^beclanben
ben/ tseifeecggemaclielu^gelbecenbelilaecobei:een
ftomenbe / maec bat be fojme batt be Cngelf^e €ecf
ttfitatii ( boben be epaenfcyap ) becepfc&t be melbinge
ban be lati bec^cDe^en/ be0o?b?q$en cegtfenban
banbc ifearine/bellamcn/ (i:oenamen/ iéetocii:'
te/ JBoonpIaetfen ban't®olc6bcc iSdjepen: Φχ
be becRlatingc bon ben iKecftet ban alle be gecne bie
fïcS mjiiniSiiJtp eittba«qiteEen/'tgene gcbupreitte be
cepfepaffeett/alsimeberaec&enbe 'tgwebjupcft bec
Ï^laggenm bebopagemeteenpai-ttcìuiece ifòemone
ban alle be aoopmanfcüappen 't geenc ongDebjuptae^
ljjc6ùt Europa enbe noci)imecin Indentiï/ bae(
men geen tSbmiralitept itoti) centgD ·@(Τΰ<'βι: ban be
jHSattneOeeft/ eitbattec oojfaetfte baneentgeftljei
penbiemetbeelccl^nbe foo?tcnban ΙιοοριηβηΓφβρ«
penggelabenjtjn/ «nbetnbetftD^be liabdueetnlm^
men / en tìifoo Oaec labinge en JSoote-gefeUen befana
becen/ toaerfp geeitalfultÈen Certificaten Sonneti
firtigen/enfelber niet tetUen toeten'tgeene fpbooi
beo7b;ej$encegulmbanbe jStoctheberflaen. ^aec
om fòo ift boo;ge(ltlt bat be fo^me ban be CertificatiS
in alle tanfìanbid[)ebai foube gljelpcfi gDemaecEtt ìmt^
ben/ of anberiSbetinmbetiràf^cben dtommercü
feubd iuiimenboenfonbececnftD CerttfÌtetbe»HO»=
benteSebben.
Z.Ì
fAttkularitis douteufes & impratticahles
4ans k traitié de la CMarine,
j, Ue quoy que Ie frmitr Artide 1' on cft toittbë
w'( / d'accord, qu'il y fera une generale libeitë dc
ppW»· ^^Trafiqueöc Commercé a tousRoyaumes , Pais
i iSs'n· & Eftats, quiferont enamitié avecfa Majeft.ïans
! moleftïcion» combien qu'ilsroienc en hoftiiité "atee
^ ^i"^'ccuxiies Provinces Unies, fi ce n'eft, commeaöx
' : jnarchatìdifei de contnhmit qui requirent dei <«frifi-
ctts, comme eft exceptè dans le 2. j. &. 4.. Artidèi,
nciotmoins pour autant que par le 8. jJrdde il eft
requisquetoui navlresfelon laformecouchèealafin
du Traittè auront des certificats : Il refte douteox,
fi tels navires qui trafiquenc non pasen marchaodifes
à.t mtrthmdt i ouauportd'un Ennemy, comme eft
expriraè dans le 2. & 5. Arcicles : font obligezn
avoirdes Certificats cu non, coriime ainfifoitqaé
Je S.Articlérequiertla produdiion d'un certificai de
la propriete des Navires: Il eft humblement repre-
fente que laforme preferite aux certificats des Pròvin-.
ces Uniei eft fait aptement correfpondente, & eft
claire & aiffee, mais que laforme des Certificats
jlnglois ( outre la proprietà ) requiert la mention de
k Charge des Navires de ordres 6c regies de la Ma*
Tine, lesnoms, lesfurnoms, naiiTance, & habita-
tion de Gens des Navires: Et de töusdeux quistem-
batqueront, la declaration du Maiftre, de tour ce ^üi
fepaffe pendant qu'ils font dans le Natire, & tbu-
chant l'utage des drappeauSc durant le voyage", avee
uo Memoire particulier de toutes les fflarchandifik βε
cequisftimprafticabden iurepai & beaucoup ptes
tuxJuJes, ouil n'ypoint d'^dmiràtìlte, tì'yaucuià
oflSdcrdela Marine, & cela a caufe qu'il y a dès Nà·
Wf« qui font charges de plufieurs fortés de njaithatt'-
difes, & entrenten divers porti, &aainfjrils chaa-
gent & lear charge & leurs mariniers, d'oiiilsiit
ptuvent pas avoir aucun tei (^tificat, & mefme ne
veulentpasfgavoir cequi s'entlnd pat les ordii s, it
regies de la Marine, c'eft pourquoy il eft propofe que
lalbrmedei Certificats foit faitefguale en chaqtìe
circumftance, ou pluftoft que la trafique & Comitior-
cefepuifle fìtirefansaucuns Certificats dutout.
II.
Que quoy que par les Mots ( jlffiege, Bloque» ou
inverti ) on emende ali moinsle reboucbementde
tous paflages par Mer & par Terre a tels lieux : neanf
moins fi ces termei ne font pas expliquez, fur pretex-»
tedequelques Navires places devant quelqueport,
on pourra fuggerer que le lieu eft ou aiEege, bloque,
ou invefti, &parle Commerce fera empefchepar
«αχ qui font les plus forts, c'eft pourquoy il eft pro-
pofe qoe les mots ( affiege, bloque, oa invefti );foient
expJiquez que les jlnglois pourront trafiquer libre-
ment a aucun lieti aux Indis non bloque ou affiege par
Mer & par Terre, de forte que tout Commerce foit
par là empèfche ^ Et a caufe qu'il y a quelques autres
^rticularitezaux quellesonn'a pointpourveoparle
Traitte de la Marine il eft aufly propoie.
I·
Qö'il foit libre aux jlnglois deffàfiquerenancun
lieu des Judit Orii*>t»ln qui ti'eft pas. aiauellcment
danaroccupation deceuxdes Provinces Unies &
fouslcor Gouvernement, dsfojfttion , &qael'une
onl'autre Compagnie pourra pafferquelque Reviere
ött paflàge' que cé foit i menane a quelque lieu de
Trafique, quoy qoe l'autré Compagnie ait un Fort
öa Chafteau far aücöfie telle Riviere oti pal6ge.
^ II.
Qo'encasqoe l'üneoal'autre Compagnieait,ou
Mr»4tfcon Accord 00 contfaitavecancunidiaNa-
tift poofl'eatittr achapt d'aücunes commoditdZi
■•atmoinf cde ïieaspefdiera poiacla WbtfKede
-ocr page 473-
478 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ió68< 2 ^oeMtipbetaiotijtien (betesctx/
oföêfet) men booï't minile bcr(laet'tBijIuptenban alle pafTaötente a©ate«: en&ete ïanïie in alfulcfte plactfen ; nietteflenflaenUe foo öefe termen niet upt^ gelept en sijn / onöec fcöpn öat eenige ^c0epen boo? ieertige^abenjSfiingefet/ mengontteingebeniiattie plaetfefoube belegect/ gebloqueect/ ofte befetjijn/ mt tiaecboo? foube&e (fTommeccte Doo;i>e (tecc&|le becgintiecttoojlien: ^aetomisiboo;glDefieü: tiattie tooo?tien(l)elcgect/ gebloqueectoföefet) fuKenupti leggen öatlie €ngel|ïDötn plaetfenban Wen gebloqueectof nietbelegect / i)?pel9c6 fulten mo* Öfien ttafïquecen i foo öat üe Commercie üaei; öooi ttiet becUinUert en too?t. öïn&e alfoo öaec ηοφ eent^ göe antoe omllanïiicDeöen 5pn / toaec op men in get (fractaetban 35®aHncnieten öeeftboojften/ fooiss liòo?ge|teIt:
I ©atBetaenbi ^ngdfcBebiPfaljijn tetcaft' guccertineenigc plaetfenban <©ofl:-gnlmn/ We met metter baet boo? bie ban öe ©eceentcöbe S^eöetlani ben geb?upc6t/ enoniKröaec «®oubememeni enbe 0eBoo?faem0ept 5pn / en bat b'een en b'anbere Com? pagnte magöeenige iStbiere ofpàffàge Boebieoocft mogöen 3pn / pafferen / bjengïienbe in einige plaetfe tcafliift; Ijoetoelbat beanöece Compagnie opeens göealfultfte «ebierenof 3àa|ieelen een fo?treffeof Caflcel Beeft.
i (©fttoasi bat b'ecneof b'anbere Compagnie Beeft/ of eenigB Kctojben Contract maecfitmet senigBe ber ^nöob?lingen boo? ben gefjeelen Boop ban fommige geboegdijcBBeben/ bat en fai beb?pBept ber Commercie ban b'anbere Compagnie niet beletten / maer in fulcRen faetö be actie of pjetenpebanbe Compagniebie'teerlle 3iccoitgöemaec6tBeeft/ fai too?benuptgeleptte5pn/ tegBen bie partpen met be toelcBe3pBebben getrörteett/ en niet tegen b'anbere Compagnie; ennocB b'een of b'anbere Compagnie falfïcB op eenige alfulcfte of gd0c6ep?eten(len of rebe^ benen metb'anbeacemogBenonbetmengen/nocBin eenigBecbJiifete<tooten/ beletten en öefcBaWgenbe traj^cboflSabigatie»
3 ^00 b'eene of b'anbere Compagnie met eenige SSatie ban 5|nbien (®o?logBBeeft/ b'anbere Com^ pagnie falbefelbe ^atie niet toefenben nocftafTifleren nocB met «©o^log-fcBΦenof .SolbatengBebuprenbe ben felben (©o7log]^berfien<
4 ^at ben Commanbeur ban eenicB^cBip ofte ί regat Boe't macB fijn / 't fp 't felbe aen b'een ofVan^ fiere Compagnie/ of eenige iSatie/ of®oIcfttoebe- fioo?t/ met betoelcBe b'een of b'anbere Compagnie peeft / offalop be grenfen ban Baer refpectibe gebiebt eetrafigueert Bebben en niet in bpantfcBap met b'een en tfanbereCompagnfe toonenbe Baer pafpoojten ban b'eene ber Compagnien/ ofeenige ban Bare Sigen^ ten of facteurs / en fai niet bo?ber gBebifïteert nocB η eenige iSee-pIaeti$ ban b'anbere Compagnieber^^ linbert / nocB in eeniger toöfe bcracfttert ofafgetoent hiojben/ banbebjpeen fpoebigDe boo?fetttngDeber c^fe bie Bp ban fmiii te boen.
;$ulthiS aen bic ban b'SUbmiralitept gefielt/ abbi^ feerben/battopber befoigneö onnobigB toaren/bat Bet ®ractaetülaer enbe bupbelötfi gBenoegB toass: enbe b'i^eer Tempie geen naber inflantien boenbe/
be faeche baer bp berbleben.
CtelijcB men ban Bier ben Confnl ban befe ^atie tot ^alee o?bK toe font om ben 3p?ince Tafiictra ober fijne groote cohquefle ban meefl geBeel ^arbarpen te congratnleren / enbe te berfoecBen be confïrmatieban be (Cractaten en ^^ibilegien boo7 be l^egotianten ban befen^taet ;fonbt fgne H^aiejiept bp nae op ben felben tgbtbertoaertib' ï^eer Henry Hoaward van Norfoick, tn gualitept ban beffelfii aimbaffabeut om 't felbe compliment te boen/enbe te Wagen ober bie ban £aièe, nu onber fgne gB^}0?faemBept gebjacBt / enbe baer - en - boben om te gBelpcB too? een (€rac^ taet ban te berfeetbertn bè ^tabt «nb« glanbt JianTangcr. |
3^aet bjaeren te bier tijbt tpbingen uptbe aiicff ginbien tot Londen gBebjacBt/ bat be Engelfche S;,: Jamaica enbe anbere Colonien Babben gftebam « ' mngrooteninbalin Bet aianbtenbeiStabt banPo,
0«Öaelt Babben tt^ tonflberablennjclibom enbe fcBat/toaer ober hm Stmbaffabeur ban Spangien, feer Bebbenbe geWaeZ aen bat ï^of / foo toa^ Boope gegeben ban a«T2 contentement ober befe faectte enbe bafi-fiiC ban be 3©?ebe / foo toel op geene olss befe jijiu» ^ bi unte. "
®er ©ergaberingB trotteerbe méermaeliï fcctfifK
©0(1 ban honderc enbe neghen duyfent ΦαΙ^ηιί '£maentif/l)aet mebe be J^obincie ban foliant in bj
3?aren fefthien hondert vyf en feftigh, fe» en fcftipW ende feven en feftigh toag beftoacrt:^aet ban Ijtli-
ben be i^eeren ban igollanbt Baer <®eclaratie en Φο. oimenten in gegeben ben ttoeeöen ^januarp.
da tot Buyrfe enbe anbere / om met eenige iipt ben Haebt te examineren: «©m alfoo te bolboen aen einwc biemeenbenbatï^ollanbt / Baetboo?beclbaet in nc» focBtBabben. "
®erfelbet tjjbtBebbenbei^eetenbanSJeelantraiti henbebefaecBe ber Booge militaire Dfficien geputui neert:
®at b' <$b. pog. <0etommitteerbe ïïaben aliiait geflen en geeramineert Bebbenbe Baer Igoo^ifêog, miflïbe ban ben twee en twintighften ^etemberlèfti leben/enbebooitiSgBebelibereett op be miffibe ban be ï^eeren Staten ban l^ollanbt ban benVyfthienden baerbeboorenj^/raecbenbebefeparatie ban Bet Ca·
iiteyn ende jldmiraelfchap Generaci ban Bet Stadt- louderfchapbanberefpectibe p?obintien/alii mi= bebe befieOinge ban be Booge militaire Charges te Hmibt / Babben nae ferieufe beliberatie go^tgebon< ben / b' ïgeeren <©?binariii «0ebeputeerben ban be gti melte©?obintie ter ©ergtóeringeban BaerJgo. jKu. te berfoecben / albaer/ alti mebe aen be ]^eeren puteerbenbanHoilandtbeBent te toillen maet&en/ batb" l^eoren Ciecommitteerbe ïSaben ban Zeeiandt geen rebenen nocB oojfaetB te ao^erelt fagen /om be i^eeren ^Staten besfelber ^?obincie in bit onge# legen faifoen ban 't Stier te conboceren / of Baer «Sir. H9og.©ergabetingetebeiiae|ien/om te belibeteren ober faecfien baer ober na rppe beliberatie enbeinteciu tpfoberlegBtotbjiemalenitot bp be BoogBflgcmelte J^eeren Staten toa!EigBerefolbeert; beBalben bat be Iceren <6ecommitteerbe i^aben niet en fionben fïen / bat be f^aratie ban Bet Capitepn en 3tbmiraelftBap ban'tStabtBouberfcBapban berefpectibe ©jobin' cienibatepnbelgc&opeen generale mojtificatieban biefunctiefoubeuptloopen/immersi om ben ^^ee^ re pointe ban Orangie baer ban in aUe be ft^obinciett te feduberen ) albaer foube toeten te toege te bjengeit ; maer bat men bienaengaenbe be libertept / nabol» genbeb'oubegronben enbe regeliEÌ ban be Utegeerin^ ge/ongettopffelt foube toillen ballBouben. lenbe oocB topberjEi bat ' er beel eer materie enbe ftoffie bia!$ omt'arbepben/ enbe baerop fonber opBoubm t'urgeren/bat b'ingefiopen enbe tot nocB toe ùm^ remebteerbe nieutoi® eben toierben upt be toege^" lecBt/ ais bat be ^?obintien foo hnerben gepetlf om bie met anberebetreupt(tenbenieutoigBebenteatcui= muieren :enbe belangenbe be beftelttngBe ban b« hòoge militaire Charges te ïanbe/ett toi|lenbe meet' gemelteï^eerenCiecommitteerbe jJaeben ban Zee- landt ,niet / toat bienaengaenbe meerber ban bie ©jobincie foube Bonnen g^iefïbeceert b50?ben/alff batbe^eetcnberfelber<l5ebeput, ter ©ergabermge ban Baer 1^0. iBo. tomparerenbe toierben gBeautp« rifeert/ gBelücft nu totb^iemalen tot bp e]cp?eflre wo* lutie toas gBefcBiebt/ om Baer niet alleen ober be BefelfjS/gelijc6alIangeboo?Beenen toas gefcpart/ maer oocB ober be perfoonen tot beWeebinge ban b« boo?f5 CBargeö bten conpijm / te berBIaren enbe te bertoacöten/toatuptbat/enb'abbpfen ban beat^
mm |
-ocr page 474-
en D aRrL OsG.
^Éeccrirtö9e/&otti)eenmiK(itoÉC&en gecon^eet' .t *^®' ^ti&ittufliBent^naecöccöcconfeteect ten negen» ncit / fücctalüciJ toat t^actement öen ï^eec^jtnce/ So^ maglie te cottijpacecen in öehilaeöt/foiiije ö^oown JgcletJiittetoo?&ert. |
• '|tai5Keniie&e8ieiibti6jöemö[te«l5elt -ïiöll/ àÌfo4 iie^^obtnaen &aec tn tmeentgD toacmmet^ollanltt/ Ö6^l!.e.ilïaei>t m sSegeben-tiiitwisDttti |
Staet'Volgens dewelcke de Heer en Staten iiM:Vio\\mtende Weft-Vrieflandt,_y?i-A^?^
van de andere Provinciën fouden konnen virgelijckent ingevalle iiever de Com~
pagnien van hare repetitie afg^mWien, ende op^dèn ex^ordiriii^iilSt^^^^^ dit
laer feftien hondeft acht en feïiijh, g^fieïf 'op^de rf/iirHi/^j V^ii^Holiao^^
(;etalen, als hdriqmtefournerm hondertduffent pmdeH/'daen^^
dejaer medé fynamgeflagen.
GÊlderiandtisterloopende maendt in den extraordbatls Staet van Oorlogé aeh
geilagenmec
MSipïo Sooi^iet en foumeett of liever Coinpagnietthàddèitìiidettiesàèngaen , ^
' provintie vanHollandt accordeerde, fai MollaMt^ondali Vyoidén vatt^^d^
|g; Compagnien ^^^^^^^^^ ^^^^ ^ ^
hjEiii· i·^.·: ■ t-Iï»'·.!, «•..■.•usfiMsiJsiïW b^Y<r-\
......" s:.·' :;^:^>£bίi:-lί'Sfcv:
FΓancoysBoyers ----· t8s>ï—
lohan Adolph Groothuys ' „ " i8j>2—7/
η,.ν ν-νϊΛ
7eVoet,
.. , . · ·■·..■
GetritSels ——^—- ■ ■ ' "·■■· «-i^- gpi—ly^-SJ
Λ , . . , _.
'y.i ........: i Cl 'i i' i ■......<■
En foude Gelderlaht in pÌaets vande eerfte fomme ter Iooi>eiide Maent op brengen Sia— i—lo
Zeslant is aéngeflagen ter loopende maent met 2047—ii—8|
So niet en fourneert of diefaengaende met dc Provintie van Hoilant accordeerde, fai dan
van die Provincie weder af en tot haeren nemen de Compagnien van κ : i; ' i.
Philips Samgey Colonel -1.,—.y-· »1 .
JohanvanKeppel ■ ■ ppz 17
Engelb.Beeckman , , ——— . ■ ■ .i7;: s 8f'.-ι-ς. '
Andries van Keppel -~—'.-'rié··^ · \ "'i " "'"· *7ii ?*„ .- r .
Robbert Frederick Van Uyterlvijck .--L ' . —■ppz 17—8^ i ,:
Joh.vanSteenwijck * 991—1/—8J
NicolaesPfieffer .....,·^,, ——· ppi—ΐγ—8*
^Villem Schaep ' ' —. ^ 1 '' ' . ppz—17—8J
V v'·'· "^ ηΐίύσΙ .
Sopy—IÉ— I
Endedaer en boven ter loopende Maerit in Geit föuiriereii '-■■■—·■*-
Uytrecht is ter loopende maent aengeQagen mat ■ r,,..........? f^ii-^ j—* «
Soo die niet betaelt, of anderlitits met de Provintie van Hollant accordeerde Van "
foo veel nièer Militie te nemen, fuUen van hooghghemelte Provintie van Hollant af
genomen en hier gebracht werden de Cottipagnien
Te Voet van
Sebaft.deRiddet i/"·· ■.■.»» ^(92—8«
JohanGroelard ■ ■ 992—17—8J
PieterVerfchoor ——. . ·ι · p^z^xy^s*. 1;
HendtickvanWeftreenen » n ' ■ " $>92-». ι
.fs: ■
Ende dan noch ter loopende maeftt In öeltfournertö' ■ 1544—14!—»^
Vrleslandt is aengeslagen ter loopende maent met^ ' n - ,1.1 r. i*7iji».ij|i-* jJ
Soodienietbetaelt, kanderfintsmetdeProvintieVan^Holhniicaccorto
>00 veel meer Militie te nemen, fullen van hoogh-genieltePfovintie van Holjj^at af ' «
E^nomcn endehi«rg;bi»chtwcrdQn d^Compagnien^ · ^ -^i^'· 't
Te
-ocr page 475-
-444 l· A K EvN vaiPS T A E Τ sO
/Walter Acent Grubbe '
^WÌlfehiBtónsfìelt ' ' " ^
''WiHi^VàhHilIensbcrgcn
Alexander Aicholt - —
■. e,, iü
Jl
I -
Endedannochterloopende maentinGekfoumerea
Ovcr-Yflel is aengeslagen ter loopendc tnaent mct ....... ■ > .- 1.1 .
Soo die niet betaelde of anderlìnts met de Provintie vaft Holland accoordeerde van
Γ00 veel meer Militie te nemen, fonde van HoUandt afgenomen ende hier gebracht
werden de Compagnie G}loneilen
Baldewijn van Soutelandc
Ie voet
«Baldewijn van Dompfelaet
■ - -...rr.i
Ende dan noch in gelde fourneren -
Stadt ende Lande is ter loopende Maent aengeslagen met
3027— 3-2»
461—19—aj
yy 58-3-21-?
Soo die niet betaelde ofanderfints met Hollant accordeerde van foo veel meer Militie
te nemen) (oude van Hollandt afgenomen ende hier ghebracht werden de Com-
pagnie - <
TeTeerdevan
Timon Johan van Lintelo
TeFoet,
Ferniyn van Rogiers
Albert van Mervede
Ende dan noch in geit furneren
»jintc ^epiinjSban Tofcanegetcoutfletieenp^fnccflrÈ/ Ben (|0f' i^OcDtec ban Caftere, ïgactose ban Orleans, catjESi" itÊi: ban ïSoningÖ Lodewyck de derthiende ,ηβΐίΐ in 't laetdc ban betJeöen ^aec plailiec om een cepfete iiticn 000? Daytiiandt, öÊn ïïöön af/ öomenïie fn g^e^ cemDecalgtec/enïielïcIjeentse iiagfien op Routuntie tot Amfterdaqi. j^ptoaiSoiiìitlle iSoon enoe toeSo* mentie ^ucce)Te«c banben<!5?oot-®ecto00 ban Flo- rence : t' J^npjSiaten&cfpe p?infe|Te enUe ttoee Min'
teccn/ein^oonittet em Φοφϋβτ. |®m fepïie bat Γάη ^jinceffe toasi ban een b?emiiJt Bumeuc : toöleni ili oelwpcBen öe Jp?anfcfie ltliettg>t/ in Italienfo met gctüoonlijtft. lü^en 6onbe QtialijcB gtfìfen toaecom gp foo grooten cn iangenirep^iaamam; ^^oé? Haerlem, obecLeyden ,quamitettttettömfnöm Hago öi' een Caraffe met fes iPeecbeit. Mn bolc6 enbe JöaBage |
3878— 2— 4
tóSo— I— j]f
met beectöten ai^agSenii toacen teebe boo? geiiomett/ enöeöatilienöembejieltbe ^ectoge den Daufinop öe ©pbecBecgii : H^p cepfbe met be naem ban onbe^ fient: niette min toonöe batöem cibiötept Öoo? arni fp?aec6e ban eenige uptbe iHagtficaet aengenaem toaiEt. <ÌnbealfoQltet gp oot& boo? ben becmaei^ %ecHeyns,biefic&te boo? tot Florenceaen'tïlof ijab bekent enbe aengenaem gemaetftt / een ben ban Onkei©?ef»hent ban Baec ïgoogD mio. enbe ae« öenS^eecbe Wit,j|aebt#enfïonaitii ban Holland, niet epgentiijfÈHptfpnc name aen m^ben:|0aetl» »eei: Hcyns,aföupt JïcÖ/fepbe bat ÖP pcbiMi; <ènbibatöemeenebt(ue boo? <iDecoramitteai«{^ getooomeynietonaengenaemfoube 30W eiwe aleec biw oittccefolbeteff / btmbi mm ge««pw iHéjfnsKiKwieme/; offiptoà^eewjr^fificwniwttw
IW'^ |
-ocr page 476-
en ο ο R L ο G Η,' *t Ack-en-^'veertighfleBoecK 445
fiuiheontfanuDciienDe tofbec D&elepöenaen DeCa^ ÌÌ8. aritjch ae iHanmOlÖcHe UmbafTaOrut^ DeDen; ^ öi flclijca Dc Adolf, 23joeDec Dan ttonin0b Carel, üaU Sweden gljfùaen öaOt. 't 'ifintÜJOO?0t tnfliS/ ÖP Ijaöörtot Venetien ontfanaöen De üinte haiioe ÖfPulJlDthe Ooo? Örn Hfec Nani, fijocacato? üan St. ( jDtiöe De Ijcioaöfte CftatoE naeft öeii ©(ccocö ) Oi^t ÖP ontfangcn cnoe meDec upc qtie- IcpDtljaötcemaöeKeDcti btipteti't^&aUt; iateiiùe hctoojOetoiJcif^PDi" öofn Doo? fpn flcooten Ctjamr hfiijii: ©ac öp Offflelöcft^ fouDe Dofnaenöel|e& ten ban Oefen ^taef. J©fciienöe fiji
n£ncu)cof" aef"(linffw/ ùat Adolf in üjefc-- üisÜ'POc ininöcc tua^ : om bat Den {toniny^ fon 2&ocDec IjaDieen ^oon 5 enDe Öppiin^ Adolf ge> (cccluDerccban be^ucceffte. tcgijen iDtccbt oöcfeptit / fat PjiiijS Adolf toa^ een paltsacaef} uificRf J^jiiicfn tjetieec ïjflOflü bjaaDen iti laiior.
^uoaDöDini^'öe Piince ban Tofcanen becfocfjt oQcli (c ip^eechcn öe p?incef|e ^ouaciecc : ^p liet ffggcn/met fcudtcpaffe te3Ön; cnDebatfe bPbifïte foiioc oiufanaöcn opöaec Lit de Camp ( om alfoo Doch met tc ùcci ofte tuepniaD te boen in 'c fiuch bec Ctccmonicn ). l|p fulc&^ öoorenbe / liet feaBÖen tc fpoföiaijcn fgne cepfe tiae Antwerpen : enbi' op fgn tocDctltomlie te fullcn be tjifïte öecbatten.
;6atccùaD0 ben veerthienden üec(ianben öaec §ooa!) .iBofl. befi te ijjn / bat beo? oen a5?iffif c öet toiiiplinicnc foube toeibcn afacicpt : «iecnigc fp?acc= iien/ al^ban bebllite niet foube üolgen/ bat ban ffii gjcffUt moc&t toojben gegeben tot gebacljttni^ tnDe o&ttupgcnil ban bjienDtfcljap : Ccnigljc fioe. Ijijfn üooj/ Dfm te beceeten ^acclem^ ©amafi- tofrcft:mib£ce een©o|l-2|nbifcö Cabinet ban fcs Dupfcnc «Sulben^/enbe fulpl^^ boa; ben ^gciit te Sltfmmn.
ξ^οφ onbectuffcgen i^ ^onbegg ben vyfthien- dentjfctrocftcn op Delfc,Rocterdam,enbe Breda: 381» toacc i^ geflelt t)em met lo^ bjanbcn ban 't Cd' noncio'iliteptteboen, iCettopI (lef) alfjiec alle^ bifponeetbe tot be laetfle etfolutie in 't fiuc& ban begebinge bec googe JlSili^ taiceïtmpten/ bleef b' ^eec ban Tarante, bic Doo; tjcel goebe qualitepten bah fdn emplop t|iec con= liüccabtltoai/infön ©oubicnement ban 's Herto- genbofch, fonbec ora fijn àbantagie^ tenigtje bemac^ m tt öoen 5 raaec fflne ©jienben allegcetoen beele ttöcnentot fpn boojbeel ; jeggfjenbe bat öpban't 'Z ïaniitotiiatucalifecct tna^/ Ijcbbenbc 6et befieglje- E ùteltt toan fpn leben albaee gepaffecct/ enbe toefenbe üaii ttuee Jööen «intö «int banben ©iince Wil- helm vanOraogie. 3^at fip ban ÖetSlaec achten dertigh tot Den Sjebetoe gbf(labig() inalbeJ^elbt tocbtengebientbabbe; batf)pinbe laetfte een Bri- gade accomnianbeett ftabbe / nae bat öp ttoee gia< len ©olontaice getoecft toa^ / en ban öet ^aec een- cn-veercich af Capite^» te boet enbe Colonel te pactt j bat fpn aeligie enbe b' intlinatie bie gp altybt tot bcfi; lanben gl^etoont geeft / Detn ben bienfl ban li£n^taetbcbEnp?efececenboD? b'abantagien / bie !)εαι fpn ®oo?Iucötige <0eboo?te gaf in Vrsnckrijck; datljpnaccbena^jebe ban ben iètaetmet Spangien wöuptccijebanHeffenmetfoo beel fucce^gecora» mmiljccci ijaböe bat be ©?outoe Eanbtgcabinne / fpn ^cboon-nioebec / ïjew (jet «©enecael 25ebel ban batciEcoupen gfjegebrn foube bebben/bpfoo DEtte boet ®cactaet met benftepfec in 'tfelbe 5!aece met gemaecht biace getoojben} bat i)p in be 2&innei> lancitfe ©ojlogljen ban VrancSrijck fici) öebbenbe fPi«.!aatbectoantfcbap met ben ilectogö ban Orleans enbe ben ®?ince ban Condé ge-engageect pöonbEiiinfiaecjnteceflen/ enbieban beele |Pac= ianientcn/(0enecael ban cengebeeltebanbeélaets κεη ®roupE^ gljemaecfet toa^ getoeefl ; bat öp een pcmmen tijbt beiijebincie ban Xaintonge gebe^ rniDEEtt öabbe/ ben (©jabeban Mioflàns en Pons Jlt^wtt/ïioetoelljp banfpnfficoupe^ ttoöffelbe/ «nbe Den iiacefcöal Faucault in fpn 4Po«becneraent VI. Deel. |
ban Aunix Betrfielt; bat f)p (ïcf) inbe boo^naemPc ,-<^0 cencontte^ ban befeij blocbigcn <©o?logö gcfigna= ' feectljabbe; batbe ban Condé, yeni (atrnoe be fo?ge ban ben afrocbt ban St. An teine, ()p bie mtt foobeel boo2|lcötigl)ept enbe gljtluch gt-rfectiiectc gabbe/ bat ()p alle be i€toupen ban befen S^jince / bie d' Arriere-garde f)abbe / falbeecDe : i)0{b)cl t)p ttoec Slegec^in'taengcncöt 6abbe tteermael (lecltec al^ bie ban be @;tncen i bat/ ben gettogl) ban Nemours boot3i)nbe/t)p in't CommanbEmcnt ban't ^.egtjec alleen toa^gdeblcben/ in't nemen en betmee|Ieceii ban Rlietei.St.Menhou , Bar, tn Rocrou,onDec Öem öebbenbe ben ^acon ban Clinchamp, ©ene* cael J^elbt-meefïei: ban be J&paenfcöe Ctoupen / ben Hectogl) ban Luxenborgh, enbe be i&jaben ban Coligny en Hoiack, bic noemael^ aiegljer^ gccom* manbeectRebben; bat bembenoberlebentioningü ban Sweden in fijn bienfi gabt toillen tterlten in 'c gjaec acht-en-vyftigh, (jemeen ban b'ceclïe Cm« plopen aenbiebenbe; bat in'tfelbe Sjacc be Gere- formeerde Cantons, op 't point stjnoe om met be Roomfche te bjcccfìen / be oogljen op gem gabbcn gcb)o;pen om gaece ^coupen tc commanbetenjepn* belfjel^ / bat f)p in ben (@o;logt) tegen ben Biflchop ban Munlterfoo obecb)tnncnbe gi)ciupgcnl(|cn ban fpnfuclitenafftctietot befen^taet gabtgegeben/ batmeh banfgngettoutDigöeptmrefle becfeecftetc jtjn : nocötang be conjunauce ban Vranckrijck, biaet upt men omb;agie nam y becbion befc confibe* tatien / baec bp gebeegtjt bat be l^jobincie ban Hoi- landt, bie öem tot Generael banbc «uptccgcgBca noemt öabt / tnbe ban be pjobincien ban Uytrecfat en Over-Yiïel gebolgftt toiect' becftoelbe/ om bat J)p be bOO?beelen ban be Charge van Generael van de Ruy terije pjetcnbectbe te maintenecen bobcn bie ban Veidt-marfchakk, ebintoel tc b|ebtn jijnbe om ftcm PjinceMauritste fubmittecen/ in conjibecatie ban bat befelbe in ben bienfi ban Den ;&tae(bee(oubec al^gpiba^.
«öpnDciijcft Bcbbcn JBSog. 35ingöfbagD
ben feventhienden gep|ocebeect tot b'tisiectie ban be Doogge HSilitaice &fficiev0/ inbolggenbcma^ niecet j 3
g^eeöoojt&rtföatjpojtban be Zeereu Ripperda : Buirfe, cn anbecc i)aec m. JBog. (©cbeptiteec^ ^n 6? be/totbe*taicefa«lten/ac6tccbolgen^ bet fel j®ìu- bfc itccatibe öefolntitn/ flebiptcect enbe ge-epa- mineect Ijebbenbe be geconcipieetbe ^ojmuliecen ban be Comtnifften booj be googe (©fficiecen ban bc Militie ban befcn fitaet/ öiec bcboocen^ op Ijci ©a« piecgeb?acl)t/ mibtfgabcc^ bc begtootingfjeban bc boojfs Ijooge <©f ieietcn toe tc boegen ; 3©acc op ges belibeteect sijnbc / gcbben baec jHo.Mog begcmel^ tc ï^eecen bec felbec ©ebeputeetbe obcc enbe tee faecfìe banbe genomen moepte bcbancht/enbeficB boo?t0 bc opgcfielbc «Coramifllen tocl laten ghebal* len/ fiilcF enbe in biec boegen alsSbcboo^fj jfojmu· licccn giec na ban baoo;be tc bjoojbc flaen gein:> feccect.
Commt^evoof deP'eldt'Maerfchalck varit Leger.
De Staten Generael der.Vcreenighde Nederlan-jH den. Allen den geenen die defen tegenwoordi- gen fullen fien, ofte hooren leien, Saluyc, AI- «niffii foo wy tot handthoudiDghe van alle goede ordre in de Krijghs faecken in de Vereenighdc Nederlanden,foo in 'c beleydt van den Oorloge, als om alle onordenin- gen onder het Krijghs-volck, foo wel tot voordeel van de goede Ingefetenen der voorfz Landen,als opck van de Vrienden ende Neutrale Nabuyren, te'doen ceflerèn, en het felve Krijghi-vólck in goede ordre , tot befcherminge der Landen, oock wederftantende afbreuck der Vyanden te houden, goec, raedtiaem , ende nodigh hebben een bequaem ende In Krijghï- faecken ervaren Perfoon tot Veldt-Marfchalck over het Volck van Oorloge der Vereenighde Provinciën ce ftellen ende committeren ; Doe» te wt*n : Dat!,
Pp om |
-ocr page 477-
4-5 ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
I <i<j 8 ®™ 'J® goede kennifle die wy hebben van de vroom-
__■ heydc, dapperheyt > en emrentheydt van Ν. Ν- ons
"" volkomentlijck betrouwende fijner Kloeckheyd, dap- perheyt en goede ervarentheydt in het ftuck van den Oorloge : Wy den felven N. N. geftelt, geordon- neert en gecommitteert hebben ; ftellen, ordonneren ende committeren bydefen, tot1 Veld-Marfcbakk over 'c voorfz Volck van Oorloge te Paert en te Voet> foo tc Lande als te Water, altans indienft van den Lande wefende > of mogende komen, gevende hem volkomen macht, autoriteyt, en ipeciacl Bevel, om in die qualitey t j onder ons, den Raedc van State, de Statan van de refpedtive Provintien, of haer Geauto- rifeerden, voor foo veel der felver Territoir, of gefag
belanght, ende voorts onder alfulckeVeld-Overften
els wy van tyd tot tyd fullen gebruycken,'t felve Volck als Velc-Marfchalck te gebiedenj in alle goede Ordre, Regule> ende Kryghs-difcipline te brengen ende te houden,'t ielve by ordre van ons,den Raed van State, ende Veld-Overftentot defenfie van de Vereenigde Nederlanden, Quartieren, Sterckten, en de plaetfen van dien, naer de ordre van de Vereenighde Provin- tien in 't generaci, en particulierlijck te gebruycken; de vyanden aen te grijpen, befpringen, ende afbreuck te doen,alomme by dage ende by nachte,by het voor- ghenoemde Krijghs-volck goedefcharpe wachtende waecke te doen houden , niet tegedoogen, dat by het felve eenige fchade, hinder,ofte letzel aengedaen wor- den den Onderzaten van de Vereenigde Provintien, geaffbcieerde Landen ende Steden , Leden ofte eeni- ge van dien, den genen dieonderonieproteöieof Sauvegarde fitten , noch cock de Nabuyren , ofte Vrienden,ofteNeutraleRijcken , Landen, of In- gcfetenen, foo in de Vereenighde Nederlanden als daer buyten; oock de voorfs Vereenigde Landen in'c Generaci, Provintien, Quartieren, Plaetfen ende In- gefetenen van dien, teghenallegeweltendeoverlaft te befchermen, ende belchutten, die Placcaten ende Ordonnantiën op de difcipline gemacckt, ende noch te maecken, by een ydcr wel fcherpelijck te doen on- derhouden j Ons, den Raedc van State, de Staten van de refpeüive Provintien, ofte haer Geauthori- feerden als vooren, ende Veldt-Overften , in dier tydt, te obcdieren ende refpeüc»x,ij » «udc van alle voorvallende faeckeu met Ons, ende den Raedt vau State, goede correfpondentie tc houden ; Ende voorts alles te doen dat een goedt, vroom, ende op/echt Veidt-Marfchalck foo tot befchermlnghe der Veree- nighde Nederlanden in *t generaci, ende in 't parti- culier, den goede Ingefetenen van dien, als ander- fints fchuldighls, ende behoort te doen, achtervol- gende alfulcke Inftrudtien, als den meerwelgemel- den N. N. by onsghegeven fai werden, ende dat op een Traftement van duyfent Carolus guldens ter Maent, ten twee en dertigh dagen als vooren ; ende voorts Ons, enden Lande in't generaci en particu- lier , foo te velde, als alomme te Water ende te Lan- de , in de Provinciën, Quartieren, Steden j ende Sterckten, ende daer buyten dienft tc doen, fulckx als by Ons, den Raedt van State, ende de Staten yan de Provintien, ofte haer Geauthorifeerden, in maniere als vooren, ende den Veldt-Overften in der tijdt goedt ghevonden fai worden : waerop,envan hem wel, vromclijckjendeghetrouwelijckhicrinte quijten, den meergeraelten N. N. gehouden werdt den behoorlijcken £edt te doen aen onfe handen ge- Jijck hy oock is defen tegenwoerdigente doenregi- ftreren, foo wel by den Raedc van State als by de Gecommitteerde Raden der Heeren van ......
op welckcr repartitie fijn Tradlemcnt ter voorfchreve |
fomme van duyfent Carolus gulden terMaendttcn twee en dertigh dagen als vooren ftaetgerepartieert· ^^ Wekken £edt, mitfgadersde voorfz Regiftratie ghe^ daen zijnde, ontbieden ende beveelen wy wclet preiTelijck allen ende een yegelijcken Overften, Rj^ meefteren, Kapiteynen, der felver Luytenanten' Vaendrighs, Bevel-hebberen, ende gemeene Ktijgs! luyden te paerde en te voet, en voorts alle andere per. foonen, van wat conditie of qualitey t die mogen zijn ende dat eenighfints fai mogen aengaen, dat zy dic^ welgemelden N. N. voor onfen Veld-Marfchalckals vooren,erkennen, aennemen,refpeaeren,en in alle't gene, dat hy hun in de voorfz qualitcyt belaften,bevg. len, en ordonneren fai, hem alle hulpe, bevordetinge ende ailiftentie te doen, ende alle gehoorfaemhevt tè betoonen, fonder fwarigheydt ofte weygeringhe tc doen, by pene van te vallen in onfe indignatie, en fonder oogbluyckingh als overtreders van onfe Or· donnacien , Statuyten ende Bevelen , rigoureufe. lijck allen anderen ten exempelgheftraft te worden· alles by provifie, ende tot onfen kennelijcken weder! feggen.
Ghegeven onder onfe Contre-zegel, Paraphure ende fignature van onfen Griffier, in 's Gravcnhage den ....
COMMISSIE Foor de Major Generaci vande t^riiüerk
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan- den , Allen den genen die defen fullen fienj ofte hooren lefen , Öaluyt : Doen te weten, Alfoo mits het overlijden van N. N. den ftaet van Major Generaci van d'Artillerie is komen te vaceren > ende dat wy tot 's Landts dienft ende oiibaer goedtgeïon- den hebben den fclvenStaet mee een ander bequaem ende getrouwjperfoon tevoorfien: Soois't, datwy om de goede kennifle die wy hebben van N. Reen:
fatnentiijok van fijne goede qualiteyten ende Woeck" heydt m 't ftuck van den Oorloge, ende namentlijdt van de Artillerie, den leiven N. N. onthouden ghe- ftelt, ende ghecommitteert hebben : onthouden, ftel- len , en committeren by deien tot den Staet van Ma- jor Gpncraei van d'ArtilJcriedefer Vereenighde Nl· derlanden ; gevende hem volkomen macht, auiho- ntey t, ende zonderlingh bevel, den felven Staet i'ex. cerceren, ende te bedienen, ende dienvolgende t'id· viferen, ordonneren ende bevorderen alle 't gene tot beleydt. airc«ftie, en 't gebruyck der felver Artille- rie te Velde, in belegeringhen, tochten, ofte ander- fints fai worden verey ft ; voorts oock het beleydt en gezagh te hebben over de Commifen, Condudeurs, Werck-liedcn, Boots-gefellen ende alle andere Per- foonen ende Officieren, onder den Train der fclïer Artillerie, 't zy te Velde, ofte in Garnifoen dienen- de , ende alles te doen dat een goedt ende ghetrouw Major Gcneraei van de Artillerie fchuldigh is, ende behoort te doen, alles na vermogen d'Inftrufliehier op gemacckt ofte noch te maken, ende vorders hem te laten gebruycken te water ende te lande in de Ste- den ende te Velde, daer, en foo hem dat by Ons, en den Raed van State, na d'occurrentien en't vereyfch van den dienft van 't Landt, fai werden gecomman- deert, ende dat op een Traöement van v^hondert guldens ter maent ten twee en dertigh voor dinaris, mitfgaders voor Extraordinaris, foo wanneer en foo Janghe als de felve efiêöive en metter daetin fijne fundtie te Velde gheemployeen fai wordecfie- lijcke v^fhondert gnXàms tea twee en dertigh als vooren, fonder verders eenige profijten, ofte emo- lumenten meer te moghen pretenderen : Waerop, ende van hem wel ende getrouwelijck te quijten, by gehouden worden fai den behoorlijcken Eed tcdocn, in onfe handen, ofte degenen, die wy daer toe ful·· len committeren, gelijckhy medegehoudeDÌs,defe fijne Commiffie foo wel by den Raedt van State al» by de Gecommitteerde Raden van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vneflandt, op wiens reparti» |
1 Nota. OetindeCoTHmiffievande»'HeerePri»ce]o'
han Maurits, ah Veld- Marfcbalck geflelt Jalworden
echter hetvioert tot, eerfle Veld-Marfchalck, evde
foo voorts in toekomende ten regarde van den eerflen
Veld-Marfchalck, hier «amaehhy haer Ho. Mog. aen
te fiellen, doch inde Cormai^ievandenHeer Wurtz,
als Veld-Mar[chakk i fai fimpel^k gevolght Worden
de» text -van nevengamde WarmuUer.
-ocr page 478-
en OORLOGH, Ί Ack-en-veemghfie Boeck, 447
hïbetaeltfal worden, te doen rcgiftreren, daartoe üiA ? nock attaché by defelire Gecommitteerde Ra- lal worden verleent : 'twelck gedaen zijnde, tbieden, ende bevoelen wy alle Officieren van de Trtillerye» een yegelijck dien'taen-
mach den meer-ghemelden N. N. te kennen 5 h uden, ende refpedleren voor Generael van de Ar- Herve byprovifie, ende tot ohfen kennelijcken we- ' feLen, want wy iulcks ten dienfte van den Lande Jevonden hebben tebehooren.
Gedaen in 's Graven-hage onder onfca Contre ze- gel, Paraphure en Signature van onfen Griffier, op
den ■ · · '
Cotnmiffie niüor den Lnytenmt Generael <van de Infanterye der Vereenighde Ne- derlanden.
Item, mutatis mutandis voor den Luy- tenant Generaelvan de Infanterye der yereenighde Nederlanden.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den» allen den geenen die defen jegenwoordi- een fuUeD ' hooren leefen , Saluyt : doen te weten: Alfoo ten dienfte van den Lande, ende onderhoudiDghe van goede ordre , ende difcipline militaire, noodigh ghevondenis, dat een bequaem ende ghequalificeert Perfoon werde ghecommic- teert ende geauthorifeert, om te commanderen als Luytenant Generael over alle de Cavallerye in dierift '■^""van de Vereenighde Nederlanden wefende , Soo is'ti dat wy, om degoede kenniffe die wy hebben van de vroomheyt, bequaemheyt, ende ervatent- hcyt van N. N. ons vertrouwende fijner kloeck- hcydt, dapperheydc, ende goede experientie in de hindelinghe van den Oorloghe , den felven N. N- ghccommitteert ende gheauchorifeert hebben, com- mitteren ende authoriieren hem by defen , tot Luy - tenant Generael over alle de Cavalieri/e, foo wel Cu- J rafliers, Harqufbufiers , als andere, in dienfl: van den Lande welende, en alfnoch aen, tó nemen j, ge- vcndti hem volkomen macht, authöriteyt en fon- derlingh bevel, om over allede voorfchreve Cdw/- ft/ji. ίιψ in de voorfz qualiteyt in de Guarnifoenen, tc ti, Velde ende alomme elders nasr ghelegentheyt ende concnrrentien te ghebieden , en te leyden , ende te ghebruvcken, daer ende foo'c hem by Ons, den Raet van State, ofte van anderen, onfe laft hebben- de, tot der Landen dienft fai worden geordonneert infm. en bevoolen, houdende de Ruyteren in goede ordre ende Krijghs-difcipline, foo by daghe als by nach- ten , fonder te ghedogen dat zy de Borgeren , ende Ingefetenen binnen de Steden , ende platte Lan- den, nochoock de nabuyrige neutrale Landen eeni- ge fchaden ofte overlaft aen doen, ende daer bene- vens toe fiende, ende daer op lettende dat de Rit- mieftere» , haere Compagnien compleet, ghemon- teert ende gewapent houden, volgende hare beftel- ^ linge, ende d'ordre op de Monture ende Waf ene» van de Ruyteren re/pe&iv0, foe C»ra$ers els andere , by ■ onslaetftghearrefteerc, ofte noch t'arrefteren, ende voort alles te doen dat een goedt ende ghetrouwLuy- )»ƒ«. Cavallerye, fchuldigh is , ende behoort
te doen, mitfgaders de Krijghs-ordonnantien, laft ende Articul-brief op 'tftuck van den Oorlogh ghe- maeckt, ofte noch te maecken, ende dit alles op een traftement van a»jr/ hondert Guldens ter Maendt, ter twee en dertkh voor ordinarie, mitfgaders voor extraordinarii, foo wanneer ende foo langhe als de ftlve efl-eflive ende metter daedt in fijne funélie te Velde ghe-employeert fai worden, gelij cke φjff ;!>(»»- dert Guldenltct Maendt ten tweeendertigh dagen als vouren, wel verftaende dat hyop'tfelvefijntraóte-
gehouden fai zyn, boven het voorfchre- idement als Luytenant Generael van de |
hem te laten employeren, commanderen» τ
foo te Velde als in Steden ende Forten, ende alle __
ander Voick van Oorloge, gelijck als Wy, denRaet Van Staete, ofte andere, die by ons daer toe fullen tfrjc. werden gecommitteerc oftegeauthorifeert, hem dat lullen ordonneren ende commanderen, nadeoccà- fie ende gheicgentheydt,· Des werdtN.N.ghehou- den hier op den bihoorlijcken eedt te doen in onfe handen; of van den geenen by ons daer toe te com- mitteren , de welcke gedaen zynde, ontbieden ende beveelen wy defamentlijcke Officieren, Ritmeefierea Capi' ende Bevelhebberen ende gemeene Raytere» inon-1^"»· fen dienft wefende j den gemeiden N. N. vooron- Soldn· fen beftelden Luytenant iGenerael van de Cavallerye*'"· t'erkennen, refpefleren, gchoorfamen, endeobe- dieren, verfoeckende en beveelende alle anderen die ^"J""** dit aengaen fai, datzy hem in 'cefFedtueren van fijn laft en commiiEe alle addres ende hulpe doen j Alles by provifie, en tot onfen kennelijcken weder- feggen, want wy fulcks ten dienft van den Lande be* vonden hebben te bchoo ren.
Gegeven onder onfen Contre· Zegel, Paraphure, ende Signature van onfen Griffier, in 's Gravenhage op den ....
COMMISSIE.
f^oor den Sergeant Majoor of Wacht'inee'^ Her Generael.
T"\ E Staten Generael der Vereenigde Nederlanden * ^ allen den geenen die defen fullen ficn,ofte hooren leefen, Saluyt-, Alfoo voor den dienft van den Lande noodigh is een ander bequaem en gequalificeert Per- foon teftellen tot Sergeant Majoor Generael van den Leger, in plaetfe van wylen N. N. doen te weten ; dat om de goede kennis, die wy hebben van den Per- foon van N. " ' vroomheyt,
geftelten gecommitteert heb teren by defen tot de Staet en Officie van * Sergeant Majoor ofte Wacht-meefter Generael van't Leger , gevendehcnilaft,macht, enfonderlinghbevel, den ièlven ftaet te bedienen, endedienvolgendegoetre- guard en toeficht te neiiicn, dat de tochten en wach- ten, daer 't nodig zy, tot fekerheyt van't Veld-Le- ger , by onfen Knjghs-voIck foo te Peerde als te Voet wel voorfienen volbracht worde : Ende tot dien eyn- de het woordt of loofe te geven ter rechter tydt aen den geenen die 't behoort, en weder afte eyflchen» wel neerftigh forge dragende)dat by verfuym van goe- de wacht geen inconvenienten den Leger overkome > en voort alles te doen dat een goedt en getrouw Ser- geant Majoor, ofte Wacht-meefter Generael fchul- digh is, ende behoort te doen, endatopeentrafte- ment van twee hondert vyftigh Guldens ter maendt, ten twee en dertigh dagen, voor ordinaris, mitfga- ders voor extraordinaris. Soo wanneer en foo langh de felve effedtive ende metter daedt te Velde ge-emplo- yeert fai worden hondert en vyftigh ghelijcke Guldens termaent, κη twee en dertigh digta alsvooren. De» wert den voornoemden N. N. gehouden van hem in defen wel endegetrouwelijck tequyten, tedoenden behoorlijcken eedt in handen van den Raedt van State voorfz, 'twelck gedaen, en defe in de Secretaryc van den felven Raede geregiftreert zynde, ontbie- den ende beveelen wy alleOverften, Luytenant Col- lonellen , Sergeant Majoors, Ritmeefteren, Capi- teyns, Bevelhebberen en gemeene Soldaten, foo te p t Peerde
* In de Cemmi^e van den CoUonelAilva ah Sergeant Majoor van 't Leger, te ftellen echter 't woort van etrfle, en foo voorts in't toekomende ί tenrtguarde van. dm eerflen Sergeant Majoor ι hiernamaels ty haer Ho. Μοζ. een te fielten > doch ten reguarde ve» den Grave van Hornes? pmfel ttvolgmdnttxf ven 't nevengatndt Formulier, |
-ocr page 479-
4I6 SAKEN vanSTAET
ï^óS-P®®··^® als te Voet in 't Leger te Velde weiende den
_"voornoemden N. N. te kennen en te houden voor
Sergeant M^oor of Wacht-meefterGenerael van den Leger, en de over fuicks hem té refpeóteren en obedie- ren in 'c geene fy tot volbrenghen van defe fijn laften commiffie hen fai beveele, alles by provifieen toe on- fen kenneltjck wederfeggen, want wy fuicks ten dienft van den Lande bevonden hebben te behooren.
Gegenin'tGraven-hageden ....
COMMISSIE.
Ρ oor den CommijJdrisofWachUineefier Ge- neraeivan de CavaUerye.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den , &c. Alfoo ten dienil van den Lande noo- digh bevonden wert een bequaem Perfoon,tfich het ftuck van Óorlogh verftaende, te Hellen tot Com- miflaris of Wacht-meefter Generael over alle de Gompagnien Peerden in de voorfz Vereenighde Ne- derlanden dienft wefende, doen te wecen, dat wy om de goede kennifle die wy hebben van N.N.eenfa· mentlijck van fijne bequaemheyc ende ervarentheyt in 't ftuck van Oorlog, den felven N. N·. gecommitteert hebben,ftellen en committeren by defen totCommif- faris of Wacht-meefter Generael over al de Gompa- gnien Peerden in diénft van defe Vereenighde Lan den wefende, gevende hem volkomen machc ende be- vel 't felve officie wel en neerftigh te bedienen, de Tvachten forghvuldigh te befetten, en goede forge daer op te hebben, in 'c marcheeren der Gompagnien goe- de ordre te houden en te doen houden, fulcke Gom- pagnien als hem by den Generael ofce Luytenant Ge- nerael van deCavallerye fai belaft worden te beleydenj Ende over de felve behoo.rlijck te commanderen ende voorts alles neerftigh en forghvuldigh te doen wat een ^ goe: CommiiTaris, ofte Wacht-meefter Generael der Cavallerye fchuldighis, en behoort te doen, en dat op eentradtement van fmee honiert vyftigh Gulden ter Maent, ten twee en derti^h dagen voor ordinaris, mitf- gaders voor extraordinaris, foo wanneer, en foo lange de felve effèdtive en metter daet in fijne funöie geem- ployeert fai worden hondtrt vijftigh ghelijcke Gulden ter Maent als vooren ; des wert den voornoemden K. Jnì. gehouden hier op den behoorlijcken eedttedoen in handen van den Raedt van State voorfz, en defe iijne CommiiEe in hare Secretarye te doen regiftre- ren,'t welck gedaen zynde, ontbieden en bevcelen wy alle Overften, Luytenant Collonellen, Sergeant Ma- joors, Ritmeefteren, Capiteynen, Bevelhebbercn,en Volck van Oorloge tePecrde en. te Voet, in dienft van de voorfz Vereenighde Landen wefende, ende al- len anderen die 'taengaen mach, den voorfzN. N. te kennen en houden voor CommiiTaris of Wacht- meefter Generael als vooren : £n dienvolgens hem in 't bedienen en uytvoeren van defen fijnen laft alle goede hulp en addres te doen, alls by provifie ende tot onfen kennelijck wederfegghen, want wy fuicks ten dienft van den Lande bevonden heben te behooren.
Gegeven in'sGraven-hage den ....
WYders is verftaen, dat aen de gemelde Hooghc Officieren toegevoeght fai werden een feeckere fomme tot der felver ordinaris en ftaendetraöement, ende boven dien noch aen haer toe gheley teen extra- ordinaris gheduyrende d' expeditie te Velde , vol- ghens derefpeftive begrootinghen hier nae volgende gefpecificcert : Als namentlijck aen de Veldt-Maer- Ichalcken yeder ter loopende Maendt ordinarii een fomme van duyfent Carolus Gulden, mitfgaders voor ■extraordinaris foo wanneer ende foo langh de felve ef- feftive ende metter daedt in haer functien te Velde ge-employeerC fullen worden, gelijcke duy/ent Gul- dens ter Maent na advenant van den tydtdat d'expedi- tie te Velde ende dadelijcke exercitie van hun funöien fai komen te duyren. Aen deA Generael van dcAnillerye, mitfgaders |
Luytenant Generael van de Cavallerye, alioockien den Luytenant Generael van de Infanterye,ter Maent '^^S yder de fomme van vijfhevdert Guldens ordinaris en extraordinaris, geduyrende haer employ, bóyen gelijcke i>ji//>i7»<ir/.Guldens.
Aen den Sergeant of Wacht-meefter Generael van 't Leger , mitlgaders Gommiflarifen Generael ν,η de Cavallerye, yder ter M^tnàt Pa>eehondertvüftkl Guldens ordinaria, ende tWKoràimmhouderLit Guldens.
£n ingeval een van de Hooft-Officieren op een aa- der gequalificeert Perfoon foude mogen worden be. kleedt met de Charge van Chef of Generael van 'tLj! ger, fai aen de felve extraordinaris en geduyrende den tydt van de expeditie toe gebracht worden Maentlijck de (omracvmdrieduyfent Guldens, des dat daer oa< der berepen zy het tradement in een ander qualiteyt 'tzy als Veldt-maerfchal, of anders hemextraordi- naris toe gheleydt; Des werdtdaer neven mede vaft ghefteldt dat boven ende behalven de voorfchrevere· fpeitive ordinaris en extraordinarii Traftementendc geoielde Hoot-Officieren of yemant van de felve η1« fullen vermogheh yetWes te pretenderen, veel min
dat de felve yetwes fai worden toe gheleydt over ende
ter faecke van equipagie , vacatiën , reys-koftcn, of uyt eenigen anderen hoofde; Daer o^er oock dien- volgende geen declaratien aen genomen lullen mogen worden, dat oock d' een of d'ander van de voorfchre. ve hoóghe of minder Officieren in expeditie te Velde of andere occafien ten dienft van den Lande voor eenighen tydt ghe employeert werdehde in hooghet ende eminenter Charaöerals waer medehy ordinarii is bekleedt, daer over niet fai vermogen verfoecken eenige remuneratie, veel rhin te pretenderen hectra· dement tot die.hooger funiStie geconfticueert.
De Heeren Gedeputeerden van Uytrecht verklaren op de begrootinghe der voorfz traflementen alóoch ongelaft te zyn.
JÖe Gedeputeerden van ende Ζ-λβ^β hebben in debovenftaende tradementen geconfenteert, op 't behagen van haer Principalen.
d'Heeren Rìpperda ten Buyrfe ende andere haet Ho. Mog. Gedeputeerden tot de militaire faecken, hebben gerapporteert dat haer Ed. achtervolghensdet felver iterative l^folutie in menighvuldige conferen- tien gheweeft 2./nde, raeckende 't vergeven van de hooge militaire Charges, eyndelijck by forme v«n ad- vis confiliatoir goedt gevonden hadden haer Hoogh Mog. voor te draegen dat twee Veldt-Maerfchalcken fouden moghen worden aengeftelt, endaertoever- kooren d'Hcer Prins Maurits van NaffauW, tegen- woordigh Luytenant Generael van de Cavallerye van defen Staet; en FieterWurtSj gewefen Veld-Maer- fchal ia dienft vanDennemarcken een Generael--Mee- fter van de Artillerye, en daer toe ge-eligeert de Heer Neerdtwijck, tvet Luytenants Generaels van deCa- vallerye , ende daer toe gecommitteert den Rhyfl- Grave en Prins van Tarante , eeo Luytenant Gene- rael van de Infanterye, ende daer toegenoemtden Heer Zuylefteyn, tvee Sergeant Majoors, of Wacht- meefters Generaels van 't Legher, namentlijck de Collonels Ail va en Grave van Hornes. en twee Gom· miflarien Generaels van de Cavallerye, als de Collo- nels Haerfoltsen Weideren; Waeropgedelibereert zijnde, hebben haer Hoogh Mog. fich'tvoornomde advis confiliatoir wel laten gevallen, ende wert dien- volgens mits defe» aengeftwdt den opgemelten Prins Maurits van Naflau tot eerfie Veldt-Maerfchal, en den Heer Wutts tot tvetde Veldt-Maerfchal, den Heer Noordtwijck tot Generael van de Artillerye ι den Heer Rhyn· grave tot eerfte Luytenant Gene- rael van de Cavallerye, en den Prins van Tarante tot tweede Luytenant Generael van de Cavallerye ^ den Heer van Zuylefteyn tot Luytenant Generael van de Infanterye, den Collonel Ailva tot eerfie Sergeant Majoor ofte Wacht-meefterGenerael, endeden Grave van Hornes tottveede Sergeant Majoor Gene- rael , den Collonel Haerfolte tot eerfie Co®™":
faris üfQcrael vaa de Cavallerye j |
-ocr page 480-
cn O O R L O G H, 'tAchMn-'veernghfieBoeà, 449
Weideren tot fmeede Commiflaris Generael van de lli^^'^vallerye/ende dit alles op de refpeaivc ordinaris ■ .jj[,jordinaristra<ilementcn, breedergefpccifi-
tinhaer Hoog Mog. Refolutiediesaengaende op 'l yjgjj genomen, fulJende voor endeten behoeve ndefclvehoogeOfBciercn, de noodige Commif- Tsn volgens ende in conformité van dereipedtive ρ rulleren mede op huydenghcarrerteert, werden pedepefcheert, daer op zy gehouden zijn te prefteren den behoorlijcken Eedt ; Des fai by naerder delibera- Lvaftgeftelt worden , wie van de vooriz hooge Of- ficieren , by af-Iyvighcydc, indifpofitie, abfentie ofte Lderfints, van die gene die in qualiteyc als Chef of Generael van 'c Leger te Velde fai commanderen in deffelfs plaetie fai fuccederen, foo lange alsbyhaer Hoo" Mogende daerinne niet anders fai wefen gedif- nonecrc, eyndelijck is verftaen, dat een van de voor- fchreve Luycenant Generaels van de Cavallerie,mitf- gsders den Luytenanc Generael van de Infenterie, als oock een van de Sergeanten Majors ofte Wacht- meefters Generael, ende een van de CommiiTariffen Generael van de Cavallerie fulienuytftervenj fon- dernieuive fuppletie, ten warede Provintiengefa- mentlijck fouden magen oordeelen dat den dienft van den Lande evidentelijckdefuppletie van fooda- niecCharges foude requireren.
De Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Güüfr/WiSnde Ovsr-Xffel, verklaren niet fpecialijck op 'c meerendcel van 't dubbelt getal der hooge OfB- cieren, noch op 't begeven van de Charges van Luy- tenant Generael van de Infanterie, ofte derfel ver re- ipeàiveTraitementengelaft te zijn, niettemin gc- lecopd'eenparigheydtvan alle d'andere Provinciën, ende de bekende noodfaeckclijgkheyd van 'taenftel- len defer Officieren met een goede harmonie by defe bekommeriijcke tijden, 't welck oockgeenfintsee- nighvorder uytftel heeft konnen gedoogen, foo con- fenteren de voorfchreve Heeren in de conclufieup 't behagen van de Heeren hare Principalen, nemende aen hier over aen de fel ve favorabel te rapporteren.
De Heeren van Gelderlandt, van HoUandt, van Vtncht. ende van Over-lCfel, hebben fich met den anderen verftaen, oock confonantelijck geurgeert, datby pofuive refolutie foude moghen vaftgheftelc worden.
Dat den Heere Prince van Orawgie van nu af ver- gunt magh worden Seffie in den Kaedt van State, en- de met een fortabel jaerlijcks Traktement, by de re- fpeöive Provinciën te begrooten , orarne aldaer ge- imbueerc te worden met de vereyfchte kenniffe van defaecken van de Militie, Politie ende Finantie.
Ende In geval eenigh Leger van den Staet te Velde gebracht worde, dat in iulcken cas den felven Heer Prins mede in Politique qualiteyt, 't zy als daer toe uytden Racdt ghecommitteert of anders, de Cam- pagne ende dcliberatien van de Gedeputeerde of Gevolmachtighdc van haer Hoog Mogende te Velde foude by woonen , om alfoo meer ende meer be- qua.m ghemaeckt te worden tor het bedienen van 't Capiteynfchap Generael te Water ende te Lande, als den Staet hem namaels daer toe foude goedt vinden te verkiefen.
En foo wanneer den hoogh.gemelden Heer Prins den ouderdom van tmee entmiitig/ijaeien foude heb- ben gjadimpleert, dat alfdan by deghefamentlijcke Provinciën met goede harmonyeghedelibereerC fou- de worden over deCTelfs bequaemheydt tot het be- kleeden van die hooghe Charges , ende gherefol- Veert of met dienft van 't Landt de felve op fijn Hoog- neydt fouden konnen ende behooren gheconfereert te worden.
_ Dat imraiddels geen Stadthoudcr van eenige Pro- vincie , of Provinciën , fai moghen werden ver- koofen.
Ende by aldien den hoogh-gedachten Heer Prins tin voorfchreve tyde by de gefamentlijcke Bondtge- nooten tot Capiteya ende Admirael Generael mocht ien geftelt worden, of onder eenigen anderen titul oet opper-commando van de Militie te Water ende |
're Lande aenbevoolen, datalfdanby de voorfchreve
deliberatien en voor d'effeöive eledie tuiTchen de __
Bontgenooten vaft geftelt fai worden ende d'in ftru- £tie in gelijft, dat geen Capiteyn Generael of Ad- mirael noch eenighe die'topper-commando van de Militie te Water ofte Lande wegen denghemeenen Sraet werdtgedefereerc, fai mogen Stadthouder van d'een of d'andere Provinciezijn, datde geeligeerde verplicht fai wefen daer jegens niet alleen noy t direte of indireöe eenigh verfoeck te fullen doen , veel min toelegh ce maken direélelijck of indiredlelijck, maer ter contrarie fulcks by anderen gefchiedende't felve te fullen teghen gaen, ende 't Stadhouderfchap foo hem 't eenigen tijde die'digniteyt by eenighe Provin- cie mocht werden gheofFereert, te fullen refuferen, en van de handt ilaen.
Ende in cas buyten vermoeden mochte komen te gebeuren, dat den meergedachten Prince toe de voor. fchreve hooge Charges alfdan niet effeÖiive ende mee eenparige bewillingc vandefamentlijckeProvintien mochte worden aengeftelt, gelijck daer in niet anders dan met eenparigbeyt kan worden gedifponecrt, dat aen de refpeöive Provintien haer vrye deliberatien in't verkiefen van de Stidthouder fullen blij ven on- ghelimiteert, ende haer voor behouden de vryheydc die aen de felve hier voor is geweeft.
Dat alfoo, vermits de contrarie laiè ende oppoGtie van de Heeren van Zeelandt. Vrieflandt, ende Stadt ende Landen op eenige van de bovenftaende pointen, de voorfz extenfie niet finalijck heefc konnen werden geconcludeert ende gearrefteert. Is goedt ghevonden en verftaen, dat eenige Heeren Gedeputeerden uyc hec middel van haer Hoogh Mogende aen de gemelte Provintien van Zeelandt j Vrieflandt ,tnic Stadt ende Landert ghefonden fullen worden , om de felve is'c doenlijck tot eenparigheyt met de andere Provinciën op de voorfz pointen te difponeren.
D'Heeren Gedeputeerden van Zeelandhebhea foo wel in 't aenftellen als verdubbelen van de Veld- Mar- fchals, als andere Opper. Hoofden over desLandts Militie niet anders gheconfenteerc als op't behaghen van de Heeren hare Principalen, alhoewel tottet aen- fteflen van een Luytenant Generael over de Infante- rye niet ghelaft zij ni Mits voor beboudeade de vry- heydt aen de Heeren haer Principalen, om fich over de terminatie van de tradementcn nacder {'expli- ceren.
En ten refpeflie van den Heer Prins van Orangie meenen alfnoch dat de felve behoorde aen gheftelt te worden tot Capiteyn ende Admirael Generael,of daer toe van nu af gedefigneert, of ten minften fonder ee- nige accrochementen aenftonts geintroduceert in den Raedt van State op een fortabel Traótemenc by de Provinciën te begrooten.
De Heeren Gedeputeerden van Vrieflanit confen- teerden in d'eledlie van de hooge Officieren over's Lands Militie, mits behoudende de vryheydt aen de Heeren hare Principalen om fich over dedecermina- tie van de traktementen nader t'expliceren, nemende nochtans aen by de felve alle goede devoiren aen te wenden, ten eyndede felve Heeren haer Principalen haer de gemaecktebegrootinge wel mochte laten ge- vallen , ende inhererende voorts de Refolutien van de Heeren haer Principalen , ende infonderheydt die van den «chtfien September fefiien banden fes enfefiigh en den drie en tipmttgffen Augufti fenien hondert feven en fefiigh, hebbeii Wel expres verklaert dat den Heer Prince van Oraftgie van nu af aen en fonder eenighe accrochementen foude behooren ende moeten wer- den gheintroduceert in den Raedt van State, mee een aenfienlijck tradtemenr, oock van nu af aen ge- ftelt , of oock ten minften ghedefignecrt tot Capiteyn eode Admirael Generael te Lande ende te Water, als mede dat zy in conformité van de voorfchreve Refolutien wel expres ghelaft waren fich ingeener- hande deliberatien in te laten, daerover'tfepareren van't Stadhouderfchap ende Capiteynfchap Generaci yet foude voorgenomen worden.
P'Heeren Gedeputeerden van Stadt ende Lattdcft ' pp 3 hebben |
-ocr page 481-
4-5 ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1668. hebben verftaen, dat de Heer Prins van van
J__nu af aen behoort gheintroduceerc te werden in den
Raedc van Staten ] op een favorabel traétement by haer Hoog Mogende daer toe t'affigneren, ende fon- der de VDorfz introdudie t'accrocheren aen de poin- ten in de bovenltaende Refolutie ge-exprimeert.
©Cl'iW IBcn feach oocï! met emen / iuat Seffie enbc fïem ring m fijii ì|oo3t)cpt foube iiebben in Den öaebt : fnöe ban tijbt. bccanDrctn beu ^tod/ Dacc opbei|eicen©?tni een u booïen Ijaööc" BtffK"· 't fpcculatif/
öat bc lijcewn üan LeydenfninfEntijbijabbtntoeci hocljt 't Princen Hof: 'tfeiüe üfcflnbcccnbein em ^tcaEt. «gnöe't toa^ arnrnrtcMijch/ öatinbcfe iijb biec quam / cnbf eenisöc ttjüt taia^ be ©jin^ oan Tofcane: ^llsS εεη beirtooningüanöoebatal-eecbie fcijoonEiïfpublücquftoaét'oHbrcgcftomcn booj bie ban Medicis. ^ijnbe frbcct bat Bcfïafl&t tjcEmcng&i HlCt ben Keyfer, Vranckiijck, öpangien pnbe Enge- landt; <©rJt)cit00C&ben®jinccbanOraDgie. ^jjn» bc onbcciutTcïJin ooch tuacc öat Florence, Ijjp Jtjni öf/ f£Ed fiuctuEcröE booj SÖutatrlijcIte onEEnigljE» öni: €nDE febcct in betec cufienbebjebetDa^9Öf= ccflcfi t. ©iJt oocli aïfoo bcfen ^tactingEbupcifl&e bifljiilJtcHfidjbctJonöt/ fEbfctbEnDoabt ban ΛΛ/iiicm in 't3ncc > ijftigh : «BnbEnoci) aitaji^ fast) ιηεπ Inat iiTeroIuptljfpbtbJcctoa^DbEC'tbÌEfEnDtc lioogE ©fliricCEn in bc JiBilitie/ obcc '£ bcfignfcfu ban ben ten aenpen ban 't Generaelichap, cubc obec όε mortificatie ban 't Stadthouderfchap. ìgabftoogSgcmdbEPiin^ Willem mogen Icben/ al= foo l3p l)et bierchtcbobEntoa^/ fouöe b3ojfijnau= toriteptEnbemagfjt öet ^cljip ecnbjacbtigl) tj^bbcn barn gaen ; (Öriijch nu Florence booj ben <©^odc- J^ertogljEcDelDCÌiOEfìicct too?bt. l^oc fulcfi^ foube albicc gcgaen Jjebben / toa^ bienIpjin^ in 't leben gc» ijleuni / ©Dbt brlient 3|clt ben mebe ban opinit / bat ί)ρ foo becl al^ ^ouberapn b3a#.
Biacc 0« aSiabt / boo? ftjn booDt / oeRecrt / inbe HoliandtiubaihomEubipljcpbt Ijeclìclt Sjjnbe/ foa im reguarti bau ùe pjlncelijcbe öuage <röatb£# / ten acnfien ban b'anbece ^jobuicien/ bic om ben fijinsStcconiplacecen/ HoilandtinqHc gcbJic&tfgöe cïiDe bc J^oogDept aenganibE obiCfÌEmbcn/ IjEEft εεη anöEE couc^ gEgcbhi : <!5ebupcigf) bElettenbe fjet W-- öcr bccgcben ban De hooge eminente Charges aen Drn ïpjinsS ; ^oo feec ooeh niet alÌEcn be mfeftE Dincirii/ Ijoe öooge üooj monbec^ enbe alle Pjiu^- gefiiibc altjiec/ inaec oocìt Engelandt felfbacc op acn Djlaaen : ^cijijiiEnbc niet obfcur, uptbE pjocebucEn bau Buit, Dat ten bEEle bcn(!gn3elfcben<0o?logö/ Daeroin toa^ mcDEaEngEbangcn.
€ot noci) toe toa^S bc goncUbcpt ban ^ijne i^oog; gfptccnplaifibdpzerciet'. Jl^aer nu gbrftoniEn tot d'achtien ^acEU / moffi bat niom-aenftcöt af iCnbe Hollandt tefolbjcrbE bJEgO te nemen bc gconbt ieacc opbeJ^ooaftrptbanbefjmccnbja^SÖeboutot 5 na=
mcïtjcft l)ct Ötadhou lerfchap, of bE mortificatie ban öien. (örtbE om te toonen batfe oocft in 't müitaic b3il= Den b?p 3ijn / b|acl)tcn te toEge fiet beroep ban Wurt» tot®Eib-j©acfc[)alcfi. Cnbetoa^ebibEntgEnonicn/ Dat men ben ©jin^ foube in 't tocfiomenbcöouben buptcnallefoobania jiiilitanrBcfag/ 'tbolcft eEuigs fint^ licmaen be bjpücpbtOatiMaetfouöeftonnEö fo?mibabelmaEcfiEn.
ifiec foubcn nu ballen ttoec©?agcrt: ©ffoobanc tegcnbjoo?bige cnbc toehDmenbe libettcpt bsn ^iaet foube fcechecbcccnbeaenfjenlgcftccmaecften/ oléof fponbec Dcnpiinccnbja^gètoeelii Cnöe ten twee- den, ofaenfjetï^upg ban Orangie enbc Naflàu eéf nigl) ongelnch of onbancftbaecftept gefcIjieOc i
Üct erctie aenbelangfienbe fai mp tcfcceten tot fict necafl^cbati MulmmperHaremdumefi. Rexmi- €ui efto. tot De fêoflanbtfcöe mebuctie ban
Deugace vier en vijftigh. <gn0e mijn t^el : Dat een yeder bemindt, daer hy beft fijn reeckeningh by vind. ?Snber^ i^ïjetbepbeftoaECi TotamUbtrt^aem mi tctam firvitutem feti-0 : q^e topÖEUÓt tooibt bp
<&eut geleet&Eo: am* Utrm .· |
Bephtt^banpfEC. «l>'?ïpo|lElfeïffcgbt/ dievrvw
worden, dat by wel doet. JlSaEC iu bftt ïtercftefc Iten flaEt (iet meu De libEtttpt nu foo bcel hond^' ban àaErcn Ροεεεεεπ boben HcpfEE eubeiiouintih ^lle «iBrfïacljtcn fön tot betoppccjiebctointabm f' flbEl. ^n b'ccf- bominatien f^ bat acn een «©cfienht CnbEbcquacmof onbrquatm: |13en moetccS tcbacbenjijn. ©clt)cft altar.^bleECh aen Portueael· Stlbjaec men fepbe EenonbcquacmìììoningbtElitl· ben. Cube'ttDiecbtbp alle üloninsEn genomen bom een fccc quaebt gebolgb. ^
a©ataengingl)l)etccc&t/ tEnminfìEnban öancfe öacröEpbt; Jöiecbt bp D'anbeCEgefepbt/ batö'wt llc Willem ban BCDotontEci)tenbconöant&» baccöepbt Ijabt btüJcfen aen ben Stoningö ban Spjn. gicn : ?(len ben toeliben j&p becbonben toa^boojeEbt/ Broote bjclbaben enDe bigniteptEn. 3&at befen W nopt aen een p?ince/ beElboepniBbccaen btfenetiit of belofte Sabrgbcbaen: 3ae be ©ollanbtfcöe ^ buctie toecl acn / bat bet i^up^ Ν aliali enbe Orangie ban Defen ^taEt bebt Btoot^ ^et/ Dtgniteptene^ toclbabEnontfanBen.
<©nb£i; De gcoote babenbieHolkndtBebaenfiaöt febcct bet ^aec vyttigh, nioebt Dit toel booj een toib bec Bbcceecbent toojben/ bat 3PfpnDeiijcfeÌ)ctiiaic toebiacbten/ bat Wurts,ecn©jctuibElmat)/ nopt albiec gEbicntiiebbenbc / toircbt becoepen om te coitu maubccen be jSilitie / bic be €>?ootfie föonmgliban De Jl^Ecelbt babi tot rebLii gcbjacbt / entje toatt tnjm bcpjincen ban Orangie bacc naem foo Bloticugcns bc üftoEnu babben abemaecht obcc ben gantfcijm ^ccbt- bobeni. Eateube alnocb ben Pjtnce baet 3act fonbcc eenigb cmplop. Quiche bingöen fou^ mEn booj bEfcn niet bcbben bucbEn DEncBen,
5in sebolgE ban 't boo?fcD?Ebe bJiEtben ggccoKt» mitteect be J^eecEn ban Dcc Steen, Vivien, Coltet- man enbe Schrieck, om te gaen na Zeelandt, infetti öecbcpbt racEltEHbe bEfEpacatie.
.ïlae Vrieflandt enbe Stadt enbe Landen foiiìtn Baenbei|EecEnHaygens,Fagel, ban Dee Nyborgb enbe Paliant,
Silccebe omtrent i)et aentoefen ban be J^ecttn SSiftcijoppen alfiicc / enbe nae öat be ïjanMinsÖ met Spangien obEC D'iucupmtngb ban Ooilende, Brugge, acötEC bleef / bja^ bp be ï^Eecen<0fcora» mitteecben tot be fEecEtE faecften / gljeliett öe bol» genbc JBeuiocìej bie in be Pjobincien bjieröcaöe» fonöeuj enbe bp be meefie op Die boet / ofüaetotf tcent / gbeappjobeect. ^oeb 't abüijiS ban Zeelandt fabonfeecbeSpangien,cnÖe fielDen Vrancfarijckitit ongeljjcfi.
DAt het in den teghenweofdigen toeftandt van_ faecken beft ghcraeden fchijnt te zijn » het ώ" werck tuflchen de ftrijdende Kroonen van Wf Vranckryck ende Sfangie» vigoureus te pouflereptotJ^ een accommodement ; Ende om daer toe feecker- φ lijck te geraecken, van den Kouingh van Vtawkrfk te trecken pofitive if/i/ce en verfeeckeringe, yaadat|f, hy den Vrede fai in gaen, mitsbehoiidendedeSte-itffl den ende Plaetfen die hy in de voorfchreve Spaenfche |t|<f Nederlanden tegenwoordigh met de wapenen heeft gheoccupeert, met Kaer onderhoorighe reflbrten, ofte wel 't geen hem van (fèvoorfchreve
Plaetfen of eenige van de felve tot onderlingh ghe. noegen by den Koningh vao5'/>ΛW|^;■ί»Iπochtewo^ den geccdeert; mits hem in allen gevalle in casvaa foodanigen venBiffeUnge ·, oock latende vergenoegea
met de Landen>Stcden ende Plaetfen,daer mede C;ne Majefteyt tegen den Heer vanBerningcopdeSm
affcheyt, verklaert heeft contentementtefullennc^ men ; Alles niet alleen onder reciproque verfekeringö van wegen haer Ho. Mogende, ende oock van wegee
derfiher GeaUieerdt aen den mcer-hooghftgedachjeB
Koning van VT^nckr '^ck te geven : Dat dc fdve by den Kqningh van ende elders, daer fulcks νω
goedt eflèa fai konnen wefcn, met alle krachtige Qi- ficien de faecke daer henen fullen trachten te dilp^ neten, ten «ynde oeck van die zydeindevp^g^ |
-ocr page 482-
en OORLOGH, Ί Acht-en-njemtghfle Boeck. 451
gfdeOifiden moge werden bewillight , maeroock iioS· eene abfolutc belofte endc verbinceniffe van - Hen hooghft gemelden Koningh van Vranckrijfk, de meergenoemde conditie effeöivelijck tefullendoen obtineren, door 't employ van foodanige wegen en middelen van efScncie ende nadruck, ais des noodt Tvnde, daer toegeappliceerc fouden moeten worden: \Velverftaende dat den Koningh ;van ffeec^fjfc/t on- Jsr beneficie van foodanige belofte, verfeeckeringh, ende verbinteniffe> oock van nü afaen fai confente- len in een opfchorffinge van hoftiliteyt) endefich ob:igeren lljne Wapenen, by foo verre het met ghe- ineen confentnoodigh foude mogen werden geacht, de felve wederom ter handen te nemen, niet verder in de voorft Nederlanden te fullen poufTeren, als de Plae[fen die hy tegen woordigh beiït.
£nde dat de faecke van alle zyden , foo by de Mi- niftcrs van Vrenckrijck als van Spangien, tot 'tgeene voorfz isjby con veriatien, en conferentien ten beften geprepareert ende gedirigeert fouHe behooren te wor- den ) ende namentlijck by yranckrijck tot de de voor- geaoemde formele ovcrgiftejende verbintenifle,mitf- gaders foo by de felve als by SpaMgien tot het accepte- ren van ftilftandt van Wapenen, endc dat daer toe in fpscie mede by den Heer Marqnis de Cafiel Rodrio. jls Gouverneur Ginerael van de voorfz Spaenfche Nederlanden , de vercyfchte devoircn fouden be- hooren te werden aengewendt.
©rn^paenfcjöfnfiontfulfft^ nictafnt W^jufit ficrcrnDcDc notoicc Decb^ecchiDge öcciCcactaten ban Munfter tn&r De Pirerées, enDe conDemnetenDe ÖE jèpacnfclje tot foobanigE fati^factie aen Vranckrijckj aiacfpiacft 'tfiiUc pjojcct mecc ban te petffcn De ^pjcnfciic/ al^ÖE jfcanfcljtf ; S»onbec eenigftc mcï= DinjI)Dan De Guatantie. ©if noctjtan^ De 25ijlc&op: pen alljifE ijabbcn fn ïjaec conbccfatien fffpjefentiect : |>ro3riiif bcrtoonöfM te jtjn / Datbe^paenfcfje in ïim öicöf Dcc Pirenées, geen <©uacantcuc^ Babt ge» ({clt. ®oclj Dare op fepDe De ^parnfciiE Umbalfa^ Dfuc; Dat IjaccbeGuarantieinOe JUaunfiErfeiiÌIcaci latmbrDona^i/ tocpnigf) Inatte nutte gScftomf η; éllUc bat OOClt>»fifurum öe Guerantie ban öe ïtijni fcljc i^zincin Ijacc bjrpnigö fouöe öaten ; 3ίϊΓφοοη (■[itDiia n. .ïfêafCDatfptoimocötcntoefien/ Dat De I,aiiD.a ümi Die Psincrn niet tnifcbcnljetTheatrum vandenOorlogh. O&ljdtjch Oe,(i®acqiÜ^banCaftel- Rodrigo aïceeDebcnllcucüojlï ban Keulen öaDttpe BcfclijfUrn.
©iiöcctuflTen cnbetcctofjl alijietDefaecBeDecftooi Bcniiiitaitc Ctjata·^ ttotteecDe/ fpjarft mcnoocft ball EEll generale monfteringh enDe CECCEUteCingÖ DCC .ïBilitic: 't^aDt De naem bat men/ otnDefElbete rcDjcffcrcn/ Wurrs fpecialijehftiec IjaDtgijfCDcprn/ tiiùc men ftonDe De .Sipaenfrije Daec boo? flatteccn. ©cn fevenentwintighften toieft alljiec op Den b?UCi$ uptQcgcijcn/ De bolgenDe.
Trovifmele Ordre, ende Reglement om- trent de Monfleringe t ende tot -voorko- minge van mefufen,endefraudenyde-welc- ke onder de Compagnien te Taerde, en te Voet, iiaende ter bejbldinge van de Sta- ten van HoUandt endeiVeH'Vriefiandt, gepleeght fouden mogen werden.
i'iifi T) EStatenvan Hoilandtende Weft-Vrieflant,</«» Ι8Π, te Vleten, allen den geenen dien het foude mogen nnjt aengaen, dat Wyrypelijck overwogen hebbende hec Placcaet in den Ììrevyfthìmhmdert negenentntgen- tigh op 't ftuck van de Menfieringe gedacn emaneren, oock gcrefumeeert verfcheyde notable retroaéta daer op gevülght, ais mede fpeaalijck onfe gedachten heb- bende laten gaen op'tgeene tot meerder precautie, ende beter ordre in 't ftuck van de Militie, foo ten MQüen van de Mmfitriitge,ailiteifeExmti$cii.eaDtf· |
ciplintAh anderfints noch naerder foude konhen,ende behooren te werden geftatueert, ende inpratìijcke gebracht, goedt gevonden, geordonneert ende ge- ftatueert hebben, vinden goedt, ordpnneren, ende ftatueren by defen , dat om foo veel doenlijck by de jegenwoordige conjunfture van tyden endefaeckea teghens het aenftaende Voor-Jaer de Militie van de voorfz onfe befoldinge, foote Paert alste Voet, te brengen ineen aenfienlijck pofluyr, byprovifietoc een preu ve voor den tydt van drie Meenden. in te gaen met half Meert toekomende, nevens ect^redfi Uen- fleringe. aen allede Ritmeefteren ende Capiteynen » ftaende tot onfe befoldinge als vooren , fai werden ge- permitteert aen de Heeren by Ons, ofte by onfe Ge- committeerde Raden, daer toe te commiteeren,ofte wel aen de Commiflarifen van de Monfteringe, daer toe te ordonneren, te exhiberen een pertinente Staet van de betalinge vanhaere C<wi»/>«|»iew, ende van de laften daer mede defelvefijn belwaerc; Gedrefleerc in diftindtie, ende fpecifique poften , gecalculeerc over den loop van't gheheek laeri ende beveftighc metdeycrklaringhen vandeiei/K/Vierf, ende Schr^' vers 3 diede felve Compagnien bedienen , cndcdaa voorts bekrachtight met de onderteeckeninghe van de Ritmeefteren ende Capiteynen felve , op den eedt by h.;niu'/den op 'tontfanghen van haeie Char- ges aen den Lande ghedaen ; met authorifatie aen do felve onfe Gecommitteerde Raeden, ofte devoor- fchreve CommiflTariien van de Monfteringhe, om by provifie op die Monfler rollen^entthùen , ende goedt te doen foo veele Ruyteren, en Soldaten als waer toe deonkoften van de voorfchrevewan-beta- linghe, ende laften fuilen komen tc monteren. Een "Ruiter ghenomen teghens twee hondert drieenveer· tigh Guldens, ende eenSoldact tot een en tnegentigb Guldens vyf ftuyvers in 'tlaer; In dien verftande dat de voorfchreve Monfter-rollen aen onfe Ghe- committeerde Racden over ghcbracht zyde de voori· fchrevc ftaten van de laften , door haer exadtelijck» ende precifelijck ee-escamineert, endc de felve wel,, ende deughdelijck bevonden werdende, tot naeder ordre, ende redres gepaflèerc fuilen werden ; Des dac in ca« van eenigh bediogh , ofte falfiteytdeRitmee- ftere, ende Capiteynen, diefoodanighenbedrogh» ofte falfiteyt fuilen hebben begaen j londer eenigie diifimu.atie, ofte gunfle efiFeótive fuÜen werden caffeert j daer toe wy de Heeren onfe Gecommit- teerde Raden in beyde deQuartieren mitsdcfenon- wederroepelijckauthoriferen, ende laften.
Ordonneren voor:s mits deién, ende laftfen allé Ritmeefteren, ende Capiteynen, ftaende op onfe repartitie, ais mede de mindere OfBcieren van dien i ten eynde zy luyden haer legens ie^Ai^f»·* naeftko- mende fuilen hebben in te ftellen in hare refpeftivé Guarnifoenen, fonder daer van te bly ven in gebreec» ke, op poene van cnjfatie. niet jeghenftaendeecni- ghe ordrcs , ofte verioo/en ter contrarie, die by hier fouden moghen wefen geobtineert j Ten ware de felve met kenniffe van faecken naer het afgaen van da· ie onfe beveelen , by Ons, ofte by de Heeren onfe Gecommitteerde Raden fouden moghen wefen ver- nieuwt.
Dat wyders zyluyden fuilen hebben te beforghen, ende die ordre te ftellen onder hare Compagnien» dat ten vóotfz dage niet een van hare Ruyteren, ende Knechten abfent cn zy, op poene dat de felve ais dan intedoene monfteringe, fondereönigeconniventie fuilen werden uyt gefcharpt, ende geroyeert. Dat mede zy-luyden binnen den tydt van^/r/VMaenden geene verlooven niet alleen aen yemant van de voor- fchref e Ruyters, ende iSoidaten fuilen hebben te ge- ven , op poene van gelijcke royeringe} Endc dat ff gheduyrende den tydt van de voorfchreve haere ab- lentie niet en fuilen werden goedt gedaen, fchoon ge- nomen opeen volgende monfteringeblycken moch·» tedat foodanighe abfenten in der daedt waren, ende ai overlangbc gheweeft mochten zijn cfiFedlive Sol- daten. .
Bat voorts de voorfz Ritmeefteren ende Capitey- ^P 4 nea |
-ocr page 483-
4I6 SAKEN vanSTAET
• ^^o nen van nu af aen foo veel het (kifoen ) ende de ghe- Iö"ö'leghentheyc van den tydtfalkonnen lyden, mecge- ' duyrighe sxercitien hare Ruyters, ende Soldaten lul- len hebben te oefFenen in alle die militaire exercitien, daer van de felve ten dienlle van den Lande noocfacc- kelijck moeten geinftrueertzyn,
Ende aenghefien wy met goede redenen beducht ende bekommert zijn, dat veele van de Officieren van de Militie te Paerc, ende te Voet, kMsnietten beflen geoφnt en zijn, omtrent het vi^erck van de voorfchreve exercitien , foo vinden wy derhalven goedt, dat onfe Gecommitteerde Raeden in bey de de Quartiercn, ofte dc Commiflariien vandeMon- fteringe daer toe geordonncert, fullen werden ge- authoril'eerc ende gelaft > gelijckwy dc felve authori- feren, ende laften by defen, ten eynde fyluyden per- fecte kenniffe daer van nemen , ende de voorfchre- ve Officieren daer toe houden fullen, dat fy voor het Hooft van de Compagnien dienaengaende volkomen preuve gheven, foo voor haer particulier, als over het beleydt, ende d'oefFeninge van de geheele Com- pagnie: Authoriferen, ende laften dc felve onfe Ge- committeerde Raeden, ten eynde fy-liedenonwe- derroepelijck fullen hebben te cafl'eren diegeene de welcke (buyten eenighe ìichamelijcke indifpofitie) van bate refpeétive fundiien onbcquacm gevonden fullen wefen.
Ende nademael de frauden omtrent het werck van de Monfteriuge gepleeght wordende, meeft beftaet in 'tbedrogh van tafevolafiten, de welcke voor efFefti· ve Ruyteren, ende Soldaten werden geprefenteert in geleende ofgehuyrde Paerdendiein demonfteringe gebracht worden, ende wel voornamentlijck in ge- fingeerde , ende valfche Attefiatien van Abfenten, ende Siecken , die onder verfcheyde pretexten be- leyc werden ; Mitfgadcrs oock in de corruptien i ende vHjlighedat van die geene aen de welcke de opficht, ende voorforghe omtrent de Monfteringhe wetdt aenbevoolen ; Soo is 't, dat wy om foo veel doen- üjck, tegens alle die voorfchreve qüade machinatien tevoorfien, aen alle Gouverneurs, ende Comman- deursvan de Steden, ende Forten, in de welcke ee- nige Compagnien, ilaende tot onfe betalinge als voo- ren, in Guarnifoen leggen, wel expreflelijck ordon- neren, ende laftcn mits defen, ten eynde zy-luyden geenderhande wr/eew», felfs niet voor den minften tydt, fullen hebben tegeven aeneenige Officieren, ofte Soldaten, over ofte onder de Compagnien van devoorfzonfebefoldinge in prejudicie, endetegens d'intentie van de ordres hier vooren ge-expreffeert.
Ordonneren , ende beveelen wyders allen Com- miflarifen van de Monfteringe,ten eynde zy-luyden in conformiteyt van de Articulen vande voorgaen- dePlaccaten, haer precife fullen hebben te onthou- den van eenigerhande ^//if» , gav:n, gr«tutteyten, prefenten 3 ofte fenfionen, oock van eenighe Plaetfen, ofte Payen onder de Compagnien te Paert, ende te Voet t'haren profyte nemen, ofte te houden , felfs mede niet met eenige maeltyden, ofte defroyementen van eenighe Officieren baerete laten trapleren, op poene niet alleen van parate cajatie, maer oock van infamie, ende vordere corredtie, die naer gelegent- heyt van faecken daer over gedecreteert fai worden. Gelijck wy van gelijcken aen alle Ritmeefteren, ende Capiteynen als vooren mits delen wel expreiÌèlijck verbieden eenighe foodanighe £ifte», gaven .gratui- teyten , prefenten , penftonen , plaetjen i ofte payen onder de Compagnien , maeltyden. ofte defroyemen- ten aen eenighe CommiQarifen, ofte Gedeputeer- den tot de Monfteringe te geven, ofte te doen geven, direöelijck of indire(ilelijck, onder wat pretext of fchijn het oock foude mogen wefen.
Dat voorts in den aenvangh vanjyeder te doene monfterinM, aen alle de Officieren van de Compa- gnien tot Quartier-meefters ende Corporaels vande Ruyterye, ende tot Sergeanten, ende Corporaels van 'cVoet-volck incluys, voor het Hooft van de Com. pagnien fai werden afghenomen een corporelen eedt, daer by zy fullen fweeren, cn verklaren dat alle die |
Ruyteren , ende der felver Paerden i ende alle a Voet-knechten, de welcke aldaer in rangh , endÌ'^ gelederen geprefenteert fullen worden, fijnefièiti^"^ Ruyteren, ende Soldaten onder die voorfz Compso! nierydende, ende dienende.
Dat oock de Ryyterin, ende Soldaten felve ver volgens by folemnelen eedt fullen moeten verklaren dat fy oprechtelijck en warachtelijck onder die Com. pagnie behooren, ende onder dc felve dienen met •volkomen Traitement, en gegie j ende voor foo veti de Ruyters bclanght dat fy oock haer felven daer preien, teren met haer ey^ene Ïaerde» > ende zy ghehouden" ende verbonden, oock willigh, endebereytiyndê Compagnie alomme te Velde, ende in andere Guar. nifoenen, te volgen; Mitfgaders tocht, endewatht te doen i Sullende geduyrende den voorfz tydt vaj drie Maenden als vooren, geenderhande Atteflatiea omtrent de Monfter-rollen geadmitteert, nemaer de felve precife geflooten worden naer het getal van dc Ruyteren, ende Soldaten die haer by de Monfteringe pref ent fullen gevonden hebben.
Ende omme te voorfien teghens de frauden, de welcke onder pretext van Abfenten, ende Siecktn-va- den gepleeght, foo ordonneren, ende beveelen wy dat ten dien refpeüe geen fullen .toe gelj.
ten werden, maer dat alle foodanighe Sieckenhaet voor de Monfteringe perfonelijck fullen moeten pie- fenteren, ende dan weder weghghebracht werden; Ten ware yemant foo abfolutelijck, ende foo (waer befocht was dat fijne Ìichamelijcke difpofitie .dieptr- fonele prefentatie niet foude konnen lyden ; In wek- ken gevalle de Gedeputeerden, ofte Commiflàtifen tot de Moniteiinge daer omtrent fullen ghebruycken foodanighe precautien als fy-luyden naer de gelegent· heydt van de Plaetfe fdlen meenen beft, ende ie· cuerfttezijn 5 Laftende alle Ritmeefteren, en Ca- piteynen hare Monfter-rollen foodanigh te dreflèren, dat daer op geene namen ghebracht werden als van foodanige bequame Ruyters, ende Soldaten, die fy efFedtive by de Monfteringe fullen willen, ende konnen prefenteren, uyt gefondert alleen dat fy oock daer op fullen moghen ftellen den naem van eenen Soou alleen, fonder meer, oudt zynde boven de thitu Jaren, ende die perfoneel daer mede fai worden ver- toont , ende den Schrijver ofte Süüiciteur , die de felve bedient, fchoon dat die mocht abfent zijn, om byde Heerenonfe Gecommitteerde Raden van de refpedti ve Quartieren boven de Slooten van de Mon- fter-rollen te werden aengehaelt.
Houdende wyders voor vaftgcftelt, endegerefol- veert, gelijck vaft geflelt, endegerefolveertwerdt by defen, dat by foo verre onaengefien de voorfchreve precautien tot goede betalinghe, of immers totont- laftinge, ende refcontre ten behoeve van de Officie- ren eenigh Ritmeefter ofte Capiteyn mochte onder- nemen CQmgiFafevolanten 3 oÌKgehuyrde . oight- leende Faerden in deMonfleringe voor te ftellen, ende de felve daer op werden ontdeckt, ende overtuygtjdat fonder eenighe diffimulatiefoodanigen Ritmeefter, ofte Capiteyn icnftondts fai werden ghecejfeert, ende vervolgens naer gedane rapport aen Ons, ofte onfe Gecommitteerde Raden refpedive, verder fooda- nigh geftraft, als naer exigentie van faecken bevonden fai werden te behooren.
Ende om te faciliteren de middelen door de welcke foodanighe frauden te beter fouden moghen wer- den ontdeckt ; Soo hebben wy derhalven vanghe- lijcke vaftghefteldt, endegherefolveert dat foodani- ge ontdeckinge, ende aenwyfinge voor 't toekomen- de van eenige Luytenants, Cornets, oiteFaesdr^y van die Compagnien, de felve boven, endebehal- vendeimpuniteyt, die haer fai worden toegeiuen, ghelijck de felve haer nu als dan, ende dan als nu werdt toe gheftaen mits defen, fchoon die malificien mochten zijn , fy-lieden noch daer over ghemunereert fullen werden met een Pfojpp' avmcement in de plaetfe van dengheenen, dieloo- daenigh fai zyn; Ende in cas dat het voort
kome uyt het aengheven van eenigh otte |
-ocr page 484-
cn OORLOG liìy'iAck-eH^^eertigì^eBoeck. 453
^Udetj name daer over gefecretecrt, ende
IjdiS. ί f-iveechcer boven de impuniteytals vooren met ® — fomffle van twee hondert Guldens erkent, ende
geremuncreert fai worden.
Aldus geiiaen, gercfolveert, ende gearrefteertin 'iGraven-bage op den fewn enfw'mtigh[ten]ziiVizry
Xer Ordonnantie van de Staten j
SIMOM van BEAUMONT.
©It tcof fecï öic hiaraööen bat 3P
heel onlioflen cn fcöecömfnbjfctüiacEn/ EnDebat ÈBcli cüfiittfl De giolbatfn op Ijafc «Cagif^ ntetfion' L, jfbfii/ foose öaei niet brgaticn ombpbc^oii «11/ of tlDfC^ttacöcpöen/ tnDe petstegctoinnen. iBfii ffP&f / öat in Vranchrijck felt^bit alfoo tofitbt newnctifcitt/ enbe bat be Capitepntn boo?bcbcei= Lptuan Paflevolamen, of?£&fenten/ bacctoeoc= caficfiaöüen Bfaebcn. 5&'Hlnbcce ©?obindenöoIalji ben Dit fpempcl «iet / Jijnfe albaec ie itiilitaice tneefi ©loeDt-üfctoantrn rtiOe IföaegIjfcBap ijanbe©oIf= tijcRcn/ bie 'thufìén in fjabbtn i jêatc Hollandt aöioi) fonöt'^ aenlïm ban ©erfooncn/ ijjefecfcttibe 't inteceji üan ben boo? Ijaec patticuHcce / enbe jio|i foo iu öit / ali anbfce facchcn met recbt fegflcn ί
laiimm 'tUr «kfcendo, /ed dat mihiglorU vtrtf.
^(u acht en twintigften tec ©ccgabetinge mael^ booi flöcbjacöt be p?opofltie ban bm aaebt tian |>tat£ ea Corps tec ©ecgabecingeban [jace ©ο. Jöog, öljeöacn/ tenbecenbe ten epnbe/ bat Bp be jtgbfnltioojöigbc conllitutif ban ttjben Enbefaccften/ 's lanbjÌ Militie te pactt en te Boet met een aenfien iijch flfiital ban Supteren en ftnecfitenbecfifccht moc!)te iüccben. ü3aec op gcbelibececct/ cnbebaec iict'oi^ooch geconlibemctjönbe/ bat/ omteöetet licacöt m nab?ucft te gtjcbEn aenberonbentienban mutuele UftDintenifTe/ befec bagcn mei beJiEeten filljitt aentoffenbc isainififcg ban be $toningl)en ban
Groot Brittangien cn Sweden gEflooten / tenEpnbe ΟΠΙ te mogen befiemcn εεπ feecisere enbe fpoebigE upt= Roinflc ban ben (0o?logi) inbf^paenfcöe Jlcbctlan- fitn/ cm conribci;abIemact)teï0atccenbEtE3lanbe tealieng [)et aen(ïaenbe ©ooj giaec fouöe beljoocen inSec cntc©clöE gcbjacbt tebjecbcn. Si^goebtgci boiiDen acn De ghefamentlijciic p?obincien tefcljji> bfii/ bat De felüigöe tEnfpoebigljfien/ immECgtcn langljjien binnen ben tpbt/ ban ùatbetuebec3t)bt# Stcte^bancatificatiE opbe CtactatenbanOTiantie «Dcfcnlibe enbe mutueUe becbinténiffe / ben drie en iwimighften befes» tuffcöen ben l^eccTempie, tcaojDiiiatisS «enüapé ban ben ïlioningö ban Groot firittangien, cnbe be )^eci;Enf)ace!^oagt).)IBogEnbe ©ebcpmeecbengbefloeten/ upt Bcb?acf)tfnbeoe-E]c tcaDectt tnoeflen toccben: b'fêeecEn ftace <!5ebepU' teecben cefpectibein gate ü^o. JlBog.3gecgabecinge tonipfltecEnbe/ tnilben quattficecen enbe autljocife· ten/ «intoncrnt te mogen bjagen tot get boen ban «n emaojbinaci^ fquipagie ban acht en veertigh gcgrijeii ban^ojlogetegDen^ Öctaenftaenbe^oo?- 3aec in See te biengen / met 't geene baec aen bepens wtrbf/ bolgften^ bcbecaminge baec ban boojbece- pctibfCoIIeaien tec^Jörnicaliteptaemaecfit/ cnbe w©?obincien toegefonbEn bp Jiaiftibeban&aecl&a.
in bate ben negentienden bcfrg/mttfgabec^ tot Dft boen tocïben ofte 't aennemen ban twaelfduyfenc man teatanbe; «Snbe tbiecbcn b'igefcenRipperda locBuycfe, enbe anbete/ becfocijt enbe gecommit» jfft^ om met EEnigf)e#ee«:enfi5EcammittcecbeHpt oen bjel-aemeltien öaebt ban ^tate / bp öacc felfê «nommecEn/ inconfEtentietetceben/ enöet'obeci ^sm/m toatboeaen befi/enbeop toatboftbeboojfj ^mgenfoiiDen beljoocfUBÖeÖaencnbein'ttocccR Döeftcit te toecöen : oocft of baec onbec eeniaö en öoc' ^üiflt) «tal ban ©eetben en ^^jaaonbEcé foubra Bes
h" ^fpwn te toecben / öo wDf Dare mn cappbjt |
g^E j^ffCEd ban Hollandt, nügefcöEpben/ abbi= feecbE/ OatmenöeHailitiE/ footE©octai^tE®aec= be / met twaeif duyient JÏJan faeöoojbe tc becmcecDE= ' een ; ^at msn tot Dien rpnDe Dooi ben ©elDt-jitaaec» fcfjalch Würts fonbc ftonnni boen ïicIjtEn twee duy- fent jasan 5 5©at men fonbc poogen om vier duyfeht ïunenbuta&fe in bienfl te hnjgljen: «ffinbe De refi (tot be cwaeif duyfent jKian ) binben boo? kcceus te^ of bErfiErchingljEbanefnigcoubc Compagnim : 39at ooch mocöten boo?t gacn niet allEen b'?8mi baffabe aen ben föepftc / maec oocft aen alle jföabuci cigeföjincen/ om bcfelbE t'fnbittcen tot b'intccebe m b'Alliantie 25EfenfibetuflcnJtngelandunDe befett ^taet.
Sp Babben Bljep?oponf f rt tot bcfe dgjctcaojbitiaci^ ^Jmbaffabeuc b'teec l^jin^ Maurits van Naffau, bp nae tee felbec tijbt aMt)p3^1bt-.)!lf}eecfci)aIcUfoube biECbcn/ toant iict beflcin tba^ om Maurite bJEl ben canab te gebcn/ macc Ijct betoint aen Wurts. 5©£ft nominatie baiecbt op ben negentienden bpflaec Hoogb Hgogenbe oocH geappjobeett / ebocg met abjunctie ban ben l^Efc ban Beverningh, betlfaEns be bat be noobigge Cccbrntialen / ^cte ban pouboic Enbe anbecE bepefcbe^ betbcetbigljtfoubenbiojben/ oocft fjiec banasn ben i^Eece ©?uite Mauriis abbcca tentie geaeben/ met becfoech batbefelbeftcbtotbe behiEEDinge Dee boo|fc{)?ebc «öptcaojDinaci^ ?llmbaf= fabebjiibepjepacecen enbebeEcbiglj maechen/ oocïi' tenEEclien bcctoaect^ ober hamen/ omljaceigoofll) Jiaog. naOece ojb?c^ tnöe DcpefcijE^ te ontfangbcn ehDe obtc te nemen ; ©e^ toiecDen De Ü^ecccn ban Braeckel enbe enbeteIjacei^*og!)lfóog.boo?gaenbe <l5fbqjwteecben / oocfe becfocbt enbe gljecomtmttEEtt omme get Concept ban inficuctieboo^beopgemelbc i^eecen «iSictcaojbtnaci^ ^mbalfabeuc^ / te cefunus een/ mitfgaber^ be befoignebaec te booten gebecec» neect op 't foncnecen ban EEncegfement booj befelbé E^Ïtraojbinaci^ ^mbafTabe/ ten fpotbigtjfienbpbee banbt te nemen/ enbe baec ban foogaêflboeniocït cappoit te boen ; ï&fircn <0ebcputEECbEn ban be P;obincie ban Vrieflandc fjEbbrn in be be booi^ fcl)?ebe conclude aeconfEnteect/ mit^ open boubcna be EEn plaetfe inbcfE?llmba(TabE/ bpaïbien beJ^CEi een gace ^jincipalen mocbtenaoebtbinbenpemant bjEgen^ bec felbec J^jobincte baec^toe mebc te commit»
€ec fribec tijbt i^ aen bc ccfpECtibf p?obincien co= ppelijclt gljEfonbEn fjet abbi)^ opbeï^fetEn i3ccem=' mittEECben tipt be gefamEntliicfte Colleaien tecHb^ micalitept/bEn tweeden ©ctobrc be^ boociaen 2iaer^ gefoinifcct / Enbe ben thienden baec aen bolaenbc tecBetgabecingeban öace H^og. obecgclebect / carcHenDc be eictcaojbinaci^ cquipagieteevee/ bie tEalien^ fjetjsenllaenbe ©eoi-^acc foube bchoocen gcbaEnte too?benraetgantfci)fecicu^bEcfoECR/ bat beaemelbe^jobincien baec op ten fpoebialllien / cnbe fonbEC langcc uptjtd/ geconfibEcctctbatlKtfaifoen ban 't 25aec al bEccE öegonbe tE becloopen / Daece, cort= fentEn in befjoogbgemelbe 39ecgabtcinge b^iiben boett opEncn.
<0oc{t i^ gefcB?Eben aen ben i^ccc Warts, bat Bare
iKlog. gem ben feventhiendin, ntbin^ ben l?ee' ce@?inceMaurits vanNatTauw, gccommittccttenbê aengelïelt BabbEn tot J^Elbt-Jü^aecfcBaltlt ban 't %e' aBec ban befen ^tart i met bEcfoecii bat be felbe foo Baefï boEnltjch Bettoaect^ boilbe obEchomen / oni fijne CommifTie ban Baec ièo.li®oa.teöntfangcn/ Enbe baec op ben<iBebtaf teleggEn/ boIgen^Enbcirt confo;niité ban beo^bjeban'tEanbt 3^entEfcB2i> ben S?jief biiecbt met CEn open Coppe ban bien /acn ben ÉèfibentRoomergefonbEn/ mctojbje/ ommé ben fribEn25?ief aen bcnigecc Wurts meteen beleeft compliment obec te lebecen.
^e IgECcen (^ebeputcccben banbe^iobincieban Zeelandc, BebDenbe ben booifs feventhiendenbcfc0 getonfenteect op 'tbE&agBen ban be ©cccen Bacce §;tncipalen/ Bebbcn op 'tboojfs acnfcB^ijben^ nirc BfabbifEcct.
gelgclteni^'soeteebonbm/ tebrcfoecRrtibe
ïefp«. |
-ocr page 485-
454 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
idóS.c^fpfrttoe ®?obmcie/ Dat be fdDe (jcf}tenfpoeìiigr>
_Pcn toilDenüÊcRIacfn opört committfCfn/ inUcaf^
fenötn tìan «nigei^eeten (0eDfputeccöcn aen De ®cc= ce JÈatfluiö De Caftel Rodrigo, otìcr tiet fubject cac Ci ftcnDe i)ct triocpenncccn ban De ©jeDe ίΐιΙΤφίη De twee lirijDenDe fócoonen ·, Dc^toiecDt DcnJ^eccebatiBeu- ningen becfocfit / ftiDe flccommittecct / omme een Conccpt ban inficuctie boo? De fdbeöefenDinflöeop Ijct papiec te bjenaöen/ enDe Daec ban capppjt te Doen.
5©cn fevenentwintighften fct)ieef De ©eec Wurts 'ttolgenbaanttooojt.
Ho. Mog. Heeren.
Eur Ho. Mog. findt meìne demutìghfle und gehorfambfle dienfiejederzeit bereit,
Γ 7 Nd demnach cur Ho. Mog. vom Hern Refi- ^iDe dent Romer mirwolbehantigtemfchreiben er-
©iirts fehen , welcher geftelc bey derfelven , in difpo- BeitfjnEi: nirung der hohen militaire, Chargen meineweynig· Woosö keit foo weit in confideration gekommen , dat fie Λ03· mirdie Velt-Maerfchalcic Ciiarge, zuecommittiren aengeftellet, rnit begehren, mich z.udemende foo bald theunlich nach dem Haag 2u begeven, &c. als thue gegen eur Ho. Mog. wegen des zu mir gezetften guren vertrauwens, mich lu foderelt gchorlaemll be dancken > mit der verficberung, das eur Ho. Mog. vnd dero Eftac mit getreweftem und muglichftem fleis zu dienen ich ftets gefleiflen iein, und mich daer auf in gar kurtzen von hier nach dem Haag begeben Werde, urab eur Ho. Mog. weitere orderedefelbft gegenwertich zuempfahn, indeflenWunfch ich von liertzen das die Gottliche Almacht eur Ho. Mog. bey beftandiger geiuntheic erhalten und derfelbc hohie Riegierung mit (elbft erwunfte gelucklichen fucceflen feliciteren wolle. Wontiit eur Ho. Mog. in dero beftandige hohe gewogentheit mich gehorfaemft recommandire, und alftets verbleive
Ho.Mog.Heeren.
Onderftonc, eur Ho. Mog. demutigfter und gehorfamfter Diener
{Sonder onderteeckenigh.)
Hamborg den lanuary ii68.
?ÌIfoo befc253tcfquam fonbfConbecicecRenin0i)/ maccftte DieeengcnecaelDifconc?: (eichfpjacfeDnec tonn na ftjn paffie : 't toa^ feecitec / Dat ö'feeec Wurts twee 25?ieben raoefi ÌjcDben ecfciijeben/ ernpjincf: pale / en een Coppe boo? ö^nifrlfé/ enDc Datijpin ^t Hupten be Coppe (Die ongetecchmttoa^jöflDtsei nomen cnbeafgöcfonben/ in pïaet^üanDepjfncipa» ïe. bemant upt be ©crgabccingö öaDt flljcfepbt: Dat dit cerile bewijs wel kieyn > ende de daedt van een Kierck was ; niacc 't fctjeen betcc na Die ban ten Soldaet.
'tï©a^ bjceniDt bat foo öaeflaï^behifjlnaBebec I)ooBC mititaice (©fficiantcn Ijicc toag gcDaen/tjet (om foo te fcggcnj toaiS geïijcft te Roomen, albjaccbeel b?igue/ tumult / cnbe oncufl booi De fticfïnge; I® acc foo Ijacit be ©au^ niet gehooren /of aïlep f^ Üü/en eicït boecljt Ufi) tot geöoo?faemf)ept. ^00 tjiec oocft:®ei^cec#jin^ Maurits (gcliich b'i^ccc Wurts Oebaen öabbe) bebanchteöacc .fUSog. boo? een ri= bilcn25?ief/ cnDatbectoaect^foubeobecftomen/foo Daclï Ijet be i®atcren/bic in be Maes en Neder-Rhyn feec i)oogb biacen op geloopcn / fouben toe laten.
©p benï^eec WurtsbielbpD'eenenbeb'anbecbeel te feggen. b'€en ftabbet op fgn aecingöeafftomfi/ ;tjnbe ban HuOim, een hlrpn ^tebclten onbecben l^eec Jlectostl Chriftiaen Aelbreght van Holfteyn
fleïeaen. IKaec fulcfe^toa^totméetbec efcebanben |
ê>taet : bie toat <i5obbcIi)cR^ beben / mbe rnacchtm
yetuytniet. Sufcitam à terra inopem, é^c. «ioffofft'^ eumcumprincipihu$. ^nÖCCe l)aÖben't Op fijn . ■ .!®aer Die öc bjpijept beminbcn/ moctjtcntonfthen/ Dnt aïle <Öenccaelf |Decfooncn ongetcoutot tDMm €nbe (politpcftEÏijcft tefpjetcfien) fjaùDe b'c iianfdnvi fte ïiepublijtlie fonOct bet calitat nopt foo ïangö hiT. nenDupren. dommige fjabDen 'toochopfijnEgfi·,
gie. omtoÊöccpolitpcMöchtcfpjm&ni/bE pjactijcfi toa^altan^bp alle Koningen / Dat baci du niet geflcn tDierbt. .ll^en facij obrc al / enbe inocft br- ftcnnen bat öct alleCÖ?i|icncn sijn / Die öaci genoe- gen aen Ijet Aportolijck Symbolum : gijnbe alleöf cefi niet al^ ceremonies , ritus > ende Formaüefea
©ebooifaemfjepti^befieiigie/ Dp be fsjinccn ; ^ife febitiei^ Jlcttetpe. 'fi^ecn gcootebcctoaentljEnt/ bat b'cenb'anöcc befpot/ becacfit/ of boftombi iïrligie/ enbe 'ti^gcoote fonbrnbatpcmant/ tttc; benbe in Den ®0?οοη Cfijifii/ op ?lltcben toiioo.- beelen be ütebenbe enbe Dc <©ooben : €nDe bacc (iaêc gefclj?eb«»: Oordeelt niet, op dat ghynietgeoor· deelt en wort. ©e ©auflTelÓcfte fpecialgcfe mogenncs fecljt toerten bie mi^- flaab te öcbben / batfe bc poilu ten / Öiefe cecemoniale noemen / (gbelöcftfe ootft mecfl geenanbfce sijnjDiefclüeftcacbtenbcfiöcÖom: faembept tor fcfeiibcn a!^ De pjincipale ofte {jet Apo- ftolyck Symbolum : b'anbece baccom bccluttctcii/ bjanben/ cnöe tji;cIuDccenDe upt bet ijijche Dn Bé» melen, 't 311^ een gcmeene faute onbei: alle Cljitoin.
35e petitie ban Den öatbtban ^tatcboojbitgatc
feftien hondertachtenfeftigh laa^alp bolgöt ; gü obec flaben Die ben negenden.
Ho. en Mog. Heer en.
HOewel Gode de Heer voorleden lair de Wa|«. psj nen van U Ho. Mog. foodanigh heeft gelieven te fcgencn,dat niet alleene een heerlijcke viöo· rie tegen de Engeliche bevochten hebben > ende haer iie aen gewefen, hoe onfeecker haer machtige Vlootea in haer eygen Havens lagen tegens onfe Zee-macht i|| maer oockdat daer op gevolght isdelangh-gewenftc en glorieufe vrede, foo en fijn de tyden evenwelioo feecker niet, dat U Hoogh Mogende van hareghe· woonlijcke voorforghe van de Militie te Wateren te Lande in goede polluyre te houden , yets konnen relafcheren , gheconfidereert defe Landen doordc queftien van onfe Nabuyren geduyrigb werden ge· alarmeert, ende dat verfcheyde van de felven maer fchijnen te wachten op de eerfte ongelegemheyt, die defen Staet foude konnen over komen, om dieep het onvoorfienfte te overwallcn, waer toe alle hare deffeynen fchijnen te dirigeren , foo dat geene foo ordinarife of extraordinarife Militie kan werden gedi- mitteert, maer eerder gedacht behoorde te werden, om defelve te vermeerderen, behalven denoodighe voorfieninghe die ghedaen fai dienen te werden tot verfterckinge van de Steden en Frontieren, en het geene daer aen dependeert, het welcke den Raedthaer devoir oordeelende U Hoogh Mogende voor te dra- gen, by defen aen de fel ve prefenteert den ordinari· fen ende extraordinatifen Staet van Oorloge, om aen de Provinciën op het fpoedighfle te werden afgefon- den, zynde in de ordinarife de Compagnien uyt ge» trocken, gelijck de ielve jegenwoordigh fijn gecom- pofeert, met byvoegingh van de Compagnien *an het Regiment van wylen denCoIlonel SteynCalm- felts, die voor defen op den extraordinarii Staet hjb- ben gheftaen, ende daer teghens den voornoemaen extraordinarii Staet daer mede ende met derecreutei van de oude Compagnien verlicht, ende aUeenlijcK daer opgefetde nieuwe Regimenten foo te Voet als te Paerdeindenlaere feflimhondert vyfenfefiighff genomen, dewyle den Raedt meynt, dat by defe conjunöure van tyden de Compagnien vooral met fwacker behooren tc wefen, ende geene apparemie ter Wereldt kan wefen ditjacropeenigeafdanckin- ghe te dencken » cade door eene verkeerde melnage . deo |
-ocr page 486-
efi OORLOGH, Achì-en^veertig^e Boeck. 455
Staet in pericul te ftellen van een affront te ont- I' f ohen · ende meent den Raedt dat foo om den . r" ft van het Landt behoorlijck te betrachten, als ' de ooioie de Finantien te beneficieren, niemanc ° milicaifcn dienft van den Staet zynde, tivee Char-
behoort te bekleeden, noch oock Officieren acn- ^"(tclt te werden, van eenighe Regimenten , die ha- Compagn'^n onder andere Collonels , of wel "n[fch geen hebben, leerende de ervarentheydt, !\hvtvdenvan occafie yeder een genoegh met fijne rÏaree te doen heeft, ende fulcks de dubbelde Char- sa^een ftrccken tot ondienfte endeprofufie van de tnidJelen van het Landt : ende wat het tweede itneaet, konnen op die manieren de Regimenten niet compleet te Velde komen , ofteanderfintsghe- mployeert werden, het wcicke oock veele incon- vcnienten veroorfaeckt, die den Raedc Γοο veel in haerisj geeme foude voor komen ; Gelijckdefelve medegierne van U Hoogh Mog. foude verftaen, de nieeninge van de refpeftive Provinciën noopende het verdeelen van de Militie, werdende by eenigenieu- wcRegimenten opgerecht, ofte Compagnienghe- mottificeert, by andere de Compagnien ,verfterckt ofte verfwackt, fonder dat den Raedt daer eenighe notitie van krijght, de welcke nochtans niet alleen aen haer behoorde gegeven te werden, maer aen wien ey- gentlijck dat werck van outs heeft ghefpedteert, ende wordt by haer met goede redenen geapprehendeert, datdefe feparate verdeelingen wel een generale con- fufie mochte voort brengen , ende om vervolghens voort ce gaen tot de noodige ingredienten, de welcke eenighe jaren herwaerts in defe generale petitie gein- flueerthebben, ende na de felveordre hier noch we- der moeten influeren , foo foude noodtfaeckelijck hier weder moeten gefproocken werden van de oude ichaden, de wcicke noch overighzyn van devoorige laetfte Oorlogen, ende van dat fware pack van de in- treden, de welcke over de Capitalen inden fel ven Oorlogeo ghelicht, noch dagelijcks te betalen 27η ; mitfgaders oock van de gereparrieerdi» inrr^ft^n np den üjet van Oorloge ghcbracht ten behoeve van de Provinciën, de welcke haer credit ende middelen voor de laftea van de Generaliteyt gheinterponeerc hebbende, oock daer van op den voornoemden Staet joüifferen, yeder naer proportie van haer verfchot ; maer wy fijn beducht dat de laften van den jegen· woordigen tydt , ende de apparente onkoften van àn aenftaenden Jare foodanigh zyn, dateenyege- lijck van de Provincie met alle hare ordinarife midde- len , ende met alle het geene extraordinaris fai konnen ghevonden ende geheven worden ghenoeghtedoen fuUen hebben, om te forneren het geene, 'twelck tot verval van dien vereyfcht fai zyn, ende fullen der- halven depetitien van redres van de oude verloopene faecken moeten uytftellen tot bequame tyden , als de goede Godt door fijne genade den Staet van bet lieve Vaderlandt van den tegenwoordigen bekom?· raerlijcken tyde gereddet, ende ingerufter toeftanc geftelt fai hebben.
Ondertuflchen kan den Raedt niet onderlaten we- derom te repeteren ende te urgeren de generale ende particuliere Liquidatien over alle de ordinarife ende enraordinarife petitien, de welcke van tydt tot tydt fijn uyt ghefchreven, daer over in den lare fefihieu kndertdriee» fefiigh, nevens degenerale propofitien py een nader ende particulierder advys de confiderà- tien aen υ Hoogh Mog. volgens der lelverrefolutie van den veertte^e» November van dit jaer fijn toe gekomen, ende werdt by den Raedtgemeent, dat de voor-gealkgueerde redenen over de jegenwoordi- ge befwaerlijckeconftitutïen van tyden ghefondeert, gantfch niet en beletten dat de Provinciën daer om- tfent raalkanderen gelijckdoen, maer dat ter contra- "e daer door een meerder genegentheyt endedifpo- Wie tot onderlinge affiftentie foude bevordert wor-
Ende om dan voort te gaen tot het geene van den tegenwoordigen tydt ende van den prefenten noodt «> vindt den Raedt ficb genoodtfaeckt U Ho. Mog. |
vervolgbens voor te dragen eenige andere poindlen, i (>(j8. daer aen voorde confervatie van den Staet ten hoogh- - ften gheleghen is, ende daer op U Hoogh Mog. met een lerieufe reflexie ende met een prompt furnifle- ment van middelen fullen dienen te reiolveren, in- dien noch niet en wil vervallen tot alderhandedefe- ften, daer tegen den Raedt fonder dien nieten kan voorfien, ende daer aen zy oock niet foude willen fchuldigh zijn. De pointen beftaen befonderlijck , in de voorfieninge van de Fortificatiën j indeprovi- fie van Vivres ende Ammunitien inde Magafijnen , in den voorraedt van Canon ende van Affuyten, daer over in alle Frontieren doorgaens min of meerghe- breckis, ende in eenige van dien foo groot, dat die by onverhoopten toeval niet en fouden konnen tegen houden j ende hoewel by den Raedt, geduyrende den tydt van defen loopenden jare, alles by gebracht is, wat eeniger maten van hare macht ende diredlie ghe- weeft is, ende dat die noch in haren goeden y ver on· verdrietigh jwillen volharden , foo konnen U Ho. Mog. feer licht af nemen, dat alle de toevallen van den tegenwoordigen bekommerlijckcn tydt op fo» verre na niet en konnen gerecht werden uyt de ordina- rife middelen van des Lands Comptoiren, ofte van die geene , de welcke op den Staet van Oorloghe toe lafte van de Provinciën ghebracht zyn j ende als dea Raedt by alle bedenckelijcke devoiren omtrent de fel- ve htìpft gevigileert, om van yder van dien te mogen confcqueren dat geene, daer toe zy haer by hare con- fenten hebben verobligeert, ende die voorfieninghc verder heeftgedaen om U Ho. Mog. tydelijck van de ongemaecken te waerfchouwen, ende deremedien tot redres ende verbeteringe by petitie voor te ftellen > ende dat zy tot noch toe foo ongeluckigh is, dat aen die devoiren nietgedefereerten wert, deconfenten tot de remedien niet gedragen of wel gedragen zynde, niet gefurneert werdende, foo willen zy ten minften dat vertrouwen van U Hoog Mog. gewoonlijckedif. cretie, dat zy daer over niet en konnen werden aen eefien.
Om van de Poft van de Fortificatiën te beginnen* weten U Hoog Mog. dat de felve by tyde van Oorlo- ge, ende op voorgaende Staten van Oorloge isghc-' nomen gheweeft op drimael hondert duyfent Guldens jaerlijcks, ende by gevolghde vredige tyden vermin- dert op vyftigh duyfent Guldens fEnde eynde- lijck op hoope ende ghegheven verfeeckeringe van prompt furniirementopi»i//"ee feventigh dttyfintGnl- den. U Ho.Mog. konnen lichtelijckaf nemen, dat metdiegeringhefommetot fublevement vande Pro- vinciën foo ten uytterftengeretrancheert, van de wel- ke boven dien noch eenige in gebreecke gheblevea fijn van hare confenten te furncren, niet volkoment- lijck en heeft konnen gefurneert werden, alles wat tot de Fortificatiën fpedleert van de Eemfche af , toe endelanghsdenYffel, Rhyn,Wael, Mafe, Schel- de, ende in Vlaenderen gelegen ; ende dat daer me- de tegen de apparente ende te apprehenderen toeval- len , ende tot extraordinaire reparatien daer aen ver- eyfcht niet en heeft konnen verfien werden } waer- ommeden Raedt in'tiaer feftim hondert fes en fefiigh dien poft ghenomen heeft op kmdert vyftigh duyfent Guldens , ende fiende <3at die forarne niet genoegh was om ioo menigvuldige wercken in ftaet van defen- fie te houden, beeft lich genoodtfaeckt gevonden de voornoemde Poft in het laer feiiien hondert feven ew feftigh weder te verhooghen ορίπ>« hondert vyftigh duyfent Guldens, ende tot noch toe de felve redenea van ghebreck ende noodtfaeckelijckheyde dienende» meent den Raedt dat meergenoemde Poft van For- tificatie voor dit aenftaende jaer fefiien hondert acht e» feftigh ter voorfchreve fomme van fmee hondert vyf" tigh duyfent Guldens, behoordt te werden ghecon- tlnnueert. Wy willen verhoopen dat de gefament- jijcke Bontgenooten confidererende boe noodigh de Frontieren van defen Staet dienen verfien ende ver- feeckert te zyn, gedifponeert fullen werden om iiiet alleen de noodige confenten op de voorfchreve Pe. titie te dragen; maer dat opck aen den Raedt In ba- ret» |
-ocr page 487-
456 SA KEN
8 contanten gelde, de cene helft teghen den eerfien
_I Maert, ende d'ander heeft cegens den eerften Sepcem-
berjftilien doen ter handt kumen hare reipe<itive quo- ten , in de voorfchreve tieee hondert vyftigh duyjènt Gulden uyt ghefchreven ; daer mede dan vertrouwt werdt dac de voornoemde Frontieren fullen in be- hoorlijcken ftandt herftelt, ende konnen onderhou- den werden, ofte byontftenteniffe van dien fouden die van denRaedtghenoocfaeckc werden het werck van de Fortificatiën voorts t'abandoneren> dewyle fy geen apparentie en fien,ende U Ho.Mog.wel affir- mative kunnen verfeeckerenjdat op eenige adten van veribeck geene beftedighe voortaen meer te doen en zyo, ende wefdc in gevolge van U Hoogb Mog. Re- folutie van den vyfthiendea May fefthim hoadert fss en jefiigh de Poft van de Fortificatiën binnen de tro- yincien ce maecken ende te onderhouden > geconti- uueert o^twemael hondert duyfent Galdeas voor die loopende Jaer, met dien verltaendedat uytde Pro- vinciale quote van iijaet ende Landen der bcadt Groe- vingen, tot onderhout van deffelfs Fortificatie ial tree- ken fes duifent Guldens.
Hetgcorcck van Vivres ende Ammunitie van Oor- !ogh heeft fich in defetydenoockweliiotoirlijck ge- opcnbaert, ende als U Hoogh Mog. fullen believen te letten wat middelen by den Staet van Oorloge wer- den uyt gefchreven, tot verval van die voorfieningen, de welcke over foo menichvuldige Frontieren te ver- deelenzyn, foo fullen de fel ve oock wel licht begrij- pen dat het aen de voorforghe van dsn Raedt nitt ge- mancqueert heeft, dat den voor-raedt allefints niet en is gevonden foodanigh als het wel fchijnt gerequireert iezijn>fullt;nde tot dien eynde niet alleen continue- ren den Poft van drie dujfent Guldens ter M .ent. tot verval van Vivres op dtfenjegenwoordigen ftaetvan Oorloge weder gebracht, ende de verdeje Polten van voorfieninge van Ammunitie totlafte vanderelpec- tive Provinciën noch weder geftclc, maer oock by de confentenvaneenigheextraordinaris i'etitien weder een goede fummi. Hefilaneren toe verval van de meerder voor-raedt. ,
Eudc meent den Raedt oock niet buyten propoofte te Zyn, U Hoogh Mog. weder t' erinnen het geene in voorighe Jaeren aen derfelver confiderarien isghe- bracht gheweeft, of,namentlijck ue Borgers ende In- woonders in de refpeftiveFrontier-fteden woonach- tigh, ofte immers de Regenten van dien daer toe niet behooren gehouden te worden^ datfe haer ielven voor den tijdt van fes Maenden voorfien van *t geene tot der fel ver fubfiftentie vereyfcht wert, om de provifie van de Magaiynen te laten puerlljck ten behoeve van de Militie.
Ende alhoewel door Godes genadigen zegen de In- gefetenendefer Landen buyten Oodogeenin Vrede fitten,foo en zyn fy evenwel niet verfeeckert dat hare Nabuyren haer altoos foo fullen laten,maer uyt de een of andere Querelle haer licht fullen foecken te bele- digen: waerom den Raedt oock haer plicht geoordeelt heeft υ Ho.Mog.te remonftreren,dat süede Militie, foo ordinaris als extraordinaris, behoort te worden in dienit ghehouden, ghelijck in den aenvangh van defe propofitiegefeydt is,waer uyt evident moet volghen, datniettegenftaendeindefen tijtde OiHciereo ende Soldaten maer halve Servicies trecken, de felve foo veel de Provinciën aen gaet, lullen moeten verhooght worden, ende heeft den Raedt die nu verhooght met de helft, hebbende de experientie ghelecrt, dat men met de verhooginge van een derde, ioo als voorleden ïaer gefchiedt is,niet en konde toe reycken.
Het gebreck van Canon ende van AfFeuyten is alle- fints foo groot in de Frontieren, dat met eene gerin- ge fomme van Penninghen en in een korten tijdt daer tégen niet behoorlijck voorfien kan worden,ende kan U Hoógh Mog. oock niet onbekent zyn, dat op den ftaet van Oorlogh noyt eenige Poften van die natuyre en zyn gebracht geweeft, daeruyt men eenige voor- fieninge hadde mogen doen, en dat den Raedt echter daer op vigilerende naer haer plicht van laer tot laer, aengaende het Canon,by de geoerale petitiën vyftigh |
nighvüldige devoiren ontrent de Provinciën aen ge· houden om het fourniffement te hebben alleen van eenige weynigh Iaeren,om immers eenigen voot- raet te konnen doen, gelijck fpeciael daer van blijckeà kan by haer Miffive van den acht-en twintighflm]\xi,, jeflhien houdert vier-en-fefiigh .fejden lanuary/^i,·^ hondert lyf eii> fefiigh:,ende by de Petitiën van tyfktn. dertdujjent Gulden Gp den •vier-en-lwinti^enQc. tober fejihien kondert vyf-en-Jefligh aen U Ho. Mog" ghefonden.
Ende foo oock over 't gebreck van AfFeuyten by dc. voiren als vooren,ende by Veùùevznveertighdujfnt Guldens van den tienden liximiy fefihienkondeumf. en-fepigh, over alle 't welcke geene conlénten gklio. men ofeenighe effeden gevolght zyn, als alleen dat eenige weynige voorfieninge gedaen is in fommi|b5 Quartieren en Steden op ordre ende communicatie van den Raedt, maer van weynigh importantie : (co·, dat den Raedt oock nochmaels de voorfchreve Peti.' tien inhereren, en (eer ernftelijck verfoecken moet, dat U Ho. Mog. haer willen bequamtn om te deen het geene noodtfaeckelijck is, en foncer uytöeldittt ghedaen te worden, op dat men ontrent de verfccckc- ringe van de Frontieren, ende vervolgers op den wtl- ftun.-it van het Landt fich eeniget mate getuft mothie ftcllen.
Ende hoewel door den Vrede, ghetroffen niettet Rijckende den Koningh van Groot Brittanpert^ii Zee weder eenighfints geopent is, ende door de Nayj. gatieen Cc mmercie de vervallen Neeringhe weder- om wat l'chijnt te fuìlen werden gereftaureen, foo meent den Raedt evenwel datter noch veel reden zyn, waerom üen Staet behoort te blyven ineenaen- lienlijck poftuyr van Ziemacht, ende meent dcrhal- ven haer devuir te zyn , de gcfamentlijcke Bonrgeno· ten op het ernftighfte te verfoecken, dat de Pennin- gen dienthalvcn gepetitioneert en by de Provincicn wel geconfenteert,maer by eenige voor een gocdt ge. deelte noch niet gefniifncen doch eenmael eyndclijck ten Comptoirevan den Ortfangher Generteighe· bratJht, ende de refpeöive CoUcgien ter Admiralitejt defwegen klaghteloos gehouden mogen wordtD,ende daer-en-boven dat de ordinarife middelen worden ge- bei ificeertjEnde worden dieshalven U Ho.Mog.ver- focht aen de eenc zyde te continueren d'ordinirife Convoyen ende Licenten, tnde by publijcke Ver· pachtinge de lelve in 't geheele ofte ten deele te bene- ficieren, als oock den ophef van 't Laft ende V'cylgelt ende andere Verhooginghen van de felven, ofte in plaets van dien de dubbele Lijflen van de Convoyen, dewelcke by den voorflaghende advyfen vandeghc- famentlijcke Collegien ter Admiraliteyt in Decem· berd' Anaofefihien hondert fefiigh zyn ter neder ghc- fti;lt ende ingedient in U Ho. Moe. Vergaderingein de eeu>ile prsöique, van welcke laflen de Provinciën malkander behüoren gelijck te doen, als mede inde Liquidatie diefemoeten doen van de betalinghe,de- welcke fy voor de faecken van de Zee befonderlijck in deefelaetfte tijden gedaen hebhen ,inghevolgevan de Petitiën van den Raedt tot verval van de lifien der felveruyt gefchreven, om haer defeöen voorfz dier in te fuyveren, ende de fchulden (byde Coüegientet Admiraliteyt gemaeckt ende noch open ftaende daet uyt voldaen te worden; ende foude ongetwijffelt oock degenegentheden ende difpofitie tot onderlingcsi· fiftentie daer medetc meer bev.ordert worden.
Ende by U Ho. Mog. in behobrlijclie ;confideratle ghenomen wefende hoe noodigh het fy defen Staet door AllianCien van wel gcaffcöiotieertle Nabuyien te verfeeckeren,om in casvan Oorloge te water, die
η iet alleen met Schepen en Volck te konnen verflerc- kenjen des Vyandsmaght incómmoderen,inaer oocK der fel ver Navigatie en Commeirde op hare Landen en Rijcken intercideren; mitfgadersdoor 't gebruycit van haer Havencn,onfe Schipvaert tegen Vyanden, piraten, ftorm en onweder verfeeckeren en facilita ren konnen; en in cas ons Vaderlandt te Lande wor« geattaqueert, dcflèlfs Fjonticreri van dcfcaSreet »
van STAET
duyjent Guldens heeft uyt gefchreven, ende met mi·. |
-ocr page 488-
gn OORLOG Vi/f Ack-en-veertìghβeBoeck, 457
welcke wyverfoecken dat de Bontgenooten, tenuyt-
gang van yder loopende Maent, gelieven te fourneren IÖ6 ö.
ten Comtoire van den Ontfanger Generaci,behalven--
'tgeenze van de verlede Jaren nochfchuldigh zijni en
beelden wyonein, dat dewijl nu alles nae yder quote
geftelt is , de Provinciën teeerderfullengeanimeert
werden de penningen, daer mede zy aengeflagen ïijn,
promptelijdi te fourneren ; en onder pretext van inef-
galiteyt oie&te fugge houden j noch deCompagnieo
van bare fepartitieonbetaek laten , waer van wy eeni-
gen tydt herwaerts de beklaeghlijckeeffeilen hebben
gefien ; en in gevalle niet promptelick geredrefleerc
wert,noch fwaerder toevallen fliaeft te bevreefen.
Ende dewijledefePropofitievele ende verfcheyde
laften impliceert, foo vtjor de faKken van 't Landt,
als van de Zee,ende dat allefints in de Provinciën over
de middelen gelaboureert wert : foo heeft den Raedt
gemeent, dathet nietontydighis Ü Ho. Mog. noch
weder voor te ftellen , dat grootelijcks dienftigh foude
zijn, indien volgens de eerfte intentie van de Unie in
de.Refpediive Provinciën en geaflbcieerde Steden en
Landen, konde werden geheven een partye iniddelee
van Confumptie, met verantwoordinge van de vjf
fpecien, waer door de Provinciën .be^uamer fouden
werden gemaetìkt, om delaften te dragen, dewelcke
delelve hebben op te brengen.
Ende hoe-wel dien voorflagh onder verfcheyden
pretexten, tot grooten ondientt van 't Landt, by ver-
fcheyde Provinciën is gedecUnee" gheworden, foo ·
vint den Raet echter van haer debvoir,om de generale
pradtijque van middelen als noch weder voor te ftel-
len , en de bevOfderinge van dien U Ho. Mog. op
't allerferieufte te recommanderen > gelijck mede aea
de refpeÖive Provinciën, dat fy ondertuflen de mid-
delen die elck nu in den haeren heeft geintroduceerc,
endetreckt, diermaten willen benencieren, dat die
oprechtelijck van een ydcr geheeven, ende alfoo de
nootfaeckelycke lafte gevonden en wel gedragen kon-
nen werden.
Het Landtfchap Drenthe is tot noch toe aenghefla-
gen, ende gebleven op een tegens hondert van de ande·
re Provinciën in aJle Petitien boven àfvyf hondert
guldens ter Maent, uyt de middelen van Coevorden,
tot onderhout van de Fortificatie-wercken, aWaer fpe-
cialijck gereièrveert, foo als vanouds gebruyckelijcfc
is ghe weeft, waer by verfoght wert, dat het als noch
verblyven moge. .
Aldusgedaen endegepetitioneertin den Raede van
Staeten,in 's Gravenhage, den elfden lanuary, feflte»
hondert mht <»ftfiith.
. C. van VRYBERGE.
Ter Ordonnantie van den Raedt ·ναη Staete
der Vereenighde Nederlanden.
G. van SLINGELANT.
Ho. Mig. Huren·
N' Aedat de nevens-gaende Petitie gerefumeert,
af gefchrevenende geparapheert was, hebben
ónfe Gedeputeerden, met die van U Ho. Mog.
op eergifteren in Conferentie geweeft zijnde, ons ge-
rapporteert! dat aldaerbyeenigeHeerengefuftineerc
wierty dattet voor fommige Provinciën befwaerlijck
foude zijn, de gerede Penningen , waer mede ter
loopende Maent zijn aengeflagen, foo precifelijck,als
in de Petitie werdt verfoght, ten uytganck van yder
loopende Maeoe, te brengen ten Comptoire van den
Ontfanger Generaci lacob van Volbergen. Ten an-
der^: Oat de Provincie van Hollandt weigenqgen
foude wefen de gantfcheéeM^iri t/ttyyèef ponden > ofte
een groot gedeelte van dien , boven hare quote op den
gefetten tydt te fourneren, roitsontlaft werdende van
foo veel A^litie; hebben wy, om alle accommodatie
byte brengen , die mogelijck is, ende alle mis-intel-
ligentie onder de Boodtgenooten , fooder eenighe
mogte wefen,de8 wy verhoopen van neea,wegh te nc-
meoigoetgevòadeo U Ho. Mog. voor te dragen, dat
fe©
irtgnverfeeckercn, de Militie t'aflifteren, de vyant-
8. Κ wervingen beletten,ende andere goede 0£Bcieo
' wae·· voorleden Oorlogen diver-
//■he eoede effeéten gbevbelc heeft, ende by manque-
ent vso 't fourneren van de geconvcnieerde penoin-
M te rreelen zijnde, dat de Geallieerden niet alleen
ffltóhtigh de beloofde adfiftentie te preftereni lïiaer
Μ liltandere gedaghten tot prejuditie van den Staet
foudekennen krijgen, willenwy verhoopen, dattet
einaen 'cfournifletnenCten behoeve van U Ho.Mo.
^jjllieerden noch foude mogen deficieren, eennwel
ftl worden voldaen, ende door geen refcontre van an-
Le faecken nably ven, op dat alfoo het Woordt ende
ziel van UHo. Mog. gelibereert, de afiëftie van
de Geallieerden tot den Staecgeconfcrvcert ende der
felver Minifters buyten klaghten gehouden foude mo^
«enworden. , . ,,
Aen den Konrngh van Groot-Brittangien hebben
U Ho. Mog. een aenfienlijcke AmbaiTade keten af-
eaeu, ende (al apparent een den Keyfcr,den Coningh
ianVranckrijcken andere Potentaten, Vorften ende
Republiquen j met U Ho. Mog. in Alliancieof Neu-
iraliteyt ftaende, dergelijcke honorable endekofte·
liicke Befendingen gedaen moeten werden, foo om
derfelverafFeftie tot den Staet teconferverenjals oock
om voor te komen de misverftanden, dewelcke tegen
defclveuyt verkeerde impreffien opgevatjfcbadelijcke
defleynen fouden konnen voort brengen, die dan met
veel grooter onkoften niet fonder ghevaer van noch
veel tnecr te verlielén fouden moeten worden tegen-
gegaen;het welcke Ü Ho. Mog. naer haer hooge wijs-
heytende groote voorfichtigheyt con fidererende be-
ter geoordeelt hebben door 'tafveerdigen van capable
Mioiftejs ce precaveren,ende by den Raedt te gemoet
geGen werdende dat alles fonder groote onkoften niet
lil werden konnen uy tgevoert,ten opfichte dat de luy-
ller ende aenfienlickheyt van den Staet daer in moet
worden in acht ghenorhen; foo meent ëefelve dat de
poft vàn de defroyementen > ten minften met hondert
èyftiit gulden behoort te worden verhooght ; met
eenen aen de Provinciën verfoeckende datgemelden
Poft van Defroyementen promtelijck tenComptoi-
revan den Ontfanger Generaci magh worden gefour-
neert) als fuUende by voortgangh van Generale Ex-
traordinaris Ambaflàdes noch qualijck genoegb kon-
nen toereycken.
Dewijleoock d'ervarentheytgeleert heef-t, dat by
tyden van Oorlogh, of wanneer defelve te gemoet ge-
ilen worden, gelijck nu oock, nu de gantfche Werelt,
jae felfsonie naefte Gebueren daer in zijn ge-enga-
geert, die niet fonder reden geapprehendeert wort,
niet nodiger en isj, als door een ptomtfourniflement
altoos een confiderable Somme van Penningen gereet
te hebben, waer mede dickwils groote ende fchaede-
iijcke deffeynen van den Vyant konnen worden voor-
gekomen i en tot voordeel van den Staet confiderable
Entreprifen uytgevoertj die by manquement of traegh
fournifTement van defelve, veeltydis moeten nably-
ven, als werdende tot uytvoeringh van dergelijcke fa-
ken gerequireert expeditie en fecreteflè, bly vende by
gebreck van een van beydealle defleynen,die ten dien-
fte van den Staet ondertiomén worden, vrugbteloos,
tot groote fchade ende blame van dien » dewelcke an-
ders wanneer de gerequireerde Sommen in voorraet
Waren gcweeft, tot deffelfs luftreende voordeel fou-
den hebben geredondeert j Zijnde de occafien vcel-
tydts foo preflint dat geen Petitiën, veelmin Con-
jenten, ende noch minder de Reëlefourniflementen
konnen afwaghten ; behalven dat eer alle de reilbrten
over een gebraghtzijn, het voorghenomen defleyo
komt uyt te lecken, gelijck U Ho. Mog. in voorleden
Oorlogen dickmael hebben ondervonden, heeft den
^aet, confidererendede nootfakelqckheden van foo-
daenige Penningen om die in tyden vanfchielijcken
voorval ^rect te mogen hebben, den ExtraordinaireB
ötaet van Oorlogh voor dit tegenwoordige Jaer A^fenS
;n hendm acht en fefligh aengeflagen, met een poft van
««rfert duyfent guldens ter loopende Maent gerepar-
tieert "^^Jde^yes van de Refpc^ive Provinciën ,'
-ocr page 489-
45S SA KEN van S Τ A E Τ
formulier van Η gebed) in haer rang en weerdiihe»t
niet en hebben ongequetfet gelaten : op dewelke dien '
volgende fodanigen reprociie met meerder reghtfo» '
dekonnen werden geappliceert.^ Wy fouden onsfeer
geern hebben gedifpenfeert, om de opgemelde Mb
fi ve van point tot point te beantwoorden, 'tea watè
ons ftiliwygen ongetwyfelt foude worden opgenome,
voor een confeffie van foo vecle gevoelige reprochcj
waer mede defe Provintie door de vooriiMiiBve wq,',
befwaert, WyfullendaB, Ho. Mog. Heeren, voo,
eerft toonen, dat de voorgemelde Refolutie viads
Hpprpn St-afpn vnn y.nplonrlr wan ίΙβη <-----7/·. -
Heeren Staten van ZQelan"3t van den twelfdtnlf^
vember leftleeden op feer goede fundamenten beruft
foo ten aenfien vande forme, als materie 5 vermits het
alle de Leden van ^Un$eA\s jaetlijcks deSi^ei van Ow
hgh wert over gebraghi,vry ftaet,die niet alleen t'ea
mineren, ende te letten wat egaliteyt of in-egalitc,'t
daer in, tuffen de Provinciën is gehouden, maeroock
des noodigh en dienftigh bevindende, eenige Poftg,
af te wyfen, ende daer in niet te confeoteeren : Vh
meer is het de Provinciën geoorloftfoo wanncerin
voorgaende jaren eenighe Poften opdeStaetenna
Oorloge zijn gebraght, daer over haer eenige Provin-
ciën hebben befwaert, en niet te min de goetheytge.
hadt defelve voor dien tyt foo te laten paffeerenfoo-
danige Poften voor het toekomende, tydelijck,en«t
deStaten van Oorloge nochgeformeertzijn, tegeoi
te fpreecken, om daer door alle difpucen en mifver·
ftanden onder de Provinciën te eviteren, gelijckdan
de Heeren Staeten van daerombycydtsde
l€6S. foo wanneer Hoogh-gemeidc Provinciënfwarlgheyt
mogten maken,haeres acngeflagen quote van gereede
penningen ten eynde van yder lopende Maent te four-
neren , den Raet fich fai contenteren, foo wanneer
den βίτ/ϊί» April naeftkomende, de</«i alsdan'eerft-
loopenae Maenden werden opgebraghc, en ibo voorc
van Maent tot Maent, tot denuyteyode vanditloo*
pende Ucr d»yfint βίίοηιΙίτι acht enfifiieh. Endebe-
• langende het tweede point, ingevaile de Provincie van
Holiandt met de andere/«Provinciën > ofteeenige
Van dien over een komt, om voor haer haere Quote
daer mede in gerede Penningen zijn aengeflagen, ten
Comptoire van den Ont&nger Volbergen te fourne-
ren > of in gevalle buyten vermoeden eenige vande
Hoogh-gemelde Provinciën in gebreecke bleef, wen
de Hoog-gemelde Provincie van Hollant verfogt, de
Quote van die Provincie of Provinciën ter plaetfe
voorfz te brengen, dewelck daer-en-tegen falontlaft
werden van de Compagnie en andere Lailen ter con-
currentie van de voorfz Somme, ende de in-gebreck-
blyvende Provincie daer mede belaft} waeropden
Raet verfoeckt dat de Provinciën fichtydelijckende
ten langhften voor den «^i» April gelieven te ver-
klaren.
Ho. Mog. Heeren, wybeveelen U Ho, Mog.in.
Godts protex ie. In den Hage den/efie» lanutrij, Sey-
/eot/es hendert acht m feftigh.
C. van VRYBERGEN.
1»r Ordomantievan den Raedtva» Stoet t
der Vereenighde Nederlanden.
voorgemelde Refolutie op den fmaelfdm Novembst
laeftleden hebben genomen, en dadelijck ter Vergade·
ringe van U Ho.Mog en in den Rade van Staten doen
bekent maecken,daer toe haer Edele Mog. niet alleen
bewoogen zijn geworden om alle iaegaliteyt en jultr
fien onder de Provinciën te weeren, maer dattet oock
is eenpuyre nieuwigheyt datd'eenof d'andere Pro-
vincie boven alle andere met foo notablen Gelïpoft
foude werden aengeflagen, alswefende, in de voor-
gaende tyden, foo wanneer foo machtige Legersie
velde en foo groote Vlooten ter Zee zyn gebraght,
diergelijckenoytgepraöifeert, maer zyn de pennin-
gen,die tot (oodanigeexpeditien van nooden waren,
by Extraordinaire fetitien over de Refpedtive .'Pro-
vinciën om-geflagen j Wy en weten in det daet'niette
bedenken wat het mach wefen dat de Heeren Gecom-
mitteerde Raden van defe wettelijckeQ regu-
liere maniere van Procederen foo beftaen over te ha-
len , daer de Heeren Staeten van defelve Provincieal-
toos foo forghvuldigh zyn ge weeft, om aen haer te \
conferveren de Vrfieyt van de Confinte», dat oock
fomwylen foo hoogeby haeiisgewoogen, datfefel^
tegens de Oppofitie van alle de Provinciën, eo con-
trarie de Advyfen en Remonftrantien van den Cefi·
teyn Generael, en den Raedt van Staete hebben onder-
nomen eenigh Krijgs-volck,ftaende op hare repartitie,
afte dancken, daer uyt foo veele ongemacken zyo ont-
Itaen, dte ü Ho. Mog.en alde Wereldtmeeraisie
veel bekent zyn; En het is remarquabel, dat foo wan-
neer U Ho. Mog. by hare Refolutie van deaaihtin·
den Auguftus fefiien hondert en vffiigb t^ens foodani-
feparate ^'fonderlyde Cajfatie de noodigeordre heb-
G. van SLINGELANDT.
30at b'^eecftt bon Zeelant op öer^ tijt acn öacc i^o.
■ïi^oa f£D?eben/ fcöftpdöch cepjpcöecenDe bep^oWn^
Èie εη piocföucen ijan Hollant, oeeft öf t boigoiDe :
Ho, Mog, Heeren,
. ITiKi p\È Heeren Gedeputeerde van defe Provincie ter
Vereaderineh van U Ho. Mog. hebben onsqver
iantatn Vergaderingh------------„
flaeriiio. eenige dagen toegefonden fekeie Miflive vandeHee-
^Bog. ' ren Gecommitteerde Raden van de Provincie van
«"tei" Hollant en Wctì-VrieOant, gedateert'sGravenhage
nïlfnoeV den tyfen twintigfien van de voorleden Maent aen U
Bcii ober Ho. Mog. geiddreflèert, over ende ter fake dat wy in
Smien'" «aerkominge van fekere Refolutie vande Heeren Sta-
ten van Zeelant, in dato dén tvaelfden November des
verleden Jaers, de Wei-gemelde Heeren Gedeputeer-
de hadden aen-gefchreven te willen afwyfen, ende de·
dineren fcker Ad vys by den Raet van State op den fe-
vande volgende Maentgeformeert,als direfte-
lijck ilrijdende tegen den Inhout van de voornoemde
Refolutie, vermits het fel ve Advys daer toe tendeert,
om de Provintie van Holiandt met een notable Geld-
poft boven d'andere Provinciën aen te flaen, en die
daer en tegens met fo veel meer Militie te chargeren :
gelij ck DU twee achter-«ra-volgende Jaeren tot mifnoe-
gen, en in weer-wil van eenige Provinciën was ghe-
ichiet ; *c gene de Hoog- gedaghte Heeren Staten van
Zeelant nu geerntydelijck fouden nakomen. Wyen
konnen in der daet niet begrijpen, wat de gemelde
Heeren Gecommitteerde Raden van Holiandt mach
hebben bewoogen, ons defen aengaende, niet alleen
te carperen,maer oock occafie te nemen van defe Pro-
vincie op foo een harde cn onvriendelijke manier van
een yder uy t te leggen, fonder dat daer toe de minfte
redenen zijn gegeven,veel minder, dat defelve fouden
hebben gemeriteert een verwyt, die haer de fenfibelfte
van de Werelt moet wefen: namentlijck dat fy funda-
menten fouden leggen tot fub verfie van de Republike,
daer defelve ter contrarie profeffie maeckt, om die te
conferveren, en door alle bedenckelijcke w^en ende
middelen vaft te houden tegens de vloet, en inbreuck
van foo veele nieuwigheden, die federt denjare ee» en
vyfiigb foo voott gebragt, ende die felf het aenfien-
Üjck licbaem van U Ho, Mog. (ver/aetèierdrnrirt
ben geftelt én geor'donneert dat het different ofte ver·
fchil, dat daer over naermaels onder de Provintien
foude mogen ontftaen, foude worden gedefereertaen
het hoogh-wijs Advys en ter decifie van de Heeren
Stadthoudtrs ofte Stadtheuder in der tyt, dat de Hoog-
gemelde Provintie van Boüant en Corps in de Vergade-
ringe van U Ho. Mog. prefent fijnde, en daer in con-
fenteren, haer expres hebben voor- behouden ;ge!<jcK
oock gedaen hebben alle andere Provinciën, degbe-
woonelijcke Vryheyt in het ftuck van de C'w/w'»;
Nu en weten wy niet te begrypen dat de genediedefc
Vryheyt willen gebruycken, en by Anticipatie de an-
dere Bontgenooten daer van adverteren, gemeriteert
hebben befchuldight te werden, al of defelve fonda-
menten leyden tot fuiverfte vandenei*l>lique, 'ten
ware dat de Heeren Gecommitteerde Raden vanHi'·
hnt mochten voor hebben dpor foodnoige rudebeje·
-ocr page 490-
en OORLOGH^VAcht-en^wrtighf^BoecL
j-g(,en de Provinciën te intimideren, en ghe- 'ick al» aft® fchricken van in toelcomendeTydcde Aorftellen van die Pfovincie meer te contrarie- cn en teghens te oppoferen ; Wy moe-
IL wel beicennen , Hoogh Moghende Heeren , Μ den voorraet van penningen in vecle ghelegent- heden en occurrtfntien van faeclcen, ten liooghften nnotiaeckdijck is, macr die te haelcn uyt een Pro- ïiflcie alleen isfeer bedenckeJijck, vermits de expe* rientie allcfints leert van wat kracht de Biurfe is, cn dat Lr uyt niet anders en iste bekootnen dan als het die Provincie, daer uyt de penningen moeten werden ïerfchaft, fuicks komt goet te vinden, cn anders niet, al is het fchoon dat de redenen enordre van deRe- Lringe haer daer toe obligeren,gelijck het defc Pro- vincie wedervaert in de Poli van de Defroyementett en Mheem/cii kfendinge». daer o,p defelvejegenwoor- (ijeheyc heeft over-betaeldt een Somme vna honden iltrtkieednyA'** vyfhondert negen en dertig guldens,K/w ftuy vers,en/iWB penningen, die haer uyt hec confi- deiabel vcrfchot van negevmael hondert en negentig dvy fent vier hóndertfes en twintig gix\dens,achtien iluyvers, en fw penniDgh, dat de Provincie van HoUandt uyt de vooifz Poft in haer Beurfe heeft, behoorde te werden vergoet,geIijck daer toe alle mogelijcke debvoiren fijn aengewent, o.ock d'Advyfen van den Raede van Stae- te,en van U Ho. Mog. Reeckenkamer hebben geten- deert, doch te vergeefs j daerom is dickmaels voorge- flagen » en by defe en andere Provinciën iterativelijck geurgeerti om foodanige ongelijckheyt te vermyden, dat de meergenoemde Poft egalijck over alle de Pro. fintien, naer advenant yders Quote,behoorde te wer- den gerepartieert; dan 't fchijnc dat 't gene aen de Pra- flncie van üoüajiit eens wert gedeferee.'t ofte toeghe- jjten, naeuwelijckskan werden verandert i 'twelck oock een van de oorfaken is geweeft,waer om de Hee- ren Staeten van Zee/ant in defen io® tydelijck hebben gcfproicen. Wy moeten hier voor een twede exempel by voegheDj dat de premie, die de vero veraers van het Schip den Sinte Patrick j nae een heet en dapper ghe- vegh[)foolofFelijck hebben verdient, tot noch toe is onbetaelt ghebleven, wat devoiren oock daer toe zyn aengewent,even ais of men de deugt en^pperhey t in defe Provincie door behoorlijcke cn folemnele toege- iegbderecorapenfe niet Vorder en wilde opwecken en aenprickeien; Wat aengaet de klagten daer in de Hee- rén Gecommitteerde Raeden van Hoüant feggen , dat de Geallieerden van defen Staet, als den Koningh van Dtnnmarcken, ende Vorften van Brun/mijck en Lunen- ίοτφ uytbarften over de wan-betalinge van de Sfthfi- Jim aen deieive by folemnele Tradaten belooft, is de Heeren Staten van Zeehnt van herten leet, en hebben foo veel haer Edele Mog. aengaet al van den aen-be- ginne getragc haer ^le in den voorfz fubfidien prom- telijck te voldoen by Ai35gnatien ophccgenedew»« equifftende Provintien acn de Admiraliteyc alhier, vol- gens gedragen Confenten ter Zee, fchuldigh zyn : als »iet reddijck zynde, dat men defe Provintic de La- ften te Water en te Lande, gelijkeUjck op hare fchou- derenfoude willen leggen. Gelijck de Heeren Staten van Zee/ant bj haere wel geraifonneerde Mifljve van den eeιtendertigβenMΛyάes ]i^isfi^ienhondert fit en jefiigh U Ho, Mog. hebben gereprelénteert, en daer van tydelijck gewaerfchouwt, Ende al-hoe-wel haer Ed. Mog. redenen haddebyde voorfz Ailigoatien te perfifteeren, foo hebben deieive niet-te-min haer foo verre geëllargeert, fiende dat de voorfz ACGgnatien niet en wierden voldaen, uytghefondert alleen dat de Provimie van Utrecht, daer van een gedeelte aen den Koningh van Denntmercien heefcbetaelt,datfyden Hoogft.gedagte Koninghen Vorflen over de voorfz in baeren gelde voldoen tot den ']&eK/ifiieu hnd^tfes en feflig incluys, zynde alleen het j aer fefltea kmienjtven en feftig noch onbetaelt gebleven,dat im- roers nudoor't voorfz middel van AlHgnatiebehoor- öe gevonden te worden,wefende den Heer Keurvoril van over fijne Subfidien mede t'eene-
mael vola»en:bulcki dat U Ho, Mog. licht fuUen ken- nen ooideelen, boe ongefondeert het it io foodenige |
kJaghten t^endelfe Provintieuyttebreecken 5 de an- jg^g
dere Provinciën laten wy voor haer felfs fpreecken,als ___
die ongetwyÉfëlt daer mede oock ghemeent werden : Het isbuyten twijfièleen van de nootwendigfte plig- ten vao alle Staten en Regeringen, zyn gegeven Belof- te en Obligatie te voldoen, niet alleen aen U ytheemfe Princen, maer oock voornamentlijck aendiegeene met dewelcke men een en de felve Regeeringe com- pofeert,daerom hebben de Heeren Staten van heelant diefwegen geen kley ne reden haer te beklagen,dat haer Ed. Mog.'nu foo lange by de Heeren Staten van Rel- iant te vergeefs hebben aen-gehouden om betalinge van de Fremien, by de particuliere Kruyffers in 't ver - overen van fo veel Duynierckfche en Oojiendifche Sche- pen verdient, ende die haer uyt de Havenen van dele Provincie alleen foo merkelijck hebben geëvertueerr, aen de eene zijde tot proteftie van àe Commercie, aen d'a ndere ïyde tot af-breuck van denKoning van S^an* gien, doenmaels vyandt van den St a et : hebbende die twee roof-Steden foo verre gebracht, datfe vanfefiigb CommiiEevaerders, diefe ftetck warcn,cnde genoeg- iaem het dominie van de Zee in hadden, en als impune onder de Koopvaerdersen Viflchers graffeerden, zijn gebragt op een feer kleyn getal, jac foo verre datfe nau^ welijcx hec hooft meer dorften uyt-fteecken, cn by na geen communicatie of vaert opSpangten meer hadden; Dat feer wel aen ghemerckt wart te weien een van de dringende oorfaecken, die dien Koningh geobligeerc hebben met defen Staet Vrede tc makenjwie bad kon- uen twijffelen , of het puili^ue voort en beloke [oude immers in een fake van fuicke verdienftegeprefteerc zijngeweeftj Gelijck dan de Heeren Staten van 51«- /»»»,om defe goede Lieden,die foo lang te vergeefs om de betalinge van haer verdiende premien hadden na ge· loopen,eenmaelbuyten klagbten te (tellen ,haereya- delijck uyt haer Provinciale Caffé hebben voldaen , op hoope dat haer daer over behoorlijck rembourfcmene foudegefchiedenj doch inplaetfedattio^mfhaer daer toe foude laten perfuaderen, foo is het dat defelve heel contrarie aen defe Provintie voor een gedeelte vrugte- loos heeft gemaeckt d$n Impoft van de vetrthien gul- dens o^'iZoHt gaende vandeDr»»* ^dieipecialijclc tottet betalen van de vootÏzpremien door U IJo. Mog. is geaffefteert gheworden, welcker Intereften hier 'diende om d'lntereftcn van'tgedebourfeerde en ver- fchooten Capitael, bedragbende over de iveetonper* Goudts te betalen j ende als wy hier by voegen het ge- ne defe Provincie heefc over betaelt op de voorgemel- de Poft van deDefroyementen, en 't gene zy by inad- vertentie betaelt heeft aen eenige Compagnien van de HoUantfche repartitie , foo fien wy met droefbeyt, dac defe drie foo deughdelijcke en indifputable Pofien met d'Intereften van dien monteren omtrent de (és Tonnen Goudts, die ia der daertindebefwaerdeFinantiC van dele Provintie geen kleene BreiTche maecken , ea die in defe tydt leer wel te pas ioude komen, om de- felve wat t'ontlaften, of wel by nopt voor 't gemeene befte te φenderen : Dat de Heeren Gecommitteer- de Raden van HeUandt feggen, dat van de Geld-po^ iten, daer mede die Provintie nu drie achter een-vol- gende laren isaengheilaghengeweeft, na ordrevaa 'tLaodt behoorlijck fai werden gerekent en gedoceert» dat wy willen vertrouwen dat gefchieden fai, maer wy hebben reden om te twijiTelen of oock al de Poften van betalinghczijn van die nature aUdefelvc behoor- den te wefcn : Het eerfte pretext om de Provintie van HoUandt met defe Geld-poft aen te flaen, is gheweeft het onderhouden van eenighe Schepen inde lantfiheZeo i dienaer proportie van dien feer weynigf» iijngeweeft, en meeft hebben ghedienttotConvoy van de Koopvaerders in die quartieren, in plaets van den vyandt daer alle moghelijcke af-breuck te doen : Dat de Heeren Staeten van UoUant.ioo voor-gegeven· wort, vry willig eenige MiUtoenen over betaelt hebben, ter liefde van 'tgemeen, metteneesiwn»vanextra- ordinaris groote Oorlogh - Schepen , en gieten yan Metael Canon van feer fware calibre, is een lofifelijcke faecke, ende geeft te kennen dat die Provintie vry meer Van contribueren als haer opgeleght wordt, en
' " Μ |
-ocr page 491-
4éa S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
IÊ68. dcrhalven haer ^ete behoorde te werden ver- ' hooght, en die van defe Provintie vermindert, daer toe voor defen veel devoiren zijn aenghewent en klaer vertoont dattet felve gefondeert was op feer goede en- ëe billicke redenen ; Ende het is ongetwijfFck, dat ie- dere het begin van de tegenwoordige lofïelijcke Unie en Regeeringe defer Landen, alle de Provinciën meer hebben ghedient om de Provintie van HoUandt groot en opulent te maken als haer eygen felven : Maerte pretenderen dat den Vrede (die God Almachtigh den Jjtaet foo genadigh heeft verleent, door het aenhounm van de voorfc Schepen, en gieten van foo fwaren Ce- we») foude wefen te wege gebracht, en dat fonder die voorforgc den Vrede noch feer verre te foecken foade wefcn, dat is voorwaer een prefumptie die wat te verre gaet : Men heeft in defe en andere Provinciën de han- den mede niet weynigh uyt de mouwe gefteecken, en Tigureufelijck aen het werck geflagen : En is hier oock na proportie vry fwaer Canon aen gegotenjdoch d'oc- cafie heeft niet geprefenteert om die groote Schepen en dat fwaer Canon, daer van foo geroemt word, te- ghens den vyandt te ghebruycken, vermits die in het laefte Somer-faifoen geen Vloote in Zee en heeft ge- braght, 't gene ongetwijflFelt niet is veroorfaecktdoor de apprehenfie van defe nieuw-geboude Schepen en gegoocen Canon ; maer veel eer door ghebreck van Gelden veele behoeften,voornamemlijck door het af- branden van de btadt Londen veroorfaeckt. Doch hoe het zyj het ware van herten tc wcnfchca, dat defe vi- gueurin de Provincie van HoUtindtnàt Wefi-Vriefland ware ghevondcn gheweeft ten tijde van den Oorloge met den UiuipateurCrewwi/, als wanneer de koften niet hooger waren geloopen als tuffchen de twaelf en- de derthien MiUieenen, daer die nu monteren tot de hooghte van negen en dertig a vesrtigh MiUioeneH, niet- te-min foo wierde doenmaels voor-ghegevendatde fchouderen van de Finantien door dien laft foo wier- den ingcdruckt, dst defelve niet machtigh en waren die lange te dragen, ende daerom de Vrede noodfake- lijck mofte werden aengegaen, niet tegenftaende het L,andt op het laetfte met den aenbouw van groote Schepen in een feer goede poiture was gebrngt, geftijft met de Alliantie van den Koningh van Dmnemanktn, die doenmaels oock in fijn volle vigueur en befit van jSjne Landen was, hebbende den Staet geen Prins of Potentaet te Water noch te Lande tot partye, ftaende daer-en-tegensdenvoorfz VJitrpateur alleen, in een nieuw op-geworpen Regeeringhe, vol vreefe en diffi- dentie, en Λίιοί/ββίί gedurig gereet tot revolte : Even- wel h)o heeft men den Staet eyndelijck ghedifponeert onder feer difivantagieufe conditiën met den voor- noemden üfirpateurde Vrede te maken, die daer-en- boven door de Heeren Staten van HoUandt ende Wefi- Vrieflandt noch foo merckelijcken wierden befwaert door foo teertii ende verrefiende overgifte als een yder bekent is, onder voorgeven dat den Vrede fonder die condefcentia niet en was te wege te brenghen, maer dat de voorfz overgifte den grond-flagh was van dat • geheelewerck: Dit heeft ongetwijflFelt de Engelfchen
boven andere infichten die fy hebben gehadt, mede feer geanimeert defen laeften Oorlogh wederom aen te Vanghen, Veterem ferendo injuriam invitofnovam: dat voorige exempel ende de oogemeene deferentie aen de doen-maelfche Regeeringe in Engelandt ghe- tooDt, waren feer aenlockende, (dan God zy gelooft dat geen Provincie en hééft gebranleert, doch onge- luckigh zijn defelve, dat die foo ongelijck bewoghen en gecrocken worden, en daer van dan defe weer-ilag foo moeten gevoelen en helpen uytftaen, de oorfaken van 't gepaffeerde melkander op te halen, is feer onge- Hoegelijek, en een yder pretendeert gemeenelijck daer van vry te wefen, foo is het oock niet minderjpri/iiw- ftueux, dat defelve door een gemeene macht
lofTelijck zijnde te boven ghekomen, fm alleen lich daer van d'eere wil toe fchrijven. Om voortte treden tot beantwoordinge van het gene de Heeren Gecom- mitteerde Raden van Holland foo breet uyt meten, acDgaende de defciten die in de voorleden Somer in V Landt Vloote uyt defe Ffovinciefoudc wefen aen» |
gekomen, foo believen U Ho, Mog. ^'wrwi^tecon fidereren, dat daer by wel verfweghen word watwel toegerufte Schepen en Efquadres in de voorige fufoé! " nen uyt defe Provintie zijn in Zee gebraghc, als Κ.! eygentlijck daer op aen quam en reghtaendenmta gingh, om den vyand met geheele Viooten, in de ruy me Zee, en in gerangeerde Bataillcn onder de ooJn te fien, gelijck zy haer nevens.andere daer in feer wm hebben gequeeten, niet tegenftaende de Hooft-Offi eieren van defe Provintie in haer rang e» •wetréihett teghen alle redenen ende praftijcke foomerckeli^ wierden vernadeelt, daer door geen kleyneoorfacQ, ke tot meerder reflentiment wierdè gegeven, als «cj daer over is getóont geworden, als zijnde hei feivejt,
hier voor die tijdt, degemeeneRepublicquetenb^
ften, foo gedragen geworden.
Te» andereu, foo werdt me^e verfwegen hetgene de Admiraliteyt alhier heeft gedaen, enbygeeflv,j d'andereMmiralheyten en is geVolght, namentlljdc dat defelve al het Boots·volck, fooinfoldyealskoft. geldt, reduyrcnde de Winter-faifoenen, in dicnft en.
de ter Zee tegensden vyand in aüie heeft gehoudca" daer de andere jtfi/»/>ii//«j'i«»haere Schepen hebbeil opgeleydt ende het voick afgedanckt ; uytgeoomeo, dat in de laefte VJInter lOiRotterdum ca jimflerig^ aen een gedeelte van het Boots-volck eenig dagh-geid is gegeven, fonder evenwel voor defelve te laren icW
belaft ghe.
bleven als de andere Admiraliteyte», 'die in dien tijdt aeOèm hebben konnen fcheppen, om haer tegeos de volgende Saifoenen tc beter te konnen prepareren,· het welcke, na billickheyt ingefien zijnde, wel ruym in coriipenfatie van het defeft dat de Heeren Gecom- mitteerde Raden van Hoi^iJe^foobreetuytmeetCB, behoorde te werden genomen. Ende als ten ierin, hier werdt bygevoeght, dataen defe.<ii//»»W;'fyjde noodige penningen tot het doen van haere Equipage niet en zm η geprefteert, gelijck uyt de Petitien en gs- dragen Confenten wel behoort hadde te gefchieden; Ende dat hare achterheyt des wegen noch tegenwoor- digh bedraeglt een acceffive Somme van weynigh minder als elf tonnen Gouds t foo kan daer mede ten vollen werden gejuftificeert het defe& dat inde Equi- page alhierioudemoghen gheweeft zijn. Enalsdaet wyders werdt by-ghevoeght hetgenede.ii</iw/M%i alhier noch tégenwoordigh competeert over de Equi- page gedaen inden Oorlog metten UfurpateurCrsro- wel, en naderhantgedurendeden Oorlog tuflfchends tiuee Neordtr Kroonen, bedragende een over groote Somme van vyfiie» tonnen Gouds,diti vandejaerlijck- fche Intreften de Finantien nu veele jaeren foodanigli hebben gedruckt, ende alfnoch t'onderhouden,dat de- fclvegeenfints hebben konnen refpireren; Soo ver- trouwen wy, dat U Ho. Mog. naer haergewoonehoo- ge befcheydenheyt fullen oordeelen, dat men hierin plaets van verwijt wel ter degen danck heefcgemc- riteert, ende defe Provintie fooèengeftaltevanFi- nantie veroorfaeckt heeft uyt de non-proteftatie van de andere Provintien, echter niet ontfiendefaecke van de jonghft-gceyndigden Oorlogh met fulcken vi- gueur en nadruck by te woonen, ende neven d'an- deré Bondt-genoóten foo loffelijck uyt te voeren; Gelijck wy dan U Hoogh Moghende in de vierit plaets moeten informeren, dat in den voorleden So- mer geen v^/· Schepen alleen by defe Admiraliteyt zijn in Zee ghebraght, gelijck de Heeren Gecom- mitteerde Raden van HoUandt voöi geven, maer ter contrarie een nombre van thien Schepen, en^ an- der minder Vaer-tuyg, behal vt η de wónder Com- mandeur Kry»^» uyt ghefonden; Dochhetiswaef dat aUe defelve haer niet by 'sLandts Vloot eö heb- ben laten vinden, gelijckfulcksoóck geen den mm-
ften ondienft heeft by-ghebraght, jae men heeft ai van langher handt konnen mercken, dat geen hooft·Vloot ftOnden in Zee te brenghen, en dien-volghende oock niet van nooden was, m ^ eeo Armadc van tethts.ih Schepen JJ |
itf:!
4'i
-ocr page 492-
gn OORLOG Έί Adt^eh-^èerttghp^Bocck 461
ffot meerder afbreuck foude zijn geweeft> incas te monteren als wel geprojefteert ende gegift was? i^^S»
• een eoec getal daer vanhadcgedetacheert, ende behalven een FJeuyt-Schip , datmeteen Kitle, on- ____
me" " ?,----;„., „an Hien hiivren Kuróba p-fi.emnlo- der hetgheleyde van een Oorlogh-Schip met allerhan-
de aiEftentieinhei laeftvan ^«gw/?»! des voorleeden
Jaers, tot voorfieninge van dequartieren yan^iirae-
rica, en naderhandt noch eenGalliot van hier is af-
gefonden ; En op dat U Ho. Mog. noch nader fouden
fien hoe feer defe Provincie ende de goede Ingeiete-
nen van dien haer in den laeften Oorioghtegensden
vyant hebben geëvertueert, gelijck zy t'allen tyden
feer loiFelijck hebben gedaen, (oo konnen wy U Ho.
Mog. verfeeckeren, dat wynaer voorgaende onder-
foeckbevonden hebben, dat ,foo door'i LantsOor-
log-Schepen als particuliere Commiffie-vaerders hm-
dert en vier en tachentigh fo'e Qerhgh als Koofvaerdye-
Schepen van de Engelfihe hier binnen dele Provincie
zijn opgebraght, behalven de fes& fevenentvintigh
Schepen, daer onder kloeckc cn wel-gcmonteer-
de ten Oorloge, die door den Comtnandeur Krijnf-
fen in fijne expeditie zijn genomen ende geruineert j
gheli ck daer-en-boven de particuliere Commiflïe-
vaeroers ten minften noch wel veertigh buyten 'sLants
hebben geruineert, die de Veroveraers om de groo-
te diftantie en periculen hiet te Lande niet en hebbea
konnen opbrengen j Wy en verhalen dit niet totroem>
en om aen te wyfen dat d' Engelfchen dierghelijcké
notabie en fmertelijck afbreucke uyt de Provincie
van HoUaadt niet en is aen aen gedaen, al-hoe-wel
foo veelgrooter en Scheep-njckcr als defe; Maeróm
dat U Ho. Mog. naer hare hooge wijsheyt fouden oor*
deelen of dit niet en is gtweelt een van dekrachtigh-
fte middelen, waerdoord'Engelfche Natie te eerder
tot den Vrede isgediiponetrt geworden , en dat bet
verre van daer is dat de Provincie van HtUandt alleea
de Eere foude hebben van die te hebben te wege ghe-
braght. Dat de Heeren Gecommitteerde Raden van
Hdllandt wyders feggen, dat defe Provincie op eeni-
ge Geld-poften, monterende te famen hondert negen
en veert igh duyfent, feven heldert eòt envyftigh
dens, veerthien ftuy vers, weynigh hebben betaeldt »
it waer ; maer wy laten U Ho Mog. in alle befchey-
dentheyt oordeelen ) of het buyten propooft: is, daC
men zigh met fulcken minderen fommeeenighQnts
foeckt te behelpen,tegens fuicke excefTive fommen die
aen de Admiraliteyt alhier niet en werden voldaen >
gelijck boven isaengewefen : En feeckerlijck deover-
betalinghe, daer die van Hollandt foo ieer van roe.^
men, wel geconfidereert zijnde, fai bevonden wor-
den dat die eer de naem behourde te hebben, van eea
voldoenioge van 't gene die Provincie uytverfcheyde
Poften op den Steet van Oorloghe, nu eenighe Jaren
achter den anderen foo merckelijck hecftgeprofiteert;
als eerfi uyt de Poft van de defr'yemente» hier vooreà
aenghewefen: Tm anderen , uyt de Poften van da
Servicien, Magqx-ijneni Fortificatiën, Trailementcn,
ende dierghelijcke meer, daer dc Hoogh gedaghtè
Provincie geen of weynigh betalingeop heeft gedaen >
niet teghenftaende den Raedt van State daer toe feer
ernftige en continuele debvoiren heeft aenghewent :
Waer byghevoeghtde Traiiemei»teif die defelVehcefc
geprofiteert met Compagnien ftaende op hare repar-
titie , foo veel Jaren ontbloot te houden van Capi-
teynen 5 Soo fai by calculatie van alle defe Poften be-
vonden worden, dat defelve al eenige MiUioenen ko^
men te monteren 5 Wy moeten U Ho. Mog. mede
defabuferen dat de Compagnien die op den Extraor-
dinairen Staet van Oorloge ove de Jaren fefiien hénderi
Jes en fefiigh finds. fefiien hondert feven en fijiigb, öp
de repartitie van defe Provinciën zijngebracht, niei:
en zijn onbetaeldt gelaeten, ghelijck de Heeren Ge-
committeerde Raden van Hollandt abufivelijck voor
geven, dat tot grooten ondienft ende difrefped vaa
het Landt foude ghefchiet zijnj maer ter contrarie,
dat die foo alhier in de Provinvincie,als by aj^gnatie op
de penningCD van de Admir*liteyt, tot den laeften van
november des voorleedcn Jaers zijn volkomen tlijck ,
gelijck wy oock geinformeert zij η, voldaen $ Dan wy
moeten U Ho.Mog. tot befluyt van defe onie Miflive
als noph bekende maecken, dat de Heeren St&tao van
g J -K»!
ar-geiteit cMu^...... ',. -1.
twijffelc fonder eenige de minfteprcjuditie
felijck exploit op de Reviere van qhattam foude heb-
benkonnengffchieden , als oietgecfFeftueert zijnde
deor een groot ghml van Schepen en fwaer Canon,
niaer door een kleen getal van de mjnfte Charter, ee-
/econdeert door een concurrerende faveur van '
enHe Stroom, en voorts aengebraght door de
i ' '
ge-
Wind
ende Stroom» en voortsaengcoragncaourucroem-
lijcke courage van eenige, daer van dereftevande
loote meer heeft gedient om't werck van verre aen
tefien ) als ^at defel ve door haer groote meenigce daer
toe vet meer ibuden hebben konnen toe brengen. Dit
zijn de redenen gheweeft, Hoogh Mog. Heercn, dat
wy naer'c geluckigh eyndigen van de Zee-Campagne
desjaers/φ'» hoedtrt fes en fefttzf), foo wanneer by
de Heeren Staten van ZeeUndt wierdt gedelibcreert
oycr't af-dancken van 't Boots-volck , vermits de
laften van dien door de non freflatie van de noodighc
penninghen niet langer draeghlijck waren, haerÌEd.
Mog. hebben geperfuadeert toctet aenhouden van hec
voornoemde Boots volck > onder verfeeckeringhe
dat een goede partye van dien in plaets van in de
Winteraen de wal ende buycenadlie te houden , met
vrught ende nadruck teghens den vyandt foude kon-
Ben werden ge-employeert, ghelijck dan een goet
ifquadre van φ j/Oorlog-Schepen, van alles wel vóor-
iien, met een ingehuerde Fleuyt, twee kleene Fre-
gatjens, ende w» Hoeckerboutonder't Commando
van den Commandeur Krynfen in den voorleedcn
Winter naer dequartieren van zijn uytghe-
feyltjdiebehalven d'exploitcn te Landegedaen,ende
dit/e des vyands Vloot in de Americaenfche Eylan-
den met reputatie en af breuck hebben onder d'oogen
geöen, in de Macnt van Juny, ende by na op defel ve
dagen als het voorfzloflijck exploit in de Riviere van
Cbittam is ondernomen ende ge efFüftueert , met
nier Schepen ende ee?t Brander de Baeye van de forgi-
meli is ingezeylt, ende aldaer volghens zijnordre en
inftrudtic' uytgevoerteen exploit van gelijckenaturej
cn dat naer proportie van de kleene maghtdaer mede
het felve is ge efFeilueert, ende in confideratie van
'tperijckel ende hazard van een Riviere in foo vollen
Landt wel twintigh mijlen op ce loopen, niet teghen-
ilaende in een ander in defelve Have uyt komende
noch wel vijftigh Engelfche Schepen laghen , die
d'onfede repaffage fouden hebben kannen difputcren,
alsmede ten aenfien van d'af breuck, die den vyandt
door het nemen, ruineren ende verbranden van foo
veel Schepen is toegebraght, het voorfz exploit van
Chattm feer ghelijck is 5 ende foo als daer door de
fwackheyt van de Engelfche in de Riviere de T/iffWi
is ontdecht, foo is het met het exploit in de Virginiert
inde elders in die qnartieren (die ghelijck als de vleu-
gelen zijn, daer op een groot ghedeclte van de Com-
mercie ende welvaert van Engelandt beruilen) ghe-
toont, hoe die Natie in tyden van Oorloge j die Godt
ghenadelijck verhoede , met nadruck is aen te taften;
£nde in gevalle des Commandeurs Krj/o^exmaght
niaer eens foo groot ware gheweeft, hy foude onge-
twijffek alderefterende Erigelfche Schepen aldaer in
de Ftrginies hebben geruineert , ende elders noch
meer afbreuck aen den vyandt ghedaen : Endeghe-
lijck de Heeren Gecommitteerde Raden van Hollandt
iegpn, dat de Heeren Staten van die Provincie feer
veel koften uyt haer eygen Beurfle hebben gefuppor-
teert, foo konnen wy mede feggen, datretinhueren
van de voorfz Fleuyte en inkoop van twee kleene Fre-
gatjens, daer op noch een Fleuyt-Schip en minder
vaertuygh, oock andere onkoften zijngevolghttot
oienft ende tranfport van Land-Soldaten, als mede
van de Vivres, Amunitie ende gereetfchap van Oor·
joge > om de plaetfen aldaer te voorfien, al te famen
oy defe Provincie, buyten laft van de Admiraliteyt
"yt hare beklemde Finantien ziin gedraegen, *t gene,
αοοΓ eenige ongeluckige toevallen « vry hooger komt
-ocr page 493-
4^2 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
18. Zeelaadt geen Militie tot haten lafte fulien aennemen, ^ als by eeti egale verdeelinge over alle de Provinciën naer Adveaant ydcrs ^u^te. volgens hare Ed. Mog. Voorgemelde Refolutie van den twaelfden November laeftleden, niet twijfFelende, of U Ho. Mog. fulien daer aen, fonder eenigh vorder bedencken, volko- mentlijck defereren, als gefondeert op notoire reden ende billickheytj en overeen komende mec de oude pradlique en ordre, die geen Exemplen en fourneren dat eenighe Provincie met eenige Geld poflen boven andere is aen geflagen geWeeft, gelijck nu by de Pro- vincie van HoUandt foofeer wert geurgeert, enhet gene als noch, om redenen boven verhaelt, niet en kan noch en behoorde te gefchieden, gelijck wy het felve van U Irlo. Mog. hooge en ghewoopiijcke wijf- heyten difcretie onfeylbaerlijcktegemóetefien, en wel fpeciaiijck, dat defe en andere Provinciën wer- den gelaten in die Vryheyt van Confinten, als de felve na de brdre en nature van de Regeeringhe defer Lan- den competeert) fonder daer omtrent foo bejegent te worden,als door de voor gemelde Miflive van de Hee- ren Gecommitteerde Raden van Hollant is gefcihiet.
Weermede» ^c.
Ho. Mog. Heeren, &c.
Middelburgh den twatlfd*» January /^jf» hondert acht en fefiigh.
RADEN.
j^efCen Kirpatrick > Itterfum cilDe Meteren, hjcl b'oitfïe CoIloncIiS in Dicnfi ftifc te Kanbe / Dp Defe PjomotiE becDpseaaenJöniie/ tDiecDfn ban Gelder- landt cnöe Over- Yflel fccieufelijcfi gececommanbeect/ fo Dat boDjijacc pecfooucn i>' eeriictebacewn Cijarge xfaiecDt geceferbeECt. D'i|ecc ©lefïöcnt pjoponercbe / Dat men D' J^ecc Marlot, ( Die ©jEfiöcnt b)a# ban öeWcijaö^-Öaetit) omsijnljooaljenciuDertiom/ bc Ijooiöe te fubfiituemi ben CoHonel Meteren, maec fuW qnani nietfitiaecftclpcli; pmanbtuptae©fc= BabecinglJ tepKceeibe : lek ben ouck oud , en foude daerom nietgeerne voor incapabel geoordeeit worden van ymandc van mijn Collegues : .fl^acc men fjeeft )et Ro?t^bafcaenfoo ingefcljicftt/ bat b'J^eec Mar- ot fönpIaetsS tefignffcDeaenb'ïleecMeteren, enDe nocI)taH^ fijn («ircactcment begietbt j toacc mebe gp te b^cben hJa|.
25acon banPallantpjoponeecbebendertigh- ften , bat fijn ^ri&aon-©abecf/ b'^eec CoIIoneï Haerfoltc, nu g^enoemt tot Commiflaci^ «JSenecael ban be öuptery/ bccept toa^ om fijn CeDt te boen/ gljeltjcft b' jfeecen ban Noortwij ck, Zuylefteyn enbe Weideren alcebe gebaen gabben. ïfp fepbe bp p;tab= bectentie/ bat|^pom®|ienben te malden toel eenige giften enbe beceecfngl)cn tot Campen gepjefenteect gabbe cspnbe een faecfte b(e in Over-Yflèi genocgb ge^ meen i^) maec bat öp niet Babt uptgegebrn ; toaec op I)P ben <i5ebt toilbe boen. üp gabt beel pactpen te Campen, gelijcft namael^ gebkechen/ toanneec 3P gacc opentltjcK fepaceetbe banSwoile, bpnaop Defelbe maniece al^ In 't3[aec feftien hondert feven en vyftigh. b'?llnbcce p:oüiiicirn / enbe fpecialtjcft Hol- landt, maecftten ftiJaciflöcptombefen<l5ebtt'abmit= tccen/ begeecben becijaibcn batBp'tgeenebaecom= tccnt mocBte gepaflcect jijn / bp gefcöjift foub becbat» ten cnbc aen be ©ergabccingg obttlebecen / geiöch ftp öccbi obecfiuptenbe'tgeenebolgöt:
Edele, Erentfefie, Hoogh-tylchtbare y Wijfei Foorfienige Heerem
Dievoorgeloopene gerugtenvanUEd.mifnoe- gen tegens mijn perfoon, my uyt den Hages en
vaa cider» bekent gemaeckc, ende ongetwijffeit |
veroorfaeckt door foodanige dewelcke profeffie mj^j, ken.van mijne vyanden te zijn, hebben my niet buv' ten reden verweckt toteen innerlijck verlangen na» d'eygentlijcke pretexten, waer opfoodanighenmjf noeghen mochte zijn gegrondet, nademaelick m,
geenfints konde, noch voor als noch kan erinneren :-.·
daer toe oyt een ige, veel min wettige redenen aen Ù ^ Ed. in 'c gemeen, ofte aen ymandc van de felve in h« befonder gegeven te hebben.
Het heeft U Ed. eyndlijck tot mijn grootftever- noegen, belieft by der felver Miffi ve van den fevtnin lunius j ende die geappliceerde Eedelijcke Verkkringh S2ia Albertus Brtuwetus 1 Bartholt Brandenl)urghtüi.t Abraham van Suiren i den vierden Hujus aldaer in pieno Sevatu ghedaen, defelve pretenfien voormyin Icharpe termen open te leggen, met verfoeckdatick U Ed. binnen de Maendt de dato van de felve MilTive daer over foude gheruft itellen ; op dat U Ed, nietgc! nootfaeckt mochten zij η verdaghc te wefen op andere alfulcke middelen, als U Ed. tot maincien van bare Stadts-hoogheyt, fecuriteycharerRegeeringe, ende tot rufte van hare goede Ingefetenen oordeelen fou- den te behooren.
Voor foo veel ick uyt de voorfzMiflive ende het Appiicaet van dien kan afnemen, bellaen defelve pre- texten van U Ed.mifnoegen eygentlijck in defe vol- gende vierpointìen :
Eerfielyck, dat ick op den eerflen DiceMÌwjongft- leden tot Franckhuys met die voürnotmde drie Atte· ftanten coiifercntie foude hebben gehouden.
Ten tweeden, dat ick by defelve ghezey de Confe- rentie foude hebben geürgeert oftegerecommandeert, ten eynde Sijn Hoogheyc den Heere Frince van 0«»- gie moghte gepromoveeic worden tot Stadthouder van defe Provincie,
Ten derden, dat ick foude gedoleert hebben, over diekleene gunfl: die mijn ^toQàei Anthony vanHia· folte, folliciterende gevordert te mogen worden tot CummifTaris Generaci , by U Ed. hadt gheobii- neert.
Ten vierde», dar ick wyders tredende, UEd.Rl· geringe van eenzydigheyt foude hebben befchuldight, ende gefoghc, onder pretext van 'tgemeenebelle, defelve te diverteren, doormiddelen daer toe te pre- fenteren, ende tot dien eynde foude hebben gepre· fenteert mijne goede vrienden binnen Cat»penà'He&' ren Gew/^iei.genaemt Tengnagel, Ram, Santen.Blanck· voort, en de Secretaris daer toe genegen.
Om UEd. verfoeck, by forme vanberigbt, fon- der wyder engagement hier op inne te voegen ende te voldoen, fullendefelvegelievengedienttezijn, be< langende hec voorfzeerftepoint : Dat ick voor eeni- ge weecken opeenen Sondagh, fullendeappareme- lijck gheweeilzijn üta eerfien December, by de Atte· flanten in hare verklaringe aengemelt, ben verfoghc geworden van He.tï&Ernfivanden Kloofler, hem tot Pranckhnys te willen bejegenen, alwaer hyzighmet eenige vrienden van Campen, die hy niet en noemde, de kloeke «//"uyren foude laten vinden, endedatick 't felve eerfthebbege-excufeert, doch naer die voor- middaghs-Predicatie eene van mijn getrouwe Vrien- den dit verfoeck bekent makende, was op defelve vaa ad vys, dat ick die moeyte van derwaerts te varen be* hoorde te nemen, of mifïchien aldaer ten dienile vao den voornoemde Kloofler, wiens foberen flaet my be- kent was, yets kondewordenge-effeöueert, welck advys by my ingevolge zijnde, ben ick voorfz naer de maeltydt derwaerts gevaren, ende daer komende vaa U Ed. in de Herberge ingenoodighc, alwaer ick heb- be gevonden die voornoemde drie Atteftanten, onder dewelcke ick geen andere als den perfoon van den voornoemde Albertus Bronwerius was kennende,ende mitfdien oock niet en wifte of die twee andere Meens- lieden van U Ed. Stade waren of niet, eer dat my 't f"" ve door C/ooy?ir wierde geopenbaert,
Uyt dit pralminairhmght fullen UEd.kon«en, af-nemen, dat defe t'famenkomite, die U Ed. <n na- re Miffive de name van een Conferentie believen te geven,by my geenfints is gedirigeert nochte "'"S^J^^J^ |
>1
PL
4>
-ocr page 494-
lacere Ρ«'»ί« van Orangie. met betuyginge , als het fcheeoj van een befondere genegentheyt daer om- trent, culperende die tegenwoordige conftitutie van U Ed. Stadts Regeringe, dewelcke voormaels foo feer hiddfi geyvert voor hec Employ endeadvancemenc van Sijn Hoogheyt, ende nu daer van ten eenemael af keerigh fcheen te wefen j Ick weet wel, dat ick by defe occafie over 't felve fubjedt mede hebbe ghefpro- ken, ende aen-getrocken verfcheyde Refolutien by Ridderfchap ende Steden, ic faveur van Sijn irloog- beytghenomen, maer dat ick geürgeert ofte ghere- commandecrtfoude hebben,ten eyndeSijn Hoogbeyc gepiomoveert mochte worden tot Stadhouder van de- fe Provincie, isabufijf, ende heeft oock geen appa- renrie van waerheyt, om dat de deliberatien over 'tiel- yi^àaihyàtHaeghfcheafffraeckei ende vervolgens bydaer-op-gcvolgde Relblutie van Ridderfchap ende Sieden d'Anno jeflìenhondert fewnen'oyftìgh'v^'i^c- iM^^niiZtn·) tot dac Sijn Hoogheydt tot fijne »»»</»- lers heijiime Jaren foude gekomen zijn, behaken dat ick weynige dagen na defe egerie Conferentie ter Vergaderings van Extraordinaris Gecommitteerden, sis over de geprojetìeerde fiparatie va» 't Capiteyn- [éaf Gmeraelende Admiraelfchap GeneraeN&a de Stad- huuderichappen van de RefpeiSive Provinciën wer- degedeiibercert felfs als Prefident de eerfte affirmative Sccmme tot foodanigen Jefaratie, ia verwonderin- ghe van alle anderen hebbe gegeven, 't welck im- mers teghens foodanigegepofeerde, doch nietgedagh- terecommandatie abfoluteüjck ftrydenda foudezijn gheweeft i maer geprefupponeert fonder prejudicie van de voornoemde waerheyt, dat ick die Promotie van Sijn Hoogheyt tot het Stadthouderfchap van defe Provincie haddo geürgeert ende gerecommandeert, foo kan ick noch niet confidereren , dat ick daer in aen U Ed. foude hebben mifdaen , dewyle 't felve foude zijn gheweeft conform d' eenparighe Refolu- tie van d' Anno feftkn hondert vier en vyftigh , by ofte vanweghen U Ed. Staet, meerder als byeenigh ander Lidt van de Provinciale Regeeringh be-y veit, onde noyt wetentlijck daer naer by U Ed. gerecla- meert,
Op 'tvoorfz derde poinc voeghe voor berigh, dac al vooren by d'Atteftantea (als beneden fai volgen) ghefproocken zijnde van de tegenwoordighe confti- tutie van U Ed, Stadt-Regeeringe, ick nicc minder noch meerder hebbe ghefeydt, als met dat hec my van herten leec was, dat ick, die voormaels d'eere hadde ghehadt van U Ed. Stade wel te correfponde- ren, daer van teghenwoordigh by verfcheyde occa- «en hadt beipeurt een groote veranderinghe, fonder dat ick wifte daer toe eenighe de minfteTedenenof oorfaixke 6en U Ed. gegeven te hebben , ende dac ick tot preuve van defelve veranderinge niec alleen nebbe geallegeerc de kleen - gunftigheyt , die mijn «roederden Collonel Anthony ven Haerfilteiaii]n 'ollicitatie van hec CommiiTarifchap Generaci by U td. hadde ghevonden, als trachtende U Ed. den fel- > die een Inghefeten defer Provincie was, die /even ende twintigh Jaren Collonel gheweeft, «Irte teghenwoordigh naeft den Heere Prlnce van Vringie d'oudfte Collonel van de Cavallerye van den ötaet was, ende die de felveFunftie van Commifla- fJUencraeltweemael bckleet hadde» ceaBytheem»,
en OORLOGHj BoecL 46^
delacte vordersaen U Ed- (indien fichdefelvedaer .5ÓS. eelcgen làten zijn,) het naerder ondcrfoeck, ende η my te gelijcfc delibertcyt van te moghen onder- Q ofniecdefet'faemen-bomflewdby anderen icnriemediteerc en die voornoemde Atteftanten daer toeg-'iuborneerc moghten zijn, om daer door t'occa-
fiooeren ioodanighe pretexten van mifnoegen als U. Ed altans tegens my ζ ij η opnemende, door hec gehee- , Landt met veie meer andere on waerheden op 't al- Uatelijckfteuytgekreten worden. Belangende 't vooriz tweede poinC lal dienen ; Dat |
veel jonger Cóllonel, boven 't hooft te ftellen, ne- maer oock dat haer Éd. tot verwonderinghc van alle '« hooge ende laege Stants-Militaire^^perfoonen, mijn Neef wylen d'Heer Majoor Haer/olte. een jongere particulier Capiteyn tot LieutenantColionel boven 't hooft hadden ghemaeckc j ende dac ick gcenfints anders konde ghelooven , als dat fulcks ghefchiede door die Direöie, ende tot contemplatie van fooda- nige die daer by haer intereft meynden te vinden , als zy haer vyanden betoonden te zijn van my ende die van mijne Familie, welcke adtien (mijns bedunc-
opnemende. '
Waeromme oock d'eerfte, volgens die befchey- denheyc van haer Hoogh Mog. by mijn voornoemde Broeder is te boven gheraeckt, onaengefien allequa- de Officien by eenighe daer tegens aengeWent, ende die laetftenby den principaelften Diredleur vandiea Zelfs, tot meer-malen uyc een overtuyghc gemoet ge- condemneert van Inj uftitie.
Ende hier mede afdalende tot beright op het voorfa vierde ende laetfte point, is het foo verre van de waer- neyc, dac ick U Ed. Regeeringe weghens die voorfz Atteftanten van eenzydigheyt foude hebben gec«lan- geerc, daC in tegendeel die felve Atteftanten felfs door de mondt van Brouwerius, die doorgaensofte meefl: het woordt voerde, aen my hebben verklaerdt met ronde woorden : Dat het deflèyη van de tegenwoordig ge Regenten νΛ U E d. Stadi was de i-leeren Borger- meefteren Louwjan/z. ende R<»«i te willen affetten , ende in der felver plaetfen te kiefen die Munt-meo- fters Herle ende Eetkholt, en indien felve ten effeiSte wierde gebraght, haer Atteftanten ende hare Vrien- den alle apparencie tot de Regeeringhe ten allen cyde foude afgefneden zijn : 't Welckf^ Atteftanten niee konden lyden, maer onder haer tkiene, ioo zy wifteo aen de hand te krijgen, 'c felve foude fqecken ce be- Jecten, ende wyders cc bevorderen, dat die eenzydig- heyc in U Ed. Regeringe mochce op houden, tot di- verfche malen daer by voegende fulcke woorden ende expreflïen, waer uyt ick lichtelijck konde fpeuren dat fy-iuyden met een geprieraediteert opfet quamen, om my cc achterhalen, of, om eenigh geld totuytvoe- ringe van haer ooghmerck (gelijckfy pijetexcerden) van my te bekomen, welcke laefte, als ongemerckc, latende onbeantwoort, feyde ick op het eerfte, Dat ick my met hare Stadts Regeeringe niec en konde be- moeyen, maer indien het haer beliefde met mijne Vrienden ende Verwanten, als de Heeren Tengnagel, Santen ende Blanckfort vriendtfchap te houden, dae my fulcks feer aengenaem foude zijn, ende niet eo twyiFelde of fy-lieden iouden by de voornoemdeHee- ren alle behoorlijcke vergenoeginge vinden ende ont- fangen, die van getrouwe vrienden konnen worden gedefidereert ; Waer op zy-lieden wederomme repli- ceerden , d' Heere Reyner Tengnagel met die voor- noemde andere Heeren niet te corrcfpondcren j Ende Cende dat fy van my geen gelde nochte beloften kon^ den bekomen, hebben eyndelijck verfoght ende van my ontfangen een Briefken van addres aen den Heet Santen, niec twyiFelende U Ed. die defe Lieden be- ter als ick kende,of foude defelve oock weten te ilyten.
Dit is in fubiiantie ende waerheyt alle het gene tuT- fchen die voornoemde Atteftanten ende my is ghe- paiTeerc, voor foo vele mijne memorie kancoedra- ghen.
>c Welcke wel mee meerder moderatie hadde kon- nen , ende oock hadde behoort ooderfoghc te worden, als ick, COC mijn groote verwonderinghe , uyt die expreflïen van U Ed. feer geprecipiteerde ende by my noyt gemeriteerde mifnoegen, ende Ce gelijcke uyc die door 't gheheele Lande al te breede ende teghens waerheyt uyrgeftroyde gerughten hebbe moeten aen- fien ende vernemen, waer teghens ick geen grooter vergenoeginge faltegemoete fien nochte ontfangen , als dat U £d door die mijn berighc geruft geftelc,my (2$ f wederom
ick by defe voornoemde Atteftanten ophaernoodi- j kens) met mecfder reght vooronverantwoordelijck gen, nedergefcten zijnde, onder verfcheydeandere i tereputerenliaen, alsdat U Ed. by haer voorfzMif- indifferenie difcourlen, mede by Bmmerius is ghe- | five mijn beklaegh ende verklaerdeleetivefen over de- rproocken over 'temploy van Sijn IrJoogheydt den ^ felve, voor een onverantwoordelijcke Calangezijn |
-ocr page 495-
4^4 ' S A KEN
ϊ66$, wederomfulleabelieven t'admltteren in hare vertrou-
_] de vriendtfchap ende correfpondentie, ende my te
coDËdereren j als
ΪΓ : - UEd. Hoogh-Agkham
Oienfi-milige
SvtioUe den J' Jamarü ; i66S.
R. van HAERSOLTE·
^ifcn 2e?ief/ fn UoIgfnDe «Sebeltjcfte ©etRIacfnge/ toaêöfni boo?DiEban Campen alöoocen^ totflljifon= Den / cnDe öafc op fci)?effBp ört ijoojfiaEnöe iu(iifica= coicamtuoojDt;
fTel EdekiErentfefleiffijfe feer Voorfienige Heer e,
WAt de E. Alhmus Brouwerius, Barthelt Bran- deniorghca Abraham van Suyren, Vrienden van onfe gefwooren Gemeente, t'onfer Ver- gaderinge ontbooden zijnde, concernerende de Con- ferentie tuflchen U Edelheden ende haer op den eer- fle» December jonghftleeden toiFranckèuyighehoa- den, ende den gevolghe van dien mondelingh ge- depofeert en fchriftelijck hebben overchegheven , iullen U Ed. uycdenfelven Ecdlijcke Verklaringhe hier Copielijck neeens-gaende belllven te verne- men. Waerin, alfoozigüduydelijckontdeckt, dat U Ed. zieh niet ontfien heeft onfer Stadts wel-be- ftelde ende flcuriflante Regeeinge voor eenfijdigh te defcriveren, en onder faveur van fulcks tot ver- anderinghe van die fel ve te celli meren apparentie daer toe te toonen} en vuyie middelen daer omtrent te eraployeren > het eerfts een onverantwoordelijc- ke Calangie , ende 'tlaetfte een onverdraeghlijcke inbreuck tegens onfe Stadts Hoogheyt lijnde , ver- mits ten allen tyden alhier felfs onder de Maghtighfte Lands-Heeren > en aenfienlijckfte Stadthouders eene vrye beftellinge van de MagiArature ongekreuckt is ge-exerceert.
Soois't, dflt wyEeds en Ampts-halven niet heb- ben konnen leedigh ftaen U Ed. fulcks omftandigh, ende na de waerheyt te reprefenteren, en met eene te verfoecken binnen een Maendt a dato defes ons hier over gheruft te willen flellen, op dat wy niet ghe- nootfaeckt moghen zijn verdaght te wefen op an- dere alfulcke middelen, die wy tot van on- fer Stadts Hoogheyt, fecuriteyt onfer Regeeringe, cn rufte onfer goede Ingefetenen oordeelen fullen te behooren : Hier mede willen wy U Ed. in de be- fchernjinge Godes bevelen, en verblyven.
Wel Edele, Erentfefle, W^,feer Voorfienige Heen
U Edelheydsdienft willige
Campen den 7. la" marl i6£8·
Bergemeefieren» Schepenen, en Haden der Stadi Campen.
Ter Ordonnantie van defelve L, SLUYTER,
Secretaris,
De Opfchrifc was :
mi Edele. Wyfe . Jeer Voorpemghe HweRutger van Haetfolte, tot Haerfaht ende Oofttrvefn,Drqfi van ZaUandt endtLmgeit. |
Brouwerim , Bartholt Brandenborph^^' ende x^brabam vanSuyren, gedaenin pieno Statu den-vierden Januaryfepien,. hondert acht en feftigh.
Anno fe^ien hondert feven e» fefiigh, 'den e&fienD(, cember,
Ρ Er occafie nacr Stool reyfende, in 't gefelfchap ko. mende toi Franckhuys, is by ons in de kamer ge! komen de Heere Droflart van Zeiii»i,maeckendê naer voorgaende falutatie fijn difcours omtrent Sijn Hoogheyt den Heere Prince van Oravgie j fijnVor- fteli cke Doorlughcigheyt te helpen promoveren tot Stadthouderdefer Provincie, wyders dolerende om, trent de kleen-gunftigheyt die des genjelden Heere Droffaert fijn Ed. Broeder (de Heere Collonel Antk· fiy van Haerfilte j folliciterende naer de Commilïaris plaetfe Geneiaei) bydeEd. Hoogh-aghtbare Hetren der Stadt Campen hadde geobtineert, tredende wyders daer toe, dat de Regeeringe defer Stadt feer eenfijdigh wierde gedreven, foeckende onder 't pretext van 't ge- meene befte defelve te diverteren,door middelen daer toe te praefteren, tot dien fine prefenterende fijn goede Vrienden binnenCrfw^i»de HeerenlowGae/wf^.ge- naemt Tevgnagel, Ram, Santen, Blanckevoort en de Se- cretaris Breda daer toe te zijn genegen ; Waeroptot antwoort by ons ghegeven, geen correfpondentietc willen houden met die voorfz Heeren tot dien eynde, fijnde evenwel naermaels voor-gevailenhy overleve· ringedes Hoog-gemelten Heer DroiTaert fijne Millive geaddreffeert aen den Heer Borgermeefter Santt. tea huyfe van Abraham van Suyren, dat fijn Ed. wierde ge- vraegt wat Sijn Edelheyt van deflelfsInhoud dochtej tot antwoort gaf, het felve hem feer wel beviel, pre- ienterende die gemelde MiflSve te willen, voldoen ; edoch voor des Heeren Santen vertreck, feydé die voorlz Miffi ve te willen communiceren met Secreta- ris Bredaj zijnde's anderen daeghs voorfz Heer i<i»/fe gekomen ten huyfe van Albertus Brottwerius, verfoec- kende aen deflelfs Meyd dat gemelden Broummnz- gensii»uyr aen fijn Ed. huys wilde komen, Bromt' rius daer comparerende en door ordre van ghemelde Heer Santen door fijn dienaer,van Suyren daer by ver- foght, en gekomen zijnde,feydegemelte Hm Santen, dat hy wilde datelijckeneenig geit ons tot recompens van boven halen, voorts prefenteren jaerlijcXi/Ws iiw· dert Carolus guldens advttam, 't welck in genen deele is geaccordeert i Waer opvoorts van de voorfz Heer Santen isgefeyt, dat fiodmigeobligatoiredingenonia die aenfienl'^ckfie varen praSicabel, Zijnde noch ver- fcheyden difcourffen van de voorfz Borgermeeilet Santen, om de eenzijdigheyt defer Stadts Regeeringh wegh te nemen, daer toe penningen preienterendej Vervolgens voorflaende op de perfoon van Arent Vtf nen in de gefwooren gemeente te verkiefen,wyders het daer henen met verfcheyde Perfoonen der Gemeente helpen bewercken, door foodanige middelen tot fij- nen huyfe te ontfangen,dat de gemelden Heer Sinten mochte ontfangen genoegen omtrent defer Stadts Rfi: geringe in 'c wegh nemen der eenzydigheyt.
Aicardat cum [üoprincipeli
L. SLUYTER.
Secretaris.
©ber bit fribe tofccfi ftiec aen foo bcel f0 geballOT/bat be <©uatticien bcc ©?obincie Ijact opp Itjcfe fctjeucben/ sMöcRop jijniptfaltoetOentW' Öaelt. ■ ,
mn i|eecï5aei®enfïo«aci^ Beeft ben derden^ ti?wacö een tceffelijcR jpeflin göebaenafnöenw·»''» Tempie : atoaec ooch b«fc&een be ©eece ïPlwiy',^ Orangie en Maurits van Naflbu w, met anwtf/
en na De IBaeJtpDt toierOt Söaal sfffeurη aen Dc
van S Τ A E Τ
Eedeïycke Verklaringe 'Van de Èd. Aìherm |
-ocr page 496-
cn O O R L O G Η, 'tAchMn-^eerüghfleBoech 4^5
, tf)iiDrttu|Ti&Ê« toiccöt upt Engekndc ijectoacïjt ï>i> cnDe catificfltie op De iCcactatcn. €nbeöiec ^ !i,ol Oen acht en c wintighftcn gccappojteect ÌKJOJ Dell «fpibaii GciiicomenanDece/ in toat naegljen oen E kecm albüE acntocfcnDe 311nitiairaDEuc^ ban isfflnclicnift enDe ^pangien / mitfeaDeE^ aen Dc jföi» dte ωη ©inemaccfien/ 95?anDen6ucsb enöe Eu» «rnbncatoramunicatietoa^SegrtiÉnban De 3inian= rie Defenfibe / initfaeDer^ ban De conbentie tot ört be. hoinen ban cfne aenecate enDefpoeDigbe©iebeenDe üailUKfiÖflP / twintigften Defe^
ijjjti'lleec Tempie,«öptcao^binaci^ Envoyéban Den üoninD öail Groot Brittangien gefloten / enDe tan De Sfcoucffen/ Die tfcfelbecoccaliebanDeaemriDetees 1(11 iBiniliei:^ toaren aetoiffëlt / bjaet beneben^ in De^
L|j,ft ®tactaten fionDe te cefolbecen cnDe te Doen. oott^bonDen enDebecflacn mit^ Defente betfoechen 0'©«rcban Beuningen, gebcjianfEcDe aEjctcaoibina^ ti7?imba|rdDaicbantoeaenbcffn^taet aen 't Hof ban ©jancftcBch/ bat &p jjem toilbe pjepacecen om fo (lacfl Doeninch Ijem op be ctpfe DecluaeW^ tebegeben/ m Dc boo?f5 Conbentie onDei; ©oDe^segenonitccnt IienilomnaalDaer/topber^tenbefien te pecfectione» tni. mfflcïijclt^ be gebecceteerbe (öictcaojbinaci^ ambalfaDc na DenStcpfec/tct eer|lec gelesentöeptae= UojDitt fouDe toccben. ?3at öoojté in gebolgeban ba= t£ëo..0s>03.ïiefolutieban ben vier en twintighften Dcicl ban beboojfsaeflooten Conbentie / Coppe ge:= fonDflifoubeb)o;benaenbe l^eec ^mbaffabeuc ban Rcede van Renfwoude, met enDe neben^ be noobi· gijc enbe inftcuetien baei; op btenenbe. 3@pDec^ t^ üccfiacn/Dat in gebolge ban gaec ï^oog JBog. Öefop lutküangiliecenbe göcpjojccteecöe <©eputatie naec Den ^cfc Caftel Rodrigo,(iioubecneuc ©enecaelban 6e ^pamfcïje j^beclanben/bolgen^ D'inficnctie baec ban Den vier en twintighften öefc^ geaccefleeit / ten fpoföisölïen Baten boojtgangft foiiDe getoinnenj^at l)oo.2tÌ)Ìucanfo?tnitéban beboojnoembe gaec I^oogb JBòi.fìcfoIuticbanDenfesen twintigften befe^/ be gecrcn ?lmbaffab£uc^ ban befen ^taet in Engelandt DanDcpDeDebaojfS i^cattaten Coppe toegt)efonben fouDe lucrben / om te licecftentotfjatenaticbtingej mft Ia|i enbe ojb?e om ben föoning ban Groot Britan- gien, na boojgaenbe betupginge ban öace ï^o. Mog. fniBUlitre fatigfactie/in be becnieutobe bjienDfcfjap en= Df naDcr bececninge ban Den felücn ïioning enDe befen ^tflct/ enDe becbec ejcpjeffien ban cibiiitept tee mate= licDicntnbe te becroceiten/ten epnbe Ijet J>öne ΜΦ' (Icpt^ooebe gfliefte mogijte sijn/ infgelijch^ ten fpoe^ öiflilm alomme be gecequiceeibe ©fficien in gebolgp Dan De boojfs Conbentie te luiilen boen/ enbe in fpecie nifÖE foo aen ben ïi oning ban ©lancltcijch/ai^ αεη be ueinclDe teece USarquif be Caftel Rodrigo.fgne jaai= iiidct^ttn fciben epnbe te toillen af fenben/enbe boo?t^ acn Deïjoog-gemelDe Koning ban Groot Briitangien, lipt bc name enbebantoegenfiaec^o. jl©og.tebet:= fcfttttn/ Dat men albiec niet en foube nalaten Dfbci> iupmcn ban't gene tot punctuele cn efficacieufe epes iutie ban De boojfj Conbentie ftonbe bienen; li&et bp? borginge Dat fjace HSog. 't felbe mebe met bolho' men tonfibentie ban ^jjne J©ajefiepttegemoetfa= Dcn. topDet^ beJ^cetenalöiec aenituefenbe liiai= «'(tee? ban i&cnemaccfeen/ ban 25?anbenbural) enbe b^t ïunenbiicgy/ booi b'opof melbe ï^eecen Ijacc ©o. pog. (iSebeputeecben betfotgt fouben toecben / gaec in 't gene boojfj i^ neben^ ben ïtaningö ban Groot «ittaDgien enbe befen t te toillen boegen/en met Of felbe tot fo faiutaiten epnbe op'tefficacieufie te cope? term. grtiUtnbe ten feIben epnbe mebe met toefenbin» Di ban tene Coppe ban beboojf; Conbentie aen ben tirfibent Le Maire gefclBeben toojben} aelflcBe <©ffï= tifn bp ben lioning enbe bet i^of ban ©enemaccften te Doen / baet toe oocft ben ï^eer ban Amerongcn bec» locijt iDlcct aen ftjnegoebc ©jienben albaer./ bon? fijne Pauicuiicce bjieben te toillen copeceren. <i£pnbclöch öctflaen/ bat alle begepjojecteecbe ofte albecept^ges wcteeibe befenbingöen naec be boo? gbetoitbe enbe «iDecenabupci8e©0ijImJ)an3DMPtfïanIitin ffffrte |
geb?a3t fouben tuecben/enbe ηοφ bacc-tn boben gci j
Decteteett een nabere 5Si>cputatie naet be CDtuc-|iuc=_
fienenbe©ojfienDf^i5Dcft|S/ jegentooojbigb bcrga» Dect tot Cculen / foo om Defelbe ©o?(ien te bifponeccn totmcDe-toci:cftingein'tboo?f3 gcoote «©og-meccU; al^ in fpecic meDe om albaec bekent te malten b'inten· tie ban befen ^taet/ om becboigens? mebe met hacc te tteben tot eene befrnfme ©ecbintenifle met befelbe Cbeuc- enbe ®o?(len j tot confecbatie ban bjcDeciijbsï 3ianDencnbegSngefctenen in bfc belle maniece. «Snbe luietbcnbel^eeccnban Beuningen enbe Beverningh mit^ befen becfotbt alle be bepefclje^ enbe inflcuctien/ fpectecenbefootot bebooj gecoerbe ttoee «Êictcaojbt naci^^imbairaDe^gbcbffiineectaen be {iepfecenbe ben&oningbban3^?ancItci)ch/ met enbe neben^ be boojfs 2in(lructie boo? ben tcei; ^Smbaffabeurban Renfwoude, al^ boo? alle be boo?- getoecbe befenbin» fijjcn aen be Cbeuc- enbe iudtenban'ti^uptf^e öijcft/ op 'tpapiec te bjengm enbe baec ban cappojt te boen.
3&e 25?ief ban ben ütoningbban ©jancfirjjcRbaii ben fevcn en twintigften ^anuatp/ toietb Ijiec acnges nomen / al^ fati^factoic/ foo bat men (igb öiec feene^ mael conbecteecbe em ^pangien befgelijch^ te betoe» gcntotb'mitecnatibc; entoiftbenictbeel aengtfieu/ bat be ^jobintie ban Mtcerbt ailceutDa^lìnaultec; toiUenbe Dat men be faecb foubeinfÏrnuaeDecccbt' baecDigbepbt/ enbe ^pangicn aip t'oncecbt geoppji^ meert bp fpjingcn : baecom fp IjctfepacaetiCcactact/ banbenfeibenbatoal^ b'^ïliiantie ©efenfibe/ niet fouben Vniilen onbecteftenen. cEnbe taiiccben be anbece ^jobincien te meecbet: gefbjft in baec intentie/ om bat 39;anrhci]cl^ bia^ gefint bet Franche Comté tot bare seboo;faembept te brengen / enbe be^ onaengefien bp baec beclilaecbe ^Itecnatibe bigben- de ^jiefbja^ iupbenbeai^ bolgbt :
Tres'Chers, Gr mis Amis, AUiez,^ éf Confxdertz,
AYant pris depuis quelques jourslarefolutionde faire nous mcme en perfonne unecourfe leMois prochain pour un expedition de guerre, il nous a fembléqu'à caule de la grande Relation qu'ont toü- jours les adioos des Armes aveclesNegotiationsde Paix, OU pour avancer celle-cy, ou pour les reculer; Ia bien-feance & la raifon nous convieni fortemenc à proinuniqucrfansdelaynoftredeirein& fes motifs, à tous les Princcï-ScPotentatsnoslMns Amis& Al- liezj Et comme dans cenonjbrevoustenezunrang principal, nous vous dirons en premier lieu, que nous faiibns eftat de partir d'icy Ie premier jour du Mois prochain, &d'aller dans Ja branche Comté à Ia tefte d'un Corps d'Armée, pour tafcher de nous y emparer de quelques Poftes ; Quant au motifs qui nous ont porte à prendrc cettc Refolution , nous cn avons eu deux principaux ; Vepremier, fans doute Ie plus im- portant t a efté de vous donner plus de moyen par céc expedition, fi nos Armes y font heurcufes, de difpofer les Effagnols à la Paix, àlaquelle ils ont une fi invinci- ble averfion, qu'ilsn'ontpasmême vuuluconfentirà la traitter, ayant déjà, ou par negligence, ou artificieu- fementfous divers pretextes laiQé écoulcr cmtj Mois d'un temps fort precieux des/eftj que nous avlons ac- cordez, & qui pouvoient eftre employez fi utilement, fans vouloir convenir du lieu di i'AlIemblée; chofc aflezindiüèrentedefoy, Scfurlaquelle d^ailleurs on peut dire qu'ils ne font pas entendus leursmefures, bien loin d'avancer d'Accord avec nous, qui fommes leur partie, ou avec les Meditations qui ont d'interefl: à ce choix, pour leur propre commodité,car en même temps qu'ils ont fait deciarer à noftre Saint Pere le Fa' ft 1 avec une fermeté 6c une hautcur comme des Con- querans qu'ils ne traitteroient jamais qu'à Rme, ou a Venife, ou aux Pirenéet j Le Marquis de Cn/lelRedri^ muay, a ce qu'il dit> d'un plein pou voir,a eicrit au Mi- niftre de fadite Sainteté, qui eft fur Ie Rfain,qu'il choi- fit Ia Ville Imperiale d'jüxh Chafelle ; qui nous avons d'abordacceptée,quoy qu'avecque une doute bien rai- fotu}able>quc ledic iVlvquls ne loit daiavoiié k Madrid, " . n'cftane
SSiicf ban
S^eitcHo
tgch mt
beCeii
^taeC
aett'
natnbe
be SUI'
ternati·
De. |
-ocr page 497-
11(66 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι fifiR "^'^^snt guere à crolre, quc la Couronne d'Efpagne ^ °· ait voulu de cetce force impoferàfaMajeftéparune ferme Dedaration, de ne vouloir point traitter en ces Qjyrtiers de de5à,& quc dans le même temps fon pre- tendu Plenipotentiairedeclare qu'il y traittera ; Nous avonsdonc penice que pour reveiller nos Ennemis de Jeur Letargie, cu dans leur proceder artificieux leur mieux infpirer le defir de la Paix ) quelesperces qu'il ont faites la Campagne paflee n'ont pù encore leur donner fuffifamment; Noub devions méprifer,& pour noftre propre perfonne & pour nos Troupes toutes les rigueursdelafaifon, & toutes lesincommoditez d'ui) fi penible Voyage, pour les jetter, s'il eft poiEble, pai" quelque nouveau progres de nos Armes dans un plus preflant befoin de cette Paix, qu'ils rejettent avec tant d'opiniaftreté, & donner lieu au zele que vous avez pour la Repos publique, d'agir auprés a'eux avec plus d'eiBcace & plus d'utilité pour l'avancer & ne le pas hazarder & commettre aux nouveauxevenemensde guerre de la Campagne procbaine} Le fecond motif principal que nous avons eu en ce dellèin, regarde nò- tte propre feureté, & par tant ne peut eftre deiapprouve de qui que ce foit, s'il veutjugerequitablement des cholcsjNous avoös apris quc ΓAmbaiTadeur d'Efpagne Relident à la Cour de Vtennt, non contant d'avoir porte l'Empereur à commencer au premier jour de ì'An un grand Aimement, fous pretexte que cous les autres Princes de l'Empire arment auflì aprés ce pre- mier pas, faitfolliciter vivement&preQementledit Empereur pour le porter àenvoyerau Printemps une Armée cocitre nous dans le Duchéde Bourgogne, pour tàcher d'y faire une di verfion de nos forces qui les em- pêche de pouvoir agir au &quoy que nous
efperions que ce Miniftre ne viendra pas au bout de fa Negotiation^ & que l'Empereur voudrainviolable- mentjcomme nous, conferver en fon entier le Traitté de Weft-Vhalie, qui a eflouiFé un feu qu'on n'avoit pù efteindre dans l'Emprre durant trente Ans ; neant- moins la prudence & la bonne Politique ne nous per- mettent pas de méprifer tout àtaitlesmenéesartifi- cieufes dudit AmbaÌTadeur d'Efpagne j IlnousaeÌlé en quelque fagon indifpenfable pour noftre propre feureté, comme nous venons de dire, d'aller au devant de ce mal pour nous en guarantier, en tàchant avant J'arri vée de la belle Saifon d'occuper des Poftes dans la Jpranche Comté, qui ne laiiTent ny l'entrée auffi ouverte qu'elle pourroit eftre autrement dans noftre Duché de Bourgogne, ny la commodité &lesmoyensdenouiy venir attaquer ; Un troipéme motif acceffoire que nous avons eu, quoy quebienefloignédelaForcefic de la confideration des deux autres, a efte, pour faire connoiftre à toute l'Europe la fincentéaveclaquelle nous avions oiFerc, il y a déjà dnq Mois, une Sufpen- fion d'armes reciproque de toutes Entreprifes fur les places fortcs de part & d'aucre jufques à la fin de Mars, & pour reprimer fur cette matiere les petulances du Gouverneur de Ïlandres ^ lequel cmpoiffonnanc tout ce que nous prefentons de Remedet aux mau χ de la Cbrê- tienté pour les guerir fans Dilay, s'aic fort fatisfait foy- même d'écrire à divers Princes, & de faire debiter en tous lieux par fes emi0aires,que la France en cett'offre fe moquoit de tous le mondecette Sufpenfion c'eftoit Dieu même qui l'avcit faice, δε qu'enfin qu'il ne voyoit pas par laquelle raifon il devoit recevoir pas grace cu interpolitlOn ce que le temps fielafaifonluy donnent,& que la Guerre même ne luy pou voit ofter; A dire vray, s'ilavoit medité quelque Entreprife ou furprife de nos places à la faveur des glacés pendant l'Hyver, il y a eu raifon de ne fe pas lier les mains à ne pouvoir l'executer, mais comm'il n'a rien paru juf- qu'icy de fa part, qu'un aiTez mediocre deflèin de fur- prendre le Chatelet, pour lequel il avoit fsit de prepara- tifsd'Efchelles& dePetardsàCiiwArigr, & qu'il luy a jnanqué, ce fera maintenantà luy encas que nos Ar^ mes foienc plusheureufesdanslaF«»iii Cewi/àvoir comme il pourra fejuftifier auprés la Reine fa Maï- treiTe, de ce que fa temerité ou fon itnprudence auront coufté au Roy fonFils, lorsqu'ilarejettéunmoyen infaillable de mettre,duranti»; Moie, ceu^^ Icf (l^ces |
de la Couronne d'Efpagne dans une entiere ftureié fe contentant, au lieu de quelque chofe plus foHde, póur le bien de la Paix, de faire des declamations qu'il croit * bien pathetiques pour prouverauxEfpritsimbecillM la. Juflice,qu'il y auroitde ceffer une Guerre entreprife contre un pupille defix Ani, (dit-ii; toutes chofis autn mier efiat, é* renvoyer la decifion des differens à un Jyg, competent ·, Cependant pour faire non feulement con- noiftre à toute la Chreftienté, mais en con vaincrelè Marquis de Ce/?e/Jie^rjgoluy.mêmequedansl'exne. dition pour laquelle nous allions marcher, nousnv vons pas à^Seìad'apperterunnoitvelobfladeàU^gì^^
mais plutoit d'y faire naiftre des plus grandesfacilite^ dans l'Efprit de nos{)arties, nous vous declarons que quelque fucces qu'ait noftre courfe, & qüclque advan, tage que nous ypuiflionsr'emporter, li nous y r'enj. portons aucuns, & qui demeure coùjours incertain, en des deiTeins de cette nature, nous n'en pretendons paj pour cetce raifon de plus hautes, ou plus avancagieufes Conditions de Paix que celles dont nous avons ofiirt
denouscontenterjufquesàla^wi/ffAferf, c'eft àdire que les Efpagnols nous cedent en bonne forme les feu. les Conqueites que nous fìfmes en trois Mois de temp] la Campagne derniere,ou qui nous ea donnent/'£;ji«. valent, en la maniere dont nous nous fommes dqa ex- pliquez à vous ; Et de cette Dedaration que nous fai. lons avec grande fincerité on en peut tirer une conlé· quence infaillible ( que nous eftimons nous eftreho- norable & fort glorieufe ) qui eft, que de ce Voyage, que nousallons faire avec diverfes incommoditez& ratigues, qui ne fe peuvent eviter en cette faifon ,nouj ne tirerons (fi les Efiagnols veulent profiter de noftre bonne intention ) aucun autre fruit, que celuy de nouj eftre appliquez à chercher des moyens plus prefiTames, pour les diipofer à la Paix Puis qu'il fe voitque nous voulons bien renoncer par avance à toutautreforte d'utilité qui nous en pourroit revenirjCependantnouj prions Dieu qu'il vous ait, Tres-chers, grands Amis, Alliez & ConfcedereZ) en fa Sainte & digne garde.
Eicrit à Saint Germain en Laye, le jour de Janvier Millefix censfeixante é" Mt. νοβτεΙοηΑττι^, Mie &Confaderii Sjgné LOUIS
Et plus bas
Li ONNE.
SS
Seer lieve, groete Vrknden^ Geaüietrkn tn Geconfedereerde» ,
Η Ebbende Zedert een ige dagen de Refolutie ghe· nomen om felfs in perfoon de naeft-aenkomen· de Maend een tocht tot een expeditie van Oor- loge te doen, heeft ons gedaght, dat eer oorfaeche vaa db groote Relatie die ghemeenlijckdewapen-dadeo metde Vrede-handelingen hebben, de gevoeglijck- heyt van 't verhael ons feernoodight om fonder ver- toef ons deflein en hare beweegh-reden aen alle Prin· een ende Potentaten onfe goede Vrienden ende Ge- allieerden te communiceren, «nde gelijck ghy onder defe een voorname rang houd, foofe|genwyuwter eerfter plaetfe, daEwyftaetmaeckcnden«i|^iedagli van de naeftkomende Maend van hier te vei treckea* en in de Franche Ccwiéte gaen aen't Hooft van een Corps d'Armée, om ons aldaer van eenighe Poflen te verfeeckeren j Raeckende de beweegh-redenen,die ons tot het nemen van defe Refolutie gebregt hebben, hebben wy twee principale gehadt; d'eerfte,enon- getwijfièlt de gewichtigfte is geweeft, om uw meerda middel te geven door defe expeditie, in gheval onfe wapenen aldaergeluckighzijn, deSpangiaertstotde'
Vrede te bewegen, van dewelcke fy eene foo onvep
namentlijcken af-keer hebben, dat fy felfs niet en wil- len bewilligen om die te handelen, hebbende aireede, ofdoorverfuym,ofkunft, onder verfdheydepreten· , fien, wjjf Maenden laten verloopen van een fcer pre- cieufen tijd van ftven, dewelcke wy geaccordeert baa- den, en die foo nuttelijck gebruyckt konden zijn ghe- >veeil,f9nder ογ« deplaets ?4a>y ecnkpmlt te wiiwn |
-ocr page 498-
„if, yéneiiei»' of in de Fyreneen wilden handelen, heeft den Mar^uis de Cafiel Rodrigo, gemunieert, foo hvfeydc, met een volkomen macht, aendenMlni- fter van fijn gemelde Heyligheyt, die opdenRhyn s gefchreven, dathydeKeyferlijckeStadt van-4/* , verkoos, dewelcke wyacnftondtsaenghe- nomen hebben : Al-hoe-wei met een wel redelijcke tivyffilinghc, dat den voornoemde Marquis niet tot ;)WW</gedefadvoueerczy, wefende weynighteghc- loovcn, dat de Kroon van Spaigne in deièr voegen aen haer Majefteyt door een vafterefolutie heeft wil- len impoferen dan niet in defe Quartieren te fullen handelen, ende dat wy terfelvertydthaer gepreten- deerden Vülmagc verklaert,dat hy aldaer fai handelen; Wyhebben derbalvengedaght, dat, om onfevyan- den uyt haer Letargie t'ontwaecken, of in haer kunfti- gepfoceduren beter de begeerte tot den Vrede t'infpi- reren, weicke de verliefen die fy 't voorledenJaer ge·, hadthebbenhaernochniet genoegfaem hebbenkon- nen geven, wy, en voor onfe eygen pcrfoon, en voor onfeTroupcs behooren te mil'prijfen alle rigeurs van 'cSaifoen, en allerleye ongemacken van een lbo moe- yelijcken reyfe,om de felve, is 't doenIijck,door eenig nleu progtes van onfe wapenen, defen Vrede. diefy mtt füo veel hartneckigheyt verwerpen, nootfaecke- lijckerce maken, en plaetfe te geven aen de zught die ghy hebt tot de pubüque rufte, ten eynde om by haer met meerder nadruck en vrught diete vorderen, en tiet aen de nieuwe Oorlogs gevallen van't aendaen- (lelaertc wagen ende bloot te ftellenjDe tweede prin- cipale beweegh-reden die wy in dit defleyn ghehadt hebben, fiet op ons eygen feeckerhey t, en derhal ven kan niet, v»n wie hy oock zy, gedefapprou veert wor- den i in geval fy een redelijck oordeel van de dinghen wilftrijcken ; Wy hebben vernomen datd'Ambafl&- deur van Spangien, refiderende aen 't Hof van Wee- ncn, niet voldaen met den Keyiër gebraght te hebben om mee den eerften dagh van 't laer een groote Arma- ture te beginnen, onder deckieldatterftontdaerna alle andere Princen van 't Rijck defgelijcx ;armeerde, den voornoemde Keyfer levendigh en prefl&ntelijck doet folliclteren om de felve tebeweghen tegen het voor jaer een Leger tegens ons af te fenden in 'tHer- toghdom van Bourgoignen, om teuaghten aldaer een diverfie te maken van onfe Maghtefi, die haer belet in deNederlanden te komen, ende hoe-wel wy hoopen dat dien Minifter niet tot het oogmerck van fijn Ne- gotiitie fai geraecken,endc dat den Keyfer,gelijck wy, het Traöaet van WeAphalen in violabelijck fai willen bewaren, nochtans alfoo de voorfightigbeyt en goede Polide niet toe en laetdatment'eencmaeldeartifi- cieufe bedreygingen vanden voornoemde Ambafla- MUr van Spangien veraght, heeft het ons eenighfints indifpenfabel gefchpnen, om onfe eygen feeckerheyt, gclijck wy feggen,dit quaet voor te wefec,om ons'daer van t'afl"ecureren,poogende voor d'aen vang van 'tgoet ulfoen inde tranche c»wi/ioodanige Poften in te ne- raen,dewelcke,noch d'incoght in ons Hertogdom van Bourgti^ue alfoo open laet, als fy anderfints wél foude ^ogen zijn, noch'tghemack ende middelen om ons daer te komen attaqueren 5 De derde acceflbire be- weegh-reden, die wygehadthebben,al-hoe-wel wel yerre van de magt en confideratie van de tweeaodeie, jsgeweeft, om aen geheel Eurefa te doen bekennen, 0 oprechtigheyt met dewelcke wy alreede over vyf ^aenden aengeboden hebben een opfchorflinge van > mitfgaders van allerhande Entreprifes op ev S P'setfen van d' een en d' ander zyde tot aen het liih > op defe materie de moetwil-
"Soeyt van dea Gouverneur van Vlaenderen te repri;
en OORLOGH, 'ί Achi-en^<veertighfie Boeck. 467
mnvenieren; een faeck ghenoegh vanfichfelts ver-
■ frhevden, ende waer op men wyders mach feggen, dat
■ haer eygen mefures niet en verftaen , veel min po- L^eions t'over-een-komen, die haer partyfe fijn, nf met de Mediateurs, die om haer eygcn gemack aen Spfekeurgcintetcfleertzijn, want ter felvertydtdat fv aen onien Heyligen Vader den Paus hebben doen verklaren, met eene onverfettelijckheyt en hoogbeyt Ili van Verwinnaers, dat zy defelve niet als tot Re- |
I menderen,dic vergiftigende alles wat wy tot remedien ^ - aenboodcn om d'onheylenvanChriitenrijcklòoder I600. uytllel,tegenefen, fichfelfs eer voldaen heeft, met aen verfcheyde Princen te fchryven,en in alle plaetfen door fijn Emiflarientedoenuyt geven, datVranck- rijck door defe aenbiedinghe mee de geheele wereldt fpotte, dat Godt felvedeieüufpenfie gemaeckt hadde, en eyndelijck dat hy niet en konde fien,om wekke re. den hy doorgunftof tuffchen fpraccke mofte ontfan- gendatdentydten'tfaifoenhemgaf. en dat hem den Oorloghfelfs niet en konde benemen j Omdewaer- heyt te feggen,by al dien hy onder faveur van 't Ys de- fe Winceï eenige Entreprife of Surprife van onfe plaet- fen gemediteett hadde, foude hy reden gehadt hebben hem de handen niet te laten binden, om dat t'execu- terenj Maer dewijj'er tot noch toe van fijnent weghen niet te voorfchijn gekomen is, als een genoeghiaem geringh deffeyn om 'tCafteletteverraiTcn, waer toe hy voor-bereytfels van Ladders ende Petarden tot Kamerick gemaeckt hadde, en 'twelck hem echter ge- mift is, foo fai hy tegenwoordigh hebben toe te fien « in geval onfe wapenen in de Franche geluckiger zijn j hoedanigh hy hem fai moghen juftifieren by de Koninginne fijn Meefterflè van 'tgeenefijntemeri- teyt of onvooiüchtigheyt aen den Koningh fijn Mee- fterfal gekoft hebben, als een feecker middel verwor- pen hebbende, om den tydt van feve» Maendèn gedu- rende alle de plaetfen van de Kroon Spangien in een volkomen feeckerheyt te fiellen, fich, in plaets van yets foliders tot den V rede, vernoegende, met decla- matien te doen, die hy genoeghfaem gelooft, om aen de fwacke geelten te doen prou veten de rechtveerdig- heyt die'er foude gelegen zijn in een Oorlog t^en een Pupille van fes laren te ruymen, met te herftellen > zeyt hy, alles in fijn eerften ftaet, en de Decifie van de verfchillen aen een competent Rechter tefendeojOn- dertuiTchen om niet alleen aen de gheheeleChrilten- heyt te doen fien,maer oin den Marquis de Caflel-Ro' drigo felfs daer door te tferwinnen,zeggen wy, dat met d'expeditie,waer toe wy in marfch gien, wy geen def- feyn hebben oni eenigh nieu obftacul aen den Vrede toe te brengen, maer veel eer om daer toe grooter fa- ciliteyten in de geeft van onfe partye te doen voortko- men: Wy verldaren u, dat wat iucces onfe Toghe moghte hebben, en wat voordeel wy daer uyt mogten komen te vangen,foo wy'er eenige uyt krygen,'twelck in dcfleyns van defen nature altoos onieecker blyft, wy daerom geen hooger of voordeliger conditiën van Vrede fullen pretenderen , als die waer mede wy aen- geboden hebben ons tot het eynde van Maert te (u Hen contenterenj dat is,datonsdeSpangiaerts, ingoede forme aljeen die Conqueften inruy men, deweleke wy 'tverlede laer binnen i/r/iMaenden tydtsdeden, of ' een Equivalent van dien, in -voegen als wy ons airede aen u lieden hebben ge-expliceert; Ende uyt defe ver- klaringe, die wy met groote oprechtigheyt doen, kan men een infaiilibel ghevolgh trecken (weicke wy ons eerlijck en feer glorieux achten te zijn) dat is , dat uyc defereyfe, die wy met verfcheyde onghemacken en fatigues, die in dit faifoen niet ontmijtkonnen wer- den,gaen doen, wy geenige andere vrugt konnen tree- ken (ingeval de Spangiaerts van onfe goede mey η in· ge willen profiteren) als van ons gevoegt te hebben tot hetopfoecken vaiji preflfanter middelen, om haer tot den Vrede te difponeren , dewijl men fiet dat wyby avance wel willen renuncieren van allerhande andere foortevan nuttigheyt die ons daer uyt fouden mogen toekomen. Onderwijl bidden wy Godt, &c. Ge- fchreven tot St, Germain en Laye, den feve» en twin· tìghfien lanuary fifiien hondert acht en fefiigh. Onder ftont, U goeden Vrient, Geallieerde, en Geconfos· dereerde.
Geteeckent
LOUIS.
Enlastr
Po LIONNE. |
-ocr page 499-
468 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i66S eerften j^fIt^tacpBebBct!DeJ^cccenφίϋφΐ^
__teetDftt ban beiDjoöincieban Wtreghc, tfc©Etaa=
iiÉCfnsc 0fopsnt ftet confent ban De ï^eecen Date ripalen tot ijft <Sqtiipccen ban vier en twintigh Capi= tale ^röppen ban ©ojloge bpp?obi|ie/ mitfgaDcc^ tot Dct acn enDe obet-ncnien ban fes of negen duyfent JBan aianDt JiEiiitie / mit^ Dat De feofïen tot becbal ban Dc boo?f5€quipagie/ 0ebonDtnfouOentoeEDen boo? af upt DcConbopcn enDe Hicenten/ booj foo beel Die fouDen ftonnen (ìrecRen / cnDe öet furpUis upt De Sïefpcctibe Jöjobmcien ; cnöe&atDeacnrit^-selDè- rcn enöe De bctóccepenningen tot bitalinge Dcc boo?f3 fes of negenduyfenc|©an pjOinptÉïncftbpÖeöbefa' mentiijche ^jobincien gövfournecrtTouöcnbJCcDen. 3®aec op aen De gemelDe ©jobinciè ni fccicufe tecmen oefcfjjcbcn i^/ Dat Defeibe in connoccatie banDeje= genbjooiDige perplexe Conftitutie ban tpDen en faecs Ren in Oïuropa/ enDe infonDecöept in bc .ïlabupjfcljap ban Dcfen^taet / onbcfbjaett toilDen bjefen/ tjacc confent in piactfe ban vier en twintigh ^cljepen ban «iDojloge / t'ejctcnDecen tot öet iBquipecfn ban acht en veertigh Capitale ^cljepcn ban ©ojloge/ met Den Bfbolgöe cnDe aenftlebert ban Dien ; JHSttfsaDec^ in plaetfe ban fes a negen duyfent .#an tot öet aen cnDe obec-neinen ban twaelfduyfent mian / Dienotö al fcljaet^ ten infig&te banDeboojf^Ìcsentooo^Digbe €on(iitiitie genomen toacen / op Dat aïfoo Den Dienfl ban Den SanDe bcttagtit mag{)tc toccDen.
3^it toa^ confo?m öft 'SlDüp^ ban Hoilandt, toaec obec booeig η Daegtjé norg toa^ gtiefp^oochen met ïj'anDree ©jobincien. ^p pjoponeecDen meDe Dat elclt ban De twee Jlföaecfcöalcftcn etn Regiment te boet mogljte totrben ban twee duyfent mannen/ onDec veerthienavyfthienCompagnien/ mit^ Dat^jin^ Maurits jijn iJegiment te paecDe al^ Dan fouDe quitc= een / befjouDrnDe Dait ban alleen fgn Compaisnief ïPittoiect in De{tDei;atiege[)ouOen.
I^jinö! Maurits n» alijier geaccibeftt / toierDtbec» foQöt(it!)tot D'öpttaojDinaci^ ?imbafVaDe aen Den ïiepfec gfjereet tefiouDen/ enDe een 3tp|ïe/ fooban örn ®cfpn al^ 'tberDec toebe&oocen/ op tefiellcn. 't^cïjcen bjelDat^ön ©ojfïelijcRc 3&oo?I: weynigh fmaeck in Defe CommifTïe baDDet imniec^ obecgaf jt)p op Den derden ani De ©ergaDecingb cenSpe/ öie jn alle oojDeelDen feec exrravagant en bupten De mate' te gacn ; men cemarqneecDe Dat t)p Daec op ïjaDt göffielöt negheutigh^aecDen/ enDe boo^pDec «ÖDelman dry, De κ(ί na aDbcnant / foo Dat Defe SCnibaflaDe beel tonnen <©ouö^ fouDe ftofien.
<©p Drr^ tpDt bleef fece ongDeluchiglj Den Coms mifTari^ Ó^acic metöet o?DinaEi^i5acqutt-25ootop Engeiandt : 'ÜP gingb Decbiaect^ met Comnii|Tie ban be ^taet obet 't torceït ban Dc l'oiterye. Die nu enDe Dan eentgbe brouiierie gaf/ nalaetenOefesHinDccen/ cnDe fijn 3^?outo bia^ fbiangrc ban bet fe vendej Hoi- landt p;oponeeeDe/ bat men in confiDeratiebanDe^ ®aüer^ goeDe Dienfïen/ acn püecfttnbteen(3Iracie= inent ban fes honden guIDrnsS iaet^beboo?Detegbe= ben / maec 'ttaiecDt gemoDcceect tot eenifomme ban duyfent iïijr);DaeIöei;^ '^^aec^·. bcö Defe faeche albifctoilien aenbalen / om Datfe ej;tcao?Dina» ci^ bja^ / in een tpDt toanneec men in Hoilandt fp^acR om bccfcbepDeiCeactementen ban DienatuceopDen ^tact ban ©o?Ioge t'eptinguecrn.
der Jen beeft D'l|eec-ban Crommon, baec ©oogb MloaenDc©cDEputcecDegccappo?teect/ Dat bp omtrent De ï|cecenalbiec?ienbJcfenOe Jll&inifler^ ban De ©Olflcn ban Broniwijck cnDe Lunenburgh öfglieïepDt baDDe/ enDe Defelbc bp gbeboIgbetn ba= ce l&oogb .E^ogbenDe 4^aem becfogbt / alle gocDe «©fficien bp Del|oogb-gbemeIDe®o||lenaentebjen= Den/ ten epnDe Dat Defeibe fnDe geniaecïtte Aliian- tien, foo ban defentie aI|S mucuelle verbintenifle, om eenen feecUecenenDe fpoebigben©?ebeinDe^a' bupjfcbap te beftomen / bspDe ^ Dm drie en twin- tigite 3anuaciJ met De i^eeee Tempie , €)ctca0?i Dinari^ Envoyé ban Den iiioningb ban Groot Brit- rangien , albier gbeflooten / neuen^ Den ©oogbll-
gemclDcnUoninab ent>« Defen^taetfïebfouDenteil^ |
lupecen; 3&an Dat fg niet feonDen ontbouoenhto jfoogb J©og. boo? aftebecteecftecen/ DatfooC neec men jegöen^ D'acme of D'anDere Dee (itnot®, partbpen/ in ftracbte ban De boo?f5 «ffonbtntie fouDe moeten pjoceDecen tot eenijbe cealitrpf lu, in fulcRen ca^ De i^oogb-gbemelDe ©oiflen bare ij^ toe niet fouDen obligetcen/ fonDec albooten^/ nji alleen ban De Gerequireerde Subfidien bctftftiim te 5tjn / maec oocR Dientbalben gbelijcR g[)E(bH(' met De^ubfiOien aen De iHonuisb ban Sweden' in gelöcïten ca^/ toe te boegen j en Dat ooch^cegn MSog. boo? betinterim Defeibe ©o?jienfouijenttiiftii gecufl (lellen / enDe Defelbc tot p?obi|ioneel onDeclioia en fufafïllcntie baecDecCcoupe^/ eenigbe atpjoio:: tionectbe fubfiDlc in ceDelijcfibcpt toebocgfifn/ om alfoo/ bet boojgemclDecafu^rFtenbecenDe^öeéttlif-
qnamec en maebtigber. tc honnen Stjnomjjartfio |βο0. enDe anDecc (©eallieecDen in foo gocDen enbcfr lutaicenooflbmiccfi/RracbtcItjcR bp te fp?itìacni?3àt bate ileccen en ©ojflen Dooj Den fóoning ban Vranck-
rijck tot bet obetlatcnbaeïDec®coupei^|ïeEetnfii8ii cnDe met gcoote pjeffantien toaren geceeöètifiKtt· Dan Dat fnlcR^ itecatibelijrh bp Defeibe toa^nt crai· feei;t/ cnDe Dat op 't funDament foo toelban tie StllW tien met bare to.JISog.booj Defen aengroamtnijn-. geregbt/ al^ infonDerbrpt oocR De betbjacliiingflii bjelcfte Defeibe tot noeb toe gbftoeefthjacfntjanDat baecio. .l®og. baer tot De nooDiae|)UbfifìcntÌEfiii)t onDetbont barec iEroupf^ /met eenige fubfïöicn fou: Dm bp ftjjingen/ fonDec 't toelcRe fp boo? af ronbeljicfi RonDen brcRlaren / Dat gbeDagbte ï|eccen eti ©ojifm baec tot bet gunt boojfj i^/ niet fouDen Ronncn tlto ten/macr in 't obeclaeten of afDancRen baerDer®toi)= pe^abenootfaecht sbntijD'lijcft teboojHen. 55atton geDelibeteettSijnDE/ bcbben baecl&o. «og. Dtnürn: ban Crommon, obec enDe tee faecReban Oegcnw nemoepte/ bcDancRt.
Jföen Dagt D'©cec llieucbo?fl ban Brandenborg m^ De tot De Triple Alliantie tenooüigen/maer0nfc ©o?(lfIijcRe©oo?IugbtÌ0brptfcbeen Vranckrijck (ba toepnigtj al^ mogelijcR te töillen cnecRen /enDf trait Daecom in De prolongatie ban De RijnffeAlliancie.
®e ^paenfcbe/ om Defen Jjtaet meer t'cticouc® arren/ begofïennu tocDecboojDenDagbteWmèrt
Traöaet van engagement van 't Over-quartier m Gelderlanc, en ^at baccì|o.H^og.uptoe€(dImcn ïïiecnten tot VenioofouDc ftonnen binDen b'^ntC' ceften ban'tbecfebot Dat fp aen ^pangienfpuöenfitt men te Doen. USen baDt biec toeniftbeellM(i/irtin= Dc Defe laetfien SBjief ban Vranckrijck betecfioopi/ Dat met De eenRomffe ban be i(|cec ban Beuaiogca alDaec yets cflfëaifs upt ubetoeccRt fouDe bjertat D'ïlecc ban Beunlngen bja^ nusemacdlt^cfiqCT ban Ainfterdam, oiDc baDt miffcbienban DcfeiEoro' miffieliebectoillenge-ejecufeectstjn / maec'tÖatitilii rcDen Datbp fieb liet sefcggen. ^en fefdeo biiect ^tjit gfnftructie aeleefcn/ firgelfenDe in genetaletecniro 't Qnm tjiet booten met D'tcec Tempie toa^flffontó» nieetti maec aïfoo De ®?obinden (fiebafijenHollant enDe Utreght) DacccqjnocbnietafaDbiffettbaDden/ toierbt niet bafï gfiefielDt. €hDc alfoo D'ieecijoij Beuhingen Dit uptflcl bttDjooi /fipfommiwW geen ftóacigbcpt gemaecRt om bem pjobifioW» telaten bectrccften bp een cefolatieenDe bet gM®' DelDe met D'l|ecc T«mpie, maei; aengéfienooeBBf ïïatifïeatfe Daec op upt Eögelandt noeb niet afy"' mcntoa^/ baiecDt Defepjecipitantiebp Dcmfejleo»- noDlgbS^acbtct.
gne «en feec magniföcft 25alet tóeOan/L P}iti0 bàn Toicane quam Daecom c]cp?eftiöw öw Aotwerpcn in Dén Hage. ©inaÖ^Dagö Den fevw- |
-ocr page 500-
O O R LO G Ή. y 't Acht-en^eertighfie Boeck. 469
r- r/r.YffelttiIÖei;epfen.l&p fpjaeft feec laffelfjcliban r' Ί· ©allct : IBaec acusaenDe De aenüotiiflBDe toaccn I i' nirt alle congni / bwnt upt ü?eefe öat öe plaeté niet arnfliiteiiofö[)fo"&f3Pn/*J°»'>' men Bost (jctfelbe r rSad teDanlTeni alfoo noobifl&De men öe aie= MiHanOE Sraten Generaci, Df Raden van Stace, CB Loecommitteerde van HolUndt, opÖetp?<ncipatI enöeöe Hoven van Juftitieop ftftiiiefüctnael. Hoogen Raedc en't Hof van Hoiiandt BjctcnDeccijen nu üe pieceöentie boo? De Mmitteerde Raden. j©en cepIiceecDebatin't Formulier van 'c Gebcdc, 't toelcR bOO? toepniflD ÌJa» f cn De jètatcn ban Hollandc [jabben geintca^ Leert/Ötececcn Gecommitteerde Raden toacen oSelt booj Oe Hoven vanJufticie, jpniie alfoa Öe fa^ IcaeDfciOeett bv tie ^oubecepn / enDe bat ben {^eec siWe alfoa babt oebolggt/ tnaec be aemeIbei^o> htn/infonDecftepDtbatban Hoilandt jepöen eeniae Sicula teüoojtespn behent eetoeefi / onbec be dBjas ben ban Hollandc enpe lÌlontneen ban Spangien j tnclcbei^ pecfoon fp cep;erenteecbe ; gebbenbe bet jusconvocandi Status : beei ' et ban / bat De semeioe @oben cefpect be ηοφ op bien bagl) tjaec aiiffiet^ am ben ifeec @|ince tjebben glieronben/ IjacccFCufecenlie ban be tnbitatie op be tbieebemael/ ald Coppe ban beeerfle. ftteccdelQcbe oac&be^ tDcfm Dooj öace pebicatien / toaec in fp b' pbelljcpt
.moEticc / alDaec niet pjefent" B&cbjee(l. 9η fomma ttn gcnerari inifnoeeöen ; enDe Dit tueccft bebeeen operatie tonccacie / al^ biaec toe liet inedeflelt jtbiecft.
D' $eecm j^aei; i^o. Hog. d^ebeputeetbe totte fe- piratienuin Zeelandc binnen Middeiborgh geacci» ttttct/fcöjeben ben vierden bat fe f boocigcn baefl^ l'I |aetaennomfletecbegoo?Iöc&ec{)Iaet^ bekent
maetiit/ en becbolgen^ geinfifleect^abben/ ten epn· Ig.Iie (t bp be J^eecen ;&teten ban bie |^;obinc(e ten ipocdigHen cec^ubtentie geabmittecct foube mogen IniiiDeiiÌmlieofbielbcì^ecgabecinageban be Weï- gemelOe i^eecen Staten boennjaelg fo Quaiych tba^ fittiifpaneect/ battotnutoe geen ^^elfbecatienban itaetaengcffelt / en beel min tot conclufïe gebjacijt fionncn too^Den/ upt oojfalte bat bc ïDifpucen obec 't Wlcnbanbe JPagtficatuce tee Veereal-booren moeflentoaiDengetccmineect/ enbe get felbeS-ibt Date Dooj, bcquaem gDemaeeht om be boo;noerobe ©Elibccatien ojDentelJcIt te Bonnen bp-tooonen/foo l)e(ibeneci)tecbefelbei|eecen Staten gaec op gtlle: ttn ten ccfpccte ban Ijaec tlo.jEog.boo? eenige ©ee· cm Commiflacien boen bectoinefiomen / cn tee öientfchoiCbaecaen geinttobuceect ; altoaec fp gcb> tim»ji)o)geö?aeen be cebenen en argumentcn/bie fp o^bnlenbatfouben moggen bienen om t)aec€b. JBo.tepecfuabeCen totte feparatie van't Stadhouder- Ichap van 't Capiteyn en Admiraélfchap Generael ; en wre nebtn ooch geinfifiecct / bat befelbe onbeftnaect fouiien flelitben te toefen om Daec bientfialben mette iwimenten ban be vier pjobincien te confojmecen/ ™cfulc); jjaec mette pluraiiteyt te boegen/betople «j^eccen Ijaec Cb.jBog.^ebcputeecbeiaabenbp «r mtjct UffUtte in bate ben achften ©ecembec Κ öaec ©0. J©αg. geabö^efΓeectuptί
JUtRclötJ^ babDen gefegljt en becfelaecf.dattet ineer- «rgetalvan be Provinciën niet behoorde te werden geperluadeerten geperft tottet fentiment van 'c min- ®6rgetal, maer wel het minder tot het meerder.
ieal^bjalgl)t:
B4ele {Mogende Heeren :
DE Ho, Mog. Heeren Staten Generael der Ver- eenighde hTederlandenjonfe Heeren Commit- tenten door denaturlljcke reden geinftruecrt VI. Deel. |
zyndc,ende door een langhduyrighe ondervindinge ghefien hébbende > dat een goede Hafmonie i ende ' d' eenparighe fentimenten van de Refpe<3:i»c Souve- raine-Provincien, die door eenen naerderen bandt ven ünie aen malkandéren 27de verknocht, ende te famen defe florifanten Staet compoferen, iucceffive- lijck heylfame e£FeAen hebben ghebaerc, ende dat daer door niet alleen onder Godes ghenadighen ze- ghen veelgeiignaleerde Deliberatien ghedürende den Oorlogh met een I perheydt zyn _
felfs weghen in vreeStfaiöe tyden veele trefFelijcke faecken ter neder zyn gheftelt, die fonderlingh veel hebben geconcribueert om de goéde Re^ringh van defen Staet te ilabilieren, ende defelve dien volgen- de meer ende meer ontfagghelijcker te maecken : Dies hebben oock. Ed. Mog. Heeren in deie ghe- Icgencheytharenyverwillencoonen, ende door drie' extraordinarifeDepucatienbetuygen) hoefeer defel- ve haer ter herten laten gaen, dat de importante poin-
ten die eenigen tijdt herwaerct de Vergaderingh van haer Ho. Mog. ende de ghedachten van de Refpeöi- ye Provinciën hebben befigh ghehouden > eenmael
met een gemeen concert van de Bondtghenooten ter neder geftelt, ende ten dlenftevande Staet finalijck gearrefteert foudemoghen worden : Ende nademael wy de eere hebben tot U Ëd. Mog, gecommitteert te wefen, om by defelve alle mogeliicke Officien aea te wenden, ten eynde het voorfz falutair ooghmerck van de Heeren onfe Commitcenren op'e ipoedigh- fte bericht foude moghen worden, foo vinden wy ons voor al verplight U Ed. Mog. uyt der felver naem ofHcieufelijck te begroeten : Midtfgaders oock onder haer perfonen ende R'egeeringe allerhande fegen en- de voorfpoet toe te wenfchen.
Het is U Ed. Mog. bekent, dat een gemymen tijdt herwaerts,endevoornaementlijck foo wanneer figh omtrent de grenfen van defen Staet een donckere woicke van diffentie en Oorlogh begonde op te doent waer van de droev jghe effeóten met redenen wierdeo geapprehendeert > de gefamentlijcke Bondtghenoo- ten9niec alleen van doen af hare bekommeriagh daer over hebben beginnen tetoonen > maer dat oock ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog. dienthalven ope- reufe befoignes zyn aen geAelt geworden,om naden regel van de voorfichtigheyt, die iij dergelijckegele- gentheydt nootfieckelijck is, die Militie van defen Staet in beter poftuyr te brengen, ende defelve door 't aenftellenvan permanente Hooft-OfBciereoTotvi- goureufe a^ien te bequamen, gheiijck U Ed. Mog. oock niet onbewuft kan zyn, dattet fighdaerinfbo- danigh heeft toeghedragen, dacter in den beginne tuf- fchen de Heeren Commiffarlfen difcrepante fenti- menten zyn geweeft op verfcheyde notable faecken 'c voorfz poindl rakende; en wel voornamentlijck oock ten aenfien van de reflexien vallende over't employé of op den perfoon van den Heer Prin» van Orsngiej ia voegen dat om daer ontrent eenige iàlutaire tempera- menten uyt te vinden,de ghedachten daer henen heb- ;aen, dat in 't diftribueren van deielve Charges
bent _
de f^culatien van de Refpedlive Provinciën voor convenable infchickingetegemoetgetreeden foudea werden fo veel den dienft van denStaet foude konnen lyden j waer toe yeder van defelve de vereyfchte ghe- voeghlijckheyt hebbende by gebracht, die faken oock met ghemeen contentement zyn gereguleert gewor- den, ende de Hooft-Ofiìcierenefìèaiveaen geftelt: Ende belanghende den Heer Prins van Orànzìen > dat defelve aeod'eene zydewel ghetrocken b^òrtite worden in foodanighen confideratie als den fel ven tei? verfcheyde refpeöen meriteert, en met fyne*Mre/>- ren foude werden gecompaffeert ; ertoch dat daer te- gens dan wederom forgh vuldich diende te werden ge- precaveert^datdaer door de dier-gekochte Vrijheydt, of nu,of namaelsgeen prejudicie quame t'ontfangen; weick volgende ter Vergadering van de Heeren onfe Committenteneen advijsinghebracht zijnde op den een-en-twintigfien DecefflberlaetiUeden,het felve den /èventhitpJm der vootledea Mtent met eeoigfae klee- |
-ocr page 501-
11(66 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ne veranderingeendeby-voeginge nader iïgerappor-
__[ teert gheworden als een advijs concilietoir, waer van
U Ed. IViog. alle particulariteytcn ende ingredien- ten bekent zyo ; ende of wel d'Heeren onfe Com- mittenten vermeent hadden met reden te konnen ver- wachten , dat de refpeilive Provinciën 't felve fouden hebben geampleöeert > en daer door een gewenfchte harmonie valt geftelt hebben: Soo zyn defelve ech- ter in ervaringe gekomen, dat die genegeotheyt al- leen by dc Provinciën van GelderUnit > HoÜandt, Wtrechttnàe Oxrir-XÌ^/isgetoont,endedat detlee- ren U Ed. Mog. Gedeputeerden neven die van Vries- Itndt en Stadt en Landen, daer ontrent difficil geble- ven zyn, ende fuicks de conclufie van foo falutairen werck hebben gelieven op te houden : Ondertuflchen hebben haer Ho. Mog. die vaftc hoope gheichept, dat U Ed. Mog. ferieufe reflexie maeckende op de heyl- fame gronden daer 't voorfe Advijs conciliatoir op is geboutj ende infiended'eenparige fentimenten die dewel.ghemeldei/iir Provinciën indien deeleheb- ben geuyttet> daer aen mede fullen ghelieven tedefe- reren, ende de debvoiren die wy ten felven eynde uyt de name van de Heeren onfe Committenten by U Ed. moghen aen nemen > teghemoetcekomen; niet twijffelende of de Provinciën van Vriefltndt cu Stadt en Landen fuJlen daer toe infghelijcks zyn gediipo- neert, of in allen ghevalle U £d. Mog. voetftappen laer ontrent volgen.
Het is fecckerdat men niet fonder bekommeringe aen een perfoon de wapenen > ende de Diredlie over de Militie van den Staet kan toe vertrouwen, en dat het periculeus is foodanigh gefagh op yemandt voor fyn leven langh te confereren) aengefien defelve door pàflìen verruckt, of door quaetwillige Menfchen ge- ioftigeert zynde, de voornoemde macht kan mis- bruyckeH) waer van de oude ende moderne Hiftorien ons veel notable exempelen fuppediteren. Ende de- wyle e ven-wel het Opper-commandement,ovcrdfe Militie niet en kan werden gepartageert fonder merc- kelijcke fcheuringhe ende confufie te veroorfaecken ; fooleerj devoorfichtigheyt oock > dat aen foodanigh Chef geen meerder noch grooter authoriteyt be- hoort te worden gegeven, a s tot uytvoeringhe van desfelfs Commiflie werdt gerequireert, endefulcks dat van de voorfz Fundtie gefepareert behoorde te bijrven die Charges, dewelcke in de Policie en ge- meene Regeeringe krachtighe influentien konnende geven, midts dien oock door beyde de voorfz midde- len daiVryheyt konnen doen lyden ; onder alle welc- ke Politique Employen in defe Landen geen confi- derabelder zynde gheweeilals die van deStadthou- ders, met reden oock de gedachten van deghemelde Heeren Commiffarien, ende vervolgens oock van de wei-gemelde vitr Provinciën daer op voornament- lijck hebben geloopen,nademael de Stadthouders niet alleen ordioaris zyn gewceft het Hooft van de /ufti- tie, ende gequalificeert om pardon te konnen ghe- ven, raaer dat defelve oock boven dien het beftellen van de MagiAraturen hebben gbehadt in de Relpeéti- ve Steden,onder foodanige Provinciën reiïorterende, mirfgaders d' Eleftie van andere Ampten. /files 't welcke een feer groote authoriteyt geeft in de Direc- tie van de Politique faecken, ende vermeenen midts dien de Heeren Conimiflarifen,dat U Ed. Mog.mede geen fwari^ heyt fullen maecken, om de feparatie van deopperfte Militaire Ampten te Lande ente Water, die by de gefamentlijcke Bondtgenooten aen yemant gedefereert foude mogen worden van 't Stadthouder- fchap van d' een ende d' andere Provincie voor altoos te feparefen, dewijle op de combinatie van de voorfz Ampten, wel droevighe eüFedlen fouden konnen vol- gen: Ende dat integendeel van dien geen de minile inconvenienten uyt de affonderinghe van defelve te bevreefen ftaen, noch oock bedaght konnen worden, mdemael foo wel de eyghenfchappen als d' executie van de voornoemde Refpedlive Funöien t'eenemsel van malkanderen zyn gefepareert, en geen de minile . gepieenfchap hebben: Ende Heeren onfe Commit- tenten hebbpn oock gemeent, Ed. Mog. Heeren> dat |
d'objeöen ende fcrupulen die daer tegen byeenlet, Provinciën zyn gemaecktvan foo<l»nigenghewil, iS niet en zyn, dat daer op reflexie diende te worden» nomen: Want voor lbo veele defe projcftterdef paratie gefeght werdt te fullen ftrijden tegheode« tuerlijcke liberteyt, foo ghelieven UEd, Moe toe te ftaen , dattet felve woordt in tweederley finSl"' ficatiekan werden genomen ; te weten, ƒ die wy eygentlijck de Vryheydt noemen, ofte «r/"' turali facultate, om yet te doen ofte te laten· e^' dat voor foo veel hier door de Vryheyt foude werS verftaen verkort te zyn, dat in teghetideel van die" defelve door feparatie van de vooriz Ampten onw derfpreeckelijck werdt geftabilieert, 't weick hier be! voorens aengewefen is, ende by fich felven oock ^ overtuygende werdt ghevonden dattet onnoodighi. daer op eenigfints t' infteren : Ende voor foo vm door de voorfz woorden de faculteyt fouden werden betoomt, dewelcke de Refpeöive Provinciën haer
fouden abdiceren om de Charges vSn Capiteyn eadc
Admirael Generael, met die van Stadthouder,aen een en defelve perfoon te defereren ,foo isfulctswel waer, maer daer in refideert geen het minile giief dewijl'c felve voor foo veel de materie belanght.noi toir nut en dienftigh is, om voor te komen d' unghe- macken die de voornaemfte Politique Funflie met het fwaerdt ghewapent zynde, tot nadeel ende on- derdruckinghe van de Vrijheydt, foude konnen on· der-nemen: Ende wat de forme aengaet, dat bet ielve, of yet diergelijcks by andere gelegentheydtdageiijcks werdt gepraftifeert, fonder datdaérinne eenige hat· digheydt werdt aengemerckt ; En konnen die ghe- dachten immers in defe gelegentheydtgeendemin- fte plaetfe vinden, dewijle wy hier verferenincen materie die de hoogbeydt van de Provinciën conccr- neert, tot wekker maintenue de Leden van der fel· ver Staetfchc Vergaderinghe ordinair met Ëedewer- den verplicht, in voegen dat de Refpeöive Provin- ciën in de voorfz feparatie bewiJlighepde, ey{ lijck ghefeght foade konnen worden, haer L alleen die faculteyt te hebben benomen, νω haet hoogbeydt ende wettigh ghefach te verminderen» ende fulcks van haer felf te verongelijcken j het weids in allen deel feer plaufibel is.Ëveo (b weynighhebbco de Heeren onfe Committenten konnen defererea aen 't geene dienthal ven is gemoveert ; te weten, dit men in allen gevalle de pofteriteyt niet wettigh foude konnen verbinden, om de feparatie van de voorfi Ampten te deen onderhouden, dewijl het teghendetl van dien, ec door de reden, en door de dsgelijckfdie pradlique kan werden beveftigtj want nademaeld'oc- cafien baer favorabeldër op d' een tijt als d'anderpt^ renteren,om fundamentele Wetten te reftabiliercDi om eeuwigdurende Ediöen t'arrefteren om verbon- den, en perminente Alliantien aen tegaen, en andue ontallijcke faecken meer van die nature te doen: Soo is'tniet alleen van een evidente utilrteyt, dat dact mede ten fpoedighften voprt gevaren, de faecken ten beften van den Staet gereguleert worden , maer oock foo nootfaeckelijck,dàt fonderdierghelijckedifpofi- tie, die depofteriteyt utiliter verbinden, geeo Rege^ ringe foude konnen beftaen, ende dat defelve pofte· riteyt midts dien groote redenen gegeven foude kon- nen worden, om haer van de fcrupuleuiheyt van baci Voor-Ouders te beklagen, in gevalle defelve uyt de voornoemde infichtennaiatighmoghte zyn geweeft 't Gemeene Befte te betraghten, ende worden ibo- danige Banden ende Obligatien dagelijcks tot baerey* gen voordeel op de gemoederen van de pofterite^ gelegt,gelijck fulcks wereldt-kondig is: Alle'twekkp io defen oock te min fwarigheyt behoorde te hebben, uyt dien hoofde dat de Charge van Stadthouder >n haer felven geconfidereert zynde, voor de Re^^^f'f
Provinden onnut,of immers t'ecnemaelonnodigi» is,dewijle albereyts by naderdifpofitic van defelrt
op't beftellen van de Magiftraturen, het verghevro
van Ampten en andere faken, die voor defen vao w vooriz Funöie hebben gedependeert, fooaanigw ordreiighcftelE, endemβtfμlck goet |
-ocr page 502-
O O R L O G Hj 'ìAchf'-en^vemighfleBóèck. 471
I O ieoriöifte··'» dat dienthalven feer befwaerlijckende Ιίίο· ® lunder confufie, eenighe veranderingh gemaeckc U- ioudekonnen worden : Ende voor foo veel 't neder- toen vsnde Verfchillen een giec, dietuflchen de Pruvincien foudcn mogen voor-vallen endedeStadc- Luders ordinarie aen h»er getrocken hebben, dat daer teeen mede conapletelijck kan werden voorfien, en- de door goede Reglementen een permanente ordre toaemt, gelijck by eenige Provinciën is gedaen} En- dedewijlezighalberevts vier Provinciën, ende iuicks dcpluraliteytvande Bondgenooten op devoorfzfe- Mfatie hebben verklaert, foo willen wy vertrouwen L U Ed.Mog. haer oock om die oorfaecke te eer ful- lenliten difponeren, omaen die generale indinaiie te defereren, voornameDtlijck daer neven geconfide- reert zijnde ,dit U Edi Mog. jegenwoodigh gheieght Jionnen werden in defen fingulierte wefen, als men opderfelver Regeeringh refiexie maeckt, dewijl de frovincien van Vri^andeti Stadi en Landen alvooren tot de verkiefinge ohe defignatie van een Stadthouder hebben geprocedeert; Wy fullcn U Ed. Mog.defen j-ngaende mede te binnen brengen , dat de Heeren der ielver Gecommitteerde Raden in December left- leden aen haer Heg. Mog. over dit felve fubjeö heb- bende gefchrevea in haer Miffi ve,onder anderen heb- ben gedaen influeren, Oat het redelijck wai da- tot n'm- it\gtttlniende Provinden heer mtdepluralitejtam· fnmierdi, ende dat ten voorfz eynde by 'tvoorfz min- der getal alle mogelij ckc devoiren aengewent ende de- felve daer toe gheperft behoorde te werden j En ver- trouwen derhalven dat U Ed. Mog. jegenwoordigh wVr Provinciën , ende fulcks de pluraliteyt van de Bondgenooten, 't eenemael geporteert tiende, om de voorfz reparatie op de bondighfte maniere ende for- me t'arrerteren, haer niét alleen wel fullen laten ge- vallend'Officien die haer Hog. Mog. bydefelvedoen leowendeD] maer dat U Ed. Mog. oock die redelijck- beyt die der felver Gecommitteerde Raden in de ïocrfe Mifl5ve hebben geagnoiceert plaetfe fullen ge- ven , ende haer mits dien met de fentimenten van de voorfz vier Provinciën conformeren : Wy vinden ODS mede gelaft U Ed. Mog. op 't ferieufte te reco m- manderen d' Introduöie van den Heer Prins vin Όί»%ίη in den Raed van State , ende el-hoe-wel 'c onnodigb foude mogen fchijnen U Ed. Mog. daer op te prefteren, de wijle defelve daer toe mede inclinatie hebben getoont,ende neven d'andere Bondtgenooten wel konnen coniïdereren dat foodanigh Employ na de Jirenvan SijnHoogheyt geproportioneert was, en datdeflelfs Heet Vader ende Groot-vader refpeÖive daer mede van gelijcken een aenvangh hadden ge- maeckc ; Soo moeten wy eghter met υ Ed. Mo. per- miDTie fegghen, dat defelve, neven de Heeren Staten van Vritfland ende Steden Landen, de oorfaeck fijn , dat de voótfz Introduflie noch geen cffedt heeft gefor- teert ; Ende wy fien oock feeckerlijck te gemoec, dat wel-gemelden Heer Prince daer van noch langhe ge- fruftreertfal blyven,by-aldien U Ed. Mo. haer voorfz difficulteyten nopende de feparatie van'tStadthou- derfchapalj noch buyten vermoeden, mogten komen t'inhasreren. Ende foude UEd. Mog.in fulckegeval, in plaets van fijn Hoogheydt eenige reële efièöen van oer fel ver genegenheyt te doen ghevoelen, in tegen- deel van dien defelve van den terpen trap houden, die oeweghtocconfiderabelder avancement foude kon· aen banen; Behalven dat wy oock buyten'tgeene yooifiisniet anders konnen begrijpen, of het ware iotereft van wei-gemelde Sijn Hoogheyd refideert niet alleen in de feparatie van de voorfz Charges, na- oien defelve tot Stadthouder ven eenige Provinciën ghekooren werdende, ende figh daer toe latende em- Pioyeren voor altoos van de voorfz aenfieniijcke dig- β teytenvan Capiteynen Admirael Generael gefe- audeerc foude bly ven, maer dat felfs d' abfolute mor- *an 't Stadhouderfchapvoor denhoogh-ge- j f',® Prence te wenfehen foude zijn, dewijle Pn A® ^^ voor-verhaelde reden tot de voorfz konnende geraecken , ende te ghelijcke't vcnerai»ttcW»tcreadet« Lande te bckleeden, on- twijfièlijck veel liever foude fien, dat in de Provin- cien geen Stadhouders buyten hem wierden geftelt, ende zuicks aen niemandt anders de Diredie ende authoriteyt te laeten, die foodgenigh Ampt gewoon is mede te Hepen. |
Het isUEd, Mog. oock bekent dat uythcetefche Potentaten die met defen Staet, ofin Oorlogh tijn ge- weeft , of defelve quade genegentheyt toe droegen, tC meermalen reflexie hebben gemaeckt op de difparl- teyt van fentimenten ontrent den perfoon of employ van den Heere Prince van OrangieMCoo verre oock dat defelve wel eenige- höope hebben derven fcheppen , dat daer uyt in defen Staet verwarringhe foude ent- ftaen. Ende hoe wel wy vaft vertrouwen, dat het fel- ve voor een Chinierê is te houden , daer op by onfe vyanden ofte qualijck geïntentioneerde geen fonda· ment ter werelt en is te maken} Soo meynnen wy egl' ter, dat U Ed. Mog. haer uytte vooffz confideratien mede te eer behoorde te voegen by de hoogh-gemelde vitr Pro vinden, ten eynde daer door, ende door de condefcendance die ymVrieflgnd en Stadttm Landt» tegemoiet wert geilen, delen aenfien mede yetmec een ghemeene harmonie van de Bondtghenooten tef neder gheftelt, ende te gely ck den Staet daer door by üytheemichePotentàten, dife haer aen de voorfz lofli fpeculatien fouden t^ogen ver^pen t^ ontfaggelijcker foude gemaeckt n)'ogen wordetij 'c gene in defe con- jundure van tydeti ea faken van fonderlingh kan zijn.
Wy fullen U Ed. Mog. dan nochmael verfoecken de voorfz redenen ende anderen, die defelve naer haei- hooge wijsheyt daer by fullen ghelieven te voeghen, na haer merite te ponderereö, ende ohs daer op eett favorable antwoordt te laten toe komen: Ofby-al- dien U Ed. Mog. daer ontrent, büyten Verwachtin- ge, noch eenige bedenckingen foude mogen hebben* dienthalven door eenige Heeren Commiflkrien met ons nader te doen confereren i Ondertuflchen vindea wy ons mede verplight voor der felver beleefde recep- tie , endeikvorable Audiëntie te bedancken.
Aldus ghedaen in fubftantie by monde , ende vervolgens oock in ghefchrifte over ghelBvert by de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden, die defe hebben onderteeckent. Middelburgh den vierden Fe- bruary fepie»hondertachtenfefiigb.
y. van der Steen. N. Vivii». GeraldCòkirìnan.
Op ontfinaen fp get boIgeitDe aüïöept :
1 3 van steeland, ghehoort hebbende de mondelin- ge Propofitie van de Wel Edele, Geftrenge ,
E Staten van den Lande ende Graeffelijckheyt ^eelan........
PropoC
Erntfefte , Hoogh-geleerde , Wijfe , Voorfienlgc Heeren Jacob van der Steen, Burgermeefter der Sts5t Thiel, Nicolatt Vtvien Penfionaris der Stadt Dordregt, Gerard Colterman Heer in CaBantibeeck, Raedtende Oudt Schepen der Stadt Haer/eU. ia haer Ed. Vergaderinge ghedaen eo naderhandt by ghefchrifte over- gegeven in den naem ende van wegeh de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael defer Vereenighde Nederlanden, inkraghte van hare Brieven van Cre- dentie, gedateert in 's Gravenhage dcafei μ tiuintigh- fieniat voorleden Maendt; verklaercndatdebefên· dlnge door hare Ho. Mog. aen defe Provincie gedaen, de Heeren Staten van Zeelandtm^zm&m is,ende fel- ve voor een fonderlinghe tere opnemen » gelijck hare Ed.Mog.de Heeren diédemoeyte ghenomen heb- ben < om die in dit ongelegen faifoenvan'tJaer,Aiyc te voeren, defw^en mede bcdancken : Ende voor foo veel aengaet het geproponeert by de wel-gemel- te Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden gedaen > hebten de Heeren Staten van Zeeland, geconfide» reert de groote importantie van de faecke,goetghe· vonden daer van door de Heeren hare Gecommit- teerde Raeden teghens haer Ed. Mog. aenftaende Staets-gewijfe Vergaderinge» te doen maken een ge- raifonneert point van befchry vinge, om naer rijpe de- liberatie in de Refpcdire MagllbateD ende Vtoet- «5 » fchap-i |
-ocr page 503-
S A Κ E Ν vali S Τ A E Τ
τ ΛΛ 8 fchappen daer over te houden > te overwegen of noch yets,en wat in defe groote enimportante faeckebo- ven de voorgaende Refolutien by de Heeren Staten van Zeelandt albereyts genomen, foo ten relpedè van de gemeene Onie, als ten aenfien van het Domefticq van defe Provincie van haer Ed. Mog. wyders met fondament foude konnen werden gedefidereert, die oock vervolgens niet fullen onderlaten de Refpedti- ,ve Provinciën daer van de noodighe Communicatie en kenninetegeven,'tzy door de Heeren weghens defe Provincie ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog. ordinarie occuperende, ofte door Gedeputeerde tot dien eynde expreflelijck af te fenden.
Aldus gedaen ende gearrefteert by de Heeren Sta- ten van ZeeUndtj in het Hof aldaer, tot Middelhurgh den thieudeu^cbiMìtyfeflhienhondertachtenfefiigh.
©ej^cecen <©eDcputcettien alleaueectien niet al= lecii/ öat aen Ijacc jpDe nu De pluraüteyt toa^ / niaec oocit Dat Zeelandt öja^ fingulier, gljemeccftt V nes- landt en Groeningen alcecDe een ^taOtljouDec {jeD^ öenDe/toacen bupten Defe qnefiie/al-ljoe-toel men in "effect Baec Daec onDec meDe begccep : i©efenöc Dcfel· be^jabincien alfoo biel befonDen enDe aengefoeüt tot De feparatie alp Zeelandt. iget ^ficgument ban De l^olIanDtfcDe b)a^ / Dat D' anDece biec in blpbenDe toepserigö ofteDilapccenDe/oazfaech fouDen 3ijn Dat Den niet geabancecct toiect/aengcfïen men al= Öiec/fonDccDat/Daec toe niet enfouDe cefolbecen. ©aeconi noemöen't Zeelandt nabecljanDt bp öacc 55eDuctie / een Dwangh.
a©at oengaet De Doenmael^ SPnDe queflie binnen Dc ^taDt Veere, ijiec boo? acngecocct/ Defeibe ccc^ I)icc upt :
iCot Veere 5pn vier en twintigh SaOcu/ in ttoccn flebeclt ' tegen^De jongöfie HBagidcaet# - becanbe= cingö ! toiecDen Dien-bolgen^ ttoeeDcclcp nominatie nti.L-n a"» öacc lioogöept Dc|a?incefre 35ouaricce obec ge. öcr jiKa. fonöen; cene ban tocgben DcTwaelvej Daec onDec iiflcaet, oocft bja^Den Collonel Maregnault;D"anöece Twaelf fepöen/ Dat Den ï^ecc Maregnauit toa^ Collonel gbc:: bio^tien / opeonDitie Dat bP Ο^εη QaeDt meec alDaec fouDejpn: 2^ten-boTgbenp tna^bacc getal niet al^ Elf. 3®aec tegen D' anOece l^actp beffont .in fuyvere Twaelf, enDe fcDicltteoocBcen nominatie aen baec ^ooabf pt oni Daec upt tc itiefen..Maec alfoo fp ftoo^ upt Dc eccfle/ pjeteciccenDe De ttoccDc / foo bebben Die ban De ttuecDe baec geaDDjcffecct aen De Hecccn ban Zeelandt -, Die bebben becliaen Dat Den Collonel geen ÖaeDt toa^ / noeb mogbt 5Pn : ©JDonneecDe Dat b' anbec in fpn plact^ fouOe ftiefcn ttoce/ om bp baec ï^oogbept een Daec upt tc nemen / bolgbcn^ gbe· biupeft. 25clafïenDe Dep?efibectnOeeaeDt('ttoc cft toaó Dengeec Maregnauit, (0ccommitteecDe 0aeDt) of bp fpn ontöille Den bolgbcnbcn. 39cfelbe fuleS^ tcepgecenOe/ bcffcöcbolgenDe Dc0aDentoiHenbc= fcbepDen op'töaeütbnp^ te ftomen : JÊacc geen j&teebooDe/atógcD?epgbtban D anDcce metcaffas tic/toa# tc biQDcn / biel Defeibe in pecfoon met noeb uemanDt De acnbonDige b^eft gbeDaen acn Dc iSaDen met feecRec fefeiftelbcft Spiljet / in cap ban abfcntic ; beel fcoiecpen Die 25iljettcn1»egb/Docb D'anüecc be«;= öabeccnDe / bonDen 't öaeDtbnp^ gbeflooten. HScn ftgb ooeft een Orangie Vaendel ban Dé ®oo|n af toapen/om/foo D'anDccc (tpDen/ op-loop tc maccRen tegeng De Twaelf fupbece / DebieicRe bp faute ban 't lïaetbupp/ bccRiefinge batt tbiec QaeDt^ - lupDen beeDcn opDc ficaet boo^'tfflactbup^. ^e Staten ban Zeelandt bebben DenCóHoncl Maregnauit DcC" éalben gefnfpcnbeect ban fpn CoHonelfebap cnDc CommanOcmcnttot Veere.^cBcracltc Twaelf fup» beceD?cpgbDenin ca^ baec geen contcntementgbe·' fcbicDe bp baec Hoogbept / Datfe ban Dc ;&taten ban Zeelandt fouDcu becfoccften (@ctcap / om geIbcR an* Dece (i^jaefldcRc i^tcben baec cpgben fiSagiflcaet te Ittefen/fuIcR^ men gbelóo^e baec niet fouDe toojDen gebiepgect; alfoo alceeDe beelmael gaectoa^geDif» putcectDefefTic in Den öacDt banfttate/omoatfe Vafalle Steden ban De ipjin^
iénrufi tot tee iScei'e fiUec 't frcllcii |
©efe tbjeefpalt macctc ootR/Dat ban Ineucn Ve«. coinpaccccDc twee <0eDeputcecDen / cnbaEcom S ^ in effect geen eompleetc ©ccaaDEcingb;b)aecom7n
De ©EcgaOetingb DecDtfcbepDcn/enDeaen beft»? ccn (©eOeputeecücnban baec i&o. IBog. beebtofhm bet anttooojDt biec boben gcficlt ; «Enoc bcfclhT^ Dee in Den fêage aengcRomen jpnOe/ cappaitEtt Jfh 't pacticuliec/ Dat anDetfmt^ bet toetcR alfoo laoh iï Zeelandt, Datfe genegen bjaccn tot be fcpatatit / m bc Dat bet Daec toe fouDc Romen/ maec baecbanii tot nocö toe niet gebleccRen. »
«EnD'ilcecen ^caten ban Zeelandt bebben oahM, negenden goet gebonben Dat Dc jegentooojüiac jJ en-twintigh Öaocn biuncn Dc j&tabt Veere ba02 ÈÉn (©ubtfien Öaebt bp ©becnagbtfe hjcete / oo Γη, ^tabtbupfe alDaec jegen^ obec-mo?gen foube tof ! Den gecouboceect / of üp fpnc toepgeclnge of abfentlt Doo? Den tbiecDen of bolgenben Öaebt f egcn^ öatttfis baec aen/ om op een ban De boo?f5 twee oagljen na nf, D;c tc p^occDeccn tot bet nominecen ban twee gequl lificeecDe pecfoonen tot De bacante iSaebtfpiaV boojmael^ bp oen Collonel De Maiegnault bEbicnt / om Daec upt een tot ÖaeDt/of ©joeDfcbap bet Staöt Veere,bccftoccn tC b)0?ben. ^at toijDec^ be drie-en. twintig öaDEU boojnocmtbp Den anbecen jpnbc/ooit eenige upt Den baec fouDen DEputecen / om üefi:Sec> gaDecingc innacmbanDe ^taDt Veeretoacctene- men/etiDe De befoignc^ alDaec bp te tooonen; öatna, DecbanDtfobaeiiDcboomoembe l9act^-plaEt^fouö( toefen gefupplecct / De" vier en twintigh JJaDeti 60 ©becnagbtfe bjectc al^ booten bebooilijcit ötcoiito ccert spnbe / fouDen p?oceDecen tot bet Doen Dan tm nicuboe nominatie ban 23ucgecmecficc^ en nen boo? Defen lopenDen !ïace fefthien hondercaciit· en-feftigh, becmibtji De boo^gaeuDc nominatie tva^ bebouDen te toefen nul / enDe ban ontoaecbE.
«ïEnDc al - boe - toel nae De nature ban be fafciie/ en in conformité ban be boojgacnbc ^tecatibe acfui luticn bcuBlectie ban 25ucgecmee(lecenEn0atifii/ metbcn:@cece jll^acqui^/maccDc J^ecgabEringl); Deci^eecen competcecDc/enDc Dat Dien conform Dt bctoulïc aeglcmentcn / al^ noeb toictben te moetgeficn : Dat niet-tc-min baec €D.lËogleebtn/ Dat/ fonder prejudicie van hare gerechtigheydc,tie OElectic/ fooban DctSaeDt^ plaetfe/aMbetiieubie 25ucacrmec(lec^ voor ditmael foube toojben aebatn Dpbacc üoogbcpt Dc ®?outoe Pjineeffe Douariere d'Orangie, al^ <i5?oot-iEoebcc cnbc ffioogt)b£(f{ ban Den jegen tooojbigen l|eecc l^;incc ban Orangie ; mibté bat bet cene cube bet anbece göefföitbe enOe bolbjaebt toietbe tuffcben Defe enDe Dc naEfi-Itomen· De ©ecgaDecingc / Daec ban De ï^oog-gebacDie ceffcbpjffiiflibe toiecDt Renniffe gegeben;nitttift' Rlacinge / in eap / bupten becmocDcn bare ioogfiept mogbtcDifficultccenDeboojfs <iElectie te öiaen/bat baec aSD. ^og. in fooDanigben gbebal baer rccbt fouden, ghebruycken , ende felis de voorfe Eleöie doen.
jnaaec bitcmcDc i§ De faecRc noeb niet gecebtiett. <@p Den veerthienden ftacnDc Dc BecgaDeting ijan b( llcccen j^tatcn ban Zeelandt, bebben tSubientieDer^ focbt/cnbe 5pn Dccompaceeet Dc ©ceren en jBeeffa Pieter Munnincx oubt SSucgccmecflec bet ^taot Veere, mDC j©ee(icc Hendrick van Serooskercke,
DoenDceen omfianDigö becbael ban De faecRentw op bupDen/feo fp fcpDen/in De ^fetaDt ban Veere ts» ccnonbccnomen/cnDooiDebnn boojgebenbe Wv
ΐιιψιι: umi-cii uc^nnudv / ut «""BB»'^
boen uptPcccRcn ban ben fltboojn ban Dien op c«n ©ubïicatic baDDen laten Doen ban bc mm ban Defclbc/Die Daec toa^ bebelfenDe beleen berf» Dcnaenftootelijcke eninjurieufe perioden teopen» googe aegeccinge ban Den ïanbej^ó Dat Staten ban Zeeland waren verbreeckerï vaa der ro- ver Stede Privilegie,en onderdxuckere van |
-ocr page 504-
en OORLOGH, 'tAcht^en^njeerüghfleBoeck. 47^
p Ince van Orangicn, fll bati tie ^ecrcn Munni ncx, o'^virersbergh , Karrcman etlöe Serooskerckcn fon- P- irn«jiiDe»Joo?naemiic aenlcpDec^ ban Dieni rnöc h, rt tfacnOfS^^ercnpiblicanten toacen bfrforc= slnMöc liecfUeÖanbt ban bc(i&rmcente/nictberic .rtftftctooojDEnniccc; enDcbocacnbe ijaccbp/bat ,, Uit De nionDt ban be J^ept ban üe Qeet KVel- Snu IiflOOe flet)oo|t/öi»Öet Oeftη abont op een pion- vrfti fouöeflafn/fn bat bare toe bjacen aebefignecct SuPffH ban Oe vier l|eecen boben oenoemti€nDe Smcn^ fp l^eeBEH Öemonflcantcn bccfoc|)tcn / tot haec IBoa, aenflont^ be befjoojlfttfte oim 5., hfnÖElicbcn te boen (iellen/ ten epnbe alle breDcce Hwunnae oHflelöcfeen tpDcIiicficn moafiten toec= KDiaÖehomm. 3©aec op bp becfcccft ban be bomf;l|KrcngebeIibaecct30nDe; floet gcbon. ftcntebtrfoccftcn cnbe cotnmittecen be l^eeren van Γγ Veke enDe Ingelfen, ten epnbe öaec <i5b. bec toaertsStetcanfpo?tecen/omban aHc^ omfiansial) niocctincnt beticgt efìenomen(jebbenbe/baet: ban rawjojtteöoftt. JöpbecétDtecbtgefcfijebEn aenben S3rtill(u/ al^ tntbe beörgenten albaec; omrne be ifereti ümi Den iSabe te toülen brei^ten ban be bia^ Kbcfcljapenöept ban alle fjet ofpafft ecbe / met hec= foeclt üati De uptfleecïtenbe Orangie ©laos&e te toil· ifndocn intcccftcn/enbebojbec^ met be Sijengec be» Μ obei; te fepnùen Coppe ban De gfjebaene )^ublica= tie, ^^Det^ bitrebt benCoIIonelStdinifque, boen iDantiflenDf in beSfibÖtje op 'tfof / geojDonneect ommc öem frlfen aenfïont^ te tcanfpojtccen nacc be staDtVeere boo?fc[)?eben/ enDe alDaec be jnatfitie ban öEt lanQt/ naec be o^oje ban be Segeecinge / bp üjobiflE/ enöe ,tot .naecbec 02b?e / tecommanDecen / ten epnOealle^ alöaec bupten bifojbje / enbe confHpe mositebiojDengegouben.
fubltcatie en Waerfchouwinge.
üiij/ π Ailliu, Borgermeefteri, Schepenen,endc Raden, il "« Π hebben haer altijdt laten eer herten gaen den wel- ftant ende rufte van defe Stadt, cnde profperitey c ende welvaren van de goedelngheretenen van dien > ende met redenen geoordeelc, dat die infonderheyt bsllont in de handtbavinghe ende het bcleyc van een goede Politie cnde Juftitie,ende dat defe Regeeringh, fooïisdieindenjare vijfthie» hendert vier-eufiven- ίίφ door hoogh-lofiFelijcker memorie Prins Wittem vm Of enigen den eerfien. wegens den Grave van den Lande (eer hoogh-wijlTelijck is gellabilieert in een aenfienlijck CoUegie van Burgermeefters, Schepe- Den ende Raden ordentelijck adminiftrerende onder eene goede ende wei-gereguleerde harmonie de faec- ken van den gemeynea Lande van defe Stadt en van- de patticuiiere GeinterèflTeerdens in Borgerlijckc en Civile queftien, gelijck dan haer Ed. Achtbaerheden oock met geen minder yver,altijt voor oogen hebben gehadt ende betraght, datfyne Hoogheyt de Heere Prince van Orangien, als Marquis defer Stede, in fyne nilkkmde gherechtigheden tot de Eleüie van Borger- meefters, Schepenen ende Raeden, met den gevolge ende aenkleven van dien, buyten alle bekommerin- gen ende indraght inviolabelijck magh blyven, ende werden gemainteneert ende gehandthaeft, ende naer dien welgemelde Bailliu, Borgermeefters, Schepenen ende Raeden tot haer groote verwonderingeende al- teratie in ervaringe komen,dat verfcheyde perfoonen van groote ende minder conditie tot nieu wigheyt ge- negen , ende met een onuytfpreeckelijcke ambitie en Wraeckfught ingenomen, de voorfz fondamenten cn- de paelen van foo ouden ende velbefidde» forme van Regeerioge, traghten te verftellen, ende om verre te Werpen,ende daer mede oock aen fyn Hoogheydt den Heere Prince van Orangie», ia welckere Doorluchtige VOTr-Ouders goedt en bloede de fondamenten van oefen Staet geleght, ende toe foo heerlijcken gebouw Jerheven zyn, een irreparabelen flaghen prejuditie S«ven,onder fchija van eenige feiTÌoffi en in^crtl· |
nentepreteiitett, ghelijck of de Heeren Staten van den χ ^ÓS, Landedaertoeaendefelvede authoriteyt ende quali- ..* ficatie aen de handt gaven, daernochtans de faecken heel anders zyngeftatueert, foo als met den eeiftea ooghichynlijck blijcken fai, by een naerdere af-kon- dinghe, ofte door een publijcke welgeraifonneerde Dedudie, beheliendedewarebefchapentheyt van de fweevendegeichillen,en de verdedingh van dé notoi- re gerechtigheyt cnde prcceminer.ticn vanfynhoog- gedaghte Hoogheyt den fleere Prince van Orat)g$en, ende defe hare Regeeringe, tegens foodanige die on- voorfightelijck met hare Aftien ende Proceduren heÉ contrarie fchynen tefuftinerenende forcelgckteàiy- ven, ende we paiticulierlijck, dat jegenwoordigh dö Regeringhe van defe Stadt in handen vervallen fou- den zyn van de Raden buyten weften zynde, ende daerom het eerfte beleyt toe komen de Heer Adriaea Karreman > mede Raedt defer Stadt, geallifteert door Mr. Heudrick Sereoskercke ,0R\ingi\s om fyne quade comportemcnten van fynen dienft als Penfionaris ge- caiTeert, ende dat alfoo de banden van een welgeftei- de Politieendejuftitielosghelatenzynde, aenyder de liberteyt aen de handt gegeven foude weien, otn naer fyn appetir ende ongheregelde afleéten , fonder fchroomofrefpeft van Juftitie of Regeeriog tc doen ofte te laten wat hem in den ün fchiet, ghelijctr dna nochepgifteren naer den middagh,zynde den tivaelf- defer, ende dendaghvanhet Amntmaeldes Hee- ren 3 tot groote fchandael en ergerniiTe van alle reghc- finnige Regentenen Patriotten,dengemelten Raedrs- man Karrema» met fyne geaiTociecfde, ende Hendrick Sereosktrfke, met hare particuliere Vergaderinge,<faer van eene evidente preuve hebben gegeven i ende dici wel light eene aenleydinghe foude hebben Veroor- faeckttotW/if/e ende groote onheylen, in foö verre hare Ed. Achtbaerheden onder Codes ghenade, daer
ftdt : Alle 't welci by Bailliu ,^orgermeefters, Sche- penen en Raden in byfonder achtinge genomen zyn-' de, hebben naer rijpe deliberatie ende aendaghtighe overweginghjde voorfz by-eenkomfte,en alle andere gefepareerde Regeeringhe, niet over-cen-komende metdeboven-gementioneerde forme,ende ordre van Rweeringjverklaert j gelijck haer Ed.Achtbaerheden deielvc"'(klarenby defen,voüree*ongeoorlofde ffae- men· nttinge ende conventicul, aen het laelckegeene diffe- rentie van refpe^i oftegehoerjatmhep toe en komt ·, maer , r^ ter contrarie alle blame en verachtingh,als aenloopen» , ■ de met een opgheheve handt tegens de Wettige Rc- geeringh van Bailliu, Borgermeefters, Schepenen en- de Raeden defer Stede by de boven-gemelde Privile- gien,Ufantien endc Coftuymen gefondeert ende vaft geftelt, gelijck dan op de voorfz gronden alle het gee- ne in de voorfz ongequdificeerde by-een-hmfien gedaea en beflooten konnen werden, ende wel bylonderlijck Ïisdidttpratenfeneminatie, daer in gerefolveert, haer Ed.Achtbaerheden verklagen nul en van onwaerden : Waerfchouwende en aen-maenende hier t^evens alle goede Inghefecenen ende Borgers, defe informatie en onderrechtingh haer ter herten te willen laten gaen,ea met defel ve hare wettige O verhey t wel vaft te hoüden en tc handthavenen de goede ende welbeftelde ordre ende forme van Regeringe defer Stede ende dat aeo fyn Hoogheyt, de Heere Prince van Orangien in fyne Rechten ende praseminentien door de voorfz nieu- wigheden ende attentaten gheen naedeel en werde toegebracht, ende allefints de raedtihgingh van de qualijckgeintentioneerde,<i/ii/;i«fi Achitophel ver- ft oort en te'fchande mogen vierden gemaeckt, waerfchou- wende overfulckswelexpreflelijck alle goede Borgers ende Ingefetenen, ende allen anderen die defen aen- gaen magh hen naer de voorfz ordre behoorlijck te gedrigen, alfoo Bailliu, Borgermeefters, Schepenen ende Raden genv/olvcert zyn teghens die geene die haer dies contrarie fullen komen te comporteren, te itatueren ende ordonneren, foo als defelve naer be- vine van faecken fullen oordeelen te behooren. Een yederwachte fich voor fchade ende fchande. Aldus gedaen co gearrefteert by Bailliu,Borgennee- |
-ocr page 505-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
g66S fters, Schepenen ende Raden Collegialiter vergadert , zijnde binnen dpr Veere.o^ den ν eerth'tende Fcbruary,
fefihien hondert acht-en fefligh. In abfentie van den Secretaris j Ende was geteyckent:
tlicclaesvtm derHejde».
?&cnvyfthiendenl)ei)ben 0ε l^eccctt ban DecVeke enöelngeifen, tjcbtjcnbe DaeaÖ^ te booten brmoepte Böenomfη ban tjaec «Sti.in ftcacljte ban bc Öcfolutie «ommijfociael benùauf) oe»omentetcanfpo2tcccn naccbe èaöt Veere, omjIanDiflöcappojt flljEtiaen ban bec felbe bebinbinoe en biebccbaecen nlbaec^ en^ besijntoelflemclte tcicenobfc Dcc felbec mocpien / enbetec oojfaecMeban bienbrbancht; biaecbpben ©eece be Mauregnauk bccfdjepbefarchen obccljet gepa^eecbe albaec met alle t)ace omtlanbieörben beeft bccl)aeit / obec lebecenbe be bouble ban be
baen/bat befelbebantooojbcte tooo?üetoa^ acco? becenbc/enbemetfpnci^?incipale; ©aecban booj Oe iSaebt penfionaci^ ban 't Hanbr iectnce se Daen jtjnbe / Ebtbcnteltjch bcbonben / bat öet aen= bienfltjen op giflecen boo? be ©eeten Munnincx enbe Serooskerke obecfiefelbe oöebane publicatie aenbe ^eeren ban ben I9abe oebacngheheel erroneusende gantfch on waerachiigh toa^/ali toaec inne in oeencn Deeletoiecbt gijebonben/al^ oatbe J&etcen Staten ban Zeelandt fouDcn ÖJefen Verbreeckers van de Privilegien, ende Onderdruckcrsvanden Prince van
Oraneie,met anbece injucieufe tuoojben mecf.
3®ljöec^ j^soet gebonbenbe pjobifionele €om« ηιίΙΤίε op flifiecen seaebcn aen Den «Colloncl Sedenis- ki, Dinmc beg ttanbt^ JDilitic binnen Vecre,naec be DJb?e ban bc fieaeccinae te commanberen/in te tcec? iien/bebancficnbfbefelbe boo? be moepte ban Sem Öfccetoflect^ te Debben aetcanfpojtcert.
mt Ì0 alfoo 't ^ngoubt bec ^efolutie ban tooo^be tebaoojbe : <!enbe be faecRe öeeft fioö nabetöanbt felf^ flffcÖicRt/ blpbenoe bp 't oude ghebruyck, Bl)e= ïijc&opïöntöbtfaltaJecbenbetftaelt. ^ ^ ^
©εη elfden t^ ben öibbet Tempie, S5?oeöee ban È' Jl^eec En voyé, alljieï fleaccibeect met be öatifiea» t(e op be gefloten Conventie. b'JleecEnvoyégaf <n pacttcultece bijtte^ te Rennen / bat ben IKoningf) fpn J@ee(!ec geecne fsube fïen bat men Vranckrïjck p;ef' feecbe op be Sufpenfie van Wapenen tOtben laetften Mey, en bat b' I^eec ban Beuningen baa' toe mogg» tetaecbengelafl; al^toefenbeeen poinct ban d'Al- ternative. Vranckiijck gaf opentlflcft upt/ bat Öiec fiool be l^iebe foube toecben bectcaeggt: maec men Derllont'et &iec en in Engelandc anbet^.
^en chienden nam b' Qeec ban Beuningen eigtei; fijn affcBept / enbe bectcoch fto?t^ baec aen.
SSobenenbe bebalben be J^ecRlacinglj ban ben «oningb felf/ Beeft oocR b' iecc Jtmnfc!)en?ïmbaf= fabeur d' Eftradcs op befrn bagö aen öacc Ho.
■ *·· •Μ·.··· mm^wrm, -vpr I w- ---------- Ml ■> < ^
te Rennen gegeben: bat fijn |®aiefiept Dabt geno· mmeect ben ©eet ecquc(l-mceflec Colbert om te gaenna Aken boo|ttDeebe^mbaffabeuc ( bipbenbe D' eerfle plaet^ aen ben jiBacefctjal de Grammondt ) mogtnbe löben bat ben JBarqui^be Caftei-Rodrigo, bp fubdelegatie ooch een ttoeebe fonbe $ en bat b' eers fie foube bolgen teanneec ben jeaacgut^felf^btilbe 6omen.^itb)iecbt alfoo aengenomen boojj^otifi· ratie. ^u cefleecbe alleen be bufpenfie.
®en veerthicnden gegoo^t fìet;cappo2tbanbe ]|^eecen Ripperda tot Buyrre > enbe anbece gaecS^o. jEQog. <0cbeputeecbe tot be naiUtaice faecRen / aeg' tecbolgen^ becfeibcccefolutieban ben elfden befe^ nabec gebifiteect en ge-e^mineect bebbenbe fiet ÏSb ^ be^ ]9aeDt^ ban Staten / giec nae geinféceect / caecRenbe ben boet biegegouben foube toecben in't boen tuecbentban twaeif duyfent Jl^annen aianbt· K^ilitfe.
Ιίοΰ^Α tMoogende Heer en :
fcen&CT 11 Ι^βΙ'Ι'β"^Ί'elver Refolutie,in
^ date den tm-tn-dtrtigofiin^limxix'j ìm&sim ^ |
genomen over't fubjeil raeckende den voet diep»; houden foude worden in 'tdoen werven ofte over ï® nemen van twaelf duyfent Man te voet, gelieven te» quireren dat wy naer ü'ingenomen confideretien vaiï ^ de hooge Militaire OiBcieren, alhier tegenwoordip? ÌLli zijnde, U Ho. Mog. willen laten toe komen ons n^ Ö fitifif advijs op't voorfz fubjeft ,ende namentljirt ofte by, ofte omtrent de Vorflen van Bronjwijd endé hmenborgAt faecke daer hénen niet foude bchoorea beleyc te worden, dat een goetghetal Ruyteren ende Knechten teghenwoordigh in dienfl: zijnde van de Hoogh ghenoemde Vorflen tot het getal van n«fa ή, duyfent, immers foo veel doenlijck foude wefen, by leeninghe voor eenigentijt, of anderlinte,aen den Staet overgedaen moghten worden.
T^n tweeden, of niet meer Voet-volck als Ruyte- ren ende tot wat getal elck van de meer-hoogh ghj. melde Vorflen > in cas dat defelve daer toe gedifpo! neert foude konnen worden, foude behooren oycr ge- nomen te worden.
Ten i/ir^ejofdeCollonels Compagnienvan dt
Nederlandtfche Natie,foo wel van de nieuwe Ligh- tinge als van de oude Militie,niet weder gebraghtfou. de behooren te worden in deordinsrisproportiete- gen d'oude Compagnien, ende fulcks glieiïerckt van hondert en vijfthien tot hortdert en vyftt^ koppen.
Ten vierden, wat getal van Ruyteren ende Knedi. ren,boven de verfterckinge, tot fuppletie van 'tgetal, 't weick noch difficieren foude aen de bovengedaghte twaelf duyfent koppen , foude behooren gheworvente v/erden.
- Ten arj/Jfeej of defelve wervinge bygeheeleRegi· menten,of by gedetafcheerde ende byfondere Com- pagnien af art» of wel ten deele by Regimenten, ende ten deele by Compagnien foude behooren gedaenti worden ; midtfgaders of de voorfz particuliere Com- pagnien alfoo opgereght zijnde, niecfoude behooren gerengeert te werden onder foodanige Regimenten, als tot invoeringhe van de meefle eigualiteyt buyten confufie ende vermenginge van de repanitien beftea be^amelijckfl foude konnen gefchieden.
Tenfefdenioi onder *t getal van de voorfz Λγ«// duyftut koppen niet toe een preuve een Regiment Dragonners, en tot wat getal van koppen, foude beho- ren aengenomen te worden.
Ende eyndelijck ,cri ttnfevendtn, of alledevoorfi te doene wervinghen niet huften 't reflbrt ven dcfen Staet foude behooren gedaen te worden.
Welcken volghende ende tot voldoeninghevande gemelde Refolutie naer ingenomen confideratien ali vooren,dienende van ons advijs,ioude wy, onder cor- rerie,oordeelen,ende van fentiment zijn,aeiigaeDde 't eerfie poinö, dat omme verfcheyde feer importante refpeöen t'eenemael dienilighÌ8,datten fpoedigh- ften, ende fonder eenigh uytflel van tij t met ernfl en- de de beile dexteriteyt gelaboreert worde, ten eynde de Vorflen van Bronjvi^k en X,ii»«»iw^gedifponeert mogen worden een notabel aental van Muititia haren dienfl zijnde,foo hoogh als onderlingh geconveoieerc fai konnen worden, ende voor wederzijdtsintereffe, oirbaerlijckff gheoordeelt fai worden, aen defen Stiet ten minften by Lteninge voor eenigen tijdt over te la- ten , foo in confideratie dat niet alleen daer inne refi· deert een notabel mefnage^ in comparatie van koileQ die ter faecke van de foude moeten
worden gefupporteert ; als infonderheyt dat de voorfs Militi* tegenwoordig zijnde gerengeert in Regimen- ten ende Compagnien, onder ge-experimenteerde Hooft-en Minder-OfiBcieren ende naer behoorenge- difciplineert,prompt ende met apparentie van fonder- lingen dienfl van defelve te fullen ghenieten > ge-em- ployeert konnen worden} ende dat derhalven tot exe- cutie van dien U Ho. Mog. 't 2y by af-fendtn van een éeW/perfoonaen deghemelde Vorflen,of anderfiiiB, fulcx als U Ho. Mog. na der felver gewoonlijcke wijs- heyt het expedienfte fullen oordeelen, de requireerde
oordres prompt fullen behooren geflelt te worden.
Op 'r tweede, dat wy reflexie ghenomen hebbende pp de JitHatii ende ghelegeathcyt van defc Landen,α· |
-ocr page 506-
en OORLOGH, ^Ack-en-^njeertighfieËoech 47?
I .y^e van de Militaire Employen in de Guarnifoe- Ιίΰο. " gnde Ffontier-Steden, endeexpedicien ce Velde, ' λ& Draftique dienthal ven van den beginne ende ghe- noJghfaem fonder interruptie geobferveertj midtfga- Lsinachtinge genomen zijnde,dat tegenwoordigh Γ jjgnft van den Lande bevonden worde te zij η , een ' fijerabel aental van Ruyteren, fouden meynen, ae faeckcn by de meer-ghedaghte Vorften van ■OfffffiM en Luaenèurgh daer henen fouden behoo- rengecftngeerC te worden , ten eynde alle de Militie ' iJelve over te nemen, moghte beftaen in Infan- „jjJ^och in gevalle de Vorften meer-gemelc dient- hilled vao andere confideratien fouden moghen be- vMden worden te zijn, dat in allen geval het meerder retai moghte gecompofeert wefen uyc Infanterije,en- de alleen raaer foo veel Cavallerije over genomen als totgheleyde en efcorce van de voorfz Infanterije ver-
cyichc wordt.
Nopende het derde poindl, dat wy aen d'eene zijde eecene redenen ten dienfte van den Lande en fien > waefomtne de Collonels Compagnien ghebraght fou- den worden van hondert vyfthien tot hondert vijftigh koppen ,ende fulcks in foo grooten difpartie jegens d'aodere ordinaris Compagnien als daer uyc foude komen te refulteren, nademael daer uyc geen dienft, niaer merckelijcke inconvenienten, foo in expeditie te Velde als in Guarnifoenen, fouden worden gecau- totiiijnded'ordinaris Compagnien verobligeert al- le toghten,waghten ende andere Militaire Fundien te doen lbo wel als die van de Collonellen, dat aen de anderezyde gewichtighe redenen fchijnen te milite- ren,dac de Compagnien onderlinge metten anderen fouden dienen ge-efgalifeerc te worden, volgens de praflijcquedienchalvenin Franckrijtk ende elders ge- obferveerc wordende ,geconfidereerc onder anderen dateen Collonels Compagnie maer gheleydt wordt door Wfï Hooft-Officieren, van welcke twee Hooft- Officieren d' em of ander, of wel beyde abfcnt, of on- bequaem zynde coc hare Funaie, de Compagnie Col- looelle gedefticueert is van alle opfij^ht, tot mercke- lijcke prejudicie ven de gemeenefaecken,gelijck ons daer van een levendigh exempel, gheduyrendede be- foigoes op't tegenwoordige objeilis voor gekomen, wclclt inconvenient hoe ftercker dat de Collonels Compagnien zyn, oock gevaerlijcker is, ende fouden wy derhalven van fentiment zyn,dat in ghevalle U Ho.Mog. fouden goet vinden in plaecfe van nieuwe liclitingen, boven d' overneminge van de Troupes in devoorgaendeiwiff Arti ckulen vermelc, de Militie byrecreuteringhe te verftercken, de Compagnien te- genwoordigh in dienft zynde > foo van de oude Mili- tie, als jonghft aenghenomen by recreuteringen als vooren verllerckt wordende, het felve (oude behoo- renindiftind ce gefchieden by gelijck gecal van kop- pen , biy vende hec onderfcheyt tuffchen de Collonels ende ordinaris Compagnien ten regarde van de arith- m'ycie difproportie, inder voegen als het felye tegen- woordigh is.
Belangende het vierde poindt, datdedifpofitiete nemen, nopende hetfuppletoir getal fai moeten gere- guleert worden naer 't Succes ende den uycflagh van de debvoireh by de meer-gemelde Vorften van Lu- ntniorgb tot overneminge van Militie als voorfz in't werckteftellen, waernaer ons oordeels gecompaf- feertfai moeten worden, de begrootioge van'tdefi- ciercnde getal.
Ende wat aengaet hetv'yfde poinö, nademael ons ordeels,tegenwoordigh meerder Regimenten gefor- meert zyn, ende dien-volgende meerderCollonellen >n dienft zyn,als wel naer deconftitutie van defe Unden, ende vereyfch van de Militaire En^loyen wordt gerequireert, teghens voorgaende lofifelijcke Pradtique,dat de wervinge in 'c voorfz poinà gemen- l'onMrt foude behooren gedaen te worden by gede- '^^■■deende befondere Compagnien apart, en dat vervolgens de voorfz Compagnien alfoo opgherecht pDde, foude behooren gerengeert te worden onder m ftRegimenten, als tot invoeringe van de neeltc efgaJiferinge buy ten confufie ea vermenginge |
van de repartitfeftbe& en bequaemlijckft foude kon- l^^Sl η en gbefchieden, achter volgens en in conformité van deprojeden dienthalven byons voordelen op'cpa- pier gebraght, ende in onfe Miiliveaen U Ho. Mog. icerativelijclf vermeit, zynde fulcks dat tegenwoordig verfcheyde Rtgimenccn onbequaem zyn, om eenige den minften dienft ce doen. Dat boven dien by 'c aen- nemen van de gedecafchecrde Compagnien gemefna- geert fullen worden alle de Traitamenttn van de hooge ende andere Regiments-OfEcieren, als eiuartier met- fiers, Geweldige, Ïravoofien, ende andercj midtfgaders ge-eviteertdedifpuren,defordres en inconvenienten, dewelcke onvermydehjck te gemoet ghefien worden, ingevallegoet gevonden wierdc geheele Regitaenten aen te nemen,een opfigte vande Capituiaticn,dewelc- ke nootwendig aengegaen foudentmoeten worden mec de Collonellen van buyten Landts in komende;Doch dac echter des niec cc min den Heere Veldt-Mserfchakk Wurtx, foude behooren aengefchreven te worden een Regiment Infanterie te werven, by hem fel ve te geley- den, beftaende inCompagnien,ende namenc- lijck de Collonels Compagnie van hmdert •vyftigh koppen, ende de refterende vyfihie» van fes- 'en negex- ttgh, met authorifatie emme ce difpicieren, ende by pro vifie aen te ftellen de Hooft - ende andere Officie- len van 't felve Regiment.
Concernerende 't Regiment Dragmners in'tfefdê Artijckul voorgeflagen, meenen wy dat aen d' een ea d'ander zijde plaufible redenen gheallegeert konnea worden, waer van den dienft ofte ondienft by ex» perientie beft befpeurt fai konnen werden, ghelijck voor defen gefchiec is, ten regarde van een Regiment Vyer-roers onder den Collonel Wyniergen ·, welcke Vjer-roers in plaets van Piecken gewapent waren met Sprittck-Jiociettjenàatdethaìven toc een preuve'c Re- giment Dragonnert foude aengenomen worden, om- me naer bewint, op de continuatie van dien, cfce dif- folutiegedifponeerc te worden, als ten dienfte vanden Lande geoordeelt fai worden te vereyftchen, ende daC vervolgens daer toe gediipicieert worde een bequaen» engequalificeert perfoon, om't voorfz Regiment tea getale van thien Compagnie en namentlijcK de Collo- nels Compagnie van ps en taghtig Paerden en d'aode· re refterende tot negen eufeventigh Paerden te lichten.'
Ende eyndelijcknp'ryiviwie endelaetfte Poind, datomme verfcheyden feer importante reedenen alle de voorfz te doene wervingen fouden behooren ghe- daen te worden buyte» ket rejfort van defen Stact, foo omme te conferveren het voick hier te Lande,emme by alle voorvallende occurrentien fich daer van te konnen dienen, als mede om te konnen voorkomen de diverfie van 't Krijghs-volck, ende deflelfs verloop uyt d'een in d' andere Compagnie.
Maer wy zyn niet fonder reeden bedught,dat dient- halven inde executie fich merckelijcke difficulceytea ende obftaculen openbaeren, in coniideratie alle de confinerende Staten by de tegenwoordige conftitutie van faeckcn haer ftellen inpoftuervan defeafie, en- de hec meerendeel van defelve uytheemfche wervin- ghen veder in^den haren fcherp hebben verboden, weshalven wy van Sentiment, onder correöie van U Ho. Mog. fouden zyn > dat de meer-ghenoemde wer- vingen mette meeftepromtitude ende fonder oppo- iitie foude konnen worden gedaen in de Landen van Overtnafe en al-boe-wel oatrent hec
een ende ander Quarcier mede al eenige bedencke- lijckhedea zyn gemoveert ) midtfgaders in ende om- trent de Stadt Hemhtrgh.
Wy vinden ons verolight, Ho. Mo. Heerea bovea gunt voorfz is aen U Ko.Mog. te ghcmoet te voeren , dat wy infïende de difficultey ten omtrent de wervin- gen,ende dat U Ho. Mog. veel light daer door haer ge^ frufteert fullen vinden van derfelver falutair οοφ' merck na verloop van veel tijt, dat wy al-noch van ge- voelen zyn, dac een gedeelte van de Fernii^gent* em- ployeren tot het aen nemen vende meer-genoemde tmaelfduyfentMm, van nuaf aen foude behooren be- keert te worden toe <verheteringe,Tnit[gidcn Recreutt· ringt vande Militie albereyts in dienft zynde, als fui- ft C i |
-ocr page 507-
476 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lende ons oordeels 't fel ve zijn van facilder en promp-
_» ter executie, ende niet fubjedt de incon veniencen hier
vooren geallegeert, in allen gevalle en hoedanigh U Ho. Mog. fullen gelieven te difponeren, dat de Re- fpedlive Provinciën haer gelieven icbequamen niet alleen vruchtbaerige confenten te dragen > op de peti' tien dienthalven by ons c« doen, maer oock promp- telijck door een der fel ver
gedragen Confent in de gemelte/'i/i/«, dewelcke naer een fummaire calculatie torbetalinge van de Aenritz- geldere» een maent Solts voor de Wapenen en andere onkoften niet minder fai genomen worden, dan ter fomme van fevm hondert di^ftnt guldens ; Dat mede d'opgemelde Refpedtive Provinciën haer difpone- ren om me de Militie, die overgenomen ftaet te wer. den, ofby Compagnie of recreuteringen aengeno- men, volgens de repartitie by onsnaerdegewoon- lïjcke $uotes te doen, niet alleen tot haren lafte ne- men , maer voor 't expireren van de voorfz eerfte maent ftellen de gerequireerde ende noodigè ordres tot prompte betaiinge van de felve, omme niet weder te vervallen in gelijcke ongelegentheyt » als wy tot leetweienbywapbetalingh of afinyfinge van eenighe Compagnien in den voorleden Jare hebben befpeurt, tot merckelijcke defordre, ondienft > ende fonder- lingh defrefpeö van den Staet ; mitfgaders verfwac-
heylfame ordres op doenobferveren, by manquement van een behoor- lijcke betaiinge > omtrent weicke ordres wy aen U Ho. Mog. fullen laten toekomen onfe nadere confideratie tot verbeteringe van dien, met vaft vertrouwen dat U Ho. Mog. mitfgaders de refpeaive Provinciën by dejege^lW^ordigegantfch bekommerlijke conftitutie haer foodanlgh fullen gelieven t'evertueren, dat wy bequaem mogen z^n 's L· ;idsdienft te betrachten en- de allenthalven te ftellen de ^eiuquireerde ordreSi niet alleen tot verleeckericge vaa den Staet t onder Godes genadigen xegen , maer oock die yetwes tegen de fel- ve foudeonderfiaen te tnachineren vigoureufelijck te Tepouileren, ende ter faecke van foodanige attenta- ten te doen geven reparatie ende fatisfa Aie.
Waermtde , e^i.
Hooge en Mogende Heeren, &c. In den ìtàge, den . . . lè^nmty, fefiien hondert acht en fefligh. Was geparapheert j. va» Borfik vander Hooge. Onderllont; Ter Ordonnantie van den Raedt *an Staete der Vereenighde Nederlanden.
Wasgeteeckentj
J. van Slimgelant.
J®atc op seöelitieceEet sijnbe / DebPO?fj faRe 6p ïifccfpectiüe®?oö<nricnoöec genomen / en Dicnon» bccmtnbect eort seboutien / te bccroecben begemclte üeecen^etiepuceecbenbat&aec obec ben boet ban epcutic en uptboecinoe bec boben-(ÏaenD£ pain· ten / namentltjth / in biat boegen D'obetneminge en bjecbinge cefpectibe tee boojfìi twaelf duyfent man fouDe begoojen in 't toeccR gepelt te toojDen / met ee« Mige lleecen «iSecommittcctbe uptben toel-gemelten I9aetban;&tate/bp{)eec€b.felfi$te nominecen/ in confetentie toilüen tceben/ om baec op teberflaen en in te nemen be confitetatien ban be t)ooge jllgiiitaice Officieren giec PiefentjtjnOe/ enbaecbancappojt te boen.
me ï^eecen aenhierenbe <0c&eputcecbcn ban be ^;obincicn ban Stadt en Landen bonben Daec niet ge^ ïafi in't confentecen ban be noci) te toecben Militie te paecbe enbe te boet / al^ tot negen duyfent man/con* fo;nibe|ong({etefaIueiebanbei|eecen gate @2inci= palen.
^ot Breda b)a# op be iongfle ®;cbe-f)anbeling& tuffcftenEngelandtenbebefen ;&taet/ maecgefïoo' ten een provifioneel Traflaet van Commercie ofte
Marine b'J&eec Tempie gef nu te Bennen bat t)po?= ύμ fiab om een sbfolut; Tra^aet van Marine met |
fiaec ïgo, i©o0. te flupten. iOaec obet toai bende, thienden (Confetentie/ en anbecen baenfis gemaecRt 't geene bolgt : -
QUandoquidem annuente DivÌD3gratià, &con fpirante mutuarum rerum falute, aequc ac Chri tei" itiani orbis jam tempóris neccintate,v»gf/7„, J" ^ tio die lanuarii proximeelapfi, inter Serenilfimum & ^ Poten tiflimum Principem ac Dominum, Dominum & Caro/uM ejas nomÌDÌs/eiundumMagM<eBrittaniaI(g mÏ^ gem, & Celfos ac Prgpotentes Dominos Ordines G^ nerales Foederatarum £e/gii PiOvinciarunijconclufum Sc fignatum fit foedus perpetuum defenfivum, forti? fimis tam mari,quam terrà prf ftandis auxiliis cominu" nitum, eodemque die, alioque inftt umento, de rerum vicinarum traDquiilitate>paceque Orbi Chrilliano rt- ftituenda, inter Praidiiium Regemac PrsediöosO,' dines, pronis animis,confultum Scconventumfucrit" adeoque nihil aliud protinus fupereilë videatur, quod tam mutua voluntate reftauratam amicitiam Scnecef- fitudinem ullo unquam tempore interpellare poterle prEEter controverfias de mercimoniorum fpeciebui hincinde redigendis, forfitanorituras &ex incerta aut ambigua earundem utrimque adjudicatione fotfi- tam etiam promovendae s idcirco quo omnibus inno- tefcat, quam fincera fanöaque fide Prsedidìus Rex ac Prxdidli Ordines nuper contraöa; amiciti? non mo- do inprafens fed & ad pofteros colenda cavere volul· rint, jamdemumaddiveilendaquÏecunque oonno- do diifenfionum, fed vel altercationum lemina,pra;. cidendamque penitus eorum fpem aut expetìationetn. Qyorumcunque demum Praediilam amicitiam noïis htibus concuCTam aut labefaÌlatam iri ,intereίTepot^ rit,in fubfequectes articulos utrimque con ventura efl: qui pro norma & regula ejufmodi rerum maritimo. rum & mercaturae hinc inde redigendse mutuo & per- petuo ob/ervabunturjautquoufquelfaltem ex utriufque partis arbitrio & confbnfu Commiflarii inducentur Sc conveiiiant^ad uberiorem iis de rebus omnibus naviga- tionifquelegibusTraöatum> ex communi utrimque commodo ex ulteiiore cxperientia digerendum.
Subditis atque Incolis Ai^^ifa Bri/tamiixjus fasque efto, omnimoda cum libertateac fecuritate navigare atq; mercaturam exercere in omnibus Regnis,ditioni. bus,ftatibus,quibus cum Magna Srittam/a paKxsmitia, vel neutralitas intercedit, vel in poflerum intercedet, oequeiftalibertateturbenturautimpediantur per na- ves Bellicas, Triremes, Celoces,aliaquenavigiaOrdi- rium Fctderati Belgii aut iis fubditorum, fi torte hel- ium oriri contingat inter Prasfiitos Ordines ab una, & didaRegna, ditionetêc flatus ab alteta parte, qux fuDt Magna Br/ttaiin/<! foederata, iive amicitiam aut Neutralitatem cum eà colant aut obfervent.
Qua! narigandi commercandiquêlibertasfe exten- det ad omnes omnino mercimoniotum ipecies, iis duntaxat exceptis, quas Contrabande indigitaotur.
111«
Quo in numero folummodo comprehendentur omne genus arma igniaria & quic eo fpeftant, ut machina feu Tormenta Bellica, Bombardai,Mor- tarias, Piloclaftra vulgo petarda^, Bomb®, mala Puni- ca, vulgo Granada, Sauciias, Coronae Pice», macBi- narum vehicula vulgo AfiFutae, Turcae fclopetarise, Baltheapulvis pyrius, funesigniaril,nitruiD, globi, Hafiae, Gladii, Gali®. Caffides, Lorica, Bipen- nes, Lanceie, Equi , Ephippla, minorum Tubo- rum fivefclopetorum equeftrium Vaginae aut tecon- ditoria, Cinguli , cateraque Inftruinenta , ouk formam acceperunt, ut in bello ufui efle poffint, Gallicè dida , Afortiments fervans à fufage de la guerre.
IV.
Sub mercibus prohJbitis non comprehendentur frumentum, tiiticumaliave grana & leguroinsj ole- um, vinum, fai, nccgeneratim annona, nec quw· guam eorum quse ad viftum autalimentum pertinent» ied erunt uti Öcaliiemerces quaelibet priBcedenu »«·' |
-ocr page 508-
en OORLOGH, 'tAck^en^'veerüghfleΒοξεΚ, 477
lo non enumerate piane libera, integrumque eri:, !Ì68· nuailibetearundcm ipecies vehere ad locahoftilia Fce· ■ deratorum Ordioum , exceptisduntaxacoppidis, lo- cifque obfidione cindis, circumfcriptis vel inveilicis, Gallicè» BÌecquéesouinveflies,
Ut vero Praïdifta cite atque ordine obferventur, nartumstque con ventura eft, quod navesauC Navi- ma Anglorutn > qu» mercibus onerata portum ali- fluetn Fccderitorum Ordinum intrabunt, animo au- lemaccorifilioe^tinde difcedendiad loca iifdem ho- ftiliatenebanturofficiariisPortuum Prasfatorum Or- dinum» exquibus iolventexhibcre folummodo lite- fM commeatus, vulgo pafTepurtus didbas, quse conti- neant Indicem five notitiam mercium onerumque na- vibusimpofiiorum probatum arq; fignatam figlilo or- dinarioofficiariorumcurià Màritmae live admirali- [acisejuslocii unde vela fecerunt cum dtìfignatione locisquodeftinatafunt, idque in forma ordinaria & confulca, poft quacliterarumcomitìeatus five Paile- porcus exhibitionem naves non moleftabuntur, ex- cutientur, detinebuntur, autimpedientur ab Infti- tuio itiqere j quocunque fub obrentu.
Similiter naves atque navigia Anglorum, quffi fefe fiflentj innavium ftationibus iuborismaritimisim- pcriopiaefatorum Ordinumlubjedlis, quibus tamen propofitum non eli aut fubìre portus, aut cum in- greffaflint, exoneraremerceseafquedeponere, non tenebunturreddere rationes onerum fuorum, nifi fu- fpeftiünt) quod vehanc merces vetitas five Cuncra- bandasadhoftes Ordinum, ut jam diöum eft. VII.
Quo quidem Legittirie (ufpicionis cafu tenebuntur {MniRegis MagnaBrittannia in portibus exhibere liteiascommeatus, five paffeportus in forma modo de- iìgoata.
VIZI.
Quod fi vero accefferint ad Oras maritlmas & in al- to obvia fint fadlanavibus ordinum aut ejus fubdito- rum, qui privatis fumptibus & cum diplomate tamen publicaeas naves inftruxerunt, utevitentur omnia incommodadidae naves Foedeiatorum Ordinum iif- vefubditorumnon appropinquabunt Anglisintra tor- menti Bellici jaöum, fed fcapbam expedienc> inte- grumque iis erit cum duobus tribulque hominibus dimtaxat confcendere naves autnavigia Anglorum . «tfibià Magiftro vel Prsefedto navis Anglicanae exhi- beanturliterie paffeportus fupra memorata, nec non liteia:maritimi five teftimoniales de proprietate na- viumexpraefcriptoformulsB quae buie tradlativi fub- jungetur. ut exinde con ftet non modo de onere fed & dedomlcilio Magiftri five prf fetiti quemadmodum & de nomine ipfius navis, ut duobus hifce mediis depre- hendiqueatprohibitefnehoftesvehantmerces, & ut ibundeappareatdeconditione navis ut & praefeüi five Magiftri ejufdem. E'it vero prasdiitis paffeportus di- plomatibus maritimifque literis adhibenda omnimoda iides, atveroutdeeorumintegtitatf certius conftarc poffit&nefalla fupponantuf adhibebuntur certa qui- dam regis ÖC ordinum Indicia, fignaatque notje, IX.
Qapd fiin navibus vel navigiis Anglorum,quse cur- luminftitueruiit verfus Portus Ordinibus hoitiles, de- prchendantur modis fupradiÖis merces prohibitK five Connabandjefumenturea ex navibus, ddnde judico adverfuseasagetur, publicabunturquecoram & àju- dicibusterum Maritimarum vel aliis competentibus, "eque tamen propterea vel navis aut navigium vel cf- tera: merces non prohibitse five Gontrabande in ditìi oavirepertaspublicabuntur aut in prasdam cedent, _ X.
Voiventum prsetereaeft, utquicquid depifehende- turimmiflum Ï fubditis Regis MagM Bnttami* ia navcm ad Ordinum Fcederatorum hoftes pertinen- Km,quamvis id de genere vetitarum mercium non flt, in praidam tamen cedet & fifcó addicetur una cum re- «quis, quae in dièta navi reperientur citra ullanó exce- Ptioncm, CastgrumSt contra immune «tqucliberum |
erit quicquid deprehenditur in navibus fubditorum Regis/ilagjia Brittaani^, quatìtumvisonus aut pars ^
ejus pertineac ad hoftes Ordinum Fcederatorum, ex- cepcis mercibusprofaibitisi quarum intuita obfervabi- tur id, quod antecedentibus'paragraphiscautum eft, XI.
Subditi atque incolie Fcederatarum ProvinciarutU reciprocèiildemffuentur juribus, libertatibus atque exemptionibus circa navigationémSc Commercia in Oris, in portubus, naviumque ftatiombus in manbus & ditionibus Regis Magna Brittannite, quemadmo- dum jam didlum eft, fruituros iubditos didii Regis in illis, quae imperio Fcederatoium Oidinumparent, ut ìJc in aperto mari ; fubintelligendaenimeft m omni- I bus &fingulis mutua de reciproqua aequalitas, etiam 1 eo cafu quo Ordines Foederati pollhac Picem amiciti- ! amque colerit vel neutralitatem obfervabunt cum Re- gibus,Principibus,& Statibus,qui bellum gerent cum Magtne Brittannite Rege,adeo ut utraq.pars iifdem pia- ne fruantur conditionibus & liraitationibus,qu5 paélis hifce con ventiscontinentur & Commerciumipedtanc.
Utque fecuritati fubditorum Ordinum Fcederato- rum abundè cautum fit, quüd nulla iis injuria, infere- turautvisfiet, per bellicas naves ad didlum Magma Brittannia Regem ejufve fubditospertincntes, inter- dicetur prasfedis Regiis ut & fubditis, qui ibis imptn- fis naves Inftruunt eorumque conftitutis officialibm &Magiftris, neullamfubaitisaut incolli Fcederata- rum Provinciarum faciantinjuriamdamnumve dent, fine fecus faxint, poenas luent & propterea obftriÖi eruntdedamnocumotnni causà Se eo quod intereft fatisfacere per reparationem & reftitutiouem fub obli·· gatione & nexu perfonss bonorumque.
XIII.
Atque ob hanc cauiam in pofterum tenebuntur prj- fedti five Capitanei j & qui Dcllica» naves armant fin- guli priulquam mari fe committant, exponere cautio- nem idoneam coram judicibus competentibus ad fum- mìmmiUe quingentarumhbrarum SterlmgSi five je/e- dtcies mille/tirarumTuronenfium, uteo meliusab iis in folidum repetentur damna &c injuria quas dum mari vagantur, fortaflìs inferre poffent, ut & ea quas com- mittentur à Capitaneis ejufque quorum minifterio utuQtur adverfus hunc traébtum legeique éc edida Regis, quae vi ac vigore, &iecundum aifpofitiotìem hujus Tradatus publicabuntur fub pcena irrita fora di- plomata & revocatam fore permiffionem prsedarura ex holte agendarum.
XIV.
Quod fi prsefedlus aliquis navis Anglica: deprehen- . dat,atquecapiat navem oneratam didlis mercibus pro- hibitis fas illi non erit aperirc aut ciftas, fcrinia, far- cinas j vafa eave vendere, permutare aut alio modo alienare, priufquam expofita fint in terram priefenti- busjudicibus five officialibus Admiralitatis, fadto- que ab iis Inventario (ìiercium in dièta cavi réperta- rum, nifi fi metx prohibita parteih duntaxat oneris fa- ciat, ut confeftim ejufmodi merx exoneretur aufera- tui que j quo minorera in ioflituto itinere moram pa- tiatur, quo quidem cafu nulla amplius moleftia affi· ciendus vel ab itinere prc^ofito àvtìrtendus erit.
Rex Magna BrìttannM fubditos Fòedèratorutn Or- dinum eodemfayoreprofequivoìenìs in omnibus fui Imperli dition^us ac propriis fubditis, id eiFcétum dabit, ut fuperprsedis, quse. id mari fadie funcfient- quejufi adminitlreturfecundumjuftitia; regulasequi- tatifque norraam, per Judices noniufpedes, & quo- rum con intererit in caufa quae difceptatur, acque Sententi^ jam latae 6c qu^e deinceps ferentur redè ac- que ordine executioni mandenturfuumquefortigntuc effedum prout earum tenor.exigit, XVI.
Qpndocunque Legati Ordinum aliive Miniftrl publica authorita te inftrudi in aula Regi» Majeftatif Mag^M Brittaam< commemorante8»qu2srentur de ini- quicate fententiarum > qua: latse fuerünt, jubebit Rex eafdem fcatentias in Coofilio fu^ levìderl atque ad
exames |
-ocr page 509-
47 s S A Κ E Ν van S Τ A E t
ï^68 examen revocar!, ut conftetanReguIaiformuIseque
__I hujusTraftatujiniis obfervataefint, uthuicreipro-
videatur,quemadmodumjuris aequique norma exi- git,quod intratrimeftrefpatium expcdiri oportcbit, interim neque ante,neque poft latam fententiam pen- dente revifione bona controverfa vendere autdiftra- here licebit, nifi ex confenfu eorum, quorum inter- eft, fi forte bona fcrvando fervati nequeant vel nequid (detrimenti iisaccidat.
XVII.
Lite mora in prima ve! in ulteriore inftantia inter eos, qui in mari prcedam fecerunc ab una & eos quo» rum intereft, quique intercedunt confifcationi, ab al- tera parte atque continget hofce fententiajudicis vin- cere & ablblvi, fententia cautione interpofita , man- dabiturexecutioni, licet ab ea provocatum fit ad fupe- riorem judicem, at non fi pronunclatum fuerit con- tra intercedentes : Porro quae hoc atque antecedenti- bus Arciculis fancita funt de reddendo jure ex praefcri- ptoJuftiti» fandte ac remotis ambagibus in caufis fub- ditorum Focderatorum Ordinum, quando eorum na- vesvelmercescaptaefueruntperfiibditos Regis Ma- gna Britanni* in mari itidem obfervanda erunc ab Ordinibus Generalibus in caufis fubditorum Regise Majeftatis quorum navesmercefquein mari à fubditis jncolifve Faderatarum Provinciarum intercepts fuerint. XVIIf.
Cam autem rerum omniUm & conventionum commoda aut incommoda non nifi Traöu Tem- poris mutuseque experientise documenti! penitus in- dagar! poffint, convencum itaque eft inter praediftum Dominum Regem Magna Brìtenniie, &diélosDo- minos Ordines Fcederati Belgii: ut quocunq; demum jcempore utrique parti id vifum fueritex|communi confenfu indici & conveniri poterint utrique delegati Commiflarii , quoruoi curas erit & operis, quod- cunquein fupra memoratis Articulis defecifle] repe- rietur fupplere, quodcunque autem incongruum aut utrumque incommodum fuiiTe mutare aut circum- fcriberc, &;uberiorem demum hifce de rebus omni- bus navigationifque ìegibus Travatura abfolvere prorfus & perlimarcé . ..
XIX.
Pséla base conventa omniaque & fingulaiis con- tenta à difto OomìnoKzgQMagnaBritannìte diöis- que Dominis Ordinibus Generalibus Foederatarum Provinciarum per patentes utriufque partis literas fi- glilo magno munitas debita Se authentica forma intra quatuor feptimanas proxime fequentes, aut citius fi fieri poterit, confirmabuntur & ratihabitionum in- firumenta intra prasdiftum tempus liinc inde extra- dentur.
Sequunturformula, qttarum fuperm K^rticulo o£}avo mntiofaöiafuit. Formula Literarum teflimoniaiium peten- darum dandarumqi ab hs, quibus rerum maritim&rum JurifdiSÌio Jure Ordina
ftrum feuprsepofitum navis, cui nomen eft - - - - - Civitas ------ Vaforumplus minus-----ftan-
tis hoc tempore in portu ----- à nobia obttnuiife
veniam cum prxdiöi nave onerata - - - ,—- na-
vigandi------- poftquam ab iis quibus hoc injun·
öum eft,quid in eam inveótum illatum re fit explora- tum fuerit. Oportebit autem eundemlVIagiftrum aut prspofitum diAx navis coram iis quibus Rerum Alaritimarum JlirifdiAio jure ordinario mandata eft, jurejurando affirmare diAam navem pertinere ad fubdiium fubditofque Regiae Majeftatis/tf^tger^Bw- tmnìx (de quo jurejurando prsftito fub fine hujus |
diplometis apparere neceffe erit) ftque εοΓοαβοηϊ ,t navis navigando caufa in nave funt L<^8 atque con ^ ventiones,quieadresmaritimas fpeflantfanaèfideli ^ ter obfervatum, in obfervaturos & apud Afta CutiÈ Rerum maritimarum edere indicem fignatum probÌ tumque figillatumjcontinentem nominale cognomi' na Locum originis & domicilii tam eorum qui Λ vem navigane, quam qui vehuntur quos in navcm re" cipere abique confeufu eorum,qui rei maritimi pr® funtjusei non erit: Tenebitur porrà judicibus aliis' que,ad quosderebus maricimiscognitiopertinct.in lingulis portubus, ubi navem appellct, dìplonia tior exhibere ac perado itinere ex fide referre ea, qua toro navigationis fuse tempore atìa aut faöa fuerunt eo- demq; navigationia fux tempore, non aliis quam ^j] moratae Regie Majeftaris vexillis àpiuftribus aliifquj fignis aut infignibus uti poterit. In quorum fidem base manu propria fubfcripfimus figillioque noibo munivimus & à noftro Rerum maritimarum Secre· tario fubfcribi curavimiis. Signatum «at. Et paulo inferius , Sigilloque praefati Domini Aichith^afli fignatum.
Formula InUrumenti continentis Ittsjuran- dum à CMag^ro, fen Trapofito navis prafiandum.
NOs, quibus in ditione & Territorio · - - ■. <. Rerum Maritimarum Jurifdiétio jure ordina- rio mandata efl:, afSrmamus N. N. Magiftrum feuprsepofitum navis hoc diplomate nominatsepiii». ftitifle juyurandum inibì expreflum. In quorum fi- dem hxc (ignari curavimus.
Formula Literarum. Teflimonialium peten- darum dandarumque à Confulibus Ci- mtatum & portuum Uniti Belgii οαηί> bus navibus navigUfque inde vela fa· cientibusfecundum difpofitimempri^aù i^fticuli odiavi.
SErcniifimis ,Illuftriffimis, potentiffimisNobiilf- fimis, Spe£tatiifimÌ5,Prudentiifimis DominUIm· peratoribusRegibus, Rerumpublicarum modera- toribui, Principibus,Ducibus,Comi tibus, Baronibui, Dominis Confulibus, Scabinis, Senatoribus,Judici- bus, Ofifìcialibus,JufticÌ3riis& ReÖoribus omnium ;Civitatum& Locorum tam Ecclefiafticorum quam fecularium,quibus baE exhibebuntur.Confules £c Rc- ilorcsCivitatis,----noiumfacimusN.N. Ma- giftrum feu piaepofitum navis - - - - fenobisftitiiTe fic folemni Jurqurando affirmaiTe didam navem cui nomen eft . .. . menfurarum quas vulgo laftas vo-
cani plus minus......cujus ìlle hoc tempori
Magifter five praspofitus eff,pertinere ad Incolas Pro- vinciarum Uniti Belgii, itaeumDeusadjuvet;cum autem acceptiilìmum nobis eOèt, prasdiaum Magi-
ftrum feu prsepofituminavis in iis quas probèjufteque
rio in Magna Britannia Regno mandata | fi^ogK ulSquSSw
e§ïi omnibus navibus navigiifque inde navem mercefque in caminveflasillatasappellet, ve-
i.------Archithalaflus. Omnibus quibus hoc diplo- ma exhibebitur, Salutcm. Notum fit N. N.lVlagi
rum onerum folutione admitci, ingredi, manere, e8redi,portus flumina & dominia veftra & omniraa. do navigattonis, tnercatus, commerciorum acpro* mercalium jure ftwdeque uti omnibus quibus bocei meliusrefiius vifum fuerli, grato animo id repende- re vobigparatifiiimi femper prompiiTimiq; in qnorunt fidem hacc civitatis noftrae figlilo fignari curavimus.
In quorum omnium ficfingularum fidem δί"!?^' nos diöi Domini Regia ^li^tgiM Eritemi* & Λ«ο· runa Dominorum Ordinum Generalium Mand«ari» fafil nobis ad idpotcftatefufficienti hifce tabuüifub- fcripfimus illafque figillis noftrisfignavimus. H^^ Comitum inHolIanS» die i7.Febru«rü ano» 160»· Sisoatum eret:
W. TfiMPtS;^ 3lolg§t |
-ocr page 510-
en
jjoröötirt'tjacöwöupi^:
• TW τ Adien dat by de Goddelijckebeftieringe,en tot \ wederzijts heyl öock weghens de nootfaecke- ■ " Jijckheyt van 't Cbrifteodom, op den drie-en- ■ ./Jto Jinuarylaecftleden, tuflchen denDoor- nrhti^nftsn ende Groocmachcightten Prince eijde Ure e Heer K;are/deTweede,Koningh van Groot Jgifa. ende Hooge en Mogende rieeren Sta- Geüecaei der Vereem'ghde Nederlenie» een efiu- defenfif Vetbondc,otn malkanderen op 'tkrach- (ïehfte, foo te Water als te Lande by te fpringen, ghe- fl^tenende geteyckentis. Endebezydendat,oock dien fei'^en dagh by een ander Inftrument tuffchen j ^Qoghft gemelten Koningh ende de Hoogh-ge- noemde Staten Generaci, oock met volkomen over- een-korninge bcflooten is, endapet den anderen ver- ftjen wat tot geruft-ftellinge en^ vrede-makinge d«r Njbuyren dienitigh en noodjghis, foo fuuder niet meer overigb wefen tot herftellinge van de over oude Vriendtfchap > ende tot weder-roepinge van de noot- faeckelijckheyt van dien, als de mogelijckheden ende quaftien wegen de Commercie, ende het belangh van dien neder te leggen > voor foo veel die noch fouden mogen voorkomen j als wïl diealreede uytdubieufe oot(aecken twijffelachcigh geftelt worden. Derhalven opdateen yegelijckbekent ly, hoedatgemddcKo- ningli,eflde genoemde Staten Generaci by fincere en geheyliglïde trouwe> hare onlangs geflootene Vrieot- ichap willen bekrachtigen, niet alleen jegenwoorde- liick,maer oock in 't toekomende, nu^om de onluften daer omtrent g'.refen neder te leggen ,^ende in 't toe- kümendaomd:feIve of diergelijcke voor te komen, oock om alle wegan van cwift-loeckinge af te fnyden, hebben met malkanderen de involgende Artijckulen verdragen, endezyn daer in over een gekomen,welc- ke haer wederzij ts voor een gront veft ende zegel om- trent de Zeevaert ende Koopmafafchap fai vüiftrec- ken, ende volgens hetwelcke men oock weder-zijts by CommifTarifen alle fulcke faeckea fai oordcelen ende over een komen, oock tot meerder overvloei van het geene de Commercie belanght, ende om alles tot meerder gemack, wederzijdti, by ervarentheydt te fchicken.
I.
AlledeSubjeden én Inwoonders van den Koningh van Gmt Brittangien, fullen in alle feeckerheyt, ende vryheyt, mogen rcyfen ende handelen in de Koning- rijckeni Staten ende Landen, welcke in Vriendtfchap ende Neutraliteyt met Engelandt fullen zijn, ofte we- ien, Tonder dat aen defelve cenigh belet ofte trouble in die vryheyt fai godaeo worden, door Schepen, Gal· lcyen,F/egatten ofte Barquen, ofte eenige Vaertuy- genaea de Staten Generael ofte der felver Onderda- nen toebehoorende, uytóorfaeck ven Vyandtfchap, welcke moghte komen te rijfen tuflchen de ghemelte Staten van de eenezijde, ende de Rijcken, Staten en- de Landen van de andere zij de, welcke met Engelandt w Vrede, Vriendtfchap ende Neutraliteyt zij η, ende defelve onderhouden. '
Dat alfuick reyfen ende de Vryheyt van 'die Com- mercie,gelijck oock de goederen over te brengen, fai tcweftaeo worden aen allerley flagh van Koopman- Ichappen, alleen die Waren van Contrebande uyt- Eellooten. III.
Onder welcke Waren van Contrebande worden ^reeckent ende verftaen begrepen te zyn alderhande Wapenen, welcke by vuyrwcrck gebruyckt werden, geiijckoockdetoebehoorten van dien, alsnament- '^ripofGefchutiMufquetten,Mortieren,Petarden, Gefchut, Granaden, Saucyfen, Peck-kranf- I Furquetten, Bandelier», Buskruyt,
^ont.Salpeter,Kogels,Piecken,Rappieren, Cafquet- H ' ^""«ffenj Hellebaerden, halve Piecken, Paer- «n.Sadels,Holfter5,Henckfe!e, ende alle anderedier- ge'ücke faecken, als in den Oorlogh ghebruyckelijck
Onder de verbodene ofte Contrebande Waren, fui. |
len niet verftaen worden begrepen te 2yn Koorn, jg^g
Terive, oock alderhande Granen, gelijck oock Boa- _\
nen ende Erweten of diergelijcke, noch Olye, Wijn, Sout, oock generalijck alles wat tot onderhoudt van 's menfchen leven nootfakeijjck is, maer alle defelve fullen vry wefen ghelijck andere Koopman fchappen endegoederenj in't voorgaende Artijckul niet begris- pen,en fai het overbrengen van dien geoorlooft zyn felfs oock in Vyandtlijckeplaetfen van de Staten Ge^ nerael , behalven in Steden welcke alreede geblo(> queert ófte belegert foude^ogen wefen.
Om het geene boven genoemt is te executeren ie geaccordeerc op volghende wijfe, namentlijck datde bchepen en Barquen der Eogelfchen met Koopman- fchappen geladen gekomen zynde in eenige Haven van de Staten Generael, en van daer willende vertrec- ken naer eenige plaetfe, welcke Vyandigfe met de Sta- ten Generael is,fullen defelve gehouden wefen aen de OfBciers van defelve Haven ,uyt welcke fy willen ver- trecken alleenlijck hare Pafpoortec te toont-n, inhou- dende de fpecificatie van hare Schepen en deifelfs in^· ladinge, geattefteert en geteyckent met het ordinarie Handt teycken ende Zegel, ende daer voor erkent by de OfBcieren van d' Admiraliteyt der p!aetie,dacr van fy eerftelijck zyn vertiocken, met de verklaringe van de plaetfe daer fy na toe willen,alles in ordinaire ende gewoonlijcke forme, na welcke overleveringhe van hare Pafpoorten ( gelijck voor is gCfeydt ) fullen de- felve niet mogen belet, gevifiteert, aengehouden ofte op hare reyfen geretardeert worden,onder wat pretext het öock foude mogen wefen.
Op gelijcke wIjfe fai men met de Engelfche Schepea handelen, welcke (ouden mogen komen op eenighe Reede onder gehoorfaemlieyt van de gemelte Staten, welcke wel niet van fins zyn inde Haven te komen, of in defelve komende niet en meynen aldaer te lof- fen, ofte haren laft te breecken, defelve en fullen niec gehouden zyn reekenfchap van hare ladinge te geven, ten ware dat defelve fu^eót waren, van aen de V^an- den der meer-gemelte Staten eenige Waren van Con- trebande toe te brengen, ghelijck voorheenen isge- feydt. VIL
£n wanneer daergenoegfame redenen van fuipicie zyn, fullen de Onderdanen van den Koningh van Gooot Bnttangie», gehouden zyn hare Pafpoorten te toonen, in aliulck een form als vooren is gefeydt.
VUL
Dat foo wanneer defelve op de Reedc komen, ofte in volle Zee gemoet werden van eenige Schepen van de Staten,ofte der felver Onderdanen, by particuliere uytreedinge en nochtans voorGen met publijcke Brie- ven in Zee gefonden,foo fullen de genoemde Neder- landtfe Schepen,om alle defordre voor te komen, niet naerder als de wijtte van een Canon-fchoot by haer komen, en fullen haer Sloep ofte Boot aen Boort van de Engelfche Schepen ofBarcken fenden,gcmant met twee ofte drie Perfonen, aen welcke de Pafpoorten cn Zee-Brieven aen den Meefter ofte Schipper van 'c Engelfche Schip vertoont fullen werden op de wijfe als voor heen is ^efeydt, volgens het Formulier van de gemelte Zee-Brieven welcke hier achter aen het eyn- de van dit Traftaet gheAelt zyn, by welcke Pafpoor- ten ende Zee-Brieven moet blijcken , niet alleen wat bare ladinge is,maer ook hare woon-plaets en reiiden- tie>foo wel van den Meefter of Schipper felfs,el8 oock van *t Schip, op dat men door defe twee wegen ken- niffe magh bekomen, of defelve Schepen Waren van Contrebande voeren, en dat uyt defelve genoegfaem blijckt de qualiteyt van't genoemde Schip, ghelijck oock die van den Patroon ofte Schipper, aeii weicko Pafpoorten ofte Zee-Brieven volkomen geloof ende verfeeckertheyt fai werden gegeven.Ende op dat men van(· ....................' ■
OOR LO G Η, Ί Achi-en-veemghfie Boeck. 479 |
-ocr page 511-
SAKE Ν- van S ΤΛΕ Τ
1^08.'" · ·· ■ ■ : :·;■ IX· . ■ ' :. '
■ By àldien dat in dé gefnelte £ngel<che Schepen eq-
deVaertuygengedeftineert zijnde,na de Hiivenen der
Vyanden van de Scpten, by voorghemeltc middelen, eenighe Coopmanfchappen ende Waren, hier boven voprConfrebande verkiaert, ende verboden zijnde, l ghevonden wierden, fullen defelve ontladen, aenge- haek ende geconfifqueerc worden j voor de Rechters vandeAdmiraliteycder Vereenighde Nederlanderij ofteandere competente» fonder dat daerom het Schip ofte Vaertuygh, oftedeandereGoederen,dewclcke vry ende geoorloftzijn die oock in't Schip worden bevonden fulifin aengeflagen ende geconfifqueert worden.
-KS;· X.
"iNoch is behalven dat geaccordeert ende yerftaen, dat alles wat bevonden wort geladen te wefen by de Onderdaneq van den Koninck van Groot Brittangien, in eenigh Schip de Vyanden van de Staten toe behoo- rende, fchoon het geen Coopmanfchappen van Con- trebande en zijn > fai wefen geconfifqueert, fonder cenigerley exceptie, maer daer teghens fai wederom vry ende verfeeckertzijn al het gene dat ghevonden fai worden in de Schepen van de Onderdanen van den Koningh van Groot Brittangien.oÏfchoon een gedeel- te van dien mochte toebehooren aen de Vyanden van de Staten, uyt gefeydt die Waren van Contrebande in 't reguard van welcke menfich falfchickenna't gene in voorgaende Artijckelen is gedifponeert.
XI.
De Inwoonderen ende Onderdanen der Vereenig- de Nederlanden fullen reciproquelijck defelve rech- ten , vryheden ende exemptien in hare Handelingen ende Commercien genieten > binnen deHaTenen, Reen, Zaen,ende Staten van den Koningh van Groot ISrittangien, gelijck gefeydt is dat de Onderdanen van fljn Majefteyt ghenieten fullen indie van de Staten, ende in volle Ζ ee wordt verftaen , egaliteyt in alle inanieren reciproque fai wefen van d' eene kant als van de andere > ende felfs indien de Staten bier na- imaelsquamen in vrede, vriendfchap ofte neutraliteyt met eenige Koningen, Princen ende Staten, welc- ke Oorlogh voeren met den Koningh van Groot Brit- jMgien, fai eick van beyde de partyen gehouden zijn xecipr oquelijck haer van defe conditiën ende limitati- ente dienen, welcke in de Artijckelen van ditjegen· woordighe Traòtaet van Commertie ende Handelbe- grepenzijn,
XII.
Ende tot verfeeckerlnghe van de Onderdanen van de Staten, dat aen defelve geen overlaft van de gemet- te Oorlogh Schepen fai aengedaen worden, fullen alle Capiteynen van 's Koninghs Oorlogh Schepen, ende andere Onderdanen van fijne Majefteyt verboden ■ tvorden, defelve niet te molefteren, noch eeniger wij- fe te" befchadigen , hoedanigh het zy, op verbeurte van geftraft, ende perfonelijck gehouden op te bren- gen ende te betalen degeledenefchadenendelnteref- ten, tot de volkomene reftitutie ende reparatie van dieo.
XIII.
Ende om die reden fullen vooriaen de Capiteynen ende Reedersghehouden zijn elck van defelve voor faaer vertreck, goede ende fuffifanteborghe teilellen voor hare competente Reghters, ter fomme van vijf- thien duyfent Ponden Tournois, voor welcke fy haer felven falvabel fullen ftellen, wegens mishandelingen die fy op hare reyfen fouden moghen begaen ,.ghe- lijckfoock voor de Contraventien van hare Capitey- nen Officiers tegen het tegenwoordige Traöaet ^ ed- de de Ordonnantiën ; ende Edicten van den Koningh welcke gepubliceert fullen werden uyt ki-achte ende difpofitie van het felve, op verbeurte van vervallen te zijn indanulliteyt van degefeydeCommiffienende Pafpoorten i het welcke van gelijcken gepradifeerc fai werden by de Onderdanea van de hoogh - gemelte Hesren Staten Generael.
XIV.
By «Idien bet gebeurde dat eenig Engels Capicela
i' V·· . |
een Prinfe deed van een Schip met Waren van Con.
trebande geladen^ gelijclc géfeyt is, foo eii fai dg voor- ^^ fchreve Capiteyn niet vermogen te doen openen ofte ' breecken deKofFers, Balen, Malen, Boqgetten Tonnen ofte andere Caflèn, ofte defelve te vervoeren yerkoopen ofte verhandelen, endeandetfintstever. vremdenvoor ende aleer defelveaen Landt zijnge. ■bracht in prefentie van de Reghters van de Admiraljl teyt,ende na dat door defelve Inventaris van defelve Coppmanfchappen in deghenoemde Schepen geron. den is gemaeckt, ten ware dat de Waren van Contre- bande, maer een gedeelte van de Ladinge maeckende, den Schipper goedt vondt de genoemde Contrebinde Waren aen den Capiteyn over te geven, ende fijne rey fe te vervolgen, in wekken gevalle den voornoem- den Schipper niet fai mogen belet worden fijne voor. genoemde reyfe te |||:vorderen.
Den Koningh van Groet willende dat
de Onderdanen van deSaten allefmtsinde Landen, onder fij η ge hoorfaemheyt ilaende, foo favorabelge- traöeert fullen worden over de Prinfen in Zee geno- men, dat defelve in alle billickheyt ende gerechtig, heyt afgedaen fullen worden, door Perfoonen welcke niet fuipedt pochtegeintereflèert en zijn, in defaecke daer over queftie fai w^fen, ende fai fijne Majefteyt precifeendekradbtigeordres geven, dat alle arreften ende vonniflen van Juftitie , aireede gegeven ende noch te geven, promptelijck ende behoorlijck naet hare forme wordenge-executeert.
XVI.
Wanneer de AmbaiTadeurs vande Staten, of eenigh ander publijck R^nifter wclcke aen't Hof van fijn KoninghlijckeMajefteyt fai wefen, over alfulcke von- niflen fuJlen klagen als foude mogen worden gegeven fai fijne Majefteyt defelve In fijnen Raedt doen revi- deren , om te onderfoecken ofte de ordres en wetten, volgens dit tegenwoordigh Traflaet , daer wel ge· volght ende geobferveert zijn, ende om na reden daer in tevoorfien , het welckgefchieden fai binnen den tijdt van drie Maenden tenlanghften en fullen flocb* tanï voor het eerfte vonnis oock na het felve,nochge· duyrende de revifie de Goederen en de effcöen welke geieclameert worden, niet mogen verkocht endeont. laden worden, ten zy met toeftacn van de gheimeref· fuerde om het verderf van hare KoopmaolcIiappeD voor te komen.
XVII.
A Is 't Proces ter eerfter ofte laetfter Inftantie gemo- veert fai worden tuflchen die, dewelcke de Prinfen in Zee genomen hebben, ende de geinterefleerde in de- felve , ende dat de geinterefleerde een favorabel von- nis fullen komen te obtineren, het felve vonnis ofte arreft fai onderBorgh-tochtghe-executeertworden,
niet tegenftaende het iapel van de genen die'tgeno- men heeft, maer niet ter contrarie, ende 't gene in het teghenwoordigh Artijckel gefeyt is , ghelyck Inde voorgaende, om goede ende korte expeditie van Jum- tie aen d' Onderdanen van de Vereenighde Nederlan- den te doen, raeckende de Prinfen in^ee genomen, door de Onderdanen van fijn Majefteyt van Gmt Brittangien fai foo verftaen ende gepraÖafeert wö^en door de Staten Generael in het reguard van de Prin- fen genomen op de Onderdanen van fijne M^efteyt. XVLU.
Nadien men van alle faecken, en van 't gene over ghekomenis, foo wel raeckende da commoditeyt» als de ongeleghentheden, niet als Ijy verloop vanMjot
ende met wederzijds Documenten van ervarentheyt
alles kan ondervinden, foo is oock verftaen ende o«r een gekomen tuflchen den gemelten Heere Koniogn
van Groot Brittangien, ende de-genoemde Heeren sta- ten Generael der Vereenigde Nederlanden? dat, wan- neer het oock foude mogen wefen, ende wedei^U^ welgevalligh zy, gefamentlijck met den ander® ove
een te komen, om doorbeyder-zijdsghedelegKrac
Gommiflarifen, welke de forge daer van aenbevooien fai worden, te doen fuppleren en voltrecken 't gei« «» de voorverhaelde Artijkelen foude mogen ontbre^ |
-ocr page 512-
' 'Verbetercnj cnde een volkomeoder Traftaec van dè nliten endf Wetten der Commercieende Navigar •joiü den anderen te abfolveren cnde te voltrecken.
Alle'cgeenehier foo is gheaccordeert ende yeder «n bet felvc, fai door den gemeltea Heerc Keningh, Medegenoemde Hecre Staten Generaci door openc Brieven van beydepartyen, bevefti^ht roet het groote Zeeel io beboorlijclte ende Authencijcke forme, bin- en deo tijdt van i/zerweecken naeftkomende, ofte «rder foo het doenlijck is, werden bekracht ende ge- ratificeert, ende de onderlinge Inftrumenten binnen gemelte tijde werden gewiflclt ende oyergele vere.
«αΐβ^η De fo;muliecen bon tOElcït fnfietachtàe
'pormuUer'uandeTaJpoorten te -verfoeckén ende te geven·, -uandief wekke Jurifi dtBie over de Zee-faken in het Rijck van Groot Bnttarigien, fai aenbevolen wefin^ <i}oor alle Scheef en ende Vaer-tuygenvan àaerZeylmakendei volgens de difpoft ie uan het achtfie ArtijckeUefis TraElaets, \
jmi-Admirael, Allen den geenen die defe je- ■i" genwoordige Brief fullen fien. Saluyt. Doen te we- ten ; dat N, N. IWeefter ofte Schipper, van den Sche- pegenaemc . . ^ < . . uytde Stadt......voe- rende ...... Vat, ofte daer omtrent, jeghen-
woordigh leggende in de Haven van ...... van
ons verlof iieeft verkregen om met het gemekeSchip,
geladen met ..,.·. te varen naer......na
dat het felve Schip gevifiteert is, fai hy voor fijn ver- peckeen Eedc doen in handen van de Officieren over dcZee-faeckengefteit, dat hetielve is toebehorende, aeo eeo ofte meer Onderdanen van fijne Majefteyt mGrootBrittangien, van weicken Eedt alfoo ghe- ireöeert) fai aen het eynde van defen Brief nootfake- ijck moeten blijcken, dat hyfelft, ende die geene die met hem fullen varen, de Wetten ende Coftumen, welcke de Zee-faecken raecken, heylighiijck ende trouwelijck fullen obferveren, ende doen obferveren, ende aen het Hof deflelfs fai overleveren een Regifter getekent ende verzegelt, inhoudende de namen ende toenamen, de geboorte ende woon- plaetfen, van hem ende fijn onderhebbende Volck, als oock die met hem varen, welcke hy niet fai vermogen Scheep te nemen alsmetgoetvinden van de Officieren der Zee-faecken, endefalghehouden zijn aen de Rechters ende andere dieoverdefaeckenvandeZee zijn geftelc, alleiints waerhy met dit Schip fai inkomen, defe Pafpoort te ïertoonen,ende na gedane reyie getrouwelijck te rap- porteren vfat hem op dcfelve is wedervaren, ende en falgeduyrende fijne reyfe geene andere Vlaggen ofte Wimpelen van dit lïjn Scnip vermogen te laten wae- yen, ils die van fijne Konincklijcke Majeltey t. Ten oirkonde hebben wy defen met onfe handt-teyckenen onderfchreven, mee onfe Zegel bevelftight, ende door onfen Secretatis van de Zee-fiiecken laten ooder- teycltenen. Wat lager
(Χ>·<ί.; Het Zegel ven dmHterAdmira^.
OORLOG Η:, 't Ack-ert-njeertighfieBoech
tA ^hetge«!neindcfclveonbehöorlijck,endewedcrr VormuUervanZee-BrìeventeeyCchenende
^ h BurgemeeflerenianSteden-
Formulier vande > inhoudende den Eedt hy den Tatroon φ e Schipper ti irefieren, . , .
. - "ji.· . ι . . van de Adiniraliteyten yan verklaren dat N.N. Schipper van
p, . het Schip......denibbven-genoemden
üedt iD 't felve begrepen, heeft gedaen.
Ten oirkonde by omgedaeatey6kene% yi. Deel. |
frani' ende Havenen der Vereenighde Ueder- Imdent aen alle Schepen ende Vaertuy- gen daer van Zeyi maeckendet volgens de Sfpofitie van het voornoemde achtfie KArtychl
A En de Doorluchtigft^ DoorIuchtige,feer Mach- tige» feer EdeJe, Eerwaerde ende Voorfichtige Hceren, Keyfers, Koningen , Republijcken, Princen, Hertogen,GraveD, Baronnen, Heeren,Bur- gemeeftercn, Schepenen iRadeorRechteren, Offi- eieren, Jufticieren en Regenten,van alle goede Steden ende Plaerien, foo Geeftelijcke als Wereitlijcke, die defe jegenwoordige fullen fien ofte lefen, Wy Burge-
meelleren ende Regeerders der Stede van ......
Doen te weeten .; .......dat ......Schipper
van den Schepe genaemt . ■ .... voor onsis ge-
compareert, cnde met folemnelen Eede verklaert heeft, dat het Schip genaemt ...... groot om- trent ...... LaAen, waervanhy jegenwoordigh
Schipper is,aen de Ingefetenen defer Vereenigde Pro- vintien is toebehoorende, Soovaerl^ck wilde hem God jiilmechtigh helft». Ende alfoo wygeeme fagen, daS den genoemden Schipper mochte geholpen worden in fijne rechtveerdige faecken , foo verfoecken wy uw allen in'tgeneraci ende in'tbyfonder, waer defen Schipper met fijn Schip ende Waren foude moghen aenkomen , dat het hun gelieve den fel ven goedertie- rentlijck te ontfangen ende behoorlijck te traceren, hem lydendc op de gewoonlijcke Reghten van Teilen en ODgeI4en , binnen door ende omtrent uwe Have> nen, Rivieren ende Domaioen, latende den felven varen^paiTeren, frequenteren,cnde negotiëren,alwaer hy 't lelve fai dienftigh vinden» het welcke wy geerne fullen ertennen. Ten oirkonde van welcke wy het Zegel van onfe Stadt hier op hebben doen ftellen.
Toe meerder, Terfeeckeringé ende bekrachtiiighe van dit alles, ende van een yeder van dien, hebben wy Gevolmachtigde vande gemelte Koningh vttk Groot Briftin^ieitj endevandegemélte Heeren Staten Ge- neraci , uyt krachte van den genoeghfamen laft aen ons gegeven defe Artijckelen ondertcyckent, ende met onfe Zegelen beveftight.
Gedaeoin's Gravenhage, mHoBandt, in denjaré fifiienhondertachten fefiighj op άϋύ feventiendmÏG- bruary.
Geteeckent
tf^. Tempie.
®ft artactact toiertJt alfao fpoeölaÖ flcpoten/ om bat get in el fijn beelen mcefi obcc een quam mpt !)et deen alceeDe tot Breda tDa^oöemaetgt: maec göe* meccAt Ëngelandt nopt tr boocm g^t lEtonntn sein· buceecttDoj&eMtot foobaniaen iSeeleninit/ tofetùt getboojeenBCOotecotnpIaifance cicnoincn/ toan; Dooj gep^ebenieetc toacen beet toeRomentie bifpup^! t(n. Φεη feventienden taiiecbi aecatifìceeci.
b'ïleec ©döt-j©aecfiiidlclt Wurtz. nualBietge» anibcm/ Oeebt op ^inobroaeb ben veertienden, ben ((gebt m S^eraabecfnsD ban iaec Ho. jsas. aen be toricRe een hojteaenfpjaeclt ban banc6feog(n> ge berb boo; b'eece bec bocatf e aen {lem gebaen. tDiecbt boo| b'i^oftneefiec ban f^jin^ Mauritz baec een gecompKmenteect / en met een fum*
Sueu); fe^in getcacteect/ albiaecpiefent biacenbod η b'iieecen Raedt Penfionaris enbe Amerongen, b'^eeEenp?incet^Orangie,Rijn-Grave,becfcJrps be Canone» enbe jaàUitaìce* Qp betoonbe fiaH in oneconbecfatten feec ci^enbenubc^e/ ;gnbeem oubt gecenommeect enbe tir booj ej^e*
tienifemetbeaSerelbt toiff tebecfteeren; men fepöc ïlp i)^ beél grfeect/ maet ηοφ niet dle^/ sgnbe be mactfleuebiantebenen goubecen oüecaintet allera^. I tfpnbdiiicKler^ b'êeec Haetfolce, CommffTorid * ■ i&f |
-ocr page 513-
S A KEN van S'Τ A E Τ . 3
«©"tÉCadbanbiJSupiÉtpe/ opttillfeftbiendenooclt
__ fijnCeHtaeOafti/ cnDentbfn^öiebcnEedc vanfuy-
veringe : ÖP ÖaOt Öaec ob£C al tìooccn gefpjoBcn mct ^ iómttifae fìcc&tfgeleecCien/ en öefe toetfionDt a Dat Ijp j b/c niocgt Doen in socDcc confcientic/boojnatncntlijit om bnt Dy fijn beloo\^cn (jaDt oeDaeii / tìtanneec tneti fpmcft om maececn Comtriiflaci^<i5cnetaeltemai hen/ en bat Γ^η l^jobiniie gem Docrimael^ t)aD aep;e' tcciecct/ noemenbcb'i^fccWeideren: eöoai)nuDec» fjanbttwee (öiaecbanöp'eceen toa^) gbemaecftt 5önöf/ ijaö Ijp/ om baec toe te Qecaecben/ geen belo- ven gebaen/ ofte befjocbca te boen. ©t ï)cet b'tcec Tempie, nu alflicc alle^ bftriciji ftebbenbe/ «cemjue geeft Den achtiende fpn affcfjcpt tec ©ecgabccingöe neemt genomen/om tocDcr te gaen na Bruffei , cnDeall)0C'
lijn afi (ïljept tiaii 9e« fm
Mm.
teel bpgcen Cüaractec gabt ban ^mbaffaDeuc/ om nocf)tan^ te toontn öoe aengcnaem a1{)ict; tuacen ge« toee^ fijn pecfoon/enbebe (luptingeban i^cactatcn/ i^gem gljegeuen een goude Stettingg meteen,l9le' baide bau (es duyfent 4&ulben^ / tnDe aen fyn S3;oe« bec/ D(c be f^cactaten üaD gebi^acgt in Engeianc, etibe mrt be Qatificatie bia^ tueüecom algiec gebomen een Kettingl) Dan twee duyient ©ulOen^ : OocöfonDcc fulc); te tcechen in confeQuentfe. ^pfiabt o^D^eom b'(2i>ffieien ban b'üeccen (0ebeputeeiben banDefen ^taet bp b'i@eec Miiquistefeconbecen/ enbe men fpiacftfllöiec alsS of met Bemalteebenutoa^gecon» beniecct obet 't miDDel en fo?me ban executie Dee Ai- ternati ve,m gebal een ban bepDe be pacttjpen Difficut» teetbe ; maec Dit i^ eecfl fjiec na gcbleïten. <©nOec De Dette nenDe toaten aUjtecDefecon|lDecatien : barin be Guarantie bia^ te Demefleten een gcoot point / de cohibendo intra terminos Imperio, Dat Vranckrijck renuncicetbe üan alle anDece ofbecbec p?eten(>en/ in oeüalbenConinflöban Spangien fonber mannelijck hoir guam te fiecben ; toant bat Vranclcrijck alceebe te bennen babt gDegebrn Dat ben ttgenbiooiDigen ^ojlogt) alleen bia^ obec 't cecgt ban devolutie in De K^eberlanDen/ en Dat De b)oo?Den in fdnen 23iief ban öcnievenen twïntigftcn ganuacö(|)iccboo?gc(ielt} de conferver le refte des Royaumes d'Eipagnb,refìe)CÌe gaDDen alleen op ben tegenlnoojDigen tilt/ en foo lan* gebenlConingö banSpmgien fouDéin'tlebenjijn/ rnDe men fagö Dat Vrainclcrijclc fleccft acbepDe om De ©jeDe-banDelinglj tiiffcljen Spangien cnDe Portugaei (Ote'ec felf^naec Baeciite)te Defijpecen : Dat Vranck- rijck moepelijcB toa^ Dat Ergsiandt Die focate te bo?? beten: bat bc ^tabt ban Liflebon ( bic bette 't gcoot· ile cceDtjt öabbe) opentlijcfi Den ©?eDe begeecDe ; Dat Don Fedro De guHfle ban'tBolcIi ban Doen Ijabbe/ multa facienda iunt in gratiam eorum per quosyicit ;
jijiibe noc^ niet t'rpnDeban fonfaeehen ; Dat ben ningb bia^ in 't leben/ enbe ooch fijn pactpen en aen» öangec^ öabbe. ©iec upt blceefi bat Vranckrijck oecuB;eebernfocbt/ enoebat alle ftjn pjotefÏatien ban bie fmceecltjclt te begeecen / maec miDbelen bia· ren om De ((^ealiieecDen in flaep te toiegen / enDe ben Ipaiicalfootetcainecen/ bie een^ gefloten btefenDe/ nualijclt iuebec foube te bjeecriensijn/ obecmit^De Guarantie. ^Ditbiacenelfoo genecali)c6 befpecula:* tien ban lupben bie benni^ ban faecften t)abDen·
b']|eecen ban Hollandc beben op bee^ tdbt Doo; b']|eec Raed PenGonariE pjoponecen be noottocnDig^ Sept enbe iitiliteptbie'ecgelegentoa^ in'taffenben ban een ^;binaci^9Smbaffabeuc na Sweeden,nomi· ticcenbe ben HeecPieter de Groot, getaoefen 0enfio< iiaci^ bec ;&taDt Amfterdam ; |)p fepbe om bat b']geec (0?aefbanDhona foube becigtjtgebben/ bat b'i@eec Hey ns in eenig gcfcöil met ben ööcj; Canteliec (iont/ cube bat De tegenbiooibige conlunctucebanfaecbe on^feecbjongljom De goebegenegentbepbtban bie Ücoon boo;'tgemeene intetefi te tonfecbecen; bit toa^oocli'tgeboelen ban Engelandc; maecbe|^;o> bintien moeflen eecfl abbifecen/ enbe taiiectaifoo niet oecontlubeect. b'i^eec be Groot toiecbt oocB göefept bjat te beel gort j&tueet^ te sijn/enbe men fuflineecbe neen bequamec pecfoon bectoaect^ te Bonnen fenben/ ombatgp albaec feecgefien enbe gelieft toa^/ foo too; socd^ abeDeugeni^ ban bfflelf^ l^ab^t |
ger ben betmaetben Hugo de Groot, al^ anbetiimd
3&en négentienden confenteetben be Staten hnti Utrecht in D'iiïquipagie ban vieren twintÌEh©m log-^cöfpen/ en 't toecben ban negen düyfcntS^"
E Stateti van den Lande van Utrecht, Staets «fe gewyfe by continuatie veipdert, endegelefen' ^ zijnde de rcfpeöive Miflive vandeHo.Mo» ■ Heren Staten Generaci den acht en tviintk endè S» negen en tvjintigpeti lanuary leilleden, refpeaiveiiick «<«9 over 't fubjeót der Equipagie ende Wervingen aenln ί^ re Ed, Mog, gefcbreveii > hebben narypedelibeiatie V ten aenfìen van àenaerderuiUiMtiei ende fiaeuviemu·^ tuele verhintenijfe ( tot bevorderinghe vande Vreedc tuflchen de twee ftrydende Croonen van Vrmi- ryck enécSpangien) mee den Koningb vanEw^e/^^j jonghft in den Higie glieÜoten, ende ten weder- zyden geratificeert, by provifie gheconfenteen in het Equiperen van vier en twintigfi Capitale Sche- pen van Oorloghe ; mitfgaders in het aen, ende overnemen van fes of negen duyjènt iVlannenLandu JVIilitie, mits dat de koften tot de Equipagie vandc voorfz Schepen fullen werden gevonden voor af un de Convoyen ende Licenten, voor foo veel diekon- nenftrecken, ende het furflus uyt de refpeitivePro. vintien, ende dat de aenrits-gelderen, endede vordere penningen tot betalinge der voorfz, Jts a negen dtyfint Mannen promptelijck by degefamentlijckeProvin- ciën werden gefourneert ende te berde gebracht. G^ dien (''Utrecht den February feflinhn-
dtrtachten fefiigh , gepirapbeeitG.vanSeeÜetiii Nt- derhorfi. Ónderflont, ter Ordonnantie van mijne voornoemde Heeren de Staten, W. van Velthuyftn.
Eentwee en twintighften baec aen confentetclxit in D'^Squipagle ban acht en veertigb pen/cn 'ttoecben ban twaelf duyfent USan/opötUdli genbe maniece :
D e Staten van den Lande van in nader
deliberatie geleydt hebbende de petitie bydea Raedt van.State, tot Equipagie van achttnvitr· tigh Schepen van Oorloge, ende het lichten van Iwelf duyfent Man Landt Militie ghedaen , endegeconlïde- recit de redenen vervat in haer Ho.Mog. Miffivevan den eerfitn M.axtyfeflienhendertacbtenlefiig,fiihmt, hebben goet gevonden bare Gecommitteerden! ter Generaliteyt t'authoriferen, om by gevolge vande an- dere Provinciën in het Equiperen van acht tnveertigh Capitale Schepen van Oorloge, mitfgaders iniietaen- nemcn van twaelf duyfent Mannen Landt-Militie te confenteren, mits dat de koften tot d'Equipagie van- de voorfz Schepen fullen gbenomen werden voor af uyt de Convoyen ende Licenten, voor foo veel die konnen ftrecken, ende het furplus by de refpeöive Provinciën gefourneert, ende dat de Landt-Militici foo veel doenlijck, byoverneminge van airede gefwo- rene Troupes, en verfterckinge van de Compagnien in dicnft zijnde, magh worden gevonden, mitfgaden datd'aenrits-geldcren, ende de verdere penningen tot betalinge der voorfz twaelf duyfent Mannen nodigh, promptelijck by de gefamentlijcke Provinciën wetde te berde gebracht. Gedaen tot Utrecht den twu tt fwintighffe» February feflisn hondert acht. en ββψ. Wasgeparapheert, E.deWeede. Onderftont ter Or- donnantie van mijne voornoemde Heeren de Staten»
W.vanVeltbuyfmt
59endrieentwintigften gebben be i^eeren®»»^ puteecDe banbe ®?obintie ban Stadt en Landen ω ©ecgabecinge obecgelebect feecRecc ^'ffiw Öaec gefcöiebenbp be Heecen ©cöepntertoe ten ban be gemelte i^obintie / lupDenbe al^ boigDf ■
Heeren^ ende goede grienden. ^
UYt υ Ed. laetfte van den veertinden nieuwe, en Κ den vierden defes oude ftijl, metdebygevo^"^ de Refoiutien, hebben wy gefien, dat bjer; w· g^ Mog. die by hare MiÌfive vanden/W»A» Janu»'?»»» Ì,/i7#i/.»enon$haddenovergefonden, deiwrdiwnsf^i |
-ocr page 514-
O O R L O G H^ 'tAcht^en-^eemghfieBoeck.
extraordiniris Staet, benevens de generale Pe-
• jp by den loopendelaer -'Vrmeert, metverfoeck: dac defe Provincie daer
• ne wilde confenteren, ende daer van ten fpocdigh- ftffl immers voor den thienden Mey naeftkonnende, terGeneraliteyc openinge doen, heeft gheliefcden Raedt van State te verfoecken, om den voornoemden otdinaris en extraordinaris Scaet van Oorloge te wil- len revideren ende drefferen, na den inhouden harer ug Mog.Refolutien van den drie entmntighfie» Ia- nuary fefiimhoniert drietn viffiigh, den M» «* der- {■Mm iuly feftienhondertvyfenvijftigh, ende den iMen Marty fe/lien honden fes enfeftigh, ende geene Coinpagoien te Voet ende te Paerde van d'eene Pro- vincie op d'inderete brengen, fonder haere Hoogh Mog. confent gheen nieuwe Poften op den Staet van Oorloge te Itellen, ende den extraordinaris met den ordinaris Staet niet te vermengen, als mede by Miffive vanden Diir/zWe» defes defe Provincie ern- ftelijck te verfoecken, om de betalinge van 's Landts Militie te willen laten doen > volgens de repartitie op den ordinaris ende extraordinaris Staet van Oorloghe miea motizlire/e/liea hondert fiven en fefiighgs- ftelt. De Heeren defer Provincie Gecommitteerden totde Petitie van den Raedt van State , ende wy de beyde Staten van Oorloge hebbende tegen malkande- ren geconfereert ende geexamineert, bevinden dat dcie Provincie in den Staet van Oorloge van den lare ββκη hondert feven enfefiigh in verfcheyden Poften is bsfwaert, 't welck door die van den lare fefiien hondert iihtmfifigh in eenige Poften is gedreflèert, alwaer- omme wy vaftelijck vertrouwen, dat de Heeren Sta- ten deier Provincie daer henen niet fullen konnen werden gedifponeert, om volgens den Staet van Oor- loge voor 't fefiien hondert feven en feKigh de be- talinge van'tKrijghsvoIck te laten doen, gclijck wy danondertuflchende Militie laten betalen, volgens den Staet van Oorloge, by den Raedt van State voor 'c \mf4Un hondert acht en fefiigh gedreflöert. Waer medeeyndigende bevelen Ü £d.
Edele, Erntfejie, feer Voorfienige Heertn ende goede Vrienden, in Godes Proteitie. Groeningen den iM»Februaryj fefiien hondert acht en fefiigh Was geparapheerc 5.vt. Onderfton. VE,goede Vrienden , de Gedeputeerden de Staten vanStadt Groeningen ende Ommelanden- Lager ftont. Ter Ordonnantie van defelve, Geteeckent R.Bufih.
ï0acr op gcbcliticcfcct ?ijnt>e / BefiBen fjacc ï^o. ^og. Di H?tnd££ ccen φεΟε puteecOf η otìec De ge= OiincoptnmgebeüancKt.
<0och ücflclöÊn daeafi^i^nocgmapl^ gefcöliöen acn öi cefpcctiljE Pjobimien/ ( uptgefonbect Gelder- landt fiiDc Hollandt ) Dat bcfdtìe al nacï) ten ftioebiS' Rm/cnbcfonbeclangecuptfiel (inconfjbecatie/ bat wtj&ilfotnbon't'aaecfeectiem brgottbe tctjeclO' PWcnDealomme bp be jSabupcigc ©oïfien conpbe» tabiE ffiecbingen ban ttcgg^-bolch aengefielt toiec. Dfnj ÖaciconfentcntDiIbcnbocnopenenop l)«aen tnoeobrtncmen ban twaelf duyfent naan ïï.ant iitlf. aci, öe gfjefamentlijcRe ®?obintlen g{)e· / bat bcfclbe mebe (n ttjbt^ becbagöt toilben öirtnlop öet uptbinben ban een fonds, baec upt aaencit^-oftc toecf-gelbecen pjompteltjch gefoucs nt«t moc|)tcn toecben/enbe boo? al fo?ge b?agen/bat eeptnnmaenbaec toe naobigft / geceet gljeöouben •nocijten toecben. 3©pberó tó bcc(laen/bat aen be ge- mcite^jobintfen { uptgefonbect Geiderlandt Hol- iwdt, enöeStadt en Landen ) nottjmael^ in fecieufc eefct»eüen foube ioccben/ bat befelbe nu een,- S in confiaecaticban'tbccloop ban jèaU fat Set Scöeep^ bolcR figö tee Itoopbaec. foube Romen tebecljupcen/fonbeceei teiih »1 l)atcc0nfentcntec©icgabecingc
2'"™n<nbjengenopöetbOEn ban eeneptcao|= ^«atig Cquipagie ban acht en veertig g»cl)epen ban |
We booigefleïbe ï^eecen (©ebeputectben bieobec 1668, 'tfÌHCllbanOefeparatie Öcn aebtienden ban l)icc 033=· ——-
ren bectcocftcn na Vrieflant, toaren foo Ijaefi niet lot Leeuwaerden geatctüeett / oföaectoietben boo|bec= fcötpbe llcecen/ bie tee ©ergabcrfngö banbe i^eecen ^tatcn ban bie ®|Obintie becfcftencn/ernfiise Rlatfji tengebaen / banDatbe!|eeceH «©ebcputcerbe^ta· ten Daet niet allentbalben fouben blagen onpactpbig in t'ejtatnittecen banbe Volmachten Dcc petfonenbie upt bc cefpcctibe Grietenien befec piobintie fufii· neecbtn ©ecommitteect te jijn/om be ©ccgaöccinge öet gemette Staten teörlpen compofeceu ; en bac ccntge i^cccen upt befcIbe Grietenien, Die bupten alle bifpuptgequalificeect toaceu be Ijoogfigcraclte ©ec- gabecingbptetooonen/ inöe ©ecgabccingljbanbe
jaece0.MoB.t0t
t met d'andere Leden van de Unie
mecrgebachte Staten toaren bfcfcoecnen/ obecbf boojfs eenfpbigbépt gehlacgt/ enbe gepjoteflcect (jab* ben j bat niet fouben [tonnen ipben bat be boo;f3 BoU maaöten booj bc gemclte φί bcputeecbe i&taten fou·
Denbjecöengcefaminccct/ enbe baec boojaenljaec goetbinben gefïelt/bjie op bie ©ccgabetingfj be ^ ten befec jpjobinticcepjefentecen foube/ maec tocitc
b?eben te Mn/ bat be qucfiien bie obec bc boojfj V ol- magten quatnrn te balicn/fouben toecbtn geoccibtecC boo? neutrale, engebe^-intfcclTcecbe bacc toe tccom* niittecen / ban bac meetgemelte (©rbeputeecbe i^ta» ten baec aen niet geftcfccccrt Ijaböen/cn met {jet fiaf mincren bec boojfs Voimagtentoojtgebacen toacen/ Dupten toeten ban eenige tjacc tnèbe «©ebeputeccben/ be JKSilitie !)iec in guacnifocn Icggenbe/ in fiilgrpt in a©apcnengcti?agöt/ enbe Det |)up^ banbe gemeite ©Ebeputeecbe Staten baec mebe befet Ijabben / öefc benbe beftlbc iieecen becbec aen öaecgeoptntbcci fcljfpbe onrechtmatigheden, foofe bie gelieföen te noei men/bie ontcent be non admiiEe bec boojfj Vointach- tengepieegl)t fouben jtjn; fp Rebben becRIaect/bat: baec öaec fêo.lISog.öen öaböen afnefonbcn apm hc melte jbtatenbefec Pjobintieom een eenparigheyt met d'andere I
t'inbitecen/en becteïöcR te nobigen ; ^ ____________
koa^ upt baec tebecflaen / bat be iSegecinge met tienr anbttenin bifccepantie toa^ gecaetRt / enbe batfpc tiaec aencaben en becfocgten alleiS toat mogeip taaai^ te contcibuecen om be boojf; oneenigfjept bieg te men/ en bonben goet nocg op bien abont Ijaet βοηιβ beRent te maRen een be i^eec Andringa, in be ©eega* becingt) banbe gemclte Cleecen 4$ebrputeecbe ^ta^ ten piefiDeccnbe/cnbe aen fiin «Eb. te becfoecRen gele<> Qcmöcpt om met öem ban Ijaec Commiffie te fpjeec* Ren / metmeeningcbetfpbpbieoccafïeoocR fouben ttacDtcn tebecflaen / kpatbanbeboojf3btfcci^antie toaé: b'fêeecen (©ebeputeecben becflonöen ban bingfs bagb mojgen^ upt ben felben / bat be (luefite/ onte fiaenobecbecefpectibeVolmachten,' bec geenecbie Pietenbeecbe tocbe gtiemelte Becgabecingtiban be ^taten befec ^jobintien ggeebmitteett te moeten toecben/bp be gemelte üeecen Staten noci) niet ixja0 afgebaen/ boc{) op bien baglj/of immec^ ben bolgen» ben 3@oenftiag|)/afgcbaen foube toecbcn ; bat in Oo- ftergoo pjincipaiijcR obec be Volmachten ban drie, eninWettergüo ban drie Grietenien tokect gebifpu» teetti battetöemfeecbebjoefbe bat booifj oneenlg- hedentoacenboojgeRomen/ baec boojappac^ntbe pjincipaelfie jpamilien ban bie @jobintie/en baec otk bet ^ecfonen aen ben anbecen feec na bectaant/flona ben te ballen in gcoote partydigheden ; bat öp beel be» boicen Dabtaengebient om be bifccepecenbe ^eeceii t'accojbecen/en oocR betcoube battet b'i^eecen 4Pebe« jputeecbe Staten feec aengenaem foube ;fin/ inbien oefelbe i@eeccnmet ben anbecen honbenbeceenigf)!: biojben : maec jebect tiebRen fp becftaeh / bat be ge^ melce <f5ebcputeccbe Staten be boo;f3 bifecenten a< bec be Volmachten fjabbeu afgebaep/en aen be boojfs boltccnbe l^eecen afgetoefcn be qualificatie om te compacecen al^ Volmachten ban twee ban be quèfÏi* CUfeGrietnien, mitfgabeCf al| Volmachten banbê <0cecfoc ban be derde queflieufe Grietaien in Oofter- goo, en nocb ban be twee queflieufe Grietnien i», We- itergooi op ban geboigt i^ bat be baleten* ibf a te |
-ocr page 515-
48+ S A Κ ΕΝ van S Τ A E Τ
' tnelte (©eDcputeecDe Stateti toacen etheitt/Dacc öoo?
niet ftonDen öouDen ; enöe ijcbben Die ban Oofter^
nocö fpecialtjcfi becfocBt Dat De queflie oüec De boo?f5
Volmachten Doo; neutrale fouöe UjecDeti geDectóeect ;
bieban De een pactpe in Weftergo IjaDDen op g^lngl·
DaflD nac{jt^ ten twee uren/ foo nten Daec boojgaf/ in
abfentiebanoeanbece pactpe aeDifponeect ban bet»
fcöepDe ?tmpten/ enöe onOec anùecen De fêeecen
Hacren en Ammema, öoenmael^ ©cDeputeecDe upt
Weftergoü in De ©ecgaDecinfl ban De «CeDeputeeCDe
i&taten eecontinueert/ enbeDie ban De anöccc pactpe
üaecteeenopeccaifïecenmeDe ban Defelbe trapten
neDifponeect/ cnDe onDtr anDecen meDe twee j^eecen
in Defelbe ©ecaaOecinaö (©ecommitteect/ enOeal·
öaec eeinteoDuceect DebbenDe/ 50" We Dod? ^olDateti
toeec Daec upt gelept ; Daec op Dan gebolgt i^/ Dat De
BeDogöteDoIecenDe i|eccen/foo upt Ooftergoo m
Weftergoo D'^cece" «SeDeputcecDcn op Den vieren
twintigften {jebben Bomen behent maften/Dat BaDDen
BeeonpDfceect Dat Ooftergoo boo?f5 cpnfipeecDe in
dfGrietenien,Daecbanviereneen half bupten alle
contcaDictie bp öaec toiecDen gecepjefenteect / te toe-
ten/De Griecnie van Weftdongeredeel,achtCafpc:len)
Tietjerfteradeel, Sroallingerlandt, en d'een helft van
de Grietnic van Dantumadeel, en Dat boben Dien que^
ftie bia^ gl)eb]eefio|ec'tcecbtbante cepiefentecen
öeGrietnienbanFöiwarraded, Collemerlant, ende
de wederhelft van de voorfz Grietnie van Dantuma-
deel,enbe Dat WdtergoobOD?fj ban gelijcRe beflont
in negen Grietnien,baec ban fp meDe / bupten alle
contraöictie/ oenualificeect toacen vier en een halve
Grietnie te cep?e|entecen : te toeten/ De Grietnie ban
Men»ldumadeel,Barradeel,Baerderadeel,Hennardera-
deel, en d'een helfte van de Grietnie ban Hemelume-
rolde vaert, in Noortwoidet en Dat Daec boben quefiie
fata^ getoeeli obec De qualiftcatir ban te cepiefentecen
Franikereradeel, enDe De wederhelfte van Hemelume-
roldevsert; getboo; DaeconbecD;ageIöcftfouDe3t)n/
tatfì; fouDen moeten geDogen aen De een jpDe Dai De
nemelte «SeDeputeecDe ;btaten Die geene Die bp fjaec
fdben t'eenemael ongegnalificeect toacen tegen alle
recht ende reden. Upt particuliere coniideratie ( foO fp
fepDen) boo; toettige Volmachten bpeeneen-fijdige
decifie fouben mogen bechlacen/ en bat aen D'anbec
JijDe bie alleen Dooj Deboojfs partydige decifie gaec
een p;etenfe qualitept aenmatigDen/om &en Volmag-
tcn De gemelDe j&taten meDe te tjelpen cepjefentecen/
geautgocifeect fouDe jdn/ om in De J^ecgabeting ban
be j&taten met obeceenflemming ban De 39oIcanten
De boo;f5 Decide toebec te ligitimecen/ enbe Dat De
b^Ptiept ban Defe promotie / enDe t cecgt om De Sta-
ten ban Dien te cepiefentecen / alfban niet fouDe
gen aen De (tSIectie ban De £ygen-£rfden,maec alleen
aen oe ^cDeputeecDe Staten; Dat fp baec felben enbe
iienX.anDegcaot ongdijcft fouDen Doen/ inbien fp
booi toettigf) hcnDen iScfoIutien Die Doo; baec toeDec:^
. óactDpc op foo onbehooriijcke wijfe aengepelt/ enbe
}igt)Doo;foog^}Ote infoimalitept/ alleen Aonnenbe
matntinecen/genomen enDe geaccefieect fouben toeC'
ben; en Dat Daec upt ban ooc& mofl bolgen/ Dat in De
^;obinCie seen;btaet^-getogfe3^ergabecing fionbe
fcoecben aengelielt/ foo fang 't boojfj Diffecent niet af.
sebaen toa^jDat fp teel gefonDeect toacen/om te fuflf·
uecen/Dat De Decifie ban De boo?f5 quefiie mofi tooiDen
sebaen Deo; De Volmachten ban Die Grietnien, Daec
obec geen contcabecfie toa^ getoeefl / Daec ban fp De
.pluraiitey t uptmaecftten/ maec batfe ecfitec te bieDeii
toacen/bat Defelbe DecifietoiecDe grtaen Dooi neutra^
Ie, Daec toe te committecen. «Sn Detotjl fp Dooi D'l^ee>
een «©eDeputeecbe irtaten iiiec in becBinDecttoiec.
öed/cnDe Dat ecfitec Dit Diffecent fjoojDe te toecDen ge^
tecmineect^ Dat ten fpoeDigPen/ Dat D'öeecen öaec
^"-.Xog. b'ongfïe.
nitt ìnti
immec^ niet btquamelgtR/ feliDeciùtccniion^T»;-
enbe Dat Die ban De Seven wolden,ö et derde tttjt w
De felbe P;obintie / becblaect öabben bp pofltibc tZ
lutie/ geen becanDecing ban minbec getal (oHuaetS!
fafien eecfl gebentileect / enDe brtbolgcn^ inöt
gabecingö ban ïeben ban i&taten Defec ©jofaintfe
totecDengeb;agt) tehonnen öouben/booten aleechi
boojf; bifecenten bp accommoDement ofoecifietec
neDec gelept toacen.D'J^eecen «©ebeputcetbcn Jjtbiien
Öiec op geanttooojt/Datöoetoel fp bp gacc
alleen Dectoaectg toacen gefonben om b'J^eeten êtii
tenbefecPiobintie t'inbitecen tot eenparigheyimtt
b'anbcce EeDcnban b'^nie/aengaenbe d'Introduci;
van den Prins van Orangie, in den Raedt van State
ende 'tfepareren van't Capiteynfchap Generaci vjii
't Stadhouderfchap j fp ecfttec niet foubcn nalatfji/ató
ban een gcoote becöinbecinge in De uptboctinaeban
De boojfs öafc <£ommi(fic aen öaec ifo. JDon atn-
fiont^ ftenni^ te geben/ Docö Dat fp Dcfe tiare hlantcn
albocen fouben behent malten aen De i^cetcn
puteecDe ^taten/op Dat fp ban Defelbe fouben nioncn
Oerfiaen/ of Öaec «ÖD. JHaog. fouDen aoetbiiibtnliaet
eenige onbercicötingö Daec optegebeii/ cn^accbtt.
Öalben aenftent^ becbocgbt enDe openingti ton ö;
boo}f3 Doleantien geDaen öcbbenDe aen ben §ecc An·
dringa,met becfoecB / Dat ÖP'cfelbe Ijatc «Εΰ,,ϊβοη
meDe aenflont^ fouDe belieben boo; te Djagen /' te
ÖP/ bat ÖP toel te gemoetfag Dat Defe ®?obii«ittiooi
haer oneenigheyt in diibrdre en confufieibukonnen
komen,Dat ÖP ban Defe namiDDflo De aemcite©trna.
Decing nietRonOeconbocecen/ maec fuIccttQentnoi»
gen goct (ijDt^ Doen fouDe; Datte 't gunt bp Dr
©eDeputeecDe Staten geDecibeect ontctnttie
bOO?f3 Volmachten een wettige decifie toa^/ cnbiilin
niemant meccincontroverfie getcocRenftonbftott»
Den / boetoel öP toel toenfcöte vat De boe^f; bifftten.
ten mocöten toecDen geaccommoDeect. ^pbcbbcn
Dan gefept Dat fp op De pbecigöe inflantie ban be oe=
melte dolerende Heeren niet lecigöfoubetifionnm
(iaën öaec to, JlÊog. öiec ban met een OcpjffTet'ab.
bectecen/ enDe iuDien Baer «ÊD. jHog.goetöonbtn
öaec op moigen eenige onbeccicötinge te lattn torto.
men/ Dat fp met De Jpofl ban mo?göen nfrt fouben
manquecen Dat felbe aen öaec i^o. Jliaog.&f{i{nt tc
maccHcn/ 't toelcB bp öem toiect gearquiefatrt.
5©e gtaten ban Vrieflant namen gantfcö niettofl
op Dat ^eecen (©eDeputeecDenHgöDtcfanlieöati.
DenfcöönenaentetcecRen/ en gaben bit,namacli
Doo? een ampie uaifllbe aenSaec ©o.lÊea-teto
nen. ^pRonDenöiectoemeecceDenöe66en/ombat
fp öacen ^taDtöouDec öaDDen ; maec b'@eet:ea (6«
DeputeecDen maecRten 't öiec meDe goet/ bat fp öaec
ban aïleen aen öaec Üo. jaaog. öaDDen göefcJjjibcn/
als van een groote verhinderinge inde uytvoeiinghe
van hare Commiffiei enDe nocfi toiec-'etqualpQC'
notneti. ?&it quam jöaec al boo? De^ anbecen ùaiglW
SUttoe Den vjjf en twintigften,toanneec öaec Den |eft
^eccetaci^ ban De i^eeten <©eDcputeecDe ^tattn
quam befient maecRen/ bat öaec €D. jeog.betflafn
ÖfbbenDeöetbecfoecR boojDe bofecenbegeetcnupt
Oo^rgo enbe Weftergoo aen öaec gebaen/Uan m
go.|Bog.teto«lenbeRentmaecRcn be toeflantban
D*onecnigöeDenalDaecboo?gebaHcn/ fiaecaen tfafl'
öet $pDe becfocöten/Dat becfoecR te toillen eituff een/
alfoo (i geen Commifliïe ban öaec i^.|©O8.öabD0t/
om öacc in De booifj Diffecenten te immifcecen/en Mt
öaec fcöipben ban anDecen Daeg^/ niet anberi al^
De bolecenbe öeecen in haer ongeiijck peccRen fouDc
Dat fp oocB alfoo aen öaec ®ο. lÊog. fcfepbetrte/ no-
toirhjck een-fijdigh fouDen iön/al^ niet geinfbjmettt
Sgnpe ban be getegcntöept Defec faecRe ·, enbeineebtrt
fpalmocötenöebbengefcöieben/ enbe eenigiojöjeg
ban öaec to. JBog. Daec op fooDen Romen t'ontfen»
gen/ DatDefelbegeen executiealdaer vinden, ofgeo>
tempereert worden fouden, betogle Die quejlie W
puqr Domefticq ende Provinciael, en Dat mitfDltn
Defelbe «iet aeoaematigOtRonbe/ ofaefubniittfwt
ÖocfOeteiroiDenaen pemenDt/ toieget
geetw
-ocr page 516-
rtl haeC l?0· JtSvU· αυυ«.ικι·ιw Utycu»· uiiciui/ uni
h^Mflüe te bccfìaen / Ijoe fp ftaec omtteni foo een rhitouiieux potnct « Djagen fouDen ftcbben Dat fp ■'iiÏecbEn bati DcfElbcaDüectentie fiaDDcn Bcp?ocei hpfct met Die omfistiaöfpöt / Dat foo öaefl öacc Des S booJfleftonien toa^/ fp'tfelbe acn DehennifTe ftfc mcetflEinEi" teeccn <0eOeputeecOe i&taten öaD= ftpii nebjaciit/ met aHc De oinfianöigijcDen tjaec Daec in Hoöiaefiotncn/ cnöe Date meDe toel toouDen / Dat
hafcöooi-scbomen toa^/ öacc Igo. |©οβ. toa^ oüec= mftfizcbfn/ alö een fatcfie die de voorlz. dolerende Heeren voorgaven, fonöec Dat fpDaec OOjDcel/ of (lortDuncfien Daec ontcent IjaDDcn geintecponecct/ tnieafüJacBten fouDetoat lafi bacc i|o. JiSofl. ftaec fouDcn bclieben te geben / om Daec picciji Daec na te U^Qcn/ enoochniet nalaten aen Daec üo.lBoe. Iticeli toeBomen/ 'tount baec ban meecaeraelte I?ccten (©cDeputeecbe Staten booj anttooojt öDcae·
gn fomma 't toa^ Biec met De ffeiefen göefielt al^ met eenfitanch aicDaem/ toelchecg intooenDtge alici tatic enbe cafenDe hoojtfe/ maeclit Dat De natupre te ftoacli i^/om te bonnen Delpen fonöec meDecgne/Diefe nicttoilacccptecen/ enlietìecblpbenbecteccen/ ai^ b'eccetéticclieffentìan &aec fclf^ te honnen tielpen. 'tïaflö'ft B&eDeiI obec-Doop/ D'een focöt D'anDec fmact te maechen/ cnDe 't Voa^ een teecften Oat IuafcIje(Die inen üoHanDt^-gefinOc noemDc) De fmaihlie toactn/ toanneec men binnen Leeuwaerden Siucbte enüe DibufgeecDe opentltjcK oocHonDeCdD; &'cc(iicboIg£nDe?tcten.
TTErklaren wy ondergefchrevcne Emfi Siccovan ftnij Y Grietman over Weft-DongerdeeI,ende
icjani' roede Gedeputeerde State van Frieflandtt ter κΛ Ende Dr. Pyio van Doma. SecretariusderEd,
Wog, Heeren Staten van Frieflandt, Gajui Brotrfma, Secietariusvan Cullumerlandt j ende Tetrus Rofimai ter andere zyden ; in der minne met malkanderen veraccordeert te wefen, in manieren navolgende ; nainentlijck, Dat wy Domtt, Broer/ma ende llefima, ïooreenderdePerfoonin nominatie ende uytfettin- gCj tot het vacante Grietmans-Ampt van Collumer- landt,fullenbrengen Jr.EpovanAylva, Soone van den Ed, Heere Sjoerdt van Ayha, Raedt ©rdinaris in den Hove van ; tot welcken eyndewyalle
Stemmeuj foo van onseygen alsmm'mt librowm^ende nmhe Curatorio Landen > ende noch te verkrygene fullen contribueren ende gsbruycken, geven by defen overfiilcks volkomen laft aen de wel-gemelte Heere ^rHÌlSiccoDaitAflva, ofte des felfsgefubftitueerdcn, om weghens onle in voorfz qualiteyts Landen ende Gerechtigheden van Stemminge in de voornoemde Grletenie, veelgenoemde Jr. Ifo van Aylva, voor een derde Perfoon tot hec geroerde Grietmans Ampc te doen Itemmen 5 dit alles fonder revocatie, waer te bo- Ten Wy Doma, Broerfiaa ende Rofema, noch aen meer- ^melte Heere Ernfi Sicco van Aylva, ofte den rechten ■l boonder defes, hier mede verkliren op te dragen alle fnle in qualiteyts Gerechtigheden van Stemminge, inae voorverhaelde Grietenye, reede hebbende,ende clie wy namjelsfouden mogen bekomen, om daer van re «'poneren ende defelve te dirigeren, geduerende jr.lpo mn Ayhas leven tot het Vol-machts-Ampt van defelve Grietenye als Edelman, foo endeals defel- « gheheven fai; Exampt nochtans het Volmachts- Ampt alsEygen-Erfde, het welck geconfereert fai werden op de Heere Brotrfma ; dit aUes infgelijcx fon- ,,η'«vocatie, code fai het Ambulatoir Ampt voorde "jat vanii,w Jaren naeftkomendc,ftaen tocdifpofitie |
van de Perfoon van de Heere Efo van Aylva \oot~
fchreven, naer expiratie Van welckei-fcif»Jaren, het_[
Ambulatoir Ampt op de Voorftyde Grietenye vallen- de, by meer wél gemelte Heere Epo van Aylva, ende Sroerfina te famen fai werden genofcn ; daer beneffens aen nemen wy defelve Heere Brotrfma, ofïe fijn E. Soontje te prefleren een Sehry verfcbap van een Gom- pagnie te voet, ende aen fijn E. Perfoon het Zijlveilers Am^t van Munnicke Zijl, ende fai defelvige vry ftaen fijn Secretaris Ampt over te dragen acn een ander goet ende gequalificeert Perfooti ; wekkers aenlangende wy fijn E. met onferefpcöive flemmen fullen fecun- deren, latende de abfoiute direftie ende difpofitie van alle voorvallen, particuliere Dorp faecken, namelijck, aengaendehet kiefen van Pafioren, Kerck-Voogden. Schoolmeefters, Dorp-Rechters, ende Dorps-Ont- fangersin de Dorpen Ausbuyr ende Collumer-Swaeg, aen de Wel-ESele Vronwe Lucia van Aylva, Wedu- we van wylen de Wel-Edele Heere Fejiovan Stheltma, in fijn leven Grietman over Collumerlandt, ende het nieuwe Kruyflant, geduyrendehaer leven, daer toe wy Doma, Broerfma. en Rofema, alle hebbende, ende te verkrygende ftemmen fullen coatribueren. Al het welcke in voegen vooren verhaelt, Wy Contrahenten hincinde» als Perfoonen van Eere elcks anderen aenne- menfdrB/iiZj^iepreilereni en zijn van defe A/iluy- dende Aüen gemaeckt ende vertekent, niet alleen by ons Contrahenten voornoemt, dan mede by de Plee- ren Carel van Root da, Scipio van Ayva, Livius ven Sckehmga, ende Tar^uinius van Btelens ais Getuygen, Binnen Leeuwaerden den een en twintigfien Decembris fefiien hondert fes enfefiigh.
Onder denfrincipaltn defes fiondi
Ρ. van Doma. G. van Β r ο e r s μ α. S. van A γ L V A E. S. van Aylva.
C. Roorda. S. M. van Α Y L V αΓ L.vanScHELTiNCA, T. van Β 0 s i. κ ν s.
Hier op volgt de naerdere Αείβ^ΐοί voordeel van Rofemayby de Heere E.S. vm^jU vagepajjeertiluydendealsvolght:
COPIA.
TOtrecompensvan'tgeene by Ade van dato ali defen is opgerecht tot Collum ; foo aenneme ick Ernfl Sicco van Aylva, mede Gedeputeerde StaeC van Frieflandt, aen Monfieur Piefer Rofema te prefte- ren het Capiteyns Ampt van de Compagnie van Wy- len de Sergeant Majoor Groveflins laetft gecomman- deert,ofte van een ander oude Compagnie te Voet,des dat gemelte Rofèma daer toe contribuere fijn Schry ver- fchap van de Compagnie des Capiteyns Maudediek, ende voorts het furplus het geene de Compagnie meer fai komen te koften, om het welcke op de meeftc me- nage uyc ce wercken ende fien tc beltomen, ick alle mogelijcke devoiren fai contribueren , in foodani- ger voegen als oft fulcks voor my fclfi ^ ofte dc mijne waere.
In kenniiP: mijn Handt. Aöum Collum den fis e» tiüintigfim November fefiten hondertfes enfefitg. De Poft, zijn dfi woorden (in foodaniger voe- gen, alsoftfulcx voormy felfi,ofde myne ware) aldaer in margine voor de beveftinge gheftelt» A&amutfupra. Onderftont E. S. van Aylva. met halen ende tegen, Onderftondt» Coli. Ac- cordeert mee de Principale onder my ber¥- ftende.
In ieenijjie vanmy geteeckent R. Hentimca.
Accordeert defen metten authenti/etrdi Cofye, In ίηηίβί van my
G.K.UTSca
ο ο R L ο G Η, YJchf-en-veetUghfieBoecL 485
..öortÉd (i3iDiputcecDm Sebben baec op oeanttooo?! ■ ìffamtt efenpnti tnct De öoojfj Diffccenten De • ttHDcn/ enDe Daec toc oocft a«n Coramilfie Shaic ©0. J©oB· ftabDfU / maec Datmen niet Smt woft Hin^en / Dat Daec Doo? beei notable S'r. Mii De twee cecile 3B:eOen bau Die p?obintie beo?» |
-ocr page 517-
486 S A Κ E Ν van S T A E Τ
1^68. Tot betminghvan •voorgemelte AEìe voU - àaàei velght onder ander menigbvuldig
je
Bewyfethdie -van verfcheyde aenfìenlijC' ke Heeren mondelingh daer van Jouden komen worden gedaeny de Brief van de tìeere Doma,aen de Heere E.S. van Ailva , over'tfelfde fubie^ geaddref- feerti hier nevens gaende^ inhoudende als volghi :
COPIA.
" Wel-Edele, Wel-gebooren Heere.
M'^n Heer, tnde hfoìidtr goeds Prìeudt,
O Ρ beden hebbe ick van mynen Swager Jtofèma over de bewuftefaecke antwoordi bekomen,het welcke is dat hy noch goéde genegentheyt tot de bcWufteBedieningeheeft> endeom met U Wel-Ed. in goede vriendtfchapendecorrerpondentie te leven, preienteer in alles het bewufte Schry verfchap, ofte de waerdye daer voor, ende noch daer en boven vijfduy- ^wi Caroli guldens contant, mits dat daer onder bet vcifchot op de Wapenen mede gereeckent zijnde, in alles alfoo thten duyfent Caroli guldens, of de waeidye Van dien} fijne ftemmen , gunft en vrientfchap ver- ftaec hy, dat van confideratie behooren gheachtet te worden, dat het furplus konde egaliferen, het welc- ke ick hem wel gunde, ende oock wel wenfchte dat fonder U Wel-Ed. difcommoditeyt kondeghefchie- den, edogh indien het niet kan ghefchiéden , ende op een duyfeut Caroli guldens meerder aen komc, wil ick mijn uyterfte devoir geerne doen, om daer toe te be- wegen; Hyftelt oock voor, indien de bedieninghe niet wel beviele, dathy met U Wel-Ed. confentendé gunfte op een ander mochte oververdragen, daer van U Wel-Ed.toefeggen en verklaringeverfoeckt: Waer mede defen fluytende, beveele U Wel-Ed. nafeer vriendelijcke groeteniflc, met fijne Wel-Adelijcke Familie, in de genadige bewaringe van Godt Almach- tigh, ende bly ve
Wel-Edele t ende Wel geheorenHeere > mijnen Heerej ende befondere goede Vriendtj,
heeurBaerden defen 17. OBober i66j.
U Wel-Edelheyts Vrients- dienft-willige Dicnaer
P. van DOMA.
d'Opfihrifì vas
Hoogh-Edel Wel-gebooren Heere, mijnen Heere , Ernft Sicco van Aylva,mede Gedeputeerde der Sta- ten van Vrieflandt, Grietman over Weft. Dongerdeel, refiderende op Herwey in den Dorpe Tcr-Naerdt.
^eïiemonflüantteDanbetioIecrti&e l^eecm Gro- vcftins tnbe Tzommeri aen De ï^ccccn ^"tatcn/ toa^
x^en de Ed. Mog. Heeren de Stat en van Vrieflandt. |
REmonftrercn eerbiedighlijck de Heeren Ir. ld' furtvanGroveilins. en Sixtus Tzommeri, datfy Fàii bc' Supplianten den twaelfdea February /efiiea hon- öoiertnoe dert fes en fefiigh, van de Heeren Volmachten van «« ha'tt Wellergoo, uyt het felve quartier zijn gecligeert tot " B, mede Gedeputeerden defer Provintic, in welcksdoen de Heeren Io. larkh ven Grovefiins, en Metthias Idjm· ga, by de Karaer vaa Wefteigoo, Stuets-wyfe ver- gadert lijnde, zijn Gecommitteert de SupDli.n»,.,/„ op het Collegie der Ed. Mog. Heeren Gedeputeerden ^ te introduceren, die conform haerCommiilie,benef ^ fens de Heeren Supplianten na hec voorfzCoUeeiè zijn gegaen, ende aldaer gekomen zijnde, hebbeo de Heeren van Weftergoo haer laten aecdienen, otnme in de Vergaderingh van het Collegie te mogen binnja ftaen,ande aldaer te proponeren 't geene fy uytde K« mer van Weflergoo hadden voor te ftellen, dochfa daer op voor antwoordt gegeven, wegen het tneewe- melte Collegium,dat de Heeren Hew»,ende Secreta, ris Wir^» niet prefent waren, endoor een Bodewief! den ontboden, welckers tegenwoordigheydt moefle worden afgewacht, waer óp een wijl tijts patientie£r^ nomen hebbende, is daer by »cl-gemelte Heeren Gecommitteerden de Supplianten ioftanieraudieotie verfocht, ende daer op van het Colleeie voor ant. woordt bekomen op 't verfochte verfoecK te fuUen de« libereren, welcke deliberatien telangeduyrde, iswe. der de novo inftantie gedaen om audientie te moghea genieten, in plaets van wekken de Heeren Regnms jindringa, ende Cernelius Héube/fj in de Vertreck-Kj. merby de Heeren Gecommitteerden, ende de Sup. plianten zijn verfchenen, daer toe aennemende de qualiteytals Gecommitteerden van het Collegie,em. lielijck verfoeckende, ohi eerft en voorcn te mogheu weten, tot wat eynde de audientie wierde verioght, zijnde daer op by de Heeren Gecommitteerden van Weftergoo geantwoort, dat haer Edelheden «1»«»^· tis was gegeven, fulcks in fieno Collegio voor te dragen, ende niet voor Gecommitteerden van hetlèlveCol. legium, waer med( de Heeren ^lindringaende Heuitii reces nemende, hebben alleen geantwoort, 'tielvete lullen rapporteren, 'twelck by de HeerenGedepu· teerden in deliberatie geleydt zijnde, is de HeeieSe- cretaris Vitrffen binnen gekomen, die aen de Heeren Gecommitteerden voor antwoordt heeft gegevcD, dat aen de Heeren Gecommitteerde, ende Supplianten geen audientie konde worden coegeftaen, fonder èt eerft ende alvooren openinghewas gegeven van hec verfoeck, waer toe de verfochte audientie was die· nende, zijnde daer op by de welgemelte Heeren Ge- committeerden ende Supplianten weder aengehou. den om audientie, doch niet bekomen hebben, dan in tegendeel van de Heere Secretaris r«r^befche]ft ontfangen, dat het Collegie der Ed. Mog. Heeren G^ deputeerde van goeder handt was bericht, djtde ver- fochte audientie nergens toe foude dienen als om ee- nige nieuwe Heeren Gedeputeerden te introduceren, waer toe het Collegium geen audientie en wilde verle- nen, dewyleby het quartier van Weftergoo de Hee- ren Haren znàQ Ammem» t tot Gedeputeerden waren gecontinueert, ende is daer op wcl-gedachteHeere Secretaris »ertrocken,na wekken de Heeren Gecom- mitteerden ende Supplianten een weynigh vertoeft hebbende, zij η defel ve fonder wyderinilantie om au- dientie aen te houden,ab Staten van den Lande, inde Raedt- Kamer getreden,waer op het Collegie der Hee- ren Gedeputeerde heeft gevraeght, hoe de Heeren Gecommitteerden endede Supplianten haer foover· Houteden in de Raedt-Kamer te komen, (onder dier toe voorgaende admiifie te hebben ? feggende, dat de Heeren Gecommitteerden ende Supplianten deer toe geen qualiteythadden, ende vervolgens defelve iMt ongedeckten hoofde, ende fonder eenigh refpOT, ( 't welck nochtans het Collegie een de Heeren Ge - committeerden als haer Principalen , fchuldighwaste betoonen ) toefpreeckende, doch is fulcks by^de Hee- ren Gecommitteerden als ongemerckt «paffeert, ea hebben niet te min uy t kracht van haer Commiffie het Collegie bekent ghemaeckt, dat fy wegens de Kamer van Weftergoo waren ghecommitteert de Heerea lo. Idfert van Growfiins, ende Sixtui Ikommeri, in «* fen Supplianten al< geeligeerde Gedeputeerden wfr gens voorfz quartier te introduceren, met verfoecK dat het Collegie de wel;;gemelte Heeren daer voor ge- liefde te erkennen, Ceflie te vergunnen ende in deri- ve qualiteyt alle refpeft ende eerbiedigheydt op te gen, waer op dan de saeer-gedacbte Heerea Gccom· |
-ocr page 518-
' Heê'reii Supplianten, mee bevel Λιη de Kamer van Wellcrgoo, van ceiSe aldaer te fullen nemen ende l^yjen, in gevolge van welckswy Supplianten ceiSe tfilleDde nemen, is ons't felve van de Heere^mma- eimettoornigengemoede, hevige woorden, ende J .„gememen van flaen, belet, ( (eggende den Duy- tcI krijgh ^y ^*'®'· ^^^^ uytjhoudende de ftoel vali met LdehandenJ welckedreygementen ende faitelick- keytoockvoortganghfoudtf hebben ghenomen, ten ^LictiteieRegwrus^drtTfge fuicks haddebelet, hebbende niet te min den Heere Tarquinius Boelens onsondergefchrcve Supplianten geordonneert te ver- treden, waer toe de Heere Preüdent I>e« we Att- oDS Supplianten mede heeft gefoght met per- iuaaerende redenen te induceren, wordende onder- tuifchen by meergemelte Heere Ammam* met een obliinaet gemott geinüfteert, dat ons onderfchreve jnochce worden geordonneert af tegaen, ofte anders darmen ons lulcks ioude doen doen,'t welck de Heere Biii/wfei-underendiBfeydc, dat Deurwaerders Luy- KomiBaer, ende Mufquettiers moeiten werden .ge eyfcht, die ons Supplianten faitelijck mochten afley- deO) gelijck oock by dc Heere Pretìdent wierde geap- probeeit, waeropin de Raedt-Kamer ontboden ende binnengekomen zijni/r« Deurwaerders, met namen Sim igMW Claefz v»n Achltmfixxà^ Viebe Lieu- fts, fampt^lü Luytenant d'Baer » met ongevaetlijck ««//■Mufquettiers, by haer hebbende Mufquetten ende brandende Lonten » waer op de Prefident uy t de naem van Ket Collegie, ons Supplianten heeft ghelaft weder te vertrecken,'t weick by ons geweygert zijnde, ïermicsgiqualificeert daer ceflie te nemen, hebben de Heeren Arnnma mBoelens met hevigen moede uyt geroepen, dacmen ons ondergefchreve Supplianten door voornoemde Deuiwaerders ende Militie moefte lenvatten ende uycleyden, doch is daer op gherepli· ceert, datiulcksgefchiede aeii Vagebonden, Dieven eode Schelmen, ende geenfmts aen Perfonen tot foo- danigen qualiteytgecommitteerti dien het Collegie verplicht was alle refpeél mede op te dragen, welcken Docbtans voorby gaende, hebben de Ouurwaerders, Luytenant, fampt Mufquettiers geordonneert om ons ondergefchreven aen te taften > ende via faüi uyt de Ricdt-Kamer te leyden, op welcke ordrc de Deur- waerders mette Militie aendrongen, fonder nochtans onsSuppliantenop voorfzbevel aen te taften, ende daer door beter reipedt aen ons opdragende, als het Collegie felfs, door dien by defelve wierde verfocht goedtwilligi ijck te willen vertrecken, 't welck de Hee- ren ende niet wel opnemende, fey- den, wat fy hadden te verfoecken, fy fouden de ordre van het Collegie volgen, conform welcken de Deur- waerders, fampt Militie ons Supplianten faitelijck hebben aengetaft, ende als Vagebonden met ghewelt uyt de Kamer geleyt, onder welcke faitelickheden wy ondergelchreven hebben geprotefteert van ghewelt, affront, confuys, fampt inbreucke van de hooge Sou- vereinice7t,het quartier van Weftergoo in 't generaci, eodeoDs ondergefchreven in 't particulier aengedaen, delelveproteftatie als noch infifterende.
«li öaei 1^0. Jl©og. betneccBten bat Ijaer ©fficien nift fmacchtltjclt fouben 50«/ 0«««» fP fiaöbaec mtDcoocIinict gemoept. 't J©ai niet gecaebtfaem !)it^raptbaneen ^tabttjoubec (foo nien'tBonbe notmm) te gaen eietcecen in ten Piobintie baec öic noti) nitt en toa^geraoitipceect/enbe biebeetxoe
alöaec gtindineect mocfiten jö" / ^αϊ®" toacftfte/ Bdtìcfe namael^ gebleecfien/ toara ftojt^ öatt naquambepattlipe ban bt i^jincefle tepjebale^ ten, Zeeiandt befcfìnlbtgbe boel eec Hollandt ban bat fp impteteecbc op be biphep^t ban alle be SiObintien/ tnbebecfttabtboubetfcbapobetbefelbe/ om betfp Beet «©jficio) gingö emplopeten tot nebecleggingbe ^tt't®{abtnciale bifpupt'ttoelcftin beegace fe- ftien hondett feven en vijftigh, foO fect betoetÖe be Ëinhinti» Q vei-Yflel, «nbe «OtÖ iWbC 3««« fe' |
flienhondertvijfenvijftig,0«MHollandtUttiicl&jO' i66S, binde ban Groeningen ende Ommelanden. 'tQcrn ben i^taOtDouOcc elf^ niet {tonöe boen / cnbe fp bleef boenmaei^ bupten cep^oclie/ ombatfpbaectoeban ben ^tabtBoiiDec fclf^ bjietbenaenobigbtenbebecs fOBfit. «Ibug toa^ Öet oÖcflett in Vrieüandt: Groeningen ende Ommelanden toö^'t al tfO^ / ÖK gIjeen tnecch maechtcn ban oocn boo; d^ebe^u* teetben fiaet gcfctjil biec atn tr gcbcn. <Cn in Over- Yffei ixjag 't notti rtgec / fcbjpuenbe be iètabi Cam- pen albiec bat ben Cebtban brn ^ollonel Haeriolte, DieftpalgCottitnifTaci^ ©enerael banbeöuptecpc niofieboen/ mochteopgeDouDen toccbentotoplja^ ten Sanocbogfi/bre arnflaenbe boa^. Maec gp gab* be bie alcebe op brn feftienden gebaen.
«Ifoo nu oocB be tpbinge quam/ bat bctt ConingS ban Vranckrijck figö foo lic&telöcftlöeeflccbaüDe geniaecftt ban 't Franfche Comté, enbe men taoa^ on· feftcc of öp befe nieutoe Conquefie / bie bp na op ben felbentdbcïDa^geepnQigt/ alamen baecbanalijiec begonbetebiftourecen/ fiera öet gebeflbeteecbeAr-. miftitium niet foube boen betfmaben/ (irnbe fioe ftoechmenalbiei: al^ fnËcgeiandt bja^geatmeect^ gebbengaec ^o. JlSog.op ben feven en twintigftea noc^mael^aen becefpectibe®;abfnticn (uptgefon< beet Gelderlandt enbe Hollandt ) gcfc()?ebcn/ bat be· fiibeal^nocb ten fpoebiggfien/ cnbe fonbec langec
upt^el/ Qifaabetfummumfersculumm^omioa^/ ge*
meccfitoocRbattiet ;i>flifofn ijan\3[a£C feec beccc tegonbc te betlopen/ enoe alontnie bp be Jlabuprine ®o?|lenconiiüreabIel®etbingen ban «S-Sft acngefieit toiecDen/ fiace confenien tniloen ooeη ope- obecnemen ban twaelf juyfint
mati Wanrir. πΐΑ (■·>. ______ ... ί.
v«iiiiiut.yicii ιοειυίπ. ii9poec$i Acn gemelte bintien (uptgcfonbertGelderlandt,Hollandt, enbe Stadt en Landen ) nocl)mael| in fecieufe tecmen gfie^ fclneben/ bat befclue nu eenmael in confibetatie ban 't becloopban 't taifoen/ en bac fiet bolcH
ftgb tee isoopbactbpe/ alji elbet^ foube homen te bet* gupcen/ fonbec eenig betbec bilap gate confenten tee i^ecgabetingebiifben barn inbrengen / op fietbom ban een ejitcaojbinaci^ «Jquipase ban achtenveer- tigh^cfjfpenban(0üflogc/ met ben gljebolge enbe aenhlebe ban bien/ trgrn^ (jet aenfiaenoe booj-^^cc in See te bjengfien. «gnbeten epnDebatljetgeene boo2f3 i^/ te fpoeùigec/ enbe fonbec eenigb becbec φ becfupm gecffectueett mocüte toecben; ^^ mebe aen be gemelte J^jobintien ggefcgjeben/ bat befelbe aen· (tont^ gace ^taetfcge Jdecgabecingen/ tm epnbe al^ booten/ bjtlbenboenconbocccen/ op batten bi;n(l ban ben Eanbe / bie acn be bebojbecingge bec beojfs fahen ten öoogRen gelegen toa^/ niet betboaeilooft mochten teetben.
bcc-Fcontiu
baetdbbij^Ì uci^yicncnansinuoit-
VrieQandtnietinnaeebecenbebetec poflueé banbe· fentie geb^tc&( foube begoten te toetben/oocft in toat boegen befl enbe fpoebigfl geeffectueect foube mogen toetben} enbe ten anbecen/bat fiaet (tE. booi fetieufe SSiieben/ el^ anbecflnt^/ betefpectibe^^ibintien tetlben aenmanen/ enbe boen aenmanen/ bat befelbe tenfpoebigtien/ enbe fonbet langer uptfiel/ toilben futnecen &ace quote^ in be gebaen confenten tot be betbiepingebanbe Neder Rij η enbe Yffei, mitfga- bet^ tot ben opbouk» ban een Aopael jFojt/ omttenc tjetRoveen.
lloebeniggb'ileecenlbtatenbmi Vrieflandt gaec mlfnaegentetoonben obsi; be l^iffibe bie {jaec i^ot jQog. 0ebeputeetben tot be feparatic, aenbe39ec« gabetingbobecbaecgefcbillen Dabben g^efcluebcn/ geeft bm bolgenben ^jief te Kennen :
cn OORLOG Η, 'tAck-en^veert/ghfleBoeck. 487 |
-ocr page 519-
1668·
48 S SAKEN van STAET
Hoogh pogende Heeren.
Wy hebben uyt feeckere Miffi ve by de Heeren
U Ho. Mog. Gecommitteerde alhier ge weeft
zijnde, aen ü Ho. Mog. van hier gefchreven>
in dato den veerthiettde» oude, en vie en tmntighfieu
nieuwen ftijl, ende ons Copielijck ter handt ghe-
komen, niec min met groot ongenoegen als verwon-
deringh vernonien, hoe darwel-gemelte Heeren Ge-
committeerde, op't bloot ieggen van eenige particu-
Jlêre Edelen ende Eygen-Erfden, figh hebben laten
bewegen, ja veel meer, niet tegenftaende ons ernftigh
verfoeck ter contrarie ondernomen hebben door een
langh cen-zydigh verhael, ende't geen meergemelte
Heeren Gecommitt. felfswel konden oordeelen, niec
andsrsalïin veel onwaerheden ende mifleydingen te
konnen beftaen, gelijck het feive oock in der daet be-
ftaet> U Ho. Mog. impreffie te willen geven^an inju·
fiitie. enonrechtmatigheyt, diebyonsbegaenfoude
zij n, noopende het decideren der quefiieufeprocuratien
tot den tegenwoordigcn Landtdagti in onie Pro vintic,
cnop foodanigen verhael U Ho. Mog. ordres hebben
derven verfoecken, onder pretext van by de tegen-
woordige ongelegentheydt ende oneenigheyt incapa-
bel te zijn den la'ft haer opgeleyt uyt te voeren, welcke
incapabiliteyt, ons oordeels,eerder foude konnen uyt-
fpruyten uyt d'ontftichtinge, die meergemelde Hee-
rcH Gecommitteerden aen de Regenten defer Provin-
tie door haer voorfz Proceduren hebben gegeven, als
uyt de gepretendeerde dcfordre inde Regeringe, die
alhier conform 't langh geobferveerde geb ruyck^ende
volgens de Wetten onfer Provintie in goede jOrdre
van 't begin defer Landtdagh is beftelt geweeft, ende
by welcke al verfcheyde Refolutien formelijck zijn
genomen, konnende teghens de voorfz wettelijcke
ende ordentelijcke beftellingh niet gelden eenige on-
gefondeerde alliantien, ende onordentelijck procede-
ren, ja onwettelijck, ende tegen haer eygen procura-
tien lirydende attentatien, ondernomen by eeuige ge-
pretendeerde geledeerde Perioonen, waer door wy
zijn genootfaeckt geworden, om tot defentie van onfe
Pcrfooncn,maintien van onfe aenbevolen authoriteyt,
ende tot weringhe van alle interruptie, die op nieuws
onfe preflante befoignes moghten werden aengedaen,
eenige Militie in de Wapenen te doen komen, hoe-
wel wy nu geenfints vermoeden dat U Ho. Mog. hec
voorfz verhael eenigh geloof fullen geven , veelmin
eenige deliberatien daer over by der handt te nemenj
foo hebben wy echter te rade gevonden, defen aen U
Ho. Mog. te fchry ven, niet om de faeck daer door te
debattereni maer veel meer om onsmifcontentement
over 't voorfz fchry vens by meergemelde Heeren Ge-
committeerden aen U Ho. Mog. gedaen,te betoonen,
oock om U Ho. Mog. op 't ferieufte te verfoecken,
datdefelvehaer die, ende dergelijckeongefondeerde
klaghten, boven onfe verwachtinghe, geenfints willen
aentrecken, alfoo yder Provintie toeftaet, om volgens
haer particuliere Landts-Wetten haer eygen Regering
vaft te ftellen, fonder daer ineenfuperieurt'erken-
nen i weshalven wy oock geen anderejudicature ne-
vens de voorfz queftieufeprocuratien fullen gedogen,
als die by ons gedaen,ende by welcke alle Volmaghten
by de meeften-deele van de tegenwoordige dolerende
parthye felfs mede gearrefteert, ende by eenige van
dicfelfsonderteeckent.
Waer mede, &c.
Hooge,&c. Leeuwaerden den negen en iwinttgfim
February, JeOUn hondert acht en fefiigh. Onder-
ftont U Ho. Mog. goede Vrienden, de Heeren
Gecommitteerde Staten van Vrieflandc» was gc-
parapheert 2. ven Boelens. Lager ftont, (er Or-
donnantie van de felve^ Gereeckent
G. ven VIERSER
J^ifc meöe toietlien nu ö'ooflitt toel öcobent/ tnu ,
men fafllj tnae c Dat, Vrieflandt fieen toilöe : enöé ηΤί!
tan^ toiecD'ec g&cfept batram De faecfte behooS ·
(lellen aen CommiflTaciffcn: niaei: öfecbantaK
D'igeccen ©cDcputecciJcn ban Vrienandttuhez»
landt niet fp?eechen/ feggenbe (metbenSSjitf) hs;
Ijet een domeftijcq werck toa^ : foo toietbtbanS
aeconclubeect / enbe Baec Jgo ,ϊ3δοπ. «©ebrputectg
in Vrieaandtuptöebbenbe/ moeftenoocft na Gre»
ningen, Dacc öen -lanDtOanaD op fjanben toa^,
l^et conftnt ban Overyffel, in bc boointcotH»
©ecbinfllje icnDe «Êquipagie / oocfi. Öatifiaiie nn
't lairaetaet ban Marine, anbctfint^/ bias mi
bolflljt; , .
ExtraBuytde Notulen van deGecowtnit»
teerden vtin de Staten van OverJβkly ffff
de fecrete faecke».
ZisoUe den tiueede» Marty 1
De Heere Droft van ZeUandt} ende andere Hee-
ren by Riddcrfchap ende Steden , de Staten van tttlii
Overyjjel, Gecommitteerc tot de iecrete be· taf
foignes, gheieien, ende rypelijck geponderetrt, de
poinden aen de Provincie overgefcbreven.
Hebben goet gevonden ende verftaen, dat de Hee- i&fe
ren Gecommitteerden deler Provintie ter Generall-
teyt lullen vermogen t'approberen ende ratifictren
het Traöaet van Marint tuffchen d'Heer Temflt, En-
voyé van den Koningh van Groot Brittangm, ende
de Heeren Gecommitteerden van delen 5taet opg».
recht, geflooten ende geteeckent.
Dat by afBxie van Biljetten alomme fai worden be-
kent gemaeckt, het verminderen van de Tollenende
Licenten in het Graeffchap van Tirol, ende elders, tot
beneficieringe van de Commercie. Belangendehet
drefleren van de overgefondenen Staet van Oorloge,
voor den lopenden Jare fefiien hottdert acht en fifiigi
mede te worden ge volgt den voorflagh begrepen inde
Miilive vaa haer Ho. Mog. onder date den vtffiite·
den February, fifiienhondertacht enfepght aen defe
ende andere Provintien afgefonden, ende inmiddelj
de betalinge van de Militie, in conformité vanHoog-
gemeltehaer Ho.Mog. vooiflagh iii defelve MiiGve
vervattet, gedaen.
Dat oock, ten opfichte van de preflante noodt ende
perijckel, dat haer Ho, Mog. fchryven/«wBrrftezijn,
wegens defe Provintie (al worden gheconfenteert in
't overnemen ofte werven van twaelf Juyfint Mta
Landt-Militie, mitfgadersinde extraordinariiEqui-
pagie van acht en veertigh Schepen van Oorloge, ende
gerecommandeert, dat d'aenrits of werf-gelderen
prompt gefourneertendegereedt gehouden mogben
worden.
Ende dat. alfoo door de laetfte Oorloge, foo te Wa-
ter als te Lande in defe ende andere Provintien, de Fi-
nantienfeerzijngeruineert, defaecken daerheenen
ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. behooren te wor-
fte gedeelte uyt deflels dagelijckfe inkomen gevende·
mogen werden.
Eyndelijqk dat by defe occafie oock met allen yver
behoorde te worden geprefleert, dat de Frontieree
van defe endeiBenabuerdeProvintien, na behoren
ende in conformité van de Refolutien defen aengaen-
de, voor defen ghenomen, met Forten, Sterken»
ende befettinge van Militie, foodanigh ten fpowign-
flen moghen werden voorfien, dat defelve buyten
ghevaerüjck perijckel, ende nu üchtelück te d^ne
fpolien, ende invafien moghen zijn gefecourecrfe
ende de guade geaOioneerde daer άθ9Τ g^PJjJ
-ocr page 520-
M. venieert de ghedachten - Onderjiont
Accordeert met de voorfe Refolu- tien en Notulen.
Geteeckent D. ROELINCK.
g^e tjctflcwfijngB ban Dc J^rontiecen toa^ toel nootfaccBcltjch/f nDe Den aSiffcöop ban Munfter Ijaö lift tocpnifl te boo? boel Qeleect/ öiec upt rcr^ Datracn ürnoll te fpjeccftcn om Den ban öe Bourtange tc üccfeccficcen Ddo? ren nieutoe ffoctccflc : enbe öiec iiiac^t Amfterdam op De bacn/otti De ^ccDc&f n^ ban Naerden en Muyden te jFojtifiicccen ; maec hojt^ Dacr aen uecanDecDe ban opinie ; en&e na Dat Oen Sacbt ban ^taie Daecaen öaDDe befleet drie a vier Daflcn/ quain h'l^cec |peni!noci^Hopp?oponeccn/ iat Amfterdam i)ct nu anbccji becfiont / euDe Dat Die piactfcn t'abonDt of morgen een^ homenDe te ballen aciiOeiiBpauDt/ Ijaeci^taDtfoube honnen t)inOet;> Ip3gnj alDn^ bleef Dit teecch ficben. <©nDec De göcmeeneman toiecOt oefepDt/ Datmen fufpeeteecDe itnWcDopöan Munfter, en'tbja0 raifTcöienniet gualscb ficcaben : toant op Dee^ tijDt Quamen upt Gelderlandt filacfitcn/ Dat I)P De Hcmijten of (i5?en^· pilcn tuffcöen fjet Sticht en Brevooit.gaDöe toeflö nomeu enQe see):tenDe£Ct/ bat f)!;) ooch mecc föctja^- Dolcftaranatn/ enDeinDicnflljaDt/ al^ tjembpöet IractQct ban Cleve toegeflaen toa^. ^e Staten üaii Geltieriandt tcocfien 't (Igf) Dappec aen / en&e fpccialijcti't (I??aeffct)ap Zutphen,aI^Die6itgecnae^ (ie trof/ enbe baat l^lacliten Daec obec ingeb?act)t loiecticn/ fai op fgn tljDt gefepc toecDen.
®tn derden jEISaecti^aenbegefarticntlticfie^jo' bintirn gcfcb;eben/ Dat r>cfelbe biilDen Defececen aen gcteuutbp Den iSaeDtban ^tate/ tegen^ b'eicceffen Dan b£ IBiUtaice <!&fficiecen/in Die n(le Defec ïanben }ijnDe/ gefiatueecc fouDe mogen toecDen/ enbe f)et fet DcboIItomcn effect laten getoinnen/ op Dat De HlSill· talee Difcipline booj l)et toeliomenDe gecfiett/enbe φ actelijch aeobfecbeett raoeljte tnecDen : Dat Baec <eD. iQog.boojt^oochntct entoilD^n gebogen / Dat een Capitepn ban gace cepactitie/ tegbelticheenouDe cnbeeen nieutue Compagnie/ 3llnno feftien bondert vijfenfeftigh aengenomen mocljte öcbbe"· racbe Die ojbüe pDec tn ben gace fiellen/ Dat een «i3(fi> tictl3an ÙC ®coupe^/ in Den boojfj 3ace fellien hon- gert vijf en feftigh gelig[)t gebbenDe een Compagnie banDeouDeojDinacife liàilitie/ Defelbe Compagnie/ oftnei ftjne googe Cgatgie fouDe gebben te miateti/ totboojfiominge ban alle berbere inconbenienten/ Wtficlj inden booileDen Sfate albecept^ öabDen geo» Pcnbatct. ^it namael^ alfoo gcpjactffeect.
Op cien bagi) i^ ootft gelefen een H^ifÜbe ban ben Öaeötbangjtate/oöefcöKben alijiec in ben Hage, öen tweeden bcfe^ / enDe Daec neben^ een aijfie ban vijf en twintigh Regimenten te boet / pDet gecorapo=: feett upt acht Compagnien / om geempropeect te oetöen/ fulcft^ enbe tee plaetfe baec ijaec Ho. JHog. naflelegentöepbt enbe occucentie ban fahen/ 't felbe tot fecutitept/enDe ten meelien bicnfie ban ben aan^ m fttubc oo;beeIen te bcbocen. i^oubenDe boo;t^/ bat |aet tot allen tQDtn De^ becfocöt jijnbe/ gelijcSe ïtjftc ban eenige Begimenten te #aecbt / aen Ijaei; p. jioa. fouDen c):t)ibecen. «tSnbe epnbeltjcli meDe öou^n&Eöun aDbgö op De wobifionele becfieccRinge ore ©uatnifoenen bàn Wefei, Haffeit enbe Steen- ^ck. jgaet op geDelibcceect jtjnbc/ be boojfs iBifìibe/ met enbe neben^ be flucften baec toe fpccte= ttnöe/fic|irit(nf)anDinbanbe üeeten Ripperdatot Boyrfe, enDeanDeceöaecfêo. HSog. (©ebeputeecDen/ to öet fiuch ban bc J^atenten / om te bifitecen/ epa. jnineten/ enbe ooc6 met eenige ©eecen «©ceommiti uctben/ upt Den luel-gemcltrn )9aebt Dan ;&tate in «onficentictctceOen/ enbetObecleggcn/ of göeen |
meccbec Compagnien bp pjobilïe in De bobeng&e· 166^*
noembe/ enbeanbecc^feteben fouDen befjoocen ge^ --;
ifpDt te toecDen/enDe baec ban cappoK te Doen. ^c^ toiecDt Den öaeDt oorft becfocöt meDe een atyfic ban eenige Öcgimrnffn te ©aecbt te üjillen fojmecen/ enbe Baec jgogjasog. laten toefiomcn/ Detoeicfiein boojballenbe occafie/ ten bienfie ban Den EanDc gecmplopeect foube Ronnen toecDen : gfjelijcft ooefi Den felüen öaeDt betfocfit boiecbtintijbr^tebDilfen Doenpjcpacecen enbe geceebt Öouben allebenoobt- DjiiftenbanHJctiIletpe/ 3®agen^/ iècBcpcn/ tnbe 23iuggcn /aï^anber^/DietotBet formeren ban ben ®rain ban noobcnfouöen mogen toefen/ enbe baec ban aen flacc ï^o. .HlDog. abbertentie geben.
©en vierden fcijjcben b'i^eecen «©cbcpnteecben AatcRcn totbefepacaticin Vrieflandt, bat bcDoIccenDei^ce. fahenbe ten/ foouptOoftergooaljS Weftergoo, BaecBaDDcn i'ownfi behent gemaecfit/ Datfe geen mibbel fjcnbe/ om bp be <lBfbeputeecbe Staten geljolpen te toojben in Baec bcfmaetniffen/ fpecialijcft caecftenbe Ferweradeei, Collumerlandt, enbe Dantumadeel, jnitfgabet^De Grictenie ban Franckerdeel, enbe Dc plOft^ ban φρ* gen «Êrfbein Hemeiumerolpfert.Babbengoetgcbona Den ban be becifie bec ©ebeputeecben t'appliceccn aen be infermatati η bec f^jobintie/ enbe totbien epnDete p;efenteccn een I3eque(le ban^pel/ enbe boIgBcn^ (lijl ban bei^ecccn<@cbrputeecbentebec« focclten ^cte ban ^prl/ bat be {^eecen (@ebfputeec> bcnbie^cteliebbcnbe getoepgert/ fufiinecenbe bat banbe Cecilie bp Baec ggebaen/ geenp^obocatfeen biel; bat be boom iScqneflebpbe vier3LeeDenban BoogB gemelte Staten gBdefen enbegee]i;amineect
3fjnbe / be vier ende een halve Grietnie van Wefter- goo, enDefleta.itBóanbeScvenwoiden, obectoelcs hecqualificatiegccnbifpuptebiei/ goebt gebonben * Babben te committeren twee ban befelbe j||eecen Volmachten, upt pbec ban Di boojfs drie 3Eecbcn/om neben^ be 43rcomraittcerben upttet Sibt ban be ^teben be gcallegeecbe beftuaecniffen t'ejcaminecen/ enbe befelbe naecbeïPetten enbe ^fantien bec^joa bintie te becibeten/ foo fp in confcicntie bebinben fou« ben ; ban bat be vier anDece Grietnien in Ooftergoo, aflltmecenbe biegeene/boelritecsf Qualitept ban vol- machten toel bp be üeecen (^ebeputeccben toa^ goec gehent/DocBDoo;bc]^eecen^tatcn ban bcpjobfn* tie ban niente^ foube moeten toerben geejcamineect/ enbe alfoo met Bunnefactpe uptmaecitenDe be meec· becBcpbt ban (ïemmen in Ooftergoo, enbe fonbec af· fumtie ban be boo^fs pactBpcn/Bet minbec getal be tegBen Bet bececnecen ban be boo^fe Commijfie Babbengepjotefteect/ al^gBebaen tegen^ De toette· IBtfte maniece ban pjoceDectn Dee ]P;obint(e/bat ban gelijchentoo^.gebaenin Weftergoo bp drie Griete- nien, mebe bp affumtie banbe gene toelcBec^ qua· litenten boo; opgemelteHeeten Staten incontro- verfie toietbcn getcocBcn/uptmaecfienbe be Belft ban 't felbe quactUc/ enbe fonbec bic ootb alleen Bet min* bec; enbebattetaiitBbanDe ;^teben be boufsiSe» quelle Babbenafgetoefen; bat fp bolecenbe Jfeecen baec booj notoice toiecben becongeljiciu/ betoijl men om Bflic af « frttc" toi i&temmen abmitteccbc/cnbe be plucalitept onbecnam upt temaecften/ met bie geenebieBaecpactBpentoaccn/ enbe baec mebe fp cene formele queftie boo} opgtmelDe Jleece Staten Babben/ baec Bet nopt geBoo?t toa^/ bat pmant obec toien^qualificatiequefliegemaechttoa^ geceputeecc toiectbeboegBttc5ön/ ominbie quefiteöecBtec tc mogBen toefm / a ^ ben S>taet geoibonneectBabt/ battetbiffecent obec befelbe qualificatiegebecibeect foube moeten toojben. ^at befe maniece ban boen foo beel te Bacbec toa^ / om bat niet alleen in boojle· bentijbenbe geene/bie Bate beftoaect bonben onbec be becifie n'tfluch bec Volmachten bp be ^eccen g>taten gebaen/becmocötcn Baec bifmaecniffcn boo} te bjcngen aen be üeecen &tatcn ban bie. l^jobintie/ enbe bat befelbe foobanige becfoecfien boo? goet φ* bent / enbe be bolecrnbe jgentcale iSecBtec^ toege· boegt BaDben/ oocit in 't Sfaec acht en dertigh bp öe» folutie «en pectinenten boet enbe maniec Babben ge·
en OORLOGHj Ί Ack-en.veertighfie'BoecL· 4S9
van dangereufe voorne- ' |
-ocr page 521-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
ϊ 6ó8. pjffccibcett / toacc na bc biffertnten banenùe obfc De " . " -- öccilie in tjet (ìucftDcc Volmachten Bp De Jleeren φε- Ùcputeccbe Staten geDaen / fouDentDo?benaeceBU= ïecct; maecDatOefelbeop Den twintigften Bobem= becfeftienhondcrt drie en feftigh, bp «nfoUmneel Htegleinent/ onDec anbece poincten mebe boojecn ^et en Qecbt Defet; ^{obintte baDDen eeDecIaceect/ Dat De ^uDicatttce obec De boo?f3 l^jocucatie p;ibati' Ile competeecDe aen De i^eeten ^eDepuceecbe ^ta^ ten/en bp befttiaecniflen / Dieg bat pactljpcn geintCì cefTeetDe Γιφ Diéntene|fen^aenmeec-genieIDe{|ee' ren Staten fouDen gebben faDDjefTecen / enDe Dat De bdojfs pjoceDueccn / ban De boo^f; gunne pactljpen; enDe Dee Volmachten gafc fabocifecenDe/ nocb De^ te onteDeltjchec boacen/ niet alleen/ om Dat alle Die see= ne/ DteeenigebeDieningeDefec^jobtntfe beguamen/ beonDecgouDinge bangetfelbe SïeglementbpdSeDe folemneel moflen beloben/maec ooefi om Dat De curacien/DiegegebenttiiecDen/ aenDie geeneDieaï^ Volmachten De Heecen g»taten Defec Pjobintie ten EanDt-DagecepjefenteecDen/ en Die alte ban een tei nenc enbe tnBouDentoaren/ e)cpjeflelDcfi mcDebiacI)-. ien/ Dat Defelbe Volmachten niet becmocöten te eens becfecen/ ofbetbjeeehenDebooifs cefoiutie ban ben twintigften^&ecembec. S^atDecljaïben fece cbiDent toaiS/ Datmen Ijaec tegen De Qecljten ban Den ïïanDe onbeBoajIöchec toijfeban Den atanDt-bagö fëcIuDecc= De/ enDe De bjeggom gare befmaetrniffenaecojbje £n fo;meban XanDt^-cecgt DemeecgemctDe i@eecen ;&tatenboo^eD;aggen/ enDe Decfeibec DecilleDaec nbecteecïangenaf fnee/ fonOec Dat Die geene/ Die fuIcieonDecnamen/ Daec toe gequalificeect toacen : ia Daec bunne Commetenten bp baec Pjocucatie toel c);p?efleIijcR baDDen becboDen ; Dat fp Decöalben baec . recours moflen nemen tot tjaec {^o. J^og. Die bp be Mnie belooft babDen De SLcben ban Dien foo genecael Ql^ pacticuliec te bebouDen bp baec p^ibilcgien en Kecbten/foo toel tegen D'2|nbecmfcbe aï^aptbeem= fc(fe/ en fonOecIingö al^ De pactbpe bun 't Öecbt niet fubmitteecDen/ of auflitie na Den aanDt-cecbte tuil· be laten gefcbieDen/ fooal^fpfepDenDatconfleecDe/ bat baec pactbpe niet boen toilbe/ en nocbtan^naec be ILanDt-cecbten fcöulDigö hja^, D'tleecen «©eOe» putcecDen gebben baec biec op niet gecepliceect/maec alleen gefept / Dat bet baec leeDt toa^ / Dat fp fagen bat De boo;f3 onecnigbeDcn bleben continuecen/ enDe bat fp niet een erpeDient met Den anbecen iiptbinben Sonöen/ om een epnbeban Dientemaecben/ enDe bat fp Defe bace ftlaeöten baec Ho. IBog. beftent fou= ben marehen ; en nabemael fp DolecenDe i^eecen (jiec bp boegböen/ .Dat fp gabben becfiaenDatgaeci^o. jQog. (6eDeputeecDcn infleecDen De Commiffie/ gaec bp gaec J©og. opgelept inDe3BecgaOecin' se Dcc meec-gemelDeÜeecen Staten te moggen af- leggen/ DatfpbecfocgtenDat ft> Daec meDe fouben toillen fupecfeDecen/ tot De boojfs Difecenten fouDen 3||n getecmineect. b'ieecen <@eDeputeecDengebben baec opgecepliceect/ Dat fp gaec ban gaec Commif^ fie fouDen mogen Decgacgecen / Dat fp gace Klacgten cn becfoech/ nebcn^ gaec felf0 becfoecB ban ^u» bientie behent maechen/ enbe op alle^ Cefoiutie ban be l^eecen Staten Dee #jobintie aftuacgten fouben ; ggelijch fp Dan Daeeobeelangge|n€onfecentie3t|n getueefimet Den i^eeee ban ^^malda, aen fcQien men gaec gefepDtgaDt Dat fp gaec ebb^e^ fouben ne= men / Detoelchegaecgeliefbete ggemoet te boeten/ batalbaec epgentlöfB ggtótl .oncenig&cDen toacen/ maec alleen eenigé üitgefbnbeetbe KlagbtenbanDie leene/ Dié gaec ce^^itïgeinDe^egeecinggeniet jaöDcn ggebonbeii iüvi^ Datmen befi fou Doen Defelbe fiiacgten t? cejectlcen/^ingeballe Dat grt een Provin- ciale en dotnefìrquefaech toa^/ Daec meDe De XeDen ban De Snie gaèc niet goojDentemaepenj Datgp gaec ( l^eccen «Ë^DeputeecDen ) boilbe bccfeheeen Dat bemcecgemetbel^eecenÏ&tatengecc Dien Dagg/ of be^ anDecen biSegii ^uDientie fouben becleenen/ om jgaecban gaec lati te Itonnen aequiceeen / inbienfp Baec aen'tboojfj ongefondeerde verfoeck ban De bolecrnOe {^eeien niet amuferen Uiilbm. ite gebben |
geantidoojt / Dat fp geen o?b?e gabben ban ftapr »» JIÊog. om gaec in De boojfj Dijfecenten in te Wfh/ ï^ös en alleen becfocgten / Dat gp fo baec becfoecft oni - ' Dientie te moggcn bebben/ al^'tboojf? Dat finh boo?f5 DolecenDe ïgeecen aen gaec toa^ gcbatn / «SS Diete Dilapeccn/ aen meecgemelDe fouDchjillcnboo?b?agen / engaecDtcfeIbccKi, tie laten tceliomen. ai^aec op Dan De^ giatetbamfS mo?gcn^ ree ?iuDicntie mi«nclöcl{gerecinirfr7,h?r De/ gebben fp gacc ban Delaft bp gaec L S' metDcHtacgtiggflecebenen getcacgt te actmuTca
i^aee 3p?opofitie toa^ al^ bolggt : Edele CHogende Heer en.
De Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Ver- ! eenighde Nederlanden, onfe Heeren Cominit· ^^ i tenten, hebben ons gelaft UEd, Mog. ferieufe. lijck te reprefenteren , dat haerHo. Mog. met fee, 1 groote bekommeringe hebben geremarqueert,datiiu f"''*! eenige laren herwaerts de publijcque endeghemey. a^J ne deliberatien, en fonderlingh die geconcerneert ^tJia hebben de proteflie en befcherminghe van den Staec ^ en de goede Ingefetencn van dien, door de gemeynê S Macht, ende Militie van't Landt, feer getroubleert en menighmael by na verfuymt geworden zijn, door verfcheyde confideratien die de Bontgenoten, on iaj"" trentdebeftellinge, ende diredie vandefelveMacbt''it». en Militie hebben ghehadt, ende dat verfcheyden· fc· heyt van de opinien in die Taecken dickmaels fcheen tc fullen baren foodanige verwyderingen en diffiden- tien, dat den bant van liefde, trouwe, en eenigheydt, door dewelcke onder den zegen van Godt Almach- tjgh defeh Staet tot fob grooteo voorfpoeten profpc- riteyt ghekomenwas, tnerckelijck verfwackt, ende daer door los gemaecktfchecn te fullen werden, ende eenige Frovintienhaer ten uytterften> ende met op· fettingh van elles wat baer eenighfints dierbaer ms gheweeft!, tot het verkrygenen maintineren van de diergekochte Vryheydt geevertueert hebbende, foo gedifcourageert ftonden te werden , datmen met reden te duchten hadt > dat daer uyt tot een eeuwighe opfpraeck en verwijt van depofteriteyt, niet anders als confuQe,en raiCfchien de ruïne van defe,door Godt Almachtigh foo gezegende Landen, volgen foude^ de- wyle de tweefpalt noyt met meer vigeur en grooter bitterheydt de overhandt neemt, als wanneei oude, en aen den anderen met veel banden verplichte Bont- genootenin mutuele diffidentien en jaloulïen komen te vallen,ende dat men al t'faemen met een Meeldtnih venevenveelrethte, ςη evenveel authoriteyts inge- nomen zijnde, ende malkanderen te ghemoetgaen, of involgen willende, het gemeyne befte werdt belet, ende verfuymt, daerdoordeRepublijcqueindange- reufe conjunfture van tyde ( 't welck Godt genade- lij ck verhoede ) Schip, breuck foude komen te lyden. Eenighe notabele Leden van de Uniej enhaerfeer trouhertelijck voor den dicnft van de Landen tot noch toe ghequeten hebbende, hebben over ver- fcheyde tyden feer krachtelijck aendeVergaderingh van haerHo,Mog. gherrarefenteert. if&dehoogk ckarget, die aen eenighe Perfoonen over de Militie van defen Staet, te Water ende te Lande fouden moghen werden gedefereert, foodanigh attachms^ aen defehe Ferfoonen «iet hoorde te vmde»· dat fy in dat Employ -voor heer leven fonde» èéturen tem- tinueren > om datmen meenighmaei hadt ondervon- den, dat die geene, diemen met de voorfchreve au-
thoriteyt hadt voorfien, om 't ghemeene beft voor te ftaen, te befchermen, en van alle ghedreygde overvallen en oppreflien te bevryden, de vooriz Jliaght hadden mtfhttych, haer felven tot Meelte« van Republijcquen, en Staten ghemaeckt, en em onrechtveerdige Heerfchappye geufurpeert geehe. van dewelcke fy de voorfz Maght alleen toe proteilie van de liberteyt ontfangen hadden, enfle dafc hun in die hunne quade dclTeynen, |
■ l. . V >
-ocr page 522-
}„li\ck was ghewecft j jiiS·*" tcredijt dat fy voor de voorfchreve bedieningen ' ede Jaren achter den anderen in haer Perfoonen ge- Ü^rinueeft, omtrent de vootfchreve Militie ghe- hadden, ende dat fy
SdenStaetmin forgelijckte zijn de voorfchreve tozhe Charges, over de iVIilitie alleen , vooreen S of voor een expeditie te confereren, dan nà- jLael die Leden by de andere Bondcgenooten een oneenegentheyde daer toe befpetïrden, cnde dat oöck Smet eenighe reden fcheen ftaende ghehouden te tonnen werden» dat foodanige umpotelt coUatien Ikhmt'ìi onlffi^" m'fraoedìgheydtfouden konoen cauferen , in die geene, die daer toe eens waer^ jjffh eekent geweeft zijnde, daer na wierden voor- i,°g|gaeD, ende den Staet alfoo fomwylen gepri- veerij vsn die geene, weickers dienden haerfeer vorderJijck waren geweeft, om dat fy het voorön^ eer fouden moghen reeckenen ghecomtnandeerc té werden van die geene, die te vooren onder haer eebooriaemheydt hadden gheftaen j en dat oock de Militie miffchien minder obedientie en refpeafou- de mogben toedragen aen die geene, weickers com- jnandementen met het verloop van den tijdt quamen op te houden, ende de felve commandementen , niitfdien daer door onbequamer gemaeckt, om met defclve Militie den dienit van't Landt foo krachte^ lijck te betrachten, en uyt te voeren, als wanneer defelve employen'indiftin öelijck, en tonder eenighe iimitatie van tijdt geconfereert waren geweeft, foo hebben defelve Leden, ter contemplatie van het gemeyne Bondt-genootfchap, en om foo veel mo- eelijckwas, met defelve in alles te fimboliferen, van tefpeculatien wel willen aftreden, cnaenfiendat dcvoorfchreve Charges fonder Hmitatie van tijdt, dogh tot wederfegginge van de gemeene Unie, ghe- confereert en begeven fouden werden, gelijck dan oock die collatien alfoo eflTeétiveliJck ende metter daet 2ijn gedaen.
Gelijck het nu aen haer Ho. Mog. feer aengenaem Ì! gheweeft, dat alle de Leden van de Unie , met κη eenparigh concert cnde harmonie, en tot on- derlingh contentement hebben beftelc de hobghe Charges van de ghemeyne Militie van den Staet, foo en heeft het niet konnen naer-laten aen haer Hoog Mog, te baren een finguliere droefheydt ende groote bekommerniffe dat haer Hoog Mog. noch niet hebben konnen fien uyt de weegh geleyt een difcre- pantie, die tot noch heeft gheiweeft ontrent de collatie van het alleropperfte commandement, na- mentlijck het Capiteyn en>AdmÌrael Generael- fchapvan de voorfchreve Militie, te Water cnde te Lande.
UEd. Mog. kan nïetonbewuft zijn aen d'een zyde, wat difcrepantien dien-aengaende op verfcheyde tyden tuflchen notable Leden van de Unie voor- gevallen zijn, ende met wat yver, enna-druck de difaeperende Leden, yeder fajn gefuftineerdeheeft geappuyeert, fomwylen al niet fonder ondienft van den Lande, en aen d'anderzyde, wat devoirenby haer Ho, Mog. zijn aengewent, om die difcrepan- uen door goede, en aen alle de Leden fmaeckelijcke temperamenten uyt de weegh te leg^, en alle oor- "«^en en occafien van diffidentie té voorkomen.
Ten dien eynde zijn tiiflchen eenighe Heeren Gé- oepateerden van haer'Hoog Mog. uyt alle de Le- den van de ghemeyne Unie op verfcheyde tydeh , ende namentlijck noch in den voorleden Jare fefiim
hmdert feven en fefiigh gehouden, veele en verfchey- de Conferentien, oock ghedaen eenige voorflagen, aiemen oordeelde, dat by degemeyne Bondc-geno- ten fouden konnen werden geampleÖeert , daer Van U Ed. Mog. al voor defen ghedient fullen zijn geweeft. . ■ '
Wyzijn wel verfeeckerc datU Ed. Mog. uyt de r.^'u Gedeputeerden ter Vergaderingh van nier Ho. Mog. feer pertinent en gecircumftantieert npport fullen hebben entfkngen van de reden dieee- nige Leden van de Unie hebben by-gebreght om te |
demonftreren dat het aen de gemerne Vr/heydt feer fihadelyck foude konnen Zijn, Oat ineeit, defelve Perjoon, fouden komen te concurreren de riuiei&io^e — digmteyte^^m de Politie, en over de Militie deler Landen,en de dat de tedere laren, daer inne den Hee- re Prince van ,OraDgie fighjegenwoordigh bevindt, fijn Hooghcydt excufeerdcn van eenigh hoogh aen- fienlijckemployxjver de voorfz Militie, ende voor als noch niet anders konden requireren als aen goet toeoerficht ende bequame aenlejdmge om dm felve» Heere Prince te irai»erefivandereci>tegtonàéasa£oa- damenten, op dewelcke dc welftanüt defer La oden is gebouwt, en alfoo hem bequaem te maecken tot foo- danige Charges over defelve Militie, als waertoe de gemeyne Bondt-genoten met eenparige concurrentie voorden dienft defer Landen hier naet fouden oor- deelen, datmeergemelten fieere Prince gheyordert foude behoren te werden, maer willen vertrouwen dat U £d. Mog. haer niet fullen laten verdrieten, daer ven door ons noch eenige repetitie te hooren, op dat U Ed. Mog. naer der felve hooghe Wijshey t daer uyt des te beter mogen afnemen, dat de temperamen- ten door de Hcercn haer Ho. Mog. Gecommitteer- den voorilagen, genoegfaem de eenige zijn, door de- welcke de vorige eenigheydt en vertrouwtheyt, tuf- fchen de gemeyne Bondt-genoten fchijnt geconler- veert te fullen konnen werden.
£d. Mog. Heeren , die Leden hebben dan met grooten ernft gepreferiteert, dat in alle deliberatien van Staet de voorfichtigheyt vert yfchte datmen tyde- lijck af-fnee, of immers voor quam die ongemacken, door dewelcke den Staet ende deRcgeringe van den Lande perijckel foude konnen lotpca van telyden een totale Aibverfie, of immers een notabele veran- deringe in deifelfs vry en gerechtigheden, dewijl men als foodanige droevige voorvallen den Staet ai- reede op den hals gekomen zijn, te vergeefs recours tot de voorfz Privilegiën en voorrechten nemen, ea deailiftcntievan'tLandt-reghtj ende vandeluftitie implorerenfoude, deonftuymigheytvan die geene, die haer door gewelt van'tgemeyne-beft, Meefter willen maecken aen een equitabel ovetlegh van reghc of billickheyt geen gehoor verleenende, ende datmen derhalven fijn gedachten altoos befigh moeft.houden, niet om foodanige mifdaden te ftra^n, als die g^per- petreertfoude mogen zijn, maer om doorheyKame Precautien te voorkomen, datmen in die ongele- gentheden niet gebracht mochte werden.
Datmen den Staet ende'tgemeene-beft exponeer- de aen een onwederfpreeckelijck perijckel, foo wan- neermen aen een Perfoon in handen gaf ibodanighe macht, endicauthoritheyt, dathy figh fel ven Mee- fter daer van foude konnen maecken, foo wanneer by daer toe, ofvanfelfsappetijt en luft foude mogen krygen, of van andere geperfuadeert en geanimeerc foude moghen werden, ende fonderlingh wanneer hy goede occafie en gelegentheyt foude konnen heb- ben, om die fijne begeerlijckheyt te konnen cojore- ren en opproncken, met eenige uytgevonden en ge- fabriceerde pretexten.
en OORLOG VLy^iAcht-en^veemghpeBoeck, 491
als het aenfieo eode bet
Dat den Staet defer Landen, de voorfz periculen buyten alle contradi^ie en tegenfpreecken onderwor- pen fouden werden, ingevalle in een en defelve Per- foon fouden concurreren de voorfz twe hoogfte Char- ges in de Politie, erover de Militie van defen Staet, aengefien defelve Perfoon, door de voorfz hooghfte Chargie in de Politie die authoriteyt en dat gefagb foude Konnen acquireren en krygen.
deliberatie», niet neer den dieafi vende» Staet, maer naer fijn fhantafie en geetvinden > en tot β}η eyghen fert'mliervoerdtel en utiliteit, of felfs, of door ande- re van hem dependerende, mveordeel vttwichteadct te konnen doen dirigeren, ende door de voorfchreve Chargie in de Militie dc Maghe aen de handt hebben foude, omdoordefelvcMiUtie te konnen execute- ren, 'tguRt by alibo, of felfe tot fijn voordeel en nadeel van den Lande vaft gheftelt hadde, of andere voor hem hadde doen rclolveren, en vaft ftellen. ü^decorabinatie van de voorfz tme hooge Char- ges |
-ocr page 523-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
gesineenendefelvePcrfoQn, denStaetmetfooveel loób. gfooter ghevaer ioude dreygcn , omdat diegeene,
—-aen dewelcke defelve bedieningen fouden moeten
werden tot-betrouwt, eee meafch. en vervolgens alle
faffien, doordenuelckedeTnenfchengedrevenwerden, ο»- derworpen fouden moeten z.y λ, cade dat in dien felven Perfoon mitfdien, onder andere oock fpudekosnen domineren een begeerte naerhooger en meerder au- thoritheyt en aenfien, als waer mede hy hem bekleet ioude vinden, en een llerckegenegentheyt, om door d'een of d'ander middel te remoteren, en aen een zy- de te helpen, alles wat hem daer in foude mogen ob- fteren, en verhinderinge toebrengen , ja d^thyniet alleen foude zijn onderworpen fijn eygen paffien en genegentheden, maer oock de paffien van die geene, die haerby en omtrent fijn Perfoon fouden laten vin- den , en haer atachement aen, en by bem fpecken, en de fonderlingh mede van die ^ene, die haer reecke- ningh, 'tzy met gelijck of ongelijck in de Regerings niet vindende, haer tot hem fouden begeven, en on- der quade en gepaillieerde pretexten, die in een Re- publycque licbtelijck gevonden konnen werden, hem animeren, om quaniuys ten voordeeie van 't Gemene- beft foodanige veranderinge in den Staet te maecken, daer door fijn aenfien en macht, tot nadeel van den Lande vermeerdert, endefyin haer particulier oog- merck geholpen fouden werden.
Dat felfs oock foude konnen gebeuren, dat in dif crepantie van opinien, in faecken van Staet,diegeene die met de voorfz hoogbfte Chargie in de Politie, en over de Militie was voorfien, fouden meynen veropge- lijctt te iverde», ja oock in der daedt verongclijckt wierde, door het nemen van eenighe Refolutien, of eenparighlijck, of by pluraliteyt van ftemmengear- refteert, en of wel aen die geene, die alleen Miniöere van Staet, en Executeurs van deffelfs Refolutien zijn, altoos welgevalligh moet wefen, 't gunt by den Staet goedt gevonden endegearrelleert is, endatde voorfz Refolutien in haer reguarde fonder uytflcl moeten vinden een prompte executie j dat echter die geenej die meynen, ja die weten veròngelijckt, en niet te min mee macht voorfien te zijn, feer befwaerlijck by haer felven gedifponeert konnen werden, om fooda- nigh geimagineert of waerachtigh ongelijck te verdra- gen , endeom demagbt diefy in banden hebben, te gebruyken tot Executie van de Refolutien,daer over fy met onrecht, oF oock met recht fouden konnen kla- gen , dat fy veròngelijckt fouden worden, en fonder- lingh, foo wanneer fy om geen ongelijck te lyden van andere, die in foodanige ongelegentbeden noyt ont- breecken, krachtelijck aengemoedigbt werden, ende daer door dickmaels niet bedencken dat de Militie, ende de Macht haer toevertrouwt, niet hare, maer des Staets Militie ende Macht is. ,
Sonder dat daer teghens met eenige verfeeckert- heydt foude konnen werden voorfien, om dat fchoon de voorfz Eledie foude mogen werden ghedaen met alle imaginable en bedenckelijcke onfichtigheydt., en naer een feer exadte kenniOe van de qualiteyten van den geenen, aen dewelcke de voorfz digniteyten fouden werden geconfereert j echter de te kiefen Per- foon, onder de menfchengefocht, ende daer uyt ge· eligeert foude moeten werden, en in dewelcke ver- volgbens on-affcheydelijck fouden moeten zijn de voorfz hier vooren geroerde menfchelijcke bewegin- gen, mitlgaders de converfatie ende ommegangh met andere menfchen, ja dat de voorfz bewegingen krach- tiger in hem fouden heerichen, omdathy, fchoon van fijn felven met alle redelickheyt, en rechtmatig·- heytbegaeft, door diegeene, dewelcke met den fel- ven te flatteren, endeaduleren, puyr en alleen haer eygen voordeel j fonder eenige Relatie tot het ghe- meyn, foecken, menighmael foude konnen werdén geimiteert, om ongeoorloofde faecken by de handt te nemen, en fijn Macht buy ten reden te extenderen, aen een menfche, met een uytfteeckent aenfien en Macht gewapent, by naer onmogelijdi lijnde te kon- nen reüfteren aen de bewegingen, die alle menfchen hebben, om haer felvea groeter en gtoocer te maoc- ken, ende daer toe fy van andere dagelijcts aenceotir ï/.ο I kelt en aengemoedigbt werden. ® * |
Sonderling daer in foodanige voorvallen die geene " die ophoop van eygen voordeel, foo hooghaenfie
nelijcke Perfopneo tot ongeoorlofde faecken aeodr^ ven, meeftendeelfeergrooteavantageboven decoV
date, en den Lande wcl-meynende Regenten heb" ben, niet alleen om dat haer voorilelliugenbyhaer felfs altoos yets jengenaems omtrent dehoogeper fooiien vinden, ende dat fy oock dopr alle vonden enkunftenfmaeckelijck, vorderlijck endelichtdo^ nölijck maecken,maer oockom dat die huoneaenta dingen, gebouwc op eyghen voordeel en profijt, faer" tydigh en ontydigh doen maecken, e» verdrietizh tot dat fy dcleive ter Executie hebben gebracht, ciwi de coidate , ende den Lande wel meynea^ R(. genten haer veeldjts te vreden houden, met op ffin tiji enpl^etfevoortfi diagen, 'tgunt fy in hiergemoedi meynen den Lande oorbaerlijckft te zijn, fonder baet metonbehoorlijckevonden tekonnen, ofwilleabe. helpen, ende dan noch meenighmaei uyt vicefe vjo deRepublijckt'onderftebovente werpin, metfi». danige menfchen krachtelijck tegen te gaen, en bacr felven, en haerppltcriteytin extreme ongemadeo te vergeefs te involveren, pftoegeven, offtilfwygea,
ende dat daer door dan't Gemeene-,beft verwaeilooft
werdt, ende den Staet iillengskens haer Vryheyt komt te verUefen.
Datbetnietgenoeghwastefeggen , datmen moeli hoopen en vertrouwen, dat foodanige ongemacl(£a niet voorkomen fouden, om dathet feeckcrenoo- wederfpreeckelijck was, dat den Staet dpor decombi- natie van de voorfz hooge digniteyten in een ende de- felve Perfoon, in de voorfz ongcmackeningewickelt foude konnen werden, ende datmen wel van toeko- mende faecken niet refponderen en konde 5 mm àt voor de pofien'teyt-onverantrpoordelyek foudezjjn, kt men JOQ koJielijcke» i foo heerlücke», entnetfutiielgoit enhloedts verkregenpandt. als daer is de 'VryhefdtVM defeLande», hadt geetfojeert aen toevallen ^ dimnujt foo veel krachtige beivijs redenen, ais hief voeren byge- bracht waren, faadae konnen te gemoetfien, end? daer tegens men geen, of immers by na geen reme- dien foude konnen vinden , als die in all«Q ghevalle vermenght fouden zijn roet de uyterfle periculen van den Scaet,ende datmen alfoo nimmermeer foude kon- nen ontgaen de blame van een inexcufableoegligentie enonvoorfichtigheydt te hebben gecommitteert, in een faeck, die aen defen Staet altoos foo pretieus en waerdigh was gheweeft, voornamentlijck daer den Staet door geen, ten miniten geen importanteredenen geperfl merde, om de voorfi. twee hooge Chargei in «s« dejelve Perfoon te combineren.
Dat als fchoon de voorfz redenen byhaergealle- geert, by de andere Leden van de Unicfoofwaer niet louden mogen wegen, ( dat fy nochtans niet wrtrou- den , Wanneer die aendachtelijck fouden werden gheexamineert, ende die fy moeften verklaren by baer van feer grooten gewigte ce zijn) dat het dao oocb de minfte prsjuditie aen de Liberteyt, en Vryheyt, foude geven, tegemoet te treden aen die Leden, die voordeconfervatie van dien, de meefte bckonune- ringe hadden, om dat alle de Leden in haer delibera- tien ni^Ï anders vpor hebbende als de befchermiagé> ende bchoudenifle v^ de Vryheydt, lichtelijck. en foiider eenigh nadeel konden admitterw de mscfte prsecautien die tot verfekeringe van dien tendeerden.
Dat fy wel hadden beibeurt, dat verfdeyde Leden van de Unie grpove reflexie maockten opden Heerc Prince van Orangien, ende den felven geerne tot aen aenfienelijck ei^ployin defen Staet %en gebragt dat fy ter liefde va» beer medeLeden, en om defelve fpp veel mpgdijck was te genapedt te treden ^ oade met haer te fimbplilcren, oock ten refpedtevandes- fclfe ittufire gihme» en genegeflthiydtt« 6j°[<=f· fopn» baer fouden laten permoveren, om dw «elven Heere Prince, nevens de andere Leden » te brengen tot foodanigen Steet,die met fijn j^genwooidigej^n quidrcrea ea ever een komen konde, en weer door |
-ocr page 524-
en
hï bequaem foude konnen werden, om te bekleeden foodao'ge funaien overde Militie van defcn Scaec, te Wateren te Lande, tot deweickegcmeyne Bondt- „enooten naderhandc met gemeyne bswilliginge fou · den goec vinden hem te vorderen.
jdaer dat fy al mede moeftön oordeelen, dat den u^ooii-ghedsLditeHeerePrme doorde tedtréeydtfyner ondervindinge die hy als noch van de aken en de gelegentheden van den Staet was heb- bende,met den dienft van het Land voor als noch niet konde werden gevordert m eenige hoogh-aenfienel^cke Chsrgs over de voorfz Militie. Dat men o6ck meenighmael hadde gefienj dat foo- geendepramatureprotmtien, ofte dejigna·
vroi
tiin>t»t hoogh aenfienel^ke Charges, de alderbefiefucces^ feneiethatlde/tgehadt, om dat de voorfz tedere jaren, pocbnietv/ékonnendedffcernerenhet waerachtige van hel werfchyielyée .feer waren ge-expofeert aenallerley «^f^ltstndeadulatien,en wetende dat fy doorhaer eyeemerites,totfoodanige dtgniteyten, ofdefigna- tien niet waren geklomraen ,lichcelijck een impreflSe Deroeo konde, van dat defelve digniteyte» aen haer met imk^ recht toequam», 'c welckdan aen d'een zyde nietanders konde cauferen, alseenijuminutieinde diference, ende het refpeél dat fy aen de hooghe Re- geeringh (chuldigh waren , voor het faveur dat fy buyten eenigh recht, alleen uyt een pure gunite te verwachten hadden, ende daer door fy dan van trap tot trap gein viteert fouden konnen werden, om haer meer en meer te difpenferen van de gehoorfaemheyt, metdewelckefy aende hooge Regeering verbonden lyn, ende aen d'anderezyde haer minder forghvuJ- digh maecken,om door allerley vertueufe aftienjende haercydelijcknaer de Rechten van den Lande, ende de Regeeringe van dien te accommoderen, ende fich die te onderwerpen, te verkrijgen een genegentheyt van de hooge Regeeringe, ende alibo ter bequamer tijt met Merites, door een mutuele confidentie en affiöiede vooriz employen te confequeren.
Ed, Mog. Heeren, defe redenen hebben haer Ho. Mog.dan bewogen, om haer gedachten noch naerder opforcable temperamenten te laten gaen, waer door alle de Leden fouden mogen'werden gepermoveert, om eenmael de faecke met eenparigheydt,en een mu- lucel contentement in te fchicken, ende hebben eyn- delijckder ielver Heeren Gecommitteerden op den kiintwintighfien September laetftleden, voor haer adwiSjter hooghft-gemelte Vergaderingh ingebracht, dat men aen alle de Leden van de Unie, voor een temperament foude behooren voor teflaen, dat den Htm Prime van Ormgie, vM nu af SeJJte ia dea Raedt w» Staten foude werden vergunt jom aldaer geimbueert lewerden,met de vereylchte kenniffe van faecken van de Militie, Politie, en Finantie.
Ende ingevalle eenig Leger vao den Staet te Velde gebracht moght werden , dat in fuicken cas defelve Heere Ïrince-medein Polit'^que qualiteyt, 't zy als daer toe uyt den ghemelten Raedt Gecommitteert, of aa- derCntsde Campagne en de deliberatien van de Ge- deputeerdens en Volmachtighden van haer Ho.Mog. te velde foude bywoonen, om alfoo meer en meer bequaem gemaeckt te werden, tot het bedienen van ietCapiteynfchap Generaci, te Water en te Lande, ilsden Staet hem namaels daer toe foude mogen goet »indenteverkiefen, endefoo wanneet den hoogh- gemelten Heere Prince den ouderdom van drie en i»ieiigè Jaren foude hebben geadimpleert, dat als dan ^ degelamentlijcke Bondtgenooten, met een goede HermoDie foude werden gedelibereert over deflelfs btouaemheyt, tot het bekleeden van de voorfz hooge Charges, ende gerefol veert, of met den dienft van't Undt defelve op fy η Hoogheyt foude konnen ,ende öe^oren geconfereert te werden. . -il·,. .
iJat in middels geen Stadthouder mm tentge
foude mogen wérden verkooren.
tndehyaldien den hooghgèmelten Heere Prince, ea Toorfztijdeby de ghefamentJijckc Bondtgenoo·' aZ·' Generlei ende Adrairaelvivitéx. aen- |
B«teit,of anderCn tj onder eenighander TitHl het op- perfte commando van de Militie te Water en te Lan- de aenbevolen, dat als dan by de voorfz deliberatien, ende voor de effettive eletìie tuffchende Bondtghe- nooten foudè werden vaft geftcit, ende de inftruöie ingelyft, dat geen Capiteyn Generaci, of Admirael, nocheenige die hetopperfte commando van de Mi- litie te Water of te Lande, wcghen den gemeenen Staet werdt gedefereert,>»i/e Stadthouder var» d'een of d'^ander Provincie z,yn. dan de geeligeerde by Eede verplicht wefen , niet alleenlijck daer Jegens noytdiretlelijck ofindiredtelijck eenigh verfoeck te fullen doen,veeI min toelegh te maecken, diretìclijck of indircÖelijck, maer ter contrarie fulcks by andere gefcbiedende,'tfelve te fullen tegen gaen, ende het ötadthouderfchap, foo hem t'eenigen tijde die dignt- teyt by eenigc Provinciën moghte werden geoffïeert, te fullen refuferen, ende van de handt flaen.
Ende in cas buyten vermoeden moght komen te gebeuren, dat den meer-hooghgemelten Heere Prin- ce tot de voorfz hooge Charges als dan nictefièótives cn meteen eenparige bewillinge van de gefamentlijc- ke Provinciën wierde aengheltelt, ghelijck daer inne niet anders dan met eenparigheyt kan werden gedi- fponeert, fouden aen de relpedtive Provinciën haer vrye deliberatien in 't verkiefen van Stadthouder· blijven ongeIimiteert,ende aen haer voorbehouden de vryheyt, die aen defelve hier bevorens is geweeft.
Ed.Mog.Heeren « ü Ed, Mog.zyn nietonbewuft, dat de meefte Leden ràn de Unie, ende daer onder oock die Leden, die tot noch toe krachtelijck heb- ben gefuftinecrt, dat den meer-hooghgemelten Hee- re Prince van Orangie, mits de tederheyt fyner Jaren, tot gene Employen van Staet voor als noch gevordert konde werden, haer het felve temperament, of ad vijs van de Heeren haer Ho. Mog, Gecommitteerden· hebben laten welgevallen.
Ende dat cenige Leden van de Unie, op de inftan- tiejen het aenhoudeo van eenighe andere Leden, om de andere Bondtgenooten noch verder te ghemoedt te komen, ende lbo veel doenlijck was, te contribue- ren tot confer vatie van alle goede eenighey t ende har- monye » onder den anderen in 't gemeyn nehben toe- gcftaen, dat aen meerhooghft-gemelten Heere Prin- ce op fyn introdudtie in den gemelten Raedt van Sta- te,daer vooren mede foude werden geaccordeert een notabel tradement by degemeene Bondtgenooten te begrooten.
Ende dat oock de deliberatien, die volgens 't voorfz geprojq^Steerde temperament , omtrent de collatie van 't voorfz Charges van Capiteyn Generaci, ende Adroirael, eerft fouden konnen werden gehouden, als meèr-ghedachte Heers Prince den ouderdom van drie m iw/sz/gii Jaren foude hebben geadimpleert, fouden moghen werden aengheftelt, alsdenhoogh- gemelten Heere Piince tot den vollen ouderdom van twee en tmntigh jaren foude zyn gekomen.
Haer Ho. Mog. hadden nu van herten gewenfcht^ dat U £d,.Mog, ende de andere Leden die haer met het voorfz temperament, op de voorhaelde manie- re verfacht, tot noch toe niet hebben geconformeert, haer het felve temperament mede hadden gelieven te laten welgevallen,om alfoo datgroote werckmet een Fraternellc eenigheydt te perfeöionercn » ende heb- ben onsgelaft U.Ëd.Mog. als noch daer toe op het alderernftighfte te verfoecken.
Wy fullen ons niet aenmatighen alhier te treden in een opereufe difcufìe van argumenten , die tot voordeel of nadeel van de feparatie j of combinatie van de voorfz twee hooghfte Charges in de Poli- tie , ende over de Militie louden moghen werden by- gébracht... . '
Maer hebben van de wijsheyt, ende de affeöie van U Ed. Mog. tot voorilant van bet öfcmeyn, dat vafte vertrouwen 4 dat U Ed. Mog. foo geerne ali yemant van de andere Leden van de Unie (ouden fien, dat de goede eenigheyt, ende de mutuele con fidentie onder aHe de Leden, niet alleen geconferveert, maer indien het mogelijck wss> meer ende meer gecultiveert-, en geaugmcnteert foude mogen werden.
ο ο R L ο G Η, 'tAcht-en-^eertighfleBoeck, 493 |
I
-ocr page 525-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
Dit dan doet ons hoopen Ed. Mog.Heeren,dat als U Ed. Mog. al uyt haer eygen bemeginghen tot de fe- paratie van de voorji t-wee heoge Charges niet tncltneren moghten, defelve echter ter liefde va» het Gemeen > ende om die griote faeck, eens mee een mutuele cordate over-ccn-itemmìDge, ende vernoegioge ter neder te itellen, haer daer loe fuUen laten promo^eren ende bewegee.
Dewyle haer Ho. Mog. feer beducht zyn , dat de voorfz confidentie , ende goede eenigheyt getrou- bleerc, ende deliberatien van Staet wederom mif- ichienin dcalderonbequaemfie, en voor den Lande dangereuAe coojunüure van tijden envanfaecken toe een irreparabel praejuditie van 't Gemeen, ghe- difturbeert lullen werden, indien dat groote werck niet eenmael ingefchickt, by onderlingti concert ge- vonden, en uyt de weegh geieyt wort.
Haer Ho.Mog. hebben gemeynt dat de Leden van de Uuie daer in vonden foo niet haer volkomen, con- teatement) immers reden, om haer ten minlten uyt genegentheyc voor de Gemeene ruft, voor verghe- noeght te houden.
Die Leden, deweicke oordéelcn dat de combina- tie van de voorfz twee hooghile digniteyten voor den \Yelftandt van den Lande fchadelijck ioudekon- nenzyn,eade daerom alle deliberatien,dieeenigh- fints daer toe konden tendeeren met forghvnldig- hey dt ende ernft van de handt wefen, ende haer oock daerom niet wilden inlaten, infaecken tot beghevin- ghe van de voorfz, Charges van Capiteyn Generael, ende Admirael defer Lauden aenleydiiighe konden gheven, met nu geruft te zyn, dat de voorfz twee hooghtte digniteyten in de Politie , ende over de Militie met den anderen nietfouden werden gecom- bineerc.
Die Leden, die den Heere Prince van Orangie» geerne gevordert fagen j met te. obtineren, dat den gemelten Heere Prince van nu af op een fortabel trae- temene in den Raedt van State foude werden gein- troduceert, ende in ghevalie eenigh Leger van defen Scaet te Velde foude mogen werden gebrachtj dat fyn gemette Hoogheyt als dan in eenige Politijcque qua- liteyt de Campagne, en de deliberatien van de Gede- puteerdensjcnde deGevolmachtighden van haer Ho. Mog.te Velde foude by woonen,mec een fpeciale by- voegiDge ) om alfoo meer en meer bequaem gemaekt te werden tot het bedienen van 't Capiteynfchap Ge- neraci te Water ende te Lande, als den Staet hem na- maels daer toe foude mogen goet vinden te ve^kiefen, en dat de deliberatien, of de vooriz Charges effeiti- velijck op den gemelten Heere Prince lullen wer- den geconfereert, meteen goede Harmonie aenghe- ilelt lullen werden,foo wanneer meer-gedachte Hee- re Prince den ouderdom van twee en twintigh Jaren fai hebben geadimpleert.
Ende alle de Leden gefamentlijck daer mede dat die groote faecke, die foo veel moeyclijckeydt > onecnig- heyc,en jaloufie heefc gccaufeert,en den Staet van den Lande ioo menighmael geconcuffeert, ende dat in tijden als de goede ,eenigheydt wel aldermeeft was ge- requireertmet een onderlingh concerten contente- ment afgedaen en vaft geftelt was.
U Ed. Mog. weten wel dat in faecken,die 'met een eenparige éeaillinge vafigefielt moeten iBordetti geen an- dere Hytkomfiis>als dat men den anderen te ghemoedt gaetiendeitytliefdetotderufi 1 ende om foo een goe- de ende heylfame faecke als eenighey dt is, te verwer- ven, van fyn particuliere fentimenten wat aftreedt, die ruft ende die eenighey dt vertrouwen wy nu dat voor altoos foude wefen geilabilieert, indien U Ed, Mog. haer het voorfz temperamene beliefde te laten welgevallen. '' *
Dewijle voor aefperaet aenfien notable Leden feer veele, en haers oordeels confiderable redenen tot ad- ftrudlie van haer opinie bybrengende, ende die alre- dc uyt liefde tot het Gemeyn, van haer voorige Re- folutien feer verre afgetreden zyn, tot eenige verdeft of andere temperamenten te difponeren. |
£nde indien foo goeden becke niet foude konnea werden ten eynde ghebracht, om de difcrepantie ν de Leden van de Unie, vreefen wy dat den Staet aï parentelijckin dealderbekommerlijckfte tijden η h meerals voor henen onftelt jgrooierjaloulicnoe)^ iccrt,eneen grooter diffidentie geboren fai werden Doch wy hoopen en verfoecken op het alderernftip fte ende Vriendelijckfte uyt den naem van hier h Mog. dat U Ed. Mog. naer hare Vredelieventhew voorde Gemeene rufte, ende tot confervatie vji, jn^ oude,foo vertrouwde en foo noodtfaeckelijcke bin den van liefde ende van eenigheyt, als waer mede dè Leeden van de Unie tot haer gemeene fubfiftenti! toe noch toe aen den anderen zyn gebdtaden geweeft mede in het voorfz temperament nevens de andere Leden van de Unie fullen bewilligen.
V/y fouden nu, Ed. Mog.Heeren, als hier medeaf geleydc hebbende het principaelfte poimavan onfë Commiffie,aen U Ed. Mog, een eynde he^en ghe- maeckt,, maer nademael haer Ho. Mog. 't zedert ons vertreek uyt den Hage ons noch naerder hebben aen- bevolen , U Ed. Mog. mede ferieufelijck veifocc" ken, dac het defelve ghelieven moghte ter Vergsde. ringhe van haer Ho, Mog. eenmael eyndelijck fonder eenigh verder dilay te doen openen hare Ratificatien foo op de Tradaten van Alliantie defenfivt enit i«f/e verbineenifle, met den gevolge ende aenkleven van dien, op den drieentwintighfienJanuary,alsop het jonghfte Tradlaet van Marine,op den fèventimitn February defes jaers met fyne Koningblijcke Maje. fteyc van Groot Brittengien aengegaen en geflooteD, midtfgiders te laten inbrcnghen haer coefinteno^ hit doen van een Extraordinarii Equipagie van acht en vitt- tigh Schepen van Oorloge,mtt den gevolge en aenkleve
van dien, teghens hecaenftaende voor-jaerinZeeie brengen, als med^op het aen en overnemen vanjwulf duyjent Mannen Landt · Militie, ende dat defelve la tijdts wilde verdaght zyn op het uytvinden van een Fondts, daer uyt de Aenrita ofWerfgelderen prompte- lijckgefurneerc, ende de penningen daer toenoodigh gereedt ghehouden mogben werden , ende dat U ω. Mog. noch van gelijcken louden believen die voor- fieningetedoen, àiitdeRithmeejlers tndeCa{ite]m, ftaende op U Ed. Mog. repartitie , ende by delelve noch nietaengenomen, haer betalinghe foudenmoghta ontfangen, foo en konnen wy niet ledighftaen van U Ed. Mog. oock over defe poindten ernftelijd en fe- rieufelijck een prompte ende goede refolutietevor- deren i wy meynenniet dat het vannooden wefen fai veel redenen te gebruycken, oih U Ed. Mog. daer van te perfuaderen, want voor fo veel de voorfzTrac- taten belanght, weten U Ed. Mog. dat de ghehcele Regeeringe en alle de Ingefetenen defer Landen van herten hebben gewenft, dat defen Staet met denKo. ningh en het Rijck van Engeland in een goet verftant moghten komen, fo om wederzijdes Rijcken en Lan- den , als goede Vrienden ende Bondtgenooten tebe- fchermen en defenderen, als om de faken in de Spaett- fe Nederlanden foodanig te reguleren,dat wcderzijdt» Rijcken ende Landen van daer niet quaets te duchten noch te vreefen moghten hebben, het heeft den Al- machtigen Gode ghelieft de gemoederen daer toe te difponcrefljdatby de voorfz Tra<ftaten die faken met een mutueel coneentement ter neder geftelt zyn» dae men den anderen oock heefe konnen verftaen no- pende een Traftact van Marine of Reglement, aen· gaende de Commercie by wederzijes Ingefetenen te drij ven,daer over voor defen groote difpuyten zyn g^ weeft,fonder datmen dien aengaende tot noch toe baa konnen verdragen, wy twijfFelen niet of U Ed.Mog. iulien door haer Ratificatien fo heylfamen, en foo g^ defireerden werck mede bekrachtigen, fonderlinges" defelve ten refpeöe van 't voorfz TraOaet van Mari- ne gelieven te confidercren, dat het felve niet anders behelft als fodanige poinaen,die alretóe by taetiudenjai ' ' '··· - -.· -·'
nmglMa^efii
byhetTraSaetvanVredetinden']^,-j-j........ - ·
enfefiig mtfy Koningl. Majefi.vanGmt BrjtttPff^ frJifilnelijcL· badkgem^'rt» ea diedcrhaJv^ |
-ocr page 526-
en OORLOGH^ 'fAck-en-veentghfieBoecL 495
e in twee ίο'®™"®'*^ Traöiten byde gemeene Bondc- «nooten > ende oock by U Ed, Mog. voor goet ghe- " Lotzy";<=" de voorfz Ecjuipagie vandevoorfe .ihtenvecrugh Schepen vanOorlogh ,en't aen-ne- roïn van de voorfe twaelf duyfent Mannen aengacr,bet fouwel van herten te wenfchenzyn, datdcielvege- eicufeerc en van de handt ghewefen konden werden, opdacdelnghefetencnvandefeniStaet, die mecfcer fffarelaften nueenii;en tijt herwaertsghedruckt zyn geweeftj eenigh ioulagement ioude mogen genieten, maer de geruchten van Oorlogh, ende den toeftel van ^lerhande preparatien daer toe noodigh,foo te Wa- ter als te Lande, die op de Frontieren van defen Staet ilomme werden ghehoort, ende by de Nabuyrige princen by de handt ghenomen, niet toelatende dat men acndefezyde achteloos blijft fitten, om alle ge- dreyghde onheylen te konnen afweren, foo en kan men het doen,foo van de voorfz Equipagie te Water, en het werven van 't voorfz Volck te Lande niet lan- ger uytftclien, fonder den Staet wederom aen grooter üDgemacken teexpoferen ; U Ed. Mog. is niet onbe Itent, wat fchade den Staet ende de goede Ingefetenen vin dien in de laetfte Oorlogen is overgekomen , om dat men overvallen wierde eer men fich in poftuyr vandefenfiekonde ftellen, dit foude haer Ho.Mog.nu gtetne fien geprEEcaveert, ende echter geen middelen voor dfi handt,om dat te beletten, als de vooriz prom- pteenfpoedige armature, daer mede jegenwoordigh meerder fai moeten werden gehaeft,om dat het Voor- jser feet aenfchietende, men geen ghelegentheyt faJ Ijocnen htbben, om dc voorfz Militie te Water en te iaande op iya tijt te konnen gebruycken , indien de voorfEialceniet fonder uytftelwerdt geconcludeerf, foo om dat veel tijdts verloopen fai eer het voorfz Volck fai konnen compleet en by den anderen zyn, als om dat foo het < Boots - volck te Water , als de Soldaten te Lande, alle dagen meer en meer gelegent- heydt krijgende om haer op de Koopvaerdye tever- huyrcn, ende haer te begeven in den dienft van tnde·^ le die jegenwoordigh alomme fteick werven , den Staet fich daer naer fai vinden gedeftitueert van mid- delenjom het voorfz Volck foo te Water als te Lan- de in dienft te konnen krijgen, en fulcx omefïèöivfi- lijckde voorfz Equipagie te konnen doen, ende de voorfz Militie op de been brengen, U Ed.Mog.weten oock feer wel dat het onmogelijck is wervingen van Soldaten te konnen doen fonder aenrits-gelden, ende datdiepromptelijckcn gefourneert envoldaen moe- ten werden, en dat het gerecde geldt een van de voor- naemfte Inftrumenten is, waer door de Militie leven- dighgeraaeckt,onderhouden, en geanimeert wert, en dat het fonder dat middel onmogplijck is eenige Mili- tieaen de handt te krijgen,of te houden,en datroidt»· dien bet is van een abfolute nèctffiteyt dat tot het four- niflèmentvan defelve aenrits-gelden een Fonts üyt- gevonden, en die vervolgens ppck gereedt gehouden werden ; ende wat het laetfte, te weten de voorfz beta· lingheder voorfz Rithmeeftgrs cn Capiteyneti bé- Janght, wy achten niet noodigh aen defe Vergaderin: ge te verthóonen, dàt defelyé teh alderuyterfie rede·; lijck.tn het onmogelijck is een^ complete en wel ghèj difciplineerde Militie in dienft, i;è hebben, of houdend ionderdat voor do betalirige van dien forge ge,dragen *ett > dewijl U Ed.Mog.noch ijiqtin verfche menao- 'iefullcnh^beri de redenen dieaenhaerin de laetfte deputatie vaü hàer Ho. Mog.zyn voorgedragen, ende dat UEd, Mog..als doenoógliiiéndijck isgedeinon·: "teert,dat de betalinge der voorfz Militie maeris een yerminderinge van het còntlngent»dat defelve anders in baren gelde fqy^e. hebben roöêtèn betalen, ^en dat U Ed Mog.de vóof Γζ MilitieÌ3etal€nde,noch nergens nafoo veelbqtalen als haer quote foude bedraghen in de voorfz conunte- penninghen, dg'er mede andere ΓKK^^"Seflagen zynjjen,'diè fy oock al berèy ts nebben betaelt, en verwachten dêrhalven van de wijs- tej-t en voorfichtigheyt van U Ed, Mog. en van den goeden yver dl? defelve akoqs vóorde befchermigtu; van het Gernéyii,hebben betoònt.i dat U Ed.Mog. wder eenige, vfider dil^ .in.de. Vergaderingh van |
haerHo.Mog. hunne Ratificatie op de voorfz Tradia- i(S(J8 ten iullen doen openen, hun confenten op de voorfz , | Equipagie ende Wervinge, of overneminghe van de voorfz Militie inbrenghen, ende een Fonts voor de voorfz aenrits-gelden uytvinden,die gereedt houden, ende de voorfz Ritmeeftcrs en Capiteynen haer be- talinge doen erlangen.
A dus by monde geproponeert, en vervolgens in gefchrifte over gegeven aen;dc Ed. Mog.Heeren Sta- ten van Vrieflandt by ons ondergcfchreven Gecom- mitteerde van haer Ho.Mog.op het Landich^s. Huys in Leetmaerden, defe» twee-en twintighfien Fcbruary ouden ^nàeùtn derden M&enfe/lhienhQndert achten fefligh nieuwen ftyl,
Onderteeckent : GaJf.Fagel, J.van Nyettburgh.Jafper Schedi·
Hicc op toieröt öoojiöe Jgcec ban Hamalda gcant' Bcfora- tooojtydatdebefendingemeer hoogftghemelce Hee- tic ban ren Staten aengenaem was geweeft, dat haer Ed. Mog. ©iicsf- haer bedanckten voor de genomene moeyte, dat de- felye op haer Propofitie fouden delibereren, ende niet twijffelden,ofhaer Ho. Mog. fouden goet genoegen hebben aen't gunt by haer £d. Mog. daer op foude werden gerefolveert. S^accmeDe ItlCtaHe flbilitcpt seDemitteect jtrnDe / geti&cn fp febcct tjcrflaen Dac mfec-flemdte ©cew» <6tatin allc De €cactaten / fa ban Alliantie diffenfive, mutuele verbinteniiTe,al^ ban Marine met fpn ^ojcflfptbanGroot Brittan- gien gctIotcn/l)aöbcn getatificecct / en in be 4B<]ui{ia< giebanachtenveertigh ^φρεη ban öeijEt aen of obecnemen Dee twaeif duyfént jÉan EanDt- jasintie geconfenteert / oocli boojficningl); boenfouben/Datbe aencit^ of toccfgelbtccn betcDig gBf&ouben iuiecbcn. 3&ocl) baaiöc leparatie ban De ttoceüooge Ctiatge^ in Dr'i^oUcir/en obrc be iQUia ttebanben^taet/mibtfgabec^be introdudbie ban ben i^eec Prince vanOrangie in ben iSaeb ban ^tate beIangi)De/bet baec op amftaenbe^ingti^bagt) fou· be toecben gebelibereect/cn bat op bet betalen ban be msiiitie op bie p;obincfe/&og albaec nocD niet aenge* nomen nocg niet gebtfponeect b)a^:batSiet felbepotnc fiontintcbelgcIicgoeDetecmtn/ ban batbe}|eeren l&taten Dtet #jobincie eetfl gr etne foubcn ficn bat bc i^jobineieban Hoilant gab bolbaen'tgunt buaec me' be Baecigb. <i5joot jUog.tegljen^ 't boojfj onbec. (joubt ban be booifs ^efolutie aengcflagen taacen.
^iti^ alie^ getDccfitoatnopenbe be reparatie in Vrieiland geDaen i^ ; men mogt boopcn bat fjet betec fouöe gacn in Stadt επ Landen, maec 't gingij'cc al» lern^/gelijcB giet na fai bierbrn bectiacit / en be raeente/bieöoojgang meefJ gjin^iö/ijabalbacc ooft pet^ te feggcn/cn bit gaf/gelgtft in Vrieflandt, bat be contcatic#attpemocflebupgen. (@otlt oenecaiötR gefpjoften (fo top bccbp gaen be byfondere Poiiiijque infichten bie Holland gc|)aD fieeft om meecDec te i)oa< penbanjbitpointtinecn confiitutie ban tijt al^be* fe) fo en fcöeen1)ft/mociit mrn feggeny niet tespn be gclegentbept be^ tijt^ om ba» binnen beel bttoegin» gentemaften/tettoglmenb cefoe.niet becfee&ect te 3pn ban bupten. Vranckrijck boaiS macljtigö geanU meert/ en lag met etn bictocicufe Aimép in 't gcficfit ban be j^^tontiecen ban Defen jktaetsen ban ben^if· fcöop liep een fufpectgecucöt. ®»c Triple ?üHiantie fiotit nocijtiffpccaet boojDicnSpangien bifficMltcpt maecftte obec.be fubfidien.^n Spangien gaf opentlgcft upt De jgcbetlanben te tnillen quitecen. Jfiien fag boel op Den «cBfec/bat öp Die/al^tenaiit ban'tjap moe- fie/en om fpn intecefl fou maihtinerenjmaet; toie jbifï niet Dat Vranckrijck fpn ©iieiiDcn tiabbe in 't Böcfti
gicïi Rany bit feöiöbenbe /iiilct nalaten mp tebec» toonbecen/ toaecomben Ï&taet foe tDcpnigfrfieefc getcacfit naer een Ligue offeer naeuwe intenigen- tie met De #;ate(ientfc{)e iti 3^upröanbc
bp befe occafle team mp buncftt Dattec gren vaftar noctl nutter, OOClt npotwendigher fotlDe (ton>: nen ipn t ^j®oopenbe De Yaftigiwydt, om Dat fiaec ginteceff Bantftöniet fianiebeneat Vranckrijcfc bie» pee teojtelfii! i» 't «gc&fcfiiet/ op bat be ^aepfr
Φ^ίΡ |
-ocr page 527-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
itfóS baecboojnieiie feecBrt fjooftfaube oplImBeti om
_Öaec te öccDjucftenj briangenDe fjet anöece/ te toeten
De nuctfgheyt eilDe noodwendigheyt» Otti Ö00? mÌDDel ban Die floeoe naeutoc intelligentie tn vermenginghe toantoeöECjtJt^ g[ntece(ien te {tonnen Dibectecen en flfStDeecenallequade deiTeynenjDie Vranclcrijck Doc? l)ace3i;fenDenbiefp m'tlii0c{t[)eeft foube pjactife« ten tcgcn'tlietìe ©aöerïanö/onöet: p?etej:t ban't ima- ginaire recht en De jpjetenfie Die D'een en D'andec {jeeft op fommfge fiucfìen en efecten ban Defen ^taet/ en tsaecom Doclj ig ong fo becDecffeliJR aetoeefl Die Iaet= fle entrepriie ban Den S3iffcf)op ì fmmec^ fìcefc Oaec toebeelgcDaenbet gebjecb ben Defe intelligentfen : JBaec icit (jeb η et te feoflen : 'ti^ een ouDe JloHanDfe fp;eurh : EIck weet beft waer hem de fchoen wringht.
liiec boocen gcfpjohen ban !)et jpojtificecen ban Naerden ; toaec ban Set boIgenDe alDu^ lupDcnDe. yejtifi- (Cec occafie banöentiBngelfcöen en iÈnnPetfcfjcn «reti ©ojiobd Den 8. f ebjuatp De^ iaec^ i666. in De ®ec' gaDering!) Dee i&taeten ban IfolIanDt cnbe J©ffi- ïnensje ©jlf flanot/gecefolbeect/ enDenocöDoo?eenboIgen- ^Τϊο": De öefolntiebanöen if Slunp De^3|aci;^ 1667. De Btn fin ©eecen <e>ecoramitteecDe SaDen aenbcbooUn jpnDe; i^oiiaud be^jobintieban ^oIlanDtboo; goeDej^oKificatien iel»|£ngcningcnoegi)fanie(ïactbandefentie en Se- curiceyt, tot boo|&ontinge ban alle gebjee^be onljep* len ; enDe ten felben tijöe Det jaoajbec-<@Hactiec aen get SupDec bp een onbcctoactit bdojbal ban l3eecKe· tiinge en liquiDatiefcljulbig 3tJnDc getoojDen een fom ban .... foogeeft{)ct()act;«SD.Hgog. geDatgteen OÖetoenfIe oceafie te jjjn/ om fonDec eeniglje nieutoe <lionfencen tot bcIaflingcn/Dte penningen te ftonnen flebjupcRen tot 0et fejtlficecenban Naerden, Woer- den, Oudewater en Schoonhoven. «Cnbe toieCDen Op Den i9.<©ftobec ii<i7.göeirommitteectoniljetfeIbc eetR op 'ti^apfet: te bjengen/ en Daec na upt te toecc» ften b}(e l^eccen upt Den gacen/ namentlDcIt De l^eec ban Wimmenum batitoegenDe QiDbetfcgap/enban koegenbe^teDen Johan Eleman en Gerard UaQelaer: niet aliecn om bat Defetbe ttoee laefi gcnoembe tee· ten ban toegen Leydeo en Amfterdam be ttoee mag* tigölle ^teDfn ban i^ollanbt/ en taekhe aen De gece= foIbcecDe f oitificatie Ijet meefie gelegen toafjy in ops Qemclte CoKegie gecommitteeet toacen: IBari; ooc^t f η in fonbecöept/ om Dat toergemelte i^eecen lohan 'Eleman en üerard HaiTelaer geDUpcenbe Dcn(@o;log tegen €ngeIanD/{)aet: oED. CommifTe in't bccfojgen
toonen met DieCommiffïe oocft loffel. upt te boeren.
$0 gcbben banDe felbe Commifffe De i^ecen ban 'WimmenurojIob.Eleman en Gen HafTeiaet Doo^Den gngenieuc Genefis Paen eecflop papiec Doen (tellen en oocït bp gaec laten beficöcigen en app;o«
D^en een j?a;ttncatie ban Naerden met ttoee gcoote jfo^en/een tuffen be ^tab en De ;upDec See/ fullen:· be commanbecen en b^cgermen De $aben ; enDe get enbec tuffen De ^tab en get i9aerbeM@eec/foDanig bat in een punt DefTelf^ Doo; eene te maltene ;&lupfe get JRSeei: onbtc toatec ggefet foube Itonnen toetben.
€ntie De faecK albu^ sSn begin genomen gebbenbe Jb beeft be ©eec Ger.Hairelacr niet toiüen becfupmen be üeecen S9o?geuiée(iecen ban Amfterdatn baojge* toecDe]6efolutieDecaEb.jaiog. ileecen ^committ. ISeDenpp Dm v, Octo&ei; te maetfien /met |
fowtie mogen DOibeeWy ofte oocit eenige l^erten te committectn / bic atif h. doncepten mocljten ej-'aminecen / en boo?töbtrfi^ (lellen/ fo alji fp foube oojDelen banbe meefle nuttin öept en Dienfi boo? Ijacc ^tabt te fullm jijn / ηιί,ΤΗ gebolge ban Dien be upttoerchingt) fo beel moociM na De fiipnlatie ban fiaec e «©j.HcBtb. te Wtinetm ï©aec op bp fiaer «CD. <i5?oot-?itl)tb. geanttoomt 3ÖnDe/baec in geen fieuc te fiebben; enbebatbienhor gente fiet boojft toeccfi t'eene mael aenbe biCEctlc b» i^eecen <iBiccommitteecbe ì3aben Defeceetben en bn tcouben : fo i^ bp fjaec €b. »og. ijet toecth/betmitö De^ ü&ercen van WimmenumsgebUpcigefJeifite/a - leenDoojD'ü^eecenl. ElemanenG. HafTelaer beW met affcgattinge en aenneminge Dee nooDigeitScL» en EanDen ontcent De^taDt Naerdee gelegrn/aie meDe met afbjeeüen ban ^lupfcn/ en toegtineminae ban alle ^lantagien. epnDel^cfc De bel)oo2lgc&i
te befleDen ben zy, ff eb. i66S, op tnatiib binnen Naerden : en jfln ten Dien epnDe be ï|eet Haf- ieiaer op 39}pbeglj Den i'f. Dito en b'i^eec fiiemanoD ^onD. Den Dito bp De l^eet; Haileiaer op 5(jn ning bnpten Wefop, genaemt Lantskroon gebotnttt
^ocl) alfoomibbelertoplenagetooonte op toenbagt)be JQagifltaet tot Amilerdam beranbect toa^/enbe D'ï?eec a. ?8Dmic. ban «©ent/ljoctoeUra ({3elbec^ €bclman en DienbolgenDeinlIonanbtim b?embel(ngl) tocfcnbc/jfjn (öb. gebacfiten öabtlatcti gaen/om te beftoomenijet^oübernementobtrDefe f o?tificatien/aen toelftecg goeDe betoacing toltaub fo beel gelegen toa^ ; en Dienbolgenbe fe^ bagni dooi De aenflaenDe befieeDingj^e Dee felbe/ toa^ fiomen fii· groeten Oen i^eec S5o?gemeefïec N. N. om met «ne te betnemen / of get aenbe l^eecen iS^eccbectn m ÏDmfircbam oneeng{ienaem fouDe toefen / inbfeniiB ;ίίη €b. na 't<l3oubetnementobec boojn.#Q)tifi(e< tienmoegtetoecDengePaen : 3^bpDe(lSb.<i3;oot- StcBtbace Hcecen SSojgemeefiecen Dit maBw ban nieutoe jpojtifieatien naecDec obectooogen / tn buet upt becoo?faecfit Defe boIgfienDe Öefolutie Uanbt 3Ì. ilaben in bate Den ly. «Decemö. Hebben de Heeren Borgemeefiefen den Raed voorgedragen,datfyfedeit gJSl·
eenigentijdtherwaerts foouytdecommuniaiievan tidsa den Heer Oud Borgem. Hafel.iade Maendc van Ofl. Μ
ban't gunt De ^Ibmiralitept motöte ontbieechen tet ^ ; ««^^«.hiuc mucnuwiiu «w. ^^
fpeebfgecuptcuflingeenbe langetin gee-ljoubinge ! 'aeitledenaend'HeercnBorgemeefterenindientij(it[e,t'™ onfec ©oilog^-bloot/al^ giofcanon/pnlbtc/fcljerp/ ! gedaen, als anders, van ter xyde gchoort hebben datter «ai», eet/bjinclt-toacen/ 25?ant6oHt/ en anbete ;&cBeep^- «c. En is oock ten felven daee afee noobttoenbiglieDen : met eenen onuptfpjefteigcltcn fbecennaeeftiggept / al^oocftmetecnuptnement Qoet belept/en met een ongemeen nopt genoegg ghe^ pjefen fpaecfaemljept en incojcuptibilitept/foo loffel. labben bolboect/ Dat De getoenfte uptltomf^ban Dien <^o;logl) boo? een feec gcoot Deel toacf lgc& meOe ae η ct)aemeìte lG|eecen mocgte toegefcIi^^ibecDen; en tiergalben niet fonbec reben bectodcDdffiect/Dat toel opgemelte i|eecen nu in Defe fage/ïbeeTaen bp boo;· balie ban ^o^logg te Eanbe/ J^ollanbt al fa toel ofte meec gelegen foube toefen/Dien felben pbec/liefDe en courage ten boojfianDe ban t)ct gemeenBaDetl.fouDe
&c. En is oock ten felven dage afgegaen de volgende Mi^ve na den Hiegh aen haer Ed.Mog.<ï«i>w.2?i<fca
EdeU Megende Hteren. C Edertcenigetì tijdt-herwacrtsvanterZyde gehoott|pj„ '-'hebbende^tter preparaticn aengevangen wierden ^iip tot het maken van fware aieuweFor//^aende St. Btó Na*rden,cn daer op-wyders vernemende,dat albereyts dag geprefigeert was tot de aenbeftedin wande gepro· jefteerde wercken,hebben wy niet bef uft iijndedat Λ over die faeck, hoewel van importantie, fpeciale deli- '1"*' beratie gehouden, en vervolgens ter Vcrgad.vande H. Staten van Hollandten Weft-Vr. rcfolutiegenomen wasjonfe plicht geacht,aengemerfl benevens het gene dat ten opfichte van't gemene Landt daer ontrent te confidererenftaet, oock voornamcntl. defeSiadt in't by fonder op'thoogft daer aen gelegen is,dat den dieoft
of ondienft van lukkeen nieuweTortificatie,die haer
van /0 na by is raeckcnde,met alle mogelijcke rijphe? werden overwogen,door de Heer UafftlUvt uyt defe Stadt in u Ed. Mog. Col.'isgecommitteert,op denJS- F. ï ί ί 8. txtraSl te begeren vandis ÌMkti$ uyt kracK van welke de metrgeièyde nieuwe Fortificatiën den aengefegh t, en is ons daer op toegekomen op αβ«» Dee, htigerefolveerde vande Hooghiged, Heeren Staten vanden 8. Feb. i(ii5(Ì.heudendetegelijcKffl« haer Ed. Groot Mog. difpofitleopuw'Ed.Mog.,o® Stadt Neerdea > maer oocfc
niet alleen defelve andere Frontiere» defer Provintie in gen ftaet van defeotie te brengben » ende vnn ic |
-ocr page 528-
- flgjjdieniie van den Lande foude bevonden werden te behooren, roitfgadersdat van den ly. Jisny \66η. daer byhetvoorigegeconfirmeerc, ende dclTeJfs executie a. nUEd. Mog.werdaenbevoolen. Dogh is daer op fookortgevolghcdeoverkomft van de gemeltc Heer lieie/aer,óie wy verftaen, dat met eenige andere Hee- icn uyt ^ ^'^· CoiJegie gecommicteert is om de
voornoemde aenbcfteedinge (onder uytftel te vulvoe-
fenjdat wy geen tijt gehadt hebben , omme de overge- {ondeoeSefiiutie naer vereyfch te overwegen , en met behoorlijke opmcrckinge over de meergefeyde Forti- fi0lieVinNairi^f»oafegedacbieata laten gaen, veej min om de pariiculariteyten van de aenbefteedene Wercken,by welkers wel-weicn niemant meeraJsdefe StadgeinterefiTeert is, in genoegfameachtinge te ken- nen nemen: Derhalven iiebben wy volgens refilutie yaDdef?«iyfii"»/>defer Stede, dien wy op huyden het bovenverhaelde hebben voorgedragen, by defe wel villen verioecken, dat Uw £d. Mog. die voorfieninge gelieven te doen, ten ey nde met de meergefeyde aen- befteedingeeenigeweynige dagen mogen werden ge- fupcrfedeert, en ons defaculteyt gelaten, ommeri i»· fegradeiefaeck, die in 't reguardcvan deStadt-rfra- JlrJam, van feer fware gewichte is, en waer in foo aen deeene als andere iijde cflentiele bekommeringen te pondereren ftaen,met bedaertheyt temogen examine- ren , alleenlijck totter tij t toe dc naefte Vergaderiage vsndemeerhooghged. Htcren Staten by een fai zijn, en wyaldaer buyten prxjuHitie ons gevoelen fullen mogen vcrkiaren, of nader onder/beek doen Jaten, wy hebben ook volgens de felve Kcfoluriegecommitteert endegelaft de Heer Mr. Corndis Hop defer Stede Raet en Penfionaris om UwEd. Mog. hier over te gaen be- groeten, ende de intentie van de gemelte Vroetfchap defenaeogaende by monde omftandelijcker te verkla- ren, den wekken wy verfoecken, dat U Ed. Mog. op hctfavorabelfte gelieven te hooren, cn volkomen ge- luoftegeveninalhetgene fijn Ed. daer omtrent fai feggen. Hier mede., Ed. ^iog. Heeren bevelen wy U £d, Mog. in de protedie Godes, in jimfierdamàetì 'jìf oi twintigèjen February, fefiien hondert acht e»
VverEd. Mog.dknfi-lereyde Burgmeeflere» en Re- geerders der Stadt Arttflerdam.
Was onderteeckent, Ter Ordonnantie van defehe
wigbolt slicher..
3®elcfteMiinve acnliont^üptbfit riagetoebfc ae« fonötti/ enbe be^ ^onbaoé nacftt^ op be toooninflc fiuptenWefop, befielt tuiectacn Ö'I^eccfnI. Eleman tn G. Haflelaer j bic oocit bccöalben gocthonben ilice «i.iù?c te fïcllm / bat tot Nacrden bc pecfooHcn albacc Itcacmirminflcban bctaentc bcdebentoeccfi gerto= •ncn / niogljten toojben opaeöouben tot naecbcc <©35 D|e/tnbEmibbclectDöleacnflont^/tetoeten mo?> Bfn^ bjotgö nacc Amfterdam, εη bc^ p'nacljt^ öaec atn; nact batbenü^cccHailelaerbebeliDccaticn <n öf ©joEtfcöap op Jffiaenbagl) nacc be mibbtwö öaöbe oPOttooont/ metb'Jlcei; Fenfionarisbanbe^tabtsS iucDbcn / naec bm Hage iicecben / om albaec be jticcninflcbtc igeecen «©ecommitteccöe öabcn naet> Dcctebctjlaen/ bieBoetbo«bcnljaer<Cb.bp te boc= flfn ben Jgtec Peffer, (fiSecommitteccbe ©act ban tofocn Rotterdam, niet o?b?e/ ora be aegeccöccen nan Amfterdam befe boo?0enomcne f ojtificatie fma= W'öcfue maccften / enbe foo beele Ooenlijcïi/ ban öiie behommecinge baec omtcent t'ontiaflen : g>oo nocljtan^ / öat inöien be felbe Jgeecen SBncgljc- m«|tccen tnbe Segeecber^ ban een anbec bec^ iwnot mocbtcn toefen enbe Wtjben / bat aen Ijaer MJöcel aöcöEfcceecbt toiecbt/ ofl)etboo?aBenónie= ne toicft acijtecbjegen gelaten / en be feoflen gefpaecc
gji OORLOGH, ΊAcht-en-^eertighfleBoeck, 497
rfifirstie Wercken te voorfxcn.als totfecur iujt ende foubcn tocrbcll : bnt ίπ alle BCÜnlle b^i arquilfc» χ ,
LiiS· «oórkominge vanallc gevrcefde onheylen ten mee- tncnt of Ì£ingcCdilay,aI^ een of ttofCmaci a+.uyren, ___
" to·*.. il-----I-inriprniiHi.hfli/nnHpn wprHpn re bflll DcbDOjfs Refolutic oftc Verklaringe tCH Princi- palen, mcCDcbonf-QcmcltcbefirbingéfoMöi' taccöcn üoo?t gebaren. ?iiftoaec ùpotetiiElfte Gedeputeerden Qelsomen/En De ©eccenSBojacniEcftecen brrgaDect 3pnDc/ De i^eec J. Eleman, al^ jimtic be ccclic in Die Commifific {jet tooo?bt beêbt/ enOe noce bat WccDadÊ toecbt/ in befec boegen fpiacU. |
Groot K^chtbare Heeren :
HEtiskennelijckjdatvannatureweghenatléon- . , gefortificcerde ende ongewapende Landen én de ingefetenen van dien, dependent zy η van en· „pt « de vervallen moeten onder, fdodanige Landen ende ©ccont ' Menfchen,dieilchmetde Fortificatiën ende Wape- nen beter hebben voorfien. ci, jeec
Het wekk van oudts veroorfaeckt heeft, dat de pjopo- fwackfte hunne ongefortificeerde Landen en Steden niet konneadebefchcrmcn,endcflavernijeonrgaen willende, hun Vaderlandt verlaten,en verkoóren heb-. ben, om tc bewoonen, eenige Eyfanden in Zee ghelc- gheΏ,oίtevaβeLenden, die volgens nampe pafagien der omgelegene Berden, ofte der omvloeyende Revie- we^fooontoeganckelijckzyn ; dat fy met feer klcy ne van binnen, end e feer groore macht van buyten, foü- den konnen af-keren.
Ende zyn wy Hollanders derhalven gh^luckigh, te bewoonen een Landt meeftendeel door de Zee ende verfcheyde groote Stromen foodanigh van fyae Na- buyren afgefcheyden, dat warclijck de Ed. Gro.Mog. Heeren Staten van Hollandt en Weit-Vrieflandgoec vindende noch te doen maken eenige weynige Forti- ficatiën omtrent de grootfte A vennen ; het ielveons Vaderlandt gantfch ontoegancklijckende feerlichte- lijck tegen de aldergroot Ite Machten defes Wereldts te befchermcn wefen fai.
Ende zyn wy warelijck hier in geluckiger als orife Voor-Ouders, dat wy ontflagen zynde van ^t Jock der Grave»>Stadthouderenxexx CapiteinenGenerael,ώμ mec eene volflagene Vrijheyt mogen voordragen, weicke plaetfencnom wat redenen gefortificeert behoorden te werden.
Namentlijck indien men con fidereert,dat defe ΛαΛ Amperdam, die Oog-appel onfes Vader/aridts, geea twee uyren gaens leght van het Goy; en dat Goy-lanC met de Velurae eene opene Heyde maeckende, van het vafte en woefte Duytflandt niet dan met de geringhc YfleKftroom isafgefchcyden;Soo is lichtelijck te fien» dat die Avenue foo veel mogelijck gefterckt zynde « oock de grootfte en bequaemfte paifagie om ih Hol- landt vyantelijck te konnen vallen, voor alle vreemde Ruyteren en Knechten geflopt foude weien. En hoe- wel voor-getnelde onfe HoBandtfe feer dienftige For- tificatie tot nu toe niet ondernomen is , foo hebbeo nochtans'onfe Voor - Ouders worftelende tegen dien machtigen Koningh van Spangie», voor weickcn ge- heel Europa beefden, niet geruft voor dat fy de Spaen- fe over Rijn dryvende,die paCTagie naer de Feluwv hua fchenen benomen te hebben. Edoch vermits alle Re- vieren door onfe felle Winters bevrooren konnen werden,ende warelijck aen geen zijde des Yflels, gene foodanige Fortificatie oyt gheweeft zyn, ofte konnen gemaeckt werden,die alle onfe Nabi^ren, ende öock andere als Spaenfche Vyanden gewiffelijfk uyt Ve- luwe fullen keerea:So ift licht ona fien,(iw die vreught onfer Voor-Ouderen over hét vertìryven der Spaen^ fche, niet volmaeckt konde wefen. En voorwaer flién heeft niet alleen in onfe tijden des Winters vati den Jaer 1en oock des Somers in den jare itfiy . on- fe Spaeniche Vyanden op de Veluwe ΐ maer oock een foo groouammer,vluchten ende grppter^ Confterna- tien gheüen iii Hollandt, als tn defe eeuwe ons alfdan was,ofte daer na noch is voorgevallen. En is feer aen- merckens waerdigh, dat opgemelde Invallen bnfei;
iVjranden zyn geftudt geworden,de eerfte door eenen onverwachten Doy,en de tweede door het verrafch<!n vaoiü^/j maer gecnfìnts door onfe krachten.
€t 3 Endg |
-ocr page 529-
49» SAKEN van STAET
ί 66B. Ende indien men wel overweeght, dat 'tfedert dian - tijde de Yfelftroom merckelijck óttdieptr, ende de Ve- lu we veel meer bebouwt ende bewoont is geworden, foo falmen moeten bekennen, dat die invallen onfer opkomende Vyanden nu raeer als oy: van defe te verwachten zyn,ende dat oock defelve aldaer ten plat- ten Lande veel beter als van defe fubfifteren foude konnen. Aen de waerhcyt van het welcken wy niet en fullen twijflFi:len>indien wy gedencken, dat onfe Mili· taire indenhetfte Muatterfchen Oorlogh dier mey- ninge fijn geweeft,dat de Ïfelfiroom felfs met onfe ge- heele Krijghs-macht tegen dien geringen Biffchop van iW«»y?irniet te bewaren en was, en datdefe/etuiden Vyandt ten beften gelaten foude moeten werden. En noch veel min fullen wy hier aen twijfFelen, indien Wy wei overwegen, wat machtige Heyr-Legers het moedighe Franckrijck van die kant in onfen Boefem foude konnen voeren, ende hoegroote onpmacken iöodanighe invallen in HoUandt alfdan foude hebben veroorfaeckt, ende noch veroorfaken foude konnen.
By welcke redenen indien men vocght,dat Zeelandt wegens zyne fituatie in Zee genoeghfaem ghefortifi- ceert is, ende dat de Stadt Groeningen in fich felfs, als mede die Provintie met Vrieflandt, op alle hunne A- venuen feer wel geforrificeert zijn, ende indien men daercnboven confidereertjdat de Hiftorien vznReydt^ de Groot en van anderen was leerende, dat voor defe verfcheydeno Prowsme hebben , derven fich der ge- meene defentie tegen Sfaignen ontrecken, met nalatigh te wefen in'tconfenteren of opbrengen der noodighe Confenten, ende dat meeft om dat fy fich verfekerden het met HeUandt foodanigh gelegen te wefen, dat fy Ueüandert fich felfs niet foude kunnen befchermen te- gen die Vyanden, dan met en door't beichermen der gefamentlycke Frovintien. Ende indien men confide- reert, datmen waerlijck noch heden defelve maximen aldaer fiet continueren : Soomeenen wy, onder cor- xedlie, dat den dienft van ons Vaderlandt in allen ma- nieren vereyfcht, dat met voorgenomene Fortificatie voortgevaren werde. Want hier mede niet alleen de Cow/irverie van onfe cyge Republique bekomen fou- de werden,maer fouden oock buyten twijfFel dè andre Geünieerde Provintien, &]sGelderlaHdt, Vtreehtt ende Over rfel, door een fser falutare vEmuUtie ons loffij- lijckexjrapel volgen in'c Fortificeren van hunne A' •vinuen.'S\x\aL felfs in gevalle van rupture tegen Vranck- rijck, die nochtans Heyr-Legers tot in hec binnenfte VAii HoUandt niet foude konnen trecken, jae dat meer is, niet foude konnen, willen, ofte derven inbreecken en blyven legeren op de fchrale HeydevandeVeluwe; wanneer fy aldaer fich allefints van onfe fware firomen, ofte wel van onfe Fortificatie», foude vinden befloten ende geftut. Maer indien wy ons niet Fortificerende, foodanigh machtigh Heyr-leger den Xffil te doorwa- den, cn die importanfte Vajfagien van Naerden felfs in te nemen, en te Fortificeren quame ; foo foude geheel Hottandt, en voornamentlijck Amfterdam, foo feer ge- infefteert en met jammer ende wee-klachten vervult werden, dat'etonuytfpreeckelijck en oock ondrage- lijck foude wefen, de execratien teghen den geenen, die nu door eenige particuliere infichten, opgemelde Refolutievan Fortificatie fouden belet hebben.
Maer fchoon genomen alle defe bygebrachte rede- nen , nu by U E. Groot- Achtb. krachteloos mochte bevonden worden, als gefondeert wefende op Oorlo- gen die èuyteiflandtfe Machten ons aen doen, en inde felve ons overvallen ioude konnen; foo konnen U E. Groot-Achtb. nochtans niet ontkennen,dat onfen ey· gen CapHeyn Generati, eeduyrende onfe ftilftantder Wapenen,ende inden Jare feflien bondert athtien ver- gefelfchapt wefende n\et eenige weynige Militie van denStaet, inaile de HollandtfcheSteden, naerzijnen appetijt de wettige "Regeerders gheweldighlijck vander Regeeringe af ende andere inde plaetfe gefet heeft.
Ende foo behoorden wy, ende infonderheyt U E, Groot-Achtb. niet te gedencken dan met herreur, dat in volle Vrede,ende in den Jare fefiie» hondert vijftigh νφ eygenCapìteyn Generati buyten kenniffee^e in ,weer-wille der Staten van Holland, de geheeltfiKrijgs |
Macht der Vereenigde iiederiandinAfiot defe f van Naerden, fchielijck in den boefem van om Lui^ gebracht hebbende, daer 'mede te overvallen,getracht ' heeft defe Stadt. Ende indien wy gedencken, dat ha felve niet door eenige onfe voorfichtigheytof krach
ten, maer wel door eenige wonderlijckevoorvallenis belet geworden :Soo dunckt'tons, onder Correrie dat nu die voorfieninge behoorden gedaen te werden' dat fulcx niet wederom foude konnen werden onder' nomen, indien wy hier na (dat God verhoede) weder- om tot eenig m^chü^iofperpetueel CapiteynGtHanl ofte eenige Nabuyrige Provintien tot het aenflellen' van een Stadt kouder quamen te vervallen. Endedat foodanigheovervallinge niet doenlijck foude wefen wanneer het aen ende afftellen oi^fer Gouvernemen- ten, ende aller onfer Militaire Officien, ais mede de hwaringe onfer Avenuen t ende'tgeven der Patenten aen de Krijghs-luydsn in onfe Provintie, alleen hou- den ftaen ende hangen aen, ende vande Regeeringe onfer Republijcquen, is eenen yder kennelijck.
Ende in gevalle alle dit ons bygebrachte toegeilaen, maer nochtans gefeght mochte werde; dat wy nu in volle Vretde , en oock fonder Capiteyn en Staithnier zijn, en dat dien volgende niet dienftigh is, dat nu foo baefligh, en fonder dilay met d'opgemelde Fortifiatii voortgevaren werden : fo foude wy konnen antwoor- den temport pacis dt beUo cogitandum, ende dat Godtde Heer ons nu gevende die geluckige tijden, dat wy van defe fake fo vrymoedelijck fpreken,ende U E, Groot Achtb. delibereren konnen, het waerlijck een groote en loffèlijcke voorfichtigheyt ial wefen, indien wy die tijdt foo wel ghebruycken, dat felfs by verval toteen Capiteyn Generati, en by het aenftellen (dat Godt ver- hoede) van eenighuy tiiekendt Stadtkoudtr in en ovet cmige dctNederlandtfche Vereenighde Vrovintten·, Hf ende onfe nakomtlingtn verfeeckert fullen mogen w^ fen, ende blyven, nietalleen tegen alle Machtsnm buyten, maer oock tegen alle opgemelde ende dier· gelijcke overvaüingen van binnen.
Ende of met voorgemelde Fortificatiën oockniit fonder eenigh uytftel voortgevaren behoorde te wer- den, konnen U E. Groot-Achtb, lichtelijckconfide- reren.met te gedencken, dat waerlijck deie deliberatie van U E. Groot-Achtb. ( onder correöie ) nietkon· nen gefegt werden te geichieden rt isiegw.Nademael dat de Modellen daer toe dienende gemaeckt,deLan· deryen afgefchaft, de Plantagien om verre gehouwen, en de Huyien afgebroken zijnj alimede dat ingevolge van dien de Kielfpittingen geftoken, de Biljetten ta befteedinge van diee aengeplackt, en de Delvers uft omleggende Steden en Landen albereyts te Naerdin by een vergadert zijn. Immers fijn wy expreflèliick gelali in gevalle U £. Groot-achtb. fich niet rondelijle tegen verklaren, aenftonts met^ebeftedinge voort te gaen : Derhalven wy garen U E Groot-Acntb.iiiiri· btrtnde Refilutie daer ontrent; fonder eenigh uytftel fullen verwachten : Op dat alfo die voorgemeldeiw/· fame Emulatie inde Regeerderen der opgemelde Na- buyrige Landen van GelderlandtjUtrechtAti. ΟνιτψΙ opgeweckt, als mede infonderheyt HoUandt in'cghe- meen, ende defe allermachtighfte ί^Λ onfer Repu- blijque, in goede pofturen van defentie, cn in meerder feeci 'terkeyt tegen alle onderneminge onier Buyten en Binnelandtfche opkomende Vyanden, fpoedighgne- bracht mocht worden,
©bec toelcRe Remonftrantie bp De vier ?5lttBSif meeflecetiöebotEectspnlie /fieeftnieii BetJonöfnDat öe (ïemmcn (iaecften/ fulcp befelüefaecfte toittötfl^ biacfit booj bc fes en dertigh SaDen / cn om Oflt ODrt befclbe fafie De (lemmen alDaec infeelijcBi Paw^BW tDiecDenalbaecgefioorenachtdrommiffacifcR / tnentïöch fes ouDe en twee 0cBeec£nDeS5oigeni«f*" cen/om Df c farcii te obecIeflBen / eitDe Dee teanj^·" en dertigh ï5aben te bietien ban abbö^ : Re CommifTarifen eben Defelbe bffcrepantie bonben / fulcj; geen finale cefointie Benomen be/ban opoemelteff ojtificatien toe te laten op tie/bat De Staten ban JloIIanDt fonben foertW"™ |
-ocr page 530-
wntop Naerden stcepfl/en Debbeti bc^ ^atucbaea^ hntraen bolflcnbc be JFojtificatte aen Dcficet/op twee mijnirten..lBiti conDitie ficö topbcr^ Binnen be veer- licn Oagcn fc fuHcn becftlacen/ of e nbc Boe/De aenne= metó met Oet toecfi öeojt oaen fouben, j® iODcIectopI heBecgabecingl) bec Staten ban ]|olIanbt bp brn nnDercn aehomcn jijnbc/ enbe De Propofltie bet ï^ee^ ttn üan ?im(iecbatn caecftcnbe befe f ojtificatle/ ah oaer niet fmaReigch jijnbe / Öit getjeele toeccB ben acnnemetcn opgeif BbtAenbe boojti Wpben (ïeechen.
(^P Oee^ tjjbt biel ooch in Zeehndt be provifionele difpofitieop'tfiucftbanbe feparatie, alle^ ίπ fabenc Dan Den Prins,gelgcit blijcht tipt be bolgenbe confibe· catlenbanDejfeecen «Secommitteecbe Siaben ban Zeeland,op eenise boojname poincten en ingcebien» ten banDe p?opo(itie/onlano^ öooj be ©eerentöebep. Dan öaec to. 4(βθβ, inbe©craabccinat)banbe tee. ten Staten ban Zeelandt gebaen/ om te bienen op^t aciillepaintbanbe jegentoooibise S3efcb;tjbinge.
VI Ademael de Heeren Staten van Zeelandt by hare JL^ antwoorde gegeven aende Heeren haer Ho. Mog. S® Gedeputeerden, op den thienden der voorlede iVIaent loBï hebbende goetge vonden, dat wy fouden maecken een L geraifonneertpoindtvanBefchrijvinge, vanhetgene bïdeielve ter Vergaderinge van haer Ed. Mog. was geproponeert ende verfocht,tenderende ten eynde de funöievan'tCapiteyn en Admiraelfchap Generael, ïandebedieninge van het Stadthouderichap vande re- fpcaiveProvintienmochte werden en blyven getc- parecrt,in efFedl met fich fleepende de mortificatie en vetnietinge van het Stadthouderfchap, immers ten re. fftStvM den Heere Fr ime van Orangien, ίο wenfchten wywel aen de importantie van defe materie te kon- ten voldoen,als inder daet foo vol ende overvloedigh vanftoffe en confideratie wefende, dat die een wijtlo- pigededuftiekomtte requireren, dan alfoo den tijdt daer toe jegenwoordigh wat kort is. foo (uilen wy de refpeftive Leden alleen bedienen van onfe confidera- tien op eenige voorname poinöen'v die in het voorfz gheproponeerde verfoeck fijn gbecomprehendeerc, entoteeninleydinge mette welgemelte Heeren Ge- deputeerde advoueren, dat door de eenigheyt onderde Prniatien veel nuttigheyt en voordelen aenden Staet fijn toegebracht, en daer noch by voegen, dat wy ach- ten,dat door dit middel defe Republijcque tot fo hoo- gen trap van eere en welvaert is geklommen, en daer- om de oorfaeck van defe loffelijcke efFeöen wel moe- ten worden geconfidereertien na hare gewichte,voof wacrdigheytgeeftimeert, die inder daet geene andere cn zijn, als de oude gronden en de maximen daer op de gemene en Provinciale Regeeringe defer Landen fijn gefondeert, onder anderen mede brengende, dat t/ot itleyt vanJegemeene/aecke worden gherequireert Heeren Hit Emiiunte ^Haliteyt en geboorte,·ΐΛ]ΐίΛΐ de compofi- tieen forme van deie Regeeringe altoos geroemt, en by de wijfte gehouden voor de befte en feeckerfte, als gefondeert op een pure middelmatigheyt,dan wat fijn hier opinienen fpeculatien van geleerde en Wereldt- kondigevannooden? deheerlijcke uytkomft van fake IS een oveiwlnnende getuygeniiTe : fonder het beleyt en «btfiier venie Heeren Princen van Orangien, Hobghl. memorie, en foude noch Religie, noch Vryheyt uyt nare ver volginge en oppreflie fij η gereddet, noch deie Landen tot fuicken vermogen en welvaert ghebracht gcweeft : uyt de geluckige en voorfichtige compofitie en temperament vande Regeeringe defer Landen,als geheel en al over-een-komende mette humeuren en iioegentheyt vande Ingefetenen, is die noodige Har- «lonie ca eenigheyt onder de refpeftive Provintlen
cn OORLOGH^ *t Achi-en^^veerughfle BoecL· 49
« hMthunne^OMÖfCainebifpofltfeüHtceittflnfeicon» voorgekomen, derhalvenfooduncktons geheelon- t/ÌììSl φ· S/oÜfC tf eeüen fo toeï/Dat alDaec aeen Gouver- gefondert te wefen, te fuftineren, dat die foüde wor- ^ neur, den bevordert door hecdifFerereaende mortificeeren '
mannrn/öan ηκί belrebEn ber aegcecinfle ban ?im= van die hooghe fundtien, door deweJcke de raderen flrtöijni flf(Iflt ofre infltlEOÖt toiecDen. 1 ende reforten vande Regeeringe ίο wel ende gemac-
(gnttcalfo üeGedeputeerden bei'i^efccndecotti- kelijckpl^en beweeghc, endealles onderde Bont- mittfCCOe isaöcn ban ©ellanbt fjcö alBecept^ ttoee genooten in een eqaitabie ballance gehouden te wor-
/ Dè eenigheyt ende rüfie loopt noyt meer perijckelé
danahmendefondamenteeleordres vande Regeeringhè tracht te verenderen ofte ie aBoleeren, fonderiingh alà fulcks gefchiet buyten eenige noodt, gelijck in defen geene de minile necefliteyt kan worden aengewefen, gelyck wel ten tijde vande bevufie A&e foriefie, ghepre- texeert wierde, Veele Republijcken hebben dat met haere eygene ruine ende ondergangh te laere onder- vonden, Attgufius k^t ieztwéi \ Ïofitmfimelleget, confi anterferva te ■ nee uUam earUm immutate, nam qu* infuoftatu eademtfue manent > éffi deteriorarint, ta. men util/ora funt Reipuilica kU qua feit innovationem velmelliora inducuntur. Degroote Gebouwen welc- kers Fondamenten men uyt graeft, ende ondertuf- fchen op Schroeven ofte andere ftutten moetgheflelc worden, komen dickmaeis te corrueeren, immers veeitijdt meer fchade door de confufie ce lijden , als de nieuwe Fondamenten voordeel by brengen. Wié nu de eenigheyt meer bevorderen die de oude gronden ende maximen van Regeeringe •willen vafi houden , of die de felve willen veranderen, en kan niet aUeene uyt defe rat' fonnementen els met handen en vingeren ghetafi worden , mairoock aengewefen uyt de generale inclinatie en diffó- fitte vande gemoederen, fos van Regenten als Ingejete- nen , welckers getal fo groot is, die de promotie van de Heeren Princen van Orangien fouden approbe- ren, en general ijck toejuichen, dat het byhet ge- tal , die van een ander fentiment fouden moghen wc- |
fen, niet en is te vergelijcken, ghelijck oöck de fe« Provintien nu foo veele Jaren « uyt eygen beweegin- ge in defen genoeghfaem fijn geweeft vao een verftant ende fentiment, eade onget»yfeit foo [oude gebleevem hebben, by aldienfoo veele moeyte ende arbeyt met vari genomen, om eenige vandefelveeenighfints te doen ver- anderen , ende van de eenigheyt dieder ipot tót diJcrepoK' tie te brenghen, dat evenwel foo verre niet en gaet als het felve wel getrocken wort, gelijck men ondervin- den foude in gevallen defe Provintie de moeyte nam^ defelve Provintie infgelijcks in hare Staetfche Verga- deringe te gaen begroeten. endede importantie van defefaecke voor te houden, ]ae daer enit niet een ti iwijffelen of foude niet minder, alt de Heeren Staten van Zeelandt degevergbde nieuwigheyt op nieuws vm de hant viyfen, ende men foude met ajfeurantie kennen feggen ia gevalle de Provintie van HoUandt haer daer toe mede liet difponeren (datGodtgave) datter geen befendinghe noch krachtighe Perfuafie foude van nooden weien , om de andere Provintien dat infghelijckstedoenap·' probeercn, maer foude het felve met beyde armen amplexeeren, ende haere voorige cordate fentimen- ten doen revivifceren, die inder daet meer konnen gefeght worden door alle opereufe dcvoyren ende be- fendingen van die cene Provintie voor een tijdtgefu· fpendeert ende als bed-wongen te K,iju, als dat i& gemoe^^ deren aldaer fouden vergerti tnde van andere maxi- me» geworden siijn, in voegen dat niet mogelijck en is ce oordeelen wat het rechte middel is, waer door een algemeen genoegen ende eenigheyt in den Staet is tei we^te brengen.
: Je voorghemelte Heeren Gedeputeerde feggheà wyders, datmen wellecten moet, dat door de promo- tie vande Heere Prime van Orangien geen prejuditie aen de vryheyt werde geleyt, dat de combinat ie vande vêtr- ghemelte hooghe funSien veele droevighe effenen fouden konnen geven, dat de oude ende moderne Hifiorieudaer van veele exempelenJuppediteren, fuflinerende dat door het fepareren vandefelve funSteit.ofte veel eerder merii- ficéeren van het Stadthouderfchap. die ghevreefde imm" fouden konnen werden geprecaveert. Defe woorden en pofitien impliceeren, eerft een reproche ende condemnatie van het geene by de voor-Oude- ren it ghedaen, als of die met hetdefcreren vandio
l<St<f ksfgi |
-ocr page 531-
47 s S A Κ E Ν van S Τ A E t
156 8. hoegefundie» aen de fucct§ve Heeren Princen van Oran-
»-gten, àeniryhejt die haer fio dier endeipaert was ,endaer
voor fy fio veel hadden geleeden , hadde gepericuliteert, daer nochtans de diredie en authoriteyt aen de hoogh- getneltc Heeren Pfincen door de voorfz hooge fun- dtien gedefereerc, onder andere, de waere en nadruc- kelijcke fchat te bekomen > en te aflequeren. Ten an- deren, foo impliceeren de voorfz woorden ende po- licien een groote ende feer onverdiende diffidcntie die men füude opnemen van den jegenwoordigen Heerc Prince van Orangte», gekomen van die Doorluchtige Mannen, diedoor het uytftorten van haer bloedt de fondamenten van de Vryheyt hebben geleyt, ende voorts de fel ve mee fulcken yver ende kloeckmoedig- heyt ghemaintineerc ende vermeerdert , foo als de Staten Generael felfs getuygen,ende defe eygen woor- „dengheb/uycken, foo wanneer haer Hoogh Mog. „indcniite fifiievhoTidertvijfen tivintigh by het af- jj fterven van den Heer Pnns Maurits, de fundien ,, van Capiteyn ende Admirael GeneraeJ, in de refpc- ,, ótive Provintien het Stadthouderfchap defereerden ,, aen den Heere Prins Hendrick bcyde onftcrfFelijc- „kegedachtenifle, gelijck haer Ho. Mog. doorgaens „ hare dienften hoogh komen te roemen ende vcrkla- „ren, dat fy defwegen voor hare foReriteyt voor altoos iigeohligeert bleven, geleek onder andere het filve (set „krachtelijck wort uytgedtuckt in feeckere Miflive ,, aen de Koninginne Eliiabeth, alwaer haere Hoogh „Mog. den Heere Prins Willem onfterffelijcker ge- „ dachtenifle noemen, een Vader des Vaderlants, dat „fijne trouw tot defenfie van de Religie ende Vryheyt noyt i,fal voràen vergeten hy lieden van eere ende die Godt „ vreefin. ende dat haer Hoogh Mag. niet meer en ful- j, len ter herten nemen als de eere, voordeel ende avance- ,, ment van fijne nakomelingen^en daer toe al hare magt en ,ymiddelenemployeren·, m^tyisx reden en fondament kan nu fulcken ombragie en apprehenfie jegens den jegenwoordighen Heer Prince van Orangte» werden opgenomen, zijnde het eenighmannelijck overblijf- fel en fpruyte van den afgehouwen ftara, als of hy de geene foude wefen, die de Vryheyt foude willen pre- judiceeren en verkorten, die fijne doorluchtige Va- ders foo dier hebben helpen verkrygen, ende foo forg- vuldigh conferveeren , fijn goedt moderaci naturel belooven andere en genereufere aflien. Als yemant figh wil toegeven een achcerdoght, en figh felven pre- figurerenalle quaet dat by menfchelijcke imaginatie een Staet foude konnen over komen, die ial daer in naeuwelijcks een cynde vinden , ende felfs van de vroomfte ende getrouwftc in de Republijckc fufpitie moeten opnemen, want fy mede menfchen zijn, en de dien volgende hare miflagen en dwalingen konnen hebben. Prins Willem die den Titul van Vader des Vaderlants wiert opgedragen, is de vervolginge van fijne Vyanden niet alleen onderworpen geweeil, maer cock de Ccnfure van andere, ghelycker noch geefien gevonden -worde» i die fijne loffelycke aéiien ende inven- tien vet en te misbruycke», ende te fifiineereni dat die op geheel andere eynden fiuden hebben gevifeert als ep de con- forvatie van Religie en Vryheyt.Ρ rins Maurits in den Ja- jcfiefiienhondertfifiie» en fieHienhondert achtien befig/i zij nde om de Religie te redden, en de tnifverftanden In den Staet weg te nemen, wiert by een igc na gegeven dat hy foude na meerder macht en authoriteyt geftaen hebben. Gelijkefupitiezijn de volgende Princen van Orangienmede onderworpen geweeft, maer de uyt- komfte heeft anders geleert. Het is by de Regeeringe altoos geoordeelt geweeft, v.oor feer pernitieus ende fchandelijck, datter quade iufpitie jegens den Heere Prince van Orangien ende Najau werden opgenomen, gelijk oockparticulierlijck de Heeren Staten van Hol- lant in den laere vyftien hondert feven en negentig, daer over een ienfibel mifnoegen hebben getoont, tentyde nis inVrieflant jegens GraefWiUemvanNelfiauwvetle «mbrages en quaet achterdocht -was verwedt jCiì Prins Maurits daer van niet vry en gingh, fchrij vende over dat fubjeft aen de Heeren Staten van Vriefland een feer merckwaerdighen Brief, daer in onder andere vaft ftellende de maxime ende grondt van Regeringlie hier |
voorcn geroert, namentlijckdat de Nederlanden! het generael, ofte particulier noyt en waren in r»/?"
Vreede te conferveeren i fonder tot heleyt van de phem*" ' nefiaecke tegebruycken Hoofden en Heeren van qualitm daer by voeghende hoe feer alle de Patriotten haere obligeert ende verbonden moeften houden aen d familie van den Heerc Prince van Orangie», ended ' het haer particulierlijck feer leedt Ibude wefen met raedt, daedt, ofte conniventie deel te hebben aen eenigh ongeluck, 't weick aen de voorfz Familie aen. ghedaen , ofte eenige finiflre impreiGe, die tegens de' fel ve foude mogen gegeven worden, om de ondanck" baerheyt en fulcken fliuck, Godt de Heere ende ailè eerlijcke menfchen tenhooghftenonbchagelijck.de Argumenten die men neemt van het quaet dat andere Landen is overgekomen door Perfoonen oftcHoof. den, aen de welcke het beleyt in de Politie ende com- mando over de Wapenen te famen is toevertrouwt gel weeft,en quadreren fo even niet op de gelegentheyt en conftitutie van de Regeeringe defer Landen, dat de eene Natie dikmaels gedijt tot ondergang, jü dikmaels een middel voor een andere Natie tot haren opganck, In defen konnen ook niet gelden eenige abftraöivè fpeculatien ofte fubtyle redenkaveling, maer de expe· rientieeneygenondervindingeis het krachtigfte be· wys, daer uyt dan vervolgens moet werden geargu- menteert, nademael ondervonden is dat de Heere Prince van Orangien de fundie van't Capiteyn en Ad- miraelfchapGenerael,te famen met het Stadthouder- fchap,niet tot nadeel,maer tot merkelijke dienfljeere» en reputatie van den Staet ende de refpeflive Provin· tie hebben bedient den tijt van iafj&fw/igè jaren,ende dat zy de Religie ende Vryheyt hebben helpen redden ende conferveren j ionder de Republijcke ofte eenlg gedeelte van dien haer eygen te maecken, maerdatfy met haer doodt alle hare diredie ende authoriteyt heb- ben laeten wederkeeren in den boefem van deo Staet en de refpeöive Provinciën , daer uyt fy defelveont- fangen hadden, dat men derhalven foodanige funftie confidentelijck behoorde te vertrouwen , ende we- derom te defereeren aen de Nafaten, die Helden, die haer daer in foo wel ende lofiFelijck hebben gequeeteo, infonderheytineen tijdt daer men doch voornemens isdefelvefundtieby naerder Inftruitie vry meer ab voor heenen te limiteren, daer door dan ten overvloe- de tegens alle gevreefde geimagineerde bekommerin· ge foude wefen geprecautioneert, het is waer dat in „ defen dickmaels wordt geobjicieert, dat den Heet » Prins Maurits in den jarey^/i»/&o»i/i>'/ fiveutm en j>fiefifeft hondert achtien , ende de Heer Prins Wil- ), lem in den jarefieftien hondert vyftigh de limiten Tan , ,hare funöien feer fouden hebben te buyten gegaen j », dan daer op moet worden geconfidereet, dat extra· „ ordinaire fieckten in de voorghemelte jaeren/f/iw „ hondert feventien en feilien hondert achtien extra- ordinaire remedien eyflchen , dat het doeDinaels raecktedeconfervatie van de fuyverheyt van de Re- ligie, het koftelijckfte dat Godt gegeven heeft , ca- de voor waer fonder de applicatie van die remedien en ioudedefelvenietzijn gepreferveert ende beboudp geweeft, weshalven de memorie van dien Prins in dies te meer eftime behoorde te blijven, om dat hy getoont heeft, alhoewel hy de occafie mocht gehadt hebben ι „ dat hy na geen meerder macht ofte hoogerquui- „teyt en heeft geftaen: enwataengaethetvoorghe- wvallen in dea hwfefiienhondertvyftigh. kanleff „ Odieullijck befchreven werden als men daer van „ leen eenige uyterlijcke aöien verhaelt, ende ooria- „ ken waer uyt die gefprooten zijn verfwijgnti M* mentlijken de affonderlijke caflatie by die van Hoi- „ landt, ia weerwil van alle de ProyiDtien,cn(MCOD'
„trarie het advys van den Capiteyn Generael en ae
„ refpedive Stadthouders, mitfgaders den Rse^^ „ Staten ondernomen, dan wy fullen ons over oeic „materie niet verder inlaten, maer ons alleene reie - „ veren aen het oordeel van defe ende andere „ tien,by hare approbatoire refolutien defen aengaen- „ de gegeven, zijnde oock defe faecke naderhant m« „alleen tot een onderlingh contentemeni: en geno^ |
-ocr page 532-
en
„en bveeleyt > diergelijcke ftrydighe-
• "h Din bet toekomende voor te kumen op den ach· ■ " iwrfi» Augufty van den vooriz lare fefiten hondert ùftìzh met eenparigh goecvinden van alle de Pro- " TiDcienjende fpecialijck van die van MoUant, die om 'i importantie van defe deliberatien en corps in de Vereweringh van hare Ho. Mog. verfcheenen, waren Vrelolveerten vaftgeftelt, dacfoodanigediffcrentien de verfchillen oiider die Provinciën vallende, cn by minnelijcke Conferentie niet konnende worden ge- «nodenigedefereertiullen worden, aen 'thooghwys advvsj endeterdecifie van de Heeren Stadhouders, of- ..J^homler ia der tijt, fulcx dat boven de difpofitie ® jeünieiotü^irM/&i, over het concilieeeren ofte Lcidcrenvande difcrepantien onder de Provinciën vallende,de dififerenten en gefchillen die over het aen- houden ofte afdanckcn van Militie in het toekomende foude mogen ontUaen» fptcialijkgefielt zij» ter arbitra- tit van de Scadthouders of Stadthouder der Ïrovtmie in jfr ii/(,dat in defe wel fpccialik moet werden genoteert, als het na reehten notoir is, foo wanneer eenige in fc- Ijcrarbitragie hebben gecompromitteerc > datfe daer van niet anders als met gemeene bewilliginge kennen refilleeren, ende in alle gevalle eerft eens moeten we- feo in het kiefen van een nieuwen Arbiter. Sulckeen diergelijcke wetten, die met gemeen goetvindeneens ïiin geftelt j cn daer op alle de Leeden van eeti Socie- teythaerhebben verlaten, en konnen by een alleen nietwerdengederogeert, gelijck dan daer uytmoec volgen, dat de Frovincie va» HollaHt niet -meikeeft kon- „nm treden tot het mortificeren van het Stadhouderfihap ftsArto»^ en goedtvinden van hare Bondtgenoo- ten, immers voor foo veel die tot de voorfchreve ar- bitragie en decifie was verkooren, ten ware dat fy ver- ftonden, dat by defedi van haren Stadthouder, het felve aen de Stadthouders ofte Stadthouder van de an- dere Provinciën in de tijdt foude verblijven, ende baer gelijck als acceffeeren ; ende of het fchoon foo ware, datter in het verloop van foo veel jaren , fom- wylen eenige inconvenienten waren voorgevallen i fooenbthoordedaeromnietdefaeckefelfs, maer al- leen de abuyfen te worden wegh getiomen, en daer te- gens met goede Inftrudtie en refolutie voorfien, want alsnienalle fuadien ende commiflien , om dat die dickmaelsmisbruyckr en te buyten gegaen werden, foude willen vernietigen ende mortificeeren , daer en foude geaoeynde aen te vinden wefeH, ende geen Staetofce Republijcque foude konnen beftaen , fclfs ïoorgeen kleynen tijdt; Van de Republijcque van Roomeo wordt gefeght, dat de felve eens afgheweec- lienzijnde van dc fondamenteele maxime van haren StaetiniecèfiKi/^i&jarenmeer als negentien mael baer forme van Regeeringhe heeft verandert, foo dat de Regenten door de continueele tweedrachten eynde- lijck baer fel ven zijn moede ende tot een lafl gewor- denjcndegenootfaecktgeweeftde diredtie en mode- ratie van een Hooft aen te nemen, om alfoodedif- femieerende gemoederen j tot meerder bedaertheyt ende eenigheyt te brengen; Doch om dc faecke wat dieper te ondertaften , en den rechten gront van dien te ontdecken, foo moeten luerden onderfocht door wie» iitiiiegannenetigepou/feert ? «amentlijck door de Prò- •simhvan Hóllant, alle tege» e» contrarie de ofigineele lAatie TOB «Ue de andere ; * e»de om nat intreffe» ? on- tjttf'^elt om het beleydt ende befiier va» faecke», dat at» γ Urne» Prime» va» Orangie» vias gedeféteertfilfs te «««w, geijfA haer hetfelve oock tneefi it gelucht j heb- bende daer in zedert den jare Jifiie» hondert een e» vijf- ''geeengrootenvoortganckgemaeckt, daer van wy de particulariteyten op andere tijden hebben geprefen- teert,endedieromhiernietenfullen repeteren, het ςΤι- »«0· henen het noch verder fat gae». als het atidtliouderfchap foude wefen gemortificeert, en het «PUeynfchapGeneraelinonfeeckeiheyt geftelt, en Wfl- a Djr/Jaren aen de eenparigheyt van alle de Pro- yaft gemaekt, want defe apparente collatie van «ie tunitie hebben ongetwijffelt veele gedachten nog luipens gehouden. De Heeren Staten van Zeelant hcb-
in de volle Vergade; |
ring van de Heeren Staten van Hoüdnt en We/l·· Vrief- i66%. lant defe woorden doen pronuncieercn,efl gelijk in al- Ie Gemeenfchappen en Societeyten de faken gewoon zyn daer heenen te concentreren ende ce keeren toe weynige, dat oock alfoo klaerlijck gpfpeurt wordt, dat vele deelen van de funÖien die by de Princen van Orangien als Stadthouders en Capiteynen Admirael Genetaslsvoor de/eplacht gd-exerceert te ■werdeHijegee- •woordigh vervaUe» « handen va» eenige •meynigé, geen" fins daer toe zynde gequalificeett,ofce commiflie heb- ben, vervolgens dien aengaende niet zynderefponfa·' bel, de applicatie van defe woorden laten wy aen de Regenten die kenniiTe en obfervatie van faecken heb- ben,maer dat fiet en ondervindt een yeder, Jat diegene die jegenwoêrdigh bet gebiedt vd» de Wapenen,foo te Wa- ter als te Lande wort toevertrouwtìBh daer aen de bcTvee- gingen en executie gheven.feenemael va* de finlyekheyt van die Provincie zya, of in haren particulieren dienft, ja poffideren het commando te Water byfucceiEeen deiignatie,dat defelve in andere faken foo feer tegen- fpreeckt,iredendeden Luytenant Admirael van Zee- landt over het hooft en voorby, fonder deffelfs rangh en waerdigbeyt uyt don hoofde van defe Provincie in achtinge te nemen,als van oudtspleegh tegefchieden, gelijck mede voordefen meteen wijtluftighe Deduc- tie is vertoont ; de Heeren Staten van Zeelandt hebben al voor eenighe Jare» geklaeght i dat Hollandt over hare Bondtgenoten trachten te HeerfihenAoo als wy het felve in onfe jonghfte Deduiilie over hetfluck van defu- preme Juiìitie pertinentelijck hebben aengewefen» ten tijde als men delibereerde om de Admiraliteyt al- hier te brengen onder het gefagh van de Generaliteyt daer Holland veele devoiren toe aenwende, fo wierdc feer geapprehendeert, dat die Provincie liaer daer doof te veel foude prevaleren j en gingh defe bekom- meringe foo verre, dat In de deliberatie daer over ge- houden, volgens het getuygeniflè en woorden van de Notulen van die tì^àt gefi^ineert merde dat defe Pro- vincie de machte» direde maer voor het ayterlijck fouJa overgeven aen de Generaliteyt, doch te -tiera aen die va» Hollandt, als hebbende daer van verre het meefte ge- fagh, dat die niet ontflen en hebben defe Provincie int veele faken te geven, dat het lydelijcker foude zyn die macht te cederen aen eenig Prins of Heere,al-hoe-wel metten Grave van Licefler fo qualJjck gev^en is, daa aen eenigd Provincie,mette welcke men dagelijcke fo veel heeft uy tftaetide, dat was noch in een tijdt, doen de remedie door goet beleydt endeminifVeriam van Prins Mauritshy de handt was, om de Provincie in een goet balance en eenigheyt metten anderen te hou- den, dan men rm i'eenemael ontbloot is in conjunStie. daer de Provincie van Hollandt ter Vérgaderinghe va» de Ge- neraiittyt onvergeljjckendt meer credit e»dt gefagh heeftn als in de andere tijden, de bekommeringe die de Pro- vincie van Hollandt heeft, ende de andere Provin.· cïen foo feer tracht in te prenten, dat de concurren- tien van de twee hoogc funöien iö een perfoon veel· droevige eiFeöën foude konnen geven, foude met al·· fo veel recht en fondament kon nen opgenomen wor^ den jegens ee» Bondtgenoot, diefkh foo veeldireBie enda gefagh beve» fine mede'BoHdtghenoten weet te ajfume- ren, dieghenoeghfaem heeft het geve» ende weygert» va» de employen e» beitefcien ,fiaende ter collatie van de Ge- neraliteyt t behalve» de Militaire Jlmpten t din Va» hmtr aUee» dtpeniere»i wat geeft de meefte onghemackcQ en ombrgges in de Wereld, als de Nabuyren te mach·· tigh ea tefterck worden ? ende wat geeft meerder ja- loufieendeoneenigheydt »als dat den eenen Bondc- genoot ofte Broeder fich verheft boven den anderen ? en hetisfeeckerdat het onmogclijck is fonder feec- kere balance en neutrale dire&ie onder Bondenne- ten, in rijckdom,macht ende iituatie veel verrdullén' de eenigheyt te ftichten,de Repubiijcquen eecompo- feert uyt verfcheydeSouverainiteiten , hetìben meeft altooseenigeeminente Hoofden,oftegeatthorifeer- de Confilia gehadt, die alles modereerden, ende over de difcrepantien en gbefchillen Arbitres ende Indice* waren, gelijck daer ven verfcheyde exempelen kon-.
nen worden geogheveiètifWfiDt dstowt ^yode » ibü
ο ο R L ο G Η, 't Acht-en-'veertighfleBoeck, 501 |
-ocr page 533-
49» SAKEN van STAET
* ii/f δ tracht altoos de machtighfte naer het meeftc gefagh, foeckende iya minder Bondrgenooten te verbluffen,
-ofte anderfints ce prevaleren : de Athenienfers grooc
gheworden zijnde door het toedoen van hare Bondt- genooten, hebben daer na als de machtighfte allens- kens het gebiedt over haer gekregen, veranderde alfoo hetfoetalef«dus infatrocinium & tandem etiam i» domi- natum : Soo hebben oock de Lacedemoniers met ha- re iw/w en Bondtgenooten gehandelt, fuhftecie aquifixderis imperiofa fihiparere compiermi, eumJciUcet foli porne ex omnibus fmis artem imperatorium coler ent > foo datd'eenen d'anderc van defe Bondtghenooten met rechte klaeghden eos non tam pro libertatefua quant pg alieno imperio arma ίηΐφ. Alle defe overtuygende xedenenende argumentenwenfchenwy van herten j dat in de gemoederen van alle Regenten van ons lie- ve Vaderlandt plaetfe moghte vinden, ende dat daer door een nieuwe liefde tot de oude gronden ende ma- ximen van de Regeeringhe defer Landen, ende een meerdere confidentie tot den perfoon van de Heere Prince van Orangien wierde verweckt, ende datfe wil- den ampleüeeren het geene den gheleerden Grotius feght, uyt een grondige kenniffedie hy hadde, waer 5n den welftandt ende verfeeckertheytvan defen Staet gelegen was, wekkers fuftenuen in andere faken foo feer werden geapprobeert, namentlijek, ώί«ew de ««deforme van Regeeringe moefte ναβ houden. hetfelve exprejfertnde met defe vjoorden, noflrum autem eü, fi nee ingati nee impudentes ejfe volumus, eam rempublmm con- fiantertueri ,quam ratiofnadet, probant expermmta, commendat anti qui tas.
De Heeren Staten van Zeeland fuftineren met feer goet fondament in haer Ed. Mog. Refolutie van den Jefihienden Augufti des voorfijaers, datde jeghen- woordigeRegeeringe, nochdepofteriteytde vrijheyt niet en kan worden benomen, om ten refpefte van het aenftellen van devoor-gemeltehooge Charges te doen ofte laten, foo als defelvena gelegentheyt van tijden enfaeckenfouden bevinden te behooren, ende dat het mortificeren van het Stadtfiouderfchap ende de Regenten daer toe met eedt tc verplichten, Ban- den ende Obligatien geleghtzyn op de ghemoederen vandejegeowoordige ende toekomende Regenten, diefeerverre uytfien, en in vrye Landen zyn onge- hoorc,oock ftrijdigh tegens de oude gronden en fon- damenten van de Regeeringe, doch de voorghemelte Heeren haer hoogh-gemelte Gedeputeerde confidc- rende, dat het woordt ende poi ridi van vrijheydt van groote opmerckinghe is, die Tradaten daer omtrent eenige verlachtinghe brengen, en te diftingueren tuf- 3, fchen de iiberteyt en faculteyt, en te fuitineren dat j, vrijheyt van een faecke ioude konnen in fyn geheel ,, bly ven, fchoon de faculteyt, om daer over te difpo- „ neren ware benomen, wy bekennen, dat wy de fub- ,, tiliteyt van defe diftindlie niet cn konnen vatten, ,, de natuyrlijcke reden leert onsjfoci wanneer yemant „ de macht en faculteyt wordt benomen om yets te 3, doen, met eenen oock fyn vrijheyt quijt is, om daer j, overtedifponeren: de HeerenStateq van Holland, i, uyt dewelcke defe diftinöie nu voort komt, die 5, hebben dat felve woordt in expreflie van vrijheydt j, even alfoo gebruyckt en opgenomen door de Hee- ii ïcü van Obdam, de fPtt, Nieuvpoort ende Rixen, die j,in den Jare fefihien hondert een enrvijftigh in defe s. Provincie zyn gedeputeert gheweeft om tewedei- 9) houden de genegentheydt die der was,om by forme «van defignatie de voorghemelte houge Charge te ,, confereren aen den Heere Prince van Ori»»^«»jdaer „toe ghebruyckende Wefe eygene woorden ; dat het jchade/yck Joude wefen de nakomelingen door. foodanighe beloften eeniger.maten temgagerm » d»t iaghevalle den eoriaren dienfi van den Laride het eenige doelwit van aUe •vrome Regenten,ende het rechte richtfnoer.-maer na defel· ve alle hare aSiipt ende deliheratien. behoorden te regule- ren,vereyfchte dat voor aUede pofteriteyt mede behoorde te vorden geleten defelve vrijhtydt.om in hare» tyt te ma- gen en te konnen doenüfte laten, het geene defelve als dan ! faleùrdeelen,deit dienfi van den Lande en''f Gemene be- vete vtreyfchmt oock niet fonder groott apparentie fiaen-i |
de te vreefen, dat de toekomende Regenit» fouden tewe» verfiaen in foodanige hoog-achtigefaecken, door rejoktie iS ofte belofte van hare Voorfaten niet te hebben kmtt ' verhonden, ende in hunne deliberatie geprejudktert »tr- den.welcke Koorden en expreffien -wel tneefitn zijnde, te^ nen niet alleene dat de Heeren haer felver contradiure» en tegenjpreecken, maer brengen oock notoirhjck me- de de condemnatie van het geene dat de Heeren Sta- ten van Hollandt en Weft-Vrieflandt nu onlanobj buyten kenniffe en communicatie van defe Provia. eie,ten refpedte van het mortificeren en af- fweercn van het Stadthouderfchap hebben gedaen en ondcj. nomen. Wy begrijpen dat mede heel wel, dat de po' fteriteyt in veele refpedten utiliter kan werden veri bonden,ί» wy meynen oock dat de jegenwooodige enituè, komende Regenten aireede met vrucht ende voordeel vet· honden fiaen, natnehtl^ck om de ferme van Reeeeriggg fiandtvafielijck te helpen mainteneren ende kandthintn · die de Voor-Ouders foo wel en wijffelijck htbbtngei ftabilieert, ende ons van handt tot handt over gelaten ende die fulcke heerlijcke vruchten en effenen heeft gebaert en te wege gebracht.
Daer wort wijders gefuftineert, dat het Stadthoudei- fchap gantfch onnodig foude wefen,dewij!eophetbe· ftellen van de Magiftraturen en andere faken, die aen devoorfz fundiiehebben gedependeertjordreisge- fteltjhet is waer, dat op het vermaecken van de Magi· ftraten gedifponeert is, particulierlijck occkindeis Provincie, met intentie om die fake voor altoos djtr by te laten, doch wy moeten hier tot onderrichtinghe feggen,dat het creëren van de iVIagiftraiuren,en ver- gheven van eenighe andere Ampten , niet en is een nootfakelijck gevolgb van het Stadthouderfcbap,daer zyn verfcheyde Provinciën, daer de StadthoU(lers,dic diredtie en macht niet en hebben gehadt,gelijckooclt den Heere Prince van Orangien in die qualiteyc de MagiftraetvanterGoes noyt en hebbenbeftelt,het is een poindt van vrijheyt, om dien aen gaende na ge- legentheyt van tijden > aen de Stadthouders in defeca andere faecken min ofte meer suthoriteyt te geven, maer daer Vjn drie capitable faken en nuttighedcH, ditm het Stadthouderfchap v»fi en voor defen Staet ende dt «- fpeHive Frovincien nootfaeckelyck s^w j als voor eerft, dat door die fundlie gevoegt,met het opperftegtbiedt „ over de Wapenen, de Majefteyt cn fplendeurvaD „ Regeeringe uy tterlijck wordt gereprefenteert,dat in „ veele deelcn ten hooghften nootfaeckelijckenvoi· ,, derlijck is, foo ten refpeÖe van de eygen Ingefete- nen, als Uytheemfche Princen en Potentaten,ghe- lijck hier in defe Landen by experientie ondervon- den, en de naturellen van de voorfzlngeietenendaer toe t' eenemael hellen en inclineren, gelijck oock an- dere vrye Republijcquen fulcke eminente Hoofden nootfaeckelijck hebben gehadt!, en nocb gebruycken, haer uytterlijck gevende den glans van een Koningh, doch in de Regeeringe fomwijlen alleen de ftemme van een Borger, waer door allenthalven alle anarchie cnconfufie werde vermijdt en voorgekomen, ende voorts te wege gebracht een refpedt ende reverentie ia de|;emoederenSvan de Regenten enlngefetenen voor foodanigen eminenten Perfonagie» en vervolgens een difpofitie verweckt, om de queftien en gefchlllen die onder haer ontftaen, doorfyne interventie en mode- ratie te laten befliffen, dat de Voor-Ouderï foo nom- fakelijck hebben gheoordeelt, datfe'in verfcheyde fo· lemneledeliberatienen refolutien hier vooren mes- ftendeel aengewefen,hebben gepoffeert dat fonder M£ felve de Provincie met malkanderen, endeProïifl· cien in haer felvèn niet fouden konnen beftaen » heefc'er toock ghelubbige effeften van gefien de^ijt van tachectigh Jaren, en naderhandt door het defca
van die eminente bedièninghe feer veele twiiten® diiordre,die meteen vinger fouden bonnen werop^
aengewefen, verre te boven gaende in die weywgcH" ren, alle dc onlufteó .die binnen de Provinciën m® rvoorfz tijt vun 8o Jaren zyn voorgevallen .De heert „Staten Generaci-hebben in denyaré^ijfehifukoei^
negen-en-feventigh tegens die van Hoüandt en 'doorexprejftdideputierdi een gebttle»d*r.e |
-ocr page 534-
en O OR LOG Η,
'timpoordigt^"* -voerm namntlyk dit defe banden fin· |. ^ y „ft ofte Superiumdeat niet wel eu waren te Regee- ' om dat die ProviDcien endeScedca van defelve '^laliniurifdiftie, pre-eminentie ende authoriceyt ^e gemeenlijckd'een d'andereniec en wilde coe- «n maer veel eerder over den anderen trachten te f eerfchen j immers fich te prevaleren, 'c welck in der Idt mieral te waerach^h gevonden wordt, en fpe- ^ijck mede alflerqueraen ende oneenigheden ont- ken onder Perfonen en Leden van Regeeringe, die eaeeniijckaen hare eguale nieten willen defcreren, Lene (j anderfints aen een eminenter Perionagie ® illighiijck doen, ende iyne entremife niet aileen- lick ampleaeren > maer oock daer aen refped dra- Een lyndede meniche doorgaens foo genatureert, en L door een point van eere geprickelt,dat fy van haeis ehellicken niet en konnen verdragen, 't gene fy dick- msels nn een hooger Perfonagie in danck opnemen.
àrdeiliittigheyt dit aen defundlie vanhetStadt- houderfchap vaft is, raeckt de Adminiftratic van de Jullitie» om die onder dienTitul en naem meer re- fpeften reverentie, oock krachtiger executie te doen hebben. De Souveraine Princen zyn daerom gewoon harefupremejuftitie fomwijlen methaer prefentie te vereeren,'t gene hier niet wel konnendegefchieden metviuchtjdoorde Heeren Stadthouders kan werden gedaen, als het leprefentatij f vao de hooge Regeerin- gbe dat in der daedt van noodtfaeckelijckheyt ende vrucht fai wefen j indien defe Provincie geobligeert porteen Hooft van Juftitie te erigeren» een vierde UuUightp diende hier niet te worden vergeten, na- incntlijck dat door de funftie van Stadthouder de Re- ligieen Godtsdienft merckelijck is ghetuyghtenon- derfteunt geworden , eerjhim defloutigheyt van de Pa- fiflm m toont te helpen houden, die nu op veeleplaetfen al vr^/i^rwj als ten tijde van de Heeren Stadthouders pleeght te welen, en wel infonderheyt alfler diflên- tie,tweedracht, ofte dwalingen in de Religie ontftaen, gclijck men heeft gefien in de jaren fiftien hondert β· vtntliiiif en fefthien hondert achthien. ende in der waer- heytindien Prins Maurits onfterffelijcker memorie, itmmils de authoriteyt van fy/ie funéiie niet hadde te vanii gelezht > en met vigeur geappliceert i daer is niet mUtiumelen, of die van het Arminiaenfcbe ghevoelen fitimkbbengeprevaleert ende te hoven gekomen. fulcks dstvj, ηαφ Godt,aen die Prince te danckea heiben j dat kfuperhspvan de Gereformeerde Godtsdienft ^ die tey ktgilycks door fyn genede gheniéteui isfiaende en onbe- vlttktgebleven: indien in defen tijt,dat Godt genadigh afwende, dierghelijcke tweefpaltl in de Religie voor- viel,gelijck het gebeuren kacj nademaelhet Landt niet gihiil wy is van Seciuianen en andere Oreael^eflenAm Ibude men eens fien het ghebreck van de in vertentie van een eminente Perfonagie, het ware nu niet moge- lijck, de noot fulcks fchoon vereyfchende, en datter geen andere uytkomfte ware te vinden, een Synode i^atimtel te beroepen i e?tde refolutie te nemen en execute- ren met vier Provinciën tegens de oppofitie en contradidie vm Hoilmdt en twee andere Vrovindett.gelyck doenmaeh Teerde te vege ghebracht > door de couragie en het appuy vsn de Hooghgedachte Heere Prince,) maer (bude veel ierder een veder ordre in den fyne willen Hellen, ge- %k by veel gefuftineert wordt, dat de fake van Reli- iiegehooren onder bet domeftijcq van yder Provin- ce',fulcxdat dan uyt een dangereufe verwerringe en difcrepantie in de Religie foude konnen ontftaen.
Daer wordt wyderaby de Heeren haerHo.Mog. Gedeputeerde geoppo^it j dat de Stadthouders in plaetfe vende fake van de contendente te doen, hoer eygen -loordeelhMengefocht.en dat de differentie federtdat- UrgetH Stadthouders xyn gheweefi, methterficcetzyn gttermineert, daer toe onder andere allegeercnde het exempel van Over-Yffel,aIwaerdediflêrenten door oe Provincie van Hollandtgeluckclijck waren ter ne- Hetisnauwelijcks te gefoóvendatdere- ipettive Provinciën de ghewefene Heeren Stadthou- ders foo foude willen laten affchildercn, en hare aflien w dier voegen te blameeren, als het befchuldigben in een fakegbenoegh Is, foo en kan de befte noch de |
V Acht-en^'ueemghfte Boeck, 5 οj
vroomfte R^ent niet vry wefen : hetisfeeckernade léöS,
doodt van die Princen, een Hechte belooninghe voor_
demoeyeteen kommer die fyin haer leven gehadt hebben>om de Provinciën en Leden van de Regee- ringe in een goede eenigheyt en harmonie metten an- deren te houden j en het is gedefavoueert, de Voorfa- ten die des wegen met vergenoegen en danck/egginge ' zyn in hetGri gegaen , het beter fucces in terminee- ren van differenten. Zeden datter geen Stadthouder? zyn geweeft,en konnen wy geenfints bevinden, ghe- lijck oock ter bewijs van die gheen exempelen ên worden geallegeert, als alleen dat van Over-Yflel, dat wy in het vervolgen fullen beantwoorden, maer het is ter contrarie waerachtigjdatdefi Provincie over alle η differentie ! die defelve mette Provincie vanHoUandt ,, opfiaende heeft i tot noch toe op gene van defelve het )t minfle contenttntemen t heeft bekomen, niet tegenflaen· „ dedeequiteytenjufiitiefotfeeraenhaer zijdeis, datr over de Leden van defe Provincie fò\fenfible klachten heb- ben gedaen, en den anderen dickmaels aengemaentom be- hoorljjcke fatisfaSie te vorderen, maer altoos afgewefen en gediverteert, ofte door eenige toefegginge ende plaufibele difiourfen verficht ende gemodereert j 'x,ynde voor de Hee- ren van Hoüandt gemackelyck defe Provinciefe te paeyen, ende evenxoeldoor hare befendingen eu vermoeyelycke de- voyren nech altoos een toeganck te kragen i ende Regen, ten alhier tot gehoor van hare maximen etide fuflenues te difptmeren, in plaetfe van te roemen dat dedifferentennu met beter fiicceswordengetermineert i kan defe Previncie met fondament klagen i dat jegenweordigh de machtighfie Poffejfeur bl^ftvan fyn pretenfeenfyn eygen rechter, en dat is jegenmoordieh de waerachtige conflitutie van die faecke het exempel dat van Over - XffelgeaUegeert wordt. daer over en fullen wy ons hier niet extenderen met te verhalen wat in dat gefieele werck i s gepaifeert, wa c menees daer ontrent zyn ghebruyckt, maer alleene feggen, dat het andere Provinciën moeten dienen voor een bateken in Zee j ghelijck oock niet anders is tc ver- trouwen, ofte defelve foude tenuyterfien jalours %ynd» ordres van haer Regeeringe i onder het groot Zegel van Hoüandt te ontfangen.fttlckefcheydp luyden konnen veel eerder ghefeght worden, niet het voordeel van de conten- dentea, maer haer'eygen vi fes en ooghmercken te bevoor^^ deren, en de Regenten van haer humeuren ende maxime» boven andere, die met haer foo wel niet en fmboliferen de handt te bieden, en haer allefints teprevaleremhet ts mif- fchien een van de redenen, waerom die van Hoüandt fio fier ar bey den om defunSiie van Stadthouder aUefints in de Provincie te mortificeren, om dat die uyt de wege mijnde > debefliffinge van de Oifferenten haer aen de handt foude mogen komen, dat wel ingefien en geconfidereert zijn- de, eengreote breucke foude geven aen de eealiteyt die on- der de Provincie nyn, ende noodt/àeckelijck meet worden geconferveert. omnieteyndelinghdeeeneboven de ande- re te laten domineren.
Dat de fecreteffe van faecken, executie van defTey- nen, en fpoedige expeditie van Staets· faken, wel kon- nen gedaen en uytgevoert worden fonder Stadthou- der, daer op moet werden geconfidereert, dat het nu ende dan gebeuren kan,dat jegenwoordigh defen aen- gaende yets kan ghelucken, maer dat het felve met dat fucces ende protnptitude foude werden gedaen,als ten tijde van de Heeren Stadthouders is ghefchiet, is een groot abuys; waer over wordt meer gheklaecht, als datter niets fecreet en blijft, dat alle faecken elimi- neren, ende de UytheemfcheMinifters in den Hage alles machtigh worden ; en belangende de correfpon- dentie buytens Landts,die penetreert op verre na niet gelijck voor delen doen de Heeren Princen van Oran- gien, als de Sleutels hadden.i|pD de Cabinetten van andere Princen,ende daer door haer defleynen wifteo te ontdecken, en vervolgen» den Staet tijdelijcke daer tegens te doen Wapenen. Des Biflchops van Mun- fters defleynen, die foo lange befigh was geweeft om dieteniuniteren,ende heeft men niet gepenetreert, maer deo Staet is met den flagh gewaerfchouwt, ghe- lijck meerandere exempelen fouden konnen worden geallegeert, en correfpondentien die der noch zyn.worden eygerttljjck dooretne Frtvimie ghihtudeif, daer van dan
den |
-ocr page 535-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
l66t. denghemEenea ftaetde communicatie moet ontfan-
_[ ghen, dacr by komt noch een nieuwe maniere van
doen, namentlijck dat over faken daer de Provinciën haer noch niet op hebben gheuyttet, en dienvolghen- de geen refolutie opzijn genomenjGedeputeerde van haer· Hoogh Mog.echter daer over haer fentimenten 'fchreveu aen Minifters en AmbaCTadeurs van defen Staet buyten» LandtSt en alfeo de vrye deliberatie van hare principalen ofte anticiperen, oftemerckelyckfreju- dicieeren, e» vervolgens oock de voorfi. Minifters en Arrt- bajfadeurs engageren. buyten kenni^e van hare Meefters alsdeHeeren Princenvart Orangien diergelijcke m haren tüdt pleegen te doen, met commmicatiee va» eentge Ge- deputeerde uyt hare Ho.Mog. Vergaderinge , fooivierdt dat gecarpeert, en die Heeren den naem gegeven van Ca - binets Heeren. Dat de executie van'dedeilynenjegen- woordigh foo gheluckigh en fpoedigh (oude zijn , heeft men ter contrarie wel gefien ten tijde van de in- vafie van denBiffchop van Munfter,'cndoenmael8 wel konnen remarqueeren hetdefeóldatterwas»en hoe feer de prefentie van de voorgaende Heeren Prin- cen van Orangien wierden ghedefideert, dat echter Godt de Heere noch fomwylen een geluck cn zeegen geeft ) daer voor hebben wy fijne goedertierentheyt te dancken. Het exploiB in de Revierevan Chattam is feer tefryfen cn die geene die het fel ve hebben uytgevoert Zijn daer over niet minder tebedancken.Gelijckex- ploidtijgedaen by denCommandeurAbrahamCrijn- fen, inde Virginies, na proportie van de macht die ,,hy by hem hadde;maer dat men defe en diergelijcke „ adlien foude willen vergelijckenbyalledoheroique „ daeden en exploiflen, ghedaen by de Heeren Prin- ,, een van Orangien j daer men een gheheele Catalo- „ gue foude kennen van opleefen, foude feer profom- „ tueux zijn > daer is feeckerlijck geen oorfaecke om jjveel te roemen vandefaccken die zeedert de doodt „van de Heeren Princen van Orangien fop wel zijn j, uytgevoert, maer veel eerder reden om te klagen „over verfcheyde misQacgen diederbegaen zijn, daer „ van wy alleene drie Ìullen noemen. Als eerft het >, verlies van de Brafilien > en dat den Staet fich door „ een Koningh van Portugael heeft laten outrageerenj en hilcken heerlijcken Landt afhandigh maecken, „ en daer door een ftoutighept in andere verweckt, j, om defe Landen allefins op 'tlij f te vallen op dit j, quaet exempel van rimpuniteyt. Ten tweeden > dat j, men de occafie niet heeft waergenoomen doe die ,, preienteerde, om Duynkercken in handen van den ,, Scaet te brengen. En ten derden dat men verfuymt „ heefr de Stadt Munfter een 'sLandts Guarnifoen te „ verfeeckeren , en alfoo die vermeeten Biffchop de s, middelen te benemen, om dat quaet te doen, dat „den Staet daer na een fuicken ongelegentheyt is ,, Qverden hals gekomen, dat hier by als een loflFelijc- „ ke faecke wijders ghe voeght wordt, dat men in den ,, tijdt van drie dagen fuickieconfiderabele Traiilaten „heeft geflooten, als nu onlanghs metten Envoye van ,, den Koninck van Groot Brittangien is gedaan, fou- ,, de ièer te approberen zijn, foo wanneer de Provin- ,, tie op foodanige imdortantie te vooren in den hare ,, hebben gedelibereert, of aen haetGedeputeerde om „fulckstedoen volmacht gegeven j maer fulcks niet zijnde gefchiedt j en dat de Heeren die ter Vergaderinge van hare Heogh Meg, compareren, daer in haer principa- lefottden beftaen te vervangen > en haer te ontnemen de vrye deliberatiti foude een enckele ufiirpatie zijn, en firijdigh jegens de ordre en vryheyt vande Regeeringe , oock van leer quade confcquentie, gelijck dan ten an- dere tijden by de Provigtie van Hollandt j nevens an- dere faecken die de felw fuftineerde dat ter Generali- teyt licht doorgingen, feer tegen gefproocken, ver- foeckende in die tijdt de refpeaive Provintien, dat β de/wegen hare Gedeputeerde by bondige tnflrttdien wtlden limiteren, " '':'·
De Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden wel we- tende , dat het een feer odieufe faecke is, en by een yder ten hooghften gheimprobeert, dat men den Heete j j Yrince van Orangien, nu gekomen zijnde tot de jaren in „deifelckePrins Maurits onfterffelijcktr memorie, niet |
alleen hetStadthouderfchapvàuHoìlandt, ZeelanJt * e
„ en andere Provintien was op'gedragen, maer die oock L ^ ^^ >, Troupes en Legers vanden Staet te Velde commandeer ^
tot noch toe heeft gehouden buyten alle empio» niet jegenftaende, dat byfyne jaren noch komt een mei Hls gemeens rypheydt van verftandt en dtftretie, foudea daer van geerne de odie en ondank werpen op andere ,, die fulcks minfl: meritereiaghebruyckende daer toe „hetfelve Argument, daeïtoede HeerenGedep». „ teerdens van Hollandt in der fever befendinge in dè „ Maendt van September laeftleden haer hebben ee- „dient, namentlijck, dat door lange difficuliteyt' „ die de Provintie van Zeelandt, Vrieflandt, en Stade „en Lande in het fepareren van de felve bewufte hoo- „gefundlie met fich flepende het mortificerenvaa „ het Stadthouderfchap, immers den hoogh-ghedach- „ te HeerePrince iCDg^Gtdeoorfaeckfoude laefen.ià ,'fyn introdudie in de Rade van State ende vorJirt „avaticement, daer van nochtans niet feeckersentsttit tigf^fight .foude worden belet, het ghebeurt geraeene- „ lijcke, dat de Machtigfte, ofte die gene het mtefte „ beleydtende credijt hebben geacqureert, het Wa- ter troubel maecken , ende daer van noch de mieàre ende fipackfte daer vande fchuldtgevent geiyckdmit groete conquerans , die haer naebuyren /onder oorfaie op het lijf vallende , eerft haer Meefter maecken van httr Landt , ende alfdan hare fipare ende omemtemd^s· ke comditievaw Vrede voorjchryven, ende die niet wii' lende accepteren, haer dan nochdefchuldt vande Ow- legen op den hals werpen, men heeft nu 17. vollejaren, ende lulcks van de geboorte of van den Heere Prince van Orangien met een algemeene genegentheyt be- „ figh geweeft, om aen den felven toe te brengende „ charges en digniteyten van fijn Doorluchtige Voor. ,, Ouders, ghelijck dan de Heeren van Hollandt haet j>op verfcheyde tijden daer toe infgelijcks genegen ,, hebben getoont, foo als die geene bekent is die de ,, meenighvuldige conferentiet^ daer over gehouden ,, hebben by g&NOOTit,fttfiinerende alleen datf^mjirtn ,, van achtten moeften worden afgewacht, gelijck dan iut „overindenjarefefthienhondert tveeenfeftighmfot- i,mele conventie tuftchende Provintie van Uollmdti» »> Zeelandt isgemaeckt, om als dan te famen^ volgensd' „ Obligatie en Pradtijcke van den voorgaenden tijdt, ,} over de coUatie van het Capiteyn ende Admireelfcktp ,> Generaci, mitfgaders het Stadthouderfchap te cm fere- „ ren en foo men den anderen daer in nietfoude Jcon* „ nen verftaen, dat het als danyeder van de tvee Pri- ), vintien vry foudeft aen, om elck apart en affondtrl^ks „fulcks dien aengaende te difponeren, als fy het ten mee- „ ften dienfte van den Lande in 't generaci en fartiin. ,, lier foude oordelen te behooren doch inplaetfe van ali» ,, tot defen tijd in /yn vief en te laten, heeft het de Heertn StatenvanHoUandtendeWefi-Vfieflandt belieft Jon· ,, der eenige de minfte communicatie het Stadthouderfiktf „temortificeerenen overfulcks vjeghtenemenentevet- ■■■ — ' ..... smetten
„ anderen te delibereren,volgens het voorfagecomnniei'^ ))deen in krachte van de particuliere Unie tvjfehen Hol· „ landt en Zeelandt opgerechtyd^er de twee Provinciën „ tot een fondament en grondt van hare Regeeringe „ leggen, dat die niet wel fonder eenigh htoft kan werden „ beiert, noch de Ledematen van dien ingoede eevgheyt ,, met malkander en gehouden, haer niet aüeene met voorfr ,, mortificatie in hare Provintie cententer ende, waw ί. ήη vorder treedende met defe Provintie te mllen dif^- „ neeren om de Vryheyt, die men in allegevaüe den andert ,, in defe hadàe belooft te laten, en àie oockyider Vrovm··
„ tieuitf^neygenhoofdecompeteert,aftegaenent eban'
„ doneerem gel§ck de kooghgemelte Heeren Statenvm ,, HoUandt ende Weffl- Vrieflandt door hare GedepuUf ^e
i, hebben trachtmewege tebrenghen ende nu onder <IM
., naem en faveur van de Heeren Staten Generaci daer t" „ nieuwe tnftatttie doen', om alfoo de herdigheyt,dmnaen
„ Hare, defen aengaende is gheplee^ht, «'«f fjlyckover de andere Provtntien, enfpeciaiijck ,, mede te verdtelen , en daer aen mo^elijck tt doenpar „ ciperen, en defelve alfoo vooralle de wereld ten toencr „ftellen en een efeìetàntepreuve tegevrn, |
-ocr page 536-
en OORLOG ìì/t Acht-en-veeriighfie Boeck, fo^
- ^„oien h Je re/peéiive Vrovmtien in haft inclinatie 1 '"^enegeniheyt Joo wel ah van der fdve f-lmnelegeno- refilutie U diverteer en ra afte treekeu, niet tegen- Siefidedeti tijdt vau fivemhien Jaren in haren botfm "iiinihevoedt en bevpaert geworden, tot dat den t '^dt " àti di excutie, die nu voor handt is,[oude wefen ghea- " \n>pliert, dit feeckerlijck -va» die Provintiedes te min- " iet vas te gemoedt te jien, om dat fy haer aüeene de edu· "cdtie en opvoedinge van denhooghgedaehten Heere Ïrin- teven Orangieit hekhen aengematight, tetparticulier " „jfnoeghen va» defe FrevincieJie evenweldatJoo heeft '' iJegpajferen, of hoope dat daer door meerder affedie en " reneientheyt tot fyn perfoon en prométtefonde -werden 'vtnuecktigelijf^ ooié de Voogden de eerfie moeten viefen, '' om 'tgoet -van haren pupille te bevorderen, 't gene onge- " ΡΒΐ'φΙί eenighfie oorfaek is ge-weefi^ dat hare Hoogh.
de ντο0>> Primejfe Douariere heer datr toe heefi late» " ievitzen. In gevalle yemandt voor eenige laren had- "debïltaen te ieggen, dat de Heeren Staten van Hol- "landtende Weft-Vrieflandt, eyndelinghdefefaeckefoo " verre bujten hoope ende verwacht Jouden hebbengediri' ^\eertendegebrachti alsdie legenwoordighbyeenyeder ' lefmifirdt, men jóude die luyden hebben aengeften als j'egeenedie^iadeimpre0etegensdie Provintie tracht " (e verwecken, maer de uytkomfie leert nut dat diegene "die hiir in fwaerhóofdigh toijn geweefl tn hare giffint e "tiiet bedrogen z,yn geweefi, gelyckoock lichtelyck niet " ken [uilen diegeene die jegenwoordigh apprehendeeren " iit ie introduiiie Van de Heere Prince van Orangien in ' JeuR^devan Staten, alfihooH fooiier gekocht-,εηβίη Hmheytvandefuniiievan het Stadthouderfchap, alfints mtjet -werdende , het als dan by het mager employ -wel mhte bleven, vermits het Capiteyn en Admiralfchap Qtutratli dat men foo van verre laec fien, fonder daer van mige -Ie minfie ajfeurantie te geven, ende noch voor r/\j!jerenverfihooven wordniet alleengeaccrmheert blijft fin k(t examen van de iequaemheydt van den hêoghge- itike Heere Prince, daer men nu genoeghjhem de teecken mfut 1 mitjgaders of'et alfdan dienfiigh Jalvjefen ofte fUt^maer oock aen de eenparightydt van alle de Provi»- iim, fiilcis dat het in het vermogen van de Frovintie van Mint altoosfalvefenJie promotie alleene tegens te hou- dm, èehalvin dat defelve noch foo veel tydfai hebben om è andere Frovintie op haer fwackfle te vatten, en daer toe isideishetmgelyck te dijponeren.en viie vjeet of dat niet mde fonde komen te gelucken, voornementlyck als men de rtlfeHhi Previntien nufoo verre fiude brengen, dat β in difinmventeerdejefaratie ende by gevolghe mortificatie mhet Stadthouderfchap eynUelijck Jouden· accorderen en- duoifiattt^eM dat hetfe he foudmiuerdengeflelttot een fondmenteele Wet van den Staet, die aÜe de Regenten en Ltdenvande Regeringe by eede Jouden gheobligeert ver- dmtenaintineren, wy fuilen hier mede van dit poindb affcheyden, en aen de verftandighe laten oordeelen, »ie diegeene zijn die de promotte van de Heere Prince va» OMOp'ia verhinderen.
Dat de Heeren hare Hoogh Mog. Gedeputeerden haer meerder trachten te behelpen met het Argument datbyonsfoudc zijn gebruyckt, namentlijck datde minderheyt met de meerderheyt, maer wel de meer- dcrhcytdeminderheyt behoorde te difponeren, dat geeft ons occafie om te toonen hoe dat het met dit poiöft van feparatie van de twee hooge funftien > en vervolgens morti ficatie van het Stadthouderfchap, ten refpeöe van de Heere Prince van Orangien is toe ge- gten. Ketis dan omtrent de Maent van Auguftus des voorleden laers ghebeurt, dat de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire faecken metten snoeren overleggende, hoe en in wat voegen de Mili- taire van den Staet behoorde te worden gheftelt, en pbracht in een goede poftuyr, en dat fy den anderen fonderende om daer in vry ende liber na haer gcmoet teopineren fonder elders anders als op den mecften menft vanden Lande te reflefteren, zijn alle defelve neeren, foo als wy van goeder handt bericht zij n, uyt- 6«nomen een of twee daer in van een en het felve ge- joelen gheweeft, daer in beftaende dat de Militie defer wnden behoorde verfien te worden metbeqnaeme "ooft-Officiercn en dat by het aenfleüen en eliteren van VI. Deel. |
άοβίνβ den Heere Prince van Orangien ook behoordegede- figneert te worden tot Capiteyn en Adm.Generael, en νακ nuefgeintredueeert in den Rade van Staten:dog inplaetfe dat achtervolgende die goede fentimenten een pro jeilJoude ■worden by eengefielt, als voor ^eiomeu zynde uyt een li- bere ende engepreoccupetrde gemoederen, en die geheel qud· df eerden mette inclinatie ende het ferttment van verre de meejie Prövintien :foo is daer van uytflelverjotht, en al-
. . dagh is ghekon:en,behelJende on-
der andere de iewufie feparatie, mette gevolghe van diem daer noyt te vooren van wasgehoort ofte gerept, en is daer op al voorts gearbeyt, tot dat hetfelve op den een en twin- tighflen September daer aen volghende is uytgekomen èp dennaem van haer Ho.Mog. Gedeputeerde tot de Militairi faecken, alhoewel defelve dten aengaende niet en waren van een ende het felvefentiment. 'twelcke gedaen zijn- de , ie bet projed, nu een naem ende Titul bekomen hebbende, wijders onderden naem van hare Hoog. Mog.geaddreiïeertaen refpedtive Provintlen, die In cfTeöe, het meerendeel van defelve i door die
wegh een projeit ende propofitie ontfingen van hare Gedeputeerde, ovcrfaecke; daer over fy volkomentlyck ■warengeinflrueert ende gelafi hetlanderste ageren, na- mentlijck omby alle occafie het defignereri van den Heere Prince van Orangien tor Capiteyn e» Admiraet Generael^enfijn Hoogheyts introduüie in den Radevan Staten, en datfeer wel geweten wordt dat derHeerendeel van de Provintie, of aireede een Stadhouder hadden, ofte den Heere Prince van Orangien daer toe folemneljjk had- den gedefigneert , ende dienvolghende tot de bewujle fepa- ratie ofte morttficatie geenfints enwarenghedijpontert, als men in delen hadde gheprocedeertnadeeygent- lijckenatuyre van faecken, fio hadden haer Ho. Mog. haer veele eerder moeten laten beweghen, nademael dé meerderheyt van de Provinciën in dier voegen ghedifpo· neert waren .ha minder getal door Miflive of belen- dinghe te verfoecken haer daer mede te conforme- ren, ghelijck het felve nu veel jaren achter den andere» omtrent de Frovintie van HoÜant met meerder fondamenf hadden konnenghefchieden, ende als ooch behoorde ge- ,.daen te worden, im mers ten refpeile φλ» de introduc- „duBte van den Heer Prince van Orangien in de» Radè 1, van State, daer alle de fes Provinciën foo lange op heb- jj bengeurgeert en ongetwyffelt als noch van een fenti' 11 ment blyven, om het felve eiFedlivelijck te doen, fon- der dat te accorocheren aen faken die daer mede geen ghemeenfchap hebben ,doth den tijdt doet onsfitn dat de hoogh-gemelteProvineien met haer alleen niet foo veel opt' reren, als de Frovintie van HoUandt alleen, iae hetigaet Joo verre, dat me» ter Generaliteytgeen aavyfenaen en neemt, als die conform t,un het fentiment van eenige,en de projeSlen die defelve hebben geminuteert. gelijck het dtje Provincie is gebeurt dat totdrïcmael toe hare refolutic tegens de voorgeflagenefeperatie, en daer uyt fpruy- tende mortificatie ter Vergaderinghe van hare Hoogh Mog. hebben laten inbrengen i t''elckens is rcrenvi^eert tot nieuwe deliberatie, ja foo wanneer de cterde reiolu- tie van defe Provincie genomen »p den vier en twintigh- fien September des voorUdenjaers, by de Heeren ordinarli Gedeputeerden der hooghgemèlte Fergaderinge was in ge- bracht, en haer £d. Mog. fentiment met redenen daer toedienende bekleedt, foo isdes nietteghenftaende des anderen daeghsgoedt gevonden aen defe Provin- cie tefchrijven, datdejelve wederomwildevergaderen· daer de Leden even van den anderen geftheyden endege- fepareert -waren, tot drttmatl haerjentiment hadden ver~ klaert, ende dat heel wel te noteren is, in een tijdt dat de Heeren Staten van Gelderlandt en Over-Tjfel noch i. completelijck van haer vtorighfentiment waren,en ditit ,, de maniere op dewekke dat men mette meerderheyt ende 1, minderheyt ■weet te handelen, endefelfs de odieufe deli- ,, beratie onder de Titul en naem van He, Mog, tedepnte- „ ende de Provinciën daer op fender ophouden te pnf- „ fen, ende daer door twjjffelachtigh ende week te marcken, daer defelve door die hooghe Vergaiertnghe veel eerdtr behoorde te werden ghesmimeert . om alle fuUke pro- jeSen en propofitien , tendetrendt tot foodanige dan-
iereuft |
-ocr page 537-
49» SAKEN van STAET
nieuwigheden vande hàndtte vyfen,dochaljfer |
gende militaire Charges by meerderheyt van fiem ii<J men gediipuneert, gelyck oock in den larefeflbien^
derttweeen veertighden HeerevanBrederodetotPild maerjchalckjca den Grave AelbregbtvanSolmstM Generael van de Artillerye , teghens de oppofith 1 weerwil van HoUandt zynverkooren , en hare funS' geinfialleert, gelijck meer andere foodanighe èiemp^ Ten konnen worden aengewefen > en daerdoorgeto^ dat fuicke en diergelijcke difpofitie en weygeringe van een Provintie, niet en konnen worden opgehouden „veelmin ghemortificeert, fn^fr daer over, ah ow
„poinÌÌen van Jiemmen gedifponeert, dat is de ordre ta ,, kraght van regeeringe, die aen het lichaem vm de Ueh
tsgdefereert.en inprailijcque daer opgevolgkt, devif. ,> fette beklaghen j dat die nufoo verre is ghedeclinetrt^ „vervallen, datjegenwoordigh defe Provincienniet mnch-
„ tighenzyn, in weerwilvan HoUandt,eeafmpeleBrira· ,, diers plaetfe te vergeven, alhoewel onder de Hooft- Officieren, die funöie een van de laetfte is, gelijck het is gebleecken, foo wanneer de Heer Mafonneufve, jfr genwoordigh Commandeur van Zas vanGent,daet ,, toe door haer Ho. Mog. wettelijck was verkoofen, „doch door defiercktoppofitie van die van HoUandt, dit ii hem voor haerontboodentgenootdrucktgeworden,diir „ van te renuncieeren, en aHoojte ontgaeu het perijckel „ dat hy anderfins foude geloopen hebben,ew tevir- „ liefe» de chargies die hy hadde op de repartitie van dii „ Provintie.
Het is wonder dat men in defe faecke eyndelijck mede in voert de reflexien die ghefeght worden dat Uytheemfe Potentaten ioxxAen nemen op dt defperitt}t van de fentimenten ever het employ van de Perfoon wn de Heere Prince van Orangien-, dochgelyckvoorenisaenff- weef en iffer in dat poinB originelyck gent defcrepamitgt- weiefi.maerby alle de Provintien een eenpanghe inciiutit om den Hoogh-ghedaghte Heere PriTue dedigniteytenen Chargies vanβ]η Voorouders toe te brengen, welcke een- parigheydt ongetwijiïèldt foude zijn ghebleven, te$ waere de Provintie van HoUandt, door hart oevmoiyt· l^cke devoiren, en dat fy dt andere Bondtgenooten in dt· Jen geen rufi en hebben gelaten, daer tegens foo kruktiih hadden gearbeyt, alhoewel men noyt en heeft geioort, φι gefproken, van eenighe feparatie ofte mortificitifumdt heoge charges alsnuz.edert eenighe maenden htrvmts, ende even jeghens dien tijdt ,'dat men 'taccemplijfmeiit foude gaenghevenaen dtghenerale^edieengenegkent· heydt die men den Heere Prince van Orangien alim hetft ghethoont, om het welcke te beletten nu aUesfchjnt te vsr- den inghejpannen, ende daer om oock de reflexien van Vjt- heemfche Potentaten ghebruyckt in een domefiipe foetki daer men ten uytertten jaloers behoorden te weien, dat die haer eenighfints daer mede foude bemoeyen, al hoe-wel dat van die reflexie is > myt hier en is getlee· ken, ende foo daer eenighe Miniflersvan andere trin- een in den Haghe zijn, die fulcks fouden te kennen ven, dat ghefchiedt wel light mede up een cmphi· fanctighelyck die in defe importantefaecke maer el te wi en wordt befpeurt , als de Heeren Extraordinaris Ge· deputeerden van defe Provincie, die laetfi · mad met de Heeren van HoUandt, over het employ van den Hem Prince van Orangien confereerden, foo wierde om dele reflexie oock veelghefeyt, maer nop hewefen, necbgit· ne van atte de Vythecmfehe Miniflers hebben haer deji aengaende aen de Heeren van Zeelandt gheaddreffeert , ende het is wonderlijck hoeonghelijckindefe faecW geageert wordt, want foo datrfigh eenigh Pritu ofFn- tentaet moght op doen, om het avancment van den Ht^ re Prince van Orangien teghens teboKwen, die tterdii} eenigheghehoortengheaUegeert t endefoo<wef trarie Princen zijn, onfen Staec wel ghenegben en
toe-ghedaen , die het voorfchreve avancetnmt com- manderen, daer op wordt gheene de
nomen , jae daerom te meer teghens ghedaen t is, dat die domeflique faecke wordt binnenshuysgMMr den , ende aldaer behoorlycke refleaie ghenom» op m I geene, ivaer mede den dienfi en eenigheydt in den itf
ingoede ordentelijcke Rfgeeringhe ' Vf'ntien kan -worden ghevordert, ghelijck daer tee ^ »
' delenvorenkrachtelijck^ynaengeviejiin: adte |
-ocr page 538-
O O R L O G Η , 't Acht-en-'uìeeriigìofle Boeck. 5o7
„ die efte dier·
L'j8· %ckein het toekomende .forghvuldighl^k als eenghe-
^ - tiliiclce Ktim vemydt worden. χ
Rode wy raoecen cot bcüuyt van defe gewichtige
importante faecke toe de charge van ons gemoec de
fvJivi vriende/ijck verfaecken, doch vel op haer
uie te a>iliert -aefen.van defefcabreufe deliberai te , over
^etfepareren vande twee bcwulte hooge Fundien,
nde vervolgens het mortificeren van het Stadthou-
/i» refpeSfe vap den Heere Prioce
YjnOrangienj langer aende handt te ipillenhoii-
j jnaertct voorkomingevan aüe difcrefantie eneme-
Jhnt bimtn defe Provincie kort aftefnyden, ende ver-
oljmteferfifteren by voorgaeude Refelittie op het cns
\tt£t metten gevolge, en aenkUven van dtenindenja-
f, Mhien hondertf^igh en daer bevohrensi na rype eride
Àmnele deliberatie met eenparigheydt va» alle Leden
«1» ie Previncie genome»,ende eaderhandt op verfihejde
Hjdeffgeconfirmeert, geiijck dan vervolgens daer over
" dl danckfegginge , niet allee» van den Heere Frinte van
" Qfungien, maer oock va» alle de hooge Perfonagiett, die
^^ fpHoo^hcyt in Bloetverwantfihap ende Aüiantie be-
flam: by ie Heeren Staten van Zeelandt zyn ontfan-
M» eu aengenomen j en by haer Ed MOg- mef de noodige
^^hflitftheytencongratulatiebeantwùort dat dc
huog'i ghemelte Heere.i Siatcn in defen niet alleen
zyn ge-engagecrt, en verbonden uyt eygcn Intere^e.ende
tijt itra^hte van de foli de en invincibele redenen hier voo-
ftngededuceert.maeroeck door het poinBvaneereenrt' . .. , ^ ^ „ -_______,________________
AfS, ώ hebbende haer woordtfoo iterativelijck en libe- verklaren , dat alhoewel te venjchen wdre. dat defthe op
ulfkindefen gepajfeirt.vif cn geloovenniec dathec de eudt gronden en fondamenten vande Regeermge haer
ÌD de gheJachten van de Regenten komen {ui, om hét j vande Purtéiie van het Stadhouder/chap fouden willen èe-
^me met fio goeden overlegh ende fulcke eenparige beve· | » dienen als in de voorlede ty den,Jo wel en loffelycke is ge-
linge via alle de ^moederen tsgedaen, ende daer van een „Jchtet, dat niet te min de Heeren Staten van Zeelandt
jitrheteccornpli^ementalsmetifytgerecktenhalfe, nu/óo ' η i»fl"taenfen dat de refpeSive Provinciën daer in fnUen
Ville jaren heeft teghemoet gefien, in te trecken ofte ver- » doen oflatenjo als ieder van defelve te radefalvord^,
'nitren, daer die jegemnoordigh op weynigh mt vervult is, ,, midis datfy dejen aengaende oock de Vryheydt van defe
Provincie willen laten.omhaervandevoorfz Punéiiè
„ temogen bedienen, enden Heere Princevdn Örangien,
„ aireede by haer daer toe gedefgneertte emfloyeren.fon-
àtfoo veel te minder van defe Provincie kan Wer-
den verwacht, vermidts defelve haer niet geconten-
teerten heeft in den hare alleene te betuygen, de on-
vttMJèrlijcke maxime die defelvè heeft om de oude gron·.
dm»fondamenten van de Regeeringevafl te houden ·, en
min Heere Prince van Orangien te bewyfenje behoor-
t^tktitmcltbaerheydt over het goet dat fyne Veer- QiiHUrs
m hit Vaderlandt hebben bewefen , maer oock i^ndere
àìrhare Brieven en befeTtdingen daer toe hebben trach-
tntelewegen, daer en bovenmeet oock wel wordenge-
m mrden ^erefilveert, als met eenparige toeflemminge
'malle de Leden .dat alfoo daer inne geen verandermge
ian vallen, dan met ge'ycke eenparigheytiVermits defe de-
Ithretieraeckt de gronden en fondamenten van de Regee-
ringeJiur in volgens de particuliere confiitutie ende ordre
vanieRegeeringein defe Provincie geen veranderinghe
ianviordengimaeckt, als met eenparige fiermnen van alle
it Leden, geiijck de Provincie van Hollandt in defenOock
niet Mdersals m eenparigheyt heeftgeprocedeertinvi iffet
feerlichtcliick n;i den aert endeconltitutiete oordee-
len, hóeónmogelijck het foude mogen we/en de heden Van
defelve te brengen tot eenparigheyt, om jegenwoordigh af
te wMta ente veranderen .het gene defelve met fulcken
iiiciitt Harmonie, ja met feeckere emulatie iterativelijck
kiihen goet gevonden en gerejolveert > en haerfelvenoock
Ifemployeert, om andere door hare redenen ende exempel
toe mede te trecken, en ghelijck de Regeeringhe. alhter
yir over een generale approbatie heeft ontfangen, en aüe
dl gemoederen daer mede/onderlinge verheugt φ is wel te
gilwven dat de veranderinge die men in defi foude willen
'"dernmiu, van deheβe operatie niet en foudt wefen,
^fr <fe enigheyt.die daer tot noch toe is geweefi tot ver-
deelt heyt, ende de Leden van de Provincie in difcrepantie
foude brengen. Jat in alle mariieren moet worden voorgeko-
^je» daerom tijdelijck ajgewefen alle propofitien onde
oeliberatien,du: daer toe aenleydinghe geven, en aen
'''^dietai/fchien intentie moghten hebben, de Leden
tmtr,tegens den anderen aen te jétten -, en de Provincie tn
entweefpaltte brengen, daer toe allehoope be-
nomen , en derhal ven de faecke daer henen cedirige-
«>ακ de Refelutii op dt» vin en tvmtighflt» Septta-
» der verder op de bewufiejeparatie of mortificatie te
iigeren^ vermidtsgeene rf#minfte ombrage»
,, immers met^M» fondament en kan ■éerden genomen»
„ door dien fyn Hoogheyt uyt dien hóófde atleen in het dó-
j, mefiicn in deje Provincie foude làorden gebruyckt, geen
„gemeenfchap hebbende, met het Capiteyn eh Admi-
„ raelfchap Generaci van de Unie,en dat volgens de eygen
mfdereert, dat geiyck in defen niet anders en heeft kon- j „fufienue van de Heeren Stateri van Hollandt het Stadt'
, y houderfchap aireede is ontbloot van de vbomiiemflepre·
„ rogativen die aen de Funiiie voor defe» hébien gede-
derhal ven geene de minile gevaerlijck-
heyt daer uyt kauworden geimagineert, daer is oock
niet aen te twijfiëlen,of de andere Frovincieoi van ai1
les wel en grondigh onderricht, niet met allen aen dêi·
fe redelijcke prefentatie in defe Dedudtie begrepen
defereren> foo fulcks maer ter degen onderfochcende
getendeerten wordt, dat defe Provincie Jiandtvafiigb
blyve, by het gene de felve voor defen foo wel en cordia·
lyck heeft gerejolveert, daer toe wy hopen dat de goede
Godt lynen zegen fai geven, ende voorts defe góede Prt-
vincie bestoren voor alle tweejpait en oneeriigheyt, en dat
vervolgens het gene daer toe de materie endé aenleydtngé
Joude moge» geven tydelycken mach werden tegeus gegaeit
ende geweert.
Aldus gedaen, &c. den twee, drit en vierden Martii
fefihie» hé/ndert acht e» ftfiigh.
RADEN.
jbulcb^ natnal^ in uptsegeben teecHmbe/
bienùe alleen om 'c gemeene S>oich foo tnat te bfUec»
trcen ( foo men fepbe ) bat niet becDéc fegg el^ (laec
nru^ langt) tDa^: isant Hollandt becflon&t Dat gec
toa^ Öet oude deuntje, bat boo? be ©ebuctic ban "c
3|aec feltien hondert twee en vyftigh bupDeliJth ggte
noégd gecefiiteett tuei^.
@en laaebtban ^tate communicertbe ben vyfdén
aen be i^rcgabetinge / bat fp in 't fe&ec loacen gdn·
fo]me»t bat iwn üeec P«Itt b^gtnrgert
2 fouDc
ifr des yoörlediin Jaérs ghenomen ySe »e»«ir hierte
voorematte de felve reden en argumenten, door de Het- ^
ren Gedeputeerden ^ànde Provincie van Hollandt éaren
geheort en rypeiyckgeconfidereert,die nu onder het faiieuf
van eene comn^e van hare Ho. Mig. %yH gerepeteerti
moght wordengeleyt ter ekecutie, mede brengende , dat
men door extraurdinairc Gedeputeerden de Heeren
Staten van Holland en W t ft- Vriefland foude trachten
te bewegen om defelve Réfolutie. tot het mortificeren van
het Stadthouderjchap in den hare genomen, niet wilden
praaiferen. immers geen prejuditie te helpen leggen ken de
yr^beyt, die de andere rrovinoen in defehJouden willen
gebruycken.om den Prince van Orangie» als Stadthouder
te employeren.niet tegenfiaendefyn Hoogheyt foude wefeii
verkoren tot Capiteyn en Admirael Generael, ofwel daer
toe gedefigneert.eeluck dan by Me andereProvimien nieu-
we ίτφαηί^ fouie tonnen werden gedaen,om den hoog ge-
dachten Heere PmiceJe voorfx, Ïunüie van Capiteyn, en
Admirael Geüerael op te dragen, immers ddertoe tede·'
fignerem endeten milten voor af te introduceren in de»
Raedt van Staten,fonder het Jelve langer aen eenige faken
te accrocheren. dier tóe aUe de Provinciën haer feer gene-
gen tomen i en van herten üenfchen dat de Provintie va»
HoUdnd, haer daer toé mede wilde laten difponeren » tot
welcken cynde de voorige inftantien als dan Toudeii
konnen worden geredublcert,cn voorts in defe gehce-
■ Ie fake,Μ V vrtendelijcke met de andere Bondgenooten ge-
-ocr page 539-
5i4 S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ
i6<>8. foubejQit/ bp boojteanch ban een minmlijcR ac^
--cpmmoDetnent ban beffelfi^ Dtffeccnwn niit Den Igec»
tOBlj ban Lorraincecnise ban föne lairoupen obec te boen tnbienll ban deren ^taet/ en namencldcft een «coitncntte parct / gecompofeect upt fes Compa= amen/ alle npiflelefcn ©olcft / aetoapent en oenion^ Ceect na be[)oa?en/entic op ben boet al^ l)aec ]|o. J@o. ùctfflbec.iHIìtlitieoetooon toacen te tcacteten enoe t'onbecöouDcn: met bpboeflina Dat fp oojDeelDen Dat Öetfelbeinbecfti)cpbetcfpectenboo?Den Dienft ban ben EanDe feer confiDccabel teia^.
gnfuelp^ Bcbben De ©eecen <i5eDeputcetDen ban Utrecht op Den vijfden trc BfCBaDecinge boo?0eO?a= aen / Dat Dc siED. JBob- ï^eecen Staten fiate palen / bp flcbolge ban De anDece pjouincien fiaDDen Qeconfenteect in öet «Eqnipecen ban acht en veertigh ^cf)epcn ban «i^o^loee/ mitfgaDec^ in fiet aennemen bancwaeifduyfent Jl^an ïanDt-JBïlitie : mit^ Dat be hoftrn tot D'«Squipage ban De boo^f; ^cbcpen fouDen gtbonDen toetDen boo; af upt De.Conbopen en aticenten/ boo? fo bcel Die ftonDen (icecften / enDe ftet furplus bp De tefpcctibe ©joblncien gefucneett / enDe bat De Sant-jliilitie foo beel DoenlüH bp obecnemin^ ge ban alteDe getoojbene ercoupr^/enDe berfletrhin^ ge ban be Compagnien in DIenfl jijnDe/ mocQte tuec^ bengebonDen; mitfgaDec^ Dat d'Aenrits-geldeo enbe becDece penningen tot betalinge Dee boojfj twaelfduy- fent liBan Hoobigö / pjomptelijch bp De gefamentlijc= 6e9?obincien totecDen te becDe gebjaclit : baoecop gebelibeteect jtjnDe / jQn De tnelgemelte l^eecen <Be' putcccDcn ban Uytrccht boo; De geDane moepte enDe opcningebeDancUt.
©cnfefteni^geljoojtBet rapport ban De i^eeren Ripperda tot Buyi fe,enDe anuecc fiaec Igo. .Jilogenöe «©eDcputeetDcntotljetflncIibanDe J^atenten/ acij- tecbolgen^ Der fabec refolutie ban Den dertienden be fe^/ met enDe neben^ cenige ||eecen ^ecommitteec·· ben upt Den iSaet ban ^tate / gebifiteect enDe geejca· inincectbebbenDeDelQifftQe ban Oen felben iSaebt ban ;6tate/ gcfclj?e*Jin alöiec «"ben Hage, Den twee- den bec felbec iBaenot / enDe baec neben^ een Xofle ban vyfea twiniigh Befiimentrn teboit / peDec gfie» compofreci nnt icbt «Compagnien/ atq geemplopeert te bJECOen/ fuìtì^ en Daec 'i befiooiDe / bocR tet piaetfe bacc fiaec )|o. iBog. na gdegentbrpt enDe occuÏcen· tien ban faUen/ 't felbe iot fecutitepi: enDe ten oienfle banbenJlanDefouben oojDeelen te befioojen; bou^ benbe booit^ Dat fiaec <iS* t'allen (üDcn / De^ nctfogt sijlnbe/ gclijclte Igfte ban eenige iSegimenten te paect aen itaei; ]|o. Moa. fouDen e);t)ibecen; enae epabeip meDe bun aDüp^ op De provifionele verfterckmglie ijan De «©uatnifocnen ban Wefel, Haflelt en Steen- wijck. 3©aec op geDelibeceect Jtlnbe/i^goetgebonDen bat De boojfs vijf en twintigb Regimenten te boet in be aenfiaenbe Campagne geemp!opeect fouDen toec=^ ben / enDe tot Dien epnDe De nooDtge patenten geDe^ pEfcljeect(foobae|lal^bct Rendevous boo; Defelbe fouDe toefen bafigeflelt : bieIcKen aengaenDe De gbe= melte i|eecen baecj^o. JQog. (&eDeputeecDen ber· fbcbttoiecDennaDeccappojtteDoen. ^e^toiect ben taielgcmelten ISaeDt ban ^tate oocb becfocbt be <2^f· ficiecen/ lepDenOe De Compagnien in De boojfs SLilfie gefpeeiHceect/ miDDcIectogle aen te fcb^ijbcn/ Dat be· ^Ibe jlcb fouDen bebben geteet te bouDen / om op ben ontfangbban bacc J^o, iQog. Patenten aen^ont^ te (tonnen maccljeten.^an bebben b'opgemelte liee^: een baec ©o. JBog. ©eDeputeecDen oocli gecappoj^ teect / Dat Den geDacbten iSaebt ban ^tate aengeno' men babbe/ barello. JBSog. ten eecfien toe te iaten bomen een 34ifte ban eenig iSegimencen te paecbt / om taan geldciten geemplopeect te mogen toecben: al^ mebe bun abbb^ op De becftecc&inge Dee ((E>uat:ni> foenen ban Wefel,Haflelt enDe Steenwijck,Grol,Bu- derijck enbe Brevoort. mitfgabec^ Dat baec in tgt^ fouben boen pKpacecen enDe geceet bouben al(e be nootbHiften ban fOctiUecpe / Slagen / j&cbepen cnbea5?nggben / al^ anbec^ Die tot bet fojmecen banbetcain ban nooDen fouDeiji mogfien toefen/ tnbe baec ban een daec ilQogb Jnsogenbe abbec» |
tentiegbeben / tooec obec fiaecCD. beDawtfitiHn /
©en achften fiebbcn be ^ebeputeecDen ban hf ©jobincie ban VrieQant tec^ecgaDeringeBeoDfni ^ bet confent ban be l^eecen bace Pjineipalen / himift bolgenbebantooojbetetooojbegeinfeteett.
i Ρ 't tweede poina van defe ordinaris LantdaEh • rakende d'extraordinaris Equipagie van achttn veertigh Schepen van Oorlogejtnec den gevolge & ende aenkleven van dien, gelefen ende geexaminMn tak
zijndefekerpofitijf advijs by de Heeren Gecommit teerden uytdereipeaiveColIegien ter Admiraliteyt Si! geformeertden fweeden December leftleden,houden de begrootirge van middelen tot de voorfz Equipaoë gerequireert ende tijdtUjcks gefecondeert door haie Ho. Mog. fucceflive MiirivcnvandeD»igi»i;"f»</fBei, echt en tvintt%h(ien January/^iffli hmdert etht tnfifij, lampt Jeventienden ende drit en tmntighften defes waer by ons onder anderen mede op 't ferieufte gere^ commandeert zijnde, om confent te willen dragen in het aen ende overnemen van tvaelfduyfent Man Lant- Militie, die by deconfiderable Wervingen inden», buyrfchap voor den dieoft van den Lande hooghnoo- digh werden gehouden : hebben haer Ed. Mog. inde voórfz aen ende overncminge van tvaelfduyfent Mtn Landt-militie, mitfgedersec^i e» veertigh Schepen van Oorloge, met den gevolge ende aenkleven νω dien wel willen confenteren ende verflaen, gelijckwy daer inne confenteren ende verftaen mitfdeien, by gevolgh van dc andere Bontgenooten roits dat onfer Provincie quote ia de voorfz Schepen by de Hecrcn Raden ter Admiraliteyt tot Harlinge» werde geequi- peert, mitfgaders onfe Frontiereft met een goetacntal van Miliiie voorfien, 'tgcdeftineertFortby'tSs'Wfi ten fpoedigften en fonder eenighuytftel opgemacckt, en 't Klooftcr ter Af el, benefFens de Ojlerfémfckm behoorlijcke ftaet van defenfie gebracht, alfoo wy by ontilen teniflè van dien feer befwaerlijck toe dc voorfz confenten fouden kouiien verftaen.
Aldus gerefolveert op 't Landtfchaps-Huys den Pak· tighften Fcbruary feflien hendert echt en fifiigh. Verteeckent voor Oofiergoo, Q.Wilco, F. Htertct •'Sckiuartfefiiurgb van Jehinga.vooïlMergwD, Hemmema, B.Haer/ma, voor de Zevemme .... Voor de Steden S. Wefirt. J. Lolhs Zuydtrbm.
Ooderftont,
Accordeert mettefrincifule refol»tif, i» kennifft van my ,
Geceeckent
y.dtSétifir.
ÜBaec op gebelibeceeci jfjnbe / goetgebontiin {)iec ban benniffe te geben aen ben iSaebtban ^tw om te (icecften tot bec felbec naciebtinge/ ente WW bace ©0· J©og. toe te laten ftomen bun abböp/ w BenDe be befettingeban be jpcontiecen ban Vneflan^ met een goet aental ban JBiUtie ; mitfgaiicré t ìfo? tificecenban'tboocnoembe làtoofìec ter Apei, wet becDec becfoecft/ bat fiaec ö. foobanige η ojtotoflocn flellen / enbe bie boo^fieninge boen / ten epnbeoat m fpoebigflenbetgebeftincecbeiojt to 't gemaecBt / enbe be Dylerfchanfe in beboo?»!)»® banbefenpegebjacbt mocbte toetben. ^^ , ^e teecen (©ebeputeecbe ban be i^riiintie Vritflant bebben oocft tee ©ecgabecinge geopw" cefpectibe Confenten enbelSatificatien ban De «w; een Staten gacef ^incίpaIcn/ü^pbenDeaIP^«'^00ί·
TEΓ Vergaderinge geexhibeert ende gevifij*" zijnde de generale petitie des Raets W Mate.in date den January leftleden,imtfffde"
d'ordinaris ende extraordinarii Staten van Oo"^™ voordenjegenwoordigen lare, faropt memoncD ftucken daer toe fpeiterende, is na deliberatie gMt g·^ vonden en verftaen. by proviiie te verblijven Dy a^ |
-ocr page 540-
en O Ό R L O G Η, Atk-en-^i^eertlghfleBoeck 509
. . ρ ftaet van Oorloge, ende ondertuffcheb die or- S e te ftellen, ten éynde de betalinge conform defelve - Ljieden j ter tijde toe de nieuwe ftaet van Oorlöge wel ende na behooren fai wefen uytgebracht.
Aldusgerefolveert op 't Landtfchaps-Huysden g^f^imntighfte» February fefiien hondert acht eü féiih Verteeckent voor Ooflergeo, J. van Eyfingai i mtt mkel, voor Wefiergoo D. Hemmema, S. G.
Bruma > voor dei Zevenwolde.......... .
Voor de Steden Simoa van Shterdijtki W. Fodes Cejkn·
Onderftont >
jiccórdeert metti frincipale refolutie, i» ketmtff* van my ,
Geteeckent
de Stht^et,
GEfien, geleien«nde geexaniineert zijnde de na- dere Miffive van haer Ho. Mog. in dato denyè- venenmintigkfien defes, feconderende d'extra- ordinarispeiitiedes Raets van State, ter iomme van hendertizhduyfentg\i\<ie.T\s, tot Verval van de onko- llen,gerequireerc tot het maken van àeTragel, en ver- dicpioge van de Riviere d'Eendracbt in den voorle- den lare meermalen aen ons gedaen, is ter confidera- tie vai) de tegenwoordige tijts gelegentheyt, invoor- fcyde petitie van fes en dertigh duyfent guldens,ten eyn- dealivoorenbyoDsgeconfenteert; gelijck daer inne geconfenteert werC by defen, onder beneficie ende re- fcrvevanfoodanigeclaufulen, als by onie jongft-ge- drsgeneconfentfininde extraordinaris Equipage van fét enveertighOorlogh-Schepen , fampt aen ende Q^etaemiDgevanttfieelf duyfent Min Landt Militie > dedatehuyden ftaen geregiftreert ende aengetogen.
Aldus gerefolveert op 't Landcfchaps-Huys den men tmutighfim Tzhm&rj Jéfiien hondert ütht en fif igh. Verteeckent voor Oe/fergeo F. va» Eyfinga, l. w» leltiaga 1 voor Wefiergoo D, v. Hemmema j Ia·
uhUnfxiMerverda Ì vootdeZevemiolden.....
Voorde Steden G. Brongerfma. C. Britynfmaj Onderftont,
Accordeert met de principale refelutiti inkenmffevanmy,
Geteeckent
J. 4e Schepper.
NOchmaels in ferieufe deliberatie geleyt zijnde 'tpoinavaneenigenieuwe Militie, meerma- len hier gerenvoyeert en afgewefen, ende daer op geleien haer Ho. Mog. nader aenfchryvinghe van den/ê/Mi lanuary leftleden, tenderende als voren, ten eynde defelve by ons mochte werden betaelt enaenge- nomen : hebben hare Ed. Mog. daer toe eyndelijck wel willen confenreren ende verftaen. foo wanneer de Provincie van HoUant met genoeghrame documenten cndefpecifi^ué openingen,geformeert na d'oude voet van Regeetinge, ende geliquideert voor de Generali- teyts Reecken.Kamer fai hebben geverifieert , haer contidgent hier tegens volkomen te hebben gefuy vert.
Aldusgerefolveert op 't Landtfchaps-Huys den «» en twintighfien February fifiien hondert acht enfi- aL voor Oofiergoo B. Heringa van Gro·
f'flni ,Ι,ναη Wakel, voorWeflergw ^D.van Hem- v»TM, Utob Ιαφ. Merverda, voor de Zevemetlde.
........... àsSrsà&nSierkGerbent Mmfma,
W,G.Dnerfman.
Onderftont»
^accordeert met de principale refolutiej tnkenpijfevanntyt
Geteeckent
J. de Schepper. |
De Staten van Vrieflant gefien en geeiamineert
hebbendcfeecker Traöaet van defenfive Itgue »---
mit/^ders een Traöaet van mutuele verhintenif-^ gaet- /#jom te bekomen een fekere Cöde fpoedige uytkomfte Vaö de&Oorlogh in de Spaenfe Nederlanden | beyde tege . geflooten in den Hage, den drie en twntïghfièn lanUa mtót» ry leftleden, tuflchende HeerTìct/>/ì, extraordinaris Envoyé van den Koningh van GreotBrmangien,tnàs hare Hoogh Mog. Gedeputeerden j hebben ons de voorfz Tradiaten van defenfivi Ligue ende mutuele iiir· i/w/w;^ wel laten ghevallen, approberende ende ra- tificerende defelve by defen in allehünnedèelen, en- de wel mogende fien ende lijden j dat o[j de gton^en daer by vermeit, debewuftebemiddelingb roagh wer- den gevorderc. Noch onfe Ratificatie verfocht op een derde Tradiraet As Marine, tuflchen Welgemelten Heef Tempie i ende hare Ho. Mog. Gedeputeerden gearre- fteert in den Hage, den feventiendeh dèfei , rotende! d'onderlinge Navigatie ende Commercie ter Zee i en behelfende de fubftantro denegenUe» Articulen de Marine, in de Tradlaten van Breda voor defen ghein- fl ueei t, ende in 't jonghftè Tradlaet van defèi^üe Li- gue nader beveftight ; hebben wy *t voorfz Tiailaet: de Marine mede wel Willen amplefteren ende ratifice- ren, fulcks doende by defen ^ en authoiiferende onfe Gecommitteerde ter Generaliteyt aldaer fpoedighe openinge van defe onfe Ade van Ratificatie te doen j fullende vervolgens foodanigen ordre ftellen, ende dié voorfieninge doen, ten eynde de felve in den onfen ex* aöelijck geexecuteert ende naergekomen werden.
Aldus gerefolveert op 't Landtfchaps-HuysdeO tenentaintighpen February fefiien hondert achtea fifiigh. Verteeckent voor Oöficrgoo TF.va» Roorda, G. vanBroerfmai vooi tVefiergoo lohanvOH G^nga»
M.Wyngaerden, Voor de Zevetmoldtn.......
Voor de Steden Jinnp Gterkes, A.Adfinga.
Ondêrftönti
Accordeert Piet depriiKipakrefoktiet in kenniffe van ky f
KfóïtTti·
coiifnt- tcecfie
IICOO
manen
+8
Geteeckent
I. de Schepper.
JlÊoacnbeOe afthelte ©eecen (ffieDeputPcctienbooï Oe ge&ane openinge beOancht.
nieefic ^lobfncien nu gc&Denbe oeconfentecct in be twacif dayfent i@an Eant-JHSilitie/ en b'CQuic pagieban acht en veertigh (©ojioob ^cijcpen / oocft albiecbecflani/ batbeniQacaul^be Caftel-Rodri- go be alternative gabt gcaccrateect/ Eip gaec l^oogb Λι^. op ben thienden acccfolüeect / bat acn en obw· genotnenfoube toecbcn be nombje ban nocB twaelf duyfent jnaanaiant Militie te boet enbe tepaecbe/ ten bienfl ban befen^taetj enbe toiecbenbei^eecen Ripperda tot Buyrfe, (nbê anbece (jaec ^oogf) (6ebeputeetbentotte JQiHtaicefaecIien becfocbt en· be aecommitteect / omme met en nebrn^ eenige üee· een <6econttnitteei:t)en upt ben iSaebt ban ^taete bp gaec 4Eb. frlfi^ te nomineren/in ConfeCentie te tceben enbe te concectetengoe enbe in boat iboegen beft iJefe t)aec Üa. Jliog; cefolntie mette mee|}e pjomptitube / enbe ten meefien bienfie ban ben £anbe foube bïenen geeffectueect en tee executie gefielt te too;ben / boen« be baec ban cappojt aen gaec i^o. j|@0Q.<@0ci^ i^ goeo gebonben aen be gefamentipe CoKegien tee ^bmfa talitept te fctiiijben/ bat gaec pebet tiptten gacen eenige <i?ecommitteeeDén tegen jÉaenbagt) naetlHo* menbe/ en acbt bagen/3i|nlteben negentienden befei^ B. j&t/bailben gecbiaect^ fenben/om te conceiteceni/ goe/ enbe in tsat boegen mette meefie p;omptitube geeffectueetten boo^tgefet foube mogen bio^ben br e]ctcao;binaci^ «Equipage ban acht en veertigh penban(@oj(oe{ie/' metten gebofgDe enbe aenblebe ban bien / baec ban gaec bp &aec j^og· aen* ®b 3 fefntf' |
-ocr page 541-
5 IO S A Κ Ε Ν van S Τ A E Τ
ϊ668. fcöiöbinaBtjatt tienichtienden^cBiMacpraetlHeaeti " ' - becjocljtöjaceneenaentienflötc toillenmaecftrti. ' (f g^lt tornii alfbo bali fle|leIt50ntK/Öebl>enÖe#Ee= ten d^eùeputeccùen ban 9e ^jobtncie ban Zeelandt» ' niette ceùen baec toe Dienenùe/en <n fpecie in confiOe' . ' ràtie ban de jeaentooo;t)ige con(iitutie ban faken in 't <ff{jjifientöch/cn toel boojnamentlijch ban öe fwaere en donckere wolcken, öie öacc ff löen Ijier enDe öaec emtcentDefen ^taetfctjeenen te toillen boojbaen/ geucgeect/ten epnDe Dat nietten alDeceeclten/ na ou> öecgljetooonte/ecn Vaft-en Bede-dagh obecalleDe 4^eunieecbe {);obincien / aeaffocieecbe Eanotfcljay» pen/^teùen cnMeDen ban bien oearrefieect enoe ball oefiElt nioflbt toojöen/ om (i5oDt Ulmacfitia upt SConDt&e!iiiectenbieciQÌ)I|)cIt tebiODen rncefmeecp hen / beneben tjet belgbett ban al onfe fonuen en on> aecec!)tiglje&en/oni&en^taetonfe^ lieben litaDec· lanDti te Ijeèbea ia fpne geiiaOige en J^aOeclgclie booifdige/ fpne gunflige goeùectiecentùepDt ebec Oe^ felDe te toillen cotitinuecen en beioacen/ alp^ ban alle ti^Qen bectoaect^/booialU otienbaec scemile ban bupten/cn t)cpnieli)cft bectaeot ban binnen/ten epn> bc ùe getnelte ^taet en Sleccfte boo; fpne onafmette^ löcfee bacmhectigjjepi inogten ongtquetfl en beijon» ben blijlbcn. jj^aec up geüetibececcc stjnùe i^ een Φοη= cept ban uptfc();t)Dinge ban een ^Igemeenen Vall- en Bede-dagh op ^apiec gcb;acl)C / enùe becbolgen^ aeaccefleect.
^u/toataengingb'obecncmingeDec aiunenbueg· fc&eib'l|ieercn©o?|lEntoo»Deu|ici) Daectoe geheel Bcnegen/ en ben 2Di|fct)op öan Ofnabi ugge quani in i^ecfoonbaec ouec tot Amiterdam : t)p p^efeuteecbe drieduyienc Soet^nec^ien / en duyitnc vier hunderc Caecoen/en epfct)te boo; ^encit^ gclù houderc duy- Rnt iStjcjcbaeioec? : onOec conùitie/eeriit.lijckfùat ùe» fëlbe fouùen gecominantieect Qio;ùen boo; cen <i3ene= tael Jfòajoj/bie fpn 4Sebt foubc boeh aen bepae j^ac» tpcn/en cen anderen, bat ^ Die in ca^ uan nooùt fow be mogen toeOec nemen, ^it boo^ftel tua^ fìtec niet fëecaengeiiaem; maet; toac öet ftenci^ gdbt aen> ging/men boobtfeitigh duyient i3i}c);oaelCict{i.i»o;t^ baecaenquamatbiec in ben Hage ben (t&^abe ban Waideck,ombet)anOeIingb teflupttn j ()pquam op tachtigh duyfent 0i)e)CDaelDeci^/ enDe bat Oe Oifpofjiie obec'tcommanöfmcntbccfetbecCcoiipenfbuflegee l^eeltjrft bIDben acti ()aec ]|α. jaaog eoac{) ban ü'an* bere J!©ilitie gefepaceect.Men bleef öiec bp öe ieitigh duyfencei)c]cDaelOecp/enfepbe/batmcn beclaufuic van getepareert of onderfcheyden te moeten zyn van de andere Militie, nict eu ftonbe becfiaen, ©en (i5|a. beban Waldeck toa^bp fotnmige fufpect/enbebete/ fiomentiegetconimanbrinentQbec bit^Qolcb tep/e» ténOecen / fouDe men met geen fa;on boiiacn ejccuje» één. ^n mitibel^batmenalgiec ganbelbe met ben ban Waldeck, gingf) b']|eec ban Amero: gen naec j^acrlem / om met b'éeec S^iiTcgop ban Oma- brugge, ( Die nu albaec toa^ felf0 te fpieecbeti} maev
9βοβ.
^an
«t i+oo.
aairtwn örnrgije' nonitH tianben
iftp nab^UB- tt.
b'Üeec SSifTcbop ^tp (!aeh op be cachtigh ouyienc ^ÏIcjcbaelDec^/en bat fip iti cag ban noobt φη pe^ mogtcappellecen/ ebocgtoilbetoel betfeecbcten bat bie (cs maenden foutien in bienfï blijbén.®!! tua^ niet gefépbt/toant |)iec boo; toa^ 't onfeechcc of men eenig{) nut afboo;beelfau0e 6bnnenttec&en ban oe= feCroupe^/en fìetitonbe toefen bat befelbe inoien gegeelcn tgt niet geemplopeect toietben / en baee na foube men toeec ep nieuto moeten tcactecen en nieu=> toe fubiidien belooben ; fnlcjc Dat men t)iec fpiatb om De gegèele tianbelingj^ af te b;eec6en / maec bit Ijaoc toeec fpn eonfiDecatte. ^pnbelDcH ^na beeltiaquef terend lietiCcactee^ op benvyfcbiendengrftuoten/ jpnbe in fnbfiantie/bat gaec jp-jp. ban Ze/ en Ojhairugge fouden leveren drie duyfint Man te vo^CfeD veertien kondert Paerden,voorfeventigh duyjent Rijcx- daelders Aenrits-geldt, lullende daer en boven betaelt worden in fpldyc, als d'andcre Militie van den 6taeCi en àìx.vootfismaevde»i metbedingh nochtans datie niet ter Zee fouden werden geemployeert : de collatie van de Militaire Ampten,komende te vaceren, fou4c |
ilaen len defen Staet > docb beoeficerende daer mi>,i τ in de geene die onder de felvcTroupen dienden '
®tn twaelfden gebben be ]|eecen Rippèrda t™ ^ Buyrie.en anDece Baec üo.Mog.^ebeputeetbfn ini De JBilitaice fafien gerappo?teect/Dat f)act®h7» gebolfle bon Dee feibec iSefolutie ban Den fefthiendén befe^/met ernige ©eecen «©ecommitteerbrn unt hm SaeDt ban ^tate/ en bepDebe Üeecen SetDt fcbalefecn / in conferentie getoeefl toacen ober bet iS' Camenban 'tRendevoDsbOO?be vyf eniwimiEap' gimenten te 3^oet / betoelcfte in be aenflacncec^ pagne geemplopeett fouDen toetbeni cnDe bot ùm toet-grmeloen iSaeD aengenomen {jaDDe aUc< te fui I len befojgen/ toe^ tot De boojfj Campagne ban noi' ' ben fouDe mogen toefen/ enDe in fpecie te pjcparfctn enbe geceebt te tionben alle be nooDt&juftrn ban tillrctjc/ J®agcn^/ ^cfjepen / enbe 25;uflofn ató an- bcc^/ Die tot tjel fojmeren ban Den train gecequittttt fouben mogen 3pn. H^aec up gebelibrceect juntx/ Öebben öare ï^o. maog. De gemelDe J&recen (©cbrnu- teetben boo; De genomene moepte bebantht ; enbe boojt^nocgmaei^infecieufe termen aen Deèrmn ;&taten ban Zeeland gefct)?cbcn/Datgaec Jloa nu eenmaelnafoo lange toacftten^ (alleanDttebej foigne^ bp pjobilie fcponetenbe/ op Jiaer ee rRe ftffoi, totlDcnbelibeceten/ enDe cefolbecen op Ijrt bjagen ban confenten/ tot ött aen enDe obfcnemm ban twaelf duyfent Jgan ïatlDt-MilitiC/ mitfflabet^ lot
«equiperen ban achten veertigh/fec^epenban®oi» loge/met Den gebolge enbe aenhleben ban bien/ oocl berbolgenptiun confenten bie^aengarnbe tcnfnoei bigglien/ enbe fonber get alDecminfte tgt-berlie^ tee 3^ergaüeringe ban {)aëc Ho. jlèog. toilDen boen ooc* nen : geconfïDereect bat {)et faiftien ban't^acca[< berepbti feéc berte berloopentoa^/ enbe DatO'önbts I re ]P;obincien/bctoeIc6e onfrt)ulDig!) toilbeη 3tin acn be onlieplen / bie bp langer uptfiel bet boo;r5 tonfete ten ben jbtaet ban'tZanbt fouben mogen obrtto mcn/gaCe confenten elinget^bt {labben.
3Ben vyfchienden gebben be#eeren (SrDeputefti ben ban be ^jobincie ban Vrieilande ter S(rgai)etln> ge gcinfifleett / ten epnbe / bat be f comieteii ban tie fetbe en ban be jgabuprige p;abincten met mrecOtE aental ban JËilitietepaerbtenbeteboet/boojlicn niogbte torrben/om foo beel boenlijeft boo; te liamm alie inbaficnbleaen bie hanttoebetomtneal^inben boo;lcben <©o;Iogb onbetnomen fouDen tnogen too;* beniop Dat acn De jgabupren ban befen ^taft / bie gefept toietben grootcl^ccbingcn ban nlcub)^aen< gehangen te l)ebbrn/gecn ocritfle gciatrntoiectir/om t)et bekende pad toebrr in te flarn/en mectüet onlitp! beroojfehen.3I^acr op gebelibeteert sijnbe/i^gottg» bonDen te bcrfoechen Den iSaebtban ^tate/oat ()aer €0.op 't gene boojfs f^ / gare )io.JËog.b)iItieii laten toeËotticn gaer abbD^.
obergaf ben ^acDt bah ijbtate op befcn bagg ttoee dErtraojbinari^ pet itien/ D' ecne tet foin< mé bah vyf hondert duy rent gnlDeh^/ tot bcrbai bali beEeger-iaftenbco; befen loopenDeSI^'c/cti D'ad< bere fomme ban reven hondert duy rent gulben^ / tot betbal ban be3@erf geiberen / enbe ern Jfiarnlit j&ol^ ban twadfduyfent jQiìan boben be o^Dinaci^ enbe e)i;trao2tiinaei^ JSSiiitie aen ehbe obec re nemitt. a©aec op gebelibeteert jpnbe / jpnbeftlbe ifteilEÌc inöanbenbah bel|emhRipperdatot Buyrfe. enoe anDerebaeri^a. jHog. <Sebeputeerben tot ce jXti' «taire faechen/ om te bifjteren en eFomintten / oocR otìec'i boojft fubject men eehiglje igettcn ©ewttt» mitteetbeh nptben toel gemelten if3ae&t ban^t» re/ ti? baer «CD. felf^ te Homineren/ incohfctentii» trebrh enbe baer ben rapport te boen.
©en feveothinden Daet aen i^ ontfangiien ew iEiffjbe ban ben iSaebtban ^tategefcl!?fben η!&ι« in ben Hage ben feftienden befeg/en caet «ebenpO^'i Eijflen ban twee en dertigh ©egimenten le ®oft/en veertien te paerDt/met cfpjeffJe ban De plaetfcn Bare bc refpectibe Compagnien Doenmarl^in guarnifoefl toaten/DetoelcRe boben De Regimenten ban Di banZuylefteyn,be «ffoïlonellen Meteien,Beveren
enw |
-ocr page 542-
cn OORLOG Ack-en-veertlghfeBoecK 5 11
Ittcrftim, albeceptjS gflic öcbinöctiöeïiiHHcnte • 4mhtMaeftricht,te ©cIDé fleempIopciM fouöenfiod»
■ Sn ^Ocn/ Bf^Öl^ ^Biffiüe en EÖ(l«o tjiec na UoiofnOf öan tooojDe te taaooiöe fiaen Beinfccewt.
Hoogh 'CM^ogende Heer én.
W γ hebben tot voldoeninge van U Ho. Mog. falutaire intentie gehouden eenïge Conferen- - - tien met dcHeeren hier aenweiende Hooft- Qfjj^jgren van de Militie, over'c formeren van een (•„Pfd'JrMéejommcteadieDAe van den Lande te Velde ge-employeert te konnen worden > endc tot dicD eynde boven de Regimenten van de Heer van ZuiltfifJ"' de Collonellen itfe/erf» I Bevereni cnde \uerlm> aibercyts haer bevindende binnen de Stadt jiJfiricht, gedépicism tve* ettdertigh Regimenten leVoetj endewwi/fwtePaerd} volgens twee diftin- üeLyftendaervangemaeckt, met expreffie van de plaetlen daer de refpedive Compagnien jegenwoordig inguarnifoenlegghen , van welcke Regimenten re- fpeiiivelijck ons oordeels geaiBgneert zoude behoo- lOT te werden aen t-wmtigh ce Voet ende àcht te Paert, boven endebehalven de twee Compagnien Guardes te Paert gerepartieert op de Provintien van HoUant iriàtZeelaiitTcffe&.ìvtj hetRendevous in ende om- trent de Stadt Bergen op Zoonts ende aen utn tè Voet en vitr te Paerdt in ende omtrent de Stade Zei/Aw i fuicksals Ü Hoogh Mog. fullen gelieven te fien uyt dpLyften hier nevens gaende. Dat wyders de Regi- menten, gheleyt wordende by de Collonellen Geer- tt Wtlfiengh , Vryheer tot Svaftx.tnburgh , endc CifftT RitharJHundeheetk, mitfgaders het Regiment te Faerd onder den Coilonel Jofeph Catx-elatr foudc behoorenghofonden te werden binnen de Stadt We- fil, als mede dat van Boudmyn wan ZouUiande na Meefiricit, in't formeeren Van welcke Regimenten ende ailtgacren van de générale Rendevoufsn, wy fonderlinge hebben gelet, behalven de reflcxie die wy gehidt hebben omtrent de perfoncle qualiteyten ehde kennilTe van de Collonellen ende Officieren onder de felvegeordonneert, op de Viciniteyt van de^uarni- focnen, indewelcke de Compagnien refpedivelijck jegenwoordigh logeren ) tn dier voegen dat op dé Pa· Koten van u Hó. Mog. dienthalven te depeicherea, deielvefpoedelijck haer fullen konnen laten vinden opderefpediveplaetfen vanRendevous hier vooren geexpreflcert < uytgcnomen eenige weynige Compa- gnien , aen dewelcke , als wat vorder geeQoigneert zijnde I onder hetgoetvïnden Van u Hoog Mog. van nusfaenfoudenkoonen gegeven worden Patenten, om ten fpoedighften te marcheren naer of omtrent het Rendevous geaiSgneert aen de Regimenten, waervandefelve hier oy ons geformeertj ende hier sevensgaendezijn·
Wy hebben boven dien met den Heer van Noord- nj'ii, Generaci van de Artillerye , inprefentie van de gemelte Heeren Hooft-Officieren gebefoigneertiop 'tlubjedvan de Artillerye, Ammonitie van Oorlogh» de Trains-perfoonen en alle 'igunt daer van depen- deert > met intentie om defelve befoigne fonder iùtei· niptieteofpoedighllen ten eynde te brenghen > ende dienthalven als mede omtrent de Ponten, Pontons, Bruggen, ende 't geene daer toe fpeöeert, te ftellen de noodigeengerequireerde ordres, alleenlijck moeten «'y tot ons leetwefen feggen, dat wy ons wat bekom- raett vinden omtrent het Canon, waer vao wy de Ge- neraliteyts Magazynen jegenwoordigh bevinden feer loberlij ck voorfien te Zijn, niet by gebreck van goede voorfofge ofte door quade mefnage, maer uyt oorfake ^t wy ten tijde van de éehmmerlycke occurrentit va»fa- ende d'Engelfe Oorlogen, op d'ernftige infhntien van eenige Provinciën ende Collegien van de Admi- zijn» immers ten reguarde van eenfgen, datWynoyt l^dS*
β>
^sti
mi»
(ffiffll UW!
lat·
iteyt
tonile van den Lande in àì^fifflexe confiitutìem heb-
Mrl·^' "y niet jegenftaendedefdirif-
Klijcke beloften dien-aengaende aen ons gegeven, Mde onfe gancs ferieufe verfoecken, wy echter de re- lütiiuc niet en weten tc confequerco cnde beducht
ten een notabel aental Stucken aen defelve ten |
die fullen komen t'obtineren: Welck defedi wy des ---
niet te min vertrouwen j dat gefuppleert fai konnen worden door de Provincie van Heüandtt dewelcke oïigeiVi'i\Sdttenl>eflevandegm$tm fake refolutelijck hare Provinciale Magazijnen fai openen i ende het noodigh Canon by leeninge prefenteren, tot dat de generale Magazijnen van de Genéraliteyt na bchoo-^ ren weder zullen zijn geprovideertj Boven al'tgunt voorfz is, hebben wy de Lijfte van befettihge met fon- derlinge opmerckinge gevifiteert, ende inprefentie van de meer-wel-gcmelte Hooft-Officieren gelet lOp dejegenwoordigc conftitutie van de refpeöive Guar- nifuenen, op 't getal van de Compagnien uyt yeder van defelve te lichten tot het aenftaende cmploy, ende vervolgens op de nombre van de Compagnien aldaer refpeoivelijck verblijvende, mitfgaders wat Compa-
gnien daer uyt wyders ghecrocken foude konnen wer- den , om te dienen tot een Cotfs derefer-ue in tijde van noot, als medeop het remplacement ende verfeecke- ringe van de plaetfen < die op d'üyterfte Frontiereri leggen, ende by 't gros van 'X Leger niet fullen gedeckt konnen werden. Ingevalle u Ho. Mog. fouden ^he- lieven op de boven-ftaende poinöen nader ghedient te zijn v&noaiemondelinge emidatieHt fullen wy ons altijdt bcreyt houden daer over te treden jn conferen- tie met d'Heerenu Ho, Mog. Gedeputeerden, waer toe onder'cgoetvinden vanii Hoogb MogendeSijn Vorftelijcke Doorluchtigheyt van Nejfau ende d'Heer Velt-Maerfchalck Wiirtz mede verfoght foudc kon- nen werden, om te dienen van der feiver confidera- üen ende advyt, ons niettemin refererende cot u Ho. Mog. wyfe difpofitie.
Hoogh Mogende Heeren, &c. H«ge den . . ν Marty fefiieu htmdert acht e» fefiigh. Was ge- parapheert f^ft/CT· Onderftont: TerOr- dommtie va» d* Raet va» State» der Fereenish dt Ntdtr/andeu.
Was onderteeckent G. van StmCELANDT;
pilgen de voor-aengeroerde L0m vaHdé Namen derCollmelsvmzcht Regimen- ten igedeflineert om gefonden te iverden m Beiden op Zoom.
I. lohan Maurits, Prinee zu NaiTau.
1. Fredrick Marquis Wilt und Rhyngraef.
3. lohan van Weideren.
4, Ludolph Steenhuys, Heer tot Hum.
y. Goden van Reede,. Heer tot Ginkel.
6. Msurits,GravezuZolras.
7. Frederick Mauricede la Tour d'Auvergne.
8. Maurice de Naflku, Heer van de Leek.
Ljifie van de Namen der twintigh Colimeli van de Regimenten, gedeHinéert om ge- finden te worden naer ende omtrent de •J/Wi Bergen op Zoom.
lobanRirpatrick, Colionel Heer van Nooi
z. Heer van Noordwijck, CoUoad,
3. Walter Schot.
4. Pieter van Waflènaer, Heer van Sterreobui^· 5 Louis Arskin.
6. Thomas Dolman.
7. MatthijsvanAfpercn.
8. Theodorusvan VrybergcB.
9. CafpsrdeMaregnaut.
10. Simon Schotte. Philips van Steeknt, Louis d'Aquila. Incob van Golfteyn. Philips de Saugé. Bernard Graef van Witgenfieya. 300 4 x€.Ot' |
-ocr page 543-
5ta SAKENvan STAET
166S. Georgelohan van Weede,-Heer van Wa·
, Jenburgh/
17. Ferdinand de Perponcher SeJelcnitskyk
18. Grave van Hornes.
19. Regiment van FeJin,
20. RegioKnc van Steincalenfelc·
Lyfie van de Namen der CoUonelS -üan tien CompagnïenigedeH'meert om gefinden te wordenna en ontrent de Stadt Zutphen.
I. .HendrickGrave van Solms, Collonel. α., Ernft van Iccerfum.
LouisTaiÜefer, Sieurde Moriacq. Hans Wormer, Vrylieer van AyWa. Grave van Stirumb. Adolph Clanr.
HendrickCafimir, FurilZuNaffau. Wigbolc [ïroerfma. Gerricvan Ammema.
10. Bartan de Montbas
LyHe mn de Namen van vier Colloneis van de Regimentengedeft'meert omgefondente Toerden na en omtrent de Stadt Zutphen.
I. Henrick Charles de la TrefnjQulie, Princede ' Tarante,
a. Anthony van Haerfolce.
3. Zeger van Rechteren, Heer van Almelo.
4. George Fred. Vryheertot Swartzenburgh.
4 ·-■
ï©afc op öcbcliöccefct jijnöc / 30« öe boo?f3 JEif^ fitje enQe Epficn o&eflelt in tianUen banbe jfeecen Ripperdatot Buyrle, enöeanöfcefiact ©oooö flDoB. ^eDeputeecüetotbe JUilttaitefaechen/ om te bifi teten/ iparaincten/ oocft obcc 't boojfj fubjrct mr t ee> η<αΙ)ε $eecen 43ccomtnitteect)cn upt Dm lOactban fitate/ b? Ijaec <!Eb. fdfi^ te nominccen / tnftfgabec^ met bepDe Oe petten l^elbmaecfcb^Idtrn te concecte^ ceitenOein^onfccentietetceDen!/ boenoeban allen cappo?t acn &aec Ji®ea·
;èonbag|) ben vyfen twincighften teh élf upjen na De )Pi|cbkatÏc tuiecb nocg J^ecgabetinge gelept / enbe gecefolbeect teberfoeclten ben iSaebtfian ^cate/ Dat Saec ^b. aenfÏont^ e]cp;efTen bjifben af fenDen aen ai' lebed^oubecneuc^cn Comntanbeuc^ban De feon^ tiec-^tebcn enbe plaetfen ban Defen ^taet / Doet upt eentge Coiiìpagnien getcoc&en biiecben/ om nabe rcfpeciiüe ïienbebouf plaetfen te maccöecen: met lafl enbe o;b?e om bcfelbe Compagnien mrt alle fpoet enbebigiIantieupttcp;efTen/ enbr na be cefpectibe fienbebou^ plaetfen te Doen raatcftecen/ fonbec een moment tgt^ te becfupmen. ^at haet €b. ooh baec en boben eenige Jlgonfiec- Commiftacifrη tn aller pie Deccetoaect^bjilbenboenafgacn/ om 'tguntboo^f; ip met allen pbec te p?c(ifcen enbe boo?t te fetten/en: Deepnbriycftbat gaer^b. fonbec lenigt) uptfld biil· benfo^neeren een nabece Eijfleban meerbec Stcijgf^ bolcb/ 'tVoelcRinca^bónnoot boo; D'i|eeccn f^ec fto. i@og. ^ebeputeerben enbe <SeboImaet)tigüben te ©elbebpb'anbere Corps d'ArméegccaecIten enbe geconjungeett foube honnen toecben ; Daenbe bp ρ;α· bific ban nu af / tot Dien epnbe concipiecen De noobi· ge / acte^ enbe bepefcbe^ baec toe fpectecenbe/ om te 50«« töt met be^ te meetbec acceleratie afge» fonben temogen biecben.
jlÊebei^ op bien bagt) nocgmael^aen be eie ban Zeeiant in fecieufe termen gefc{|?eben/ batbee: felbe nu eenmael na fo beete enbe ecnjiige becmanin^ gen tot noci) toe te becgeefi^gebaen/ fonbec becbec bi·: lap (jare confenten toilben boen inb;engeti tot getaen:: cn ober-nemen ban twaeif duyfent man Xant-iBïIi' tie/ mitfgaber^ tot bet equiperen en in Zee b;engl)en Iwn acht en veertigh ^tijepen ban <©o?Ioge/ met ben gebolgeenaenltlebenbanbien/al^ oochljaec te bja* gen confenten met pjompt faucniffement ban pen> ninsmbrftracDctgeni cn in fpecieoocft befo;genbat |
gcceet ch in boojraet gegouben motjhtc Uiecben Itan· » contingent in be aenrit^-gelbecen / Dte tot bebiethbk ge ber nieubje (iEroupe^ geemplopeett moeften toft ben: 3@crDenbe bare neben^ ooclt geeppofiutfcttcC ben langen train bp baec 4gb. 4©og. in ernfaecftebto foobanigeimpo?tanticbpbe jegentoooiöijje petulrai enbe ijettommecltjche conflitutie ban tijbcn en f^tm in ({Europa gefjoubcn/ met p?otefietie bat baec itSog. cn beanbere 9;obincien onfii)uIblsg ttnl^ 3dn aen be onbepfen/toaecinne Den gemeencn Atm boo? iange trainiffement in befen geiniioltaeect en tn. getoicfttit foube Bonnen toecben ( <©och berfoecö Dat tiaec <eb. ^og. na bet)oo;en toilben obeclDeijen bet negentiende ?ictt)cftcl ban be Hnie/ bp 't toclche te- gen^ bet traifncren banbebeliberatienbcc tefpeaibe ^iobincien/ aJ^ anber^) tnierbe gebifponeerr,
©ei^ECCcn Huygers, Fagel, vande Nieuboreh, Scbadé enbe Palianttjact ÜO. jSSog. ©ebfpiititrtfi]/ jonglifi gptoeefi jijnbc in be ®?obincien ban Vritllant en i>tadt en Landen, oDer 't bcRenbe poinct bec feto.
Ti: tie, nu Qlöiec aen geltomen/Rebben Oen fevencn twifitighften tct ©ecgabeting&e gecjrbibeect / οοΛ berbolgen^bocn icfen be nabolgenbe poincten ben belibecatif / rcfulrerenbe upt bun gebaen rappojt/ta· lïenbebOneentgbept inbefelbe pjobincien ontfiatn.
OFen wat haer Ho. Mog. fullen goetvindentedi·"·>· fponeren op de klachten haer Ho. Mog. voor ge- ff^ bracht, door de voornoemde Gecommitteerde, opd'yverige inftantïen en 'c aenhouden van dever-*®ii fcheyde Leden ende Perfoonen uyt Oofier^oo, Wtfitr- W geo.m Zevemwelden, haer feggende beiwaert te vinden, nté loo by de diipofitie van de Heeren Gedeputeerde Sta- w ten van de felve Provincie, als van de andere Leden, pretenderende de Heeren Staten van defelve Provin-jttgjk cieiereprefenteren. «liH
Nademael de Heeren Gedeputeerde Staten van de Provincie van Vrteflant, by haer Miffive van den w^m tt^ en t<wintighBen Fcbruary leftleden, in feer fdieitfitiex wel alleen generale, ende foo de voornoemde Heeren hare Ho. Mog. Gecondemneerde pofitivelijck affir- mercj aiufive ende anderfincs met de waerheytnietal- Icnchalvenaccorderende, hebbengoetgevooden, de conduite, van de felve Gecommitteerd omtrent de voorfz oncenigheden te taxeren, of dé gemelde Hee- ren Gedeputeerde niet hooren te worden verfochthaer Ho. Mog. op 't gunt in de voorfz MiiSve tenlaftevan de voorfz Gecommitteerde 13 gebracht nadpr en fpaci- fiquer openinge te doen, om by hoogh gemelte haer Ho, Mog. ten refpeile van defclve Geccmtnitteeide foodanighgedifponeert te worden, als defelve iuUen bevinden te behooren.
Endeby faute van dien, haer Ho. Mog.gehooic hebben 'c gunt defelve Gecommitteerde meenen te fullcn konnen Iw brengen tegens 't gunt dat fyfeggen hun by de vooriz Miffive met evident ODgelijck geim- puteert te werden, niet hooren foodanigb te difpone- ren, dat de voorfz Gecommitteerde daer door van de- felve imputatiegelibercert, ende inhaerrefpeagnc conferveert mogen blijven, ende de gemelte Heeren Gedeputeerde Staten oock mogen iien het engeeo^ dat haer Ho. Mog. over dc voorfz figgefiien gefchept hebben. „
Aldus over gegeven ter Vergaderlngevao haer m Mog. defen acht en twintighfie» Maert, achtenfefiigk.
Óeteéckent,
G. Fagel. I, va» Nïiofg.l Sch^^'
ièp obecgaben nocb befe/ raScnbe Stadt en L»* den ,en fommigc particuliere ;
OF en wat haer Ho. Mc
ig. fullen goet vinden te di-
iponeren op 't verfoeck gedaen by gherepartieerc op de Provincie van Vhyl''»'* enaldaernietaengenomen, mitfgaders op 't E"?' d'Ed. Ho. Mog. Heeren Staten van defclve Prevm^ |
i-
-ocr page 544-
..........February lacftleden omtrent het
i^s. vérfoeck is gerefolveert. -— Ofen wathaerHo. Mog. fullen goetvinden tedi- f oneren op 't verfoeck by Mello Broer/ma. en andere Innckeren en eygen erfden van de Omlanden, fp voor vlcfenicnhaerHo. Mog. ilecommitrecrde gedÏen · m te hebben reparatie van't ongelijck datfe fuftine- "enliaef aengedaen te zijn , dewyl hun Partye niet heeft konnen worden gepermoveert, om de difF^ren- ienbyw'egevan»W«iï«en accommodement uyt de
*'öfen'wa^haer Ho. Mog. van gelijck fouden mci- sen goetvinden te difponeren op 't verfoeck gedaen
LfierreTenieniertPiLfttMert.
Ofaen de eygen erfden van wegen de Heeren van ^rjervetrt en van Hoorn. mitfgadersd'Heer van Gàch Biet foudcbehooren gegeven te werden copyevande refolutieby de Staten van StaJt en Landen genomen , op't verfoeck by de felve Erfgenamen aen haer Hö. Mogende ghedaen, om te dienen tot haer naerich- tinge.
©aftopafbeliBeceect Jönöe/ öebBcii üe Jgetten banDeèiobinciiban ViienandtDefeltiepainteni^ec Rcnomcn/ensdn Defelbebkn onbecmitiDect gehele inijaiilifnbanticl^eccenRipperdatot Buyrfe, cRDe anDfte / om fejcamincten. b'èfeccn (13eCieputeccCie toegen^ be p^obincie ban Vrieflandt, tjecfiaenöe öat De boben-gtmelDe contlu= fie jftiÏDio!) toa^ tfgen Bet Domeftique recht ban lie iioogöscmtlte fpjobincie/ Rebben defelbe conclufie gnonttaUceecc. I0atnutiegcnteICie üceren 45etieputeertien upt< tecötfOf in ViieJlandt, fnlcR^ geeft fiet bolgenbe :
SYnde gehoort ende geexamineert' de propofitie van de Heeren haer Ho. Mog., Gedeputeerde den titiimtTiiif$tighfieHàd<s6 in volle Vergaderinghe ledaen, nopende éenige pointen van importantie aen haer Ho. Mog.prdjid conciliatoir van den vier en twin- ϋφβη September laeftleden gecomprehendeert ende vervat, is op *t eerfte Udt > raeckende d'introdudie van den Heer Prince van Orangie in den Raedt van StàtC:, goetgevonden ende verftaen, dat alle Officien daer hecen mogen werden gedirigeert,ten eynde de voorfz mniuSie, hoe eer foo liever, cfféd iortere, achter- volgens en in conformité van onfe voorige refolutie in de jarenfefiienhondert tiier en vijftig en Jefiienhondert fifi^, fucceflivelijck op dit fubject genomen.
Ende wat het feparareren van bet Stadthouderjchap van hetGwire/j« te Water en te Lande belanght, heb- ben haer Ed. Mog, tot de voorfz feparatie niet konnen verftaen,endedit/iriewfrieyrpoinó;aen hare vrje de- liieretie ende difpofitie gelieven te referveren, ter tyt loedegeprojeüeerde cafus fai komen t'ontflaen > ende derefpedive Bongenoten haer gefamentlijck genegen endeberlyttoonen, om eenpaérlijck tot d'efFeöive nominatie van een Capiteyn ende Admirael Gtntrael van de Unie te treden. Ordonnëerendeondertuflchen code lallende onfe Gecommitteerde ter Generaliteyt fpecialijckgoedevoorforge te dragen, ten eynde in niddclentijde,niets tot Ixfie, krenckinge of praiju- dicie van onfevrye deliberatie by andere Provinciën mach werden ondernomen.
Aldus gerefolveert op't Landtfchaps-Huys den acht »tmTAighfie» YàìtmryJefiienhondert acht en fefiigh. Wïsvertekenti^orO^er^oo I. vanEyfinga, I. van ff^iel. VeorWefiergoo D. v. Hemmema, R. Haerfma, yoordeZrvemolden .... Voor de StedenC. Biujai-
ma, S.v, Rifpens.
OnderAont >
Accordeert met de principale Refolutie, InkenniJftvMmy t
Geteeckent,
7. Λ Schipper. |
1668.
ExtraSi uyt het Refolutie - Boeck der Ed. ' (JHogmde Heeren Staten van Stadt Groningen ende Ommelanden.
Lunae den tiDeeden Marty ouden, ofte den fwaelf- Mn nieuwen ftij 1, feflien 'hondert acht en fifli£b.
ALfoo de Heeren Staten van Stedt en Landen op Saturdaghlaefileden hadden gerefolveert, om de propofitie van haer Ho.; Mog. Gedeputeer- den nopende d'iniroduSlie van de Heere Prince van Orangie» ia den Raedt van State , ende de feparatie ^vaa't Capite^» ende Admiraelfchap defer Geünieerde Pro' vinden"üau't Stadthouderfihep vaxi de een ende meer Pro vincien t'cMmineren, ende daer op met den eer- ften te rcfolveren : Soo ift, dat d'Heeren van de Stad de redenen ende motiven in de voorfe propofitie b'y gefchrifte vervatet, cn by monde door welgemelte Heeren Gedeputeerden gededuceen:, in hare Verga- deringe naerder na behooren hebbende geexamineert ende overwogen, verftaen by defer Provincie voorige re/e/ur/fnopdenPerfeon van den Hêere Prince van Orangien, mitfgaders op de feparatiesvan't Stadhouder- fihapderrefpeóiiveFrovincienvanUGeneralaet te Wa- ter ende te Lande gearrefteert, te perfifteren : verkla- rende voorts in dit important poind van feparatie van meer-gemelte hooge ampten te willen blijven ongeli- «Miffiri jende te behouden hare Ubertejt ende vryheyt vaor haer ende harefucce^oren, om als de Bondtgenoo- teu over d'Eleöie van een Capiteyn ofte Admiratl Ge- «ewe/fullen delibereren, haer advys alfdan ten mee- fiendienilevan defenGeunieerden Sta^tin te bren- gen. Waer tegen de Heeren van de Ommelanden hebben verklaert, dat eenige Heeren behoorden te werden genomineert, gelijck aen haer zijde hadden gedéfigncërt d'Heeren ordinarie ende extraordinaris Gecornmittecrden van de Ommelanden , om mec d'Heeren hare Ho. Mog, Gedeputeerden daer over ia conferentie tp treden i hier tegen hebben d'Heeren vandeStadt verklaert, dat in defe importante faecke anders gedifponeert te werden. . .
toech niet beel mecc gepoufTccct, 3!h Vrief- lantfacgmenDocgnietttietalte Oom/ enbe biat in Groeningen nocögeüafη hontietoecDen/ bia^ onfe» hec/ enbe bet bleecB Dat be cootcatie pactpe aioaec D; fletchftetoafÌ.'tSI^eenoutieftiieucIte/Dat be Sctee* nigbe jigebeclanbec^ nfet feuDe bonnen becnielt üjcc» ben/ alg booj be ©;cbe/boo? baec r^igen fdfiS/boo} on· betIing|ietli](flenbifo}t);e. ^ittua^ een tebecftucK tueccft^ bat Hoiiant nu mobeetbe / toaec ban oogcn* fcBijniDitmeer foubegcbolgtrjebben/ bpalöien nirn 't ooge niet ietoet;^ elbec^ tiab moeten bienben/te bie· ten/opfietgcoot(iepeci)belbanbe ;&paenfe j^bcc^ lanben,
i^onbecbaoB ben negen en twintigfteni^tcc ©fC» f gajieringcgeleefenfeecftcceuaejiiojiebanbe ||cccen algictaenbiefenbeaSecomtnitteecbcn ban 't Colle» gie tee ^bmicalitept tot Amfterdam, tneùe befcgjcf ben slinbe om tegelpen belibececen/goe min boat boe« gen be betouflc équipage ban acht en veertig ibcge- pen ban ®o;Iogji nietten gebolge en aenhleben tian bien ten fpoebigften in Zee gebiacijt / enbe gebojbett foube bonnen tKcDcn/ (jouDenDe in effect bat fìaec <l3b. onbec enbecen mebe in mandatis fiabbengaec Üo. Iiaog. te ggemoebt te boeren/ bat naec 't oojbeel ban't ggemelte CoIIegie tee ^bmicalitept om be U^esbingen / betoeicbe gaee jnsog. te Eanbe foutien mwrn aen^ellen te facilitecen tot be mannin^ gebanbe^cgeeprn ban{]acencefo;te/ geimputeect fbHùe 6onnen bioiOen t)et getal ban duyfent tweehon- dert φΐ6 en twintigh Mariniers, βί^ 3t|nbe cenbetbe gebeelte ban drie duyfent fes hondert feventigh Ropj pen/ baer mebe be boojnoerabeliace^&cliepenolie' manbt fouben moeten b]b^n;bat get meec-gemefbe Collrgie güeauttiojifeett foube l^omien too^iiet
bopifs
cn OORLOG Yi^^tAck-en-'veerttghpe'Boeck 513
©at ban Sudi: en Landen. |
-ocr page 545-
5i4 S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ
i66S. boojfsobétalop De boojfj^cfifpen te remplaceren
—_ boo? iDECtjinee öan Zee-Soldaten, en anöece ©ecfoo;
nen ban 6icrgef0cfte nature / öebaelcfte booi Oefen tn
Oetioojf; qualiteptsebientfiabOen/ ofsenegenfou-
Oen toefen f)acr baer toe te laten emploperen ; mk^
bat Daer tegen^ f)et boojinoembe €o\ltgie in from^tis
boo;(Ïen fouDe toO|Dcntnet eenfómmebaneenmil-
Jioen feven duyfen: feshoiiden vier en twintigh gul>
ben^/genomen tegmen elf guldens ter USaenbtbooi
prber^olbaet/ter Concurrentie ban'tboo;f3 getal
boo? ben ttjt ban achc jiàaenben. 3@elche fomme ge:·
bon&en en gefourneect fouDeltorinen tooiben uptDe
werf-gelderen tot b'aen - nemingt)e ban benieutoe
iCroupré gcperkioneert enbe gebefigneert/betoelche
neer pjo'po^tie fobeel berminbert foube 6onnen
ben / tsaer Ooo; ben jbtaet aenflont^ ban toei>geoef·
fent ièolcb gebient foube 3pn en p;ofiteren De loop en
tran fporc-gelde Der ^oIDeten. 30afr op gebelibereert
Mnöe/ i^goft gebonDen t'autöorifercn gemelte €οΙ-
ieöictet?iomitaUtept / om be booifj duyfcnt'twee
bonden drie en twintigh See-i&olbaten/ inboegen
enDe ten fine al^büoren aenflünbt^ teDOen toerben
inminberingt) ban Debebiufletwadf duyfeiit H^an
3.anOt-j|)^ilttie / tén beele ban be ban
firuniwijck en Lunenbur^h Ober té nemcM / cnbe ten
berle bolgen^ gare ϋο. Mag; refolutie ban Debett te
toecben ; met toelcfìe duyfent tweefaandert drie en
twintigh Scc-^&olbatcn / be pobincir bart i^oüanDt
onbcr anDerrn meDe / neben De berbere iCcoupen on^
bet 't boojfj getal ban twaeif duyfent Ji@an get)oten=
be/ bolgené taec Contingent ofte qu )te in 't felbe ge·
tal aengljcflaaentoierbt. ^t^ toierben be üeecen
Ripperdatot Bu/rfe, enbeanDere t)aee]|o.|Bog.<i3e·
bepuceetDen totte Utilitaire faecfeenberfocöt naec»
bcrt'obetleggcn/boeberre De toer gemelte ©jobin»
eie ban Hoilaiidt, in confiDeratie ban'taennemen
banDertlaflOerboo^fs ruyfent twee honderrdrieen
twintig fioppen/in 'treflerenbe getal ban twaelf duy-
fent Man boo^noemt fouDe beüoocenberfcboont te
tooiùen/ùocnoe naec ban rappojt aen tjaer ^o.Mos.
en ()ter ban r);tcact gcfonOen aen 't gemelDrCoIle·
öie ter ^liDnii-^oIitf pt tot Arofterdamrmet berfoecB en
begeerte/ Dat ()acr <iSD.aen|lont^ fonDer een moment
tgt te bcrfnpmcn Dr meer- gemelOe duyfent twee hon-
dert drie «α twintig ^ee-^olDaten toilDen boen toec>
ben/rnDeDaeri^o. JIQog. aDberteren / toet bp t|un
bien-aengaenae berrigöt en ge- effectneert fouDe jgn.
IDrrocnDe tutiOcr^ bier ooit ban ttenni^ gegeben aen
beu Raedt bah State ORI Γε (Ireclten tot tiaer €D. na^
cicottnge. φε üecren <iB>eDepuceerDenban Zedandt
ficbùen in De bobenfiaenoe conclufleniet Qeabbifeect/
marr Oefclbe gecontraDiceert / al^ jtjnDe een gebolgg
bau De facclten ten principalen / Doeg bp boo^tgangg
ban De boojfs conclupe becftaen / getracteert te tooi»
ben op Den boet ban. D'^Omiralitept ban Amilerd.
SSnfgelöcft^ tee ©ergabering nac^mael^ ìjoott'
Qbebjac jt (jet aDbUs> oe^ QacDt^ ban ;&tate gefo^
meert a Jjirr In Den Hage ben tlfden February laetft
leeDen/ toi bolDoeninge ban I)aer Ho. JQogxefolutie
mnüèriie bauOeu een en dertighftenja.-.uary Daer te booren
lioor. genomen op 't fubject/caecftenDe Den boet Die geöou
j©(m/en Den fouDe toojDen in't aen enbc ober-nemen ban
ί®·®'"^' twaeif duyfent iBanncn SlanOt - |©ilitie. J©aet 00
jBige aeöelibeteert JönDe/ i^ goet gUcbonben Dat boben be
pen. drie duyfent JÜSan te boet / en fefthien hondert veer-
thienpaetbenbanDeBojfien ban Brunfwijck enoe
Lunenburghober te nemen / miDtfgaDer^ boben De
twaelf hondert Jrie en twintigh ^ee-^Olbaten bp
'tCollegie ter tiOmiralitept tot Amfterdam aen te
nemen / noclj De nomb;e ban fes duyfent een hondert
drie en feftigh USan f e boet/ Daet onber meDe begree.
pmeen iScgimcnt ^;egonner^/ gecompofeettfoo
al^ op Den iiaDer boojflag ban Den jSaeDt ban ^tate
bp bacr i^o. JDog.fouOe too;DenbafI geflelt ; ten toa·
rebpnabecbeiiberatie Dart inneftbarig[iept bebon^
ben toierbe i maecltenbe te fanten upt Ibet g^etal ban
twaelf du vfcnt JlSan/ten fpoeDigflen getoo?ben fouDe
toojDen; in Dien berflacnOe Dat boben en begatben De
i^^sonnec^/ratbtfgaber^ get iSegiment ban ben
©elt-JEaerfchalch Wurtï Biet naec bietbctobi-,/■
toett/be boojf? ©ttbinge boo?t^ foüDe flefcjiiebtii ta "
BebetacöeetOeCompagnifnapatt/ De^DatDetó
Conipagnicn alfoo opgcrecijtsÖnDe/ gecengeftt fiir
D en toöiDtn onber fobanige ©egiinehttn / aié to Ζ
biJeringe ban De meefie rgalUept bupttn confuficrri
bermenginge ban De repartiticnUefl cnDe brauactiift
foube bonnen gbefcijieDen/acbtfrbofgiti^ tn in con
formile ban Dep?ojectttt Dientljalben bp De boot
noembeBaebt ban 5>tace boo?.Difcn oppauitcnt
b?aööt/en ih Der fclbtr JBQifpbe^ aen tjaer Ι^ο,^ω
iterai ibe betmtlt j ehDe toierbt Den gbemeitfii fS;
jeartfcljaltlt Wurtz tnii^ Defen Ofaiitdotifeett/ om
in minDetinge ban Deboojfs fesduyferïteenhondcit
drie en ieftigh jBau/ cenïaegtmtntQnfantftijett
toftbcuibp öem feif te gelepbeii/befiaenDcin feftSien
atùnipagnien/eiibe namentti}e& De CoUonci^Cwn-
pagine ban hondert vyftbien liloppen/rn Dr rtfuttiii
Üe vy fthien bah fes en negentigh, met bctöft üUtL
cifatie / om te Oifpicirreη en bp p?obifie aen te fttlïtti
Dé fêooft f h anDere (©ffirieten ban 't fdbr SrofmttiL·
maftenDé ie famen upt De nomb?e ban vyfthien hon-
den vyfen vyftigh fóoppcn / fulcft^ batnoröfobeci
Óebetacfjeetbe €ompagnien al^ booten/ peDcc mcbe
ban fes en negentigh Koppen fouDen toojöen nttDoi.
ben/ bat befelbe met enOe neben^ be boo?f^^;aQOR<
netste famcn upt maecKi-n t)et getal ban vier duy-
fent fes hondert en acht ftoppen; allegmet bienbftj
fianbe/bat DeS^etbingen Oet boojfsgrbrtaclimDt
Compagnien bp De refpectibe l^jobincien/pebctna
iiaer quote ofte repartitie geo|Donneert foubttooj.
ben/met bien berficnoe/bat alle bie geme/ Die t(gin<
tooojbiggineentgc Jl^Üitaire CbQtge 3ijnbe|iti)toc
be boo^fs nieutoe oierbinge toilben laten gcbjtvbm/
gegouDen fouDen toefen De taoo;f3 haer boojigc Φΐι».
ge te berlaten ; bat ooclt De boo;f3 toerbingen acngei
fielt foubcn toerDen bupren 'trcffo^t ban befen^^tart;
en toiert ben gemeltenSaebt ban ^tatrnocjini»^
miti bcfen bet focljt/alnotö ten fpoebigflen tn fonlw:
een moment langDertijDt te berfupmen eencoticept
ban repatticie/foo baU be boo;f3 ober te ficmen Lu·
nenburghfc / al^ bctbec tê toetbtne Crouptn tefoj·
meren/enDe gaec HBog. toe te laten Bomen / om
Deer op betboigen^ gerefoIbeecttetoetOeit/grIp
men bebinDen foube te brgooten.
<0openDe be «Equipagieter ^te/ bie ίψοββίΐΐ'
gentooo;big(ie boo; · leer na be pjeffante con/fltmit
bantfjben en fabcn foube bienen bp bet |)an&t ρηο*
nomen te too;Den / om Den ibtaet bp elle booabal (Π·
be ongelegentfiept te bonnen Dienen/ ;ijii gclecfen De
memorie bp be $eecen aentoeefenDe ((Secotntnittcec*
bew UptbeCollegien tec^Dmiralitept/reflBewnDe
in Hoiiandtenbe Weft-Vrieflandt, miWgabct^ De
particuliere mcinócie bp be aentoefenoe teeten®^
committeerDen upt bet Collegie ter ^tbmlralitept m
't^oojber quatcicr / Bupben aen fiaer ©àlBofl.
obecgelebert/mebe tà&enDe fiet fubieft/etiiifonDet·
fiept Bet pjottipt^urniffrmetit,bari ]^etiningcn/tiaet
mebe be boojfs -Cguipagie gBrbopDcrt foiiDe moettn
too;Den.]@aer op gebelibcreect $t)nDc/ i^ gottgebo»
ben bat gecquipeett en geteebt gemaecftt fouDetoit»
ben acht en veertig ;6cöfpen en iregatten ban <0oj'
logtj/een berbe gemonteect ban feftigh tot feventigh
flucften/ enDeOooiDenanDeren gBemantiinifio"e
BonDert ftoppen/ foo JlSatcoofen ai^ ^olOaten/ecii
OrrDegemonteett banveertightot vyftigh (tucBen/
gemant al^ booren Doo? Den anberen met twee hon-
dert «toppen ; enOe een DerOe gemonteect ban der-
tigh tot veertigh fluclien / enDc booj ben anoetra
gemanDt met honden vyftigh ftoppen; fuIienDiw
De boojfj ©looten oocfi gbcboegfit toetDen twwu
öoep ffcegatten / gemonteect met fefthien a twn-
tigh (iucRen/ enDe gemanDt met twintigh «^w
cnDe Defelbe ©lootetot lafïebanOen aanbeinu^
rufiinge enDefolDpe/enOe ftoftgelDen onberBmflK»
Den tiJDt ban acht .nSaenDen. WU 't ttf'f®^"®^®?
Daene obecflag bebonben te fullen Bomen te n^
teren ter fomme ban drie miliioenen vyf hondert «n
en vcenigh duyfenc, lei bondext vier en wB'g»^^
ti;töet
JBEr»en
)>eii ae
lobtit-
-ocr page 546-
nm· DE^ foutjcnbatienòfboojfs «jctcaojbinari^'c-
ouiwaif" ff grmritf CoHfgirn tre geörniraiftepr foo Irfftffifpcn fqmpECcn Dc felbc uptfjacc inhotn. fi-fouDfniionncii öfctiQlIcn/ omtne te Oirnen tot Ltfttfcöa" öf floopbacEöpe-^rörpEn btfet%an> Β1,/ cnöe tot becfieccfiinge ban üc boo;f5 ©loote/foo Bld'é Eanöt^ öicnfl fouDe itomen te bercpfrcften ; iDfiwi^bfCflaenDatbe ceflecenDe /fecijepcn ban Öojlofli) fletiinmert / gchiflöaelt / enbc ban nooDifle ftrfiocftfn boo^fien fouDen üjecDen omnie fpoeDiaö ge- Jt tf fionnen 3ijn/f nöien ben ^tact meecöec iSaba' ir madide ban nooDenfoube mogen tjebbeni enbei^ hut Dan 42i«ract gefonöen aen De Hffanientlgche éoiIfnicntecSlIbmicalitept/ met berfoecft cnöe be= nfcttf öat öaEC <Ê. peDec ljun contingent in öe boojfj
schren veertigh ^cöcpcn ban (©ojloglj / tnöe cwaelf
rtofp iFcfsattfn/ gcrnontcett enbe gr mant al^ boo= tcn/naö'oiötnaci^becbedinöe onDecljaec gtbjupc· iirlrclt/ ten fpoebigflen obec nacljt cnbe bagb teilbcn flöetcrtniafmi/oocft duo? al De noDlBC ojöjc fieiïen Dat [ietgicbeep^ ©oictt fonbcc (tnmoment tijt tebecfupmcn tegben^ vijfthien gu^ Drn^tfc IBaenDt aengtjenomen teietOenj ^at ooch Dt Colleflicn tee ?6ömitalitept tot Amfterdam, in 't j)oo?Öcc quartifC enïiein Vrieflandt, toilöcn bigile= ttn/Datnirt aileen beboo?f5achtenveertigh^ct)e= iiciitilOe jfi-cgatten ban «©oilogö / ncmaec oocftöe toiDctei&clJtfPcn (Jiec boben gcmelt / fonacc eenigl) uptflcl obec 't Pauipu^ / riibe Oe Blarhten geb^acDt nnjcötcn toccDtn j öc^ i^ occR aen be gefamentltjche ijjoüinticninfericufe termen gl)eftb?ceben/batDe» fciöc niet olleen ten fpoebigöfiin liacc quote^inbe ijOO?f5 driemiliioenen vijf hondert ende veertigh duy- fent les honderc vier en feftigh gulden^ in baeccn gel= lie bjflöen boen bjengljen ten Compfoice ban Den éntfanflf Γ generaci / ncmaec oocft in aller pïe fwp: toenöaft öefectcn in be boo? b fcn gebjagen fonfcn= tmtotbe fuccËen ban De ^ce.^e.l|eeccn(Debepu· tfftiirn ban be }^robintie ban Zeela»dt |)ebben op be McnUaenbe conctulie laten aenteecftenen / bat be> (cliic begelticli^ be cefolntie ban De i^recen tjaece principalen tegemoebt fienDe/ fiaec ongelfl|ibon= ïiiiom te honnen abbifcren / maec be t»aben(ïacnbe toiitliifie boigcn^ D' o^Dje ban be öegeecinge te tnoe^ CTtfflfnrpjeeilJen.
Ifact to. Mog. gebben ooch op Defen bagg bp een ff?nielt cerolutie bnftgljefielt / bat alle ©ffieieten bie tcDffltPOHjbifll) poffibeetben ttoee Hoofc-Ctjacgp^ in tiitircfclje Segementen/ 't 5p te JDaert ofte te ®oet / ofteb'eene tepaett en b' anber te 39oet / fonbec on·' fietfcScpt ban ouDe ofte nientoe ®coupen/ ofte oocR teti tture Compagnien te 3Doet ofte i^aect/b'eene in tie outie enbc b' anOec in be nirutoe l@ ilitie / een ban brpbc bQo;f3 Hooft >Cl)atge^/en Compagien foiibcn Öcbbcn te brclatcn; bei bat giiepetmitreect enbe toe; Sl)t(lacn toietbt bat een i|ooft - ©fficiec onbec be niaitoe militie / quiteienbc fijn öooge «Cflacge onbec b'ojOinaci^ militie / mibtfgabec^ fgne Compagnie onbrc bc nientoe boo^noemc/ cnbe fulcfe^ bc&oubcnbc liine ojbiiiaci^ Compagnie / befelbe oibinactg Cora= PitQniegljcbjacjgtfoube bQo;ben onbec 'tnieutnelSe* piment / ttaer onbec bp al^ gooft-©fFitiec taia^ tef= Wrcuöcj enöe bat baec tegöen^toeberom bpbec» toiflctingfjc een nieutoe Conipognie in beffelfi^ plaet» Itonoic b'ojbinacig JBSiHtie obecgaenfoube; met wen bttiiajiDe bat baec boo? be boojfj cefpectibe Cotnpagnien niet becanbect fouben toecben ban na* tute of conbitie j in biec boegïjen/ bat offtct quaeme te Qpfbemn / öat be meec-aemelbe ionggfi aengenoo' ^tn iBiHtie toiecöe gBeljeemieect / De o|Öinaci^ «ompagnien ecljtecin bienflg&econtinueect/enbe '«ffliment baec upt befeloe foube Jön gctcoci «n / toeoerom göecengeect fouDe too?Den / blt^benbe 5 boo?f5 «ienbie Compagnien fubject fietEitban fl e boojbete nientne gt)etoo?bcne JlEilitie ;enöe i^ 0« meöe oepiactifecct ten ceguarbe ban fimpele €a» tEpnra tn öitmeeflec^ ban be ojOInMi? Uattttie/ Öie
cn O O R L O G Η, 'f ^k-en^'véerìighjfeBoecL 5
oacc inne Oc refijectitje Piobiiictfti bccfocBt SfnlJi»wq"°f"te fpDcöiflbjicntebccöe te bjcn. |
fonbec Ctmipagnie onbec be nftutoc (iHroupt^ met ig^g
Collonel^/^t. €oHoite!0/ ofte jjaajoojsS plaetfen_!
bfftleebt inaccn/ toelcfter^ Compagnien infflclöcU^ bpbecbjilfelingeoftcobcrlfcllinge al^ booten gecen· oOeecttoiecùcntìnOecfjet laegiment/ hjaec onbec fp al^ i?ooft ©fficSicen ccfTojteecben ; toecDenbe ftiec ban (Sictcaet gefohbrn aen Den fSaebt ban ^tatrn / met becfoeelt / bat baec 4Bb. beboojfs baec i^oogi) cefolntie toilben Doen e;cattccen fulctt^cnbe Daec'tbeboojbe.
?©e« derden ïtpjilfeflien hondert acht enfeftig Jjjn ^lèrtcit boo? JBeDiatieerituffeben fpjeefteneban bel&eeccn Conftantijn Huygens, «ibbcc/ l&erCCn ban Zuylic- iot ié" hetn,Munnekelandc,&c. enbeLaurensBuyfere,j5ib= ©ter» bec / teec ban Duffen, Muyifeercke, &c. bepbe βΟί ben / enbe iSeeclten - meeflet^ ojbinarie ban fijn toügbept/ enbejeflcntooojöiaO be^felf^Commlf«= facien/ enöe be i|eecen öegeiuen ban ter Veere met» tenanbecen in't minmlijchbetatco^brettenbebeC' blagen obec alle be bifecenten / bie tuffcOen befelbt baacengtcefen.
^amentlijcft/ bat SJucgecmeefler^ enbe ftcbepe* neu boo? ben göereflecenbe tötban befcn loopenbe 3ace fcithien hondert acht en feitigh fouben toefen / enbebace Umptenbeblenen/ fooal^ in Dcpicricu» lieceacteban be boo^noemöe Jgeecert Commiffacifrn biec nabolgenbe fïaet flc-expicffeett.
^atbe lleeclühan Kien foube toecben ©eeoma mitteecben Hïaebt ban Zeelandt, enbe bcbou&en f0ne i^aebt^ plaetfe binnen ter Veere; bat De Üeecebatt Marienault in plaetfe ban be igeec Kien tee Φίηε» calitept foube toetben gebeputeecben.
O^at bien bolgDenbe toettigfte öaben fouben jijn / enbe bl0bcn De perfoonen gbcftiecificeecc in be boo;fs "^cte cnbe 3imie ban be ifeecen CommifTacifen og ljupbcn gebej^efcbeect / enbe alle bifpupten baec obec Obemobeect / homen te ceffccen. . bootte tuffcben De)l9egenten fouben onbec^ bouDen enbe ghecultibeecttooiben eeneminncltjcïie Coscefponbentie/ enbe Qoebe^acmonie/ metvcr- getingc van alle voorgacnde onluften enbe mopelijcB^ beben / ben anbecen omgbebaen :'en batfe blenbol* genbe met ben anbecen boo^taen fouben leben / gan* beien enbc cegbeecen in eene bafïe enbe bjoebeclöche liefbeenbe cenb?acöt/bffo?genbeben eene besJanbex cen^ brfie / foo al^ onbet goebe enbe becfianbige iie* genten beboo?t te gbcfcbicben.
30atfoo ca^tnogöelöch bQO?t gcpjocebeect foube toecben tot bcfliffinge ban alle be anbece biffecentia· Ie poincten / foo baec eenigbc noeb mocbte ceflecen / fonbec bat baec boo; b^t «ff^ct ban bit bobenflaenbe geaccojbeecbe foube toecben gecetacDeect.
DEHeerenCommiffarifenvan fijn Hoogheydt hier prefent, maken by defen eenen yeghelijc- ken bekent, dacalle onluften ende moeyelijck- hedeo ontftaen tuOcben de Heeren Regenten van ter Veere. door haer Ed. Interventie, in 't minnelijck zija veraccordeert > ende ter neder geleyt, ende dat jegen- woordigh Burgermeefters, Schepenen ende Radei» zijn de navolgende Heeren:
Burgermee^enn.
Barnart Somer.
Adriaen Karreroan.
Schepenen.
Cornelia Huybrechtfc,
Pieter Naelhout.
Cornelis Groen.
Pieter de Neef.
Jacob Barentfz van Gract.
Léonard Thyflen.
Aernoud Cuningame,
Andries Runny.
Cornelis Dancker»,
Tenfimariffen.
Mr. Hendrick Seroskercke. ^
Mr. Paulus Andres van de Meuli^
Mr. lacebuï Huybrecbtfe.
Rtit^. |
-ocr page 547-
ι
Jió S A κ E Ν
if^ HaJin.
Adrìaen Karreman.
Jacob de Hafc. *
Johan Kien.
Andries van der Wide.
Dominicus Kloeck.
Cornelis Huybrechtfe,
Jacob Bareorz van Gran.
Cornelis Groen.
Bernard Soraer.
Mr.Pieter Boreel.
Pieter de Neef.
Léonard Thyflèn.
Mr. Pieter Muanicks.
Joncker Gafpar Colve.
Aernoudc Guningame.
Mr. Pieter van Reygersberge.
Adriaen Kempe.
Pieter Naelhouc.
Andries Renny.
Pieter Stercenius.
Cornelis Kien.
loncker leronimus Thuyl de Seroskercke.
Cornelis Danckeis.
loncker lohan de Mauregnaulc> de jonge.
Ende dat dienvolghendc de ghemelte Regenten ▼oortaen fullen onderhouden, ende cultiveren eene minnelijcke Correfpondeatie, ende goede Harmo- nie, met vergetinge van alle voorgaande onluftcn en- de motyelijckheden, den anderen aengedaen, ende voortaen leven, handelen en regeeren in eene vaile ende btoederlïjcke liefde en eendraght > en malkande- ïen erkennen voor ecriijcke ende vróome Heeren en Regenten, beforgende den een des anderens befte , fooalsdat onder goede ende verftandige Regenten behoort te gefchleden.
Aldus gedaen binnen ter Ven, defen derdt» April fifihie» hindert acht enfefiigb.
Wasonderceeckent,
C.Huygem. L·. Buy fere.
{Nota) Dat by het Verdragh ende Atmufiie van den derden April uytgelaten zyn drie Schepenen, wet- tigh genomtneert , ge-eligeertj ende na ghedanen Eedt in Fundie zynde. Ais :
C«9itu- lat» tot
iBecbin*
setiaii
MnKe-
niment
»00?
ilBtrl^o.
^OB.
tPiie
ateurtj.
i.
Erftelijck fai hy Collonel vermogen te maecken fyn Oferfte Luytenant ende Overfte Waght- Meefter,Capiteynen,en andere OflScieren, oock lalden Collonel vermogen mede te ftellen een Re giments Quartïer- Meefter en^en Provooft, doch, al- les voor den eerftemael, fullende naderhandt de ver* gevinge van alle de vooorfz Charges, egeen uytgefon dert, ftaen ter collatie van de Heeren Staten van de Prorincien>opdewe!ckedeielve fullen werden gere- zyn _ _ .___..ti. |
veren in den tijdt van thie» weken, acht daghen onh^ grepen » van den tijdt af, dat fy - lieden in 'tpatticulet d'Aenrits · gelderen fullen konnen ontfanghen, ei^ij (uilen den Üverften ende Capiteynen genieten tot Aeimdt$ geldt op yeder hooftyêi Rijcksdaelders, ende fai het Regiment beftaen infefihien Compagnien, ea- de yeder Compagnie in fet en negentigh koppen, djet onder begrepen alle hooge ende laege Officieren,ende de Collonels Compagnie in hmdtr$ vjfthien koppen, met d'Officiers, als voren.
IIL
Debetalinge van de Maendtlijcke Soldyea falche, daen worden volgens d'ordre van 't Landt vervat in de gedruckte Lyite, daer van ecnigc exemplaren aen de Collonellen, ende Capiteynen fullen ter handt ge- fteltby de Provincie ofte Provinciën, op dewekkc de confentenvan de Bondtgenooten het voorizRj. giment fai worden gerepartieerc.
Den Overfte fyn hoogh Tradtament fai wefenten twee endertigh dagen de fomme van driehüHdtrti\ii·. dens tutveertigbgrooien..
Den üverlten Luytcnant fyn hoogh Tradiement fai weien toittuee en dertigh dagen de fomme vani>m' guldens tot veertigh grooten.
DenOverften Waght-Meefterfyn hooghTrsöe· ment fai welen toi twee en dertigh daghen de fomme van tuchentigh guldens tot veertigh grooten.
Den Regiments Quartier-MeefterfynTraöement fai wefen tot twee en dertighài^mt de fomme van vyfen tmntigh guldens tot veerttgh grooten.
Des Kegiments Prvooft tot twee en daghen de fomme van tiuintigb guldens tot veertigh grooten.
Op yeder Compagnie fai by oionAeringc goet ge· j daen worden een Schryver.
Tot het maecken van yeder Vaendelfalbyordon- nautie gegeven worden in prompte betalingeifwfiiEi guldenstut grooten.
De Tradementen voor d'hooge Of&cieren eode
Cac' · ........
rei
plaats
Cafpar Martini. Nicolaes van der Heyde. Anthony la Porte,
55cn derden 9ίρ|ίΙ hjieröt 5c CapifMlaticmet ι „„ - r
b'ï|eeci®eIDt-uaaicfcBalc& Wurtz ggcflooten op ' ϊπίΓοηΛβΗΓο'^^^^ '
hninrnlie maniete · »' ; van dü monitennge fullen werden gepre
ttomoe mmim. J gehouden fuilen bly ven t'elck
Capitulatie om te werven een Regiment yoet-Knechten, ten dienfle van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael derper- eenighde Nederlanden , befiaende in lèfthien Compaguien, ende namentlyck de CoUonels Compamien van hondert vyfthicn koppennende de reflerende vyf- yeder van lèsen negentigh.
fullen ghelevert wefen tmntigh koppen, dë( welcken den Collonellen en Capiteynen refpeftiv> lij<.k gehouden fullen zyn aldaer te leveren tot haren koften,midts boven 't Aenrits geldt> hier voeren ver- meit,genietende vooryder isïan Rijcksdaelders, ende de boidye van de ghemeene Soldaten fullen aenvangh nemen met den dagh, datfe op de loop-
_1------------------ .. .. - 5 Commiffarii
_ irefenteertjdie gehouden fullen blyven t^elckena atteftatic te verleenc'n>en op die atteftatien fullen goet ghedaes werden, dieSoldye en het TradtementvindeQuar- tier-Mf-efter ial in gaen vitr weecken na dat de wetf· gcldea fullen zyn voldaen.
VI.
Of het gebeurde dat ecnighe Capiteynen ,Luyte· Bants,Vaendtighs ofte andere Officieren ing^r«® bleven en niet voidaen de capitulatie, diefe met den Overften hebben gemaeckt, foo fai den Overften vry ftaen haer daer ov^r te deporteren,en de plaetfen fup· pkren met een ander bequaem perfoon,ende aen h»« perfoonen ende haren borghe moghen verhalen all« fchaden en InterefTen fonder dat by haer Ho. Mog. ofteby d'Edele Mogende Heeren Raden van St^e» den Overften daer over ttnigt motyelMheden werden gemo veert,ende nodigh zijnde,dat den Over- ften fai werden geboden de ftercke handt.
VII.
Ook of't gebeurde dat eenige Officieren,'c zy Ove^ fte Luyt. of Overften Wagt-meefter of cenige teynen, Luyt. Vaendrigs quamen tuflchen beyden™ ghedurende den tijdt van thien weecken vooffc hunne conditiën te fcheyden,eerdatbetReginieDi
:apiteynen,Luytenants en Vacndrighs, en alleande· : Ötficieren, i'ullen aenvangh oemen als op de loop· |
-ocr page 548-
1668.
° ^pplercn meteen anderbequaem perfoon , ende Hefdve fa' verleent worden aöe van den Over- ften ende behoorlijcke Commiflie, by d' £d. Mog. H«/en Raden van Staten. ^^
In as den Collonel ofte der fclvcr Compagnten fouden in gebre'ecke bly ven hare wervingen,als voren, cffeflive te prefteren, fullen defelveghehoudenzijn d'ontfangene Werf-geiden tereftitueren ,endefulien de geworvene Soldaten onder andere Compagnien Vierden ondergefteecken, ende derhalven gehouden lijn voor hare ontfangene werf-gelden tot contente- mentvan den Raedt te caveeren.
J
De Wapenen tot yder Compagoiea ter nombre als boven, iiillen gelevert worden uyt 's Landts MagaGjn, ende fullen daer onder hebben tweeïHellebaerden , twee Trommelen, ende ful{en tnet Scheepen tot laile van 't Landt gebracht werden by tydt op de refpeöive loop plaetfen, met dien verftande, datalshetRegi- nienc in 't geheel ofte eenige Compagnien van dien (oude mogen werden gelicentieert, dat dan de voorfz Wapenen Tullen werden gebracht ih't Maga Gj η van '[Lsndt, ende by den Raedt betaelt, nadewaerdye daeromme de felve dan fullen bevonden werden.
De Wervlnge fai gefchieden vóór den tydt van vier Heeren Maenden ten v/ereitveeriïgfidagea, en vor- ders in conformité van de generale ordre ende voet van't Landt.
De loop-plaetfen fullen zijn.
cn OORLOGH, 't Acht-en^veemghfle BoecL 517
„njpieetwaer, of dat yetnant quam aflij" vigh te wor- • den ^efe'vc plaetfen Tullen by den Ovcrften vry ftaen
Aldus by ons ondergefchrevegecontradeertende debovenltaende capitulatie aengenomen. Aftum deo
Γοφί ö'iioaft-i^ffiriecen ettöe Capitepnm ban _ ^(Qjtnmt Doe eec [joe Uebec/' immec^ ten tninflen binnen öm tijDt ban drie oagen t'eitgecen/enùe üefclOe Dcnljaeci^o. JSSog beftmttemaechen. m bp na op befelbe ttjùt tofecùt alg<cc met ben Ι^εει: 3Iin[ta|ia&mc ban Spangien geabjulleat get tiutbanOppignoratie. ^εη foutiegcttekemnen&e i:atificcrmte0elacR/ en 't fcflem nufönboojtganBö tc fullm Rebben: Uiant men becfoclit Den iSaet banSta' κ om te befoiBnecen op öe öefettinge/enöe toat Com= Wien bare toe foube {ionnenggenomen biojQen/ inacc in effect'tbja^ en Weef een concept. inen!)ici; fcrupulcus of men EngeUnt mociite laioufie flcbcn/ Die öocD / om be natuce ban öacc inteccfl / niet geen Qocbe ooaljen foube bonnen aenften/ batbefen ^tact öaec becgcoote met foo boojbeellelje fluchen ; £ngelandt nioE(i gcnoegf) fpijten bntfp boo? öaec ou^ boo;|it[)tig{)epbt Duynkcrcken fagt) tn banben ban Vranckrijck, cnbe üjat foube Ijaec gefmect tjcblien / footiefcn^tact bja^ geftomenin'tbcfit ban Ooften- tie> alfoobjp/ uptoojfaeche ban onfe jScgoticenbe Commercie b;p meccbec pjo^t en boojbeel bieten te maecfien/ en becbolgen^aenEngelandtmeecbecaf- en fcgaebetoe teteengenmetgoebej^abenen ^ po^ten/al^ Vranckrijck foube bonnen boen/om bat g foo beel minbcc j^egotie enbe Cdmmecciefieefc i Sommige ®?obintien toacen ooth toat qualtjch tet omtfe om licijteìijcb vier jnaillioencn tefoucnecen: jncn foube oocb geecne aen Vranckrijk be mtnfle otfen^ (ie steben/bit bia^ be boo;naemfïe reben. ^en b'anbet JDoe oocft be g>paenfe toacen niet feec gtaeg/fienbe bat men ootlj Vranckrijck tottbe menageren, en men toa^ öooj tntecelï gebiongBen om ben®?ebe (toaec b ©eet ban Beuningen al een Concept obecgcfon' oenijabt) t()'tfpoebigb(ietep?ocutecen; oocft quam W te confiDetatie bie ben ^paenfen SimbafTabeuc ^«RtetafijnSSjief bieftp op Oen vierden December ^boojieeben aaec^aenbe^jobintienfcöjccf/ om yfpippj dat andere Princen van de welcke wy aili- «eotie verfoecken fouden, door dit exempel oock an- «re plaetfen fouden konnen pretenderen, dewelcke Wr t b^aldien wy toeftonden t foo fouden by na alle |
de SpaenfeNederlanden in de macht fijn van die Prin- cen ende de Franfchen, ende oock om dat men tegen* woordigh foo feer niet geprefleert en is. J©at fai ich'ec bcel ban fcggen i Mm fagfi genoeghfaem bat 6p bcfe occafïeban <©o?fogtufcö,cn bettoee^oonen/ befen ^taet in öaet gemoebtetn grooten ficflbtöab= w tuffcijen öc giecigöcpt (om conqueficteboenban ben afbal bec ^paenfclje ©^obintien) cnbebetacefe ban benabuetfcliap bec ^tanfciien·
tct ρίβί fct om be boo?nocmbe ©aobintic» te boen λ-μβ cantonneren in fo?me bau fen iiepuMijcfie/ een DeSii SIcgument banbiengetoeefi ; nubemcccHte men bit obetBtii
.rii,alöoe»
ban b'anbece ^jobintten be mac&t !)abbcn om befe vier Miliioenen te fUtnecen ; gebbenbe gcabbifecct bat menbiebeDoojbe te negotieten iv'tccebit ban be «©eneralitept/ betoclche nict bemacötnoc&foobeeï ctebtjt en gabbe i maec Holiandt foubec toel olgbe onr 3Ön ί Jpantf^ foube bie foucneten / enbe l)ct pjofijt/ en gtiebolgelgcft oocft b'autjjocitept baec ban tcecften. anboegen bat Zeelandt cene cecfitbaecbige Jaloufic fcljeen te Bföfien/ bat Holiandt fpnbeltcR De predo- minaüe obec aile D'anDcce @2obintien foube obline· cenjbetoelcfte fp (foo men fepbe) in effect afcecDe fiabt/ geljjcft biet booten^ De Princen ban Orangieo bieg&e» Öabt öcbben: te toeten / boojeen konftelijcke direöie, betocicfte nocbtan^ in Holiandt beelio^Iijcfteccnbe becbjagbeigcftec i^ ; toant Holiandt iaet aen pbec B>iObintie defelve fupremiteyt , bie Holiandt in Dc gaere neemt ; foo ten aenficn ban be DifpofltiecnDe collatie ban baec Magtlicaten enpoIitDcfteampten/ al^ miiitaite enbe enbe pacticipecenbe/in be foubecaine bifpolitie ober be beflticten ban De<$enttalitept/en (6oubecnementen ban plattfen en^tontieceneguaa löcft met befeibe.
't i©elcft boojgaen^ bert lofïcïijcRcc i^ / aT^ 't<ii$ou· betnement bat be )^;incm bo^fien bebben. ll^ant be Piincen (of toepnige ban be f latteuc^ ett
ftomentlijcft ban be mtlitaice au ten; fpbabben De patenten/ fonbenenbebecfonO be Ccoupe^ in enbe upt/toaec fptoflben; fplecfben met be Commanbemrnten enbe «i3oubfcntmentcn ban be plactffn / na 't fiaec goebt Dacbt; epfcbten grlbt allfctoilbeuj enbe Depiobintienbojfien'tniec tocpgccen/ fulcft^ bat be^^iinccnallc^ alleen DcDeti 'c gmife tegentooojbigl) alle cc famm Doen / enbe mm faob bat fuicft^ ban Babcc tot ^oon obccgingb/' cnbe in Dcc baebt rcffciycft toa^ gctoo;bcn. Et aüum erat Je
Repttklica.
't toacc/ bat alle be abbccentcn ban ben P;fnce/ brfonbcclijch in Zeelandtcirpm /dat de Rtqubiijcque gefondeert ende bcveftigfat was door een Capiteyn Üenerael, ende door de Öcadthouders, iifdem artibus confervandatiti quihus covflata fuit. l^aecalIeDetOe'
pcc^toaccnaen'tiagecpnbe/ bploopct^i/ cnbefon^ bccmacbt/ fonbec autbocitept veUmimdm j»vare
Ïrmipem> fedttoupojfunt.
Il^acc alle De geene bie inbejll^agif!catenp;eba=> leecbe/ cnbe ben toom in bebanbtbabben/ bonben bacc foobeelfoctigbept/ batfe Die nopt fouDcn berta' ten; en alle De toecclt fagb / prindpatu mhilcantmptw» fifintquicimiemnent : cnDeDat boo? WurtzmcnftOH' be boen /aha RepttBlica 't gene Dm fijince Babbe gbci Daen / amijfd.
<{Sen eenigb argument militeccDe nocb boo; ben i&?ince/ be gratuiteyt ; bat men beel aen fijn ©ooj-ous Dec^ enbe aen fbn Üup^ fcbulbigb toa^ / enbe bat fon=» Der blame ban ingratuiceyt men bem nict enftonbe becgeeten;maec bacr toa^'ec bp na nirt een bic Dit ^t» gument pjeecftte/ bebalben De^^ecc De Hubert, ]3aet- penfïonaci^ ban Zeelandt: bpDccDtfuicRi in effect alleéU/ tacentihus potiut, quam ajfmttentibus red fait ZeUndiaproteribus. JDanpccc cenigb &;cbicant fülc^ op beatocionbecnam/ too^bt bP gecojcigeect.
maec aUe befebcctobtinóbcn ban ingratuiteytof pijc onbancft' |
-ocr page 549-
5iS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i^<?$.0nljaneïi6an;ïjtpöt δίηοί) Hoiiandt Ronfid0c6teee=
w-_mott/ feogenDe/ bat fp mfEröec gocöen toilïeöaöt
tooo; tien Pitnce/ ai^ b'ait&eLe (laDtien/ Dat fp niet na ien liit föne mtcoDuctie <n Dm öart öan ^tate te p?ef= fecntj on&ecbeDfn^f) ban De reparatie,
^acHoiiandtl)aceDancItbeecgept inDetDaettefl; öcoaccecen / fiem hJiHniDe in eecetjo?öecen {en ηοφ een penfioen geöen; maec Dat D'anbtte (fel^Zee- lant) beiettenOe enDe toeDeripK^HenDe De reparatie, OHbancliftaer omttent Den ©jince toacen ; 0em Jaten^ i &£ nul en een O m 't Cijffec biijben. ^.t hoe commtntu^ i^leffflicft/ miUutfluribus. ^n'tejcempdOatmen inBuac, Kievit, enDevander Horft gefïdtueectftaDs öe/ ijaDt al D'anDetegeintimìdeert, foo Dat men nu tet ti)Dt Decflapte meet te toeerl^m ban aen ben ce emiaeace Charges ban iijn boo;-(@uDec^ te Doen confeceren. 5[&acc toa^nfemanDt al^ D'teec De Hu- bert Die Dit fonsö / en öp bectcaegfibe in 't iefïe oacR j De ÜJijfe geeutoenfcpDm nu / dat hy geen credijt had- de 5 en alle eetUjcfte lupDen / Die alDaec p?eöaleccs tm/ toacen göênacgbfaem ban'tljumeucbantol» lanDt/ begalbcn Dac fp meenDen Dat^oIIenDtalte
©iran ^^^ booten ftabt ben «iPcabe ban Bredenrode (p?es bctiii^D tenDctenDefgn ftaribt ban Viane foubetain te 5tjn)ecn btjitotji ^euttoaecDec ban iHoIlanDt in gebangeni^ getoo;: pen/ DiealDaec een mandement van't Hof quameic^ ploictecen/ enDe ontlloeg gent niet booj Dat bP 't boo}^ Moembe mandement opgegeten hadt, enDe DOOJ Den ©iin^ onDeclleunt jijnbe/ pafléer De fulch^ fonder cor- rpi^e. ^U tee ti|Dti)aDtmenDitaenDèreDouariere l^at / Detoelcft aen Den ^eunnaecDec Diefiaec obec mnige contributien fommeecDc/ oocItqualijcIibeDt igeantbioo^Dti flilt&si Dat men twaeif Compagnien tej^oet enteftaecbe bectoaect^ DeflineecDeom haec KDtoingen/ 'ttoelcftfpboojgeHomcnfjceft/ fieflen' fie a;D;e tot oe t>etalinge.,
j!©en bec(ïonbt ooclttoel/ DatVranckrijckofDen 3imba|TaDeuc bctfcftepDe ffliipt ^töepen tot Amfter- dam tngebuett gaDOe/ tot f)» ttanfpojt ban eenige (CtoiqK^ / maec niet Dat algiec Daec ùbec gefpjoot&en ofte reflepic genomen i^/ Dat Vranckrijck niet noeti ineec Dejfepn^in'tOooftfmeebe/ bia^ niettettoijfe^ lèn j maec men foube ooeft Den SSiffi^op ban Munfter enDe anDece meecin^iliantiefoecfientetceriten/ rn fUicïi^ fouDe befen ^taet ban Die Jöbe genoeg bebecfien ^00 Vranckrijck op Poolen toilöelopbjeccten/ Dat koa^ bette genoegt) ban De (janDt.
i^oetoel upt Parys biiectgefcgjeben Dat Denl^oning eppacentiegaftotDen^^De^ Dat βρ d'Alternative Die Den HSacqui^ de Caftel-Rodrigo ftaDt geftoofen / namentiiicfe ban 'tgeen jip in i^eDeclanbtbetleDen ^aec tjabt geconquefteect) (ouDe acceptecen/ en 't Fran- icbc Comté toeoet incupmen/ gebbenbe Dole enDe Gray, De ttoee boojnaemfie ^teDen ban Dat (iScaef:^ /-fcgap laten Demantelecen ; foo bleef men ftcg giec tee te^ee enbe te^lanbe acmecen/ mentoiibe3^;e« öe maeciten met de Wapenen in de hant. ©e ^paen» fe ^SmbalTabeuc toiccDt becfocbt een itjfie te toillen ngeben ban DeiCcoupe^ Die Spangienalgiec in Dienfi gabbe/ enbe in Dee DaeDt 'ttoa^metbe^paenfctie USilitie flecOt gfiefldbt/ sSotie nopt tori onbecgoU' tien: tuflTcgen Den <@oubecneuc enbe De #?obintien taa^ banobeciangt) eenqnefüeebecDebetalinge; De ^{obintien pjetenbeetDen fel^ te betalen enDe te mon- ttecen De JIEiilitie Dieopgaectoa^getepactieect: t)iec toa^ Den <l3oubccntuc tegben ; toillenDe DatDepeu:: ningen boe; fgn IjanDen palfeecDen / enDe Dat De Mi- litie öcm fouDcn alleen ec^ennenboo; bacenbetael^- l^eec/ om Dan alle^ betec tot ftinDebotietegebben. $iec uptfpjootbat De©|obintien fomtijDt^nietcon= tcibueecDen/ enDe Die't befie betaelDen/toacijtcbenbres Ie ^acrn cecfe pet^ gaben, mt maec&te De fiefle ^oi^ Daten tot ©oleucg / ;&tcaet fcbenDecg / en Dat fp ber^ Jiepcn.
fevenden jijn tec ©EtgaDecùiitìgeey&iBcett drieDi|lincteli|({en/ al^eerfteiijck, eenbano'üeec 30eIDtmaecrcl)aIc{t Wurtz, Daec bptipaen|aecj|io. jjlgog.. bao;D2oegg bel^aoft-^fiaecenmCopitep- nen banfï] .ïSocö een: _ getacheerde Cotttpagnicn puteecben ban be^jobintieban VrleflandTàecfj^: |
al^ ooch een agite ban vier Capitepnen toto»
vier gebctac&eecbe €ompagnicn bp be iHeetrn XjT puteecben ban Depiobintic ban^tabtentaXÏ!' eligeecti 3©aec opgeDcIibaeecct sjinbe ficbfim i,!'' liSag. m alie De boojgefielbe enbeoeeKS igooft-<®fficieccn en Capitepnen cefpfctibewS laten geballen / enbe boo? geeiigeect geöouuen / ^ toiect Dienbolgen^ Den Öaet ban ^tate berfoththnn, alle Defdbe De nooDige commiffien te Doen btticffh^, enbeijun ben betioojlijclten <iEeDt afte nemen '
5^en negenden i^ gcfioeittjetcappojtbatibeftf»
een Ripperda tot Buyrie, enbc anbece/ gebiijtecrt mii! geeyamineect öebbenbe be JÊifTibe ban Dm jSaS ' Xgefcöiebm rtbircmD^^
Jfêaent/ Daec bp Defelbefjacciio. |®og inS: Dencften gaben / of bp pjobifie Den Jgf ec Hans WiS ran Ailva , ^ec: ^l^oirn nft-p λ .. ""
ban 't Hegèc niet na 't öenbebow^ oratccnt Zutphcn, enDe Den ©cabebau Huxnes na Bergen op dói Zoom foubebeftoorengefonbentetoojben / om op aneto;
baWenbefahen/enbeinfpeeietegenalïenobctladbpoc Militie aen De pacticuliece Singefetenen aen te Dom / be grcenuireecoe o?b?e^ te|le«en. a^aecopatiittìitt. reect iötiDe / i^ bf cfiaen te becfoechen ben toei-artnel^ ten iSaet ban ^ate/Dat Ijaec ««eb. na inaenotneii con· fibecatie ban beobe bej|cecen©elbtmaccfcfialto/
in DicnfïeDec ÌanOe jönbe/om fulo; gejjen naiKtWra aengambe geDifponeect te toojDen/ gei|)tit tnen&ebitt' Den foubetebebooven; ^^e^ toiect Den boojtioentlidt ]9aet ban ^tate oocit becfocbtcn geautgiKifeect /otn een fuffifant aental Segec-Jêdirpat te boen amne- men/ ten epnbe om naee / o^e omtcent be Schelde oe^ fonben/ en ten Dtenfie ban Den Sanbe bpboojballen&e geIegentbebeng^empIopeeette toojben ; gclpooclt ben fclben föaet becfocbt toiect/ met be cefpettflje Cd» legien tec ^bmicalitept tero;cefponbecen otuc'taf:' baecDigen ban eenige ^agljten ban Φ
Öptïeggec^ na De Scbeke boojnoemt / en anUtte fle» biecen/ Daec be noot enDe Dienti ban 't lant fulcj^fou· De mogen becepftben; enbe rpnDeUc6Dat fiaccCt· De Collonel^ enbe ^ecgeanten J©a|oo?^ bon be menten te boet/ boenmarf^ opbecefpcctibeStnDf^ bou^ plaetfen sijnbe/ ofte alle upcen fiamDeamtt homen / toilben aenfcb;8ben enbe o;bonnecen m aenliont^ meDe Deetoaect^ te becboegen.
^nfgeltjcj; aen Oecefi?ectibef^^obintiengcf#^ ben / bat Oiefeibe ten fpoeDigbllen enbe fonbec lai»qet ttotfiet tenComptoicebanben(@ntfangec4S>cneiw Volbergen toilben Doen fucneeen giace quote? m κ fomme ban cacbentighduyfentgufiien^/ tbtbcCDi^ pinge ban ben neder-Rhijn cn ΥίΤβΐ,ορ bat bib^^ bantEanbt/ ïip langecbettcedÊibanttfn/ aenDu bant ban geen onbectoacgten obecbal geiniawntiO' beect tnos^te toojtien»
©m tienden iégoebtnftibonDentebitfoÈtìftni.I'^ iSaebtban^tate/ DatbaccCbJoùoawifleoìW' Denflellen/ enDe Die booijienejbtioee/
aen De atuncebuc^fc Àteoupen fiaettóe obfctf wo; men/ mi&albeniaentfol^brtaeltmoflS^Woiiw»
nominatiebàn pecfoonen/ om in qualiteptal^j^Of' puteecOebanöaec^o. maóg.naDédefeauèufcfjf bintien göefonben te tot^en/ ten fineómDcgojte Difponece» tot pjompte betaling&banfiàeiWR™ m b'acbtecfiairSöe iubfldienaenbeJNrtm^^"·
nenburg Öe ooft : Dt^ fouDebeboojlfJiit SietebOT po«' boicgeDepif(®emttWi^ ten beftofb» bflii bi ift"^
ïjn Segiment Bp Ijem / Icfikben oeeliot»» I. laülie ban acht Ctyjitepnen totùc^S' de Compagnicn mebe buOeföEtr^W |
-ocr page 550-
(„n Brakel ftltie flllbfCC/ Otti 't &ctou|ic projeét van de
/ tc fliiiitcnciJDctercRflictt/ mitfgaöirriDetoe^ l,«i(Dté?tctc uaii Ratificatie upthjifTflni / tottocic^ SniDc nicöe baec tooai) .|©oa. Batificatie opfle» π af tt foiiöf too?öcni/ toecüeiiDe ijicc üaii cptcact Sùfiiacn Den Jl^fccbanAmeropgen, fFtcaojöii
jBoiJ.© ^
IjjjE^'JanéttÌM^^^^^^ bfcWaccbm alnofö DÌrcopon=
eSbp öact ï?o. Jlföog.flfnomjnefCtpiobi' (inntlljclt ÖC" Ommereo, tUfgcn^ Gelder-
i ndt Vrybergen,toan Zeelandc, en vander Hoolick hanUtrecht, oiti nift anecnD'cFpeDitiecii'tpjompt i„Vfc öjmgciUjan De©Ioote ban Oefen ^tact ten bes ftm tcbebojDecen/ macc 00ciialfe^teöelpenp20cu= rtcnüjatnoobiglj fouöejijn/ totbetccuptboeci'nae ban't nencinct DefeIü£®Iootein 'ttoewhaelïeltfou-- fi£ moflljen turciren/ oocU ffijnec tjjbt na Denupt- (lanliüan faccfeen/ f nDe na 't sunt bp öaec Mos. aibóoccn in 't aen^caeï fouDe toefen a&eöeccetcect obcc 'templop ban Defelbe ©looteteöifponecen/ fooal^ ocbueienbe Oen (l5ngeIfct)en(i^O|lO0{) (onbet: ;Efltti)in'tb?ucI)t aepjactifcert toa^ aetoeefï. ^cn elfden Deeft O' teec ban Reniwoudetrc ©ec= naöftinge prsefiderende, i)aec ï|o. naog. bcftcnt ge; mattlrt / bat Den ï^cec Pjinee ban Orangien aen fjcm DrtiipQlJt öabbe fgne genegent&epbt/ om in ben aen= (lacnötn ^omec mebc te ©clbe te gaen / ten fine om. me fichbequacm te maecken, om den Lande in tyden endewylendienft te konnen doen. iU^accop gebelis btccttt jijnDc/10 goct gebonDenenbebengenielben gtcc prsefiderende becfocljt/ batfg'n Ï2b. oen benöecs t{ fiiiicc rtn beleeft compliment obcc'tboojfsfufc jcctbiil&eoaenafleggen; metbethlacinge/ Datiate If 0. ,lBag. ten Ijoogljfien aengenaem i^ / be inclinatte bpfoiic iJöogljfpt betoont / om in be aenflaenbe e);pe= Ditlemc&e te Belbe te gaen/ enbe{)embaei;bao^te imtrtot Den bicnit ban ben atanöe bequaem te maec= lim. D'l^ecc ojbinaci^ <ÌB£beputcecbe banbe^jobin- titban Zeelaodt gcbbentecoccafìebanbefepjopofì^ ώ / al^ noch gcecinneeW j^aw boocige inflantien/ foo itetatibriijcft tee ©ecgabermge gcDaen/enbe bp gebol' Sf nocljmaclfaccfogbt / bat onbecminbert enbe onge^ Mubiciecctbebclibecaticn/ obecbe bctuuflefepaia» tie/ oen fon Hoogöept benlgecce Prince van Oran- gien ) moctjte toccben geconfcceect be hooge iMilitaire Charges, eilbcbppjobifielnfpecieljttGeneraelfthip van de Cavallerye, ofte ten minflcn geintroduceert werden in den Raedc van State, om upt bien 1)00Π>ε tottie^ tcmeccbeccece enbeaenficn/ cnbe infonbec= ÖcpDtliuöifufrcopmccchingc/ be concepten/ belibcs tattcncnbcabbpfenban|)at;e(|o. Hl^og· <t3eDeputeei:: timtc®clDebptetoooncn.
êulci Deebt ben J^eec Prince van Orangie oochno-- tificfcen aen be ïleecen staten banïloHanbt/ boo? om i^eec öaebt pcnfloitati^ : maec ban 'e een enbe mtttc niet göeballen ; be l^ollanbec^ fepben met ieeiandt enbe b'anbece ©?obinticn genegen te jijn/ jat fijn ioogijept qnam in ben tobt ban ^tate/om oan^mebe al^ ©ibeputeecbe be militaicc eppebitien bp Ktooonni; maec bat b'anbece p?obinticnb'oo?faec' w toacen bat bp niet toietbe geabanceect/ om bat Φ wtficulteccben be mortificatie van 't Stadthouder- '^P· €lch bjilbe fijn liberteyt confecbccen. b'^tn^ wtc^fjoWntien toilben beüberteytbeöoubenombic· " " it:igonanbttofl»
sm "
^r "" ^^ beften Ripperda tot Büy rie enbê anbecê / ge-e):amincert ftebbenbe Ijet abbi)0
" '**««ö^ban^tate/Bcfo2raee«alöiecin&cnHiige
öf belibeitept öebbenbatfe Baecnopthönbetoecben Wdomen. 't€ec(ie toa^ plaufibel/ maec 'tlaetfïe P^ meafccupj. |
rnbebaec nebrn gerFöibccrt een attjfic/ caechenbe be ©atenten boo? cnbe teji bfljoe be bàn be Önptecpe ban Defcn^taetnabcnYffelgcbpfiincfCt/ om funbiceci ^lie niSD nptflrloftebiiap öacc tebegeben na ben Harden- scni^ai·, bergli, al^ Stjnbe öacc l3enbcbou$S / ftoubenbe in effect Dct boo?f3 abbjj^/batDacc€D.banffntimcntfanbe
ben obec gefonben/boci) bp brc fdbec ccfolutie ban ben 19 bec fdbec «aent boo^ eenigen tijt gefrponr ctt/pa^ tenten met enbe neben^bebfcbeccbrpefclje^baettoe fpcctecenbe / fouöen beljoocen geejcpebieect te too?brn/ fulcy en in boegen al^ upt be boojnaembe atijfle nabet gefïen Ronbeiuecben.^at fjaet «iBb. toöbfc^mgcbolge ban öacc igo. J!l9o.ccfolutie banben vijt en twintigftea Hàactp boojnoemt / ban gcboelen toacen / nabemael be iteecen öace J^o. iiaoa.<£5fbrputefcbenenbe<i5c5 bolmacötrgöben eerftbaegt)^ fiaenbe te J^elbe te gaen/ booifien foubea moeten tsefenbaneentgeopene^a' tenten / om lia gelegentbepbt ban farchen/ öacc baec ban te ftonnen bienen: bat bp gemrpne obecgifte cnbe concnccentie ban be gcfamentiiicfte25onbgenooten/ ball gellelt foube beljoocen te toojben / bat geburenbe be Campagne bei^ooft-©fficiccencnbe2Scbcl fjeb» beren te ©oet enbe te ©aect/ foo ban be HSiütie aen De ftant ban Brabaud en Vlaenderen,mitfgabrc^ aen ben
. bolgen^beaöflen baec ban gljemaecht/ fonbecccnig&uptfieloftijbt-becfupm fouben Ijcbbcn tecefpectccencnbet'acötecbolgen be ©atenten/ bie aen be felbe bp be boo?noembc igeeren jjace iêo. JlBog. iEiebeputeecben enbe «©ebolmacfitiflöben te ©elbe/na genomen abbij^ ban ben genen / t)ief)etcommanbe>: ment obec be .{lilittefouoc toefen aen bebolen/gege» ben fouben toecben: fonbecbannoobente Rebben ce» nige anbece fatenten / om upt of m eenige fiemmen» bi ®?obintfen te maccljeten / .of ooch eenige fienniffe te geben aen be ja^agiiìcatenban be ^teben / üi ofte boo?bctoelcite(p fouben moeten tcechen; «Bnbc bat befelbe Hooft- ©fficiecen enbe 2Sebel-l)ebbec^ te ffioet enbf te i^aecb in be boo^fs ïïijfien uptgeb^ncRt / baec toefoobp Dacei^oogMogenbealébp be^tatcnban De ccfpectibe ^jobintien fouben beljoocen gljcqualifi- ceect enbe gcjafitetoojbcn. ?E»atboo?t0bcgemelbe ï^eecen l)ace ^o. Jlàog. «©ebeputeecbfnenbc <i5ebol» macötigbbe te3©elbf/ fouben beijocen gljeautfjocifeect te toojben/ om be patenten boo? beboojfsi^ooft- ©ffjcieicn cnbe SSebcl-bebbfcen te ©oct ente ^accbt op beboojfs 3tö(len uptgeb^ucftt / na genonten abbij^ ban ben genen/ bie bet «iommanbement obec bie Jiailitie/ al^boocenfoubc toefen aenbebolen/ tegc= ben cnbe af te beecbigbfn/ enae bat öe boo?fclj?ebe ?icte ban qualtficatie en ïa|i ban tbc ©ceccn Staten ban be cefpcctibe ï^^jbintien aenbe boo;fcl}?ebe j^ooft· ^fficiecen enbe 25ebel-&eb&ecfn te ©oct cnbe te l^aecbt in be boo?fcl)?ebe 3tö(ien uptgljeb|ucht/ of öooj of neben^ DctlpatcntbpBacefêooglillgogenbe aen be felbe te gebcn foube begoocen tee [|anbtghe< fielt te toojben/ om te bienen tot ijacebecgacgeeiibe naecicgtinge ; batfe bienbolgen^ op papier ggebjaggt Öabbcn. feechec concept ban twee biflincte patenten/ toaecmebefpbetttouben/ bat alle be retardementen göeebiteect enbe be patentén met be meefle pjompti» tube enbe accelecatie bp be j®ilitie ban ben ^tact gcpaceett fouben Ronnen toecben/ fulch^ al^ Daet i^oogl) IBogenbe upt be boo^noembe Concepten ban ©atenten/ neffen^ 't boojnoembe ab^^ gge. boegbt/ ban gclQclien fouben rtonnenfien. ©e^bat begemelbegeeten ©ebeputeccbencnbe (©ebolmacb· tig&ben niet en fouben becmogljen eeniglje Paten» ten te boen bepefcljecen/ Dan boo? be Compagnien begcepen in De boo?fcl)?ebe 3£öflenbanemplopalbfs cept^ ggeacceflecct/ ofte fwbanigen / al^ namaeisS ge« Difcipiceect fouben mogen tocrbcn / cnbe bat t'ritlien^ foo buutneec eenig!)#atentbpmeec-gemrlceil^efci-n
1 berïcent
en O O R L O G Η > V Acht-en^veertighfle BoecL 519
Dmtwaelfdenirefe^/ totbolöocnin0cbanf)acc ©oog -^c JlBog. Öffoluticüail Den negenden Dfc fdbCC iBafiit/ I Oöö. |
-ocr page 551-
520 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
I.
Johati van Weideren, Collonel. Alexander Schimmelpennigh van der
Oye, Major. Berflard Pelnitz. Rcquyn Trents, Johan vander Meulen. * Otiibranc lohan Rengers.'
Godert van Belhe, Heer van Ginkel,
Collonel. Fredrick vanBoetzelaer, Heer van
Langerack, Major. Hendrick van Echten, lohan van Reede,Hecr van Borncwal. Godefroy Fredrick van de Pol.
UI.
Maurice Grave Zu Zolms. Cafimir Henrick zy Steincalenfelts,
Major. Paul van Arnhem. Dirck Statius van Haeften, Heer tot
Gramsbergh. Piefer BifetidelaBaroire, Sleurde
la Rochette. Nicolaes de Durandt.
IV.
Zeger van Rechteren, Heer van Al- melo, Collonel. Zeger van Itterfum, Major. Nicolaes Verfchoor. Rudolph van den Kloofter. Warnard van Dord Heer van Iffutn. Adam van Plasborgh.
V.
George Fredrick, Vryheer tot S wart-
zenborgb, Collonel. ElbertLodenrijck,Heer van Harten-
velt, Major. Adriaen Warnard van Pallandt,Hecr
Keppel. Frits Grave zu Caftel. Tyman lohan van Lintelo. Wouter van Coeverden.
VI.
Henrick Charles de la Trefmoul, Ie
Princede Tarante, Collonel. Barton de^lontbas, Major. Henrick van Sandra. Jacob van Waflenaer, Heer van Ob- dam.
Louis Marquis d'Eftradci, Arentvan
18. tjsrteent foube fajttben/Daer ban fulcft^ enbe Dafc 'tbe^
_haojbe tcti fpaeöiflöfien ijcBccequiceetbcaDbectfntie
foube befjòoccn e^gebcn te tuecben. S^arcopgebeli- beciectjönbe/i^gwtgebonbÊn De noobige ©atenten / ntftenbeneüen^ bebojbecebepefclje^baec toefpectce eenbe/ tebecïjeerbigben/ boo^enbetenbeliacbeban De Compagnkn te^aecbt/ inbenaboIgenbeEpe gefprciHceect.
fes Regimenten Ruyieren> ge- «Men^ deftineert naer 't Rendevous dm Har- denbergh. |
Nimmegen. Zutphen.
Zutphen. Deventer. Nimmegen. Groeningen.
Doesburgh.
Arnhem.
Koeverden. Steenwijck. Nimnaegen.
Groeningen. Groeningen,
Groeningen. Koeverden.
Arnhem.
Campen.
Swol.
Haflelt. Haffelt. Rbijnberck. Steenwijck.
Lecuwaerden.
Bofch.
Doesburgh.
Maeftricht.
Groeningen.
Coeverden.
li^tjbec^
tien te fenbeh feecRecfojmuIiéc'ban @;iAinciaïe acte fjier onbec gefnfeceert / met betfoecft / öat befelbe Dm boen bcpcfcgetenactr^bolgen^enintonfio^nitté ban 'tfelbe foimulin;/ met infertie ban bei^men ban be laitmecficc^ enbeCapttepnm begcepcninbe cefpectibe 3lpcn ban rmplop gate J3Sog· blec ne- bcn^ tefenbenenbebeboojfs alfoogebcpefcÖeecDeaC' te^ üace ©0. |©og. in allet pie toe fcnben/ om neben^ b'atlete ofte ftatent ban be^enecalttept aen betc- {jpectibet^fficiecen toegefonben tctoecben.
Bofch.
Rhijnberck.
Deventer.
Heufden.
«
Bofch. Swol. |
De Staten van,&c, laften en ordonneren hier tned
f Ritmeefter over een Compagnie te Paerd
N.N -^Capitaynen over een Compagnie te voet
ς Den Officier leydende de Compagnie van dat hy zich met fijne onderhoudende
__' ^ Te Paerd , Cornette.
ende complete wapenen fai hebben te vervoegen ende 1 t'onthouden derwaerts ende ter plaetfedaerhemhei'«:t felve in onfen name door de Heeren Gedeputeerde i ende Gevolmachtigde van de Ho. Mog. Heeren Sta ten Generaci der Vereenighde Néderlanden overdè Veldt-legers, gedurende defe aenftaende expedititf fai worden geordonneert,fonder daer toe eenige ande- re ofte verdere permiffie ofte Patente van ons van no' den te hebben,ende fonder oock in defe gelegentheyt" gedurende d'aenftaende expeditien als boven , om alle retardementen te vermyden, gehouden te wefen eenige kennifle te gbevenaende Magiftratenvande Steden , voorby of door dewelcke hy op Patente en ordre als noch fai komen te marcheren, Aldutge- daen, &c.
Hnbecen baegï)^ begon men te belibeteten op k boojfici ban Hoiiandt, ban te ctferbeccn ötn ötcc
Maurits tot b' ^Hmbaffabe na ben ftcpfec/tntic ben I^cec Wurts alleen te committecen al^ «ooft ban be»Iitiete®elbc.
53ε ïleercn ban Zeelandt fiabben ijacc (Cecommit: s-, teetbe tee ©ecgabecinge ban Baec Ho. .lH^Da.gcIafi te ta| crpicfentecen / bat fp niet ttoijffelbtn / of be rcfptctte J» fijobintien fouben öet ooge flaenop beni Maurits van Naflau, foo ten ïijcfie ®oo?Iuct)tigbepbttegeti . . . (ÌC1J Veltmaerfchalck bec©ececnigl)be .ï^Ebeclanbm/ al^ tencefpecte ban fijn lange mgcttoutoebienlltn aen ben 3tanbe betoefen / en be gronbige (lennifTc/ bit befelbe Ijabtbanbe confiitutiefnbegelcafntötptban beJFrontiecen en be.1!llilitieban befrn ^taet / Doben bc aengenaemgcpt ban f^n ^ecfoon/ foo tet oojfatcite ban fijne goebe enbe loffelijche qnaliteptcn/ alitai aenfïrn ban be meriteh van het Huys, baecuptbpoc' fpjootcn toa^ : om bielcite oojfaech be i^eccen ^mtm ban Zeelandt, ten tflbeban ben Engelfchen logf)/ enbe inbafïe banben25lfTc{)opbanMunfter, ben öoogb-gebatöten teer Prince, foo teriljacï «Eb, JKog.aengingt)/ totgelgcft opper-CoromandoI)afc Den boojgefielt/ enbe baecoptec^eroabfcinsljban ïiacc Ho. 4iISog. laten nrgecen/ öettoclcftfpbfïfocl)- ten bat fpiHeecen «©ebeputeecbe geliefben opttbofc gen/ en befaecEtenonbec be^^obintien baectoetm beften te bicigecen ; alfoo fp oojbeelben/ Dat Den Dittili ban ben 3lanbe fulch^ abfolutelijcfì qti^i tebcrcp^ fcften/ enbatoocfibebol! De pjefentiebanf^npetfi
fen/om ben 3tanbe in I______________
bienfl te boen ; gfïötft t Dan om bie enbe atiDcce t^ Denen meec / feec bebencheltjcR foubetoefm beii&opS' gemelben Hm®?ince ineenpoHttjcfefnipIoP aanbt^ te fenben / in een conjunctuce bf^ tpDt? / w fïgbfoo gebaerlö'chlietaenrien/ enbebacc bfnWenft en öetmflitaicemplop banfgnpecfoon fooffi'oj^ ftonnen ban nooben toefcn^enbe bat be boojlitDWDfF oocR t'eenemael quam tebetepfcfien/ b^miooM nigen conftitutie banfaRen/ alibeteflen^ojo af/ be eecfie en booinaempeHoofDen banb^e^iW De fianbt toiecben gtfiouben/ om fapanebooibaiif»
''"©anbStfmmlSS^^^
enbe Stsdt en Landen. Gelderlandt enbe pve^ tDacen g&ebeelt: De teecemban Hollandt f« bat ben ©eet ©lin^ Maurits bp Baec toa^ neftentt.»"^ |
-ocr page 552-
cn OORLOG Ack-m^veertighfieBoeck. 521
too? 1/We met
VrTnVkrijckln alliantie (hmDen: enbe fjpccialncftöfn Mjlêoo ban Munfter, bie eentsg p^obifìoneel onluff m fcrrDe Doo? öet btrtoepflecenbanbepaflaflieboo? toÏimenburflöfeiEcouijen. ^efe Debatten buecöen
Saierdagh , Sondagh, etlDe Maendagh , fonDCC te {tonnen Itomm tot conclude/ goetoel meeliHolkndc m coms ttt ©ccaaDcïineft compaceecDe.
macc Holiandt gaf te&ennen/ batfenietfouben toiaaen eenigf)ebrcanbetinee in gaec cefolutie i bie^ Dingfdagh Den feventienden April ηοίβ cecfieüjcili^ (tocOt Dfüoiibcn faccefieeccn I)ctSrBlcmentboo?c)t= Moibinoci^ ^mbaffabe aen ben {Icpfec/ gbelüeft Ijet fdidc 0esIement bicc nabolQenbc ban bjoojDe te tooo;- ti{(iactgeinfeceect.
urt,, Eeo Predicant tot btniert guldens ter maent. ^ Een Hof-meefter tot fefitgh guldens voor de reyfe, «IJ»· des fai aen defelve tvee hondert guldens van de voorfz fes, by anticipatie werden gegeven > om defelve tot deflelft Equipagie t'employeeren. EenStal-meefter uts. E«o Secretaris in de Latijofe Tale uts. Éen Secretaris in de Hooghduytfe Tale uts. Drie Trompetters, yder tot ftuy vers. VierKlercquen, tot iw/eitti&ftiiyvcrs'sdaege yder. Een Difpenfier tot dertig^ ftuy vers 's daegs. Een Bottelier tot derfigJ!> ftuy vers 's daeghs. Een Penningh- Meefter toidertigh ftuy vers. Een Chirurgijn tot dertigh ftuy vers. TweeKocx, yder tot ifer/igé ftuy vers. Twee onder-Kocx, yÌsttotvi^enta>mtìgh&aj- vers.
Twee Poortiers, yder tot twìntigh fluy vers. Vijf Vrouwen, yder tot twintigh ftuy vers. Een Wage-Meefter tot dertigh ftuyvers. Twee Hoef-Smits, yder twintigh ftuyvers. Ses Ruyters, yder tim ftuyvers's daegh».
' Aen yder Ambaffadeur drie Pages txifet Lacqueyen, op een Tradement van veertigh guldens voor yder voor de reyfe, en dat defelve fullen werden gekleedt met de Livraye van 't Landt in rood Laken met gou. deendefilverePaffenienten, de Pages de Mantels ge- voert met Armofij η ; Felp ofte pluys Satijn Wambais, en voorts gepaflëmenteert als boven.
Yder Ambaffadeur Êl noch hebben een Kamer- Dienaer tot twintigh ftuyvers '$ daegs.
De Livraycn voor de Coctfiers j Voor-Rijders , Stil knechts ende Portiers fullen gepafleert werden 9P declaratie, met dien'verftande, dat defelve ful- len werden gereguleert na proportie van^tgeenetot de Livnycn voor de Pages ende Lacqueyen hier bo- venisuytgetrocken.
De Trompetters Rocken, Broeckcn , Silvere ί rorapetten ende Banderollen , fullen weraen gepaf- feert op declaratie ende op de voet als voorcn.
De Heeren Ambafladeurs fullen voor haer particu- Uere Equipagie/5/?if» hondert guldens hebben.
sullen vanùeReys-koften, niet alleen van Wa- gen en Scheeps-vraghten, maeroock van de vertee- "ngh op den weg,tot dat fy aen het Hof van den Key- '« lullen gekotocn zijn t'b^grder wederkemfte dcda- Kren,
Snéi^e©cecbanBcvemingh, omt>'3fimbafla= U· BSiceDfn/ Dienüolgen^ bat Öe^eec Wmtzat -M Cheffoutic coinmanDEcen. ?tnDece oocft alle" Dflt Den i^fer^iince nietfonbeaenoöenacm
& Dat mw funpecfoon fouDeDoo?becIconte|iai
E in compromis flrilm/ Dat fijn JBoimtfche macvr
ΆίαίιΜ ücrWaf et öabt niet U beaeetcn te te %nDrce «1« üfdefiimcenlK toffp?fRen5e bari öen |
Gelijck mede van verteetinge, welcke zyallefints aen de Hoven, daer zy aenkomen, tèr eeren van het , Landt fullen gedaen hebben. Ende aen het Hof van den Keyfer aenghekonien
zjnde, fullen dah voorts gereguleert aijn tot tit tien guldens daeghs : Des fullen defelve vermogea te declareren i voor foo veel defelve meer koften fou - den mogen, komen te doen, als uyt de voorfz dagh» gelden van hónéert en titn guldens daegs foude konnea werden vervallen, mits in allen gevalle niet excede- rende de fomme van hondert en vjftigh guldens daeghs voör de geheele Ambaflade.
Sullen opck mogen declareren van d6 Silvere Ser- vide endè V aifelleo j dewelcke fy ter èeren van den Staet fullen mede pemen..
Suilen tot huys-huer hebben fwM^guldcns daegs.
Sullen voorts in hare Suite, buyten verdere koften van 'c Landt, mede nemen yder vier Edellieden, met knechts en paerden,foo als fy (uilen meenen te behoo- ren.
Tot onderhout van «/r/eCaroflen, yàcrme.tfevem paerden, fes handt-paerden voor de Heeren Ambaffa^ deurs, fifiien voor de Edellieden ende Knechts, voor den Hofmeefter en Stalmeefter met hare knecnts fet voor de Pagies, drit voor de Trompetters enyê» voor de Ruyters, te famen vier en fifitgh paerdeni met vijf Coctfiers , vyf Voor-rijders en titn Stal- kneghten fullen des daeghs mogen declareren hadert gul&ns.
Sullen mogen inkoopen de voorfz Caroflèn en Wa' gens, en voorts foodanige Meublen cn Provifien van Lywaet, Ledekanten, Bedden, en verdere nootfake- lijckheden,als tot d'Ambaffade zijn gerequireert,ende t'haerder wederkomfte daer van deckreren, mits alle het gene voorfz weder behoorlijck gelevert werdènde aen de Garde Meublen van hare Ho. Mog.
Ende voor foo veelfomtyts verlies valt op WiSe- len, fai het felve by declaratie mede worden afgehou- den, ende fai ade van indemniteyt voor dè gemelde Heeren extraordinaris Ambafladeurs in ordioaris for· me werden gcdepefcheert.
O
^r^ iuiecbt be l^rec Maurite van Naflàu, el^ Chef cnbe Premier ban beopflcmelbeeftcaoibina» ci0 ^Jttibaffabe/ toaec toe befriibe ben negentienden ^anuacp icilleebm bp ben ^taetmeteenparigheyc ban alle be ]^;obintien ge-eligcert i^/ mit^ befen bec^ fogbt nc& baec toe bo;bec te fiepamen enbegeceet te macclten.
aspDec^ i^ betfiaen te committeren bm Beet ©rit· JlUflïfc&alcft Wurtz, om ftet Eegec ban Defen ^aet/ al^ phef, gebucenDebeaenflaenbe e]cpebitietecom« manbeten/ onder dedireétieendefi^erlntendentio van de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden ende Gevolmaghtighden te Velde gaende, bacc tOC Commiflie boo? Bem in foime geb^cfcDcect fuube tDo;Den. €n nabemael legentDoojbigh tot ceceptie ban be Lunenburghfe (Scoupe^/booitSegec/ lm Zutphen bctgabett/ be nobige boojfieninge fpecialócR bienbegebaen tekDo^ben i ^ootDiecbtobecfuIocbm i|eec Belb-Jiacfcl^cb U'urtsmit^ befen geordon- neerc ficö ten fpoebigöPen na 't boo^fs ïeget bè Zut- phen te becboraen / en met [)et felbe onder de diredie al^ boten toi bTenf!ebanbe9tanbeteagecen/enbe mrt bit aHe^ boo}bebouben^ l)aet;il^o.Mog.b?peenon« bepaeibe Qelibecatie / om in be bolgenbe expeditien m (Campagne^ foobanigg pecfoonofpecfeonentotget commanbement obet bel@aprnm ban befen ^taet (e digecen enbe te commtttecen / al^ befelbe ten bienfU ban be Sanbe fouben bebinbm te behocen.
^an be boben-flaenbe cmtclujie gefo;meei:t bp ben i^erc ban Renfwoude, a!^ gtbbenbe be boo;Ieben toeecftgepjefibeect.
ξ^ε l|eeccn «tSebeputeecDen ban Zeelant m Vrief. lant gebben op be bobenflaenbe conclnfie laten aen te» 6cnenban baec in niet te hebben geconfenteertj mae( te gebben gecefecbecct be vry heyt boo; be gacc ® jincipalen / om baec op foobanigij advys te laten fti» brengen/ al^fp fouben edelen te bt&oiffai. |
-ocr page 553-
522 S A Κ E Ν van . S Τ A E Τ
in Deebaet / Dat Holiandtmbe bie ban gaec ecfïntöept becftonOen / bat be ^taet moefì mecfiec enbebìKcmicJdn/ foo iati te 3tanbe/ a!^ boo^Ieben g[ate te 3®atEC/ niet biflïmuletenbebe begane fla0Benteboo|teJ®at£csefien/ infonbecBcpt in ben eerfien Slagh, faaaiineec fp saecngabben taiilien ej^cu- fecen ben ïlecr Euptenant Hlbmicael / em fgne <nbif= twHtie i of ten ininfien gabben begeert bat eentge «βε- UoImacötiBÖöe mebe op be^Iootmoefiesafn/ om ti'ojbje^ba^ te gouben/ bieütnen&ebontinbeelma» nieten tejijn te bupten gegaen.
<iinbe al Deel 2|accn te bocen/felf boo? be ïange ^e' liUCtie in ben t^ace vier en fes en vyfcigh ijabDeti &teg« tdöcft acngöetoefen/ bat öen^taet be JBilitie niet üonbe of behoo^be meec bafi te maften aen eenige pec^ foon ef familie ad vitam, beel min erffeiijck i 'ttoelcft maecKte een di^iator perpetuus, maer alleen te ftelien na gdegentgept foobanigen $ooft al^ ben ^taet fou= befloet bunchen alk^ falva Majeftate.
«iSnbe toaet toe bienbe nu oocït Det ediaum perpe- tuum tot mortificatie van 't Stadthouderlchap in Üttk' ben/aecbaflge(lelt/ enbebaecopgeucgeecttoiect bp b'enbece^;obintten get flucft ban reparatie. cene betnietinglje ban be compiaifante opinie bte be becmaetbe Grotius in 'tiaerthienljabtgefïeltinfgn S^oecft de antiquitace Reip. Batavicai : Dat de Heerea Staten defe Republijcque (hoewel vry zijnde van hacr natuyrlijcken endeaengebooren Landts-Heer) noch- tans niet Regeerdenfineprmipatu, fonder eene Pria- celijcke ofte een hoofdige Regserlng. ^e]|eei; Gro- tius inbeboigöenbeiacen gaftDel te Bennen/ bat ftp (η een anbei; geUoelen iua^ geiuojben. i^aec alttjan? gaben be i^eeten ban HoUandt bolltomenepjoeben Dat fpDttanbec^bCEfionben/ enbe boo?befcaen|ieI. ling enbe commiffte ban be j^cec Wunz alleen te tnil^ lenemplopeecen/ tijooBbenbatfpbemajJimen/ tecs ({ohbt na 't^beclgben banbenpjin^in't jaecvyf- tigb ggebat/ toilben tetoetcit(tellen/ enbelteerben 't blabt om ban be {aten achthien, Viianneec )»tl ootft bpHollandt> Uytrecht) OOCfe ten beel bpGél- derlandt enbe Over-YiTel tciietbt ggefufiineett / dat de Souverainiteyt was by de Provinciën : Jjl^acC ben Üeec .f^jin^ Maurits in bien töbt JIBeeflec enbe^i= mteuc ban be Militie / pjebaleetbe altban^ con» trarie.
- ^en drieentwintighften i^ben^aebt bandiate betfoglit/ aenfcg^ijbinge tetaillenboenaenbenlleec ban Noordtwijck, a^cnetadbanbe^ctillerpe/ om beCtonpe^ Irógenbebp Bergen op den Zoom, jpjo= tjirmeljJcR / enbe geùupcenOe b'abfentie ban ben #eetr ©elbtmaetfeöalcft Wurtz, boojb'aenflaenbeiFami pagne / onbet be bitectie enbe fupetintenbentie bàn be jgeecen f)aec i^o. jl@og.<$ebeputeecbencnbe^eboI= m^gtigpen albaec en Chef te commanbeten / enbe fn goebe ojb^e enbe ùifciplf ne te fiouben / baec toe boo; gem &e()oo;Igclte ^ctegebepefcgeett biiecbt. <@otIt baoit^ ben CoUonel Meceren, ^jefïOent ban ben {|οο« genl{ci|g^-Qaet/ ben jpifcael de Siile mbe ben ^jo- t)oof{ <0enecael vao Daien foibonnecen enbe teia= flm/ bàt rpgaec cefiiectibeI0cftfouDenge&6entebe° geben na 't S^ec tip Zucphen, om albaec gate fpectibe bienflen toaec te nemen/ batgaecC. mebe be cefeectibe Ciaffen ban Zutphen enbe Berghen op den Zooia toilùen aenfi®?fiben/ bie befojgingeenbe Uoojpeninge te boen / ten epnbe eenige ^^ebicanten in Date ceftjectibe ghetoeUen mogijten toerben gebifbi^ cieect tot foobantgen getal / aH^ b'i^eerengaeclgo. mog. «©ebeputeecDen enbe «©ebolmagbtiggben te ®dbe foUDen acgten nooDlg te bicfen/om ben Φοδί^^ bienfi bpbei^coupe^teJ^elbena begoocenteftonnen toaefrtemen/ enbe Detcacgten; toetbenbc giec ban ejrttact gefonben aen beï|eeten gacei^o. .pog. φε^ beputeetben enbe d^ebolmaggtigljtien te S^elbe tot Zutphen} ofieOaec omtcent/ omteflcecRentatùec fdbec nacicijting&e / m toijbet^ te bienenfulcpenbe baec 'tbegoojti al^ mebe ten gelijcfien epnbe aen be ©eeren gate ïjoogg JII0og.<i5ebeputeecbenenbe<i5e> btemacgtiggeben te ©elbiC tot Bergen op den Zoom, iwt^beeflinBe/betoöt ifttt iPc'efiiientban ben «tjjgi^ |
ïtaebt / tnbe ben 3F«fiaeï de Siile op ojbjc δρΐ»». ^, laaet bo« ^tate al^ booten te gtben/gaec naZutphtn '^i· fouben gebbrn te betboeggenbpgctcorps, 'thjeifh' fjtg in bie quattittcn onthielt/ bat gatt c ttnbe= iiuaem®ecfoonbJilben bijpicieren/ biebcfuncttealtì ^leftbent ban ben lÌttt^^-lSaet albaec tot Bergen, ^ bare omtttnt foube gcbben Vbaec te nemtn. φ» ooth be Brigadiers aenbebooien toeégaetbettoatt^ te becboegen / enbe ben boel-gemelben iSact ban te bctfocgt ben Euptenant ban benl^joboofi^tiu^ cael van Dalcn,t'tijbonnecingemnietcrniflettatoatt> ten ofte 55ienaecg en ben ^cgeip öecgttt ίιρ 't Corpi onbet gaec bitettie (lambe/op'tfpocbiBilE telatm binben/ oni fijne funttie albaec toaec te ntmen tntit te betciggtm. <l2nbe epnbeltjcìt / bat fp J^ttttn tate fêoogg JKog. <©ebeputectben enbeeebolmaatoh.- ben/ be ^cbepen/ bie tottcanfpo2tbanDebcttiu|te
twaelf Stgimenten na Lillo toaten gtyjifi tot mefne: gie ban 'tXanbt / bp pjobifle toilbtn «cemiercntntic afbancBen.
g^effrìbni baeg^ i^ aegoojtget tappo|tijaMlie|fe, cen banRaesfeit, enbe anbere/ gebiritrertenbcge· e);aminectt gebbenbe get nabec abbij^ br^ fiaei^ban ^tate / gefojmeect algiec in ben Hage ben achtieoden beff^/ op 'tplacrcenbanbeaunfnbut0l)ftöt®rou« pe^ te boet rnöe te^aect / eetHbacgg^ bfttoaeijtto DenDe/ oojbeelenbc ben toeï-gemelben Barbt/ tiat befelbe cefpectibelijcft fouben itonnen bjetbenseton» buifeect/ na be plaetfcn giet na bolggcnbt ceect.
CAVALLERYE.
Siegdfcbe Regiment.
ObriftcHcnrichvanZriegel, &c. "i Obrifter Luyt. Carel van Hen, &c. VnaCampia; Major Otto van Hitzfel4t> &c. J RitmeeftervanElpe Ó
Ritmeefter Kunft. SnaSwol.
Ritmeefter Beroer. 3
Gros EckifcheRegimenti
Obrifter van Groffeck Leib Comp. 5 Obrifter Luytenant van Barreleben. >na Wefel. Major Lubach. 3
Ritmeefter Muller. ï na Groeninc
Ritmeefter Behr. > gen.
Ritmcefterran Aflèburgh. j na Cooverden.
Obrifter und Graf zu Naflàu Obrifter Luytenan? Wilken. Majoor Graef van der Lippe. Ritmeefter Pleyer. Ritmeefter Steyn. Ritmeefter Scange.
Groef Naffawwfcht Regiment'
na Deventer.
UaHailelt.
infanterie.
I Uffelfche Regiment.
. van
Obrifter Tohan GeorgbFreykr.
Ufitlen. Obrifter Luyt. Morits von Kann. Majeur loft. Fxiderich Stenbacb. Hauptman lan de May. Haüptmanloban Wulf Topper. 7 Hauptman Vifthumb. SneCawpw·
Hauptman Hartman. 3
Hauptman Otto Wilheltft van Ha-
merfteyn. Hauptman Derenthal. Hauptman Eckebrechc. |
-ocr page 554-
na Zwol.
na Deventer.
^Na Zutphen.
Millionfche Regiment.
Obrifter Mollifon. ObrifterLuyCenanc Pletz. Majeur Siockhaufen. HaupimanvanBulauw,
Hauptman Schonnefelt. Hauptman Manke. Hauptman Hoorn. Hauptman Elrick. Hai'ptraan Bolbicke. Hauptman Melleville.
na Grol. na Brevoort ^naWefel.
;«. JBatt op gebdibewert stjnbe / 30n in conformité "'fi bWttojfsalibp^/ De patenten en&ebepefcÖE^tiaec "" toe fpECtecenbe faoo? be Böetneibe auHenbotg&fcDe ten fpoebiabtien becDeecbiggt/ om abec üaglj enDe nacöt boo?€ammifiraci|rent>p benöaebt ban imitate tebepefcgecen sefonben tetoecbenaenbe i^cEccn «^ebeputeecben enbe <6eboImasgtig|)bcn te ©fl&f tot Zutphen, ofte baec omtcent/ oraonbec Dcfcibe gebifitibueett / en b^t gun aclttecboi^gt t e toec* fifa i^Egfecvan Zuyiefteyn ioiecbt Böeïafibcfcïbe iltoupt^ te gaen afBalen: en O'i^eecüan Ameron- pn bctfo^t ban ben ^iffcgop ban JüBunllet be paf^
^ Jleecen <Siebeputeecben banbe^jobintieban Uytrechtftebben infgelgcR^ben drieentwindgbften ticBKflaDecmge Beftent geraaecïit/bat be «Sb. J©c®. i^etrcn staten gace ^jincipalen gaet gabben gecon» fojmeect met I)etgeb|uc6teConeeptban®atenten/ iiaccCi». JIBog. ben denhienden befit^ tocggefonben / teflebjiipcSen-bpbeiHeece öaccfêoogöSlog, <i5ebes putcEcDente JWibe/ gebuprenbebe jcgentooDibiabe Campagne. Sl^aec op gebelibecent silnbe/ ^gaet octjonben/ bat aen be toel-gemeibe i|eetcn ^tatcn banUytrecht gt)efcB?eben foube toecben/ batftaec §o.j®oB. 'tgenebooifs i^ntetaengenaemöfptöabs öm op gttmomen/ en bat gaec üoogg JDSog-bun notgmae ^ toefonben een goebt aentalbanbcboo;f5 ©joöinrialepatenten/ oochBaecCb. HSog.becfotö:' tEti/ Datfe in gtjebolgeban gaeclla. JO^og.SSjieben ban ben derthienden enbe achtiendcn béfe^ öefelbc tDilbcnboen b^efegecen: met infettie ban benanten u(E ^itmeeüecê enbeCapitepnen begceepen inbe»» fpfctiöE aitKifn ban eniplop / önn ben boorfj dertien- den bEfc^ toegefonben / enbegaec igo- lËog. bieal- foo gebulbe patenten enöe acte η geteecfient enbe geca» JDmecct/ geiijdt battóebjupchelijcfti^/ in allee pïe laten toeftomen / om nêben^ be patenten ban be (Be^ ïwalitept aen be cefjpfctibe ©fftciecen göefonben te wttben/ tEttfpnbeomaïlecetatberaentenin ca^ban booitefeomen, ® e ^eecen Hipperda tot Buy rfe, Afperen, Baarte, ^PPerda toe Oofteiwywart, Haerfolte, Ijaec ©OIfljf) ®Ebeputecrben enbe <©öebolraacgtigbbente «eiOC/ f%ebcn ben drie en twintighfteo, bat fp panqetm ùaegfjgaenbé mibbagDtotSwolletoaten fleacriüeect/ en batelöch op fjaecaenfeomfleinconi Rf/^JÖftteben meteenige feeecen «©ebeputeetben m Οίε ^jobintie/ neben# ben ©eec ©ritmaftfefjalcft wurtz, öie njebe itojt na iiaec baecaenggeftomen «β?/ enöabben goebt gftebonbenöetgenitaleRcn- dcvous t'acceftecen bp ben Hardenbergh, tegtn^ ben ïchtienden ^lteutac/ enbe ben achtcntwintighften
«rtcloopmöeHlaenötiPMbefiöI/ totiwlifirpepn.'
'ObrifterRaesfelt. ObrifterLuytenantWeyhe. Majeur ift noch-nicht benant, HaupcmanBrabaodt.
Hiuptuoin Rite. fjauptman Meyer. fjauptman Hoen
^aupEHian^Seebach. Hauptman Koch. Haupttnan Koninch. |
be be noobiggepatenten boo? alle be Hlàifitfe noct) blcn t
abonbt gebepefcgeett / rnbe met bpboeginglje ban ___
be bebjufle ^jobintiale ^cten^ ban be P^otiimien ban Holiandt enbe Ower-Yflei wfpectibeiijcftafgljei fonben jgn ; met autgotlfatfe aen Denjl|0£te<!5?abe banSdrum> ombeiCcoupE^banOeventer» Does> burgh} Zutphen, enbebaecomtcent/cnbeaenben Euptenant Collonel Stecke > om bie ban Wefel enbe Brevoort afte galen / enbe bectoaectg te gelepben/tot boo^Itominge ban alle befojb;c^ enbe foules, enbe tot meetbec e^^pebitie ban bien. J>pgcbbenbienbolgen^ gebacgte ï^eecen <!5ebeputeetbcn liccfocfjt / b?p Eegcc omtcent ben Hardenbergh boojfs tetoillenpufalicccen/ en ojbje ftcllen tot be gccequiceerbeSSagcn^/ enbe ootft eenige tcech-paecbenbeo?bc3llctinecpe/'ttadcii gate «eb. JBog. foo'teenal^'tanbec/ booifoobeel gare ^jobintie aengingg / belooft gebben fonbec tgbt- beclie^ tefullenbefoïgen enbe piefieccn: alle'ttPElci fte fp ben j|eec iCgjefeunet 90ucgg gebben gecommu» ntceect/ en metbefelbeooch obecbenoobigeeflape^ gebefoigneect.
3^an becontenancebanbenSSiffcgopban Mutifler Itonben niet fe&ec^ nocg anbec^abbifEcen / al^ alleen^ Itjcft/ bat men albaec fepbe/ bat Ijp fgneCcoupe^ bp een tcocit / enbe becgabect omtcent Steinfort, Ochtrup, enbeGronau, tot bjatepnbetoifien niet.
ìlice ban fcgjeef b'ïleec ban Amerongen ben een ca twintighften upt Nieuburgh , bat gp '^boociggcn baegö fïjn ®corapettec met een jiliflUbc aen brn Hof- raet wydenbtuggc na ïtoc^eltgcfonben gabbe/om ban fon €b. te mogen becfiaen / of ben SSiftcgop ban Munfter albaectoebectoa^aengchomen/ enbebiac beciggt ban Keulen boo; ben Commiffaci^ Smyfingb moigt gebaen san; betoilcfie gcm op't cecile refcci» beecbebanja; boeg battecnocggeen antb}aQ2t.toa^ geftomen ban booinoembeCommiffacifTen obeeget fubject ban be pai^e, ban bat bie geben of morgen toiect tegemoetgefïen. ^e Sl^ecbingen caittnueecbeit nocg f{eccl^ / be el «@fficiecen becbojben baec bogelijc); omtcentbenBiflchop; aenKoesveltbDiectmetgcoa« ^ ten pbec boo; menfcgen/metpaecben/en haccen geac« bepbt. b'Klctillecpe bie gp olbaec géfïeng^t/ bjai^ fcgoon enbeabonbant. §le ^tebeiten^ ban Boeck- hole, Borcken, Vrede,en anbecÉ toiecbcn met ©olcftes» een befet. ®it gafombragie,en '£ cjcempel ban 'tSaec feftien hondertvyfenfeftighbebcfufpecteccneeitiur- prife, baecom maecBte men get boojnaemfie Rendc- vousbp Zutphen.
USaec op ben fes en twintighften bont men algiec goct aen ben $eee ban Amerongen cjctcaojbinacigl <!&ebeputeecbe/ upt get mibbel bangaee^a It^og. Betgabecingge aen ben i^eece SSiffcbop ban Munfter tefcg?ijben/ bat befelbeneben^b'albaecaenSuefenbe JiBinificc ban be 3^0;f!eltjcIte^Q02lucgtiggei)enban Brooiwick en Luneoburgh bengoogg-gemeiben ü^ee* ce ssifligop ban Munfter foube gebben boojtegbu!» ben / bat gace Jüog. en gaec 3^o;tfÏelticge ^002» lucgtiggeben frinegcaoteÏ@ecbinge niet anbec^ hen» ben aenjjen / ali^ boo? eene contra ventie ban 't jongfic (ITcactaetbanKleye; metbeemaninge/ ombefelbe biebecom te toillen licentieeen en teeebucecentotget getalin be Ceactaten uptgebjucftt : enbe bp foo becee ben gemelben i^eeee^Kfcgc^i eenigebegommemiflié mogte gebben obec be 3@apenen ban gaee )go. Mog./ ofte ban bejijbe ban be googg-gemelbe J^o^fien/ bat gp J^eece ban Amerongen, enbe be gemeibc Atliniflec ban gaee]0o;fieii|cBe t^ooducgtiggeben/ infuldsen Ëa^ be gebacgten üeee S^iffcgop bol&omentlgcg/niet aneen to monbe/ !maee ooc&in be befïe fiojme bp gge' fcg^ifte foube beefehetenenbe gecufïtielleiV batgem ban be 3gbe ban gaec @o. Mog, en ban gaee i^oimU^ He ^oo;I./ geen getalbecminfÏeleebtofongemeecft obecitomen of aenggebacn foube toecben / bp f00 becteénfoo langgegp ban f||ne5i|begaec#a.^qg. en gaee bace toe mctconttabentieban
be boofs €?actaten / rn ban be neutealitept geen oot? fafeeengabe.
^it toa^ben toeflant bce bingen/ brefelbec tgbt al^ men belibreetcbeobre 't marcferaban bro ©^ejaeee»
fi 4 fïKïbg
cn OORLOGH, 'ί AcU-eti'^veem^fle Boeck. 523
Raesfeltfcbe Regiment. |
-ocr page 555-
491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.
i66% fïifCÖÊ men 't dene noobigD toa^ tot bcn<©o?Ioflb.
___ J&eecen ^taten ban Hollandt, ^taet^-flftopfe albiec becgaDect, fcöepöen iueDct Den drie en cwintig- ften, al^ öaecgecu(li)ouöenbeinljctBrneöei|ccccn ban Beuningen enöc Trevor Oen vijfchienden tot Parijs tjabbcn oljetecclicnt/ in boegen öc Ratificatie ban biec aenfiouD^ baiecDt Öertoaecti gefonben ; oocft
Oefcüjeben foo na Bruffd, al^ Spangien enbe Aken,
ten φηοε allentbalben men ftcl) accotnmobeccbe/ om get Concept Ccactaet ban Ï^iebe te teecttenen : l@en fepbe / om te preveoieren de desaftres die door vruch- teloüfen afganck van defe Traöatcn fouden moghen gebeuren. §irc uptbleccft bat men Vranckrijck fiiilbe complacecen / ais een oud Vüend ende Bondt-genoot van defen Scaet, gclijcft bc ê>taten ban Gelderland: fepben in fjatr ^jouinciael abbtj^ ban becleben Sïaec; tnbe noci) toa^ 't be JFranfclje niette paffe gemaecftt. ga b'i^eec be Lionne in frjnen 523?ief atn b'i^rec Hm· balfabenc d'Eftrades, b?epgbc / que fi l'on continuoit àjoiier au Roy de telles pieces,qu'il voyoic Sa Majefté en refolution de Ie rendre au doublé, ^en b'anbec 50= be/ men Ijabt aen ©rin^ W illera van NaiTau, boo? be öelegecingljbanbe Dylerfchans t
Jffiau
»ee- tect met
loooo
nult>eit$i fioo^be laefie .«ilBt- tocj^.
fent Qulbeü^ ©jin^ Mauritsboo? be Bclb-toc[)tban 't ^aec feftien hondert vijf en feltigh tcgcn ben 25if= fci)op ban Munfter, (jabt niet met alle gehcegen : J^u toonbe fgn a^ojftelijche ?^ooïlutl)tifll)epÖt degouft obec fün Commifiïe ban eec(le ©clb 4®arfcBaIch/om Dat men b'J^eec WurtzinbefeCampagne toilbeinei fccecen/ fenbenbeljemineen ©olittjcft emplop; fae t)p toonbe fijn CommifHetebiiUen nebecteggen : ^it foube b'anbece pjobincien temeecboenmeffetenbie befe prefereerde bocg met geen goebe ooggen ftonben aengaeiii maec Holland flclbe b'i|eet©?in^teb?e» ben / cegalecenbe ijem befgelijcfi^ metthienduyfent gulben^ booi be ©eïbt tocöt ban 't 3ìaec feftien hon- dert vijf en feftigh, gelöcït ®?ing Willem gabbe gfie» Ijabt boo? bieban be Dylerfchanfe.
<29nbectuffcl)en quam tmt twee cd twiotighften 9tp?il tijbinge/bat be l^eeten ©ebeputeetben Burgers- dijck enbe vanderToght, ben achtienden biebecom ben Ifòacqui^ ober get tepcftenen ban be bebiufle p?ojccteerbe^cticulen/ bieben vijftbienden befec loo» penbe liaaenbt upt Parijs Dp fb^me/ en in be ficuctute ban een pectinrntiCcaetaet biacen toegefonben / gfìe·: fommeect/ enùe i$JepnbeI|jcKbefenecn|ibanbtegge' iucftige operatie gebjeefï/ bat Bfnirtbe^ijne<eFcel' lentie fijne Ijanbcnlo^gegeben/ enbeingetaffenben ban een complete autbojifatieaenbeni^eereSdiaron be Bergeyck tot öet tepcftenen ban 'tfelbe Concept ffltactaftgljeconfenteect beeft; be^batspte geincft aen be feibe beblten obergegeben bie acte bant rantie enbe guaramie, baer toe get gaer J^o. Itlog. ge» lieft bab baer bp ber felbeccefolutien ban ben feftien- den en ieventienden befer loopenbe Jl^ent te qualifis teren/ fuld^): bat fp nocbbienbaggbeobergefonben concepten na betegentaoojbigegelegentbeptbantO^ ΐεη en faecUen foube foechen te bjefferen / enbe be felbe neben^ ben ©cere Tempie tegen^ be boo|fi antljotifas tie^ttetoiffelen.
3|n mibbel^ i^ alhier goet gebonben / bat ben iSaeb ban Ibtaten alle be ïjoogbe Utilitaire Officieren /tot
feban bace domicilie bie fp babben/ oftebiel/tnaer φ Ùefelbe bare ïl^omicilic gchoren mocbten beböen / aen ~aet i^o. HSog. enbe ben tDCl gbemeibeniSaebt ban »tate oenflen^ fonbenbeblienbehenttema; en/ enbe t'elcften^ foofpbieqnamenteberanberen liet felbe beböen te renoberen / op bat baer JHaog. tnbe ben felben lEiacbt ban ^tate honben toeten ioaer f^i Inpben aen te treffen enbe tebinben fonben sijn.
i^eeren «^ebcputeerben banbe^jobintieban I Utrecht bebben ben vierentwintighftentcr©crgas Öecinge behent gemaeefit/ batbe(Sb. jlBog. ©eeren Staten bare Principalen bnbben geconfojmeert mets tet gebjucftt Concept ban patenten / baer €b. j®oa. ben dertienden befet taegefonDcn/tegeljiupc&en bp be J^eerenbaerllo. jüSog. «SebcputeeerbetiteSelbe/ge? bucenbe Oe tegenisooibige Campagne, |
i€en felben bage8fl)benbeï|ceren®ebfputeet6f« ,ν ι
ban be ©jobintie ban Gelderlandt ter ©eraabctinDi boojgebjagen/ bat De «öb. JUSog. ï&eecfn gstattnhate
Principalen ftun bp bacrrefoIuttebanbmderthien.*«. ι den ^tptrmbrr lefücbcn babben gccommanbmt tit ff' be aenbcboltn/ iu ca^ bet 3tcflftinb'eenof?antoS
ban be ftemmendeProvintienfoubcnfeonicnt'anw.S'"®» ren/ ofte genoobfaccftt sijntebcrWtjben/ tnbe ba» S ' omtccntupt baerJIo. IBog.^crgabtringbtotbS ««^ ,
<i3cbeputcfrbe te ©elbe gecniploiiecrt tDojbtn/ X^SSil mogelijcïtebtboirfnictDillinaentocnbtn/ ten rnntoMb^ een bafie ojbje enbeiìeglcmtnt/ caechenbehctEh^ fagh foo bantod gtbacbtei^eeten<0£bcputfrrb£nm bie in Chef fpube commanberen / al^ ban bc ©eram' mitteerben ban be Staten banhte^jobintie/ b^ b'actie fbube feomen te gebeuren / mocbt toojötn otits accejieert. «2nbc nabemael baer (Sb. JBoo tfM« tooojbigb ^tact^-getoijfe bergabert/ tot norl) toefbo. banigen iïeglement niettoa^boojgeBomcn/ ijatbfj felbe al0 nu berfocbten te mogen berfiacn / 'tmtn bien aengaenbe mocbt toefen gepafleert; alfooW <<£b.ü@og. ban intentie toacf η / bolgen^ berefolutie banbegcoote©etgabctingbban Sinno feftien hon- derteen en vijftigh ingebalVactielnbatc^iobintie mocbteboojbalien/ bitter (i^ecommitteerbe be bxl- gemelbe ï|eeren <©ebeputeerbcn tc ©elbe bp tebocf "tl/ om met elcBanber Ober alleboojboBenbefafCi η te belpen belibereren enberefolbercn.
gebelibereert sönbe/ i^'tboojfs gepioponectöe ofte, fielt in banben ban be©ecren ban Raefveit, enbe bete baer ©o. «©cbeputeerben totte militaire faechen/ om te bifitecen/ examineren/ enbe m cad foobanigen I3eg(ement alberepb^ nietfoubemogm/ toefenbe beraemt en bafi geflelt / baer ban al ηοφ em concept te maelften / ϊφ papier te ï»?engen/ en ban ah le^rappoitteboen.·
Sllengaenbebe23iffifioppeIöcfte JPecbingfn/ enie s» beïtunenbutgbfe®roupen/ fcteeben b'^eertn φί. ftff beputeerben üpt Zwolle, bat bic aen alle hanten|ieï ^ Percitboojtgingben /■ enbe boo?namenöijch mere on. S® treni bet <i5iaeff^ap Lingcn, .gelijch baer fUlcM öen ' lieer ban ZuyieAeyn babt genotificeert; enbe bat be i^eeren Muller, ^ecretari^banben25iffc{)(i>öaii Ofnabrugge, tnbe ?fib/utant «©enerael Poibeimfn» nfieerben/ bat b?penningen tot betalinge banfen halve maent folt^/ bp bcmonfïeringc aen be ïunens bucgbfe i^ronpen op be banbt te geben/ motfitcn berfcbaft toojben/ ofbatanbec0ntiteb?ecfenfUint/ bat toel eenigbeban be felbe mocbten toojben gh«· debaucheert; 'ttoelcfttoelapparenttoa^/ tubefiup» ten ttotjffel bp manquement ban be boojf; penninsm gefcbieben foube / aengefien ben S3iffcbop ban Mun- iter bp ftjne Jl^erbinge beel gelbtfpenbeecbe tot acht a thien ai|c;ebaelber^ toe op be banb aen een pacticu' lier^olbaet: bat bo^ber^ gemelbe Sunenbucgljfcfie HSiniflet^berfocbten/ beMlfp bp peber JJeeTmnit ttoee <@fficieten meer ( al^ ^ bie bon ben ^taet tnoc ren)babben/ al^ namentlgcft een©elbt-frebtRec enbe een ^dbjutant/ bat be felbe bpbaeci|o.Bo9· mocbten toerben gi^affeert enbe goeb gebaen. JQocc be pobintien toacen bier nocb niet alle gereebt met 0( betalinge. .
^en vijf en twintighften fonben nocb aen ben i^eer ban Zuyieftey η, met lafi om ben Oagn ban be marfcb ber aunenbucgbfc ®toupen foo bert boenlijcfi t'anticipeeren / foo om b'opgefrtencn te» platten Eanbe ban befe ^jobintiete becff!)o<mn> / ^ ban 'tföcög^ bolcfe t'ontlafïen/ al^ooc{tombeniie< fie mefnage te Betracbtcnontrentbeconfumptieoe» baer ©o. HDog, ingdiocbtc bftjje^ enbe boeragic/^ mebe men niet langb aen ben Hardenberg foube Bonn nen fUbfifieprn/ mact in torpnigb bagen gbfwnl» meert foube ?i)n Cn of fp toel boo? gemelben tWI' fen geen anttooojb op baer fctoijben behomen fifwW foo bonben fp nochtans jjpttct gene gbebacfttc ban Zuylefleyn baetBpbePfjSJBifribebanOnjv'J» entwin^ften Dito t'Ofnabruggefcbieben/notifiiKiw bat be aiiincnburgfe iCrotipen nio&ongereebtoorw
enniet boojDinghfdagh toefiominbe compleet fonom
aOnwii' |
-ocr page 556-
dl ο ο R L ο G Η, 'tAcht-en-njeertighfieBoeck. 42f
^iT nc ban/en in be cefpectibe óegimenten/bie
uangdijcftecöacactecjrjnbeopbecfcijepDetöben/ of Sis' bJfI op «n enbe ben feibcn baglj öate Commiffien ban DfiSrnfcaliifpt&i^^PHontfangcn/goebt gcbon- örii f iiDe bcrfiaen / nabf mae ï onbec be «©fficieten ban flclmfte Dignltept / enbe Die obec fulcft^ met ben anbes imparaileeijijn/ enbe in collatecalitipt fionben / be pifcoflatie ban ben ranghmoefltoecbengljcceguleert iiaDcouDficpDtbanöcCommiflie/ fonbec cefïcpie te» nciiifn op be qualitept ban befnnctienbooj bate ban üciüüminifrienbehleeDt: bat bienbolgenbe een ^ccf flEfliit,iBajoiban'tRegiment/ toecbenbe gtjcaban» cfcct tot een €oHonel^ piactfe/ ben boojtgang compe= tcccDe üooi een gettiefcn Bluptenant Coïlonel / tot be= frioc Oignittpt gepjomobeect toecbenbe / ingcballe ben (ccften ftjn Commiffie geeft g^tobtineect boo? ben ttoecöeii : enbefoo infgelöcft^ ten cegacbe ban alle an» Dece parallele (©fficifcm / altoaec 't fcboon fuleft^ bat fooDanise ©fficiccen op een enbe ben fclben bagl) fon^ flen mogen sijn boojfien ban fiace functien bp be Jlee; cm Staten ban be Piobinrien / Ijacc betaelgi-ilcecen/ aen üc bidc&e be collatie bon be functien toa^ gtjebefe? Keet / alfoo in 't point ban ben rangh, enbe ojbje^ cm» iiccDeniiiitaii'e<Sifficifcrnnictin confibecatie göenoï men toccbt ben tijbt ban bc boojltfninglje / enbe beges ijin0e ban 't ampt/macc ben baglj ban be becleeninge fietCommiflìen op bc cefpectibe functien flaenbe/ npt Dell i)oofOe enbe ban tocgen be (i&enecalitept, mitfga- ii«c^betp?efteccn ban ben eeb op befelbe (Commijfien atii De gemette (©enecalitept / boo? 't geben ban toeïc^ Ite Cominilficn enbe opbolglienbebeebit^ebecmiU> taitc ©fficiecen epgentiijch in ftaec cefpectibe functien toictDen gcinHailecct / enbe alp foobanige geimmatri- culecrt. «giiDc üjat bclangöc be ©fficiec^bieopeen fiiDe Den fclben t jjbt ban tocgcn be «©enccalitept in ge» Ijjcltcquaiitept toiecbcn beebigtop Ijace Commiffien/ cnDeboo? bate ban bicn toacen göctoeefi ban onbcc= fclitpüc öignitept / bat foobanige moeiten obfecbecen Èen ftiüen cangfj enbe o^bie bic tulfcöenöaecinca^ iian eoncuccentie boo? bate ban bec felbec conmtiffien Dfobfecbecct foube jtjn gctoo?bcn/fulcR^ bat ecnl.up= traant Collonel niet een ^ecgeant j®ajo? ban 't «C0imcnt/ ofte toel met een fimpel Capitcpn op ce= "en tijD toecbenbe aengefielt tot CoHonel^/ bengetoe= fen lluptenant Cellonel comcptcecbc ben eecfïen "°gti> Den^ccgeantj®ajo?benttoeeben/ enbe ben <i^Qpitcpn ben becben. ^at ban geltjcben op een enbe i>m felben tgbt beebigbt toecbenbe becfcfjepbc öitmec= ftec^ ofte Capitcpn^/ upt <0ctcfo?meetbe Öitmee= Pcc^/Capitepn^/ofteanbcccn/ 'tsp actuele/ 'tjp ®n;efo?meecDc(©flrtciecen/ toefenbeinbienfiban be; fw §>taet / aen ben getoefen <©ecefb?meecbe Capitep= ηεη ofte öitmeefiec^ toeftomt ben eecfïen rangh, aen wn Qbttoefen auptenant banbeCollonel^Compa^ eniebcnttoeeben/ aenbebecbece gfictoefen ïupte- nant^fonüec onbecfcljepb/ ben becbe ; enbe aen bege^ oiffEnBaenbjigö^ofteCoinet^/ mebefonbeconbeci fdjrpDt/ öenbicitben : enbe bat bie ban tlcRe «fflalfe onbcclinBlj rangh moffïen fjouben enbe obfecbecen/ na bc Datcg ban't p?f (lecen ban ben «ifebt op be Cora= wilTifn/ biefpiupbcncefpectibeltjchal^ ColIoncMen/ «■uptcnantgCaiiondg/ ^ccgeantenJllajo?^/ Öits Wcriirc^/ Capitepnen/ Sluptenant^banCDllonel^ 'tomp.ignienfoubtnljcbbengcbaöt. «Önbetoat een= 9>nsfooOanigeiitietote«nta«niilit»iC(fHncti«ntOiec· |
öfiiBeabanccect/ ïiifboo?tiatebanïiareConiniifritn nietcntoaccnflciBieflin Dimflban öefcn ^tact/mafc
tod in empIoptipanDcce Potentaten / bati)etboo?f5-
Sptgccmfci) cmploy/ban IjoeDanigen bignitept 't fe{= be foube mogen getoeefl jgn / in gene con|ibei;at<e gci nomen toccbt/ ommc baec op te fonbemi eenig üoo;- tangi). JlÊ)ecöfnbeC);tcactbanDcfeiïei|bIutie gefonc ben aen bc ü^eecen Ijaec ï^o. MEJog. ©cDeputeeirbcte
achcenti^tighften boo? af ban Zwolle na ben Har- ; ©cibc/ enbe ben j|eec ©rlOt-fKacfctjalcii Wurtz, denbergh,tncrtoacctsSb'l|ecmi<i5ebrputefrbenöaec | 5tjnbeomtcentbenHardenbergh, mitlgabetgaenbe in't hokten oocfibegcbcn fonben om bc genccale cca I|eei;cn<i5ebeputeecbente©elbe/ enbe ben föcec van hcucteöoen. ; Noortwijck, Jijube tot Bergen op den Zoom jomme
©en feven en twintighften bp rcfuttiptie göfbeïibeï i te Pcecftcn tot bec felbec cefpectibe nacicbtinge, jfrtt jijnbe op ben rangh ban belooft enbe fubaltccf ......
jf^a langg bilap quam epnbclijcR tiet bolgcnbe ban Vrieflandc.
ExtraB uyt het Jagelijch BoeckJer Ed. Mog-Hee- ren de Gtdeputetrde Staten van Vrieflmdt.
Martis.den mier en tmntighfien h^xi\,fefiien hmiert acht enfifiigh. Oude Stijl, voor noen.
ONtfangen een Miffive ven haer Hoog Mogende muf, ghefchieven uyt den Hagff indateden weriw laiiBt^ t-wmtighfiendeCssMoloci, endedacr beneven «foiutie feecker copiele ftaet ende repartitie van drieduyfent man te voet, eaàefifiitn hottdmveerthie»VwttéL<ia ttau- van de Vorften van Brunpuu'^ckeaùGZ.unenb»rgh f in nenburg- dienft van defenStaet over te komen, mitfgaders van 't Regiment ionder den Veldt-Marfcbalck Wurtx aen- ® genomen, als mede van de bewufteghedetacheerde Compagnien, aU breeder vermeit in haer Ho. Mog. refolutie van den negen en twintighfien Maert leftleden, uytmakende te famen de nombre van tn^telfduyjent mannen, verfoeckende haer Ho, Mog. by de voorfz; Miffive, dat alhier daer op vervolgens degeaequireer- de betalingh dien conform mocht worden gedacn, cn vorder aenftonis ende fonder een moment tijdt te ver- luymen, defer Provintie in de eerlte Maent folts voor de voornoemde aenkomende Lunenburgfe Troupen, ten Comptoire van den Ontfanger Generaci gfemochce worden gefourneert ende opgebracht, op dat by faute van dien geen notable defordres, tot mere- kelijcfcen ondienft van den Staet daer uyt foude mo- ghen komen te refulteren. Waercpghedelibereert zij nde, is goedt gevonden ende verftaen, na dat den Commis Jacobv»n Htogenhuyfen ontboden ende ghe- vraeght was, of oock nevens de vooriz Quote defer Provintie eenige defcharge onder hem mocht weien beruftende } Die daer op antwoorde , dat geen aparte decharge daer van by hem was, maerweleene daer de werf-gclderen vandefelve Lunenburgfe Troupen reede alhier aeo hem Commis betaelt, nevens de maent folts waren betrocken ; dat aen de Capitcyns van de voorfz Lunenburgfe Troupen volghens de voorfz copiele op defe Provintie, foo wel de cerile al s volgende maenden folts lil werden betaolt ; fullende de penningen van de eerfte Maent folts alhiergereedc worden gehouden, om op affignatie van den Ontfan- ger Generaci Vtlhergen aen de voorfz Capiteyns ghe- telt te konnen worden 5 en fai van defe refolutie Co- pie by Miffive toeghefonden worden aen de Heeren Gecommitteerden weghen defe Provintie ter Verga- deringh van haer Ho. Mog. omaldaeropeningh van defelve te doen.
Accordeert met de fr incisele de fes, /» kennifevanmy ^
FOCKENS ERINGA
^n Zeelandt macchtc noci) beeï fpel Din jfcan^ nafia- fcöcn ©?ebiitant Labadie, hptojajSgecenommecctteJIf^. 5ijn ban een fobec enbe abjïractitben/ ^jebihenbc" boete fonbec aenflen ban ^ecfoonen. «Ì^itmaechte 6embeminbtbpbe45cmeentc/ cnbatbe 3oncftfci enbe «egenten ftem begoulïeecben. ^c $teccfeeli)tBe qotftfaammitnöbJBioosen «nÖ'e(lira?enbi Jiefoe |
-ocr page 557-
52.6 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
r<ió8 fie Ijcm fie o&«itcfne man fiobeti pctnanDtanbet^
. · D?DC0f): enbe altana wie verkrijghc'er , of verkregen
—--hebbende , behoudc'er een OfScie ofte AmpC, die
de konft van vleyen niet en heeft geleert ende ghe- bruyckt? ®£pniaÖ/ maec 't i0 DritlaadijcR dat de Kerck niet vry is van defe fieckte. J©en hqilbc Laba- die niet betoegen tot öefepluymilrijckeryc, cnbc foo toiecötbpgljeftaflriDtmeteenfufpenrie, om Dat öP quanfup^ ö'(©ijeïDfpt)t cnDe ïiesefcinae IföwOf beoiiaelioojraem toa^/ tegen Den g>cI)?iflup?ïi)£Wn
cegul/ weeft onderdanigh allemenfchelijckeordon-
nantien, &c. üteccMöciie üJa^ fiaer p?ete);t/ bat BP app?otieecbe fietofieborien der duyfenc jar^ Re- g^ringe Chrifti, bat fulcft^ (Iceebt met bet a®oiJ?bt <$0b^/cnbcDortfcbeSynode, enbc oUerfulcfi^ bat öaec mebe een bcucegeopenttoiecbboojbemenfCBe; ItjclieiiKcabitien/ beetfcbapppeenbe onberbjucWnge öec confcientfen: fêaec fìequeflaen be Staten ban
Zcciandtjbinbcicftgacbtöiccfmfemcn.
Edele Mogende Heereh,
Ï)e Heeren Gecommitteerde Raden van d'Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelant.
GEeft met alle fchüldige Reverentie te kennen j den Kercken- Raedt van de Geriieynte tot Mìd- delhurgh, hoe dat fy haer felven ende dè voor- noemde Kercke, 'tfedert langen tijdt, ende voor- namentlijck 't federt /wp^ jaren herwaerts grootelijckx hebben befwaert gevonden by veele Aften ende Arti- culen welcke door de Synode van de Walfche Kercken defet Landen fijn gemaeckt ende ingeflelt, gelijckals by den Biief aen alle de voornoetade Kercken door Supplianten geteyckent, ende by meer andere auten- tijque ilucken daer van zijnde,te fien is: ende vporna- mentlijck by feeckere gefchrift, geintituleert, jipo- logtce klachten > velcke de Supplianten een het aenfleende Synode tot Vliffnii^en j die teghens den achtienden defer maeadt Aprflii uytgefchreven , genood/aeckt zyn te doen, endè daer van β alreode de Copie» aen alle de Walfche Kercken hebbengefonde» : In deweicke kkerlijck aen- gewefen ende vertoont werdt, dat de voorfeyde Wal- fche Synoden veele Refolutien en Ailen gheformeert hebben huyten hetWoordtGodts, ende felfs verfchey- dene die daer tegheusftrijdigh zijn, gelijck oock te- gens ftrydigh zijn, gelijck oock tegens de Apofieïifche tn oude Synodale Regulen, tegens de Kerckelijcke difci- pline defer Landen, tegens het Synode va» Dordrecht· ende de Synodale Wetten geapprobeertby d'Ed. Mo. Heeren Staten van Zeeland, en geflabilieert in prefen- tie van der felver Commifrarifen> welcke in den name van haer Ed, Groot Mog. daer voor guaranderen: ende in fomma ftrydigh tegens we/e^/ff/cirfKfc/iiif» en BuengelifcheVryheden, waer uver byfonderlijck defe Kercke haer felven gegraveert vindt, foo verre dat het niet langer geleden kan werden , ende dat fy niet langer wil noch kan verdragen het jock dat men heer tonfcientie opleght : vreefende niet fonder groote re- den, dat eeh deure daer mede gheopent werdt voor de menfchel'^ke iM<//i/>»iHeerfchappye,ende onderdruc- kinghe der Confcientien. Verfoecken derhalven de Supplianten niet min ernftiglijck, als onderdanigüjck, dat U Ed. Mo. gelieven alle defe defordres en rtgoureuje Heerfihappye over het erfdeel des Heeren ( 't welck Godt ■verbooden heeft ) defe ufurpatie van abfolute authori- riteyt, welcke de Walfche S^wo^Wj tot nadeel van het Vohtiquegefagh, haer aen matigen en ha. onverdrage- lijcke Jock. "t welck fy de Kerckelijcke Confifiorten, en derfelver Leden en aller Gemoederen opleggen > mee foodanige Ooge gelieven in te fien, datfe bïUickt rech- ten en particuliere faecken defer Kercke en Conffiorie en- der haer befiherminge gelieven te nemen. Ende dewijl àit groot misbruyck van authoriteyt, welcke de voorfz Walfche Synode over haer nemen, van alles na taer fantafie uyt te richten, fonder hatre refolutien op het WoordtGodtstefonderen» ende daer aentebepaelen, gewifTelijck daer van daen komt om dacie geeae Sou· |
Souveraine Magiftratenen CommiflariflenvanStaö in haer Vergaderinge hebben, welcke ten minften «i. ΐδι5»Ί
toeficnders en ftetuyghen mochten wefen van'teen
daer paffeert,en 't gene de Me0eurskgg&n en doen n! " haer welgevallen,handelende als Souveraine en ahfol t en niet fij nde 't welck haer in den bant houde, als mw
tende aen niemant reeckenfcbap geven van haer om die en veele andere redenen, welcke i·" ^ - ■· '
ten bereyι fijn voor te brengen j Soo bidden fy ü pj Mog.inalleonderdanigheydt, datdewijle de Synoi als nu in defe Provintie onder haer Ed. Mog.iunfHi' die fai werden gehouden, U Ed.Mog. gelieven tnoch te CommifrarifTen uyt U Ed. Mog. Illuftre Vergade rlnge te deputeren,om het ielve aenftaende iyee^tot Vliftngen by te woonen, voorfien zijnde met noodiee macht ende autoriteyt, em te beletten ende voor tt ko- men . dat wy niet onderdruekt en overvallen mochten vor- den, gelijck ons onfe onderdruckinge gedreygt werdt' ende wy van andere iyeoi/eeaUeede hebben geleeden' te meer,dewijl van de Sententien der Walfche Synoà» geen ./iii>/ie/is,als aen 't Synode Nationael, het welk noch oock geene diergelijcke Vergaderinge van Kercken, of van Kercken en] Politie te famen, waer van de be- fwaerde haer fouden mogen bedienen ftaet gehouden te worden, 't Welck doende publijck,bidden deSup plianten God Almachtig, dat hy haer Ed. Mo. RegeC ringe gelieve te Zegenen en te befchermen, tot bevor- deringe van fijne eere, ende welftandt in 't gemeyn.
Aüx Nobles & Tutffans Seigneurs^ ms Sei. gneursy les Eflats de Zee lande.
DOnne à connoiftre en toutereverencelaC/i/i des Eglifes Walonnes, aflèmblée en ΖβώβΛ, par ordre du j tenudernierementàleji· den ; comme quoy qu'ayant chargé dudit Synode dc compofer à l'amiable, fi faire fe pouvoit, les differens fufcitez en l'Eglife Walonne de Middelbourg, &ayant pour cét efFet aprés avoir agi avcc Ie Sr. de Labadit, & avec Ie Confiftoire en diverfes manieres, employe mé- mes 1'entremife de Pafteurs Flamends, & enfin eu re· cours au Venerable Magiftrats de Middelbourg, & at- tendu leur refolution depuis Jeudy paCTé jufques au Mardy. mais Ie touten vain. Ettants'enfaut,qu'on aye peu gaigner quelque chofefurl'efprltdujyi«rife Labadie, que même il a recufé cetre clajfe.&c^wcoa- fequent tout Ie Synode. Ladite Claffè s'eft trouvé obli- gée depafTer, àcaufedefarebellionà«wyK^wJ&MH- iìvelle dudit L·ahadie de la Sainte Cene, é'de tout es Iti fondions du St. Miniflere, jufques au Synodeprochai», & celaen fuite de la charge & authorité qu'elle en a receu dudit Synode àsLeyden, exprimée dans les Articles/>fi· miere, deuxi/meSctroifémtdsies Inftruitions,&furie fondemens reprefentez dans les Articlesyiwi & dixfift de fes Reiblutions Synodales, commeappertparlw Copies cy joints. Priant vos Nobles & PuiiTantes Sei- gneurs que felonie zele, qu'elles ont accouftumé de montrer pour 1'obfervation desordres EcclefiaftiqueS) il leur plaife de donner lieu à ladite fufpenfion&de ^ prefter main forte à ce que le Sieur Henry du Moulin.i^ ^ufiementdemtsdefonMinifiere.y foit rétably felonl'in- ι tention du même Synode. Ce que faifant) &c.
Au mm di la Clajfe. S ignez j AntoineHulftus.Preftdent. ServasGallé,Scrih.
KAen de Edele Mogende Heer en i onfe Bet- reuy de Staten van Zeeland.
GEven met alle reverentie te kennen,de de Walfche Kercken in Zeelmt vergadert, door ordre van't iyee^laeftleden totLeyden&àiO^· den, als zijnde door 't gefeyde Synode belaft op''j?^' nelijckfte té verdragen, foo 't mogelijck was, de ditte- renten in de Walfche Kercke van Middelburgh gherc- fen, hebbende tot dit efFedl: naer dat wy ghelpro^Kea hebben met den Heer de Labadie, tn met het Codu- |
-ocr page 558-
en OORLOGH5 'tAcht-en-'veertighfleBoecL· 527
,Λ ftorieop verfcheydc wijfe, dser toegeemployeert het ° uflchenCpreecken van de Nederduytfche Predicane '— ten en eyntlijck ons toevlucht genomen tot dc Eer- Lerdige Magiftraet van Middelturgh . afwachtende here refolutiefeedert den vooriz^en Donderdegh pünfdaghs àitr icn volgende, maeralles te ver- peefs ii" plaetlè van yets op 'tgemoet
I. jen gefeyden Heer de Lekadie te winnen , hy heeft'tfelve geweygert aen degefeyde elafe, en dien- votóens aen alle 't Synode. Daer op vondt figh de felve φίΓ( (ter oorfaecke van fijne rebellie) geobl'geert te Darren etn dadiWcie opfchortme vmdengefiideud* rAsiiivm'ttleyiigeAvendmaeli envmeü» dienfi en LcienJe't Fredick ampt, tot kttnaefle Synode. Vol- ehens den laft en autoriteyt't gene defelve van'ti^ iiJe van Leydenheefc ontfongen, dat verklaert was, ia 't eerSte» tmede, en Artijckel van de Inftru- öienj op de fondamenten vertoont inen ftvtntietde Artijckel van haere Synodifche Refolu- tienjgelijck 't felve in deby-gevoegde Copien blijckt. Biddende U Edele Mogende volgens den y ver die de felve voor de obfervatien van de Kerckeliickeordres aitijdt getoont hebben, het haer gelieve de felve op- fcbortioge voor goet te houden, en haer ftercke hant Β bieden dat den HeerHendrick va» Mouhn, tegens rt- dm /Ü" Tredick-ampt afgefet, volghens d'intentie van't felve i^sf^magh worden herftelt. Die doen- de Ac·
Ujt den Nam ven de Chjfe, was geteeckenC
Anthmy Uulfm, Trefideut. Servaes GaUé, Scriia.
^t Jitaten ban Zeelandt öaböen nfrt teflötti/ ja in'tüolgcnbe Synode betflonOenfelftiat fip αΦ^ί iijietbt gDicalfeat/ Briöcft op fSn^bt fai toetDnt
'^ffiatuflclien toifcDt booiö'igeecWurtxsebacn
Hardenbergh. '^H^aenbagD^Ùm
eittut
i-flartlltnHpjil/ Enbe'i3©oenbagfj^ bart atnb?a3ljt SLmen't bïo^ ban 't aieaee alöaec in SSataiHc; enbe itjn Miactjienbagbbccbtoceccitie/ in pjefentie ban be W gttten öact |©οο. ©ebQWtef cbrn te ©elbe/enbe ttngertfjin^üan Grange, 'tginclt tameliich toel toe$ ii'tecc Wurtzt^feÊCflctijffletQeefïi niafrt'elc= [icn^etnomtbatm of plomp ©flrao: ccnconttrems ili IjaQDe op be Ouytfche maniere bid eenbloecË en Dc ^upücl te palfe gebomm ì be fuite ban bm tDa^gcootecal^beft^nr. ^e^abonbt^na be Reveu tBltcDeni^atentcn nptgegeben/ batp&ct aegiment (tiUt Compagnie bjebec fouben gaen naegaecoube ^iiamifotncn ; uptgefonbect een liegiment / bat af^ toacbten foube be homfie ban be Eunenbucggfcfje Ccoupen / bie baeeö^ « booten op ben Hardenbergh fouDai aenhomen ; enbe baec ban binnen Zwolle in Guaroifoen fouben Komen vierCompagnten^aeC:^ ìxjmìK vier Compasnten te boet. jl&en toa^ albaec nitt btgeeciglj bitbolchtetteb&en/ bjeefenbebatten
platten Xanbe aen be inpfman ongeiegen^ept fou^ Omgeiicn. ^e ^eec ban AfpcrenfuIIenbe gaen inbe beo^IcDeUiretl^na ben Hardenberg, bleefonbectoeeg Itasen ban een acce^ ban een ftook^/ enbe nae bat ttKOa binnen Zwolle geB^bt #ibe/ eenba^of ftoiebaöbtgfiecull/ iibjebecOcctuaect^bectcoi&ni iocctxnbe be felbe neben^ b'enbetelleecen ]^lenipo:: tmtiatiftn / «nbe ben J!©acf(iialcfe Wurtztegen^ ben lefden eibaec fcaebec beitoocte. 3&en pjin^fouDe obet Deventer ofZutphen nae Dyeren gaen/ toa^op't wfoctltcnbe noobingbe ban eenteccbanCampen wsnamiöbagö^totGampcn gttoceji/ alöwet op't ^tabtbup^ ttooi be famentlScftcSieigcmcefiecOTW «n ciEctócft aeianqnet i^ göececipieect enbegfietcac^ ««TL (3tot ZwoUe beeft nien geen laCcactementen
mauiam_________
Wt toiricn gelucfeenj ecnflieeli ora Bat t» ©eecen J^Buyrie m Yerft na bc «iMbecfcbe atanbtbagö «ttUtowenbtcttoeftenboeiifnifleOagbin/ niOeOat |
men niet booitBetoaectoitcDcöecfr&ecReteurj a»i<. ,/r/re
betföeel^/ om bat be i^ecc Wurtzboo?I)ccnennab£
iCtoupcn maciöeecbe/ fonbet bat men baec op bet. --
Dacöttoa^/ baeromambefelbeoorftgeeneeetc ban 'tit^b^anben ban 'tCanonbehjcftti i$/ alatoci aen b'anöete. JUSen fcfijeef mn ban Zwolle, bat befe conbocatic ban be Jlàilitie fece itofìei0cftboo?'tgi)e= tneoieatanbt/ enbe&aet ^^bintie toa^ gbctoeeflj bat bat S&iffc{)op baec ban ai biebecom ooifaHe biaé/ in boegen albaecinbePiobiniiefommigl|ebanfenti= mentenbetoenfcötoaten/ bat men fgn baie fteftoojbe tueec g&egaelt tege&ben/ maec itpt ben Haegh quam anbeieluclit.
i^et e:tactaet ban l^^be tuffen be tbiee ficoonen i^ tot Aken i^efiooten/ engbeteecfient ben tweeden l®ap/inttoeegn(ïcum«iten: iiletoeten/ Ijet eene ö^cio? ben Seet Colbert, lietanbec boo? ben igcecbaii Bergeyck : stinbeftetSnlicuraentalle^ confo?m bet Concept/ bat bT^eecen Jfranffbe JEiniflec^tot Pa- rijs babben gemaecfit metbe lëeecen ban Beuningea enbeTrevor ben vijftienden ^Spjil/ beginnenbe Au nom du Createur, &c. «Snbe boojt^ ban tooojbt tot tooojbt/ geltjcft ört Concept/ fonbet eenigöe becanbe^ cingb : ?ll(een bat ben bagb cnbe be plaet^ ban Aken, ben tweeden υδερ/ baec bp gbrfeitoa^/ enbcofte» tellent Colbert, ^efe tpbinge quam aibtet Jgaen» bagf)^ ben fevenden , jtjnbe geen ©ecgabcringb/ becmit^ Itomi^tDa^: nocbtan^ b'i^cecbanHeuc· keiom, bie bo^nmaelp p^bcnt toa^/ iiet fulch^ aen be Eebcn ban beSecgabecingbln'tpacticuIiec notificecen.
vierden, een boo;naem 3Libt ban be i^oilanb' i^^c»
gemaecht boo?b'inBuctie ffi^c jJitog.fepbemp: 3@ac tfiA. gdefenmitdbtal^befei Mabegeöcele
bunclttui
!@at gebeefCb#encijc6 in jljebè toa^ i a^ecelt; bebalbenCandia.
gicR fepbe/ bat men «iSobt befonbecöcR moefle ϊοβί ben/ batbp in Hollandtfelfi?eenfoogoebtaccoo?bt gaf/ bat be felbe f^jobintie foogeluchii-------- '
enbe Wurtz, bat teetbe< fepbe : ^jin^ Meurits i^ be befte ende deughdelijckfte man ban be biecelt / Oeallerfoetile en beminnelijckfte} en Hollandt poogbt Sem OOCR in anemogeiijcltebingentebelfeben; maec ban't begin Bomen i bc fuite ban ben i af aen beeft men felf^gefept/ batmcnftemtocl b'eec " foubeboenenbe'tp?ofijtgebcnbanEerfteVeld-Mer- fchalck: JlBaecbatbetongcmachcnbe't emplop aen Wurtz foube jijni bat bP oocft fnlcB^ in alle befe=> ccete Confecentien gbefe^t baöbey bat alle befe fe* cceteConrntiffacifenbaec banlionbengetupgen;noe^ menbe onbec onbecen be Üeecen Ysbrands,Gockinga, Ri0perda,&c. SIcfefepbeÖem/ batb'fêCfC GUnftra nieöei in Vrieflandt toa^ betoepen coram nobis ( be «iSe» committeetbe iQaben ; enbe bat bP becKIao:! gabbe / uXn " geen kennis daer van te hebben. {|p bttbionbetbe Heb baec obec. ^Cft fepbe / dat yder tot fijneot Mee- fter was ; iBen beeft be toecelt moeten befabufrecen/ Die gelooft heeft gegabt/ bat bet iup^ ban Grange eenigb i^flvltlcii Qecbt op ben^taetbabbe. Hol- landt beeft febect bet fjaec feilien hondett twee en feftigh alle be#^bicanten gebefabufecct/ bie gb(^
epnbe ban be biffentiën / ten aenfkn ban rits eti '
raorüapatie te fUKccen. fepbe alla
obtt
ranckrijck enSpangien, ban Engelandt enbaeci^i
loofben bat be Staten 43enecael toacen bóben be Staten ban Hollandt. ^eit bet boo^lebcnSaec Hol- landt boo; be mortificatie en 'ceeuwieh£did:b'obe« cigegebefabufeectbabbenban be opinies gestii al0 of baec Cb. (i5joot H^og. aen ben @;iti^ofaenfi|n ilup^beiEionbentoacengbetteefi/ oftoel gÀjdÌi afp ^be j^affoufcbe eenigb Eraèlijck Recht bobben, (^c^ ρβ bengoeben Hi^ Grotiusno^inben^ocefe- fiien bondert en thien, inbiemepnigb^ veriit.ntc urnen fine prmifatu precerei B-eiap. admimfirarmt.
^ItoaecbP bc#;intenal^ ^ucceffenc^tot be iSegec^ cinge fielt, ^ittna^bemocngenaem. SQipbefeocca^ fiefcpbei^lbcmgepojttebcbben/ battec maec ren aenbe3d;ottf(t)apt'£danib}a^ biegebicpgectbabt bc
"lafcjjfnbe; Ja» maer |
-ocr page 559-
5ΐδ S A κ E Ν van S Τ A E Τ
l66S maer't^seenoudtendoofniah, enfeyde: Watfal
_' ick ftveeren, ick ben doof, ( Appius ClaUdius was
blind) ick foude niet konnenhoorenwatickfweer, ick bea oudc. <gnaiifootoa^BpUanDe©?ocDtfcBap uptQrgaen/ als oudc, niet als weygerendeden Ecdc. ©oiDcc^ öcrftlaftöe Dat (η Holiandt tcnotooteccn· Djaoi toa0/en bat ober al befcn «öcbt orp?e|lecct tda^/ fonbrc eenige tocbetfpanniaöf pöt/ <n tof pnigft tp^.
2|cft fcpöc öem ooch / bat ben ban Tofcane fjiec toa^ BÉhoimn ÜUfnquaetSaifoenbOO?'tiUp^ ban Orange. ïip ftpbe / aeenfint^ / toant top tjebben in bC 53cbuctic ban 't ^aecfeftien honden vieren vijftigh alceebe bit cpfnipclacfielt/ al^fcccattioten notabd/ om niet mccc foo veelauthoriteycaen ye- mandt te geven, maerMeefters tè blijven. 3tfil00f= De ooch b£ boo;f1ej)ti|jf)eÏit ban gaec €b. jOSos. betoont inbefaecnebanBuat,Kievit,enbc van der . Jrloil, rnbe be Fadie vandientijdtteljcbbinnebcc Bfflagen : toanncEC men fepbe battrc tod veerthien ! i^ollanbfcbe ^tcben toacen boo; ben p^ince / bacc bp gcboesftt ben 5lB?iefban Buat, Die begint CherMy- lord, altoaec men beelftoachen in'tl|of ban Hol- iandt ontbecfit/ en öeben öaöbcn noeg een beflepn omfeecltitliiegiementtemahen tegen^ αΠε bifputen bte tiiflcl()ni be Sleben ban Holiandt gcboocen fouben iionnen too^ben/ op toat tojjfe men be fdbe foube ftonnen obec een brengen / bebiebigen / of befligfjten. 't3@clclt tire boo;maeI# epgyentl^cft getoficieban Den ^tab^oubec toa^. Men toa^ ooch boojnemen^ boo; een Millloenl9tjch^baeIbec^beDoineynen van Holiandt, cnbe onbec anbete becfc&epbe ieeclijch' heben te bechoopen. ïl^ilben Daecbeneben^oocltjbct Vaickenhuysop'tBuytenhof opbepïen/ altoacc Den fijn ©alcftcn öabt / toaet upt een Doof gecugfjt gefpjootcn toa^/ bat men ben @;ince foube bet;foec> hen npt ijetï^oftebectcechen/ alfoo De Staten ban Hoiiind baet toilöen boutoen.
3lch fpjach ooch/ ban bat Vrieflandtfoofeecopi· niaficeecbe tegmen befeparatie; maecfcpbeicRIjem/ icft geloof bat Holiandt Daecbl^be om i^/ obecmit^ bat onbectuiTt()en Den ^i^in^ niet met al hceegg. i^p fcpbe ban neen/ Dat Holiandt feec begeecbe ben Plin^ in ben öaeD ban ^tate quam/maec bat fonbet öe boojiiomibe feparatie öp baec nopt jfoube intceben.
ifêf η fpjach ooch bat men in Zeelandt acbepbe om ficlj baji beh l^ecc aacbt^enfionaci^ t'ontboen/ bat» tcc een penfionari^ tot Vccre toa^ ( genaemt Seroos- kercke, groot ©?actifgn en ?llbbacaet duri oris & au - dax ; groot bpanbt ban Den Jieec De Hubert ) Detoeici he agtteecDe/ contcabiccecDe cnDe gcburig|)ltjchben boo^noemben JleecDe Hubertteggenliep/ enbegem feecqualtjchgetoilttoa^. CnDeDittoa^temeei: aen:= meccftdjjch / om Dat Veere toa^ een Vaflalle van den Frince, gdijch ooth ben ü^eec be Hubert, foo bat be aböerenten ban ben fic!) onDec dchanbet fcijee? nen te funenopeeten. D'©eecMareignaultquamal= giec/ enbe De l@eet Kien infgnplaet^inbe<0ecom:= mftteecbelilaDen ban Zeelandt, toaecmeDealIe que^ (He tot Veere toa^bp-gelepbt/ ijpBabtbenaemban tes^nhomofìiicapitis; enbeDieto^nignaDeu lanbfcben bceffem lupfÏerbe.
^eteechrningebanDefe3^?ebe betoojfaechte ooch Dat ben 23if^op confenteerbe in Den paia boo; De nenUucgljfe ®roupe0. <©becfulch^ toietD b'^eec ban Amerongen aengfjefcftjeben / Detoijle nu DcStunen» bu^)fe ^olcheren Den |@un(!ecfen bobem toacen ge« paffeect/ enbebaecmebefijne(iommiffieboltcochen hjfl^/ bat fjace USag, Ijem fgne Dimifllie acco|Deec= Den om toebrtojn te mogen cepatciecen / boecenbe bp lijn nffcfiepbt De boogdgemelbe teece 25i|rcöop in be. leefbe tecmen te gemoet; Datijacei^o. J©og. meDe tod ban bete jijDe genegen toaten om metten fdben SSojfitehomenrn nader Alliantie eo Vriendtfchap, enDe Dat fijn ©oifïelijche <6enabe ban Die intentie 3ijn= De pemanbt gectoaect^ ten fdben epnbe toilDe fenDen/ omme met Den fdben in Conferentie te tceben. Ι^'Λοο· 3&en achften toa^ toebecom g>eflie in Dì Sehen- hamer ombicfcöepbe ÌecrIijcMjeDen/®&ienD«n/tìcf- s» i?tfc- pacöten cn ï&omipain ban HoiUedt optebeplen/
JDin- fcPïiie tonfi i?e» rnticnon ne Ccmc, |
Die Holiandt tegfntooo|öij;() toipnfglj in ·
bethoft / fouben tori {jct öabbflt inbjeiigcn. ώη,; S ito 1 boojnofmbe iüamcc bic bp Afflagh bCchooptnfie rh?J ban rabattccenbe/niet bcrljoDacnbc) biclöm fti^ | foo Ijoooö / boojnameutlijcit be l^ffclijcfiljcbm / baf Ü?» I tectocpnigöbanöcchofttoiecbt. Maccbit ocfriiiphr K.1 opDatbe^teben { gdijch Haerlem bOO? Spaelwou ί^Ί namad^ billigömatigü «net bc ftauier mochtcn taiii tuleren. ^
?3aet5önöiecbEbaoren^twee'fcricufebeIit)(tatim . getoeelï om te bcrhoopen be ïlecrlijchijcben ban > I
truydenbergh (bOOjmad^amDenpjingban Orsn SS'^I gien geoppignorcert) en Bredenroede ( boojmaetóof- tt^Ll oppigneettacn Den fêcec ban Bredenroede ) fflfe hm tejr· Jgollanbtfcöen ?ibcl toa^ ban abbgï om «Γ. denbergh te Doen berhoopen ; jnaaer men fteeft οω flebonben Defe ^tuchen boo? al^ nocD aen ben ito te laten / en Die niet te berhoopen. |9bcc ban fcfi i^ecrlijchliebcn toa^ niet boo? fes otte fevenduv. icnt gulDen^ berpant gtjctoeefl <t£nbebecöacachmi 95aiIlou ban Breden roede toa^ ö>ec te booten betftqft getoeefl (ad vitam) boo? dertigh duyfent gulömg Cnbe be collatie banDe^mptenban^cgouten&b ctetari^/ enbeanDctehlepne/ tot GeertmydenbVre fooDen tjebbenberhoft honnen toojbenboo; inenoil Defe Pant-penningh ; Daec bp B&eboegfitbESSojoff' meeficr^/ ©eechen^ / f?eDiranten / fc. ?tmuttn· toacr ban be Collatie ooch aen ben ^jin^ ί$ geM/ Die bflcr ban gctrochcn Beeft ( Doo?gunfi bt^ tptó) notable profijten/ bci:ccbobenDeboo;noenibePam· penningh. ^ulch^alle^ i^ nuDefgdijch^booiflutiil bcjì tijbt^ boojbciètatcn ban Holiandt aftöctooflcn gbetaccfi/ niet fonbet eenigfte ferieufe oppofitie uan be i^?incefre ?3ouaricce/ pjeienberenbeefniBl)t«|[)t ban non redemptie, teu minflen bat men boo? D'i» binari^ toegö ban ijufiitie fulchj; niet enftonbe ton.
men my niet wil geven, ten'mihften behoort'men my niet van't mijne t'ontnemen ; maer be βέίΐδεη- hamer / Doo? Souyereyne ordre, Öetftgfjea^t/ bat» tet/w/wie^jp/gwwtehlactenbete notoir toa^/ ali bat men Dat ooo? een langen Crcpn foube laten te· Difputeren. ^e <B>jabinne S^ouariere ban Breden- roede, {jeeftbaermet meet fubmiffie göeoppoftitt/ alieguerenbe alleenlijch De Dienfien ban 'tHuyevan Bredenroede. <0och fepbt men / Dat in bffen eetUm tijD ban engagement De feven duyfent gulörn^/mca . α10 twee mael, jae hondert mael foobfCltoacrWflÖtójU toaren. <!£n op bit p^opoofi / fcpt men bat be gutoec^ 6<?« ienban]^?outo Jacoba (inbaertijbt) ^jabinneban Holiandt, geen twaelfduyfent gulOen^ ΐώίφΕη ; !bat gupben baegb^ De jocatia ban een fïmple ^uiisn:^ bjoutoesijn.
^en negenden geboo?t bet rapport bönbcj|fe= ren ban Raesveld cube anbere/ gebifltectt cnOe miuecrt bebbenbe De Jl^iffibe ban De fiacbtban ^to^ ten/ gefcfjieben alöiet in Den Hage ben een en twin-
ject ban be Rangh te bouDen onDer De hooge tniiiciiie OiBcieren Den feventiendcn ^anuatp Icflleben Dp bare^o.JISog.aeugefidt/ mitfgaberionberbe bere iooft-tdffieiecen/ al^Colondien/ Xuptenant Collonellen/ m Sergeanten i®aio?i te paerDmte boet / aitmeefïet^ / Capitepnen / atuptcnant^/ Φο^ net^ enDe J^aenbiigbl/ten DienfleDefer Xaiibnt/ Qf lijch Defdbe j©ifTibe bier nabolgenbe banbwojbete tooojDfgdnfer eettip.
Mogende Heeren.
T> ü De ïleeren onfe <©ebeputeecDen / Die in geöoIflfJf «Jg SJ ban ö ©0. j®og. jIìe(oÌutle / in bate ben twaelf-
den Defei in Conferentie gbetoeefi jijn rort dc ^f^ Üeecen ö JgoogbJ^og.^eOeputeetDenop «mJ ban Den Rangh, te gouben onber De hooge miw^ w»-ü ©ffiiieten / Den feventhienden ^anuatp ^ ^^
afêo. jaSoB.aenoelidt/mttfgaDer^onbtrbebtttee
Hooft-OificiereQ, al^ Collonellen, Luytenant Col- lonellen , enbf Sergeanten Majors t( patcD cntiW |
-ocr page 560-
ιδίλ
en OORLOG, ack en njeemghjte hoetk. 5 ip
frttìiitftbaiiiiiiStaettoifenltt /amoiuï omflaiibci Betappojtem'tgmtinenaetigaatùcinùe ^ateionfermie toas ggirtfcoumrt eiiöe Qcaii' tófectt/ÖÉeftottfa^nlePötnöeeeeebcn/ obet öatae^ fióbtottifionfegBeïiagijtcnnaïici: letóten saeii /en gttpöÉt/ommenacefumpiicbantie «troacten tct ^terii applicatici aen a Jl^o^iEo. κ ïiknen üau een iMfitifatibi)!^/ gefunbeert op grontien/ tietfieltlicon^ DOiWlii/en^eon&ecoicettie Dana J^ùo^lRo. in ùe· fmfonùeriingeCDnft&etatfenictiteceii/ citóe naineitti itb tiat tn 't potnct ban litanglj tot opftupte ban bè mitairt futtctten/ öecti rgfime (jenouien beIjoo?t te ió^en/op be qualtteptban be peifoonen befdbe be- wSênbe/maecaUemujcU op be bignitept ban be fatttaefelf0/ ten anbcren / Qàt onber «©ifictcrea b^n fldijtlie Cfjacaaet / be outwe «1 öebfenmgfte gepiefc ^irwettoetÖen/biioibieiongecComnüfiïcn t^b' ten/gnbetenbecöen/ bat geen onbccfcö^tgemact&t Βφομ te toetìiett/ tufftiien be ©(fineren ban bc Iftu/ùimatìJeottìjeiiìK^aMlerpe ofte b'^nfante- tpe/enbebatmengèettappatentfe ban ceben gepje- (enieectftantoetben/bat aen be Caballetpe eenige ö»roflatibe bàn Sangfj competeert / boo? bic ban be ^^ηιαρβ/*^ bat bëifelbe Bepbegetonfïbereect h)er= btn edfolutdilcg en in Daer natnre / ofte met een par- tfoiliete )!eiatte tot be gitelegentijept en tonfKtutte ban ij£f{ itanben / en be flStlitte tn bienfl ban befelbe 3ijni iK/gdj)c& ban bocS flilii.$ tn be pjactijtQue altijt geob- fabeert t^/ bat teti ceguaröe bàn be Cölonellc te boer/ ίίη oubet gep?efeceéct is boo? eert idngcc te paect j bat bmtiogcniS en npt fiwgte ban be eetjlc gtont - regri/ gwjcfirecrt moeten bJcrben/bte met be emiijenfle fiintrienöeltieetjün/enbemitsi bien be <i5eneraeltf pcrfoonm bah be IBilitie ia 't ïeget / boo? alle Cijfi^ ttai/bicmaeralleenlijc6 commanbeeren/ obrc ofte in ie particuliere Regimenten/ enbe bat ober fiilcr aen be ïuptenant ilBa}oo?/ofte 3©acötmee(l:er <i5cnei rariban'tïegec/ mitjSgabeciS aenbe CommijTariiJ <Bienerael ofte 3Bac!)tittee(ler ban be Cabailerp com» piteect ben 3^oo;-rang inbiflincteUjcit boo; alie 4ΓοΙΙο«= nellen / 't toeltfi in be p;attijcfie ban boo?igI)e ^ben / "egetecipieert tcnreguarbeban bêCommiffariji
Öenetael banbeCaballerpe/ enbe bé ColoneliSte ^ect/ op geen fonbament ter toecelt gebifpiiteert of' tegSetontelteert itan toerben boo? be «ioUonelicn te boet/aenbe St.Major «tBeneraelban'iEeger/ aljS fijiüje befelbe nototrUjcBgecïiarattifecrt met een βοο^ m «Emplop / aljï ben «Commiffactsi <6ijenerael boó^ Wemt/battoijbetif tenrefpecteban bebigratepton^ to be©enerad!S perfoonen ban'tHeget/ i)po?b?e gtp^eféreertbiecben bte be ^Uultre Qualitept bebie^ ittn/enoberfuIdt^toeicËcc Junctie geer eictenbeect gec'tgeöeele €o?Piï ban^tllegec/ boojbie gene/ Wemaer aHeetflijcö commattìieren onbec be iKflitie / tfftepaerbeofteboet/enbatinfgBelöftiS onbct be «mtieren ober entn be rcftiecttbe 3«egtmemen / mttfaaberiinbetelpcctibcCompagnien op ben fd» DAt boet ben cangD geceguleert &ef)oo?t tetoecben / en rat oberfulcliiS be piaffecewie/ en p?efeancc boo? allen «weren competaenbeaen ben <Ii<neraelofte öetCBef Mn ttcger/benttoeebencangbeöooitaenbe ©eft^
uttucqjc.
,j|^l©ajo?i{/ofteaaBagtmee|letiï <S!enecadbatt
7 Coitmtiffartfen €5enetael ofte a®ajSStmecfle«{ wnbeaabaiiecpe.
Cotonelifteboetettte pàetb. 9' aiuptenantColloneliSte böet ertteiiaetb. " tc boet en te paecb. ïï ötttneeflerifenbeSapitepnen. . Hieutenantenban <WBondiS Compagnfen te Bwt entepaertygemeenlötii genaemt »iipttep«SieMi ♦««anten.
VI. Deel |
tj Steiitettenten
14 Ï^aenb;igij$i enbe ^ojnettàt / iètibé foo betteeë &t 'tregajb banbe minbnre <@fitieren tn be refpetttbe Compagnien/en bit aliene imt bien baHanbe/bat in gliebatten a ^o. omme be rebenen tenbien|té ban be llanben fulc^ reguirerenbe foubeit mogett goetbinben/tipparticulteceacteofce ComittifTiÌe tot (cec&ere acte of eitpebitie een ban be l^tlitaice ^ifidei ren te Donorecen met goger Cljafacter / sd^ toaer bebffeibebolgOeniS ijare o?binansi Commifpien sytt bettleet/ 't5Pecnï:uptenant45enBraclraeteen<iPenes radfdjap 1 eenfïmpeltfoUonel met be βηβΙίίφΙ bali een «^eneraelss functie / of ober een f^an^ Cojpsc of anberfintiS/ bat gljeburenbe be booiflacte ofi^bi^ ben rang metal 't gene baer ban conbepenbentte i&/ ban refpect en cohtmanbemmt/ fai bienen gereguleert tebjerben na bebjacrbigD^ banbe fonctte /tn biet boeglien cictrao?binariii geconfeceert»
^at bipberjCi onberbe gemette 0oógé ban be nailttie / i^jo^ft ■ Officieren ober en tn be iKe^ gimenten en CompegnienrcfpectibeIpc6 boojfo bed befelbe feparabel3i)n/alj$tb}ee l^elmiaerfd^lcten/ thjee<©encraelsi/ ttoec of meétber Colone»/^ti Ιΐδοίο^ίί te boet én te pàerb / of een te beet e« b* anberi te paefb/ bolgenjS be ttoeebe generale majcimegiecbo* ren ge|if it / be p^erogatibe ban rmig geteguleert ttioei iuerben na be outfiept ban Üommtfiten / fn bier böe« gen bat bp ejccmpcl een ouber ^t^ j ban een i&e* ginwntteboetgepjefcrcerttoerbeboo? een jonger ti paerb/ na be jegentooo^bige compofitiett bait be ^egi» mentcnonberbe&aballetpeben ttoeebeni^oófl· ©f- fictericÌ / al0 bonnenbe 't felbe in befen niét tn confibe'* ratte genomen toerben / of Det boo|f^ befect tn be melteStegimentcntepaerbeenigger ttiaten btbe^ fleren be natnre ban be functie bp een ^ Ifeaiw/ on» ber befelbe ge - ejcerceerttoerbenbe/ten bteit effecte/ bat baet boo^geacguirecrtfoube bierben eenige ) gatibe boo?een,St.|lQaio?baneen Regiment tei , llaenbeinbéneei^eit tn abfolute enbe tnbtfputdbeU CoQàteralitept/toeteren aengdenbe eit totbebuctie ban berbererebcnen / tot höber abflructte ban be t»0' ben - (iaenbc pofïtiben top onjs niet fiillen inlatót/ beei minommefolutientegeben op ienige ob/ecten/bie baer ontrent foube ftonnen toerben gcmobeert / maeti onji g!)eb?aglje« tot ijet öoogö - top óo^beel en bffpo» fitieban a ^og. Xltog. alleenliid) ftilleh to|i omiec (jc£ goetbinben ban a it^g· in bébem&en geben/ of a ^og. Ugo. tn't toeboinenbe / foo bidnneer be CDar^* ge ban ^t. invaio?ban'tEegerfal fiomen tebaceren/ niet fonben geltebe be Comiiüflie op bie fimctie (laetti^ be/foobabi^ te altereren/bat befdbeflg^ alteenlilcfi guatit te entenberen ober be ^nfanterpe in btenfl batt be Sanbe / en bp gebolge bat be gemette functie met bie ban be €ommitTan«i <6eneraelbanbe€QbàUérpe parabel enegiiMtoiei^^e^t/blpbenbeftctonber* fcDQJObart be tahgïj tia be owtDepbt bön 6e iCommif' fïen. 3©(jer mébe ^ööv ifeo. i^iéereli/ $c. 3(n ben gebeneenenttointtirtrtteniepiflfeftWen Ijonberaclji en fe|tig6. <0epatapöiecrt C.vah Vrvbe^en / fc» ^nber^ont ter ©Tbonnantie ban ben Siaetbart iëta* ten bet a^e^eenigfibe ^ebetlènben.
Gcteeckctit > G. vali SttNCKLiNt»
ifaenbefn effect'tboo^ rapiioitbaifp J^eerert <@e&eputeerben bp't bobenftàetibe aobgiéi niet teboë« genfjiabben/ ban alleen/ battoaiméer eenige ^ogè (Studeren/ bmenbeintijbenett bnjlen ggeemiriop' eerttetoo^benfiiDoóòtjer €gar$ebü}}edtji^ditübt of ineen ejcpebitiete )^dbe: batbefdbe/Ïóanneec fpbie 4]:^r(tetoebetom foubengebbenàfìjelòt/toe* berom foubetrebenin (poubeCDai^e/ fohbefcupt bien l^oofbe eettiöüebomrangg temogeiipletehber^ of ndelaten fslit oube Coarge toàec te nemett. ^ac ooc6 be ^itptenants/ intangg niet órtttetjï bere ÊuptenantiCi foubeMuieit dito ìmìmf enaneenfie ouMbom banjert lieti of acteiSoengeflentetoeiiben. 39aeropi^dt&8« WiWjSntie/ isgortoeipi'bininbiterpaen/toSei; |
-ocr page 561-
S A Κ Ε Ν van S Τ A E T
530
'lëê^. lMi,0ijf3 aiibijö Desi iïaeïit.ö JjattStateti?, itf^Ì ctiöetic^ tònii'trSppojtliec ö'eittclte j^ceccn «iEJcìieputeecticn , «oörngcft öljerortMIfouiïwi toiCtjeiiAihfeóléfammti !Kfe6fe©iobmctett/ imtbecfoich Dati3efctUetenft)cic= ïrrijjPt ? tiiiimcsi tert Oóótljlïén Dìratòil beetilncn ltia0r)ihiiaceceptieì>efe0/ Bace ^?oi3inttale aùbiifm öp 'f bùojfi fubjetttrtljaéi; 3^ooöOiliöSc»tie JBrna- iieringê, totaen ϊιοίΠ opéitiiï.
^« taacertalïjiéïiïc medile f?obiitcien fecfgBenei pcntotWiftfiìge/ bWiienlieijaccmettetbphamenijau Iwf^ ©?éö£ oeiccaUle'ci-t ijoo?ùenmitoe a©ctbwöiii ^ijiiié.iSgHtpagie / .tic fp altljani iiteenïiên onnobiöD (MM Zsiiam toilùe niet liccftam tot be nieiitoe antere toawtt oocftnalattgfjm'tfucne' rertiiet acertvrts-Beliieccu. JocOtansi tilicf bc gcnecalc tifolùtiebah ben ^taet/ bat ine» moefte blpbeti in iruflaét/ foo iangn aiii ©jantlicijrtt foó magijtiglj in
Sfarti* apapenen toaii ; tiitmccsi tot bat men met be (©ua^
Squì ïaiitië ettbe (Cwplc Stlliantie foube ticfjticö 5ön.
taaie. ^ülcBci bat ben ac{)tienben loóiivbt ba(l geftelt / bat ftiet alleen be ^cr)epenban€>o?loöl)/ )egentooo?bigi) booi ^èegïjefeebt leggenbe/ t'eecftemqel inpöfïup? Étt tot emploiJ baecbig geljouben/ maecooci{b'3fib= róicaüt^ttii ^eelanbt/ in't jioo?bec-qiiacticc/enbe ìrt ©jteflanbt toel ferieiifelijclJ aenoBfmaeiitfoiiben tuecben / b'<Sqit{pagie [jaec aenbebolen mebeten fpoebtcliHenté boltcecfiert. i^at oocfe niet alleen bi muim te Sanbe )egenbJoo?bicö in bienfle bjefenbe / Solftomeiulotligecontinueect/ macc boo?almebebe iKfectueufe èjobintienöaeu toe gebifponeect en gfie-- fibubert fouten ibeuben / bat be felbe alle be ipilitte / fóoinbtt ejcti;ao?btnan0al!S o?bina«!ï ^taetbah <©,o?logrje op öaec gfjecepactieect p?ompteli)cB foubeti ijetalén/ enbcoocfi ingeen gebjeBeBlpben begecefol' bei^bénieubje ©etbtngijen/ clcftinfijnc^uacb te botoccften/ eitteboen bóltcecften» 3^atbóo?si mebe nmgoebeconftbecatieit enbetrtftcOtert/ fóóbanigöen o^?egeftelt / en bie boo^fiéningigebaftt fOWbé toeubén tèh epnbe be nomöje ban at§ttehflOibé 0o?log ^cBe- becbobbelfjuPt / en na becepfcil ban faBéh gljebtc-- iiialieectfoubcittoetben/ om eertiaiigetepfenaafge? ïegengDetoeftente fionnénboen/ ert albaer nagDel«- nOerittjept teil meelien bienjie bait bin Eanbe gljeem- Diopeect tetoecbctt; enbetotte betec en feecfiecbec erecutie ban'tgeene boo?f5 (iaetaenbe cefpectibe Collegientec 3ïbmicalitept geftB^eben/ öat befelbe tóitige Jleecen <i5ecommitteetben upt ben Bacen Bec= Uoaectfiitoilbenfenbertiegöing a©oon^agö naejifto= ihenbê enacötbagen/toefenbeben becticBHen befesi Impertbe iBaentsf.meubjenftijl/ om biénaéngaenbe hiel be ïiieeccn Baec .liKog. «iSebeputeefcbeti tot bè fàBen ban bé Zeeüt confeceritie en fiefaigrtéiS te tceben àllesi op cappoit baecban aertbéfe ©ecgabetinge te sèoen. Jltóen committeecbe notfi b'lgeecert Huyjgens ertbe Coirermanna iCejcet/ oinbe tbjaélf Bonbm iiiatiimecö te monjleeen. b'i|eier?n «©ebeputeecben tanbe^^obincieban ^eelanbtBcbtien becBlaectop l'i geerte.boo?r3 ίβ / niet bolftonien delafl te }ijn, , ^èntbjaelfbenBeÖö?nfi4 ï^ectert <i5ebepiiteei:beit ban Ïie S^iiobincie bait i|ollahbt enbe a©ep-©?ie(Iant upt fpetiale lafl banbe i^eccen Bate ^iintipalen/ thetbecebenenbaectoebienenbe /geiicgeecttett epn^ ie/ batbpBaecï^o. il9£i.eenmaelcpnbel})cBbegBe' Ijjojecteccbe becboBBelbe ïpebec conbbperi enbe ^ïcenten gBeactefteewenbeiii p?actycque gBelJ?acBt niotj^Üjecben. ®at mebe tot toeectngBebari alle frauï^bte't felbe mibbelgD«Pl«eBtWiet:bert/ boo?,'t lidjténbanliinncnlanbtfcBe #afpoo?tett/ o^iw: Wa' ïJ|iÖtéaÜem®tïitnfci®rt&innen'iS ïan^^bah'b ee^ néplaetfe^beapbece/ tpaicbiaeclöcl&banbattbeci ïjet obéc Scee uptge^oect toiei^m / bp g«ttérale refo^ WtièballgefleltmocBtetoecbett: böt allebc geme bié feob'anigBe tónnetrtanifctj? Pafpoo?tert patmn të liiBtêH/ gBeBoubet» foiiben jijntecoitfïgnecen/of bp }^bt({ete betaUnB«t bólle con^ enbeltmtt /, eb^tü sjibeüi füldlèn boegerifite of bé3©aceit en Jàoopmàni frtWgiierttóàeriijÀ Uupteit!? Jtatibttf bécboefetfoiibê ; befftm foo toanmi^ nabetB^nbt fuflÏfaiite^ |
böei: tee tïe«eo»ge,<ïaBÖen-fói^en,5Bn/.i«MtiM Qbeu BeigBefonftgtieeci?i. oftepiobìfioneÌÈ ΐι«πι® f«:fjt aén|lónt3S enbe completeliicli gecctïttueeïtfoübi toeröen. a®aec op gebielibececct 5önbe /. isi góct bonbcn teberfoecfien.^nbe tommitteteit bè fcrtó Huygens enöe anbére BaécJ^o, Jilog, iS.tbijpiuiwïiên tot be fafteii ban be ^éè / om'tboo?f3i eÖ^pjiniS te bifitei-en / efamina'crt/ cctroacta μι & boorf; fefcW geballen / na te fien ^ en ban allei càppoJt ti tóL
tfl^icc aentoefenbi.iilücbeputéccbm bàli Beeft te b3o?r3faf«obecgenomen. , . ©bermttii nutn .Över-Yirei aenffambetoiliiftf
aanbtbagDoftei&eraàberingBban ^taien./,ffljÌTibV etwi go(i ficB eccft t'opmDatcii Bét biipc bii,, ^tófftlwiti''''''w ncnbic^?obtncie, <Dm EatibtbagBiiiocjisniiMi;.' "· Bouben too?bent)innm Campen, énbe b'i^cer i folte, ï©20(ibatt ^a.Datji:, jijtibe ban'&f
Staten/ BnbbcBPtcccötonjbiitetonböaÏcti; éi^ ban Cam pen ( gbelüiB top alreebe te booren rjcüliitt gefcnbt ) toaien crticlieteR.op b'^^eec iiaerfolté, ΐΐή,ν befcÖulöfgBenbe te. BeH&m, gBepoógljt bji? ban Bàiicé ^tabtitf iïegmtcnt'eco?tnmpCT:enYom,be öeserihóe te beranöeten ; Degeecbert becBalbm bat. tn> Öii.pjobtf ficfanöetoecbenaebipo?técrt. ^e boo?nacmjie/öótft
Deventer, namenBaec pactpc / en b'iieei; Raesyeit, ban Twente, occiipéecbe be ®?effbenfiï^to?l om ben aanbtbaóB te beroepen/ affoób%£r Haer- folte toepgerbe binnen Campen te Bomen/foónicrt
^00 bëel tlTer ban / batop cenentijbtbeii faniit= bagB toterbe £iefcB?eben te Campen boo? b'l^êer Raef- ve t, enbe geconboceect tot Zwolle boo?b'i|eei; Haer. folte gciijcft be ^tabt Zwplie oocB geBeelijcft aettnam b'ileei· HaerfoitespartBpe; fulcBS batBiécuptrtiet anberiS ftont te bectoacBten / al.Ö een opwtlütBc émi binttalefcBcuringe/ apbefelbebJöfealsitttbè Süarciï fefïien Bonbettbpfen böftigB/ feitten Bonbertfegen böMj/ enbe fefKen Bönbert febèo en. bijftigS. 't25ïe«fibatbit toiepbtalléèn befoo2faëciitboi)?.«^ giiefiie bön particulieren /, snbebe ralom^ bait tlt^è' Regenten, eiibe BtèT b)flgbe fpjiHt&bJaafÉcfiiiÉÌ quando caput dòlét ,&c. Ìiat baec 't Hopft leedt, opcÌt lijden moeften alle de Il,éden; toaitìBet ftìOUÌlliitSe be ^IJieBeele, ©iòWnfte; pe Raefveidtfe toflbllt «iiitS mèt ih tpflii laten bètt Jgèer bah Piliitìdt; (: " " ''
Biértitbe <!5eneralttèpt.b.„. om bat Bp getröiitot enbè b,.
'tgéfifpt bànbe Haerfolte^j
toèljiRiefb?ie3toen 0Etoèe(f / „.„..^ mijiièboojfesi^iaceit; ^e Ra^iveidfa bbòjbiteiaren enbÉbaèépm toltimi"^" gabèrbè^tatentot C^hii)èri(aBieir,
lick., filisi bjaétbaifb'i^eei:bàtt;
tègeii'oj^orteerbe / litöerèilbe bàt' Mi alBièr ob#berbè/, Jlètyaiide atjittbt&agB enbebé pi)3Wnia,e gi|ÌRitL,„ oin'men böer öpfatftfet J^jobïM b'ijnteweécÈimittqBmbt^ ^jejfe jàn
èctó^rtPalIandt,.,"
ltiibèhbof^bettB?ieir. ^og. Heerék
NjA voorgeloopenepublijquegeruchte9 jfobuy- ten als bintien defeProvintié, dat'dé Heerefi:^^^ van de Magiftraet der Swdt. een cyer- i'®''" groot liiishoËgHèn teghéris dè Peiïoóp van den Heet ^
ΰηβ van ZallanJt hadden opghcHomen : heeft dcwi- tnenara· gemelde Hecrei) van' Camjpot belieft onder eroploy aa«"·
van feêckère införniatien, den voornoemden Hepr
Drefl by de Miflïve v'ari i^nfivindea Jinuafy jonghft- leden bekent te m'aep^^jdtt IjcJi by défelve informa·! tieduydejijck djiiyépkiéi datfic^^^ ZiliaMe üiéi oritfiën hàSae hàer Ed. Stadts welbeftel^ de ende floriflàntc Rcgeeringe voor cot zajdig tc d^ |
ΨίΛ
-ocr page 562-
O O R L O G. acht en 'ueertighjie keek, 5 J I
crieren, ende onder faveur van fulcfcs tot veranderin· ' hevandeielve te collumeren, appsrentie daertoe * ^ jhoonen, ende vuyle middelen daer ontrent t'em- nloycren; vetfoeckendc d'Heer Droft voornoemt Wnneneen Maendtà dato van de fel ve Miflìvehaer Edele daerovergheruft te willen ftellen, op dat haer E<i, Dietghenootfaeckt mochten zijn verdachtte we- j-^q'oP andere alfulcke middelen, die haer Edele tot njaintien van haer Stadts Uaogbiyt, fecuriteyc van haer Regecringhe, ende rufte harer goede Ingefecenen ooraeelen fouden tebehooren. Op defelve bekent- maeckinghe ende by ghevoegde informatie heeft den Hee: Orefl ·ναα Zallandt den acbtBimJtn dei[e\f$ Maent de Heeren van Campen cmflandigh ende nacr waer- heytalszijn Edele verklaert, ghedientvan bericht over die gefchapenheyt van de faecke, die zijn Edele meende dat wel met meer moderatie hadt konnen en oock behooren onderfocht te worden, als hy tot fijn groote yerwonderinghe uyt d'expreiÏÏen van haer Ed, gerecipieerde en noyt gemeriteerde mifnoegen, en- dete gelijckuytdie door'tgehele Landcal tebreedt cndeceghcnwaerheycuytgeftroyde geruchten hadde moeten aenfien ende vernemen, en waertegenzijn Ed. geen groorer vernoeginghe foude te gemoedt fien noch ontfanghen, als dat die welghedachte Heeren van Camptn door't voorfz, bericht gheruft gheftelt mochten worden, en zij η Edele weder beliefde t'ad- mitteren in haer Edele vertrouwde vrientfchap ende correfpondentie. Dit ontiàngende bericht hebben de Heeren van Campen gelaten onbeantwoort, doch niet teminishaerEd. Mog. voorfz mifnoeghen hoe lan- ger hoe breder door gemene geruchten uytgheme- ten, in foo verre, dat de Heeren van Cew/»»» fouden gemeent zij η d'Heer Droft van Zdlandt op den Lant- dagh tot Cmnpm komende, eenighe feytelij ckheden teghen deffelfs Perfoon te ghebruycken, 'twelckdie Heeren van de Magiftraet der Stadt Zwtlle confide- lerendealseenfchadelijck ghevolgh, ende waer uyt weleenige verdeeltheyttuflchenfoo notable Leden van de Provinciale Regeringe te beduchten ftondt, hebben goedt gevonden foo ontrent de Heeren van Cmpin, als de Heer Droft van ZaUaudt door Gecom- mitteerden over de voorfz faken ghefchapenheydt te doen informeren > en eerft alleen, oock daer naer met en nevens Gecommitteerde van de Heeren van de Magiftraet der Stadt Dez/e»f<r aen te biedeji haere Mediatie tot aflbpiffement van dit voorfz mifnoegen of ten minften die Heeren van Camptn te difponeren 'tgeenehaer Ed. meenden tot befwaervande Heer Droft van Zaliandt te hebben, by ordentelijcke wegen van rechten t'inftitueren en te laten determineren ; ais tot welcke bey de den Heer Droft van ZuSaadt fich genegen hadt verklaert tezijn^ maerde Heeren van Cmpm hebben noch tot ad miifievan'teerfte, noch rot uytwiflTelinghc van't andere, door egeen bedenc- kelijcke redenen ghepermoveert konnen worden , noch tot openinghe door wat Vi'egen haer Ed. begeer- den gheruft eheftelt te zijn, of op wat maniere haer Ed. defe faecke gemeent waren te laten afdoen. Als die tijdt tottet houden van deordainaris Landtdagh begoft te naderen, hebben die Heeren ordinarie Ge- deputeerden van defe Provincie den Heer Droft van ZagaaJt volgens ouder gewoonte by MilÏÏve verfocht op haer Vergaderinghe binnen Deventir te willen ko- men,om over die poinöen van uytfchrijvinge te hel- pen delibereren en refolveren : waer op dan oock fijn Ed.isderwaertsgereyft, en naer dat defelve poinóten Waren beraemt en vaftgefteldt j hebben die welgemel- de Heeren Gedeputeerden fijn Ed. als Prefidentvan deStaetfe Vergaderinge verfocht d'uytfchrij ving van den Landdagh jgelijck alhier gebruyckelijckte willen doen j'twelckzijnEd. oock heeft aengenomen, met verfoeck nochtans vermids den landdagh binnen de Stad Cemptn gehouden foude werden, dat aen zijn Ed. |
aen andere Leden eenige verfeeckeringhe mochte Werden ghegeven, om vry acces ende reas naer en van «n Landdagh, ende dat zijn Ed. aldaerzijn funaio «»fecurÌKyd foude mogen bekledea, midtsprefen- teerende 't mifnoegeh 't Welck de Heereh van Campin op fijn Ed. perfoon meenden te hebben, of voor of na de Lantdag by aengebooden Mediatie van de Hee- ren van Dtvtnur ende Z-jjolle te laten ter neder ftellen» ofte anderfints by ordentelicke wegen van Réchte te laten determineren^ Welck verfoeck , of Wel foo by de Heeren van de Magiftraet der ZwolU ontrent de Heeren yan Campm tot diverfche malen is geite·» reert, ten eynde den Lantdagh dienende tot afhande-', linghvande gemene Latidtfaecken, en beftellinge van de Finantien met perfonelitey te niet geoccupeerÈ noch ghetroubleert, nemaer in Vrede ende met meelle harmonie ghehouden mochte werden, foo hebben noch fulcken billicken verfoeck niet met ee- nige de mitifte pofitive antwoorde gelieven te bewaer- digen , ter welcker oorfake alfoo den Heer Droft vaii Zallandt niet buyten redenen retardeerde in'ruyt-^ fchrijven van den Lantdagh, infonderheydt dewijl de Heeren Edelen van Zallandt dc Magiftraet fler Stadt verfochte, dat die verfeeckeringe van vry acces ende ricis, ende dat d'Heer Droft van Zallandt fijn fan- nie onbehindert ioude mogen bekleeden, behoorde voortegaen,mitsfijn Ed. prefenteerde die voorfz faecke van mifnoegen by ΛΙίΛΛ»», of anderfints by ordentelijcke wegen van Reghte te laten determine- ren , heeft d' Heer Heyman Vriefe 5 Borgermeeiïer der S^adt Camptn, als in der tijdt Prefident van de ordinarii Gedeputeerden, een extraordinarii convocatie vaa de Heeren Gedeputeerden binnen Diventer gedaen , en in bekende weerwillevan d'Edelen vzn Zallandt, van d^Hetr Hejman Shot, Gedeputeerde van de Edelen van VcUenbove, en van de Heeren van de Magiftraet der Stadt Swolle, onder een abufif pretext, als of de Heer Droft van Zallmdt weygerigh ware den Landt- dagh uyt te fchry ven, en't felve egeen langer retar- dementkonde lijden, gheconcludeert dat den Heer Droft van Twente wierde gheauthpriiéert en verfocht den Landtdagh uyt te fchrijven, 't welck nochtans den Heer Droft van Zrilandt alsFrefident notoirlijck, en fonder contradiöie is competerende, fonder dat fyn Edi om d'uytfchrij vinge te doen is ghefommeert, veelweyniger t felve byfynEd . is gheweygert. Van defe geprecipiteerde en onwettige ordre d'Heer Droft van Ziollandt kennifit bekomende, heeft [Ìyπ Ed. goet ghevonden den Landtdagh binnen Campen uyt te fchrijven teghen denfevtn en tvjintigbjien ApriJ ; maer voort na'taffenden der Brieven bevindende dat de Heer Droft van Twente ογ de voctichrcwegtprejeileerdt authorifatie van eenighe der Heeren Ghedeputeerden d'uytfchrij^vinghe hadt ondernomen te doen ter voor- fchreve plaetfe teghen den twee en iwintighften April >
heeft iyn Ed. goedt gevonden tot voorkominghe van confafien en difordres, welcke uyt foodanighe ver- fcheydentlijcke uytfchryvinghen fouden komen te volghen, die Wf» by nadere brieven mede tegen den felven twee en twintighften Aprillis derwaerts te ver- fchrij ven, ende fyn Ëd. figh betrouwende op 'c rechfi aller Volckeren, volgens't welck hem, wefende Pr»- βdent, niet minder als andere L·eden vry en onbekom* mert acces ende reces , tot ende van foodane Staetfche Vergaderinghe moefte gheworden, dat oock defelve Vergaderingh aengeley t, en dienende om te delibere- ren en refolveren over ghemeene Landtfaecken met perlbneliteyten, die 't eene Lidt teghen 't andere ver·» meenen mochte te hebben, nktgeiccupeert ofgeturheert foude moghen werden, infonderheydt niet daer figh d'een teghen d'anderen ten goeden rechte pefenteerdt^ alsfynEdtbereycshadt ghedaen, en noch ghemeent was te doen, foo is fyn Ed. om fyne fundlie ten dien- fte van den Lande waer te nemen > mede na Comperi ghereyft , en heeft na ghedane convocatie van dc aenWefende leeden van Ridderfcbap ende Steden, ter ghe- woonlijcker plaets als Prejident fonder eenighe ver- hinderinghe feific ghenomen : en na dat op fyn Ed. geproponeerde , rakende 't redpieeren ende legeerea van de aenkomende Lunenbergtfe «uxiliain Trtupen wai gbedeliiereert eodegberefelveert, d&t OOck eenige difcOur- ien eo btjtuttes waren ghevallen over de wettigheydt
Hp a m |
-ocr page 563-
54-6 SAKEN van STAET
ι6δ8, en onwettigheydt van de Heeren Droften van T«i»etii ■ gedane uytichryvinge , hebben de Heeren Ghecom- mitceerden der Stad Campen doen proponeren ende Jcfen de pretesten ende informatien van haer opghe- nomen mifnoeghen teghen de Perfüon van den Heer Drolh van Zullandt, endè mee ongemeenen yver on- der 'rfupporc van de Heeren Droften van Vuiente ende Volleihavin Gecommitteerde der Stadt Deventer ende andere niet haer Ed, correfponderende Leden geur- geert, de fake (onvermindert haer particuliere adie) by overeenilemminghc te doen verklaren voor Pro- vinciael ,om vöJgelijck den Heer Droft van Z«Wiin</t wegens de Staten van de Provintie ream triminis te ma- ken , by provifie buyten fyae funàie van Prefidenc fe ftellen , ende alfoo ionder eenige verhindéringhe vol- gens haer onderlinge Jangh gcpremediteerde ghecon- certeerde, ende door allerhande cuperien gheprepa- rcerde toelegh van alle ampten , nieuwe admiflien van Edelen, Commiffien, ende andere faecken , felfs tot notoire ende palpable veronghelijckingen van an- deren , na hun appetic en welgevallen te difponeren : 'c welck dan noch doenmaels door de Heeren Ghe- committcerden van de Magiftraet der Stadt SwìWì ,.en andere particuliere ItJfa metfolide ende krachtighe redenen is teghen gefproocken, doch de Heeren van Campen hen geenfints willende laten difponeren , defe als een particuliere ende geen Provinciale faeckcj volghens de meermalighe prefentatie van den Heer Droil van ZalUndc by ordentelijcke wegen van rechte telaten determineren, is die Vergaderingheop «ffx gediffolveert j ende zijn de Heeren Ghecommitteer- den van Swtlle vertrocken, om aen de Heeren haere Principalen van 'tgepafleerde te rapporteeren, .ende derfelver nader ordre in te nemen , dewelckedefe irregnUrittp van de Heeren van Camptn, ende die met defelve daer toe concurrerende 1«/«» aenfiendeals een notoire injuftitie, hebben goet gevonden by ad- vijs van haer E. gefwooren Gemeente, d'Heer Droft vanSii//enrftalshacrEd,ingebooren Borgeren Inghe- feten, in foo verre te nemen onder haer proteöie, dat defelve nietfouden gedoogen, dat van de voorfz par- ticuliere faecke, een Provinciale wierde ghemaeckc, nemaer het door alle middelen daer toe dienende > daer heen te dirigeren, dat de iëlve als een particulie- re fake by ordenteJijcke Tvegen van regfate fonde moe- ten worden afgedaen, ende inmiddels d'Heer Droft verfeeckeringegegeven, dathy fynefundiein fecu- riteyt ende fonder verhinderinghe binnen Campen ten dienfte van den Lande foude moghen waer nemen, met defe ordre, ende om noch te prefenteren die de- cifie van defe particuliere fake, hoewel d'Heeren van de Magiftraet der Stad SwtlU , als over haer Ed, Bur- ger ende Ingefeten, indifputable competerende, te ïubmitteren ter judicaturevan eenigh Hof van Jufti- tie,· de Heeren Ghecomraitteerden der Stade SwalU wieder na Campen vertrocken fynde, hebben defelve ontrent de voornoemde Heeren Droften van Tweote ende Vallenbevt, mitfgaders Gecommitteerde van D<- vtntn en CimtpeH, alle moghelijcke debvoiren aenghe- went, om op foodanige billicke ende redelijcken pre- fentatie die voorfchreve rechtmatighe intentie van de Heeren hare principalen fmaeckelijck te maecken ,cn uyt tewercken ; waer op oock d'Heer Droft van Twen- te die voorfz diflentierende Leeden beloofde te ful- Jen verftaen, en aen die Gecommitteerden der Stadt SwiW»antwoort re laten toekomen, maer in plaets van fulcx hebben defelve diflentieerde Leeden, inafwefen van de Heeren Ghecommitteerden der Stadt Swa//», ende veel andere Leeden gercfolveert ende vaftghe- ftelt, dat fich d'Heer Droft van Se/Wf, dewelcke om den uytflagh van defe Negotiatie af te wachten, totSwclle wasgebleven van die Vergadering van Rid- derfchapende Steden foude abfenteren , ter tijdt fijn Ed. fich van de opgedachte calangeïoade hebben ge- purgeert ; defe geprecipiteerde en niet minder infor- mele en onrechtmatige refolutie de Heeren Gecom- mitteerden der Stadt Swol/e ,en andere leden ter ken- nisgebracht zijnde, hebben de welgemelde Heeren |
Gecom mitteerde goet gevonden volgens die laft haer van de Heeren hare principalen eventuelijck gegeven by in gefchrifte geftelde memorie te verklarenTenda protefteren, gelijckoock verfcheydeandere Leeden uytgelijcke verklaringe ende proteftatie, van Cmpin zijn vertrocken, ende op dat ter faecke van de voorfz perloneliteyt denoodige befòignes van den Landt- dagh niet mochten worden verachtert, fooisgoet.oel vonden door d'Heer Droft van SW/Wi jalg Prefijent van de Ridderfchap ende Steden, tegen huyden her- waerts te doen verfchryven, om alhier die beloigoes
van den Landtdaghmet behoorlijckeende volkome- ne fecuritey t van alle die comparerende Leden aiïhc- daen te mogen worden , 't welck wy niet hebben fui-' lenleedigh ftaen U Hoogh Mogin aller fpoetby dg. fen te notificeren, om daer mede voor te komea, dac op geen andere Refolutien, Commiffien ende Colli, tien van Politique ende Militaire Charges dependc- rende van de difpofitie van de Staten van defe Provin· tie,fooby U Hoogh Mo, als andere fubalterne Ge- neraliteyts Collegien, mogen worden gerefleöeert, als die by ons van defe onfe Vergaderinge, en onder onfegroote Provinciale Zegel verleent ende afgege- ven (uilen werden : En alfoo wy van ter zijden verne- men , dat die voornoemde diflfentierende Leden heb- ben ondernomen op een gheufurpeerde naem van de Staten van O ver-YiTel den Heer Lambert Birnnrdt ven Oir, in plaets van den Heer Elbm Antbonyum PManit te committeren ter Vergaderingh van UHoiMog; dat oock de fel ve om aldaer feiÏÏe te nemen, is ver- trocken j foofullen U Hoogh Mog, believen gedienc te zijn, dat die Commiifie van den voornoemden Heer van ΡοΖ/βηΛ voor den tijdt van/èj jaren op zijn Ed, by de Heeren Edelen van S«//flB</t,die'tfelve al- leen competeert is geconfereert, ende daer van noch niet meer dan driejaren zyn vervlooten, fulcx dat zijn Ed. daer inne noch Jaren continueren moet, pe- halvcn dat oock d'Heer van 0«· voornoemt, tenaen- fien van de£fclfsi«ri»i«n«nt« Provinciale Cbargii, als Stadt ' houder van de Leden en Dingwaerdig van de hooge Bank van Juftitie,tot de voorfz Commiflie volgens de Wet van de Provincie niet en is eligibelijck; derhal- ven is mits defen onsfeer ferieusverfoeck, dat die voorn. Heer van Oor tot notoire verongelijckin- ge van den gedachten Heer van Ïallandt, op fodaene abufive, onrechtmatige ende informele Commiflie ter Vergaderinghe van U Hooge Mog. niet moghe werden geadmitteert, nemaer den Heer van télmdt als wettigh ghecommitteert onbehindert by't beklec; den van derfelver Commiifie gelaten,
Waer mede &c.
Uogende H«rio , &c. Swtl den vt)fitn oude ea vijftienden nieuwen ftijl in Mey βιβίβη ieudert uht lo fefiigb. Onderftont,UHo:Mog: goede vrienden de Staten van Over-YiTel
Ter erdonnantie van dtfthe in aifep- tie des Griffiers,
Getekent
JoHANNis Holt,Sitrmisi
^m ^o: aiSog: toilijen fïtD üm te ηοΛ rnrtj^ fiett/maeciiteliien Baec neuttaelt mm mo<l Bo^ toat We Uan Campen Biecop foutjen fesse"' baec euam 0et bolgeniie Confetti.
Extraa öyttet Regifter der Refolutien vandc Staten van Qver-Yflèl. |
-ocr page 564-
Μ
eli OORLOG, acken^eemghflehoeck JJJ
ιΛ Sin ^l'·*'' •'f "Μ· IS^kum Öit
iire^^ ^ebeclanbettboo; iitn loopet^en iace
men hondert acht en feftigh opgeflelt / OOCft
tifiti öf en cefolutìen ban ïiiit eoct taart datate aniieitbeeftiertiienipelijuacpbanfiacrllo. |βο. ban teti iKeect Depöc öcfesi iaetii/ cn noöj banee^ ïKnttenïimaip?ttiongij(ileijen/^b
{ét^lD^rtententiecenbebatbenordinaris en de cx- tfiordinarisStaet van Oorloge gefornnecrtvoor'tjaer feftien hondert acht en feftig, fóöden konncn behoo- reo gecontiniieert te werde, fo entte aïiS befdbeleggen boo^'t iooiKnÏieiaec/ eOeenisicItmetìie noottigebecan- iicWt0ebieöiWtaf|let:benban b'een cnö'an&etre enbe 3i)tteecauree(Ï/al!Stu)c{iiiat jebcct op' ceftomen.iSracfetnentcnbantte ]^ooft-©|ficiece« obsr ■ ' 'e/ bat ban öen------ ' · "" ' ~
jeuï/mitiSBabccstbaniieï^eecHeynfiusaliSiïeföicttt/ 6cpiie aen 'tiiof ban Sweden, be berDoogmgIj banbe
m'llliet; beficbpemcnten/enijeijeirfelbec tappojt g0e= i)(io?t / fiflic fanfibetjattm ingDenoraen / Dcöüen Daec- Ι®ο· biel lat^n gehalten/ gclijcg befelbebaec toelatengebaUen mttis beffen/batbO^WnacijS ettbe «jttcadjljinarijs Staten ban ©ojloge boo? ben jaw fe- ftien hondert ieven en feftigh g^?meet:t / fUlleil ΊΟΙΦ Wgefononliembooi &entoopenbe<aei;efeftién hon- dert acht en feftigh, aenneittenbe alfoo befetbe j^taten initflileöaewlaftenbaectitneitógtrepen /onbec dau^ ful<n eiibe cemargueiei/ foo op be generale petttten/ aliei Dpiie,;3taten ban «t^ojloge betbtdgensi geiielt / en ben ttoo^einenjaecebaecop genotuleet^t/enbe fpecùUijcg aengaenbe W e]Cti;ao?lrinai:tje^ €(itntntfTai;ifTc^P / jliiiiiirftöap en ^teben öcöben «benen te biffttultei ntt ïitt aenlfeOe ban een bubbelt getal ban l^oùge o^f^ Àfieti» / ejdemptbe Veit - MaerfchRick, onbec anbei:e rtit^ /battm tpbe banb^etttet noobt^iji / enbe 6)) iaioufte begalben be m^b^ept
(it6e fi^^gfii baec to ce^erei^e/^toetel^ be ittitte«cbet£ir<9enet:elttei>t fuUett bebent tnaec^en/ cKBteiett few neabiig® bat in 't bjeffecen bmt èen ntmtben^aet ban <®o^ogg fn'ttoeïu»tmtbe bul ovieffdlicii toetÏbegeoArecbeect be i^olude ban bm
drieentwintihhflen SBanqarìii feltìen hondert drie en vijftig, en batiiien bolgenjï geen Compagnten te pam ciftebeetbattbet;epai:t{tie b^inbe cene ^^btncte op
ìKfef^obtncte/ enbefuUen <i5eccintmttteecbenta: itdialttetit en ó)bm iSaet bait ^tate lieliiteii mi^cen / boo;^ !tbtet«Ì btcetttebe bei;anbenttgl^; iit be^ f;niae»t!igef4)tetgebtee|^/tence(jÏic&ebcmbenCol'
lOltö Symon vào Haerfolte.
InfefielöiiKntailgiiensiïefolMt» iianben: aphtften iltet feftien hondertfes ea feftigh ben <!0!ÌMO?bti iiaasjgtaetbaneoiogemetben oibtnartSi niet en
5&aiïbaftn(iötan0becanfKtMtttnban tpbmenbe ffliftm nootfaetftöSjift becepll / bateenige popn ban io?ttficattett / d&ecbtcten /cf anbere toecben bec= Nggt / bat fulct; &an en b^o?t te geftgieben W een iStaet apatt / tncottfr)?mite ban b' opgemelbe cefölui tÌihanùenàchtiendenSiulp feftien hondér vijf en wjftigh.omalfooaHe befii^ejienbetonfufwttóbeïi mölim/enhe alfoo in baaengelbepbec fijn ^Buota/ Seli|c&al!ïmetbe^?ttfttatten6npten be^^bintten öeoiatttfieect toect / fimtecen. l£bnjlebetfcöepbe«®f^ciecen/tompar;anten be= tge/betalmgeitaetet«ontpagmenop ^ geirepam^ / enbe ban ge^ wotoi aptiieemfiö&c/ febben öibbecfdjap en jiteben ^«gebonhen be betalingeban 9et (Sfeactement ban» iJïCcilondBoudcwijnvan Soutelan,de,be betaltngö
i^tufecen.
^ beeiren tegettö b^ t« betatitenen aett te nemen
W^bpe batige dC^tepn Willem vanBroeckhay- fcD,Iohan van Sceenwijck, flendrick vanKeppcI ban» W®mgsSï»f/enRobbertFrederickviUiUyttewyc^^ |
«Cnbe t»t be bet: bieber aengetiomen pagnte doyfenteeo hondert ach^ien CarolujS gulbenü m'tiaecgoogecttoomentebeloopen αΐΐί bù baer te^ gens afgebjefeti^ollen / bat fulq: fai toetben gecefcott:· treei;taenbe poft ban fuppleinentin gelbeopbe eictcai o?tiinan0^et ban (©ojloge tot latte ban befe bintiegeflelïit»
bat aen t obecigc ban fivt^^Htént iti ^^ fai b»cben g^jtet be otMen/ geballen tKtoj bebeett enbebiebectogljt banbe iMttte naec ben Harden- bergh boo? foo beel befdnje ^iobtntte <8uote inbe vijt hondert duyfent ponben tot betbal banbe ftqiee - te^ (len gepettttoneect Somen tefucmonteten.
®et;bolgelöcb getceben tot b' etamtnatiebànbiÌeie' tcaojbinartjï petltten/ confentecen gaec iGtog. b^ gebolgetntasÌbenboo^gangD ban anbei^e ^bin^ ttentn vijf dnyfentgnlbeit tot getgteten bangef^ut^
^n veertig dDyfentgiilben tottet matot ban ftipten»
^n hondert dayfénr gulben tottet legge» ban éet! JpOitopRöveen.
^ntdchtighduyfentguibcntottet berbfepenbani beïltjnenbeffellltioom.
gintachtighduyfentj5ij£ïi>aelbicjï®an£ii-eeltto< boiboentnge banbe tonbentie met be Mien ban Lu. nenburgh.
SlrtvyfhondertdqyfentgUlben tOt betbtìi.banhi aieget - laflén mtt0 bat befe ^?obintie auote/tn con^ fo?ntitè ban tjaec i^a. JiEo. aenfcfepben baecbege-em^i plop£ct;t tot betalingö banbe onBoften / ter eaufe ban^ bebtetUctnQuacttectngenenbeboojtOjjIitengebalicn/ cnbebat befelbeöoogeEalsi befe<lguote/ enbein 't fup^ plementingelbe/opbett emaojbinat;»! ^taet batt i@a?Ioge(iaettbe/ toornen teloopen/ be ^lobinctefal baltbecen tn gaet confent tnbe drie hondert vier en ;vy£t}gh.düyfeotfefti.en honderteen enfeiiigh gulbstt totteejctEaDi^aciieseQntpagtei "
J®atitgetMlfenteet:tm ieven hoüdert dayfent öüia
ben totteJO^ecf-^^beren en een maent fc^boo? btf t unenbnrghfe Cbuppai»
€nbem^etnben^teet: enbe repartitie ban dri^ duyfqntmattteboetenbefeftien hondert en beectieti pairben banbe ffio?|len ban Lnnenburgh ,in ötend banbai Itanbe ober germmenyboig^ss Cottbentte bienaengaenbe geflooten.ben ^... « t ^. « ntttf» gabecs batj't öegiinent aengljöwiwen onbfipb'igpcti ©elmwrfwti» WartzjaWmebebat^e gebetacijeec:» be 4Ei»npagmen allebermelt in Baet i^oaefolu^
ifein bate ten^egenen twintighftcn ilïaert feftien hondert acht en feftig, t«Jtfeengenbe g^amentiiicl& be noroliiebatttwacif duyfent man»
Ufo bepetitie ban dri? mìllioenen vyfiiondert vier dayfent feftien hpndert ^en en feftig pORben tOt SQUt« pagieban^chten veertig ièiö^en ban «©e^ö w , uptgef(g?cben/ ten tpbe banbe Conbentie tuflii^e £n- igcianten befen^itaet/alsütoantteer meniti geen anbe^ re gebagfiten 10 getoeelt / alsi ben boo^tgan^ ban betf
nenbanSpangienen Vrand»ijck,boenmadniet|^oo^ ger alfS elöi bp piobtftevijf en twintigh ^cfi^en fou-s beegwiperen/'ttoelcfinuiHwfcöitfitn^ ban <0obt altnag&tigö in een ©^eb? iis bewnbect / bertroubxn iSibberfcgapimbe^^bmbatnu notg meer alj« b^
belft banbe g^etitioneerbe drie miilioenen vyf hon" dert yierduyfentfeftien hondert een en feftigponbeit fai Bonnen too?ben gemenageert / en confentefcen bet* " ilbenBaer€b.JlISeinbeMfcbanbienónbere]®i^i bat ban noiö inbe fleconfent
(3rroupc!S8oogeceomm teloopenal0 0aer< ........
quoteinbeÉeg«t{a|lenenfupp(ementmgelbeop ben e)ttt:ao}binerii!e,;$taetban ootft banbe
gegelefei^atn be ïunenburger en anbere ej-traojbi^ nariöi inatwcttetinge/alifmebebelaftenfobDOfttoeii; afwïJiebanbeEunwbw^eiiioup^fullenlionneit enbe mogeniioomen boo? te ballen. ^(tMm Cam" f Ρ 3 ίβ! |
-ocr page 565-
57X S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
tS69,
ftont atc9}i)eeit imttetitooifj SieeifteCi
( ^Oeteitltmt»
D. RÖBIINGJC.
«ttiöan ïi'^ia:19eltma«f(®alCBWirtzlKReveaeOpÖen Hardenbergh getmtt ijeÖÖmfe/ ήuam ίιβΠ mentita' Oen toeöec atgter ; en gingfj tee jlonïit jijn aenïwmi lieaenlle J^eec vander Nyborgh,p?iftij£cenì}c/t)ei ftemmaet&en/omgaei;^ci.|:^aa· üeciiec tamman^ tiement f ontbongen. I^p geeft tien büf en ttfigfien aen tie i^ecgalieting oeDaen 5im i^i^tiojt/ entte tiaecnebenjii aen tiefeltie otoei: gdebett fgn ge- Ö«il>enbefiiael:toeerlJi»?öaa:J3o,Jiaog. öem ϊ^ώ" nenöeöendit /entie 3jjn Uetöael imett gefetwneert/ eljÌto^iactjS.
5&eiranfcDe en ^paenfcfle inmtiiiiete bejegljwti Den dcftan&etηοφ bpantiütöec hiöfe/foeciieniwelifi 31)11 aùtìantage op öen ifnöeciDOcft lieten niet ongebtoi ieertöetacerntoicijanöefen ^taet: 5©en acötftieni Öen fcl)?eef ben iïgent Wachtendonck upt ^Iken , Data &aei:noc5tÌmTttmieectieT)etbUigt)tenoec ïiiöen/ niet aUeeit upt fjet ïaitat ban Limborgh, niaec oocb Uanailec toegijcn tn'ttontie/ooc& tiaec itic&telii»UartBorfchet;ettàe fat fiwiiamgö ^cB / öatötecgelijcftemalfcu) gcoote mentgljte nopt meec nocD itöe(ién nocö geijoojt iwa^. J^et iffcanfe 316= OeC toiecùt gefept effittÌUC vier en twinugh duy- fenc man fttirclue toeren/en ïwec onöcc beeri©iipti fe btiltìNeccit i ijaïjïimtiie boo?gaenìM nacOt quactta' glieóatit ontrent St. vit, eitije tie léooi- (€a)iipm niet üaot ùiie upcen doben Limborgh, Φ toaec in'tSantit Oie nacl)t tjaec quacttec tioniiente gebbenifuUentteiiedutifen ban ifóenrdjenfeiriebm^ ben / alfoQ een pebec biae toegD ggebluggt / becntitjEi fece tpcanm'òue guplTeectien. coep gtngg bat atötbupfmtEottljauirtgöfe boicftaeit öp öe baojfs Sicmèe, bettoagöt totetben / om öact meoe te conjungeren toacen boojft^ met btiKtftj^e ^mc 6en gi'cif Canon / en meecanbecegewetfcr ban^tgoppen/^paert/fc. ]|abbenbpgun looffeiiicBe menigte ban i^ccen^n^agenüi. «Cfcettentte iien $ieei; 28mBaflraliet«; Colbert teast boenmaetö tot Aken, entie alfoo men ggéfien gab be «en aisi b'anbet^e^lepacatte ma^en tot get b)^bei> tcecA / foo totecbe gcfìi)ltneect / bat in feec boeten me be gabOé te bettcec&en. ^anboenmaeljSi bjajec ee- «en «EjcpjefTenCouitec ban Parijs aen^eöomen/ bien= bolgeniei nu am 't ì|of gfjefegtjt totecbt/ bat gUe^ melte^tltte^jccetfentte nocfiboo; eenigebagen fw beaibftet becbipben/ toaecobec foo een aliet anbere fpetulattebielen. 3ίη'teerfte foo öeeft men ontrent öebooifsipcanfebolcöecengeen anbete infïggte ge? öabt/ aW batenfielijcfttoaiifpettecenbeop betontn= üutfón / te meec/ 't felbe ban gemeite ^iine <£rcel(en<= tte Colbert mebegeajficmeect toiecbe ; maec alj$ nu &eboo?ftcottt«&«rtegeoffcKew3ünbe/ becftontmen bat befeibe niet anbec^ontf^ngen toilben/ aljStotbe^^ bjgbinge ban niet te bnllen b^nben / en get gehangen nemen ban be H^enfci^en / maei* bat inlö^eeringlie en Ïioo^togljt mollen rjebben. 3@aecgeenen Detepgent- Itj(6boo?nemengin^j/ bonbe men ober fulcgsi boo? aliee nocö niet penetreren. ^UerQanbe btfcourffen gtttitett baer ober / fommige bitlben / bat fpette- renfoubeop i4ken,ont albaettot jRoomi Itamingir een g{ienomeit te toerben ; 3lnbere /bat beboo^f; Dolclieren tn bienH bet a^pnfcöe atlliamw ober foubengaen/enbatbolggen$ibtenopeen elg anbere iKr litüöüeE - ^teben aengi^eften toefenbe : ofte tol Dat pofTeniiefoube bonnen nemenban be ^tabt Gu- lick, cnbe bat aljs ban in 't ïanbt m amlm^ gertotbienftban be l^ojü ban Nicnburgh bp een Qe6;aggtfoubetoo?ben ont gel)μφc&t te torben in Polen ,<©nbetbe gijemeene Hupben gingö be roep cenpatt^/^oe toeigantfcjï (bnber eronbtof ^nba« ment / oat {)et be è^tabt Msiiright foube gelben.
ΐκη öett feJjenttertiim (©uöm enöê bm febenöen mep Mmmn 0:01 fe(l«n öwtlicrt acijt enfefüöö. ùntoti |
^^«ttfiSbefe^fiMrmee 6öeii(iméninfct ,«<»
aanbtbanLimburgh ,altoaerïiaer geiamaeittto- fientnbcbantfibanWaihom. sönbebe uptterftenai len albemaell aen ^kes gelegen / altoaer ben twee e„ twintichftennotö öaeriMattter öidben. ©eeln«- foonenbiebp ïjaer göctoeefl βΛΒεη / gieiben fiaa flerfii te toefen twimigh dayfent man /fraephiM/ meeH ïSuptets en Φ?β0οηηβτδ / ban ^atie S
i&HPtferiii toierben gijeiommanbeertaljiiiBencraèf
bOO?be ^ertogliban Luxenbargh (MonfienrBoed^ vüie) eï«>ealis a.«ptenant «©enerael boo? Monficur Dcfpenfes ; ijaet oogljbJit gingö / foo men notfi fimbe lïen/ omÉengljeöeel gtanbt te ionquefieeten oofet ftucö ban be Conttibutien / bie fp öoo^ tcotfien. 6» ïonbt ban Limburgh toferbtin vier auartieren te; beelt/ baer banbemeefle alreebe boojtwee duyient
en viif hondert Of twee dayfent P(ltìetten δώίκη gBeaC£0?beett. een en twintighfte enbe twee en twintighften fgnbiberfcfie berboojfcöjebe boltfterin binnen ^kangijetoeell/ benmeerenbeet U^ben^Mi bimibtg0eftoft. ^e^tabtoasi boi g^iucgte ίη^η^ fc^enbea^ee/ toantmetiCroupen ban tweeenbe drie hondert aller toegett rabageerben / felbe op ben jUgcfisi-bobem. ï|abbertben een en twintighften in 't a^bt ban CorneUs Munfter, altoaet ben ffijdaet iebenbefaubegarbe gab/foo in be 3Cbbpe aljïmhet blecft / feecber 2tibeli)c6 ijupjS genaemt s wartfenburg, benj^oo^DofmetgetoeltingDenonten/ bibecfc^ Sc jfranfcOè boltberen fon baer boQ^gequetft/ ooAcwee α drie op be plaet0 boobt glj^eben/ Deblieneètcr aUe0toatban®ee/<{£it;anen enbeanberelebenj^ntib» beien bonbea / toetg genomen, ^en i^tingrabeüab ten go^en banbe ^ben ban 4i>bermafe aen l^og. iBog. toeö^oorenbe ben een en twintighfte eentge <0^etert ban Maeftright.mitfgaberji jön «SjccdlentieepgenSirompettetaen ben ^ertogö Bo- devuie afjjöefbnben ; toltfie «©fftderen ηοφ ben felbenbagljinbe jStabt te rugge gnomen toaren/, öebbenbe geftabt fattöfattie tot boltomen tonmttef ment i alleen op gaerbertoaertsigaen ( toefenbeotUKC antieren ben Capitepnia Saiie , Cornet Weftreenea enbeben^tDtituïibanOaipen ^onidfieer) tornata be boo;bp Henry Chapeiie, gudm albaer eenen Jipaenfe ^upteriEi /vijfthien afcfthiemmn ftertiö/ roepenbe toaer op bp Saet giant» tooo^bt toterbt/ Staten J^olcberen ; toaernabenan^ beren begonben te gi^eten ; in todtlte tnfiawte e» bet ^paenfe iftupterss bie act)ter am Quam iasett / aen be bootfj latrompetter ( Vincent ggefteeten ) bie Γόη mantel/bemrftiS'ttoat tegenbe/ omtl0fi<i pagenöiüï/ en φη oogegoubenbe op be booifj^licm-^ petter / fijn i^ifttol met ttaee feogelen grftóien atpter
nenLimboighgiiebjagiit nocö lebenbé/ liteer i ber|iooï>.5©enroepging8batbebeoif5 franfetetoi neren gaer marfcg na be^paenfe Saitiien ban Over- mafe fouben nemen /en bten boIgienjEe nae be ^paen^ fcöe '«©uattieren in Geideriandt, om be iJ^anbt'' fdjatten.
^en drie en twintighlïee Ouam «tt 35?fef bflB be JüDimgraef felfsi : bat Ip ben acötienben be^ rtgöt taait getoo?ben / bat be l^ranffe (frouppei on^ trattbe<i0itaeffiiiflp St. Vitin'tïanbtban Luxen- torgh bp een getrocben / enbe mine maetóten «aer't Eanbt ban Limboreh af te toillen farfien j toaer ober bebuggt sjnbc / bat ω Bunnen marfift/ boo? on^ Kenntfre/ofboo?ecnigöe€ourreur0be Sanbenban ^iSwetmocBten geraetSt en geintereffeett benjSabbeCeptt^niaSaiie,metiene partnehmt ttotntigfiofbertigftpaerbenban't «©uamifoen m nenmaeftright.gefonbenop b' uptterfle paelenb^ öaecftog. j|feos.gebiebwn «en taaeiöenbe wop»' ïeöceöouben/Bem mebe oebenbe een bei0eneraetyneffen)Sbe3raflebatt be Itanben aw pt9pmonberSaet^.jteog.^bew6tit«pi0r
Doorenbe/om bte ober te ieberen/ais öe !itroMWe£w boeten in 't ïanbt ban LJmbargh fetten fW'
^m twipsighltea ,b»ri»b? |
-ocr page 566-
iéêic
,',ίΐ
en OORLOG. nahten^éertighfidoecL· jj;
^ tfAvant^rSc, etiïB ijectaiaenjS Set oeïteeleocosi
tn'tf^e Stanùt/ altoaccìien twee en cwintichften 'gatoinïi«ino® Beeft oBecampeett. <©emelteCa})i= ^laSaiictoflitSaec ifòacftfjbetìjjtttìcBtsiin&c/tii tocop naet 't^oft-euacticc aöewöen / enöe onöec
tiie JpaenfiÖe ïïupteci/ uptDet <i5uamtfoenJian Limburgh in iD^cöe gent öeïienljalt maecöen j be Roe tnsl men ban bepbci: jybt«ί at tichent oemaecl^t / ijS etijtec een ban öe tóuptecji upt öe ^paen^ jfoo
Mw, éacttjefoci gDecompofeect Qëmtit / ùat een ban ^^ iSDP-ei»^^ ^ccunpettei;^ banacgtec ban't aaett tewaöetJöife tó 6omeh fcgseten. ^en «iB>ff(Ctec ttjiwn&eleetto^en öaecobec/ enìw ftetoojfìie Den fels hen Jïuptec te öoen berbolgijen «nöe te laten lïvaffen i ent>e alfoo bat wntontce niet berte ban't ^teeöicn Limburgh b(w>?8eballe» bjasi/ Seeft Capttepn laSaik Ittttgeeuetllen SEcompettecm 'tfelbe öoen bieneöen/ fleijfenliebe leece ©?tnce ban .^Saifauto (©oubeci iteuc al&aec öatelijti&öoeit o?b?e(iellen om gein gia- lle CBtcucaönsï te eeben/ enöeödijcöebeïiiften oDe^ iiaeit/ bat ben ©eliniuantfoubebecboïgijteiiöegei (irafttooiben. ©anbaecljerftCapitepnla Saiieijem m'tiooft-iuacttei; banbe JpcanfcSe (3Ecoupe$ibeci tjflegöt/ enöe bebonben/ öatbe ^ec Boatcevilie (Duede Lyxembonrghjobecbefelbeïjet «©ppec- «mmónöeijabbg/ aentoienöeis ïsnijngcaefts^fjief iieöcnsi be Sölte obec cepcfienbe /Beêft albsïecaüc Be^
jb?ij9ebofl?öetottfecbatiebant)aeci§oa, pog. iertianen foubegfiebjagentoojbenj «©elijcöbaneen ban tie Canmttt6en ban Sr. Servaes; (bte oothbp emtelte <iEienecaeltoaiS gfieceben ) rijn€b.fcïjjeefbe %Üt banbeplaetfen opbetoelt^e gfj^^etenbeect. toicrlit/ tnöanbenbanbengintehbantgöeftenteiieDi lien / en^ baf baec op geene banbe ^ojpen ban't feh bi kapittel /iWcöeemtö attbec / toaepobecSaec % ^lig: i$oitbecatnitept enbe beffftènmigiie mogS / gefpeciftceectllont. lla'tcapi
cViànCa'^
pttepn k Salie biairen bef^e Cconppe^m bf t^iitig iiupfettt manllecift / ttoarff bupfent te boet ehbe aciit iupfent te paeub/ Scbbe^ibeeen Sictiilecpebatt twep , en twintigh <iÌanonsi met allen toebegoo? / enbebede i fac&m inet^olle/ omflootenrnbe QuabepalTaglèn tebullen, i^abegemeenefpjaec&gaiiben'tmeecett:! ödupt ijetitanbt ban Limborgh enbe be quactieien han OvermazeQaecalflfgeBocöt/ futc|öaHieitBet ©bcc-quértfeu ban Gelder noc& foube «(tetert /toaet natotbengljemelte «iSenecaelfPiacltte toillenmacii betert : b'leec ï^ööngcatae 9ab atomme ©olcft npt^ e^^onben /.pmopallebe maccge^ enbe tontenan- ttin te lettert.
®ot ben vyf en twintichften bleben ttotì& in^t Eanb ban Maihorn jikea {eggen / toaec bos? ten platten
lanbe éentge uj^en m*t ronbe gtoot becbetf becoti?« fattbt ii/ eitbe aUejü toegg namen toat hcijgDen Aon^ wn/ toaec toe upt noot enbe glje&?ec6 MaegbengOe^ UaungfteR te tobben. Mtt Jèoet-boltiit fagen gegeel naStUpt/ en benmeeftenbe^ toasi gebebaltfeect/ en bmnibtjïbeelgöetetfbe poebarenbtnnen öabben ge^ 5?a®tom tebectoopen /tssfip be Jgeesen banbe Ms- gtlicaetoptjoogejitafbetìioiiben aenalle attb!ioon= tos bet felbecgeennntö bfeecte notö inbirecte te ftoo^^ pen; ootfe Rebben aenbe 25at6eciigeela(l0et b?oot aengaetniet öoogBectebertoopenaliSbpbe l|eecen feaenten toasgö^et/ fönbe bacìi onttcentfeecgDe'^ eïobiect. <!?entgBebet^aenfcöe Jèolcfeecenfijote ^euaifi teboet / gebbenDfecenbe bate op be toegen bie IjMnöêtec bànbe jpcanfcDebolcfieceri toacenbe' em/ ojgepajl/ toaet boo? eenige bagen fteónaecttf ^ïarifefen gefneubett enbe gebarigeny ooth f^cDmett befi^ê bag^t)t6$ berïiHwen» ^en Generaciöaöife» drie en twintichftep Reveae gge® Muben toaecbpmen feeciieefepbe / onbecbonbai te oKfen/ batbeboo}f5Écmée3ebectveertieabaeg9^ ίροο manbecfmoltentoass. befen toaibeci twintick duyfent W» fat^ÖI HiWR toefen/ bannu fooniet meécUec feeiMife^ loiàbè becffaen/ ibiecï>enmet obecöe feftipa duj^cmmmi effettibe (tetiö gBetujuben / fip &un {jeböenbfr wiwif (tucBen Canintjbeni;oepgtnaRbatno(l}eent8êbu{bv fent EottennaMe Boic&a'en op Daer bectaa^ten/ inaecbattn't Hlaiibt ban Limborgh, mftfeabec^ metöeöite i^paenfeije «Éuactiecenoec Eanbenbart Overmazej 6beci)econta8uttenboltomertbetfl«»?i beccttoarengiDebe^/ be toelette m'toS^^ atee bé feitigh duyfent Jüycjcbaelöewi «wnteecbei j toefcte |
jetengrf>?acötlionbentoo?bettj bciionaengefïcnbeïi (tont men bat boojnoemben «©enetadnocBtod foe beelop nieutoboibecben upt Bwfbebanbe ewfutte tai faedie banbe booifcg^ebetontabutte / alfoo op bibe)> fcöe aeiifcijlöbingöe be frtben^ PiomptgBèja^ ïtonbcn toecbenj toefijalbeti nabentbelgdi toat ^ Dbei; foube bolgen. Be ^aenftge boben-Quactientt ban Geideriantfyn mebefeec flacli aengemaajttoc Bet betatenDaewc Contribiwien/ benbpbe felbeiii baec op iiiet ööcantbjoojbt ; anbece öebben «©ebepii? tcecbrbaec obec aen göebacBte Jlcet «©enetael gej^e ben/ alfooban opime toacen bat naecbe publicatie ban ben / bie baailötftiï te gemoet ge|ïen toiect ban be boojfj Cóntfilutie fonüén beb^pt toefen : aeni» göefïen be felbe niet fielòoft.jtti® toegöeliaenfjabbert» J^eeletoacenban geboelenalbecbeflgfietoeefltejört/ bat {jaec getcacljt Ijabbcn af te bjagen / te meet nu be boo?f3 ©olcheten Dabben opgöeb?ootficn/ Bebbenbe Baec macifie genomen reflo naec 't Sant ban Come- lisMunfter, aitoaec befen nacöt benbgfenttoimigi (ten Baec «tSuactiec fouben Bouben / om becbolgg^ obec 's Hartogenrade paec Erkelens toe te tce^ettii
g^enbfccenttointigBiieniisitei· aifienen baecnoeit , "P tot iorehet tot bpftìgft impf«tt pont €emissb?oot igBeBacftenbooibe ^canfcBen/ metgelötSe quanti» teptltoggemeel/ allejEiboo? Baec geit / tot:^d[Bt&eti P?gs ^ bp be ©ozgecs toie?tbita«lti ^ön, €iti«l=' ilencieb'%ecJtmbafTabeuj: Colbert toaii boeanorti itot Aken ; met b^ïeben iftngB(l ban Parijs^jften M' !ben obecge&oomen / toiecbt gefept/ bep«blifi«tebatt ïben ®?ecl« albaer te gBefiJiieben tebbe tm b^ «a'c bectcecÈ banbe ©0(1 metafbantSmgBeban eengraot gBebwltebec liattie/ toelcfte ©oltSecen toebecitt btendbanben i^ectoggban SottenngBen ob^cgBe^ nomen fouben toecben / om baec utebe be ^aénfe ^nben foo baec βΙ$ί elbecji te con(ictttgecen tottet talen ban gcootefommen banpenntngen/ bie boo^fs l^ectogB ban oubtjï bàec aen ten acBtecen toajs i ott« aengBefim aertbe feetMt^t in befen bpbe itteefïe toiecbtgBeitoöfféltt «CtBtecgàfbefdbetpWngeint gemeen een gcoote eltecatte becmibt^ boo^befen beel iaecen na ben anbecen banbeboo}f5 3@oltiiemtbaei: obec feecgeQudtfón getoeeffmbebeel geleben Bebben^ 36?ieben ban Geulen iongBd albaec getommy mei* ben bat ban Aken altree bpben batt Staes·* burgh totecbe te gemoet gefiengem^efött «Sicidlens tie Colbert i mitfgabec^ bm #aufelüc^ léonctusi/ enbe battei: gcQote pjepacatim baec omtcent totecbe gemaed^t om feec Beerïijcli ontBaelt enbe gBetcatteecc te toecben. ^e ^bt Ceuleh info?mee^Beece);« acteljitlt omtcent be macfcge becboolf; jF^nfe ®olc« ^ecen / eil al Boe toel be bjeéfe gecingB acBten foo ftel^ ben Baêc ecBtec in goebebefenfie op b^bat fp bonben bectcoutoenbe nootbal ten principalen opeen Bai^^ j^abucen. ;
. Φβη drie en twintigftén quanten enbe campe^aeiì 6p Goyielis MiMfterJ jebeCt Jpn Ontcent ttoil«IfBoll''
" " " ^tucbagBiinacBtölangB^ lonbecfiet Sant ban Valckea- ÌttiaceBeect na Eght en Hoofters^ Roertnonde obec be Roer ^ φ
jijnbe/ metgcootefom-i
op bé <®ebeputeicben baift <©bec- guactià itt't flee^ 6p Corneiis Mönfterjött gtjeRomeh/ fi^ben
bect:„____
Gangek enSittartji burghamteben/ g enbe aIfoobiHi?t&p h}àefcbd|ut|tlupbenl mertbe :
! Contci6itti«t/''lÊntt>^0i/ Éêimjjo |
-ocr page 567-
536 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t668.
tmüem/ fultk^gfìepίΦntmt lufertit tiat Ztmder- > tichftenfuit>m opDjeetften/ tournet mu^be^ ìKnc6m/ omtiat'^tioociggen&aeggjï ^jtebenban öe naagifteacttoan Aeckenöegcectüa&i>en/ öatalle geveitefietì/e Mimbutoitcìiffetee ^miitfouDmtKl}' ben t'omfegge"' Conbopen Dadiien
Wcöüffa ^jooiitentie^abecbatt Laycktn Aken, JrófÖ raettn fulcfte» tupmte ofmenitfjte» ©an defer- learsiBc tot Maeftrichtmtie eiùetiS aetiquaeitten / {daegtxn obec gedjecëv ^ntiaglj iiaer boo; cefcon^ treetìJe een pactöpe^aenfcöeban thienman/ (ïiie mee|l (©(ficfeciS «ι fiupöen ban fonWrte upt öet (t^bei: Quooiei: toacen gD^tomen/ om jpojtupn te tttaeAeti) omtmtt be bjoegj^ tnben
mo^gtim tionteen^attjï Colonetban ^^aaottnecjsf genaemtBeaavifé, bUnfp boobcftjgooten/fonbecrtln geboi^&teltennen/ bat biel tweehondert^eccft/ öe Ödfte ban fjaetafmaetfite/ cfi^apperen&ebeanöere vijf boo; een pagboom/ftaenbefitnnenVaeis op ben bo' bem ban 't Sttjcfì ban Aecken,bte|li boo? een boo^/bte bpoebalbaei: aenbeganbttoa^Ì/ bebenflupten i op toeicö gecutljtalfo vier ofmeeï iSupteciShan't «Öuat:» ntfoen ban Maeiiricht, ble albaecbooj^aubegac^ be lagen / op be been gecaetöten / foo toiecben be fel* bebanbeboo;f5 jpcanfcge ννί^^φχίΐ enbe £»ere §9aecben toegy ggenomen / bte te becgeefjï ban ben CouietBianche, ( bebuitfieben l^eece ïtgj^cabe mei: notl^ anbece acht ïïupterjÊi baec omtrent op itont: 'cDapljab uptgefonben ) biierben gerétifameect jenbe ben i^eece <<5enecael Bouceviiic feec fïet baeF op geefcii^benaen be DoogD gemette Igeece Sïgiingnief/ bie met bpboegtngöe ban fttffifante infojmaticn/ be onfcSulbt ban be boo?noemöe Suptersi betupgt Beeft enbebiüöcft obecbe Ìianfc8e®?octì>ucengewaegt/ enbe»|littitte banbefaeiiunen pmnbei^ebet;;> focgt. ■ ■
benacht en twinüchfteii toiecbtgoet gfiibonbett/ bfltbf^eeie#eltmae»:f<^iiiWarts, öemingebolge battili COmmiffe ban ben feventienden 36p?iü#
na Beigenop den
Zòotù om'me j^et-^egeti ban ben ^taétbaec om^ trentalÌ$ <i5enerae{ enbe Cbeftetommanbei;ót/' on«
WltrGtöminon, Renfwoude, enbeRippèrda,
ΐ^ού D^i^. dEiebeputeetbenenbe <0ebo(müiet)tt^en aibaer te j^etbe Tönbe ; bes! totecbt aen ben i|eec bmt Noortwijck, <i5enecaelbanbe mttUeae/ betoelcfte upt toatgte ban iDaece refobitie enbe com«
tniflïebanbendrieéntwintighften3ip?üboo?fj/ 6et boo?noembe S^egec mobi(!onrït)cfi / enbegfiebttrenbe b'abfentfebanben gQemelten l^eec l^^ttmecfeSattlt Würtz:, onbecbe biceme enbe fupet:intenbmtieaij({ boocenr ^Cbefgecommanbeett/ gg^emiitteect/ omtoeberlD^toaettflitemogfienfieereni tentodtBen epnbe öot» ejctwut ban befe öate |l®og» cefolutte/ mftfgabeïöaenbegöemelte Jgeecen Dare ^o. |©og, ({Biebeputeecben enbe ^ebolmatgtitgbente a^elbe/ toegefbnbentoiecbt/ omteficetSen totbecfdbecna^^ rtcT)tfnge. ^l^e^eeten «(Efeb^teecbenbanZceiandt ttib^ Weft-Vrieaant fttfiereecbett gate aenteetiwran- ge ban ben feventienden fjoifl Ie(lieben.
SInberen baeg^sï <n beobetatie giDelfPt 3!inbe / f jEi goet^ebonben enbebetftaen/ tót tnteróieötieban ^e^l^o. iü^fienbe cefolutte ban baegPteboocen lierAlacen becfélber intentte tejim/' bat ben i^eere ban Noordwijcfcbanijet ïegecontcent Befgenóp deiï Ζαοηΐ ìitetenfoubé bectmfien/ boo^enbe àleec liatbénìdeet; i^eitmaetfcgaltli Wnrtz albaecfbube toefen ggeambeert/ enbe^pKeeceban Noortwijck }κη fe{^ Igeere ®elbtmaecftplcft ban ben toeftent mbeec gébbenbe gemj^méètt j tot tateltlien ^nbe gtec itóneKtcactàenben geeceban Noortwijck, alssoofö aénbe petten üaec φ. |Ià(ig> <0ebeputeet:benettì>e «ffiiébùlmacibtitlibenteldelbegliefonbmtoteit/ omte ffeeiften tot bec felbec nartcl&tmge.
b'^eecColjers,]Sefibentbanbefen^taetna Con- llantinopoIen,fcÌI?eef benfesen twinrigften ,batÖP/
mbeniil ben Confili ban Damme I ^ben refdea met
Ataftn
omttnit
SBweBeit
VSSam |
get Conbop tot smima toais aengeftomen ; ^^^ ntei» ^t^^bmfelbm bft^ba^bie piaetit m^
polenÏjabtb00?gefet/ beethienden bitioteflftmetoniteli abonbt/becmttsSljetbontftectoasi/ toiecpenwfito
3lnc6ectu(rc!)en tbaftcaanbt enbe'tcfc Tene- ZST
do» , recfit boo? be piaetiS baec toel eec be «tah
TrweB g!)e(laen ijeeft / bolgöeng Öet feggen ban^ ge <©ctec6cn / bte op Saa^^tljip toacen, g&en elfde» bito metten bagï» «gijten Oet ancfeec / enbe fetten Ban: toui:iSnabe<0otfbanConfianttnopelen. ®en negen upjen 'jü mo?gen!$ quamen boo? be tb:iee eetfie Ca|tee« ien/ Iegg()enbe boo? be monbt ban k boojnoembe <6oif omtrent een half mölban ben anbtcenj ω lieten alg boen be jKatiS-jeplen ter ïialber ftcnafi loopen/enbefcSooten fevenfcöooten/ btebanp^a ^fieelmeteen ftgoot toierben beanttooojt; 3» be^ banrtttenöaecmet drie fcjjooten/ enbebc ®uttfim gaecmeteen fciioot toebec/ boφ met fcBarp; η^ toelcft 6p be ®utcSen booi groote èere βδφιιϊω toert, ©en 25affa of «©oubemeuc ban 'tgcojtfte Söafleel/ bat aen be sö&e ban Europa fiaet/met te» göenfïaenbe IjetBeel ijacttoebet bjajs/fonbbeiiefii bent vier banirön bolcft met een aenbooit enbe bebe gem bertoelletoitten. mibbagtuï ten iialfeerien paffeerbenjpbe Dardaneiie, boo? öcfen g0enaemtSeftus enbe ^bydos; ^p groeten befefee mebe metfevenfcfiooten / enbe toiecben Beanttocaiit met drie uptpeber banbe felbemet ftflarp/ injtft met boojfïfBttgBeptgöebicigeert: 3®arft9etalijaec nietbeel meer alsieen fialfupr toöbteniiSj g^bt^ bantfttenbe felbemet driefcfiooten/ enbefpftebett meteen fcj^tm^emetftlmrp. ^ejüatl^-nttl> baegg^ÌQuamen boojbe j^tabt Gallipoli, leggìietti be inbe boo?noembe 45olf omtrent twee èndertigh mölen ban Conftantinopolen. φβ ÏJOObtiS/ tife btnnenfi^t toaj$ ( botUit goebt aljj be Mótb innnm 't^tWp vijf uren enbebe natgtopöanbenbwiS/iiat men Set ISntfier albaer foube laeten ballen/ Set
toetóie giieftSiebe ben twaeifden dito. ggenjt nebben3Pinbe toiiAt/ enbealfoobe fiteotn aöwerfeer flett«gaet/ enbefiet aB^ter naeiitoii/ foo feonbenbaer tegmen met laberen niet opfiomen/ fultftei batfe^nooifaet6t3ingl)etoee#/mtüt$itie boojnoembe contrarie totnb/ albaer tòt béndrieen twintichftenbitote blpbenleggUm/ aljïto^^ffp
trotfiw/ iSbeben'^cren twintichftefl gjj^^heÉCt boo?be feven Toòiéósj jgnbeeen 3öa|leel/batlei»t retötboo?beJ®apebanConftantinopóienf ^etbiaji boen tod neghen uprert 'iS abonbw / enbe be JDinbt toajSSàertegBen g&etoopen/ foobonbenj^tfiefl ώί^ baerten ^ntfierte bonten / en'^mo?g|^én^métben bagöbel^abenin teloopen. φβη vijf en twintigh- ften jönbebejianbecen baeg^iSteneeiurettpafTwc^ ben 'tserraiiof'tfêofbartbén «Cftóoten ΐΐέίτβΐίί toanneer/ oftoepni^tebooren/ ben^etretariibe Broffis, metbiebanbej^atté/ bpRemiöttgfomen 5Pf(®ootenbooi'tboo?noembe ©awwïi bopetrofC geb?uptS ) ronbom Ιοί/en toterbet» niet beantfi>oo?w / öet to^6 ( foo fp nft feBer fpn fiericïit ) oocfe nopt gSf fcBfet. Vigeer ïSefibenttii bes abontsf met fgnjpami» , lie<nboïIegefontöept(«iobt3pfof)irtfWIteaenlfimt enin5prt»up!Sgégaen/|laenbe in Perafc. tan, Setoübe Eogementbanbe^er Mmbaffebiur Haga jalr. en foubejfin puBItgue antrebeboenben negen en twintigften Of dertighften pefet. b' MmbajTeilil^i^ ban Vranckrijck ett Ënghelandt-, mttfgabecS bett «èfibent ban Genua, btìjenftem boo? gaer marijSfalueren/ enbe onberf&Bn toanneer be iwo?" noembejimSIntrebefoube geftStóieri/ met wefen^ tatie ban Baren bienf! tot uptböeróige ban be
Bae^ boo? bfe betoftfi^en in beöop?®®® fb?mabo^biban{fien«
®enfcfthiendenBeefÌb'^eer«aet©enfiott^W«
toeööén HoUandcfeec eroftigBe filacBten 0S«W ban batb^bere é?obtncten/ enbe infon^it^ |
-ocr page 568-
en OORLOG, àcht tn njeertighjte boeck, 537
.io fatïj'iöempaaietec tut bolböiranjröe ïiccfuft^ ' fitómuai» ©ennemaccfteii enùe EmtcuburgB/ tot Ditaltngcïici; nicutoe laften moejl toecùcn opseDjacBt Ri' öatinwöen la(laHemDpBan.öepbe fcöouöeraUian ml" öallaniit geeft selatcitj enïieató ï^ollaniitDaiitöljei Se mn / öftelöcii aniwce / bat men in alle oninacljt fou- {ίΐΐΌπ jj^rtjlccgijenljcU&enmùefen «©O?(IJ£JD. ^atì^ollant iniPf fiilcltiintetmEecfouïie fionnenbecDiasDen/ ïiaeclip
ferm/op ηιίυΐΐι iict liietlie aöbtj.ö ban öe I^eeceit aBöecommitteei-iic nnöcitbatt ^celantttaenbei^eecen Statenalijaec/ tegen ftcibecfoccftbatt ]^ollanïit( met <0el!}eïlaiiDt. gtrecljteniie <0bei:-llTcl/ ) ijat gDefeparecct mocljt ^taìitlioubecfcDap bant Capitepn enöe 'itDniicaclfcüaiJ <©enecael / attöanö gebjucftt ; jijnbe Ulti 't fclbe abbijsi canfo^m ijet fentimcnt ban iic ï^ce= tcii (0i):££inimttteeciK liïaïienalbaec / jnaec bc Uiec (iiiacflijctifìc jSteebenbeclilaecben genoegt) öatfe al= footoclaliSïï^oIlanöt/ geen ^tabtijoubec üeijceubcn imma'i nopt aen een ^tabtlioubcc fonbegïielicnbe ^■),igirtrnet$i-i«e(ïngïje/ ofbeflcUing bec i,i5tlitan;e löfficieren/ of commanbementen bec bafle plaet- l'fll.
gjftt;,,. «gnbe toat aengingij Bet 5^ooft Uan Giuditte / bat inipMt bc ^tabtljOHbcrssfigijtoepiuglj metbe pjocefTenDe- , nwcpbeit : bocö caeöenbe 't ïjof Uan 3!u|iitte ( 't toel^ Si iic Eeelanbt al uan outss gïjemeen Dabt niet i^ollant ) ιΛί" luaöfeöect eentgejacen geftOtl. ï^ieban IjoUant 'f"' fuilineci'ben bat Oaec ©?obinciefebectb'eeu(ietcou= éitijnt, DlentoasJ foofeccaengetoaflenin becgcootingijcban ^gttbett cnbe g&o?pen / enbe in menttfiteban Sln^ löoonbeeen / bienbolgöenss tn p?oce(Ten cnbe gewctjts faccften/ bat Det getalbanbe ï^oUantfcfje beijao?be becgroot te too?ben na bte p?opo?tte. slet gijetal bet i^ollnntfcDe Kaeben toajs negen/ bat ban ^eeïanbt ö^te. '©aecbenebenjs toasban oubtiSbe toncban eelt fjefibent te Itellenttoecmael aen l|oUanbtenbe censi aen ^eelanbt. ii^ttlaetfle beclionbt ^oUanbt ooth tttetDeïjoo?Iij£6 tejijn/ maetbatfp alleen bien boo?tacn belTceecben te (tellen, ©aet bjasi oocfe (im' Hic op Det tïucö ban BanblïnptingDe / bat tu / bat be ^ecKcn Staten/ alii^oubecain/ fomtijbt^oojbeel' beiibatftet ^oföaec aentoogöfaecöenöie politijch/ euöc nier bancecöte toacen/ enbe baccmbe Danbt (loten ban bc ^ii(ittte. l^ollanbt fu(lineetbe bat ^ee- laniit baectnte bercegmcfi^ ^eelanbt fepbe/bat Itollanbt affecteecbe eene pjebominatte / tmmet^ li'altei-catten gingljenfooöoogl)/ batljetiïntftban't ^oföec ^n(ittie qualijcft fcöeen te fullen Bonnen toec= öd» gljetecintneect/ alssbooieen fcBepbingljé: cnbe iiatbe ï^cctenban ^eelanbt een mento i^of moe(len (iellciitnDaec ^jobincte/ toaectoefpfeecOenoobigt teben/ boo? bien bcï^eecen ban ©pllanbt ftupten Ijet ïjof öielben be b?ie Saben ban ^eelanbt t g&e fclbe alfoo in e(fect ewlnbetenbe. 't ïDass genoetlj ge- be(iotït Dpbe bene gijeilelt ; nocijtanss toilbe
tjllanbt nietcec(l bechlauen tot fcljepbinglje / titbe celanbt toilbe banfelfi niet fcBepben. 5©en 5^00- ODen jSaebt enbe.'tÉof ban 3|oUanbt op'tbecfoecli banDaeu' €bele<i5ttiot jKogenbebienbenöepbeban Öacc abbijsi in öefe materie. 5©at ban ben i^oogen ïiaebttoasJaliïbolgöt:
Ed. Groot CHog. Heer en ;
A dat uwe Ed, Groot Mo. goede gevonden heb-
ben ons toe te fenden der felver refolutie van de f^/iiiW·» December leftleden, met een con- cept van eenige poinöen > raeckende de Adminijlretii it luftitie , voornamentlijck ten aenfien van foodanighe, die ^eaccufeert foude moghen werden haer in Staets ofte Stadts beilier te hebben mifgaen, ten eynde wy naer examinatie ende overwegin- ghe vaa de innehouden van 't felve concept uwe Ed. |
Groot Mog. fouden dienen van defe confideratie ebde advijsjendcnaedatwydaertpe odèk noch naerder by Miffive van weghen uwe Ed.'^'Gròóc Mog. 2ijti aengemaent, hebben wy niet ha gelaten, oüime dien aengaende te achtervolgen de intentie van iiwe Edi Groot Mo, fo haeft ons doénlijck is ghewéeft die fae- keby der handt te nemen , ende by exairtinatie van 't voorfz. Concept bevindende 't felve tebeftaen iii /iw» iiri<V«/i«, waer van de fts cerile alle zijn con- cernerende het voorlz fubjed vande AdMimfirath vmi Iiiflitie,tea aenfien van foodanighen, die geaccu- feerc fouden mogen werden haer in Staers ofte Stadts beftier te hebben miigaen , en 'tgene daer omtrent foude mogen zijn, ehdc daer aen foude mogen depen- deeren , ende het Jeile ofte (evinfie Articul .alleen té raecken ce η geheel ander fubjed, te weten h&t itel- Icn van fekere Comrhiffarifen, die by uwe. Ed. Grooc Mog. fouden werden gefteit j tot hec nemen van kcn- niiTeen hebben van , aehgaehde de compeJ
tentie ofte incompetentie van de Hooven van lutli- tie, wanneer de incompetentie vjn defelve foude weri den gepretendeert, ten infichre van eenighe Voor- rechten van de Steeden, die haer uyc krachtc van ee-i nige Privilegien, Odroyen, Refolutie van uwe Ed. Groot Mo. ofte anders fouden competeren , wekkerl aengaende (foo het fchijnt )uwe Ed. Groot Mo. me- de begeeren te verilaen onfe confideratien ende ons advijsjfulcks dat wy io gevolge van dien jhet voorin Concept ende de poindcn daerinne begrepen, cxac- telijckende rijpelijck hebbendegeexamiiieerc, vooi eerll wat belant het voorfz cerile iiibjed (iacr op ilaen- de, zijnde de fes eerile Articulên van het R-lve Con- cept ,wy konnen verklaren dien aengaeude gecne Confideratien ter contrarie te vinden, ende mitlUieii van advijfe zijn, dat.alle't felve,fo als het in het voorfz; Concept ter neder gheilelt is,alfoo foude koiinea werden gerefolveertende gheilatueert , indien ende voor foo veel uwe Ed. Groot Mog. fulcks ten dieuile van'tLant,totfectiriteytvan de Leden van de Regce- ringe, ende van de geene die in Commiiliö van de Regeeringhe wferden geemployeert, ende ieh dcf ve hebben te geven eenigh advijs, ofte Uyt andere in- fichten fulcks fouden goedt vinden ,üytghefon dei t nochtans dat by ons merckelijcke bedenckelijckheyc komt te vallen op 't gene in het jirticu! van hec voorfz Concept isbegrepen ,dat tegens den genen die over quade handelinghe in politij cke diredlien ge- pleeght, ende aldaer te vooren aengeroert» niet extra- ordinaris foude mogen werden geptocedeert , ten zy fulcks by refolutie van uwe Ed. Groot Móg. gedecla- reercende geordonneert foude zijn, niet dat onfe me- ninge foude zijn, dat uwe Ed. Groot Mo. niet en fou- de vermogen uyt eenighe infighten, als vooreri, het gebruyck van extraordinarisproceduren nagelegent- heyt van eenige faecken te limiteren , oltéte bemati- genjfulcksdatwy wel konnen verilaen dat uwe Edt Groot Mo. wel foude konnen refolveren ende ordon- neren dat in reguarde van foodanige delidlen alt al- daer zijn aengeroert, niet extraordinaire foude mo- gen werden geprocedeert, ten zy uwe Ed. Groöt Mó. by hare refolutien 't felve foude toeilaen , mafr voor foo veel d' intentie van het voorfz concept dien aen- gaende fo verre foude llrecken ( waer aen doch by ons eenighfints werdt getwijfFelt) dat by refolutie van uwé Ed. Groot Mog. toegheflaen werdende, dat tegens den geene, die ter faecken van foodanighe deliöeii foude werden gheaccufeeert, extraordinaris geproce- deert ibude werden, den Rechter precifelijck foudö wefen gehouden 't felve alfoo t' achtervolgen, èa nieC anders dan in alfulcker maniere foUde mogen proce- deren, niet tegenftaende de gelegentheyt dei'faeckert foodanigh foude mogen zijn, dat hy niet eh foude be- vinden die daer toe te' wefen ghedifponeert ,of de faecke fulcks te vereylTchen, waer op mogelijckby uwe Ed. Groot Mo. iü ofte voor het nemen van foda·' nige refolutie, ίο naeuwen infight niet en foude kort- nensyjη genomen, ali wel den Rechter dat foude
iacutubercu |
-ocr page 569-
>668.
53» SAKEN vanSTAET
1668. incumberen cnde ftaen te doen j Wy dien aengaende — — niet anders foude konnen verftaen, dan dat wefende van geen kleyne befwaerniffe tegen yemandt te ge- bruyckenfoodanighe extraordinaris procedure, ftrec- kende principalijck omme uytyemandt felfs te tree- ken het bewijs van de befchulding tcgens hem gedaen, datfulcks alleen den Rechterniet minder alsdejudi- cature felfs behoort toevertrou-Wc te zij η, daer anders hem 'tfelve precijfelijck geinjungeert werdendc, fou- de konnen komen te ftrecken tot befwaringhe van def- felfsgemoedc, 't welck wy vaftelijck vertrouwen de in- tentie van uwe Ed. Groot Mo. geenfints te fullen zijn.
Ende wat vorders belanght hecfivtnJe Artijckel of- te lifit Liih van het voorfz Concept , raeckende dejudicature over de competentie ofte incompe- tentie van de Hoven van Juftitie, wanneer de gepre- tendeerde incompetentie foude werden gefoedeerc op eenigh Voor- reghc ofte Privilegie van Steden, be- vinden wy daer inne in 't gheheel groote bedencke- lijckhedenende coniideratie ter contrarie.
Beftaende voor mft defelve bedenckelijckheden ende confideratien daer inne, dat van oudts niet alleen in defe Landen, maeroock in andere Landen , daer een wei-gereguleerde Adminiltratie vanjuftitie werd geobfer veert na alle oude Reghten tot noch toe ge- bruyckelijck is geweell, dat yemant gedagvaerc zijn - de vooreen Reghter, ende willende van defelve de- clineren ende allegeren den felven niet te weien com- petente Reghter, 't zy dan in 't gheheel ofte alleen in de eerile inilancie, ende't zy dan dat die fuftinue van incompetentie werdtgefundeertop eenigh Privilegie ofte andere redenen. Dat den felven Reghter ken- nifle neemt ende examineert' mitfgaders by vonnifle dfte fententie verklaert of fodanige exceptie ofte alle- gatie van incompetentie isgefundeert, ende fulcks of hy competente Reghter is ofte niet, fonder dat men bevine by de Overigheyt, by dewelcke defelve Regh- ter is gheftelt, ende uyt den naem van dewelcke hy Reght endejuftitie isadminiftrerende, eenigh ander Reghter ofte Regters te zijn gecommitteert om voor cerft t' examineren ende te oordelen, of de excep- tie daer medezigh yemandt van de Parthïjen foude willen behelpen, wefende een exceptie van Renvoy ende incompetentie of van gelijcke nature, ende ten- derende omme de kenniffe ende ludicature van den iel ven Reghter alleen, 't zy in de eerfte inftantie of in 'cgeheele re ontgaen, is gefundeert, ofte'tzy dan oock dat men die foude willen proponeren ten regarde van cenige Privilegiën , Voorrcgcen ofte andere redenen: Macrde kennille ende ludicature daer van werdt ge- laten aen defelve Reghters , niet teghenftaende dat men foude willen feggen dat die fouden konnen wer- den geprefumeert haer intereffe daer van te maken, endegenegen fouden konnen zijn hare JurisdiiSie te extenderen, als moetende werden geprsefumeertfoo- danige gheneghentheytniet te fullen overnemen het devoirende denEedt van den Reghter, van dien aen- gaende medeanderstefulienjudiceren ,daQ aJs de- felve na reght en redene meent te behooren.
Sulcks dat indien volghens het voorfz Concept ce- nige by U Ed. Groot Mog. fouden werden gecom- mitteert , omme ,wannecr men wilfuftineren dat ten legarde van eenige Privilegien ofte Voor- regten aen de Stedei^egeven, de faecken niet en fouden ftaen tot kennifle ende Judicature van de Hoove van lufti- tieendeteninfighte van dien in regarde van defelve Hoven foude konnen worden gebruycktde exceptie van Rinvirf Jiilinatoir, ofte van incompetentie, als dan by defelve Gecommitteerde alvooren kennifle fouden nemen, ende oordelen van foodanige excep- tie ,die gefundeert foude werden op eenige Privilegie, Odroy, ofte Voor - reghten van Steden, foo wanneer de Regenten van die Stede haer dien aengaende fou- de komen te formaliferen, omme foodanige Privi- legie na de fuftenue ende interpretatie van henlieden ende de excipierende Parthye ftaende te houden, het felve, onder nvenntic j foude wefen een faecke ftry- «digh, niet alleen tegens de oude B.mejf>ft iCeyferlijcke |
ende andere oude Reghten, maer tegens de oude ge. bruycken ende obfervantien, die foo alhier tR Lan- de , als in andere Landen, tot noch toe in vigeur zijn geweeft. '
IVIaer het felve mede foude wefen van eenige be- fwaerlijckeconfequentien,en eenige inconvenientea daer uyt fouden komen te ontftaen, ten regarde vaa de voorfz Hooven van luititie ende anders j Ah «rfi dat men daer mede foude prefupponeren, dat de Ho! ven van luftitie hier te lande in foodanighe faeckeiï fouden moeten werden ghehouden als felfs geinteref* feerde ,ende fulcks als Parthyen, ende allöo onbe- quaem omme als Reghters van fodanige faecken, te nemen kennifle, ende daer over voor fo veel aengaec defelve Privilegien de judicature te hebben, hoe ver- re die Privilegiert ftrecken , ende hoe die te verftaen zijn , ende fulcks of de exceptie die men ten infighte van dien proponeert, gefundeert is of niet, en by ghe- voJghe dat defelve Hooven van luftitie, hoe wel in voorige tijd in foodanighe laken voor competente Reghters gehouden fijn gheweeft, defelve in derdaet iouden zij η geweeft te famen Regters ende parthyen, ofgeinterefleerde Reghters, ende in fodanighe faec- ken iouden hebben te buyten gegaen haer Eed, con- fcientieende inftrudtien, daer aen Zy inallefaecken tot haer kennis en judicature ftaende zijn gehouden, daer nochtans van foodanige Hoven vanjuftitie niet anders kan worden geprefumeert, das datzy gebon- den fijnde aen Eed , confcientie ende inftruöie, daer in foo wel als in anderafaken niet anders hebben gedaen , noch te fullen doen of oordeelen, dan fo als de Reghten ende redenen mede brenghen, ende voor al niet te willen infringeren of tegen te gaen eenighe Privilegien van Steden, alleen uyt confideratie of uyt een drift aen haer reflbrt van judicature eenighfins te exten deren ; ghelij ck voor foo veel ons aengaet, wy, des noodt zijnde, verfcheyde exempelen fouden kon- nen aenwyfen, van dat by ons aen foodanighe Privi- legien van Steden, wanneer daer van genoeghfaem it gebleecken, ende wy bevonden hebben die terfaecke te dienen, volkomen is gedefereert, ende dienvol- ghende de geproponeerde exceptien daer op gefon- deert wefende, hebben geadmitteert.
Wat belanght het inconvenient 't welck men fon- de meenen t' ontftaen hier uyt ,dat de kennis en judi- cature over foodanighe faecken voor defen tot noch toe gelijckalsde Reghten ende alle gewoonten mede brengen, gelaten geweeftiijndeaen defelve Hoven van luièitie, dat wanneer eenighe Regenten van Ste- den meenen by de voorfz Hoven in foodanige gele- gentheden van faeckeniaeénige harerPrivilegiente fullen worden geprejudicieert,daer mede komen te occupeerede VergaderingevanUEd. Groot Mog. om fucks by haer Ed. Gr. Mo. te worden gedrefleerc ofte voorgekomen, als ftreckende fulcks eenigfins tot interruptie ende verhindering van de afïairen der fd- ver Vergaderinge, kan onder reverentie fulcks lich- teiijck ge-eviteert worden , als haer Ed, Groot Mo» fouden gelieven alfulcke klaghten terftont af te wyfen aen de luftitie, omme met behoorlijcke kennis van faecken by den genen die daer toena Reghten, Or- donnantiën ofte Inftrudlien, en oude Coftumen van ouds geftelt zij η geweeft, daer in gedifponeert te wor- den , als defelve bevinden ende oordeelen fouden te behooren.
Ende mits dien het inconvenient, 't welck daer uyt foude ontftaen, konnende Jight worden wechgheno- men fo groot niet en fchijnt te wefen, dat men alleen om't fel vet'ontgaen, foodanighe Commiflie foede decerneren op andere perfoonen om va» foodanighe faecken in den namevanUEd.Gioot Mog. kennis te nemen ende judicature t* exerceren, en iücde Ho- ven van luftitie t' ontrecken, dewelcke'tfelvenaR^- ten, Couftumen en Inftrudtien fan denSouverain van den Lande van ouds heeft gecompeteert.
't Welck in efFeite foude zijn optc rechten eea aintwt ri^htbanck^ ofte Bif vm Jh^M» over alfu.cke faecken, wacr uyt meïckcüjck veel meer inconye- |
-ocr page 570-
i6éÈ
en ö Ö 'R L OG: éh^ en 4er^i0e keek. 5J9
„iénÏzoydVóntftaenVniei.^^ alsgheieyt
0' v daÏmep.'i®.!^®''®"· ^üftitie aengaénde foda· I-— ^j'-g faecken zpiidenmoet'eii hóuden verdagc van par- fiiHfeÌieyCr,endatdefdv£icn.infightevsnd van de kennis eri judicature Ipudè werden ghepriveett, iodatniéczondei; reden te,bedughcen fpu^ftaen, dat deitjg^fstenen defes'Lants me: geruftigheyt ftiec Mzoudekonnenontiangen liaer reghc van aliulcke fteghteh,rfiebyUËd.,Gr.Mog. ipude v?erden ge- houden, .en in effedtghedeclareerc, haer Eedc ende conicientie niecgenoegh te zijn om te oordeelen van hacr competentie ofte incotiiperentie ^wanngpr men jg gepretendeerde; incompetentie Toiide wdlen fon- dcren op cenigli Voor - regC ofte Privilegiën ya'n Ste- den daer tot noch toe, volghens allen lileghten ende oudeÖbiervantien is geuleerc,dac defelve daer toe bequaem wprden gehouden.
. iviaeroock daeruy t foude volge dat meeft 41c facc- J{cn vaii exceptie deciinatoir, van renvoy^ ofte van in- competentie,, of die daer na" ioude fmaecken ende tenderen, om van de ReghterA zy in 't geheel of in deeerfteinftahtié te declineren, als mede fpodanige exceptien die men foudg willen gebruycken., om te hdétten appel van VonnliTpn'by den Gercghfen yan Steden geweien', foyde kunnéti werden gebraght tot Icénni; enjudicùtiire van dêiélye Commillarif^n^ alfp^ meeii alle foodanigò exceptien werden gefondeerc op' eenigh gepretexeert Privilegie:, Oàroy , of ypor -.. reght den Sleden by Refolutie van den Souverain, of anders,gegeven. ,, ,,ό; „c. .... ..
Suicksdataïwaer.het maer dat een Inghcfetenof ïürger vari d'eéne of andere Sradt tereerfter inftant^^^^ gedagVatrt we/dehde ,yoqr een^van de yoorfz Hpyenj jjsmeameèüc, dar uyt eenighe^nguliere rpdenën, de jiirifdidiè v'ah Yfelve Hof oock in ,de ecrfte inftantie isgefondee/t, gelijckals da^ tpg volgens d'^niirutjie· virfchéycië^.r'edeneri konnf n'z'i]Di j De Geiaegde fich méiìighmàèì daéi- teghen^
tébe|)el{)e"ffjm^i.en prebxtvan Privilégie, ^v^n ^t een Borger,h:tag;|:\,'tereérite'r inftantieih rèch-_ ιςη ,betr9ckiij,yprdeji gl^^rs fiaii 'vopr den ' p-cj^hfi^ der Steàe^ji'^cttìyÌorgè^^^^^
verre dàt'pìgn weet op,te"nigèckeii dè J^^genten der feiy^ef Stéden, datie met deii felve^Jar^q^B'ò^^^^^ gêr', óndéf pretext om te,;m;à}iitenerenh|ftfe[v^ haer irivilegie, hatjl-konien tp.yp^^ ende'gelij(^)<y.c!i.- jiisfel ghelàbutt dat men tracht^ te y.crhinder^n.dc ap: p?llatie v^i G^
den, onder p'r'cfextyan cenigli PrivUegip^pf.rifóÌjjtis viqU Éd, Gf. .de .P^egenten v^n de StefJeij haer diei^ ,aeng^ende -i^ejiie pafφyen by. weld)ce. fulcxwpftgèfqftmecrtgem^^ voegen^,; ohder. prétext yar^ habiir^ht tl^maintcneren, -,Ιίί.^εί· ypgg^n dataljefqclahjgije'faeejc^
werdefi gëyentileVrt vpo^, .Com'mjffariifη,
còde by de, ;(eivie'werdén Jhcd^^ de yoeginghevandeRègen;epder. Sudennietghp-:
«iKsgtieiieelijcKiaUen ^Bnemepj.en aao .o/cngqcn
vopt de viwriz Commi
gereü^ndeiv^ffcrènckenii lijydèii ^^hpuden
'«."fflji, Wr.jiyi nici m<krs fpud.e konijpQ yplghpn «tdci^vs: .meemchfftiV^ Ip-
ha^i; feujniflpf O-;
<?Ju4«a(ui;e:be.ko.tiiep » JHfeyde'ï Yeeltijdifaipdien Wghedtìreodede Ypx^efiiighe van· h^pj,Bd. yr, |
'ou$Ì¥n ..tn.Qct(en.viì.efei? gh«>fiCiìP«!ìt»;,fo«K<yi» dat 'oawaghc &eeken tot geene ipoediigeexpedttiefou- den kpnneij gheraecken ^Te& regardeVàn weÌckp gedurighe occupatien de felvQ Cprnmiirarifen appa·* ■ rentelijckdaer.pver fuilen pietenderen} niet alleen jSalarisofte ycrgoedinghe .van:hare Vacatiën > piae? oockmeteenigefchijnyaaredenenj ten infichte fy aen defelve fake fo zouden zijn gebonden een feker I Traüeai^nt, en defelve alfo fouden komen t«? wer^ ! den tot een formele Rechtbanck oft Gollegie yap Ιμ,- ftitie overde vporfz faken , waer van de kei?nijGfc enjudicaturevan outs zona allenReghtenals, naef Couftumenen Obfeivanticn altydt ghecompeteerc hebbende.de ordinaris Rechters j defelve namentUjck de voprfz.Hoven v?n luifitie die aen fekere Eedten Inftrudie, zo wel aengaende fodane als andere faken zy η gebonden dàer van fouden werden gepriveert, en die ghebracht aen Extrftordinaris Rechters oft^ eed Rechtbancke van nieusdaertoe opgerecht, blyveö· de doch de Gerechten in de Steden en andere lager Rechters > voor de weicke wel fomtijts nlede fodane zaken en queftien nópende alfulcke exceptien decli» natoir kpnnen komen vpor te vallen, dien aengaende de kennifle enjudicature behoudcni
Daer by geconfidereert dat dickmaelsfou konöeil voorvallen,; dat in twijfïèl fo^de ilaenofde faeckö pock fodanigh is, dat die fpude moeten terkennifle endejudicature van^fulcke Gommiflarifen j die voi- ghens het VPorfz Concept fouden wefenghéftelt, tc weten pf de exceptie van incompetentie foude .con- cerneren eenighe Privilegie, Oétroy, ofte Voórl^ fecht van Steden, konnendelichtelijck werdén ghe- pretexcert eeriigh foodanigh Privilegie j Otìroy, of Voorrecht't.felve in dér daet tezyn, ofce fonder noopehde de gheproponeerde exceptie eenighfindts in cpnfideratie tè kon nen koméil » welckë twijffclach- tigheyc fpude konnen wefenvaij diepfinnigefpecula- tie, off ;Φίάηί iniiagwis, ende eenich vorder onder- foeck van nppden fpude konnen hebben, fulck&daV> indien,.menfo.ude willen iuftineren, dàtin alfiilcke gevalle ^'t feiveeerft fouderooeten werden ghebracht ter Vergaderinge van U Ed, Groot Mog. omme falcx. f^y. WKiy® Wrden ghePordéelt ende ghededdcert dae^· ipng njede foude l^omen te obfleren<ieOngheÌe- Ed,GiOQt Mogi Vergaderlnghe:'van fl^i/.o.'ÌRrjteJp^oeiÌ Vacerfcn jfin fodanigh ondèribeirk i^i^^^siiejideiedoen,* Endeindien menfoudè wil«. len^. fuftipgren dat fqickefoude konnen werden ghe- Jaten tót kennilli endejudicaturevande voorfchrÈ- Gpn^fpifficnj daer itìne mede foude Pbfteren de ftìyp redoli ,,die:ypprnamentlijckén foude fcHijnea^t^ warden geifpployeert , omm^deordicaris Rechters yJuftitie tc ofttrecken de kenniflc cn Judicature, aengaende de voorf? exeepiieh ven incimpi- \tentie, aengefien dat daer inne met de felve redenen jfpudqkpnnen werden ghèfeydc, dat de vporfz Com- jm^flïejjjd^er.pver geenkennifleofte Judicatureibu- Wéjtònneo hebben, ten reguarde de lucht en de ghè- pegentheyt defelve fpiide. mpghen hebbeiii- omtìjei ihaer Cpmmiffien van Judicature tc extenderen, ende ten infich^ejandienly luyden mede fpudp moe,ten. werden gehouden 'als parthyen ; fulcx dat daèi untici tt " volgen, datmen foude moeten komen tot een verder inconvenient en verd^^reijlpwicHeyt jdéii^len noch andere Gommiflarifén ofte'R.6chters fouàe moeten ftellen, die de kenniflè foude moeren nemen, cn de fuchm^e fojude mpecenhebbiin, öf de faeckci vaö al* falelrég^'egentheyt er^ n.%ture foude aijn, dat.diefetri dén g)e(aejren toe dekcnnilfeendfi ludicature van de ypcufziïcjrftèGoinmiflienj ofteniet, .1.. „lo- .) : BehalV?n,48tdaer ujt yoorcerft foudetaoeten vol- gen peq mwfikelij cke ^bfurditeyc, te weten, dat Koe 1 wdjfeudèfc
i'S.K^Üi^caw'e der vflprfzqaeftie van iqcotnpeten- tis,yêP.j9iei|wsfpude weerden ghecommitceerr, ,ittde· pla^tfeiV^n dc Hpveo van luftitJe, geen meerdei ge-, fach3,H|3er.tey.t en,,licentie!dieö aengafende komicn^ hebBfn j de felyeHOKen van'Juftitiei tea aen·»·,
andere acfa fe* } keren Écdt en ftrickce' inftrudtie wefcnde gebonden ,
|0ξ |
-ocr page 571-
540 S AKE Ν van ST AE Τ
«68;
1668. tot nöch toe hebben gheÌKult, fiöchtahsdefelVeCom- —— nJiflarifen bujrteö fooddeiiighe inftruajen zijnde; zy veel meerder vrydom, liberteyt ende licentie, no- pende de voorfchreve faecken ioude komen te heb- ben, onderanderen-daerinne, dat hoeweldegee- ne, byde welcke de voorCs Hoven van luftitie wer- den bekleedt, volghens {eeckereinArudie, byuwe Ed.Grooc Mog. voor haergeltelt zy luyden niet rao^ gen weien in eenige Regeeringe van Steden, nochte bedieningen van andere Ampcen, de voorfz Com- milSennochtani, diefo hetrchijntfoude werden ge- eligeert uyt de vergaderinge van uwe Ëd. Groot Mo. ( konnende wy oni in alle ghevalie oiet imagiueren dat uwe Ed, Groot Mo. daer roefoade willen verkie- zen eenighe particuliere oft priveé Perfoonen ) ende zulcks fodanighe, die aen de voorfz Regeringhe ofte eenighe Amptenfoudeiijngeatacheerti welcke at- taché oock dickmaels foude gheven occafie van pre- ïumptie, van dat nopende de voorfz faec'kea meer- der reflexie foude werden genomen op andere inQch- ten,alsopde rechtmaticheyt oft'ware ghefchapent- hey t van dien, ende wijder· pock een befwaerlijcke nieuwigheyt voorde Ingefetenendefer Landenfou fchijnen te wezen, dat men bejegent werdend^ met zodanighe txetptit vMcomftuntit > die men foude foec- ken te fonderen op eenige Privilegie , oft Voorrecht van Steden, en die men foude verftaen niet te ftaen tot keniiilTe en judicature van de voorfzHoven, maer alleen van de voorfz Commiflien, dat de zelve Com- miilien dienaengaende indeeerfte inllantie foude wüfen t'eenemael by arreft t en geen appel ofcrevifie fubjed: foude zijn, gelijck als doch delententie van de voorlz Hoven rcfpcótivelijck oock dieaaengaende iiibjeS: zijn.
Dit zijnde Ed. Gr. Mo. Heeren onfc confideratien aengaende het voorfz poinà, beroerende de voorfz naftit WM immft fittiti diegefundeert fouden mc^en werden op eenige Privilegien, Odlroycn, oft Koor- rechten van Steden, welcke confideratien, behalven andere inconVenienten die byavonture fouden kon· aen komen te ontAaen uyt de voorfz fake alis men die volghens't voorfz Concept in train foude foecken te brengen » ons fouden moveren > dat wy eenpaerlijdc van geen ander advijs konnen zijn, dan dat dtefaecke ibucu behoren te werden gelaten by't oude gebruyck cnobfervantie, enzulczde kenniflèen judicature, nopende de felveexceptenrmede, gelijck aengaende andere faken, werde toevertrouwt den Eedt ea con- fcientie van de ordinaris Rechte», en zulcx mede de voorfz Hoven van Juftitie, gelijck nu voor defen is gedaen, dat in alles 't felve ons.de$ niet te mingedra-
Snde tot het goet vinden, ende difpo&tie van U Ed. root Mc^. fuUenwy
Edele Groot Mog. Heeren &c. Godt Almacbcigh bidden U Ed. Groot Mog. lange in voorfpoedighe Regeeringhe te conferveren, In den Hage den f^unim Maert, fifibim btndnt luht tufifigb.
mi^t ftetaU}!ij$ bmft Hof van Hollandt :
taifiHor lianQol' lentttn iiifittpti-
mei» jsetnt irtDrt tot Me
Edek tJHog. Heeren.
De Heeren bjr den Hove Gecommitteertom met u Ed. M^. in gevolge, ende tot vddoeningbe van haer Ed Groot Mog. begeerte te komen in Conferentie over'» ndrts lumdt InfiitU vinden haer verpiight op het vjfdt en fivmdi Anij ckel van 't bewu- fie Advi/s uyt den naeme ende van weghen den ifelven te dienen van defe haer confideratien, ende eerftelijck op het voorfz t>ffdt Artijckel wecken- de de daufule daer in influerende, dat jegens de Oo- derdaenen van haer Ëd. Groot Mog. dewelcke tèr faecke van quade handelinghe in «firtSfiVge-
pleeght op den voet breder ïn 't ifrtical ge -exprelleert Ttor dfea Hoore, ofte voor Schepenen 1 die de ludi· |
catqre eygentlijck fai comi»teren, fuUen werden calangeert, niet *xtrwTdm»iri geprocedpertfoöde iho gen werden, tea fy fulcx by Refolutié van haer Ed' Groot Mog. ghedeclareert ende geordonneertfood· fijn, dat defelve tltupiU, in diervoegen werdende ge* arrefteert, met fich foude fleepen en invoeren een ketbιdtn^k!lij(ì<inituv^igbηt, terwijl fulcx niet alleen foude ilryden teghens den fti jl van procederen van al- len oude herkomen hier te Lande gebruyckt, bydel welcke hetaltydt is gelaeten geweeft aen hetgoetvini den caàeàstmfcitntievzaài Ordinaridèn en coinpe- tenten Regter jegens degeaccufeerde Ordintin of £*. twrrf»o«>#te procederen nae gelegentheyt ende me- rite vande faecke, maer dat oock haer Ed. Groot Mo.' niet en fouden konnen declareren ende ordonneren dal Extriurdtitairtiegem een geaccufeerde ÌÌ3udewer< den geprocedeert fonder te gelijck met fbdanige decla- ratie ende ordonnantie by de gtmnnu te incurreren de opfpraecke van daer dooralbereyts eenige prqudicie jegens foodaonige geaccufeerde te hebben geleyt, be» hal ven dat de .V er^deringe van haer Ed. Groot Mo. op 't ftuck van luftitie niet fijnde h - idight, oock figh op het dilldt van zoodaenighe gheaccafeerde niet per» tinentelijck hebbende geinformeert, apparent niet fonder bewegingc, nogte met ghenoeghzame ken- niffe, onder behoorlijck refpeö zoude konnen diftin- gueren, of naer reghten en ftijl jegens foodanighe ge - accufeerde erdinein of tutratrdifiain behoorde te werden geprocedeert, maer dat die faecke veeltydts zonde werden gedeci^ert ende gedeclareert nae de conftitutie van tyden ende fucht van diegeene , de- welcke miiTchien met eenighe mmfibilijc^i fiaee^bifdt omtrent zoodaenige geaccufeerde fouden mogen we- fen ingenoomen, daer van een «rdimiris RipirapT^n JEirfftwfoigneerdefich naer alle apparentie ghewooa i» te waghten, behalven dat haer Èd. Groot Mo. ge- declareert ende geordonnecrt hebbende » dat jegens de geaccufeerde M'rMriiitmVf zoude moeten werden ghéprocedeen,denReghter,aen dewelcke de&lye zoude.zijn gefonden, dickwils de zaecke ,dtertoe ia r^hten niet zoude vinden gedifponeert jen lich in zijn gemoet befwaert om txne*rdinaris jegens de voor geaccufeerde te procederen aen als haer £d. Groot Mog, dit inconvenient t'ontgaen, haer altijdt zou- den believen t'onthouden van te declareren cn or- donneren , dat 't Hof of Schepen Extnordinaris zoude procederen, en dat over fuickx altyt jegens fo-. danighe geaccufeerde §rdinar» foude moeten werden gheprocedeert, zoo is evident dateengrootedeure (oude werden geopent om fodaenige quade hande- lingheo in politicque dite&ien te <ben aengroeyen, terwijl de zelve noyt of feldenfouden werden ghe- ftraft, ten r^rde van de langhduyrige trainvan de «rdinar ψ luilitie, daer door de Delinquantenhaer Arafifèn of dooreen tydelijcke doot foude prevenic ren, of by yeranderinghe van tyden en faecken dror recommandatien en beveelen vande hooge Overig" heyt weten t'ontgaen, daernochtans baerld. Groot Mc^. zogrootenyver helden ende'c gemeene befte daer aen zo veel gelegen is, dat dusdanige Delinquen- ten naer behooren werden gepunieert.
En belangende het voorfz /kmdf AriftkiZ/ffttth^ Jtvamthimllttrm uytfaec midden van uw Ed.GrooC Mog, te h-tdighm, diedejw/IifetuirchendeHoo- ven en Steden noopende het point van Judìetmi Jtjitrifdiaiionitaxaàe Zouden decideren, zo moe- ten gemelde Heeren uyt dennaem endevtnwtgn ali vooren verWaren, dat behalvea dat altijd d'eleöic van ninn»! Ctfl^im va» Jmfiiti» zeer is gheweeft tegens deborfl vap een ygelijck , gelijck het ielve figh voor dezen geopenbaert heeft in'treguarde van den rm Raedt van Mechelen, ende dattet felveoock m' deftrijdentegendevoori^ deliberati· van hterw. Gr. Mog, om de «iTwi» te verminderen ende de H^ ven te combineren, ïy niet en konnen fien eemgue nootfaeckelijckheydcof apparentie van voordeel de Juftitie om't felve t'arrefteren, enm trnm» «nrft mfitimdit lUt gnidm ia fuldce teoteftec)^^ |
Ιΐϊ
-ocr page 572-
jjfj OORLOGH3 541-
!tes Φ viilitas debat> ut rectdatur aèeo jura, quod \·ψ,Μαιηφ· zijnde fonder roem gefproocken kea- ■ iicicdattet Hoftor noch toe'tgeluck en de repura- " beeft ghehadt vande Juftitie onpartydighacn een ^'^der ['adminiftreren, verre van daer dattet foude I^ken indracht te doen in het Recht ende Privüe- Jerefpcétive Steden van baer Ed. Gr. Mo.com- ^erende, ende heeft het fèive noyt gedifHculteert de Sfproviüeojdie het heeft bevonden àootfub of oprtp- ,;^ycrleenttezijnj maer ontfangen bcright weer in
"in vMgën dat feer felden diiFercnten tuflchen 't Hof
jj refpeftive Steden occurreren over'tpoioa van (utifdiftie. dieniet of by haer felfsfijnnedergeleyt, of by haer Ed. Groot Mog. wyfelijck zijn gedecidcert jjfje geaflbpieert gheworden, ftaende de Steden vry vjnde confeffie vande Provifien naer henlieden oor- deel qualijcit by den Hove vermelt> in faecken die ap- Mlhbel zijn aen den Hogen Rade te Appelleren, of in ^van Arreft ende Penael, volgens de nadere amplia· tiediefaeckeaenftonts te laten dienen, of den Hove b» Miffive of anders van de rechte gefchapenheyt der faecken t'informeren, of by ontftentenis vanonder- linghverftantde fake te brengen aen haer Ed. Groot Mog. eode dien-volgende foo veel wefen op het gunt nietnootfaeckelijck, veel min dienJdighis om noch «en nieuwe uyt te vinden ende Aabilieren.
Voornamsntlijck niet pm dat defeive foude flrec- ken tot grootedifrefpedt vande Hoven, ende vervol- gens vande Juftitie felfs , ende totmerckelijckepreju- ditie vande Ingefetenen de Juftitie v»n noden heb- bende.
Want wat de Hoven felfs belangt, die fouden daer doorWf/Vfwerdengeinfirriuleert, ende by eenyeder verdaghtgemaeckt, gelijck of fy de Juftitie een-zydig adminiilreerden in faecken nopende hecpoinélvan luiifdiftie tuflchen haer ende de Steden diflFerentiael lijnde, daer nochtans haer Ed. Groot Mog. weeten dit de Hoven oock in fulcken ghevalle, niet haerey- gen, maer de luftitie van haer Ed. Groot Mog. ad- minlftrerea, ende verobligeertzijn dc Hoogheyt van berEd, Groot Mog. oock tegen de Leden die defei- ve helpen compoferen, te mainteneren, ende vervol- gent wel konnen confidereren, dat defeive Hoven niet als ieer ongeerne, ende Eedt ende Ampts· hal ven, de faecke fomwylen teghen de voorfz Steden moeten opnemen, waar over dan ghemelde Hoven over haer trouwe veel meer haer Ed. Groot Mog. welgevallen, aliverdachtheyt, behoren onder fchuldige reverentie, temeiiteren, immers fullen gemelde Hoven niet kon- nen ontgaen criminatie vande Heeren Staten van Zeelandtover verfcheyde Provifien verleent, volgens baer Ed. Mog. fuftenuen tegen haer Privilegiën ende gehrechtigheden, even of de gemelde Hoven defeive Provifien qualijck hadden veHeent, en uyteygen inte- reft haddeo ghetracht te mainteneren, als haer Ed. Groot Mog, die nochtans de voorfz Proceduren van- de Hoven tegen gemelde Heeren Staten van Zeelandt hebben voor goet gekeurt, nu lelf de gemelde Hoven in fulcken geval niet t'eenemael van een-zydigheydt fouden fchynen vry te houden, behalven dat aende gemeene man felf hier door gedachten fullen werden «egeven ofièr aende adminiftratie van luftitie inde Hoven in fommighe faecken yet manqueerde, die nochwns altoos tot geluckvandenStaet met eengoe- deopinie vande fdve ingenomen zijn geweeft,fullen- de m tegendeel voorfz thten Heeren weynigh queftien «onnen voorkomen, daer in defeive foude Konnen Werden geoordeelt t'eenemael neutraelende buyten- intereft tezijo,fchoon zy mochten zijn geeligeert van eenanderStadtalsuyt dewelckehet different inque- k Kk voorkomen, terwijl meeftalle de Steden eebbm een intereft in reguard vande Privilegien, als, jeeltijts voorfien zijnde van een ende felve Privile- gieD. Wat belanghtde Ingefetenen, die foudea door «tmeuwteerigeren Collegievan thlenUwna, naer eopinie van de Hoven oock grooteprej uditie komen ^'yden , terwi I defeive jegens de Steden of Heeren «eoijt hebbende io de Steden, moetende Provifie VI. Deel. |
van luftitie verfoecken, voor eerflonder t'eenpre-τ^^β, text of c'ander foude werden getrocken voordelelve J thittt Heeren, op voorgeven , dat foodanige faecken ~ den Hove niet en concerneerde, daer dan die particu- liere Ingefetenen een Proces ende Inftantie foude moeten uytftaen tot haer groote kofte en moeyte, al- voren dat fy aendeordinarifleluftitiefoude moghen komen, in plaetfe dat alle de Ingefetenen hier te Lan- de, daer de Commercie vigeert, ende luydenin haer Fortuyn fee - l^cht veranderen, daer aen ten hooghften gelegen is, Satde expeditie van de luftitie gevordert, ende de reforten veel eer vermindert als vérmeerdert werde, ghelijck daer toe voor defen by den Ho- ve goede en falutaire expedienten voorgeflagenzijn geweeft.
Ten anderen, foo fouden de Steden jegens alle par- ticuliere Ingefetenen, in faken van luftitie, hier door werden gegeven groote ad vantage, terwijl defeive by de Heeren uyt en inde Vergaderioge beter gelegent· heydt fouden hebben van de queftieufe faken na haer Intereft, ofte doen expedieren,ofte te trainerenjdaer nochtans den train alsin cas van nieuwigheyt, dickwils de heele faecke kan abforveren , en of fchoon al mo- gelijck was, dat Perfoonen in een Vergaderingh dage- lijcksomgaende, in geenen deele flexibel en waren, foo foude men nochtans de opinie niet konnen doen hebben aen die geene, die met de Steden voor de- feive foude te doen hebben, by dewelcke dienvol- gendehaer Edele Groot Mogende fouden werden ge- carpeert van geen neutrale Rechters te hebben gecon- fttiueert.
En behoorden onder reverentie, haer Ed. Groot Mog. hier toe niet te bewegen,* dat doch evenwel de dififèrenten tuflchen de Hoven en Steden by haer Ed. Groot Mog. moeten werden gedemeleert, dewelcke niet beëdight zijnde op'tfluck van luftitie, 'tfelve dickwils meer na d'intereft van eenige Leden > als na 't didamen van Rechten, decideren ; want behalven dat hier vooren middelen zijn aengewefen, waer door foodanige differenten konnen werden voorgekomen en a^edaen, foo iUer noch geen groot onderfcheydc, ofFerfoo nu foo dan eenig dilferent by haer Ed. Groot Mog. tuflchen de Hoven > ende d'een of d'ander Stadt werdt geternfiffeert, dan ofiigreen formeel Col- legie daer toe uyt, en in 't midden van haer Ed. Groot Mog. Vergaderinge werdt opgeright, door dien nu foodanige voorvallen weynigh occurreren, en alflè gebeuren, de particuliere by haer Ed. Groot Mog. je- gens de Steden hebben de voorfpraecke van de Hoven ielfs, die daer fouden wefen 'ghedeftitueert, wan- neer fy voor de voorfz tJb/ef» Heeren baer iaecken fouden moeten en willen ftaende houden j daer by ko- mende , dat by oprechtinge van foodanige Collegien, occafie foude gegeven werden aen de Steden, of aen de Heeren in defeive credijt hebbende van alle faec- ken jegens baer geenta'meert werdende, voorde voor- noemde thien Heeren te trecken, onder pretext vao 't een of't ander Privilegie, fchoon genomen't fel ve niet alleen te Hove noyt en was geregiftree^t, maer felfs noyt was gepradifeert, of mits de circumftantien van de faecke, die in Rechten moeten werden geexa- mineert, geenfinisen wasapplicabel.
't Iseen notoir Privilegie, dat d'Ingefetenen alom- me ter eerfter initantie moeten werden geconvenieert voor haer dagelijckfen Rechter.
'tis echter kennelijck, dat defeive ter eerfter inftan- tie preptercontinentiam ceufa voor den Hove konpen werden geconvenieert, rauwelijck ofte mede aldaer of elders konnen werden ghearrefteert, wanneer de- feive zijn vootvluchtigh of verdacht van te willen vcr- trecken.
't Is mede bekent dat niet alleen Weduwen en We/mj, maer oock andere miferable Perfoonen van defen Staet ordinaire alleen ter eerfter inftantie convenibel voor haer dagelijckfen Rechter ter eerfter inftantie konnen roepen voor den Hove. ·
't Is mede notoir, dat volgens Refolutie van haer Ed, Groot Mog. de Hoven geen Provifie ven luftitie mogen verlenen jegens deprovifionele en interhcutoire "Z 5 VoB- |
-ocr page 573-
i668.
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Vonniffcn van fubalterne Gerechten, ten waredefel- vë ten diifinitiven niet en waren reparabel hadden van infamie.
Macr 't is mede kennelijck, dat in Rechten^en voor den ordinariflen Rechter moet werden geexamineert, offer is continentia caufie ,■ of yemandt gheoordeelc kan werden fufpedus de fuga te zijn : Item > of een Perfoon miferabel is ofte niet, mitigaders of een Von- niffe ten diffinitivm is reparabel, ofte niet, ofte oock met figh fleepc eenige fequele infamie,foodanige faec- ken nochtans onder pretext van 't yoprfz Privilegie frime infiàntìa, ende van de voorfz htier Edelö Groot Mog.Relolutie, alle voor degcmelte thien Heeren, al was 't maer om tijdt te winnen, ontwijflFelijck foude werden ghcbracht, ftaende felfs te beduchten, dat fou- de werden gefuftineert, dat niémandt by Arrefiokc Vanael ter eerfter inftantie te Hove foude mogen wer·» üen gedaghvaert, alle'twelcke gefchiedende, is evi- dent, dat de voorfz, Heeren in weynigh lacren meer faecken fouden hebben te demeleren, alseen van eie Hoven van ƒuftitie felfs. werdende gegeven in be- dencken of defelve thie» Herren dan niet fouden we- len een ordinarii Cellegie. en of het hen- luyden wel te vergen, cn doen lij ckloude wefen, foo menighten van faecken, ftaende Vergaderinge buytea kofte van den Lande af te doen, hier by geconGdereert, dat het feer te beduchten foude zijn, datter geen Complainten, die dickwils over fenfibile faecken werden verfocht, tuflchen ofte jegens Steden ofte Heeren aldaercredijt hebbende, fouden konnen worden gecxploiiteert, fonder dat de CommilBen tot den Exploiöe van de- felve Gecómmkteertperijckel foude loopen van met kleynigheydt te werden gerenvoyeert, onder pretext datdcfiieckenieten foude fpedleren tot dekenniflê van de Hoven, alwaer't maer om tijdt te winnen, en te mügenblyvenin depofleifie van'tgeene daer over queftieis, vermits de verleende Pro vifìen, volgens het voorfz Articul fouden moeten ftilftaenendege- iuicheert werden,foo ras maer een Privilegie ofte Re- folutie van haer Ed. Groot Mog. foude werden voor- gewent ; zijnde mede te beduchten, datmen't voorfz Articul gearreileert zijnde, foude difpuceren aende Procureur Generaci, ende Officiers onder haer pre- tc;;t dat de Steden in Criminele faecken extraordine en op confe^e beleydt ende ghewefen, wylende by Arreft,niettegenftaendenotoir is, dat dePr»»«ww den Lende de macht van felfs, of door fijq Officieren t'appelleren, fighfelvennoyten heeft ontnomen, en dat foo voorts ontallijcke andere faecken fouden wer- den gediiputeert voor de voorfz thien Heeren gebragt^ die niet alle alhier by gefchrifte vervat, en dagelijcks konnen en komen voor te vallen, foo dat haer Ed. Groot Mog. in plaetfe van etageimagineert iruonve- nient te verhoeden, de J uftitie in der daed in veel nieu- we en grove incon venientenjea in een grooter confu- fie foude doen vervallen, fonder dat tot verhoedioghe van dien onder reverentie, genoegh foude zijn, dat by hetfelfde yêwerff Articul werdtgefeyt, dat de Hoven inyten hetgheual im den beginne van 't fehe Articul ver· haeh, voor foo veel haer volgens de Inftruitie of an- dere Staets-gewijfe Refolutien toekomt, foude bly- ven gequalificeert, om over <i'epplicatie van de Pri- vilegiën ende Oöroyen, op 't voorgevalle ofte gealle- gueerde cafus tuflchen de contenderende parthyen te oordelen ende te decideren als na behoren, terwijl daer door niet foude werden weg genomen alle ineon- venienten hier voren verhaelt, maer dat oock in 't fel- ve Articul even te voren werdt ghefeydt dat haer Ed Groot Mog. die nu by de voorfz thien Heeren fouden werden gereprefcnteert, naer ingenomen kenniiTe van faecken fonder te determineren, oftedegealle- gueerde Privilegie of Refolutie op'c cafus in queftie, epplicabel, en daer ontrent decifoir is, en fulcks of de faecke tot dejudicature van de Hoven behoorde ofte niet, waer uyt immers by de Steden foude werden ge- fuftineert» dat de Applicatien van de Privilegien en Refolutien foude moeten ft:aen ter kenoifie ende de- cifievande voorfz Heeren, die onder haer ,pre- text notoir alle faecken foude konnen (ten haer trec- thyenvoor de νοοτ(ζ thien Heeren niet fouden m gen werden geadmitteert, voor en al eer fy beyde tipee hondert guldens /"» pemam temere litteantiL· «nS" denRentemeeftcr van de Exploiöen foSLS" ponfigneert, terwijl de ordinariffejuftuievoordê Ingefetenen buyten fulcke boeten noch dier eenoeoh va t, en dat dickwils parthyen en litigantenindif3 vervallen jegens Steden buyten haer fchult,over dVn of d'ander formaliteyt ,· by de Hoven na d'opinie v«n d'eenofd'anderStadt. ofCollegie, nietnabehoorcn geobferveert, waer mede nochtans de Requiramcn van Provifie haer niet cn hebben noch gewoon zijn ta betnoeyen. ' |
Ómmeallewelcke redenen ghemelde Heeren uvt den naem als vooren, onder reverentie ende verbeté ringe, van advyfe foude zijn, dat de voorfz claufuiem' 't voorfz vijfde Articul, ende 't voorfz/i®«j^ Anicul in 't geheel behoorde achter te blyven, endeae voorfz lake te worden gelaten by 't oudt en voorige gebruyclt Verfoeckende dat haer Ed. Groot Mog. van defe con fideratie van den Hove over 't voorfz fabjeft mo. gen worden geditnt.
Edele Hoog-geleerdeifeerVm-
fienige^Difcrete Heeren.
WY fenden UE. hier inne de Refolutie by de Heeren Staten van Hollandten Weft-Vrics- landt, ghenomen den tkiendenàtt voorlede Maent, aengaende het reffort van de Sententien van de Steden in Criminele faken, d'executien vande Ac- cyfen van de Steden, en dat egeene Provifien teghenj de Steden fonder haer voorgaende onderrichtinghe verleent fullen worden, ten eynde ü E.. daer van ken- nifle moghen hebben, ende hen daer "na mede moge hebben te reguleren.
Hier mede,&c. Edele, Wyfe, Hoogh-geleerde, . feer VoorfienigeDifcrete Heeren, onfe Heere Godt zy met uwer E. Gefchreven in den Htgt den veertienden Oöober vijfthien hondtrt een et negentigh. Onderftondt, Gefchreven ter Or- donnantie van de Gecommitteerde Raden van Staten, ende was onderteeckent C-de Rechter. De Superfcriptie was Edele, Wyfe, Hoogh- geleerde, feer Voorfienige Difcrete Heeren, den Prefidenc.endeR.adeB vandenHoogen Radein Hollandt.
De Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hol- landt ende Welt-Vrieflandt, reprefenterend» de Staten van den felven Lande, Doen te we- ten; Alfooverfcheyde Steden van den voorfz Lande hen tot meermalen beklaeght hebben, dat tegbeos de Privilegien ende gebfuycken der felver Steden, ende tot diminutie van de authoriteyt in de felve, die van den Hoogen ende Provintialen Rade der voorfz Lan- den , (ouden onderftaen door bare Promiffie en Or- donnantiën te beletten de Executie van de Griminele Sententien byxlen Gerechte van de Steden ghewefen» mit^aders d'Inninge ende Executie in de Accyfea van de Steden vallende, ende dat voort» de Steden ongehoort by den vooraoemden Rade veribheyde ie- dere Provifien teghetìs den fel ven foude wwden ver- leent , tot nadeel van de Politie der Steden » ende te- gens alle oude ghebruyeken ende ordres, daer op (oock by tydenvan de Princendefer LandcaJ gne· ,houdeö, waer inne nootdijckcn zy tet heiwt-to"' dinge van de authoriteyt van de Gerechteneer ate- den van Criminele faecken, tot vorderlt^he vande inkomflen van dt Accrfen , els condqjeadMt <le meene Middelen, «nde die by deStedeofmiewa^ ende anders nroeten worden geconfentcert, cnoe ta onderheudingevan goede Politic in de voorfz btMw
ivare defel- ken tot groote confuGe en alle tot verwertinse vnn j of fequele Jufticie, oordeelende 'tgemelte Hof, dati/1 ^ ΐδδΐ gheen redelijckheydt foude zijn in 'tìaetfte Li?!'^'- 't^ooiÌL fevtnde Articul, didtcrende datbevden ° |
-ocr page 574-
166%.
η moet worden voorfien ; Soo itt > dat na voorgaende Befchryviögeiende na rijpe Deliberatie verftaen ende - gjjefolveert is, dat die van den Hoogen ende Pro- vinciilc" V®" voorfz Landen geen Provifie en (uilen verkenen op 't verfoeck van eenige Perfoo- nenj tegens den weicken Criminelijck, extraordinair, ende op haere confeflie fai wefen geprocedeerc, maer fullen de gewefen Sententien in de voorfz faecke te- gens den Gecondemneerden worden geexecuteert, londer dat eenighe Appellatie, Reformatie, of Pro- vocicie daer teghens fai worden toegelaten : Dat voorts de Pachters ende Colledleurs van de Accyien van de Steden in Rechte niet en fullen worden ont- fangen, omdebetalingevan de Accyfen t'ontgaen, [cnzy fy eerft ende al vooren fullen hebben genampti- fecrt» 'tgunt fy-lieden ter oorfaecke van dePachte ofte Colleitatie der felver Accyien fchuldigh zijni tiecwelckcgbedaenzijnde, Cullen als danhareAAie niogenimenceren voor den Gerechte van de Steden, dewelckegehouden fullen wefen te verftaen tot fom- miere Inftrudtie van de felve faecke, ende die deci- deren by hare Sententien binnen den cijdt van twee Maenden, op pene van na d'expiratie van dien fel- ventijdt, indien parthye fulcks verfoeckt, men de queöie voor den Hove van Hollandt fai mogen vor- deren ; ende foo yemandt by de Sententie gewefen by den Gerechte van de voornoemde Steden hem bevint befwaert, fai daer van mogen komen in Reformatie voorden Hove van Hollandt; dat voorts by deCol- legien van den Hoogen ende Provintialen Rade te- gens de Steden gheen Provifie en fai worden verleent, londer al vooren de Requeften van parthyen aen de Steden ghefonden te hebben, ten eynde fy-jieden binnen feeckeren korten tijdt den Rade moghèn on- derrechten , wat van de gelegentheydt van de faecke is,om in 't verkenen van de verfochte Próvifien daer op gelet ende gedaen te mogen worden na behooren, ende dit alles op pene dat de Próvifien tegens defe Oidonnantie verkent ende geexploideert, gehouden ülworden voor nul, ende datniemant gehouden fai wefen defelve te obedieren, ofte daer op in Rechte te compareren. Gedaen in den Hage den tienden Sep- tember vyftien hondtrt een en «egentigh.
Onderftont Ter Ordennantie van de Staten, Ende wasonderteeckent
C. de RECHTERE.
Edele, Vermogendei JVijfe, feer Voorfieni' ^e Heeren: |
WY hebben op den vijftiende» der voorlede Maent na'tfcheyden van Uwer Ed. Vergade- ringe ontfangen een Miffive van Uwer Ed. Gecommitteerde Raden,met feeckere RefoIutie,aen- giende eerfielijci, het reflbrt van de Sententien van de Steden van Criminele faecken. Ten tweeden, de d'executie van de Accyfen van de Steden. Ten der- im, mitfgaders dat geene Próvifien tegens de Steden fonder haer voorgaende onderrichtinge verleent ful- len worden; welcke Refolutie by ons gefamentlijck gevifueert wefende, ende bevindende d'extenfie der lelvereeafdeels te ilrecken tot onfer befchuldinge, als of wy tegens de Privilegien ende gebruycken der Ste- den, ende tot diminutie vande authoriteyt, ende tot nadeel van de Politie der Steden,ende tegens alle onfe gebruycken én ordres fouden onderftaen te doen,hoe- wel wy niet geloven, dat voor het alderminfte ver- Jwnt foude mogen worden,dat ^y ons anders fouden nebben gedragen,dan volgende d'Inftruaie en Ordon- nantkdaer op gemaeckt, ende 't gebruyck daer op ge- 'P'gtjfo hebben wy niet konneni na laten ü Ed. aen te «ueDen, dat alfoo de Refolutie,by fonder de turn poin- öen van dien^als van Criminele Sententien ende Pró- vifien van den Hove tegens Steden te verkenen,eyn- delijck concerneren de generate adminiftratie van lu- ftitie, wy geern gefien hadden, dat wy van de klaghten die by de Steden dienthalven mogen gedaen zijn,had- den particulierlijck mogen geadverteert worden , om U Ed.daer van behoorlijcke onderrechtinge te hebben mogen doen,tén eynde allo na voorgaende communi- catie daer op gekt ende geftatueert ibude hebben mo- gen worden,lo als van alle oude herkomen oock by de Princen van den Lande, tot meerder verfeeckerheyt van eenesyegelijckengerechtigheydt endeonderhou- dingevan goede ordreghewoonlijck is te gefchieden, bylonder van faecken van fulcken gewighte, als zijn de Criminele Sententien in deStedentewyfen, daer in feer periculeus fchijnt te wefen, ende teghens de gemeene liberteyt, dat generalijcken Edelen, On- edelen , Officiers ende andere, van watqualiteytdie fouden mogen wefen, fouden hebben te dulden ende te gedoogen, dat alle het geene teghens hen-lieden by eenighe Wet-houderen van Steden fouden moghen worden Criminelijck ondernomen, ionder dat de voorfchreve Wet-houderen haere proceduren er- gens fouden hebben te verantwoorden ; Dat mede niet praöicabel fchijnt te wefen, datmen generalijck alle Requeften teghens Stedenovergegeven, fouden eerft moeten over fenden, voor al eer eenighe Provi- fie van Juftitie te verleenen,immers dat 't lelve in ma- terievan Appellatie, Reformatie, Maintenue, ofte Complainte, ende diergelijcke, fruftratoir is, ofte fonderlntereftvan Parthyen niet en kan gefchieden t niet-te-min, ingeval LTEd, Mog. van mceninghe foude wefen by de voorlchreve Refolutie de Steden
uitien van den Hove op'tbekydt, ende van dc luftitie gemaeckt, in eenige poindten te derogeren ofte amplieren, fai Uwer Ed. gelieven 't felve by for- me van Placcaet ofte Ordonnantiën alomme bmnen den Lande van Hollandt doen publiceren, ten eynde een yeder daer van verwittight mach worden, om hen daer na te regukren na behooren, waervan wy U Ed. by defen wel hebben willen adverteren , ende verfoecken, dat defelve,fouden believen eenighe uyt den haren te committeren, mee weick wy fouden moghen treden in Conferentie op de Voorfchreve poinden, om op de voorfchreve ende andere faecken ende inconvenienten, die U Ed. daer inne geltt te mogen werden na behooren, ende dat U Ed. gelieve in'[goede te verftaen, dat wy daer en tuCTchen dc voorfchreve Refolutie niet en konnen aen nemen, ende generalijck in alle voorgaende faecken achter- volgen.
Hiér mede Edele, Vermogende, Wijfe, feer Voorfienige Heeren , onfe Heere Godt zy met UEd. Geichreven in den Haghe àsnfefiien· den November , vijftien hondert een en negentigh. Onderftont V. M. &c. feer Dienft-willige de Prefidenten ende Raden van den Hoogen ende Provincialen Rade in Hollandt. Ter Ordon- nantie van de felver. Ende was onderteeckent J. Fes, ende P. Hanneman. De Superfcriptie was: Edele, Vermogende, Wyfe, feer Voorfie- nige Heeren, mijn Heeren, 's Landt* van Hol- landt ende Weftr Vriefiandt.
Edele, Erntfep) Ψββ* Hoogh-geleerdet feer Voorfienige Heeren.
NAdien wy uyt uwer Ed. fchryvens van deny5- fiienden defer verftaen hebben haer-luyder Ver- klaringe, als dat defelve niet en foude konnen aen nemen, omme generalijck in alle voorvallende faken te achtervolgen dc Refolutie by ons genomen» aengaende't reflbrt van de Sententien van de Stcdeo van Criminele ikecken ende d'Executie van de Accy- fen van de Steden hebben wy niec konnea na-laten J5J X «wer
eii ο OR LO G Η, ΊAchi-en-veerigihpeBoecL |
-ocr page 575-
544 S A Κ E Ν van S Τ A E T ti:.
lööS uwerEd.by defente onderrechten, dat de voorfzRe- iolutie met goede kenniffe van faecken, cnde op een
-- expres poindt van befchry vinghe daer van gemaeckt,
na volkomen Deliberatie is genomen, waeromme wy wel verhoopt hadden dat uwer Ed. londer fwarigheyt, hun daer na foude hebben gercguleert, &c. daer in ne vordere fwarigheydt foude maecken, lullen uwer Ed. de redenen van dien by gefchrifte over fenden, emme by ons daer op gelet te moghen werden na behooren» ende niet te min hen middeler tijdt na de voorfzRe- folutie hebben te reguleren, tot dat anders by ons daer inne fai wefen voorfien ende geordonneert.
Hier mede Edele, Erenifefte, Wyfe, Hoog-geleer- de, feer Voorfienige Difcrete Heeren, onfe Hee- le Godt zy met uwe!·, &c. Gefchreven ïn den Hage den achtiende» November v'^ien hondert ten en negetitigh. Onderftonc gefcüreven : Ter Ordonnantie van de Staten by my. Ende was onderteeckent C. de Rechtere. De Superfcriptic was : Edele, Erenifefte, Wyfe, Hoogh-geleerde, feer Voorfienlge Difcrete Heeren, de Prefiden- ten ende Raden van den Hoogcn ende Provin- cialen Rade in Hollandc.
InfiruBie voor de Gecemifiitteerdens van den Hoogen ende Trovincialen Rade in HoUandt,omme de Heeren Staten tere- monflreren dat de Refolutïe van den thïenden September vyftien hondert een en negentighy aen deCoUegien van den (elven Radeghefinden j niet wel firi£ie- lyck foodïe Ie y ten mach werden ge ach' tervolght ende onderhouden^ fonder ver- Jcheyde fwarigheden ende ïnconvenienten die daer door Jouden mogenfpruyten.
Erft, dat ten beginne van de voorfz Refolutie J verhaelt wordt, dat tegens de Privilegiën ende gebruycken der Steden van Hollandt, ende tot diminuticvan de auchoriteyr vsndefelveeenighePro- viiien (ouden wefen verleent» en weten die vande Vüorfz Raden niet dat daer inneby hen lieden anders gedaen is, dan achtervolgende rechtende redenen, de Initrudtien van de voorfe Raden, ende deOftroyen van den Jèflienden A^itWis vyftien hondert negen ender- tigh> enΛey&nάenfevenentvintighfienAugn&y vyf- tien hondert twee enfefiighy behouden gedaen te wefen, ende fuicks hy my den Ampts, Eedt, endePlichts- haiven fchuldigh geweeft zijn te doen.
Dat daeromme defelve Raden buyten fchulde obli- que getaxeert werden in allen fchijn, of door hen-luy- den Proviften ende Ordonnantiën bnderftaen ware geweeft te beletten d'executie van de Criminele Sen- tentien , by den Gerechte van de Steden ghewefen j mitfgadersde Inninge ende Executie van de Accyfen in de Steden vallendcjende dat voorisde Steden onge- hoort verfcheyde andere Provintien tegens den felven foude wefen verleent, tot nadeel van de Politie van dien tegens alle oude ghebruyck ende ordre, daer op ( oock by cyden van de Princen defer Landen) gehou- den ; dat voorts difpofitivelijck verilacn ende gerefol- veerc foude wefen, dat die voorfz van de Raden egene Proviiien en fullen werden verleent op't verfoeck van eenige Pcrfoonen tegens den welcken Crimine- lijcke extraordinaire, ende op haere confeffie fai we- fen geprocedeert, maer dat de gewefc Sententicn in de voorfz faecken tegens den Gecondemneerdege-exe- cuteert fullen worden, fonderdat eenige Appellatie, Reformatie, ofte Provocatie daer jegens fai werden toegelaten.
'c Selve is fonder reftrindtie te feer generalijck ge- nomen , want al is 't dat eenighe Deòtoren van opinie zijn ^mdin cenfeffum érc^n^n^umUtaSententiaexe- quideteantnonokfianteprevoiatione > 't fel ve en mach |
noChtatiB alfoo generàlijcken fonder diftinili» ρ» men niet beftaen. ^eno- jg^g
Gemerckt dien niet tegenftaende na Rechten V
alle Excefl'sn Judicum MWi/eraB^wrfogeprovoccert c oock provifie in cas d'Appel met inhibitie verlee mijch worden, ten eynde de Ondcrfaten van de La - den precife injuriam Judicum, in haerluyder eer d'p' en faem, en oock goederen, nieten fouden werden
reparabelijck, ende exceffivelijck veiongduckt tnJr hebben in fulcken geval, te weten, indienderge'exc deert is in condemnando de gecondemneerdens beur- luyder refugeenderecours gehadti</ ("pfrioremludt- iiWj om met kenniiTe van faecken daer innegedaentè worden na behooren.
Ende zijn Partyen des verfoeckende Provifienvan appel in forma verleent ghewecft, als de faecken eele- gentheydt daer toe gedilponeert wefende, fuicks loe- gelaten heeft.
Daer van veele Exempelen, infonderheydt van Condemnatien van Banniflementen, is oock vaa exorbitante Amenden, honorabele in cas van imu- rien importerende, mede gevulgh van Crime binnen de Steden gegaen, voor handen zijn, en vertoont fou- de mogen worden alfle in noodt waren, als oock alle Praftizijnen voor de Troubele van Hollandt't Hof gevolght hebbende, foude weten te verklaren.
Ende 't fel ve fuicks niet fonder redenen gedaen ge- weeft, om me te verhoeden datd'Onderfatcnnieten foudewerdenexorbitantelijck ende irreparabelijcken geoppreiieert.
't Weick apparentelijck niet verhoet, of belet ea foudemogen worden, indien alle Vonniiïen in Cri- minele faecken gewefen foude moeten worden geexe- cuteert, ende dat daer van gheen provocatie en foude mogen vallen.
Alfoo alle faecken lichtelijck Criminclijck ghe- maeckt mogen werden,mits nemende Critninelccon- clufie, niet tegenftaende de faeck in haer felven civil foude mogen wefeni omme tot executie tegheraken, ende de provocatie, endede vorder kenniffe van de- felve faecke te beletten.
Alwaer 't oock dat die foude wefen geintenteert te- gens de Edellieden, Suppooften van den Hove, ofte andere gequalificeerde Perfoonen, den Steden Juris- diiitieniet fubjedt wefende.
Ende ingevalle de VonniiTcn by Schepenen in de Steden in Criminele faecken gewefen, fullen moeten werden geexecuteeit, fonder dat provocatie daer inne fai toegelaten werden, in fulcken geval fullen particu- liere Heeren hoogejurifdiibie mogen exerceren, on- beflote Steden ende Dorpen van ghelijcke pogen te doen, ende niet fonder reden hen te beklagen, indien hen-Heden geweygert foude werden'tgheen mende Steden foude perm itteren, ende foude als dan de Bur- gers van de Steden gelijcke fwarigheyt hebben te ver- wachten , gelijck ,op de Dorpen ende andere Plactfen daermen hooge Jurifdiflie exerceert.
Doch en behoort Provifie van Reformatie, noch van Civile,'noch van Criminele faecken nicmant be- nomen te werden, alfoby defelve egeene Executie en
mach werden verhindert.
Ten welcken eynde oock de Heeren Staten infichC nemende, ende bemerckende dat fomtyden den Pro- cureur Generaal ende andere Officieren, Provifie van appel verleent, ende ter contrarie parthyen gefuccum- beerc, ende gelijcke Provifie verfocht hebbende, 't lel· ve geweygert was gheweeft, hebben 't felve te kennen gegeven den Prince van den Lande in der tijdt, ende verfogt dat noch de Procureurs Generaci, noch egene andere Officiers cn foude toegelaten worden re appel- leren of reformeren in eenige faecken daer Criminele Vonniflen gewefen waren, ofte foo verre hen-luy- den't felve toegelaten foude werden, dat fuicks vao ghelijcke de parthye foude mogen doen, als wefen- de 'tfelvc na difpofitie van de befchreven Rechten, ende en hebben op't felve verfoeck anders niet geob- tineert, dan datmcn hem diefaengaende foude vm-
ende reguleren, gelijck toe dier tijde toe by den ' van Hollandt geufeert was geweeft, endefoo ver- |
-ocr page 576-
en OORLOGH, 't Acht-m^'veeHigh^e^oeck, $45
. eertige particuliere faecken ofte pisctfen fwarig- ιίίί· iivSt dacrop refen, datmen als dan 'c felve foude mo- i-- η verhogen meeallegatie, ende confideratien daer ^^^ipnende, ommedaerinnegeordonneertte wer- Γη na behooren , als 'c-felve klaerlijck blijckt by voaroyvanden fewnmtviutighfien Augufty vijf-
liiinhimderttweeen/efiigh. Daer by bevonden magh werden, dat nopende de nellatievao Criminele faecken generalijck niecge- 'neeelijck en mach worden gedifponeert dat daer in- e ehevolghc ioude worden den voet die dier tijde in yaDdtgeobfcrveert wierde. ^ . ^ ^
Ende in gevalle ccnige particuliere fwarigheyt daer 'nnefoude geraecken te ryfen, dat van fulcke occur- 'rentle mede particulierlijck foude werden voorfien na
dat felfs on verbrekelijck gevolgt ende geob- (crveert is geweeft, niet gelovende dat van de booghe ende Provinciale Raden> dat het te kennen geven van verfcheyde Steden, als in den beginne der voorfz Re- foluiie nisimermeer en fai werden geveriiieert.
Ën 19 ten dien deele de voorfz Refolutie buyten alle reden exorbiterende , niet alleen tegens befchreven Rechten, maer tegens 't voorfz by de Heeren Staten verfochte ende geobtlneerde Odroy.
Als latende't fel ve Oftroy, foo wanneer den Offi- cier van eenige faecken geappelleert fai hebben,dat als dan de legen-parthye van gelijcke mede fai moghen jppelleren.
Dat voorts by de voorfz Refolutie de Collegien van de voorfz Raden belaft werdt eenige provifie teghens de Steden te verleenen, fonder eerft ende al voren de Regenten van Parthyen mede aen de Steden ghefon- den te hebben.
't Selve heeft wel plaetfe, ende is altijdt by de voorfz Raden refpedtivelijck geobierveert geweeft, foo dick- wilsende menighwerve Requeften geprefenteert zijn geweeft tegens eenige Steden, om te hebben betalin- ge) pennincklijcke fchulden, fnefiatiovem fadi > of oock bevelen Penaci, Stadthoudende, of andeie van gelijcke importantie ende confequentie.
Gelijck raede egeene Proviuen van relieren van Appellatie, met de klagelijcke van inhibitie geaccor- decft of verleent en zijn geweeft van egeene Vonnif- fej gegeven by Rechters, toelicht ende forge hebben- devan de DijckenjDammen, ende Wateringen, We- gen) Sluyfen, ende diergelijcke, in conformité van 't voorfz Oótroy, in date den fefthiettden April vijftien tiimmdertigh.
Ende van alle andere faecken is gepermitteert, alle Provifien te verleenen, oock van Mandementen Pe- nsel, ofteoppeynen Stadthoudende, ende Mande- menten met de claufule van inhibitie, ende verbodt tegenseenighe Privilegiën van de Steden, ofte ftuck van Politie, fonder voorgaende communicatie van de Requeften ten dien eynde gheprefenteett wefende, ïls'er redenen toe dienen fulcx te doen, ónde in 'tCol- !egie van den Rade, daer op verfocht werdt fulcx te behoren verleent te worden, vermogens 't eerfte Arti- cul van het voorfz geroerde Odroy, in date den feven mwintiMen Augufty vyftitahmdertiiuetenjefiigh.
't Welck daeromme eensgeftatueert,ende in obler- vantie gebracht wefende, ende nu by dufdanige Refo- lutie niet behoort verhindert of belet te worden.
Ende is defelve Refolutie tot defen deele niet pra- öicabel, foo wanneer eenige Steden Provifie verfocht won van Appel, Reformatie, Complainae,Mainae- nue, Spoeije, ende gelijcke materie pofleffoiren, die n» Rechten nietgeretardeert, noch in proces commu- ni^toirgetrocken en mogen werden.
Gemerckt als dan defelve Steden tegens Rechten meer voordecis hebben fouden dan andere parthyen, omrae de Executien van de Vonniflèn, tot defer Ste- den gewefen, niet en foude gefchirft of belet,maer da- tclijck geexecuteert werden, al waren defelve teghens Rechten geweien. nulegeen ende Man ifeftc inique, totdat parthyen Requeften in defelve Steden gefien, daer op gerefcribeert foude wefen, ende alseenighe itedengefuccuKibeert: fouden hebbeoi fouden byap- pellatie de VonnÜTen niet moghen werden geexecu- jii^g. |
teert, dan met voorgaende kennifle van faecken, daet __'
innenietalleenegeenegelijckheydt, maer ter contra- ~ rie grootc ongelijckheydt ruflchen parthyen conien- derende, die immers in Rechten den eenen niet mee' als den anderen behoort gefavorifeert te worden,gele- gen ioude zijn, ende uyt volgen moet, ende confe* quentelijck in tyden ende wylen egeen kleyne Iwarig- heden ende inconveoienten voor de gemeene Ingele- tenen van den Lande, gefchapen zijn teryien.
Sulcx mede te beduchten is, dat tot nadeel van de Hooge Overigheyt verfcheyde incon venicnten opko- men fullen, indien als by de lefte ende flot-claufe van de voorfz Refolutie, den Steden gepermitteert worde, ende vryttaen fai hen fel ven van de obedientieteex- mieren, daerinne fy de Hooge Overigheyt verplicht, verbonden ende gehouden zijn.
Alfoo na Rechten alle Steden de Provifien van Ju- ftitie ende bevelen van Wegen de Hooge Overigheydr, tegens hen-lieden gegeven ende geemaneert, foo wel behoren te obedieren als andere parthyen, immers tot dat defelve Parthyen in Rechten gehoort,anders na de fakeengelegentheydtfal wefen geordonneert, ende ionder dat in't ftuck van de luftitie (daer inne im- mers de Steden frivatorum loca fmt ) dan van beter conditie behoort te wefen dan anderen.
Infonderheyt als'er twee Steden tegens den andereti eenige Provifie fullen verfoecken, foo foude Parthyen Supplianten van erger conditie wefen, dan dieStadt, daer jegens defelve Provifie foude werden verfoght.
Immers mach niet beftaen dat de voorfz Refolutie ftandtgrypen, ende achtervolgt foude mogen worden tegens die van Zeelandt, die daer niet bevonden wor- den gehoort te zijn, ende evenwel fijn felven metter luftitie behelpen moeten, foo tegens Steden, Ge- meenten, als andere Ingefetenen van Hollandt.
Ende in allen gevalle, foo en behoort de gemeene wegh van luftitie by foodanige Mannen van relolu- tie, ende de twee Miffivens aen de voorfz refpcöive Raden geaddrelTeerC, daer op gevolgt op acnklachten* ende te kennen geven alleene van eenige Steden ge- nomen in hare behoorlijcke vooitganck niet verhin- dert , of de Ingeietenen van den Lande belet te wor- den, maer indien daerinne tengemeenen nut ende oirbaer van den Lande yec fai moeten werden gedaen met rype deliberatie van Raden, ende daer op eerft endealvorenghehoort, die daer over geroepen ende gehoort bchooren te werden, ende niet op 't kennen van eenige Steden in 't particulier.
Infonderheyt voor foo veel aengaet de Steden Ac- cyfen, die onder exprefle voorwaerden ende condi- tiën moghen werden verpacht, ofte omme te colle- aeren uytgeven.
Ofte elders indien 't fel ve niet goet gevonden wort, en behoort daer inne, nochte in d'andcre voorgaende faecken niet geftatueert of geordonneert te worden, dan by forme van openbare Placcaten, ten eynde een yegelijck fai mogen verftaen, en weten waer na hem te reguleren.
Edele, Erntfefley Hoogh-geleerdet W^* fci VoorfienigeyT^ìfcrete Heeren. *
WY houden U E. als noch wel indachtigh t'ìn- nehouden van defe Refolutie by ons gheno- men den thienden September vijftien hcmJert eenennegentig, ende UE. els doen overgefonden, eengaende d'Executie van de Criminele Sententien van de Steden, d'inninge ende Executie van haer- luyder Accyfen, ende oock de Provifien teghens de Politien der felver Steden, ende d»t onfe mec- ningeisgheweeft, niet tegenftaende eenigeredepea ende fwarigheden van beyde de Raden, ons by for, mevanDedudie daer tegens overgelevert, de voor- noemde Refolutie foude werden achtervolght, tot dai by ons anders daer op foude werden geordoneeert, ende alfoo wy defelve Deduftic als noch houden in deliberatie» foo hebben wy VE. by defen wel willen 255 5 ver- |
-ocr page 577-
54-6 SAKEN van STAET
'tévcrmaenen» ende beladen ben In alles na de voor noemde Refolutie te reguleren, tot dat by OD»an ' " dcrs fai wefen gerefolveert, daer van wy niet na- laten fullen U als dan infgelijcks te adverteren.
Hier mede Edele > Erentfefte, Wyfe, Hoogh-ge- leerde, Voorfienige, Difcrete Heeren>onfe Godt zy met U E. Gefchreven in den Hage, den Jm en twintig^en January vijftien hendert drie en ne- gentigh. Ónderftont, Ter Ordonnantie van de ötaten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ende was onderteeckent, C. de Rechtere ; De fuper- fcriptie was, Edele, Erntfefte, Hoogh-geleerde, Wyfe, Voorfienige Difcrete Heeren, den Pre- fideot, ende Luydea van den Jrioogen Rade in ^ Hollandt.j
Edeky Mogende^ Wtjfetfier T)tfcreteVoor- fienige Heeren.
WY hebben ontfangen U E. Miffive van den drJe entwintighfien lanuarij leftleden, daer by U E. ons indachtigh maeckende der fel ver Refolu- tie van den thienden September vijfthien hondert een en negentighi verklaren bare meninge te wefen, dat niet cegeniiaende eenige fwarigheden by ons fchtiftelijck aendefelvcverthoont, defelve Refolutie foude wor- den achtervolght, overfulcks belaftende dat wy ons in alles daer na foude hebben te reguleren, tot dat by U E. dies aengaende anders foude wefen gerefolveert; 't welck wy behoorlijek geconfidereert ende overwo- gen hebbende, de fonderlinge groote confequentie ende importantie van de (aeckcj hebben goedt gevon- den U E, daer op te dienen voor antwoorde, dat U E- gelieft heeft ons te committeren, ende by Eede te ver- binden, om een yegelijck te adminiflreren eenparigh Reghtendeluftitie, volgendede gemeenc befchre- ven Rechten, behoorlijcke Coftumen en Rechten van den Lande, en op de Inftrudtien ende Ordonnan· tien byUE,metonfenadvyfe gearrefteert, ende by ons befworen, inhoudende onder anderen wel expref- ielijck, dat wy niet en fouden hebben te letten op ee- rige refcriptien die ter contrarie van dien U E. ofte van de hoogeOverigheydt foude mogen aen onsghe- dirigeert werden , welcke Ordonnantie fulcks voor ten Wet ghepubliceertende geobferveert wordende, foo en konnen wy, behoudens Eer en Eedt, ons niet reguleren na eenige Refolutien,A£ten ofte Comman· dementen die V E. ons privatum zijn toefendende, maer ingevalle defelve foude noodighdunckenyet te veranderen van'tgeene dat van manne voorfzpublì· ce is geconditueert, ende tot onderhoudt van de felve wy publiceby Eede zijn verbonden, is welredeliick öat wy oock by Placcate ofte andere publijcque Or- donnantie met kenniffe van een ygelijck eerft worden ontlaft, van'tgeene daer toe een yegelijck weet, dat wy by onfe Eer ende Eedt publice zijn verbonden, «nde daer van wy met alfulcke particuliere ende fe- crete commandementen niet en konnen ontlaft of ge- executeert worden, verfoeckende overfulcks dat U E. •gelieve in'tgoedete verftaen, datwy vrymoedeliicjc verklaren na dé voorfz Miffiven, Reiolutien ende Be- velen, ons behoudens Eerende Eedt, niet en konnen
begrepen: , _ .
dat alfoo generalijck ende indtónitie^ deappdlatie> ende provocatie te willen toelaten , endö is geen* (ints onfe meeninge oock mede defelveindefinitie te verÜeden, en foude'niet konnen gefchieden fonder feer groote inconvenienten, want wyons verfeeckert houden, dat door de animofiteyt ofte imperite van de geene die de Criminele faecken zijn handelèndé, die dogh niette meefte voorfichtigheydt ende difcre- tie gehandelt behooren te werden, niltigaderc oock door de flappigheydt der felver dickwils feer groote fouten ende abuyfen wordengepleegh't, Blfoo veelé |
Lande, niet fulcksen zijn gequalificeert > slt d'imuor- tantie van de faecke is vereyflchende, infonderhMdt ^®®^· foo wanneer in der faecke genocgh arbitralijck, cLe ^ niet na eenighe feeckere forme van Rechten getta tueert, ende wort geprocedeen. Oock mede indice generalijck in alle Criminele faecken veiklaert foude worden geen provocatie te vallen, foo foude men tet. ftont daer onder oock willen trécken alle aibitialè correöien van extraordinariflè deliéten, daer van tot noch toe buyten alle twyiFel geprovoceert isgewetft ofte indien men van alle Civile faecken de provoa- tien ende een generaelreflòrt ioude toelaten, 'tielve en foude niet alleen 't oude gebruyck van den Lande, maer oock 't gemeene Befte contrariëren, en is geen- flnts onfe meyninge.
Infgelijcks foo veele de faecken van Politie , ende hetverleenenvandeProvifienaengaet, en kan oock indiftinAclijck daer inne niet geftatueert worden, fonder de luftitiegrootelijcks te verkorten, wamde name van Politijcque faecke te feer Generaelis, be- grypende foo wel'tgeheeleftuck vandeluftitie, alj alle andere faecken 't gemeene beft aengaende, fulcks dat by alfulcke indefinite verklari nge, de faecke niet gebraghten wordt tot eenige regulen, maer veel on- feeckerder ghemaeckt dan oyt te vooren, byfonder 't verkenen van provifien tegens de Steden genera- lijck, fonder.voorgaende befchry vinge te verbieden, oock van faecken van appellatien, poffeffiea ende an- dere remedien vanluilitie mogen lyden, fonder te feer exorbitant zijn, ende tegens reghte, ended'oude forme van adminiftratie van de luftitie fttydende, maer voor fo veel d'andere faken aengaet,dietnen niet gewoon is gheweeft by befchry vinge te belyden, en vinden wy geen fwarigheydt ons daer na te reguleren, gelijck wy oock niet en lullen nalaten t'obfervereni 'tgeene de Steden in't verpachten van haer accyfen teghens de Pachters of anders zijn ftipulerende ende conditionerende, buyten 't welcke wy niet en koonen yemanden Recht ende luftitie weygeren, *t welck wy eenparigblijck foo wel tegens de Steden, als tegeoi den particulieren Eedts-halven gehouden zijn t'admi-, niftreren. '
Uytalle't welckewyvaftelijck betrouwen, d«U E. wel fullen verftaen dat wy byEede verbonden zijn ons in defen, fukks als voorfz is te reguleren, ende d« wy in een faecke van foo groote importantie, niet en vermogen te volgen alfulcke refcriptien ofte Refölu- tien, loolangheby openbare Placcaten ende Oidon- nantien niet en (al zijn vooriien,ende dat omme'tfel- ve fulcks te doen , teneynde daer uyt geen meerder inconvenienten en werden veroorfaeckt, de faecke nader geconfidereert', ende met goede difcretie ende diftinflie fai dienen gehandelt, waer toe wy'talder legentheyt niet en mllen laten, des veifocht Zijnde, E. met raedt en daedt t'aflifteren, betrouwende dat met behoorlijcke Conferentie eenige feeckerheyt be. vonden fai konnen werden, waer door alle fwarighe- den lichteiijck fullen konnen ceiTeren; '
I
Hier mede, &c. Edele, Scc. « Onfe Heere Godtzy met U E. Gefchreven in deo tìiie deo fivm- thienden Uamy vijftbien hondett drie en nesentig· Defuperfcriptiewas, Edele, Mdgeode, Wyft» feer Difcrete, feer Voorfienige Heeren, Mijn Heeren , de Staten's Landt» van Hollandt ende Weft-Vileilandt.
lUULbU «uv. ƒ iwu ««uu Τ «.VII. tg V HfHifUif, jffffVUtll / lïHUÏWIlUf Μ·· UT'"" "
Officier» ende Gerechten, infondcrhcyt ten platten «ÌfPmpaBniei» DooiWnffle fcPfWfiW «pl
«Eibg^De^eaeltt^ban gitatcn/eefSimiect ali^ in Ditt HageOen feftienden befetì/ tot Uriboinmfflc banfiaeceo. JBoB.ÖefoIutien/ in Datl^
bftt derthienden gnDe veertienden OCC fribit JKaini· CecRelöcft/ op'tbftpïaetfcnbanoe flicouppe^ / boo? foo beei Die in be i^jobinrteiw» Over-Yiïèi toacen BflioBt. ®enantiïcert/ ίφ tfl^ pjOiKrtittTDe ban De ©«ten <©tDeput«tw wn « ~ ibintieban Utrecht> tet ©eteaOetiBitebanoaec ο.«οΒ.ί®ίΙΐίΒ«η/ ténDcten&e ten ipnöe |
ίί
-ocr page 578-
en OORLOG Η, 'tAcht-en-veemghfieBoecL 547
laieWiiff Maeilright sefotiDen /cetouc-
■ nstcnten niocÖKó ioetöcn tjeclecnt ; en ten DecDcn/ ' naTafWPJefinff^i^f^^iettfe p?otjintie ban Gelder- kndi, ten epnoe De CoHotfel^ Compaanie te paecöt/ ' „ij0{0jatieMauritJ vanbolms, lipt Grocningen nEliaöt/enitt toebecora na Nimmegen, atoaet jjace Ijoutoen en S^agaoie nocg tnàcen/gefontien niocijte ffltcDtni 3©βαορ gebelibeceect jgnöe/ j^'töoo?f5 Sdöö^ geflclt in ijanben banDeïfcetenbanBrakel (nDeanQÊreöaceÜo.naog. «©éDeputeetDen tot Bet MftüanDe©atenten/ oratebifitefcn/e);am(necen EnüeOaerüan cappesc te Doen.
^lbiecopDei^ooj-poojte/ toa^DoojojDjebanDcn ïïaeDt/ geOftineect eenen lohan Breugei, <iommö^ San ötn Bftoefen <©ntfanaet <i5enecael Doubieth : . go totetDt tiefctiuIDfgOt bah'^ Eandt^ penningen ÌmÌ h£fi te öfböfη geDibecteect enDe becöupftect / geïdcft hjaerlgcfeWeecft: toantflgtjfcIöencoDfcientia fceie- «w'ris, oütctupg&t binDenbe/ ban'tgöeenljeni telafïe juifcDe gelept/entte De |ïcaffeb?eefenOe/ raaeciiteOP Dtinacljt^tuftcljfn Den negentiende enbe twintigh- lien t'cfcdàppecen. '^ISnDecen Daegl)^ öeeöt Den éaeDt bp $laccaet een pDectoaecfctJouboen fjem niet 'teftfcbccgen/ en beIooft)ecweeduyfent gulD. Die Sem ttiji aen te bjengen: maec tjp bja^ en Bleef toegfj/acf)' tccIaienDe een acme Bjoute en bebosbenitStinberen. ©en dertighften abüifeecDcn Den JSaeDt oat !(rt?fitieccn ban De Compagnien/ ingebolge banfjaec èo j^og. iSefoIutie in aate Den cwaeifden ||@aect/ if8enttioo?ölgiiaetoo|beutoo|benbe/ ijaec oageliicF am iiaec aobjEfTeetDen / om bODïfien te toetDen boo; Bc oemelöE Ijate cefpectibeCompagnienbanDenos Sig;21^apenen/ boIgcn^D'ojDieban'tXanbt. haMfti bp befect ban be boojfs J®apencn / foo in Dei| (öcnetalitepr^ Stapel-jKagajijnen binnen De gitaö Delft, al^ in De cefpectibe «©uacnifoenen Dae»; De Compagnien boo^hoemt gaet ioop-plaetfenggeno^ mm öabben aen eenige Dee (i^fficiecen/ flaenDe gece· pacticttt op De J^jobintie ban Hollandt, tot Dien (lin&c boen Depefcüecen ^cten^ ban becfoechopDe Deme[beP;obintie; enbealfoo aen gaec <SD. HSog. fucKffibcIijcR Decgelijche becfoecfien fouDen gUebaen tptcDcn/ enDefpbobenöet Defect boojnoerat/ niet liii|};n of baec ϊ|α: Ifêog. fouDen ggelieben goet te blnöenbatbpDetegentooojbige confiitutien bantijl» Den in be bao;f3 JBecbingen bo;bec gefontinueect follie toojben/ geconfiDeceectDat jcDect ijet nemen UaiiBcmEibe Kefolutie/ Dooj ©obe^ genabigen 5c· scn/öe ©?ecbe tuflcBen De twee öoogö flrpDenbepac-- ιδρεη toa^ getroffen/ enDe bjeDec-jgt^ e«atifi««t! tiiùi Dat niet alleen ïjoogjl-geraelte lltoningen / raaec nllt De 3gatiupc-®o?(tert {jaec lUilitiebooi een göé» ficrttelicentieecben. ©atmebcDe Jfcontiec-^teben tnf lactfenban Defen^taet met DOjDinari^ H&ïii» tic tétì obetbloet fcgenen becfefiect te jijn/ fultfi^ Dat tcnige ban bien becfocfjten Ditntgalben bet:iicgt enbé In ©uacnifoen becminDect te bJecben : Dacc bp 6o> menöebat be ^eecen |>tatenbanbe9;obintieban Zeekndtalbooj lange De Capitepnen ban De boo;f3 nifutoe ©ecbingen ept>e eemelDr fiiobintie liaenDé afnacfcöjebenijabben / ban geen ©olcfieccn aen te ntmen/ enbe Döt De militie albeceptj^in tten(l jijnDe menige è^obintien/foöDanig!) niet betaelt toiecDt/ öl^ toel ten bienfie ban Den EanDfcteiecbt geifeqüii t«tt ; ^00 (jebben ftigeooiDeelt bah öaec plicDt enDe öfbolc te 3ijn aen öaec C^o; i©oa. 't OUnt booifj i^te ^ieftnteren / en te becfoetften/ten epnDe Baec Saoa.acn ijaet ten fpoeDlgöliew gtìlefben te lateö toe botntn m feliJec fentintent enoe goet binöettï Bfynamctitljjcfi/ in De meec-genoemöe ITOetbinsöe iouöe toojbengecontinueect/ DanofOefelbefoiiDrDi^ «fugefiaitfittetoecDen/opDatfebecbóIgen^ Dient» plben enbetot eicecntiebanDaec fo. USog* intêrttie ifterncEofanbece mocijtenlielléh De geceqöirieeciiè
mn i fuUenöe miDDelecttfilebpööérBffupewf&e^t Jen raettet bei;leinen ban ttieetoec ©öpenctt / of ^c^tii ban becfoecft Daec toe DicHinbe; ^en dertighüen |©ep ίβ fiet jrcönfe HcB» «an fceraelyMuafter opaeblUCBé»! / «ftiiiefi ÖfteCÜftWt |
gecampeectin 't2.antban Limburg, omtcentDefelbe i <368.
plaetfeOaectebocengelcgenöabt/immerlin befelue--
banc&e ban Waihorn, jijnbe D^t ^ooft Quactiec ban Den<0eneceel tot Rontfenj De ^paenfclje dSelDec» fcöequactiecensflnmet öe booifs^enEcaelgcacco?. beect/ nopenDe De ConttibUtien/ en om bebjijt te 3t)n banbe boojfs ©olcfeecen/ Die anbet^ febee Dcctoaett^ na toe fouDegtmactljEect fjebbenbooi een fomme ban t^veeen negentig duyfeDtatjcj;-baelbec^.?&e ^paen»
fcfte quattieceh Dee drie ^ianben ban Ovcr-Maie tiett^ Ben piompt óftoeefl omtEeiit fiaec Contcibntien con· fo?tn geaccoiDeect/ öielt&e te famen omtrent De twin- cigh duyfcnc agfjJDaelDec^ öiacen montecenbe ; fflot Corflciis Munfter gebben aért Den l?écc «©enecael tot een beceecinge gegeben/Datb^t S^óicTt enbe be ^b « D0cn i^ bebiijDtgöeblebenbanDé plonbetinge/ ten ^onmie ban twaeif bondérc i^)èùaeÌDec^. D'^^n· DéiÏbanenban'tboojfjXariDtbaii Comeüs Munfter, bétmlt^ Dat fp cepitecenDe onDcc 6« Roomfche Rijcii, hebben gefieel niet betDagljt getoeefl/ Dàt ban 't boo;f3f canfct)e Eegec met ^n^uactiecinge obec^ ttocBttifoHDentoecben/ tìje^ljàiben al^bfccadjtjn sebieefi/tDeet: Dooi ban getmcefiegebeeite ban Baec 23efliael / mitfgaDec^ baii feec beel anbece Bace goe* Decen berooft sgn gBekoojben j ban De b^ucBten in 'tbelDtf^meDegeBêef niet^ obec gebleben/ in boe^ genDatbèfcBabeDtetietbobjfsaianDc in't geBeelin Defen göeieDen Beeft / bp Den anberen He&?agBi toets Denbé obec Dé tiondert duyfenc Qtjc^Daelbec^ foube BebbentebeDjagen. fClfoo booten groot mifnoegen aetoeefi Beeft Bp Den <@becfiebanOe3^upife39Qlc« iiecen/ foo i^ aenDefeibéinDefetoeecbebctaelt gBe^· toojDen een JIQaent gagie/ bie onDec De gemeene iSupter^ geDi^cibueert i^ gebiaiDen / jijnbe Bet felbe eecfie geibt batfe ontfangen Bebben/ DocB aen Baet D002 Den 43enecael le Due de Luxembourgh belooft/ bat in l^ojten nocB twee MaenDen gagie aen Bate foubebetaelttoerDen. Sfn'tLimborger ^nbt ble* ben eenige bancben in geb;ecR ban te boiDoen 't gene toegen^ Dé Coiitcibutien toa^ béiiaccojDéect/ al^ me* De'tgenebaecenbobentDiecDtgeboibert/ opbielctE pjetept bp De Franfche©olcfierentoicrDtbecBlaert/ banDaecnietoptefulIenbJeecben/ boo? Datfe bolle fati^éfactiefouDen Bebben/Ja Djepgen fo baec ornicene niet pjompte b?b?e toierDt geflelt / alfe finpfen af te fullenbjanDen. Ï^att Monfieurd'Efpanfes, Enptea tenant dSenecael ban 't boojfs Franfcbe Eegec ié een ieiffibeaenDe.ilBagifiraet ban Aken gBebBomen/ tnaer bpBptDilbe Dat De ^nbioonDet^ ban'tLim- borger ïanDt alDfléc itt De i»taOü seblagBtifinDe/^ met Baec gorbt upt be ^tabt fbnöe DoenbertcecBen ; toaer op om fati^factiete geben boo2 tnfTcBen ftonieti banfön «ÊpccUentie Colbert Dr^boigenDen DaegBö/ al^ 3®òen^DagB bp €bict aen 't SftaDtijupg toiecbe aengeflagen/ Dat Baec CD. itcijtbarc banbe Franfche «©enecalitcpt upt Bft 3Lcgec Daec bp leggenbe/fpe» cialiJcR genotificeect sönbe/ Dat Baec nocD cefiecenbe tsaren upt Bet 3lenbt ban Limburgh feetbcreCon^ tributie'gelDcn/ loaec obec becblaecDen/ bat booi atfoo lange Daec onttcent g(]ten fati^factie bebomen Babben/ Bet boojf; Seger albaecin'tEanbtfoube gcBouben toecDen/ toffijalben bitbodife igeeren jl©a* giflcaet ten goeDe ban De geintecefféecbeninDefen/ al^mebetotbermpDingebanfcBaDe/ Die Der felbee jföabupcen enbe meec anöetm baec ööo^ toe Bomen/ niet nalaten Bonben't felbe nièbe aen eenpébecbn «SDicte beherit te inaecBen / ten epuDèbat Die geene/ Die 't felbe ten piiitcipael raicBte op miDDel en wegeh toilben bebagBt^iin / om in befen toe te brengen een ppmpte fati^actie. ®en laetfïen i^ tot Aken öen= geRomen upt Faiijs een «Cmeffen aen fun «idctllen- tie Colbert , tnèt beciflftt onDec anDecen / Dat be ®;eeDenièt Spangieti opben acht eo twintigften fBcp aioaet fouDé gepblfcem toojben / ban 't bielcBe ge* mette fijne <i^teUeritie een De^eecen J^agtflcaet albaeeïgotificatie gebaentlébbenbé/ i^ Den cerilen SlunS in De groote ïiteccB alDaer/ (n bptoefenben meec-gBemelte fijn (gycelientie/ enDe oen ©auff= Te DeüniLaudimusDaec obec ZSé βΦη» |
-ocr page 579-
54? S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i<ió8. gcfonactt; toaec na Becfrmeti cantom tiii&tatitfjet
_Canon ( mei in 6e derdgh^tucRen) tot dnemael
toe nfflcfcSoien j 'φ abonbt^ tniecDt meöe Dact oüec ncuifrt. JiBiOOaeflb^ 50n Οε ©aufelöcbc ^untiu^/ fo3ODcftöefêe£CEn50o?0emecflecen bp lentie Colbert t£ β3|ΐ eeto«fl/Die Γοο gefegfjt tniertil/ ö'arnflaenDe JUSaenbaaft ban Aken fouöe bectcec. ftcn Dimt na Parijs toe. ©en eerfien quamuptDet FranfcheHfflectDebecConboplnae^taöt/ met Di·
brcfcfje J©aaen^ en iüaccen om ©ib?e^aftebaien 5 De opinie toa^ in 't gemeen/ Det boo?fj ategöec alfoo met goebe qnantitept 2B?oobt/cnpm booj acht bagen toacen gepjobiöeect / bat ftecbet npt Det aanbt ban Limburgh in ftojte bagen foube opbjeecften/enbe tpe· Decna V'ranckrijckmaccöccen.
jBen öabbe toet gtf£i>btbat bcFranfchen eenigg beffepn op Maeftrichtöaöben/ bocö'tWcecitbatal· leenfaflöopSöianbt fcljatten enbe Conttibutien tc l) iJcn i enbe met be publicatie banbe ©?eeöe/10 oocR Df fc Franfche Artnée, enbe met bf felbe/ bie quabc gc' bacgtenbeebtoeenen.
3llüiec toa^ gfjeftomen ben ©eec Martin van Ju· chen, Commanbeucbec^tnbt Wefel; öpWaegö· beaenDaecüa. jiBag. bat ben <&^be banFlodorf. j®aj80|ban'tÖrgiment ban ben ©becficnjofeph Canczeierte paccbe/<0uacnifoen f)oubenbeiot We- feMjemCommanbeucinfïjn toa^ Romen at· taquccen met tooojben/ cnbebaecnameteeniaot' tingD Dabt geflagen. i^aec ï^o. naog. cenbopeecben 'caen ben aaebt/ om pactbpen baec op te goocen enbe cecöt te boen.
^Ifoomen bif^ Doenmael^ befoigneecbé om een balie cefolntie obec^tfincïtban ben Rangh der Mi- litaire Officieren, teftatuecen/ toietbt 0P/ al^feec oubt enbe ccbaccn in bie materie / becfocötomban f u'n lübbfj.^ te Dienen j Dpobecgaf giet ban tuat bolgt :
t^en de Ed. CHog. Heeren Raden van State der Vereenighde Nederlanden,&c.
GEeft met behoorlijcke reverentie te kennen U Ed. Mog. Onderdanïgen Dienaer Martm van
i?aei·-
ber 9t6' _
Èeiftafm Jucben. "Commandeur tot Wejel, hoe dat hy Re- fe er Ml' monftrant nu een tijdt herwaerts door 't inkomen van iitBtiC diverltbe nieuwe Officieren, Ruyteren ende Solda- ten (die voor defen d'eenc den Keyfer, den andere den Koningh van Spangien, Smden, den Keurvorft van Brandenhrgi Biffchop van Munfier, ende andere Hee^ ren hebben gedient) diverfchc refcontres over t* exer- ceren van haer Ho. Mog. U Ed, Mog. Commandemen- teH heef^ehadt, welcke by 't inkomen van de Lumn- ^«rg/^Trouppen apparentelijck niet verminderen, jnaer eer vermeerderen fullen, ten ware U Ed. Mog. 'tfelve met het formeren van een punflueel Regle- ment gheliefden te prevenieren, ende alfoo U Ed, Mog. alreeds op den Rang der Officieren hebben ge. difponeert, foo heeft hy Remonftrant nodigh geacht totdienfte van't verdere hier na Articu-
Jair memorie te ftellen, de ordres ende ghebruycken, die dien aengaendc van 'tjacr fefiieu hendert negen en tmntigh&f, tot nu toe, fonder eenigecontradiaie in 't Guarnifoen tot ìFefilti.]n geobfeiveert, ende onder- houden geweeft. ^
Alseerftelljck, foo wanneer den Gflewrwf»;-. of in defTelfs abfentieden Commandeur door hunne Spions, ofte de eene, ofte d'andere Officier van 't Guarnifoen als andere kondcfchappen hebben bekomen,dat op den gemeenen Vyandteenigeadvantage gemacckt konde worden, foo heeft den Gouverneur ofte Commandeur, na ghelcgentheydt der faecke, het Exploifttotden raeeften dienft van't Landt uytgevoert, 'tzy door Ruyters alleen, of Ruytersen Soldaten te Voet te fa- men, onder foodanigen Officier als den Geuverneuroi Commandeur goedt gevonden heeft j fonder dat eenigh Officier, Ruyter of Soldaetde minftedifpofitiedaer over heeft mogen moveren. |
'cisalt den Gfuvmenr of Crnmndeur byhunfel- ven oordeelde,dat 'cvoorfi Exploit cenige fwatishevt onderworpen was, heeft deielve de voornaemftlo|.
ficieren te fijnen huyfe doen komen, oock wel ee Krijghs-Raedc laten vergaderen, ende alfoo metcom 'municatieoverleyti wat beft daer in gedaenofoela ten foude zijn, eode vervolgens het felve in'twerck
ghellelt, ofte oock wel nagelaten hebben, het welck oock altijdt wel geweeft, ende daer by gebleven is.
Maer als eenige Monfteringen, of andere Landt.- faecken zijn voorgevallen,heefimen noyt de Rane der Officieren voorbyghegaen, fulcks dat hem niemanc ergens ic te befwaren heeft gehadt.
IV.
Den Coüonel, Luytenm Coüonel, oiàtSergem Ma- joor ^ foo tePaerdtalsteVoet, zijnde Hooit-Officie- ren, en zijn noyt gebonden geweeft by haer Compe- tenten in 't Guarnifoen te bly ven, maer hebben gien logeren, daer fy geraden vonden ^ edogh in Guarnì- foen by hunne Competenten komende, hebben noyt mogen yertrecken, of hebben daer van Perfonelijck notificatie aen den Gouverneiir of Commandeur moeten geven, 't welck nu tot kleynachtinge van haer Ho. Mog. ende U E. Mogv Commandememen gefufti. neert wort onnodightczijn.
V.
Ende heeft oock noyt gheen Kttmeefltr, Capitep, Luytenant, Cemeti ofte Vaendrageri figh fonder verlof van den Gouverneur ofte Commandeur uyt 'tGuarnifoen mogen begeven, 't welck nu mede wordt tegen ghe. fproocken, ende fuftineren de voorfz Heeren Offi. eieren, dat fy na haer believen uyt het Garnifoen mo- gen vertrecken, mits daer van als vertrocken zijnde, notificatie ( door een §iuartier-meefler, oi Sergtm aen den Gouverneur oi Commandeur ) te geven, enal» by wederkorofte, volgens den Articul-Brief daer over wel reprimande acii foodanige Officieren werde gege- ven, loo werdt by den ielven gefuftineert datmen haer ongelijckdoet, endoetmenhaer over allerhande on- behoorlijcke bejegeninge , ende defoheiientie van 'c Commandement in haer Logement gyfeien, foo ifler een geweldt, ende by- een rottinge der OiEcieren in't Guarnifoen foodanigh, alsoflfer een volkoment" lijcke revolte uyt foude oiitftaen.
VI.
Ja oock fuftineren de Heeren Officieren dat den Gouverneur η^ύΐΛ^ Commandeur aen de welcke haêr Ho. Müg. ende U Ed. Mog, hare Commandementen in den Guarnifoen vertrouwen, niet alleen over de voorfchreve difobedienti* , maer oock wel overab- folute refufatie , ende contermando der Com- mandementen foodanighe .Officieren die fulcks be- gaen, niet maght eri foude hebben te ftraffèn, en als die felve maer fimpelijck met een gyielinge in der felfs Logementen ter ftraf genomen zijnde, omrne eenig- fints tot erkentenis te komen, foo wordt dogh defelve van deandere Officieren opgerockt, hem niette fub- mitteren, maerhemopden Krijghs-Raedt teberoe- pen, ende trachten alfoo U Ed, Adog, Commgnde- menten, ende de Overtreders van dien. inegaliteyt te brengen, endeoverfulcks noch derven pretenderen dat die geene, die de Commandementen felfs onder- worpen zijn, oock noch daer over decifie geven ful- len, het welcke t'eenemaeltegens alle oudegebruyc-
ken { die by den Remonftrant nu io àenachtaivijf· tighfien]KQ , dat hy by U Ed. Mog. ende den Lande |
-ocr page 580-
en OORLOGH, 't Ack^en-wmghfie Boeck, 549
hsTonden ofte gefuftineert hebben, dat qualijcken 1(68. Leidersuycpicanteryealfoo gecommandeerc zijn - "Leeft> haer anders nergens als aenhaerHo. Mog. ί onder wina en niemants anderi decifie die Gouver- iurs ende commandeurs, als exercerende der felfs fommandementen, en hebben geftaen, noch fchul- dieh zijn gheweeft hare verantwoofdinge ce doen ) te bheen, alwaer alfdan oock na bevindingeder (kecke, Jroos ibo wel deo eenen als den anderen , onpartyde- Hjck recht wedervaren is, over fulcks dat mede noódt- faeckelicken by U £d. Mog. hier over na der feJfs ho- gewijfedireitie fai diene^verfien te worden.
't Is mede fulcks,dat als een Officier, Ruyter bf Sol- daet by de Burgers credijt heeft ghemaeckc, ende met jiuoede niet willende betalen, maer ter contrarie de Burgers jaren en daghen laten na-loopeo, oock wel op 'tiaeift, gheüjck fommige Officieren ende Ruyteren nochunlangbsgedaen hebben, in platts Van betalin- ge deielve met ftocken gebaftonecrt, die Burgers dan Bige woonte by Requeite aen den Gouverneur of Cem- »iff^*rkoomenklagen, op welcke Requeflen den CimmariJeur door den Auditeur by Appointement doec ftellen, zyghefielt in handen van farthye > ornine lift gene die fehe daer tegens hebben binnen feeckeren iüdt h gefihrifte in handen van den Auditeur te fieUen> en als die Requeilen door den Geweldigen overge- broghtendegeinfinueerC werden, gelijck gebruyck- jijcken is, loo wordt den Geweldigen by (ommighe Officieren gcdreygt, als hy wederom komt fulcke In- finuatie doen, met ftocken fai baftoneren , en als 't tegenbsright is ingekomen,ende tegens die fchult niet te feggeo en hebben , wordt op nadere aenmaninge der Uediteuren door den Auditeur, of oock wel by den Commandeur felver by Appointement aen de hoo- ge Officieren, die de betalinge van de Compagnien Ifl manieren geordonneert, na dat de fchuldt groot is, uytdiewy?», tweede ì derde, oock wel weri/i Maent gagiebecaelt te worden, oock ten hoogften maer een Mh oock wel vierde, vyfde, ohtjefie part in te houden, ende aen de Crediteuren te betalen ; het welcke nu mede by defer gelegentheydt gedifputeert !ode gheoordeelt wordt den Gouverneur ofte Com- vundiur de macht niet en heeft fulcks te onderftaen. VUL
Ende foo eenige difputen tegens de fchulden by par- tbyegemoveert, ende mitsdien verder werdt gepro· cedeert by Jï<'/>/^V5«i. Duplycque, ca Tryplijque, foo wordt Krijghs-Racdt over de laeck gehouden, ende partyen geordonneert hare bewijs-ftucken in te bren- gen, ende foo voort na examinatie der (aeckegeoor- deelt als na Rechten , ende alhoewel niemandt van Rechts • wegen daer yets teghens behoort te hebben, echter als den als dan op't nader aenhou-
den der Crediteuren die Sententie vermeent ter Exe- cutie te itellen, emme de Crediteuren foo veel 't mo- gelijcken aen 't hare te helpenjgelijck van tijde tot tijdt geobferveertisgeweeft, foo wordt het felv.e nubyde Officieren in difpuyt getrocken, en gefuftineert, dat den Gtuvemeur of Commandeur die macht niet en heeft foodanige Sententien ter Executie te ftellen, maer dat flie ExttutorialeK, onaengefien gheen appel voor han- «n, by U Ëd. Mog. foude moeten gefolliciteert borden, het welcke voor defennoyt in obfervantie, ooth van niemandt geprailifeert, nochteeenichfints VMrgeworpenisgeweeft, dan alleen nu by eenighe. Officieren, Ruyteren en Soldaten, die niemant en ge· ' dencken te betalen voorgeftelt, en gedifputeert wert. IX. |
De Wachten ende Wacht-orden,zijn altoos by den Cmmandttr ende Major geordonneert ende opgeöelt, foo als by defelve geoordeelt werdt te behooren, ende dat oock na de gelegenthey t ende fterckte van 't Guar- ni^n, fonder dat fighoyt yemandt daer tegen heeft giftclt, dan alleen nu als de Heeren Gedeputeerden van haer Ho. Mog. te Velde den drieentwintighfien April left-leden, by Patenten pwaelf Compagnien te VoituythetGuarnifoen getrocken ι ende maer drie VOttipagtjiente Voet, ende vy/Compagoicn Paer- den daer in gelaten, waer over den Commandeur no· dich adite, dat d'ordinaire Ruyter-waght, zijnde een entwintigh Ruyteren met haer Paerden en Monte- ringhharen Poft fouden behouden, ende daer be- neffers van de vier overighe Compagnien, eick een Corporaelfchap met haie Carabijns, fonder de voorige Monteringe op de Hooft-waght ende andere Poften, de Wachten te vei fckcren ; daer toe de Hooft-Offi- cieren der Ruyteren niet en wilden verftaen,maer wel de Wachten willen helpe η ver ft keren, edoch niet an*" ders als te Paerdt met haer volle Monteringe ; endo vermits de noodt vereyfchte dat die Poften noótiake- lijck moefte worden befet, ende mitfdien het felvè geen difputen konde lyden , foo heeft den Coinman- deur, (doch niet fonder een groote ktack in't Com- mandement te lyden, ) ligh daer na moeten voeghenj daeruytmennaderhandtbefpeurtheeft, dat door de Ruytersopde Hooft-wacht, als mede aende Poorten ende op de Wallen {teiwijl de Paerden niet onder 'tdack gebracht en konden werden ).gtoote difordre aen de Burgers Huyfen, ende fchaae aen de Fortifi- catie op de Wallen is gecaufeert.
X.
't Is mede fulcks, dat de Commandementen over 't Guarnifoen, foo in deliiltn als verfuym, of wan- devoir der Wachten, door de Gouverneurs of Comma»' deurs fonder eenigh tegenfpreecken, abfoluytopna* volgende maniere zijn geexeiceeit ende geemaneert geweeft.
XI.
Soo wanneer een Officier fijn Poft niet wei verfienj oock wel tuflchen de Officieren eenigh mifveiftant of querelle is gherefen, ende den Commandeur daer van verwittightzijnde, heeft den commandeuràeielvù Of- ficieren datelijck door den JHalor in haer Logementen doen gyfelen, tertijdttoe dat wegen wan-devoirder Wachten fatisfaàe gefchiet, ende het felve mifver- ftant der ftrydendende Officieren door bemiddelinge van andere Officieren, die den Commandeur daer toe geordonneert heeft gehadt, by geleyt is geweeft j het welcke nu mede werdt gedifputeert, ende gefuftineert den Commandeur de triacht niet te hebben fulcx te doen, ofte by der handt te nemen.
XII.
't Is mede altijdt in obfervantie geweeft, ende noch foo wanneer eenige Officieren met de Burgers oft an- dere Politicque perfoonen , lìgh in flagerye of andere ongekgentheden hebben ingelaten, ende het felve aea den Commandeur wierde geklaeght, dat altoos den Commandeur datelijck door den Officier van de Hooft-Wachtdaerin heeft laten voorfien, ende ver- volgens den felven Officier in fijn Logement doen brengen, ende geordonneert daer in te blyven, ter tijc toe de faecke geexamineert, ende foo 't doenlijck was, bygeleyt mocht worden, fonder dat fighyemantoyt te voeren daer tegen geoppofeeit, veel min difputen gemo veert heeft gehadt, dan alleen nu, dat de Officie- ren fuftineren haer daer by te kort gefchiede, ende afa- folutelijck derven voorwenden, dat den Comman- deur haer ongelijck doet, dat fy met de Borgers ende andere Politicqueperfoonen niet en mogen om fprin- gen na haer eygen believen.
ΧΙΠ.
In gelijcke obfervantie is altljdt In 't ftuck van de Commandementen binnen Wefel tot noch toe fonder eenige de minfte difputen geweeft,dat,alseen Ruytei ofte ijoldaet te Voet met een Borger ofte Boer, ende andere perfoonen in difputen zijn geraeckt, ende dat- ter flagen over gevoert zijn geweeft,ende het felve acn den Commandeur geklaegt wierde, den Commandeur da- delijck den Sergeant van de Hooft-Wacht met eenige Mufquettieren daer na toe heeft gefondeo, ende den felven Ruyter of Soldaet in arreitdoen nemen, en al- foo op de Hooft-Wacht doen brengen, daer zijnde, den Auditeur met den Officier van de Hooft-Wacht geordonneert na de plaets daer hetvoorfz querel ghe- weeft is, tegaen informatie nemen, en rapport doen i wierdtdan by'tvoorfz rapport bevonden de fake niet veel om 'c lijf te hebben, foo wierdt den felven Ruyter
of |
-ocr page 581-
55Ó
1^68. of Soldaet wel metjeen reprimande, uyt deHooft- -- waght ontflagen. Ende fooby't voorfis rapport be- vonden wertde faecke van meerder fwarigheyt te zijn, foo wordt den beklaeghden Ruyter of Soldaet by den Geweldigen gebracht, ende aldaer gedetineert gehou- den, ter tijdt toedatdenbeledighden contentement ■werdt gedaen, ofte dat den felven Ruyter of Soldaet ha meriten van de fake, by Sententic van den Krijgs- RaedtCjnebehoorlijckeftrafïèuytgeftaen heeft; het welck nu mede by fommige OiBcieren gedifputeert werdt, fuftinerende den Commandeur fo veel machte niet en behoort te hebben > om een Ruyter ofte Sol- daet by den kop te doen nemen, voor en aleer fijne overtredinge by den Ritmeefter ofte Capiteyn bekent is gemaeckt, ende alfoo by den Commandeur daer in loude konnen worden voorfien, het welck t'eenemael tegens alle Commandementen is ftrydende, alfoo die felve faecktn by duidanige gelegentheden geen uyt- ftel konnen lyden, langh om te vragen, voor en al eer defelve quaet-doenders in^verfeeckeringe zijn geftelt.
't Is mede altijdt in gebruyck en obfervantieghe- weeft, gelijck noch is, datmen de Moordenaers, Die- ven, Huys brceckers, Straet fchenders, ende andere diergeüjckeexceifen begaen,in hechtenifle doet bren- gen, op de befte maniere, diemen daer toe bedencken kani daer zijnde,doetmen die delidlen examineren,en in den Krijgs-Raedt brengen, omme volgens den Ar- cicul-Brief na bevindingc der faecken Sententien for- meren, ende door den Scherprec^hter fonder eenighe genade ter executie ftellen, ionder datoyi yemant yets daer tegens gehadt heeft, dan alleen nu eenige nieuwe Officieren, dewelcke fuftineren men lóodanige harde itraifen,over't Volck nieten behoort te continueren, ja als'er onder anderen noch eenige openbare Straet- fchenders bevonden wierden, die eenige Kooplieden uyt ffe/é/ nagevolght hebben gehadt, ende op vrye ftraten het hare hebben afgenomen, ende die felve daer beneiFens tot der doodt toe (omme hun op een- mael hondert -vijfe» tachtigh Rijcxdaelders aen gelde te ontweldigen ) ghequetft hebben gehadt, ende meer ende meer andere dieveryen op vrye ftraten bedreven hadden, ende daer over by den Krijgs-Raedt alleen ( hoewel haeroock den Articul-Brief was voorgeftelt, omme in conformiteyt van dien, Reght te doen) fijn doch die felven maer met dne ftroppaden vry ghe- raeckt, defelve uytgeflaen hebbende, zijn door der iel ver Officieren groote devoiren aengewent, die felve delinquanten weder onder de Compagnien te mogen hebbeni het welcke by den Commandeur t'eenemael tegen geftaen zijnde, fuftineerde die Officieren dat den Commandeur haer <^gdijck dede.
Gelijck mede by exempel blijckt, dat die onluften, dis tuiTchen den Graef van Ïlotderf, caàc den Com- mandeu r va» Juchen zijn ontftaen ( onder reverentie) niet anders als uyt loutere opgeraepte logens zijn voor- gekomen,als of fijn Verfiel. Doorhchtigheyt van Neffau fekeren Moordenaer foude hebben gepardonneert ge- hadt, 't welcke t'eenemael on waerachtig is,en onwaer- achtig bevonden werdt, ende doch omme door defen fchoonen deckmantel foo een Moordenaer ( die des Commandeurs eyghen bloedt raeckt ) tegens fijnen willeen danck, als oock tegens alle recht ende reden in'tGuarnifoen ( daer inne hy Commandeur haer Ho. Mog. ende uwer Edele Mog. Commandementen is exercerende ) te maintineren.
Overfulcx hy Remonftrant uwe Edele Mog. oot- moedigh is verloeckende, dat der felver goede geliefte zy, te vermeeren een nieuw Militair Reglement, foo ten reguarde van de Commandementen > als ander- lints, ende die voorgeftelde Articulen daer inne te ge- dencken, ende op eick van defelve foodanigeordre ftellen, ende die voorfieninge te doen, als die felve na hare hooge wijshey t ende di[cretie,ten dienfte van den Lande, ende ten refpeóte van de Commandementen, als mede geruftigheydt in dc GuarnifoenenfuIIen be- ylndea te behooren.
Dit doindtj φι. |
DEnCommindcuTMarti»va» Juéen, by'tfor
meren van fijn projeö, over 't Ituck vanUant^"C Commandementen, narichtinge bekomende dat uwe Ed. Mog.. den feven en twintighfin AoS laeftleden, albereytsopdenRangh der Militaire Of ficiercn hadden gedifponeert, heeft doen , als noch geen kenniflè van de grondt van dien hebbende,'t fel ve moeten voorby gaen, edoch als nu den inhoudt daer van verftaen hebbende, ende ( onder ootmoedi ge correöie ) oordelende, dat noch verfcheyde andere difpuyten ( dien aengaende in 't Guarnifoen van Wcftt gehadt ) niet en fouden konnen werden geprecaveert foo heeft hy Remonftrant nodigh geacht de oude ghe'
bruycken, die ten reguarde van den Rangh, tot noch
toe binnen Wefel zijn geobferveert ghe weeft, ende nu onlanghs in difputeghetrockcn zijn, hier'bytevoq.
gen
1.
Eerftelijck, heeft alt ij dt een Coüonel te Paerde Seffié ghehadc boven een Coüonel te Voet, alwaer 't dat den CoUonel te Paerde, maer acht dagen Coüonel, en die tc Voet thie» Jaren ende meer Coüonel hadde ghewceft, 't welck nu tuffchen die beydeindifpuytghetrocken wordt, beroepende die te Paerde hun op de oude ghe- bmycken, ende die te Voet op d'outheydt hunner Commiffie.
II.
De CfliZi?»i/f te Paerde houden onder haer, fonder eenigh difpuyt,na d'outhe^haerder Commiilie.
Gelijck fulcks mede by de CeUonels te Voet, fonder eenige contradidtie geobfe|^eert wordt,
De Luyteiiant Coüonel te Voet heeft altoos de Rangh gehadt voor een iirgistwi ilidyor te Paerde, alwaer'tdat den LieuteTiant CoUonel mzei acht daghen Lientemt Ceffiwe/wasgeweeft, 't welck nu mede wordt gedifpu- teert, voor gevende den te Paerde, dat hy foo wel de tweede Perloon van 't Regiment te Paer- de reprefenteert, ò&nLuytenantCoUomlitfwtedt vaw't Regiment te Voet.
V.
De Lieutenant CoUonels te Voet houden baren Rang altoos onder malkanderen, na d'outheydt haerder Commiffien.
VI.
Gelijck mzAtifi Sergeanten Majors te Paerde alfoo doen.
VII.
Een Sergeant Major te Paerde heeft altoos Seffle gehadt boven een Sergeant Major te Voet,al waer 'i dat éta Sergeant Major te Paerde taicxacht daghen ware geweeftjcn die te Voet twintig en meer Jaren,· 't welck mede werdt gedifputeert,beroepende hem die te Paer· de op d'oude gebruycken, ende die te Voet op d'oud- heyt fijner Commiffie.
VIII.
De Sergeanten Majors te Voet, houden haer Rangh na de oudtheyt haerder Commiffie, fonder dat daer over oyt difpuyten zijn gerefen.
Den ΙΙίΐηιβεββτ i alls 't fchoon dat maer acht dagen die Chargie heeft gehadt, heeft altoos tot noch toe ia mfilSe&e gehadt voor een Capiten te Voet, niet te- genftaende deo Capiteyn Jertighy ende meer Jarea Caplteynwasgeweeft, het welde nu medewerdtge- difputeert, refererende de Ritmeefiers haer op de oude Obfervantien, ende de Capiteynen te Voet haer op de oudtheyt haerder Commillïea.
De mtmeefltrs onder malfcatidereD houden huo Rangh na de oudtheyt van hare Commiffie» fo^^' eenige contradiüie.
XI.
In gelijcker voegeo doen oock de Cafitejnen te voet. Een Ca^it^H Ujteaaot te Paerde, beeft
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Edele \Mogenàe Heereft. |
-ocr page 582-
en OORLOG Η, 'tAck-en-^eertgihfleBoeck. 551
fóoch toe tot iVifel,bowe.n een Captey» Luytenant te iS. yo^tSeffiegehadt, alwaer dat die te Paerde maer acht ^ gn cafitey» Lnytenant, ende die te Voet thien ende '^^^jUi^aCepiteynLuytenantv/as geweeft, 'twelck ^jgjedcgedilpuceeit werdc, diete Paerdehaerhou- jgade aen de oudegebruycken, ende die te Voet hun tjerocpeudc op de oudtheyt hunder Gommiflie.
Anders reguleren haer die te Paerde, onder haer na ie oudtheyt haerder Comm iffie. ,
XI νφ
Gelijck de Cai 'iUyn Luyte»ants te Voet onder haer mede doen. XV '
Oc Luitenants ende C#r»eixte Paerde hebben hare Rangh mede altoos tot gehouden boven de Luy- ttnants ende Veniriths te Voet, alwaer 'cdat de ILvytt- ntnu ende Cornets maer dagen haer Charges had- den gebadt,ende ter contrarie de Luytenants ende Ven- driihs leVoei veele Jaren hunne Charges hadden be- kleedt,'twelck nu mede werdt gedifputeert, beroe- pende die te Paerde hun op de oude ghebruycken, ende die te Voet haer op de oudtheyt haerder Com- miflien.
Door alle welcke voorfz difputen, ende contraven- tlenhecin'cGuaroifoentotl^yê/ nu foo verre is ghe- komen, dat voortaenhaeft geen Krijghs-Raedt meer gehouden en kan werden.
Wseromme hy Remonftrant genootfaeckt is ghe- weeftomme U Ed. IMog. alle 'tfelve voor te dra- gen,
Ootmoedeiijck verfoeckende, dat defelve gelieven foodanige vooriienige , endefpecialijckinde voorge- Miieeerfie. vierde, fevende, negende» fwael^e, ende v'ffihiende Articulen te doen, als den dienft vati den Lande, endeordrein deCuarniioenen daeromtrent falvereyirchcn.
^m <ÌEi?abc ban Flotdorf alwebe tweemael Dooï iim aacbt gecoepen/ enöe niet compacctcnDe/ iulect op ben vierden acn (jcm gt)e&aen be derden aenfct)ip< tinge / met intimatie Datmen öp defauc foube bececs netmtDatfiecbttDa^; maecepnDeiecft compacecc< kl en&e ùen negenden bifponeecbe ben iSacbc al^' tiiilg[)t:
Extracï uyt de Refolutïe van den Raedt van State der yereenigbde Nederlan- den.
SaturdaghdenefMWewJuny fefiim hondert achten
mh.
^litii ^ ρ 't rapport van de Heeren haer Ho. Mog. Ge- rastif V/ depucerden, gevifiieertendegeexamineert heb- p'ftc; bende de Stucken, overgelevert by den Com- mandeur Marten van Juchen. houdende klachten over den Craef van Flotdorf, Major ende Ritmeefter in diende van den Lande, mitrgaders de Stucken daer je. gens overgeleyt by den gemelten Grave van Fiotderf, ende gehoort hebbende de Officieren voornoemt, op den inhoude van de voorfz refpeöive Stucken, ende depoGtiven daer inne influerende, is na deliberatie goedtgevondenmitfderen byprovifie te Tufpenderen den mecr-gemelten Graef van Fhtdmf,ma de Exerci- tie van deflÈlfsfundie, als MajonRttmeefters voor- noemt, ter tijdt ende wijle dat anders fat ujn gedifpo- neert, fullende daer van kenniffegegeven werden sen de peren Staten van HoUandt, op welcfeers Provin- we hy Grave ftaet gerepaticert.
G. GLAS, vt. AatrdttTi mettet Rigtfier. G. vaaSLINGËLANDT. |
Saturdagh b£n tweeden , ijebbfn be ©cftcn ban itföS Heuckelom, cnöc anöece/ gcrappojteect bat öatc Φ0. aeiitecboleen^ öncc Jiagg. Öcfolutie ban ben een en dertighilcn jaaep ïefilebrn in (ffonfecentte getoe£(ï biacen met b'alljiec aentoefenbc <©ccommit= tcccben upttercfpectibe Collcflien tee ?ibtniralitept/ enbeban aDbö^ fouben jdn/bat'^ XanDt^ ©loot οα» bec^qutpaQtebpbe trgentooo^ige b;tcDfame con» jiwctucebantöDen enOe faecftcn/ fouDcn beljaown afgebancfet tc toojDen 5 be^ bat achtien ^töcpcn ban (Pojlogb; 'tspban bie g()een bie albetept^ teacen ge-equipcect/ of nocö upt b'oiWnati^ HSibbcIcn ban beCoücglen tee 5llbmicaütcpt ge-equtpcert fouben toojDenj te toeten/ een derde met ieftigh^tut&en/ of baec öoben/ een derde tuffttien be veertigh en vijftigh ^tuefien/ cnbe be repecenbe derde, met tolfcöen be dertigh en veertigh ^ucben gemonteect/ fouDen befioocen in geeg&efonben tetoojben/ ora te arupffen boo|'tnaeutobanbeStraet> omtrent be Caepüt. Vincent, enbe bo?Öec^ langlj^ bc «uften ban Spangien enbe Portugael, tot beflriictie ban alle itioobee^ / enbe p^otejcie ban be gaenbc £kibe bomen* be «oopbaecbet^ : te p?rfieccn ^ 't (Collegie tre mfcaiitept tot Rotterdam diiï, bp't Collegie t'Am· fterdamnegen, bp'tCollcgiein Zeelarjdc drie, en bp bif ban't Noorder-Quartier drie, Oacc ban fes ^egepen fuccelfibe tot (£onbop ban be gambe en ho» mende ;6cöepen abebjupcht fouben toetbt n/ om Ijet 't Cfguabjc bot^ betbecfTing ban ;^ct)rpcn en J^olrh attoo^ingoebenfianbt te t)oubcn ; tot bieicli Con* bop/ en omtebecbccfct|enaI# booten/ eeni&cöip ban 'tColIegie tee 5iDmiraIitept tot Rotterdam, drie van Amfterdam, een ban Ztelandt, enbe een ban '£ Noordef-Quartier fucceflìbelijfe geiemplopcect fou» bentoo|beni enbe ten derden, batmebeupt b'a;bi* naci^ jj^ibbelen ban be meecgemelteCollegientec ^bmicalitept / enbe onbec becbeelinge al^ boben/ balgen^ en in confojmité ban baec Ho. JËog. iSefo* iutiebanben achtienden Jl^ep / benomb;ebanach- thien goebe <©ojlogö-§)Cöepen fouDen be^ocen bec* bubbel- bupt te tDo;ben/am een iange cepfe te bonnen boen na af- gtlegen geteefien/ eftalbaec na gclegent· gept ten meeflen bicnfl ban ben Eanbe geemplopeect tetoojbenj JPaetopgebeiibeceect/ fjebben be ©e· b^teecben ban bereljpeetibei^jobintifn/ be twee eecflepoinctenban'tboojfs rappojt obcc genomen/ betnelcbe becfocbt toiecben fIgD baee op/ fbo baeff boenlijclt/ tetoillenbetblaeen; ban opbetderds poinu goet gebonben bat aen be «iStbcpureecbe Col· Irgicnteciiomicaljtept tot Rotttrdanii Amfterdam, Zeelandt, en't Noorder-Quartier, gbeffb;fben foU" betoerben/ batljaec (Cb. upt bacc ojDinaci^ jnaife- belen/enùe onbec bwbdingöe / oocft ten fine al^ boo» cen/tcn fpoebiglten toilben boenbrcbobbel-bupben be nombje ban achtbicD goebe ^o;iogb ^ebeprn/ al^ namentlgch fes gemonteect met iêfti^ ^tucRen/ , les ban veertigh tot vijftigh g>t«c&en/ en fes ban dertigh tOt veertigh ^UChen/ om op nabet OiDje ban bKC j^g. baec bojbec na arti^enf bept banfaecïtengebifponeect te toecben/metbecfoech en begeecte batbefeltieCoilegicn tee ÏSbmicalitept baec Ho. jföog. ban tpbt tot tpt toilben abbectecen/ biat bpgunbienaengaenbe beccigbt/ enbe geeffec' tuerct/ oocft boe becce mettet gunt Ιιόο;β / geaban< ceect foube jbn.
jDen vierden ij^tecSecgabecinge gelefen bct?Cb« b^^ banbe H^eten <i3ecommitteecben ban'tCoIIe« gietec Wimicalitepttot Amfterdam, gefo^meectal· giec in ben Hage ben eerilen befe^ / tot boiboeningDe banbace$oogbllBog. iSefoIutie ban ben negenden It^P (e^eben/ cabenbe get^tbip be Judith, t'iiup^ bemenbe tot Amfterdam boojfcgiebe/mitfgabeci bet jbcbipbe Adriana tot Viiffingen, 'teecfie boo; twee ^oflenblfcbe Stapec^ in ^obembec feftienhondcrc tweeenfeftigh bp be ]9ebiece ban LiiTcbon gbeno« men/ ^beCoroonèopgebiai^t/ enbeeIbaecgecon!> fifiueect/ cnbe'tanbece bp bie ban St-Sebaftiaen: biet; Ita l^olgenbe ban tDoajbe te )»oo)be wett.
Hooge |
-ocr page 583-
E Ν van S Τ A E Τ
551 SAK
i66S. UoogkiMogendiHeerm.
OM te voldoen aen't gerequireerde by Ό Ho. Mog. Refolucie, endeaenlchryvit^e van den ............jugmden Mey leftleden, heeft het Collegie ter
Adtniraliteyttot Amfterdam gelaft aen de onderge- fchre ven Gecommitteerden te ad vifeTen> rakende het Schip de Judtth , t'huys horende tot Amfterdam voorfz, mitfgaders het Schip de Adriana toiWii^U' gïn, 't eerftc door twee Ooftendifche Kapers in No- vember feflteu hondert twee en fefiigh by de Revier van LiJfebotigQaomtni in de Ci»rm»/i opgebracht, endeal- daer geconfifqueert ; ende 't andere by die van St. Se- baftiaen, dat, voorby gaendedc faecke ten principalen, als by U Ho. Mog. eeexamineert ende ingenomen wefende, eer ende alvüoren defelve het wel.gemelte Collegie, mitfgaders dat in Zeelandtby twee diftinae Refolutien van den atht eu twÌHtighfitn September, ende eerfien Oótober des voorleden J aers hebben ghe- lieft te belaften ende ordonneren, geene Ooftendifche Schepen, nochte ingeladen goedïren, toebehorende de fubjeüen van den Koniogh van S/ewg/i» tot Am- fterdam ende VlilEngen daer te vooren ppgebracht, te relaxeren, voor ende aleer de geinterefleepders by de voorfz Schepen ende Ladingen refpedtivelijckTbuden hebben genoten vergoedinge van haer gelede fchaden, ofte ten minften dat de Schippers ofte Eygenaers de voorfi opgebrachte Ooftendifche Schepen ende Goe- derenj voor foodanighe vergoedinge, geilelt fouden hebben fuffifante cautie, mitfgaders oock eer ende al- voren U Ho. Mog. by refolutie van den fes entw'mtig- fien November leitleden, hebben gelieven te ordon- neren , dat boven de gemeke Goederen na relaxatie van dc Schepen, daer in defelve waren geladen ghe- weeft, noch aengeflagen ende in arreil gehouden fou- den werden, dc Goederen gheloft uyt feecker Portu- geefch Schip, genaemt de St. lan in Zee verovert door Capiteyn Un lanfz, voerende 't Fregat de St. Domim- CHS van Oofiende, ende door ftorm in Texel ende het Nieuwe Diep ingelopen, eyndelijck na langhwylig ver- toeven , ende dew.yle van de Spaenfche of Vlaemfche zyde, nu een gheruymen tijdt herwaerts na de voorfz faecke niet en is getaolt, noch op geen conferentie, in gevolge van U.Hog. Mog. Refolutie van den twee en tiuintighfien December leftleden, wordt geinfleert dat oock den tijdt by advijs van de Heeren Gecommit- teerden uyt de Collegien ter Admiraliteyt, ten fine van accommodatie tuiTch^n parthyen gheintereflèer- den ten felven dage gepcojedleert, mitfgaders oock den tijde van veerthien dagen die U Ho. Mog. by Refolu- tie van den derthienden February jonghftleden hadden geordonneert, ten verfoecke van de Heer Ambafla- deur van den Koningh van Spangienta furcherende provifionele verkopinghe der Goederen, die geoor- deelt mochten werden van Cvntrebande, ofte niet en zijn gereclameert ofte gelicht onder cautie, gelijck aen allen ende een yeder fonder onderfcheyt is toegeftaen, in gevolge van U Ho. Mog. Refolutie van den acht en twintighfie» Odober des voorleden laers nu al langh verlopen is, maer een overtollige inlïnuatietedoen aen den hoogh-gemelten Heere AmbaiTadeur van den Koningh van Spangieni geprocedeert'foude konnen werden tot verkoopinghe van de voorfz noch refte- lÏnde Goederen, ten behoeve van den geenen,die be- vonden fai werden daer toegérechtight, totverhoe- dingevan verderfende verder koften > ende dies on- vermindert tot het overnemen, examineren ende be- grooten der geledene fchaden by de voorfz geinteref- feerdens, omme vervolgens by ü Ho. Mog. gedifpo- aeert te werden op de vergoedinge van dien, iulcks als defelve na reght ende billijckheydt, volgens der felve hooge wijsheydt ende gewoonlijcke Juftitie be- vinden fuilen te behooren.
Aaum Hageàcneerfien]m^ fefiìenhondert acht en. fefiigh. Was onderteeckent C. D, S^etttelaeri F, van Reygers6efgh\ Dr. de
Hendrick Heofi,
irm. |
3©accopDfDelibc|cc«5Dntif/ i^öocbtöIjtbonBfh ii. enöc bccfiaen in ronfd?niité öan 't öaojfj abuifö /^f Den ^flcnt ύε Heyde Den inljoöDtbanDejwói^·-^ ban Date fêo. iBog. ban Den acht en twintiUftèn
©CtObfC enDe derthienden jFcBjlMCj)/ bcpöj leftlthm
ten obtcbloct «n om anebolOafn0toÜIenocöma7i8 aen Den i?eec HmbaffaOeuc ban Spangien foute saencepjcfEntecen 5 enoe bat fiet gtmelte Colt "aie tee ?ÌDmicalÌtcpt tot Amfterdam OfautDotifetctfou De toecDen / omme te pjoceDeten tot becKopittae ban De noci) ccflecenDe (©oeDicen/ b?eeDec in 't öooift ah
gementioneect / ten betioebe ban Den geencn bebonDenfouöe tof eden Daec tocaececftKoljttciHn· tot becDoeDIngfie ban becDerf enöc bctörte hollen/ enüe Dien onbecminDeet obec te nemen/ fiamiiucen/ enoe Begroeten oefc&aDebpDeSierbobcn omoetnbp geintereffeecDen geïeDen / enDe Ijaec l|o. IB00. Dart ban pertinent beclggt té (aten toebomcn/ ombicn aengaenDefuïcït^naöec geDifponeert tetociDcnafö men bebinDen fouDe te beftoocen. '
©enlaetften JHSepDeeDt tienÖefiDcntCoiicrsfHn,, publijcque SSutceoe binnen Conftantinopeien in bol- ffi genDe maniere : ©en Chiaus Bafla, jjjnbe be ectfic pecfoon ban Die geenen / Detuelcfte Den Grootm fe Heer in HmbaffaDeg fent/ enDe gficbiupcfit toetöt δ boojMaiftrede Cermonies, geaccompaoiieect itiH'ra- Den ©apboDe ban Galata, fjet toelcft beDuptOou» becneur ban Die piaets?/ Daerinne De publijriiuc j®i- nifier^ ban (ffDjifïenrijcrt Ijace jfSeriOentie öoiiDcti/ enOebetfcl)epDe|jace50omeflijcqucn jijn bcnüooifï Dito aen De^ iSeflDent^ boo?t gbeitomen (toaecna toe öp De^ mojgen^ b?oegfj toa^ gebaren ) tube fieb-- ben gem alDaer bectoellcftomt/ upt Den name boii Caimekam, fignificetcnDe Daer meoe ben j^ccjbon/ Detoelcfte in abfcmie ban Den Grooten Viiier, bt^ felf^ ïtmpt in Conftantinopeien bjaer Miemt : ble twee jaainiPecg fteeft öp tenrefpectebanbcbclefft. (jrpDt ban Den Caimekam, enDe ban [)aere morptc beDanc&t/ enDe alfoo öet'^nioigen^ omttfiit ten tbienurentoa^/ met Caffé / herbet enöe €oiifitU' ren/ bolgen^ {jet gebjupcit ban Det 3Lanbt/ pjliitlpfl. ItjcftinDiergeldcficoccafïegetracteert/ enöe mctfe- ven eerfcöooten bertoellcBomt. Het iStactemeiit jijnDe g&eDaen/ i^ Bp met baerinonfelilotpban üoojt gljegaen/ enDe onDeröetlo^ b?anDcnban!)Et Canon aen 3tanDt gebaren/altoaec i)p tachtigh nitjaren ban Den Grooten Heer te ©oet/ ïijftigh Cöiauffcn/ JönDe alle ©erfoonen Die in bat iJöcft tot twee faecftcn alleen gecmplopeert bJcrDfti/ te toeten/ tot <i&efantrcDappen/enbe tot get dalen ban De l^oof:: DenbanDe VifiersenDeBaffaes, al^ getÖen Grooten Heer foo goet bint/ enÖe vijftigh g^omeflöequcn ban Den Caimekam te ]PaerDt7 paer aen paer in ojbje bonDt/ BtötetDefelbeöaDtijp (aefibent) Doenroni geren twee ban onfcflttompettet^metaib?ep roci> fif n/ enbe g>ilbere enDe «ÖonOe Eafiene ffianöerolltn aen öaet Crompetten / enDe Daer aen acht fijne aoj nitfacen/ enDe fes 3^;ogeman^/ De ^anitjacente ©oet/De ©logeman^ te ©aerDt. ïlpbcntboo^öem aen (jet i&trant/ öet 3löf-paerDt ban Den Caimefem, enbe vier Hant-i^eerDen op fiet cietlgcfifie met wjH' manten/ ©obijnenenDe CfmccauDenopsiPPJP· ©PÖetboojf? Ei)f-paerDt gefeten 50"!»/ !li6be« Deboo?f3 twee HSiniflet^/ op fieerlijcRefaerDen ge. feten jönDe/ öeminbetmiDDengliifEt/ cnDe alfoo boojt gereDen JönDe/ bOigDe Sem eet|i teJ^oct
leen/Daer aen bepDe De CapiUr-r----- , ^
Iog6-;&cfiepen/ Daec aen fijne drie /6ooncn/ baet^ twee llieutenant^ban Defelbe ^üyml juventis Patriae, DetoelcBe metöem uptftet ©OT^
fieur^ ban öe jSatie/alle meDe paec aen pa^f· ^ pofiuer/omtrent De drie hondert |ietcft / rrten W na rön aiogementj De flcaten toaren tneï wpf"^/" minfcöen befeten/aen öetoelcfte Den «fii^wt / |
-ocr page 584-
Pir nffrfieptüanöfiti. güiitoa^ bee£C(ïe^oiem»i= Ev Sic boo? af beeft moeten oacn: m tweede f^ JBcntic iip Den Caimekam, Diefipnu fccilDaefl^
^"'Öct'ftabt öc örpuWüfque ban Venetien c>;tta= -SiiS (JSeDeiJutcctt öen i^eet MarquiGni ftacen Scotìi / fofcftenöe^ecour^boPiCandia. ©en „Wen üjaé Daer ober Confecentf e/ entte De finale öe- Sictoaö/ ban nict^fcB?ifteïöcR^teb£laaben(ae:' S oocft Daec ban oeen notule i^gBeöouDen) maec E 0002 D'fêeec ba» Heukeiom eecpe in öeCom·' Γη flif/tot anttooojt te Doen toe boeflen : dat den Staet dvoorens wilde afwaghten wat Vranckrijck ende En- «lant fouden doen,ende dat fulcks gefien zijnde,men fisdan foude refolveren't geen men foude vinden ge- raedfaemft zijn ; tiec ttlcDe namÖ'i^eec Marquilini
Lflffchcpt cnöebectcochnaeEngelandt. j®enbi= rttc niet Dat onDcc De ganDt enDe op De nacm ban Mcticulicccn nti cn Oanp^obifien ban<©ojloaöDeCi mcttö toittDen oeboert/ maec men toilDe Den Turck iiiit offcnfercn / om Die Delicate en pjofijteltjche Com= macii op De Levant niet te ftrenchen JBant al-öoe- lud Vranckrijck Daec nac DcBenetianen opentlijcfi flffifltecDe/ Engelandc ootlt fiielD'et met on^ fleboe^ lcn/ enDeqnfeeicufcbja^/ Dattopon^foubenceeus ' litm na Engelandt, enDe Engelanc fepDe ijaec te toiV IniccQUiercnnaöefen^taet.
^eit Tevenden biiecDt algiei: upt sgefclijeben een (StnctatoDanck-Vattende Bedc-dagh.
/ieft de Refpeêiive Trovmtien j Geajfo' deerde Lantfchappeni Steden ende Lee· den van dien.
ïiü. IV τ Ademael het Godt de Heere Almachtigh uyt Usi;. \ fijn oneyndige barmhertigheyt genadighlijck i ^ gelieftliefift,nietjegenftaendedehoog-gaen- deSonden, ende ongerechtigheden van ons Landt > defware ende doncksre woleken die haer omtrent den Staet defer Landen voor deden, doorde heldere Són- ne-ftralen van een ghewenfchte ende heylfame Vre- de in de gemeene Chriftenheyttedoen verdwijnen ; Mitfgaders het Fenijn des Oorloghs, het welcke in de Nabuurfchap van den felven Staet allomme met volle vlammen was uytgcborften, uyttebluflchen, ende dat wy ons aen dc aldergrootlle ondanckbaer- hcyt fouden fchuldigh maken ί indien wy fijne God· dflijcke Majefteyt over foodanigen gunft >endege- nade-gifien met ware danckbaer herten den hoogften lof ende prijs niet cn quamen toe te brengen : Soo hebben wy huyden goet ghevonden, oóck voor het wcl-wcfen van ons algemccne lieve Vaderlandt, ten hooghften noodigh ende dienftigh geoordeelt, over alle de Geünieerde Provintien, Landtfchappen, Ste- den ende Leden van dien, mits defen uyt te ichry ven eeo AlgemeenenDanck-Vaft-ende Bede-dagh, die" wefen fai Woenfdagh naeftkomende en veertien da- gen, zijnde den^vei»eittipwtig^j^fi>de{es, Nieuwen Stijl, emme Gode den Heere ten felven dage, inai- le de Kercken defer Landen uytgront des herten te dancken, loven ende pryfen i over den gewenfchten «nde heylfamen Vrede, daer méde het fijne Godde- lijckc Majefteyt als vooren foo goedertierentlijck ge- lieft heeft de gemene Chriilenheyt,en fpecialijck-me- de denmeer-gefeyden Staet van onfes lieven Vader- lands te begenadigen, ende wyders oock met een oe· derigh gemoeten verflagen geeft, vierighiijck te bid- den en te fmeecken» benefFens een ware ende oprech- te belydenifle van alle onfe fonden,ende hoog -gaende ongherechtigheden', dat defelve den Staet defer Lan- den wille hebben en houden in fijne genadige en Va- dcrlijcke voorforge > fijne gunftige gocdertierentheyC over defelve continueren, ende als van alle tyden her, voor alle openbare geweldt van buyten, cndequade ®ichitiatie van binnen bewaren en verfeeckeren> ten VI Deel. |
eynde dat den meer-genoemden Staet onfes lieve Va- derlants, ende de Ware Chriftelijcke Gereformeerde lé^dS. Religie in defelve,door fijne onafmetelijcke barmher- —— tigbeyt mogeongequetft ende behouden blyven, tot grootmakingeen verbreydinge van fijne Alderheylig- fte Name, voortplaminge en aenwafch van de voor- noemde ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie, confervatie van onfe diergekoghte Vryheyt, ende on- fer aller Ziel enZaligheytj Verfoeckende derhalven gancfch Vriendt endeoroftelijckdatUEd.Mog.den voorfz Danck-Vaft-ende Bede-dag,jegens den-voorfz /êvm e» tmntigflen defes Nieuwen Stijl, in hare Pro- vintie tydelijck te doen publiceren, ter plaetfe daer men ghewoon is foodanigen Publicatie te doen, ende daer-benevens wel ftriftelijck te verbieden,oock met- ter daet te doen ophouden, niet alleen alderley Hant- werck en Neeringe,maer vooral te beletten het Tap- pen, Kaetfen, Balflaen, cn diergelijcke exercitien > door fekere groote penen daer regens te ftatuerenj op dat foo goeden ende heylfamen voornemen door de voornoemde onbehoorlijcke en wulpsheden nietge- mrbeert of verhindert cn worde Doende van 'c gene voorfz is mede advertentie aen de Franfche ende Ea- gelfche Kercken,dieder in U Ed.Mog. Proviiitie fou- de moghen zijn. Waer mede eyndigende Ed. Mog. Heeren,fullen wy Godt Almachtigh bidden, &c.
In den Hage, den fevtnden]^ay, fifihien hmdert achtmfeftigh,
i&e Reveue bp Bergen op Zoom nu nifbe Doo| b'llcei; Wurtz oljeDaen jijnbe ; %$ Den achtften qIjc» ïloojDt Bet Kappojt ban De i&ccccn Rippcrda tot Buyrfe, fnDe anDece Baic i^ooql) ISSoq. (i^cDepu« teetDen^ tot fjet fiucfi ban De patenten / met enDe nc^ beni ceniae #eccen<©fcommittectDen ban bcïïaeDt ban Staten sebaeecit tiebücnbcin fahencalienDebe Compagnien te boet en te paccDe / in emplop gebicefl SÓ'nDe in Deboben-quartiecen; jlitfgaDet^ bctoelc^^ ' ite jeg()entooo?DigI) nocB beegabect toacen omtcent Bergen op den Zoom, om DefclbeteDocntoeDecftec» een na De plaetfen baec uptDefelbe ociginelijciigBc' ItgBC / cnbe alteaec gace J^oubien enDe S3agagie ge< bleben tuacen. eEnDeBebbenDegb^melDei^ectenl)» ceüo. JÉog. <i$éDeputeetben oocbgetappojteect/bac in be Eöfie öec'<ffampa9nien/onDecanDei;en infïueet« De feven Compagnien Die na Degjobintie ban Hol- landt cnbe Weft-Vrieflandt üabocn mocten enbe ml elDec!^ gfiefonDeti fouDen mortni tuccDrn / mare Dat fulchi in De befoignes? toa^goct göebonDenenDegei acQuiefceect in ron^Deratie/ &ateccrtDaegB^toeDec=> om eenigge Compagnien Itàariniec^inbefelbe^jo· bintien uonben tn te (tomen ; J^aetopgeDcIiüieccett 5önDe/ i^ goetgebonDen/ bat boo? enDe ten Deöoc be ban De boo^fs Compagnien DenooDiglieiCtetont- patenten / met enDe neben^ be btcDtcc ^epefc{)t^ baec toe fpeeteccnDe/ becbeetbigljt fonbentoecben/ enDe fonDec cefumptie afgefonDen. S^IjDec^ i^gece^ folbeect / Dat aen be i^eecen Baec )|ao0B jl^og. (SeDe* puteecben enbe (^eboImadjtigBben / fgentoomDigg te ©elDe sijnbe / tot / enDe omtcent Bergen op Zoom gefcBiebcnfouDelDccOen/ bat öacciiEb.mctenDcnrs beni ben @eecBeIt-.||fòaccfct)aIch Wurtz tacbecBec« toaertébecmocBtf η te iteecen/foo baefï al^ De iSetouc» Patenten boo; De Compagnien eibaec in emplop 5tjnbe/ bectoaect^foubenbefenobecgchomcn/ be· toelcRe aen Baec €D. geabDjeffeett foubenboccöen/ om aen be boo^noemDe Compagnien gcDifïcibueect te toecben.
b'ïeecen <i^eboIinacBtigBben te J^elbe BaDDeniit feecfeecen 25?ief ban abbectentie / We fp aen Baec ©0. lEog. fcB?eben/ b'i|eec Wunz öen qjacactcc gBe» OÖeben ban Excellentie. l>'j||eecp?efìDentfu(t<nect· De Dat bit toa^ eenlncongruiteyt} enbeDatCeboI» tnacBtighDen / cepjefrntecenDeben^taet/ een ©rit- HàeecfcBalcR niet gabben te noemen Excellentie. (@bec fulch^ toiecDt gBeflelDt in{}anDtn ban b'il^ee; een Rippcrda tot Buyrfe, enbe anDece/ om be tt' tcoacta na te pen. €DocB/ Daec ban iö niet berberi öBeRomm/ enöe namaeli fagö men in 't^fcbael Κ na Ban
en OORLOGH, '/Ack-en-'veerùghfieBdeck. 55^
, .„hf / tcartcrcDe Bp be baojfsttoce J®ini(irc^mrt ücwecöcn Ö^jfJ |
-ocr page 585-
554 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
li
po?t.
USen ïiabt gccefolbeect b'J^eec Maurits toe te leggen boo? be pjcpacaticn bie t)Pi)abtgemaecftt tot b'aiinbaftabe na ben ïlepfec/ bJelche met Defe becanbecingi) ban faecften nu inutil gtoojbeelt toiert / fommeban vyfen twintigh duyient gulDeng; ïooj Olii inbe innegefji-n op ben vyfthienden be i|eei;en<i5e= heften beputeccöe ban bc J^jobintie ban Hollant enbe Weft- uf&^^tn Vricflandt tec ©etgabcringlj boo? D^oegöen bat be iin(T(itiE ©ofl ban be ^Defropemcntcn/ booj foo beel Die op iw Den De felbe p?obintie tec fomme ban twee honden feven wEpicr. cj, cJettigh duyfcnc vier hondcrt vier enfeftighgufc öen.é/ een fïupbtr/ drie penningen booj bcfcnioo: pcnbe 3|acc toa^ gctepartirert foo na looas5geabfo?i beert / Dat baec ain noci) maer cepeetbe of toel oüc=
cigli ttjasS veertien duyfeniecn hondercdrieenfeven*
righgulbenji /vyffiupbfc^/ acht penningen, ^ooi^ na belibetatie goebt gcbonb:n te bei;foec!tenbei[^ce=: ren «iSecoramitteccbe Jiaben ban öe iaelgöemelbe ©jobintie/ Dat f)aec<2D.bebOOjf5veerthieDduyfent een hondert drie en ieventigh guïben^ / vyf fiup= bec^/ acht penningen tot boiboeningeban'tboojft ce^ant/ enbe noci) baec enboben een^omme ban
thien duyfent acht hondert fes en twintighguiben^/ veerthien fiupbecjS/ vier penningen / maecRenbe luettft boo^gaenbe te famni be^omme ban vyfen twintigh duyfent gulöen^/ toilbcn betalen aen ben
i^CCC ^jin^ Maunts van Naflàuw, üni bacc Upt bOl=
barn te toojbcn be bcljoeften bie boo?Ö'3ïmfaa(rabe na Den liepfec toacen nigöefiofr/ bicebetgementi&= neert in öaec i|oogDJ!làog.0efolutiebanbenfcsen twintighften Slp^il lefiieDen: toel becfïaenöe Dat De meec-Uielgemelbe )^jobintie ban Hollant alle't geen bp Defelbe boben öe boojfs veertien duyfent een hon- dert drie en ieventigh gulben^/ vyffÌupbec^ / acht penningen foube toecben betaelt / afflagb foube fitec= fkn aen be hondert duyfent guiben^ / bie befelbe ©jo· bintie maenbtldclt tenComptoireban bent^ntfan- gec «©enecael lacob van Volbergen moefi foucnecen/ enbe De <Suitantien öie^ aengaenbe tegebenalbaet booj baei- gelbt moeljten obccicberen. ^ullenbebe? felbe (iSuitantie bp Uiel-gliemeibe i^^obintie in ben aenfïaenben Siate feftien hondert negen en feftigh loeDcc met contant gelbt toecDen ingoelofi / mit^ liet beloop ban bien baccalà ban balibecenbe in min== bctinge ban bepoflbanbe befcopementen bie op ben ^tar t ban «©ojloge boo? 't aenfiaenbe 25aec fefthien hondert negen en feftigh, bjcbecal^0bftbefenl0a= penöen ^aete tot drie honderc duyfent gulben^ foube ino^ben gepetitioneect. dSnbe bat boo^t^ alle be^^O' bintien op ben boojfs poflboo? ben aenfiaenbe giace foube balibecen 't gene befelbe fouben bomen obec te betalen op be33efcopcmentenboben'tgeneuptfaei:=^ He ban öe booifs ©o|i bp Den ^taet ban «©odiose boo? öit ^aec feftien hondert acht en feftig op befelüe bsa^ flccepattieect: 3©iibec^ tuiect «ptcact banöefeöe= lolutie gefonöen aen Den Qaeöt ban Staten tot haec üö. naricgtinge. 2|n Over-YiTel iB(ecW:aigreurenÖebÉïIiitticine&
i668 banö'ieften (JScbolmacSfisSbcn/ Dat βρalleen af=
_noemt toiccött)'i^ccc©elDttnaErfcöalcft/ ofteD'ilccc
(©mrcael. 3Clfoo D'i^eec ban Noordcwijck nualöicc
toa^/ DfDe öaei: litlos. Ijem Doo? D'^tcc ban Braeckei becfoecftcn om cappojt te doen; maecöp frpöe flcö tecefccfcen tDtDeb?tcbenDieö'ifeccen<i5e= bolniadjcigöen ban tobt toitjjbt&abDengefcfeebcn. Pp Itct bluiften inifnoegljt tc jgn / Dat men &em b'eet om be Reveue te boen tjabt ^ontnomen enbe gegeben
aen b'tfcc Wurtz , t|em cappellccenbc. USaec tept ijabt om te pjoponecen / bat ftp toa^Q^^rT 'tmoelï nu foD5tjn. CnOe inbefekleynêoccafie liet ; ieect; maec bit belette niet batijaECJgoj©on ani b'ieec Wurtzlïcn lyngeflepenbecnuft enbefiiijg^- ; ben Kcpfec fcljjeben boo? ben ©jinee/ op be na7m
öifcipline/ toonenbe (gfjefijcft Öe Poëten (ingljenban ban Over-Yffei. g^en achften toa^ een anbctf bjmi^ ·
Achilles, bat bp foube fijn boojtgljeitomcn ban be lerpe/ toecbenbe in öe ©ecgabecinglj gijctoontttati
becmengingebaneen(ir:entauru0en®ioutoe/toaec' bibrcfcbe Commiffïen/ ö'een boo? b'Jlcec
om in Ijem bJacen bietbieenatupcen/ beteöeitjciie enöeö'anbecboo?ö'l?eecSioet, omfcfliicinbcnSatt
cnbe tooejie) Dat öp in 't<0o?logf) toa^ brutal enbe ban ^tate te nemen j b'een quam ban Campen
firaffe / enbe tc iobe cibiJ enbe beleeft, ö'J^eccen ö'anbec ban Zwolle; om ergectebecraijöen/ W <l5cboImagDtig&ben quamen boojt^ baec aen toe» ben bepbe geabmittecït / ebocl) met bic tiubommj öec in ben Hage, enöe ben achcienden Deöen tap· | gije / bat fulcfe^ niet meec foube gbefcliitöeti hno»
hat-h'nnltifioti iti hpS^inhitlHp Vtiarpn '
ïB^iiite üRoii- litS!
ayooo
«euIEieii toegijc- ifpöt/ |
Datö'onlufien inöepjobintietoacen göcconfolibtctt enöe bpgöelepbt; men Ijaöbe öe meefiequeiijcnoch te betbiacöten ban 'tp?e|iöecen/ enbe bmthienden toa^ 'tbe toucbeucte ban Ovcr-Yiïei : D'J^etcban Pallandc fcpDe (ïcl) tc fubmitteceu De öecifie ban öe ©ecgabecinglje : b'fêeec ban Zaïlick macchie öacc in ftoacigijcpt Pellandt toa^ alleen/ baec en tfoen biacen pjefent bàn D'anöecepactl)peö%cten Co- verden, YiTelmuyden, SchrickcnDeBenthem, Die Baec niitbegeecDen tefufamittecen. Cpnbclijcfinien bonbtbit tj;pebient bat b'J^eecen ban faiiandt ciiüc Zallick i)acc befe gantfclje bjeccïte fouöcn alifentt= een npt be ©crgabecinglje / enbe Dat D'Ietti; jjan Coeverden De plaet^ ban ^iefìDent foube bEfmmt» een 5 göcljjcltgljrfcötcDe. ^l'imibbel^öetilJenblcbaii Zwolle drie «gDElIUpben baU De Raeiveldtfe pactl)pE binnen öaec^tabt Doen acce(icceii/ cnbealbaccfoo lange met onbccb?agingcn enbe compIimcntEnD[ie= Ijouben/ öatfp meec al duyfcncguidensaentot«= cinge enbe onltoficn gOemacc&tliabbcneecfpMi; toacenontflagen.
%n Dee^ tijbt toa^ alöicc ö'l^cec ©ectoglj ban Hol- fleyntot Zonderburgh , ÖfbJElcfee nebEti^ COnSïa= tulatie obecDen®?eDe/ oocli filaegljbeDatljmiDEn ïioningt) banDeenmarcken troubleecÖcinbEpoffefa fte ban fijn goeDccen; enbe alfoo öp fcpDe meDete jijn begrepen in Ijet Rofchildfche ®.ractaEt / toact ban l)aEC i^oogl) .{Bogenbe (iBiuacanbEur^taatea/ foo bECfocIjt Dp Dare pjotectie enbe maintcnuc: l)p fepbe oocft Dat De Staten fön Peters toaten. l?atc illoogö JlSog.beben b'ileecCharifius, 5&CEnfE|Iàii niftec all)iec/ Doo? <ipeDeputeccDcnöaecDbecfp3CEj> Iten. J©aecbpcepliceecDe/ batD'j[|fCtool)beElfcl]Ui= Den l^abt gltemaecht / enbe Dat Daecom ben ίια-- ningg fijn Qoebecen moefie aenflaen met tie.
.ïIu tcotteecbe Öe guefüe obec öegaoge]^cetIp=: Öept ban Geertruydenbergh. befelbe Uja^ getDEt(i ^ boo? panbtfcöap aen öet ©up^ ban Orgngie bnie l'acen boo? be ®coubIe of ïïefoimatie. HolJandcDiE „Jteij panbtfcöap afgfielofi Ijebbenbe/ fulìineecbe bat öc to ; thienden of goebccenbanöeCapitulacen banbeBcffl fojmatie gtetoeefl Jijnöe tot Geertruydenberge, ^ enöe seöectgöenooten bp De®?incen banOrangie, biacen een gebcd^ banöefeibet)oogei^eecI{jtaDfPt/ enbe Winbolgöen^ na affoffinge quamen aen Hoi- landt. D'geee fufiineecöeöetcontcarie/ enbe Öeeft boo? gijeö?ucfitc 25iÖetten gDtpoo0&t öe qpf· melbc thienden, al^ fijne/ te becpacfttcn·. 'ttorim Hollandt ftualijcfi nam / toant ben al^ DP."^ panbtfcöap gaf / op Geertruydenbergh öaöt pje becfiaen/ öe Staten öaböen'ec niet tegöenOatöEt een bepenöentieitoa^/ inbaegften Daec uptgeenan' öec «ecDt toa^ boo? Den om De ^Jeoden te p?etenbecen al^ öefe panbtfcöap / enbe nu toa? «e panbtfcöap afgöelofl/ öecöalben liet van
Recckeninghe bacc teg&en^ acnptocften oete Suc öjtitBte.
Wàcr-
ianoö^ijoe ocootec. θρ een bagf) pjoponcerbc Pallandc, alfoo Dcn <i5?aEf üan Tecklenbereh ^^^ Pjocc^/ 't taflcfe Ijp motìeecDc tegljen öeu ©linatiïï ^^ OrangieübCi 't<©raEffct)ap Lingen, tocbfcS??, lüpnfrr on hc [laen hiacht/ haf fiiicrﻄ "«'I Pit
fócpfcc op be barn bjacöt/ öat Öaccl^o.
them, Die oocfe pattbpe t)«löt ban öe RaefveiHrfr 'fepbe ï)jcc pp/ bat d'fêeec ban l^allandtnemdimii
ί·ο«4· ï« ^h^ nm <Ί> nintinn^pcri / hn* h» u__H^UW" |
-ocr page 586-
en OORIyOGHj 'tAcht-en-vemighpBieck.
^AERSGHOUWINGE.
ALfootot kepniffe v»n de Racfen eu^e Meefters vaq de Reeckenipge d^r Dpineynen van de Ed· Gr. Mog· Heerw Siaten vao Hollipdt en u^jft.Vrjeflandc gekomen is> dat dp Raden van fijn ^ Hooeheyt den Heer Pfince van Or*i»g«>», by Biljets «1 hebben ghcdaen beleent maeclfen, datderfelyer Gecommitteerden op Saturdagh den fevenden defe« MaeDts Iuly,ten buy(e van Dirck Cl^fi, vtin Lem-wen. iotOrimmU»i onder anderen fauije verkoopen alle deonder Geertruydenbfrghsaà&deM^dt, niet jwenftaende alle het rechtende genot dat hoogh-ge- ineMe Heere Prince totende van àuthiendm j geko- p,en van de Capituleren ende Conventen van St. Ca· thtrhtt» D^ii^ef tydts binnen Geertruydenberg voorfz, vermogens depandfchap foudemoghen hebben ghe- badt, met defe ÌQ^nà^ììX^ fojkn 4cbt tnfe- fiiib, door het behgorlijck iiilgflen van defel ve psnt- (chap, geheclijck is gekomen teceflêren, eni ie alle 'tfelve recht ende genot her-gekomen in den boefem ende aen de Ppmevnen van de hopgh'-ghemelde Hee- ren Staten van HeÜandt ende Wefi.Vmflandt j foo hebben opgemelde Raden en Meefters vandeReec- keoingen, op da{ nicmant door de voorfz gedane af- fixe van Blijett?n > by ofte van wegen de voorfz Ra- den van boog-genielden Heere Prince gedaen doen, ofte door de verpachtinge pretenfelijck daer op te vol- gen ] foude werden geabufeert j by defen in den name ende van weghen haerËd.Gro. Mog. allen ende een yder wel wijlen waerfchouwen > dat haer Ed. Mog. achtervolgens de notificatie voor defen gedaen door der felver Gecommitteerden binnen de Stade van Qmwjitnhtrgh j op Maendagh den mgendea defes Maents luly i eflèaivelijck in den name ende van we- gen hoogh-gemetde Heeren Staten fullen verpachten alle de thiende» i ghekomen van de voorfz Capittelen ende Convent reìpe<3;iven ; ende verder dat niemant him onderwinde inprejuditievan dien, ofteghens dengenen) dewelcke de voorfz ofteeeni-
ge van defelfde van de Gecommitteerden van opge- melde Rad^n ende Meefters van de Reeckeningen foqden mogen komen te koopen, ende vjervolgens te heffen, yetwe» te doen ofte te attenteren> direitelijck nochindireftelijck, in wat maniere fulcks fpudc mo- gen zijn, ofte oock onder pretext van de voorfz ver- puchtinge prefentelijck by de Gecommitteerde van de Raden van de hoog-gemeldef^eere Prince te doen, eenige van de voorlz tieμd*n fich aen te matigen of te heffen, ofte oock aen de prctenfe Pachters van dien te laten yolgen, mede dire£|:elijck noch indire^lelijck, In wat voegen 't fel ve foude mogen wefen, of ander- finti dat de voorfz thnJea by de Pachters van op ge- melde Raden ende Meeüters van de Reeckeninge van wegen hoogh-gemelde Heeren Staun echter iiillen warden geheven ; ende wyders tegens den genen, die bevonden fai worden yetwes ter contrarie gedaen ofte geattenteert te hebben, fai werd.en geprocedeert ofte gaea procederen > als geufiirpeert hebbende het recht van meer HoogTgemelte Heeren Staten van HoffWi initWefi'Vrieflandt, foodanigh «Isnaexigent^e van Ëecken fai bevonden worden tiebehooren. Eenyder veihoede hem dienvolgende voor fcfaade.
Aldus gedaen tea Burele van de Kamere van de Re- keniogen, in den Hage, dep luierden lujy » Anno ftfimkonderttfchtenrefiigh.
My jegenwoordig iC. BUYSRO.
iCiflÉDoueriereall bd^tiDe ^equefi ^en ύμι wanjijnMiJefteyt van Groot ende van ,^χβ
VEtcoont met behoorlljcke eerbiedigheyt de Princcfle Douariere va» Orei^ie voor haer fel- ycD,eQdeals verfochc en geauthorifeeit zijnde |
fijp Keori-Vprftfiijcke Dporluchtigheyt van Braaiia-__
hrgb, Voogden vap den jagenwoordigen Prinec van Orangie om hunnegf trouwe dienften den Grave van HfUmdt gedaen, van denfelvenGraven fucceflive- Ijjckperft ten lijve, ende ijaer voor hen, hunne Na- komelingisn Erfgenamen tot attferfelijde Erf- imt h|bbeiitls verkregen, onder anderen het Gerethte tot Gefrtruydmifrgb, Schout ende Schepenen daer in- no tefetten nae hunne wille ende goetduncken, ende voprtsnoch mede een derdendecl of den derden Pen- ningh van allen den grOotenioeteocadeFortificetieH.' die binnen der Poorten ende Vryheyt van Stnte Geer- truydenhergh voorfz verfchijnea , ende men metten Schepenen aldaer bedingen foudejgelijck andere Anï- bachts-Heeren in den Lande van Znyt-Hoüandt * de- fel ve Vporfaten van den hoog-gemelden Heere Prin- vmOnngit,^ dien-volgende oock zijngeweeftin depoffeffie foo alsden jegenwoordigen Hee-
re Prince ven Qrangie noch mede Is, binnen jaer ende degh van te doen, ofte te doen doen,de beitellinge van de ΛΙί^^Μί?, ende andere civile Ampten, als is het SchoHt-^mpt, Suretariti mds Bode amft, iaHCml binnen Sinte Geertruji^niergt voorfz, ende door den felven de Civile ofte Ambachts-jurifdiaie in alles al- dgert« doen exerceren, ende dat uyteygen Hoofde, » ofte als voor eygen, oock foodamg, dac als Prins tfil- lem van Qrtwgtt onfterfièlijckpr memorie, door de ^ \iì^^tSplmtervanHafgenì Ridder, Heer van
wyck, in den jare vyftie» haadtrt fiveaenvyfìighde voorfz hooge Jurifdiöic van Sinte Gemruydentergb voorts nevens eenige andere Domeynenaldaer meer van Koning P/6i///>f als Grave van in die tydc
wederom hadde bekomen, endedatinPandtfchap, defelve Prince van Orangie ende fijne SuccefTeuren een langen tydt aen den anderen, omme die verpan- de goederen niet te vermenghen met hunne eyghen heerlijcke goederen aldaer, van die verpande Hoogh· hecrlijckheyt en andere Domeynen breeder verklaert in de Brieven van verpandinge daervanzjnde, apart rëSfkeninge hebben doen hoiiden, endedoen doen^ Hier en boven, dat de opgemelde Voorfaten van den Heere Prince van Orangie noch mede zijn geweeft in een (exr oude denghdelijcke ende gerufte pofifeffie w/imfi ' van bet recht van de Wint ofte van Malerye. fqo pp de M^de ofte de Mede.ah binnen de voorii Stad v^n GmtTttydtnbeTgh, ^Helve infgelijcks te houden als eygen, ende dienvolgende foo Wint&hUos-Me- lent aldaer te fticbten, ofte se doen ftichten, die y yt te geven, pp half ghewin te verhuyren, ofte anders te beneficieren na hun dat goet gedacht heeft, treekende daer van de vruchten ende profijten, ende in defe ppf- fpOie mlqmfidt hoogh-gemeldejegenwoordige Prin- ce van Oraitgienhy continuatie noch medebinnen jaei ende d?gh geweeft zijnde.
Ïnde teq derde», ibo wanneer de Reformatie lp 'tftuck van de Religie hier te Lande geenegjïefeyde GeefteJtìcke meer en heeft getolereert, ende Werelt- lijcke ofte Laicale Fondateurs de Wereldtlijcke ofte Laicale benefiden en fondatien wederom r» faa^r beb- bèn mogen nemen ofte doen nemen,ten minft^n daer vandifponeren,dat zedert dien yooifztijdt af tot noch infgelijcks mede binnen jaer ende dagh toe, de Voor- ikten van de Heere Prince van Ornn^re» zijn geweeft in een geruftige poileliie velqmfi, van te hebben ge- difponeert fbo van alle de Capituleren goederen, ge« hoort hebbende aen de CapituLe tot Simt* Geertruydeu· èergh, als v{ui alle de goederen gehoort hebbende aen h Sufitrtn Convent van St. Cataimm Dale aldaer ^dien- volgende oock defel ve goederen hebbep gedaen ontT fangen endeadminiftreren, ende dl? opkómften daer v^n bekeeren, ranfdeelstottet onderhout yan de Ρκ^- dikantentot St.Oeertruydtnbergh ^ endeeenfdeel^dr ders na faun beliefte, de gp^èrenvandeCtf;/Ìi»;/èr; buyteo Geertri^denitrge voorfz e^nde^rt endegjéie- geq, alleen bydeoStaetni ha^r genomen wefenide^ en of wel al$ mén immers de VQorf^pandtfchap vw ds
voorfz hpoge Heerlijckheyt van Qffttruydatierge, van de vordert Dominai in de vooriz Blieven ^
% |
-ocr page 587-
54-6 SAKEN van STAET
I8 pantfchap gefpecjficeert,nu in de Maênt vaftDecembet
___; fefiien hendert feven eufifiig laeftleden,als die pantfchap
iioadert e» tie»]aTm, foo wel by tyden van Peys als van Oorlog hadt geltaen en geconrineert,heeft believen af te lo0en,ende de pofTeflie vande voorfz Heerlijckheyt en Domeynen wederom t'aenvaerden, men hem niet en hadt mede behooren t'onderwinden de voorfe civi- te lurifdiaie en de beftelUnge van de voorfz. Mtgiftri - t«re en andere ampten aldacr in 't ci vil met haren aen- kleeven, en voorts niet mede feytelijcken aen te ta- ften en aenvaerden het voorfz recht vindeJVint of van Malerye met de voorfz refpeéti ve Molens,als oock met de goederen van den voorfz Capitale > ende van de voorfz Sufteren Con vente, nochtans dat ter con- trarie is gebeurt, en namentlijck na datter eerft boven het Guarnifoen ordinaris in de voorfz Stadt zijnde, nochfeve»nacht Compagnien Soldaten binnen defel- ve Scadt waren gebracht} datter twee Heeren Raden ende Meefters van de Reeckeninge van de Domey- nen van de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hol- landt ende Weft-Vriej^ndt, geaffifteert met den Heer Fifcael, en den HeerRentmeefter van Znyt-HoUant in 'tlaetft vande voorfz Maendt Dwewiir zijn geko- men binnen de voorfz Stadt van St. Geertruydenbergh, ende dat defelve aldaer op den eerfien lamarij en de volgende dagen van defenloopendcjaerey#7?/«»/5iii» Jert acht en fifiigh, niet alleen met feytelijckheyt ende force haer hebben begeven op'c Stadthuys, 'tfelve befet hebbende met Soldaten i ende daer van ofte uytgeweert, ofte ghehouden de Officieren ende Re- genten Weghens den Prince van tot de civile lurifdiöie aldaer Gecommitteert, maer oock het Ge- recht ende de Magiftraet > en wyders Schoüt, Secre- taris ende Booden j mitfgaders alle andere Officieren over het civil aldacr hebben vernieuwt ] of van nieuws aengefteiti en nieuwe CommiiBen gegeven, niet heb- bende willen lyden eenige Regenten ofte Officieren meer wegens den hoog gemeldeo Heere Prince van Oranghi maer die alle hebbende gedaenrefifteren in alle Ëxercitien van de civile lurifdiàie ; ehde noch dat hier de falio hebben believen Meefteirs re maecken van alle de Pàpieren, RegifieU ettde ahdere munimen- ten op den Stadthuyfe ende ter Secretarie beruft heb- bende,de civile faken aengaende; en mede dat foo wel de Molens op de made ofte mede,als in de voorfz Stad hebben ondernomen van nieuws te verpachten ofte verhueren, verbiedende de refpeftive Molenaers van dien aen de Rentmeefters van den Heere Prince van Orangie meer te betalen, ofte hem meer te erkennen, als oock dat van gelijcken hebben aengetaftende ver- huert ofte verpacht alle de voorfz goederen van de voorfz Capitale ende Sufters-Convente, mede met gelijck verrodt als vooren ; ja dat de £d. Mog, Heeren Kaden en Reecken-Meefters van de Domeynen van haer Ed. Groot Mog. het daer by niet latende, noch onlangs in denaeA-voorleeden Maent April hebben believen te doen publiceren ende affigeren fekere Bil- jetten, by welcke defelve aen een yder die eenige Lan- deryen, Weyden, Beemden, gekomen van de Capi- tulairen en Conventie vinSt.CathalmeDalewegens fijn Hoogheyt den Heere Prince vanOw»i/e»foude in pachte hebben, hφben geordonneert binnen den tydt van veertien dagen, ofte uy terlijck van drie weec. ken, te reeckeoen van den dagh van de Publicatie aen Abraham Swaen, pretens Secretaris der voorfz Stadt Geerirt^/denbergh, aen te geVen fijnen naem, mitf- gadefs fijne gepachte partye, ende daer en boven de begrootinge vandc jaerlijckfe fommen, diehydaer vooren heeft gelooft, exhiberende tot bewijs van 'tfel- ve daer toe fijne laetfte Quitantie, ende in cas yemant ingebreecke blyftvanfulcks binnen den voorfz tydt te doen, dat deflelfs gepachte parthye, foo dieluyt pietten eerften aen een ander verhuertfal worden » en datfoodanigen Pachter, orarne defelve of andere pr- thye te pachten nieten fai worden toeBelMen;en noch verfcheyde dierghelijcke en andere aSen ende feyte- lijckheden meer hebben gelieven te bedoven, alle» cffpme den gemelden Heer Pince van Orangie van fijne voorfz pefleflSe van de civile lurifdiftie, met |
fijnen aenkleeven: Item, yan fijnepoffeflievaBlirt Toorfchreve recht van de»?»*, ofte van li<i
de Moolens aldaer, ende noch van de voorfZT^ '
fijne pofleffie van de voorfz goederen van de
Capitule ende Sufteren Conventie, te turberen enH af te ftooten : ende want alle 't felve gantfch vréetnH ende feer druckende nieuwigheden, vele trouWê' ende ftoorniffen zijn in des hoogh-genjelden Prince voorfz pofleffie vel quafi. dewelcke niet t» hebben teghen gegaen by weeghen van Reghte de Vrouwe Verthoonderefle beducht is niet te fulle konnen verantwoorden,foo fy des te doen al noch nier
by der handt en neemt i foo keert fy haer feer οβίΒίΓ delijckaen defen Hoogen Rade, verfoeckendew»' dement van ComplatH&e in communi forma.
, Dit doende, ^c:
CniJe Daec op ïiftDfti^jince uptaatnbcfi contra Waerfchouwingei in ÖP OOCR hianilit Dcpre' taftajuftitia.
Contra Waerfihüuwinge.
Die van den Rade ende Reeckenipghe van fijn Hoogheyt den Heer Prince van Orangien , fi®» doen te weten, dat tot haerder kennis is geko-ftkio! men ieecker ghedruckt Biljet, geintitulecrt, j^sr-SiiS fchomoinge j ende gaende op de naem van de Edele Mogende Heeren Raden ende Meefters vande Reec- tel keninge der Domeynen van de Ed. Groot Mog. Hee. ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ge- dateert in den Hage den vierden lufy van defen loo. penden jare fifiiea hondert achten fifligh, by welck Biljet fy bevinden, dat op feer abufive pretexten, a!t of de thienden voor dato van de Reformatie gehoort hebbende van de Capitulairen van Geertrwdenhergb, ende zedert die Reformatien feer geruftelijck ende paifibelijck by openbare train van den ftaet, tot noch toeby de Voorfàten van fijneopgemelde Hoogheyt, ende by fijne Hoogheyt befeten, by defelve Heeren Princen fouden gepoffideert zijn, uyt kracht ende vermogens de Pandtichap^van de hoogcHeerlmkbejt Viti Geertruydesiergh, jegenwoordigh afgeloft; een yeder werdt verbooden de felve thiendeo van fijoe Hoogheydts Raden wederom inne te pachteif, op veele dreygementen in 't voorfz Biljet broeder uyt- ghedrucktj apparentelijck om onder 't felve pretext van de afgelofte pantfchap, daer inne defelve volko- mentlijck haer wil hebben , noch inne te nemen, ende haer Meefters ce maken van veele andere confi- derable Domeynen van fijne Hoogheyt aldaer, tot wederhoudinge van dieforfionaireproceduren ,ende afdoeninghevan voorgaende gepleeghde, wel hebben foecken in tc gaen den wegh van iuftitic, ende tot dien fine huyden drie weecken requefte hebben ge- prefenteertaenden Hoogen Rade, om daer jegenste mogen hebben mandement van complainde(eD or- dinarii remedie vanluftitie wefende) het welck den geringen Ingefetenen van den Lande, in goeden Ju- ftitie ilico hadde behooren verleentgeweefttezijn, ende gefecreteert, mitfgaders ter in^ntie van den Rade van fijn Hoogheyt ten poinöuelijckengeexe- cuteeert. Dan dat die faecke door het openbaren ende communiceren van die voorfchreve Requefle, ende anderfints, foodanigh gediverteert gheworden is, dat maer op den fefihienden dagh na het prefenteren van defelve Requefte, daer op eerft, foo men verftaet, het verfochte mandement is geaccordeert ende door
een geordonneerde Comparitie jegens Dmgbfdeg»^ toekomende, den voortganck van dien nochgedim- reert. Wy, en volgende die van den Rade van üjn
Hoogheyt, niet te min by defen noch een yder noo- digen, omme de voorfz thienden op Saturdflgh toe- komende , teJcomen pachten, onaengefien de vooriz Waerfchouwirighe ; ende dat fy Raeden , haer moghelijcfe fal zijtt (by aldien de faecke door de diverfien ende anderfints niet alreeJe foo verde en. mach wefen ghebracht, «Jat fijne Hoogheydt ge«> |
-ocr page 588-
«uydenbergh altoog / ftibe toa^ not0 raetJIol'
ijjntid <0uacnifoen befet / al^ bepenDeett ban De èoiiottepnitcpt Defec i>?oi3intie / möe öen |tìti'E£ «lift al^ öe civiiejurifdiótie, enDcnortjoöec cifiiaaetncnt ; 3ΰη0ε {jet Dotninium Direöum al= t® gftorell af η öat men becflonöt
Dat De ilEiïuefïe moefle tuecben aefupüert öan Dcfe en btecgdgelie aen|tootelùcttgeùen/eec men Man- dament van Complginöe toefionDt. <0OCR «Êtben HoogenRaedt ontbieDen ben<£cjfficcBuyferQODec t){geQibuiOCEC&e Contra-Waeffchouwingh , gem jebEnDe een |ïcaffe cn fenfible cep?imenDe ; «löe Dooi ojDje öan De Reecken-Kamer totecöeneenifle©ac{)5 tcri/ Die Bate Waerfcbouwingb IjaDDfnacDEfO&EDf: mt! gg^Dat enDe opgeflooten/ en naDeeganttoeec ftojltiooiS ontiïaegen. 93cn Hoogen Raedt iiet bepOe pattpm meöe coinpareccn/ om te ften of öe faecEt in &er minne honDe ggebonDen taetDen ; meet fon» Sttöjucijt. igpnDelijeh ö'i^eec Penfionaci^ Vivien tcc ©icgaöetingc getappojteect öebbenDe DeCon(ï= Detatien en 't aiDüi)^ ban De fêeecen ijaer €0. (©coot jàog.(0ecùmmttteerDen/ tjebben in ggebolgeenbe toföolOomittgöe ban Dee feïöec ïSefolutic obetlepDt enDeobcttoùgtien/ ofpet^ cnDebjatinDefaecfteban Compiainde bp be lÏaDen ban Den]|eecei^;fnceban Oruigie, tesBen^ De öaDen enbe iteeeflec^ ban De fccclteningbe obec fiate €D.<©coot j®oa.55omfp= nm/ noopmöe be igecdtjcfefjept ban Geertruyden- bergh b0o? Den Hoogen Rade geintcnteett/ nabcc gfieoaen fouDe bonnen en bcljooten te bietben. ^^ gott göcöonDen enbe becftaen/ Dat bebnojfj faetite DoojDe iSaDen en&e J@ee(lec^ ban DeiSeeebeningen toojnomit / bp ben toelgeroelDen Hoogen Rade Daec lienrn fouDe bjetDen geDtcigeert ; ten cpnDe aiie^ noci) öoo? Den tQDt üanfeseecflfionienDeüJceclienin furcheantie gtjeJjeuDen / cnDe mibOelec tijbt occafje ωη be tian&t gegeben motl)te bierDen /om booj mïD- iflban een naDec Comparitie be boojfj faecfte'tfp tra principalen / 't fp pjobilioneïijch t'aD)u(iecen enbe foi^en figute ban p;oce^ te beceffénen / ofte ooch tel öp onflenteniffe ban bien/ De fojmeban p?oce» otren bp onDecIingg becDjagt) te cegnlecen / ofte Doo; intiïceffie ènbeintecbentiebanDen Hoogen Radefoo^ oanigi) te ften cegnlecen / al^ gaec «Eb. «i^coot It^og. totljoIDotningge ban DecfeibecgoeDeintentie/ naec ttùen enöe bülicfiöept BonDen bectoacijten j De^ fou» m be g{)emelDe iSaDen enDleefïec^ banDelSeeri^e; «inflöe binnen Denboo?f5tpDt becfelbectoebecbacen ^ bQct(iSD,(0cootlQoa<bp cappojtbeMitmaeci: Hen enbeboai al^ mebenaBunbecmogBenbebojbei ξ® / Hat / of b|ptoiBiBÌ)Ii)cfi/ of bp ojbie ban Den nove, uptDe ccqueeeenDebep?obi(ieDaecoptebec= jmien gjjeiaten toiecDen / b'abnfibe enbe befcefpec-- lueufe pecioben / fpjeec&enDe van de militaire handt ^ordentelhck te hebben ghebruyckt, ombefioo^-
roemelüe ©«ce ©jince upt föne pofléflic te (to
nhl" ^Öbt toiecDt uptBöegörten een®raetaet BPfnaemt Koftveriooren, obecbjeegenDe of bejüie- K™, ''β" publiqne dSeccfjjmeecbe HectBen / p. iwenbt Boubenbe b'opinien ban De Predcftinatie , |
vryewille, &c. be gaflie We fujaeri0cli^ ban'tgei ,λ^ο meene ItanDtbooj^bacenlIteccften-bienflgöeniftEn/ DocftbecDieneni J®inenöefcggen/i^ allei boojijeen/ ' fonDec aenpen ban geloof of toecchen foobaflbr(loo= ten / ia ban ceubjigijept/toat bjn^t of baat ftan Dan bomen ban 'tpjeecfieni bepolitiquetoetten bonnen cnDe moeten Doen/ enDe Doen toat Dc föECCftelIjcIie bet» manen. een ouDebectoutingeban |)e $ioom^- gefinDen tegen Luther enbe Calvijn. Dat öaecSteecc fojgbeloo^ maecftt / of toanöoopiQlj. «Önöe Dattet tó in Dee DaeDdedeurgeopentacnaeOodiloosheyt; (iaën alfe bingoën baP; b>aectaegeb|ce|li Daecom geeft D'onDtfiept feec toijflijcft alle fooDanige öooge bif® puten gebannen tot De legooien/ enbe alleen aen De <0emeente boo;gbef(t2i^m feecbece jpojmuliecen / <!5ebeeben / enbe itiecchriijche<@effentngcni en be eenbouDige belofte ban beiooningen boo; 't loei / enDs gbeD;epggDe fb:aifebooi'tQuaetboen. feeftoochbe Iftecditeiijcbe (tanDt/ al| caecbenbe jiele/ on^ biec^ Ile panDt/ in b'eecfïecangöban cecebafigbelMbt/ baec na be #oIit^ue (ianDt/ caecRenDe De befdjec» mingge ban onfe tgbelibche )|abe en (^oeDecen ; epi^ Del^ch De geene Die cp onfe lict|ameii|clte fbiatbbeben gabe flaen. U^ec Or. Luther enbe Ca vijnhebbm bie ouDecegulen cnDe oibieCbpDetoelcRe men foobeel DonbecDen ban jaecen fict foo b^rPgaDben stiebon* Oen) gbefocgt om becce te ffooten^ omgeenanbec ceeben/ foo men jïet/ al^ om (ïcö felf^ een gcoote naem te maecben. S5efct)ulDig![|nibcbe oubeliiecc' he banblinbtgepbc·, offe gautficg geen becf!anDC ban Dei|. ^c&ift/ of baec becfiantbecbeectijabben gebjupcbt. ©fbiepiefUmtiefijjegconDti^/ laeticR anbece ooiDeelen. Jàaec be bjucljt ban Luther enbe Caiv^'n, ban niet fïen ofte befiaen alleen in beglocie
FMgre fi nequee atherunta mtvebo. ^ ftebbcn bepDC aengebangen met bie ^sì^tj^fj^axnjuieresmn^offe fleliii dat by Godt alles valt ende onbeweeghlijck ftóndt: 'teecfïeliet/ bat Dr.Lutherbeebttïnglen/ b)a^/ mijne goede wercken gelden niec;'Dat Daec» omallebeonbe l^eccbeiijcbe openingen in gcbjnpcR jtjnDe fupectlitien toacen. ^at ben^au^ben^ntis cü?«(i/ be P?elateB (tjn ®cab)ianten boacen. JPacc opnooDtfaecbelgcb moefibolgen/ batbej^iceltlöc' be ®?incen be bette itiecrbelijcbe goebeccn moeten aenpacben / enbe met De jun Epifiopalie aen Γιφ too« gen. ^at bia^ plaufibcl boo; oe piincen^ 'tanbec iaa^AehérumeMoveio. gcootfie baDcnöicö'ouii bellepbenen banbebecormbe Helbeniiebbengfiefa* buleect bja^ bat-ffineas enbe UjyflèsljftonDccaecDt» fcfieöijcbbeborflten. Dr. LuthercnDeCalvijnDefgCi lijcb^ fjebbenuptgecoeptof te niet ggeDaenfiet Vage· vuyr,of Vooiburght der Helle ; Dati^/Depjofijte Die be ftcccbeljjfbe genoten upt begebeebcn boo? D'obec* leebene geftijieDcnDe. ^oojDefetbjeebecanbecingen alle onDfcöouDt Dectteccbelijtben afg^enomenstìn» De/ niet obecgbebleeben/ al^eenjaerlijckstrade· ment of gigie. ^it fou nu boo; befe aenbujflngtie ban Kolt verloeren fiaec oocR benomen iióo;ben. CnDe al^ men be natuecloebe ceDen plaet^ geeft/ 't ban qualgcb anDec^ sfjn : biant biaec toe ben flu^ taec gj^ebient/ al^ bet niet baet ì nocbtan^ feggt ben^pofiel/ dat die den Autaer dient daer van moec leven, ^ienbolgen^ geeft te bennen battec een taeci^/ enbattecmoetbanggcleefttoojben. 3@aec' om hebben 't ban Dr. Luther cnDcCalvijh afgöes fi^aftl enDe b^eecfleojD^eenbecangg becmtnfcben De^ fóeccbrïilcbeiirfleet^ onDec be boet sebiacbt i om. een gcoote enbe pDeie naem boo? gaec : maec baec Kabomelingöen/' öaecb?b?e/ baec aenfienel0tRcbc« co^ingbe/ b^bbenfe gbcflelbt tnbii gcootfle veracb· tinge enbe viiipendiebanbebjecelDti jaealfoo/ bat b^ebefcbiijbinge ban 't Koft verloeren baecgantfcQ enbe al onnut maecbt. Melaechtoa, Lutheri mes be-bjoebec fagb bat biel/ enbe ciebt gem facbtecte gaenin biepoincten / baec ban gefcl^ebcn fiaet : datfe iwaerzijn om te verftaen,die d'ongeieèrde en onvaite verdraeyen tot haereygen verderf. b'^^nbafligb^PtisJ gebleben in alle boïgenbe entegenbjoojbigf amptö(T= fe/ D^bebacbemeeningen ban Lutherus omtrent be 9llaa 3 booge
en OORLOGH, Acht-tn^veemghfie BoecL· 557
„molement Wn Juftkie dien eengaende meer en ' (ii,r,aekonnen erlaogen) defelve Pachters by weegen η luftiMCj in 'tgenieten van hun gepachte fulh?n '^trachcen te maintïneren. d'£en fegget den anderen voort·
Gedaen ter Kamere van den RadeendeReecke- . -g yan fijn Hoogheydc, in 's Gravenhage defen φη hì\^fefikieit kondtrt acht fnjefligh.
TerQrdetma«tìevàndeftlve
L. BUYSE.
qtt De lüeQuefÏe ban ^inceffe ^ouaiciece toiect (liWi «Mt / Dat tlollandt De pOfliÉiffe ÖOO? gewelc van Wa· " mnen jjaDtinsenomen/ cnDeDitfpuDepIaet^etDen U'tEdiftunde vi. üaec'ttoa^ ftfiactjclflcfej Geer- |
-ocr page 589-
558 SAK E Ν van S Τ A E Τ
IÖ68 Βοοαε ïJoln£tttinueeB«Iantttr^fc«:f»/<ttöitoton=
__ fcl)UitbanLutheru8fE0gen/ dathy in'ceynde fijnés
levens fijn opinie badgeretraöeerc; etflO/ bieÖOOgÖ toeclicftte JlKan ongelecn ende onvaft gheweeft ; entie piet teXanDe toa^De^Jcfojmatie geen veertien jaren/ of men begontoebec teccfo?tneren/ beHey- delberghfeCatechifmusteceöiöeceninbat(itlcR ; Φ fooDatöeincefieHollandcfche, Uytrechtfche, oocit Geiderfche,· cnbe Over-Yflèlfche iiterclten in'tiaec achticnboojbenfiercBen acm moefïcn toojben ftò^' (ioD?t/ niet om 'tquact geboeien/'macc om'tpo= litijch/ iaant altljan^ feec foüeclücfiöaectoantoo?öt gljrpjceclit. ^n Engeland: cnbe iCeur-brandenburgh
't üetbooben fulc); op be (ίοεί te bjengen: in Vranck- rijck öeeft bebecmaecbc Atnyraldus boo?fljn^cö?if= ten Oe untverfali graua befggdijcii^ beficeeben. ^iet nu laacE toe ö«t be eetfie Öcfo?raateuc^ öeööfnge- bjacbt/ Γρ Orbben benggegeelenHteccMgcfteriflaet gfjelUcHal^ flindtenbe gbemaecltt : bat men oocfe t)4ec bifputeeet befob;eettgennge gagie/ batmenfe tDil geljfri affdjaffen. 3©at fegöt nofptan^ Chriftus? die uw veracht, die veracht my.
.I^u toojbt gebjacgl)t toie oojfaecite Dat be i^ttc &eli)chen tTanot in fulchen becacgtingei^becballtni I)oe han men anbcc^antbioojben/ al^beeet:(!ei3e> fo^mateui:^ felf^i malumtuumexU. ïöant in Enge- Jandt (öortüelooehdSccefojmeett; öebö^nfenoifitan^ be $ieccficlijcite (lanbt in eecen ggetjouben / enbe obei: al biaec men niet fìeeftgecefojmeect/ flaetfein Dcfelbe eeecenöeontfagö baecfe foobeel ecutoen ini^ Oetocefl.
JHÖen fai fcggen / bat b'eece bec itercfte niet bepaet in 'tbffittcnöantijbeiöcheooebtcen/ oftoccelbtlgcft gefagf)/ in öe®itulcnbaH g>au^/ dTacbinaknenbe ipjelaten.
Beza in fijne Aritheis Papatus & Chriftianifmi,feflt/ Atrur nigro non magis repugoare, quam Papifmum Chriftianiimoj bat het wie niet meerftrijdtteghen het fwart, als hcc Paufdom tegen het Chriftendom.
toa^ niet alleen een Cfjeologant maec gp toa^ oocfe etn ©cëet. «©f Jjp nu fulcj; fegijt fll^®{)eolD-- gant/ ofal^foeeti^beQuéfiie. ^chöebfoaücelïief:: Setotljcm/ baticit geloof bet iaetfie. üpgabtbien Spartam aengtjcnomen/ enbetoilbe bat inaUema= niece bcfenbecen. iSparcam hanc nadus erat, vole- bac & debebatcfuare. ^ccchcc Jlrnflö^-obecRetoa^ in een flabt / baec men ïuptöeci of Cbangelifcö foomen'tnoemn tua^/ cnbe bemeefte belegetaec^ ©aep^ toacen. We bclegccbe toonben ontotlligöcpt om bctuptcrjiete toaggen/ enbe te geilen na een ac- coojt: ©e litcöQbsJ ober|ïe(ienbebatfonbecbegoet- luiliiggeut I)p niet toel honbe be faecl^ uptboecenof (taenbcgonbin: tuat beebt f)p ί öpmaecfttebeSöuc» getpe totj^ bie ïupti)cc^ toaceny bat be beiegeraet^ bp l)im öabOen drie hondert giefupten / bie terfionbt na be becobecingg bec ^tabt gaec fouben ^aep^ tnaechen. ^it gaf foobeelpbccenbebecbictetingg/ bat beSSucgecpe teciïonbtootii betoapenenaenna» men/ enbebeniürijöBg obecpe of<6oubei:neucafTi= fieerben tegfjen^ be befegecaet^. ïlpbecöbaecin fiet ampt ban een gfjetcouto .ïiainiPec. Spartam quam naöus erat, ornabat. Sllfoo D. Beza, een eenl)an:> 0Öec ban bieljaetbanbe i^au^oföoorafcöeöabben gefepareert ! enbe meenni noctjtan^ fiet biffecent niet foo gctoigljtigi) te jtjn/ «naefï eecenbeamptó- Öalben ben fclöcn mebc bethlacen bat öet Diffecent tuagalsJ Wit ende Swart, Hemel ende Hel. D.Cal- vious ijabt öcm baec in boojgegafti/ noemenbebe i>(»iiien allrntljalbtn (infenbecljipt in®n5in(titu= tWjEfels, Honden, Verekens,enDuyveis. tBeigfjebaen: taant öabbenfptaegcflaenbatbeques fiic taal be Lana Caprina, van Geyten Hayr ; fti fouben be lieben niet foo ftcagljt^ Beb&enbanöet ©aufbora afgfjetrochen; gljclöcb oocB beghemelbe ftcijglj^-obecfie frjn SSurgetpe niet foubeöebfifnocs ingagcertomfo t'opiniatceten tegenéöeiielegecaetó. jaaaec gelijcft be gemelbe &c|jgl)^-obecfïe/ felfniet atuptBcr^/ maer baneenermgiaieceeefintBeptïijn» De/ feec toreelöt toiflélffcR btbebatBpmeteenftanH |
fijne i25uc^pe inbuceecbc totöaecplicht: aifoni,.
benCalviiDenbe Bezaferc boDiljgöteigck / ba H»^ röfii boiefi toö^ maecltten bingöen / bie ith Cfu St ί!!. gljcloof / bat fp felf niet göeloofben ; tS® boo?tb|act)ien/ om bebifpute ongcneefelijthS ïien: toanttoat ceconciliatie iflec tulfcBentenh; ^toact: tulTetjen <£5obt enbe Beiiab ! ηιβΤ mei enbe i^eli ©aec nocbtangfootoelbeteS al^ be dSecefojmeecbe enbe aiuptljeefcöe obcc itamt in iub Apoftolifchen, Nicaeno, öcQuaftan, no Symbolo : fflnbe be refi (al^ nien 't toclinfiEt) nifi alsSbifpUtenobec beFojtmulieiöi, RefibusendeCe remonien > ende manieren van üxpreffien Ιβη»! (exempli gratia) ijti jFo^muIiec ban Bet Ìupiìié έ enbe Calbinifcb j^acötniael niet meetformaiuS be ^cljiiftuec gljebonben too?bt alg Bet öoomfch €nbe anbece acticulen be^ göeloof^ (al^ bebooZ' (ielbe Symbola) toojbeu inbe ^cBuftucenietneC, ben. ^ijnbe immerè (eecfter bat d' AugsburehfZ beGeneeffchc, be Zwitierfche »d'Engelfche, beNe' derlantfche beltjbeni^ nopt inbe toetelt i^gehoojtof gepen / al^ vyfthien hondert jaec na ChriftichDm lioube Chriftus, bie belooft Beeft gebucigU tofrin Itectfie te ftjntotBft epnbe besS taecelt^/ on^fooS gebefcaubeect BcBöen ban be toaetacBtigeConfcljicn
ban Augsburgh , Geneéffche, Zwitletie,£nge]fche en Nederlantfche ?
3E>e BoogBgeleecbeSchuier, ©jofeffo? enüeijcöj. fiant tot Breda, allegecct in rDn.fcl)?ifttfBinPaftor HaZard een fpjCUelt Upt Auguilino , de verbisDo. mini Serm. ap. Laet ons in dit gefchil nietgaentoe de wereltfche ichrifcen ; ende laet ons niet oordeelen een Poëet maer een Propheet. ?tlfoo niagnien ftoacn ban D. Beza.
?tltansS bebonbtmen bat |ïc& allentljalben ouciu Daecben be Capittpn^ banbe nieutoe gtjckuojtjm twaelf duyfent man/ öECfoecfienbe toapcnfii/ iiaec getooonte/ enbcomupt BaceTloop pïactfrngcfctiiit te toctben in <<5uacnifocn : maec alfoo ofceeòfam b'ecn 5ijbe brei ^tcben Ulaegöben met <I5imcnifofn te feetrbeftoaett te 50« / cnbe üecfocBten bcïininDrring!); ^00 taiéit aen b'anbecjijbegeconflbecectt/ Datai· lentBalben bm bjcebe tuflcBen be üiroonen jijn booit- gangb Babt/ enbe baec op becfeibec «Ecoupm tm beeie afbancltten/ ten beele ccbuceecben : oot&tiat be Heeren ban Zeeiandt göcBeêl niet inbeiDiirbinfle Babben gebaen / maec be nteutaeCapitcpn^ban gate cepactiti^ gelali geen toccbingentebocn. ^ccBanien ben {iacbc ban Staten Beeft gep^oponmtctiöebcirc focBt/ bat op befe faecbe bpbegefamentlgrfte^ja' binnen mocBte tooiben gcccfolbeect/ ofmcnbtglic» Beele taecbingBe of boltceehingB ban bien niet beljoia;:' be tefÏaecïten/ cnbe boen ceffecen/ nabemaelbOo^ facche ban ben <©o?logB üan felf taaec geceflcttti b'ileecen ban Hollandt opbatpoint ejcpjcffclijcltge' conbocecct/ Bobben ben twasifden gort gebonbcn/ bat ban toegen Baec iEb.<!5cootj|làog. tfc<l5cijn:ai litept be faec&ebaecBeenenfoubetoecbcn|^)t^(Ct tehepnbc ben iSaebt ban Staten bp Baec io. Üoa· geautBocifeett mocBte toecben om met tomnumicatie ban <@ebeputeecben banbe p^obincien baec op bege- betafcöcecbe Corapagnpe toacen get^actieect of ban berfeIbec<£Bicommittcecbe öaben obec 'tlimiifettu enbe afbanchenbanOefelbe Compapie/ ofc f^ Ren banbe fiegounén toecüingBen/ nietüegeeliaecE= be Capitepmn naecbecte Banbefen enbe tetcacteccn/ bfé bat B£t Kefliment bp ben ©eece ®elb-ieacfi|ialcB Wurtz getoojben iönbe / boo? al^nüc&Bpï^öiftf en naecbet cefoiutie gèconficbeéct enbeWbien^n^t' Boiiben toi«ben:bit fdbe toiect bp Baec io. Βοίΐ·'»" vcerthicnden Bcappioöeéct/ enOc ben aiaeMaiHflt-
becingB beRent gcmaicRt palen gebelibececct BéM>«·— —^· ieecen Meerman cnbe Boreel, ejitca^· «••"ι;;,';, belici twaöefeniètaetflen'tiof^Eng^^^
mogen tepetïiecm j mi Daec l^jobitttlad aa^ |
-ocr page 590-
en OORLOGH, 'tAck-en^vemighfle'Boeà.
tiflrtflebonDenBablicii/ batbp&aecllooB «i^mDe
ιΛ .VtSoojft tifcfocc&geconfenteertfouDe mogen tofcs ' ncn/ foo rtocbtaii^/ Dat bp'tbiffoftjerejjanijc booi^ '—frWüÉ 38niba|TaDe tortnooöightoa^op'tbE» ttieeDm ban Οε ojtiinaci^ ^intiafrabe am 't Hof te bif^ üonctai Ijp öaec ©008 JKoeenbe tot bie functie öoo? Dtn ®Dt üan drie jaren/ ai^ naec aetooontcflijeclü
hrtOoigÖ ban beeffectibetefiitutie enbe «Complete fa= ttófactie (nbecfaecfteban Scrunarne enbe anbere ftoe^ ümöe pointen / niet toe cn lieten bat bepo|laIbact tcnhenb)00?bigl)in'C ggeSieel lebigb ggelaeten foube UjoiDcn; Dat beröaiben ben gemëitefêeecBoreelbp liaa éo. geo|bonneettniocI)tbJo?benficBalf' itocb boo? eenigben tijbt albaet in fnn e);trao?blnaci^ Qualttrpt t'ontliouben / om be boojfs enbe anbere op; honiinDe faccften ban gljetoic&te ten meeflenbienH tjan Di SlanDe te Ijelpcn bitigeten ; met berfeetBecing Dat^cm bp betec.gclrgentgepbteubefoobaefibepu:: bliquc affaire^ fulC); toelaten fouben/ petmiffie gcgC' urn fouDe üjojbcn / om een feeec na fijn ©abetlsnbt te Doen / enbe ficl) alfban met beboojlljclie o?b;e en com· moDitcpc tottet behlceben banbeo;b;e^^mbaffabe tepjcpatcten. Watt op gebelibcreett sö'nbe / i^ goet- gjjcüonDfn enbe bcriïacn/ acn ben gijemelttn iHeec Meerman alleen te permitteren omtemogtienrcpa: ttiften: Φε^ toetbt bengcbacöteni|eecBoreelberf focfjt fitö alfnocD booj eenigcn tijbt in fijn boo?fct)?ebe quaiitept al^ (]Ctrao?binarf^ ^mbaflrabeuc albacr t'ondjouDcn/ enbe tot lafÏcbanbe4ScneraliteptbC' clatcccn bolgftaj^ öft reglement boo? eeneptrao^bi^ nati^HlmlJaffabeutgearccfieett/ ombeboben glje. Doctite enbe anbere opltomenbe faechen ban gebiiegte t(nm»^enDten|lebanbe3lanbete l)elpcn Dirigeren, ©t^ bjicrbin bc ©jobintien berfocljt ( figij op'tbe= Mcebm ban beojbinari^ ^mbaffabe b an befen ^tact in £Qgeiandt ten fpoebigtiftc" te biillen berftlaeren. <ÌnDe bJierbtgier ban <l5Ftrattacnbcmeer-gemelbe l^cccrn eittaojbinarl^ ^SmbajTabeur^gÌJEfonbcnora ttlìcecRcn tot ber felber naricjbtinge. 35'l|e(ten φβ^ ùqjuuecDen bau be^jobintieban Vrieilandcgebben tethlaert gelali te Jijn/ bat brpbe btboojnoembe ì|re= ccn c);traojbinartsi ^mbaffabcur^ gbcteboccertttio> ptoojDen.
®en ftlben baglj becfïaen / bat achtien ^c&epen tian ©ojloge/ 'tjp ban bie gene bie albcrept^bjacen alictqulpeert/ of noci) uptbO?binari^mibbelenban öetcfpcctibe Collegien tee ^bmiralitept göeequipeert ffluiKn mogöen toojben/ te bjetm/ een derde met feiligh ^tucfien / of baec «nbobcn/ een derde met tuircöen De vccrtighenvijftigh^uclicn/ en'ttepei rmlte derde met tuffc&en be dercigh en veertigh ^tUC' Btn sDemonteert / in ^ee gi^onben fo«ö«i tooi» wn/ omteftrupfrenbow't^eiutoban be s>ttaet/ omtrent be llaep Slnc viice&t, en bo^bec^langl)^ tKiÜuiien ban Sp»ngiea enbe Portugael) tot beficuc* ban alle )9obet^ / enbe tot p^oteptie ban ^ BatnDe enbe bomenbe föoopbaerbp - ^Ijepai / te Ktllctin bp 't CoHegie ter Hlbmiralitept tot Rot- terdamdrie, Atnfterdamnegen, Zeelandt drie, en tNoorderQ^artierdrie, baecbanTes^Ijepen fUC= pbelijcft tot Conbop ban be gaenbe en ïwtncnbe gcijtpen Bbtbjupcht fouben too?ben / enbe om 't CfquaDje Dooj berbctfcöingöc bang>iliepen/ enbe wolcliaitijbt JU goebetflant teijouben/ toe todcft Conbop enbe om te berbetfcöen ai^ booci» een Wban'tColiegie tee IfibmitaKÉept tot Rotter- drie ban Amfterdam, eeu ban Zeelandt, en· ween bon 't Noorder Quartier gjjeemplopeert fOU» ^bjojben. ^anf^be boben-fteenbe conduce geo rojtnem bp be Pj(À)intie ben Hoiiandc, el^ gelAtnbe |
be bfcfeebi toeecii-tì&ct)?epbcert ©c ü^eten «Scbepu» i ί ^ g teecben faan Zeelandt betiben bct&Iaert tot Bic bec booifs «chtien |>c{)rpen ongelafl te stjn.
SSnfgeiijch^ goct gebonben bat Xanbt^ Jdloo^ teonbec «Squipagiegöc&iagljttjpbc tegentboojüigöe bjeebfame coniunttucc ban tgbenenbcfaechinafges bancht foube toojben. aiot bjclcfien cpnbefjiccban
flfcctmocbt too?ben benaeniElbe©eecBoreei. 2&an i^ptcactbjierbtgefonbcnaenbe famentlijtlic Cofle. Sfoo bJfl tcboo?rietttoa^/ bat öpontftcb&equame» Igien tee ?llbmicalitept/ om te (irecfecniotbecfelbfc ïicftte pjcpaceren ett fijn facchen allent jal|ben bafc j nacicötinge.
nactefcDiiftf" / bJrt noobiglj Öab een fteec fjettoacct^ | i©en veerthiendcn Jjjierbt goebt gfiebonben bat De mDc naer be ©jobincie ban Zeelandt te boen/ tnöe ü^eec ban Beuningenaengliefcöjeben foube bjecbcn/ Dat De bifficulteptcu bie |jcÖinb'f);ecutiebanbe©?ei ; aJle mogöe{tic6e beboicen oen tctoenben/ fulcli^cn De jonaölituflcöen Vranckrijckcn Spatgien gljetcof» baec'töeïjooit/ ten rpnïie bic biffecenten bie fiaece (tal fouOi" mogöen homcn op te boen be ba|i (iefc USajefïeptmctSpangiennod) moctjte6«i>lafn/ enbe inaljföanbejonaöllgöeflooten Triple Alliantie, het alle anbere bifpupten enbequcflienbangelijcitenna»
■..............—tuce/ bp minnelijcfe becbiagj) boo? Commiffaciflen
ten bjebecjöben ten bien fine aentfficUm/ oftoel bp fulimifnc aen Neutrale enbe onpactöbigtje aitbitcrir/ bupten Uiegen ban feptelgc&gcpt afìseboen en upt ben
toege gelept moc&tenkDO?bf η. ^
^at bipber^ ben i§at ban Beuningen ggelafi morl)tetoo?benb'©eeren||aini|let^albaer te fonbe^ ten/ offtjne JBajeflept niet gtjenegen foube fijn tot boo;homingb ban all^bifputen / bie gene ban be bOQ|« fc{)?ebegeoccupeerbeengecebeerbeplaetfen/ bie toat berrein'tgartban viaendercn ggcabanceert/ ooeft bp gebolge be ^ronticrrn ban brfen ^taet feec na ge* legljen toaren/ tegen^ bc Franche Comté en anbere Qfgclrgbcn plaetfcn tebertoiffelen/ cnbc baec toe ap^ parentie beipcurenbc/ be faechcmctallenccnflbaet Denen tcbicigcrcn/ tenepnbe foobanigDen bettoilfcs lingg gebaen morste biecben / fonbec ecgtcr bier boo; eenige becanberinge te maechen / iifboo^gaenbe gaec J^o. Jl©og.öefoluticnban bate ben twintighften bec bcrleebejlgaenbt.
tlnfgelijcK^ cenbeleefbe JEifHbcocfcgjcben aen ben Utoningl) ban Denemarcken, bat fbn JÒ^jefiept tot befliflingbe ban be bifecenten/ en tot boojl^o^ mingti ban een bojbere bertepberingöc/ tufr4)en gem cube fijne naajepept ban Engeiandt, feö niebe Isel gljeliefbe te loten ggcballen/ bat be felbc boo; minnelgcBe intecpofitic enbe intecceffie ban gacc il^oog'b iasogcnbc ggetecmineect moQjten tsojben/ enbe bienbolgben^ baec toe bcnoobiggeautljorifatie te bcrieenen op ben gene bü't fijne jl^ajc^pcggelie^ ben foube tot in/Icuetie enbe uptboeringe ban be boo|< fci);ebe faec^ te gijebjupchen; biccbcnDcban'tgene boo;f3 i^/ oocEi hcnniffe gegcben acn be l^ea; ban Beu- ningen , C]ctraojbinaci# ^mbaffabcuc ban brfen ^taet in Vranckrijck, mitfgabecpaenbcn Hïefibcnt Ie Maire, omteflrecficntotbecfclbcccel^ectibe na= richtingc,
^langcnbe be Calfatie ofte rcbuctie/ gaf Zee· cafTatfe landt I)et bolgenbe : bec
(itie.
ExtraB uyt dè Notukn vm deEd.Mùg. Heer en Staten van Zeelandt, den v§f· thienden Jtdy f fefiitn hmdtrt acht en fefligh.
DEn Raedt Penfionaris heeft aen de Vergadcringe gherefereert de confideratien ende advijs van de Heeren Gecommitteerde Raden over 't afdanc- : ken of reduceren van d'Excraordinaris ende Ordina- rie Militie van den Suet, om by defe vreedliine con- junöure des tijdts het Landt van haeref\il^a»: Laden eènighfints t'ontheffen : Is na delibisratitìgocdtghe· voùden ende verAaen, dat de H&creo Ordioaris Ge- deputeerden ter Geaeraliteyc, met de andere Pro- vintien, daer over fullen komen in conferentie, ende trachten de faeckendaer benen te dirigeren, dtt eerft ende voor al de nieuw geworven Compunien te voet mogen worden gereduceert, op v0>gh koppen, ende geleytdoor twte Officieren, ende deouoeCompa* gnien ghebracht op v^fenfeventigft koppen, oócft: de Compagoien te paeniC) foo oude als oieuwe acngeno-
4- mene |
-ocr page 591-
54? S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lìiiCS' "^ene, naadvenant vermindert ; Doch dat in't doen * - "· van de Toornoemde reduftie goct regard fai worden --genomen, dat de befte endecapabelfte Soldaten mo- gen worden aengehouden, ende de flechte gheljcen- tieert i ende oock fpecialijck ghecxcufeert alle Uyt- heemfche die onder de Nederlandfcbe Compagnien in groote menigte wierden gevondeniimmers foo vCel als ecnighfiatEgevoegUjckgerchieden kanj datwyders de gemelde Heeren ordinaria Gedeputeerden ter Ge- neraliteyt haer naderhant met andere Provintien ful- ien mogen inlaten om te befoigneren over 't licentie- ren van de nieu aengenomen Troupen foo te Voet als tePaert, foo wanneer het faifoen van'tjaer wat meer fai wefen geavanceert, ende de Bondgönooten fullen oordeelen dat lulcx fonder ondienft van de Lande ge- fchieden kan, endedat in allen ghevalle van nu af aen werde yaft geftelt het licentieren van de Troupen van de Vorften van Brun/h^ck endeLunttiburgalsden tijd voor de welcke delclve in dienft van de Lande fijn overgenomen, fai komen t'expireren ; daer op hier volkomen Aaet en reeckeninge fai worden gemaeckt. Onderftontj Accordeert mette vooriz Notulen.
Geteeckent,
Jus τ us de Hubert.
©iti vìjfthienden fci)?C0fl)enConfuIban Damme λλ«γ„ι yyi Smirna, ùflt Öcii ïlifiDent ftenihtiUaiflìijeljan Den ecrfìcn Dcfr^/ Die met een eppiefle JUSiflìbcofte ti^Bmme pofi arti getti Quatn/ gaDDebectoittyitit/ Oat{)ti$ìe:= εη (0«en penf baj, tjjtpnÌHjJC iua^ Den drie en twintigften ban ÌtìSi ConftantinoplennaetAndrinoplentcaaen/ omfiin tic toc ^uDientie Dp Den i0|ooten ëecc^te gcbDen ; ontliie^ Amirna. Denöe tot Dim epnDe vier offes ban De apatie omjàie (tatie enDe cecemonietotmeetDecccfpectenDelupjÏet; ban onfen ^tact te Ijripen becmeecDiten enDe bptoooi nen. ^cDertDatfijnCD infonteODmtiepIaet^ toag Betoeeli/öeeft ftp aen Dcn Conful bp betfcÌjepDc SSjie» ben bctfoc!)t / Dat Dp Doct) teilDe bp gent homen / en:= De btio?namentIöch in Den boo?ftt)iebe fijnen laetfien S5?ief ban ben eerden Defe^ metfeet lignificante en biöDcnDe iCetntcn-.fultp Dat βρ tefoibeecDe binnen een dagh a drie met een(gt)e banDe^etieDecbjaett^te Saen. }^pfc!)?effbo?Der^Dati)ettotSmirna,boo?Dei fen fece flojDigt) in fonbjetchgaDtogegaenonDecDe ^atie / al^ De tfTonfnl^ fiacc DeDen bp een cocpen/om obrc ccniggcfaeci^cntfKcHbeceecen/ Defelbenietnae bcljooi^n compateecDe/ biaecinnefp / bp ofnaDe^ Confulietiomfleoochbleben continucceni giet: Doo? üjlecDt öp fleneceffitectt een cefolutie te nemen / enDe De 4^atie bebent te mae^en / Dat / al^ gp gaec DeDe conbocecen tegen feechet: up?/ befeibe al^ Dan fouDen nioctenbecftbtjnen/ opfeecbecc boete/ bp Den con· tcabentfuctebecbeucen. ^eDectDfe aftenomen cefo= (tttie geeft bp Die ban De j^atie becfcgepDen malen tot fijnen gupje ontboDen/ om obet eeüjicgtise faechen te befoionccen/ DocbDieeinaenijaecouDeBan^ft/ met te fooraen alé iiacc bdicfDe/ en Dat noc{) fomtgt^ meet feveh of acht t fomtijb^ drie of vier, en fomttjb^ OOCh todnieteen. ^nlclt^ Datgp Defaecfienban'tgemeen bjcftb}il^ nietitonDe p;oponeten/ enDe foo getmoefl ïaten paffecen niDe toat tempojifeten/ opfioopDat lirt feuDe beteten; b)acc toe gp gaec iteratibeltjcit Dooj fijne ?5?ogtman^ DeOe oen manen/ DocöfonDet:ees nigebjucbt. ^itDacgtgem Dat foo niet lange ftonDe gaen / cnDc gaDt boojgenomen 't felbe te cemeDfecen/ toaectoeöpmeenDegljrlcpijentiiepütte fjebben/ al^ lÏianneec Dem eenc j<)9imbc üHecDt b^anDigfit ban Den {^etc S!ifi>)ciit/ biaet in eenigge faechen flonDen Decbat / Dat bp baec mofl commiinicetea ^en Con» fui liet Daec op .De gantfcge 4^atie ontbieDen tegben vijfupcen / De meefte compaceecDen/ Docb eenige ble. benacgtec: 'ttodcboo^faecittoa^/ Dat Ipp niet tuit De in befoignc^ tceDen ; alfoo gp in pjefentie ban gaet alle toilDe p^oponecen ; op Dat Daec nae niemanDt ignocentie mogt)t p^etenDecen. j^icr opDimitteecDe tJP De pjefrtiten op ftaec betfocch / alfoo fp fepDen/ niet Jangtiec te bonnen taakten: Doeg onDet conDitie/ Datfe abont^ na Den eeten fouDen toeDecom bomen : "i torlcft fpibeloofDen / enDe Itet.boojt^ b'abfentrn |
Doo? fijnen ©joogeman^ aenfeggen/ ali ban m»: De te compaceren. ^a langfi toachtenbpttiK beren sijnDc/ uptgöenomen drie of vier, alK™ tDöt begon te becD?iften aen D'anDete / becfoffifS DatöpmetDejpjefenten toilDe befoigneten |KSS ban ntemingbe niet te Doen/ maecDegebomfiS bepDtDeDe ftem anber^ cefolbeten 5 ghefetSnh, maechte&aecbeftent/ ftoe benooDttoenbiohetei DOjDjetoa^: Datfip om afle^ op een goebc bK bjengöen/ öaDtgoeDt gfjebonDen De cefolutien h··.
liet in alle ©Ecgaberingen te laten piefent Uiefcn /1' notitie ban 't gepaffeecDe te ftouöen.' i|icc op bmoC eenige te gcollften: D'eene^De/ De cefolutien tnoll flen in 't Duptfcfi toecDcngljecoiCigecrt; D'anneri cefolutien moefìen in't net toecDengfieffclt/ omban alletebietDenanDecteecbent/ geDupcenDeDea^fma. Deringi) / cnDe Dat foo toel booj jiaec in 't pactinfe/ aI^boo?8emConfiti/ of't genecael/ om flcbolote lijcft ban aflfjS Coppe teïjebbcn. llpfepDeDicnbit te fniien bolg&en/ Die in aHe ©ecgaOecinofninoitó ïanDtbJitcDtgrtjouDen/ Dati^/ Dat alle refolutim bp Den Cancdiec f!aenDr De J^ecgaDecingg in 't Ittete fonDentoojDen aengeteetftent/ enOe naberljant ohf- eytenDeect/ om in De cerPe Daec eenbolsenbt©re< gaDetingbtebw^Dengbecefiimeert/ enDe nabeclianc hi De pnblijche Cancelccpe-SSoecIten gleccfliilcctrt/ om ban een peDec na fijn gocDt binDen te toetben ööe. leefen ; enDe Dat altjiec eenige cefolutien toatmolje» nomen/ Daec aenD'een of D'anDec^toai^fïtnm/ Defelbe Ijaec op ïjaec becfoecbfouDcntoecütntoeBfiti laten. 5^itftonDehaecgeen genoegen geben/ macc toilDen in'tcecfïe/fece ban alle^ Copie fiebbtn/ foo toel al^ öp. .ï^aDetganDt toiecDenfe onDec ben anbt. een oneen^. <gpnDeInch acco^DeecDenfe/ batfe toil= Den Ijebbrn Dat alle cefolutien bp öaec fouben toerben onOrcteechent/ enDe Dat öp Ijem nae Deplmralitept ban öaec fïemmen in allei fouDc moeten r^ulcrm. il^P bjaeg&De gaec / offe meenben Dat De j(^eeten ^ta* ten bem DaDDengefonDenomgaecflemmmteCoIIu. gecen/ enDe gaf haec met een te bennen batfctnoci flen toeten Datfe Sem niaec ban fjaecabbiiibienben/ enDe al^ Dat met frin fentiment ober een quorn/ bP&em Daec ban fouDe Dienen: Docfifooniet/ batgp fooDantgbe cefolutie fouDe nemen af^ gpmeenbeten beften ban *t gemeen te flcecben/ enbeboojfjjn Hees een enDe ilBeefiec^ fouDen becanttooojben. Baa na/Datgaffcbaffennietlangecitonnenbe booten/ al« foo fe toej omtcent een np; baDDen gbebup^t / meenbe bp Daec ban af te gaen / en totFcturebanbebooi^ fcbjebe Jliffibeban Den ©eec SefiDent te treben/ botft eenigbe ban De pjindpalen Dojflen opentl^clt ban baec geben enuptco^en/ Datfe tot geeneanberef» hen toilDe boojtgaen/ boo? aleecbPbaecfuflenueal boocen/ noopenoe bet coucbecen en teechenen ban De cefolutien IbaDDc torabflïaen. i®ot Defe töbt tot baDt bppatientiegb^iatit/ maec Defefïoutemaniere banfpjeecften/ DocötftemDatbP bebouben^ fö» «f fpect/ niettei^c6onDcbecC?egben/ enboelbeoaS Dat bP fouDe gebben beginnen te ontfetten/ enli# teltjcft toat öacDt upt gbeUacen / om 't toelrft te 000?=· bomen bpupt Den ftodopflonDt/ beecgoebenationb feggenDe/ enaHeenlatenDc/ fulcb^ Datfi Bbenoobt^ farcht toacen te bectcecben. iStoeeDagiJinlw»,"®^ oeDe bp be gantfcbe .l^atie toeDec conbocecen/ m maecftte baec bp (ïjne pjopontiebeftent/ Datopal? nu meenbe te arcomplicecen 't gene Den Tuy me -geeft ttoee Dagen te boocen niet biaboe toegb^ae" /
bP boopte bat beontcoetDegbemoeDccentoatbefae>·
Digbt fouDe toefrn/ rtelijcRfc oocRfcbmtenteffl"/ alfoo bp een Bbebfnanbcccreanceenflbilaetineafc mecthte/ enDe fp foo boo?baecigb en Dplo£9>enWOT 't fp?eccbcn niet en toacen. ©p toa^eenbJcpwoj^" boocen becigbt/ Datfe een Öfquefl Ibaöiwn infl^ fleit/ en Datfe bat aen beni fouDen ïebccen / ffl^ lijcfifeoocftDeDen/ al^bPföne Daen/ fntoti»Iertuw ban De boo^becfiadtw WJ |
-ocr page 592-
t
en O OR L O G Η, VAchMn-veertgihpeBdtcL·
h» frint öa^'Ö'^ ÖÖeöaEii / We Ijp fiatiöe
L aenomen't fdöc aï^ Dan foube obccfiin; toacc fin i3O0?ïa^ 't acne ben ajcitidtcn ïfcece Βφ öVöcni IjaöDe QtjcfrÖjcUfn / noopenbe 8« ficene norf) tc bPtaeicn flonbt ober gebanc p^efenten ; tuacc hariDfn ^crcrtariiS beBroflèsbeJìeecBEningèEÌJabt nhefonbEH. ©it fcljjtjbfti^ (ïonöt gaec niet met al= im ae«/ fat fp Die fomme feif^ fouben moeten öe; laeltti «pt S«nc fp iian be Ifimbaffaet-cecöten fouötn mosöfn öeöBen flöefcaubetct / alfoo fe bat hflcli niet en toilben bchennen / maec meenbe Dat ntctt tie penninsben al mebe op ^ntetefi begoojbe κ ntmcn/ aÖclricB alle b'anbece. ©nbectuffcijen öonDt ί)ρ Conful metgaecHlbbg^aoebt/ Denoubt Conful Smits te boen óecfoechen / all^ItjcB al te nKccmalm bàbbe aöebaen/ of öp beöefcfieninsöe ban De ^Imbaflaet-ce^ten met ben eecpen 8fiii«f= tif op te maecïten / om te (ten ïioe befelbe fionbtj intt bpboesinsöe bat fulcfi^ jijnbe oöebaen / en blgcs jiniDf Dattcc nietobecfcfjoot/ ijpalpbannabecbaec oüfcmetljaccfouDefpieecften/ mibbelectogfe gaf ÖP baci; oocft met eenen te bennen batfe niet tnoefïen flmcfien Dat bit toecch fop fircöt foube öeen gaen ; maccDatgacci^oogg ilI^osenDeen De be i^eeten ttctcuceii flljefint toacen 't fetoe upt teboecen/ foo fl[| fp fouDen becfiaen te be&oocen / en afcpfcfite hete mcDcc op nirubj upt ben naem ban gaec {|oogb jBooi)cnDe alle be ïSeecfteninsÖenopenDebetoiiiaa, foo in 't gcnecael al^ in 't pacticuliec. 53it fcBeen toptoat onjïcIteni| en flffte tecaufeceninbegcmoe= skcnban fommfgge / Die te booten al b;p toat meo; pjaet^ ÖabDe/ aïsS toel nu/ tnant battec een bupl titfi bp eenisDc bien acngaenbe fat/ toa^ feec6ec; üocpettebiijfenbaec toe ontbjeetlten/ Ijoehiel men nitttec tijbt licliteincfe noeï) toeltaatmeecfonbeupt ülnben. SScpbebefcfaecRensijnbeafg&eeaen/ nam bphet boo?fci)jebg ïïequefl / toaec in be Meffieurs ittfotötcn bat alle bcicefolutienbpbevatte (Nota) tmfijnmobccfïacnglienomen/ mocbtenbjeCDen bp Datconbettecchent/ enbebaecban oocl^ Copie (leb; ton, J^p anttooojbe iiaec met facötöepbt/ Dat öp fulcbcn i^cquefie niet bonbe acceptecen / alfoo get nitt in De becepfcDte tecmen ìua^ggrcoucgeect/ en toflont/ en Dat fijne Commiffie mebe biactjt/ bat SP/ al^ljatctoettigemSagilitaet/ ten öacen obecs fiaen of pjefentie gheboegöt bJa^ oraccfolutietenef nitn/ nift bpboegmglje bat öp öcm booj fijne ©ce^ tenen j®ecfiei'^nioflberantbjoo?ben/ cnDe niet fp- licbm; uiacc mebe oocli ft|n affctiephttuebecnam/ btbbfnöc Bbcbae&t Dat fp 't felbe öeqnefle toebec nae ÖatcfouDni Rebben gbaiomen / Dan tftoonbe ble Ca- price nocï) / bat fp öet op be ®afeUiettn ïegeijen / geijjcft fp oocR bebe: banttoeeban&enbacc na qua= nitnbft ttoee upt be pjincipaelfie gupftn albaecbp gem/ behennenbe in be tVuee jongbfle J^ecgaberin: Smquaijlcitggebaentegebben/ enbatgetbaec feec iKt toa^j met belofte bat fiet niet meet foubeg&ei miieDen ; maec batfe Bem ( Conful ) ö£t tcfpeet pju=i «iKbcn / bat gem bolggen^ fijn Commiffie toe^ wam; btcfoechenbe toJiJbec^ batöp Baec obtcniet ^löi ftbjiiben/ of foo Op gljefcö?eben BabDe/ bat TOöcc contcatic becigftt toilbe boen. g>ijn anttooojbt
pp/ Dat bpijetgaecgeecnbecgaü ennietmrecen louöt Bljtbenchen/ en alfoo f&befflmDenbat befaec» ^ örnabtn in foobanigöe o?b|«/ al^ öaec fêoogfj «Bogeniie en be igcecen^&icecteifcenBeecrtefaBben/ nift fwDenalaten baec ban ïjerinilfeteaebtn aen iup' «DeCoiltflien.
©rt (fucchfiöe afjcftfcbfcnntttbetanDecIngegcs Wfflt te tecDen / alfoo ben gcooten igeec fcec op be |wgi|e en inbemoubtbanbeJanicfarenenSoldacen wfionDeteftomen/ toepenbe: datfegeen comcnte- hebben, en dat hy niet wel regeert, en DIecgeliÌCi htó o?blnad^ b'cec|le beginfelen 5ijn. SBuptcn toilbe ben felben mooten ©eecfnne twee ionröe
öen/.'ttoelcfttei |
Bm^öe®uw6fiiiea©eti^/ ennietmaaftaéfcfiieöen/ öoojenalcecbenftoning cen^oonöeeftbie bes gnaemi^omtecegeeten/ bebefe niet Dabt; fulcR^ —— bat bfMuftisofbeGeeftelijckhcydt Oaec tegen toagi bieneffén^ ben ?ïbeï en ©emeente meec tot fort SSioc» bec foube gfteneöen jijn. jHàen Ijielbt Öet baec boo? / barfoo ben Konlngö lot,Conftantinopelen guani / tuel gaefi om ben tjal^ foubebiefen/ en battoa^be reben bat ÖP baec ban Daen bleef/ alfoo be iaiuccfiert öacen lioningö niet en mogBenombjengenal^ in öes fdbe plaet^ baec ÖP Bificoont _ ©oïgen^ be jongfle ?libb|jfcn ban öct €planDt ban Candia bJa^i get felbe ConDombanbe Venetiaenfche Armade bcfet/ foo battec BCfu CuccfifcIje^cSeipftt mofupthonben/ 'ttoclcRoojfaecfefoube ioefen Dat &ft ^efiip be Tobias, sfjnDe «n ban be fevcuj^es ^anDtfcgeii{oopbaecD^-^cgepen/ met Den Con» fulalbaecuptöet^abedanDtgtjeKomen/ en nabec^ ganbt boo; een commanbement bart ben stooteit i^eecinfijn Dienfï ggeepfcgt/ enbegegaenom e;aen nae Candja te boecen/ en alfnoctt tot Scio ledati· De/ De cepfe bectnaect^ ootR niet foube Ronnen of oecbenboen: uptbjeefebanDoojDeVcnetiancn gge· nomen te toecDen/ foo enDe aöefficft ben Capitan ban Dien gem fd^ecf bat gp fóube Dten aengaenoe geC oebel ban ben Capitepn Baila mocötrn afbjacBtenl 13p ban met baec te blijbenleggen/ oföet<©?aett üjfDfC t'ontloffen/ Dart 't 3P foo tjp/ mtnbjeeffte Dat onfe ^atie tot Smirna nict fonDec ftgaDe Daec tìanfouDefeomen / «aec fp £d patientie in moepcn . Bebben/ alfoo De (Cuccftfe^fficiecenalbeDcntoatfe ixjilben / boo? bien bacc βείη bafle fo^me bàn öeoeè* Cinge toai^.
j@et fecouc^ ban Dm Paus, enbaecónbec hatbaiì Vranckrljckbia^ mebe tot Candia fltatcibeect/ ban ebentoel foube ficg naeDsinfojmatitbieOemConfut toacen sebaen / gcoote appacentie tot S^^eDe tuffcgeit Den gcooten J|eec/ enbeDeiSepubljjcijueban Vene- tienbectoonen/ en tot bien epnDe een ^tmbaffabeuë baiuemelteifirpublgcque tot ConAantinopden bt^ toacytbiojDen.
^e ^canf^e gabbm tot Smirna seDecteenlggeit tijbt gectoaect^ feec beel aponten en fcgabe ggél^/ Doeg nopt meec al^ Doemaei^ omtcent acht Daghe» aöeleben : al^toanncecben jpcaltf($ni Cooful, na< bat eeniglje ucen in 'tCafïeelgl)ebangt}engabtgbe> feten/ naberöanbtinfgnilup^i^gljeceufïnecct/ ges ijcR nocö alDacc fat / en bobcn Dien eenCapiteptt ban een jpcan^ in 't Cafieel/ De cebenbaec bantoa^bcfen;
«©mtcent twee maenbengeleben toa^banSmirni gegaen feecftec ^cang ^cöeepften/ 't boelch onaenges fïtn De genecale embargo, Uccntie bcecg om te bectcec^ hen/ opconDitie Dat ttrt foube in paffant moeten tot Thunis aenfctttn/ afbjengenDcfftoceCöiaU^/ ban ben gcooten J|eec fypirfielijcitDfctoaeEtéBöefonben. ^it ^cgeepbcn toiecDt bejegent Dooj cenfge Jj^altccs fcge Co^faicen/ bieDcfenCfiiau^met^nbaic&enbé bagagte baec upt lietiten / enbe tot Müö b;etgtcn/ àU toaec befen Chiaus fijnRifcattoofcantfafhmaecïité boo| vijf duyfentdealen/ ftcó'göcnbemetccnbeclof om na Smirna te gaen / mbe Dirgelben albaecte pjo^ cucecen/ tot btcfeecbecinBiie/ toaec ban fip ffln é>oort te panbe liet. 39n plaetfen ban na Smima te aaen/ beCi^ boeglibegpftgjb ban Die «IplanDen à Droiaure nae Adrianopolenl^ben9;ooteni|efc/ ben felben beefe balfiggebcn bcRent maetbenbe/ en scoote blaften Doenbe/ al^ ofbeffcanfcfiemettoiïentoitcnBemirt ite fjanben ban be Halteefcge öaDben Bbegtben / en« be boojt anbece befcbuIDinggen meec i toaec opbeii <0iooten ieec ten eecfïen een Commanbement ftee^ Bijegeben / bat ben f canf^en Conful De booMjebé cantfoen-gelbenmoeflbetalen/ al^ ooeb De ^lacgt en 't ©laen ban feecRecanbecffcanfeBièifiefirttfn/ 'ttoelchm'tB^^nnaCandittoa^gömomen/ eti mi oocb bp be («Eucclten toiecDt sefultineectbpbefcgult: ban be f canfcSie toegbebomen te (@bcc Dit fu&> ject bectcocften twaeif of veerthien banDi jFcanfcDi ^tic nae Asdrainopelen om aen ben Stoningö ts
blagtn/ |
-ocr page 593-
561 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
t
ïiöS δίββεη/ Ö3Utoacenn9c|>nieiiD£l)£CBcft<)tn£n/ foo ■, Dat men ben Hptflagöuqrö niet toift. ^ie^atieijeeft öoo?gegcbni/ Datfoofc 3««» fati^factje jjirt toan fton» Hen Ucuam/ offaniEntlgcfttjan Smirna fouDen tcecltm/ moet of bit foa bieebt fonöe töefen/ öaet; amtoa^Qctiotelijcit^tettoiiffelen/ alfoo biergeljjc&e foo biclitDilie DOOI befen gabben aefe^bt/ fonbec bat Bet effect öeEftsefojteect. ·
àfiimn- HoJiandcflonbtljetopbee^töbtfeecfïccStmrt
tìe in be l^inantien / jijnbc bit £);cc|Tibc]0cft toflaaett boo?
j^oiient. tp^nstlfcljcn^ojlog&enbe bolflljenbe Eajlcn,
3^aDccianbti)aDtfïgpoo}'teenenbeanbec met beel eecenDecetJUtatiegbrcebbec/ 'tbielcfefaobedte glo^ cieufcc fnbe Bwrlgrftec / alfoo onfi öeöoubeni^ nopt meec toanc6elbe / nocgtein gebaec (ionbt al^ ou befe ttjöt. I^atc <tBD. φ^οοΐ Jliaogenbe onaengepen nu bf fen öacen foDecen ftaet / en be bat om 't atanbt tipt I)acefoùtoacef({)Mlbfnt£cebbm/ toelnoobisl^ biei^ fcniB&nieHtomibbcluptte Denchen/ nocfttan^ JdìIì lenDétoeel Etc gace SJngefetenen foulageren, öebben Jiarcüan aliebooïigc eptcao?binaci^la(len / ban ooiR elieenlijcïttoiHcncefetbecen/ bfeöan ben twee hon- derften pcnningh : iCot betic obfectìantie enbc op batanc^eenpattgliic&fonbei; oogglupc&lnge moctite toegaen/ Debenopben negeothienden uptgeben be boi^enbe
WAERSCHOÜWINGE.
©toce T^E Staten van Hollandt ende Weft- Vricflandt,
ftonoeri I 1 ^UgQ jj^jj genen die defen fullen ficn ofte hoo-
P"'^"· J-^ren Icfen.Saluyt. Doen te vete». Alfoo tot verval van de groote koften ende laften die den Staet by deteghenwooidigheconjun^urevan tijden ende fsèckcn, door den ghewefen Oorlogh mee het Rijck Van Engelandt extraordtnairie te dragen heeft 3 onder anderen by ons goedt gevonden ende inghewillight is den ophef van een tweeden twee handerfien Fennin^h, QVeralleonfcingefetenen ende Onderdanen» micf- gaders op de vafte goederen, gehypotbequeerde Ren- ten> publijcque Obligatien, ende anders, in den vöor- feyden oi^fen Lande, Buyten gefetenen toebehoo- Tende; Ende dat noodigh ende redelijckis, dat het iel ve Middel niet alleen ipoedigh, niaer oock eenpa- righlijck gedragen, ende opgebracht werde. S O O IST» datwy ommp'tvoorfzfalutair ooghmerck te cpnfequeren > goedt-gevonden > gheordonneert ende geftatueert hebben, gelijck wy goed-vinden, ordon- neren ende ilatueren midcs defen, dat de Ontfangers van onfe ghetneene Middelen, ende Rentmeefters Tan onfe Domeynen, aen gene Inwoonàeren van on- ièn Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt voor- noemt, of anderen binnen den felvenonfen Lande, beilctende eenighe vafte Goederen ofte Obligatien, Los ende Lijf-renten, loopende totlallefoo vande Compcoiren in den felven onfen Lande, als van de Steden ende Dorpen binnen defe onfe ProvintlereH· derende > ongherealifeerdefchulden van particuliere jperfoonen alleen uytghefoodert, naden eer/ioi No- vember toekomende, eenighe Renten, ïntereflèn, Tradlementen, Penfìonen, Ordonnantiën, of en- derfints éenigerhande penningen fullen betalen, of te voldoen, dan mits henluyden alvoorens by Quitan- tie, ofte verklaringe van de refpeöive Ontfangers van den tTPee bonderfiett femiitgh, gebleecken zijnde, dat de voorfchreve Perfoonen effedivelijck ende ten vol- len betaeldt hebben, 'Cgunt fyluydeo indenvoorfz twee honderden{eHningha&hbcn te geiden^ op^pene dat die genedervoorfthreveOmfanghers ofte Kent- meefters die bevonden fullen worden contrarie ghe- daen te hebben, daèr óver na exigentie van faken ge- corrigeert , oockfelfsbyopfetteUjckeov^ir^redingWi meteffedlivecalTatiegheftraftfullen worden, fonder dat defelve Ont&Dgers hier omtrent eenjgc uytfonde- rinpe van Perfonen, of eenige verfchgpninge y^aye· tnandt fullen hebben te doen, ofte tea^itterenj oock aen die gene die aen de hooge Regeainglie yatii onfen Lande, ofte aen de Magiilrature in de Seden partici· ferea, ofwel eenige Ampcea ofceBedieoinghea rao |
taux in 't voorfz middel, voor den voorfe eerfle/, No', vember toekomende, hebben voldaen,pf dat ly ander- Gnts, boven ende bèfaalven haren taux noch een ehe- recht vierde part van den felven tgux fullen heWien bctaelt: Gelijckdan voor defengheftatueert is, ende
als noch vaft geftelt word by defen, dat foodanige Re- genten, Magiftraets perfoonen ofte bedienden als bo- ven, voor den vooriz eerfien November toekomenije, haren taux niet betaelt hebbende, ghehouden lullen zijn tot een mulile over hare nalatigheydt -, noch gen gerecht vierde part van den felven taux daer en boven op te leggen, ende te voldoen, op dat die geene, die anderen met een goet exempel behooren voor te gaen, felfs in geen faute bevonden moghen werden : Ènde fullen de refpeöive Ontfangers van'f voorfz middel van den tme hondetfienpenningh ,daer vanpertinente- lijck hebben te verantwoorden, oock by gepleeghde nalatigheydt daer yooren in hun privé executabel fen. Ënde ten eynde niemant daer van ignorantie pre- tendere , imaer alle ende een yegelijck weten moghen waer nae hy hem hebbe te reguleren ; laften ende be- veelen wy, dat defen al omme gepublicecrtendegeaf- figeert fai worden daer fulcks behoort, endeteghe- fchieden gebruyckelijck 1$. Gedaeninden Hageden negetttiende»]\i\yfefiien hondert echt enfefii^h.
Ter Ordomt0ntit νή» de Staten
Herbert van Beaumost.
^en negenden gegoojtfietcappojtbatibegce) ren ban Belickelom, enbe anötce ijece gooflj) jloe. (t&ebeputeecben tot be Hgilitaice faechen / anjtcrboi- gen^ fiec fflbec cefoIutienbanbenveerthiendenfntie negentienden Oefc^/ met enbe ncben^ eenige «ÖecoramitteecbenuptbenïSaebt ban |>tate/ sebis (Itectt enbe gheepamineect gebbenbegetPiobincfari abbtj^ ban Hollandtobecgetfubject/ caecftfnOeijct ftaecRen ban be nientof Jl^ecbjngöm / ofte 't aföant· gen ban be getoojb^ne Compagnien. Paet; opgtietK:' libeceectsgnbe/ hebben Bate tooglj HqgeniJelJtat» melteèiftcn bet ffelbec <i5ebeputeet0en enbe <0eccinii mitteeïöe upt ben öaeütban^taten/ (jiwtnöetet faecfte ban De göenomene moepte bebajitlit/ wt toiecbt ben toel-gcmelten Öaebt beifoc^t De moepte te toiHen nemen ban na te fien / enbe bare ï^o. JB<HJ· ^ becfc&ten/ iaat/ enbeftoebedeiiUitiete©octenbe te 5^eecbe/ booj ben jaccfeftien bonderttweeenler
ftigh in bienfie ban befen ^taet toa^ o&eiueefl ; toat/ enne Boe beeïe Jieöitie jeDect bien tijUt ( be pati^ niet^ baec onber begceepen) aengljenomen / tnoe ieghentooojbigö in bienfii ima^/ ontRtfebbifEren / toat/ enbeöoe beele msüiticteBoetfn^tefactbt tot fecücitept ban ben Jètaet foub? beftoprin m gj^Bouben/ mitfgabec^/ toat enbe Döj litie/ al^ booten fonbec onbimfi öan bfn toflb- - lelten #«taet geiicentieeci foww moiten
iet ütó^febeci fiet betWeö ban Brafilien ftec bet' met be Weft-Indifche CompfflBnipn / ^fP bp faja^ noifi gfjiSomen fiettrngematlibanOW Oeïf^ro0oj1t!8&/ bftortcfteöaecjfirte^Öflbö|beel
öetoben $ etibe niet toepnigö itof öMP^i^
ben gebaen aen ben §>taet.
bjlBenbebefdbe cpnfemm/ Öabftw al ft» ' ^/f;
bmàaeebitbpledenbcótamtie^ b^Q
boenbifngCTi..
Ademael ^ experientie ^fS
Tf .SnTintvmdi gesM die ^ef ime Merea, ««f'^^jje^ |
Ζ
-ocr page 594-
en OORLOG Η, ^Ack-m-veertighfie^oecL· ^^^
manieren, al over lange tot foodanighen onver- liiS.mngben cnde difcouragie vervallen ende gebraght is "ijg^eeft, dat dacr door niet alleenlijck deglorieufe ' ende profitable conqueften van Brafil, by faute van Vieoureuie uytvocringhe van 't aCngevangene werck, gnde van de genoeghlame Secourfen, foo van volck .jyjoandere nootdruftighedep, mits de trouwloofe eDtreprifcn van de Portugefen cnde andere toevallen, t'eenemael zijn verloor,en , niaer oock de verdere
Vaerten en Commercien onder het diftritì:
vande voornoemde Compagnie overgebleven, niet foodanighghemainteneert,ghecu!tiveert, ende ten nutte gebracht zijn gheworden, alshetnae menfchc- lijcke apparentie, onder den Zeghen van Godt AI- macbtigh wel foude hebben konnen ghefchieden , in- dien de voornoemde Compagnie in machtiger han- den , ende onder eene vigoureufere direöie waere ge- weeft, veelmindatdefelveCompagniehaer metter tijdt, foo als van dierghelijcke bocieteyten met re- den ghehoopt werdt, verder ende verder heeft kon- nea uytbreyden, ofte oock recupereren't gene haer bydefen ende gene t'onrefhte afhandigh ghemaeckt was j jae dat de voornoemde Compagnie al iedert vee- Ie jaren herwaerts tot die decadentie is geraeckt, dat voor de participanten in defelve daer van niets te nutte gekomen, ofaen henluyden eenige uytdeelinge ghe- daenis, ja dat felfs aen die gene, die haer Capitalen dier aen op Intereffe gecrediteert hebben, noch Capi- taci gherefticueert , noch den Intereft uytghekeert wordt, dat mede de Vrienden ende Geallieerden van den Staet ende hare Onderdanen door de Bedien- den ofte Suppooften van de voornoemde Compa- gnie veronghelijckt ofte befchadight, ende daer over by folemnele Tradaten vergoedinghe belooft wefen- dc) de Compagnie onmachtigb, is de beloofde ver- goedinge te prefteren, in der voegen datdefaecken vande voornoemde Compagnie op dien voet voorc- gaende, daer uyt voor de participanten in defelve, geen voordeel, maerdaeren teghen voor den Staet code Ingefetenen van dien in 't Generael wel merc- kdijck nadeel is te verwachten : dat daer om me, en- de om veel meer andere redenen, te lange alhier te deduceren by authoriteyt van hare Hoogh .Mogende de voornoemde Compagnie in meerder maghtende vermogen, mitfgiders onder vigoureufer direiflie ge- bracht foude behooren te werden, op dat alfoo niet aUeenlijck de Landen, Vaerten, ende Commercien daervao de voornoemde Compagnien jegenwoordig noch in poffeflie is na behooren ghemainteneert ende ghecultiveert, maer oock hare uytftaende aitien en- deptetentien met vigucur ghevordert, ofte over de nonpreftatie van defelve, ende over andere'geleden verongelijckingen behoorlijcke reparatie ende fatis- fsftiegeconfcqueert moge werden.
Dat, om daer toe bequamelijck tegeraeclcen,voor eerftende voor al by haer Hoog Mogende het Odtroy aendewel-ghemelte Weft-Indifche Compagnie ver- gunt , tot den uyteynde van defe loopende eeuwe foude dienen te werden gecontinucert.
Dat vervolghens het recht van 'c voornoemde O- öroy, mitfgaders alle vordere Rechten, Poffeffien ende Prarogativen, deghemeide Compagnie com- peterende, op ofte tot eenighe Landen, Kafteelen, Stercktin, Eylanden, Colonien, Geldt-Sommen, Navlgatien, Commercien, of eenigherhande an- dere faecken hoe die oock ghenaemt moghen wefen, om defelve te brenghen in handen van meerder ver- moghen, luft ende couragie, door ordre ende op refolutie by concurrentie en bewillinghe van de fa- nientlijcke Provintien te beraemen ende vaft te «ellen , overghebracht foude dienen te worden in handen van die geene die voor de felve Rechten het ®eeftefuUen komen uyt te bieden, boven het be- imp der jeghenwoordighe waerdyc van alle de '«len in de voornoemde Compagnien te faeiAen ro«het halve Capitaci, waer mede defelve Com- P»gnie à depofitio is befwaert ( de voornoemde aftien |
tot . . . tenhondertgereeckent) endefirfckxboven χ<<β een Capitael van ....
NOTA. ■ '
Te vernemen, wat fae( ingelcyde en verhoogMe Capitael is, tcgens hoe veel tenhouden:déaiaitnonderderei[)e(aive Karaeren verkoft werden, boe veel beloopt het Capitael Λ depofitio gelicht. · . ·
III..
,^Dat tea voornoemde %nde feeckeren dagh nae'c verloop van een Competenten tijde foude behooren geprKfigcert te worden, op de welcke alhier in 's Gra- venhage ter plaetfe by Biljetten daer toe te prefigeren, alle die gene, die genegentheydt fonde moghen heb. ben, cnde te famen ghereiolveert wefen nae't gene voorfz is, boven het voorgementioneerde Capitael eenighe uytlovinghe te doen door hunne Gemaghtig- heden voor Gedeputeerden van haere Ho. Mog. haer hooghile bodt te laten inbrengen.
Dat oock, om geen Provintien, ofte Ingeiêtenen van de felve, van de participatie in de voorfa Com- pagnie uyt te fluyten, ofte haer defelve participatie eenighfints difficiel te maecken, tuffchen de Provin- tien onderlingh voor af foude konnen werden gecon- certeert, na wat proportie het yder Provintie, of haer Ingefetenen vry foude ftaen in de voorfchre ve nieuwe Contractie in te treden, midts haer daer op binnen den tijdt vanβΐ weecken naer 't fluyten van de voorfz nieuwe Contradatie verklarende.
V. ».
Dat het Capitael by de voorfz nieuwe ContraöaB" ten uyt te loven, foude geemployeert werden, cerft tüt af-legginge van alle de hoort-fommen jegenwoor- digh tot laite van de voorfz, Compagnie op IntcreiTe loppende in dier voegen, dat aen alle de houders van de obligatien betaelt foude werden vijftigh ten htnde rt des dat by gbemeene overgifte van alle de Provintien foude werden gedecieteert, ende vaft geftelt, datfy- luyden haer daer mede ten eeuwigen dage foude heb- ben te contenteren, ende vervolgens mede tot uyt- koop van alle de participanten,betalende bare adiea honden als boven. *
tenl
VL
Soo nochtans dat een yder van de voorfchreve Par- ticipanten vry foude ftaen des begeerende hare adien te mogen behouden ^ ende naer proportie van de fel- ve, geeftimeert ter waerdye als boven, 'tfijnertijdc de faecken van de Compagnie fulcx toelatende, oock uyc deelinge te genieten pondtspondsgelijcknevens die gene, die het nieuwe Capitalen foude hebben gefurneert.
VII.
By foo verre de voornoemde nieuwe Contraftan- ten fouden mogengheraden vinden, dediredie van de Equipagien, ende alle andere faecken, de Com- pagnie concernerende, toe te betrouwen aen de Col- legien ter Admiraliteyt, of eenige vande felve, dat haer Ho. Mog. in fulcken cas de Raden in de gemelte Collegien, mitfgaders hareSuppooften fulienautho- riferen cnde bevelen, dien laft op haer te nemen, fon- der ter faecke van dien buyten ofte boven hare ordi- naris Tradement van 't Landt eenighe verdere gagie tot lade van de Compagnie te genieten, wel verftaen- de dat onder de fuperintendenciff van de gemelte Col- legien i door die van de voornoemde nieuwe Con- tradie noch Tullen werden aengheftelc de noodighe Boeckhouders, Caffiers, ende andere diergelijcke Mi- nifters, die fy daer toe fouden mogen noodigh ach- ten, mits dat defelve tot lafte van de Compagnie ghe^ ialarleert ende betaelt fullen werden.
^ulcp 6007 b%cc iSaeb ^enftonoci^ acn baec «SU. <©?oot JSoBentie ©etgabccmobe öbccommuniccect / baec tornt bp De EeDen genecad Copie betfogljt/ om gaec sebi^en Daet ebec nabec te laten gam/ oach b'intentie ban be ^eeten iiaece #iincipeelen baec op in te nemen/ in boeggenbe finale Refolutie bientijalben te neraen i»iectit uptgl^lieittotnaebec belibecetie.
S^iu |
-ocr page 595-
502 S A κ E Ν van S Τ A Ë Τ
, mamam ïiebBtn ö'^eetm ^etointö^iiicen ban
öcajcfl-atiüifcöc^ompaantsnoöEtgcsiüin Dtfe
KORTE REMARQUES.
Jen iie Heer en Gècommìtteeràen mnhare Edele Groot Mogende de Heeren Staten Ά}αη HoUandtendfWefi'Vriefiandt, op V -voorgeflelde Concept, tot redres van de vervallene faecken van de voorfihreve Compagnie geproje6ieert.
Bdeie Mogende Heeren >
-H—^Ewijle υ Edele Mogende de faecken van de «emer- | ) Geodroyeerde Weit - Indifche Compagnie qutjt. goedertierentlijck in ioodanige aenmerckinge
gelieven te nemen , dat U Ed. Mog. Bewinthebbe- ren de Eere hebben gedaen > van de ielve in het exa- mineren van het Concept , tot redres van de verval- iene faecken van de voórfz Compagnie geprojetìeert tehooren» enderfelverRemarquesteverftaen, foo fullen Bewint.hcbberen U Ed Mog. voor die gunfte onderdanighlijck bedanckende tot voldoeninghe van U £d. Mog. ordres feggen.
Dat Bewint- hebbe/en by examinatie van het voor- fchreve Concept daer in bevonden hebben twee lee- den > te weten, dat het fel ve voor af tot een inleydin- ghecontineerteenigegeneraleende particuliere rede nen ftreckende tot fondamenten > wairom dat in de tegenwoordigheconftitutie van de Compagnie eeni-' ghe veranderinge in dcsfelfsfaecken, ende fpecialijck ioodanigeveranderingediendegemaeckt te werden, dat de voorfchreve Compagnie foude werden over- ghebraght in handen van meerder maght, ende oa· der vigoureuferdiredlic, ende dan voorts de manier, -op deweicke de voorfchreve veranderinge behoorde tegefchieden.
Op beydfe welcke poinCen veel fpeculaticn vallende, fullen Bewint-hebberen , alvooren tot de felve par- ticulier re komen in het Generaci premitteren, dat het van heden nochte gifteren nieten is, dat de faec- ken van de Weft-Indifche Compagnie een noodigh redfes, foo ten refpeü van het ongelijck haer'buy- ten 's lands aengedaen, als ten refpe&e van hare ver- dere fubfiftentie heefr gerequireert, maer dat de ielve met ieetwefen hebbtrn ghefien, dat den Staet defer Landen in de onghelfgeotfte tyden , als in de Jaeren ββΐίη hondert[even en veertigh i en de volghende met foo vee! y ver ende rechtveerdigheyd aengedaen Gjnde geweeit, om de faecken van de Wcft-indifche Com- pagnie foodanigh te redreiTeren , dat alle de Ingcfc· tenen, die in defelven fijn geintereflèert > reden fou· den gehadthebben, ora de regeeringheover der fei- ver proteöie enderechtveerdigheyt ootmoedighlijck uytgrontdes herten te bedancken, continucerende ten dien eynde niet alleen den Oöroye voor vj/'e» tmintigh Jaeren, maer oock tot redres van de verval- len faecken van de Compagnie, ende om defelve we- der te doen fubiïfteren, vafl: ftellende bet onghelijck de Compagnie aengbedaen, met de macht van het Landt te herilellen, endetotaf-loilingevandefchul- den, in deweicke de Compagnie, haer van de achter- itallige fubüdien vindende gefruftreert, was verval- len, aen de Compagnie te betaelen, het geeneden Staet ter dier oorfaecken aen de Compagnie fchuldigh was, en dat alleen dentijdtfoodanighe veranderinge in die goede en rechtveerdige ghenegentheyt van den Staet ichijnt voort ghebraght te hebben, dat in pUetfe van doer een goet fucces op de Refolutien j als doen by haer Hoogh Mogende ghenomen, gheholpente werden, de Compagnie, van de goede gunfte van den Staet ontbloot, werdt voorgheftelt, even als een vreemden, die alhier door ongeval in ongelegentheyt £jnde geraeckt, alles ten appetijte van fijne Crediteu- ica maet owgeven, fonder dat eens in confìderatic |
genomen werdt, de óprechte redén vail de oncöiïchf ende het verval van de Compagnie, veel min de nr^ I^J tedie, die den Staet de Compagnie generalijck^ - een Ingeieten , ende een foo notabel getal van Ing^ fetenen, ende noch fpecialijck uyt krachte vaö de ^Γ loften in den Odroye gedaen, fchuldigh is, noch oocfc de dienften, die het Lant in 't gemeen, ende alle Iq, gefeteneninhet particulier uyt de ongelegentheden van de Compagnie hebben ghenpoten, doordien in fulcken gevalle, de reden ende rechtmatigheyd meet foude eyfchen, dat den Staet de Compagnie effefti velijcke dede genieten het eiFeft van het Traflaet met de Kroon van Vonugaeh foo tegens de borft van de Compagnie gefloten,ende de beta inge van de achter- ftallige lubfidien, als dat de geheele Compagnie, en al
haere hoop gerenverfeertfoude werden op ibodanire
fwake,ja(onder correrie abufive)Fondamenteo,i]$in de voorreden van het voorfz Concejit voorgefteltzijn.
Ende daer mede tot particuliere examinatie van het eerile Lidtvan bet voorfz Concept komende, fijni een inloydinge, bchelfende eenige generale endepar- ticuliere redenen, waerom fpecialijck, foodanigcn redres in de faecken van de Compagnie foude dienen ghemaeckt te werden , als in het fclvige werdt voor- gheftelt } foo hebben Bewinthebberen in het felvighe gheremaiqueert, dat in het eerfte deel een nane van het gene inde faecken van de Compagnie ghepaflcert is, gertelt werdt, fpj-cialijck de Compagnie belaften, de even als of haer decadentie door eygen fchuldt was veroorfaeckt, waer doot de genegentheydt van die geene, welckèrs oordeel het voorfchreve Concept moet onderworpen werden, aenftontstot nadeel vin de Compagnie werdet gheprieoccupeert 5 ende in h« tweede Deel hetweynige, dat van de Compsgniein toekomende te verhoopen, ende de fchade, die vao defelve fonder redres te verwachten zijn, werdenjcn· geraeckt, waer door een gepreoccupeert gemoetp precipiteert foude konnen werden, om allefavonile gedachten voor de Compagnie t'eenemael af teleg- ghen; ende in het derde deel een conclufieuythet ooghmerck van den Staet geformeert werdende, door deweicke alle de ongemacken, dieder te vreeien fijn geweert, .ende alle profijten j die men van de Com. mgnie hadden mogen verwachten, fouden konnen sekemen werden, fai een y der, in de faecken van de Compagnie niet ervaren Cjnde, feer licht de iotontic van het Concept, en felfs alle andere middelen am- pledlerèn, die maer konnen dienen , omdeteghen- woordighe Compagnie te fupprimercn, endefullen daeromme Bewinthebberen 't geluck hebbende, om fukx te mogen doen, op dit eerfle Lidt, ende de fpe- ciale pofitiven inhetfelvigegheftelc, U Edele Mog. verfoecken, het naervolgende in favoiableachdoge te nemen.
Ende wel op de eerfteremarque, dat het wel wier
is, dat (Godt betert) de faecken van de voorfchreve
Compagnie onder dedireöie van die gene, die daer in herideren, ende 't werck van dien manieren, al over lange tot foodanigcn onvermogen vervallen, en- de gebiaght zijn, datdeglorieufeen heerlijcke con- queften van Brazil, by fautevanvigoureufeuytvce- ringe van het aenge vangen werck, ende van genoegö- fame fecourfen, foo van voick, als van andere noot-
druftigheden, mits detrouwloofeentreprifenv^ de
Portugeefenende andere toevallen, t'eeoemael iijn verlooren, ende dat de voorfchreve Compagnie niet en heeft konnen uyt haer felfs recupereren, haer by defen ende geen en onrechtvserdig afhandign gemaeckt is. /-bi
En dat aen de Participanten van de vooriz gnie federt eenige Jaren herwaerts geen
is gedaen, nochte de capitalen, op intereftgMCieai
teert, voor als noch konnen afgeley t werden.. ,
Mede dat de Compagnie in den fevea en/è/ligh by haer . fel ven niet inft «egbe w^^_ is, om promptelijck op te brengeng^^r'^Mo^- Jert Rijcxilaelders, als hare
de ex plmtud, fotefiath de Compagnie b W laft, prompïplijcken tc fourneren tot vqldoeniog" |
1
/
-ocr page 596-
O O R L O G Η, Aùt-m-veertiMe
„ h»r ffeene den Staet by Tradlaet aen de Kroone
■ Maer dat men daer regens moec confidereren, dat jpvoorfz Compagnie, nochte hare conqueften geen «macken iijn overgekomen door àc duQQ.it van Jiegeenen, die het werck van dien inallegetrou- ieheyt, vigoreufclijck ende mee goede cou ragie Lbbsn gemanieerc, ende alles op de propofitie, for- gn eiide maniere van directie, door hare Ho. w , Mie altyts in de Generale Vergaderinge der ne· iJ'ea geprefideerc hebben, ende door hser ge wigh - fpalles foodanigh gefchickt > dat meer den dienft van Lande,als het intereft van een CompagnieKoop- lavden betracht wierdt; voorgeftelt, hebben geregu- w,t · nochte dat oock door mancquemenc van fe- courfcti) ibo vanvolck, als andere noodtdruftighe- den > tot fubfiftentie van de voorfz conqueften gere · ouireert, de voorfz conqueften eenigh gebreck heeft eetreft j f^o '^"S® "J"^ ingeleyde, ende tot twee- macl tos verhooghde Capitalen van de Compagnie oitfgaders uyt alle de cbnfiderabele buyt-goederen, op de vyandt verovert > yets heeft gevonden konnen werden, jaefelfs foo lange als de Compagnie yets op, haer crdijt heeft konnèn negocieren 5 maer indien hit gebreck van fecourfende oorfaecke van het ver- lies van de voorfz conqueften is, dat dan het verlies alleen is veroorfaeckt, om dat de Compagnie in alle haer doen infight hebbende gshadt op de beloften van cffiftentien, eerft op het fourneren der Capitalen , ende daer na op het verhogen van defelve door den Staet gedaen, en in onmaght fijnde ghevallen, de elïeitea niet en heeft konnen obtineren van depro- texie, ende affiftcntie, die by den Oitroye, ende verfdieyde fucceffive refolutien door den Staet waren belooft, nochte tot defe ure toe machtigh heeft kon- nen werden defubfidien, die haer niet alleen fimpe- lijck fijn geconfenteert, om datfe waren verfocht, mjerfpecialijck, om dat den Staet hadde belooft,dat dcfelvegeconfenteert ende gepr^fteert foudenwer- den; welcke belofte van affiftentie, door den Staet tedoen, de Compagnie, naer dat haer Capitalen,en opcredijt gelichte penningen geconfumeert waren, buyte alle fchult ftellen, door dienfe in den beginne vinden OÀroyegenoeghfaem heeftgetoont, datfe gimeynt bee';t fonder de afliftentïe van den Staet op een Capitael van drie en feventigh tonnen Gouts geen Oorlogh tegen den Koningh van Hifpangien te kon- nen voeren, die noodtfaeckeÜjck binnen korten tyt, gelijck gebleecken is, de voorfz Capitalen foude con- fumeren, ten ware den Staet haer in ongelegentheyt vervallende, qua me t'aflifteren naer behooren, ende datfy alles hebbende geprcfteerc , ende meer, ais wier toefe door den Oftroye , ende verdere reci- proque obligate^ refolutien was verbonden , als iiaerinct tonnen Gouts op Intreft hebbende
belaft, geen fchult kan dragen van het gene daer naer door manquement van beloofde affiftentie, door den Staet te doen, opgekomen is, beloopende de ach· terftalligc fubfidien, die aen de Compagnie fijn be- looft, defcharges van gegeven, geliquideertenex- preffelijck geconfenteert, ende op welckers vafte toe- %ginge in den j are fefiien hondert negen en dertig noch we ï'j/ifi;^ tonnen Gours wederom zyningelfyt, fes Millioenen [es mael hondert drie en veertigh duyfent ' ■ ... . jcjere-
leften van de gelden, àdefopto, om uytdeachter- ftallige fubfidien weder te betalen, genegotieert, en metdewelkedeComp^nievande betalinge derfub- "wen gefruftreert werdende, belaft is gheworden, mede wel tuflchen Acvyftitià&fes Millioenen monte- rde , die uyt de Compagnies Kafle hebben moeten «wden betaelc, 'c welck naer behooren in achtinr pgDenomenwerdende, gelooven Bewindt-hebbe^ «n, dat υ Ed. Mog. felft wel fullen apprehenderen, uyt dit Pofitijfdoor den Staet geen argument tot ^aeel van de Compagnie behoort genomen te wer-
VI Deel. |
Dat verder de Vaerten, Commercien» ende Ne- gotienin deLimitenvanuenOótroyebyhaerfelfsin loóok deongelegentftetyden i.retverfuyrat, maer foo vigo- — rcuielijck zijn gemaintiseert, gecultiveert ende te η urte gebracht, als een machtiger foude konnen doen» 't welck daer uyt kan ghefien werden, dat de Com- pagnie, om alle fufpiciefelfs van achteloosheyt ende neglegentie wech te nemen, endeden Staet, nochte de gemeene Ingefctenen geen reden van klagen te ge- ven , alle ende een yeder gepermitteert heeft, te Va- ren ende Negotieren op die plaetfeo, daer de Com- pagnie geen voordeel konde be-oogen j^op dar even- wel niets onverfochc foude blyven ; en voorts alle dé Vaerten en Commercien, diefe oyt in polTcffie heeft gehadt, na bet verlies van Brazil, tot noch toe behou- den heeft, behalven de Conquefte van Nieuw-Ne- derlant, welckers verlies door een trouwloofen over- val , by een bedeckten vyandt, onder fchijn van een goeden Vriendtin tyden van Vreden ondernomen , de Compagnie niet te lafte geleyt kan werden, alfoo felfs de machtighftè haer voor foodanige overrompe- lingen niet en konnen bevry den, waer van in mach- tiger Compagnie, des noodts, wel exempelen fou- den konnen werden getoont, foo dat felfs niet eene plaetfe foude konnen aengewefen werden,daer het ge- permitteert is te negotieren,of de Compagnie is noch in poiTeflie, ofte het ftaet allen Ingefetenen vry, de- felve Vaerten te nutte te brengen; tot welckers beter eiucidatie te remarqueren is, dat de Compagnie ende alle Ingefetenen door geheel America , buytea de Wilde Kuftj üytgeflooten zijn, als in Kannada door de Franfchen, in Nieuw-Engelant, Nieuw-Neder- lant ende Virgina dbor de Engelfchen, van de verdere Kuften tot de Wilde Kuft toedoordeSpaenfchen, als mede door defelve in de Zuyd- Zee, ende in Bra- zil door de Portugefen, ende dat allen Ingefetenen door de Compagnie de Negotie in de Caribifche Ey- landen ende op de Wilde Kuft is gepermitteert, ende voorts in Africa alle de Negotien, aldaer vallende,foo vigoreufclijck door de Compagnie felfs werden waer- genomen, ende voort-gefet, dat men niet fai konnea aenwyien,dat een machtiger meerder foude konnen tei wege brengen, als door de Weft-Indifche Compa- gnie gefchiet, zijnde tegenwoordigh wel omtrent de dertigh Schepen van de Compagnie in Zee, om de Cult van Africa ende alle andere Piaetfen te behande- len , door welcke Equipagien, eenighe particuliere Koopluyden , die laogh op de vootdeelen van den Odtroye geloert hebben, ende van den apparenten goeden ftant van de Compagnie nydigh zijnde, dlck- wils door quade rapporten omtrent de Regenten des Compagnies onmacht feer breede uytmeten, om den Staet geabufeert zijnde , eenmael haer particulier voordeel, ende niet dat van het gemeen teprocu- reren.
Dat verder de Participanten in de Weft-Indifcha Compagnie zedert het verlies van de Braziliaenfche Conqueften, felfs tot verwonderinge door de goede forgen ende mefnage van Bewint-hebberen hebben geprofiteert, want of wel geen uycdeelinge is gedien, ('c welck niet wel kan gefchieden, of de Capitalen fullen tot haer volle waerdy gekomen, en vervolgens alle de fchuldenafgeloft zijn) foo is doch notoir, dac zedert den Jare fefiien hendert Jes tnvyftightoiàtn Jare fefiien hondert vier en der felver Capitalen wel vier Capitalen waren verbetert, alfoo de AQien inden Jare fefihienhondert fesenvyftightot km&ct~ dam op de Beurfe al voor vi//ten hondert wierden verlaten, ende inden lare fefiien hendert vier enfi- fiigh voor den Engelfchen Oorlog in defelve Stade en op defelve plaetfe voor ten hondert zijn ver-
kocht, waer uyt gefien kan werden, ofaen de Parti- cipanten yets ten nutte gekomen is,ofte niet, en voor foo veel de Obligatien belanght zijn defelve Zedert den Jare fefiien hondertfes en vrftigh foodanigh tot den Jare fefiien hondert vier enfefiigh verbetert, datdaer- fe voor tien ten. hondert Anno fifiien hendert fes ea vyftigh ghegheven wierden , voor den Engelfchen Oorlogb nauwelijcks voor etht en veertigb ten hm-
mU ^ert |
-ocr page 597-
SAKE Ν Vàii S Τ A E Τ
yedért den lare fefiienhonder t vyf en veertigh t Jts e» •veertigh ende feveu envmrtigh geen Incereiten had- den genoten, in de Kameren van Amflerdam en Zte- landt Incereften zijn betaelctot tiaceferctntoXxAà&n lare fefthien honden vier enjefiigh toe, wanneer de fa- ken in ioo goeden poflure waren gebracht, dat men ai hadde vaftgeftelt, de Kameren van de Maze,Noord- HoUindt enStadten Lande, waer van fommigeze- dert Anno ββΐί» hondertfes envyftigh, een, ende fom- tnige tvee lare Intereften baacien bctaelt, met dub- belde jaren te laten voortgaen, op datfe in egaliteyt met dc andere Katacren mochten komen, doch den Engelfchen Oorlogh daeropfeeronverfiens volgen- de, ende fpecialijck de Welt Indifche Compagnie feer exceffi ve fchaden in de B uy tenlantfche Conque- ften toebrengende, heeft de Compagnie door dat on- geval met de becalioge der Interelten moeten fuperfe- deren (gelijckfelfs de Ooit-Indifche Compagnie met hare uytdcelinge door bet fel vighe geval beeft moe- ten ftilftaen) doch den gewenicbten Vrede e'yndelijck zijnde geobtineert,verhoopt deCompagnie by het ar- riveren van de Schepen, zedert het liuyten van de Vrede af-gefonden, ioodanigh weder in poflure te ra- ken, dat niet alleen inde betalinge der Intereffen ge- continueert, de verloopen jaren voldaen, aiaethet werck van de Compagnie by continuatie van tyt feer verde, ende licht wel tot volkomen herflellinge fai gebracht kounen werden.
Dat fyndelijck de ordre, waer by de Compagnie gelaft wicrt voor de Kroone van Jsweden hondert duy- Jint Rijcxdaelders op te brengen, in der daet een feer barde fake voorde Compagnie geweeft is, als zijnde noytby declaratie van haer JHo. Mog, verklaert,datde Minifteis van de Compagnie buten's Landts met on- recht het Schip de Chriltina fouden hebben geconfii- queert, ende daer-en-boven notoir, dathetfelvige geen twee vyfde van hondert duyjent Rijcxdaelders weerdigh is geweeft, doch geiijck aen den Staet in het generaci alle de onmacht Cbehoudens het groot reipedt van deïelvej moet toe gefchreven werden, daer in de Compagnie is vervallen, om dac de beloofde Sub- lidien noyt efFeilivelijcken zijnde geprsefteert , de Compagnie alleen daer door in ioo vele fcbulden is vervallen, en blyft fteken, datfediergelijckeordres niet en kan voldoen, alfoomoetoock alhier de on- macht van deCompagnie niet als uy t haer felven,meer uyt den Staet fpruytende werden geconfidereert,ende kan dien volgende door den Staet niet als een argu- ment tot nadeel van de Compagnie opghevat werden, ten ware alvorens aen de Compagnie over de voorfz fubfidien contentement was gedaen.
Alle het weicke genoeghfaem toonenende, dat het gepaffeerde in des Compagnies faeck, voor foo veel het zelvige de Compagnie by deinleydingc van het voorTz Concept te lalt werden geley t haer niet kan ge- imputeert werden, hebben de Bewint-hebberen ver- der op het tweede deel van de voorfz inleydinge gere- marqueerr,
•Dat, hoewel in het voorfz concept werdtgepo· fecrt, dat de faecken van de Compagnie op den tegen- woordigen voet voortgaende, voor de participanten geen voordeel, maer daer en tegen voor den Staet, ende de Inghefetenen van dien in het Generael wel merckelijck naerdeel te verwachten is, in tegendeel waer is, dat voor de participanten ende andere gein- terefleerdens wel merckelijck voordeel,ende voor den Staet, noch niemandt van de Ingefetenen eenigh na- deel aengewefen kan werden.
Want wat het voordeel van de participanten, en der geintereffeerdens belanght, is hier voor al aenge- wefen, dat door goede mefnage. Negotie ende Di- redtie haer Capitalcn in acht laren al tot vier Capitalen waren verbetert, foo dat des Compagnie»faecken op die voet voortgaende, binnen korte j aren de Capita- len ende Aftien tot vry höoge, ende light wel tot vol komen waerdye ftaen te raken. '' ijg.l
. .^Q dert tot jimfierdm op de Beurfe weren'te beko- men, waer na beyde Aöien ende Obhgaucninde -andere refpedtive Kamerea naadvenantzijnopghc- |
Wat nu het nadeel van den Staet ende der gemeen Ingefetenen foude zijn, kan men fich niet inbeelde door dien, voor foo veel uyt dit concept kan beere' pen werden, 'tfelvige daer in foude beftaen, dat de Vaerten enCommercien niet na behooren waer genomen werdende, den Staet daer door in het eene'
rael de Vaerten ende Negotien ende de Ingefetenen de proffijten fouden konnen verliefen ; is hier boven aen gewefen,dat alle de Vaerten ende Negotien byde Compagnie na behooren bevaren, ofte wel hetrimE;.. van die gene diefe niet bevaren wil, aen allen Ingefe tenen open gefet heeft, endeomdefelvigetcmain' tineren geen andere middelen werden gerequireett als de profijten, die met de vooifz Negotien werden gedaenj want als mende faecketenrefpeaevanhec maintineren gefontinfiet, is deCompagnie mach· tigh genoegh, omdeFortenen Plaetfen, diedefel'. ve noch in poiTeflìe heeft, uyt de voordeelenyandë Negotie te maintineren i ende deCommerciendie verder inde Limitenvan denOdtroye, ende voor- namentlijck degeheele Kuft van Africalanghsmetde Naturellen werden gedreven, ofte gedreven konnen werden,ter plaetfe daer niet noodig is eenige poffeffie te nemen,konnen wel felfs In de handen van de mach- tigfte geturbeert, doch haer niet ontnomen werden, 'ten ware eenigh Potentaet in Europa wilde fuftine- ren, hem de Negotie op de Kufte van Africa,ofeel· ders, daer niemant eenige poflèflSe van Landen heeft, (geiijck de Natiën in Europa gelegentheyt genoegh hebbende gehadt,om die plaetfen,die alleen met fche- pen bevaren werden,ροίΓείΠβ te nemen,foo fulanoo- d igh was geweeft, het meefte gedeelte van de Kuft van Africa alleen met Schepen behandelen) privativelijck toe te komen, en'tfelvige met fijn macht beftontte maintineren, wanneer felfs demachtighfteCampa· gnien of de huipe van den Staet fouden van doen heb· ben, ofte haer oppoferende confumeren, oftede Ne- gotie moeten verlaten.
Waer uyt mede confterendcjdat van de tegenwoor- dige Compagnie feer veel voor de Participanten tehoo- pen, ende geen nadeel voor den Staet in het gene- raci , ofte de Ingefetenen particulier te verwachten is, foo volght nu het derde deel van de inleydinge, op het weicke Bewint-hebberen hebben geremarqueert, dat de redenen waerom de Compagnie in machtiger handen behoorde over gebracht te werden deie twee zijn, op dat de Vaerten endeCommerciengemain- lineert, ende op dat de Compagnie haer uytftaende adtien ende prsetenfien met vigeur foude konnen vor- deren, ofte over de non-prseftatie van defelve, ende over andere geleden ongelijcken behoorlijcke repara- tie, ende fatisfadtie confequeren φορ welck eerfte poindt alrede hier vooren aengewefen zijnde, dat de Compagnie j foo alffe tegenwoordigh geconftitueert is, de Vaerten ende Commerclen, die defelvenochin poiTeffie is hebbende, wel waer kan nemen, ende maintineren, foo dat daer toe geen machtiger gere- quireertwerdt, fbokomtdeconclufie, uytdatfon- dament geformeert, te vervallen, ende fel dienyol- gende alleen het tweede poinö in confideratie ko- men. ,
Waer op te remarqueren is , dat de uytit»ende adtien ende pnctenficn van de Cempagnie zijn tweeder- ley, te weten, Binnealandtfche, beitsende in de pra- tenfien, die de compagnie over achterftaUige fubö- dien tot latte van den Staet is hebbende, ofte Buy- tenlandtfche , beftaende in de prastenfien tot latte van de Kroone van Portugael, ùta de non-prsra- tie van het Traitaet met deKroone van Portugael ge- ilooten. .mm »»Ι·>
Op weicke eerfte foorten U Hoegh η teconfidereren, dit totbekömingevsnde^ve
den Saet,ende geen
nen het feveur van den Staet, omdebet^'nge» ^^ den moeten afwachten, hoe machtig de leiveo^ mochten zijn, ende indien yets van de felve uyt
ven
machtiger handt vannoodenis, |
-ocr page 598-
Pt te verhopen 15, defelvige beter uytconfideratie ' Je tegenwoordige Compagnie cnde hare dienften Τ\\εα kennen geobtineert werden j als door diegene, niet ten dienftevandcnStaec hebbende gedaen, de de Compagnie fonder hoop, om van den Staet teobtineren, in handen lirygende, geenfon- J ' tele redenen fullen kennen by brengen, om j'n Staet totvoidoeninghevande voorfzpretenfien febewegen ; ten ware dat, aU men op de fubftantïe π het Concept felfs fiet, een vreetnc endc machti- ''tr Potentaet , die alleen rechtveerdighe redenen mocht foeckcn, om den Staet fchade te doen, (gelijck Me fpeculatien op 't voorfz Concept mede vaileD)i>er tterpoftioO ferfóuam, zijnde een Ingefeten van defen Lef: hec meefte quame uyt te loven, om op pr«- Kxt no de voorfz fubfidien altydts gelegentheyt te Lbben. om den Staet te infefteren, met genoegfame verfeeckeringe, dac hetgeheelewerck van het nieuw Oftroy by hem al geabandonneert ofte overgelaten werdende, gelijck hy behoudende fijne prKtenfie het felviee wel aendeingeiêtenenvan defen Staet foude tonnen overlaten, ten allen tyde e ven-wel hem geen iclegentheydt foude ontbreeckeii, om fich van de Walinge der iubfidien te verfeeckeren, ende daer uyt vinden bet gene by hem volgens het Concept uyt-ge- looftende betaelt mochte zijn.
Op de tweede foorte van pretenfien gelieven u Ed. Mog. te reraarqueren, dat als men wederom infiet de fubftantïe van 'c Concept felve, endienvolghende, dat eenigenieuwecoatradlanten > gelijckfe genoemt werden,het werck van deCompagnie in handen fou- den krygen, foo konneo Bewint-hebberen u Edele Mog. wel verfeeckeren, dac van die pretenfien noyt yets metvigeur ('t welck men niet anders als gewapen- derhant in caafubjeftkan verftaen) fai bekomen wer- den; de reden daer van is, dat geen contraéïanten, buyten de protexie, hulpe en aflSftentie van den Staet, hier te Lande, machtigh zijn, foodanlghenCapi- tasi te fourneren, daer mede dat de voorfz praeten- fien op de Kroone van Portugael foude konnen ef- feftivelljck geconfequeert werden, want of al wel by imaginatie eenige capitaelen daer toe by nieuwe con- traftanten konnen uytgevonden werden, foo fullen de felve fonder infichte van de fpeciale affiften tie ende protexie van den Staet, jae foo Bewint-hebberen ver- «omven, felfs fonder fpeciale beloften ende toefeg- ginge van protexie en aCfiftentie van den Staet, tot denOorlogh nietge-employeertwerden, doordien de Weft-Indifche Compagnie tot een exempel aen ilfuicke lief-hebbers fai ftrecken, ende een baecken zijn, om haeremefurennaer ce nemen, ende als die wel by haer geconfidereert werdt j fullen foodanige lief-hebbers, voor eerft vaft itellen, dat geen Com- pagnie, buyten de hulpe ende afliftentie van den Staet nischtigh is, tegens een Koninckrijck foodanige def- feynen uyt te voeren, als tot conftraindie van den Koninck van Portugael werden gerequireert, (want het is onmogelijck dat eenCompagnie alleen door een inachtigh Potentaet aenghegrepen, ofte gerefifteerc werdende fich niet en foude confumeren^ endc dan vcrvolghens confidereren, dathyquaedtfuccesgeen cftaen van de beloften van den Staet voor haer, die geen dienften aen het Landt, ofte de geraeene Inge- fttenen hebben ghedaen, gelijck de Weft-Indifche Compagnie, maer alleen om haer particulier voordeel fullen hebben geoorloght » te obtineren fullen zija, ende bier uyt een nootfaeckelijck befluytmaecken, oat het yeder een ongeraden is, op een onfeeckere ho- >e, foo machtige Capitaelen in de weeghfchale te ftel- M, ra als die gefpendeert fijn te verwaghten,dat den ötaet naer onvermogen fiende> daer uyt een argument «1 maecken, om alle de voordeelen, die haer gecon- «nteertzijn, in andere handen over te brengen, ge- in defen remarquabel is, dat alhier ten refpeöe Van de Weft-Indifche Compagnie, gefchiet , door pf^ ^^"""pagnie door hec tranfporteren in machli- ^nandt, gants geen voordeel ter wereldc by goetfuc- ^aoor dit tranfport foude trecken, hoewel het op «'e maniere ia de voorfz inleydioge influeert,als of de |
tegenwoordighe Compagnie noch iiïerckeiijckdaer door gebeneficeert foude werden, jae ter contrarie fai ïooS .
de Compagnie de hoop benomen werden > diefe te---
genwoordigh heeft, om by continuatie van Oitroy weder op de been te komen j 't is wel waer dat in het βββ Articul van het Concept de particulieren naer de waerdye van haer aöien in de nieuwe Compagnie fouden werden gcadmitteert, doch die het wel infiet fai aenftonts noteren, dat om op die manier In te ko^· men, elck een gepermitteertïs, jae niemanc kan ver- boden werden, alfoo hec een ende defelvefeeckeie contant geldt, oft aótien van de oude Compagnie i alfleweerdighzijn, te fourneren, en dien volgende, dat eenige voordeelen opkomende, defelve by haer riet als oude, maer als nieuwe participanten fouden getrocken werden, ende vervolgens alfpo de oude Compagnie t'eenemael zijn ge-extingeert i waer me- de dan oock blyckt, dat felfs de faeckcn in machtiger hant komende den Staet haer ooghmerck niet en fai bereycken, te weten, foodanige formidabele Coisfa^ gnie op te rechten, diemachtigh foude zijn» fonder protexie ende alfiiientie van den Staet te befl:aen,eade om welckers wille niemant van de andere I ngefetcnea eenigh ongemack fouden behoeven te lydea, ofte yet$ te contribueren 5 want in allen gevalle fai den Staet iffifaSo weer in onluften met Portugael raecken, in- dien de nieuwe Contractanten met de Wapenen hae- re pretenfien fullen vorderen, om welcke onluften te myden den Staet, van het principaele intereft van de Weft-Indifche Cemfagnit Anno fefiien hondert tnugi en y^i^Aaffiende, ende hetTraélaet met Portugael gefloten hebbende, fai de felvigehaer ooghmerck» door de ftanc van een maghtigerCowpegwe niet he- rreken.
Ënde wanneer dan fodanige 9ompaznien niet en koo« nen beftaen, fonder dat den Staet fich met beloften » ende des noot$ met daedelijcke hulpe iotereiiëert j foo fullen Bewindt-hebberentotbefluytfeggen, datdeit Staet des niet tegenftaende een Crmpagttiewi meer- der luyfterende vermogen willende formeren, geen rechtvaerdigher middel daer toe is, als geen nieuwe Compagnie» te foecken, maer de tegenwoordige Ce»- fagnie machtigh te maecken door foodanige midde' len, die billijck cnde rechtmatigh zijn, jaedie (on- der Correrie) de Compegmt,toadet defelve onrecht té doen, niet en konnen geweygert werden, daer in be- ftaende , dat den Staet aen de Compaenit voldoe · 't gene defelve over achterftallige fubfidien fchuldigh is, ende foodanighemiddelenempJoyere, alshacre hooge wijsheyt noodigh ende geraeden fai vinden,om de Kroon yan Portngael tot voidoeninge vanhecge- floote Traftaet te houden.
Want wat het eerfte van die twee middelen belangt^ is felfs uyt de eygen verklaringe van bare Hoogh wae· rachtigh, dat de Compagnie alleen tot defe onmach^' is vervallen, om dat cien Staet aen de Coφpagnie de voorfz fubfidien niet en hadde voldaen, die niet ali fubfidien uyt defe ofte jeene infichten, dienader- handt zijn komen te ceileret], maer uyt een recipro- que Obligatie fpruytende, dewelcke de Compagnie aen haer zyde voldaen heeft, ende daer door in die onmacht, waer infetegenwoordigh bevonden wert^ vervallen is, geconfidereert moeten werden , foo dat den Staet ten dien infichteeerder een Argument behoorde te nemen, uyc de onmacht vaa de Com- pagnie , om defelve door betalinge van de voorfz fub- fidien te helpen, als op defe geprojedcerdea voet té diflblveren.
Ende wat het tweede middel belangt, b kennelijcfc^ dat de hooge O verigheydt tot dc protedie in het Ge- nerael van hare Onderdanen niet alleen is gbeobli- geert, voornamenclijck in foodanige faeckcn, daer den Staet door vafte toefegginge aendc Coti^pagnie ghedaen, het getrafteerde met Portugael prompte^, lijck foude werden voldaen, ofte by daer toeghe* conftringeert, vermeyiitheeft, ceghensdeborftvaa de Compagnie het voorfz Tra<^et te konnen fluy- ten, maer oock dat den Staet door de beloften ^ in den O£troye>ende verfcheydefuccefiiverefolutien H^bb ι gedaen» |
-ocr page 599-
5Ó8 S A Κ Ε Ν vanr S>T A: E Τ
gedaen, hacr ^χΛ^ί wwiw^o toc cen fpedaelder pro^ texie van de Wcft-Indifchc Compagnie, alsdeOver- " ~ heden in het gemeen aen haerc Onderdanen fchuidig zijn, heeft verbonden 5 gelijck de voorfz Compagnie oock veel meer als andere gemeene Ingefetenen, ten diende van den Lande heeft gecontribueert, ja door haren onderganck, divcrfie van de vyandtlijcke macht uyc deié Landen heeft ghemaeckc, denvyandc ver* fwackt, het Laodt verrijckt, ende de gewenfte Vre- de gevordcrt 5 waer door felfs fonder beloften niet al- leen den Staet, maer alle Ingelètenen, die door de divcrfie van dc vyandtlijcke maghten ontlaft, ende door dc Vrede met Spangien voordeel hebben geno- ten i behooren te contribueren j om de Compagnie hare achteriialligheyt te betalen, ende te helpen re- cupereren, 't gene haer onrechtvaerdig afgenomen is, ende dienvolgcnde de Compagnie wederom mach- tigh te maken door foodanige middelen,als de Regee- ringe na haer hooge wijsheyt fai geraden vinden, in het werck tc flellen, om de Kroon van Portugael tot vordoeninghe van het beloofde te houden, als op de voorgeftelde Fondamenten de Participanten alle hope van herftellinge te benemen, vooral, daer doch den Staet tot fchaede van de gemeene Ingefetenen weder met Portugael even wel in onlufleo foude geraecken, indien de nieuwe contraftanten de prcfentien met ge- welt quamen te vorderen , ende daeromme , foo wanneer den Staet als nu niet genegen mochte zijn de llercke handt aen de Compagnie te leenen, opdat de andere Ingefetenen door de onluften met Portu- gael geen ongemack fouden hebben, haer Vaderlijcke oogh evenwel van de Compagnie niet behoorde af te trecken, en door andere 3 die niets van den Staet ver- dient hebben, haer in het felvige ongemack te laten brengen, 'twelck als 4|u tot foodanige groote fchade van de Compagnie gedeclineert werdt.
Ende fulleri de Bewmthebberen van de aequiteyt van dp voorfe twee poinóten, al wydt ende breedt ge- deducecrt in de Remonftrantie, op den achtiendtn July aen hare Ho. Mog. overgtlevert, affcheydende ende verder komende tot het tweede Lidt van het vooifa; Concept, xijndehetprojeél volgens het welc- ke de verandcringe in des Compagnies iaecken ioude dienen gcmaeckt te werden, Art 'mlatum hare remar- ques itellende, op het eerfte Artijckel ftggen, dat ^ het felve fonder by voeginge van eenige andere condi- tiën in hetgenerael billijck ende redelijck zijnde, niet en behoordie geweygertte werden.
Wat het tweede belanght alhier voor gerepeteert houdende de redenen op de inieydingejom de bdlick- heydt inde voorgeftelde veranduringe aentewyfeo , jgededuceert, waer by gcnoeghfaem aengeweien is, ^ een gheheele andere wegh als dit tegenwoordige Góncept tot herftellinge van de Compagnie behoorde byder hantgenomen te werden, hebben deBewint- hebberen noch fpecialijck op dit Artijckel geremar- queett, dat door foodanige opveylinge de middelen ende cËfèAen van de Compagnien breeder in dit Ar- tijckel gefpecificeert, tot haer behoorlijcke waerdye nieten fullen konnen gebracht werden.
"Btr^eltjck, om dat hetkennelijck is, datdevoor- naemfte middelen ende efteden van de Compagnie zijn uytftaende pretentien tot lafte van de Kroon van Portugael, ende tot lafte van den Staet, waer van die tot lafte van Portugael wel dertien Miliioenen, ende tot lafte van den Staet, wel tuflchen fes en feven Mil- iioenen bedragen.
Ende dat mede foo klaer als den dagh is, dat voor de eerfte licht niet eenen ftuy ver door particuliere, gede- . ftitueert van de alEftentie van den Staet, faluytge- looft werden, door dien particuliere fonder de autho- ritey tende ftercke handt van haer Hoogh. Mog. wel foo veel Capitael, om den Koninck van Portugael te conftringeren fullen confumeren, dat de voordeden die te verwachten zij η, foo wanneer het werck ten ge- noegen wierdt uytgevoert, de onfeeckerheydt van het fucces wel fullen mwegen, daer van een exempel in de Weft-Indifche Co mpagnie kan gevonden werden, londer dat men behoeft te dencken, datyemandt, |
om t'fijnen kefte daer van een proeve te nemen « u
hierckelijcke Capitaelen foude uytlooven, v^rn mentlijck om dat men weet, dat ibodanigheniei Compagnie niet «"oude gepermitteertiijnhaera^^ tegens Portugal met de Wapenen te vorderen,als vn foo veel den Staet fulcx met het Intreft ende de Com'" mercie van hare Ingefetenen foude vermeynen ο een te komen, ende dienvolgende datdenSrapi^^ÌÌ
de Weft-Indifche Compagnie felfs in geen Oorïï hebbende willen bJyven, op dat de andere InBefet!! nen hare Commercie geruftelijck fouden dry ven dS nochtans om het welvaren van de Compagnie wel βΓ obligeert waien yets te dragen,cndedaerom in den la re feftien honiert eenen fefligL·, eenTradaet voorde Compagnie foonadeeligh, ja felfs niet fonder ρ^π ditie van de Negotie defer Landen, ghelijckdeuvr.' komfte geleert heeft,geflootenhebbende,nietenfal toelaten aen de nieuwe Compagnie weder tot de Wa- penen te komen,indien de Commercien daer door ee- turbeert mochten werden, alfoo de andere Ingefeten dan eerft reden fouden hebben, om te klagen als fullende fchaede ly den door die geene, van dewelcke fy noyt voordeel hebben genoten.
Voor de fweeie pretenfien fai minder als voorde eerfte uytghelooft werden , om dat denieuwecon- traöianten, die fullen confidereren als een iiliulc daer noyt van fai komen, ten infigte den Staet intentie heb· bende om die te voldoen, de geheele Compagnie met alle haere gerechtigheden niet in machtiger handen foude behoeven over te brengen, alfoo defelve door de betallinge van de achterftallen foo macbtigh ghe- maeckt foude konnen werden als de Compagnie oyt geweeftis, ende dit foo fullen opnemen, als of den Staet haer op die manier van de achterftailighe fubfi- dien fai hebben willen ontlaften, endevcrvolgcnste gemoet fien, ende hare rceckeninge alfoo maecken, dat de rechte fchult ey fchers afgewefen zijnde,iyluy- den alleen alsaöie kopers aengemerckt, endedien- volgende haer niets toegeleyt fai werden.
Ende of wel het nieuwe Odroy, micfgaders de pof- feffien, diede Compagnie als noch binnen delimiten van den Odtroye heeft, hare waerdye hebben, foo isdatwel blijckelijck, dat tot gebruyck van dien een goedt Capitael ingeleyt werdende, op het felve feer raifonnable winften konnen ghedaen werden, doch geene foodanige, dat yemandt buyten den rifico, die geloopen werdt, noch foo veel foude meynen teavan- ceren, dat hy mede een merckelijcke winfte foude trecken over foodanigen Capitael,als totuytkoop van de Crediteuren ende Participanten volgenshet Con- cept gerequireertwert, mitlgaders het gene noch tot de Negotie, ende om de Kroone van Portugael te dwingen, van noode foude zijn, endedannochom te remplaceren de icbaden die op de Capitale», tot Oorlogh aengeleydt fouden konnen vallen, in allen gevalle fai die Recckeningh foo corredi niet gemaeckt konnen werden , dat yemandt op een onfeeckere hoope van fucces fijne middelen foude willen hafar- deren, voor al, daer tot fourniflèment van foo een confiderabel Capitael, ai meer als eenen waegh-hak van nooden foude zijn, gelijck by expcrientie wel f«! bevonden werden.
Ten tweeden kan geen seftimetie van ccnigbdinck gefchieden in een Landt daer geen Koopers zijn,ende voor al niet by publijcke opveylinghe, als in bet voor- fchreverferf/fArticul werdtgepoleert, daer, orntot de waerdye vande faecketekomen, deneent^eghent den ander moet op-bieden, ende 't felvige foo zynde,
kan oock d'aftimatie van dit groote werck mede niö
gevonden werden, ten ware alvooren hier te Linde verfcheyde foodanighe machtige Compagnien eerit wierden gefbrmeert, ofte alhier te Lande ftwanige ende verfcheyde machtigheKoopers, diealtee^ oradit^ete"*^"" |
-ocr page 600-
cn OORLOGHj ^tAcht-en-vemighfieBo^ck,
«elckde felveliaermeeftewelvaert, nacftGodt, te verwachten heeft, vervallen is, ende dat in een lydt, diM men door goede vigilantie, mefnage ende nego- fic in icbt jaren tydts de Capitalen ende Adlien ibo merdelijck verbetert hebbende, als hier vooren ge- itehtiij den Suet eer behoorde op-geweckt te wer- om de Compagnie op de been te brenghen, aJs onder de voet te helpen > moghendcBewindt-heb- beren wel verklaren , dat door het ftellen alleen van dit Concept het credijt i'van de Compagnie, dat door ïver, ende neerftigheyt weder op de been was ghe- hiacht, meer heeft afgenomen, wanneer dit Con- cept onder de man is gekomen, als de fel ve wel kon - nen remonftreren, jae fclfs, dat de Compagnie door liare beoyderi befpot is geworden, ende, ten ware de goede geoegenthey t ende couragie van de Participan- ten fulcx hadde verhoedt, een flagh foude gekregen hebben, (die Godt zylof, nu voor-byis} die niet licht weder gerepareert foude hebben konnea wer- dea.
Welcke voorfz reden niet alleen aenwyfende, dat door de middelen in het voorfziwferende dtrdtkx- tijckel voorgeftelt de eÉFeden van de Compagnie tot geen, altydts niet tot haer volkomen wacrdyefou- den konnen wérden gebracht, maer veel eer wech- gegeven, als verkochtTouden worden j foo fullen Be- mnc*hebberen van «equiteyt van den Staet verhoo- pen, 'tgeene defelve altydts noch al, jaefelfsinde meefteongelegentheden ge-experimenteert hebben, te weten, dat den Staet door defen beter onderrecht ïijnde, noch foo veel genegentheyt overigh fai heb- ben i dat de tegenwoordige Compagnie door haer fa- veur tot een beter geluck fai werden geconferveert, eodeootmoedelijck bidden j dat de gemoederen fpe- cialijck van hare Ed. Groot Mog. eer mogen wraeckt werden > om haer met de andere reipeöive Provin- tien te conformeren, en dien volgende prolangatie van bet Oftroy confenterende, als danopbequame middelen fullen konnen verdack zijn, om de Com- pagnie ten refpefte van P(?«i(g<»e/, ende hareprasten- fen op den Staet, contentement te doen hebben , 'twelck tweefeer redeiijcke faecken in fichfelfs zijn, enbwde fpecialijck dienen voor te gaen, eer men in des Compagnies faken eenige veranderinge maeckt, offl dat de veranderinge niet noodigh is,foo den Staet dietwee middelen praefteert, enden Staet tot de pra;- ftatie v»n dien door foo veeie redenen behoort geper- moveert te werden, dat de bedroefde Participanten, ililfwygende uyt refpeötotdeHoogeOverigheydt, naerfouden behoeven te betreuren het ongeval, tot het welcke fy -luyden, volgende het woort ende het refpeft van de Regerlnge waren ver valleni ende daer- om meynen Beivint hebberen, dat men op het voorfz Concept willende aengaen de Compagnie ten regarde van de felve alvoorens behoorde contentement te uoeo, ende indien als dan noch de faeckeneenigh an- oer redres requireerden, gelijck Bewint-hebberen wel weten,dat als dan deCompagnie machtiger foude zijn, om den Staet dienft te doen ende de Participanten ïoordeel toe te brengen, als de felve oy t voor defen is Eeweeft, fouden daer toefoodanige middelen konnen "ytgevonden werden., die met de asquiteyt, enden «enft van den Lande konden over een komen : endè «er mede op de refterende poinden voor de Com- Pigmeniet meer te confidereren valléndé, fullen Be- windt-hehberen alleen U Ed. Mog. op de refterende Articulen, dat maer Articulen vanordrezijn, feg- ien, datnaerhaerkleynverftantin depraöijcke van «en noch fccr veel inconvenienten iullen komen, rierl'^"^® Compagnie concernerende, die deie alët «Ken, ende by voottgangh haer wel fullen open- en) i ende daer mede noch veele andere redenen d^^'^-^ende, om U Ed. Mog. niet op tejjou- kooL. "oodts noch op 't Papier gebracht fullen •"Meu werden, defila beüuytendefuUenBewindt- hebberen ootmoedelijck verfoecken , dat U Ed. i ί68» ' Mog. de faecken van de Compagnie met een recht ; Vaderlijckoogh gelieven in te fien, niet twyffclende of U Ed, Mog. lullen als dan meer redenen vinden , om de goede voorforge van den Staet tebefteden tot confervatie ende reftabülTemenc van de faecken vaa de tegenwoordige Compagnie, waet door de (elve op hoope van diergelijcke tradement in toekomende mede te iullen genieten, geanimeert mochte wer- den, den Staet noch meerder dienft te doen, als om hare Vaderlijcke genegentheyt van de felve af- treckende, op der felver ruine en ondergangh, ge- lijck in defen, een nieuwe Compagnie te fonderen, die fiende het exempel van defe Compagnie haer den dienft van den Lande niet verder aentrecken fai, als voor ioo veel die fonder haer fchade ende met haer In- tereft betracht fai konnen werden. Op alle het welcke Bewint-hebberen ü £d. Mog. rechtveerdige ende fa- vorabele hulpein aileronderdanlgheyt fullen implo· reren; 'twelckdoende, &c.
•nia d»edt de Participanten ven de voorfeCompa- , ygei te kon ghedaen werden , dat men in de ' Meen vao de wercldt foude toonen. ^mpïgo'c uyt de goede gunfte van den Scaet, van de |
^atbleefbaec bp. oSnöeopbee^tptftjn&ebegaiu tielinat) mtt ben Pojtugeefen ^mba^abeui: de Meilo (elbec^ gefieibt) nuamm be S^eü)iitbt-l]i&becenbcc 3©c(t-3nbifcl)e Canipaanic al&iec: cemonilwcraöe toec noobt/ enbe bat tjaet ktadtnioeflentocben foo tod b'^ScgtfCfialIen / bie gaec bm ^taet in 't pao ticuliec fi^ulbigl) tua^ / al^ 't geen bacc ban Portugael toeQuam. v@it isa^ tjet boojnacmflc point batmcn (ïcö to b'öanbeiingö tnct b'Sittnbaflabfuc bcOonoi)/ en 'tmaechte fotntpbt^ fjet btflupc defperaet; enbe toanneec ooch (jet i^mctaetaìbja^gijeftoomt/ foo gabt be iaetfie falftept bec ^o^tugefcn foobanigen iw b;ucg algiec in begemoebecen gelaeten / batmen iiaet: ηοφ befieecbe. ^ulc;; b'ileecen S&ctDint-ttebtuxen noc0 ben achthienden oen t)aec igo. Ildog. obecgaben bit nabolgenbe Ufòemotiael.
Ho. Mog. Heer en »
H£t zijn nu al veele jaren gheleden, dat de Ge- i^Aet oöroyeerde Weft-lndifche Compagnie defer Memo» Landen, volgende het principale ooghmeick, 'c welck den Staet in de ereSie van de voorfz Compa- to, gnie heeft gehadt, niet alleen haer eerftingeleycie, maer oock tòt tweemael toe verhooghde Capitalen, prtncipalijcken ten dienfte van den Lande in Oorlogs exploidten, tegens d^n gemeenen Vyandt, opaen- radinge ende goetvinden van de Regeringe, onderno- men , hebbende geconfumeert ; maer oock in een la- byrinth van fchuTden geraeckt, ende rontiom in hare conqueften van de v^anden met groote machten om> dngelt zynde, Bewint-hebberen by haer felven geen middel, ofte apparentie heboen gevonden, om de faecken van de voorfz Compagnie uyt haer felven > ende fonder d' alBftentie van den Staet, te redden , enda de vervallen faecken in foodanighen poflure te ftellen, dat de felve bequaem foude zijjp,om de parti- cipanten eeaigh voordeel toetebrengen, endedtn Statteenigen verderen dienft te doen. .
Dit is een faécke, die foo bekent ie, dat wy U Ho. Mog. daer mede niet en fullen ophouden, maer ons «Heen die&engaende refereren aen de follicitatien,diò door de Bewindt - hebberen met groote vigilantie» moeyte en koften, foo omtrent U Ho. Mog. ale de Refpeöive Provinciën in 't particulier, al van het jaer fefiien bondtrt een en dtrtigh at ondernomen, ende ver- volgt moeten werden, in de welcke Bewint-hebberen meenighmael hebben verklaert, dat of de ongelegenr- hey t van de Compagnie door den Staet, naer beboo- t en geconfidereeit, en met cenen eflEcöive middelen tot hare herftéllinge , ende fubfiftentie, mitsgaders redres, ende mefnage, ter handegenomen moeftea werden, ofte dat fyluyden haer felven fouden vinden geobligeert, het geheele werck te abandonnerenj ge- fijck au de iterative remonftrantien, foo aen U Ho. Mog. als aen de refpeöive Provinciën , vantydttot tydt , particuUerlijck geprefenteert, ten vollen kon- ncngetuygep. ^ Het |
-ocr page 601-
1068.
570 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Het heeft U Ho. Mog. ooclc gelieft dc roorfz con- ftUutie van de Compagnie, en der felver follidcatiea in confiderable achtinge te nemen,want in hec eerfte, wanneer macr eenige geringe fubfidien by de prafen- te middelen van eie Compagnie wierden gerequircerc, als van den jare Jefiie» hondert ee» tn dertigh tot Jefiiea hondert negen en dertigh toe , heeft den Scaet geen fwa- rigbeyc ghemaeckt, de behulpelijcke handt aen de Compagnie met eenigh genoegen te bieden, foo ver- re, dat den ftant van de fel ve, foo hier, alsbuyten 's Landts, buyten merckelijck verloop wierdt gehou- den 5 ende deer naer, wanneer vigoreufer ende meer- der aiEflentien van nooden w^ren, ende de Compa- gnie op de vaile beloften van confiderable fubridien, in den jare fefiienhondert 'negen en dertigh om haer tot fourniffement van nieuwe Capitalen te encourage· ren) gedaen, een tweede verhoogingehaddegeprae- fteert, ende de beloofde fubfidien van tydttottydt wierden getreyneert, Waer door het water op de lip- pen was gekomen, hebben Ü Ho. Mog. tweemael met eenige extraordinaire confcnten de totale ruine van Bfaül in den jare/^/wi hondert vyfenveertig ende fefiien hondert fis enveerttgh .verhindert,
Endeeyndlijck, alsin àca'iiKjefiievhondertfeven tn veert/gh hec werck van de Conipagnie foodanigh was verloopen, datter geen apparemie was, om de faecken van de Compagnie, foo hier te Lande,als in de buytenlandtfche Conqueften, te herilellen,ten zy met extraordinarifche middelen,hebben U Ho. Mog. confidererende de rechtvaerdigheyt van de ootmoe- dige fupplicacien van foo een confiderabel getal van hare Ingefetenen, die hare middelen in de Compa- gnie hadden vetlooren , ende tegelijckreguard ne- mende op den dienft van den Lande, dooreen loffe- jijck vooinemen vaft gcllelr, mctde macht van bet Landt de Compagnie te herftellen, ende door goede ordre der fel ver Tubfiftentie ende redres tebevorde- len, ende uyt te wercken, confenterende ten dien eynde voor af de prolongatie van het ödtroy, voor vjfen twintigh J aren.
Den yver, die U Ho. Mog. tot het uytvoeren van dele hare loffclijcke intentie hebben gehadtj endede rechtmatigheyt, met de welcke den Staet de Compa- gnie fpecialijck heeft bejegent, om haer te doen ge- nieten de eiïë&en van de beloften, die in den jare feflie» hondert negenen aen de Compagnie wa- ren gedaen, ende wekkers achterbly ven de eenighfle oorfaecke was, waer door de;Gompagnie hier te Lan- de haer felven met foo yeele fchulden belaft vondt, fuyverende tot voldoeninge vandefelvedegebreee- Icige Provinciën de defeü;en indeconfenten vande beloofde fubfidien, waer van deRegiftersgetuyge- nifle draghen, fai noyt ten vollen konnen bedanckt werden.
Dit alleen moeten alle geintreflcerde in de Com- pagnie wel beklagen, dat dit hecrlijcken,ende recht- matige voornemen van den Staet, injuria temporis, ende fpecialijck door de fwarigheden, den Lande ib- jdert den jwfefiie» hondert vyftigh overgekomen,niet naer behooren isuytgevoert, endeindenjare/i^/'i» hondert vier enyyftigh wanneer de heerljjcke conque- ften van Brafil onderdetrouweloosheytvandePor- tugefen hebben moeten buygen, fbocianigen krack heeft gekregen, dat de vollereftitutle van de Com- pagnie federt dien tydt nietbehartigbt, maeralleen flucx ge wy fe als in den jare feflie» hondert feven en vyf· tigh door de Vloote, voor de Riviere van Liflkbon j;efonden,ende in den jare hmdtrtetn enjefli^\ door het maeckenvan de Vrede mee de Kr ooije vu' .Portugaeleenighfints aen haer Intereftgedacht is. j Doch aen de andere zydeftaetdefelvige wederom ,te hopen , dat de goedegenegentheydt van den Staét,' ,met dewelcke defelve het Intereft vao Compagnie* in het particulier, eade oock voor foo vee2 deo aiea& van den Lande daër roede geintereflcert was, heeft behertight, mitfgaders het goede voornemen, om de Compagnie eftèaivelijck te prx(teren,'t gene deii^· ve met rechtmatigheydt fonde meynen, ^at haér niet behoorde gewe^gert te werden, doordeoegevaUèn, |
van den tydt wel opgehouden, doch niet verandert -,ί fai zijn, ende dienvolgendc dat den Staet deier uZ den, des verfocht zijnde, nieten faidifficulteren de tegenwoordige conjunfluren vantyden, de vol komen herftellinge van dttCompagaieteeffeilueren' door foodanige middelen, als hare Ho, Mog. in den
jaere fefiien hondertftven en veertig hebben geoordecit daer toe billijck ende noodtfaeckelijck tezijo.
Dit vertrouwen heeft Bewindc - hebberen geani. meert, felfs naer het verlies van de Brafiliaeofche con- queften by haer felven alle middelen te foecken,om dc vervallen faecken foo veel te redreffcren, als het mo- gelijck foude lyn, om den Staet te toonen, wm noch in toekomende hymainitien van devoorfzCompss gnie te verwachten foude zyn,ende,daer in feer merc- kelijck avancerende, voorts bewogen, om in dcnjare fefiien hondert drie en fefiigh van U Ho, Mog. by p,o. vilie prolongatie van den Odtroyete verfoecken, als een van de middelen, fonder de welcke het volkotncn redres van de Compagnieonmoghelijckwas, doch
daer in foo ongeluckigh zijnde geweeft, dat, niette- genftaende alle de Provinciën,behalven Hollant,cnde VrieHandt, in het ielvige hebbende giconlenteeit,
Compagnie is geconcludeert i ende daer op den twee- den Engefchen Oorlogh zijnde gevolgfat, die weder- om een groote krack in den ftant van de Compagnie
heeft gegeven, ende de expiratie van het Gitröy vaft naecke, foo bevinden haer de voorfz Bewint-hebbe- ren eyntlijck wederom genootfaeckt U Ho.Mog.den toeftant van de Compagnie voor te dragen, ende oot- moedighlijck te verfoecken, dat eenmael op fooda- nige middelen, die tot volkomenherftellinghevid des Compagnies vervallen faecken, konnen dienen, gedacht mochte werden; ende dat U Ho. Mog. debe- foignes, die tot de herftellinge van de Compagnie waren byder hant genomen, ende door de ongevallen des tydts zyn afgebroken,weder hervattende het bloe· digh verlatigen van foo veel bedroefde geintreflëerde ingefetenen, die nu foo veel jaren langh de günftige handt van U Ho. Mog. verwacht hebben, meteen rechtmatige genegentheyt gelieven te voldoen. .
Het is wel waer, dat, federt de laefte befoignes, ge- tendeert hebbende,om de Compagnie buyten'sLants met de macht van het Landt te herftellen , eadebin·! nen 'sLandts, door ontlaftinge van harefchulden,uyt- vindinge van middelen tot fubfiftentie, ende 'tberae- men van ordres in demefnageopeeneSènendeva· ften voet te ftellen, de faecken vry zijn verandert, door dien inhetketfte TraaaetmctdeKroonevan Portugaelinno fefiien hondert een en fefiigh geflooten j van de Ammericaenfche ende Africaenfcheconque· queften zijnde gerenuncieeit, opgeen middelen van confervatie van die plaetfen meer fiJdienen gelette werden, ende in de mefnage van de Compagaie>doot het affchafFen van de helfte van Bewlnt-bebberen, en het verminderen van hare halve Treftamenten » by refolutie in degrodte VergaderingeopdeZalegcno- men, al ordre is gefteldt ; doch het felvige heeft het .vwrck van deherfteUin», ende fubfiftentie. mitf- gaders het redres meerwrgevordert, alsverachtert; jaefoö verre gebracht>dat indien U HaMc^. volgende, eade.feer billijcke poiu&en konnen be- weeght werden i -, Ü Ho. Mog, van de volkomen her- llellinge van de Con^agnie konden \^6edtertzi}n > -tc-welea ..vit2jj::r· Φ,Ι^ ·■' ·'■
Etrfielwk^ datiJ Ho. Mag. mochten goetvinden,
ώη de Weft.Indifche Cottpagnie defer Lamteate guonen prolongatie van den Oöroye tot bet «ftefö- 4e van tdefe loopemie eeu we. i-i i^ ■ , ® ^ ,,. Xentiueeé»^ dtó iU Ho.iAo^'ia^'^^ft^l
jjiBdceanPiarii^ eenTrwaaet va»
4n het felvigchebbeodea^eftaee vaadeAm»»»^
<fflde: AfxicamfiÈcojnùueften a'^fle idacr TOOT
cenconfider^le ibtóJiBgeJ&Si
SPtiB, ®n<|elset!»JÌDgc WO ilfcPart^^l^jfJjS |
-ocr page 602-
cu OORLOGH, 't Acht-en-^'veertighpe'BoesL· 571
om dat de nature van foodanighe beledigingen mede
brenght, datdeOveitedenhare Ingefetenen» ende I068.
voor al die gene, die felfs onmachtigh iijn,tegens foo---
danige ongelijcken moeten befchermen.
Voornamentlijck in defe zake, daerUHo. Mog.
tot reparatie van het ongcHjck, haer Ingefetenen aen
gedaen,een Traöaet felfs tegens de borft vande Weft-
Indifche Cempagnie, hebbende ghiflooten, endede
Compagnie op vaftc en bondige toefegginge, dat, het
gene by de Kroon van Portugaetbeiooh was, onfcyl-
baerftondt te volgen, in hare grieven cenieer maten
geruft hebbende geflelt, fiên, dat de voorfz Kroon U
Hoogh Mogende felfs heeft om den thuyn geleydt,
door onghefondeerdc uytvluchten en impertinente
misduydinghe van den fin dei Tra«aeeti, nieteenen
Artijckel prafterende,het hóogeaenfien van U Hoog
Mogende by alJe Potenten van de werelt in kleynach-
tingebrenght; waei-doordeC«M>tf^/«inhet minfte
geen vruchten treckt, van de goedé forge, die U Ho.
Mog. tot reparatie ran het ieet, dc compagnie geinfli-'
geert, meynden gedrwen, ende Voor foo veel in haer
was, geprefteert te hebben bet gene, dat van de recht-
veerdighe Overheden te verwachten is, 't weIckU
Hoogh Mog. wel weten, van foodanigen confequen-
tietczijn, dat fulcks niet werdende gerepareert, na-
derhandt felfe tót fchade ende kommer van alle andere
Ingefetenen foude konnen ftrecken, als andere Poten-
taten , fiende dat U Hoogh Mogende haer het onge-
lijck, foo cqnfidersbel getal Ingefetenen, ja haer felft
aengedaen, niet verder aen en trecken, geen fwarig-
heyt fullen maecken, om andere U Hoog Mogende
Ingefeten mede te beledigen, op hoope, dat U Hoog
Mqg, aen de proteflie van een particulier niet fullen
heden. als hebbende over de proteftie van een foo
confiderabel, ende (onder correÖie ) wel verdient ge-
tal van Ingefetenen, ende over het aflFront, den Staet
felfs aengedaen, foo licht henen geftapt ; waer door U
Ho. Mog. dit affront van Portugatlop haer fullen heb-
ben genomen, ende evenwel noch gehouden zijnde
ongelijcken, byconfcquentie, daeruytgefprooten,
tot lafte van de gemeene Onderdanen tedoenrepa-
reeren.
Ende àls ü Ho. Mog. eens particulierlijck de rede»,
nen cònfidereren, die haer aen de Proteste van de
Weftjndifchecvw/^feiifpecialijck verbinden, ful-
len U Ho. Mog. bevinden, eerftelijck, dat den Staet
de Participanten vande felve publijckelijck tot het in-
legh van hare Capitalcn hebbende genoodight, eerft
boven de generale proteàie, die de Overheden haer
Onderdanen fchuldig zijn, noch aen dè voorfz C»w-
pegttie fpeciale beloften heeft gedaen, van defelve hare
protedie te fullen geven, endenaede gelegentheydt
van het Landt, ende de Cempagniètt aflifteren,en door
het fourneren van de Capiralen , gelijck als met haer
Ingefetenen contraherende, haer tot een fpeciael der
protefticjals de Overheden aen hare Onderdanen ih 't
gemeenfdiuld^hzijn>heeftverbondenj Ja dat hare
Ho. Mo. iieDde,datfe de pnote£tie van <de Öompagnie,
wanneer het noodigh was, niet hebbende by der bant
genomen, voorde tweederaael vaft geftelt'.hebben,
at de onhe^cb, defelve daer door overgekomen, te
dOönrepareren ,€inde de Compagnie weder in hifct be-
fit van de Lahdeti, haer ontnomen, vigoureufelijck
metdemadit Van het Landt te herftellénj gelijck U
Hoog Mogende haer ib veele Refolutien alfoo hebben
verkmert»
£ndeten tveeJaHi dat de dienften, diede Compagnie
aen den Staet beeft gedaen, mêritëren, dat U Ho. Mo.
een fpeciale protedie acn dü cmfufftie^ bu y ten de ge-
meene proteélie, geven $ vaftWtìlcfcedienftenweleen
langhyei'he»lÌfou(wkònn«nW6rden gemaeckt» indien
iiweHo. MogidefalvigBfólfttaiettHangh in weVnigh
woordën fOmmiöl-lijt:k hadden begr^n, in verfchey-
dene RefolutìttBjénde öóckrpedalijck in de Motiven,
voordePtóvlntib Van mtflmtii,'^τΆ dehiare ftpun
iDftéért ótüxiételi^ïötttffiflentiié-vftode
^te^jftiii>iittì1ìÉPègtù,gtfòriiìimì^ditbhi^ He. Mog.
wel òxpltfieUjck ft^étì, Uit ^löoi ^«Odflog^^Ex-
ploiÖiiödóortic CempagHiè. tèiJ^iehftevan öenSt«et
S^bb 4 ondcf-
. hebbende bedongen » endc het eflTefl: van het Traftaeti,
jjlii. j^gr dc foo dickwils gheexperimenteerde troulooshe'
■ den v»n den Portugèlen, tot noch tocfoodanigb zijn-
Jeeeilludeert, tot difreputatie van den Stact, ende
fcbsde van foo veel duyfenden Ingefetenen, dat tot
defen dagh toe noch niet eene jota is geprefteert, van
V het gene tot voordeel van den btaet is bedongen,
eyndliickeens gelieven te refolveren, ende krachtc
liiclt de handt daer aen te houden, datheteffedt van
ujt vooffz. Tradlaet by de Compagnie magh werden
eenootcn, ende daer toe foodanige middelen te em-
ployeren, alt defelve, na hare hooge wijsheyt, noodig
en eeradenfullen vinden.
Ten derden, dat U Hoog Mog. eyndtlijck eenmael
mogen werden beweegt aen de Compagnie te voldoen
de achterftallige fubfidien, die aen delelve voor defen
jjjn geconfenteert, ende tot noch toe onbetaelt ghe-
Weven. .
Weicke drie faecken, niet alleen, voor foo veel als
aythetgevoigh van de Ìelve de volkomen herftellinge
van de Cempagnie aengewefen kan werden > U Hoog
Mog. defelve alleen ten infichte van het redres van de
Comiignte, fouden willen confidereren > hoewel dat
alleen U. Hoogh Mogende goede gunfte behoorde te
verdienen, maer oock fpccialijck, om dat > foo U Ho.
Mogende hare Ingefetenen gelieven te laten ghenie-
't geen alle Onderdanen behooren te konnen eyf-
fcben, defelve foodanigh in de Juftitie zijn ghefon-
deert, dac Bewinthebberen, in defe tegenwoordige
conftitutie van tyden, niet anders te gemoet fien, als
dat U Hoog Mog. tot defelve favorabelijck fullen Ia.
tendifponeren.
Want, wat het eerfte belanght, dewijle doch aen
al de werelt notoir is, dat de Limiten van den O-
flroye, niet > als by forma van Compagnie, vruchtbaer-
Jijck konnen bevaren werden, ende dienvolgende tot
de voorfz Vaerc een Compagnie moetgheoöroyeert
werden, foo zijn ( onder corrcdie ) diegene welde
naefte daer toe, diehareCapitaleninhet eerfte heb-
bende ghefourneert, de Landen niet alleen notable
dienften hebben gedaen, maer oock haerfelven daer
door foodanigh gheruineert, datfe het faveur van den
St«et, boven ali anderen, meriterenjboven dat het een
fpecie van onrechtveerdigheyd foude fchynen te zijn,
uidere te roepen , om de vruchten te trecken, van de
Landen, die de Compagnie met haer goedl ende bloedt
gewonnen heeft; voornamentlijcknochcomparati-
vegefproocken, als men confidereert, dat de Weft-
Indife Compagnie van hare Hoog Mogendeniet min-
der faveur verwacht, alsdeOoil-lndifche Compagnie
heeft konnen obtineren jende eyndlijck, om dat, lon-
der den tijdt, de Participanten noyt de vluchten van
hiten y ver, moey ten, arbeyd ende hope, in de ereÖie
van de Cewfagwegefchept, fullen konnen obtineren,
àcr ter contrarie den Staet aen hare zijde het voor-
naemfte ooghwit, ende intereft, door het verfwacken
*anden Koningh van Hifpangien ,ende't verkrijgen
van de Vrede heeft genoten.
Wat het tmeede belanght $ fullen Bewimkhebberen
U Hoog Mog. ootmoedelijck verfoecken , dat U Ηΰ.
Mog, de GelntcreiTeerdens inde Wefb-Indifcho Ce»'
fiimValleen maer fimpelijck ceösgelieveiti teconfide^
«ren, als Ingefètenen van defen Staet, beftaetidc ia
foo notablen getal, en voor foo Veel Mlllioentn ghe-
intereflèert, die haer, of van Ooft en Weften, ondeï
deproteftie van U Hoog Mogende hebbendé neder-
Eeuagen, ofte ondet defelve iijnde geboofen, door
een ttouwloofeü Vfaùdc van het hare zijn berooftende
ODtfet, (onder eenige de minfte redenen vafl de we^
«It daer toe gegeven te hebben, die daeiom de feUto-
"teyt en macht van hare hooge O vCfigheydt, '.sls hftfe
Opper-befcherm-heeren, moeten imploreren, ten
«ynde het getjaene qngelijt^ïdqorhaÉr O^retigteydt
®ajgh gerepareert werden ea dat nietalleen > om dat
'y-luyden odifiàditig iljn ,haiiïorigfelijtk felR tè'dben
leparcren, gelijck fulcks gemeenlijck gefchiet in ge-
Kgentheden,daer den Onderdaen Van dtn eénen ddör
anderen, metgewelt» ehöüderpfoteaievende
t d«« beledigers,werdt te kort Bcda«),niaer,
-ocr page 603-
57X S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ondernomen, diverfie van de vyandlijcke macht uyt defe Landen gemaeckc, ende de gewenfchte Vrede is gevorderc, die den Staet met foo groote eere ende re- putatie heeft verkregen,ende genietende is; waer door in der daetfelfs alle andere Ingeiècenen, die door de diverfieindenOorioghontlatt, ende door den Vre·* de, voordeel uyc denonderganckvande trecken, gehouden zij η de fel ve heeft verlooren, te contribueren ; 't welck hare Ho. Mog. felfe oock al- foo in de voorfz Refolutien hebbende verftaen, rede- lijck, billijck, ja noodfaeckelijck te zijn, verhopen Bewinthebberen niet, dat detydenderechtvaerdig- heyt van bare faken, nochte van U Ho. Mog. gemoe- deren ,fullen hebben verandert.
Wat nu het derde point b elanght, ten dien regarde behoefden Bewinthebberen, UHooghMog. alleens maer een« te narreren, hoe dat U Hoogh Mogende by den O^roye aen de Weft-lndifche Cempegaie foo- danige fubfidien hebben belooft, als de gelcgentheyt len Staet toelaten, ende van de compagnie requi
van
reren fai fpecialijck dat hare Hoogh Mogende Anno feflien hondert negen en dertigh met óe Compegme ge· noeghfaem hebben gheaccorileert, dat de felve een nieuw Capitaci iouden fourneren, onder belofte van een fubfidie van vijf hondert duyjent guldens gevens geldt, ende feven hondert duyfent guldensJaerlijcks, geduyrendc den Odtroye, ende dat hare Hoogh Mo- gende op die fpeciale beloften, met publijcke ghe- druckteendeaengeplackte Biljetten, hare Ingefete- nen tot het voorfz furniffement hebbende ehenoo- dight, de Participanten aen hare zyde hebben vol- daen, door het prefteren van de tweede verhoogin- ghe, op priefuppooft van de voorfz fubGdien gbe- dacn, ende dat hare Hoogh Mogende om aen haere zyde mede te voldoen, met allen ernft hebben ghe- arbeydt , tot dat door de refpedtive Provintien de voorfz fubfidien zijn geconfenteert, gelijck hetfel- vige. Arno feflien hondert negen ertveeriigh wik is ge- daen, doch de refpeöive Piovintien zijn tot noch toe in gebreecke gebleven de betalioge te doen, waer uyt klaerlijck gefien werdt, dat den Staet de voorfchreve fubfidien deughdelijck aen de Compagnie fchuldigh is, ende (foo hare Hüogh Mog. hare getrouwe Onderda- neniet en willen onthouden, 'tgeeniehaer fchuldigh zija) oock geobligeert is te betalen ; voornamentlijck om dat de faecke naehetaffigeren van de voorfz Bil- jetten, niet in haer geheel is gebleven; want de Par- ticipanten niet alleen de vethooginge hebben gedaen, maer defelve gbeconfumeert, ende de Compagnie de luftbenomen zijnde, hebben hare Hoogh Mog.de felvedecharges op de refpe«aive Provintien gegeven, ende daer door de Compagnie haer van de toeghefeyde fubfidien ghefruftreert vindende, ende niet genegen zijnde om verder voort te gaen , yoor de tweede mael op eenfeeckere hope van betalinge gheobligeert, noch eenighe Millioenen oplnterefttenegotieren, om de Oorloghs deQeinen ende exploidten uyt te voeren, die op aenradinge ende goedt vinden van de Regeeringe tegens den gemeenen Vyandt zij η onder- nomen , waer door de Vyandt verfwackt, het Landt verrijckt, deghewenfteVrede ghevordert, endede Compagnie t'eenemael in onmacht vervallen is, blij- vende de felve niet alleen belaft met de voorfz Mii- lioenen, om uyt de fubfidien weder te betalen Intereft genegotieert, maer hebbende oocl veel voor Intereflen aireede moeten betalen naeften by de achterftallige fubfidien bedragen,wy fui Jen U Hoogh Mog. hoogwijfeconfideratien ende ge- woone groote rechtveerdigheydt, foo wijdtgeroemt, geernederechtmatigheydtvan defe fchuidteens on- derwerpen, ende onbefchroomtvandereygerfelver goedtvinden recht verfoecken, ende als dan verwach- ten wy niet anders, als dat U Ho. Mog.de nature van de fubfidien, ten behoeve van de Compagnie voor de- fen geconfenteert, tweederley fullen bevinden, de cene van foodanighe fubfidien, alsiqdenjare/^^/V» hondert feven en veertigh, ende fefiien hondert vyftigh. ende feflten hondert tvee en vijftig zij η geconfenteert, tot Equipagie van Oorloghc-Üchepen, Volck^ ende at- < |
fendinge van vivres ende behoeften, dewelcke hn welfe ten voordeelevandeCffBya^»jszijng„._T®" jg^ teert, evenwel om dat de Compagnie aen hSS" -Ì!' nietsgeobligeert zijnde te prefteren, oock niet X daen heeft, eefantecaufl, door het verlies van Br 7 in handen van de Portugefen gevallen, ende dienvni gende de middelen totfubfiftentievanhctfelveBki" confenteert j niet meer requirerende, oock niet ion nen gevordert worden, ende daerom by de Compatii, oock niet én werden geey fcht : de (tweede foorte van fubfidien van foodanige nature, dat de felve niét ziin toegeleyt aen de compagnie, om het eeneofte het an- der uyt te voeren, 't welck naderhandt is blijven fie-
ken, maer daer de Compagnie haer felven eerftelijcfc op toefegginge van de iüblidien heeft geobligeert, en- de oock gheprefteerteenconfiderableverhoogingetè
doen, fournerende drie en veertigh tonnen goudts, en- de naderhmdt op nader verfeeckcringe noch haer fel.
ven met omtrent feventigh tonnen gouds belaft heeft! ende alles heeft afgefonden j ende uyt haer cafla gecon- tribueert, 't gene uyt de voorfz fubfidien vervallen moefte werden, foo Jat defelve eygentlijck verftaen moet werden, de voorfz fubfidien voor den Staet ge- anticipeert en verfchooten te hebben j jae foodanigh, datfe over Intereft van dat verfchot tuflTchende xij/en fei Millioenen heeft moeten betalen : welcke foorten van fubfidien fondercorrea:ie)tebetalen nieten kon- nen gheweygert werden , om daer uyt delaften, de Compagnie ter oorfaecke van de felve opgekomen, we- derom af te leggen, gelijck U Ho. Mog. in den Jare feflten hondert negen en veertigh felfs oock fpecialijck hebben verftaen, ende als .U Ho. Mog.datnabehgo- ren fullen ingenomen hebben, vertrouwen wy, dat U Ho. Mog. epdelijck eenmael, volgens de refolu- tien van den ]zetefefiien hondert negen en vtertigho^ expedienten ende middelen fullen dencken, om de Compagnie de voorfz achterftallen te voldoen, ende hare klagende Gemeente eenmael verbinden, om U Ho.Mog. voorhaer.herftellingeeeuwighte dsncken, voornamentlijck, om dat de Compagnie daer door machtiger ghemaeckt fai werden, als defelve oyt ten tijde van haer befte fleur is geweeft; in allen ghevalle verfoecken Bewindhebberen, dat u Ho. Mog. op de twee laetfte pointen eenigb nader bedencken hebben- de, altijds by provifie het Oftroy gelieven te prolon- geren, teii eynde Bewindthebberen middelerwijlen met de middelen van de Participanten, de faken van de Compagnie meer ende meer mogen verbeteren|, en. de dienvolgende de Provintie van HoUandt, dieal- leen fich tot noch toe niet en heeft verklaert, mede totconfent vanhetOftroy magh ghedifponeert wer- den. 't Welck doende, &c. ï
febcct bed 3fafcen toa^ tuffcDtn Zuydt-enbi Noord-Hollandt quefiie BÖitoeefi nopenDf öe quote. ^ie ban't Noorder.quartiertoa^ban ouöt^ BewH twintigh en een half, ctiDe öic ban 'ilfElbeeuarWï ItlacgpenDatf|i tegoosgbiacmbcfbiaect 'tzuyderquartierfepöentebieöfll te 3!)Π fiate te fUB' lebecen; tnit^batDieban 'tanöec quatticc fouDtü openinflö boen ban Baec JFinantienenDelBiööfitti; fulcfi^ toepfleïDe fp / enöe men toifl bat hacc b«yflr^ binoe belieoen tod vlifen twintieh, Doch 't toai!o«ft
moeflen Doen upt befubfibien/ enbiajatenoaft f" bobennocö todfcBuIbtaö twaeiftonnmeoupf,,
(ÖpnDelöcR toietbm ^t een^ in Defe J©aent J op nabolgenbetoi^re:
Accoord tttjfchen Zuyd- ende Noord-Hol- landt over de verdeeïingh der lafien.
iw ^ . ^. W'
Ennelijck iy eenen yegelijckendie't awgaen l"?,^ magh by defen jegenwoordigen Ιη»'"™®^':^ obM |
-ocr page 604-
. hnitrtachtrnfefiigh, namedighvuldige Confereo- m-,\,n volgens iterative bevelen van de Heeren Staten - νια UoUtndt ende Wefi Vritfiundt, tuffcben derfel- «r Gccommitceerde Raden in 't een ende'tender bartier ghehouden, op'tberamenvaneeneverdte- endeegalifarieoverbeydede felve Poften, be- erepsn in den StaeC van Oorloge, ende andere latten LgcmeenconfefltvandeRiddcrfchap, Edelen, en deateden van den voornoemden Lande fucceffiver liick ingewilligbt wordende, ende,te dragen flaende, evDdeiijck tülichen de Gecommitteerden alhier uyt den nactn, eude van weghen de Steden van den ^r quartiere ter eenre j mitfgadere Gedeputeerde en- jg gecommitteerde Raden yzaiVefi-FfieflanJteade den Neorder quartiere j uyt den Neem, ende van wc- οεη de Steden van den felven Quartiere, ter andere zijde, op Approbatie ende Ratificatie van de Rid- dcrichap. Edelen ende Steden van den voornoemde Lande by minnelijcke vergelijckinge zijn veraccor- deert ende vaft-geftelt, oock volgens Relolqtie van haer Edele Groot Mogende van gilteren in gefchrifte gbeextcndcert ende beflooten dc fgecfeen in de navol- gende pointen e nde Αιείςυ^βη vervat.
Dat alle de Poften, Laften endePetitiendePro- vintie van HollandP ende Wefi-Vrieflandt. in 't ghe- meen concernerende foo cxtraordinaris als ordinarii by gemeen confept van de Ridderfchap, Edelen en deSteden v^n den voornoemden Lande opgenomen ende ingewilllght wordende, egeene uytgefondert, voortaen over beyde de voornoemde quartieren ge- dragen fullen worden naeeen vafte quote ende repar- ticie, te weten, dat in de voorichreve Poften, La- ften ende IPetitien gefupporteert ende betaelt fai wor- den, by die van den Zuyder quartiere ee» en tachtigh ende irte vierendeel j mitfgaders by die van Wefi-VrieJ- Undt > ende den Neorder quartiere achtten ende een juirtin'thondert, ende dat ter tijden ende wijlen toe naopeninge ende examinatie van wederzijdts Boec- ken, ende de rechte geftaltenis van wederzijdts Fl· mntien in de grondt ingefien zij nde by eenparige re- folutlen van Ridc|frfchap, Edelen ende Steden van den voornoemden Lande anders ïal wefen gheor- donneert : Tot prEeftatie ende prompt fournifle- raent van welcke voorfchreve reipedtive quotes de Gecommitteerde Raden in'teen ende'tander quar- tier elck in hun reguard haer in der befter forme ver- binden by defen.
Dat alle de particulier ende Domefticque laften van 't een ende 'tanderquartier, mitfgadft:s delos-Lijf- renten ende Intereflen op de refpedive Comptoiren, loopende buyten de voorfchreve verdeelinge, ofte repartitie gelaten, ende voortaen by 't een ende 't an- der quartier apart gedragen, ende betaelt fullen wor- den, fonder dat men daer over den anderen eenighe reeckenfchap fchuldigh fai zijn, datoverfulcksoock in fpecie mede by die van Wefi-Vrieflandt ende den Hmdtt quartiere alleen gedragen ende betaelt fullen worden de Hoofden, Rijs, Fael- ende .andere Wmhn, aen ende omtrent Huys-dujnen ende den HiWwfuc- ccffivelijckgemaeckt wordende, voor foo veel de la- ften van de felve niet en excederen de forame van vyf «to/n/igiguldens'sjaers, heteenejaer door 'tanderegereeckent, maerbyfoo verre, ende voor foo veel t'eenigen tijde noodi^ bevonden foude mo- gen werden aen de voorfchreve bircie» meerder dan men tviintigh duyfent guldens in een Jaer te koften te leggen, dat fulcks by haer Ed. Groot Mogende met kenniffe van faecken^edecreteert, ende by de Gecommitteerde Raden iaWfifi-VrieflMdt&aiftósa weWir jee,geexecuteertial worden , ende dat JJ'e t gene als dan bevonden fai worden aen de voor- Ichreve Wercken hovende {omTaav&nvijfeMtvinti$h «»ƒ/«« Carolus guldens jaeriycks ('teene jaer als bo- ven door 't andere gbereeckent ) te kofte geleydtte als een gemeene laft van deProvintiegerepu- ende fulcks in dc voorfchreve verdeelinge of '^epmltic mede gebraf ht fai werden j ten welken ey nde |
van de onkoften aen de voorfchreve ^fiÌMghefup» lÊóg^ porteert jaerlijcks openinge ghedaen, ende terexe- ,- cutie van elcke thien jaeren daerover geliquideert fai werden, ende by foo verre als dan bevonden foude mogen worden in de verldbpenei/6;e»jaren daer aen meerder dan ti»ee hondert *n •vyfiigh dnyfent gMem te koftc geleydt te zijn, dat de voorfchreve hoogere onkoften, als een gemeene laft van de Provintié over beyde de quartieren nae de boven gheexprefleerdê quote gcrepartieert, ofaadcrfintsde penningen daer toe noodigh over de refpeöive Comptoiren van He/- landt taàtWefi-Vrieflandt nae de gewoonelijcke pro- portie genegotieert fullen worden, doch by (bo verre bevonden mochte jwerden in de felve thien jaren daer aen minder dan twee hmdert e» vijfiigh duyfent gul- dens te wefen gefpendeert , dat als dan tot de volgen- de thie» jaren ghercfcreert ende in de liquidatie die t'eynde de ftlveii>«» jaren wederom ftaet te geichie- den, geibracht fai werden.
IIL
Ende nademael 't Collegie ter Admiralitey t in Wtfi- Vrieflandtmàsàetnlìoorderquarti»* buyten extraor- dinarisconfenten, ende fubfidien van Staetiran feei' weynigh vermogen is', datmitfdien vennuafaenfil werden vaft geftelt, gelijck vaft gefteltwordt bydc- fen dat foo wanneer gene extraordinaris fubfidien ten behoeve van de Collegien ter Admiraliteyt werden ingewilllght, ofte oock datd'ingewillighde Aibfidien voor't continent van'tgemeke Collegie geen tach' tigh duyfent Caroli guldens in een jaer mochten ko- men te bedragen, als dan 't gemelte ColI«^ie om 'c felve mede eeniger maten tot behoorlijcke Equipagie bequaiem te maecken met de iommfinntachentigh guldens, ofmetfoodanigefommeals d'inge- willighde extraordinaris confenten voor 't cootingenC van 't gemelte Collegie minder dan tachentigh duyfent guldens in een jaer mochte komen te bedraghen toe lafte van de gemeene Provintié van Hottant ende Wefi- Vrieflandt geiubfidieert, ende mitfdien de voorfchreve fomme by de made van de laften over beyde de quar- tieren als boven te verdeelengevoeght, oock vervol, gens efifèaive in de voorfz verdeelinge ofte repartitie gebracht fai worden: Alles ter tijden ende wijlen toe by eenparige Refolutien van de Ridderfchap, Ede- len ende Steden van HoUandt tndt Wefi-Vritflanit an- ders fai wefen verftaen : Des werdt mede van nu af aen vaft geftelt, dat by foo verre, door Godes ze- gen , het innekomen van 't voorfz Collegie tot vijf hondert duyfent guldens jaerlijcks ofte ^er boven mochte komen t'excreflèicn, of oock wel dat felve in- komen door verloop, ofte veranderinge vanfaecken t'eenigen tijde mochte komen t'egaleren, ofte te fur- monteren , het inkomen 't welck het Collegie ter Admiraliteyt op de Mafe ten felven tijde bevoqiden lal werden te hebben, in beyde de voorfchreve ge- vallen bet vyorgeroerde extraordinaris fubfidie fai ko- men op te houden, immers dat als danuytkrachte van di|; verdragh daer toe gene a£tie meer gebooren ialzijn.'
IV.
Wijders gemerckt geduyrende den jonghften Oor- logh tegens EngeUndt, het gemelte Coll^ie ter Ad- miraliteyt tot verfcheyden tijden , ende doorgaenJ uyt d'extraordinaris confenten of genegotieerde pen- ningen foo veel te weynigh getoucheert beeft als het beloop der voorfz confenten, of de contingente por- tie in de voorfz Negotiatien over Wefi-Vrieflandti ende den Noorder· quartiere minder bedraeght dan een gerecht vierde part in 't gene ten behoeve van de drie Collegien ter Admiraliteyt binnen defe Provintié re- fiderende fuccefltvelijck is gheaccordeert, 't wclck in alle den tijdt van den voorfz Enghelfchen Oorlogh komt te bedraghen ter CommeyMnegenliondertduy- fent Caroli guldens, dat overfulcks om 't voorfchreve kort aen 't gemelte Collegieordentelijck te rembour- feren dc geredite helft van dien by de Gecommitteer- de Raden in Wefi-VrieflaiitAnà.tà.e.ix Noorder quartieri «en 'c gemelte Collegie uyt-gh°ereyckc fai worden { tot het invinden van welcke refpedive helften defel vé
en OORLOG -'t Ack-en-^veertighfiiBoeck, 575 |
-ocr page 605-
574 SA Κ ΕΝ Jvm S Τ A E Τ
Gecommiiteeïde Radeo» voor foo veci des noodts zy,
__I by de Heeren Staten in krachte van de approbatie,
ende Ratificatie van delen accoorde gbeauthorifeert fullen wefen de gherequireerde Negociatien over de Comptoiren in 't een eifte 't ander quartier te mo- gen uytfchrij ven, ende dat voorts alle d'achterftalli- ghe > ofte onbetaelde fchulden van de verloopene Jaren in 't een ende 't ander quartier refpeétiveiijck betaeltiullen werden, fonder dien aengaende eenige gemeenfchap te maecken, of repartitie te introdu- ceren. ,1
- ■ . .....■ V.
a £)at door de voorfz veraccordeerde quote, ofte re- partitie gene de minile veranderinge ghemaeckt fai worden in degewoonelijckeendevan ouds gebruyc- kelijcke quote omtrent de Negotiatien op los-Lijf- lenten of Intereflen, maer dat alle de Capitaien die voorts aen tot voldocninge van eenige laften, of ge- dragen confenten, of oock wel tot een fondi de τφτ' ve of anderfints fullen werden ghenegotieert over de refcoétive quartieren uytgefchreven, ende by de fel ve gerurneert fullen werden, als voor henen naedege- bruyckelijcke quote van negm en feventigh ende een èa/f over 't Zuyder-quartier j endefmntigh ende eeit halfvm 't Noorder quartier.
. Ende by foo verre het mochte komen te gebeuren, ^igunt Godt Almachtigh genadelijck gelieve te ver- hoeden, dat door hetinbreecken van den bekenden Weft - Vrieffchen Zee-dijck mochte komen geinundeert te werden j dat als dan mits het geprefapponeert onvermogen van'tgemelte quartier aefe conventie fai komen te cefleren, ende een yder van parthyen contrahenten wederom wefen in fijn geheel, even ende in fulcker voegen als of het jegen- woordige verdragh noyt^M^genaem watgeweeft.
Dat de penninghen procederende van het middel van 't Denne-zout in den Noorder quartiere ghehe- ven werdende, alhoewel defelve voor henen direfte- Jijck ende immediatelijck ten Comptoire van den Öntfanger Generaci gebracht zijn, echter voortaen by adveu ende executie van defencontrafle inde re- fpeüive Comptoiren van Wefi-Vrieflandt ende den Neorder quartiere ghefurneert worden , ende aldaer verblij ven fuUen ter difpofitie van de Gecoibmitteer- de Raden in den telven quartiere, om ^ens ande- ren tot voldoeninge van de voorfz laite^fte petitien voor haregeemployeett te mogen worden.
Vili.,
Dat het profijt gherefulteert, ofte noch te refulte- ren uytte gedaene, ofte noch te doeneredudlievan Renten ende Intereflen over de Comptoiren van de Domeynen by goede ende vreedfame tijden, als voor henen geemployeerc fai worden tot afloilinge van Ca- pitaien over de felve Comptoiren ghenegotieert, en- de in cas by tijden van Oorloghof andere gelegent- heydt haer Edele Groot Mogende gheraden.fouden mogen vinden de fel\^e penningen elders dan tot af- loflinghe alt boven te laten employeren, dat als dan daer mede niet anders dan gemeene laften tot verlich- tinge van beyde de quartieren betaelc of anderfints de felve penningen by 'c een ende 'tander quartier nae de voorfchreve beraemde quote gheprofiteert fullen worden j ende voor foo veel nu ofnamaelseenighe midden over degantfche Provintie gbeheven of inge- willight ende verpacht foude mogen werden, dat het provenu van dien infgelijcks niet anders dan in ma- niere voorfz tot gemeenèverrichtinge gebruyckc, of by'teen ende'c ander quartier na de felve quote ghc- profiteei t fai worden.
IX.
Dat foo lange defelve beraemde ^uüte of foodanighe andere als by eenparige Refolucie als boven, in plaet- fe van dien foude mogen wefen ghearrefteertby die MvaWefi-Vrieflendt ende àe.nìiìowdtrquaTtiere'^e.xàt gedragen ende voldaen, 't voorfz Collegie ter Admi- raltteyc in den felven quartiere fai trecken en ghenie- ten het volle vierdepart van de quote defer Provintie, |
in alle confenten tot fubndie vanderefpeaivèCol- i legien ter Admiraliteyc ghedragen werdende, ende
dat mits dien het felve Collegie van de Middelen tot
defaeckenvande Zee gheconfenteert, geafFeftcert, ofwel genogieerc, uythetZuyder-quartier fai ont« fanghen 'tgene de voorfchreve beraemde quote van «chtien ende een qmert, ten aenfien van gheconfen- teerde Middelen , ende het ordinaria van
ende een half, ten aenfien van genegotiee'fde wnnin^ gen minder dan 't voorfz volle vierde bedraeen. >
bedragen.
-v
X.
Dat de Gecommitteerde Raeden in 't eene ende 't andere Quartier, in krachte van haer Edele Groot Mogende approbatie , · die op defen Accoorde ver- wacht ende te gemoet ghefien werdt, gheauthorifetrt ende gelaft fullen zijn , om tot voltreckinge ende exe- cutie van den felven Accoorde, ten fpoedighften eene particuliere verdeelinge ende repartitie over beyde de Quartieren te maecken, foo van alle de Poflen in den Staet van Oorloghe begrepen, als van alle andere Laften, de gemeene Provintie concernerende, en. de voorts van jaertotjaer, oft'elckensalsdiemlul- ven eenige veranderinge voorvalt, of eenige nieuwe Laften ofPetitieningewiilight zijn wederom van ge. lijcke te doen, oock jaerlijcks te liquideren ende ver- eflFenen 't|gunt van de gerepartieerde Laften op 'teen of't ander quartier onbetaelt gebleven, endewAfge- vallen, of anderfints by d'een of d'andere toeval ge- profiteert foude mogen zijn.
Aldus gedaen, veraccordeert ende gheflootenia 's GravertL·ge, op denvoorfzMWf» tmntighflen]\i\j, fefiien hindert acht en fefligh. Ende ten oirconde der waerheytbyonsonder-gefchreven, tnetonfe refpe- aive Onderteeckeningen en Signaturen beveftight.
W0 geteeckent j — » Zuyder-^artier. Nmder^iiirtiir.
Lucas van Neck. NicoVies Teengs. Pieter Bording. Adriaen Sevenhuyfen. Claes Admirael. R. de Brouwer, D.v.Foreeft. J. v. Foreeft.
A,v. Bouckhorft. J. vanBeveren. C, Gravefteyn, A. van der Goes. P. van Swanenburgh. Gerard Haflelaer. Johan PeCTer, Adriaen Boxel. H. v. Arckel. Herbert van Beaumont. Simon vanfieaumont.
Johan de Wit.
fefiien kondert acht en fefiigh.
^^envijfentwlntighftenfcBjeeföin öefibent Co- <[(,1,·« jers uptConftaminopelen, öatDp/fïcnlïe'tüablDfns^dip banDen<i5?oottnÌeo:totAdrianopeleni nochlangl) wto foHöe Dupcen/ op ben ceclien cenbanf!jne®?ofl0fi
mani met SSjieben aenöe Caimekam ban Adriano-
poli, enbe aen ben )^t|cb^-CanccIiet albaec afgdc'' fonben/ gabbe/ om ban liaec te becftaftttasnneec gaec <S]ecd(entien fouben goebt binben bat ύρ ban Conftantinopeien foubc öectcecften / enbe ben nöiBÖ ftfn 311ubieutic bonnen öeböen. ®|fe baflen na DetbectcecïibanbeiUwojfjriinen ?5?ofleman/ nctft
ben Caimekam ban Conftantinopeien bOO? een aen gun {aten toeten/ bat ben Stoninoti aen Hem em
pofleöaböeflöefonben/ eoi C&tauF-JÖaflTa / om κ becffaentnanneecgp (^efibent) banmepitiQ^ te fêobe te ftomen / cnbe Oaec nae feet Wrl^t taietbe/ te meet/ alfoo ben Honine&fn'tRoHrnae Morea foube bccttecRen. anttooojben fcDiebe Sisa bat ijp tot Dien epnbceeneypiifrett^ ben öjjcB^ CanceUecBabtafaebaetbifliit/ cnwo^^ &P alleen anttooojbt bectoacftte. ®a« tr^ ^ tcotft ben boojnoemben eöioujj-Seafla tctlïm«rop bitom, ©entwecentwintigbftenMe^^<a>"lgJJJ; |
-ocr page 606-
Sfliatcn nirttm albcccrcfien i>p öcn ïitaninoDtfïw^ Γπι/ Oat fö" JBajefieptojtae seficltljaDtouifiem lECCcip'ft^f"/ al^ IjP t>'2iiiiiiaffabcucé ban Den «©upt^ itlicnftfP^'^/ Vrantkrijckenbe Genua fjabt geDaen. ©tn feiuen Dito quamen in f0n HupiJIoflccrnttofc ^aftó met fjaet geboIoD / afaefonöenban be Cai- mekam Ban Adrianopoii, omljrniafteftalcn/ Die htniüanbefcIbecen25jiefobericb£CDcn/ jiiMbc ban uiliouDt al^ bie ban Den ÖDcft^- Canceliec. ©cn drie en twintighften bito toiCCbe Doo? Den Caimekara Öan Conftantinopelcn ttoee ban fdneetfieHSinifiec^ tors
tificfonDc»/ cappojtccenbe bat {jacc J^eec D?b|cönbt "ntfangtn/ Dtnöcmïiffibent/ijntcepnopben bjeoö t(i)cftopcccn booj Den ttjbt ban feven DagbE" (be rtudiö «binaci^ ban les Daaen) enbe Dattec dertigh MÌ)cn^ pbec met D|ie @aetDen tot tcanfpo^tban fijn aéagaflie cnDe ©olcft B&rcecbt (ionben ; Dattec iJdtvierbjager^/ (alfoo menbpnac&tbecmit^De hitte mocfl ceyfen ) toacen pïjeojbonneect om met facRel^ boo? tesacn. ©it bjictbt boo? een feec atoote tcc göEÖoKöen baec teSLanbe/ DafecbobenDettocc ban Adrianopoii, nocft ttoee onDecen ban CoDftantinopelen met Öem fOUDe gaen. ©en vier en twintighften DitO fonDt De Caimakam een Uflaacn ficm met De fomme ban acht en twinclgh duyfent afperk / jfjnbe ieven hondert flulbcn^ follanbt^ ; ftogcnDe bat ftem pjobifionelijcït/ adtìcft «f" ö'an- Dccdtmbaflabcutl vier duyfent ?ifpa^ Dr^ HaiOÖ^ üooj befcopiment toa^ toegelepDt i te fto?t ftoincnbe/ fiatDftöcfaulttotAdrjonopol! foubc bjccbenflcfup: plcttt/ battcci^upfenonbcctoeacn/ enbctot Adrja- nupoütotfiinatoaemfnt toacen aÖepKpacffrt/en: ie Dattec niet en inanqneecDe fijn bectreclt. ^cn ilciibmt fjenbe alle Dit tocfïcl/ enDetoaec boo? bp oocït fllbanteboocen (foo ben ϊϊοηίηβΒ niet tot Conftan- tinopelenenquam) i)abbeBeö?Ee|t/ öeeft niet 6on= iicii naclatcn in foobanigö cptrojbinaci^ boojbal De ftttnöeceputatieban ben ^taet met fatfocn/ niet tcminmctbebeflemenagiete betoaccb'; enbe tatcacii boIgljbeb'SHuDientie.
®cn fes en twintighften i^ Qei|oo?t ftct rappojt ban Dci^eccenban ben Steen, enbeanDece gace i|o. JiBo. (öeDcputctcDen tot De faecRenbanDe Ommelanden, aclitecbololjcn^ Dcrfelbcc itetatibe .cefolutie/ gt)eba= (tcctlicbbaibcin faeefien/ caecBenDe De Diffccenten otoÖrtftUCftbanDe monfteringe der Ommelander comparanten op Dc boojleben St. Peters Landt-dagh üooj gcüallen ; enbe becflaen öebbcnbe be toebecjrjb^ ÖKCtn upt De boojnoembe Ommelanden Detoelcfte al[)ircbpljaccioogö IBogenbe beffl)?eben toaccen; mact op gjEbelibccetrt Jtjnbe/ i^ goebt-gebonbcn/ &atDeboojfc!)jebe gebane monfletinge foube blD'ben in (iatr. met Dien berflanbt Dat optoehomenbeSc. Peters Landc-dagb (in plactfe Datfulchicanbecfint^ cctiioöec een jaec foubc moeten göefcljiebe) befelbe JBijn|itc-j|eecen metenbe nebên^ eenige ©eet en <i5e= titputcetbrn upt gct mibbelban Ijaei: ï|oogt) Hàogen:: DeBccgabccingöe/ Deboo?noembegöebane monfìe^ tinjicfoubcntefumeeren/ enbéïe WagenDe pactpen moneti öoorcn/ oochnaecbebinDingtie ban faecfeen tot Land-daghs-Comparanten aDmittccen / onbec^ fiojt l)ct bftoufic Reglement enöe bctöete öecötrn en; « f jibilcfiien Dc gcmelDÈ Oifitaelanden, ofte be Dttttic ban Stadt enbe Landen iomprtetenbe. ©e^ foubc oocftonbertuflcticngminieutoigtitpt ofte bec^ anoccingiic in be iierrvingije bp D'eeneofb'anDcce pactpconbErnomrnb)ti?bfH; Docljinca^centge Dups FCijEbcn in eenige?lltticulen ban 'tboo?f5 Cieglement öröönbenmocötctoojben/ fouDeitbe Jgenicn «©ebes putecrbm t)acc^o. jfeog. naecbccijooi ban pactpen/ op tome ban elucidai^, Defrtbe ?trticulen naecDcc [«DcWafcbctintecpjetïroi. etnbeopDatin 't toeïioi
"Knoe De monfteringe ntttitìecpDec ÉicBtmatigÖcpbt
wcft met minbec fucöt enbepactpfcöap gcDaen moefti « njojben/ foube Defelbe boojtacn/ gebupcenDe De. '"moet-jatigiicpt ban ben ©wc ^tabijoubet Dcc toeï- gemelöe p^obintic/ moeten gefcfiieben ten bptoefen enbe met toeboen ban eenige l|eeren<!5eDeputeccbcn i66S.
en OORLOGH, *tAcht-in-njeemghflèBòec\,
«oitnDen ©joofleman ban AdrianopoH , tnct een ' &fuan Den op-Bcmelöen ötjcfi^-Cancelirc ; fiou» ■fflinfubfïantie/ öat öp (ÖefiDent) niet foiiDe |
ban Ijaec i^o. i^og. ofte eenige anbccc<i5eDrpuieec= ---
öen upt be Hoven van Juftitie, fip be l|eccen ban be Ommelanden feïbe te berftiefen. ienDeDctoölc pac» töpen beclifaecben totttt geene boojfs i^ niftbolfto» homentïöcft gdafl te stjni foo toiecDcn Defelbe bec= focljt metten eccfien toebec naec Den [jaecen te bectceca hen/ om binnen Den tijüt ban Djie toeecfeen tocDec alBiecmetnabetenlalïtebecfcBönen/ ten epnbe otn al^ ban nabei; befen aengaenbe bp haec ©o. Mog. ges Klolbeectte too?Den.
felben Daeglj^ ontfangen een Mifflbeban'c Coliegietcc ?ïbmiraïitept tot Amfterdam, gefcfije!· ben albaec Den vijftienden Defec/ bouDenbc in effect Datljacc <e£i.fngebolgcbanöacc ilo. |©og. öefolui tie en aenfctmjbingiie ban Den twaeifden Dee felbec
enbeCommaubeuc obec negen ©ojlog-fcEepen ban Oacc ceffi^te/ met Den eecfienbjint/na Dente ien Dito upt Texel Eee nemen foube / om bp becbeeling te Die» nen tot Kcupffingt) ban De Zee en Conbop Dee Coop- baecbec^ langui be€ufien ban Spangiencn Portu- gael, enbe bp bcctoiffelingi) naec Defe 3Lanben. 30aei: opgebeiibfceectenDe gccon|ïbereict toefenDc/ Dattet g&ebacljte €oUegie tee Stbmicalitept be bequaemfii Plaetfe totopflagö ban De obectoIHge bib|c^ Die in De ^ctjcpen om toel bp De feplage te bJtjben geboect fou» öe bjpiben / mitfgabccg Ijet fefjoen maften Dee ^c&o- pcn fclbe oojbcdbe te toefen De flibiceban Lixboa, en oocft bp iiitecbal beaeebeban Cadix, fioetoel tot=> tit fcljoon maechen Dee ^cgepen / of opflagj) Dee
nietfoo beguaem aij^ De isibiec^ban Lixboa : i;^ goebt-gbcbonben Dat aen De I^oningen ban Span- gien enbe Portugael gftefouDen foube toojben tot bebo;beeingg ban pecmiftie tot Den b;pcu op-(Iag6 Dcc boo2fcb2cbe3^fb?e^/ met ej^emptfe ban aile tol· Ien enbe lafien enbe oocBöanbt-bieDfnge in 't gunt Den boojnoembm ^cljout bp j^acht / euDe Capitep^ nen onDec fieni bcfcfjrpbrn/ tot fietec ejcpebitie ban fatchen/ mocfjtr» nooDiaij fjebben : al^fnUenbe Die- nen tot afbieuch ban be 23acbacifeiSobec^ ten beflen ban be gemeene Cljiifienijfpt : geJijch Den ©eet 3ïm· baffabeuc ban Rede van Rcnfwoude, en Den mefU bent Barleus aenbeboolen tofeeDen/ Datfe ccfpectfc» belijcB gct boojf5 beefoecB en cecommanDatie mee fiaec pacticulie ee Deboieen fouDen gebben te feconbe:· ccnj gelijcït oocft tot fulcften cpnDeDoo?D'?ïgentbe Hcy de bccfocch gcDaeu toiecbt aen be jleecen ^mbaf^ fabcuc^ ban De {joogljfl gcbacgte ttoningen algiec in 'sGraveniiageeefïbeccnDe/ Op Dat he ^oubeencuc^ in bc ïïefpcctibc See-fleDcn oftc|ro?tcnbpaenfcö?iii binge mocBten toecben geojbent Den boojf5iopfïag1i ban bibie^ en fclraan maften Dcc ^cgepen niet aileen te gcDogen/ nemaec in alle inanfeecntefabocifereH enbe fielpcn bebojbecen ; toetbenbe be tc fcHjQbcn 23;iebcn/ enbe ^uplicate^ / mitfgaDec^ copie ban be felbe gefonbcn aen 't meee-gemelDeCoOraietec^Ds micalitept / om Die in feecfieeDepbt t'aDD?eftccen / boi· gcné De fupetfcrtptien / fulcj; enbe Daec 't befjooit.
JloopenDe De I3ebuctfe obeegafDen^eDtopbett feven cn twintighften, 't bolgcnbe ÌSDbS^.
Hoo^h pogende Heeren.
UHpog Mogende hebben byder fel ver Refola· tie in date den *entnfwintighflenAtfetge\\t- ertiiiJ ven van ons te requireren, ten eynde wy de de moeyte wilden nemen van oatefien» enUHo. ' Mog. te berichten wat en hoe veel Militie te voeten paert voor den den jare fefitenhmdtrttwtetn fifligh in dienft vin defenStaet isgeweeft, wat en hoe veel Militie federe dien tydt, de Mariniers daer onder be- grepen , aengenomen > en jegenwoordigh in dienft 13, oock 'c aviferen wat ende hoe veel Militie te voet en te paert tot fecuriteyt van de Staet foude behooren aengehoudcn> mitfgaders wat en foo veel Militie ali voeren fonder ondienft vande hoogh gedachten Staet
gelicea- |
-ocr page 607-
576 S'A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ΐ66^ gelicentieèrt foude mogen worden J tot voldoeningh
^__ van welcke Refolutie U Hoogh Mogende ghelieven
gcdient te fijnop'ceerftepoint, dat wy bevinden op denStaetvanOorloghvandenJare/εβιεη honderteen en fefiigh de nombrav^adrie houdert feven en tachtigh Compagnien te voet, uytbrengende eenentwintigh duyfent feven hondert enfnegentigh koppen. 11790,
Ende tvee en vijftigh Compagnien te paert, Tmkende tweeduy/itttfes hondert envijfKny- ters.
Ende fiilcx doen ter tijt in 't geheel in dienfl: geweefttezijn. 1+375·
Op 't /njfii^ffpoint dat boven de •vier duyfent Mariniers ingevolge van U Hoogh Mogende Refolutie in date dendrie en tw'mtighfienOs· Cemberfefiien hondert vier en fefiigh, aengeno- men de Nederlanderfche Compagnien op den acht en twintighfien February fefiien hondert vijf en fefiigh, verfterckt fijn yder met vijf en tttin- tigh koppen, beloopende ter nombre van 7300
Dat den veertienden Maert daer aenvolgen- de noch aengenomen zijn > g88y.
Op den achfien]\XÏiY deflelven jaers. 6066.
Mitfgaders op àtadrieent-mintighfienSe^- tember vier duyfent man, waer uy t geformeerc zijn vier Regimenten, yder fterck t'ten Com- pagnien. _ 4000,
Noch ingevolge van u Ho.Mog. Refolutien in dates refpedtiveden vtjfden.achfien ende een #jtii>i5/»i;]gA/?f» September voornoemt. ^377·
Ende op den feventienden Oftoberfefihien hendirtvyfenfefiighPweeduyfent man,beftaen- de in twee Regimenten, yderinfgelijck fterck /^if» Compagnien. aooo.
Laeftelijck dat boven de drie duyfent man vande Vorften van Bronfwijck endeLunen- borgh fay conventie overgenomen uyt krachte van U Ho. Mog. Refolutie in date den wfgee en twintighfien Maert laeftleden aengenomen fijη tot Zee foldatcn de nombre vaa Mitfgaders noch 6161.
Lunenborgble. 3000.
Mariniers 4000.
Uytbrengende gefamentlijck het getal van 3^014. Dat de Militie te paert verfterckt is,eerft by Refolutie van U Ho. Mog. in date den achfien Janyfefiien hondert vyfen fefiigh met 785.
Naderhant op den een en dertighfien Augufti deflelven jaers met 7^7.
Mitfgaders op àcndrieentwintighfienScp- tembery^fi» hondert vyf en fefiigh aengeno- men duyfent Ruyters, waer u y t geformeert fij η iwee Regimenten beftaende yder in fes Cor- netten. ïooo,
Op den feventienden Ofliober daer acn vol- gende iwf</»j^ipaerden , gerengeert onder vier Regimenten, yder vaa dien infgelijcks beftaende in fes Cornetten. 2000.
Ende dat laeft overghenomen fijn by con- ventie als vooren vande Vorften van Bronf- wijck de nombre van li 14.. Maeckende gefamentlijck de nombre van 6i'j6. Ende dat fulcksfoo te voet a!s te paert gefa- mentlijck aengenomen is het getal van 170.
Ende tegenwordigh indienftfijn met ende nevens de Militie ftaende op den ordinaris ftaet voor 't tegenwoordigh loopendejaer, ter nombre van een en tmntigh duyfent drie hondert vyf en veertigh man te voet, ende / jpw duyfent fes hondert en vjr/Ruyters, uytbrengende te Carnea drie en tmntigh duyfent negen hondert en Kjcji/gé in'C geheel, en gefamentlijck bet ge- lal van ^110.
Waer mede vertrouwende voldaen te hebben aen de eerfte poinöen vervat in de gemelde U Ho. Mog, Refolutie fouden wy, onder correöie, dienende ven ons advijs op 't laetfte Hdt oordeelen dat tot befettingh Tande Frontieren, mitfgaders tot employ in de Pro- viacien ende iulpkstotfecuriteytvandenStaeteode |
hant-havingh vande pubhjcke Authoriteyt iödienft ,,,„i vande Lande, behalven de vier duyfent Mariniers iou- 8.| den behooren aengchouden te worden drie duyfent en twintgh Ruyters , mitfgaders een en dmigh duyfm fis hondert en tacktigh man te voet, uytbrengende te fa- men het getal van vier en derttgh duyfent aét hondert koppen i Waer mede wy vertrouwen dat den Staec, onder Godts fegen byde tegenwoordige conftituiie
senoeehfaem verfeeckert foudezyn, endcdcnoodc
fulcks vereyffchende daer uyt een tameiijckcorps d'ar- mée geformeert konnen worden ; tot wekken eynde wy meenen onder correöie als vooren dat aengehou- den behoort te worden al de Militie ftaende op den or- dinàris Staet van Oorloge foo te voet als te pae?,mitf. gaders de vyftien Compagnien te voet m Martiojfèy?/f» hondert vyf en fefiigh ^engenomw engefoimeerttot een Regiment onder wylen den Collonel Steincalen- velt, ende tegenwoordigh geleyt wordende by dea Collonel van Santen, uyt reden dat'tvoorfzRegi- ment geworven en geerigcert zynde tegen de i/y/es tmntigh man met dewclcke de Compagnien zijn ge- recreuteert, ende die ons oordeels loude dienen te werden gecontinueert, om defelve confideraticn het felve Regiment behoort in dienft te blyven, foo dat de Militie voor het toekomende foude fijn gecompo- fcert uylvier hondert twee Compagnieii te voet, mitf- gaders iwie efl^y/fi^é te paert, fulcksalsUHo.Mog. nader gelieven af te nemen uyt de Lijfte hier na vol- gende.
Voemlck.
ioo. 110, 3300.
Soo. 200, ip. 65q. lizfo.
31680.
I Compagnie Heer van Noortwijck. r Heer van Sterrenborgh. 33 Compagnie Collonelle, 9 Compagnie Gardes Hollandt tot 100.
ï Compagnie Garde Vrieilandt, I Garde Stadt en Lande. 6 Tot Embden ad 110. jyo tot T).
4.0Z.
Rujterj/e.
I Gardes Hollandt. j Zeelandt. Hooft Officieren ad 8e Collonelsadtfj. 37adyo.
.. , 3010.'
Ons niet te min in alles refererende tot U Ko.Mog.' difpofitie,
Hooge Sec. In 'sGravenhage den 27 July 166I Geparapheert H. v. Lachtere» vt.
,Ter Ordonnantiegetceckeflt,
G.vanSLINGELANT.
Staet van ie MeUthdiëtenάίιηβvandeLundefou- de behooren amgebouden te wtrden, tnitfgadsrs de repartitie van de felve.
^ Gelderlandt,
Comp.
I. Een Compagnie Coilouelle De Compagnie vanden Grave van Solmesgerepar· tieert op de Pro vintie van %trecht met 7? koppen wert hier alleen gebracht de nombre van aj Totvyffnfevmisfìkoim. »7»?
i8yo.
BI' |
-ocr page 608-
f
en O ö R L·' mÌìì' en heekigéjlc keùk.
Ηοίίαηί.
.1 ''
200 120 1709 leti Co.
ρ 00 ιίο Ì387J
, Heet van Keqrtwjcii; , v w j Heer van Sterrcnborgh ■ ■
IjrCoropagnienCoIoneljcn^Jiiio r;, Jotfupplementvande Compagnie varidi
lonellngenieuiant -
j Q)mpagnien Gardes a i oò. koppen I SteenhuifcntotEmden ·—^ ï8y Totvijfenfeventigh· ——
m
lóyjo |
Ì TotEmdehtotiio. 4 Goli, Compagnyentotiboi.
47 Tot 7 y -
5?
T.··
O'^eryffel
%. polohel Compagnie toe t 00 li.TQizy — " |
Zeelandt.
j Golonel Compagnien tot 100 kpppeil 19 totvijfenfeventigh koppen τ—
42
Uytrecbt. |
1 Compagnie Guarde ' —
-;-·'<···ΐ|8 • i'oo iia itfyd
2110
2 Colonel Compagnien tot lOo I Compagnie tot Emden 110 22tbt7yköppen
26 |
ί Colonel Gompagnien 22tot7y -
24 :·
Vrieslant.
I Cempagoie Garde - - |
Landfchap. Wirentbek
I Compagnie tot Emdcn tot •3-Toi7y - |
BoVen dien fyn hofch in dienfl; 400 man binneh Amftetdam
Mariniers op de Provintie vaa Hollant. ---—
OpZeelant . ■ ■ ——
OpVrieiUnt —-—^
Staffi vm CmdUrjie'^
4000
- ' Jtfoid
Ά > A fi
I -
I Compagnie guarde
Hollant.
* Prins Maurïts van Naflau « Prins van Tarante |
» , . ·. r»· ,. ; , VI?·· »-· · ·
ί· <Pö(npignichoti4«t Rvyteff
, · 1 C< 'SA
I L
mrechr. |
■, J.: !UUi..J.I ί.!.'
ί' · iüiqsi |
4 Colonelstotvijfen feftigh — 260
iototvijftigh '— — 1000
VI. Deel.»
-ocr page 609-
578 S A Κ E Ν van S Τ A E T ti:.
1668. I Compagme Collonellen
"1' ■ 4 totvijftigh
Landfchap ^ìrenthe. ^''-ί τ-γ ; ^
En Compagnie tot vyftigh,
Ï Compagnie Colonellen
6 tot vyftich —
3020
■ νίΐοΓ Vi'
Getal van Cofhpagnìen.
t Commifsarïs Haerfolte
j Compagni» Colonellen
X Vanvijrcigh
Staden Landen,
I Qampagnie Colonellen
Volgens hetgeenewaeropHollandt prefenteert met d'andere Provintien, de
faecke by concert in te fchicken, fonde nu meerder aen Militie gehouden worden,
dan voor denOorlogh met Engelant.
10 Coppenopyedet van de 301 Compagnien, die nu fouden zynvantfo,
cn voor den Oorloch van 5 ο hoofden, beloopt ■ μ
5 Paerden op yeder van laCompagnien, die nu gehouden fouden worden op
y y , ende voor den voorfz Oorloch waren van 5 ο peerden —
Op de Compagnie van de Heer Rijngrave 10, ende op die van den Prins van
Tarante ï j Paetden, te famen
EenendertichCompagnien. eenvan 11 y, ende 30 van do Koppen, te ia-
men --- . 1 ■ ■■ ■ ■« .—^
Te famen ten 42 dagen
Ende fulcks in 't jaer -
De Mariniers beloopen in 't jaer
52 . · ;
ten 42. dagen;
33110— 0—α
idSo— 0—d
700— 0~0
39930— 0—0
6^122— O—O
565:94*— 4—0
408452— 7—6
Te famen 674393-2 11—6
Sulcks voor Hollants quota
568162—li—1
Π".'.-Λ'
■■■in^v.^·:
360P22ÌP-18—7.
EtengedrefiTeerden Staet van Oorloge van den loopenden jaere iêflien hondert
acht en feftich, is boven en behalv^n de Mariniers voor Hollants quota alleen noch
hoogér als die van den jare feftien hondert drie en feft^h. ---■
•J 'h
derden ijebUcniie ï^cecen «©ije&eputeecliert banù.e^?0l)tlictcbtin Hol lande eniJC Weft-Vrieflant tic ©ècgabeciiiöcüctientotJcniaecUti öatöeï^ecrcn iStaetmOacc ^?inttpaleut)atibenijaen fcfeübenaen ÌK ©fficieceu enïie <©ecccBtèn ïicc ^teöm Deitc,Rot- tecdam, Schiedam, Briel, Enckhuyfen, tJatiia^t: €lielc É^oö'tctooceii gj^chomcrttoaiS/ ttat cintgöe j^iffcDecsiuPtiicfe Htanlieit uptgebacenop't^planöt tiitlandttoo^aeii aanbtoRcfet/ enìjealtiaececmgiiie niitcfeelijclic mfolcmim ceplcctljt fouben jjebben : met feoeuii öcijcl om ficlj baep op eFactelijch t'mfo?mccen snbc boen tnfo?mcccn / cnbc fulchjs onbetbinbcnbe / te tcacDten be ïianbtbabtgOen / tnbieii fp lieben alDiec te· àartbe tocbec gefteect nwcfttcn jtjn / t'tintbec&en cH' De macöttoO tctoo?ben/ ootftteoSettbe fdbefonöet ïsuiotje totintljentie oftebitTimulatie metaHerigciit ,te p?ocebecen eiibetc bouii p?ocebeceii / tot Hcaffe aisi «aec6eDoo«tt. ai^aepop cöeöelibeccert jjjnbe / tji
.. , rf 4 ■ |
iùcbt oöehonbenbat Dan'tgeemboo?fcö?el>et!Siieni niffegïjegebenfbubetoojbenaenbe Jleecen «Sfttao?' binarijs SCmbaffabeucif ban bcfen ^taet in Engelant op bat Dénlupbenalbaec pet btenaengaenbe boo?&o<=
menbe/ fpiupbenben iöoningö ban Groot irittan- nien, ofteftjne .fH^ajeHept^ jpimflecssmogeninfi»' meren banbep?ebi(ïoneleo?b?e btebe toclgDemelbe ï^eecen^tatenban Hoiiandtenbe Weft-Vrieflandc
tegen beciilpablen gabbe» gelielt 5 met bgieetfeetin* göe bat be feibe Baec bie faechc tee fiecten liete» gaen / 00C& ban mepràngebjacen be boo?noembe belineuani ten / in cajs fp lupben ontbecfit toiccben / cnbe in Dan» ben bau be ^uftitie quamen te ballen/ uaermeaw bàn faet&en / anbete ten cfempel te boen fitap fen.
©en vierdea obetìeUecbcn Hoiiandt bebol0{i«»?
be.
j"
V κπ'ίοππ''^ ■
i- ■ l'J ■ ' |
. l 'iMmorìe
-ocr page 610-
en ο ο R L ο G. acht enmertighpe hoecL 579
ιϋΧ'
tMemgrìi.
«rAndenOntfangeï MaertenPaiuwtenComptoire ghctcltin mìndetiilghé
V vande i2o©oo3. guldens dacr mede de Edele Groot Mogende Heetetl
vanHollandtopdenextraordinatlffen Staet vanOorloghe voor den Jaere
feilen hondett acht en TeAigh iynaengheilaghen, by oidrcs vanden 31 Janua-
fyl66i -?— — ' ■ ■ ■·
Van defelve by ordres vanden leften February i668 ■
Van dcfelve by ordres vanden lellen Maert 1668 ■ ■
Vandefelvebyordresvandeü 3e,Aprilifi68 — ——
Daer uytbetaelt ten Comptoiie vanden Ontfanger Generaci Volbergen
Wayrans Werden > Coopman tot Nieupoorc, over gedane dienften eens
(oegeleght by ordres vanden
Den Heer Paul Wirtz, Velttnaerfchalck over vier Maenden ordinaris trac,
tement» by ordres vanden zo. April i6ó8
Den Cotnixiijs Reyhout van Bouckhoven, ter goeder reeckeninge geaccor-
deert by ordres vanden 20 April ié68
Den Commijs Ambrofius Martinii, ter goeder reeckeninghe gheaccorde:rt
by ordres vanden 20 April i <i<J8
Den Wagenmeeftsr Generael Thomas vanden Honaert, ter goeder reecke-
ninge geaccordeert by ordres vanden 20. April 166 8
Alewijn-yan Halewijn, Equipagemeefter rot Dordrecht, ter goeder reecke-
ninge geaccordeert by ordtes vanden 20 April 166S
Thomas Kien, Commijs vande Vivres te Velde, ter goeder reeckeninge ge-
accordeert by ordres vanden 20 April 1668
Engelbreghcvander Mijl, Comrerolleur vande Artillerye, totbetalinghe
vaneen Maent leeninge voor d'Officieren vande trey nèh vandé Attillerye by
ordres validen 2 y April 1668
' Den felren ter faecke als voorenby ordres vanden 2 3 April itftf 8
D'Hcer Henry Charles de la Tremoville,Prince van Tarante )OVer vief
Maenden ordinaris tradement by ordres vandsn ly April iöó8
Dc Heet Frederick Magnus Wildt und Rhij rigrave, Luytenant Generaci van
deCavallerye over vier maenden trailement, by ordres van den iy. April
I6ö8. ----· ' . —
Arent van Dalen, geweldige Proovooft van 't Leger, ter goeder reeckeningh
geaccordeert, by ordres vanden z6 April i dó 8
DenHeerWigbolt vander Does, Heer van Noottwijck over vier maenden
traöement, by ordres vandenij. April 1668.
Antony van Dalen·, Griffier van den Krijgs- raet, ter goeder rekeninghe geac- _
cordeert, by ordres vanden zy. Aprili <56 8. - ---—
Den Heer Willem Adriaen, Grave van ende tot Hornes, over vier maenden
trailement, by ordres vanden 2 j- April 16Ö8.
Den Fifcael f acob van Siila, ter faecke ende by ordres van dato ut fupra.
D'Heer Prins Maurits van Nailau, over vier maenden tracftement | by ordres
vanden ijjanuary 1068. —_ —. " <—
Den Capiteyn vande Matroofen te ^^clda, over een maent koft-gelt, by or-
dtes vanden 8 Mey —-------—« - ' '
Johan van Weideren, CommiiTaris Generael ever de Cavallerye, over vier
niaendon ordinaris tradement, by ordres vanden 2 j. April 1 <i ö 8.
Frederick van Nafsau, Heer van Zuyleftey η, Luytenant Generael over d'Irt-
finteryc, over vier maenden ordinaris tradcment, by ordres vanden 2 y. April
ι6β8, " _ - -- - -—
De Heer Grave van jKaisauj CoUonel teTaerde over een raawit folts ende
traftement van fyn Regiment, by ordres vanden i. Juny 1668 ' ' »
Η5«γ Hendrick Ziegel j Colonel te Paert, ter faecke ende by ordres ut Πι j
- " " .............^ ' Ctc a
-ocr page 611-
580 S AK EN van S Τ A ET
1668. D'Heer Ludolph Loreres van Crofcq, Coloae! ter faecke ende by otdres ut fupra
--- Den Colonel lohan van Raefvelt, ter faecke ende by ordres ut fupra
Den Collonel Uffelen, ter faecken en by otdres van date als vooren. -
Den Colonel Mollefon, ter faecke en by ordres van date ut fupra.
Den felven over 17 . dagen Solts en tractement van iyn Regiment, by otdres van
den.. .Juny-------——^ -τ-.-'-'—
Den Colonel Raefvelt, ter faecke en by ordres ut fupra > .......
Den Colonel UfFelen, ter faecke en by ordres ut fupra «-----'
iSlyS
18158
18158
18158
6οιψ
6014
Dgn Grave Vfin Na (lau , Colonel te Paert, ter faecke en by ordres van dato ut fupra
Den Heer Hendrick van Ziegel, Colonel te Paert, ter faecke en by ordres van dato
ut fupra ---' -----' ■
De Heer Ludolph Lorens van Crofeq, Colonel over 17. dagen Solts en tractement
van fyn Regiment, by otdres vanden 6· Juny 16 ó 8----
Cornelis GerritCe de Vos, voor gedane dienften by ordres vanden 7 Juny 1668.
Jan Cornelillz Cop , over Leverantie van vier Schepen Hooy, by ordres vanden
2. JulyiöóS. -— ■—--—- -
Dirck Geurcfen vanThife!,Capiteynvande Matroofen, als rcfte vanfynedagh-
gelden, by ordres vanden 6. luly 16<58 -----
Harman van Erp, Capitein van 's Lants Scheeps- bruggen over een tnaent Solts, by
ordres vanden ijIunyiöiS ■ ' ' · —--
D'Equipage-mecfter Halewijn, tot bctalinge vande Pondt-gaften, by ordres van
denöluly 1608. --—. —_—.
*3»349 14
734-5> 18
734^ *S 0
7349 18
315 O
25664 O
131349 14 O
16278 Q α
173291 J9 e
- Ai.··
loSdg— 3—0
jyr—iy~o
2097—ld—6
- 73T
— 6j>— o—à
ï;8o— O;—O
4215—-4-0
lOiöidy—18—Ò
' iSySöP'j—o
ιοο(ί— bj—o
-- 638—l^'^O
711^—17—0
- 2451— 2—'0
a42o-fli—O
1000— p—O
aiSp-i 4—O
y J90— .0—0
looooo—'Öi—
17120*—'Y—β
107-— ί—ο
Bf
Staet van betaelinge die de Ed. Groot bogende Heeren Staten van Uollandt ende
Wefl-Frieflandtby contra-ordonnantten hebben ghedaen ten Comptoirevan den Oztf-
fanger Generaci Volbergen, inde CìpìM. C%.fchell. xvij. fi.l^. daer mede defih^ fro*
vïntie op d^extraordinaris StatenvanOorlogevoor de jaren 1666. en lóóypUfoe^
lijckis aengejlagen geweefl.
BY ordres vande Ghecommitteerde Rade» van HoIIandt vanden 18. Octobec
-: - -
By ordres vanden ...October i6(>6· .
By ordres vanden 18. Oöober 1666, ·ι····..-.. -
By ordres vanden 31 December 166 , , ,
By ordres van dato ut fupra» -1 «
By ordres als vooren. ■ -
By ordres vanden io.January i66j, —-
By ordres vanden 23 October 1666. -
By ordres vande Gecommitteerde Raden van den January
By ordres dato als vooren
By ordres vanden 7 February 1667. ■ „
By ordres vanden 14 February-i <67. ■ —», n.
By ordres vanden 11 Maert i <$67, w—. -
üy ordres vanden 2 5 Maert 1007. ----
Byordres vanden 21 April i(ì67. ..........,
By ordres vanden ζ ο May 1667. .■ ■
!Byordres vanden 24 May 1667, . .
JBy ordres vanden »4 May I <567. -- —-—, .
By ordres van den 11 luny i ^67. , ■
By ordres vanden 21 luly 16 Ó7. n ^^
^yordres vanden 25 luly 1667. .
Hy ordres vande Gecommitteerde Raden van Hollant vanden 2y. luly 1667,
Byordtes vanden 31. July 1667. . -
Eyordres vande Gecommitteerde Rade» van HoHandt vanden < Auguily 16^7."
ilyordresvandenö Auguftyiötf/. . .
-ocr page 612-
en O O R L O Gì acbten'veertighfiekeck 581'
„By jordtes vanden 3 i. july ιί67 i
gy otdres vanden 7. Oftober 1667.
Byordres vanden ij;Julyi6ii7. ——
Sy oidres vanden 12 Oiàober 7. 1
By ordres vanden 15 Oftobet 1667. —
By ordres ak voorcn vanden i y Oftober 166 j.
By ordtes vandea 17 Oftobet 1667.
By ordres als vooren vanden i70ilober 1^67.
^y ordres vanden 27 Oitober 1667, —
By ordres vanden 3 Oi^ober ï tf 6 7· --
By ordres vanden 4 OiSlober 16Ì7.
jyj^ τ «I* ^^«HrbWMMh AWW^· --·—" --r--
By ordres vande Gecommitteerde Raden van Hollandt van date als vooren.
By ordres vanden 4. October 1667. ■ . ■ ·
Bycrdres vanden %% October i <567. ■ ' --
ίy ordres vanden 8 October 1667. ■ ■
By ordres vanden 24. October 1667. ■ ——
By ordres van datoutfupra. -- «-
®y ordres vanden 15 October 1667» — -..
^y ordres vanden 24 October 16S7, _______ —
Byordresvandenaö October I <67. ■ —
By ordres dato utfupra.
By ordres als vooren vanden 3 ο October 16 ——. -
By otdres vanden 16 October »607. ■ ■ ..............
By ordres,vanden 2 ί October 16 57» ■ - -
Byordrcsv^ndend.January léiiS. ■■■ ■
iy ordres vanden 10 January 1668. ' . ■
By ordres als vooren. ---——_ ---
ByordresvandenaoMaert 1Ì68. ——— ' j --
ïy ordres vande Gecommitteerde Raden van Hóllant validen 10. Maert 1668.
jiiyprdres.,vanden laMaertiöóg. . ; j". ■?■■ - —
171—β
yOOOO·^ 0-—ρ
apiod— 8—0
8i8pi—la—O
jo— 0—0
lyO—^ Ó—β
1200— O—α
4Ì00— O—dr
— 141—-ii-^p
— 160—10—O
ipyo— 0—0
1000— ö-^o
96S y—O
— 3βο—' O—a
587—14^0
4—β
0649— 3-4
(ίο— ο—ο
436—ι<ί—ο
18093—13—4
— 0—0
jyoooö— ο—r
latfj^—IO—ο
20ÌI2—12—ο
31 y— ο—Ο
loyo». o-^o
— 142$—β-^
heenbei tfa^cfit, / '
tm tpspoetftenj eboc WenfDObe/batbe,
TrcnanjemetM^OWl.-^, mttnammaetociilJintenj tebcflftèffjinmtiöcïie |
^enecei/mlwe ««abej^iobtrtticiiJ ^ banbc jicijaebe boo? • ùp pjobipe toel i«en , ,fjp^be bÉCto^te^ «fiec.
öm Wec&m lC)Oo?««mf / fii^ ^jtonàoii Vivien, «c j^^aùmttge ban liwant ijicap{)o?tcctt öc conltUecàtien irtje 't aïibilsi Jjan' iKigeecejTfiaec €.<ί5^f®o.<Φecαmmitt^«!)en önilie ili tot boliicienmge ban
htc Solutie commifTowaei in ïi?te ίκη beettDunben to^fslilaent fje-ejcamineect obectoogm iiinmflwöebatt becfcficphe ilföemoaen/ i9?ieben/ ®«foiutten/«itbeb«:b«K,%tm/ àlle toncmtecenbe i>iCoiiaùeilebànSarename,met B«t oeen bàec orni ttettt mW^ «ί bopisebilien· énbe gepalTeat : toaec opaebmitóïeett jïlnbe/ mfabm^ «Sb. «ί5^ UtoB·
tel^eiöleé bp ben ban Groot Sntwn-
mqn,bat 0!^fenben3mii>le|ifóbm/aen ben <!5e= jwcad William Willoupy enUe bes felfl0i foon Hen- ry J>tte«f0φnbm/:ri» tot Wltimtw
itttti^n m«i bte^coon insetoirtelt/enbatbi ledmet iScöipen ban- kabibmanjs fiibrttrt^ leefti mttfaabecsi
lobintte batj^^cf |
386837—18^8 173207—. y-ra
560040·^
bm aenoobiOTt/ om öaec naec Sarename bjoojfj ωη^ _ efe be to^emclbe©?obintie ban ^edawbt pi^ bat|teconwetea;be/enbe^boo? b^cfdbet ïHlomatmett geftoHbminoeflcbierïten. ooctflebonbcn enö« bcc (laenbat be Igwcn J&aec «©^.iKog. <iBiibepui teeipbm tec «B>irteraIttepi/ met be rdtJencn ba«; to^ bónenbe / enbe Biec booccntcit bcelen aengecoect/ ober be bt«)?f5 ono?bentIöc6e onsefonbeerbe ρίοοί* buren banbe felbe ^?obintie / ccnlirgè fuHen ejc^ poftuteen / mifaabetsi be faetfie boo? alle tonbenabie toegfien enbe imbbelen bacc öeenen tcacGten te bicii gecen/ tenepnbe be fioogU- gemelbe ©eoen ^ta^ ten ban ^eelanbt / Baec boonaert met be biMfl^mbe coniuefïe niet meec mcigen bom?n te bemoepénj maee batbefelbebolgentf bOjbje banbe ««geringöe/ «n* b ec 'tiSoubecapn gef^ö enbe be licerne banbe ge* famenttötöe ^btntien/ ofte be Ceneraiiteyt te m^ geb)o?bengeBja^tenbege{tOiUbent^mebebatb£i:<' boIger^baecbanftenniiJgegeben moge toojben aett b'iieecettBeeci|0.H^cig. e]ctcao?binatf0 UmbafTiii beui: fn Epgeltnc, om te flret&en tot berfelbéc nac^^ tinge.
©angoebetöanbtöeBicB/bat/öiiectÊ boo^ b«eï . ^ betfcöepbene Regenten enbe Iteeben ban be ©eega- bering ban ïSoaanbtiiairbttJitoiliiöabbcrt geffdttei jbu'j/b gens ben ^eeic iftaebt ^enfionaciis / altftanjs alle ertbe eiinmw» eenpbec /ertbeniemantuptgefonbert/fiabbengecoöi «""·«<»? peteett of geconfenteert inbe öiloomngD/enbe erBen» teniiS/aenöembannjncincomparabie dicnften aen ^ollanbt gebaeit t ja in fulcite maniere / batfe foubeti gegaen geBben tot hond^rt duyfent gulden enbe nte?«i: tenbtófcebeiftfbn epgettBelept/beucbe leeteö balt Dort Bp B«t ftabbe belet ; rtiet tofllenbt ten tfal te ..grooten op-fp?£|e£ft / tóe nama^ foube mogen rilfen:^iiniaecitjc)c®rattemént teaii 3000.
C(c 3 plbeniii |
-ocr page 613-
58I S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ
-ri
- ._-ί
0«lì>cn!S / fnlClC DpUOO? fljtt viifthien jirigé dièftft öati 'gcnootm 45000 (julïien.öieiipe tot een foe öieiiitó cttosnttic toiect Beiti nu riocB toegelept ìje fom= jhe/enïie öacc ctt öoben vijfhien duyient gulbensf algi ^cnfionaciiS baiibe ïtitiijerftljap ^ maecftentie te famett feftigh duyfenc giilijenji / enöe Γϋ» jaeclycr (Ccactemcntmftitiiniinisiöeausmenteect tot 7000 tailtien0. €tttiel«at fai men Uè gettoutoe öienfien ban Sefen naan üw? ijf t liebe ©aberianDt / met be penne ljcell«£rocc£n:fP3tjngraotgetoee(l; en foo tcftfc tn^ compai-aöle noembe/ich foube ejcemjpelen genoegö binben / bie mijn foube becöebigen. ^nbecbaet öeeft gpinbefêfjjne vijfthien jaren fiebteninge / niet fon^ öec meentgöen combat tegijensi een en anbec / ( toant in 't polttijth niet minbei- toert geftceeben alsS tn't mi= Iitatce/)oebaenfool3celenbe gelucRige btenllen acti agollanbt I foo in öeiTfielijcfie / aliS ©olitijcfte gebald len/foo aengaenbe be ïibectept enbe Boogijept/ aliS infonbecDeptaengaenbebcfinantien ban ^oUanbt/ liatf)pftonbetoo?bengefepttel)el)lJen bc iCroone op haerhooftgefet,enbe infonbecljept de Kroonevan Eendracht. «Jnbcgccn ban be minile toass te Deöbin uptgetoiO£Dt8eti9iccoo?bt cnbe ®ei:b?acD obec be dUOten ban 2uydc en Noodt-Hollandt:todCSe bif' puten Dabben getrotteect ban b'eecjle tcouölen of bicn bolgcnsi ban hondert lacen. j&astn ïi^ert fefden ijelibcrt b' J^cecen aPebepnteecben ban ilollanbt ter ©ergabcringc belteiit gemaeelK/ batna^ «ijBiu- i,emaelDaei:^o..ilöog.boo?be ï^eeven Ijare
palen nu eenige lueechcn acn ben anbecen becfotfit jijnbc boo? ben ïïaebt ban ^tate te toillen o?b?e ftel- ien/ om ten aenfien banbe betoufte gebetafcBeetbe Contpagnten/inben beginne banbefenjace aengeno^ men / boo? benfelben öaebt ban ^tate bp ntewtoe ta^ p(tulattcmetb'<©fficieccn/be begonnen bjecbingen op be geboegijlücölte toijfe te boen jlaeclien: aengefien iie ^?obintieban^eelanbtö'aenjlelUngeban befel^ !be(©ffiiterenboo?Bacc tiSebcputeetben/nebenjS bie banbe anbete ^iobintien / alfjiec publëcquelijtB ftaeit / Dab gebefabbopeect/ enbecbolgens befelbe <©f= firtewnDaecbjecbingD opgefcD?cbcn/cnbe bat no^ toiclycfi b'eene ©?obintie niet meecbec fionbe biojben fiefiaaett ban b' anbece /biecbenbe alle confenten ge^ ïijagenljpecnpattgDept/enbcbp gebolge banb' an^ ïiece ©iobintien / baec toe becmitjS êenige^jobintien t'elcSenssbecftlacennocDongeladtetoeföt g?en «η^ clufïe genomen Daööett. Φβ J^eeren iStaten ban ^onanbtenbe3®ell-3&?tefïanbt Daw pincipalen/ ÌierBalbeno?b?eDabbenge(leltomten öenfïen banbe ÖÖebitafcDeecbe Compaigniml/ bp Daec <iEb. «iB?. ifeo-getce-eect enbe op Daec ^jobinde getepactteect/ ïreboo^noembebjecbingentoebec te boen opDouben inbe biflïpecen : i^nbec ionbitie nocljtanss / bat be ge^ itielbe ©fptiecen bp nabec onberDanbelingD gebe- Jjommageect/ enbe tn rebelijcliDept gecontenteect fou- be b)o?ben ; ©ecfoecltenbcbat boo? foo beel be gemeld be ^jobintte ban ^^ollanbt / enbe ooclt be biif anbece ^jobintienDatcpenningenaenbe boo?f3 Compag^ iiten albeceptiS / foo obec aencitiS-gelt / a-anfpo?t pelt/enbefolbpe /alii anbecfintis / toettelijrti Dab- ben gcbcboMcfeect/enbe nocD fouben Bomen te be^ {toucfeecen / befélbe Daec upt be gelben onbec ben φηί' fangei:<i5cnei'ael Volbergen becuftenbe/ pbec boo? ïjaec quota moiftten toecben gecedttueett} aliS t' eene^ maelonrebclijclt 3tinbe/batbc #?àbirttie ban ^ee^ ianbt bupten bie laii blebe/ enbe be feö anbe« ^iobin^ tien befelbe la|l alleen b?agen fouben ί 3teaec op be ge- ne «cfolutieijSgcballen.
De Staten van HoIIandt ende Weft-Vrieflandt hebben naer voorgaende rjjpe deliberatieghe- houden, o\férdeninhoude van'tadvijsbyden 'Raedtvan Staten dcfer Vereenichde Nederlanden, 'op'tftuck rande van eenige Reginienten, en de Redudie van de oude Compagnien ;^%s-Jcnecb- teii in dienft vanden Lande wefende, dén Jivio m twintighftiader voorleden maendt gheformeért, en- üen volghendc eer Verg^deringhe van |
ί ■> » - haerHoogh Mog, overghëlevert ; oock diiiteghcns gecompairecrc haer ordinarife inkomften metdevor dere lafteobuyten de Milititi daer uyt nüotiaecke·.' lijck noch mede te betalen ftaende, ende alles aen' dachtelijck overwogen, verftaen ende gherefolveert" dat van wegen haer Ed. Gr. Mog.niet vorder fai wor^ den ghecominueert, het confent hier bevorens voor den tijdt van drii en Dier maenden refpeftivelijckege- dragen ; tot betalinge van de Regimenten ende Re- creuyten inde extraordinariflen Staetvan Oorloghê begrepen, ende dac daer va,nter Generaliteytken- nifiTe fai worden gegeven ; met verklaringe dat haer Ed. Gr. Mog. dicnvolghende van nu voortaen alleea bewilligen inde aenhoudinghe van ini bmitrt fnm ,n tacbtigb Compagnien te voet, tot foodanigen getal v»n koppen als de fel ve inden ördinariiTen Staec van Oor- loge uy tgetogen flaen : Te weten, d ordinaris Com- pagnien van νφιό, ende die van de gemeene Collo· nellenimitfgaders de Guardes van tachtigb koppen, cn voorts d'excraordinaris Compagnie van den Heer van iiimtuijcl(_ tot tiuie bondtrt, van den Stadt-houder van Vrieflandt tot twethmdirt, van den Stathouder van Stadt en Landen tot bondtrt vijftigb, van den Heer van Startenbur^b tot boaderc tvjimigb, en van die in Embden tot tntgemig, hmdtrt tbiin , ende bondtrt vijfibita kop- pen relpedtivelijck, mitfgaders oock van ® twimig Compagnie paerden, inighelijcx tot fodanigen ghetal vanpaerden, alsdefelvemedeinden voornoemden ordinaris Staet van Oorloghe gevonden werden :nae·. mentlij ck d'ordinariffe Compagnien van kj/"»» vinti* en die van dc Collonellen tot vijftigb paerden; de Guardes van Hollanten Zeelanttotiin(/<rt®ji/tifien paerden refpedtivelijck, mitfgaders de Com- pagnie van den Heer Prins Uamits van NaJJau tot hon- dett paerden, ende voorts alles conform denveer- noemden ordinaris Staet van Oorloge , daerintie mede ghecomprehendeert de Mariniers, ofte het Regiment ende de Compagnien Scheeps-Soldaetcn foo de felve volgens nader Refolutie van haer Hoogh Mog.Eijn ghecompofeert; authoriferende niette min haer Ed. Gr. Mog, de Heeren der fel ver Gecom- mitteerde Raden ende ordinaris Gedeputeerden ter Generallteyt, om by fo verre dc Heeren Gedeputeer- den vande andere Provintien haer gequalificeert vin- den tot een onderlingh concert, en om een finael be- fluyt over de benoemde faècke binnen weynigh da- ghen te maecken, fich daer toe mede te mogeninla-
ienegenfou-
ten; oock d'andere iondt-è
dé mogen weien meerder Militie aen te houden, daer in foo veel moghelijckia reedelijckheytie ghemöec re gaen, mits in alle gevalle niet excederende de nom- bre van »i«r hóudtrt acbtbim Compag. te voet ί mitfga- ders 't getal van fiflig koppen voor d'ordinari» Neder- làndtfche,en van vijftig voor d'ordinaris Franfche,en- de van/atifigi voor d'ordinaris Collonels Compag- nien, ende tenaenfien vandeRuyterye d'ofdiïiarisop vijfinyeertigb , de Collonels Compagnie op vijfin •"'Jfi'gVi mitfgaders die vande Heeren Luytöiant Oe-. peraels Goder op ftvtmigb paerden , fonder fich in cenigen deele verder t' eltargeren j alfoo haer Ed* Pr. Mog. daer door boven'C beloop vande Militie, föö ^Is defelve voor den jongftenEngelfe Oprloghgecon- ftitüeérc ii gheweeft befwaert fouderi, werdén voor hare quote alleen met een fommevan oVerdeyi/ «»r Artguldens,behalven dat oock floch bovea dien dejongft aytgegeven ordinaris itoet van Oorlog, yetmits de geaugoienteerde tradlementeli vende hoo-
fe OËicieren van't Leger, ende meer andprep""®" . en ftaet vandenjaréyiy?A»>ö honitrt dri*tn fifti^hte bo- ven gaet, medevoor Heïlandts quote alleen ter feffl^ me van drie hndirt tndt' indt fifttgb dujfint C^rdi gul- dens, ende falcx tefamenvoor haer Ed, Gr* Mog. quote alleen niet verre van een Millieinguideas; boe- danigen laft haer Èd, Gr. Mog. by continuatie ge^" finslullenkonnendragen,ende mits defen wdex- pres hare vryhey t voor behoude om tegen α . van'tloopendejaer noch foodanelaftenby haCT con- ftnttedoen düainuerea» eUnaerdecoalt^twvto |
-ocr page 614-
en OORLOG, ach en veertighfle hecL 58 5
Éiiden ende faecken > die als dan bevonden fuUien v^r- den, eenichfinte fai konnen gefchieden. Aldusghe- " daen ia'ι Gravtnbsgt den dtrden Augufti, fritti hniirt tcbt iif f^igl'' Onderftont ter Ordonnantie vàa de Staten voornoemt.
geteeckent j
H.vab BEAÜMONTi
5©o«nmael!Si!S0eöoo?t Detcflppo?ttoanlie i^ieten Huygens, mijeanöece/ ggebiftteettenüc ofjeejcamt^ niÉct Ijetiöeniie öe naiflOilje ban 't Collegte téc mmi- talttipt tot Amfterdam, gefcïBeben alöaecöen «n «liJirtitDllen 3|ulple|flelien/ Ijouïteniie tniffect öat
öm ^tDOUtbp JöatDt vander Zaen, bOO? gCéflljCi
κα enöe jeplbaecìitflg leggen&e om iipt te loopen / on- iKcanöecen berfocöt ìjaùùe temogen toetenBoeSae^ nföD DPlÏcPte gDeij^agljen fouöe üeblien in casi ban tentonn;emeteentg{je «oobeciiban Zaiéejcnùeiioe toel {jaic <2iiélc òien tebenen toiflcn toaccom be felbe te öelimguecenbanbe Jiigierfche, aljs niet atöteci Inegc latenbe / onaengefïen be ©zebe met be felbc ge= maet&t/ be^cöeepenbefec ^tanbetebetmeedecen/ «ρ te B^engöen enbe boo? goeben p?infe te bccftlauen/ ootttD^t J^oltlialiei ^iabentegoubenenbetebeti^oo^ pen / ecf)tet t'Daecbec betgacgc enbe naticlDonge ban iiml)Oo?noembcti ï^cDoutlJp igacBtop't boojfchjes beftiDjecttoel fjabbentoillen betfoecben fjaec Jgoogg ïBogenbe goebe geliefte enbe becBlaringe. 3©acc op gcbfltöeceect sijnbe / i.ö goebt gflebonben / bat alboo^ censi in be hoo?noembe faecfienaecbec enbe tcnpjin^ opalen tebifponecen/aen't gliemelte Collegie tee ibmicalttepttot Amfterdam foubehjo?bm getcftri^ tet/ batöaec öSb» Daec ilSog* metten albera eerflcn fpecifiquelijcft toilben bericljteit/toat ^tïjepen lip bic ban Zaïée boo?fcl)?eben ban b'^ngefetenen be^ éc lanben toacen göenomen / opgel)?ati)t / enbe )oo? goeben ©?irtreberfilaect;00cfi't©0lc{it0t^la= bmgDegoubeneitbebeciioft; enbe bat onbettufïEtDen tee (©?i|fïe nagefien fouben toojüènbe itettoactaih bittselijtfieggelegentriept/ bie ban Zalée taecftenbe ' fitet bebooceniei gebalïem 8([(. 'js 3inbecen baegfjjs jijn in be ©ecgaberinge gecom^ jifiiDit pareert be ©eetenban Luchterencnbe Vrybcrgen, g· enbeDeiiDenoaec ügoogöjHaogSenbebantoegljen&en tóiipnt ïiaeöt ban ^töte gerep?efenteert / 't geene òepdffeéct iistttbe Conferentie/ tngebolgebanijàer i^o. iföo. rcfolutte ban ben atfit en ttotntitölién enbe berticljfiert SiülpleHleben göeööüben/ tuffefjeneentgije l|eeren <!5etommitteerbett uptten felben Saebt/ enbeb'al· iltcraentoefenbc nainifler^banbe i^eerenl^ertogen han Bronfwijck enbe Lunenburgh, taecftenbebebei mfflïebanbe Lunenburghfe (Croupen Uptten bien|i ban ben i$taet : a®aetopnaec beltberatie bentoel^ ööemelben ütaebtban jState betfotDt issbat Ijaec €&ele be berbere moepte toilben néittèn ban öaei iBogenbe'tboojfj gerepjefenteetbe metten ierlten in lj{rcl)?tfte te laten toetomen.
aSopenbe 't «ammelanbec-toettB 5ört b'l^éeren Huygens ,' etibeanbereopbenacötllenb'aütöorifatie öÖegebm/ om mette p?efente i^eerentebefoigneren/ PactDpmtoebersöbtjS tegöenben anberenteDooren/ «nbebaer ban rappo?t te boert / fonbetbe boo?f5 falie Bcnsiaenteaccrocöecenj öarttntaiifp ï^eerenjpaer f«>3lj BogenbealBieraentoefettbé «©ebeputeerben fouiïm mogen oo?beelcn7 iiat inbebOo^noembe tfei fotmefitificenigïje poinctén openBaefcbe/ baer ober b aBfente ï^eerenijaer ï|oog!Hlog.<iE5ebeputeerben «e jongtjn nebenji ben gemelben HuygeHs mebe inbe©?obintieban iStabt enbe ftanben toaiert gei we(i/ fouben btenengBeiiOQit tetoo?ben/ batBaer go· JEog. baer ban tappo?t mgöenomen öebbenbe / «m amgaenbé aènbe felbe foube tooiöehgef^iéhen 5wljett(®t; ertbeissbefe tondupe gQcfb?meertftpbe geer ban Coeverden, aliÌ BeftBenbe be pjobtnciéban
y¥er-Yireibeb««ebw towft SiPiePiKiW· |
Φβη negetideiiinttimgen een UKiffïbe ban't Colle» gte ter Sïbmiralitept tot Rotterdam j gljefcfeebenal? —* baer ben febenben befec / öoubenbe refponfibe ιφ Daec ©oogö jpog. ©liebcrtban ben b?iecnttointttliiten liunp / ttoeeben enbe negen en ttointic{)|len 3lulp alle leftleeben/ enbebienbolgOenjSöertcljtopbc 3S?ieben ban be Collegien ter mritiralitept tot Artitterdam j enbe in Zeelanden DepbetontinerenbeeeiienbebcfeU be&lacgten/ banbatonber'tbtilritt ban'tgljentelte CoUegie ter 3llbmiralitept tot Rotterdam ban öe «Sn^ ööelftöe a®olle/ iBanifactuteitnietmeerberlictaelt foubetoojben/ banDetinftomenije bepl-gelt/ fonbec bat ban foobaenigöegoeberen betaelt fouben toojben Ijetordinaris Convojr, met een btebe berljoogiiiget 3©aee opgljebélilierecrt jtinbe/ ijs be boo?fc!)?ebe faecfte fip be J^eeren ban HoUandt obergenomen / en- be bien onberminbert goebt göebonben enbe berltoen/ batöe booafcDiebe iBiffibe gBeflelt foube too?bcn ίμ ftanbenbanbe J^eeren Huyghens, enbeanbereöao: ]^oogD l^g· «^Deii^utcerben totbefaecltenbanbé Zee/ omtebtfiteren/ e!:amineren/ enbe baer ban tappo?tteboen.
a®at ben iSaebt ban iState abbtfeerben op'tren? hop bet S.unentiurgl)fe t^roupeiS / geeft Set bolgenbe ί
Hvogh tMog. Heerem
O Mine te voldoen υ HdogH Mog. i-efolutie van gg^i date den ucbtflin deiés, daer by verfoeckeri dat teü wy U Ho; Mog. in gHefchnfrè wilden Idren fbe- O-rt^ komen'c gene ohfe Gecommitteerde de Heèrelirah Lcchteren énde van Vrjhrghen in U Ho; Mo; Vergade- oütc. ringhe moiidelingh hadden gerappoitecrtj Hopende het té rugge fenden vàri dö Lunenborghie Tròupcs, iij dierilt van deieh Staet overghenotaen. ende de conferentie dies àengaèndè mèt de Lunenborghitht Miniftersghehouden j is het fulcks, dat in gheinel te conferentiède Lunenbbrghfe Minillers welkonneh toeftaen dat defclve Troupes na datelijck mögen wor- den gereh vbyeert, doch met defe expreffe tonditieii -, iirptlijci^, dat gemelle Troupes in fulcken flàet fullea moeten worden teruggeghefonden jais defeive zijri overghenomen, ten twitdeh^ dàt de vollc/w ΑίικηΛ» Soldie ende Tradtementen vóóraf betaelt worden i ten ΛγΛ» i dat deifelve op koften van deien Staet ge- bracht worden Op de naefte Grenfen van de Vorften Van Brurifvii)ci(_ ende Lunmhurgb^ te weeteil tot Iw- gtn, ofte daer ontrent, ende gemerckt de daghen nU langh j endedewegen guedtzijn ,fod dat ghemelte Troupes in minder tij dt ,ende mee minder koiteó oock fchade van de Ingcferenen det plaetfen i wàer doorfyfullen kortien te marcheren na haei- Lant, fou- den kohnengeconduiieertwérdeii, Alsmede dar defen Staet daer doof merckelijck aen de Servicicn , vooni Kruydt, Loot, Lontee, Kier ende Licht foude ko- men te profiteren, fouden wy menen onder corredtiijj datopde gheéyfchte conditiën de Lunehburghfche Troupes hoe eer hoe liever behoorden weder.te rug- ge gefonden te werden^ende dc foldlen ende Traö^- menteh föö haer noch komen te refteien i bètaelrta vìotAcnvtytàebimdtrtdHjftnt guldim diede Provintie van Htllandt ende fVefi - VHifhndt in defeh jare maent- lijck ten Comptoire van de Generaiiteyc te leyered^ isfchuldighgeworden,alles in conformicc van de voorflagen door de Heeren onfe Gecommitteerden ter Vei-gaderirige van U Hó; Mogedaen,fonochtan^ dathetfelvenoytinconfequentiefal mogen getroc^ keti worden, ons niet te min in alles refererende tot , UHo^Mog.wijfedifpofitie. ■ .t
Hoogh&c. ·'
InV Gravmbège dm higtitii Augiifli /ίβϊιη htndtri ach. m fejiig, was geparaphreert H, v»n Ucitirmivt. Onder- ftont ,tèr Ordonnantie van deti Ràedt van Sta- ren der Kereenigde Nederlandeil i ciide Getë- kentin abfénsie van Secretaris,
A; van DALEN. |
-ocr page 615-
584. S A Κ E Ν van S Τ A E T
thienden tó tee ©o-fifiiteirtite «a<®ma^!i hoo?tgetijacl)t Ijet oölJösi ti«f atìetis ban iStatón fojmeect alDiec in ùen igage öm negenthienden lotoy lepteiien/ op öc ïïeeiielle m tienden ijec felbeF iBamt aen öaeu jHSog.. (j^jifenteect / upt ö£n mm cnöe ban toegen Den J^eece p?tnce ban Tarante, toer? foecfteiiDe / om öe geailegeciöe ve&enen/ bat öet seUett
öeiuwee en twintighften November fefthien hon-; dert vijf en feftigh ,foa tertKöuacöe ban'tgnaiisa?: ijicmt ban öe Meyerye van 's Hartogenbofch j te? sensi öelttopecpenenöecobctpen ban ie Mupfter- iche©olchecen/ als anöecfiiujs / «en (Ccactement mo0l)tetoegelepttoo?iien/euDetot ötcn ^nòe ineec ceguaciigljcnontenop b'onlioftea öie te» toag aUe- nooïitfaechtteiioen / als ooch Jjet tappojt ban öe ï^eecen ban Heuckeiom, cn&e aitïiece tjaec <0eiïeputeeciien/i3icssaengacnl}e hen fevenchienden luly meùc lelileöen geijaen : DoHöettöe in effect bat aenDegemeltel^eecePrincetei:faecfieboo?f3 tot eeti ertcaoiDiuaciiSbiiflag toeoelepiit foiiiienioglien toets ben befoninieban acht hondeitgulbensi een$i. ïöaec op gebeliüeceect / ooch gelet jijnbe op 't naecbec cappojt Dp be gemelte J^eecen jjaec ï^o. jlSog. <iEieöe= puteetbenopJjupben gebaen / Oeübenbe tot bolboe^ mngebanljacc3|o.|fêog.tefol«tte ban ben acht en twindghftcniuiy lefiieben /gebifiteect enbe gee)ca= minecct feecftecen^taet ban 't gene be refpecttbe i»iobmttennocBfc!)iaöt0Dtoareninbe3leget-aa(ien Obecbejaecenfefthien honderc vijf en feiligh, fef- cien hondert fes en feftigh, feftien honderc feven en feftigh,enbefefthienhondert acht en feftigh, fiOU- benbetneffectOetboojfsnabecrapport;bat be btittteban^oUanbtfoubebegoocen betfocDt te to07- ben beboo?f5fomme ban acht hondert gulbenjs aen ben gebacötenï^eet^imce ban Tarante upt Oaec flantinbeïegeclatten ban ben jaece fefthien hon- derc fes en feftigh te Detaleu : is$ goebt gebonben enbe bctflaen tebecfoecltenbe i^eecen ban i^oUanbt(bie be boo?f5 faeUe obecgenomen Hebben ) bat befelbe OcB baecop foo fiaelt boenlathtolUen becWacen.
<aotli geöoojt Ijet rappojt ban be ü^eecen ban Heuckeiom «tbe aiibccc/ met enbe nebeniS eeittge J^ee- ren «iE»ecommitteeL-ì)en upt be» Kaebt ban i^taeten / gebtftteei't enbe oeejcammeect öcfitienbe be iKtflïbe ban bei^eecban Bcvemingh, een ban iiaeci^o.|Bo. getoefen i>lenipotenttaEifen op be ©?ebe - tjan^ beltngl) tot Breda, gljifcljieben tot Gouda ben feften bec felbec jïSaent/ljoubcnbe tot bolboemngfie ban öaec i^o. liaog. refoUitie ban ben fes en twintighften luiyielHebenBettgijt/ op 't berfoecB ban be ì^eec Haulterives,»i5oubei-neutbecb00?f3 iStabt ireda, ten epnben Bern toegelepbt mogOtc toecben eenige penningen tot becgoebinge ban be ftoden öp öem teteetenbanben ^taet gefuppo?tee« / gebuptenbe bentijbtbanbijf maenben /bat be ï^eecen Slmbaf^ faDeuï!eopbeboo?f5©?ebe- Banb^ngfl albaec jp gijetoeefi jljoubenbe in effect ijet boo?rtoembe cap- poit/batinplaetiJ ban vijf duyfent gulbens l)? be lJoo?f5lKitTibe boo?gcf[agljen / be fomme ban drie duyfent filbece^ucaton^Ì aen bengemelten ^eec ban Haaiterive (bube beBoocett toegBeiepbt te too^ben: -3®aec op gijebelibeteect synbe/ ti beboojfj faecftebp be i^eecen ban ï^oUanbt obergenomen/ betoelcBe bet^ fogljttotetbcn ftcD baec op/ foo'Baefl boenltjcft/ te totllenberiflacen.
Over-Yflei toaji meefl met be Itunen&ucgiifcBe ®oIc&ecen geplaegl)t/ enbe alfoobe ^^btncie ban Gelderland! at noclj Weef peclïftecen bp ftaec gg^ane bectoepgetinge/ ban geen EimenöucgÖfe (Ccoupen ftp öaet Jgoogft iKog. patente bectoaectiS gebefKneert •,in;tenemcn/ fonbccbatbaecobeceenióDeteiitelÖffee .reljieiien toecben gïjegijeben: ^otjeDuenbe töt^e- teentet becgaberbe jêtaten nociimael^bcrfniOt bat jpaeic ϊβοοδί) Jl^ouBfttbe q?bje;s ïieiiéfbén te'Hellen/ ' ■ ' ' .....*.......""'lei
pacecctenöenagDcliomen/ gijeconftbeteécftoat'L™.. ■ eetewfe gebolgen uptfoobanigBe non obtemperantie ; . flonbento D«b?«fen: Bobenbatfpöaec geneieflïteecè I |
' fouben iànben alle be #abi9t bie Beer ^ngeètiiifli ie» ' boojbeiê eyttaoibinaice-tnauactìecen tecaoS^ ben / enbe noci) te Igben ijeöben tot fc^ ban Γ^ ^ ^taet tee <iBieneralitept in te ti?eng|»en j betfocifi infgeïücfiss/ bat goebeo?b?emotöte toecben teaSm batopbecuggfje-macfcfigeene Foulen gHefctórtun. enbebat beì|eecen ©o?|fen ban Lunenborg tip j^f be mocöten toecben becfocöt b'<©fficiei;en baectoe te pacticuKeceaenfcö?É»bingen mebe tegBela|len; βιΙμ bat be ceflecenbe fubfibte penmngBen niet aliü nae b» beiCcoupenbanben boobem ban ben ^taet fouben m / mocBten toecben betaelt / enbe baec aen gefemtEt fobaoigefcBaben aie noci) onbecmoebelgcfi motitm toecben geoccafioneect/en be 9lngefetenen aengeba^ , ^P fcB?eebén ooclt befen feecfcBecpen 95?iefatn Baecifoogl) iKog.obecbe feffiebiemengiiebtiotì&ìii bat b'^eec ban PaUandt tee J^ecgabecinge nocii t^ baec fp fijn commtffie Dabben tngBetcocBen / «tto b%ec banzaiiick in fijn plaetfe gecommitteect.
Hoogb Heeren^
O F wy wel niet anders hadden vertrouwt ali dil U Ho. Mog. niet alleen den Heer van Ì^llick, uytde Edelen van Zallandc, inde plaetfevan den Heere van Pallantt'awer VergaderingeGecom- mitteert fouden hebben ghcadmitteert, nemaer oock den Heer van PaHandc het mede compareren aen- ftonts ontfeyde. S00 Icomen wy in ervaringèditU Ho» Mog, tot noch toe beyde de Heeren plaete ge- ven : 't welck t'eenemael ftrijdet tegen alle oudeen^ wel hergekomen couftumen, oocknoyt voordefen gefien, dat uyt een quartier in defe Provincie twee Heeren ordinaris Gecommitteerden in U Ho, Mog. Vergaderinghe teghelijcke hebben ghecompareert} Waerover wy ons geneceiSteert ghevonden hebben defe aen U Ho, Mog. af te fenden ; ten eynde U Ho. Mog. den Heere Pallandc niet vorders als een Che- commitreerde uyt defe Provincie in U Hoqgb Mogi' Vergaderinghe Seflie ghelieventegevcn, maerden Heere van Zallickals wettelijck in deflêlven plaetfe uyt de Edelen van Zallandtralleene t'admitteren ; op dat Ridderfchap ende Steden geen votdere, worde gegeven, om hier in wij ders c'y veren.. iJÈnde hiermede,
Hoogh) &c, Deventer den «« «e Wwici/ifw J^i^rti ,
hndtrt acht tnfeftigh, 'W^s ghcparapheetc tff^wii HtfM, vt. Onderftpndt U iHo, '.Moe.odienftw. de Ghedeputecrde van 4e-Staton «;λη-ι^«··ν0!ί;1» ter ordonnantie van de felve ; , r;
Cetceckait . ' "T·^;· -^id
D. ROELINCft - ■
. a^atfoube men boen ί b'eenpacifipe toilbebuii / b'anbecfoo: b'eenen b'anbec noembegaecbeStaten der Provincie ί bitmocfitétifemetmiitboén/ toattt
te famen maec&tenfe be ^^óbintte upt / enbe nufie g(<> fclieuct toacen/ becftontmen alïiiecoo^ niet ban
fiaec te Èonnen aennemenboio? Provinciaei ; òoife.bflt
b'eene foo toel een beet of lEtat ban be ajeijitwejijnbβ al0 b'anbece / Babbe é«t eguael cei^ TtlBflSi alsi met een menfcBbte in «n rafenbeöi^fiilei^t / «ηηο in toien befiebigBeptban be auael befiiinen b^P' cenbeaiiS càrameiettbe / nUbttban bati^J^nöt een en befelbe^faeiftnu t^p^oitócettbe / .ban-iw^ fp?eecöenbe fonbec^t^e / teanttoat öJeeneiPWiiiPe ipioponeecbe / bjeef b^becsiegen j thtót^wouef^ be/-.to^ecctep CaHïpen. ggoogB IJ^genbeto^m^fl^eiae^iMf w
toe Γ eiiftenìtó; te |
-ocr page 616-
«β (lÉltóelti ÉaittiS ïlöttie / oemÊnttotiÉect inöWio; Notulen ban ùeti fefieti εη&β een en
' tiomtiflltin 3fiu9u(lp lòèÌHeìjen / imtsssatois ban Uen Uùcti DifÉC» 3©aec op aöeiieltbeccect jiinbe/iss itijebonben en&e becfiaen te becfoetficn be l^eerett Sgit Heackclom, cttïie anöece öaw iBogi Φείιεί «iitcecW torte iBtlttaicefaecRen/ bat Ijaectg.nbec ^tbwfJ fuDiectnocömaelii meteerttseÌ|eccen<i5i)£i Éommttteecöen wpt ben ïtaebt ban Staten / bp tjaec S.felbetenommecen / mccnfecenttebJilbentveben/ cnoaecbancappojtboen.
©aeram «uamban ^tabt en Eanbenget bol= 0cuïii 3fiöböii op 'titiicli ban be cafTattc.
Extraft uyt het Refolutie-boeck van de Ed. Mo. Heeren Stacen van Stad Groe- ningen ende Ommelanden.
Veneris den veertienden Augufty fifiien hindert mbt enf'fligbt
beltDetatic sefópt 5Öniie ijet eei-(ïe potnct bec pjO' porittc/ïaertienbeljctabbij^ban ben itoeöt ban f, jétate / göefojmeect obec 't aenöwiben ofte {iccn= crttoiibfCilSitme/booifoobeei ten bienflc ban 0ct ïijubt geceeuimct foube toojben: öebben be J^ee? rentortbe ^tabt becMaect öaec fentinient te jijn: öcücecen <i5ecommitteei:ben ban tocgen befe fjobmtte tee 45eneralitept cefibecenbe/ beöoDjben aeiigefcöjcbctttetooiben/tenepniie befelbe ntet aUe iiiiiiöilenfocl)tentetiefo?0en/bat bp befe contlitutie ban (ijiüett be IjHitittte tot geen imnbei: aetal bojbe ge^ ((Ìiuteect/alsÌbptoelgemelbeiSaben ban ^State tot oemmie fecucitept iis btenftia seoo?öeelt / jinaei: of öet f£ü)c upt be aenfloubiuae öet oiibe Compagnten / φ te teïininbermge ban genoembe Compagnien / enbe (oimnuatteban eentge Compagnien op nteub)j$ aen- gcnommfal gebonben tooiben/ latenbe fulctüsaen ge= iiicüKCominittcerben/om inet be gljefamentlöti&e iSonbtgcitootenbaecobecte cotocectecen/ten epnbe iiffe faec&É inet be meelie ïjacraonie moge too?ben ίη= ocfrijitftt/ ittttiS bat fp «iBecommiiteecben fjier aftëbe- iitöaiibatcntiefullenbocn / enbeboo^beijoubens bat geme Compagnien boibec op be repartitie ban befe gjobintiefonbec ejcpjeis boojtoeeten enbe confenten ban ije Staten ban iètabt enbe Eanben geöjacDt ful- im toojiïen / enbebat toelgemelbe <©ecommitteerben i!cf)oorenbetfocöt]tetoo?beit/omDpben ïSaebt ban ^tatcfoobcel raogeiöcft Bet baer Jjeetten te birigeren/ öatöpbetebüene ïaffatie gelettet /enbe foobanigöe imtóielen öeraemtb}o?b£n / toaec boo? be ^olbaten / üiiuaemll oiö öet Eanbt te bienen / aengefiouben
€nbeteblienbe3^eeren banbe <©mmelanbm laten tepcfienmlentetbnfojmecenmetöetabbijii ban be ^JobiiuiebanJ^idtartbt op bat fubiect ben derden ticfer gftefo?raeett / enbe bat be ìieecen toegijensi befe Piobinttete»; ©ecgaberingöe ban 0aet ï|o. iBog. ge^ commttteirt/ gcautöorifeett bel)oo?be te too?ben /om met be ^eeten CiDibeputeerben ban be toelggemelte f?i)bmtieiefonferte«n / öoebeelHSilitie tenbienlïe uan ben lanbe foube beftoojen aengfjeïjouben te hjo?' om. ^esibatgeene Compagnien upt ben ftoofbc oaniiet aenöouben ban meetbere Jiöilitie op befe owtt? ö{ieb?acDt en bJO?ben / al.ö met confent enbe Qpp?oüatie bet ^eecen Staten ban ^tabt enbe Ean= ©nöecfiont Coli, ^iccordat,
Geteeckent
J. ME Y Ν AR Dl, Secmeris.
iaw. D S^iiffi P?obtnctei»ai-enttoeepattiöpen ^onefier f"fa-°«jriard Coenders van Helpen, metbejgne/ «pt t ^"^«lanben / fotgten «tiealterecrt te ïjebben feec^ «'ï wglemem/ bp'tubmban WiUemvan |
Naffau, Saren ggetoefert ^tabtfiouber/ gcmàeciiti gDefien öem baer bptoat tebeel btreitieinbe^egei. tingetoierbttoegDef&en/ enbebatben tegentooo^bis gBen ^tabtljouber/ omfyniagenoubccbom/ baec toe intapabei toa^i. ©ie ban öc ^tabt/ enbeans bete/ toacen ijler tegen / berflaenbe bat iïegiemeiti temaintenetenj berDaiben lïatueeröen tegljen Éonc» iiet Coenders, en be föne / toat bolgOt j
Veneris ben veertienden Ïïiugujlp ieilhien hon« dert aeht en feftigh*
A Meridie»
Is den Secretaris der Ommelanden overgé^ levert navolgende Trotefl om ghe^rotê* colleert te werden.
De Heeren van OuftUngwelftet- - Adiel, VreJevielflef Aiiel ende ididdagbfle - raditi in'c Welter -quar* der, mitfgadcrs de overgeftemde lonckeren j Hovelingen jEyghen-Erfden ende Volmachten in de andere onderquartieren j hebbende op heden dea i/enthiettdiu Augufty op d' Omroelandtiche Verga- deringe ghefien , hoe dat loncker Bimba,d Cienr ders van He/pen ( fich draghende als PretìdenC der Ommelanden) tegens oudergewoonte, exprefie Om- melander Rel'olutie van den ntghen en tuintigbferi hilyfifihien bendm vier en ■uijftigb, ende daer op gevolg- de nocoirepraöique ( by deweickc te prefideren op de Ommelandclche Vergaderinghe aen de Heeren van'c Wefter qjuarcier was ghedevolveert, dewelcke daer toe eenhelligh ende nemint urnradicmi) hadden geeligecrtJonckerffe/ii^rf»%iiri tot Visvliet ,niefi regenftaende derièl ver Heeren proteftatie daer tegens mondelijckgedaen, fich heeft laten gelüften na geda- ne rapport van eenige Heeren Gecommitteerde Ra- den ontrent derielver Negotiatiein'i Grewei^ii^i toe vcranderinge in 't Reglement, ende verhindeHn^hi van de rechtvaerdighe Doleances , over de onrecht-^ vaerdighe ende monftreufe Monfteringe van den Jarê fiftbienbtndertfesenfeftigbds Heeren der Oottimeian- den in de onder - quartieren te wijfen, ende derfelvei Ad vijfen daer op door fijn E. E* ende haren opgewor- pen Secretaris te colligeren , verklaren fodanige pro- cedi! yren notoire te ftrijden tegens ouder gewoöntö Voorfe. refolUcie, ende daeropgevolghde prafl:ijcquö CQtopdeanigeaent-MintigiflenliLümry defes, alp me- de teghens het by een yeder Landcdaghs comparane beëdighde Reglement van hare Ho. Mog. van den tu- gentbienden April feflhien boaden ntgen en vijftigb ^ by 't welcke wel exprefle AnicaU fevembien wert gepofeert, dac in faecken, raeckende d' luftrudtien van d' Hee·^ ren Committeerde Ràden, mitfgaders alle de Re-i folutien en Reglementen by haer Ho. Mog.iti ver» fcheydetijden, ten beften der Ommelanden Re- geeringe genomen ende gemaeckt, ende in fpecie de* fe tegenwoordige decifie , ordre en reglementen j op -heedenby haerHo. Mog. gearrefteert, endegecon- firmeert, niet alleenlijck geencrhande overftemminge en fai konnen vallen, maer oock geene veranderin- ghe, ampliacie ofte alteratie en fai konnen worden ge· daen, het zy by d' Arbiters, hetzy by de Vergadering- ge der Ommelanden lelve, maer alleenlijck by haer Hoogh Mog., dien in gevolp van de overgiflfe endci fubmiiSeaen hare Vergaderinghe gedaen, de vooria Reglementen vaftgeftelt ende gedaen arreftei:en hib- ben nietkonnende, nochfullendégedoogen, dat ee- nige inbreuck tegens't korts voor heeneReglpmenï van hare Hot Mog: gedaen werden, protefte^rtnovei fulcksde milliarie van alle't geene by gemelten Heer Joncker 'Bernhard Ceenders vm tietpen in foodanige pre·!' tenderende qualiteyt ènde deiTelfsCeaiTodeerae ofte Adherenten omtrent defen is gedaen ,ofte ghedaen magh worden ,fullende daer van foecken repara- tie endefatisfaftie doorfbodanige weegen ende midj delen, als defelve to: maintien van hare Hoogh 'Mo. Reglement, Qmmelander Privilegiéo , Liberteyt ·
ea^e
en O O R L O G. acht en'Veertighpe heek. 585 |
-ocr page 617-
586 S Δ Κ E Ν van S Τ A E Τ
l668. ^niie Refolutien,en daer gevolgh de notoire pradtijc- r η - ■ ' que zullen bevinden te behoorcn, lattende den Se- cretaris der Ommelanden deze hare proteftatie te pro-
tQColleren. Cedaen in Gritmngin dm vurtitnJtn Augufly ftftitn hndtrt acht tnjtfiigb. Ondirpont, Celiai, Jccordat,
Geteeckent, A. RHIEMERSM A.
ij^e CoenUecfcijc/ ofteboelmïii Ijaecbeftoacftlie/ ijaeuaïljiecaenDe ©ecgaUmnjjlj ban Baet ίϊοοαί) jlBogenöe entic toiccòett ban ïloUant ge- fabottfeectj ^aecom toilteiitiieban ö'antiecepaci töpeDaeciuetfubmittecettljaec iloosö HaoöDenïie wptfpiaechc/ enUe i)tec oüic btcleuïie Coen&ccfcOe itlacöten ban tijtit tot tijtjt öoo? biil becfcöeptie iBe- mociaelen enïie oiftteiften / etiiie onöec anijecen gaben 5P op iten fcdiende toat bolgt
Aen de Ed. Gr. Mog, Heeren Gedeputeer- den van hare Ho. Mog. toc de faecken der Ommelanden.
1<©ntl«»;ett Mello Brocrfma , lan de Mepfche , Egberc Clandt, en de Heer Elinck Ketel, <0i)ef macöticööe ban öe 3!oncitcren / igobelingcn / 0£n ecfben / enöe ©olmacljten öec ©mmelanöen al- Diccmöen i^age )egcnb3oo?iiigp?£fent3öniie/r!)nte raöe gljetoojaen tot naeciier aöilcuctie bart 't gene öp ïjaec op gilleren aen Ijaec Höog. mgebient tif / en tot feecliecïicr foni&ement ban ïjaec göefufiineecbe/ ijp öefen ö «Söeie jteogenöe te gentoet boeten / bat fp fiun niet genoccD enhonnen bertoonöecen/ bat Bp pac= tpe abberfe Bnn gualtftcetenbe «©ecommttteetbe ïïa= i>en bec(©mm£lanben/ toerbtboo?getoent/ atö ofbe ftetoufte tonttobecfïen / tuffcBenpattöpenontftaen/ «iet en fouben öonnen toerben geb?acfjt boo? ftate ^o, àKog.inaHenftijpnaliiofljaet jl^og.baettnne jjeen competente lïetfttetiS en fouben bonnen 3pn / alleen na bat pactpen b)ebet;übt0 D^etbenobobie "Siubitatuta fouben Deblien oefubmittert. fribo* Jitept ban toelcfi geftiliineecbe foo ebibent ϊβ / bat geen xebeiiitl^ menftDe t)e[|oo?t te bonnen toerben gebonben ajte bat foube berben in ttogffel tretfeen ^ bermibtsS en !Set betoulte reglement / enWbetfcBe opgfiebolggbe refolutien ban ijate ïgooglj HSogenbe en öet boen ban
Ïjartöpe abberfe felfsi t)et contrarie ban bien ontoeber- p^eecHelijcBmebeb^ettgen. 3I^entE)oben'tgeene op Uifieren iii geallegeert / foo Ban upt be S>£ture ban ft ©?ofjemium ban t boo?f3 reglement confieren / bat gpartpen toebersjjbtii feer gebtenltigB aen {jaer i^oogö a©o.Del)lJenbecrocOt/bati)act ï^o. |Kog.ïjetboo?f3 reglement mitfgaber^ beampliatien/ interp?etatie en ïorrectienban bien / alsi een eeutoigöbuecenöe et / ïot allen tpbe toilben boen maintenere» 33aet upt im^ jtierjS ebibent lö/foo toanneer baer qweflte balt / of i)at reglement / enbe b' ampliatien/ intecp?etatten en^ S)e co?cectien ban bien toerben naer gefeomen of gecons tcabenieert/bat banbie guellien lionnen/ jae moe^ ten toerben gBeD?agijt boo? Daer i©og. / omme te toerben ge - eramtneert/ tóen ban bepbe partpen gai re®o.,iiBog. fullen mainteneren ofte tonllringeren Cbeobfecbatieofte naer- iiominge ban bien. i^et eltfi alfoo Dier iiS Bet p?inctpaelfl:e bifferent / ftlageni ae namentlijcft gljemelte gioncöeren /^obelingen / lepgen «Srfbett enbe ©olmacljten fjet boo?f3 JSegle^ iiiient/$c.^nbeele beelen gecontrabenieert te fijn/ enbe berfoerftenbe baer bp gemaintineert te toerben / <00 en fjan immers geenftntii met eenigen fcljijn ban reben befefaöe ban be ftenniffc enbeiubicature ban öa^ re ï|o.|Bog. toerben afgetrecfien; boo? be boo?fcfeei 3be fuDmtflïe alrebe foo becre toefenbe erftent enbe fiengenomen/ batter geene nientoe fuömifjïe ban noo' Rientii/jae geen nieutoealjS alleen ex fuperabundan- ti ( foo boo? befen toel meerber ίί gebaen fonbec eentoe «oobt ) gemaerfet fouben fiomten toer bem «©emercftt Q9(fi noDHc upt fiet febeti(imb« ortijcM ban |
'tboo?r3iSeglemenr/ batBaerl|o»j®og, aneenttih, niemanbtanbetjs/öebüenbemacBt en autDontenf/ ommein Bet boo?(3 «eglement/®f,eenioliebetan- ' beringe/ ampliatie of alteratie temaetfeen. jtjebe ban oocit Sennelijcft isi / bat be competentie him Baer omtrent bejuöicature obecbie οοίπ'
ten/betodcftebanelucibatie enbe interpretatie haii eenige artijclielen ban Bet boo?f5regUmentfijnfn2cef'
ftenüc/geenfintiSinbifpuptoftecontroberfieftijetcot'
fien l)eBoo?t te toerben. ^Belijcli banoocfeingcboi' ge enbe upt iiracBte ban bien gemette «iBecommittecr' be ïïabcn in 't laetfie ban ben jare fetiien öonijert huf atfeftigl) felfsï aen Baer iUìogenbe ftlacljtiglj nc' ballen jijnbe ober eenigBe contrabentie tegen'tbooìft Kegleinent / foo fp boo?gaben / baer op bp Baer ëoan aiSog. partpen toebcr?ijbt!S 3ün ontboben / boo^dagm ban atconmiobatie gBebaen / enbe berfcBepbe refoiu; tien genomen / aljs op ben acpttenben ^anuacp eit beu negBentienben 2!unp feüBien Bonbert fessen jiiitgh nütfgaöersi b?ie en ttointicljtien JiTSattp en ijcgcu eìÌ ttointicBflen ^p?ilfefiien Bonbert feben en feiiicijai; leS bupbeUjclien allen contrabicenten tonbintecen&e ban bat partBpen toeber3ijbtsi / enbefpetialijtl(gije= melbe «6Bccommitteerbc ïfïabenaltijbtBebbeubct= tiaen( fooootfttoaerisi ) batbeftennifleeninlittatui re ban biefaecijen competeert Bare i^ooglj iBoggetis be. <Ên bat baer om nocB bp pattpen gebifficutteect iii biequellten boo? Baer i^oogB iBogenbe tebemilei ren/ nocBDpBaeriioogB .ïBog. begiubicaturehan bien aen te nemen bie boben be boojfepbe refolutien nocB berfcBepbene anbere refolutien baer obetBebbm genomen / enbe fpecialöcfi een feer notable enbe ojims telijcfterefolutie op ben fesSen ttointicBfien ^ïu^fef- tBien Bonbert feben en feltig. ^ooalsibannocBooift inbefe jegentooo?bigBebiffecentenBp Kefolutiebait Barei|o.jiBog.inbatobenfesien ttointigfjllen iulp fedienBonbert acBtenfejiigB berflaen toefenbe/ iiat partpen op fefieren pjecpfen bagB aen Baer liog. fouben Bebben ober telebeten tegBenSbe feMjtcn ofte remonltrantie ban be gBemelbe31onc6eren/%' belingen/ €pgen-erfbenen©olmacBten/ oppeptte ban naerbere bifpofitie / enbe be felbe partJipe biesf niet tegenHaenbe boo? Bare <S. ilo. monöelingft jfjebbenbe intompetentiam / en öoben bien be ©etgas beringe niet compleet te 3ijn / baer op gebolgDt isi een naerber refolutieban Bareno. iBog. ban ben achften
lugujlp ieftien hondert acht en feftig COntÉCtlecenÖe
Bet compleet toefen ban Stoer €b. jlSo. ©ergabiïinf ge/enbe begeallegeerbe incompetentie / als fritool/ niet eenss in confïberatie gBe&omen / bien pattBpeban oocfi gBenoegBfaem latenbe baren / en be giubitatute ban Bare ï|oogB JilSogenbe agnofcerenbe / op be faet^ fieBèbbengeanttooo?bt/BoetoeImet foo pofitibe ali bEBoo?be/boo?gebenbe niet berberjs gBelajl te ïijn. 3©aermebe alfoo befaeche alleen foube toerben 0«== traineert bupten reben / foo berfoetfien be boben - ge- melbe 3|eeren upt be naem ban be 3jontiteren / ^obe^ lingen / a£pgen - erfaen en be ©olmacBten / bat in ge= bolge ban foo iteratibe refolutien met be fafie boo?t- gegaen/enbe eenmaelfinalijth baer op gebtfpomett magBtoo?ben.
Overgegeven trCs Graven-hageden ièftien- den iAugtifiy fefthien hondert acht en feftigh.
g^onberbagB ben feiihienden fiebbenbe be ^ectw iSebeputeecbebanbe ^^obintiebanVrieiland^ t» ©tt-gaberingBeboo?geb?agen/ batonberben coni^
mijiS Jacob van Hoogenhayfen, alberepbtS bJ^
berufïenbe benegenen ttointigB öupfent en Bwo^ b?ieenbiifttgBgulbeni/ ttoaelf(lupberiidf gen / bie be toelgBemelte J5?obincie aen be®o?P« ban Bronfwijck enbe Lunenborgh , alHi WP
meerber/ fcBulbtgB toare / en bat beer m^ W»^ foube toefen Bet bolle quota banöe fribe®?obn«iem aüe fubfibien aen be BotigBsemelbs ** |
-ocr page 618-
en OORLOG, acht en veertìghjìe hoeà. 587
/β ωύί foo iJSêl ftaec «Êbelc llSog» ïiacc in DaöiJfn geiotti Setti toont acngaeiiöefecdjereoijelücftcfommc/ Uerbantienboo?noemi)ctnfl:oinmij!S decharge flaù; tebfctoont/ in&atoiimthiencien 5lamiacpiefthien
hondertfeven enfeftigh , fpjuptClliJC Upt fCCCiJCC 3tC= «02t/ ìnjttvijfentwincichften ©ctoöecöacc fiebOO;
ratac|ïo«en/UaiinocDttoee macnbcn fuDfiliie/ öat toegfteniS öacrc p?obnittc nopt eeniolj cotifent ofte flpmoOatictoacc öÖebaUtn/ foobatfeöfjeeiifïntiftot fictalittoi) banbefelbe foinnicfionben tceben. a©aec OP aficiieltbeceect jijnbdssgoftöïKbonben/ bat am De ©icten Staten ban ï5ctoclgciniltc§^?obinttcbart Vrieflandr, öp |Kifttbefonïietoo?iiertgep?efentcett/ öatflafE <£&. JlBog· Ijaecbc öetaltnge ban Ijaec quota intic boo?f5 ttoee niaenöen fubfibie/ gijeconttniicect iniie conbentie ban ben boo?f3 bijfat ttoiuttcDfleit (©ttoBecfelïtcn BonbcitfeiSenfediofj/ gautsnicten fionnfn ontcecftcn ; gDeconfibccccct/ bat/ altoaect fctoon batfe bienieten Oabbmoljeatibouecct/ batfe in allen oBcballe ban gljcïjoubcn fouben ?ί)η / te tietae^ lm öaw i^'^ainbe gljeconfcntccrbe fnbfibten/ bie hoo? ben ecrflen lanuacp bciS boozfj iaecjs feilOtett fionticrtfe^cnfefitcl) toacm bafcljeenen/ cnbebaec bnii öpinconfibei-atie ban be boo?f5 Conbentie ban tocgcnbe Doog-geniclbe ï^eemiBojtlentotei-benge- tetttinacect; cnbe boo? alntet/ bcrmibtisbatbooj't obeotcnien banbe Eunenbojglifcrje (3rrouppen/ in tiimll ba» befcn ^taet bp öe jiBiniftecjs ban paec jf. gciiolcci-t jijnbeobecbe toan-betalingOe banbe
arricragesiiptboorigrje StUfnntten cnbe Conbentien
Ocfp?otcti / baec onöcc be boo?f5 ttocc maenben fuöfii dictttalleb'oporjcniclbc Staten notantecboojgaenö mcDcijjacen begrepen gìjetocelì; ijaèc 3^oog!jj,iaog. Dp een utento (€rattaet bon bate ben feftienöen IKaett felHcn flonbeit atljt en fettig0/ fpccialijift in'tfe|ie Sfmjciielbanbien/ ijaec gDe-cngageert ijabben om aIlebeboo?f5arrierages banbe toelgfjemelbe ®o?(ien op te ieogen enbe te betalen / enbe bat baec inne bp alle ie fiobincten/ enbctnfpccicniebebpbe nieecgöci melöë 39?obintieban Vrieiiandt, niet alleen toasibei toilltcfjt / nemaec ooch fjet boo?f5 lefi genoembe nieu- tDC (fcactaet banben fefthienden .pactpabfolutei lp/ cnbe fonbec beminfie refecbe/ gfjecattficeert. inbcnabemaelljaec ®o?|iclij£lte gaooilucijticljepbt tecc booj'tcetijtïjabben geacqniceert/ ombegnota hattbe felbe ^jobincie/onbec anbecen inebetnbe meetoDemelbcttoee maenben / foo toel aiö biebanbe antiece 'JSontgenoten met goet fonbament te bobberen tnbete epffcjjen/ batijaec <!ib. illSog. becfjalben be gctequtceecbe penningljen alnocD ten fpoebicDften aen öeii Commijsbanbeii «©ntfangec <©enecael Jacob van Volbergen toilbertboert tipt tellen om ijectoaeitjs obcc nefonben / enbe aen be opgemelöe Snnenbucgi ftlie iilSiniiteujS beïjanbicljtte too?ben.
^egcmelbe 31^eei'en<6eìJeputeei:ben ban Vriefiant liebbm na'tfo?mecen banbe boojfj concUifiegDeini Bcceett/ 'tgijecneftiecbobenbpöaec <!ïb.befe JBet' oabecingetoasi boo?gcbiagen.
L/iux Uauts, &TuìJfaras Seigneurs ^ks Seigneurs Efìats Generauxdes Provili' ces Unies des Pais Bas.
JE ; Λ qutìqui tempi qtte le fonfigne , Unem Cantm de Ber- "'tiiSuiJfe, confiJerarit qu'en-l» conjunSare eh efloient '^"iUsajfairei deh Cbrefliertte', vos Hautes Ptiijfames |
r____ f I _ F f . _____ f. ____■__- q»epar timofen Dos H, F,fe fourront affiurer d'enne plus gfM' de de deax ou trois mil bomtms , eu pltis ,-(juand elles en auroKt btfoin y queparce qtt'ellepeurra fervir àcouvrir leciemin i urte Alliance indijjolabìe , qui ne fereit pus moins avantagieuft Λ tei Efiat, qu'à ìcelay des SiiiJJes , -veu qaajnnt des interrflt fortftmblables > ils les pourront retidre communs pour lafeare- tè de Vun de l'aatre. lefetifignt offre d'j fervtr V. H. P, at/ee %,tle ^fidelite , lesfupplie de luy faire la grace de luf faireffovoir leurs intentiom CÌ volottttfttr ce fiijet»
Eftoit Sigaé
FL. BONSTETTEN-
Aen de Ho: Mogende Heeren, de Hcereti Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden.
H€t isS eentgcn tijb gelebenbat ben onbccgcfciiiei ben/ een in be Cantonsì ban 25ecne in «Stoitfec^ lanbt / conltbcceccnbe bat in ben (laet baec alfS boen be faecfien ban Ci)?ifl:enrijcft toaten/ bat uto i§oi ilKogenbefonbec ttoiifTel cenigD «©ojlogïj.öboWi licD^ tentoilbe/j)eeftgeoo?beelt batmogclijc& befelbentet qnalycöfuilenbinben bie in ccnb?pecn onaenhlebci lijrfieSatie teittefen/ bie boo? fijne getcontoigOepbt aen gef)ecl€nropabefienti0/betoelc[ie fecrgeaffeci tioneect totbefen .§taet W fo boo? berfcBepbc anbece conftbecatien/ alisboo^be gclijffifo?migiicpbt banbe Heligte/bicfpDpbcpbeleecen/ tenminftcn boo? fooi beei be eecfle en pjindpadlie Cantone belangfjt j <£it Boetoel bie conlibefatie boo? be ©?ebe tnffcBen be ttoee Croonen opBoiibt/ benonbecge|'i[j?eben gdooft nocBtansibatBet oplicijten ban eenige ^toitfecfdje Compagntenfelbec tnbitfaifoen niet onnobigfjfbui be fijn / op bat boo? bien mibbd ti lo: ,fiKog: ficD mo= genbetfepcBccenban ttoee ofb?ie bnpfent man/ of meec alsf befdbe bie ban boen foube Bebben / aljs ntebe 't fdbe foube bienen om eeti toeglj tot uto onbccfceeci fidijdieSlllliantiete openen bie niet minbec boojbee^ tigO aen befen^Staet alss aen be ^toitfei'ii foube 3tjn ; mitsfbien ùefdbcfeecgDdjjcfte interefienBebben/ ?p Baer fclbcn gemeen boo? be becfeedierBcPbt ban b'eeit enb'anber mogen maetfien. 5©cn onbccgefd)?ebctt offert u i^o: iUtìo: met alle pber en getroutoigljepbt te bienen/BaerbibbettìieBem bc gratie te toillenboett Baer intentie enbetoiUe opbefe faedie tclacten toe^ ten.
gBasJgcteedtent
FL. BONSTETTEN»
3E>aet op gebelibereect ;ijnbc / iiS goct gBebonbeit Dp beboo?Ì3 itSemoriete Hdlcn inBanben banbe ©ceren ban Heuckciom, cnbe anbere Bare i^o. JIBo. Ciebeputeerbe tot be^ranfcBe enbe ^paenfefaecften omtebtfttcrcn/eraminercn/ oofft bess noobigB 002^ bedenbe/ baer ober met ben gemelbe ijcec Bonitetcen tn conferentie te «ebitt / cnbe ban aiiesS rappojt te boen aen befc ©ergabcringeimet bpboegtnge batt Baer conftbcratien cnbe abböjï enbe Bebben be ^lobin^ tten bien onbermtnbert ban'tboo?f5 Haemoriad ίο^ ppe berfncBt / bie Bser "È. totect gcacco?bectt/ be <©ei beputeerbe banbe p?obtntie ban Zeeland Bebbett Bier op laten aenteecftencn / bat fp befen aengaenbe te gemoct fagen be ï!tφlutie banbe i|ccren Bare p?inct= palen/ enbe bienbolgeniS, al nocB onbeQuaem toa^ ren Baer inbe boojfj conferentie in te laterv
5^mfeventhiendeni!Stec ©ergaberinge gBecomf Caffatft municeettfeccBerellilTibe banbe l^eercn <©ebepui teetìjcn ban be Staten beiS ®o?(lcnbom!ï Geidre, eo' be€i?aeffcBap Zutphen, cefibtrenbe tot Nimmcgen, gefcBieben albaer ben vijfden befest / ftiio loei, enbe gcabJi?efleert aen be leeren «©ebeputeerben ban^ be ^jobintie ban Ceidefiandt, upt öct i^fmtoegefdje
g,uapti«E |
-ocr page 619-
588 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ668. quactieciööuijeitiietn φα Dat boo? eetttgi ïKigen öao^eenConimilTacijï toegljensi iie ban
IgoUattijt / pjilwttbe oeaiuljocifeect ite nieutoe €cim'
paanie ban Capitegli Ertili van Lauwijck toas seli-
cctttì eert; todcii p?tbattbe caffatie bp ùe gemObe bintie ban ï^ollanöt mfo?melijcft entie tegenjs b' ouöc f£i?inc ban cegecinge toass gefcijict. g^at mebe tosgensi be ccfpectibe qnacricccn ban Zutphen enöc Veiuwen aen'ti^ofbartGeideriandt, obecgefprtöen toais bec? fcibec appjoDatie cnbe tocftemminge / taecBenöe liet afoancftcn ban be led gebJO?bene geöetacijeicbe <εοηι= paonien;becfoecUenlieberijalben bat toegensS ijaec ofte booj ben SaeÏit ban ^tate bcgljece-- Ouiceecbe o?ti?eiEi ten fpoeöigijflen berbeecbtgljt mocB' ten toecben / om be Campagnten banbe Capttepnen
GerardKerckman,enbeN. Swaensbel ,flaenbeoe==
ccpacticcct op bc oc«t«lbe ^iobimte / mebe ban Ija- een bienlt t' ontfïaen ; toaec cφ gebeltbeceert jijnbe / tsigoetgebontien te becfoecöen ben toelgemetben iïaet ban,^tate/bat ijaec iE. be noobige o?b?esii toilben boen (lellen / bat niet alleen be boo?f5 tbjeegebe- tacDeecöe Compagnien ban ben Capitcpn Kerckman enbe Swaensbel , nemaec ooclt be gijebetaftljeecbe Compagmenltacnbcopöe repartitie banbc^iobin- tien ban Uytrecht, Vrieflandc enbe Over- YflH, fon- bet uptftel gecafleect niotöten toerben i beiS toieci benbegefamentlöcfie i>?obintien oocli becfotf|t/be caffatienbancenigljeCompagnien ftaenbc op ber? felbec tepattitte / tn toefiomena e te laten gïjefcljteben boo? ben ineetgebacDten itaebt ban ^tate / bolgijenss enbetnconfoimité ban be o?b?e ban 'tHanbt. ^e ï^eeceneebeputeerbcn banbe ®?ob«tttc ban ^ee-- lanbt/inöoubenbe'tpiobinciaelabbiji banbe ï^ec» een fiate #?incipalen/ op'tttucft ban caffatieban'iS ïanbtii 3ll9ilttie/ijict beboorenis tee ©etgabertn' geingeD?acljt j b'aentoefenbeï^eeren <6eliepMteerben ban VrieQandCjbethlactbenlipt fpeciale la(l banbe ;^eeten öare piincipalen /batfc niet alleen gelali toaten confent te b?agen tot Het licentiec?n banbe Iae|lgctoo?benc dcbetacfteerbeCompagnien/enbebe ïunenbUtgljfc i3Ecouppe0 in bienft ban befen ^taet Dbergeftonien/niact oocb in fpecie ban ijet ïSegi- ment banbe 3E>cltmacrfcï)altft Wurcs, enbe boo?tsi aengaenbe be berijere caffatie ofte rebuctte fïcf» te mo^ gen confirmeren met öet abbijsi bcjï iiaetö ban te ; be 3^ceren <0ebeputecrbeh banbe 5^?obintien ban Over - Yffel enbe Stadt en Landen , getJÜen inbe Bobenflaenbcconclufie alsi ongelallstjnbe nietgecon- fetitecrt.
'0 ^nberenbacgOsi 5ΐ)η ban Stadt ende Landen in' geb^acDtbeboigenbe
Coniènten over den Jare fefticn hondert
ach: en fcftigh.
^ilm' Τ\<ίί Staten ban ^tabt Groeningen enbe Om- „ieiaV l_/nieianden,nagefiin/oeê):amineert enbe obet^ Den tot toogcnljeööenbe be generale petitiën enbe ben fticncpn- (laetban(è0?!0geb00?beniaere feftien hondert acht en feftig öcb?effeert/ enbe ben vierden gianuarp iongfl ïeben tee ©etgaberinge ban fjari |Bo» ingelangt/ enbe berbolgensf bp bie felbe bie pjobintien toegefon^ ben / fionnen toel begrppen / bat ingeballen penianbt f η militairen bienft ban ben ïanbe 5Önbe ttoee cDati geö onber bibcrfcije €ompagnicn/ of ïïegimenten qnametebehleben/fulcxfoube (ftetfeen totonbienfl enbe p?ofufïebetmibbel£nban't ïanbt / ftonnen^ be op bie maniere be Siegimenten niet compleet te ©elbe fiomen / ofte in anbece occaficn ge -emplo^· peettbjerben / aljSHtebeinbienfortbctboo^toetenban ben ïïact ban ^tate eenige «Compagnien tot berftecci fiinge batt antere te JïSatecof te Hanbe bcr(bjacfit / ofte toelganfCiielijcfi gcmo?tiftceert / en nieutoe ïïegii mentenopgereclittoietbcn/ijet felbe nietanbets ais confufïe in ben ;Staet foube feomen te becoo?faecften.
«finbeaengaenbe be bicfttoilsr gemobeecbe gatetale cnbepertioiltsreliauibatte obec V ojbinanït $nb« |
cïtrao?binaci0 petitten tijbdöoe Bpbcn üm umoì, fcfeeben / enbe toaet op confent gebiaegen tg/ aisSSL bat be ©iobinrien eich anbetcngeajcfteltjcb enferà boen ; toillen be^taetenban Stadt ende Landend repeteert fjeùben/ljare berWavingfie boo? befen & bicfemaelsi gebaen / bat fp tot Ijet felbe toiUigenhèto. taet 3ijn/ gelijctt fulcjc genoeglifaem geWeecfeeni^/C berfelbet «efolutie ban benfe entwintigitenfέδιη^
Cp fefthien hondert vier en feftigh , becfoethinùetìt
noci) bat befe faecftj Boe eerber Ijoe lieber bp Det genomen / enbe geeffectueect mogen tooiben.
Confenteeten in öe ^oft/tot onberDouöt hanhe iPoitificatien gcpetitioneett / in boegen bie felbe ΰω/ foonoci)tan.0 bat befe ^jobintie quota alssniebeteo» foobeeleuptOetinUomenban Wedde enbe Wefler. woiciingerlandt,fai ftonnen toerben tip - gebjaclueen be frontier- ^cBanffen enbe f ojttficatien alSiee ώα,' be geemplopeert.
itlsf mebe inbe gljebaene JSetitte/tot inlioop bnn J^ib^ciS / enbe iCmmunitien ban Φο?Ιοοεη fuKcnìiè boo? be red afojacljten be petitten/ fo befen aengaijniie tijbelijclt gebaen mogen toerben/ enbe bcrftaen ban gelijciien niét biipten p?opoofl te 5ijn / bat be JSurgere enbe ^ntooonbcrsi bet refpectibeifrontiet - .^tebeiv enbe immens be .ïBagiftratea/enbe Regenten tmn bienboojeentüötbanfesi maenben ficD beDooren te p^bianberen.
ëSullenoochtoel Bonnen gebogen bat be ©o|l bec Nerbiceli / met be Ijelfte toerbe berfjoogljt i onber De^ bingo/ bat/ gelijcft be fojtificatie gelben/ niet toerbcn berbeeltnaerberefpectibeguoten ban pbec ®?obtni tie/ maec naet bat ben noobt enbe gelegentflept berepfi fcgen / alfoo in 't cepatrieeren bet ^etbtcesi moge sa lettettoo?ben/opbe p?opo?tie bet befettingen / iiat 00C& onbertuftcöen be jêerbicejï banbe Bourtagne, Coevorden, en Embden, tot be Öetalinge bet 43uaïi nifoenen alDier öeijooren geemplopeert te toerben.
©erbetiitonfenteeren biefelbefo toet inbe ©olllien vijftighduyfent gulbensi/ enbe be petitten ban vijf hondert duyfent in ben Siate fefthien hondert vijf en
fefltg / tot aenltoop/ enbe gieten ban nittito Canon ggf baen/ alis oocft inbe veertigh duyfentj tot Detmaecfeia ban nieutoe 3tffeuten/ mitss bat ban Bet eene enbe an» bet befer ©jobintie guote alfiiet fai toerben aengdegt.
55elangenbe 0et red fumiffement ban't geen eeni^ P^obintie aen berfcfiepbe Collegien ter Sllbinicaöt^ fotiben ten acfjteren toefen/enbe bat be g^efammt* lijcfte ^ontgenootenober batfubject in onbcrlingeüi quibatie tieflooren te tteeben/ fai bp bie te boene bedS' ratie bebonben toerben / bat befe ©jobintie fiaer qups te Dier inne ejfectibe geeft gefoutneert /enbe tot be €quipagieaengclegr)t / bieftoegen toert boifi geene ftoarigijepbt gemaecfit met b' anbere ©ontgenootat Öietober in liqnibatie te treben/ enbe ftonnen be^' ten ban Stadt enbe Landen jgaetlaten toelgeballeo/ bat be Conbopen enbe Uitenten / lafl: enbe ©epl - geli ben opbenouben boet toerben gcïjeeben/ mibtii bat biefdbebooifoobeeleèonnenberftrecftengljeimpeni beert fullen toerben totb' équipage ban acht en veer- tigh ban <Do?loge.
<2nbe raec&enbe be betaltnee ber fuölïbien ban befe ^taetaenbelTelfiS^Beallieetben belooft i ijïöp befe i ^iobintieberepts be betalinge gcfcBtet/ ofte fullen i ten ft)oebiöfi|ienfoobaeneo?b?eif toerbettBetaemt/bat 1 biefelbeeeallicerbenboojfobeelebe ^?obintieaen^= gaet/ WaegeiooS toerben gliedelt /enbe iiel)00?be« &eflnbece®?obintien||ierinnenocB beficieecenbe op Det ferieuffe aengBef(B?eben / enbe bermaent J m epnbefulcjd bp Baet mebe ten fpoebiafill«n SW·" teert toerbe. *
ConfentereninbebetBooginge banbe piHbanbi befropementen/enbebefenbigen geaffecteertterf^* ma ban hondert duyfent gulbenss / mitfgaberp iw» twraelfhondertduyfentguibenii gtbefttneert om een ftnsteBeöben/toaabanbefeni^taetinallefuMtt.ej^ beonbertoacBteboo?baUenp?ompte^ift «nbe fowif
Iwfiaenbe bat be |
-ocr page 620-
tseêi
en OORLOG, ack en*veemghflehoeck. 589
^ptieci^quota/ p^éctfmtié fontieteemgfjcceluutte ntaenöilöfö fuUi» foutnecen Dontot impfent o»^
^^'^óncccncrcnöc iieit eenparigcn opöif öcc öDiin<e»e tntböelctimïic «©cmitccrijen ^tact/ imtfaaDecjï öc efjcafTofiiiciJC 3lauïicn / <§teijen/ en&eEcetien ban öiirt/ alssoocli öebecanttooojöingeiiccljyf^pecKii/ eniïcöat eenpöec ^lobincteöe aljencwleniiiïöilcn / tpïitefelbe Kieöeitngcbocct/ toitlcintcatnOouiicrt Énöenacc betmogen bcneficiecm/ fullmbc iëtate» ban ^ta&t enùc ^lanUe ö i^oogl) IBog. alö noci) te gOemoet boeten / öat bcfe 5^?obincic (ïtl) t)icc tnne ten iipttccficii en bp na bobcn becmogljen ftecft glK-cbeci ηιεεα / Date ^ngefctencn ntet foöane fjinpofittcn nisi öfefelbc eentgijftntsiiionncn ii?aeoen/ enbecfoetfien iiat öp b'anbecc ©^obincien ban oD^iiJcficn toect gfjc- öacn / cnbe ooth be befcttueufe / Doo? elle Deïicntfic= liicöe toegen öaei· öeenen gelj?a£l5t / bat bte felbc Ijarc gemeene niibbelcti / foo beel boetilijcft Beneficteren tcit eimbe fp/ öaecöoo? mogen be^uacm gemaccfittoo?^ bm / om Date guotcsi totgijemeenen ötenli te öecbe te b^ctigfien/alSntebe batfp enbe infonberijept be Santrcftap Drence, öoo? ben optj^ban foobancmtiii beien / aWtn befe #?obtncie 5i)n ingljeboert tiiogiien toccbcn aengefïagen/ b00?&tenbtefclbemtnbcfgi)ci bciibe bcroo?raeclicn / bntanijccecnbe infonberliept ijefe 3p?obitt£iemecntgl)efpectesi uiecc&elijcfi gcfran^ beert toerben.
€nbebec|laen&atbeEamfcl»ap i©?eme/ Bpbeti banginge fai continueren in ftet opl)?cnglicnljan cene tegDenfetfionbect/ banb'anbere ^?DÌmictcn in alle petitie» Doben be byf Donbcct gulbensi teu macnÏit upt itemibbelenbatt Coeverden, totonirerljont banbe fo^tificatte-teercficn albacr fpetialijcft glierefccbeert.
2lllletoelcheboojf5 Confcnten ö'opgcmeltc ï^eecen jStaten ban c§tabt enbe Eanbe becfelacente b?agen / fip g0ebolgc ban anitccc boo?ilemmenbe ^?obi!trien / ctiiie anbecisntei/ fulcrbatöp foo bette/ tfeeneofte meet ban ine fèlbeanbece ^jobincienin eemgepetti tienin'tgcïjeel/ ofte ten beéle mocfttitt bifftcìtìteten / ofiegetconfental gfieti?agen5ijnbe baetoogeeneOei talingebtìien/ ijaet «Ebde #Sogettbeboo?iiefcï)ati> Oüfetiten flettbefietaltngfteoocfi nfet betboifiienfulleti toefen / enbe topbecss met fooiJanebo?betlijc6eiJeiiin- gen / entìaafulen aljs eentgc antjcce^iobincün fltpu- leercnOaJf / tnoribeciio?ttietÏe%ecen iStaten ban ^abt m Srntbe öaec b?p ertbc geii«Otit{iept in'tgenetael/ alsimebebe Eeebmbanìrienelcftin't lipfonbet.
9(lbus! gì^ettìen / geconfentcet t enbe gecefolbeew Bp be iStatett ban^tabt <i5|oeniiìgen en ©ntmelanben in bet felbet becgattetfngeup ftet ^?öbtntte-]^upsi ■ Binnen<0?ocmngertben feven en twintiehïien 5pe: b?uarp fefthien hondertachtenfeftigh. (ËWitót' Ponbt/ Goll. Accordar.
<iE>eteecftent/
R. Β υ S C W j Stcritaris.
J|et abbìjii ban Uytrecht op betaffatfe / geo^ent oen twintighften, litpöettbe aliS bolgDt : |
D^i^tatenbanbenHanbe ban Uytrecht, ge- eramtneett geBBenbe öetabbijsi Bpben ïiaebt , ban^taten / taSenbefiet caffeten en rebufeten banbe üBiittic ban ben ^taet tee tequtfitteban Tjate JPogijnsci. op ben feben en ttotmigljflenSMlpboo?^ pen gl)cfo?meett/ enbe öenï' eene5pbe cortftbetetsn-/ wbeDoogenoobtfaetfielijdtftepbt om be ^lOWntien; banbc ibate ia(ten( bic Ijaet gebittenbc ben fófteni ®o?io30!fjebben geb?utfit)teotttt)effen/atbeaen b'an= ! oere3pbe / bat alle benteutoe iiegtmenten toö?bertbe Sötcentfeett / get flanbt ban beelebequame <$fficie' '^ftaettetoetbenontBloot/tttöat op boojbal ofte; "00b toebecmeutoe 3©crbtngemoetenb2 too?bert aen- Biftelt / fommtge onetbace ofteongeoeffenbiKcBt fou^ VI.DeeL, be toetben bet&oreiti bitt ootS b' a'ugmentàtien ban be lüJilitie met beel minDetftolïen enbe tijt - bctltesi boo? tecteutettngen ban Compagiuen / altebe in bienjt 5Önbe ! aW Doo? lictjttnge ban nteubic ftan gefcDieben/ gelijcöb'ecbactngembclaettic3Bccbingen l)ecft ge^ leett / enbe bat een ^taet gecoultitueett om in 't hogte te toefen geacmeett/enbe tn bcDoojlijtfic po(iuet/tsi bannieeFjetaenfientipbc»©eallicecöcn enbe ©iten® ben/ enbe ban meeubcr ontfaglj bp bpanben enbe qua^ lijciigcintcntioneetben/DeBbcngocbt gljebonben at^ be betfïóen / bat Doo? be J^Jeetcn Ijact €b. IBog. o|bti narijSiÖebeputccïbca ter «©enctalitept/ boo?b' opis uie bau befe ^^ebintie fai too?ben tngebjailjt / enbe fa beel boenlijc·.. baet Ijcnen gljecirigeert / bat alle b' ou* öe^Infanterpe/ aljïmcbebe febcn Kegimentenban ben ^aetefiiüjien Ijonbeti bijf en fellig/ enbe bat ban ben lijeetc ©eltmaetfcljaicii Wurtz befe loopenbe te gclicljt mogen too?beugljecontimiectt/enbe ge|telt be Collonelss Compagnien op bijf cn feliiglj iSoppen / enbe b' anbete op bijftigüiàoppen / enbe be tefpectibe a|Vuatbcj2i/aliSoot6 be Compagnien ban ben i^ecc ban Nüortwijck, op Ijet getal aljï Bp ben ilaebt ban Staten tsïgcabbifeeri/mitii bat öie ban ben J^eei: W urta, niö iDeitmaerfcljalcli / enbe bie ban ben i^eec ban Zu y IL ftey η, aiss Enptenant «©enecael ban be ^n^ fànterpe / na aöbcnaat loetbcn b^ecgtoot i bat ooih bé biet bnpfcm jilBarinievi in bien(l moge tooiben geljoui jSen / onöcc coubitie bat be ü^lfte ban bet feibet Cl)at= gciS Bp be rerpecribe 'aibnntaliteptenbie IjaecgeBiupfi Iicn/ fntlcu too?aeii gelo(i enbe Betaelt/ enbe Dat naec 't Beloope ban't geen bagrbp fai too?3en gep^ofiteect/ tljienoftluaelf€ai«paaniai jDaetöen / nnnof meet/ ban be tïcijnnaircn aen b?ie cn tüjiutigften ^eptemi Bet / enbe febentütenüen (ü)£tüberfe|iijtentjonbett bijf en feftigfj getoo?beu/fitileiiüjo?ïjenaeiigi)é0oubitt/cni be bat üefabe Olonipagaien ncben be ttoeeiat bijftigl)/ bie ban on&tss in bienfl 30» gljetoeid/tonfojm |)ci gcmelte abbjjcÌ ban ben i^taet ban Staten moge W>}' '^en geteijuceett/ of toel be CollondiS Compagnien op bijfen büftiglj/enbebegDemeeneop bijf en beetttgg ]jliipteten geb^acgt/ enbe bat be bo^bete nteutoe Com^^ pagnieni^upteten /toeltl^etBeteltngeüptliw teetbe OEiagiesi ban be H^ttntetiS niet falJ^o^nen too;^ ben ggebonben/mitfgabetjSi alle be gdebetaftieetbe Compagnien / upt licaciite bait fjaet ïgo. i;efolu< tte toan ben ttoaelfben .jliaett betleben aen^fnomen / mogeniUjo?ben^ntflagl)en / enbe be (artonpsn ban be ©o^en ban Bron fwijck enbe Lu nenbu rg, itibien obec bet felbic b?ocgcc bimifTie niet en fian bJ0?ben geljans belt met b' ejrptratie ban ben gefetten tijb V oibe inge^ balie cn boben - gOetoerbe tcbuctic Bp be JSonbigeno' ten mogljte too?ben goebt gebonben / ooth te gijeljjtfi moglitc too?ben gljerefolbeert enbe ba(lgBe(ldt/ bat beïtitmeeftetiSettbeCapitepnenban alle jbe lallen/ btebefelbetotJwcDtoe IjeBben moeten bjagcn/met-^ tctbacötfii«entoo?ben geb?ijbt/enbe befolbpenban ftaet Compagitien pjomptelijch betaelt/ om baet boo? alle tebencn enbe ptxtejcten/toaerom fp befelbeinet en öouben tompleet / toegij te tiemen / enbe bic gene / Ï)tebe!ïmettegen(laenbc Ijaer baet omtrent , δοηκη te becgtöpen/ met alle tigeut te öonnen fttaffen» Ciijebaen t' Uytrecht benfefocn SHugiUlifelifiiinBoni bett acijten feftigg. 3©0!S gl)cpatopl)eett lohanvan Reede, ut. (©nbetftonbt / ter o?bonnantie.ban möne boo?noembe l^eeren be Staten.
<©etcciftent
ANTH.vanHlLTENi
©anb'iiömicaltteptt' 9tm(letbam toaii berfotgt iöaet flöbijSi / of ben Commanbeut banbet Zaen, bie niet een «éf9nab?c <©oilog0 - iSdJiPC" oaen nà ile fÊiböelanbtfcïje ^èe teaften be (Ciitcfife aiioobecjï/ uot&foubeScbbenbpanbtlijcfiet toijfe aen te.taflen tóeban^alée/footoelalif bie ban StlgieciS/iCöU' rass/^ttpolt; 3®at fp baet op tnfonben/geeft ijet bolgenbei .
^ÖJ) ÜPfgt |
-ocr page 621-
i668.
590 S A K E Ν van ST Α Έ Τ
WoogCHog. Heer en.
TE zijner cijt hebben wy ontfangcn uwer Ho:Mo. MiiTive ende by ghelijcke Reiolutie van den ft- iitnitn deferloopende Maendt, by dewelcke de- iëlve tot reforiptie op d'onfen van den «» en dirtigbflm der voorledene Maendt, ten reipede van het (ubjedt dacr in nc vermeit, believen te vorderen bericht ,iaat Schtiptnlj dit van Zalu van Je Ingeftunen defer Landen xjj» opghebracht ende voor goeden Prinfe ver- klaart , oock 't Volck tot Slaven gehdlidcn ende ver- kocht , daer op wy niet hebben konnen laten dienfte- lijck te refcribercn, dat wy geinformeert worden, dat geduerende het Regiment van Sid Abdala MabumedBett- baqtiar, de Vrede met den felven van weghen uw Ho» Mag. in den Jare/efiien hondtrt eia en v^fhgh gemaeckt, endenaderhantgercHoveert, alredelijcke welnadc gewoonte van die Natie endefoort van menfchcn is geobferveert geworden, doch den felven gheturbeert ende ten deelen ghedepoflideert wefende door eenen Gstjlan, aen dewelcke die van TLdte Refereerden, zedert drU a ν»»· jaren herwaerts , onder deflelfs Re- geeringhe waren ghenomen't Scliip de Juffr. Ann», zijnde op de reyfe van lixhùo na St. Tbome, mitsgaders het Schip de Jongii» Tbobhs, ghedeilineert na Madtra, beyde hier te Lande t'huyshoorende, daer van oock, 't Volck als Slaven zijn verkocht, behalven dewelcke noch van een derde wert gefproocken , doch niet met genoeghfame feeckerheydt om diefweghen alhier expreffie te doen, welcke piraceryen eenigen tijdt in ililftandt zijn ghewceft, door de Inlandtfjhe Oor- logh in de voorfz Quarcieren ghevallen, over'topper· gefagh tuiTchen den voornoemde Sid Mdala onde G»j- Im, mitsgaders eenige andere Pretendenten : maer komtnutydinghemet twee Scheepjes, jonghft van daer hier te Lande gearriveert, dat den Coningh van Tafohtb, ghekomenzijndevan verre uyt de binnenfte quartieren van Barbaryen, niet alleen den meerghe- ïioemdenGii^/enhadde afgenomen Τί««Λο endeZe/«, voorfchreve, ende hem gedwonghen fich te retireren endefalveren binnen Anila, eenplaetl'e van kleyne importantie, doch buyten 't naeu w van Gibralter aen Zee ghelegen, daer hy tot noch toe onghemoeyt was gelaten, maer oock d'Armée van den meergenoem- den Sid Abdala tot Aliter had geflagen, ende in fcecke- re vaftigheydt hem felfsmet alle fyne Schatten ende Rijckdom bekomen, oock zijne Adherentengeiub- jugeert, ende gemarcheert was na Marocs, daer van d'overgave, mits den dood van den Coningh, en de mtnderjarigheydt van een Soone jonge Prince wiert tegemoetghefien, niet buyten apparentie van figh abfoluyt Heer ende Meefter tefullen maeckenvan aile de Barbarifche plaetfen, van Algiir af tot Aram, verre boven Fet, om de Zuydtgelegen, onder wiens Regeeringhe, by toelatinghe van den aengheftelden Gouverneur tot Zalee voorfchreve, op't vertreck der voorfchreveScheepjens, deuytreedingeten vrybuyt wederom aengevangen wiert, fyndeals doen onder Equipagie,een kloeck Fregat van Algierdaer over geloopen, tevooren hebbende genoomen ende tot Zalee opghebracht een Engelfch Koopvaerdy-Schip, 'twelck aldaer vcas verkocht, ende't Volck tot fla- ven gemaeckt, doch te groot om daer te korinen Ha- venen , weshalven buyten op de Reede moft leggen, ende benevens 't felve noch twee kleyne Scheepjens, met Gotelingen gemonteert, zijnde haer
voornemen, foo gefeght wort, alles te nemen fonder onderfcheyt wat machtigh konnen worden. Het welcke zijnde den toeftandt derfaecken aldaer, wy aen de hooghwijfe difpofitie van uwe Ho.· Mog. ful- Icn laten, te excogiteeren de middelen om de voor- fchreve Roveryen te Hutten, 't zy by onderhande- linge, daer toe, onder corre£He, aenleydinge gege- ven foude konnen worden, by den Conful aldaer re- nderende , of yemant anders by uwe Ho; Mo: daer leCii r'rdf·""'*'»"-»^!!" ·"■·· "y^AAel· »Tif· egu |
Formulierfoude Ιςοηηβη dienen, oftefulcksfaille; ιλμ rende, die Haven te befetten , ende alfop d'Inwoon- ders ghelijck voor defen tot reden te brenghen, daer mede tot in de Maendt April des toekomenden jaers foude dienen gefurperfedeert te worden, alfoo in de maendt Oftober naeftkomende aenvanckelijck de Barre toegeworpen, ende innavigabel wort, ghedue- rendehet Winter-faiioen , 'twelck oock geen ver- blijf of befettinge op die Kufte foude toelaten : gedu, rende welcke deliberatien den Schout by Nachtyan- der Zaen, fich fai konnen bedienen van de ghenerale ordre, van te attacqueren alle Roof-Schepen, die d'Ingefetenen defer Landen befchadight hebben ,ofc poogen te befchadighen, wes aengaende wy hem ten eerften doenlijck gaerne fouden inftrueren, met foQ veel meer expreffie als uwe Ho: Mog: ons fullen be- lieven te bequamen ,'t welck verwachtende
üetgb Uùgende Huren, , Amflerdm den ein en twin- tigbflen Augttflf feflhien hondert acht enfefligb. Gepara- phreert T. Hmmujn. Onderftont, uwer Ho: Mog; feer dienftwillige, de Gecommitteerde Raden tee Admiralitey t ende t'hunner ordonnantie
Geteeckent
David de Wild,
5®meen en twintigften fiebben bi i^eeccn <®gtte; puteecbm banöe ©jobintieban Hoiiant nocDmaelm oebolge ban't iongfle confent ban öe ï^eecen Ijaftg ©?incipatot/iïen fefden befejSalijfectnectiiatDt/gei
cepetccrt / öat öefclbc Baec §^?inripaUn gemlints latigec ftoniicn iwtoilüöe» in t'aenöouïien ofteöci talen ban ite Begtmenten te boet enöe j:e ^aecbt/
38nno feftien hondert vijf en feftigh eitcaüjöinacist
boo? öen tijljt ban drie jisaenijen giietoo?ben/ enöetot notf) toe tJp erpjefle ofte flilftoögen&e confenten ban öe uefpeotbe^^iDbintien ggeconttnueert ; betfoctöEniie ütenbolgmbebat aen ben iSaebt ban ëStaten mogijt bio?öen gljegeben / om be boo?noemi)e «ejlei menten fonbec eenigg uptflel/ na't getooone gefijuptft/ tg ticentiecen / aengeften liet tegen^ b'o?b?e bait UeiSe^ geringe (tcijben foube / bat be toelgemelbe ^M>inti«/ enbe b'anbece ^ontgDenooten / bie geene bojbece ton^ fenten tot aenljoubtngge ofte betalinge banbe boojg nteub}e(€coHpeüigeb?agI)engebben/ baec ntelieian^ gfiÉCfoubeWgben fieftoaect/ enbe Bp foo berte öacc, ^o: ilSogenbe bupten bermoeben nocD (angijec fout» beciinecen/omme beboo?f3 litentiecingöe boo? ben j^aetbaniStaterttelaetenboen/ baec opDaice(Sb. jBog. notö eenige toeecSen fouben bectoeben/ batbes felbe Baec €b. j®og. alö ban foobanigen o?b?e fouben fielten / enbe bie boojfteninge boen / bat be bielgentel'·
banbebooifcfi?ebe (2Ecoup?n eifettibe toiecbenont' lafl; biaecbanbe ongeceebe^?óbintien notfjmad^ berfocBttoietbenboo?t0bige ïSefoIuiten in'tgBeben ban be gftereguireecbe o?b?e aen ben ütaebt ban ^ta* ten/totèetafbantiienban beboojfsiCcoupen/ ^aec €b. lEog. toillen betfcöoonen.
Cnbetoatbejangfjbe bcbo?beceHSflitie/ tepflett' tooo?bigijnoc8 inbienfltoefenbe/ bientftalben infie» teecbenbegemeltei^eercn «öebeputeeöien banHol- landt alnotö 't boo?fc{)?ebeing!jeb?acIjte confent ban beï^eecen Oaec^fommittenten/ metbetfoetSbatbe ^eecen <0ebeputeei:ben ban be anbete ©^obiatien ïjaectotbeconferentienfip'tfelbe abbSi aengDebo^ ben / öoe eec Ooe öebec ggeliefben te beauamen / om met een goet confect ban be 25onbtgöenoten bo?be^ oberieg^tenbe o{l«cifolbeect tetoo?ben ί öoebawöP gfjcbeelteban be iKilitie bp be pegentooojbigBe con' (litiitiebantijbenfoubelionnenenbe beDoo^en αψί' Oouben te too?bert. a©aec op gebelibereert 5Pbe/ !)eü' ben tfanbece iP?obintien aengenomen op't geen 10 / boo? foo beel befelbe nocB ongBelafl bafen / be^ folntienbanbeJ^eefettöace Committenten fou beft boenlgtfi/tebebojbecen. __ |
-ocr page 622-
tëêêi
en OORLOG* ack en'Veerfìghfie toecL 591
0 Φέη fdibe» bag gegoojt get tàp{»7t ^n ΐκ ^en^ ban Heuckeiom, möe atitee tot ùe faecae ban Sure- Dame,öel)Den0aecJ|dog0HaogöenIieaen ìwl^eccen nati ^ceiantit ηοφ tieecticn ùagcn upteriijcö bccgunt/ orti Dwrt öf rtgöt op 't boo?fj fuDjcct tee ©ccgatimnge intcl)?cngD«ni öangöcconfiiieceect batljaec ^dogg ikooUenfi öettgDt toiecöen / bat öen Capitepn Lich- tenbergh nacc Surename foutietoef«igl)eiie(tmegi:t/
om alöaec te comraaniicren / fonber baec toe acte ban flUtDojifatte/of contmtflïe ban gacc igo: jKog: te IjeB- ben: Ss^ooet gDebonben bat aenbefelbe Capitepri Lichtenbergh 00efcf)?ebcn fouöetoo?ben / bat Ijp gfje- imp^enbe 0ae»: igo: iKog: bettbecaticn ober t)et boo?f5 uöjcct / ficD mtbbeleutoijlc niet bertoaetts foub? Dcü^ icn te betboegen / om albaec te cornmanbeeren/ macc bientftalbenaftetoacDtenbenabcce o?b?eii banfjaec Ì|o:ÌBog» ^ei^eeren «©cbepnteecben banbe#?0'= brntte ban ^selanbt fjcDDen bit tegljcn göefpiooclien / met becfoetft bat acn be i^eccen ijate ^jincipalcn / in alUiS gelaten mocijtc toccben een bjpe enbe ongepjeiu? biceeröebelilJcratïe.
i^iei' booten Debbe gijeflelt be iKifftbe ban bieban Devenrer,totcebocatie banbe ?^eerban Patiandt, Dacc en tegen qnam op ben tweeentwintighflen aU l^iec ban Zwoiic, toat boigDt.
Hoogò Ofiog. Heeren.
T^.Ademael wy op het rapport van deti Heer tttrir Miti' χΝ van Putten, Bureemeefter der Stad Swaüe, geko- te men ter Vergaderinge van de ordinaris Ghede- puteerde van de Staten van defe Provintie, vernemen dat die Gedeputeerden van de andere van on^ dilTen- tierende Leden , tegens expreffe próreftatie van hem Heere van Vutttn hebben gerefolveert, ende voorheb- bens ?yn wederom aen U Ho. Mog. op den gheufur- peerden naem van de Statm non Ovrjffil te fchrijvetr·, ende inftantie te doen, ten eynde den Heere ilbert Antenjvan Pallimét, van fynwettighe Comnftiffie ter Vergaderinge van U Hoogh Mog: ΛfaSo ghedepofli- deert, ende ter contrarie d'Heer Lumbert Strnhard van Oir, die niet wettigh is gecommirteert, noch volgen» die Wetende'c Reglement van defe Provintie ghe- committecrt hCeft konnen worden, aenplaetsvan den voornoemden Heer van PalUndt ter Vergaderin- ghe van U Ho: Mog: gheadmitteert fai virorden, dat oock die voornoemde Gedeputeerden van de diflen- tierende Leden, teghensgelijcke proteftatie hebben gerefolveert mede op de gheufurpeerde naem van de SmttH van OveryJJU te verleenen commiflïe aen den Hea Htadriclf^ AMf van Rat/velJt, Droft van Tvientbe, ende anderen, om als extraordinarii Gedeputeerden van defe Provintie ter Vergaderinghe van uw Hoogh Moghendet'occuperen,apparent met intentie, om doorhetcredijdtendedekrachtighe driften van die Heere van Ratfiitidt ende andere, haer onrechtmatige oogmerck, tot ontfettinghe ende afwijfinghe van den voornoemden Heer wnnPa/Wf, ende tot admiflie van den Heer vm Oor, ontrent U Hoogh Moghende te doen voortfetten ende uy t te wercken : So hebben wy niet moghen ledigh ftaen by preoccupatie uwer Hoogh Mogende onder employ vande redenra by •nfeaen u Hoogh Moghende gedirigeerde Mifliven refpedive van den viffdia endefevinJe» May, ende van den fivtn m tiointigfitn May jongftleden in't brede ver- ▼attet, dienft vriendelijck te verfoecken , dat die voornoemde BiirivanPallandt by fyne van de Staten deferProvintie, voor defe tégenwpordigeotife Pro- vinciale onluften, wettelHckverkregene ,'Ade noyt wettelijckgerevoceerde Commiflie, moghe blijven gemaintencert ,fo ten aenfièn vati de feille rer Verga- deringe van u Ho: Mog., als byfonderlijck ten aenfien van 'ï prefidie op den tour van defe Provintie,'t welck lynEd.by temperament, op hope van accommode- taent, 't Welck die diffentierende Leden trachten noe langer hoé meer te declineren, en de faecken in ▼erwijderingo te houden, is verby gbegaen, immers |
ter tijdt na de determinatie vaii obfò Provìndale ott- luften (waer toe wy altooïgheneghen zijn geweeft en blijven alle redenmatigegevoelijckheyt by te bren- gen ) anders fai wefen gemfponeert ; ende dat / Httrë vnn Raifvtii, ende andere, in cas defel ve onder conni - miflie ende credentialen van de voorfz diflentierendti Leeden, mochten ondernemen als extraordinarii Ge- deputeerden van defe Provintie feffie ter Vergaderin- ghe van u Hoogh Mog. té verfoecken, niet en mogert worden geadraitteert, noch aen't geen de fel ve pu·» blijcquelijck, ofte in 't frivt, uyt name van de Staten van defe Provintie, foo tot prejuditie van de Gom·» miflie van den Heer van Pn/ZW» als anders moghteH komen teproponeten ende te béy veren, eönighge·» loo ve gegeven, veel weynigerdaer op yecs in ptaju- dicie van ons, ofte van den voornoemden Hm ναά PalUndt mogewordengedifponcertjop dat alfoo by prepofteratie aen die roediatie ofte determinatie vaa de verfchillen tuffchen ons ende die voorfz diffentie- rende Leeden openilaende,egèene prejuditie ghe-r genereert en moge worden, ende alfoo u Hoogh Mo-» gendetebequamer,endebuytenfpecie van eenzij- digheydt te mogen blij ven, defelve verfchillen door der fel ver Mediatieofreghtelijckedecifie, die wyal noch ernftigh verfoecken, ende onbekommert on- derwerpen , ter neder te leggen» V/aer mede &c* ZwoHeden vinden A\ìg\l&ì ftfibien b^idertacbt tn fefligbi. Onderftondt, u Hoogh Mog. goede Vrienden, de Staten Vin Over - Yflel ,ter ordre van defelve, in abientie des GriiSers,
i-
Geteeckent
* J OH A NN ES Η ο t/ï'. Stcrttêrist
ï^onberbagSïiettdrieentwintigften 3}jn 45etom* mitteect be Jgeeren ban Heuckeiom, enbe anbeee Bawe J^oogl)iKog. »©8ebeputeerijentotte iüBilitaice faec^ hen / otn met enbe neben^t eentge ^eecen <6ecomittit« teccbmuptben:eaebtbankte bp geec €b· felbe tenoitnnecen/te toerben nagefïen/enbe obecicpbt/ of niet eentgepitttfen /gebucenbeben bi>o?lc«>en Φο?' logö gebaen enbe uptgegebeny mitiï ben gemaecfitoi 3&?eebe / of om eenigBe anbere boo?gi>eballert becanberingen/tooojeen goebt gebeelte (bubm bies nentetoo?ben gebtminueect / enbe bientDalben ban öaer onbecbinbtnge enbe tonftbecatien aHjiec teK ©er* gabetinge rapport te boen.
g^ae^iS baccaen beben rappo?t/ gjjcbifitiiert enbe geeramtneert Jjcbbenbe be iKiffibe banben Saet ban ^tate / gliefcöieJjenalljiectn ben J^aglje ben....* befec maent/ Ijoubenbe tot bolbojentnge ban Ijaec ®05 iBog. JKefolHtie banben achften bito(baccbp8aei: Cb. becfocDt toacen Daec HSog. in gBeftljjifte te bJillen laten toefiomen / 't geene be i|eeren ban Loch- teren enbe ban Vry bergen, jjace ^ecommitteccbett in Baec iKog; ©ecgabetingBen monbelinge gab* bengcïappojteect/ noopenbe öettecuggefenbenbatt be EunettDo?g0fc!)e (Ctoupen in bienft ban befen iStaet obecgenomen/ enbe't geene inbe tonfetentie bienaengaenbe metbe3tnnenbo?gfcI)e IBinifterSges fiouben/ toau boo^geballen j )bat be boo?noembe|föti niffacg inbe gemelbe confetentie toel honnen toeltaen / batbe boojnoembe (troupess nuaenflontsf gfieceni bopeect fonben mogen toetben / boeg met be naecbol» gfjenbe e]cp?effe conbitten : Eerfteiijck, bat befelbc (Ccoupesi in fulcBen tlact te ruggïjc gljefonbm moeten toetben ( aie be felbe toaecen ob?t: g^eftomen. €cn tweeden, bat bebolle fes maenben folbpe enbe traete^ mentenboo?af betaeltfouben moeten tooiben; beten derden, batbefdbe totlafteban befeniStaet ggeBjaciit foube moeten hierben op benaefle greti« fen banbe ©o?(len ban Brun/Wijck enbe Lunen- borgh : te toeten tot Linghen ofte baec omtcem. «enbebetoijlebebagcnnulangö/ enbe be toegen pet toacen/ foo bat be gemelbe Croupes tn minbec tübt / enbemtnbecfioHen/ oocRfrtabc banbe 3|ngefetenen bec plaetfet» / toaec boo? fp fouben Bonien te marcile^ ^bb Λ ι;«η |
-ocr page 623-
59à S A Κ E Ν van STA ET
1668. wti/nactiiet5taiilitf(juìieftonncngeiOiUjutfemtoaji "
.....i}en;alsl me&eöatöifeiitStaetiiaetiïoo? mewSelycft
aeniiÊ ^ecbicieii / liciipt/ %m/ Eonten/^upi/
cnljclicljtfmitie fioim» tcp^ofiiete»; öatljaet aiiJ.
iierjjalbiiibanfeiitijmrttfouijesiin/iiat opbe oecp^
(lecoiiWrieit/ öe too?noe>nìie (Ctoupess. foo t)oe Uebec
toebci; foniien beliooren tecugge gefonben/enbe bc
^olbped cnbceec €vattementen/ bie jjaec fouben
mpgljencelteeren/betaelt tebJO?ben uptbe hondert
duyfent gulbeuiS / bie be ^?obintie bau l^oUanbt
boo? befeu jace maentlijclt ten coniptoiee ban ben
<©ntfangec Volbergen ntoeli fucnecen : foo nocDtansi
bat Iietfelbe nopt in confcQuentie gOetcocben foube
mogljen toojben. 5©aec op gUebelibeceect / ooc6 gdet
3iinbe/bat ben toelgemelbeniìaebtban i§tateupt
beboo?f5 hondert duyfent gulbensi /'jS maeutsiöp
l^oUanbtgefucneett/bolgensSbe iSefolutieban Bave
ijo. USO. aenbe boo?f5 Lunenborgfche (SErouppesi bc
tadt Babt / eecjteUjcfi feventhien bagBen / beginnenbe
banben derthienden Stpjilijï Icfllebeu / eu epnbigenbe
met ben iaefien baec aeubolgenbe/ enbannocBeen
nuwnt ban twceen veertigh bagen /bcginnenbemet
ben eerften |iaap / eu epubigeube metten elfden ^u^
np. ©at bjijber^ boo? ben ©ntfangec <i5enecad Vol-
bergen Detaelt moet biecben een macnt begin^
ttenbe metten twaeifden gjunp / enbe epnbigetibe met
öendrieentwintigbften^ulp/en boo? foobeeIeem>
ce ^iobintien Bare quotes? inbe petitie baec onber be
boo?f^maent^olt!S onber anberen toajs begrepeji/
niet Ijabben giiefuriieert. goftgöebonben enbe bcr=
(laen/ bat aenbe 3p?obinticn bie tot ηοφ toe in ocb?ee=
hen bjaren gebleben/ Bun tontingent i» befelbe maent
iSoItssten comptoire boo?f5 te furnercn/0Bef£B?e=
Jjen foube toerben/bat befelbe Bunne penuingeh als
nofBfonbet berber uptftel te berbe totllen bjengen.
^ejSiiSmebcg&efcliieben aenalle be^^obtmie/bat
Baer €b. iBog. ten fpoebtgBftcn toilben bolboen / en^
beopBare5^?obirtcialeo?bonnantien/ bolgcnjï boo?-
gaenbeiilefolutie betalen be mocnt ^oltiï boo? bie
oBeene berboojf? (Ccoupess/bieop Bare repartitie
(tonben / beginnenbe met ben vier en twintigften giu-
lp / en epnbigenbe met ben derden jSeptemDet toebo-
menbe.€nbetoatbelangBbe be berbere maent ban
twee en veertig bagen / bie aljS ban nocB foube reftee-
cenaen be boo?f5 (CroupesS te betalen / bjiert ben
meergBemelten ïïaebt ban ^tate berfocBt befelbe
maent/aenbemeergemelte atunenbo?0BfcBe ®rou-
pes te betalen/uptbe boo?noembc hondert duyiem
OUlbeujEi ter maent/fip bejpjobintieban J^ollantten
ComptoirebanbengBemclbe «©tufanger <0enecaei
Volbergen gcfutneect:be0toiecbt ben meergBemel?
tenöaebtban^tateoocftberfocBt/ Bare
ten fpoebigBften toe te laten [iomen Bun abb#/ ofbe
boo?noentbc ïtutenbozgOfcBe Militie / en Coipjof/
ofte bp ®ccupc!0i boo? toien / cube boo? toiensf (€ίνΦ
■ - «. f.-----»(rtriti-iï
V. ' Jllafirts é? trismignififjau Seiffitm. .
Doorluchtige en feer Hcerlijcke Hecreo.
H<iti!Snlct alleen Beben bat uto£®oo?lucDtiöSe
^eren pjoeben ban b'tnclinatie biefp altabt
boo? bi (onferbatieban beeBemeiOenifte ban
toir foube üeOooien afgeboert te toerben/op bat in
bienaengaeubeacnbeilcerenbartBet felbe (territoir
gefcBzeben foube mogen toerbett.
55èfen vier en twintighften oocö ittgettomett ?i|nbc
Bet rappon banbe gcfoinmttteerbe ter jpranfcBe enbe
^paenfcBefaetlicn / gebifiteert enbe geeramitieert
Bebbentie Bet boojftaenbe jUiïenioctad ban b' i^eer
Bonftetten ; ootfi gdet opfeecfter coucept banjBifi
(ïbe aen be ^toitferfcBe CantonjS of te gaen / baer bp
onber anberen mebe aenlepbinge gegeben toiert/om
Ïcfelbe te boen intreebcn in 't (Ccactaet ban «iBuaran^
tie/ tuffrfjen Engeiant, sweden enbe befen ^ètaet
gBemaecht / tot oöferbatie ban 't (€ractaet ban
©?eebe/ tulTcBcn be ttoee Croonen onlangBsi tot Aec-
kengBefïootcn.^liSnaetbeliberatie Bet boo?f5Con=
fcptbaii,fBiifibcbpbe rcfpectibe ©jobintien ober^
genonjen/ enbe i.ö boo^tss goetgebonben enbe berftaen/
bat Bet fdbc Concept coppelijcb gcfonben foube too?^
ben aen ben ï^ecr lohan Boreei, ertcaojbinacijS
bafTabeurban befen ^taet in Engeiant ; met op
b^eomben^onincfi ban Groot Brittannien tefonbe^
ren / of fyn iKajeftept mebe tod genegen foube toefen
beboo?nocmbe^toitfcrfcge C^noaciban fwie «ybe
ootfi te Beipen bifponeren/ om Baer in 't boojfs (Crac- 160»
taet ban (©uarahtiemebetitte laten/ baec ban im —^
i^eer iHmOaffabeur foo Baeft boenlijch / Baer ëo ^^
jpog.fijn toeberbaren foube Bcböenober tefdjjiji
ben.
©efen Concepten iSjtef toasJ alsi bolgBt :
Ilkflres & tres CHagniftques Seigneurs.
CE n'fft d'aujourd'huy que Vos Illuilres Seigtieu-
ries nous onc donne des preu ves de rinciination
qu'elle ont à conferverle repos en la Chreftien-
téj Ellesontbien voulu noUs ia faire connoiftre aux
demellezqucnousavonscy devanteus avecnosvoi-
fins, & ont eu la bonté de travailler à nous en faire
fortir. Celi pourquoy nous ne doutons pointque
vous n'ayez encore prefentement les mefmes inten-
tions 5c que vous ne continuées d'employer voftre
zele à faffbrmiflement de la Paix qui vientd'eftre
concluë entreles deux Couronnes deFrance ficd'E·'
fpagne, puiique d'elle depend celle de toure l'Europe,
pour Ie rendie ferme & perpetuelle iious avons fait
un Traitté de guarantie particuliere avec les Roys
d'Angleitrre & deSutde, qui fefont obligéavecnous, h
faire obferver celuy d'jlix la Ctapellt, en forte qu'il n'y
aitrien quipuis jetter la Chreftienté dans lesdefor-
dres & confufions, dont elle eftoit menacée, & nous
avonsjugeenmefmetemps qu'il eftoit necellaire de
faire entrer dans les mefmes fentimens les Eftats &
Princes qui ont les mefmes Interefts, Nous eftimons
queceuxdevos llluftres Seigneurs les doiventcon-
Vier à joindre à nous, & aux autres Aliiez, & qu'elles
voudront bien prendre part à la gioire » ques'endoi-
vent promettre ccux qui mettrontla mainàunefi ■
bonne oeuvre, & demeurant guarants aux deux Cour
ronnes derobfervation punftuellede la paix,&ea
s'pbligeant reciproqueraent d'agir avec vigueur en
tout ce qui fera neceiTaire pour l'execution de cette
guarantie ; En cette veuë nous avons teceu avec plai-
firles Efperancesquele Seigneur Francois Louis de
Bonftetten, nous a donnèes que nous trouverionsen
Vos Cantons de la difpofition & facilité à faire lever
quelquesTroupesde voftre Nation, jufquesàdeux
ou trois mille hommes, fi nons en avions befoin, &
en faifant reflexion fur l'ouverture qu'il nous en a
faite j nous avons bien voulu vous tefmoigner par
avance la grande eftime que nous avons faite, &fi-
rpns tousjours d'uae Nation, qui aacquis une fi haute
reputation de valeur & de fidelité dans le monde, en
nous difpofant pour traitter avec elle fur cefujet mof-
me, & ce dans un temps, où nous failons eftat de li-
centierune bonne partie de nos Troupes, que lapaìx
nous rend inutiles, attendant aufli l'occafion que nous
puiffions traitter plus amplement avec vos llluftres
Seigneurs de ce que deiTus en la maniere queles Pro-
vinces dont cetEflat eft compofé, le jygeront le plus
à propos. Nous nous en ferions plus amplement ex-
pliquezavecledit Seigneur Bonftetten, s'il euft cfté
authorifée par vos llluftres Seigneurs fur cefujet, & le
feront dés que luy ou quelqu'autre aera efté authorifé
pour cela aupluftoft, & cependant nous t&cherons
de difpofer auflì nos Provinces, afin qu'à ion retour il
troaveraflFaireen eftat de pouvoir eftre conduè au
pluftofl:furlapermiflion defairede levéesiur Ifl gua-
rantie du Traitté d'AixlaChaptlle, Se fur l'execution
de la mefme guarantie, & tout pour le conferyantion
du repos public, & par confequent de la precieufeli-
berté, dont nous jotiilTons parla Grace deDieu, le^
quel none prionsj &c, , . ,-
-ocr page 624-
en OORLOG, acht en vemlghfie hoed', 593
Crjjtfiencöifi öaöïim gDcöiiebeii Dcötiin ! toaiit Bet tsi , onsi aenocgO l)«oont inoe maeptcn top ötec booccn tnèt onfe ^afinp^cn Baùiieit / toaec in fp öaw goetDept toonöin omonsi öaecupt te trecliêti. ïBaetom en iciilcti top ntet ttoijffclen of gijp söt nocB in Defelbc in- tciitic / en öat gijp toilt DoHjecùen utoen pbec tot liajli fteilingDe J&jetie bo?teIi)cft tufftöen öe ttoee Croonen ban Vranckrijck cnDe Spangien gljeflooten / initsiiiicnïien 3^?cïieljan ganfcö€uropa öaecaenijS hangcniïc jtop Ijeübcn een pactituliec ®ract. ban gua^ tantie met öe Coningen ban Engeiandt cn s weden ge- ninecht om iiefelbe te bajiec en eeutoigöupcigöec te fiel^ lm /iictoelcite met onö geoWigeeit ii)n Die ban Aken tc öocn oDfeïbei-en / ten epnöe bat baec niet cn isf 't geene 'tCijJiücntjjch in bectoercinge en ongijewgeltljeöen / iiaetbaniicfdbcgetijcpgüt toiett/ Itan brengen/enbe top ijcDöen in Den felben ti)t gl)coo?ïieelt bat 't noobigö toaö alle ©^incen bie be felbe intercfl en 't epgften gije= boeien fjeubcn baec in te boen tteben. a©p edimee- rcrt Dat ïiie ban utoe ^oo?IucfjtigIje ï^eecen fcftulbigB 3lji»bc|clbe te nooöigijen fictj met onss en b'anbece <0efllitcccben te boegen/ en batfp toelpact toillen Deb- iieiiaenbeg[o?ic/ bic men fitlj beijoojbetebelooben/ ùic öe (janbt acn fultïf een goet toeccft fullen Ijouben / lilübeniie acn be ttoee Croonen bo?gl) boo? be flcichte' ljjcftcoöfecbatiebanbe©?ebe / ftgDtocbecsijbtibeci fiiiiDtnbe met hcacljt in al 't geene noobigö fai jijn tot b executie ban befelbe gnacantie te tocwften. φρ befe gtbacDtc / top Ijebben metgcoot plaiftc ontfangBen be pope bic oniS ben J^eei: ΡΓαηςοίβ Louis de Bonftetten ijccft gcgebcn/ battopinutoe Cantoni be bifpofttie en gcmacftelijcftBept fullen binbenban cenigBe ®cou= pen ban utoe jSatie/ tot twee a drie duyfencman= ncti / alsi top bie ban nooben Bebben te toecben ; en u- pcjcie op beopeninge bie bp ùnsi gcbaen Beeft nemenbe top toillen toel 6pp?obi(iic be groote eftime bie top iwccafgBebaen BebbenbetupgBen/ en altijbt fullen boen/ ban een jSatie bie fulchen gvooten reputatie bimbapperBept en gBetroutoigBepbt in be toccelt beci ficcgljenBcbben/ ons bifpoferenbe met u op be felbe faccfjc te Banbelen / enbe bat ijt een tijbt / aliS top (iaet maethenbait eengoebe pactpeban onfe toupcn/ iric be '©^cbe oniS onnobigB maetht te Ittentieten / beci toatlitenbe b'ottafte bantemogöenb?ebei; met utoe ®oo?UicBttael^eecen ban't geene Biecboben ijStraci teren/ op bè maniere aljs be ^jobintien baer befen iStaet ban t'famen gBeb?atBt isi / noobigB fullen bin^ iien. foubcn onss met ben gefepbcn l^ect; Bonftet- ten naecbccberftlaert Bebben / foo BP boo? utoe liicOtigBe J^eercn om befe faechc gBeautBo?ifeert Babbe octoeeii/ enoocfi fiillen boen/fooBaelïBP ofeenigBe awbcre op 't BaftigBIle baer toe geautBo?ifecrt fai sijn / iiacr tegen top onfe #iobintien fullen tracBtótt tebif» pofcrcn/ batBpoplijntoeberlwmlï befacclteinflaet fai binöen om op 't fooebigBfle geflooten te jijn / op be pemuflïe banboltft tetoecben totbeguarantie ban 't®ractaet ban Aken , eneicecutieban befelbe gua^ tantie / allCiS tot conferbatie ban be gemeene rufïe / en bienbolgenbebanbe p?etieufe libertept/ bie top boo? be gtatie «iöob.ci genieten j betoelcfie top bibben / &c.
Doorluchtige en feer Heerlijcke Heeren.
a^mibc p?ebaletetibe partBpebec <©mmel«tbin iiwmopben fevenentwincichftenbcn bolöBenben
H<7, tMog. Heeren.
WY hebben van onfe Gecommitteerden d'Hee- ren Jm Clmt, Heer van Nittirftim ende Ri»- genum, Willem AHnrdf ep't Sant, loncker ende
Hovelingh ,
Detde Mannin^ti , Heet vaQ Schulting» j midt%aeders Defler Gfor^e Njf]t"'ffeuycden Ηλ^* alhier op den Landt-dagh ghekomen in't breedc , doch met groote verwonderingh vèrftaen , dat eenighe |
particuliere uyt dc Ommelanden fich foo verre heb- i669 ben vergheeten, datfe verfcheyde Remonftrantien ——· U Hoogh Moghende hebben overghegeven, waer in fy met eenen hier te Laiide onghehoorde verme- tclheyt fich aennemen den titul van lonckeren, Ho- velinghen , Eyghen·erfden ende Volmachten der Ommtlandcn tnffchen d-Eenrn ende Lauwers, niet teghenftaende de voorfchreve particulieren foo wel als een yederhierte i-ande bekent is, datdenvoor- (chreve titul jnden jare vjftbiea bmdtrt feutn en ntgmtigh bj^ decifie van U Hoogh Moghende het gheheel Lichaem der Ommelanden is toeghevoeght, ende daerom, fonderffner^er/j/fi^j/cAroi/in^»vander Omme- landen Hoogheyt, by particulieren niet kan, noch magh worden aenghenomen i Dat oock de raeerghe- feyde particuliere ü Hoogh Moghende veelvoudige ende hoOchwichtige occupatien met daghelijckfchc importune aenloopinginghen , ende vals voorgeven verhinderen, ende( 'twclckhetvoornaemfteis )de monfteringheder Ommelander Comparanten jen- de het ftuck van de Arbiters, metdenaenklevevan dien ( waeraen der Ommelanden Hoogheyt, Vry- hey t ende Welvaert is hangende ) foecken te brengen, in handen van die geene, die het in geenen deele kaa competeren j Dele ende diergelijcke enormi crimsn en- de milgangen ( è diametri) ftrijdende teghens onfe dier- gekochte Vryheyt, die wy met lijf ende goede ghe- houden zijn onghekrencktteconferveren) hebben . ons bewooghen om verdacht te iijnop middelen, waer door defe ongehoorde infolentien van particu- lieren bequamelijck ende volghens de Wetten van't lyandt konnen worden ghecorrigecrc, verfeeckeren- de U Hoogh Moghende, dat wy niet in gebreecke
ÜMgb licgbtndt Hterefif
U Hoogh Moghende getrouwe Bontgenoten, de Jonckeren , Hovelingen , eygen-£rfden , ende Volmachten der Ommelanden, tuffchen d'Eems cndc Lauwers:
Was geparaphreerc,
Bernhard Ceendertvan Htlfiti tif.
Onderftont ter ordonnantie der voor- fchreve Heeren.
Geteeckent
A. RIEMERSMA,
©pbeeiitijbtbecatt&ecbeöe «®?aefErnft Willem van jBenthem ban ϊίϊβΙίβίβ / toerbenbe ban ^Bece^ tm fbjmeert/ iIïoomf^-CatBciijcB» ©e 3&?outoe<0?aibttan- binrte/ toatnaeutoccbanconfctentte/ enberaetfion^ï^w", nenbe Begrijpen batbe ïteligie foube toötften tw't cinteteli ban ^taet / abMTeetbeDaec boo? eenet» BlaegBelgcfeen 25?iefaenBaet ïgoog naogenbe/fup^ pücecenbe omBaiice pjo^eboo? Baec / enbeBaet feiï l^inbecen : ®an be fongBfie/ eettéëoontie/ge^ ®öb 5 naemt |
-ocr page 625-
594 S A Κ. E Ν . van S Τ A E Τ
ί668. naemt Statius, lotec&cn Bacc Hjo-jH^os· «jSeljaeiictii / 1. maec&ifficulteecùetie^utclciiic <©?aljm fonìxt ijie allefcjs/onïieciiOpricfjte liatt cot Cùelman/ Ertf bach {jenaemt / Dcctoaewis / ìietoeUfte tjaec alljicc / be^ öÊC&tijtelöt/ liatfe niet toeìieu m Ijantien ban öen «éiacfiitelert/ìiieDem nainaeljS öoo? beel 25?tebai aenùen^taettìecfocJjt. fw öaDt 0«n <i5caef fjjufteligicafgeftoorenöiimcnCoeiveidc ,eniie nien jjcctcouto0eìiatDettoa.ifiioo?mìtucttetian üen W- fcOop ban Munfter, ttc men ( ntetfonöei: ceùen ) bec- moetieban eentöD euaet boo?necmen/ eniic ijen ,;§taet toaö öoo? 't becUeö ban bit «©uaeffcUap eöeöeel bloot gefielbt; ooch foo geiJoogööe ben <©caef bat Ijet Jgupjï te Benthem bjtecbt met IBnnflecii <2Buacnifoen befct/ toaec in ben 25iffiljop onsï boo?eiiam: toantijaec ï|o. ϋδοβ- Oabben ban öesi «iScabcn becanbeanaöfoBaefl eecntöiimgDcgcUai)t/offpfclj?eben aen be Staten ban ©bcc - tifel om 't ìlupss te Benchemboo?= jwemt / acnitonbtsi te boen befetten / alfoo 'tban ocoote conftbccatie enbe (letch toaiS / sijnbe op een sêteentotfe gfjclegöen / cnbe öeeft maeceenen tocgangfj, <£)nbewu|Tcijcn beebt ben seiflcljop alss loosi enbe boojficijtigö / toel pjefagecenbebatljem bit foube meec fufpect maectjen / alljtec aen ben 3|eec ^^^eftbent ban be i&ecgaberingO Bp monbe toee= ten:batijt)nietquaebsfenmebiteecbe/ oocö bat al- les fonbesijnfontieceenigepsciiibicic ban be «©{lece? fojmeecbe aeligic /bie tn 't ©leeft ban 25entDem toiecbe geleeubt» iBen epfcDte befe belofte bp sefcDiif^ te / maec bat totecbt getratfaecct. 't (êtebelien Sceyn- forc ( baec ban be (©caef onlangljiï toaii gl}e|io?ben ) jabt Op al te boocen la«en befetten / p?etenbeecenbe bat ijet gncl)oo?bc aen fijn ^tif. USaec 0et nebec- «©raeffcOap ban ienchem ( ale Schutcorp Nyen- huys)cen Eeenban (©bec-llTel 3unbe/roecbe ijp baccom niet aen. ì|oe 't 5p / 't gaf algtec beel ©m^ bragie / enbe ten minften men beijfjoopte bat bit foube boeit bat b' «©bec- f ITelfc?jeonlu!ien toietòeit gfieac- commobeect / maec 't raechte be pactöpen ( foo 't ftljeen) niet eeivs aen fjaec itoube fUeecen. ^p fcij?eben ban 't becbolgf) ban befe 25entöemfcS)e becanbewngD ìienbolgenben25?tef:
Hoogh CMogende Fleeren i
SSjitf ΠΓ Egelijck dat ons toeghekomen zijn U Hoogh ban ^ Mogende refolude ghenomen over de conftitu- <®birr-if tie van de iaecken in <ie Graeiichap van Btn- aemaeü' '^^HeerenBiflchopvan Maafier ^ eade de
öc Graefvan Benthtm, roet een goedt aencal Militie al- daer ghekoroen, ende hebben hec Slotin befettinge ghenomen, de Kerck op't Hof met Paepfche Orna- menten doen verfien, de AliiTe daer inne celebree- rende, den Ghereformeerden Predicant die daer placht tc Predicken, fodanigh bejegent dathjférey- mdi teYugge mojtegaen, gelijck oock vorders wierde ge- dreyghc, dat de Kercke in'r Vleck mede fai worden geflooten. de fituatie van't Slot befightighen, ende Fortificatiën daeromme doen ordonneren, verhou- dende de Hecre Bjflchop fich noch aldaer : fo dat defe faeck niet meer in ftaet is om by ons volgens U Ho. Mog. refolutie, daer inne fodanighe ordre te konnen worden gcftelt, als tot voorkominge van bereyts voor gevallene bevreefinghe foude werden gherequireertj waer over wy U Hoogh Mog. moeten verfoecken ; dat de fel ve gelieven te refledleeren op de dangereufe Nabuyrfchap die den ftaet op haere grenfen krijgen, ende de fware vervolgingen van degroote Religions- Verwanten, dlealdaer'foofuyverals ergetis zijn > bo- ven het intereflè van defe Provincie, ende vervolgens fpoedighte refolveren tot het geeneindeieconjunc-j ture van faecken geoordeeit fai werden dienftighby der handt genomen, aen wekkers fpoet ten hoogften is gelegen, gelijck U Hoogh Mog. uytde Ceeommit- teerdedefer Provincie nadprfuUen konnen vernee- men, nochmaels U Ho, Mog. ferieufelijckrecom- |
maoderende de protesilie ende tutelevan de -ΚίηίΙοΓοη, ιβββ Waer mede, &c. '
Hoogh, &c. OitumSchuyUnborgh,ÓGXiftstntviinthh.
ften Augufty bonden acht tnftftigh, Qeparal
phreert P. van Puttin, vt, Onderitondt U hooê Moghende dienft willige, de Ge deputeerden van de btatenvanOver-Yflel. Ter Ordonnantie van
de fel ve
Geteeckent
D. ROELINCK;
©anben <i5iaeffelffcD?eeffto?tsibaec aen ben bol- genben 2i5?ief:
Hooge ende <JMogende Heeren.
ICk gheef U Hoogh Mog. mits defen Vrund-na- SSjitf buerlijck te vernemen, hoe dat ick uyt een drift l"" ' van mijn confcientie de Catolijcke Religie, heb-Mm bende daer toe over vcele jaren herwaerts beftendige mot*s bymy ghevonden, ende de feJve voor jaer en- de dagh omme praegnante redenen in Juntn aenghe- nomen, onlanghs in't openbaar hebbegeprofeffieert ende billick gedaen in't gene my na de hergebrachte vryheyt van confcientie ende Religie in't H. Rijck een yegelijck toekomende, om fo veel te meer als een Rijcx-ftandt is toeghelaten ; de wijl het fich nuheeft toegedraghen , dat buyten alle vermoeden, fonder twijffel door aenleydinghe van quade menfchen, mij- ne Gemalinne fich teghens my foo verre ende foo onverionnen heeft geftelt, dat fy oock mijne Kinde- ren my als haren natuerlijcken Vader tegens de God- delijcke, ja tegen alle Volckeren Geeliende Bur- gerlijcke Rechten heeft derven ontvoeren laten, foo heb ick billijckinconfideratie van defe onghehoorde ende onverantwoordelijcke, oock tot quade confe- quentie uytfiende proceduyren niet anders konnen of moghendoen, ommemijnefelfseyghen Perfoonin verfeeckertheyt tc ftellen, ende mijn Slot Bmitmiot dienft van de Roomfche Coninghlijcke Majefteydt van't H. Rijck van den Weft-phaliichen iCreyts,en van my felfs, als van een eiïedlive Keyferlijcke Mi- nifter, Rijcks Hofraedt ende Camerer ( ghemerckt zijne Majefteyt aen my overfendende deflelfs diplo- ma , ende byfonderlijcke de Keyferlijcke fpecialc proteöie ende Rijcx-befchermmge my ende de mij- ne, mijne Dienaren ende de Onderdanen refpeilive heeft ghewaerdight j ende daer mede aldergenidighft op't krachtighfte voorfien ) gheJjjck ick dan oock als een Rijcxftant, volgende den fchuldigcn plicht van't Rijck ende Kreyts, uyt krachte van't jonghfte Re- genburghfe Rijcks ende Weftphaelfche onlanghs tot Keulen ghedane Kreyts befluyt : maer infonderheyc oock gelijck albereyts is bedacht. tot verfeeckeringhc van mijn felfs eygene Perfoon voor weynich daeghen met eenige manfchap doen verfeeckeren, naer dat de felve alvoorens uyt andere dienftèn ontflaghen ende aen geen andere Heer meer verplichtzijnde, maer dat die alleenlijck zijner alderhooghft-gedachte ICw- ferlijcke Majefteyt het H. Rijck, den Weft-phaelien Kreyts, ende my tot dienfte ilonden, ende blijven fullen,onder den blaeuwen Hemel eenen Corpore- len eedt intmniumccnfpeilu hebben gefworen, waer van fy fich oock foo veel te minder fullen derven ont- trecken, de wijl het even die Volckeren zijn > dewelc- ke volgens het jongfte Weft-phaelfche ^eyts Slot na mijn contingent tot fijner Rooms-Keyferlijcke Maje- fteyt des Rijcx, den Weftphaelfche Kreyts, en mijne , 'dienften anderwaertszijngheworven, cnnadever- 'deelinge dés Kreyts,/i;onder desfelfs uytfchrijven- den Furft ftaen, maer diejegenwoordigh van dicr tot my hebben laten vorderen : daer benevehs oock ^op dat niemant van mijne Onderdanen ,fo GeeftalsWe- reklijc&eeoigh confcien^ies dwangh hebben te vree- |
-ocr page 626-
en OORLOG, acht en "Ueertighjie heek. Jp 5
fgn, roaer dat een yegelijck fo nae als voor gebruyc- )cen moghen fyne Religie die't hem belieft, volgens ' het Itiflrumentum paeis, ende de Rijcx conllituuen , hebbeickdegemeltc mijne Onderdanen,gelijck al- bereyisisgcfchiec,alfo oock echter nu dooropenba- repacentaop Graeffclijckeeere ende ware woorden jaer van doen verfeeckeren j ende hoe welickvan {yn Furftelijcke Genade den Heer Biflchop tot Munfterop mijn felfeygen vrundelijck verfjeck ende begeerentot nederlegginge vaneenige fware Grens- ftrijdighedentuflchenmy en deflslfs Ütichc Muniler fwevende, mede oock tocnabuerlijcke vruntfchap op mijn Huys Bentbem de uifita^ gelijck fulcx onderRijcx- ftenden j micfgaders onder Furlten ende Heeren een loffelijck herkomen is toe geens menfchen nadeel, maeruyt mijne j my nae aller V^olckeren, oock Rijcx GraeiFelijcke ende Heerlijcker ende aen een privato competerende vryheyc ontfangen ίο heef t men by iodanige occafie niet anders konnen doen, als wat de cere en hooghey t van eenen Nabuyrigen, hooghen, ende uytfchrijvendc Weft-phaclichcn Kreytzcsen befcherms Furftdoorde iCeyierlijcke Majelteyt al- derghenadichft aenbevolen , oock wat de over oude reputatie van mijn Huys in vrund-nabuerlijck hoip.- taliteyten traftement is komen te vereyflchen.
Dewyl mede niet buy ten ghewoonte is dat oock de aldei belle ende innocente Adtiones aen het onghe- lijckoordeel der wereldtfyη onderworpen, ende te vreefen ftaet dat aen U Ho. Mog. hier door eenighe quadeimprellien , hoewel tegens de waerheyc, oock tegens myn vermoeden ende verdienft door Joofe of- te onwetende menfchen mochte ghegeven ofte ghe- macckt worden, fo heb ick tot vrundnabuerlijcke cor- refpondentie van al het gepaffeerde, omftandigena- lichtinge willen geven, mede oock dat ongeacht myn corvtiriie myn Onderdanen fonder dwangh, nemaef in vryheyt van confcientie fuiien leven in conformité van't infirumeiitum /a«V ende des Rijcx conftiiutien , waer door de felve door my fullen befchermt, en van nlemant daer tegens ghemolelleert wei i^cn, fu:lende den eenen wegh fo wel ais den anderen U Ho. Mog. na uytterften vermoghen met vruncnabuerlijcfce op- rechte afFedlie ende dienftwaerdigheyt toeghedaen blijven, waer van ick mitfdefen ben doende delin- ceratie,niettwyfFelende U Ho. Mog.iullenniette- min de vrundnabuerlijcke Correfpondentie fonder veranderinge laten continueren, en fich onbefwaert crinneren jdatick niet alleen den algemecnen Duyt- fe, nemaer oock den Vrede tot Cleve opgerecht, ge- incorporeerczy, ende dat daeromme de Guarandeurs niet en fullen gedoghen dat my eenigh gewelcwérde aengedaen, even fo wcynigh als U Ho. Mog. aen de hare niet en fullen toelaten, dat my eenighe onghele- gentheyt, gelijck ick tegens vermoeden hoewel fon- der geloof bericht ben, werde toegebracht ; de felve beveelende in de befcherminghe Godts tot felfs ghe- wénften welftant. Ghegevénop myn SlotBenthem den acbt en mintichftea Augufty feftbiea haodert acht tr) fiflicK Onderflont, Uwer Ho. Mo. dienft-bereyd- willichften Nabuer, Vrundende Dienaer,
Geteeckent
G. van BEN THE M.
, a^oopenïieröneïtórtïrccEn/ bie Sptipöefcn M«fotf)ti men totl&e gaece befcöetmtngöe niet ^entüjdi aammim/ «taec meniiet toeöatfp acgtcc w fjanlit toierJjcn ge^w^f η ö!»? opfienïiet. '©en intact öaöïie be tutele en opfitOt oDer öe fettoe niet aen? aengenomen / enbeiiaetom fepije / met te toeten toaeti f'-' tc birtiim toacen / foofe öin 45?aef toiften te tmu^ b^cccn / öat men fjcm niet fpu&e tegen 5ijn ί inn^De^ f«sr) mm lien Baba' niet en toflijc öenemen ftet natupc? "Jchcecrjt'tBjeltö Ijenttoequamaijecfijn =fet«teett. Over-YiTei appupeetöeteiöSiöanüÈ <!0i2abinnemet oiftaennacöt/ feggftenlïe öatfjeteen jseiigie ente ConfiimttuiaKWfttod^/ intKöat&f faligSeptwecft^ |
te; en&egaUUennictonsDcecne öTjeficn ijatitteniien t669 SSitflTiBop öen tianUt toat öa aöe ge&cut. -- ;
eerften jSeptemöic ijs nocDmaeliitet: ©ec^ oentta-
gaöeuinge boo?tglje[)?ac0t öe iBiffiije ban öc i|cEcen St- <!5ecommttteeci)en in öesS «©enecalitcptjï iïectfttjt- laamw, JSamecgefcOjeben/ alötectniien Hage öenfevenen twintichften Stugiifïp laeftleïien/ enöe öeö an&ewn öaegDgiontfangen/ fjouöeniiecefponfiljeopöaecllo* iBo. cefolntte bantien achtienden öec fclüec maenbt : iiaec ftp becfocöt toas öetitDt toat öe outfangijec necaelbanöe ccfpectibe Collegtentec ^fibmtcaiitept/ en&etot toattijbt ban ijaecenontfangfi enöc abmii^ (icaticboojöaecBabben gljeceeciienti enbebienbot' genjSbat Ijaeci^o. iBog. Deliefoente toeten/ batbe iaetfie ceecfteningjDe ban ben (öntfangec ban't CoIIes gie tee 3libmtraUtept tot Rotterdam, obec beniace iefthien hondert vier en feftigh, gaec «Êb.ObCCgije» fonben anno iefthien hondert fes en feftigh, enbe actt beflelf^ ceccfieninge banben face fefthien hondert drie en feftigh, nocljmaccbettfieeai bat vier àvyfpomii ten / toaec op öp Dacc onbec anbecen toasi gljeioqua^ treert bp'tCoUcgie albaetnaecbec toiecbengBetefol-i beect/ofteanbeciïopbefelbebpljBci: siaog.bani i)acenttoegen(beiinDObt!S )b{en aengaenbc getnfo?? meewfönbe/ foobaneojbjcsigBeilclt / als becfclbet; fjoogijtoüfe Confibecatientenbienlie banbc Eanben Ibiibctiebinbentebefjoorert^ 3©öbctii bat be trnhe' ninge banben (©ntfangec tee Sllbmltalitcpt tot Am- fterdam obec ben jace fefthien hondert vier en feftigh, obecgelebect anno iefthien hondert fes en feftig, toa^ geflooten op ben feventhienden (©CtoDeC iefthien hon- dert feven en feftigh ; bte banbe Ébmicalttept in .Zee- ianbt ban ben late fefthien hondert vier en dertigh. Op ben feventhienden «jgttobec fefthien hondert vijf
en vijftigh ; bie banbe Stbmicalitept in Soo?bt - l|OHanbt Obec ben |ace fefthien hondert drie en feftig, Obecgetl?acDtbeneenentwintighften giunp fefthien hondert fes en feftigh, op ben veerthienden i@ttol)CC fefthien hondert fes en feftigh, enbc bte banbe 2ÌlbittÌi
calitept in ©jieflanbt ban ben jace feftien hondert vijf en feftigh,obecgöefonbenbendertighften ^nnpfef- thien hondert feven en feftigh,op ben veerthienden iBaeCt fefthien hondert acht en feftigh, 3©aeC Op ge^
beli&eceectjönbe/isfgoetgebortbente becMacen/ bat ftaecJ^o. iBog. iioben becmoeben enbe met gcoote öebjembingenpt öe boo?f; HifTibe Dabben becno^ men / bat be boo?«oemben (©ntfangei-0 «©ijenecacl / tmmetsi 't meecenbeel / foo beel jacen ceechchingfie te boen tejt atljta'en toacett ; enbe toiecben bienbol^ geniibegl)emelbei|eeren eDecommtttcecbcnin bejï (©lienecaliteptsi Reecften- 6amec becfocijt/ Saeci^o. IBog.tetoiUenliertcDten toaec booi fnlcic toasi bet" oo?faetBt / enbc becbolgDens t' abbifeecen of niet toat meecbec biligentie bp be boo?noembe «j^ntfangets foube lioni^n enbe Beljoocenoeabtjitieect tetoojben; oocftboo?te<ïaennoobigÖeen ficatijtigfte mibbelen/ lioemenbefelbe baec toe beli ejfectibe foube fionnen Öoubenettbe(on|lringei;en/omallc.e alöiectec mt> gaberingfie gjjefien enbe ge- ejcamtneecct toefenbe / met bolöomen feenniiS ban faetften foobanc naöec ïJei folutie genomen te too?ben / alsS men ten meeften biétta jie banbe Eanbe bebinben foube te begoocetu
3[nfgeliict fjeeft boenmaelis be ïleec vander Hooick alöiecaentoefenbe «iSOebeputeecbe banbe #?obtntie ban Uytrecht, tec ©ecgabecinge ge - effjibeeut enbe laten lefen / feectìece .üIStiTibe banbe J^eeren <©0eb^Ui tcertje Staten ban öefelbe ^?obintie/ ijoubenbein elfett / bat ïfaec .«Bog. aen öaec €b. bp öerfelbec l^ffibe banben veerthienden oube / enbe bert vier en twitìtighften nieutoêflöl befec Babben becfocDt/ bat ten fijoebigöllen mocBt too?ben betaeit öè maent ^olbS/Weaenbe Compagnien ban Lunenborghfe (CcoHpen / flaenbe op be cepactitte banbe toélgebaei ne ©iobintie ben becben ^eptembet / nieutoén flöl / foubenbeEfcBiingn/enïtenabemaelbieal ben drie ea twintighften ^ulp ïeftletten / bolgenss ο^ϊΌη,ί nantiétoa^biiUiaen ;enbe batgetgaec aen^Qenaent foube toefeny lïat't felbe {Knbe ^^rgabmngeban
^ec |
-ocr page 627-
596 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
öaec l^oosD naasenijemanttouojt ban Baie sottane .,J119tflïbeöoo?fj«n too?iie befeeiucljemaccfiti toaec booi öengDeiiaerte ï|eec Hookkiss Biöaiicöt/ enïi« boonjs goet geDoniim / bat ban 't gc£iicbiJ0?f5 ijS fictt- mffêgegebcnfouüebjoitienamöm Jiìaeìitban ^ta-- te tot Dsd fclbec naricfjttngc.
iCeit derden rönöc tee ©ecgabectttge gljêlefert fc«= öec .mseinoriaet banöe alijtcc aentoefenìie Jgeeccn iKtmiïeci banöe i^eecen ^ectosB ban Bronfwijck enìjc Lanenborgh, becfocchenìie fllnotD betalinglje banöe acOtecltalligljcfiiOfiliieni tsinaec belibecattc Doet gljcbonbcn enüe bec(iaen / bat ben ^©ntfangDcc
•iBenerad Jacob van Voibcrgea itiojgentec ®ecga= bertnge foube bjoiben befcijepben / ommc upt fjent te becnemen toat ijVingebolgebanBaecteoogij Hog. iïefijluttc banbèn vyfthienden SHnguflp leUleben/ boa? een ban fijne Contniifen Ijabbe laten boen enbt bemcOten tipbebefectueufe #?obintien/ enbetoat baecoptoasigibolgfjt.
(0otli fijn öe befectueufe 39?obintien tnbe fubfibten aen be ijeeren i^ectogm ban Bronfwijck enbe Lu- nenborgh belooft / bccfocDtCatbefclbe inbenöaren alnocD ecnfliige enbe ftcacljttge bebbotcen totlben boen snbe aenbjmben / ten epnbe beboo?r3 befecten alnoclj ten fpoebicljften/fonbec becbec ötlap epntlijtU eenmael gefupbect enbe te becbccljelJiadjt ; oocfi aenbe aUjiec oentoefenbe ,i®ini(lecii banbeljoogl)gemeltc |>eecen ï^ectogen m baten gclbe obecgctelt ntocöten tooiöen.
'siJinöecenbaegeii fijnbe geDoojt öet bericJjt ban ben (©ntfangec (©enecael Jacob van Volbergen,raec- iienbcljet mbo?ba-en banöe acljtecllaUtgöe 3lunen:= bocgijfe fuüfibien: naer beltbecatte goetgebon:= ten ben boo?noemben<©ntfangectO?bonnecen/ bat fjpalnocUingebolgliebanljaecït^o. HSog. Sefolutte ban ben vyfthienden SHuguftp le(ileben / boo? een ban fijne Cominifenallepbectgljc bebboicenenbeinftani tien bp be befectueufe ©?obmtten foube Debben aen te boen bjenben / om be boo?fcD?ebe fubfibten in te bo?= baett.
gin tont maniet Bet Wals Synode öeeft geabeect ïte quctlten tuflcljen bc J|)?ebiftanten Labadieenbe Woizogue, geeft öetboigenbe.
^fiJai lugementprommcté par Ie Synode desEgli- fes fValonnes des Pays Bas, tem à Naer- denle de Septembre 166%.
SU r Ia letture de l'art. du Synode precedant, & des lettres de Monfieurs les Eftats Depucés de la Province, &du veaerable Magiftraec de la Ville d'Utrecht, demandans avec rEgliie deladite ville à ce Synode , qu'il luy plaife d'examiner fans delay la denonciarion que Ie Stignear de Labadii a faice de la part de fon Eglife contre Ie livre du S^gneur fVcl- ifigut, qui a pour ticre, de Interf nu Scripturarum, cora- me contenant pluGeurs propofitions «rwf i fimdahu- fes y Pilegiemies , Smii-Velagiinnes , SocinietiBts, Armi- nietwts, Papipi(]ais, Prophtmes bJafpiemaioires contTC l'efcriture fainte j cette affemblèe aouï Ie rapport des Eglifes de Breda & de Delfi examinatrices dudit livre lefquelles ent unanimement declaré, qu'elles n'y onttrouvé aucune heteredoxie.
Mais l'Eglife de Middelbcurgh non contente de ce rapport, & defirant queleurs remarquesfuffent exa- fninées par quelques autres Deputésj la Compagnie pour donner la mefure comble à la dite Eglife a or- donné en ce preffent Synode encor d'autres Depu- tées , air. Meflseurs GiU, B»-«n, tS S'rin pour exa- miner les dites remarques ; lefquels, apres avoir exe- cuté leur commiifion avec beaucoup d'exadlitude ont declaré unanimement qu'elles font mal fondées, & ne prouvent aucun point de l'accufation»
Mals l'Eglife de MiddMourgb ne ce tio\iva.nt encor fatisfaite, & demandane que tous les Deputez de ce Synode, tant jlnciens que Pafteurs priflent con- nóiiTance de leurs remarques, afin que Ie jugement qui s'ea feroit, fut Sinodali La Compagniepoqr |
hoter tout preteste à la mefme Eglife (fans confequen·" ιλλο ce pour l'avenir) luy aacGordéqu'en plein Synodela
Seigneur de Lubadii pourroit produire tout ce qu'ii ^^ avok àia charge de MelTieur de Wff/itijwf, commela dit Seigneur mitogife s'eft offert de relpondre de vive voix & furie champ à tout ce qu'il pourroit alleguer Sur quoy les Seigneurs deLabaJh mixjsgut ayans efté ouis en deux feffions avec beaucoup d'attention la Cotnpagnie apres une meure öcferieufe delibera-' tion,ajugéfurtouslespoints d'accufation, quetanc s'en faut que Ie Seigneur de Léadie & fon Eglife ayenc en aucun juftefujetd'accuferle Livre du Seigneur fVolMgtu, üeserreurscy defTusmentionnées, qu'elle Ie declare unanimement, fans excepter un feul, or- thodoxe , & parconfequent que Ie Seigneur de Lda. diede Con Confiftoire ont eu grand torede l'accufer d'une fa9on fi atroce.
Et afin que deformais perfonne n'accufe fans fujet quelqu'unde ce corps: cetteaflemblèeajuge'l'Eglife de Middelieurgh cenjumble ; &rexhorte tres-ferieufe- menc de fc donner de guarde cy apres defemblables procedures.
Et paree que Ie Seigneur de Léadie eft Ie principal Autheur deldites accufations, & qu'il s'eft efforcé de fleftrir la reputation du Seigneur Wto^we de vive voixenchaire, & parefcrits & imprimes, lacom- pagniea declareunanimement qu'il la doit nparn^ en confeffant à la face de ce Synode, & en prefen- ce dudit Seigneur Wie^jwi, ψί'Λα tutert dil'accaftr
ξί qu'il eu a Un fwgulier defpimjir.
G'eft articlefera imprime, & lettres ferontaddref- fèesa Mellieurs les Magiftrats dela Province li'U- trtcbt avec Ie mefmc article,
Oordeeli iiytgefproocken byhet Synode van de Walfche Kercken der Neder- landen, gehouden tot Naerden den vijf. den Septemberfeflbien honden achten fefligh.
f^ © be Eectucebanben fefden 3ictiail ban Bet Wboo?gaenbe ^pnobe/ enbe banbe i®?iehen/ ban be üeecen <i5iiebepwteecbe iStaeten ban iie 3^?óbmcte/en banbe aicötbace iiBagificaet banbe ^tabt ban Utrecht becfoechenbe met be ï^ectBe ban be gefepbe ^tabt ban bit ^pnobe / bat ijet öaet Itebefonbec bilap te eicaittinecen be benontiattebie ben ilecr be Labadie geeft gebaen bantosgen fijne Settfie tegen Det 25oec6ban ben ï^eec Woizogen bat geintt^ tuleert/ de interprete fcripturarum , allS fieDelfertbe becfcf|epbeverdwaeIde,fchandaIeufe,Pelagiaenfche, halfPelagiaenfche,Sociniaenfche, Arminiaenfche, Papiftifclie, Prophaneende Blafphemende Propofi- tien tegen be^epige ^ij|tft; befe 3^ecgabe«ng8e Öeeft geDoo?t öet c^po?t ban be ï^ewfien ban Breda enbe Delft, eraminateurss ban 0et gefepbe 25oetii/ be toelcfte eenpaeclijcfebecttlaectijebben/ batfpbaecin geene be minjie Éetterabowe oft Jàetterpe en btnöert.
iKaecbe ïieccbe ban Middeiborgh niette bjeben met bat rappo?t/ enbcgeecbebatBate ïiemacaueii gfjeejcamineeM mocijten toojben boo? eenigge anöere <i5ebeputeei;ben : foo Dceft be Compagnie om be bolle maet aen be gefepbe Éeccfie te geben / gi^eojbonnOTt nocB anbece ^ebeputeecbeit bp bit tegenbJoa?big Sy- node, te toeten beïgeecen Gale, Broni, enbe Sorm, om be gemtìlte iSemacgueiì te ejcamineten ; betodtbe na bat fpDaer commiffie metgroote ejcattttubetec executie gelept Btóbe / öebben eenpaerlijtbhetSlaeft/ bat bie gualijcft gefjnbeett 5ijn / enbe niet een pointt banaccufatieenpjoöecctt. ,
iKaec be feewiie ban Middelborgh, Baet no^t^f bolbaen binbenbe / enbe begeerenbe bat alle be «©w»' pateerben ban bit Synode, foo «©«beclinòen Ρί®- biiianten ftenniflc nemen fouben ober fjace iuei/ opbatDet oo?beel bat baet op foube bo*' SynodiaeimotDt toefen; fooöeeftbi Compagnteom |
-ocr page 628-
en O O R L O G. acht en mertighfie keek 597
tA flirt alle pjctoit te öinemetKfoniicc
Lfceiientfeboo?D«toeRoincni)e)acit iiefelbetoesc' (Sen/ Öft in't bolle Synode öcu l^eec öe Labadie hfflijfouticftonnenDjensen alle D«gcnel)pöai)t tot Ifl-
λΓμιι öcn Wolzogen, öclöcli «liS öeti öcfepöcti ©citWolzogeti fttD öeoffeceeit Ijeeft/oiii iu ^ec^ ^n/ertfcoPfriftt^f^f^^^^ttuooiiien op alle ö£t jju fouöe limneit te aHegecein 3©aét op öe i^eecen öe Labadie ente Wolzogen ge; ftoon jijiitif in ttoee ^eflïeii met gcoote attentie ; foo iiceftJjeConipOönienaeeencijpe enöe ferieufe ïielti beratiegiöeoojDeclt op alle be pointten ban attiinitie / öfltfliet foo lyieccc iiaec UaniiS /Datben i^eecöeLa- badie enUe fijne iieccfte / eenige recljtljaecbtge oojfafie hubùiti öel)ai3tom0et55oeclftoani5en J^eec Woizo- ecn te acciifet ecen / ban be Dobengemelte btoalingen / MtfpBeteenpacigpcfi/fonïiec een eeuigO UecMai rentêejccepteïeniieOrthodoxe,enijebat öp gebolge öcn iecc de Labadie enbc fijn Confiliorie gcoot onge; lijtii geiiabt öebljcn / Ijet felbe te accufecen op eene foo ijarbe maniere.
" (guise op bat irt Det toeitomenbe niemant fonïiei; u> icii pcmanbtban bit 3ticljaem acciifece i foo Oeeft be ©«gabcringe geoojbeelt be iljecrte ban Middeiburgh te jyncenfiicalJelenbeltcafbaer/enbe becniaent be^ fdbefeec eïnflelijtöban fidjijiec nae te toagDten ban ötfcgelDcftep^ocebucen. ^ ^ ^ ^ τ j
(Êiiöeboojbten bat ben gefepbenïl|eecbe Labadie bmpjiniipalenautljeucissbanbegcmelteactufatien/ fitoöatftpgljetMcljt {jeeftte becbelgenbeceputatie ban ben i§eec Wolzogen met tooojbrn opbe^toel/ möe öoo? geb?uct«e ^cljjiften j fo bethlaert be €om? pagmceenpacigUUjcft/bat Ijp bie moet tepacccen/ licltmnenbe in D" aengejTitljt ban bcfe Synode, enbc tn p?(fcnttebanbcn gefepben i^eet Wolzogen,dat hy ongelijck heeft gebade hem te accuferen, endedacliy daer overeen byfonderleedtwefen is hebbende.
®it 3ïrt{jcliel fai gebjucln toojben/enbefullen JS^ieben aföefonben b)o?bcn aen be ï|eecen llSagifica; Knbanbe#?i)bintiebanUycrechc, met Det gefepbe SJrtjjtftel.
MonGeur Labadie 0èeft batufetgeacDt/ enbetoegö ttctftenöefonbec bie fatisffattie te geben/t.e gefuf; BMiieert : feggenb&'t was paeps ; enbe bat fulclie beci^ fimiiingDen aen €iobtsi 3®oo?bt/ aenbe ï^epligfie iStD?ift/enbebatïiePatres Synodi toacenmenfcöen/ trgo feylbaer, 't ^elbe fepben Lucherus enbe CaK vinus ban Det Concilie van Trenten ί 't ^elbe fepben altee alle bie bp b'oube Conciiienenbe Synoden ujieci benbcclilaectanbeciigefinbe/ biemen noembeafge^ fontebe/ofHsretiquen: bjant fp fonbecben Daec felf af ban be befinitie of opinie bec Patren of Leeraers,bie be ï^eccfte tep?efcntcecben : enbe ban todfte iöeccfie tiï gDefepbt / bat ψ iis Det Firmament endeColumnederwaerhcydt. ©at biel OtiCnu in
teboett?€]i;ecutte. Wit iNon of mocDt batt'eitetu- ticen i ^t 3©eceUiuclie iKacöt of |i^agi(lcaet. i^abt oan befelbe H^agiftraet magf)t om b' <!Executie te toepgeren ì j^een j en foo isi 't altijbt gljep?attii «et; 't enteaec be |Kagi(icaet toilbe fict) mebe affon* beren ban be öeccHe of Synodus. ®ae«; ijS anbecjï öccn o?b?e / enbc allc0 moet gefcBieben met o?b?e.
SaetonjSban öiec uptïeecen /bat cei:|lelijc& Det niet gmoegDtiStefeggen/ bat be ^cD?iftuec be SetìJtecban be gefcDiaen/ maec batbe Patres of öpt» ««öocrsi 5ijti be ïïegDtetsi bec oeftöillen.
Ten tweeden, bat beï^ectRe enbe BetiSaebt- DupiS moeten ober een tïemmen.
Ten derden, bat niet ober een |ïemmcttbe; Dfbe «ttffjoföctjüaeötDupjs moettoijcSen.
<2pnbei}jcö/<SnbebatgemeenlijiftbeÖec(ftelöijd&t «a Det i^aebtDupjs/ b' ongebjapeube aen be getoapen^ «/be ftoacf»|le aen be (ierclide:
^paenftDe in ^imerica ; g&e ItutöecfcSe in
üüytfiandt , Noorwegen j Denemarclcen, Sweden. we<6ecefo?meecbe!n Vranckrlick, Engelandt ,be; f«»l$tact/ enbe Switferlandti Paltz, ΗβίΓοπ,ίη b' ou^ |
beiaoomfcBe3^ctcfeeirtalI«CD?tlìeliji6cltatóienfoiti ίδίδ ben langfi Deööen / fonbec be 3©apenen. —i-a
3©ic nu in befelaetflebecanbcringen be 3©aei:t ïiecEt/ iiS een onnutte quieftie. ^M't begin fjeeft be iïoom* fcDe ï^ercfi Daec toecelbtiljf he maeDt / ^accaten/ cn^ be nietten geb;uptlu foo beel fp fìonben. ^Ue be Que·" (ïiep0nietb3iebetoaerijcpbt/ niaec toiebe poflef? (ïe^abt. ίδοο beben be ïïoomfcDe / foo boen nu b'anbece/enbeDoemenbien baiibt naeiitoec Donbt ' tnlTeDen'tSaebtDupsf enbe be licrtlte/ Doe'tìietetf gaet.^&atbeiiöagiflcaetbienbanbt baft Ijoubt boo? be ©laccaten/bie gradatim met (Icaffen / enbe epntf lijcH met be boobtlijcfie Hi'affe toerben gcrecteect / i« niet foo feereen jKetter-doodinghe( gDelijclt aDufìi belijcft gefegDt bjo?bt) aW toel een boobingije bau oproerige, feditientej enbe rebellen. 3®atfoiÌbeLa- badicteberbJacDtenDebbai/bpalbienDpDct ^pno·· be niet göeDoojfaemt / foo Dp Wijft p?eecftenbc/ ia baec cnDoben febitie enbe rebellie aenrecljtebe ί nietan» bersi alis be boobt. i§erbctusi Dabt nocD nopbt onbec? (iaen tepjeertfen tot<0enebe} ïjp poogjjbe alleen fijtt 5aebtte5aepert /beriep |jcö op be bijbel; macr be Kercften 't JiaebtDupsi tot <i5enebetaaren't eens/ geenanbergdoof te bulben : enbe baerom / fonbeC grabatimtegaen/bceben Dent bcröjanben /bjaer^ om?menb?eefbebatOp albaer oproer/ enbc febitte in be feercfte of ïïaebtï)upi5 fonbe maften, 't 3©α.ίί on^ ber befabitro/Doe beel meer/bp albienfipin be pu" blöcöeïiercöen Dabt gepieetftt / enbe gìjcujclbt ge^ baeni
g^eStooràfcDe ( aliS Daer irt Vranckrijck toïerben beïSertfien enbe jïacbtDupfen tegen be geceripteerbe/ enbe ban oubtsiDergebiaiDte Ccremonien enbe Ste^ ligie / afgenomen ) flelben Daer baer tegen / niet tegen benteutoeopinienmaer tegDen be uieiitoe febitien/ oproeren enbe rebellien / elberjEi befgDeljjiö.iS : bat blöcWbaet upt/ bat altljaniïbe febitte enbe rebels liertopDoubenbe/niemanbt toerbt berbobenbe b?pi Depbt ban tonfcierttie ί (α nocD onlangDS i» mp bertclbtboo?een «SngelftD €bclman / Nevüc jeen foobanigen üïepubltcattt enbe ©?êf&pteri!ï / bat DP een^arlament3tibt5iinbe/alsi3finnofefthien hon- dert vier en vijftig Crom wel ftg ^?Ote£tO| maecilte/ Det ^arfament enbe «Sngelanbt berliet/ enbe na ©?anc{irijcften2iltalien tooglj.ip fepbe mp / nopt ban ïïeltgie aengefpjoocfien têjijn / bat men nergenjS fecHp^berban^cligtelecfbe /aliS tot üïomen :®at ppbefej^domerfijnaffcDcpbt toillenbe iieemen bait ben pauii( bie Dp foo 't fcDeen nocD Catbinaelgcfient Dabbe;fi£Dtìaberbeombereberentie teboen na gc^ bjoonte : bat be pausS / Dem liennenbe een groot ^u-' ©οηδα- ritain/omfijnconfcientieniette emtarafereit/bege:^ b^ieV' bjoonlöffteteremonieban'tfirupö of seegcttiitgDniet confiDe« Dabbe gfiebaen j enbe tn plaetis ban (ϊφ be boeten catien te laten ftuffen/Dabt öefelbc met funcn tabbaert be^ SSI becftt/enbe Dem geaccofeert /of omDelft : enbc niet Dem geDotiben een feer ciböl bifcouriS/ fonber Dem een tooo?bt ban be üïeögte te fpjeeRen.
31ci{ pupt Dier «pt / bat alle be SoomftDe ^jincen/ ia ùe^uis felf / ftenbe bat <!5ngelartbt/^Uicebcn/ g^eenmariften/ l^ollanbt enbeanbere^?ote(lantftDc
berflaen / bat berfelber <©nberbanen boo? febitte / oproer of reliclliefoubenbermogcn pet baer tegflen te boen. «inbc baer upt moet bolgDcn/batfpgDe^
lOOben/dacChriftus alleen fai komen t' oordeekn de levende ende de dooden : ende dat ondertuflchea allegefintheden, die het Symbolum jJpoftolicum ge- loven goede Chriftenen zyn, endeclckander behoo- ren te dulden : uptgenomen ftbitie enbe refletlie»
ün befe ©ereenigDbclSeberlanben / ittfortberBipbi (altoaerfo beelerDanbe gefintDebenbjetben gebult) iieeft batplaetjï: bat b' een ban b'anbercöatgei boelen Debbm: Doe toajs'taitbettf mogtjelöcli bat in ï^ollanbtmenfóubeftonnen bjecbtgO leben? }ijn be ftlare (€c)cten in't owbe file|iament/ dat men Af- goden |
-ocr page 629-
634 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i668. goden Dienaers ende andere ghefintheden moet dul- — ■■■jn» deO) opdatIfraëlalleenwoone»
<©m UJiùÈCte Bomen tot Labadie, enbefijrtc tiifi putcniïiet Woizoguej niflit nien niet be&ennen ùat
ùelibertum profecandi, Catechifandi een 00?fafie tS
han foobcelnieutoe queflienensefintBeöen i eiitoöat Octbetec toaïiCie <{Eiemeente gl)ecu(t te gotitieaWet oubt öeftenlit symbolum, latenije ìJe contcooiipett aen ùe Schooien enùe Synoden : becimneniieìie <0e= meente inljetooet teùocn/ enijeljet guaetteiaten / tot he liefDe ί toant fijncvennaefteniiefce hebben j is de W6t vervullen. «Ênöe Uwt Datet öat een peDet ÖDOiiie felbe liDecteptUan ^jofettfecen enUe Cate^ djifecen / ijtnijt öingen Die Ijp a«n macfjt Beeft te be^ atoen i toant öat uomt aen op ijet Synodus ; enöe toatöie Patres öetiüeren/ ijatijsfonbet appel.
g^it isïniet ^aepjs/ alssofüetleefen&ec dêcDiif' tuccontca&entoietbt. (€ci: contcacie Beeft in öefe tyiitiieljcnnaectie Jefuit D. HazarteeneipjeSiSoecB 0e(cD?el)en tegen öellelltnge/ dattec alle goede chrif- tenen zijn, die haer houden aen het Symbolum Apoftoiicu m : fulcï noemcttöe een athiefmus. ®aec nocBtansi foo toel ù'een alsj ö'anöec Baec moet Bouiien aen't geene öe Betcft gOelooft / 't geene be feecift be^ tiijeect/ enöefoo tod ù'eenaliSìi'anCia; beröieiit aen Baec gebolöD / eenige feparate opinien te Beööen : en- i>e ató Bet gcoot Symbolum öe feven en dertigh .3llrtÌ= culen banöe Nederiantfcbe JBeiijdenis niaecht een oprecht Gereformeert, enöe d'Aughsburghfche Con- feflie, een oprechte Luterfch, fOO fai men bebtn- iten öa'tüe iJupfenlte <!5ecefo?»neetiieniet «©ecefo?^ meert/ enöe öe bupfenfie ilutecfcBe niet ïutöecsf iö : met be claufulebcc uloonifcBc i ick geloof watter indie Confeflie was: toant be öupfenjte toetet niet ban buptcn / en Boe ban BP't gelooben / aljS BP't toeet : alss anöecê beneficie banbe felbe claufule.
fefden Bcötienbe Fagdenbe antwce
q'XmÖaec ï^oogBHaogBeitbe «iSebepntwöen/ b'f eec Huyghens tegBentooojbigB abfenttoefenbe/ Beöben 0Becappo?teett/ batöaet €DeleingBebolgc banbec fdbec boojgaenbe SefoUitien eenen gBccupmen tijöt Ïjectoaect06aböen gebaceect enbe gebefoigneett/ in faethencaecftenbebentegeiitooojDigenftoebenbenbifi fecenten inbe Ommelanden, oocii pactpen toebec- 5ijbtjS berfcBepben malen tegenö ben anbeten obec en- iietoeöetobecgei)oo?t/ enbe boojtss tee ©ecgabetin= cegeeicBibeect/ enbe laten lefen bebooiflagB UpBaec <ieb. op papiei geij?acöt / Biet tiaec geinfenrwt.
Voorflagh vande Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden gedaen inghevolge van der felver Refolutie ComtniiTàriael in dateden negenthiendenl\iVj fiflien hcm- dert acht en feftigh , ende andere daer op ghevolght toe weghnemingh^vande gerefene difFerenten tuflchen de loncke- ren. Hovelingen, Eysien-erfden ende Volmachten inde Ommelanden tuflchen d'Eems ende Lauwers.
€ toüle be jUSonllccingBebec ©mmelanber
aoojflas .............
taötfel- jL/ lianöt-bagB ComparanteniiSBet eetjic point/ , enbe effentiêellle fonbament banbe (©mmelan^ ijer ïSegctingfte «nbe bat obetfultfei boo? albient fie^ fojgBt / ^iit tnne met alle drcumfpettte en recBt^ baetbicBepttooibegep?ocebeett/ enbe iBonperinge naer een onpartpbigB eicamen ban be qualttepten ber Comparanten gebaen/ enbeoocB geconfibeceertbat ine boo?f5 Iföonjletinge fomtöbtis iss gefcBiet ten ober^ ^aen ban eenigBe i^eeten «©ebeputeerben/ upt Bet mibbenbanBaer i^oogi^ l^ogenbe ©ecgaberingBe/ enbe ter pjcfentie ban tonlen ben ï^eete p?ince Wil? km van Naffau, flijS ïStabtBoubec ban be p?obin# lieban Stadtende Landen, boo? toelfftec autSotis ttptbe oBebjecfbe oneenitDeben bitfimaeliS boo; een |
^otgebeeite5i»i boo?gefiomen enbe sSecemebiettt foofwbenbecBemelte nmm Baec ÜoogB SS 3 be «©ebeputeecoen ban abböiS toefen / bat ^ goetgebonben enbegljerefolbeect te too?ben/ bat S J§oogD.i©ogBenbealle tweeiacen / gBebuptenS nurtiieciangBept ban ben tegBentooojbigBen Κ ' ^tabt-Bouber tegBensSt. Petri LandtdaEh. vw J^eecen iipt Bet miaben ban Bare ©ergaberinii/fuïiat beputeren enbeaf-fenben / bp touren upt be fes C,' flemmenbe J^jobincien / fulqc notBtani batalfoten ïgeer upt be ®?obincie ban Hoii^ndt, onùec bëS vier mebe <©Secommitteect fai tooibert/ omraehe booifs iKonfieringBc met Bare goebeconbuiteenhi (lemmen bp te tooonen / ten epnbe be ejcaminatie ban be gualiteptenber Comparanten tngoebe 2!uikiìì gebaen / enbe baer boo? aen een peber bolhomen fattó- factie gBegeben motBtetoo?ben; enbefullenbefeihé boo? enbe aleer nae be 3^?obintie ban Stadt ende Lan den, ten öefen epnbe te bertrecfien / in Baer ©o. ma' ©ctgabetinge/ begalbenben EedtvanfuyveriDX oocö p?e|ïetcnben oEcbt berbat in Bet vijf en twintig' fte SHrtijtftel ban't ïïeglementbanbeniare fefthifn hondert negen en vijftigh en falbe Jiiaon(ìer-roHe ban be gebaneiKonlletingeaenftontsi nae begêbane Siefo» lutie in't ©?obintie l^upsi / opentlijcB toerben boo2et4 lefen ter p?cfentic ban alle bie Ijaer tot be iKonfieciMe BebDen gep?cfentcctt / enbe be afgetoefene btjs becfo^i fienbe/ ertract boo? foo beel Baer toncerneect/ bcci leent / ten langllen binnen vier en twintigh upcen / na< bat be HSonfiecinge roile nlö booren boo?gljdefai fai 3ί)η / enbe naer bat Bet ejcamen banbe Eanötiiaöljsi Comparanten in confojmité ban't iteglementban
ben negehtiende 9ip?il feftien hondert negen en vijf- tigh, cn befe nicutoe o?b?e fai 5ijn gebaen / fullen g^e^ recBticBttoefen/ enboo?ge5ualificeerbe ©mmelatii ber S^anbtbagBiÌÌ Comparanten too?ben geBoubenen (lemme / Bebben alleen be loncfieren / iiobelineen/ Cpgen-erfben en ©olmacBten / en geene anbere aliS bpboo?f5 ejtamen totbe Comparttie5öngBsabnut=' teert/ alle!Sbpp?obifieenter tubtentoplen toebpbe Bier onber gementioneerbe refojmatieanbcrsi motfite too?ben berflaen / enbe fai Bet Corpus ber ©mmdans ben op Baren |3aem s al0 mebe een peber ïibt / enö? Comparant ban birti in jijn particulier fi^ tipbefel= be iKonfleringBebeftoaert binbenbe/ oberenbetec faecbe bat tot EanbtbagBiSi Comparanten q^mi/mu teert fouben mogBen toefen/ bie niet beBoo?[&$ ^ gequalificeert / en oocb be afgetoefene ^oleattten/me bpo?befenfelfiÌÌ / oftetoelcherji boo?faten I tuaer ban fp Erfgenamen 5Bn/ opbe<©mme anber Santba^ Bebben gBecompareert / Baer aenbe gemetbe ìgeeren Ciebeputeerben ban Baer ^o. jjtdog- enbe be JlBonflec CommiffarifenmogBen abbjefferen/ en baer toe re^^ folberenbe/ 't felbe binnen dric bagen naerbeboo?fi afloftnge banbe gebane H^onfleringe moeten boen / ΐφ peene ban berdeth enbe bat be boo?f3 ttjbt ban dri9 bagBen berfireecfiensönbe/ ten refpette banbe felbe jlonfieringe / Benliebengeimponeertfalsijn enbe Wö» ben een eeutoigB ftoijgen enbe üientium, ert fai bp be ^eeren 4Biebeputeerben ban Baer üoogB IH^OS· ^ jiöonfter-Commiffarifen Bet Stobt getroc&etttoo?ben aen toeicft ^?obinciael Hof ban giupitie / tetoeten / banbe 3^0ben ban Gelderlandt, HoogenRaedtover Hollandt, Zeelandtende Vrieflandc, hetHofPro- vinciaelvanUytrechc, ofte het Hof Provinciael v«n Vrieüandt, öecognitie enberφ^matie banbcf^ BlacBten enbe boleantie ober be boo?f5 JUSonlieringp in Bet aller uptterfie reffo?t aenbebolen en gBebefer^ fai too?ben ; en fai naer ejcpiratieban be boo?f5 dnc ba^ gen/ bp foo berre ficB mibbelertoijlen eenigBe .^ol·»»; ten, alsiboo?en/Bebbenaengegeben/ opentujcBw^f |^?obtntiaelfeupjibeficntgemaetW:too?ben/ opWt Igofban giuWtieBetEobt gfiballenfaljtin/ oocUWt be bagbaerbinge ofte citatieïoo? 't felbe ^of / w ^ ban refOjmatie/ bp bie geene / bie ftcB alji Onaettbinbt/ enbepactpemaecftt/ batpem^Mt gtanbtbagBö Comparant foube jijn geabnn^ w niet beBooilgcfe {bu toefen geaualificeett / |
-ocr page 630-
en OORLOG, ack m niemighpe keek 599
Mit^banbetomparatte geremobecctfoube begoorm
»· t υωώαι / moetm b)o?ben gebacn aen befelbe Com'
«arantenlie geabnritteecbf/enbe aftetoefene ^^olean-
ten oliS öobcn (blimccenbe / bat ft» beOoojUjcft scqnalii
fiiccct 5ijn/ enbe bienbolgenbe be&ooren geabmittceci
«toojiiai/ fwllen tin,ptmtxi.Diffamari ctticcnallen
tal «igelijrti bie fjauc qualifttarie fonben totllen btfpui
titirt/ cnöe befelbc citatie inttiiucccn aet^be jiBons
(lcr-(Commiffaiiren/ op bat bie geene bie Ijaecqua'
Itficatit fonben toillen bifputceccn cnbe contrabicccen/
in taiS ban ccfb?matie / fai {jebben te tompavccen of
flematötiö&e κ f^n&e öoo? ijet felbe i|of ban liifittie/ tecen t bie öp be felbe JilSonftettnge ongljcqualificecct/
U faenljoojen in caiS ban ccfo?i«atie nlfnlften epfclj/ enbe ter anbece 3ijbebaec toe gljeebïMittecct toecbcn {
(ttbetoncluftealiS b'^mpetranten fiillen toillen boen ! bebieltHebaetrtoebeijoo^Iijcli gDcQualificeect bcbon»
itemen / en om bp be <!£iebaegben baec tegenjs boojge? : ben fullen 5ijn / todberffaenbe bat alle bie gcene / bie
nomen te tooiben/ 't gunt fp geraben fullen binbe/toeli < ficfl op nientoici tot bc iKonflcrtnge fnUcn piefciitei'cn/
fieöagbaecbinge cn citatie boo?l)et felbi l^of binnen ' aliSmebebiealDoebjelinbeaenltaenbc itionjlcringBi
Dentijtbandrietoelienuptteclycfeinbiciel/naeEpifai ; geaualificcect bebonben toojbcnbe/ nocOtanjSbp be
tiebanbebojo?f3iiriebagefal.moetentoieubenbecfotl)t ' gemelte J^ee»;en (Öebeputeecbenban Daeci^o.jiEog·
mebeoppenebanberliecft/enbêeeutoig (lilftoiigeni' ^-------.. , ..
alii boben / boo? toelcft l^offommacie enbe beplano ge®
p?oteöecrt en ho?t tecijt gebaen fai bJo?ben j toel bcc^
^aenijc nocfjtansi bat boojljet felbe i^ofojbeitteiijtbe
termen ban fcö?iftelijc6en epfcD/becbattcnbc be oB^ie-
ben ober be gcbane .iteonflccing en 2(ntb3oo?t / in&ou-
Denbe ftetbebat banbe felbe «©^ieben boo?'t ceplicq en
ioiplicq fullen too?ben geobfecbeect/ mittf be tecmii»
Iteti öeb002f5 buplitqntette fullen mogen epcebcren/
ettoftilcc ban maenbt tot maent op pene ban becdccö
ten ^bebatbebctifie binnen fes itiaenbenuptteci
Öc6naerbe gcbane filacfttenobecljetbcftoaec/ eitbc
iifgiocebnprenbanbe ^oleanten mogen gljefcljies
ten/ toelcfie citatie enbe ^?ocebupcen/ totbecmiji
iiineöeban gcooteftoflenenbebeicatien/ foobeelmo=
gdjicft iiS / enbe be gelegentftept ban faec&en enbe pat^
tpetitoelaet/ gecumuleect ? cnbe in een enbe be fclbc
(®?tftiipce enbe fententie in casi ban cefb^matiebeci
batfullen too?ben / fulienbealle betoüfen enbe atteflas
tien mogen too?bert beleptenbe gepaffeectboo? pba'iS
tompetenten Kecgtec/ boo? beljoubenjSbatijet gDes
melbei^of/ besinoobigij binbenbe/ cecollemcntfai
moiiert o?bonnecen ; ftet ^iocejS alfoo bolbongen eiibe
fbumiffement ban toebet:30bt!S (inc&en / onbet een ge^
WBeceetben ginbentatii göefcöiet sijnbc / fal't fdbe
l|of baec op boojtii fententieten / enbe be Compacans
ten/ bie niet gitegualificeect bebonben toojben/ tn't
tonfo?mitéban't boo?f5 reglement banbe comparitie
aftDijfen/ enbebiegeene/ bienaec'tfelbe ce^etnent
lll^eabmitteect 30η enbeaenbebielche getrecijt ban
35Dlcantie1)icc boben opengl)e|telt iss / bccftlauen ab^
miffibelbanben tijbtafbatbeboo?f3 fententie in cajf
ban c^o?matte fai toefen öBep?onuncteert/ bjelcBe
fententie/ 'tfpbefelbefn judido concradidorio ofte
toel in contumaciam getoefen foube mogen sijn / fon?
bit uptfïel öaec i^o. iBo. be|Tooten toegefonben / enbe
inbecfelbecBecgabecingefonbeceenigebecanberinge
op ben naem enbe ban toegeniï be aoncftecen / J^obe^
iiïiöiett/ €pgen-ecföen/ enbebolmac&ten bec ©mme^
lanben tuffcijen b'€emii enbe Santoecss gOcp^ononci^
«« fai b}o?ben ; enbe fai b'ejecntie ban be abmiffie tot
be %anbtbagti$$ Compacitie/ enbe remotie banbe
(we baec op boo?tsi toojben gebaen enbe öeeffe«tueect
boo?8aec]^o.l!log.3llutijo?itept/enbefelbebejsnoot${
pbe / met be macijt en be iBilitie bess EanbtiS göe=
feconbeect/ fonbetbatbaectegfieniï pemant ficijfal
•bogijen befielpeit meteenigDe toecö ofte tttibbel ban
PiObotatie/ appel/ cebifie/ quarelanullitatis, ofte
«enige anbereremebien ban ^;eφten of ban gcatte Boe^
oamgfjootftbe felbe foubenmogenjijn.
«nbe alfoo bp ^Decömmitteecbe banbecfcïj^be
TOiecenbe 2ionc6ecen/ ï^obilingen / «ïpgen-ecfben
^oe ©olmacötentisge&laegöt/ batbpbejongDtlge'
JEonfleringebeele ongequalificeecbe Compa^
wntengeabraitteect/ enbe beelebeöoo^lijcfie gegualti
riceerbé niet geabmttteect fijt» getoo?bett / bat boo? be-
Wfe onbecRoit enbe gepieiubicieew &et «©mmelan?
^ Reglement/ boo2 èct toeBomenbe be nieutoe
«etmiiertngöebieop #etribesi ampaenben Slaetiï
fefthien hondert negen eafeftigh, ntOCt (jeftljiéìjett ftp
ile ^eenn ban Ijaec i^o. lioQ. tn be
iKonflecCoittmiffarifen algi lioo?f510 / njùclijcft buoi
bcbcflcKiitsebantiecegmngD oeDaen faltoo^ijcnj óm
bctoricfiealteenöeempïiet: en&emfijcaeoiicft ùegcné
bfe|tc0öpiie ^lonBljll boo?gacnl)c lIìoniteiiitgDEtfn
wfpctte ban on5el)oti?lijch ecaìmuttcccbc oft qualyiB
aftetóicfene fouïje mogen Oiftoac w binöcn / fonöec eic^
cepttc ofte onbecfdjept ban pecfooncn ïjacc fnücn mo>-
gen at)l»ife|Tercn ; enöe bat ter ccmc banbc aenftaenbc
l)e(telltngc banberegccinge ficBfuUinmoitcnabjeni
enbebe SBonltec-CommilTarifcn gfjeoo?becIt ÀiHeit
too?ben/ ten epnbeban benac(l-boo?gacnbc jjìiìonftei
cinge niet gequaltficeect te jijn gljctoeefï / eccjl tot be»
(tellinge ban De cegecingc / bie boojgaen fai/ be .ïBona
IteringDeop pettifeftien honderceen en fevenijgh te
boen / fullen toojtien geabmitteect / en fai ijct rcmebie
ban reformatie boor een ï|of ban 3»(litic Dp lootinge
alss boccn te bertuefen/fo todaengaenbe bcfe eecd aen*
|iaenbê/al!S in be bolgenbe monficringc plaetfc ïjeüben.
aBpÏteciigljeconfioccecctbatbe bafiicijeptban Ijct
Reglement alleen öepcnbeei-tacnbepjecifc enbigo*
ccufe Cfecutie ban bien / toaec toe bp't boojft iiegle^
ment negen arbitcc.si enbe bojbece o?bcnteiijcue pjacci
öupcen sijn gljeo^bonncect/ enbe bat boo/tbictieif
ban beboojnomibe^eece^tabtijoubcr Diccinneme»
be een notabel befcct i0 ontdaen / 't todch nootfaechei
lijcftbientgefuppleect tetoo?ben/ footoD?talOiecge«=
ojbonneect/ bat ban nu boojtaen/ gijebunrcnbe be
minbecjacigBept bartöen tegljentooo?biaïjcn J|eere
^tabtljoubec / aen be toelgljemclbe ν ier i^ecccn / bté
upt öet mibbellaan Daec jBo. ©evgaberinge ban
twee giacen tot twee giacen tot be .tKonftcmigfié beC
Compacanten getommitteect fullen too?bcn/ fo toaiii
neecbefdbe in loco p?efentfulcn3ijn/ enbebpljacc
bectrecfe aenbe ©ecgabecingc ban Ijaec iBo. f ihe
boo?geb?ac{)t fullen toojbenbeblacBten obccL'c c3ìì>>
tcabentien / bebjclcfte tegenis't boo?aöcmeliïc ïiejie=
mentmocBtcn tooittengepleecljt/ entietoo?!Jcni!ege=
melbeï^eecenDaeciJo.iEog. <iBebcputcfi*tiea/ enbe
Baec 1^0. lEog. cefpectibe bp bcfcn gijcöiïprenöc be
minbec/acigliept ban ben boo?fepben ü^'er ,:@tftbI)oni
becgeantDo?ifeect enbe gijequalificeert / om bc bóojfs
negen acbitcrjS pjocciï te boen inftcna-cn tejljciiö öie
geenebie befcDulbicljt mocDtentoo?öin/ 'tfclbe^ei
glement göewntcabenieectofte obci-ti-ebcnteljcDDcit
in gljelijcSec boegen alii gcfiatuecct ijs bp't fes en der-
tichfte aictijailban'tgcbacOteiteglemcnt. i^tem/
tn't fevende 3firti)cftel ban be naecbcce co^ccctie enbe
ampliatie ban bien in bate ben twaeifden 5,iamiarp
fefthien hondert drie en feftigh Dp fiacc i^OOgD
gOenbe ben twee en twïntighften ^eöjuarp baccaen
bolgöenbe gBeapp?obcect/ enbe fai Ijet pjoccji iJi con^
fo?mitept ban be felbe 3ictüciilcn boojbe 3tlcWtccsÈ
bolbongl)en3Ünbe/ boo?gljemelbe ideerai öacci|Ov
,fiaogljenbe<0ebeputeecben/ ofteboo? f)acc i^oogft
^ogfienbe i^ecgabecingDe felbe tn manieit boo^fs
bploottngBe aliSljtet: boben aengaenbebe i;efo?matie
obecbeftlacfjtcnbanbe iBoiilïeringije gijeftatnecct
aen een ïlofban SïufiitiefeccetelijtU toerbcnaOefon»
ben/ cnbe in bien be 3ïibitevii Oaec officie tocpgccen
ofte onbei)oo?lijcfi pjotcaljeccn mocljtcn / fullen fjaec
J§o. JBo. oodt b'tnflcuctieban be p?acebuprcn Ijct fet»
bei|ofmogenaenbcbelcnj toelcft ^lofbaecobcireen
diaum ban fententie falfoimeren/ öet toelcft aen^
(iontjï aen öaec ^oogï) Jlog. beflootcn obecgefonben
cnbe inbecfelbec ©ecgaberingiie op ben naem en
ban toegen be «Joncftecen / ïijobelingtn / «epgen-ecf»
ben enbe bolmacDten bet (ömmclanben tufTcïjctt
b'«iemiScn SjutoeciSgcpjononciccct/enbeberbol?
Oöme
-ocr page 631-
6oo S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
OèiiiïnflccfönénMiöuïic acBtecbolaiit ente nageao- men/ofteanöeciifip onbecmoeöelücffe oppofim lip Dacc ©0. iKog. oocli / ìscìì nooüt / met De iKacBt enùe itàilttic ban 't aianijt öD^iiccuteectfal toojöen.
oinïienaticmaelöetgcoot getal ìKt «©mmelanbet gtant-öagDöCompacanten/ mttfgaïieciS 0et contt^ liueel aentoflii bec felbet/altoos gcoote langtopligijept «ilieticlt&ci-atten/enöeijtcftmaeliS oocli gcoote iiefo?= ö^esSenöcconfufienliomttecaufcKrt/ ïiat oUec fultp öe ^oncöecen / i^obelmgeii/ oipgen-etfïien/ euöe ®ol= macDten alle ttoee Slacen t' elrfjenis naec De gOeöaene iBonfiertngeop een «©mmelanbcE Eant- öagbecgai ïiect / bp öaec felben fiiU;;n beriticfen eentge «iDljecomi mitteecbe iipt Oaec cefpccttbe (©n&crquartiecen/ mttsS ten cefpecte ban öace gocöecen tee acbituage ban gaec 3^0. ifeog. gegualtficcert 5i)nbe / bie niet autöocifatte enbe platn pouboic bnnöe i|eetc Ijace CommitteJiten opiie#2obincialeEaniitïiagm/ gljebuprenbe beöan aenflaeiitie ttoee blaren upt ben name enbe ban toegen Det aiibt bec ©mnielanben fullen abbifewn/enbe büo?t0 op alle faecfeen uefolberen enöe bifpónecen / foo aljS fp ten meeilen biende banben ^taet in't oBenecael/ cnbe be ^jobintie / mufgabeciS Ijet 3ttat becigimmei lanbenin tpatttculiec fullen bebtnbente DeBooren/ met gelijcfte legalttept enbe ftracDt/ ais of alle be ^onc^ fieten / l^obelingen / iipgen - ecfben / enbe ©olmacD-' ten pecfonelijcft p?efent toacen.
ÌBaccop gBebeltbeceeït jijnbe/fjebben Daec 3lBo. be gemelbe J^ecwn bec felben <©etommttteecben boojbe gijenomen moepte bebantltt/enbetsi boo?t0 goetgebonben enbe bccltaen/ bat ben boo?f3 boo?i nagD copielijclt gljellclt foube too?ben tn öanben ban^ be boo?f5 pactpen / om Ijaec baec op bp be i|eecen Ija^ re Committenten ten fpoebigljflen te boen la(len enbe inftcuecen/enbeÌjebDen be i^eecen <©l)ebeputeecöen banbej^?obmtiebanj&?tcf[antben felben teo?flag& copieljjcft obecgenomen»
^efe nabec €o?cectteenbc ampltatte ban 't ©m^ mdanbec IfïeglementbCjS ^laeCiS fefthien honderc drie enfeftighjbtetnöe boo?gaenbe boojPagB toect ge? roect/toa^al!$bolDDt:
Nacrder Correrie ende K^mpUatie' van het Reglement der Ommelanden Refolu- tie, in dato den twaelfden lanmry feflien hondert drie en feflïgh beraemt ·> en byde Hoogh CMogende Ueeren Staten Gene- rati der Vereenighde Nederlanden i den twee en twintighften Fehrtiary des fehen jaers geafprobeert.
De Staten Generaci der 7ereenighde Nederlan- den , Allen den geenen die defen fullen fien ofte hooren lefen Saluyr, Doen te weten, alfó de Hee- ren Gecommitteerde van d' Ommelanden tuffchen d' Eems ende Lauwers ,ons by hare iVIiflive gefchre- ven tot Groeningen den dertigbflen lanuary leftleden, Stijlo loei, onder andere hebben toeghefonden de poinöenvanveranderinghe in't Ommelander Re- glement, by de gefamentlijcke lonckeren j Hove- lingen, Eygen - erfden jende Volmachten ,confti- tuerende het geheele Corpus hooft voor hooft onder- teeckent,ende naderhandtop den twiwyïen lanuary en Corps rolemnelijck Vergadert zijnde, ecnhellighlijck geapprobeert,endete onderhouden aenghenomen , hier naervolghende van woorde te woorde gheinfe- réert. |
Sijne Vorftelijck Doorluchtigheyt d' Heere Stadt- houder,irooraogen hebbende de rufte ende eenig- heyt onder d'Edelen ende Leeden der Ommelanden, ende confidererende dat wel tot dien eynde verfchey- deneheylfameDedifienende Reglementen omtrent dtrfclvcr Regceringe, foo in den j Acrefifikim hmdfrt tn ibhh als naderhaflt j tien Jen Aprilis feflbiin bóndtrt mgtn »» Vijftig zijn fecrt ; echter door d' experientie wert bevonden dat die felvegeen volkomen elïè(it forteren , maer door t' eene ofte ander middel van tijdt tot tijdt werden in., gebrooken, hare Ho. Mog. van haer lofFelijck ooghu merck gefruftreert , en d' Ommelanden in voon'i» on een igheden ende fwarigheden weder ko men ce v^ vallen.
Ende d' Heeren Committeerden der Ommelanden verfochthebbende om met fijne Vorftelijcke Door- luchtigheyt op deflelfs Hof in befoignes te treeden" ten eynde nae't exempel van andere Lofièlijcke be- nabuy rde Landen, naerdere ordres tot redres van dien ende voorkominge van verdere inbreucken, ende daer uytontftaendeonluften ende onheyllen, onder- linge tweedracht, haet, nij dt, verval in oneyndige on- koften voor de refpeÖi ve Ondèrquartieren, ende ruy. ne van d' Ommelander Staec, Financien, Gaffa, en- de welvaert beraemt mochte worden. Is eendrachtig goetgevonden ende vaft geftelt 'tgene voJght.
Dat alfoodaene Ommelander Landt - daghs Com- parant , °t fy loncker, Hovelingh , Eygen - erfde, of- te Volmacht,foo t'eenigertljdtbevonden fai worden, die by 't Reglement van hare Hoogh Mogende gear- refteerde fmal - deelen ofte quartieren, hier namaeb te willen inbreecken, ofte vernietigen, ofte uyt het Onderquartiefwaer onder hyreforteert ,in eenan- der Onderquarrier kuyperye te dry ven, vande lants- daegfche co mparitie fai zijn vervallen , mits daer over al vooren , in coniormitè van't/w en dtrtighfitn ende mhten èertigbpen AnicvAen van het Reglement, voor de Heeren Arbiters wettelijck gheconvinceert ende gecondemneert ïijnde.
Dat geene nieuwigheden, ofte veranderinghe öm* trent het voorfz Reglement van haer Ho. Mog. noch by refolutie der Ommelanden ; noch by eenighean-, dere wegen > oyt ingevoeret fullen mogen worden, III.
Edoch, dat in achtervolge eenparighe Ommelin- der refolutie in dato den achtften Marty fiftiitn bniert tvjee en fefiigi, tot meerder efgualiteyt ondei de Om derquartieren,d'Almanach ofte Tourbeurten van d' officien, invoegen als volght gedreCTeert, endà hen verdersgeobferveertfullea worden.
AlmenKh
IV.
Dat tot meerder geruftheyt ende wechneminge van efqualiteyt onder de refpeitive Onderquartieren f de Monfteringe, ofte examen van de Ommelander Landts · daeghs Comaparanten by fijn Korfteli cke Doorluchtigheyt, beneflfens negen Committeerde», uytyder Onderquartier een te nomineren, ter nreien* tie vande Syndicus, en Secretaris der OmmeTandea, ende niemant anders, hem verders gedaen fai worden. V.
Dat mede den Eedtin httacht en twititijbfii Articul van't Reglement uytgedruckt , in allen deelen fai moeten werden geobferveert ende naergekomen lul- lende nochtans door het woordt defroyementen al- daer geinfereert. niemant benomen wefen de vryheyt, om eenighe Comparanten onder deflelfs Onderquar- tier reforterende,geduyrende de Landts"·dagen tot fijnen Huyfe ten ceten, ofte ter maeltijt tent^igen» maer dat die felve aldaer niet gelageétti ènde alfoo ten eenemael gedefroyeert fullen mogén werdeo.
Dat in't/""» dertigbfll Articul van't Regiem^
wie:fullen werden verkoofén,getófereert «al- ien werden defe woordeù ten ovcrftaen van üjne Vorftelijcke Doorluctógheyt.
Ende alfoö by experientie wort bevonden, dat de maniere van prqj^trca Toer d^ Heeren Atbiterij
, ende in fpecie den «^i».
'trt mttn »» Oiifm ïiin i»ì.h„/· |
-ocr page 632-
tot noch toe, niet teréchte naer d'intentie van haer Ho. Mog· ghe-exerceert heeft konnen werden : Soo ' ten regard dat de Textvan't Reglement nietklaer- Jijck difponeertj of de befchuldinghe overeenighe Contravcntien ende inbreuck van dien, alleen uyt denaemendeop koften van't Corpus der Ommelan- den , dan of fulcx op den naetn der aenbrengers foude fferden ghedaen, alsoock door wiens authoriteyt't CoJJegieder Arbiters op de tijdtlijck voorvallende ]£lïchten foude werden gecon voceert, fo is tot naader interpretatie, elucidatie, ende beter pradèijeque van
jien, verftaen ende goet gevonden, dit het een yder OmmelanderLandts-daeghsComparant, ofc OlB-
«ler, 1
uyt het fel ve Lidt tot eenige Provinciael ofte Omfflelander j4mpt yerkoren, abfolutelijck fai vry- flaen, buyten fijn eygen koften, aen fyne Vorftelijc- teDoorluchtigheyt ,als Prefident van't Collegie der Heeren Arbiters, aen te brengen ende bekent te ma- ken alfodane Contraventien, inbreuck ende overtre- dinghe als de felve tegen gemelce Reglement mach vermeynen gecommitteert te zijn : fuilende hoogh- gemelre fyne Vorftelijcke Doorluchtigheyt fodaene aenklachten van eenigh moment bevindende, be- voeghtwefen,daerop't Collegie der Heeren Arbi- terstedoen vergaderen, ende naer bekent-makinghe van faeckenby gemelte Collegie, d'Advocaten der Ommelanden onder Eede Werden gelaftet, de Ca- jangie tegensfodane befchuldigde Perfoonoft Per- foonen t'inftitueren, ende in conformité van de or- dre van proceduren, ende naer't voorfchrift van't gedachte Reglement, op den naemende van wegen '[Corpus der Ommelanden, te vervolgen ende doen decideren. Aldus gedaen ende gearrefteert ten over- ftaenvan zijne Vorftelijcke Doorluchtigheyt, ende de Heeren Committeerden der Ommelanden, den vijftitnden Oiilober ftflhien bindtrt twte es ftfiigb Onder- ftondc CtUatMtn eenwdm. Was geteeckent,
A. RHIEMERSMA.
Sooift, dat wy nier examinatie van de voorfz poinften van veranderinghe, oockghelettetophet verfoeck van den Heere Prince Willem van Ναβαα, Stadthouder van de Provinciën van Vrieilandt, ende Stadt Groeninghen ende Ommlanden, als van de voornoemde Gecommitteerden en rijpe dehberatie daer op gevolgt, defelve poinden van veranderinge hebben geapprobeert en geratiliceert, gelijckwy die approberen en ratificeren mitsdefen, om by den gee- nen, dien het eenighfints aengaen mach, als een additioneel van't voorfz Reglement, in allen deelen naereekomen, gheobferveert, ende onderhouden te worden. Gegeven in den tiaghi, onder onfen Ca- chette, Paraphure, ende Defignature van onfen CrifBer, den twie »» twintichfltn February fijin» hondert irietnftfligb.
WajGeparaphreert
J. van Gent, ut.
Onderftont
Tir Ordinnantit vande hnig-gemeidê Htrin Staten Ginerael, Geteeckent
N. RUYSCH.
^cnoaenbiljemc&eningBeDpberefpetttlje «©nt- rangctsi öec Sdiimicalitept te boeu / gaf öe <i5ettei:alt= t^tiiteccfien- ftamec op öen fefiien Wt bolgBenbe aöbijjs:
I ' ^oog CM^og. Heeren.
' U/iöêiiBettopgitleceit ontfangBen aigo. i®og. ■ Sefolutte m öato ùen eerften öefec loopenöe |
Imbeit bcciitoeiim en met gtfóóte Bebiemtóngé upt òrti
fe,JìlStffÌbebanlieJtfevenentwintighften öec boo^lei DejjBaenbt^ugudtlefKeDen/Bebb^m bentomen ijat öe (©Htfangcc^ eenecaelsS banbe vefpectibe Cóllegiert tee Stbmtcalttept /immeesi'tmeerenïieel/foo biel jacen mcftenuigBe te Doen / ten acöteccn fouöen jyn / enbe btenbolgenis becfoecben bat bip ü Igo» Ijliog- fou^ ben bectcBtenbjaecbooj filiti tó betoojfaecut / enbe becbolgensSabbifeecen /ofniettoat mcecbec öüigeni tte lip be<©ntfangecsi(0eneraeli$ foube Bonnen enbe DiBoocen geabBibeew te b)o?bcn / oocft boojdaeh noo- btge enbe RcacBttgBe mibbelen / Boe men befelbe baec tot Delieffcctibcfoiibc Bonnen Boubcn etibe (οη(1«ηί gceren.
(€ot bolöoeninje ban bien fnllcn i i^o. .fiiijofl; geiféi ben te toeten / bat Bet laugBfaem ceccBenen banöö bao?f5 (©ntfangetsi «i^BenecaeliS ten beelc boo?fiomt Jipt oojfaccUe ben Coitbop - |)©ce(leC!S oi»bet: be cefpef» tibe Collegie tee ^tbmicalitept gcBoorenbe boo^gaeniS beel jaren met Baer reecBeningeit ten acljteren 5 jjn/ ert^ be baerommcbeboo?f5 <0ntfartgctiJi gBeneralycB filai^ gen/batfenietecrber Baer rcecUeningcn tonnen meeren/ booj bat be boo?f3 Conbop-.®öeetler^ reetBe* ningen boo? be Collegieu ter 3tbmiralitept rcfpectibe fijn opgenomen enbe gefiooten/ aljs mebe bat fo toan^ neer fp Bare reecheningen al Bebben opgefielt / befelbé nietccrberaenonsiBonnenoberlebeten /böo? öatbie inbeboo?f5Collegien refpcitibelijeft toojben gebifï^' teert enbe ge - eramineert ; fultF bat gBemelbe fangerss ten bien regarbe/ on^ ooibeelfs eenigBfintiS ejcf cufabel 30«/toant top inbe laetfie rcccfteningBe bant Adriaen Berckei,(0ntfartget <i5enerael ban Bet Colica gie ter 3tlbmiralitept tot £{otterbam be amto fefthien bondert drie en feftigh üebïnben / bat BP befclbe fïJne reecBeninge ter Collegieboo?noemtBeeftabctgeleberÉ
op ben elfden JUSaett fefthien hondert fes en feftigh , enbe bie aen Bem niet cerberfpngereflitueert al0 op ben achthienden (i^ctOÜer feftien hondert feven en fe- ftig, toaeromme top bp befc ottafie ten bienjtc ban bert Eanbe oocö noobigB Bcöben gcacl)t a ï|o. JlBog. be^ Bent te maecBen/ bat top beftgB 3!)nbe met Bet ewmii^ neereh banbe foliitieng<Ï(cbcn bpb'<eb. ïfeog. i^ee* ren Jïaben terSfbmiralitepttot ïïottcrbam/op be me= morien ban Loquatrts, enbe befecten gefieltop beref» pcctibereecfieningen ban ben face feftien hondert drie en feftigh ban Baet <Èb. ontfangcc Adriaen van Berckei boo?noemt / onber anbeten Bebben bebonben/ batbp toelgBemeibe Collegie jaerlijcxbeele enbe ïietf fcBepbe betalingen too?bcn gebaen aen tóberfcOe We^ butoenban Capitepne / enbe onber anöere ©jfioerj^ mitfgaberiei bermincBte enbe miferable perfoonen/ monterenben boo? betl b00?f3jarc feftien hondert drie en feftigh, tet fommeban vier dnyfent acht hondert vijf en dertig pont acBt (iupbctsi / enbe bctoijle top Bet gemelbe Collegie nocBlaedelöcBbpapofiille inbe reec^ Beningen banbe jaren feftien hondert een en feftugettf ' be fefthien hondert twee en feftig BeÖben betfOtBt/ en^
be Baer <2Sb. iBo. alsi boen oocB Bebben belooft bat in Bettoefiomenbe gene banbe boo?f5 betalingöen fou^ ben toerben gebaen/ai^ op beBoo?lijtBe attefiatiebe bita enbe quitantienbanpeberin'tparticulier/op bat be recBte perfoonen/ enbe een enbe befelbe perfooti/ niet ttoee a b?te - mael op berfcBepbe namen / ofte op na^ men banbe geene / bie langBe bet|lo?ben 3ötv Detaltni ge öjube tomen te tonfequeren / enbe nabien öemelbe Collegie besi niet tegenjlaenbe baer op giieen regüarb Beeft gBelieben te nemen / maer bp Baer hoo?f3 refolus tien alj8 in 't anttooojben / bat Baec <£b. màog.onnoo* biöBeoibeelmatteftatiebe bita en quttantte banbe boo?f3 perfoonen te bo?beren / omme rebenen aen ìks> felbe Boo^elöcBe betalinge too?bt gBebaen / ten obers flaen ban Baer Cb. uaog. 45ebeputeerbcn / foo Bomt in geöacBteof gebatljte Collegie toel geaualiftceectii om foo beel jaerlgcBfe Mf- penfioenen/ montercnbe (alsboo?f3)totfooeennotablefommè upt te beetót/, fonbctpraallabel goetbinben banaï§o.|Kog. (Cm tweeden ottbetbinben top oocB / bftt foo Wax^
neer in too?göaettte reefSeningUen Jtlw eptgabe
cemgi
en OORLOG, acht en 'ΌΒζγύφ^β keek, 6ó ί |
-ocr page 633-
6oo S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1668. eentgc iJolim {jeftbert ijecoNsw/ öfó ïjet lJoo?f5 Collcgte —— nietenöeÊftbecmogDenwójaomtecert omUemelt/te too?iien /fociö?ens!)t oemelöe ©ntfangec «©mecael ïje ijijij?f5 oecopcecije pafien t'eltfiensi in fiine bolgenöc teecbenmaetoetieumeencaptttel laan bicDael/toaeU' ïune ijv (©ntfangecbociinocmt oocit. öjengIjt'tBuut öoo? nalatigöept ofte twfolbentte loanïte Conijop - iBeelietiS/teffoïtetenöeonïiec't gBeüat&te Collegie iti't geöeel ofte ten teele op öaet: (looten ban teeclienm^ 0Éonöetaelt|laet/toelcftelioo?r5 göecopeecïie poflm enöe onuetaelïie ftooteit upt geDacBte Captttel ban beci gàel boo? tien bOO?fj jace feflien hondert drie en feftig, toel ftomen te beUjagen een fomme ban drie en feftigh
duyfent feven hondert licht ponden veerchien ftuy-
vers , b?aei:meiieïian bettcoutoentieaï|o. jBog.te öéöben öecicDt / toaec boo? Det boo?f5 langDfaem enbe toaegg- teecBenen banbe boo?f5 (©ntfangecban Bere, kei, enüe anöece «©ntfanger jü oBenecaei banbe cefpet= ttbe Collegten tee ^bmicalitept tsi betoo?faectit / oo?- beelen top bat tot booiöominge ban bten/ gebackte en- bealie anbeceCoUegten tee 5Ebmiralttept cefpectibe baer toe geïjouben befioojben te toojben/ batgaec €br 3l®o. (©ntfangec ^Senetael fjaec reecfteningBe ban Set bécloopenpaer aen onsf obetfenben / te nteer / om bat begfjébacSte Collegtenalle^aren ban Eeebenbecs anbfcen / enöe be nieu aengeöomene niet toel Bet fept ban Dawpjebeceffeucsi tn ©ffico Runnen bccamtooo?i ien.
g&at topbersS be ccfpccttbe Conbop - m^ee|leris tn^ gébolgé ban a lo. .fBo. ïïefolutie ban bate ben fes en
twintigften ;^eb?liacp fefthien hondert acht én dertig,
infgeljjcftti baet toe p?etife moge too?ben ofleBouben / fp liebertt' eltfiensi tee ejtpiratie ban elcfi SBaec fionnen ceechenen / Dare maentpaeten obccfenben / enbe Bate' reefhenirtgen oocB niet en toojben uptgegeben ( gelijth top ftjn getooonte boen inceguacbe ban alle fubalteci ne <©rttfartgec!S"<i5enecael bep gpemelbe Collegien tee SCbmicaiiteptblijcfte/ bat Bp Bace flooten ban bten ten bollen Bebben bolbaen/ enbe tot meecbec fecncitÈpt ban't gemeen/enbe om'alle btftjuten boo?te ïtómen tt%Ben be fifcalen/ enbe be boo?f3 «©ntfaitgecii
glSeeffecsf tot betaltnge ban Baeï boojfj (ïot ban me- Beninge te eiCBcutecen/acOtentopten BoógBften noo^ bigöboo? Bet toeltomenbe fonbec onbecfcBepbt/foo toelbeb'oojnoembedFtfcalen/alii ©ntfangec <©enei rael banbe tefpecttbe Collegie elcjc in lucidum toojben belafl ertbe beftoaert met be maentliaeten/ enbe fiooten banbe ceetfieningen banbe boojfs €onbop -iBeeHecsf/ fonbec batOace/ oocR fai bonnen patcocinecen/fcöoon aleemóÏjii2(!ttencsibanfurcBeantre ban erefutie/bp oBemielbÈ CöllegieaenBaet onberi^oovtgs Conbop- iBeéflecieibecteent/ofteewtae fcB>ifielijcfie contea^ .manbési asïrt BaeciÈb· tegen beboojfs ejcecutten giie= δάρη möiÖteh 3ün / iu'amen te pjobutecen»
Hiermede,
Hoogfie Mog. 's Gritvetilisigt A^n ftfdm September ftflhita boldert acht tfi/ejligi. W.as gep%raphreërt B-D. Dejfman Vi, Onderftoilt U Hg. Mgg. dienftwii' ligC;, de Qeconjtnitteèrdé Raden in des Genera- litey ts reecken - kamer, ende t' hunder Ordonan- tic
Geteeckent,
JÖ'HAN de VEER,
^ciï tótf ejiden ijS gcBotì?i fiet ritojpdjt bartbe ïgeerat batt Hi-ufckèloiii, én aribwe Öaècfeó. lldg. ®cbet>Mi teptbejt i4t Ö^ l|Junenl)ilroK)fc|ifi (kecBetii/aifltecbol-
n?j)iibÉrféiüJö:cefoWtifl;>an|j,ert vijf ^n^twift iltigufli Kragen gebifiiéèrt.chbe gèeiamW
itute^bmia.'t ^cactaetb^guiuiàQtie ui |
fcvbautte banbe ©?ebe tuffcfjeh be ttose feoonen m , iangBsïtot3tiecfiengBemaechtcnöe geflootcn op gebelibeceei-t sönbc / Bebben Bacc ^o, maa. S melbeJIcecen aB^beiJuteecben boo? be öftenotnm' moepte Debancftt ; ettbe toecben befelbe éeeren asX' puteecbenbecfotBtbebo?be« moepte te totllen ηΓ men/omobec'tfelbefubjettmetV l^eecen fticracH' tocfenbe,fiBinillersi banbe BoogB-gebatfite ©njftin' inconfecéntie te tceben/enöe baec ban caunùini boen. '
ï^enfelbenbagBabbifeecbe ben ïIïaebt/nooBeniie Bet toebec af boeten bec 3tuncnbo?gfe ©oltfteren : bat befelbe met meecöecfpoet enbe minbec incominoiii' teptöpCroupeiS upt be refpecttbe «©uatntfoenen/ baec be felbe iegentooo?btgB logeecben /geconbmfictt foubefionnentoo?ï)en/ötcectelijc& na ÊingBen/ons bet Betgelepbe en opfttBt banbe Commiffactfeiraec toe te befpicteceni en bat mitfbien eenaenjiienlgt& ®f- fitiecbeïepfcBtfoiibejön /omme be jKilitie booi noemt / alss Cfìef / op be cetouc - repfe te commanbcs ren : enbeten epnbe bp beboojfjiCconpeieiegeenef on^ leiS op ben 25obem banben ^taet ofte ban aniiete jöojfien toterben gepleegBt /enbte tÉfPleegtfouiicit mogen toerben/mtt^gabec0 befcBabc baet boojttei caiifeect naer beBooren macB toerben gerepateect/ bat beBalben be noobige pjxtautien bientBalben te f^utt/ be laet|le.iil5aenbt ^Ibsf aen befelbe nte^beBoo?be öe^ taelt te toojben / booj enbe al eer bc (Cronpeii meetaci menttoneertgBepaffeertfouben fijn ben €em0/ οηι= tcent Eingen boojfj / enbe bat berBalben een geguali» ftceert ρειϊΌοη bp ben ïSaet baer toe te comnuttecen t met enbe nebenjf ben «iommij^/boojfien metbé noos btge penningen foube Bónnen gefonben too?ben nacc Coeberben/ofteeen anber bafie enbe becfeet6«iie plaetfe/ omme aen een ©fftcier banbe refpetti^e (SronpesS/bie fucceflilielflcR be tibtere boojnomit gepaffeeetfoHbenjön / tot bien epnbe bp be boojft (Ccoupeji af te fepnben / te boen be geteauiceeebe hs* taltnge:albotenafgetroclienft|nbe be becgoebingge banbe fcBabe/biebpbefelben op ben |©atftB fouöe mogen jtjhgebaen bólgensi be bocumenten / iiifi tòt bertficattebanbienfouben moeten tóo?ben obàgite'· bert, <Ênbealfoo be pafiagie noobtfaecBel(jc& fouö? moeten ballen obecben25obem banbe iSiffcBop baK Jiautt(lir/enbe <©?abebanBenthem, bat bfentöali ben boo? Baer ï^o· IlSog. foube bienen gBefcBjebente- too?ben/omme be felbe fonber obüaM opente bin»; ben ; b' leeren Commtffarifen tot be jilStutafW fartï'· Ben toierbenberfoc&t Bier ober in naber tórtferentii te treben.
g^en thienden fï}rtbe ttt ©Êrgaberftigfie ìjBìIc? fenbe requefie banbe refpectibé fifbtmtójïitert m be Capitepnen flaenbé öpbe repartitie bàn JöM'^ ITànbt / enbe albaér aengai^nbe'i ^aer fefthiea' hondert fevën en feftigh notB nict aeniaïienoottiett/1 enbe in bit 3Iaer fcftien hondert acht en feffigbi
ftigh naereenigBemaenbenbetalingBe toebec afijDf^ to^n / baer boo? fp Supplianten met Bare Compa^ gnten in groote neceffitept toierben geB?aciit ; berfoecs Benbebat baerinmocBt too?ben boojfien. ^^ naec beliberatie goetgebojïbimbebbó?f3 reguejie gejlelt nt Banben banbe,i^eecen ban Heuckeiom,enbe aHbèti Baer ï|o. iil®ïö.<i5eb^méerbirt töt be jlMitairefaeCi^ Ben/ om te bifiteren / ejcartitrteten/enbe b®r ban rappojt te boen ; enbe toierben be ]^eetèn béte lollant berfocijtte tofllen boceren ban Baer gBe&^nebeta' lingBc op be betoufie poli ban 109 no., ponben 6. ftMlinaen ί grooten ter ittöeht / baer ni^e bege^ beif?ö^tn^eiip beft értràtiiiiiiniftiifert ^taetbaii a^oiTogébbérbedaren feftieri Hoïicleft ië eu feffig» enbe fefthien hondert feven en fefljg aengejïa#»b)a.» getoeeji.
5inberenbaegB$s,Beb|Êtt be^^erert ^[«iiefHf^S^ ben banbe 39?obintte ban lollàttbt enbe
'ìfttighftAti
im
ÏHfcn
Öet iotöB?
lanbt nof! raecfienbe bàti'i ....... |
Ji 1
-ocr page 634-
1669.
en OORLOG, acht en'Ueertighfie keek. ÓOJ
,Λ twintighiten SfiuflufH laeiHeùen : mitfijaiiersJ battlien derden ittfcc ί toaec op gfte&elitieteert sönöe / fijn bec- f(i£ftti«meecgi)emetóc^ecmi ban Heuckeiom ciiDe ottïiice / Dat Daec otoec 't bcio?f3 fuDject twcfiinaelii niet£enigBe^eecen<eecommttteerti£n upt lun ^acijt batt ^tate / iJp Daec fdbe te nomtnecen / tn cottfecinttó totliïcn twöcn/ enlie öaecban wppojt
ÏIWII.
©onöÊCliasBii^tiderthiendenfjS tcc ©ergaïierin· nc geUjimfeecHiece J^emow / banöe alijtec aentocfen- ïie ^eicen «iPecommtttecciien ban 't CoUcgte tee Stij- mtrelitepttot31lmllecöain:8ciuiieniietn effect / bat pet <ί2· tn manljati.e öabben Ijaec l^o. iKog. te flemoette boeten / be <i5?iebcn toèlcfte i)et boozitoem- öc (ioUegie toas öcböenbe/ boo? be ontjlenteinjTfe ban^ bebetoujieBrandenborgfeHoef- yferfcheftÖult/ten reguatbe banbe toelcfee Baec ^o. JBog. boo? ben •©gooien ïïaebt tot iiaecijelen / goetgebonben Ijabben te piotebeten aljs ^pffcDeciS / enbe bp bonniffe toacen netoo?öen ®riumpiianten.
3ΙΙίί mebe boo? be compenfatie banbe 3tontnt6üic-
fie ©eenfCBe fcflUlt / tn ben 3Iace feftien hondert twee
envijftighontflaen upt be ceceffie ban ïjet betoufle ifcactaet ban iSebemptte bec €)cifontfcl)e iCoHen/ ten t^flcbe banbe giieanttttpeecbepenmngljen / boen tee tijtitaemonieett èelJbenbetec fomme ban vijf hon- den vijfentwintigh duyfentgwibensi/bp't genielbe Collegtein Iiaecen gelbe gefbucneect/ enb'e tenteguac^ ÖÉbartbfenbpfjaecl^o^jfeog.bp Kefolutieenbe tebantranfpo?tbeneen en twimighilen usaect fe- ftien hondert vier en vijftigh gecebeect.
«Öeiijc&oocfiboo? be oncecötmatige p?ocebuprer! tegeuii ben Commtftarie Meis tot Cadix, btcectelijcft ftrijiienbe tegöeniP fjet (icactaet ban Marine met ben liomntö ban Spagnien opgerecht.
<Ênbe epnbeltjcH boo? ben langen trapn enbe be ont^ Itratemflrebanbeciftebpijaec ^o. jBog. te becleenen liibegiiedieboo? befelbe gangenbe tuflTcBen be Col· kgien tee Stbmicalttept in ï^otlanbt tefïberenbe / cnitebe3©e|l -3!nbtfcDe Compagnie befec Ean^ ïttn.
®êcfoecBenbefpl|eccen €ietommitteetben ban't raeergefepbeCoUegte tee 3ibmtcalitcpt / bergalben bat fiaecjeenige <i5f)ebepnteerben upt Ijaet J§o. jlSog. J&ecgabecingöe toegöeboegl)t mocöten too?ben / om' me aen be feJbe toegfien be boojfj faechen ijoe eec / foo Öebei: / nabec opemnge te boen.
aBaecop gebelibercert3ijnbe/beboo?f5 jSemotte geflelttn ganben banbe ^eecen ban Heuckeiom enbe önbeteBaec=[§o.i(Kog»<©Oebeputeecbentot be faec ften banbe ^ee/ommeobec 't boo?noembe Collegie tee Sibmfealttept in confecentte te tteeben / enbe baec ban rappo?tte boen.
veercliienden fcD?eef ben ?5ifC0p ban Munfter befenöiief:
j,(,f rf^Nfe Vriendclijcke dienften, ende wat wy, m eer tot» Vynieuwjendegoets vermoghente vooren,Ho.
loitóu" Mog.byfonders lieve Heere ende Vrunden. H^ Wy fijn van ter zijden nochtans vaftelijck bericht gheworcfen hoe dat eenighe uyt het midden der Heeren Staten van Ovtr - ijf/ende andere, dooron- gefondeerde informatien fich fo verre hebben laten verleyden, dat fy ons by U Ho. Mog. met alderhan- de onbevoeghtheyt over ende terfaecken van het gee- nc in 't Gr^effchap Bentbim onlanghs in voorgevallen, hebbenaeilgegeven,dewylewynufulcx biDijck ter henen nemen , ende daer over ontftight fijn, fo werden wy genoodtfaeckt het felve inder befter voe- gen teghen te fpreecfcen, fullende U Ho. Mog. micf- ^entotnarichtinghniet voor onthouden, dat den Heere Emfi - WilUm, Graef tot Benthem ende Tecke- lenbnrgh, langer dan over een jaer de bekentenifle van tet Catholijcke geloof heeft gedaen , edoch fulcx om feeckere redenen daer toe moverende in geheym ge- houden, tot dat wy ons eyndelijck exconcerto den fvintigpn, der verleden maendt Augufti, tuffchen Steinforten Benthem hebben bejegentj en h^ Heer |
Gracf fich volgens ende beneiïens onp naer οπΓβ refi- dentie St. Lutgmburg begeven, ende aldaer aUuIcte geloofs bekentenifle in 't ^enbaer gereitereert, de- welcke wy als Biflchop enGeeftelicke Vorft van hem op fijn begeren hebben gheaccepteert jwaer na den welgemeldeHeer Grave eenige daghen by ons isghe» bleven, ende hebben wy ons vervolgens met den fel· ven naer Benthem begeven, alwaer eenige volckerea albevorens uyt den Eedt eudc plichten, waer mede fy aen ons waren verbonden, ablolutelijck ontflaende, dewelcke daer aen wederompie aen fijn_ Keyferlijcke Majcltcyt het H. Roomfche Rijck, den Weftfalifche Krcyts ende aen hem Heer Gracf den Eedt hebben gedaen, Wy moeten bekennen dat wy den meer gemelde Heer Graef jn'cverfekeren van voorghe- melde iijn Slot ende Pérfoon hebben byilant gedaen, masr dewijl te onrechte wert uytgeftroyc, oock U Ho. Mug, fonder twijffël ial wefen voorghebracht ,als,ibu- de den welgemelde Heer Grave tot het geene voorfz is, door ons fijn gedwongen dat fich nochtans inder daet anders bevint, wyle de fèlve van het voorfz fijn Slot op ende af - reyfl:, ende fich teghenwoordigh by ons bevint, otnme met de Jacht te vermaecken ; fo vertrouwen wy vaftelijck U Ho. Mog. iullen volgens hare Hooge Wijsheytaen ditonbewijflèlijck voorge- ven geen geloof ftellen, maerhet felve verwerpen om-· me ίο veel te meer , vermits by hem als. een iieyfer- lijcke Minilter ende Rijcx - ftant niet andersghedaen ende ondernome is, als het gene hy volgens des Rijcx- Conftitutiefl te doen bevoegt is, dat hy oock als zijn- de in het Vredens beflu(pt tuifchen U Ho. Mog. ende ons tot Kleef opgerecht,mede begrepen aende bene- ficien van dien mede deelachtigh is, U Ho, Mo. alle aengename dienften te betoonen , blij ve ick akij c bereyt. Gegeven tet Utrfimir dm vmtbiindm Stpttm· itrftflhitn bindtrt fis mfifiigb, Cbri^efSirnitri van Gtdtt genadt Bijfcbap tet Munfiir ,Scc. Onderilont , U Ho. Mog. dienftwiUige ghetrouwe vrieadc ende na- jbuyr.
Christof Bernard;
5&envijfthienden tó 80ei(oo?t D^t cappo?t banbe ^eecen ban Heuckeiom, enbe b'anbece öaec Ctebeputeecbentotbe lÉiilitaice faetgeu/acütecboi^ genjïbecfclbecïScfotutieban ben elfben befesS/met enbe nebens eenige i^eecen «ÖDccoinmitttcecben upt benifïaebtban^tateinconfeceatie gljeb)ec(l3Ünbe/ obecSetfubjectbeebatinbe JHaifiïbeban ben bjelge^ meiben ïlaeiit ban i§taten / gcfcij?eben alljiec ben fe" benben bet feibec maent ί Ijoubenbe tot bolboeniugDe banljaec%.jijl^g.ilefoIiitieban ben vieren twin- tighften SHugufip lejileben abbüsï/ïaechenbe Ijet iSen" bop banbe Eunenburgljfcöe (Ctoupeis / en&e nament= lücft of be boo?noembe iRilttie en Co?pii ofte^ bp fCcoupcjS/boo? toien/ enbe boo? toiensi Cccritoic foubebeDooreitafgeboectte toecben. j^otfjingebotoe ban gaec ^o. HBog. ïtefolutie ban ben tbiaelfben be^ feü / gebifiteect enbe ge - eramineectüebbenbe, be quelle ban Henrick Ziegel, bcn tiB?abeban Naflauw, Ludolph Xaurens van Crofiq , Jan Molliffon, Raes- felt ,enbe ben ®jp - ijeecban UfFelen, alle Colloneliï banbe aunenbucgDfcöe^coupejS te paecbe/enbe te boet / obecgegaen in btenfie ban ben ^taet / becfoecf Renöebatirtconfi)?mitébanijaeci|o. iKog. iiefotui tie ban ben vier en twintighftcn 3fi»fluflt leftleben/ aW nu o?bonnantien mocöten toojben gebepefcDeert/ batt. belette maent^iëolbpeenbe (Cractementen boo? be ge« meltefesi iSemmenten; ten ^nbe fti Hupben/ met tiaerbolcginuaecbeetcethbaee boo? ni£t en toiee^ ben gecetatbeect. a©aec op gebelibcceett sönbe/ tjS goetgebonben/enbebecftaen/bat be boo?f3 ftunen* bucgDfcOelBilttie bp ®ι:οιφβίΕί / m becefpettibe siöuacnifbenen/ baec befelbe f ege»thJoo?bigB logeecbwt/ geconbuifeectfouben bao?ben bicectelötb na Bingen boo? Commiffarifen banbe jiBonfleringe / baec toe bp benmeecgemelteniiaetban Staten te befpirieren; bejï foube boo? ben felb?n «aet / tngljibolge ban Baec |
-ocr page 635-
»668.
6O4 SAKEN vanSTAET
1668.' 3^0. iBog.botijgaeiHjcöefoIutieaen ïi'(©|Tiitiïcnïiec —— loooinoemïie (Stoupeiiöctaclttoicijmtic Ielle macnöt
i^oUsS / upt öe betonile honderc dujrient QulijenjS tcc macnïit Dp be |a?obintteban Hoiiandt gijefucneect teil Comptotceöaiiticn <©mfangec oöenecael Jacob van Volbergen j nutjS öaetupt Ï300? af betaelt toec^ bcitöe be fcljulben bp öe btio?f3 JIKtlttie inbe cefpecttDe <0uaci»ifociKit pljsmaecftt / enbe bat beti l^eece Muli Ier, dcïtraoi-binaïisi aifgefante banbe ©o?1letti)an Bronfwijck enbe Lunenborgh, caUeecbe battn be ï)00?t0cBil)aiibemectgljefcpbe jKiltttcbooiïic aan^ ijeiibanbefm ^Staet/ cube bau be l^aDueccnegeeite foeles, ofte ftljaebc aen b'^liigffetenen ban bieu glje- baenfoubeiitoo?öcn; oficbatbcfclbefcfjulbett/ en= iie fcljabeii aen öe acljtecllallige fubfibtett bie in be bc^ fectucufc jÊ)?obtntien / tenp?ofi)iebanbe l)oogI)-gc· inclbc ©ojflm / noci) uptllaenbe toawn / becljaelt fouben bjojbcit. €nbe alfoo be paffage nootfaeclieUjch iimellen ballen obec ben ^obembanben i^ecce ®tfi fcl)üpban Munfter,enbebenoBijabeban Benthem, Ì0 goctgDebonbenbat aenbefelbegOeftlj?eben foube toerben/ batfebe boo?noenibepa(TagtebJilbenatto?i iieceni metberfeechecingöe batljacce i^oogö ΐΒο^ gOenbe foobautgljen o?b?e alüeceptsi Dabben gljeftelt/ en beö nooötnocfj llellen fouben / bat öace «©nbculjoo- rigeJlanben/ en gfupbenniet befcljabirfjt toiecben.
5Inbe conferentie ijupbcn obec't Ituch ban be ca(Ta= tieenbc cebuctie ban öe jjEJilitiegeöouben/ tsilipbe «i5ctieputeetticnban Hoikndt becWaect/ bat alsitn plaetfe ban vier hondcrt feven en tachtigh CoiHpag^ nien te boet/jiaenbc in ben o^WiaciiS ^taet ban (©ο?' loglie/ iegDcnb3oo?bigD nocDbooiojbinacisS ïanbt jilStlitieaengljefjoHbenfonbentoetben een en dercigh Cantpagnien /' enbe fnlc&.0 in allesS vier honderc en achthien Conipagnien j baet: toe öe toelgijemelbe ®?obintie ban Hoiiant becftlaect geeft ftcD bp infcfjic' fringOete honncn efiargecen/ b(io?'t aenDouben ban vijftliien Compagmenanno fefthienhondertvijf en feftigh, onberbJijlen bm Collonel SteincaUefelcsaen= gOenomenj enbcban'tüïegementbanöe 3^eece©elti ntaecfcBalcit Wurtz, tn plaetfe bat alsiöan tot efga^ lifatie ban be qnoteiï naec be jujle p?opo|tie/pbec bfncteopftace irepactitie boben öe ateilitteinben o?' ötnarijs ^^taetban <0o?loglj/ toatopnieiitoii foube moeten ontfangenfoo beele Compagnien/ aWijace guoteineenenbewigB Compagnienquamte bebja^ gljen/ öe fes anbere J^jobincien foube b?p blpben gecnê banöe boo?f5 een en becticö Compagnienop ïjai'e repattiete ontfangen/ niaecin plaetfe ban bien aen te ijouöen of aen te nemen fobanige ban be €om= pagnicnannofefthicn hondert vijf en feftigh getoo?= ben/ of anöecen/ alö'tijaec oibele |Bog0enbei:ef= pectibclöcii goet buncBen foube / 'ttoelcö bp cutoe obeclïagij bebonbeniss foobanigö upt te ballen/ öat boo?'tgeenc boo?f5(lactbe b?pe bifpofitie foube fio- men aen
Gelderlandt van Zeelandcvan Uytrechc van Vrieilandt van Over-Yflel vao Stade ende Landen van
^ulths^ batbc 5p?obintte ban Hoilandt Qïjetim' geew foube blöben Ijaecban gelijcfte gjjetalban <Coms pagnienöoo?'tgeettcboo?f3tsi/ boben fjace quote op Oaet gOecepartieect boo? 't laten uptflecben of anbet; finti te ontlaflen: enbe öat boben enbe be&alben öe becbeceaenbieöingfie om bp tnfcOiclnngöe aljs boben bO?ötnaciiei|3ebecfantfti)c Compagnien/ in plaetfe ban totbiiftigO tegensife|ligl)3^oppett/ bppzobifie telaeten tonttnucmt/ enbe Ijet opnemen of aenBou= ben ban anbere laden in'tabbijii S^jobinciael ban Hoiiandt ban ben derden Stuguflp lefHeöen bieeöei: gementioneert. |
g&en felben vijfthienden iiS ggeopent öet abbüi bati Gelderlandt op Öe caffatie / lupöeuöe ais bolg jt ί
De StatenöesJ ©o?|ienöomii Ceire, εηίΐί β,ΐΗ <®?aeffcö9p$SZaophen, gefien enbeg^-i^ uife' neeit Debbenöe Ijet abbösi ban öen saetZ f/ 'i· Staten öec ©eceentgöe iSeberianben ontcent bie raf' fatie en cebuctie banbe HSilitiebanbefen ^tast/ m aen b'eene sijbe mebe nemenöe cegacbtop bie nonht- toenbige mefnagieenbe becniinbecingebanbefhiacé lallen ban <©o|loge / bie ben ^taet bec ©eceentnlihe ISebeclanöen enbe öace ©zobincien in't pacticul^ bjuclien / en feecbeftoaeclijcfe5ün / baa· banbcf^e inebeboo?foobeel fonbeconbienlibanben iStaetne- fcljieöen Itan / öace ^^obintiengeecne fouben ften ont' Ijeben/ enaenb'anbecejübe mebeooiöeelenbe/ bat menagie fooöanigB beljoo?t betracht te toecben/ bat niet genegligeett toecbe bie noobiglje öefenfïe ban ben ,$taet / toelclitt-ss fecucitept/ p?otectie/ «nbeontfaoh tegenssbpanben/ enbe qualijcls geintentioneecbe ^ penbeect ban Ijet aenljouben ten minlien ban een fufR- fante befenfibe^iailitie/ ftebbenbe biebjoebigDe erpe= cieutie geleert / bat boo? Ijet al te beel bifacmecen / be bpanben banöen ^taetoccafie Bebbenglienomeii/ om befe en anbece #?obincien omtcent be icontiecm gelegen'tinbaöereii/ enbe te beba|lercn/ toaecbooj öe felbe in gcooten peuplejiitept enöe mtfecte geraedtó 3ijn/ enbeinbien «©obtöel^eecefulcicnietgenaötgft Öabbe becljoebt/ öefeibe enbe öen ^taetinbeiipts teclte ftDacigDept / periculen enöe cuine geb^atljt fcms öenjüngetoeell/ oocfigelebtbatinben jacefefthien hondert acht envijftigh gecaffeect jijn gebjee|l fes ea twintigh Compagnien te boet / enöe twaeifCompagi meniSuptecen/ gebbengoet gebonöenbatDaec(0ei beputeecöen tee ©ecgaöecingebanpaeci^o. ^og./ boo?Baeciïbele Jilöog. ^lobinciaetabbyiSfulleniits bjengen / enbe Det baec fteenen fjelpen öirigeeten enbe aenljouöen bp ö'anöece bontgenoten / öat blpenbe öe gcoote Compagnien bp Bet getal in ijet abböii ban öen üïaebt ban iState opgeftelt / bie Colloneli (ffom» pagnien guacbesi mogen geceöuccew too?ben op tach- tigh ï^oppen/en alle be fimple Compagnien gebjacijt op vijftigh Stoppen/ öatöe jBarinierjSbooiterei öuctie ofte repartitie tot laUe ban öe tdbmicaliteptett öie öaec geb?upcBen / tot öe öelfte mogen toerben im minbect / toaec tegenji Det ïïegiment ban ben MV' maecfcDalclt Wurts, metljet loopenbe jaerfefthien hondert acht en feftigh gljeltcïjt / in bienfl fOUÖe βΟΠ- nen too?ben gegouben / mitiS öat öe feven jSegimeiti ten infanterie in öen iace feftien hondert vijf en fef- tigh geto0?ben meöe in öienfl mogen berblöben /öaer ban öe Ijooge ©ificieren fouben Bonnen blijben titulair en fonber gagte / en ten alberminjlen foöanigen aental ban öefeibe/ öat Det oogD-mercfi banöe fecucitept banöefen ^taetmogen too?öenbeticht/enöoo?bê iiKilitaire (©ffïcieren / gjngefetenen jijnbe ban öe unieecbe ©^obintien in bienff mogen toojben aengBe= Douben/foonocDtanst ftcDfullen becbinben/ batali toanneecbpöen ^taetgoetgijebonöen mocfitetoo?^ ben öec felbet Compagnien te recreutecen / fp Set fc = befullenöoen enöe effectueren tot Baren lafle/ fonber aencitsi-gelt / fu|iinecenbeenbeoo?beelenöeBacr €b» IKog. battet anberfintss feer Bact foube 3Ön / en firp ötgB tegBensibOubeobfecbantien/ enbeeenpatigBe p?actijcque bat ö'öptBeemfcBe enöe jongereinbteng aengeBouben/ enöeö'5!ngebo?cn enoubeceinbienii foube toerben gecaffeert/ enöe öat Bet miböel ban öc rebuctte / ijS Bet bequaemlie / betoöle öe bergroottnge ban öe jKilitte beel bequamer/ fpoeöiger/ en οηδορί lijcöecöoo? bermeeröetingBeban aental ban öeouoe Compagnien in (laet enöe btenfl 3önöe/al$i öoo?»»^ binge ban nieutoe Compagnien 6an gefcBieöen üjcfe fulcy ö'ejcpecientte ebiöentelijcfi Beeft gBebJifw (laenbeoocfi teconfiöereren öatiieouöe Compag^» öooi öe taerbinge banöe nieutoe ban Bare befte öaten too?öen ontbloot tntoelcöereöuctiebclwöce cegacöt beBoo?t genomen te toeröen / öat öie iCapabellle ^olöaten mogen toojöen aengeBowwn«» |
-ocr page 636-
en O O R L acht en'üeerttghjie keek,
UiBiiDteBBeltccntieeftiïiat ftlijbeniic m öienjl twee cnvijf[ig>i<Campagniett paecom op tien o^tnnarïjj ilaettwn<i^i>?toge jtöenöe / tre Compagnien «©uac^ D^ban ^oOanOtentie Eeelantit/elieioocbtoait jviaurits Nonnen aöelatentoo?i>mal0 öefeHie op ùen ftflft lian (0O?lÙÒ0e fefthien honderc vieren fefligh ges
brit^njtie Cómpagnten tiantie ^ieutcnant/enUe iommtffarftf <0enewel geflelt op'tfeventigh,iie €01= {οηείϋορ reAigh ; enbe ti' oittmangai Contpognten gece^ tmieettopvijfcighj^oppen/tintile iCcoupe^ toantie ®oi|lcn ban ironfwijckenbe Lunenburgh, toelc&ersi ;goltn>e Iip tiefe $;obmtie den be «tTompagnien op tiet^ fdbeccepactitie gebjacgt toi tien vierden j^eptembet: toiaerifinWupji/fSbetadt/öoÈeecöoelfebecmoi Qgn tocrben gcbemirteett / enbe ban öaten bienjl ont^ jlagcn/enbe fullcn fiJ ï^eecen »i5ebeputeecöen giet tn be intentie enbe meninge ban Dàer iKog. bp b' anbêce jSonötgöenoten met alle efftcacieufe öebboirenin be 4IimfirentteBcbBenupt te toeccfien. 3tituui binnen Aemhem bent weeden ^^eptembec fefthién honderc acht en feftigh. (@nbecftont tec i2^}bonnantiebdn Oaec e|Bog.geteet6«nt/
J OSI AS van HAREN.
ΦίΠ feventhièndenöebbettbe ï|cc«n <Ì5éb^Ì|i toröcnbanbe pjobincteban Hoiiandtenbe Weft- VriéilandtnocfimaeliÈtet: ©ccgabecinge gcwiteceert iian: gDepjoporteecbe/ caecBenbebe caffatieenbetei ïiuttie ban een gebeclte ban 'is S,anbtif jKilttie / b^eé' btcgOementioneectinbe i^otulenbanben fcfdenen^ öeêenentwintichften 3fiugu|tp Icliieöcn / mftfgaei bsrji banben derden enbe elfden becloopenbe maénöt watropgebelibereectsijnbe/ iigoetgebonben enbe btrfiaen/ te berfoecben enbeaen te manen be ï^éeieri Dart Hcuckeiomenbeanbecegaecl^o. jüte^cbentot HStlitaice faeciten / batQeei;«£b.toil' leit continueren fnbe àengebangene Confecentten en« iie befoignesi / met bê ]^eecen «Setiommftteecben upt bén liiaebtban ^tsitea^ngfiefielt/ 'tboo^fifubiect raecSimbe / befelbe fóo gaeft mogelijcS b0ltci>cgen/ en^ tie ban allesi rapport boen aen befe becgabecinge.
^Defe bieecb tnais toebec be (Courbeucte ban (©ber- HfTel om te p;efïbecen : tuffcDen be i^eecen ban Paiiantenbe Zaïiicktoeecb' oubeiueföe ceeis ,· Ö* een toflbegaenboo? b' anbec. ^onbagDi^ ben feflgienben toasibaec obeceïp?e(Te®ecgabenngf)/ maecfonbec bjucbt i ban bej$ aenbecen baeg^SÌ becfiontmen (itg/bàtSetbieccfitaiebecfoube gaen op ben oubett boet/enbebatb'i^eecenbanPaiiantenbe Zallick be toeetltfottben abfent blijben /latenbe be <i$tod[ aen bm]^eccCoeverden. 't^oubeooc6 epnbeli)c6 baec Iteencn gaen/bamtentabeC'^fTel ban jgaec €οικ- txumfoubepjetedenn/enbe tr^ucecenaen Groe· ningen.
«i^cflelben baegT]0 it^aenbagg^ / oocb gegoojt ^et tappojt banbe l|cecen batt Heuckelom, enbe an- bfceiiaec^Q. n^og. <6{|etieputeecb^ totte faectien bart©bec p(tel/ati)tei!bolgenfi öerfelbec ïiefdutie banben bectienben befec/gebtfiteect en ge-eramii neett Ijebbenbefeecfiece tbtebiflincte attes» ban Com= imfltcnoiJbennaemban ^Staten ban (©bit-tìffel ben atlitietibén Augniti laet(llebm btnneh be ^tabt Stoolle gebepe^eert/ten beSoebebartbe^eeten Hea- drickvanCocvefdeöten Berge ,enbe Gijsbert van Dedem,35utgennee(letbecboo?f? i§tabt Swoile, «wtetompaceteninöaet^o. Jiaog. l&ergaebetirtèiei bjaetop naecbeli&ecatte goët öebonben isi / bàtttai be^ fenacng^eenefoobanigBeCoinmtfften óp bert naem ban b* een en b'anbec ban pactgpen bertieiit/infijui betooiben gebefeceett /beel min be ©ecfoortctt bie wctl^ toiecben gfiecommitteect aCftia; ter ®ecgài ifrtigljegfteabmttteect/ter töt enbe tojlen toe bat btógemelbe |5?obtntte ban <®bet - SfTel /ettìW be ae^· 8<™ebanWentoebecom foubeTöttsetortfWitiWtt rob? tot boofige eertigöept sfébia^t |
SInbe boo?(iacnbe maent öebbe icft gcftclt gct Corti ièé^r c^t ban een 25?ief/ bie Ijaec^o. 3Pog. boo?namen aenbe p?otc(lant|C0e Cantons ban s witxeriandt te la» ten afijaen ; befelbe toicct op Oupben ben reventhién-i· den giaccefieect; enbe 'jS aBoenfoagijS ben neghén^ tbiendeh bacc aen / toiert noc0 baflgljeflelt befen bols gljenben 25?icf aen be derthien Cantons ö» 't glici necaeli
If/ujréi & tres tMagnifquei SeÌ£' neurs.
NOuséftimbnsqÜ'illii troüVetahtcie rappöitdè i^.jff noftre Eftac au vfoftre qu'ilnefe peut qu'itó Daalitfiil ö'ayentplufieursinterefts Communsj ceuxqui ytieniient Ie premier heufansdoutela confervation da rcpoà pubhc en route la Chreftlenté, & d'elle de la /iiertt parrtiy les deux NationSj C'eftà quoy neuk fommeiegalement intereflezlesuns&lesàutres, ÖC c'eft pourquoy iiolis nepouvonspasdoüttfrqüfe Vos Iliuftres Seigneuries η eitabraflent avec jove leS moyens qui leür poürront àfleùrèr de ces grand' avan·' tages, d'utant plusque vöus avezpu reconnoiftré dépuis quelqué temps, auflybien que nöus, quö Γοη ne ie peut pas applicquer avéctiop defoingaeit prevenir laperte, nöusavonsfaitpotircela toutce que nous avons pu, en nouS obligeant avec les Roys d*Anglkttrrt, & de Smit à là guarancie de la Pai*, qui a efté concluë entre les deux Couronnes de trinii SC i'EffOgtn^ Aix h CbaptUf, Ët pourlarendre ferme, Itablej & perpetuelleàjamais, nöus avònsjugéavec Nos Aliésqu il eftoit neceflairé deftiircentrereni» mefme^flrentMjlesEftats & Princesà qui il importe de voir 1 '£urope en repos,& ces deux PuifiTantcs Cou·» ronnesën Paixentreelies, tellementqu'ilnefepeut quê cë ne feit avec fàtisfaftion, que nous apprennoni de plufieürs endroits la difpofition qui fe tfduveea Vos Cantons à fe joindre àceux qui s'empldjrent avec tant d'ailiduitéà l'aSermifleincnt deTiinK dcl'aa- trcj Ie Seigneur Franttii Lcaïs it BinfliiitÈtqùi^àasli Confirrae, & qui rendracette lettre à Vos Iliuftres Seigneuries, leür dira qiie noüS n'avons poinr d'autré intentioii, fi non que de conferve!· la Paix & Ie repos par une bonne Guar«ntii, par une forte obligaMOd de l'execater avec vigeur ; nous nous refervons d'en dired'Avàtittgejufques à cequ'ellesayentduchoiifò quelqu'un, avec qui nous puiilions condurre, far ce quedeflbs, & nousefperons qo'ellesauthorifëronc pour celaaapluftoftouledic Seigneur de Benfitttia^ OU quelqae autre, en forte que 1'on pourra condurre eet Avantagieux Traittè fans difficaltè, & fans perte de temps, comme une chofe necelTaire à la confervd* {ion da 'Trefor ineilimabledéla Chere libertèqafi nous ix>fledon$les un^ δέ les aütres. Nousprion^ Dieii qtì'il nous y maintietinejufqaes 4 la fin des fie- des, & qu'il nous faffe naiftre l'occafion, que ùous de paiifions donne des marqaes del'eftime, qaenoasÌ faifotu de Vöftre Eftat, & de fon Amitiè, àafly bien qae despreavec de la fincerite avec laquell6 Noutf fomftië^»
tllafiris^ Tm nugntficqtUs StignturSf fifr*
DdaHayëefa Hollàndele
19, Septembre, &c.
Doorluchtighc éüdè föer Hcetlijcke Heeren.
«ilftttecen batmcrtfoo beelcappoit Uan W ütoeniStaetmetbenonfenbfrtbt / batgetniet flirt en gan of fp iiebben becfcoepbe gQemeené ^ntècêften; bfebe^ilte plaetfefieblien/ ^tjnfonbei: ttogffiel betonfetbattebanbe gbemeenetufieben't: entebebipgepttKmiiepbtbél^tieit i fn't |
-ocr page 637-
»668.
6O4 SAKEN vanSTAET
in'ttodcfic top sfiiliJtfeiUjtii Jjêiiem foo hJel alö Dm Γ-— antiet;0öeüucce|ïeect3ijii/ öaccomfooentiomieiiUjp niet ttoijffeicnof atoe «©üo?lucfitt3e ï^eecen fulteu niit blijafcfjapombaitgm iicmtüticleuöicfjaecbart fultfte gcootc Uoo?iieleit fionnm Ijecfeccfiecm / te nieec omiiatgDP«»l«o?telöcfe öeOtfiomimlïcnalfaci tosi atótop/ öat ntenficl) niet mette fece gcoote fegfje iiacc toe fian boegen om't becltesi boD? te tomen ïiaec omfoo fjeöücntopgljetiaett toattop fjebben fionnen öoen/ ou$i oUlfgecenlie met üe iSoningen bau Enge- lantertiie Sweden booiüe guacantte banbc ©?etie/ ïitetuffcfjenliettoce iicooiien ban Vranckrijckenùe Spangientot Akea gijcftooten iö gchjeefl / enombe felbebalt üellanötgl)/ eube altijiit centotgObungOec tefmaechen fooOeüöen topmetonfe «Sljeallteccben 0Seoo?beclt noobtgf) te jijn / tnbe feibe guarantie teboentcebenbe Staten en plinten/ aetibJie geie^ Oertiö ÓJufopaintuite tefien/cnïieïieretaaeemacli' ttgeiöcooncniu ©^eöetufiTcöenljaecDeiJijert; foabat ïjet niet toefen ftan offjet iiS met gcoote fatisSfactte / ïiattopban bccfcftepoe plaetfen Doocen öe btftJofitie bie men in iitoe Cantoni bint / ban Ijacc te boegUen met bie geene bie ficlj met fulchen gebuticijcpt tot be bali-llellinge ban b'eenen b'anbec emplopecen ; ï^eec Francoys Xouis van Bonftetten becfeecftei't l)it onei/ toelette befen 2e?ief aen atoe <©oo?Uicljtigl)^ igeecenfalgeben/fal IjaecoocftfeggOen bat top geen anbece intentie Dcübenalsibc ©jebeettcujieteconi fecbecen boo? een goebe guacantie/ en booi een (lecci 6e obligatie be feibe met bappetDept te êrecutecen. 3©P tefecberen banmeeute feggfjen tottec tijbtgftp cenigije geantfjaiifeect fult Sebben/ metbe toeltfie top't geen fltec bobenfiaet Sonnen (ïupten/becDoopen- ijc bat fp fullen op't fijoebicljfle autfio?tfercn ben l|ccc ban Bonftetten, ofteenige anbec/ op bat men bit abantagieujS (Ccattaet fonbec bifficnltept cnbeìtybt beulie.e hanflupten/aie eenbingf) noobigli tot be confecbatie bcc ontoaecbeeclycl^e fcdatban beliebe b^pljept bie top foo toelb'een alö b'anbec befitten. 3]ÖP bibbert <3obt bacc in tot ijet epnbe bet toen te maintenecén / enοη,β be occafie t aengtoepen bat top mogen teecftenen gcben ban be efïime bie top boojutoen ^taetenbjienbtftDapijebben/ alfootoe! ban be p^eben ban finceriteptmetbe toelette top
5ϋη.
Doorluchtige en feer Heerlijcke Heeren.
Uytden Hage in Hollant den 19. Septemb. &c.
ï^iec mebe bertcoth ben 3^eec SUfgefonben Bonftet- ten. i|ct oogOmeccft toasS / om ijaec afte ttecöen ban^ beJpcancoiftljeSligue/nu befelbe met Vranckrijck fnonUt|lcntlonben/biealb?p iioogi) liepen ;enbe be genegentljept bie men alOiei' toonbe om eenige ^toit^ ïecSinbienitteöeiiben/toa.öOin ïjacr meabcc Diec toe t' animeren ; gelijcfi bleecit / toant be Gantons na^ maelsS met Vrancknj ck toeiter becb?agenbe/ enbe Daet aen befen ^gtaet ercuferenbe ban b' 31nbitatie/foo tsi oocft be affectie om ^toitfecfclje ®:coupen.in bienli te nemen / nantiö becfïaeut/ al ïjoe toel be Gantons be^ feibe ntilbeiijfö aenüoben.
feventhienden toas toeei' bit iBemottart ban ï>' igeec ©cnctiacnfclje têeccetan.ö Marchefini :
H.mts& Tuijfants Seigneurs, t
A Vee une opiniaftretè eftrange continuentJes Turcx lesvigoureufes attacquesde Candie, & cette grande puiflance Ottonj^ne ne lal/Te pas d)^ fi^re toutefes eftbrtspour gaigner uoep|a€e qui eift Ie Bquleuartdela Religion Scdela Chrefl;jpijtèr Ser^iffimie β;ορα1)1ίςμ?;(ίβ Venife. slqpgofe sjvecj |
pour rendre inutiles les attentats de ces Barbarci ne pouvant poartant toute ieule faire refiftance a uoe puiflance fi grande n'a pas voulu mancquer de faire fgavoir à tous les Princes Chreftiens qui font inte, reflez, Ie befoin qu'elle avoic d'aillftence, & Jes fel cours daos Ie dangereux eftat ou Ctmdit fe trouve & desja l'Empereur , les Roys de France, & (i'£f_ pagne, & la plus grande partie des Princes de l'Em' pire, & d'Italie contribuent, quidesTroupesjoJi deTargent, qui des Galeres, &qai des mumtions de guerre 5 Scdebouche, &iliembleqa'anchacan fe reveille puur s'oppùfar à une parte deladerniere confequence pour toutc la Chreftientè, le Ro» d'Angleterre , & lesHauts& PuiiTants les Eftats Generaux des Provinces Unies par leur prudente diredlion& conduite ontpruuvè, donne la Paix entre les deux Gouronnes, & ont acquis une gioire immonelle, il me fcmble pourtant, quelle . ... quelque peu quandonne tiieroit des plusgrands avautagespour lebien de la Glireftientè parquelques fecours que voltre Haucs Puillants donnafcent fui- vam les excmplei des autres Princes ; C'eft pourquoy je meperfuaclequ'ellesne voudrontpas foufFrir que les Turcs s'emparenc de cecte Ville là , parce que cela cauferoit une hontetrop grand à tous les Princes Ghreltiens; commeau contraire qu'elle gioire, & quel advantage on ne tireroit pas lì f on chafloit 1« Turcs avec pette & mefpris , & quel merite & eftime gaigneroient ceux quiauroient procurè cebienàla Chreftientè ; la pietè, & lagenerofitè de ces Haates & Puiflantes Provinces Unies ms perfuade qa elle ne feront aucune difficukè pour cela , & l'interell: qu'on doit avoir pour la coniervation de cette place, qui a des /aifons, & des confequences plus evidentes de celles que je fgauroit deduire, me tait efperer que voftreHautes Puiflantes ne tarderont pasd avantage à prendre une bonne refolution fe trouvant la Ville dans des grands perils qui requierent des prompts & fortsfecours j pouriefquels au nom de la Republi- ■quede Venife je reïtere les plus preilantes prieres, avec ferme croyance que la grandeur &generoiitè des Hauts & Puiflants Seigneurs les Eftats Gene- raux ne voudront abandonner une catife fi jufte & de la derniere importaince.
Le 17. Septembre i6d8.
> .
Signé
Gio Francisco MarchBsinï , ' Seigriody Venetia»
Hoogh CHogende Heeren.
D<!En(3ru«ft iontinueect met eettb?eembe]9«t<» necfiisBepbtbeteaiJitigöeaertbaaenopCanbia
enbe befe gtoote ©ttomanntfcïje ma^/ laet niet af al jijn göctoelbt te boen om een plaetsi bie Bet 25oltoerc6 ban be Beltgte en <ir0?ijlentö(fi /« . totnnen. ^e ^oo?lucStig8e JSepuBUjifeeban .©e- f netten oppofeect iiaet met alle matöt / en mogelijiBe fofge ombe aenfïagöen ban bie ^acbacentenieite ^en fionnenbe niet alleen toeberllaett eenefiwï 1 matljt / öeeft niet toillen manquewn aen m» ©iincenbiegeintecelTeewjön/ telatcn^"
inoobtbiejp Beenban afllHentieenfeiOutSitJt ingeceufen ^etbaec CanbiaficS tnbiüt; ai' SenjKepfec / belüMiingenban J^antfimra^ jiett/ enbemceflte pact ban be ^ïincen batt,
^nj^enbe gBtalfeatontrtbueÈcn/ tfeene^ban
4 b'^nbeceniieigelt/ eenfgein ttnet «©ojlog&cn mdnbt munitiën/ Dftra^ " ec fiiijbntto^ecfet om teoppofecettaen—" ' \'t laetftWt# boo?aae{ietC92tfl batt %eiapdt, enbebar |
-ocr page 638-
en OORLOG, acht en'Veemghfle keek 6oj
fenteettibatréniloogDcptfoubealbaet: toetbengDc-
tntcobuceect/gelijc(igctntt:obuceei-t isalss Premier, -
enbe cepjefentermbe ben Adel van Zeeland, gnte ban
Zierickzee fjabben geallegccct / ttiet cpgentUjtlt gljes
la|ï tesünibocO lieten't ttotìjtansi gaen;citbe beeb
baec op fijn l^oogïjept ben <Êebt / nemenbe feffie/ enbe
befoigneecenbeal.iiPremierNobie. 3>it cnufceutien
Ötec enbe allentfjalben beel bifcoucfe / na pebcrö gene^
gentliept. «©icban^eeiandt Dabben alreebe tn 't
jaecfefligBDcmbaet; toe gljebefigneect t't toasi ecnc
^?obtnctalc faecfte;Zedandt alleen ractlienbe. S'à
alöabbcbcj^tatenalbaecltemootlt terllonbt gegUe*
benDet^tabtOoubeirfcDap. iKiaer ban ftiloc t<s niet
gDefcfjtet / toant baet; op foube terftont fijn gijebolgDt
eenfcfjeui'inge «t be iijoben ban Siltïtte:bie ban
Zeeland fonben terllonbt boo? fjaec Jilianbententen
Debben moeten flellenbe n^m ban ijaer j§tnbti|pni
ben cnbc Hoiiandc ( bie cöOTgöe.ijebbenbe gOemojtifii
ceert:) foube blijbettbp öaet; (iijl/citbe cjeclufie ban
bien naem. naaec aengaenbe confccercn ban bc
JSoblefcBe/öabtniemanbtpettefeggcn. 3ilsfbat bc
©?insifc8eenteijcb0enbeifmaetbel|cci-en ban J^ol-
lanbt/fjjnaengenomene «iEburatietiriS. €ottoeIc&en
epnbetoajeialiiteirgelïeit een appactentent /gcnaemt
be Kamer van Educatie, altoaec fijn ^JCCeptClir Bor-
niusfjjni^oogöepbtbagïjelijc&jsqiinm titflttitcren in
Hiftoricis, & Poiiticis, geiijtft cen anber in Mathe-
maticis: enbcbc %cc itaebt ^en|tanariif be Wie
euam alle naacnbagcn ejcaminecen / enbe fien toattet;
gcbaentoajS/iieminfaecfien ban be liegecingl) on^
bechJijfenbc. 9inöecsi toasi ttocfj nopt pemant ban
fune anbere cbncntien becfcDecncn.
<©P toat toijfe Hoiiandc enbe be meelle anbecc ©lo-
btntienOabbeitboojgejïagcrt 't abantementbanben
fteec ®?ince / iis ijier boo? te fien ί nantentlijcft/ Γο° oian
batfouben too?ben gljeintrobuceect in ben ïïaebt "mnit
ban ^tate miti» bat alle 59?obincicn fouöcn f»''
betrWaren bat ntemanbt foube mogen fijn Capti
tepn ^fjenecael enbe ^tabt - Bonbet: te famcn.
^aet; tegensï öeeft Zeeiandt feci: ge-pbci:t : enbe
Ijabben ( foo't bleecfe ) goebt gijebonbenöetabani
cement ban fijn i^oogöcpt te beginnen op befc
toöfc ί enbe HoiiandtfagBtoel bat tttettoasi alss gtai
bus ban tneta; bat men in'tlïnQab becbec te gaen:
enbe bat bolgitcnji bc nu aciuhien jaec langB gfje^
baene follteitatten / atö aencabingfj bait Zeeiandt,
enbe anbecetot alle b' etin'nente bebicningOen ban fip
ne^üuduc^ooi-babecii. naaecban toat fentimcnt
Hoiiandc toaö/ftanbltjtlmt upt iiaer bebnctien/ en^
bebpfonbecltjcft Mptbe3ilÖo?tificatie ban Dct ^tabt:»
BoubecfcDap.
^e ^eeufcfje JSefolutte ban 't iaec fefthien hoedert
feftighjisialsibirigDt:
Extraft uytde Refolutie van d'Ed. Mog.
Heeren Jtaten van TLeelandt, Sater-
daghden fevenden Augufty fèftienhon-
dertfefligh.
D€ leecen;i$taten ban Zcelant feet fericufeltjcfi znumi
entnetgcootinaenbacfitc op becfcljeiben ^f^ boa?fiae
(ïengljebelibeceertBcbDenbe/ op ben inijottben
ban IjetbiecbePoinctban bcfcö?ijbingc /fij?cc£fienbe
banbe cefpectibè eminente bebieninggcn / baec ittebe «arnor,
l)aiï3^oopiiebenbe]^eeccnp?tncen ban (0?angien/
on|lci;|fél0chec jiBcmocie / b'ccn naec b'anbet: boo? be-
en fijn fieWcet getoeefl j €n ncecficlöclt gdet Ijefiiienbc
toat BpbefeConjuncture ban ttjben cnfaften/ totbc
mccfieeece/toelbaect cnbienfi/foban ben ^taet in
'tgftemeenf alsSban befe ^?obintie in'tbpfonbec/
boo?natitentlijclt beöoo?be DetcacDt te toetrben : mt'
lüaccnnocijmael tebectlaen/ cnteoo?beelcn(gö[fjcft
bp be fdbe boo? befen tot meec-tnael iö geabbifeew : j
g^atten ljoo?fcD?ebe fine Bet ijoogfj belepbtban öfc
gDeimv''
,e jsciicriattljcttïiieiiooiiwcce bicfiatibiseiiitectieenlie
fotfielJDcnDctooitt enöe öljcgiiebin öe ©?eeiie tufi
ftOcrt bethjce ©rootten/ toaei;boo?fi»eeiieoti|lct;ffei
Jjkfic gto?tc η bccftcigen ; nip öunc&t nocbtanss
jjatfp.....l)aetoepntcijöett0/ atómcn
tiemanijccc boojùcelm beo? Ijct coctban €lj?t|iini
ciicft {ütnttec6ett boojeentsOf^couciiÏiat β i|oosD
ièoalienbc bolsenis Ijct cjcempel ban aniiece ®?tncen
toiiacnofben; ^aetomfoo laetichmyn booidacn
ijflt fpntct fullen lüöen bat be i€uccö be felbc ^tabt
■ bcmVcltei-t / boo? bten't fêlbe een te feet gcoote StW-
ïicncn allen €ij?ifien 59?incen foube becoo?faecften/
nlielijcft ter contuactc/ toat öloiie enbe boo?bcel foube
nicn niet tcecben foo men ben ®urc& met beriteiS en
bcracfjttnoÖÊ bebe opb?eec6en : enbe toat berbtenpen
fitocootaclmngefoubenbie toinnen biefulcfien goebt
aen't CfjJtltencijcit gei)?otm:ee« Ijabben. g^e becm^
ftcrttfftcutenbegeneceufiteptbanDaei; 3§oogD .ίΚοί
dienbei^eerenbet; ©ececntcljbe i^ebeclanben / pee-
fuaöeert nip bat fp geen bifftcultept baecin fullen
tomben/ boo? ben intecefl bic men be{joo?be te nemen
tooo? be bcijoubeniflï ban be filbe plaetfe/ be trebenen
«» rtijetotcDttcDept meet blijihelijtli alsS icfi foube im-
neii boo?1iellen / boen mijnijoopcn bat ö l|oog ίΚα^
gfjmtie niet langijec fullen toacftten ban een goebe u-
foiiittcte nemen/ bmbenbeftcijbc ^tabtingcooten
noot/ betoelcfee eenljaelitglj enlieccft fetoucs ban
noobeniieeft; (©m'ttoelchenptbcnaaem banbe
itepuDlijcfie ban Venetien icft bet;Bale mp feec bjtn-
Oenbegijeöeben / met een bafl gtjeloobe bat bc gcoot-
Dept en gcneceulDept banbe ï^ooglje Haogijenbe
ren^taten «©enerael niet foubentotllen cene foo sBe-
tciijtefaecheen banbelaetjic tmpo?tanttc abanbon^
neren.
©en 17. ^eptembeu »<68.
geteechent
Gio Francifco Marchefini
Seigrio. dy Venetia.
i^aec men fong baa op 't oube bcuntjc ; 31&at «JEn^
öeianbt boet/ fuHcnbcel Iicftt3®p boenj maei; bat
<en8elant boo?gae. 't Eijn nu be tec8t« tijbcn banben
ttitccrj?t(i: 't 10 geen gl}eb?upt8 meet: bc toapenen aen
te nemen boo? be mm ^ elei «««i^ ^ ^^
ötc.
iÌiiaii ©ingisbagii ben achthienden j^cj^entbcc cfriatte-
ren Ster bettjbingii / bat bc J|eec toan Grange
i!ri,, toassgetogcnna Zeeiandr.lptoass cenigDebagente
boo? upt ben Haeg getogen na Breda, om te p?obet;en
ecràge g[agöt-ijonben enbe ©alcfien/ btc ijem be
SonmtftbanEngeiandtljab gcfonben. stenbc^^ee^
tcnbanl^oHanbtoff9nc€butatotcni}ab gijecn no=
ttfitatte gìjebacn : enbe be l^eec ban Gent, (ìjn «©ou^
bcrncuc/ toatf eben boen tee tijt gDegaen na Geider-
landt. Uleenop '©mg8iibagl)boo?f5 euam ban Sem
aen Baer l|oogfjept be pjinceffc ©ouattetrc cen fc0?i>
ben / bat IjuìoasS geSomen tot Bergen, enbe ban baec
Sefint toasf aen te gaen na zeekndt, om fijn goebeccn
te beften ; ^nbc ooch cen cotlmne in Zeeiandt bat al^
leBaftiflen op fiaei; fefthiende ^oei: gate 3teaien
quanten becfieffcn of ontfangen ban bc «iBi?aefìij£fi''
BeptÌtottoeftfienepnbetot Bergen toasi ecn 3iagBt
banbei^cecen(©8ecommittcet:bc ïSabcn ban Zee-
kndt, beneffens öet^lagïjt ban {jaecl^gfiept. ©00?
Bttïjoeft ban Amemnyden Romcnöe/ fctjitfetc eCR
^linon ont tot Mïddelburgb te notiffeecen fijn
feemfte aen be ©ccf en ^tatcn enbe 40ecemmftteccbc
ftabenrbaei:opf)ptoterbt bectoiflctemt/enbe bet?
«aert / bat ^jn gomfleaengenaem toasf: enbe \mtì>t
wetcengoet aentalCöaloHpctibanbao: na Middel-
burg geftnrft r enbe beuc feS of feben 3&aenbelcn l&ut-^
ÖKS / Weinbet; ijaefi feonbenbp een öeb?atUt tooiben/
Jttiontföingfien/enbe gelogcettórb'mt^it. W^ì
faeömen toet / toasi t« boo? g^iepareect/ enbe gcccii'
-ocr page 639-
6o8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Ι 668» öDcmeeiu faecften moefle tóecöm
-iietcoulxit aen feecUece ^oofuen/ enue ïgeecen ban
ewelientequaltteptetiìieextracrie: «©eliicfe fuUhiSöp Uecfcjjepìuti «©ctttictieu / iïemonllcanticn/eniiefa' lutietifaabanöe ^ecen Staten «iEienecaelY ale ban öe cefpecttbc ©jobmticn/ in't öegtn banïK €Εου·= iile» mbe öaec naec / ücacDtelijcfe tS gijcceiJiefenteect 0Dcto«(t. igniie oftoel jjet ongijelucfi ban be«le pep plexe occuccenrtcn/ We 'tfeöect eentgije ^lacenDec? toaetti/ naecijet <®bert0ì>en ban fijn i^oosDept öett ^cece ©ance Willem de tweede , onjleclfelijciiec CljeiiacOtenfflefïcöïKbtien cipgeiiaen/ foomïiefe/alsi inöe ^aBuertööe kantten / niet en Beeft oöetioocöt/ ofte ootö toel fionneti Ipen / öat op gct oenfleüen en^ be CHgeccn ban fooöantgOeen ©ooft / mabeöoo^ löcöe naeii?uifi cntie göetoenfte fucceiS öecftfionnen toecöen göecefolbeettj fapeflimecennoiJltaniS Ijace «Èbele maagljenöe &at(egentooo?l)el»j£ftlKboo?fci)?ei be ongelegentfjeiien en Dcftommeringen / öoo? «©obesi Oenabeenbe onlJegtöpeliictep?obti>entie/ gficfiomen SönöetefejTereni €nlie ten Dellen ban Set Ctetfteni bom enbe fpecfalijcfe ban öefe ïanöenebiöentelütft (ïcD bertoonenbe eene fabocaöelöec conftttutte ban fa- 6en / öat öe felbe in alle manieten tot ccli?eii en ba|l- flellingOebanöen jgtaet nieten beDoo?ïie te toecöen geneglifeect / enbe confeeuentelöcö göecefumeectiie boo^c0.2ebe ^aUttatceintentten tot electie ban b'een ofü'anljccgequalificeect ^ecfonage acnöentoelcftcn SetDooge «©oubecnement/ foobanbenboo?fcii?ebcn ^taet in't gemeen/ alsïbanbe §^?obintieitftpa«i- culiectoeecliigrjlijtft enbemetbemeefie confibentie / fouöe öonnen toecben geccebiteett. <iη alfoo be Ooogö oemclbe l^eeten Staten ban ^eelant geen foobanigö ^erfonagte enbebanmeecbet gBetoitljteenaenfïen/ en tonnen/ banfiine J^oogïieptben )egenb)oo?big5«n i^eere ^?ince ban (0?angien ; aljStoefenbe niet alleen een j^a-faet / batibe ï^oogB-OÏjemelï» 3|eecen j^m' een/bic met ftaec goet / enöe blocbt / be fi}nba= menten ban befe iïepublijcfie flebben gelegDt s e» boo?t!Sbefelbeboo?öaectteffelötfien couragieuiS be^ ïeptgljebiacDttot foo ceclijche enbe glotieufe Öepöt / baccinne fp l)aei;iegOentooo?bigi)lüc& tot bec^ toonbecingt)e/engialou|ïebanaHebe3®ecelt i0 ftc binbenbe ; maec oocft foo boo? bloebe alis afpnitept en flllimitte gijc - annejcecct aett be gtootlïe enbe macfij tigöfte ^tentatén ban ijet Cijjiftencgcfe ban be toelt^ iïebefen^taetinijace benaub)t0eben/en pectjculen p^incipalijchiis onbecfleuntgebjeefl ,· en aen bjelciierjï b^ienötfcljap en confebetatie oocfi boo? fiet toeSomeu^ beOaec meefl gelegen: <©econftbeceet;t mebe be ©iinceiijtbegualitept en beugöben/baec mebe Bet ®obt silmacfjtigï) fijne öoogfi - gemelbe ï^oogöept al ban giongljö àf gelieft Ijeeft te be - genabigen ; feec toet Dbeccenliomenbemetbeiltegecinge enbe Igumeuren ban befe ^atien ; φε toelcite oocfi baet obec een fon^ beclingöe aengtjenaemijept en toel - geballenfcBijnt te fcrieppen/enbeooti!beel<i5elnf)t enbe ^egBentngOen aentepiomitteren: <2n gemeccht baec nebenss/bat benfeJbeii l^eece ^?ince/feec beele Icetlijcfte enbe 3(lcnfteneltjtlte t©oebercn / in meeji alle bilicicten enbe quactieceh ban befen ^taet/ enbenamentliji6ooc& in befe ^iobimie iss poflebccenbe j en baec boo? met «cftt Ofjefutlincett ban toecbeti inbec felbec confecbaöe enbe toelbacen/ boben alle anbece te jijn geintece(Teect: iss't, batfjaec €bclciiBog. ^taets-getoijfe becgabect / en opljet casi fub/cct folemneltjcö gOecon^ boceect enbe Defclpebeïi sijnbe / om be <i5öeallegeecbe enbe anbece notabelen vèfpecte meet/ Baec Iteacfttelijcft en affectieufeliicft betoogen/ enbe gebifponeett Bebben gebonben om met gemeene enbe eenpacige (lemmen/ te rcfolberen enbe te becltaen:
€ec(lelijth/ bat men ban toegijett befe 3P?obintie met/ en bcnebenö be antere ©onbt-genoeffen tec©eci gabecingcbanBace i^o.|Kog.benl|eece ^jinceban (©cangie/faibëfignecenenbe nomtnecen/tot Capi? tepn enbe 2ibiWcael «©enecael bifttbe ©eceenigbe jSe? bertaiiUen; onto een beBoojlijcfie CoitmiifTie enbe |
Iti-uitie met bcnebeiiiS be anbefe 3??obintien al botpn ba(lte|lellcti / en te acvefteren / enbe met een S fioen ban hondert duyfenc giilbeniS laetUjtbö / S alle be leben banbe önie op ben ^taet ban «©ojJooê S gctiece. SünsanöÖ nemenbe met ben tgiit ban%
(Cen toeltBen fijne aenHontiS upt Bet mibben ban be- fe Becgaberinge eene aenfienelijcbe beputatie fai bw' ben gebececneect / om tee ©ecgabecinge ban öe i^e
een éStaten »0enecael te (ompacecen ; €n albaet am Öaec Igo. jiKo» met be befte cebenen baec toe öieneni^ 't boojfs ^oinct ban befignatie ecnflelijib te cepicW- «ecen fmafielijift te maften / mitfgabecs tot eene nfisÌ luchigBeenfpoebigDe uptftomlle tebelepbcn.
5©at boojtis aen ben BoogB - gemclte ï^eece ©μμ»/ met en benebenjï bie ban i^ollanbt / bp befignatie r^ toerben gebefeceect be bebieninge ban Bet ^tabljoubêi:; <®oubecneuc/ € apitepn ^©enecael/ en ^Hbmicaelfcfian ban bepbe be®?obintie / onbec een beBoo?löcfie Com- miffic enbe ginficuf tie mebe al bocen fonbec «ptto te acceflecen / baec toe be Boog - gemelte %ecen iStaten ban ^ollantop Betalbec-b^ienbelijchfiefuUentoecben genoobigBt/enbebecbolgenjìÌinlicacBte ban be oube becbinteniffen/inbegemeene 3lntece|Ten ban bepbe be ^?obintien / enbe fpecialijtft in fecacBte ban be «0= f ietept ban alle «Smmemociale tijben / onbecltnge oe-- maecftt op't flucfi ban be fup?eme 3iuliitie met alle be= bencfielijifte «©fftcien/ pbec en mibbeten ban^lnbuctie gebifponeei t om met be J^eecen Staten ban Pedant bp befe Conjunctuce ban tijben en faetften / ontrent be boo?f5. befignatie te gaen en p?o£ebecen gdijc6il|t& pan paflu, en op eett enbe befelbe boet / en fulqt baec obec te boen berleenen en e]rtcabecen eene gBemeene CommifTie ingefielt enbe gedaufuteect / en ootft gefti geit /gBelijcB beucgaens boo? ben 3Iace feüBien Βοη^ beet feben en beectigB i!$ gepjattifeect getoeeft
l&otB in cas be felbe (©fftcien foo tee <5enecalittpt flliibpbe Boog-gemelte ]fêeecen Staten ban l^ollant op be befignatie ban bepbe beboo?f3 bebieningen/liupi ten becmoebe niet en quame te futcebecen/ gelntli toel toect gBetoenfcBt / enbe contcacie be goebe ^tttentie banbefel^ecgabecingeuptte balten. Soo falop Bet cappon'ttoeltftbDojbe gemelte «©ebepoteerbe baec banalBiecfubfiantielijcbfal toecben gebaenop'teen pft 't anbec/ of op bepbe naebec toecben gelet/ enbe gtf bifponeect / fo als! tot be meefie eece/ to#ant en Wend ban be ^be bebonben ffd toecben te f)eDoo« een.
^tjnbeboojt^ Bet em^ enbe eenpaeigBeüebotieti aenbe €b.|@og. %eeen Staten ban ^eelant/ bat in allen gebattebeni^oogrgemelteÉeece ^?inteban <@cangte / be eeeetitie enbé actuele b^ieningBeban be boo?noembe ttoee eminente «tEBacgess / niet eecbec en fat mogen aenbaeeben/ at^ op frin IgoogBeptiS atfti tBienraeen /enfuttenbe onjieetoijten be felbe l^gBe CBaegesi bp niemanbtonbfec ben ®ijtelban aieute» nantoftanbeefintsi Bonnen toecben befileet nocB ee- eeecceeet/maeeblpbenini^tatefoobieiegentooo^S , 3ijn/toelcfie bepbe (ff onbitien tnbeboo?fj iïefpectibe €ommi|Tien e]qp?eifetiicli fulten toecben m^^ eeeet.
5^atboo?bees met gemeene en eenpaeigeliemmeit ban alle beïeben aen ben BoogBfi-söemelte P?ince / alss 5ijnbe be notabelfie enbe gBeeiiatifiteew «Cbelebanbefe^iobintie/en om anbece toeecbiOTe ïftefpecten/ meee/ ban nu af bp befignatie toect gebefe= eeeet ben iStaet enbe qualitept ban be eecfie «ï^: ψ" bien boegen mibtfgabeciS op beCtaufulen/ ïlefnciiw cn^iecauttenaliSbefetbebigniteptaen Baeci^^e' ben onfieeffelijcfiee jBemone boo? befen opggei^^ gen getoeefi/onbeeminbect enbefonbec p?eiitotie^ begBececBtigBebenban be |^?obintie/ mtbtfgaocg ban be öefpectibe ïeben en^teben ban bieij / «»» Pbee fijn eecBt. €n fpecialijcfien onbec be becHawe bat men becflaet ben feJben ^Staet/ niet te m
onbee f)cp?efle Conbftien / nocBtanii / m 1» |
1
-ocr page 640-
166B4
en O O R L O G. aét en wriighfie hoeck, 6oQ
©liëmirtentfe en iualttcpt /imo? ben icsentóotiiiiigeit WetK ^tnceban (©jangien/ niet eerïicc itt fat mo' Xiitdeciienöe-«ïeweiwengi)ecep?efentcew/ aWop ^rt fdfiS achthien lacett / cii oocii fijne föooatjïpt ali ìian Daec toe fai Jtioeten emploiJecen/ aljJ fijne geïiepu- teecUctecplaetfe ijaecfnlcjcaltijtss oiJei»?upcf5elöcïii!S öctoccli/ enoocfibeDoojt/ ^eifoonen ntct alleen De ©eerenjStaten toan S^eelantamgenaein/ müïtfsai iiei'iS m ^eelant oeI>o?en / en conbenaöelijtii gegoeDt / niaec oocft 3.0ηϊ« ban be toace Cfeiflclyclie gDecefoj= meeclie Ji eligte en impten alle nitlitatve üeötcRinge.
aeimffte^CDacglf en ^eëminentiein uwniece üoofj^ ^Ucfïgnattegeïiefeccectsjjnïie/ opjijn ïjooaDcpbtis ©ct(i)on en opöoeönige / metemfl fai iaecüen gljclct / St berljotgcnsi iici)oo?lij£lie o?ö?e gelielt / iioo? be l^ec' ren ©jömaa^ geöeputeecbe tee a5cuei'alttepi ten i-ef- Befte tìanbececfle Debtcningljeentn regacb banljet ttoeeöe öoo? be l^eecen <0ecoinmttteecbe itaben / ban ^ollaniit/ en ^eelant/ iïefpecttbe alleji ten Delten ban ben gciiieencn,$tact/ en tot be tneejlelupliei: ban jijn J^oogöeptii ^ccfoonbigniteptenen^lllultvcfa^ niilte.
©atDoben bien aen 5tjn fjoogl) gemelte Jgoogliept epbciöfelfiSfefthien g[acen geacco?bcect toegefiaen fal!jjo?ljenacce0 totten iïacbt ban ^tateopbenboet ölssfulcjc aensöne ijoogBept J^jince fcebjtciil^en^ öjicli öesi felfsi €icoot ©aüec ©ooglj-lcffcUjclicc mo?ic/ opgelijcfie 31afeni.tf becguntgebjeeit/ om ijatijongOsfafgeMnbueect/engetniïciicect te ntogen tocrben banbe fonbantentelc toetten en mnirinten / jnitföabetiSbanbc ©ubeenbe aoffelijtHe ìicgeerin- Cöebefet: ^tanben/ cnoocltbanljct lìatutel/ cube Conbittebanbec felbci'goebe giiigcfetcnen.
{Memorie voor d'Hoogh Mog. Heeren Sta- ten Generael der Vereenighde Neder- landen. Et Le6ì. neghenden K^ugtifly fefthiQii honderc achc en feftigh.
HAre Konincklijcke Hoogheycde Princeflevan Grooc Brittannien Douagiere van Orangie, heeft van haer devoir geachcuwe Ho. Mo, be- kent te maecken, datfe haer is preparerende omme metten eerften van hiereene reyfc naer Engelant by Zijnc Majefteycaen te vangen mét volkomen ghene- gentheyt, emme alle goede Officien en dienften voor defen Staec by zijne Majefteyt te doen, endc daerom haer Perfoon U Ho. Mog» by defen is offererende, of daer yets ware , waerinne U Ho. Mgo. foude kon- Den dienen-
Endealfohare Konincklijcke Hoogheyt dienvol- gende voor eenigen tydt uyt defe Landen fai moeten Wefen: Soo verbindt haer de Moederlijckeaffecüie , endefchuldigeplichttot haren Soon U Hoog Mog. te verfoecken, desfelfs Intereften ih behooriijcke re- commandatie te nemen j en hoe wel hare Koninck- lijcke Hoogheyt gheenfints en tvi/ijffelt, ofd'intentie van U Ho. Mog. is den gemeke Prmce haren Soone tot iij ne bequame laren gekomen weiende : in con- fideratie vai» de Meriten ende groore dienften by de LofFelijcke Voor-Vaderen van.dehoogh-ghemelte Prince haren Soone, aen den Staet defer Landen in't Generael en aen de Provincie in 't particulier bevye- ièn, teemployeren ende laten bedienen de Charges endedigniteytenbyzijhe Voor-Vaderenbekleet: fo ibude nochtans hare Konincklijcke Hoogheyt feer aengenaem wefen, ingeralle U,Ho. Mog. goede ghc- hefte ware haer daer toe van nu af verfeeckeringhe te geven; fullendehare Konincklijcke Hoogheytnef- fens d'andere Vooghden|;oede forge helpen dragen , dacdenghemeltc Heere Prince, als een jKindt voor 't Lant wel werde op-getrocken tot dienft defer Lan- ^en,indewareChriftelijcke Gereformeerde Reli- iie j in alle de Princelijcke Deugden, en in de ken- oiffe van de Humeuren, Rechten, ende Coftuy men defe Landen > oramcalfo bequaem te werden tot bédienlnge van de voorfz Charges, én Employetì by zijne Voor-Vaderen bekleet ; niet tv?ijffclende of den Prince haren Soon fai de lofïëlijcke voetftappeü , en Deugden van zijne Voor-Vaders, ten dienlte defer Landen navolgen, en dat U Ho. Mog. daer uyt fui* len trecken de gewenfte Viuchten ten beften van ha- reilStaet.Allehet welcke hare Konincklijcke Hoog» heyt oock fai aennemen als eene particuliere gunite aen haer bewefen j diefe met allen ernll in alle occà- fienaltijdc falfoeckcnte verlehuldighen j ende het befte van defen Staet betrachten , ende bevorderen naer haer vermogen. |
Was geteeckent
MARIE.
Brief y vanharetConinghtijcke Vioogheydt de '^Princejfe van Groot Brittannien, Aen d'Ed. tieeren Staten van Zeelandt.
Edele Mogende Heeren.
WY hebben nevensU Ed, Mog. Miilive Vandeti fevindtn defer weï ontfangende Refolutievan den felven datum by U Ed. Mog.genomen in faveur van den Prince onien Soone daer over wy niec genoechen konnenexprimeren hoeaengeHaemonsis daer uyt te fien de goede ende fonderlinghe effèdtie die U Ed. Mog. toe den hoogh gemelte Prince onfen Soone zijn dragende en daerom U Ed. Mog. by de- fen wel hebben willen verklaeren, dat wjr de felve oock aennemende als een Teeckenen Pant vander felver genegentheyt tot ons cn onfe Soone, en dien- volghende U Ed. Mog. daer over ten hoochften by delen zijn bedaftckende, niet twijiïelende of de ghe- melte Prince onfen Soone j totzijncbequame Jareil ghekomen wefendej falde Voet-ftappen van üijne Loffelijcke voor-Vaderen navolgen, ten beften vart defen Staet, en U Ed. Mog. Provincie in't particu- lier , en fulcks met goede dienften jegens U Ed. Mo, weder verfchuldigen, gelijck wyoock U id. Mog» verfeeckeren , dat het ons aen geene forghe fa! ghe- breccken omme te letten dat den Prince onfen Sone, onder Godes ghenadighen zegen , wel mach opghe- trocken, en bequaem ghemacckt ten dienfte defer Landen, niettwijffelende, of U Ed. Mog. fullen daer van t'zijnertijdt trecken de gewenfte Vruchten ten beften van haren Staet en Provincie, endealfo wy weten, wat part en deel zij ne Majefteyt van groot Brittannie onfen HeerBroederneemtinde £efe,en Digniteyten, die den Prince onfen Sonewert toe- gebracht ,fo fullen wy niet laten hoogh-gemcltefijne idajefiep dair vante ndverteuH y ende UHo.Mo, voor- noemde Rcfülutie te communiceren, Wy en twijf- felen niet of zijne Majefteyt fai fulcx feer aengenaem wefen, en niet manqueren t'fijnertijdt, alle'tfelve jegens de Provincie van Zeelantte erkennen,
Daer by wy U Ed. Mog: by defen oock Wel heb- ben willen bekent maecken, dat w;gtrtfelvutt tj/n vanhier onfereyfe na Engelandt, over Zeelandt te nemen, fo den Koningh onfen Heer en Broeder ons niet en ordonneert over Vranckrijck tegaen omme alfo gelegentheyt te konnen hebben U £d, Mojendc in Perfoone met den Prince onfen Soone , die wy als dan tot daer fullen mede brenghen dien aengaende nader te konnen bedancken, en verfeec- keren hoe aenghenaem ons defe U Ed. Mog, ghene- gentheytis: Hiermede UEd. Mog. Diena., bid- dende Godt Almachtigh U Ed, Mog. goedé Rego- ringhete Zeegencn,
TiitIImbclridijck,,drftn I}, t660(
U Ed» Mog. Kxel» en wa» geteeckent
, Μ A R IJS,
Briif |
-ocr page 641-
6i% SAKEN vati STAET
1668. BriefvandePrinceJfe Douariere, aende Staten van 'Leelandt.
Edele Mogende {leeren.
HEc fonderlÏDge betrouwen, 'r wtlck de Prin- cen van Orangie Hoogh-loffelijcker Memorie, van tijd tot tijd hebben geftek op de goede ge- isnie negentheydt van U Ed, Mog., is fonder twijfFel bet etn Zï - voornaemfte motijf ge weeft, waer door een foo con- fiderable Provincie t'elckens is bewoghen gheworden felfs na haer droevigh affterven in verfcheyde per- plexe toevallen, defelvete betuyghen, gelijck een yeder bekent is, ende alfoo het U Ed. Mog. nu op nieuws belieft heeft, daer van noch een nadere proe- ve te doen , door de Reiolutie by defelve ghenomen op den ftvindm defes, die U Ed. Mog. nevens den fel- ven Milli ve van den felven dato, ons hebben gelieven toe tefenden en te communiceren, fo en hebben wy niet konnen ledigh flaen, UEd. Mogende bydefen daer over ten hooghften te kom'en bedancken, ende meteenen te verklaren hoe aengenaem ons gheweeft iste vernemen. Dan UEd. Mog. daerby, uytey- gene beweginghe, aen den Prince onfe Soons Sone, by defignatie, en voor foo veel in haer is, belieft > en- de goet gbevonden hebben te confereren, de bedie- ninglien van de Éminence charges van Stedehouder Gouverneur j Capiteyn Generaci en Admirael, die by de Princen Hoogh-lofFelijcker Memorie zijne Voor-Vaderen, d'een na d'ander, zijn bedient ghe- weeft j en gelijck wy niet en twijfïelen of booghft-ge- melte Prince tot zij ne laren gekomen fy nde, fai uyt hem felven de voorfzgunfte en fonderlinghe gh^e- gentheydt, met alle danckbaerhcydt en erkenténiffe trachten te verdienen. Gelijck wy oock vertrouwen, dat UEd. Mo. in defe hare hertelijeke afFeöie fullen gelieven te continueren , foo verfoecken wy U Ed. Mog.meteenenfeervriendelijck te willen verfeec- kert zijn, dat den Heere CheorTorft van Branden- burgh en wy, ons in alle gelegentheden fullen dragen, als getrouwe Voogden en particuliere. Letten dat den Prince onfen pupil onder Godes genade en fegen op- getrocken en bequaem gemaeckt mach worden, ten dienfte vaaden Staet in 't gemeen, en van U Ed.Pro- vincie in 't byfonder, en de loffelijcke Voet-flappen van hoogh-Mdachte fyne Voor-Vaderen H. 1, ü, na te volgen. Oock dat ons niet aengenamer wefen kan als deuelfs advancementen ghebout te fien op den gront van liefde en affcdtie, die defe lUuftre Repa- blijcqae van oudts aen't Huys van Orangie heeft ge- dragen. Hiermede Edele ende tot Turttbmt jdefen 4rit m twintigbftin Augufty feftiw bondertfeftigb.
Geteeckent
AMELIA Ρ, d'ORANGIE.
jMtre de fa Royale CHajeflé Charles deu- mefmeyauxHauts & Puijfants Seigneurs les Efiats de'Lelande.
HAuts& Puiflànts Seigneur®, nos bons Amis, Al- liezSc Confede rez, ayatisappris de la part de noftre trefcherSeuravecquelles marqués vous ■ffelSe"'' depuis peu fignalé vos refpeóts envers fon Fils iuejcf I; noftre Cher Neveu le Prince d'Orange, nous n'avons pas Toulu difFerer de vous en tefmoigner noftre joye, cn la part que nous prenons en l'obligation qu'il vous ena:c'eftunemarque d'affedion, & derecognoif- fance,dont vousavez comblè tant d'autresque vons avez rendu cetre Maifon, & nous aiTcurons, que vous ne vousen repentirezjamais: car outre la gioire d'une adionfigenereafe,&fijufte, vousnepourriezrien ^re, qainous obliger plus reniibkojienc > ni quiaoas |
engagentà αη plus grand relJentiment.Alnfi Hauts& tCit Puiflànts Seigneurs nos bons Amis, Alliez & Confe- '
dereznous prionsDieu qu'il vous ont en fa Divine
garde.
Fait à Lendrts et 10. ά'Αιιιιβ, lièo, Noftre bien bon amy,
ARLES R,
HoogC^^og. Heeren.
{Λ ooeöe ©?«η&επ / <©saUtm:ìtó / en ^cconfo ^öereeriïe. ï§ctJöenïiebeniomenïioo?onfe fceclfc be^ufiec/ met toat mercftteecliEuen sfjpott; lansfjsi öebt geftgnalcECt iitoe tefpectcu tot iiacrcn ^oononfmUebetti^ebeïictt ^jtnceloan «©jangiitt/ Öcööen top niet tofllen berttagftenban aenultcìiete tietiipsin o^f^ ölöïiftBap/ εη&ε 0« oeöeilte tat top njs inert in ù'^ljligatie / iste tiaec obec aen ® a. iierfR «©it een metcfitiecSenljan gijenegentijept ente tt-- ftenterag / toaec mebe sBp tjcbt becmeecìiect foo beile anbece&tegBpaenWtl^upiS gegehenöetJt/ enöetop betfeec&ecen onsi / bat mp © %· öteiS nopt enfultfici {tlagen; toant boben be glorie ban eene baebt fou geBeceu0 / enUe foo cecïjtbaeciïigi)/ foo en totis ijet gf)p niet boen / bat onsi geboegïjltjtöet foube otilii geren / ofte engageren tot eeniggmeerbet J^eflentii ment ; 3filfoo i|ooge cn iBogenbe i^eeren / onfe pelje ©^tenben / «iBeionfebeceetbe/ en <©eallieerbe/ triijöat »©obt bat öp ® bJil nemen In fDne ijeplige Soek.
Gedaen tot Londen defen elfden Augufty feftieu honderc feftigh.
VtOin wtlgttdt» Vriint,
C Η AR LES R.'
Lettre du Compte de lorcq, aux Efiats de Zeelande,
(Meffieurs,
QUoy que vous ayeZ tousjours donnè des preoves gi^m; delafermetèdevoftre amitiè, & particuliere-^©"t 'ment envers Ia maifon d'Orange, neantmoins je n'ay pas laiffè de recevoir beaucoup de fatisfaöion par lesnouvelles marqués, qoevous avez donnè en la Perfonnedu Prince d'Orange monNeveu, lajoye quej'enay refenti aeftèpartagèe entrefes Interefts &:lesvoftre, carcommeil luyeft advantagleux de continuer dans les charges, que fes anceftres ont foii- tena fi honorablement pour leur particglier, & fi utii lementaubiendevoftre Eftat, auflijene donte pas qu'il imite fi bien fes anceftres, qaecela reuiïira au bien de voftre Eftat. De plusje me resjouis de voir on tel fondement d'an accord durable entre yEngleterre & voftre Eftat, comme fera ians doute Ie chois, que vous avez fait d'ane Perfonne, pour la quelle Ie Roy Monfieur mon Frere a paj· inclination auffi bien que par Alliance tant de tendrefle, l'honnear de '^quelle obligera tous fes amis à procurer toutes fortes de bien à voftre Eftat & particolierement
Dt Lindritti 10. ^Amfi 1660, Messieurs» Voftre tresaffeilionnè Amis,
ihCQM^Si Mijn. |
-ocr page 642-
en O O R L O G. acht en veertighjh keek. 61 I
gutre ban p?occiE(' ^taetsf-giJebMjfe te becbo^berett
reparatie banbefcfjaben bóoj be ,pini(ler!S teanijé
jrcanfcge a©e(l-§nbifcljfe Compagnie acnljeit (lipi
plianten inïje,boo?fcl)?e\je <Splanben acngljiteen /
mitfgabà-jSiiatin't toefiomenbeeen bxi|lcn0oetiïei
glement gemaecfit mocfjt too?benj toaec op oitbecem
raifortnable cognitie be tew op befelbe iEiiianbcn
gDecontimieert mocfite too?ben : <!2nbetnaltón gfie=i
balie bataénbf^ngDefctenén banbefen .^taeöt&jiei
pecmttteeitmocötc too?ben / Daece upt(ïacnbefi|inl#
ben albaeF fonbec eeiitgl) belet te mogïjen boen betàe^
ìmenbetmifangcn/ ooclimet ISebectantfcgc
ipen afteijaileft. Söcö öeSöO?t öetr^o?tbanbe
iileecenbian Heuckeiom / enbe anbere uae»r i^ogö
',i!tóogcniie 45cbcputei:cbêiv tot be dFcanfcöéfaCiton/;
acBtccbòlfl&eniS bec felbec refolutie banben acht en
twintighftcn 3fugu(lp iédlccbert/ göébi(]itectt eitbc
ölje-eïamincmijdjbenbe/'öe jlfeWiöe tóanöengije='
inelben 3§cere ^(imbnffabeuc Soreei, gefdjjebentoc
Parijs ben vier en twinricHfteniJCCfelbeC ^aenbt /
enbe gljeabb?e(Tecct aenben <i3?iffi£i; Rayfch, βοιι^
benbe oribes ftrtbijcen'/ bat Ijpobec befaecfieban be
boo?fcD?ebe gljcintcceffeecbc ïiiooplieben ban ïljol=
lanbt enbe ^eianbt geljmibelt Deölienbe op be Can^
bifcije €pi«nbin/ nu beiiontcn iiabteenetepltguc tot
toebccleggfnglje banbe afiufibc ceebènen otjet}?upc6c
bpbe 3©e(l-irtbifclje 5Fcauf£öc 2E>etoint{ieDi>emt /
om Bet ofigeUjCft aertgebaiiji tébcifdjootten; mate àU
'fooben ïaontrtgfiljem enbeBact l^oogBlfeog; Baec
bie faecfte niet anbeciS aen en toacen tcecftenbe / alis al^
leen gelijcli Booge ©MeirDeebiniin fabeuc bnnbe t^lw
(iitieboo? Bacce refpectibe ©nbecbaeneri / enbe bat
be Jïanfcjöe aöclt'-gnbifcBe 25etointBebbersf enbe be
<0eintcte(reciib"e <iai:iöi!ï-baerbecs upt l^oUant enbe
EeeWnbtbiiojrtiiemt/ epgBentlijcfe be4Jacrtjpcittoa=
eert / met'enöetofliliéftöfenanbecen: éêoo berfocBtc
Bp%ec Simbaffabcui; te mogen UieetcnofBaec Ιίο.
IRog. intetftiemeie» Waren/ bfltinbe boo?f5f£lecfiii
allebe gBefcBjifïirt ban epfcB enï« JSeplpqugfoube
moeten too^ben ingBeflelt op ben naem alleen ban be
boo;(5 «JBeit^ecefTeecbe Caribiis-baecbersi/ foo ali
b'anttooxiit; toasf Dp 't ^of aen Bem obergegeben / na?
mcntlöiliüfft^be op ben naem banbe jpranfcBe 25e»
teint066Wl^P. ai>eerop gBebeliüereett wttùe/ tjS
goet gBebonben cnbeber(iaen / bataen ben mecrgBe^
■iiielite Ig^iìilttiiiaffabeut gB^cefcribeectfoubetooji
batBs^ile Ipji^ifturen foubcBebben telaeten
maccfeeniRbjjtn(^enboo? 3tbbocaten/ openinbeit
lineiti bàn be gijemtereffeerbe CaribiiS-baerbcriSupt;
i|ollanbtenbc Pedant/ mcto?b?e om be faecbe te
re'éotttfttanöecêh diije appwpecén'^faiï bed boenlijtS
• toflSi filB« en baci?t beftoö?bc. · , ,
Γ:.::φίη tweeenitwintichften iji tet ©ergabetittgBi
ge-exBibeertfeechecen intact ban'tgeenebe
rtieit fcBuibigB tosMreniHbetachüghduyfent giabettS
tijtberbiepingekianbc s^ebet-ïSBülneitbe ©ffd/ Bei»
fe(ìjen 3ianHatt>i#Iêbengeconfentet:. 3©aBtopgei
briibereert #Wie/ ijs goet gBebonben/bataenbe be^
fectueufe ^jobinciengl)efcB?ebcnfoubetoo?ben/ bat
befelbe Baerebefectcn inbe hooiftBiditgeconffliteiCi
.iiiep8nmB|ii»;ien;;f|J0djitB(let}Ï^
fonöer ban bcss te boen langer m geb?ceclie te blpben :
q^at botwtó CÖW,-Uo?ltdijc6e pm'
benbMrgftftfte-iHicgfdnnsBe tot Cfceve gBefcuJebm
i^tre te^biit/'Öftt mcjfecBtct om feftecc
thienduyfent jiïijcrbaelberjS / toolgBeniS't Contract
tuflcBen bcjt-iieiïïr-.tiatt Staten enbe Bun aengije^
TgaqtV ,lK»?|^pPnwcdÌicn Viaa.jOe. Spuy-cribbe
Too#tp eéiii tg, HSct berftpct» batfe onber^
ω(Τφη / BiàWOT^aiiigene repawtietìan't 6etou(le
Schep-hooft, en 't gene öaer aen bcpenbeerbe / boo?t==
Mijn Heeren,
A% iloe tod eBpaittjù p^ocbc geöcbcit Dcöt Uan ïtc
Uafligfteptbanutoc ©jicittfcOap/ enùc foitijciv
ImOijtotOet l^m Uan (ö^'angien; nortjranii
ftcDicBrtiet naec-geiomtfoobcel fatiieffactic optcne^
mm üm ö^i nteuìaeMi^àfi-teecìiemn / öic gijp öaa·
ban gegebcnijebtintie^ecfoonbaniictt ^Jinteban
<0?anötcrtmijimt '53fbe/ ùc©?cugl)t/ btcicfibacc
ban oeboelt f)ëü / tjï becberit oijebjieli tuffdicn jtjiic /
möe «toe ^titcceflcn j toant oiicïycft öeiii boojbcci
ligDiiiteconttnuewnmöc Cijacges/ btejijneboo?-
^öitiS DiDÖen onbecgaen / fooeerlijcft boo? Oiin
ticuliec/ enbéfo mittdöiii ten goebcuan utoen ^taet/
fooen ttoüffelicft oochmct/ ofiip fai fijne boo?-®ai
berjifDcitocl ntìéc-bolgljen / bat tot oaebebanqtom
^taet oochfal oOcöpcn : baec «r-öcibm bertjeuglje
tcfi mptcfien ecit foobanigO fonbament bancenöEi
(ienöig Jlccooit tuffcDcn Cngelant enbe utocn ^taet
oOclijciifonbec ttoijffcl toefen falbe bertuefingljc bte
gijp gDebaenljeiJt bancen.^eFfcion/ boojbc toeicl^e
iiê öoningljniijn .pcefiecenbc i©?oebccfoobce{tee=
DcrtUTt Ijecft / foo toel boo? inclinatie/ aliS boo?
3£lli.iuiie/toaec ban b'eerefal oWtgecenalte 3{jtie
3Ë)jienïicnont aUcciianbegocbbooj utoca .^taet te
Piocuvcm / cnbc bpronberlijcif
In Londen den ti/Je» Augufty ■
fiflhitii hondirtfcftigb
Myn Heeren,
Uwen ieer GeafFedtioneerden Vriendr,
. Ì. ; . .
JACQUES,
3Dciionfbagij ben negenthiendcn 5ijnbeDctrappo?t
baiiöe ì|eetcnban Heuckeiom cnbcanbeceljae^i^ï
ÌBogljenbe <iEiebeputeecbe totte iBilitaice faccften /
öp continuatie meteenigljeleecen <!5ecommittecci
iienuptbcn ilïaebt bandiate gcbaceeit enbeggetie',
foignéect Ijebbenbe / caechcnbe ijet wnbijp banbeftuï
ncnbojgfcDc (Ccoupesii naec beööecatte goetgc=
bonben enbe becflacnom i:ebenbp'tboo?fcl)?cbecap=
ponaengeiwt/ mibtsSbefenuptöacu;^ — - -
' ' ■ ..... ■■ " ......"^οΛ
ïffolutie ben vjjfrinienden öo: jflSaenbt bWi;
aengacnbegijenomen/ teltcljten bicl^ufule baöibji;
Muller, (g);trao?binariiei SCfg^ante Öaft oë
3|ecren ï|eutogen ban Bronfwijckenbe Lunenburgh
fonile moeten tabecen/ batinbe Jöojtoiöt tiaìTW·
boo?fjnailitieboo?be Eanbenbanbefen ^(aetinl»^
banbe ^abupren egeene fonlesfofte fcgabienaettiiB
Sngefetenen banbefen iètaetgebaen (lillen too?ben:
3®clber(laenbencici)tansi/ bat ingeballefulci bobe»
bccmoL'ben tnocïite homcn tegeftUteteu / öe fci|ulöe»
en fcflabcn banbe acïjtecfteHig^fWÖfïiiêrt ?bicfn be^tò
fettiieiife ^jobtntienten p?ofüteban be gemelde-
wen ^^actogett noci) ttptflacnbe toaren berljaelt fou
too?iicn. ©oojts toiertbengemelbeniiaetban ^ta-
^ibecfocfjt / totfjet wtoMcnecen bartìia ^eÖewiBie,
ïnnmlmcgftfe («roupesS/ enbe'tgeenebaec ban bfc=
pcnbcccùc / be noobtgc ojbje te toillen (lellen / enbe be
penningen bie tot inftoop bàn bib?e0 / boecagte / enbe
tberfo^geii banbe edappeifoube mogen teetììiffttiiJi'
fPftlit / te becfcBaffen upt be vier tegen 't honderc bie
tbtficitt banbe iSenecaliteptmoeftfiinietettmalis
oe «tranjiiinaciiS pctiticn/of upt be müib^
woe inftomlten ban't Comptoicbanóeii é'tltfatti
Oycr (©cnerael Voiberghen , enbe niet upt betljteit
■ ■ iïF bqn Hollandt
^ legftsS isS tet ©ecgabecinglje ggelefen
' ii« /i PBiKt TOMpfe^
. ,, Jtì^Srt/'liMöeiMifc tóü i??»^^ ««AeiWibie^iiBwcetii^ moiDlie ibpbcit iöoningöbart Vranckrij;ck Hupten ft? |
onbiend ban ben^taet in't generad/ en ban be naefi jjiilrgene langecteMet^
teli öfte , ίίί ίφ btc^fcajïe nocB g^ '
bót Γ
ÖOOÏfcBjébe 'thieri düyfent ill)cjc-&àélbcr!< öf vyf en
iwin- |
-ocr page 643-
1668.
6ίΐ SAKEN vanSTAET
Hegeepnge / in €onfo?mtte bairi:boo?r5 contract metOnngeniaecftt/tenfpoebtgljflen totüen boenbe^ talettuptöc vier tegen'thondert bte'tbi'lictct banbe <0enetalitept moet blagen / in aUe ejcttao^btitariii pe^ tftfen/entcptbeUecbecc infiom(leh Uan't^omptoft ban ben (öntfangec <iE5enecael Jacob van Volbergen, cnbe fulcjc niet upt be boo?f5 tachtigh duyfent gulbenss tot be boo?f3 betbieptnge geconfenteett enbe sDeaffec- teect. |
ï|ocbamgi)be3tunenDurgfcf>e©cilcïiet;en toebec af te Doemt / toasialtjiec ai bapgetielt j maec ^aterbag benttoec en ttointioBflen met be Eunenbucgiiftlje Jïiiniftet een confecentie 3tjnbe / Bebben bechlaect bat öaecjp.jf. ©.Dabben gerefolbeettwn be Cabala lecpe alfjiec gantjs te licentiecen / enbc banbe Slnfan- terpe vier en twincigh hondert man te fenben na Ve- zietien, baec ban 5» fouben onbecBouben les honden, cnbe bc ïSepuIilijcBe acfitten öonbect j bccfocBten obec iïïaetban Staten/ gBcfcBieiJcn alflietinbenbijf tbrintigBfien befesi/ Bönbenbe tot bolboemngeban Baet ïgo: .ijBog: refolutie ban ben böftienben bet fei« bec jpaent abbijsi/ca&enbe Bet tetontnece banbe itus nenbo?gBfe (Ctoupei te boet na be grenfen ban Bronf- wijck enbe Lunenburgh. 3©aet: op gebelibeceectfjjni be /goet gebonben enbe bec(laen / bat be noob^ije patententen / met cnbe nebensi be becbece bipecBeji öaectoefpectecenbe/ boojottenbeBoebebanbe feibe iCuoupejsbecbaecbigBtfonben toojben/ ootft fonbct cefumtieafgefonben/ boigensS éninconfojmitebani be Ijjfie / Btec na bolgenbe geinfeceert.
twintighduyfent 0ul&e«!i / tctt fpoeöisöften flitttie fiilcï bat alDtcc mochten toecijmsc-embacgucect/ctt'
meec-gemelije Cfteucboillelijche ©janücnöuuöïjfcBe öc bc faetftc foo langlje fecceet gïjeljijuïien / op bat fiet
niet cn ntocljte bectoopen. iBen (onfenteecbe Ijte üi
(©nbectufTcBcn p^ocebetcbe men op ben ouben hoef (©envijfentwintighften ontfangen eeniiJifliibchaii
ben öaetban Staten/ -------------- ·
eni |
Lij/ie vande Lmenburghje Compagnien te voet.
De Compagnyen te voet ƒ Hoorn en \
ÈEtau- vande Capiteynen \ MelleviHe ƒ Uyt Wezel naet Ens,
ncnboj0·
ptn®""' De Compagniea vande ƒ van Bulauw \ :
fenisp Capiteynen \ Schoiievolt ƒ üyt Grol naer Ens.
»
De Compagnyen vande Γ Maneken*... uyt Brevoort naet Ens.
Capiteynen I
^ overIleiiMeIlifon'>
I overften Lt.P lett. > üyt Doesburgh naer Eas.
^^ Major Sokhuyien J
De Compagnyen vande ƒ Ebuck \
Capiteynen \ Robbick ƒ üytWtrechtnaetEns.
Overften Raesvelt
Overften Lt. W eyfe V Uyt Swol naer Ens.'
Major (onbefcent) J>
j Overften JohanVryhcer van UfFelen"^
Overften Lt. Maurits van Kaum Suyt Cocverdcn flaet Ensi
Major Jooft Frederick Steenbach S
i
De Compgnlen vande ^Brabant.,...uytHaexbwgennaerEps.
Capiteynen ^ Hoen...., uyt Otmarzen naer Eni.
CZeebach..·.. uytEnfchedenaer
Λς.ϋ ·,
uyt Hafselt naer ξπί»
j is-j^:
Rets ende Meyer, uyt Deventer naer Ens.
f. -f ,
{ Koekende \
Koninck J uyt Zutpheri naer Ens.
■ i.ïy-r' . ■ ï' v.^' '. i-
r-viithunck
^ Hartmanende >uyt Kampen naer Kns»,
Lwulftopper Ò ; ^
De Compagnien vande
Capiteynen
5'iï·,.-
[i qaeiJ
ten BiecöcbSö'Kmè^oÖet^^
Benbeöe CaffatieenbeïSebuctte Iwn'^^Wj^
m : toaetopgljiïeüfeïÉ^tfijnïw i0 öoetSöeiW
Λ·]?:··· :,.·;' .Mns^ fi; ψ. w·**®
De Compagnyen van dpn Kapitey η johan φ: Uoy oyt Leeii^rdeo naet i^f»
» imi·?- ■ ■ τ -t
De Compagnien vande COtho van Hamerfteyn
De Compagnien te voet
vande Capiteynen
De Compagnyen vande
Capiteynen
ewmin
mee na tjs geBoo?tDet cappojt banbê ïgeerenban
Heuckeium enbeanbétefiaet ^o.Ji^. <6ebeputeec«
ben tot be liailitatte faeciien / acBtecbógBeni
ìKrfeIbcrtteratibecefolutien/ gSebiftt«ert ^b^gBe^,
-ocr page 644-
,π «bftfofcBmfnöeautDocifewn bpn eemribeBacÉit iiS· LflrtSitafcn/ om bc nieutoe uailitie in Drn jaece fes- - hieahondercvyfenfeftighεπnaDecftanDt aenflenoi ^L/tjoIgBcn^ b'o?bieüanDe Stanbe te licenticren "HtQhcfonocctaHeeneljctöeaiment banben l^eecc «fi. jÊaecfcljalcft Wurtz, De vyfihien Cottipo^ initn onbcc ben «Cotlonet Stein Callefelts aenoöeno» Sèn/cnDe nocöbanbecbece nicuta aelfEÖte €om=
pagmcnbcwpactitietjan
Gelderlandt
Zeelandt
Wtreght
Vrkflandt
Over-Yflèl
Stade en Landen
Sulcxtefamen
21.
jl^aci: tjanbe namen booj tiefeIbe^;obincfen ce> fflcctltidijcH binnen De tdc ban veerthien basen aeni· iungcmclbeniaaebt ae&entggemaecRC roubentooi» tm : ben bedlanbe nocbtan^ / bat booi eengou> ten banbe boo^fs een en twintigh Compapnien / be eubincien epgmtlijch met geene nieutoe cnbe bup> wlafibeftoam te [eten/bect;|eaen| toebecom uptbco&etteelelQilitie inbifltncteip fouben upt^ (inbcii/ enbeinbiecboegDen ruccembel!ichoeItcen=' tMtnojben oubecepaccitieban
tieecttno;ben oj^becepaccii
Gelderlandt
Hollandt
Zeelandc i.
Wtreght 1.
Vrieüandc 2.
Over-Yflel i.
Stadt en Landen * i.
Te famen als vooren 2
^nt boo?t^ beneBemelbeSaebt becfocfit foubc hjojDcn/oöciijcfebÊnfelüen becfocftt tuiect mit|bc» ftn/ 6e oube «Compaanten te ©oet en te ®aett/ mitf» gaDfc^oocfibe boo^fstweeen vyfcigh Compaflnten tietianbe nicubie pjobifionelijclt fonben bjecben aen» icliouben / alle te bicnaen op be nombje ban {toppen tiiDtpaccben/ al^ öiec nat bolaöt / enbe bc obecioBe ftoppin enbe paecben ! naec be ojbje banben Eanbe/ Bi^üaccn/ te boenItcentiecen.
De Guarde van Hollandt tot lyo.·] Compagnie van Prins Maurits tot 100. De Guarde van Zeelandt tot 80· Compagnie vande Rijngraef tot 70. Compagnie vande Prins van Taran- te tot , 70· De Collonels Compagnien yeder
fterck yy·
De Compagnien kier in den Hagh
yeder van Jf·
De Ordinaris Oompagnien yeder van 4-y·
Voet-Knechten.
nie vanden Heer Nort- ctot 290. _____: van Vrieflandt 200.
De Guarde van Stadt en Landen tot ïjo.
Compagnie vande Collonel van Be- aumont tot i»o.
Compagnie van Capiteyn Stcen- huyfen in Éonbden. ifi·
De vier Con)pagoüe^ ij? Embden Kop- yedervan ΐίοΛρβη.
Compagnie van Capiteyn Loan me- deaWaer ' .59.
De Collonels Compagnie yeder tpt ίο. yi. Dccl. |
166B.
De ordinaris Nederlandfche Com- pagnien yeder 60. De Franie ordinaris Compagnien
yeder tot fo.
De ordinaris Guardes van Hollandt
yder tot 80.
De Compagnie vanden Velt- Maer-
fchackWiiitÏ uy,
De Compagnien Mariniers de Col- lonel van ijo. d'Anderetoc loo.
'<©onbecbaflBbcnfeven eqt«?intigftenBeBBennaE «sjeef· boojaaenbe rnpebclibecatir / b'seeccnbanbeSib^ liicft
^ ----------, upt ben name enbr ban
toeaöen b'ieecen 20!O?Benifejiecen enbe 39?oc£fcjjap. pen / Committenten / becfiaen/ uewfolbeertenbe
De Mententen niet meec foube toòiben aöetiiupcBt Öe Ciaufuie 5 Doende recht uyt den name ende van we- ghen de Hooghe OvericheydtendcGraeffelijckheydC van Hollandt ende Weft- Vrieflandt. of biecselijche ; maecinplaetfebanbien/ Doende recht uyc den na- me ende van weghen de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt.
©atoocöaUe ©fpceten / Booae enbe lage/<n'£ infïeilen ban {(aec (Splfchen / enbe 't nemen ban ga· cc Conclufien / Saec mfgèeliich^ baec na fouben iiebben te ceaulecen i 39at boo|^ n^be ban nu boo2« taengeene lfecgtecen(ni|oI{enbt cnbe 30efl-B;icf:> [anbt/ öaecfouDenBebbenaentematiaöm/ om in Sunne ^ententien te boen influecen be ciaufuie / Praifererende gratie voor rigeur van Juftitie. ^nbe
i^ tot e]cecutic;bani't sene boojf; flaebt/befe fiaei; €b. <13coot màog. iOefoUitie een be «afficieccn en (βε^ cecgten inbenXanbe ban iiollanbt enbe lanbt toegefonben gekDo;ben / om fic() / booi foo beel gun aengaetnaeteceguleteri. <6elöchbefelbemebe ggefonben f^ oen S^ucgemeefkcen eiibe iftegeecbet^ bàn be ;&teben in befe Secgabecingliè ^effle gebben bc om te (irccfeen tot btcfelbec nacicötinge.
?&en negen en twintighften i^ gebooit fict foppojt banbe l^eeten ban Heuckeiom , enbeanbece gaec Mog. ^ebeputcecben tottc iDiKtaiceraet^ &cn/ecbtecb«Igen^ becfelbec cefolutit ban baegl)^ te booten/ met enbe nebcn^ eenige ileeccn 4?ecommit« teecben upttén iSaebtban ;i&tateinconfeccntiegge· toeefi 30nbe / met enbe tieben^ ben i|èef Muller, ne* tcaoibinaci^ ^Hfgefante ban be i^eccén l^actoggcn ban Bruyfwijck enbe Luynenburgh, obec 't affenben banbe Satentcn booi becfelbec iCcoi
ibc / i^goebtgebonben / bat ben Wgênt be Meyde benaemelben üecc Muller foube gaen behentmaec» 6en / batg^ec Üo. mepninge enbe intententie toaébat begemelbe Eunenbucgbfcgei^coumdgae eecpeliibei; uptbeneebt /ibienft/ enbebcfotbingen banben jkact biecben ontflagen / enbenabeaLan» ben ban be gegooifaemhepbt ban be googgbacgte jlecceiiil^ectogen ban Bronfwijck et)bc Lunenbugh gecen^opeett ; enbe bat ben ggemelbcn Satbt ban ^itatet^ctfccpfaubebu^en/ totbc^tcmeetbecbci· bc^l^inge ban 't to^f; oogbmeccit ban ttaec ioogg JEtlög. ten fpo«9igg(}en / jfonbei: eehigQ tObt beclie^ met betimcergèmetöen jlfeei: Muller obec'ttetoüc: nnein H^nbe mm^m^Itc iCcoupc^/ enbe getgene beet b^ pepéit^i^bc / nóbec te cohfectecen enbè ab» folutelilcfì afte ganoelen·
l^e #ecc Brince vep Orang.op f^l acfatbieo fOtett gè* ^gnmsèfPf/peefiBòlfemamo^fa béiben^taet b^ Prepiier Not^ in be Zeeland, ψβ
mmen Staten albatc alceebe in 't jiaec Teftig j^eogijepbt beejctoc ^bfftgwefX ! enbe tn^n gabc alceeOe cenigen t^ te bgo; gemompdt/ bat jbefj; faulie ntet betct; ei^lfo»} tm ^iji^i^ «ψ^
en OORLOGH, 'ί Achuen-'veeriighfleBoeck, 613 |
-ocr page 645-
6i% SAKEN vati STAET
ïóöS, acclamatie bön't®oItIt fouöe tjoltcocfien toojöen. >· ■ ^tjn toa^ in jbeptembec Qctogen na
Breda, oiti te p?obfcen tcc 3iael)teent|oeötgöètal J^onDen Detti Dan &mÌÌoning{)ben Ecgelandctoe' Qcfonùen : beer eenige bagm gctoceli jgnDe / toógb op Bergen op Zoom, altoaec cen 3lag!jt Dcc Igeecen ban Zeelandc gefonötn sönfte : g>cljcf ptcn Dbec met ftinojDinaci^ ?&ome(ii)chen. lictbecbft:bet:= laeli^tefletttn DeboIgenDe SSjiefaen baec i^oog> icpDt De pjincefte ((&;ooMISoeDtc ban ben achticn- deo September.
T)oorluchtighfle Hoogeboore Porfiinne, Genadige frowwe.
t)(i?Bae\ τ Ck neme de vryheydt U Hoogheyt in alle onder- ban't I danigheydt te adviieren't gene van daghe alhier Is «itn gepaffeerc j omtrent btlftwaelfii den Hofmeefter p/inceix van fijne Hooheydtghegaen na boren daer de Staten ban van Zeelandt vergadert waren, en foo vervolgens uyt taiiBint jy^ Hoogbeyts naem bekent ghemaeckc de komfte van fijn Hoogheyt, met een cxjmpliment daer toe be- hoorende, waer op hem verfochten van wat buyten te ftaen, gelijck ick dede ; een quaitiers uyrs daer nae wederom binnen komende, heeft dc Secretaris van 't Landt de Huiert het woordtgedaen, ende gefeght uyt de name van de Staten, dat over de komfte van fijne Hoogheydt waren verheught, ende fyn Hoog- heydtoockmet alle refpedt ende genegentheyt foude komen ontfiingen : De Heeren ven Middelburgh gin- gen dateiijck daer naeaf, ende liéten de Raden ver- gaderen , alwaer gerefolveert iS'ierde , dat men fyn Hoogheydt met alle middelen van beleeftheytende refpedl fouden ontfangen, ende oock alle de Burgers laten in 't gheweer komen ; Een yeder was even feer verheugt over de komfte van fyn Hoogheyt, uytghe- nomen eenighe,ghelijck het wel teprefumeren is, die die het gaerne anders hadden gefien, maermerckten wel dat de Kaert verfteecken was, ende dienvolgende niets dorftenfeggen : De Kloek een iwre, ginck ick met de Heer van Odijck ende den Hof - Meefter nae fijn Hoogheyt, die omtrent het Ciü.Ït\Rammekeas al gints en weder zeylde, wachtende aldaer antwoorr> ende om te weten, op wat manier beft foude bin- nen komen : Wy bleeven daer omtrent twee uyren zeylen gints en weder, op dat de Burgerije konde tijdt hebben om in 'tgewer te komen, ende alles ver- der konde in ordre wefen. Daer lagen menighde van Schepen voor ende omtrent Rammtienti foo Oor- loghs - Schepen, Ooft-Indifch-Vaerders, als andere, daer wy rontom, ende door ende weer door zeylden ; fy fchooten feer met Canon, ende wy oock haer ant- woorden met de kleyne ftuckjes. diewyop het Sta- ten Jacht hadden, ende was op alle die Scheepen de grootfte vreughde, die men kan imagineren, om- trent drie uyren voeren de Haven in, ende omtrent de pund komende, fchooten wyi»j/a/ii·meel het Canon af, tot teecken dat fijne Hoogheyt deer was : De Secretaris van 't Land quam fijne Hoogheyt eerft in het Jacht falueren, ende een Compliment doen van wegen de Staten : Daer nae quamen de Heeren van Middelburgh, tot omtrent ftvermaehtin 'tghe- tal, mer^haer Penfionaris den Heer de Jmg*\ haer Compliment oock ghedaen hebbende , ginck fijne Hoogheyt met haer uyt het Jacht in een Carofle met ^iPaerden, vergefelfchapt met eenige andere Hee. ren, daer volghde een groote fuite van Caroflèn met yêx, werendeiwM Paerden,en brachten fijn Hoog- heyt , pafferende door de Burgerije die aeo weder- zyden waren gerangeert, ende dapper fchooten, io de Abdye in het Huys daer haer Hoogheden hoogh-lof- felijcker memorie altijdt hebben gelogeerc gheweeft, ende haer Logement ghehadc} fijn Hoogheyt wierde daer noch omtrent cen kleyn quartier uyrs door de meer-ghemelde Heeren van Afit^^v^r^ onderhou- den , ende die daer nae haer affcheydt namen. Een weynightijdts daer nae quamen de Heeren Staten en Corps fij η Hoogheyt oock welkom bieten, te weeten van yeder Stadt een, verghefelfcbapt mee de Heer
tot gje trner ^fMe I" H2e;> latiiit. |
Raedt Penfionarisde Heer de Hubert, diehet woordf ende uyt haer naem een goede harangue dede mlj I^i
vedexpreffien vanblljdtfchapendeghenegenth'evdt ·
Als die wegh waren, foo quamen daer n«e de Heeren Gecommitteerde Raden, verghefelfchapt met Τ Heer Raedt Penfionaris, ende de Secretaris doende den Raedt Penfionaris oock wcdttom Z' compliment ; De Heer Stavmife van Ziericizee.lail de Heer van Kruyningen warén abfent : Daer nae qua men de Heeren yw d'Admìralìtejt. ende de Heer Steengraft, haren Secretaris, die het woordt voerde daer nae de Heeren van de Raden y fin Vlaenderen dé Staten van Walcheren , als mede de Geepeltjckhndt maer defe laetfte heb ick niet konnen bywoonsn om dat het laet viel, ende niet langer derfdeblijven, v'ree- fende den tijt foude voor by zij η om U Hoogheyc dit te konnen notificeren. Het is niet uyttedruckende menighte van Menfchen die van alle kanten qüamen de Straten waren niet te ghebruycken, de Daken ende Vénftersvan deHuyfenwarenfwart van VokkJae felverdeBoomen, de Maften van de Scheepen , de Luyven opgepropt van Volck,ende een yeder even groote gheneghentheydtende blydtfchaptoonendei men konde nauwelijcks in huys komen,door het ge* drangh van't Volck, zijnde de heele .^^^«volBe- fet van Volck, Karoffen, ende de Borgerije daer wel omtrent twee uyren langh niet dan falves fchooren, foo langh als fijn Hoogheyt uyt het Venfter lagh, en- de oock menighte van KarofiTen daer voor by qua- men , vo\ Dames CTideJuffrouwe» om fijn Hoogheydt te fien : OiidertulTchen quamender noch menighte van particuliere Heeren, ende van de principaeifte Burgers fijn Hoogheydt verwelkomen; het foude te langh vallen U Hoogheydt t'adviferen de praetjcs die onder de Gemeente al om gaen, ende de grooten y ver en genegentheyt vandefelve. Men heeft defenavont nietgedaen dan fchieten op alle hoecken vandeftm- ten,ende veele meenighten van Vuerpijlen, dat ick geloove meeft den gehcelen nacht noch fai duyren,en de Kloek al thien uren geflagen is. De Burgers /éggen, als fy het wat te vooren hadde geweten, andere din- gen i η 't werck fouden hebben geftelt, maer is alles in foo korten tijdt noch al feer wel gedaen : Ick fel U Hoogheyt morgen adviferen, hoe de andere faeckea fich morgen fullen ftellen, noopenpe de pofleflTie van d&eerflt Edele, maer nae dat ick kan hooren fai dit geen fwarigheydt altoos hebben, ende niemandt fai fich daer tegen ftellen, (oo dat alles na wenfch isge- gaen tot noch toe, ende morgen alles fijn volkomen lucces fai hebben, daer niet aen te twijfFclen is. Mor- gen fai ick fien met fijn Hoogheydt te fpreecken we- gens hetadjufteren van de Commiffien, ende't geene noch verder werdtvereyicht, endemy daer innein alle getrouwigheydt fai dragen} veele iullen door dit werck zij η geliirprenneert, voornamenclijck die ge- ne die andere Concepten hebben voorgehadt : Die van ter Veere fullen reloluc gaen, men kan de blijde- fchapuytdeoogen fien van de wel - geintentioneer- den, ende de verflagentheydt van d' andere ; hoewel yeder fich even genegen ende voldaen toont.
Hiermede
Doorluchtighfte Princefle, Genadighfte Vrouwe, bidde Godt Almachtigh U Hoogheydt te bewa- ren in Janghduyrigc en voorfpodige ghefondt- heyt. In Middelburgh den achthiende» Septem' ber fefihien hondert acht tn ftfiigh 's avonts ten elf uren.
<intie upt Mt imlgmtie naectiei: iSelae^.
DEn negenthiende» Seplember,ïi(i8.»5f)»y2i»^^ goj
voormiddag zij η de Heereo Penfionariflèn van géti
Middelburg en Z»iwcfeei.als Gecommitteerde
van de Heeren Staten van Ztelandt, fijne Hoogbeydt
komen verfoecken, omme fijn Perfoon in de Ver·'
gaderinghe te prefenteren , ende aldaer plaetfe te
nemen als Etrfle Edele, ghelijck oock daer op ter-
itont nacrecnighe Complimenten fiineHooghebydt
I - met |
-ocr page 646-
en O O R L O G Η, 't Ack-en-^eertighfleBoeck. 6ΐ5
met de felve Hoeren nàer boven is gegaen, door 't gè-
' Η aneh van bonderden van menfchen, onder 't ghe-
' Lp van vivat Orangie, geaccompagneert voor cnde
Vhter met menighte Officieren en Heeren van quali-
f gemelde He-'ren Gecommitteerden fecten fyne
Hoogheyc in't midden, alledefuite bleef buytende
Kamer van de Heeren Staten, ende heeft fyne Hoog-
^eyt gefec>en wefende in den floel van de Eerflt Edeie
•en baer Ed. Mog. ghedacn een mondelinghe aen-
foraeck, ende daer na de felve by gefchrifte overgele-
Lt, (00 als die in Druckisuyt-gegcven. Ende voorts
met een goede hermonye en eenparighey t van alle de
Leden SeJJtegeaomca, endeden Eedt ( die de Com-
peranten ter Vergaderinge gewoon zyn te doen, afge-
Lht, ende voorts nevens de andere Leden en Com-
pjranteD verfcheydene befoignes gedaen.
Din ^tegeefhende/f Sepcember, 1668. Naer-mid-
djgh zyn de Heeren van dc Magiftraet van Vhjfmgen
fyn Hoogheydt komen verwellekomen, ende veel
fducks wenfchen, mee verfoeck van haer de eerete
willen doen van fyne Stade eens te komen befien,'t
weick fyn Hoogheyt aen-nam, ende den dagh nam
QpSamrdagh.
Den tmntighflen September, Donderdagh s'mor-
gens quamen de Steden van Ttr Goes, Zierickzee, ende
firThole», (yae Hoogheyt yder apart congratuieren
cnde geluck wcnfchen met de Staet ende qualiceyt van
jtemier Noble, oock mot eenea inftantelijck verfoec-
ien > omme hare Steden mede te willen komen aen-
doen, dat fyn Hoogheyt declineerde, ende voordes
tijt eïcufeerde, voorts ginck fyne Hoogheyt de Ma-
giftraetvan Middelburg op'tStadthuys bedancken,
ende Van daer weder na de Vergaderinge, daer hy tot
over een uyre bleef.
Naer den eeten ginck fytie Hoogheyt de Heeren
van Te;· Goes, Zierickzee, TerTholen ende eenige an-
dere Heeren van Regeeringe falueerea, ende voorts
wat wandelen door de Stade, en largs de Scheepmaec-
Iteryen vande Admiraliteyt enOoÜ lndifche Com-
pjgnie, gedurigh ghevolght meteen overvloedighe
confluentie van Menfchen , foo dat fyne Hoogheyt
met de Caroile, die rontfom open gedaen was, qua-
lijckde ftraten konde pafleren, geduyrigh al roepende
<iiiv»tOrangie-,àe Kloeken.op den Toorn, endede
TrompsitenopdeSchrpen ,ende andere in de Ab··
dye geordonneert, fpeelden nacht ende dagh Γίί/^ί/
mtvan Najfauwe», t' avonts veel Vuyr-wercken,ende
inderevreughde-teeckenen, ende alle daghen een
Compignie Borgersinde Wapenen.
Deo eeu en twintigh/le» September, Vrydag 's mor-
gens ten negen uyren , is fyne Hoogheyt weder in de
Vergaderinge gegaen, en de Staten gefondeert of het
felve aengenaem foude wefen dat den Perfoon, den
Heer van Odyck by hem wierde geilek om by.fyn ab-
fentle deflèlfs plaetfe als Eerfie Edel, wier te nemen
ende bekleeden, ende is by alle de Leden verkiaert
den voornoemden Heere vinOdyckhaet aengenaem
tefullen wefen.
Des middaeghs is fijn Hoogheyt van de Staten van
ZetUnd feer heerlijck getradleert, duyrde tot s'avonts
ten negen uyren eer fy fcheyden,daer waren oock ee-
nige vuyr- wercken ,ende al gedüyrig geblafen WilM-
ms van Hajfoumm 't is of het alle dagen Kermis was.
Den tweee» fatintigflen September, Saterdagh voor
middag is üjn Hoogheyt van Middelkurgh met deflclfs
Suite gereden naer VliJJingeH. en wicrt fijn Hoogheyt
....._.uytnadeVelte,alwaerdeSchepenop
hetVlatkeen omtrent voor Batailleerden,
en dapper het Canon ioften, dat feer vermaeckelijck
om fien was, van daer ginck fijn Hoogheyt naer het
Stadt-huys tuflchen de Borgerye heen, daer naer als
C)Q Hoogheytaen Tafelginck, foo quam de geheele
Dorgerye op de Marckt voor het Stadt -huys, en daer
'00 fterck (alves fchooten alsoyt gehoort is,dat duyrde
wel drie u yren langh en Je geftadigh.
Na den eeten, te weeten,tuffchen de Spijs ende het
«Qcquet geregaleert met een Ciww«rf«dicop het
Stadt-huyt gefpeelt is, hec is niet te feggen degroote 1668.
genegcnrheyc en blijdtfchap die een yder toonde en -
de ftraten,kayen, venfters, daken, fchepen, die al wa-
ren fwart van Volck. Daer fijn Hoogheyt pafleerde,
waren bcyde zijde de ftraten gerangeert met Borgersj
dieluftig falve5Ìchootcn,de ftraten (ouden anders niec
te gebruycken 2ijn geweeft, wanc daer was fulcken
menighte van Menlchen, dat niet weete waer van
daen zijn gekomen, en feer veel luyden van fatfoen,
die van Middelburgh daer gekomen waren, om alle de-
fe Ceremonien ce ficn : Als fijn Hoogheyt van de
Magiftraee van Vlijpnge fijn af-fcheyt nam, foo wierde
fijne Hoogheydt van defelve vereert met een goude
Fleflc vol met Ducaten ; De Militie ftonc al-tc-mael
in Wapenen buyeen de Poort in een Veldt, cnde alt
fijne Hoogheyt daer voor - by pafleerde, falves fcho-
cen.Sondagh foude fijn Hoogheyt in deKerckgaen.
Op Maendag den den vier en tmntighfien Sept. fou-
de by den Heer Predicant de Mej, gedaen weerden een
Oratie in deNidfuwe Kerck, die al gcdrucktis.
Alle de Leden ftaen feer verfetenver wondert, over
het groot verftandt en uytnemende conduide van
fijn Hoogheyt, foo in de Vergaderinge ale anders.
Des middaghs is fij η Hoogheyt by de Heeren ende
Magiilraet van Mtddelburgb op het Stadt - huys ge-
traöeert.
Op Dingfdagh, den vyfen twintighfie» September,
is fijn Hoogheyt binnen lyö Stade van Ter ^iri ghe-
traóteert, ende van daer des avonts naer Brnlti.
*
Wt Oratio votiva, of aenfpjaccfi ban ben becocin»
ben iCOeoIogant de Mey, p^c&icant ban Middel-
burgh tea^ cupm toat bé «©fepclijcfibept al-cetbc en
Corps gcm tiabt toegefeiit/al^fptieni tot Middel-
burgh quamen congcatulecen.
I. Reg, 5. II. II. Uit Godt feyde tot hem : daerom
dxtghydefe faeeke begeert kebt, en niet begeert en hebt
•vooru we Ie dagen, nochttvooru begeert en hebt ryckdom
nochte begeert en hebt de z-iele uwer Vyanden ; waer hebt
begeert verflant vooru: om gericht faken tehoore». Siet
ickhebbe ghedaennn uwe woorden : fiet kk hebbe ü een
wijs ende verfiandigh herteghegheven ,dat uwesgelyck
voor u nietgeweefl is : ende wwesgelijck na u niet op (iaert
en fai. Selfs oock dat ghy niet en hebt begeert, heb ick u ge-
geven, bey de r'^kdom en eer e : dat uwes gelyck niemandt
onder de Kontngen alle dagen Tiyn en fai. Ende foo ghy in
mijne loegen -wandelen fiilt, onderhouden mijne In/ettin-
geuende Gebeden, ge/ijck a/s u Fader David ghcwandelt
heeft -.foo fai ick oock uwe dagm verlengen.
:t
elegantijjlmum in ccelofmulachrttm fuiOeusfó-
lem atque lunam infixit : tale in civitatibus ejus exeni-
plumefi at<]ue lumen Princeps , jura Dei fimilis ^ui dat
morfalibus neque, fcilicet reda pradttus ratione , idque ha-
bens divinum, non fceptrum, non fulmen, non tridentem.
Fiutar.
Non pritts de Unit genus humanitm in inahs verfari.quam
aut homines rehè veréque Phtlejopkantes Rerumpubl. Gu-
bernationem adepti fuerint, aut hi qui gubernant, divi-
na quadamforte ν er è Fhilofophentur. Placo.
Oratio Votiva, ofte Heyl-ipenfchende Aen-
firaeck -, aen den Alder - 'Doonluchtìgh-
jien Wilhelm Henrick^r'mce van Oran-
gien·) Grave van Haffoww^ &c.
K^ldeT'-'Doorhchtighfle Τ rime.
GEene in voorleden tijden gefeght is van het ghe-
flachte der Scipitnes, datfe gheboren waren om ïücnfcB!»
Carthago te overwinnen ; dat vertrouw ick dat ο?" ,!' '
met meerder rechc en luyfter mach vermeldt worden pj."®
van U Alder-beroemfte Af- komfte,tIatfe van Godt
aen ons Vaderlandt ghefcboncken is, om hec feti-
de van de dwinghcTsndye ést Spangietrden ende
i?ffa gewiOj;
-ocr page 647-
6i% SAKEN vati STAET
1568 gewiffe dwanck der Taus-gefittde te verloiTen. Dit doet * mygelooven,dat de GodUclijcke, ondoorgronde- ^ lijcke voorfienigheyt, een gantfchgrooce,endeon- der veele andere, een feer uycftekende weldaedt > aen onfen Staet bewefen heeft, als na het verplaetièn uweg Vaders na de Hemelfche Woon - fteden, door uwe Geboorte, als een nieuw Licht op onfe Aerde verfchenen is, welckers opkomfteals van een nieuwe Son, de duy fterniffe onfes Vaderlandcs heeft doen op- klaren, en de onweders onfes bedroefden Staet en der Gemcene rouwe, ineen aengenameftilteendeeen helder licht van verquickinge en vreughde verandert heeft. Soo datmen niet fonder oorfaecke twyfFvlen moghte, offer meer reden was van droefheyt om de Doodt van U Vader , ofte van een ghemeeneblijdt- fchap, over uwe Geboorte. Want het niet en kan ge- lochenc worden , dat. niet minder de opkomende deughtjdan deeyndigende te achten zy. En wy hoo- pen met een oprecht vertrouwen, dat wy door U foo veelkonnen verkrygen, alswy bekennen door U Va- der verlooren te hebben. Ende ghelijck uwe Ouders (welckers gedachceniCfe een onfterfFelijcken Lof ver- kregen heeft^ ons Vaderlandt hebben ver loft, en van een feer verachten, tot een gantfch heerlijcken Staet gebracht; dat ghy alfo de (elfde daer by fult helpen be- waren ende befchermen, 'c welck voor geen minder deught, dan het ve/krygen te achten is, volgens het ouaefeggen, nort minor efivirtus quam vincere farte tueri.
Want het fchijnt dat ghy tot defe hope geboren en op-gevoet zijt, gelijck du genoegfaem blyckt door de algemeene toe-juychinghevanalderlsyperfoonen , ▼an wat beroepinghen, Staet ende Hocdanigheyt de felfde oock mogljen zyn, felfs tot de Kinderen, foo Meyskensalsjongens toe, in welckers op-voedinghe ende vrome ghenegentheyt, de hope ghegront wordt van de volgende Eeuwe ; foo dat ons dcie verwach- tinge, als door een Hemellch Orakel, fchynt aenge· boden, ja vetfeeckert te werden.
Suicks dat wy niet te ghemoet fien, noch felfs wen- fchen, dat ghy door den drift det Krijghs macht, ( ge lijck den Romeynfchen Keyferen meermalen ghe- fchiedt is; ) ofte door een blinden ende oovaften y vei der Onderdanen ; maer door het wijs en voorfichtigh beleytonferHoogeMachten, ende gemeeneghene- gentheyt des Volcks ,totdie waerdgiheyt moghtge- vordert worden, welcke uwe Hoogheyt betamelijck, ende onfen Staet voordecligh wefen mach. Want het en kan noch Hoog nochLager-ftandtsperfoonen onderons onbekent zijn, dat door de uytileeckende Dapperheydt uwer Voor- Vaderen , onfen ganfch machtighen ende niet min wreeden Vyandt, eeifttot Treves, ende daer na om Vrede van ons ( die hy foo hart ende verachcelijck gedruckt hadde ) te verfoec- ken,jaafte bidden,gedwongen isgheworden. Hoe menige Steden hebbenfe hem ontnomen, hoe veele foo Velt als Zee-flagen overwonnen, hoe gevaerlijc- ke aenflagen ontfet, hoe vafte voornemens ende in- beeldinghen fynes herten vernietight ? Gemerckt fy de uytnemenfte voorfichtigheyt, met de voordeftigh- fte kloeckmoedigheyt vereenight hadden.
Wy en hebben van onfen Vyandt geen Vrede ge- eyfchtjop dat wy niet en fouden (chynen overwonnen te zyn ; noch en hebben oock die ( alfe ons aengebo- den wiert ) niet verworpen, op dat wy niet en fouden voor trotfe en hoovaerdige Overwinners geacht wor- den. Want daer en is niet heerlijcker voor een Staet ofte Prins, dan dat een yder fieen bevinde,d3t hy, en- deden Oorloge recht vaerdelijck kan aenvangen,ende geluckelijck eyndigen. Ende ieeckerlijck,de uytkom- fte heeft geleert, dat daer andere Koning-rijcken, Re- publijcken en Landen,door den Oorloge bedorven en verarmt worden ; dat in tegendeel defe Landen, door dealder-hevighfte Oorlogen, tot dengrootften Rijck- dom, Aenfien ende vafte Regeeringe gekomen zijn.
Wantuwe Voor-Vaders hadden geleert de Doot te verachten,door een onoverwxnnelijcke liefde van ons Vaderlandt en Vryheyt aengefetdoor eenonverftde- Iljcke bsgeeice vaa Deught en Ëere.Sy en gingen niet |
alleen hare Officieren en Krijghs-knechten voor mM
laft en bevelen, maer metderdaet endehaerevehl ^^^ Exempel; fulcks datfe niet alleen het AmptvaS voor-gangerende aenley der, maer van een Soidaw felfs betrachfeden : ende dat in foodanigeo tiit βΙΓ^ hitte van den Oorlogh van gheheel Chriftebriick in defe Landen alder-meeft en alder vaft, hare zitDlàér genomen hadde; foo dat hetfcheen,alsoflFernietom een kleen Landt, maer om de Heerfchappye by na van ganfch Europa geftreden wiert.
By defe vermaerde dapperheyt, ende kloeckmoe digheyt der ghemelde Helden, welckc wel mach ver"
ghüleken worden by dealder-beroemfteVoor-beel' dendcrvoorlge Eeuwen j was noch verghJelfchant een ongemeene deftigheyt, befcheydene zedighevr beleeftheyt, ende weldadige goetwilligheyt omtrent alderley Onderdanen j waer door de ghemoeHpron wonderlijck tot erkenteniffe , ftantvaitighe trouwe ende een hert-grondige weder-liefdeovertuygtende getrocken wierden. Ende door defe DcughdeD, heb. benfe de Nijdt ontvloden , den hooghmoet ter ne- der ghevelt ; ende de haeftighe veerdigheyt, ( welcke lichtelijck in een onbedachte lichtveerdighey: uyt- valt, ) door wyfen raedt ende voorfichtige beradin- gen , niet alleen als met een toom bedwongen, maer oock ten goede, tot ernftiger uytvoeringen ven hooge voornemens gematightendebeftiert.
Ons Vaderlandt ende Vryheyt heeft in oude tijden de aldermachtighfte Vyandenghehadt, namentiijck de Romeynen, ende daer na de Spangiaerden, een Volck { ghelijck Antneur Vlorut getuyght ) dat van oudts door de Wapenen vermaertgheweeftisjdoch tegen beyde is hec Overwinner ghebleven door de Zegen des Alderhooghften Gotitsj eertijrs onder de Wapenen der kloeckmoedige Batavieren, er,denu onlancks, inde rechtvaerdighe faecke , gemsinte· neert door de kenniffe van Krijghs - ordre en onver- winnelijcke couragie uwer Voor - Varteren : waer doorfe by - na alles hebben volbracht, dat de fterf- felijckheyt vatten kan. Onder h|er Beleydc is onj Vereenight Nederlandt, door het geruchte van ha- re voordeftigeDaden,dooroveivloet van Rijckdom, ende aen was van Krachten, aen sUen Vyandentot een fchrick geworden.
Als ick dit alles in het binnenftevan mynverftsnt overlegge ende aendachtelijck bedencke, foo en kan ick niet dan oprechtelijck hopen, viericblijck wen· fchen, ende Godt Almachngh ernftelijck bidiJeo, dat ghy in geen der gemelde Deughde, den Roem uwet Voor- Vaderen meught verminderen, maer veel eer vermeerderen, ende noch verder verheerlijcken. Om wekker oorfaeck ons Vaderlandt verblydt is, ende fich hoogelijck roemt het leven gegeven te hebben aen dien, van welcke fy nu defeeckerheyt endebe- icherminge van hare dierbare verkregen Vryhηt ende geruftigheyt verwacht ,· fulcks dat wy niet van nooden hoopen te hebben,van vreemdelingen geregeeft,ende verdedight te werden.
Defe hoope wordt in ons verfterckt door de groote beginfelen van ftadige deftigheyt, veerdigh verftandt, goedertie/ene befcheydentheyt, en andtire deugbden, welcke boven de mate des Ouderdoms, van een yder met vreughde en vetwonderiuge, (ielfsinhetgelaet van uwe Hoogheyt) gefpeurt worden. Soo dat wy niet en twyffelen, of het fai oock uwe betrachtinghe wefen, 't gene in voorige tijden, van Keyfer Tft\ami gefeght wiert, dat hy foodanighen Overfte wilde zyn over fyne Onderdanen» hoedanigenhy eenOnder- daen zynde,gewenfchthadde. Ende dat van Tim eertijts verhaelt wiert, datter noytyemandt droevi- ger van hem wegh ginck,dan hy hem hadde begon- nen aen tc fpreecken. Want foo hebben uwe "ooga- lofielijcke Voor-Vaderen gedaen , fulcken vryheydt gevende om haer aen te ibreecken, fulcken icwen
coeganck om yets te verfoeckenofte teklagnen;aai
daerfein waerdigheytvele Princen te bovengingen; nochtans door hare geforaeckfame beleeftheyt, min- der dan de geringhfte Icheenen te wefen. I>#i/# diSiu φ (fegc CUm Li6. a J»'»^''/* |
-ocr page 648-
en OORLOGH, 't Acht-tn^^eertighfeBoeck. 6x1
■r,tkomines comitaf, t^abilitafiiue femenis. Heten is (iS. " Mek uyt te fprecken wat een gunfte ende liefde by ' Menfchen verweckt de beleeftheyt ende lieftallighe "^praeckfaemheyt. Ende ÏDfonderheyt wanneer de weldadigheyt daer by vereenight is ; Want heeft eertijdts, met goede reden getuyght, dat ter twee Jpghen van Godt den Menfchen gegeven worden, ìKcxteàs voortrefièlijckftezijn, endedeGodde- ?.j,jjjgelijckeniffealdernaefl: komen : namentUjck de waerheyc te kenneiij ende andere wel te doentVan den (feyfer Ïitf^ wordt verhaelt, dat hyop feeckeren tijdt feude gciegt hebbza.Hodienonregnavmus,qiioniamne- rnnm beneficio affecimus. Wy en hebben van dage niet „fcgeert oen dat wy aen niemandt eenige weldaet ge- Lnhebbeo.Achtendedatde Regeeringhemeergele- fben is in het weldoen aen de Onderdanen dan in dc hooghedyt der Heerlchappye. Wat is de oorfacck ge^ welt dat den Keyfer Auguftus met eenparige ftemmen derRoomfche Raedts Heeren.en alghemeen toe-juy- oendet Vader des VaderlautsgtiVLV&mx. isj
Inde dat de Romeynen voor fijnen welftantendege- fontheyt foo veel geloften ende wenfchen gcdaen, en- liede Ridders twee dagen langhfijn Geboorten-dagh jeviert hebben ? dan alleen om dat hy foo wijilijck, natighlijck ende goedertierentlijck gheregeerthadde. \Vat was de reden > dat over de fieckte van GermanUus de Vader van Caligula > geheel Roomen ontroert was , ende door fijne doodt, in een algeraeene droefheyt bsfpeurt wierdt ? als om dat hy niet alleen door fijne byfondere kloekmoedigheydt ende voorfienigheydt vermaert was, tnaer aldermeeft, om dat hy foo vrien- delijck ende goedertierentlijck geregeert hadde.
Soodanigen Opperhooft maeckt een StaeC geluc- kigh) weicke niet door hoogmoed, maerdoor fijne eygen-waerdigheydt: niét door blinde gunfte, daer de vetdienften fijner HooghlofiFelijcke Stararne , tot hoogheydt verheven wordt. Soodanigh een vereyfcht de bewaringhe onfer Vryhcyr, weicke wy( niet min alsdeklocckmoedige Romeynen ; meer gewoon zijn daa het leven fel ve te achten. Soodanigen Voor-gan- gerende aenfienelijck Opperhooft is noodigh omon- le Oorlogen vlijtelijck uyt te voerenjende om door de ballaoce fijnes ontfaggelijcken beleydts ende omfich- tige vooribrgen, de voorvallende verfchiilen te helpen voor-komen, ofte immers te doen ophouden. Want dier moet nu boven alles voor geforght worden, dat gelijckonfe kleynefaecken, vanfeerflechtebeginfe- len, tot dcfe groote Heerlijckhéydt, tot verwonderin- ehevande gantfche Weereldtopgheklommcn zijn; door innerlijcke beroerten van Burgerlijcke tweefpal- ten, niet weder verbroken oft immers merckelijck vermindert worden.
Hier toe leydt ons de hope, dat niet minder in uwe Hoogheydt, als in Prins Mauriu , ( die ons Vàder- landtende naem een eeuwigeii cieraedt heeft toeghe- bracht, ) waerachtigh bevonden worde die Spreuck, v?elcke hy alt door een voor - feggenden geeft , foo van fich felven, als uwe Hoogheydt, tot een voor- beduydinge der loflFelijcke Opkomft ende Daden ghe- bruyckt heeft; TWero)iiye««/«iiiriirjeyndelijck be- komt van een kleyne bpruyt een verhevenen Boom ; Want ghy aijt na de doodt uwes Vaders, als uyt den by na afghehouden Stam van Orangien , van een kleyne fpruyte , alreede in weynigh Jaeren , bo- ven verwachtinghe op - ghekomen , ende tot een fteunfel onfer Republijcque gheworden.
Pythagorusheeh de onwetende Keydenen wijsghe- iTiaeckt, dat de Zielen der Menfchen, na hare doodt in de lichamen der Beeften verhuyfden ; ende daer doorheeft hyfe doende Beeften vreefen, ja in eere hou ien. Maer dit leert ons de waeiheyt, dat de Spiri- tuales, ofte levende ende levendigh-maeckendegee- ftender vromer Heldenin de Lichamen harer Nako- melingen af vloeyen ; waerom defelve nevens haer, in hofiger-achtinghe moeten ghchouden worden.' Dit Mveftight ons de bevindirge in uwe Hoogheyt,in welckdcughden uwer hoogh-loffèlijcker Voor-oude- icn, begonnen herftelt te worden, ja door te fchijnen eude als een nieuw leven krygea. Door wekkers hcer- lijckenglansonfeganfche ProVjntie, ende byfonder- 1668. |
lijckdefe onfe Vaderlijcke Stadt,'door uwe Hoog- ___
heytsaldereerfte aenkomftin de liefde 5 als dooreen alder-grootfte, onverwachte overwinninge ende fecr blyde tydinge, met een algemeene ende extraordina- re vreughde, van de minfte tot de meefte toe, isaen- gedaen; foo dat alle aengefichten in een bly gelaet ver- andert zijn , aller herten van vreoghden op fpringcn > ende op alderley wijfe, tèyckenen van hoogh-achtin- ;he ende eerbiedigheydt ende te ghclijcke van alle leyl ende gheluck-wenfchinghen vertopnen. Een feecker bewijs van een wonderlijcke liefde een voor- bode van hoogher heerlijckheyt.
Waerom wy niet konnen twijffelen oF het fai in uwen Opganck oock beveftight worden, 't genedefe Provincie als haer fpreeckwoordt ghebruyckt heeft , Luéler ^ Emergo. lek worftele ende kome het te bo- ven. Want de geftaltedeferaerdtfcheendeonderma- nige faken is altoos foodanigh bevonden, datfe noyC . langhe blijven konnen in een ende ielfde ftaet, ende nergens in minder tijdts, dat in den opperften top van voorfpoedt beruften konnen. Macr zijn gewoon te da- len op datfe weder rijfen mogen ; even ghelijcknaede nacht den dagh, na den winter den fomer j na de leeg- fte ebbe den hooghften vloedt ; ende in ons eyghen Lichamen, na een ghevaerlijςke fieckte, meermalen eenfterr;j{egefondtheyt ende beter gematigheytghe- woon iste volgen. Soo fchijnthet infghelijcks, dat doorhetafftervenuwes Vaders, ( wekkers gedachte- nilTe geprefen zy ) nae dat onfen Staet tot een ghe- wenfchte Vrede, volkomen rufte en aenfien gebracht was ; den luyfter uwer Alder · doorluchtte Afkom- fte, voor een tijdt langh, als door een tuflchen-ko- mende Eclipfis, tendeele verduyftertis geworden j dochgelijckwy van herten wenfchen endehoopen, tot gheen ander eynde, dan om door uwe lofFelijcke Deugden weder tot hooger Glorie op te klimmen.En- de darghy fult navolgen de uytnementheden vanPrini Maurits, ende uwe andere Voorvaderen j weicke ia haer leven zijn bemindtende feer waerdigh gheweeft by hare Onderdanen ende Vrienden, vreeflelijck voor haer Vyanden, ende van beydtn hoogh geacht ende
§e-eert. Want fy fagen in haer een ongeTooffelijcke :ercktedes gemoedts, een kloeckmoedigheytonder alle de Europifche Vorften uytftekende, ende dat,het byionderfte was, een feer wijs beleydtende voorfich- tigen Raedt, gematight na de voortrefFelijckheyt hae- rer grootmoedicheydt.
Het zy dat men van boven na beneden neder daelt ofte van beneden nae de opperfte ftken merfijnghe- dachten opklimt; alleCns wordt het waerachtigh be- vonden, dat alles in drjen volmaeckt is. Want de We- ten fchappen ende Konften worden door drie dinghen tot haer volheydt ghebracht, namentlijck de Natujr » Verfimdt ende O^emnge. De gantfche lichamelijcke natuer neemt haren oorfpronck uyt de àùcHooft-Jìof- /isjde ^iri/e,het VPater ende de Lochi ; want het Vyer en is geen Hooft-ftoffè, tnaer een verwarmende ende alles beweghende kracht, fonder weicke in dè Hooft- ftofiTen , door der felver vermenghinghe > gheen
de onveivhelijckelijcke ende oneyndighe onbegrij- "ijcke Godtheydt is in driea volmaeckti De eer-
leven en kan veroorfaeckt worden. Ja dat meer is,
. idiR
odtheyd
:e ónder de Mathematifche Fjguiren is den Drie- hoeck, welckedoorgheen min noch meer, àsndr/e Linien voltrocken wordt. Ghy zijt in u Aldér- edelfte Gheflachte zedert de opkomfte defer Lan- den, de Derde van dien Naem Wilhelmus, en wy ho- pen dat uwe Hoogheydt den Ory · hoeck van hare wijdt-beroemtheydt, door uwe uytlteckende Deugh- den vervullen fult. Ende ghelijck de Sterren gheea fchijnfel en hebben dan om de aerdtfche Lichamea te verlichten , dat oock alfoo alle uwe gaven ende uaemheden niet dao ten goede van ons gemeene beft fullen befteet worden.'t Welck gheluckelijek gefchieden kan, indien nevens den fuyveren Godrs- dicnft,de gerechti^heyt neerftelijck geoeffent werde , weicke bey de de ieeckerfte pande zijn van een ghe· meene rufte. Dit zijn de Deughdcn wclckc (ghe-
ffffs |
-ocr page 649-
éi8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lijck Augafius eertijdtsfeyde ) de Menfchen Oode ge-
___lljck maecken. Wanc door defelfde worden eerft de
Konften floreren mogen, de Landen geruftelijdk ee- »«8
bouwt werden, de Zee vryelijcken bevaren, en alfen ^
oprechten Handel geiuckelijck gedreven worden.
Maer aengefien de wetenfchap fonder deught in een
fchadeiijcke loosheydt, en de groote macht in een on-
redelijcke wreetheyt verandert : fo isinfonderhevt in
de Princen, de rechte Deught, ware Godtfaligheydt
ende een oprechx vromigheyt van nooden. Want
lijck een Stiermanftar-ooght opfynCompas.omna
het felfda iynen cours te ftéilen ; foo zyn aller Onder-
danen oogen op het voorbeldt der Vorften, om het
felfde ten quade, ofte oockten goede na tevolgben
Regisadexmphm totuscomponiturorbis. Waeropiel
/ewiwfiet Proveib.i^. EenHeerfcher iieepleuen
tale acht geeft-, ellefynedienaers xyngodtleos. Éndein
tegendeel Proverb.aO.S. Een Koningh fittende op
Throon des gericht!. -verftroytaHe quaet met fyw oog».
Mydunckt dat dieniet qualijck van de deughten
hebben geoordeelt, welcke gefeght hebben datfe eet»
bylonder eygen goet is van de menfche:want derijck.
dommen en zyn in haer fel ven noch goet noch quaet,
maer na dat het gemoet is des befitters, doenfe voor-
deel of fcbade : Die dingen welcke eengedaenteJieb.
ben van beerHjckheytendewaerdigheyt,ïyngant(ch
onieecker, broos en ongeftadigh. Het verroseckofte
de welluft is wel goet, maer die hebben wy met de
» rt · · .U- ---» »
menfchen aen Gode, ende daer na aen malkanderen,
c-
endeaenbare Oi'erhedenmec een onverbreeckeli;
ken bande van Liefde ende Eendraght vereenighc.
Aenghefien door de gherechtigheydt de Onderdanen
van gewelt, ende de Overheden van kleynachtinghe
bevrijc wordeo. Hetis ( feght Salomon Prov, ló.tz.)
Jer Koningen groutpel godtloosheyt te doen^ want door ge-
rechtigheydt wordt den Throon bevefiight. De lippen der
gerefhtfgheyt xyn het -welgevallen der Koningen : en elei
een ·υαη heer Jal liefhebben, dien die de rechte dinghen
J'preeckt. Het en voeghc niet feyde eertijts de wijt be-
roemde Cyrus. dat die over andere heerichen, arger
Zyn dan hare Onderdanen : ende daer en kan gheen
vaile Regeeringe weien, daer de deught niet geoef-
fenten wort.
Ende infonderbeydt is hier toe noodigh eed ghe-
heyiighde wijsheydt, welcke alles overtreft^ ende ala
liet cerile roerfel is in de vcrilandighe Ziele, fonder
Vcelcke geen faeckevromelijck ende geiuckelijck kan
uytgevoort worden. Wanc alvat u laflen mach ( feght
wederom den alderwijften Koningh Salomon Pro-
verò. J.if ) Enifbyhaer niette vergeleden. Lanci-
heyt der dagen is in haer rechterhandt, in hareflinker-
handt R^ckdom en £ere· Hareypegen titjtt wegen der
bedwingen in ordre brengen, ende ten goede beftie-
ren kan, is een eyghen uytfteeckende goet voor den
Menfche. *t Welck aldus zynde, moetfe niet allen in
een Prins wefen, maer behoort fo veel uytnemender
in hem bevonden te worden, als hy in Hoogheyt en
CelfitudinitHéteddmiff:
J. de Μ E Υ.
aenfpjaetb/ biefpn i^oi^Iicpèt bebe m te
Staten ban Zeelandt, lup&c ai^ bolgge.
Ede/e Mogende Heer en :
WY hebben niet langer konnen onthouden ons
Perfoon en dienftenaen UEd. Mog.teko- Μ ;
menprefenteren,enparticulierlijktebcdanc- ^oojSi,
ken voor alle Eere Gunfte ende Genegemhcydtdie L
Ons van Onfe gheboorte en teere Jaren af tot noch ^„g^l
toe door U Ed. Mog. overvloedigh zyn bewefen, en lontit
wel fpecialijk van aen Ons te hebben geconfereert den
Staet van eerfte Edele foo als die by Onfe Doorluch-
tige Voor-Vaders in defe Provincie is bekleedt ghe-
worden, volgens U Ed. Mog. Refolutie van den ft-
venden Augu&l fefihienhondtrt enfefiigh,Ai6 UEd.
Mog. niet alleen als een onderpandt van hare liefiie
cndeaiFeaiet'Onfewaerts binnen de Paelen van hare
Provincie hebben gemanifeftéert,raaer oock ge-em-
ployeertals een krachtigh Argument tot de generale
genegentheydt die Wy het gheluckhebben, tot on»
Perfoon ende Huys in alle de Provinciën to vinden,
te meer gaende te maecken» hebbende ÜËd.Mog.de
goetheyt ghehadtdaer inne byilleoccauen^njet een
byfondere afieöie te Continueren,en die Oos nocü
onlangs inden Utsfefihienhondertfesenfefii^tf ken-
nen tegeven U Ed.Mog.hertelijcken wenfch,datdim
tijt moght wefen vervult, dat Wy de voorfeydequall-
teyt van eerfie Edele fouden konnon eerceren.
Ende nademaeljEd.Mog.Heeren, den voog-
den tijt daer toe nu is rijp geworden i vermidt» υ m.
Mog.hcbben goet gevonden dat fulcx
den, foo wanneer Wy foude ghekomen zyn of onie
achthien Jaren: En dat wy eerftdaeghs over d enujt
ftaente komen op one»i£WiW«AJaer,l^n«>Kn
, dat Wy ü Ed. wenfckjn
gcatc niet na veWachtenfoudea bêlben beantwao'^
Liefelyckeydt. ende hare paden Vreede. Sy ts een Boom 1 beeften gemeen : de deught alleen , welcke deonghe-
desLevent den geenendieJeaengrypeH··, ende elck een diefe \ regelde ende onftuymighe herts-tochten ddor reden
'νββhoudt, wordfioelgelrnkfaltgh. . i.»^...:----------------. . «■
Wechdan met die menfthen, welcke meenen dat-
ter voor een Prins niet toin dan wijsheyt nootfaecke-
lijckzyjdaer nochtans de wijsheydt van een Regent
weghgenomen zijnde, niets overigh en blijft dan den
ydelen tytei vad een Prins, den Cypres-boom niet | Waerdigheydt boven andere verheven i». lek foude
onghelijck, welcke wel een Ichoone gellalte heek, ! meerfegghen, indienickniet geleert enhadc!e,dat
maer geen vruchten en geeft. Aen de voorfichtigheyc i menby de Hooge Overheden en aenfienelijcke Vor-
en deught vaneen Prins hanght menigmael den wel- 1 ften,niet dan korte redenen behoort te gebruycken.
ftandt van het gantfche Volck, om dat hy een voor- '
beeldt en ghelijckenis van Godt op Aerderi is, volgens
het geene Godt felfs van hooge Overheden getuyghc.
Pialm.8x.6. lek hebbegefeghtghy χψ Gaden, en »tjt alle
Kinderen des Alderhoeghflea. Want ghelijck onder de
nietalien, hetgout in ichoouheyt en waerdigheyt bo-
ven allen uytileeckt, foo mede onder alle de deugh-
den, die tot het wel - leven des menfchen noodigh
Zyn,de wijsheyt : door welcke de voorleden faken be-
dacht, de tegenwoordige gefchickt ,en de toekomen-
de voorfien worden. Deie is een volkomen fchilt te-
gen alfe voorvallen van deongefladigeverwifTelinge
der menfchelijcke faken ; een bedwangh van alle on-
geregelde herts-tochtenjeen behuip-middel tegen be-
ariegelijcke aenlockingen jen een wel geveitancker
tegen allert aenftoot der boofejdac door geen gewelt
ghebroken, noch dooreenighen lift ofte wrevel der
verkeerde menfchen los gemaeckt kan worden. Want
het geene de oogen zyn in het Lichaem, en hetrecht-
fnoer in de Bouw - konft, dat is de wijsheyt in de Re-
publijcque ; om goeden raedt uyt te vinden, vergade-
ringen te houden, gerechtighey t te pl^en, de Regee-
tinge ftaende te houden,het Gemeen befte te befcher-
meo,en om alles te verrichten, dat tot den Gemeenen
Welftandtgewenfcht wordt. Ende gelijckP/dr/eghe-
tuyght, de wijsheyt is den leytfmsn aller deugbden,"^
dcMeefterffe des lpvens,den Voerman van de be-
quaemheden en alle Geeftelijcke krachten der Ziele,
den Beftierder der menfchelijcke daden , wekkers
opperften ftoel haer fondament geleght heeft in deugt
der Princen, en in de liefde en eerbicdigheyt der On-
derdanen. Sonderdefe wijsheyt vervallen degrootfte
faecken door haer eyghen laft ter neder, even als een
Lichaem dat van fyn Zielen Geeft berooft is. Door
feght de Goddelijcke wijsheydt,Proverò. 8. ly.
regeeré» de Koningen en de Vorjlen fitüen gerechtigheydt.
Door my heerfchen de Herfchtrs, ende de Princen olie
Richters der Aerde, Godt geven nu dat in uwe tijden,
~na foo veel beroerten en gelückige afghelegde Oorlo-
ghen, als een nieuwe en gbeluckighe Ëeuwe van ons
beleeft wcrde, in welcke de befte Wetten, Godtfa-
ligheydt, ende alle eerlijcke Wetenfchappen cade
-ocr page 650-
en ο OR LOG Η, 'lAchi'ÌÀ-i;éerù0eBoeck. fi 9
.yoldaen> ingevalle Wy langer hadden getardeert ' πι te kotnsn joiiifleren endc pofleffie nemen van het ' eeene dat U Ed. Mog. foo obligeantelijck gheliey? te octnen een Pandc van hare aldergrootfte ende in- " Ijjckfte afFedtie tot ons Perfoon.
Die is dan de oorfaecke Ed. Mog. Heeren, dat Wy oDsin U Ed.Mog. hooghaenfienelijcke Vergaderinge lioraen prefenteren, om alhier tnctdanckbaerheyt te ugjuyghen, dat Wydequaliteyt vineirfie Edele by- fonderlijck fullen employercn en ghebruycken, cnde door de Gedeputeerde, die Wy ingevolge van U Ed. lylog.voornoemt Refolutie van denyevewi/i» Augufti Mienhondertenfiftighàa&T toc iullen nomineren, doen employeren cn gebruycken, tot de meefte Eere jn Welftant van de loffelijcke Regeeringhe van defe Provincie ende onderlinge Herwowe van alle der fel- ver Leden, en foo veel in Ons ve/mogen fai wefen,de poodighe correfpondentie met alle de Leden van de Ueit te onderhouden en te vermeerderen, en wel fpe- cialijck meC de Provincie van HoffWi en Wefi-Vries- kndt, die van alle tijden met U Ed. Mog. hebben ge- ftacn in een particuliere Unie ende Verbintenijfe, ende ïoorts te verfeeckeren dat alle het geene wyders in ons vermogen is, by ons oprechtelijck ende met yver fa! werden ge-employeert tot U Ed. Mog. meefte dienft en welvaert van hare goede Ingefetenen en On- danen, endatWyalfoo getrouwelijck fullen op vol- gen de loflijcke voetftsppen van onfe Doorluchtige Voor-Ouders, die de Fondamenten van het heerlijck Gebouw van defe Republijcque hebben heipen leg- gen, en alles voor de V ryheyt en Religie opgefet, en- de daer wyders by voegende de overgroote genegent- heyt, die Wy uyt onfe eygen bewcginge hebben om U Ed.Mog. allefints te behagen, oock hare hoogh en gerechtigheden, nevens de andere Leden van defe Looge Vergaderinghe voor te ftaen, foo fullen wy tot befluytU Ed. Mog. verfeeckeren» datwy allenthal- venons debvoir fullen doen om vordere kenniffe te bekomen van de rechte Gronden en Maximen van UÈd.Mog. lofleiijcke Regeeringe, ende ons alfoo lot bevorderinge van der feïver Intereiien ende Wel- vaert meer en meer bequaem te maecken. Den groa- ten Godt biddende van henen dathy/^nen Zegen, over U Ed.Mog. Perfoonen cnde Loffelijcke Regee- iinge,genadelijck wil continueren en vermeerderen.
U E Edele Mog. geaffeÜmetrde.Dieneer.
G. PRINCE d'ORANGE.
^c terc ban Odijck comjpiaceecbetecl^etgabe» Satinai) ban öaec igo. lÊoa.HSaen&agööen eerften 5 ©ctobtt/fonbec cenige contcaDictie/ enöe nam feflle al^eerfte van Zeelandc i boct) in be gabben
DlcbanSierickzeefict geoppofeect : om bat fiip niet in Zeeiandt tua^ geoooten/enbe om Dat be i^m ban Cruningen toal fpn ^joutasen «i^am-^ocb b'anbece Men/Dat in'teen enbe'tanbec meecmael^ tua^ Oeöifpenfeect.
^taben'tgegeelbiecci^toiett in Hollandcoocl^ an:^ txc^ niet gefept/ al^ bat fpn i|oogf)ept upt ben Hage Kbepbende geen (tenni^baec bangaDtgegebenaen niemanbtban bebace /oocg niet een be ideeten bie tot fpn educatie toacen gefïelt.
anbece ttogffelften ooch effpn ï^oogBepbt fpne roeche baecboo; nfettnat meeC becacgtect al^g{)e= bo)tictt gabbe : oojbeelenbe bat Hoilandt foube im· Kobetenbe fojmalitept: batfpn{|oog(jeptbabt[ie' Doocenbefaecltenggebaen te gebbenbeuc (tSebepu· "etbe/latcnbe aen be Iceben ban Zeelandt öacc vrye deliberatie: bie |p fcbeenen niet gegabt te gebben wuc be gtoote acclamatie ban be Gemeente en pltlc6()ept : sËInbe feecftet bat be 3leeben of eentgge WE felbec booi Ijabben op bat (hicB ban ben^Sbel «niQö reglement te maSen. Slmmecé bat Bet hw^ wn quaDe confequentie / booj acclamatie enbe gunH oanbc<®cttieente (baet ban'tbooigaenD? eenigije WHengleben) tottec <Cbacgenteftomen. ©ocö weit oiKit baec tegöen gBffept/wxiiiw/iwxPW. |
J®aec icR f^B / bat be fpjeucR niet baft gaet * inbe , ï?.;6cB|iftupceBebbentopccn c)cempel/ttet be «in.iooS,
beten ban afcael «npacigUIijcft {jaec fïemmen gq.--
ben enDe tiepen tegBen Moyfes, enbe fiet guide Kalf gingen bieten enbeaenbibDen: fooenbiaiban befe flemme des Volcks,nietDeilemmeGodts. (@nl)Ct:« tuffcBen liep be Oratio votiva feec tegen be tnarimeiì/ beiJUCtien enbe Bet edift perpetue! ban Hoilandt. gn ^eiandt ontbjach onbecöeaeeDen geengenegent· jepbt om bit toeccR niet te p?ecipitecen. jQaet alfoo fp fagen bat b'anbece met BettoetcR boo^ttoilben/ enbe fp Bet qual^bRonbe beletten / foo om becefo- iHtie aiceebe in!t iaec feftigh gfienomen / al^ bat fp/ Betbelettcnbe / fouben in 't oogB ioopenban be bicanten eiabe ^emepnte: foo jpn fp te cabegBe» hmiben Baec be gBetoilligBfïe te toonen ; om ben DancR Daec ban te Bebben. Cnbe jgnbe een m /«waenbe Jliince/ 'ttaelcR (foogepiefenteecttoiect) ceebefoo beel jacen langB/ be il^eece éjince Cen^ cecDt toa^ ontBouben. Mm boo; Baec fcoubeuc ea> be ongeceebtBepbt tot be Collatie ban 't ;&tabtBou:= becfcBap/toonDen gBenoegB/ batfp liebec Babben öecontinneect onbec Baec fesal^om een Premier aen te nemen/Die ban nocB cwee ùifponecen Ronbe/ nocB Daec en boben aen te nemen.
€nbc Hoilandt, om bie ongBcceetBepbt tegBen te gaen cefolbeecbe ben achten twintighften Septem* bectoatbolgBt·
Εκΐναδί uytU Refolutien vande Heeren Staten van HoUandt ende Wefl - ^rieS" landt y in hoer Ed. Groot OÜo^i ^ga» deringe genomen op
Vrydagh den étht en twintighfien September fifihien bondert acht en fefitgh.
De RaedtPenfionaris heeft ter Vergaderinghe «ο««Λ gerapiwrteert dat deHeerpn haer Ed. Groot eensaen· Mog. Committenten, hebbende in gevolge en totvoldoeningevandefelveRefoiutievaniten taeeen w^Ìi» twintighfien dèfes overwogen,hoe,en in wat manieren fcliep van wegen defe Provincie foude konnen ende behoo- ren geprocedeért te worden, ingevalle d' een of d'an- der Provincie buyten vermoeden, nu ofnamaelsqua- men te refolveren tot verkiefingh van een Stadthou der oi Gouverneur van haer Provincie : oockprefume- ren moghte defclve op haer particuliere commiffie t'introdHceren inden Raedc van State, ende wat/>ri- vtfien daer jeghens van nu af aen foude konnen ende bchooren gheadhibeert te worden ; van verfiandt en- de van advyfe waren dat het met'tintereffevan defe Provincie ,datbyde egenwoordige
conftitutie vande Republijcq, daer haer Ed. Mog. om goede ende fundemencele redenen het Stadthou- derfchap van hare Provincie hadden gemortificeert, d'andere Provinciën echter buyten vermoeden pro- cederende tot verkiefinge van een Stadtieuder, de- felve fouden introduceren inden Raedt van State, en- de met haer aenfien foo wel, als met haer fiemmen haer Ed. Groot Mog. alfdan verfimken met fubventie of imminentie van de proportie die haer Ed. Groot Mog. ten aenfien van hare groote centrièutit in ύχα felven Rade door 't ghetal van drie Raden uytten haren , teghên een oftwee uyt yedef Ffövincle al- tijdts hebben ghehadt : daer ter contrarie de reden defe zyn, dat haer Ed. Groot Mog. alfdan « om rede- nen voornoemt, veel eer wat meerder behooren te werden geadvantageeft.
Dat voorts oock de gemelte Heeren haer Ed.Groot Mog. Gecommitteerden naer examinatie van alle d'oude Inftru&ien vande gemelde Raden, met de re- troaden daer op applicabel, midtfgaders oock van je- genwobrdige fluauerende Indruisen met d'onvol- trocken deliberatie, daer op van tijt tot tijt gehouden, niethadden konnen vinden, dat d'andere Provinciea eenig recht tot introduöie van Stadthouder ,ύ» inde Rade van State was cutnpeterende, veel mis dat daer
3?f+ toe |
-ocr page 651-
ézo S A Κ -E Ν vàn S Τ A E Τ
m
I^éS. toe eenige Obligatoire conventie of overgiften waren - gepaffeerc, maer dat ter contrarie gante evidenc ende palpabel was, dat noytde meyningb ende intentie van yemandt van de Bondtgenootcn was gheweeft, dat •d'andcre Provinciën haer Stadthouder, die fy moe- ften verkiefen, fouden brenghen in den Raedt van State,als fy felfs » o.m raden van Staet, geen SEadthoU- der meer fouden komen t'eligeren, of anderfints niet •mede van gelijcke gefagh en voordeel fouden konnen joiiifleren ! als notoir ende handt - taftclijck zijnde, dat'allede Wetten ende maximen van defe vrye Re- publijcque zyn gefundeert op gronden van gelijke en- de reciprocatie, ende dat daer en boven oock tegen al- le: aiquiteyt ende billijckheyt ftryden foude,datde</«> Provinciën,te weten,Zei/a!»i/t, Vneflanit^ ende Stait en LanJta . of yemandt vande felve foo notabelen Voor-iecht tegbcnde vier andere Provinciën foude wefen toegeftaen, na dat defelve andere Provin- cien,aen de voorfz drie. tot bereyckinge van eene^;!- Htrale harmonye, tuflchen alle de Provinciën omtrent het vooriz Point, ofte 't gene daer omtrent is, foo li- berale aenbiedingh hadden gedaen.
Dat midtfdien op de voorfz graden ende menigvul- dige redenen, by monde in breede gededui:eert, haer Ed.Groot Mog. ongehouden waren oock niet fouden konnen, ofte fonder relief van hare Hoogheyt mogen gedoogen, dat van wegen eenige Ρ rovincie ofte Pro- vinciën yemandt uyt oorfake, dat hy tot Stadthouder of Gouverneur moghtc wefen verkooren , of onder eenige andere pretext buyten vrywiUige confent van hier £d. Groot Mog.in den Rade van Staten geintro- ducegf.t foude werden, ende dat fulcks oöck dienvol- «en&" by eene peremptoire Rcfolutie alhier vaft ghe- ftéit, ende voorts d'andere Bondtgenooten op dp be· quaemfte manier bekent gemaeckt, oock metter daet gepradtifeerc ibiide behooren te werden, fonder dat daer jegens eenigeindracht by overftemminghen, of anderfints te gedoogen : Waer qi gedelibereert zyn- de, hebben de Leeden 't vooiiz Advijs generalijck overgenomen, ΟΠ1 daer op le vorderen dcRefolutie van de Heeren hare Committenten.
Ende is voorts goet gevonden, dat by provifie ende middelerwijle van weegen haer Ed. Groot Mog. ter Generalitey t geprefenteert fai worden 5 in wat voegen de voorfz inftruftie van den gemelden Rade van Sta- ten is blijven fludueren, fonder dat tot noch toe d'ad- vijfen van de refpedlive Provinciën ingekomen zyn op'tlaetfte Concept by den ghemelten Rade opge- ftelt ; ende by haer Ho. Mog. den fefihieuden Decem- ber des iisti fefihien hendert drie en •vyftigè delelve Provinciën toegefonden,om daer op hare Staets-ghe- wijfe Refolutie te formeren, ende in te brengen, met verfoeck, daer over in een nader befoigne bekent ende fmaeckelijck te moghen maecken de Refolutie by haer Ed.Groot Mog.op't voorfz fubjeft tearrefte- ren. Ende dat voorts mede uyt den naem ende van wegen haer Ed Gr.Mog.Conferentie fai werden aen- geilelt met de Provinciën van Gelderland,ym Utrecht, enOVïi" 327f/,otndefelvc de voorfz fondamentenen peremptoire redenen wel in te fcherpen, etjde daer op, is 't doenlijck, mede met de felve een eenpa- righ befluyt te maecken, daer toe de Heeren Gecom- mitteerde Raden , ende andere Gedeputeerden ter Generaliteyt geauthorifeert en gelaft worden midts- defen.
jn^aec Zeelaodt giiiifec mee Iieuc : gebbenùe b'an<| fieccebefintieitiDiel^joDincie yet te tieece{aten&a>' men. i' ^UnDCCen DaealJ^ ben negen en twintighften oiKfingeneen Miffibe ban be Heecea Staten ban Zeelandt,Qefctoeben tot Middelburgh ben twee en twintighften Defec/ BouDcnbe in effect/bat alfoo Dacci «Sb. SQoB.Soetgtietoonben gabben / bat ben ^eec Willem van NaiTau, igccc ban Odijck, <Ì5f commit= teecbe ban be eerfte Edele <n üace ©eraabccinge / foo toanneecfpne gIjcIegentbcpbtfulcFfoube toelaten/ ofte oo;beelen foube gaec eenigge bienflte gonnen boen / tee Secgabecingbe ban tjaec ]|o. ltSog. fbube compatecen / om be befoigne^ ban 't 3Lanbt met en· Oe betubenip ϋαι;; «nbm a^ebeputee<;ben t;9aec t( |
nemen j be«gemelbenï|eee ban Odijck met cte&th tfe aen ijaec J^a. j®og. tjabben toillen booificn · hp?' foecftenbe befeïbe baec toe te toillen aen-nemen enh» ec&cnnen al^ naec befjoocen/en boón^ bomomen Öp loobe te attcibuecen : J©aec op ombjage nhph^n toefenbe/i^ben meec-gemelben igeec ban Odijck in be öoogögemelbe ©ccgabecinge ban Baec ®o, mm gecompaceect/ becteelleftomt / enbe {leeft CLI; gen^^effic genomen.
?ïibu^ gegaen be^ i^jincen cepfe naec Zeeiandt HDec pojbeelbe baec ban na ftrn paffie / göcWcft nhei meentöcft. ï0atfaHcft'ecbanfeWni ùe fiS' ben fpiaechen'ec met geen lof ban: bat be minöecjacigö : bat be gitaten ban Holkndttoacm fpn Tuteurs: bp babt öoec Wec ίπ niet gcftent : mm Bonbe öet bicigecen / bat befe cepfe toa^ aengcleptit / om be ^jincen Tuteuis te obligeren, of om fieni f na fpn appetijt ) fabanceren / ofanbetfint^ / om Zce- landt ban fjaec 3ntece(i meec rnbe meet te ber- b?eemben. b' 3Snbece fepben/ ben ©jinjS babt Ücciiti poffeflje gijenomen j Zeeiandt Ijacit boo? öcm ηι« nieutu^gebaen/maéc'ti^ boben mpnj||ooft. Apei, lesfepùeioteen^cboenmaecfiec biebanfpn Öec-Bim(i todbe 00?beelcn/ nefudor ultra creptdam.
39en tweeden (©ctoBec jfjnbe tec ©ecgaöcciimlie nocgmael^ boo;tgl)eb;acDt fcecftece ^eraocie/U ofte ban toegen benlleec Chriftiaen Adolph,Ì£Cs togb'ban Holfteyn tot Zonderburh gepjefentatt/ boubeilbe hlagDten tegett^ b^n StoningbbanDene- marckeh obec 't afnemen ban fpne HLanbeti; mtt becfoeclt bat6aecï^o.naog. tot fpne ceDDinflttiiDe Protectie foube gfμlieben te coopereren : g^ na Drit becatf e goet gebonben/bat aen ben iSefibetit la Maire gefcfljeeben foube tooiben / bat Bp bp ben boofld-se. bacbte ftoningB/ enbe elbec^ albaec te §obe ban nooben toefenbe / alle 6cacf)tigbe beboirm foube gebbben aen te bienben/ten epnbe bcng|)eni(ittn ^ectogb ban Holfteyn foo beel te cecbt inoggtetDoj^ bengebolpcn /ai^'teenlgbUnt^ mogcljjch cn Dorn> Itjch foune ;pn ; en bat ben Hi ec Charilìus, mrao;* binaci^ <lSnbopé ban meecgoogfl-gemdte Aonfng/ booj een ofte meec ^eecen ^ebrputectben tot be faecKen ban Denemarcken becfoctit fouDe tDo;ben / be beboicen bp ben boojnoemben iiefiOent ie Mai- re te boen / met fpne goebe <©fficien te toillen fe> cunbecen.
3ngefien/ nw oocRbe ®egcecinQf)totZaieetoa^ becanbect/enbegbeftomcn in ganben banbcn$io< ningb Tafileth , boo; tockhe betaiibrttnob ban üeeflet btitect becoo;faecItt / bat tegen b'ou&e iCtac^ tatenbecobecilen (n be flgibbelanbtfe Zet loacen Becbat : foo Bebben Baec ©0. JBog.op ben tweeden, naobeclegB of niet pet^enbetoattegöenfoobantQe coebecöcn alceebe gBepIeegbt en bie nocB betbec ban bat 3@oIcIt te gemoete taifecbcn gbefien / met biucbte gebaen en onbecnomen foube Bonnen enbe beboeren te toecben ; goet gbebonben bat ben Conful ban be- %n 5>taet / tot Zaïée cefibecenbe/ foube bjojben gbe·
iecten ban befen ^taet fouben Bf^ieu.. - geni enbe bat BP Conful boojnoeint banbeba«!5 fpne aen te toenb.en beboicen bp alie Mcapen aen Baecï^o.«Sog. becicBt enbeceecBenfebappenfou^ Bebben te geben / fonbecbanbe^teOoen eenigöfintP
'"®'Scci bS^ Bebben be
:ben ban be Piobintie ban Vrieflandt w S^g» Mc.inge b^ent gemaecfit/ bat be tleecen bare »^»' clpalen lieB Babben geeonfoimeect «wt «aog.cefolmie ben vyf en.twintigften actob. leben genomen/caftenbe be CaiTatie 'i3lanbtél©<lit(e: a©aet opBeDiHtie««t |
mM
-ocr page 652-
cn OORLOGH, 't Acht-eri^veertìghfleBoeck, 6^\
3 fcfhjiEn/Saec^o-ilEos efSBemcIbeJleeccn φεδί tofcctifn Dare booten bcbancfit/cnbeffoct gctìon. MnDatDEaEntetcfieninoöeöan öifclöt iffcren (©e^ hfflUtfrtDcn acfttec De boojfj cefolucie aljf ΙϊεΙί/ fouDe amiOcn flccopecct/ noch öiec baiiftcuniffc gcgeücn gen Den iSacDt bandiate om te flcec&en tocgacc & nacictitinge.
gn Over - Yflel fielijen be Lunenburghfe ©oltïte» KtuifcttnepniBÖDc pöpen/ toanncecfe tn De neug Btfifn toectuaect^ ïjaDöen te maccbecen : De Supte· [jjt / HenDe Dat men boo; l)aDt gacc te caffecen / enùe (icbbenOeDefeenOe e^enenocbeenigenptcft op gaec ^Ificieci/mutincecDen opentltjcfe / onDec Decpcl Dat fu hacc folDp gelDen nocb niet alle en öaöDen ontfan= gen; fcöcoten een Kitmecflec onDec De boet / en que^ ficn becfci)rpDe anDece/ ja ontfagben niet gaten <iE>e> nnoii / Den 45?abe ban Naflàu met De pijtool te at» taqncccn. ^e J^oetltnecbten beel met Bjoutoen en BiiiDeccn beftDaert / penDe Dat fp boojt fouDen moe^ ten/pDDenDte biec gaecne m'tEanDt gbelaten j niaecfoo tot Utrecht, al^ elDec^ toiecDt fulcfe^ bp ©laccaci en afcoepingöebecbooOen: Dit maecftteDe ;&oItuten Dcfpfcaet/enDe De Staten ban Over-YlTei, fij£öaccmeDe nicefltoaccn beftnaect/ bjeefenDeDat Oefeecrfie ongecegeltbcpt maec een (tlepne openba^ titigc toa^baneenfmectelilcfte confcquentiejfcöjcei ton Dat Ijaec fo. JSog. in tfjt^ Dacc boo? toilDe toe. fm/ gcijjcb oocft gbcfcöicDe ; enOe iuiecDt goet gljc bonben Dat De lEilitie ban Den ^taet D; macche en> tKof DancftingefouDespn. Mu fionDtmmooc&Den iunenbucgbfen JHainifiec Muller toe / bat De vier en ' twintigh hondert Boctftnecötcn fouDen geembac» ScfCtiuojDen in't Texel.
^cn achtften jpn tpeDec becfocbt en aengemaent fif ifeecen ban Heuckelom, enDe anDece becc ilo· Éog. i^eDeputeecDen totte JQilitaice faecHen / Dat fjact €.alnocb in gebolge ban baec Ho. JQog.tefoIua tieban&enachtiten OctobecIaetliieDen totlDen bifi^ tcccn cnbe e);aminecen bet aDbij^ De^ l9aeDt^ ban itate/göefojmeect albicc in Den Hage Denfeften btfelbcc IQaenDt/ totbolDaeningbebanbaecHo. JB03. booïgamDecefoIutieban Den drie en twintig- ftenTtuguiW/ obec ftetfu&ject: of eenigbe petiticn gttiupcenDe Den boo;IeeDen <!^02l0g geDaen / en upt=: gfgcbcn / miDt^ Den göemaecftten ©?eDe / ofte oocit omanDccen baojgeballen becanDccingbcn niet boo; ÉcngcDcetefouDe Dienen gcDiminneect tetoojDen/ roöeDaecban ten fpocDigbllcn cappojtteQoen. lp ^ijn l^oogbept De l^eec Prins van Orangien quam n- öm negenden (@ctobcc'^ abonDt^ ìdoeDec in Den Ha- ge.fonöcc gbecHCbt ; alleen De Jgeecen ©^Dinaci^ fr|i.49ecommttteecDe tee <13enecalitept Den elf- den ijcm toefen begcoeten enDe Doo;bioo;De ban De gcecReygersberge in fubflantie betupgöt baecfon= UecilnsDe b?eugbDe in De toelflanDtban fön!|oog=
-vf «ccucyuieecur miyi «luuntn; t» imm·
Ipubcn een naeubie en opcecbte Coccefponbentie en
©iitnbtfcljap.
. ^oec op fpn iSoosbeBbt tn fnbfïanMi / (n bim/
><v MI t. ^KLiaMuci· / ciiuKyutul· uctiMiiwl·
«e ïSonbtgenoten / al^ mebe toefen fouDe een begint m / toacc op ban tflDt tot töbt De booge en aenliene» ^ftc 25cbieningen/ enbe gjlluflce CbacfllJen öan De ieeccn fpn Hoogbepbt^ Boo; - t@ubecen / boogbet memorie/fucceffiöelöcR op fpn üoogbepbt fouben Bömen te öebolbecen : becfeecftecenbe boojt^ gemel= tei^cecen gijebacbtefpne ï^oogöepDt/banDecfelbe |
nette / Diflinctecn tnelgccaifonneecDebaoojDcn beeft i <i() 8.
geanttooo?öt:DatöpDeopaemeItcl|eeten iSeDcpu»_
teecDe feec bebanchte boojbaecbctupgbbegenrgent· Öepttotfpnpecfoon/ enDe Dat bP blgDelua^batDc
Jlcccen fttaten ban geelanbt "bem ban bat <i2m» plop polfefpe babDen laten nemen/en Dat bP f ' fehecDe/Dat het felbefoube (Icecften tot lupfìei ©jobincie ; beDancftenDe boojt^ gbemelte JJeeren boo| De genomene moepte/ al^ ooch aengeltoben coi> cefponDentie met Den I^eec ban Odijck, Die geDacbte fpne $oogbept becfeecBecDe/ Dat bP ©etc Odijck, ttonbectelbch foube tcacbten te cultibecett.
ATec felbectbt toiecùt geDjucl^t Dit oiiDt ^laccaet banliiepfccCarelde Vyfde: toant ίπ Dien töDttec ©ecgaDecingb ban Ho lande tcotteecbe Dcfelbemai tecie tot contentement banbe Ibrcben : maec tot gcoot mifnoegen ban bet platte Êanbt/ bienbolgrn^ ban bet ïiat Dee ©iDDecfcbnp enDe anbece / Die Heeclöcfibeben befaten. <ΐ5πθε / foo facbten/ om Den ?ïDeI in Debotie te öouDen.
E XTS yi c T.
ciict ban
T^-Aerle,hy der Gratiën Godrs,Roomfchen Keyfer,
altijc Vermeerder des Rijcx, Koningh van Germe· jj^pfEc me, van Caflììle, siXiL·eoo, van Grenade. van Arragon, narei van Navarre, van Napeh. van CiciUe, van Maiüor^Mi "e JÖpf· van itfrtóe,vandeo liylanden Indien, en vafter her- ί®» de vande WefterfcbeZeeiE'.'rtz-HertogevanO^i»· rinse ta ryci#,Hertoge van Bourgeigne, van LothrijcLvm Bra- t)t ^m» l'anil(,va.nLeml>»rg3V&aLvxenl'iirgh,é'f. Grave van {Sffeï??, Vlaendert». van Artoys, van Boirgtigne, Paltfgravc en teuam! vmHentgouiue, vvaKoUandt > van ZeeloTidt » van Fe- ^f* rette, van Hagevault, van Namen,é"!!· Prince van ίιτΛ- ve, Marckgrave des H.Rijcks, Heere van Vriejïandt, vanSe/ier>van ^i«i#/<»jvande Stadt,Steden, en Lan- den van XJytrecht en Over-Tffel.taàa de Dom inatour in Αβα ende Afri^ue. Allen den geenen diedefen.onfea Brief fullen fien, Saluyt. Van wegen ons beniindea de Burgemeefteren ende Regeerders van onfen be· muyrden ende beflooten Steden, In onf^n Lande van HoUtndt, wefende ontrenc tnuintigh in getale : Is ons vertoont ende te kennen gegeven geweeft,hoedatons voorfz Lande van Heiland kcrc kleyn is, en niet ofte luttel meer dan'twewsifci/van onfen Landen van Brabsndt of Vlaenderen, en welck Land t naer fyn ftaec enconditie gedragen heeft diverfche laften, ter caufe vander beden en iubventien ons geconfenteert by den Staten ons voorfz Landts, en 'om de penningen van dien te vinden en vervallen, de voornoemde Thoon- dcrenuytkracbtevan onfen Brieven van Odlroyby hen van ons verworven, op geftelt diverfche Ex^fea en Ongelden, op den Wijnen, Bieren, Granen, Tor- ven en andere Waren, en dragen omtrent een derden- deel van der Schildt- tele van HoUandtAicr by onfe be- den en andere ommeflagen gegadeert werden, Ende al is 't fo dat niemandt geoorlooft en ware den voorfz Steden eenig hinder ofte letfel te doen in 't opbeuren vanden felven, of die Inwoonders direftelijck of indi- redtelijck uyten voorfz Steden te trecken, defen niet tegeniiaende veele ende diverfche Perfoonen hebben hen vervordert op te ftellen op 'c 'i Platte Land, Broa- iverjfentJf^everyen.Lfyeryen, een groot werck van lïm- mefyen,a\s Sluyfen en anders,midtfgaders diverfche an- dere Neeringen ende Amiachren j die men in befloóten Steeden gewoonlijck is en behoort te doen, tot onder- houdeniflè der voorfz Steede, onde dat noch arger is, poogen omtrent der felver Steden, Vryhcden, op te ilellen Tapperyen,Backeryen.ea diergelijcke,dacr door veele onluilen van vechten endedoodtilagben ghe· beuren,en andere bedrochgefchiet inde Waren ende Neeringe, fonderlingealfooopt'tfelve Platte Landt geen behoorlijcke Ordonnantie ende toeficht en is: Soo dat, op hoope vah goede koop , ende t'ont- gaen d'Excyfen endeandre Ongelden, die Inwooners der voorfz Steden, dagelijcks poogen in 't heymeiijck en openbaer de felve Waren, op 't voorfz Platte Land te koopen : en dat meer is, vertrecken uytten voorfz Steden,ende gaen woonen op 't voorfz Platte Landt,
doende |
-ocr page 653-
èli S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
doendealdaerhunneNseringen^al'cwelckdevoorfz
^ Thoonderstotdiverfcbe ftoaden te kennen gegeven
hebbenons ernflelijck verfocht endeghebeden, hen
luyden te voorfien op heurluyder begeerte, ende doe '
expedieren onfe opene Brieven in lulcke faeckedie'^ "
ende. Doett te -weten, dat ghefien in onfen Seciete "
Rade,'t gunt wes by den voorfz Comroiflarishierin
ne ghedaen ende gebefoigneert is geweeft, mitfiade
fijn advijs , en 't ad vijs van den voorfz van onfen Rai'
en Reeckeninge in Holland, genegen wefendc ter he
de en begeerte van den voorfz Thoondcren,en willen'
de voorfien totter depopulatiedefolatie endiftinfl·
van onfen voorfz Steden,hebben by goeden advijfeen
rijpe deliberatie van Rade, geordonneert endeghefta.
tueert, ordonneren ende ftatueren by forme van Edià
by defen onfen Brieven , dat vootaen niemandt bin-
nen onfen Landen van HoUandt , ende andere die
daer onder ghehouden worden , buytenbeflotenSte-
den ( den Ho^iiende^i/ciwiier daer onder gereeckect
en fai van nieuws moghen opftellen ende erigeren
n.ige Weveryen , Loyerye» , Metfelerye», Tttnmeryen, of
andere gelijcke Ambachten, Negotiatie of Neerin-
gen ,die men binnen beüoten Steden behoort te doen
noch defelve Neeringhen doen ende cxeceren ; infge.
lijcksdat niemant van nieuws en fai mogen op ftelieu
eenige Backeryen oiTapperyenhiïii\en feshondert Roeden
nae de Vryheden van den voorfz befloten Steden
noch oock opftellen opplatte Landt eenige nieuwe
Brouiueryen, op peyne dat fy gehouden fullen zijn fulc-
kcBroumerye of andere Neeringe, Backerye ofter<rt.
perye van ftonden aen op te breecken, en af te doen, en
boven dien tot boete te betaelen tot onfen profijtede
fomme van vyftigh Carolus guldens, foo dickwils dat
yemanc bevonden fai wefen contrarie vande vooriz
poinÖen gedaen te hebben , waer afwy dekenniflè
van defcH indien contrarie ghedaen worde , ende
klachte daer over quame, gecommitteert hebben, en-
de committeren den voorfchreve van onfe Radein
HoUandt, ende dit al ter tijdt toe dat de gene die eenig
recht pretenderen fullen, omme Brtuweryenof ande-
re Neeringhen , Backeryen, oiTapperyen binnen de
voorfz Lemiten van nieuws te mogen op Hellen, ful-
len doen büjcken van heure Privilevien , of under
deuchdelijck befcheyt, ende de voorfz Steden van
Holiandt daer op ghehoort, anders gheordofineert fai
werden Ontbieden daer omme, ende bevelen onfen
lieven ende getrouwen Stedehouder, eerften ende an-
deren Luyden van onfen Rade ende Reeckeninge in
HoHandt voorfz. Schouten van Bordrecht, Delft Lef'
den, Uaer/em,'vanderGoude, va.rt Amfierdam, vanden
Brielle , van Futten van den Hage , ende Akkmair,
eiide allen anderen onfe Jufticieren ende Officieren
wien ditaengaen ial mogen heuren Stedehouderen,
ende eenen yegelijck van henlieden foo hen toebehoo-
renfal, datfy ons jegenwoordighEdift Statuytende
Ordonnantie terftont uytroepen ende kondigben, of
doen uytroepen ende kondighen elck in den bedrijve
van lijn OfBcie, aldaer men gewoonlijck is uytroepin-
ghe ende publicatie te doenne, ten eynde dat niemant
des caufe van ignorantie pretenderen en magb, ende 't
felve Statuyt, Ediü ende Ordonnantie, ende al d' in-
houden van defen ih der voegen ende manieren voo-
ren verhaelt > obfervercn ende onderhouden onver-
breeckelijck, fonder yet te doen noch gedoogen ghe-
daen te zijne ter contrarie. Procederen teghensden
Overtreders van onfe voorfe Ordonnantiebyexecu-
tie van peynen ende boeten voorfz, realijckendeby-
feyten,londerverdragh ofdiffimuistie, wantOnsal-
foo belief, Ende want men van defen onfen Briefte
doene fai mogen hebben in veel ende diverfche plael··
fen, Wy willen dat tot vidimus van dien ghemaeckt
onder't Zegel authentijcq, ofCopye gecollacioneerc
endegeteyckent by een van onfen Secretarifen volko-
men geloove gegeven zy,gelijck tot defen originalen
Brief. Des t' oirkonde foo hebben Wy onfen Zegel
hier onder aen doen hangen Gegeven in onfen Stede
van Bruge/Aen elfden dagh Odober , in'cjaer on»
Heeren vijfthienhondert een endertigh.Via onfe Rijc-
ke, ''t tweede , énde van onfen Conlnghrijcken van
CafliUie, &c. 'tfefihiende. Op de ploye ftondt ghe-
fchre ven By dtn Keyfer in/^aen R»de. Oader Ghe wc-
hebben, den Commiffarifcn vanonfcn wegen ghe-
ordonncert, fonder dat fy tot andere provifie hebben
kennen gheraecken, dan dat wy henluyden verleent
hebben Brieven van Advife, addreiTereode aen onfen
lieven ende ghetrouwen deneerftenen andere Luy-
deuvan onfenRadeende Reeckeningein Hotlandti
daer af gheen effefl: na ghevofght en is, mits dat den
meeftendeel Ambachts-heerenzijn, hebbendeLan-
dén, Heerliickheden inde voorfz platte Landen , ons
verfoeckende, dat ons believen fouden te interdice-
ren op fecckere peynen, geen Broumeryen. If^everyen,
Loyeryen, Timmeryen, Backeryen, Tafperye», ende an-
dere Neeringhen ofte Ambachten, die men doet in
Steden, meer te onderhouden op't^/««e Landt van
HoUandt, Stryen cnde al dat onder't Landt van
HoUandt gereecken wort, fonderlinghe beroerende de
Backeryem lapperyeAot thieu hondtrt roeden, omtrent
der Vryheyt vanden voorlz bcilooten"Steden , Beve-
lende den genen die des contrarie geattempteert heb-
ben, daer van te difiitcren, en ophouden, Authorife-
rende de Officiers vande voorfz, Steden, den overtre-
ders te mogen apprehenderen ende doen corrigeren
niet tegenitaende, dat hcureJurifdiótie foo verre niet
en ftreckt, ende op al doen expedieren onie opene
brieven in behoorlijcke forme. Op welcke vcrtoogh
wy den voornoemden Thonnderen hebben verleent
opene brieven van CommiiTieop onfen lieven ende
getrouwen Raedt ordinaris in onfen Rade van ΗβΑ^ββί/ί
Alr,JoofiZasbouty byden wekken hy geordonneert
ende ghecommitteertwas, met hem ghenomeneen
Adjunil, nietfufped, hem tetranfportcren overal
in den Steden ende andere plaetfen in onfen Lande
van HoUandt j daer 't van noode wefen foude ende al-
daer hem informeren op de faecken voorfz, met htu-
ren dependentien, daer op hoorende ende communi-
cerende metten Ambachts-heeren, ende anderen die
daer byintereftfou Jen mogen hebben, ende't fel ve
communicerende den voornoemden van onfen Rade
ende Reeckeninghe in HoUandt, gheen Ambachts-
heeren wefendc, ende alt' famen overfeynden met
fijn advijs , de welcke Commiffarisvolghende fijne
Commiflïe, ende met hem ghenomen eenAdjunfl:,
hem geinformeerc heeft van wegen vande vooriz Ste-
den , wat Neeringen ende Ambachien men dede op 't
Mootfzplatte Landt, ende wat Brouverje», Tafperye»
ende Backeryen gehouden werden ontrent d< n vooriz
Steden, ende daer op heeft doen dagen den AmbachtS'
heeren , ende anderen die daer by mochten interefl:
pretenderen, hebbende Landen ende Heerlijckheden
in 't voorfz platte Landt, dewelcke gecompareert zijn
in den ghecale van fefti^h Perfooncn, of daer omtrent
ende na dat de voorfz CommiiTaris heeft met henluy-
den ghecommuniceert op die faken vooriz , hebben
hen gheoppofeert jegens de begheerte vande voorfz
Steden, ende ovcrghegheven heure redenen van op-
pofitip by ghefchrifte innehoudende veele ende diver-
fche Articulen, verfoeckende ghehoort te zijn in Ju-
ilitie, op 'c voorftel van de voorfz Steden, voor den
Prefident ende Luyden van onfen Grooten Raedt, of
fommierlijcken voor den voorfzCommiflTarisjprefen-
terendc teverifieren binnen feeckeren korten tijd:,
ende dilay , de feyten in heuren voorfz Articulen en-
de oppofitisn begrepen op welckeArticulen de voorfz
Thoonderen'niec en hebben willen antwoorden, want
fy niet en htbben willen komen in Proces, feggende
dat notoir was, datuyt faccke van Ambachten ende
Neeringen d!e men dede op 'tplatte Land,en ontrent
den voorfz Steden, defelve depopuleerenden en gin-
gen' te niete, ende die Dorpen van daghe te dage ver-
beterden ,, dewelcke parthyen ghehoort, de voorfz
Commiffaris heeft fijn ghebefoigneerdeghecommu-
niceert den voorfz van onfen Rade ende Reeckenin-
ghe, gheenen Ambacbts-Heerlijckheydt hebbende
in 't voorfz platte Landt, die daer op heurluyder ad-
vijs ghegheven hebben, foo oock ghedaen, heeft dé
voorfz Commiffaris, ende heeft al t' famen ons over-
ghe^pnden , ende iichtentdea voorfz. Thoonderea
-ocr page 654-
j jjent, L. de ZOETE. Onderftont, Geextraheert „tteteerPeMemoriael' Beici, gheheudenéytydqiMr. " linde loDgc, infyn leve» Griffier van de» Hcvevm jjiHtnJtiflaendea/daer Ftl Lxvij. verfi. Ende naer collatie gedaen, is daer mede bevonden t'accorderen opden •syfìitndm luny kaao/efihien bondert. By mft eodewasonderceeckent
β. MINNESANCK.
|0(n saf upt IPIaccact nu te toillen erecu tecen/D^t'l''^''''^ AmAerdam Qcecne αεη tjocc getogen jie Àct)eep^^itnmecinQ{)e oanSaerdam , anùece h{S5efcf)upt-23acft€Cpeöan Wormer ( foof«ctoec<= niacci) ü' ^©Ifeaaecpe ï^out-ftoperpe/enöeanDece écecinglien enbelfanOt-biecchen ! biaec boojbee· jTs^ojpon tneec pcupleuj; en neccingDctjc&ec Jdn/ oocR meec cenDeecen / at^ fomme ;&teOen ; maec foubetetjeel tteùojben Eupben aBemaecht tjebben. qii Oen t^tit t)ec üZTcoublen / tnanneec top cefiabliecc' ^n onfe QegljeecinQt) / t)aDtnient]ooj|ï8l)teI|jc6te nictgt)fi)een Det jlP;it)iIegt|tc ban oubt^ tjet aen 't Dflncft te Boeckhorft gcflebcn; öictecenöe / bat allelupbeti biealtiaec fou&e bonnen I)up^-|)oubeu cnDe tDOonen / fouben b|p enbe cjcempt ban allelirtpoflen/ ^ccijren/ fc.toant menboo;fagt) Dat mcttec töbt bat beele öanDttoecchen upt Haer- Icm, Lcyden > al^anbcce ^teben becbiacct^ gl)^ lilocpt fouben {)ebbcn / enbe bat alfoo bit Pjibileg jie nictfoube Dcbben honnentoecben toegl^gtienomrn aMboo?be tuine ban becle JLupben. l|iccbantoa^ mi't iicempcl boo? oogen / be ^teben öabben bit tcanfpo.it ban jgeccingljen / enbe J^anbi-toecchen na Dc ^o;pen enbe platte S.anbt foo beel toegegebcn twtöctnu onmogeltjcft toa^btfribetebocnbcfloge: omn/ al^ booj beelec Xupbencuinecnùeberbecf. Üpt Oefe conftbecatie lieten Oaec €b.(I3coot jQog. öegebac()ten bacen/ enbe atcbeecben met t)e<i?ein tttilTerenbe.
a ^onbecbaegg ben elfden gebben be ]^eecen I ^ titputcetben ban br itjobintie ban Hoiiaodc tee ^^ec^ 7 gebecinge boo?seb;agrn / bat befelbe f^jobintie obec 'I0eoiment ^cbcep^-i&olbaten ofte'jQactniec^te teibetaelt ftabt be fomme ban negen enveertigh duyfent diie hondert drie en dertigh guldens eene
iluyverenJdeniet, gdijeh nabecge|ienfian ttio;ben upt ben (laet ofte balance t)iec nae geinfe^ ttett; becfoech enbe bat foobanigen^ommemogl)^ te tot afflagli (ìcecften op be hondert duyient, biebe todgcmelte ^jobfntie maenbtltjcB ten Comptcoiece banbcn©ntfangcC <©enecacl Jacob van Volbergen mac|l foutnecen / ofte toel gecefcontceecCtegljcn^ onb(crfojtabie l^often ten lafïe ban befelbe tfebp ben ^caet ban «t^o^Ioge getepattieect.
Het Regiment Scheeps-Soldaten kofi
aen HoUandt.
»
Anno feflhie» hondert fes en (efligh.
iiokoil~i3(ic>-<i..o
Koppen
Sïffl, peComp.Collonellc 170 ■ NochiSCompag. iio"- Oader Bc-aumont
^ Collonelle Compagnie Nt^h iSCompagnienutf.
ti Onder Bcaumom ——
DehoogeTraflementen
27J8x —8-i.
Anno fefih'm ìmdert feven enfefiigh.
Ter loopende Maendt..
- 1879-
—- α4<ί47— 8-ο.
470— li-o. - «-tf.
Ter lopende Maent.
- 1879 - 6-6
— 14647-8-0. — 470-14-0. - 385·— 0-0. |
Anno fefihien hondert atht en fifiigh. Koppen.
De Compagnie Collonelle 170 — 1875)- 6 *-5. NochicjCompagnien lao —16016— 14-0. Onder Beaumont 45·— 470—14-0.
283^5^14-6.
Suicks dat HoIIandt over de Marinieis lot den eer- ften Oóloberfefihien hondert atht enfefligh toé betaelc
heef de voorfz Somme van +93 3 3 — i — 4^ ·
Daer en boven beioopen /«ee^Compagnien Ma- rines van hondert Koppen > die Hollandc nu den voorfz eerflen Odtober i'-^haren lafte heeft , meer àmfes Compagnien van feftigh, ende een van«j/« tigh Hoofden, die daer tegens zyn geincorporeert otte gelicendeert, ter loopender Maendj; een Som» me van 1147 — 14 ·— 8.
Hierjegens profiteert HoUandt op den otaet van Oorlogh in gelde.
Anno fep ten hondert fis tnfiP'tgh, ^ __ Ter loopende Maendt. Een Póft van —— — 15703 — 18 Ergo komt te kort --- —— 1678
Mitfdien in 't laerfiP'ten hon- dert fes en fefiigh -
Daer bynoch<»ei^ dagen -
13·—6,
hnno fefihien hondertfevenenfeflig.
"I er loopende Maendt.
Een Poft van — Ergo komt te kort
Mitfdien in 't Jaer ftflhin hon- dert feven en fefiigh ---iffii— y"~-4/
Anno fefihien hondert acht en fifiigh.
Ter loopende Maendt.
Een Poft van - —:— aipii — iz-—o.
Ergo komt te kort --- - '—■ 1 — 6.
Mitfdien in negen Maenden, 18366 -—14 — te weten tot Septemb. Incluyii —11997 —■ % — 6. Hier by verlis feftien hondert
fes'enfefiigh - — aoSij —13 — 6.
Noch de Anno feftien hondert
feven en fefiigh -— lyfii—
Beloopt te lamen — 4933?·""" ï"·—
beelmael^ beeft men SSjouilietpegDeNbt met b' ijngdfcbe Pofterye of Paquet-boodt (UU toa^ toe® bec ijapecingl). ©en elfden i^ tee ffiecgabecingöe geirtfenbe cequepc banjoanSwinnas, jpofl-JBee» ftec tot Rotterdam , [)oubenbe inefect/ batgpop dooileeben ^atucbag ben feften befecfietpaquet- ^oot met be SSjieben ban ben ^taet babt afgebaer· mggtbanben Brielna Harwit8ombecuoIgen|oenbe# ©cec ?lmbafTabeuc Boreel tot Londen gebiacfittc üjoiben / bat felbe t^acquet-SSoot be^;&onbae!)^ toe rHarwits aengöeBomen toefenbe / Bet gebcuct tooi batben;beÖippec Sc. Pieter met tiei!9|teben bant 3lanbt toebec ban mepninge toa^ na Hoiiandt te heecen/ben felben ^cgippec upt get boojfs IParquet· S3oot toa^ gl)elict)t/ met b;epg||emeten banijem in een gat te toecben / in ca^ tfg geen biugg en fielbe b00| bondert ponden Sterlioghs, geli/CRbp gebaen Beeft: bogg bat tip bie^ niet tegenftaenbe etbaet nocj^ toieebt aéngeijouben / fonbec te toeten be tee. benenban bun. op naee belfbecatie oöoetie
sebon^
en O O R L O G Η, AchUn-veertighfteBoeck, |
-ocr page 655-
6^4 S A Κ E Ν van STAET
löiS BEtotmöen / be boojfs ïSequefic te fiellen in fianben
;__ uanbe Heecen ban Heuckdom, enbe anbece Baec
©Dogjfeofl. Oebeputeecben totte faetfien ban En-
gelant, oni baec obec in be Confecentte ban ben Igeec
Tempie te bolecen/ enbe ben felben Baec ^οοβ j©pa.
mepninge enbe intentie omtcentbeFofterye op En-
gelandc, vife ver fa ijael in te fcBecpen/ enbe te boen be»·
Bcöpen ; ooch becbolgené tebecfeecften/ Datftjn
bp ben BoogBgemelten ConingB enbe elbec^ ban no»
Den tueefenbe / alfe goebe «©fficien totlbe aentoenben
ten epnbe ben boo;noeniben acngeBouben^cBippcc
Sint Pieters,niet alleen opbipe boeten gBeflelt/be
cautie ontflagen 5 nemaec oocft bat biecgBciocfie p?o.
cebupcen boojtaenniet meec onbecnomen inoyBten
tuecben : boenbe ban Baece beccicBtingBe enbe b)e>
becbacen cappojtaen befe ©pcgabecingBe. Φβι^ί^
Deboo;f5 lüequefie oocB copfeitjcft gBefonbenaenb'
i^cecjuhan Borcel, B^ecl^oogB jn^og.^mbaffa:
bcucinËngelandt, ommeten fine al^ boben albaec
metjc/ fulcft^ enbe Daec'tbeBoeiibe/aïleefficaeieUi
fc bPbbof ren tf boen.
^effclbrn baegti^ tbiecbt gebifponeett op 'tllge:
moriael banbc ilunenbojgfc<©efantfc Muller, toaec
bp Bp becfocljt een ?icte ban pecmiffle om in bcfc
ft ISri^^' ïanbfη eenigtie ^olbaten cc mogm toecben / in ca^
je3 Ö« gBebeucen foube batmen bp pe jcgentDoi^ige oc»
rafie bie ban boen mocBce Bebben: Q^eHcfolutie
fcoa^/ bat ben gemelteriieec Muller, Biec te3Lanbe
foo beeli^Qlbaten onbec be Banbt/enbe fonbec i^com
flagB / foube mogen iicf)ten al^ ban nooben tnaecen
ombeatunenboigüfe i^icoupe^ te®oet'te bjengen/
op Bet getal baec op bie tsacen getoeefl/ ten tsbe
batfe in bienfl ban befen ^taet toacen obecgchomen;
enbe is; Biec ban^cte in beBoojIHche fojme gebepe-
fcBeect.b'^ccc aenbiefenbe «i^beputeecbe banbe
tointie ban Ucreght, Beeft laten aenteecftencn/ bat BP
fjiecobecaenbe feeecen fdne J^jincipalen Babt gBe=
fcB?eben / bogB nocB jgeen anttooojbt bcltomen.
j^oeteel menitbecael genoegBbia^ om bit confent
te geben/ footoilbe men baecom befaecBnieteen^
in bectoefb;engBen/ toantmen bia^bit bolcBmoe·
be/enbe #;obintien tQiibenfeBaecboojbe een of b'
anbece toegB quptmaeclten : SSefBaiben Ba^t l^o.
Mog. op ben dercienden, na bat ingenomen Bebben
f)et cappo?t ban )|recen ban Heuckeiom enbe anbece
Die met b'^eec (©éfant Muller obec befe matecie Bab'
Den geconfeceect/goebt gBebonben Bebben bat om
eenmael een finale afBomftete maechen banbenaf;
tognt banbe XunenbucgBfefCcoupe^/ driei^eecen
upt Baec BecgabccingB gBecommitteect fouben tao^
Den / omaenfionbt^ fonbec be ntinfletpbtbecfupm
Baec te tcanfpoitecen naec Deventer, ofte anbece
plaetfen / baec Bet ban nooben foube mogBen toefen;
enbe albaec met enbe neben^ beieeCen(©ecommit=
teecben upt benboelgemelbeiiïaebtban^taetentot
Deventer boo;f3 gebaceect Bebbenbe / tot afbetalinge
banbe SlnnenbucgBfe iarcoupe$$/ in ca^ bie tee boo?f5
^tebe nocB te binben foube mogBen toefen/ of anbec-
fïnt^ alleen be felbe SunenbucgBfe (ScoupeiS banben
<£ebt een 't SanbtgBebaen/ on^aen enbe boojt booj
allemogeltjclie ceebenen enbe ^nbuttiennaecboo?::
gaenbe Concect met ben booinoembej^cec Muller te
Bouben / tcacBten pecmobecen enbe te pecfuabecen /
omme (IcB confojm be goebe meeninge banbe )|eecen
l^ectogen ban Broniwijck enbe Luoenburgh te laten
cmbacnuecen / enbe bien bfenjle boen / bie be BoogB-
.^gBemelbe-ilactogen ban Baec fouben mogenltomen
tebecepffcBcn. €nbe bpalbien naec alle aengebpen·
be beboicen be boo^fs goebe intentie ban Baec i^oogB
J©og. niet upt te toeceïten foube 3Ön / fouben be
boQjnbembe l^eecen <@ebeputecben in ^{cben gebal
foobanige ojbje (lellen / enbe bie boojfieningBe bben /
ten epnbe bat be boo;f3€?oupen| fonbcc eeti moment
langecte bectoeben / Baec te ^cBepe te begeben/
omme te 3@aetec naec Bet 4SpIanbt banEris,enbe
becbolgBeni nabe Elve in Bet ïanbi bantunen·;
burgh becboect te toecben in Confoynité banbe p»'
tenten ten bien fine alceebe afgegaen ; iSnbe Bet feibe
ttoeebe point mebe bupten alle besbiagtinae bos) de-
finance of oppqfitie bap&C tjpOjfS ϊΒίΠίίίβ Miei Hu». >
toeccRen 3ilhbe/ foo toieciïin De Weε^gίι^1e|^teTƒ ΐί
een (©ebejputeelben infulcpfU gBeballe bojQ*·
fter.enbifòo betbolgBeti^ naë Bet ïïanbt ban j
nenburg te boeu neemen ; enbe bdo?t^ alieö barr „m"
tcent te moogcn boen enbe beccicBten / 't mn» ^
ï^eecen (©etseputeecbeu tot becepehinghe ha»V
boo?f5 oogmcrch ban Baec üo-lföog.ua gelcntnth7«
ban tρ^eπ cube faechen fouben beblnbcrt te bifSr
ten toelcRcn epnbe aen Boer «Sb. tee banöenS
fouben toojben foo beel attent / patent^ getoiife / «ϊί
boojbe boo?f3 Lunenburghfc®COUpei / enbc tlttflf
boetinge banbe felbe ban nooben fouben monthitm
Cnbefönicn boojfj tpnbe gecommitteect ubS
ilo.lKog. ©ergabecinge be Üeecen Meermacisiimi
en Rovtr, ìDEtbcnbc be cefolutie uptgBeghebtn rZ
bec cemmtie / oocB eftcaet baec ban boo; een πηΐn;
po(ï gBefonben aenbe gemelbe ©eecen ^emmt
teecöen ban ben iSaeDt ban ^aten tot Deventer
booifs/ met berfoeeft enbe ferieufebegBiecte/Batfi
be toelgBeuelDe ©eecen Baec Ho. JSiog ©eötijS
ien bic &tact maechten mo^Ben abonbt / fiinh»
é)onbagi)/ albaec te toefen / toilbcn aftoanK
om met be felbe/ tenfme alpboobrn/ tebMtttn/
gBelijcfe oocft foobanigB eictact gtiefonbea it m
ben toelgemelbe Saebe ban ^tatenfelf^om te lircc<
Ben tor BaecCb. nacicBtinge tolibecii te bienm fuic^
enbe baec 'tbeBoojbe. '
j|3f η Bab oocB boo?gefIagBen een ^^cputatieaitii
ben <!5?aef ban Benthem te fenben / alfoo Bp De ©j»
bmnealBiec m 'tpacticuliec B^t gbefcBjeben / fooj &
Bcm fgne iümbecen nietin'feo?tc tecfianbt |ieW/S
bat Bp teghen Baec crimiqelijck foube pjoaDmn
me <{3cebmne maecBte Dit bcBenbt atnbe Sera»
becingBe : D'ecn en b'anbec toa^ niet te b?fliin 't
gBeen ben «Ccaef ^cebe gBebaen babbe : enbe mtn
fiab niet gbeecne bat Bp sffne actie m 'tïJijcft tóanbt /
altoaecD' een en D'anbec qualijcB gBcnepgbOe Sijn
fengn Bo(l uptBalen: baecom Babt men begetrouitv
beliebectoilfen reconfilieren. I^aecben «Sioefbitc
ban lucBt ontfangBenbe / liebtöeliciit matcBtnDat '
BPfIcB in gBeen confecentie totafBanbelinebofmci
btatie foube cefolbecen metbefenifeeaet/ al^jijntie
bie faecBe / jijn pecfoen enbe ingefetenen /gèoociflö
onbec 't aflcft, lliec mebe liet men bit toercfi foo biat
becupen/ mepnenbe öatmettectöbt/ fitbfriffouDe
fcBlcBen: <iSbogB Bo?t^ baec aentoiecbt be<i3tatifn
ban 't üup^ te Benthem gBeligBt / enbe na Munfter
gBeboect / enbe albaec ten Bupfe ban b' l^eec Romer,
25o?gcmeefïct biec ;&tabt/ gelogeect;toactban3I>
felfjS een b?ief fcB?eef aen een ConfïDent: feggenOe
toelgetcoofl te jBn / enbe batfe geenlint^fouöebup»
gen onbec be bjepgementen banbe ïieilgte/bienien
Baec foube toillen aenboen: batfe oocB niet toift biacc
Baec üinbecen toaecen. ^it gaf batmen ebentoel
toilbebe^eputatie boen boojtga^m/ toerbenbege-
nomineect be ©eecen Coltexman, Benthem enbe
Gruys, om ben <6?aeftcfpjeccBen : maec albopten^
toiecbt Bembp een geaccaifonneecben bjiefbefeöa»
jn^og. intentie beBent gemaecBt / enbe becfoc^
batBP pTaetii enbe tpbttoilbe fiellen / toaec/ enbe
toanneecBembe «©ebeputeecben mogbten aentcrp
fen. ξ^ιη ψίίΤΦορ oocfi (ienbe Boebeelfpel^mm
maecBte om ben «Djaef'tappaif^en inteecBenboi;
men bit toeccB niet op be tongb enbe inbe i^amec
'f^BcB toilbe gBeBaelbt Bewen / b^gBt fcSP'
ben mebe in'tbecbt ; becfoecBenbe batBaec^oogg
^Sog.toilben aftopfen beopper-voor-monberfchap
ban een eenigBe ^oon nagbelatenbp <l5?aefPlnIp«
Coenraedt ban Steynfort ( bifsp ppfnfïantiebanbe
®?aebeIHcfte J^ebutoe Babben aengenótBen) toont
ben SSiffcBop /njetenbeecbe bat Steynfort on^ t
^tift Mapfler toa^ gelegen ^uïch^ ot»
miflacifen gffiplt om t' eyaminecen epnbililtB
anttopoibt bi>t ben <i5|aef bàn Bentliem aet^a»
m mcB' ifùieef / toai ; bat be ® eputatie on«gJ
-ocr page 656-
en O Olt L O G Η, *t Acht-en-veertgihfleEoeck.
hfftfi toaö/ Dattiiftt D«n fö» Binbecenraactöabtte ' iZrm Kojt^ mt flen Dit Öoo? een fcfijpbcn ban ' Κίαύίη fclfê gf bi? fao 't fcftetn banötn
SfnubettEcontentemcntBabt/ fpffcBcnbe fiaec urnen: «naec fP öifl öat fp Die fiarc ί|ο.|©οβ. XthaötinbctoatinBeBelaten/ Die Dan oocft cepU> " „hert/ niet te toeten taaecfp toacen. beel i^'etr Mii/ men toa^ oUtc DefcfpoeDigc reconfiliatie fett °,t(nt / cnöe'tBleecR bat milfcöien Öe« iCi?abe in «n iiDJtin ttjöt öaöt felf^ oöeDacn/ 't accn bupten
öanbcn^taet met
'"X'n feveodendM^ Bet cappojt banöe
öccrcn Huygeoi enDc anbetc öaec ©o. J®ob. «iBebe» miteecDcn torte faecftenbanbe Ommelanden, acBtec» hfliocn^ Dee felbec jöefoiutie banben een en twintigh- ten SeptemÖecIcflleben/ enöeden twaeifden befe^/ rtibiWefct eiiöe Qc-epamineect Deöbenbe bc drie bis fl ncte JlBemocicn/ ofte ïïemonPcantien aen öaec iSofl. enöe be sebaaöte lleeten bec felbec «©ebe^ Suttecbentenboo?f5 bage cefpmiöeïflcft s&epjefen· fpcci/ tip öe ïleecen Sico Eeck, SSucflccmeeficc Johan Ysbrants, enbe Schato Gockinga, ï5aebt^-||eeccn ure êtabt Groeningen, mitfgaDec^ ben Sindicus Clinge, aï^ OOClt beni®aeItnanLodewijckSypers, mtielenafftoocen DoftorJoanSitfen, 45ecommit. crtbenbanbeteerenaeoisecmeefleccn enbe Saebt ficTfffmtlöe ^tabt Groeningen, allecaecSenbebe öioiecten ofte boojflasen banbecanbecingfie in Bet ömmelandcr Seslement ben fefden êeptembec laitftlcDen aenbe boenmael^ aentoefenbe <©ecom. initteerDcn banbe contcobectecenbe pactpen inben Ommelanden aebaen/gel0ch befelbe fisettiotien &iec na tjoïgenöe ban tooojbe te tooojbe flaen seinfetecct.
Ho. Mog.Heeren.
Η Et is door de Borgermeeileren ende Raedt der Scadt Groeningem door defen genoeghfaem be- vonden, hoe dat eenige Heeren uyc deOwwe- linden onder pretext van te verfoecken naerder Eluci- ώί/fofteveranderinge in haer Reglement, fullende gdijck fy voorgeven, tot prascautie ende weghnentin- ge van eenige defordres, ter faecke der gedane Mon- fteringhe vande Lantfchsps-Coniparanten ontftaen, tot εΛαόΙίίΤεφεηΐ van haer onderlinge gheruftheydt ende beraminge van een feeckcr voet, naer dewelcke hare Regcringe met de minile confufie foude worden beitelt, niet anders door defen fpecieufen fchijn heb- ben foecken t'ondernemen, ende in te voeren, als eenighe ongehoorde nieuwigheden, door welcka niet alicene de Stadt Groeningen ^ ende der fel ver In- gefetenen, maer oock die vande gantfche Provintie inhaeroudevryeende gerechtigheden tenhooghften verkort 1 ende hun intollerabele prejudicien fouden worden toegevoeght : als meedejidatiy wel weetende, ÏDgevallé de projeden ende voorflagen, om fulcks t'obtineren, tydelijckebyhen gedaen, quamen t'eflat- teren,ende vandengeenen, foohieiby gheprejudi- cieert ziin, wlerde vernomen het felve noyc ten efiPe- ftekonde gebracht worden , doordien ghemelde ge- prejudicieerden hier op gehoort, endebehoorlijcké tijde moefte worden gegunt, om over het ongelijck, ten ioo notoirlijck toegevoeght, haer redenen van be- öagh in te brengen, foodanige projeiten altoos forg- vuldelijck hebben foecken te verbergen, om defelve tergelegenertijdt, onder de handt door te dringen, ended6ngeenen» foofighhier by mochte geledeert ende verkort vinden op die maniere vcrfnellen, haer oiet dan met de flagh waerfchouwende j eii derMven nebben gemelde Borgermeeileren ende Raedt inden Jaere fiflieu beadert twee en ftfligh eenige Heeren üy t naer middel herwaertsgefonden, dopr welckedoen- inaelster Vergaderinge van ü Ho. JWog. genoegfaem Is voorgefteltende gededuceert,dat foodanige heyme- lijcke machinatien van gemelde 0»!)Μίώ*ι</(?τ Heeren met anders fouden verooriaecken als feer fchadelijcke ^dangcreufegevolgen; en wekker redenenUHo. Wog. oock fooveele heeft ghelieft te deferercQ> dat VL Deel. |
door een formele RefoJutieisgheftatueert endevaft rjC/tg
geftelt, hier over gheen deliberatien te fullen houden, __
veel min refolveren, eer ende bevoorens de Heeren Borgermcefteren ende Raedt van alle foodanige voor- flagen authentijcke Copye waren ghegeven, oock een competenten tijdt vergunt om figh hier over te berar den, ende haer redenen van belwacrnifleintebren- gen. Op welcfce Refolutie in redenen ende billickhey t genoighfaem gefondeert, ende ter Vergaderinge van U Ho. Mog. naer voorgaende kenniffe vanfaecken, ende rijpe deliberatie folemnelijcken ghenomen, de Heeren Borgermeeileren ende Raedt figh t'eenemael geruft gefteJt, ende tot noch toe verfeeckert hebben gehouden : maer alfoo defelvige onlangs, buyten ver- moeden, ende feer onverwaght, is voorgekomen, dat , by de renovatie der meergedachte Refolutie vandea dertìghiien]MÌj defes laers, gedaen door eenige Hee- ren uyt de Gecommitteerde Raden der Ommelanden feer fterck is aengehouden ende gey vert, ten eynde die claufule daer uyt mochte worden gelight j ende oock foo veele ge-eflTeöueert, dat daer omtrent eeni- ge veranderioghe is voorgevallen door het by voegen der woor^ i Waer by de Stadt GroeniitgeH eettighfnit feude ipefe^geprejudkieert ende ^raeekt.·, alsof d'exa- minatie ende oordeel der intereflen ende prejudicien der Stadt, door defen toegevoeght, foude itaen ter de- cifie van U Ho. Mog. voor ende aleer defelve daer eens op ghehoort ende verftaen waer: foo hebben de Heeren ende Borgermeeileren ende Raedt naer geda- ne convocatie der Taelmanncn ende gefworen Meen- te, fulcks wel foigneut onderfocht ende rijpelij ck over- wogen hebbende, het felve foo important ende var» . dien gevolge bevonden, dat by haer is noodigh geacht ons te committeren ende ter Vergaderinge van U Ho. Mog. af te vaerdigcn, om inftatstelijck te verfoecken* dat meergemelde Refolutien foo formelijck genomen, fonder eenige alteratie ofte reftriilie in volkomen vi- géur mogen verbly ven 5 ende daer benevens dat op dufdanighe voorflagen, alshiertegensvoor gemelde Heeren uyt den Ommelanden U Ho. Mog. Gedepu- teerden Zpijnde ter handt ghegeven, ende van haer Ed. Mog. Vergaderinge ingebraght, niet worde gedifpo- neert eer ende bevoorens wy daer op fullen ghehoort wefen : tot wèlcken eynde, öm door het breedt ver- hael van defer laecken gelegentheyt U Ho. Mog. niet te vervelen nochte der felver hooghwichtige ende im- portante befoignes te interroroperen, wy verfoecken dat ons worde vergunt om die voor eenighe Heeren uyt het middel van U Ho. Mog. Gecommitteert, te mogen deduceren ; ende/uilen als dan met genoegh- fame redenen konnen bevellen dat daer door niet al- icene de Stadt Groeningen ende der felver Ingefetenen, benevens die der gantiche Provintie van Stadt ende maer oock alle Bondtgenooten ende Inwoon- deren van den Geunieerden Staet feer merckelijcke prejuditien werden toegevoeght. Was gheteeckent i. Eeck. 7. Tshrants. S. Gickinga. B. Clinge.
L.j.Syfen.
j^oIsBt be iSefoIutie banben twsdfdenmet b'in* fettien :
Extrdói uyt het Regtfler der Refolutie van de Ho, Mog· Heeren Staten Generael der^ Vereenighde Nederlanden.
.Venerisdeniwtféi^iii» Oilobér fefiien Hondert acht ea fefiigh.
IS ter Vergaderinge gelefen feeckereRemonflran- tie vande Heeren alhier aenwefende Gecommit- teerden vande Heeren Burgermeefteren ende Raec In Groeninge», diéaende tot refutatie vanden teneur vande Miffivc vande Heeren Gecommitteerde Reden àer Ommelandetti^mdm vUftienden oude» endeden v^ en fmintighfie» der voorlede MaentnieuWe ftijl, volgende de voorfz Remonilrantie iüGt na vao woor; de te woordegqlnfereert.
SS |
-ocr page 657-
' S Α Κ Ε Ν van S Τ A E Τ
I
■Ì!
:·ί '
10^8. Uoogh Mogende Heeren.
De ondergefchreve Gecommitteerden vande Heeren Borgermeefteren ende Raedc in Groe- mnge» ter handen ghekomen zijnde feeckcre MiiEve by dc Heeren Gecommitteerde Raden der Qmmelande» aen U Ho. Mog. gefchrevéa den v^ftien- dea oude, endc deavyfentwintighftm der voorlede Maent nieuwe ftijl, hebben fighcot juflificatie vande procedueren ende welgemey nde intentie vande Hee- ren hare Principalen geobligeert bevonden U Ho. Mog. te verfeeckeren dat de gemelde Heeren Ge- committeerde Raden der Ommelanden, tegens de evi- dente ende haer felfs bekende waerheydc, de Heeren Burgermeeftcren ende Raedt in Groeningen, infimule- ren aen alle Ommelander Privilegien ende gefag tot een totale ruïne der OiOTwe/d»^» aen figh te trecken, wy houden ons verfeeckert,dat'tgeene vande Heeren U Ho. Mog. Gedeputeerden by monde ende gefchrifte Js voorgedragen, ende vande felye U Ho.Mog. gerap- pprteert ial worden,de welgemelte Heeren onie Com- mittenten van alle fufpitie van ioodanighe totere be- fcbuldinge &1 libereren, ende U Ho. handc-
taftclijck doen fien, aende ecnezyde, dac het eenigh- ile ooghmerck vande Heeren Borgermeefteren ende Raedt Itreckt tot ruïne, maet tot behoudenifle vande gherechiigheden een yeder inde Provintie van Stadt endcLiWi/e, volgens de Wetten van't Landt, ende de liberteyc van 'c Volck, competerende, ende aen de andere zyde, dat de vooriz. bittere belaftinghe met waerheytapplicabel onder haer is, die opdiegee- ne alhier de geprojedleerde ghevaerlijcke nieuwighe- den hebben helpen fabriceren, om de goede Ingefete- nen van Stadt ende Lande van haer deughdelijcke ge- rechtigheden te ontfetten ; d'Heeren onie Principa- len werden infgelijcks t'onrechte befchuldight, als of de defelve teghens U Ho. Mog. deciiie vanden v'^en twintighfien Februarijy^/ii» hondert vijf en veertig ligh fouden bemoeyenmetde Ow»Jf/<ie</er particuliere fa- ken ende onderlinge difFerenten, ende is in tegendeel xyaerrachtlgh, dat defelve figh geluckigh achten, van lighbuytendeOmmelander defordres éndeonderlinge verfchillen te mogen houden,het is oock U.Ho.Mog. kennelijpk, dat al den tijdt van 'tgepaireerde,ende van 'tegenwoordige Jaer, dat de Ommelander ondetlm^e dimrenten, over hetftuck vande Monfteringhe voor haer gerotceert hebben, de welgemelte Heeren onfe Principalen , figh defelve in geenerhande maniere aengetrocken hebben ; maer foo haeft gebleecken is, dat onder pretext van 't verhandelen der voorfz parti- culieje faecken ende onderlinge diflFerenten, getraghc is geworden de handt te fteecken in de hoogheden van de Provintie,te renverferen de oude ende geftabilieer- de forme van Regeringe inde fel ve, ende de goede In- gefetenen van dien te ontfetten van hare deugdelijcke gerechtigheden, hpo hebben de meer-wel-gemelte Heeren onfe Principalen gheoordeelt, te fullen man- queren aende plicht van ghetrouwe Overheden, inge- valle fy fouden conniveren aen foodanige gevaerlijcke nieuwigheden, endeflilfwegendeabandonneren de goederen ende gerechtigheden der goede Ingefetenen van bare Stadt, ende vande geheele Provintie. Voorts konnen wy niet bevroeden wat de intentie vap meer- gemeke Heeren Gecommitteerde Raden der Omme- landen verder mach wefen, wanneer defelve fuftine- reo, dat fy, indien queflie tuflchen de éndê Óm- melanden mochte zijn, voor U Ho. Mog. als decifeura ih fulcken gevalle j geciteert, ende hun prsBvieoiffe klachten overgefonden te behooren te werden, aenge- licn ons'c cene meer onbekeot is, dat in cas fubjed: eenighe queftie tufTchen beyde Leeden foude weien, maer ter dbntrarie welgheinformeert zijn, dat de voorfz gevaerlijcke nieuwigheden by de Heeren van- de Ommelanden gedefadvoueert, ende aende fel νς im- mers foo onfmakelljckgeweeft zijn, als vande Heeren onfe Committenten, endc by gevolge met verwonde- ringe vernemen,dac de meergemelte Heeren Gecom- wittecfde Raden fig fo verre oerven emancipcicn» om |
alfnoch te patrocineren 't geene by de Heeren Iiierp Committenten felve geimprobeertis ; Inalien gevall is het geenfints de meyninghe vande Heeren ijofgg! - meeftercn ende Raedc in Groeningeu, ende i ulicnde felve figh noy: foo verre vergeten, omme de hooehr den vande Provintie, ende de gerechtigheden νωπέ Leden ende particuliere Ingeietenen van dien de- wclckeniemants cognitie, judicatUre oftedecifieor derworpen, maer in haereygene natuere indifputabel zijn, van het Corpus der Ommelanden felve, veel wev- niger vande Heeren der felver Gecommitteerde Rk den in difpute laten trecken, ofte aende difpofitie van yemandtter Werelt te fubmitteren, maer ter contra- rie figh onveranderlijck te houden aende oudecndê wettige forme van Regeringe inde Provincie van Stti ende Laaden gebruyckelijck, fonder yemant, die nef. fens haer dc Staten vande Provintie conftitueren fou- de, te erkennen, alsdiegeene, dewelckevolghensde Wetten ende Coftumen yan 't Landt daer toe gerech- tighc zijn,endefonder mej eenigh pretensreprefent». tijfminder getal eénige Staetfche Vergaderinge, of Staetfche befoignes te houden , de Juftitie vande voorfz onfer Heeren Principalen procedueren, ende
wcl-gemeynde intentie is foodanigh, datwy UHo. Mog. krachtige maintinue tegens alle contrarie ma· chinatien ons belooven, ende volgens de vetbiotenilTe vande Unie met alle behoorlijck refpedt verfoeckea derven. Ende was ondeneyckenc
S. Eeck. J. Tsirantf, S. Geckinga. R, clim, L. Sijperf, ende J. Syfen.
ai&aecotJBebeliDeccitt 5Ö«öc/ i^BOftflöebonticii/ bat&erdbelSemanficanUeQefieltfal toecocn ingait. Den öanöe lleecen Huygens, enbe anöete öact; ïo, .ïlSoB.efbeputeicDentDtDefacciini öanDe Omme- landen, om te (icechcn tct tiec felbec nacicgttnsr.
Edele Mogende Heeren,
De Heeren Borgermeefteren ende Rssdtia Groeningen,oniü Heeren Committenten, ge- fien hebbende de voorilagen byUEd.Mog. den Jefien September leftleden gedaenjtoc wegnemin- ge der differenten tuflchen de controverterende par- thyen ende Owwe/dai/wgerefen,hebben dacrinneDiec fonder confternatie bevonden vericheydegeraerlijcfce nieuwigheden ende pernicieufe defleynen,flreckende tot merckelijcken nadeele ende prejuditie rande Stadt Groeningen, mitfgaders vande goede Ingefetenen, foo inde Provintie van Stadt ende Landen, alsden gehelen Geunieerden Staet, de Heeren onfe Öommictenten erinneren figh wel, dac die geene onder de Regenten der Ommelanden welcker onbepaelde ambitie ende Re- geer-fucht figh niet kan buygen onder de Wetten, nochte houden binnen de palen ende limiten vaneen wettige forme van Regeringe, haer van hare Voorfa^ ten naergelaten, ten haer Ho. Mog. al in den Jare fe- ftienhünderttwee en fifiigh voorgedragen, hebben in fubftantie even defelve gevaerlijcke voorflagen, ofte immers d'elTentieelfle ende befwaerlijckfte onder de- felve,ende konnen derhal ven wel bevroeden,dat oock tegenwoordig even defelve Regenten der Ovmelande» door hare importune fuggefiien ende abufive imprcs- fien, U Ed. Mog. tot het avanceren vande voorfz voorflagen geporteert hebben. Immers vertrouwen de Heeren onfe Committenten, ingevalle fy in conior'· mité van haer Ho. Mog. rechtmatigheRcfolutie van- den negentienden Mey van 't voorfz Jaer fefiie» handert twee en fifiigj), het geluck hadden mogen hebben, om alvorcn UËd.Mog. t'informcren vande wareghde- gentheyt der voorfz prqjeöen, ende vande fchadelijc- kê gevolgen die onvermydelijek d»eruytflaencere- fulteren , dat UEd. Mog. daer toe geprocedewt fou- denhebben: Ende in aUen gevalle, dewyladelaecke
noch ia fijn gheheel, ende niet vorder als mter^n
van projeflen ende voorilagen Is ghebracht, hebben de Heeren onfe Committenten figh abfolutehjck op ,dc,bi*endccquiteyteade JultiüeviwteeiWo· ^og» |
-ocr page 658-
en OORLOGH,VAck-en-veeyfphfieBoecL 627
verlatende, ons herwaerts gecommittert, omdefelve jgor het vertoog van baer weJ-gefondeerde grieven te - (jifponeren, om aen fóodanige fchadelijckc projefen iflS^eiuggeftien vande Heeren der Ommelanden, haere «uthoriteyt niet verder te willen vferleenen.
De Heeren onfe Principalen dan pa0"erende alle het ceene in meergemelde Projedren voorgeflagen werdt, ont'obtineren haer Ho. Mog. lofFilijckooghtnerck ofltrent de Monfteringhe vande Ommelander Landt- daeghs Comparanten, ende om van deielve te weeren illepirtydigbeydtendeinjuftitie, hebben eengevoe- ligb prejudicie voor de Stadt ende de goede Ingefete- pen van dien gevonden in die periode, waer bygepo- feert werdt, dat alle die geene, die voordefen fclve, ofte wiens Voorfaten, waer van fy Erfgenamen zijn, onàsOmmeUnder Landt-dagh hebben gecompar«ert, figh by de gedane Monfteringe verongelijckthouden- de, het reght lullen hebben, om figh daer over by een Hofvan Juftitie te beklagen ende redres te verfoec- lienj ende dat by gevalle alie anderen, 'tzy ingefete- nen vande SiaJt j ofte vande Ommelandea, ofte van eenige andere Provintié in de Geünieerde Staet fig na i'Ommelandm tranfporterende, om op de Landt-da- genaldaer te compareren, impuneafgewefenfullen mogen worden, fonder redres te verfoecken.
Degeduyrigeklaghtendie van tijdt totitijdt, dan V3D d'eene dan d'andere partye vande Ommelanden ha- re Ho. Mog. toegebraght zijn geworden , van dat op de fucceffive Monfteringe foodanigé verongehjckinge zijn gepleeght door het afwyfen van gequalificeerde ende admitteren van difgequalificeerde, hebben onge- iwyffelt U Ed. Mog. bewogen, om de gheleerde te- gunnen het reght van by een eenparighHofvanJu- Itiiie, redres te mogen verfoecken} maer de Heeren onfe Committenten konnen niet bevroeden, op wat gronden ofte infighten ghefondeert mach wefen de voorgeroerde foo notable ongelijckheydt, ende waer- ommeby foodanigé conftitutie van Regeeringhe als voorfzis, dedeure vande Heylige Juftitie, de welcke immers eene ende defel ve altoos ende allefints, ende integuard van alle Perfoonen, fonder onderfcheyt, is ende behoort te wefen, voor den eenen verongelijckt engheopent, ende voor den anderen toegefloten fai worden ; ja fy hebben een rechtvaerdighe bekom- meringe, dat de voor fz ongelijckheydt by de voorfz conftitutie van Regeringe aenleydingc fai geven, ende oorfake kan geven, dat alle die geene, die uyt de Stadt, uyi de Ommelanden, ofte eenige andere Provintié,fig van nieusfullen prefenteren om geadmitteert te wor- den, met dies te meerder faciliteyt af-gewefen fullen worden,omme dat fy impune,ende fonder figh te mo- gen beklagen, uytgemonftert konnen werden.
Het is oock ongetwyfFelt haer ware defleyn ende dQel-wit,van de geene die de Regeringe vande Omme- hnien aen eenige weynige Perfoonen ende Familien foeckent'affeöereD, endeaengevers van defe vootfla- Eenzijn,omgelijckfy door het pretenfe minder ghe- tsl van Regenten, t'wèlck inde laetfte periode van voorfz projedl voorgeflagen wordt, vande Regeringe i^t Ommelanden foecken te fuccederen diegeene,die albereyts daer toe geadmitte'ert zijn, alfoo oock door w voorfz ongclijckheyt uyt de voorfz Regeringe te lioudendie geene j die van nieuws fullén trachten ge- admitteert te worden.
In allen gevalle, foo d'andere Provlntien weghens «re Onderdanen, ende die geene inde Provintié van «wende Landen, dewelcke om particuliere redenen 'igh tot noch toe vande Landt-dagen geabfenteert mo- gen hebben, de voorfti ongelijckheydt niet ter harten Jiemen: De Heerea onfe Principalen vinden figh «chter Eedt ende Ampts-halven verplicht, om defelve met te gedogen, ten riarde van haer Stade ende den goidenlngefetenen van dien j nochte toeteftaendat «n den felven benomen werde het recht haer comp- terende, volgens de oude ende wel- her- gebrachte lof- «"Jcke Couftumen tuffchen de beyde Leden vande rrovmtie tot noch toe ghebiuyckelijck, om foo wan- oeerfy te rade worden figh naer d'QmmelatiJe» te be- «eeeD, te gauderen van een abfoliiyte Equaliteyt met |
deingefetenenvan dien, fonder onderfcheyt, ende
tejouifferen van alle de Rechten, Liberteyten, Privi-__
iegien ende pra:rogativen, daer vande Ingeborene al- daer competereode, gelijck aen d'ander zyde d'Inge^ fetenen van d'Ommeianden inde Stade figh ter nederi fettende, fonder eenigh onderfcheyt gegunt worden· de Rechten, Liberteyted, Privilegien, endeprasroga- tiven, daer van d'lngeboorne gauderen. De Heeren onfe Principalen hebben daer nevens in welgemelde voorllagen geremarqueeit eene periode, waer by ghe- ftatueert werdt, dat d'cxecutie vande Vonniiïen by 't een of 't ander van dealdaer gefpecificeerde Hoven van Juftitie gewefen over de klachten by de veronge- lijckte aen haergedaen, geeffedueert fai worden door haer Ho. Mog. oock, des noodt zijnde, met de Macht ende Militie van 't Landt : De voornoemde woor· den, naer haer letterlijcken fio genomen wordende» brenghen mede eene Manifefts inbreucke inde hoog-· beden ende gerechtigheden, de Heeren Staten vaa Stadt ende Lenden in baer Territoir competerende, ende fai onnodigh zijn in een faecke, die van felfs fpreeckt, U £d. Mog. te remmeoreren, dat de difpo- fitie over de MiUtie in een-ftemmende Provintie Guarnifoen houdende, privativelijck is competerende aen de Heeren Staten van defelve. De Heeren Borger- mecfteren ende Raedt, aenwien, a'sconftituerende het eerfte Lidt van de Provintie, nevens de Heeren vande OmmeUndtn > incumbeett de voorforge voor maintien vande voorfz hoogheden ende gerechtighe- den; De Heeren Staten van if rfrfi ende JL<»»</«»j foö wel als d'andere Bontgenoten inden baren compete- rende , vertrouwen abiolutelijck dat d'intentievanLf £d. Mog. geenfints gheweeft is, om door de voorf2 woorden, het voorfz Reght aende Provintie te difpii- teren, ofte defelve daer in te bekorten, ende twijflFelea geenfints of U Ed. Mog. goede geüefte fai zijn, deiel· ve foodanigh t'eludderen, dat in voorverhaelde occa" fie van executie ende alle andere gelegentheden, het gefagh ende difpofitieover de Militie, volgens d'ordre van 't Landt, ghelaten worde ende aenbevolen blyve aende hoogh-gemelte Heeren Staten vande f^iri/f ende Lande, ofte aen die geene, die by haer Ed. Mog. daer toe geauthorifeert zijn. Eyndelijcken Ed. Mog-Hee· ren, het geene waer over de Heeren onfe Principa- len ten hoogften verftelt ende gefurprenneert zijn ge- worden , is vervat inde laetfte periode van meerge» melde projefl:en,8lwaer, in plaetfe dat volgens het out gebruyck ende de Wetten van 't Landt, die Provintie onverfcheydeotlijck gereprefenteert ende geregeert moet woiden,by de geiamentUjcke Stalen vande Stadt GroenittgenzndtOmmetanden Ì ende byfonderlijckby foodanighe perfoonen uyt het Lidt der Ommelavden, dewelcke bekleet zijn met een qualificatie by de hoog- gemelde Heeren Staten beraemt, gheftatueert wordt, datdejonckeren, Hovelingen, Eygen-erfden, ende Volmachten der Ommelaitdeui alle jaren uyt ha- re refpeöive Onder-quartieren, by haer felven ful- len kiefen eenighe Gecommitteerden, Vcrfien met . authorifatie ende pleyn pouvoir, om op de Provin- tiale Landt-daghen, geduerende d'aenftaende tviee jaren, uyt den name ende van wegen het Lidt der Om· melandente&àsìkimt mitfgaders over alle faecken de Staet in 't generael, ende de Provintie, ende het Lidt Ornmelendenin 'cparticulier, raeckendeterefolveren ende te dii|poncren, met gelijcke l^litey t ende krsgt als of de Jonckeren, Hovelingen, Eygen-erfden ende Volmachten, perfoonelijck prcfent waren, ende eyn- delijck, dat voornoemde Gecommitteerden ten ré- fpeös van hare Goederen gequalificeeit fullen zijn; ter arbitrage van haer Ho. Mog. De importantie van defe faecke Ed.Mog.Hceren, obligeert ons te moe- ten verklaren, datby nayederwoordt een befondcrc Grief met figh brenght, waer door de goede Ingefe- tenen van ende Leff^/iongehoort, ende buyten haer toedoen onttrocken worden àe gerechtigheden op baer goederen in de 0»OT?/Wiwgelegen,vaUende ; waer door geintroduceert wordt een totael renverfe- ment vande oude ende welhergebrachte forme van re- gerlDge,met allceo in de Ommeiandén.msst ifl deStacts Φ SB a |
-ocr page 659-
6i% SAKEN vati STAET
l€ö8 Vergaderingen vandeProvintie, zedert haer begin tòt
___'nutoegeobferveert endegeftabilieert door verfchey-
de opgevolghde Refolutien by de Heeren Staten van Stadt ende genomen, ende felfs door haer Ho.
Mog. foo Refolutien ende Dedfien ende Regle- menten bekrachtigbt, waer door de Wettige Rege- ringe van een Vrye Natie getransformeert in een Oli- garchie ende Dominaec van weynighe, daer door de geene die volgens de Wetten van 't Landt gerechtigt zijn Jureproprio op de Landt-dagen te verfcbynen > geobligeerc worden t'huys te blyven, ende Gevol- machcighde te laten : waer door die geen, die volgens de liberteyt van't Volck mede Regenten zijn, ofte part en deel aen de Regeringe hebben, tot bloote On- derdanen geraaeckt, vande Regeringe gefecundeert, ende geobligeert worden haer recht 't abdiceren, ende quaji neva LegeRegh op een ander te transfereren, cn waer door eyndelijck een fenfibele indrachtgedaen wordt in de Hooghheden ende gerechtigheden der Heeren Staten van Stadt ende Landen , ende der iel- ver recht gegeven ten deele aen haer Ho. Mog. ende ten deele aen het Lidc der Ommelanden, door dien aen haer Ho. JVlog. ghereferveert werdt de arbitrage der qualificatien van 'c pretenfe minder getal, 't weick op de Staetfche Vergaderingen het Lidt dci Ommelaudett reprefenceren ibude, ende door dien aen bet Lidt der OmmeÌaudefttoege&ìen wort de macht, om andere op de voorfz Scaets Vergaderingen te fenden, als die vol- gens het oudt gebruyck, ende de Refolutien der gela- mentlijcke Staten van Stadt ende Landen daer toe ge- rechtightzija· Wy achten wederom onnodighËd. Mog. Heeren yets anders te allegeren tot adltruélie van'tlaetfte Grief, als't apuelleren aen de kenniflè van u Ed. Mog. felve, ende aen 't geene deiel ve weten in haer refpeftive Provintien een indifputabel recht te aijn, dat namentlijck, niemant ter werelt bevoegt is de Staetfche Vergaderingen aldaerte reguleren, ofte te determineren de qualificatien der geenerdiedefelve compofercnjalsalleenlijck ende privativelijck de Hee- ren Staten van de hoogh-gemelde Provintien, ende fulcx ons contenteren > als in een faecke die van ielfs ipreeckt, met u Ed. Mog. gedienftelijck t'addrefleren aen de leöure van eenige weynige Refolutien by de Heeren Staten van enl/ewi/f op't voornoemde Subjeilghenomen, ende fub numeris een, twee, dne. hïergcanneÖeertjomdaeruytte befpeuren, datghe- lijckhct recht notoir, alioo oock de pradiijcke in de Provincie van Stadt ende Lande» in vigeur is De Heeren onfe Principalen, overwegende al'tgheen voorfz Ì3,'ende confideicrende, foo het oyt geoorloft, of dienftigh is te treden tot een veranderinge van een oude ende geAabilieerde forme van Regeringe, dat immers noyt daer toe behoort geprocedeert te wor- den, als wanneer een evident extremiteyt, ofte extre- me neccffiteyt daer toe obligeert, vinden figh verftelt, dat noch 't een noch 't ander in de tegenwoordige con- fUtutie van tyden ende faken imaginabel zijnde, even- wel by yemant ter werelt gedachten gevonden konnen worden op foodanigen wyfe te grafleren op de gerech- tigheden vande Provintie, ende particuliere Leden ende Ingefetenen van dien. Wy fien wel dat inde meergemelde voorflagen, de voornoemde gevaerlijc- ke nieuwigheden gefondeert worden op een pretext van dat het groot getal der Landtdaegs-Comparanten, groote langhwyligheydt inde deliberatien, ende oock dickmaels groote défordres ende confufien veroor- faeckt; maer wy oordeelen, voorbehoudens het refpeit vanuEd. Mog. dat de voornoemde gronden niec al- leen niet relevant zijn, om foodanige extremiteyten te perfuaderen, maer oock dat defelve gevaerlijck ende pernicleux zijn, wy behoeven al wederom ons niet wijdtlopigh t'extenderen om 't voorfz t'adftrueren; ons verfekert houdende, dat (oo wanneer u Ed. Mog. believen fai de voorfz abufive gronden yder op haer Provintie c'appliceren / dat fy oock aldaer fullen ont- moeten menigte van Landtdags-Comparaaten, mitf- gaders het inconvenietjt van langhwyiige deliberatien, ende foo haer belieft de vootfz pernic^ufe maximen |
minder ghetal, of om dies te fpoediger cxpeditTe hebben, aen een Hooft alicene te brengen. De Η '' ren onfe Principalen abhorreren foodanige maxim' ende meynen dat de Bondt-genooten ghehouden niet alleene elckander te dulden in haer refpeai forme van Regeringe, ende inde fwackhedcn die dp felve mochten accompagneren : maer oock dat d^ felve door den Bandt vande Unie verbonden zijn yegelijcke Provintie ende de particuliere Steden,Lee' den, ende Ingefetenen van dien , haerlieder fpeciilè ende particuliere Privilegiën, Vryheden.Excmptim Statuyten, loflFelijcke, ende welher-gebrachtcUfan' tien, Couftumen, ende alle andere haerlieder Gerech- tigheden, met Lijf ende Gocdt, is *t noodt tc handt houden ; ende hebben ons derhalven gelaft, by haer Ho. Mog. yverigeinftantien te doen, tcneyndeocKik aen de Provintie van Stadt ende Landen, ende de goe- de Ingefetenen van dien, het effedl vande voorfj verbinteniffe moghen volgen ende geprefteert wor- den. Wy konnen niet pafleren. Ed. Mog. Heeren,al- hier onfe rechtvaerdige beklachte te doen, dat de goe- de Prov in tie van Stadt ende Landen, in dien deele foo
geluckigh nieten is, alfle wel wenfchte, endeuEd Mog. te reprefenterenhoefmertelijckherdeHeereii
Burgermeelteren ende Raedt in Graemngin voor- komt, datniettegenftaendedemeergeroerde gevaer- lijcke nieuwigheden infubftantie in denjare fefihku hondert twee en fefiigh, by eenige Regenten uyt den Owwe/awufesaenhaer Ho. Mog. geprelenteert, door formele befendingen van Stadts wegen aen hooghll- gemelde haer Ho, Mog. gedecerneert, mitfgaders door reprefentatie vande onlydelijcke befwaerniflèn voor de Stadt Groeningen, ende de goede Ingeietencn vande gheheele Provintie daer inrefiderendeinhare geboorte gefmoort, by het Lidt der Owiwi/Wee fel- ve, in den Jixe ββΐί» hondert twee exjefligh gedefad- voueert, ende atgeilagen zij η ghewordcn ; eflde dat onaengefien het gheheele Corpus van de Ommilandeu om eens uyt den grondt wegh te nemen, ende alle Regeerfuchtige menfchen af te fnyden, alle midde- len om diergelijckc ambiticuledeflèynen int'toeko- mende te konnen ondernemen, en om eensgheruftce konnen wefen van noyt in hare falutaire reglemen- ten , ende hare oude forme van Regeringe daer by ge- eftabilieert geturbeert te fullen worden inden vol- genden ]wQjefiien hondert drie en fefiigh, by hare ghe- projedleerde, ende hooft voor hooft ondertekende na- dere ampliatle van 't voorfz Reglement, alle nieuwig- heden ofte veranderingen van het felve abfolutelijck hebben afgefneden ; ende eyndelijck dat niet tegen- ftaende haer Ho. Mog.'felve, by hare approbatie van- de voorfz naerdere ampliatie in't tweede Articul van dien fub (No. ψ hier nevens gevoeght) dat gheene nieuwigheden ofte veranderingen ontrent het voorfz Reglement van haer Ho. Mog, noch by Refolutieder Ommelanden t noch by eenighe andere wegen oytin- gevoert fullen mogen worden, dat niet tegenftaende al 't geene voorfz is, de Heeren onfe Principalen met herten leedt moeten vernemen, dat noch Wetten ende Coftumen van 't Landt, noch Refolutien vande Heeren Staten vande Provintie, ofte Leden van dient nochte Reglementen, ende folemnele Refolutien van haer Ho. Mog. felve , noch yet ter wereldt meer caps-
bel is, om te konnen inbinden de ongeregelde amWtic vanRegeerfuchtigeluyden , ende dat de goede Inge- fetene vande Provintie,mitfgaders de Leden ende par- ticuliere Ingefetenen van de felve, t'elckens wederom geftort worden in die ongelegentheyt ende ongeruit- heyt, om te moeten vigilereavoordebehoudenuie van hare refoeflive hoogheden en gerechtigheden. JJe Heeren onle Principalen hebben over fulcxonsgewt alle uy terfte devoiten aen te wenden ootrept beer «o. Mog. ten eynde defelvegedlfponeert mogen worden, 'om eenmael foodsnige efiScacieuIè voorfien'Dge te
.............. ......^—«.«..UB.. doen,datdeProvÌMievani/eièenLeWi.cndego^^
in den barca ip te voeren > datfe oock aldaerover-1 de Ingefetenen van die» tegens de voorts fcn»«iijcKe |
-ocr page 660-
en O OR L O G Η , V Acht-èn-^eertgihfleISoecL· 629
. nieuwigheden verfekert mogen wefen, ende dat dieh- IÌ08. oigende faaer Ho. Mog. goede gcliefte moge zijn by ^ formele Refolutie in tetrecken de meergemelte voor- flaeen by de Heeren vande Ommelanden felveweder- vmtne defadvoueerc, volgens Extraft uyt der felver Rcfolutien iub Ν O. y. hiernevcngaeade, ofte wel te caflëren de voqrverhaelde prejudicien dacr inne in- guerende, endevadteilellen, datnoyt hieroamaels diergelijcke voorflïgen van haer Ho. Mog. fullen af- koomen, noch oock ghehoor gegeven fai worden aen diergelijcke ambitieufedeflTeynen van ongerufte,ende Regeetfuchtige Menfchen geproponeerc wordende, maer in tegendeel de hoogh-geme te Provintle, ende de goede Ingefetenen van dien geruft te ftellen, dat dcielvebyallerefpeörivegerechtigheden, ende wei- her-gebrachte Coftumen gelaten, endegemaintineert fullen worden ; ende eyndelijck, nademael uyt 't gee- ne hier vooren gededuceert is, haer Ho. Mog. tafte- lijck blijckt, hoe feer de Stadt Groeainge», ende de iDgefetenen van dien, aen haer felve, ende mede ge- confidereert als een Lidt Vande Provintle, gelnteref- feert is inde meer-geroerde voorflagen, ende elle an- dere concepten van veranderinge in het Ommelan- der Reglement, ende gewoonlijcke forme van hare Regeeringe > dat tot voorkominge van alle bey melijc- kemeneesendefurprifes, haer Ho. Mog. goede ghe- liefte moghe zijn, alle het geene van die natuyre ter Vergaderinghs in't toekomende voorgebraght foude mogen worden, 'tzy afkomende vande Heeren der felver Gedeputeerden,ofte vande Ommelanden over- gegeven wordende, direftelijck aende Heeren Bor- germeefteren ende Raedt toe te ienden, ende alvoren eenige deliberatïen daerover aen te ftellen ofte Refo- lutien te nemen aen defelveCompetenten tijdt te ver- gunnen om haer badenckingen ende redenen van be- fwaeraifle op de voorgefeyde projeöen ende voorfla- gen in te brengen , met geene andere intentie noch- tans, als om aen haer Ho. Mog. te doen Gen op de on- bevoEghlijckheden die daerinne fouden mogen refi· deren, maer geenfints om aen der felver decifie te fub- mitteren, faecken dewelcke vande difpofitie der Hee- ren Staten van Stadt en Landen, privatlvelijck depen- dcren aen de Provintie,mitfgaders de gerechtigheden der goede Ingefetenen van dien concerneren :
Wasgeteeckenc
S.Eeik. J, Tsbrants. S. Goeiinga. L. Sypers. J. Syfem
IBflit op acliili&ctccct slinbe/ pebt sBrtonöen tnbe üccllacn/ bp foo öccce op bi öoo? flagen öiec be= booten geùaen / cnDe Die geene iboacc obec bp be Sitemclte ^tabt Groeningen teeentQoo2biol[} in be öoojfj Qemondcantien toifcbt ecDoIffCt/mitfflabcr^ ïie noci) in tfliifn enbe todlen 't felbc fubject caecRcn: te / foHöcn moflcn Qfjcbaen toojben/ eeniae naecbite Ocliliccattefoube mogen gel)onbcntoo?ben: baton^ Dan be cebmen enbeinotibenbpberelbe j^tabtban Groeningen baecjegen^albeccpt^ ingcb?ac{jt/ ofte «ocö nabec in te biengen/cijpelöR foiiben toojben ge- 'ramincect en geponbeccett/ enbe baec op gelet al^ natï beöoren / alboreng op be boojfs boojflagcn eeni. StiSefolutie foube toojben gfienoomcii. €nbe bat oochbe Igeecenbanbc ètabt Groeningen in fulcften tijbeiijclt ban foobanige aenflaenbe belfbecatie foube toecben gepjeabbecteect / om öaet J|o. JI©og. Win aengaenbe nocfi naecbec onDecric&tingöe enbe tfpitientatlebanrcbenen te laten toefiomen/ enbe bat Wtn aengaenbe oocft niet finalöcïi^ op be boojfj boojflaacn foube toecben gebifponeect/ boo? enbe aleec bie ban be gemelbe ^tabt/ baec op in {)ece t^if benentiebetiattenbol&omentlüchfoutien toefen ge* lioojt.
^itoltifjlmen belibeceetbe obec be Bebuctie enbe CafTatiebanbe Militie / toiecbt oocb gebefoignrect ooec bebetfchecinge bet Jpcontiecen. ©en achthien- «pi^geöoojtöettappojtbanbe ©eecen ban Heuc- «lom, enbe anbece Baec Jgo. lEiog. «Debeputeetben lot i)et üucR banbe !Pat|nten/ acDtrtboIgen^ bet fel· |
öec ïSefoIutie/ met enbe neben# eenige J|cetert<©e<
committeecben upt ben öaebt ban ;&tate in Confe's__
centieflöetoeefljgnbe/ obec'tfubject becbat inbec felücc letflibe gcfctjieben aiöiec inbeniHagebenfe- ftienden Dee boojfs Miaent/ mitfgabcc^in bebaec neben^ obccgefonoene ïijfle/ ca&enbc be bcfettinge bec ©uarnifoenen/ foo al^ befelbe naetbe tt^en» tooojbige conflitutie foube bcBooren Qöebacn te toer» ben : toaec op gcbelibfceect sönbe/ goet gebonbcn/ batbenoobige]patenten/met/ enbe neben^beber* bete bepcfcBe^/ baec toe fpectecenbe becbaecbigöt fouben toojben/ beo; enbe ten begoebebanbe Como pagnien Biec na bolgenbe gefpecificeect.
^n Tamminga, uyt Grpening;en na de Bourtange. Heildrick Sickinga,uy t Groeningen na de Bourtange. t^hoDj BarentlohanvanProot; uyt Groeningen naerLan- 'gUnntii
gacker-Schans. Ernft Vigilin, uyt Groeningen naerDyler-SchanS. Hieronimus Jeyckinga uyt Zierickzee aa Rhijn- berck.
Johan Schraffer uyt Groeningen na Wefel. Guftaef Adolf vanNiethof, uytEmbden na's Her· togenbofch.
Héndrick Grauwersuy.t Rijnberck naer Breda. * Willem Heynfius uyt Gornichcm, na Bergen op den Zoom.
fofeph de Saugoier uytten Briel, na Bergen op deii Zoom.
Otto Rumoer üy t Embden, na Bergen op den Zoomi Herman van Haerfolte uyt Vliffinge na Philippine. GerlacTj Doys ayt Bolfwatrt naer Yfendijck. Theodorus Sael uyt Axel, naer Aerrlenburgh. Hans van Hettinga uyt Leeüwaerden, naer Acrdén- burgh.
Idfardt van Harinxma uyt Doccum, naer Acrden- burgh.
Twee Compagoien op de repartitie van Zeelandc, die in gevolge van haer Ho. Mog. Refolutie, in date cfeniy. September leftleden ftaen aengehouderl te werden, na't Sas van Gent. Ferdinand Perponcher Sedlenisky uyt Biervliet, na Huift.
Een Compagnie op de repartitie van Zeclandt, ale
vooren, na Huift. Carel Godijn uyt Uytrecht na Grol. Johan Carra uyt Emmerick, na Schenckefcharrï. Sloot, uytten Bofch, na Deventer.
^envierentwintigften i^iecsergabecinacnilci ^'JlfÊ ien be Sceuefle banbe cefpectfbe v©fFiciecen banbe ei:roupen/boo;befenbeScbot(e.ì3atie/ ten bietifte befec 3tanOen/enbf nu/ betmit^ be borige bifferentcn tuffcBen ben öonmgban Groot Brittangien, cnbcbe» fcn ^tact getcan^fo?mcet:t/tenbeccnl:!t ten epnbe bat be fafie baec Bfenen gcbicigecrt mocBtc too;bcn/bat be Pjoclamatie banbcn Boogfi-gemelten l^oningB/baec bpfp Supplianten bfchlaccttoaren «cbcHen/ gean» nulleett niochte toojtben/ rnbe 6un gepecmittecct/ ons bec Bet gefagB ban fijn JBojeflept te genieten fobaiii^ ge goebecrn/al^ fplupben A 5P bp toettigB becfietf/of anbece eeclöcfie €onque(ten/ albaec fouöen mogen Bomen t'acQUicecen. JBaec op gebeltbececct jijnbe/t^ ten fijne boojfs iii bcleefbe i^men aenben mecc- Boogii-gebacBtcn ItoningB gefcB^ben/ enbe be brflo* ten jiàiffibe met een open Coppe ban bien/ oenben i^efcmmbaffabeucj. Boreci 0efonbenimeto?ö?eom befelbe befloten U^iffibc aen fijn Jü^ajeflept obrtte iebecen/ foo BP fulo: oo;bcclbegecabcn enbeban goebe opecatie te fullm jijn/enbe in ca^ ban ja/ ben inBonbt ban Dien met fijne pacticuliece beboicente fetunbrcen/ ofte anbetfmt^ befelbe .tBiffibe acgtec te gouben/enbe niet te min in fulpen gBcbaïïe booj monbelingeaenc fijjahen aen fijn j^ajejlept/ enbe bo|ber|i baec 't baö noben foube mogen toefen/ Öe faecfie inbe befie fbjmc te cecommanbecen I gBeI0c& ooclt ben i@ccc ${aebt ^enftonaci^ de Wit becfo^t toiecbt ten felben epnbe met ben Jleec ^Hmbaffabeuc Tempie te fp^eechen/om beboojfsfaetBeboo^fjjnegoebedireöie nube te Bet· pen facilJtiwn/ fulcjc enbe baec 't befioo^bt.
ΦΟΰ Ì |
-ocr page 661-
630 S A κ E Ν 'van STAET
i668 Seöcct öBcpalf"" in'töifferent 'ttoclcit
, goDDenbe fêteren ban Hoiiandt met Den^jhi^baM Ocmigic DbEC Geertruydenbergh, faï icftalÖtec op o?ö?ebrtOalcn. , „. . ,
®cn fefden g^eptembec feftien honden achten fe- ilig, sijn boo? D'©ceren Commiffaciffen lacob Schot- te enOe Hendrick Hudde, jSaöen in Den ïfooBÖen iSaeDe/bebbenDetotrnjunct YmantCaeuw, ΦίΨ fiecbanben felben öaDe inDefaecfiebanCompiain- dbe,uptfiacnbetuflcl)en Baec©ooe8ept De|^?incefle ® ouaciece ban Orangie, in qualitept fo fp pjoceDeec» bf/Impetrante ban^aanbementban Complainte tec ^^^^ etnee/ en De ïïaDcn en DeilSeeflec^ banDe Sefieninge tcupscii' Dee «©oniepnenbanbe <i2D. <i5?.Ji©o8.ï|ceccn staten ban Hollandt ende Weft- Vrieflandt,i0f Daegben^ teC anöece3pDe;iBebec gecompareecttoeaen^ De öoog-gc: melte ©joutoe ^mpetrante/Conftantinus Huygens, écecban^upIicDem/ Amoutvan Beaumónt, enDe Laurens Buy fero, öaDen ban fijn ©aosBept/ fleiHeec Pjince ban Orangie, geaffifieect met ÏBeefiei; Mar- tinus vander Goes, enbe Pieter van de Velde, fiaec- InuDec ?löbDcaet cnDeJ^jacncEUC tec eence :
4BnDe taegen^ De gcmelDe öaDenenbejaaee(iec^ banbe UeecUeninge Paulus van Berckhout, enDe Ger- rit Paeuw, Peec ban Heemftede, geafTifleert met Den ■^fiöbocaet Jfifcael Meeflec Willem van Stryen, enDe Herman van Olen, {jaeclupDec ?ïbbocaet enDc^jo» cureuc tecanöecejtjbe.
(Ênbei^bpfjenCommiffatifren boo? een Interim B^baen De naetboIgenDe booiflagl).
Dat hangende den ProceiTe aende hoogh-gemelte Vrouwe Impetrantc,fullen blyven de Geefielijcke ende Cafitulaire Goederen, mitfgaders het Jus Fatronatus, als meede het recht vande Windt ende Maekryen, alles breder inde Brieven van Complainfle gementioneerr.
Ende dat aende Gedaeghdens fai blyven de geheele Criminele endc Civile lurifdiöie der Stede Geertruy- denberge, mede breeder inde voorlz Brieven vermeit, tnitfgaders de Landen endc verdere gerechtigbeden, die uyt de Brieven van Pandtfchapwowwei/TO bevon- den fullen werden onder 't felve pandtlchap te be- hooren.
Ende dat ( daer m ede ceiTerende de Proceduyren in cas van Complain<ae ) Partypn A;»i/»<fe!vry faiftaen, op ende jegens dep anderen,'tzy op deRecredentie, 'tzy in plenario poβ'eβorio, ofte oock 't petit oir voor den Hoogen Rade foodanigen Aöie te inftitueren, als fy te rade werden fullen.
©efcn boojflagi) Ijebbcn De ï)£«tl)pen cefpeetibe acngenomcn te cappojtecen aen Iiaec J^^incipalen/ omme Dee fclbecfeniimentenDaec obec te becfïaen.
BanbielcfìeboojflasFj/ naecDat aenbe ggemelte impetrante Coppe toa^ beganDigfit/ jgn ontcent twacif upeen boo? D'i|eeccn CommifTacifen boo;> noeiiit/ gbcftomen De êeeren ©eDaegöDen^ / gea|Ti= (leettallboocen / enDetiebbcnbaecte gemoetgbe= bocct/|ÖoeDatnaecDec(H>Den boo;f3 boojflagf) gelet 3ijnDe/ toiecDt geoo^Deelt/ Dat bet Jus Vatrouatus^tn* be impetrante bipbenbe / metc&eI0c{te ongelegent:" Sepot tuffcDen De jasagiflcaet ban Geertruydenberg enDe Kercken-Raedt toiecDt te gemoet gefien/ enDe fuleh^ befioaecltjch Den boo;f3boo;flaggfoube hon-- nen biojDen aengenomen/ foo'tfeibe ijotnet niet toicrDt Blbciaten aenDe «OeDaegbben^/ tenminflen aenbenlftecchen-QaebtalDacc/ ofte anDec^gbefïelt in fequeftratie, foo al^ Daer obec mocgt toojDen ober» bomen.
®en achtentwintighften ^eptembecbeojnoemt/ jijn pactlipen toeDcc boo; CommifTacifen geeompa; ceect/ enDe Bebbcn D'impetrante ban Complainöe boD;geb;agcn : Dat fp gaDDen becflaen/ Dat Di( retar· Dement banbe (emutie ban Ijet IfêanDement ban Complain<ae,enDe btcbolgen^ Defe OEompacitte/bja· ten gerefulteert upt feeeftere ]9efoIutien banDe CD. 43;oot JI@og. üeeren Staten ban Hollandt enDe Wed.Vrieilandt, toaecbanbp ofte ban boegen gace i^ooggepDt tot ^are naricgttnge Coppe toa^ becfogt/ maec bja^ getoepgect: Daer op Dat De Heeren <&e' Daeg&ben^ Die gemelte iSefoIutie aenDen j^oogtien |
0abe öaDDf naecommnniceect/met ernflin herfcwi. ; Dat De gemelte Öefolutie niet boojt^ aen DirbiS i'^öS ©oogDept^ jSaöen foube totrben gecommuS" - ecl)tecalfooIjaecï?ooBijept mepnbe berftaent/h/h' ben/ bat gemelte Öaec<Sb.<i5?oot.Haoo QeS?^ ewjcfTeiöch öielcy Dat eerfi getraeötfoK? ^ Defe faeefte ten pjincipalen bupten fisuctc bon ©fn ce^ te aDjuiIeeen/ enDe te berejfenen/ batoue ffi bare ioogljepDt/ Die ban fijn fêoogbÈpbté
jaDDengela(lenDegeo?bonnetrt/ Datpainct etrftaf
te öanbelen/ foo berHlaerDen Die ban fgn feooahÊnw ÖaDen/ inben naem enDe ban toegen Ijace ©oonhtBf Daer toe berepbt enbe geteet te sön /. alboocen ρεά » feggen opDe boojflegö bp De ï^eeren Comminariffii
©ecfjopenbe Die ban fijn ©oogljepbt^ öaben / baf be <eo. ©joot jlEog. ï|eercn gttaten ban Hollandt enbe Weft-Vrieflandt, fouDen geliebengoette bim Den/ ten fefbenepnDeeenigen upt Den baren te torn. mitteren.
39en negentienden (©etobec i^ in ÏJanbenbanbe Commtffarifen gelebert bp De Jleeren banbe Qèeclit- ningbe bet €);tcact banDe I^efolutten bande «ïd <!3;oot j^og. iieeren Staten ban Hollandt en&é Weft-Vrieflandt, ban Den acht entwintighften^fp, tember fcfi:ien hondert acht en feftigh.
3&en vijf en twintighften ©ctober Daer aen/ ίΚη DeboojnoemDerefpectlbe (heeren banbe ]êteecEtcnm> ge enDejQaben ban fbn i^oogbepDt/ Den ce ban Orangie tocDer boo? Commiffarifen gecom-- pareert.
<SnDe berMaerbe De gemelte ÖabiH ban fgn J^oog. fiepDt/ De üeecPiince ban Orangie, befe faecftete lionnen gefielc biecDcn bupten bifpuute/ foo (lacc ^b. (©lootj^og. De i^eeren Staten ban Hollandt cnbt Weft-Vrieflandt batr gbdirföen te becnoejicii/ bat fp meergemelte Üoogbepbt De faecfte in bet .lÊanbe» ment ban Complaindtcbrrmelt/ tot een onitufgcft Erf-Leen mocbten bouben banDe <6?aeffclijcliörpÖC ban Hollandt, enDe Daer mebe berleptbiecbcn.
©erfoetftcnbe De boojnocmbe i^eeren Babcn / bat De Jleeren banDe Öeeeheninge Dien boojflaflb selief» Den te cappo?teren/ Daerfulefi^gbeljoojDe/ cnbefoo baefi mogrlgchbare berKIaringe Dienaenoaenbete bjengen onDer De üeeren Commtffacifcn booinocmt/ 't bieich tuierDt aengenomen.
i^aDatDefaecRebanfijn ï^ooflbepDtin Zeelandt toel tna^ gelucBt/ bceftmen ooeft beginnen te fpjehert ï^fli banbemront lui juris temaechen; ten bitnepnbEtó fcoietDt bem Den vijf en twintighften ©etober tct p|c= ma femieban De Heeren i!ieut-25?anDenbucabfiBim=f2· fier RoomiwinckelcnDe Copes, enDe alle fgn epgöfii tupim iSaDen upt banDen ban baer HoogbepDt be ^^ ©joot-moeDec gigeben een gefcbjebenttcte. β^""·
'^filnDeren Daegb^ liet Deur Den Hc^crbanRens- woude, f^jeliöecenOe/ ingeben De bolgenbe JBotl» ficatie :
Hooge ende Mogende Heeren.
Wy nu hebbende ghebracht den Prince vin Orangim onfen Soons Soone, tot den ouder- tm tg dom van achthien]diten, foo datfalgeen in fijn negentiende laer, ende van fijn oordeel ende bcleydt''^'^ dat ghenoegen hebbende, het weicke wy van hem na fijne laeren konnen defireren, hebben gemeynt to tijdt te weien gebooren, dàt wy hem niet langer en w- hooren t'onthouden, maer in handen te geven het be-
windt ende de direéüe vande faecken hem aldernaelt
raeckende, als te weeten, van fijne #71«« •Dfwyw» ende Goederen, ende daer toe dan oockgherefolveert hebbende, met het wel- behagen van fijne neefieBooge Verwanten, hebben voor al, meede ons voorfz doen m die faecke V Ho. Mog. by defen wiUen bekent mak- ken, ende defelve openbaren, dat de redenen, dew.eic- keons tot'cgeene voorfz is hebben bewoge^öoven de voorfz redenen van fijn ouderdom ende bequaemj |
-ocr page 662-
en OORLOG Έί Acht-en-veemghfie Boecl, 631
heydt) onder anderen noch mede zijn, dat'tvoorfz
• gj^ Bcwindt endc Gouverno, foo lang ons Godt noch
• leven (al gelieven te vergunnen, by ons fai kennen
werden na-geooght, dacdieeygentlijcke adminiftra-
rje eeichiet door àt domefiicque Raden, dcwelckehet Huys van Oravgic» ten allen tyde daer toe heeft gehad, «dcdegemelce Princeby continuatie daer toe noch ieeenwoordigh is hebbende, dat wy vertrouwen ende Ipgpeti, dat het vooriz fijn Bewindc ende Gouverno, in hem fai verwecken eene particuliere liefde ende ge- DCgentheydt, niet alleen tot de behoudeniflè van die jjjBC Domcynen ende Goederen,maeroock tot voort- fettinge ende vermeerderingc vande felve, ende dat by daer van daen aen den Staet fai kennen geven proe- ven van fljnebequaemheyt, oock tot de bedieninghe vande publijcque Saecken, die aen fijne Voor-Ouders ontrent defe der felver laeren al zijn begonnen be- trouwt te werden, foo wanneer den Staet hem ciaer toe Diede fai geheven te gebruycken ; ende ghelij ck defen Strataltijdt ieer uytilckende heeft te kennen gegeven, haeroockaende behoudeniffe ende vrelflandc validen Huyfe van OM»g/>feer veel gelegen te zij η ; Sooheb- ben wy tot defe onie bekent-maeckidge willen voegen eene beede ; dewyle de domeflycque Intereften ende Saecken vande gemelte Prince van Orangie, niet al- leen 2.ijn uytftaende onder het gebied van U Ho.Mog, maer oock daer buy ten, ende in andere Ri) eken ende Landen, dat U Ho. Mog, den felven Prince van Oran· gifBjdoor haer faveur ende vermogen, daer inne be- lieven behulpfaem te wefen, ende te continueren de genegentheydc, dewelcke den Staet doorgaens voor het Huys heeft gethoont, ende die wy begeeren , dat opgemelte Prince dagelijcks met fijne getrouwe dien- ften fai trachten meer ende nieer te mogen verwerven ende inwinnen; gelijck wy'dan oock ten allen tyde fullen betoonen dat wy zijn :
Hoogh Mog. Heeren, OnderftontUHo.Mog. Dienftw. Dienarin,
Geteeckent
's Gravenhage dfefen ay.Oitob. 1668.
S^aecopQgetieUEiececct jffnbe/ gc&Eien gacc IgoQ. Qoct gebonDcn tebecfoecKenenöecommitte' ten ben ^eece ban Renfwoude, om De ^ooQ-gentfltc ^jmceffc te oaen l&ebanchenobecbegebanci^otiri' tatle/ met becfeccftttinfle bat tjaecillo.iOoö.scnfi gcnjtjii/bengoogljll-gctncftcn üecce )^;incet'allm IjjOc inöe tooojfs fl^e Domefticquelntereflen, foo tolboenltjcft be beDuIpfame fianot te biebeti.
^(ti dcrcigAen (jebbeti bc ^cctcn ({3cbeputeecbcn |]anbeP;obintieban Stadt ende Landen ter Ï^ecsa: ticctngcnoc^inaeI# bchent aemaecbr/ bat be i^eeceti bateiiincipolensebetteentgentöbt be Compagnie tc^aetbe ba» betuSitmeeflecLintloo, enbebtete Soct ban be Capitepnen Albert Merwe, Rufier;, tnDe Lichtenbergh ban gace ]^;obintie / bolggen^ (tibcin ConfOjmlté banben eec^en eengenomen tt8o?öinaci^;btatt ban ©ojlogli/ öabben afgetoe. ρ i enbe bat bfe tot lafie ban be 0;obfntie ban Hol· l^m ieb?acBt mocfic tooiùjn i
duyfent gutóen^tecl^ent^ CorapÌ
tolte ban ben «öntfanget ©cnecael Jacob van Vol- bergen, en öabt gefoutneect / al^ tet jHSap laetple· ^n inclup^ ; enbe f nfleetbe obecfuIt&^/1>at Den boojf; witinEeHtt enbe ^Tapftepnen aen toelgemelte otntie niet fionnenbe boben gace quotate lafletDo^ Oennebjaflöt/tecfaecftebflngunacBtittoefen/ ctn» lïu «'atöteloo^ nweiJten tnoibcn geflelt. Jöaec op S^DoojtsDnbelietteaenbeilarit ban t)e|^eccen<tSe· ocputeecben ban be tsel-semefte Ip^bincie ban Hoi- ündtcnbeWeft-Vriefiandt: if na bcliberatie floebt upebonben en becfiaentebetfoecBcnbe ï^eecen van «fötecn, enbianbmöa«i:ee.«ofl.<©ebeputcet· |
bentotteIBilftaicefaecRen/ ombfenaengaenbe met
«nige üeecen ©ecommitteecbe tiptten iïatbt ban_!
Staren Bp öatc<!2b.te nomineren / in Conferentie enbe 25efoigne^ te tceben/ beretroafta na te fjen/ enbe Baec gebncfiten tc laten gaen op foKa&eïeniib» beien enbe eppebientcn/ oocftbefribeiiptte binben/ toaecboo?be©?obintienglicbifponcert fouben fions nenfcDoibenmalftanDccengelöclitc boen / enbe brc» bolgen^ Oe booinoembe fiitmceflec enbe Capitepnen te öefpen aen bebetalinge ban't geen ftcbonbenfbu» betDoibenfjaccbeugObciiiiitbanbin ^tact te com- peteren/ boende ban alle^ cappoatacnbefe^crna· becinge,
©en ©joffaecbtban Drenthe nu obet^eben jijna be/ tiabbcn bie banbe XanbtfcDap baer toe toeber ge« boren b'i^eer ban Ruynen ; bie befe f£|ne «Slectie alfiiectnperfoan beftentmaeclite/ met ben bolgen* ben 25?fcf : te booren tnierbt befe berfiiefingegebaen op ()aec #0. JlSog. toerbenbe be HanbtfcDap bit cecüt ontrochen/ enbe alleen gegebenbenominatie: nu lieten'tfiaet: 90. JBog.pafferen/ enbe beiSefoIutie baet Opgeballen/luptalbu^: Waeropgedelibereert zijnde, is defe faecke aengenomen voor notificatie. ^eaianbtfcSapBabt beel ggeleeben boo» belaetpe Munfterfche in vafie, en fjiec op Öabt men teguatb.
Hoogh tj^ogende Heer en.
WY hebben niet kunnen onderlaten U Hoogh Mog. hier by te notificeren, dat wy op defe te- genwoordige onfe Staetfche Vergaderinge het Amptmanfchap van Coeverden, ende Droft-Ampt van Oreuth, door't Overlyden van wylen den Heere DrolTaret van den Boetfilaer, vacant gheworden, met eenparige ftemmen geconfereert hebben op den Heer Hendrick Munfter WtUem van Heere tot IRuy
nen ende BeHinghove, en fulcx in reguarde van 't notoir ende onwederfprekelyck Reght, den Staten defer Landt- fchappe Drenthe tot het vergeven van 'É voorfz Droft- Ampt competerende, het welcke tot meermalen by verfcheyde gelegentheden, foo fchriftelijck als mon- delingh, dooi- onfe Gecommitteerden gheremon- flreet, gededuceert, ende klaerlijck is bewefen, ende nunochjonghftaende HeerenLeeden van UHoog Mog. Vergaderinge in 'c particulier is aengewefen, dac de Landtfchap van Drenthe van alle oude tyden is go- weeft een wyefeparate Ïrovintie, haer eygen felfs Le- den, Regeringc, ende andere regalien, é" jura Majefiatis hebbende, dat defelve ten tyde van de Souveraine Inhuldinge, ende reciproaue beloften, mitfgaders prascautien, niet anders als d andere Prb- vintien is ghekent ende getrafteert, dat daer na de gemelte Landtfchap op den elfden April vijfthten hort' derttachtighindemdcTUmeioiUytrecht ( het fonda- ment van deien Staet)haer Gecommitteerden in qua. teytals Staten vm'tGraeffihapDrenthe is oncfangen en geaccepteert, ende in conformité van 't eerfle Arti- culvan d'Uniemeede belooft haer als Bondtgenoten tc ha&delen ende befchermen, in alle hare Frivtlegien, Rechten ende Gerechtigheden, waer onder als van d'an- dere Ampten ende Officien mede begrepen is het recht van de Collatie van 't Droft-Ampt van de Lant- fchap , het weick de Souverainen als Heeren van ^ Landt uyt Hoofde van de felve altoos hebben ge» exerceert,ende door'taffweeren van den lactftenCo- ningh onwederfprekelijck op de Landtfchap, en oock niemandt anders, ghclijck in d'andere Provintien is vervallen, fonder dat yemandt ter Wereldt, men iaec ftaen haer Bondtgenooten,endefx a^vo Jure, G econ- federeerde, 't zy in 't gemeen ofte particulier, eenige deminftefchijn van recht ofte pretenfie daer op ken- nen maecken , daerom dan oock de voornoemde Landtfchap zedert die lijdt altoos hare Ampten heeft vergeven, als Ontfangers, Rentmeefters, tot het Stad- houderfchap incluys, ftaende foo wel als andere Pro- vintien op'tbyfonderequotagerepartifeert, en heb- bende hare Binnelandtfche Regeringe ende hooghc Kamers van Juftitie, niet doende daer teghens, hec (2^gg 4 geen |
-ocr page 663-
6i% SAKEN vati STAET
ì66S. B^en de Collatie van het Droft*Amptln dePerfoo-
_[ nen Van wyleu de Heeren Ett/i» j Echten, ende Boet-
felasr is voorgevallen, door dien het ecrfte ghefchiedt om de Lancfciiappen te fubfidieren, ten tyde de geftel- deDroft van den Coninghvan Spangien, Evertvan Ï^ufum noch leefde ende Commandeur in Linge» 7ijnde, de Landtfchap met branden ende blaccken kon de ruïneren, ende dan noch niet anders, als met expres believen en inwilligingh van de Gecommit- teerde defer Landtfchap, ende onder ampie Aéle</s mnfrajudicanJa, gelijck uyt de Refolutie van den ne- gendeit February vijftien hondert negen ert negentig kan worden gcfien, onder hotdanige Aóte de non praj»· dicando de twee laeft-gemelte Heeren Droflatrden iliede zijn beitelt,ende fulcks ter oorfaeckc van de pre- tenfie, dewelcke de Provintie van Over-Tfel op de Collatie van'cvoorfz Droft-Ampt, uyt krachc van eenigh gefuftineerc Recht ende Privilegie was maec kende, waer in oock foo verre gekomen is, dat U Ho. Mug. by Refolutie van den negentienden December fefihien hendert drie en veertigh hebben verkkert 1 dat het fel ve reuht ofte g rechcigheydc ten principalen foude moeten werden afgedaen, al eer men by nadere of andere gelcgentheydc hec voorfi Cafteleyn ende Droil- Ampt, anderm .el komende te vaceren, tot het vergeven van dien fouden mogen procederen ; ende àlfoo die pretenfe recht cft gsrechtigheydt jegenwoor- digh rufllhen deLandtfchappen van Over-TJfel&nàe Drenthe door apparent Accoort en conventie k(Sht te ceiïeren, foo is mitfdefen ons feergedienftig verfoeck, U Hoogh Mog, infiendeonfe voornoemdeget^^ii- bende recht.ende de reciproque met Eede hevefligende ver- bintenijfe, niet wdlen gedogen foodanigh ons notoire recht eenige indrachteofbeletfelwordegedaen, maer aen ons te laten het geen ons foo onwederlpreeckelijck competeert, ten eynde wy daer door te meenen mo- gen jouiflieren die vryheydt, waer voor wy nevens onfe Bondtgenooten goedt ende Bloedt teghen den algemenen vyant mede hebben opgefet ende gewaegt, waer toe wy ons willen vertrouwen > ende ondertuf- fchenden Almogenden Godt bidden.
Hoogh Mogende Heeren, &c. Uyt .Ajfen óenvijf- thisndm O&obct fefihien hondert acht en feftigh. Onderftondt U Hoogh Mog. Dienftw. Ridder- fchap ende Eygen-Erfden, reprefcnterende de Staten des Landt(chapsJ7ri»^/Ì>«> en was ter Or- donnantie van de felve
Geteeckent
J. RYSINCK.
;&tatitDouberrc&dp batöe ]^;obintie ban Uy- trecht, in aebolge ban Hollandt, geeft oocK semojti» ficeect/ jgelDec^flörfrpt} in toat maniec ben «BcDt Daec op geOaen in De Ü^^oebtfctiep/ mft Ö^t balgen- tie. II3ennotcccbc/batbei@cccvanderHoolck< mee b'anbece/ btebenoSeöt tiabDen eepoufeect/ biacen befeloe bie boo2 eenige (ocen imp^obeerben gec ^^^ hiijfen enbe becbannen ban br twee p;eDicanten τ e- lingius cnbe vander Velde, enbe biebaec tegen Piote- fieecben/ enbe baecom eenaemt toiecben Protetian- ten. ©aec upt af tc nemen bja^/ bat be @;ebi6ant^- geflnbe albaec/ gettjcK elbec^/ ηοφ ecnig goebe fucöt |)abbcn tot ben / boeg 't biacen maec alleen b<e ban De gc(int()epbt ban ben P;ofcfTo; enbe |^;ebihant Voetius, anbecebiacmmobecaet/ enbe accommo» bcecbrnfjaecna'ttiumeucban be l^oIitijcKe jasagi» (Icatcn: bie obec al in'tflucftban'trompt becti^': betöcpbtin 't iSrceheldch/ t'eenemael tbacen ban be eefintDept bec üeniontiranten. Xl^aec tegen be l^eece Voetius beel babt gefc();eben/be meeft alle Piebihan^ ten/ al^ {jebbenbe bp b'eecftt Oefojmatie te beel obec- gegeben : üiaec tegen fp biel altgan^ beel pbecben ! maec te becgee^^/ en ban baec figt) nocgtan^ b'ecn of anbec^jebihant/bfe b'opinie ban Voetius tegen fc6;e· ben : onbec anbece eenen Moiinxus, ;boon ban ben bec maetben Petrus Molinicus» tifeboo;»nr]cp2e^ |
23oetft/ geintitulecct/ Papa Uitrajeölum.betoectho/ τλλ bat be tere Voetius affet teccbe cene Paufelijcke ηΓ °·· rarchie. JEen fcpbe bit toft^gbeen^jcticulùeg©»' ^ Ioof#. jlEaecbei?cecLutherus op ecnplaetö eJö^d flealiegueect/ fielt bat Ijp baPigljltjcfi gefaofòt Dat Ιέ
JjaU^ma^benAntichriilj ί^ϋαη OOCft tot Uytierb
een ©ausi; ergo.
Emra£i uyt de Refolutien van de Ed. Vroedt/chap der Stadt Uytrecht.
Vrydaghs àta fephhnden OGioha fefihien hondert acht en feftigh,
De Vroedtfchap volgens Refolutie van Befchry « ^ vinge van Maendaglaetnieden vergadert,ende «βΐ aldaer mede prefent zijnde de Heeren, die an- "P S? ders, vermits haer Ed.CommiiEen ende Ampten ; niet gewoon en zijn te compareren, proponeerde dé 'ti - ^ Heer eerfte Borgeroeefter Someren, dat de Vergade· Λ'« ringe geconvoceert was omme te delibereren op feec- Wp. kere concepte Ampliatte, waer mede den Eedt van^ de Raden in de Vroedtfchap foude dienen te wor. den geampliccrt,en vervolgens gelefen zijnde het ge. melde concept met de relpeftiveRelölutiendaerin- ne vermeldt, isnaer ondeilinge communicatie ende rype deliberatie verftaeo, dat het gemelle concept van Eedt in fijn fubftantie wordt gehouden vuorgearre- fteert, ende den Secretaris ghelail't felve conform het geadvifeerde te dreflieren en op te ftellen, omme delen namiddagh gerelumeert te worden.
Eodem die 's nanoens.
De Vroedtfchap by continuatie op den Eedt verga- dert zijnde, is gelefen ende gerefumeert de Ampliatie van den Eedt by den Secretarie in conforraité van het reces van huydea morgen opgeAelt ; luydende als volght :
Ampliatie vmden Eedt.
era
Dat ïck mede niet fai gedogen, 'maer met alle vi- geur ende mogelijcke middelen weeren, dat over de Provintie van Uytrecht t'eeniger tijde een Stadthouder wma» worde aengeitelt, enae dat ick het Stadthouder-Ampt ΒΜΛ in alle fijne deelen eeuwighlijck fai houden gemortifi- ceert; gelijck ick oock niet gehengen ofteghedogen ial, dat van nu voortaen eenigh Militair PeriooD,'tzy by forme.van difpenfatie, ofte onder eenigh ander pretext, hoedanigh fulcks foude mogen wefen in eeni- ge VAnàsdne Leden van de Staten defer Provintie fai werden geadmitteert, voor ende al eerhy fijne Wi/»- teire Chargeen metter daedt fai hebben afgeieydt. ·
Ende is verftaen, dat de voorL· Ampliatie inden Eedt van de Raden in de Vroedtfchap van date den drie
en tvintighfien Mt^ fefihien hondert een en vyftighbX
worden ingevoeght, immediatelijck achter de Rega- len: ionder te gedogen, dat het felve recht in'tghe- heel ofte eenigen deele, inwelcker voegen, ofte op wat manieren fulcks oock foude moghen wefen aen yemandt anders worde toegeftaen} luydende alfulcks de voorfz geamplieeiden Eedt als volght :
Eedt te doen By een gekooren Raedt in deVroeit· fchap.
Dat fweer ick dat ick na mijn befle vermogen t^^er tyden ende alleenlijck lal handthaven de Ware Chri- ftelijcke GereforrHeerde Religie ende Leef e, gelijck de-
felve inde Synode Nationaelbinnea Dordrecht Μ Λ6Λ
lare fefihien hondert negenthìent^hoviàen, is be veitigt, ende in dier voegen altnnme in de Publicque Keroten defer Landen wordt ghepredickt ende gelwrt, van welcke ick mede in alle oprechtigheydt profcflie Den doende, fonder immermeer voor foo veel in my is, te iullen gcdoogen,dat by yemandt deerinne ^ |
m
-ocr page 664-
en O OR LOG Η, V
ο jfaeht ofte veranderinge worde ghedacn, endedatick ΐ6θο· gevalle 'c profijt eadc welvaren van de Scadt
jj^ftchti ende de Borgers ende Inwoonders van dien, mitfgaders die verfeeckertheydt ende bewaerniflfe der voofiz Stadt aengaende trouwelijck ialraden, ende 'tfelve vorderen nae mijn befte weete en vermo- gen j a's maintineren Stadts ende Vroedtfihaps reeht van ftellen van Borgermeefieren, Raden in de
fn welcker voegen, ofte op wat foude mogen wefen,aen yemandt anders werde toege- ftaen. Dat ick meede niet fai gedogen, maer met alle vigcurende mogelijcke middelen wceren, dat over de provintie van Oytrechtt'em\^^T tijdteen Stadthouder worde aengeftelt,ende dat ick het Stadthouders-Ampt inaile fijn doelen eeuwighlijckfal houden voor ghe- inortificeert. Ghelijck ick oock noyt gehengen l'al, dat van nu voortaeneenlgh Militair Perioon, 'c2.y by forme van difpenfaiie, ofte onder eenigh ander pre- text, hoedanigh ftilcks foude mogen wefen, in eenige van de drie Leedett van de Staten defer Provintie fai werden geadmitteert^ voor ende aleer hy fijne Militai- reC/w^e effeftivelijck, ende metter daedt fai hebben afgeleydt, dat ick oock de faecken ter Vergaderin- ge van de Vroedtfchap getradleert, fecreet houden, ende niet reveleren fai, dat jck'mede in't verkiefen siViBorgermeefiereitiRaden, Schepenen ende Cemeraert defer Stadt geen faveur ofte aSèöie fai ghebruycken 5 maer alleeniijck infien ende letten, dat fy tot de Rege- ringeende Amptendaertoe fygekooren fullen wor- den, nut ende bcquaem, mitigaders als voorfeydt, aöuele Communicerende Ledematen van de waere Chriftelijcke Gereformeerde Kercke 2ijn»ende voorts al doen, dat een goet ende getrouw Raedt in de Froet- fihaf άα Stadt Uyf reek fchuldigh is, ende behoort te doen, dat en fa! ick niet laten om lief noch om leet, om Maeghfchap noch om Swagerfchap , om giften noch om gaven, noch om geenderhande faeken, Soa wmlyck htlpe my Godt.
Ende is vorders goedt gevonden, dat de famentlijc- Ite Heeren van de Vroedtfihap morgen vroegh ten acht uren weder fullen worden gcconvoceert, emme vaft te ftellen op hoedanigen voet ende ordre defelve Eedt fai worden gedaen,
Saturdagh den fevmhienden Oilober fefiie» hm- dm achten fefligb.
is gerefumert het ghercfolveerde van gifteren na den middagh.
De Vroedtfchap weder op den Eedt vergadert zijnde j om een paramente voet ende ordre te beramen, vol- gens welcke den Eedt, gifteren des na-noens alhier ge- arrefteert, foude worden gedaen ; Is na ghehouden fe- rieufe deliberatie goedt gevonden, dat'de Jegenwoor- àìgtBorgermeefierettenàQRaden,àìe hier toe ghene- gen fullen zijn, als nu den gearrefteerden Eedt ful- len prefteren, ende vorders verftaen, dat alle ende ye- der van de Heeren, die na defen tot Raden in de Vmdtfihap fullen worden geeligeert, alvorens tot de Seffie geadmitteert te worden, gehouden fullen zijn den fe ven Eedt te doen ; Wien volgens de Heer etr- ftt Bergemeefier van Stmere», aen handen van de Heer l?ir Manfueldt, ende de Heer Bergermtefler
Maefaeldt nevens de nabeichreven Rade», aen den "rfienBorgermeefier Smeren baren Eedt folemnelijck op de volgende ordre hebben afgcleydt ; als oock de ^^^KTiJacoi splintert JohanwnKuyletarghi He»-
Κ
drick va» Mercierc 'k, Dirck de Geyer/NkoUts Hemel. Comtlit vanBetck, Reynier Voeyt, tUkdaes <t/an Soli»· Comelis van Royen. Rudolph Ttnthof, Paulus Heur- mi, JmbvanOmer, CornelisdeGoytr, Jthanva» Zuylen, ^riaen va» Heurnim, Cdrnelis vander Woerd, ■^thonis van Manfveldt, JdtoL· vander DÙJfen, Ever- ktrdt va» Zypefiein, Oirckvtm&Uenhtrgtn. Leabert Wldthuyfin.
Dc Heer Girard vandtr He/Wivermits fijne indifpo; |
Acht-en-'Veertgihfie JBoecL 63 i
fitie niet prefent zijnde, heeftdoor monde van de 1^68. Heer lohUàvauZuylenj de Heeren Borgermeefieren — doen bekent maecken, dathy onmachtigh zijnde om te compareren, echter οverbodigh was den Eedt te prefteren.
, Seyden de Heeren SdWtff/GeMÌw/w, Comeïïs vali- de Voordt·, tnd&lohanvanEyckelsbeècL· dat fy voor als noch den Eedt niet konden doen.
De Heer G^bert vander Hookk, defen morgen we- der na den Hage vertrocken, ende de Heet Symon va» Blanckendael, huyden mede abfent zijnde, hebben op gifteren verklaert ende gefeght, dat fy niet ghefint wa- ren den Eedt, alsonnodighte doen, het welcke op huydeninfgelijckï verklaert hebben, de Heeren Hw- drick van Wyckerfltot, Comelis Boot, Comelis van Dew verden , lohan van NeUefieyn > ïohan van Breeveldt, Lucas van VöorSt, Abraham de Wückerflo0t, cnde Ιό- han Strici,
Ende Zijnde de Heeren Dirckde Leeuw, ende laioi Lieflinck, vermits hare abfentie uyt de Stadt, endede Heere lohan Rim, uyt oorfaecke van fijne (leekte op deffc befchry vinge niet gecompareert.
Modem die 's na-noens,
Is gerefumeert, het geene huyden morgen ter Ver- gaderinge is gerefolveert ende gepafleert.
Ende zijn de tieeren, die niet gewoon en zijn in de ordinaris Vergaderinge vande Vroedtfchap te compare- ren, by deHeereerfteBorgermeélter bedanckc vooir de moeytè ende goede devoiren, die haer E. E. ge- nomen ende gedaen hadden van op de ghedanè uyt- fchry vinge alhier te compareren, ende dienaengaendè ten meelten dienfte en welvaren van defe Stadt te hel- pen delibereren en refolveren, waeropde Vergade- ringe is gefcheyden.
^el^eet Marchelini ^eccetati^ ban Venetien t'3Stn(lecbamgcengofacbt op bebccbiaclitinsge ban een ^cfjip tot ttoAfpojt cn ^olbaten na Candia. anflcumeiu j^otariael toa^ noci) niet BÖetcecftent: niette min hJiecDt öctoeefcn Dat ïjetge-enibenieect al^ fie 43obt^-penningb/ of een finclt geibt^ boo? ben acmen/ na getooonte toa^ gegcben. fepbe bebon» gen te fiebbenbattet eecflin'tataMaen^ gebifïtert/ énbe (]em gfietoont moed too^ben. I^et tcanfpojt bec (Stoepen niet boo|tgacnbe/ cnbeget Conttact nfetgfteecfientjönbe/ ï)p ooeheenigb point baecin onthennenbeAucpgecbe ijp ben Coopman te bolboen. ^if^ Öp Öem booj'tilof ciep/ enbebpp?obifïebecs Kceegt) actefi op ftjn {Ktfoon/ fjem boenbe logecen ino bc Cadeïepnie. ï^octoel bp (ìgft bettep op(ön€Ba= cactcc/ stjnbe .üÉiniflec publtjcH/ een man ban bec^' flant: bat liet Contcatt iieni luflidabel maeclNtr.
eenige bagen piaDopen/ enbe Compatitini tofetc nocI)tani betflaen/ bat i)p niet al^ onbec cautie mocfjc bjp gaen/ BÖrtflcR gefcljiebeben negenden j^obem»
a9oenfï>agi)beneerften,'^jnbe tee S^ergabeti'ngé gelefen be nabece üequefle banoen Euptenant ISbnii» Baelbe Ruyter, enöe eenige becbert i§ooft-(©(pci«cn/ (SapitepnenenbeComnianbeuÏ^/ teffo^tetenbe on« beCtCoItegic tee flbmicalitcpt tot Rotterdam, bp getooonte be )ong{)(leen)cbiticteevee/ celattjf tot gaec boo?gaenbe éequefte/ bcnvierentwintighftert pannati) lefllebenaen gaec Ho. ji@og. gepjefenteett/ eaftenbe De bibje^ / Diefp gebppcenbe De boojfs ejcpes bitie gebben ontfangen npt Den nacm enbe ban toe^^ gen De lleeten a^etommitteerbe iQaben ban Hollandt enbe VVeft-Vrieflandt / ofte banbe ïleeren bet feïbec CommiffacifentdJCcdOeconomie; betfoecitenbeDat gun Dienaengaenbe mogge hn^ben getefonfifrett De fommeban vijf duyfent leven hondert vier en twia- tigh ponDen twee fiAeliinaen ttüee gtoirten. St^naeè brtiberatie be beo^ $leque({e ge^t in ganben tMnbr Üeeren banben Steen, enbe an&rte|öec iBog. ©ebeputeeiDentottcfaecftenbanbegee/ omtc bifi' tecen/e);aniinecen/ beeetcoactanatefien/ enbet»n ane^tappojtteboen; enbe bfen enbccniinbertbé
feibt |
-ocr page 665-
634 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ffföe «equcfle b» be teecen «©eöeputcccöcn ban .. toelflljemelùe pjobintic bnn Hoijandt cnbe Weft- Vrieflandt (Copidijcft oDergcnomen.
bpDefe btcat)ùccinQ[) ban'^^jfnce faechcn faooj bleii iufTcDcnD'jdecCTanGent, fijn J^aogÖEPt^ <i3outi«cneuc/cntie Deh iiaeöt^-ï^eec Beaumontjoefft {jctbotQeuDc:
5Stmi- T"^ En eerften Notaris, aeo de welcke defe fai Wor· "e ÖEÉ " i J behandight, wert verfocht figh te vervoe- baii'^fiit "^""^gen byden HcGtésBaronvanGent. Gouver- inDiilii- neur van fijn Hoogheyt, endeaen fiju Ed. te infinue- Poi. ren: dat ick ondergefchreven bericht ben, dat fijn 'Ed.fighheeftUtengeluften opVrydagh laHflleden, den tweeden deferj aen haer Hoogheydt Me-vrouwe de Έήηύίββ Douariere van Orangie te houden ende te feggen verfiheyden injurieufe ende calumnieufe fropoofien ende 4ilcour]en\ onder anderen mede in'creguard van my ondergefchreven, ende dat ickdaer van geen genoeg- faembefcheytkanbekomen, ende echter niet alleen den dienft van fijn Hoogheydt, maeroock my in het particulier daer aen ten hooghften is ghelegen, dat de waeiheyt van dien volkomentlijck wordt onderfocht ende uytgevonden, οπ) by wegen van luflitie te mo- gen erlangen foodanige reparatie ende fatisfaëie, als de Wetten tegens de Calmnniateurs ftatueren.
Ick'ondergefchreven daerommeden voornoemden Heer Ge^wrwer doe verfoecken, te willen opftellen ende my laten toekomen, het geene fijn Ed. tot my- renlafte weet te feggen; met de vande geene, deweicke fijn Ed. die Calomnien hebben gefugge- reert, ofte dat ick anderfints ghenootfaeckt fai wefen fijn E. E. voor den Autheur te moeten houden ; Ende fai hy Notaris fijn wedervaren relateren. Aitum on- der mijn Signature defen feflen November fefihie» kondert atht en feftigh, enöc was onderceeckent
A. van BEAUMONT.
OP huyden den fefien November feflien kondert achtenfefligh, hebbeick ondergefchreven O- penbaer Notaris by den Hove van HoUantg^- admitteert, in 's Gravenhage refiderende, my gevon- den aen den Perfoon vanden Heere Baron van Gent, Gouverneur van fijn Hoogheydt, endehemdevoor- ftaende I^nuatie voorgelefen , mitfgaders ghelevert Copye. Die my tot antwoordt gaf, abfohp f ontken- men, dat fijn E. eenige injurieuje of cahmnieufe pro- pooilen by hare Hoogheyt, tot lafle vande Heer Ιηβ- nuant foudc hebben ghevoert, ofte yets tot fij η nadeel uytgefproocken ; ende dewijl fijn Ed. in gevolde van het verfoeck by devooriz2w^»»«i/f gedaen , difficul- teerde op te ftellen ende aende Heer Infinuant te laten toekomen de namen van die geene, deweicke de Ca- lomnien tot lafte vande gcmelte Heer hebben
gefuggeert, hebbe dien volgendejegeos den opgemelte Ed, Heer Geinfinueerde geprotefteert als naer ftyle. Al het welcke ick verklare te wefen mijnwedervaren; Aldus gedaen,geinfinueert en geprotefteert in'iGra- venhage, ende ten oirkondedefe geteeckent, ende was pndetteeckent
I. WIGMANS,
Notaris Tublycf.
ginOver-Ynel cec^ De bEtDittccinfl&öanti}6ttot . .eife tgtit fooDaniol)/ dat De lUaetfoeltfe bp definitive «tftm. tetttieö'i^eecHaerfokeconOemaeerbe beffaente&ffi» Ben Crimea IxfeMajeftatis, Rebellionis& Ambitus, entie upt bien Doofbe (n confojmicé ban get i)IaccaeC in bato bm eerften ^ulpop be g^Qote ^aleggeaci> ccfietct/ enbealontmegepubliceect/ cnbe boo;t^ be befctiKbcne ^ecgten gefitaft te bui?ben / Γοα al^ men na fPIaccaten/ Jl^etten/ ^ecbten/ cnbe^tatuten foube bebinbcn te begoocen.
ïllec tegen namen ö'anöiw befe iïefolutie ; |
uyt het Regtfiervan deUeroM lutien, van de Heeren vande O^agiflraet ~ ende Gefwooren Aliente der Stadi Swolle
Oen ie venden November feftien hondcrt acht en fc- ftigh.
De Heeren vandeMagiftraet, endeGefwoorcn Miente extraordinaris vergadert ghe weeft pe- communiceert zijnde een MiiEve vande Heere' Camener Crans, den fejien November fefiien hondtrt acht en feftigh uyt Deventer gefchreven, als mede een projedte Refolutie by eenige Leden vande Provintie tot Deventer, overdefaecke vande Heere Vorftvan Sallandt, geforraeert, waerbyfijnEd.diefunaievan het Vorit-Ampt wordt geinterdiceerc, ende het Traftement ende Emolumenten daer toe ftaendeon- trocken, met verder exprelTie, dat noch ftaende dò hare pretenfe Vergaderinge, oock een verwolter foude werden geftek, als buyten toedoen van de Magiftraet ende in weerwille vande Staten vande Provintie alhier Vergaderende, ende dit alles onverhoort de Heere Vorft voorfz, oock fonder iSgure van procedure,ende fonder de wei-gemelde Heere Vorft in eenigerhande faecke van dilid of Λίς^ί te hebben overtuyghtkon- nen niet anders oordeelen als dat de voorfz procedure vande diffentierendeLeden, is als te precipitaiir,onwe[· tigh, informeel, cvcrfulcxdevoorgenomeneinter- dille van des Heeren Droften van Sallands funtìie, partydigh ende feytelijck te zijn, notoire ftreckende tot difrefpeö vande StadtS»e/. verkortinge van des felfsjuriidiólieendehoogh Gefagh, fou wel injufti. tie als Politie, vinden haerdaeromme Ampisende Eets-hal ven verpl icht,tot confer va\ie vande eere ende refpeö vande Stadt Sml, als mede vande Provintie voorfz feytelijckc interdidtie ende executie van dien by alle wegen tegen tegaen, ende vordere difrefpeö defeStadt af te weren,oock fulcx tegens de Direfleurs, ende dryvers vande voorfz feytelijckhcytterefente- ren, ende daer over te yveren.
De Miente hebben haer hier mede eenpaetlijckge- conformeert endegerecommandeert defe faecke niet alleen met y ver te willen by de handt nemen ende uyt- voeren, al foude het noch foohooghloopen, fonder daer inne te verflauwen.
ï|oe'iepnbcI{|cftinZeelandt afïiep met ben fjc biftarit Labadie, geeft be bolgenbe aefolutie :
Extradi uyt de Notulen vande Ed. Mog· Heeren Staten van Zeelandtt
Df» vijftienden Wewwifi- fefthien honden acht en feftigh.
NOchmael wefende gedelibereert op de faeckéffie!» vande Walfche Kercke binnen defe Stadt,roet den gevolge ende aenkleve van dien, is goet gevon- j^öW deo ende verftaeo» dat de fufpenfie gedecreteert by die vande Walfche Synode, laetft gehouden binnen Naer- den tegens den Perfoon van Jan Labadie, Predikant inde voorfz Kercke fai hebben fijn executie, ende dat hy dienvolgende van het Predicken, ende andere Funöien van die Beroepinge dependerende, fai heb- ben te abftineren ende te onthouden j ende belanden- de dc fufpenfie door die vande jegenwoordige Clajfe, vwàcWalfcheKmke alhier een tijdc langh vergadert geweeft zijnde, gedecreteert tegens den Proponent Fitter Ivtm, onlangs by de voornoemde Walfche Kerc- ke binnen defe Stadt tot haren Predikant groepen, dogh by de Heeren vende Magiftraet tot MÌadelé^gb voor alfnoqh niet geapprobeert : Als mede het sfltei- len vanden regeerendeaKercien-Baedt ; Is goet ge- vonden ende verftaen, dat het een ende het ander lai blyven inden felven ftaet daer in alles egenwoordig is ; ende dat dienvolgende den voornoemden l-von ug |
m
-ocr page 666-
en OORLOG Η, Aqht-en^veerti^fleBoecL·
fai hebben te onthouden van hec Predicken ende alle (jg. „jgre funitien , van het Ampt van een Piedicant dependerende ; ende dat voort foo wel de oude als nieuwe Kercken-RaeJt haer van d'exercitie van die funöie by pro vifie fullen hebben te onthouden t fon- der haer des eenighfints te bcmoeyen , in wat manie- le het oock foude mogen wefen. Doch alfoo by den predicant de Laèadie, roitrgaders den Proponent 1^0, ende de oude ConGftorle vande Walfche Kerc- ke feer wert gheklaeght, dat fy in de voornoemde jyWinietnaer behooren en zijnghehoort in haere defenfie, over het geene tot haeren laftewas voort- ohebracht; maerdatmenaldaerfeer precipitantelijck en contrarie alle ordre ende difcipline teghens haer hadde gheprocedeett, dat oock by de voornoemde cMs, foo als fy mede fuftic'eren, alhier verfchey. de vreemde proceduyren waren ghehouden : Speda· , lijck in het afftellen vande gheheele Ctmfiflorit ende iHtrcken-Baeilt, in het aennemen van een gheheele nieuwe, daer door veel aromofiteyten ende vetl?it- teringen onder veele voorname Perfoonen ende Fa- miiien waren veroorfaeckt > 'ende noch meerder te beduchten ilonden> In cas daer in niettydelijcken wicrde voorfien ; Is goet ghevonden ende ghcordon- Dcerc, dat den voornoemden Predicane de Lahadie, over het onghelijck , dat hy meynt, hem door de voornoemde Synode aenghedàen te zijn, mitfgaders oock het onrecht, dat den Proponent endede oude Confiftorie fuftineren, dat haer door de voor- noemde Cldffis is wedervaren, dat fy haer refpeétive- lijckdaef over fullen addreflèren imhoxWalfche Sy- node, dat in het aenftaende Voor-Jaer binnen Dor- imhvki werden gehouden ; gelijck oock het felve by defen verfocht ende ernftelijck gherecommandeert wert, de proceduren laetft binnen Naerdea t^hens den Predicant de Labadie, en de oude Cenfifiorie ende Kercken Ratdt vande WalfcheKercke alhier gehouden, tewillen refumcren, ende defelve uytgemenen yver van haer in'tbyfonder, des verfocht zijnde, tehoo- len in haer volkomene defentie en verantwoordinge ; als mede van haer te ontfanghen de defoleantien ende klachten, die fy met reden meynen te hebben tegens deproceduyren alhier ghehouden by die vande clajjts mdeWalfihe Kercken. hierboyen vermek 5 ende alcsgehoort ende rijpelijck overwogen, ende voorts inde vreefe des Heeren in alle sequiteyt ende Chriile- lijcke befcheydenthey t ende liefde overleght ende ge- wogen hebbende, gelijck het onder Leden van een Lichaem betaemc, foodanigh te refolveren en te oor- deelenjals fy in goede Confcientie tot de meefte ftich- tinge ende op-bouw van Gods Kercke ende rufte van de Walfihe Gemeente alhier fullen vinden te behoo- ren , ende foo als fy voor den Opperften Rechter ful- len konncln verantwoorden. Zijnde haer Ed, Mog. van intentie, nademael de Walfehe Synode binnen deie Landen is gecompofeert door de Kercken, refideren- dein alle de Prov intien ende Quartieren vande Gene- "liteyt, om van defe haer rcfdutie ende Chriftelijck ooghmerck kennilTe te geven aende Heeren Staten Gcnerael ende haer fio. Mqg. te verfoeckende aen- ftaende Syttede j die van alle de voorfz Kercken ftaet gehouden te worden binnen de Stadt Dordrecht door imi a Gedeputeerden uyt haer midden ζε doen bpoönen,, om de defenfien, verantwoordingen en klachten, die den Predicant deLak^Se en de oude C<N#er/eende Kerckeu-Raedt boven ghemelt aldacr fullen willen doen, tehooren, deaftien ende Ubera- nen ten beften te dirigeren en te modereren. Zijnde haer Ed. Moe. vordere meyninge ende intentie, datAl hetgenebydevoorfz aenftaende Synode in deie fake lal werden gerefolveert ende beilooten, byaÜecndc een yder,, die het aengaen ende raken fai, fai moeten Werden gepareert ende naergekotnen : Ofte in cas van wcygeringeende oppofitie daer toe door authoriteyt ^de Regeringe gehouden ende gcobligefcrt worden, tn^ nademael defe Relolutie komt te refulteren, dat oe»^i/£ÌiKercke binnen defe Stadt onderwylen door oen Predicant Je l,aiadie,aochte den Proponent Ivm «eteafuUeQjiOQQeQ werden gedieqtt nochteoock |
door d^ Ouderlingen ende Diakonen vande oude ofte τ AK't
aieawe Ce»0orie, die haer Ed. Mog. verftaen, dat I_^
haertefatnenvanaijé funöjen van die bedieninghea * dependerende, hoedanighdie foude mogen wefen, oock vende ordinaris fitplaetfen, daer toe inde Kercke gedeftineert fullen onthouden ί SooisgoeVgevondeq endeverflaen, datdiev^demifcheClaffit alhierje- genwoordigh prefent noch en» ofte <»fe Frpdioanten meteen Proponent fullen deipicieren, om onderwy- len hec Woprdt Godts inde Wa/fcbe Kercken alhier te Predicken , ende de H, Sacramenttn te bedienen j alsmede uyt Perfoonen voor defen in dienft vande voorfz Kercke geweeft hebbende, of by defeö: vande felve uyt eenige andere vande voornaemfte ende ghe- qualificeerfte Ledematen , die jegenwoordlgh noch onder de oude, noch on^er de nieuwe Confiftorie niet engehooren, viere te nemen, om als Oudirlingent de Predicant en in het bedienen vande Tafel des Bieren, ende in andere voorvallende faecken f aififteren ; als mede</r*egelijckePerfoonen, oinde.iie/»»Wj^»inde Kercke te ontfanghen, daer van fy gehouden iullea wefsn aende Heeren van den Rade kenniflê te geven. Sullende den Predicant Λ itfo/;'», om goede redenen haer Ed. Mog. daer toe moverende onderwijlen mede geexcufeert wefen van hec Predicken alhier in defe Stadt, mettoelatinghenochtans, om elders in haer andere Kercken binnen defe Provintie zynefunöie als Pre4i^nt te mogen doen, fonder dat hepi heffel- veeenighfintsinhec genutvanzijn onderhoudt, dat hem moet werden geprelieert, fai prejudicieren. £n overmits de Heeren Staten van Zselandt feer ongaern hebben vernomen, datdedifpuyten endeongemac- ken inde Walfihe Kercke alhier ontftaen j oock fijn gebracht ter kennilTe ende deliberatie vande cUjjtt van WaUheren ende Confifiorie binnen defe Stadt, waer door defelve inde voorfz difputenende ongemackea mede zijn getrocken, ende daer over onder haer di- verfihe jentimente» verweckt, ende alfoo occafie ghe- gev^n tot vordere difputen ende onderlinge repro* ches, daer uyt dan wel een meerder vuyr foude kon- nen ontftaen ·, Is goetghevonden ende verftaen, by defen wel expreflelijck te verbieden, dat de faecken voorvallende inde Walfihé'&tïcktn niet en fullen wer- den gebracht aende Nederdnytfche Kercken , Clafe» > οίκ,Synoden, binnen defe Provintie, noch de faec- ken van die Kercken istidsWalfcheKercke», Claffen» oit& Syitoden, maer dat defelve fullen zijn endebly- ven ondér dat feparaet opficht ende Regeringhe, als waer onder defcl ve originedijckgeftelt ende geregu· leert zijn, fonder daer van.eenige vermengehnge te maecken, Ende alfoo dele droevighe difputen ende ongemacken niet alleen meer werden verfpreyt door het in druck'geven vande redenen ende argumenten, died'cenended'anderpertye tot juftificatie van fijn faecke ende gefuftineerde vermey nt te hebben, maer felfs dienen tot Solfher-priemen, om het vuyr te meer aen tefteecken ; Soo wert by defen wel expreflèlijck verboden, dat voortaen over defe faecke ofte materie van defe natuyre, niet en fai mogen werden gedruckt, veel min in het licht gegeven, op, poene, datd'Aa- Iheurs ende Druckers daer over naer gelegentheyt van faecken ^voelighlijck fullen werden ghecorrigeert, daer voorde Heeren vande Raden forge fullen heb- ben te dragen j gelijck defelve oock die voorfieninge fullen doen. dat^sfe Refolutie behoorlijck werde gc; executeert ende naergekomen. ^
«ptBgtlIi,(t«Jec ©itimelanöen S0n alBire toeHeC au,,,,»» gd^qitien b'jjgeecen Ofebrandt, Joan Reugers, d'Heer i^nbtfÏ van Slochteren, Colham Sec. Clant, entte Dodor fitftoiv Nykerck obcc beflEEoerbeflefcBillin. ^m twlntigh- ften geblËien nae eicIjibUic ctiDe gije&aene lectuce ban DenS?}ief ban Ccebentte gunnet: i^eecenComtnit· tenten / eÖefctMeJjen tot Groeningen Den negenen twintighfteni®cto6eclaetff[el)en / fliloloci, obec selebect / entie btcbolsen^ boen lefen ftace p^opo^tie öp flefcöiiftc / gei^tft öePrtbe fifet naec ton toooiöc « biiwiOe fiaetgeinfecrect* |
-ocr page 667-
636 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Hoogh Mogende Heererii d'Hèeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden.
d' Λ EnwefendeHeeren der Owwe/Win. hebben
iJk volgens haer Credentiael U Ho. Mog. over- gelevertj goedeghevonden U Ho. Mog- be- kent te maken dat iy in confbrroité het reglement, in plaets van den overleden Sindico ter Wtmkel · voor den tijdt van tme faren hebben gekoren Jr. Berent Ceex- dersvan Helpen i dewelcke fy hebben geintituleerc, Prefident ofte Spreecker der Ornmelanden,, en fullea in 't laetfte van aenftacnde St. Fetri Landts- dagh, ten minilen metfes Onder-quartieren Yemandt nomine- ren, ende des fclfs vices, 't zy by kranckheyt of anders, fai verwaren, op dat dOmmelander Regeringe niet mo- gezijn fonder fpreecker : waer tegens eenige Dolean- ciers figh hebben géoppofeert, ende fiende dat fy te- gens defe wettelijcke Eleftie niet konnen uytrech- ten, niet alleene blaeuwe Boeckjes hebben ghefpar- geert, maer oock gedreyght den felven Prefident in de iitaetfche Vergaderinge met geweldt te willen depofll deren, waer van fy tot tweemael een fchielijcke aen- vangh hebben gemaeckt, ende niet anders als groote contufie gefoght te vErcorfaecken,wier toe de Heeren Burgermeefteren ende Raedt haer de behulpelijcke haijdt wel konnen bieden, indien fy weygeren den fel- ven inde Staets Vergadericghe inkoraftigh te willen hooren,
Ende alfoodefelve door haer Gecomöiitteerden in U Ho. Mog. Vergaderinge audientie hebben gehadt, fonder dat de Heeren van der felver Negotiatie ey- gentlijcke kennifle dragen, ende notoires, dat de Hee- ren van de Stadt, volgens decifievanden Jare feftie» hondert -vijf en veertig figh met d^Ommelender Rege- ringe niet mogen mefleren, ende in allen gevalle haer niet raeckt, ofte (^'Owwf/aWe» hebben een Perfoon, dewelckefyintituléren, Syndttits,Vrefident, ofte Sfre- ket i ghemerckt inde Staetfche Vergaderinghe fwee Spreeckers, d'een aen de zyde van de Stadt ^ ende d'ander aen de zyde der Owwe/jwife»zijn bekent, na wiens concertatie ende uytfpraeck de Refolutie by de Provinciale Secretaris te Boecke werdtgebracht, oock by den breeden Raedt in Gretninge/tis vaft geftelt, dat geen andere Ommelandtr Refolutien fullen werden er- kent ofte te Boecke ghebracht, alsdegeene, foodoor derfelver Sfreecker of Syndicum der Provincialen Se- cretaris worden ingefeght.
Op dat nu alles met goede ordre, ende in conformi- téhet Reglementgedaeni eiFe^t moge forteren.
Soo verfoecken de Heeren der Ommelanden, dat U Ho. Mog. dewelcke volgens het Φ^/ί/ί Articulvande Capitulatie competeert de decifie over queftien, foo tuflchenÌifliZ/ende Landen mochten ontftaen , aen de Heeren van de Stadt Groeningen wel ernftelijck willen ghelieven te fchry ven, dat fy in de Staetfche Vergaderinghe aldaer, in plaets van den overleden Syndicoi geduerende den tijdt van tweejuca, niemant andets als Prefideitt ofte Speecker fullen erkennen, dan wel-gemelte J. Berent Coenders van Helpen, ofte die geene, foo de Heeren der 0»ίΐ«>ίώ»Λ» in't laetfte van aenilaende Lande·dagh fullen hebben ghe- cligeert, ombykranckheydt ofte anders deflelfs vices te bedienen: ende indien de Heeren vande Stadt ee- nige redenen daer tegen vermeynlh te hebben , dat U Hoogh Mog. uyt den name der Ommelanden te- gens feeckeren korten tijdt defelvegheliefden te cite- ren , öm haer redenen in te brengeii, ten eynde d'Om- melande» daer op gehoort, by Ho. Mog. daer in ge- daen mach worden wat recht is.
Mics;dat de Heeren der Ommelanden detydelijcke nieuwe gedane Eleöie, het zy door verfterf of na om- mekomlt van Jaren gecaufeert, binnen fes wec- ken na de refpedi ve Petri Landts-dagen U Hoogh Mog. fullen bekent maecken, na welcke fis weecken de meeft-gekoorne Prefident eerft in fijn funàie fai treden, op dat alioo U Hoogh Mog. van de t/delijck- fe wettelijcke kiefingen notitie dragende, deer over aen de tìeeren v^u de Stade toe maintenue van de nieuwe ge.eligeerdens mogen fchry ven, voonsihe^„ Doleanders dien aengaende gehoor verleenen, w,? |
door ruft ende Vreedeini/O»wfWi>-RegerinBe f![ zijn endeblyven ge-eftabilieert, Geteeckent ο » vanSlochteren. l.ClantvenStedum. G.Nekenk.
IBaecopBcbeliBecfett/ ooc» gilet jgtibe/ bat hi rttrecgemelüei^eccen ©ecommitteecDe Ciaiim nX; aenDffu&fcciptfe ban De tJoojfs 25?ief ban cS tie/ DaeCQualificeecben enDe fubfccibfccöen/ Uwèr Hoogh Mog. getrouwe Bondtgenooten ; betlHat»
bat öaec)|0.|®oa.befubrcciptie niet rn RonDcnaö- mittecen ban een Efbt Dan een l^jobintte / biZ Öaec Bfiföeel/ cnbeijaec bolle Eceben toaö conti tuerenbe een 3t(Dt ban be Hnie/ enbe becboloens ban beS^onbteenooten ban ben gemeencn Stait · be^i^öeboojfsPiopofitie boo? ben?iaembeHeydê upraefleben (cnbebOpgemelteteecen ©etommfb. teecben bec Ommelanden boojgefiouben Bhetoetfien/ ombpbefdbeonbetieecftenttcbiecben : 'ttotlcfttTt' baen jtjnDe/ befelbc ©jopofitie copielöcfi in confoii mite ban öaec igo. Λοβ-Sefolutie banbenfevén- tienden i^ctobec lefileben/ gtiefonben aen be fófctcn 25ucgermee(iecen enbe öaebt bec g»iaöt Groeoin- gen, om baec op/ Dcg noobt / {jtm bclanglj te ftonnca enbe mogen cefctibecen.
(©becöetbiflrecent/ 'ttoelcBec toa^ met bi^iin. ce0 ban Hogenfóllem, tDesen^'tbcflelien bmi een J9?eb»Rantm beiïnait. ïicbben bei&rccen Huygens, enbe anbece 8aecï^oogöJ©eg.Teiebeputeecben totte fuceften ban De Meyerye ban 's Hertogenbofch epn^ belijctt op ben een en twintighften gSecappojtcect/ Datfe fngebolgebanbecfelbec itecattbe ïieforucicn/ enbelaetfleltjcftbie ban ben negentienden befc^ gti, befofgneect öabben/ enbe in Confecentie oöctoecd toacen metbenïfientmee(IecTurck,aI^iïaeot enöe €>emacfjtiaöbe ban be |^?incefre ban Hogcnfoire, 4©arquifc ban Bergen op den Zoom, obec het fuöi ject caecfeenbe be Deflellinge banbe ütecefie be Finart ; betoelcfte fonbec lannec uptfiel/ meteen bequafin 3&ienaec be^ (aobbeltjcRen J©oo?bt^/ effcctitieijjtft foube be&oocen becfïen te biecben; IjouDenbemcf:' fect fjet boojfs laappojt/ bat fp lleecen öatE go. j@o0.(t3ebeputeecbenbanabb(|fe foubenjijn/ Dat t»p pjobfficlr bolgcngljet gfiebane beroep bon Johan- nes Heynsbergh tot #?ebi!iant jnbe boojft ïteccfic banDe Finart, befelbe alDaec bolgben^ Detìercficn- ©jbeninglje foube öcfioocen bebefiigöt te too|bcn/ enbe tot föne onbecïioubingije/ enüetjooj t)et®jc= bicft-?ïmpt banbe tijbt ftjnec bebeliinge/ genieten aaeclflcU^ be giomme ban fes hondm ©ulöen^; bic Ijaec i$o. JtBog. Bp betfelbec öefolutie ban Dtn vijfdenMcylefileben/ upt fiet in fioomcn Dcc gof» beren ban &et ïiloofïec bec ClariiTen tot 's Herto- genbofch, baec toe fpeeialijcB fjabben aeaffcctfecc enbe gBeojbonneect. 33attopbec^oocB fiaec ü^oog IBog. tot (jaceti lafie fouben mogen nemen be fioficn gfjeballen ten cefpecte ban be lleccfiriïjcfie 25eDifi ningge tee plaetfe boo^toemt/ fébett bat Drfdbe isa^ bacant gbebJo;ben. »^aec op ggebeiibeccfct jtjnbc/ i0bebifpoflticopbeboojfclj?ebe faecBeηοφ opge&onben j ^e^ bifecbtben boojnoembcn Qacb^ j&eec Turck, al^ 45ebo{macBtiD9be ban De baci- ggemelbe S^^outoe JiBacquire ban Beiden op den Zoom, mit^ befen becfocljt 6e gebatfite ®?outoe JH^acguife te toillen bifponecen/omme aen te nemen/ enbe binnen ben tfjbt ban acht bagen/ naec e^tta' biette ban befe {|a»i9o.lllog.l9erolutie/ aengem iSaebt^'ÜeecTurckteboen; be^ gebacfjte^iotK bie Jl^acqnffe finale becl^lacfnge uptteb|engen/op be fUctieuIen fbo al^ bpbe opgemelbe ^eetenfjate Hoog JBog. eebeputeetben waren ggeamcipicrrt/ enbeöiec na bolgenbe ban tooojbc te feceect.
Dat de beroepinge van een Predikant in den F»- waerti endeannexe Polders altljc fai ghe&hieden op den voet, ende in confbrmité van de Kercken-orde- ninge,in deKeicken vandefelve Landen ghebruyc- JceJijck, fonder aenfiep ven het jnsPetrmtusyj
' * Vrouw? |
-ocr page 668-
^^g Vrouwe Marquife van nergen ()J> de/i Zem sldm ge·
' " ^^Ënde^ti^wijle gefcydt'wortgeene goederen bevon- jgn te werden > die toe de Paftorie fpecialijck zijn ge- Vfteert» dat haer Ho. Mog. op baer nemen de ali- mentatie ende'tonderhoudt v^ahsAMmifiemmJii- vinum ' ^^^ beforgen van 't gepe daer toe eenig- Lts foude mogen fpedteren, endc dienyolghens de e-ggh-gemelde Vrouwe Marquife baer Kroon ende Kènten daer van iullen ont-heftea, gelijck haer Ho. vloe. defelve ontheffen by defen, by roortganck dc- fesaccoorde, ende verklaren defelve daer van vry te lijQ, ende nu ofte naemaels |n 't geheel ofte ten deeie djer over met en fullen werden befwaerf, Geiijck oock ten opfichte van de paftorale wooninghe die de Vrouwe Marquife ghefeghtwerdt toe se komen, aen defelve Vergoedinge fai werden ghedaen, ter Arbi- trage van de goede Mannen w.edertiijdrs te verkie-
ICD.
©oojtl bccftïafFbcn Jjaet fêoojilj iKiog. öat upt Ijet IioijcnfiamDc tot Bfwen tppen ecoiije ièquelen fou= Den totcDcn getcacftcn tjot nafterf ban 'jtwjcht enitó tìftDccc BljtcccijtiQDeÖEn / jJie De öoooö - aö^U^öe ©joutoe .liDacq^iiiie fouöe tnogen òoiDccItu tjaec te coinpctcrcn.
(Culje toiecbeit b'Ojpgcmelöe Ileeccn/ i)accï|oofl& (iSeöcputciröm ttecfpcgt aen De boojnocmCie Ì3acD^ ©icc Turck bcljent tc maecïtcn/ in ca^be filiale üfEftlacingDe üan De raecc - 0emeiOe 3D|outDf ^acquife np öc ùobenfìaeniie Concepte ^cticulen binnen Dcntpöt ban acht Daflcn/ alsSUaocen nieten fouöcn tott'öcn otjècfletijacljt / öat Dacc Jlooglj .ilöog, αΐέ Dan grnoo&tfaec&t foulien toc^n op üebefïelliinge Dcc nieetoöefcpDe ïitcrrltc foobanigj) tcDifponecen/ ai^ Dcfcïüc na ejcigentic ban faechen foulicn bebin= 6tn te ÖEljoocen; alfoa De boojnoeniöe ïteïcRefon» ficrmeju&icte ban De (iSoDt^-bienflnietlangctfonDec fic bcöicninge ban ccn ojDinati^ ^^ieöifeant gelaten fian ü)0?ben : gelijclt ooch Defelüe ileecen <0eDfpn. tcccöcn bccfoeljt toiecben aen De boojnoemDe^cnti ineeftcc Turck «Êptcact ban DefeijacetooflBUlog. ccfolutie tcc IjanDen tc fïelien / om te fïcecfeen tot Defi frlf^ naecicDtinge / cnbe bjpDec^ te Dienen fu W enDe fiaer'tbeboojO.
©fn dertigbften aDbifcccDc Hollandt cp De Cafiai ticiuatöolgöt:
Extraiiuyt de Refolutien vande Ed. Groot Mog.Heeren haten van Hollandt ende Wefi-vrieflandt,
Vrydagh den dertighilen November feflien hondert achc en feftig h.
BY Refumptie gedelibereert zijnde op 't advys vandeHceren haerEd.GrpQt Mog. Gecommit teerden tot de Militaire faeckcn , hebben in ge- . . volge en voldoeninge van4erMver Refolutie,Go.n]i. tptiimiflbriaelin dateden twee β» tviatighfie»deki loo- pende Maendt, hare ghedacbten Ijeten gaen Qp de voorftelliDge ten felven dage by defl^en Gecom- niitteerde Raden ged^n, qm temogen necou.vreicn de fchade by defe Provintie ghqledep dpprhec forme- rcB endeaenhouden van'cRegimentiScèf<ii-SeiA»iiJ»i inde felve Refolutie brecder.gcmentÌQneert}is,goetge- vonden ende verftaen, d»t boven ende bchaLven de Compagnie v^n wijlen dcnCapiteyn Bravdt^ ,«nde die van den Hggt^aaVoorfchtota^> doari^tdooden ende Avancement ven hareGapiccynen refpe^ive- lijck vacant gevallen jaenilont uochgelicemieeirtful- lea werden vier e»ft!ii««£<bCQmpagniente»pet;.te weten, acht om te vindenheteqiiivalent van deifup- pletie tot handert koppen dfir Compagnien , <vol- ; gens Refolutie van haer Ho. Mog.iboyen'tvoorfz Regiment tot Marmert ge-engeAtt, memie» om ïol- ghens Refolutie van haer Hoogh Mog. in date den ^Tfen tmnti^fiea Septembej: laeft:MeQ tc b^cc: |
rende quotes vande andere Provintien in ofte teghens <^fefthié» Compagnien van het Regiment van den Hee^ Veldt-MBerfchalck Wurts . ende de vyfthien van 't Regiment v^n den Collpnel van Sentev j inden Jare fefiien hendert -uift»fefiigh aengenomen,en noch twee in plaetfi van gelijcjc getal van Compagnien, die vorens de voorfz haer Ho. Mog. Refolutie van den vyfen twint'Men Septetnberlacftleden o^Ujtrecht ends Over-Xjjtl fouden moeten uytfterven , ende VOör foo veel van wegen haer Ed. Groot Mog· aende Heeren Gedeputeerden wiaQelderlandt mede toefcg- fegginge was gedaen, pm inplaetfc van de Compa- gnien op de felve Provintien uyc teftervto, oock eene op defe Proyintie te licentiiercnjjn cas dcgemelte Prpvmtie van (Seldnlandt ter Generaliteyt met haer ftemmen de voorfz Refolutie van den vjfen tmntig- Pen September iBeftledenqüamen te helpen cpn du- deren, nademael de Heeren Giedeputeerden vande gemelde Provintiefulcxeygeetlijck nietgedaen,tnaer dierjegenseengeteeckenthebbenj foonpehtans,dac ly daegs na de reiumptie van dien baregadane aentey- keninge wederpmme hebben gelicht, djitover fulcx in plaetfe van vppr de meer-gemelde Provintie van Geldetlandp eene Compagnien te liccntieren , aen Henderick te» Boove, Viudrlgh, Soone van den Heer Raets-Heef/f» Hooven^ Burgemeefter derSadt Nim· wegen, eene Compagnien op defe Provintie vacant vallende, geconfereert, ende dienvolgens den felven tenHoove van nu af aen alsdejonghileoftelaetftein Rangh onder de voorfz gelicentieerde Nedcrlantfche Capiteyn aengcfien fai worden.
Dat voorts, om inde voorfz licentieringemecde meefte redelijckheyt te procederen, daer toe wyders geaffedeert endegebruyckt fullen werden drie Com- pagnien, te weten, de laefte in Rangh onder't Re- giment vanden gemelten Heer Veldt-Maerfchalck Ultrts, dat is die vande Capiteynen Kumoer j Mithof- fen, ende Bo/deck J mitfgadfers de naervolgcnde Capi- teynen vande Franfe Natie ; te weten : da Cerceau la Grandiere, Oem, Ga/Jton, Grand Maifon> la Sela > Porte· claire. Bringues, Braff'et j U Sautat, SavPirtty> des Ow- ires, Crufet ende Anker floot, dat noch de naervolgen- de fewn Compagnien vande ordres Nederlantfe Mi- litie op defe Provintie ger^artieert, te weten die van- deCapiteyoen Jan Βαμ^μετ, Pieter de Groot, Jan vanderJiosSiVredertck de Hmojoffa, Johfn Blanckvoort^ Jacoh VfffirsndtGeorguil Boxei', mitlgaders oock de vijf e/fveertigJ} Mariniers onder den CollonclBf*»· moutj als Commandeur vanden Brie/e gcran'?eert, des werden de Capiteynen, Lie.utcnants ende Vcndrighs, vande voorfz gelicentieerde Compagnien v;annuaf aen weder gehouden voorge-cligecrt tot Capiteyns, Luytenants en Vendrighs pTaetien, die op defe lepar · titie fuccellivelijck fouden komen te vaceren, e!ck naer ordre ende raogh, ofte de oudtheyt van hare Commillïenjfpo als diejegenwoordigh onder den an- deren bevonden werden, tejvetQo: eerft die vande NederlaMtfihe > epdè daer naer mede die vande Franfe Compagnien, /ulcx dat over de,ecrileCompagnien die naer date vande voorfziiccntierlnge^p defe re- partitie faliomen te vaceren, deComtniflie, fonder verder deliberatie, felfs pock-by abfeptie νω baer Ed. Gropt df^og. .opgemaeckt fai worden voor den voor- noemdenCapïteyn Jau SengnierA(t,tweede voor den
.Qjpiteyn Beniw j endede derde,voor ^ dc
vJerdevoorBsdeck, dcvyfde voor,deGriiot, defefde -VPpr WfUefp ^ckerfloot, de fevende vppr;f<i*rfer Ooes > deachfte .vppr UinijeffkAc negende yppr Bl^mckvoprti dethiende :ïpar DanielQem > de elfde vopr Boxel, de twaelfde vqot:f5^j.de derthiendeivopr TenMave. de yeerthiende XQpr j:^ S^vet,at, de.vijfthi^ndeyopr Sauvorsy. defeftiende .vo.or,Gf«#?w. de feventiende yoQtdff Cermiti (deachticndevpohSakj den^en- tiende^OQr;aM»/JAie/yfli»,jdetwintighftevoqrJSr/»· guetj deeen.eatwintighfte.yotir<fe/,Oi^«i, de twee en twintighfte yqpr Bw^/»de dric4n.twint«fte vppr Grandierede vier. en twintigbfte yoor Creufyt. en de de yyf en twiniigfte voor Portedaire aep vcrftan · ëenochtans, dat by Vacature van Capiteyns, iLiep-
tenant
en OORLOGH, 'iAcht-en-veertighfieBoeck. éi7 |
-ocr page 669-
S A Κ E Ν van S Τ A Ë Τ
tenants cnde Vendrigbs plaetfen onder d? Compa- iö68' gnienvandeFranfe Natie allcenlijck Capiteyns,Lieu· __ tenants,cnde Vendrighs vande felve Natie, geen Ne- derlanders wefende, in fundiegebracht, endealle ft de Nederlantié Capiteynen, Licutcnants,ende Ven- drighs , alhoewel lelfs over ende in Franfe Compa- gniengefteltfijndegewceft, alleenlijck wederomme tot ofte onder Nf^r/<ie/(/èCompagnien geadmitteert Ìullen worden 5 ende dat voorts, foo wanneer alle de voorfz Nederlantfihe Capiteynen, Lieutenants, ende Vendrighs, refpetìive tot ofte onder Nederlantfche Compagnien als boven wederom geavanceert ìullen werden, als dan de verdere Franfche Capiteynen, Lieutenants, ende Vendrighs noch ongeremplaceert wefende, voorts tot ende ld de Nederlantfe en Fran- fche Compagnien fucceffivelijck vacant vallende de geadmitteert, ende alfoo mede fonder eenige inter- ruptie tot de laetfte toe wederom gereduöegreert ful- len werden, alles buyten kofte ende lafte vande ge- melde Officieren, foo vandepefche, expeditie, den Impoft van kleyn Öeegel, 't recht van 't groot Seegel, cnde alles anders, niet uytgefondert, fullende mede de felve Officieren middeler wijle haer volle Tradle- menten behouden, ende voor de felve by continuatie fucccflivelijck ordonnantiën gedepefcheert werden, op de felve Comptoiren, alwaer haer onderhebbende Compagnien jegenwoordigh betaelt werden j gelijck oock de Capiteynen by haer Rangh fullen bly ven ge- , eonferveert, mitfgaders inde Regimenten, waer on- der fy naderhandt fullen reflbrteren, geconfidereert werden, even ende opde felve wijfc als of fy in aöue- len dienftgecontinueertende onder haer eygen Regi- menten gebleven waren ; ende ten eynde feeckerlijck geweten moge werden, of de vooriz Capiteynen oock bier boven pertinentelijck in 'c reguard van hare toe- komende herftellinge geplaetft fijn op den Rangh,die fy tegenwoordigh volgens d'ordre van den Lande on- der den anderen fijn hebbende; dat over fulcxaen yder van de felve gegeven fai worden, dat fy lieden door't overfenden van hareCommiilien oock van die geene, die fy lieden voor hare eleöie tot Capiteynen ais Lieutenants, of Vendrighs mogen gehadt hebben, of door andere fuffiante befcheyden pertinenteli)ck fullen hebben aentewijfen, niet alleenlijck van wat tydt af haren Rangh ende qualiteyt ais Capiteyn moet gereeckent worden, maer oock in wat Rangh fy moe- ten werden geconfidereert met ende teghens andere Capiteynen die te gelijck, ende opeenendaghmet haer tot die Charge geeligeert mogen wefen, ende dat de Heeren Gecommitteerde Raden inde refpeftive quartieren ten aenfien vande herftellinge der gelicen- neerde Lieutenan», ende Vendrighs, by haerre- fpeöivelijck gecre-eert medé in alles by denfelven voet ende ordre fullen hebben te procederen.
Ende op dat de voorfz Capiteynen oock ten aenfien vande Wapenen niet befchadight cn worden, is ge- refolveert ende vaft geftelt, gelijck gerefolveert ende vaft geftelt wort mitfdefen , dat fy liaden by hare U- centieringe de Wapenen wel geconditioneert fullen leveren in'sLandtsMagafijnen, ende dat fy weder- omme tot de nieuwe Compagnien geavanceert we· fsnde, oock wederom tot koften van't Landt, ende buyten haren laften ten aenfien vande Wapenen in foodanigen Staet geftelt fullen worden, als fy jegen- woordig fijnjende in gevalle yemant vande voorfz ge- liccntieerde voor fijne herftelling mochte komen afly- vigh te worden , dat ale dan fijn ÏErfgenamen de waer- dye vande Wapenen, tot laften vande Lande gerem- bourfeert fai werden, ten prij fe als de felve by 't over- leveren in 't Magafijn, volgens d'ordre van den Lan- de getauxeert fullen fijn ge weeft ; des fullen die vande voorfz gelicentieerde, die by Refolutie van haer Ed, Mog. van date den fis en twmtighfltn September laeft- leden tot den Maritiraen dienft geafieéleerc Zijn, naer hare herftellinghe geauthorifeert worden, om hun onderhebbendc Compagnien te completeren tot hgnden koppen, ende voorts haer in alle deelen te üelien, in den Staet, als de Compagnien AferrWm velgheas d'ordre van 't Landt gecompofcert fijn of |
gecompofeert moeten wefen ; gelijck fy oock vsi.,4. tydtaf, dat fy haer onderhebbende CompaeniPn ·° iS'iJ dien Standt gebracht fullen hebben op de Gaee vani" Compagnien Scheeps Sol daten, geftelt ende oertro® Öeert lullen worden, ende dat die geene vahde&er centieerde Capiteynen die jegenwoordigh ondefh' Regiment Gwer^i van haer Ed. Gr. Mog. eenCo" pagnie van ίαώίίφ koppen leyden, van nu Qt^' geauthorifeert fullen fijn, gelijck de iel ve geauthori feert worden mits defen, om aenftonts naer hare he flellinge hunne nieüweCompagnien tot tachthh kon' pen te luppleren als naer behoren,
Ende fullen, naer dat de voorfz gelicentieerde Ne derlantfihe Capiteynen geremplaceert fullen wefen by nader difpofitie van haer Ed. Groot Mok tweè
Capiteynen uyt de Militie van defe repartitie üytEr kofen werden , die infgelijcx haer onderhebbendè Compagnien tot tachtigh koppen ìullen verftetckcn ende onder het voorfz Regiment G»Wm gerangeerc worden, inplaetfevan twee Compagnien van'tiel-
Regiment, volgens Refolutie vanden tweeentvih· tighflen en drte en twinttghfien defes gelicentieertzijn- de , ende fai vande vooriz te doene iicentieringe acn den Raedt van Staten advertentie gegeven werden als naer behoren. '
Acetrdiert mette veorfa Refifutit,
l^oc cnbc op toat tDtjfe ben ïïffïbcnt Coljers, w·. beng öcn Confili ùan Dam bp ben (©tootm ©ere au- bitntic ijaöben/ fulcj; b^atöt albiec aen bm|>tci£^ vT tacio deBroffis, biemct eenbanbe^Jïeftöentöioo; ί nen tot bicH fpnbe / cn üeccicötinae ban etidncfteaiv ì"^^ becc faecUrn tjcctoaecti^ toa^ afscbcecbiefit. 2n (»1)= £ ben bepllsD "i fonbec belet gecepli tot omtcent Keu- len toe/ alüjaecspboo? ecnieeïiobêrigEattaqueeit cnbe Hptflljefctjut toiccbcn/ bie öaec onDetanOccen alle bjieben cnbe paplecen afnamen/ uptflcnomtn tbjec/ecn banbcn OScaoten ©eec / en een banOen €αί» inaham / bepbe aen öaec i^o. JUSog. cnDe üct giaut:= nael ofte iPaglj-ceaKift ban ben öefjbcnt j toaccbau icit alöiec be fubfïantie fai behalen :
?llIfoa ben <i5cooten ì^eet nocf) toa^ tot Adriano- poli, foo ben öefibent / om bp ben felben aubien^ tie te Bebben / op ben fes en twintighften gulj} ieftien hondcrt acht en feftigh be^ namibÖaglJSi tentwaelf upcen / in ren iltaco^ met fes f>aecbm/ met twee Wgaa^/ enbe vier^iauffcnbaiibciiaimaftamban Conftantinopolen, met fijnen ^^eblftailt/ ^cccci taci^ / een ^^octoj / twee lioopinpben ban onfe tie/ fes©jogoman^/ fesSïanitjfc^/ alletepaect/ enbe vier en twintigh ©ienaec^iii fietlibjciv met noeö eenïtortsSbjasen met twee pactben/ enbcder- tigh aSagagie toagen^ bcctcocftcn ban Pera, enöc be^ abont^ ten fes upccn gearribeect te gontsÉicolo; jijnbe een ftlepn ;&tebcften/ leggenbe bieöfwn De (©olf ban Conftantinopolen ; be boojf5 ìgaas en ^laufen logeecben gem en fijne ^uiteaibacttneen ï|up^banbenïttoning&.
53cn feven en twintighften Dito / be^ mo?gen^tm feven upcen/ bectcocften ban baec/ cnbe iiiiamtn be^ raibDagÖ^ te Ponte Grande, 3ijnbe gelegen eben- een^ al^ Ponte Picolo : Zp toiecben albaec gelogeect ineeneilSufque/ ofteiCuteftfcöefóeccR/ toaecinne !]etmibbagbmae{geboubengebbènbe/ becttoeh ban baet/ enbe quamenbe^ nacgt^ ten elf upcen in een tameIticfigcoot©ojp/ genaemt Bogados, enbege^ foucieect inbe pacticuliecei^upfen/ DaecfpbancetU' ge <6?iecRf η fcet toel toiecöen ontfangen,
5&en acht en twintigften bito De^ mojgen^ met öf ti öagö ban bie plaet^ afgeceben jijnbc / fpn tegen^ Oen mibbagö geaccibeect te Selevria, met beffepn om albaec ben Olonful ban Smirne, enbe be <0ecpm» mitteecben^ ban bie jQatie afte tpaeljten ; allebe gpienaec^ Paecben/ enbe 25agagie toiecben ineen Cani^ gefoncieett/ enbe benïaefiDent ginflöniftbe boïbete ban fijn ^uite logeren ten öupfe ban beu Conful ban Atheeen. |
i*
-ocr page 670-
©cttPl'e banbetfConfirtöflnDam, na Adriano- ιίίδ'^Η flinsb alÜM^ toe. ©cn negentienden g[ulpi^ ■ Sii mit aroirna gccföcn / tipijem Ijibbcnöe twaeJfban w ^cDrrlantfcbE JSatie / enöe onDec öe felbe tini ^if- hikant Coencn, mitfgaber^ feftien Safl paecDen om hTiSaanflie fficnten teboeccn /alfoospfiacc0cp= fr /ten mfïaljte öan Defjitte/ tuee|i nachts moe^· (irtiDocn. ^^ bfCbcccföoopIupöetUjanonfejSatie/
flié oocR ÖC MeiEeurs tiie met onfe<®o?Ioab-^t&e= nÊn met tien Conftt! upt j^cDecIanttt tot Daec toe tDa^ ren aHci^'·"^'^"/ conbopeccDcn gcmtotomtcentecn iiDj buutenSmirnai gtjeltjcft meDeDeÖcn vier jpcaite > (,cn/ Tier «engelfcbfn/ eti twee(6enobefcnöie6p hace tefptititìc Confitì^ Öacc toee),'pje(relöc&toacen «ccommitteect fulcj; öat 3P üi allf^toeifieccfttoacen Dintcent hondert twincigh α hondert dertigh paec^ heil ^cn friüen aüonbt ten tien upcen Qttattiente Boóarbafl, 3ö«tie£fnWfpn/ lioc&cbentaeIfe£tplep= ficciflD ^^ojp/ en blebenalljaectweeupcen/ ceDm Drn aantfcDen «acöt obec / cn quamen tien twintigh- ften 2iuli) 'sS mojotn^ ten neaen upcen omtcent Ma- ncia, Dacr inecnocootejaianue/ onùetttaeeiE):· ttaojbinaci^ bielle ^fboojneSSoomenlOQecen&ealfoo Wimen Die ^taDt De pefl ceaneecDe.
^f^ Qüotit^ ten fes upccn cet>en toeticc ban baet en nitamrii ben eenencwintighften^uhj '^nacfjt^tcn vierimccii totPiilamoet, mebecen30oa)/ tulïenbe flltmennecnCani^ccntoepniflö/ en bcctcocftentcn ffd uprcn/ en quamen benfcIücnboojmibDaaö ten elf lipten bp een plaet^/baec ttoee Jpontepnen toacen/ ariitiemt Caravanfari, fp [oaeccben I)(ec onbcc tjacc idlciucn / en berttochen öe^ aüont^ met jonnen on- Dfcnancft/ en toacen Den tweecntwintighilen^ue lij '^inoigené ten achc uptentot Karalutiou, jijntie fcn 25iip|t / üocö feec becmaeclielöcft aen be boet ban ΚΠ 25tt0DsiJfifa£n/ altoaec e)ctcao?binaci^ feftoon iDater tonp/ bicn nacDt leben 3P op 't <6ebf tgte acoo· itBouöe.
^c^ nacgt^ ten elf ttpren bectcocfien toebecban te I en quamen ben drie en twinughften giul® 'dmaigen^ tc acht upcen totMendocharia, eenta= mclgclt groot Φα?ρ/ bocölogeecbeniiupten'tfeïbe onùec |)aec€entenopecnopen®eIbt/ baec o?bina« Italie Éieffanten ban fatfom goce (^tenlaetcn fitten.
^c^ abonbt^ ten golf tien upcen toebecopgefeten pie/ paffeerben bë^ nacl)^ bcMiercappi, jijnbe Kntomaecbe Soof-plact^/ baec ftaec üeel bieben ontöoiöen i en quamen ben vier en twintigbften bito '^mo?Bengten fes upcen/ boojfeecbeimaecltelöcfte kuegentotsionfiguriu, mebeeen / bocglogecc' be al toeoec onbec tjaec inenten in 't open 39elt. ^e^ Qbon&t^ ten tien upcen ceben toebec taan baec/ en paf- feetlien'^nacöt^ een gcoote boute 20|ugge/leggenbe obec beiSibictban Meckaiiets, en quamen ben vyf" cn twintigften mojgen^ ten feven upcen bini iicnMaeckaliets, ^nbeeen ^tabt/ biealcebcltjcfi Btoot / en een toepnigö becfieben op een SSecglj qp Imnt/ boet) met googl). ^ecSebontoenalbaccinil' Ini niet bcel feggcn; bctuijle be©aerbenaltoatbec= moept toacen / en bat oocit be toint conttacte toa^ / om bat?p omtrent drie Mliilenbanljiet in Seatequcn moeflcn gaen/. om naec conftantlnopolenobecte= Iwrcn/ bitben albaec bten Dagö/en be^ anbecenbaeg^/ Jtjnbebenfesen twintighilcn bito/ al^toannrec5p De^ namibbag^ bectcotlten/ enbe quamen be^ abont^ tm fesupcenmet cengcooten-teaentotKitchiquoy, fijnbe een piaet^ baec niet bed iupfen sljn / en baec Φ Date moefien embacquecen : è>P (lifpw öacc in een Caffinée,fijnbeeenJ0incBeI of ftamec baecbeiïuc- KcnCafeeKoochen/bachen en toethoren: Spjtob· wnbaccbjie SSajcbuen laten Dupcen/ eenboojgaet ptcfoonen/ entweetjowtjarti^aaifninttneetii/
wr 5P ben fevea en twintigbften bito mo?gen^ 000? bonnen opganeft fngingen (ïtten/ palfeccben nwt eengoebentnint beSibiec/ bic feec becmaeriif-- inih boo?'t<i5ebecgi)teftren loopt/ en quamen met Oc felbe totot 'jimibbaBBiS ten twee upcmtotCon' |
ftantinepolen aïtoaeu^p bc gfrt QfftbeMtttOcÖ meen τ /r^ ö bfη tc binben / ban btcnamen bat öacgö^ te booce
toa^bectcDtften/ alfoafcecflcccftbooj^iaufTmba -
'ti^oftoiccb£gcp?efli
Sp bieben bacctot'^anbfcrn bàegD^/benachten twintighften bito ten vier upcen / ali tuannccc jp fiaec iliaecbcn met be ftnecljt^ te atanbc fonben/ enbe lieten öaec tctoatcc met βοερ 25aciltjeng brengen tot Selevria, oitoaec ben negen en twintighften 'jJnu^» Seni^ met jonnen opganelt quamen ; enbe ben se« meïbcn ©eec ïSefibent / met ben gantfeljrn (Ccrpn bonben. tïibaec op ben anbecen gehomen fgnbe/Qm» een bic êtabt bcfien; be boo^fi^tabtlepbtinKo· mania, bigijtacn be ^olf baUiConftantinopolen, enbe een gcootcbagDcrpfen^ ban baec / i^fcecouDt/ ban tameltjcit gcoote / bp be i^epbenen geboutot/ mtie bp ben Jtepfec Conftantinusop fommige plactfen becnieutoc.
©cn felben bito/ be^ acbtec mibbagfi^ ten vyf upcen bectcochen ban baec/sijnbealfboen feventigh ^ecfoonen (ïecch / cnbc acht e» dertigh paecben / beI)aIbenbc]^oeclupben/ ntbci)eci;@aecbm/ enbe ceben ^foo ben gegcelen ji^cl)t obec j boo; cnl» cotit· om gacc gingen cenige S^iccbjagei^ / met gcooti bjanbcnbe jFaeltel^ / bie booj ben ecootcn i^ecc / om gaec be^ tcltcj^tenejcpjeffegiclt toacen geo^ Donnciict.
©cn dertighften bito '^mojgcnsS ten drie iipceit quamen fp in em^ojp/ genaemtTfiorle, altoarc 3P toiecbcn gelogeectin/ cnbc conbtom cene tccffc» löche JHaofque/ toaec Binnen fp öaec genten ncbec- floegen / cube baec innc gingen cu^en / cnbc baec nae onbcc bc boo?f3®enten ftetmibbagbmaclgeljoubcn gcbbenbc / jijn bcji naer-mibbag!|^ ten bpf upcen ban baecbcccepfi-
©en een en dertighften bitO '^mojgcn^ tcnvyf upcen/ jgnBchomentcBorgaes, jijnbcccnccbcIncR gcoot©ojp / toaec innc jpfagen een fece tccfcl^fte JH^ofque / en een Cane^ ban eeitc toonbecliiche gcoo* te/ gebout boo^fcecItccSSeffa/ enbebegijtigijtmee fes en vyftigh duyfent ^tucBen ban achten aae» lijch^/ bao|bcmonbt-itoflcnban bci^alYanten/enbe becepfcnbeHupbcn. ^ptoiesben albaec gefbnciccct/ in eenc anbccc Cani^/ om öacc bïpöepttcbetcctc gebbcn / enbe floegen in fiet mibbcn ban 1» fdbe €eni ten/ enbeWebenalbaectotmibbecnagiit.
©en eerften ^tuguffi/ bc^ moigenituffcbcneea cn twee upcen/ sdn ban baecgegaen/ cnbc ten fe· upccn geaccibeect tc Baba, jtjnbe mebecm^o^/ maec foo gcoot niet ol^ be boojgaenbc j albacc toiec» bc (jaec acngetoefen boo^baecXcgementrmCani^ ban tamelijcBe gcoote: ban becmibt^gctbaecinne feec bupl toa^/ Keten jpj^aeciCemenbuptcn op gec J^cibt onbec cenigc j^ote-SSoomen ficllen. ^n Ijet booifs ©o?p fiaet een jiSofqucofte iltcccfi / toaec inne bc ci);iflencn / bcneben;! be Cuccfttn baccn <{3obt^- bicnü mogen plegen / re toeten/ beC&jincncn oen be cene jtjoc/ enbe bciSTuccltcnaenbcanbecesiJbe/ ban bcboojfslBofquc; fp bieben olbaec tot omtcent ben abonbt/ toanncec fp toebecom op-Qcfeten 5|inbe/ banbaccsöngeceben.
©en tweeden bito mo?gen^ ten vier uccn / acci« bcccben tot Haphik, ecn©o^baneen\iccmacche< (hche cftuatic : ^p logcecben afbaec mcfec in I)aet (^ten/ bie fp in eenc gcoote ^oamgaectttabben bom opced)tcn / cnbc fojmcecbc albaec bc aii^fle ban be o;b^ bic gjb^ouben foubc toecben / in grt boen ban be Slntcebe/ in nianiec^ Ipcc onbec fiacn* be:
I. Seven Janitfers te Paerdtj twee aentWeévooï uyt.
SI. £en en twintig Knechten in het Livrey te Paisrt daeraen.
Seven Drogeluyden» medetePaerdt. 4, Twee Trompetters te faerdt, endeialiecLI*
vrey. ; 1
5". DrieSonenvindeDRefidcnttéPeerdc. i, Dfi^ReiideatftllecnccPaerdt.
cn OORLOG Η, 'tAdt-eri-njemiihfleBoeck 639 |
-ocr page 671-
676 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
'j. Den ConAil van Srtiima alleen te Paerdt.
8. Den Secretaris van den Refident alleen te Paeit.
De twee oudtfte van de Natie te Paerdt.
10. DenPredicantvandenRefident, endedievan
den Confili te Paerdt.
ir. De S. Sr, van de Natie van Conftintinopolen
en de van Smirna, refpeilive twee aen twee,
naeharc ouderdom in de Negotie tot acht
paer te Paerdt
14. Den Spenditoor, ende Kamerlingh van den
f · Refident, mitfgaders den onder-Cancelier
van den Confili te Paerdt.
13. De Karos met 6. Paerden van den Refident,
ϊφ. De KoetfwagenmetroodtLacckenoverdeckt,
met twee Paerden.
if. Dertigh Bagagie Wagens, yder met drie Paer-
den , Sr. Daniel de Slachmulder, als Majoor ,
ο mme den rangh, ende de ordre in bet rijden
te doen obferveren, te Paerdt
®oo? Bet toeïcfie afijBetceben jijnbe/ Beeft De«
^iau^ Baec geb?acBt tot omtcentDcAnticuambre,
altoaec ben «efibent boo? ben25afra banbe Saniti
fecg toiecbe gecedpieect/ enbe becfocBtÖaec^cfioc»
nen te toillen upttceclten/ BettoeldtebpBenuitecDe
gebamj enbe baec mebe boojBetgebianaBbanbec»
fcBepbe gcoote geecen/ bie albaec j^jefenttoacen/
geintcobuceect jijnbe tot in be aubientie-Kamcc/bon^
ben baec inne mebe bede i|eecenfiaen/ cnDebooiDe
Saffi, sönbebcculi-pïaetibanbeiiluceften/ eenen
biecrianten ^cfiabri / met coot aaeeften obcctcoc»
ïten/ betoelcfteaenbcneejibentgetoefensijnbe/oni
baetopteaaenfitten/ BeeftBpöefibentBemDatrop
nebecgefet ; fiaenbebeConful/ Ïedrie^ooncnbaii
ben öefjbent/ be ^eccetaci^ide Broffes, cnDetwec
©ïugamané bicfit aen ofte een toepnigBacötiCiyn
3öï>e obec epnbt/en be Sigri ban be ^atie acötfc Ö'
a«e met gebedSteii üloofbe; fóo?te Daecaen toicrü
in be boo?f5liamecopbe^ffageb?acöteen ttoeeoe
^cftabd/ obecbedSt met coot JFiutoed/
op ben Caimaitara met een gcoote ^taet ban igoBe'
55e boo?f5 Stijfic foobaniaö Jönöe ööefojmeert /
jijn br^ abontitl met jonnen onbecgansD ban bie
plaet^ijcctcocltcn.
derden üitp 'Φ mojgen^ ten twee «peen / jijn
oeftoinen aen be plaet^ ban bjaec be ^tmbaflTabeuc^ /
enbe anbece publijche Jiainffiec^ o?bfnaci^ toiecben
afgeljaelt. Sïlbacc fiacteenbiechantefóamec/ baec
βρ een f onttpn / fp cufien albaec een iu^nigD/
enbe Bebbm Ijacc met jonnen opganch beginnen te
bccfcljoonen en te becWeben/ enbcinfatfoeneigeïte
o?b?e tc pellen. ®en'negen upccn toiecben aen baec
ban bfn$toning{| gljcfonben vyf en twintigh paec»
ben/ onbec betoelclie eentoa^boojbcnöefiöcntfeec
ftofïelijcft met «i5ouöt/ enbe fijne (Öefieciite toe-ges
maccht. ©en iïf|jö">t op batS)accbt3efeten5ijn=
be/ enfijnBoIcltino?D?cDebbcnbeboen|lfilen/ jijn
(hop ïjctfatfoenenbe maniece/ {jiecboorcnacfprei^
ficeect / in compagnie ban be boojfj vier ®uccfc
ren/ bic met öaec ban Conftantinopoii toacengf=
Romen/ gbcceben nae öe ^tabt ban Adnanopoii :
Ban beboojnoembeaf-gael-plaet^omtcent eengalf
urn geleaen 3|)nbe/ tee öalöec toegen fionbtopftct
blacft open ©dbt / Baec in te toacftten ^iau^ SSaffii/
5ijnbe ben (iPppecfien ban alle be^ianffen; ntten^
öe op een©aecbt/ op een enbe befeibe maniece toe?
gemaecitt/ al^ batbanbenSefibent; Bcl^benbeeen
groote enbe langbtoerpige ®tilbant op fijn i^ooft/
enbe aen fdn ^üf «en fiorii ban ^iloec ataecfien :
3fien fijn Jööefïonben dertjgh anbece ^iaufen/ alle
met foobanigije (Culbanöen op 'tjgooft / enbe te
Patcbt. ^p albaec geltomenjijnbe/ bebebcnboo?f5
^iané S^aÜTa alte be anbece ^iaufenpaecaenpaec
cangeecen boo? be^ öcfibent^ ©jugaman^/ en boeg^
ben ftcm fclf^ aenbececBtec-sijbebanbenÖeflöent}
toelette plaet^ bp be Cuccften/ be minfie incangfj
enbe op Die maniece Denfiefïbent toell^amgeBe·
ten gcbbenbein B^t tïijchban ben (^cooten ü^eec/jijn
fn alfoo boo?t-geceben tot in be g)tabtban Adriano-
poli, altoaec fp be^tcaten enbe J^upfen met ontel.
6ace Menfegen befet bonben. d^nbe boojt gBcl^o^
men jönbeitotboo? be^traet ban Baec atogement/
foo toierbe boo? ben ^iau^ SPafla / ben öefibent bec·
focBt/ frin (trompetten te laten (leecRen; toacctoe
terlionbt o?bje jijnbegegeben/ stjnfpmetblafenbe
(trompetten «engefiomen boo? vier üupfen/ boo?
ben OPcooten i|eec boo? Baec 3togement geoibon^i
neect 5 altoaec aftceben jijnbe / en ben ^iau^ SJalfa
Baec in Bet p;incipaeifle ban bien Bebbenbegeintco-
iwceect/ Öebben Bttfelbegroot/ rupm/ lucBtigB/
tnatc fonbec eenige Iföeublengebonben. 2eobenge=
bomen 3tjnbe / fcBoncMen aen ben boo?f5 ^iau^ SSaf>
fa herbet / bolgenf B^t gebjupcK ban 't Xanbt/enbe
baec mebe nam BP fiin affcBepbt ban gaer. itecflanc
baec op toiecbe ben iSefibent boo? een ^?ugaman
ban ben Ï^epfecTBcden iSefibenc upt ben naemban
fD'n IBeetïec bertoelleRomt / enbe ben felben Jtofi:'
bent ban ben Slepfec boo? ben^&etcecaci^deBrofles
ban toegen fijn USeetltc ten feltmi bage baet l»oo2 ïX'
(aneïttt
5&en feïben bito toiecbe ben acfïDent ban himm h,
twee jRefibenten ban Ragoüfa gefaïueett. "
g@en vyfden bito gingen beMeflïeur^ ban onfe
^tie pen ben upttocBt ban be itenten ban ben
ten j^cec / bie op duyfent Itamelen geboert toierbtn/
enbe BEboIgfjt ban be<ÖilDen^ üanpebeclmbac it
cnbei^anbttoecclt/ bitgeffBiebemet eenefeecatoote
fïatie/ onbec Bet geiupDt ban itcommelen/ Celiar-
mcpcnenbe€competten.
Q^en felben bito toiecbe boo? ben @?ebiltantbatt
benöefÏbentbe^icbicattegebaen / sanDetoelacua'
rent/ batBetbeeecfïei^/ bieopttotAdrianopoüiii
be toace (i5ecefo?meecbe öeligie ié gefcBiebt.
^ta felben bito fonbt ben ©cooten^eer aen bm
ïïeflbent fijnen ^jngaman/ jijnbe een ïJeneaact/
in Polen gBeboocen: becfoecftenbe aenbenaefidcnt
be Hijfie ban be ©?efinten; met bpboeginge/ bat
befelbe aiijfle bp ben iQefibent foube toecben ggt»'-
gelDt/ op bat fijn iltepfeclijcfee JIÊajefiept Opoj iic=
manDt ban fijn ©oïcft/ baecinncnietfouoetottbiii
gefraubeert; DieXijfletoiecbt tecfionbt/ boojojbie
ban ben ötjlbent aen benbooif5#?ngamanfooba='
nigtigegeben.
55en fdfben bito toiecbt boo? ben «©rooten Beer
boo? be itafel ban ben öc(ibcnt toegBelepbtvyfen
twintigh ^tncften ban acBten bacgB^ / en twee hon-
dert en dertigh ^tucften ban arfjteneen^/ bDojfijn
Simetiblement / baer ban moeflen afgaen bow öe
ffieefiec bec Cecemonien bolgen^ Bet ouDegebjnpclt/
veertigh gelgclie&tucften ban acbten.
©en ieften Dito font ben «cfiDent aen ben Caima»
ham / op be^ felf^becfoecft/ alle be®?efen(riitioo|
fön €)ccelientiegebe(ìineert.
53en felfDen bito'^miDDaegB^ toiecbt Den ^Ecrt-
taci^ de Broffes bp ben gemdben €aimaBam ontba^
Den / enbe albaec gefiomen Jönöe/ aenaeffpùtbat
ben ïïe/ïbent be^mibbagb^6pBeni<iiiinm6ampUi
biijche auDientie fouben Bebben ; Bet todeite Dooj ben
boo?f5 ^ettetaci^ aen ben ïïcfiDent3önDegecappo?=
teert/ foo Bebben fpgefamentlgcit,Baec baec toegea
pjepaceect.
©e^ namibbagB^ ban ben boojfj feiten Dito/ fj!
bpben iSefiDent gekomen / omme Bcm afte Balen/
ben ^iau^ Sraffa met becfelbec ^eccetaci^/ tn&c
(CBefauciec/^lletepaecbt / bpBaecBebüenDcno^
vyf en twintigh i^anbt-^aecben/ onbec betoelcfie vyf
Paerben ban pacabe toacen/ betoele&e bp ben fio
fiDent enConful/ ben^eccetaci^ deBrofles, enbp
twee ^onen ban ben iSefïbent jönöe befeöjeDen/
ίί)π in o?D?e enDe maniece ban Baec boo?f5 intce»
be/ geceben na Bet i|of ban ben boo?fcB?eoe (iai<
mafìam.
-ocr page 672-
naiiftcnDe OepIact^DarcOcn iïeriOcntsefttcntoa^/
ffiflftcn fl' tnalftanöewn met bupginae Dan (jet ©oofi
iii 'ilEflgcn ^^ cectjtec-öanDt opDebojli. ^rn
Aimaftamhlom UaccmcOeoptic^affa/ enaljefe·, ___________________________________________
mi W Doojfcgiebe^cDabelcecöt obcc cnbe ; tjcturicftc Defcftjc alie §>tucft toooj ^tucft üccfocjjttr
omttflit ttoce paffen ban De plaft^öacc Den ÖrfjDent fï«f'/ tnDe am te tepchenen. ^cggenDeDaectoefpe'
fat/ footoiccDe feecfubijtenonbccb)act)t in De 000;« ! ciale ojDje tebebben/ op Oatimmetlin Die faecben
mtinDe KamccccnpfelöcrtgtUiptenoffcö?^ niet ter qnaDec tcoutoe fouDe toecDen BljeftanbelDt.
ftinrtien tot D?fcmaclopDenanDeccngelj«ïo?bt; ijet 39macn0entflaftecflonDto?6jetotbiefaetft/fuIcii^
Ulclte gc-rpnDig&t JijnOe/ fp^acit DeiiCaitnaftam Dat alle De boo^fcD^be i^jefenten bpDenboojnoem::
tfflii aenDenfiefiDent; frggcnDe/ Dat DentiefiDent Den ïE!egifi«:-li©ee(lec toietDen fleteflilìtccctencipaci
ili het llijcit ban Den ©rootcni^eec fece torlhom toa^. i fcli?eben.
Ώ002 bielehe cibile tccincn Den üteriDcnt Den Cairna:· > €en felbigen Dage guamm in gaec üup^ aiïe De
fimnbrieefoelijtfthebbniDebeDaneht;fepDcIjpboojt^ ®rompettet^/ê>cljacmepfperiDec^/enbeDe flttoms
jiiDeJFtanfciie fltale/ alfooöpDoojDcnü^jugaman mel-fiagec^banDen Caimafuim/ Detoelcheeenlsen
tmn öen (©rootenil^ecc/ DieDie€aIebfC|ionötenDe '----------------------" " " "
cn Oorlog ^ly^tAchMn-veemghfieBoecK 6\x
η linnen/ toecöenDc βδ^Φ^ί tufTdjen beSïcmen ban acn dit Hof was gekomen. 3©afcmetifDcljao?noem'
boojnaniE J^cccen in De öoojfs ütanicc/ cnöe Ö£®uKhfe ïitEfcenopöafcnianifcöafcöfbbrnöegp_
falumt/ 3ijn toeoö oereöfn / £nalfooi^li£fc<£icc=
monicge-Epntilaöt.
©en fevenden öito fonbt öcn<i5cootmï|efc attt
öcn öEfïöfnt be Öeoiliec meeficc öaiiöcf^iefcnten/
tijDt op baec ^nficumenten / blafenDe/ fpedenDe/
flaenDe/ban Den iScfïDent een S^eteecingg betfoc^ten/
DcbielcÏte gaec Doo; lafl banDen^fiDentceDdgc&cc
bnjfetoiecDegegeben.
©en felben Dito liet Den «Scooten lleec Doojeen
^ga aen ben ^fjDent toeten : Dat |)p De^ anDecen
Daeg^'$ mojgen^ b}oegt)ban AdritnopoiifouDebec*
tcechen/ en na fijniSentefouDegaen/ Dat/ foof^
belufl blaten fgn upttocgt te ften/boo; beet effen bnp·
ten De ^taDt een i^upé gepjepatecct toa^ / tuaec upt
men feec bequamelijch DieCetemonpifouDeltannea
ftm. ©cn KefiDent beDanchteftjnltiepfedaf&eMaa
jcfleptineetbieDigetetmen/ boo^Dieptefencatie/ en
acccpteecDcDefelbe.
©en negenden Dito mojgen^ met ben Dag quam
gaet Den boojfcijieben ^ga met een af galen /
enDe b^cj^ten baet met alle bette hupten in Het
boo?fcb;ebe SüIbiaccgcItomensijnDe/ fagen
Dat Den train ban Den Sloning al begonDe temattbe*^
een/ tuaecban fp De maniere enDe Ijet fatfoenbebbm
aengetepelien/ al^bolggt:
I.
Veer eerft marcheerde een feergrootemeenighte
van Janitfers voor uyc > op baer hoofc hebbende groo-
te Lapmutfen, mee met een Koopere Hoorn voor
'cbooft > en Mufquetten op de fchouderen* allo in
't groen Laeckengekleedt.
Die wierde gevolghc van verfche^de Wagens met
root Laecken bekleedt > rondtom toe , ende vaa
twee, oock van vier Faerdenghetrockeni daerinne
waren de Vrouwen van den Grooten Hefir»
III.
Daer aen een Compagnie Spahis> zijnde Ruyters
ende Tartaers van Natie, yder voerende in de rech-
terhandt een k'leyn Vaentjen, vjin root en geel, cn
groen en geel.
IV.
Daer aen vjf PerfoonentePaerde, en wel inör-
dre, yder voerende een Vaendelvan gheJijckecou-
leuren, maer van ordinarii groote.
Daer aen wederom/v» CompagnieDelibachies^
in onfe tael gefeydt WaM-halfen, Tiebbend^roote
wonderlijcke Veder-boCfen ophetHooftenlygers-
veilen op haer lijf, en Bylen in haer handt : den Ko-
ningh heefc van dat ilagh van Volck 14000 in fijn
dienft.
VI.
Daer aen een Compagnie Müfquettiers ofte Her-
quebuiierstePaerdt.
VII.
Daer aen een Compagnie LancicrS ia hetTurcks
Muitapharaca.
VIII.
Deer aen verfcheyde Agas van denCaimakamte
Paerdc, by haer hebbende verfcheyde Knechcence
fmntR / bJiecDt bettoIcBt ; Dat I)p upt Den name
cnDe üantofgÖcnDegoogI) jtlSCBenDcieecen/ mijn
Mcn De ^tatcn d^enrcael Dee SeceentgljDe j^eDec^^
lanDen aen De Ijoogfte ©o^ta ban ©n fóepferiö'cRe
majepept toa^ göcfonDcn/ om alDaecaI^l)aetpH=
blnch ,Il5ini(tec o?Dinari^ te refïDecen ; Dat bP tot Dien
tpn&e bp D^m {laDDe fijne S3;ieben ban CteDentie acn
Den «Örooten üeec / en aen Den <l5c0Otcn ©iflec.
(gitüe DebJijlDie cecfitebooit in öet Öijch niet cn toa^/
cnDe Dat Ijp ïïeflDcnttoasS onDemcÙt Dat Die piaet^
iiu Oen ^aimaUam UiiecDe iuaecgenomen/ Dat Ijp
liêcöalben Denboo?f525?irf booj Dm^cootenKifiec
aen öen Caimafian oüetIcberDe : enDc Daec op Dc fel?
be oen Ijem pjefentetenDe i beeft Dp bic mrt e ene fin-
fliilicie iipttecljiche Dcinonflcatie üan aengfjenaeins
jctiat ontfangen. ^eggenDe Dat bp De boo;f3 S3jicf
in De ®utc&rcÖc ®aie fouDe Doenobetfctten/ cnDe
Daec op fcluiftelijclt anttooojt geben. «SnDe foo boo^ë
in fleneraie Difcoucffen gtjehomen jijnDe/ rancccne=
tenoe De fitnatie ban onfeatanOeninCöiififnmcft/
fll^ meDe Die fjaec )^oog(| Jlèog. in (i^oflen3Be(l-
Snbien cnDe anDece plaetfen poffiDrecDen / etiDeDe
diflantie ban ^cDecïanDt enDe Ijet €utcfifcöe öijcft /
tuierfie Daec nae aen Den (εaimaham en Den lüefi-
tienttegeltjch/ ectfiCaffee/ Daenae^ecbet/ enDe
tiatr op Koofe toatcc om DefianDen te biaffen / gep^Ci
fcnteect. JDelcRe CetemoniejijnDegeDaen/ toiecDe
Dm (ireimaHam enDe DelSefiDenttegeIgcHmetSiI=
üccc^aten alflttenDegcbJiecoociit; örtb)eïclte3ijn=
De acDaen/ foo toietDe Den öefiDcnt/ Den Confai/
iiedrie ^oonen ban Den liJcfïDent / fijnen ^eccetari^/
fijne'©jugaman^/ enOe DiebanDej9atie/ ^ilbes
ce Jàechenfe ©efïen / 5ijnDe lange ïïocRen met fjan»
DciiDe .iBoutoen/ ghelijch fn on^ EaiiDt De piept-
tabbetDm 5ön/ omljct atijf gebangen/ tot vyf en
twiotigh in öet getal : enDaetmeDebanDenCaima^
itam yaec affcIjcpDt genomen gebbenDe/ gingen 3p
inbatpofiuutot boojbatc^actDen ; cnDe alùaccoe
boojfs Hocften afgelcpDt/ tnaenöaeci&icnaec^ge»
$cben IjebbenDe/ jnn inmeniet;eal^boocen(uptge'
Daer aea wierdt van een perfoon van groot aen·
liCD) fittende te Paerdt, ghedraghea tuuchentwee
Piup^g&eftomcnjönDe/ öcbbenDei^ccrcn/ Die
Dw ijabDen ggeconbopeett ; ^etbet te Djinciten
Smeben/ enDe met B^nlieDen in Difcoucfen g{)e»
[tföen jijnDe/ ijebben ban öact: betfiaen/ Dat bet
yooifcïljebegefcfweeuto/ öcttoeïcit inDeauDiemie-
«ama bia^ gemaccftt/ een ban De gtootfleefctcpi
mnen bia^/ Dieben<{&>;ooteni|cet;aenntemanta(0
om De itmbaffaDeur^ ban öen ©uptfcn föcpfec /
©toot ©o?fï banlBofcobien/ enbtnïHoningDban
poriën gebjoon toa^ te betoöfen : ©at meDe De €η=
f'ra;jmDefranfclje 9imbafTaDtucg nopt meet al^
ti^eif©efiin boo? ftaec ^npten toa^ gcgcüen. «CnDe
p^aeggt 3|jnDe Den ingotiDt ban DebioojDenDiein
öo(^noemDëBefcö?ecuto tofetDrn «ptgefp^oocfeeni
poerbe een banbeboo?fcl)?ebefêeecenOaecop|ba£Cin
iflemoeDt/ DatDefelbeinfubpantietoacen: Laagh
Wet denKoningh en denGrooten Vifier, endeden
rrophcec Mahomet wil zegenen en wel doen el
'uckeu dc faeckc, waeroramc defen Ambafift^i
-ocr page 673-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
löóS. Triumph-Standaerts, een feer groot cnde buyten
--.'ordinaris Vaendelj vol Gout geborduyrt, dac was
het Vacndel van.dcn Caymakam.
Daer aen verfcheyde Handt-Paerden van den Cai- makam feer koftelijck met fijne Steenen>Gouten Sil- ver gepareert, ofte opghepronckt, fijnen Cajaoftc tweedeperfoon met fijn Standaert. rf
Daer aen een Compagnie "piekeniers van den Cay- macam·
XII.
Daer aen een Compagnie Mufquettiers mede van den Caymakam alle te Paerdt., ende die meeft van het hooft tot da voeten met Sacke de Malie be- kleedt.
XIII.
Daer naedrieTurckfeHeeren, in trcfiFelijcke or-
dre, en gefeten op feer treMijcken en fraye toe-ge-
maeckte Paerden > dragende yder in de handt een groot geborduyrt Vaen^L ^
Daer aen eentge Trommel· flàgers, Trompetters > Scharmey-ipeelders onder malkanderen ende fonder ordre, rijdende te. Paerdt, ende maeckende een won- derlijckvreemtgeluydt.
Daer na verfcheyden Bagagie-Paerden en Kame- len , met veel flecht volck onder malkanderen mar- cherende} alle die trayn hoorden aen dén Cayma- kam.
XVI.
Daer aen een Compagnie Spahis mede met kleyne Vaeudeltjens en dac te Paerdt.
XVII.
- Een Compagnie Delibachies toe-ghefteldt als de voorgaende.
XVIII.
Seven Turckfche Heeren te Paerdt, yderinhaer handt hebbende een Vaendel van ordinarife groote. XIX.
Daer aen een Compagnie Herquebufiere. X X.
rDaer aen een Perfoon te Paerdt meteen Goudt Vaendel.
XXI.
- Verfcheyde Mufquettiers te voet.
XXII;
Een PerioontePaerdtmetcenStandaert, enepn Jaoitfer daer "achter.
XXIII.
Een Compagnie Janitfers te Paerdt, alle met groe- ne tacken befteecken zijnde » waren Water-dra- ghers.
XXIV.
Twee Heeren te Paerdt, den eenen In fijn handt hebbende een groot, den ander een kleyn Vaen- del.
XXV.
Acht perfoonen te paert, paeraen paer yder met kleyne Vaentjes.
XXVI.
Vier Siaufen, met groote Reygers-veeren op de
Muts.
XXVII.
Daer aen verfchevde Janitfers, te voet paer aen paer.
XXVIII.
Daer aen volghden feer veel Mufquettiers en Plee- keniers, alle mecft met Sackes de Malie, onrecht achter die den Stalmeefter, en deAga van den Fa- voritvandenKoninck, yder alleen.
XXIX.
TjtfMperfoonen in trefFelijckeordre» yder dragen- de fn>« groote geborduyrde Vaendels » aen haer zyde hebbende, eenTriumph-Standaert.
XXX.
■ Daer aen verfcheyde Handt-paerden koftelijck toe- gemaeckt |
denFavorit. jjcuoonen wa-
ren in dienftvanCouIouglie, zijndedcFavoriitvan den Koninck. "
XXXI.
Daer aen een Compagnie Pieckeniers te paert »11« in'tSatyngekleedt,
XXXII.
Daer aen een Compagnie met Schilt-draghers in Sackén de Malie.
XXXIII.
Daer aen drie Heeren met feer groote Vaendelü
XXXIV.
Daer aen volghden een groote menigte van Trom. melflagers , Trompetten , ende Scharmey Speel' ders.
XXXV.
Daer aen verfcheyde Dienaers te'voet.
XXXVI.
Daer aen een Koets-wagen met vier Paerden, ende twee Rosbaeren, yder met ijpee Paerden, ende alle mat Root-laecken betrocken.
XXXVII.
Daer aen eenige Paerden met koilelijcke en uyt- muntende Chabracquen.
XXXVIII.
Daer aen verfcheyde Laft-paerden en Cameien, en feer veel voet volck.
XXXIX.
Een Compagnie Spahis met Vaentjes, En ver- fcheyde Janitiers te voet.
XL.
Eenige Janitfers te voet.
XLI.
Daer aen volghde een groote menighte Siaufen alle op hebbende groote en langwerpige witte Tulbanden, baren Aga achter aen rydende.
XLII. .
Daer aen veele Valckeniers, met Vakken op ber handen te paert.
XLIII.
Daer aen weder een groote menighte van Siaufen, rydende paer aen paer, in feer goede ordre.
XLIV.
Een troep Sacke de Maliën te paert,yder een Vaen- del in de handt.
XLV.
Verfcheyde Dienaers te voet fonder ordre.
XLVI.
Daer aen volghde een groote menighte van handt Paerden op fijn koftelijckft toeghemaeckt. Ach- ter de felvé reden verfcheyde Heeren te paert, met groene Tulbanden , fijnde het gheflacht van Ma- homet.
XLVII.
Ses aenfienelijcke perfoonen te paert, in haer han- den dragende ydér een groot Vaendel oi«erolt.
XLVIII.
Daer achter wVr perfoonen te paert, yder dragende een Ttiumps Scandaert.
XLIX.
Een feecker ons onbekende Inventie, als een lan- ge Rol, met een groene zyde Dammaite Gardijn, of Deckfel met Silvére Frangien, zijnde even eens als de foone vande wet, diede Jooden indeKetcktot Amfterdamfofiiwylen omdragen.
,. ■
Daer achter een groot getal Officiers vande luftitics met groote Tulbanden» by de (elvereden verfcheyde Aommen endoovenvande Koninck» endev/foP' perfte Valckeniers.
Daer aen den Caimakam met den Favorijt vanden
Koninck paer aen paer, hebbende den Favorijt de rechter handt vanden ICaimakatn, het welcke alhier boven eefeyt, de minfleplaets en rang isby de Turc- ken: die twee Heeren waren metiacken de Malie gekleet,ea hadden over haer handen yfe« hant-icho^e·
«, die ghevolght wierden Van den Caya van tfi? orit: aile die voor-gefchreven perfoonen wa" '' |
te
-ocr page 674-
j neDj fittende op feer pompeufe Paerden, fy bleven JOOS' ppjjfenc een half quartier uyrs voor de venfters van ons huys fti' en wachten aldaerdenKoninck, enonsbefiende, gelijck menfeyc, van den hooft cot devoeten, ^^^
Voort rijdende volgde haer verfcheyde Janitfers te voec mec koopere Stormhoeden, en grooce veder· boflen op haer hooft.
LUI.
Daer naer een Ka'meel feer koftelijck toegemaeckt, die op iijn f "Ke drpcgh, den Alcoran ofte de Turck- fe Wee, geflooten ineenkleyn vierkantgeborduert root Fluweel Huyskenjachter het felve reden veel aen- ifienelijcke Officiers vanden Koöinck.
Daer aenvolghdendenKoninck, fittende op een fchoon groot en widt Paert, rondtom hetngaende «c;ii/a//>»perfoonen j met foogrooteen lange Pluy- jjiagies, dat men hem, in hetaengefichtnauwelijcx fienkonde; hy hadde acn , een facke de Malie, en eea Heimet op het hooft, daeromgeflingertenge- draeytwas, eenen groenen Tulbanc. Voor op de fel- ve Honden, drie Reyeers veeren, die niet recht, inaer achter over ftonden, hy wierde gevolghc van feer veel Officiers te paert.
Een Compagnie Lanciers, allegekleetin'troot. geel,groen, en appelbloeflem Satijn , voorc fwart ge- draeyde Lancien met een witte Silvere ftreep daer doorgeilingert,
LVI,
Daer acn een Comp. Mufquettiers te paert, mede alle in het Satijn gekleet, dele endevoorgaende fijn Compagnien van het Regiment van de Lijf-wachten yan den Koninck,
LVIL
Een groote menighte van Valckeniers ,alle in't root ghekieedc j op haer hoofden hebbende roode laec- kenfe Mutfen mee tuyten : alle defe faten mede te paert.
LVIIL
Verfcheyde Boftangiers, ofte Tuyniers te paert.
LIX.
Een groot getal Spahys, in onfe Taele Tenten iers ofte Tent-bewaerders.
LX.
Ses Wagens met roodt Laecken bedeckt, voerende een gedeelte van 's Koninck geldt, LXI.
Daer achter verfcheyde Mufquettiers, Pieckeniers cn Vaendeldragers, foo te voec als te paert.
LXIL
Twee hondert en tien Camelen alle met geldt geladen Voor het Leger, daer rondtom gaende te voec feer confufelijck door malkanderen een groot getal lanic- iers met Mufquettenl
LXin.
Daer aen volgde alderhande flechte en onder-OfH- cieren van den Koninck, foo te paert als te voet, feer confufelijck door malkanderen, welcke voorfz Treyn alleen behooren acn den Koninck.
baojfs mSacctjc DuerDc ban mo?0cn^ ten vyf «peen tot otocc fevenden, «itop toiccDcn onöcc-reci)t öat bcfclbe fi'aDöc Beflaen in omtwn De twaeif duyfenc Ptrfooncn ; al^ meDe bat b^n <i5coot«t öe boo?f5 fijne ^ienacr^ biemetöe scDDtepupmagieconbts om Ijcm ginaen / boo? Batcfêup^ bicljt opöem &aD= öelatmfiupten/ omDatöpböoibe®ublijcque1iu= oienticban ben ScTibent niet toiibe gefTen 5ίίη.
^en tienden εη elfden, gclijcU aoch bebasente booceii/ fijn bcfocljt banbeatuïcftfcïleecenbteöen «tfibcntban Conftantinopoien ijabbeafscljaelt j be withe ben fetoen bito ben öffibentquamEn aenfeg- flm / bat f)p beg anberen baegtj^ 6p Den ecooten ï^eec auöiratie foube öebben/ enbatljpmetfjetlumieren wn ben basb Deo? Den^tóu^20aira foubctoetben iifutliaelt. |
3&en twaelfden Dita Oc^ ten vierupccn
geeft bcnïïflibent alleiDiefcntcn boo?bcn «©cooten ·ΐο58
i|Cf c in fijne «Tace^ cn liiocrgtoaarn in o?b?c boen ïea= ---
oen/ en bare meöe fijn ^rccetati^ en fóamerling booj af ecfonben. (^TccftonDt baec naec toiecben ban ben ©rootcn il^eec aen ben acfiOent gljefonben vyf en twlnrighpaecben/ aUctoeitoegeficlt/ cnfpeciafijcft get paect booj DenCïefibenc geojbonneett : fp gin= gen tecfiont op be feibc fittm / enbe rcebtη op be bom= gaenbe maniere / geaccompaigncctt met bc j^ecccn / bie fjaec tot Adrianopoli gabbm gbebjacïjt/ cn be jlBeflicuc^ ban Die ^tie/ bic mecfi a«c tnct bece ataecftenfri^e 35efien feer Rofïclijtft toaten gbc^ ftlecbt. '
®ot obrc be tweede 252usge ban be ïicbiec Meiits » fijnbe omtcent een öalf quawiec up^jS ban be ^tabt / atoaec fp toietbcn ontfangcn ban ben nicct acnocm- Den ^iau^ 25affa/ en becfcöepbe anbcce^iaufen: in boegöen cn maniccen al^ ten tijbeban be3|ntce- be; enbe alfoo in goebe ojbicgecebenjijnbcnaitbe ®ente ban ben <i5rooten ©eec/ foo quam öaec aibacc/ ofte omtcent/ gljeftomcn jijnbe/ te gljemoet noeö omtcent be achtien giiaufen/ Die alle te Jpaect baec (ionbnifeccen boo? een gcoot gbeberite ban betatee gcc/ totbp eengcootc€ent/ boo?benïïefibentej:a Picfliriijcft gbcDaen (lelien. 515an alfoo De felbe nocft niet f eeneraacl in o?D?c toa^ gcfieit / foo toiecbtn öooj Den boojfj ;§>iau^ 25affa gelept in fgne liEenrybe teclc= fte feec net cn conbtom met bccfcbepbe balbe jilSancn benapt toa^; aibacc toiecben baec bcpbcnenbcacn De twee ouDtfie ^ooncn banbenïiflioentoepjefen» teect vier Stoeien fonbec Ecuningen / met coobt jplutoeel en Eaecben obecbecht/ omme baec op te cufïen/ enbe boojt^ af tr toacbten bcntpbtbanbe aubientie. .waibbelectojjlcn toiecben befrijoncften mec €affce enbe ^ecbet / cnbc albaec omtcent drie upceti bebbenbe gctoaebt / enbe onbectuffcben ban bccfcbep^ be fiEuccIife i^eecen onbecbonben fijnbe met ^ifconcf^ fen/ tìjn boo? ben g>iau|25affa/ Die baec öoiu|ïe op bet accibeecen in fijne iCentc tccfionöt acn ben Ecooten l^eec&aDbe beltent gemaecRt/ tee auüientie gcb^acbt/ be toeiche met De naecboIgcnDe folemnt« tepten i^ toegegaen.
löecfi Debc ben boo^fs ^iau^ 25β(Γα fijn ïiïepnc Culbant/ bie bp op babbe/ af: cnbc fcttenbe in plaetfe ban Dien een feec gcoote lange biitte Culbant op ; cnbc aentcccbenbc een iange filbece laecËcnfc 25?oecft/ eben gbelijch Die gcenc ban Deboo?f5onfc SSntcabe: ©ebebpbcnöeftoentfegsen/ battccau= Dientie ban fijn feepfecItjcftcJlEajeftcptnietmeecoI^ dertien pecfooncn met hem pjefent fonben mogben 3ijn ' battec vyf ban be felbe in 't boen ban be i^atan» guefoube mogen bipüen fiaen / enbe bat be ccficcenbe acht, ben iltoninch bebbenbe gcfatueect/ tecfiont toe^ Decom te cugge foubcn moeten gacn ; en bat Dit noeb gefebieDe tipt een flngttltece O^catie : becmit^ ben üto^ ninch nopt meec al^vieravyfpecfooncntenbaoob* fïen tee auDientie aDmitteccDen ; Daec cnbobenDat aen baec boo; af fouDe toccben gegeben/ booj een Pjefent/ vyfchion filbece laccftenfe 35e(len. Snge^ bolge ban toflcfte aenfegginge fïjn fp tepaccbegefea ten/ cnbc beni^efibent metben^iau^SSaflaboo; upt cgbenbe/ enbe acn bacesijbe bebbenbe Den Φη^^ Dec-^talmcefiec ban Den gcooten Jgeec. ê>P fagen ban becce Dat alle^ ficb feec magnifiaueltjch op Debe / enbe in feec goebe o^b^e bectoonoc : toant omtcent een balf Quactiec upi^banbeboo?f5®entaf/ Dooi ben ^iaul^atia bccfocgt 5ijnbe / bat ban baec paecben beiiefben af te flaen/ ftonben albaec aenbececbtec ?DbE een feec gcoot getal 90ougflangie^/ jijnbc De ilobeniec^ ban ben fóoninclt/ alle met lange fpitfe i^utfcnop/ ban Isolcuc DeMcoinci tbencen^al^ iiupcItec-D^oobent De biclc&c met een fece gcoot ce^ fpect cn cebecentie/ fonbec eenigb li&t te üeccoecen/ 3P aen 3P baec fdben btelben. ^en be anberejijbe flonben twee en veertigh paecben ban ben ©cooten écec gecangeect / toelcftec^ Zoomen / ;&abel^ / ^njgb-beugdil/ enbe «^abjaeftcn ban ©euöt / aijöec/ fijne ©eetlen / diamanten / iioDijnen/ ïlbD 4·
cn OORLOGH', 'iAch't-en-'ViernghfieBoeck. 643 |
-ocr page 675-
é44 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
éttöe l30>bcL-e€iifIieiiicba«a»fröanDcfoojtcnìnatm gcmaetfit.
—" bjtfc&crt Oictjt tjoo? De boojfs paerbi» oclrpöt ; cn e tnfïflöcit öoo: öni öoo?f5 ^iau^ bccfoctit / De felfc ùoclj toe'l te U3iÌienUfficn. 33;aB«iDearii ben iïffïCienty ofte fijnen Koninck (toant ÙC fiEnrchen re J^oosö .f^og. nift anBEr^cntituIfCfn/ feagenöe Dat De ìBoe?Dtn ^tatm <i5cncraEl &ε #?Dinatife Mnein Dan onfe» Jitonlnch) dkrgejijckc Paerden me- de hadden ? J©riche tooDjDeii Den iSffiönit onaftf- inercitt ïaftenüi Dooisam/ ©π oöeliaincii Uoo? De pïact^/ atoaccinneDe^cDatof<©clt/ 'ttoekftben <0rootrn i|f£c meOe nae'cacgecncemt/ toccDtbei bjaert/ (ïaenbe niet becKüan fijn iCente; Dacclmie faaftf" ftieeniiiicfibom bic boojftaec penne niet toel ftofl taetDfii se-ewjtmeert/ ingebaneDettifìencnbe ïtoffer^/ Die albatc toiecbengljetoont/ üolgciutm filücctoacen/aelijcft fiaec toiecbe gefept. ?8lbaec toiec= öeDenöefiöent/DenConful/ Dedrietioo?f5J>oonen/ Den ^eccetacijS de Broflea en bic üan De ^atie / met vyftien (iiücce ©efienbeglftiflbt/ betoflchcbpljaeï acngercocftenjtjnöe/ Ijeeft benboojfs^iau^^affa Öaec inbatpoilup?3fb?ac{)t/ omtcentiweebondert vyftigh paften tìeec nabeuoojfsJìtonincfilijcftefficnt toc; De torlcite al^ boen met een üjonbeclijcltefnet ligfjcpt open gingl) tuflcöen Dc2Saulïanaie^enbebc oemtlDe §9aecOm ooo?; Doende ben ïierjDentonDit« loeQcn eeniSflilflatn/ boo^eenplaet^/ meteenilgf)e ©aenbeUjc^ beplant / cn Ijeni aloaec acntoófenDe on= trertt De drie ο vier en twintigh Öccfcö afgÖeflaaÖEn i[?ooföfnöan nienfcfjen ; fepbeöp tegen ben KefiDent; op foodanigen maniere iiratc onfe Koninck de quaet- doenders. Cttbe foo Uoojtgaenbe/ quamcn bpeen plact^/ altoaec fp bonben fiaen omtcemDedercigh öcootc pecfonaaicn / bebbenbe fooDanlge JSjoechen arn at^ beonfe/ nietUJitteiCuIbanÖcn op'tfooft/ ban een inonDrcltjchegcootccnDégebaentc. ^enbe ©ppecfie ban De frlben/sijnbe een man al^ een ïïeui/ IebccDeben^iau^25afla beniaefibtntobet/ Detoel· ite beneffen^ noclj een anOec i^eec / ban min^ Dct ^tatuce / Den iScfiDent bp De Oanben namen inet een frtigwto Meefttept ; en becfc&epbc anbe^ re ©erfonagien twee aen twee namen Den (Conful van Oam, Den oiiWfïen ^oon bàn öen iïefjDcnt/ Den ^fctetaci^ de Broffes, Den §5|eDibant Danckers, fnOe leven Meffim0 ban De .ïSatie bjcl bad onbec De 5llcmfn. 31n ofte opDefe maniece gingen fp alleaci}' ter DenanDrcen/cectitnaeben Dtoniiicft toe/De tucicKe fp banbie plaet^alin'tgefjcljtftcegen/ enalfooge= niarrijeectljebbenbe iuffclien ren gcoote menigte ban fpne ilooft ^(ficiec^/ Die alie feec bofieltjcli inget iiabpt blaten / en fommige ban Dien op bate j^oofDen fcec ftlacc blinefeenbe ^tojm-ijoeben / enbe in öate Öanim lanaöbJccpiglje gjndrumenten roet twee bec= BiUbe Ualue lianen Daec bobenopljebbenbe/ oms tcentbe twee honden paffen/ totbooibeplaet^/ aU iuaec Den fóonintftgefetenbja^/ bjacenfpbanöem olföoen nocö af biat meet ai^ twintigh paffen / aV Daec begon l)et bectjemcit ban De l^onincl^HiHe Cent/ en Ijet ifappt jijnDe met φοηί en ^ilbec Dooitoetcftt/ Dare mebe De boojfs iCetit beneben bja^ beDecftt/ mitp oaöec^ De eecfìe iCccemonie in Defec maniere :
^cn lEfeftbent fgn boeten op get boo^fs iCappt ifeb= bniDegefet/ toiert Doo? De boojfsfijne twee Conöiio tenc^ met I)ct I)ooft geboogen tot op De aecbe toe/enbe tecfionbt tocbefom opgljflictjt; enbebaecopboojt= gaenbe/ toiecDen be «ionfnl en DeanbeceJH3iffeur0 Doo? DaccEcpt^mannen ban geltjcftegljebaen. ©p twaeifpaffen / of baetnmtcent/ afRomenfgnöetot boo; ben lHoninctt/DeDen beboojfs Conbucteuc^ gaec alle Den lüoninclt op befelbe maniere biebecomfaIue« tem enbe ben opgececljtbebbenbe/ toiecbennegen ban Deiföefïïcuci banüe .ïaatietoeberomtoec&göei bjacijt / en ben ïïcfibenten Conful ( mitfgabeti ben ^eccctari^/cn ben ^^jaguman Deficit aen be flincRec IianDt ban ben !^oninch / jijnDe geiijcit bier booten ié gefcpt/ De retpiaeti bpbeteRen; aenbececöter 3ijDe ban beboojfs Cent flonbenbe booben cnfïom· mm / enbe be Dtoetgen ban ben l^onincN ; mbe bicgt |
on» ' "'S2Ò?/ (n« ft""·"' 6™""""
een
©en ütoninch Ijabbe een toittc ®utbant op fijn föoöft ban ozDinaci^ gcoote/ boo? betoelcftc fionöen drie hnr- fcn ban öepgct^beectn/ bangcnbe bcmibbelfletetfiV' boo? fön boo?-boofÏ«nebectoaecti / befct siinDenict <©iamanten cnDe anbece ©efieenten -, De twee anbae boffen fïonben aen be jijben recbt obfcrpnt/mröe mpt dSefieente becciett; fijn onbecfle ©efi toa^ ban φΛω, ataecheu op ecu coobegcont/ lajigögbetotlchebom op Debojfi een fcecbjccbe torcban diamantenhiiicti fan oppecfte ©eflbja^uanaiaecltcnmct^abftóoe; boert/ Dare acötec af öangmDeeen föcaeflöbanmj ïijcii bont. Z? in Dat poflup? een taepnisij tee jtó / enbe gcnoebiacm tecBt obec ben lloniiietiflaenoe/ lieten De twee Conbucteuc? ban Den i^efiDent fgn ftanj Den lo^/ De andere Coubucteut^ biclben öate mannm onber De armen bafl/alsS Doen begon De Öe(jbcnt in öe ^^cbecDuptfclje talefijn üacanöHe in befenabolflen&e Uioo^òen.
Den Almachtigen Gode, die den Hemel, de A«r- de en al wat daer in is heeft gefchapen cnde getnaeckt, geve u Keyferlijcke Majeiteyt > langh leven,gefoot- heycj voorfpoet ende vrede in alle fijne Heerfchjp· pyen.
De Ho. Mog. Heeren,mijn Hecren de Staten Gc- nerael der Vereenighde Nederlanden, hebben ons met Prefenten fende Blieven van Credentie gefondew aen de Hooge ende geluckige porta van u Keyferlijc- ke Majefteyc, ommealdaer uyc der felvec nameende van harent wegen te refideren, cnde gelaft de oude Al- liantie , Vriendtfchap ende Capitulatie tuflchen uwe Keyferlijcke Majefteyts Voorfaeten onfterffclucker Memorie, ende hare Ho. Mog. over vele jaren ghe- maeckt ende opgerecht, te onderhouden, te(Wti- veren ende te vernieuwen, ten eynde alle hare Onder- danen , traffiquerende in conformité van de voorfzci- pitulatie in alle hare voorrechten j mogen werdenge- maintineert, verfoeckende daer toe u Keyferlijcke iWajcfteyts hooge protexle.
©en 23?ief ban Crebentie/ in ecn<Cioubt3la«« lienfe iCa^geflooten s^nDe/ toiecDeinbetDoenban be Jlacangue Doo? De opperflen banbe <i£nucl)En/ 50«= be Den boo^fs ^ectetaci^ taan ^taet/ ben aeficient afgebaelt; DetoelcRe be felbegaf inbanDenbanbett Caimaltam / Die bieber in banbcn ban ben ^abocijt/ enbe Die lepDe be felbe op be ^affa / ter 39ben ban öen ^rooten^eer neDer: al^ toanneerootlt alle be@?c< fenten / Pucit boo? (incft acbtec baer boo| bp ben (©tooten ï^eerboo? feecRere perfoonen Daer toe geoii bonneect/ biierben gebjagen: Daecopbmllonmclt continuelijcR fon oogen bi^It. ^c boo;f3]|acanQue ge-epnDigbt sönbe/ cnDe Doo? Den©ppetflen©iUi gaman ban Den ^uptfen lliepfer (Die baer toe) bm Den CaimaRam/ bermibei fgne groote cloeuentte enbe crbarentbcptinbcötaleri/ toa^gcïafi/ bertoIcRt/ fonbec batbaeropccnigeantbJooitbJiecÉ gegeben : bebbenbe De boojfs Conbuoeur^/ barc Der cenboojeenen alba|iboubenbe(naetbatfpöen ÜonfncR in geIjjcRe fatfoen al^ booten gabbe gratocti acbtertoaett^ gambe toeber gcbiadJttitplW^' fp te booren bp öaec toaren geRomen; «nbcalwa tjaer toebcromme obergelebftt ftebbenbc am^ ^iau^SSaffa/ toiert boojbcnCaimaRam aettm^ gebootfcbapt / bat bnöeraantbjooit op ^ W ban bacr ÌÌo.lSog.foubeneeRomen; enbeb^^ toiecbt ineen Moment bc trocRen ofgeflooten. ®c boo?f$ ^iaug Swfl^tyj fjaer al^ boen toebetommebpbe^lïtpffri Paffow' enbe liet öaec atö boen aUeDefeibecEntwo?^«»« op baf t geituicR fi?n:toa« ban ht ftbrnMibcpt/in^ |
-ocr page 676-
en OORLOGH, 'tAck-in^veernghfieBoicL· Ó45
mattice Uoo? Öacc niet tnri te b£|i;BlÖben. l>en Lift ^iaii^ iSaffa öacc tott)etIaet(ie©accttoein flanahgcbjagötöeböEnöe/ namalDacc banfiaet fö'n nffcDfpi j f η eefeten sgnöe/ceöcn aeac»
fotnpagncect üan bccfcöcpUe en ^faufen / om» fcidc&e niiöüagg locDcc na t>e ^taù ban AdrianapoU, liiiiDe Dmtcrnte£nup?tien c0ben^.
©m friföct» Dito foMöt ben ïitonmQö aen öaec Ho-- nfmcnt een ^tóu^/ latenöe öoo? öenfejbenaenöcn ficfiOent toeten/ Dat f)p een banbe^ifiaoIcoec^Die fiacc t^oDS Jlloii. aen ijern sefcljoncftcn / fjabDe Befb?i icat' en Dat niemant öp öcm cnijaDDeDiefjetfelbe fimiöe ficcfiellen 5 bjaffentie toat cemeöie Daec boo? tuaë. il3afc op Den öefiDent tecfront fgn ütamcclinfl/ Die tem Daec op becfiont/naec De ®ente Ijeeft gefonDcn ornine te (ί«η oföp&etboojfsïïaEC tocDecommcin o?» D!c foube Ronnen (lellen, ©etaclcftealbaccaeftomen m get)?aglbt sünbe in een iSent / bi^tacfitet; be^ ninsÖ^iEent/ i^Dfttifictboo?f30efo?cee?De Ooectec Ijaiiöt gcflclt / Die ïjetfelbe ooeft tecfiont tuebec in ojbje litcft £ifi);aaÖt '· toaec oöei; Den Jtonfnelj Ijem feec bec» tuonbccbc / al^ mebe obec De cace inbentie ban alle De anDiCC liocr^ : fepbe ÖP/ vreemc te zyn,dac luyden van lbodanige fubtile verltaoden > niet van fijn Religie en waren. <iJnbe onbcc Die Difcoucffen met ijet boo?f3 Ooec op ||(t Ï^elbMiaenDe / cnDe bp occafïe een biilbe <i5an^ Daogö inDe iucfit obec fgn ijooft blieflenbc / fpanbe Bp [trliont öet boo?f5 βοη: / Dat gelaben toaö / en fcljoot Daet; mebe De boojf5€>an^ bat f)pboo; fijn boeten ne:= öct bid. ]@et eene enbe |)et anbece liet l)p aen Den boojf; {lameclig toeten/omme aen Den öefjbent te rappo?te» ren : bte ho;t^ Daet opinDe(CentbanDen(iE>;ooten Ïkc fagö rijben Den 25afTa ban Syda,met een feec (las triijcli geboIsB/ Detoelefte Doo? Denüioninflft op ontbo- Dtn 3önDe/ tee oojfaecUe ban becfcöepDe mifoaben/ en pmtcipalijcit Qtoote to^eetgept tegen^ De CB?ifteten tiëgacn enbe scpleeflijt / alDaec aenfïont^ / in p?efcntie bait ben ütoningB/fonbec eenige fojme ban p;oce^ get jjoofc toicct afsctlagen.
felfben bito be^ namibDagg^/font Den Koning
cc / betoeleite eenige Kunfie gebbenDe gebaen / iiooifgn JI^eeflectoeOecomtoegögelepDt. ©endertiendeu ?Cugu(ìp fonDt Den öefïDentfgnen Oppecfien ©jaguman met eenfge ©lefenten aen Den .ìBufti ( 5önbe Den oppecfïe enbe De eecfie banDe il©et/ m ban gcoot aenfïen en autgojitept Die be i^ucchen in hjcttölgöept öouDen/ gelgcït De ïïoom^ gefïnDefjacen ïlaui) om I)em De bifïte tegeben. <©nDecDeboo?f3 Mente toaiS een fluch Lignum Aloë biaecDigtjom: ttent hondert (incficn ban acfiten. i^et felbe ( eecfi ge=, bjaegöt (jebbenbe/ of ons Lande foodanigen houdc voortbraght.^jenDe geanttooojt sgnbe ban neen. 3©iert Ili? Ijcm ben ïïefiDent meDecom gefonben / enbe be an» ïtce 3ijnöe eenige 25?ilIen/©ci:cefttJcftec^/$tompafren/ tntic een Sach toeccft / beljouDen. ©en JUufti tn giagö bolgeng De ï©et gene ©jefenten ban impo?= tante aennemen.
35en veertienden Dito De^ nto?gen^ ten negen ups wn/ aaben fp De bifite aen Den boojfs l©ufti / Die fp in nn feec fiecijte ttamecenDeliabgtmetDeoogenneDec Btflagen / met een ongemeene neO?igöcpt op De blache öte/met een (Capgt/en toolle ©eecfeen obecDeciit op fyn bonben fitten, {^ebbenbe in fïjn gant een ant-hoocbec met een f enf/ enbe WaDt ©apiec/fci)?i)i ümocopftjn ftnpen/ DebiclcReDen öefiDentcecBt boo? ncni öebbenbe Doen neDet(itten/op een biecfeant Soot- taccHen^ fttwIhen/fonDec aeuningen/öieten ftp Den uwnt tDdiieltom. Φε tDelcheDaecopbeleefDelgch ÖtoBetibe Deanttooo?tenDefgneaenegcnti)ept / enDe fooifpjaeclie ten ïïefpf cte ban onfe 4^atie bp boo?faaIi imbc (©ceafle becfoecïtenbe'; b?a^bbe Den boo?f5 iöUfti/ ofbenöejibent cecöteboojtpet^pacticuliet^ ^ i)cm Babbe te becfoecfteni €nDe geanttooo?t ;pnDe oattccboo? al^ noclj nicttoa^ booigebalfen/taiaec obet pijem honben moepehelgc&baUcn : foob}iecttet:>
i'ont ben aeftóent metCaffeeeo ^«bft iwfcUontöen} |
«ibeDaec meDeBaetaffcöeptbanöemgfnomenBeBi 166S. benbe/ reDen alle in fecc goeDe 0|D?e toeDecom naec , Baec aiogementen. ^e^ naec mtbbagB^ biiaDen Doo; een ^iau^ becicBt/bat Den «oningB Die mojgen ej:p?e^ upt fijn tente üia^ gefeomen inbe ^tabt/ om öaen alle m öacc €ö?i(len hietbecente fien/ Doen ti> naec Den jJÖufTti ceeben/en Dat Bp tot Dien epnbc in een bena (l£C ban etn pacticuUec Bup| Babbe gelegen/ enbe baet upt bacc boo; bp BabDe fim cpben. .
©en felfDen Dito De^ acfitec mibbagB^ gaf Den 0c<· fïbent banDrn ï&uptfc Strofee aenDcn fiefibentDebif (Ite / enDe ibetoee^ in De feroe met becfcfjepDc ©ifcouc» fen gcoote genegentBepDt boo; onfen ^taet. ^^efen Ktfibent en mepeect Dem niet met Defaecften banbe iScgotiatie / bolgfit alttjbt Bet ügof/ enDe toect banbe Curchfen ütepfecgegageect.
vyftienden Oito ceDcn fp alle met Bacccpgeit ©aecDen naec De tenten / enDe gingen De bi(ïtc geben/ aenben boojfj CouiougUe ofte jFabojtt banOen €0» ningB- ^p accibeecben albaec omtccnt negen upcen/ enbe bec(lanbm Dat BpnirtinfgnetentmaecbpDett ConingB toa^/ enDe baiecDe betbolgen^ gelept inbé tent ban fgnen Caya ofte Eieutenant / atbiaec fp alle tniecDen befcBonc&en met Cafe enbe ^ccbet; enbe naec Dat alDaec toat Babben getoacBt / quam in Defeia be (Cent fiinen oppec(ien Centeniec ofte iCentbe* toaccDec/ öetoefehe/ (ienbe Drn jSefibcnt / frpDcDat fijn 4lföee(itc ban fgne aenhomfte niet toa^ bectoit» tigBt/ Dat I)P Daecomme felf^ nae Dei^rntbanDett ConingB foube cpben / enOe aen fgn HSceflec fiennilfe geben} enbe Daec meDe te ©aecbt gr(iecgfn 3pnbe/ ceebt Bp mcC gcootenBactlneeDeiCcntbanbenCft> ningB toe.
«i^mtcent een Balf upj Daec nae / fagcn fp Dert boo?f3 jpabo^it alleen/ fonbet eenige ï^cecen/ geac< compagneect met ttoee Dicnacc^ te boet/ enbe met biitte Beden gBebleebt/ banbe ContngB^ iCentaf/ enbe naec fgn (Cent tpecpbenbc} enbe albaec 3pnbé geaccibeert/ foo toictben boo? Den ïJefiDentDe ©je» fenten boojijem g&eo?bonnecct/ boo^afgöefonben/ Detoelcfie bp Bem naeufieucig&lijcft 3pnbe beficBtigBt/ enbe De 0occ^ bic DaecOnbectoacen/ göepiobeccti gaf Bp tec(ionDt Daec op aen Den {ïeHDent een piu blique ?ïuDientie. ^p in fijne (CentitomenDe/ bon» Den Defelbe aen toeDet-spbenbefet met beele banane HlobelingB^^n ofte ©omediquenV alle in feec goebe enbe nette o?b;e/ entoiccDeDenilSefibent/ geiiomen 5pnDe onbec &et becBcmelte ban De boo?f3 (Cent / gefet op een coot jflutoeel biechant ^toeitjen / (iaenbc cecBt op/ enbe obeceenigBe (tapijten/ Daec opbeer fiBepbe langge cu(i- Stuffenl ban lutoeel enDe OSout EaecKen lagen. «iSnDe ren toepnigB tijDt^ alDaet bcctoefc Bebbenbe/ qiiam ben gemelten jfabocit in Bet appectemrnt/ Daec in fp toacen; Den iSefibenc (iont al^ boen oüec epnbt / en gcoete Ijem met 't bup^ gen ban 't Booft / en leggm ban De [jonDt op De bo?(l. j|et toeleh 3pnbe göebaen/ en ben jFabojit Bemop be boo?f3 feuffen^ aen De (Iincftec-3^e ban Dentea fibent nebec-gBcIept Bebbenbe : maedten Deni9e(t:9 Dent een Compliment : toaec op bp Den jpabo^it toiecDe gBeantbieojDt / Dat BP iSefiDent ìuei&om toa^. 4Enbe gBeb^aegBt fjoelangB fP upt Baec Xanbt toacen gBetoee(l/ tuaec Bet felbe bialgMegen/ en Boe Baec De XueBt (n Dit XanDtbeBaeggDe? 30aec op Den Den lüefibent gemonbeccecBtenDe/ enbefdné meeningBe te fiennen gBebenbe/ foo toiecDe nae Dit ^ifcouc^ aen Den Stefibent Caffee / ^ecbet/ enbe Soofe / ofte feec cupehenDt J®atec gBegiefenteect/ enbe Daec nae betoiecoocRt : aen Den Conful enbe ce(IecenDe llgeflieuc^ ban De ^^atie/ Die acgtet (gn jg>toeI (ionDen/ toiecDen ttciee gcoote Commen bol ^bet gegeben : toelcfie folemnitepten jgnDe bol? tcociten/ beDaneftte Den iSefiDent Den jfabocijtboo; fijne beiee(ïBfPbt / enDe nam Daec mebe ban Ijem fgn affi^ept7 enDe boo;t^ De boo?f3 (Cent upt-gegaen 3tjnDe/ 36naneb)eDecte|peectge(ïcegen/ en nae De ^taDt geceeDen.
^e^ aditecmibDaglB^ beu fdfbm Dito / ginggcn Öe CoHtca-Wfite BebfURfnDfMBBemeltinStfpfeciijc'
tt«>t |
-ocr page 677-
<545 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ii68.ftfnR£rilient/biefiacrfcfc(!iicffcIöchontIiatïlïf/möe
•-mrt lacrfctJtpDc (Confituwn/ ©ludjtcn/ müemti''
neiitractecrDc. , ^
■s^m feftienden ùito Uf^ mo?a"i^JJ?or8Ö tofcroe fltn ben jKflitirnt fna boojaacnDeaDbermuifjbcoj iicn (^atmaAam in gdijt&e fonine εη maniere al^ boo; öeffn fljjcfonDfn vyf en twintigh ^aecbfii/ omme bact meDe tecijbcnnaec OciCentm/ enDcalbaecbp tim CaimaRam afte Ijalcn 3ijneDf pcfclit^ op bj 25iie» be ban Dm ^taet ì enbc ani gmi ^cD^tfteldcl^ obrc te lebercu ailefoobanigepoincten / Imet ntebe onfe
.iSatie toa^ gcBtabitct : Oe ïuelefie bp Ijact boo? Dato op-o^flöt tnbe in be Curclifcöe Cale ob«- gcfct / fd" 000? ben meec-oenocmbe ^iau^ SSafla
tip De ouDe tDijfe aftöeijaeft/ nae ïjetbooj^ïigfC ODEtfbcn/ cnbeflilrpbt totinùciOientban bnKCai· tnnFtant/ in De tuclche acntoebet-^ljbeninfcecgoee De o?i)?e eene gtoote mcnigöte ban ®ur chfc&e J^eeten Uarnbe/ foo toietbtïjetnaibafcinljetinftomenaeni grfcpt/ bat (alfoo Den ^aiinaliani onpaflelijchbia^) ntiii>möefiDentniêtmeecal^feven®ecfooncnfoubc moBlicn binnen bomen/ betodche bp ben Steftbent jijnDe Bfnomineert/ sijn boo?t sfflafn enbe qeho' menonbeceen feec gcoot^abiglion ; in't mibben t)en Ijetfëlbe fiaenbe twee feec boos^ pilaren cecl)t tegen^ öenaiibecen ober/ enOaerüoo? ttoeecoobe jFIutoees Ie (iodtien^; iuieebe beniSeflbent Daecopnebecgge^ fet/ en albaec niet (ange gefeten Ijcbbenbe / quam öen Calmaftam / ban ttoee boo?name ©eecen onbet De ?innen geïepbt toetbenbe / mebe in öct boojfj ©λ
tSÖi _____ . — -
Ren/ foo quam'ec toebecommefercfubijt/ meteen monberlijcDe fo^e een gcoubielticlt gefct);eeuta ban meec honden pctfooncn/ enlotecbtgetfelbctot t^iemaei gecepitcect/ gljcItjcK boo;befen: al^toan^ neec Den lÏefibent fdn becfiKch enDe bccbece faec> fien in De ffcanfcöe ®ale Debebooijleïbe/ enlebet= Debaec beben^ aenbenCaimaïtamobecbecfcliepbe l^oineten / alle be j^atie enbe ü^tie caec&enbe tn gefcljjift. <@p aile f)et toeleh bp ben€aima&am infonbeclingbegcatirufe termen/ feer fabotabeltjcfì toiecbe ggeantluoojDt; men Moften ban alle be fet De poincten / met Den eerfien te fullen epamineecen / bie bolgtien^ be Capitulatie toacen/ ingeen^ifpu- ten tcecgen / enbe Die bacc bupten toacen/ batgp bacc Dbec met ben ïieflbent foubeconfttecen : Daec nocïibpboegljenbe/ bat bem^efibcntintoehomenbe pet^ bebbenbe te pjoponeren / fijnen Stcmintg of be Jlatie caechenbe/ bat gp bien aengaenbeaen Ijem ineec een j!@emorphen foube fenben/ enbe bat i)p CaimalNam fonbec eenigh nafbopen/ in foobanige faecften opjet foborabeI|te foube cefolberen ofte bif:= poneten. 5©eïrifte conferentie aJfoo ge-epnbig&tjqni De/ tuiecbe boo? ben Cojaofteatieutenantaenöem gegeben ttoee ^jieben/ beneenen ban ben lloningg in gec goubt Eaec&en / enbe be onbece ban ben Ca = tnaltam in get coobt Latijn geflooten/ baerbcpbe obb2e(ferenbe oen baeci^ow j|@og.beb)dchenben CaimaBani ban fìjn floel opfiaenbe en op bcpDe/ ben nemenbe/ biebanOenSloninggboojftjn __ nbe enbe Ruffenbe aen Den i3efibent op gei^e maniere geefi: obec ndebett. ^aert^toiect Den iSeftbent^ctbeteniSoofe-toetetgegeben/ enDe becbolgen^ getoierooc&t/ enbe baec mebeop-fiaen!= be / enbe fün affcgetit nemenDe/ foo tuiecbe aen ^nVaen ben Conful/enbe aen twee fooien ban ben iSefìDent/ aen fgnen ^etretari^ / twee ^itoeman^/ enbe aen een ban De Hatie/ pDec eenfubece3taec« benffe J^efigegeben j enbe in batpofïup;detpabi[:= lion uptgaenbe/ foo toiertet boo; be ttneemael foo baniggen pfrïijcften gIjefcBTeeuto gemaecbt / bep· be ban Slnboubt al^ get eerfle; enbe beer mebe Ijaec ^aecbengegtimen / enbebaecopgefetenjijnbe fUn in o;!)}e al^ boo; Defen / na gaer Stogementen gt' ceeDen.
^en felfben Dito be^ acgtec-mibbagfi^ geeft ben ebbent (alfoo {)em toa^ aengefepot betb(t^gec |
pber bfc boo?f5 obergelebcrbe ©oincten fouïjc Den gegeben. J©ibbeïettoijltn Ijebbcn fp hatEnTLi: gepalTeert infjetbcHcljtigen banbe^taöteufituatie ban^biiaiiopoli/ betoelcftefpljebbclfbebDnlJm/if maniere öicr na bolgenbe : '
Kone befchryvingh mn de Stadt en Situa, tie vanAdrianopoli.
r\ <Ö 0οο?β ^tab gebout boo? ben ïteprcr Adrii, ^ nus, ban be toefcUe fp tjaer naem bjaegt/aelfnfn in Thr»ci8, nu Romania,onDer aen beboetban «nm tameöcfteB Boogen SSergö opgaenbe/ banljintin beplantmetbeelefrfjoone BoogeCppjciJ boomm /De ijjeiclte boben en tujfTc&en be jUupfenöeen öatt (jcd toonbe:boo; gare groente ban buptenen arn De boojft atabt een ongemeen becmaeefielijcfesijfficijteebni Drie ïftebiecen loopcnDicbtbooibpbeboojfj^tabt/
De eerfte ggenaemt Tonfa, be tweede Meliets, mfie be derde yxrda, be todclte acu be ^uptïnc|t jntlern cintrent een Baïf up? ban be felbe^taöt liafcooj= fpjoneü nemen upt eene ïïibifc toacr bnnbebooifì drie -eebicren in effect mate armen jijn. ©Urc De 000?β eerfte ïSebiece Itpt een fecc langöe iÊaflfiije gact-fleene SSiugge/ met gcoote25oogcn/ Ιβηώ twee hondert'en tnegentigh flappen j enbcoiJEcDc boojnoembe twee anbere leggen twee^dute25;ugj gen^, SSupten aen be Ü^efi-sijbe ban be gficmclDe ^tabt een quartitr up; gaen^ / fiaet Bet ^ecalie o^e ©of ban ben «©rooien l^eer / in een feer berniatchc^ Igcte ©lature feer bicBtbeplant: toantboo^bpetn armbanbeboo^f) iKebier geen loopt. l^etgcboutDi^ Beeriööft / begemeene l&upfcn fijn aïbatc feer ffccöt/öe jlraten naeuto / be ftercfien ofte ^ufqueen niet mete al^ ojbinari^/ uptgefonDert be twee groote Itcrtfitn/ betoelcbeuptter-maten itofieldcK en jlt^elftjf iiln: be eene^DebaIboutotboo;SuUan Murat, ent>eDean> bercboo?Sultan Soiiman, uptbe^cBattenbicöPin be obertbinningB ban B^t Cplanbt Cppju^ iiaDDe onben. ^e Klrmeenber^ Bobben baer inne een :cft/ be <i5iiecben derthien, enbe be StoOcnbecs ibe/ bieeulejn bebooifs^tabtineenfeergtoot
« . ..5ijn. ^t €ebt toaren fijn aibacr gott enbein abonbantie/ be Eucgt enbe Bet 3@atec fìDaccenDe ongefont / be^acBtbanaliecBaubell^ilbtbecniQcc:: belijcit/ enbe i^Ianure^ rontom De felbe^taDtmct alberBanbe Zoomen beplant.
P^olght een Befchryvinge van deGedaente^ Tofiuyr ende Jaren van den Koninck of uGrootenHeer.
Slfn MaUfiept^ ouberom i^ tuffcften be twee k drie en dertigb Sjacen/ fijn ©etfoon ban mi^ bdmatige flatuer / mager/ 6o;t ban BaI^/&oooB banfcBouberen/ langB banaengt|icBt/ enbewn ofte ^lubi banilïouleur: Bc^ft een 0ulijm enoe cenfeecinelancoiBcfthjefen/ een grootItiifittB' inffin aengeficBt/ een fpitfe neujS / ttoeefpitfe op|t öc (toarte ftnebeii / enbe onber geen baert : i^ gantf® geen'Stief Bebbec ban ©?ontoen/ maer ftec bant» giacBt/ Beeft maereen^oonin fietleben.
BBjchrijvinge vande ghedaente , ρβψ enjarenvanden Caimakam van Adria» nopolen.
Öen boojfs Caimafiam Beeft omtrent be achc à negen en twintig9(acen; gtoot berflant / en iDil-fpjeecftent/ ö«ft fen feer atnglKnafin robe ïiffftfiitR toefen/ «en gceote en b^ïDe toffltf
Sbarri/
foube op BjcccRin / nibe ben Jtoninöïj '^mtm baegfj^ foube bcrtceeften} aenbmCfttmahamfuiicn lifij. |
-ocr page 678-
.(„hrtöijcft / alleen ten i;eBuacbebanùen©Eooten «ilice enDeban DenboojfsCaitnaftam/ ommeDat m ODO? De gcoote pjacljt ban liüeeöewn totseene f)oo= üUfcDpfouöfnbecballen.
Bcfchrijvinge van de gedacnte , poftuyr endeJaren van den Muftì ofteopperftc Priefter van het Turckfche Rijck.
<S booifs .ï^ufti een Uöan tujfcfjen öe feven- tigh enöe tachtigh gjaren oubt / ban gcoot bec= panDt/fcft neD?ialj en bcleeft/t'ememacl firij^/ tiibc Dtcft een lange en bjeeöe toitten 20aect.
Bcfchrijvinge van de gedaentc, poftuyr cnde Jaren van Coulouglie ofteFavorit vandenKoninck.
Diïn b00jf5 faborit out twee à drie en twin- tigh Slacen / ijS De ê»oon ban een Cftjifien ^laef / öaec ban fjji öc 4laem Djaegljt ; opgec Uoct in Ijrt iof/ Bp öen iHonincft gdJiuocRr tot bup' Ie bjEllulien/ en tot fjaosec5iIacenge&amen3önÖe : lint 0etbDO?f3 j^ofgefetmct gcoatetijcHOommenen tira ®itul ban ©ijiec: öioi^eenfeecfcöoonlfêan/ iaiigb ban pafiuec / blancit ban ©el / enöe tijupn ban
/ rp?ccclit met een gcoot aengenac mljept/en feec beleeft.
Befchrijvingc van de Tenten ofce Pavi- lioenen van den Grooten Heer.
D€ boojfi (Senten fijn ban bccfc&rïiöegeöaen» ten / fainmlge 5ijn cuoöt / fonimige ttoee IjaeCi ftigl)/ enöe fommigebiecfianttglj/ foinmige fgn laeglj / euDe fommigc feec ïjoogfi : onöec De ϋϊαπί ben hunnen feec toepniglj pecfoonen logecen. ^e antiEce fijnlcupm enöefpatieu^/ De (Centen ban Den lÏonfncl!/ Caimabam/ jfaborit enDe ban anDece «Ömote fijn met een 25o?|I-toeeting& ban getoafie ©oech omfft/ cnDe ban binnen i®tec-niatenBo|le= lijdt : ^e^ ltoninc& (Cent boben-op met geoene en toebe bïatnmen befcftilDect / enöe op De igoecften met flcoote bccgulDe Söollen beteiect. ©an binnen ïnDe Djrtceth / enDe auDicntie-plaet^ met OSouDt cnDe Spbe flcbojDucrtj mcecal^honderc anöece®entcn flacn binne De boo?f325oj|i-Uieecingö/ banbefelbe £cnt / toaec inne üoningy tooft-<©ffi£iecen ioaccen, 25upten De felbe (Cent/ enöe 25o?fi-bjee? tiiiaij ftaet aen pDec i>panfel een gianitfec / enDe een met Hàufqutt / i^ijl enOe 25oogb in De gant/ omme öe boojfs (Centte betoacen / Die alle twaelf ups ren balofi toecDen. 3[&aec ft)n omtcent De duyfeot gjpanfTel^ aen Deboo|f5feonincÏJlijc&e(Cent: tecfit boo? Den ingangï) fïaen fes lange en fiooge ©alen/ ofte £)ilacen baniHouDt/ boben aen De bielcbe ganggen Stoote i^accbe-flaetten ; ^it beDupbt De ]fòoninclft> lijchefaLcnt/ boojDieban CaimahamenDcdCouloUi Slic fiaenDct; drie, toelcfteiCenten ban binnen meDe ifcc ÜecclDcU enbe fiofleltjciJ 3ön,
Cil ο ο R L ο G Η, 't Acht-en^eer.
,, Mflttt/ eneên miöttóïmatiflefiatiice/ D?ae0ötnopt w'· ^ouDf/ Ï>ilüccc / ofte Spöe ftteccn : Dit cene o?D?e
Memorie vande foinEien by den Refident dm den Caimacam njan Adrianopokn op dm ièftienden Augufti lefticn hon* dert acht en ièftigh , overghegheven·, tnde waer op by hem Qommmdemnt fijnverficht.
«ttn
itn Istoegefiaen,
Den Refident verfoeckt Barratten voor Dragomans.
IL
istoegeftae;!, PepReftdent verfoekteenCom-
^'tjt; |
. 6^7
mandement op den Cady ofte op 166È'.
denToIlenaer vanSmirna> daerby -__
haer ghelafl; wert geen Capo over de Maeckclaers van de Natie te ftellen.
III
Is toegeftaen, Den Refident verfoekt 'een CÖm- mandeitaencop de Vayvodens, ofte Sübaffi tot Smirna , waer by baer gelaft werc, die vande Natie en die haer aengaen in Cas fy op de felve yetwets te feggen foude willen heb- ben, nergens anders daer over als voor haren Conful fullen hebben te becrecken.
Is toegeftaen, IV.
Den Refident verfoekt een Com- mandement op den Tollenaer toe Smirna, dat by van de Vallonien ea Cattoenen nu voortaen niet meer < van Tol ial nemen als van alle andere goederen, die volghens de Capitu- latie betalen drie van het honderr.
V.
Is toegeftaenDen Refident verfoekt een Com^ mandement op den opperften Tol- lenaer, tot Conftantinopolen,dat hy vande Natie van alle inkomende, ent uytgaeade goederen, 'tfy van was piaetfen die (ouden mogen komen , niet meer voor Tol fai afvordferen als drie van het honderr, enfoohy de goederen te hoogh waerdeert j dat de Natie hem met de goederen, volghens fijn Eftimatie vermagh té betalen, volghens de Capitulatie.
VI.
Is toegeftaen » Den Refident verfoekt een Coni- roandementop den Opperften Tol- lenaer tot Conftantinopolen Ì dat hy de Goederen > komende vail Srnirna , en ahdére ^aetfe van dit; Rijck, daer van denTol eens is be- taeldc, niet op nieuws fai vermo- ghen te eftimeren, endc daer van meerder Tol doen betalen, gelijcle hy nu eenigen tydt herwaerts heeft gedaan.
VII.
Is toegeftaen, Den Refident verfoekt een Com- mandement op den Opperften Tol» lenaer, tot Conftantinopolen , dat hy in het ontfangèn ende uytreec- kenen van denTol, de Spetievan bet geit niet fai vermogati minder te eftimeren? als dc waerde van dien, ende ghelijck hy die felfs aen 't Hóf weder uyt-geeft, te weten, de Leo- óy tot tttegentigh Afpers, endc de wightige ftucken van achten tot hon' dert Afpers, ende niet de Leony toi feventigh, ende de Realen di pe- fotot/«icéff^j&j gelijckhynutegens de billickhey t is doende.
VIII.
Is toegeftaen, Den Refident verfoekt een Com- mandcment op den voorfz Opper- ften Tolleneer, daer by hem ghei laft werdt den ΓοΙ vande Natie te oncfangen in alle foorten van Munt van den Koninck, als in Afpers, de ' Taraparia ende Baraas, ende dat hf die mede niet minder ikl eftlmee- ren ale hy die weder aen hst Hof u;t-, > geeft.
IX.
Is toegeftaen » Deo Refident verfoekt een Coni·' mandement, daer by de Natie eent van haer Goederen , ende Koop- niaafdiappen Tol hebbende betaefei
vrjf |
-ocr page 679-
Ó4-S S A Κ E Ν vm S Τ A E Τ
Monfy, Capufijs", enjannitary te betalen.
X.
Den RefidentverfoekteenCom- mandement, dier by gheiaft werdt geen JVJyftery vande Natie af te vor- deren , gelijck het felve aende Duyt- fohe , ende Genueefen isgeconce- deert.
XI.
Den RefidentverfoekteenCom- mandcment op den voorfe Tolle- naer, ende Cady tot Smirna daer by haer gheiaft wordt geene Sche- pen vande Natie die haregherech- ligheden hebben betaelt, in dienft van den Koninck aen te nemen , als fpecialijck ftrydende tcghens de Capitulatie,
XII.
Den Refidcnt verfoekt een Corn- manderoent op den Capiteyn Baf- fa j ende op den Bailà van Scioj v/aer by haer gheiaft wertj het Schip den Ouden Tobias ) door ordre van den Koninck in de Maendt April laefl:- leeden in dienft genomen omme Kooren naer Canea te voeren, ende rechtevoorc met hec voorfchreve Kooren noch leggende tot Scio , te doen ontloflèn, ende toe te la- ten dat het felve fijn reysnaerNe- derlandt vervordere'ionder reftitutie vande vracht.
XIII.
Den Refident verfoekt een Com- mandement op de Bafla en Tolle- lenaer tot Alleppo, waer by hem ge- laft waert geen Encoragie geltaf te te doen vorderen van onfe Oorlogh Schepen, dewelcke, totScandron en Aiexandretta onfe Koopvaerdy iichcpen komen convoyeeren,'twelk hy tegens het oude gebruyck nu in de voorlede maent van May, enju- cy heeft getracht in te voeren.
XIV.
Den RefidentjiÊffoekteen Com- mandement, /ft'aer by Agmet Aga Vayvoda tot iSmirna,en des felfsLuy- tenant Ibrahim Celebi gelaft werden haer te komen verantwoorden, voor het Hof alhier over de kracht, gewclt en force nueenigen korten tydt ge- leden aen de Natie gedaen.
XV.
Den Refident verfoekt een Com- roandementjwaer by de Armeenders wert gelsft, het Confulaet recht tot Smirna,volgens het ouder gebruyck, van alle hare Goederen, Stammen ende Contanten, te betalen naer ad- vcnant twee v^nhhondert,
XVI.
Den Refident verfoekt een Com- mandemenc, daer by een yder en al ien den geeflen,diein de fchulden,in voorin tyden by de Confus Reggii ende Theyls tot Cayroghemaecki, fijn gcintefleert, werden gelaft den Refident ofte de Schade van Smirna daer over niet aen te fpreecken, ofte Jaftigh te vallen, maer dat die gelden moeten werden betaelt by die geene de weJcke die fchulden hebben ghe- m^eckr, volgbens de <;apitulatie.
I8 toegeftaen j
Is toegeftaen j
Is toegeftaen mitsbecalende de hiilve vracht.
Istoegcilaeni
ìs toegeftaen ; |
aen wieji de Vejten aén den Koningb^ ende de refpetiive Hoven zijn itnpg^ deylt. ® ^
WOLLE LAECKENEN VESTEN. i66%.
Primo Juuiüs.
a En den SiàusBaiE voor fijn inhalirge
** Aen den Vai vado van Galata voor het ' felve j
Aen den Siorbgi van de Janitfaers van Galata
voor het felve j
Aen den Chiabaia van den vooriz, Vaivods van Galata j
13. Dito Aen den Caimacam van Conftantiaopoli in de audiëntie ' ,
, Aen fijn Shiahaja ^
Aen den Siaus Baffi j
Aen den Capizilier Chiahajafl χ
Aen den Reys Effendi j
Aen de twee Thesherezis ^
Aen den Muxur Aga j
Aen den Salam Siaus a Piecq Laecken'tòt een Broeck α Piccq
(JAugufto m Adriariopoli aïn den Siaus Baflà voor
fijninhalinge ^
Aen den Mutpac Emuy j
7 Dito Aen den Caimacam van Adrianopoli inde audiëntie van 6 Piecq j
Aen fijn Chiahaja ^
Aen de Reys Effendi 1
Acn de Capiiilier Chiahajafa i
Aen da twee TefchereZiir Aen de Siaus Baffi Aen de Salam Siaus Aen den Caltangi IJ Dito Aen den Koningh inde audientievan 6 Piecq Aen fijn Capiziiier Chiahaifa Aen den Hafnadar Dico Aen den Favorit van den Koninighin fijn Audiëntie Aen den Siaus Baifi AendenTcfterdar Aen den Caftanzi van den Koningh Aen den Brief-fchrij ver van den Koningh Aen den Brief-fchrij ver aen den Caimacam AendeBeileiz Aen den JVlxur Aga Aen den TefrifatU
Aen den Chiahaja van den Siaus Baffi
SmmVifte» Jï
Is noch eene roede Veil van 6 Piepq aen 3 Broec- ken gefneden, en tot ConftantinopolenseB des Kie- fedar van den Reys Effendi Chiihaia van 4£n Siaus Baffi, ende Portiers van Galata volgens uftnfi uyt- gedeelt.
S ATT Τ J^ E M.
Prioiajimius.
AJEo deji Siatü B^ voor^oinbt· lingh Λ Vfift. Γ
Aen den Vaivoda van Galata voor 'i felve t 13 Dito Aen den Caimacjm van Conftantinof o- len in de Audiëntie Aen fijn Chiafeaia Aen den Siaup Baffi Aea dee Cspizilier Cfaiabet«£
vry ghekent wort van eenige andere i , waer by aemewefen Wordt hoemA^ ,
p/koVn , het fy aan ScraPlijck, ^^ ' · / I . 'Jf fff^ I$6S, |
-ocr page 680-
cn OORLOG
•/■-CfjRjIuei
Aen den Reys EfFcn'di : '
aén de eerlie Teskerfi ' j —f " i 'η, Augüfto. Aen deù CaimakamvanAdtianopoli
'' in de Audientie 3
Aen den Capiziler Chi«hajafi i
Aeodén SiausBaffi s . 'h i
Aen den eerften Teskerezi , u i
,5 Dito AendenKoaipghiii döAudientift ' lo
. Aen fijn CapizilerChiabaJaii i 'im wtik i
Aen den Siaus Baffi , . ■ " '■V.? ï itf Dito Aen den Favoric van den Koningh'in.dé'
Audientie
Aenden Teftardat i; . - C ^ «ίΊ
Aen den Tefrifatfi . ' / ■.,, ,
Aen den Siaus Baffi wegens'deti Siaüs
SommaSatijm.Fefie» 33
Endeblyfcnocli een Satijne Veft over. /
GOUD E L^JÌ'ÉCKENSÌ ^^
peni?Junius.
Aen den Caimakam van Conftantinopolen in de Audientie ζ
yAuguilo Aen den Caimakam van AdrianopoUin de audientie 3
13 Dito Aen den Koningh in de audientie , ,io
Somma Goude Laeckenfe Vefien 1 ;
Noch aen den Reys Effendi ^ Veften Goudt Laec- ken in Adrianopoli gekoft ·, noch aen den Favoric van den Koningh i Veften dito mede in Adrianopoli ge-
kuft.
Έ υ L· 2 E U.
η Augufto.
Aen den Caimakam van Adrianopoli inde
. audientie Aen lijn Chiahijafi Aen den Reys Effendi i;Dico Aen den Koningh in de audientie
SommaÏulitVtfitn 17 Endeblyftnqch een Fulpe Velt over.
TAB Τ Ν E Ν.
DenijJunius.
Aen den Caimakam van Conftantinopolen in de audientie, Veften a
Aen fijn twee Soonen α
1 Augufto Aen den Caimakam van Adrianopolen » in de audientie 3
Aen den Siaus Baffi j i
Aen denCapizilerChlahajafi i
Aen den tweeden Teskerezi i
i^Dito AendenKoninghindeaudientie 10 Dico Aen den Favoric van den Koningh in de ; i ; ; audientie υ ji
Aen den Siaus Baffi r ï
AeadenCaltangivandenQiimakam < < α. i
Somma Tabyne Vefie» 14
Volgen de Vefien voor den üfperflenVifié endeftjn Hof-gefin^ die^ierinC^àfi^^ tinofokn ingekocht hebben moeten wer^ den.
3 Veften Goudt Laeckenjan 12 Piecquentot4.
dael 3Veft
■vjwuuc jLiBCCKen van iz riccquencoc^· ^«uwcndaelders, de Piecq bedraeght Leeu-
Veften Satijn van 11 Piecquen a Afpers 180 ' de Piecq, bedraeght «4-80
V1 Dgel,
■ r."
ï;,
i.i^-.'iii.. |
3 Veften Fulp van la PiecqucnaLeeuweódael-
ders4dePiecqbedrteght 1 144.
3 VeftenTahyn· , ' " 54 ·
3 Veften Wolle Laecken ven € Piecq > β Afpers -"ί 380 de Piecq, komt ·"·■·- 58-40
4 Veften voor üjn Ghiah'ajafi i Laecken , » Sa- ^ tijnvan5en 10Piecqyderbedraeght74
4 Veften aéii den Capizilier Chiahajaü als bo- 'ven ■ -i·-i'Jia ,·ί-.κ!ο.
4 Veften aen den Siaus Baffialsboven - : 74 4 Veften aen den jReys ESeDdi 74
ζ Veften aen den èerften>T^Skerzi een Laecken
een Satijn 35
a Veften aen den tweeden Teskerzi als boven ' 35 i Veft LaÈcken aen den Salare Siaus 19
I VeftaendenMuxurAga -H ■ .19
I Veft Laecken aen den Ctüahaja van den Siaus ;; i
Baffi 19
I VeftiLaecken aen den Caftangl 19
I V eft Laecken aen den Kiefed»' van den ReysEflFencli "i?
-r—-^r-— Vooi kleyne onkoften «en de
lage Officiers '30
40 Veften — ------- ■■. , ,
■ τ Somma Ltumtvdaelders pyS
Vefien Wor den Capiteyn Bajja ende fijn Hof-gepn die hier mi de ingekocht hebben moeten werden.
a Veften Goudt Laecken van 10 Piecq,a Leeu-
vcendaelders 4 de Piecq, Leeawendaelders 8o a Veften Satijn
a Veften Wolle Laeckenen ' 3 Κ
a Veften Sabijn 30 a Veften aen den Chiaba) adi een Laeclcen, een ^
Satijn 3S
I Veft Laecken aen dcnCaplzilier ChlahajaQ 19 .
I Veft aen den Treforier - la a Veften aen den Gouverneur van 'C Arfenael
een Laken een Satijn ' 3*, I Veft Laken aen Chiahaja van den vootfli'
Gouverneur ' ., ' 19
·■—---- Voor kleine onkoften aen de
lage Officiers λ ,„ ja
Somma LtevwtndatiJtrs 249
A
Vefien voor den Κηβαη^ίΒαβ ende die van β]η Hef^ die mede ingehofì hebben moe- ten 'Werden.
ύ Veften, 3 Lakenen, 3 Satynen van y en 10 --
Pieckcn, Leeuwend. , ' xit
a Veften Laecken aen fijn Chiahaja en Kiofch .
-■ ·· Voor kleyne onkoften vahderi '! *
lageOfficiers ^, , ., io.':;,
SmmLiMvmUilJirs
Noch is àen Be onderftafhde hooge Perfónagien behalvede Veften» indeaudientie gegeven « 'tgène hieroayolghtf, j^i ^ , ,
-iimmmi'-^'i-j, , iöir"' - τ : : : ti η. «if»! dm Kowrfgh.
Elf Boeiden yandeniAüasinVioletίφ
,, den. ï; tin>
£en Röéi dat aditmael {^let of ló^ met cene te laden» extraordinairiscurieux. '
Een fchoón Verhult Wintroer."'j{ fù··.»
Een fdioon Cabinet Lackwerck. ' , li.vji Noch een defgelijcks van apderfatfoen, ' ^ NocbdivérfcheDoosjensr ^ionens, als anders vai| LàckwérckendifferéntfafToen. ^ .
TweefchooneSchilderyen, BlompottaiK ''" Ι'"" 13 ü Twee |
-ocr page 681-
6!)Ό SAK ΕΝ vam S τ A E τ
ïëSB Twee Rottingen ofte Wandclftocken, deer in, die men kan gebi uycken voor Roers en Piftoolen. Een Flesjen met Oly van Noote Müfcaten; „ , „ ï Een Kopjen van een Rcnoceros-Hoorn , curieus ge- fneden.
Twee Msnden of Bennen van Silvcrdraet > extraordi·
.. naris curieux in China gemaeckt, -. TweeRottinge, daerinne Verrekijckers. Ses groote Honden , met Kleeden ofte Chabracquen van Silver en Goudt Laecken verkiert.
AendtnCaimakam, " ^
Eenfchoonverfilverc Wintfoer. » Een Rotcingh ofte Wandel-ftock meteen Loop,[die- nende tot een Roeren Piilool. Een Cabinet Lackwerck. Noch eenige Doosjes en Kopjes van't feive. Eenige Cotnpatjens, Verrekijckers en Brillen. Een groote Verrekijcker in een Rottingh.'
^Aen deti Fayoritvan den Kmtngh,
i
Een,Windtrocr.
Een Itock, dienende tot een Roer en Piftool· Eenige Verrekijckers, CompaOen, CWen en Bril- len. -Λ·· . ii Aenden^Muftï.
Eenige Doosjes Lackwercck, Verrekijckers, Brillen
enCompaflen. Mede zijn aen verfcheyde onder-Offidereh op haer verfoeck eenige Verrekijckers, Bijillen en Com- paflTen vereert.
©εη twee en twintigflen öitobati beboo?f3 ttiamt %u8ufio/l>en aefiiJcnt fcijielfjch obttballcn tuccDenDe ban een Stoo^t^ / namen fpcefolutic/ tecflonDt na Dat Den ^ettetaci^ de Broflès upt bet Ecaec bjeöccmn fou- ϋε geltomen jtjn/na Conjlanttnopolente bectcetlteti.
^εη drie en twintighften Dito ben bOO^fs ^eccc^ taci^ W ttOCC tot Adrianopolen gcaccibcett / mcbC bjenscnOe eenific commanùementen/ en cappo^teccn: De : bat meefi allebebobenfiaenbe becfoethcn oan ben ifielibent άεη ben Sioning gebaen/baacen toe -gefiaen : jbat op yebec ban befelbe be boojfs commaubementen/ foube ïuccben gebepefcljeect/ foo ca^ ben Stoning met fijnaiegec infijnbecbiijf-plact^/ ofte il©intet-quac- tiec gijeiiomen foube sijn: batbc^efpefc^boo|ben iStjdi^- Cancelier bare toe noobiglv vyf hondert Leo- ny foube montecett/ en bat een ban be^ Sefibent^ eer» (Ie ^jugaman^/ ommc be booif; commanbementen telicöten/ metbie peiwiigen&etategec foubebolgen.
bat !)P ^ectetati^ in t)et Xegec ^tjnbe / ben jHonincK met gcoote magniftcentie fijne inttabe gabbe (ien boen in be^tabtDimiotcatejjjjnbeachtmfjlen ban Adrianopolen, enbefpecialijth/ batfeec te note:: cenflaet: batbereigonbcn/ bp beniiiefibentuptbe naem ban ben^taeraen ben gcooten i^eec gefcfìonc^ ften / en met Dare <6ciube en ^ilbece HaecRenfe Cfia» b;ecqueh / cecbt boo; ben i^tiningl) in pompe baiecben neleybt/ boo; (es petfoonen in Ijet ^ilbec Eaecften ge^ fiUebt/tot een gcoot tepcAen bat befelbe gem feet aen= jjenaemsiingetocefl.
^^en vier en twintigflen bitO becttocftenban Adria- eopolen, Jatenbe ben ^eccetaci^ de Broffes met drie jUDefltcuc^ ban be .^atie fn eenigbe^jugaman^en ^anitfet^ aibaet/ómmebp gaet SSagagietebIpben/ enbe befelbe btquameliichboenttanfpojteten/ alfoo fp fti betiDebtc-heeten / bare fdf^ ban ïSaccen/ a®a= jgenéenbeanbete behoeften moe(ienboo;tien: toant beti^of: toa^ boenupt/ enbepafferenbebenbiegb tiie fp gbéftomen toacen / accibeecben ben fevenen twintigften bito In Pera van Conftantinöpolen, Jtjnbe cp bie cepë niet^ ban cemacque botn-gehomen.
3@olgt)en be SSjieben ban ben gcooten I^eccenbe ^ainiaham oen gati;üo. JHIoa. ^eneetjimtoa^ «i^boiööt; · ' |
i!nrï:n
\Aen de Alder-heerl^ckfie mder de Por. ^ fien γαη de Chpfiene Natie ^ Ujtver-. koor ene onder àe Groot en 'υan de Reti, gie van Meitas y Verefenaers vanaUe de Negotien der Nazareenfche Fokke- ren : Φί Heer en Staten Generael van
de VereenighdeNederiandtfckeTrovhl·. tieni der Ojeickeremde gelacktghmoet
wefin.
TOt byvoegfel van hetuytmuntende Keyferlijc. ke en Monarchelijck Teycken, welcke door de & onbegrijpelijke toelatinge van den Alderhoog. ften en Onbevleckten Godt, ende van de Zegeningc emimt des Princes van de Propheten Mubamed Muftaffa: op wekken 7.y de zaligheydt van Gode, Heerfchendein aifaVj Ooften en Weften, en gebiedt hebbende over andere jedeelten der Werelt, foo wel wydt afgelegene als na. ί''®' iuyrige, geteykent van My den Aldergrootften Key- ' fer, en onverghelijckelijcken Monarch, deStutder Princen, Verhever-Poorte van geluck, ruft ofte zit- plaets van uytfteeckenda Hoogheydt; Zyijekentdat alhier is aenghekomen, tot oprechtinge van de oude Vrieotfchap,de Manhaftige uwe Ambafladeufjdeaea· fienlijckfte onder de Heeren van de Religie van Mes- fias, Jufiinus Coljer, welker oogmerck een goed eyn- de hebben, dewelcke met vervuliinge van de gercqui· reerde obfervantie, concernerende de £ere van myne Hoogh-verheve Majefteyt: heeft, nedergeboogea zijnde aen mynen Keyferlijcken Stegel reep, Uwen Brief aeo Mygeprefenteertj denwelcken hebbendé doen Tranflateren door mynen grooten Vizier ende Achtbare Commiflarlfen, is by My verftaen den fin- cerenllnhout deflelfj: fpeöerende op d'onderhoudt van Vrientfchap; Ende zijntegelijckaenmijnuyt- muntenden'Throon geprefenteert Uwe Gefchenc- ken. Uwen AmbaiTadeur heeft de eeregenooten van de Aerde te hebben gekuft: tot teycken van Heerlick- hey t ende Adelheydt, ende is vergeluckt geweeft met Onie Keyferlijcke Prefentie : ten eynde dat Hy foude mogen Refideren aen Onie uytmuntende Porta, Ne- ftelplaets van Geluck'; ende aldaer te verhandelen de de Negotiatien en affairen van alle uwe Koopluyden ende Onderdanen, welcke foude komen voor te val- len onder mijn befchermendt Keyfer'Rijck : den wekken het felve verrichtende, namentlijck by Me- morie aen mijn geluckige PortajZijnde derfeiver Am- beffadeur van myne Keyferlijke Majefteyt ontfangen en erkent voor Uwen Generalen Comniiflarii,fal den felven gratleufelijck werden gefavorifeert$IVIaer,het is noodigh dat gby van Uwe zyde den voet vaft ftelt, tot onderhoudioge van de goede Vreede ende beloofde Confoïdcratien, van welcke ghy Profeflie doet met mijn uytmuntende en hoogh verheven KeyÌerlijcke Geflacht: fonder eenigerley A0ie,welckecontrMÌe de Vrientfchap foude wefen,te bethoonenjTegelijck fai van myne Keyfi^jcke zyde ioodanige goetwillig- heyt en Vrientfchap gefien worden, dat de Onderda- nen en Volckeren vanbeydede zyden fullen blyven in rufte desgemoets, en vreedzaemheyt des herten. Tot be.fluyt,den Heyl en 2^en van Godi zy over d« g(?ne,dewelcke op eenen goeden w^h zijn. Gefchre- ven in het Veldt van Timürtas, in hettegmyande Mane vanMuhavem, iaheiJaerMuh®ets<ft!;i^
n*zt»tnievmtigh. endat vandeChriftenheytmbec
midden van Auguftoy^»» kondtrt acht ηΓ*β'£ΐ>·
■Τ *
b'?Cnö«e/ te toftw i»n Oro Cilmetao» ^^^
Sultan Muhammet, Soone van Sultan Ibrahim-Han, altydtOver- ^ winner. |
-ocr page 682-
en O O R L O G Η, 'tAck-en-njeertighfieBoeck. 6U
de Alderglorienfie onder de VorHen ' ^ 'vAude ChrifieneHatìe^ uytgekfene on- der de Gr ooi en vande Religte van Me β fiaSi Verefenaers van deverrichtingen derNazareenfche Polc keren ^ de Heer en Staten der Vereenighde Ke der landtfche 'provintieni der we leken ejnde tengoe- àenmoet uytvallen.
Ae aenbïedinghe van groeteniflc metfincere
uytdruckinge, vergefelfchapc met een herte- ~ lijcketoegenegencheydt, doe lek weten, dat alhier aengekomen is, de achtbaerftc onder de Heeren Chriftencn Ci^'iWj Uwe Manhaftige Am-
baflidcur, met Brieven; concernerende het onder- houdt van de oude Vrientfcbap en getrouwe Confoe- deratie > bewefen aen de Keyferlijcke ende Uytmuo- lende Porta, Schuil-plaets der Koningen ende Steun- iel der Princen ; Uwe Brieven ; Mitfgaders de Schen- kingen van Uwent wegen gefonden, zijn geprefen- teertaendeThroon der Heerlijckheydt ; endeSijne Keyferlijcke Majefteyt heeft volkomentHjck den In- houdt van Uwe fincere ghenegentheydt verftaen Ende heeft met demonftratie van over toe-geneygde Vrientfcbap den boven-genoemden Uwen Ambafla- deur vereert, op dat mach refideren aen de Uytmun- tende Porta, ende dai Hy aldaer mach verhandelen al- le de Negotiatien en affairen van Uw-Lieden Koop- iuyden ende Onderdanen in defe befchermde Heer- icbappye, den felven aennemende voor Uwen Com- miflaris Generaci ; ende tot verfekeringe ende beve- liingevan het felve, is oock gefchreven dea Edelen Uytmuntenden ende Keyferlijcken Brief, in confor- miteyt van welcke, is oock van Onfe zydediefwegen dltjegenwoordige minnelijckeSchryvensgeformeert. Vermits defelve aengekomen zijnde, men de oude Vriendtfchap ial moeten met alle neerftigheydt waer- nemen ende na-komen , op dat de geprofeffeerde fincere Vriendtfchap, ende de Capittelen van de be- loofde ConfoeJeratie moghe in Eereghehouden war- den,latende defelve vaft ftaen in het middel-punót van de goede Vrientfcbap ende trouwe genegentheyt,met verrichtinge van alfuicke Aiftien, deweicke waerdigh lijn, en oock dienen konnen toe de verbeteringe en vermeerderinghe van den goeden Vreede, ende tot een eeuwigh onderhoudt van de oude Vriendt- fchap.
.fta Ifctucc ! toiccbtn aïle Dcjibe tfc ©ciffie ban Ijaccï}o. gcffpanecct ;
tocöccUtccnDc tot bcfflftfbanöenPiUiccban Orangie ; men tua^ 00C& Inde P?Ol)intic ban Zeelant baci; omtcent niet alle al ceni S&ctint: tuiitenDe tie gitatie Zierickzeq, ntct aùtnittccen ben i^eet ban Odijck, om bat öpniettoaéBföoecfninZeelandt, bttljalücn obfenteecöe gaec bani>e'^||)?0binciale3^ec' Badccmglj. .jSoopcnDe fönl^ODBÖept^monbialiept/ Obclijcli De pjinccffe 5&ouaciccc Daec ban tc booten hcmii^ Öabt abeaöeben atn Ijacc l^o. jlföog./ fnlcj; dcct) fp nu oocit aen Hollandt ; maet: Ijaer «iSD. 4£>coot IQog. Qabcnbetet:te{tennm Datltetnietnagaecfin biap/ namen obecfuia-bitöaeci|oog()ept^memo:: riacl fitnpclijcli atn boo? notificatie, ^p&abbenbp monbrtmgbc conferentie met Oeöaben oanb'ücec ©]in^altceöeenbe 8e"oeBÌ)fiW»naefcpt/ öatBct foo tocl booj fijn i^oogijepDt ai^ D'^nfltjefetenbanbefe Pjobiiuir/ lUetoccabentoa^/ üatfpopbefegiacen Majorennis fpubc tuojtjen seftoubcn/ alfoo baecupt ttitiiiatiüulöifllje pjoccflcn tüffctjen fijn toosöepten «aiigcfctencn ban Holiaudt foubennjfen: Datöct Doccom boo? fon ©oogljept felbe eocb beter lua^/ «atfulclt^ gcfcljieDef«· viam ordinariam > enöeper im- ietrationem nenia atatts. j©aer't tjabc n(Ct mO£Ö)en Oelpcn. g^'i^Ecc uan Zuyhchem b?ac|)t in / een éow- wcqjn bja^ altoo^ inonbiöÖopfBnachthien |
^accn/ en bat fijn ioosijeiit toa^ ^oiibetcpn in Orangnie , ober fuicjt Dat bit alfoo IjaDbe moeten
5yn. --
Sllcn belangljenbc 'tftticft bet caffatte/ enbctoat Hollandt baec in Jjabt oöeöacn chDc btcbr r niepnbc te boen/ gijebcn öarc <eo. oSroot JiBog. raetOenbol^ Böcnben 25?iEf aen ben 0aet te hennen.
Ede/e Mogende Heeren y befondere goede Vrienden.
IN wat voegen wy, volgens U £d. Mog. Salutai- ijjoL· re voorilagen, ende voorgaende Reiolutien van lant.s
haer Hoogh Mog. boven het bewufte Regiment «'"olntii
Scheeps Soldaten, nochiB>;*i/gACompagoienbuy- ten haerEmploy te Lande tot den Maricimen dienil tic. geaflFetìeert hebben, is U Ed. Mog.voordefenbe- kent gemaeckt; wy hebben albereyts^;iffr//f»vande felve Compagnien tot het ghetal van ^oWiri koppen gefuppleert, ende ten voorfz eynde naer behooren ge- wapent , foo als wy oock ten aenfien vande voorige yji aibereyt medegerefolveert hebben.
Ende alhoewel wy, volgens bnfe voorgaende Re-' folutic, van den September laeftledenge-
meynt gheweeft fijn fucceifivelijck te laten uytfterven foodanigen aental van Compagnien als vereyfchc was, omme de voorfz Compagnien Scheeps-Soldaten en Mariniers namaels by continuatiebuytenbeleftinge defer Provintie boven ha:er quote te konnen betalen, gheiijck wy oock gerefolveert fijn gheweeft de thien Compagnien ge-expreffeert in haer Ho. Mog Refoluie van den vyf entw'intighfien September voor- noemt, mede in ghelijcker wyfe fucceifivelijck te laten uytfterven , alhoewel eenighe vande andere Provinciën de hare inde voorfz Refolutie mede ge- expreffeert tot prompte ontlaftinge van haetfinances in 'tgheheel ofte ten deel aenftonts hebben gelicen- tieert; dewijle wy nochtans feederc in verwerringhe fijn gekomen,dat wy aen't voorfz Regiment Scheeps- Soldaten , federt de oprechtinge vap het felve tot den voorfz Oótober voorleden tot omtrent vyftigh duifent Carolus guldens overbctaeU hebben , foo als U Ed. Mog. by pertinenten Staet isgebleecken, boven en behalven 'tgeencwy mede over betaclt hadden, ende noch daghelijcx overbetalende waren aende voorfz vordere Compagnien van hondert Koppen : Specia- lijck mede tot den Maritimen dienit geaffedteert, middelerwylen dat het gerequireerde getal van andere Compagnien daer jegens noch niet uytgeftorven was; foo hebben wy mede tot prompter folagementen in onfe financien, ende om oock eeniger maten weder- om te compenferen de voorfz exceifive fommen by ons als boven te over betaelt, goet gevonden in plaet« fe van af te wachten het overlyde vande Capiteynen vande voorfz Compagnien, en noch twee anderen, die wy tot accommodement van eenige onfer Bondt- genooten aengenomen hadden, voor haer Ed. Mog. te laten uytfterven van nu af aen te licentieren de Compagnien in onfe bygaende Refolutien genomi- ncert, onder de favorabele cautelendaes innege-ex- prelTeert, waer van wy ons verpligt gevonden hebben U Ed. Mög. mits defen Notificatie (e geven, om te ftrecken tot derfelver uarichtinge, ende ten eynde U Ed. Mog. aen de Officieren voorfz te licentieren Compagnien leydende het felve mede moghen aen. fchrij ven, foo als voor heenen gefchiet ende gebruyc- kelijckgewceftis.
Waer mede &c.
Edele Mogende Heeren &c. In den Hage den dff» tïghfien November feflien hondert acht enfeftigh.
Geteeckent
SIMON ven BEAUMONT»
©ecliben üaet öabbtn be Heeren ban Holiantge* rrgulCÉCt Öcn oubttbom enbrquaemDeptbanDietoc ^ii» bci |
-ocr page 683-
65α S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
iot op Dc Doïïe dertigh giaccti in^tEöni We fieni in fetOEt fioODen·. fnbc in anDwe fieben tot bebolle feven en twintigh ^acen. <!5nt>e ten epntjc DeboojfsDace öocbe tneenifle/ intentie möe falutaicoogö mercft/ Doo? bilayen ban becoepinoen/ofte anDcce onuetame» ïijche actificien/ niet toiecDege-rlubcect: fooojDon= neeiöcn enbe fiatneerben fpmit^brfentoijDccg; bat nieinant inbe boojfcpbe cefpcctibe ^tcben / noctjte oocB albicc inben Hage, totljet^jebicli-ampt bccoe^ pen / ocbo?bect / ofte ncabmittccctfoubc mogen tnec^ Den/ Die niet/ tcntijöeal^beplaetfc/ totbchlccbin- Bebanbeiaelcltcörtöecoep gefcöicbe/ batant bja^ gebjoiben / ben boojfs onbecbom ban dertigh ofte ie- ven en twintigh giacen cefpectibelüch / albeceyt^ ten bollen foubebebbengeabimplcett geiiabt; enDefuitj; ten tpDc bao?f5 alinljtt eenendertighftenenöcacht en t wintighfte ^aec tefpectibc f{jn^ oiibecDom.ö foube BetceDfnrtìngibjeefl.
banbe }@cfl-f|nbife Compagnie fiabbengiec tot nocö toe aen een boof-man^beucflcWopt / tot öat men öaec foBecen ^taet tpnbelgrtteen^besoni öe tee öecten te nemen. JiBenöabtaïgijcfpjoocften om èaec effecten aenöe nieefi · biebenbe te bcpïen ; maec öaec goebebjienbcn/ om&actteconfecbecen/ Dbtineecbe bp pjobifie tot &acc foulagement b' prolon- ga'ie ban öaec Otìroy , ufque adfinemkujus fieculiï foo al^ fp Bp bit boïgljenbe baec öcque(l foUicitcetben. «Önbe brlangenbeljaecfati^factieband'oüde Portu- geefche fchuit, men gafupt/ ombe^ojtugpfente becbacen/ een ©loot te fullen fepnbenopöcjSibiec banLixbon; maec mmltceeggbaecnaanba-elucljt banbieftant.
'Asn de Ho. Mog. Heer en StatenGenerael der Veremighde Nederlanden.
gendeoorfaecken tien, om me de ie
pregnante redenen, en confidera- ve Ingefetenen te krachtiger daer toe té animeren, onder anderen hebben belooft, uyt ibnderlinge aftëdietotden gemeenen welftant, ende om de voorlz Ingefetenen te conferveren in goede «eerioge en welvacrt, de voprC;; Cotspagoie te fullen
Even onderdanighlijck te kennen Participan- ten van de Generale Geodlroycerde Wcft-In- difchb Compagniedefer Landen,dat alhoewel fy Supplianten volkomentlijclt vernoeght fijn in de direÌiiejyver.ends vigilantie van Bewintbebberen,om- trent het bevorderen en beforgen, van de welftant der gemelde Compagniesechterjconfidererende d'impor- tantle ende 't gewichte, mitfgaders de rechtmatigheyt van de follicitatien der voornoemde Bewinthebberen, omtrent den Staet > welckers uytflach genoeghfaem met fich brengt of den ondergangh ,οί herftel- linge van de voornoemde Compagnie, en dien vol- gens groot en confiderabel voor, of nadeel > van foo veelc duyfenden geintreflèerdeFamilienvanlngefe- tenen, niet hebben konnen ledighftaen, uyt inner- lijke beweginge harer herten,het naervolgende te ver- toonenjin hoope,om daer door U Ho. Mog. te bewe- gen tot favorabele refolutie, ten beften van de gemel- de Compagnie; endenamentlijck: dat U Ho, Mog, bemerckt hebbende den welftant van den fel ven Lan- de , en welvaren van de Ingefetenen van dien, princi-- palijck te beftaen by dc Scpeeps-vaert, ende Koop- handel, ende by experientie hebbende Êevonden, dat niet vruchtbaerlijcx in de quartieren van Wefi In- dien ende .africa, gedreven, befchermt, ende gemain- teneerten kondeworden, {ondergemeenshuipe^iOi·' fientie , ende middelen, van een Generale Compa- gnie; in den Jare feftiemhonderteenentwmtighbjde Eredtie van devoorlzCompagnie, meteeofavora- V'di ι. ''el OHroy, de Ingefetenen ende Inwoonderen van de- ^rtijckel fen Staet,bebben genoodight,om hare Capitalen inde •van 't felve Compagnie in te leggen, daer by U Ho. Mog. Oiiroy. na dat verklaert hadden 't fel ve' te doen u /c hoogdrin-
ιΓκ |
fienclijckfte patriottqp tot de Ereitie van de voor noemde Compagnie, Tiebben gefourneert een Caoi' tael van omtrent ti/Vrf» feventighTonnenGùudts, aN ifcj''^ blyckt by des Compagnies Capitaci boecken ί welcke Penningen terftont voor een goet gedeelte ge-emplo yeert zijn, foo tot voortfettinge van de Negotie ende Colonien in Nieu-Nederiandt, Argyn. Caio Verde Gambia, Greyn Κάβε en Guinea, als oock principalijcfc tot den aen bouw ende equipagie van vele wclgemon- teerde Schepen ende Jachten ten Oorlogh, alloomen allomme met een Vyandt te doen hàdde die fijn uyt- terfte krachten infpande, omme de Compagnie, ìq haer begin, te dempen, ende in haer geboorte te doen fmooren, ende dienthalven binnen de limiten van 't voorfz OBroy niet anders konde werden getraffi· queert noch gehandeldt, als met de Wapenen inde handt, waer mede vanden Vyandt, fooopdekufte van Africa, als America, by de voorfz Compagnie foo couragieufelijck, met verfcheyde Scheeps-Armaden is geattacqueert gheworden, dat in den beginne, te weten in den jare feflien hondert vter en twintigh xaa een machtighe Vloot, h (van Jes en twintigh kloecke welgemonteerde Schepen, onder den Adrairael mi- kesi bemant rnet omtrent drié dnyfint twee hondert ' koppen) is ingenomen de ftarcke Stadt St. Salvadorin ^'Mi de Bahia de Todos los Santos, weiende de voornaemfte · Ceiitania van ΒτββΙ·, tot de reduitie van welke Stadt alleen, den Vyandt heeftge-employeert eenKrygs- macht van over de vyftigh Schepen, beilaende in drie Viooten, c énde dat in een tydt, als waneer den Vyant defen Staet offenfive hier te lande was beoorlogende,,·^/'^! door welcke diverfie van de voorfz Compagnie hy ge- ·ΐ nootfaeckt is gewecft, de voorfz macht nae de voorfz 11 Si^dt St. Salvador tefenden, waer mede dan de ' van den Vyandt hier te Lande, leerisveriwacktge. worden, te meer dewyle hem'trecouvrerenvande vooriz. Stadt, over de hondert Tonnen Goudts ghekoft heeft gehadt: //aen het innemen eerft, endenader- iy^.^· handt v/eder aen het verlies, van welcke importante'/.ώ i Stadt, (die niet door manquement van bet debvoiriiim van Bewintbebberen, maer door geduyrige contrarie w^) windcii, e met twee feer importante fecourflèn, een '■'«'«M van D^/Vw/ip/wi^ welgemonteerde Schepen met om-'"/ï" | trent drie duyfent Man , onder den AdmiraePjftf» '"^i Dirckfz Lam, ende noch een VMifefiien kloecke Sche- pen en Jachten met twee duyfent Man onderden Ge- J nerael Boudewij» Heyn/z, Burgemeefter van Edm, fi^h.^jJ die langen tyt zeylreede gelegen hadden,niet gefecon- ^φΐχ deert heeft konnen werden, de voorfz Compagnie οψ^ί een groot gedeelte van haer Capitael heeft verlooren, αφ.μ hebbende ondertuflën defen Staet hier te Lande, een ^nm,' feer confiderabel efFedt van de voorfz diverfie, endeijifi. het verfwacken van den Vyant op de koften van Com- fi'J 'f· pagnie genoocen en geprofiteert, 't welckdeHeeren"'^^ Gedeputeerden van uw Ho. Mog. die doen ter tyt (en vordersjfoo lange de Comp, Capitael heeft gehad om te konnen byfetten) de Vergaderinge van de XIX als ^^^ inde felve Prsefiderende hebben bygewoont, van foo- g danigen importantie ten dienfte vsnden Staet hier te /rJ Laöde, hebben opgenomen, dat de Comp., van hare jim primitive'mentle,tot welkerseyndedefe vefoocon- i.U fiderabele Capitalen heeft gefourneert, wefende de^ijt confer vatie van goede neeringe, welftant, en de voort- &M{ fetten van den Koophandel, is afgeleydt, en gediver- sm teert,en door u Ho. Mog, ferieufe aenradingen, is ge- i·'^*· perfuadeert,alle hare/βκ« aen te leggen in 't uytruftea van machtighe Scheeps Viooten, ommefeeneraael hare midde en t'employeren tot uytwercken van dc Intentie, die den Staet, benefiêns de confer vatie van de negotie, in het oprechten van de Compagnie besje gehadt, ende dien volgende Slfoo, den Vyant, inde limite van haer voorfz gedurigh in Allarmte
houden, cn de handen foo vol werck te geven, dat- men hier, daer door den arm te vryer foude konnea gebrüycken, om den fel ven hier, niet alleen te kun- nen refifteren, maer felfs hem met alle mogclijcke middelen, φηβνβ af breuck te doen , hebbende
, >.« Öit ampt mocötcn toOiDcn tocaelateii / qibc màintineren en verftercken met U Ho. Mog. hulpe, lii»
ncbOïDectOO DcüoIIevyfencwintighgiactll. ^titW hveur tnaffifteotie; tfdaeropdandemeeftcenàen '
--opDEnvyfilen^ecemWöebbEnfiacpoe-titcnDecK —. . . aen |
-ocr page 684-
ftcert het e{Fe«3: van de belofte door u Ho, Mog. in liet ttn t» veertigfle Articul voorfz OSÌroy gedaen > mede brengende, dut, ingevtllf het quame te gebeuren j d*t it Linden· in haer e lafien merckelyck foude mogen leerden vttUtht · ertde de Compagnie in Jbaere laflenvaitOorlo. 0 fende komen te vervallen j dat U Ha, Mog. de beloofde fMdienfnlcx fouden vermeerderen,φ den Staet ven den jjmdt[oude vfogen lyden > enie deJaecken van de Compa · foude»komen te wm^éisjfonder welckeaffiiten- tie en liuipe, het de Compagnie onmogelijck was, met het voorfz gefourneert Capitael,tegen foo mach- tigen Vyant langh in Oorlogh to konnen beftaen ; op die voorfz p^rfuafie ende vertrouwen dan, heeft de voorfz Compagnie in den Jare Jifiien hondertfeven en tviinttgh ende fefiien hortdert acht en twintig uytgeruft, I iriJii en in 2ec gebracht, viernotableKrijgs-Vlooten,ite ] weten eene, die de raachtigfte was,onder Fietir Heyn^ I als Generaci, ende Hendrtck Lonck> a!s Admirael,eeno jfi oaia Adriae» Paterecne onder Dirck Simonfzvan I ''' Vpge^ ' onder Ïieter Adrtaenfz, daer van de
l·';^· eerne, de feer rijckc Silvcre Vloot van den Vyandt, ■ en cle laetftc, de Vloot van deflelfs rijcke c Hondures - Vierden refpedtivelijck verovert, en in defe Landen %i· opgebracht hebben,daer door dan de krachten van den ml^, Vyant dapper, mser en meer, hebbende beginnen te IJJ. Ukfelieren, cn als door de voorfz Vidorienjde fenu- hi/i. wen van de Compagnie, nietalieenfeerwaren ver- liiii!· fterckt,en den Vyant verfwackt; maer boven dien dat (i'-te den felven Vyandt, flende dat hy te doen hadde, met ceDCitfMg/iw^Corapagniejdie hy alle dagen met vee- I "ίί le coriiiderable Scheeps Armaden op alle Hoecken, , Kuiten, Plaetfen ende Forten, gelegen binnen de flL Limiten van het voorfz Oéiroy, te wsghten hadde > ' ' die hy tegen de forten van de Compagnie moefbe be- waren ende defenderen , ende niet willende fijndc fa- ken ende plaetfen in de Indies màc Brafilt la- ten verloeren gaen, heeft den felven Vyandt, veel liever den Oorlog inde Nederlanden willen neglige- ren; ende heeft vervolghens niet alleen alle de oude Forten ende Plaetfen, die hy inde Wefi-lndies hadde, en die ten deele waren vervallen, met groote exceflive koften doen repareren endeherftellen, maer boven dien verfcheyde nieuwe Forten ende Sterckten al- daer doen opmaecken, ende met groote guarnifoe- nen doen befetten , van welcke tydt ende uyre af ('twelck uw Ho. Mog. ende alle de werelt bekent is) deo Vyandt foo verre in macht verfwackt, ende in fijne finantien ten achteren gegaen is^dat hy federtfyn Ustfieeffort {'twelcknotabelis) gedae», in den Jare le- flien hondert negen en twintigh iu/ de Vredegèjlooten j inden Jare feftien hondert acht en veertig,»<»ì«wì/ì/VX'ì ems ee» leeger om ojfenfijf tegen defen Staet te agereni in de Utderlanden te velde ^«/igeirogéii maer alle fijne micht ge-employeert,om de progreffen van de Com- pagniejte ftuyten, ende de fel ve alle afbreuck te doen, in wekken lare {φίοη hondert negen en iaintìgh (nae dat de Compagnie vffen feventigfer cento aen de Par- ticipanten in twee malen van hare conqueften uytge- dee t, ende boven dien noch veel meer, als het inge- Icyde Capitael in handen hadde,) heeft de felve Com- pagnie, als den Vyandt met een Armee van dertigh duyfent man in *t Landt was ingebroocken, op de Ve- ionie gekomen, ende airede de Stadt Amersfoort had- de geoccupeert, ende daer door geen kleynen verfla- gentheyt in 't Landt gebraght, den Staet met hare ge- woonelijcke trouwhartigheytbygeftaen,in die voorfz JiitJi Perplexiteyt van faken, van hare Schepen,die alfdoen Zee-gaten deferLandenzeyl-reedelagen, om opeenfeerimportantexploidl, een andere Vloot,die a uytgeloopen was, nae de rendevous te volgen, al- waer al over de /ς/?;*» weken nae haer gewaght was, tot grooten ondienft ende merkelijcke fchade van de Compagnie, alfoo het fayfoen verliep j het volck,Ge- i/iifj fchut ende Ammoriitie van Oorlogh afgelight, ende ^ den Staet by gefct,<i alle het welcke geemployeertc is, jj· foo tot verilerckingh van het guarnifoen onder den F-mo^iiBiiaWierderihrgè mVpmht, deerden Vyant |
het oogh op hadde, als tot ^ ende boven dien iVgÖ
den Staet penninghen promptelijck van noode heb- ____;___'
bende, c heeftdevoorfihreveCompagnie te» den Steet m'èif.
cn OORLOGH, ^tAchi^en-veeriighfiiBoecL 75j
,/fl Compagnie haer daer toe te facielder laten induce- ren op '[vertrouwen dat baer foudc werden gepre-
op deff'elfs verfoeckpromp t ia Vwee reyfen, gefourneert, fes Samie mael hondert duyfent guldens inboren geldt, d zijnde iabc*ck, het overige geldt, dat inde caiïe was, ende de verdere bAitzm^ conqueften ende winft van de Negotie, in de Volgen-1· dtel. de atht of thien laren voor het meerendeel gcemplo- f"^· ^ ƒ veert tot Equipagie van diverfche Vlooten, onder de Admiralen Paisr, Lichthart. Jol, (anders genaemt Houtebeen ( mUern Cornelife Loos. ende andere, daer J mede Pharnambuco, Farib», ende diveriche andere χΊχ Steden ende Forten meer in Βμ/Λ mitfgaders't Ca- fteel del Mina, ende andere confiderabele Forten gele- ;„ gen op de Kuften van ./^r/Mj endede Cura{aoJa,Ey- ìinàanìaAaWefi-lndies i zijn verovert, ende aen de· sand'ft fen Staet gebracht,ende voor een gedeelte te kofte ge- i oboeck, leyt tot uyttuftinge van Scheeps-Armaden, die gepaft a vidi hebben op de Silver-Vlooten,dogh fonder fucces voor Kmion- de Compagnie , ter oorfake ,dat de voorfz deiTeyneh/w" ontdeckt zijnde,den Vyandt de bilvere Vlooten heeft -vundB doen in bly ven, a Daer door dan wederom den Staet van 't Vereenigt Nederlandt, genooten heeft dat voordeel, dat ^ ■ denFyattdt, nietrmachtighzynde 1 ommemet penninghen . fijneKryghs-machtiadeverheerdeÏrovintie» teverfir- gen, de ProgreJ/envau dejen Staet teghea den Vyandt heerlijcker, ff oediger, ende met minder objiaeckfelen ko-' '' Sten zyn voortgcjèt. ISride fpecialijck, mede daer door,namenfcheiijckeapparentie, inden ]ix&feflie» hondert negen en dertigh in Duyns by U Ho. Mog. ver- kregen is,de glorieulc viilorie op de formidable Vloo- by den Koningh van Spacgien onder De» d'O^uenda in Zee ghebracht ; want de Koningh had op dcfelvG tijtoockge-equipeerteendiergelijcke Vloot, gecom- mandeert by den Graef de la Torre, fterck fes en feBigh Zeylen, daer onder veele Galioenen , bemant met vijftien duyfent Koppen, ende om de voorfz Compa- gnien tegben te gaen, verfondennaBr<^/. diealdaer door des Compagnies navale macht onder den voorfz Admirael Loos met de hulpe van Godt Almachtig ge- ruineerten vruchteloos ghemaeckt ia. Uw Ho. Mog. gelieven te confidereren,indicn de voorfz Compagnie Mman hierniet hadde ghemaeckt, die, voor haer foo kofte- lijcke, doch voor den Staet foo heylfame diverfie, οΓ®™*"?/ niet defe twee horrible Vlooten, te gelijck den Lande alhier fouden hebben aengetaft, en toegebracht een ρ ' j',· t flagh ghevaeilijcker ende fmertclijcker , als oyt den ^emlrUk Landen is overgekomen, by de uytruitinge van welc- -v,^ ke twee machtighe Vlooten, den ielveo Koningh alles i ^Λ. heeft opgefetjWat hy eenichfints beeft konnen bybren- gen, ende fijn Finantien foodanigh uytgeput, en ten de sandé &cbtcrQn gekt, dat hy'tzedert dit effort re IVater, tegen ijBoeck de fen Staet, en de Wefi-Indifche Compagnie noyt eenighe co7^fιderable nacht, viederom m Zee keeft konnen brengen^ door welcke geduy rige Equipages van de Compagnie, ( die alleen in den voorfz j are feflien hondert negen en twintigh over de hondert Schepen in Zee, ende wei vyftie» duyfent Man in dienft hadde, b waer door foo b Aitze · veel neeringh ende welvaert defen Staet endelngefe- f""^· tenen van dien is toegebracht ( de Matroofen ende deel. fok 't Zee-varent Volck wonderlijck aengequeeckt, ende 9 ' 3 · door geftadigeoeffeninge ende avancement, van die haer wel comporteerden endeeveitueerden,feer veele ervare Hoofden, Schippers, Stuer-luyden, Con- ftapels, ende andere Officiers gemaeckt, waer uytden Staet ende Admiraliteytea , midtfgaders de Nego- tianten ende Reeders ter Zee, daer naer altij t hebben konnen vinden bequameluydcn, om haer te konnen dienen voor hooft, ende minder Officieren op haerc Schepen ; welck aenqueccken van Mairoofen ende luyden ervaren ter Zee, boe noodigh voor den wel- ftaodt van de Geünieerde Provintien is, niet alleen in tijdt van Vreede doorgaens, maer fpecialijckinde laetfte Oorlogen te Water opentlijck is ghebleecken. Wel is waer, dat uwe Hoog Mog. ingevolghe van 'tvoorgeroerde een enveertighfie Articul van 't voorfz Oftroy(confidererende dat de voorfz Compagnie nitt was beftandt, om de voorfz Oorlogs-laften te konnct» dragen,dat deflelfs geheele Capitael «ist aUccn, initf-
gaderg |
; L 'ivü·-· '
-ocr page 685-
<i54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
■i/Ì/ÌR gaders Conqueflen ende Inkomften 5 maeroockde * °■ vootizfesTonnen Gffeii.die 'tLant haddegereftitueert,
dat in gefmolten waren, wel eenige fubfidien aen de voorfz Compagnie hebben toegeftaen, daer op in bet tquiperen van cydt tot tydtisftaetgemaeckc, doch tot uytvoeringh van OorloghB-defleynen en exploi- éten, ondernomen tegen den gemeenen Vyandt, op aenradinghe ende goedtduncken vanderegeeringe, promptelijck penningen van noodezijnde, endede Compagnie haer gefrufteert vindende, van de toege- ieyde fubfidien van U Ho. Mog. is de Compagnie ge- noodtfacckt ghewceft alles by tefetten, ende daer en boven op Intereft te lichten, foo veel penningen als te bekomen waren, die van tyd: tot tydt in de voorfz Oorloghs defleynen ende exploidtenzijngheconfu- meerc, tot dat de vooriz Compagnie eyndelijck,geen verder credit hebbende konnen vinden, eode ielfs niet meer hebbende om te konnen by fetten,gedurigh om affiftentie, hulpe ende betalinge ν2η>έ/<ώ«» by de regeeringe heeft aengehouden, dochdatongeluck ghehadt, dat feer weynigh va.n vervaUenefnè^diin is befaelt, 'twelck oorfaeck geweeftis, dat men heeft moeten de gedachten laten gaen, emme nu niet meer den Vyandt ojfenfive aen te taften, maer hoe men beft ende bequaeraft foude konnen maintineren de PUet- fen, Forten ende Sterckten,die de voorfz Compagnie gedurende den voorfz fwaren ende koftelijcken Oor- Jogh van den Vyant hadde verovert, tot weickcn eyn- de een groot gedeelte van de principaelfte Participan- ten, op veelvoudige indudÜenendüpeffuafiendoor de Regeeringhe haer hebben laten bewegen, omme haer ingeleyde Capitaci te vergrooten met een by lage van omtrent dertigh Tonnen Goudts, (als blyckt by des Compagnies Capitael-Boeck)die al mede in korte Ja- ren door mancquemenc v^nàìt ùQVooxiztoegefeyde fubfidien, niet en volghden in de voorfzOorloghs- dcffeynen zyn geconfumccrtjfonder dat daer mede de faken van de voorfz Compagnie heb-
ben konnen geftelt worden, fulcx dat de voorfz Parti- cipanten, op de ferieufe induüien van U Ho. Mog. Gedeputeerden ler Vergaderinge van de negentiende gedaen, ende fiende fpccialijck op deconfenten van eenige en de meeft contribuerende Provintien, waer by dc Compngnie vjf hondert Λ^/?»^ guldens eens, en feven hondert duyfint guldens jaerlijcks, gedurende den OÌlroye j wierden toegeftaen, ende voorts haer verlatende op de beloften van uw Ho. Mog. om d'an- dere Provintien, die niet gïconfenteert hadden , tot de confenten tedifponeren, voor de tweedemael in de Jaren fefihien hondert negen en dertigh j feflhien hondert veertiz. en fefihien hondert een en wertigh hare Capi- talen ende bylage met vyftigh ten hondert in drie jaer- lijckfe termynen hebben verhooght, onder conditie, dat fy luyden daer van jaerlijcx als een feeckere uyt- deelinge ofte Intereft, fouden komen te genieten fes ten hondert, dat oock maer 'vier Jaren heeft geduert : al wederom, door dien de voornoemde verhooginge der Capitalen, door ontftcntenis van de \οϋήτ fubfi- dien . in de voorfz Krijghs-exploiiSen ende defleynen zijngeconfumeertende befteedet,van welke Krijghs- defleynen ende exploiden, het laetfte is geweeft, de expeditie naer chily in de Zuydt-Zee, onder den Ge- neraci Hendrick Brouwer . waer van voor het aanvan- gen van dien, opcningh gedaen zijnde aen uw Hoogh Mog. Gedeputeerden, is'tfelve (volgens het rapport op den fefien Odtober feflien hondert twee en veertigh aen uwe Ho. Mog. gedaen) goedt ende dienftig voor den Lande bevonden, ende a.'boewel't felve exploift voor de Compagnie geen profitablen uytflagh heeft gegeven ('t welck, foo door het overlyden van den voornoemden GmanùBrouver, als om dat den aen- ilagh ontdeckt was, is veroorfaeckt) heeft niet te min den gemeenen Staec merckelijck, ja op 't hooghfte daer van geprofiteert, dewijle den vyandt > apprehen- derende de voorfz expeditie , ende wat importante fchade, hy by fucces daer van te verwachten hadde, di(Iimulerende,dat hy daer van kenniiTe hadde gekre- gen , omtrent drie Maenden na het uytloopen van de voori:^ Vlooc t (ie(en Stsft om Vicede beefc beginaen |
aen tefoecken, en daerom ouverture vaBdefelVeo, het ernftighfte laten doen, a over welcke vredehande- ^ linge, den dagh vaft geftelt zij nde,op den eerften julJ feflhien hondert drie en veertigh tot Munfler, is daer nae
d'elei ve met meerder yver ,"en favorabeldér'prefêata! m'tf^ tien, van de zyde van den Koningh van Sfangienge- h^^^ pouifleertende acngedreven, nae dat fijne Majeftevt '^'Vrl oock advertentie uyt dc!»(//«bekomen hadde, hoe'·"'^'- datde voorfz Compagnie met de cAy/f/ï» fijne vyan-''Wi den, eenAliantiehaddegemaeckt, eaüeGolffovan Brouwer (tot dien tydt hier te Lande onbekent) gevon- ■'"' ■^tS. ?
den was, door welcke de voorfzge-equipeerde Sche- pen van Bddivia {alwaer meergemelden Generael Bro«e>ir begraven is) binnen ijpfe Maenden tot Vhar· namhuco geretourneert Zijn, hebbende de iefmowf tuflchen deZuyt-Zee en Fharnambuco foo kort bevon- den als tuflTchen defe Landen en Brapl. daer door dan defen Staet foo fchoone occafie bekomen hebbende om den felven Koningh in de vooriz Zuyt-Zee te in- commoderen (daer fijn Hart-Ader leyt, en hy op fijn iwackfte ls)gedurigh weghens den felven Koningh, om vrede is gefolliciteert, tot dat die eyndlijck met de grootfie avantegte en glorie voor defen Staet, in den jato fefisen hondert acht en veertig binnen Munfler is gtiloo- ten: waer door dan defen Staet in hare lallen feer veele MiUioenen guldens jaerlijcx verlicht is geworden, a Zijnde de voorfchreve Compagnie (die voor geen geringh gedeelte den vyandt verfwackt, het landt ver- ta rijckc, ende diegewenfte vreedegevoid.ert, (gelijckfw.s·' iulcx het Rapport van U Ho. Mog. Gedeputeerden , W van dato den elffle Marty feflien hondert negen en veer- tigh is medebrengende) ondertuflen in hare laften ge- blcven:alle het welcke uwe Ho. Mog. kort naer dat de vreede was gemaeckt, op 't hoogfte ter herten hebben genomen,en ferieufelijck gedacht aen de groote dien- ften by de Compagnie aen den Staet gedaen, endege- confidcreertdatuwHo. Mog. de Compagnie foo lan- ge jaren hadden laten patienteren , als mede de voor- geroerde beloften bjhaeenenveertighfleAn\c\ì\àtì voorfz Oiïfi^i gedaen, hebben uw Ho. Mog. aen de Compagnie toegheftaen diverfe extraordinaire juhfi· dien. ende fecourflen , dewijle de gelegentheyt van den Staet 'tfelve als doen eeniger-maten lyden konde, ende den noot van de Compagnie fulcx vereyfchte, doordien detrcuwloosheydtderPortugefen, onder fchijn van vriendtfchap, en iiaende het TraÖaet van de tien-jarighe Treves, de Compagnie, ende by ge- volge den Staet hadde af-handigh gemaeckt, hare heer- lyckfle, enfio dienflige conqueflen, daer van fou groote cn fchooue navigatie en trafiycque dependeert, cn dat foo hseft,als de voorfz Compagnie,fteunde op 'tvoor- gementionncerde Tratìaet, omtrent de Militie en ha- re exceffive laften, het poindt van inefnagte, uyt hoog- dringende noodt, by der handt genomen hadde, wel- ke meinagie te meer heeft moeten gefchieden, door dien degemeldeCompagnie de betalinge van de voor- geroerde fubfidien van feven hondert duyftnt guldens 'sjaers meerendeeis was tc buyten ftaende ; ende foo door *teen als 't ander uyt hare middelen gheraeckt zijnde, heeft de gelden, dewekke fy tot hare Nego- tie noch overigh ende van noode hadde, eyndelijck moeten aentaflen,ende bekeeren tot de betalirge van de Intreften, dan omtrent defefiigh Tonnen GoutsAic de Compagnie haer van de toegeleydefubfidiengefta- ftreert vindende, van tydt tot tydt gedrongen is ghe- wceft te negotiëren ende op te nemen,ja oock daer na t'elckens wederom de gelden heeft moeten lichten op Intereft, tot betalinge vandeintereften, waeromme dan eyndelijck opden fes en tivintighfle Marty feflhiett hmdert negen enveertigh op het Advys van de Heeren Extraordinarii en Ordinaris Gedeputeerden van de Provintie van Hollandt, den negentienden]inmxjàet felvigen Jacrs,ter Vergaderinge van uw Ho. Mog. in- gebracht , na veele deliberatie uw Ho. Mog. hebben gelieven by reiolutie vaft teftellen, de bewufte yii Poinüen, raeckende de gemelde Weft-Indife Com- pagnie , ende dc fubfiflentie ende redres vm hare ver·
vattenefaeckea, volghens uwer Ho. Mog. Refolutien van dco negmhmdtn ende d« |
-ocr page 686-
en OORLOG Η, 't Acht-en-veemghfleBoecL é55
felvenJaers, cndc de befoignes dien aengaende door Comniiilaiifen van U Ho. Mog, gehouden engerap- porteerc, ende fulcks foo wel ten reguatde wan confenc als effcflyf fourniiTemen t, gdijck gefien kan worden by defei V e refolucie, copielijck aen defen annex, van we/cke voorfz/fi Poinöenhet«;y?fj tveede, derde ende vyfde, vooits ge-efièd:ueert zyn geworden,!ende glleeneiijck tot nu toe, doordeovergrootedifcretie van de Bewinthebberea ende Participanten, uyt oor- faecke van opgevolghde fware tyden,onge-eflfe<aueert «bleven : het vierde, mitfgaders het fefie, dat depen- deren foude van 't vierde, mede brengende dit vierde poinà, in het Rapport van de Heeren uwHoogh Mog. Commiflariien, dat de Provintien aen de ge- melde Weft-Indifche Compagnie, overfubfidien, jedcrt de laetlle liquidatie fchuldïgh zijn gebleven, de iomtna van fus Miilioentn fes handert drie en veertigh hylint ts>ee hendcrt een en negentighguldensjsoigi&tisdc overgeleverde Staet enRecckeninge, waeroverby defelve Heeren uwer Hoogh Mog. Commiffarifen voorflagen gedaen, befoignesgehoudenendegerap- porteert zijnde, zijn alle defelve by de voorgeroerde uwer Ho. Mog. finale Refolutie vandenjftf ì»ìw;"»- tighfien Marty feiten ho»dert negen en veerUgh vaft ge- Itclr, en fulcx (gelijck vooren vcrhaeJcis) iöo wel ten reguarde van confent, alsefFeftijffourniflement, tot welcke voorii iubfiftentic, redres en herftellinge, de Supplianten vaftelijck vertrouwen, dat de Participan- ten de gemelle Generale Weft-Indife Comp. van hare zyde, alles fuUen contribueren, wateenigGnts van de- Idve njetreden door U Ho. Mog. foude konnen wor- den vereyfcht en begeert, verhoopende dat U Ho. Mog. uyt confideratie van alle de vooren verhaelde gedane dienften, ende geledene fchaden en intereften met de voorfz Compagnien, ten minften foo wel als met andere Oilderdanen, (die foo veele dienften aen den Staet niet gedaen hebben) rechtmatigh endcequi- tsbel fullen handelen , welcke herftellinge als mfacyl teeffiidueren fai zijn, dewijlcdefelve Compagnie in kracbcefl en ftercktedagelijcx toeneemt, hebbende tegenwoordigh tuffchen de dertigh en veertigh foo ey- genealsgehuyrde Capitale Schepen t'harendienfte in Z:e, en occafie tot employ van omtrent v0igh Ka- pitale Schepen ende jachten, jaeriijcx binnen de li- miten van haer Oüroy, welcke occafie geenfints ver- fuymt, raaer vlytigh waergenomen fai worden, ap- pjtent tot groot nut en profijt voorde Participanten, dis daer door in korten wel fouden mogen komen te erlangen, een begin van de langh verwachte vruchten hacrder Kapitalen ; ja fecckerlijck voortaen die fullen komen te gauderon, by aldien u Ho. Mog. het bill ijck vetfoeck in defen gelieven toeteftaen, zijnde hare Forten, Conqueften en Colocien in goeden ftandt, diedagclijcks leer toenemen, en meer en meer vruch- ten bsgi η tien te ge ven, en van feer groote apparen tie, foo ten reguarde van d« Culture en Negotie,als mede van de Mineralen , Zout-pannen, Beftialen, en aen- quecckinge van Vee, Waeromme dan de Participan- ten oock vertrouwen,dat de verfochte prolongatie van des voorfz Compagnies Oétroy, eenmael, en in kor - ten by uw Ho. Mog. geaccordeert en toegeftaen fai worden, op dat defelve Compagnie alfoo, met des te meerder lult, vigoureufelijck in de voortfettinge van bare faecken, haer fai mogen evertueren » dat mede U Ho. Mog. goede geliefte lal zijn,de gemelte Weft- Indifche Compagnie door vigoureufe affiftentie van den ftaet te doen bekomen pttisfaSieenrtakmingevtn h Tradaet met de Kroone van Portugaet, in den j are fe- fiienhondert een en fifi'tgh gcm^cckt t mitfgaders W- doeniMge van de voorgemelde fübpdiea (daer ven defchar- ps onder de Compagnie zyn beruftende) volgens de letter van het Rapport van u Ho. Mog. Heeren Com- tnilTarifen, 'tzy in contant geldt, opgevoegelijcker termynen, ofte met overneminge van de Obligatien, tot lalte van de voorfzCompagnieloopende, en door *anbe[alinge van de welcke de vervallene, en by Por- tugael foo hoogh- geledecrde Compagnie, nu al om- t^rent βς MiUioenen guldens aen Intereften betaeldt leeft, welcke andetfinte fcer vruchtbacrigh ia de Ne- gotie hadden konnen ghebruyckc worden» en veele τ/Τ^Ο |
goede vruchten, tot folaes van de Participanten fou- __
den gegeven hebben. Ende of het tegens vermoeden ' " mochte gebeuren dat U Ho. Mog. eenigc difficulteyt
of fcrupule mochce voorkomen omtrent het (ubjeét van 't een of 't ander, van de votr/zdrie Fainlten ven verfueck ; Soo bidden de Supplianten ootmoedelijck ^ dat UHo. Mog. gelieven, de Bewinthebberea der voorfz Generale Compagnie t'eenen bequame dage , door eenige uwer Ho, Mog. Gedeputeerdens te hoo- ren, vertrouwende fy Supplianten vaftelijck, dat da voornoemde Bewindthcbberen aen defelve Heerea Gedeputeerdens, op alle dc difficulteyten en fcrupu- len, die daer fouden mogen werden gemoveert, te~ eens haeronderdanigh hier vooren gedaen verfoeck, foodanige fatisfa^ie en contentement fullen gheven, mitfgadersalfulkefortablevoorilagen te konnen doen, dat U Ho. Mog. Rapport gehoort en naerder daer over gedelibereerc, eyndelijck eenmael goedtgunfte» lijeken fullen refolveren de gemelde Weft-lndifcho Compagnie te doen jouiiTeren van heteffeö van haer voorfz rechtmatigh ende billick verloeck, 'c welck feeckerlijck ftrecken fai ten btften van den Staet, en in gevolge van uwer Ho. Mog. Refolutien van den fis en tnuintighflen Marty fefiien kondert ntgtn en veertigh bier vooren verhack, tot (ubfiilentie ende redres van defelve Weft-Indifche Compagnie, dewelcke (ghe- lijck ten deelen hier vooren verhaelt is) aen defe Lan- den foo veele feer groote góede dienften gedaen heeft daer in foo veel duyfenden Ingefetenen ende andere ontallijcke Weduwen en Wcefengeintereflcertzijn, welkchare middelen boven andere Ingefetenen, voor den Staet hebben op gefet, in 't doen van de voor-' verhaelde diverfie enafbreuck van den Vyandt, be- groot werdende meer als hendtrt achthien MiUtoenen i» de eerfle tiaiielf Jarea: a foo dat de fake fel ver fpreeckt, t^lf·* hoe rechtveerdigh, billick en loflfèlijck U Ho. Mog. by alle de Wereldt geroemt fullen worden : als daer ' . door de traenen en fuchteh van de voorfz Weduwen
hml fol.
en
ende Wefen fullen worden verandert In biydtfchap danckfeggingen, foo aen Godt Almachtigh, die Harten van U Hog. Mog. tot foo heerlijcken, noot- wendigen, ende rechtmaiigen faecke fai hebben be- weeght, als mede aen UHo. Mog., die oa foo veel follicitatien het voorfz goede werckfavorabelijck en vigoureufelijck fullen hebben geefieöueert ende te wege ghebracht, Soo geve Godt dat uwe Ho. Mog. Regeringe door het oefFenen van recht en gerechtig- tigheyt, aen de voorfz Compagnie tot in ceuwighey t mach worden beftendight, der felver Refolutien mec alle profperiteyt ende benediftien uyt den Hemel ge- kroont , en gezegent, ende der felver Perioonen ende Familien, voor allen onheyl bewaert, op dat de Inge- fetenen ende Onderdanen van uw Ho. Mog. tegen alle ongelijcken mogen werden geprotegeert, de Ne- gotie en Traffycq voortgeftt, den Koophandel floree- re, ende den btaet daghelijcks in macht, luyfter, reputatie ende welftant groeye ende toeneme : Doch indien buyten verwachtinge van uwHo.Mog.ghe- wichtige befoignes niet toelaten, opiilledc//r« ver- fochte Poinélen, voor als noch volkomentlijck te re- folveren , foo verfoecken de Supplianten ootmoedig, dat U Ho. Mog. in allen gevalle, gelieven by provi- fie ende voor af, het O/Sroy tot den uy tey ndc van defa loopende Eeuwe, metten eerftengoedeiticrentlijcii ceprolongueren. 't Welck doende, &c.
EütraBun het Regtfler der Refohtien van haer Hoogh Mog,
Oen negenthienden larmmrj fefthien hon- dcrt negen cn veertigh.
ΤΛ E Heeren Excraordinaris en OrdinarisGedepu-^'jJ'i''* ^ teerden van dc Provintiejvan Hottant, hebben ter Daer or Vergaderinge van haer Ηο.Μοζ. in gebracht het Pro- ^tim vintiael advys van defelve Provintie op de faken van Br47iil, gelijck het fclfde hierna volghtgeiniereert. |
-ocr page 687-
750 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
IS
Tc weten, &c. Waer op gedelibcreert zijnde, goet-gevonden en verftaen, dat van nu af mitfdefen ' ' wert vaft geltek ende voorgsarreftcert gehouden, de fes poindten doordeHceren Extraordinarisen Ordi- narisGedi;puteerden van Hollant den fefiiendendcks ter Vergaderinge van haer Ho, Mo. in-gebracht, te weten : dat de Ooft-lndifche Compagniefal werden geauthorifeert, &c.
Ten tveeden, dat Brieven van Ueprefalien fullen werden verleent aen de Wefl-Udifche Compignic.
Ten derden, dat byprovifie voor den tydt van een Jaer tot lafle van den Staet fullen werden onderhou- den vier d'h»lf duyfent Man, omme daer mede te be- fetten dc Conqueilen van de voorfz Weft-Indifche Compagnie.
Ten vierden, dat gemaeckt fai worden een perti- nente afreeckeninge van de oude Subfdien , volgens de defchatges van den Rade van Staten , ende dat het reftant der felver op feeckcre korte termynen fai wor- ! den betaelc.
Ten vyfden, dat de poinöen van mefnagieende Redres vau de Wtft-lndife Compagnie hier bevoo- rens door Gedeputeerden van hare Ho. Mog. in be- foigne gebracht, fullen worden valt geftelt ende ge- praöiieert.
Te η fefien, dat dc Participanten, fiende de behul- pelijcke hant van deRegeeringe mogen werden ge- difponneett, omme op nieuws een hy lage te doen van twaelfpercento, &c.
Voorts hcben hare Ho. Mog. mitfdefen vaft geftelt ende gearrefteert het ghehecle boven-ftaende Provin- tiaelAdvys vandemeer-gcmeldeProvintie vanHo/- landt, &c.
Dan hebben de Heeren Gedeputeerden vande Pro- vinticn van Gelderlant, Uytrecht ende Stadt en Landen refpedlive hier op laten aenteeckenen, dat fy in de voorfzConclufie niet verder noch anders zijn confen- terende als op 't behagen van de Heeren hunne refpe- «aive Principalen : du Orditaaris Gedeputeerden van de Provintie v.in Zeelandt hebben lierativeUjck verklaert te verfoecken Copye, ìScc.
Mercuryden elfden Marty fcftien hondert negen en veertigh.
De Heeren vander Capeìle, van Aertshergen^n an- dere hare Ho. Mo. Gedeputterden in conferentie geweeft zijnde met de Bewintbebberen vande Weft- Jndife Compagnie over 't praitiferen van deyèxpoin- dten, die by haer Ho. Mog. Rufolutic van den negen- iiWewJanuary laetftleden vaft geftelt zijn,hebben ter Vergaderinge gecxhibeert,oock vorvolgenslaten lefen der felver fchrifcelijck Rapport, met vier diftinite by- lagen daer toe fpediercnde.
Waer op gcdelibereerC zijnde, hebben hare Ho. IVIog. de gemelde Heeren der 'el ver Gedeputeerden, over en ter fake van de genomene moeyten bedanckt,' ende hebben de Heeren Gedeputeerden van de Pro- vintien van het voornemde " lippott, als oock van de by-lagen, verfocht Copye, die haer Ed. refpedtive- lijckmidtfdefenwert geaccordeert, ende de yordere difpofitie middeler tydt opgehouden.
Rapport.
De Heeren der Cappelle, ven Aertshergen.tn an- dere hare Ho. Mog. Gedeputeerden, in Conferentie geweeft zijnde met de Bewinthebberen van de Weft- Indife Compagnie over 't praftiferen van de fes poin- dlen", die by hare Ho. Mog. Refolutie van den negen- tiende jmmry fefiien hondert negen en veertigh vaft ge- ftelt zij η , fullen by haer Rapport voor by gaen de drie terfie poinóten, over Reprefalies genomen, alibo d'or- dre ende refolutien tot naekominge en effeflueringe van defelve aireede genomen, en daer fulcx behoort afgefonden zijn, en dienvolgende alleen Rapporteren van de befolgnesgevallen opdede</Welaeftepoindtcn in de bpveuftaende Refolutie begrepen, |
Eerfiel'yck raeckende het vierde peinfl:, isgebicer ken door Staet by de Generale Weft-Indifche Gom pagnies Reecken-Kamer uyrgetrocken, ende by b" reHo.Mog.ge-examineert , endeaengenomen on den feventhienden December fefihien hondert acht ca
veertigh, dat de Provinticn over verfochte ende niet
uytgegevene ingevorderde Aibfidien zedert de liquU datie van den J iKfeflien hondert drie en vyftig fchuld jö Zijn gebleven de iomme van/ei Millieenenjis kanden drie en veertigh duyfent twee hondert eeuentiegmieh ponden, i^y/Tchellingen, groot. ^
De vooruoemde Staet is mede aen derefpeftive Provinrien gefonden, om aen te wyfen den tydt der gedaene betaellnge cn fourniflement, met verfoeck dat de vooriz refterende fubfidien, (oo als die van tyt tot tydt by den Raedt van Staten zijn verfocht gewor- den , mogen worden ge'uyvert.
Om lulcks doende de voorfz Compagnie en Parti- cipanten te ontUften van de oude fchulden ende pen- ningen, die de Bewinthebberen nu ende dan, haer gefrurtreert vindende van de loeghefeyde fubfidien, opgenomen hebben, tot uytvoeringe van Oorloghs- deffeynen endcexploiéten, ondernomen tegensden gemeènen V yandt, op acnradinge ende gocdtvinden van de Regccringe, waer door den Vyant veriwackt, 't Landt vetrijckt, de gewenfchte Vreede gevordert isgheweeft, ende de voorfz Compagnie t'eenemael is in onmacht gheraeckt , blyvende.ondertuflchen befwaert met de jaerlijckfslntereften, fondermid- del om die te konnen betalen, ten zy de Provinticn het defedi van misbecalinge der fubfidien, daer uyt het befwaer van de opgenomen penningen is gerefen, als noch komen te fuppleren, door het acnnemen van de voorgeflat^ene termynen ende betalinge ; waer toe by aldien by de rt/pedlive Provinticn confent worde ghedragen , vertrouwen de Bewinthebberen dat de Participinten oock fouden konnen gedifpo- neert worden, omme aen den Staet van't Landt te cederen ende optedragenhct recht van de inkorafte van de Caribis-Vaerders, uyt het welcke door de authoriteyt van 't Landt, wel foo veel fai worden ont- fangen, als d'Intereffen van de genegotieerde pennin- gen jaeilijcx bedragen, &c.
peneris^den fes en twintighften Marty fe- ftien hondert negen en veertigh.
Ρ het gerapporteerde by de Heeren Extrior· dinaris cn Ordinarie Gedeputeerden van de Provintie van Hollandt cnàe^Wefi Vritflantiit Vergaderinge gedaen, hebben de gefaroentlijcke Pro- viotien (uytgefonderl Vrieflmt, die noch geenlaften heeft) verklaerde mitfdefen vaft teftellen de bew ufte fes poindten, raeckende dc Weft-Indifche Compa- gnie, ende defubfiftentie ende redres van hare ver- vallene faecken, volgens hare Ho. Mog. Refolutien van den negenthimden ende den laetftleden, ende de befoignes dicnaengaende door CoramiflTarifen van haer Ho. Mog. gehouden ende gerapporteert, ende fulcx foo we ten reguarde vaa confent, als effedlyf furniiTement ; Ende fullen alle mogelijcke debvoiren gedaen worden by befendinge ende andeifints, fulcks ende daer 'tbehoordt, ten eynde dat de gebreeckige Provintie ofte Proviotien,
haer oock willen conformeren met de confenterende
ende fournerende Provintien. De Heeren Gedepu- teerden van de Provintie van l^i/w/tij hebben ver- klaert in de vooriz /Ji Puindtcn nochmaeisteconfen- teren, gelijckhaer K. hier bevorens,endenocbjonglt den twintighfien defes hebben gedaen, ophet behagen
van de Heeren der felver Principalen. „ .
- |
-ocr page 688-
enOORLOGH// Ack-en-veerigihfie BoecL 65 7
men fevenden fjeblicn De i^eccfn <!5E&fputeccben 'tian Df èjotìinttc üan HoIIandt tot bolDorniB|)tìan ■ δ>ο. HSog. iïefoluticbanDmfefdenöcfec/ tee 4fcaaöcrinalJ se-f);Öibcfrt cnbebEtboIaen^boenle^ De rcOcn mOc nioiibcnbi)öefc!)?iftebECbat/ Dfe L Mecccn öncc ©lincipalen bEtoogeniiaDbcnoni te fflfTfCcn Defevenentwintigh dCompBsnimteboetop öaci· ccpactitie (ïacnDe/ïuiibenbe al^ bolflöt :
gericht opgeflelt tot voldoenlnge van haer Ho· Mog. Rejolütte vander/feidenÜDe- cemher ièftien bondert acht en ièftigh.
De Heeren Staten van HoIIandt endeWeft- Vrieflandt hebben boven het oude Regiment Scheeps-Süldaten > bcftaende uyt tviintigh Compagnien, fijnde tegenwoordigh na de gedane re- duftie volgens Refolutie van haer Ho. Mog. van den mntigpen September leftleden de Collonellen fterck hondert vyftigh, en dc verdere wigewi/Vwyder kadert Hoofden, treckende aen Soldye ter loopende Maent i de eerfte fefien hondert negen enfiventig gul- denï fesfluyven^snd^ à^anàQteyà^r elf hondert negen tn feiligh guldens fes ftuyvtrs j daer by originelijck noch Dijf en veertigh Mariniersaengenomen fijn ge- ffceft onder dcCollonel van Beaumont.^h Comman- deur van den Briel, 't federt op de iterative aenmae- ningen van haer Ho. Mog. endeden Raec van State, in pketfc van 'tgetal van vier en twintig Compagnien, waer mede dc gemelde Provintie aengeflagen werdt inhaerHo. Mog. Refolutie van den . , . maernoch W'mttgh Compagnien tot den Maritinen dienftge- affcdlecrt, inigelijcx yder vanKoppen, ende bedragende in Soldye elf hondert negen en feftighgnK- dens fes ftuyvers, als boven, ende om te vinden het equivalent vande Soldye der Koppen, die in de Com- pagnie Scheeps Soldaten, meerder dan in gemeene Compagnien wefen moeten, hadden haer Ed. Groot Mog. in plaetfe van aenftonts ten dien fine *t gerequi- Teerde getal van Compagnien onder te fteecken, daer toe de fucceffive vacant vallende Compagnien geaffo - üeert, ende laten uytfter ven, welckeopdendir/»g- βιΗ der voorleede Maent al gheklommen waren tot ntgmNederlandtfe ende«»FranfcheCompagnien, ingetalle daer by ten voorfz dage noch gedimitteert iijn de Soldaten vmthien Compagnien van/i/iigéj ende veertigh Compagnien ven vijftigh Koppen,ende fulcx te famen negenthien Compagnien vany^/if/^éj tpde ■vijfthien Compagnien van vyftigh Koppen, van welckevoorfchreve»ige»//«» Compagnien't ge- tal van veerthien geimputeert moeten werden volgens haer HooghMog.Refolutie v&ndenvyfentwintigh· ften September leftleeden voor Hollanis portie aldaer uytgedruckt, ende noch tmee anderen voor de por- ti^ van fwee andere Provintien, by vrywillige over- gnce van haer Ed. Groot Mog. ende concert met de rieeren Gedeputeerden van de felve Provintien daer overgehouden, in voeghen datter boven dien noch ^rie van fijtieh, ende de voorfz vyfìigh van vyftigh Koppen ovefbly ven, om toe het voorfz equivalent teghens het furplus vande Mariniers te mogen dienen, nu is het fulcx dat het voorfz Regiment Scheeps Sol- daten fonder de Tradlementen vande Hoofc-Officie- reo, met de voorfz vjfe» veertigh Mannen onder Beaumondt, ende de voorgeroerde andere Compagnien Mariniers te famen in Soldye bedragen ter loopende Maendt five» en veertigh duyfentfiven honier twee en vyftigh guldens veertien fluy vers : Daer teghens het geene 't weick de Provintie van HoIIandt voor de voorfz Scheeps-Soldaten op den Staet van Oorlogen in gelden moet proffiteren, mitfgaders de voorfz drie Compagnien van feftigh , en vyfthien Loropagnien van Koppen, te famen met de
öoldye vande twintigh Compagnien, waer uyt de voorfz laetfte Compagnien Mariniersby augmenta- "6 vari de felve tot j&Wiri Koppen fijn ofte worden Refornieert, maer bedragen feven en veertigh dujfent *Tit kandm acht snjevtntigh guldens tw*elf ftuyvers ; |
ter Maent als boven, ende mitfdien noch drie hondert 1668.
vier en feventigh gii\dens twee Ruyvets, minder dan ___
de fomme hier boven geroeit, fulcx datdethalven ende om de faecke effen teftellen, haer Ed. Groot Mog. hebben moeten Refolveeren tot Hcentieringe vande vyf enveertigh Koppen onder de Cumpagnien van den Colionel van Beaumont, hier boven ghe- roert, in dier voegen dat de Provintie van HoIIandt provifionelijck boven de groote overbetalinge van ne- gen en veertigh duyfent drie hondert drie endertigh gul- dens ; voor defen haer Ho. Mog. aengewefen, ende by den Raedtvan State erkent, noch provifionelijck fai werden befwaert met de betalinge vande TraÖc- menten der Capireynen, Lieutenants ende Vaendrigs vande Compagnien, wekkers Soldaten als boven fijn gedimitteert, mitfgaders oock noch met veeleduy' fent guldens aen oude ende impotente Soldaten onder delèlve gelicentieerden die voor appoinöiés werden aen genomen. Aldus geftelt den fevenden November fefiien hondert acht en fefiigh,
aBaec op gebcïfljececct fönöc / goet Bcbonöcn rη bttfïaen/ DeboojfsfcBjiftclijcfiiccbcncncn copiElijcU te fctibcn ani bcnÖaeDtban^tateombeticljtEnDc abbij^/ fijnbc bifnonbccininbcctD£Uoojf5facc6cDp b'anbfce #?obintfcn obccsenoinrn,
i^et p?0Cf^ obcc Geertruydenbergh fiambc iti ma» njcteti al^ booten bct[)arlt /1 nbc ftoincnbe op Ijanbeii brn tijbtöarc inbc vcrpachiinge, biebcn|t)jingp!c« tcnbeetbc/inoEfie gcfcIjiEbcn : ftebben fijn ©ooa!)cptp öabfn op ben achtiten acn €oininiffaciftn ingeQfbcn tuatbolgljt:
DERaedenvan fijn Hoogheytden HeerePrin- ©ciDeu ce van Orangie, die van tyd tot tyd ferieufe in- ^fJiϊί ftantien hebben gedaen, omme de faken van L'^j,,^ compla'mfie voor defen Hoogen Raede uytftaende , nau tuflchen defelve fijne Hoogheyt ter eenre, ende de Ί^ίοηβι» Heeren Raedenende Meefters vande voorfz reecke- ninge vande Domeynen van de Ed.Groot Mog. Hee- tcuptmi» ren Staeten van HeffW/ende ter an-bcrsD·
derezyden, of, te hebben gevorderc ende afgedaea by difpofitie van U Ed. Gr. Mog. Heeren als Com- miflariflen tothetexploifteeren van dien gecommit- teert, of anders, in der minne te hebben uyc den wegh geley t, daer toe oock fucceffive voorflagen fijn gedaenj defelve Raeden vinden haer altans in bekom- meringe, mits tot noch toe evenwel in die faecke van Comflainite, noch ten eenen, noch ten anderen, jcci is verricht, ende dat ondertuflchendentydtvanhec Verpachten van fijne Hoogheyts Vifftherye» ende JJo· wfyaen omtrent dien quartieren, op de hant komt » welck Verpachten binnen dc^udtGesrfruydenèergk plachte te gefchieden, ende mede ten dcelen ten ovcr- itaen van Scheepen aldaer, of fy Raeden dc voorfz Verpachtingen de welcke op den dertienden vandefe loopende maendt December is aengeleydt ommc coc Geertruydenbergh gedaen te werden, aldaer behooreii te laten voortgaen, dan niet, ende iufonderheyc me- de, of fy Raeden defelve bthooren te laten gefchie- den, ten overftaen vande jegenwoordige5iifci/f«ra» ende den Secretaris aldaer,in confideratie defelve zijm aengheftelt by de opghemelde Heeren Raeden ende Meefters vande Reeckeningen van Hoüendt, ende dat het voorlz aenftellen onder andere nieuwigheden ende troubelen, mede eene is, daer over wegens fij * ne Hoogheyt by de voothComflainlie wert geklaegt, ende fy Raeden confidererende dathet een meerder verwyderinge over de voorfz faecke van Comflainlie · tot noch toe foo fy vertrouwen niet buyten hoope νεη minnelijck accommodement ftaende foude konneu geven, dat fy de Verpachtinge vande voorfz ryen ende Domeynen fouden mogen komen teleggci» buyten de vooifiStadtvrnGeertrufdeniergh, ende mede over die Ferpachtinge niet en fouden mogen ko- men tegebruyckendevooifzjegenwoordige Schepe' nen ende Secretaris vande voorfchrcve Stadt, ^nte raede gewerden alleen 'tgeenevoorfchreveisU Ed. Mog. Heerea Commiilarifen by defen bekent tc ma- ken , ende, omme het Recht van fijne Hoogheyt ten
uytter·» |
-ocr page 689-
658 SAKEN van STAET
1 <5(58 "ytterften te mogen houden ongequeft endc ongepre-
7_'judiceerc, voor U Ed, Mog. κ pmefieeren , loo
■ ■ als fyprotefteeren by defen, by tldien de voorfz Vcr- pachtinghe weghcn fijne Hoogheyc binnen de Stade van Geertruydenberih foude worden ghedaen, endc dat ten overftaen vande jegenwoordige Sthepenen en Seeretaris aldaer, dat fulcx fai werden ghedaen tot vermydinge van de voorfz verwyderinge, alsoock omme fijne Hoogheyts oudePofleffie van fijne wr- paihtiage» alfoo te doen, te mogen continueren ende conferveeren , ende dat fy daer mede geenfints en meynen te ttkcnnenàev90iÌzSchepene»en Secreta- ris . ak by welgemelde Hceren Raeden ende Meefters van de Reeckeninge aengeftelt, nochte af te gaen van het Recht, 'twelck fijne Hoogheyt in de voorfz fa- ke van Complainlie dien aengaende is fuftinerende ende oock anderfints hebbende,als,tot 't geene voorfz is, alfoo te doen door de voorfz ter gi veriatien, ende ophoudinghe vande voorfz faecke van ComflainBt:, ende mede omme geene verwyderingen verder te ge- ven, gcBoodtfaeckt zijnde j verfoeckende van defe bare Frettflatie Afte, ende dat defelvc ten verbale, mede fai mogen werden geinfereert-
SSinnen Veerc nu aïïe^ in tufi enbe fiiïie toefcntit/ fijn alDaec op ben thicnden tip De IBagificaet^ pecfoo^ nengebaenttüceiipfonDccc,iaominatien/ a!^/ öan D'fcnfpattie/ totSSucgcmeefïft^.
d'Heer Pïeter Munnincx. d'Heer Pieter Reygersbergh. d'Heer Adriaen Kerreman. d'Heer LeonartThyffen.
ffiot ^cötpeneni
Barent Somers. Gafpaer Colve. Jacob Barents van Graesi Aernout Kunningam. AndriesRenny. Pieter Stertemius. Jobannls Ros. Anthony la Porte. Cornelis Oanckers. Pieter Hollace. Pieter Nebbens. Willem Claeffe Wyaerts. Abraham Kieboom.
Pieter Marinus. ^
Johannis de Volder. Cornelis Pouwels.
©anbe^Snbm/ oftettofebc/ pawijEiefijnSfno^ mineict tot asucaemecpec^.
d'Heer Barent Someri Cafper Colve. Dominicus Kloeck. Kornelis Huybrechts.
fi^ot ^tgepcnen.
Adriaen Karreman. Pieter Munnincx. Jacob Barent van Grae«. Pieter Naelhout. Pieter de Neef. Andries vender Wylc,' Adriaen Kempe. Kornelis Kien. Andries Renny. Kornelis de Groene. .... Martinii. J*iicolaes vander HeydeJ Anthony la Porto. Jan van de Gracf. Jan de Veer. Jacob yasgeltkcn^: |
Kpt toDïcïi boojfiaenbe ttocc .iSoininatini fu»,. ,
ïioDBÖcptöceftse cliSiitt tot SSiicQtinffiìct^. ''οδ!
Barent Somers,
Gafper Colve.
Cotjlicri^enen.
Dominicus Kloeck.
Cornelis HuybrechtSw
Pieter Naelhout.
Pieter de Neef.
Adriae'n Kempe.
Cornelis de Groen.
.... Martinii.
Nicolaes vander Heyde.
Anthony la Porte,
b'ieec ban Odijck fi^t banbc ^tatm bntt Zee- landt oocft eencortiminìeontfanaen/ omteconina λ'®»! ceren in b'?ibmicalitept j tnaec HoiUndt fpjacliUitff ttflcn / om bat öet be cebm en bm bienfi ban 't ïanDt 'feS niet toeliet; toantbateenpetfoon aHnntteefmtlif?""· Politijque functicn/ alfoo niinftonbetoactnEmen/& al^ een pfcfoonalleenBebienenRonbebiettofejifliiraiiB, taice Simpten/ banCapitfpnbanb'oubc/ en€ol= lonel banbe nieutoe Ccouppcn: toaec tefliitn ftact iHo. iBog. baerom toijfTeljjcR boojfien BabbeDooitcn cipjeffe lEiefoIutie/ met ccnflenitene pjift/ enöeoii abbij^ ban benïïacbt. ©m oocïtZeelandtb'ooBcn tijöeöcft t'openen in'tbeflepn'ttoricIHVmocötcn , örbben ban ben op een Provinciale Commiilie 'tintcobuteren inben ïiaebt/ namHollandt öcbofc aenbeöefolutie.
ExtraEi uyt de Refoïutie niande Heem Staeten van Hollandt ende Wefl-Vrtes- landt in haer Ed. Groot Mog. Fergade» Tinge genomen op Woensdagh negen- tienden T)ecember{t{(\tn hpndertacht en feftigh.
BY refumptie gedelibereert lijnde op 't advys van· de Heeren haer £d. Groot Mog. Gecommit- laS teerden, hebbende in gevolge ende tot voldoe-«ίΛ ninge van derfel ver Refoïutie Commifforiaelindate J®" den t^aee en tvintighfien September leftleden,ovctleyt ® ende overwogen, hoe, ende in wat manieren van weghen defe Provintie foude konnen ende beboeren geprocedeert te worden, ingevalle d'eene ofte andere Provintie, buyten vermoede, nu of namaels quama te reiolveeren tot verkiefinge van ceoStaMonàren Gouverneur van hare Provintie, oock prefumerea mochte defelve verkoofene Stadthouder op hare parti- culiere CommiiSe te introduceren in den Raedc van Staeten, en watpr®cautiendaerjegensvannuafaen foude kennen en behooren geadhibcert te worden, in voorgaende Notulen onder date den aét en twintigh- ftm September leftleeden breeder gementionneert, ende in achtinge ghenomen dat het nist fonder defe Provintie merckclljck tegrewereeendetevcroDge- lijcken foude konnen ghefchieden, dat by de jegen- woordige conftitutic vaiideRepublijcque, dathact Ed. Groot Mog. om goede ende furjdamenteele rede. nen, het Stadthouderfchap van hareProvimie hebben gemortificeert, d'andere Provintien echter buyten vermoede procederende tot vcrkiefinEe
van Stadt hou·
ders, defelve fouden introduceren IndenRaedtvan Staeten, ende met haer aenfien foo wel als met haer ftemmen haer Ed. Groot Mog. aldaer verkleetken, met fubverfie of Immunitie van àefrofortie. die haer Ed. Groot Mog. ten aenfien van hare grw/iw»"·'»"* tie, in den felven Raedt door 't getal van drie Raeden uyt den haren,tegens eene ofte twH uyt y der vande an- dere Provintien altijthebben gehad,daer ter contrarie de reeden dlöeert, dat haer Ed. Groot Mog. aldaer om redenen voorii wel eer wat meerder dienden te
wor- |
-ocr page 690-
ttrùrden geavanceert. Dat mede nacrexaminatie van aUede oudeinftruaien van den gemelten Raedc, met " de retroaöadaer op applicabel, micfgades vande je- genwoordige influerende inftruöie met d'onvolcroc- ken deliberatieq daer op van tydt tot tydt gehouden, niet goec ghevonden werdt dat d'andere Provintien ααίφ recht tot d'introduöie van Stadthouder, als boven) indenRaedt van Staeteniscotnpeterendc, veel min dat daer toe Ë&nïgeeiUgetoireconventieoÏK overgiften fijn ghepaOeeit, maer dat ter contrarie ginfch evident ende palpabel is > dat noyt de meninge ende intentie van ymandt vande Bontgenoten is gbe- weeft, dat d'andere Provintien h.KïStadthouders,àie fjr mochten verkiefen fouden brengen in den Riedt van Staeten, alsfyfelftom redenen van Staet, geen Siedtheudtr meer fouden komen te eligeren, of ander- fints niet felfs mede van gelijckgefagh ende voordeel foude konnen jouiflèren, als notoir ende handt tafte- lijck zijnde, dat alle de wetten ende maximen van defe rrye Republijcque fijn gefondeert op gronden van Itlijcihiyt ende reciprocatie. Ende dat het daer en bo- ven oock teghens alle Equiteyt ende billijckheyt ftry- -Jjn foude, dat de drie Provintien, te weten, Zee- hndti ende Stadt ende Lande, ofjemandt vandefel- ve, foo mtahle voorrecht tegensde wer andere Pro- vintien foude werden toegeftaen,n8cr dat defelve vier andere Provintien aende voorfz drie tot bereyckinge van eenegenerale Harmmie tuflchen alle de Provintien omtrent het voorfz poinöjofte 't geene daer omtrent j;, foo liberaele aenbiedinge hebben gedaen ; isby de Heeren vande Riddcrfchap ende Edelen, mitfga- ders by de Heeren Gedeputeerdens vande Steden, uytden naeme ende van wegen Burgemeefteren ende Vroetfchappen harerefpeélive Principalen, na voor^ gaende rype deliberatien ende communicatien, elck in den fijne daer over gehouden, vtrftaen, verklaert, endegerefolveert, gelijckverftaen, verklaert,ende gcrefolveert werdt by defen dat haer Ed. Groot Mog. nieheudtn fijn, oock niet fullen, noch fonder l^efie van hare Hoogheyt foude konnen gedoghen, dat van wegen cenigheProvintie, of Provintien, yemandc uyt oorfaecke dat hy tot Stadthouder ende Gouverneur mochte wefen verkoofen, of onder eenigh ander pre- text, buyten vryviiiligh eonfent van haer £d. Groot Mog. of in «u»//van ymandt vande Bondtgenoten in den Raedt van Staeten geintroduceert werden, Mende oock 't geene voorfz is, d'andere Bondtge- noten op de bequaemfte manier bekent gemaeckt, en voorts metter daet gepraöifeert werden fonder daer jegens emige indraét byeverllemminge, of ander- fints, tegedoogen.
Was geteeckent :
HERBERT van BEAUMONT.
^^en thienden gegoojt get cwpoit banùe ||££cen wteaHuygcns ;ti anöecé Ba« ©0. uaoB. <!5ep«teec&m i^jg. tottefaecBen ban 't Itlepn ^egel banbe ^enccalitept/ «pfii.aciitcctiolsöen^ üecfelbic ccfolutie ban öen vierden teftc/ DöebifiKert εηδέ ge-eicamineect ijebbtnbebe Hifflbe banbe l^eecen «t^mnnntittcecKm in ùe^ neralftctit^ iSeethentomec / sefcÌl^ebcneQiiecinbfn Hage Den eerften becfelbec JI@aenDt : iionDmbe in «ffect / bat op ben feven en twintighften ^obem" bfileben Mr. ArnoutBally, Eief|oube|boonbanjo- hanSchimmelpenningh, Comniifiac^benbe^tSie' netalitcptp blepn Segel/ aensfieboben enbegepjc fimtmt IDabbe be i^enfiam&e iSeec&niinggen ban Γοη gliebatgte j&clioonbabec / alnocg latitccenbe/ te rivtiecen mbe tebolboen; mitfgabeci^ gctlanbt βίΓοο buptcn fdjabe te {louben / inbien !)ct boojf; ^mpc op fijn liuppliant^ pecfoon gheconfeceect tnocgte tQüjben; becfoec&mbe baec teelaecfabenE «w gunfHge ©fficfen omtcent öa£C ioogb jiöob. J5|De betotfle ïjacr «Sb. onbfrijonbra ftaUben/ bat jnj.Biieba^ten CommiflTatr Bp flot banfgnereec^
Jwjnge tot ben Siace feftien hondertvyfenfefligh
«WHP^/ aen tKnEan^ fcöwlbiB&toapenBe6Icb.«n |
wn fomme ban hondert twee en twintig duy fent acht τ 8
hondert neghenthien guldens neghenthien fluyvers ....... *
twee penningen j öobm '£ gunt βρ fip fijne te bocne teecKeningen ban ben ^ace feithien hondert fesea feftigh , cnbc fefthien hondert feVen en feftigh > tot ben fevenden ^unij öefe^gaer# feftien hondeft acht,en feftigh, ai^ toanneec öetatonöt fjetComiJi iwt ban 'tfiicpn gegeï Baböe acngljrflagen/ nocij fcöulöigb foiibe fiomen te blijben/ etìbe tenpjoffite banben llahöc moefï becanttoüoïbett/ batfe naer birn aengaenbe aen ben ilaebe banètaeie ftcnnlffcljabs wn gegeben / niet gabbcn Ronncn naelaeten öaec Bo. Mog. inbebcncften tegeben/ ofbefeïbe (ohimè fiec alanbt banbe boojfs notablefctjulttefupbtEen) niet en foube iïonnen goebtbinben be^ böd;f5BailijBbci> focch in te bjilgöm/ eribc fiet boojnoembe Comi tniflaci^ ampi op benfdben te confecccen ί tìnbec fuf» wante tautie ban 't gIjeBeele acBtécff^ bdn fiirt ^cöoonbabec te fulfcn bolDoen : foa be baojfS Hquiüe fcjgult/ al^ bie fijn ^cljoonbabcc bp bclfeif^ boojf; openfiaenbe reecfteningin bobenbienaenbetiaianbe ηοφ ftj[)ulbig& foubebomenteblpbcn; enbeopfulc» ne bo;bece conbiticn fiaet l^oogl) Hog. fotibcn belieben goet te binben. ©oubenbe boojt^ batöaec Cb. bp befc DccafïeoocRöicnfligljBabbEngïjeaciit/ gaec ^og. nocDmael^ (al^ boo; gcenen booj öaec ©Ecommitteccben tabe jongfifte confecentie met be teecen upt ijet mibbel banjjafcï^o. HSog.enbc ^ gBemelben iRaebt ban ^taete gefchtct bja^) bti
fienttemaecRen/ batGerritjurrienfe Witte, <i£ons tiecoHeuc ban be^ oSenccflJitept^ ftlepn Segel am gaec itecatibeïijcB Mbt geconfcfreeït / bat ÖP gebup s cenbe jjet gefieele Qaec ban feftien hondert léven ea feftigh enbe feftien hondert acht en feftigh, tOtbatC bat g&eba^te Johan Schimmelpenningh fijn ?Jrapt ai^ CommtfTati^ gabbe bebient J ban ben felben Schimmelpenningh geene tetepjflen banbe beseoflbe/ enbe een gem toegetelbe biancken dabben genomen i niet teggenflaenbeguContcetoIieuc/ bolggen^ben «iCebt op fijne Commiflic inöatcbenachtften^unp feftien hondert acht en vyftigh enbe inflCUCtie gebatn/ fuloc tnel ejcpjeffebjclt toa^becbabenteboen. (tSnbé nabien boo; be boojf; ine^tufable acgteloo^gept / ofte malbecfatie ban ben gebacöten Contcecolleuc/ bie fp niet anber^ hónben oo^beelen of gabbejimet ben gebacgten Commiffaci^ gecoHubeect / Ijet aianbt gcootelijt); baa^ benabecit getoo^bent batljaer goebt gcbonben gabbe betegifïcatuce ban be^iboojfs ContcecoHeuc^ ojbonnantie ban i^actement bp pjo^ bifie te btfficultecen / tot bat bp gacc U^og. foo- banigij fouöe toefen gcbifponeect/ ali be felbenaeü merite ban faecften foube bebinben te beftoocen. Jöö® ber| bat gaet gheltjcR al^ in haec boo^aenbe IBiffibe in bate ben fcs en twintighften USacctlaelìi ieben goet g^cbonben gabben l)aei:lio.|Bo3.nocB« mae(^ bekent temaecnen/ batgaecbiebetboo^gBc» Romen biacen be ^eclacatien ban ben ^eccetati^ enbe becbece bebienben banbe Chambre Mypartye, betoelcRe fp gebiffitnlteect gabbenoptenemenenbé te Kquibccen/ tot batopbeconfibetatieninbcboojft gace jUlffibe bccmcit/ bp ì)aei;j!|o.|@og.flna[ijc{t gecefolbeect foube jijn. 3Baec op gebelibereect jgnbe/ i^ goet ggebonben énbe becfiaen/ te becfoecRen be gemelbe ^eecen c^ecommftteccbcn inbci^eenecali» tept^ iSeecRenRamec/ bat ijaet Cb. be boben ifyc mentioneerbe openfïaenbe ceecRening^én ban bm Commifraci^Scbimmeipennightoiibcn op nemen ett flupten/ bolgeni enliefticonfo?mitébanbeo?b|iban 'tSanbt j gj^jcR oocR ben iSaebt ban^taetebrc' focBt toiect be biances ban 't Rlepn Segel / ten Com» ptoice ban benfdben Schimmelpenningh altuitBbeo cuflenbe in te tcecRcn /enbe booit^ foobantgm ojb^e te (lellen enbe bie boojfienin^c te boen / ten epnbe baC Öet geflotene banbe ceecRe mngen Ijia booten gemelt/ gefupbcct mogen biojbeni al^oocRbatgacc<Sb.teB gen ben booanaembenContcetonructoilIenpjocebco een enbe boen pjocebecen / boigen^ enbe inconfojm(te banbe o;b;e ban't Sant t €n boojt^ gaec igo. JBog» em concept op 't becbtt bcnefiwcm ban 't bdo?f}
Wepn
cn OORLOG ίΙ^ Ί Acht-en-^'ueemghfle Boeck. ^59 |
-ocr page 691-
6éö SAK EN 'vm S Ύ A E t
' Wepn Scsd lateiii toihomiM/ otti 't felbe αΒεΠοι / '^®· naDcc öic^arnBaMilieSftiifponeErt te to^Öf" / BJ'
-- lücii nifii DcbftiQm fouDe te btljooccn. ^εφ totecW
iniöDcleitPÖIe <n fiate 0öei)o«&f" öft bcrfoecft enOe uiefentatie bp Mr. Aemout Bailiy gcöaen ; Dat : toat
aengingö&eöoojgefïaflenöecminiJecingetidc^cactf-
nicnten toan ben ©ctffiec tnöe bccbece bc-amptcn banbe Chambre My-partye.gcöuecenöe ben tötit Dat befelöe Chambre niet Ut actuelebebfeningetoa^t Defclbe faetlte Bp be èefcen (0ebEputeerDen banbe ©iobintie ban Hollende niDcWeft-VrieflandcobfC^ genomen/ om inöenDatenbjeebetgecommuniceert tc toojbcn. ^^^ ^
^effelben Daegfi^ ontfangöen ten »|1jbe ban 't Collegictee ïüDmicaUtept in Vrieüandc, g&efctei- ben tot Harlingcn Den fes en twintighften iSobembec ÏEfilebert / ftila loei, ijouDenDe Wacgten obec De gcoo- te inDjacDt enbc laefie, bie 't felbe Collegie in becfcl)ep= be cefprcten Doo? be iSaeben totgljtn^ Dei>?obmtie ban Stade ende Landen, oaec ίηηε gecommltteect/ nengöeDaen fouben toefen. 3©aer pp gcDeïibeccrtt fijnDe/ be boo?f3 JBiffibc / met enbe neben^ be bplaaebaeitoefpectecenöe/ geficit inljanbenbanDe ï^etccn Huygens enbeanberetjaecl|o..f!©og.<0ebc-- puteecöen torte faeclten banDe Zee / ombietebi|ite= ien/ rxaminecen/ nibebaecbancappoitteboen.
<0p be boojgecoecbe licentieringöbanbcicven en twintigh CompagnienbpHollandtgIjcfielDt/ enacn ben tïaebt gefonben/ ten cpnbcsp b'<©fficieccnban öienöetfelbe/ naowOecgetooonte/ toUDenaenbup= ben / fcöjeben fpben elfden: bat naOemaeID'a|b?c ban Den |>taet bcbe|iigöt fUcceffibriijeU bpbecfcljepbe refoUuien / mitfgabet^ beRi-acfjtigljt op be op3cüDlg= be pjactijcque/ berepfcDten bat Dc.ï©nitie inDienfi ban Den SlanDe niet becniocijt ontflagen tetoojben uptben «Sibt/ banboo|enbebanb3egcnDefamcnt= lijcfie SlSontgcnoten conjunöum ; müe bat tipcefa= liitic ban ftacc ί^ο. 3®og.mDatoDen fevenen cwin· tighften ^eptcmbrc laeflleben nate bowgatnbe rij= pee bflibecatle / enbe met bolhomen ftenni^ ban faec= öen genomen / goetgebonbenttia^/ bat alleen veer- thien (iompagn»enopbe|^?obmt(eban Hoiiancfoni ben uptliecben : bat fp obec fniep Baec öabben behom= inert gcbonben/ om op'tp^obineiael becfoecRban: be tneergenielöc ©eeren ê>raeten ban Hoiiandc, be becfocDte aenfcfjjijbingfie te boen aenb'<©fficiecen/ inacc in trgenbeelgeoojbeeltbanöaecbcbboictetoe» fen aen fiaec Ifoogö Köog. baec ban fiennijTe te gi)e= ben : met berfoecR bat Ijaec ïio. JIBog. Ijen bienrtjal'- ben geliefDen te laten toehomen becfelbec goet binben cnbetefoiutien/ toaec naet fp Ijaet fjaöDcntitfO«= iecen / foo ten ceguacbe ban be te boene aenfcöjijbin^ Bljc ban licentiecinge/ al^mebcomben^taetban €>o?loge tcgljen Bet aenfïaenbe 31«««: inconfojmité banDlentebieffecen.
3©aec op geöelibcwect ?iinbe / noeljmael ben hjclgemelbe iïaeDt ban Staten becfocljt/ Dat Bate fSb. alnocB ten fpoebigBflen Baecì^o. jilgog.incon« tojmité banbec felbeciSefolutie banbenacbtitenbe· fee / tDüben laten toeltomen gun becicgt / enbe abbij^ op 'tbeclcbt / taecRenbe be <irafratie boojnoemt / ten boo?f5bagebpbeï^eccen ban Inoliane tee©ecga= .bfcingeobitgelebect,
ïlDoenfbagB Den twaelfden lijn na Deliberatie/ be J^eecen ban Hoiiandt betfocBt/ batbefelbefjefjiDil· benberhlacen op betfcBepbe becfoechen/ bpeenige 3|ngefetenen befec Eanbcn aen Baecüo.JSog.fuc^ ceflTibelijcR gebaen/ om te mogen bcBomenbiieben ban RcpreiTaiien op be ^ngefetcnen ban Den Stoning bon Spangien : ten epnbe om baec aen te mogen bec^' fjalen De fcBaebe bp {jun geleben in 'tmiffen enbe b)an> betalen ban gcoote fommen ban penningen / bief^ tot lafle banbc BoogBjÏgemelDen HoningB te rpffc&en iiaboen.
jHb. fWie ffema.
kern- Λ/Τ Heeren j het dl U Ho, Mog. genoeghfaem
Re bekent weien» dat niet tegenilaendQ alte gedane , |
debvoiren > ende interceffie \ran Ü He, /- by den Heere Coningh van Sfatigien, ais fijne fuccef five Gouverneurs ende Minifters in fijne Majefiev^ Nederlanden , ten eynde y/j mochten gheracckèB toteenighe voldoeninghe ende accompliffement van 'tglieene den hoogh-ghemelden Koningh vansee.. gnien ons volghcns de Traftaten iiidenJare>/?^;~ hondert acht en veertigh, ende het nader Tratìaecda« op ghevolghc àentwàelflenOGtQh^t fefihin hndirt ten en vyfiigh fchuldigh is, wy tot noch toe niet als goede woorden ende beloften ^ maer geenede minfle tisfaSiieta konnen bekomen, endealfoowy jeg^^ Woordigh verftaen dat U Hoogh Mogende vandaiy' de van aengefocht voorden, emme mee het
felve Rijck, ofte hare Gevolmachtighde, in eene naerder handeltt^els treeden, foo hebben wy niet kon- nen ledigh ftaen U Ho. iWog.feergedienftelijcfcte verfoecken, haer Gedepuceerden mede te willen Ij' ften ende ordre geven,omme inde voornoemde ban- delinge mede te begrijpen ,cnde includeren de voldoe- ninghe endeaccompliflement van 't geene (ijo Majc. fleyt van Spangien ons noch fchuldigh is, inghevol· ge vande voornoemde Tradaten, metlaftendeor- dre om al het felve op het ferieufte ende yverighfte te behertighen, endeincas, buyten vermoeden, die vande zijde van Sfangten daer toe niet en fouden kon- nen werden ghebracht, dat als dan van weghen U Ho, Mog. haer mocbte werden aengefeght, endever- klaert dat U Hoogh Mog. by omftenteniffe van dien O iet en fouden konnen langer tarderen ons de verfoch- te Brieven van refreffapen ce verleenen ; wy fullen defe goctheyt van U Ho. Mog, verwachten, ende niet twijfFelen of U Ho. Mog. fullen ons mede doen ge- nieten, foo wel els andere hare Ingefetenen, 't geene ons uyc krachte vande Voornoemde Traflatcn van Vrede ende anders is competerende, alle 't weicke wy met alle goede ende ghetrouwe dienftennaeron» vermogen al tyc fullen trachten te verfchuldigen ende erkennen.
Geteeckent,
G. H. PRINCE d'ÓRANGE. cefolutie gicc op toa^ / bat in ca^ befen ^taet
in
ban Spangien fouDcn mogen ftòmenteiceeOen/¥ε' ì^cecen Baec HoogB jHog. ^ebeputeecben ùaectoe te nomineren/ in fultftengebaaegeautöotifeettenDd gelaft fouben toccDen/ gelnch befelbe ban nu boost aen gBelafl enbegcautBocifeectbJierben/ omme bc bolDoeningOe enbe accompliffement ban't geene Dnt BoogBfl-gemelben Stoningg oen flJnil^oogBept neeg fcBuIbigB toa.é/ in be RcacBtigBPe tecmen in bet te maecften ®ractaet mebe te begrijpen enöe te Doen itn fïuecen; tot toetc&en epnbe ooclibeboojfs memorie tefijnectljDtinBanbenbanbe ileecen (^eDeputeecOen gefïeItfouDeUio;ben.
©nDcctwffcBcn flingS 'tinOver-Yflelnoti)fc^cru toe / enbe gclfltfe tegen b'ìect Haerfolte, toicct oocft geconcluDeert tcj^en b'J^ec Pallandt, bat ben
RIaegBDealpreuslasfe MajeAatisficrebellionis,enfie al^ een vioiateur ban UepublicqueautBoritcpt/ bp befïnitibe féntentie geconbemneect fouDe toojöen/ foo en in boegBen gaec i|oog&«lEb.gBefIabig&naDi I©etten/ #Iaccaten / CoujTume^befecf?obintie/ en göemeene öecBten fooDen bebinbentebepoKB ; enDc boojt^ dc feflo upt De^ecgaDecinaebanöaïe ï^o. jaSog. gèteboeeect enflercmobectt/ t^ej;p:r? P^otep ban alle/ be fjobuitie nocö te boem ftofien / enbc mifhi ban 3|ufittie/ bjorc tancminboojalfEconbemnatieepfcBt. ^
ofbentoel be^bJolfcBe/al^befbjacSge/^fw liebec iuillen bereenigen/ enbc twMaeöepfCf^f' fte te toillen fubmittecen am aïïe onpartydige, ^en becBalben befen boptfiagB : 50at fp upt i^fïe anttooojt ban bc j^eccen «DebeputeecDea upt Drswfc Decfcijap/ enDebanbeiöteDenDeventffentej-a^ pen, gefien BebUmbe/ Dat Bet bfe felbe «W^f
ttSij
""antiT Plu «ti,. Sim, |
-ocr page 692-
cn O O R L O G Η, ΊAchMn-^'veerHghfie^oecK 66x
fiahfie «Miai boofflagen te boen / Daec boo? Bft eecfic iiS ^nDiDiffecentialcpoincten/ Ooo| b'j^eecen öanbe ^ drie feteeOen opscRcU : ^araciUlijcR De iucflie obcc ö£ fafte öanöe lleece ban Saiiam Ronbe tooiDtn afncDam ; nocö oocit op 6e DooiflaBD ban be te Oocnc Scrii lacinie cnDe Belofte/ eeniae öet minfic anttooojt κ acücn. ®ie befe fafte natcbec in belibccatie flcleglit haDDen/enfie goet seüonben ( om ban gace jtjbe alle^ Kcotitcibuecen inat eenitfifint^ ban B^eebe-liebenbe tn De alücc-onpatcpbtgfle gemoebecen foube bonnen UiDcn aebefiDeceect) tot toegneniinge ban bltboojfs ^cltc bifecent boo; te flaen : bat be ^eece ban ί sallandt tfc ©etgaöecinge af^ boo? befen p|e|ibeten= De/ bet miDbcI ban accommobatie gebuecenbe/ enbe Γαο noCiig na bie felbe foube bjecben getenteect ; boel) L ontllenteniffe ban bien/ biefelöequeflie/ op na' holacnDc inaniece / in aetljte foube tnoiben getecmU iietct : namcntlöch/bac twee dommiffacifen inflcuc· ifUCjS tot tacbecsöt^ eontentement foube toojben ge= liooren/enbe acnbte felbe macDtgöegeben/ om met fte&anen «iSebt ban onpaetpbigljepbt te mogen boen fllhctöeene tot inflructiebanOegeöeelefaechenoo» triaU fouOe 30" · mogenbe felfji ootR op een onpactp< öigc piaet^ boo? Ijaec ontbieben foobanige pecfoonen/ foo al^ ban b'een of b'anbec 30be èepjobuccect of ge» cepjoDuceect foube mogljen bjctben; met becbece macbtotn getp^oce^ in^taetbanisDfeggeteaebt jynbe/ enbe befufpfcien ten toebec-spben ingebtent/ tet belegecinglje ^n onpactflbige ïlecljt^-aeleecben/ ofte een ®of ban auflitie te mogen fenben / fullenbe bp be Sententie alfoo afte geben/ fonbec eenfgt) bei;=: D(tbecocpbecbleüen moeten toecben.
b'SHnDecc/ of bat fp ftaec bettcoutoben op be goebt» ficpt ban Ijaec faecft/ ofte bat fp be fcBulbt niet toilben alleen Ijebben/fcgenen giec ban geen afl^eec te gebben; ' adOjefteecben gaec obecfulch^ alle bepbe een HoIIbdc, I cnbe ijiec upt nam bie J^^bintie eenoojfaecheom I aen pactDpen Baec USebiatie t'offececen/ becftoprn» iie/gelöcft in fjet 3aec feftien honderc fes en vij fcig nu tneOe pet0 goebt^ te fullen u^ttbetcgen ; al^ bidcltt t$tbe bolgenbefiefolutie.
i
i Extract uyt de Refolutien van de Heer en 'Staten ηιαπ HoUandt ende WeH Vrief· landt-i genomen in haer Ed. Groot Mog. Vergaderinge op
Saturdegb den vijftiends» December fifiien hondert atht enjefiigh.
DEn Raedt Penfionaris heeft ter Vergadericghe gerefereert, dat figh defe voorledene dagen aen hem als Minifter van haer Ed, Groot Mog.had- den geaddreffeerteerft de Heeren Raefvelt vatt Tmck- h», een Burgermeefter van Deventer, ende eeh Bur- germeefter van Campea i ende naderhandt mede de Heeren van Uaerfolte, ende twee Burgermeeftere van &mUi, foo d'eene als d'anderen hun qualificerende Gecommitteerden van de Staten van Over-rlfel 5 de cerile hem bekent maeckende dat binnen de voorfz Provintie fay de verklaringe jonghft aldaer tot Oeven- iwgeconToceertgeweeftzijnde, uytgefproocken was feeckere Sententie, daer by denHeere van Feüandt ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. weghens de wel- gemeke Provintie comparerende, by provifie gecon- demneert was de hoog-gemelte Vergaderinge te moe- ten ruymen, ende dat fyiuydeti, vermits den gemeJten HeerevanPeffWi onwiliigh was devoorfz Senten- tie te pareren, maer figh doorgaens alhier in 't Terri- toir van haer Ed. Groot Mog. onthoudende, de meer hoogh-gemelde Vergaderinghe noch dagelijcks bleef frequenteren, derhjven geauthorifeert endeghelaft waren om van haer Ed. Groot Mog. als Souverain van'tTerritoir, ende Bondr-genooten vandeHee- 'en hare Committenten te verfoecken handtbiedinge tot maintenue van de publicque authoritey t ende exe- «utievan'tg?eueinden name yaadehoogh-gemclce yi. peel. |
Héerén Staten van Owr-^/was gedecreteert, mitf- 1668, gadersoock, voor foo veel des noodt zy, den Hove '--u ■ ' ■' i'rovintiaelterequireren tot het verleenen vaaexecg- förw/tf» op devoorfz Sententie, ende dat fy tot't een ende 't ander voorfien waren met Brieven van Cre- dentie ende Requifitoriael refpeöive 5 de andere daer en tegen aendienende dat de Irleeren hunne Commit- tenten in ervaringeghekoomen zijnde, dat welHchte- lijck aen haer Ed. Groot Mog. ende aen den voorfz Hove refpeftive foude mogen gedaen werden de ver- foecken hier boven geroert, haer afgefonden ende be- laft hadden om de ongefondeertheydt van fogdanighc verfoecken te verthoonen fulcx ende daer 't behoordt, mitfgaders om te laboreren, ten eynde de voorfz ver- foecken haer Ed. Groot Mog. ofte den Hove voor- tomende , by defelve refpeaivelijck van de handt ge- weefen mochten werden ; dat hy Raedt Penfionaria voornoemt, daer op van fijn plicht gheacht hadde, om- me, was 't doenlijckjte prevenieren de onvrundelijcke debatten ende onaengename deliberatien, die daer op fouden moeten volgen, haer Ed. Groot Mog. in be ^ dencken te ftellen, of defelve niet geraden fouden vin- den eenighe uyt den haren te Committeren, om de ware gelegentheydt der faecke, en den grondt van de jegenwoordige difcrepantien tuffchen de Leden vao de hooghft-gemelteProvintie, met de redenen foo van de cene als van de andere te mogen innemen,oock vervolgens te fpeculeren eode te laboreren op de ex- pedienten, wegen ende middelen, omme de Leden van defelve Provintien wederomme met den anderen te confolideren ende in vrundtfchap te herftollen ; Waer opgedelibereert zijnde, hebben haer Ed. Groot Mog. haer 't geene vooriz is wel laten gevallen,ende is dien-volgende goedt gevonden ende vcrftaen, dat ten fine voorfz, ten beften van den Stact alle moeeliicke debvoiren met y ver ende vigilantieaengewendt, ende t' fijner tijdt van t' fuccej van dien aen haer Ed. Groot Mog. rapport gedaen fai worden j fullende van 't gee- ne voorfz ftaet, met uytdruckinge van haer Ed. Grooi Mog. innerlijcke eode hertelijcke genegentheydt tot bevorderinge van Vreede ende Eenigheydt,door eene beleefde Milliveaen de Heeren Staten vandehoogh- gemelte Provintie kenniflè ghegeven werden, met gantfch vrundelijck verfoeck , om haer Ed. Groot Mog.de voorfz gerequireerdeinformatien endeon- derrichtinge niec alleenlijck niet te willen onthouden, maer oock haer de voorfz voorgenomenc OfScien tot reftauratie van de Vreede ende Eenigheydt te willen laten welgevallig wefen, endemitfdien haerEd.Grooê Mog. by refaiptie te willen bekent maecken, of ende tegens wat tijdt haer Ed. Mog. hunne Gedeputeer- den ten fine voorfz behoorlijck geinftrueert ende ge- authorifeert fouden konnenendcghelievenherwaers te fenden ; ende zijn tot preftatie van de voorfz Offi- cie verfocht ende gecommitteert, ghelijck verfocht endegecommitteert werden by defen den Heere van Noortwijck uyt de ordre van de Heeren van de Ridder- fchap, een van de Heeren van Dordrecht t een van Haerlm, een van Delfi, een van l^tyien, een van Am- fierdem, een van ter GWi > een van JÌe«fr^w», een van Alcmaer, een van Hoornt ende een van Enckhuffe», mztdcB.aedtVenfovarh·, die mitfdefeo oockfpecia- lijck verfocht ende geauthorifeert werden, daer toe in abfentie van haer Ed. Groot Mog. te vaceren,ende mee de prefenten te befoigneren.
AnorJeertmetdtveorfaRefolutie».
GeteeckenC HERBERT van BEAUMONT.
m mifYibebiiecbt geb^efcDeett baeg^baec aen/ enbetoai^al^bolgdt:
Edele Mogendet é'c.
WYzijn door omifamdlg rapport van den Heere de Wit, onfen Raet Penfionaris bericht gewor- den, van 'tgecne defelve vooreokoinca Is dQor-
StïlS ' |
-ocr page 693-
698 SAKEN van STAET
I ^68. aenfpraecfte van de Heeren uwer Ed. Mog.alhieraefi-
__ wefende Gecommitteerden,endeanderfints betreffen-
de den jegenwoordigen toeftandt der faecken aldaer,
in rpecie raeckende het fubjeft ende d'executie van
feeckere Sententie tegens den Heere van FaUandh
tot remotie vandenfelvenuytdo Vergaderinghe van
de Heeren Staten Generaci ter eenre ende ter andere
zyde ; ende daer op by ons ( dewelcke niet liever
fien, ende in alle voorvallende occafie behertigen, als
dat de Provimienin heer felven in ruft en vreede le-
vende, des te bequamer mogen zij η ende bly ven, om-
me de gemeene Unie ende de Leeden van dien tegens
alle machinatie ende geweldt van buyten, te konnen
maintineren, ende defenderen reflexie gemaeckt zijn-
de , moeten wy bekennen dat de voorgevallen difcre-
pantien in U Ed. Mog. Provintie ons ten hooghften
bedroeven, ende te meer, dewijle wy vreefen, ende
te gemoete fien, dat deielve foo voortgaende, de ge-
moederen hoe langer hoe meer van den anderen alie-
neren ; ende dewyle wy oock dienvolgende geerne
fagen, geprevenieert de onvrundclijcke debatten, die
over het cas voor/z, waervan ons de communicatie
boven gheroert is toegebracht, ontwyfFelijck fouden
komen te vallen, ende de onaengename Deliberatien
die daer op fouden moghen volgen, foo hebben wy
beter geacht onder't welnemen van UEd. Mog. de-
ielve voor ais noch bezydenteflellen, ende alvoo-
rens feeckere Heeren uyt het midden van den on-
fen te committeren ende te authoriferen, omme de
ware gelegentheydt derfaecke, ende den grondt van
de difcrepantie tuflchen de Leeden van U Ed. Mog.
Provintie met de redenen foo van d'eene als van d'an-
dere in te nemen, ende vervolgens hare ghedachten
te laten gaen, ende te laboreren op expedienten, we-
gen ende middelen, om alle de Leeden van meer
hoogh-gemelte Provintie wederom te confolideren
ende in vrundtfchap te herftellen, vaftelijck vertrou-
wende , ende verwachtende dat den Grooten Godt
ons vreede-lievendt voornemen ten fine voorfchreve,
ghenadelijck fai believen te zegenen , immers dat is
onfegoede, oprechte, endeganfchonzydigeintentie
ende ooghmerck, daer van wy niet hebben moghen
laten uwe Ed. Mog, mitfdefen, te geven fommiere
ende eenvoudige kennifle, met gantfch vrundelijck
verfoeck, ten eynde U Ed. Mog. defelve, foo veel in
haerisfeconderendeons degerequireerde informatie
ende onderrechtinghe van alles niet alleenlijck niet
willen onthouden , maer oock de voorfz by ons
voorgenomen OfBcien tot reftauratie vanvreedèen
eenigheydt haer welgevalligh believen te laten wefen,
ende tot dien eynde ons by refcriptie bekent te maec-
ken, of ende tegens wat tijdt, U Ed. Mog. hare Gede-
puteerden ten fine voorfz behoorlijck gheinftrueert
ende geauthorifeert fullen believen herwaerts te fen-
den, op datalfoo de voorfz Heeren onfe Gecommit-
teerden haer daer na gedragen moghen; UEd.Mog.
nochmaels verfeeckerende, dat ons niet aengenamer
wefen fai, als dat wy ons vreede-lievendt ooghmerck
meteengoetfucces van vreedc en eenigheydt onder
de Leeden van U Ed. Mog. Provintie gekroont fagen,
ende micfdien verwachtende dat U Ed. Mog.daer toe
meede fullen believen te coopereren.
Edele Mogende, &c. Gefchreven in den Hagt den
ftfiiende» December feBien hondertt acht m fe.
Jiigh.
DE STATEN,&c.
De fuperfcriptie was :
Aen de Staten vanOvtr-Tjfel, ende by shfintie
een haer Ed. Mog. Gedeputeerden^
Hollandt gaelbe op bee^ töüt boo; ben bagg een Ειρ»
fonöece quefiie/ Die fp met Zeeiandt {jabt / jgnbe een
Obligatie ban omtcent vijfthien duyfent gtdben^/
enbe αΐηαΐ) albu^ toe : ^n tijden ban ben iongbflen
Engelfchen Anno feftien hondert fes en
(cftigb, gappenbelmenlwitMn^t bm^uet-
i6it9ej?en met ©ictualie in See öffonbeH/ om te
toJbecm fooDanifle -j^cfjepcn/ al^otéfou! ^66!
ben acbiech ïiebben. ©an btfelbe Bictualie β - '
be gfeufcöe^cöeepenflclebect tot vijfthienduvr/n
BUlben^ eccfl onbec Receifien, baec na onbcc Obiipj
tie, oin bp Zeclandt ijiebfc betaelt tetoojbcn· 'm
toelcften epnbe banbieeben Hollandt een Coinmtw
na ZeelandtBöefonben sönbe met b'«©biiftatif/ Ζ
baec op 't gelbt t'ontfangen/ i^ toebec gehomen intt
leege {janben j cappojtecenöe bat öp/ bolgené BEoetr,
te/ beï^eetenbanZcelandttjabt 0.(®bligatie inbm
«aebtobecgegeben/ enbe bectoacötinbeüetalinX
biiecbt gem na S^ecgabetingt) / boo; ben ^eccetar^
gegeben/ in plaet^ ban gelbt / een SJfTignatie ou ttn
©ojp/ (aW men fegfjt) baec gijeen öupfcnftQen
©en Commij^ met b'3iflrignatie niet te bjceben S
be / fnbe fijn ©Migatie toebec epffctjenbe; htttn i
boo? anttooojbt: bat bie bp be ^recen güefcheuct
toa^. Novum folvendum genus. ©eJ^jobintiebaii
ban öaec Jloogb |®og./ bie 'tfcpt feecimpjobfct.
ben. «Z^ie ban Hoilandt gabben ggeconcfpiecct ccn
ecnltigo fcgjpben / om upt ben naemban baec Mm
Jl@og. aen be Staten ban Zeelandt gefonben te too;-
ben : maec be <(?ebeputeecben tee 3^ecgabecinal) bati
toegen Zeelandt, becfocbten/ batfultEt^mocI)taclt<
tecgeöouben / enbe bat fp feïbe eccfl foubcti fcbiutitii
ombecicbt. j&oobeeUnecban/ bat bief;obmticn
ftgb namael^ onbeclingl) bebben becflaen.
©en feventhienden obccgaf ben iïaebt nocD ùlt
bolgenbe op'tflucft bec fepacate caffatieban Hoi.
laadt.
Ho. Mog. Heeren.
r^ Ot voldoeninge van U Ho Mog. Refolutieojin
I dares refpeélive dsnacbtfien, 'v«ertiendιιιeaύe^^^^
-*· i-ii/r/fsi/fwdefer, dienende van onï bericht en test»
ad vijs, op het inbjeit, raeckende de licancieringe van
feveu en twintigh Compagnien by de Provincie van [ffiïj
HoUaadt màtWefi-Vrieflandt gtàiSDt om de redenen
vervat in der felver Refolutie, indateden</fr//^y&/«»
Novemberlaetftleden, mitfgaderseen feecker julfifi-
catoir bericht, dienthalven van weghen opgemelde
Provintie op den athtflen voornoemt, ter Vergade-
rlnge van U Hoogh Mog. ge-exhibeert ; ende eer-
ftelijck, nopende de Compagnien gelicentieert, om
te vinden het equivalent vandefuppletietot/&«»</ir/
Koppen der Compagnien boven de vierduyfent bs·
wufte Zee-Soldaten tot Aftfr/WfM ge-erigeert, dat het
welfulcksis, datoponsadvijs in date ά^η elfden Fe-
bruarij fefiie» hondertfiven en fefiigh, ten eynde eeni-
ghe Compagnien, ftaende op de repartitie van de te.
Ipetìive Provintien tot het employ ter Zeegedefpi·
cieert ende geafFefteert mochten worden, by U Ho.
Mog. goedt gevonden zijnde den «cìì/mm/ì» daer acn
volgende te fchryven aen de gemelte Provintien, dat
defelve foude willen ter Vergaderinge van U Hoogh
Mog.inbrengen hare refpeÖüve Provinciale Ad vyfen,
mitigaders een fpecificatie van de Cpmpagoien die
haer £. tot het employ fouden dirigeren, ennament-
lijck aen de Provintie van Hollandt, om ten dien fine
te difcipieren de nombre van vieren twintigbCom-
pagnien, dat daer op vervolgens involdoeninghede
meergemelde Provintie van Hollandt op den/« en
tmntighfien Maert des felvigen Jaers aen U Ho. Mog.
bekent heeft gemaeckt het getal van4ii&/Cofflpagnien,,
ende op nader aenfchryvens van U Ho Mog· in date
den drieeutv'm^hfienhOïi\t deer en boven op den
negenden Mey beyde voor t voorfzJaer noch ingebragc
een Lijfte van vyftitn eelijcke Compagnien, maer d«
wy niet bevinden dat ü Ho. Mog. by een pofitive Re-
folutie hebben goet gfaevonden ^t de voorfz Com-
pagnien Mariniers, ^uerende den Engelfchen Oot'
logh, om feer gewichtige redenen geintroduceert,fou-
den continueren in een permanente applicatietot den
Maritine» dienft j oock in tyden van Vrcedcj «deals
de bewegende oorfaken quamen te ceflèreij,mitfgaderi
Biede niet dat defelve yder moeten gcbiagt worden tot
-ocr page 694-
en O O R L O G Η i ^ Acht-tn^H^eimghfleBoeck.
«8 -enperpetuélnombervanKoppen, ende in- ' fonderheydt niet dat de Provintien gequalificeerc four den zijn» om tot het uytvinden van'c equivalent van devoorfzfuppletie eenighe Compagnien j onder te fleecken ofte Jicentïeren, tnaer wel dat de voorfz Ma- ritime Compagnien} gednerende dér fclver employ fouden bly ven onder de ordinarie Regimenten j fon- der eenighe alteratie ofte nieuwe belaftingen, ende dat defeive fouden verfterckt worden uyt andere Compagnie" op de repartitie flaende : dat wy oock I uyt dc infichte, foo wanneer by de Heeren Staten van Hollandt eenige vacante Compagnien ondergefteken wierden, des niet te min de namen van defeive altoos hebben ghebraqht op den Staetvan Oorloghtot den bedigen dagh, fonder dat by ons aen een Ige Officieren defeive Compagnien lydende aenfchryvens is gedaen dan naer 't nemen van U Ho. Mog. Refoluticj in date àtnvàentwmtighfien September laetftleden, ende in contormité van defeive, belangende de caifatie ghe- dien om te recou vreren feecker overbetalinge, gedaen jen de Marmers, ter fomme van negenen veertigh duyfent drie htmdert drie en dertigh guldens J dat wel waer is, dat de voorfz overbetalinghe by meer-ge- melde Provintie U Hoog Mog. op den elfden Ofto- ber laetftleden is acngeweièn,dat wy oock dienthalven op den negenden daer aen volgende hebben gheadvi- ieert) maer dat ons bewaft is, of en hoedanige Refolu- tieUHoog Mog. dienaengaende hebben ghelieven te nemen, ende namentlijck of U Hoog Mog. de Heeren Staten van Hollandt hebben believen te qua- lificercn,om defeive over betalinge tc vinden by cafla- tie van eenige Militie. £nde wat aengaet de licentie· liDge van de Compagnien, om te balanceren de^ee- iTif van de andere Provintien, in ofte tegenis het Re- gimeot van den Heer Veldtmaerfchaldt Wurta, ende devf/yiie» Coinpagnien onderden Collonel van ìtn, dat wy dienthalven wel bevinden dat U Hoogh Mog. by der felver Refolutie, in date den twin- ύζψβη September laetftleden hebben goet gevonden, dac uyt de gheheele Militie indiftinde ijck lullen uyt- 'fterven, ende in dier voegen fucceffivelijckgelicen- tlee'rt worden een en twiniigh Compagnien, ende daer onder op de repartitie van Hollandt wri/e», ende dat albereyts vyf Compagnien op de Provintie van Hollaodtvoorgemelt sedert dien tijdt uytdendienft ontflagen àjn, als namentlijck Smits, Senten, Óver- βψ> byonsaenfchryVens, indateden-r^/i/eeOöo- ber daer aen volgende, ende die yanwylen den Ka- piceyn Brandt, ende die van den Heer van Voorjehoo- tm, door dooden ende avaricemqnt yanhaerKapi- teynen refpedlive vacant gevallen by aenfchryven als vooren van den «ieri/ewi/e» November, maer dat ons mede onbekent is, wat nader Refolutie U Ho. Mog. dien acDgaende fouden moghen genomen hebben, watr mede vertrouwende tot vernoegen bericht te hebben, fullen wy tot voldoeninghe van het t-weede Lidt van U Ho. Mog. Refolutie onder correftie, iuc- cindtelijck feggen, nademael de Militie vanden Staet te Voet ende te Paerdt, niet alleen in de mafia ende de nombrevan dien, maer oock ten reguarde van yeder Compagnie in 't particulier is geregüleert by gemelte U Hoogh Mog. Refolutie, in date den vijftienden asptember laetftleden, ende dat defeive Refolutie ge-· noomen is cyi voorgaende advijs na rijpe deliberatie «nde refpeitivc Bondtgenooten, nagehouden Con- ferentie tuOchen de Bondtgenooten onderlinge, ende ttetgefamentlijckc concert ende goedtvindea van de- feive, ende dat fulcks verftaen moet woïdeii» daer door in onderlinghe verbintenis tuilchen de Bondtge- nooten geintroduceerc te zijn, nademael mede weene Provintien eygener authoriteyt vermachtecalieeren eenigh Kriigs-volck in dienft ende eedt van de Gene-^ raliteytxljnde,in de onderhouding van dewelckeby de gefamentlijcke Bondtgenooten is gheconfenteert,' doch foudeby verfcheydeRefolutien, ende nament- lijck die van den eerfien Novemberfifiien hondtrtirii '«taintigh, dennegendenFehruiij fiflien honiert fes n twintigh, den achtienden Augulty fefiim hendert |
infgeJijcx de Gouverneurs en Commandeurs niet ver-
moghen te difièreren aen eenige andere aenfchtyvensj____
dan het geene gefchiedt op 't goedtvinden vali de ge- famentlijcke Bondtgenooten, ende uyt den naem van de Generaliteyt, dat mede uyt foodanighe feparate caiTatie niet dan grooteinconvenienten komen teont- ftaen, ende onder ander verfwackinge van Guarni- foenen, alteratie van Regimenten, en totale morti- ficatie van de fel ve, confufiein de Militie, ende da? die en diergelijcke ongemacken figh albereyts ter de- feroccalie openbaren, zijnde fulcks dat eenige Fron- tier-Steeden foodanigh van Militie daer door werden ontbloot, dat de Poften ten dienfte van den Lande na behooren niet konnen werden befet, ende metter daedt alle de Regimenten van de Franfche Natie ful- len worden verfocht, om mecd'executie van de meer- gemelte licentieringe te fupercederen, ter tijdt enda wijlen by eenparigh goedvinden vandefamentlijcke Bondtgenooten gedifponeert fel zijn, fulcks ten dien-i fte van den Lande geoordeelt fai worden te behoren» ons niet te min refererende in alles tot U Hoog Mog.
"^'iftiib, mitfgaders d'opgevoJghde praàijcqwe, dat «rtl?fyepnbi]ieb^ge-fttvIopeett/b«tttoDifootert
' ftftft » bifflöÉ
_______om
onfe befoignes op den Staet van Oorlogh, die wy je- genwoordigh onder handen hebben, foo veel te be- ter te konnen reguleren,
In den Hagke den /eventienden December fe/lim kondert echt en fefligh. Was gheparapheert ' H. van Lochteren. vt. Ondeiftondt ter Ordon- nantie van den Raedt van Staten der Vereenigh- de Nederlanden,
Geteeckent
G. van SLINGELANDT. ,
^aeeopi^'^anbeteti baeslg^ oóec i^ebohbmtë becfowRen bc êeecm ban Hollandt, Datficfelbc met b'eicecutte ban be boojfs licemitcinsetoilben fujpiAcei beten / tee ttfOt enbe tuplen toe/ batbpc^atfgö eoebtbfnbe^ ban begefatncntlijtheSStmbtgendotett bte^ aenaaenbe sebiftioneect foube toefen/ fuIcR^ al^ tenmeefienbienfleban benXanbe seoo;ùedt ftotiè tnojbentebegoocen; «ribef^giet; ban «SmactsDe^ fonben aenbenbiel oemelten iSaebtban ^toit/ oni te firecften tot beffelf^ natic&tinsc.
ïï^sn (iaebt fc{)3eef giec op ben twintighftèn» bat fp totC]t;ecUtièbant)àecib.lI^oa. lElefoIutte/ inbacè ben achtienden bife^/ bp betofltfie fiaec i|o. Uèoff. neben^baec becflonbcn bat egeene^jobintie / neP:^utüocitept becmocgt tetaffecen eenigb Sicyg!^- boIcË (n bienft mbe (ffiebt banbe d^enetaliteptsnnDe: b'òmetlioubtngebanbetoelcfiebpbefiefameimetbé 250tìbtfienootcn i^flecbtifenrcect / ftaDbén aljef^je» ben aen be ((?oubecnruc^ enbe Commanbeuc^/ etibe batalgoe toel gaec fentiment enbe (Incece intentie omtcentliet booigpoinct gecoudieett/ toa^ infeeê Mate/ bupbeificlte/ enbeflonificante tecàien/gacË JlStffibe/ in Date benfeventiendenbaecbebobcen^/ enbe foobanfgen be toercfìe in'tttiinfie niétbonbeti fubjeec gemaecht b)o;ben eeniQt)eintecp{etatie/ bè koelcto fouben fcbfjnen te implicecen eenige p;ciubit(é ten ceguacbe banbe libectept ofte b^pgepbtin'tbjai· gen banbe confentcn be tefpenibe #;obintienconf> petecenbe: infonbecDepbt al^ beboojfs gaeetooo;· bentDiecbengeconlibeceectmet een patticuTiece Ce* latte enbe applfeatte opbebaecbiticitelijciteenbeom baebetrpieecMdcbebieecJbept/ cefftietenbe inbena* tnece banbe f^etlten. 3)pacc obec bg be gbemelbé j|@inibe aen baec l|o.|@og.tDfecbtgebientban be^ ciggt enbeabl^ : nabemaelfnecDcecbecicDt bncen batto»! Hcbt jegen^ beec gepifameenbeopcecgte in« tentiefoube tnogen mifbupt tooiben/ be alleguatiè ban feecftece Sofdutie bi bete ben achtienden ^ir· guflpfefiienhondertvljftighj foogabbenf^/ ùlgoé tud txfupraahmdanti, niettoillenonDectatenìbpbifi fen/ totboojfiaminggebanfbobanfpeintetj^ctatie/ ^ te bec&iamit bat ^ be boa;|^ «efolutie totgbeetl |
-ocr page 695-
<i54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t ÌÌÌÌR ftelenjetewficmateic bande booiflaenbe ecfoimif/ Date bp oecetioöeect/ cnöe otec fuUp Uooj foo tìeei Die Btfplutie flpulicflbel tot eea lilaet/fuptìcc ente neDjaaen confcnt / cnDe fulcp tot fooöanige jBiline/ obectDEicfteiiÊöffanietttlöclJe 95onötgenootEn ract cenonbaltiisDe®öli9a«eO«n anDftenljaööen botiDen: gfjefiiehfp inijefen oo?öielOcn oljeDaen tc jijiiDooj 't nemen öan &aec to.iBoB.®efeïutwto tiatcben vijf entwmtïghften^^etitembec taetflIeOen/ fnftc0eEn{lnt0totecniflc jRSttitii/ toaec öoo?tie ee» faitientIi)tKe SSonOigeiiooteti eeetn confenten (jao» OfiiBeDjagen. ^cfjjebetitopDeci : Datfpl® Offese» ieflentl)cpbt/ enoc tecoccafjc ban öaec befoigne^ «nbe Deitbecatien op 't fo^mcectn ban b»i ibteet ban (@oi· loaü jcoljen^ tjetaenfiatBbeaaet/ banöaecöcboic/ Dijeacöt baööen te toetfoecfeen Daec ïfo. Jiföoa. allable Sefolutie op be bolaenbc ^incten : nament» Iijch / ofOaec ®og. B&eliefflen goet tebinben/ bacbeMarinets aengenomen inggebolge ban gaec ϊ?ο. JBog. aefolutie / in Date ben drie en twincigftcn ècptembec feftien honderc vier en feftigh, op Den nemelten ^tact göeb?acBt fouben toetbeti/ fulcfel enDctnboegenal^ totnogtoe tua^g^fcgiet: ofte bp €ompagnien tee namb;e pOec ban foobeelfiop» pen / al^ in De gemcite gaec i^o. JiBog. Sefolutie/ in bate Den vijf en twlnxighften ^eptcmbec ge-erpjef» feect flont. ®cn anberen / of De (ffompagnten boben bicn gcaffecteerttotbenMarifinenDiinfl/ infgelgcF gebzacgt fouDen tooien op ben meecgemelten ^aet tec 'nombje ban bondett Hoppens enDe of Defelbe initfoienbecllaentoietben begrepen te jijnonbcc be bifpafltiebanDe ^e^Iutie/ meecgemelt in bate Den vijf en twintighften^&eptembec: mitfgaber^/ i)oe< banfgen getal ban Coinpagnicnöaet ï^o. |©og. fou- ben goeöt^binötn ten DienDienUeboo?noemt/te af» ficteten. Φη DecDen / nabemael / Ijaet^oojDecI^/ be fi:cactementen enDe ^oIDpen banDe HSilitie pebec in öacc tefpect beljoojbe efguael te jijn/ fonbec onDec= fcfjept ban o?Dinacii ofte Meriüne j® ilitie/ uptgeno^ men / boo? föo beelDelefie J©üitieefTectibeine]cpe= bitie tcc Eee/ enbe gebuecenbeben tijbt bjiecbt gge» enipüopeect/ toe boebaHtge fommen oe maenbtWc&e tiJLcacrementen ehDe ^olùpen banbe tefptctibe <@ffi· tieten enbe ^olbaten uptgettochen fouDen bienen tc tuojben.
3Bc ji^ifnbe taa^ al^ bolgfit/ enbe foube gefonben hJojöen aen Die ban JVIaeftricht, 'sHertogenboich; Bergen op Zoom,Siuys, Sas van Gent» Huift,Ënvne- rick, Of ioy, Bxeda, &c.
Gouverneurs, Commandeurs^ Om" de Guarntfoenen daer eenige Compagiüfen •van dé Hollandtfche repartitie z^nge- affeöieert.
Den Rade van Staten.
Ed.&c. NademaelgeeHordresofte aenfchryvens aengaende de Militie, ende faec geeDcdaervao dependeerc in 't relTort vande Generaliteyt ver- mogen gercfpedteert te worden, danfoodanigbe die kcmentedeflueren uycdennaËmende van wegende Generaliteyt, ende infonderheydt als die ordres ende aenfchryvens komen te tenderen totcaflàcieendeli· centieringe van eenige Compagnien, foo hebben wy goetgevoDden U E.mitfdefenteordonneren,otnnie figh na'tgheene voorfz is punftuelijck te reguleren, ende ingevalie nu oftenamaelsaenU£. ofteaende OfBcieren daer inGuarnifoen leggende (ouden mo- gen toekomen eenige Provinciale Ordr*s,iai^n geac- compagneert te zijn met onfe Meflivens «yt den naem vande Generaliteyt, dat UE. ons daer, van nenftqntt advertentie fulc hebben te geven met overfendinghe van foodanige Provinciale ordres in origiqalia, ofteby copye authentijcq, ende middeler-wijle die vQorfie- ningedoen, teneyndéallesghehoudenwordebuyten executie, COC dat by haer Ho. Mog. ofce aes dicatlul- ven nadpr fai zijn fedil^neert, wy hadden Oock der \ halven niet getwyff<lt,ióuden aen ons kenniflè vande |
aeolchry vinge gegeven hebben aen eenige Officiere aldacr in 't Guarnifoen, gedaen by de Heeten van H»? landt ende Weft-Wie^andt, ende tot nader ordre de licentieringe van<ìe Compagnien verhindert.
In den Hage den trUntighfien December Jefiünhn dert echt tnfifti^h. !
<©bec bit toetcB 5ijn be l^ceten ban Hoiiant bté an- becen baegö^/ ©Jpbagö Den een en twintighfteo, γ» Corps ter ©ecgabecingeban {jaec»o. j©ofl. betfche. ^ Tien/ gelöcl» ooch be ïlaften ban ^tate en Corps. baec ijeeft be ücec iSaeDtlPenfionati^ban totte Hollandt in 't bjeeDe geftlaegt obec be pjoccbutcn^hnn ben Qaebt j batfe gabben b^eben ggeftgjeben aen De <!5oubemeuc^ enbe Commanbruc^ bec élaetfeti/ baec be feibe Compagnien mocbten jiin /ten epntie f» be licentieringe bet feibec (Dooj aenfli}?PbiiiöB ban Η O iiuicbelafl) fouben beletten/ tmmcri niet uace- cen/op Deaenfclj?pttingban Hollandt.^nbcgtlöcft oit toa^ een bieccfi gelgck oocB in 't ^aec vijftig toag ge. fegiet/ baec opDoenmael^boIgbebebelegeting ban Amfterdam, enbe 't faïfecen ban be Heeccn op Louve. fteyn gefet; foo toiettoocii fulcF niet betfiafflen in Dffe parange ban ben iSaet #en|1onaci^ ; al^ o|Fi)'in> tentie ban benïïaebtfcöeenbecgeltjcRegetiacötente gebben : niet ongetaireett iatenbe be lleecen Die üan tpegen^ i||o!IanDe in ben ]3aeDt tnacen : toaec om fp befe aenfcDjpbingö mebe fcfieencn te ftcbben ofaii» bopeect. IQaet fp allegeerben/ bat De it^obintteìsa· cenafgeftooocen/ enbe moefienboIgenD'oii^eban» ben iSaect enbe öaec ginflcuctie. aiJaec tegmen Hol- landt ffpbe / bat pebec f>iobintie niet langcc becöon» ben tua^/ al^ tot ö'et epnbe ban Ijaec confenten/ enbe Datfe ben ]9aebt befoiaecItjcB gabben fui); genotifi' ceert ; bettoijtenDe Die ban Vrièüandt, batfe BaDDm gicafTeectin'tboocigegiaecIjaei: vier Compaunim Mar niers, fonùecbaetbàneenigljehennÌétegebcn aen ben OaeDt. ©ie ban ben BaeDt btcfocfitentin. gefcl)}ifte. Cot bjeebec beclicgtinge fai fjiec ban in» fececen be bolgenbe Rotule bpfiaei; l|o.ieoa.Def= biegengebaenDouDcn.
'I'U
ExtraSi üjt het Regifler der Refiktien
vande Hoogh fJMog. Heeren Staten Ge-
nerael der Kereenighde Nederlanden.
Venerls den ten entrnfftighfltnOecmhttfifihin hondtrtachttn fefiigh.
De Heeren Ordinarii ènde Extraordinaris Ge- deputeerden vande Provintie van Hollandt» hebben terprefentie van den Raedt van Staten en Corps, ter Vergaderingeverfcheeneo zijnde, totbe- ^ richt van haer Ho. Mog. Refolutie vanden achUendtn deres, onde'cadyijs venden iel ven Raedt van Staten vanden fiventienden daer bevoorens breeder deer inne vermeit voor' af in den gront aengewefen, hoe dat de- felve Provintie op voorgaende iterative Inftantien, Refolutien ende Aenfchry vinghe van haer Ho. Mog· ende namentlijck , die van dernué/iaidett Februari^ eeitt»tmm$>ghjieneadedrietn tiuintighfitn April des voorledenJacrs, ende meer anderen alleghenomen ende gevolght op het wel geraifonneerde adwj«*»n den Raedt van Staten, in date den den «Ifdn Februarf voorfz boven den ordinarie dienft geaffetSleert hadden twmtigh Compagoien Marifm Krijgi-knéchten,ende
affterven van eenigö Capiteynen tothet voorixghe- ttl, Inconformité wn 'c voorfz advijs, eedeopge- rolghde Refolutien verftercken uyc «ndere Com- pagnien op haer repartitie flaende, ende fuicxmec mOltifiUtieendoonderfteeckinge van defelveCom- pegqieiï, daeitoehaerHo.Mog. als fulcks noodigh
i| geweeft , ende de voorfz onder te Öeeeken Corapi-
goiea buycca Holltnt iji OuarnUben gelegen hebben. |
-ocr page 696-
OORLOGHjV Acht-tn-veerfgMe Boeck. 66^
oock op voorgaende advijs van den Raedt wn Staten 1668· fpecialcRefolutic genomen, ende expres Patent afgc- fondeti hebben om de voorfz te mortificeren Com- nagoien tc doen komen in 't Guarnifoen j alwaer ge- plaetft waren die Corapagnien, by ofte onder dewelc- L fy gevoeght ofte gefteecken mochten worden, bly- vendc de gemelte Provintie Tan Hollandt in dier voe- gen altijdts belaft met hare juffe ^te ié den Staet van Öorlogh teghens d'andere Provintien, foo als oock t'elckens,van de voorfz mortificatie ofceonderfteec- kingeaen den Raedt van Staten advertentie is ghege- ven, fonder haer Ho. Mog.daer benevens mede eeni- ee notificatie van dien gedaen te hebben, als fulcx in particuliere executie van 't ghcene by haer Ho. Mog. penetalijck is gedecreteert onnodigh ende buyten ge- bjuyck zijnde.
Ende nademael haer Ho. Mog. op den vyfm twin- Mflen September leftledcn goet gevonden hebben, dat alle de voorfz Compagnien Afer/wVrr tot op ^e»· dert, ende urdinaris NederTandtfche Compagnien tot op ίΦ&Ι' Koppen fouden worden gereduceert, foo hebben vervolgens niet alleenlijck de Heeren Staten van Holiandt ende Wefi-Vrieflanti maer oock den Raet van Staten, des verfocht zweeft zijnde, de noodighe aenfcbry vinge, foo aen de voorfz Compagnien Mart- uiers, voor foo veel die albereyts tot hondert twintigh Koppen, als hoven, waren gefuppleëert, als mede aen alie de andere naer ordre ende ftyle gedaen ; waer door dan de Compagnien by haer Ed. Groot Mog. tot de Maiitimen dienft geafFeöeert, die voor date van dien op den Staet van Oorlogh uytgetogen gheweeft waren tot fes ennegentigh Koppen ; als nu de Provin- tie van Hollende, volgens de voorfz genomen Refolu- tie, maerkonnende valideren tot Koppen , foo heeft confequentelijcfc defupplecie, diete vooren maer beftonde in «iireBijr/e/;^^ Koppen, te wecten, van fes ennfgentigh totbondertfwintighi nu moeten ghedaen worden met veertig Koppen over yder Coiil ■ pagnie, te Weetcn tot éoe</fri Koppen j in
voegen dat de Heeren Staten van Hollandt ende JVefi- Vrieflendt eenighe daghen daer naer de computatie latende maecken ten tyde datiy albereyts veertien van· de voorfz tmntigh Compagnien gecompleteert, ende fulcks in ghe volge van^e voorfz Refolutie van den vijf mttt'mtighfle» September leftleden tot hêedert Kop- pen gereduceert ofte ghebracht, ende vùotts ordre ge- Itek hadden, om de refterende fes Compagnien mede tot het felveghetal te brengen, bevonden hebben dat fy ten dien fine noch quamen te mortificeren, of on- der te fteecken drie Compagnien y^er van feffligh, ende v^fthien Compagnien yeder van vyftigh Kop- pen , ais dan de Provintie van HollaiJdtter faecke Van alle Mariniers, hoven degelt-fommetet dieroorfaec- ke op den Staet van Oorloghe uytgetrocken, ende 't beloop foo vande Compagnien in Mariniers gecon- verteert, alsvandiegeene, <lie tot fuppletie van de- ielve als boven gÊtnorcificeert of ondergefteecken wa- ren , ( de voorfz drie Compagnien van fifiigbt ende ii'^ien van vgftigh Koppen, daer mede onder be- grepen ) noch aengeflagen ende befwaert bleef met èiehndertvieren feventigh guldens ftVMÌluy vers ter loopende Maent, boven hare fulcks dat
derhalven ende om de faecke cÉcn te ftellen, haer £d. Gr. Mog, noch hebben moeten refolveren tot retreo- . chement vande Compagnien Collonellen van haere Guardes met vyftn veertigb Koppen, die by'top- «chten v«i de eerfte Mariniers aen den Lieutenant Collonei van BeammP, nu Collonel vande voorfz Guardes, als Commandeur van den Briel tot Mari- Kimto«evoeghezijngheweeft, in voegen dat door 't mortificeren ofte onderfteecken vande voorfz drie Corapamlen \aofefiig eade vjjfiie» Compagnien van Koppen, de Provintie van Hollandt eygent- lijck maer geftelt ofte gbebracht is op hare jufie ^npte·, ende geeofints daer beneden, foo als het fchijnt by den gemelden Raedt van Staten gevat ende gheprefuppo- aeentewefen, daer innedan het gantfche abuysofte eneur fchijnt te refideren, want fulcx vaft ftaende, ge- ''jckhet felvq demoaftrotief ende oock den Heer Tre* |
fonerGeneraelbyeenefpedficqueftaetendecalcuIa- tieaengewefenisjfooen kan onder correrie de Pro- _ vintie van Hollandt, niet fonder de uytterfte onwil- " hgheydt geverght worden,dat defel ve de voorfz Com- pagnien foude blyven aenhouden, ende fulcx boven hare Hupte believen te betalen het beloop vande voorfz drse Compagnien \i.nfefiigh, ende vjifiien Com- pagnien van vyftigh Koppen, dat isv^iendnyfent een hondert en tachtigh guldens yder Heere Maent, meerder als fygheconfenteert hadden, ende eygent- lijck fchuldigh was vande vorderewiri;»» Compag- nien daer van het notoir ende in cenfefo is, dat h^er Ed. Groot Mog. volgens de mecrgeroerde haer Ho. Mog. Refolutie van den vijf en twiniighfienì&ÌdcàcTi by uyt- ftervingeofliceatieringe hebben moeten worden ont>, laft, mitfgaders vande twee refterende, dietenver- foecke vande Heeren Gedeputeerden van Oytrecht ttidsOver-T[fel totlaftevan Hollandt ghenomen zijn, in plaetfe vànde tvee Compagnien by detelve t»ee Provintien te licentieren ofte te laten uytfter ven, werp alhier geen verder bericht ghedaen, dewyle dienthal- ven by 't voorfz advijs van den Raedt van State geepe controverfiegemoveert werdt, midts welcke dan haer Ed. Groot Mog. precifelijckghebleven zijnde binnen de palen van voorgaende genomen Refolutie, ende in conformité van defelve befwaert blyvende met haer jufie' ^te in den Staet van Oorlogh, nàer propor- tie vande andere Provintien, in voegen als notoir is, ende by demonftratie calculatie is blykendé,foo komt haer Ed. Gfoot Mog. oock niet fonder bevremdin* getevooren, dat defelve vatì haer gedaeneaenfchry- vinghe aen de Officieren de voorfz Compagnien ley- dende by Miffive als voor heenen, endè naer ghe ■ woonte aen den Raedt van Staten notificatie gegeven hebbende, den felven Rade daer omtrent van haere zyde mede niet naer ghewoontegeprocedeert, code gelijckeaenfchry vinge aen defelve Officieren gèdaen hééft, foo als den gemelden Raedt weynigh weecken te «ooren op ghelijcke ontfangèn notificatie aen de Officieren leydende de Compagnien van deCapitey- nen Smits, Overfieyn, Seignon, Brandt, ende den Hee- re van Voorfchootea wel te rechte ghedaen hadden, niet konnende begrypen de poinden daer toe by't voorfz advysgealle^eefteenighfints ter materie applicabel, ende veel min dàer toefuffifànt te zijn, want voor foo veel belanght de eerfte allegatie i die namentlijck den Raedt niet en bevindt dat haer Ho. Mog. by eenpofi- tive Refolutie foude hebben goet ghevondcn, dat de voorfz Compagnien Mariniers oock in tyde van Vre- de, in eenepermanteappicatie tot den voorfz Man- tinen dienft fouden continueren, foo bekennte η haer Ed, Groot Mog. geerne tot geene permanenteaen- houdinghe van de voorfz itfonwm Refolutie te we- fen, noch oock onder corred:ie fonder te fnbverteren de fondamenten van defevrye Regeringhe endedeli- berteyt vande Jaerlijckfeconfenten genomen te ken- nen werden, mgermeynenhandt-taftelijck tewefen dat het in defen genoegh is, dat by de voorfz haer Ho. Mog. Refolutie van den en Septem-
ber leftleden, de CompagnienATtfr/mmmeeuytge- druckte woorden gecontinueert worden tot op hotuert Koppen, even ende op defelve wy fe als de andere or- dinaris Compagnien ovfeftigh, endeCollonels Com- pagnien op tathtigh Koppen, by de voorfz Refolutie gecontinueert zijn, fuilendehaer Ed. Groot Mog.al- foo weynigh haer confent dragen tot eene permanente aenhoudinge vande voorfz andere Militie ale vande voorfz Compagnien Mariniers.
Even foo wey nig komt naer 't oordeel van haer Ed, Groot Mog. in confideratfe de ^Wiallegatie, na- mentlijck , dat den gemelden Raedt niet en bevindt dat de voorfz Compagnien ^i<zr/wm> yeder moeten gebrachtworden tot een perpetueel nombre vanion' (/«■i Koppen, dewyle het, als boven, genoegh is haer getal by de voorfz Refolutie vanden vi(fen tmniigpea September leftleden gereguleert is op hondert ίί>.ορ- pen, even ende in defelve termen als de andere Com- pagnien aidaer op de nombre van Jefiigh ende tachtigh Kopnen gereguleertzijn^
«ïlR 5 Maer |
-ocr page 697-
666 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Maer voor al fthij nt de Jei-Je alleguatie van den ge - . melden Raedc. namendijck, dat defelve niet en be- vine dat de Provinciën refpedivelijck ghequalificeerc iouden fijn om tot bet üytvinden van't Equivalent der voorfz fuppletie eenige Compagnico onder te fteken, ofte te licentteren 'teenemael buytcn propooftc, de- wyle den felven Raedt moet bekennen en in'c voorfz advijs felfs immediacelijck daer by voeght, dat den Raedt wel bevindt gherefolveert te wefen dac defelve Compagnien fouden verfterckc worden uyt andere Compagnien op defelve repartitie ftaendej welcke woorden n» haer eygcntlijcken fin cnde nae de opge- volghde praöijcque hier voorenghcroert niet anders verftaen konnen worden, dan dat daer door de voorfz andere Compagnien noodtfaeckelijck moeten komen te verdwijnen ofte gemortificcert ende ondergefteec- kentcworden, atseenemanifeftecontradidtie, ende felfs eene impoffibiliteyt in de natuyre impliceren- de , dat de voorfz andere Compagnien aen de cene ayde fouden gebruyckt worden, om de Compagnien Mariniers van fefiigh tot hondert Koppen te fupple- ien, ende dat deiel ve onder andere Compognien die tot foodanige fuppletie waren gebruyckt, noch buy- ten dat, by haer felven in weien ft ude konnen wor- den gevonden.
Gelijck het dan een notoir endetaftelijckabuysis 't gunt ten tnerden fchijnt gheimrliuneert te worden i namentlijck dat de Pro vintic van fichvande
voorgeroerde Compagnien iouden willen defcharge- len, om te recouvreren feeckere overbetalinghe by defelve Provintie voor henen gedaeu aen de Mariniers ter fomme van negtnenveertigh duyfint drie hmdert drie en derttgh guldens, nademael al hier boven aenge- wefen is, de Provintie van Hollandt door de defchar- ge niet eenen penningh kan komen te recouvreren, dewijl defelve daer door maer even gebracht wordt in hixejufie quote Kgeas de andere Provinciën, endedttt die gene die zyne volle betaelc, nocoirlijck niet en recouvreert, maer is wel waer,dat by foo verre haer Ed, Groot Mog. haer door de voorfz over-betalingfae jjietfeereesccableert gehadt hadden bevonden, de- felve wellichtelijck haer noch boven haere quote foo merckelijck belaft gelaten fouden hebben ; tot dat de voorfz Compagnien de eene voor ende de andere na by futces van tyden fouden hebben komen uyt te iler- ven, eode dat iu leks ten dien refpeöede promptere delcharge, oock geieyt kan werden te dienen tot ver- lichtingevan Hì/7ì«»ì/ì , ende dien volgende oock om eenigher-maten wederom re compenferen de voorfz exceflive over-betalinghe by haer £d. Groot Mog. gedaen.
En wat de vordere alleguatien van gemelden Raedt belanght, daer op wert nochmaelsvoor gerepeteert gehouden, dat haer £d. Groot Mog. haer van geene Militie ter wereldt hebben gedefchargeert, daerinne zydiredtelijckofindireélelijck , voor lange ofte kor- ten tijdt fouden hebben geconfenteert.
Waeromme dan oock degemeldeHeeren van Hol- landt met bevremdingegehoort hebben, dat den ge- melden Raedt huyden aen haer Ho, Mog by Miffive heeftgenotificeeert, dat defelve aen alle Gouverneurs ende Commandeurs in den Staet gedepefcheert heeft Brieven contremandatoir van't gerefolveerde van haer Ed. Groot Mog. ende contremanderende het aen- fchry vens by haer Ed. Groot Mog., in voegen als bo- ven naer ordre, flijlfl ende gewoonte aen de (Meie- ren dér voorfz Compagnien leydcnde, af-gefonden, en tegelijck aen den Raedt volgens voorigh gebruyck genotificeert, mits alle welcke baerblijckelijcke rede- nen ende alleguatien de gehelde Heeren van Hollandt yerfocht hebben, dat den gemelten Raedt haer voorfz gegeven advijs in originali mochte werden gereftitu- €ert, omnaerdéware gelegentheyt vandefaeckege- redrefleert te werden, oock voorts gecontremandeerc debeveeleo aende Gouverneurs ende Commandeurs als boven ghedepefcheert ofte anderfints ingehouden, by foo verre ende voor foo veel die noch niet afgefon- den mochten zyn. Waerop gedelibereertzyndeisde fake ten principale opgehoudra toe morgeo,en V09rts |
goet-gevonden ende verftaen, mitsdefente verfocc- i/i/ro ken den welgemelden Raedc van Staten, dat haer £ niet en willen laten afgaen, maer doen ophouden dé ^^ Brieven by haer E. giarrefteert, ora aen de reipeftive I Gouverneurs ende Commandeurs vande Fromier- I plaetfen van defen Staet, over het fubjeö vande licen- tieringe der voorfzfeven tn t-wintigh Compagnien af- gefonden te viferden.
ï^rti^nfrtbjefmt / batöiebuptcnbeBcBtïinohe
5pn / bc faccfien ban ^taet niet ftonnenbefitapcn · be ;btaet^-t)ecfoontn feibe {tonnen bie bicittoilé niec batten. J0ant in effect öceft Den fiaebt ban fetottn tDillenbolaen becfcftepbe «efolutitn / otnomtnin ben 3ace ieftien hondert vyftigh, toanneec Hollende foohcacötfaOtoIcct flcaoubecniect boo^ben ;itabt.
^OU&ec Willetn van Grange; tDelci^cnabeC'
UHI· Vili «iniui UHI) IVtUltll
bolQen / btebecnietislit enbe uptgebaen ben beröafbcn afiepecceeect in bc forme. Ten twee- den, 3@atbejiaatecieaenaaet : !DcnQaebt ban jbtatcnbeeftaefiipponecct / bat Hollandt btatibje ®?obinticn üeeft toillen befrauDeten ; Hollandt tiam baec ban befcOargctenbe / om b'anbece baet mede te
bclafien ; niarcy-"---'··—------
bat fp niet crni ElDc
«©tlöcft bc vt- ,.
t wintighften ©fcenibec obec bit BtòotE'toctcft fieno» meni^getoecfi ! tcfiennen ocfft. ©oleen^ toefc IiefoubentDecbenelbefnppaimeett be S5;t(bcn / Ue benfiaebtgabt gticterofbeect tefc^itiben aen bete*
landt te bibettecen / te mogen petfuabecen j ;S>c!
naec mieti aen ofe i^iobtotiea
plaetfen. <Bnbe geeft ben fiaebtban hiaten beteFcufeett biegben be erfoluti'- banbe ^btoten «penetaclban ben negentbicnden^eterobrc; bpbid'
Φ gelaf} toiecbe foobane o|b^ aenbe<i3onb(tntut^ te geben enbe afte fenbeti; enbefjet ongeluchto^/ bet / toanneec befeiSefolutiebanb«;btaten (0enr: caeltoieet genomen / baer niet tneecalg een tìSetie. puteetbe ban Hollandt pjefentboa^ / bienealleap» pacentie naefï bp'tbupjkoa^,/ ppenbe / of bate geenacgtop flaenbe / enbefepbe om bic^b» beet Riet tegen. (0eltjc6o(icltinben(i^{og6 / tatam^tc een ^^ilbttoacBt flaept / of Quabe teacgt gout/ 6βη ccn^ètabtofXrgec bebecben / nentenbe boer ori· tcentquabeopfïcBt ; OSnbefoo fletmen / fioeflua· Irjcb be «Sebcputeerben bec ^jobintien boen / bte (kb abfentecen / enbe berfupmenpiefent enbe aenbacb· tigil te 3t|n inbe ^ecgabecinge.
JUitec Hollandt, bomenbebe^mo^en^enCo^ inbeBecgabecingg / geeft booj koelfpjeeclicnbe om· lïanbiglieptbenben @eec Raedt Penfionarit fmch^ gecepaceett; enbe occaHe genomen / ombtebnin gefjeucDniffetebjengenJjet gepaffetcbe ban'tSfaci; feithien hondert vyitigh; enbebe9)obintienbco|te leggen gaec partialiteyt enbe malicie, ban ben ^^inte te Hebben gljeautgocifeect / em i^tdlanbt te ιφρ^ι» meten ; enbe na bOppjeflle met gcoote flattecpe om ]D}ince be^toeggen te bebancfien. «SeigdEt men fien aan in be J^ijiacie ban't^aet feftien hondert vyftigb, enbe in be Herftelde Leeuw, fêaecoocftboojtoetpcnbe / bat fp bergeten w*
ben / batboo?d'Amneftie,enbe||ètbttniitigfnban befe onderdruckende Proceduren , Hollandt toebiC inintegrum, enbe iti Baecb?pBepti^gBerf(ïitufett geteeefi.
Hojt / befecteteaböecentfebanbinfjince/^ loobenbe öim gcoot goet te boen / ftet'benbe Hem gtootnuaetgebaen : ^l^iioUanbtoptgecbenbe en opöitfenbe / om in toeftomenbe baec tegen te bo«9» |
-ocr page 698-
en O O R L O G Η, ν Ack-en-veertighfle BoecL 66?
rapbeert B.vanKIyfien. vt. Lagerftont, Ter itf^g,
Ordonnantie van de Zelve, ondërtéeckt.rf6,5i(r, _
G. KÜTSCH.
dOpfihriftvasi
*
Edeie Mogeride Heeren, de Staten des Furfietì-
doms Gelrê endé Graeffihe^s Zutfitn, of by ab-
fentie van haer Edele Mog. aen de Heeren der-s
ielver Raden, &c.
ARNHEM,
öte bort Stadt èniie Landen.
Edek CHogende Heeren^ Nabuereni Bont-
genooten ende goede grienden.
U' Ed. Mog. fai fob wel als ons bekent zijn, dat 311«
by de Heeren Staten van Hollandt voor eeni- ^tat»
gen tijdt in deliberatie ie geweeft, oock by een tn Hatf
formele CommiiÉe van den tnueeettinintighfievSep-
terober laetftleden, eenige Heeren Gecommicteetden
uyt baer middel zijn gelailec, otn overlegginge te ma-
ken van feeckere middelen, hoe de Provintie van
Hollandt foude procederen, niet alleen foo wanneer
d'een of d'ander der refpeöive Provintien jegens haer
gevattede maximen eenen Stadthoudér ende Gouver-
quame te kiefen, maeroockde gekofene Stadt'
houder op hare CommiiSep t'introducercn in den
Raedt van Staten j waer op den achttntwintigh/fm
daer aen volgende baer fchriftelijck advijs mede door
den DrUckgedivulgeert, ingebracht, ende vervolgen»
oock het fel ve de Leden van de Provintie is toegefon·'
foodeii, om daer op hare Refolutie te vorderen, e^dc
noch daer en boven by defelve Vergaderingbe geor-
donneert door haer Gecommitteerden eenige Provin·'
tie, ende in ipetie van u Ed. Mogi Provintie in Con-
ferentie te treden , om defelve redenen ende motiveö
welintefcherpen,. endehaer (ware het mogelijck)
mede tot dat befluyt te trecken, ende alfoo dit notoir-
'lijck is een faecke van groote nieuwigheydt, ende voor
dpt'iovintien, niet alleen die tegen wooïdighi/tf^-
houdert hebben ten hooghilcri prejudiciabel, maer
oock by alle Provintien die de vryheydt hebben, in
tijdt ende wylen na de conftitur.ie Van hare faecken
Stadthouders te mojhenkiefen, geconfideieert moet
worden yan verren in£ghten, ende feer fchadelijcke
confequentiej principalijck geperpendeert werdende
die by haer l^ygebiachte feer bedenckelijcke redenén*·
waer mede dp Proviptie van Hollandt hare fuftenue
foecktte appuieren ; ioo hebben wy hier inne nietge-
hcelijck mogen ftiUe Gtten, maer met de Heeren Ge-
deputeerden der Staten van Vriiflandt, zijnde onfe
mede-Bondtgenooten, ende natAe gebueren^ daer
over in Communicatie gekomen zijnde, hebben no-
digh ghevonden daer van deGecomtBitteerdedefer
Provintie ter Vergaderinge van haer Hd. Mog. preal·
lablement te ad verteren, om voor te komen, ten éyn-
de, conform d'intentie van Hollandt, geene prejudi-
ciable Refolutie, jaeckendede Seffieende Stemme
van de Stadthtudm in den Raedt van Staten ter Gene-
r^iceytmochte worden ghenomen, ende vervolgens
oock goede gevonden daer over fpecialijck aen uEd.
Mog. te fcljry ven, ende defelve te gemoet te voeten>
of defelve roet ons niet fullen oordeeleo defe gepoog-
de Vergaderinge exprefleiijck te ftryden tegen de or-
ginele initeilinge ende ordre op het Collegie van den
Raedt van Staten, by beyde Inilruàien ven degheiii- ^
mentlijcke Bropdtgenooten vandenf8>er^(^i* April»
v0ien hondert athtentachtighgcaTie&teit, ende dea
acbtieadea ìuìy fefiien hondert een m vyftigh gereno*
I veert ende ge-employeert, zijndealdaergeinfereerc
4efeexpreffeclaufule ; datindeitJehemRaedtvanStg- ·
te mede fuUeu xijn hegr^en » ende tot. allen tyden cmpa- ">
rerentflaetff endeflemme hebben de Gouruemeurt van dt '
refpeaive Frovintie»·^ Ende op daC niermochteghe- ■
duydct werden alicca op de Froviatiea, dm defelve
diee
ao mimftÊftDeCiÊPiocEDuMiitJan Hollandt, tticecmet
woo2öE« al^ ctDen/ fletijcft blijtht upt De nabofaeiiDe
Edele (JMogende Heeren,
jijtf. E fchadelijcke nieuwigheden) ende dingereu-
isiW I Ife maximen, by de tegenwoordighe Regenten
dfwj^ L·^ van de Provintie van ende Weft-Vfhs-
^Dt, /<»i/id8gelijcbs bedacht, ende gefmeet wordende,heb.
bende ons nu eenigen tijdt hcrwaerCs gheen kleyne be-
» .,|{ommernifleaengebracht, inplaets dat wy verhoopt
^^ j,a(l(jen,naerbetiliirenvanons eygen endeonferna-
buyren Oorlogh, ten minften voor een tijde langh,
eenonbelcoinmerde gheruftheydt, als de aengename
vfucht des Vriedes te genieten, ende of wel U Ed.
Mog.geruftheyt ons niet minder wenfchelijck is, als
onseygen, foo wiilen wy echter verhoopen, ende niet
twyfftlen, ofte defelve fullen van onfe vooriz, bekom-
meringe mede participerenjte meer, alfOo de oorfaeck
van defelve u Ed. Mog. even feer toucheert, ende
oock niet minder kan bekent wefen, waer uyt defelve,
na hare wijdt-berqfcmde wijsheydt ende voorfichtig-
heydt, de pernicieuie gevolgen lichtelijck fullen kon-
nen voorfien, watit wat ftaet meerder voor de fament-
üjcke Bondtgenooten te beduchten, als dat dien Hey-
ligcD bandt van Eendracht, waer door de Macht van
defen Staet, volgens des felfs loffelijck Devijs bfeftaet,
wordt veriwacht ende gekrenckt, waer door werdt de-
felve meerder verfwackt ende gekrenckt, als door on-
derdruckioge door den eenen Bondtgehoot tegbens
den anderen ondernomen werdende ? wat fmaeckt
meernaonderdruckinge , als feytelijcken invoeringh
vanfoodanige nieuwigheden, die tegens de foo on-
langs , namentlijck in den Jare feftitn hondert ten ea
v^igh op nieuWs veraccordeerde recht van yder Pro-
vintie in 't particulier, waer op de Inflruflie van deii
Plaedt van State exprefleiijck is geamplieert,ende daer
inbeflooten Articuiw», dat in den fel ven Raedt ful-
len zijn begrepen,ende tot allen tyden daer inne com-
pareren, plaetfe en flemme hebben de Gouverneurs
?andereipeö:ivePro»intien, daer defelve zijn , ofte
namaels mochten koomen, waer tegheös de Heeren
Staten van Hollandt door. hare Refolutie van den acht
m tvintighfien September laetftleden direöelijck aen-
gaen,tn het ffilve, fon der met eenigewettelijcke re-
denen te bekiceden, haren wille trotfelijck voot reden
geb/uyckende, ende defelve omhangen met het gepre-
tendeerde particulier interefl van bare Provincie, als
of de andere Bondtgenooten ftracks fchuldigh waren
daerom teghens de fundamentele Wetten van defen
Staet, hare lofièlijckq Couflumen van Regeririghe,
waer by defelve heer, zedert het begin vaö defe Repu-
blijcque foo wel hebben bevonden , t'eenemaelom
verre te ilooten. De vporfz onfe gheruftheydt heeft
ons doen gedencken op tniddelen, waer door de voor-
verhaelde geinterefleerdedefleynen van Hollandt, tot
confervatiè van onfe ende andere Provintien Recht
ende Privilegien mochten worden geftut ende voor-
gekomen, waer toe wy gheen beters hebbea konnèn
uitvinden, als de famentlijckëBondtgenooten., als
evenveel daer by benadeelt, te noodigen ende te ver-
foecken, om tot fulcken hooghnodigen werck meede
de behulpelijcke hatidiT te willen bieden, ghelijckwy
(iefen tot dien ey nde aen u Ed. Mog. ende diergelijdce
aende refpeöive andere Leden van.de Unie hebben
afgefonden, niet twijffelende, df u Ed. Mog. fullen
niet gedogen, dat ter Generaliteyt yets prejudicabel
wordegeconcludeert voor foodanige Provintien, die
reede een Stadthoudér hebben verkoren, of namaels
oiochten komen te verkiefen.
Waer mede·"
Édele Mogende Heeren,bevelen wy defelve in Go·
des Heylighe bfiwaringe. Leamaerden, defen
twdfden December fiflien hondert €cht enfefiig.
Onderitondt, UEd. Mog. goede Vrienden, de
gedeputeerde StAtenvaqVrielIamlc» ìr»sgepà-
-ocr page 699-
éóS S A κ E Ν van S Τ A E Τ
dies tijdts waren zyn notninatum daer by ghevoeght Jooo" dc woorden» iaerdefehe%yn ofte namaeh mocht en "we' —^ Jen, Het welcke verftaen moet worden de wel-mey- ninghe van de Prpvintien in dit poinft t'efficatieufer gecxprimeert te hebben 7 om dat op feecker gemo- veerde van de Provintien van Vriejlandt ende Stadt en Lande, over de Gereformeerde inftruitie in 't ftuck van d^ Patentenby gemeen concert ende conventie opdeaeeιte7tt^»ì>ttighβe/tJaDyfiβkie/ιhandert een en v^fvgl· door een formele verklaringe is vaft gheftelt, dai heer Ho. Mog. niet en verflondendoorghemelte ordre ep de Patente», noch d'Artmlen van d'Urne ineenigen deelete enerverenoftealteren 1 noch oock d'inftruaie van den Raedt van State, voor foo veel defelve yande Stadthouders waren fpreeckende» in't minile niet te prejudiceren, gelijck oock zedertdien tijdtde Stadt- houders, in funAie wefende, in den voornoemden Raedt fonder ycmandts tegenfpreecken hebben ghe- campareerc > ende bet fel ve recht fonder gemene be- williginge van alle de Bondtgenoten, hun niet kan gecontroverteert ofce benomen worden ; tegen welc· ken nu tegenwoortigh nietkonnen nulliceren, noch behooren in confideratie te komen de redènen in voorgemelte concepte refolutievan Hollandt aenge- trocken » als dat de Provintien foo tot befluyr van haere particuliere Regeermghede Per/ooaenva» Stadthouders goetvindenteentphyereHy door het middel vande felve haer in den Raedt van Statefiude fiecken te Hierflercken j tndealdaerdoorhaergefaghde andere Provintien) ende voomameMtlück die van Hollandt, fio ftertk in aental zünde, fovaekonnen verklaecken, veeTnti» datfiikkifon- defirecken tot imrmmitie vande proportie die Hollandt fitfiinegrti te»aenpenvànkaergràotecontributie,hejon» derlijck 'm dat Collegie te motten hebben, nademaei de- felve aldaer niet anders ais in alle andere Generaliteyts Collegien (daer de Provintien aqüt jure, ende als ge^ijckeintereflc in de gemeene faecke hebbende ge- admitteert werden )konnen ende moeien worden ge- Gonfidereerc. Gelijck de vOorgemèltfe Provintiefich mede daer op niet kan beroepen» dat d'oude InAru- üieavanden Raedt van Staten» ende namentlijck die ' xtxiica «chtienden luly fijlienhendert eenenv^tigh, waer in voornoemde ckulule, als boven gemelt » ge- in fereertftaet, niet vaft foude ftaen» terwijleu als nochfoudefluitueren en Concept van een nieuwë inftrudlie In den laiefi/lien hondert drie en vyftigb ten papieregebracht» waer in foodani^h recht van de'Pro- vintieh tot introduftie van de Stadthouders in den Raedt van State niet en wierde gevonden, noch oock iulcksoytde meeninge ende intentie van niemandt van de Bontgenoten foude zyn geweeft » om foodane gefagh door kiefen van Stadthouders oen andere Provin- tien tegevem, Μ dat fy hunfelfs de macht ende het recht om Stadthonders ie kiefeni hadden benomen, alsTver- dende baerblijckelijck het contrarie gedemonftreert» uyt vooraengetogenehaer Ho. Mog. Refolutie vanden een en tì»i»tigliSe»ìaay feJHen honderteen en vyftigh, zynde veel meerder ce gelooyen dat de Frovintie van Hollandt dies tijdes foodanige fpeculatie ofte defiey- nm^B^hOiabfiluyt mortificeren dtr Stadthouders niet en hebben gehadt» 'noch docnmael ghedacht op die precifpgronden van recip'rocatie in hetacquireren van ' een itemme in den Raedt van State » door het verkle- ien vaii oen Stadthouder.'twelckrecht de voornoem- de Provintieende alle andere» volgens de gemene U- nie als: noch werdt open gelaten, waer inne oock de Biovlntie van VrieOandt endedefe niet en reeckeneo haer in't byfonder voor recht te zyn toegeftaen » veel min dat het gebruyck van het felvé haer loüde konnen werden gecontroverteerti vermits defelve om ghe- wichtige rédenen niet en^ konnen ttmpleAeren de be^ Wiifte Voorfliigh van Harmonye by HöUandt voortge- bracht» de welcke veel meer gelijck een nieuwigheyt endeteghen de oude gronden van de Regeringe ftry- dende, kan worden aengefien» als.dat wegen de mtt- aueptatie van dieta het voorige recht van de Stadthoii- deia op de fundamenten vande Unie ghefub verteert, code hun wegb-genomeo foude werdén > waeromme hetoogkiÏBer bedenckeliji:k is> dat de Ptoviatievan |
Hollandt fich opcntlijck in defelve refolutie fich latet ki verluydenniettekdnneo» noch fonder lefie van haer ^ ^·
Hoogheyt te moghen gedogen, dat een Scadthouder---'
by d'een ofd'anaer provintie gekooren, buycen haet vrywillighconfentinden Raedt van Staten geintro- duceert foude werden, ende op een by haer valt te fteK lene refolutie» flechtsopbekentmaeckinge aend'an' dere Bontgenoten fulcks metter daet praöiferen fon- der felfs eenige overftemminge hier in ofte anderfints tegedooghenj het welcke ofte niet nae feytelijcheyt ende notoir gewelt foude fmaecken » ende occaGe ge- ven v^n diflólutie van de Unie » ende fcheuringe van de Provintien » wy U Ed. Mog. in bedencken geven Hebbende alle het voorfz met het gene daer uyt nootl fakelijck volgen fouded'Ed.Mo. Heeren Gedeputeer- de Staten van Vrieflandt»ende wy niet anders konnea confidereren als notoire nieuwigheden, ondermyneQ. de de gronden vande oude R^eeringe, alleen op eea prefuppooft » om dat de feiue ende flemme van de Stadthouders inden Raedt van Staten incompatibel foude zyn met de particuliere Intereffe van Hollandt, byde tegenwoordige conflitutievande Regeeringe, ende hebben daerom oock noodigh geacht U Ed. Mo. en de andere Bondtgenooten het felve te vetthoonen i ende daer benevens defelve feer Vrundt-Nabuyrlijc- ken te verforcken, dat fy de dangereufe deflèyuen van Hollandt willen gelieven tegen te bouwen, oock bun Heeren Gecommitteerden ter Vergaderinge van haer Ho. Mog t'inftrueren ende tc gelaften dat diefwegen gcene prsejudicable refolutie ter Generaliteyt gheno- menendegea'rrefteert enwerde» teneyndetenydcr van de Bondtgenooten foo tegcnwoordigh Stadthou- ders hebben,· ofte naemaels verkicfen mochtenhun Recht ende Privilegiën geconferveert » endede ghc- woonlijcke cours van Regeeringe oj> de fundamenten vande Unie niet t'cenemaelgeturbeert en gealfereeit mochten worden. Waer mede eyndigendebeveelea Ü Edele Mog.
Ed.Mog. Heeren» Nabuyren, Bondtghenoote» ende goede Vrienden ia Godes heylige Prottxie, Groeningen den negentienden December ftfiiez hondert acht en fefii^.
Was geparapheert PrancifiutJutHiis^
Onderftont
i
U Ed. Mog, Nabuyren * Bondtgenooten en goede Vrienden. De Gedeputeerde Staten van Stadt V Groeningen ende Ommelanden. Lagerftondt, ' ter ordonnantie der felver.
Onderteeckent R. BUSCH, Secret.
dOpfihriftvai.
Edele Mog. Heeren i de Heeren SÏiten vande Pre- ' vintie van Gelderlandt onfe Nabuyren, Bondt- ' 'genootea ende goede Vrienden. Tot
A R Ν β BM^
^entwiatigh(len(^ tee l^eCsaOecfnsSe De ÖequeRt ban Mr. Philips Doubieth » tólftoepm I
<©mfanB« Oenecael öa ©éwetjiaööi
öouömieitiiffct ; ©atfii Bp ftefatftje «efoluttw ban öenöaeDt ban fttatenfcaai/ »! boIOomfooÖanigen fommeban f enniiiBen/fi®^ oetaefen Commi# lohan Breugel » twpt^n Sijn pliant^ tottin len ftennifli op ©iDonnanttc banwn SaiM ban jbtaten in bragiaccleftien hoodert f»en feftigh» aen De nieutoe onfleccpactieette |
-ocr page 700-
■Lo2f5€onfentenb?pboo8«quattien ie monteren/ aiitot remplacement banbe boo;f5 sdebibectéecDe ffi(ntiins&en biiecc eecequiceert : upt ben
ltartnebenbeboa;f5 iSequefte sgeboegbt / nabec aefïcn fienbe toojben. <5nbe nabien get een feec tiarbe fttchefauDesön / batöp ;6uppliant (ficbraeteen oniurteooten pberenbe acbepbtQgetcmitoelgcft ten üimflebanfiec gemeene Sabeclanbt / gebuprenbe foobeel !Jaren gtjeoccupeecc ggeboubcn {(ebbenbe) atcon|itingeectfOHbetoo?bcntot foutniffcment ban ^®enninstn / biebp&eboojfsbefectueufe^jabin^ titn taiaren berufienbe. 90a berfocljc gp oocmoc:: Dioö / bat öaec J^o. uaag. gocDe geliefte nroröte jDn/ Den tegentDOOjbtgen «Drnfangec «Senecael lacob van Voibcrghen, tot (nbo|becingf) banbe boo;noembcn teflQntenfpecialöcluetóflCTi / enbe t'autöocifecen/ cnoe be betalinge ban bien bp be boo;noembe befeccu:= ruft^jobmtien} mcttecieufe SS^ieben ban cecom^ tnanoatie te boen faciliteecn / mitfgebec^ ben meec· gemelbe iSaebt ban Staten tebifponeten / batbe letaelöe (i^^bonnantien gem Suppliant in uptglft inner ceecheningen geleben fouDe mogen bio^ben.: onöPt pjcfentatiebanbienbolgöen^ pjompteltjchte tioIDocn alle get geene / toattot jgnen lafie berber ncbjacötfoube ftonnen too|ben / ofte bp ê>lotban leecfteningefcbulbiggfoubemoijen blijben. ®aer opgeQcIibereert ;pnbe/ i^beboo;noembc tequefïe/ tnDe ben gemeibe baecneben^ geboeggben j&taet ge^ fielt/ in ganbcnbanbe ©eecen ban Ommeren, enbe anbccegaecllo. JKog. «©ebeputeerben totte faecfte baiiDe^jiffïe / omobec'cboo?f3fuDifct / met enbe ncben^ eenfgge l^eeren «^ecoramitteccbe upt ben üoo?noemben0aebtbang>tate / bpgaeriSD.felftc nomfnecen / in conferentie te treben / enbe baec ban iSeppo^tteboen.
I&u fai gier Pellen be boojnaemfie ffcanfcge faften banbitSaer. ün lanuario cecomnfanbeerbe ben JimbaffaDenr Boreei fece pbectgg befafte ban Can- dia, |©cn oojbeelbe algiec enbe paf metter baet te m dennen / bat men baec inboepntgg ofte geen inte? w. tefl gabbe. ί|ρ fcgjecf / bat ben getoefen üeec <©» tflteur Haga tot ConftantìDopolen,eect0bi# aen gaec üo. JlBog. aegecinge in ben tjtjbt banjpn Befibentie/ Blioochnajgne toebecBomlfe ban Cooftantinopo- len, bielanbcr^ gabt ggerep;efenteettaengaer$o. jBoa>foobpb;iebenaI^bp monbe : flrllenbe / en IjauDenbe / beconferbatteban'tConinchcgtltCan- dia, bupten be bominatie banbe ^uccKen /eenbanc üeQCootfieencanftberabeiftebie raften honbe bege· meneCgjificngcpt / en pacticnlieclgcR ben ^taet ban gaec $0. JSBogin'tcegacbt banbe j^ebeclanbt· fcDcnabigatie enbe cgcïten ganbelinbegegeele aBib-- Delanbtfcge ^ee / Eanben en Staten baec aen en «mtcentgelegen. 3@antCandia onbecbeSenetia^^ ttenjijnbe / fep^ceectgetCucck^gebietenbe naccgie ban ben anberen. <{Enbe inbien get gemeibe «Soninefìrgch Candia quam becmeeflett te biojben ton? DendSjooten ®ecc/ foo eubc elle^ toatgp nu liefatinCucopa/ ^fia / enïlfrica / t'famen gge» tonne);eert / in een licgaetn bonnen gefb|meerttDo;> btn t fflotfncomiwcrtlegcootecmacgtbanbfefor. midabie u^onaccgfe / enbe om tebebojbemigaee oubtgebicteectbeffepnen bpoinemen tegen Sicilicn tnbeitaiien, &c. ©elgcRal^ toelgemettc <®cateuc Haga met bafle feecftece ftennijfe boenmarfé gab bec. tOTOtfeerparticuIierlgcfe. «Cnbealfoben D waöcur ban ©eneiien gebnecigg «engielbt Dp gem ( «mbaffabeuc Boreel ) om aflipentie te gebben ban «05 l&o.Mog. al^ sQnbe onbecbe meeffeggeinte. relTeerbe; foobecfocgtgp in onbecbaniggeptbat be önoaeSeacecinggebefeimpoitantefaecSgSiifbcin jonfiöeratie en belibecatie te nemen/ enbe gem (oe te intben een af/of toeflaenbe antbjooibt/baet mebe gp w eecen ban ben jwaet ben gem. Heet Hmbaf. ban *enetien in fagon mocgte beféflenen y tot acquit boti ""-'^cpt tegen ttoee foo gcoete enbe confiDwaWe li maerbaecbetni^tiietg^fflt
en O OR L O G Η, V Ack-en-vemgihfeBotcL· 669
,/B firtu(ttrtrtfo«l»etoo|&tn; baec nocStan^ öp cefolu' tffnD»tKfcctueure l^jobintfen ten cesuacDebanoe |
' SJenBeiangenbe begefcgillen tuffcgen bic ban Sa-, 0. voyen enbe Geneve, geeft b'l|eec ©cbeputeecbe " Syndecqaenbit^Ofb'Stmbaffabeuc Boreel gecom:= ' municeert jgne S0i;teben enbe lilbbpfen / jonggfl ggehomen upt Turin, uptSwitferiandt; enbe ban Geneve, enbeonbeccicgtgaebat gare cDebrputcec:· 'benalbaee tot Turin in conferentie toacen ggctoeefl met.beCómmifrarifen ban bien Qertogg; boeg bat 3gn {^mi^gept altgt^ bafl bleef fiaen enbe prcfiflccen· be op 59η pjetenfie banbe Souverainiteyt dcc. in qne» Pie. ^accobecbe ^ebeputeecbe ban Geneve niet geautgojifeertjönbc / orapet^teiionncn afffaen / oftetoe-geben / gabbenoibjeggeltregen ban Turin biabecna Geneve te fieeten} foobatbefaecben tuf= fcgen Savoyen enbe G«aieve in immcc^ foo qnabe en peciculenfeconlunctucen Ponbcn / ben eeniggebc» roecten enbe ®.o;logg tuffcgen bepbe/ al^ booi befen. ^e {|eecen ban i>'<iSbangeItfcge Cantons, gebben baecom een toel-gefojmeeebe enoe fecieufe S3;icf acii bei^ectogg ban Savoyen gefïig^ben / ombiejUoog» gepttaiatbetect'inbucecenenbetebifponeecen / tot een rebelgcg berb^cg tuffcgen ben anbecen/cnbe tot banbe cectpjoqne (©nbecbanen. i&atucbaggbaecteboo^n / geeft ^ijnl^ojepept au Louvre in'topenbaec nocg boen uptbeelen beele nieutoe Csmmiffien te 33aec / bic op tacbtigti in't ge tal bergcootbiiecben/enbe upt aileanbece p;obin» tien ban bit Strfcb ioiecbt becfiaen bat obec al mebc gcootei€couppc^ aengenamen toiecben.
^ei|eecjeacqui^beBeilefonds, enbe ben i^ecc <02abebe Duras, bie men aen't Hof bectoacgrebc upt Vlaenderen, infggelgcïi^ ooch anbece gooföru banbe jl^canfcge militie / foubenuanb;cojb;eggc« Kregen gebben / ban boo; al nocg inbe ggeconque*
^ 55e ban Betune, enbe
'tiSegiment d'Auveme geeft ficg in befe 39|iefenbe tgbe in't Beibtbegeben na enbe omtrent Air, enbe SainaOmer.
^aec bcie^ o^b^e ben fes en twintigbllen ^ecentbcc totRocbciiaertgefiomenbanbit gof / metbenccc» Pen toe te maecften vy f a fes banbe capitaeipe f can» fc|^«Ì^Iogg-Àcgepett.
^e ^iftrapfcgeCapec^ beben b^Igc&^ beet fcga< be. Q^e honing toiecbt gefeggt naePhomenbe taeecti na Chantilly te fuUcn bectcecgen / om alöatc te boe» eenecebue ban't ISegiment banMoniieur le Daul- phin, bepaenbe in acbcien Compagnien.
Monfieur Ie Prince de Condé Ina^ enbe bleef in Bourgoigne, bmbeKcggg^-faecgeninbctfiifasj en baec orat?cnt inbe ©uptfcge ff contiecen te bicigercn enbe toaec te nemen, ggn CopincWgcRe ©ooggept ben i^ectoflgban Orleans maecftte gem ooch fpoebig gereetomteggen'tepnbe ban JFebuiarp ban Parijs teberttecfiennaLanguedocq oiöe RouiffiitoD, om albaec get ffcanfe Eegec al^ ©enecalifïlnw' te com» manberen tegen Cataioigne enbe ^paetifcge bintien inbe Pireneen. €nbe fflwbe jfin βonincftlgc» fte i^ooggepbt banbe NobieOe, enbe beel boo;nanie ©fpciecenfleccitgebolggttooiben / enbe een aen» fienlgcg 3legec,onbec jgn Q^icectie enbe rommanba geUien. ®acc tuiert in't genetael booj alle ^jobin* tienban bat figcft feec beel lbolbaten aengcnomcn foo te s^oet al^ te paecbe/ enbe ben %OeI b)iecc hracgi tiggge>encoucageectom Commiffien ban Compa* gnienteftomenberfoecftenenbebecRcggen / ofal^ j@olontaci^ b'aenPaenbe Campaigne bp te toefni enbetebolgeninbitbooj-faec. Seelenteubte €om> iniffien toiecben oecft bageliicS^uptgegeben / enbe ban fomtgbt^ ooch biebec gecetacbeect op nabec e/· b;ein'tJ^0Q2-3acc tegeben; 'ttoeicbbe bifcourffen enbe ^nien becfcgepben enbe becanbetlgcb macclt« te t 3@at men giecfoubegei^n te boepen/'tfp een 3fccommtì)ementban©|eebe7 oftceenen gacBm
«©nbertttffcgen epntinueecben be iSifcapfege enbe ^Penbifcge Commiffte-baecbec^ bagelilcft;} mere en me» te boen gcoote fcgabe aenbe jFcanfcge aatiie / enbe uptianbtfiöe «iommtccien j baer onbcc
be |
-ocr page 701-
6ίό S a κ e ν van S τ a e τ
ojöjeöanfiea---------- , , - .r ι ^
mtealitcpt Daft tegen getooon fdn te lïeHen./ fijo tnöe danari in fonDrcljept / al^ opüe J®ifl-ftufienban ©iaiicRcijcft 3Ö« flcoote fcljaöe t)00?Behonten enöe oe^» wmeùieect. , ,
^^etiepateectien banùe P20btntie ban
ZeelandciicööenOïJ Denfefthicnden tCC ©iCflabetltl» DüojBciijagcn / Datöe jcansoifm ïiagljelfjcft^ meet enöE ηιεεε öacDe pioccDupcen brgonDen aen te bangeti op De «©nöecöanEiHjan Den ^taet Dee ©eceenigbbe ^eöertantieti ; enbc Dan; nebEH^ Dom lefen feecftcc CFtcaauptöetÖegifïecbanDen ^Bgent DeGlarges, racrhcnbeijft geen e onlanglj^ tot Rue, cefoitecetu öe / onbecBetdSoubcrnemcntban Montreul, cecfl aenftct^cijipgöenaerat Catarina ban Middelburgb in^elanDt / DeingeIaDenc<i5oeDitenenDe't®oIcR/ cnDeDaefnaenocIj aeneen ^φίρ ban Hoorn i^gbe» plecgöt. <i2nDe Detoijle Dit faecfien toaecen ban Dan«· flcccufc confeguentiin / enDe Dicectelijcft ficijDenDe teg&rn^ De iCcactatcn ^C. feftien hondert twee en feitighmetDenConingljban ©lancficgcft folemnee^ iycftBljfmaecfttenDeglieflooten / enDe Die Da£C,öee» iieiigingljen / tot een notaWe iSupne enDe Deticuctie banDe «itommerde enDe jgabigatie banbe iJngfiefci tenen DeraX.anDen / enDe bccbolgen^ ban Den st)e= geelen ^taet : foo i^na Delibecatie goetgtjebonDen DaccobeciH bigouceufe ®ei;inentefcI)?Öben aen Den 3^oagl](i-gcmeiDenConingf) : (^n epnDe Jtin USa^ ie(ïeptfo?al)egeUefDeteD?agen / DatDieo?D?emocbt )jQO|Den gBeftelt op alle De ïtufÏen enDe ^abenenjban 5i)n Conincïtrijcft / in confojmité banDe boo?-göe» coctDeïjacepjoceDupcen / betjoo?Iöcft mocDten tocc' Dm gijecepaceect / Denbefci)aDigI)De()ace(0aeDecen aöeceflitucert / enDe De pecpcttanten ban Dte enorme fepten / onDere tm exempel enDe affcbiich / bigou< ceufelQcftgöecoicigeeït / cnDeboojt^ Die boo?fienin= ge göeDaen / Dat fulc); boo? öetltoeRomenDe niet meec inocbtfiomen tegötfcbicDen : ofte anDecfmt^ / Dat Iiace Jgo. .insog. fouDe moeten letten op mïDDelen / al- i)0£bj£l ongacme / om tegijen^ fooDaene violentie cnDe depredatien De boo?f5 ^ngefetenm Defec StanDen te gelpm p^otrgeten. ^at tspDcc^ Den Üeece (^^abe d'E(irades<{Ì);tt;ao;Dinacf^^moafraOéuc ban fijch / Dooj De èeecenban Geilicom, enDe anDje Ijaer ï^o. iBog. (öeDfpnteffcDen totDe jFcanfcöefaecften/ o'fte cenigljeuptDefelbebctfocötfouDetoojDen / Defe Öaet 1^0. j©og. goeDe enDe falutaire intentie met Def» felf^ 25?ieben te toiiltnljelpm feconDeren omtcent Den Öoogljfi gemelDen Coningö ; toojDenDe oocit De fêeec SimbanaöcucBoreei aengbefcl)?ebin / Daectoealïe ïtracBtigöe / enDe efficatieufe Debboicen te contribuì eren.
©en twintighften i^ De cepfe ban Dm Coningij nae Chantilly becanDcct / tnDefouDcaïDaecgeencebeue toefen.
lleti^of enDe jBilitaicel^ecfaonen jijnaenggelail öaecgeceet tefiouDen / om op D'eecfiebebeelen ti fian= nm bectcecRen/ tot emiglj DelTcpn/'ttoclcR feec fecceet gebouDentoiect
ïlpt öet ?ïccmael banbe Baftillo iuietben beel gcooi te|llietaIeg>tutltengöetCDcRen / enDe göemonteect totbacc?«ffaptm / infgijeltjcR^achtpondsabattau, om ]!ïibtecen met fpoet te Ronnm panécm ; enDe tot Parijs en anDece naefigDelegm ©laetfm beel Mt' een/3Bagen^/enDe i^aecDen geartefleect mdeeen« ggenomm / omalle'tboojfs te becboeten (foomen frpDe ) ©odtoacrt^ aen/ in-miDDd^ maccfieecDe beel ©Olch^ na Bourgoigne.
liöen fepDe Dat Den Coningö / be Coningimte/ Monficur Ie Daulphin, enDe Ijct gantfr^e ©of Den twee en twintighften of ten langfÏm Den drie en twin- tighften ban Parijs fouDmbcttceclten na Saina Ger- main ; maecDatDen Coningggem Daegg^Daecaen op De cep^ begeben fouDe tot eenfecceet Deffepn. <lSnDe op Dat ül^alefiept^ aentoclit fpoeDigb fonDec beel embaras moc^t boojt gam / foo {jeeft {jp tot em eyem» ■
pel aen ade ifeecen bmt ^eliPlw sefeggt |
gem fóacoflén toilDen meDe nemen / aïfoo sön ifòaio. ,. flfPtftlf^gicefolbectttoa^te^aerttegaeïi. ΛΙ ^m.i raaecDebemaengenaemtesijn Dat petten baij nua. "" liteptbembolgbDen/ mboegtnempDecbetn Dacttoe geccetmaerftte. ^
D'©cera5nbopé banDe ©o?|ieh ban Lunenbureh beeft boojDefenacccjSbp Den Coningbgebaiit / eShp foo al^ men ftonDe óojDelcn upt bet geiaet en Difcouc' fen banDe gemelDe ï|eer <enbopé / foo gbrtiet bn hem toat onbecnoegbtenDe geceticeect. ^
®eï|eeten<enbopé^ban5ijn ©ojlïelijcfte qsoojl banBrandenburgh, baDDenDm negenthiendenhapr privé auDientiegebaDt bp Den Coninch '^mouhttié / enDe De^ namiDDaegb^ bp De Coninginne cube Moq. fieur Daulphin, enDe beööen D'üeec itrabaflatimc Boreel laten bieten / batalDaetaengebomen biacen GemelDe ï^eeeen «iBnbopé^ toacen Den22aton Fcinits enDe iVIeynertz, Confeillec» jH^enbectoaebteinoibDagbelfjicfi^ tot Parijs meec
anDece «Snbopé^ bjegben^ De ^jincen (Seaiiieerticti ban Den Rhijn, om eenigb accommoDement booi te flaen/ enDetebemiDDelentufftbenDettoee ficjjbenöe J©onaccbpra.©nDectuffcben Dat alDaec alif^ tot etn bacDen enDe gcooten <@oj(ogb becbeccDigbt bitetOt. • ImmiDOel^ .iiebben De ieeten iEnbopé^ banjnn Conutc{iI.3^oo;l. ban Brandenburgh na baec etcfó auDientie/becfclpepDe Confecentien gebaDt mettte ten iKinillec^ banDe (!i:onin£lt / Daetban mcnotii uptflaabmoeflbectoacbien / geïijcft meDe tot Die fri; be faeclte nocb meec anDcce «Cnbopé^ bettoat^ loie». Den ban luegen eenige tóeuc enDe ©ojfien upt ï&upt^· lanDt. D'Heec dBnbopé loegen^ De J^ectogen ban Lu· nenburgb bleef nocb eenigtn tijDt tot Parijs.
D'ï&eece©?inceban Condé Weef altijùt tot Dioni «©enjpjinceban Vaudemont, ^oonban D'^cctog!) ban Lorrayoe aen 't jfcance fêof eenige ftojtcn tijot getoeefl ; enbebecfoectienDe pecmiffie om bjcbctom na Nancy te mogen bectcecRen/ fouDeDen Coninch gi)eantbJoo?t«nDe begeert btbben (■ Dat by fij» Majc flept op D'aenflaenDe cepfe bJilDcn bolgcn.
JVIonfieur Frere du Roy fouDeblpbfö tot Sainii Germeyn, afiuacbtinDealDaecspnlBajejicpti^toei DerRomfle/Diemen fepDe te fuiim toefen>na een JlaEtit abfentie/ of tegben^tepnDebanFebruary, ^tuani neecsgnConincRIijcRe i(^oogbept(Ïantte bectcec&cn naRoufliilion.
31n February ontfingb D'fêccc ?Imbaffab£UC Boreel baecï|o.liBog. o?D?f^obecDe ïiïobetpenöic Jrcanfe tot Rue > boben gbecoect. SS^aec obee RlagcnDeaen D'lf eec <0jabeDe Lionne, om ceDje^ / en o?Die booj 'ttoeRomenDe ban enDe tegben fooDane buple pioce:! Dupjen te mogen beRomen/beeft jgn €D.D'©e£e baffaDeuc Daec op feec goet anttooo;Dt gegeben. «SnOe al^ 3Ön ifêajelïept öae|i fïonDt om ban St. Germeyn te bectcecRen op jijn feccete cepfe/foo beeft bP terlïont boogb-öbemette 25?ieben Dooijgtten ^eccetari^aen DenConingbDoen obetlebecmnebenjtjnlQemocie in banDen ban Den l^eec <$;abe De Lioone, Die Defelbe aengbenomen (foogefcbieti^; beeft in banDen ban SgnjliaaieliepttefieUen.
ï^p beeft fn Öe gemelDe jaSemocie enDc25?ief awDe ideet De Lionne meDe bermam geDaenban 'tquaet booinemenbanHoftiüteytgeDaen Doo? eenige 2?ap» onneefcbejèloepm / openDet^enDej&eDetlanDtfrte ïliOOpbaecDeci tot Bayonne inDe bo4)t tot St. Sebafti- aen, enDe opiDe ïHufïm ban Bifoyen ; enöe beeft 3bn obecaHe^ met Den ConincRgbefpioocRenenoe aen D'i^eec Boreel Belooft / Datop aUe^öoeDeiwDje fouDe tbojDen geficit; meDe Dat Den ConincR aen bàf'-' ïgo. uaog. fouDe anttbooïDen / op De SPjieben / ban Dm feftbienden gianuacp b00|f5.
φρ Dm achten twintighften guam tOt Panjs tp Dinge Doo? een eypje^ Cour iec eföbcfonDen ban nen, boe Den fóepfecIfjcRe ^^jince alDaec pbecieOiti
^©eetm aentoefenbe «Bibopé^ continueerDm nocb DasbeöicR^baete Confircenticn enDe pfften met to fêeecm Hliniflec^ ban't jFcanfcbe fêofj enDe meij öi^oiDf «ptDifeJIefïw^tte? app^rte fouwsUj |
i
-ocr page 702-
®εη doninoö op bm tweeden February met een fiTMt flfteöolgö öeCtCOcRcn na St. Germain en Laye, na(rerOlllibOO?BousdeBouloigne nae Charancon , nmlacct^drie uccii natni&Dasg aen quant / cnùe hrtttofft foo tiae Brie Comte Robart, Öc eetfte fitfïribe route ban Dacc tot Mauix 5 maïc nu Deifi mm fcflBen / ti^ttct fecccct öeffepn toa^ op la Franche
''©artjijnBwn^ifwn ?ïmDaffaDcut;^ / Se(jöin= ten/fi. 3ü»Ji©a)ert£ptop öeccp^BÖeboIfltiti men ftliOe OOCft ban peti? te tteccecijtcn in Lorreynen.
©en tienden f)aDt men tot Parijs ban D^ Conincp «pfj na He Franche Comté de Bourgoigne enÖeLor- leyne alfnocö SEC" anöece feecïiecfjfPt / al^ alleen Dat ftccfpoe&igDabaneeeröe / fonbecopfjouHenenbebeel Ìji;jinM-©uIcftna be iSuactietenban Bourgoigne en LorreyneDaaelijcfi^nieeccnberacec boïQbbe enaen= tcochcii. «Cnbena be bifeoucffen liepen y fouöen ee· nige ^paenfcbe €cDupe^tot DoleenDeanbetc^te· Ccninofftoinen toefen / enbebataenaefienfoubetoes fcnop^'aHnes, Befangoh,enbeeen(gge anbete^Iaet- frn.
m bjie ü^eecen eecfïe HSinKiec^sijn ben Coninsö niet ocboïaöt / maec tot Parijs göebleben / foo bat De commnnicatienbefclbe enDe confecentienmetb'iBn; Uapc^ lipt «©uptflanbt bagelijcft^ continuecen / enbe Ijoccn bDOjtgangö öabben.
Monfieur Frere du Roy bleef tOt Parijs,acli)cft OOCft ti'igccc.®atfcöaIbeTurenne, en totbe oagelijjce e);= pEbiticnbanbepublique affaire^ ontrent ben Coninh/ l!)ti 5ijiic iEajed. gebolgljt op becepfe nae be Franche Compiè D'Heec .ïliarquifen be Louvoy enbe Bcmy.
ü'jieecbeLionne ijeeft belooft batobetbeWacfji tmbecbat in fiaec i^o-Mog. S3?ieben banben Teilien- (ien2!anuacìjbErteDen / naMontreuilfoubetoojbcn gefc|[)2ebcnaenben(lPtouüecneueaIbaec / opbatliet goftcrecöt geinfojmeett toefenbe obec bé vuyie Ro- veryen Doo^beSanbtlieDen ban Rue Qgepleeggtaen tiuee j^ebetlanbtfcBe ìÌtoopbaecbp-^cBepen/ baec te> flcn fooDane o?b?e riioeljte jiellen al| tot contentement tan u Ho. JÉog. enbeficajfe banbemi^babet^gfìei ìpcnfouDcn.
Tres-chm grandi jimis^ Alliez é" Confaderez.
AYant pris depuis quelques jours li refolution de
faire nous mérac en perfonne une courfe le
en O O R L O G Η, V Acht-en-veertgihfie JBoecL 671
hfiiConincR DctìoojticfenBeilflbctmnbantieraaent '''"^.MarüustefwnenpioIongccentotDen . ,.. Meytoe
...
5ai| ώ
"mois prochain pour un expedition de guerre, il ^'nousafemblé qu'àcaufe de la grande relation, qu'ont toufiourslesadtions des Armes avec les negotiations depaix, cu pour avanccr celle-cy, oupour la reculer, labien.feanceenlaraifon nous convient fortementà communiquerfans dilay noitre deflein & fes motifs à tous les Princes & Potentats nes bons Amis δ: Aitici, & comme dans ce nonbre vous tenez un rang princi- pal, nous vous dirons en premier iieu, que nous fiiifons eftat de partir d'icy Ie premier jour du mois prochain, &d'aller dans là Franche Comtc il la tefte d'uo corps d'Artnée, pourtafcher nous y emparerde quelques poftes; quant aux motifs, que nous on portéapren- dre cette refolution pous en avons en deux prlncipaux Ie premier, &fans doute Ie plus itpporcant aeAé de vous donner plus demoyen par eet cxpedient, finos Armes y font heurefes, dedifoofer les Efpjgnels à laprix, à lequelleilsont unefiinvincible averlion, quilsn'onc pas méme voulu confencir àlatraitter , syant defia ou par negligencq > o« artificieufemant fous divers precextes laiffé couleur cincq moie d'un «mpsfortpretieuxde fept, que nous avions accora wz, & quipouvoient eftre employés fi utilemenc, tos vouloir convenir du lieu dePAHemblfe; chofe aUcezindifièrente de foy, & furie quelle d'aillcurs on peut dire qu'ils ne font pas entenduz leurs mefures, Dienloind'avancerl'accord avec nous, quifommes ou avec les mediations qui ontdel'in- «relUcecheix, pour leur propte commodité, cas |
enmefmetempsquilsontfaitdeclarer ànoftreSt.Pe» lö^^g
relePapearecunefermeté &une hauteurj comme __|
des Conquerans, qu'ils ne la traitteroient jamais qu'à Rome, ouàVenize,ouauxPirenies : LeMarquis deCaftelrodrigo, muny, à cequ'l dit, d'un plein pouvoir, aefcricauMiniftedefadite Sainöeté, qui eft fur leRhin, qu'ilchoifitla Ville Imperiale d'Aix la Capelle ; que nous avons d'abord acceptée, quoy qu'avecunedoute bien raifonnable, que ledit Mar- quis ne foit defavouc a Madrid, n'eftanc guère à croi- re, que la Couronne d'Efpagne a voulu dc cette forte impofer à fa Majeité par une ferme declaration de ne vouloir point traitter en ces quartiere de dega, & que dans Ie mefme temps fon prctendu Plenipotentaire declare qu'il y traiàera. Nous avons donc penfée > quepourreveilicroosEnnemisde leur Letargie, οα dans leur proceder Artificieux leurmieux infpirer Ie defir de la paix, que les pe; tes quils ont fait la Cam- pagne pefïee, n'ontpeuencoreleur donner fuffifam- ment j Noue devions mefprifer & pour noftre propre )erfonne> ücpournos troupestouteslesregueursde afaifon, &toutesles incommodités d'un fi penible voyage pout les jetter, s'ileft poffible, par quelque nouveau progres de nos Armes dans un plus preilanc beioin de cette paix qu'ils rejetcent avec tant d'opinï- aftreté, & donner lieu au zele que vous avez pourlc Repos public d'agisauprésd'eux avec plus d'efficace, & plus d'utilité pour 1'avancer, & ne le pas faazader & commettreaux nouveaux evenement deguerrede la Campagne proicbaine : De fecond motif principal que nous avons eu,regardc noAre propre feureté, fic partant ne peut eftre de fapprouvé de qui que ce foit, s'ilveutjugerequitablementdeschofes : Nousavons ^risj que l'Ambifladeur d'Efpagne, Refident àia Cour de Vienne, non contant d'avoir porte l'Empe- leurà commencerau premier jour de l'anun grand armement, fous pretexte que toutsles autresPrinccs de l'Empire arment auffi, aprés ce premier pas faic follicicer vivement ledit Empereur pour Ie porter a envoyer au Printemps une Armee contre nous dans la Duché de Bourgogne,pour tafcher d'y faire une diver- fionde nos forcesqui les empefche de pouvoir agir aux Pais Bas, & quoy que nous efperions, que ce Mi- niftre ne viendra pas au bout de fa negotiation, & que l'Emperervoudrainviolablemcnt, comme nous,con- ferver en fon eotier Ie Traiflé de Weftphalie, qui a eftouffé un feu , qu'on n'avoit peo efteindre dans l'Empire durant trmfe ans, neantmoinsla prudence & la bonne politique ne nous perraectant pas de mefpri- fer tour a fait les menées artificieufes dudir Ambaflà- deurd'Efpagne, ilnousaefléenquelque fagonindi- fpenfablepour noftre propre feureté,comme nous ve- nons de dire, d'aller au devant de ce mal pour nous ea garantir, entafchantavantl'arriveedela belle faifon d'occupér des poftes dans la Franche Comté qui ne laiflantny l'entrée auffiouverte qu'ellepourroit eftre autrement d.^ns noftre Duche de Bourgogne, ny la commodité & les moyens de nous y venir attaquer.
Untrpifiefmemotifacceflbire que nous avons cu, quoy qué bien eiToigné de la force & de la confidera- tion de dcux autres, a efté pour faire coinoiftre à tou- te l'Europe la fiocerité avec laquelle nous avoins of- fert, ilya cesjacinq mois, unefufpenfion d'armes reciproque de toutesentreprifes fur les places fortes, dejpart Scd'aucre, jufqu'alafindeMars, Scpourre- prinoerfur cetre matiere la petulancedu Gouverneur de Fiandre:, lequel empoiflbnnant toutce que nous prefiintonsde remedes aux tnaux de la Chreftienté, pour les guerir fans dalay, s'^lt fatiefait foy mefme d'efcrlre a divers Prtnces, &de faire debiteren teuts lieuxparces EmiiTaires, quelaFrance en cett' offre femocquoit de toutle monde, que cette fufpenflon s'eftoic Oieumefme) quil'avoit i^itc, &qu'enfin qu'il ne voyoit pas, pat quelle raiibn il devoit recevoir jar grace pu jnterpofition, ce que le temps & la faifon uydonnoit , & que la guerre méme neiuy pouvoit ofter ; Et póur dire vray, s'il avoit meditc que que en- treprife ou furprife de nos places, a la faveur det glaces pendant l'yver,il y a eu rgifen de ae fepas Ucr les mains ' àne |
-ocr page 703-
672 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
t ΛΛί? à ne poHVoir l'executer mais corame il n'y a nen paru * iufqu'icydefapart, qu'un aiTezmediocre deflein de ^ furprendre le Caftelec, pour lequel il avoit fait des preparatifsd'efchelles, & de petards a Carabary, & qu'illuyamanqué, ce fera maintenant a luy en cas que nos armes loient plus heureufeedansla Franche Comté, àvoir corame ilj)ourra cejuftifier auprés la RinefaMaiftrefle, d^Ce que fa temeritéou fonim- pudence auront cou/té au Roy fon Fils, lots qu'ii arejettéun moyen Ìnfaillible de metcre durant iepc mois toutes les places d'Efpagne dans une eotiere feu- reté, fecontentantaulieudequelque chofeplus foli- de, pour le bien de la paix > de faire des declamations qu'il croit bien Patheutiques pour prouver aux Efprits imbecilleslajuftice, qu'il jrauroit de cefler une guerre entreprifeconcre un pupulle de fix ans j remettre ( die il ) toutes chofes au premier Eftat > & renvoyer Ja decifion difFerens a unjugecompetent. Cependant pour faire non feulementconnoiftre à toute la Chrc- ftienté, mais en convaincre le Marquis de Cafteiro- drigoJuy-meime, que dans i'expcdion pour laquelle nous allons marcher, nous n'avonspas deflèin d'ap- oprcerunnouvelobftacleala paix, mais plùtoftd'y faire naiftre des plus grandes facilitez dans l'efpritde nos panie!, nous vous declarons que quelque fucces ' qu'ait noftee courfe & quelque avantage que nous y puiilions r'emporter, fi nous y eraporcons aucuns, cequidemeurccousjoursincertain en des aflPaires Se de deiTdns de certe nature, nous n'en pretefldons pas pourcette raifon des plus hautes, ou plus advanta- gieufes conditions de paix que celles dont nous avons offert, de nous contenter j uiques à la fin de Mars, c'eft adire que les Efpagnols nous cedent enbonne forme ies feulcs conqueftes. que nous fimes en trois raois de temps la Campagne derniere, ou qui'ls nous en don- nant Tequivalenc, en la maniere dont nous nous fom· mesdcsja expliquéesà vous; & decette declaration que Dous faifons avec grande fincerité on en peut tirer une confequence Ìnfaillible (que nous eftimons nous eftre honorable & fort glorieule ) qui eft, que de ce voyage, que nous allons faire avec diverfes incom- moditez&fatigues, qui ne fe peuvent eviter en cette faifon, nous ne tirerons ( fi les Efpagnols veulent pro- fiterdevoftrebonneintentfon) aucunautre frui«3:, que celuy de nous eftre appliquez a chercher des moyens plus preftans, pour les difpofer àlapaix; Puis qu'il io voit que nous voulons bien renoncer par avan- ceàtoutautreiorced'utiliiéquinous enpourroic re- venir. Cependant nous ptionsDieu, &c. Efcrit^ St. Gsrmainen Laye, le la.jourdeianuier i66S.
VoflrthmAmy, Mìé&Conf«deré, Signé LOUIS, plus bas,
it LIONNE.
Seerwaerde grooteVr'mdm t GeaUteerden ende Boftdtgenooten.
Η Ebbende voor eenige daghen de reiolutie geno- men,omme felver in perfoon een tocht tedoeo in de toekomende maendt tot een expeditie van een Oorlogh, foo heeft het ons goet ghedacht ter &ecke van de groote relatie die deat^ien van de Wa- penen altijdt hebben met de handeiinge van de Vree- de , ofte om defelve te doen advanceren, ofte te doen reculeren y wy oordeelen feer billick ende redelijck, omme fonder uytftel ons deflèyn > ende wat ons daer toe moveert, te communiceren aen alle de Frincen en Potentaten onfe goede Vrienden ende Geallieer- den , ende alfoo onder derfelver ghetal U Ed. hebben de principaelfte rangh, foo fullen wy U eerfielijck fegghen, datwy ftaecmaeckeoommeopden eerften iet toekomende maendt van hier te vertrecken, ende |
te raarcherem in't Eraefe empi/ in't Hooft van een
Arme'e, omme ons aldaer van eenighe poften te ver
feeckeren , wat aengaet de redenen die ons beweeihi hebben deferefeluiie te nemen, daerüjnder tweeX voornaemfte, deeerfte, ende ontwijffelijckdeim portantfte is'gheweeft, omme u door dit expediet^r beter middel te gheven, {indien onfe Wapenen al daergeluckighzvn) omme de Spanjaertste difpone ren tot een Vrede, waervan fy fo een onverfetteliicke tegenhey c hebben,dat fy felfs niet hebben wilkn con- fenteren tot de handeiinge van dien, hebben alredc ofte door negligentie, ofte met voorbedachtheyt on- der verfcheyde pretexten laten verloopen vüf maen den van een foo koftelijcken tijde van feven maenden' die wy geaccordeert hadden, ende die ge-employeerc hadden konnen werden tot groote nuttigheyt,'fonder noch eens te willen over een komen vande plaetfe der t'famenkomfte, eenfaeekevanfichfelven feer indif- ferent , ende waer op men feggen kan dat niet|en zyn ghedifponeert, jaeieer verre om fich met ons te ac- commoderen , die haer parthye zyn, ofte door de mediatiendiehaer intereft inditgheval hebben, toe eygencommoditeyt, waer op den felven tydt alsfy hebben doen verklaren aenonfen H. Vader den Paus met een hoogeverieeckeringeals Conquerenten, dat zy noyt fouden trafteren als tot Romen of tot Vene- tien, ofindePirenéen, heeft de Marquis de Caftel- rodrigo hier toe, foohyfeyde, gemachtightaenden Miniiler van fijne Heyligheyt, refiderende op den Rhijnftroom, gefchreven, dat hy verkoos de Satdc A ken, dat wy oock aenftondts hebben geacceptecrt, hoewel met rechtvaerdige twijffelinge, of den voorfz Marquis hier in tot Madrid niet foude werden ghc- difadvoueer , zynde niet wel te ghelooven, dat de Kroon Spaignen foude hebben ghewiltop defewyfe zyne Majeftey t opdringen door een vafte verklaringe datindefe Quartierennieten wilde traöeren, ende dat op den felven tijdt zyn gheretendeerden Pleaipo- tentiaris foude verklaren aldaer te willen traèeren : Soo hebben wy gedacht onfeVyanden van hare Letar- gie re doen ontwaecken, ofte in haar artificiele proccr duren haer te beter te infpireren het verlangen na een Vrede, het verlies dat zyghehadt hebben inde laefle Campagne,haer als noch nietgenoeghfaem heeft koa- nendoen, wy moeten betrachten foo voor onfe ey- gen perfoon , als voor Troupes, de rigoureusheyt vanhetSaifoen, ende alle de incommoditeyten van een moeyelijcke Voyagie, omme ( foo 't mogelijck is) haer door eenigh men progres van onfe Wapenen te brengen tot een grooter nootfaeckelijckheytvan defe Vrede, diezy nu foo opiniaterlijck verwerpen, ende plaetfe te gevep aen den y ver die U E. hebben voorde gemene rufte, omme defelve krachtigherte konnen uytvoeren met meerder nuttigheyt, ende defelve niet te hazarderen ende te ftellen aen de nieuwe uytkora- ften van den Oorlogh van de naefle Campagne.
De,tweede principaele motive die wy ghcbadt hebben, raeckt onfe eyghen verfeeckeringhe, ende en kan daerom niet ghedifapprobeert werden , vaa wie het oock zy , indien men onpaitydigh van de faeck wil oordeelen 5 Wy hebben verftaen dat dea Ambaffadeur van Spaignen refiderende aen't Frin- fche Hof tot Weenen, niet te vreden zijode den Key- fer daer toe gebracht te hebben , dat hy met den eer- ften dagh van 't Jaer heeft aenghevangen een groote Krijghs-ruftinghe, onder pretext dat alle ^e andere Prlncen van'tRijck oock Armeerden, na diencer- ftenftapgedaen te hebben, als nochfcer ftetck aen- houdt by Hooghft-gedachten Key fer, om hem te be- wegen dat hy tegens de Lente een Armée teghens om sffende nae Bourgoodien, ommQ aldaer tetrachtea een diverfie te maecken van onfe machten die baer verhinderen om te konnen ageren inde Nederlandeof en hoewel wy vertrouwen dat defen Minifter nieten fai komen tot het ooghmerck vaa zyneNeOTtiatle, niaer dat den Keyfer, gelijck w onverbreeckelijcit in fijn geheel fai laten bly ven het Tra^aet van Wegha- len, waer door gebluft is een vuyrdatmen fn^-u ' itt dertigh jaerecnifit badde konnen «yt-bluflcheDj
ccbtcr |
-ocr page 704-
en OORLOG, acìt m 'Veerti^^e hoecL (>75
Μ échterdewijsheytehdépolitijckiiéytdas liiéttoela- tende van t'eeneinael re miiprijfen aeartifideufe aen- leydinge van gemelten Ambaffadeur van Spaignen ; Soo heeft het ielve eenlghfintsindifpen fabel geweeit aeaonfeeygen verfeeckeringe , gelijck wygefeydt hebbe, dit quaet te TuIJe voornemen om ons te guaran-. deren j fullende voor't aenkomen van 'tgoedc faifoen foecken te occuperen poften in 'c brmfcbt Còmpti, de- welcke den ingangbfoo bloot ende open niet fullen Jaten als die anderlints wel ioude zyn, in ons Hertog- dom van Bourgondien, nochte de commoditeyt en- de middel niet om ons daer te komen actacqueren.
Waer by komt een derde motif dat wy gehadt heb- ben, hoewel verre na foo krachrigh niet als de iwtt andere ) dat is jommeaenghehtel Europa te doen fien de finceriteyt met dewelcke wy aengeboden heb- ben al voor vijf Maenden geleden, een iHlftandt van ■«rapenenen ter wederzyden van alle entreprinfes op ftercke Plaetfen van d'een en d' ander Plaetfej tot op den làerftén Marty , ende om op defe materie te re- priraerende petulancie van den Gouverneur van VJaenderen, dewelcke vergifcende alle de remedien die wy prefehtéren totte quale van de Chriftenhey t, Dinme dcfelve fonder uycitel te genefen, hem felven heel wel voldaen hout mettét fchrij ven aen verfchey- dePrincen, ende in alle Plaetfen doorfijneuytgefon- dene te doen uytftroyen, dat Vranckrijck met ditte prefenteren met al de werelt fpotte, dat dcfe fliiftant van wapenen Godt felve was die defelve ghemaeckt hadde,ende%ndelijck dachy niet fien konde jom wat redenen hy foude aennemen , door gratie ofie doorinterpofitie,hetwelckdentydren faifoen hem gaf, ende den Oorloghfelfshem nieten konde bene- men ; en om de waerhey t te feggen, indien hy geme- direert hadde eenige entreprinic ofte furprinfe op on- fe Plaetfen, -by het faveur van het Ys, geduyrende de Wintef, foo heeft hy groote redenen gehadt van hem de handen niet te laten binden om 't felve te ex- ecuteren j maer de wij Ie van fijne kant daer van tot noch toe niets en is gebleecken, als alleen een feer geritigli deflèyn om een Gafteel té overvallen, waeir toehy ghemaeckt hadde een preparatie van Ladders en Petarde tot Camerick *èn echter hem is mifluckt, nufalhetop hem aen komen indien onfe Wapenen f eluckiger zijn in 't fr.iwAe Omu, om eoe te fien j Γόο hy hemfelven by de (iomnginne Cyn Meeftreffc fai juftificeren, van 't gene fìi ne bloohertigheyt ofce im- irudentic ghekoft heblienaen denKoningh haeren Joon,als hebbende verworpen een infaillibel mid- del om infeven maenden alle de plaetfen van Spaig- -nen te ftellen in volkome feeckerheyt, fig te vycden houdende, (in plaetfe van bequamer faeckeh tot vor- deringe van de Vreede)alleenlijck metdeclararien te doen,die hy gelooft feer eyge te zij n,om aende fwacke gemoederen te proberen de rechtmatigheydt die daer is) omme te doen cefferen eenen Oorlog, aenghevan· ghen teghens een pupille van /es Jaeren, te herftellen <zeght hy) alle dinghen in haren voorigen ftandt, en decifie van de difl^renren terenvoyereöaeli een com petenten Rechter ; Ondertuffchen emme iiiet al- leen te kenne te geven aen degantfche Chriftenheyt; Maeroock, omme den Marquis dé Caftel Rodrigo ielfs te overtuyghen , dat in de expeditie waer öa toe wy nu marcheren, wy geen deffeyn hebben eennieuw obftakel toe te brenghen aen deh Vrede, màer eerder daer ayt te doen fpruyten veel groo'ter fadliteyt in't
fhemoet van onfe parthy, foo verklaren wy aen U, ^ etzy wateflfèdt defen onfen optocht fai mogën heb-
ben, ende wat avantage wy daer by fouden tnoghen wegh draghen, indien wy eenighê wegh draeghen, ■dat nochtans onfeecker blijft in faecken etldedef- ieynen van defe natuyre , wy diefweghen niet en pretenderen , hoogher hochte avantagieufer ton- ditien van Vrede , als die geene .die wy ghedaen hebben aenghebooden önt te iailett contente- rei! tot het ey nde van Maert, dat iS, dat de Spaenfche Obi in goede forme cederen, alleenlijck de Conque- flen die wy gedaen hebben in drie maenden tijd ia de VI. Deel. |
laetfte Campagne, ofte dat fyons daer voor giieven een equivalent,op fulke wijfe,alswy ons dien aengaen- de aen U alrede hebben ge-exprefl'eert, etide liyt dé- fe verklaringhe die wy doen met grooce finceriteyt, kan men een inlaillible confeqiientie. trecken, (de- welcke wy achten ons eerlijck ende feer glorieus té zij n) welcke is, dat van defen tocht die wy gaen doen» met veele ongelegentheden ende fatigiien, die in dit faifoen nietkonnen werden ge-eviteert, wy nietful- len trecken (indien de Spaenfche willen profiteerén van onfe goede intentie) eeflighe andeié Vrticht, als die , van te gaen foecken de nieefté preiTeerendà middelen omme defelve tot een Vrede te difponeren. omdatraen fietdat wy wel Willen renüncièrén by avance aen alle andere foorteii van profijt dat onsfoa- de mogen toekomen ; Ondertuflchen foo bidden wy Godt,6cc. Gefchrevcntot St-Germain en Laye, den tnuntn twiniigbflen dagh/anuary /iftitn bmitrttUii
η ■ I
ιηΐφί
Vwmgolden VrUntiti Bentgineili
Getéeckeùt
LOUYS..
Lager ftoüt
de llonnéi'
29p0e^]i?citi(iatieii0m te ijiceem'gen /ctuain ite àllmtiaffatiem; d'Eiirades op öm tljienijcn / alflici 00(6 öeftent maecfictì/batÙen€onm£6ljijoHBrt aiiiii Daffaiieuc «iJjctcaoidtnarisi/ cnbe fijn tbJecöe ρΐεπίρα^ tentiatciS tot tic Ijan&dtnöl) toanbe ©jecïte oDcuoemt
Baij Monfieur Colbert, 4|föee(lei: öec ïicquedcttj cnUe
ïiat Dp ijérttecöen fotiDe om fiti) met be öiootHe blöt titeöeDcnnaAixiaChapeiie.footajiöï» öe paffee ppjten / öiemen boo? ïjem ban Den iKarftutó iic Ca- ftei Rodrigo becfocljt fouïKontfangén IjeiJBcti; en felfs öat ban ten tij&tbieüen ,boo?noemlje Ksacimis ijem foubc öoen toeten / om geni feifis tee l}iJo?noemöe
00C& foube boért Jjinben een ban be (öfficiersi'ban fijn ïitcoon/irtet bé gitalitept ban fijn <Smao?btnacis!
nòembcn%ei:Colbert,obecfulijc aeen bifficultcpt foubé maccfeen met öten^crfoon teijartbelcn / aen be toeicfte öpfpn fubbciegatte foube hjïüen gfjeben ; met Dpboeginge/bat bit mcecenbc meer aen fjaec ïjougi Ijcptboet fiert/bat fijn naafcflept ban fijsient lucgi-tt ntetiienbctbat ban öp te brengen ijct geenet' alice feetfterfle en fpoebigljfte mibbel ttaii oii» tien ©jccbi t'eriangért.
(©nbettiilTcfjen ontfingOtnenbanSen febentOfens ben lipt Parijs, bat fijü ITSajeftcpt tnbe jpranfcije Compté mee(lectoasigfjcbJO?bcn baabc<$tv'ben Be- fancon enbe Salines, ncben anbcte filcpne plaetfen aljS Bleterans, Arbois,Poligne > enbcmecc aitÖCte: Itjcfimebe bat bejêtabt Dole toais Decent entie öeiei gect/enbebat baec binnen groùte oneentgUept foube fijn. ^e €antonsi ban ^toitfeclanbt en toonben niet IjaeÉbiefaecfitccöeiten tc nemen / noci) IiaecbiejS tetoillenfiemoepen. g^at Wegen be c$paenf^e ^bó luepntoöbooilïeittngiitoasigebacn om btc p?obitts tie te Bonnen beifeccfeecen / tegen ben bp ijaer bec? toacBtcn / enbciangö getoeten tnbal ban 't ^anfcrje ïegcÉ/ 'ttecltft men fcpöe (iefch tc toefen fcfïfett biipfertt tebijet / enbe fess bupfent te paect / brtjalben eert fea: groot gebcrfgilban i|eccen enbe ©olontaiceii/ foobatàUejS toelbeb?oeö8 bertigO bu^fentCaubati tantsi. . .
^enl^onfntB Beeft met feer fcrfeiife tooojbenber^: foiBtbatlfeonfieucb'iettooö ban Orleans/in alie fjaefl ban Parijs gem foiibe toillen bbegèn öpfijn leftept/bönboo? eenige tabifpofïtie ban litijaem/iiS f8tt=öottiniftlgcïte3^ooèöept««1i ban baec gi^c&cpi ben op iDinaiibagö mo jgeuss betlsben.
au —ΦΜ |
-ocr page 705-
674 SAKEN van STAET
1668. g&ett ï^onintB an;tb«tìje tot Sdujette op Φβηϊιβϊ'
-ìiagfj Oen negenden öefia; jBaeitt·
g^enaiuWteurbantiepauiS bocnmaeliS tot Parijs aengeUomm/ öjacöt meöe Ijet tonfent/ öat ίκ ©«coa^ settnsfi banöc ^fjeöeputcecïien tiie arliepïien totlöcn totfjetaccommobementtufftijen 30?an(Bcöc6 «nbc ^pagnten / We fouiie toefen tot Aecken ; en öaet toe quam ban Tunn öcctoaettiS ie ^ontiusi banUe éaiiiS/o?ïiinanii alöaec cefitierentie. Sten 't fcanfciji ^oftoacennuootital aengfiefemnen ïie i|eeren €n= Ijopesi banbe ïteeutbo?jlen ban Saxen en anöece.
g&aec naquamtötimoebat men op ^atucbagB Saüt t>c0onnen öe (Ctencïjecn te openen boo? öe i5taiiDoie,entie Dat 'sfnacljt öen fefthienden ten thienuten tot Parijs uptöctïegOec banïie ï^ontntfi pDeacrtbeetttoaiS een erpjesi ótouriec/titc tpbtngiö öjacöt/Doe bat öe jStabt Dole tngiienonien toaiï becfitenbci; -Jjanlit op^inflisaagfi/nict fonbecgtoo- tefcgabeaen öepöe söben. ©cfe tpbtngljc auambe StmDaffabeuc Boreei toe ban een l^eec üöacefcfjal ban ©2an£&cöcft/met öp - boegtngD : bat befe Con- quefle toaö gefcijtet / ban foo een fcljoone enbe gcoote ©jobmtte / binnen ben tijt ban t0ien bagen/ be ;$tabt Gray alleen noti) üeljoubmbe.
3©PÏ!ec totevbtooch gefept / öoe bat ben ^ecc Met' togft ban Savoyen acn Vranckrij ck opgebjagtjcu fou- öe Difiltótt al fijn cecftt enbe gtjececDtigDeben / bic befelbe ^oogijeptfteeft enbe pjetenbeert op bejge= bei-lanben / upt ben öoofbe enbe fuccelTie ban Donna Catharina Infante / oubtfle '©offitec ban Philippns den tweede , ^antncfe ban Spangien. €nbebat Vrancknjck baec tegmen in mangSeiingl) foubegecebeectertbeopgeb?agen Debben aeti'tKupjS ban Savoyen aUe 't recljt/ bat bien Bonintft ijeeft en^ be p?etenbeecbe te fiebbeh op be iStabt enbe SSepubltc- nue ban Genua, anile't toelclie in ^taltenbeel bifcout- fcn beroojfaecfite.
leer «mbaiTabeuc Boreel boegfibe Wet ftp een ernfltglibecfoecft banb'leec i&enetiaenfcfte iiaint- ttcc : namentlijtH / bat öaec ï^o. iBog. geeltefte toa= teteberieeneneenpafpoitinbebeflefo?me boo? fijn «ïmllemiePetro iviocenico,btealii SCmfiaffabeuc <©?btrtariiiiiimicneenjiï9aehtflont te bectmfien na Engeiandcboo?^uptflanbt/om te pafferenboo? be ©eceenigöbe Igebeclanben. I^pfci)?eef bat be ïiïe= publijtque ban ©enetien altoojS feec gtjebjagBen enbe pöenegejt toass gOeteeeftom met öaecïlo. JlKog.toe- qecte Dfciiatten eubebecnieutoenb' oube ^dlliantten boo?befen gfjetoeefl tuffcijen bepbe ijoogWoffeliicfie jlepuDlücquen. €nbe inbten ijaec jìBog. baec toe inclinatie gljeltefben te toonen/DP bertroube bat ee* niglje goebe/ eerlijtfte/enbe abantagieufeconbirien foubeftonnen toecbenl>efp?ootften totboo?becl banbe ^taetbcc ©ereenigfjbe iScbetlanben ;^atbe faec- 6en in Candia toacen in een ftoacfien enbefobecen còn* ftitntte/ enbatben<©?ooten ^eec eben'ftambafiigij blecfombpalle fijne matl)t enbe mibbeien get Mo' nincRrijth Candia t' eenemael onbec föne abfolute geDoo?faem{|cpt tc toillen t)?engen / enbe 0' topoitan? tie banbe conferbatie beffelfsi / en toiecbt Dp alle ^fin- een enbe ^taetenban Cljiiflenrijch foo nietbefiac' tigt / aljS eenige meenben ten flooglien noobie toaren.
Öomenbenutotbe negotiatieenbe becDanbelingge banb'ïleetenban Beuningen enbe Treavor ,aen't 3Fcflnce%f;?p nuamenop ben feven en twintigh- ften dPeDjuacp tot Parijs,en rjabben 'jsanberen baegBjS eenigye Confecentien met be möiniftei:.e ban ben 3toninc& / albaec t)?cfcnt ; toaec na (ii b' een na b' am bec te ïgobebecttotfien. ^bagl) ben vierden i^aect ijs b" Jleec ban Beuninghen tot eén piibate aubtentie eijepéimi{tteet;tI)pbert6onint6;in be toelcfieöpfgn JlSaiefleptOeeft göccomplimenteert obecbetoijnberi öcfeegöèlutliiglje futceffen banbe Franfch Compie, met becljeffinglie banbe moberatie ban fijn mn' lellept in ' t berftlacen / Öat ÖP geen anbece abbantage öaecupttoilbe treeften/ alsf b' aictellecatiebanbe ©je» be / op be conbitien booïöeenen bp öem boo?g^ellelt ; |
obec be goétfiept biefijit USaieflept Sabt sö^abt han , Ijaet bienaengaenbe Bp fpetiale Iföiffibti te betfta·- ftecen. Igp öeeft betbolgijenii 7 conform't eoSi atötban fijn inlltuctie fijn jKaieliept booioiieb»-
giien't geen tjpfiaec 1^0. ilSog. toass gljebaen/om hé
©?eebeopbeboo?f5 canbittente öetpen upttoewfeenh enbe Beeft Defonbeïlijcii#n toewö gljemaetfet/ aen te tojjfen / bat bie göebjacftt toajS in teanen tort onbec «ïBobeii 5egen / niet te ftonnen ontflaen. èpiiÉÉft oochbo?beciigf)ebemonftceect/ bat gfielycfe ató ώ epnbe Bp be ftetoutle tonbentie tuflic&en Engeiandt ën- beljaecJ§o.|®og. beoogïjt/fijn ïBajeftept niet an= beciS alsf geballigD lionbefön batalfoo oocft be toeneit enbemibbelen/om'tfelbe' ojbentljjtft te Beceptfim/ aenbefelbeniet foube miiSDagen/ enbe bat(nniia' jeflept boo? befen meécmael betupgijt Beböenbe te etftennen/batbe gcoote bifitile inteceffen ban {taec igo.jiiaog. ontcent alle notable becanberingSe inbe ÖeeCfcBapppe obec be Spaenfche Nederlanden beteps (Ie / bat bie niet fionbe onbecnomen /beel min tot eictcemitepten gepoiiffeect toecben / fonbec bat be ge? meene mefucei met 0aec baec obec genomen hjo^ben / göenêgöentOept foube toe^emmen/ bat in befen foo fcec p?eifTante tonjnnttwce bp Baec i^o. iBo. geen mes fuces / toeltBe mecc bolboenbe aen fijn iBaie^ept fton? ben fön / BebBen fionnen toecben gebolgBt.
'©c ïionincft Beeft Bem in fub|iantie göeantbjoojt: öat Bp inbe felbè intentie toais / om 35?eebe te maet= Ben /· ( fonbec baec bp te boegBen op be boojgöefïelöe 1 enbe Bp Bem ( be ï^eec Beu ni ngen ) aengijecoecbe coiti ïiitien j trtaec bat men fcBeen baec ontcent eentgje coniicaintetetoillentoeBjengen / bie Bem feec fenfis Bel fotibe ftjn. <@at BP toilbe gelooben Baec li^o. intentieopcecBttoaiS/enbebat Bet geen BP boojjleli beban biettitpojtantie toass / battet nabec belitieca? tie mectteecben / om baec op t' anttooo?ben. % Beeft op bit tooo?t ban conficainte aen fijn jpHaiefept te
(e^ttcm^foubefu^n /'batfijn ilSai^Vf^firfef/ " batfe't eectieenbegcootflemifBa^en baec infouimt BeBBen ; bat inbecbaetBaec intentie opceii^t teaiSj bat fp inbeboojfs Conbentieiintcent bepacticutócia be prolongatie banbe teffatfe ban toapenen / Boebil^ liCB enbe neceffaic be fbecB felbe bie maetBte/tnet Aati« ben nebecgeflelt fonbec te acBten cenigB litft te ρφ ben ban bat fijn jteajeflept baec ontcent ganfif niet bifftcil foube gebonben toc^ben/, upttet^eenmettett ©jinsi ban Forftenbur^, alSi een p?oiectban «en ©et? DjagB met fijn JKafeiiëpt bien tonfö^m op papiec toai gBefielt / en aen b' ;^eec d'Eftrades gBecommus niteect. iHSaec opalle Bet geene b'%ec ban Beunin-
geninbtefinbpmonbe Bjeebec ge-ecpliceect Beeft/ eéftjïjnillaiedeptniet meec gBeanttooo?t:al!ï bat BP toilbe gBelooben Baec ^0. iBog. meeningBe toaec finceec / ebocB bat fulcic Bp gebolgB ban faethen foube Blijcftén. ^ijn iKajeflept BefcBulbigbe bo?bec be ^paenfcBe ban ongertegéntBept tot J^jeebe / enbefep^ be/bat fp / na alle appacenttena be gBeflooten mee' bemet Portugal, baécnocB meec b?eemt ban foube» Bijn/alSbOO? befen. ^en ï^eec Envoye van Enge- landtfijin geen màtecie ban negottatie gSetceben òt fijn eecfieajèrtfp?aetB aen ben ïSOnincB/'maec Beöö^ ben böfben be Biecnabolgenbe memociegefamentlìjas op papiec gBeB?acBt/ehbeben feflen tötS.Germaiii aettbei|jeecbe LionneobécgBelebect/ rta bat fp bte eée(iaenf^€b.boöï(jelefen/ert alle èffentiele pont» ten itiet be meeli BcacBttgecebenén geappöpéect pa^ Öén.iBeJIeec öe Lionne, pelieföefonöécpebtiS fiw" fïantieeW op öe booif5 memocie oibe ijaec öBeSifcoui cèecbe t' amtooo?ben / ais öat öe ^tte niet ban Baec memocie maec bàn't gecortbenieecöetüflrcBeri öetw StaetenaenffotelijcBtoiect Iiebonbenjfieefit aeno^e» nomen bememotrie aen fijn ilSaie<leprboii? te Bjetti gen / énbe baec òjp tefolutié te bebojbècen ; We fp met pjeflTante ceöenen bfefcfoüt fjdbBen/bat Óad: op altee, fpoeöigBfle mocfit gBetoetben»
^P'taenfcB?penbanöaec ^0. jiaog.<58«epw=· twöéntöt Bruxei, Sài? too? m eiqpi^ «rtsBea®^
men |
-ocr page 706-
,<68.
en OORLOG, ack en veeritghfle keel 6η %
ItimUan bat bctt i|cec Marqnis Caftelrodrigo , tre (iilftatituan aBapcnen tot gljeculiSept bantii baflê ' òiaetfcntottetepit&eban&efe mamt Dabt aeiiggena: men/ Oaölicn fp ben becben befec obecgelcbew een me^ ittotie / op öetoelcöe fpin bei)oo?fj bifttc aettben i^wc ijg Lionne fjelrfjeu fteftomett/ fict!)icc nabolgenbe ant^ bjoo2bt:bat fp boo? bcfelbc cicp?e0 acndanbsf aen flcöacOtciieeren <i5ebepiiteecbei)etibcn obecgefonbcn.
ij· ^eec «Srtüope üan Engeianc jjeeft ooch neheiiö be ©ecd ban leuningen gacbt gebonben / bat fp b' l^eec flcntocfcnbc HSiniHeriS ban s weden, Denemarcken, jrandenburgh cnbc aitbecc «Öuptre l&o?|ien / bte ober 'ti)cbo?5eKnbanbe®?cbebaechjacen /öaec boojfs jticirtonc fouücn commiwicecen rfjo ont tocgö te ncnien ecnigDe gmicOtcn/btetopbecdonben onbec te (janbt te lopen/ban bat b^^pjocebuten ban fijn jiaalelleut ban «öngeiaiiöt/ enbe ban öaec i^o. J®og. ocn{lciotcli)cöbj(UcnaenbercnConing[j/ eit 0jn ge^ negcntücpt tot ©?eebe ftonbetroiifalccen / aliS om octt te bJijfen / bat be faeche boo? aenbiebingban (Êitgcianbt en ban 0aecl|oogf). s^og, in bte tecmen iDJccn gcDjatfn : bat boii [jet concect tottet toelcö fp bcfiatConingijaenfotiitenfjctfucces ban ben ©?ebe intiiiDitabel f0tibebJ0?ben gemaecltt; alS Γό» IKaie- (tcpt alleen bact in toilöe betoilligen/ ten epnbe ' t geep fjacc baa· op Dejegenbe/foiibe btenen om tn be gconöt ènöe intentie ban bit rijcft te fien na fijn méfuceöte nemen / foo tübeliicft alsjf be faetfe foube moogijen biccpfïcRen. ï?pf)ceft oocfi b'%ecen «Snbopeban 3S?aiibcnl)ucgfj en ;§eccctari!S PaiFendorp, bie be faecöen boet ban ^bjeben /omfianbiglj tjöeinfoj^ nteect ban be «benen/bic btenben om iiaec J|oogD jBogenbe pjocebucen ontcent bie ï^coon biipten cecfiti baccbfgfie blame ban offenfie te fiellen / enbe fp bneci ben bp bie i^eeren biel göcapp?ef|enbeect. ©ocit Beeft Oem be laetfte feec bolïtomen becfeecfiect / ban batbeïiicoon^toeebeninbcfelbc intentie bleef om (IcB met «Jngelanbt enbe Ijaec ^oogij iKog. obec btt©e?logi)iS enbe ©icebeitf toefen te berfiaen / en^ ite bat alle gfjecucfjten enbe bifcoucfTen tee tonttarie / ontoaecfjepttoaten. ^e HSimftcri ban be<©upti fe©o?|ten/bie öpgefien Beeft/betupgen oocfebat fi> in be tonbutten tot notf) toe in't g^uptfe iïijcR geDotii beii/toteen fonbament (leiben/be berfeecfiecingOe bpbcfen Conmgf) gebaen / ban nietsf te fnllen becan= beten in bebpf)emboo?gc(ïagen conbitienban ©je^ be. <enbe toamtecc bte bupten bettoartjtingöefouben ontballeit/befelbe ©o?|lcn capabel fouben jijn ge^ ftcclanbecerefolutien te nemen. 5^c]^eecen 25?ani benimcgfjfc jÉinitlecjS iSn baer op oocft toebet te bena λ. Germeyn aeceben/ enbe Rebben aubienttebp bcnConingïjgeljabt/omop een bifccete maniec te bo3bcccn/getuit gefielt te 5ön tegen ben alatm bic tiacr toas gegeben / aenfionbtsi fo ban bat in bifcoucf^ fcnmetrjaccgeftonben/uicfgeftant totecbt gebaen/ Dc belofte bte fpgcfepbtflabben ban ben Comngï) te Sebücn : ban bat (ïjit naafeftept bp Γόη piopofitteban foiibitiaitot ©?ebe foubeblöben tottet mibbenban ïRcfj.
b'3Cfgcfantcnban alle be 3^eucbo?liert/enbe ban be©o?flbanNieuburRh,banbe biec ©o?|len ban Snncnbiicg]^ / ban be SXant- <i5caef ban Heffen Caf- fen, enbe ban ben ©iflTcBop ban Munfter, ïjebben boo?Icbcn^atncbaglÖftaec aubientie geftabt/en be meötattebanbegebaciitcSeuc enbe ©ojflcntot bf flilTingi) ban beoogecefen (©o?logl)acngeboben;toelfi ^ feec genegen i« acngenoOin/ met genecale berWai tinge bat fijn USaCeftept ieéf bp fijn boottge gene^ Dentbepbttot©?ebc.
.ïKaecinmfbbelsi bitgcootetoeccft met befe gencs cale b)oo?ben / en mettet toepnigi) goet befcfjept / bat ftaec op fjcn booiflellen enbe memocfen beiegenbe/ in onfeet&etHepbt bleef Rangen/cnbebatftuitbeoiooi ie p?epacatien bte ftter tottet betbrigen ban ben <0o?= Iogljbanbc5tjbeban be ^paenfe l^beclanben ge^ baenbuecben / feec befeommect ïjtelben ;iabe bat fiacebectoglieabaecontceitt afgetoefen toiecben/op oeDacbtnicfttgljcpbtbartbe^painfe tegöen beaeiv |
gebooben ©jeebc. ^oo ijï fieitop ben febmben op bc 1668. mi bbag toegeftomen een cjcpieji ban Baec %og0 H3o. —— «i5ebcputcet:ben/ toeltfte Daec mettet obecfenben ban 't antb»o?bt ban ben J^eec .fllacguisi be Cartel Rodri- go op be laetfie mcmoi;ic ban gebacöte i^eere ban ben biecben befesi / geb?acöt öceft b" aengename tijbingD/ ban bat ben meec-gemelten ^eec H^arQuis^ bc meet» gecoerbe altecnattbe piice en ftmplement {jabt aenge^ nomen / ootB in be (tilHant tottet epnbe baniKep be^ bJilltglJt/enbe^eei; Baron van Bergeyck totbe ©?cbe- Danbel tot SCöen Dab gefubbelegeeirt. b' J|eecban Beu- ningen baec op ben fdben bag nebeitss b' ïjeec Trei vor bp b'^eec de Lionne gchjcelt/ enbe Rebben fptot een inlepbinge ban Daec bifcoucss / fijn <Êb. gcluclt toenfl metten ©?ebe t betoijle bie in tecmen toasS gRe^ b^acHt/batfe op be plmxi ban be ©?eebe-Danbel niet foo feec gemaecRt aljS in fo?ma ban een ®cattact alleen noobiglj Dabt geb^acftt te toecben. aiitbeDeb== benfp fijrtiib. becbolgeniS booigelefen be tneergDc» bacDte anttooo?bt ban bcn jUSacguii Cartel Rodrigo, becfoechenbe bie.cf fijn «Sb. gdicfbc te bebo?beccit/ bat fön .iBajeftept bolgenief Daei; obecgelebecbe memo^ cïe/bpgefclj?iftc geliefbe te bechlacen bp fijne ge^ baene p?opofïtie tot ©?ebe te perfiltecen / be (ïil= flanbtt'acio?becen/'t bp Daec boo?gc|lelbe concert te (ïHpten / enbe o?b?e te (lellen tottet bectceclt ban bc ^eec Colbert van Aken. (0p bit lactfle Deeft gebacD- teJIeecgefepbt/bectoonbect tejijn/ bat gDebacDtc lïöacqiiiö sebect nwec altf beectDien bagen in gcbjcec^ 6ebleefDetpafpoo?tboo? b'%ec cdbert becfogDt/ teboenbepefcDccenibatb' %ec ban Senningen al boo? ttoee bagen met Det te cugDDeecen ban een eie- p?eiS aen Daec ï|o.jHliög. <0ebeputeecben tot25?ufrei Dabt gececommanbeect. nacn Deeft Daec oocD toebec* omgemobeectbeboocige ttoijffeUof ben gebacBtett
ïJecCiBacauijSfabdelegandi poteftatum Decft JCHj be Deeft men baec neben.tf gefepbt / bat men niet gDe» loofbe bat Dp met pouboic boo?rtett toas! om be boo?f5 altecnatibe t'acceptecen. 36lle 't toelcB te meec notabel toaisi/om bat baec bp geboegDt toiecbt/bat gebifputeecthantoecbett/ ofben<ConingDin p?ecü!$« Depbt geDouben toaiS aen fijne p?opofitie/ inbien baec op boo?'t epnbe ban .fiKaect niet toaif gDeffooten op valide Pouvoirs, enbe battet gejïooten (Ccactaet oocft in bie tjjbt niet bjai gecatificeert.
b'%ec ban Beaningen Deeft baec op aen gebacDt· lleecbeLionnetegemoetgDeboect/batmen ontcent be^paenfepoiiboiciifionbe onbeftommect jiinibe* totjlebefenComngDfoo beel feecftece panben Dabt/ ban bat ben ©?ebe tot fijn bolle begeecbe fatiiSfactie Demfoubegetoecben/infonbecDepbtin Danben Deb<^ benbe meec aljS fijn iKaiedept begeecbe / fonbec b' al' becmtnfieappacentie ban baec ban gepoffebeert tc Donnen toecben. g^at bc ^paenfe bupten ttoijffert tooo?t boo? b' ïjecc .msacgtitii boojnoemt aen ben Co? ningD ban <iEi?oot 25?{ttannien enbe Daec föoogö jKog.gegeben gedant fouben boen; maec, 0ffulc)c bupten alle bectoagDtingDe niet gefcDiebe/batniet befenComngD maec fp baec bp fouben Domen teliji ben. i©atfpboo?t!S niet boo? eend Donbe opnemen/ 't geen fijn «Sb. btfcouceecbe alö oft STcactaet boo? 't epnbe jjiêaect moed toefen gDefiooten enbe gDecatifi? ceect: bat niet alleen nu onmogdijcft/ maec oocft boenmael0 toaiei gDetoeed / toanneec ben ConingD bcnfevenen twintighrten ^lanuacp fiabt gÌ5iefcD?e' Tjen bat Dpbp fijn boo?Deen gftebane p?opofitie ban ©?ebe foube becbltjben. ^at Dp oocD niet toid toaer^ om men otijS befen alacm totlbe geben/baec fijn €b. felfjS toegDenS ben ContngDaen be ®?anbei bucgDfeHainiftecss boo? befen Dabtbrfooft / bat fijn Haajedeptjbeconbttien ban ©?ecbe tot Dalf ΜΦ/ gedant foube boen ;macc bit laetde totlbe geba®- tel^eecDemnietaccoïbecen/Doetocl DP tofd battet toaecacDtigD toaiï. ^ήη €b. mobeccbe becbec / bat in allen gDebal bc ^paenfe Donben «ptgcfiootcn toecbcn ban beficuce ban be altecnatibe / bat b' ^eec banBenningen Deeft acngetoefen metbe bJoo?bett ban fijn i®ajedeptiSj^?opodtic / cnbc metten gDefon:» |
-ocr page 707-
712 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
16 ί8. bcìt fin (icjjiiiöÏj te toefen, «emaitiiceueiilic bojlicriS ■ ——. nictfoulïcccmil/iiatïiefegifaöijtóuiitijluaijtenmije faccUciuïiétoelcftemai fecclKclijcli fwnöe ijcöben't geen mm Dcgcectic/lJiecinlicgöeïiacljtcn fouiiibeci tocchcn iu een tijö / öat men fpjatlt bni» mei fevencig ofcachentigh duyfent USantcaenöe^yacnfc Jebec-
lanbcnoptetcecfieiiicniieïiatöaccïijo. iKog. oeac; öciiitOcDDentiei ombCi^paenfe alle fecoucsi fonti fctten/tot awotc ejctcemitepten fouüien toecDeii ge^ öjonge/ tnUien meii befe Ijaec fincece p?aceiwuen tuiU öè gel)^uj>£&en / niet om öen ©jeïje te maecöen/ maec om De ^paenfe tn Dc l^cöcclaniien te faciiiiec t' opp?tmecen. .liöaec aljs Ijp op Uefc toon toat ftercl» fpjacli /Ijecftge&acrKe J^eec öe Lionneiatögenije ge^ fePiit/öat{)P(ïl?cccban Beaningen)op fürt geìjifi coyceecliegantfcligecncefleriemoefl maften/en öat I)i> bat alö niet gcfepöt Daöt/maec bat fpbejS CO' iiingfjiS refolHtie nwelien aftoacljten / aen be inelci fte|)p'tgecnfi>gep?efentccct Ijabben fouben tooo?3e= Uen. .f^cecgcb'acOte tjeece be Lion ne t$i baec op 'sï an= becenbacgijö ma?gen.ö tot St. Germain ggeceben/ enbet.'Sb'i^eecljan Beuningenfürt<Sb. beStnibbag^ gebolgijt j Oaec gcp?efcnteecbe tsi bten mibbaglj ^jooj^ geflclbt/maecbebeltbccattebaec op uptgefielt. l^p I)eeftuptecn%eu/ta?clcitinben iïaebt pjefenttoaiö gctoeeó:/ geïjoojt /bat beu €oningO ftnceec tot ben 30?ebegefinttoa$s/atfyrttooo?i foube [louben/enbe Decft baec op toebec met b' l^eec be Lionne gefpioot' iien / enbe niet anüccsi Itonnen oo^beelen / of be boa?f5 3Ün bifcouclTen toairen balfcDe alatine gDe-- toceli.
.iliien bJiH tot ^acij.ö nocD ntet feechec be pacttcu-' laritcptcn ban ben ©ieebe met ©o?tugael ; baec totect gcfepbtbatticecnCnliopeupt bat iiijcU bectoaectsS opbJcgIjbjasi/oinDetboenbanfijn iKlee|ìec te bec- toonc.
.iiföitjSbe boo?f5 ©?ebe tnffcijen ^patgnen enbe ÌDo?tngacl/ foube ban befejijbe tegen be ^contiecen ban j^patgnen geen EegecOouben/ anfcecjS ali om befeufibc tegaen / enbe foube berijalbeu Monfiear, 25?ocbei; bes Coningjs niet albaec maec in be ^paen^ feii^cbevlaubencommanbccen.jil9enfp?acit ban b«e ^egetö baec r emplopecen / Ijet cene onbecben <ia' ningl) bp bebiclclie foube toefen b' J^eec be Turenne, tjetanbcconba· Monfieur tot Eup tenant «©enecael IjcDlJcnbe ben iBacefcljal be Picffis, enbe Öet becbe on^ bcc b' ï^eec #?1ηίί ban Condé.
(önbcctulTcljcn toietben in be geconquefteecbe ^te^ ben in ©laenbecen / enbe anbcre fcontiec-plaetfen gcootejiillagflfünen gcfo?metft.
^icfjimrs.
JE vous Envoye !a refponfe du Roy tant au dernier
memorie jquevousluyayezprefentèqu'a la Co- pie que vous luy avez remife de l'Efcrit figne par Mr. U M,»r (]iw de Caflel Rodrigo le ijuatritfme de ce mois, la Majeftc te rejoiiiroit de la Paix (cotnme eftanc des- ja faite fur le i'avorable dcclaration qu'elle voas a donne aujourd'uy) fi ellepouvoit fe bien perfuader queles infìruftions &lepouvoir iur lequci Mr. le Gouverneur de Tlandres agit, fuflènt de veritablesin- ftrudìions , & un veritable poiwoir , contre tout qui s'en public à Madrid , ainfi que vous l'aurez veu dans la refponfe de voftre memoire du tmfiefmt Mars j & qn'àu contraire ledic Uarquis, ne couruc pas la mefme fortune d'y eilre defavoiie fur Tacceptacion qu'ilafait àel'Altirnativi ,qu'iH'aeftéjufqu'àprefent ducKoix/jl;.ï/»Ci/T;!f//f pourlieu d'aiTemblée,ce qui doit augmenter encore ies foupgons &Ies mesfian- ces, c'eft que fa Majefté a remarquè qu'il n'aacceptè ladite Alternative qu'en termes fort captimx ; Car en /iie»jifrlieuonn'acceptepointtouc à lafoisdeuxcho- fes diffcrentesSc diftiniles, qu'ellesfe detruifent l'une & l'autre. En ficend lieu il devoic s'expliquer Ujuelle ies deux Alternmivts il acctpt j cn troifiefme lieu il rapporte fon acccptatioH aa coatenu dans le Traittè fait entre |
l'Anglittm ^ fUoìlandt j & vous fgavez bien, Aief. fieurs, que les Alternativts , telles que le Roy y j confenti , ne font pas Jiettement exprimez dans le Corps dudit Traitt'e ; dont voicy les propres termes, β Hifpani^Rex induci mt ptrmovtri qHiacutct- dat Regi Cbrifliani^M , aut loca mino praterìto in Bdgica armis occupata aut aliud taatuadtm valens per trediti,„c^ hcùrum fnperiiis mtmiratorum alUrumve in ctmpe»fiiii,„,^ de qtiibas mutuo cotìfenftt partts inttr fe convenire poterum* De force que ledit Marquise Cafltl Rodrigo parfoa acl ceptationgenerale de l'Alternative ^ qu'il c'eft eïpH. què ,qa'il faifoit cn la maniere, qu'elle eft contenuii dans ledit Traittè, fansrien fpecifier pourra preten- dre, lors qu'on entreràavecluy en negotiation, qu'n 'fl en droit [nonobftant ladite acceptation) de tiegocin encore ^ de convenir tout de mtivta^fur la queliti de lafatiifatìitn du Roy ne fep oint tetiir i celle quia eftè c)idivant arrefiei entre fa Majefli CÌ les Eftats.
Sa Majeftè a trouve encore digne de tres grande reflexion ,qu'au mefmetempsqueledit Marquis ic- cepte ladite Alternative, Si qu'il ne put pas ne poinc voir combienileil important de gaigner jufqu'aax moindres momens de temps pour traitter, iln'ait pas par le mefme Courier, qui a porté icy ledeclara- tion, cnvoye le PaiTeport que Mr. Frandotte Nonce& Plenipotentiaire de la Sainteté luy a demande pour M.Colbert de la mfFevriir,\>our allcr à AixlaChaptlle;c'e(i à dire, qu'en vingte qimre jours ledit Marquis n'ait pas eu, ou le temps, ou la volonte, ou le pouvoir d'ex- pedierledite PaiTeport.
Sa Majefte en ourrea beaUcoup confidere > que Air, le Marquis Caflel Rodrigo a accepte l'Alternative dans la iHefme conj uniture que l'Efpagne vient de faire une Paix particuliere avec la Portugal, car Mr. del'Ifila il y a long temps nous a poie dans fes efcrits ap- prouvez &corrigezparles Minifters d'Efpagne) pour un principe infaillible de la conduite des Confeils de Madrid, queliriy>fl^«ifacrifiele Portugal, cenefen ( dir il ) que pour la reftauration des Pais Bas, ou que 1Ï elle donne quelquefatisfaftion a la Frante, cilene la fera que pour recouvrer le Pirte^n/: Or corame la Paix de Portugal a efté figné à Lixboni le i8. du mois paiTé ce que Γοη fgavoit à Bruxelles, auffi bien qu'icyle 4. Marsj je vouslaifle, Mellìeurs, àju-
ferfurle principe qu'on a eftably , comraeinMli-
le de la conduite des Efpagnols, fi on peut tenir pour une chofe bien certaine, nyfeulement vra/ Ê'mblable, que les Confeils de Madrid, ayant tra- vaille tout l'hyver à faire la Paix de Portugal, ^utis pouvoir mieux defendre contre la Franct, ayant ja- maisrongeàdonnerpouvoiraudit Marquisd'accep- tcr ladite Alternative ; ou fi le Marquis qui n'igno- roit pasla conduite & le refolutions de Madrid, ayt acceptci'j4/Mrnat/iiidebonncfoy, &s'ilpeut efpcrer cudefirerd'eneilreadvaiièen Efpagne, ou,fe]on lei derniers advis, qu'on en a,toute l'application des Mi- nifters eftoit à faire parter ahuit jours de la ΐ>οη ha» d'Auflricbe avec dix mille Efpagnols naturels , & trois ou quatre millitns en barres d'argent j circonftances peli propres a laifl'er croirc, qu'on y fongeoit a l'acccpta" t/On de l'Alternative,
« De tout ce que deflus vous tirerez, s'il vous plaiil', la confequence, fi fa Majeft. n'a pas grand fujet de fc conduire en ce rencontre avec de telles precautions contre toutesfurprinfes & artifices, que Muli Mar- quis di Caftel Rodrigo (lequel vray fembkblement fe foa- cie fort peu, d'eftre acineiie ou defadvoue, pourveu qu'il gagne de temps) i^t pas lieu de fe mocquer de fa Majeft. dans la fuite Ìfe cett' affaire, en luy faifantt faire des defmarches contraires a la Paix mefme, par le grand defir que fa Majeita de voir condurre proni- ptement ce grand oùvrage.
J'ajoùte encore ce mot pour faire remarqaer qu'il eft aife de voir que la conduite des Efpagnols en ce ren- contre eft la mefme qu'ils tinderent a Manfter, ne s'eftans appliquez durant tout l'hyver qu'afaire anc Paix particuliere avecle Portugallcomnie illenr a reul- fy) pour pouvoir continucr la guerre contfe ^ettc |
-ocr page 708-
en O O R L O G. ach en njeerttghpe hoecL· 677
,,Λ fonne, & quelq*uii a remafqul là-detìùsà Kubìs , que _ tousles Coariersqae le zeiede noftre St.fereh tape poorlaPaixl'oncobligèàdepefcheren Efpagnepour en advancer la negotiation, iont toufiours allez à AiA- irtd comme des Faucens, & on font retournez corn- ine des Tertuïst Dieu veüille par fa bon cë que chacun fe erompe dans ce jugcment; iür ce je demeure,
MESSieur-Ï4
Voftfetreskumble, &c» '
jlSt, Gtrmaififti Lajiilê ^.jittr de Jiars 1^48·
Mijn Heereni
fenöe a anttoooilit ban ben lottniöD / foo op üe laetlle H^emocte Die s[)i> Dem gOepjefi^ttteect tieùt/ alfmeiieotiïie Copte't eeene opp Bent tee fiantien jjefteit Ijsbt ùoo? ben ^eer ÏBacaui^ be Cadei Rodrigo öenvierdeniiejecmaentj fijne iBaieliepJjt foiii3c(tcDol!ecb6©?eeùel)ec£)Uj&eii ( atöalreeïieee^ inca (ijniieopbegoetgunltise l^echlaringlje'tgeette ïtc fcltie öeöen gegeöen öceft ) foo DP ficB felbÈn fionöe ^ pccfuaùemi öatöe 31a|inictienenije&e macBtopUe toclc&e ùen ì^eec (©oiibecneucuan ©laentiecenaen? paet/ pecDtewltmctieneneen toaerlijifte martjtfijn tegen'tgeene men tot Madrid becftanatcljt/ aüsoOP Beften ftont öeüöen in't anttoooit ai»ec iHemocte ban ben derden jjiaaect/ footetiontcacfe ben efiefepben jilatquiss/ befelbe fortune nieten Uep ban te toefen ontfept OP be acc^tatte bte Bp bebe ban be lltecnattbe tot befec tybt tjS obec be besl^ieftttge ban Akeu tot be becgabettngBTPlaetiS j en't geene nocB meec be bemipebtnge enbe mttïcoutoinge boet bermeetbecen / fjs/ batfóne jHSaie|tept Beeft gecetnaciïiieeft batBp begefepbe 5(lttecnatibenietanbécii aenbaecbeató op feet tto{jffeiacBttgete?meh i mis ten eetfien/ inen aen^ bcett nietop eenen be felbettjbt / rwee fulcfte ongBé- tpc&e en onberf(Bèpbelnc6e faecBen/ ofmenbecnte- ttcötb'em qf ïi'anbec j €en tweeden^ ftp bcBoo?befi(B te bethlauen Ujèleftebatiöepbe be Hlltcmatibe^ Bpaeit beetbe j iCen derden Bpïappo?teeit föne acceptatie op ben itiBout ban'tCractàettuflìcB^n Engeiancinbe Hoilandt. gentaec'öt,/ eti gBptoeet mgn 3§eecen bat be ?(ltcrnatiben in be toeitèe ben ïfeoningB geconfiWieci; ί Beeft/ iin't oBifepte (^cactaetntetl&laeclijtft uptgDei bjucft13i3n i gBeiycB 6tec be cpgBen tecinen bolggen/ ii Hiipaniasjlex induci fiut permqveri queat vit cedat Regi Chriftianiifimo , aut loca anno preterito in Belgica, armisoccuparaautaliud tantundemvalens per traditipiiem loccr^um fuperiiis memoratorunj ali- oramvein compenfatioixem, dequibusmutuo con- fenfu parte interce convenire poteruntv ^OOt^ben oefepbeniUSacfluiii be Caftei Rodrigo bùo?Jïjnegéi neraleatcepta|:tebanbe SStteniaübe/ ftcBbertilaecbe
(?rrattaet / fonbec pets te ÌJebiebènmoiBte / :alfinen
alfuocB te negotteccn / i^n op nieuto op be. guaUtept bcc fatisifactie bati ben l^mrigB teobecfiomen/w
en be ^aten glooien ö / niet té wvwwi. υ ;
^giie Sllaieftept öeeftitticö teccfiepiegeboi^en jti^itiii ben f^bentgbt batben gen ; iBawutSbébooas JJ^® aettbaetóe,/
tijbtte toinnenbrtite ttàisWFm/Ipfeeft.j3eo?bet feibeniCowj^c biebe. p?iaawtteÌi^tBte 't pafTepoit nietgefonbetiBetfleertélmie^ Franciotte ^unttuiS en fnenipot^ntiaciiï ban pte l^epÖcBept: Bern af^ B?aegbebooiben,i§eec Colbert ban ben tmsi / tiiiij fonbec. toeben. naec :Aken te bewertett 5 batiSiefeggeninvipreii twimighbagett bengefep'
iwtöbelJöill?/ bfbe |
tttncBtnietBctgefepbè ©iffé^oit t' eipebiccert*
l^ocBbeVbec/fgnesiajeflept Beeft giootelijcfti;öc= confïbeceeirt/ bat ben ïgeeciKacgtitsi be Caiiei Ro- drigo in be felbeconjtnictucebe Sïitecnattbe Beeft ge-^ accepteect/ ais ^pangten een pacttculiece JD?eeDe met ^ojtitgael toas maecftenbe 5 ^en li|eet öe 1 foia centgentöbtgelcben/ (telbein fi)ngcfcB?iftcn( gBe^ nppjobeectenbe becftetectbooibe ^paenfcBc Jltnii lÏ£i-iS ) bat foo ^pangten ©o?tugael op offeEbe/ten tii (feptBP) nietanbetrsais iotBec|teHingebec ||ebeCi lanben j offoofp eem'ge fdtijSfattie aen Vranckrijck geben/ fpfnllen Vfelbeboenom fortugaéiterecoui bjerent waifoobe ©jeebemct ©ojtiigaelbcn 18* becboojleben iKaenbt Binnen Llxbond gBetepcfient 5Öitbé'tgeenemen footoeltot ©jiiffelaliS all)tcc.be»i 4. iKactptotflej ^cBlaet/ IHìijnlgeccen/ oo?beci lenopben aenbangBbtemenöenfïclt ais onfeplbaec öeleptbet: ^paenfcBe/ foomen'tfelbc bOòjeenfeeci fiece eninBet mtnflc toaetfcDötieliJctie faccftemagö Bouben/ booibten benöaebt ban Madrid bengfjci Beelen a©intec obec be 3&?eebe met ^ojtttgacl tc ιηβ^ hett/ getóeccfit Bebfienbe om Bàei'tegen ®i?nncftri)£ii betec te Bonnen befenbeCen / fo Bebbën fp liocB gcbacBs temacBt aenben gefepbèn llSarqntStegebenotn be lJ00?f5 SWtentattbe te acceptccen/ of foo ben jlSaci guts bfe 't Mept eitbe cefolutten ban Madr-d nfet οήί öefiententoaS/ teCgóebei: tt^outombe iMftcmatibc Beeft aenbaect/ opbatBP mocBte Boopen enbcbci geeceri ban in ^pangicn toegBeftaen tc tooi&en / ofte bolgensbe làetffe abbijfen/ bie men bacc b«in Beeft batn' appltcattebec lèinffters tons / om in ctcBtbas gen^on Sl^anban ©ofleniBcfi ban bacc met tBteu biipfetttgebao?ne'^pangtaccbcn/enb?ic of btecmtli Itoenen in fllbete (tucBen te boen UeCtCcciien, <0niflan# btcBeben toepntcB noobtgB ótütc boen geloobenbat men op beaenbaecbtnge öec 3ll[tcC)iattb£ bacBte:
©anal BetgeeneBiecOoDen fultgBp (foo Betti tici Iteft) BetgebolgB tcecBen/ i>f fijne 3iSaje|iept geert groote ceben Beeft Bet Wel te obecieggen in befe Dejegci
ecfCBp
om gBeeft/ ofBP toegBefept ofont^
itfean hitnnen ) geeni:eben Beeft öm met fijn
■ " ■ ■ " ......faei'■ '
t enbé Bet becbijlgfi bàn befe faecB begecB tc Beth iüoenbe toegBêft iteinen btebe ©?écbe
Beeft bit gcböte toeccli boteóciten te ften.
fai nocB befe tooo?beii Bpbqegen om a te boen cemacijuecen bat Bet Beel licBf te (leit tS / bat ben acn*
bebiefpte iraun|tecgeb?np£fttcn/ Bet |)e£Jbcniic gei bupcenbe be geBeele tointec baeC op aengetept om eert pacticultece ©jeebemet ì9o?ttt3ael te maBcn ( gBe= lycftBMflaectSbJel iiptgebaUeit ) om bert <©o?(og9 tegen befe KcooneteRonnenionttmteren; <iin eerttgö tot Stomen Bebbeit baec op gBecemacgiieert / bàt,alle bciïouciecSbteben pbec bàn onfen i^abecben ©ausBebiiett geobligeectbooibe ©?ecbcfit i^iiani gien te bepefcBecen / om be negottatte te berbo?beceii fijn altijbt na ,0ab?ib gegaen ais ©alcBen en bjcbstii geliéectalS ^cBtltpabbett. «0ob gebe boo? fijne goet» Bept bat een pöet; fïcB in bitoo?beel Deb?iegBt*
Weer pp ick yerblijve»
MYK HEEItEiï
- U leerOotmoedigen&c»
la S. CerniainenLaye den 9. Maert t66^.
'©e böo?gBccoecbe àntteoojbtbartbe» JioningB op Baec HàemociaelguamgBelScK/ ^ti^c toas ais bolgBti
SUr Ie Memoire prefent^au Aoy Ie cinquiefme dei ce piqis par les S eigneurs van Biunìngm, & Tnvêr relpeftivement Ambaitadeiirs Sc Envoyé Extras ordinaire du Roydeia Grande Sritterm. Sc de»
' au? ■ Eftats |
-ocr page 709-
1668.
078 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ Γι3
i668. Eftats Gcncraux des Provinces Unies, fa Majefté ——.repond, qu'ellen'aura jamais rien plus a cceur, que d'accomplir inviolablemenc en toutcs occafions la Tarale Rajah i & qu'elleaprefentfort enmemoire, quedéslemois de Sipnmbrt dernier furies ouvertures & priores qui luy furentfaites par lefdits Seigneurs Eftats, &émeud'ailleursdufmceredefirqu'ellea & aura toujours du reftabiiilement du repos public, elle confenc, que toute la (atisfadion qu'elle pretendoit pour raifon droits efcheusala Reine, par les decés des Roy&la Reine d'Efpagne des Pere, & Mere, fuftretranchéSc reduitè { en confideracion mefme de ce que fa Majefté demandoit en favcor du Pamt- gal, )àdes conditions d'un accommodementarbi- trèesparies Principaux Miniftres& Di rede urs des affaires defdits Seigneurs Eftats, comme ayantefté jugèespareuxequitables, & fort moderèes, 6c que lefdites conditions furent que TEfpagne par un Trait- té de Paix ceda en bonne forme àfadite Majeft, ,ou toutes les conqueftes quelesarmes avoientfaitesaux Ïayi Bai pendant la Campagne, & dont elle fe trou- Voicen poiTeiGon, ou bienle Duchè de Luxenbargh ( ou en ia place k Francb» Cmté ) Camirajf, 8c Cam- irfjit, Diii,iji,lcfOTCJ'Efcarptcompris, Aire, St. Omir £>rgue, ÏHine , & Lingue, & tous leurs Bailiages appartenances, & dependances, fa Majeftè reftituant enfe fecondcasà l'Efpagae les autres Conqueftes, du'elle avoic faites en ladite Campagne ( bien enten- du que les Fortifications àzCbarURaj feroienc demolies avanc lareftitution ( & que/'E/pa^ai auroitle choix d'accepter Tune oul'autredeldites altemuives fa Majeft. donneaparole Royale defecontenter de PunedesdeuXjjufquesa lafïn de Alar;,
Sa Majeft. n'a pas moinsprefent àia memoire qu'avant la marche vers la Vrambe Cmte, ellea efcrit a noftrc faintì; Pere Je Prt/»», & a plufieurs Roys , Princes, & Potentats, dontclleaacceptèla media- tion , que quelque progres que fes armes puiflènt faire en cette expedition de guerre, qu'elle entrepre- noitaucoiufde 1'hyver, pour avancerla Paix , elle n'en prendroitpas occafion d'augmenterà fon profit les conditions des deux alternatives, auxqu'elìeselie avoitconfenty pourle tempsquiaeftédic.
En confequcnce de quoy fadite Majeft, voulanc inviolablemenc accomplir fes Paroles Royales, Elle declare de nouveau auxdits Seigneurs van Beuningen & Irevor, que nonobftanc la conquefte, que fes armes ont faite depuis de toute la Francht Camt'e, elle fe tiene & perfifte dans les mefmes fentiments & confentement, qu'elle avoit donnèdèsle mois de Septembre dernierjufques àia fin de Mars, defecon- tenter pourfa fatisfaótion de celle deidttes alurnativis fufmentionnèes, que TErpagne luy voudroit ceder,
Cependant comme lefdits Seigneurs van Btuningm & Trevar, onc depuisle cinquième de ce mois donnè -jfa Majeft.la Copie d'un efcrit fignè a Br«.ve//M 7» quatrieme par le Marquis de Caflel Rodriga, Gouver- neur de Flandres ; difantavoir Plein paltvair dsh Rtyne d'Efpagne, fa Maiftrefle par lequel efcrit il accepte l'alternarivt pttrement ^ fimpltimnt commel'onluya propolèe, dont fadite Majeft. aura beaucoupdejoye fi cette acceptation fe trou ve fincere dans la fuite, elle a dèsja nommè des Commiffaires pour traitterdefa part avec lefdits van leuningen &c Tnvor i afin qu'on puiffe conduire promptement à fa conclufion ce grand uuvragede la Paix defirèe tousjours defa Maj. avec paillon, & fmccrirè. Fait à Sairii Germain en Ly/ie'^. Jour de Mars i6é8.
Signe 3
de lionne.
O^bcHSemone aenöcn Koningi) ben vijfden befcc ilöaenijt öepjefemcectlioo? tie ban
Beuningen eilöe TreVor,, toeUecsjjUtSi 3Ìm=
Baffaiieutii cn €)Cttao?i)inai:iffe 3llföcfantqn i}ani>en
ÖOnmoD ban Groot Brittannien , m ie iStaetórt
«iSmetaeiöec ©eïeemcïjöe ^ebirtanUw/fiin Hlaj, |
mitiaoii?t/ bat öp nopt rnicc tev ïjwtm faï rjeWjin aie m alle occafienfijn 3^oningl)iycö tooo?t onbfröjc,^ Kelöca te botb?engcu ,· εη öat i)P tegentoto&iaft fte,: wöacUtigljisi/ batfeijert ben Iaet|tm toemöir op bc openingen en gcüeben bte Ijini boo? be oftefenh» iljeecen Staten gebaentotecben/ enbe ban b^ante 3i)n gecoert boo? be oprecDte bigeccte bie ijp Beeft / m nltuöt tot [jci'iicUtnge ban be gDcnwene cu(le fai rieù- ben / öp confentuett boo? be fattófactte biejft» βμεμ' beecbe tee oojfaethe ban be ïïctljten becbaïlen aen ijé ïtoninginne/ boo?'tobccUjben ban ben J^oninghen tóoiiingiiineban ^pangien Daecöabec enbemoe.- bec bjiecbe becminbei-t enbe geD?a£|)t ( tn tonrtbecatie ban'tgeene ftjne jilajeftcptepfcBtctn fabewc ban pojtngael ) op be conbitien ban een iCctammobci ment gcnuobelt boo? be p?tndpael(le lEinifiecii enbe ©icecteucen ban be faeclten bec gefepbe li|cecen tena(si5jjnbe boo?Daec cctBtmatigij/ enfeec Iiefa= bjcijtgijeoojbeeltgöebjeefl/ batbe|joo?f5 Conbitien faiiben haefen / bat ^pangien boo? een Ccattaet ban I5?ebe in goebe fo?me aen fpne iBnieflept fonbe cebej ccn / of alle berobecbc plaetfen boo? be 3©apenen ge^ öHccnbe befen ©elt-tocftt in be iSeberlanben getoon- ncn/ bjaa:banl)pfi£ijtnpo(Te(Ttebenbt/ ofbjelgct i|ectogljbomban Luxenburgh, (ofin beplaetfebe Frans Comié) Camerijck, enCambrefis, Douay, 'cFortEfcarpc, baectnbegcepetl Arien,St.Omer, Bergen, Veurne, en Luyck, met alle tiacetoebci Doo?iae ©ailiiifcijappen / en bcpenbenttcn ; a©aec op fijne ,!iiaaie|ieptobecbcfet5jjeebe fafie aen^pans gienfal reflituecenbeanbece berobecbe plaetfen in be boo?f3 Campagne gfjebjomien/ (toelbecflaenbebat befo?tifi(arienbanCharleroy boo?bete|litutiefuïïett gfji iemolieect iöoo?ben / en bat Spangien be fiieflngg ban b'eene ofb'anbere beïboo2f5 Ulteniatiben fai OcbDen/ om befelbe te accepteren; fijne 31Baje(iepbt geeft fijn öoniitgijiijcfi tooo?t ficij te tontenteten met eenebanbettoee/ totBetepnbebaniBaect. . ^öne USajeflepttii nietminbec tegljenbiOO?biBö inbacötigD / bat boo? Bet bettrecS nae 't Frans Com- téijpgefcfj?eben Deeftaenonfen ï^epltgen ©abecöcn 3^au!S/ enaenbecfcöepbeïlioningen/ 9^?inienenìie J^otctttaten/ banbe toelcBe fpïjace JlBebiatie aen» baectïjabben/ bat toatbiio?tgdngij fijne 3®apenei» mocfitenBebiientrtbcfeeFpebitie ban <®o?loglj/ bic Rpaennamtn'tBectflebanbe 3©intecombe ®?eeiie te becbo?beren / ijp foube geen ' ottafte nemen tot fijn p?oftjt be conbitien banbe tbjee SMtecnatibmtebecf meecbecen aen't toelcfee i)p geconfenteect öa&be tot be gefepbentöbt.
In'tgebolgfl baer ban fijne .ìiBajejleptbJfllenbi onberf)?eeciieIijcti fijne ïSoningtHijche bJoo?ben boU lJ?engen / bechlaectop nieubJSi aen be gefepbe ï^eecei» ban ieuningen cnbe Trevor, bat niettegenftaenbe bebecobecinaiie bie fijne a©apenen febectin alUt Frans Com.é jliebiien QeöBen/ ijpfioubtenpecfi' fieetttn'tfelbe geboelenen tonfenftgceneljpalto3« ben leflen bet naaenbt ^eptembec tot Betepnbe ban iKaectgftegebenBeeft/ banficOte contenterenbqo? f0nefati.efactiebattbicbecboo?f3 3llltetnatiben fjtec oobcngementioneect/en't geene iSpangienljemtou ceberen. '
HaibbeletUMjIe gefijcft be óefepöi ^eeten ban Beu- ningen en Trevor Beböenfebert ben vijfden ban bcie ilSaent aen fijne HaiefteptobecgBegebenbe Copte ban't gefcr»?ifit getcec&étit ben vierden tot BmiTei boo? benHSai-qniöbe gvftd Rodrigo «©oubenteucban ©iaenbecen / fegri^böllèmatBtbanbeïlomngjn» ne ban ^pangim fijné itSeejireflTc te 8eöben/up toeltit gefcB?tft Bpb'iïitemattbe netteliicri ért fnttpeljitfi/ geljjcB befelbe BeHHiSlJOO?gefielt/ fténbaett/ mt
banftjne iiaate(lept ötooteb?cugObenfo«Biontfw^
geit / foo be felbe acce}3tatie -tn't becbolgö bonbentoo?bt j Bp Dieft altêebebanfijnen't to^^ Commtffarifen gBenoinineett / om met be gijefepw
^eten bàn Beuningen'etìbeTrevor ti tEattaC» / OP
bat men in't fio?t bit groote toeccB toart öe
fïjne CWtlufïeuwtöti-tnengijen/ aitgbi bagne |
-ocr page 710-
en OORLOG, acht ennjeerüghfle kecL 679
mantjS üulpe/om (ïcD baer ober te refenteecen 't toelcB
allebtfcourffen toauen bie niet folbeerben 'tgeen b' οη=
feurgcerjett;enbefoofi»b?eefoe/ filaec toonben/bat
ali men baer niet teb?eeben toilbe fijn/ öat men toaer*
Ijjcö fouae berflaen geen recbe te Debben / of te toefen /
De L'i ONNE, tiifienmen oprecDteliicö niet anberjS beoogftbe ale
be 3®?ebe op een banbe ailternatibe ban bic 3übe bao?^
gellelt. i|aer ijS / immibbelsS fp nwt befe bebboi-
ren befïglj toojben/ toegöefonben een miflïbe ban
meergemelbe ideerei» Ijaer öo. iKog. <i5ebeputeerbiit
ban Den negenben befejEf / in be toelcbe fp fcDieben tipt
beEectureban be^ouboirsü ban ben jgeer mn^
quijS Calte) Rodrigo te meenentoel bec(laen te
ben/bat bie ampel genoegOtoaren/om upt ftreïöti
ban befelbebe3tllternattbet'accepteren/ooch om te
bonnen fuböelegeeren ; enbe bat be fteure ban Wecken
toteenljanbel-piaetfebptbjeebillincte miffïbe ban
be Itoninginne ban 5pangien foube fijn gtjeag^
grectt. llle 't toelcfte be Jgeer Tempie in fgn fctjiöbett
aen ben J^eec Trevor in meer ©ofitibe termen confir»
meerbe;raaer be fiennifle bic fp bienaengaenbe Bp
mifïibe aenbe J^eer be Lionne Debben gegeben / Dieft
nietiSgecontribucert/ombefe jgeeren baer omtrent
ban gebacDten / immersi niet / om ban bifcourfi
fen teberanberen. (€òt op baegji te boore toe Deeft meit
oocli t' elcfiensi op oit fub ject öaer boo?getoo?pen / uac
tìet uptbljjben ban 'tpaflepojt boo? be igeer 3Imba|Tai
beur ^lenipotentiarijï coibei t, bjasi een feecliet me
öenbanbjepnigDfinceriteptaenbespbe banbe ^eete
Macqui^ ban Caftei Rodrigo ; maer fabontji te
boore laet / onber anbere bepefcDesi ban meergemelbe
l^eerenDaerl|o*|llog.43ebeputeerben ban ben elf?
ben befeö betomen Ijebbenbe 't boo?ft paflepojt/ ett'
be 't felbe aenfionts copielijcft obergefonben Debbenbe
aenbe ï|eer be Lionne,enbe 't originele nu ijeb"
öenbe ober gDeb?agDt / nebeniS een fcfoifte^cfie
ber&laringebanmeergebacDteï^eet llarquiiS ; ban
bat ben IgeerBergheyck binnen beertljten bagen na
bentbjaelfbenbefesi tot Aecken foubenfijnjfoo ig
op b' ]|eer Beunings b?aegê : of baer op be ^eec Col-
bert niet foube bertrectten / enbe toanneer ί boo?be
ifeeren Tellier , Colbert , «nbe Lionne met be
toelcbefptn conferentie toaren/tot fijn grootebeb?eme
btngegeanttooo?t:batfp op Deteen nocD Öet anbec
niets ftonaenfeggett/ bat fp niet getofben bat ben
Igeer jiBacqufjei ban Caftei Rodrigo autftoritept Daii
omtefubbitigaten/enbegeen^ouboir mgoebe
me //ae bat fp bit laetlle genoegljfaem feecfterlijcit tois
fien.i|pDeeftbaerop geremonflreert ban Doe groot
enp?eiubiciabel fcDanbael foube fijn / batmen bus®
langDalleen omeenpaffepojt geroepen Debbenbeom
ben j|eer Colbert tt laten bertrecften / nu anbere -
uptblucDten foube foecBen/ om fijn bertrecftte beta
fcDiipben ; maer op alle Det geen bp gem gefept ijï om
bit teboen app?eDenberen / ijS geen anbec befcljept ge"
geben ; als bat be ]^inc{i baer inne Dab te bifponee^
ten. ©nbertulTcDen toterbe Dp ban ter jijben bes
titStbattecfeergDethjijffelttoiett / of be Ifcer Col-
bert bertrec&en foube/ maerbetoplbe genegentgepbt
totbebebo?beringDeban be©?ebejtgD bus flaeubj
bertoonbe/toiertDierbagelijtjcmeetenbe meer pbec
geb?upcfit/om alles tot eenfeer b?oege Campagne
öDereetteDebben;enbeDeeftben &onincB (igD mff»
noegt berftlaert ober be gerucDte bie geloopen Dabben
banapparent{etot©?eebe/ om bat bie eenigDetrtei
folutie caufeerbebp bie geene / bteüe Danbt tnbe beutü
fe moeflen fleecften / om nieutoe toerbingDen te
boen / ofte om Daer equipagie gDereet te maec«
6en : niet fonbet befelbe tot b' i|eer Beunin-
gen fijn onfcBult t' fmputeeren / foo men gent
fepbejen is aenbe 3^oof)t - <©fficietenaengefept/f!»
fouben Daer tegen ben elfum banbe toeEtomenbe maent
ggereetDoubenom op te tretfien ^enbe aen geen bifs
CQur(Tenban®?eebegaerte bergaepen/biepbeltoae
ren. 't a®as oocö meer ais optbe gemeene opinie φ
baer / bat ben (@o?togD fön boo?tgangD foube ifebbm/
entoietben be b?te siegftets gefept (lercB te (liUen
toefen/'t geen «ibet ben J^ontncbfoubelSn tegDenbe'
vecrttg
Begeett mêt paffti mbc opjeiötisöipt.
tScDaetl te St. Germain in Laye ïnett 9. jBacct
1668.
Wasgeteeckent
^nttooo?t Deeftbcn i^eei: van Beu-
Mingen aeii(lont0 ijoo? cenejcp?efTcafaefoiitien am
fiaec ^ooöO IlSofl «©eïi^wtcecöe tot Braxel. ^aer
ttiibùetntacljttuflcDenthien enbe elven; bectcoc&en
ban Parijs öe i^ecc Trevor, ijelibeitDc in oelÖcBeftn
fl{jefcD?eben am öe i^cec Tempie, ti'^ecc ban Beu-
ningen fcfj^ecf baei' obec oocö bess anbccen baegljis na
Madrid, enbe foube met be ^eec 3llfg^ante ban ben
l^cpfec obecleggljen/ ofDpopbatinttbentmetgoei
bonbt cene]cp?e|Tc bectoaettsi obectefenben. ^p
fcl)?cef bat fijn meeningetafaii / ljoo?t!i naSaind Ger-
main tegaen/ cnbebe Lionneteficn/ om
op iïit cerile goct acDemtnement banfaecftenbecbec
iiebboicen aen te toenben/ om Ijaec i^oogf) iBog.
falutatce oog!jmetc6 omtcent bit gcoote toerclt na fijn
becmogcn getroutoelijchieöelpen t)ebo?be«n/ tnbten
ite ^paenfcfte Waec/ net/ enbefonbec omtoegften
toilöcn tjanbelen/enbeOaec felben Delpen / Doopte
Dpbat allesÌ ten befle foube homen.
©an boen af Debüenfp toijbecsi Oaec toeccïi begiHi
nen te maecfeen om te boen tonfibececen / bat boo? be
atcepatte ben vierden ban bifeloopenbemaenbtbp
gcfcljnfte boo? ben 3|eec .üBarqiiiii be Caftei Rodrigo
göemaetftt/ alfe oo?faetiien enbe p?ete]ctenominbc
aengfjeöoobenconbttienaenDet ipcanfclje l^ofeenige
altecatietemaecften/ niit'eenemaeltoacm toegDge-
nomen : fonbec bat ii>Ïiefe fccupuleufe inquifitte toajS
te boen/ opbequaüteptban't Pouvoirban toelgOe^
melteiBaciutii: betoijlbefen söontng.jtot berfeec^
RetingDebantefulIen tonfequecen Det geeneijp beir=
fileert Dab bp een ®>eebe-f[ot tebefibececeïi,' öoben
ìieboo?f5 acceptatie ban meecgebacfttc iiBacqutsiin
fielïttoajSbanmeecbec Jlanben/ alsÈbpRjne jSMU^
(iipttoiecbege-epfcOt; enbenocD baecboben/ foijet
be felbe belief be met ben öonincfi ban <!5coot 25?it=
tannten enbe 0aec ï^oogD Jllog. in't aengeöoben con-
cert te tweben/ foube Ijebbcnfjaec bepbeguarantte
ban bat Spangien fïjn bjoojt foube pieftecen. ^p Deb^
fienaengetoefenbat in bitallesi meec feecfiecDept toasi
aliSfelfeniet foube fijn in een folemnele atceptatieop
een giatenbeonbecifpelpchpouboic/ betoijlbpin=
(IcuctieDetgeene toaec toe een bolmacDtficDcnten^
beecbe fionbe fiin getecmineect / enbe biejS be ratifica^
tie feonbe in't onfeecfecc blijben / ettbe bat men in allen
geballeop bieboet geentgeecbetgecuflDept Dab/ aliS
op Ket tooo?t ban fijn toebecpactpe ftonbetoecben gDe^
fiinbeei-t: fliltfiii bat mentn befentoel eenicljfïntii
foube mogöenfufpecteren / battei; inbefo?malitepten
boo? alnocl) pets foube bonnen ontb?eecften ( 't toelcBe
fp nocDtan« niet fepben tcbectcoutoen ) maec batter
niets ontD?acR aen 't effentieel ban bat fijne naaieftept
bolftoomen betfeecfiect fionbefijn banfatijSfacttete
fullen Debben. lUSen Oeeft Diec op in fuDflantie niet
anbecè geanttooojt / alss bat benittonincft op een baf^
ten boet/ en op een oouboicban toelcftetjSbalibitept
bleetft/ moefl becfeecöert fijn / ban bat ^Spangien
Öemcebeectbe 3tanbenenbe plaetfen/ inbeeenofte
beanbecebanbe betouftealteEnatibenbetbat; enbe
batmenupt bccfcftepbe ®2ieben banbettb?icen
thjinttciiden feD?uacpaenben 3fiöt Vibo, Intera
nunciusï ban ben ^austot Parijs, enbe banelbecsï/
totll/ batbe ^paenfdje feec gtje-eflatgneett Weben
banaUe't geenebpbieögemelbe jKacguisi/ fooom^
trentbe fjanbel-plactfe/ alss omtrent be acceptatie
banbe itltecnatibe totect boo?gljeftelt: besifulocal»
ïeendcec&teomtijbtte totitnen. «Jinbebat appacett=
telijft gemelbeieer .mSatquisiftcljbjepniciiiiecomi
merbe ontrent een bifabbeu%at spangien fijnbjoojt
opgoebe glabbe i^oubotrsigebenbe/ enbebaetnaet
tomenbe aen 't felbe te mancqueeren / aenöefen
«tagö oeenmibbelw foube ontb?ea6e« fonberpe»
-ocr page 711-
716 SAKEN van STAET
ïfié?» veertighdayfent möUttêrt ; CU ÖÈ flUÌlftC ttoce onïlSt »■ ' — MoDflear,cnbm üait Condèpeijgc öe«i0U
iupfetttj macc 't tom meec öjj aitiiece toaecfcïjijnUjiU gelooft iratfi te fameit mffcBcit öe feftigh en fevencigh duyfent ïfeoppiii foutiett uptijtaecfien. ®ot iöettccad baii't M^qet onùcc Γόη I5saj£|lept fouùe fönsenoemtö'l^actogf) ban Ravanes ,<iEi?aiJE ban Duras,|l9aCtQUt!S&C Bellefons ,cntie Ö' Pra- dei jOnbccMonfieur, öc iKargiufett iie Crequien iiÊ Humieres ,enì)eonijec hen ^^injsban Condè, öe i^actoaü ban Luxenborgh , enöc öcüccc öe Fau- courc, li' <©nfe ijeDDen Stee op ötcn öag naec bede in^ ^ntien een lange tonfecÊimc ö«i)«i>t metöe ï|eecen Commiflfarifen / toelciie hiarcn öe ^cewn öe Tellier, iie Lionne, enbc Colbert, flDaei totecbt öaecirt gene^^ ralciCecmenöpmonöe toebec bccfeetbect/bat öen aÖonincB tot ben 3!>?ecbc genegen toaii / enöe bie fou^ öe Hupten/ tn öten ijont in goebe fo?nte be Eanben en- be plaetfen in b' een of anbece ban be boo?ge(lage m-- tecnatibegenjclt/ toieuben gecebeect. i§aec boo?ttel ban bat men figo booj'taengijeboben ioncect metten Konintftban €rtgeianbt/enbe ijaec ^io. Iföag.tei öenöalienatiebeniften ban bat bie aen befe ïiontncli (bube ftonnen ontftaen / foubetoccben toecögenomen / iö met beel tooo?bctt gftebebatteert / gf)eltji8 ooch Jiaec tnffantteom een (iilfiant tot fjet cpnbe banjBap. gin'tutgcccen ban'ttoelcRefp niet becgiieten ijeb- iien bifccetelötft te remonflcccen/in Soefftoace in= tonbenientenbefaecfiftonbe toecben getooipen/ in= bien men ban bie iPbebe boojgepagen mefucesi met «Cngclanbtenbc Uaer «Ho. |Bog. banbe ftanbt toiifen- be /immibbeliBi metfoo gcootenmacötbe i^ebertan^: benfoubentoillenaentalten. Jlabede bebatten fiebi Öen gebagljte i^eecen b'onfe geb?aegljt : of fp berflon^ ben bat befe Éontncfi ijoe langij ooth be ^naen^ fcftefoubenntogentoepaemtcen banbc ftetonfle MU tecnatibenaeit te nemén/altoos ficft met bcboo?f5 M' tccnatibefonbemoetentebjeeben ijouben. <Sn0c ten ttoeeben/ of fp geen anbeteihll ïjabben afes be geene bic fp Dabben becfüactt/ ban bat Oet niet genoeg foube fijn bat ben Bonincft be tlilftant ; tottet epnbe ban jBap )j?oIongeeL-be / maec bat fijn iBaj. na 't epnbe ban be= felbemaentgiieenEegecsfban tegeniSbe .^paenfcHc a^ebecl, fouben moeten geb^wpcfien / noiööaer ceninre berbere conqueflen bom rmit^ibat be ^ngelfcfje en gaec 3^0. jBog. macfit in befe lanben ^uamcnt' ein^ plopecen / om be ^paenfcJje tot ben ©?ebe te compel^ leceni <2nbe als fp baec op anttooo?ben ban neen; enbe met belecebenen foaljten teperfuaberen bat befe iKai iefiept onbeftoaect / 't geen fp in befen herfocïjten / Be^ 6oo?be t' acto?becen fo gebBen gebackte ^eeren ïjet felbe ais t' eenemael onaennemelijcft / berh»?pen / en fiaec ölaer teberfiaen gegeben bat opbieboet baec niet te Banbelen foube jijnten toaer fp in allen gebal tèm^ peramcntcni)abbciibPO?tc :flaett : h3iaec<boo2 banbe cene liant fijn ,fi®aictieptsitoapenen in 't boo?f? gebal niet bupten actie foube toecben gelaten ; ai ban be an^ bece:fiant tegcns alte groten omB^age/toelcfiebie fouben mogen geben/ rebelijcfter toijfe toio^b boo?(ien. ^at men oodtbanbie^öbeniet fouben δοηηαι goct» binben aen be iSpaenfctjc / fonbec Itmitatie ban tijt / ben ©?eeïjeoobcgeflelbe5llltetnattbete acco?bccen ; enbe betoijle fiiec op fo feec geb?mtgen / en géén conteni tement genomen totcrt/metfjetgeen baecop · ban b' onfets gefepbt; foo fteBben fp aen gebatfitel^eecen ge» fepbt/batfetot nocft toe niet itabben gebéenals b?ai pen; bat fp alle 't geen ban fiaet lall toas fiapben boo?i gejielt/cnbe baec op befes Conincjc cefolutie gaer^ Ile foube ften / om te letteit offer pets cefteerben/ toacr ober men ben anberen niet eens foube jijn. ilBacrbaer toe ts fiaer toepnigij Boop-ncgeben / foo bat fp tot nocfi toe niet Dabben ban bie fiant / als be Bcfeenbe fcf)iifteli)c&e anttooon ban bert Coningfi / 6pbetoelcbebeboo?tlel ban· be 'lilternatfbe met Dct ^nbeban befe ,ïiaaenbtlttietbt gclimiteect sinbe be booiberftaeliie bjagfje op betodtfie men. ^iiaebec fa^ tiSfiictiehjHbeljeBben / als fp geben ïionbenalbooi tw itoan bie jpbc ftgD naebec te berfltoren / bat be tijbt
allcfmtSin bef^n ten upttec(i£n p?c(Tecrbe. SDpbetiS foaöeBBcnfp tot afiructieban be intentie ban (ΐίη , USajefïeptban Groot Brittannien enbe öaet ώοοαΒ jKog. gefepbt ; bat be i^eeren Bacr .ïleeflers niet al- leen aen be terme ban be ©jienbtfcBapbe^aeDueC' fcDap / maer oocli ban ïte uptterjle complaifance in 't reguarbban a^ianriicijcfi öabben bolbaen/meth» refolutie Bp ijaer gijenomen : om niet alleen be iSpaenfilje niet t'afTiflecren/foo langljfp aen befen I Coningijnietaccoibeerbc befatiSfacticDp fijne ίΚα^ j efìept gebefibcreer t / maer oocb om Daer baer toe ba^ belijt&teBelpenoBligeeren. 55atfijn iBajefïept ban GrootiTittannien,enöeDaer iKog.bes niet te mintoeltoiflenljoenabeeligfjljaer toas be beranbec ringe boo? befen <öo?logfj gecaufeert / alffe frtjoon niet befabbantagieuferboo? Spaignen ,alSDp be conbii tien Bp ©janclirijcfi geepfcljt / foube toicben getennii ncert. v©at fp oocft niet ignoreerbe Ijoe obieus ter eec; iler aenften fobanige flerc&e refolutie tegen Spaigne Honbe geacljt toerben / maer bat fp Oabben gcoo?iicelt bie noobigli te 3i)n / om ban befe JiKajefiept met goebe giiicgentfjcpt te (tonnen oBtineeren be geruflDeptban gceu berber inb^acljt in jjaer al te bifiBle Intecefi fei»albaertefullenlijbm;bat in ber baebt bc .boo?f5 33cbeclanben biet mate toaten gemutileert/enöe in bic ellenbigen fï.iet geB^agljt / bat ftet een problema- |
tique queftie ÜWS gebJOjbCU / Of Spaignen bie geljccl Bel)oo?be te abanbonneeren / of öet oberige teBcftljeci men. ïDatmenmetoppartijbigc tefietteceiv be op be^'itereiTen ban <!2ngclanbt enbe banbe ©érs eenigiibe^eberlanben / in bit toerrit foube möetin toeflemmen / bat itien be ^paenfrfje ^eberlan; ben niet berber met fo?m{bable Eeg«tS foube inba-- beeren/inbtenmeneenige BeiioojlijcSe confiberatittt Öabbeboo? fön iKajefleptban Groot Brittannien, esbe boo? fjaer 3§og. J©og. bat Det boo? befelbe toijrii berltjcfi Ijarb foube jijn batfp be^paenffDelS«berlà«- benban allefecours berfleeritetT fouben gebben/iOitt be©?cebe6tacl)tigcruptte toerc6en/ etibe batincit ficD baer ban foube totllen bienen / om Daer Itttfrcfi fen albaer te ruineren / te meer om bat be J^jeebetol, ftonbie Bereptfit toerben tot contentemetit batti ρ USaicflept/fonbermefureS/bie aen Cngeiaiitewi öaer J^oogD JKog. foobierBaer enbeinbifpenfabjljfti teB?eec6en. ^pfteBBeu berber bifcretatjcS gfieittfi^ nueert / bat befen i©o?log.op foobanige gronben/eiw bierboegen fiegonnett toas / bat fijne liajeiiept boti? eerjl baec boo? öeBBenbe'tïïijcfi ban ^ttugael ge' eHaBilieect/enbe baec en Boben Bonnenbe Beftomat een ^effte ban foo beel notaBle ftanben en paetfen / enbe bat / fonber bat be cenuntiatiebiefo'o feecgiï ftcencïitfcfteen/inrijngeBeel bupbelilcB toiecbt fielt/ ceben Dabt om in 't cpnbigOen ban befelbe moberatie te geB?upc6en / enbe te mefnager^n beSu^ meuren ban nabupriglje ,®atien ; bie / met fonbeccêi ben / geen (ilepne omb?age baer ober Dabben gebat: batfp niet in Daer Danben fouben DeÖBén't (Hupten ban be €ractaten tuffrïien bettoee a^oonen/ biefp toiflen bat op fijmalttepten; enbe met ejfattie» leomfianbigDebenfionbe toerben berfcDoobenjenbe bat ober fulrlts Daer lioogD lHÖog. in recDtbaerbige app?eDenfieftottbe5ijn/batmen be (SractatenJiKi lenbe foube Douben / om nae 't epnbige 'ban be teffatie ban 3©apenen in be ^eberlanben bes ConingljS €ψ Quefien berber te poefferen. ^at men aen ntei manbt foube fionnen perfuaberen / bat befe ^otjttt® uptb?eefe boo? be magDt bie be 3§pa?nf®e ittfi be 3®?eebemet ®o?tugal foube fionnenBpeeno^ gen/enbe om be (ftourffen ban ben öepfer /foube tei?" geren in befe neceffaice faecDe «iEngelanbt etibe-Jaec j^oosD JUSog. te gDemoet te gaen ; toant bat,p allebie fecourfen geen refource booi ^paigne tsm^ ben/ alS©?ancl»riic& / «ingelanbt/enbe be nigDbe ïSeberlanben eens toaren,· maer toel,^ iCW^; lanbt enbe Daer ©oogD JÜog. met fijn ilSajewt.wp foube fiomtèn ober een Domen / enbe baerom ban w· fures fouben moeten beranberen. toir toas / bat fg Donbentn befe ®taeeWe |
-ocr page 712-
en OORLOG, acht en njeertt^jie hoeck 68 ί
'S £ifnfcfioU\oetiifiIiJteti. SSpgj&eijacBte üjeecciusiöc' ^ fcpötbatïic ïioitmaDticaciiseircDeewbeDacuiijooaiJ liaöÖcn&eDwlpeiUEtnooiïigljöatit/ öatfij:! jjiaje^ ftcptUc ®?ecùcl)eflljeccùe / cii&eiiatmcuricijopfijii tooo?öt hanijc teUlaceit; öatDctljaciJt cttUefoitbci: occinpeltoaiSiiatineitiicJlicinmaOiJc OaiiUt totiöe binbeii/ omfijit bpanUtmct amtetaftert/ öacciju fjcm ücquaeinfl tot ©jecDcfiantic oWtecren. ^at öc
jèpacnfcDcitaeiïe ©jceijcmet Porcugaei, t!>beiges ìicrlaubcitcoiiftijci'ablc macijt bp cc» foiibcii Diciiaen cube oocEi Duipe bau ben öepfcc toacijtcn: batljct een toonbcclücöc factlt foubc jijit ii» bic conjuiictiicen jttfiefitten/ enaeOctopljaei: l^os-3ij,;il(ìojj. ìl^aoc- nctt telateli acnfiaincn. ^at om in Itaiicn bc^pacn= fcOc te öaiincn aentafteii / toctleUcu ban noobcn toa^ ccit/ bjelcftebefc ^utnec niet ftonbcn oljefcljtcbcn/ bat be öoninglj tc bjtilcn ücfbaccn mcttet onbccijoti bmüanfyn iCcoupes/ fonbecfiem aaecbanteiton? nm biencn/ niet aenncmclijcb toasS; batfjaecJ^s, .iBogenbe Ccanpen fonben hunnen tnjoiben gcflagen; batbe q^nptfc^e ©ojllen foube üonnen jalouficnei mcti banijacE Jloagl) iBìog. ISapeneit / cnbe ficfi trgensi Ijaec l^ouglj JiEo. tldlen. ^e onfeöetiücn op üitaKciSnaebecmoscn/ gijeiient ban folutie/ enbe tip concUifie gcfept : bat men befe bjagen eii fuöiecticn tcwceciJci)3a?beaci)tecloe3cnte laten/ om bat ben iKBcqniEi bc Caftei Rodrigo alccebe ö'Jittecnatibc .lenaOenomen fjebticnbe/ meteen bemonflrattcban goebtbecliant en concert tuiTcDcn befcn =0ontnctrjen= bcijaeciJoooD .iBagenbe ben3&gccbc ontbJÜffclüaec hjtcL'iitgcmacciit.
b'i^eecban Biuningen onbectuflcOiitbecbolaenbe iijncn aoebcn onbecmoepben pbcc enbe officien/ fcl)?ecf ban ben twinrichften, bat Op/ op ben ach· tienden ijabtoefonbenomben l^cecbe üonne nabec tefpjeccfien/ enbe te üebojbecen een fabocabelanti tooa'jt op't gepjoponcccbe inbe laetffe conferentie / en 6μ pwbific omtcent be p^ocogatie ban een i§ttl<lant oinÜDOZte feomen bepjcjubtcte bieacn'tbecljoonte Coiicect tufTcijenbefen Ìiontnaf} acn ^ngelanbt cnbe Jaee ïlooglj .jUSagtienbe fouaeftannen ijijscanfeect toci?ben / booj een foo pjematnce outoctit / met een fooobccacoote macfjt tegen ^eberiant. ^otfooba- mgljetnilantte tjiljptemcec be^tiiagen/ ombatùp feecöecïieec/ bteinconfibentt ;Onbi'x öantngtoasï !i)«n feeca^ieucantelijcBttjaö jcfcpt/ bat iip Op fijn ilajeflcwtoel foube btnbengoebe genegentDept om ficDntet<!engclanbte'ibel)acc ï^oogf) .i®agenbc toel tc bccflacn j en oocti bat appacent (ïjn .USaiedcpt ftci) fouöc laten btfponecen/ om a'aenöiebingOc ban bc SCItecnatibe tot fteuc ban Spangien noci) naec'tcjnti bcban .iimacctgcllanttcboen/ enbjcl mifTcftien tot i)ct cpnbe ban iBep. ,iBaec battet niet te bectoacOi ten basibatmenbannocijlangöecbanbic 3pbcficf) bacctoe foube obligccen/ en bat ben ïjoningij gcen^ fïntii te bifponeccn toass om fijn optocijt tegOenjS jgc- bcrlanbtoptcfcljupben/ omaenbe ^gpaenfcDegeen tpbtte laetenbanijaccte <tn:cfien/ cnbe alfooijaer boo:bcel tebocn met Daec actiftcien enbeclufienbcc i!)?cebc. ipljeeftootltbcrnomen/ bataeneenigOe l^ecien <©ebeputeet:benbanbe ^Duptfcftc ©o?fïen ban'tgepafleccbc in conferentie / bic ö'onfe Oabbcn geljabt/ toaiigr)cfo»Dc!ten/ alsSoffp aeljeelin'ton-' flclöcli toaeccngelleit/enbcnietatteenfonbei: recben acn bien honingbergöbrbat fijn iBaieflept ficlj fou= bc otiligecen / om in be S^ebeclanbcn geen bcïbcc con^ quclien tc boen / enbe een ongclimitteecbe belofte fou-- öc ban fico iJ^n met b"Hlltematibe ficO te con^ fcntccen/ macc ooch bat ^ geen gclijchOabbenban op een continuatie ban ^tillïant ban 3®apencnte «nfïlicrcn: niet alleen om battet onrcben foubc jijn/ öat ben JtoningO aen fijne ©panbcn foubc tpbt ben om Oaertc berftercOen/ macc ooch om bat ben ©?cebe booj be iSpacnfclie toiecbt opgeOouben / cnbe op OacrgcengiiencgentOepttoasi. ^at bie ï^ecccn licctcoutoben teftonneuionbincecennict alleen uptbe ttaegOeptban Gaftel Rodrigo, cnbeuptbc bup|tec= icut cnbc bifctten biemcnbontinaWcsitoatban bic |
iübe boo?5nam / in een faccftc fnbe Ibclcfté ftlaec énbc net moet bjei;bengöcfp?oo(&enj macctnfoiraccOipbt ■ ombatbc 50itebcnupt Romen cnbe Maurid foubcn lueiocn/ batbe ^paenfcOe albaecficOfccr ge-c(Toi- piccwtponbenbanbe 3illtecnaiibe/ enbcbantefen=· oen tot Aken. 3Dnec toa.o ooch in bc btfcoucflcn op't boo?f3 fubjectnictonaengecoectgcblccben/ Ooctoep^ nigl) bc i^oninglj ficlj foube ftonnen betlacten op be belofte ban Engeiandt enbe bait Oaec l^oooO Itioget^ be ban tcgöcnis Spangien inbe Jcberianben / tonti'a=> we Oaec inteceftt'agecen/ cnbe biecgclijciie ceebencn mecc: bicb'i^cccban Bcuningen oo?faccfigl)cgcbeti öcbbcnncbcn.öb'i^cccTrevor, omb'eencnbe anbec banbc iSDcbcputeccben banbe gOcntclbe <ii)uptfcfie i^oiHcn t'tnfo?mcrin ban bc ccbcnen/ bic 5p inbe con* fecentie gOeb^upcUt Oabbert ; out ö'injianticn ban fiji ne iiaajeiicpt ban Groot irittannien en ban Oacr l^o. Jiliag, in bit getjeelc toercft / cnbc particulicrlOcfi rot bc p?olongatie ban ben ^tilflant / te luitificeixn: baecinnebcflaenbe/ bat Ooogl)|l-gcbacOtc=Otoning8
ban Groot Brittaiinien cubeOaec ïi^oooO JiBogOcnbö niet alleen acn ^pangicnallc Onlpcontfept Ocbbenbe in een gebaec in 't toeith Oaec intecefTc nutte beOoubeo nijs banbe ^paenfcöc foo bennclijch bjarcn ge-entcc^ laccert; macc oocli Oaec aengOebeoben OeDbenbeom Spangien t'obUgei eu om aen fiin .iBajcllcin fatiafaci
tie totfpit feggOcntegcbcrt/ mettet obcrgebcn ban beelconftbcrablc ^.anbenenbe e$tcebcnoba'ccnp?ei tcnfic/biebe^paenfcOcfuliincci-ben/ enbcfcec ftcn-
nelijcli pei'fuabcecben gantjs niet gOcfonbcect tc fpn / cecljtfc jcenen tc Ocbben / om in licconbcntic ten nnn« fien te bojbeccn / bat fijn ,i®a)e(ici>t onber anbcce fa^ fien foube hjillen accojbecen een molongaticbanccit faofeecgwccumfccibeei-bc i^tilftant/ boo? ben tpbt banttoec iBacnbcn ■, banbebjelcltenictmeccalöeen iwnbegefcptb)o?bcntottct Oonben ban een Sègectc ©ilbe eenigljec mactc bcquaen» te jijn. <!t>at fooba^ lügöen i^tilfiant ben 3D?ebenietrjonbeboenuptblpi ben/ infonbecOept fijn IlSaielÏeptban Groot Sdt' tanniencttbcljacc i^oogO (Qacaubt blpbenbe ban bat bic tot contentement ban fyn .liHajcftept bin» nen be boo?f3 ttoec maenben fonben fcuoibe gemaecBt. «Dat oocliboojbc bertilacingcbanben ijUarquisi be Cartel Rodrigo tot acceptatie banbe boO?f5 Sfltccnai tibe in't toercft banbe iD^eebe-Oanbeltnge / ccnfoo« baenigfjen pasitoaiJgOcbacn/ öa*ttctOart foube fijn ten bien refpecte alleen ccnfio?tc ^^tilftantban Jéa* penen totgecu(iOcptbanbeba|ie|>laetfcntc tocuge- ren / infonbecOcpt in een <0o?loaO icgOcnsi ceiifoo nacutobertoanten S^jince Pupille; inbetoelchebcii ïiontngö Dabbe bertüaect bau't begin afte fullen ge* b^upcften grootc moberatie / bienicn Oonbc feggen iit befe occafie fcec bctamelicft te jijn / te meer / om bat rtcbcnjS ben öoningO ban £ngeknt, Oacr Jijo. JiBo. cn meefl alle be <©uptfcl)c J&ojlien / foo IjöogOlijtl» inbenboo?tgangO ban öcfen <Do?logl) gOcintcreiTccrt/ concurccerbe in't felbc berfoeth tot een continuatte ban iStilltant ban 3öapenc. ^Dat Oet geen bciSpacni fcöe fionben boen / om onbectuiTcfien Oaec tc becflccÉ«- ften/ geen appzeOenfïe ter toercltOonbe oOcben oen bicdfcanfeï^coon/ cnbe bat bic felbeficO met Enge- landtcnbcOacc J^oogO JiIlogOenbeinlactcnbcin©eri b?agOtotOctbcccpclienbanben ©jecbc op bcgebcf; tincecbe conbitien / baec boo? onbcrgclijcftelijift mecc foube bobberen / ató bp bc boojfs ^tilftant foube beci acOtcrttoojben. ^p Oebbcn baec ncbcnjSgOeccmoni flcecct/ batbetjjbt banccn cnthel SJacc/ 'ttoclcft öcfen <0o?logO in't cpnbe ban iBepgebucctfouOebi ben / niet te beel toajS/ ont be,limonarcOie ban ^pans gien tcbocn b?inclicn öebnc bittere ficlrficn: baui ben ©?eebc ban Portugael be Rny » Rf^,' ban bert afltantbanfoobcd Eanbcrten jgteben alsSgOc-cpfl toiccben / enbe ban foo eengantiS beben£ltcltjc6e 6cenc&tngcban'tpointbartbe tïcnontiatie/ aliSboo? bcfen <©o?logi> fcDeenbecoo?faecftttctocfen/ inbiett itefclbcbp't©?ebcn.ö Ccactactnict toicctgecebiiuci grccci. iDat men aualijcfi cjcempcicn fon binben bait fo grootc fuicefTen / ban faoöacne acccoiffiin?ntcn aen
icu |
-ocr page 713-
1668.
68i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ccnoi'Mt ìStJtfi toccjïjÉftómctt/ mctfoótoeiJnfiöopi ■ poftttebanïic gcene acu ïietoelcficöefelbe nacUeelioi) tonte». Έν IjeDbm oocft öOiö^upcftt't ejcempel üati
ÏIC Trevesbaniesmacnùm/ toeltUe&e ^iwncefe (Ccattatcìt ftceft gepjecctiecct ; entjc (jeböen tn't epnìji feec oÖ«racf)t te Daeit confibececen / öat biett pjcina' tucen optocftt / inctfoo oUec gcootc marfjt/foutje boe« öeloobeii / batmcniitecc wpt toasS oin ùe B^eDetìan- öeitgeijcelte catiqtiejiefen / alsi alleen ì5e©jebcuptte tocctlieu/ biem'tgrosSalretie oiicacco?tieect laait Dì> ie tegeupactpe ί enùe ijan öetoelcfte ìien Kontiigij bess te mecc becfcetftecttoasi t mn bat Ijp uteec tii öaiibcn iiab alö öp Oi>eeit ©jebe-flot epfle gfiecebeect teDeO^ ücii. ©intceut öet potiit Dan geen üecbec conijueflen tcbacnbaube J?ranrci)e3Üï":/ aengecoert/ lietultenbe op be piangi) ban een Wfiöd tnterefli bat alle ^jincenen Staten alssijetfitflfoo tafielijcft bertoont aliS'tgeeit «Êngelant en Daec l^oog IBogenbeenbecfcfjepbe ïDuptfcDe ©ajfienmbefcn ftaïJben/ fijiigfteljoubente con|iöemcrt ; ftonnen&e botfi niet oi)cacqutefcee« too?ben be obecgcoote biffti culteuten öte men boo?bjenbc omtrent öet toenben banbe IBapenentegijen't Milanoisenbe jpuonttecen ban ^patgnen/ öp be geene bic toilten mettoat pjomptttnbe belaetftobcclccben ï^oningfjbc Alpes ^ibgepafTeect om Cafaitefecouuecen; enbetoelcfic «iet onbchent toasf bat booj't aengaen ban ben JD?ebe met pojtngael/ Monfieurbeiiï^oningrjsïüjoebec/ een Eegec teaen Cacaionien geiept foube ijtbBen. 55at ben öoningi) foobe ïtepfec afquam( gijeUjcftmen feubete app?cf)cnbei:en ) ntetfonbe belet ^ijnbefelbe tegen te gaen/ cnbeonbectufTcijen «Snaeiantenijaec ïjoogl) in actie tegen be jSpaenftl)«in|3ebec- lanbt foube DcDüen j en foo 5Ütt .fl^ajellept maec miji ne maecftte ban na ^pangien en 3ItaUen te toenben/ alle fecouciS lipt ^pangtenen ^Jtaliennabe ^ebec? lanben foube becljinba-en/ enonbectoijlmetbectiglö εη mcec bupfent man upt be geconqnefleetbe plaetfen cn dpcontici-en ban bit ïtijth allesi b?epgenbe te Ijou^ ben / en allciS lionnenbe bebecben en uptputten bat op 't platte SlanbtiiSj Ijaecl^oogi) j)©agenbceitb'<Êni Oflelfcije baecenbaben noci) concuceecenbe ombe ^paenfcfjemet ©lootenteaBatei;/ enbeeen ïegec teÉanbeteïi.nicften/ toelgefept/ maecnietgfjepcc; fnabeect honbe toecben / bat men baec upt tonfibeca= ite banbe ©jebete becacDtecen/ oftetc becltefen/ befe conbitien niet foube honnen aengaen. ©ecber te feggftenbatbe ^paenfcöeniet fonberiingrj öaecijet ficennen fouben/ Detbecoberen Oacec ^tebenboo? ïjaer ]^oogl) Jliog. en bat baec om Öen ©ojlogö itiet ftaecban geenfonbeclinge piangi) foube fijn / geljjck alöootftbatOaerljoogïuiiaog. Hegec ftonbe toecben oeflagen / en biecgelijclie faerfien met geen ecnfl ftiit- «en nonnen too?benboo?gï)c|telt; enbattetnietupti bencbelijtlt toasJ / bat be ^paenfcfte liebec in fianben ban aö^anclictjcft foube laten/ meccalsJfijn Mait' (lept epiie bp't aengaen ban een ©iecbeftaec platte Eanbt fouben abanbonnecen aen be granfe fCcoupen te 3Batic cn te Eanbe Ijaec foube laten infefiecen boo? b'€ngclfcf)e en Daec J^o. ,iIìog. enbe Racc in alle foba^ nigecjctccmiteptenfoubclatcnbaUen/ niet opappa; rentte ban tot betec conbitien te caetfien / itiaec alleen oitt ben <0o?ioaft te boen bueren / oocft metbie geenc bic bectcoutot totcrbenljaec noobigfjlie ©^ienbcnte moeten ^ijn/ tn't guaranbecen ban ben ©jcbe. ^at €ngelanbt en liaec ï?oogl) ilìag. onttoijffclijcft Baec tooojbt toilben pjeiïecen tn't conlicingijecen banbe ^paenfcOe / betoijl ψ booi af accojbercn toilben/ bat fc'tfelbettiet nahomenbebefen JUoningljin 33cbec= ïanbt foube agecen na fijn belicben/ buPtenbat3P een ïtojt epnbe fouben toillen ften ban bitftoaec toecft'; maecbattetmeeraliJonbegcijpelijcö en onmegclijcfi te ftellcn toass/ bat ^pangien ()cttotbefcci:trcmi= teptcn foube laten aenftomen ; ènbefoo'ccpettoajci/ öat ^pangien omtrent be l3iebcftonbetcaeti)«taci ften / bat fulcliss niet anbcc0 fionbe jijn / alö een ftoop ban bat ©ianchcijclt / €ngelantcni)aecï^o ifKog. benanbccen «iet foube bcrflacn/ enbatfuichji oo?- faeclt foube gcbcn iotnicutoc ConGiia tot biKiibiel nan ^pangien/ fulcü^battet fluptenbanonsiaeiii - gebooben concert foube fgu 't bolbomen becfeec&eceit banbe©?eebe. «©mtrcnt beb?agc/ ofbefen ^feos ningl) ccutoigD foube gebonben fijn aenbe eenjS aenacj booben 3Cltematibei bomen fpbefelbegcouben niet om befe J^eecen tegen tefp?ceclien/banbatspincl iionbenfeggljcn/ batbe fati.sSfactie bieitienbegcabe groot gHenoecDtoasi/ onttoattijbtte gebenombie 3cacco?beect teljebben; maec betoijl öetbupbeiijth een compeiie fcljeeu / bat be ^paenfcfie met toacljten flacr conditiën fouben berfwaren / cn batse niet hon= ncnbebc ©jeebe toepga-enfonbectcrugDte tretbcit Det tooojbt boo? ben .liBarguii Caftel Rodrigo gegcs ben/ fooOecft b'föeecTrevor metb'ï^eec Beunin- :eii gemeent / bat 0« foo beel ftonben ober ijaer nemen at 5P aen befe i'Jceren gefept Öebben / fp toilben ftun contentement op't bo?bcre gebcn / en epffcljen bnt ben liontncftbefteurban ^Iternatibe aenbe ^pacnfclje niet iangijer alsS tot fcecheren tijbtfoube nljclioubcu toefen te laten : foo be fclbe binnen bien tijbt niet^ol= ftomcu geaccepteerttoaren ; tiiaerbatiiï nietopoci homen/ cnbeallessopgljeftOoobentotupt €ngcfant enbe upt ben ^taet ban Oaer ìl^oogli Höogïjenbe aa^ ber lalt foubegehomenfijn/ opbe boo?fclj?ebcttoec pointcn. |
b'ijeerban Beuningenfiabtben ï^eerbc Lionne op iSaterbacD niet bonneii aentreffen ; itiaec fijn op gtliecen besü .f©aenbaegl)si tot Parijs gijefien nes bcnö b'%ec Trevor, enbeöeeft öem onberOouben op't boo?f5 fubject/ cube oocfe een precurfoire ti»bing fjaec bien bacft ban truffel toegljefiomin/ batbei» iKacouijS Oabt aengBenoomcn b'eenc Slltecnatibc ofte fjetafftacn banbe Conquefien banbe Campae? nie ban't boojlcben jaec ; cnbc bat Bp cïtract upt jijit pouboic foube gBeben/ otti te bocnblpc&en/ battei geen men fepbe befect tn'tfclbe/ ongBcgront toaif. .flBaec bit iii ban toepnicB confiberatte gBetocelt/ féu beöcn Ben toegfiefioomen bit bolgcnbe gcfcB?ift ban- be Lionne, bat/Baerssoo?bcclsi/blcó&ingc|icltte fijn met intintic om't aen be jKtmflecsi banbe fcBe ®o?iicntot Parijs te comttiumcercn/ enbebacc boo? tn te nemen / aisi offer nietsÈtec tomltboojbe goebc intentie ban €ngelanbt cnbcBaet; üo. ifee; genbete fcggentoaec/ cnbcalsi ofbOnfeafn't0c«ic Ben tegen getoo?pen toasi Babben gcacqutefceert. Bebben omtrent be fclbe tpbtboo?ccn €oucierupt irufleiontfangcn bc 3&cpefcBeiSbattBacï^0. iBo^ genbc <©ebcputeecbenbanben achtienden befer/Bcbi benbe tot bplagBc een naerbec betfelacctngBebanben ,iBarqui0/ bantcfullen Banbclenenbc toncluberen op be Congueflen ban't becheben jacc / oocfi een φ tract ban fijn pouboir. ^p Bebben getratBt aenben ïleecbc Lionne fulc&.ö te communicccen/ enbe met eencnBaec Kemarqucif op'tboo?f50ftefcB?ifttcgBci itioet te boeren: alsfbatboo? foobecl't cappo?tbart Baer aengingB / eerfi Bcm beleeft teremonftcecenbat 3P bat gecnfintsi acquicfccecben / enbe een anber ban Baecspbefoubentnflellen/ om Baec fentitnenten en^ becebcnenupt te b?uciten ; gelijcft bie banbe Coniugi lijcfie Commiflacifen i)p'tboo?fcBiebenaebolgBcnbe OcfcB?ift toaren gBebaen / op bat e«n pebet^toajs rap' po?tenr ban fijn cpgen tooo?ben.
Φε iJPcbeputeerbertbcr ï^euc cnbc ©oiffenbcr- focBten ccn aubicntie / om up p?olongatic ban be caf^ fatte ban a©apcncn t'infifleten. ©nbertuflcBen Bc^ft b'^^cer ban Beuningen 't fclbc <iEicfcB?tft boo? een ei^ p?es Couciecacnben 3tmbalTabeucReedena Ma- drid gefonben / bic mccnbe in fcjei of feben bagcn baec tejijn; cnbc Beeft bp nacbccaenfcBjijben aen be Banbt gegeben bat bienen Bonbeom be ^paen^^ fcBc Comnginnecnbc «acbttoel te boen app?e|l«t' beren be ncielTiteptban'tgBefcpbc obecffenben Mit niattoe complete pouboirsf/ itifiructte/ cnbeanbew o?b?ejS/ om ben ©?ccbe tetractcccnciibetetluptiiu
opbc bctottflc altemattbc/ foo aljsbp ©?antiinjt» toa!Sboo?gc(ielt/ tnfebanigenette/ glabbcteritt«n/ battei: geen pjeteiet tot iabtllatfe itóem gdaten.
©nbec |
-ocr page 714-
en OORLOG, acht en'Ueertlghfle boeck. 683
} ©nöewulTcöen öe faecBe (ïtB alfoo ïiifpetaet ber-- « tomtentje / iiee&mti^ «iSebeputecciim totbefecceete
^canfcljefaecfienopöen negemhienden nabolgenùe
φί <i5iìieputeccbm bait be Üli)0enbe ten iStaten«i5enecaei0ec ©eceenicööe ^elicrtan= öett totöe fecceete jpcanfcOc faechen Daec g&e&acljteit tiaDet öcböiaöe laten gaeiiotecijeii taöouiieijan öc jÜ^fftbe ban öe ^eec ban Beuningen, c>;tcao?iitnacMS SimöalTaiJêucbaniiefett iStaetin ®?aitcöcöc6 / ge^ fcgzebentat^actjjSÏien ttointtcPen bec (oopcnbe ^"aeitöi / ettbu be ùplaglje bacc nehensi obagefanben taccBcnbebitt toeHaitbtbanrön aenDebolennegotiai
tfe/ tcit&ebo?ïimngöeljanb6 DebjibtgingDe banbe
Cojimgcn ban VranckrijckmbcSpaignej enöemebe gelet / bat in be boojf? Bplagöe inPuecen ttaee blagen öpbeiHtmllccssbau ©?a«c&cijcöboo?ge(ïelt/ bep^ öeBtottagefnfcceect:
Hebben na rijpe deliberatie goedtghevonden mits defen dien aengaende voor haerfentiment ende ghe- voelen te verklaren j Etrfletyckj, dat den gheraclten Heer Tan Bednin^in den hooghgemelten Koning van Vramkrijck foude behooren te bedancken voor deffelft checontinueerde overgifte ende verklaringhe van op 3e gheprefenteerde Altthtative den Vreede te fullen ingaen, foo de felve voor half Mey naeftkomende tot haer perfedlie gebracht fai kennen wefen, oock die overgifte en verklaringe t'accepteren, ende met crnftte infifteren op de continuatie vanden ftilftant van wapenen tot den laeften Mey voorfz, Ende te» msiirtn op de voorfz twee vragen, dat den Koningh van Grm Brhtarmim door d'Heeren haer Hoogh Mo- gende extraordinaris Ambaflkdeurin Engelandtbe- hoort te ghemoet ghevoert te werden, dat men tot meerder overtuygingh van de Koning van Vranckryck,, en om fyn Majefteyt niet alleen alle rechcvaerdige re- denen , maer oo(f k alle bedenckelijcke pretexten tot refus van de verfochtc continuatie van ftilftant van Wapenen te benemen, fouden konnen en behooren ï'advoueren en approberen dat van wegen den hoog- ghedachten Koningh van Grm Brittatmien ende van wegen haer Hoog Mog» door haer refpeftive Mini- fters in Vranckryd^ienden Koningh aldaerhuop ge- geven is, van dat den felven Koningh prolongerende de geaccordeerde ftilftant van den laetften Aimrf tot denlaetften Mif , zijn Majefteyt daertegens weder- om op deffelfs gemoveerde fcrupulen , ende op de Voorgeroerde ttaee vragen van wegen EngeUndt en de- len Stmt alle raifonnable farisfaÊtie en ghenoec hfaeme i^erfeeckeringh gegeven foude werden, ende datmen om'tfelve e&flivelijck nae te komen, in fulcken cas aen Knwc^r jci^foude konnen toeftaen, dat by fo verre de Koningh ofte Koninginne Regente van Spangie» voor d'expiratie van Me^ toekomende buyten ver- moeden noch niet gedifponeert zijnde tot een net en klaer adveu ofte ratificatie, foo van de acceptatie der bewufte Alternative, en vain'teene litvan dien, by den Heer Marquis Cn/fe/Kjrfr/jialbereytsgedaen, als mede van't Traétaet van Vrede, 't welck daer tot jj^jnftaet te werden geadjufteert, denhooghge- dachten Koningh van Groot Brittmnien , ende haer Hoogh Mogende door't employ van hare Wapenen die in fulcken castegheft S/anf»» aenftondts met yi-
geur fujlep beginnen te ageren, de hoogh-ghemelde Coijingin Rfgente d^er toe niet metter daedtgheóbli- geert hebben, binnen den tijdt van een maéndt daer na, ίμίς^β vopr ultimo Juni toekomende, den iioogh.ghcdachte Koningh van Vrm;cki:§cl(al(d^i niet alleen gedelib^reert.fal zijn van lijne ghedane.beloiFte om aen Spangien te laten de keure uyt de tweederhan- deconditiefl, altemativelijck voorgeftejt, maerdat den Ko^iingh. v^n Gmt Brittannien. ende haer Hoogh Mpg.,idird»ncn.in(uicken cas verobligeert fuUcn we^ 'en den hoog-gempiten Koningh vah Vramki^cif^door de kracht Yftn |la,re Wapenen te dpen hebben het aft-; dere Lit van de voprgeftelde > nu by Spa»- |
S»n gedeclincertais voor KfiMffejIilliavantagieufer, en vootSpaignen defavantagieufer zijnde, en dattjock tot feeckerder uytwerckingh van dien, den hoogh-ghe- melten Koningh v^n Vra/ickrijckSti'i vpottz cas voorfo veel fulcks noodjgh fai wefen vryelijck, ende fonder den hoogh-ghemelten Koningh van Groet Brittaamen ofte haer Hoogh Mog. te chocqueren van de voorfz leften Jan^afmet zijne eygene Wapenen fgl mogea attacqueren epde occuperen alle de Steden en Plaet- fen in't voorfz andere lit van de voorgeroerde Alter- native begrepen, ende by fo verre Sp»ngien oock Jii aengaende noch binnen den tijdt van eenmaentda , na, ende fulcks voor uitima Julj defes jaers niet voli komen ghsdifponeert mochte wefen om't voorfz an- dere Lidt van de felve Alternativi finalijck in te willis gheri, dat men als dàn vcrobligeert fai zyn , mette Wapenen foo van den hooghft-ghemelten Koningh van Groot Brittatmien ende haer Hoogh Mog. > als mee die van f^ranckrijck alle de Spaenfe macht uyt de Ne- derlanden t'expelleren, ende de felve Nederlanden te doen Cantonnerin in een vrje Repuilijclfe, ondereen abfolute^««ranfie, niet alleen van de voornoemde dri$ Staten, maer oock van alle andere ^ die daer in foade willen concdrrefen , totconfervatie en defenfie vaa de felve vrye Refublijque niet alleen tegen alle vreemde Machten, maer oock felf teghen yeder van de ghe- meltei/«> Staten onderlingh i des om dat den ande- ren in de voorfz expulfie, en in de executie van'c voorfz Cantonnement niet te chocqueren, ofte nieuwe ombragie te verwecken, dc Wapenen van Vranckrijf^ fullen moeten blyven bezuyden de Rivieren, Vaer- cenofte Wateren, loopende door, ottelanghsdc naegenoemde plaetfen, te weten, Argenttau, ^lavaigm Mmfiricbt, HaUn, Dieft, Sicbem, Aerfibot. Mefkth»f Sjtpflmende, Dendermonde, Gent, Brugge, Plajfendail^ ende Oofiende, fonder van zijne zijde temogen attac- queren of incommoderen eenige van de voornoemde Plaetfen, of andere benoorden de voorfz Wateren, of beooften de Mazegelegen. Gedaen in den Hage den fevea en iwinticbfttn Maert ftftbien bondtrt aibt tn
fefiigb.
©olgDt Set <©efcfetft enbe ©oo?|ïas ban ίκ ^fmtg (φ Commiflaafen :
^JMeffieurs.
MQnfieurleT»//f>, MondeurColbert, Scmoyi avons rendu compte au Roy de ce qui c'eft |®oi)J- paffé dans la premier^ Conference, que nous j®,® „(J? avons euavecvous, & vous trouyerez bons'ilvous rflcBtmtt plaift, qu'afinquUln'y eftpoint d'equivoque ou de ®5· méprife dans une afiaire fi grave, je fafle icy une repe- tition fuccin£te de ce que yous nous dites en fubftance & de ce quifuft refpondu.
Infiftantau contenude voftre dernier memoiredi» cincquiefme de ce mois, vous demandaftes que Ie Roy ait sgreable, pour Ie bien de la paix, de confentir a proroger la mefme fufpenfion d'entreprifes j ufques à Ia ji» de Maf, que fa Majefté a defia accordé pour tout ce mois de Mars, &c qu'il plQ aufli à fa Majefté de de- clarer qu'elle fe contenteroit pour les Conditions de I'accommodement jufqu'au dernitr Ma^ de Tune des Alternatives, doni elle avoit oiFertdefe cpntenter jufqu'àla findeM(»«, afin que Ie Roy de la Grande Bretaigoe & Mrs, les Eftats Geaeraux vos Maiftrcs, puiffeuü employercequi reftedecemois-cy, fielee deux autres fuivant, à difpofcr les Efpagnols de defi- gncr unTraïtté-de Paix fur Ie fondemens de Ia ceflloa de i'une defdits JÌlteroitiyes, offi-ant de 1» part de vos Maiftres, en cas que fa Majefté voulur accorder voe deux inftances, de faire des à prefent ün Traitté avec /adite Majefté ( furquoy yous awz Ie pouvoir fuffi- fant) parlequelledit SE»Roy, & lefditsSr^Eftats s'obligeront àelle, que fi le refus des Efpagnols k paixn'apù éftre faite dan? ce terme-Ià de Ja fin de
'May, ils Seront entrer diinì les Païx Bas de la dojpü- nationd'Efpagn^un Armée compofée de tei nom-
fcrc |
-ocr page 715-
684 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Ϊ668. brede Cavallerie i & d'Infanterie, & d'Artilleriea ; ■ .11. proportion (felpn que Γοη conviendra dès à prefent parleditTraitfe)&queladite Arméey agirahoftile- ment cantre Jes Efpagnols, par attaques, prifes de placesj&toutes autres aflres de guerre, pour forcer lefditsEfpagnols àiapaixaux conditionsde l'unedes Mtermtìvts ; Bien entendu neantmoins ; & a condi- tionsfeulement qu'il pleuft àfa Majeftè de s'engager, envers leditRoy, &ledite SeigneursEftats,qu'elle /»y>i«(/ratellementtoutcail:ion defes Armes dansles Pais Bas j pendant celle de leur Armée , que fadite Majefté ne pourra mefme recevoir lòus fon obeiflàn- ceaucune Place j Ville, ny Pofte des Efpagnols, qui' voudroient fe rendre volontiers à elle. Vousvous fouviendrez, Meffieurs,que nous vousreprefentàaies en fubftance fur tout ce que deiTus, que rien ne pou- voiteftre plus contraire à laPeix, mefme contre l'in- tention de vos Maiftres que ce pian, que vous faifiez ; qu'ilfevoyoic clairement que le deffein du Marquis de Caflel Redrige n'eftoic, que d'eilayer à gaigner du temps par une nouvelle fufpenfion, afindedonner lieu (pendant qu'elle dureroit) à lavenue, (ans ob- ftacles ny oppofition de dtx mille'E/pàguils nztureìs, quipaflenten Tlandres avec ΰοη 'Jean d'Aujiricbe, Se des autres puiflàns fecours qu'on y attend d'Allemagne ; que pourveu queledit Marquis, fe prevalantdeia complaifance qu'ilfgait, que le Roy a pour lesde- firsduRoyde la Grande Brittagtie &des Ejiatt Gme- raaxf puifleliërles mains àia Majefté pendant les deuxmoisprochains, oìiil prevoit qu'il fetrouvera un peu plus defpourveu des forces & d^ffiftances, qu'il ne leferoitaumoisde J»in ; ilfe foucierapeu d'cftrc aa^olie cu defadvoiie en Efpagnt de tout ce qu il advanceaujourd'huy, nonieulcmentfans, mais con- tresles ordres qu'ilajtant furTaccepcation de l'Al- ttrnasive, quetouchant le lieu d'AÌTerablèe À Aix la Cbaptllt, que fur le premier point fous les advis de Madrid du vingtcìnqmtfme Fevrier (qui eft le jour du depart du dcrtiier Courier qui en eft venu) portent unanimementj qu'apresla Paix de Ptrtugal, iìgnèe, ratifièe, & la Ratification desja envoyè à Lijfebone^ & apres la parole que ledit Don yean a donnè de par- tir infailliblementau premier jour de Mars, les Mi- niftersne vouloienc pas feulemenc oaïr nommer le mot d'Altirmtive ; que pour le fecond point, le Car- dinal Visconti, Nonce de fa Sameti efcrit du vingt trct- fiefme l·evίier à/'^iW , que Fon ne veut point à Madrid ou'ir purìcT d'Ali la Chaptile, & que fiJa France ne donne fon confentement de traitter à Rome , il ne voit point de lieu de faire convenir les Parties de raflemblèe, Deplusque laReyne rf'ïy^ii^nf a efcrit en dernier lieu aux Eleiteurs & Princes de l'Aflem- blèe de Cologne, qu'elle a rcmis, il y a long temps, tout l'afiàire entre les raains da Pape pour eftre traittè à Romei queleCourier quia portècette lettre datèe düyêi/ïf^i Jan vier aatteftè auxdits Eleiilears & Prin- ces , qu'elle luy fut mife en mains feulement le vinp· huititfme, &qa'iln'ell party de Madrid que le irw- fiejmè Fevrier, quoyque ledit Marquis a dit i Mef- iieurs vos Colleges, que par une Lettre du »»f Janvier, la Reynela Maiftrelfe luy a mandè qu'el- le approuvoit le choix de la Ville d'Aix la Chaptlh j que pour montrer encore , que ledit Marquis, qui fgait en fa confcience qu'il agit contre fes ordres (quoyque fans doute dans la penfèe de mieux fervir fon Maiftre, dans le chemin qu'il tient) n'y fait aucun pas qii'avec grande timiditè, & lors feulement que les vivesinftances, Meificurs vosCollegaes neluylaif- fent plus de lieu de reeuler , il n'y a qu'a faire re- flexion que le paflfeport pour Monfieur CoWert luy a eftèdemandezparle Plenipotentiairede fa Saiumé, dès la my Fevrier, qu'il n'a eftè expediez que le vingt hmfiefmi,& qu'on nel'a receu a Paris que Ì6feix.iefme Mars,comme fi Paris elloit a trois ans lieù'es de Bmxel^ lts, bien qu'on puiiTe y aller du matin an foir en un joar d'Eftè. En outre qoe ledit Marquis evite en- core aujourd'huy de faire Voirfon pouvoir a vofdits Coliegues, fgachant forc bien luy raefrap, que la danft |
genitale i qu'il leut autrc fols avòit niontré, pafla; ] quelle la Reyne d'Efpagne trouve bon, qu'il puiff, da»! l'affaire de la Paix, emme illeftroit elle nuj'me, ne fuf, "" fit pas pour luy donner valablenient la facultez de fubdeleguer une aucre avec le mefme pouvoir, fi cette facukén'cftnommementfpecifiez dans le fien(dom fa Majeite'fait jugetoute la Chreftiemé) quetoatce procede du Marquis plein d'Artifices ^ de contre- temps, decontradidbons, de defaut de pouvoir, & enfin qui n'a pour bout, que de gaigner da temps, pour donnerlieu cependant al'arrivee de Don Jean d'Au^ liriche & lnsfecoars d'Allemagnt, ne permet pas à fa Ma- jelt. en ce rencontre, fi elle veut fuivre les regies de là Prudence, &de labbnne Politique, d'accorder ce quefansdes confiderations fifortes, elle donneroic tres-volontiers au bien de la Paix.
Nousadjouftafmesenfuite, que npus ne doutions pas, que dans les propofitions &offres, que votts faifiezà fa Majeft. elle ne marquaftd'abord quele Vray moyen, de navoir point la paix, eftoit celuy defui- vrevoltre pian & voitre projet; car de dire cornine vous faifieZ, , apres la fin de May , nous attaquerons Us Efpagnols anec -uingt cinq Kegimins d'infamerit, ^ chf mille Cbenanx , mais qui fattira an mefme temps , qttefa ΛΙλ- jefle qui peui Its aìtaqntr perit eftre avec mille hommes demiu. rant lei bras eroi/et i Ourre que c'eftoit demanderàfa /vlajefl, une fufpenfion erernelle, 6c non pas iim- pkment de dtux mois, luy demander auiTì fon confente- ment etsrtiii β l'Aternative, & non pas pour les meimes deux mis, vous enieigneriez par là vous mefmes am Efpagnols , qu'ils ne doivent pas mefme accorder k- ' djtc Alternative, d'autant que le pir, qui pou voit leur arriver en la refufant, feroit de perdre quelques Placej que vous leur prendriez, qu'ils auroienc par avance, aue vous voiis ieriez obligez de leur rendre, & don: par confequent iisferoient mifes en toute feurété con- tres Ics armes de cette Couronne, il y auroient l'avàii'· tage que vous en entretiendrez lesGuarnifons,& qu'il auroienralorsdefe pouvoir fervir a la Campagne de celles, qu'iis auroient autrement eftè obligez d'y tenir , & de les y faire fubfifter bien plus ( difmes nous ) il eft melme fort douteux, fi vous leur pren- driez ces places, car ils auront des forces plus confi* derable que les voftres j & apres qu'arriveroit-il, li vollre Armee eftoit battuë & defaite ? prendriez vous c-ncorefur le principes de jaloufie, que Monfieur vai» Beuningen nous eftablifloit fi fortement contre toute cuntinuation de progres de fa Majeft. aux Pais-ias, que lians ce cas mefme, fadire Majeft. ne peut fonger a vous venger, q u'elle demeurat touiiours en cet Eflat là de n'avoirny paix, «y guerre, & qu'elle attendit encore oiiivement la commodite des Efpagnols de vouloirlaPaix.
Enfin Mcilìeurf nous convinfmes avec'voüs <JUé tout ce que vous propofiez, pouvoit eftre bien fùr lapreluppofiEion, que les Efpagnols donneroient in- failliblement les mains àia Paix , en forte, qu'elle peut eflre faite & ratifiéa avànt la fin de May j mais nous vous reprefcncafmes, que leur procédé ( confl- derant mcfmes ce qu'i's viennent defairé du cofté dé Portugal) ne donne pas lieu decroire, qu'ilS ayeiit cette penfée, outoutau plus qu'il ne s'én peut con··, cevoir, qu'une clperance fort douteufe & fortincer- taine, oupluftoftqii'il ne fe peut dire certainement qu'ils ne cunfentiroient point à la Paix, quand ils ap- prendroit quele Roy fe feroit liélesmaitìsàne leS pouvoir plus attaquer, & parcant qu'il eftoit indifpen- fable'partoutes lesloix dela prudence, quWntque le Roy peut fe determiner'à faire une refponfe precife fur vps deux inftances ; c'eft à dire j de cenfentira ternative, & à la fufpenfion des places jufques à la fin de May, que fa Majefté fgeutau vray qu'elles eftoienC les intentions du Roy de la Grande Bretagne, & de Meffieursles Eftats, furie mefmes qu'wlle auroita prendre'avec eujj, én càs que la Paix, parla faute dei Efpagnols , ne peut eftre' faice & ratifide avant le dernier May .· fa Maj. ( pour prcndre une refoltttion
qu| |
-ocr page 716-
en O O R L O G Η, V Ack-en-veert^fle BoecL 685
fluine 1'expofe pas a de5grandsinconveniens)ayant un notabele intereft de voir d'une feule veüe coute 'l'flfFaire dans cousleseas, qui peuventy arri ver, afin auedésaprefencon pourvoiea routes les faciütez ou )es diflicultez apportez de voftre pare fur i'eftat de l'af- ftireapréslafindeMay, devantapporter de lafienne des facilitez ou des difficukez, à ce qu'on defire d'elle cntre-cyencetemps-là.
£tlà-defius, Meffieurs, nousvousfifmeSi/iexj«i- gioss, la premiere, pour fsavoir, fi vos maiftres enten- doient, que 'e Roy demeuraft eternellement liéàne pouvoirpretendredes Eipagnolsque/'a//er»ei/vi j Qu jufques à quel temps vous defirerez par le Traitté qu'on feroit avec vous, que fa.Majefté s'y obligac.
ì. Si vousentendez que.> les Efpagnois refuione la P««,faMajeftéfufpendit etemellement l'adlion de fes armesaux Païs Bas, ou en quel temps elles pourroient de voftre contencement coro meneer à agir avec les voftres, pour forcer lefdits Ëfpagnols àia paix,Sc à quelles conditions elle fe feroic alors, li l'obligation de jjftiajeftéà/Vierw-Jiiwe avoit defiaceffé, commeil eltoit jufte qu'elle ceflat dés la fin de May»
A cela il vous pleft à nousrefppndre, que vous ne trouviez rien dans vos inftrujaionfjqui vous puft don- ner lieu d'efclairer fa cesdeuxinterrogats,
& que vos maiftres n'avoient fongé, qu'acequi re- gardoit laconclufion de la Paix avanc la fin de May,
Nous y repliquames, en vous reprefentant quel fe- loitdonc ce Traitté in forme que le Roy pourrpit fai- re avec fa Majefté Brittannique & L. H. P, lequel ne parleroit que d'un cas fort ì/'mììkxj corame eft celuy que les Efpagnolsaccepteront l'alternative ayanc la fin de May, & ne diroit pas un feul mot d'un autre cas fort vray-femblable, qui eft qu'ils n'accepceront pas \ìixitalternative, d'ounousconcluf- mes, qu'il eftoit indifpenfable (puis qu'auflS bien le temps fuiffit à cela ) que vous receuffiez promptement de V03 maiftres des inftrudions plus amples fur les fflémes mefures, que Γοπ devra prendre enfemble, touchant le feconde cas avant que leRoy puifleavec prudence s'expliquer fur le premier, c'eft à dire fur vos deux inftances concenües dans voftre memoire du «!M;'fWfdecemois.
Le Roy cependant, aprés le compre que nousluy avonsrendudetoutce qui s'eft paQé) ócaprés avoir eula bonté d'approuver tout ce que nous vous avons dit&reprefeiHiB/ur fes intereft, m'a commandé de vous faire f9a^K-^efaparc,qu'ila ordonné aujourdhui a Mr. Coliert j^f|iartir dans trois jours infailliblement pour aller aux plus grandes jóurnées qu'il pourra à ^ix liChapelle, avec le feulCaroffedontilabefoinpour luy conduire, faifant apres fuivre le refte de fon equipage.
Que fa Majefté pour tefmoigner de plus en plus ivec quelle fincerité elle marche dans lechemindela Paix, & qu'elle defire mefmed'ygaigner jufques aux moindres'inftans d'un temps devenu deformais fi fre. (iiux, & np,n pasle confommer par des fubtilitcz ou par des longeurs affeitez, comme on le fait à Bruxel- les Sci Madrid, &comme fa Majefté (fi ellefefou- cioitpeud'avancerlaPaix) auroitune fi belle occa- iioD de le faire fous le pretexte non feulement fpe- cieux, mais raifonnable, qu'avantque vous rendre aucunerefonie ou fsire aucune declarationdefesin- tentions, elle vCut attendre les efclairciflèments fi neceflàires, qu'cllevousademandezde celles de vos Maiftres: fedite Majefté non obitant les confiderà- tions, qui pourroient l'arrefter, m'a commandé de yousdeclarer en fon nom, 'en irm/erlieu que pour lebien de la Paix, fie pour lafacilitez defaparcau- tantqu'illuy eft poflible, elle fi contenterà encore, pour fa fatisfatìion, des droits efcheux à la Reine, j ui- ques au qnmxhm jeur de May, indufivement, de l'une flwdeux Alternativet, dont elle avoit cy-de vent of- '«t de fe contenter jufqu'au denier de Mart, pourveu que le Traitté. qui fe doitfiatrelà-deGu5entreeÌle& J«Efpagnpls foie /igné> rat^éì &lei Ratificatims' 'J^'ngéesavant.iefiez^mejoiirdeMaYi En quoyMéf-, flcurj vous peuvez aifement remarquer > que le temps VI. Deel. |
? jufques au quinzieme May inclufivement, dans le- :1 Traitté on inferera mot a mot le Traitté de Paix qu'elle doit faire avec les Efpagnols fur le fondemens defdits Alternativet, vos Maiftres fe chargeans d'en apporter en bonne forme la fignature & les ratifica- tions d^E/pague. dans du temps que celle cy puiflent f· changer avant le feimieme May.
En troiziemeìieu, quefaMajcAé donne désà pre· fent fa parole Royale à noftre Saint Pere le Pape, & à tous les Roys, Potentats, & Princes Chreftiens ( 6c en compofera mefmc un article en cette conformité dans le Traitté qu'elle pourroit faire avec vos Maiftres ) quelle reftituera de bonne foyau Roy d'EJpagne tou- tes les Places & Poftes que fes armes pourroient avoir ,occupé, dMuis le demierjonr deMars (auquellaiu- fpenfion d'Entreprinfes aura ceflee ) jufqu'audit jour àuquinaiemeMay inclufivement, fans pretendrejuf- qu'à ce jour cy, de plus bautes δε plus avantagieufes conditions de Paix, que celle de l'une des deux tematives, pourveu que les Efpagnols (com me il a efté dit) ayent alors confenté à luy en ceder une, &que les Ratifications du Traitté, qu'elle en aura faitte avee eux, ayent efté efchangées avant ledit jour JeizieJme de May. Advoiiez Meifieurs que vous mémes qui paru- ftescy, convaincus par les confideratioDS qui vous fu- rent reprefentez à noftre Conference, de ne pouvoir raifonnablementdemanderau Roy unereiponfepre- cife vos demandes, qu'apres que par une ampliation des Inftrudtions qui vous feroient envo;^ez vous,avie2 eu le moycn d'efcaircir fa Majefté fur les queftions que nous vous avions faitez, vous n'auriez prefqué olx£ efperer de fi grandes, fi importantes, & fi favorables declarations pour l'avancement, voire pour lacon- clufion de la Paix, que celles que fa Majefté a trouvé bon,que je vous faflè par cette Lettre.Car enfio fans s'y eftre jufquesprefent obligé, que jufques à fin de Mars, elle met encore la Paix entre vos maint aux mefmes conditionsjufqueau5WB«»iweA/4ty, comme ' Celle avoit oublié d'avoirconquis li Francie Comtf, & elle vous en parie clairement, fie fans ambiguité, n'y termes captierux, ayant voulu dönner à toute la Chre- ftlenté de nouvelles preuves eflètìives, & de la fince- rité avec laquelle elle fouhaitte le prompt reftabliiTe- ment du repos public, & de fa erande moderation dans les conditions de l'accommodement, en cas que les Efpagnols veulent fe prevaloir de l'une & de l'autre, dans un efpace de temps, lequel ( comme il a efté defia remarqué)fetrouve plus que fuffifantpour reduire à eftëd fes bonnes intentions ·, Cependant, Meflìeurs, les autres CommifTalres du Roy & Moy attendrons l'explication de vos Inftruöions fur les efclairciflè- ment dont nous vous avons requis, & que vous con- noiiSez eftre neceflàire, pour pouvoir pafTeroutreà coniènter &c prendre enfemble les autres mefures, ( comme aufiì avec Meflìeurs les EleAeurs ficPrincet de l'Empire, qui ont deputé àfa Majefté, 8cquiont tant d'Intereft à l'aftàire, touchant ledangereuxcas qui demeure toufiours fi fùrt à craindre que les Efpa- gnols,fiattez de la feparation de Portugal, & ayant con- ceu des grandes efpe; aoces de la veniie de Do» Jan, öt -du fecours d'AlIemagne,ne choififiTent plutoft le party de tenir la Chreftienté entrouble, quedefetirerde .tout embares,en acceptantdesconditions,dentiamo- deration de la part du Roy & l'equité fe trouvent plei- nementauthorif^par jugement que fa Majefté Brit- tannique &L. fi P. en ont fait dans le Traitté de U Ray» de vingttrmitmt du Januier dernier. Sur ce je Jlfömni deineu·
qu'elle prefcrit eft plus que fuflSfant pour tout ce qui
eft à faire, fi l'acceptation que MootìeurteMarquis_^
deCafielRedrigo adefia faite defdites Mtematives, a efté fiocere & conforme à fes ordres j car un boa Couri^ir vaen fept \o\xisé^VarisàMadrid^^n à\idix- huitìefme de Mars jufques au qumx,ieme May, il y a oe« quante ér /<·ƒ>* jours.
En lieu, pour faire voir la fincerité de fa Ma- jefté encette declararation, elle eft prefte de faire de mai π un Traitté avec le Koy à^hOrandeBretagne, & les EfiatsGeneraux(ar voftre plein pouvoir, par le- quel elle s'obligera, de fe contenter deladi:e.<i/ier)M- tive ' ' quel |
-ocr page 717-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
j^,Jg,demeure,&c, DiSt.GermahenLaye, le 19. jour de
' Mara i(ió?. ,
EiloitSigné
De LIONNE.
Heeren-
En Heer de Tellier, àta Heer colbert, en ick, 1 hebben aen den Konlngh reeckenfchap gege- —^ ven, van'tgeene in de eerfte Conferentie, die wy metughehadchebben, gepaileertis; en ghy fulc goet vinden,foo'tu belieft, op dattcr gheendubbel- ijnnigheydt, noch mifgrypingein fulcken ftauge fake i«: ick hier een bondige herhalingc doe, van'tgeene ghy ons in fubftantie gefeydt hebt, en 't gecne uw daer op geantwoort wierdt.
Infifterende op den inhoudt uwer laetfte Memorie van den vijfden deferMaentj ghy vraeghde dat den Koningh voor aengenaem foude nemen, voor 't goec van de Vrede, te confentercn eenc verlenginge van de fclve fufpcnfie der aenflagen tot heteyndevanMey, 'c geene fijne Majefteyt aireede voor de geheele Maent van Maertgeaccordeerc hadde, en dat fijn Majefteyc beliefde figh te declareren hem te contenteren voor de Conditiën van 't accommodement tot het eynde van Mey, met eene der Alternativen op'tgeene hygeof- fert hadde voor de Vrede tot het eynde van Maert, op dat den Koningh van Groot Brittangien, en de Heeren Staten Generael, uwe Meefters, 'mochten employeren 'trefterende defer Maent , met db twee volgende Maenden, de Spaenfche te difponeren tot het tekenen van een Traöaec van Vrede op de fondamenten der ophoudinge van eene dergefeyde Alternativen ; aen- biedende van wegen uwe Meefters, by foo verre fijne Majefteyt uwe twee verfoecken wilde accorderen, van nuafaeneenTraélaet met fijnegefeyde Majefteyt te maecken ( voor't welckeghy volle macht hebt) waer by den ghefeyden Heer Koningh, en voornoemde Heeren Staten aen hem figh verobiigeren,dat by wey- geringe der Sgangiaerden, de Vrede in die termen, te- gen het eynde van Mey niet gemaeckt wierde, iullen doen trecken in de Nederlanden vande Spaenfche do- minatie, een Leger gemaeckt van foo veel getal Peer- de-volck, Voet-volck,en Artillerye.naerdemoportie ( en volgens men van nu af aen in 't gefeyde Traótaet ftl overkomen) cn dat'cgefeyde Leger teghens de Spaenfche vyandtlijck fai aengaen, door aenvallen, in- neminge van Plaetfen, en alle andere Oorlogs-daden, om de voornoemde Spangiaerden te dwingen Vrede te maecken op de conditiën van eene der Alternati- ve, en wei verftaende nochtans: en alleenlijck op conditie, als fijne Majefteyt figh beliefde te engagé- ren, met den ghefeyden Koningh, en voornoemde Heere Staten, dat hy op fulckerwyfede Aflienvan fijne Wapenen fai opfchorten geduerende haer Leger, dat fijne ghefeyde Majefteyt niet fel ver fa! vermogen onder fijn gehoorfaemheydtt'ontfangen eenige Plaet- fe, Stadt, of Spaenfche Pofte, die figh gewillighlijck aen hem wilde overgeven. V/eeftghedachtigh, mijn Heeren, dat wy u reprefenteerden in fubftantie van 'tgeene hier boven, datter niets meer contrarie de Vrede konde wefen, ja felver tegen d'intentie van u- wen Meefter, als het voorwerp 't geene ghy dede ; dat men klaerlijck fagh dat het delTeyn van den Marquis de Caftel Rodrigo niet anders was, als door een nieuwe fufpenfie tijdt foecken te winnen, en plaetfe tegeven, ( terwijl fy duyrde ) aen de komfte, fonder verhinde- noge of tegenftellinge van thienduyfintpicboorac Spangiaerden, die met Do» Jan van Ooftenrijck in Vlaenderen tc verwachten ftonden, met andere fe- courfen die men aldaer uyt DuytflaTtdt verwachte} by i aldien den ghefeyden Marquis, figh gebruyckt door 't behagen 't geen hy weet dat den Koning heeft voor de begeerte van den Koningh van Groot Brittangien, Ïni^StatenGenerael, de handen aen fijne Majefteyt, geduerende de twee Maenden mach binden, waerby. hy voorfiet, dat hy figh een weyn!|h meer vermeer-l derc ran mscht en affiftentie fai rinden, als het fai zija' |
inde Maent van Junius; hetherft Weynigh'edairhi van in Spangien toegefeyt of ontfeyt te worden ν *t geene hy hadde voorgeftelt, niet alleenlijck ΓοηΑ maer tegen de ordres die hy heeft, foo op d'acceDratf vande Alternative, als rakende yiiea tot Vereaderi Plaets; Dat op het eerfte point alle de advyfen v ' Mtdrtd, van den v^featmntighfien February / «elrb is den dagh van't vertreck van den laetften Courie die gekomen is ( brengende eenpaerlijck, dat nier de Vrede met geteeckent, geratlficeert, ende
ratificatie airede na Lifbona gefonden, cn op 't woordt dat den gefeyden Don Jan gegeven heeft van fonder te manqueren op den eerflen Maert te vertrecken,dcMi niftefs niet en wilden hooren noemen 't woordt AI* ternative; en voor't weede point j Den Cardinad f^fionti. Nuntius van fijne Heyligheydt, fchrijfcïa» den drie en twintighfien Febiuary aen den Abt Vtk dat men tot Madrid van Aken niet en wil hooren fprei
kénj enioo Franekrijck fijn confent niet en geeft van te Reomen te traöeren, hy weet geen plaets, waer de partyen voor die van te vergaderen iullen over een komen : Te meer, dat de Coninginne van Sfeniita voor 't laetft aen de Keurvorften en Princen der Vet- gaderinge van Ceulen gefchreven hadde, datfe de gehe- le faecke eenigen tijde geleden in handen vanden Paus om te Roomen getraacert te worden, geftelt hadde : en dat den Gourier, die den Brief gebracht heeft, geda- teert den feSienden Januarius, aen de gefeyde Keur- vorften en Princen verklaerde, datdefelveheraaiit eer ale den acht en tvintigfien in handen gegeven wier- de, daer op hy deni/wZ'eFebruariuieerftisverttoc- ken ; hoewel den gefeyden Marquis aen de Heeren uwe Collegues gefeyt heeft, dat dooreen Brief van den achtienden February, de Coninginne fijne Mee* ftereffe hem gefchreven hadde, dat ly toeftont de ver. kiefingevande Stadt van Aken j en om noch te too- nen dat den gefeyden Marquis, die in fijn confcientle weet dat by teghen fijn ordres doet ( hoewel fonder twyöèl 'cis om tc beter fijn Meefter in den weghdie hy houdt te dienen ) niet voort en gaet als metgroote vreeie, dat is, als hy door de harde Inftantien van Hee- ren, uwe Collegues gheen plaets gegeven wordt van achterwaerts te deylen ; men hoeft maer reflexe te ne- men, dat hetPaOèport voor den HeerCo/iirt hem geeyfchts wierdt door den Plenipötentiaris van fijne Heyligheydt den veertienden February, 't geene eerft den negen en tmntighfien geexpidieew Wierde, en niet eer als denMaert te Prfri^i öiiiAngen is ghe· weeft, gelijckofPerjV driehonderi'ia^xinnBrufel was, hoewel men in een Somerfen dagh, van den morgen tot den avont daer koomen kan. Dat meer is, den gefeyden Marquis verwijt alfnoch aen de Heeren uwe Co legues fijn macht te laten fien, mitfdienhy felver wel weet dateer niet en is als de generaele claufe die hy haer op andere tyden getoont hadde,waer by de Koninginne van Spangien goet vindt, dat fy in de faeck van de Vrede fai wercken, gelijck hy felver fou- de mogen doen ; *t weick niet genoegh en is om vol- komentlijck defelve facultey ten een ander aen te beve- len met defelve macht, foo 't fel ve vermogen tiiet,n«- meljjck in het fijn gefpecificeert is ( waer vsn fijne Majefteyt *t oordeel aen ali? het Chriftenrijck bet) dat alle den voortgangh vanden Marquis Vol van li* ftigheydt, entegen-tijt, van tegen-feggtnge enghe- breck van macht, cyntlijck heeft gheen ander inficht als tijdt te winnen, om ondertuflchen plaets te geven aen de komfte van Don Ja» van Oofiter'^ck , en 'tDuytfebe fecours, foo dat hetfijn Majefteyt in deie bejegeningh niet toe en laet 't felve t'accorderen, !bo hyderegulenvanvoorfichtlgheydt, en goede Politi- que wil volgen : 't weIck hy anders fonder defe groote confideratitn, feer geerne voor't goet van de Vrede foudegeven. .;;io .
Wy voeghden in'tvervoigh by , dat wy niet eti twyflèldendatiti Propofitien en aenbiedinge't geene ghy aen fijne Majefteyt dede, hy remar queerde aen- ftondts, dat de ware middel Van gheen vrede te heb- ben, was 't beworp/én geleyd te volgen : wan^ te feg- gen alighy dede » ./Λ ttt ejndtmnlAty > vifnUen « |
-ocr page 718-
fpangtaerJ'» met vijf en twintigh Regimenten Voet- l'" volcki en vijf dufjèat Peerden attaqueren, maer in ' denfelven tijde moeite fijne Majeftcyt, die defelve miiTcbien met duy/ent Mannen konde aentaften, met ehekruyile nrmen ftil biyven. Te meer, aifoo dit ten fijne Majefteyt was een eeuwighe fufpenfie te vra^ gen, en niet fimpelijck voor /nvé Macnden; hem vooreeuwigh fijn confent tot d'AlterilMive af tt cy· fchèn, en niet voor deretvehpte Maendeni ghy toudc felver den wegh aen de Sfangìàérdèn wyferi, dat fy nieten behoorden degheibyde Alternative t'accorde- ien, door dien *t (limile, 'tgheenc haer kòndc ö- verkoomen, defelve refuferende, zijnde 'tverlies vaa eenigfiePlaetfen die ghy. vanhier lüDchtevero- veren, en hebben dit vöordebl, dàt ghy verobü- ceert foude zijn defelve wederom te geeven, waer door confequentelijck fy ifelver feer blyde fouden wccfen, ce racer, dat fy defelve door dien middel in verfecckerthey3tj>ttgen ööfe Wapenen gheftelt zijnde, noch'c voordeel fouden hebben, dat ghy daer in moefte Guar^ifoen ftellcni j^ii figh dfdan te kennen dienen inde Campagne der geener, die fy anderfints gfeobligeert zijn aldaer te houden, en haer te doen fubfifteren j noch meer, ( feyden wy ) hei: is feer cwyiFeÌatbtigh, of ghy haer dié Plaetfen (bude fconnen af nemen, want fy fullen confidera- belder machten als d'uwe hebben ; en daer na wat konde daer af koomen j foo u. Legher gcflagen, en te nief ghedaen wierde ? Wilde ghy noch op d'aen- vangh van jaloufie, die den Heer van Beuningen ons foo fterckelijck voorftelde , teghen alle conti- nuatie der progreiTen van fijne Majefteyt in de Ne- derlanden, dat in fulcken faeck, fijne Majefteyt niet mach dencken u te wreken, en dat hy altijdr in dien felven Staet bleef van noch Oorlogh noch Vreede te hebben, en dathy metledigheytdeSpeen- fche haer commodiieyt vande Vrede te willen, ver- wachten? ,
Eyntlijck, Mijn Heeren, wy quamen met uw over een, al 'tgeene ghy Propofeerde konde goedt weien, op de voorftellinghe dat de Spangiaerde» on- feylbaerlijck de handen aen de Vreede fouden ge- ven, foo dat de Vreede konde ghedaen, endegera- tificecrt worden voor'teynde van Mey. Maer wy reprefenteerden uw, dat alle haer voortgangh {con- iidererende 't geene iy van de zyde van Portugaelkoo- roen te doen) gheen plaetshadde om te doenghelo- ven, dat fy, de ghedachten hebben, of op'tmeeft dat men daer af niet en kan begrypen als een twyf- felachtige en onfeeckere hoope, of veel eer dat- men niet feeckerlijck en kan fegghen, dat fy niet tot de Vreede fouden confenteten, als fy hoorden dat den Koningh figh de handen ghebonden hadde van haer jniet meer te konnea attaqueren ; Daer- om het is indifpenfabel hy alle Wetten van Voor- fichtigheydt, alwaer den Koningh figh kan befluy- ten een precijs antwoordt te doen op uwe fwee In- ftantien ; dat is te feggen, d'Alternative te confen- teren, als mede de fufpenfie tot het eynde van Mey J dat fijne Majefteyt waerlijck de intentien van den Koningh van Groot Britungien, en de Heeren tm wel wilde weètcn, wat mate hy met haer foude te nemen hebben, foo de Vreede by faute der Span- giatfden Voor het laetfte van Mey niet en kan ghe- daen, noch geratificeert worden} Sijne Majeft:eyt, {om een Refolutie te nemen die hem niet ftelt in groote ongevallen ) hebbende een notabel intereft 'cghehecle werck te fien , in een ftaet daer'tfelve hier nà konde vallen, op dat hy van nu af aen kan voorfienopalle gemackeilljckheden of difïiculteyten van uwen 't wegen ingebracht over den Staet van de wei.ke Ui het eynde van Mey, al voor hy van fijnen t weghen wil inbrengen de ghemackelijckheden en difficuJteyten, 't geene men van hem begeert tuQchen 011 en dien felven tijdt.
Daer op, Mijn Heeren, wy deden uw tnn vra- |en J de eerfte, om te Weeten, of uwe Meeiters ver- «onden, dat den Koniiigh eeuwighlijck ghebonden ®'etf, niet anders op de $p«i>gwrdt» te pretende- ren als de Alternativej of tot wat tijdtghy begeer- jggg de, ( door het Tradtaet 't gheene wy met uw foude ^ ° ° maecken) dat figh fijne Majefteyt foude oblige- ——— ren. |
De tweede, of ghy verftont, {oodsSpangiaerdeé dè Vreede refufeerden, dat fijne Majfefteyt eeuwigh- lijck d'Aöie ven fijne Wapenen inde Nederlan- den foude opfchortfen, of op v?at tijdt hy behoorde by u confent te beginnen, oiet de uwe te wercken, om de Spaenfche tot de Vreede te dwingen i en op wat conditiën hy defelve alfdan ioude nemen, foo d'obligatie van fijne Majefteyt aen d'Alternative was alreede geceffeert ^ gelijck 't redelijck is dat defelve op 'c eyndavan Mey eyndighde,
Op't welcke ghy beliefde ons te antwoorden, dat ghyinuwe Inftruöien niet en Vont, dieeenige ver- klaringhe op defe tvee vragen aen fijne Majefteyt kon- de geven, en dat uwe Meefters niet verder ghedacht hadden, als 'tgeene de concluüe van de Vreede voor. het.eyndevan Meyraeckte. ' j Wy repliceerden In uw te reprefenteren wat het Traöaet informa foude zijn 'tgeene den Koningh mochte met fijne Majefteyt van Groot Brittang/ea i ende de Hoogh Mogende Staten maecken, dewelcke niet anders als Veö een (wyiFelachtige faecke fpreec- ken y ghelijck defe is, dat de Spaenfche d'Alterna- tive voor het eynde van Mey fullen accepteren, ea fpreecken niet een woordt van ee^n andere faeck s feer waerfchynlijck, dewelcke Is, 'dat fy degefeyde Alternative in defelve terme niét aen en nemen ; waer op viry concludeerden dat het was indifpenfable, ( midts allòo wel dbB tijdt daer aen behoorde) dat ghy op 't fpoedighfte van uwe Meefters meer bondi- ge Inftruöien ontfinght, over defelve mate diewy t' famcn behoorden te nemen, raeckende de eerfte faecke, al voor Jen Koningh met voorfichtigheydt figh opd'eerfte kan verklaren; dat is te feggen, op uwe twee Inftantien gheftelt in uwe Memorie vaïi den vijfden defer Maent.
Middelerwijle den Koningh, naer de reeckenin- gedie wy^em deden van'tgeene gepafleertwas, eö na de goetheydt die hy toonde in alle'tgeene t'ap- proberen , 't weick wy voor fijne Intreften ghefeyt enghereprefenteerthadden, commandeerde my uw van fijnen t' weghen te laten weeten, dat hy heden aen den Heer Colbert geordonneert hadde van onfeyl- baer in drie daghen te vertrecken, om te gaen met de grootfte dagh.reyfen die hy konde nàer.,4ii», met fijn eene CaroiTe, die hy van nooden heeft hem te gheleyden, doende de refte van fijn Equipagie volgen.
Dat fijne Majefteyt om meerder te betüygen , met wat een oprechtigheydt hy in den wegh der Vreede wandelt, en dat hy felver begeert tot de minfte oogen- blick tijdt van nu voortaen foo waerdigh ghewor- den, te winnen, en niet defelve te vernielendoot fcherpfinnigheydt, of begeerde ISagheden, ghelijck men te Brttffel en te Madrid doet, en ghelijck fijne Majefteyt (foo hy weynigh vraeghdeom de Vreede te bevorderen) een feer fchoooe occafie foude heb- ben 'tfelve te doen onder deckfel niét alleenlijck fchijnbaer maer redelijck al voor uw eenigh ant- woordt te geven, of eenighe Declaratie van fijne tó- tentie te doen, konde willen de feer noodighe veif»· klsringe afwachten, 'tgheene hy üw af-eyfchte van uwe Meefters; fijne gefeyde Majèfttytniet teghen- ftiaende de confideratien die hém konden op hou- den, heeft my gecommandeertuw uyt fijnen naem te declareren, ter eerfter plaetfe voor't^etvan de Vitedé, en gemackelijckheyt van fijnen't wegen foo veel 'them mogelijck is, figh alfnoch te contente- reó voorde fatisfadie der Rechten vetvallen aen de • Koninginne, totten vijftiende»^ Mey Inchifive, met ëene der tvee Altqrnativen, ghélijck hy hier voo»· ren gheoffert hadde , figh tot den leften Maert te conténteren, by foo verre 'tTraéhet 't geene meh dier op tuffchen hem én d6 Spanpierden behoorde témaeckéb, isgeteyckent, geradficeert, cndeRa- tificitién VQot den fefiimde» van Mey verWilTelr^ J»nini s; In
en O O R L O G H^, 'iAchMn-veernghfieBoeck. 687 |
-ocr page 719-
m S A κ E Ν van S Τ A E Τ
Ti^/ÌR In'tgeene, MijnHeeren, ghy Jichtelijck kondc re- marqueren, datdentijdtdiehy voorfchnjft, is meer — als iuffifantom'cfelve te doen, foo d'acceptatie die den Heer Marquis de CafielÈodrigv van deghefcyde Alternativen alreede ghedaen heeft, oprecht en ghe- lijckformigh fijne ordres is 5 want een goet Courier gaet in feven daghen van Parijs na Madrid ; en van den achtienden Maert tot den vijftiende» Mey> daer is fevene» v'^igh dagen.,
In άα tweede plaetfe, om te toonen de oprechtig- heydtvan fijne Majefteyt in defe declaratie , hy is gerect op morgen een Tradtaet met den Koninghvan Groot Brittangien, ende Heeren Staten Generael » op uwe volle macht te maecken , waer by hy figh fai obligeren, hem te contenterei! met de gefeyde Al- ternative, totdenfi^i/iWi/ieMeyinclufijf, inwelck Traöaet men van woordt tot woordt fel infereren 'c Traftaet van Vreede 'igeene hy met de Sfaenfihe op do fondamenten der ghefeyde Alternativen be- hoorde te maecken, uw Meefters, op haar nemen- de in goede forme te brengen dc teeckeninge > en Ratificatien van Spangien, op den tijdt datmen de ver- wiffelinghe voor denjefliendei» Mey kan doen.
Indeί/ίΓίώίplaetfe, dat fijne Majefteyt van nu af aen geeft fijn Konincklijck Woordt aenonfenHey- ligen Vaderden Paut, enaile Koningen, Potenta- ten, enChriften Princen (en ftellenfelvereen Ar- tijckel in defe ghelijckeniiTe van 'tTraöaet'tgeene hy met uwe MCefters mochte maecken ) dat hy ter goeder trouwen aen den Koningh van Spangie» fai reftitueren alle de Plaetfen en Poften, die fijne Wa- penen zedert den leften Maerr hebben geoccupeert, in welcken tijdt defufpenfie der aenflagen foude op- houden) totten vyffhiettden Mey inclucijf, fonder tot defen dagh tioch grooter, voordeliger, enavan- tagieuferConditiën van Vreede te pretenderen, als eene vande t-wee gefeyde Alternativen. Soo het is, dat de Spaenfche (gelijck gefeytis) alfdan confente- ren hem eene te cederen, ende dat de Ratificatien van 't Tradlaet tuffchen hem en haer ghemaeckt,voor den gefeyden feftienden Mey verwiflelt lijn. Gby a;o?t belyden, Mijn Heeren, dat het bleeck dat gby iel· ,ver verwonnen waert door de confideratien die uw in onfe Conferentie wierden ghereprefenteert» en niet redelijck konde eyffchen aen den Koningh een precijs antwoodt op uwe vragen, als naer een ver- meerder! ngh der Inftrudtien die uw foude gefonden worden, om middel te hebben fijne Majefteyt op de twee vragen die ghy hem ghedaen faadde te verkla- fen, ghy foudt by na niet durven hoopen fulcke groote importante en favorable Declaratien voor de vorderinge, en dat meer is, voor de conclufie van de Vreede, als 'tgeene fijne Majefteyt heeft goedt gevonden, dat ick dede door defen Brief. Want eyntlijck fonder tot defer tijdt daer in geobligeert te ?.ijn, als tqt den leften Maert, hy ftelt alfnoch de Vreede in uwe handen op defelve conditiën tot den n/y ft tende» Mey , ghelijck of hy vergeten hadde 't Franche Covtté ghewonnen te hebben > hy fpreeckt uw klaerlijck, fonder dobbelfinnigheydt, noch be- driegelijcke termen» willende aen alle het Chriften- rijck nieuwe en efleöive proeven geven , van de oprechtigheydt, met dewelcke hy wenfcht de promp- te herftellinge vende gemeenerufte, en fijne groote matigheydt in de conditiën van 'c accommodement, {oQ Λα Spaenfihtfi^ Willen ghebruycken van d'eene of d'andere, ineen wyletijdts, dewelcke (ghelijck geremarqueert is geweeft) figh meer als fuffifant vindt om fij ne goede intentien tot efiètì te brengen. Mid- lerwyle. Mijn Heeren, de andere CommiflàriiTen van den Koningh, en ick, fullen verwachten d'ex· plicatie uwer Inftruftien op de vetklarlnghe die wy begeert hebben, 'tgheene ghy weet foonoodighte iijn, om verder te konnen paiTeren in 't confenteren en het te famen nemen van andere maten, ( ghelijck mede met de Heeren Keur-Vorften en Princen van 'cKeyferrijck, die aen fijne Majefteyt Gedeputeert, en foo veel inCereft in 't werck hebbei^ raeckende de gevarelijcke dingheo die altijdcfeerfterck te vreefen |
ftaen dat de S^aenfihe gevleyt door de feparatie van TfC<c poriugael, en de groote hoope die fy vande komftè van Don Jan, en 'c fecours van Duffiandt ontfaneen ^ ' hebben, fy veel eer de party van ChriftenrijckinM ruft houden te kiefen, als figh uyc de verwerrin»he te trecken, in't accepteren der conditiën, die door matigheydt en billickheydt wegens den Konineh fioh vin4pn ten vollen geauthorifeert, by 't oordeel die fii ne Majefteyt van Groot Brittangien, en hare Ho Mnp gedaen hebben in'tTraöaet van den Hage dèn</r· en twiatighfienìmumas leftleden. Waer op ick ver" blyve,6iC.
Uytif. Gerneynen Laje. den negmienden Maert fefiien hondert acht en feiiigh.
Wasgeteeckent
De LIONNE.
© e JFcenfcöe lirteti cbentoil nfet na am cf η noEtif BÖeneflentÖÉpDt tot ©jeeöe te tponen / mafc DiEiHtn on^ aUoo^ gaenbe mee d'irrefoluti^an tie ftoaen. fcBe/ enbc Dat Caftei Rodrigo Piefentatien Deeii/ fonbtc/ ίο tcgten ojtije/ ban brn Honinaft enùé 'tibpaenfcöetof· ©en l|ecc Colbert, Maiftredes Requeftes, maecRte lïflö tot Parijs baecWoh tot fiin bewcecfena Aecken, entetpiccDt ofiefeeljttnvicra vijf Dagen ten lansöfien De ccpfe ie fullen aemmmi naec Dat De pafipooit ban fijn CD. al boo? ecniflöi ba. genbanBruiTei aengeliomen toa^. ©nbectuffclien gingen De ]@etbinggen in Vranckrijck eben ffercD boo?t / g&elöcfi meeöe De gcoote toeflellen tot b'acti» flaenDe ©efDt-tocOf. men toilDe Daec Dat bc^ fto. nincR^ Geasd'Armes tegen Den tienden Dettocltoo· menbe l^aentoibiejjabDenbantemaccfteten/ enbc batalle^tottet®eIbt-aegec baecbigö moefljfjntn gen Den achtienden Der toeRomenDe |©aent^pjil/ om alfoan op/ en boojt te tcecRen.
benige De iongöfl alDaec aengfieftomen 25jfel)cn ban Madrid becicjltenal^ of Don jan, ( Die't ©OU» becnement ban igebeclanbt iiabtaengenomen) in eenigbe Dee i^aben^ ban Galicien flgg ghe-embac< qucect foube öebben <n «engelfcBe iÈcftepen / ne< ben^ lijn bp-DebBenDe»cöBl)^ ®oltft/ «ncontante penningen.
<©P Dien töDt ίφ Den Hàarquf^ öeBeliefons ootft aen tfêofalDaectepoliaengeftomen/ aentjcnseii' De m obergaen ban Genap , boo; gem Üorquid enbeben<®i«beban Durasingenomen ; baecinfigb bebonben vier hondert ^paenfcjje ftolbaten/ en vief ^tuchen Canon / Die't<auatnlfoen banCharieroy beicttebe Ijacc «Contcibutien na bief-geballe ten plat» ten Eanbetelic&ten.
<©ocB Deeft in befe Hdaenbt D%ec Hcttoflï) ban Longueviiie fjjn ^oubecain ®iin^-bom ban Nieuw-Cafteel in Switferlandt, gccebeect enbe 0tet< g6eb;agen aen ben I^eec ^jabe St. Paul, fgn Det/ bebjelche met beni^ctogg boojnoemt/ bernoc^ ben i^ / om ban 't boojneembe f^jinfiiom poffep te nemen.
©aec foubebelTooten en baflgge^lt^t / batbe drie ^eecen JQinifiet^banj^taet/ getXegetban Jn JEaieflept bit aaec niet foubenboigen / inDitn ()en (©ojlogl) niet quam teceffecen/ en foube bitn bolgen^ D'^ntenbent Colbert fgnejQupI-Cfel^ en jitegec-biagen^ aen anbete meecen aleeetic becbocgt enbe obecgebaen gebben.
©p Den twee en twintighften ScegDen ö'geeten <®uptfc||c Hàiniltec^ ban ben «oningö oocft^liaic Demiftie/ boo; bolgenbe f|jn becMatingr/
't bielcft aile^ i^ tajat fp op Deben.
S Urla nouvelle inftince que laLegation deMef- fieurslesEledleurs&Princes de l'Empire aflèm-
blésà Cologne a faiteauRoyde vouloiraccorder
jufqu'àlafindu moisdeMay, ia prerogation de la fu- fpenfion d'entreprifes, que fa Majefté a desja accor-
........ -- s, afinquOnpuifTeemployer
dée jufqu'à Ia fin de Mars,
plui |
-ocr page 720-
plus utìlement ce temps-Ià aux ncgotiations de la [iio· ^^x, fans que l'aftion des Armes les puifles trou- ■ bler. Sadite Majefle' refpond, qu'elle eftime > que iien ne ieroit plus contraire à la Paix , mefme'contre l'intention de ladite Legation & de fes Superieurs, Que les confencement que fa Majefté donneroit à l'in- Itance , qui luyeftfaite, d'autantqu'il fe voicclai- jementj que le defleinduMarquis de Caftel Rodri- go, dans touce la conduite, qu'il tiene, n'eft que d'eflàyer de gaignerdu temps par une nouvelle fufpen- jioD, afindedonnerlie», pendant qu'elle dureroit, ^ la venuë fans obAacles cu oppofitions des dix mille Efpagnols naturels, qui paiTent en 'Flandres , avec 5on Jan d'Auftriche, & à l'arrivée des puiflaos fe- cours, qu'on y attend d'AIlemagne, & dee levées) 5c recreutes qui s'y fonten pluftcursendroits, qu'il eilaifc» àvoir, pourveuqueleditMarquisfepreva- iint de la complaifance, qu'il fgaic que le Roy a poartouslesPrinces, que la Majefté, a fi volontiers acccpté pour Mediateurs, pulfle lier Ics mainsàfa- dite Majefté pendant ledeux moisprochains, oìi il prcvoit, qu'il fe troupe beaucoup plus dépourveu deforces&d'afliftences , qu'il ne le fera aumoisde Juin , il fouviendra peut eftre advoiic cu des-ad- voiié en Efpagne de tout ce qu'il advance aujour- d'huy , non feulement fans pouvoir , mais contre fes ordres expres , tant fur l'aceeptation de l'Alter- native, que touchant le lieu d'aflemblée à Aix la Cha- felle j que fur le premier point tous les advis de Ma- drid du Φϊη^ί ctMquiéme Fevrier , qu'eft le jour au- quelle dernierCouriereneft party , portent unani- ment qu'aprcs , la Ratification de la paix de Portu- gal ί envoyées à Lisbonne, & aprés la parole que Dee Jean d'Auftriche avoit donnée de partir infaiili- biementaupremierjourdeMars , Ics Minlftres, ne pouvoientfeulement oiiii ommerlemot d'Alterna- tive: &commcleMarquis de Caftel Rodrigo n'ig- nore pas là-dcflus leurs fentimens, Se qu'il croic pour- tam mieux fervir le Roy fon Maiftre devoiVenap- parence tenir une conduite diredement contraire à fa ordres , il ne s'eft expliqué d'aboid que forc confufemenCiur ladite Alternative , par une accep- tation generale des deux parties , qui luy eftoient offerts, & lors qu'il s'eft veu fi vi vemen t preffé par IcsMiniftresd'Angleterrefied'Hollande , qu'il n'a plus veu de lieu de pouvoir reculer , il a tefmoigne àlaveritcde vouloir s'expllquer davantage par une Declaration (qui luy a più dattcs du feptiéme Mars, fuoy qu'on ne l'ay receuë icy que le vingtéfunjéme iiars, J il ne la fait, qu'en termes captieufe & fu- jetsà doublé entente j en voicyles termes. j'AccepCe êcadmets pure ficfimplement de treitter & con- durre fur ce quelaFrance aoccupéjufquesau temps de laDeclaration , qu'elle a faite auxdites Sieurs Mediateurs moyennanc qu'elle reftitue toutes chofes «umefmeEftat, oùellefetrouvolentalors, fans au- cune nouveauté. Sa Majefté laiiTe au jugement equi- table de ladite Legation de dire·, fi ces termes, dontleditMarquie s'eft fervi j j'accepte de traitterflc deconclurefurce _que la Franceaoccupé , veulent dire fans ambiguité', ou fans quelque referve men- tale qui fe pourra produire en temps & lieu 5 que le Roy fon Maiftre cederà àia France, que les Armes ne fa Majefté ontoccupé la Campagne derniere, aux rais Bas , corame il eftoic pourtant neceflàire, de le dire nettement, puifque s'engager à traitter & à conciare fur une chofe , n'eft pas dire de la vouloir ceder, c'eftplutoftdire, qu'on la veutdifputer, & contefter: fadite Majefté. laifle au mefme jugement ^ ladite Legation dedire,'fi c'eftaccepterpurement « fimpleraenc une propofition d'y adjoufter un ipoyennant qui la deltruit ; ledit Marquis aura fceu «ans doute les ordrei , que fa Majefté a donné, il y a long temps de fiiiredémolir toutes les Fortifica- tiODs de Dole & de Gray ; cequin'eftoitpas moins «n fon pouvoir iàns queperfonne y puifTe trouverà aire, tant que la Paix n'eft point faite , quedefbr- »i*er des poftw defquelles p'CT f.ft renduf Maifljrc) & |
fur cette connoiflance ledic Marquis oftint d'une I^ó8·
main, ce qu'il prefente de l'autre, accepte l'Alter- ---
native, maisàconditionque le Royrendra la Fran- che Comtéau mefme Eftatqu'il l'a trouvées,cequi eft aujourd'huy imprafticable apres le démolition des Fortifications de Dole & de Gray. Quant au lieu del'aiTemblée, Monfieur le Cardinal Fronti Kon- ce de fg Sainteté en Efpagne, efcrit de nouveau au viagt troi/éTTie Fevrier au Seigneur Abbé Γ>ίι>, qui fait ici Ics aiftires du Saintì Siege, que l'on ne vcuc point à Madridouirparler d>AixlaChapeìle, & que fi la France ne donne fon confencement de trait- ter la Paix à Rome , il ne volt point de moyeade faire convenir Ics parties , du lieu de l'aflemblée. Cependantdans un efcrit, que Monfieur le Marquis de Caftel Rodrigo a donne depuis ireir jours au Mi- nlftres d'Angleterre & d'Hollande, ilatteftequ'ila des lettres de la Reyne fa Malftrefle du dous.itJme. dia huifiiefine, Siviagtquatriefme]m\icr, Ssfiftiefmtic- vrier, parlefquelles elle aggrée ce qu'il avoit refpon- du au Noncedefa faindletéen nommant la Ville la chapelle pour y traitter. Et ce qui n eft pas moins remarquable ( nonobftant cette lettre du douztefme Janvier, que ledit Marquis ditavoir) laditeReyre efcrit Isfeiziefìat du mefme mois aux Eledeurs & Pfinces de l'Empire de l'afl'emblée de Cologne, qu'el- le a rcmis il y a long temps toute l'affiiire entre les mainsduPape, pour eftre traitté àRome. Etcetta imr^éü feix,iefine ne fut remife au Courier defdits Seigneurs Eletìeurs & Princes , que le vingt é' trotftéme , & mefme ledit Courier n'eft party de Ma- dri d que le vij^t é" huiHiefme Fevrier.
Peut-on croire, & eft-il feulement vray fembla- ble, que fi la Reyne d'Efpsgne avole efcrit le douzt/- me lanvier à Monfieur le Marquis de Caftel Rodri- go , qu'elle avoit approuvé le Choix de la Ville d^AÌK la Chapelle ; ladite Reyne efcrivant quatre jours aprés à Mfiffieurs les Eledteurs & Princes de l'Empire n'euft pas voululeurdonner la fatisfaftlon de leur appren- dre, qu'elle vouloic blen traitter la Paix dans leurs voifinage, oìi ilj pourroyent exercerleur mediation qu'elle acceptoit. Et non pas renvoyer cncorc à Ro- me toute l'affaire pjpur y eftre traitté comme ladite lettre parie, & employe mefmes deux pagesd'efcrì- ture àjuftifier, qu'elle ne peut traitterailieurs. Sa Majefté laifle en trolfufmiìiQn au jugement de ladite Legation de dire, fi parla claufe generale du pou- voir dudit Marquis, dont il n'a oféfaire voir le prea- bleauxMiniftresd'Angleterre & d'Hollande, parce qu'il eft coDceupluftoften termes d'un libelle contre la France, que d'un pouvoir pour traitter la Paix. La Reyne fa Maiftrefle ayant dit qu'elle trouve bon, qu'il puiflè agir, comme elle ferole elle mefme, ils'en- fuit, qu'elle luy aie donné lafacultéde fubdelcguer un autre en fa place, avec le mefme pouvoir, fi cette facultén'yeftnommementfpedfié. Les Plenipoten- tairesduRoy àMunfter, ceux de f» Majefté à Breda, & Monfieur Colbert luy-mefme aliane à Aix la ChafiBe, oneeu dans leurs pouvoire, la mefme clau- fe de faire tout ce que le Roy luy mefme pourroit fai- re, s'ilyeuftefteenperfonne. Ceuxdo l'Empereur & du Roy de la Grande Bretagne auroient ils crù de pouvoir traitter valablemenc, avec des fubdeleguci des Plenipocentaires de là Majefté , & ceux-cy au- roient ils ofé lo pretendre. Lea Roys donnentcela nommement à la fuffifance, à la fidelltc& à l'induftric duperfonnage, qu'ilscboififlent, mais fans une par- ticuliere exprefllon de Jeurvolonté, ilsp'entendenc jamais, que ce Plenipotentaires puiflè dooner le mefme pouvoir à un autre qui n'auroit pas le plus fou- vent les mefmes qualités, pour les bicn fer vir Se fi cette regie a lieudans le droie pouf les fimples Procu- reurs cu Mandataires , en des chofes de peu d'impor- tance, àcombien plus forte raifondoitelle eftre ob- fervée, quand il s'agic d'alternation d'Eftats , &de ceflSon de Souverainités , comme tout ce procédé dudit Marquis, quoy que lendant fans doute felon qu'il k croit eu plus grand blen des afi&ircs de foa HSmin 3 Mai.
en ο ο R L ο G Η, ν Achhin-wrtgibfle Boeck. 689 |
-ocr page 721-
690 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ÏÓ68. Maiftre ( en quoy il eft fort loüable ) fe reneontre
__ plein de contre-temps, de comradiéllonj d'artifices
& 4e defFiut de pouvoir , & enfin n'avoir pour bùc que de gaigner du temps pour donoer cepen- dant iicu à 1'arrivéc de Don Jan d'Auftriche Sc du fecours d'Allemagne , & des nouvelks levées & recruës, il ne permet pas à fa Majefté , fi elle ne veuc fuivre des confiderations fi fortes , elle don- neroic tres-volontiers au bien de la Paix > mais pluftoft la doit obliger à d'aucatft plus fe precau- tionner contre toutesfurprifes» pour une plus gran- de feureté de la Paix mefmc. Cependant fa Maje- fté. pour tefmoigner des plus en plus avec qu'elle fincerité elle marche dans le cbemin de la Paix, & qu'elle defire mefme de gaigner jufques aux tnoin- dres inftans d'un temps devenu dehormais fi pre- cieux , declarc en premier lieu à la Legation de Meffieurs les Eleöeurs & Princes de 1'Empire, que pour fa fatisfaöion des droits efcheus à la Reyne, elle fe contenterà encore jufques au quinziefme jour de May inclufivement de 1'une defdites Alternati- ves , dont elle avoit cy-devant ofFert de de con- tenter ju/ques au dernier jour de Mars ; à condi- tion , que Ie traitté > qui fe doit faire là-defiTus en- tre elle & les Efpagnols, foit figné , ratifié & les Ratifications efchangées avanc Ie feibiefme May. En quoy on pourra aifement remarquer , que Ie ter- me , que fa Majefté préfcrit eft plus que fuffifant pour teut ce qui eft à faire , fi 1'acceptation que Motifieur Ie Marquis de Caftel Rodrigo a desja f^ait de Tune des Alternatives a efté fincere & confor- me à fes ordres ; car un bon Coutier va en fept jours de Paris à Madrid , & depuis Ie dixneufiéme Alars , suquel ia Majefté a fait pour la premiere foisla mefme Declaration aux Miniltres d'Angleter- re & d'Hollande jufques au^uinzìéme May, il y a (inquante fept jours. Enfecond lieu que fa Majefté pour faire voir la fincerité & de cette Declaration cxprefle, de faire fans delay un Traitté avec ie Roy de la Grande Bretagne & lesEftats Generaux fur Ie plein pouvoir , qu'ont ici leurs Miniftres, par lequel elle s'obligera de fe contenter de ladite Alternative jufques audic jour ^uinziejme May, in- clufivement , dans lequel Traitté on inferera mot à mot Ie Traitté de Paix , qui fe doit faire, en- tr'elle& les Efpagnols fur Ie fondement defdits Al- ternatives , ledic Seigneur Roy , & lefdites Sei- gneurs Eftats fe chargeaoc d'en rapporter en bon- re forme la fignature & la Ratification d'Efpagne dans un temps, que celle-cy , puilTe eftre efchan- gée avanc Ie feiz,k{vte May. En troifiéme lieu, fa Ma- jefté donne des à preiens fa parole Royale à no- ftre Sainfl: Pere le Pape,& tous les Roys , Ele- éleurs 6e Princes de l'Empire , & autres Potentati Chreftiens , & compofera mefme. un Artide en cettc conformitc dans Ie Traitté qu'elle offre de faire avec ledit Roy de la Grande Bretagne & le- dirs Seigneurs Eftats , qu'elle reftituera de bonne foy au Roy d'Efpagne toutes les places , que fes Armes pourroyenc avoir occupé depuis Ie dernier jour de Mars, auqu«l la fuipenfion d'entreprifes aura ceffé jufqu'auait jour quinfitfmt\ May 5 de plus huutes > ou p!us avanragieufes conditions de Paix , que celles de i'un de deux Alternatives , pourveu que les Efpagnols ( comme il a efté dit ) ayent alors confenty à luy en ceder une > Cc que les Raiifications du Traitté, qu'elle en aura faitc avec tux , ayent efté efchangées avanc Ie fiìzìefine May 5 Sa Majefté efi perfmdée que L Legation de Meffieurs ks Eleöeurs & Princes de l'Empire aiïemblées à Cologne advoüera j qu'on n'auroit prtlque ofé efperer de fi grandes , fi importan- tes Sf. fi favorab/es Declarations pour l'avancement, voire pour la conclufion de la Paix , que celles qui font contenucs dans céc eicric , puiique fans s'eftre obligée à rien que jufques à la fin de Mars. Elle mee encore Ja Paix entre les mains des Mediateurj jufques au ^uinfiejms May, aux mef- roes conditions des Alternatives , cotnme fi elle Ifiii avoic oublié que fes Armes ont conquis Ia Franch Corate , & elle en parie clalrement ftne amV^ guité, ny termes captieux , gyant voulu donnép a toute la Creftienté de nouvellespreuves effèéliv de fa fincerité avec laquelle elle defire Ie protnm reftabliffement du repos public , & d'uoe grand moderation dans les conditions de l'accom^od/ ment, & fouhaittons, que Ips Efpagnols veulent fe prevaloir de 1'une & de l'autre , dans un efpace de temps laquelle, comme il a desja efté remarqu/ fe trouvè plus que fuffifant pour reduire à effea fes bons intentionsi. Cependant Monfieur co/ie^ part demain pour aller aux plus grandes journées qu'il pourra à ^ix la Cheptüe avec le feul CarolTe dont il a befoin ρ our luy conduire faifant eprés fuivre Ie refte de fon Equipage. Et il y a plus d'un mois , qu'il feroit arrivé au lieu de l'alTeniblée, fi le Paffeport dont il avoit befoin , & qui pouvok venir en deux jours de Bruxelles n'euft efté fetar- dée depuis Ie my Fevrier , qu'il fùt demandé jut ques au ftiz,iejme Mars qu'il fuft receu. Mais lei Efpagnols qui vouloient gaigner par une iufpem fion Ie mois de Juin , avoyent trop d'intereft de ne fe mettre pas en eftat d'eftre preiTez de traictet Sa conclure dans Ie mois de Mars. |
Fait à SainB Gemayn en La^e , Ie vmgt deuxfiefme de Mats milleβχ eens foixtm-
te&huia.
Signé ^
De LIONNfi.
©oÏBBtïie59emi|ïïe ban öm^fóoninaban Vranck- rijck ambe / batiùe iteucbojlleti
enöepjincenbccBaöfcttDtfteuIcn/ albu^ ÌHDE ÖEcIanötfcïjeiiEale. ·
OP de nieuwe Inftantie van 't Gefautfchap der Heeren Keur - Vorften en Princen vaa 'tKeyfer-Riick, vergadert tot Keulen, ghc- daen aen den Koningh, van te willen tot het eyn- de van Mey accorderen een verlengioge van de fu- fpenfie der aenflagen > die fijne Majefteyt alreede tot het eyrde van Maert gheaccordeert hadde, op dat men den felven tijde foo veel nuttelijcker ia de Negotiatien van de Vreede foude ghebruycken, fonder door de ailieo van Wapenen verhindert te zijn. ,
Sijne ghefeyde Majefteyt antwoordt, dat hy acht niets meer contrarie do vreede te zijn, en felver teghen d'intentie van 't ghefeyde Gefantfchap > en haera Meefters als ' confent bet gheene fijne M«. jcfteyt foude gefen op de inftantie aen hem gho- daen , door dien men kleerlijck fiet , dathetdef- feyn van den Marquis de Caftel Rodrigo,'cwelck hy in alle fijn ghevoigh houdt \ niet anders is » als te traehten door cene nieuwe fufpenfie tijdtte winnen » om plaets te geven > terwijl fy duyrde» aen de komfte fonder verhinderingho noch tegen- ftellinghc van thie» dayfent geboorne Spanglaerden, die met Don Jan va» Otjlenrijck in Vlaenderen tc koomen zijn , met machtighe fecourfen f diemed uyt Duytflandt is verwachtende , ea de Wetvin- ghc en Recruyten , diemen in verfcheyde plaet- fen deede , is feer licht te fien , by foo verre den ghefeyden Marquis waer nemende't believen 'tgee- ne hy weet dat den Koningh voor alle Princea heeft die fijne Majefteyt foo geerne voor Media- teurs accepteerde, mochte de handen aen fijne Majefteyt gheduel-ende de tvee toekoomende Maen- den binden ; waer by hy voorfiet dat by figh n« meer onvoorfien van fterckte en nffiitentie vindt, als by in de Maent van Juniw fai wefen 5 |
-ocr page 722-
roiiTchien weynigh geven Van in Spangien ontfeyt ' of coegcfeyt te worden , van alle'tgeene hy he- den voorllelt > niet allecnlijck fonder macht, maer tegen fijne expreflc ordres , foo op de acceptatie van d'Alternative , als raeckende jiien tot de Ver- gaderingh plaets j en op 'reerfte polnt, alle dead- vyfcn van Madrid van den -vyf en tvintighfien Fe- bruary, welck is den dagh dat den laetften Courier vandaeris vertrocken, brengen cenpaerlijck mede, dat na de Ratificatie van de Vreede met Portugael» en na 'c woordt 't gheenc Don Jan van Oofienrjjck ghegeven hadde v*n onfeylbaer tegben den cerften dagh van Maert te vertrecken , en wilden de Mi- nillers qualijck het woordt van Alternative hooren noemen j en alioo den Marquis de Caftel Rodri- go haer ghevoelen daer op niet onbekent en is, en dat hy nochtans gelooft om beter den Koninghfijn Mceiter te dienen in apparentie ichuldigh te zijn een ghevolgh te houden diredlelijck teghens fijn ordre, by en heeft figh in 't begin niet anders als feer on- ordcntlijck verklaert op de ghefeyde Alternative door eene generale acceptatie van beyde de par- tbycn , tlie hem gheofFcrt waeren , en dat in dien tijdt als hy figh ioo krachtigh ghedrongen heeft ge- fien door de Minifters van Engelandt en Hollandt, en dat hy niet te rugghe en konde treden ; hy heeft waerlijck betuyght , figh door een Declaratie naerder te expliqueren ('tgheen hem beliefde te doen? gedateert den fevenden, hoewel men defelve al- hier niet eer als den *en tn tmntighfie» Maert ont- fangcn heeft ) 't gheenc hy noch deede met twijiFei- achtige en dobbelfinnighe termen, ghelijck die hier volgen.
lek acceptere > en confentere, gheheel en fimpe- iijck te traéltsren en te fluyten op 'tgeene Vranck rijck tot de tijde van de Declaratie die hy aen de ghefeyde Heeren Mediateursdede heeft beiëten, by foo verre hy alle dinghen herftelt inden felven ftaet waer fy alfdan waren, fonder eenigenieuwigheydt. Sijne Majefteyt laet aen 't rechtmatigh oordeel van 'tghefeyde Gefantfchap te feggen op defe termen, waer van den ghefeyden Marquis figh dient, lek acceptere te tradtercn en te fluyten op 'tgheene Vranckrijck heeft befeten j of dit fonder twijffel- achtigheydt of innerlijcke referve, die figh in tijde cn plaetfe mochtc voor koomen , wil feggen dat den Koningh fijn Meefter aen Vranckrijci lal cederen, 'tgheene de Wapenen van fijne Majefteyt de laet- fle Veldt-Tocht inde Nederlanden hebben geoccu peert, ghelijck het noodigh was , figh nettelijck te verklaren , want hem t'engageren om te trace- ren en te fluyten op een dingh , en is niet ce feg- gen te willen cederen , het is veel eer dat hy 't wil difputeren ende betwiften : Sijne Majefteyt laet aen 't fel ve oordeel van 't ghefeyde Gefantfchap te feggen , of het is gheheelijck en fimpelijck een een PropoGtiet'aenvaerden, daer by voegende een by foo verre, die het te niet doet ; Den ghefeyden Marquis heeft fonder twijflFel gheweten , de ordres die fijne Majefteyt, nu langhen tijdt gheleden, ge- geven hadde , om alle de Fortificatiën van Dole en Gray, ('tgheene niet minder in fijn machtzijn· de , fonder dat yemandt daer kan ttghen feggen, foo langhe de Vreede noch.ongemaeckt was, alle de Poften te verftercken daer van hy hem meefter ghemaeckt hadde ) en op dcfe kennide den ghe- feyden Marquis neemt met d'eene handt, 'tgee- ne hy met d'ander prefenteert} hy accepteert d'Al- ternative, maer op conditie, dat den Koningh het branche Comte fai reftitueren , ghelijck hy hetghe- vonden heeft, 'cgheene heden ongebruyckelijckis, na d'afbreeckinghe der Fortificatiën van J>o/a cn Gray. |
Aengaende de Vergaderingh-plaets , den Heer Cardinael Vifconti Nuntius van fijn Heyligheyt In Spangien, fchrijftop nieuws den drie en tvintighfien Pebruary aen den Heer Abt Ftio, ( die de faecken voor den Heyligeo Scoel alhier doet) datmen tot Ma- drid van jiken niet wil hooren fpreecken, en ioo jCóS Vranckrijck fijn confent, om tot Roomen te trafteren niet en geeft, hy fietgheen middel om de parthyen over de Vergaderingh plaets te doen over een koo- men. Ondcrtuflchen de Heer Marquis de Caftel Rodrigo heeft zedert drie dagen een gefchrifc aen de Minifters van Engelaait en UoUandt ghegeven, waer by hy verklaert, dat hy Brieven van de Koninginne fijn Meefterefle hadde van den twatlfden, achtienden, en -vierentwmtighfie» f m fivendet^Έcbm^·
rii, waer by fy bewillight'tgeene hy aen den Nun- tius van fijne Majefteyt antwoorde , noemende de Stadt van Aken tot Vergaderingh-plaets om te traöe- ren. En 't gheene niet minder remarquabel is ) niet tegenftaende den felven Brief vanden twaelfden Ja- nuarij, die den ghefeyden Marquis feyt te hebben) gefeyde Koninginne fchrijftden/?/7;Vw^(»derfelver Maent aen de Keur-Vorftenen Princen van'tKey- fer-Rijck der Vergaderingh tot Ceulen, dat fy eeni- gen tijdt geleden 'tgeheelewerck in handen van den Paus geflelt hadde, οιηκ Rootne» getraóleert te wor- den. £n den felven Brief van den feflienden, en wicrt niet eer in handen van den gefeydtn Courier der ge- feyde Keur-Vorften en Princen geftelt als den drie e» twintighSitn, en denvoorfz Courier iseerftdeneci* en. fwintighfie» Fcbruary van Madrid vertrocken.
Mach men gelooven , en is het eenighfints waer- fchijnlijck, dat de Koningin van Spungienfòviicàza twaelfden Januarij aen den Heer Marquis de Caftel Rodrigo gefchreven hebben, dat fydekiefingh van de Stadt van jikm toeftont, en gefeyde Koningin- ne fchryvende vier daghen daer na aen de Heeren Keur-VorftenenjPrincen van'tKeyfer-Rijck, fou- de haer de fatisfaftie niet willen geven van haer te laten weeten , dat fy de Vreede in haer Nabuyrfchap wel wilde handelen, waer in fy hare mediatie kon- de exerceren, die iy accepteerde. En alfnoch niet 't gheheele werck na Reomen te herfenden, om aldaer ghehandelt te worden , ftellende felver twee zyden fchrifc om te juftifieren > dat fy op gheen andere plaets konden tradleren.
Sijne Majefteyt ter derder plaetfe, laet oordeelen aen't gefeyde Gefantfchap te feggen, of door een ge- nerale claufevande gepretendeerde macht der vpor- fchreve Marquis, daer van hy aende Minifters van Engelandt cn Hollandt ds voor-reedcn niet heeftdur- ven laten fien, door dien defelve eer in termen van een fchimp brief teghen yranckrijck ghefteltis , als een macht om de Vreede te tradteren. De Konin- ginne fijn Meeftereilè f^gende dat fy goct vindt» dat hy mocht wercken of fy het felver deede, fao cn volght niet, dat fy hem 't vermogen van een ander in fijn plaetfe te ftellen ghege\fen heeft met de iel ve macht, foo dit in't vermogen niet nametlijck is ge- fpecificeert. De Plenipotentiarifen van den Koningh te Munfter , die van fijne Majefteyt te Breda, en den Heer Colbert giende naer Aie» t hadden in haere volmachten defelve claufc , te doen alle 'tgheene den Koningh felver konde doen, foohjr tegenwoordigh gheweeft hadde. Die van den Ko- ningh van Groot Brittangien, fouden fy gheloveo te konnen volkomentlijck tradteren met de Vol- machtighde van de PlenipotentiariOèn van fijne Ma- jefteyt, en defe fouden fy het durven pretende- ren ? De Koningen geven dat, nametlijck op de genoeghfaemheydt, getrouwigheydt, en gaeuwig- heydt van den Perfoon die fy verkiefcn , fonder een particuliere exprcifie van haer wille te maken, fy verftaen noyt dat de PlenipotentiariiTen de- felve macht aen een ander fouden geeven , die (bmtijdts defelve qualiteyten om haer wel tedienen, niet en hebben ; £n foo defe reghel plaets heefc in 't Recht voor fimpele Procureurs , en die yets bevoolen wordt in faecken van weyniga im- portantie , met hoe veel meer reden behoorde het geobferveert te worden , ak het raeckt de verande- ringhe van Staten, ende d'ophoudinge van Souve- rainiteytcn , ghelijck den geheelea voortgangh der Hamm + gefcy-
enOORLOGH,V Ack-en-^eertgihfle ÌBoeck. 691 |
-ocr page 723-
691 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
I<jö8. ghefeyden Marquis, hoewel't is fonder twijffelghe- ., ,■. lijck hy ghcloofc, ftreckende voor grooter goetder faecken van fijn Meefter, ( in'c welck hy fcer prijs- waerdiger is) iigh vol van tegen - tijde, contradi- öién, liftïgheden, en ghebreck van macht vindt, en eyndtiijck gheen ander wit hebbende, a!s tijdt te winnen » om ondertuDTchen plaets te geven aen de komftevan Don Jan van Ooflenryek , en 'tfecours van Duytflandt, nieuwe Wervinghenen Krijghs vermeerderingh ; hy laet niet toe aen fijne Majefteyt, foo hy niet wilde fulcke groote confideratien volgen, 'tgheene hy ieer geerne voor 'tgoetvande Vreede foude geven, maer veel eer hem te obUgeren figh foo veel meer te voorfien tegen alle overvallen, tot een grooter feeckerheydt van de Vreede felver. Onder- tuffchen fijne Majefteyt, om foo veel meer te be- tuygen, met wat een oprechtigheydt hy tot den wegh der Vreede wandelt, en dat hy felver begeert tot de minile oogenblick tijdt van nu voortaen foo waer- dighgheworden , te winnen , verklaert ter eerfter plaetié aen'tGefantfchap van<ie HeerenKeur-Vor- Iten en Princen van 'cKeyfer-Rijck, dat hy voor fijn fatisfaöieder rechten vervallen aen deConingin- ne fig als noch fai conteotercn tot den •uyftienden Mey, inclufive, meteenedergeieyde Alternativen, gelijck hy hier vooren geoffert hadde te vreden te zijn tot den laeften van Maert,op de conditie dat het Traftaet 'tgheene men behoorde tuflchen hem en de Sfan- giaerden daer op te maecken, is gheteeckent, gera- lifieert, en de'Ratificatien voor den feflienden Mey verwiflelt. Waer in men lichtelijckkan remarque ren , dat de termen die fijne Majefteyt voorfchrijft, meer als genoegh zijn om 't felve te doen , foo d'acceptatie die den Heer Marquis de Caftel Rodri- go van de ghefeyde Alternative aireede ghedaen heeft j oprecht ende conform fijne ordres is ; want een goede Courier, gact in feven daghen van Parijs op Madrid , en van den ftegenthienden Maert , in welcken tijdt fijne Majefteyt deielve Declaratie voor de ecrfte mael aen de Minifters van Engelandt en HoUandt dede , tcJt den vijftbienden Mey > is feven envijftigh daghen. 'Ter tweederplaetie, Sijne Ma- jefteyt om te toonen fijne oprechtigheydt in defe Declaratie expres , hy wil fonder uytftel een Tra- öaet met den Koningh van Groot Britttmgien , en de Staten Generaci maecken , op de voile macht die haere Minifters alhier hebben , waer by hy wil obligeren, figh te cohtenteren met de gefeyde Al- ternative tot den vyfthienden Mey inclufijf, in welck Traöaet men van woort tot woort falinfere- ren 't Tra<3:aet van Vrede, 'tgeene men tuflchen hem en de Spaenjche op de fondamenten der ghefeyde Al- ternativen behoorde fe maecken j den voornoem- den Heer Koningh, en ghefeyde Heeren Staten, op haer nemende in goede forme te brengen de teecke- ninge en de Ratificatie van Spajtgten , in een tijdt dat men de verwiffelinghe voor den fefiiende» Mey kan doen. In de plaetfe, fijne Majefteyt geeft van nu affijnKonincklijck WoordtaenoniënHey- ligen Vaderden Paus, aen alle Koningen,.Keur- Vorften en Princen van't Kcyfer-Rijck. en andere Chriften Potentaten, en fai ftellen felver een Ar- tijckel op defe gelijckeniflè in 'c Traöaet 'c ghecne hy offert te maecken met den voornoemden Ko- ningh van Groot Brittangim , en ghefeyde Heeren Staten, dathy ter goeder trouwen aen den Koningh van Spangie» fai reftitueren , alle de Plaetfen en Poften die fijne Wapenen zedertdenlaetften Maert hebben geoccupcert ( in welcken tijdt de fufpenfie der aenflagen fullen ophouden ) tot den ghefeyden •vijftiende»Mey inclucijf, fondernochgrooter, noch avantagieufer conditiën van de Vreede te begeeren, als eene vande twee ghefeyde Alternativen ; by foo \msà&Spaenfche ( ghelijck gefeyt is ) alfdan gecon- fenteert hebben eene te cederen, ende dat de Ratifi- catienvan'tTratìaet, tuflchen hem, en haer ghe- maeckt, voor den fefiienden Mey verwiflelt 5iijn.
Sijne Majefteyt isgeperiuadeertdathetGefantfchap |
van de Heeren Keur-Vorften , en Princei» van i/f/r» I "tKeyfer-Rijck vergadert tot Keulen , fulfcn bely' den datmen by na niet foude durven hoopen fulckè groote importante en favorable Declaratien, voor de vorderingh, en dat meer is , voor de conclufie van de Vreede, als die in dit fchrift gheftelt zijn fonder niet verder geobligeert te wcfen als tot het eyn! de van Maert. Hy ftelt als noch de Vreede in han- den vande Mediateurs tot den vrienden Mey op dê felve conditiën der Alternativen, als of hy vergeten- de , dat fijne Wapenen 't Franche Comi/, ghewon" nen hadde > hy ipreeckt klaerlijck, fonder dobbel- finnigheydt, en twijfelachtighe termen , willende aen alle het Chriftenrijck cffeöive nieuwe proeven
met dewelcke hy _ van de ghemeene
, _ matigheydt in de Conditiën
van 'taccommodement, cnwenfchtdatdeS/>«i?»y?/5ii figh willen dienen van d'een of d'andere in een wyle van tijdt, dewelcke (ghelijck aireede is gere- marqueert ) meer als ghenoegh is, om fijne goeda intemien tot eiFetì te brenghen. OndertufTchcn den Heer Col&ert vertreck: morghen, om' met de grootfte dagh-reyfen die hy kan, te gaen naer jikte,
om hem te gheleyden , doend
met fijne cene Caroile , die hy van nooden heeft
ide de refte van fijn Equipage volghen. Het is meer als een Maent dat
hy'op de Vergaderingh.plaets foude gegaen hebben foo het paflèport 'tgheene hy van nooden hadde, en die in twee daghen konde van BruiTel koomen, niet en was verachtert Zedert den veertienden Fe- bruary datmen die eyfchte, tot den Ctfl''enden Maert wanneer die ontfanghen wicrdt. Maer de Spaenfchi willende door een fufpenfie, de Maent van juniui winnen, hadden te veel intereft, van haer in ftaet te ftellen en gepreflèert te zijn om te traftereoen iluyten in de Maent van Maert,
Ghedaen te St. Germain «w L en fwintighfien Maert feflien fefligh.
Geteeckent
De LIONNE..
ginmibbfl^ toiccbt upt alfe quacticrm baii iSuroi pa fonbcc opöoubcn Dft|f'Pr<OÖ aljcfcöieüen / niet alleen banDe groote appatentten / bi'e Bacc foubcn bcctoonen tuffcDen be jfcanfclje eiiDe ^patnfctje USonaccöien / om tuflcöen benaiiDeccninDpcutjas ren @o|logf) te fullen Itomen/ niaec oocli bat eeniglje ?llctc|Sbnnbienl)accbaec toe altceöe fjaùben befliHi nentcbertooiien.'
5&e ©ioot banbf ffcanfcfje ©ojIoaB-gicöfpcii upt Toulon aöeloopen / ©ojïtoaert^ aen na Livor- ne , fiebbenbe öaec ©dobìj JHSosenbe Conbop- ©loot bcjeflent/ enbe ontmoet in eece enbebjient» fcfjap / fonbec bat pct^ anbeti ali baec toe D<e« ncnbe göeplccaDt 5P siietoeefi 5 en be ffcanfeBc ©loot toebecom tot Toulon aeneefioomeu / bie gaer pjepacectt om aubetmael See te Ittefen/, en öaec cour^ na be Levant te nemen. ®e boi^ fcö?ebe ffcanfcDe ^tBeepen/ neben^ nocö fesOT- bete / toletben tat Toulon iaebei'om toe '
al^ oorft De ©alepen / en toiecbt aen bJfeOec jtji ben biligentfe tot D'öquipage gflefijupcSt / enOf 25eot^ bolcB/ al^ ^olbaten/ tot be tiemanniii£fc ban alle^ göcceet aftemaecRt. ^paenfclje «iw iepen öebben een f canfcöe Spaccfte/ foo in cour? Dcaemeect toa^j / genoomen ; en toiccbt met bletae* löcfte filepn baec-tupgü ban toeöfc-jöben op bcnanj beceneeoojloo&t/ boo? alfnocfj),· BfiÜciimcebenoc& al beel Herchecgebaentoietbtinbf 30eil-3«/ in 'iCanael boo; bie ban Ooftendc en Bifcayen. jpca gaf booi (nbien be ©?ebe tuffcBen Vranckrijk e» ^att-: gien fucce^ nam/Die ficoon een goet fecour^ na Can- dia foube fenbcn/öat booj Die plaet^ tof I foMif J |
-ocr page 724-
e η OOR LO G HjV Acht-en-veertgthfie Boeck. ^p j
O «tl aoetfccour^ «a Candia fouöefenttcn / battioo? aie tofi t'ouöe ftoomcn/ Detoij! De drieste» Bcti ua» asacbavpcn öaec in rjctcaojDinaci^ €qui· iiaaic ίΐΓΐϋεη om een uptinuntent fecouc^ te ùocn rot Df cpnöeiinoDe conquefien ban 't iionincRcijcii ton Candia, Oaec toe alle macDt en miD&elen aen'' Mjcnht VutccDen. ^e boojfcfì^be lüoober^ ban SSac- batPÉ / bitlöE" fiun "ocD al in gee / cn caufeec' Dtnal ueelfcDaöc ; <lBen ^Claiecfclje öooticc / ohe» ffloniccci; met fes en twintigh^tuclien/ enUaniStu· nip bectrocften / Uoo? .fnaaltljaöaaiööf ©altpen
p?lnciban Condé toiertBtffBÖttefuIIen hfctrecten ben cwadfden Dec aenflaenDe jUSaenDt nae 31)113ica&tE / todcftfcinbfbou^ fouDe 3ijn tuffcöen ociïeüiEteöe Sembrcen be Maes.
^e^enben ban'^ContnsI)^ i^up^toittbennoce al gficlüoftte fuHen Dpb?eecfteu ben vyfcbienden bec acniiaenDe .mahiDt / enbe jijne Majeflept bra ach-
tbieaden.
^atHCbaflööaecte boojen / ben Dauiphm tot Si. Gerraain flfjeboopt 0l)Ebjo?bói / ben naem ban Louij ontfanjienbe/ban b'i^eet Cacbinari De Vendof- me , al^ legato à Ittcre ; bfcfelt met öe i^iinceffe ban Conty, al^ Marsine. ïöelcRe folemnitrpt oftelucs High met feecgrooteonsöemeene masnificentie tnbc toeloop ban bolcft afaDfioope» / SÖnÖi flbctoeefi cciiocc pjatljtiBÖfie jFeeficn / («e in lanBDc3laeren flfii 't iFtanfcöe i|ofBUefol«nnife£rt 5ön Beb3n?Dcn.
®cn dertighften fcb?eif b'JgeeC' ban Beuningen , tiat Ijii neüen^ ben J|eec Tie?or, boo? be ttoeebc Iliaci m confeccntie toa^ gljetoeelï met De drie jHeetcn iDinillcc^i enbeaïfooüibefelbefoobpïeceptie ban't mciuuöcboojaaenbeconfeccntie toa^ boo^geballen/ ai^ oüec bebatten ban't eljecn öaec tacoöen befen Coninob booj be tecc be Lionne, jop 't Bljcpaffrecbe inöe booisbetoecbe eer|Ie confecentie tot anttooojbt Üiai ObcflÖtÖtn / B^ITélfê aDefcfi?«fte Öan ben ne- gentienden befe^ orafianbelijch toag becfjanDcIt; &£t nljfcii tot een bol bericfit banben toeflanbt / in be· tofltftc (lai) b'impo?tante ^egotlatic obec een ©jeebe tultcöen befe fócoon enbe bie ban Spangien, fiabal=^ tan^ ücctoont ; foa Ijabt bp fijnen piicfit ggeacljt alle 'tfclüt / aen Ijaec iooab .ïlBoe. obec te fcbjpben i niet Dat öaec igoogt) .lHog. tot fiaec becicbt fouDen i!ooDi8baci)ten / maecopbatbefeftjniSelatiefoHbe mogtjcn bienen om boo? b'J^eecen jiainiflec^aenDe IjobenbanöptljeemfcljePiincen / bie intcre|lbaO= Den in 't bebojbecen banbe boojfcb?ebe ©leebe / enbe infonöecbcpbt banbe iUoninaen in 't j^oojben / enbe betfcöcpöe ©ojfienban't^Hptfcbe Ööcft/ foo beel Ijet nooDiab toa^ te boen tcabenBarnallebfcheecbe opinien/ mttbctarichemen befeltietotbcnabelinabe baiiDe opcecljtiabcpöt ban fiaec ©ooaö JEog. con^ önite / omtcent fjet öooBeöJfccItfoubetoiHen inne= men. Cnbcbattemeec/ om bat t)P in'tfeecRecbe^ cicijt Voa^/bat boetoel ben i^eec be Lionne geacbepbt Öecft aen becfcöepbe ÖptUeemfcbe J®ini(i:cc0 / fjct fc|)2iftclijcRcecit bp fdnlSb. ingefl^ ban't gljcpaf» fetrDe in öacc eecjie Conferentie/ obtc'ttoeleft öp tnöc D'Öeec Trevor met ceben baecbeftlaeaötbeU' ben / bat bet felbe ccbtec/ b?p met oogblupcfein= Böc/ of anbetflnt^/ aen anbececopielijife in banben toa?al)£i»oomen. }|uta)ag gecefolbeect/ neben^ ben i?cec trevor'tboons'tcecit/met een 6o?teccccit/ ge? QDDjcfTeect aen ben ifeec be Liouae te beantbjoojben : maec fulcR antïnooibt honbeeenigb aigreur btcooj^ faechen / enbe bat bet min nooDiab fcbeen om bat bet boojfc&?tbe recit aen 0beenapt5rémfr6eJ®ini(iec^ bitcbtbebanbight; footoa^ 'tboojfcbjebebaecant" tooo?öt acbtec gbebleben/ enbe iwnbebefe fijn Celai tie^t felbe effect boen / baec toe be felbe fouben öeüben flcHelt.
^aec bot b'ieec ban Beuningen befe piefatie babt ScfcO?cben^ met intentie ban een totjötliiftighe üt- Uffcbc / i^ bcm inbe natöt toegeftomen een Sillet ban Den Ifeetbe Lionne, met brtoclcfte b'^eec Tre- mor > enbe bp tot een tkoeebe Confecentie sijn gbeno= i»o!)t; enbe të in be fet*)e Confecentie'tgbefieele |
tDcccTtinfcoOaniobetrcmcnofbiacbt / bat öpnitti 1^58.
tct afuarcDigfifn banbe Courirr^ «acc Madrid mbe ——^ Kngelandc tjabt becloocen/ bicn tüDt bie l)p gljebca (iineert Ijabtom 't boojfribube ampel Urlare aen öaec ©ooab JiEoj. te Doen. «icbtcc toilbe alleen bit feagen: bat inbe opafroctbcConffCentiebie gebeele faecfte abovo tua^ betbanbrlt / bat be ctbrnen bji b'oïife baec naec abebjuprfit / om be pjocebutcen bait Den öoninaö ban Grooc Bnttangien enbaec^ooaft Mog. te biiliclten : oocft om aen te toijfen/bat ö'ft fur=· cfsSban©ifcDe tot contentement ban fijnlEajelïept fanbec becDec blocDt-betaieten onfeplbaec foube üJfCs ben aöemaecftt boo? 't concert bp öaec boojgeflaatn j mitfgaDec^ om te boen bcgcgpen battec aen 'tp^e^ fiecen ban't geen/ toaec toeEngelandceniiaeciìoaa Jll^oQ. baec fouben rngaaecen/ nietgcttoijfelt&bnbe toetben; enbe battet ben Koninjjö abantagien^toa^ be 33>jeebe temaecRen met aggreement ban Engeiant, enbe be Ver^enighde Nederlanden i bat Spangien Bbeenanbcceoojfaecltfionbe nemen om te tergiver- feren, alg een boope ban battet toecch banbe ©leebe- banbel / booj be bechlacinglj ban Caftei Rodrigo» enbe boo? 't geinterponeecbe guarand ban l)acc i^oogb Mog. foo becce gbebiacöt / batfe niet acbtec ftonbebltjben/ al^ boo? een ceti:aitteacnbeg>pacni fcbespbe/ bat al te befabbantagieusi aenbe^paen? fcbe foube 5yn : bat in foobanigen conjunctuce/ en in== fonbecbcpDt in een (@o;logb tulfcljen foo na becbiante ^jincen/ be caffatie ban J©apencn gbenocgbfaem uitro plegen aeaccojbeect tebjojben; batbe gbcenc biefp becfocbten / feec ho?t enbe gelimitcect toa^/ enbe obecfulclt^ bc^ teeec Itonbe ingrbiilUgbttoojben/ bat be^ niet te minte maccbecen met drie Hegljer^ alle be Consilia ban Europa fonbec bjucbt foube in coecfïeQen/ en begemorbccenbanSDjicnbenrnjlas bupccnabalieneren, en Engelandt enbe öaec ï|oagB l^qg, in neccflïtcpttoecpen/ inbe iDelcficmentoijl batfe boo? b'inipo?tantbi'pt ban öaec inteceffen / en bao? ben banbt banljaec Conbentie foube baecben acs= bjacbt. ^at bo?Det^ De laetfle bcchlacingbe ban ben Coningb geen gecullbept Itonbe geben / ja bat be Spaenfche baeif boo? in bafle boop quamenbanbat top ben anbecen öiec in niet fouben Ronnen becflaen/ 't loelcR öet eenigbfle miDbel iba^ bat ben 3^?ecbe Ron« beboenuptblpben.
i|aec ceben op befe enbe anbcce pofitiben tee intens tie ban öaec ï^oogb JSSog. bienenbe/ feec toijbtluftigg in be boo?fcb?cbe Confecentie gbebcbuceect sijnùe/ Öabben minbec tegenfpjaecR gebonbcn aij? be bao?B gaenbe/ enbetoacen meeflcnbcelaen8rf)oa?tmcteeii appetente aefeaaflijchbtpbt/ bie öaecbftccbeDebo= pen ban 't fucce^ ban öaec jaegotiatie/ ol^ fp tot nocö toe öabben abebaen; enbattemeec /ombatfp ban tccsijDeneeniabbetigbt babben ontfengen/ öocüjei onfeeeRcc / battec altban^ fmcece gWnegentbfpDt . banbe j^canfe fouOe 3l}n om ben i@o?ibgö tetecmi* nccen.
^PÖebbcnoocRin 't begin ban öaec bifcoUc^mrt bifccetie göecepetetrt/ 'tgbeenfp aen ben i^eec bc Lionne öabDengöefepbt/ 'tglieen fijn C op paplec Öeeft gbc&?acöt ban'tgbepaffeecbe ban öaec cetile Confecentie ·, enbe öebben infonbecöcpDt boen ce^ macquecen / bat fp gantfcö niet fjabben toegeflemt/ gbelijcR in 'tboo?fcö?ebe papiec nocbtan^ fcöcen te b)o?ben gepofeett/ bat ben l^oningö ban Engelandt enbe baec ©oogö .ïlSogenbe/ fouben beöoocen na» Dcc te cefolbecen op bc bjagbe öaec g^baen om^ tccnt öet emplop banbefe^ itoningb^ wapenen na 't cpnbe ban JEep aen be jpbeban be ^paenfcöe beclanben; en ontccnt bet epflcöen banbeabanta» gieufe 3g?eben^Conbiticn/ inbienb'altöan^ boojge* flagen / bp Spangien niet tDo?ben aengenoomen / alboocenbefe litoningö opöacc boo?(leIlen|ÏgöfauDé beöoocen te becRlacen i maec bat f]a tee contraete ÖÏ^bcn eengctoefen / bat baec boo?|ieilen / inbicn men göeen uptblucöten/ maec een epnbebanfaic^ Ren focöt / bolDoenbe toaeccn / om ben ®?e£bc feecReclDcR tot contentemeiirban in JKSejeflept te öeceptRen,
let |
-ocr page 725-
694 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lÖÖS Doojnflcmfie Dot op l)o« octiifcoucefröe / cn
__'tBötÖEcïetocccftDooj be iioiiinctHöc6e Commifla'
-riffen i^oDefepOt: toa^OatDefcnUloninglj feectoed
tEnaeüallcöanDenltDninobban Groot Britcangien entie fiofc HooqB JiEoflcnDe alïefDeljabtflöcDaen/ öctoijifön J©a)c(icpt om Baec conlïöetatie niet at» leen abanoonnecen bailDe / een feec appacente ftoope »3an bojDetc conqueffen te ftonnen öoen / maccoochfooeenconfibecabele^iobimie/ tiat l)£t oen fönjnsajeflept niet fcüojtenfouOe öat Oen ©jee» Denietiiico toiecDeofteflootcn/ maecacnöeSpaen- fche ; Dattet interefl tua^ ban gacc Voogb ^O' OcnDecnbeEngelfche bat Den ©jeeOe becöaefftoiec» be / en bie^ t)oebe ttjöt (tojtec sijenomen tDietbt/ enmeabtoanflBoebjupcftt / om bic bpojbeSpaen- fche te boen af η nemen / ïjoebefaccfienbanKnge- landt en &aec©ooBÖ JKogenbc betec bafecbenDÖc» toojDctt. ©atmen iDilbe flelooben / bat Bp bilm ïilontnad £ngekndc , en f)aec üloog!) JlSogcnbe/ ten^ 5onbc/ obet'tBebojbecen banbtn ©fecbe/ beffibe onfeplbaecfoube toojöen acngenomen/ maec bat oracene te toojbcn / mttfccQljeenbifpuptian- gcc cn i^ obec be ©jeebe^ Conbitien / en bat Bet becfcbupben banbe ©jeebe aUcen booj Spangien gljefcDicDenltonDe/ metmcec ecDengefepthontoo?» ben/ batEngelandccnBacci^ooai) jaaogenbe/ be> I)oo?Dcn met bcfen öoninoü figö « cenfo?mccen/ om b'opiniatcitept ban öpangien fpoebigl) te fur» tnonteten: al^batbefen^oninglimet B^ecï^oogB JSogentic cn Engelandt bct)oo;be t'acco;beccn obec mibbilen bie be Spaenfche ftonben in bOpiniatci= tept in betoelclte fp biacen: bat bp alDienbenttla: nina&banEngelandc cn gaecllooglj J©ogenbeacn befc ceben niet befeteren / batmen ceben IjaDt te feg^ gen / batfe pup; aücsS na Baec fin teiloen gebben/ cnDeS^etfielIen; of bat Daec pet in Baec gebacD' ten bebrcfittoag / bat ben liloningö fufpeet bjasS; batmen albaecljaötvierfeccete ?(lcticulcn ban'tQe= conbenieccbe tuffcgen Engeiandt en gaee l^oogl) JIBogcnbc/ ban 't toelche l)ct derde b'onfc ban tooojt te tDoojbt boo; gebackte i^eeccn göefept^ cnbe batmen niet tsifi offec niet mete tuften· !|n alien gljebal ben Stoningliin ftjn gemoet / enbpalleotie uactpOige ban alle fcijultfOHbeSDnQÖelibeteect / in bicnnaeciticIineiiebpBaecgBetoant '/ om beni^je^ ficaentegaen/ cnomfigijmetEngelandtenDe (jarc j^oogB J^genbetebecfiaen/ be fclbe ©;eebe/ celj· tee quam actjcec te bipben. ^at pemantmccon^ recDt DaOt gefept / bat in befc gelegcnt&epDt Enge- ]andc en gaec i^ooglj IBogenDc niet ailecn ban bcfen ftoningDcpffcÜfnljetgDeenBpnict fcgulDigB toa^/ maec na bat Bp Baec epfcBtoegeflaen Beeft/ inöec Daebt met Bcm luilben in contentic fiomen / om bat= febenllioningBin^iibet: totl boIQocn / cn batfpfe in iSoubt toilDcn betaelt Bcbben. ©at fulch^een fcDonbeciiicfienbbiangB pjefupponcccbe/ bie ben lüo^ ninoB nict BonDe {ijbcn / en oocB niet te l0Dcn toap: batmen om tebolDoenaenDefccupuIen / bic b'onfe BabOen gcmobecct / ban Dat be ttjbt ban Balf IBep/ tefioittoa^ombeiaicactaten te boltccchen/ men albacc te bjeben taa^meton^bicaenfiont^te Qblufieten / en in foobanige glabbe effen tetnien te flellen / bat Spangien niet foube Bebben te tarecen ofte ceplicecen. fEnDe aifoo b'onfe baec op anttooo;» ben / bat fp niet gegualificeecttDacen om'tgeBecIe i€cactaet t'abjufleeen / maec alleen om een €cac· taetoptececBtenmetbefen lltoningB / in'ttoeIcBe foube influeccn toat fati^factie aen fnn j©aje(lept iip flot ban be ©;eeben^ i^Tcactaten fonbe moeten toojDen gBebaen ; maec bat fp ecBtec toel billben bie- ten toatrnrn baecDo;becibe nobigBcetnefen / om 'tgBeBecIeiCcactaetban^iiebete boltcechen / foo Bebben gfiebacBte ïleccen feec milbe Baecge-ejjpli. ceect / oomittecenDe / batmen gBeen tecmen fou. ae bcBoocen te gBcbjupcBcn / toacc boo? b'ccn of b'anöec in (ïjn fnPenucn foube Bonnen toojbcn bena. beelt: batben^oningB figB foube contentecen met be fonqueften ban'tbeojleben g|aec / laFranfche Comté foube beloben tc cefiituewn/ en De ctmficma. |
tie ban't®eactaet ban De Pirenées toe|taen; ban boo? foo beel baec inuè / mit^ ben Bjecöe met Por' I66l
tugaei, enöemettetcebeïen banöe gcconquefleechE
glaetfen banbe boo?gacnDe Campagne ccniohe becanbecinaetoiccDtgBtmaccht / aliegi fonöcc uie- jubltie banbe^ een enoe be^ anöeccn p?cten|jen : bat fp bit ®cactaet foo gecoucBcect aen 't iiof ban Ma, drid foubenfionninfenOen / baec op öefolutie bc= boibecen / enbe bat baec rtiebe alle^ totcontente= ment ban Engelandt en Baec Hooab fOogentiE fomje toefen getecmtneect.
©'onfe Bebben befen boojflagD nict quaet gBebon. ben/ maec Bebben boenconfioccecen/ batalleöbu Spangien gecebcc fonOe aengcnomcn toccben/ inöitn fp een concect meteen anbeccn tnaecltten bolnene Baec booilïel/ banbe toelcfie b'eicccutie met D'jtite- ceffcn banbe concectanten compatibel luaé; eii toeicB concect niet te min efficacieus toa^/ om Ht Spaeuiche t'obligcccn tot ben ©jcebe; batDejaccIt bie^nietbienbetefluctuecen/ en occafic gelaten om omb?ageg tc boen accceffecen. <©p toetcli laetfie fccc beelbp Baec gefept 3önbe/ enbe gcnoeoBfacui aiied bat fp ftonben uptbencBcn/ foot^beboojfscionfe:: cernie ùaec mcbe geepnöigBt / enbe Bebben gcöacöte #eccen acngenomen omftanDigB cappojt ban ailcg ie boen aen fgnjltgajeflept.
©en negen en twintighften, ficbben fp een tweede ConfeccntiegeBabt met be ©eecen Ie ïeiiier cnDe Lionne ( ben l^ccc Colbert om eenige faccBen na Pa- rijsjpnbebectcoc&en / en i^ BaecDoojb'opgemEiöe Üccc TelliergBtfcpt : bat aenbe ütoningB JonDeom· fianöigB cappojt gcbaen getoeefl ban al 't goeen inDe boo?gatnDe <iEonfecentie toa^ boojgcbalitn / ijju löajefi. Babt gelafl Baec te boen feggcn/ bat Bp albo< cenopBaecboojfïcIIentcbelibececen / fouDcmomii toeten; of ben JioningB ban Engelandt, cnBaeci|ij, HBog.toi ben bipben bpbebccBiacinge bp b'onfc gc< baetv ban bat fijn Jüaieliept na'tepnbe ban ^ley nocB fonbe moeten pecfUiecen bp ö'aenbiebinge ϋαικ be bctoufie Alternative.
^p Beiiben toebcc bcelc ccbcncn gBebjupcftt / om aencctoijfenbatbefemanieten ban Banbelen onbr· Boo^iijcB toa^/ cn bat in befe conjunctucebanlitK meucen/offacc{tenboojfufpictcnbeomb;age^ / foo men 't tocccft tot een goet beflupt toilbe brengen/ Oe» fcc maten niet bienben te toccben bctftoaect; enbe bcel.anDccc ccbenen/ aile tenbeccnOc oiii befe teecen tcobcrtupgcn/ bat fflnJiföajefïept figB tenminfien op Baec booijicllcn beBoojbe te beclUacen / alboo» een nabec ccfolucie ban Engelandt en Baec ]|oogB ' iBogcnbe te bojDccen / obec 't oBeen toatc op fp met be fafi bie fpBaDbcn niet honben bnlDoen / om Dan nabec lafl/ toaecBctnooDigB/ baecoptebojbecen, JBaecbitaHc^i^bccgeef^öBctoeefi/ cn Bet finacl Beflupt/ bat ben fóoningB nicttionbe Baec tégljc· moetgaenfoolangBfp (lebaftonbaut) fgn ΜΦ fïepttoiJDebocnconfïcingccen/ om eeutoigBbpfijn aenbiebingBe banbe betoufle Alternative te mocteii bipben/ en fijn slapenen foo bc Spaenfche Bcmtot^ tetcontinuecen ban ben ©oiIogB obligeecDen niet tc mogen gebjupchcn/ baec't hem gBelcgen foube 3ün: bat al^ men baec bp foube pecfifiecen/ niet te boen toa^. €n bat ingebal betr üoningB twt En- gelandtenBaecigoogBJ^ogenbe in 3uniu^ tot ejc^ tcemiteptenfoubemoeténbomen/ getliebecbannu affoube moeten boen/ en baec obec een caiTacievan Wapenen tottct epnbc ban JMeyhonbebelibetcccn/ tot batmen fien foube ofmen obec be gBeB^elf fi^ecift Bonbe een^toojbeirt.
^P Bebben naecbeel DeBattén/ obec enbe toefiec epnöelöcBfeecgencgcect/ bat bccebenten rainficn toilbe/ batbcn Sloning becitlaecbe/ bat Bp be ftiiftanc van Wapenen enOe een continuatie banüe offce^ ban be Alternative tottet epnbe ban Mey fou pjolongecen; mit^batftin USaJeflcpfopbe boojfj tweede bjagen Bp Bern boojgefïelt Babt conténtemenij cn bat fijn aaajeflept te gBelficfe bei;filaccbe toatcontentemeiit BP baec op Begeert: batmen ànberfìit^ 'tgeenBacc boojgeBoMben toletbt/qUalifcR anbec^ fpwöe Ronnen |
-ocr page 726-
cn OORLÖGH, Ack-en-'vseriighpe'Boeck
.(dis.tiptöiipöeti / ùl^ tot «ngöefoc&l pceteprom met '^(laecaftcbmeften / cnöcfliiKn miboelom tqibe· flupt te fionicn 5 batmen toifl in tont omDjafle öe ghemoeoctcn flonbcn / &oe picflant öe tiJDt enOe tonjunctucen toaecen / toot bat bc biecfe Oan oe IBaccDe ban tachtigh a honden duyfent ^aniicn in De ^paenfcöc .f^eoeclanöcn raoefl üccooifaccRen. iBftccOactop f^fjaecniet anbec^ g<)rantti]Qo;bt / aIjfDatfpttonOcn slierufï jijn / bat ben Coningl) Dcnl^jccOc beambe / cnbeoatbp baec Dan oDeen ronoenantecpjeubefianbeBetJen : ?iï^bar|)pi)aec toilDe een concept iCcactaet in öanben (lellen / £tί)^ toucöeect in foobanigöe termen / batbe Spaenfchb acquffcEcen fotioen moeten / inbicnfe fincecc· incH De conbitien banden 39;eébe bp ben lËatqui^ Caiielrodrigoaenolienamen / fuo al^'tbeboojbe / toiiocn naebomen. Ql^at ben Coningg gjoote te» Den Dabt / omficbmet on^niet bojbec te becWae. ïtn / maec bat Engheiandc cnbc öaec i|o. IBog» oeen pjcjubltfe baec boo| leben j biant battet 't geen fp fouücn tsillen cefolbeccn tot contentement ban Den (ffoningö op beboo?fcö?fbe twee vragen bp Daet ItonDetoo^DengecIaufuleett met een conbitien mtt^ iatöetgeenbuecoptDare becftaen / ban befeCo: fltngö niebe contenrement te moeten bcbben t'efen^ inaöeüjilligöt toietbe; Oatfe tee toecelDtniet raeec itonOcnfegggenai^ bit ì enbebiit met naecbec m= (lantienteboen / bpben ConincR om pet complet tee nen öaec te bonnen antiuoojQen / niet foube Itonncntoojben goeobtineect. S^ecebentoaecme^ Ce men befe smacigbept belNIeebe / ^naecen onbec aiiOecen / bat Den Coningb oecflonbt / bat jfjn eec niet Bon ipben bat bP befen banbel (loote / fonDet booj af gbeflelt te ma;ben bupten ben blsangD op Oe booifi twee pointcn , Wc 't gftcconbenieetDe tufTcl)en Ënghelandc enbe f)aec i^oost) JlQog. meOe bjacDt : ^aec omtcent men cefolut fepbe oatben CaningI) Itebec tot extrensic ycen tuil Komen ; enbe tciuwceden, OatDen Contnglj göeen gjoote proro- gatie ban fltlfiant fioii&e accojbecen / fonbeceeno' pinie te geben / bat ben V rede feecftec giiigb/ 'ttoelcft acnbentoejtelban ben ©ojiogb / ban gioote pje· (uùfcie foube spn / cnbebat bie^bp jpn Majetlept nfcthonbeingetDinigbt tooien / fonoec be faecne tellen in tecmeuban met Engeiandt enbe baec Miog. re toilien Hupten. Sinfomma / b'onfebeb. bm laec biec mebe moeten contcntecen / fonbec tint bie üeecen bebben tuillen bechlacen / bat b'onfe aenbe feecen baec JBceflec^ fionben bectcouoien gt)cbcn ! bat op be boojfs twee pomdteD contente» mcntjpnbe gbegbebenomttentbet prorogeren van ftilftaiit ban Ïiapcnen enbe tianbe offce^i banbe alter- native tot bet epnbe ban Mcy, oocft contencement fotibc tDojben ontfangben. J^aet aifoo fp fepben tenmlnften te moeten toeten / toat contentement Den Coningb op be boojfj tweepoirften öegeecbeJ Ooec op gbeanttooojbc / bat inbien Spaignen binnenben befiemben ti|bt be 9;ebe op b'arngoebo» bm conbitien niet accepteccbe/ enbe bet ^cactaet ban ü^jeebe baec op niet gbepecfcctioneecttoiecbt / bat in fulcl^en gbebal ben Cuningb tottet epnbe ban Julius (icb foube contenteecen metbe conqueilen ban 't boojleben ^aec / baer bp geboeggt la Franche Cotnté, enCamerijck, enbe niet met mlnbec; ofte inbicn be ^paenfcbe bet eqmtialent tutlöen afflaen/ ^ben be plaetfenoié'tfelue conftitueecben t>o(gen0 betjiecgbebane ojiginalenepfet) Luxeoburgh , ofte R'jffcij enbe Duonuck. ^nbe boojfoo beelaen; gmobbetoipbept / omtegbenbe j^ebeclanbennae ^beitcmbrtijbttemogenagecen / bat baer in ben ^oRingbgbeen timitei ie foube abmittecen / maec bat bp tuel ficb foube becfiam'om biec maten t'agee; ten / bat geen cecbtbaetfiigbe omb^age foonbetoo;^ Den genomen.
βρ be gbep?oiebteccbc?etticulen ban't «Iractaet (toeltfte biec onbec öolgbt) bebben fp op't eerfte pojna gefept : Dat fp niet toiften toat plaetfen / Qe= öeoucccnbe be Campaignr tjan't boo^lebr tJaer toa· wn betojject, ^eec Defe Heccen fepben / bat öf ηα^ |
mecatictccffoebecitoHtoEtoa^gebaen : artaecom iSGt
benieecbc tuffcben Engeiandc rn baec §0 HSog. Pia-______
ces, Porces, &posdesOccupéesoveclcursCbaile- Icnies & Depandencesj en in't bOOjfS acticul toiccben Dependances geeypliceect / foo in't fflcactaet batt be Pyrenees toa^gefcbiet / metten bpboegben ban'c tooojbt Gouvernement, om bat Daec obec qiieflic in'C f recutecen ban't ®cactaet banbe Pyrenées ina^ gbe» toeefl / cn bat DC Spaenfche bic al^ Dependances met ceben bebben moeten afftaen. ^p bebben bojbec toef gemobecct battet jOBbifficultept foube bebben / of oe Coninginnc Siegente ban spaignen foobantn cef= fle foube tionben boen / al^ in't drattaec banbe Pyrenees toa^gefebiet ί maecbaetopi^gbefepttjac befelbemec Portugaei op een maniere beeft gOefloo» ten / Dpbetoelcfte Spaignen guiteect banjtìnpjetens fic op bat etjcfi / enbe bat befe llcoon itieec 3toacig. bepcbabtte meecËenofbeceffievaiidctoa^ / al^be geenebiefebeben / enbe ben Coningö ban Spaignca niet pjejubicicccn foube foo baer bom inbalibe toa^i baer honben cemarque^baUen/bie fp niet acnglje^ cocrt bebben i nuiergeencËonbenmeer toaectsgn aen Spaignen, bat om befelbe be i^cactatcn foubrn beboojen acbtec te bIDben.
b'J|eet:TrevorenbeBeuningeii fagan ficrefolutie ban befen Coningbinbe boo;f^ maniere baecbod^» gbebouben / foo bact enbe guaipeb betbutoeldcfó aen / maec conftbeceecben bat befen Conmgb in 3pn regacbe foobanigb acbte tc 5pn bet ^cactaet tuffcben Engclandc enbe baec JOog. fonbec ^bn imecbentie gcflooten ·, infonbecbept betoble be fecce» te attitulennietalleen tot Parijs behent / maecee^ noegbfaempublbcfi 3bn / enbe bat jijn USajefiept baetom ban befen fcbgn ban conitrainac, een poincc d'tionneurmaecto/ tnbe lupbenb^b ontcent betti bie't boen ban Engelandc en baec i^o. fiaog.oniijde- lijck affcbilbecben : ^a bie opentlbefi blameerden , bat ben Coningb op baec intecceffietn tjanben banbe ftpaeniche (lelt / be macbt om be sgnc iuanbc gebeelé Franche Comté te betooben/bic eenigcfeoeen / bp na fo beel toaect te 3t)n al^ alle be bo^ie conqueden. 't fceehet / bat bc Franiche niet ijecloojcn mette Convencie oUec btoangb mibbeten / tegben toelc* 6c fp baec ftonben'bechen / inbicnfeben^jecbefeu" bec uptdel (looten / enbe boe bie eecbec gbedootcn toierbt / boe Engelandc cn bacc ilBog. recbec banbe moepten en bofien bie fp b^gben ( foo lang^ befen (@o;iogbbupjt) foube beclonjyn; bat inbien Engelandc enbe baer φο. .i©og. toepgccbe befen €0» ningb in een faeclte biebpal^ eeo poinft d'honneur banbelt tc gemoet te gaen/ enbe baec op afgbcBjooc» hen toiect / alle be Duy tfche Vorften, oic ben ]9;ccbe toilben/ tegen Engeiaodt en beet i^o.|@og. fouben geamincectsön ; <iEn ter contrarie Vranckrijck te gbemoet gbegaen toojbenbe / inben 'tfelbeal^ ban te rugge tcabt/ Bngelandt en baec Ho. IQog. befe l^o;* (lenappacentfabojabel foube bebben. battet geen ceben toa^/bat Engelandc cn baec #0. JBog.boce een artificieuie conduyte ban Spaignen tcgen gaec toil iu een <@o;logb fotAen toojben getrocitcn/ban foo 3toa> ren gcbolcb/bat Engelandt enbe baer Jl@og. ^o · cunquemodobaec met befen Coningb ober be ®]e·
fcbeen tcsbn j Cnbe bat Spaignen nocb banch gbe· noegb aen befelbe foube fcbulbigb Sbn > obec't fai* öeccen ban be Franche Comté, fae ban alle 't gerne obcrigbtoó^inbe Spaenfche Nederlanden, ©mbcfé enbe om anbecc ccbenen meer ( fcb^eef b'$ecc ban Beuningen) Dat bP foube ban opinie / ( onbec bcboojlbci» refpcct ban baec i^o. jREiog. ) bat men 09 be booo;f$ twee pointcn befen Coitmgb foube moe gbentc gbemoet gaen : mit|men l^onbe bcbingcn Den ililftanc ban3S>apencn tottet epnbe ban Mc-y^ cttbe bat ben 39}eiibc boo; bte tbbt gbemaecftt ^pnbe / fonbebecbleben toojben bp b'aengcboben conoitUn { enbe bat gbebacbte l^eec Trevordodi bolliomen mi bectcoutoentoa^ / Dat bit mebe bet fentimentbnt Hof ban Engelandt foube jijn / cn bat gct bede foitbe: toefen/omMbefen üccntebt re bnaethiö^men Bae«
fom |
-ocr page 727-
696 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i^^S. fouöetnogöettcefolöiccn / Doo?eitifiicp?ei^tecerccis
____ öecen / öatÖP Trevor öaecmrouöeraoaDen
bctoiHtgcii / mit^öp ( Jgcicban Beüningen) gfje· ïgc&e Ia(i Γο'ίδε Mtomen.
(i£nùebeixii}ieii'acceptatie poojlben i^eic Marquis iJC Caftelrodrigo gcDaen / taa^ gegarangecrt, cnDe naecftt / fìmpei / enDeongljecontiiticitifectberfiaen tnicctit: te gefcgieCim / i)an eebacbten toacen (on== bictebetmnae) öatDefefaccfee / öoe fe£t:aen(ioo= triijcft öet fcöeeti / boo? ùeftn tóegf) betei; toe eene ©jes öiae iiytftomfie toiect gl)eli?aci)t/ ali? tot een öifficiïm cn&c feec bejUJaecIócfeen / en &jp na onuptbluffelijchen <©ojtogl) toiect gepiecipieea : aftod om öat Öe Spaen. fe nift tijttólijtft fouDen tuiflen tffolbecen tot De V rede, öieöaecaöfoïuptnoatfaccMtjcftüja^ / enDe boo? De? toelcgefp toebet: bequatnen een ^jQbintie / bie fEiaI= cebequ|)tt toacen / enbe geen ofte toepnigg Joopcgabe Den / om te cecoutjjecen bp ben toegf) ban iPapenen ; a( toaer'tbatfe meteenfgenotobie ^ptgeemfefie ef= fjfieniie becfìerc&t toaeen. 3In fomma/foo öe Spaenfe nietcetcaeteecöen / maecgjjefiant öebenöettooo|öt banbenlBartmi^ ban Caitelrodrigo, «ibebat fiet felbe ban annej;e conbitien / bie ben ©^ebe niet befjooj^ ben te cetacbecen/ bjiect gefupbect / foo tpa^ ben ©je· öe gemaecftt / 4foo öet fctjeen)
^enConingii ban geeft be caiTacie van Wapenen tegenl be ba|!e ^teben en piaetfen gep2o{ongeect tot Öenthienden?tp|({/'£ix)eIcKb'^eec ban Beuningen öoo? ojbie ban ben be Lionae met eea dBbelman i^amsefeet.
©olgöt be b obengecoetbe becfeïaringe ban Vranckrijck.
d' A Ütant que les iongeurs & difficuIteZ qui fe Za feroient reOcontrez fi on fut entré en difcu, ^ -^tion de dirers droits, pretencionS) & excep- tionsrefpedivesdefditsSrs.Roysj cuilènc pü beau- coup retarder la Paix, diiFerer Ie bien toute la Cbre- flienté en atcend 8c en receuvra >-.il à efté convenu 6e accordé tanf en contemplacioD dé Ia paix, quepour «Mi rfi /a terminer les difFereijjs prefenj qui ont r'elluméla guer- J'-tiz) Ie re : Que ledic Sr. ^oy retiendra, denjeurera faify,& j OU ira efifeélivement de totqs les placés,fortes & poftes quefesarmesontoccupez , & fortifiez, pendant ia iiemeuretn Campagnedc l'année paffee i à fgavoir, la Fortreiïè My· ó- deCharleray i des Villes de S/»^· & i'Athe, desPlg- cesàeDouay, Foitd^E/carpe, Tournay, Oudenarde . Plfle, jirmenùersi Counray, Bergue & F eurne , &
— Λ J. ,_____ 13 "
"Pofies ,qHÌ
fisamis mez.
ontoauptz. Lefdits LieuXiVilles öcPlaces de CA<»r/froy «'f''^jitthe.Oouai. Fortd'Ffcarpe, Tournay, Oudenaerde, /ΓίΐΓ l'IJe, ^entierSf Courtray, Bergu0 & P«rne, leurs pai-cdi Baillages,Chaftelenier,-Gouvernances, Provoftez, r^rméi Terïitoires, Domainee, Seigneuries, Appartenances, ρφί, -ÌQgpg^jjpcesgc^nnexes, dequelque nom qu'elies J^mir. apeliez, demeureroient par le prefent
Traitté de paix audic Roy Tres-Chrefiie», & à ies Suc- cefleurs, & ayant caufe irre vocablement & à tousjours commeau4,r. ArcicledesP;Ve»/w. .
Ledic Sr. Roy Tes-Chrefiìm auGG-toft aprés la Pu- blicatioo de la Paix retirera fes Troupes des Garnifons detoutes lesPlaces> Villes, Chateaux, S^forcsdu Comtëde Bourgoigne, vulgairement appellela Fra- nche Cmt^M & reftiiuera reëllement, effeaivement, öcdebonne fpy a fa Majefté Catkohqne towt ladi- te Gomté de Bourgoigne · fansy rien refervcr ou rer lenir.
, Ledit 3. Roy T;es-Chrefl:ien fera auffi reftituer au-jl diiSï. Roy Catholique toutes les places, Forts, Cha- teaux, & Poftes, que fes armes onti oupourroionta- vpiroccupé, jufquesïaujourde la publication de la paix ep quelite lieu qu'elies foient fituez, àia referve desPlaces ecFortsqui doivent demeurerpar Ie pre-
^T-· —i /·- Ai.Z.a^T.oo^nKrortmnne αίη!!; „„'Il
^crliia-
ringÜE ìmii
ffijanc»· ÏÖEft·
tffcilhi-
JtUKtdc IJiH t Λ/ί»""""» -------Λ'-ιΓ ° rSL Λ I ^-
*m:ti lts toute l'eftendue de ieurs üaillages , ^ηβΐΐβιεηι,ε®
Territolres, proveftez, appendences, dependances & Ïoru,. & ^jjgxgj, de quelque nom qu'ellespuiiTent eftre nom- |
aeftécy-deiTusdiE, comme pareilletnent fa Maieftc 1 Catholique fera reftltuer à fa Majefté Tres-Chreftien- ne, foutes les Placcs, Forts, Chateaux, & Poftes que ^ fes arme» pourroiencavoiroccupcjufqu'au jour del» Paix, en quel quelieu qu'elies foient fituez.
Leurs Msjeftez conlentent, quetous leRoys, Po- tentats, & Princes, qui voudront bien entrer dans un jareil engagement, puìffent donnet à leurs Majeftez eurs promeiTes & obligation deguareutie, àl'execu- tion de tout le contenu du prefent Tiaitté,
IlaeftécouvenU, accordé, &declaréqu'on n'en- t^nd rien revoquer du Traittédes iirtnées (a l'excep- tion de ce qui regarde le Portugal ; avec lequel ledite Sr. Roy Cathelique a depuis fait la paix ) qu^en tact qu'ilen aura efté autrement difpoféen tthycy, parla ceiBon dcs Places lufdites, fans que les Parties ayent acquis aocun nouveau Droit, ou puiftent recevoir au- cun prejucice fur leurs pretenfions refpedives en tou- tes les chofesdont il n'eft pointfftit mention exprefle par le prefent Traitté.
De ghefeyde Plàetfen', Steden, en Fortrefferi van Charleroy, Bing, Aeth, Douay, d'Efierpe , Ooemick , Oudeneerde , JJjJe/, fti Armtntìers, Kertryck. W^nexÉerghen . en Vturn$ ' Ê^iS met baer Baillioufchapp en, Caftelenien, Gouver- ^^^ nementen , Provooftfchappen, Landc-ghebiedt fitfilj Domeynen, Heerlijckheden, toe-behooren , dcicils pendenitien , by-voeghfels van wat naem die ghe-1" in- neemt mochten worden, fuilen by dit teghenwoor- & dighe Tiaitaetvan Vrede aenden ghefeyden Alder. «ntat Chriftelijckften Koeinck endezyne Succeflèursfaiy.' ven , daer toe oorfaeck on-herroepeUjcken akijdt Β hebbendegelijck va.\eentnvetrtighfie Articülvande «life
Fireneen. gaitfn,,
Den ghefeyden Alder - Chriftelijckften Co-ft'' ningh, alfoo drae na de Publicatie vande Vrede, faléelien alle zijne Troepen uyt de Garnifoenen van alle de «5 Plaetfen, Steden , Cafteelen , en Fortreflèn van'tS"' Graeffchap Bourgoignen gemeenlijck ghenaerat het ï'tttof Franche Comté trecken ; ende reftitueren (dadelijck, f
(entTraftc à 6 Majefté Tres-ChreftieHne,aiafiqu'U | maeckt. jj-,;;fi7lr?
effsflivelijck, enterfgoeder trouwen aen zijne! Ca-K". ' e Majefteyt alle 'tghefeyde jGraeffchap van «"'e'
tholijcfee
Bourgoignen fonder daer in yets te refcrverenóf we- derhouden. bi,
Den gefeyden Alder.Chriftelijckften Coningb fai haii'e oock doen reftitueren aen den voornoemden Cathoi. lijeken Coningh alle de Plaetfen, Fortre0èn, Ka· ftelen ende Poften die zijne Wapenen hebben, of mochten hebben gheoq.cupeert > tot den dagh vande publicatie vande Wede, in wat Plaets diegbeleghett zijn, uytghenomende Plaetfen en Fortreifendiebe- hooren by dit tegenwoordige Traitaet aen zijne Al- der-Chriftelijckftie Majefteyt te vcibly ven als hier bo- ven gefeydt isgheweeft, ghelijck defgelijckszijn Ca« thoüjcke Majefteyt fai doen reftitueren aen zijne Al- der-ChriftelÌckfte Majefteyt alle de Plaetfen, For- treffen, Cafteelen ende Poften die zijne Wapenen mochten hebben gheoccupeert tot den dagh van de Publicarie der Vreede, in wat Plaets die ghelegHen zijn. i · ■
Haere Majefteyten confenteren, dat alle Konin- ghen, Potentaten ende Princen, die fouden willen treden in't fel ve engagement, mogen geven aen bare Majefteyten haerliedéo belofcenis en verbande van guarantie, voor d'executie van alle den inhouc van'c tegenwoordige TraÉiaet.
Daer is mede overghekomen, gheaccordeert ende gedeclareert, dat men verftaec in'tTraöaet vaade Pireneea niets terevoceren (uytghenoBoen'tjgheehe Pprtugael raeckt, met dewelcke zijne CathoHjcke I Majefteyt ( t'zedert de Vredegemaeckt heeft, ) ende voor foo veel anders foudeiijn gbcdifponeert by de- fen, doordecêiOSeder bovengefeyde Plaietfen, fon- ;der dat de partyen eenigh nieuw recht Verkrijgen, of
mochten ontranghen eenighe prejuditié aen haer re-
,fpeétivepretenfien,!ÌnaUe defaeckeni waeryancx- preffe mentle by dit tegenwoordighe Trai^aet ia ghe- |
-ocr page 728-
cu ο ο. R L ο G Η, v Ack-en^njfeftglhfle BüecL
d. 'iftflüealftiec aöelii"'' isS Ι>Λ vierden Apnl op't ' fino^t üan b'©eecÉtt uart Ommerön,ehOeanDecc t^K ftccetc JFcanfcDf faftcn/ aen Orn gcmelicn ®c£t iianBiuningen(jfcefmbee«: OntüP'tcontmu tìan
S, Memorie, ÌJCrtl Den leven en twintighften DCC fel'
hrt löflinttooo? aöttö^Daii De l^ecccn hacc llooaö 003 (JÖIjeDeputeccDrn tottc fcccttc JFranfc&é en
fd ÜCOlCil^» UUkfi l^ttwiHLiiv uMti iinbi' il^O· Ü^OQ·
frtSiDatljP oocft tm oüccdioet bpöefennocönaöec wlect awutlJai^iii^t / fen fóoninaö öan
Vranckrijck op De twee ©jBQljen / ίΠ De HaiffltJe Dati t|£H ìàeet De Lionne ban Den negentienden Dee 0001= Μ£Π iSaenDt üooiaeficlt/ enOe Oaec op ban De 50De iati Vranckrijck jeDect ban töt tot töDt naOec ge» utflccct / fooDane complete fecucitepDt en fatt^factfe toe te |iaen/al^ tjp met concept ban Den Heec Trevor füii&eoo?0celentotlicbojöetinaljban κη dCautieen nhetoiiï^ ©f^Dc op D'albetepüt^ jjijcIepDe fonOnmcn= % te hillcn Dienen : altoo^ Ijet ooge öouöcnDe / oat hn foo beccc bupten alle becVbacbtcn / enDe teggen^ alle teöcn / foo toel al^ tegen^ ijct tnacc intetefl ban Spjigncn,banDie3ijDeDaengcboöcn ©jeDe trgcn^ D'acceptatic ban De ©eec Marquis de Caltel Rodrigo fllbccepDt^iJföaen/nioglUctoa?Ofn verworpen ;enöc tut DicnbolgcnDe in 't féloc caii / nae 't becloop ban «ncoinpctenten tijt De JBapcnenban V/anckiijck tueDcc in De Nederlanden fouDcn ttiorten beginnen t'aueccn: befclbe JDapenen in alU göcballe binnen fooDanio&e uptgbcDjuchte limicen fouDen blpben be= naclt/Dat Den lltoninglj ban Grooc Brittangien, tnDe fiate ^oool) Haog. Daec Dooj geen crcIjtbaecDige ces Dtitüan oinbragie iuiecDe gegeben/ foo al^ banDe3d= tijüiin Vranckrijck oocftalDecepDt^ ingenerale tee» men aengljebooDen bia^ : alle^ op een p;efuppoofl iacfulcb^ ntcc gl)enteene betoiliingljc ban tiem 0eec Dan Beuningen enDe ban Oen gcmclten Heet Trevor, in öen naeni ban De ïftaningö ban Groot Brittan- gien cnöe ban Baec öo-IEog. fouDe ftonnen gefcöie- §£11/ enDe becDeci/of anOecé niet. ©at boöDet^ meDe ban gacc iloogl) IQog. aen De i^eetcn bec feibec ^tOeputeecDen tot Bruflel Copie ban De boo;gaenDe jSifjibe ban De4|eec ban Beuningen met f)et geboegflDe 9;oiectban TradaetfouDe tDo;Den toe» mfonöen : met Ia(i enDe o;D|c / om neben^ Den ]^eec Tempie, bp foo becce flct) DefelbealDaec nocD mogg teöebinöen/ Den Jleec Marquis dc Caftel Rodrigo licacötiaö tc pecfuaDf cen/ten epnOe Defelbe / Detotjle bcnlttoningl) ban Vranckrijck tcgentooojDigO bp't boo?fj obergücIebcïDe Pjoject ban 'tTradaet Rcö net en WaecejcpWquccctop De Alternative, miDtfga= bet^ oocKop De ceflitutie ban'tgeoccupcecDc in De Franche Comté,bie occafie niet laten bectoocen gaen; macc aenHonöt^ Daecop gljeliebenteflupten/ofte tiocn flupten : 'c δρ tot Aken, ofte oocft toel om ttjDt Η toinnen Doo? De gemelDe geecen ban Beuningen en Trevor tot Parijs, ftacc Dacc toe 6p maniere ban fufc flitutietoefenDenDeöet geceqnireecDepouvoir : 900 al^DenggcmelDenlieet; Marquis boo; Defentenaen· fimban 't flupten obecDen ^tilflanDtban 2@epe· m IjaDt gebaen ; op Dat bienboIgcnDe niet anDec^ tntefle/ ban De Ratificatie, fpoeDeiöcft upt bpaig- nen tebebojDeccn : alleg op een picfuppoüfï/ Dat om befe Ratificatie biiptcn cenigl) p;tjuDitietemagf|en ef-baacöten / be aeaccojaeceDe Stiiftandt boo; een tompitenten t0Dt / ten minfien tot mtimo Mcy toe- bomenDe/ fouDe biecDen gecontinueett / enDe anDet^ niet. ^atboojt^mebe Deboo;f; H^ifHbebangbe' tnelDen üeec ban Beuningen, met De booif; bplage / €opieli)clt gefonDenfouDetooibenaenben i^eecban BeverninK, ©lenipotentïari^ tot Aken, met ojDie om DebobenflaenDe gaec l^o A^og.goeDemepnin^ OÖe enbe intentie alDaec meDc/foobeelboenlgciite bo;Decen. ;bulIenDe ooch t)ict bnn c};tcact aen be i^eeten Daec ©0. .ïBog. €ptcao?öinaci^ ^tmbalfa· teuc^in (ffingelanDc gtjefonoen b)a;Den / om gelgcte faft ban ben ï^oningl) ban Groot Brittangien aetl btn Jleec Trevor te bojDecen.
April fcbseef Den l^tntm Beuningen, tot y i. Deel. |
neben^D'Heec Trevor nieutoeinfïanticn fiaDDenge- i^ss
Mén bp Den i|eét de Lionne, om Den 5>{il|ianDt ban_I
3®apenen te Doen pjolongeccn; macc Dacc toe ett toa^ geen apparentic/ ten 3P rticti nirt Dffen fócning' ^^ honDe toojDfh op 't gcljccle böetcft ; miDtji fDHc IBaJcficpttcgemoeiitgaenDc/ brtogle Defe i§cccfrt · boo; onccDelrjcit uptDupDen/ Dat (jooggebacj^te ΜΛ' Jeflept foo langlj bp mu Engéiandt cnOe tjaec J^oogö
iltoninginne ban Spaignen pofttibelijch fouDè bebbett bccMaect/enaenben ^HibaffaDeuc Reéde tbtantc tooojt foMDe öeObê gebocgt:liebcc ól^ aen te gaen Den ©jeDeopDeconDitien bp Vranckrijck boofgrflagtn/ en bp Engelandt en öaec üo. JHSog.af ngöctaDen / Dè ^pacntcöe J>eDeclanben met Den 3&feg(jfii in Dc IjanDttetoillen becliefen; cnDefjerft fulcfi^bjfUSÖ' De becoojfaecht onDec De gtjene Die Dacc op Ijopc ban coiuinuatie ban <©o?loglj alDacc boutobcn. JlBacc D'iacee de Lionne ÖetftO'j^Cft ban Beuningen g[JC» fcgDt/ Dattec Dien atngacnDc gern anbtce tijsiiignrn toaren/ al^bie uptfiet fcljjijben ban Denüicrc «m» bafTaDeuc Reede ban Den aciiften Of^ boojlfDert l®aenDt^ aen fiaec fêo. iiaog. fgn rucljtbafc getoo^ Den. 't JDo^ onDcctoijl fect te gclooben / Dat «ncn orii 't j^confe^of foo feec niet ontbloot toó^bannaub)^ coccefponDentie in Spaignen, Dat mrn boo; geen ho;· tee toeglj ban Den ioeflanDt Dee fabtn/Datc fouDe jgn geaDbectecct. €n DelodIt)cfc<aet(ic naticbtingebmt ( Beuningea ) in becmoeben liet/Dat mm loei eenige becfcDec aDbectentic fouüe mogen {lebbcn ban bat Dc ^pacnfclje baec tegmen Den ]9;eDe fouDe blgben opi* niaflcecen/ foo fleccb biacen bem ooch fijn gheDacl)« ten/ban Dattetoocliìoel Dicn^igf) enttoobigB fouDlÉ mogen jijn/ Doo? een fece flcccftc bemonflcaticbobeti b'alceeOe aengetoenDebcbbofccnecnuptteclle eSbrc te Doen omtrent {jet ^paenfcgel^of/om alle biffi* ciltiepDt alDaectefucmonceccn.
b'^cec ban Beuningen ftaDt OOcR lafl om ίΠ boojtfetten banljaer fêoogti iBog. nrgotiatieaen 't f canfe ^of te becblijben / bp Den teneur ban Dc con:· bentieDen feven en twintighften January laetfllcDert tuffcljen ben fóoninggban Gtaot Biictangicn enSie Ijacc io.,lilSog. gcmaecht/ foo langlj örm geen oüec· tupgiienDeceDenen ofte cquitable boojflaggenbco}» quamen/baec meDe Den 39;eDe ferchecDec fouOe nio* g|)en b)o?Den [geconfcqueert i enDe al^ bcfclbebcm fouDen mogen boo^bomen / Dat fìp ecljtec arn 't feltè get oojniet fouCe moggenggeben/ Dan met toefitm· mingge goeDt binDen ban Deni|^eecTrevor, mnec fulcH^ boo;gaenDe/f nbe De boojfs boojflcgen ban Die natuccüjefenDetöatfpbtpóen fouDen mogöcnacö· ten bat Cngelanbt en baec i^o. jfi^og. bacc m fouDeti ggenegcn jijn te betoilltgen/ bat fp in fulrhen ggebal Defelbe in berbinteni^ met be^canfeilSraon tema» itcn/foube mogen Doen infiuecen cn flupten op iSatU ficatie : claufulecenbe gaec l^a. JSiag.baec ïlrfolutié meteenfalutairebechlacingc/banbatin befcn ftri i»jfu met ËDgeiandc moet tDo;Dcngrp2occbcecc/cn* be bat De bobenflaenbe Daeri^aogljJitSog.refolutié tot Dien epnDe boo; ejcpjefTen fouDe tooien gtjefon* Den oen be @eecen Daer $oog& iBog. Hmbaffo^ Deur^in£ngelandt.
bo;Dec^ geDacgte i^eccen TDmbaftabeuc^ aeit Den googbfl-ecnielDen fioningbban Groot Brittan- gien fouDen be&ent maccben / bat men ben iSoningg ban Vranckrijck fouDen Dienen te gemacbtte boecent bat fgn JBaiefiept ban Groot Brittangien,bet(laen» be be betaiulte Alternative, enbe felfi^ get ecne Sic ban bien alccebebieggen^öpaignen boo; benl^eic Marquis van Cailel Rodrigo geaccepteecc Ce jijn / ter gen^ Defelbe geen I^apenen boi&ec^ ItonDen aio;Den göebjnfcl^ti opeen pietept batbe boojfjaccriptatie
l^nn nic( |
-ocr page 729-
698 S A κ E Ν van STA E T
ι668 finceecfouöc toefen/infonbceficptftitot)! Enge-
_landt enöe Baet jBofl.booi'tedveuUan tieütos
ninainne aeaente öabben gecatìeect} enöe Hatfiet met O'eeceen&e met QoeOe tcouboe ban De Utoningin· ne/ ban Engelandt entte fjaec^o. JSog. niet fouDe obec een ftomen/ Dat Defelbe fonDec cenifle afftHentie foutten laten acclaberen De gene Die fp bupten poflup; ban Defenfie IjaDDcn gebjacBt/ op een bolhoraen bec» feechecing ban bat ΓΡ De boojfs Alternative accfpte= cenbebanbecttec Oajlogg fouben toefen beb;Dbt.
ψα op fcöjeef öp Dat fip inbe gfteöcele cour^ ban fÖnjSegotiatie foo omtcent öet cpnDe't toelcft Daec mebe toiecbt beoogöt/ al^ omtcent öet bechiefen ban mibbelen om toctet epnöe te göecaetften/'t gÖelucB ban foQ bolftomen obec een ttemminggebanfentii menten ban ben J|eec Tre vor ijabt gefiabt / bat Daec ίηΠΦ niet ontDecgt gabt be minfle fcliabutoe ban difcrepantie, enbe bat fp baec in ben anbecen g&ecnfl Baöbpn fle|lelt/ battec niet mrcc nobigö toa^ ban Dat nocf) Engelandc fonbcc Ijaec i^o. ,l©oa. /nocö gaec Ho.lBafl. fonbecDen ttoningban Groot Brittangien be minile ftapbebenbupten bea teneuc banbe Con. bentie tuffcljEn öaec opaececljt-^at topbec# gebacl)· te tcfc bem oie toeech tjabt becWatct/o?b?e te öebben om boojflasöcn te mogljm öoocen / iae oocft De boojs Qaciibc met gemeen goct binoen metf)cmte mogen Doen/ om be faecfte met befen ftoningö met eentgöe ftceucftinglje üanbe predjsheyt banbe boojfj Cons bentietot bcflupt tebjiengfjcn :mibt^ bat Daec Dooj Den ©2ebe/toelcfte toa^ Det oogljmeccR banbe boo^fS (ffonü'encie/ toiecbe gcbojbect ; maec bat fp Depbe ges aanbreit Ijabben/öat boo; be pafitibe becltlacinge Baec in Baec laetfie confecentie gBebaen/ban bat Vranck- rijck niet fonöe ccfoiOeccn nocB beliljccecen op Baec becfaccii tot een prorogatie ban ben ê>til(lant ban iDapcnen / en banöe aenbiebinge banbe öctoufle Al- ternative tottet epnbe ban Mey, booj en al eet fp ge» fafltoacenfpnIQaiefiepc tegemoet tegaenop|i)ne poftulata ; om naec B^t epnbe ban Mey, De conbitien üanBiebe/inbienDooifcBultban Spaignen Daec op niet gejlootrn toa^ / te mogBen betfaoacen ; enbe bp cefn^ban ©jebe aenbe ^paenfcBe JÜbe/ fonbec eeni^ gciimitsrieöanmacBt inbe j&foetlanüen naec Mey temosöeti ageeren / Bet toeccft üm Baec ^egotiatie in Die tlanbt toa^ 8(jeb?acBt / bat alle Boop tot nabec boojflagen banbe 5ÖÖE ban Vranckrijck Baecaltan^ toag afgöcfnebrn ; enbe bat fp oöcfi fonbec fpeciale iati geenige met e enige bmcBt Bonben boen ; |ae bat Die nietfonbe Dienen al^ boo? Baec faciliteyt, befc ï^eecenmeecBactenae onbecfetteliicli te maechen; infonbecBept betodl fP niet geboibect Babben met een boo^tlcl bp b'lleec Trevor, enbe B^nt tnbe boo^fj confecentie ggebaen / ban bat Baectoegeflaen jijnbe 't becfoel^ banbe booifj prorogatie ban ;&tilflent enbe ban acnbiebinglje banbe Alternative; onbec conbitie/ Dat ben IQtoningB naec't epnbe ban Mey be conbi> tien ban Bjebe met pettue^ füUbe mogen becfmacen/ enbemEt;,eEn legBec ban omtrent twintigb duyfent man tnbe .i^ebectanben foube mogBm agreren/fp 'tfelbebpDeHeeccn Baec Mee^ec^ foube tcacBcen fmaechelBch te maechen.
I&aec DetoBl Baecl^o. Mog.inbefelbe cefolutie meiben / bat fp niet afleen foubcn mogen ccfïfctecen op boojflagen/maec oocU op obecmpgBenbe rebenen ban bat ben ®}cbe feecftec enbe pjompiec foube fion= nen toojben ggebo^bect op eenigBc boet bupten be boojfs Bace Conbentte met Engeiandr; foo cepiefen- teecbe BP? bat men ban befejgbe/baec op feècuc> geecbe / bat be BcacBtigBfle bemonffcatie banbe dwangh middelen tegBm Spaignen en De^pacnfcBe j^ebeclanben be bequaemfle toacen/ omme ben ©^e- DefeecfteclijcBenbe RojtelQcft uptte toeccRenjcnbe Dat men bie^ bie geene bie baec boo;gBcfIagBen toiecc Den niet Bon bectoecpcn / inbien 't plompt en feecBec upttoeclten ban ben B;cbe Bet oogmeccft toa^. Cnbe Boetael fp baec op fepben/bat Spaignen meecbeC con» j^becatie foube Bebbenboo; beraefuresmet Vranck- rijck gBenomen/ op een boet bie met b'inteceffe ban Engelandt gnbe De J^eceenfgbe ^ebeclanben InBa»c |
eiecutic compatibel toacen / (gBeïfjcBtoaten biefin ,0 Baec boo?gB<fïagene) al^ boo? De geene bieintó^'' ocecutie becfelbec intccefl fouben chocqueren · nfi. ' lijcli'tobccbailen banbe ^paenfcBe ^ebeclanbm/ met alle bemacftt banben laoningB bon Engeian/t
tnbe ban Baec i|o. Jiacg.foo toiect befe Difïinctie bom toat te lubtil aengenomen ; enbe Baec nebené oefttit Dat men in allen gebal bette Deebt/ ban op Den booMx boet met Vranckrijck te conbcniécen / al^ befactit» tupten concect te laten Djöbi" ; bctojjle fp fclber 6t. Benben/ battiate alleappacentiebe^pacnfclienm geen anbeceoojfaecfie ben ©jcbebanbef ' -
ben bjöfen/ al^ om baije m owpe jouoen tnonmtat. frn ban bat Engelandt enbe Baec igo. lEog.jjact m Vranckrijck niet foubcn Bonnen betpacn. Cribenn. btcbonben fp / bat om befe ente anbece meec ccDtn/ ben J^eec Trevor feec inclineect om ben fioninaljan VranckrijckgcBcelte gcmoettegaen, tnöeftwffin <eb. abfolupt / bat Bp niet ttoflfelbe of b'ojbwö C Bp bertoacBt / fouben Btm baec toe autliocifmn/ mibt^bie ban Baec i&o. SSog. Bem ( Beuninpen ) J- lijtlie lafl gabcn. b'ilcec Scfibent banben Ι^/ηΓη toelche acn Dat fêof toa^/ becpont ooch bat Spaignea op b'aengeËoben conbitien belioojbe tr (lupttn j mbc 't toag fetc te gcloobcn bat inbicn fulcp nittocfcliip, De / Cc fcanfcBe Baec faecfien feec fcBoonotmotcfo foube Bi bben / en foube om 't fclbt mecc Iicaci)tclijc& enbe publiquclBcB te Doen/ ben Baecspbeboo;ben fiaengBrmeen gemaecBt tetoojbeneenohe. fcBjift/in'tteelcB allecetacbementen banbe Mtit aenbe ^paenfcBe Jöbe foube toojben geimputetw.
b'$tili)aec aentoeftnbe^fgefanten banbe ^ecrm ltteuc-3&o;flen enbe cenigBe Sojdenin't^uptfciie Ööcft/Bebbenniet tneecali D'geec Trevor «n Bei ningen gB^bo^bect metBaec fecienfe infiantien ooi prolongatie banben i^tiipanbt ban lEiapeneni en te· togl Baec lafl niet bo;bei: gingB al^ om bie te bet fien/enbe te gBeliJcft een bp een Romfle tot be ©jeöe- BanbelingBe bp een te b^nggen/ toeIcBe nu tot Akeo foube 3iin : foo foube DUfgcfanten ban Saxen en iun Brandenburgh genegen toefen om te bectccc&cn.ét· fe genrgentBept om te bectcecBen caufercbe eenfobe DifcoucfTen/ al^offe toel bebencft^ilcB moggt^ aen Vranckrijck, enbe De^ te mecc om bat bmtaooi bec Banbt gBcfepbt toiect / Dat ^euc Saxeh Uecttiibt^ eenigB engagement metSweden,toelmogörnïpoj< teect jijn / om in 't toeccB ban ©ojlogb bé feiitimeh* ten ban S weden te bolgen/ Die men Daec begon te ge- loobenobeceentefullen flemmen met bie ban En- geiandtenbeban Baeci|a.|gog.
©00? foo beelbe prorogatie banbe iètilllanbt ban ï®apenen acngingB/ baec omtcent toifl b'lleec Tre- vor en Bp/ niet tebojbecen 5 Boftoel fp tn boo?BaenDe confecentien/ cn DocBbaecnae/nietongBeineltljafc ben gBelaten be cebenen baec toe aengecoect inbe bo» ben becBaelbe Baec i^o. JËog Öefolntie : feggBenbe befe Jleecen/ tot beanttooo|bingBe ban Oefelbe ceebe» nen/ üat be tBbingen upt Spaignen Blaecl^B aenb)e< fcn/batb'acceptatie bun Caftel Rodrigo fonbec lafl ban 't ;&paenfct)e üof toa^gefcBiet : batfe oocB niet fupbec/ maec geconbitioneect toa^ : bat Baer ©00B& jasog.guacant ben IKoningBniet becfeecBecbe ban een vry willige ceffie ban Spaignen banbe geconque< lleecbe ®laetfcn : enbe In ^len gBebal / bat men boo| b'itctöcRulény Baec tee Banbt gc(lclt/ be gcenDtban Spaignen foubé ointbecBen/ enbe batfoolangbebe ^paenfcBeniet BlaecbecfpjeecBen/ befen IKoningl^ ^een cebenBabtomBaeceen ceiratiebanl@apfcneiii m te toilligen/ nocB oocft om op b'intetcefTic ban Ea- geiandtenbe ban Baec i@o.j|@og. b'acco;becen/foe langBf Bpniet feecftec toa^ ban metbefelfaecenate fullentoojben / enbe becmoeben batfe gebifponèect mogBten toefen Om inbe ^actBpc ban fpn J^anben te tceDen, gn fomma/ De faften toacen in bietecmeti gebjacBt/Dat albaec nietupttetoeccfientoai/bo« bat aen ben J^eec Trevor enbe Bcmop'tflepajTwtw nbe fongBPc confecentie ojbie ban ben ftoningï ban Groot Brittangien enbe Ββ« |o. Moe· toegBc» "iortien foube 39n, |
-ocr page 730-
ftnftldeebe ooth bet tot Brufïel betfcgepbeben lióS' fijnpiKQuetten taoaren geopeut/enöe bat gem b'ieec • tif Lionne itift öoogöE Ceüen öaöt flefepbt / bat fön pacqilrt ban bfn drie en twintighften niet tot Parijs
waéaenfleöouben.
gilc oe IKtiie^ - effidecen toelche bit iopt ben ningljbp bao^tgangf) ban ben (@o;Iosb in 'tBelt fauDen Dienen / biacen gOelafi op pene ban calTacie Udcc uptfiel naec gaec i^coupen te bectcechen. ftttjitferfc&eenfcanfcije öeaimcnten Egf-toacö. m toelche tot Parijs bjacen / fouben op ©ingb^» ftaflb aenftaenbe öaec macfcö beginnen, ©en fóo» Sö Öffft fön bectceclt ba|l geflelt tegöcn ben ach- hienden,enbemaec{ite (laetùaegb^ baecaenopbe «contieren te jtjn. «©aeci^becbot geöaen bat geen Bolontaci^ ion JHaaiefleptbecmoc()ten tcbolgüen/ ^ een pebec foa beel te nicec t'obligecen/ otn mettet ijjeiiben ban I3egimenten enbe Compagnie in
tUElenbienfltetcebfn. ,
't<6Öeniefne aöeboelen toa^/batmcn feecfoube fiaefien/ om b'een ofanbece importante plaet^aen κ taffen/al eec be ^paenfcöe upt Spaignen, ofoocft han elbeti? baecbigötoiecoen.
?tcn't#canfcl)e l|ofbegon &et begemeene opinie tc tooi&en / bat ben ®;ebe alcan^ |inceeclttclt begeect öjicct/'ttoeicB oocBb'teecban Beuningcofcljjcef frin aöeboelen te 5t)n : ten toaec menbaec mibDel lianOe btnben om be fcgult ban 't becbolgen ban ben (^oilofl!) aen anbece t'imputecen / enbe bat men Date Dooj ttoeefpalt feonbe becbsecften ι inbe cefo» lutiebanbegeene biebe ^paenfctjepactg^e fouben bjiilen onbecflennen.
b'jgeec be Lionne geeft aen b'J|eec Trevor, enbe fiem gefept / bat ban ben ttoningii aen alle
fijne limbaflabeuc^ bupten ^Eaiibt^ Sönoe/ intjiel» ben / De Ib^nDt ooch in t)aec niet te gbcben aen temgï)e.naini(iec^bie geen qualiteptban?limba|ra= öeuc^ öaDben ; fcijoon fp met bie ban ©lenipotentia» tifcnmogöten toefen Behleetsfulc); batO'teec Bever- Dinghenbe beni^eec Tempie, geen communicatie met D' lleec Colbert, betoelcRe {jeeft be catactec ban arabaffabeuc eitcao^benaci^ / enbe ban jplenipaten= tiati^fbubenRonnentjebben/tenfp fpecialjjrft met Di qualitept ban Hmbaffabeuc^ toacen behleet/of be ianbt gaec txiitben laten nemen booiggebacgte 0ECC Colbert in fpn epgen Eogcment.
D'l^eec Beaufort iji op bee^ tijbt upt be i^aben ban Breft met thien capitale ^cBepcn inSee geloopen/ tn foube ficB conjungecen met vier anbece /tuelcfee op De«tt(lenban Vrancktijck ficnpfieni 't gemeen ge· boelen taia^ bat fijn beflein ging om aen Don lan fön paffagenaecbejéebeclanbente cepouffecen.
^toitfecfcfje Cancons hJiecben göefepbt m be» toette te toefen/foo obec'tbecobecen ban't<i5?aef- fctiap ban Bourgoigne boo? be f canfcDe J©apenen / alitnebetec oo?faBebatben tcttogö ban Longue- ville aen fijn Heet S5?oeDec b' «ectogö ban Sr. Paul, iibetalijcft gegeben fjebbenbe 't l^jinfoom ban Neuf- ciiaftei.Daecuptgöecefen toacengecucbten ban bat b'intentie foube toefen ftetfelbe pjinfbomaen btfen ISoninoÖ tegben anDece EanDen in Vrancknjck te betbJiflelen. i©ocft Ijabt ben jFcanfc&e «efibent m Swidtferlandt fecc ftoogl) bec&laect tegen binclmatie Diebaet foube δίίη om mettet ban Ooftennjck tebetbjagen obec bepjotectiebanbe foo gefepbe vier fetCbenForeftlers; enfoubeben Canton ban Berne bppiobifieoibje geflelt öeböin om vyfthien duyfent
manonbec be Slapenen ιφ bebeen te b|engen.^aer taai oocR een boof göecucöt ban ombjagie bic aen 't fcanfc&e Hof toacen gfiebat/ obec communicatie tuffcben b'Hectogft ban Savoyen enbe ben <0oubec neut ban Milanen.
jaSen fcöjcefban Roebelle,bat twaelf j^ebeclanbt· fcöe ;6c&epen albaec aengehomen/ boo? b'fcec Col- bert de Terroni antenbent ban bat Diflcict / becöins bett toietben baec te laben ; enbe bat aen ben Conful Cereflenbaecobcchfagenbe/ een b^emt anttooojt toa^ gegeben ; ban bat fulcj: gefcbiebe/ om bat be fa» Iten tttffcben bat i9i)th en gaet io. Mog. fionben in |
termen tot eictremftepten te Komen. €beneen^han:: 16 6S
belbe men baec met b'i^ngelfciie. b'i^eec ban Beu- ■ ningen jjecft baecobec aen ben ©eet De Lionne gc= boleect/ toelche aengbenomen öeeft öet aen ben öo? ningljte cappojtecenj maec booi afnietbedbrtec gefcpt oeeft/ Dan bat men in befe toebal ban faechen fulcF met ge&ecl bjeemt beljooibe te binOcn. ©p heeft ΓΰηίίΟ. oocR becfocöt/fgnjaafefiept booi tebja. gen / Dat bie banbe lUamecban be (^ofi - 3nbifche Compagnie in Zeelandt niet Bonben macfitigh toojs ben BaecBÖebecgöbe goebecen upttet g>ct)ip Delf- landt, om bat men alboten Die te laten bolghen ban benfUoningli totBoloigne petmiffie toilbe ftebben.
l&et cafecen ban Dole enbe Gray, foube meefï bol* b?acöt jijn / enDegcoote becflagcntöeptin bie <!Suac» tiecen becoojfaecBen.
Üctbiffecent tuffcljen ben Paus enbe öepublique ban Venetien, obec eenige Eanben omtrent be^ò, toacen bpgbelept ; enbe foube niet fonbec groote on« fiicbcingtje banbe Venetianen, D'i^eec ^mbafjabeuc «Ftcao^Dinari^ ban Vranckrijck tot Romen , aen Den Paus, uitroban toegen fïjn JBajeftept allccfjan» DeaD(ì|ìcntiein'tbcmefleten ban'tfelbe biffetent/ acngeboDen bebbcn.
j©cn fepDe bat be groote ?lcmée onbec bentitoi ningl) baec cenbebou^ foube bebben omtrent Aeth enbe Doomick, bie ban ben tectoglj ban Orleans, omtcent Cortrijck, enbe bie banDen ®eec èiinö ban Condé, naec be Bant ban Charleroy.
55e]®eccenPelnitsenMeynerts met Vranckrijck toegben Brandenburgh een Cractaet geflooten beb:· benoe/ bectcocBen ben fevenden ban Parijs ; baei: €D. bfbben b'ileet; ban Beuningen met booge <Se> ben becBlaert/ battet geenfp gbebaen öabbennict taecBte al^ De faecften ban fijn lüoningblöcBe Φοο?» lucbtigbepbt in Polen, enDe battet niet Bonbe pjeju· biciecen b'intentie ban baec naog.in'ttoctcB banbe ^paenfcbe j^cbeclanben. ^p bobben gem oocB fiabigb betupgbt ecnflige bebboicen te boen om bp be ^canfcbe bjeebigbe refolutien baec otntcent te boen nemen.
ginSwitferiandt toacen be famentlijcBe Cantons tot Baden becgabect ober eenige getoicbtige faecBen.
&p befe tijbinge bat b']^ectogb ban Beaufort mec fÏjn <Sfguab2e toa^ uptgeloopen/ om Don lan be paf< fage te bifputeceni/ i^ ben elfden goet gbebonben Dat aenbe ]|eecen e);trao;binari^ ^mbaffabeur^ ban be« én ^tart in £ngelandt gbefonben foube toetbcuibaC laec <e.ben ISoningb ban Groot Brittangien, met be rebenen baec toe bienenbe/toilben berfoecBen/fboba> nigenojbjetetoillenflellencnbe bie boojfieningbe te boen/ten epnbe bat alle fUn USajeflept^gbeceebe ;6icbepen ban «@o;loge ten fpoebigfien in See gefon* ben moggten toerben/ om be ^cbepeu ban geallieer» ben/ enbe pacticuUeclifcB mebe ban De !|ngefettnen ban befen ^taet/tecfcoitccen/cnbetegen^ alle inful* ten te p;otegecen. 3@ecbenbe mebe gefcbjeben een be tefpectibeCollegien tee ItbmicaHtept / Dat fplupben infgcltjeB^ alle bate geceebe ;&cbepen/ ten fpoebigg* flen fouben gebben Zee te boen Biefen/fonbec be gbe* ceebe ^cïjepen na be ongeceebe te Doen toacbten / en i^ bier ban 4S]ctcect gefonben aen be gemelten üeec ban Beunin gen, mttfgabec^ aen De ]^eec ban Bever· ningh,^lenipQtentaici^ban befen ^taet tot Aken, enbe b'Jleeren bate ©o. jilàog. <©ebeputeetben tot BrufTel, om te ficeclten tot becfelber nacicbtinge.^e Üeecen <0eDeputeecbcn banbe i^jobincie ban Zee- landt bebben becBlaectopbebobenfiaenbetontlufie al^nocbongbelafitesiJn.
b'^eec ban Beuningen fc{)?eef banbcn vierden,bat« ter gcoote ceben toa^ getoeefi om te boopen / bat ομ 't geen inbe baec üoogb JI@og. autbocifatie banben vierden toap betbat / 'tbetoufle Concept met befe ütoning tot een fpoebige conclufïe fouDe Bonnen toer» ben gbebiacbt / inbien D'i^rec Trevor gelijcBe ampie baDt beBomen ι maec De fifne bem Doo; een ep» p?e^op benthienden tofgbeBomen/ foofeec gelimi» teectsijnbe gbetocefl ; bef ft niet Bonnen gbebo;beci tooiben : toant boetoel be boo;noembe ojbjen aen
η η & be
en OORLOGH, 'tAcht-en^veerüghfleBoeck, 699 |
-ocr page 731-
700 SAKEN van STAET
1^68. Öc ïöeecTrevor pet itieer bebattcn omtrent ïjÉtte
_gcmoet aaen ban Oefen föoninöö/al^ Öaec bepbe oei.
Binelc inpcuctien/ toaec op fp tot nocö eeacbept öaö. Den/foo öceft fpn «e. ecljtec foo öecce/üupten alle ap. eatcntieflcacèt/öattnen öoo| Dat meeciïec eenap Bomfi ban faecKen albacc fouùe Itonnen upttoecc· fien; Oat Die fonDec een enchel teotamen tot Dien epn; De te Doen/ floet gbebonDen fjeeft aenflonDt^ Den fel= ben na Londen te cub te fenöen/ met feec pief' fante inflantien / om met oelöche lafi al^ Die D'teec Beuningen toeaefiomen i^/tjoo?ricn te tDojDen 5 taaec in fjp fpn <15D. eaecn Beeft geconfenteect met fpn fcBiöücnaenöaec ί|ο. j®og. «müaffaöeuc^ in En- geiandt, ban 8lec niEt boojfseme^ afs&eaaen op Den thienden, enöe naöec&anöt noclj met een ttoeeDe JIiaiffibeafsDEfonDen metDOjDinaci^ poU/Den elf- den, toaec op fp een aetoenfl fucce^ becujacgten.
'ιφ niet te min {jaec meentngb / inmiDDel^ fpn De cefcciptie Daec op toa^ afmacOtenDe / t'on= Decflacn/ foo in bifjte aen De Jgeec oe Lionne, at^ bp naDec eonfecentie met Dc Commiffaciflen ijo e bec fp De faecft op D'ojDje^ alteeDe aen De Heec Trevor glje^ homenfouDen Uonnen btensDcn; boctiacl t)p(i|eec Beuningen ) Defe toeeclt Dooj twee l^eecen / biaec nietDe.mini|ïcrsï in tcou oöecDefeBöeöeeleöanOel fPieecftenDe / pofltibe B&efepttöa^ ; datmen van die iyde niet foude laten kreucken inde voorftellen die men hadt gedaen ; enÖe Datttt upttecfle / Dat fp fOU= nen obtinecen toa^ : Dac onDec beneficie ban een bolftomen betoillingDe inQe büujfs boojllel de ceflk- tie van Wapenen ioicec eynde v»a Mey toieCOtge» p^olongeect/enDeDietecmeban tijDt aenDeKonm:: Oinban Spaignen göejlaen / om De ©jeöe op D'Sic» ticuienboojflBeflagljen te flupten/ enDeDecatifiecs ceni maec «niDt^ Ijet afmefen ban'tfêuftot Samc Germain , enDe een fluDientie omtcent d'Hercogh van Orleans > en Mevrou d'irlercoginne, bJelc&e men item eecflop Den elfden j^eeft Doen goopen / en Die UpDaecnaecopsiftÊcen tot Parijs ijaDtgeftaDt/30η De twee Dagen ooojgeloopen/toaec in fp 't geen boojfs W fouDen üebben bonnen beccecljten.
^^nOectufTctien i^ Betn üaeglj^ te booten toegge^ ftomenDoo? een eicprefle ban Brucn i, een USiflibe bangaeci^o. jQog.<&cDeputeecDe alDaec / Rebben· De toe bplage Coppe ban een anDete banoe felbe i^ec' een acn öaec ©0. JSaog. / bcpDe ban ben thiendea banDe loopenDe ,i©ecnot ; met göelöcftc fcöjijben banöe l^eec Tempel aen De ï^eec Trevor, toaec upt fp met bìiiDtfcljap bscfionDen / Dat De J® arqui^ Ca- rtel Rodrigo met De Couciec npt Spaignen öailt ont. fangen dare en nette pouvoirs, om Den 3^?eDe te ganDelen/enDe Daec neben bolhomcn adveu omtcent Bet eligecen ban Aken tot een tjanDel plaet^ j al^ oocft omtcent ijet fubDelegecen ban Den Baron Betg- eyck, miDtfgaOec^ tot D'acceptatie ban een banDe AkernaciveD,aIceeDe Doo? geDacl)te Jl@acqui^. Stee Dat fpn ({Ejcceuentie aenggeboDen tiaDt om op 6'i?eec Trevor enDe f)fm (Beuningen ) Complete autbocifatietebecleenen/om uptfpnnaem Die tot Par js gepjojecteicDe ?t«ÖchuIentOnDecteec&enen : miDt!^ Datjaec K^o. Ugog. fouDen 't fucce^ Daec ban tebecbiac^n les duyient mannen naecDe;bteDt Bruirei toillen Doen maceöecen/ eijDe o?D?e fiellen tot= tet affenDenbaneenigöe ammunitie ban©o?Ioglj/ tuegljenbenfóoningl) ban Spaignen ban Daec ^0. Jll^og. becfocbt.
jBaec Dat D'lgeec Trevor en öp be boojfj Depefcöe^ nagelefen/entoel obectoogen DaDDen/gebben fp bep· De gl)eoo;DeeIt Dattet toecch banbe 3^;eDe / onDec dSoDt^ Seggen / foo bec toa^ gebjacbt/ Dattec niet cee fleecDeom(lci)boIt)amenDaec ban te becfeechecen/ al^ Dat bp pjobifie een fufpenfie ban toapenen mocDt toojDen te toeegö gebjacftt : boo? De toelcfte aen Bruf- fei niet alleen / maec aen alle obecige tnDe j^ebeclan:: Den meecfecncitept moc^tbioiDen ggeg^eben alffe banDe boo;f; Tes duyfent man honben toacgten; enDe Dat te gljeliiclt aenDe ;5>paenfc()e tüt gljelaten mocgt toojDen om be @?cDe Ccactaten op De gepjoiecteecDe ^ctDcKukn teflupten en catificecen. |
^p BtB&f η ootfi ïifPöe flfoojDeelt/Dat fp De fufpen. fie ban toapenen tottet epnbe ban Mey,aiöni|j5- 't aflignecen ban De felbe tecmijn tottet flupten enöe catificecen banbe B;ebe i^cactaten / niet aiiberd ftonnenbe obcinecen/ al^ boo? 't boltcctlten ban 't bu tuufce concept met Dien ftoningl)/ ban'tbulchebe boojfjcwee poincten een ingtfDient fouben moeten jijn/niet Dtffieil befioojDen te toefen omtrent al't geen/boo; bet)ouDen^Defdbe poincten tottetpetfec. tionecen ban 't felbe pjoject fouDe toefen becepn · öf. toölfppiefupponecen moefien/Dat al bet geen niet anbet^ gbebeuclijclt toa^/ ban bp albien üpaignen booj 'c epnbe ban Mey niet BaDt gefïooten / en ncta= tiftceect Den l^jeDe op De conbitien toelette b'éecc Marquis ban nu aen op fpecialelafl banbe ttonin- gin ban Spaignen aen- nam te Doen onbecteeehcncn / boo) ongcbeucliich teBoubentoa^.
Slmmer^ bat boo? 'tuptWpben of berfcbupben banbe caflktie ban toapenen / De^paenfcöe faeclun bupten Ijaec feljnlt / enbe tegen Daec toil feec fionDen toecDen gedccerioreert, jae in Defpecate termen foa booiDaecal^ Ëngeiandt enbe Daec jdo. JÉogJion. DentoojbengebjacDr.
«iïnbe Di'bben Daec Defe cebenen enbe anbecefoo ficacDtig en ebiDcnt gljefc")eenen/bat D'©eec Trevor, niet tegenflaenDe fpn DefectueufelalìmetDemetntì 'gctoo;ben/Dat fp boo? eecfl DoojDen t'infìfieccn ou een tuipenfie ban to^enen/fonbec eenlgbe contre fti- pulatie: mibt^ De faecBen banöe ©leDe tot foobaiie appacentie ban een goet fucce^ toacen gebjacDt / bat Defeibe ten Dien aenfien alleen toegeflaen beDooj&e te toojDen ; enDe Dat inDien fulcp niet fmaecKclijcltetie» maeclit bon tooiDen/ Dat fp boo; een tweede trap befe i^eecen fouDen tcacDten te Difponecen / om met iiacc te flupten op De boet becbat in Daec originele infltuc· tie / ten minflen met ampiiatie becbat inbe nabtc Dje^ aen De Heec Trevor toe ggebomen.
^emaelg 3pn D'l|eec Trevor en Beuningen tot St. ücrmain cecil boojmiDDagg^ / enDe Daec nae Dei nanoen^ rot laet in Den abont met De ©eecen <Iom= miflTacifeh in befoigneó getoeefï/om een concept obec Defe3^;eDe-DanDettu|TcDen Denl^oningDban Eoge- lanuc, enbe Daec l|o.j@og.op'tpapiecte{i;engen: mlDt^ alle Daec Dope/omfonDec 'tboltcecftmban foobanigD concept/ eenigDe fufpenfie ban Jl^apmen t'obtinecen/toiecDtafsefncDen. In't concept't fel· bejgnDe CommiffaciTen naegBeDaen cappojt ban DaregepiefenteecDeaen Deüoningü onbecfettelgcft geblf ben bp Daec fuflenue t ban Dàttet ©?ebe - ®;at. taet booj't epnbe ban Den laetflen Dagb ban Mey niet alleen gDefloten / maec ooc6 gecatificeect foube moeten toefen; enDe Dat De ]9atificatie ban Spaignen tot Parijs aen ben fóoniugD fouDe moeten toefen obecgDeb»tbt / ( inboegen al^ upt Det onbecflaenbe ^ctijcbul ban tooien gbejien: enDe Debben al bate bettogen Daec tegen niet meec te tocgegeb;acbt/ei0 Dat men beeft aenggenonten ficD te becnorgben met Det be wufte projedt, 'tbieleïtD')|eeC Marquis geeft becMaect te bonnen teecbenen/ fonDec Daec pet an^ Dec^bp te boegen/al^'t geen om aen't felbe De fo|« me ban een l^xDe-i^lractaet tegeben/i^becepfcbt «Enbe i^ boec belooft/bat Det Daec anbecen Daegg^ in Diec boegen foube toojDen tecDanDtgDedelC/om Daec Daec toe tniDDel te geben/ om ban nu af een ^a^^ tificatie in Spaignen upt te toeccKen/ ofDel^onin^ gin ban Spaignen te Difponecen eenblancq ban een iQatificatie aen Den làaceui^ Caitel Rodrigo ober te fenDcn/ 'ttoelcb met bet temaccRen ®cact^ bonDetoo;Den gebult. b'j||eec ban Beuningen Dmt bp pjobifie Daec iQog. «aeDeputeecDen bp fcb# ben feec ecnfligbecfocDt/ Den Marquis te toillen aen- nemen / om aenponDt^ ojDje afte fenDen I om't ®jebe-(Ccactaet tot Aken te flupten / enDe Deea:- tificatie debite Daec op in allee Daeft te toillen Doen bebo;beren.
;&P Debben oocft geen faborabelec (bfpenfie ban a©apenen bonnen obtineren al^ De gene/Die boo? Des fen toegeflaen i^ tot fecucitept ban De bafle plaetfen/ mentoa^gbenegDen om Die te Doen Di^en toti^ |
-ocr page 732-
en O O R L O G Η, 't AchUn^njeemghfieBoech 701
prejudices extremes, à molns que ledit Roy de la i(Sö8.
Grande Bretagne, & lefdits Seigneurs luy don- .
naflent toutes ks feuretez , qu'il jugeroit luy eftre
ntctSaireSipourl'infaUible fucces de la Paix auxdites
conditions, & dans Ie tempsfufdit,& lefdits AmbaiTa-
deurs & Envoyés extraordinares, ayant làdeflus óf-
fert k fa Μαμ&έ Ti-es-Ckrefiienne, que Ie Roy de la
Grande Bretagne. S£ Meflieurs les K/d/j luy feroient
guaranrs de paroles, qu'ils luy avoient portées de W
part du Marquis de Cafiel Rodrigo, fur l'acceptlon du
premier membre de Ρ Alternative,Sx.dït que parcet-
tefWtfWBii'ej qu'ils avoient pouvoir de promettre,iIs
fe trouvoient pleinement authorifez, & eneftatde
donner à fadite Majefté Tres - Chrefiienne toutes les fa-
tisfa(3:ions&/?««iearequifes, &qü'elle pouvoitde-
firer, de 1'infaillibilité dudit fucces. Le RoyTVw-
Chrefiie» auroit là-deflus nommé & Deputé Ie Sr.le
TtHier, Confeiller en tous fes Confeils , Comman-
deur.de fes ordres, & Secretaire d'Eftat & des Com-
mandemens de ia Majefté, Ie Seigneur de Lióane,
auffiConfeiller en tous fes Confeils, Commandeur
de fes Ordres, Miniftre δε Secretaire d'Eftat &des
Commandemens de fa Majefté, & Ie Seigneur Ce/-
ifrt, Confeiller en tous fes Confeils, Controlleur
Generaci de fes Finances, Treforier de fes ordres, &
Sur-Inrèhriant de fes Baftimens, munis d'un plein
pouvoir, fuffifantpoUr traitter avec lefdits Seigneurs
van Beuningen & Trevor, munis auffi d'un mefme
pouvoir ] & convenir enfemble defdites feureté, ainfi
que des moyens plus feurs & plus prompts pour par-
venir à la Paix. Et aprés plufieurs Conferences, qùe
lefdits Plenipotentiaires onc lües enfemble, ils ont
enfin accordé, cftabli, &arreiléles articles, qui en
fuivent.
I.
Le traitté de Paix entre la Franee & fEffagne, fera
fait conformement au Projeö: fufdit qui aeftéprefen-
tement remis entre les mains defdits Seigneurs van
Beuningen & Trever, & la ratification de PEfpagne fe-
ra envoyé à St. Germain en Laye, à fa Majeflé Tres-
chrefiienne ιάΆΐΛ ie dernier jour de May prochain, iii-
clufivement , comme pareillement Ie R^ Tres-
Chrefiien fera remettre la ratification dudit Traitté,
dans Ie mefme jour dernitr entre les mains du
Gouverneur de Flandres, & ^luftoil fi faire fe peut.
Le Roy Tres Chrefiien accorde de fa patt une cejfa·
tionde toute forte d'entreprifes & attaques furies PJa-
ces Forts, des Efpagnols, à la Condition du Recipro-
que du Cofté de PEfpagne, & ce jufq'au dernier jour de
May inclufivement. ^ ^ ^
En ces quecontre toute attente,/'E^tf^»fmanque
à faire la Paix felon ledit Projcift, ou quc ^Ratifica·
tiOM d'È/fagne n'ait pas efté remife au Roy ïVw-
Chrefiien dans ledit jwr demier May inclufivement ;
ledit Roy Tres-Chrefiien n'eftant pas plus alorstenu
de faire la Paix aux Conditions de fufdits Alternati-
vescia. Majefté declare, qu'elle fe contenterà de faire
encore la Paix, pendant les mois de Juin & de JuiUett
aux Conditions de deux nouvettes Alternatives fui-
vantes, dont Ie choix fera laifTé à PEfpagne, à f^a voir i
la premiere à la ceffion des Conqueftes de la Cani-
pagnedel'Eftédernier, en y adjouftant par l'Efpa-
gne la ceffion de Franche Comté t & Cambray, &t
Cambrefis·, la feconde , de la ceffion de Pequivalent:
cy-deflus dit,en yadjuftantpar l'Eipagne la ceffion
du Luxentourgh , ou en fa place celle de l'ifle &t
Tournay.
IV.
Cependant dans le mefme cas, qu i vieni d'eftre dit,
que la Paix ne foit pas faite, fic les Ratifications four-
niës dans le terme fufdit par la faiite de PEfpagne^
Le Roy TVii-C^r-^iVoattacquantalors, apreste ter-
me de ladite fufpenuon expirée, les Efpagnols, pour
tafcher de les neceffiter à la Paix aux Conditions
del'unedes deux nouveUes Alternatives^ìeKojàtXi
Grandi Bretagne & lefdits Seigneurs Matt feronc
obltgez de mettre en effcft la promeifc contenue
j^nn 3 danc
.fo fönbiban Mey,mflEcn(etanbtt^ öanonöec etmp
ionöitien / op Detoflche men tot
riocD toe öan öie Jööc toa^ blpbcn flacn t Dat tot «ae
'tfonDcban iVleyfouDcn bJojbrnöecöooafjt/fiiDat
licn aoninoB mrt ei fpn macljt / nebcn^ Engdandt,
Enf|aeriooflöJEoa.fouDe moscn aaecenj fjaecf^
all«n öoopc ac0cbEnDatmenfouöe cfniaftaDjulic.
tticntinfcDilliöÖen/ aenflacnbe öc Difltictfn tot Dc=
bdcftc ()acc b'actien ban &e JBapenen ban De eencn
enDccr 3pDc fouDe mogen cjctenDecen.
Le Traitté de Paix entrelaFrance Scl'Efpagne,
iftitn fera feit conformement au projcfl:furdite,quiaefté
^«n· prefentementremis entre les mainsdefdits Seigneurs
linif· van Beuningen & Trevor j & la ratification d' Effagne
feraenvoyéàFew, à fa Majefté Tres - Chreftienne
/ dans le derfiierjour du mais de May prochain inclufive-
m- ment, comme pareilIcmentleRoy Tres-Cbreitien
fera remettre la Ratification dudite Traitté, dans le
SiiT ' meCmejourdernierJUay, entro lesmains du Gouver-
neur de Fkndres.
Het Tradaet van Vrede tuflchen Vranckrijck en
Spaignen, fai gemaeckt worden gelijckformigh't bo-
ven ghefeyde Beworp, die aenftonts in handen der
gefeyde Heeren van Beunìnge» endeTVfwrghefleltis
geweeft, ende de Ratificatie van Spaignen fa] gefon-
den worden te Parit aen fyne Alder-Chriftelijckfte
Majefteyt den naefikotaeuJe laetfleHiaghvanMiy vR-
clufive, gelijckdelgelijcksden Alder-Chriftelijckften
Koningh f^l doen ftellen de Ratificatie van 't voorfz
Traitaec den felven laetfim Mey, in handen van den
Gouverneur van Vlaenderen.
Le Roy de Ia Grande Bretagae, &iMeflìeurs
les Efiats Generaux des Provinces Unies des
PaysBas, ayantenvoyéàla fin du mois deFi-
<utier les Seigneurs van Beuningen & Trevor, refpeöi-
vement leurs AmbaiTadeurs & Envoyaz extraordi-
naires au Roy Tres-Chrefiien, luy offrir d'employer
leurfoins & leurs Offices, pou| Ie prompt reftablifle-
ment du repos public, par la conclufion d'un bon
accomraodement, entre luy & Ie Roy &
ledit Roy Tres- Chfefiim , ayant des lors agreable-
ment receu les oiFres dudit Roy de Ia Grande Bre
tigne, & defdits Seigneurs Efiats , declara auxdits
Seigneurs vao Beuningen & Trevor, qu'en coufide-
ration de leurs Maiftres, il perfifteroit à fe conten-
terencorede faire la Paix, iur Ie mefme fondement
del'une desàmii Alternatives, dont ils'eftoit expli-
quédés la fin de la Campagne de l'Année paifé, à Ιςα-
voir, oudelaceflïonque les Efpagnols luy feroient
desPlaces, Forts & Poftes, quefes Armts avoient
occupées, pendant ladite Campagne, & de leurs De-
pendances , ou bien d'un equivalent confiftant en
conceflion de la Franche Comté ( ou en fa place du
Duche da Z.a>tenbourg ) Cambray & Cmhrefis, Doiiay,
compris Ie Fort d' Ejcarpe, Aire, Saint Omer, Bergue,
Ïurne & Linck. avec leürs Dependances : XI feroït
depuis arrivé, quepar les foins & offices dudit Roy
de la Grande Bretagne & defdits Seïgneu s Efiats t
leMarquisde Cafiel Rodrigo, Gouverneur de Flan-
dres > en vertu de fon plein pouvoir de traitter la
Paix, auroit accepté au nom dudit Roy CathoUque. Ie
premier membre des deux Jdternatives , cy deifiis
dlts, & a declaré d'eftre preft de figner, ou faire figner
par fes fubdeleguez, un Traitté de Paix, conforme
au projeft, qui luy auroit efté prefenté par les Mi-
nifters du Roy de la Grande Bretagne , & defdits
Seigneurs Eyierx. qui font à Bruxelles , en fuice de
quoy lefdits Ambaffadeurs & Envoyei extraordinai-
res, voyant 1'aflFaire fi bien achiminée, auroient fait
des vives inftances à fa Majefté Tres-Chrefiienne de
vouloir bien confentir à une fulpenfion d'armes ; jus-
qu'au dernier jour de May prochain, afin de donner un
temps convenable pour achever ledit Traitté, felon
ks formes accouftumées. Et faditeMajeflé ayant de-
claré fur lefdites inflances, que dans l'Eftac prefent des
afitiires > elle ne pouroic accorder, fans ie faire des
-ocr page 733-
70Z S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
l5(S8. "iei^s leur guarantie fufmentionnée, & confequem-
. ment employeronc inceflàmment toutes leurs ^orces
parMer & par Terre, pour ohMgct Ρ Efpagne Ihìxe
la Paix, aux condicions, qui viennent d'cftre dites.
En cas que la Paix n'ayt pù eftre encore faite, pen-
dant lefdics mois de Juin & de Juillet.MÌàkss Condi-
tionS)par faute de l'Efpagne, leurs Majeftés, & def-
dits Seigneurs Eftats conviendront alorsenfcmblede
nouveau, decequ'ils trouveront eitieplusexpedieuc
pour terminer la guerre.
Mais afin que dans l'employ des armes de leursdi-
des Majeftés, & defdits Eftats, au cae fusdic, on puiile
eviterles inconvenieos qui pourroient naiftre parla
concurrence des entreprifes,dontchaquepartiepour-
roic vouloir choifir ies mefmes deflèins, il a efté con-
venuqueles Armesdefa Majefté Tres-Chrefiknnei^ ' mende, omme daer door een btquamentijdttege-
■ j --- : J-- - j-j.-xj.. „·..·..-.. s, ventothet voltrecken van'cghcmelte Tradaet nae
de forme daer in ghewoonelijck geobferveert. Ende
hooghft-gedachte fijne Majefteyt fich verklaert beb-
bende op dc voorfz Inftantien, dat ia de conftimtie
van dejegenwoordighe faeckenhet felve fonder fijne
groote prejudicie niet en konde accorderen , ten
minften dat den Koningh van
de Hoogh - ghemelce Heeren Staten hem gaven foo-
danige vetfeeckeringhe, alsfy fouden oordeelen noo-
dightezijntot het ontwijiFelijckefucces van Vrede,
op die conditie, ende in dien tijdt als vooren verhaelt.
Waei op gemelte Ambafladeur en Envoyé extraor-
dinarls aen fijn Alder- Chrifielijckfie Majefteyt hebben
geoffereert , dat den Koningh van Groot Brittan·
gien ende Hoogh-gemelte Heerenhemfoudc
guaranderen van die woorden, die fy hem overghe-
contiendront à agir du cofté dedegàdes Rivieres Sc
Canaux, qui paffent par les Villes & flaces, ou Ic long
de Villes & Placss, fuivantes, à fgavoir, Argenteau,
Malines, Rupelmoxde, Dendremonde, Gand, Plajfendael
&o/fWe.n'attacqueront aucune defdites Villes ou
Places, &: que les Armes du Roy de la Grande Bre·
tagne.&c defdits Seigneurs > fe contiendront a
agir au de li des mefmes Rivieres & Canaux , & n'at-
tacqueront aucunes Villes ou Places du eofté degà.
Touv lefquels points & articles cy deflus enoncés,
ent efté ainfy con venus, arreftés, & accordés, de part
&d'8Utre, entre les Seigneurs deTeüier , deLionnei
& Caléert au n.'m dudit Roy Tres-chrefiien, & lefdits
Seigneurs van Beuningen & Trevor refpe<aivement au
nomduRoydelaGwwi^e de Meflicurs I _ . , ________
IesE/?af/Gf»iM«xWelquelsontpromis d'enfournir , bracht hadden, van wegenden Marquis de c<ì/?ì/So-
les Ratifications de leurs Majeftés & defdits Seigneurs | , nopende d'acceptatie van'teerfte Lidtvande
Eftats, dans Ie dernier jour du prefent mois d'Avnl
inclufivement, & pluftoft fi faire fe peut, en fuy de
quoy ils onf figné Ie prefent Traité de leur propre
main,&àceluy fait oppofer lescachets, de leuis Ar-
mes. Fait àSt. Germain en Laye Ie i^. d'Avrili66Z.
Signc
(L. S. ) van Beuningen.
(L.S. ) Trevor.
( L. S. ) Le Tellier.
^ L. S- ) De Lionne.
( L. S. ) Colbert.
DEn Koning van Groot Brittangien en de Hee-
ren Ji^r?» Gswiree/ der Vereenighde Provin-
ciën, hebbende in 'c laetft van de Maent Fe-
iruarij giionden de Heeren van Beuningm ende Tre·
vor, derlelver Ambaffailfur en Envuyé Exfraordina-
lisacnden Alder Chriftel^ken Koning,om aende-
felve Majefteyt te offeren hare forghe en officien te
willen employeren tot de prompte herftellinghe van
de ghem.-ene rufte , door 't fluyten van een goet ac-
commodement tulTchen Haogh-ghemeltcfijne Ma-
jefteyt ende den Catholücken Koningh ; ende fijn
der-Chrifiel^ckfle Majefteyt , hebbende zedert voor
aengenaem gehouden de prefentatien aen hem ghe-
daen by Hoogh gemelte Koningh van Groot Brittan
^ieaende gemelte Heeren Siefewi verklarende aen
gemelte Heeren van Beuningen ende Trevor, in confi-
deratie van hare Meefters, hy als noch perfifteerde
van fich te fullen contenteren den Vrede aen te gaen ,
op het felve fondament vaneen y&nAs Alternatives ·,
waerover hy hem veiklaeit hadde in't eynde vaq de
Campagne van 't verleden laer, te weten : Ofte met
deceffie dïeSpaengien aen hem doen foude van die
Plaetfen , Forten en Poften, als fijne W^enen had-
den geoccupeert, gedurende de voorfz Campagne,
en.de dtpendentie van dien, ofte wel meteen Equi·'
valent, beftaende in/tcederen van het Franche Cm-
/i, ofte in plaetfe van dien't Hertoghdom Cameriek,
Camhrtps, Douay, daer in begrepen het Fort d' Eyèar-
pe. Aire , St Omeri Bergue, Feurne ^ ende Bing, met
Alitrnative, ende ghefeydt dat door defeguarantie,
waer van fy macht hadden om te belooven, fy baet
felven vonden ghcnotghfaem gei.uthorifeerc,endein
ftaet omme fijn Alder-Chrifielijckfle Majefteyt te ge-
ven alle fatisfaffie ende verfteckeringhe, alsdefelye
konde begeeren vandè onfeyibatrheyt Vin't voorfz
fucces. Den Alder - Chriflelijckfle Konir gh daer op
hadde genomineert, ende gedtputeert den Heereie
Tellier, Raedt in alle fijne Raden, Commandeur van
des felfs ordres, ende bccretaris van Staet. Den Heer
de Lionne, mede Raedt in alle fijns Majefteyts Ra-
den, Commandeur van fijne Ordres, Minifter ende
Secretaris van Staet, ende van de Commandcs van
fijne Majefteyt, ende den Heer Coliert, Raedt in aile
fijne Raden, Contrerolleur Generael van fijn Finan-
tien,Trefuurier van fijne Ordres, ende Sur-Jnten?
dant van fijne Gebouwen, verfien met genoegbfama
macht, om te Trsdteren met de ghemeide Heeren
van Beuningen ende Trevor, mede met een foodanlge
macht voorfien, ende met malkanderen te verdragen
over een foodanighc verfeeckeringe, als zynde het ge-
reetfte middel om te komen tot een Vrede : Endenae
veel ghehouden Conferentien by ghemelte Gevol-
machtighde : Soo is by defelve eyndelijck geaccor-
deert, gecftabilieert, en^ghcflotenbet genevolght:
Het Traöact tuffchen Vranckr'^k ende Spaignen
fai werden gemaeckt, op het Projeót hier vooren ver-
meldt , het welckc aenftondts is ghefteldt in handen
van de voornoemde Heeren van BeuningentaA^T^e-
wr.ende de Ratificatie van (al ghefondea
worden rot Sain(3. Gtrmain cn Laye \tt>Ì\]W Alder-
Chrifiel^ckfie Majefteyt , op ofte voorden laetften
ΑίΛ^ι at ft komende incluys, ghclijckoockde Alder-
i Chrifielycken^ Koningh fijne Ratificatie: van het voor-
geichreven T/aöaec fai doen behandigen op den fel-
ven laetften dagh van May in handen vandenGe»-
verneur van Vlaenderen, ofte eerder, foo 'c moghe-
lijck is.
II.
Ό&α Alder-Chrifielijckflen Koningh ftaet toe van
de dependentie van dien , dat zedert was voorgeval., fijne zijde een fliljlandt van alle foorten van Vyandt-
len, dat door de forge ende Officien van den Koning l lijcke Attacques, opde ftercke Stedon van Spaignen,
oader
van G/oot Brittangun ende de Kcog-gemelte Heeren
StaUn. den Marquis van Cafiel-Rodrigo, Gouverneur
van Vlaendercn , uyt kracbte van fijne volle macht ""
om van Vrede te handelen, heeft geaccepteert in de
Name van den Catholycken Konicgh her eerfle Lijt
van de Alternative vooigenoerot, ende daer by ver.
klaertjdathygereet was te teeckenen, ofte te doen
teeckenen by lijne gefubdelegeerde een Traftaetvan
Vrede 1 conform het projedt aenhem gelevejtbyde
Miniftersvan den Koningh van Groot Brittanien
en de Hoogh-gemelte Heeren S/a/f» zij η de tot Bruf-
fel 5 Ingevolge van'twelcke ghtmelte Ambafladeur
en Envoyé exiraordinaris, iijnde de faecke op fou
goeden voet, veeleende menighvuldighe iuftamien
by fijne Alder - Chriftelyckfie Mi]c&eyx hebben ghe.
daen, ten eynde omtoe te confenteren in een ftil"
ftandt van Wapcntn tot het eynde van ilieji toeho-
-ocr page 734-
onder conditie dat aen de zijde hetfelvighe
' ^ fai werden ghedaen, cot op den iaecften dagh van May induys. ^^^
In ghevalle dat boven alle verwachtinghe, Spaignen mioqueerde den Vrede te fluyten op het voorlz Pro- iedj ofte dat de Ratificatie van Spaignen niet en was overghclevert aen de Alder ■ Chriflelijckfte Majefteyt op den voorfz laetften May induys, foo fai fijn Aldtr- Chrifielyckfie Maic&^yt niet meer gehouden zijn den Vrede te fluyten op de voorgaende conditiën ; fijn Majefteyt verklaert van fich te fullen contentoren den Vrede te fluyten in de Maanden van en op de conditiën van de twee A/ternativte j hier navol- gende, van waer hy de keur fallaten amSpaigaetii te weten, de eerfte met het cederen van de coi.queften van de Campagne van de voorleden Somer, daer by voegende de cciEe van het Franche Corriti, Kamer^ck en Cambrefis, de twee met de ceffie van 'c equivalent boven ghenoemt, daer by ghevoeght aen de zijde van Sfaignen de overJatinghe van Luxenhurgh , ofte in plaetie van dien, R^ffd ende UeomV/è.
Ondertuflchen fullen in 't voorfz Cas ( als den Vrede niet gemaeckc is, noch de Ratificatien gewif- feit zi)n, op de voorfz tijdt by faufe van Spaignen den Alder-Chriflelycflen Koningh attacquerende, nader- bandt, ende na verloop endc expiratie van de voorfz fliiftandt, de Spaignaerden om defelve te dwinghen tot de Vrede op conditiën geexpreflèert by een van de twee nxtwwe AlternativiH ) den Koningh van Groot irittangien en de Hoogh gemelte Heeren Staten ver- bonden wefen om in 't werck te ilellen de beloften by hare Gu:.ran:ie gedaen, onde daer toe onophoude- lijck employeren hare krachten, foo te Water ais te Lande, om Spaignen te dwingen tot hel maecken van Vrede op voorgaende conditiën.
Indien de Vrede noch niet fai konnen gheflooten worden, in de Maenden van ende op de voorfchreve conditiën, doorfaute van Spaignen, foo fullen hare Majefieyten en de Hoogh - gemelte Hee- ren Staten daer over op het nituw convenicren, foo als dan bevonden fai worden het bequamfte tot ter- minatie van den Oorlogh.
VI.
Maer in gevalle by het employeren van de Wape- nen van hare Majefieyten, ende de Hoogh-gemelte Heeren Staten in 't voorfz cas, men foude konnen vermyden de incon venienten, die foude konnen ont- flaen by concurrentie van Entreprinfes , waer van elcke Parthye foude wijlen kiefen haer eygen deffey- ncn : Soo is over een phekomen, dat de Wapenen van fijn Alder - Chrifielijckfie Majefteyt haer fullen onthouden van te ageren aen defe zyde van de Eivie- "nen Wateren, dc welckeloopen door de Steden en Plaetfen hitr navolgende ; te weten > Argentea» , Me- 'Men. HupelmonJe .Dendetmonde, Gent ^Ïlafendaeh endc q/?f»i/i. ende niet attacquerun eenige van de- felve Steden en Plaetfen, dat oock de Wapenen van den Koningh van Groot Brittangieni ende van de Huogh - ghemelte Heeren Staten haer iullen onthou- den van te agoren aen de andere zyde van defelve Ri- ^'Itren ende Kanaelen , noch t'attacqueren eenighe Steden en Fiaet/è» daer omtrent.
Alle welcke Poinélen ende Artijckulen alfoo zyn verdragen, geaccordeert endcgeflooten, van d'een cn d'andere zijde, tuffchen de Heeren /e Tellier, de liimne ende Colbert, in den Name ende van weghen den A/der - Chrtfleiijckjleit Koningh „ende de Heeren vanendc7>«w.refped:ive in denNaem van den Koning van Groot Brittanzien, en de Hoogft- ghemelte Heeren Staten Generati, die oock belooft hebben daer over uyt te leveren de Ratificatien van fijne Majefieyt ende de Hoogh-ghemelte Heeren Sta- 'f» voor den laetften dagh van defe Maendt April in- ^'uys, ofte eerder foo doenlijck is, In oirkonde heb- ben defelve dit teghenwoordigeTraótaec eygenban- digh onderteeckenr, en met hare Cachette bekrach- ï66S^ tight tot Sainéi Germain en Laye, den vjftienden April, _ |
fefihien hondert acht en fefiigh.
Was onderteeckenc
(L) LeTeüier. fL) deLtonne. (L) Colbert.
( L ) van Beumngen. (L; Trevor.
<&P OeböEJi BobenDii®cactaet tuffcijen Vranck- rijck, Engelandt, en Jjoec Hoogh Mog. otll in Dcfcn tflöt tetoinncn; cnöe in De picft'antöepDt ban bm tijöt&efaecfi te matuceccn / meüe op'tpapiec göe- bjacöt Bet pjoject - fflcactact tuffciisn Vrancknjck cnöc Spaignen, flelfjcli Üolgöt :
Traittè entre les Couronnes de Franc e & l' Efpagne.
hreftien & Catholique, leus enfans j naiftre,leurs hoirs, fuccefleurs&heritiers,
B^ojcct
AU nom de Dieu Ie Creatuer, à tous prefens & avenir, foie notoire, comme par l'Authorité& lesfoinspaternels dencftie trcs-baint Pere le fVfjcn Pape clement IX. du nom , feant heureufement dans ©iaiic». Ie S. Stege pour Ie bon Regime de noftre Mere Samte E^///ff,&parlescontinuellesexhorcaiions & tres-vi- Ι^πίκ·, ves inftances de fa Beatitude, tant par plufieursdi- lanjeii-' verfes Cettres efcrites de ia main que d'envoyer au ne- ^ öe gotiüns fon propre Neveu, aujourd'huy Cardinaei Rofpighop un de fes Nonces extraordinairesj Tres- haur, Tres-excellent & Tres puiffant Piioce LoKyt, par Ja Grace de Dieu, Roy Tres-Chreftien de France öcdeNavarre, & Tres-haut, Tres-exellent & Tjes- puifTant Prince CharletSecend, pii hGiace deJ^ieu Roy Cathoüque des Efpagnes, & Tres-exeHènte & Tres-puiiTante Princeöi: Marie Anne d'Auftriche, Reyne Catholique des Efpagnes, fa JVIete, comme Tutrice,Curatrice&Gouvernaritede fes Royaume» & Eftats ) feroient convenus & tomber d'accord de choifir la Ville Imperiale d'Aix la Chapelle, poury traitter de Paix par i'entrcmife du Plenipotentiaite de fa Sainteté,commeauflydes JMiniftresd'autres plu- fieurs Roys, Potentars,Eleöeurs & Prince du St.Em- qui ont fi couragcnfmcnt employé leurs foins & eurs offices pour acheminercette grandeafTairejêc comme pour yparvenir, ledit Seigneur Roy Tres- Chreftien auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur Colhert, Confeiller en tous ies Confeils, Maiflrts des Requeftes ordinaire de fonHoftel, &fon AmbaiTa- deur extraordinaire, & ledit Seigreur Roy Catholi- que auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur Mar- quis-de Cafiel Rodrigo, Capitaine General des Païs üa3,lequel envertude fondit pouvoir auroit fubde- legue Ie Seigneur Baron de Berg^ck.Chevùìer de l'Or- à^eàe St.lacjaes, Confeiiler auConfeil fupreme de Flandres, & de fes Confeils d'Eflat & financcs,les- quels les Seigneurs Colbert & Ber^eyck en vertu de leurfdits pourvoir & fubdclegations recognus de pan & d'autre fuffifans, ont accordé, eftably & arrefté les Articles qui en fu^rent.
I.
Premierement , il eft convenu & accordé, qu'à ravenirilyaurabonne, ferme, &durablepais,con- foederation & perpetuelle alliance & amitié entre les Roys Tres-Chreftien & né,&i
leursRoyaumes, Eftats,Païs &fujet3,qu'ilss'entre aimeront comme bons treres, procurant de tout leur pouvoir Ie bien, 1* honneur & reputatioli de l'un & &l'autre évitant de bonneFoy, tant qu'il leur fera pofilble, Ie dommage l'un de l'autre.
En fuite de cette bonne reünion aulll-toft que les ratifications du prefent Traitté auronteftéefchan- ;ées, la Paix entre lefdits Seignt urs Roys fera pu- iliée, &défi l'inftant de ladite Publication, il y aura ^nn + ccffa-
en O O R L O G Η, 't Achuen^^eertighfieBoeck. 703 |
-ocr page 735-
704 SAKEN van STAET
ceflition detoutes entreprifes de Guerre & de tout I hoftilitéjtantparMer &sutres Eaux, qüepar Ter-
re, en generalemenc en tout lieux , quela guerre le fait par les armes de leurs Majeftés, tant entre leurs Troupes & armes , qu'entre fes guarnifons de leurs places,&que s'ileftoiccontrevenu àladite ceflation par prife de place ou places,foit par attaque ou par fur- prifejou par intelligence fecrete, & melme s'il fe fai- foic des prifonoiers oU autres aftes d' hoftilité , par quelqua accident imprevenu, ou ceuxquinefepeu- vent prevenir contraire à ladice celTation d'armes, la contravention fera reparée de part & d'autre de benne foyjfans longueur ny difficulté, reftituant fans aucune diminution ce qui auroit efté occupé, & delivrant les prifonniers fans rangonny^ayementde defpence.
En Contemplation da la Paix Ie Roy Tres-Chre- ftien, retiendra, demsurera fayfi, &joiiira cffedtive- mentde toutesles Places,Fortes δε Poftes,que fes Ar- mesont occu pez ou fortifiez pendant la C.impagne de l'ArméopaiTée ; à fgivoir la Vortrejfede Charleroy ,des Vtües de Bing » & d'Aeth , dis Vlaces de Doüay > Fort d'Efiarpe, Tournay, Ottdenarde,Ώίββ, Armentiers,Ceur- tray, Bergue, ér F eurne tëc teute l'entenduë de leurs Baillages, Chaftelenies, Territoires, Gouvernances, Prevoftez, Appartenances, Dependances, & Anne- xesjdequelquenom qu'elles puiflent eflre appellez.
Lefdits Lieux, Villes & Places de Charleroy,Bing, Aeth, Doüay, Fort d'Efcarpe, Tournay, Oudenarde, LiQe, Armentiers,Courtray,Bergue, & Feurne,leurs Baillages, Chaftelenies, Gouvernances, Prevoftez, Territoires, Domaines, Seigneuries, Appartenances, Dependances,& Annexes, de quelque nom qu'elles puiflent eftre appellez, demeureront par Ie prefent Traittéde Paix audit Seigneur Roy Tres-Chreiiien, &àfcsSuccefleurs&ayant caufe irrevocablement Se àtousjours, avec les mefmes droits de Souveraineté,
Ïroprieté, droits de regale , Patronage, Gardlenneté, urifdiöion, Nomination, Prer^atives, & Preemi- nencesjfur les Evefchez.Eglifes CSthedrales, & autres Abbayes, Prieuries, Dignitez, Curez & autres quel- conque benefices , eftant dans l'Eltenduë defdits Pais, Places & Baillages, cede's, de quelques Abbayes, que lefdits Prieuries foient mouvans & dependans & tous autres droits , qui ont cy-devant appartenu au Roy Catholique, encore qu'ils ne foient icy Mrti- culierement enonceZ , fans que fa Majefté Tres- Chreftienne puiffe eftre àl'avenir,troublée n'y In- quietéepar quelconque voye que cefoitdedroitn'y de fait par Ìedit Sr. Roy Catholique, fes Succefleurs, OU aucun Princede fa Maifon,ouparqui que celoit, OU fous quelque pretexte ou occafion qui puiflè arri- ver en ledits Souverainité,Proprieté,Jurifdiaion, reflort, polTeflion & joiiiflànces de tous les Pays, Villes,Places,Chateaux,Terres, Seigneuries, Pre- voftez, Domaines, Chaftelenies, & Baillages enfem- ble de tous les lieux & autres chofes, qui en depen- dent, Sc pour cét eflèdt ledit Sr. Roy Catholique tant pour luy que pour fes hoirs, öc Succefleurs, & ayant caufe, renonce, quitte, cede, Sctranfporté, comme fon Plenipotentiaire, & fon nom par, le prefent Traii- té de Paix irrevocablement, a renonce, quité, cede , & tranfporté perpetuellement & à tousjours en fa- veur & au profit dudit Sr. Roy Tres-Chreftien, fes hoirs, SucceiTeuts, dc ayant caufe de tous les droits, Aöions., Pretenfions, droits de regale, Patronage, gardienneté,Jurifdidlions, Nominations, Preroga- tives, & Preëminence furies Evefches, Eglifes Ca- thedrales , & autres Abbayes, Prieuries, dignitez, Curés & autres quelconque benefices, eftans dans Peftenduè' defdits Pays, Places,Baillages cedez,de quelque Abbayes, que lefdits Prieurez foyentmovée & Dependans j & generalement fans rien retenir n'y referver, tous autres droits, que lefdits Srs. Roys Ca- tholiques, ou fes hoirs , & Succefleurs ont 6e pre- tendant pourroient avoir & pretendre pour quelque caufe & occafion que ce foit, fur lefdits Pays, Pla- ces , Chateaux, Forcs, Terres, Seigneuries, Domai- nes, Chàteleniesj& Baillages, & furtous les licus & dependances, commediteft , ronobftanttoutesloix ^ I Couftumes,Statuts, & conftitutionfaites aucontraii ί re,merme qui auroient efté corfirir.é par ferment auxquelles & aux claufes derogatoires, il eft cxpreiTe! j ment derojié parie prefent Traitté, pour l'effeà dej j ditesrenontiations&ceflionsjlefquelles vaudrotitêc ! auront iieu, fans l'expreflïon ou fpecification particu- j liere,en excluant à perpetuité toutes exceptions, fous quelque droit,tirre,caufe ou pretexte qu'elles puiflent ' eftre fondez, declare & confent, veut & entend Ie Sr. Roy Catholique, que les homnties,Vaflàu'x,&fub- jeóts defdits Pays, Villes, & Terres cedées, à !a Cou- ronnede France, comme il eft dit cy-deiTus, foient & demeurant quite & abfous dés à prefensde Foy, hommage, fervice, ferment de fidelité, qu'il pout- roient tous & chacun d'eux luy avoir fait, & à ces Predecefleurs Roys Catholique, & enfemble de teu- te l'obeiflance, fubjcöion & Vaflalages , que pour raifon de ce qu'ils pourroient luy devoir, voulant ledit Sr. Roy Catholique que lesdits foy, hommage, & ferment defidelitédemeurent, nul & de nulle va- leur,comme fi jamais ils n'avoient efté faits ny preftés, |
Ledic Sr. Roy Tres - Chreftien aufll-tot aprés la publication de Ia Paix, retirera fes Troupes des Garni- fons de toutes les Places, Villes, Chàteaux & Fortsdu Comtéde Bourgogne, vulgairement appellé la Fran- che Comté, & reftituera reëlement,efFedtivement& de bonne foy à fa Nl^eflé Catholique toute ladite Comté de Bourgogne, iat^s y rien retenir.
Ledit Sr. Roy Tres-Chreftien fera auflì reflituet audit Sr.Roy Catholique toutes les Places,Foris,Chì- teaux,& Poftes que fes Armes ont on pourront avoir occupé, jufques au jour de la publicatien de la Paix, en quelque Iieu, qu'elles foient fituez, àia referve des Places &Forts, qui doivent demeurerparle prefent Traitté à fa Majefté Tres-Chreftien, ainfi qu'il à ellé cy-deiTus dit, comme pareillement fa Majefté Catho- lique fera reftitue» à fa Majefté Tres - Chreftienne toutes les Places, Forts, Chàteaux, 6e Poftes, qui fes Armes pourroient 8voiroccupé,jufqu'au jour dek Publication de la Paix, en quelque Iieu qu'elles foient fituez.
VII.
Leurs Majeftés confentent que tousle6Royt,Po· tentats & Princes, qui voudiont bienentrerdansun )areilengagemennt, puiflent donner a leurs Majeftés eurpromefles & obligations deguarantie del'Exe- cution de touc ie contenu dn prefent Traitté.
VIII.
II à efté convenu, accordé & declaré, qu'on n'en- tend rien revoquer du Taitté des Pirenées ( à l'Exem- ption de ce qui regarde le Portugal ,.avec lequel ledit Sr.Roy Catholique a depuis fait la paix) qu'cntant qu'il en aura efté autrcment difpofé, en celui-cy par Ia ceifion des places iufdites, fans que les parties ayent acquis aucun nouveau droit, ou puiflent recevoir au- cun prejui%e fur leurs pretenfions refpeflives en tou- tes chofes dont il n'eft point fait mention exprefle p«r Ie prefent Traitté,
Et pour plus grande feureté dece Traitté dePaiï & de tous les points & aricles y contenus, fera Jedit prefent Traitté publié, verifié & enregiftré en la Cour du Parlement de Paris, & en tous autres Pariemens du Royaume de France & Chambre desConcepts dudit Paris, comme femblablement ledit Traitté, fe- ra verifié, publié & enregiftré tant au grand Confeu & autres.Confeils & Chambres de Comptes dudit Sr. Roy Catholique aux Pais Bas, qu'iux autrw Confeils desCouronnesdeCaftille & d'Arrsgon, le tout fui vant en la forme contenue au Traitté des Pi- renées , del'An i6f(>. Dont ferontBailléesles ^wp· tions de part & d'autre dans troismois aprés la Publi- cation du prefent Traitté. Les points & Articjes cy deflusénoncez, enfemble tout lecoatenu « d'iceux onc efté traitté», accerdez , & ftrpuiw»
cntrf |
-ocr page 736-
cn O O R L O G Η, Ack-en-'veerrìghfieBoeck, 70f
//fi entre les fufdits Plenipotentiaires defdits Seigneurs RoysTres-Chreftien & Cacholiqueau nom deleurs ^ j^ljjeftcs,lefquelsenvertu deleurs pouvoir,dontles Copiesferontinfetécs au pied du prefeac Traitté, ont p;omis & promettent fous 1'obligation de tous & cha- ^D lesbiens & Eftatsprefens &avenir des Roysleurs Maifti·"»^"'''®'®'·'"'^ P*·^ leursMajeftés inviolable- nieot obfervé & accomplis,&de leur faire radficr purementic fimplemenc,fans y rien adjoufl:er,& d'en fournir les ratifications par Lettres authentiques, & fellées, ou touc Ie prefenc Traitté fera inferée de mot à autredans Ie dernier jour du Mois de May prochain iti- êlufive j àfgavoir, fa Maj.Tres-Chreftienne à Bruxel- entre les mains du Gouverneur de Flandres, & fa Majefté Catholiqueà St Gertnain er» Laye, etine les niaias dudit Sr. Roy Tres-Chreftienncj Ie pluftoft, fi faire fe peut. Enoutreontpromis & promettent lef. dits Plenipotentiaires auxdits noms, que lefdites Let- tres de ratlfication ,ayancefté fournieSjleditSr. Roy Tres-Chreftien Ie pluftoft qu'il fe poUrra& enpre- fence de telles perfonnes ou perfonne, qu'il plaira au- dit Sr, Roy Catholique deputer, jurera fo emnelle- ment iur la Croix , Sainfts Èuangiles, Canons de la Meflfej&furfonhonneur , d'obiervcr & accomplir pleinement, reëllement & de bonne foy tout Ie con- tcnu aux Articles du prefent Traitté, Et Ie fembla- bles fera fait auffile pluftoft qu'il fera pnffible par le- dit Sr. Roy Catholique SclaReyne Regente fa Mere en prefencede telle perfonne ou perfonnes, qu'il plai- raaudit Sr, Roy Tres-Chreftien deputer. Entef- moin de qu'elles chofes lefdits Plenipotentiaires ont foubfcrit Ie prefent Traitté de leursnoms, &faitap- pofer Ie Cachet, de leurs Armes. Fait dans la Ville Imperiale d'Aix laCbapelle, Ie .... Jour du Mois, de . . . . 1'Année κίίδ.
(L.) Co/ierf. (L,) Bergheyd.
TraÌiaet tujfchen Vramkrycken Sfaignen conform het Troject.
IN den name Godts des Scheppers : Zy kenne- lijck cenenyeghelijck, hoe dat door authoriteyt en Vaderlijcke forghe van onfen Heylighftetl Va- der, den Paus clmensdelX. van dien naem, gbe- luckigh fittende in den H. Stoel torte goede Regee- ïinghe van onfe Moeder de H, Kercke, ende door de gheduyrighe opweckinghe ende feer levendighe in- ftamien van fyne Heyligheydt,ioobyverfcheydene Brieven by deCielfs handt ghefehreven > als met bet fenden ende negotiatie van fynea eyghenen Neve > teghenwoordigh Cardinael RofpigUofi , een van fyn extraordinaire Nuntien. Den Alder - Doorluchtigh- ftenende Groot-Machtighften Prince ioey/ by der gratie Godts Alder - Chtiftelijckfte Koningh van Fraitckrijck en Navarre , ende den Alder - Doorluch- tighften Groot - Machtighften Prince Card den II. van dien naem> byder gratie Godts , den Catholi- ken Koningh van Spaignen , ende d'AIder-Door- luchtighfte ende Groot - machtighfte Princeflê Μλ- mAnna van Qofienryck, Catholique Koninginne van SpeigHtnÏyne Moeder,als Momboirfe, Curateurfe ende Gouvernante van fyne Rijcken ende Staten, iyn over een ghekomenende geaccordeert ommete verkicfendcKeyferlijcke Rijcx-Stadt Aken, omtne aldaer te handelen van Vrede door intermiine van <len!ghemachtighde van fyn Heyligheydt, als oock van de Minifters van verfcheyde atöere Koningheöi Potematen, Keur-Vorften, ende Staten van'cH. Rijck , die haffc forghe foodanighe hebben geem- ployeert, ende foodanighe Officien ghedaen om dit ftootewerckuyt te voeren, dat omme daer toe te Komen, den Alder - Chriftelijckftön Koningh geau- thorifeert heeft d' Heer coliert, Raedt in alle fyne Raden , Meefter ordinarie van de Requeften van fyn Hof ende Extraordinaris Ambaffadeur, ende Tne Catholique Majefteyt volle macht gheghcvcn |
aen de Heer Marquis de Cafiel Rodrigo j Capiteyn Generael van de Nederlanden, dewelcke uyc krach- ■ te van fyn voorfz volle macht gefubdelegeert heeft den Heer Baron van Bergktyck Ridder vandeOr- dre van Saint Jacob, Raedt in den Hooghen Rade van Vlaenderen ende in den Rade van Staten en- de Finantien , welcke Heeren Cclbert ende Berg- eyck uyt krachte vande voorfz Vollemachten ende iubdelegatie ter wyder-zyde foude ghehouden voor fuffifant, hebben geaccordeert ende gefloten de vol- gende Artijckulen.
Eerftelijck foo is over een ghekomen ende geao- cordeert,dat in toekomende wefen fai een goede vafte ende gedurighe Vrede, verbintenifle ende eeuwigh duerende Alliantie ende Vriendtfchap tuflbhen de Alder-Chrittelijckfteende Catholique Majefteyten, hare Kinderen, gheboorne ende ongheboorne, bare Erven, Succeflèuren, ende Erfghenamen, hare Ko- ninghrijcken , Staten, Landen ende Onderdanen, malkanderen beminnende als Broeders,bevorderende foo veel in haer is,de eè η des anderen eer en reputatie, en ter goeder trouwen, foo veel haer moghelijck is, vermijdende malkanderens fchade.
li.
Ingevolge van defegoede weder vereeniginghfc fai foo ras de Ratificatie van't tegerrtvoordighe Tradaet fai wefen ghewilTelt den Vrede tuffchen Hoogh-ghe- meke Koningen werden gepubliceert, en van de ure af van defelve publicatie, fai daer wefen ftilftandt ende ophoudinge van alle Oorloghs Entreprinfen, en van alle hoftiliteyten foo ter Zee als andere Wateren,als te Lande, ende generalijck op alle plaetfen, alwaer den Oorlogh werdt ghevoert door de Wapenen, van hare Majefteyten, foo tuffchen der lèlver Troupes en Ar- méen,alsdcrfelver Guarnifoenen van hare plaetfen> en dat in cas van Contraventie van de voorfz ceflatie, door hetin-nemen van Steden of Plaetfen,het zy door attacque oftefurprinfen,ofte fecrete intelligentie,ofte oock indien eenige Gevangenen wierden gemaeckt » ofte andere aÖen van hoftiliteyt door wat middel hec oock toekomen mocht zyn, contrarie der voorfz ftil- ftandt van Wapenen, foo fai defelve Contraventie werden gerepareert van wcder-zyden ter goeder trou- wen,fonder dilayofdifficulteyt, oock fonder eenige verm inderingh van 't gene fo geoccupecrt is geweeft, en iullen de Gevangenen werden los gelaten fonder eenigh rantfoen ofte koften van gevangenis.
In Contemplatie van de Vrede , fai den Alder- Chriftelijckften Koningh behouden, befiiten, ende efièétivelijck hebben alle de Plaetfen, Forten, ende Poften, die fyne Wapenen hebben geoccupeert ofte gefortificeert, ghedurendé de Campagne van 't voor- lede Jaer, te weten, de Fortreffe Charteroy, de Steden Bingen Atht.Douay, bet Fort d'Efcarpe , Doomick, . Oudenarde[, "R^jjel, Amtnt 'ms, ,Cmr'^ck, Bergen eh- de j ende foo verre alsftrecken hare Bailloua- gien , Caftelenyen , Jurifdidien , Gouvernemen- ten, Ampten, Appartenentien, Dependentien en- de aengehechte plaetfen, hoedanigh die mogten Wér· den genaemt.
IV.
Devoorfchreven Steden ende Plaetfen vanChar-
leroy,Bingh,Athe,Douay, het Fort d'Efcarpe, Door- nick, Oudenaerde, Rijflel, Armentiers, Kortrijck} Bergh en Veurne, hare Baillouagien, Caftelenten*
Gouvernementen, Ampten, Jurifdiftien, Oomey- nen, Heerlijckheden, Appartenentiep, Dependen- tien en geannexeerde Plaetfen, hoedanigh die oock ghenaémt fouden moghen werden, by dit tegenwoor- dige Traöaetfullen verbly ven aen fyn Alder-Chri- ftelijckfte Majefteyt en aen fyne Succeffeuren ende (yns Aöie hebbende,onwcderroepelijck tot aller tijc, met het fel ve recht van Souverainiteyt, Eyghendotn, 't Regael-recht, Patronage, lurifdiftie, Nominatie, Prerogativen ende Preeminentien, ojj de Bifdom- men^Cathedrale Kercken, Abdyen, Prieurfchappeo» code waerdigheden, alt oock andere Ëene£cien gbe-
koQ· |
-ocr page 737-
1665
7o6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
hoorende onder de lurifdiaien en uycbreytfel van de- - fe Plaetfen , Landen ende Bailloüagien van die gece- deerde Plaecfen, van wac Abdyen defelve Priefters oockfouden moghendependeren ,cnde alle andere Rechren eercijcs behoort hebbende aen fyn Katholijc- ke Mijefteyc, alhoewel defelve hier inne niet fpecia- Jijckzyn begrepen,fonder dat fijn Alder-Chriftelijck- ile Majefteyt in't toekomende fai zijn getroubleert nochtegeinquiateerti door wat middel het foude mo- ghen weien van Recht of Adtie, by fijne Katholijcke Majefteyt, fijne SucceiTeurs of eènigh Prince van dat Huys,of d-.e het foude mogen zijn, ofte door wat oc- cafie ofte onder wat prqtext het foude moghen zyn in fijn voorfz Poflèflìe, Souverainiteyt, Eygendom , lu- rifdiöiiejReflortjengebruyckvan alle de Landen,Ste- den, Plaetfen, Kafteelen, Heerlijckheden, Arapten, Domeynen, Kaftelenyen en Bailloagien, met alle de Plaetfen,ende andere daer van dependerende: Orarne alle'c welckehooghftghemelte fijne Katholijcke Ma- jefteyt,foo voor hem fijne Erven en Succefleurs ende fijns Aitie hebbende, renunchieert, quiteert, cedeert ende tranfporteert, gelijck fijne Ghemachtighden by ditTraitaCt in fijnen Naem onwederroepelijck heeft gerenoncieert,gequiteert, gecedeert ende getranlpor- teert voor ecuwigh , en altijdt tot faveur ende toe pro- fijt v^n hooghft-ghemelte fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt, fijne Erven, Succefieuren, ende Aöie, verkrijgende alle het Recht, Adtrieo ende Pretenfien, Regale Rechten, Patronage , lurifditìien, Nomina- tien, Prerogativen ende Prtcminenticn op de Bif- fchoppen, Cathedrale Kercken, ende andere Abten, Prieurs, Weerdigheden, en alle andere Beneficien, onder het rcflbrt van de voorfz Landen, Plaetfen, Bailloüagien alhier gecedert, van wat Abdyen defelve Prieurs oock fouden moghen dependeren , endege- neralijck foBder yets te reii rveren , alle andere ühe- rechtigheden , die de voorfz Catholijcke Koning,en fijn Succefleuren , hebben en pretenderen of mogen hebben, in wat gelegentheyt 't foude moghen weien op de voorfz Landen, Plaetfen, Kaftelen, Forten, Heerlijckheden, Domeynen, Kaftelenyen en Bail- loüagien , ende op alle Plaetfen ende Dependentien als ghefeghr is, niet tegenftaende alle Rechten, Cou- ftumen, Statuten, ende Conftitutien ter contrarie,al waren defelve fchoon metEede beveftlght,dewelcke alle claufulen derogatoir > by defen Tradiate fpecia- lijck is gederogeert, tot effeil van de voorfz cefl]en ende renunciatien, dieplaetfe fouden hebben fonder particuliere expreffie, uytfluytende voor ecuwigh al- le excep:ien, op wat Recht, Tijtel ofte pretext defel- ve mochten wefen gefundeert ; verklaert ende con- fenteert mede den Catholijcken Koningh , dat de Vaffallen ende Onderdanen van de Landen ende Ste- den alhier gecedeert aen de Kroon Vranckrijck als vooren genoemt, fullen zyn ep blijven vry ende ont- flaghen van haren Eedt ,ghetrotiwheydc, dienft ende plicht, die defelve; eenighfints aen Hooghft - gemelte lyne Majefteyt of fyne Predeceffeuren fouden mogen hebben ghedaen ofte fchuldighzyn,willende fijn Ca- tholijcke Majefteyt, dat den voorfz lEedt ende ghe- trou wigheydt ende fubjeöie, fai wefen nul en van on- waerdigh, als of die noyt ^edaen waren.
Den Alder-Chriftelijcften Koningh fai mededoen reftitueren aen Hooghft-ghemelte fijne Catholijcke Majefteydt, alle 'de Platfen, Forten , Kaftelen ende Póften, die fijne Wapenen aireede hebben', ofte noch moghten occuperen tot den dagh van de Publicatie, van den Vrede, op wat plaetfen' die oock moghten gheleghen zijn, gerefer veert die Plaetfen en Fprten dieuyt krachte van dit teghenwoordigTraöaét ful- len blijven aen fijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt, ghelijck als hier vooren is ghefeght, gelijck oock fijne Catholijcke Majefteyt van ghelijcken fai doen refti- tueren aen Gin Alder-Chriftelijckfte Majefteyt alle de Plaetfen, Forten, Kaftelen en Poften,die fine Wa- |)enen jfouden nioghen hebben eeoccupeert tot den de Publicatie van den Vrede, op wat plaec-
dagh van fen die oock moghten gelegen zvn. |
VI.
Den Alder-Cbiiftelijcften Koningh fai foo ras de Vrede fai zyn gepupliccert, doen retireren fijneTrou- pesuytde Guarnifoenen van alle de Plaetfen, Ste- den, Kaftelen , ende Forten van Λ Graeffchap van Bourgondien , ordinarie ghenaemthet tranche Com- té, en ter goeder trouwen efïèöivelijck ende reëlijcfc reftitueren aen fyne Catholijcke Majefteyt het felve Comté van Bourgondien fonder aldaeryetste refer-
veren.
VIL
Hare Majefteyten confenteren, dat alledeKonin- gen, Potentaten ende Princen, die wel fouden willen haerinlaeten ineen ghelijcke engagement,aeohare Majefteyten mogen geven hare promeflien ende vet- bandt van Guarantietotte executie van alle den In· nehouden van 'c tegenwoordige Traöaet.
VIII
Daer is mede verdragen, geaccorderc, ende ghede. clareert dat van hetTtaftaet van de Pireneën by de- fen niet fai werden gerevoceert,behoudelijck het gee- ne aengaet het Rijck Portugael, met den welckende Catholijcke Majeft. 't zedert Vrede heeft ghemaeckt ende voor foo veel anders foude zijn gedi^ioneeriby defen door 't cederen van de plaetfen boven gemeldt, fonder dat partyen verkreghen fullen hebben eenigh nieuw Recht, ofte eenige prejuditie fullen kennen lijden, aen haere refpeöive prsetenfien in die faecken waer van geen ej^reffe mentie is gemaeckt by dit te- genwoordigh Tradaet.
IX.
Ende tot meerder verfeeckeringe van dit TraÖaet van Vrede, ende van.alledePointenendeArticulen daer inne begrepen, falhetvoorfzTraöaet werden gepubliceert, ge verifieert ende geregiftreert in 't Hof van 't Parlement van Paryr. ende in alle andere Par- lementen van 't Koninckrijk Vranckrijk, gelijck oock het voorfz Traétaet fai werden ghevcrifieert, gepubli- ceert ende geregiftreert, foo in den Hoogen Raedtals andere Raden en Kamers van Rekeninge van hoofift· geroelte fijne Catholijcke Majefteyt in de Nederlan- den, als andere Raden van de Kroon van CafiÜiea en Arragon, alles in forme ende maniere als begrepen is in 'tTradlaet van Pireneen,van àtDinsJefiienhondert negen en vyftigh, waer van foo van d'een als d'andere Zijde d'Exceptien fullen worden uytgegeven binnen drie maenden na de publicatie van dit TraftaetjWelc- ke Pointen ende Articulen hier boven verhaelt, ende den Innehouden van yder van defelve zijn getrafteert, gheaccordeertendegheftipuleert tuflchende gemelte Gevolmachtigden, in den naem van hoogft-gemelte Koningen hare Meefters, dewelcke by defen beloven onder verband van alle de goederen, en Staten van de Koningen haere Meefters, dat de felve by hare Maje- fteyten inviolabelijck fullen werden gheobferveert en voltrocken, en defelve te doen ratificeren, fonder daer by yets te voeghen, ende de Ratifipatien dieiwegen te fourneren, by authentljcke Brieven ende Zegelen, waer in het tegenwoordige Traélaet gbeheel fai wefen geinfereert,op den laetften Mey toekomende incluys; te weten, fijn Alder-Chriftelijkfte Majefteyt tot Bruj- fel in handen van den Gouverneur van Vlaenderen; Ende fijne Catholijcke Majefteyt vciiSemt Gtrmatnm tayt, in handen van den hooghft-gemelte fijn Alder- Chriftelijckfte Majefteyt ende eerder, foo doenelijck Belovende verders de gemelte Gevolroachtighdcin den,Name als bovea, dat de voorfz Ratificatie over- géleviert zijnde, den hoogft-gemelten Alder-Chrifte- lijckfte Majefteyt, foo ras immers doenliick, etóedat
in prefentie van foodanigeperfoonen, als fijneCatbo-
lijcke Majefteyt fai gelieven daer toe te deputeren, ial fweeren op het Kruys, 't H. Euangelie,en Canons van de Mifle, en op fijn Eer en Trouwe te fullen obferve- reii.ende vokomentlijck ende reelijck ter goeder trou- wen te fullen voltrecken den gantichen innehouden van 't tegen woordighe Tradaet; Het lelve fai mede werden gedaen, foo ras immers mogelijck by hoogit-
gemelte fijne Catholijcke Majefteyt endede Konin-
ginne Regente fijne Moeder in tegenwoordigheyt m |
-ocr page 738-
en OORLOG Έί Achi-en-wrUghfleBoeck, 707
//C ioodanigen perfoon, ofperfoonenals hoogh-gemelte fijne Alder-Chriftdijckfte Majefteyt daer toe fai ge- lieven te deputeren; In oirkonde van 't welcke heb- ben de gemelce Plenipotentiarifen die tegenwoordigh Traftaet ondertekent ende bezegelt. Gedaen in de Keyferlijcke Rijcx· Stadt Aktn op den . . J aer fefiitn hondert acht en fefiigh.
L. ) Coltert.
L.) Bergheyck.
Extrait de ìa Lettre du Rcy Tres-Chrefiien a Monfieur Colbert Tlenifotentiaìre de laf art de Sa Maj. à Ai}c la Chapeïle^en luy envoyant Ie projeEi du Traitté de ΨαϊΧί entre elle & de Roy 4'EJi^gne, qui a efté cmferttavec ÏAmbaJfadeur d'Hollandei&l'Envoyé d'Angleterre.
VOus lignerés de voftrepart Icditptpjeél, fans y changerun feulmotj mais corame mon in-i tention en c'eft afFaire n'eft que d'avoir 1'ef- feft) de tous ce qui eft contenu dans les Articles, que j'ay fait mettre entre les mains du Miniftre d'Angle- terre & d'Hollande avant voftre départ, & dont vous avez copie, en cas que Ie Plenipotentiaire d'Eipagnc en d'autres Articles moinseffemiels delire audit pro- jedlquelque changement, que vous trouverez eftrc raiibnnable, & qui ne m'apporte aucun prejudice, vòus y pourrez donner les mains, & ne retarderez pas pour cela, la Ugnature delapatx, à laquelle vous ap- porterei la plus grande diligence, qu'il le pourra.
ExtraBuyt de Brief'vanden Alder-Chrì- fielijckflen Koning aen den Heer Colbert, Tknipotentiairis van wegen fijn Ma- jejïejit tot t^ecken , hem toefendende 'i Trojeöi van V TraBaet van Vrede tuf- fchen heler en den Koning van Spaignen, welck met dHeer Ambaffadeur van HoUandt, ende den Envoyé van Enge- landt isgeconferveertgeiveefi.
GHy fultaen u zydeteeckenen 't voorfzProjefl:, londer in 't felve een woort te veranderenjmaer alfoo myn meninge in defe faeck niet en ftreckt als'teflfèdl te gheaieten van al't geen begrepen isin- de Artijckulen, die ick in hande vande Heeren Mi- nilteis van Engelandt ende Hollandt heb doen bel- len voor u vertreck,en daer van ghy Copie hebt, inge- val den Plenipotentiaris van Spaignen andere min cf- fentiele Artijckulen heeft, begeert eenige vejràndering in 't voorfz Projeft, deweicke ghy oock reedelijck fult vinden, en die my geen naedeel konnen toebrengen; foofult ghydehanac daer aen konnen gheven,ende fult dier om het teeckenen van de Vrede nietuyt· ftellen, waer toe ghy de grootfte naeritighey t fult by- brengen, die u doenlijck fai zyn.
lentie fcanfcge «©fflciec^ m De Jletietlantien ginsg beren S^itef.
I lm fpi) Λ /Γ Coufin. A la priere de mon Frere Ie Roy I effiat- JV1 d'Angleterre, & des Seigneurs les Eflats Ge- I ai τ J. ngraux des Pro vinces Unies du Pais Bas, j'ay accordò la fufpènfion de toutes entreprifes tfur les pla- ces fortes, eftant en Pobeïfance du Roy Catbolique 5 j'aybien voulu vous Ie faire fiavoir par cette Lettre, & vous dire que mon intention eft, que vousn'entre- preniezaucunechofe furlefditesplaces du RoyC?- tholiquejufqu'au dernier jour du mois deAfjy ,pro- cbain , que cependanc vous employez les Troupee |
qui font fous voftre charge à faire la guerre aux En- lóéiS. nemis qui fe tiouveront à la Campagne, que vous ——— les empefchez autant que vous Ie pourrez,qu'ils n'ail- lent d'une place àl'aurre, que yous faciez que mes Troupes fubfiftent auxdepecs deleursPaïs, fans les ra vager ny les ruiner, y vivant en fi bonne difcipline qu'iln'y arrivé point dedefordre de leur part,donc on mepuiflè fiitedesplaintes, quo vous leur faffiez faire toute la bonne garde que vous verrez eftre ne- ceffaire (kiur leurfeurété dans Ie» Qyaiticrsc.u vous les aureü pöftées, & que vous apportiez tous les foics póflibleg pour empefcher leur dcperiircmcnt,& la pre- fenten'eftantpourautre fin> je prie Dieu qu'il vous ait, Mon Coiriin, en fa laihte Öc digrte garde. Efcric ìSt.GermamenLayi le/ffcw^r'Avril
•"••nq ; ; Q'M au;. .
1 ·ι . ■ : ,
Et plus bas
. e.-p·;.-, . iüi, LeTeBitr.
MYnCoufin. Op defcede van mijn Broeder den Koningli van Engelandt, ende de Heeren Staten - Generaci der Vereenighde Neder- landtfche Provinciën heb ick de fuipenfie van alle Entieprinfes op de ftercke Pketfen, onder de gehoor- faemheydt van den Catholiqueb Koningh zynde,toe- gheftaen : Ick heb het felve uwel willen doeo weten door defe Brief, en u féggen mijn meeninghe te zyn, dat ghy niets onderneme op de felve Plaetfen vanden Catboliquen Koningh tot den laetften dogh Vande Maent van ΛΤί;! toekornende, datghyondertuflihcn de Troupen die onder u boveJ ftaen fult gébruycken om den Oorloghtedoenaende Vyacden die fichin 't Velt fullen vinden,dat ghy foo feer als 't u mogelijck fai zijn haer fult beletten 't gaen Van d'eene Plaets tot d'andere,dat ghy mijne Troupen doet fubfifteren op de koften van haer Landt, fonder defelve te bederven noch te ruineren, daer in foo goede difcipline leven- de datter van harentwegen geen defordrcs en geichie- de, daerover men aen my foude konnen klagen, dat ghy haer alle goede wachten fult doen doeo, die ghy oordeelen fult nootfaeckelijck te zyn tot iiaer feec- kerheytinde Quartieren daer ghy defelve fultgepo- fteert hebben,ende dat ghy alle moghelijcke forge gc- bruycke om het verloopen vande felve tt beletten. En defe tegenwoordighe tot geei^ aoder eynde dienende, bid ick Godt dat hy u hebbe mijn Coufin in fijn hey- lige en wacrde bewaering; Gefchreven tot St,Gtrmam enLaye den 16, Aì^x'ùfejlhtenhondert ^ht enjejiichi
Getecckent * LOUIS,
/ .. Onderftont
: - LeTELLlER.
^en Ittoningg fcgjeef ooth op Den fefthlenden aen ben f^au^al^ Dolgj^t,
Copie de la Lettre efcritpar te RoyTrfs- Chreflien, àfa Sainêeté,
rt~ ResSainöPere. Nous depefchons à Ronjece gut^bia I Courier exprés, afin de donner k Voflre Sain- |>eitts. teté,le pluftoft qu'il eft poffible, la joye de fga- voir que Ia Paix eft faite, & nous nous afieurocs, q^e Voftre Siinóleté ferale mefmejugenjent,quenoui, lors qu'elle apprendra par ^noilre Coufin le Due de ChaunesnoarciArobafl«deurles particularités dece quifepafra hier avec lés Minifires d'Angleterre, & I d'Hollande,dequoy nous avótis enchargé noftre Am- baffadeur de rendre compre par le mefme à' Voftre Saindetc à qui nous pouvons dire vetitabjcmenty
' ^tta |
-ocr page 739-
7o8 S A Κ E Ν van S'Τ A E Τ
que tonte la facilité quc nous avons contribué de
---noftrecoftéjafiodemettrecc grand ouvrage dans le
bon Eftatj oìi il fe trouve à prefcnc> a efté entièremenr pour complaire à Voilre SainÖeté, parcc que nous Ì5avons,que dans ce monde Elle n'a poinc de defir plus ardane au cosur, queceluy de voir la fin de cette guer- re : Et effeaivement le principal motif, qui nous a porte àaccorder ( à noftre grand prejudice en confi- derant l'eftat prefent des afiFaires) la ceflatìon de coutes fortes d'Entreprifes jufques à la fin du mois de May, a efté feulement pour latisfaire auxinftancesjquele Seigneur Archevefque de ThebesNonceExtraordi- naire de Voftre Saincüeté nous a faitcs de fa part, il y a quatre jours,dansl'Audience fecrette, que nousluy avons donnés; fes inftances nousont faic tomberies Armes des malns, plus que toutes les autres confidera- tionsjdans une conjunfture que nous pouvonsdire ( fans que Γοη le puiiTe imputer à une trop grande prefumption ) que nous aurions pris dans peu de moia ' les principaies villes des Pais - Bat, malgré les oppofi- tionsdetout ceuxqui ontvoulu appuyer nos Enne- mis : Mais nous repentirons jamais d'avoir perdu de figraadsadvantages, lorsque nous ferons reflexion, que noftre moderation aura procuré à Voftre Ponti- facat unegloire fi Illuftre en ceue affaire, que l'autori- té de Voftre Sainiteté par le refpeft filial que nous nous portons à fa feule Perfqnne, aura reftably la Paix entre les Porentats, & Pririces Chreftiens ; chofe que 1'on n'a pas veu depuis beaucoup de Siedes. Cepen- dant nous prions Dieu tres atdenanient,Tres Saint Pe- re, qu'il veüille conferver longues années Voftre Sainàteté pour Ie bon gouvernement de noftre Sain- teMere l'Eglife. Efcrii
Efcrit à St. fiermain en Laye Ie i6.
d'Avril i568.
Copye van een Brief 'uan den Alder-Chri- fieiyck^en Koningh aenfijn Heyligheyt,
ALderheylighfte Vader. Defen Courier fenden wy expres metter vaert na Romen, ora Uwe Heyligheyt, fo baeft alft eenigfints mogelijck is, met de kennifle dat de Vrede ghemaeckt is, te ver- beugenicn verfeeckeren ons dat u Heyligheyt oordee- len fai even gheiijck als v/y doen, wannecHe door on· fen Coufijn den Hertogh van Chaunesoaica Ambaf- iadeür verftaen fai de particulariteyten van 't gene dat gifteren met de Minifters van Engelandt en Hollandt gepafleert is, waer van wyonfen Ambafladeur belaft hebben uwe Heyligheyt,van alles pertinente reecken- fchap te doen,een de welcke wy met waerheyt mogen ieggen^atalhetgene wy vanonfe zijde by ghebracht hebben om dit groot werck te lichtelijcker tot dien goeden Staet te brengen, daer het nu jegenwoordig in isi 't eenemael isgefchiet om uHeyligheyt te behagen, als wetende, dat éte felve na niets ter werelt met herte- lij cker vierichey t en is verlangende,dan het eynde van defen Oorlogh te fien. En in der daet 'c principael mo- tijf, 'twelck ODS heeft doen accorderen ( tot onfe groote nadeel alfmen den jeghenwoordigen Staet der laken aenmerckt ) bet ophouden van alle foorten van senflaghen totten eynde van den Mey*maendt toe, is alleenlijck gheweeft om fatisfa&ie te gheven op de in- ftantien die de Heer Aerts - Biffchop van Thebes Ex- traordinaris N«»««i van uwe Heyligheyt weghensde felve vier daghen, in de fecrete Audientie die wy hem gaven,by ons ghedaen heeft :Sijn inftantien hebben ons de V/apenen uyt de handen meer doen vallen,dan alle de andere confideratien, in een conjun&ure die wy moghen fegghen ( fonder dat men fulcks eene al te groote prefumptie toefchrij ve ) foodanig was, dat wy in weynigh Maenden de principale plaetfen der Ne- derlanden,in fpijt van alle die onfe Vyanden met hare f oppofitien hebben willen onderftutten, fouden inghe- nomen hebben ; maer'ten fai ons noyt berouwen fulcke groote advantagien verlooren te hebben,als wy daer op reflexie fullen nemen, dat onfe Matigheydt uwe Paufeiijcke regheringhe een foo uytfteeckende glorie aengebrachtfal hebben,dat de Autoriteyt van u Heyligheyt dea Vrede heiftelt fai hebben tuffchen de |
Potentaten ende Chriftene Princcn, door het refpefl· > » dat wya/seenSoon des fclfs alleenighe Peribnc toei ^
diagenicen fake diemen in yeele ecu wen niet gheflen en heeft,ondertuiTchen bidden wy Godt feer vierieh- lijck, Alderheylighfte Vader, dat hy u we Heyligheydt tot de goede rcgeringe van onie H.Moederde Kercke lange jaren in 't leven wil behouden.Gefchreven te se GermainittLaye Atnjeflh'mdtv Apiil JiJibisukonàn achten fefiigh.
<©P 33onbecbaB ben negent ienden.beeöt oocfe öcn ©eli)t-.f®a£cfc6alcri Wurtzfijn «gcDttec ©ctflabt. Eit" citiB/at^ Cöef ban 't Steger/ booj Defe Campannic/ Üu al tlaenbe/ enbe NoobcsJijooftj baec na gereten enne- becftt/fepbe/ hiatc tesön om te bectcecfien / enöc te Snf Bonnen ontfanflenljaec fêo.JlSoB. nabeccommen» bementen. «©aec op fieni boo? b'fêeec Can, pjefiae» cenbe tee Secsabetingb/toiecbc gSeantìnoo^bt/ tnct toetnenfcging ban een geluclàige cepfe. t ^^ naiuec Ifjch / bat bie in 't liegt ban be ^anne bjanùeien / al> too^ een fcBabutoe Bebften / bie öaec boïgijt ; bit toa^ b'feec Wurtz. üptoiecbtbenijöt om bat nienbcm giecgabtbecoepentot tweede Belbt-JiSaecfcgalcb} maernocgmeec/ batmtngem p?efeceecDe/in em' plop / boo? ben eecfle / b'jgeec Maurits. ^gne bengbec^ fepbena le^ toat fp hoflen onKjemfmiict temaken;bitbenggemcenen loop be^ iScielOt^j bie fijn bpanbt nieten ftanginbecen fgne fojnint / pjaetifeect tegen fgn cete boo| be tonge. ^entae ootlt befifleecben noeg niet gem ftoact te macehen :onDcc anbecen ooefi boo; een Setgael / ban bat be Honin· gin Chriftina in 't 3acc lefthien hondert een en vyf- tigh gabbe boen e);ecuteren 'eenen Meflenius en fijn ;&oon/obet; een ^^afquil tot gaec nabeel gefcg^ecben. ^e l^eec Beibt - Jü^aecfcgaleh hennip gebbcn&e met blen MeiTenius αΐ^ een ^eleecbt J@an enbe Hi· ftoriographus ban be ütoningin/ toa^ bp gejjal te go· be, bp ben l|eec ©jinjS Carel Guftaf, namal^ iStb ning/ aï^ bit ^afnuil aen gem quam: niet ban Mef- fenius, maec ban fon ^oon / bie get gljemact&töabo be/fonbecfienni^banfgn©abec :bae? toeoccafitnci menbe upt eenigge S^ifeoutfen / betoeltlteOejaabec b;onc&en ignbe/ tegen^ ben ^oon gabt geboett ; jjet tnelce ooch baec upt bigcht / bat ben ^oon / al^ een ^onggman ban omtcent achtien jaecen / foo ti* gouceufelijcgti; al^ üenBabecbifecbegeepecuteett; get geene niet gabrftuwnen toefen/ toanneec gct €ti· men / getboenmael^uptggeflcopbel^ectiaei/ bia^ eonfo?m ggetoeefi. <@och toa^ fgn ftonittgglOciie llooggepbt Pjin^ Carel Guftaf, bocntertgbtop't ^lot Borckholm, op 't ÌEplanbt Öland KfiDertnDe/ felf^bicgenebiebit©afquil/na bat gp'tgabtont' fangen / aen De ftoningin na Stockholm fonbt / enöe gaec aenlepbing gaf/ goe men ben ?tutgcuc beflUoft ontbecïien/alg sflnbe get opfcgigfl aen fijn öoninoP' (gche Hooggept boo; een anbec ganbt 'al| grt ingge» Pooten jPalenil gefcgjeeben: toaec boo? ben itutgeuc oDcf» beltent gctoojben.S^aecom get ooch ontoaers acgtigg i^/bat befe faUe tuffegen be ©oningln en bw i^iine/fooaroote jaloufïe caufcecDr/al^inblein t Öoons àaec lefthien hondert een en vyftigh mp toe·
gehomen/en ingeboecbe relatie toecbt Uecgaelt ; be' toeleftc na ben tgt toletb bebonben ban eenige quaet- gefïnbe/ tot nabeel ban ben jpjin^ gebibulgeert/enbe ben i?cer Wurtz,mebefoo ontoaetatgtigg baetnt ggettocRen tcjijn ; toefenbe bepbe®ab£C enbe ben ^oonbaeropggefiojben/ Datbe3@abec ban t!^a|' iuil niet be minile Renni^ gabt gegabt. • ach gebbe bit algiee toillen inboeggen / op bot pen toatentoegangg/ban befe boenmael^ boojgebaiiea faecRe magg getoeeten too?ben ban begeene/Oiea^ bec^ met mp boo? een balfcg betfiael toacenggca' bnfeert. — r ^ «
©mme toebec te feeeren tot on^ fnbicct t m f^ Ijgf 6e toai^ in befe goebe appacentie ban ©jebe /al? boo? ^ becgaelt ; maec be Jfcanfcge iguanfnp? / fP»»""^ alle^ upt eenb?pelibecaïe telile/ om gaec bentecomplacccen/fonbec appacentie ban gencecji fïteect te jtjn jnamen nu ootlt got^ op bat mf " agc |
-ocr page 740-
//0 iiabt aDfCffol'JW'-'t ê>pafnfcfie tc fcconrcrfη / lüö'· jjjfc ettcïöclie i®roup£nenDc5iuimoiUtieban<©o.j> .— I03Ï)/ in ca$ Vranckrijck Dfn ©ep^ (itjfmocljtf Οί» lapcccn. D'igcf c ban Beun ingen fcjjjccf ban Den twin- tighften Dat D'ÜCiC de LionneDa£C,Upt OCCtìlle CflO' nun Daöt/ om met toat ern|itcg{)«natntcgafn: öatDaccl^oogDJ^ogcnDe btenbcn getoaecfcljoutot tc jUn / bat alle onDctRant aen bc ^paenfcDe niet [tonncnDe flreclten / al^ om bie min genegen te ma- ben om be ggepjojecteecbe i^cactatenaente oaen/ booj een openbare partpDig!)epbt albaec foube Uioibcn opgenomen / cnbe tot een cecijtbaecbige faccfi om alle mefures taffcijen Vranckrijck enbe Öaec SoonD ^ogenbe te becbieecltenj en ben €>oj[ogl) fhn boojtganglj te boen (jebben. ^at Oe^ (cmeet: t'appjeDtttöccen foube 3ijn/om bat men aen 't ^can» fc!)eéoföe©jcbe niet foube begeecen/ inbien men Do?faecIt of pjetc);t (jabt om De continuatie ban ben d^ojlogb op be fcgouDetenbananùecentekggljen. «p ijaDt aen ben feeec de Lionneaengfietoefenbat naebeüenclien ongbegconbt loa^/ cnbe Heeft niet te min fijn DeboicgOeacgtgetfclbe niet ongecoect te laten/ om battet ïtonDe boen (ten met toat teDec-- fjepDt i)et toeccfi ban ben ©jeDc te banOelen toa|S / om get aen geen onbeI)oo;Iti$ae toeballen fubject te mafclicn.
iP honbe niet anbec^ oojbeelcn of be gcooteonge·- icQcutgepbt ban De ^paenfcgefaecKen in be ^rbec- Wen moefl boo^taen aenge[1entoo/Dcn/ nietfoo leccai^ een fubjectbanbeltommecni^/ alatocial^ cinmiDOel om ben ©^ebe aen be jijbe ban ifepangien p;ottipt te boen amplectecen, i|pt)aDtDaecopaen Dei^eccen?8mba|TabeucsJin EngeJandc gljefföjeben/ ùat Ijp ggeften ijebbenDe becemacque^banbelleei; ΙΓοΙΐ op De betoufie ^ctienlen / feec ttoQffelen moet of fijn €D. penctcêecbe in be gconDt ban 't ooaömecc& ban De {^eec Trevor, enDein'tpjojectecenban be fdbe; enDe Dat !)p becMben aen gaec Hoogl^ JÜ^o^ cenöE te gemoebt te boei;en öaDt / bat fp ooiDeclDen Dat men geen affìanDelinggobecpjetenfien / nocg ban fati^factie aen Vranckrijck gljcgeben/ obec at tecbe gyeboocen p;eten|ïen in b'aentegaenBjebe fllcactacen pet^ bet)oo;be te laten betmanen/ om DaecDoo^aen Spangien in't capitalepoinet ban be ce> nunciatie geen |)|e|ubitie te leggen ; enDe baetom bei:^ flaen fjaöben/batte»; niet bequamec toaiS VTanckrijck tcbifponecenom be ceflïe ban be göeconque|ïeccDe plactfen aen te nemen op be fimple titul ban pacis caufa. Datbo?betéÖetaengaeHban©?eDe/ fonüec an&cce dipulatic / DooDt enbe te niet boet alle pieten» (ien/ op De toclcheDen ©oiloglj gebat toa^/ enbe DatDiciSbecIaufulebannonprejuditie in'tlaefl ban De 0οο?Γ3 Ucticulen inflnecenbe/ niet anber^ becjlaen iionDebietDenal^ banp^etenfieiibienptltoofDe ban tochotnenDe toeballen foube mogen cpfen.
üpboegfjDc baecbp/ batljptoilbetjoopenbatfp m 't leggljen banOefegconDen/ nietafgöetoeecfien toacen ban De fentimenten ban öaec J|oog JEogenbe nocbban'tgeenbpSpangieiiinbefenmeefi te beao> g!)(n tua^; enbe bat Die flceecfteneonben/ om op weefl al be boo?fcö?eberemarques, biepetceel^ be= batten / boIDoeninge enbe folutien te geben ; bat gp te fo?BbulOigec aencoecDe / om Dat men aen 't fftan fcije"' "
öe hoo?fcö?ebc ificticulent'abmittecen/ na bat ben weet IBarqui^ Caftel Rodrigo aengeboDen f)abt/on· «cc een booi bebingi)/ tot bebooifsSicticuIcnniet fpectecenbe / Dcfelbe te fullen boen teecftenen/ op bat boo; onnooDige bebatten geen tpt/ enbe met be tgbt Bet fleljeei toeccB ban bc ©?cDe niet beclocen toiecDe. gP totlDe Deröalben öaec^oogölDog.inonbecba. Wflü bcbencfien laten: of byaldiendebpaenfcheop tenige van foodanighe remarques die niet buyten den teneurvandeiclveArciculen, maer alleen eenialu- t«re interpretatie van de felve vervatten, haer Hoogh Wogende nietfouden mogen goede vinden» totfa- aUtatievanditgrootewerdchaeraente bieden, dé- lelve op een bequame manier te fullen comprehende- ίίοίη deguarantie over de Vrcde-Traftatea, yi. Deel. ' " |
ijaDt,
J0ijDct^ foo hiiecbt feec fiercit gefepbt bat brit βο» ningt) ojDje fouDe^gbcgebenbebbrnom Aelft, cnbe cenge anDece plactfen/ toelche boot fijn 2@apencn booilebcn ^aei: gljroccupeett cnDe bicDec beclatrit tuacen / toebec t'occupeten enDe te fo;tiftcccch/ macc b'i^cec be Lionnc fjeeft becfeechect bat fulcfi^ons toaecacfltigötoa^.
3ille be lubalterne (©fficieccn 50η na Bate brficmbe oojDen tot DeiiEtoupenonDccliaccCDmmeiiDemcnt in be ^paenfcije j^eoecIanDen bectcocitcn ; We $to:> ningö fPjacft ban fijncepgbectbaett^/ al^ ban een facc[tebieboojccnigebagl)cnopat)efcDo}t bia^/ om tijDingetebectoaetiten; cnbeinb enbe gene bie ban Bruffel te gemoct geflcn toiecbt / niet bolDoeuDe toa^/ foo foube boojfcbicbe tcp^fc||icI|icrtfenboo2tQangi) Öcbben.
©e Jleecen ?tfgefanten ban De Stf uc· ©o?(Icn/ en^» De ©ojfien in 'ti©uptfcl)eÖDcR/ tjebben^ingb^a Dagl) Daec te booten gaec ^uDientie ban affcDrpbC geöaDt/ na Datfc becflaen öaDDen/ battet toeccR ban De pracliminaria toa^ gcaDjuficett / cnDe bat obec ^e liiïlian Dt banJl^apenenban £ngeiaadtcnDel)aec üloüflö JOogcnDe toa^ geconbenicect. i^aec i^ gecc» matqueect in De boojf tljjcbe linbientic / bat ben iHo» ningg geDaegtc ^fgefanten fittrnDe cnDe ggeDccBe Dccft aengeDoojt cnDe geanttoooiDt ^ cnDc foube Daec meDe 6omen te ccfTrcen be jaloufie bp anbecei^na bopej aen Dat J®of opgcbat/ tee oo?falie befe foo Ijoog- gDefepDe 3Lrgatic in öacccccPeaenfpjaecftctiaenbe enbe ongebecUt bp ftjn .tBajcfïcpt toa^ ontfangen. j ?E>acc3ijngecHCl)tcngftetoce(l/ al^ofOe Ponu- geefen genegen foube stjneenigfìenicutoe^iliantie met Vranckrijck op te cecfttcn / maec be gcene bic gocDe Itenni^ ban De tcglientooojDifle Confjiiaban PortügaelmeenDenteIjcbben/ fcpbenbic ongfiefons beert te 3tjn.
,, laetflc 25?iebcn gftefcjjjeben upt be Franche •Corate, bccictìtcn /bat be jFo^tificatie ban Gray t'eca nemael gljeDemoliecrt bia^ / maec bat'ec aen Die ban be<&taDtDoienociicenigeobecgelaten irareni Dat men (ic{) becnoegDtie Defe laetflc tc minecen/ fon« Dee De felbe flecl en al tc boen opfpjingen. ©c boojfj 25?iebcn melOen meDe/ bat (Sne JlsiaiePcpt aen le Sr. de Bifly Bet (©onbetnement tomi Bcfangon, iit plact^ ban Dat ban Gray gljegebcn yabt / bat b'ii}ce3 ce De Pelietier, 3ntenDant ban Die ^^bincien : ©ecfcfjrpDe Ï|)upfen binnen Be{aD9on t)aDt boen φ toccpcn/ om inDiy;ccuincccbepIaetfeeenCitadclle te Doen opcicijten. ® en coep gingö/bat bc Jpo?tlfica<· tien ban RyfTel toel licl)t mcDe fouDe bccnietigDt b]0}< Den/foo b|a DeCitaDclIc alDaec fouOe boltcochen Sbn/ Dat bie ban Oudenaerdetoellictjt mebc fouDcn afge« tooipcn toojDen/ cn bat men acnbebemolitieban Die ban Arraentiers, ooc[iboo;tgingl)t'arbcpDen.
^0ne .f^ajeftept foube nocD al boo;ncmen^3(jn op ben drie en twintighften befcc ban St. Germain op tc biecc&en/ cn te ©eibt te tcecltcn / ccnigge Ctoupe^ ban De^ Honing!)^ igup^ foubm al bec< ttochen jtjn.
©e jongbfïc SSjieben ban Rochelleb?ac6lcnnii* bc/ bat b'llecc Colbert de Terron, feventien a ach- tlen gaccc iloogg m^genbe (i^nbecDanen ^bepen nae Lisbon fouDen gebbtn Dcb?acljt ®e©oUanDt» fclje ^cgepen/ bie op ben twaelfden befcc alDaec la* gen / toiccDen geoojbeelt omtcent De feftigh fletcd te 39η/ bie meed SEepl-irccbt lagen om na 't©aDctlant te ftceccn / fflne JBajeficpt^^cbepen/ bie bacc obe^ ligö toacen / mccnDcn op ben derthienden befccban bacc Eee te ttiefen/ (nficfi te becboegenbp bic ban ben üeec ©cttoglj aan Beaufort, DiemtnafloofDe/ bat fdn couc^ na be Ca'ronne foube nemen.
© e jFcanfcge fctjeenen nocjï al te mt^tcoulsen bat Spangien fouDe ccfolbeccnj maec 't kna^geenttiDt omaen'tfoinEd'bonneurteD»ica;n; nac^r^ Φ90
eii O O R L O G Η, 'iMf-en^veemghfleBoeck, 709
b'i^ccc Trevor fiaòtbootiflcntiafsö^boojeen
cjepic^oniplelafl&ifjonmi/ bccüttttenDeatmnDan»_
telycli alle Dct geen fijn fub fpetati al&aEc nebeu^ ö'llee'c ban Bcuniogen gljetcactcect enDc Ëcjlooteit |
-ocr page 741-
710 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ί^-ςο ban ccn vier en twintighften, ontfmaÖt>'i|c«ömi ^ " Beuningen CE»! OCpiC^ CourtrC ban Madrid, met De»
--oefcöcó öan DtnïSiuijaffaöeucRedeöanbfnfcven-
ricnden: upt De toelette bp metfaïptfcl)apbct|lont Dat De lüoiitnflin ban Spaogien ftaDt abfaatcect fnoe nljfappjobeect ö'ïïcticulen ban Den negen en twm- tighitenbanDcbecIeDen IBaenDt/ in De Conre«n= tien met b'^eercn (ffommiflarilfen ban Defentta= ninaö met D'feec Trevor, cnDe Beni sÖeaDjutteect; cn op Den dertighften, Doo? gcDac&ten ?fitnuaffaDeuc obecsefonDen. ©e felbe <£ouciec Daeccn boben ööccljacöcect aebjeeft nietttoee ocoote ©acquetten/ t)et eene aen Den |9ofl-meefiec teBruflei, enDefiet anDec onüer (Coubert aen Den Commilfari^ Bifch-
dommerinDenHage.
fêp fi:&?éef / öat Daec i^o. .IlSog. ojDjeg ontcent De guarantic, bpöeni opflenottientoacen/ al^tatpen onDec epnöe titfcftenoe/ al^ om te betupoen Dat öaec ineenina ntet toa^ aen Spangien pet Dien aenaaenbe t'accoïOeten / Datfe niet fouöen becepDt ifln te selflcB aen Vranckrijck toe te (iaën; en Dat ftp üera ban De booifepöe oiOje^ fouDe öebben te Dienen / niet om ni- tro Dcbboicen te Doen/ ombaecïlo. JiSog. garantie te boen aen nemen/maec alleen om Defete moaen toe fiaen; inDienfebanöefcanfcöe 3i)üc begeettfouDe toecben; Ijoetoel ïjet nietfonbecceDeninbebenciten RonbetoojDenööfnomen/ ofomtcent öet nbefieele toecch ban bc garantie, ten aenjïen ban befe Ccson niet betec toiecbtbetl)Icbenbp&eti2icactactban?il» ïiantie ban Dentate \66%, toelcfiebefclbebebatteDe al^ öat ùaec obec eenige ntentoe actte toiecbe gijecou» cljcect/ infonbecöepbt betotjle Öe igeecenütoninflfe CommijTarifTen 't felbe btecmaten in Difconcfen bact obec boo?befcn met tjem geöouOen / OabDen Beconfi= Deceert ; enbe bat öet felbe (IcecBen ftonbe om 't boojs fepDe fScaetaet oocft betec te boen obfecbecen / enbe om 't effect ban De guarantie niet te fionnen epffcljcn/ inbien Dat ban 't iEcactae.t in alle beden allr^ in't toehomenbe niet mocüt toecben gepjefleect.
©an 't obechomen ban Deboojfepbeaatificatie/ Beeft ÖP aen Den Heece De Lionne en Den Hcec Tre- vor fienni^ gegeben ; enbe Beeft De ïaefl-genoemben Heecaengcnomcnnocbbanbienbageen <iB]cp?e^l na loonden af te baecbigen / om ö^tbecfiaefïenban't geen Bpban Daec noobigf) öaD te foHicitecen.
ÜP Beeft ooch aen Den lÌtoningB en De Heeten fijne lEiniflec^ Renni^ gBegeben banDegoeDetijbingen Bem (Beuningen) upt BruOel toegeKomen : ban oat Den ìaac(iui# ban Caftel Rodrigo ojDje Bab gBefielt otn'tgBep?ojecteecbe©?ebe-®cactaet/ foo al^ \)zt ïfpDe/ te boen teccltenenj en B«ft Öie oecafie toaecge= nomen om te bccfoecBen / Dat aen De Booft ©fTieie» ren obec fijne naajcfïept^ ®coupen in De ^paenfeBe J^eDeclanöen o?b?e mocBt toojben gBegeben / om De Boo?f3 ®coupm alleen te Doen fubfifiecen mettet meelte gemacK/ en albecBanbebloet-fio^ingBefoo beel Doeneltjelt te becmijben; maecDaecopi^nocg geencefoIutiesBcnomcn/ enfoubeoppacenttot Dat ban 't teBenen enbe flupten banbenlDsebe getoiffe tp> Ding acngeb;acBt toa^/bp b'alceefie afgefonben o^Dje^ becbleben toecben ; oocit fijn tot Parijs Sdilletten oen^ Qcflagen/ bp toelelte alle ©ffieiec^ toiecben geIa|ï/op pene ban empriionnement, na Baec onbecBootigBc i(3cgimenten enbe Compagnien te bectcec&en.
50e Concept ©jebe ®cactatcn aen 't ipcanfcBe i^of cucBtbaec getoojben sijnbe/ bectaDeclttenmuc> itiucatie onbec beele/DieBaet De co«que(le ban 't obe- rige in De^paenfe^eDecIanbenfoofadlinbeelDen/ Datfe ntet IBben honbenDat DegcooteBoprDaectoe aen Den ©?cbe opgeoffect toiecDe ; enbe Daec toacen» Dee/ Die OcBbeciloutBaDbeninBanDenbanDenSto· ningB te boen Itomen een j@emocie/ bp be toelcfte be continuatie ban Den^o^logBmetbeelceDentoiecDt aengecaben / en mibbelen / en bonDen toiecben boo;- gefielt om be 33;ebe-BanbeI ptou(ibelteb;e&en.
(Cpbingen upt Portugaei meiben/ Dattet ButoelijcA ban be tioninginne ban Dat flijcit met Don Pedro ^oen^bauB na l^aeffcBen toa^ gefolemnifeect. $)en llettogB ban tfeaufoit foitbemetfdnj^fooi |
in De «iaconnf^ nengBetoeefi Bcb&en / en&e geen ifióìì ^paenfclje ;&cijfpen Daec Bebbenbe gBcbonöen i en - toifi men tot Parijs nocB niet naebecbanbenlfeec Donjoand'Auftria, algbatfgn Hoogljept ben vijf en twintighften ban De boojIeDen JKaenbt ban Ma. dridtoa^bectcocften.
't i>eDect Beeft Den l^eece Trevor befiomenbe Sa. tificatie ban ben ItotJingB fijn naeefiec/ep Bet ffltac» taet Dat sijn «ÖD. ncben^b'©eec ban Beuningen tot Parijs BaDt geflooten / en Den feven en twintighften nae 't Hof totVerfaiiiesgBcccpfl/ otntebernfmen toanne ec/ enbe toaec men b'upttoiffelinae banbe Ba» tificatie foube bonnen Doen. j&ulclt^ i^ gefcgiet bm dertigften öaec arn
Φρ Der^ töbtBeefiD'Jj^eec^mBaifabeticban Ve-
netien tot Parijs ttjDingc ontfangen ban een gelucfito d^ebecBt tecgcc/ in't toelelte De ©enetianenvee^ thien iCuccftfcBe «©alepenfoogöenomenal^aöcbei ftcueect Bobben, ^en lüoningB foube gBcbifpouecct 3dn/ na 't boltceclun ban Den 39^ebe met Spangien, De aepublöcfie ban Venetien t'afTiPecen met «ier duyfent ©oet-finecBtcn en vijftien hondert paecbeii/ en foube Dat j&ecouc^ op Den naem ban ben ^auS/en teebeDebanbefelbeaf-gefcBicRttoecben t fo8omce= nigec mate t'ebitecen D'offenfie/ Die aen b'(©itotnan> nifcBe ©oojte Daec obec opaBenomenfonbemoBhcti toecDen/ al^ omtececoanofcecenD'inbulaentieöan Den tegBintooojbiaen pau^inBettocftaenbmialie falicn/ Die toegen^ föne .«©aieliept becfocBttoiecbcn; jebbenbe onlang^ aen be felbe Jlfêajeftept bBwccoì» Deect De j&ominatie tot be SSifcöbommen en tot alle (Ceelielijcfie 23enefitien / niet alleen tot Metz.Toui, en Verdun, maec oocft in alle Conqueflen op 'tïupi ban <@o(ienciicft in De boojleDen Φο;ΙοβΒ gebarti.
55e ®cactaten tot Aken (ionben op een bott ban bcflupt; alleen Bapecbe De iSatificatie; blijbenùebe JFcanfcBenin'tongeïoof/ bat Die ban Caftel Rodri- go inaalibe toa^. ©en fêecc JüaatguigfcBwtföafC obec aen b'lgeec ban Beuningen, om be^tanfcfie een anbecgBeboelentegeben ; Dat oocft oiD^emocIic too;ben gBeltelt tot een bolftome» ceffatie ban (]of!ilt· tept/ al^ mebe om D'upttoilfelinaBe ban be Satificft= tien te becBaefien. joaacc alboocen Bp Daec obec in conbecfatie Beeft fionnen tceben met Den ©eet de Lionne, Beeft fijn <!2b: Bem fcec BebiaBe wacètm gBebaen obec nieutoe geafFeöeerde cetatbcmenten / toelcfte Dooj De ^paenfcljen ontcent Bet toeccft ban De ©?ebe foube toegebjacBt toecben i enbeöetft iiem Daec op tecBanDgefieltDcBiecnaboIgenbeJ&ifiibe: metbpaBeboegBbebecIdacinge/ ban bat bp albien boo? ben achtiendenbanbc loopcnDcjaaaenbtbetpi DingBe ban Bet tepcftenen ban De J^/eùe acn bcfe KoningB niet taai obeceBeb?acBt; ^ijn JEajeflept Dien DaaB tot fon aealjec^inDe^pacnfcöejSeöcc lanbenfoubebectcecften / om o^bje te (lellen tot t)ct becbolgen ban Den <@o;IoaBna'tcpnbebanbel(nx penbeJItSaent.
CHeffieurs,
Le Roy ayantveu une Lettre iTAix Ιλ chapih du vingtfixiefme de l'autre mois, oti il ne fe parie point encore que Monfieur Tevtple J fut arnvé, ny que Monfieur Ie Baron de Bergefek eut recèu ordre du Marquis àcCafielRodrigoàe^ntrl^Tmaétah forme qu'il a efté ajufté icy, en quoylesEipagnoli ontdefiadedeffeinforméperduwr^ou dix jours de temps fort utile, & ce femble aflez preffez5 Et Sa Majefté, apprennant d'ailleurs par fes Officiers qui font aux environsdcSrewÌw, qu'onny parie &07 agit que fur le fondement de la continuation de la guerre , & mefme que le Baïon de Bergèyck com- mence à chicaner dans l'Aitemblée fui· le pied des bel- les remarques de Monfieur de Vjfùla j (a Msjefte a grahd intereft de n'eftre pàs furprlfe Scamufee, Ce m'a ordontjé de depefcher demàin matin un Courier
expresàMonfieurCi/iiripourluy dire, que foo >0" tention eft, qn'il figne le Tràirté dont on luy a envoye le projeft, laiis y rie» changer, & qu'il lercmecfc |
-ocr page 742-
en O O R L O G Η, V
.,ς aiofi entrelesmalnsduPIenipotentiaire
de SaSaintecé, afinqu'on n'y alt plus à agir qu'aprés
' des Efpiigiiols pour avoir la Paix, oupourjuftifier
JU monde, qu'ils nel'auront pas voulu : LeRoy veuc
fgjvoir prómptement à quoy s'en tenif pour pouvoir
prendre fes mefuresàtemps, pour Paition de fes ar-
méés dans Je m cis prochsin, fiies Efpsgnols refufent
ia Paix > qiie MonfieurCe//5iri dentiera teute fignée;
& comme vos Maiftres en ce cas la feront tous dans un
mefme incereìt, je vous prie, Meflleurs,de lesad-
vertirauffi de benne tieureà preparer leschofes pour
contraindre à la Paix ceuxqui nel'aurontpas voulu.
Si vous voulez cfcrire à Bruxelles & à Aix k Cha^eUe,
11 faudra s'il vous plaift, tenir vosdepefchespreftes
pourdetnain matto,& mon Courier paffera chez vous
pour les prendre.
i 'Ay receu ce matin Ia Lettre qu'il a più à voftre
' Excellence d'efcrire à Monfieurle ChevalierTre-
•vor & à moy, Ie trentiefmeàamoispeiiTé, &8y
procuréau Courier qui me l'apportée, un paiTepore
pour la feureté de fon voyage en Efpagneavec Ie re-
fpeö:, dontvousl'avezcbargez., avcc lequel il par-
tire enqore ce jourdhuy.
Monfieur Ie Chevalier lYever a efté cmpefché d*al-
ler à la Cour, qui eft prcfentement à S. Germaln, par
un pcu d'indifpofitiun & par des ifiaires prcflantes
qu'ilavoitfurie bras, & auDTi je m'y fuis rendu de
noftre commun advis pour faire f^avoir au Roy, quc
Voftre Excellence n'ait pas feulement donne les or-
dres neceffaires à Monfieur Ie Baron de Bergeyck,
pour figner Ie Traitté de Paix, mais qu'cllc a entre fes
mains les Ratifications de la Reine fa MaiftreiTe pour
la confirmation dudit Traitté, pour fonder là-deflus
des nouvelles inftances pour la ceffation entiere de
tous adles d'hoftilité, & pour hifter l'efchange des
Ratifications , par lequel on peut donner la derniere
conclufion à 1'ou vragc de la Paix.
Mai» j'ay efté fort furprisquand Monfieur deLio»-
ne> à qui je me fuis addreiléz, pour céc cSeö, m'a
prevenu par un long rccit de plaintes, qui tendoient
toutes à!fttire voir queleRoya grandftijetdecroire,
que Voftre Excellence eft efloignée de toute inten-
tiondehaflerla conclufion de la Paix , que juinx,e
jours font efcoulez dcpuis qu'elle a receu ledit Traitié
icy projetté, & que les L ettres àvivwgtpxiefìne du
mois paffé d'Aix la cAe/iftff portent que Monfieur le
Baron de Bergepk n'avoit encore receu aucuns ordres
pour figner la Paix, nyaucuns de vos depefches, de-
puis tout le temps qu'iì cft dans ladite Ville, que Mon-
fieur le Chevalier Tempie que Voftre Excellence man-
de d'eftre chargé defdi ts ordres, n'y eftoit pas encore
iuivtzlcàXtvingtfixiefme 1 quoy qu'il eftoit party le
wHgtiefme de Bruxelles, & qu'on nò pouvoit pas com-
paiier ces longueurs, avec un deffein fincere de hafter
la Paix ; que Pon mande à'Aìx la ChaptUs, que Voftre
Excellence montre une averfion invincible à ne pai
faire figner la Paix aux Conditions contcniies audit
Pfojet j & que Monfieur le Baron de Bergeyck met (ut
k tapit des oppofitionscontre plufieursdefes Artides,,
qui ne peuvent fervir qu'à geigticr du temps, & à dif-
ferer la conclufion du Traitté, qué pour toutes cea
raiions il avoit efcrit par ordredu Roy à Monfieur le
Chevalier TVêvorj & à moy la Lettre qu'il m'a mis
entre les mains, & dont la copie ve cy jointe, è? qu'il
avoicànousdiredeplusauNomdeb'a Mejefté, que
fi devaot te dixhuìtiejm de ce moIs on n'à icy nouvelle
certainedelafignature du Traitté à j/^x la Chapelle»
le Roy partir» prccifemew audit jour ì, fon Atmée,
pour mectre ordre à lacontinuationdelaguerre. Oc
qnenoui de voM faire eftat là-deftlis.
©00 1 Je
Signé
BE LIONNE.
0/l§n Heeren^
DEn Koningh hebbende ghefien eenen Brief
van Aken, ν an den fes en twintighfien der voor-
leden Maent, waer in men alfnoch niet en
fpreecktdatden Heer Tempie aldaer was ghckomen,
alfmede dat den Baroni/ii» Bergeycigeeaordievan
den Marqais de Ca/Ïe/Rodrigo on^angea hadde » om
't Traòtaec te tekenen in de forme alhier geadjufteert,
van 'twelcke de Spaenfche door een geformeerde aen-
flagh van de nuttigheydt des tijds aireede acéi a
daghen verlooren hebben , die nochtans ghepreflcert
fchijnt. En fijne Majefteyc verftaende vand'anderc
zijde door fijne Officieren ontrent Βηφ/ ghelegben>
dat men niet anders en fpreeckt noch werckt als op de
fondamenten van de continuatie des Oorloghs, en
ielver den Baron de Bergeyci begint in de Vergadering
tedifputeren op den voet der fchooneAenmerckin-
gen van den Heer i'iyS/ii; SijneMajefteyt hebbende
groot interefl: om nietovervallennochopghehouden
te zijn, heeftjmy belaftmorghen vroegheenexpref-
fen Courier aen den Heer Celèert af te vaerdigen, om
hem te feggen, dat fijn intentie is, dathy hetTra-
'dtaet van 't welck men 't Proj eft gefonden heeft, teec-
kent fonder yets te veranderen, en dat hy het aldus
getekent in handen van den Plenipotentiaris van fijne
Heyligheyt ftelt, op dat men daer na niet anders als
met de Spaenfche te werckcn heeft om de Vrede te
hebben, om aen de Werelt te doen blijckendat fy
niet en willen ; Den Koningh wil op'tfpoedighfte
weten hoe hy fich fai houden om by tijdts de mate te
nemen, voor d'adie van fijne Leghers in de naeft-
komende Maent, foo de Spaenfche de Vrede weyge-
ren, die den Heer Cetós^haergeteeckent fai geven·.
Engelijck uwe Meefters in fulcken geval't felve inte-
refl: hebben, ickbidde, mijnHeerea, haér metten
eerlten te laten weten, om alles te prepareren, ea
tot de Vrede re dwinghen die niet ghewilt en hebbes.
Sooghy wilt fchrijven nae àcStiàtBruJJeloiAken,
ghy moet foo 't u belieft uwe Depefches teghen mor-
gen vroegh, ghereec houden, en mijn Courier fai
toc u aenkomea om de felve mede tc nemen.
Was geteeckent
dl Lionne.
3®'©eec toan Beuningen fteeft ïjiec op niet nae-
QgelatrnacngDebacgtejleecaente taotifen/ 6et fie
^DinatiebanOeoiDje^ bp ben ileec JD^acquI^ ban
Uftel Rodrigo göefielt/ ortlljet tot Parijs aDeaftju»
fltecbc ®cectaEt te boen teecftcnen/ booj onfepl·
oaec fönöe aen te (len/ foo toet upt fijn eö.fcDi9=
wnbanbenHecce Trevor enbe öem/ al^ uptaD»
«Dien ban be i@eerent}ace^oasl)jEgosenDe^ebe'
Dutcerbni tot Bruflèi $ enöe na^partiCHiiccUeEupt
wppe ban be felbe toelcReftpacnfijn «ÖÖ:
8«ft k>ei?r99nt ; ïeöen pijitWm om fic&t'altet.
Acht-en-njeertighfle BoecL 71 %
mccenofpct^ anOec^ te taicccen / al^ bat Öe booj»
fcöiebe ofoie^/ nae Datfe oo Den pegentienden ohe> ^. „________,
ejcpebieert bjaten/ noclj op ben fes en twimighften
niet tot Aken toacen obfcobfb^arfjti macc fioeboel
bat geeft Itonnenbtenen/ amOéoptreüatte ecnfiop
Dit fubject een tocpnifll) te tempececcn / fooftecft ijet
niet honnen (ïcechen omfoobanigf)egùeDegconben
te leggen / batmeteenlgljEljopeban fuccep alboo»
cenmenalbaectpbinggebanget tepcbenen ban be
iScactaten t)abt / tot be boojfcgiebe tteee pointen
ban bolhomen eeffatte ban tjofiilitept enbc'tuptbjif··
felrn ban belSati^ratien/ naer b^ucbtgliearbepbc
foube {tonnen totcDen. (^nbeöeeftljpbicnboÏBenbe
bpp;obiftenietanDec^RonnenDoen/ al^ bat §p bp
cefcciptie aen gebac{)te i^eec IBarqui^ Dooj een Cou»
riec/ toelcfte Oen fóoningö op gifleten obecBruffel
na Aken fieeft gtjefoHben / 't genefiemin Defebcje»
ggent ioa^/ met toefenöinge ban Copte ban be op*
gebactjtc J©iffïbc ban ben föeece De Lionne öetft be»
hent gemaeefvt : gcIijEfi oocft aén be ï|eecc Be veming
enDe aen beï|eecenöaecï|ooaljl©og.<0eöeputecc»
ben tot BruiTei. ^gn S^jief ina^ al^ boIgDt :
<JMmfieür,
-ocr page 743-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
CHyn Heer j
ICkhebbedefen morgen den Brief ontfangen die
Uwe Excellentie belieft heeft aen den Heer Rid-
der Trevor, en my den dertighften der voorleden
Maend te fchrij ven, ick bebbe voor den Courier die
mijndefelve brachte een paflèpoort beforght, tot fe
kerheyd van fijnereyfenaSpangienmetdeachtinsh
waermedegby hem gelaft hAc, methetwelcke hv
heden noch vertrecken fai. '
Den Heer Ridder Trevor is verhindert geweeft na
't Hof die tegen woordigh te Saint Germam is, te gaeo,
door een wreynige indifpofitie, ende feer nood-drin-
gende affaires die hy in handen hadde, foo ben ick
met ons gemeen advijs aldaerghegaen, omaenden
Koningh te doen weten dat Uwe Excellentie niet al-
leen noodige ordres aen den Heer Baron de Bergeyck
gefondenheefc , om het Traftaet van Vrede te teec-
kenen, diewy alhier gheprojeéteert hebben, maer
datgyoückin handen hadde de Ratincatien van de
Koninginne U Meeftreflè voor de confirmatie van
't ghefeyde Traftaet, om daer op nieuwe Inftan-
tien te iicllen voor de gehtele ophoudinge van vyand-
lijcke daden, en om de verwiflelinghe te verhaeften,
waer door men de laetfte conclufie aen 't werck vio
de Vrede magh geven.
Maer ick was feer verwondert wanneer den Heer
de Lionne, aen wien ick my tot dien eyndeaddref-
fcerde, my is voorgekomen met een langh verhael
van klachten, diealleilrecktcnom te doen fien dat
den Koningh groote reden heeft te ghelooven, dat
U Excellentie fijn intentie verre is van de Vrede te
vervorderen ; En dat vijfiitn daeghen fijn vetloopen
federt dar ghy 't gefeyde Tradaet alhier geprojefteert,
hebt ontfanghen, en dat de Brieven van den fes en
twintighpen der voorleden maendt, van Akenmzàa
brenghen, dat den Heer Baron de Bergeysk, noch
geenige ordrts noch depefches om de Vredetetecc-
kenen , ontfanghen hadde, in al den tijdt dathy in
de gefeyde Stad is ; En dit den Heer Ridder Templt
die U Excellentie fchrijft met de voorfcbreve ordres
ghelafttezijn, aldaer de ghefeyde fes en tvintighfie»
noch niet ghearriveerten was, hoe wel hy den <®;»·
tighfien van Brujfelis vertrocken , dat men defe lang-
heden niet konden gelijcken by een oprecht deffein
om de Vrede te haeften : En van Ake» dat men fchreef,
dat Uwe Excellentie een onverwinnelijcke af keer
betuyghde om de conditiën van Vrede te doen teec-
cenen nae den inhoudt van 't Projedt, en dit den
Heer Baron de Bergeyck brenght op 't tapljtoppofi-
tien teghen verfcheydeArticulen, die niet en dienen
als om tijdt te winnen, en de conclufie van Vrede te
verachteren, en om alle defe redenen hadde hy door
ordre van den Koningh aen den Heer Ridder Tre·
var, en my ghefchreven, den Brief die hy my in han-
den ftelde, waer van de Copie hier by-ghevoeght
|;aet, en dat hyons te meer uytdennaem vanfyne
^'lajefteyttefeggenhadde, foo voorden achtiendeit
defer maent, men geen feecker nieuws van de teecke-
ninge der Vrede tot Aken tn heeft, den Koningh
precijfelijck den ghefeyden dagh naer fijn Leger £al
vertrecken, om ordre tot de continuatie van dea
Oorlogh te ftellen j waer op wy ftaet mooghea
maeckcn.
Ick hebbeniet ghemanqueert op alle het gene te
antwoorden dat Uw Excellentie my ichrijft dathy
ordre aen den Heer dc Bergeyck ghefonden heeft
om het Traélaette teeckenen, mygheconfirmeerc
is door de Heeren Gedeputeerden van haere Hoogli
Mogende de Heercn Staten, dioteBr«^/zijn, die
ray de Copie ghefonden hebben , en dat men op
Uw Exc. niet Konde vermoeden eenige overvallen
te willen ghebruycken , noch langheden te begee-
ren, door dien hy de WilTelinghe der Ratificatien
doet preflèren, die voorftellendat het Tradaet be-
hoorde gheteeckent te zijn, en mijne Brieven van
den negen en fwintighfien uyt de gefeyde Stadt^*M
712
1IÌ68. Jen'aypasttianquéà répondreàtoutcclaqueceque
_' Voftrc Excellence me mande des ordres, qu'ellc a en-
~~ voyé à Monfieur de Bìt^ì^ì/ì· pour figner le Traitté,
m'cft confirmé par MciEeurs les Deputés deMeflìeurs
les Eftats qui font &qu'ils m'avoient en-
voyez lacopie, &que Voftre Excellence ne pouvoit
paseftrefoubgonnéedevouloir ufer de furprife, ny
d'afFedter deslongeurs, puis qu'ellefait preffer fur l'c-
change des Racifications,qui prefupofent que leTrait-
lé doit eftre fìgné, que mes lettres du vmgtneufvtejme
d'^ix Ia Chafeüe portent, que Monfieur le Chevalier
Tempie y de volt arriver ce jour-là, & que je ne ρου Vois
pas douter que les ordres qu'il porte pour Monfieur Ie
Baron de Bergeyck, pour figner ie Traitté ne foient en
tierement conforme àceux qu'on a envoyez. d'icy ì
Monfieur Colbert ; à Igavoir, de la figner comme il eft
projetté.fans aucun changement,non feulement paree
^jyj^LlCllallD UUV.UL1 WiaiJgtlllULll.,
que lefdns Seigneurs Deputez ne me mandent pas que
Voftre Excellence aie defiréaucun,mais paree que 1'on
ne peut pas former dés à prefent les Aöes des ratifica-
tions, fi le Traitié, qui y dolt eftre inferé, n'eft de mot
co mot conforme à celuy quiaeftéprojettéicy ; Je
ne crois pas que je me erompe encettemienne opi-
nion , mais je louhaicte pourtant tort d'avoir pù affeu-
rcr cecy avec plus ae ccrtitude,puis qu'il eft tres-effen-
tiel comme Voftre Excellence peut jugerentout ce
que nous pou vons propofer icy touchant l'acceleration
flesratificationsfufdites. ,
Quoy qu'àvousdire vray, jenevoJsaucuneappa-
rence en cette Cour pour faire expedicr les Adles des
ratifications avant qu'on ait le Traitté comme il fera
{\gTié\AixlaChafeìle, &quoyquej'avois cy-devant
mandé avec approbation de Meilìeurs les Miniftres,
que la Reine d'Efpagne pouvoit faire expedier une ra-
tificatiun.où on laifleroit un efpaceen blanc,pour y in-
ierer le Traitté, afio de gaigner temps; on me dit pre-
fentemsnt que le Roy ne fe contenterà pas d'une celle
Ratification,au moins fi entre la date de la fignature du
Traitté, & entre celle de la ratification il n'y ait aflez
de temps pour rendre vray-femblable, que Sa Majefté
d'Efpagne alt veu le Traitté avant que de la ratiiìer.
J'ay efcrit fur ce fujet plus amplement à Meffieurs
les Deputez de Me0èigneurs lesEftats à Bruxelles, par
un Courier qui eft paiTc hier par icy avec un Pacquet
pour Voftre Excellence de la Cour d'Efpagne,&je me
rapporteray à ce qu'ils auront l'honneur deluy dire: le
fupplie donc Voftre Exc. de vouloir confiderer felon
fa grande prudence, combien le temps eft devenu pre-
Cieux en ci tte rencontre, & combien il eft important,
que le Traitté ne foit pas figncz feulement fans aucun
delay, mais qu'il foit envoyez avec toute diligence
par plus d'une voye enEfpagne,pour faire hafter les ra-
tifications fclon les formesjcar quoy qu'on fait prefen-
rement tout ce qu'on peut pour batter de ce cofte, la
conclufion du Traitté , on verrà pour volontiers
qu'elle ne fe faflTe pas, & qu'on ait prefentez de con-
tinuer la guerre, fur ce que les ratifications ne font
pas venuè's au temps prefix, ou qu'elles n'ayent efté
cxpediée felon les formes.
le ne laifferay pas neanmoins de preffer avec Mr.
Trevor, qu'on fe confente des ratifications, que Sa
Majefté d'Efp^ntf pourra faire expedier aprés qu'elle
aura veu le projed, que luy a efté envoyé d'icy ; mais
on ne veut en aucune maniere admettre celles que Vo-
ftre Excellence a prefentement defiré, parce qu'on
pretend qu'elles ont efté dreffées avant que la Reine
ait pù voir ledic Projedt. l'attend demain au matin
Mr. Trevor j pour continuer à feconder tout ce que
nous pourrons les intentions de Voftre Exc. en cette
Cour, mais j'ay crù qne c'eftoit de mon de voir de'luy
mander provifionelement ce que j'ay trouvéd'obfta-
cle dés l'abordi l'efperequenousauronsbien-toftla
nouvelle de la fignature du Traitté de la Paix, car fans
celle-là je ne crois pas (^'on puiflè rien avancer. le
fuis avec beaucoup de pamon tres- parfaitement, 6cc.
St. Germain le deuxisjmsjour de May 1668.
Eftoitfigné C. van Bkuningen.
-ocr page 744-
en O O R L -O G Η, 't Acht-.en-'veeriìghfleBoeck. 7 13
brenghenmede> dat den Heer Ridder lemph foude den lel ven dagh aldaer arriveren» foo dat ick nieü ' en koode twijffelen of de ordrcs die hy mede breoght voorden BiTondeBergeyckom het Traöaec te teec- kenenzijngheheel conform met die gene die men van hier aen den Heer Coltert ghefonden heeft ; re weten, geiijckdiegbeprojedeertzijn, teteecke- nenfonder eenighe veranderinehe, niet alleenlijck om datdeghefeyde Gedeputeerden my niet en ichrij- ven dat U Excellentie eenige begeerde j maer door dien men van nu af aen geen AAen van Ratiücatien Jconde formeren > foo het Tradtaet 't gene men daer iomoetinfereren, niet van woordt tot woordt con- form is, 't geene tnen alhier gheprojedleert heeft j Ick en gheloove niet dat ick my in defa mijn opi- nie hedriegh, maer hadde feer ghewenfcht haer dit roet meerder vaftigheydt te konnen verfeeckeren, mitfdicn bet feer wefentlijck is, gelijck Uw Ex- cellentie kan oordelen inaile het gene wy hier kon- nen propoferen, raeckende de verhaeftinge der bo- ven-gefeyde Ratificatien.
Hoewel om de waerheydt te fegghen, ick gee- ne apparentie in dit Hof en fie, om de Aften van Ratificatien te doen expedieren , al voor men het Traöaet heeft, gelijck het in de ghefeyde Stadt van Me» gheteeckent is ; Ick hadde hier vooren met approbatie van de Heeren Minifters ghefchreven, dat de Koninginne van Spanglen , konde doen expedieren een Ratificatie , waer men een witte pkets foude laten, ten eynde het gefeyde Tradaet daer inne te infereren, om tijdt te winnen : IVIen antwoorde m'y haeftelijck , dat den Koningh fich met fulcken Ratificatie niet foude willen contente- ren » ten zy tuffchen den datum in het teycke- nen van 't Tradtaet,-en die van de Ratificatie tijdts ghenoegh is , om wacrfchijnelijck te maecken dat hsere Majeiteyc de Koninginne van Spangien, het voorfchreve TraSaet gefienheeft, alvoor'tfelve te ratificeren.
Ick hebbe op dit fujet breeder aen de Heeren Ge- deputeerden van haere Hoogh Mogende de Hee- ren Staten tot ghefchreven, dooreen Cou- rier die gifteren alhier pafleerde met een Pacquet voor Uw Excellentie, uyt het Hof van Spangien, ick fai my beruften op de eer die hy fai hebben , in haer de gelegentheyd te feggen. Ick bidde Uw Excellentie nae fijn groot verftandt te wiUen con- fidereren, hoe waerdigh den tijdt in defe bejege- ningh is gheworden, en hoe wichtigh het is, dat niet alleen het Traöaet fonder eenige uytftel geteeckent wordt, maer dat men door meer als eene wegh op 't fpoedighfte nae Spangien fendt, om de ratifi- catien volghens de forme te haeften ; Want hoe wel men tegenwoordigh van defe zij de al doet't ge- ne men kan om de conclu fie van't Tradtaet te iluy- ten , men foude ieer geerne fien dat fy niet ghe- daen en wierde , en men betoont den Oorlogh te willen continueren, door dien de Ratificatien niet en zijn ghekomen op den precijfen tijdt, of dat fy niet volghens de termen lijn gheexpe- dieert.
Nochtans ick fai niet naelaten met den Heere de ï>iw te prefleren, dat men fich tevreden houd met dé Ratificatien die haere Majefteyt van Span- gien nae't fien van't gene men haer van hier heeft ghefonden , mochte doen expedieren, maer men wil in geeniger manieren de lelve toeftaen die Uw Excellentie aenftondts begeerde , door dien men pretendeerde, dat die gheftelt zijn, alvoor de Ko- ninginne het Projedl konde ghefien hebben. Ick verwachte morghcn vroegh den Heer Trtvor, om vervolghens te helpen in alle het gene wy kon- ^n de goede intentien van Uw Excellentie in dit Hof, Biaer ick hebbe ghedacbt dat het mijn fchul- dighe plicht was, U proviGonelijck te laten we- ten de verhinderingbe die ick van het begin ghe- vondenhebbej Ick hoope datmen ha^ft het nieuws van het teeckenen van de Vrede fai hebben, fon- dar het ^^Icl;*: ick g«loQVC mei) niets kaq avan- ceren. Ick ben met groote paflie feer volkoment- Jijck, &c. |
Te St. Germain en Laye den tweede» Meyfefiien honden aeht enfefiigb.
Was geteeckent
C. van β E ÜN ING EN.
JlaEC 'tafeacn ban be felbe tot Parijs tpDingïie BDiftortlfη bp icÖiijbEtI ban Den acht en twintlghllea ban be boojIeOe JÓ^aenbc upt Akenj ban bot bic basi) ben j^ccce Tempie met öeop orbacbteojbjc^ albaccbjai aengfjEliomtn / wbe bat fijn €b. bcbe beclupbcn/ batbefelbe fooDaniflö toacen / batbaec op in ttoee bagen Oe ilicactaten finai0clt acflooten foubeti fionntniiDecben.
©e ©ecc ban Beuningen Bffft Biec upt occapc Sfienomcnom {)et point ban 't upttoiffden ban be iaatificatientQat nabec aen te btnben j maec ^cnt tPiecDen baecomtcentthjfe ©bjecten boo?-Bljcb3oj· pen/ ban bc biclclte beeecfïei^: bat De Itoningm· ne ban Spangien niet ftonDe fjebben cljcflcn öct Project· fflcactaet/ toanncec be ^ctebanSatipca* tie Die ben J|fec jUSatqui^ ban Caftel Rodrigo fep» Oe onbec öfm te bebben / hjajSaÖfeFPfOieecti tnoc b'anbcre / batteciuffctjen {let fluptcn ban een ilcac» tan/ enbe De bate ban bc liatlf'icatie ten tninllm foobfcl tijöt moet tuffcijcnlooprn/ bat De gene bic catificeecbc/ iionbegIjeacJ)t fcuccben/ |jct flccn 1)ρ catificeecDe/ te jebben oljtficn. ^nbcfjoctDcitoc foiutie bare op bp bcm acnogebucfcn / bat met bennifTe enbe met appsobatieban befe l^eecett nae Spangien ijaDtoberoDefflJlÉben/' bat bc ΙΐοηίΠ» ginne foube obec fenbcn fionnen een lüatifiratiein blanco; tnbe bat fjet tbenbeel toa^ ofI)aecj[©aie» liept Ijabt Böeflcn ijet fficactaet/ nae bat öetsOe· tepcfient tna^/ ofte eec bat Bet flljetcpcftcnttoiecbii foo en Befft BP tot noc{) toe befe Igeecen niet bonnen boen acquiefceten ; maec Bctft Bcm be llcec bc Lionne niet te min oöefepbt / bat Qlje» bacBte i@cec ^arqui^ itonbc bc ÏScte baniRaiifi· catte becbiaett^ obec fenben/ enbe Dat men fbube mog{)en fi^n / B^c men ben anbeten mocBte ber* (iaën. (Beuningen) BabalbiecbagBcnteboa* mi aen bc #eeten Baeri(|oagBI@ogenbe<0ebepu« ticcbcn tot Bruffel BDefeDjeben / bat men aen 't jpcanfeöe üof begon cjcceptiete maeclien op 't point de veriiBme li fcientia, toelcfie upt bcbifiantictuf» fcBtn be bate ban Bet tepehenen ban beCrnctaten/ enbe ban Bet bepefcBeccn ban be Satificaticn moe* fie af-göenomen taerben/ enöe bat men met Diere· ficictic ItmittecDe 't geen ontrent lïatificatien iii - blanco toegDefïatn B«ft} mbe batmenoaerommc aen be ^paenfcDe 3ijDe moefl betbacBt 3ijn / otn immtbbel^ men op befe Ratificatie toeccfitc/ nocB^ tan^ een anbec nabeo;binari^fo^metebebo?bcrcn; enbe B^tftbit oochinfijniaefcciptieacnopgcbacBtc ©eer naarqui^ aecepcteect/ enbe tegelBcftacngc* bacBte J^eeten ©ebeputeecbcn becfocBt/ bat fp 't obecfenben ban beboo^fcpbe iSatificatienbeetoarct^ totibenbebo^becen / om te fien toat bare op bp be @eecenTrevor enbe B^m upt-gB^toftcBt foube bon» nentoetben.
3&aec fijn tot Aken met ^i^CfC Colbert bifcouc· tjoubei
fen geBoubenober Bet becbiiffeien ban eenige piaet^ fen feec biep in be j&paenfcBc ^ebeclanben gBrle» gen/ tegen^anbetc/ bieVranckrijckbeterbotöffn; maecBpi^ grlafi bie boojfìaegBcn ban bcBanbt te toBfrn : ^cggBrnbe be Ì^cecen Ugintfter^ feer po* fitibclflch/ bat ben ïtoningB feectoeltebjebetoa^ met Bet lot ban be Alternative Bp be ^paenfcBe gbehooren/ enbe bat BP 't felbe boben anbere fetcerbe/ enbe berte sBeefloiBneert bia^S ban ge® bacBten om baec inne eenigBc beranberinoB^ t^ macrlien/ jae bat men Bet j?o|t Charieroy enbe Aethalleen/ niettcgBm^ Camcrijck foube biiilfn bectoijTtten.
φ09 ^ i|et |
-ocr page 745-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
714
ì66% ©CtïgcfMccf ainoclj tot Sr. Germain ofrc Ver- ^ failies, tnDe De cciifcn m ïionmaljss bïebrn toat to£cfcöooljEntotiiaeöecouchesüan De ïloninginnc/ Die nu al ütcce in De ï^jacBt Böeriomcn toa^i en» De ηαε De bccloflìnalje öan tjaec m^ajeflept tojlöe nieiifcggljcn/ batbmiftoninaöeen ccpfe boen foii» bc/ tDclgöcöoIaötcnbanacoote aeiifienltjcftöepDt/ of «we be gijeconqucfieecbcplaetfcniiibei^ebeclani ben/ om Dffciüe te bcteeccn met magnifique en- trées rnbe ccccptie ban fijn IBajcfÌept alDaec ; cf anbfce ViiilDcn/ Dat be repfe foiiOegaennacLions, fwDe ban bacc noe Marfciiie, ,in töfïcïie plaetfen b'cquipagien ban be ©aleycn cnbc <©o?faflö-êcöe= pen fiecth aengingen / cnDe «iet gcoote blflt bagöe» lijcii^ toiecben göeuojbfct / cnbe noc& foo beele nieu^ tue/ foo ©alepen alji ©ojlogt)^cljepen opfiapel toiecDcn göefet ; 'ttoelcfe beele boet pjefumecen bat ben ItoningD een gocbt feeoucsS baneenmaciJtigöe ©ïoot fouöen taiilcn tocfenben aen beöepubltjcque ban Venetien, tot ücfcDecmingDe banbebelegecbe g)tabt Candia: al foo Uien ben paiF tnetSpangien nu foo beel al^ gcfloeten tjielDt.
«ÊpuDdijcft / cnDe na foobcei Debatten al^boocen gtjn betljaelt/ 30n be i€cactaten tuffcöen be ttoee iKcoonen binnen Aken gcflooten / cube geteeefient op Den tweeden Dagi) ban Mcy, gÌjeDeel confojmöet boo?gcffclbe§)|ojcct Doo? b'i^eetcn ban Beunicgen cnDe Trevor tot Parijs gemaechti inboegöenaïjSDet feIbel)iccnabolgI)t;
Traitté de Paix entre les Couronnes d'E- fpagnc δς de Francc.
Concia^ arreflê & figné dans lal·illeIm- periale d'Aix laChapelle lek.conàjour du mots de CHay de la preferite Année mil fix eens foixantc & huic, par CM-ef- Jire lean Baptifte van Brouckhoven, Ba- ronde Ber geycky Chevalier de VOrdre KjMilitaire de S. "Jacques, Confeiller de Courte-robe du ConfeilSupreme des Tays Bas & de Bourgogne^ Refident de la perforine de fa CHajefléi & de fes Con" feÙs d'E fiat & des Finances dans lef dits Tays : Et par Mefftre Charles Col- bert, d^i". 'Plenipoteritiaires,
latrsc- T^®^ CARLOS parla?racedeDieu,Roy tiiet uaii I I de Caftille, de Leon, d'Arragon , de deux JÉ>Ktie J»—' Sidlles, deJerufalem,Portugd,deNavarre, aè'jamft- de Grenade, de Tolede, de Valence, de Calice, rijcReu des Majorques, de Seville, de Sardaigne, de Cor- ■^J"»·' doüe,de Cotficque, de Murcie, dejaen, des Al- garbes, d'Algezire , de Gibraltar , des Illes de Canarie, dcsIndcsOricntales &Occidentales, des nies 6c Terre ferme de la Mer Oceane j Archiduc d'Auftrichej Due de Bourgogne, de Brabant & de Milan; Corote de Habsbourg, de Flandres, Tirol &de Barcelone; Seigneur de Bifcaye, & de Moli- na, £t la Reyne Dona MerieAnned'Auflriche, fa Mere, corame Tutrice, Curatrice, & Gouver- nante defdits Royaumes &c Seigneuries. s'Eftant Ie Baron de Bergeyck, abouché dans la Ville d'Ax la chapeUei avec ordres&pouvoirdu Marquis de Ca- pei Rodrigo j & les miens ; & Charles Colbert avec ceux du Roy Tres-Chreilien mon Tres-cher & Tres- aymé Frere & Neveu, chacun pour qe qui Ie tou- choit, pour les Traittez de Paix, & 1'executans en la forme & maniere contenuè" au Traitté cy inferé de mot à mot, dont Ia condufionB'cftarre· flée&fignée par lefdits Baron de Bergeyck, & Char- les Colisrtj leflfetfWf/wijourduniolsdeMayde gette |
prefente Anne'e mil fis eens fiixante ér huit : Dont iCf\ ia teneur s'eniuit.
I.
AU nomdeDieu Ie Createur,àtousprefens& avenir, foit nocoire, corame par l'Authorité& lesfoinspaternels denoftre tres. Saint Pere le Pape Clement 1 Χ. du nom, feant heureuferaent daog Ie S. Stege pour Ie bon Regime de noftre Mere Samte Eglife, êc par les continuelles exhortations & tres ■ vi. ves inftances de fa Beatitude, tant par pluGeursdt- verfes Lettres efcritcs de fa main que d'envoyer au ne- gotiations fon propre Neviu, aujourdhuy Cardinael Rofpigliop un de fes Nonccsextraordinaires; àTres- haut, lres-exell£nt& Tres-puiflant Prince Charles SwW.parlaGrace de Dieu Roy Catholique des E- fpagnes, icTres-exellente ecTres-puiflànte Princef- fe Marie Arme d'Auilriche, Reyne Catholique des Efpagnes, fa Mere, corame Tutrice, Curatrice & Gouvernante de fes Royaumes &Eftats,& Tres haur, Tres-excellent & Tres-puiiTant Prince Lmys par la GracedeDieu, Roy Tres-Chreftien deFrance&de Navarre, feroient convenus & tombes d'accord de choifir la Ville Imperiale d'Aix la ChapelIe,poury traitter de Paix par l'entremifedu Plenipotentiairede fa Sainteté, comme auify des Miniftres d'autres p!u- fieursRoys, Potcntats,Eled:eurs & Prince du StMm- iire^qui ont fi courageufement employé leurs foins & eurs oifices pour acheminer cette grande affaire, & comme pour y paryenir, ledit Seigneur Roy Catho- lique auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur Marquis de Caftel Rodrigo , Capitaine & Gouver- neur General des PaïsÜasjtequcl en vertu de fon- dit pouvoir auroit fubdelegué Ie SeigneurB^wi» deBer· geyck. Chevalier de l'Ordre Militairede St.lacpes, Confeiller de Courte Robe au Confeil fupreme de Flandres, Refident de laperfonnede fa Majefté, & de fes Confeils d'Eftat & finances, & ledit Seigneur Roy Tres-Chreftien auroit donné fon plein pou· voirau Seigneur Colbert, Confeiller en tous fes Con· feils, Maiftns des Requeftcs ordinaire de fon Ho- llel , & fon AmbaflTadeur Extraordinaire j Les- quels les Seigneurs Bergeyck & Colbert en vcrtu de leurfditspourvoir & fubdelegations recognus de pare Öcd'autrefuffifansjont accordé, eftably&arreflclej Articlesqui enfuivenr.
Premierement, il cft con ven u & accordé, qu'à l'avenir ii y aura bonn e, ferme, & durable paix, con- foederation & perpetuale alliance & amitié entrc les Roys Catho ique & Tres- Chreftien, leUrs enfacs, né,&ànaiitre,leurs hoirs, fuccelTeurs6ehetitiers, leurs Royaumes, Eftats, Païs & fujets, qu' ils s'entre- aimeront comme bons treres , procurant de tout leur pouvoir Ie bien , 1'honneur &reputationde l'un,& &:l'sutre évitant de bonneFoy, tant qu'il leur fera poilìble, le dommage l'un de l'autre.
En fuite de cette bonne reiinion iuflì - toft que les ratificationsduprefent Traitté aurontefléefchan- gées, la Paix entre lefdits Seinneuis Roys fera pu- bliée, & dés l'inftant de ladite Publication , il y aura cellation detoutes entreprifes de Guerre & de touc hoftilité, tant par Mer ocautres Eaux, que par Ter- re, en generalement en tout lieux, quo la guerre le feit par les armes de leurs Majeftés, tant entre leurs Troupes & armes , qu'entre fes guarnifons de Icurs placcs,&que s'ileftoitcontrevenu à ladite ceffation par prife de place ou p]aces,foit par attaque ou par fur- prife,ou par intelligence fecrete, & melme s'il fe fai- foit des prifonniers ou autres aites d'.hoftilité , par quelque accident imprevenu, ou ceux qui ne fe peu- vent prevenir contraire à ladite ceflàtion d'armes, la contravention fera reperée de part ficd'autre de bonne foy,fans longueur ny difficulté ,reftìtuantfansaucunc diminutlon ce qui euroit efté occupé, & delivrant le» prifonniers fans raD5onny^ayemcntde defpence.
EnContempIation de la Paix le Roy Tr«-C^hre- ftien, retiendra, demeurera fayfl, &jciiira effective- mcntde toutes les places Fortcs & Poft«, que fes Ar-
ne» |
-ocr page 746-
en O O R L O G Η, V Acht-en-veer$ighfie BoecL 71 5
η Bies onc occu pez ou fortifiez pendant la Campagne de joOo· jj^onéepiiTée·; à fgavoir la Fortrejfede CharUroy > des '—' Viiles de Bing, é" ÌAeth j dts Vlaces de Doüay i Fort J'Ëjiarpe, Tournay, OudenardeiLifle, Armentiers^ Ctur- tray, Bergue, <èr Feurtie, & toute l'eftenduë de leurs Baillages > Chaftelenies, Territoires, Gouvernances > pievoftez, Appartenanccs,Dependances, & Anne- jiesjdeqiielquenom qu'ellcs puiffent eftre appellez.
Lefdits Lieux, Villes & Places de Charleroy,Bing, Acth, Doüay, Fort d'Efcarpe, Tournay, jOudenarde, Lifle, Armentiers,Coutcray,Bergue, & Feurne,Ieur8 Baillages, Chaftelenies, Gouvernances, Prevoftez, Territoires, Domaines, Seigneuries, Appartenanccs, Dependances, & Annexes, de quelque nom qu'elles puilfcnt eftre appellez, demeureront par le prefent Traitté de Paix audit Seigneur Roy Tres-Chreftien, &àfesSuccefleurs& ayanc caufe irrevocablement & àtousjours,avec lesraefmesdroitsde Souveraineté, proprieté, droits de regale, Patronage, Gardienneté, Jurifdi^ion, Nomination, Prerogatives, & Preemi- nences.fur les Evefchez,Eglifes Cathedrales, &autres Abbayes, Prieuries, Dignitez, Cures 6c autres quel- conque benefices , eftanc dans l'Eftenduë defdits Pais, Places & Baillages, cedés, de quelques Abbayes, que lefdits Prieuries foient mouvans & dependans & tous autres droits, qui ent cy-devant appartenu au Roy Catholique, encore qu'ils ne foient icy parti- culierement enoncez , fans que fa Majefté Tres- Chreftienne puiflè eftre à 1'avenir troublée c'y In- quietéepar quelconque voye que ce foitde droit n'y de fait par ledit Sr. Roy Catholique, fes Succeflèurs, ouaucun Priucedefa Maifon,ou par qui que celoit, OU fous quelque |)retexre ou occafion qui puifle arri- var en ledics Souverainité, Proprieté,Jurifdi&ion, redort, poffeilion & joiiiCTances de tous les Pays, Villes,Places,Chiteaux,Terres, Seigneuries, Pre- voftez, Domaines, Chaftelenies, & Baillages ejjfem- ble de tous les lieux & autres chofes, qui en depen- dent, & pour cét efiFedt ledit Sr, Roy Catholique tant pour luy que pour fes hoirs, öc SuccelTeurs, 6c ayant caufe, renonce, quitte, cede, & tranfporté, comme ion Plenipotentiaire, en fon nom par le prefent Trait- té de Paix irrevocablement, a renoncé,quité, cede, & tranfporté perpetuellement & à tousjours en fa- veur & au profit dudit Sr. Roy Tres-Chreftien, fes hoirs, Succefleurs, en ayant caufe de tous les droits , Aftions, Pretenfions, droits de regale, Patronage, gardienneté, Jurifdiüions, Nominations, Preri^a- tives.&Preërainence furlesEvefche», Eglifes Ca- thedrales , & autres Abbayes, Prieuries, dignitez, Cures & autres quelconque Ijenefices, eftans dans l'eftenduë defdits Pays, Places,Baillages cedez,de quelque Abbayes, que lefdits Prieuries foyent movée & Dependans, & generalement fans rienrecenir ny referver, tous autres droits, que lefdits Srs. RoysCa- tholiques, ou fes hoirs, & SuccefTeurs ónt 8e pre- tendent ou pouroient avoir & pretendre pour quelque caufe & occafion que ce foit, fur lefdits Pays, Pla- ces , Chtaeaux, Forts, Terres, Seigneuries, Domai- nes, Ch atelen ics,& Baillages, & fur tous les lieus & dependances, comme dit eft, nonobftanttoutes loix, Couftumes,Statuts, &conftitutionfaites au contrai- re , mefme qui auroient efté confirmé par ferment, ïuxquelles Öcaux claufes derogatoires, il eft exprefTe- ment derogé par le prefent Traitté, pour l'efFed des- dites renontiations & cellions, lefquelles vàudront öe auroDt lieu, fans que l'expreffion ou fpecification particuliere, cn excluant à perpetuité toutcs exce- ptions, fous quelque droit, tltre, caufe ou pretexte qu'elles puiffent eftre fondez, declare Sc confent, veut& entend Ie Seigneur Roy Catholique, que les hommes, Vaffaux, & fubjefts defdits Pays, Villes, & Terres cedées, à la Couronne de|France, com- roe il eft dit cy-deffus, foient & demeurant quite & abfous dés à prefens & pour toüjours de Foy, noraniage, fervice, ferment de fidelité, qu'il pour- oient tous & chacund'eux luy avoir fait,& à ces Predeceffeurs Roys Catholique, & enfemble de tou- te 1'obeiffance, fubjeélion & Veffalsges , que pour .k^q raifon de ce qu'iis pourroient luy devoir, voulant * Jedic Sr. Roy Catholique que lesdits foy, hommage, ^ & ferment defidelitc demeurent, nul & de nulle va- leur , comme li jamais ils n'avoienc efté fairs ry preftés. |
V.
Ledit Sr, Roy Tres-Chreftien aufli-tot aprcs la publication de la Paix, retirera les Troupes des Garni- fons de toutes les Places, Villes, Chateaux & Forts du Comté de Bourgogne, vulpairement appellé la Fran- che Comté, & reftituera reê'lementjeffeöivement & de bonne foy à fa Majèüé Catholique toute ladite Comté de Bourgogne, ftns y rien recenir.
Ledit Sr. Roy Tres-Chreftien fera auflTi reftitucr audit Sr.Roy Catholique toutes les Places,Fons,Chà-» teaux,& Poftes que fes Armesont on pourront avoir occupé, jufques au jour de la publication de la Paix, en quelque lieu, qu'elles foient fituez, à U referve des Places & Forts, ^i doivent demeurerparle piefent Traittéà fa Maj.Tres-Chreftienne, ainfi qu'il à efté cy-defTus dit, comme pareillemeat fa JMajetté Catho- lique fera reftituer à fa iWajefté Tres-Chreftienne toutes les Places, Forts, Chàteaux, & Poftes, qui fes Armes pourroient avoir occupé, jufqa'au jour de la Publication de la Paix, en quelque lieu qu'elles foient fituez.
VII.
Leurs Majeftés confentent que tous les Roys, Po- tentats & Princes, qui voudront bien entrer dans un pareilengagemennt, puiffent donnet à leurs Majeftés leur promcffes & ob igations de guarat^tie de l'Êxe- cution de teut Ie cooteou dn prefenc Traitté.
VIII.
Ila eftéconvenu, accordé & declaré, qu'on n'en- tend rien revo^uer du Taittédes Pirenées ( àl'Éxem- ption de ce qui regarde le Portugal, avec lequel ledit Sr.Roy Catholique a depuis fait la paix ) qu'entanc qu'il en aura efté autrement difpofé, en ceiui-cy par la ceillon des places fufdites, fans que les parties ayent acquls aucun nouveau droit, ou puiffent recevoirau- cun prejudice fur leurs pretenfions refpeöives en tou- tes chofes dontil n'eft point fait mention expreffe p^ Ie prefent Traitté. ^
Et pour plus grande feureté de ce Traitté de Paix & de tous les points & aricles y contenus, fera ledit prefent Traitté publié, verifié & enregiftré, tant au grand Confeil & autres Confeils & Chambrcs de Comptes dudit Sr. Roy Catholique aux Pais Bas, qu'iux autres Confeils des Couronnes de Caftdle & d'Arragon , comme femblablement ledit Traitté fera verifié, publié & enregiftré en la Cour du Par- lement de Parie, & en tous autres Pariemens du Royaume de France & Chambre des Cotnptes du- dit Paris, letout fuivent en la forme contenuë au Traitté des Pirenées, de ΓΑη lófp. Dont feront Baillées les exceptions de part & d'autre dans trois mois aprés la Publication du prefent Traitté. Les points & Articles cy deffus énoncez , enfemble touE Ie coHtenu en chacun d'iceux ont efté traittez, accordez , & ftipulées entre les fufdits Plenipo- tentiaires defdits Seigneurs Roys Tres-Chreftien & Catholique au nom de leurs Majeftés, lefquels PlenipotentJaircsen vertu de leurs pouvoir, dont les Copies feront inferées au pled du prefent Traitté, ont promis & promettent fous 1'obligation de tous & cha- cun les biens & Eftatsprefens & avenir des Roys leurs Msiftres, qu'ils feront par leurs Majeftés inviolable- ment obfervé & accomplis, & de leur feire ratifier purement& fimplement,fans y rien adjouflKr,&d"en fournirles ratifications par Lettres authentiques, & fellées, ou tout Ie prefent Traitté fera inferéede mot à autredans ledemier jour da Mois de May prochain in- clufive ; à fgavoir, (β Mijefté Catholique à St. Germmn mTttytt entre les maios dudit Sr. Roy Tres-Chre- ftienne, & fa Maj.Tres-Chreftienne à BruxellesoAxs lesmainsdu Gouverneur de Flandrcs ,lepiuftoft, fi
(@Θ0 4- faire |
-ocr page 747-
7i6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Λ
ΐ66% faire fe peut. En outre onc promis & promettent
___; lefdits Plenipotentiiires auxdirs noms, que lefditcs
Lettres de ratification, ayant efté fournies , ledit Seigneur Roy Catholique, & la Reyne Regente fa Mere , le pluftoft qu'il fe pourra} & en prefence de telles perfonnes ou perfonne, qu'il plaira audit Sr. Roy Tres-Chreftien deputer, jurera folemnelle- ment iur Ia Croix, Sainéls Euangiles, Canons de la Meffej&furfonhonneur, d'obferver & accomplir pleinement, reëllement & de bonne foy tout Ie con- tenu aux Articles du prefent Traitté, Et Ie fembla- bles fera fait auflile pluiïoft qu'il fera poflible par le- dit Seigneur Roy Tres - Chreftien , en prefence de telle perfonne ou perfonnes, qu'il plaira audit Sei- gneur Roy Catholique & la Reyne. Regente fa Mere deputer.
« En tefmoin de qu'elles chofes lefdits Plenipoten- tiaires ont foubfcric Ie prefent Traitté de leurs noms, &faitappoferleCachec, de leurs Armes. Fait dans !a Ville Imperiale d'Aix la Chapelle, Icdeuxiefme Jour duMois de May del'Année milfixcem[ottante ^ kuit.
(L.S.) Efloit fign^. J. B. de BROUCKHO- VEN, BirottdeBergeyck, ércachettédefesarmes.
Et au nom de fa Sainteté, & defdits Eledbeurs 8e Princes du St. Empire, ont pareillementfoufcritIe prefent Traitté de leurs noms , & fait appofer Ie cachet de leurs Armes.
( L. S, ) AgoB. Franchioti Afcivejcovo de Trahifonde,
Plenipotentiario di SS. (L.S.) Baroa de Chmborn, au nom de fon Α. E.
de Mayence. e L.S.) Vrane. Egon. Evefjue d^ Argentine, au nom
de S. A. E. de Cologne. {h.^.)ChevalierKorfì novaraé Schmyfing , au nom de S. Altelfede Munitcr.
Traftaet van Vrede tuiTchen de twee Kro- nen van Vranckrijck en Spangien.
Geconcludeert, ghearrefleert en gheteec- kent in de {Keyferlycke Stadi ·υαη Aken, den tweeden dagh zj\iay van'ttegen· woordighe Jaer lèftien hondert acht en lèftigli, door den Heer lan Baptifte van Brouckhoven , Baron van Bergeyck, Ridder van de CHilitaire Ordre van S. 'Jacobus, Raedtsheer van de korte Robbe van den Hoogen Raedt van de Nederlanden ende Bourgongien , Refi- dent van den Terfoon van fyne Maje- fleyty en fyne Raden νanStaet ende Ft- nantien in V ghefeyde Landt : En door den Heer Carel Colbert, &c. Vleni- fotentiarijfen.
i-^ON CARLOS by der gratiën Gods, Ko- I ningh van Caftilien, van Leon, van Arragon, —' vanbeyde Sicilien, vanjerufalem, van Por- tugal , van Navarre, van Grenade, van Tolede, van Valencien,van Galicien, van Majorque,van Sevilien, Sardagne, van Cordoiie, van Corfica, van Murcia, van Jaen, van Algarbes, van Algezire, van Gibralter, de Eylanden van Canarien,van Ooft en Weft-Indien, de Eylanden en 't vafte Land van de Oceaenfche Zee; Aerts-Hcrtog uan Oofteririjcki Hertog van Bourgon- gien, van Brabant,en van Milan; Grave van Habsburg, van Vlaenderen, van Tirol,en van Barcelonien; Heer van Bifcsye, ^nde jMplnia, &c. £nde de Koningione |
Dona Maria Anna van Oofìenr^k tfyazMa^itr t als liKi Voogdellè, Vooiforge en Gouvernante der ghefeyde · Koningrijcken en Heerlijckheden, hebbende den Bg, — ron de Bergeyck, mondelijck gefproocken in de §tadt Aken, door ordre en macht van den Marquis de ca- /le/Rodrigo, ende mijne ; Ende Carel^Coliert, met die van fijne Alder-ChriftelijckfteMajefteyt, mijnfeer lieve en wel Beminde Broeder en Neef, yder voor 't gene de Tradtaten van Vrede was rakende,en execute- rende in de forme en maniere,inhoudende't Traftaet gelijck van woord rot woord alhier is geinfereert, waer van de conclufie is geconcludeert,gearrefteert en gete- kent door den gefeyden Baron de Bergeyck, en Cani Colbert, den fateedeu Mey van 't tegenwoordige Jaer /^iea hondert acht enfefiigh : Waer van den Inhoudt volght :
ÌN den name Godts des Scheppers : Zy kenne- lijck eenen yeghelijck, hoe dat door authoriteyt en Vaderlijcke forghe van onfen Heylighften Va- der, den Paus clemetts de 1X. van dien naem, gbe· luckigh fittende in den H. Stoel totte goede Regee- rlnghe van onfe Moeder de H. Kercke, ende door de gheduyrighe opweckinghe ende feer levendighe in- ftantien van fyne Heyligheydt, foo by verfcheydene Brieven by deffelfs handt ghefehreven, a's met het fenden ende negotiatie van fynen eyghenenNeve, teghenwoordigh Cardinael Rofpigliofi, een van fya extraordinaire Nuntien. Den Alder - Doorluchtigh- ften, Groot - Machtighften Prince Carel den 11. van dien naem, by der gratie Godrs, den Catholijcken Koningh van Spaignen, ende d'Alder-Doorluchtigh- fte ende Groot - machtighfte Princeffe Maria Ann» van Oofienrtjck, Catholique Koningfhne vanSpaignm fyne Moeder, als Momboirfe, Curateurfe ende Gou- vernante van fyne Rijcken ende Staten, ende den Alder - Doorluchtighften ende Groot-Machtighften Prinςe Louys by der gratie Godts Alder-Chriftelijck- fte Koningh van Vranckryck ende Navarre , zyn over een ghekomen ende.gheaccordeert omme te verkiefen de Keyferlijcke Rijcx-Stadt Aken, emme aldaer te handelen iVan Vrede door intermiffie van den ghemachtighde van fyn Heyligheydt, ais oock van de Minifters van verfcheyde andere Koningben, Potentaten, Keur-Vorften, ende Staten van'tH. Rijck , die hare forghe foodanighe hebben geem- ployeert, ende foodanighe Officien ghedaen otn dit groote werck uyt te voeren, dat omme daer toe te komen , fyne Catholique Majefteyt volle macht ghe- geven heeft aen de Heer Maiquis de CaflelRodrigo, Capiteyn Generaci vande Nederlanden,de weicke uyt krachte van fyn voorfchreve volle macht gefubdele- geert heeft den Heer Baron vzuBergiyckKidè^tvin da Ordre van Saint-Jacob, Raedt in denHooghea Rade van Vlaenderen ende in den Rade van Sta- ten ende Finantien , ende den Alder - Chriftelijck- ften Koningh gheauthorifeert heeft d'HeerCo/ier/> Raedt in alle fyne Raden, Meefter ordinaris van de Requeflen van fyn Hof ende Extraordinari.·! Am- balïadeur, weicke Heeren Bergeyck ende Colbert uyt krachte vande voorfchreve Voilemachten ende fubdelegatie ter wyder-zyde foude ghehouden voor fuffifant, hebben geaccordeert ende gefloten de vol- gende Artijckuien.
Eerlielijck foo is over een ghekomen ende geac- cordeert,dat in toekomende wefen fai een goede vafte ende gedurighe Vrede, verbintenifle endeeeuwigh- duerende Alliantie ende Vrïendtfchap tuffchen de Catholique ende Alder-Chriftelijckfte Majefteyten» hare Kinderen, gheboorne ende ongheboorne, ^re Erven, Succeflèuren, ende Erfghenamen, hare Ko- ninghrijcken , Staten, Landen ende Onderdanen» malkanderen beminnende als Broeders,bevorderende foo veel in haer is,de een des anderen eer en reputatie, en ter goeder trouwen, foo veel haer moghelijck is» vermijdende malkanderens fctiade.
Ingevolge van defe goede weder vereeniginghe fai ioorascte Ratificatie vaa't tegenwoordighe TraCtart |
-ocr page 748-
en O O R L O G Η, *tAchun<-njeertighfl€Botck. 717
//C falwefenghewiflTelcden Vrede tuffchen Hoogh-ghe- ' melte Koningen werden gepubliceerc, en van de ure " af van dcifelve publicatie, fai daer weien ftilftandtcnde ophoudinge van alle Oorloghs Entreprinfen > en van alle holliliteyten foo ter Zee als andere Wateren,als te Lande, ende generalijck op alle plaetfen, alwaer den Oorlogh werdc ghevoertdoor de Wapenen, van hare Majefteyten, foo tuflchen der felver Troupes en Ar- meen,als der fel ver Guarnifoenen van hare plaetfen, en dat in cas van Contraventie van de voorfz caflatie, door het in-nemen van Steden ofPlaetfcn,hetzydoor attacque ofte furprinfen,ofte fecrete intelligentie,ofte oock indien eenige Gevangenen wierden gemaeckt, ofte andere aften van hoftiliteyt door wat middel het oock toegekomen mocht zyn, contrarie der voorfz ftilftant van Wapenen, foo fai defelve Contraventie werden gerepareert van weder-ayden ter goeder trou- wen , fonder dilay of difficulteyt, oock fonder ee- nighe verminderingh van'tgeene foogheoccupeert is gheweeft, en fullen de Gevangenen werden los ghelaten fonder eenigh rantfoen ofte koften van ge- vanginis, ^^^
In Contemplatie van de Vrede , fai den Alder- Chriftelijckften Koningh behouden, befitten , ende efFeiilivelijck hebben alle de Plaetfen, Forten,ende Poften, die fyne Wapenen hebben geoccupeert ofte gefortificeert, ghedurende de Campagne van 't voor- lede Jaer, tewetenjdeFortrefle Charleroy ^ àcSteàta Bingsn Athe, Douay , het Fort d'Efcarpe , Doornick, Oudenardeί Rijljel, Armentieri> Cortrijck.Bergentn- de Veurne, ende foo verre als ftrecken hare Bailloua- gicn , Caftelenyen , Jurifdidtien , Gouvernemen- ten, Ampten, Appartenentien, Dependentien en- de aengehechte plaetfen» hoedanigh die mogtcn wer- den genaemt.
. IV.
■ De voorfchreven Steden ende Plaetfen van Char- leroy,Bingh,Athe,Douay, het Fort d'Efcarpe, Door- nick , Oudenaerde, Rijflei, Armentiers, Kortrijck, Bergh en Veurne, hare Baillouagien, Caftelenien» Gouvernementen, Ampten, Jurifdiftien, Domey- nen, Heerlijckheden, Appartenentien, Dependen- tien en geannexeerde Plaetfen, hoedanigh die oock ghenaemt fouden moghen werden, by dit tegenwoor- dige Tradtaet fullen verblyven aen fyn Alder - Chri- ftelijckfte Majefteyt en aen fyne Succeflèuren ende lyns Aüie hebbende,onwcderroepelijck tot aller tijc, met het fel ve recht van Souverainiteyt, Eyghendom, 't Regael-recht > Patronage, lurifdiftie > Nominatie, Prerogativen ende Preeminentien, op de Bifdom- menj Cathedrale Kercken, Abdyen, Prieurfchappen, ende waerdigheden, als oock andere Beneiïcien ghe- boorende onder de lurifditfiien en uytbreytfel van de- fe Plaetfen, Landen ende Baillouagien van die gece- deerde .Plaetfen, van wat Abdyen defelve Priefters oockfoudèn moghen dependeren, code alle andere Rechten e^rtijts behoort hebbende aen fyn Katholijc- ke Majefteyt;, alhoewel defelve hjerinne nietfpecia- lijckzyn begrepen,fonder dat fijn Alder-Chriftelijck- fte Majefteyt in't toekomende fai zijn getroubleert nochte geinquieteert, door wat middel het foude mo- ghen weien van Recht of Aöie, by fijne Kathoiijcke Majefteyt, fij ne Succeflëurs of eenigh Prince van dat Huysjof die het foude mogen zijn, ofte door wat oc- cafic ofte onder wat pretext het foude moghen zyn in fijn Voorfz PoiTeffie, Souverainiteyt, Eygendom, lu- rifdidlie, Reflort, en ghebruyck van alle de Lan- den , Steden,Plaetfen, Kafleeleo,Heerlijckheden, Ampten, Domeynen, Kaftelenyen en Bailloagien, met alle de Plaetfen « ende andere daer van depen- oerende : Omme alle het welcke hooghft-ghemelte "jne Kathoiijcke Majefteyt, foo voor hem fijn Er- Ven en Succeffeurs ende fijns Aélie hebbende, re- nuncieert, quiteert,cedeert endetranfporteert, gc- "jck fijne GhevolmachtighdeobyditTraftaftin fij- nenNaem onwederroepelijck heeft gherenuncieert, Ehequiteert, ghecedeert ende ghetranfporteert voor ■esuwigh, en ajtijdc tot faveur ende tot profijt van |
hooghft-ghemelte fijne Alder-Chriftelijckfte Ma- jefteyt, fijne Erven , Succefleuren , ende Aöie verkrijgende, alle het Recht, Adtien ende Pretenfien, Regale Rechten, Patronage , lurifdiöicn, Nomina- tieo, Prerogativen ende Preeminentien op de Bif- fchoppen, Cathedrale Kercken, ende andere Abten, Prieurs, Weerdigheden, en alle andere Beneficien, onder het reflbrt van de voorfz Landen, Plaetfen, Baillouagien alhier gecedert, van wat Abdyen defelve Prieurs oock fouden moghen dependeren, ende ge- neralijck fonder jrets te refer veren ,alle andere Ghe- rechtigheden , die de voorfz Catholijcke Koning, en fijn Succefleuren, hebben en pretenderen of mogen hebben, in wat gelegentheyt 't foude moghen weien op de voorfz Landen, Plaetfen, Kaftelen, Forten, Heerlijckheden, Domeynen, Kaftelenyen en Bail- louagien , ende op alle Plaetfen ende Dependentien als ghefeghr is , niet tegenftaende alle Rechten, Cou- ftumen. Statuten, ende Conftitutien ter contrarie,al waren defelve fchoon metEede beveftight,dewelcke alle clauAilen derogatoir > by defen Tradiate fpecia- lijck is gederogeert, tot effedt van de voorfz ceflSen ende renunciatien, die plaetfe iouden hebben fonder particuliere expreflie, uytfluytende vooreeuwigh al- le exceptien, op wat Recht, Tijtel ofte pretext defel- ve mochten wefen gefundeert; verklaertendecon- fenteert mede den Catholijcken Koningh , dat de VaiTallen ende Onderdanen van de Landen ende Ste- den alhier gecedeert aen de Kroon Vranckrijck als vooren genoemt, fullen zyn en blijven vry ende ont- flaghen van haren Eedt, getrouwigheyd , dienft ende plicht, die defelve eenighfints aen Hooghft- gemelte fyne Majefteyt of fyne Predecefleuren fouden mo- ghen hebben ghedaen oftefchuldigh.zyn, willende fijn Catholijcke Majefteyt, dat den voorfchreveEedc ende ghetrouwigheydt ende fubjedlie , fai wefen nul en van onwaerdigh', als ofdie noyt ghedaen wa·
ren.
V.
Den Alder-Chriftelijckften Koning fai mede doen reftitueren aen Hooghft-ghemelte fijne Catholijcke Majefteyt, alle de Plaetfen, Forten , Kaftelen ende Poften, die fijne Wapenen aireede hebben , ofte noch moghten occuperen tot den dagh van de Publicatie van den Vrede, op wat plaetfen die oock moghten gheleghen zijn, gerefervecrt die Plaetfen en Forten die uyt krachte.van dit teghenwoordigh T-radlaet fullen blijven aen fijn Alder - Chriftelijckfte Maje- fteyt , ghelijck als hier vooren is ghefeght, ghelijck oock fijne Catholijcke Majefteyt van ghelijcken fai doen reftitueren aen fijn Alder - Chriftelijckfte Ma- jefteyt alle de Plaetfen, Forten, Kafteelen en Po- ften , die fijne Wapenen fouden moghen hebben geoccupeert tot den dagh van de Publicatie van den Vrede, op wat plaetfen die oock moghten ghelegen zijn. ~
VI.
Den Alder-Chriftelijckften Koning fai foo ras de Vrede fai zyn gepubliceert, doen retireren fijne Trou- pes uyt de Guarnifoenen van alle de Plaetfen, Ste- den, Kaftelen, ende Forten van i't Graeffchap van Bourgondien, ordinaris! ghenaemt het Franche Com· ti, en ter goeder trouwen efFedlivelijck ende reelijck reftitueren aen fyne Catholijcke Majefteyt hetfelve Comté van Bourgondien fonder aldaer yets te refer- veren.
VIL!
Hare Majefteyten confenteren, dat alle de Konio- ;en, Potentaten ende Princen, die wel fouden willen laer inlaeten in een ghelijcke engagement, aen hare Majefteyten mogen geven hare promeflïen ende ver- bandt van Guarantie totte executie van alle den In- nehouden van 'c tegenwoordige Tradtaet.
Vin.
Daer is mede verdragen, geaccordert, ende ghede- clareertdat vanhetTtadtactvande Pireneën by de- fenjiiet fai werden.gerevoceert,beiyudelijck het gee- ne aengaet het Rljck Portugael, met den welcken de Catholijcke Majeft. 'c z«derc Vrede heeft ghemaeckc
ende |
-ocr page 749-
7i6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
/'✓ο endc voor fooveel andersfoudezijngedifponeertby ï® " defen door 't cederen van de plaetfen boven gemelde^ fonder dac partyea verkreghen fullen hebben eenigh nieuw Recbc, ofte eenigc prejudicie fuUenkonnen lij den, aen haerc refpeétive prsEtenfien j η die faecicen waer van geen expreflementieisgemaeckcbyditte- genwoordigh Tnia»et.
1 Xt ^
Ende tot meerder verfceckeringe van dit Trattaet van Vrede, endevan alle de Pointenende Artlculen daer inne begrepen, ialhetvoorfzTradaec werden gepubliceert, ge verifieert endegeregiftreertin't Hof van't Parlement van ende in alle andere Par-
lementen van'c Koninckrijk Vranckrijk,gelijckoock het voorfz Traöaet fai werden gheverifieert, gepubli- ceert ende geregiftreert, foo in den Hoogen Raedt als andere Raden en Kamers van Rekeninge van hoogft- gemelte fijne Catholijcke Majefteyt in de Nederlan- den, als andere Raden van de Kroon van Caftilien en Arr^on, alles in forme ende maniere als begrepen is in 'tTraftaet van Pircneen,van den JareJefiim hovdert
negen ettvijftigh, waer van foo van d'een als d'anderc
zijde d'Exceptien fullen worden uytgegeven binnen Jrie maenden na de publicatie van dit Traftaet j Welc- ke Pointen ende Articulen hier boven verhaelt, ende den Innehouden van yder van deielvezijn getradteert, gheaccordeert ende gheftipuleert tulTchen de gemelte Gevolmachtigden, in dennaemvanhoogft-gemelte Koningen hare Meefters, dewelcke by defen beloven onder verband van alle de goederen, en Staten van de Koningen haere Meefters, dat de felve by hare Maje- fteyten inviolabelijck fullen werden gheobferveert en voltrocken, en defelve te doen ratificeren) fonder daer by yets te roeghen, ende de Ratificatien dieiwegen te fourneren, by authentijcke Brieven ende Zegelen, waer in het tegenwoordige Traétaet gheheel ikl wefen geinfereertjop den laetftcn Mey toekomende incluys; te weten, fijn Alder-Chriftelijkfte Majefteyt tot Bruf- fel 'm handen van den Gouverneur van Vlaenderen; £nde fijne Catholijcke Majefteyt tot Saint Gemaia en Itaye, in handen van den hooghft-gemelte fijn Alder. Chriftelijckfte Majefteytende eerder, foo doenelijck. Belovende verders de gemelte Gevolmachiighdc in den Name als boven, dat de voorfz Ratificatien over- gelevert zijnde, den hoogft-gemelten Alder-Chrifte- lijckfte Majefteyt, foo ras immers doenlijck , ende dat in prefentie van foodanige perfoonen, als fijne Catho- lijcke Majefteyt fai gelieven daer toe te deputeren, fai fweeren op het Kruys, 'c H. EuaDgelie,en Canons van de MiiTe, en op fijn Eer en Trouwe te fullen obferve- rcn,ende vokomentlijck ende reelijck ter goeder trou- wen te fullen voitrecken den gantichen innehouden van 't tegedwoordighe Traflaet ; Hetielve fai mede werden gedaen, foo ras immers mogelijck by hoogft- gemelte fijne Catholijcke Majefteyt ende de Konin- ginneRegente fijne Moeder in tegenwoordigheyt van ioodanigen perfoon, of perfoonen als hoogh-gemelte fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt daer toe Cal ge- lieven te deputeren; Inoirkondevan 't welcke heb- ben de gemelde Plenipotentiarifen dit tegenwoordigh Tra(ftaet ondertekent ende bezegelt. Gedaen in de Keyferlijcke Rijcx-Stadt Aken den tmeden Mey in 't ]ittfefiienhondertacbt enfefiigh.
{L.S.) Waa getekent, J.B.de Broückhoven, Ba- re» de Bergeycki gecachettcerc met fijne wapenen,
Ende uyt den naem van fijne Heyligheyt, en de ge- feyde Keurvorften en Prlncen van 'cKeyferrijck,heb- ben defgelijcksondergefchreven het tegenwoordigbe Tradaec met hare namen, endaeropdoeadrucken 'r cachet van hare Wapenen.
(L.S,) JÌgofi.FranchietiArcivefcovadeTrahifevdat Plenipotentiaris van fijne Heyligheyt.
{L.S.) Baren de Chonhorn, uytden naem van fijne Keurvorftl.Hoogheytvan Mentz.
{L.S.) Franc.Egm.Evef^ued'Argentine, uytden naem van fijne Keurv. Hoogh. van Ceulen.
{L.S.) Chevalier Kerfigenaemt Schngfiug, uyt den aaeig yiQ fijo Hoo^beyt yao Muflft(;r. |
O Ν C A R L O S por la grada de Dies, Rei l6i» deCaftilia,fdeLeon, deArigon, dcUsdos
Sicillas, deJerufalem,Portugael,deNavara "—^
de Grenada, de Toleda, de Valencia, de Galicia' de Mallorca, de Sevila, de Sardcfu, de Cordoua ' de Cofcegs, de Murcia, dejaen, de los Algarbes' deAlgecira, de Gibraltar , delaslflss de Canaria* de las ïndias Oricntales y Occidentales, Iflas y Tierra firma del mar Oceanoί Archiduque de Auftria · Du- que de Borgoiia, de Brabante y Milan ; Conde de Abspurg, doFlandres,TiroIy Barcelona; Sefiorde Bifcaya, y de Molina,&c. YlaReynaDonaΛ/λγ/λ Ansa de Aufiria.ivi Madre, como fu Tutore,Curadora y Go vernadora de dichos Reynos y Senorios.
Por quanto aviendo fobrerenido en mis Payfes Bajos de Flandres los Accidentes qua fon notorios, por la invafion de las armas del Rey Chriftianiflìmo, c^- tra los Tratados de Paz tan folemnementejurados, concluydos y affentados en los Pireneos el ano paflkdo de mil feil cientosf»n<j%mtaymeve, por my obferya- dos religiofamente ; y fignificado me la miime tiempo Nuoftro muy Santo Padre Clemente IX, en carta de mano propria los affc£tuofosoiEcios, que con pater- nalyardientezeloaloptimo bien de la Paz, ha in- terpuefto con el dicho Rey ChriftianiiBmo, en or- den à quietar y extinguir las prefentes differencias, pi- diendomolo proprio, y oi&edendo fu mediacion para elio, foBrequeaffimlfmodepartede fu Beatitud hi interpuefto vivai reprefentaciones el Cardenal Vtt^ i»H<»fuNuncioeneftaCorte: Defeandoyo (còrno defeo ) reftablecer con toda finceridad de animo, la'amiftad y buena correfpondencia, por lo que en elio intereib la quieted de la Chriftlandad, y las con- veniencias de nueftros refpedtivos Subditos y Vaflal- los, correfpondiendo taml Jien en efto à lafantain- tencionde fu Beatitud con ci obfequio, que han pro- fefado mis Progenttores à la Sede Apoftolica. En con- fequencio deellohe venidoen admitir reverentemen- tedicha mediacion; y porque para la tra<3:adon da tan importante materia conviene deputar miniftro, en quien refidan las partes de calidad, fufficiencia, jn- tegridad, prudencia, yzclodemifervicioqueferc- quieren, concurriendo (cornoconcurren) eftasjy otras muchas en Vos Don Chrìfioval Framifio de Maura, Marqués de Cafiel Rodrigo, Primo de my Confejo d'Eftado, y my Governador, y Capitan Ge- neral en interin de dichos mis Payfes Bajos de Flan- dres , he tenido por bien de nombraros (como en vir- tud de la prsefente osnombro) para que con Ics Mi- niftrosde fuSantidad, y del Rey Chriftianiflìmo à efte efeöo deftinados con Poderes fuficientes, podais afiftir, conferir, tratar, concluir, y ajuftar las dichas diÉFerencias prefentes, oyendo qualefquier platicas de Pazes,Treguas, óSufpenfion de armas, que para el finreferidofeos propufierenj como aflìmifmo pro- poner las vos, y legar à fu ultimo fljuftamiento y conclufion. Para lo qual OS doy tan cumplido po- der , comiiSon y fàcultad > como es «ecefTario, y la mifma que refide en mi Authoridad Real, y hazer todo aquello que yo mifmo haria, y ba- zar podiJa> anuque fea de tal calidad, querequie- ra otro mas cipecial poder y comiflìon , y obligar me à mialcumplimientodeellePortantodcdaro,y doy mi fe y palabraReal, que todo lo fucre hecho tra- tado, yconcluido por vos el dicho Marqμes da ΟφΙ £0(/r/godefd«àhoraparacntonces lo alabo, aftiento, ratifico, y apruebo, y lo tengo y tendrè por bueno en todo tiempo, fegun la forma y calidades en que lo concluyere y afentàre, y me obligo i eftar y paflar por elio como cofahechaen mi nombres, yjior mi voluntad, y locumplirèpuntualmente: y aflimiftno me obligo à que approbarcyratificarèen efpecial for- ma con las fuer^as, juramentosyrequifitosnecelTa- rios y acoftumbradoi, todo loqueenvirtudde efte poder fe concluiere y aflentàre, general ο individ- naimente, paraquê fea valide yeftableaoray en tod» tiempo. Yparafirmezàdeelb, mandòdefpachar li prefente firmada de mi mano, fellado, con mi fello ReaU yr?frendad8,deinfrafqrit9 Secretario de & - - - itado |
-ocr page 750-
flado. Dada en Madrid à ^uatro de Agafto de mily/eis
UC^^cimmyfifeatay/ete.
YOLAREYNA. FeJra Ferdiaandes del Camft.y Angulo.
KAREL by Gods gratie Koning van Caftilien, van Leon, van Arragon, van beydeSicilien, van Jerufalcm, van Portugacl, van Navarre, van Grenade, van Toledo, van Valentia, van Gall- eien, van Majorca, vanSevilia,vanSardema, van Cordoua, van Cotcega, van-Murcia, van Jaen, van de Algarben, van Algecira, van Gibraltar, van de Eylan- den van Canarien, van Ooftcnde Wcft-lndien, Ey- landen ende vafte Landen van den Oceaen ; Aerts- Hertogh van OoftenrijckjHenogh van Bourgongien, van Brabant ende Milanen ; Graef van Habspurg,van Vlaenderen, Tirol en Barcelona ; Heer van Bifcayen, ende Molina, &ci Ende de Koninginne Viouw Ma- ria Anna van Ooftenrijck fijne Moederjals fijne Voog- deflè, Voorforge, en Gouvernante van de ghefeyde Rijcken en Heerlijckheden. <
Nademael dat mijne Nederlanden van Vlaenderen, door de invafie van de wapenen des Alder-Chrifte- lijckften Koningbs, tegen de Tratìaten van Vrede, het voorleden Jaer ββίεν hondert negen en vijftigh, in de Pyreneen foo folemnelijck befworen,befloten ende gearrefteert, ende by my religieufelijck onderhou- den , die fwarigheden overgekomen zij n, die elck een weeti ende ten fel ven tijd onfen AHer-heylighften Vader Clemeus IX. my met Brieven van fijn eygene hand bekent heeft gemaeckc fijne hertgrondige devoi- I ren, uyt Vaderlijcken brandenden yver totten beften welftand des Vredes, by den ghefeyden Alder-Chri- ftelijckftenKoningaengewent, omonfejegenwoor- digediffërenten te bevredigen, ende teniet te doen, | opmyhetfelvemedebegecrende, endedaertoeiijne ì Mediatieaenbiedende: wesaengaende van gelijcken j uyt den name van fijne Heyligheyt de Cardinael Viz- | cosf/fijnNunciusindefenHove, met levendige ver- | tooningen heeft gebandelt: ick verlangende (gelijck j als ick verlangende ben ) onfe vriendtfchap en goede j
correfpondentie met alle oprechtigheyt van herten te j herftellen, dewijl daeracn de rufte van het Chriften- I dom, ende de goede genegentheden van onfe refpe- aive Onderfaten ende Vafallen hangende is, in defen de lofFelijcke intentie van fijne Heyligheyt met kin- derlijckegehoorfaemheydt, die myne Voorouders de Apoftolifche Stoel altijd bewefen hebtwiPavolgende. Koo ben ick in gevolge van dien gekonfen de gefeyde Mediatie re verentelij ck te admitteren : ende dewijl hetbehoorlijckistot verhandelingh van foo gewichti- ge materie fodanigen een Minifter tè deputeren, m den welcken2.ijn de qualiteyten, bequaemheyt, op- rechtigheydt, voorfichtigheydt ende yver tot mijnen dienft, alhier vereyfchc worden, dewelcke neffens andere verfcheyden goede ftucken in Ώοη chriflàval Vtancijco de Maura, Marquis van Cnfiel-Rodrigo j P'C- Cdent van mijnen Rade van State, ende mijn Gou- verneur en mijn provifioneel Capitevn Generael van mijn voorfeyde Nederlanden van Vlaenderen con- curreren , hebbe ick goedt ghevonden u te noemen (gelijckals ick uyt kracht van defen tegenwoordige u noeme)op dat ghy met tie Minifters van fijne Heylig- heyt, ende van den Alder-Cbriftelijckften Koningh, teneyndevoorfeytmetgenoeghfame Machten gelau ende gefchickt, mogen vergaderen, confereren, han- delen, befluyten, ende de gefeyde jegenwoordige dif- ferenten vereffenen , aenhoorende allerleyr foorten van Vrede-handelingen, Beftanden, ofte Opfchortin- gen van Wapenen, die ten voorfzeyndeu foude mo- gen voorgeftelt worden, endedacghyde felve mede van gelijcken voorftellen mogen en brengenfe toe n-
nale vereiïcninge ende conciufie. Waer toe ick u ge- ve fovolkomene macht , commiifie,en qualiteyt als noodigh is, te weten als die in mijn Koninghlijcke «nfienlijckheydt felve is refiderende, om te doen al gene dat ick felf foude doen of konnen doen, al tocwel het van fulcke nature mpghcwefen, dat hec |
andere fpedaelder laft ende commiiEe foude ver- i^óg;
eyffchen , en my tot nakomen van het gebefcigneerde ___'
te verbinden: endegeve mijn Koninglijck woord en ' trouwe, dat ick al het gene door u den gefeyden Mar- quis van CafielRodrige(à gedaen, ghehandelc, en be- üootenzijn, vanalfnuaf ende voorts alfdan prijfe* toeftemme, vaft en bondigh verklare, ende houde hec en fai het ten allen tijde voor goed houden > in fuicker forme ende wijfe, als ghy het beOuyten ende vaft fteU len fult, Mde verobligere my daer by te ftaen ende te blijven, als in mijnen nameen volgens mijnen wille gedaen,hec welck ick punöuelijckial volbrengen: van gelijcken my verbindende te approberen, en te ratifi- ceren in fpeciale fotme met alle vereyfchte noodfake- lijcke en ghewoonlijcke bekrachtigingen ende eeden» al wat uyt kracht van defen Brief van Macht befloten en gearrefteert fai worden, 'tzy in't generael, 'tzy in 't byfonder, ten eynde het nu en t'allen tijde vaft en beftendigh zy. Om het welck te verfekeren ick belaft hebbe defen jegen woordigen, met mijne hand ghete- kenc, ende met Koninghlijck Zegel gezegelc, ende gheparapheert van mijnen onderfchreven Secretaris van State, af te veerdigen. Ghegeven te Madrid dea ■vierden Auguftiy^»>» hondert feven en feSÌigh.
YOLAREYNA.
Teiro terdiuMndez. del Carneo yAnguhì
DO» Franci/co de Maura Cortereal, Marqués de Ca- (lelRodrigo, Condede Lumiares, Senorde la Terra-nova, Governador y Capitan General Hereditario de las Iflas Terceras, San Jorge, Fayal, y Pico, Commendador mayorde la Orden de Chrifto» Gentilhombre de la Camara de Su Mageftad , de Su Confejo de Eftado, Governador y Capitan General de los Payfes Bajos, &c. Avieudo el Rey mi Scnjor, y la Reine Regente fu Madre, Tutora y Governadora de ius Reynos enfuRealnombredadomePoder, y Pienipotencia, fu fecha en Madrid ìi^uatro de Agofto mil feis (tentosy fejfenta y fiete , para tretar, concluyr, y aj uftar las diferencias que al preÌente fé offrecen con la Corona de Francia, corno mas por extenfoenelfe contiene, y cuya Copia authentica và con efte : Ϋ no permitiendo melaoccupaciondemipuefto apar- Carme del, y conviniendo,para ganar riempo,nombrar y delegar perfona de chalidad y fuficiencia, que en mi nombre lo executeenelCongreffo de la Villa Impe- riai de jiquisgrana j que fe ha nombrado para efte efe- dtojen virtud de la prefcnte,y efpecialmente del podei y Pienipotencia de Su Mageftad arriba referida, doy y concedo todo el que cenge de Su Mageftad, neceflario fuero à Don Juan Babtìfia de Brouckheven, Barendé Bergeyck, Cavaliere de San Jago, Confejero de Capa jr Efpada en el Si^remo de Flandres cerca la Real perfo- na, y de fus Confejosde Eftado yFinan9aseneftos Payfes, &c. para que reprefentando mi propria per- fona , y corno fi yo miime fuera, pueda tratar, confe- rir, proponer, y concluyr todo lo que en orden à tan importante negocio conveniere. y fuere menefter. En firmeza de loqual mande defpachar la prefente, firma- da de mi mano, y fellada con el fello de mis armas, re- frendada del infrafcrito Secretarlo de fu Mageftad , de Eftado, y de Guerraeneftos Payfes. Fechaea rufelas à veynfey quarte de Margo, de mil feti dentot fidenti y echo anos.
EJMerquesde CASTEL RODRIGO.
Don Martin de Gallarretta OzcaRiz»
DO» Vramfco dt Maura Cortereal. Marquis vati CafielRodrigo, QtKÌywcì Lumiares, Heer vat» Terranova, Gouverneur ende Erf.Capiteyn Generael van de EylaodenTerceras> San George^ Fayal, ende Pico, Groot Commandeur van de Or- den van Chtiftus, Edelman van Syne Majeflieyts Ka- mer, van fijnen Raedt van State, Gouverneur endö Capitey η Generael van de Nederlanden, &c. Alfoo. de Koningh mijn Heere, ende de Koninginne Re^ gente fijn Moeder, Vooghdefle, ed Gouvernante van l£jn RyckcD^yan '« Kp.aioghs wegea tajr ichrifceiijckt
op
en OORLOG Η, *t Acht-en^veemghfie^BoecL 71^ |
-ocr page 751-
ilo S A IC E Ν van S Τ A E Τ
op den vierden Augufti ia''t]ìctfeftienhondertfeven
__ertfefiigh, ladende volle macht gegeven hebben, om
van de differeotcn, die daerallnu mette Kroone van Vranckrijck fijn te handelen ,befluyten, en vereffe- nen, gelijck als breder in het gefeyde gefchrift te fien is: Ende de gelegentheydt der occupatien van mijn beroep my niet toe en laet te vertrecken, nochtans noodigh is, om tijdt te gewinnen, een bequaemper- ibon van qualiteyt te roemen entefenden, die het felve in mijn plaets, in de by-een-kom(Ie der Keyferl. Stad Aken, die tot het gefeyde effeil gcnoemt is, uyt- voere, foo geve ende overdrage ick uyt krachte van deien tegenwoordigen, en fpeciaiijck van Syne Ma- jefteyts boven gefeyden Lallende Volmachr,aI wat fy- ne Majefteyt noodig foude mogen wefenjaen Don Jan Baftifie ·υαη Brouckheven, Baron van Bergeyck, Ridder van iic. Jacob, Raedsheer van Staet ende Oorloge in den hooghften Raedt van Vlacnderen, aengaende fijn Koningblijcke perfoon, als oock van fy ne Raden van State ende Finantien in defe Landen, &c. op dat hy reprcienterende mijn eygen perfoon, ende als of ick het felf ware, moge handelen j confereren, voorftel- len, ende befluyten, al het gene dat tot fulck een ge- wichtige faecke dienftigh ende noodigh magh zijn. Om het welck te verfeeckcren ick belaft hebbe, deifen tegenwoordige met mijne hand geteyckent, ende met mijn wapen ghefegelt, gheparapheert van den onder- fchreven Secretaris van Syne Majefteyt, Raedtsheer van Staet en van Oorlogh in defe Landen af te veer- digen. Ghedaen te Bruflel den vier en twintighften Martii in 't Jaer feβ^en hondert acht en fefiigh.
DeMarquisy&rx dkSTEl. RODRIGO.
don Martin de Galabretta Oscariz.
LOUIS par la grace de Dleu Roy de France & de Navarre j A tous ceux qui ces prefentes Let- tres verront,Salut. rinjuiterefus,qui nousfut fait pat la Reine Regente d'Efpagncpeu de jouraprés ïc decés du feu Roy Catholique noftre Beau-pere, de vouloir entendre par voyes amiablesanous faire rai- fon des Droits qui eftoient écheus à la Reine noftre Tres-chere & Tres-aimée Epoufe & Compagne, fur ccrtains Eftats dans ledit PaïsBas, nous ayant obligé à entrer TanDée derniere dans ledit Païs Bas , pour tacher dc nous mettre en poffcffion de ce qui apparte- noit Icgitimement à noftredite Epoufe, ou de fon equivalent: &; ladite Reine Regente d'Efpagne, en
ayans pris occafion de nous declarer la guerre par Mer ét par Terre, il eft depule arrivé, que par les foins pa- ternels Noftre Tres-fainc Pere le Pape , employez ardemment & fans difcontinuation par fa Sainteté pour le rétabliflement du repos public, on feroit en- fin con venu de part & d'autre, de traitter la Paix dans la Ville Imperiale d'Aix la Chapelle. Et comme il eft neceffaire de depuf.er de noftre part un perfonna^e, à la fufiHfance, zele ócfiielitéduquelnouspuiflions nous repofer d'une fi grande affaire, qui embraffe les interefts de tant d'autres Potentats & Princes ; fgavoir fai foni, que pour les bonnes & grande! qualitez, qui fe rencontre en Ia perfonne de noftre Tres-cher& Bien-aimé le Seigneur Coliert, Conieiller en nos •Confeils d'Eftat & Privé, & MaiftredeRequeftes ordinaire de noftre Hoftel, en qui nous avons une pleine & entiere conftance pour les importans fervices qu'il nous a rendus en divers employs confiderables, tant au dedans qu'au dehors de noftre Royaume : pour ces caufes, fcautres bonnes confiderationsà ce nous mouvaos, Nous avons, de i'advis de Noftre Tres- cher & Tres-aimé Frere unique le Due d'Orleans &dc plufieurs Princes, Duce, & Pairs, de noftre Couronne, & autres grande & notables perfonnages de noftre Confeil > commis, ordonné & deputé ledit Seigneur Ce/iiri, commettons, ordonnons, &de- putons par ces prefentes fignées de noftre main, & luy donnone plein pouvoir, authorité, Commiffion & mandement fpecial, d'aller dans ladite Ville Im- periale d'^x la chef elle, en qualité de noftre Am- baiTadeur extraordinaire} & noike Flenipotent.iarc |
pour la Paix, &yconferer (foit diredìement, foit
par l'entremife du S. Archevefque de Trabifonde ^ ^· ■ Nonce & Plenipotentiaire de fadite Sainteté, comme ^ auilì des autres Miniftres des Roys, Potentats & Pn„, ces, defquels nous avons agrée & accepté la media' tion, avec tei Miniftre de la Couronne d'Êfpagncqui fc trouvera pour le mcfme effeö muny deppuvoir fuffifant, y traitter dcs moyens, detcrminer&pj. cifier les diffcrens qui ont caufé la guerre, & qq^,
venir enfemble; & iur iceux concime & lìgner une bonne&feurepaix, comm'auffi avons donne à no- ftredit Ambaffadeur Extraordinaire & Plenipotentia- re, & donnone pouvoir d'accorder & d'expcdier telg Paffeports&Sauve-conduits, qui feront ncceffaires pour la feureté des perfonnes qui iront & viendront en quelquelieuquecefoitpourlefaitdudit Traitté, & generalement faire negocier, promettre, & accor- der tout ce qu'il eftimeranec^aire pour le fufdit effet
de la Paix, avec la mefme authorité que nous ferions,
& pourrions faire fi nous y eftions prefens en per- fonne , encor qu'il y euft quelque chofe qui requlft un mandement plus fpecial non contenu en fefdites pre- fentes. Promettant en foy & parolede Roy, fous hypoteque de tous nos biens prefens &àvenir, de tenir ferme, & d'accoropllr tout ce que par ledit Sei. gneuf Ce/iwiauraeftcftipulé, promis & accordé, & d'en faire expedier nos Lettres de ratification, dans le temps qu'il nous aura obligé de les fournir. Cartel eft noftre plaifir, en témoin de quoy Nous avons fait mettre aoftreSéelàfefdites prefentes. Donnei Saint Germain en Laye le vingttéme ioni de Mm, l'an de grace nùUeβχ cewfoixaute & huit, & de noftre Regne le vingtfixiémo.
Signé,
LOUIS,
Etplusias^iÙQ Roy
DE Lionne.'
LOUIS by der gratiën Godts Koningh van Vranckrijck ende Navarre, Aen alle die defe teghenwoordighe Brieven fullenfien, Saluyt. D'onrechtvaerdige weygeringe die onsgedaenwier- de , door de Koninginne Regente van Spangien, weynigb daghen nae 't overlijden van wijlen den Ca- tholijcKen Koningh onfen Schoon-vader, te willen verftaendoorminnelijckeweghen, ons reden van'c recht tege#i. die vervallen fijn aen de Koninginne onfe feer lieve, e; ----- ^
fellinne, ο ons 't voor
.en wei-beminde Huyfvrouwe en Ge- op feeckere Staten van de Nederlanden : )r eeden Jaerbaddegheobligeertindefclve Nederlanden tetrecken, cm te fienonsinpofiTeffic te ftellen 't gene wettelijckaenonfeghefeydeHuyf-
vrouwetoebehooorde, of'tequivalent: Enghefey- de Koninginne Regente van Spangien, daer door occafie nemende ons den Oorlogh te water en te lan- de te verklaren. Hetisfedertghekomendoorde Va- derlijcke forge van onfen Heyligen Vader den Paus, dievierighlijckdentijdtemploycerde tot herftellinge van de ghemeene rufte, dat men eyndelijck van d'een en d'andere zijde over een is gekomen, de Vrede te traóteren lin de Keyferlijcke Stadt van Aken. Ende
alfoo het noodigh is, van onfen t'wegen een perfoon op wiens fufEfantie, y ver en getrouwigheydt wy fulc- ken grooten werck, die omvat de Interettan van foe veel Princen en Potentaten moghen laeten ruften : Doen te weten, dat door degoedeengrootequali- teyten die fich vinden in den perloon van onfen feer lieve en wel beminden Heer Raedtsheer ία
onfe Raden van Staet, en fecretenRaedc, en ordi- narie Meefter van de Requeften van ons Hof, in wii wy een gheheel en vol betrouwen hebben, door fijne importante dienften,die by ons in diverfe confiderable employementen fo binnen als buyten ons Koningrijk heeft getoont, ons daer toe moverende j foo hebben wy bv'tadvijs van onfen feer lieve en wel-beminde eenighfte Broeder den Hertogh van Orleans, en ver- fcheyde Princen, Hertogen,en Pairs van onfe Kroon, |
-ocr page 752-
cn OORLOGH//Ack-m-veertgihfieJBotck. 721
ι/Λ CD andere grootenotableperfoonen vanonfenRaed, gecomroitteert, geordonneert, en gedeputeert den ge- ^^ fcyden Heer Colbert, als wy committeren, en depute- ren by defe tegenwoordige onder ons handt getekentj gelijck wy gegeven hebben, en g^even volle macht, au- fhoriteyt, commiffie en fpeciad Mandement te gaen in degeibyde Keyferlijcke Stad van Aken, in qualiteyc van onfcn Extraordinarii AmbaflTadeur en plenipo- tiaristot de Vrede, daer in te confereren, 'tzydi- redtelijck of door tuflcben-fpreecken van den Heer Aerts-Biflchop van Trebifinde, Nuntius en Pienipo- tentiaris van fijn boven-gefeyde Heyligh^t als d'an- dere Minitters van Koningen,Princen cn Potentaten, van wie wy de Mediatic aenvaert en geaccepteert heb- ben , met fulcken Minifter van de Kroon van Span- gien, die fich tot het fel ve effed met fuffifante macht voorGen fai vinden, en met middelen te traóleren, de- termineren, en pacifieren dedifferenten die den Oor- lugh veroorfaeckt heeft, met malkandcren over een te komen, en op 'c felve fluyten en teeckenen een goede en vafte Vrede ; gelijck wy oock aen onfen ge- feyden Extraordinaris Ambafladeur en Plenipoten- tiaris gegeven hebben, en geven by defen macht t'ac- corderen en expedieren fulcke Pafpoorcen en Geleyd- Brieven, als noodigh fai zijn voor de feeckerheyd der perfoonen, die in eenighe plaetfen gaen of komen voor'tgoedt van'tgefeyde Traftaetj en generalij ck tc negotieren, belooven, en accorderen ,'c gene hy noodig tot 't goet van da gefeyde Vrede fai efti meren, metdefelveauthoriteytalswy foudendoen, of kon- nen doen foo wy daerperfoonlijckteghenwoordigh waren, hoe wel daeryets mochtc weien'tgene een fpeciaelder Mandementvereyfchte, in defe teghen- woordige niet gefpecificeert. Belovende ter goeder trouwe en Koninglij ck woord, by onderpant van alle onfe tegenwoordige en toekomende goederen, voor goed en vaft te houden, cn te volbrengen al 't gene by den gefeyden Heer Colbert fai zijn geftipuleert, be- looft en gheaccordeert, en te doen expedieren onfe Brifiven van Ratificatien op den tijde die hy ons fai obligeren, defelve te fourneren, want het is ons plai- fir; in getuygenifife daer van foo hebben wy defe te- genwoordige met ons zegel ghezegelt. Gegeven te St. Germam en Laye den twintighfien Maertinhet feitenhoniertdchttnfeitigh·, en van onfe Regeeringe 'tfes en tvintighfie.
Wasgeteeckent,
LOUIS.
Lagerfiettt by den Koningh
de Lionne.
^Equel Traittéicyefcrit&inferé (commeeftdit cy deffus ) m'ayant eft^ prefenté par ledit Ba- ron de Bergeyck, aprés 1'avoir yuë &exaininé nicurement de mot à mot en mon Confeil > j'ay pour moy, mes Heretiers en Succefleurs, comme aufli peur les Vaffaux, Subjeös 6e Habitans en tous mes Royaumes, Pays&,Eftats, approuvé8eretifié tout Ie contenu en iceluy, & chaque point en par- ticulier de ceux qu'il contient, & Ie donne pour bon, ferme & valide par la prefente : Promettant en foy & parole de Roy, & pour tous mes SuccefTeurs, &Heritiers, fuivre & l'accomplir inviolablement felon fa forme & teneur, & ie faire fuivre, obfer- yer & accomplir de la mefme maniere, comme fi jel'eufleTraittéen propre perfönne, fans faire, ny laiffer faire en quelconque maniere que cefoit, ny permettre qu'il fe faffe chofe aucuae au contraire, fit que s'il tc faifoit aucune contravention du con- tenu audit Traitté, je laferayreparereneffe<3:, fans ^fHcultez ny delay, chaftiant & faiiantchaftieries Oelinquants; Obligeantpourl'eiFeftdece que def- ^s, tous & chacun de mes Royaumes , Pays & Eftats, & tous mes autres biens prefens & à venir, auflì mesHeritiers & Succefleurs, fansricn VI. Deel, |
excepter. Et pour lafermetédecetteobligationj'ay .jf^o renoncétouteslesLoix, Couftumes,&toutescho- fes à ce contraires. Entefmoignagedecequedeflus, j'ay fait depefcher la prefente lìgnee de ma main,féel- Jée de mon Séel fecret, & contre-fignée du foubfcrit du Secretaire d'Eftat.
Do»»é à Madrid lefeixJ/meìOufiemoìsdtMaymilfx ceni foixant β ^ huit.
YO LA REYNA.
Don Fedro Ferdinandez del Campo, yAngulo.
Η Et felve Traftaet hierghefcbrevenengheinfe- reert (alsbovenghefeydtis,) my zijnde ghc- prefenteert gheweefl; door den gefeyden Baron de Sergeyck , cn naer het rijpelijck van woordt tot woordt in mijnen Raedc ghefien en ghexamineett hebbende, foo hebbe ick voor my, mijne Erfee- namen cn Succefleurs, alfmede voor raijne Vaifal- len, Onderdanen, en Inwoonderen in alle mijne Koninghrijcken, Landen en Staten gheapprobeerc en geratificeert alle den inhoudt van de felve, cn als het in yder particulier point is inhoudende, en bou- de het voor guedt, vaft en van waerde by defe tegen- woordighe: Belovende by trouwe en Koninghlijck woordt, voor alle mijne Succefleurs en Erfgena- men het felve te volghen, en onverbreeckelijck te volbrengen volghens de forme en inhoudt, cn te doen volghen, obferveren en volbrengen op defel- ve maniere of ick die fdfs perioonclijck ghetra- dteert hadde, fonder te docnoflaetcndoenineeni- ger manieren, of lijden dat men eenigh dingh doet ter contrarie. En foo men eenige contraventie op den inhoudt van'tghefeydcTradlaet doet, ick fai die in eflFeö: doen repareeren fonder difficulteyt noch de- lay, ftraflFcndeende doende ftrafFen de Overtreders: Obligerende voor het effedl hter boven ghenoemt alle cn yder mijne Koninghrijcken, Landen ende Staten, en alle mijne andere tegenwoordige en toe- komende goederen, gelijck oock mijne Erfgenamen en Succeflèuren fonder yets te excepteren. En tot vaftigheydtvan defe obligatie ick hebbe gherenon- ceertalle de Wetten, Couftumen en andere din- gen defe contrarie. Tot getuygeniffe van het ge- ne hier boven, ick hebbe doen depefcheren de te- genwoordige, gheteeckent by mijn handt, gheze- gelt met mijn fecreet Zegel, en medeteeckenin- ghe van den ondergeichreven Secretaris van Staet,
Gegeve» te Madrid den feflienden Meyfefiien hm- dert ackt en fefiigh.
YO LA REYNA.
Doa Pëdro Ferdinandez del Campo, y Angulo.
Gepublkeert den dertighfien Meyduyfemfeshondtrt acht en feBigb 'van bit Raedt- Huys van de Stadi •van Antwerpen , met geluydt -van Trompetten, ten overfiaen van de Heeren Schetttetb, Burger- meefteren. Schepenen ende Raedt dtr filver Stad^ ende menighvuldige omftaenders ; By my Sicr<- taris der voorgemelde Sead.
J. B. de la FAILLE. ^tSt tfjbinse quant algiec Mambagg^ btn fe*
venden, jfjnDeïüecniiö/ fonbecDatDaCTop©fC0a» becingetetw&toDelep&t; alben tniecDt Dit Oooi ben ^{eflbent aen De Eeben ban bien oiiecomnutnfceect. D'ï&eec toan BeuningenHceegÖbaecUanbetpiniïDe boo; gaec i^ooa Mogenbe^ebeputeccben tot Bmf. fel. ^u quant't aen op'tcatificrcen: flituacenbooj b'^mbaffabeucReede&erietit/ bat be tot Parijs ge> abjuiieecbe i^cactaten booj belÌloninainnetoaccen seiaeeecti «n ilntiiaec*e(lept ttDefbfrtei? «r»
ppu tm |
-ocr page 753-
idi^S. ten ban Satificatic am öetijKarqui^fiaötBöifoij·
_Öeti/ö'eeninblaÉuto/ D'anöEcebcbukmEtöeöoojfs
Ccactatm ; fjaDbfn Dcfclüe ?fictcn oocft BDcflen/ De^ toölfe DüeCBefonDcn ttiicröcn in een ©acquei / Dat DoojBaEcöanöcni^acpaflitcrt; en DcfclücbinDenDe DffiCcnDccct in goeOe bolboenbe termen/ fjcbbcn fcec ecnfitge tnflantien gcDaen om beboo^fsQatifcatien te Doen atnnemen/ enbe becbolgen^ te boencFpei bieren bie ban ben Stoningl) om te Bruiïel aen ben jBarqui^ obecgelebcct te Vöojbcn / oWbec berpjech ban bat tot toegg-nemtn ban alle fccupulen boo; 'tepnöeban öejvüöafntccnnaöec Ratificatie bau Spangien foube öjecDen uptgebiaeljt / na bat tjoogD- irebarljte koningin be ©jeDc-iilcactaten met Ijaet: onbecteccftrninaö tot Madrid foube Ijebben eöenen. ^P l^ebben tot Dien epnbe grallegeect bat t)eec be boojflag om een öatificatie in 23laneo t'epIfcDen ban ban Die jijbe biaë aen be banbt gegcben/ rn bat boo| 'i teecftetien ban be üEcactateπ (n 't afüaecbên ban be boo?f3 ^ctc ban iSatificatie ban be Itioninginne ban Spangien, 't toelcit ban be Sjebe in foobanigOe bolle feecficrljept toa^ Qeb?acöt / bat alle ?tcten ban bofii· iiteptboo^taen niet alleen onbetamelgcft/ maec on^: beöooïiijch toncen tc acötcn / infonbecljepbt in een <@o?laglj tuffdjen tweeCfjjiflen^jincenfoonaeUbj inetbenanbeEenbectoanbt / raafcfpoebbfn'tgtjc: tnoebt ban ben tftoningt) enbe anbece fdne ü^miftec^ op nieuto foo becbittect eöebonben obèc be maniec ban pjocebecen/ bie't Aken aen be SpaenfcheJÖOc tot ben cpnDe toacen gebjupcftt/ enbe pacticulieclöcft Dbec 't épaen^ offenitnc Pouvoir , bai actitec De öoo?f5 ®cactatcn geftelt / niet trgenfïaenbe Den JKiarqui^ be Caftel Rodrigo een anöec / batfati^= factoic b)a^ / in Danben gabt/ oat t)ct niet mogelgch
getoeeli pet^ in befen t'obtinecrn/ niet tegenfiaenii De fp fpnbelöcü boojgeflagrn fjabbrn bat b'ebacuatie ban be Franche Comf é mocïjt uptgcfielt tDojben/ tot fiat be nabec flatificatien obccgebjacljt toacen ' en Bacc fclf afgcflagen tjaec upttecfle tjccfoecft/ ban Dat ten min(len o?0?e mo£!)ttoo?ben geflelt tegen alle beci bcc bloet-vergieten, tujfcöen pactf)pcn/biee!t'6anbec <n't®elbtbeiegenben/ en tegen betbccbecanbei;in> oen/ Die fp boo?aföalenban (ianon / Deficuctieban apojtificatien en anbcïfiiu^ / fti'ti?jaeffc&ap ban JBourgongien becflonDcn gfpIeegöttetDojöcn / foo bat fp bit toerch niet becbec Ijebben fionnen bjengen/ al^ bat ben baglj ban ben vijf en cwintigrteti befe^ i^ boojgeflagen/ om b'^cteban flatificatie ban befen ïiioningö te boen fien / enbe be Spaenfche tot Parijs t'ontfangen/ enbe tc aöelöcU be publicatie ban Öe üjebe te boen Doen. ^y lÌtebben ban alle^ Itenni^ ge· Oebenaen be igeec J^acqui^/ enbe becfocöt fgn cruentici intentie te betflaen ontrent öet bafi jlellen banbcnbooifibagt) tottet oüerlebecen ban tuebec; SijOt^ ^atificatien ^ foo Dat fp niet honben mecclten oattic petoneffen bleef in 'tpointban Deöatifïcatien/ Enbe in'tgfjeljeei ioetcli ban'tboltmfim ban De ©?ebe / ali b'aenfiotelijcliijept ban De Pouvoirs αφ tet De idtcactaten. 3&acc toa^ upt Akenacn'tgof obececfc!);ebcn battec appacentie bia^ battet felbe fbub) bonnen bierben gcteb;effeett bp eennabecHS' nature/ acljtec betoelche men toebec jijbt^ een Pou- voir niet offenfante inDouOenbefenbellellen / enbe toai bit bp fijn j©a(eflcptgcapp?obeeccbpfcbipben öacc oüec aen ben Igeec Colbert afgegaen ; enbe 6eb> ben b'^eeren Trevor enbe Beuningen 't felbe oorft aen be meergemelbe iSeer JSarqui^ getecomman. Deert.
S!5p Dcfe gclegentliept toarcn aen'tFranfche ^of Delibera; ien arngellclt / enbe alcecDe foomen fepbt renige iSefolutien g()cnomen ober 't cafferen enDe ce> fojmecen ban een göebeelte ban be flCroupen te ®oet enbe te ^aecbe/ toelche altlian^ in bienfl biacen.
]^an Breit tDierbt oefclijeben/ bat D'i^eer i|crtoe|[i ban Bcauforc cenigtje noabigtje reparatie aen f0n ^cbip gebaen (jebbenOe / toebcr in Zee ïva^gefieec feen.
^en moningfi geeft op De follicitatieban Den Üeec Soreel > DU D'i|eet; ban Beuningen ban tlJDt tot ttjbt |
Ί
córffit^öeJf/^"^'^ afb be IBiniPir^ giicfc. 16öj,
®e bp-cenPcmfle tot Aken SÖnDf tegen b'opinie DcrFranfchegrfctjcpDcn/ (uprnenomen oen ffiauft. Iflcften Jionciu^/ enbe D'||cfc Colbert ) fteeftifeejr De Lionne baec op occafic gftcnomen / om aen ben i^eeceTievorrnDebau iicuningcntefeggeti/ batin- bicnb'lfeer JDarqui^ijan Caftel Rodrigo niet foube mogen goet binben (f eer S3aron ban Bergeyck na De boojfs gitabt tc Doen tocbcr fteeren/ om een twee- de (Ignatuce banbe Bjcbrn^ itcactaten/ met infectie banDcIaftÜpt Spangien obccgefctjicftte Pouvoirs te Doen / Dat in fuicUengljebaltie Satificatienfoubtn moeten toecben geeppebietrt met De Pouvoirs Die qcIjj tee be fflcactaten gecfgijiceert toaren/ alfooftet noo= Digö toa^ (foo fijn CD. fuflineetDe) bat Deöatifica» tien in alle beelcn met |)et göetcacteetbe bolftoment. Igcl^ acco;bcecDen/ enDe bat fp Dte^lialbeneenCous ciec op nieub]^ fouben bienen af te fenben na Span- gien, om fulcfi^ Dacr in te boen con|iDeccren/ opbat Dùù^eenigebifcccpantietufrcljen De boojfsiSatificas tien enbe Ijet gctracteecbe/'t bjeccïi banbe ©jebe nitt moeljt toccbtn bcracljtect. ^p fjcbben gcoo?beeit bat fp tot öet af· fenben ban een Couciectjaecnietbt* I)oo;ben t'cngageren/ foo om Dat fp bectroutajbcn/ Dat op ftetfcöjpben ban Den ï^eeiJVlarquis de Caftel Jlodrigo, enbtopöetOacebatelÖcB na betpbinfllje ban'tflupten banbeBjcDeban Daec na iVladrid af:> gegacn / De Spaenfche Oatificatien bjcDcr in goeDe fojmc/ enbe onbec anbecen ooclt met fjet Pouvoir bat tot Aken acljtec De ®cactaten toa^ gecefliteeert/ ge-eppebieert foube snni al^ oocft ombatfp/nietff ftectoetenbe of fulcj; foube gefcöieben / enbe of dcc miffcMcn alleen Oatificatienfonber infectie ban pou- voirs fouben obec Romen/ (bebjijle fp (jabben gefcfijf» ben Dat baec meDe bp DeFranfche fati^factiefouöe toecben genomen) met op Baec te nemen öet affcnbea ban een Conciec / aenlepDingge fouDe gebenomin 't boojfepDcggebal banbe obecftomfiebanDeeatifi' caticn fonbcc Pouvoirs,alijiec uptfïel ontrent öet upt· bJtffelen banDe iQaiificatieu te fojmecen / op öet bec· toacöten ban anbece aatificat en / enbe ban b'ant* bjoojtbatöaec beboojfs Couciei; fouDetecuflöbiedi gen / enbe öebbenDecöalben fijn (CD. totantbioo?be toegeboegt/ Dat alle Debatten enbe confiberatien om= tcent De pou voirs geboot toiecben/ Dooj öet upt-b|cn· gen banbe Satificatien/ toelcfic nocö boo? infeceren/ nocöboojöet uptlatenban pouvoirs, enbettoo; geen anbece Difccepantien gebitieect tc ftonnen toetben/al^ Die tuffcöcn fjct Becepcfient2.icöaemban&et®rac< tact/inDe öet €cactaet DatinDe iSatificatien göcin^ feceect acbonDen foube moflen toecDen i Dat fp boois DecjS op 't epgcn tooojbt ban ftem ©eer De Lionne ge^ commanDeert fjcbbenbr/batmen Hebec ren ÏBcte ban Ratificatie fonbec infectie ban pouvoirs, al^ met in> iijbingöe banbe aenflooteiyche pouvoirs boiibe obec* fenben / altöan^ niet honDeepffcfien/ Dat noottoen' Delijch Dcfelbe aenftootelijche pouvoirs inbe Ratifica' tiemoefìinpuecen; maccöoetBclgijeDacötc j^eeciii 'cepnDr öaec ijiec omti:cnt niettegengöcfp$aot{ieit. beeft/ foo Bebben fp ebentoel geacfit/bat alle befiotn» merniffen/felbe ongefonDeecDe enbe fbpec^ue/in Dcfe pjeflTante enbe importante iToniunctute meeceicu· fabel toa^ al^ be minfle omiilie, enbe Bebben Daeti ommc banbe eene Itant na BruiTel gefcöieben/om te Doen fonberen / of De Heer IQarquij^ ban Caitel Ro^ drigo, RonDe gcbifponecct toojben/ om De ©eeceSSa· con ban Bergeyck ten epnbe al^ B<er boben betmaeiit 10/na Aken toebecom te boen bectcecRen / Detojpie men Baec fepDe/ bat Den ì|eece Colbert albacc De tgbt ban 't uptboifTelen banbe Ratificatien foube aftbaclH ten/enbe om bat Bet DienliigB foube Dat Debp- een-RomPe albaec tuffcBcn De flcflbenbe bjiecbt Becbat/ altoaec t'aWeenom Den anbecen te betectebecdaenopincibenten/ Die op Deeecfieej^ cutienbanDenSjeDe Ronben boojballcn/ enbe jen» ben ban De anbece sijbe op ^onbagB met De ojDin» ci^ ®o(l na Madrid op nieuhj^ gececommanbeect Bft af-fenöcn banDf Ratificatfen in alDwBanöe fojmw |
-ocr page 754-
cn OORLOGH, 't Ack-en-^veerHghfte Boeck. 723
jióS. cnDcoocBnictpouvoirsbanDe tDclcftc men flcl) tot . Akenacöicntöaöt.
(i^intcent becpointUanbccaffatie bmi &c €coca «encontinueccoeraentefpieecftcn nictöe fdbc Dif»
iccpantieal^booiöcenen/ 't α«π bau fctc ao^öe
Iian&becicgctaiiccDt/ ttatDcn ïtomnob Etoben noo· iige<i5uacnifoeijen twintigh duyfent ©oEt-huECljCfn (nDnhiencluyfenti5uptec§ tc ©clOt fouöc honnwi
''^lienDaöalöaectpDinöC/ Dat De Benetiacnfcije ©lootonDec De ©eccc Morofini, na Dotfe Dc (iEuccft· fchc <i5alcpen onitcent Candì» otjÉflaceÖcn l)aDt een tlseebeacootcSictacie op De iSuccIieu omccrnt Oe Dardanelles fouDen ljc£)6en beöocftten.
©en i^ectoaö ban Lottheringen foubeDeöepu» 6lt)cque ban Venecicn aflifleccll met vier duyfent mannen / banDc toelcfie De Delft fonOe onüecDouDen tttcDen tot fijn ftoflen j öp öccft ai boo? lanac fon a®' neflentOepODaectoeberhlacct/ raaec foa langö De ©jcDenietbecfeechccti^setoeefi/ ftaO Vrancknjck fulch^ tegljen gijeljouDen oniDatmenpjetenDeecDe DatftjntoogfjepDtfJSÖöaDt flc-enaageecc om alle föH (Ccoepen in Den ©ojlosö tegen ^pangien te Doen Dienen.
j^amael^ fc&ieef men DatbefaecIienaenDitillof t)aec aen flelDen om 't beflnpt ban De ©jeDe tuffcljen Dit Qtjcit cn ^pangien tot f^ublicatie te (aten ho· men/ tnaec op al^ DanD'c);ecutiebanalle^|iontte bettoacijten ; ©nOeMulTcben quamen Dagöelijcfi^ bcelaDöiifenuptDeJScbeclanDen/ gelijcR meDeupt De Franche Comté, ban toelchc IjacDe epecutien/ ruine / en becbecf ban alle^ niet min al^ een openbas tenllcengen (©ojIogbaecfouDeltonnen toebjengen/ Dnec ban öena-Dpgöelegen Staten De genoegöfame infojmatienltonDentjebben/ enDeai^betalfoo toe» re/ fepöe men aen 'c J^canfcfie^of alleen tot eFCU= iiE/bactct gefcljieOe bnpcen «oning^ o|0?c; anDece nament op al^ een beciï teecfien / Dat De ©?eDe aen» Qoen fouDe tot gtoot leeDtoefen ban beele.
©e ©loot onöec D J^ectogl) De Beaufort ban Breft toeDecuptgeloopen/ljfelt bafi^ee/ enDetoa^nae De ftnfien ban Galleien cnDeDe Caep Finis terre ge» 3eplt/om op Don Jean te paffen ; D'anOete Defe^ Üio. ningl)^ ©loot ban Toulon cnDe Marfeilie g^ecombi» neect/ beliontnuintwacifjftanfelje «©alepen/ y-- Dertöaecbcctcech upt D'<iBplanOin.ban Ere, enDc hja^ geen tpDinglje ban Ijaec couc^ of Dcflepn j beele toilOen fuflinecen cnDe fcljieben ooch / Dat Die ©loot in Savoyen eenigöe militaice (Scoupen fouDemne= men/om Daec meDe na Candia te baten/ tot ^ecouc^ Decflcpnblicqueban Venetien.
©p Den negenden Defec loopenbc matnö/ becicoe» ftcn noci) ban Marfeïi Ie Balbe <i5alepen / Dc toelcs He bpgebjec&ban ^laben/ Doa?b?pe ïieDen getoept toiccDen/ enDe Defe om te conbopecen Djie 25accquen nelaöen met ©ibjeó / militie ban ©ojlog cnDe nooD» b)cnbfgf)cDen boo; D'<lBquipagte Dee geDacljte f een:: fci)e©ioot; enbebjilDemenDat Defelbe oóch foub in nemen fefiec aiottettng^{tt;iJg^-©oIc&DoojDien i^ettogt) DecbMen^gefonDentenfelben cpnDc.
59en Koningö ftceftbenvieren twintighften toe» tifc beginnen aen te fïellen een revue in Del^laine dOüille Dicbt bp Sc. Germain enLaye, cnDemcn fp^acltban noci) bed meecanbece DiebolgenfouDen bpmanietebanCampementen/ met oplTaen ban (Senten enbe anbete militaice Dacaben/,foa al^ boo; Defen Anno fcftien hondert feven en feftigh.
©ttDec De fflconpen Die gefegt toiecben in Vranck- "jckgecaifeccttefullen toecDen/ fouDe toefen bec· fcöepDe Compagnien ;^toltfei;^ / ootlt eenige ban De ©acüen ; enbe 't gcmeene feggcn toa^ / bat Den $to» ninglj na 'tba(i-ficllen ban Den ©lebe/foube in bienfl Douben omtrent ieftigha feventigh duyfent mannen; Dot alle €o;nettenenDe©aenDjigl)^foubentoecDen Oecaffecct/ cnDe De (^apitepnen Sieutenant^ ban De QftafteetDe ®toupcnal^ gecefojmeecDe ©fficieten w Wtnfl gcijouben / op ftalbe gagie. . »en ben (6;abe ban Coninckxmarck, Die een ^t» Sitneat ì^eerDen in Dienit ban Vranckrijck in ^tf· |
ïanbigetoo^penBccft/cnbe mettetfelbeinaqntogfjt kJ^ö
bettoaect^bja^/ i^aengefepbbatbcnïüontngbtcc ^__
oo?faecl{banben©jcbe[)ccfelbeiÌìeaiment upt fQn Dienfiontfloegö. 33en vijf en twintigften geïiticn D'Jgeccen van Beu-
ningen enbe Trevor ontfangen be épaen
. _ e 0pae ficatie fiaec boo; ben i^rqui^ De Cafte toe-gcfonDen ; cn öcbiien opfijniejecellenticgoeDt- binDen befelbc 'anbeccnbaegö^ tegen De JFianfe upt- getoinelt.^p fiebbcn feec gcbiongen bat De publicatie ban bc ©jcbe op moigen of ten upttccflen ober- mo^ gen ben acht en twintigften fonbe nwgcn gefcöieben/ cnbaionbet;tufTc{)cnmocl)tcn toerbcn afggefonben noobige ojb;c^ na bc jfranfe €coupen bic in De Fran- che Comté cn ^paenfebc ilcbedanbcn toaccn / om afte tcecben. ^aec i^ belooft bat men baer mebe fou* be gacflen/ maec men pjctcnbeccDc Dat men niet Dan op ^ing^Dagl) ben negen en twintighAen foube gtJC' ccctöonncnjitn.
i^icc mebe foo i^ bit gcootc tocrch ten p;incipalcn gefloten. J^engabbie^langDgettoijffelt of Sjet De jFcanfcl)cnccncrnfltoa.i/ Bacctccontcnttccn met Dc meec- gemelDc Conqueflen ban Den boo;lcDen;&o: mee i om Dat fp foo befoiaecliiclt toilbe berlilacen tot Den fiilfiant tot fiet cpnOeban JBep. jliaec bc fran» fcljcn gaben te hennen / bat men ftiec cnDe in Enge- landaifoob}epnig()be()oo^eteitb)tjfrden aen Ijaec {{oning^flnceciteptcnDcoprccgtcntDille tot fooDa· nigen ©^De / op fijn tooojDt ban aUe^ tefuUen rcfit* tuecen / begalben toat in Den boo;leben Corner toa^ geoccupccct; al^ top enbe £ngeiandttoilbcn/ bat Vranckrijck foubcnbertrontocn op bet tooo^Dt enDe fïncecitcpt ban on^ cnDe Engeland, om Spangicn t'o» bligcccn tot acceptatiecnDenaeitominglje ban allr^. ^e Jpcanfclje gabcn tc ftcnncnAbat ben öoninglj al· tan^ niet focbt al^ te b;ehcn b'oncecbtmatige cenun» ciatien bie men be lüoninginne / ccn IPupiile Dab gc* obligecct te Doen Doo; Den pep^banbeppcenee^: enbe battet genoeg toa^ bat DenConing quam in fün ÖCCDt/ qu'il entroit en fes droiiStsj at toa^ 't macC ge^ toeeft bat bP Dab gcïtccgen een cenige ^tabt in ü^c» beclanb/al^ pjcfupponecenbe bat Doo; bit nicu ^tac» taet beConingin toiecb gecebintcgcccct tegen^ begei^ melbe Qenonciatieti. φαί alfo befen gcDeelen log niet toa^gDetoecfi/ al^omtebecnietigenbe ge· melbe i^enunciatien. mifoo (bfitncccbcn fp/ bot ben Honing met ecccn upt ben ©ojlogD tcabt ; niet boo; cenige contrainte upt ficacDt ban be feccete Conbens tic ban Den drie en twintighften gjanuacp / tnlTcDen Engeland enDe Defen ^tact gcmaeelit ; maer in bec baeb Dccb bP toijffelflcft; toel fïenbe Dat ftfnc Piogccf* fen DOO? Engeland cnDe Dcfen ^tact/ (boo?t^ Swcden Daec fallenDc bp fiomen)na .fiacp fouben fpn gcflupt.
^cn dertigften ontfing Defen ^taet ban ben i^evi tog enbe i1epnbl|jcfte ban Venecien ccnSSjirfban gclucfi-toenfebinae ober befcn upt-geboccben ©?cbf ; befluptcnbcbitComplemcncmeteen betfoeclt ban ^ccouc^ tegen be Cnccften in Candia i ù'i^eec Mar- chefine al[)iec acntoefcnDc ^eccctacig ban Die lUcpu» blQlte/feconbeerbetbic met Dct bolgenbe J@emoriaci.
Hauts ó* Tuijfans Seigneurs,
La Sercniflïme Republlque de Venize ne pou- voit poiRt recevoir des advis plu· iniportant,ny plus agreable, que celuy de la Paix entrÊ les deu x CouronnesderEfpagne&laFrance; & cela par Ia mediation efficace de ces Hautes & PuiiTantes Pro- vincesj c'eft pourquoy j'ay receu ordre expres de prc- fenter les Lettres cy-joinde, de fa part à ν os Hautes Puiflances; & non feulementdel'affeurerdelaparE qu'elle prend à la fatisfaétion publicque ; mais de leur faire reconnoiftre à mefme temps Ie merite & la gioire quecetteaiTairelcuraacquisparcout, ce bïen eftanc d& à leur prudente conduite, pu is qu'oa connoi : ifféi par la grande partqu'elles ont euë à ft conclufion, que c'cft leur ouvrage, Ic plus illuftre, & Ie plus glorieux, dontonaitjamaisoUiparler, ayanteAéconduit «vee une vigueuj&fermeté fans exemple. Tousces con- PPP % jidcratioQt |
-ocr page 755-
724- S A κ: E Ν van S Τ A E Τ
fidtìrations font, que lafatisfaition, quelaSerenli- „ fime Republicque en reflent, ne feptut pas expritner, & l'eftime qu'elle a pour ces Hautes & PuiflkntesPro- vinces, joime à l'andenne amitié denteile fait pro- feflìon avec elles > l'oblige d'y prendrc un intereft tres- particulier. Elle efpere auffi, que Voa Hautes Puif- fances ne voudront pas laiffer là le\iTsge»eretneJejfemsi & qu'ayant donnez la Paix à cette partie de l'Europe, •lles voudront encorc humilier l'Orgucil Ottemm du coflé du Levant. Le Royaume de canàte, comme tout le monde fgait, languit fous les Barbares Oppref- fions des Turcx. Cette Ville capitale ne fubfifte que par defoiblcs&impuiiTaBtesSecours, àcaufe de la longueùr qui l'accable depuis tant d'Années, Se par le peu d'Affiltencequ'elIe regoitdes Chreftiens, la mi- lère s'augmente , pendane que les Turcx, enragés de trouver des obftacles à leur vaile ainbition,renverfent ' toutleurpuiflàntEmpire, pouraflèmblerdes forccs formidablesjsfin d'aflüjettir cette Vilieavec leRoyau- me. Et il femble que comme d'un Hydre, il renaiile tousjours des T«riK plus cruels, qui cherchent toutes fortesdemoyeos, pour rendre les Attaques & tenta- t^s plus chaudeséc plus fortes. Etquoyqueparun foup, que fembloit leur devoir eftre funefte, leur Orgueil deutt eftre abbaiffez, nonobftant cela » ils tafchent d'unir leur plus confiderablesforces, pour faire voirque leur rage & leur puiflàncene font poict diminuées. Pour cét effed: ils n'obmettent aucun foin d'amallèr par tout des Soldats, des Munitions & des Vivres, pour fe faciliter les moyens de redoubler leurs Attaques. C'eftpourquoy laSereniifime RepubÌicjue perluadée du zele, & de la pieté de Voa Hautes Puif- lances, renouvelle par mon moyen fes inftances, peur ce que Vos Hautes & Puiflàntes Provinces fafl'ent re- tentir par leurs Armes le bruit de leurs puiiTances dàns I le Levant auilì, & qu'elles impriment dans l'ame des Turcs la crainte £c la teputatioa que meritent les for- CQs de cette puiiTante Natìon.
La Refublijue ne doute point qu'elle n'obtienne de Vos Hautes & Puiilancesdes Afiìftences convenable àlaneceflìtezprefente; lacaufedontils'agiteftantfi jufle, & tout le CriSiianiffme y eftans intereflèzi, corn- ine elle reconnoiflènt par leurs Lettres. Dans leiquel- leselletefmoignentd'avoirbeaucoup d'ìnclination à le faire, quand la Paix entre les Princes Chreftiens ieroit concluë. De rapporcer encore icy les motifs & les confequences, ce feroit faire tort à la bonne difpo- lìtion que Vos Hautes & PuiiTances ont foit paroitre. Ainfi le Ciel ayant levé cett' obftablc, par le benefice de la Paix ; je iineray en Ics aiTeurant, que les applau- diflèmens que le monde Chreiiìen leur donnera, re- tentiront par tout, en leur proteftant que les obliga- tions de la Refuklique envers ces Hautei & Pujifantes ProvÌDCcs feront Iniìnies & eternelles.
Etefioitfigné\
Gio: Francefco MARCHESINI.
StignioTÌa dì Venetia Secretane,
Hoogh en Mogende Heeren,
De OooxXuzhùgaTiefuil^cktvan Ve»etìen, en konde^cn wichtiger noch aengenamer advijs ontfanghen als die van de Vrede tuflchen de twee Kroonen van Spangien en Pranckrijck, ende dat door de krachtige mediatie van defe Hoog Mogende Provintien : Daerom foo hebbc ìck van harent we- gen expreiTe ordrej ontfangeo , om defe by-gevoeg- de Brieven aen U Hoogh Mogende te prefenteren, em niet alleen haer te verfeeckeren van het deci dat fy nemen in depublijckefatisfaélie, maeromhaer ïn den felven tijd te doen erkennen de wcerdigheydt cnde glorie die fy door defe faecke over al verkreghen hebben, welck goedt men fcbuldigh is aen haer voor- fichtigh beleyd, door dien men genoegh we et by het groote deel 't gene fyghehadt hebben aen haerecon- cluCie, dat het heer wcfiJc itj ^t doorluchtlgl^CI; en |
beroemwaerdighft wacr van men oyt heeft hooren fpreecken> zij ode beleydt met een kracht en geduy-
righeydt fonder exempel. Alle defe Confideraticn ___,'
maecken dat de fatisfadie die de Doorluchtige Rtpw blycke daer over gevoelt men niet en kan uytdruckeo
en de achting die fy heeft voor defe Hoogh Mogeüdé
Provintien, gevoeght by d'oude vriendfchap , Waer vanfymethaerlsprofei&e maeckende, obligeercde felve daer in een feer particulier intereft te nemen. Sy hoopt oock'dat Uwe Hoogh Moghendehaer edel- moedige deCTeynen daer niet fullen laten, hebbendé de Vrede aen defe partie van Europa gegeven, f y noch fullen verootmoedigen den hooghmoedigen Oitmm aen de zijde van de Levant, 't Koninghrijck van Caii· dia, gelijck alle de wereld weet, verflauwt onder de Barbare oppreflïen der Turcken : Defe Capitale Stad en word oiet onderhouden als van kleyne en .machte- loofefecourfen, door de langheden van quaedt die haer federt foo veel Jaren onderdruckt, en door dé weynige afliftentien die fy van de Chriftenen ontfan- gen, foo vermeerdert de miferie, terwijlen de Turc- ken verwoedt zijn door 't vinden van foo veel weer- ilandt tegen haer groote Staet-zucht> om verre wer- pen haer machtigh Keyferrijck, om fchrickelijcke ftercktcn te vergaderen, om de fel've Stadt met het Koninghrijck oader haer te brengen. En het fchijnt dat gelijck als van een H^ii^regeftadigh nodh wreeder Turcken voortkomen, die alle middelen foecken, om de attaques en tentatienvierigher en ftrengher te maccken. En hoe wel door een ilagh, die haer doode- lijckfcheen, haer hoogmoed behoorde vernedert te zijn, foo foecken zy nochtans alle haer confiderable itercktentevereenighen, om te doen fien dat haer dulheyd noch haer macht nieten is vermindert : Tot dien eynde foo achterlaten zy geen neerftigheydi om over al Soldaten > munitiën en eetwaren te vergide· ren, oth te faciliteren de middelen tot verdubbelinge van haere Attaques. Daerom de Doorluchtige nepw ilycke gheperfuadeert door den y ver en bermheitig- heyd van Uw Hoog Mogende, vernieuwt door raijo middel fijne Inilantien, op dat haer Hoogh Mogen- de Provintien mededoen weer-galmen door haere wapenen, 'tgerucht van haere machten tot ia de Levant, en dat zy drucken in 't binnenftevan de Turcken de vreefe en reputatie die de fterckte van deie machtige i^atie meriteert.
De Repuhlijcke en t wijffeit niet of fy fullen van Uw Hoogh Mogende obtineren de behoorlijcke Afliften- tien in defen teghenwoordighen nood ; de oorfaecke daer van zijnde foo rechtveerdighdatal'tChriften- rijck daer in gheintereffeert is , gelijck fy erken- nen by haere Brieven ; in de welcke fy betuyghen groote inclinatie te hebban, wanneer de Vrede tuP· fchen de Chriften Princen fai gheflooten zijn. Om hier noch by te brenghen de beweginghen en confe* quentien , men foude onrecht doen aen de goede difpofitien die U Hoog Mogende hebben doen büjc- ken. Aldus den Hemel hebbendedefc verhinderinge opgeheven door het beneficie van de Vrede} ickeyfl- dige en verfeeekere haer dat de Vreugdt-teeckens die alle het Chtiftenrijck fai genieten, over al fai klinC' · ken ; en d'obligatiendiede Republijcketot U Hoog Mogende daer over hebben fullen, iel oneyndelijck en eeuwighduyrende zijn.
Wasgeteeckent» ,
Gio:Francefco MARCHESINI.
Segpiorit di Venetia Secretarie.
3®ftecopBebeKBicmt 30nbc/ ίφ De boo?f£D?rti JÖtflibeenöe JBemocie oöePeftin Banöen ben öm Qme ben Heuckelom , cdDe antiec Dare ©oorö Klogtienttt <^£öeputc«Den totte fa«fiin ban ω 2ee/ omtcbifitectn/ iyatniaicen/ enwoaitea" ceppojctebocn. ^
om be jfcanfe ®toupcntiptBrt®W fcfiap ban Bourgondica, ente ban Om <S>P«fnrc|en |
-ocr page 756-
etlOORLOGH,'/ Acht-en-wmghfie BoecL 72 5
//Q 25o!)im in öe BcöecIanDcn tc boen aftcccften / jijn Den achc en twintighften iBepoljecicprDiccrt/ enDe '— Den dertighften De ©jeOe met öc ocüjooneïgcfic fo= ïcinniteptcii ban publicatien/ Ijet (i«öÖfn ban Te Deumcnbe aenflcechcn ban ©leuflDöe-bupcfn tot Parijs, enOe in alle ^teDcn ban Vranckrijck gijtcelc. Wcfct.
^acccefleetbe een Concert tentredini obec {iet (lellen ban (2Γοιηηιί(Γαι|·£η ten taeDec-SÜben/ om De Êintijt' fc{)epbing!)e enoe gct geen becDec b'ejcecutie tjmi De ©jebe betreft op't belle tc ceguicctn/ bjaec ontrent ban De JFranfcIjejIjDe noci) geen CEfoIutien ftebüen fionnen upt-gftetDercftt tDojöen. ©en i^eec liöatqui^ ban Caftcl Rodrigo fouDc geerne gfjejlen I)ebbcn/ bat bc S3cfoigne^Daec ober aen te fUUen/ boo; een JHiebiatte toiccDcn gea|Ti(Ìeert.
^llc^ airoo berricgt 3D>ibe / maecfiie Tre- vor liei) baerbigljom binnen bifpnfgl) Dagen te ber· tccchcn/ gelycOepermiflie bcrfoctit ben ideec ban
Beuningen.
^a(cb]ierbggefepbtbetbei|ect<ÌEÌ?aef ban Al. bans, bie ttictten eecfïen tot Parijs bertoacöt tuierD/ Defaterten ban ben fòoningljban €ngelanbtaen bit i^of foube toaec-nemen/ en bat bei^eereColbert, tteltfte be ©jebf^-iCtactaten tot Aken ijabt bp-gl)c= bioont/ al^ €]ctreo;binari^ Itm&aftabeuc ban befe XBafeftept na dSngelanbt foube bertrecben.
«Pe f ranfcöe in 't <0jacffc!)ap ban Bourgondien, i)£bl>cn niet alleen alle be f o?tificaticn afgetoojpen/ cnbe {)ct 43ercl)ut enbe .^H^agafonen ban ben fóoning ban Spangien afgebjooclten / macr oocli Ijet Jffiaga^ fijn ban Befangon, particulterltjclt aen bie ;&tabt tor beljoocenbe. JiBen fepbe / bat befe (jarbtgl^epot enöcljetqnaltjtfibupfin banbe ^canfcge Croupen <n [)ci boo?f5 «©jaeffcöap groote berbittecinge tegen^ bie j^atie beroojfaecHtcn/ bie acn be ^paenfcge boel niet onnut foube mugen 5ön.
tot ijet calferen en tefo?meten ban ecni= ge ban be €rouprnbanbefenfóoning[)5ijnbeopgei> maceltt ; üjiccb gcfepb/ ùat (iet getal ban be gene bie afaebancht foubén tucrbcn/ ober öe veercigh duyfent fouöc bebjagticn / alle be ©aenbjigt)^ en Cojnetten fouOni toetbcn afgefcljflft/ enbe üc Capitepnen enbe Iieutcnancg al^©ftffo|mectbe ©fficieren in b(en|i Bcijonöen/en bic bp be (aen Ijarr te o(TignerenJCom= pagnien te moeten bltjljen/ op (jalf ttactement.
.liBet be (^rouprn bie aen ben lÌtoning na be boo^ fepUc Caffatic oberiflt) fonbe blQben / foube fijn IBo» jclltpt bf quaem fijn om fonbet eenigDe nieutoe 3Bcc= biuaöe tuflcöen be dertigh en veenigh duyfenc man/ boben be (&uarnifoenen in 't ®clt te brengen, (©nbet be gecafleetbe ®roupen toaren thieo Com^ pagnien ban be ^toitfctfcfte <l5arbe^/pber ban hon- dert tachentigh Sloppen ; be bo;bcre ^biitfcrfcj^e Coitipagnien / toelclte ontrent twee en twintigh in getal toaren/ jijnbe ban fe^ Croonen '^J©aenb^/ toelcbe ben l^oningb tot noci) toe booft boo; l)oofc betadt geeft; De «Officieren baerinne begrepen/ op vijfCcoonenabetebuceert/ maerbefereourtie fieb' ben vier of vijf Capitepnen niet toillen acquiefcercn/ cnDetjaeraffcgepbtgljenomcnmet gaer onDer t)Eb> benbeCompagnien.
i^aer toierb feer göearbepbt om bat ïïiicft ter Zee inaenficnelijcfipafiup?tcfiellen/ Dooi fletiaenbou^ bim ban Capitale «@o;log(j-$ct)epcn/ en foube Den iSoningl) gefmt fijn in toepnig tgbt hoodert ©oilofl- i>clicpf η tot fijne Difpofitie te tjebben·
^mbalTabeur ban Venetien bp bit fêof Babt tpbingtic ban iSebolte^ ban cenigiie S3af|a^inbet €urcftfc{)c iWcft / enbe ban groote ongcnegentöept/ pie onöcr be ®urctifclje .Militie brfpeurt toierbt/ otti tn Candia te birncn / fcboon ben €urchfcljen «epfec boojnemen^ foube fijn in perfoonDerkoaect^ te bft· trecften.i
©en achtften g|unp fcö?ecf b'Stmbaffabeut Boreel, oatterojöjT^nabecfcijepbeplaetfen afgbegaen boa- ïtn / omoptefoechenb'lgeerDe Beaufort, enöem » laden ban op bet baerbigblietereticecen/ eiüDe «t «engelfcbe «cncontce^ t'ibtteren. |
JBcn tbilöc feggen bat De Chambre de Juftice eccR- r Daegb^ foube faomen ie celTercn.
^lön^ajeficpt beeft b'Sibbpe ban Sc. Germaïn des prez aen 0'(|Eer J©arq»l^ be Guitery,grand Mai- ftredeia garde Robe gbegeben / befc fijn Cbarge obecgebenbe aen De Pequeim, booj fiin J@ejefiept^ goeb binben.
©elaetfïe SSjfcben ban Venetien melben/ bat öenJEBarqm0 ViJiefon rappo?t gcbaen babt in ben ^enaetalbaer/ boebanigbbP De piarti Candia gc* laten babt / in De toeltfie ficbboennocbbebonbtn vier duyfent vijf hondert ©oet-bnecbtcn/ driehon- dert ^aboparb0 / drie hondert }@etch-lieDen/maeC batter toepnigpiobifie ban ©o?log en JBonD hoficn bebonben toierben / baer in gemelbe Qepublijrque beeft toillen boojpen booi een ©loot ban feventhien ■©o^logb-^ebepen.
MonfieurleDucde Rouquelare, <I5enecaef ban 'taFcanfcbeaegerin ©laenoeren/ i^ baePflöcR tt ülobeontbaoben/ en toierbt in ^ofle De^ anberen Daeggtot©arö^bettoatbtj In effect men caffeerDe enbe refoimeerbe beel Compagnien enbe bolcit / Die bp fon a.egec in ©laenbeten toaren.
(aterfelbertijbtsijnbp jsiffibeban ben tweeden upt bet <lBjaeffcbap ban Bourgongien aen 't jFranfe itofobergijebiagbr/ fcecftoarefitacbten ban/ Dat niet tcgenlïaenbe be^Koningbiojbictotpublicatie enbe ricccutie ban beBjcbe/ Daegl)^ bcboorcnS aen Den3!ntcnbaat ban fijn JÊajcfiept albacr toaren obergeb?agt)t/ bat Desniettemin met bet Demolici ren ban be fojtificatien ban De gitabt Dole toierDt gecontinuecrt/ enDebat meer al^ opt/ D'uptterfle barbigbepb tegen^ b'^agefetrnen ban 't boojfcljjebe <©iaeffcbapbDo?allefoo?tenbanfou!eS en eracrien toierbt gcbjupcftt j bebbenbe De boojfepbe jHecc ^n-- tenbcnt / foo bie ban Dole fcbjeben / bet ontfangen banbcgeffpDeojbje^banfyne JIBafeflept malicica· felijcltgcDiffimulecrt/ ofte (foomenopDeiiïcmon» Prantien ban D'onfe tegben^ De boojfs eicceffen epcu:» feerbe) bebbenbe (icb niet gequalificeert gebab/ om Die in aüfentie ban ben <!5oueerneut t'openen/toelcR laefl niet toel te gelooben fcbeen.
©ct toierbt aen 't franfcbe ®of boo? een gbetoiffe t^bingegeDebitteert/ DarDeniüoning!] ban polen t'eenemael gerefolbeert foube 3tjn / De Kroon op D'eerfl-fiomenDe «tjcfijcbagfj te abbiceren; en bat Die JSSajeflept Daer na tot Partj^ foube bomen ftjn bet" blöfnemen/om tcjouiffetenbe^ïnftomfien ban hon- dert duyfent liiroonen / bie aen be felbe bp Contract bcfo? Defen toaren toegefepot : onbcr bebinglj ban te coopereren rot b'<£lectte ban ben iHertog ban Nieu> borgh, tot De boo;f3 Croon/ fuUenDebaer toe ooclt concurreren b'i|eet itteut-bo?fl ban Brandenburgh, bolgen^ concerten met Vranckrijck gemaecBt.
g&en Itloningb beeft befc toeecR be Complimenten ban De Hptbeemfcbe US iniflcr^ ontfangen / ober 'c flupten ban Den©?fDc ; enbe beeft b'j^eer Beuningen upt Den naem ban baer l^oogb JüDogenbe De felbe bp fgne J®ajefïept Den achtften Defe^ af- gcIepD. D'ifeec Trevormaeclucfiaetom in b'aenflaenüe toeecft te bertrccBen. b'fêeer Colbert foube aen bit loffio» men albooren na Engeland ober te gaen. b'i©o;Iog- ^φφ^η en «SalepcnbanDenConingbinbejQib: DelanDfcbe Eee / bertoonben baer op be lauden ban Genua, bat albaec b;p toat allarm maechten.
jQen fepbe Datter eenigbe o;D;e foube toefen afge* fonben aen ben Üertogb ban Beaufort, om De ren· contre ban Dc «Sngelfche ©loot t'ebfteren / om aen geen onbebageIi)cRe Difputen obec'c drijtben ban De ©lagg^ geejCj^neert te bonnen tooiDen.
^toitferfe Capitain^/toelcbe afgebancbt foiy Dentoerben /om batfe mff BecnberralnDecInge ban 43agie toilben Dienen / jijn boo; eenigen ttjD nocg in bienfl aengetjouben op D'ouDe ^olblcn.
©e gemoeberen albtec iuaren nocbnietinrufii?/- foo betDeüeerenbiebantoeggen Hoilandt, 5ebecc baer laetfie ©ergaber ingb al^ eptcao;binar i^ <0ebe* twteerDen gabben gecompaceert cer^eneralitept/ (tf^noc!)Da(Cfeffieb(l|ielDeits te to»en/ ben teet: PPP 3 ban |
-ocr page 757-
716 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
itS68- banMourmont, upt&ctEiOiOfc<eöeIcii/ Del|ec=
- ten ÌDinrialiarifTc» van Dort, Haerlem, Delft, cnDe
nnbcce upt De àttimi, 't viSerucIjtc o'WÖ öat Vranck- rijck ΟοΟί fccccte contjciiticn fïclj focijte flcccft te macchi:»/ cnöeSwedentioo?gcootefommcnbanöe Triple Alliantie te fdjcucen / tcctoijl in«i alöicc met Engelandt ffiDC Spaogien bifputCCCDc Oltl Öacc te bolDocn. JBaiit Dcfe matecie/aengaenöc 't gimeced Dan S weden toa^ alleen flrieflen in 't 0cIO:Dat Vrank, rijck oocil niet content en toa^ ban ö'<©fficjcn ban Engelandc cn Deftn ^taet / toaec öoo? öe faechen nu foo BflHclsclöciJtD aren ΒΓΒ?ββ{ιί tot een ©jeDe/ Qof i)P te Rennen in fijnen jongflen 23?ief aen Oen J^aug/ aituaec Ijp fp?eecftt des oppofitions dont on avoit ap- puyé fesennemis.
jQen {tonDe oocK nocg niet feecliec$} becnemen ban calTatie bp be l^canfcöc ; macc men toietbt ban toeel ftauten gerappo^teect / bat b'£);ecutie ban Öe fcibc ten aenfien ban berfcDepbe Compaonien bic af; gebancht jonden te toojben/ boo; al noci) foubetaieci öengefuccöeect.
. ©en Vijftbienden fcd?eff ö'^ccc banBeuningen upt Parijs, bat öem bp Jteiflibe ban ben iefdcn upt Dole trio^ geabbifeect/ bat imn btcn bagf)albaei; noe!) ccn i©inc bab boen fpjingen / oin bet obeciglje ban be f o?tificatlen te cuineren / cnbe bat men niet lionbe toeten / toanneec be l^canfcljc ccn epnbe foube hjillen maechcn ban brfe cn ciecgelijcftE eFecuticn bie trgcn^ Ijet ®raccact ban ©jebe bjictöcn flfpiccgöt. Biaec fcöcut fijn ttjöingen upt Salms obecgeb?astjt ban ben fe veoden, tacicHcn mclbcn bat be jFcanfcfie alDaecflaetmaechtenonibeboIgcnöen baglj op te b^eecfien/ cnbe bot baïi alle Uanten be ^canfcDe iEcouprn Op ccn bjieiDen getcocften/ om öec <©jaEf=
('cööp öan Bourgondien t'onttupmcn.
«0c Sicfojmatie cnbe cafTatie ban be ®t:oupfn/ öie niit^ljetaengaenbanbe ©jebe upt ben öicnfi ban ben ïiontngö luiccöen ontflagen / al^ alomme oocft tee eyccutie gcflclt / alle be (ί onipagnicn fon te ©oet Gl^ te i>aecö / toiecben bp be iïefojmatie op hondcrc «toppen flcbjaabt; be©acna?taö^frjn afgBeDancht upt gbcfepbt ttoeeinpbecöcginient/ naraentlijcft een in be Compagnie ban ben Colonrl / cnbe een in De Compagnie ban oen aiientenanc Colone! ; mit^ bat be gene b(c in bicnfl toilocn blgben / om bp af· flerben ban öe boi jfepDe ttoee ©atnojigft^ in öec fet be plaetfe te fiiccebrcen / al^ Jiaufquettiec^ in öe ge· fepbc Compagnien fouben moeten bienen.
Afille Capitcpnrn cnbe 'iLuptcnant^ / toelchcc^ Compagnirn bolgcn^ öie ojb^e ban ben tóoninglj af. Bcbanclit bjaten/foub«n al^ gcccfo?mcccbe (©fficiec^ in bicnfl acngeöouöcn üjojbcn op balf fflcactcment/ init^ bat fp bp bacc iïegimentcn becblebcn/ cnoe actucltjclt bicnfl beben/ neben^ beCapitcpneneni De3£uptenant!Ì/ toclcftcr^ Compagnicn in bicnfl gccontinueect luiecben ; fullenöe öe bacante ballenöe plaet^nbanbelactfl gbenoembe Capitepnen cnbe aiuptenant^ becflccben op fleccfo?meecbe öie öae»; in öienfltoegcboegbt toiecöen.
't <&etal ban ^oet-hnecbtcn bat op öefeti boet in öicnfigeboiiöentoiecbt/ toiccö begroot op fes hon- dert Compagnicn / upt maecRcnöe t'ieftjgh duyfent ïftoppcn / fonöcc booifcöjebc Becefojmeecöe cicc^ ; öe öuptccpe op thien duyfent ©aecöen / öaec onöec geceecêent öie gene bie de la Maifon du Roy Benoemt toiecben. 3E>ccbenbe betbaerboo|Bci)ou= ïicn /. bat öaei; meöe öen lioningbjn flact fouöe 3(jn/ otti obec öe veertigh duyfent mannen / boben öe noa< bige «aacnifoenen in 't J^clbtteltonneiib^engbcn/ fonücr cenige ïl^etbingen te boen / cnöe öat bet bcirs BL'Oocen ban öefc Hiiacbtöoo?nieutpeJ®ecbinBcn/ booj miöDci banbeboojif^coecöe^friciet^feecfatil foube 3iin. i
toierbt BcfeptiöatteroocltoitijebDa^geflelt ombemeefle&cbepcn; bie onöec öe^ectogb ban Beaufort in ^ec b>acrn gebieefi/afte Danchcn; macc fiiitBingbnictbafl.
. b'j|ce): limbafTaöeuc Colbert tDa^boenmael^ tot ^^rijs» :(n ra^cl^te fie(t öen mfleti oeEngeiaadt
«ifiü' ' ί ïlEj^^ |
obcc te gaen; b'ï|ccc Trevor maccftte (5cD ootit repg- τ //·· baccbigb bcctoacrt^/ cn baa^ banmecningefifbin '· 'cbfginbanDebolgcnbebjeecftoptoegbtc bcgebcn· bccöalbenfcljjccfb'lgeecban Bcüningcn oorii oiti tè mogen repattiecen.
JBacc op ben twintighflen BcbcliBctrcctt jijnbe / tó Öemgcrcfccibecct/ batbaccfêoog J©og. bem ban baec afacn pecraiflie gaben L gdgcR Ijcm gcpermita teert inicrö / te mogen ccpavccn ; met recomtnan* batic nocbtan^/ bat/ bp foo beccc ficö cenige biffitnï, tcpten ontrent ö'ej:ccutie ban be©?cbe fouben mo. gen openbaren/ bp boo; fijn pjcfentie cnbe gocbe (φβ ficicn fooöanigeopftomcnöcbifficultepten/ nabcrs mogenb]ilacbcipenupt öe toegc legden/ latenbe 't felbe acn fijn oo;öceI.
^ooj öit licentiercn ban foo beef Utilitaire itceu> pe^ en bet tocberheercn upt Blacnberen na ^ancR^ rijdt ban menigbte ^&olbatcn enbe ®ffïcieren / bec= toonbc bet bem öat alle bingen tbilbcn gaen tot bjebe cnöe rufic/boo; enöe boo; be gebeelc Cb^ificnbepbt.
|©en fcpbc aen 't f canfc l^of oocR bienbolgljcn^/ bat be iüoning al o^bgc^ afgefonbcn bab aen be ^cere Due de Beaufort, ammetöe!@Ioot langtj^ be Itn· flen ban Galleien brupffcnbc /ban baer na illup^ te Romen / bcmeiflcnbeclber^cbepenban flbemelbe Bloot na be .fl^iöbelanöfcbe Eee / ccnigge mecnöen om tot Touion 't gcc-bolcR af te öantRcn/ cnbe ö'>©ojlogl) ^cbcpenaenöetoalgelcgbt te toecöen/ anbcceombacctcbcrbocgcnbp'i SioningD^ ©loot na öe Quflcn ban ^taliën gefeplt.
©f jongbfle ttjöinge baer ban toa^/ boe bat be gei meltc Bloot baer eertoombabbe op be öebirrc ofrc Sce-ltufienbcc Sepnbiicque ban Genua, bop? De ^taöSavonne ; atoacrbjatomb^agc babbc Qljena» men / boctoel gene actcn ban boflilitcpt bp De ©loot cntnaiSaengenomcn/ maer alleen acn EanCit ben gcfonbcn om bcrfcbtoater tc balen/«nbecentBe bcrbcrfcbinge te hoopeti.
€enige®roupe^banLorraine, 5ijn toegöcfiaeit op ttoning^ o?b?c om na Icàlien te marcberen / enbe op be boojfcbjebef canfcbe Bloot geembarQueert; te tDojben.
't<i5cen bier bemeefiebcrlicbtinge gaf/ toa^ bat op bce^ tobbenlÌtoningbaenbcnjàuntiu^banben pau^ toegefegbt cnÖc belooft beeft ccn Boeöefom» me contant gclbt/ enöatöenittoiiingbterbifpofi' tic ten gebjupcR ban ben ©au^ / infgclÜcR^ öaec bp permiffie gaf om in Vranckrijok te mogen ItcDten cn» öe aennemen fócijgii^-bolch / cnbe 't felbc na Italiea b?p en liber te mogen öocn marcberen cnbe pafferea totfccour^banCandia.
®tjbcr0 foo i^ bocnmacl^ tot Roebelle upt Por- tugaelacngcRomcnMonfieurlc Comte de Schom· bergh ; bjicn^ gebanc bienfien aen 't Jpranfellof foo oengcnaemslin/ öat tot grooic qualiteptcn in bit atjcR foube Bebo?bcrttDcrben/ om fijne J^amilie in BjancRrijch t'eflablicren i toaer toe alreebe notable fommen tot inRoop ban becrlbcRc goeberen b^^ft acngelcgljt / bic ban confiberatie toaren in toacrbpc.
dertien Canton^ tot Baden Dergabctt/ fouöc mal
iiaeflberncmentoacr benen ö'inclinatien öer felba buöeoaen/ alfoo b'illeec ^mbapbeur ban bopcn öaec m i>toitferianötnu3önöe/ feerboogS ftoacRaengaenöcfltjniBSiccfiec^pjetcntie tegen^ De ibtaöt ban Genevc, cnöe OOCR op brt Parijs de Vauix ; 't toelcR laetpe bet Canton ban Bern mcei cnbe alleen taccRtc/ cnöe tjct eerfie öcgcmeene Ca» ton^/ intoien^pjotcctie/fpfcialeöe öepubl0cque ban Geneve, cnöe mccc anöcccbjpeièteöen/ bh Ro^t^ nocb bp alle be geraeene ^toitfetfcDe Canton? aengcnomen jfjn BÖelucefl. ©oetoel nusbearbepre tticröt onöec öc {janb om öie «efolutic tc Doen bjep Ren/ cnöeö'cenbjagbt öecBemKttC'ltö»'®"^/^^ pareren. ?lllicöefc onfeecRcce bingenöeben bcelwo- pen cnbe bed b?ecfen/ cnöepbecaenmanenopftjiic öoeöe te moeten toefcn/en te onöcrbouben fobenigeti ■ »rite^-maf|jt:al^ öe boojfïcijtigbfPtcn toöiÖ^P'» afntflöen. ,„ |
-ocr page 758-
en OORLOGH, AckMn-njeertighfleBoecL· 727
ban Algiers toatcn nii fiojt^ fcec fieccit in grtgöctoEcfl/ maccmetbetfcijeSSjiebcnDanDaEC r^ ij£t:(lact men bat alle üe «ffojfaice^ tocDcc Dacc toa» ren inscbaHcn / tnoc op nicnto^ tocniaccrtcnbe ; ίιιΓ^ flCijjciJiibanThiiDÌscnOcTripoli di Barbarla, IjaDt men tjjùinsc/bat inenalbaet; in bcpbe plactfcn ficccft rnitipiccben cnDe nienloe^cgcpenaenboubiDcn/op frtcferien^bceccrcn enbc flcgcben ban öcn (]3;oatcn l^ect/ bie continneecbe oeDuEiQg infdnc DffTepnen oni bet fóoningBcfjcR Candia te toinnen/ tnDcDaectoeaHEfflnemacöt tE toiUcn flebjupcben; foo bat be Qoet)emacDtiaefecoiii:|Tenbpbieban30Ci mtlenbccfocgtreecnoobtagtoaccentot be gcmeene confccbatieban De Cö|i|ienï)EpDt / gcIflcR b'Jgeece SSmbaffaDcui; bec Qtjemelte iScpubIgcque een gct fcanfcDe i^of bagbelddt^ te ftcnnen gaf/ enbeal· cceoe ban ben ContngD Qcobtineeet / toat boüen totflaelti^.
©00? befe Boebc lutijt bic upt ©?ancht:0ch quant/ |]]iet;t>tnnaI!)tecDe gep;oponeecbe bcfcnDinoöe atn bcnï)epfeccnbe^uptre39o;|ien onnooDIsb octioj« Deelt: ben ©elblSaccfcftalcft Wurczenoebc^ee· ccn (©cbeputef rDen te ©elbe/ quamen toebec t'öup^ ' ban'tüteoec/ bat becaabect inatte Bergen, en be laicatipf^inbaec^uacmfocncn BcbjaBljt; en men bego/l Ijiec pacItteft)?eccBenbancebHctiebec,llEiiIi» tie/ rn afoancftinflö öec ©looten / metsontect ban Engeland:, gflijth in bc 25inncIanDfcöe faecften b?ec» Dee fiacibectjoelùt.
©cn negentienden i^ b'l|eecTrevorban Parljsna Engeland Sjfctcociten. b'l^eec ban Beuningen yjeft beò? Dr^felfi^ bettcecit nocljmct öem Q&efp?oocften obec De oecucljtcn / Die loopcn : ban bat men In En- geland: met be ©loot boel cenigl) beffepn fouDe mo^ 0cn boo?ljcl)bcn tegen Dünemarcken, raaecftjn <β. flcöteDiet'ccnemael ongefonbeect; en meenbe bat Den Stoningt) fijn j|l^cc|lcc Dc)Ïbeceecbe batbeb ffe· itnten bie()p met Denemarckcn gab in 't minneiycR opgcfjeben niocfjten btiecben/ baec toe gettuffeben liomenban|)aet:i(|o.l@og. taocl ban cenigge Qoebe bjucötfoube mogen jijn.
D'i^eec be Lionne ijeeft jebert met i|em(J|eec Beu- ningen)t)iecobecinbifcout^oetDee(i/ enbe gefepbi am De Jfeec Trevor, bp maniere ban p?eabbecten= tie britent ggemaecht te Ijebbcnbe Obligatie / in be blilclte Vranckrijck (lonb om Denennarcken , in qtt bal 't met <©(»?logl) aengctafi bJiecb / te moeten bp- fpjfngcn ; acl)tenDe bat üaec Igooglj .filSog. al^ in 't felbc engagement met Deoemarcken 3ljnDe / gtlDC· Ite taactfcljoubaing beljooiben te boen / om alle nieiu toebccoectentijDelijchbooi le Itomcn 5 te meet om Dnttet tot beelicrcitiiiae banbe boo?fci)?cbe gecncl)ten Dimbe/batopb'ttSngelfeBlootbeei Ëanb-bolch en bccfcfiepDe toclteUen om een poü te 3LanD te batten/ ingefcljeeptfouDebJo^ben. l^pfjeeftbit laetfte ban Deen anbccltantal^ ban gcbacbtel^cet: be Lionne betllaen/ enbe in 't fe&jijben ban be ||eecen ftaec io iQog.^mbalfaDeuciin Engelandt niet bebon· btn/ batBaecago. app?eöEnbeecben / batter eenigB boo?nemenmetb'€ngelfe ©loot tegen Denemarc- kenfouoejönj enDeToo baecom/ al^ om bat DP uiilie bat gaec i^oodlb il^os· üeten glielegen sijn om teebet te ganbelen Det scen De bitenDtfegap met b^cc «©eallieecben caeclite / foo ig l)p / al^ ongelafl in ge. «ccale termen berbleben: ban bat raenbeboojDen t atbepben om be faecBtuffeben Engeland en Dene- nareken t'abjufïeten / cnDe Dat fulcB^ nietbifficil peen te Jijn / miti bft biffecent alleen toa^ ober be ffiollen / enbe b'Cngelfebe öaec fcfteenen te fullen te b?ebe öonben / mit^ getracteert toerDenbe al^ b'2|n= Bcfetenen ban Vranckrijck, en baer fioog IBogenDe Dat men onbectogl fonben becnemen toaet benen be Beöaeöten gingljen/ en bat öaec l|oogi)JllogenDÉ a^n'tgeen/ toaectoefpuptitcacötban b'fUlIiantie S^gouDen toacen onttodfelijdt niet fouben manque^ ten. «OeDacDten j^eetfeljeen met befe generalla niet boiDaen / enbe meenbe b'€ngrtfc{je honben ban «nvyandtlijcke attaque beginnen/ tnbaecDoo? een artomnioöewnt «i^ciler raaccRtniOOdI Deatmiurs;- ken eïoigneren ban gebagbtcn gaec te gljrnictet te (taen; enOefepQeboiüec^/ bat men bnetom aen'c _ jpranfeije 3®of Defe faecöfoobecretfcljcrtentroeft/ ' bat ben Coningl) baDt gecontramanbeett fijn SDloot teoefarmeren. |
(©nbertuffeöenfieeftb'iHcec ban Beuningen met b'ifeerTrevorooc tgbefpjooclienobec b'onbtenflia» iiepbtbanalbufbanige ombrages, bie boo^Dceltgb^ booj 't liccntiejten ban be ©looten fionDen gbcbooDC toerben; mit^ Oen tejebe gefloten enbe geeyecutcect bia^/ cnDe beeft bicnileer baer ontrent biel gepec^· fuabeert gelaten.
b'SCmbalfaDeuc Colbert toa^ op ben twee en twin- tighAen nocl) tot Parijs, enbe men fepbebat niet beC" treeltenfoubeboojbatb'l^eer Ruvigny albaer fonbc toefen geltomen/om na ingenomen beffelf^ cappojt/ be laetfJe refolntie ontrent b'3|n(lcuctie boo? bent i^eer Colbert te nemen.
b'J|eete<i5?abcd'£ilradesnu aen 'i il^of gbearri* beert / toa^ bp ben Dtoningb en b'i^eeren .iBinifïer^ fccrtoelgbefien/ en i^berfciicpbemael in lange pat* ticuliere auDientiebp fijn jaaajegeptgetoeell.
Mne bat be jpranfcbeiSroupenben^paenfcbeti boDem baDDen berlaten/ enbe bat be caffatie bati een gebeelte / uptmaeeltenbe ontrent vier en veertig duyiènt foo ïlupter^ aljS boet-liinecbten/ ter ejjeeutie toa^ gelielt / betft men De ^taDt ban Parijs becbnlt geilen metbeelgeeafTeerbe ^oloaten / bie foo binnen al^ bnpten / bc milbaDfgbcpbt ban be paffanten aen» fpieecllen.
^e feftigh duyfent boet-ltnecöten enthienduy- fenttSuptcr^/ bieinbienflbleben/ iuaren een upt- gelefen ©oleft/ Detoijlefpgcfo?meerttDQren in difcrl- minaten upt al Dc (iEroupen / foo npt be gene obet bé toelcËebe caffatie toa^gbeballen/ alp De gene toelc^ fter^ (@fficiet^ in b'ojDtnari^ bienfi toierDcn gbecon· tinueert/ enbe toietben ooch bagcIijcltpappoincte!> menten geaceojOcert aen Cojnetten en ©acnbiigösS/ bie bp caffatie toarennptgeballen/ enbe beel quac tier -JS^eefier^ ban be gecaffeerbe fiuptec-benben toierben anber be Garde de Corps getroclten ; bit alle bienbe om be fmerte ban befe caffatie te berfatbten/ en be itrbgbi-macbt banbenStoninghtebecfiecc* gen / Die iüben De boo;- geroerbe niact)t ban fevcn- tigh duyfent jnsan/ ober De drie duyfent <ö5ctefO|« meerbe »©fficiec^ in bienfi beftielbt.
b'l^crtoflb ban Luxemburgh ttJierDt gefepDt mei fijn (^coupen ben ^paenfen boDem necb niet re bcb· ben berlaten/ en 't nrgeren ban 't opbjcngen Der con» tributien bie bP in't^paenfe Gelderland bem betft Doen beloobcn.
JlBen beeft aen be J^ertn TrevortnDeBeunio- gen, tuanneer fp nrgeecDen op een generale flilftanO nae 't teecltenen ban be ©?ebc / niet anberg booige« bouben/ ban Dat Den iitoningb booj 't obecttomen ban be iSatificatienfijnEeger^moeflboenfubrifle· ren} maer nu tuierbt men bericbt batter geen cona tribntien feDert bet teecRenenbanDeS^iebetoaeren gee]cactioneert/ Die niet tot fubfiflentie banbeile:· ger^ alleen gebientbebben/ maeirin be beur^ ban Den fKoningb quamen te ballen.
<lSerfl tn 't (aetfl ban befe fcöap ban Bourgongien ban De iranfcöe ®coupen ontrupmt / maer 't geen bie ban Dole upt 't bemolie» ren ban baec jpo;tiftcatien geleben bcbbtn / beeft bet gepeupel albaer foo berbittert / batfe nae 't upttrec» benban befranfcgeiCroupen/ oberballenenber^^ moojtbebben een ]ÏlaeDt^·deer / bie gbefufpccteert tacia^ met be f ranfe ober b'intocbt in 't boojfs <S»?acf> fcbap te bebben gecojrefponbeert; enbe batfe een an> ber/banbefelbeontrouberbacbt/ nietfbuplbiiu benbe/ bocc tojaecRlufltegen b^m/metb^tonibjen: 'gen ban fijn 3&|0uib en ]fóuiDecen/ bebben geboete
Switferlandc foube een generale Dp een Itomfl ban allebe Cantoni tegen ben vijf en twintighitcn befe^ae&oubentoojben/ cn men fjielDt Dat baer in= clinatte toa^ / om met baer i^oogb J&ogenbe cn an> Dece i^otentaten ficb te berfiaenoberbcguarantve |
-ocr page 759-
7i8 SAKEN van STAET
166^ ©e JrcnnfcBe ©loot onDcc commnnöo ban Mr.
Martel lipt Touloncll De Cplanbfll Eryx fiojt UOOJ bcffii aliEjEPit na beCufim ban Italico, fìerclton-- tCEtit dertigh ^fpicn / iti 't miöDen bcfec IBaenDt ban Savona üao? bp Genua atjepafleett ftupten flcbt; cnöe aiiam tocpnigö baec na oocftboo? Li- vorno; öaecöelTepnfoutie toefen om ban baec tc jeplen na Maitha, anbete fepöen Dat fouOe aaen nae Tripoli de Barbarie, om met De Sesecinae fllÖaec/ cn becDfc met Die ban Thunis, cen®cactaetbaH 30jeD£/ Commercie en ?iccommoticment te maften/ enalie Ijofiilitepten tuffcften Vranckrijck cnDe Die SSacbacifcöe Sgcfteη te Doen opDouDen; ïatenDe pöec ^actpen Dcc ContraDenten in-ljace0ect)ten/ om met anöece Clijifien i^atien te Doennapöec^ tucIsebaUfn. _
q^en twintighften fiicft b'^eec Colbert, <Ì5j00t asinificc ban ^taet/ obec tafel flctracteect feec ma!· onipcq/ alIeDeflcoote©fficiet^ en SiiDDecen ban Maitha, Die tot ©arij^ toacen gefiomeh ; en toiecDt bemeccUt Dat Die ^ceren lEiiDDfr^ onDec De fjanD lie» ten betiupDen ban centge confjbccaWe Cquipase tc Ixiiilen Doen boo; De jfòibDcIanDfdje ^ee.
55acc toiecDt onDec De öanD oocft bed gefpjoocften ban een nieuta (3Ecactaet ban ?tlliantie enDeHfli' fïcntie/ flöemaecRt tuffcfjcn Den Keyfer enDe De iicoonSweden, cnDcDat Daectoegen^ Vranckrijck BocDe jjcoote officien luiccDen acnfldepDt om Dene- marckcntebitocscntoteengocDe^tlliantie met Die €coon.
©an Den negen en twintigften quam alftiec fei)?ö» bené ban D'ifeec baiï Beuningen, toaec bp Dp fepDe ontfangen te öebDen i)aet i^ooQö JEogenDe concejTie omtemogencepatcïecen; Dat t)p becbolgen^ tegen 't miDDcn ban De aenfïacnDe .ïiBaenD mepnDe te bec= tceciie». iip baegböe Daec bp / Dat Ooetoel Bp in feec fierdt bermoeDen toa^/ Dattec ontcent D'ejcecutie ban Dc Limijtfcheydinge tori feec fbjaceDiflferenten fouDen mog^enboo? ballen / infonDecöcpDc Detoijl ban becfctjepDe handen becicöt toiecDe / Dat men baectei^obebegontte te pjetrnDecen Dat De ^taDt Condé, al^ gljilegtn in De Ctjafirilenie ban Aeth, oen De lilcoon in nacftdminobe ban De ©?eDe Ccac» tatcn fouDe moeten toecDen oïjeceDcect : ^p eben: toel nicc ftonöc acljtcn Dat Ijacc J^oogö JlEoSEnOe intentie toasS/ DacljnD'uptltomfJe ban Diecgdtjcfte 53i|fecenten fouDe aftoatbten / niet alleen om Datfe oppacent ban langen train fonDen 3ijrt/enDe tuffcljen Commiflatiffen obec De SHimötfeöepDingfte/ toelcfte tot noci) toe niet aengeflelt toacen/ nocpobec toelc Rer^ aengellinge eenigö becDjagl) toa^ göemaecftt/ DcDebatteect fouDen moeten too;Den ; maec oodt om Dat men ban De f canfcfie Jijüe flcb ongbenegen bec· filaecDe / om Daec omtrent Mediateurs t'aDmittecen/ cnDe om Dat D'i@ffiden toelcHe gaec $oog |Bog. in ttjDen enDe toijlen fouDen mogen goebbinDen te Doen oentoenDen/ op Dit fubjectDoo? Daec 3tmbaffaDeuc D?Dinaci^gep?e|teert ItonDe toojDen. D'ileec De Lion- ne{)aDBembaoiDefenberhlaect/ Dat DenlÌtoningg flenegen toa^ obec 't aenfieUcη ban Commiffatiflen tot De Limijten tc conbeniecen/ enDe ban Beuningen IjeeftDaec op na BrufiTel gefc|)?eben/ enDe gecemonflcecct Dattet Dienfligfoube fijn Dat metten cccflen toegen^Den Coning^baiiSpangien een IIBi> nillcc aen 't ipcanfcfie tof fouDe toecDen gfiefonDen/ om Dat point te terminecen ; 't geen bP met De $of! ban Den negen en twintigften aen Den i^ecce BefiOent Sasborgh cefereetDen / enDe te gdijrh becfot{)te on^ tcent De gclegentt)epD ban De boojf; ^taD ban Con- dé gbeinfojmeect te toefen, ^aec toacen aen'ti^of üeDen toelche meenDen goeDenacicgtinge te Rebben/ ban Dat Den ja^acqui^ ban Cailel Rodrigo fouDe ge^ ncgben toefen om Dacc Benen te Dicigecen Dattet «©jaeffcljap ban BourgongienfotiDctoecDcnbectoif» fdt tegen^ anDecr plaetfen enDe Sanben / toeIcKc bp be ®?eDe Ccaetnten aen Vranckrijck toacen gDece= Deert: inDien Dat toa^ (fcB;etfBp) fouDen alle De min; bec Diffecenten obec De aimijten te odöch bp een na» bcc Conbcntif obtc De toiffelinae af^cBanbelt βοη^: |
nen toojbcn/ enbe miffcBien een aDjufïimfnt bon fa- Ren bcrepdit / Dat BP mcenbe hacc Jgo. SEog. mtec geballigB fouDe jijn / aï^ 't geen bp De raecc-geroicöe ©?cOe iCractaten toa^ ter ncDec gefìdt.
Φε JFcanfcBe ®coepen toelcfte met Den <!5?a£f ban Schonnbergupt Ponugadtot Roebelle acngeftoiticn toacen / toiecDen Doo? o?D}e ban ben tóonfngft t'ecne· maelgelicentieert /foo ©fficiecenal^ gemeene^ot. Daten ; onDec toelcfte toacen ontcent duy fenc ©upts fcBe StnecBten/todcfte Btbben becfocBt met betfcbof· finge ban nooDigB onDecöouD Doo? Vranckrijck naec De JFrontieren ban Duytiland gelepD te mogen toojj Den / maec 't felbe i^ öaec afgeflagen.
b'^dlliantietufTcBenDeCcoon Sweden, enbe ben Keyfer onlangB^ aengegaen / i^ bp be JFcanfcljc ftcc onbcBagehJcft opgenomen / enbe Daec toiecD gefcpb DatD'üeecban Pompone metten eecflen ban baec t'öup^ gecoepen fouDe toojbcn.
©e jFcanfcBe©loot inbe jeibbelanbfcSee/be» PaenDe upt veertien ^cöepen ban <©o?logB enbe twaelf 23ianDec^/ na batfe op becfcBcpbc plaetfen op De Cnflen ban Genua fjcB Beeft bcctoont / i^ tot Li- vorno ten 9lncficc getoeeft/fonbec Dat men toifleinct toatboo2nemenbcfelbein ^ee gBcBouDen toterbc; entoiecb upt Italiengefc6?ebcn feec gebjecftelijcft mant tc fön foo in RoeyersopDeGaleyen, al^in Matroofen op De Schepen, enbe bat Demanftöap Daec op boo; (lecftte bagdi|cft^ feec becminbecbe.
iCat Livorno Bebben De Commanbanten ban be boo?f5©lootgetoilt/ bat D'cerfie Salvo mettet (6ci fdjut boo? B^t lÌlafled albaec foube gBefcljieben / Itjcft Baec op anbecepaetfen op be Cufitn ban Ita- lien toa^ toebecbacen. ©ie ban 't boojfj Cafïed fjcbs ben Daec obec acn Den Ilectog gefcB^ebcn/ cn Doe luci bit een nieutoiflöepb toiecD gefepbt te sijn / enbe bat De boojfsanbece plaetfen niet toaeren ban foobane impojtantie al^ Livorno / toelcfte i^ be eeniglje Sec-ljabenban tod-gemdben l^ertogB/ fooljerft fijn §oogBepbt nocBtan^beboo?f5 eerpe Salvo booj Die ban 't Cafted laten Doen. i 53en <©?abe ban Sc. Albans tot Parijs aengeftomcH omtrent De Coninginne .fllofDic ban Engeland; [jp fcf);eef niet te ftonnen bernemen Dat fijn Sb. eentgi) lafi BaD om aen Dat i?of pet^ te tcactecen.
!]tn'tlaetfiebanDefc;^aenDtii0ben (0;abe ban Schombergh oocft binnen Parijs gdtomen ban Ro- ebelle, altoaecgeaccibeectfijninjFcanfe ^cfiepen De ^ecourffen in Portugael getoeefi / gcDucenDe ben berleben <@o;iogB j onüerbe felbe toaren oocft 0^1=· trent De tvt^ee duyfent l|oogBDuytfcBe ^olDactn met Baec 39?outoen enltinDecen/ Die alle metten anbe^ cengdicentieectsijti; banalfoobe gemdbe ^upt" fcBcnBaecpaffagiebooi'tgeBedïïijcBna Baec ©a» bedanbtnieten ftonben beginnen nodj boltcecften / acm enbe bloot 5ijnbe /foo toierb aen 't gof feec pbe< ciSB gefolliceert om eenigettoee.f|13acnbengagieln geit te mogen ontfangen/ enbe bjgepapge obec al tc genieten.
fi|ctDefaecfientufrc{)enSavoyenen Geneva toil' bcBeltalnocBnietbooit/ niet tegenfiaenDe befe na al btio? be ttoeebc mael na Turin Bacc (©eDeputeerDe gefonben Babben / altoaec becfc&epbe Conferénticn mette «Ciebeputcecben ban ben j|ectogB Bebben βΒϊ^* Babt/ felfiS ten oberfïaen ban Den j|eec Servient, «mbaffabeucban Vranckrijck acngebobenal^lEe·
Diatcuc ; Oocö öoog-gebacBtc ©ectogB toiecb gefepb baji enbe Höf altoo^ te blijben fïaen op fijti boorigljc pjetenflc/ 'ttodcft groot nabebencften gaf/ bat pet boojncmen^ toa^ te beginnen bpfeptelflchöcpbt te- gen geDacBtc Oepublirque / cn 't ;&toitferfcBe Can« ton ban Berne. i©c39ergaDccingB bec algöcmcene dertien Cantons te Baden toacen gefcBepDcn.
25p cefolutie ban ben fes en twintighften 3iunP toaiS aen Den J^eete ban Beuningen nabec tocgeflaf u tc mogen cepatciccen / en tot bien cpnbe een ^cDip ban (©ojlogc naDieppeafgcfonben/ fulcftibatöP 5ijn faecftc flab beginnen tc fcBicften / om noclj in 't begin ban gulp afTcBepbt banbcfcKoningBtene? men 5 mate bctoijl Baec i?ooo& HSog. öem bacc aen
Debolen |
-ocr page 760-
, a^bolett bo0; fijn bectcech te iQboutften/ om foo , üiElooctHlijcft/uptöetocacteleaflcuöc iiifficulteps ten Die ficb omtrent Ö'ciEmüeüanDeBjcQEmoclj» ten opcnbaccii/ en&e Dat (Ic() oecn hieyne Daec oi^ tccnt ontDecfttcn/ mit^ B^anclicöfft ticrlloniupt {tracfit Kan 't Ccoctaet tot gct fo;t Lincic
rnDe De^taDt üan Condé QecccötioöttcjDn/ foo Do;IIe |]p ai^ nocD Πίη f ofl nirt beclateti.
àn Dien töDt üJa^ aen 't jfcanfcDe igof al b|p toat Detofirte op De tpDinge Doo? een ej^p^cflen wt iftoufTil· Ion boa; acht à negen Oageii alDaec obecseB^ast/ban bat Den J^jrDe in ^pangien niet alleen niet bja^ ge» nubiiceect/ maec Dat Den i|ectog() ban Oiruna,i0au> uetncucbanCatalonien/ toelciteonttent vijfà fes duyfent ÖUptet^/ cn vier àvijfduyfent 39oet-ftne£Öi ten in fijn (i3aubecnement (jaD / een gebeelte ban De filüe biiccbt gefepDt te becgaDecen / enDe te Djepgen een inbal in öoufiilion te Doen/ ombpretoriiLop De f canfclje te D'eicactien enDe tjofiilitepten
Die fp m De ^paenfcgc^cDeclanDennafìette^che· nen ban De Bjeoe gaDDen gt)epleeg{)t. ^aec toiecDt oecit bp Jüiflribe ban Den twee en twintighilen gunp upt S.Jan de LuzgljefcBjeben/ cnbebpanDece upt s3?rtesne/ bat ecnigDeS3etcNenbanDaecna'tpu· blieetcn ban De 3^;eDe na ;&pangien afgticbacen in De ^paenfcOe Üabenen aengeöouDen toacen maec De boojfrpùe beDjepgingen ban een Inbai in tSaupion Ijebben geen betbolgt) geljabt ; enDe alfoo bp iiSiffl· üf öau oen twintighilen tjan De boo?IeDen JISaenDt upt Madrid gcfc!)?ebeii toiecot/ Dat men Daec fjaO φ getoagDt De (pDinge ban De publicatie ban Den I^jebe tot Purijs, om DefelbefooijaeflDicbehomcnfonDe βπ oocti Daec te Doen / enDe Dat men Den boo^fcpDen twmfghiten bietiJDingebaec {jaöontfangenjfoobe= floot men/ DatDefeiangeuptdel ban 't pnblicecen uan fien ©?eOe tot Madrid De eenigljeoojfaecii ban Defe inciDcnten toa^/enbe Dat Defelbe Diecgalben met De boojfcpDe te boene publicatie opgt)et)eben fouDcn biefcni ban tuelcbe confiDecatie/neuen^ anDece meec D'i^eec ban Beuningen fitü beDient Beeft/ om De cha- leurmetDetoelchemenaen'tfcanftfje ©of gfjepoj. teect bia^ / om op D'eecfle Itonofcbap ban eenige in^ balie in 't iSoutTilIonbpretorrieuanbieliantbieDec in De ^paenfe j^eöeclanDen te ballen/ te becfacbten.
Jlaec Dat men tot Parijs upt ingeland becnomen 1)QD/ Dat fijn Jffiaiefleptban Groot Britannien bet meefte geDeelte ban ftjne ©toot afoanchte ; foo ijeeft ooeb Den Caningij ban ]9jancbci)clt op nieub)^ o;D2e gefleic om fgn ®Ioot op te leggen.
®e ;&paenfc{)eb)iecDen gefepö in €atalonicn en. De elDet^/met gcoaten pbec baec aengebangen i^ec:" bingcn te J^oet cnDe te fiaecD boojt te fetten.
't^eDect l)ceft D'^eec ban Beuningen bicDec met b'i^ecc De Lionne in Difcouc^ getoeep obec De pjf teu» fieban De ;&taDt Condé en op 'i jfoH Lmck, en t)eefc naOec Deboicen aenggetoent omboo;goeDtteDoen Itennen/ Dat De biffecenten Daec obec t'ontftaen/ boigen^'t honderten tiende ^ctijchclban De ppce« neefe@;eDe ^cactaten/Doo; CommifTaciffen tot een biinnelöcli becDjagD geb?agl)t/of bp omilelteni^ ban 'tfelbeaen^Scbitec^becblebeamofiett toecben: op Dat men al om gctufi moctit fijn ban bat De jonggfl- gcmaechten ]9;eDe boot Dit incibent niet biiecDe gge- tutbeect;maec men bleef Daec ιφ antteoojDen/bat De êpaenfege in naliominge ban De ®jeDe^ ^cactaten notoire ggetiouDen toacen De boojfepDe plaetfen in te tupmen / enDe Dat b'e]cecuttebanbefelbe Ccactaten niet bonbe uptgl)efc||obcn tDojben tot fietaenfieflen ban CommijTaciffen obec be Eimijten / tot luelchec difcuOie men befe faecbé niet becflont te fpectecen.
IQiDbciccteijle infieecDe gpgeflaDigi) op'taffen· Den ban ^mbaffaDeucg obec en weDec aen 't jpcanfe i^of/ en Dat ban Madrid ; maec Daec toe fionDe men «oef) niet tot eenige Öefolutie hemen / goe toel 6p 't Oijemeen gecucötDcSSiffcOopbanBeïiers, Die upt Polen bectnacbt toiecbt/tot b'^UmbaffaDe na;&pan: fiien biiecDt geDefiineect.
^ i&pfc{»eef battet niettemin feec toacetetoenfcijen/ ^ fiiec in aeenIanggecuiit^Imi»:&ttoQ2O(n0De' |
biupcftt/tectofll 'ec&ager0cB#nieuhjertïac|jtcnboo^ r tfóS quamen obec contcabentie ban br ©jebe fllcacta» ' ten / Die niet töOflgcfi enboojfïcötigljuptbetoegf» geIcpDt toecDeuDe/ gdijclt Doo| coopecatiebanbie* Decsyo^ Jöiniflec^ fouDe bonnen gefcftieben / oecape tot nieutoe bectopecingen foubcii mogen geben ; Dé gene bie banbelpcanfcijesybeDoenmael^ boojgtje^ bjngöt 5fln/ enDe fiem Doo?oib?ebanóeMÖontngö eeeommunieeeet/' i^te (lenuptf|etbolgenbefcD?tì« benbanben^jabebanLouvoyaenDen $eec ban Beuningen.
KMonfieur-t
SUivantce qui eft perté parleTralttédesPaix; leRoyaenvoyédesordrespour faire mettre en libertéransaucunran;onBy noorriture (oiis Ie» Prifonniers des Erpagnols, qu'eftoient dans les places de fon obeïiancc; Cependantl'onn'aencorepùob- cenir celles de deux Capitaines, & autant de Lieute- nans δε vingtoyitrent*^o\d9tSi qui ontefté fait pH· fpnniers par la G\iiitaìionsd'Airecinq ouβχ jours au· para vane la publication de la PaixiSaMajeHé a auflï fait: mettre en liberté tous les Subjedts du Roy Catholiqué qui avoient eilé conftitué prifonniers pourraifonde la Contribution deue par les terree de la Dumination d'EfpagneenF/a»</r«; mais ili n'en ont pas ufé de mefme, ils retiennenttoüjoursceux qui font à Jüre. Mons Sc Vaìmiennet. pour raifon des Contribittions qu'ils pretendent fur les terres ccdéez à fa Msjefté, & i n'y aquetrois jours que Ie Gouverneur de VuIch' ciennes envoya prendre des Payfans avec Icurs Che- vaux, iur Ie Gouvernement de Domy, pour les obli- ger à payer quelques debtei que des Officiers de la Guarnifon dudic^/fmiranepretendentqueleurfont deus par ces pauvre» gens-là i chaque Gouveraeur dee places du Roy a receu ordredefa Majefté, dedetnan- der reparation aux Gouverneurs de celles du Roy Ca- tholiqué , qui ont ufé de ces violences au prejudice du Traiti é de Paix i que de leur declarer que s'ilne U faifoienc qu'ils uferont des reprefailles; Dequoy Sa MajeAé m'a commandé devousdonner advis? afia que fi, comme je n'en doute point > Monfieur Ic MarquisdeC<ï^e/Jï0iir^9 vous en faifoit des plaintes, vousfoyez informe qu'iln'auroit pas du fujeö d'en fairefilesgensquifontfoubsfa charge n'avoient pa8 commencéies premiers a ufer de voye de fait. Je fui» toùjours6cc. A S. Germaìn en J^ye et onziefme JuiUtt milβχ ceasfiixante ^ huit,
Signé
DE L O U V O Yi
tMijn)Aeen
AChtervolgbens 't gene Belooft is by het Tra- ^aet van Vrede, hadde den Koningh fijne ordres gefonden > om in vrybeyd te doen Ael-> len alle de Spaenfche Gevangenen, die in dc plaet- fen van fyneghehoorfaemheydt zijn, fonder cenigli rantfoen of moüd-koAen te betalen. Ondertuflchen heeft men noch niec konnen obtineren de vryheyd van twee Capiteynen, foo veel Lieutenantten twin- tighof dettigh Soldaten, gevangengenomen fijnde by het guarnifoen van Arien vijf of fes dagen voor dë publicatievan de Vrede: Sijne Majefteyt heeft ooclë doen in vryheyd itellen alle de Onderdanen van den CatholijckenKoningh, die gevangen geflelt wareh teroorfaecke der Contributien diede Landen van de Spaenfche Dominatiefchuldigh zijn geweeftt Maet fy hebben fulckx niet ghevoight, want fy houden noch die te Arit», Bergen cn Faleacijm, ter oorfaecke van de Contributien die fy pretenderen op de Lan- den gecedeert aen fyne Majefteyt 5 eo het is niet meer dan drie dagen dat den Gouverneur van Vaitnt^n fodd om eenige Boeren met haere paerden op 't Gouver- neiQentvanüfcitjrceBemen» ombaerte obligecrch
ttenigé
en O O R L O G Η, 'tAchum-^vurtìgh^e'Boèck, 729 |
-ocr page 761-
S A-K E Ν van S Τ A E Τ
ΐ66%. eenigefchulden te betalen, die de Officieren van het guarnifoen derfelve Stad Valeneyn pretendeerden dac die arme luydcn haer fchuldig foude zij η ; Yder Gou- verneur van de plaetfen van den Koningh hebben ordre van fyne Majefteyt ontfanghen, om reparatie aen de Gouverneurs van den Koning vaa Spangien, diefulcke violentien tegen'tTradaec van Vrede ge- pleeght hebben te eyflchen> by faute van dien haer te declareren repreialien te fullen gèbruycken : Van 't welcke iyne Majefteyt my gecommaodeett heef: u advys te geven, opdatfoo (gelijckick niet en twijf- fele) den Marquis de CaSlelRodrigo u ecnige klachten dede, ghy geinformeert mochte zijn, dat hy reden heeft eenige te doen, lbo lijn voick welck hy onder fijn charge heeft, eerftbeginnenby wege van feyte- lijckheyd. lek ben altijd, &c. TeSt-GermamenLaye dttt elfden luly feSlten hoadert acht en fefiigb,
Wasgcteeckent,
LOUVOY.
iHP öKft Deferì 25?ief aenöcnöcfiDent Sasburgh naecBmflelaenflonb^obecgcfcbieben/ om b^i Den Jgaacqui^ Caftel Rodrigo t'in(i|ì:ccen/tcn fpnDe Daet in gecemeDieecc / en fìet te toeccit legggcn ban De ge· D^epgÖDe aep;efaillen of Qetojften boo;gt)ehomen ttiocoi tDO?Öen; toont D'ï^eecDeLionnegafteöeCi flaen/ DatDcmeeningl)toa.éin'train|ïeDaec weOe niettetacDeten.
JSecfcgepDe ^ee-Capitepnen gaec in De ^tabt ban Parijs beüinDCTiDe / fdn gelafï na Rochel te ijec^ tcechen / en toilDen Doen gelooben Dattec o;D;e toa^ flöelïelt om ecnige <equ(pagie tee gee tee öanDt te nemen.
35n Dit aaec BaDt D'i|eecï|ectogöbanHaDover tenigen töD een jlDinillec aen 't f canfe üof/ toelehe sreffobt toietDt ouverture gbeDaeu te öeDben tot een 3ïlliantie met Den Coninglj/ metbeoinebbanecs nigöe Subfidien tot onDecöouDtban ftjn fficoupen 5 maec Dat Defe conbitien ban ^"ubllbten t'eenemael afgctoefcn enbe bupten Ijope geflelt toa^/ en öiecljal» ben De boojf; Alliantie nier appacent tot eenige con* clufie scbjaBÖt te fuUcn toECöcn,
^e boben-geroerDe ftuacigöcDrn Die D'een en D'an-- Öec flcl) noci) imaflineecDe/ fijn fiojt^ Daec aen toegö genomen Dooj De fecchecetijùingf)/ Die men nu tot Parijs onifingl) Dat ben ®jeDe op Den vijf en twintig- ften Dee boo;leDe iSiaenDt in Spangien toa^ g^epn^ bliceect/ toarc meDe ooctt quamentebetbalIenaUe gecucgten ban boo;· ggenomen nieutoe t)ofii(itepten banDe^pacnfcöcjÖDe. ^eg»paenfcöe onOeclicten miDDelectotJI niet Doo; 't Iic|btenbannieutoeiCcou= pen l)aec IQilitie alom te bectïecchen / enOe biiecDen oefent met De ^toitfecfe Cantoni becDjagen te jijn obec 't toecben ban vijftigh duyfentjöoet-hnecöten banDiejiatie.
JlBaec Vranckrijck IcpDe Set fiooft fn Defcboot/ fienDenaefjaecgintecell/ 'ttodcR Die jSatie qua= lijcft ftonDe mifTen/ betfioonDe Decfjalben op 't otige' noegiien lip De boo?f3 Cantoni tegen^gaecopgebat ecnige cefIcFie temaeefien / en öacc gcDacöten te Ia· ten gaen obet miDDelen om Die tocDecom aen De gant teöcbben.
D'^ccc Ruvigny nu tot ParijsaengeRomen / Beeft aen De (toningii cappo^t gcDaen ban De toefianbt in te toelcheDpDcfaeeften in Engeland IjoDt göelaten. Jlet Bet bectceeh ban D'i^eec ^mbafraDeuc Col- bert Dcctoaect^ toiccDt eetitec niet geBaefi / Dat foni:; mige Dee^i gelooben Dat flcB biepriigB Oppacentie bec=> loonOe om aen Τ €nge fe i^ofpetl bjucBtDactI0cfi^ tee intentie ban De l^coon tipt te bteccKeA.
D'iacee ^mbaffaDruc Boieel toa^ aenbebolen bec< fcBcpbe bpfonDcre faecftcn om Die aeh'tfearifcBe t|of te bojDceen / enDe onDec anDeeebefe ttoee nota^ ële fluchrn: toacc ban Bp bpHifjlbebanDender- thienden obccfcBjeif/ Dat Bem Dooi D'JleeeDe Lion- ne Dit pjobiflonelijcK anttooo^bt toegBeboegBt toa^: Dat toegBen Dit iiof toa^ gbefpioocften met |
D'i^eecGabel, Hefibenttoegen^ben ïtonfttnii Uan Denemarcken alDoec/ bp DciöelcBealfoobccIilacct ^ toa^ / Dat Bp ganfcö geen ïtenni^ BaDt nocö ia|i ban fdn iBeedec om op De faften ban 't pacticuHec ®tafa tact Den elfden Jeb? uacp ieftien hondert fes en fefti» DeliquiDatieDaecopte bolgen: De Difecenten baee uptontflaen en gccompjomitteect aen D'acbittane ^lanDeniüoningBban ®;ancheBcrt niet te fiontiett berhiacen / nocB te Doen ; Dat Daecom/ fepbe b'èfcu De Lionnef fijn illoningBBaD goebtgcbonöent'aiit· tooojben op Bem (Boreeis) SEemorie/ Daec obec eecfi te fullen fcBjtjben aen Den lüoningö ban Denemarc ken, om na gBcnomen infojmatien al^ ban bate in bojbec op Baec ©oog JüSog. boojfiel te honnen bpcn/ foo a!^ eecBt en biUicisBepDtbecepfcBt/ geljjchali tecDe ifagB Dat boo; Defen al geDaen toa^. bacQi> De Daec bp DenooDtoenDigBepDDatDlIeeOfirfi&cnt ie Maire bJel en pectinent op alle ciccumlïantien gBeinfleueecttoiecDe/ enbe op alle pointen gt)cla|l om De^ ^taet^-eecBt enbe fnfïenue felf acn'ttfof ban Denemarcken boo? te Ile len/ te /uflificctcn en matntenecen/ omgeenbooi-oojDeel ban Date atn 't jpcanfcBe ^of te ïaeten öomen/ Dat ten pimci= paieneenigBpjeluDitie mocBt beeoojfaeeïten. 3^cc· focBtoorbi continuatie ban communicatie ban al· lejl toat Biec in te Koppenhagen fouDe paffeccn.
»0p'r tweede poinct caecftenDe De lilacBten bet llrOeclanDtfcBeföoopIicDen/ bacenDeen Banbeltn» De in De jpcanfcBe Colonicn ban De Caribes, cnOe Dat op ?tctc ban pccmiflïe / i^ bp D'llcec Lionne flCi fcpbt/ DetoDl iCiie ItlagBtenteiecDengBebaenoppjfx tenfecontcabrntien enongeltjchenDen .ïSeDeiianöt» fcljeittoopIieDcnalDaceacngBeDaen : foo Babt ben KoningBgocDtgBcbonDenDatalbooeen^ Daec oücc foMbetoecoengcfp^oocftfn: Jnegen^Dattofmct bt ©irccreuc^banbe jpcanfclje J®e(l-t^nDifcje Com» pagnieu/ omteBooeencntetoctenüjatfön (?im= baffabeuciS) op Die RlagBtcn foubcnanttuoojben/ enbe Bare compojtemcnten en Doen fouben hennen Juftifïceccn ; maec Dat Den ConingOgBencgen bja^ alle^toteen goeDeo;b;e te bjengBen/ enbe te boen obfcebeeen.i
3fn Dien töDt Beeft Den ConingB gBemaecftt drie l^eecen tot Mareichaux de France, te toeten/ Ie Mar- quis de Crequi, Mr. de Bellefonds, enMr.d'Hu- mieree.
San Livorne en anbece plaetfen ban ^tarien/ toa^ alDaee tiiDingBe Dat Dci^ liioningB^ Bloot onbcc Mr, Martel ojb^c BaDt beftomcu om Baee becbcc ceyfe tefla&en/ enniettebebojbeeennaebe {tullen ban SSatbacpen/ maee om ten eeeflen toceetclteeccn naToulünenbe Marfeille; toeIcBc 0|bje tot Genos en anbece plaetfen ban ^taliën feee aengenaem Uia· een / al^ toegönemenbe bcel jaloufïen.
SnfgelöcMtoacentiibingenban Venetien, bat Den €i?ootcn i^eec sBenegBen toa^ om met De i^ep» Iilijc&ein©jebe te tceDen/ enbe De conquefte ban Candii te quiteeen / aenge|ien De conftantie Die men gcEi;upcfìte tot DefenfìebanDefooiangBbeleoBecbe Jlooft-^taD / enDe eefolutie bp Die«epubIi)tRc toa.3 tecontinuecen. Q^aectoa^alceeDeeenpüblijcR foon afgefonDen / om D'openingö ban Defe BanDel te gaenontfangen.
öpt S witferland CuDe Gepeve tofltcn acit 't fe éofoocft aDböfen / Boe Datüe generale ©ecgat^ cingje tot Baden nu ïipDenanDetentoa^/ «nöatfi» BelöigncetDe op lKiellmps?tante faecfeen Die pifpar»' toice toacen/ totbeel Dingen Die boojgefïeUfbHben
too?Den aen een auDece feee complete ©ecgabecinro ban al De€anton^/Die uptgefcB?eben toa^aen D'aro· fiaenDe f©aenDt Slugufïi : alfoo tnen tenni^ |aM op Oen vierden Defec enöe te bdocen / Boe Dat D'f ec' togB ban Savoyen, een flcict beclroD fiaD tóten itpt· gaen / Dat geene ban ftfü ©nDecDanen ieniglje conj»
meecie nocB fcequentatie fouDentnogcn Bebben noen
maecRcn met De i&taD Geneve / nocB eenige BanOrt met pemanDt banDe25o;getédfg!ngcfetenenban Dien/ op gcoote pepnen en (ïtaiflFen tcOTn DeContc^ ö^cnteiic^ j Daec toiecDt ooch bp geboegjt Dat mme |
-ocr page 762-
en OORLOGH, ν Acht-en-viertighfle SóecL f3 I
ftfoucfi'nflertSavoyenfouötn toojDÊtt sBefanbcnbp
lidS jjf «e^tbojflcn ban Beyeren, enDe anöcce nabupcl·
^m veertienden tcc ©ecoabetinfle nocfitnaclg
bDDJtafbiacüt bc JïlSiflibc ban be j|cÉcban Béunin-
Ecci, iï]ctcao|binac(^?llmbafTaDcucban bcfcn^taet
aen Den {toningi) enbe'ti|of ban Vranckrijck , fl&e·»
fcfueben tot Parijs ben feften Defc^/enbe eeaDDjefTeect
afu Oen <iP?ifficc Ruyfch, BoUDenDe onDec anDeccri :
DatDeèe«öe Lionne örm gDeraaechtijaböe / bat
bergen, cnDc bat bicn boIaenDe De boo2f3 fttabt
tjjnCondé, enDe't fojtLmck , beri upt Rcacbte
ban 't^cactaet ban @;eeDe jóriBbfl tuffcben fgn
USajeficpt enbe ben ttoninab ban Spangien öbefloo'
ten / al^ appenbentien enbe DepenDentien ban De ge:
conquelleecDe enbe gccebeecbe j^Iaetfeft foitben com:>
peteren/ bectoacbtenbetoa^/ batbe bijojfs i&tabt
enbe fo?t benboo? bc Spaenfche fouben öjecÖmin=
ijccupmt: mecbefelbepjomptitube/ met bebielcbe
I ip (yne JÉajeftept De cefiitutie ban 't gebeele <i5iacf
fcljap ban Bourgondien, in naïtominge ban 't boojfj
^cactaet/ aen bc Spaenrchen toa^ gebaen ;
mctbp-boeginge Datftjne JIQajefiept goetgebonben
ijaDöe/ 'tgöeenebD0?f5i^bimbeficnt te maecften/
enDe te begeecen Dat fp Daec obet fouDen toillen fcb?P=
bm aen De l^eeceHlarqui^ De Caftel Rodrigo 5 met
bfcfoecftbat fijn Cjcccllentie fooDahigbe ojbje fouDen
gljdicbcn te jlclien/ enDe bieboojfieningbeteDoen/
ten cpnDe Dat be boojfs ^tabt Condé aen meeCr
{joogbfi-Sbemelte fijne Hajefiept ingetUpmt enbe
oüetgegeben mocbte tnoiDen. Jl^aec op geDelibeceect
jtjnDe/ i^aenbcgemeltei^eec ban Beuningen gere»
fccibeect / bat bP atle mogelijche beboicen foube
Ijcüben aen te tnen&en / fuIcR^ enOe baec t beboojbe/
tmepnbe / bat De boojfsfaeclte enDe alle anbü:ebif·
puten/ enbe conquefienban gelijche natuece / bp
jninnelijch becbjagb boo? Commi jtaciffen ten tueDet·
SPöen/ ten bien fine aen tc fiellen/ oftoelbpfub=
inifTieaen neutcaleen onpactpDIgbe ^cbitec^/ bup<
trnbiegenbanfepteiiJcRboDbtafecbacn enbe upt bc
topge Bljelept mocbten toecben. iDpöet^ i^ Den gbe»
inflöen {|eec ban Beuningen Bbelafi b'^eecen JSDini:
ficc^alDaectefonDecen / offtjnensajeiïeptntctgci
negen foube jtjn/ tot boo?Itdminac ban alle Difputen/
iile gccne ban be boo?f5 BeoccupeecDe enDe aeccDeecDe
^lactfcn bie ttiat becce in'tbact ban Vlaendexen
Bijeabanccett / ooch bp abcbolge be jFcontieccn ban
Dcfen Staet fecc na abdeaen 5Ön / teaben^ De Fran-
che Comté, enbe anbece afgelegen ©laetfen te bec»
toilTelfU; enbe baec toe appacentiebefpeucenbe/ be
facclie met allen ecn|t baec Ijcenen te biciaewn / ten
rjinöe fooöaniaen becbJiflelingbe effectibe ab^baen
mocbte toecDen/ fonbec ccbtei; bicc boo? eenige bec»
anbecinge te maecften in boo?gaeKbc baec J^o. lÊog.
wcfolutie banbatobcntwintighftcn bec boo?lebe tc
iianeiit/ Daec bp aen fijn oojDeel gelaren toiecbt om
inoflen repatciecen enbe öectoaectB te lieercn/ fonbec
ban nooDe tc bebben eenige nabece lafl bien aengaeni»
oeaftetaacbten/ De Depcfcftc^ biêCuptwfultecenDe
oom een e);p?e(fcn afgefonbcn.
33efi bepefcbe quam D'l^cec ban Beuningen toe t>p
Oen ieventiende baec aen. i^iec op fcbK^f ÖP ban ben
twintighften mct blijbtfcbap upt befe baec Hoogb
jBos. o?D?e^ te bebben becfïaen/ bat bet geen bp bem
tonfojm bet hondert en tiende 31cticul ban be Pirenc-
'™^®cactaten alDaec boo?geflagen iaa^/ caecltcnbc
oc «wgb ban ccn minnelijcli ®etb?aob boo? Commif=
iaci||enofbanfubmiflÏeaen acbitcc^/totbefiininge
oanDeboojfsbiffetentenaen baec ©0. j©og. aenge^
nacmtoa^oetDeeft; cube bat bP niet foube nalaten
?„^5opQc|laDiflbtcucgecen/ gelijcfe öpnocb infijn
•onaBfieconbccfaiiemetDciicecDeLionne baeg^ te
ï^f η baDt Bbebaen ; enbe boetoel bP tot nocD toe bie
«üS^J niet baDt gcaggceect/foo toa^ bP nocbtan^
"«t öedbuptcnbectcoutoen / ban DatDccebeliji:&=
s^t ban befelbe mettec tfìbt nobep ingefim foube
fone.®ajc(leptBcinfo}niecct5ijnDe / bat be ^tabt, _ _ .
ÏjanCondénotoirIöcftcefo?tecenfouDeonbecbieban ! borg baö obeceefcb?ebeh/ batbiebpbemalbaectua^
Aeth , enbe 't jFojtLinckanDecbe^tabt Wynox- Bcöaen/ enbe Dat Den JEacqni^baec ban / en ban
al fijn ( Beuningens ) couDuitte in Dcfen Bcinfo?mccct
Jbnbc bp JHèiffibe in generale tecmen betupgbbe
obec b'«!^fficien bp bcm aengetoenDt bccnoegbt tc
5ön. .
©00? foo beci be toiffenngb ban ccnigc®Iaetfeii
aengingb/ beeft bpbp becfcbepbe aeleeentbeDen fijn
tneccli gemaecht om BoebebefponfieDncctoctebec·
toccfien / maec foo lana ban bc gtpacnfcbc iöbe geen
P;opo(Ïtientotbefelbeb)iecDen aDebaen/ teepgccDe
men fiBb Daec obec met bem te bcchlacen / cnDe toü^
bemen Dattet niet alleen onnut/ maccoocftonüien»
fliBbfouDesijn / bat Den llioningb Dart obec in Dell'
becaticfmiDetceDen/ om Dat De genirBcntljepDt bic
1 fijn Jürijeacpt tot toifTelingö foiiDe mogen tljoonen/
nict ficccftte om De Spacnfche Dmiccnt befetbc min
p?acttcabeltetnacchrn; bP boegljtic baec bp / nocb»
i tan^ te Itonnui mccchen / bat foo m en ban be Spaen-
fche 5ijDe op nicutD^ toilDc Itiefen bet ffiiDt ban De Al-
terniiive, Datmen gepoHponeectbabtbatfuIcjcbpbe
Franfen geagBceect foube tDo?Dcn / maec bat tot ccn
(luch^ toijfe bettDiflclingbe boo? alfnocb geen gcoote
appacentiebia^ j baec ontb?eccRen ccbtec gbeence»
benen om ooclt Defelbe aen te caben / bie fp niet ηα·
liet bp alle oppo?tune gelegentbg^t te inpnueccn.
t@p'cgeenb'ücecban Beuningen, caecRenbebè
boben obecoecbe p?etennen ban Vranckrijck boos
veeithien bagcn na BrufTel acn ben I9e|lben( Sasburgh
obecgefcbseben babt/i^ bem tocacRomcn befe boben»
gecoccbe iQifTibc ban ben USarqui^ beCaftel Ro-
drigo. {|p beeft ben inbout ban befelbe aen be $eec be
Lionne gccommunicecct/enDe in fijn bifcouctfen aen*
Bctoefen Dattet abeen BeDacbic.!ilSatqui^befJceccbé
omtcentibet uptb?enaen ban eenfpecificatiebana!
bet gene men p?etenDecen isilCc / en ban De fonba·
menten ban cecbtmatiabepOt / op Dctoelcfte men beo
felbep?etetinebDilbefonDccen/ gbebeel in ccben bc<
{lont; ftjn€. beeft bem een (tSjetcactban beboo?f3
iEiffibe Bc-epfibt / om Daec op be^ Itoninab^ Öefo»
lutie tc bebo?Decen/ enDe gefept bat bp alboocen Die te
bebben/bem nietb<>Dctetepltcecen/ bP beeft Bbeen
ftoaciabept aemaecht in bet toeflaen enbe obecbanbi'
aen ban footianiab €);tcact / infonbecbept betoijl bP
Beoo?Deelt beeft Dat beboo;f3.l!I!iifribe met beel boojr:
ficbtiabept bia^ inaeflelt / in tecmen bie niet anbec^
Iionben (tcecRcn al^ om be gemoebecen te becfacbtcn.
't <i3een men ban eeniae nicutnc Equipagie tee See
in bat i9ijch biec boo? beticbt babbe / toass gentfcb«<
bufif/ enbe beeft b'^eec be Lionne aen b'l^eec ban
Beuningen becfccchcct batben föoninaö Weef bp fijii
iSefoIutie om tee Sec tc befacmecen.
^e UàiniUec^ ban beiitcuc-enDeaio?fien upttet
^uptfciSjjcl^ / Die bei^eaotiatieban ben B?cbe in
Spangien bebben bpgetooont / jijnopbeeitijbtban
baec binnen Parijs aengeltomen / enbe fcoiect gbefepc
fcbiPben bnn be S^eeren bace mee^c^ te bectnacbten/
onKe bneten/ of fp baec aengebcn of paffecen fouDcn.
i^etbectcecftbanb'^mbaffabeuc Colbert na En-
gelandt fcbeen nocb meec tc ceculeccn alg bccbaefï te
teecbcn/'oocR toa^ aen d'Eogeifche jbbegecn cefolu»
tic alfnocb genomen om een ^mbaffabeuc na
Vranckrijck tc fcnbcn / en bcbtfjl men alDaec gbefint
toai met g;oote applicatie be Franfe ^ee-macbt 6in«
nentnepniBb Sacen in foobanigen fiaet te &;eng{|in/
batfe na'toojbecl ban De j@et(e Die ban Engelandc
p?eponbeccten foube/ enbe Datmen Hebt ooweden
ΙίρηϋΓ/ futel^ bp d'£ngeUehe tnet iRbote^loufl^
tnojDen/ en battoatfccieufe applicatie ban De ®?in«
een enbe Staten bie <n be confccbatie ban be
©léDe intecefTeecDen foube Bonnen conitibuecen/oni
ί'obtinecen / bat Baec ban be Franfe 5pbe niet toiecbe
acöjepgectbeoecufiöeptDiefein 'tacnnemen banbe
gemélten boo^flagt) fouben binben/ om bat be mecc*
Bfcoecbe biffrccnten oljeen meec frptelöcft&cDen fou»
ben ftomen te beroojfaechen. 't JÖa^ te gcloben bat
aen De Spacnfche jpDeDcfelbebooifl.igbaenBetiaem
toa^ / te meec/ oni bat b'l^cci; ban Beuningen in f(jti
brpcfcfje boo; veertien basb^n aen ben SefibentSas-
-ocr page 763-
SAKEN van STAET
7 5<) 8 aertflclien raoejl toojöcn; foo fclijfef ö'j^cft ban Beu- niDgenfectOïOOteQppacititieteflenbflnDattec ticci ^ confiöentie tuffcöen Οε boojfs twee eijchcn in 't itojtc
Se'switfcrie om te ijebbcn befcljcpüt cn
»n epn&e ban gaec bjouillecte / t)ebbcn op Def^ ciJDt ccroliuie eDenomen om pemanbt ban tiacenc toegen tn Vranckrijcktefenùen/ omafteb?agen: of men Uan D(e 3Ööe De ®cactaten met öaec opgöfxecöt / en= tieDierpftlae|)f)tieninbecfct)epbe1ScttcuIni ntct m-- aljehoomen te toecDen/ toilbe obfecbecenofniet^ enDe bat fp α«η fati^factoice anttooojöt tiaec op be» Romenbe fltjefint toaecen De ®coupen ban öaec Bà' tie/ D(emOitö0cbinDien(l toacen/ t'öup^ font· öieben. , v, , ,
35'ècttoBÖ ban Roannes Beeft ban ben fóoningb becfocöt enDe becRcesDen ptcmilTie om na Candia te gaen/ cnöe bJiccbtgefepDobccDecweehondercifiJei' cefojmeecDe^ficiecenmetgemte fuUen obetb|en< gen ; ]^ecfcf)epDe anbece lleecen ban qualttept foube neincIineectsOnomOefelbe tochtte Ooen.
®an De ©loot onDeC Monfieur le Due de Beaufort, toajS op ben twintighften tot Parijs nocö geen anDfc tpDinae al^ alleen Die/ bat ban boo? be Corunna bec^ tcocften toa^ na Vigo, met Deflepn om De ^paenfcöe SDioot albaec leggenDe onDec 't gebiet banben nee jJon Jean d'Auftria, om Den felbcn obec te b?cngf)en naNederlandCi aen te (allen en cuinemi ; immec^ enlDa^noclfloesntpbingeDat ccnigbe ^cgepen Dee boojfcpbe J^canfe 39Ioot in De }|abeneti ban Vranck- rijck op De ÏDefl-jee geaccibeert foiitte toefen.
S5?iiben banDenwaeifden3(uïp'tfeDectaen Bet Jïcanfei|ofgefiora£n/ becmeloen/ DatnaDenacht- ften Defec vier jf canfe(@o;Iog-^cBepen upt De Bloot ban Ie Due de Beaufort tot Rochel toaten a«nflljeBo= men/ cnOefouDeDefelbe neben^ fes a acht anOece <!0oiIogt)-^cüepen toeDec tofgemaec&t toojDen / al· foo nien aen Dit i^of contlnuelUcH gDenegcn bleef al. baec op De JBefi- Ere al^ oocft De HSiDDellanDfe gee een aoeDe aenlienltjche macDt ban ^ojloa-^cDtpen in Eee gebucigB te blijben BouDen / Daec toe Bet aen» boutoen en aenleagljen ban nieutocertcaojDinaice gtoote i3o|loBB-^cDcpen (letcft boojt ginfllj.
jSaer bat Den ©jcDe gefloten tuffcBcn Spangien cn Vranckrijck, epnüelijeft op ben acht en twintighften 3unp boo?lcDen tot Madrid flepubltceecttoa^/ foo op 't laefl ban Defe ilaent aen 't fcanfe ©of ooefi fe^ liec aDbB^ aengehomen ban Marieillen en upt Rouf- filion, Ijoe Dat gelijeBe publicatie Daec op meDe oebolflDt i^ tot Barcelone, cnbe anöece Hooft- (leDen öan Spangien op De JÜSiDDelanOtfcBe ^ee gelegen; in Qebolge ban toelc&e een l^canfcBe S3acque alDaec ge« accefieect / al^ gBeDucenDe Den (®o?Iog!) nn enDe bjpgegcbentoa^/ enDemenBooptein Frovence en Langedoc, DatDe^^obigatieenDe Commeccie nae cnDe ban Spangien toeDec fouDe aengaen/foo al^ boo; ben(@ojlogB/ Boetoel fommigBe il|anDelaec^ ban bepDejiiDennatBniett'eenemaelBaec De^ cn Ducf= Denbecfeecfiecen.
3n Spangien toiecD nocB altijt beet nieuto Slctjg^- bolelt aengBenomen / mee|ï om na Nederiandt enDe italien te fenDen/ enDe oocU om in Catalonien conpDe· cable macBt bp Den anDecen te Bebben.
Q^e jpcanfcBe 3Bloot onDec Moniìeur le Due de Beaufort, boojDcfenaengBeltoomen tot Breit cn la Rochelle, enDe Daec ban men boo| befen b'af-Danc= BingBaengBeIa|iBaDöen/ Daccini^nuD'ojDje bec:< anbect/omDefelbetoeDccomtoe te maetiten cnDe ^eeteitiefctt/ naLiflàbon. ^'ecnfp^cKec bu^/cn O'anDecfooban.
^aec toiecDt binnen Parijs ooclï nocB fomtBD^ ben (^Tcommcl gecoect om eenigB nieuto Soieh B<ec enDe baeconDecDeouDciSegimententetïeecj^en ; of toel bojDec tot ;6ecouc^ ban Venetien ; öaec toe beclof fouDe gegeben fdn aen beele Solontatiffen ban qua· litept enDe jgoblelfe / Die Bacc gBeceeb maecfuen om na Candia te gaen.
©e mine Die De Porta ban Conftantïnopelen maeR· te met Bet fenOen ban ccn li^icpMen (tSnbope bintten |
Venetien, omalDaectebecWacenDat Din feootfn /■/, ï^eec gbencgen toa^ tot Bet beröanDelen cnbetnahcn ban eenen gocDen ©jeDe met De aepublgcite bon Ve netien, enOc DatDaectocBoosB gemelcc0Em,Wnr" Re eenen Bailo of ?tn>ba|faDtuC na Conftantinopeìcn toelfouDebecmogBen te fenDen; booitoienöe tìaoj= fcpDe «önbope De nooDigBe^apieten cnbe ©aflTenool ten mebe gebjagBt BaDDe enDe obeclebecDe i be fdbe bti;toonDcDefSuccltfcBe genegentBepDt/ maccbjictb niet booj toaecacBtigB aengBenomen / rnaec bat bie alleentoiecbtgBebjupcht (foo al^ bteftmael^ mccc boojbefengBefcBiebti^) ombcfelbe Qepubl^he te miflcpDcn / enDe te boen becflantoen in Bate gcbmu gBe gcootc boojfojgBcn tot befcBÉcmingge ban 't βο« nincKcgcIt Candia, tee ecce en ten beflen ban hacc enDebanbegemeene CBiiRenBepDt. ^oo? ejcoicffe enDe bichmael becnieutobe aenmaningBe cnbe pjecife o;b;ebanDen <i3;ooten i^eet/ oen be lèteben ban SSacbacpengebaen/ Bcb^enbie ban Algiers alleen Baec foo toel benaecfligBt en infonbecBepD gcquEtcn/ bat fp alleen (fonbec bie bon Tunis enbe Tripoli ùacc in te begrijpen) toclveertighftloeche toel o&emon» teecbe cnbe bebolcRte <@o3log j&cBepen uptgebjagijt Bebben / Daec meDe nu al Defe aent Sluip in Ztt quamen.
4^aemaeI^ontfingB b']|eec ban Beuningea een JSIJiffibe ban Den ieec JBacquf^ ban Caftel Rodrigo ban Dato Den feven en twintighften gulp/bebattenDe Bet anttooojDt ban fijn ^pcellentie/ opbe hlacfìten gBebaenbpDel©inibebanben<0?abe ban Louvoy (boben getlelt) cnüe een gcoot iSegi^ec ban Contea ItlacBten; toclcfteBem befcanfcBenbetfocj^tenaen Bun boo? te ficllcn / om De becepfte cemeöitn Daec op tetoegetebjengen. a^e gebacBte Heer IQacgui^ fcBieefbpDeboo?noemDej©iflibe/ battet opijaelen banttoeeaianbtlieDen/ cnaenBouDen ban eeniglie ycanfcöe<©fficiecengebanBenen ban<©o?i08/ ouec 't toeich ban De fcanfcöe 5ÖDe geDoleect hJiecöt/Dup= ten fgn toeten bp ceto;|ie toa^ gebaen / Doo; De Φοη^ becneuc^ban Bergen, Valencijn, enDe Aire, tfotn^ Bet gebangen boeten ban cenige Sjngefetenenban 't (Boubecnement ban Aire; enbe bat fgn€]cccllcntie De boojfepbe gehangenen aen fijn stjDeBaD Doen ont:: fiam/ fooBaefiBP^enniffebanBaec Detentie t)at)C beltomen/ oochbecboDen eenigB^ Contcibutien te Beffen / inbien men Bet exaftioneren ban De felbeacn be jFcanfcBc 5öt>e opöielDt.
^at Bp Dateltjch naec 't publicecen ban De 39?(De/ DenooD ge o;D;e^BaDaeffelt/ omalleactenban i}o» flilitept en ejeactfen ban Contcibutien te Dom ceffc een / cnDeombegebangenenban^ojlogöte Doen ontflaen ; maec Datbe jFcanfcBe i^coupen meec al^ twintigh DagBen op Den boDem ban De ;èpaenre bincien toacen becbleben / cnbe jtoaece fcBaeDe enDe obeclaf! aen be ^ngefetenen ban be felbe toegebjacfjt BaDben : cn pacticulieclfjcb in 't (Pbec «iSuactiec ban Gelderland, cnbe in be fiJObintien ban Limburgh m be Luxemburgh. <Dat Dc boojfs i^toupen boben een fcgabe ban mecc ban hondert duyient i3qt}:DaeIDec^/ be ^ngefetenen ban be boojfepDe i^uaciiecen afg^f ftncbelt BaDben/ boben belofte ban t'feventig duyieot jaöcFDaelDec^ ; cnbe bat tot ThionvUle alfnoiB Den gBcDetincect vier ]^ecfaonen Die fp tot boo}De betalingc ban De booifepbe ^omme met Bacc BaDDenafgBeboecr. ©atfe nocö fiupDen in Hene- gouw cn ontrent Iperen gcoote Siöicntien gcb?upciï«
ten/ om €onti;ibutien te Doen betalen tegen bentel
neucban be €cactatcn/ cnbe pacticuliecldc!^ ble« ben occupecen cenlgBe plaetfen ban De feven faro» cBien ban Iperen, cnDe in De ^JObintie ban Luxem- burgh , Bet ftaficerban Rodemacher, 't toelcl! ίηΰΡ> nomen too^ ben drie en twintighften Hàep lefìleDefl} bat upttet boo;fepbe bleecb bat aen De 30De ban Betn ^Batqui^ ben ®jebe bolftomen toa^ gBeejcetuteett; cnbe inbien baec aen pet^ fouDe mogen ontbjeeclun/ battet felbe gefupplecct fouDi toojDen / foo öaefl ö» acngetoefen fouDe fïjnjcnDe Dat fön «Spcellcntic alle t geene ttoöffelacBtigB toa# ; fouDeonDectoecpenaen De decifie ban Dei^eecen llöiDiateur^ / al? Oe gciic |
-ocr page 764-
en O O R L O G Η , V
Bfn De tocicte fiont Set ejaminecm / eiicutam/ enbc ' &0Γ11 obfecbecen ban een i^cactaet/ Datfe feRie fiabben ■ ncmafiftt / f η Ijaec betbonDen mette JPapencn te fut tol mainteneren tegen^ De tcanfacefleuc^.
D'igecc ban Beuningen Ijecft De boo^nDembe .HSifH- üe aenöen i|eec De Lionne enDe aenDen igeece De Lou- voy boo^etefen; enDe in l)anbenbangaet:<2ÌD.gI)e« jfltén een e>;tcact/ 't toeich fp aen Den Sloninflö aenae= nomen öcbben te comninnicecen. 25p pjobipe mon^ öfïinflPaeropbenïleecDe Louvoy göeanttoooibt/ Dat bp alöien De jFcanfcge ^gehangenen aen De gtpaenftge stjinDe toacen ontflagen / Dat ooch De gene
nebaaöte <0ouber neuc o?D?e öaD D'eene tegen D'anDec ω ü?pe boeten tefieflen; DatmenfeDectÖEtpuMice» ctn banDe ©jeDegeennieutoeContcìbutienljaDaeni Qhefidt/ maet Dat men alleen betalinggfjaDgebo?: Dect ban penningen / Die D'^ngtiefetenen banDe èuoinfche .ïüeDeclanDen / gebnpcenDe ben <©o?lo8Ö/ haODcn aengenomen te contcibuecen / en biefe belooft hiiDOen 80C& nae 'tpnblicecen banbcn JDjebe te bol- boni/ ombanbemibbelcnbancontraiD<ae, blemen inOen ©o?lagi) tegen^ ijacc bfcmogbt te gebjupclten/ bEüjnbt te Jijn ; enbe Dat befetae^jombanbeach- teriteliige Contributien niet gefcuflcecrt tetoojben/ arn De 3öbe ban Spaignen, foa toel al^ öaet feant tofl^gÖepjactifeectj enbe bat be vier ©ecfoonen Die Jatctot Thionville bebonben ex contraöu Cautios narilïen toaecen/ boo? 't opbrengen ban een frecïiec fommc Die men beciefit lua^ Dat bolbaen foube toefen/ tn Datfe baec pp fouben toefen bectcocften/ jflnbefp nopt in eenige betentie gBetoeefi / ofte al# gljebangei neu gj^etracteett. ^attet bnpten toeten ba» ben ίϋσ' tiingötoa^/ bat fgniSioupen fouben beflaenplaet» jen Die onbec Ipcren fouben ceffoitecen noc& te be» ftoacen/ enbe bat fuicfi^stjnbe baec infoubetoi^ben boo?|Ïcn; maecbatöetltafieel Rodenmacher, febect èct aeiigaen banbe laefie ®?ebe/contentieux toa^ bec» blebcn / uibe bat tegen een becfp^ech ban battet nocD bp De anbcc bifet foube tooiben/ be g>paenfcDe een tijt langO (Duacnifoen beecingegoubentjebbenbe/ ben öotiinab fijn JUBeeflet foo toel alfp cecfit öab / om &et jdüe te bcietten/ enbc Dat be ©eec jKacqui^ ban Cafteirodrigo geabufeett toa^ ontcentöetgeenefijn €b. in fijne KSifftbe jepbe/ ban battet boo?noemDc itafiecl be ^paenfcBe boo? 'tpaclament ban Mats fouöEjijngeabiubiceect. b'fêereban Beuningen ijeeft bccfocbt Dat bem een fd)?ifteli}cli anttooojbt op be boojfs Wachten mocbt tee öanbtgefielt toojben / enbe Öecft bp bie gelegentfjept toebet bpb'teecbe Lionne tonieut fijn boojige in|iantienonn;entbetaf-öanbe= lm ban bc ?&iffecentenobecbep?etenfien op Condê, enDe anbece plaetfen ; toaec op fijn «Öb.fonbec&em vet baec op te teplicecen/geanttoaojtgeeft/Dat bp ben soningtj op 't geen De boojnoembe pjetenfie aen^ Binaö/ cefolutie foube too?bcngl)enoraen/ enbc bat befelbe bem noch bie toeech foube toojben began^ biflljt
b%ec ©Jin^ ban Furftenbcrg Öeeftfiem gefept o^ t?e te Ijebbenom totboo^ïtoraingljcbannieutoebeci toijDccinge / geïijcfte officien neben^ gem (Beuoigen; mitcent Defe gljeappieöenbeccDe 3^iffecenten aen te toenöen; maec Datfrin «Sb. betmoebe Datmen ontcent Ijet abmittecen ban ^cbitec^ aen't #canfcl|e tof biffi, tiel foube 5ön / enbe tooo? al aen Defelbe niet toillen pels lm bebecifie obec De fuitenue,banDe toeIcBe De ftfie toiccDen gftefept fjaectetailïen Dienen : banbat oeen vafte Steden enbe plaetfen boo|3&epen&entien ban anbece biecgelliche f laetfen in 't ca^fubject/gece« puttect Bonnen toojben ; ebocf» miflcöien toel of Gons dé onbec Aeth cefo?teecbc/ ofnict. tp&eeft aen fijn en ooch aen be ^eecen Jlbiifïec^ eentoefen / bat w ceben enbe genecale bifpoptie ban 't hondet c rienfte «ctiitel ban 't €tactaet banbc ©pceneefcge (©ebecgi^ toi niet Jaet bat aen be boojfepDe diftlnélie pïaetfe gci Beüentoiecbe. ©p Beeft ban alle^ communicatie ge» geben aen be ileec w^abe ban b'c. Albans ; enbe fijn Cb. Beeft acnaijenomen bp b'ïiccc de Lionne |
Acht-en-^vetrtighfie Boeck. 733
gdijd^e brbboicen toegen^benStoningBfgnlI^eefiec 1^68.
te Dom / al^ bpD'ï^eec ban Beuningen Doojlafl ban--
Üatc i|o.|i@og.aeugetoent3ifn.
a©oen^agfi laefileDcn toa^ inDcfmnocögcencea folutie bp beu »antu$^ genomen j enbe fpiach b'i&eec vanLouvojr metb'jieec van Beuningen., al^offijn JUSajeflept boo| be ^ecffl op fijn p^enflen met ge moebe beBoodijcIte fati^fiactte foube moeten Bcbben/ of bat ftjne €coupenin'te?aeffci)apban Bourgoi- gnen fouben gaen logeten/ tot bat be ^paeufcBefou^ ben Bebben gecefolbeect ombieaenftjn jil^jeüepc te gebcn 5 maec Bp fcfijeef niet te toeten of baec op flaet temaechen toa^/ enacBtcnietteminbatbitftonbe bienenom D'opmecltinge banbe gene/ bie Baec in befen inteceffeecben lebenbighteBouben.
iPoenmael^ i^eenmbij^ Slacöt banbe JFcanfcljc €)o|ÏinbifcBc Compagnie inbe lianen ban St.Lums binnen Dit ]9ijcB aengBeBomen / bat ban Madagafcar Bectoaect^af-gefonDentoa^/metaSjiebenaenbetce». een ©icecteucg / ban bc toelcfte niet bcelgecugöt^ ge» marclit toiect. 3&aectoifctecBtccgefegBt bat befelbe inBlelben/Dat D'onDecbinDinge niet bolDoetaenbe Bope bie men geDabtBabbanbebrquaemBeptban'tbooj* < noembe «iEplanbc/ om alöaec een plaet^ ban entro reposboo? ben Ijanbeiin Indien aenlefldlen; enbe bat mit^ Bet afiUcben banben ideec be Ligue, toelchc cecteuc obcc be Banbel op bc liufl ban Cormandel fou= be itjn/ b'tecc Caron bectoaec# toa^ bectcocften. ©acc toa^ b?p toat fiecfteopbe^cBepengBetoeefi/ en be lufì tot be ginbifcBe iSepfe bp beel bic Baec op be felbe geembacqueect Babben/ b?p feecbeftodt.
IBen toa^ onbectu|f(Sen flabigb beflgB met aïle Bet geene ficechen ïtonbe om be jgabigatie ban bic öijcft op becce enuagelegengBetoefienmeecenmcec upc te fettcu; enbe toiecbt nu toebecom (ïeccftgBes fpjoochen ban een .ïaoo?btfcBe€ompagnie/ toelcfte boo? flöbe ^eucftcn gBefo?meect foube tooiben / enbc tot be toelcfte ben ConingB mettet inleggen banna» table fommen upt fijn f^inantien flfn <i^nbecba» nen foube toillen encoucagecen. i^etoogbmeccftban befelbe foube jijn met be ^cBepen ban befe.Conis pagnie op IHofcobien enbe op anbece <guactiecen in Hèofcobien enbe 't j^o;ben te Banbelen /enbc allec:= Banbe XPacen ban Daec bicectelijcft obec te b2cn=> gBcn.
^aec toaccn ootft eenige pacticnltece befìgg mettet tocflellen ban ^cBeptn / om op De Utufï ban Gunea te BanDclen.
3ten beSioben/ bietentöbibatbe€ngelfcBein't bEfitban Cajenne jijngctoeefi/ albaecBaccbecbïijf habben/ enbe Die becmtt^Bcttoebec-fteecen banbe felbe Colonie in Banbcn banbe j^canfcBe/ ban baec becjaegBt toaccn/ i^ opnieuto^pecmiffietoegeftaen om Baec baec nebec te fetten.
(©ntcent Bet affenben baneen^mbaffabeucnaec Spaignen.toa^ nocB niet gecefcibcect; b'l|eec Colbert toiect nu gefent op fijn bectcecft te fiaen / en toiert upt 3Lonben gBefcBjeben bat ben Coningb ban Engeiandc ban fgneijijbeoocfteen^mbafTabeucaenbiti^ofge^ bifpicccct/ maecnocBnietbecftlaectBab.
(@ntcent Bet fo;mecen banbe jFcanfe.fi0ilitie/bielen eenige nieutoe belibecatien / enbe be gebacBten gingen befelbe in Compagnien ban mlnbccgbetal/ ai^ban hondert, op Bet toeltó fp boen gbefïelt baacen tebecf beden ; foo om Die mecc Compleet te bebben / betoijl beel ban b'<@frtcleten/ booimibbdbanXupben bie ban Baec bepenbeecben/ eecbec een ftlepne al^ een gcoote Compagniecompleetteftonnen maecften/al^ om mette mecc fpoet/enbe mette min gecugbt be MBi^ litie te ftonnen becgcooten/ toanneec Bet ben ConincB gecabenfpubebinben.
^en l^oning Bab aen b*]^eec ï^ertogB ban Roanez (al^boo^becBae t)toegeiiacn een notabelgefojmeecbe ©fficiecen/ enbe oocft Suptccen upt bc Guardesde Corps, met ficBna Candia obcc te brengen/ maec bic pecmiffïe i^ febect eenigbe DagBen toebec ingetcoc^ Sen.
b'föeecbe Groote toa^boennocBteParystoegenö ben Hectogb ban Hanoi^er, enbe Beejï op ben
twec- |
-ocr page 765-
714· SAK-EN van S Τ A E Τ
1068 weeden Aügüfti ÈÉh Cowfré bàri Dme&e' ^ öaaötcïi i^fcc fSn l®Eeffec ontfanamj toacc uptte bctmoeOcn toa^/ Dattec nocb ceniac otibecBanoelinae ban bdanQÏHnet Dc feföe op Ijtt tapijt toacc. ■ ^eöfrtö«ftb'i^fcc<J5!aDeüan sc.Albansöoojccn 25iIietDfni|«c ban Beuningen Doen toeten/ öatfijn «2D. met Den üeec De LionnetOtSc.Germain IjaDt Bcfp?oocficn/ in 0rtijcl« finali fijn €D.upt Bern üet^ fiaen öaDÖe ftjn geDaen te 50"/ öat ijpbebinDt/ Datmen &et toecch toan Condé feectrc IjectenljaDj ttiacc Datmen ecbtcc fcljcentemoaenlijben/ Datbp ontficnteniffe üan minnriijcit bccOjasbaen^cbitcrsS gijcfnümitteect toictt/ of Condé toa^DepenDecenDe ban Aeth, maccnict; of Condé, fci)oonöetDrpen= DeccDe Dan Aeih, onDec De 3&ipenbentien in Ijet ®cac= taet iiptgcDjucftt/nict mocfï bcgtcpen jijn/om Dat Ijet een BefojttficccEDe f lact^ toa^.
^((e De becanDccfngcn inDecefoIutienbiebantpt tot tijDtboo;8£baHen3tjn / caecbenDe gctcmplop Dee ©loot ban Monfieur Ie Due de Beaufort, te toeten om Die ban De ïlullcn ban Galiden teboentei^up^ftee:^ een/ ofte nae Lisbone te Doengaen; infaelijcft^be
facmci
..... _ . ____________ ;ane'Dieboo?(ieUin=
Qen enbe beccnbeeingen in be cefolutie 3ijn boojgbelio- mcn/ en t'eIc{ien^becoojfafchtuptbeljcEfföcpDenen= De t'elciten^ üecanbecenöe abbijfcn : ofombatgIj£=
fegöt toiccbe b'eene tijöt bat in Ponu|>ael allr^ tiiüe toai/ cnopeenengoebenboftRonbt/ nföatanbec^ upt Madrid abbtjfen quamcn bat allf^ in Portugaei toebecom otjec öoop foubeleggm ; Daerbanmennu aen 't fcanfe l|often ijoHen üerfeocitcit toefenbe ban De cecütetoaecljepbt/ foo bicfoo toa^ üiccfnu becefo; lutie göcnomen : al^ bat De fcanfe ©lootonbecbe i^eecicrtog!) de Beaufort toebccgehecïtin batöijcfi foube toecDengöebefacmecct/ 'tSolcfiafgebanciit/ enbe De ^cöeepenaenDetoalgelegbt ; beljalbencnbe bebouben^ Die tot Guardes-koften fouöcn gtjecon^ tinueect toojDen. ©nDectuflcbcn Weef anDetfmtg noch toactacjtigb/ foo al^conjleccDeuptbecfcbepbe becrae abbijfen ban Provence en Longuadoc, Dat tot Toulon enbeoocft JVIarfeille niet aHeenbeaen: luffenDe ConingösS-^cöeepen enbe (0alcpcn toiecDen aep^epaceert / enbe onbecfjouben nae DeDoojen / raaet Dat ootft tot Toulon betfeljepbenieutoe^cbeepen/ tnbe tot Marfeille nicutoe (ffiialepcn op ftapel fionben/ enbe toaec aen neecdiaö enbe met pjefiin aöcarfaepbt toifcbt ; enbe Dat onbec be booifj ©oiloglj-^cfjeepen tot Toulon eeniglje nieutoe toiecDen aenjöejielt in Cfiartrc / (anaöte enbe toijtte / Die paflcecDen be fltoot|lc <©o?log|) ^cöepen/ bieinEngelandt, enbe mbe Vereenighde Nederlanden tOt nocf) tOC gebon? Den toifcben/ alfoomenin Vranckryck t'eenemaeï fepDe abecefolbeett te toefen bit ^tjch in maabt^nbe lupPec tee See te Doen tceffelijcft aentoafïi-n / enbe oen geen anDece bjeembe ^atie baec in te toiUen ce^ Deren.
Jl^en Ijceft ooelt boo; befen gefegbt / foo gaefl ol^ be ftoninginne gcluchiglj bcclofi foube toefen/ 'tgéen nu alle Dagen bectoacbttoiecbt/ Dat aï^ ban De Stoningl) met be tioninginne/ enbe be gantfelje topaie familie enbe alle d^jooten ban 't 3|of tjaec foube begeben {jtböen op eene gcoote langfjbupcige tepfe Doo; alle be ^jobtntien enbe nieutoe eonquefien ban 't {Ïijelt i enbe bat bic boojgcfidbe tepfe toa^ om.te Due= ceifi een jaec iangl^/ enDe meet; ( immee^ toiecDt göefeabt) foube befe tepfe af 5ijn/ maetljaceiTaaiei Üepten (nae bat De Couches aÖe-epnDigbt fouben .toefen / (ionben te tepfe nae Chambor, een ^o- ninchltjelt i^up^ omtcent Bois, op De pebiece De Loire igbeicgen / enDe aïbaec eenigöen tijbt te bcEiiIij= ben / enDe boo?D'acnfeomenbetointec maenDcnbeCi toaect^toeDcctefteecentot "Parijs, enbein'tpalep^ des Thuillerics te i){ijbenIoaeecenbegebecIctointec- ttjbt obee.
iCot ^mbaffabeuc nae Spaignen om albaet uteft' Decen / koa^ nu ba|ï geflelt Monfieur TEvefque de Beiiers, Doen Klmbaltabeuc in Poolen getoeef!/bie al |
ban Daec toa^ bettcocRen/ enbe eecfibaab^bmncti , j Parijsbectoaeljttoietbt; loöSj
®p Den fefden igb j^eecban Beuningenbooibmi~· ileec De Lionne e pnbelijcR toegefonben be^ Coninnhi anttooojbt bp gcfcl)?ifte / op be boo?gecoecbe .nai^be bon Den JlBatqui^De Caftelrodrigo, cacclifnhp(ïi«fjth
jaaajefiepti p?etenricn opeeniabebaliepIaetfnUnlic^ j^eberlanben / ban inboubt al^ bolgbt t
LeRoy ayantentendudu Sr.vanBeuninge Am- Sjc. baiTadeur des Eftats Generaux des Provinces Ì!,'to U η ies , la refponfe qui luy a efté fìit par le Mar- ff , quisde CaflelRodrigo, Gouverneurde Flandres, fur Ia Β«ηιΓ| demande de Condé, & du Fort de Lincq, en execution de la Paix, laquelle refponfe a efté, que les plus grand defir dudic Gouverneur de Flandres ( fecondant cntel à lesintencions de la Reyne fa Maiftreffe ) eft,de don- ner au Roy coutes les Satistaiiions qu'il pourra raifon- nablemenc defirer, & qu'il prie à cette fin ledit Sr. vt» BeuningeAi procurer qu'on luy donne vne fpecificatlon fans aucune referve, de tout ce que fa Majeilécroit pou voir pretendre, avec les dedudlions de fondemeos fur lefquelles elle appuye fes pretenfions, afin qu'il puifle fai re re flexion neceiTaire, ou q ue i'on en puiffe con ven ir par un bon Accommodement, qui tranche parla racine tousles difFerensde part&d'autre, qui pourroient caufer des nouveaux Troufales, & qui i'on demeure d'accord de tout ce qui concerne 1'exe- cution de la Paix, 6c Ie reglement des iimites, àquoy de fon cofté il apporterà toutelafacilité&lacandeur que 1'on peüt defirer.
Sadite Majefté declare en premier lieu qu'elle n'a d'autre intention, que d'entretenir inviolablement la PaiXi r§ns aucundeiieinprochain nyefloigné, de la troubler, pat les pretenfions qui ne feroient pas juftes & bien fondeés ; qu'elle fe promet auffy de 1'equité de la Reine Catholique, que fe troavanc raifonnablement & bien fondés, elle luy enferaraifonaveclamefme fincerité que fa Majefté de fa part àrexecutiondelt Paix, par ia reftitution de toutela Franche Comté, oii fadite Majefté, fi elle avoitvoulu agir avec tnoins de conil«nce,&d'honnefteté qu'elle n'afait.pouvoitaife· ment retenir des bonnes gages, pour s'aflèurer plaine- ment de la mefme execution de la pare d'Efpagne, eo ce qui regarde les appartenancet Sc dependancesdei! places cedces.
En ifiW lieu, fur Ie defir qu'acefmolgné ledit Sr. Gouverneur de Flandres, que fa Majeftéexplicaft, fans aucun reierve tout ce qu'il croit pouvoir preten- dre defdits dependances,elle declare avec fincerité,quel j ufqu'à prefent, elle n''a autre connoiffance, qu'il y ait des places ou poftesfortifiés < qui dependent des lisur, quiluyonteftécedésparleTraitté, que CW^, qui depend de la Chaftelenie d^Aeth, ée Ie Fort de Lincj, de celle de Bergue, & on luy a dit aufli que les [Efcfu/«s de Nieupom, & quelque partiesdela Contrijchtrft pouvoit dependre de la Chaftelenie de Vume', du reilc ledit Seigneur Gouverneurdoit beaucoup mleu:: fgavoir que ladite Majefté &qu'aucune autre perfon- ne, qu'elles, font vericablement les dependances de toutes les places ou Chaftelenies du Pais Bas. Cepen- danc afin qu'on ne puifle fGup5onner que fadite Maje- fté ayt aucun deflein de mettre en avantd'autres pre- tenfions de Ia mefme nature apre» qu'on luy auroit feit raifon fur celles-cy, elle declare encore^'elle a bien à la verité ordonné à fes Intendans qui font ftir les
lieux de s'enquerir&recerchertouspareilsdroitsqul
luy peuvent appartenir, mais que fientrecySe ftw
mois à compier d'aujourd'huy elle ne s'expliqued i-
voir trouvé d'autre poftes forcifiés, dependans des placfs cedés, que les trois qu'elle vient de nommer, elle fe lie volontairement les mains, δε en donneö parole royale, auxdits Miniftres de ne vouloirpto frettndreny demander *ptcs lefdits trois moisexpir« aucun autre pofte fortifié qu'elle euft decouvert de nouveau eftre des dependances des places qui luy ont efté cedés.
En iw/iiwff lieu touchant que ledit Seigneur Gou- verneurde Flandres a defiré del^avoirfurquelsfon- |
-ocr page 766-
en OORLOGHj 't Achti-en~ve(rti^fie Boeck. 735
'— roSit» wiï^pöürvöfrieefóiidetaeBs» fttfyitijtì-'à lifélé TfsHEéj Öfil f)»cle «tìtefttìtìficìlairii: fi tteci il Höfsdtftout tóiWipifeé, & iritöiïi^ifcfalsfuKIe fafe-
iuorsdf tout es mómmimisiair ie
ie&desdepetiéàiKé»fqii'lÌtt^yàpetSidetiù hiotìdè, bod prmtii éepBÊöa iöditlfltèwft, qfüipuiÖë nler
quVfléi ti'*]ìpitftiefìMttC tOdM&tUifilegicittitiineOtati Roy qaé iBffdiÉa miiaed^o^ eiksMpendeht. L·» feule ^iniiiofi ^ui peiKdönüAilite a^céeladéeìM, eft de r^avoir flttt^Mp»fi¥eft <^tm*hlmimt dèptndttm O» nmt tCm UéftciHis CzfpóùlrfiextiépHaadedite ^ut
kt foflet PdrHfiéf^yfueJifmtimi nedoivtntpatflii-
wehtriTinèi^, tk» ü6 ptüt f^tt plas frhidUi ficè n'eft qWe fedrt SeigAtut GoöVeitféür de Fkùdt6s faffe voir daaa ie TfftiteéqUele» MinifÏfQsd'ErpagneayeDt pris foi«<feÈifetóeft(feöetifedatlfe (àPtacefMades fofiesfittrfiéT } cdnimftfiu Contfilire qustad il eft parlé defdits dépemfehöee 0» ÓÖ Ut eei öKks ; di ^Uelqei nor» ^u'elltfpmféfiti ^teeppeüéti eÊparcoOfequent quand on les nommcroit des {οβΰΐ fertifiés.
En quatriémèWtxih Majeftédedarequepourjuger en ce rencontre lafeule qutfitm, qui peut tomberen quelque cotrténtion qui eft «He en fait 6e non pas üu droit qui eft inconteiftaMe, C'eftàdire pour ίςα* voir ii tel OU cels poftetibàtdepeudaDSou nond'uo lieu cedé> fadite Majefté eft preftedticonreatirqu'il fe faffe fur les lieux une enCrCiÉÜe dit Cimtmiffaires deputê de fm&d'aufre Icette fiaparleursiMajeftés, & qu'ih éxamioent 6c difcucrast ca fait tant fur les rap- porta qu'ils pourronc ScdevfOtiEtireedesfubjeasdes deux coftéS, que fur lespiece»e£efcritsqulpeuTCnt regarder «iét aftkire» ft Majefté ne doutaiu j^squ'il ce ioit Facile de k terminerà Pamiable, fi de la part de l'Ejpagm oB y veut appörter Itt tnefmebonnefoyi & candeur qu' elk fera de Ie üeflee. F^iit à Sf. Gfmuht esLêye, lepftMltrf/mr d'Aojift miUefiìtcttufaixante &huit.
Slgné
de L I O Ν Ν E.
DEn Koning hebbende v«rftaee door den Heer van ëeuningen» Ambtffadeur vande Staten OeneraEl der Verectiigde Nederlanden 't ant- woordt *tgeene àen hena gtie<»en is geweeft door den Marüuis «feCaftelRodrigö >opdei!é»fch van Condé en'tFort Liflcfc In executie van de Vrede» hetaot- woort ig geweefti dit d'aidewpwMAe begeerte vin den gefeyden Goaverneur vsin Vlteficferen (n&vot^de claer in de intentie vBO de KoirinfinneiijtieNfiefte- reffenii) tegeveoaendenKonl&ghalIedefatiftaöie die hy redeliick foaée koimen begieren » en dat hy ten dien .evndemdréi& voornoemden Heervan Beunin* gctt te Bevört^a, «iw tnen hem geeft een verklarin- eeifontler «öige voot'behoudlttge, yanai*tgeene ajne Mijefteyt gdoofttükoimeBpretenderen» met de Deduöie der fondamenten» op'twelckehy fijne pretenfien fteuot > op dat men magh daer op een noodlge refiexie flemen, of d« men mochteover- eeü-kMöen by «n goedt Accommodement die daer döor de *«irrn iffnyt der difffciwiten van d'eeo en tfaaders zydedk mochten ntetiwe Troublen veroor- ftecken » w» dat ffiiö te Vreden blyft ia *t geene d'exe- wtie van de Vreede concentótìrt, en't reglement ven OTÜfflïten, wsertöehywnfijnent^enaldefaci- liteyt, en defuyverheyt ftl brengen die men kan be- gitteti.
SI5oe8efcydeM8|eftèytdeiClàie«ttereetfterinftan- bS^Ì fiy jgeen indere intentie en heeft als ouverbre- de Vredete onderhouden » ionder eenige def- ^Vfawofaaby, defelvetetrcmblcren, doorpre- twen éte niet i-edeHjck en wel gefondeertenzyn, |ÖÖCk hy fichbefeoft van dt rechtmatigheyt der Ca- ^IJctoe Könihglnnedie fich foo redeiijcken welge- ^oeeit'Vindt, dat fy hem feite vreden ftellen met «eWvcoprct^gheydt die fijne Mijefteyt van fijnen |
_________ , ____lè^Traftafenjbydereffl-ι<ί<ί§.
Ritìd Vin ilfëlFfiwfciie Cotntè ghedàén heeft ^tór--
flj« fëfeyifi! Μ4<ίίΙψ tòà hf Iad(few!lteti3et)gaen Mtìéitfyttiinmà^ ee eerissdilieyfa&by de- tte , feàtìdi· lïitfttótÉil^fcHoitefEtóOT ìigfótì·, óm fich c'öenéim»d te veffekatMiùMfèiviféxeCiJtiiiwin wegen Spatie», in'tgefeöè iaötfkc déappareritien, en dependentien der gecedeerde plaetfen.
Ten tveeden. op de begeertedie den gefeyden. fleer Gouverneur van Vtaeudtrm bétuyght heeft», dat fijne Majefteyt foude verkJaren Ibnder eenige voor-behou- dinge al 't geene by gelooft te konnen pretenderen der gefeyde dependentien, hy declareert met oprechtig- heyt, dat hy tot noch toe geen andere kenniflfe heeft, dateer andere plaetiea of gefortificeerdePoftenzyn, die dependeren aen de plaetfen, die hem by hetTra- (^aec gecedeert hebben geweeft < als Cottdé diedepen. deert aen de Caftelenie van Anhy en't Fort Linck aen die van Bergen, en men feyd oockdatSluyfen van Nietlpoort» en eenighe partien vandeContre- fcharpen konden dependeren een de Caftelihie van Veume : *t rtfterende den gèfeyden Heer Gouverneur behoorde beter te weten sis fi]ne gefeyde Majeftèy t of eenigh ander perfoon, welcke de ware dependentien vae alle de plaetfen of CaftelJeiA van de Nederlanden iyn, OftdörtufTchen op dat rnHrnietenmaghdenc- ken dat fijne gefeyde Majefteyt eenighdeflèyn heeft, hier naer andere pretenfien van defelve natuere na dàc men heni
vandefevoldaenhééft, foudevootftellen, by decIsFeert noch dat to wel waer ie dat hyaAtt fijne Intendanteu opd» piatti &^c(eeeordùati(jétT heb- ben , te vemetMii en te fotìAen na al fuicke gelljdca rechten die hem mochten toekomen , maer aiföo tuf- (chen dit en ifrirmaenden, te tekenen vàh defen dagh, hy fich nietencxpHqaeeftaedereeefortificiierdePo- fteai die aen de gecedeerde pfaetfen agenderen gevon- den te betten, at^defe drie (^e hy komt te noemeni Hy bind fich w<gMijck de handen, en geeft fijn Ko- nighll/ck Woofdt aea de ge&y de GAi&i&rs niet mefte te willen pretenderen ηοώ eylïfcheneenigh ander ge- ft>rtifice«de Pofte dis hem op nieuwe mochteout- dedkc zyn, der deptndontien <ran degeoeördepiaiSt- fen, na àedrie maanden güexpireert.
Ten derde»! rakende dat gefeyden Beer Gouver- neur van ylaendere» heeft begeert té weten (M wac fondamenten fijne Majefteyt, fijne preteoGen iteunt, hy feydc, dat hy fich felven feer gemackelijck op fijne vrage koede antwoorden » want om de fondamenten te^n, hyhoeftniet meer als 't Tradtaet te lefen, die foreeckt in termen foo klaer, foo net, fonder dobbel- finnigheydt, en ont wiftelijdc op 't fubiea van de de- pendentien, datter geen perfoon indeWerelt , die ongepafiloneert tot de gheièyde intereften kan ont- kennen , dat fy alle foo gerecmelijdc aen den Kooingh behooren als de platitfen aen dé welc^ fy depeadeien. De eenige iuefih$ die daer op kangeroext worden , is te' weten, effuicke offulckt Ïofte ü rfétrl^ck de^eade^ rende of niet van fuhke getedeerdeflaetfe. want voor d'exceptie te feggen, dat de gefortiffeeerd» Ftfiemhoe ml jy deptvdentt beer princha^ niet iehmrem te volgen, daer co kan nletjbeufeiacbtigerzy&, ten zy den ge- feyden Gouverneur van ylaeuderen doet fien io 'c Traftaet dat dfi Mintftera van ^pangieu acht geno- men hebben defb daufulen te doen létten, ( tritgtmo- men de gefertificeerde Tofien) gheüjck ter amtrarie, wanneer men fpreeckt der ebefeyde Dependentien· weer men defe woordenleeft : vtm-oatmemdiemk genoemt mochten loorden, en dien Volgende j ab of die gefortificeerdèTefien foude noemen.
Ten vierden, fijne Majefteyt deciareert dat om te oordeelen in defe bejegeniMh de eoM ^veftie, die mocht vallen in eenige cwiftioge» die is in 't doea maer niet in't recht die ineonteftable is : Dat Is te fej^n, om te weten, of fuicke en fuicke Pofte is dependerende of niet » van een gecedeerde plaetfe, fijne Majefteyt is geroet te coniènieren dat men een fkmenkomfi» op de plaetfen doet > van Gmmijf*' riffen gedefuteert van ^eentnd'mderei^/dtt ten dien eynde van hare Majefteyten, op dat ly examineren
1 β» |
-ocr page 767-
716 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Viiiift Vereenigen dit recht fooopderapporteti, diefy
behooren en konnentreckenuycdeOnderdanen van - beyde zyde, als uyt de Schriften die defe faecke is raeckende; Sijne Majefteyt en twijfFeltoietof hetis gemackeliick defelve op'cminnelijckfte te termine- rfen} foo van wegen Spangten men wil brengen foo ;oede trouwe en fuyverheydt » als hy fai doen van de ijne.
Gedaen te St. Germain én "LayeAin eerfieu Augufti, fifittn honden acht ea fefiigh,
Wai Geteeckent,
De L I O Ν Ν E.
©ρ fotth'f t aenflontit^ otìcc atti ben i^eec JHSacqui^ öe CafteiRodfigo, Otti baecop De rcplijcftebanftjn Cjccellfntte te ftebbcn ; cnDe tJctogl boo? ijft tìoo?f3 anttooojDt/ fjjnéoojDed^/ DentDegijflcopmttoai^/ om Ocfe aeöeelcfaEche bppiobifieteDoenftommaen Commiflàrifen tobecjtjùt^ am teflcllen/ enöebat bare mcbe re(rec):ùct}beapp?cIjcnfienboo?gI)ejEi?edpf« teecDc feptcKcitljebgy bie in 't fto?t be ©Kbe foube tnogeti tcattblecmiPibe goope tofetbt gcgcbenbat be biffctenten tuiTcljen partijpen onbcc anberen in bcc minnc afgf)et)anbe tfoubefionncntoojbcn ; foolton: be I)|a niet ften bat fijn aenìoefcnalbaeclangecnoa· bigb toa^/ fcöjeef bicnüolgenbe fïjnfaecftcnbaecöe· Η£Π te fuHcn Defc&icRen / bat öp tegen^ 't epnbe ijan be loopeube iKaenbt in flaet niocijtsijnorateiionnen bectcccften.
3^oegt|be baec bp/ bat gaec in get bao;f5 ant> inoojbt onttoijffelöcB aenmercftenfouben/ batbaec inne niet alleen betbleeben totccbt bp be fu|Ïenue ban bat b'c^crptie/ blebe ^paenfe fonoeecben opbeba» fïigöepbt enbe be jpoitificatien ban be gl)cp?etenbecrbe plactfen t'eenemaei inabmifTabd toa^ ; maec bat baet bp alleen tot bifcuffieban Commifiatifen / enbe bp ontllcntenifTe baneenminnehjcbcobctcenhomlie tufTcÖcn bEfrtüe aen geen ïllcbitEC^ gfiejleït iuiecc ben/ be bifputen bie oUcc öet bepenbeccn ofte niet bepenbccen ban be boojnoembe plaetfen foube mo:^ gen obecbIt}bcn ; niet teggenflaenbe men (leg beet onttent niiiOeliJciten met b'lleec (6?abe ban öinte Albins bp monbe Ijabt berftlaect / gijelijcft booten BÖefipöt i^. tp Deeft op 't een enbe anbcc fijne con= nöecatlf» acn ben i^eec de Lionne gijemoüeett / maec op [jcteerftepoinctbonbtöP fön «ïEöclöfpton· berfettflijcft / enbe op 't anbec fepbe men / batöet tijùt foube 3θηορ llicbitct^tebenctien/ inbienmen fagl) battcc biffecenten boo?bicIen / bie boo? Com- mifTattfen niet üeccffent Uonben biojben.
b'ïleec HlmbalTaöcuc Colbert i^epnbelö'cR op ben feilen naec Londen betttocFtén / enbe toiccbt fecc flerch gfjcfepbt eenigge notable inficuctie mctftcgte teagen ontrent acngaen ban een Tra£t:£tct van Commercie met Engelandt.
^u oojbeelbe men battecinbienfl tuacenbanben JSoningD boben Bet aijf Regiment ^toftfec^ in be twintigh b)pe Compagnien ban bie^^atie/ toelche tot minbec folbpe toacenaenggenoomenal^becapi- tulatie tuflcljen bie fticoon en Cantoni iua^ meebe Diengcnbe; bit too^mctoogljlupcftinglje/ enbe niet te min niet fonbèc MaittenaenbejijDebanbeboojfs Cantoni tot noch toe göetoïïeceect ; maec betoijl men onlangf)^ bec fcfcec foibe op noci) lagcc boet heeft taillen b?engl)cn/ enbe ban fes ïïijtibaeïberé gooft booi hooft (be (©(ficieten baec inne göeceec&ent) op vijföijcibaclbct^Dccfttoillencebuceren/ inplaet= febat bp beoubeenbeboojeenighejacenbecnieutDbe capitulatien boo; pcbec jHHan ieven i!ï0o;baelbcc^ tee .ïiaaenbt berfp?oocften toa^ : foo jijn befe bagen S5?icben ban be ïicgeeringlje ban Switferlandt aen be Capitcpnen banbebooifsbjpeCompagnienaeni BÖehomen / bp be toelche Ijacc acnbcboolen enbe (Irictelijcft göeinjungcctt toitcbt/ op pccne bance^ bellie / tiaec met gace Compagnien upt be^ Sto^ |
nfnglj^bienfitebegeben; cnbefoubetegbelijchfcM: ben^ aen ben ütoningft ban toelgijemeltcn Regit cingOe aengfieftomen ìtjn/ bp betoclcacgijeftlaeoht "—· foube tDo;ben obec becfchepbe notoice manquemen« ten/ in 'tnahomen ban't geen met be Cantons bn be Jongöfie iScactaten berfpjooefientoa^; mctbeê foeclt ban bat alle Ijetfelbe foube moghcntoojbcnge^ ccmebieect/ enbe bat ha^c be tueet gljebaen tnimijt bJo?bcn/ of fun .flàaiiiiept^ intentie toa^ bare tote bccbltibcn of niet; fp üiiecben ggefcpbt anttnooibt baec op te becbiacgten/ om tnecnghmetalebneen ftonilïe/ todcfie in Odober aengljefìelt foube ben/ enbeopbekuelcfieoocftbe Grifons enbeanöere <i5eallieecben Honbcnbefcö?ecbcnte ijjojben/ nabet cefolutien te nemen; enbe toiecbt (ìecclt gBefepbt/ bat begljemoebecenin Switierlandt mere enbe mete ban Vranckrijck abalieneccbcn / enbe fret fc[)eencn te inclinei'en/ om mct Spaignen in eenigj) engagé» ment te tteben obec be fecucitept ban 't Hcttogi bom ban Bourgogne, enbe ban ben ^toet ban Mi.
lanen.
'til^etch ban een Compagnie binnen bit Sijcit/ om upt het fclbe crnnotablenganb^linallequactic een ban 't Noorden aen te (ieïlen / luierbt gcfcpiJt tnrt meet enbe meet pbec gebjeben te toojben.
^e ^olontacifen / toelche ban baec nae Can- dia gingen met eenigge ggecaffeccbe #ffitiei;en / tuiccbcn gbefepbt obec bc vijf duyfsndt jBan te fullen uptmaechen ; onbec befdbe toacen ietcen ban gcoote conbitie/ al^ beni(^eec(©?abebanSinte Paul, ben üectogi) ban Roannez , enbe anöice; fp fouben binnen thienbaggcnbectcechcn/ enbe tot Marfeille ^cfjccp gaen in twee ^cljeepen ban lo^j/ toelche ben IKoningh gaf tot haccttanfpo?ti enbe fouben bpljaecgebben vier anbece ^cljcrpcn/ toelcfte bp ben Simbaffabeuc ban Venetien tDae» een ingbehtiect/ enbe eenigb Scotch in Vranckrijck boo} bé ISrpublicque ()|)eb0O2ben/ fouben Qbei;b;m< ggen.
<©P ^onbag&'0mo?gen^tufrcöen acht enbe ne- gen uucen / i^ tot Sint Germain en Laye gcluc» heltjcH beclofi gare JBajefieptbeltoningitine/ ban een fcfioon enbe toel-ggemaecht ggefonöt f iintc/ bie men noemt le Due d'Anjou ; enbe op 30inflï)f« bagh baee aen bolgenbe geeft men get Tc Deum Lau- damus ggefonggen in be pjincipaelc jgooft-itcctft ban parijs; albiaec in abfehtie ban ben !^onmgfi/ benK^ectogöban Orleans, 25?oebcc bon fijn HBajc flept / geeft gh^^cfïbeect enbe ben felben Oagg (ggelóch al^ op ^onbagg ) i^ get Canon obee algge« lofi / enbe be ©jeuggbe-bupcen aengöefïeecften / gate lil^ajeficpten / enbe be nieutoe <6eboojte / na ^^ ge> Icgt'utgept/ toaeen inalle^tuel. . ^en thienden gebbentot Sint Germain QUbten* tie ban conjoniffance ghegabt / be J^ecc Nondus ban be ©au^ / b'ileecen ?llmbaffabeuc^ ban Venetien enbe Savoyen, enbe anbceen / ggelijch ben bagg bacc acn / ten felben epnbe gegheben aen b'feeccn Unn baffabeuc^ ban gaee i|o.ilog, enbe anbecelHSin^ flec^ ban b^eembe l^onfngen enbe ^^incen aen bit Hof cefibecenbe.
Sin befe j©aenbti^ acngehomen tot Fort Louis m Brittagne een jpcaufcg ^Cgeepie upt Madagafcai^ 'tbielchaen be Caepbe Bona Efperance acngebjeeft taa^ / baec ban men alé boen nocg geene feetftece tijbingen en bibulpecbe/ ïjoe getmetheiFcanfeCom* pagnie^ faechen albaec fionbt.
b'i^eec l^ectogö De Beaufort op ben achtften aeti 'tgof tot Parijs geaccibeert.
(@nöectuffcgen betmeecbecöen norf» baggelijche b'inribenten Die beggemoebecettaen'tfcanfcgei^of becbittecben ·. enbe toiecbt baec fcgecpdijch gefilaeggt
bat be ^paenfcgegetobccb^engenbanbeïitoopnian·
fcgappen upt bat Öfjcft op Luyck 5 ben bobem ban b'lïfabpeban Sinte Huybert, fepteltjchbetgin' bfcben / niet teggenflaenbe befelbe ?llbbpe ( foo be jFcanfcge fuflineecben ) neutrael enbe aen oe bifpoptie ban Spaignen niet onbectoojpen toa^. m βεΐί de Lionne op bit fubjectmetö'ieecban Beuomgen |
-ocr page 768-
en OOR L^O G H, 't Acht-en^veerüghfeBoecL 7^7
//O fntfftiicnbe/ fcpUc/ öat ijtt tot ccn recIjtbacctiiaBe ' oojfflccRe üaii een nimtoeti <0o;lo3ö fouöe ftonncn vaccDcn opamomcn/ iiiDicn Daec(nnebpöE^paEn= fc|)c niet tuiccDt boojljcn; öl» fcö?ffföittnftDe#oii Dan Den fevemhienden ooch nae BfuCTel, nictfon^ tiic t'elcfteniS te bccnieiitoen fijneboojigöeinfiantifn ontcciit öct aenftcllcn ban lèinijtfcsS am tocbcui iijDt^ l^obcn : i)oo?toElchet^tuffchenftomficDuföa= iiiSÖ^ Diffcccnten boojgefiomcn / ofte tgbclijch bcflifl foiiDcn ftonncn bjetöen ; in Doope bat ban be JFcanfe snDi jet Defect bat bacc innne toa^ / ecnigljnnt^ g!)e= iuppleert fonbc jijn/ betoijlc b'i^ccc Villas, <!5bflman Dan De Jjamec ban ben Üoninoij / tockite aen be iila= ninginneban Spaigncn toa^gljcfonben/ ombegljci boojte ban ben longfjen ©eitogfj ban Anjou aen I)atc ^ajcfïept behent tc maeclien / toiccDt gl3c= jcpDt o?b?e te bebben omaen't^paenfei|ofecn(gen tjiDttebcctilijbrH/ tot by ben iSoningljopJjctaffcns öcii ban een mbafTabeuc Dtttoaert^ bjace gljcbifpo» iieett.
(©p bee^ tijbt betfogöte bc ï^ccc JlSitequisS ban Caftel Rodrigo een pafpoojt aen beniüoning&ban Vranckryck boo? fijn pecfoon/ Quitte enbe 25a- nagic / om ebcc ben 25abcm ban bit Öijcft nae üpaignen tegaen/ cnbeil^eecban Beuningen öccft tot (jegecrte ban fijn «iEpceilentieinetfecieMfebcfaboi» een Dit fgn becfoecft gbefeconbeett ; macc be gfjC' jnoeDeccn Weben bacc foofcec gljeevaccïbrecttcgen^ Dien !i)eci7 Dat bic bcIeeftDepbt/ bic in anbccc tijbcn foiiDcc Diffiailtcpten toeg{jcfiacn / aen öem bp Die oIJelegcniijepDti^aÖcmepgcct : opeengBcfogljte f);ciif£ ban bat fijn in tüt ban ©leebe geen pafpoojt noDDigl) Ijabt.
'tïöcrcft ban een.i9oa?btfcbeCompagnie/ bjaec ban meccmaïen gljeccpti^ / toiccbt nu oocftbp p^os üific geceficingeett te 5tjn tot een Compagnie / biclc= Ite met i);rtufic ban alle anbece Sfngöcfetencn ban Vranckryck op Mofcovien foubc bacen enbe Öan= bficn. .Hàcn öeeft in 't begin eenigöe booinaenie UoopUipben aengèefegöt om bie op tc ccc&ten / enbe nlfoo Defcïbe bacc tee niet gijenegen boaten / Ijeeft men eenigöe pcrfoonen/ öie oneffen faecitcn met ben iioninglj Ijabbcn/ bp'tafDanbelen banbefelbcgïje= oWigeect om DefenöanDelteonbecnemen; enbefous ben Dcfe bepglj ?ijn om ^cöeepen in teltoopenofte acn te boutpen/ om fe tegen^öitbolgenbejaecnae Mofcovien te fcnbcn.
^aec toiccbcn nu oocli op nicuto^drie^cljccpen toegijcmaecïit ombenljanbelop Indien boojttefeti ten/ maec be cefolutie ban eengcoot ffiabUffetnent opöct<epIanbtban Madagafcar fcbccn te becballen/ enbe toiccbt bp bcele g&efepöt bat b'indinatie fouöe BacnombatCpïanbttebcclaten : 'tgcmeenefcggen lua^/ batbpnac twee bccbe-pactenbanbegcenebie booj twee jaren upt V ranckryck na Indien afgebacen bjaccn/ op be ccpfe toacen gljebleben. ^e ©ecc Mondevergas, acn üjien bc oppcc- bicectie in befe tocijt nae Indien toa^ aenbeboolen/ Ijeeft bermit^be in. bifpofitie fijne bimiffie taecfoggt / enbe bacc ncben^ bat men bem niet ten qnabe toittiebupben/ inbien l)p alboojen befeïbe te beftomen / eentglje gl)cle= Bent[)epbt mogt)t toaec-ncmen/ om t'bup^ te ho-- men.
'teijetal ban be fcanfcöe i^ecten/ bie met een lofelijche pbcc betocbtnaec Candia tepbiflligljlncK opnemen om Die |>tabt tegïjen^ be afuccfientefieli pen befenbecen / becmeerberbe bagfjelijcB^ / enbe fouDe epceflif gcoot jtjn gtjebjojben/ ten toace ben ïloningl) babbe bcchlactt niet goebt te honnenbin:= ben/ bat be geenelDie in actueel eraplop toa^/ ftaec bettoacct^ foubeη begljeben/ fp fci)tcfitenljaecbaet:< bigi) tot be ccpfe / enbe maccfiten fïaet binnen een baob of vyf te bcctcecfien. IJaen becicfit oocft bat ben ïioninglj fijn ?Cmbaffabeuc ban ïjit ®utcRfdje ©of cappcHeecbe/ eenfÏectö om öem boo? infulten obec be fccoucfennac Candia tebcbjijben/ anbec^' beelé upt ceffentiment/ obec 't onsbelijcftbefcan· fclje ïtooplieben jebect eenigenttjtinbeiCuccltfeiilai iienen acngebacn met D^ec te boen bepgoeben be fcöa* |
be bfebiebanb'ojbjebanMaithabe®uccfteniiabben ttf/JS toegeb^asljt/ boo^ 't nemen ban b'een en b'anbec ban * gaec ^cOtpen. ——«
©en ïfimbaflabenc ban Mofcovien, briefte upt Spaigncn bectoacct^quam/ tot Bordeaux aengelant 3önbe/ Beeft ban üaec boen toeten/ öatöpoiDieber» toacBten foube tot fijn befcopement/ awoojen ffiné Kpfe booj te fetten/ enbe i^ baecopojbieBcPeltora öem te befcopecen/ fulclig bat öpin'tliojtteParij» bectoacftt toiecbt.
^Siet aiiecn 't meefie gebeelte ban bc ©loote / toaec mebe b'l^ettogö ban Beaufort toa^ t'bupiS gcUomen/ macc oocft be twaelf (©alepcnban Marfeiiie onbec Moufier de Martel , tuifcbcu eïjcbefacmccct j upt» gtienomen drie ban be felbe bie op ben tweeden 3iu» gufll ban Marfdlle iDeöecomna Livorno SljnaBe» gacn/ om ecnigbe ÏSiiabenteïuiopcncntcBanbcïen/ bie bacc upt d'Archipeiego aengficfiomcn toacen; macc be ^cljcpcn onbecbengBcmeltcn M.Marthei Öielben nocb gee/ fonbec bat men fcecfteclijciitoifi toacc ontcent/ enbe tot noci) toe en goo^be men niet/ bat be boo?f5 ^cljeepcn/ BÖcIijcft bc <i5alcpen pet^ bpfonbec^ foubett öeböcn gljeattentcettoftebcccicBt. ^OQ bat men baec mebe in gecufijjept toiccbt göefielc obec Bet gïjeiucljt / bat boo? befen ftcacBtigB uptgBc fïcopt toiccbe / gclgcfc of ecnige b#pn Babben om op te paffen in bepraet ban Meffina Dpöe©Iootcnban ïftoopbaccbp^cBcpen/ bie upt be 3Lebante ban Smir- na enbe anbece plactfcn ban be^ gcootcn ü^eec^ gcbiebt albaec fionben te paffecen.
Kpt Algiers becjionbt mcn bat achthlen Woecftc ^cBepen uptgelopen toai:cn / om te nemen ^bepm enbe <(2ioebecen ban alie c!^atien/ bie met Baec geen ©jcben en Babben; thien ban befeïbe BebbenBaten couc^ gBcfet naebe Levante, enbe b'anba-c nae Bei naeuto ban be ^tcaet/ enbe oocft bacc buptcn. ©aec toa^S oocft gcoote appaccntte obec een Algiers ilobec^ ^cftip/ 'ttoelcft Bem in bc monbt ban't Canari al fou Bebben brctBoont / foo bat baec boo; berie .^^ebcc» lanbtfcBe ütoopbaecbp-^cBcpen geiaben met goebe pactBpe alIccBanbe StoopmanfcBappen upt be ffcan» fe Habenen niet en bo;|Ien t'jcpl gaen/om Bet Canairi te paffecen fonbcc een goebt conbop.
<©pben vierentwintighften BaÙb'Heec ban Beu. ningen Bct bcctoacBtc anttoooibt opbe^ ftoninsBji cefolutie / caecftcnbe be pcetenfien op Condé en Lincq ban Bruflei niet ontfangcn. ï^p fcfceef batöp gaccne booj fijn bcctcccft ecnigB pjobiiioneri betfpjècft obec Kt beputccen banCommiffaciffcn/ obec bat tof ccft 'oube bemibbelen ; macc inbien futcft^ in ftojte bageii niet fton gBcfcBieben/ bat Bp foube befojge baccon^ tcent aen be ileec Ëoreel aen&ebolen laten/ enbe fijn affcBept nemen banbenftoningB/ booj bat fijn IBajcfleptban Saint Germainbcctcotft/ battegcn^ 'tmibben ban beaenflaenbe Jiaaenbttoiectgefeptte fullen 30n/ fonbec bat men nocB fecchectoi(ioflKt nae Chambor, ofte na ccnigB anöec ItoningBIöcft aianbtBup^ foube toefen.
?Daec toacen SSjiebcn upt Madrid, toricfte mcl< ben/ bat Don Juan uptbe CorunssonbectoacBten!· be fonbccpecmiffte banbe Stoninginne binnen be boojp fepbe ^tabt toa^ aengritomcn ; cnDe bat op ban fijne lÊajeflept / na fijn Commanbccie toa^ bectcoc» ften/ fuUcnbe Commiflie gcgBeben toojbcn acn ben Heere Conneftable van Caftillien om infijnpïactfl Bet €iaubecnemcnt ban bc^aenfcBe^ebeclanbeii te gaenbeftleben. I®ct een Coucicc upt Portugal aen 't J^canfcBc
tegeni ben Don Pedro foube 3ijn ontbccht/ enbe obec 't toclcft becfcBcpbe l^ecccnbanqualitept fouben 5ön gBcappjeBenbeect. ©at lifjcft totot bB^ fept (igb I» ff cc flecBte toefiant te bebinben / enbe ban Jinantle/ IBilitie/ enbe ?ïmmonitie ban «©ojloglj bp na gBcBfcI ontbloot te jijn ; fulcfts$ bat be gecucB^ ten banbot be^paenfcBeBaecopbej^coiitieccnbcc' famclben/ mbeboo^nemen^fouoenjijn/ onbecben naem ban ben StoningB Aifonfo ben (öojlogB te Bec* batten / tot LiOìboo gcoote petpic^itcpt bccoo;* 3 foccftte |
-ocr page 769-
738 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι<568 fa«itte. ^cfrttic€omicc1cuiertöanParysteruaÖ0f=^ ' fanocn met ooEDe beloften/ ban Dat bciHtoningb öe inteccflcn ban tofl-of nieïDcn liect ï^jince fouöe inain= tmcccn/ cnbe öc ©jcöe am'tliïtjcrt ban Portugaei teflcn^Spiignen guacanöcrcn.
^eacnfcöJijüinaebanDe Swicferfche Cantons am bc (iapitcpnm banDebipeCompagnicnDoct ©ole ftccen ban Die .ïSatic in bat iïtjcfi/ toaec Upöefdbe met öaec Compagnim toiecöen sDircbocctrt / 30" öoo? De gene/ a^n betoelciicfpgeabbjcneccttoaccn/ aen bm üoningb obccBanbigijt/ enbe Doo? fijn fifptjJ o?b?e anbêllclt te rngb gcfonDen.
©acc in fcefe tijbt cfnigfjc contcflatie tiiffcöen be iFcanfctiie enbe ^paenflDe baojgtjÉbalIen ontcent Douay, bctoijl Den <©onbecncHC ban bic plaetfe onbec< nomen öab een (itonael te Doen gcaben/toacc Doo? icR toeet niet toat Öebiecije fouben bjetben bctlegljti enDe Dat bie ban Cambray gaecDaectegen^ljabbengeop» pofeett/ enbe foo fieccft fiaec op be plaetfe baec 't boo?»
bjeenit i^ ) noctitan^ fonbec Woet bccgietcn i^ 00«' fcöiet.
b'Jgeec S5ijfc{)op ban Befiers jIjnuptBetJgofban Polen, enbe ben licere Miliet upt bat ban Branden-
burgh op Det^ tijbttoccc oen 't jfcanfc&e gofte cugB 0eftomen.
©e jFcanftöe Hcccen/ Die met berfe&epDe göece- fojmeecöe <0fiiciecen enbe anbece b?ptDiUige H&ilitai» re pri-foonen bjd tot ijet getal ban fcven of acht hon- dert na Candia obec gingen/ neben^ ontrent vyfthien hondert j|©annen/ bjclelte op be fubfibien ban ben i^cctoflö ban Lottaringen aenbe iïcpnbïicque ban Ve- netien in VranckrijckgcbJOjben üjacen / enbe gecom= tnanbecrt fouben bjecben Doo? ben €f)ebaUcc de Har- €ourt, fijn booj een gebeeltebectcocften/ enbeò'an= Dece fìonben op öen twee ca twintighften of dry en twinghften tebolgcn.
©nbettuffcljsnontfïngBbe Nuntius banbe Pau^ Couciec opCouciec/ ombe^ecoucfféntot Confec» batie banbe boo?fcpbe 5>taöt Candia tenupttecften te ucgeten / ombatfe tuieibcn geoojbeelt feet noobigi) te jijn.
3!)e ©rcc.1]I5acqui^6e Louvoy f^oocRopDee^tijt nae De ^paenfcïje SFcontiecen bectcocften/ boojna» mentlijclt/ foo men ftpbe/ om be aengebangen 3Fo?ti· ficatien ban becfcljcpbe ^teben enbeplaetfenalbaec te Doen abancfcen. ®0t Duynckercken fouDen De SÖaliiaii^ met eeuficene.ïlBupctoecbenbei$leet.
JH[iet23jiebcntot Berne int>witferlandtgefcl)?eben Den veerthiendenbefc^Jl©aent^/ toiectbecbJittigljt Dat Dct ?iccommobemcnt tuffcöen Den igeece ï^ectog bantiavoyen, enDe DeiïepublicqucbanGenevege= inaccïtt enbe gfieflooten foube jijn ; Dat De iScoupen ban bien ©jince afteebe bectcochen biaten banon= tcent Geneve De toegl) op na Piemont.
^en ipau^ gabbe afgefonben een fgn ^^untin^ in Switfcrlandt ojbje/ ban niet te beletten bat &et Paix de Vaux, enbe Geneve toiecben mebe in begcepen in= De 3ligue banbe protectie ban alle be<!Danton^/ felf^ banbe iSoomfcö gefinbe ; taant ten fp fuloc gefeïiieDe/ fbo taepgecbe De €anton^ piotefïant^ inbieEtgue tniDe te betbatten De quatre Villes Foreftieres, Ì|ct gene foube taefen ban al te gcooten inteceft enDe confe^ quentie booj Ijct l^up^ ban Ooftenrijck : enbe Dit luaé be tccöte oojfaeclt ( foo men fepbe ; toaecom Den ï^ectogljban Savoyen fijne Deflein^tegen^ Geneve beeft laten baten.
31Ilfoo op't cpnb£faanbefe|©aenDtBetönttooo|Dt ban D'^eet jll^acqui^ ban Caftel Rodrigo meecge^^ melt/tot Parij s nocö niet aengeftomen taa^/namen De jpcanfcije Daecuptoojfaecftebanhlagfiteni cnDebe^ QonDen aen De^poenfcftefimputecen/ Datfpobecs tupsDt 30" banbececBtmatigfiEpt banbe boo?= fepbep;etenfien/enbe Daecomme De faecRe in langueur tcacljten te brengen; om biclclte oerafietaegetene^ men J D'ileec ban Beuningen niet na en Het Doo? fc|);i)ben na Bruflel al^ anbet^ / fijn belle te Doen/ Dat j^et boosfepbe anttaoojDt |noa&t tao^n |
fonbt ooeft aen ben .ïföacqui^ be Caftel Rodrigo een g&efc|)?ift ban filaebten/ Die De jFcanfen bröm - ' obec een Dcflepn / 't toelclt be .èpacnfcöetoietben ne» fept teöebben/ ban te tcoubleccn De bjpcpaflanfe/ enbe i)ct tcanfpojt ban Stoopmanfcgappen per as bt>n
Sedan op Luyck, obcc De <0?ont banbe ?ttibi|ebmi Sint Hubert 5 enbe alfoo Ijy öf^ aengaenbc qocft mentie ggemaecht Ijabt in fgn ©epcfcge^ ban bai felben Daglj aen De ï|eec Sasburgh; öceftfijnCöEl» Ijcpbt öem Daec op gfteanttooojbt D'occafje ghcno= men te tjebben om obec Dit fubicct met Dm èecc ifêarqui^ De Caftel Rodrigo, al^ mebe met ben nifiec ban Luyck aen 't ì^of albaec te fpjefchcn/ enbe upt bepbebetfiaente&ebben/ tocltaaectesijn· DattujTcöenfïjnejaSajcfieptban Spaignen togD ban Luxenburgh, enDe Dcnïleece^jinteban Luyck, ^^ Üettogö ban Bouillon, obecbe^ou^ becainitept enbe Sjncifbietie ban Sint Hubert, ai obec foo beele iJacen ©ifputen toaten göcmobeett gljetoeefi/ maec bat &et abjufiecen banbe bcrfcl(ii= len toa^ trtitecgliebleben / Doo? Dien alle be ®ocu= menten enbe becificatien tot cene finale decifie Docn= mael^ niet fouben giiepjobuccett göeliieefisijn; ttb De bat obecfuleh^ tuffeljen öepDe De i^oogepattpm met göemeen Concectgoetmoc[|tengl)cbonDcni)c&:: ben eeniglje (Collen of Blicentcn te boen fieffen op foobaniglje ©oebeten enbe Itoopmanfcfjappen / öc toelefte obcc De boojfs Itanüen foube pafìecen. men tot Bruirei bcclìonbt feec goet cecöt enbe foit Dament Daec toe te Ijcbbcn/ fonbec Dat Dact nieDe aenbeSingefetrnen ban Vranckrijckecnigöl)«nim= ficongl)eli)cft bjiecDttoegebjacöt/ bermit^ljctpeDcc ^oubrcain gljeoojloft i^ foobaniglje Eaficn in fijne Ilanben op te fteilen/ al^ gem Duncht Dienftigl) te jljti; ten ioace fulcR^ bp onbeclinge ®cactatcn of Contcao ten anbec^ gtccguleecttoa^. USaecbejfcanfcliefEps Den/ Dat De Difpofitie obec be boo?fcpbe ©alTagicn Doo? bie meecgefepbe^bbpe/ tocquam privatè om ?ibt ban Sint Hubert, enbe bat öet geen in Difpupt mocötjijntuficljen Spaignen enbe bcn SSiffcljop Ijan Luyck, alleen caecftte eenigij cecljt ban ©jotcctif/ ooeit bat Vranckrijck met toel-gemelben Sèiflc&op ban Luyck obec DitgijcbceletoECcheen^toa^/ ente niet foube iöDen bat bp Daec inne Doo? be ê>paenfeBCs tucbcect foube b]o?Den.
Φε gccucBten bleben aen 't jFcanfc&e ©of (iettft lopen/ban bat Den ì^cece IfirabalTabcui: Colbert gceo' te boo?fIagen in Ecgeiandt gab te boen om te bjeeelirn oft te enecbecenbe ©ecbinttniffetufrcöenDütÖöcli/ ^b^eben/ enbe baec i(|o· H^og· onlangb^ aen gcgaen; maec De l^eec de Lionne geeft becfehctt bat b'in(icuEi tie ban gcbaebteïleec Colbert nietanbet^tenbeecDe/ al^ om be b?ientfcbap met Engelandt teonbecbouben/ .fonbec aen b'?lilliancieenbeb?untfcbap ban Vranck- ryck met baecüo. l!©og.pet^tciio?tteDoen.
©oo?namentli)clt i^ men in Defe tijbifeef öcligö ges· toeeft enbe beeft men belegbcfp?oocitenoöeröttbfC· tcethen ban bede |^?incen/ enbe i^eecenbangcootie aenfienritjcftbfpt enbequalitept/ Diebentoegbgeno» men bebben obec Lions, omboojt^na Venetien te beboojDecen gaec Deflepnen enbe genegentöepbt tot ^eeoucji banbe belegecDc Ï&tabt Candia. Monfr.ie Due de Roannez ging{j ooclt bectaaect^/ enbe beeft/ met toeflaen banDenSioningb/ Dic^ fijnen nieutoni Citel boo? eenigen tijbt beclaten enbe bejóbcnsclesbt/ enbe bieDec aengenomen Den ouDen üEituI ban Comte de Ia Feüiiiade, onDéc todchen laefïen Bp befl inbi toetelDt öeRent/ en&e met eeputatif tart öef«mc taaiS.
men taiertnocBalBcUupcfgBuptalfeiSuactiecm Der €ö?i|ïrti&ept oD Dc .ï©iDDelantfcBc Zte uptR» menbe bectoittig&t/ooc Dat De Co?faice^ban Aigie^ (nfonDecbEpt ban Tunis, enbe Tripoli di Barbane, llecd! in See toacen/ enbe Dat Dageltjclt^ gcoote fcö^ De DeDen aen Degemeene j&abigatie enbe <$omnifta« foo binnen al^bupten De ^tcaet , ..
5^aec iaiecDen tot Touion baecbigB gemafcSt dne »oningö^ ^^epen/ foo al^ men boo?gaf/ omna Coaftaatinopelen te jeplen / enDe ban Daec afte pa^
J"· |
-ocr page 770-
en O O R L O G Η 5 V Ack-en-^njeertighfle Boeck. 739
len Mr. de la Haye, ojBinnti^ SUmbaflabmc üan Vranckrijckalbaer/enDe menmijaojDenocftniet/ of/ — cn Dooj toicn öic plact^ aen De Porta fouDctoccDen bccbult.
derden September b'l^ecc ban Beuningen cpii&clöclt tofflljcltonien ecu .ïJlifTibe ban De ü^cec jiSacqui^ ban Caftel-Rodrigo, bp öebjclcftefgn «öjcc. ΠΦ ocnqscn cnbeaecect bethlacrDe om Comrai|Taci= fcn tcDcputecenobccDefaccBebanCondé mUncq^ tnOc bccfocljt te mogen bactcnDemecninaebanljct jraiirc&e,ï|of / caccftcnbe De omlïanbiaïjeben ban plactfe mi)e tnbt / bie oratctnt ftct acnficHen ban befe Camtniflic fcmben in acIjttngBg te nemen ftjn. ïlp ficcft öet felben aen ben J^eec be Lionne gecommuni= ccfct/ enbe inbffcourfen/ bicmetbenanbetenobec bitfubject Bebben oeijabt / booifijnabbp^acinlïnu» if ct / bat omtrent öe fo?me banbe bp-eenftom|ie ban iTammiflacifffn befi foube toojben gficobfecbeett / 't geen in selgcftc geleeentöept naec 't aengaen banbe booj-jonsfïe S^jebe^fCcattaten bta^ gebjuytittgbe' toee(i. ^ijn <!2);r. öceftaengenomentappoitteboen aen benïltoninal); fijnHSajefïeptcefoïbecibeb'i^eec ban Beuningen te laten toeten neben^ befen fijnen S5jicf/ Die gebateect toap banbenfevenften, fonb l)pobecbebu{genbeb2?Iage. . .
Le Roy ayant eftimé à propos pour la plus gran- de liberté & facilité du Commerce,d'eftablir un nouveau Chemin de la Ville de SeJat» à Litge i 1'auroit fait marquer de Concert avecMon- fieur l'Eledleur de Cologne, & Monfieur l'Abbé de St. Hubert, qui font feuls ìntcreiTés dans ceile affaire, at- tendu que ce nouveau Cheminfetrouvetoutfuries Terrea de Sedan, de BouiUauj de St.Huèerti Sede Liege.
Ce Chemin a efté frequente pendant trois Ans fans aucuDs troubles des Efpagnols, &leshabitao$de5e- ώ» j ainfy que ceux de Liege s'en font feivis pour fai- re leur Kegocejufques au commencement de la der- uier guerre.
Immediatement apres laconelufion delaPaixIef- dits Marchands & Negotians ayant commancé de re- prendre le melme chemin, il yenaquelquesunsqui ont pafle librement j mais comma l'on a eu depuis peu advis,que Mr. le Marquis de Caflel-'Roàrigo a volt don- ne des ordres pour faire enlever & brufler les mar- chandifes qui pafferoient fur ce nouveau Chemin > & furceuxdeif. ouds Lt'ege, qui vaudroient
lesconduire.
Qu'on a mefme defia veu paroiftre quelques partlcs desTroupes Efpagtìols fur ledit Chemin, lefquelles fefontvantéesd'eftrechargéesde l'cxecution defdits ordres.
Sa Majefié i unnotableinterftd'eftrcefclaircieau pluftoft dudit Marquis de Ce/f/fur ce fujet ; car bien qu'elle ne prefume pas,qu'il foitcapable d'en- treprendre une chofe fi contraire à la Paix qui vient d'eftreconcluë entre les deuxCouronnesjneantmoins par ce que le bruit qui s'en eft refpandu, eli extreme- ment prejudiciable à la liberté du Commerce. Mtnfr, de BeuTiinge» eft prié de luy vouloir en efcrire, & de le faire expliquerclairemenc fur toutes les preten- Cons qu'il peut avoir là deflìis > luy declarant en mê· me temps que fa Majefié, ayant efbably ce nouveau Chemin avec grande connoiflance &furunPaÏ5au-
i|uel les Efpagnolsn'ontaucunejurifdiöion j elleoe
ouflFrira pas que les Sujets, ny ceux de fes AlUcs y re- Soiventaucun dommage,foit fouspretcxted'cxaöion des DroiOsde Doüaneoud'autres,quinefontaucu- nement deus aux OflSciers de fa Majefié Catholique, puis que lefdits marchands ne touchent pas aux terree d'Efpagne, foitpourquelquepretexte> ouoccafion quecepuiseftre,
En Koningh hebbende ter rechter tydt geeili- meert tot de groote liberteytenfaciliteytder Οοηιιιιςΐςίθ ^ te eftabilierea eea nieuwe wegb |
van de Stadt van Sedan tot Luyck, fijne Majefteyt fou- lóóS, de hebben doen ftellen een Concept met den Heer ■■ Keurvorft van Keulen, en den Heer Abt van St. Hu- bert, de eenigfte zijnde die indefefakegcinterefieert mochte wefen, door dien defe nieuwre wegh fich ge- heel vinc op de Landen van Sedan > van BeuiUon, van St. Hubert en van Luyck.
Defe wcgh is gefrequenteert geweeft gedurende dn* laren fonder eenige trouble der Spaeniche > ghelijcjc d'Inwoonderen van Sedan, alfmede die van Luyck, die gebruyekt hebben om haer negotie te doen tot het begin van defen laetften Oorlogh.
Immediatelijck na de conclufie van de Vrecde ghe- feyde Kooplieden en Negotianten hebben begonnen den felven wegh te hernemen, daerzijneenigedic vry gepaffeert zijn : macralfoo men federt advys heeft dat den Heer Marquis de Cafiel-Rodrigo oràxs gheghe- ven hadde , om te doenweghnemen en branden de Koopmanfchappen die op defen nieuwen Wegh mochte pafleren, op die van St,Hul>ertsa.Luyckài^ defelve willen conduiferen.
Alfmede dat men aireede heeft fien te voorfchijn komen eenige Spaenfche Troupen op den gefeydea Wegh ; dewelck fich hebben beroemt belaft te zijn tot d'executie van de voorfz ordres.
Sijn Majefteyt heeft een notabel intereft om op 't fpoedigblte door den gefeyden Marquis de CaBel- Rodrigo op 't fujet verklaert te zijn, hoewel hy niet en prefumeert dat den felven capabel is, yets te onder- nemen foo contrarie de Vrecde kortelijckgeflooten tufichen de t-wee Kroonen, nochtans door dien hec gerucht fich verfpreyt, foo is het feer prejudicia- bel tot de Vryheyt van de Commeicie. Den Heer van Beuningen wordt ghebeden hem daeroverrefchry- ven, cn hem klaerlijck te doen expliqueren raecken- de de pretenfien die hydaer op mochte hebben, hem declarerende in den felven tydt dat fijne Majefteyc hebbende defe nieuwe Wegh vaftgeftdt met groote kennifle, en in een Landt daer de Spaenfche geenigc lurifdidte hebben, foo dat hy niet cn fai lyden dac fijne Onderdanen of Geallieerden eenige fchade daer by ontfanghen , 'tzy onder pretext der fchattlnghe van 'c recht van de Douane als anders, die men in gc- nigher wyfe aende OfScieren van fijne Catholijcko Majefteyt fchuldigis, door dien de gefeyde Kooplie- den de Landen der Spaenfche niet en raeckeo, 'tzy onder eenige pretexce of occaGe hoe 'coock foude mogen wefen.
9&en lEofcobifcöcn ^ïmbaflabeuc Beeft ben vier- den bcfec fijn eecfiepublicque^ubientieggeliabtbp ben ïioningi)/ cnbe foube binnen fes àfevenbagljett bie ban aficbept nemen. Ζύη acnbjengenf^ alleen complimentair gljetoecfl/ maec banbe Jcanfe jijbe foube met fijn €b. een Conferentie ge&ouben too?» ben om Bem te communiceren'toogmertB ban bc Ïitoningi)/ in 'taenfleHenbanccn Compagnie I^an^ bflacr^ op Mofcovien, enbe om be toegB te banen om berfeQMcljanbelboo^benf^rootcnSaarteboni fabocifecen.
jiu toa^ be ccpfe banben SSiffcgop ban Beziers na Spangien biebecaf/ enbe foube binmn toeynigBba' gQen na be jFrontiecen ban Polen tecugljtrecHen/ om omtnnt De ({Btectie ban een l^oningg ban bat iSpch/ get beffepn ban 't fcanfe l^of te Oelpen bc» boo^beren. ^aec toiecbt gjjefept bat be ®α<(1 ban Nieuboigh in groote epparentietoa^omboojanbe^ tx geeligeert te too^ben : infonbcrBept betoijle brn S^uptfcgenfóepfec ggefephttoierbt/ belofte gcDarn te Bebben ban fjn^irfiiefinge tefullenappupcren / met get Crebijt bot fgn IKepfetlijcIte jUSaieflrpt in Polen Babt. fpjach ooth banbtn be Condé.
^en i^au^toottbeficBacn 'tfranfei^ofenbeel* berber pbericB in 't folliciterrη ban onberflaen ban <!5elDt enbe ©olcft tot bpflanbt banbe Kcpublicguc ban Venetien, tegen^ Den (CurchinCandiea. ^e ioigBIU tpDingB<:n bie ban bacc mbe upt Venetien ^qq 4· oberge" |
-ocr page 771-
7\o S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
"^f ió^ o\jccgeï$emin toaten/ conficmeetöen öatöeiSmÈ» Hen in üttfcijcpöe Affàucs opec»iiöEbanDcJ©eccften ^^ baiiöe ^tabt Candia foiiDec fucce^ omtcent De vyf- thien hondert banöe fjatc öcdoocen öaDDm / enbe tiaticc Bcoote moiDclooéftcpùt cnbe L-neeiiiatìfiit ί» 't 3tfsec onDfc beu V izier begon t'omflaen} De brìe= nerbcn toiecbcn onbectuflTcIjen tìan aile ftantenöec= fteccht/ cnbe toacen op ben jSaem üanbepau^öe drie duyfcnt mannen ïÜepfecfcBe ©olcftecen in öe gitabtüan Venetien aengötfeonien/ Die na Candia
(ionöm oüecgijefcfteept te toojben ; foo Datmen mcec cnOe nicec bajïe βοορε tot veneuenbegonbetebati ten / bat öet ®uccftfc&e setoeIt op De booifepfte ^tab Candia te öecaeef^ fonOe sijn.
<©cn ©ecc USacqui^beLouvoy, befojtificatie- bjECcftcn Die in üecfcöepbe gcconquefleetbe ^tcDen ban ben ütonincfe inöe ^paenfcBE^ebecIanbenoni becftanben toairen/ befïcötigöt öebbcnbe/ cnbe bc om$ öeöBenöe geaeben / Die uecepfcijt 5ijn gebjeefï/ om Die te Doen boltcec&en/ in 't begin ban Uefe niaent tecugfjgefteect.
vierden alöicc tec ©ecgabecinge gelefen een 3iiailTibe ban ben üeece ?ilmbaffabeucBoreei, g&e» fcljjcbcn toti Parys ben een en dertighften SSugufll Jcpieben/ cnbegeabOjeffecdt aen ben 45riffiec Ruyfch, caccBenöe Bct^llcccfi ban©eclJoDtbmicommnicatie cnbe Danbf Dy 't ©aclement ban Parys met be ^taüt ban Rouaen, becmitsS De Contagieufe ^iecfite al= base gegeben ; mibt^gaöei^ öetmcejiban'tCon- feil d'Eilac, tot bclafiinge banbe ©elffcije ©oife^ iepnen in Vranckrijck inTtomenbe / met twintigh guldens op jebec pont gebjie&t^. 3©aec op gcbeUbe= reect sönöe / De boojfs HSiflibe / met / enbe neben^ Dc Spillage baec toe fpectecenbe/ gefielt in ftanben banbe Igeeccn Huygens cnbe anbet;eïjaecï^o.|Ïiai, <0ebeputeccben tot be faecïten banbe gee / om te bifitecen / ejcaminecen / enbe bm ban i;appojt Doen.
geft öeböe Biet nu t'infccecen een memorie ban b'i^ecc ban Gravelle, Öelibent ban Vranckrijck tot Regensburgh , ïjet VbCÏth Bp op ben elfden aen be 30tjcrig ©ecgaöecinglj aïbaec fieeft obecgfiegijeben / «ebcn^ een aSjiefban Den ïïoningi» / tenbeceiibe om felTie en een fiem te ïjebben in be©ecgabecingebec ©ojflen / ban bietìien De ïïanben / toelche in be ^paenfej^eberlanben/ acn befócoon ban Vranck- rijck bjacentoegebaUfn ; ofoocft Dat Bet Öïjcii foui be bjillen nf|ïacn Bet <®ppei: aUniDtCitBt op Derei=· be atanben.
De feer Dorluehtige , Hoogh-geboorne ende Wydt-beroemde Heer en , Afghe- fanten ende Raderhwn des Ή. Rych Chetir-Vorfien, Vorften ende Stenden, de Hoogh-ge-eerde Heeren :
tictìaii
©iancR»
tijcfi om
ioojaeja
iielle-
Item in
iiEcaaEf·
saöe-
Dciineö
0£Ε
tS IjEb,
Suilen uyt de bygheleyde Brief köönenverne- men , watdenKoningh mijnen Alder-genadig- ilen Heer, mf belaft, om de Stenden hier in defe Rijcks- Vergaderingeby een gekomen, te doen weten, dat fijn Majefteyt van voornemen was, ri- Jigieuieiijck na te komenfiJnKoningblijckwoordt, omdeRechcen des Rijcks te conferveren in de Lan- den, welcke hem van wegen de Alder-Chriilelijck· fte Koninginne fijn Gemalinne in de Nederlanden waren toBghevallen , ende nadeihandtj ghecedeert door het Trailaet van ^e» tuOfchen de Kroonea van Vranckr'^ck ende Sfengieu . fommighe Heeren Keur-Vorften ende Vorften des RijckshaerMedia- tie onder anderen daer toe ghebruyckende , ende haer forgen ende OiEcien daer toe nuttelijck befte- dende.
Voorder doet fijn H. Majeileyt fijn begeerte Vjpten, om hier door niet alleen fuyverlijckt'onderhouden, de eendraght tuffchen zyn ende het Roomfche Rijck, door het Weft-phaelfe Traélaet gheconfirmcert, |
maer om defelve noch vafter te verftercken J door ts/:» dcfen nieuwen bandt ende verbintenis, dat hy ten ' refpeöe van defe Landen, in wekker pofleflìe hy ' tegenwoordigh is met liet Rijck begeert vereenightto werden; ende ghelijck fijn H. Majefteyt met goede redenen fich verfeeckert houdt, dat defe fijne yerkU- ringhe in billickheyt ghefondeertzijnde, endeniet als tot nut van het Rijck tenderende, feer aenghc- haem fai zijn ; foo twijfFelt hy oock geenfints, of fai in de tegenwoordige Vergaderinge daer op foodaDigh werden gerefolveert, als men fai oordeelen béquaemft te konnen ghefchieden, ende ick moet de Heereo oock voor oogen ftellen, dat fijn H, Majefteyt groo. telijck daer by isgeinterefleert, dat hy hier van met den eerften informatie bekomen mochte, om te we- ten, wat hy met het Rijck hadde te obferveren, tea Benfien van de plaetfen in de Nederlanden geacqui- reert ; bet 2y men oordeele ^ dat by defelve ghilyck /^n CatholijektMaj^eytfalpe^deren, waertoefg&e- · lijck hier vooren isghefeght)fijD Majefteyt gedifpo- neertis, ende fieligefeggelijckaenftellenfai, hetzy het profijtelijckfte oordeelen fullea, dat de voorfcyi de Landen hem met het opperfte Recht in handen blyven ; in cas van welck laetfte de Heeren lichte· lijck fullen konnen oordcelen, dat het noodighfal zijn, dat een fijn Majefteyt in krachtige ende behoo· relijcke forme fgelijck in Tradtaet van Munfier is ge^ obferveerc) werden gecedeert alle Rechten in't Ge- nerasi , welcke den Keyfer ende het Rijck op da voornoemde Landen competeren , ofte compete- ren foude konnen, opdathy wettelijckdegewoona formaliceycen foude konnen aenwenden, om defel- ve'i/efiir/ieriT-ieiWi/ffvwfesisii» mtfynKreen\ het welck fij η Majefteyt niet ghelooft dat hem foude kon- nen gheweygert werden,, dat op voorige manier ghe- dane prefentatie van het Rijck niet foude werden ge- accepteert, Hy fai daer opantwoordt verwachten, welckcrs bevordetingh hy heeft belaft, alsomvoo. rige oorfaecke noodigh zijnde. Ghedaen tot Sigf»/· éurgbéza elfden Be^tmh^i fefihim hondert acht en ji* fiigh. '
©olgt be Coppe ban De agjief ban fö'n ïbec-Cö}i=' fieltjcltfïe .lÊajepept aen De g>tenben De^ Soomfcöen SijtBsi/ ban üato tOtSt.GermainDenferenthiende SCugufïi feftien hondert acht en feftigh op Defelöc JBatecie.
Seer Beminde, en groots Vrienden ì Bonti genootenendeGenUieerden..
WY hebben u hier voren bekent gemaecktjfoo door onfe Brieven, als verfcheyde verklai^n- jsjKf gen uytlaft venonegedaen by den Heer vsa^""· i Gravelle, onfen fecreeten Racdt, Ridder van onfe^ ordre wmSt.Mishael, ende Gevolmachtighde, dat onfe intentie isgeweeft, de Staten, welcke ons we- gens de Koninginne onfe Gamalinne in de Neder-*· landen zyn toeghevallen, ten refpeöe van't Rijck op defelve conditiën te befitten, als defelve byfija Catholijcke Majefteyt zyn gepollideert, door dien. wy nu door de hulpe Godts ons in de gerufte poflèiÏÏe van die Landen bevinden, met dewelcke wy floor be- middelingh vande Vreedevan^icÌ^»* waertoegy- lieden met foo groote vrucht u hulpe hebt befteedt» te vreeden zijo ; hebben wy wederom u Heden willen voor houden , dat wy bereydt zyn, om ons Konlng- lijckwoordt Godts-dienftelijck na te komen, ende met defe effentiele demonftratie u-lieden betuygen > hoe feer genegen wy zijn, niet alleen om te confer- veren, a les 'tgene het Rijck toekomt, maeroock om een naeuwer Alliantie met u-lieden aen te gaen, om defelve te defenderen, tegens alle vcrbreeckws van defelve Rechten, ofte perturbateurs van de rufte van dien. Wy zijn verfeeckert, dat defe nieuwe confirmatie van onfe meeningejegens het voornoem- de Rijck Ν te eengenainer id wcfoo > om d«c ghy |
-ocr page 772-
en OORLOGH, *t AchMn-Viérüihfle'BoecK 741
«8 verfeeckert mofitwefen, dat ons ooghmerck nergens anders toe ftreckt, als tot verdere verfterckinge van de volraaeckte Unie ende eendrachr door dcfer verbin- tenis onfer ghemoederen, door bemiddelingh van het Weftphaeifche Tradaet tuffchen ons ende ons Rijck, ende het voornoemde ghebiedt foo wei ghefta- bilieert.
Verders ons refererende tot de wyder Informatie van onfe intentie, u lieden by den gedachten Heer van GMBitfigecommuniceeit, foo bidden wy onder, tuflchen Godt, dat hy u Heden feer beminde ende groot e Vrienden > Bondtgenootenende Geallieerde». in fijn hey- lige ende waerdige befcherminge beware. Gegeven tot St-Germain, den feventhiende Auguftifefthien hon- ktt acht en fefitgh.
Was Geteeckent,
LUDOVICO^ En lager ftont,
DE LI ONNE,
©cöeïIucmOe tot Bet berbolaö' ùcc iSeeotiatfe
banD'i^eiCbanBeuDingenaen'tffcanfcijeliof : öP fcöjcff ÓanDcn veertienden, bat tjp bc ©eet be Lionne noclj tot ttocemaci ameefpjoocïun fjab om te Bebben be^ 'jtoiimg^ iSefolutie / caccheiiDe get amftdlfη ban Commiffacifen obec be pjetenfïcn ban Condé en Lincke, cnbeanbecefarcfiEn/ bfeomtcintb'cjcecutie banDe in bcbatfoubcn mogen ballen : cnbat fp «5. fiem öab boen Dopen batfe tjcm boo? ïjet afaaen ' ban Die @ofl foubc gt)cb}ojben; ntaec bat al niet iefcljiet.
i^P Beeft oocB aubientie gegabtbpbcnl^oningB/ tnbe in befelbe rt|n.)l©a|efÏepttoebccomboojg&eb|a=: oen/met fjoe gcoote ceben fiaec Iföog. «bete berte laten ftlacötigl^ boeten obec Bet onaeiticnaenbe$te= Dec^ ban Bet ^φφ Walcheren aenggebaen / boo: be ongehoorde depredatie ban een Bate p?|ifeninbei@ai' benban Sim Malo boojbeilercjlIldctiui^banCqar- quin, d^oubetneutban bie ^tabt/gBebuecenbe ben eerften Cn^fcB£n©o?ïooBBebaen ; cnbe Beeft boI= gcn| Baec ί|α. |@og. ojbjc ernf{elüc&baec opgeu» seect / bat be Ï^eer Maiftre des Requeftes, bte be faec» ite in Banben Babt/ booj fgn Jl^aiellept cappojt foube mogen boen; enbe bat betbolgen^ tot betgoebinge bon gcleben fcBabe enbe bogbet^/ foobane ojbje mocBt biecben gBeflelt/ al^becbibentBeptbanBaecil^oogB l©og. onbecbanen/ goet cecBt/ enbe be atrociteyt ban Daec aengebaen ongbeltjcft toa^ becepflfcBenbe. ' ft ooeft toebecom geucgeect op Bet abmittecen ban Confai tl niaet i bai iBeeft/i
laet J^o. j®og. Confai tot Nantes, enbe op anbecc iiotticulicce faecSen/ niaec op geen ban alle betbet be» fcDtpt befiomen ; al^ bat ffin lÊaieflcpt op al Bet Been (jn booigebjagen Beeft/fonbebeKberccenj feggen- öe be fdbefijnlBajefïeptbpmanieccbanrecrimma-
t<e> bat ooclif^nci^nbECbaneninBaeti^oogBIBog. êtaetgeengoedejuftitie toiect geabminifitectt/ enbe öot fuicp biec maten bp Bern tee Betten boa^gBetcot^ hcnj bat Bpojbje Babt gegeben om geen faeclten ban b'tJnBefetenen ban Baer Üo. Iföog. flaet te boen eppes Weten / booj enbe al cec fulcj; foube 3ijn gecemebieett : ilEntie baec op tot patticulatitepten ttebenbe/ Beeft fioogfi-aebacfite fijn Jlteajeflept booten noto(c inique fententie bofllen boen paffecen een ban b'^bmitautept totAmfterdam, bpbebjelcRefeftec^tBftiban b'^ü- fiefetenen ban St. Jan de Lucres, gebuetenbe ben jong=
fïeptbp maniecc ban recnmma-
hlacBte ban ben J^ifcael / ban bat Bet booifs ^cBip te= ocn^ Baec j]@og. èlacaten baec te^nbeopbe gcoote Viffcherye toagnptgeculï. ülp Bab befelilacB= ten meecmael^ uptbemontbanbe%eecen|I@ini({et^ ontfangen/ maec oocfi meecmalcn foo felaetlijcfe aen= gctoefen/ bat be boojfj Sententie gefonbeectboa^/ miti be Hnpben ban 't boo?f5 ^cBip tegeilg be »Iac= caten ban baec fêoogB JEogenbe baec te ïanbe equii Pagie gabbe gemaeciit tot be Waivis-vanghii» enbe |
tot öien epnbcn enbftanbecen oocfi twee α drie ttoofen Baec ©0. jl©og. 3|ngefetenehBabben inbicnfi ' genomen; cnbcin allen gebal bat Baec ï^o.Jllgog.bp — pjoüifie niet meccbec honben boen a^ een Revifie t'ac* co?bccrn/ inblen be ©Bcconbemneecbe Baec bp be booifs Sententie beftoacttbonbm. 5&atljpBeunin- gen Bab gelooft bat bicfaeclie baec mcbe npt be torgB gefcöoben foube jongijetoecfi; <SbocBBetconttatic becnemenbe/ Beefthp beboo?nafm|ic ccbenm/ bicöp met bei^fcrcn^ihipcc^Sabtgijrbjupcfit/ amfiin J©ajr(lcptboo?gcb?agcn/ enbebojDec^aengeiiDmett Dir faecBe of boo? fijn JBaicficpt fclf rcgcng foobanige objecten al^ men tegen^ hem foube toübc macrftcn/ of booj domniitTarijTen Dpfijn JBaielicpttOjbonnecen/ nabrc tejnftificeccn.
©e ïtoninaB Beeft in befe Jöaenöt gebcfiinecct ecit fonb^ban twaelfhondertduyient gulbcn^/ oninoclj een Citabellc tot Duy nkercken tc maecfu'n / enbe om be tuaden ban bic ^tabt met ecn(iecnctntiectcbc:: ftlcfbcn/ enbe bej|abfn te Diepen; foobatbemeci ningeblrefecnfcecconnbecableiietr&te/ en (toa^'t boenlijcWeen gcfccqucntectbe 2ee plactfc bacc ban te maecUen.
Citabelle ban Doomick koa^bocn foo bette boltcoclicn/ bato?b?ei^gefielt om't Canon baec op tc bjengen ; m?η fepbe Dat Bet een uptfcmatcn fcBoon (iucRbofccft tua^/ geljjcit oocli foube turfengcpjojcc* tcectomtot Atrecht opgcniaccfittetoecbrti.
91n be j^ebeclanben foube ecnige nieutoemoepti ontlïacn SÖnObccDe^tabtban Fontaine l'Evefque, becinit^ be ^paenfcBe nocB bacc een Compagnie ftuptec^ BabDcn boen (ogeccn / enbe Dat biji ^oubccc ncuc ban Buis, fufiinccenbe bic plactfc ban fijn bcpen» bencie te jyn/ met meecbcc maoBtbefcIbeöupter^ gBcbbJongen Babt niet gcniacb om Date te brlogcccn.
φε ï^eec<D?abcban St.Paul, enbe ben J|crtogB ban Roannes, en anbcce jF^anfcBe 3DoIontaicifen/ bie na Candia obctgacn/ taiccDcnnuban Marfeilie gBefcBieben tcgften ben vyfthienden befcc/ See tc 'uUen nemen. Φεη (I5?abe ban Vivonne ftceftban ïjn jaSajeficptbcrfocBtenbebctRccgen bcbjpBfPtom twee ^cBeepen ban ©o?togc opf^nBofictenbienfie ban be Venetianen te mogen upttuficn/ cnbetoa^ men albacc mebe jebett cenigBe bagBen bcfigB tot Toulon.
^cn l^ettogB ban Hanover ίφ op bec^ tB'bt te Parys incognitogcbacefï/ rnDctocOccombectcocftcn/ nae bat Bp gBeHootcn BaDt ecu Jloutuelijdt metbe ©jincefTe Benedifte Palatine ; De ^^mccflTc fcBlCCf men / bat eecftDaegB^ na bc ïanDen ban bru meec» Ite ©cctogB foube bctttecficn / aitoacc Bet Hou^
gBefolemnifectt foube toojDcn; ftjn ®o|(iei Ite ^oo^lucBtigBepDt Beeft boo; fijn bcttcecft ben
oningB gBefïen / enbe in 't üof een fccc gocbe tepu' tatie gelaten ban fönCapacttc^/ enbe anbcte gocbe qualitepten.
'tòemeene feggBen bia^ boen/ bat be^jicben ban be ©eec ?ïmba|fabcue Colbert niet beri Bope gaben/ ban bat met £ngelandt pet fonDecItngB^/ tot boojbcel ban Vranckrijck, genot fictcct foube Bon» nen toctben.
33cn CBeuc ©alt^ tuierbt gcfcöieben Landfthoul, bat Bp opbenügectogBban Lottharingen Bab beco* beet / te Bebbm gBcbemantelecct / enbe met fijn iStoupenin Lottharingen in te tcechcn ; be jFcanfe fepben ten een nocBte ten anbecen geen boojgaenbe communicatie ban bit baetcB gcBabt te Bebbni. €nbe betoiilbeni^cttogBban Lottharingen opbefomma' tie ban Den l^oningB nteefl alle fgne i^toupenBabt gBecaffecrt/ enbe eenige belofte gcBabt / ban bat De iScuc ©03fi ©altgi/ geenBoftilitcpten inftjn ïanbcn fouDe plegen / foo tBoonben be jFcanfcn inclinatie om gebaiijtcilettogB te affiflecen / inDicn Deiftcuc-©oj|i met fan aengBcbangBcn öofliUtcptcn fouDe toillen bomtbaten.
<@becalin Vranckrijck tDa^mcnopbee^tijbtfeec continudjjch befigB om alle manufactiQ;enaibaecte boen maecbcn/ op bat mcngcenebiecntbcbanbup: ten / noobigB en niotBt Bebbcn. |
-ocr page 773-
74Ì
1568,
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
' àrttcéìitNarlifoiiif«, "
iSibiecéGAiònòè
fiuffài béirf
lijcR fb^ct^, intjj^li FajSSftì,
"^prKfëH
« Né^iiiiSè' op öfeftafifigj!
uptöeeöij^^ feopJ®airf aenbati^.
btcomleötWD ban CM
Conaéêütie_____
bjröirom Motflt
achVhlcnden'èeèfi; ban Beutìlopii ifftì (Ittéiihtit ttùnjfflfótif öcBaöi ban He Kpiiitìgii, Kttóitìtfibne, tJitfl Pàu^ijn j Monfieut tn Màdirilé, itì0étÌOTÌWihif|lmen feart Dfc Eoninginne
JBo^tif^É v'Sh E^Mdt : entie ^ alotnme met tuooj- öcn bàn fftieeftötWit Éinfe ban efiime enöc affectie Ifflfn^ ÖaÊC fó. .«ItìS. ötótfleltjcïigebimittecrt. <ön na öct agesBm bap fnn bifitf^/ ontcentöeteeccn
'AïtBerfiÉsIi öarc aen / te fullen
bübeileetbe Lionne W' t fietpointbah 't beputeren 'ri flBet ftt bfffecenten/ caechmbe ïnfcke, ettoe fmt ©Ö. Öeefl bem baec op c anfeetttian 6e #0(1 bc^ fóók
nittirttó rffd Wtié Bp iiirtftie te fullen boen tortm. 35e ïleec Cóürf jii i ijitói fejïrt ^mbaflaSeuc op be ©jebe- BanDeltdt Br&da > etiftif öe giecc Barillon, Maiftredes ReqdettÈS. jjjrt ftji jWl JÌfeaieflcpt Qenomiiieectoin öie cottilftifftic tìJdei tl iititiErt.
----fétt UftÉ Ciüiüi b#l Ben eertten HUBUlil/enbc
. achtfféö ftÉfijefctóé ipaènWUptbeBetie. ζ ^Ibüte/ihëSdi Be jebert ecniae mfct öcötite atòlicdtó tttcf Hàèc i^eccRm Be I i#etBÈe tMéHl # dtMcR SB. And^é* bat „...J.SeefiaHtetenlija^; tfiaefcÖéif^ftetiitfaB boiÖetben/ oiil öat te 8««« alöaetrtieeflaÉöart Öarbe (lefcrt 10/ eOocf) bat bc rencontre^ bie Bafirttjifi^ boo^biclen/ ten Itiebccsii ben b(oebigl) biacen/ enOe Bat Baecontme Bc belegecbe nooBfgg gabbenmetnieubi fecouc^ bcc(icrcïit temojben. ©enoSjaefBatagiiai^ in'tbeainbanbefelBaenbtna Candia tieplflegacu met ontrent duyfent©Det-lmecöten/ cnbeitientoa^ tot Venetien befigt) met ojb^e te flellen om Be drte duyfenc JBSatinen/ bjelche banBeïlepfctBaarlöcfiiS bei±aac()t biiecben/ hiet ben eecfienoocAbcctDaect^ te itoiiiién obetfctjiepen. ^e Sloningb büect gefept een notahie fom üati penningen aen ben Hettegg ban Rohanes beccrtt té ftebhen / om te betballen be ftoficn ban B'ei^eBitie / Bie [)p met anBece J^olontoeifm enbe ©ffickten ban bit ïïöcfi / tot unbitftanbt btìH CiitJdia onbeciiomén gaBt ; nebertj^ be boojfepbe BóHintacft^ toiecben ftgfy tot Marfeille orttcent duyfebt Biirt- ftnectjtfη / tuélclte ohbéÉ Be igert €&ebarifc ban Hàr- court in bienli ban be öepublicquc ban Vèüèttóh im> toaect^ gingen/ enbe upt Be fubfibien bp Ben liiittittgj^ becfieccfit gctooibeh toacen.
Én plaeti bat B'Jitmee ban b'^m tieuc-®ei|i ^aftéin Lotharingen tba^üigeballcn/ itelHchUia^ uptgeflcopt/ foo toept men hu in tegenBeelöatbett (i?;abe bah. Lisbon ne met een aenfïcneltii.1ite macijt in Be Hanbeti banfiin €()euc-®ojftcIgclfte ftept i^ in géhiaccoectt / en albaec gcdöte cubage boët/ enbe bat Oen Cbeuc-®d;(i ban Mëntsgertègen toa^ om ben tectogft ban Lottharingcn öp tefpiinaenj Bit maecht meet; anbecegebacgten.
^e i^oningl) geeft op bee^tijbt tot dS^t^nettt ban ben i^eec Dauphin berhocen b'j||eec Ì|ectagt)baA Mootazir, enbe tot onbré (©oubecnew^/ iptófttìt b'i^eet Milet, boo| befen «Snbopé in Poolen, enbe am» tcent bei[|eccfteuc-©o?|iban Brandenburgh, cnBe Be i|eec de la Garde, «©ouöecneiic ban Veume. ff'ìUbbpfen upt Roebelle ban ben chienden Befet;/
MflH/ btetìUÌnVranck-
ifcrifljê^ fl^e ett fìliatccfpecim Ì/ ehbe toirtöen
é gfidifêtrteett in granfe pen= |
bjatgten mebe / ai^ bat be drie a vier pen / enbe Be twee 2ejaitbet#/ bii MonfieUr'de'efcaoj. nieres foHbe geWebin/ ftlba^r jeti-ftebtgflfatttttn te gaen na be «SpleinBen ban Arneitcaj en^ nabat men 6onbe becnemeti/ toei^ meee ont èaiiigeQuapt, tpillige in toom te Ijouben / ai^ emptt
Vijf a fes <0o?logl)^cï)cpEn om te fócupfren/taaEe» oofit mecfï Waec / enbe na Bel lite bKttttìw».
®e(«2r0lknt0t Charante 3t}A(ipB(r#t^betniÌR9 beet ban get nptgden op be vier sidbcnis
pet fevcnentwintigh biectei^/ en ievengulbeitónit Bat I13ijn/ enbe ftebben 't toebecom op get Sout/ bat inöetaianbtgetcocBentoifrt/ gf|ïelt.
©an Thunis Ijabt men boen tot Marfeille tifa Binglj/ Bat Baeglj^ te booten fes banfiace^tgepin nae be Levante toaccnuptgeloopen/ totbien^tjan ben grooten geecj een becfelbe Sabbe vijf bondert quintal SSufccupt ingenomen/ om in get iSucchfe Êegccbooj Candia te brengen.
Cot Toulon lagen op ben elfden befet; vier |to« ningD^-^ct)epen ggeceebt / om na Conftancinopoien te gaen / enbe ben jFcanfcijen ^imbaffabein; ban baec in Vranckrijck te tranfpo?tecen j men bjecföt albaec tot Marfeille boo? eenige te ondane oniufien tuflclien Vranckrijck enbe ben iCuccfefen ilicp|cc/ biaec obec al be ^canfcge^cbeepen naebeSjcbsuit ggebefiineett / b)at;en ggetoaccfcgoulut op gaet goetx te toefen.
apt begiiecncBtenban 't optecöten in Vranckrijck ban een jFcanfcgü ^oojbtfcgeCompagnie/ enbe bat ben Stoningg aen 't i(|of ban Sweeden Beebt am^ öeuben / om eenig&e ejcemptien enbe boojcecfiten tjooj bêfelttè / boojnamentlgcft binnen Gouenborgh tn< Be Laiidiskroon : nam men ^öiec tejfaecfee otfi becbacgt te;yn; enbe i^ op ben vierentwibtiKhftefi aen ben l^eec be Groot » ^mbaflabeuc oibmati^ ban Vaeggen Befen ^taet aen't^bjeebtf^iofgge' fuppeBiteect enbe toeggefonben feechei; Cottcept/ buntgalben alf)iec m ©ecgaBecHigDe met Ia|l enBe o;B;e/ om ftet) opbetgtótkboojfji^/ e]cactel(jc{i t'inft^mecen / enBe bemeilcKenbeBi^ atn· gaenBe alBaec pet^ aetenteect te tooibei^/ bm ningg enbe Bie ban Be lücgeecingeai&aetmbagM te maecËen/ enbe boo? oogen te Men bebijttofitle ban'tbetoufie Eibinghfe, enbe nu jon0g({ aliccin ben Haghe oBecenobecct ®cactaet : emeffeljicR meBeb;engenBe; Bat B'^nggefetenen en «ÌpnbctDa' rtftt Befet ©cceenigBbe j^ebeclanbtfcfie §?|oöintien/ onbec get ^toeebtfcg ggebiebt fullen gaubccmbati alle immnnitepten enbe baojceggten/ bieaeneeni^ glje/ oocR metbei^CDon Sweeden alletnaeufl geal' iteecBe Jlatien/ fouben mogen jijn/ oflenaRiaei^ noeb tnecben becgunt/ enbe m^Bien m alle nta> niecentebcto^ecen/ BatafleBeammuniteptefiqi' Be 3E>oo?cec&ten / Bie aen ofte ten begoebe tian be boojfs jiooiBtftgc Compagnie / of anbeten/ fop ben moBöen toroBen toegfiepaen/ teaöelötHittbe beffe enBe bonWgïifle feeme / teh befibebi BanJi SlttgBrfetenen enbe «©noetBamn Bec ©eceihi|®Dc ^eB(tlanbtfrt)en pjobintien mebe tó)eaccii?Be«t/ ehbe effèctibe ggepjefteect moeten bwcb^ ; ^ benbe ban ttibt tot tfibt aen gaec
aBlKtientie/ htót bp6emBient6albenonBe«Öotio<n
éflBebetciiStf0Ute5|in.
gin'tföeft ban Befe jfOaenbt i^BentetPariw^n» öeïöeferteïliinBi^aBewöan Adofcovieù Mae< c^'» getttoefien / tnitBeffcpn om Boojbi |®et;een^e^e' i»t!fanBni α paflTeccn/ fitsetocl dbfl^i öabt am Bàtciloog jfÊog. j t$ 8p BegifltiB&t aat m
eifflé ma öeel ta«e flBfm ban iJgwibiin&J^ tod
tflet
tgttKHb^taetai. jfepIü^bKnintw* ri^ nftr<aonbt9ge&e3$Bii<)Ìt/«et»Jbe! €apöten be Siaute Lice upt fe λ. _ Ciobeiins,afbee<BrtiBe BeiewttteBiitibénnwliaa-
iiftEeéiöiiiïBffêec Htóé firn 't nieutoé Caned iftiirtafttfcijegcf/ tnetbe
lijfcife ié fénjunéÈcttt/ enti alle ■attï Vrtóékrlick icbirnflSfncn rttétttórt ttóóiÉfaf Bat toel Oocn^ lòi ifi 6atr6t «wft g^rcljicben/ .«atleti Dafcttgtrt^ |
-ocr page 774-
en O ORLO G Η,'/
,/β eiicptó l^uüjelöcB/ ndcö becfc&Epöi ftofldijcltc uptge- Wcöte upjflaabtocrchcn.
I^fec öe Lionne ^eeft epiibcliicft acn b'i^eic Ijau Beuningengcfcpt/ Datt»e<|eECCourtin, Con- ieiller d'Eftac, fnDe Öe i|CfCfn Barillon. cnDe Choifly, Miiftres des Requeftes, bp Den Conitljjlj öïjcnoemt toarm/ommc al^ Commiliariftnüan fijn IKajefìrpt oüct: Dt factRc öan Condé rnDe Linque, mtt t>e scene Oicuiffscn^ Spaignen 0i)föc;)Ute£Et fouben toojben/ iu confctentic te tccötn ; enbr toiecöt tot cfn plaetfe Dan bp Cf π ftomflc boojncflaaen be ^tabt Rijflèi, Bif altan^bjp öan Defmctteltjcft fiecftte/ cnbe naaclc» gen toa^ aenbc boojfrpbe qucftirufe ©lactfcn / fuUen= Dc Delfeccen jfcanfe€omniiflactfenbcrtoaect^bcc= tccchcn/ foo Ijacfl men tóeten foubebai be^pacn: fcöen toaccn flcnocmt / cnbe be pjecife tijbt op betoeiC' lic fp binnen be boojnoembe ^tabt R i j flel fouöen jijn. jBcn acijte bat be ^paenfeaéfnbtlficuitfptfoubEn mnccftcnomtrentIjctbp ren-feoittintot Rijflèl, ter D02facclie bat bie^tabtfcan^tua^/ ombatnaec't flcnaac» üanbe ^pceneefclje ®cactatfn b'eecjtebp- (cn Iwmfie toateactoecfitot St.Omer, buptcnbat De f canfclje (CoinnijfTacifen bp fiacen Coninglj/ cnbe De^ipacntcbe bp bemSoubcrncucbanbc^paentcfjc ,l5eDccIanbcnfouben ftjn aecommitteect. b'ifecccban lieuningen Ijceft Dit allc^ met öe ï^ofl boenmael^ Hcn ben ii)cec ,ïUacnui| ban Caftel-Rodrigo obctabC' ((l)!cbcn/ cnbe bectogljt battet geen ïjiecoptecefcci· üfïrn biel/ aenbcnUccC^ttibafTabeuc Boreelfoube mogen üJo?bcn aeabbjcfftcrt ; cnbe om bat ben felben fecc febect eenige bagen gebaeclijcfi flech toa^ aen een tetentie ban fijn toatec/ enbe baecommetoelnietin (laet niocïit (fju om te aatcen/ bat bie^ teaödijcït b'J5fcr<i5jabeban St. Albans banalle^foubentoaen lüo?ben geinfojmeett.
Jl^Öbfr^fooljceftb'lleectjan Beuningen opfö'naf^ fcbcpt een langfte (JTonfecentie geljabt metbenï|eec Colbert ; obcE bc pacticuliete faRen / toelche gp in fijn jongiÏe aubientieaenbe Coning gab boo^aebjagen; {ip fcD?ccf baec ban op fijn obccItom|ie bienaengaenbe rapport te fuUen boen aen gacc Ho. IBea- / fessenbe alleen bp pjobifie / bat l)P op aecn ban alle Dcfelbe / Boe tblöcnt en cebelijcItDiebjacen/ eenige fatiffactie &ab öfhoincn ; cnbe bat men boo? aïïe falten toiibe gEtepa= tcctt öcbben öet onacltjchöatmcnbecmoebebcaup' Den ban Sint lan de Luz, Booï 't confifquecen ban 't Be= bjulï ^cljip tot be i0albi^'bana&|iuptaljecu(i boo? Iiententie banDe ^(Ibmicalittpt tot Amiterdam aen= ocöacn te jijn/ fonbec aen't gccncfptotjuftifiratie bwibe boojfs Sententie enbeomtcentbentaegljban een fìcbifieboojgcfielt / enbe met aoebe cebenen gcuc= Qcect babbe eeniabacöooneaeben.
b%ec Piemontei ijeeft op bee^ tijbt een pafpoojt becfoabt om obec Vranckrijck naec be ^paenfcbe Be- bcclanbcnteöectcecRen/ battoegefiaeni^; enbe fijn baec op gerucbten uptgeficoopt / al^ of fijn Φ. eenige faeclten foube bcbben te banbeien; rnaec belleccen HSimfiersJ fepbrn te bcctroutoen bat fult); niet en toa^/ cnbe bat öpfelbt'tjpcanfcbeilofniet aenboen fouDe. c , ,
?ïlfoo b'iecc ban Beuningen fïont tebfttcccften/ foo bab ben ConingbboenopmaUeneenponctcaict nut diamanten befet / banbe felbe toaetbe al^ aenbe cïttaoibinaci^ ?ïinbaflabeut^ ban Spaignen enbe Engelandt boo? befen boa^ gep?efentecct / met intentie om bcra in 't aenlïen ban baec Igo. liKog. Commiffie bacc raebe te begiftiaen ; maet een banbel^eccen %ti' tcobucteuc^ Öem baec obec abefpjoocften bebbenbe/ beeft bp met beleeftbcpt enbe ecRenteniflTe obec be libei ïalitcpt ban fijn llöajefiept fijn «E. beftent ecmaecfte/ battei niet becanbect toai inbe cefolutie ban Ijaec ï^o. IBiq. op betoeltbe bpboo; befen biecgeibche gratifica tie abebouben toa^ gbetoeefï te e^^eufecen ; enbe Ijeeft bienbolaenbe betfotbt / bat fp becfeboont mocbt tooi= ben banbe neceflìtey t om biecaeltjcRe ejccufe toebecom te moeten boen. ï|p becttocft ben negen en twintigh- ften ban ©actj^ obec Mezierescn Maftrighc nabCC» toaett^. TOacnbaab^teboojentoaj?öenConinab/ «'tgebeele itof ban St. Germeyn enLayebfCtCOC? feennaChambor. |
Ack-en-^ueertighfie Boeck. 743
©p ben negen en twiatighften ^fptcrttbcc feftiett i^^g hondeitachtenfeftigh,flietftOtParysD'i|ecc Willetq ' Boreci, baec ^0. jBog. ^mbafrabencojbinaci^bp ' ben Coningb ban Vranckryck; fμfibcnbeöcn^taεc bec ©eceeniaböe .ï^ebeclanbeninbiequaliteptalbacc gebienrban'tfjaec feftien hondert vyftigh af. oocfj cjctcaojbinaci^ ?ïmbaflabeuc setoeefl aenbe «Sos ninabban Engelandt,feftien hondert vier en veertigh, ?tcn öeniioninab ban Dinnemercke,feftien hondert een en veertigh. ?6enbe Coninginncenbe Itcoon S we- den,feftien hondert veertrgh. J^ocbaen benConinall ban Dennemercken cnbe ben ^cct^biflebop ban Bre- men, feflien hondert negen en dertigh. J|ebbcnb£ bcrDerjJ inben ^taet en 't publ0cS ge-emplopeect abe^ toecfiobtc bc veertigh giaccn. 30cfcboobtquamfccc t'onpoffe/ enbe toietbt baec boojbeï^ofim Vranck- ryck (biebpbcfenocbonfeccftcceconllitutiebanfaeci Ren foo noobttaoenbigb een babtjl man ccquiceecbe) gant^ ontbloot ; OJnbe ben J^eec ban Beuningen cben mo?gcn^ te boojen ban baec bectcocRen, lEen bonbt gocDt bp pjobi|Ic'^3lanbt^ farcRen oibaecte boen boaecncmen öoo? ben gctuccfen^iccetari^ban b'obeelebcnïifcc?ïmba|Tabcur/ Conitantijn Rompf, biemeteenSS'lcfupt Parys banben eerften Oflober, bjatc bp befe fubitc boobt ) bctoelcRe foo bp fcbieef tot ooifaecUe baö geöabt eene cetentie ban 't natupjioche toatec ban meec al^ twaeif bagen ; abbecteccbe / bacc toe oocR aenbiebinge beebt ban fgn btenjï.
^n b'aenbangb ban befe maenbt Oilober, qua» men aen 'tfcanfcbeiiofb?iebcnüpt Mairfelllc üaii ben vyfentwintighften becboojleeben maenbt/ baC bedrie (©alepenboo? befen ptr Civita vechia bectcoca Ren cnbe op ben twee en twintighften September tOt Marfeille aeaccibcect / obec en mebe bjaabten b'^eee gectoab deChaunes, bieinquantcptban^tmbafTa" bcurtoegcn^ Vranckryck aen'töoomfcbé jgofflbca ceflbcett babt. Kpt Algiers iDiecbtgbcfcbicebcnbart ben acht en twintighften Augufti, bat al be Zce- cobcc^ albaec ban bic plaet^ binnen gcRomen iueten/ fonbec pct^ meccRelbcR^opaebaentebebben; twin· tinghatweeentwintigh ban bte ïloobecg ^cbccpen maecRten baec op'tfpoefliubfictoebecbaccbiab om in Ro;te bagen baec aen toebec in ^eeteloopen.
^aectoaccnniebe^^iebenupt Smimaj banben
negen en twintighften July tot Marfeille aingbcRo* men/ betoclcRc tpbinabemebcbjaabten/ bat bacc J|oogblföogcnbeiïe|ïöcnt aenbe Porca b'ì^eecCoi- jers, bp ben Grooten Heer, fjjn ecc(ïc liubicntie gbebabt babbe; battectjecfcbepbe5lecbtbebingcnin bibctfcbe (i^uartieren banbe Levante booigbcballen toacen/ namentlijcft tot Smyma, Conftantinope- len , Adrianopolc , Angora cnbe Bybafa , onbec
üjcIcRe plaetfcn fommigemtccRelöcRcfcbabeflclcben bebben.
b'l|eccc<l5iabe d'Eftrées beeft boenmael^aenabci nomen bet «Örnplop bem acngeboben/om na America te gaen met vier 'φ Coningbé <©oilogb-^cbepen/ bfe bP bectoaect^ commanbeecbe / tot becfietcRinabe bec jjfcanfcbc Coionies in bic «©etajefien/ bebaelcRcBbc· bjepgbt toiecben (gbelbcRmen fepbe) met eenigbe nicntoe 3infultc bec Cngelfcbc / bie niet taci met be jpcanfc albaec Ronben accojbeccn/aengaenbc b'e);ccui Tie ban bet iScactaet ban Breda.
fóamecban25u(iiticluifcbtnocbt)ooib?ieaa» een gep^olongcett.
®an Orleans toiecbt gefebieben bat fijn .ïlÊajeiicpt op ben acht en twintighften September f|jn Entrée als baec gebaen babbe/enbe ban baec boojt^ op Chambor bectcocRcn toa^ / albaec bolgen^ bc laefle tijbingc to£ ben vyfthienften befec foube becblöben.
Ö'Jleec St· André Monbrum beciebte upt Candia met benlaetfien aengbcRomen Couciec / bat be j^eef ban Γό" Heyligheyt, twee duyfent jiÉan upt fijne ^tbepen aen 2anbt babbe boen fetten / met be tacici Re bP inbe bamf; ^laet^ ingetcocRen toa^ / al^ mebe ben Generaliiüme Morofini, niet een gbcIticR gbctal ban geljtiapcnbe mannen/ bic bP ontfcbeept bab onbec De befcbecmingc banbe 39enetiaenfcbe Bloot.
Jden fp^acR boenmael^ bat eencn/ met name le Sr.
Girard |
-ocr page 775-
744 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
τ Girard ambeit (©jootin ©eer betfanbeit fouDe toojöen _ in Quontept ban iJefiHenty in plartfeban ben Heere
-de la Haye, fcanfcöen sembaffaDeucacn De Porca,
bfetetugseriuant. ^ ^ .
USetnabec 25?(eben upt Venetien banben dertigh- ften September tot Parys aenaeRomen/btcfiontmen/
bat be faechenbecj^enettanentn Candia, fììjl)Oaen=> tnad^ in flegljten fiaet bebonöen ; bc ©anfeltjcfte <{3ellepen en Die ban Maltha (laDDen be ^metiacnfctie g»cöeepi-®loot beclaten / en toacen t ot Santen acngei homen / om na ïjnp^ te fteecen / en 't aenfiaenbr flup» tiflö bJtbec tee See te mfjDen; en fouben alfo be laiucc» Hen raibDfleeseben öebben/ om foo beel te licijtec öaec becfcö ©olch en g>ecouc^ aen 3tanOt teb?enainte= gen^De^&taöt Candia, betoeicltcfeecbenaututtoiec; De / en fltoot gebacc liep ban obcc te gam / inDien De <[5enecali|Titnc Morofint met een aenftfnelöcfie macöt ban l^cijgg^ albacc niet too^ ingtjecaechtj b'^fiwiltaue fcanfcbe iCcouppr^ bcliacnbeuptfeec WoecftmofDigö 35oïcft / üjaten ai boo? eenigijc Dagen tipt Provence in ^ee gl)eloopni/ en toiccbcnop't fct)?öben bec boojfepbr ^jiebtn ban Venecien, Doe»= mael^ niet becce ban 't *2planDt Candia te jijti gegilt.
.fIKet be jongöltc 25?ieben op ben twaelfften deier uptMarfeilieacngchomen/ toifctbecicljt/ DatDeks hondert Soldaten, Die D'J^CCC Sagredy linibaflabcuc ban Vcnetienaen'tJFcanfcijcÌ^ofceflDeccnDe/ enbr barc te SanDe öaDt DoenlicötenuptDejFconrcïjeen 3tottacingfcf3e ^ublibiepenningen / op Drn feven cn t wintighften Dec boojIeDene JBaenbt / met iiacc (Dfru ciet^ l>cBerp gegaen iuaecen/ in^cljcpcnbanöcti 31lnibafl'aDeuc DaertoebebjagbtenDegftcöuPit/ otn ïjet boojfs göetal fócijgb^ ©oIcU ober te boeren na Candia.
Don Antonio Piemontei toierbe bettoagöt tot St, Jan de Luz op ben negenden dcfer, en fouQc bau öaer met De franfcöe Itoetfen ban Blawet nae ©Iaën beten gljcbjagljt toojDen / om albaer al^ eerfie Cora; miflatié ban Spaignen, neben^ Dm fêeer deBer- geyck, De gf)erefen gljefcgilicn ontrent De Xiiniiten in Vlaenderen bp te icggen ; Den boojfcpDen ^ραεη: fe&en .ïl^inifitr foube in paffant / ( gelijeft boo^gegcben tuiert ) aen 't dpcanfcïjc tof niaer alleen een CompU- ment afieggni. ©en «©jagcDeSanciilanabjiertDcc^ tijt oocli tot ;^aürid genomtneect / om al^ ?imbaffa= brui-'in Vrancknjck teltortienrcribercn.
35e ©cere <i??abc de Chaunes, en .nsebjonto fijn ©emalinnetoarenopDen vyfdtndefer nocö binnen Lions.
©e ©eer De Beziers toa^nube(ïgI)onibafiaen't Hof Γί)η affcfiept banbe ©eeren Jöinifict^ en <!5?oote te nemen / en fijne repfe ho?t^ Daer op ober Hamborg na Polen boojt tefetten.
55en .ïHSarqui^ de Terne, aieiitenantiBencracl ban fijne JiBajcftept^ <!5alcpen/ nnam Doenmad^ ter
fofl ban Touion tot Parys, refeteerbe DatDedrie
ranfe «©alepen boo?DefcnnaeLigornebcrfonDen/ am albaer («Eurc&fe^laben in te boopen tot Touion aengefiomen toaren / in-fiebbenbe drie hondert vyftig Janitfaren, Die't^tUClitcBen^ hondert Ryxdaelders ingehocgt gaDDen/ om te Dienen op Coningtj^ Iepen / De toelcfte feer ontmant toaren/ Doo? Deiefiere» filtUtie Dec fortificatiën ban Barbaryen.
JlSebJOUbie la PrinceiTe Benedice Palatine, «©emaltnne ban ben ©eer ©ertcwfj Frederick van Hanover, bertrocit beeg tijtban Parijs na Franck- fort.
S^ienfelbenbaaö (3finbebenachtftenDefer )atci= beerDe albaer een €]ctrao?Dinari^ Courier ban Ro. men, mebe bjengenbebeberbjaeïjteöatificatieban 't geene brflooten i^ / acngaenbe fiet accommobe= ment ber vier 23tfrcl)oppen; gj^elijeft oocl^ mebebe nieubie Paufelijche 23u1le/ bp betoelei^eftjn Hey· ligheydt boo| floit fiencDe be tepefteningfje ban 't 3Fo?mulirc ber boojfepbe vier 25iffcljoppen / en secnfint^ inpjobeerbe be bijlinctie tuHcgen 't Feyt enbe 'c Rechc ; be Paters Jeiuiten toaren baer mebe ι niet tocl te bjeben/ ten inpcötc Dat in Dat accom? i |
mobement niet begreepen en toiecDen,
«pt Bet ©of tot Chambor toierDt berigSt/ bat ''i föne j©aje(lcpt toel llcfit Defe Ijeele Maenbt upt/ ' albaer foube berblijben/ te meer/ alfoo fïjn naa» jefiept (jgb albaer in goebegijefontfiepbijijnbe/ fecc toel met be aaeljt en anber ®Dbt-betb?ijfbibet. teerbe. 3^aer. toa.é aen Dat ©offeer groot en booBfi fpel emaöegaen / cn fijn IKajefiept dertigh duy. fende güude Louyfen, De ïÜoninginne enbe Mada-
me de Soiffons en anbere feerconfiberaWe^omme a5elbt^ göctoonnen öebben / ban tocIcBe ^otnme be ©eeriiaarquii d'Angeau ijetgrootfìegebeelbe foube bctloD^en öebben,
IBeb?outoe De ©ertoginne ban Anguin i^ do ben elfden defer, boo? De tweede mael bancencti aongen ©ertogfj g^elncifclijcfi inDefóraem gliEijai. len.
D'©ecr ban Beuningen upt fijne jFranfcfie 3(lmj baffabe nu algier toebcr aengel^omen/ DeeD op ben derthienften tet ©etgaücringöe ban öaer ©oobì) IKogcnDe fïjn rappojt/ 'ttoierOt feergöefetteteect. 3jC[{ berflont Daer ban Defubfiantietesijngcbiee^: bat ben Coningb en fijne j®ini|lec^ tcgcn^ befén gitaet toaren geengageert, foo ober be laet(ie©|o= biiccren in 't fiucft ban Den ©?eDe met Spaignen, ali ober ren Sententie bp b'3{bniitalitept ban Amfter- dam göcbaenjnDpniaefien©o?Iogiiraet Engelandt, tegen feecïier ^cbip/ 'ttoelefi Doo| franfeöe ©n. DerOanen alijiec ter JDaïbifcö-®angö(l bocnmacl^ toa^ uptgberufi : Contrarie De piaccaten ban 't Sianbt/ toa'er bp Die €quipagic aeneenpebirtoa^ brrboDen; Dat ccbter De fianfebe biet upt oojfatcft namen om Defen ^taet ban Injuiiitie tebcfcl)uII)L·: aben. ©at De jpranfcbe pjactifeerben om onfc JilDanufacturen te ruineren ·, ( öier op toicrbt jjp bet:< fogötnaber rabbiferen) Dat/ nopcnbebctdemeflé ober be ïimgten met Spaignen , .Vranckryck bjtl Öabt gbenomineert öare CommiffarifTen/ om met De ^paenfebe in Conferentie te treDen/ maec bat öaer intentie geenfint^ en toa^ omDaerin^Crfiitet^ t'aOmitteren 5 inboegen bat te bertoacöten (lont/ ingöebalVranckryckbaetop (tetoetenfgnpictenlle ban Condé en Linqué) geen bolftomen fati^fattie toierbe göebaen/ bat fulth^ fouDe stjneennieubjen lapis oiFendicuii boo? 't toefeomenbe g[aec. ®it fielbe öpal^ecngenoegbfaemfeecRerefaecfte : toant Dat Spaignen in een opinie 3ijnDc / Datfpalceebete beel afgöeftaen öaDDen/ cnomanDecetebenenban §>taet tot befe oberleberingöe niet en fouDetoiOen bep paen. «Cnbetoatbe Triple Alliande aengingö/ D£«: De jfranfcöe Die toepnigöaeöteDen. ^ittoa^befulM flantie ban fijn rapport in 'tfiojtej maermmbtt» ilont öier metgoebtfonbament/ batbe Triple AI- iiance ben beften en fouffifanlienteuflbeltoaji/ tooec nube De toifpeitupriggepbt ban 't franfdie fartt ftonbe too?bengetemt.
3ln befe .Paenbt quam ooclï toebec hier upt Vranckryck Den ©eere «i5?abe d'Eftrades, ^ranfcïie ?llmbafrabcur/ om fïjn affcöepDt ban öaer ©oogD Hgogenbe te nemen j öebbendi om fijn goebeenbe langbebienfien/ opfgnberfoecn/ banDenConinggi gbeobtineert fiSb te mogen retfceren in fijn <0oMberi nement ban Duynkercke , 'ttoelcft bergroot toa^ met be <©oubcrnementen ban Winocxbergen, enbe Fuerne ; en tot fijnen ^imbaffabeur aen Dit ©ofgfic' noemt b'©eer Arnaud de Pompone, fjjne lEafe fieptg göetoefen iBinifïer in Sweden. USaenbagb
ben vyfthienden toierbtöpDoo;b'©eeren ban Gene enbe Sterckenburgh, met De göetooonelijcl^e Cert< monien upt fijn aiogimentter^uDlentietvgbeöaelt/ altoaer op een groen 3taechenfe ^toel met armen ne» bergefeten jijnbe/ gaer ©oogöJIQogenDebel^it^ maed&t öeeft/ Dat ÖP o^eenperraiflïeöabfïefinae fijn «©oubernement ban Duyokercken te retireren/ nae Dat bP albier öaDDe gbereiflDeert Den tflbt ban negen Afaren; binnen be todeRe (fepDeÖP) Ww beel cibilitept enbe bckcftbepbtalöier öebbejjntfOT· gen / bat ich Dcftoegen Den gbeöeelcn coHtf mpnp leben^fal beroWigeect blijben. ©ier op toierbtöP bm |
-ocr page 776-
cn OORLOG Yi /t Ack-en-'veèrHghfièlBoèù, 74.5
nois öabbcn/ na De ^cbeclanben fouben boen maci
cijecen ; mate bat bat ©olch oubcctoegen feec bccltep. _
©en feventhiendcn ïjctft rticn binnen Parys op De
Öebiece boo? De Louvre een bollaebcn ^φίρ met
allecbanbe ï©afcen rnbe ïüoopmanfcBappen becs
bjanöt/ tee oojfafche bat nac D'nptgel)oube <©nae
cantaine eenige anbcceïl^afcenopniritto^uptbebc·»
fmette ^tabt ban Rouan onboojlic&tclöcft ingelaben
Ijabbe.
Cot Lieutenants Generaux baube f^jobincebatt
Languedocq, jtjn boenmael^ becftoofcn be 0>efccn
.ïKiacqm^ de Caftres, enbe be ^onen banbei^ieecc
<l5?abe ban Rouve, 3&e eecfte inöe plaetfe ban ben
ileecebe Bioule, enbeb'anbeceinbiebanftinJaaber.
^e ï^ette .liBacqui^ de Quiviliy du Frefne, Die booi .
befen f0n cpgm K^up^-Bjoubje tot Genne* aen een
SiooDebeciioftiiabbe/ om inöet€uccRfc&ei&icaille
obecgeboect teitwjben / öeeft te biec ttjbt op be fjagljt
Ijinbe in een fcenefie ben CBcballtec fijnen cpggen
25?oebec boobt gefcBooten.
©algen^ be iongBPc Sö^ieben ban Bajonne foo taai
ben i^cece.Plcmentelle op ben negcnften DcfcC ba»
Iron bectcocften nae Parys : ê>ijneJ!©aje(lcpcil)ons
bagl)boo?bcn veerthienftcn ban Chambor opgetCOC*
Ren3!)nbe/ fliepbienboIgenbennaelittotBlois, aU
bjaec tUjce bagen becbleef/ bernacötc JPoenibagfi
tot Charces, cn bJiecbt ben negen tbienden t'fabOUtp
nocljtot St. Germain becbjagöt.
^Qtucbagg ben twintighften gebben be i^eecen
ban Werckendam enbe ban Vrybergeo » b'i^ecc^ma
baffabeuc d'Eftrades öet gelepbe ban affeftept gegcbm
tot aen be Hoorn-brugge; altwaecfoutcabtOp
een aiibec Cacoffe/ enbe ceebt na Vootburgh, om
t'eten op öet ban b'fêeec ban Zuiichem ( (fyt^.
naemt Hofwyck ) bie fiem tcacteecbe te mibbagb/ ena
De'^abont^ b^ebecgeRomen inben Hage in fijn ep·
gen Eogement ; altoaec nocb eenige bagen bleef / om
te geben ftjn ceflecenbe ©ifïte^ ban afiieöfpt ; öebbcn=·
be ooch becfocöt enbe becRcegen ecn^arötbanben
^taet/ om öem te boeren in Zeeiandt, enbe boo;t na
Ouynkercken. ||et ^jcfent i^ Ijem Qegeben in gelDt
tee fomme ban fej duyfent gulben^ / enbe aenfön ^e-
ccetaci^ een gouben Utetting ban fe» honderc gulbensi.
<Een bec Commiffen ban ben Jleece ^ntenbant
Colbert, gcnaemt Ie Signeurs des Chiens, gtbanc»
hclijcftinbeBaftillegfbiagöt/enbeaBebe23?icbcnens
be^apiecen/ ten fijnen öupfe bebonben/ berfegelt;
b'epgentltjclte cebenen enbe oojfaeche ban bit ^mpjt»
fonnement bja^nocöfecceet.
fflot Arles in Rouflìiion (bolgen^öetmdbfnbrc
jongfte 25?ieben upt Perpignan ) foube boen b?ptoat
moetje enbe opcoec^ boojgeballen 3un / ter oojfaeclte
bat eenige öaebt^-l^eeccn banbe ^oubtcapne
tner becJïopc-iïDcBen totPerpignan, geefiabUffecct/
figö binnen Arles getcanfpojteertöabben/ enbealbaec
eniige nieutoe «^abelltn enbe pachten tbilbni inboet
ren enbe opfidlen/ baec boof èitfeolcft ten platten
aianbe ontcent bie ^tabtopcoecigögöemaecBt/ be
booifcpbeïiaet^-®eeren biimen Arles belegert / enbe
bpanbtlijcBec ivhfe aengöecant öebben; metberlie^
ban eenige Ipecfoonentoebecstjbt^/ enbe met groot
lijf^-gebacc bec bffljinoembe teera»/ bic om'tont*
Bomen genootfaecBtfijngctoecfi/ metöetbelegecene
be opcoccige ©olcB te Capituleren / bat ban Baec pje»
tenfjen fouben be(i(lfcen/ enbe nopt meer tot Arles
met biecgelijcBe Commifften fouben berfcBtjncn.
larotAmieni, albaec bcstoace^iccfiteboennotD
[jcbigft foube gcaffecen / öebben be gfniuoonbec^
mebe foo toat oproer^ aengcflelt / enbe eenige öupfen
ber Jl^agiflraet^ ^erfooncn qualijcB geöanbelt : upt
oojfaetBe ban'tgcoote gbebiecfe bec lebeni mibbelen
albacr/ enbe ban een ©ecbobt uptgegaen/ enbe in
öoubenbc / Dat geen ber gintooonber^ fïgfi bupten bié
^laet^ fouben öebben te begeben/ om Ictfen^-mibbe*
len te foecBen^ ^fjtie |[6aje|lettt&pt0t^baerinb]il>
{cube booifien/ Beeft aenflontp oj^e göefonbenacn
twintigh benben Ì@o;t-3^olcB upt be <(&uarnifoenen
baer ontcent gelegen / om bectoaect^ te tceehrn / enbe
ben beaonnenopcoertefiupteni
Ree i&oni
/ixS ben ©iffïöitit met ccn eriöcfi Compliment oöeant»
' mooi / cnöÊ na öe DccÖec cüriaüa Doo? Defelüe defceii
hacc éo· i3^fl.<6f&£'PWt«cii£nmrijn3£ü8cmentBC·
tfCOilDUlfCClt.
©iiDfCWlTcöcn bfrtrocft in 't miöljcn ban befc
jffiacnbt Den#c«e Berrier, ntben^ ccnigc Scigt^·
nclfci'De / na Df ©cconijueficerDc^tcDcn in Vlaende-
jen, met lati ban 't jpranfej^of / om te onöfcfoecRm
inCic t'i)caminfccn be titul^bccöefcRen Jtamecban
Douay,euDe in öie gcconqutjieccbe plaetfen op te cecÖ=
ten brrfc&cpöe ®?êiiöiale itamer^ / bie ban 't parlai
iiimt ban Douay bcpenbecen fouben ; boei) ecljtec
1100! foo bcci men honbe betncmen/ foubej^etboo}:
iiacmfte H^otif ban bie Sepfe jijn/ om pertinente ïien.
niffe te flaen nemen banbc öecbten / öebenuen/ enbe
^rpenbentien becbooifjConquefien.
jiBen fP2acft aen't f canfcfie Jfof oocfi boo? al^ boen
ftctcft/ Datb'ölcctiebanbewcoonPolen, opb'iücec
biincc ban Condé foube ballen / enbe bat be oetoefene
Coiiingljban Polen, toellicljt binnen Parysln b'^b^
Dne ban ^r· Germain foube honnen logecen,
D'fêefC l^ectogl) ban Lottaringcn becb op ber^ ttjbt
acii allen Kanten ©olcR toetben / enbe hteegD fcec beel
toeloop^·
ben negenthienden Jijn tot Parys aengcftomen
Sjijcücnban Venetien,ban ben fefden enbe ievenften
Dcfcc / enbe «ptÖet<ÖplanbtCandia ban ben derden
Dcc üoojlebm jlföatnbt / becic&tenbe / bat be iCurchen
in Can'dia op ben acht en cwintighften Augufty eeneU
gcootcn ^tojm enbe Sfienbal / bie beele upcen buptbe/
bpstDjagljt t)abben op bejijbeenbe^ofienbanSint
André ni Sabionera, batfeinbcn^cnbalfoobappcc
mDe liracBtigö te ïiiggegebjebenbjacenaöcbaojben
Dooj bc 25elegecbc / bat be eecfie in'eenige baec op bol'
genDc bagen niet becbec^ gabben bucben tenteren ; be
flfiicDjebcne Ijabbeninbefen^toimtipbc vyfender-
tighhondert |®annen becloojen / enbeuptballenbe
niet boben bc t'feftigh. 5&acc toai mcbefeecftn;eti>
Dinge op öet afgaen becboojf325?ieben/ bateenige
aennenelijeiic ^ecoucffcn ban getoapent ©olcft/ ^tm»
monitie / enbe leben^ mibbelen ban becfcgepbe gebie^
(Iflj bygebiaabt / inbeboojfepbe belegecbe ^tabt/ aen
enbe ingeftomen toacen; in biec boegen bat niet al^
een goeöe uptfïagö boo? be belegecbe in befe €m\'
paignie toa^ becf)openbe, ®at Ligorhe,cnbe Tofcane,
tua^ uiebe een ^cl)ip geaccibeect Bomenbe ban Smir-
na, 't torltlt oiï ben clfften enbe twaelfften September
boo? bp ött boojfcpbe €planbt bacenbe becnomen
Ijab/ bat Doeumacl^ allc^ (nbcbelegecbeJÌ>laetfenocl)
tucl Qinglj. f raiifcbe ^Sujciliaice Ccoupen bec^
tcouDeincn bat mebe nu baec al aenggehomen fotibcn
jijn; be bappece hloccfimoebiglirpbt enbe öet goebt
ucicpt ban belgeec Sint André Montbrun, bjiectinbc
boojfepijc 25?ieben meecmael^ ten öoogbflcn glje»
coemt.
Cot Marfeille Ijabmen bolgen^ be 25|iebenban
baec abbij^ / bat ben Üeccc Tavernier, bie fiJn ?lllbEC-
Clj?i|itlticli(le .üföajefleptna Perfien, enbein'tgije»
biebcbanbengrooten Mogol berfonbentjab/ om al'
baec ganbel en Commercie te b?öben / aengetomen/
enbe ban fijne cepfe toebec gljefeeect toa^ binnen be
^tabtban Ligome ; mebebiengenbe ( geljjefe beboof
ftpbe 25?ieben uptgaben ) Ijcel beel ftoflelgcfte<©öe5
flecnten : onbec anbecen eenen op-gepoljj|ien gcooten
diamant / bie bp be tachentigb duyient Ccooiien
bjaecbigb getehent toiect.
5De fongöfi tot Paryj aenaeftomen SJiiebenban
Straetsburgh meiben / bat be &euc-#alt3ifcl)e ®cou=
pen in gaet (t&uacnifoenen becfonben toacen / bat on·
bcctuircöm enbe bp bic occaftf beatottecingfifcliebc
mecfto: fpetlDttt / enbe ftet acin;-#alt3ifcl)e atanbt
aen btfejijtjeijcnööÖninbegcontcuineecben; men
bettcoubjt ecgtèc bat oe J&eece i^altt-<©?aef / na bat
fijne i^couppcsf biatfoubenbecbecfiégtRebben/ enbe
met öet betbjachte öenfo^t becfietcBt fonben 30n/fif Β
toebec in 't ©cft fbube begeben/ en fijne ©pant te
üaen foccBcn.
©aec toa^ boen aen'tfcanfeJlDftijbing&e/ al^
bot be ^tj^eufeeeniaebeciCcoutve^biefetn'tlMiila-
-ocr page 777-
7\o S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ κ/'β ^onbagl) tiat een cn twlntighflen tegen ben aUonl/ fijn Ijare .ïKiaKficptcn cnöe Ijct santfcljei^oftoi Sc.
■■ - Gcrmain en Laye toeÖECOm in goctlEae?OntÖtPtaf"=^
flcftomcn/ alDacr noclj ecnioe öaacn fouöen bccUlijtìrn tot fjojt na Öe f ctflc ban St. Hubert,al^ toannccc bin» ttcn Parys fouDcH tocbcc ftfftcn / Dtn D'artifÏaenÖÉ ait>intcc obec au Louvre te berblijben/tot mcci-bec bec= emocflinae enbc commobitcptDrcupttjectnftÖeHSi» ni(icc^/cnbc anbece Eupbcn/öie oen 't J|of Bcbupciefj tc boen öcbben. Men toilbe oocR feggen/bat fijn Jcfïepttot Chambor beflotenfoubeljeiibcn in't begin öc^ toeitomcnbc Senten^ tfjbti/ fijngcooteal langö tioo?gcnotne cc pfe na Laoguedocq cnbe Frovence in'C toeren te fnUcnfielIiii. λ.
D't$eec jaSacefcöal de Turenne geeft op ^ingffeagS Öaec aen brη dry eu twJntigften befer/inbcilooft Keccs ïieban NoilreDame totFarys,i)fn l)fctìo?mbfn<i5ob^» ticnfl affuJccEcnbe / opciibace beigbenifre gebacn ban 't (©fioobe bec ÖoomfcijgcfiiiDe. Jiiaengaf boo?bat bic iÌ?oogI)ept: tot bie gcoote en onbctUiacüte becan:' öecingcgcbjugötrouörsöniöoojeenfeecljec^efcfeifte ban Mr. Arn-dud, Spjoebecban benï^ea Fompone, cnöe een bec gaufie ©obt^gelcicbeban 't Port Royal, OcfclMcben enbe ingeficlt / tot anttP00?t tegen begeer Glaude,PiebÌcantban Charenton; ttieichgefcftjift ban Armud boo?noeint boo? al noeft boo? ben niet gemeen gbcmaeehtjtjnbe/ bp be öoomfgejinbe ban fnlcften Itcaeijt gcfegtjttoiecttejtjn/ batfjeteec langi) boo? ben ©jnch aenieengetooiöen jijnbe / b?p ineec biccgelijcfte becanbecingen fouben ftonten te bei:= Dojfahen. ©ciccete<D?abebeLorge, $^?oebecban Den <i5?abe de Duras, nebeng meer anbere ban bie 3l»a= inilie/ gaf men boo? bat mebe tiaefifonbcnbolgen. © cn ï?>iiniS ban Turenne tua^ b'eenigljllc immec^ be boo?nacm(ïe pilacc b{cbe<©ccefo?meetbeKecchenin Vranckryck fiaböen; ijaecfaecittoo^fobecgcnoegr]; macE'tgeenbjenitil/ b'onpactpDigeaojbeelben/ bat alöoctuei befe bctanbccingen mcec in trjbt^ gefctiiebcn
flìRe bat fgn ï^aogfjcpt boo?naemt tot Öe Boogöfie mi^ ïitaiceSScbieningenaiceebf gefiloinmen jijnbe/ boo^ fnnen afüal/ enbe be Cfiacgeban Conneltable becnies tigïjt 5ijnbe/boo? 't motif ban berbere abanccment tot bic becanbcringe{bie bnctoitt foo beel te b?embcc boo?-· nnam acn Die banbe {jcrbo^mbe ©ob^Oicnfi) niet fcDeengeb?agljtenbe bctoogentejijn. Jlfeaecicftgifrc Dat be gene Diealbu0bifcouceetbcn/ tofpnigljtoiflen toarr een groot tobelinglj bitfetuil^ bc fcöoen han toiingen.
jongljlle bocnmael^ aengr&omen tpbingen upt De ^elcgecbe ^tab Candia ban Den vierden ^qjteni; ber/ bcricötenbe Dat be iCurcheninbelaetfìeSfittati qnen/ bie fpgbrbacn [jabbenbanSabioneracnbeSt. André, foobigoEeufcïijcii boojDe SSeïegerbe getepouf= fcert blaren getoojöen/bat'er meet al^ duyfcnt ban De jualjometancn op be plaetfe bootgebleben/cnbeöacr aj^crchen Doo? b'uptwballeneljecïgeruineerttoaren} terugge Jatenbcbeeli^apenen/ toerchtupgf)/ enbe twee duyfenttaollctacite/ Dich'untgeballcnebera» bert Ijabben. ^nbe bclegerbe plaetfe toierDen Doen:> niacl^'acht duyfent toelgebiapcnbegoebe/ toeerbare ^olbaten gcbonben/ in bier boegen Dat De belegcrbe feer beeltoaren l)openbe ban noeg langer een Rrac!)t(' Oe tcgcnflant tefnllcnboen.
i(&ccr asiflebop ban Beziere eecfï op ^onbagö Den eenentwintighften ban PaiysopMetsbertepfl/ om berber ben torgöna Polen teberbolgen.
^aer toa^ tpbinge upt Porcugael ober Roebelle iongbfl aen 't f ranfege $of aengeRomen / al^ of Den
lioningij Alfonfus ter boot toe (iecH fouDe 5Ön.
lÏ^en dryencwintighiien ηαε miDDagl) quamfgn JH9ajc(iept ban St. Gcrmain binnen Parys De®ijÌie pcben aen Deni^eet 3Ìntenbant Colbert,Die nu ober De
veertien Dagen aen be gouttes feer fiecft göelegen fiabt.
ficquefimeefieri ban l^oningi l^up^ biaren Docnmael^ / booj ojbje ban fgn JK^ajeftept befigg/ otii te fuseren eg derni^r r«£[oiC Ie Sr. de Chient, Die |
men fcpDe liröt tee DooDt foHbe beroojieelt toaj.
?3en feven en twintighften ontpontinbeBctoabia tinge bifpute / of men ben Jfranfcijen ImbanhDcur/ Die n« toa^ bectroeftcn / ooeh foube t0f|iaen drié ^cBepen tot tcanfpojtban fijnS5agagiecn®tetins
toerbenbe gefeit bat bit toa^ een quade coftume alliifc/ cnbe Die bp geenigl} ©otentaet toiett gcbjnpclitjfa bat D'SïmbaflaDeuc Boreel, tot Parys oberlebcnjtjntie/ ben Sloningt) felf^ g^en ^cbipj^abttoiilengebeutot (OTtanfpoit ban fijn aijcft. ©mbefeenanbetetctien Weef b'?llbmiraliteptban Rotterdam, eenbetoeïcfte om foobanige ®ranfpo3t fröepen toa^ Befeöjcben/ ooeft toepoecigö; toaer ober De ï^ofmeefietbQn'öm f ranfeöen 3ïnjbafTaDeur / Die tot Rotterdam Datt i» toactjtebe/ aen fìaer il^o.liaog. Itlargtigbbalienl^ fu toiett ecgter aen 't gemdbe CoIfegiE nocgnrael^nei fcf)?cben/Dat Ijaer «5b. onbeftoaert toilben Jön/om al· leen noci) maer booj Defe repfe De boo?frpbe d rie ^cge:· pen te befojsenjbe^ toittt beoj 't toehomenDe berflaen en bafl geflelt / bat boojtae η egeenc ^tbrpen mett tot ftojie ban 't ïanbt tot trflnfpoit ban uptDfcmfrbe Sdttibaffabent^/haren Treyn en Bagsgie.fo op 'tillflOi
men in Defe ïanben/ al^fiefelberbertrecfibattbift/ toegefiaen of gefoumeert fouben too^Dcn/en toicct Den Eigent de Heyde gecommitteert om De i&qjrfcbfi bier upt refulterenbe / acn 't gemelbe CoHrgir oüecte brengen/ enDe Den inbout ban Dien bp monbe te fecon=> Deren.
" SSn't begin ban November öeeft Drη Jtoning etncn feBcren Abt met namen Courtois, te ®o(l na Pooien gefonben / om alöaer ban lHoningïji toegen acn be j^eecep^incc Cafimier,gctoefen ütoningbban Polen, aen te bicbe enbe op te bjagen/cenc retraitte in Vranck. ryck, neben^ betfcbepbe 3ïbiipen/ ali bie ban sint Germain des iires, totbcboo?t fiebbenbe be teete H^ertogï) ban Vemeuil.bic ban Fecamp,cnbe Dorcam in Normandien gcjegen/cnbe meer anbere/tot be con* currentie ban twee maei hondert duyfent guldcii^/ iaetlijcïtfc \5enten. ^fjne .USaicfïcpt toa^ nocbbols bacbenbe bp'tboo;netnrn ban c^ «tSingbfbagb ben feiten DefetmetDeoeöeelellofljoubingeban St. (Ier- main en Laye op te bjcften / ciiDena Parys tc ftomcn/ om be aEnfiaenbcörrffï enbe a®inter-maenbfnolj« au Louvre te bcrfaltjbrn/ enbe tegcn^b^t begin ban ÏBaert ftjne gcoote cnbe al ober lange onttoojpcne repfene Languedocq enDe Provence boojt te fct· ten.
USaenbagb op ben negen en twintighften becbooji rcbe .ïBaent/toierDe bet ©utoeliicft ban be i|eere Due de Verneuii De# ïioningb^natucrI{jcRe<©om/ met Madame Ie Douariere de Fuclly, ecbteü^oefitetban benJlcerCancelierban Vranckryck boltcocfien/ nae Dat bie i^eecc J^ertogö aen fïjn J®ajefiept obecgelebat babbe alle fijn (@eetIeIticRe SSeneficien / jlcb maer aU leen op Defelbe refcrberenDe (jet inltomen ban honderc duyfent gulben^ iaetlijeli^/ gbeDupccnDefljnlebeni cnbé 50n baer opDe^oojtoaerbenbe^borónoembcn gutoelijcR^ Doo? fijne JHajepept onberteefHent / bol» gêniSbét o|Dinari^geb;upcR.
©digen^ De iong&fie 25?ieben ban Marfeille ban Den acht en twintighften Oitober, toa#De ©eerde Vivonnetot Touion toeDeraengefiomen/ cwbegfie* rceDtommet twee Roning&^^cögw na De Levant te gaén/enbe op beh ^urcR te Rrupfìen onber be thefe piagge/geiycR men alDaer boo^iiafi tK<Squipao Qien aen'^ Coniugi)^ ^cgepen gtngtn op'tafisaeii Der boojfs SSjicben tot Marfeille ebenfTercR boo;t/ al^ mebe 't ibi bouto ban 't Cafleel aen Defe jijbe batt te i^abenDerbùo?noéttiDe ^tabt ban Marieille.
^aturbàgb bm fé ven eo twintighften Der boojlebnt maetiDt/ Ijeeft le Sr. des Chiens fijn bouni^ en con* DerariàtieontfaniÉrti mtDéb?engêrtbe/Datljp€oi» mi^ foube gebben te refütuerencnbie op te bjengen aw DeaeerceringencnDe «©jatiflcatien/ Diegbebup""" fijji funivie bitftregbcn babbe/ ieïoopenOe terfom' me ban twee en vyftigh duyfent gtllbin^/ en hon- derc l^roonen aen Den Itrnien j Diaer en boben μφ t'onDwn birtntn pfntflbtijên wee g|a|?fnbflnb£P' |
-ocr page 778-
</CS öi fijne«CBargfi inde3Finanite5 mctcmfiigcUiaecs ' fiijoutoinge enDe bEöcïaenaUcD'anbcrc Comniifen tomi sccne pfcöencftenm'tiochomfnbetcncmm.
©ai JIcci; Matqui^ tsc Caftel Rodrigo üp ©iiigiinifSil öm dertichftenömttfttParysamgeho: ,ijcn/ incognito, en lua^ Den feiUrn basö '^.tniib Daföl)^ ten eten ftp öeï^ctccejaüe de Toulongeon, SgjoeDcc Ijan be i^cec jiiaacefcljaï de Grammont ; bie DjöjfsS aijefonDeni)EEftnae Bajonne, omalbaecöcn Uoojnocmöen ï^eec .ïfeacquisJ in 't bao? pafTecen te ce? flalccen, ÜpDceftfgn.fiïSaje(ieptnieiBeacoft/ maec fijne cepfe öaojt^ Ü00| Vranckryck nae Madrid bol: treeften.
<J0Ocft ben i|ecc SSacon Blommendael, €nbopé «CirtcaojbiQati^ Uan fijne CöcuE-©ojfie©tite3&oo^ iuclltiaöeptban Brandenburgh , opöcn eerften ÖefeC acn 't fcaiife igof geaccibeect.
g|n De 23inndanbtfel)e faecficn betöacit tjet gene bit 'jjaei· met ben j^eec ^acon ban Boniteuen, affle^ fonöen ba» beiijoteftantfebe^toitfecfebe Cantoni/ nlDicti^ göenegotieect : ö'intentiebja^ombefelbete tcccltcn in be Triple Alliantie, cnbe Vranckryck bec= (ionbt battet beffepnbia^onibefelbcbangace^nte: tc/im af te fcgencen/ aifo men fcgecn oceafie genomen te bi&lJen om bit tentatijf te boen upt öet mifcontente» ment/ 't bjclcfte bie ^atie tegen Vranckryck opgcnos imn I)abbe. (iEtbet; fulcit^ jaloeciS/ bat men albaet: met tjacc ginteceften fcfjeen te fpeelm / beebt ben Üeec Brim, biemetljaecïiDogljl^og.bepefcbc^na Swit- isrlandt iua^ QljefonDert/ aengeenejtjbe Faiys ban ecnioïje Fufiiiers affetten/ enbebanftjnSSjiebenbCi robcn. ^mtjijngemelbeaSjiebcn/ nae bata!Iemo= gelijclie enbe befjoojlücije bebboicen en Ulaabten / bie^ aengaenbe aen 't f canfe jgofaengctoent jijn gebjoi^ ben / gecacbetteect / boo) een onbeSent peefoon in banDcn gcflelt ban een ^tuitfecfcbe #fficicc in Parys, bieDcfilbeaenfiont^niEtbegolinae Switferlandc afs gefonben beeft. ©ciboo?f5 ör.Brim i^etUjcisebagcn baec nae leebfgb ttae Switferkndt becttodten. Coiineflabïe de Caitilie beeft op bee^ tijbtaen ben ©aufeli cfee ji^uncio tot Parys laten toeten / Datfip ConneHable toefiont be becfiiefïnge bec ^tabt RyHel booj be SFcanfe Hini|Ïet^boo?gc{Iagen/ omalbaec bjeöEtjijbt^ te confececen / en ( toa^ 't raogdijch ) Dp teieggljen be bcrfcöiiïen taffcben Vranckryck cnbe Spangien, aengaenbe be Êimijtfcbepbinge enbe Bbe^ Pjetcnbeecbe '©epenbentien ber gbeeonquefieecbe piaetfcn in Vlaenderen i bjaec op fgne ?llber-<Cb?f(i«= lijcft(ie iBajefiept cefolutie nam ten bien fmc ftjne Commiffacifen binnen veerthien bagen bectoaectp te fullen fenbcn.
3n be boojf5 gbeconquefieecbe pïaeifen boen? mael^ eenenieutoe o?bonnanticü)egcn^' Vranckryck uptgegaen enbe gepubliceect tegen^ bet bedoopen bec f canfcbe ^olbaten / intjoubenbe bat alle Deierteurs betrapt jijnbe/op jtaenbe boet bupten fojme ban p?o= te^ fouben opgehangen too;ben; beioobenbeaenben acnbjengenben |>olbaet of 95utgec ecnpjKmieban honderc ïïijcjcbaelberg / enbe aen ben Capltepnen ap= pointe b'^enbiengecjijnbe/ be Compagnie» ban ben gegagectben ilooftman.
5&e Jgeec Piemontel op ^onbagö ben eerften Bins nen Parys aengefiattien/enbe baegb^ baec aen met fijn 3Ea je|iey t enbe beffelj^ Ifêiniflec^ in Conferentie ge= toeell jtjnbe/ i^/foo beel men becnemen ftonbe/feec toel aen bit ©of ontljaett en bejegent getoojben.
lEen betfïont bat bp in manbati^ babt/om aen bit igof bjegen^ b'aenflaenbe electie in Poolen, pet# abantagieup tenreguacbe ban be ®oj(i ban Nieuborg tencgotiecenj enbe toierbe men betfeecfiect/ bat ben Coningb ban Vranckryck. enbe be^ felfi^ lEiniflet^/ met bcbielcfte beboo?noembei^ect<iBnbopéaleenige Confetentien in 't pacticuïiec gc0ab bab / ficb feet ges negen Betboonben/om be Nieuborghfe pactbpe te bel» Pm fabotifecen/ cn meer inclineecben tot bepactbpc ban Nieuborgh, atö tot bie ban ben teece IPiince ban Cündc.
..^aet bjiectoocït boojgegeben /aï^ of fiet ïtomngB' riJcItbenArragoa (boecbMECtll Don Juan upt Span- gien fpoebigb Ιϊφ foubegecrtfceertbe&ben/ omniet lÖóS. |
gearccfïcert te toecbm/ gcitjch fijn eetfien ^ecretacil)--
foube geccbolteert bebben ; enbe bat be ïtoningb ban Spangien Daec ban bectoittifibt 30nbe/ ten eeifïen duyfent Paecbcn bertoaect^ foube becfonben bebben. 30elcfte fijbingb ma?gen^ ben aclitften befec in Vranckryck foube aengcbjagbt 3ijn boo? een eppieffen Courier / ban be jprontieren ban Spangien , bec» toaert^ gebepefcbeert.
©e ©eec #|iHce ban Furftenbergh boenmaetó ban baec infgelb'cli^ na Ouyilandt becfonbni / om au baec te ïiebten vierduyfent .fBantcboetmctfranfe ©enningen/ toelriteCcoupe^in Vranckryck fouben gcb^upcRt tooiben/ in pïaetfe ban be bjpe ^bjitfctfcbc Regimenten enbe Compagnien bic te rugb ontbobett 3i)n. J©en fcpOe bat o|bjcg&egcbeiihja|/ omoocft twee duyfent ^ojtugeefen enbe Catelan^tebwrbeit onbec Commanbo bnn ern b0D?nacm3Fcan^J|cec/ Die ten bien fine feccetclò'cft ban baec bettoaectgberi ttocften i^.
'©e#fec Morofini, nieuto oengtìitomen H!mbafla= bene bec SerenilTinicÉcpublÓ'cque ban Venetie , onta boubt fieb binnen Parijs jebett eenigbe bagen inco- gnito, oibje fiellen opbentcapnenbeCquipagietot fijn €b. aciifïQcnbe publijcgue üntreé, i©c i|eecJufti- niani, boenmarl^ ^rabaffabcuc bec boojfs Örpubïtjci que / bie nu fijne drie gjacen upt aen bit #of al^ ojbi» nan'iS gecefibfert babt/ foube eccfibaegbö (iJnc ïefle pHbIücque aubicntic ban Congé bebben. 59e jongbfte 25?icben/ aengcftomcu npcCandiafcbeenenh3atbe« tee boop enbe moeöt te geben/ bat bie brlegecbe pïaetfe wocb bjp toat tegenliant foube fionncn boen.
Jgaec Majefiept enbe bet gebeele fêof jijnopben feventhienden befcc tegcn^ ben abOilt ban St. Ger- mainau Louvre toebecgefiefct/ infeecgoebcgefont* bepbt.
^e I^eec Depence, bie boo2 befen tni tijben ban be ABunflerfcöcn ©ojiogb eenigebec jFcanfeaupilU ace CcouppciJ in baec poogb .ïHog. gbebiebt gemma manbeectbeeft/ quitEertopbee^tjjbtben bienflban Vranckryck, enbe gingb obcc in bie ban be J^eec I^euc-Bojfi ban Brandenburgh , al^ Capitepn aux Gardes, enbe |©ajoo? ban t ^ianbenbucgbfe ©epaf ïegec.
Ii®en geeft bic boojïebe bagen aen be ï^eet Nicolai, eecfïepjefïbentban be iiecchen-lüaraec ( bic nocjjgei butcigb bupten functie ban fyn Cbacge bleef) een accep ban Confeilled'en Hauc boen fignifieteii / bcca battenbebatbP/ eec(ïep?ffjï)eitt/ ficb foube Ijebben te tcanfpojtecen tenj^nyfebanbeïleecPuiïort, om albacc ceccfeenfcbap te begcben ban fijne begane con» tcabentie tegen^b^t Code Louis , enbe'^ïioiiingb^ o?b?e ; op bat be bOD?noembe l^eec Puflbrt, aliS gceflablilfeecbe capponeuc bie^ aengaenbe beboo^Iijcrt gcinpcuccct 30nbey bie faeclten nae bcboojen foube mogen boo?tb?engcn enbe cappójteccn. «Uien gbelÖcö acceil op ftonigb^ ojbjc / mebe beftent gemaeclil aen b'anbece ©eecen i^jefïbentcn enbe aaebt^Uccfl een ban bat #aclament/ bie b'epgenfle fouten be- gaen/ enbe (ïcbtegeng'tCodeLouisbecgcepmöeb* ben. ■
iBen fp?acR ban be |)ecc Abbé d'Albert, jiSeff ban ben-ïBacefcbaldeTurennc, totbeCoabjutotie ban be?Eccbebefcbetot Parys te bebo|bccfn.
^ijn Uàaieficpt beeft in befe Iföaenbt bjieComs miffatifengbecenomtneect/ nammtljjch be i^eeceti d'Aligre, dc Morongis, cnbe ben Doyen ban les Con- feiilers d'Eilat, nebcn^eenigeiÜequcfi-JlSeefïcE^bef heben^ Öaec / om naeutoheucigb t onbccfoecften toaÉ goebecen boenmael^ Comminantes bec iSdigien in Vranckryck epgcntlijcS befaten. ,
lÊen fpjacli ooch bat le Pere Anat, eenaffttii/ enbe be^ $ioning^25iegöt-©abcc / (ïjHe S^imiiTie ban fijneJ©aje(leptfoube begeertijebben/ enbepecmifTi ban ficb te mogen ceticecen; fonbecenbebit fgnbcc* foeclt op fj^enboogenoubecbomenbebeelbepbtbart ^acenj bocb foube fijn jii^aiefÏeptbitbecfacchnQtD nictbeanttooo?btöebben; menbcctcoutobe/ öatfijtl .Sajejlept befe» fijnen 2Siegbt ©abe? aibimitteect
en OORLOGH, *t Acht-m-^njemighfe^oeck, 74? |
-ocr page 779-
7i8 SAKEN van STAET
Hi
ιδ<ί8 Sö"*»®/ Miti HcBt toeörtom ecng(cfuittotöiefutictir _ ' foubetirtJojDecen.
- ^c boeDc jongöfi atnflf homcu tijöinBtn tocgf η oe
bdegfcDe ê>taDt Candia, toietöcnnocljnafcDecolje^ tonficmecct met öcle(ie25?iebcnupt Veoecien ban Den feven en twintighften Dec boojlcbm macnöt / oie Dcrbec meDe fcagljKn / fat menalDaccinfccrsoe&e hoope ItcfDe/ Oac De boo?f5 SSelEBecingfiEop Vam- «omfïe Dee jpcanfclje / enöe onDece ^llupfllatte ffitouppen/ Die mm alleupren tEBÖfmaetfagöfon' bet Bcoote ftoaciflÖEiiDt fowDe fionncn opg&cUcöt lufcDen.
3Den veerthienden alliiec tcc®eröabecin3CBC= ijcöibetct De actc ban Ratificatie ban Den <ίΓοπίηβ|) ban Vranckryck, oüfc 't itcactaet tnflcöcn fjjn iefleiit tnbe Defen ^taet ben acht en twintighften SUpciUcfiïecDenseniaecftt/ totöebo^DecinBe banbm aDjeDeiuftcöenDccwee ïiroDnen : ^uIcIt^i^naDeïi^ bcratie / in De fecrete Caffé eefeponeert.
^atucDaBÖ ben derthienden .ijecft Di i^eic 25aron Blocmendaci €6euc-©oj(ieïijc6e 25?anben6ucBÖfcDC «ïnbopé octraoïbinaci^ atn 't JFtanfcfie Hof/fflne tet' fie auöientie bpfijn ISajefiept söiöaöt au Louv/e in'tpublicq/ enbe be^ naeraiböaflb^ bp öaw Kflept De «Coniliainne/ enbe mon Seigneur leDau phijn.
ïPaeaB^ baet aen toiecbc Monfieur l'Abbé de Tel- lier Dooj ben Cacbinael Anthonie in De ïiercfte ban Dc Sorbonne tatParysBÖcracceettOtaSiffcljop banNa- ïience, enbe tot €oab)Utoj De^ boojnoeniben Cacbi- nael^ ban 't Archeveiché ban Reyms, een ban Dc «etile enbe ban Bijelieel Vranckryck. ^nbiefo^ ienineie actie toarcn psefent öace USajefleyt beCo= tiinainne/ be^eaen^jincenban Condé, ijcctoob ban Angien, les Mareichaux de Franco, enbe anbece tooojname oroote ban'tlof/ neben^ bemee(ie Ar- che veique cnDc Evefquesban'tötjcii. SSpbieCcce^ inonie öeeft men be fante bcaacn/ DattHenbooibe 5icrDtsS-25iffcl)oppen cnbc aSiffcDopptn Stoelen niet ftuffcn^ in pïaet^ ban 23anclicn sljf fc't KjaDbe/ tcgen^ ö'ojDje enbe flctooonte : toanncec DeConinflinneof i»?incen ban 't WoeDt / bic men opbancfteη en (ïttcn ) in Die Cecemonien p?cfent sijn j enbe t^ men obec Die niiflasil οί» 't fêofffcr qiialijcit becaenocBfjt fletocefi tcBcnS) be boojfs 25i|Ìcfloppcn / Die HbB Die0 aensaen^ ie c};cufcccben/ enbe al befc&nlbtopbieàcenetoicc. pcn/ Die DebercctiebanbieCecemoniê B^abtfjeeft/ jjjnbe een seepeUjcft ©ecfoon. ©efe Sacre Böe epn' öiBöt Jijnbe/ bjictben De boojnacmfk 8« (ïEÏücfie enbe tt)n;clOitfcf)e ileecen fece I)eecl|jcfeaenDieBcoote€a= fci^ Brtcacteect.
Φε i^auffeWcfte iSoncie aen Dit ilof rcfibecenbe/ Ijeeft op macnDaBÖbpDeConinfliianbientie sc&abt/ tbocQin'tpacticnliec.
Upt alle v^uacticcen enbe pjobintien ban Vranck- , ryck bebonben |ïcB boenmocl^ aen 't i^canfel^of/ φ trao?binaci^ eeDeputeecDen bet Ketcfien ban be «öes tcfb?meetDe iieliflie/ om boo? te Romen cnDe af te bueeten/ Dat gate fSeccitennietfüjaecbetbetboIggty lenbe ban Bate ouDe ^jtbilesicn niet geel cn al betoog en biiccben.
<0pDen derthienden Defet Ijecft De ©eet Juftiniani, t?ic2|aïcnaen'taFcanfctjeï|of/ al^ o^Dinaci^ 3tm> baffabeuc ban Venetien Bccellbfctt öföBcnbe/ fijne puWijcque aubientie üanaffcöcptbpfiineJBajeliept flcnooten in be acoote onamieenc piacfitigg sBiinf u= öleecbe lanacföalöerpe au Louvre; cnDeütcac©cR Ü^ibDet sBemaecbt ban b'ojbje ban Sc. Mlchie;, met We sctooonlijcReCetemonien / BÖrtÖcft Dan aQe iiee-- ten / ©enetiaenfcbe ^imbajfaDeuc^ acn Dit fbf/ Öacen tijDt npt BÖ^ffiöeectöebDcnbe/ metbieojbje enbe bianitept boo^gaetaffcBepbmbanDaecbeceect tooiDcn.
Don Quingones, eptcaojDinati^ €nbopé ban Spaignen aenDitì|ofBeDefiineect/ Diemenboojaaf/ (maec abufìbeltjcR) Dat nebcn^ Deï^eec Piemontel tot Parys BeDefÏinectt tDO^ / toietbt eetfï^in 't miDDen Dan Defe maenbt tot Parysbecb»Bf)t·
Grand d'Efpaigne, |
enbe ^oone ban Don Louis de Haro, tot Parvs
Dm vyfthienden te ^Ofi ban iWadrid BbcarctiKtct/ -__
maet feven Dagen ban St. Sebaftiaen tot bact toe booi Bbeb?aBöt Bebbenbe ; bectcccht eecfibaesB^ ban bacc na Vlaenderen, om Daec fijn C&acge te befeleeöen
Le Seigneui Berrier, eecfieCommi^banbefefpi· gntenbent Colbert, i$ op bee^ tijbt bjebecom tot Parys te cuflaeflchomen npt De Beronquifïcetbe uiafN fen / bertoacct^ becfonben toa^ om t'onbecfoecfim ^ ïïegiflceg Dee «eeclten-ltamec^ alDacc; enbe fouhe &ebonDenöf6ben/ BrftjcïiBeffpbtbJicct/ batbepjin, cipaeïfle Titres aeDetoucijeett enbe becDupficct fouöm 30« Doo? De^paenfcöe / mDe om nacuüjec onbcrfoecfe na DebccöupfïecDeenDe anbece Titrei meet te boen/ foube Dc booifs Commi^ etcfibaeaöé httbecombfii toaett^ betfonben toojben.
€enen met namen Joiy Doenmaeli ban fajcom Vranckryck na Portugael bctfonbcn / om albaec Prtö metbenl^jin^ Pedro tenegotietenenDeuptte hjerfc hen tot boo?Defl ban e«i jFcanfen en ©ojtuneefcn öanbel in b'<©o|i^3?nDicn ; enbe men toiecbe b^ on» bet beöanbtDecicöt/ al^ofbfeteboene^eBotiatic/ tot nabeel of liwncRiiwc Dcc Commcccien bet .ï^ebtts tenbtfcöc «©ofi-SInbifcfie Compaanii fl&econcipicttt foube 30n.
.«Ccn feecBecen Auvergnacq, aficnaemt be Mon- taigne, eeniee basen au Chaitelet BfbanaengeUiüefi 5ijnbe/i^ boo? Coninaö^ o^bje ban fgn berentie onti flagen/ opeen Placet, DatDcgjcDetiimbcboo^öe §eec Puguiiiain acn ben Coningö öabbe boen picfciv: teren i in toelche BefcB?iftBpaenDoob/ opbcclmicte ban 't ïeben/ ban tefunenontbccftenboo?bonDial|c betoijfen/ battec Bp De vyfthien JEiiioencnbanDrf Coningö^ ffinance^ tnacenbecDuplIectaöcbjojDrti/ fint öftcmpjifonnementbanDc ©eecFouquct.
55e Jleec intenb,ent Colbert, toa^ nu toat aen De fieetcc öanDt/ maet nocfi niet geel enbealbonfiitie goutcs aenefen / alfoo Dat booj ol nocö B«n acceé ofte aubientie gaf.
Eebect quamen aen 't jFcanfcfiegofnabecatiiJij» fen Upt Roebelle ban ben fefthienden, beciSÖtcnDf Dat Ie Sieur de Bilifle, .ïföajooj ban De 3?can(a)e Jicöecp^-BIoot/ Olbaet atJeaccibeerbt toa^ met
ConingD^ ojDje / gBeabbieffett acn ben ircaft» fc&en ©ice-flbmicacl ben ©jabe d'Eftrées: infioii» Denbe Dat Defen nocB booj cenig&e Dag&cn fijnberi tcrcöWEt vyf ^(^eepen / sepl-teeöe lesaenbe nae D'eplanoen ban America , foube uptflellen ; bit uptfïel toierDt BBefcgDt te gBefcBicben opfietabbpi aen bit ü^of aenaBcfiomen/ Dat Ie Sleur Augeron, fcerïiec j^ran^ <i2belnian cnöe <©ppec-ïiooft bnii feven a acht hondcrt jFcanfiSe ©nbrefaeten mie gintooonber^ ban 'i «SpIaiUït Sint Domingo, (in toelcft €dianbt Defe ^FranfcBe/ bolflen^ beboojfep» De abbpfen / op De ^paenfcBe acooten bupt gBe^ mwdït fouben fiebbenj ban Dgccop ccnöod&ei^ ^φιρ bectrocRentoasSnae Vranckryck, omeeniro becDet ^ecouci acn Dat J^of te bctfoecRen/ en om te pjoponetcn eenigBe te Doem nieutue Colonicn/ fecc abantaaieujc boo? De Commcccie in ijet boo?* noembe «Cplanbt ban Sint Domingo. <Ê>p tocIcSe nieutoe te boene pjopofïtie men gcecn aenben boojfs ®icc-?ïbmicae( booi fan bcctcecR / eentoDe oib^c^ flencgen boa^teaöeben; ftcm (©jabe d'Eft/éesfou» De alceebe aengBeia^jijnopaenRamfieinbcbaoifep* be Cplanben / aen De <ïnBeIfcBe te ceflituecen {jet Balbeii^IanbtbanSinte ChriiiofFei, inaebolge ban het jonBöfl-BemaecRte €cactm tot Breda, inbien Bet felbe ,boo? fDueaenRomlie niet alcecÏe tee eyecutie selIcItmotBtsijn.
^e vier duyfent fCaiifcBe ^olbaten ban Parys nae Auxonne ontangB^ betfonben/ toatcn albact aenaBeRomen/ enbe boo;t^geembetqueertg(]eiua^ Oen / om De Rofnc of na Languedocq, enbe ban baec nae Rouflìiion obet teaaen/ éibe albact t'appaifc^ tenDeionaBiï-Bftcfcne noiflen enbe brouileriea tuf- fcBen De ^ntuoonbec^ ban Arles , eneenige^eetm ban 't Patfament ban Perpignan; en foubeban Perys nocö ojbjfg afifl[tfonD«3 3ön acit twee duykm fconfe |
-ocr page 780-
cn OORLOG Η, V Ack-en-veertphfle BoecL 749
/^j &alDatea«iùi<©eaniiifoenenbfln Auvergne lcgBen= ®' De/ 030 «net ftcboo?ffyöc vier duyfent teconjuugcctti/ --— fti RuuiTiiion ititetrccRcn/ omai0ecccfn6ifiin3te= net iwn fes duyfent man te tjoft flf^ te paett te fojmc= ten; üan bcluelchemm (ïgöDgbooiUalicn&eoccarie fouDe {tonnen bedienen / Ingj^DaRe de rettaittc Han Don loan in 't Cottinflötijcft ban Arragon ban becDec eti bangcciotergetiolgliqueni teiuo^ben.
φε J^ect IKacqui^ ban Montcks, upt Catalonieo flcöooitigfi / ijeeft meöe een 2S?ebit seobtineect tot De bjccblnfltje ban een Segiment ©ott-boleh ban twee duyfent jl@an ban fü'n ^atte / om baec mede die 5fcantiec plaetfen te becfieccfien; toeleft iïeglment/ gelijcl^inen boo^af/ ggeboeggt fonde bx^denbp een an&ec alceede gj^eluojbeniS^mentCaliilienenban fes duyfent |Ban/ gecommandeett doodden JQac- qui^deCaramani, omgefamentlijcftRQwffilion in te tccchen.
35en ©aufelijcRen ji^untiu^ aen 't jFcanfe ï|of tefi^ derende / geeft fijn jllSaje|!cpt gebeden unt ben naem ban fijne Heyligheydt, ban te beciuilligen dat öp j^once öet Clergé ban Vranckryck foude mogen folli= citcccn ende indncecen/ om tebehofiigengetUej^ten enbe ondecijoudt ban twee duyfent Soldaten tot ^es couc^ ban Candia : oengcflen dat de boojfeyde Clergé geen jìnaciggetit fc{)een tefullenmaeeltenomdittoe te flaen/ en fonde fgn |@aje(iept dit becfoech ban den boojfs jSoncebooigoetgöeftenct ende ingijetoil= iiflDt ijebben.
Fermiers des Aides Ijebljendefer dagen öaccn SSail met fijne USajefiept becnieutot/ ende i^ dit jaec^ iijclife ©acftt beciioogljt geb30?den met feven hondert auyfent gulden^ : baec en bobenöebbenfïgB die Fer- miers berbonden Slaertijefi^gebuticendeöace^^eflt vier hondert duyient gulbenjS / inde €>ofi-2|ndifege jpcanfefie Comjiagnie in te bjengen / uptgenomen dit loopcnde aaec / tuegen^ de feec flecöte Ì0ijn-ougfi doojditgcöeclciïijeft : alleandecenicutne l?ermiers tuacen mede gctjouden doo; Coningt)^ jongfie ojdje fcne ma-cUeI)jcfte forame geldt^ / ten pjofijtc ende be= Öoefite ban b'opgececöte <©ofl-ende-ï0eii-3ndifri)e l^rmtfege Compagnie / ^aeclijelt^ te fourneren.
^ijne .ïiaaie(iept Beeft doo? een ï^eclacatie j'ongBfi gcfuppjimeect de ttoee Chambres l'£dia ban Parys en Rouan.
©enl^eeclgectogl) d'Albert, j^cbebanoenï^eei; JSacifcöal de Turenne, i^becMecttotCacdinael bp d'eeclie pjomotie tot Romen, op Bet becfoech en-. b£ .f^ominatie; de epgenfie ?E)ignitept fonde mede tocgen^ Portugael opgedragen toojdenaenbcn2Sif= fcljop ban Laen ; ende fepDemen dat l'Evefque de Be· fiers mede feec appacent toa^ om tot de Cacdinael^- te gecaeciten / om de nominatie ban den taclio^ menden Coningö ban Polen.
3i>eti twee en twintighften Bieldt fijn USaieflept een groote Reveuebanbe®coupenbanftjnl|uy^/ in't Bois de Vkennes Γ altoaec ftjn Jiliiaiefiept een Camp Beeft boen opciegten met feiligh fluc&en gcof fcDut.
^e boojnacm(!e nieubifgiecigBey t boenmaelsS acn> gaende de boojballenbe^onbelle^/ occupeecdefigB mccfl omtcent d'aenhomende tflbingöen ban Don Joan, ende ban bebelegecde^tadt ban Candia. ^e jongfie 25?icben öie fijn JJ3ajefïeiit ocngaende Bet eec? (ÏeboojVoetpfel ontfangenB^^fc/ biaggten mede bat
Don Joan op ben een en twintighften bet bOOjlede IBacndt banConfuegra gefcBepdenjtjnde/ op ben vier en twintighften tot Saragoffe aengeftomen toa^/ fisB maec eenen bogB opgBeBondenBebbenbeinbefe êtadt; ban toacc nemende vijftighof ;'feftigh Firmes of j^aflpoojten / accibeecbe ben fes en twintighften tot Mouzon, op ben feven en twintighften tot Fiixj ende op ben acht en twintighften tot Barcellonne ; al; biaec een feecj^ec Sloopman aenf^ni^oagBeptboo;i< noemt een jHbece ^ecbiee tot gBecief foude gBefonben yebben. φρ beneerftendefecban Barcelionne tDÌjt= Rende/ fonde Bp|igBopcenfeec6ecCa(IeeIdaecora5 ttent gelegen geceticeect Bibben / albaaec Bem de teec ©itcogö d'OflToDqe, Kit bw lìjn fiofoe ©pibfii |
gefegBttoiecbttesijn/ foude Bomen binden/ om Bet lódS. fcuedecfiecren in spaignen endedebecepfcBte Scureté aen te raden/ cndeaenteiDöfeni acngefïenmcnBe= ïoofbe bolgeng boojfepdeSSjteben/ batgaecllSaje» iiept de Coninginne ban SpaiEnen,p?efemeecde Baren 23iegBibadec ban fptn öienft t'ontflaen ende t'cffoig» neren/ enbe bat baec doo?bicm<^cr|IandcngBeacc fommodcert fouden toerden. jongBfïetedingen upt Candia melden batbeffiutchcneenigetoepnigöc dagen na Betacribement ban be«<©enaafï Battsgiia, op ben feven en twintighften September, renen ffec Stoacen 2ïrnbal op be belegcrbe plaetfe fouden gtdarn Bebben; docB met feec flecBt fucce^: alfoo booj öc belegecbe bigouceufelgcö afgeflagen toiccbcn / bat ben aSaffa dieb'aenballendc €urcften commandeer* bedetoijcltcndeblucBt nemen moefle noe B^t becgBte/ om 't ontgaen de J^caecit-luflde^cerfien ©i5icr^. 3I3en ï^ectogB ban Candia foube in'tbegiji defec ^ttacque opdef>tabt^mueccnboobtgebleben 3Dn/ geiijch oDcItmcbebcrboIgen^den25?oedccban den (©enecael Battaglia, «©ndec b'uptbaïicndefonde» figljib'aldetbefÏgBcquetcnBebben/ eenen jfranfcBen ^arqui^ genaemt de Chauvigny, en een i^oogB' buptfcBen <©ffïcjec gBenaemt uoths ; merfl alle de J^canfcfle bie de üeec Jlfêacqui^ de St. André tegtn^ be J^panbenupten aengBcboertBadde/ foude boen=' maei^ inde fteecffe geblogen 5ijn / ende fouden be bries gecde naalIeappacentied'ondecIaegBegeBadt/ ende becobect sijn gBebaojden : gndienbeJ^eeccMichodi ondec die enterfaites niet gBeacr ibeect en toajS met een ^ecour^ ban vyfthien hondert Soldaten. .öSen bec» loacBte doenmael^ binnen drie dagen in die belegerde ^tadt den ©cere Morofini met een andcc nieubj couc^ ban vyfthien hondcit j©an/ die alceedeban Zanten bcctcocftcn tuacen; de ^fcanfeBe en.ll[ialtc» fcf|c (Croupennptmabende feftien hondert ineerbace JEannen/ tuierden daec mede alle dagen bcctuac&t} indiec boegen dat be Ifeec be St, André becfeechert met fö'ne jongBfic SSjieben / dat tjp bie ^laet^ tot Bet aenflaende Boo^}aer genocgBfaem foude maintene* ren ende inBouden/ 'tgeen(6odtgcbe.
©e jFcanfcBe iCcoupen ondec ben l^eccc «Jpjabe ban St. Paul tuaecen op ben twaelfden Oélober tot Maltha geacribeert/ ende op ben veerthienden qua> mendaermedeaendc vyf hondert veertigh JrcanfcBe ïtrijgBflupdcn in ïDjobencen getoojben jijnde / ondec ben iieec CBcbaüicc de irJarcourt} b'eene ende b'an» becfcBepdenbanMalthaopben ochthiende Oftcbris, fondec iangec te Unlicn in toacfiten be feftigh.}!©al= tBeeffc&e Öibber^/ nebeui vyf hondert uptgeiefen Soldaten ban Dat €plandt/ mede tot ontfetcinge ban Candia gBeDe|iineert. 20obenbitaIl(^öeeftmenBicc nocB tpdinge/ dat de vyfthien hondert ^oïDaten/ bie ben fìoomfcBen ïtepfcc ten felben fine naec Candia fonbt/ al boo? drie iueechenà Lido gBeembacqueert toacen; defe goede tiidiuge geeft goede gope tot tonfec» batie ban die piaetfe / date 't geöcel CBJidencijcft foa BoogB in geinteceffeerti^.
φε jongBfieiSjiebenüan Straesburgh en ban den twaelfden defec bjiilen on^ Bìec berfcecUecen / bat ben ïgertogB ban Loraine fijne (arcouppe^uptderi^alts foude te rugge ontboden Btbben/ enbe bat bcfici> benbe §actt)ijen feec appacent foudm 5|jn (igB met maiïtandecen t'accomniodecen ; ten toelcRen epnde b'@eecen Commiflaciffen tot bie bebjedinge genomi» ncect/ totï®oim^bectoacötb3iccbcn.
^ondim boojlebcn Beeft Don leronimo Quinones, dBnbopé CFtcaojdinare ban Spaignen,fijne publicque ^ubientie oIBiec gBeBodt; in bebidcheBpafgeleoBt Beefï be (getooancltjcite Complimemen torgen^ Ipaere j©aic(iept de Coninginne ban spaignen, obec bc geboojte ban Monfr.Te Ducq d'Aniou, ende obec de becbielini^e dit BefeConingBfleefi gBelieben te boen ban ben iSoomfcBen Stepfec mbe Bwc boojuoemde HOajefieptban Spaignen, ommeoenbeni^cecei^rre togB boo}fept be bn naem tegeben. ^en boojnoenv ben ^paenfcBen Cnbope^ p;etenbeect ben f3litulban <{Sj;cenentie oen bit @of. ^oetlifp ooch ondec de ^bt endt ondec de
«cc 3 w» |
-ocr page 781-
75ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
cmtDijtìoopia!i0ef£0?iftcnfo?mcdeMiiEve, öictic ConinointicüanSpaignenfouDe Qcfcöjebcn Oebben totanttooo?lieopDiebanDonJani macc aenacficn öoojoefuPPofffttQcöouDcntQUcOc / Ijebicft itilo. jìBag.De Coppe Daec ban met onOecDanisbP^ niifTic niet Iiucbcn obecfluecen.
JPe Jgecc De Saggredy 0etoefen 3ttnBa|TaDeuc ban Venetien een bit / eecsifiecen ban t)iec tiec=' ttotRen/na bat tip b» aetaaooncl^clt pjefent ban ft)n iDajefleptontfanflDenDaüDe / tot een teecRen ban floeDeefunie tot fijn €mnent<ei l^ecfoon / adöcft ban in'tggemeenaen alle ^mbafTabeuc^ enbe ^pt- tjfemfcöeJBiniliec^ / BcbupcenDeijaec^nctieWec of elbet^ liomenbe t'obecIiiDen ban alle tgben plegen OeflcbentebJo^ben.
'^eileecBaubrun, SffjoeDjSCbanben i@eet:e<i3ja> be ban Natigenc, bio^t ban^bit i@of becfonben al^ «gnbepe <!5>;tcao?binaite aenben |?ecceföeuc-®o?jl banBrandenburgh, cniiefïaetBinnendrieavier ba' oentebectcecKen.
Φε Ileec F. Gabel, jlïellbent banben Coningg ban DenemarckenaenOetjpcanfcBe i^off / Ijeeftopben dertighften November bp Jijne jÉajeflept een ^Ubt- enticprivéegcfjabc / enbeobecgelebecteen jQemo: cte / noopenbegetCcactaet ban Liquidatie benelf- ften Febfuary feftien hondert fes en leftigh, tuffciien ben Contngg ban Denemarcken, en Daec obec be biebecsiibt^ bojbecinge ge|telt tot ^cbitcage banbcn Coningg ban Vranckrijok ; get becfoeclt be^ bao;fepben Siefìbent^ in Die ^ubientiei^ begrepen in l)et bolgenbe €]t:ccect ban jijn SSjief acn ben ^ecce· taci^ Rompf op Dat fubject gefcöjeben.
ExiraiÌÌ d'une Lettre eferite par Menfieiir Gabel^Refident de Tìennemarc àla Cour de Prancey du fixiefme Decemùer CHH (tu censfiixante & huit,
Ma derniere Audience a eflépour declarer au RoydeFi-ance, quefa Majefté leRoy mon Maiftre, eftoit content quele RoyTres-Chre- ftien ne dccidaft que iur ies pretenfions que le Roy mon Maiftre a furies Eftats Generaux, fans que les deux Sommes que fa Majefté doit aux Eftats d'Hol- Jande&de Welt-Frife & à la Ville d'Amfterdam y foyent comprifes > & fané qu'il foit plus parlé de quel- quecompenfationcontrelefditsdeux fomme», puis que les Seigneurs Eftats s'en fervoyent pour trainer l'affaire au defadvantages du Roy mon Maiftre, au lieuquenous n'avons fait mention, que patce que d'un cofté nous avons raifon dele faire, &que de l'autrecofténouscroyons que ce feroit la voye plus commode à Meffieurs Ies Eftats pour s'acquitter en partie de ce que nous pretendons d'eux.
Le iecond point de mon Audience eftoit de preffer la decifion de l'affaire, à quoy j'efpere que vous aurez ordre de Mefljeurs Ies Eftats de contribuer de voftre cofté, d'autantque la decifion de cette affaire ren- droit ΈαΗα Clariora , & par confequent Clarkres amicos 5 ce qui me femble Monfieur que les deux parties doivent fouhaitter & en former leur but , voicy AteOìeurs le plus effentiel que j'ay tane dit que i nfinué par efcrit au Roy Tres- Chreftien ^ je ne dou- te pas que Monfieur deLionne ne vous donne Co- pie de ma declaration que je n'ay pas à la maln à prc- fcnt &c.
A Manfieuf
Monfieur B-omff » ^mtJes Mtffeignturs lts BfiaU Gtfiirau:^., |
ExtraÌÌ i)an een Brief gefihreven door de Heer Gabel.^Refidentvan'T^enemarcien aerit Franfe Hof den 6. 'December 1668.
MYn laetfte Audiëntie is geweeft, om te deda.'
rerenaendenConingh van Vranckrijck, ^c
zijne Majefteyt den Coningh mynMeefter i tevreden was dat den Alder-Chriftelijckften Coning niet anders decideerde, als op de pretenfien die dea Coningh mijn Meefter heeft op de Staten Generaci, fonder dat de twee fommen die hy fchuldighisaende Staten van Hollandt en Weft.VrieQandt, enaende Stadt van Amfterdam daer in begrepen zijn, ende op dattér niet meer gefproocken wordt van eenige com- penfatie tegen de gefeyde twee fommen, door dien de Heeren Staten fich daer van dienen om deifake te flepen tot nadeel van den Coningh mijn Meefter ; ia plaets dat wy daer mentie af gemaeckt hebben, mitf- dien wy van d'eene zyde daer reden toe hadden om te doen, en van d'andere zyde wy geloofden dat het de gemackelijckfte wegh foude zijn aende Heeren Sek- ten, om haer in partie t'acquitteren van't gene wy van haer pretenderen.
De tweede poinfl: van mijne Audientie was, om te prelTeren de decifie vande fake, tot het welcke ick ver- hoope gy ordre vande Heeren Staten fult hebben, om van uwe zyde te contribueren, door dien de decifie van defelvefaecke het P<iif?eC/iir/erii foude maecken, 'en dienvolgende amicos, 'tgene my dunckt,
mijn Heer, de twee parthyenbehooren te wenfchen, en daer van haer doelwit formeren, fiet hier is het we- fentlijckfte'tgene ick fo gefeytals geinfinueert hebbi by gefchrift aen den Alder-Chriftelijckften Coninghj Ick ee twijffel niet of den Heer de Lionne Tal u Copye van mijne Declaratie geven, die ick tegenwoordigh niet by de handt hebbe, $cc.
Aen den Heer
DcK Heer Rompf, Agent vande Heeren Staten Gmif,
©aecora Den J^jince ban Turenne toa^ becanDect ban iSeligic : Het felbe feptmen/ gefctitebe een^beel^ om aen ben ^Toningl) een Hofs Compliment te boen; enöe tot ftin cycude bienbe/ bat ftp boo?fagö be ntojti' ficatie banbe ChipibresdePEdid, of My parties, toaecDoojgpfeecfoubesijngecnibjajTeect / omboo; te fpjel^en bie banbe iSeligie in Vranckrijck,(!^ocli Dat ben €onfngggroote mobecate boojflagtjcn aen bie banbe S^eligiefoube boen i jaefoomobetaet : batfei geen ceben fouben gebben om fiSÜ te flellen t^en etn Qeconciliatteenbe Confolibatie banbe ({3erefojmeec» bemetbeSloomfcbe / op bat in Vranckrijck inebe tniectbecfielteeneenbjacbtenconfonantie ban fen^ timent. iCoteen betoij^ / ben dToningb foube be Stecclteban Charenton cemobeten tot op eenttigie becbec/ enbe albaec een patch tot sfln gebjupcfi boen raaecfien; tcmobcrenöeoocHbanbaec eeniSloopec ban l^innebjoebei;^ / en foube foo toel boo; bie ban be iïeligie boen Boutoen een nieutue öeccRe/ al^ boo? be IBinncbjoebeciÌ een nieubi Uloofler.
S3;ieben tn't begin ban befe Jfêaenbt aen 't f fcöe l|of upt Venetien aengefiomen / toaten banOen feventhienden November ; meDe bjengenbe bat ben ïleeceMorofini metsfjn Dp-öebbenbe (Ccoupc^ op benfeveBentwintighftenOftoberbOOJ Carigo, een bagb cepfen^ ban Candia, be ^cbepen en €coupeg ban Monfieur de Ia Fueliiade aengetcoffen/ enbe fia& metbefelbefoubegeconiungeect Hebben, ©at ben ©jobibiteuc Morofini, een bectoante be^ boojfcDjeoe ieec enbe ban befelbenaem / {jaec tegemoet foube Bbefonben fielibtn vier (©alioffe^ enbe een giiel^» gftetalgcooteconbei&cöepen / inbiecbocgbenbat» men niet en ttoijffelbe of be booifs liuïiliaire ®coif pen/toacen 'Aanbeten-Dacgb^ op ben ©rtob.^ nen be belegecbe plaetfe geaccibeect.©?ie bagenbarc na fouben bolgben be fio. JUSalt jieefcbe iaibbet|mct «oo. bet belle JlBannm ban jffiaUba; 'Caridia acnafielanbeη Morofini fonbe l^fÖ W? |
-ocr page 782-
^cBepm/aelabctt ttiitaneröatiiic^inraunftie ban " i3o?lo3ö e« öccijcEfcöinae.lföctöicnicuiüe aengicftos iwn/S>ecauc^ bcctcouOemni bafleltjch boenmacl^ binnen Veneden, öatiieöclfOfC0ei)ace®i>aniient)e fllurcBfn beciijEbcn fouöc ijf bbcn iipt be <15iac!)i r nbe ContccfcöarpEn ban öct SSalïton ban St. André, geiiJcliSacc intentie I3)a0 bat faubetvacljten te bom $ ciiDe ftilcit^ b)el gfjclucht jgnùe / gooptemen Defe mintec be Brefcbes en be Wallen taebec op te maecc fim / cnöfDeaSÊlegeröepiaetfcinfiaei tcb?enaen ban te Kannen toitecfteen / entte npcgacbenacDuia' cenDe De Campagne ban't toeRonienÏie !iaetr. «pe iCtoupf^ boiflöen^ öebooifj SSjiebentat Venetien, in Provencen, enbe in be ^planbcn ban Oalniaciea fint Den eerften Oftober (nacfcBeept / fouDen upts niactften bp De fes duyfenc vijf hondert ttieecbaete Haanneneffecttbeïtjclt / enöe meee ina&ctalal^De ÏÉÉEjUargni^ Sc. André JWontbrun tjecfocf)t ftabt.
23innen Venetien, bolaenébe boo^fs i^jieben / tüicr&entenrpocDia&flentoe^ecup tbien «aalepcn totfecour^Dec boojnoemDe SBelegecDe ©laetfe ; enöe btiecDealDaecin't^cfenaelfeec pberigt) güetoercftt aen't beebaecDigen en opmarchen ban eenige ftlepne üa^jc^ ban cene nteubie inbentie om op te bullen inct©?anaten / enonoecDe ?iecDe te begcaben / Daet Doo; men goopte Den j@panDt feec geaote fefiaDe enöe afbjeueft bp te bjengen.
€ot Zante toaccn meoe aengegomen / bolgen^ De S3jt£ben ban Daec / ban Den twintighften , tbien ;i)cf)epen / boojDen€apitfpn<i3enecar(Decb]aecti^ gefonQenomgeDoubleecttetDojDen j op drie Dee fet becgaDDeDen^lobiDiteuc <I?EuecaeI Valiere, Doen initiarquecennieutoe®coupencnbe Sïmunitie ban (i^ojlogtitot fecout^ban Candia, onDec {jet belept banbeni^eec Cormroj D'anDere ^cBepen öaDDrn ojbje om bie drie t'efto|teten tot Cerigo toe / tegen^ bceencantce0becZee-cooijev0.
23iÌEbenban Roebelle bjacDten mebe / bat Den ©oitugefeöen Envoyé aen öaec fêo. ^og. afaBifon» ben / opöetafaaenbecfclbec SBjieben rtbaec aens gehomenbia^ / fijn Ccain en (éebolgg obec Eee banbaecaffenbenbe naec Hollandc, boo; fiin ^ei^ foon be cepfe obec Parijs Dectoaect^boo^neraen^Sijn· De te becbolgen/fonbec ifjbt beclie^.
IBen fepbe bjpDec^ Dat ban 't jFcanfefie i@of ofOcfonDen taacen aen alle Maiitres de Camp» ban't ©oct'3©olcft / inöoubenOeDat 5|ine IBaieftept tot bet:BtBtingi)e30neE<©nDeïDanenbeflooten DaDDe / thienduyfent ©oct-ltnecöten te Kcenteecen / enbe bat in geboïge ban Dien ben boojfjMaiftrcs de Carap, belafte BateCompagnienteceelptecen ban hondert
doppen tot tschcigb.
Φε f etme^banbe Gabelles ,Aides ScTraittez for- ra! nes , biemen atceeDe foo beel al^ geabjufieect Sab* be / jtjnjlntbieDetomopOetnieubiopgeloopentot veertigh millioenen, en hondert duyfent gulDen^ Op' fleiaegijt / eneenenBartelothgenaemt / toegetoei fen; Die nocg Daec en boben negen hondert duyfent Qulben^totfnltoop ban gaec <I3coot <13eboub) boo; Öace fap-cen6om(le aena8enoraenöeÊft te betalen / in boegen Dat De bOO?f5 Gabelles, bp be vier millioe· oen Defe cep| fioogec gljecefen jijn. ®aec jgn vier
séhtopenabuprenbec Clooflecenbec iseligieufen / öaec Obec g&efielt jtjn tot Commlffacifen ö e Jgeetetv- dAlligere, deLefean,deMorangis, ettDePluftoft,
tnet eenige JSequeji-meeflet^ onDec gaec ; met toelcK
Sotttoerrft men feec pbeciflD tcgentooojbigB albaec cfiebtoai·
, .jfejnisa/cpcptbecblöcaecora «n tocBtna Ver- sailles, om eenige DaaÖEnbacete becMtJben / enbe toier bt op Den ie venden "^abonDr^ toebesomte tug.' ge / au Louvre becbjatfiti en fepbemen bat fijn jaaas lellepi toeitomenbe mecche / anöece mecnben in't epnbe ban Defe H^aenbt / fn't ^aclanient ban Parijs foiibe ö^cöönen / om albaec cc Doen becificcenbec. fcü^be^eclacatien / al^biebanbeSuppreiiieDet: Bfpbf Jiamer^ de. £,'Ëd^<3, me anbete tföac»^ |
mcccban nieutoe cceatie/öie (Int Ijet jaec feftien hen», ^^g derEvijfendertighge-efidbliflTfcctsiinj enDefpjahtn ' fommige/Dat laCour des Aidesjaloafc fint drie iacen opgecicöt/ litljt mebe foube gefuppjimecct toojben.
mn veerthienden Quamen aen't JFcanfcjSe i$of nabec S9?iebcn tipt Roebelle, tnet becicbt Dat Dr ïlcece j^acgnl^ De Grandcey, bctoElcfie gecomman- Deect Dabt De iactfïe (iefquaD?e Dee jFcatìftBeÌicDcpctt «a Poriugaei, ban Daec met fgn bp-ljebbcnbe Μιφ' pen tot Roebelle toebecom aen enbe ingöeftomcn ; enbe beclcgte Dat in fiet öflcft ban Portugael op jfjn bectcecii ban baec feec bjeebtfasm boojDevt DonPedrogegonbccncectbjiecbe ·, DatD'acnhomfic becicanfeiie^cöepen beelg&econtctbneect babbcn tot Detbiffipecen Dcc factiën Die op gaec aenliomfie inbatSgch / Doojbe^paenfcDe pactifan^gBefo» menteect biiecben. boo;f$ SSjieben becfeltecben meDe / Dat DonFrandfcodeiMeio, lïSnbope ban Portugael, aenfiaecijo. 4iEog.ban'tfêof ban Liflà- bona^efonDenbanRochdleopben derden Defecai bectcoclien toa^ obec Parijs naec Hollandt ·, bat ben fòoopDanbelonbec De i^ebeclanbtfclic Cooplupben albaec / feecflapjeéboojtoingi)/ booifctjaerfTenaf· ttech Dee alDaec ballenDe l!toopmanfel)appen; in biet boegen Datmen De^cgepen op Hollandt boo; dertien guiben^pecXafihonbenbebjacijtlicügcn / Daecfp Biec te boocen^ tegen^ vijftigh gulben^ pcc ©at toiU ligÖbeb^aciitbjiECbe.
€en feecBec Coucfecban Perpignan, grlöcB göe» fcgötbjiecbtaen'HlofonlanaöiSaEngeftomtn/foube 25jieben aen sijne enbe Ijace Ifòaicfìcpten njcbe gBe* bjacöt fiebben ban Don Jan d'Auftriche, betfoechcna De ban ben Coningli gepjotegeect te teojben teggcn^ be ®pcannpen ban ben eecfien ^paenfen IBiniflec i geme(teCoucfecfoubemebebecict)ten / batgebup· CigftConciet^banCatalonienna Perpignan, obec enbe toebec gingen/enbe battec ban Daec na Barce- ionne gebupjigg Soopec^ becfonben toiecben / afge;< baecbigt^Sgnbeba^eene Ie Sr, Chaftilion, De^<S03 ningB^ atieutenant in Rcumiton.
ê>öneHSa/Efiept öeefc becgBebinbeCBacgeban cecjtegjefjDembt^ l^aclamcnt^ ban Normandlen aen eenen le Sr. Pelot, S|ntenbent ban 't <0ecicBte inOuienne; aett Debjelclte 30" Mafefiept Daec Bef neben^ccnbeceecinaeOeeb ban vijftigh duyfent gui» Densi / om te öefpen betalen be vijftigh duyfent β^Φ baelbic0/bie jijtie Majefïept geojbonneect Beeft Dac getelt foube taio^Drn aen le Sr. de Rijs, De^ obecleDtn CECflen J^jefïDcnt^ ^oone/tot «Benteniffe Dcc goebc bicnfteiiine Defe gebaen Beeft/ gcbupcenbe fijn leben.
©c25i0cbec banbe boojfj Pelot, sijnbceen Ca» tBupfec / meDe bcaiftiaNsetoo^ben ban ben Co. ning met Bet Evefcbéban Vabres,toelihe CBatge^ en SSeneficien D'een enbe b'anbec foube gBeobtineect Rebben op De ceeommanbatie ban D'I!?eet:^ntenbent
IBen toilDeooch abfolupt beCfeccitecen Datjtjne Haaielieptbanboojnemen baa^ cpnbelgclt De fta. mee ban gufiitiete fuppiimecen / tn bc ceftecenbe faecBen in Die Jttamec nocB af te boen/ te cenböpecen bOO} be Maiftresdes Requeftes b^n fijn Hoftel.
©c fongfte Sjuffec d'Arquien, cene iban Bawe |®afeficpt^lbteet-3uifcoubjen / enbe ^nflec ban De<l&emaIÌnne banSobiski,<@3aoie Jj^acefcBalban Poolen, tcoubjbe met Den llacqui^ De Betune}toelc« BeCecemonienmetacootemagnificentie en pompe geaccompagneect in ccn gcoot S9aei geepnDigt biiec:! bej ;&gne^ejefieptBeefcbitl|ub>etiie{ten Deferii' DelticBeS3;upbcgemboo!nocmt / metgcooteboo}* Dcelentoiltenbegonfligen / onbecaubeten niet een i^enfioen ban twee duy fem ]9i)c);beeIbec^^aetlSci]^ boo; Baec leben / enbe fucbibantie becCBarge ban eecfie Dame d'Atour ban De Coninginne.
3^en3len&t-bagB tot Baden, bolgen^ be S3;iebeni upt ifetoitfeclanbt ban Den lefien jgobembec tua^ ge» epnDigBt/ cnbedeecDecaffmengemeentljabbe/ eii foube een^nbec Diete befcB;eben b)o;ben om falun bangebifcBt/alDaecinDe ibeeatieopenilaenbe tetec»
en OORLOGH, 'tAck-en^^ueemghfleBoeck, 751 |
-ocr page 783-
S A Κ E Ν van
1661
1^68. j^icr boocm B&cftJJoocftm ban't otoftïijDcnban
__ö'ilfo: ^mbafTaUtiit Boreei biiinrn Parijs, Kit fai
btfê materie nu üecbalgcn tot aen jtjne bcscaebeniflc / riiDc Dacc nwöc bcflupicn Deicoiifclje faccltcn ban bit San;.
ïBefe Dootitttpfiactï^..f®oa.3ön&e/ foobjiccbt
3ijn ollDtdc giooil Vi^ttt lanBoreelopDennegen- thietiden Oöober flegebm pettniffìcmbetjaflepDjt/ om ban Parijs te safnof-Öerien ijftEOcft/ Öe milie/cnöe De ,l®eiibelen banben oberlcDen lleec ?Cm= bafTabcuc/ oocft ojbjeefflebenbeboojnoembemEU» bf len ntct te laten beralTiiccien tot ftoflen ban 'tltant/ niatr ober tc bjengrη op rifco banben iS>tact.
(iEet Parijs fleltomen sönbe/ enbe βΠε^ tot Bet bcc^ ttccit bcrbaerbiflenDe/ toiett ban iaeflfn öen ï^oninBÖ Bcen^^jcfent aen Of^ ©eeien 9tmbaflraDeuc^ ftoon gcpjefentecct/ nocljtc ooch anbet^ aem CtbiHtept flcDken toege» ben ïtoningö oftehet j|of.
(Cot Havre deGrace toa^ gefonben cen ©0?l0SB êcöip boo? Den ^taet/ tottcanfpo?tban'ta.!jci{ / ìjet toelcHe totParijspieften^bpnacfitsjjnbefcBeep ncbjacljt/ toiectbeaebiercbe Scine afgeboert/ boo? Rouaen, acn fietbDDjnoemi)e(@o|logö-g)ci)ip / in 'tbjticfte öct felbe toiecDtflc-fnibacqueett/ al^me» be bc^ i@ecctn ^mbaflTabeut:^ meubien / enbe ^aga^ gif ; enbc accibeccbe boo? Den Briel Dm dric en twin- tighften ^Occembec / ben vier en twintighften in ben Hage; ban b3elciinmbementbe^ì|eccen^mbafla= bfuc^ ^onen baeci|ooaöJ®ofl.8ebbenftenniffcge' gcbcn/ enbe fjebbenbcjooglj gemelbetwen^ta= ten «©cnecaeï (nptconröecatiebanbefêeec^ïmbaf· faOcuc^ lange / getroutoe/ en pbecfge Wenfien acnben ^taet QljcbaenJgeneccufelijcIi gecefolbcctt/ bat ben friben ban biegeη ben ^tact foube begmben too^ben/ grlijcft al^ iipt De naboïgeiibc Refolutieiiangöcfïen tDojben.
ExtraB ujt het Regtfier der Refoïutien Hjonde Hooge Mog. Heeren Staten Gene- raci der Vereenighde Nederlanden.
lovis denfeven en tTvmtighflenDecemhr fefiien hmdert acht en fefltgh.
τ Ochmael ter Vergaderinge voortgebragt zijn- de de Requefte vande Kinderen van Wijlen ά'Willem Boreel, in fijnleven AmbaiTa- deur ordinarie van defen Stafic in Vranckryck ; is na de- liberatie goetgevonden ende verftaen > midts defen t'authoriferen de Vertoonders, emme 't Lijck van den Overleden ter Eew vanden felven, ende tot Λβ- putatie, ende niet te min menagie van 't Landt, "t zy by daghe , ofte,by avondt te doen ter aerdebren- gheo.
H. Schotanus a Starrmga. vt. Accordeert &c.
J. Spronffirt.
gngeboialie bon befeöaecfêo.llog. ïïefoïutfe/ f^ ben bogb tot be begraebentffeban be^i^eec^Ilm': baffabeuc Boreelü aticDaem bafigefielt/ tegefcBfe= ben op ben achtften ^anuatp fefthienhondert ne- gen en fcftigh; tot toclcftencpnbeö£gfelf^<!5cfij6e' namen op ben fevenden 3|anuatp / öeqnejle aen gaec i^oogb HSog.gebbengep^efentectt / opbatge» liefbcn befelbe begraefenifle te beceeten met bepjefen» tie ban eenige i^eecen <Debeputeecben uptget mibben ban bacc Becgabetinge ; toaec op g|)êbaI(;ni!^Defe l^olgenbeiaefolucfe; i
feiiiii tiaii D' ïlccr S3orceI Btincl'cn
Sïmbnr-
Inticuc
rfirs(cfi. |
S Τ A E Τ
Extraii uyt &c.
Lma den fevenden January feflien bon·' dert negen en fefiigh.
OP de Requefte vande Kinderen van wijlen d'Heer WiUem BoreeC, in fijn leven Ambaflà. deur ordinarii vandeicnStaecinfi-iecjjyiJ^^^ tenderende ten eynde,dat eenige Heeren uyt het midi den van haer Ho. Mog. Vergaderinge gedcputeert moghten worden > om op morgen het Lijck vanden Overleden tot in de Kercke te accompagneren ; Is na deliberatie goetgevonden en verftaen ten fijne voor- feyc, mits defen te verfoecken ende committeren, de Heeren van G«(fj Meerman, Maregeault ι Renfitm· de > Schoteamts, Coevtrden > ende Gacking*·, des werdt den Ag^nt de Heyde ^ geordonneert te vernemen te- gens wat uyre het voorfz. Lijck ter Kercke gebracht fai werden, ende da?r van de gemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden tydelijck te adverteren.
Geeteeckent 1, van Genti Accordeert &c.
N.Ruf/ch.
(0p ben fevenden ganuatpfooaï^DefeïïefoIutie bp öaec go. JHSog. toa^g&enomen/ nuamO%ct 38gent de Hcyde ten f)«pfe banben J^eec lan Boreel, befdbe öcfolutie befient maeeften : enbe mrt emc fcge gen ; ibot be 3|eeren &aec JIKog: «©ebrputeerbcii^ begeerte bia^/ bat twee 1>!αι;ο|Γ£η inben lïoiiüi op örn achtften g'abont^ omtcentbentpiital^ Debcgrafffci niffc foube gefcïiieben/ aenbe ttapbanbe€>iDmari| i^ergabecinaö-wamet ban baec l|o. jlBog. fouDe fonbcn loojbcn / om be ||eeccn <l3ebeputeet;ben^ aen 't Dup^ bacr öet ïijcR Sua^ te bccngen.
«ïnbe in confojniitept ban ftaec JKog. Sefoiu^i tie banben reven en twintighften «Éecembec fefthien hondert acht en ieftigh,ip befe SSeacaUeniffebp atlont gefctiiet in manfeccai^ boigI)t.
«©iie Dagen boo? ben bag bec begcafbinge / ®n drie pofen bargb^ ggelupbt booi De gcoote ütetcfi / altaiact be felbe fïont te gefctjieben.
ï!?are ï^o. jl©og. J^eetcnCiebfputecrbcn^/ 5Önöe ten fes upcen be^ abonbt^ / geceben met twee Uarof» fcn inben öouto aen fict ftup^ ban ben i^eec Jan Bo- reel, toiecbcn boo? ben filben enbe ?0ne 202oeDfr^ met allecefpect ontfangenopbeficaet; enDegljefios men jijnbe in een bet ïïou-öiamecen / toiect Baec io. jll5og. booj befelbe gebjaegljt; of öaec geïicfte toa^ Dat men foube beginnen totfietbecboecenban'tïïtjeft/ Bet toeïcR iïonöt in een anbece ïtamec inben ïïouto beBangen/ opeen^outDboetfileebt.
Twaelf Staten 25obenbanbe^tattn<i5enetaeI/ enbe twaelf ban be Staten ban Hoiiandt enbe Weft- Vriellandt, met ftaec Sloffen opöaicbojfien/ met lange mantd^ enbe gcooten ^oubi / toacen geojDon> neect om Bftatöcft upt DenBupi inlKnöoub3 <ira=> coffe te Djagen/ enbe uptbieCacofreDoo?bewerc6 in het (©raft i Defe Bebben Bet Etjcft opgenomen/enöe gefet in een Sonto €acofle/ typif^ tot be begcabnuffe gepjepaceett/ toaec öoo| gingen twee paerbOTW
jtoart laten befikft ban't ftooft tot De boftentfes®»
penen ban Den i^eer obecieDen BongenDec^De^.
«öetfi gingen booj DcpaecDcnbanDetou-<iracofre/ fes ©iDbfc^ inben grooten ïSonto / met langlje mantel^/ oen elefiejijbi banDe atijtfe S^'»®''"® ^ gen twaelf ê>taien S^oDen acBtec bni anDsten/ ω tóen. .
«Enbe bupten befe S3oDen gingen vier en t wmtigii lambeautajen aen pDec jpbe twaelf, met gcoote» bubj/ opcgenacBtecbenanbecen. ^
aen 'tatijcfe boigDbenBaecJ^o.pog.Jie^
een ^eDeputeecDcn/(Ïttenbeineen€arofre/ omw toelefiegingen vieren twintigh flambeautooi/gafn^· DeinpeiëifbcoiDieslgbmBetgiÖcR, ^^^ |
J
-ocr page 784-
1668,
€n OORLOGH, 'tAcht-en-veertìghfe'Boeck. 753
. ©ace wa öofeijbc be d rie ^oonen ban ben obcrlc»
liöo· jjoitecc^fimbaftalicucincenïtacofre.
- ^e iuclcfec glöcbola&t toiccben booinoct» vyfthien
CacofTcn/ alle möm fìoutosehlcct/ «noe tofïci« fatcn
tjcdck]oo?nani£ i^cccen üanbe ^eQccinge / cnbe JEi-
nfjicr^ ban Oen ^taetj enùe ^ecfoonen banquaU^
tcpt/ öcbfenbe pcDft itatoflcaEnpcbccpooitiECccn
flambeau / bie ade gcbjagni bitabcn boo; iujabcn in>
jjcn gcootcn ïïoutD nict langf majitcl^.
<i£nbc Ijct aiijcft mbicrmanictenirtBa£beo?bje
Doo? b£ l?cic®9iitaet/obEC bc iBaccht gcbjaflbt/aen bt
fioo^m biruc banbc acoate fóeccfe/ altoafc beboo?s
nOEmbC viet en twintigh ^tatcn 25flbm l)tt fdbc upt
ili Cacoffe ijfbbot flenonren / cnbe gl)£b?ag:cn boo| be
itercft acn 't <5jaft acn bc 5pbe ban 't Cftooj.
(iSnbe fijn gaec J^og. (0£beputeccben banbe
Jtcccli bJ£b« aereben in bc fclffic o|b|e na 't fjup^ baec
bet ïtjift toa^ gbcbKcfl ; acngaenbe be vier en twin-
tigb j^lambcau^/ bie get 3ltjc{t gegacn fjabbcn/
nu mebe tee stjben be CacofTe banbe ifeeccn «Sebepu^
tferben^; betoflcBein't^tecf fiup^jijnbeingegacn/
tuicrbcn boo; bc ^oonen ban ben (@becleben @eec
SUmbaffabeuc wfpectueuflijcft bebanchtboojbciSece
acn Daec «üb. J^abec gebaen.
anbetcnbaegö^ 5ijnbetìoD?noettibef>oonen
oegaen aen'tfiup^Uanbenl^eecpjcribEcenbe/ Bare
ilo, |@og. onbeebantaliicl^ boo? b'€ec aen gaecobec!:
lcbme©a0ic gebaenboo?ben^taet/ fooin'icegact
ban De aSegcafentflc tot fto(ïè banbe lìepublicque/
al^ boo? bc p?cfeHticbanöaec J^oogD Jl©oa. <i&ebe<
pnteerbcn^/ toaec op bat tee 30ccaabetingegöe|JQf»
feert ig.
Ï>en negenflen lanmry feflien hondert
negen en fefiigh.
DEn Heer van jegenwoordigh prefideren-
de, heeft de Vergaderinge bekencghemaeckc,
dat de t'famenljcke Soonea van wyien den
Heer Ambafladeur Boreel, huyden morgen aen fijn
Logement waren geweeft, ende haer Ho. Mog. in fijn
Perfoon fcer refpeaueufelijck hadden bedanckt voor
de groote Eere die de fel ve haren Vader, ende by ghe-
volge hare Familie gifter avont van wegen den Staet)
volgens hare Hoog Mog. Refolutie van voorleden
Maeodagh was aengedaen, ende gefchiedc, haer felven
altijdt recommanderende inde goedenierene gunfte
van ώβΓ Ho. Mog· j waer op egeene Refolutie en Ss
gevallen.
Geteecliicnt
1. va» cent.
Accordeert
I. Sfron^tKS·
S)ttra£i uyt het Regifler^&c.
Mercury den negenden lanmry Ceflhlen
hondert negen en fefiigh.
De Heerenvan Gent ende andere hare Hoogh
Mog. Gedeputcerdens, gemenrioneert inder
felver Refolutie van voorleden Maendag>heb.
ben gherapporteert, dat de Kinderen vanwylende
Heet Willem Boreel. in fijn leven ordinaris Ambafla-
deur van defen Staet in Franekrijck, gifter avont om-
trent ten fes uyren alhier op't Hof voor deCamer
vandc Vergaderinge Ivan hare Ho. Mog. hadden ghe-
fonden, twee Caroflen met Rouwbekleet» datnaer
Ed. daer inne waren getreden, ende haer hadden ver-
voeght aen't Logement van den Capiteyn Boreel In't
Noord-ende; alwaer het Lijck van den overleden
ftondej dat haer Ed. feer refpeftueuielijckendebe-
leefdelijck waren gerecipieert, dat een korten tijdt in
dat Logement vertoeft hebbende, a«n haer ww gepre-
fenteert d'eerftcRouwKoctfej ende daer inne gefa-
mentJijck getreden wefende,inamediatelijckhet Lijck
waren gevoJght, eode fulcx ten refpeite van den Staet,
rangh hadden gehadt voordeghefamentlijckeSoonen
ende Bloedt-Vrienden van den Overleden, alsmede
voor alle die verders inden Rouw om 't voorfeyde
Lijck tot inde Kercke c'accompagneren, waren ver-
focht, ende gebeden, waer op gedelibeieert iynde, is 'c
felve aengenomen voor notificatie.
Geteeckent
I. van Geta.
Accordeert &:c.
1. Spronfm.
ïtoome nutotöe^paenfcöefaecften. ö'?llnü»a(ra<i
beuc be Reede fcö?eef ban ben achtften ©cceinbec
be^ booileben ^aec^/bat naec bat ftet b'^eec ?ïmbaf=
fabeuc ban Engeiandt op be jongljfl berieben pofl-
öagö af-feftept ban öem Ijabgijenoinen / met intentie
om be cepfe nae Lisbon nietten eecfien tot effect te
bjengljen / tot alie^ bc noobige p?epacatieBDeniaecht
taa^Betoee(lboo?ben€rainenbEbc jJSnpl-cjcI^/ bie
eenige bagen op bcsSïiinbaflabeuc^fioflentot thien
Pifïoolen baegö^Siinaengeöoubfngöetoeefij maec
toiecben bic eenige bagen baec na toebec gelicentieect/
met ibcbingh / bat noclj acht bagcnfonbeBÖebjagöt
too?bcn; fcöljnenbc batb'j^eecHmbalTabcncmetbe
jonggtl eengljeltontcn (Ë^brfinan o^bie ban f^n €a>
η ingt) ontfangen fiab/ om alleen op fcceltece tonbitien
ijetaccomraobementmct Portugael onbecI)aubcnte
nemen / en fonbec fobanige eonbitien nict ban Madrid
foubebcctceiiten. «©ntcent toelcfte conbitien/'r Spaen-
fche ©of eenige fpeculatien foube gftebonben Ijcbben/
om alle^nabett'obeclegaen/ baec oocK&p foube gc<
iiomen 5ön batboojbatloffeecinfiantdiicftaenges
Bottben $ egetoeefi/ ten epnbe ben JÜ^acqui^ de la
Fuente onlangl)^ banbe ?llmbaflabeaen't jFcanfcIjc
©of tejupé gehomen/ nebcn^ meergtbachte ^eec
?Bmba(rabetic in befe Commiffie foube oöebjupcrit
tooibcn/ toaec toe befelbe gant^ niet Deeft Ronnen
becflaen ; enbe niet tegenfiaenbr fooban^l) point tot
contentemmt banbe ieecSfimfiafrabcucoori» afgije»»
baen foube jgn/ i^ befleifsJ bectcet& booj al^ noeD niet
gebolggt.
«©ntcent Bet bectcecïi ban ben J^eec Don Jan d· Au-
ftria na bei>paenfcf)e jiebeclanben/ omalbaecBet
(^oubecnement aen te beetben / btillcn fommige ooch
fcec ttoöffelaeötigö fpjeecRenj en bepctfoonenoan
fijn ©of / bie baec in booi befen metBcooteappacentie
bifcouceecben/ luilben bien aenganibe nu lueiniiflö
berfeccftecen ; enbe foube fulcy becoojfaceftt jijn / booj
be ücootf langöfaemftept bie fon^oogbeptbefpeurc
η Bet faoIb?engen becConbitien/ biebpoojbeeltteu
laogöfïcn noobigj) te 5ijn / met bnicöt enbe ceputatie
bobanine i^ofl te bcdleben.
^e^aenfcBe^cmabei^op ben eenentwintigh-
ften pollato tot Cadix toebec in Sec gecaecfit/befiaen·
beineenentwlntigh gicöepen/ enbe necencontcecrt
geb30?ben onitcent be Caep ban St.Vincent, boo?
et Conbop jongfl upt Texel gebacenjBet toelehe bol»
Sen^ 25?ieben banben feven en twintighften paflata
1 bitoCadixgcluc&elöclt toa^aengeftomen/ fonbec
een ^cöip te becminen/ niet tegenftaenbe gtoote floi»
men geBabt gabbe; befiaenbeinacht(@o;IogB-fcBe=
pmenbevyftigtoopbaecbec^. USaeclienbe beiSjie*
ben mebe nieutie banben ïlefiUentCoijers naCon-
ftantinopolengebeflincect/cnbetmiConflilbanDam
na Smirna; CUbe rabitOfeveDentwimightoa^mCf
be aengehomen Bet Conbop ban Zeelandc, befloenbe
in een(©o?IogB-f^ip/ enbe vieravyfCoopbaecbp-
fcBeepen/ baec obec tot Dito Cadix grootcbjcuaBOc
toaë: bebinbenbe Αφ in S^ie obccbefeftighj^e
bccIanbtfcBe Coopbaecbp-^^Bojcn / toacc ban be
meefle pact ^tcaetbiaect^ in gingen / enbe bc minfic
ban hondert SLoftni toa^/ enbe becfcBepbe ban vieir
hondvt»
S2p
-ocr page 785-
754 S A IC E Ν van S Τ A E Τ
^ . S3p Dcìjafle UatiDcn «©ojïogi) ttiffröcn Spangien cn. 16ób. te Vranckryck, bon lurgcn b'^ïötniraïitfpt alGacr/
—-öct «η enDeanöccbp Dcc Ijanbtacnomni/ omtcbrs
If ttcn tiat sff η jpcanfc φοείιίΤΓΠ cnbe aiDna-en in bat fiijch mogen tiiBljebjacljttofCöfn : onDcc gjEtfjct Dat icfciue tianbe aionöcn Dcc ©jicnDrn nibc ©l)rallicet: benban Spangien toacen/ baectocaenfidicnbcgants onraogelijcke, enbe in seenberljanbe ninnieccn p?acr ticabcle niiöbflen : bat b'^lmbaffabcHC Reede iioogl)' nob(al) öccft scbonben bacc teof η acn ftacc .üBajcfïcpt bc tionlnainnc ilegentc ftlacijtfs « ballen/ met Uccio; iimgc bcc conrraucntiejmacc be ^pacnfe ijicibcn Ijaei: flcaffvinepnmbebntbeminficmobecaticbanccrolu' tie/bc fcanfe fbuöc ftonne Sjeclïcecfien boo? een p?eicict.
iöoefolifc öet inbe^paenfetieBcDecIanbenfiont/ fêBcfeptin'tboojgaenbei^cel. ©e^pacnfcDe/ on^ iicnof pen 't faifoen Dacc buyten geuaec tlclbe/ öcbbcn totbcbiPbingcüan'tCanaeï/ loopcnbc ban Bruflei naec Wiüebroeck, be paffen tufTclien Bruflèl tj002= noemt enbe Aelft, enbe ban baet tot Dendermonde, fooDanigfj afgbefncben/ cnbcmctBoicRbefet/ bat üectcouujt too?bt 't boo5f5 (ianacï/ aï^ mebe be ^eöe= pen enbe 23acqiien op / enbe afiiomenbe/ tegen be se" bjepabbe fiicucnen bcc jFcanfe J^olcftacnfouöenbei fcljicnit blijbrn.
(i)p ben dertighftcn ^Eicccmbcc öeeft Monfieur Sc, Martin, Colloncl banbe SUjagonbecen in ^paen- fcljcn bienfl/ met eenige upt fijn ilegiment i)ct CafiecJ A meJe, jijnbe tameltjcli fiecch/ en met «Suac^ nifoeubefct/ gelegen ontcentNiveiie, ontccntthien upcen bon? bc mibbaglj gfjeattacqneettenbeingenoi nirn; be Boleltecen albaec inO&uatrntfoenQfjeìDcefl 5ijnbe/ gehangen mcbcgeboert.
©en vierden toa^ b'^eec bc Crequi, met fijn ons iictljebiicnbe©olcitcreii noci) in 't ïanbtban Luxem- büurgh ontcent Thcon viie,fonbcc batmen tot BruiTel bccnatn noclj pet acngrnomen tc ijcbbcn.
3Öaegl]^ te boo? qiiamcn abbpfen battuflcBcnbe vyftigb en feftigb ©act- hncctjten Ijet (Duacniforn ban Aire, l)abbcn gecencontcecct obec be hondert vyfcigh banbe ÌFcanfe gnfantcrpc / op bEinelcfie fp tuaccn > lojS gegacn / vyfchien banbc fclbe tee nebec oöcfcöoos * ten / cnDe obec öe honden gcbangencn bcftomen.
«βιιαηι oocit mebe tpbingen aen bit il^ofboo?ecn iEcompettec ban ben ^?abe ban MarchijnaengijCi fa?acif)t/ bat taci ontcent iioDdert banbe 3FcanfeboIc= lieten/ foo tc 1^acttal^te®oft/ bp Giblours Ijaec ijabbcn laten (ïcn/ bacc op eenige bolcltetcn tiptbe «Öuacmfoenenban Namen, Charlemonc, enbean; Dece plaetfentoaccntefamcng&etucfit/ bcbjfichcbc JFcanfc bp be Pont au Loup Ijaböen geattacquecct en» öeoocftgcflagcn.
©en USacqui^ De Caftel Rodrigo, om bc IBiïitie t'encoia-agecen / gafupt / battec upt S pangien cemf» fen obecgljemaecltt toacen ban ontcent bedrieMiI= lioenen «Ccoonen/ obec fulcH^bectcocliopbcn veer- tienden nac Antwerpen, om albaec oüec ecnigijc penningen met b'Kffcntilïenteboen Ijanbelen.
©e patenten booj eenigljeïïemiriientcn i^ooglj. biiptfelje ©oct-ftnccljten / bcgont men nu bagtje» lijcft^ upt te geben/ enbe totecben be gelbecenbaec iicbcni betaelt tot vy fth len ^atacon^ op pcbec J® an.
(ïEot BruiTel een ceglcmcnt uptgeggeben / cacc= ftcnbe bc CabaUecie/ Die ìli 't ©bec quacticc ban Geideriandt gelogcccttoa^/ bacc öp acn pcbed Jiïltp: tecbjiecbt toegbeboegljt vyfthien (iupbec^bacgöJS/ foo boo? üetaliiigbe al^ boecagie booj be ©accben/ boben 't SCmunitie b^oobt enbe fïmpcl logement ; laen een Cononel tc ©aecbt feventiiien cationi/ pebec cation tot vyfthien (ïupbec^ baegij^ ; oen een i5it= meefïec feven, cnbc foo na abbenant / enbe minbecc ©fficieccn.' «Snbe toiecbt aen pebec^ fieuce a&e|Ieït of fp alle^ taiilben gb^nietcn incantante penningen/ ban tuei een gebeelteiu boecagic boo; beftaecbcn/ on· öec conbitie/ bat pebec €ollonel/auptenant Colloncl en $!itmeeeflcc / fouöen gjjcöouben 5i|n öaec €ompa= Quicn te lebecen enbe onbecfjouben fieccH vyftigb {top^ pen cffectibc/ boben b'(0fficiecen ; of bpfauteban fulcy tc boen / bat fijn «Öf ceJlentie be cont).'abcHtcm'g |
fouiJi cafTectn/ fonber entigiic cemilHcrt, lÊenbccr 1668
tcoHöe bat biccgeiijch ccgJementinb'anbcceèjobin-__
tien mebe foube afgcfpnbc toccbcn.
Ontrent be infanterie |iont mebe een Reglement
té bolgijen/ toatc bp aen pbcc boet-hnecötbacgljrii gcgeben foube too?bcn drie pupber^ / beïjalbcn 't fiiua pel logement/ en ^ïmunitie· bjoobt ; 't toelcft t'famen occeechent / een totpnigl) raeec al^ vyf (lupber^ foube iJònnen &eb?agcn.
©e gstabt Bruirei becaccoïbeecbeobecbcatoBfjö- gelbecen / boo? twee Compagnicn «©acbeg tc ©attt/ enbe twee iJegiment^paenfe®oet-ftneebten.
m cepfe ban ben Cngelfen Sfimbaffabeuc ban Ma- drid naec Portugaei, tot bebojbccingc Dcc ©leebc tuf. fcöen be twee laiicften / ïjab op ben vierden tpnbelgcft ftjn boojtgangg/na bat ecnfgen ttjbt te boojen fomnii=: ge Confecentien Dab ggegouben met b'^cec Oen jan d'Auiiria. jiBcn biilbc ocn 'c ^paenfe l|ofboo;gcbcn bat fece gocbe aj^pacentie bia^ om fyn 4^cgotlatie birl tc fuccebece/niet tegenfïaenbe altijt geoojbeelt t^ Qcbjo; ben/Dat bacc ontcent be bolftomen bifpoptte ban Por- tugaei niet foo pjomtgctoont foube honnen toojDen.
^n befe maeuDt i^ b'i&ecc|©acqui|Sbe Caracens binnen iviadrid ban fijn ficcftte befec ïpeceïöt obcclc» ben/ totgcootleettoefenbanbitiHof; jgnbebclTelf^ RcancïtljfPt ban toepnigl) bagcn ggctoeefi / betelcftc toegijcfcO^cben tolect aen een quabe €oo?tfe / ten beele becoo?faec!tt boo? een obec oube quctjuece in bic par= tpe / Ö^tn boo? beffelfjé boobt ban biegcn be ningin nocb opgebjagen enbe afgtbcceubigljt toegliefl fouDcn g{)ebJO?ben bcpcfc&e^ ban 't Pjefibrutfcljap in Viaenderen. i2n albocbjcl Uien jcbcct befeboobtinft fcec gcoote appacentieeffp?oficn öeeft ban ben i^erec Don i an d'Auftria bcctcecft uac bc i>paenfc j^cDicfan» ben/ foo Ran aljS nocb niet feecfiec^ bien acjigaenbcgt» afficmeect baojbcn : alfoo be facclte ban Portugael gcoote bifpolïtie baec ontcent met figbboecbt/ eiiöe üJilmcn totbe boo?igeconbiticnbicfÖni|oogb«icgca befïDeceect beeft oocft befe bp boen/ batban't#jr(«· bentfcbap ban bcnitlaebtban viaenderen nietfoutie ge bifponeect toojben / gebuccenbe beffelf^ commantu inbe boo?f3 ^Sebeclanben. '
(Cot Madrid i^ obcclcben Don Jan deGongora,boi:? bit aantfc itoningöcgcfe feec &efient/enbc aen tofen cp» gcntlijcft be fcöult toa^ gegeben ban 't op bc been te D?engcn ban bc nicutoe j® imte / toaec in alle bf^ nincft^ inftomfien becanbect sijn in ^ilbec/ toaec ban boenmaeljS beel beden nictbcflanttoaccntotDctb?a« gen ban foobanige onliofien.
5^cn twientigbften i^ b'i^ecc USarqui^be Caftel Rodrigo ban Antwerpen tocbecgeficcct tot Bruffel, men bibulgeect bat öoogö gfniflbc ijcec bp ρ?οϋιΓιε tuffcljen bc vierà vyf hondert duyfenc gulbenalbatC babt boen igegoticcen.
gebect beftelfiÈ tocbecftomfie beeft men o?ö2c upt» gegeben tot ceeceutccfngebancejjigeiloogbbuptfciic ficgimenten ©oetUnecbten/al^ mebe tot nocb anb£W nieutue 3@eebingcnbanbie^atte.
3&cn een en twintigften Jijn tC BruiTel acngcftomcn beele ©aecben/ tot ben iScain ban be Uctillcrpc met 't aeene bacc aen bepenbeect te geti?upcKen.
^e jFcanfcöc ©oIcBecen bebbcn in öcfc macnöt;ec« beflepngebab om t'empo?tcccnfeitec3Foii abcnaemt
Knock, aeleacn tuffcben Yperen en Brugge, eOogü toacen eenige ©oleficcen uptbe^pacnfe<!5uacnifot> ncn tefamen abftutfiti betoelc&ebeicanfeDcbben boen ceticecen.
©bec be iocfpfecfe faecRcn quam op ben thienden binnen BruiTel ban toeabcn iiteuc'&?anbenburiw ö'fêeeci Blaefpijl, bcctoa^tenbe «©ebeputeecben ban befe jijbe ; ben ffilefibent Sasborgh beeft bem ben fritmi baab üjefcn begcoeten/ienbe ontfingli twee bagcn ban: na tocbetom be contca bifite. 2iIbact ïi)rtoocl»am- acRomcn twee jplocentijnfcbetfibellicbcn/ betodcKc oBefeabt tDiecöen te 30n banbc ftuite ban ben ©at UretoBö ban Florence, enbe öcbben bc boo?miD&aflü banben twee en cwintigitenauöientiebp fD" fentiegebabt. 1 , ,
©ubictuffcbin tpa#mcn B<ec rart EDgeUndtDj |
-ocr page 786-
fiiBpjoiccienmbecenceptetttemaccfien / öiepafï ' mochten üoojt &ienaen ; b'fene upt tijefe öanDe na» ^ [ttiPifciiap/D'dnDjeupt jafoufïeöanöc ^canfc flcoot» hcpf. ©m drie en twintighftenteiecbcnnEtien^ ÖEt (JicattactinticjFranfcijefaechcnsöefielt / Dcnabol· öÖenOe fepacate ?ïcticu!en met D'igeec Tempie nocb U^rtefcbenc.
uirtfculi feparati,«jm ejufdem erunt viritutis atque autboritatis, acfiinfertiforent TraBatui, boMerno die tnter Regent Magna Brittanmte & Ordino Generales Fcederati Belgy conclufi.
SI in procuranda Pece inter Galliatn & Hifpaniam feofferataliqua diflSculae, fuper punöo renuo- ciacioniseaineunda cftratio, ut vei nullaejus in Padis fiat mentio, vel utejufnsodi verbisconcipi- atur formula, ut neutrlsduatum Coronarum, quoad praediftamRenunciationem, eoquicquam acccdac, aut etiam inde creetur aliquod Jurlsautderimentii quod fi vero Rex Hifpaniarum, vel etiam Rex Chriftianiffimus, in id conientire nolint ^ adverfus recufiDtes Rex Magnse Brittannis &Foederati Ordl- nesprocedent utcoovertura eftarticulo 3.&+. didi Tfadatus, & ultimo horumarticulorutn rel^dtive, ca tarnen condicione ^ ut in cafii recufationis Rcgis Hifpania;, RexCbriilianiiSmusfe reciprocc obftrin- gat ] ie nullatenus arma motuium in Belgica.
, a. Quod Rex Magi;ae Brittannise & Ordines Ge- nerales f oederari Belgii, ut prolixius ab omni parte fa- tiifiait, fe obligibuntomnem fedulo operamdaturos, uc Pax inter Reges tiifpanise & Lufitaniic eodem tempore ianciii polfit, ea tarnen lege ut viclffim Gal- ' fia fe obftringat, fi tam cito id tiegotium non poillt periiuci ad finem,ut Pax inter fe & Hifpaniam nil aHo- minus ineatur, hoe excepto Regi Chriftianiffimo liberum fore, fuppetias ferre Regi Lufitaniae Foedera- lo/uüutaliundedetrahat holtes, fi ve alio quocunque modo, quem fibi commodiffimum, atque maxime ex ufu fore exiftimabit, & fi Hi^ani adduci poierunt ut confentiant in pacem fub didd conditione, atque eaproindeconcludaturi Rex Chriftianiilìmus tenc- bitur Belgica ut pacata, atque neutrarum partium re- bus implicata omnino abftinere, neque eijus fafque erit quacquam adverfus eam moU'i, neque palam vir- tute bellica, neque clandeftinis artibus, ut neque pe- tere ullam fatisfadionem fub obtentu impenfarum erogwionumquc, quasin Bello Lufitanico erunt faci- endse > tam ob dcledum milicum, quam alia belli· onera, quod fi contingit ; manente dido » per auxl- liares Regis OhrÌftianiffimi copia», occupari loca , quKdam in Hifpania ita!iave,Rex ChrillianilBmus , limulatque Pax cum Lufitania faöafuerit) eadem re- itiiuec Hifpanix, fed fi praster & contra expeftatio-
1 expe(
nem Hifpania recufet Pacem cum Rege Lufitaniai; ut &cum RegeChriftiaoiflïmo, eacumeïceptionejut Foederato fUo liberum fit el auxiliari, quemadmodum jam diflum, hoe in opinato cafu Rex Magn» Brittan- nise & Fcederati Ordines tenebuntur reipfa id efficere utHifpani omnino in id aflentiantjita tamc ut recipro- ce Rex ChriftianilBmus fe obftringat quemadmodum cafu primo, quod non fit muturus arma in Belgica.
_ 3· Si praeter omnem expedationem RexChriftia· nillimus inducat in animum,ut promitterenolit quod Traftatum Pacis fignaturus fit, fimulatque Hi^ni ccCTuri funt omnia loca ab eo occupata in noviifima expeditjone, vel allud tantundem valens, de quo mu- tuo coniénfu cohveniet, autpromiflbrum fidemnon itnpleat, aul detraftet refpuatque cautiones & pracmu- nimenta, in dióto traitanijexprefla, quas neceffaria wnt, ut obviam eatur metui jufiiiBme concepto, ne Rex Chriftianiilìmus arma fua vléfcf icia in fatpius me- morata Belgica uiteriusproferat, quod omnibus iftis cafibus uc fi per alia fubterfugia, aut obliquai artcs co- ^erur pacis conclufionem impedire aut,illudere,anglla Fscieratumque Belgium tenebuntur accedere partibus Hifpanix, omnibufque & junöis viribus terratòari- ^ue adverfus Galliam bellum gerere, ut compellatur, non in legesdu'ntaxat faipius jam memoratus, pacem fed fi ariaji4a eum fid$;m ÌHmU Deu^nbabeant |
faventem&propitium, atquede communiconfcnfu ifióS* in expeeire'viiumfuerit) etiam Bellum continuare, donecresincum ftotum fuerint reftitutae, quofua- runt tempore foederis in collimitio regnorum in mon- timus Pyrenacis fancitì. Adum Hegae-Comitii ia tìollandia. dieaj.Jaoumj Signatum crac.
W. Τ E Μ Ρ L E.
Afgefenderde Artpckel^ , dewelcke vende eyghtn kracht endt attmriuyt fuUmfijn als offy in het Jrailaet waren gbejtth, 'twekk fgenwoordigb tujfchen den Coningh van Grott Brittamim e» de Staten GeneraciderVertmìghde Nederl. isgeflote»t
BY aldien in het bevorderen van de Vrede tuflìsa V ranckrijck en HiTpsnien fich eenige fwarigheyc quam te openbaren over het Poinà van Renua-, ctatie, foo fat men aldus handelen :
. Dat men of geen gewach dacr van in het verdr^^b cn roaecke, ofte dat het Formulier met foodanig· woorden komt ingeftelt te werden, dat geen van bey- dede Kroonen,wcgende gemelde Renunciatie yetc komt te verkr jrgen ofte door de fel ve eenigh recht ofte fchade toegevoeght komt te werden.
£n by aldien den Koningh van Hifpaniea ofte oock den Koningh van Vranckrijck fulcx niet en wil- len toeftemmen j in fulcken geval ial den Koningh van Groot Brittangien, mitfgaders dc Staten Gene· rael der Vereenigde Nederlanden foodaniglijck in de- fe faecke handelen gelijck als overkomen envaft ge» gheAeldt is inde derde en werde Ariijckel vaa het gemelde Tradaet endo {n den laetfleo van defe Ariijc· kelen refpedivelijck.
Alfo nochtans dat fo wanneer den Koning van Hif· panien komt te recuferen,- in fuiken geval den Koning
ders de Suten Generaci der Vereenighde Nederlan- den,(op dat alles ten vollen mochte werden voldaen) haer felven fullen verbinden, ten hoogile te fullen be- vorderen datter Vreede tuffchen de Spaenfe Koningh en de Koningh van Portugael op den felven tydt ghe- maeckt mocbte werden, met dien verllandc nochtans dat van gelijcken Vranckrijck fich fai verbinden, by aldien 'tfelve wcrck foo rafch niet en kon ten eynde gebracht werden, niettem in de Vrede tuOTchen Hem en den Spaerfcn Koningh fai werden voltrocken ; uytgefondert dat den Franfen Koningh fai vryftaen , den Koniftgh van Portugael te helpen als fijnen Gcal- lieerde;op dat Hy fijn Vyanden elders van daen moch- te trecken , ofte op eenige andere wyfe dewelcke Hy fai oordeelen hem alderbequaemu; cn vorder- lijckfttezijn;
En by aldien de Spaenfe daer toekomen gebracht werden, dat fy de Vrede komen toe te ftaen op de ge- melde Conditie, endefelveoverfulcks werdt geflo- ten , in fulcken gheval ial den Franfen Koningh gc· houden zijn, fich geheel van Ncderlandt te onthou - den als vreetïfaem en met geen van beydc Parthyea fich bemoeyende,
Gelijck de felven Franfen Koningh oock niet ca fai vermogen yets teghen 'tfelveNederlandc aente. richten,'tfyopenbaetlijck door fijn Macht cn Krijg»· volck ofte oock hey melijk door defe of ganc middeie» dewelcke dacr toe ghebruyckt foude mogen werden t Gelijck den felven Franfen Koningh oock niet en fai vermogen te ey ffchen eenige Satiifaöie ter feecke van fijne koften cn lafteo inden Ooilogh van Portugael, foo wegens het aennemen van Volck als eenige ande- re laften van den Oorlogh : En by aldien het komt te gebeuren, blyvende'tgeen gefeyt is, datter, door deFranfe auxiliare Troepen eenige Plaetfen werdea ingenomen inHifpaagien ofltalien, in fulcken ge- val fai deFranfe Konineh, foorafchalsde Vredemec Portugael bi fijn gemaeckt, defelve alle wederom aeit Hifpangien herftelten.
Maer by aldien Hifpanien,tegen alle verwagtinge de Vrede metPortugael komt te reciifercn, als oock mee de Franfi^Konüifib, ptetdcfc Exceptie; Eht het fijne
Gealli«
cn OORLOGH, Acht-en-veertighpeBoeck, 755 |
-ocr page 787-
S A Κ E Ν van S Τ Α Έ Τ
τδόδ Geallieerden vry ftaet te helpen gelijck al reode is ghe. * * feyt, in foodanigen onverwagt geval fai defi Koningh van Groot Brittangien mitfgaders de Staten Generaci der Vereenighdc Nederlanden ghehouden fijn met- ter daedt te bevorderen, dat de Spaenfe fulcx immers, komen toe te ftaen ; alfoo nochtans 5 Dat de Franfe Koningh reciproquelijck fich fai komen te verbinden, gelijckerwijsinheteerftegeval, dat Hy fijn Wa{)e- toen in Nederlandt geentìnts fai brengen ,
III By aldien.buyten alle verwachtinge den Alder- Chriftelijckften Koningh komt voor te nemen} Dat Hy niet en wil beloven het Tradaet van Vrede te ful- ïen ondertcyckenen,foo rafch als de Spaenfe hem ful- len inruy men en afftaen alle de Plaetfen deWelcke van Kern inde laetfte Expeditie fijn verovert ofte een an- der sequi valent, waervan, met onderlinge toeftem- RjinBe, fai werden overkomen.
Ofte dat Hy fijne belofte niet en komt te achter- volghen ofte verwerpt en veracht de Cautien ende Voorforgen dewelcke in het ghemelde Tradtaet fijn uytgedruckt,noodfaeckelijck fijndeomtegen tegaen de vreefe die met fecr goede Reden is opghenomen j Dat namentlijck den Alder-Chriftelijckften Koningh 'fijne Vidtorieufe Wapenen, in het meer-gemêlde Nederlandt. niet en komt verder uyttcftrecken.
Dat in fulckengeval ; gelijck indien Hy, door an- der uytvluchten ofte flimme praftijcken en ftreecken het flnyten van de Vreede pooghde te beletten ofte te befpotcenj Den Koningh van Groot-Brittannicn , mitfgaders de Staten Generaci der Vereenighde Ne- derlanden fullen gehouden zijn, dePartbye van de Spaenfen Koningh toe te vallen ; en met aller Macht te famen gevoeght fijndc te Water en te Lande de Franfe Koningh te beoorlogen.
Op dat Hy alfoo gedwongen werdt>niet alleen vol- gens de Wetten aireede mede meermael wort gemeltj maer oock,indien de Wapenen dewelke tot fodanigen eynden fijn by der handt ghenomen deGoddulijcke gunite en ghenade tot haer voordeel bekomen; ende volgens het gemeyη gevoelen geraden wert gevonden den Oorlogh oock foo langen te continueren, tot dat de faecken in foodanigen Itaet fullen fijn gebracht en herftel: als de felve fijn gemelt ten tyden van het ver- bondt, 't welck ghemaeckc is op de Grenfen van de Rijcken inde Pyreneefc Geberghten.
Gedaen in 'sGravenhage in Hollandt op den aj.
Januarij iö(i8. Enwasonderteyckent
W. TEMPLE. »
iCtoee bagcti na bat Dit toa^ geacccfleert / toittUen acmtjit-Benoemt öefêeeten tot D£3^cputatieaenöenHiac= fcötpo-'n nutó ban Caftei-Rodrigo, om Dp Dcnfelbenuptte g,·'"'" toecften ben ©?ebe ύρ b'ginficuctie Ben i>p fjaec Hooflö Ai)Bt«re JISofl. mebc te aebenj en alfoo be ©eeccn pcnjionacf^
en 'j)atÏ Burgeridijck, enbe Mr. lacob vander Tocht,^cnflO' l^?;^» nati^ brc ^tab Gouda,ben vierden bcfe^ bp bate Igo. nmrnn. «©cbepiitcect toaten/ om aen ben flcooten öact ban Mechelen te flacn cecommanbecen b'evpebitie ban 't obec be Hoef-Yferfe fchuit: foo toiecben be fclbe êeeren (©icommittcett omme ficl) 6p befelbe occafje met eenen te becboeffen na Bruffeljten fine/om bp ben toelgemelben !&ecc |®arqmi be boojfepbe 3|n- (ituttte upt te toettlten; tot toelften epnbe ten beftoebe banbe gemelbe Jgeecen be noobfflc Ccebentialen gebc pefcöeett/oocl» aen befelbe mebe a^fben toietben Co» peban 't l<EC(tCtaetban mutuele verbintenifle» om. te .moflen befiomen een fecchecc enfpoebigeuptftomfle banOen(!^02lo8l) inbe Spaenfe j^ebeclanben/ ben z;. bef^ tuffcBen ben ïgeeceTemple, (gptraojb. Cnbopei banben I^oninsl) ban Groot Brittangien,en be @eeccn gate Wö. jlQog. (i3ebeput· gefiooten enbe geteetnent b'^eecen <i5ebcputeetben banbe ©jobintie ban U- trecht, öcbbcn öaecgecefeceect tot Bet gene Bpbefels bc op bit fubject boo? befen \aa$ bccftlaect.
b'Heecen ^ebqjuteecben ban Vriellandt,confìbece<s cenbe bat bie boo|f34@ominatie/be|{aenbeuptttaee j^oKanbtfe i^eecen / p^ibatelijtli enbe met eicchifle banbe-lleccen upt anbece ji>jobintien / ceael-cecot tua^litijbmlie teg^nb'pjbjebiwiDefengeobrecbmt/ |
enbe flcecftenbe tot em feet yjtiiibWaDIe srijoMi; fifh. γ ben fnbe boojfepbe Nominatie banbe gernrtteÊfbei
putcecbennietftonnenronfentcccn. --
@oc& op ben 3.7 befo: eeöoDjt Bet rappojt banbe Jgeecen Huygens,en anbcccftace go. .f©og. (©eHmu- tcetbin tot befaften caecftenbebe Limijt-fcheydinga ban Vlaenderen, acfitecbolgen^ becfelbecöcfolutii banben 19 befe^/gecefuraeectengebifitcectbetibinhe be^ïïetr oacta / oengaenbe be booi^be fahe/ geöallm a©aec op gebeiibeccctt sijnbe/i^ bec(Iaen/bat ïnacbol» ge cn totbolboenftige ban.ijace^o.HSog.iiefoiutie banbeny.#ctobct/ ι66$. al^ ηοφ met be ©«ce .ïimbalTabiuc ban Spangien uptgetoiffeitfoubeujEt, beri be Aöe ban Ratificatie/ be tuclUe al in ben 3ace ^166'i. i^ geactelïeect op b'?8ccoo?b/ 't toelcft op ben lo
ban Spaignen gemaecfit^a^ j en tüiecben be gcmfIte I^eeten Huygens, en anbEte&aec ^0. ·ΐ®ο. <©eOcput betfocBt / bp b'eetfie occafie enbe fonbec ti)öt becfuiim b£ boo?f3 (Sptcabitie / en toifielinge met ben gemclten ^eec ftmbaffabcuc te gaen boen. <enbè gelijcft op Den boojn. y,0«aoberi65y.tegeItjchbpöaec feo.lBoa. toa^ geacccpeectfeEificc^ficteban'SïutBotifatie / om boo? toeberjnt^ <©ecommitt.boojtg te boen infcbiclte» becfcBepbe SSnconbenienten / betoeïcfie in Bet tcecficn banbe ïinien d'avers boo? fommige ©olbec^ in Vlaen- deren bebonben toacen / om baec na be palen ofte (ïecs nen tot be fcBepDinge bet Jtimijten albaec opgrllclt en gecegnleccttehJECben; toojbmbe bp befen b'3ïtitljo» cifatie op nieutn^ gearcc(leett enbe geconfirmeecty 0c« Igcft befelbe 31lcte ban antBorifatie Btec nare boIgmOf/ ban tooofbe te tooojöc fïaet geinfeceect.
Uoy que par 1'accord & reglement, fait & „ conclu fur les Limites de Flandres Ie vingtiefme .decemois, dans la VìWtàeBruxeUts, ilfoit «iitiw- expreflcment&depointenpoint determinc, cequitifttti fera&demeureradela Souverainité du Seigneur Re; d'Efpagne^ d'une part, & de la Souverainité des Seig- neurs Eftats Generaux des Provinces Unies, d'autre Jart; & que par un aflìgnation exaöe des places & par 'etendUedesdigues&des lignes quotées par les Let- tres d'Alphabet, furia Carte figurativediftinö:ement foient fpecifiez leslieuxde laditefeparation des Ter- rltoires , ce nonobftant, confideré que dans quel- ques Poldres ces droites Lignes ne pourroient eftre tirées, fans grande incommodité 6c pertedes Sujeds & habetans, de l'un & de 1'autre refTort, par les coupu- res & feparations qu'il fjudroit faire de leurs Terreefc des Cretcquts qui les traverfent, fpecialement, dans Ic Poldre de St. Albert, de loHckvroimen ToUtr. den B»· demans-Vüldtrt Be-oofltreerdt, St. jlnnettrMvydeHj & dans un Corndelaligne du Poldre JwBmw, &que la mefme difficulté fe rencontrera indubitabletnent fur Ie fait des limites mémes,qui fe pourroyent regler pjut exadlement les long des digues, chemins, ou Creit^uet qui n'en font gueresefloigoez ; les Deputez du Roy d'Efpag^e Sc des SeigneursJS/aw Getteraux des Provin- ces Unies ont trouvé bon & font convenus eofemble > que 1'on cn fera un rapport particulier de cofté d'uJtrM &quel'on tefchera de diriger c'eft afiàire à teile fin que Ie fufdit accord & reglement,eftant aprouvé & ra- tifié par les deux Souvcrains, quand il faudra proceder à la determinatió & defignation cffe<a ive par des Mar· fuim.qw l'on mettra des deux coftcz fur les fufdits Li- mites,les deputés à cette fin puiflent eftre authorifez öc chargez d'examiner preallablemcnt Ie» fefdites difficui- tez, afin d'y trcuver quelque expediënt par la voye de change,ou par aiEgnation des autrcs fonds,dc forte que ledit accqrd,Reglement demeurtnt en ik vigeur de co- fté & d'autre, les feidiös fujcö» & hebiuni intereflez puiOènteftre accomtqodez les mieux que faire fe pour ra ; & comme 1'on a rcmarque particulierément une dlflSculté dans Ie fufdit coin du VMnJe» Boom.óc des Terre deBwo/?ir»^.& Mnefalement de l'Ifle,laquelle cft enclofe cntre la Papquih & la Seetelaers Cret^ttt i raifeq des digues qui pour Hue grande partie lent tom-
♦ — . BCCt |
-ocr page 788-
en OORLOGH, *ίAcht-en-veertighfleBoeck. 757
bées fous le reflbrt do Seigneur Roy, erquepar Iff ' ' toiM les Habitans & les IntereHez des Poldres tout au tour des Villes de rEfiiufi & Aerdeniurgh, & de 1'au- trecofté de la predite i/7#(erosrent excremementin- commodées, s'illeurferoitdefendu, defe fervirdes dites Digues, paree que toute la communication des aucres quartiers demeurant fous Ie reflbrt des Sei- gneurs Eftats, leur feroit coupé, par cette partieen C»py[che Gat, qui depuis Ie Coin dudit Boom monte en bauc vers la PoMffiiij deladiteCrfw^»?, Sc que par les Deputez dcfdics Seigneurs Eftats a efté propofé, pour un expedlent, que la Souverainetc du Seigneur Roy demeurant fur fes Digues, ont pourroit pourtant de fa pirt afleurer lefdits Habitans Öc Interefe qu'il leur fera toufiours libre & parmis, di^afler & repafler les- dites lignes avec leurs Chevaux, Chariots, & Charges depuis ce dit coin du Boot» jufques à la dite Damme> & deladefcendant julques au co η de \\SoetelaersCreec· ket fans c&ic char^ezdeTaillet, Gaheües, ou d'au- tres charges telles qu'elles foyent > comme n'eftant point des grands Chemins, mais feulement un paflage pour aller àladiteDigue de Ia Soetelaers Creecque, & que des femblables difEcuItez fe pourront rencoatrer (ieparlesSujetsdudit Seigneur Roy, dansles parties de fon reiforc, on a trouvé bon, & on eft con venu de mefme, que 1'on en fera un rapport favorable, afin de telle authorifation lur les Deputsz à venir, que l'on en en puiffe efpercr un accommodementbon 6t fortable·
HOewel dat by 't Accoordt en Reglement, ghe- maeckt en gheconcludeert op de limiten van Vlaenderen den MmigfieitdeieT Maent, in de Stadt van Bruffel. het is exprcflêlijck, en van point tot point gedetermineert, 't geene fai zijn en bly ven aen deSoüverainiteytvanden Heer Koningh van Span- gien,vand'eene2yde, en aen de Souverainiteyc der Heeren Staten Generael der Vereenighde Provintien, van d'andere 2yde ; en dat by een exaóte Affignatle der PlaetfeD,en by d'uytbrcydinge der Dijcken en Li- nien, ghequoteert by de Alphabetifcbe Lettersopdc afgebeelde Caerten, diftinöelijck zijnde ghefoecifi- ceertdePlaetfenderghefeyde feparatle vandeTerri- torien, foo is niet tegenftaende geconfidereerc, dat in eenige Polders de rechte Linien niet en konnen ghe- trocken worden, fonder groote incommoditeyt en verlies der Onderdanen en inwoonderen, van d'een cnd'anderreflort, door de fnydingeenfeparatiedie men in haer Landen foude moeten doen,en deCreec- ken die dwars door-loopen,fpecialijck in St. Alhnts Ïolder , de» lonckv-rttmen Felder , den· Ovdmans- TtUer, Beoofierede, St. ^n^terMuyden. en ineen hoFck der Linie vanden Boom Polder, en dat de felve difficulteyt (ïgh fonder twyffel foude rencontreren ia 't maken van de Limiten felver, die men konde regu- leren meer exaöelijck langhs de Dijcken, Wegen, of Creecken,diedaerontrent2ijn: De Gedeputeerden vandenKoninghvanSpangien, en dievandcHee- ren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hebben goet gevonden, en zijn 't famen over een ge- koomen, dat men een particulier rapport vanbeyde Zyden foude doen, en datmen fai foecken de (kecke te dirigeren ten dien eynde, dat het voorfeyde Accoort en Reglement, zijnde geapprobeerten geratificeert by de twee Soiiveraine, wanneer men foude moeten pro- cederen tot de determinatie en efièSive defignatie doordeteeckensdiemenfal fetten aen beyde zyden op de gefeyde Limiten, de Gedeputeerden daertoe mochten zijn geauthorifeeit en gelaft j Eerftelijck, de boventtleyde difficulteyten t'examineren, of om uyc te vinden eenigh expedient by wege van wiflèlinge, of ïffignatie van andere gronden, invoegen dat het ghe- fcyde Accoordt en Reglement, van d'een en d'andere Zydeblyvende in vigeur , de boven ghefeyde Onder- danen ende Inwoonderen het befte als men konde, mochten zijn gheaccommodeert ; en ghelijck men particulierlij ck heeft geremarqueert een difficulteyt «ndenvoorfeydenhoeckvandenBww-PiWif , ende Landen van Beoofiereede, en generalijck 'tEylandt, tweick is beflootentuDTchendePii^ewfi/» eaStctt- VLDeel. |
laers-Crucke, teroorfaeckedat deDijcken, die voor ι(ίί8.
'tmeefte part zijn ghevallen onder't reflbrt van den__
Heer Koningh, en daer by alle de Inwoonderen ende Geinterefleerden van de Polders rondt-om de Steden van Siuys ca Aerdenhrgb j en van d'andere zydevaa 't voornoemde Hylandt, fouden grootelijcks ghein- commodeertzijn , foo't haer verboden was haer te dienen van de ghefeyde Dijcken, doordien dat alle de communicatie van d'andere Qunrtieren, woo- nende onder't reflbrt der Heeren Staten , haer foude afgefneden zijn , by defe partie in'tCapyfihe-Gat, die van den hoeck der gefeyde Boom om hoogh klimt na den Dam van de ghefeyde Creecke : en dat by de Gedeputeerden der ghefeyde Heeren Staten is gepropofeert ghewceft , voor een expedient dat de Üouverainiteytvan den Heer Koningh bly vende op de Dijcken, men konde nochtans van fijnen 't we- gen de ghefeyde Inwoonderen en Geinterefleerden verfeeckcren , dat het haer altijdt vry ende toegela- en foude zijn te paflèren, enderepaflèrendevoor- fchrcve Linien , met hare Waghens, Paerden, en Laften, van den gefeyden hoeck van den Boom, tot den voorfchreven Dam , en van daer af-koomen- de, tot den hoeck van dt Soetelaers-Creeci, fonder belaft te zijn met Impoften, Tollen, of andere La- ften, hoe die mochten wefen , als zijnde geen groo- te VVegen, maerallcenlijck een Paflage om tegaen tot de gdefeyde Soetelaers Creecks Dijck; en gelijck diergelijcke difficulteyten figh mochten rencontre- ren door de Onderdanen Van den boven-ghefeyden Heer Koningh in de parthyen van fijn reflbrt, mee heeft goet ghevonden , en is van 't felve over een ghekoomen, datmenSdaer van een favorabel rappporc fai doen, op dat van fuicke auttiortfatie op de Ge- pureerden in'ttoekoomende, men een goet en for- tabel accommodetnent mach hoopen.
«Bnöe fouöen blenbolflcnbe ύε BöcBuItieil^wKn Baece φοοβΐ) JlBascnUe ®l)et»eputeec0en te ββο lifcK aen ten biel - eelben ]@eec ttmbaffaDeur fie^ bentmaccKen/ Dat baece ^oogb JSoff. onbeclie* nefïtie bonDe ϋοομιοΐηι&ε tvttoiffcHnBr ban be ban 0atiflcatfe / gbemecnt bleben: ombe boo}« fepfie !inconbenienten alf! nocb boa; onbtrï(n8& con* cectteboenabjufleren; be^toiecbc ben iSaebiban staten bannuafeenoeeutgocifecct; ombebooi» ^be 4^]ctrabitie al)et>aen jijnbe / be boo^acmelbe aCimfiten effectibe met^alen ofte^teencn te bief* fecen/ enbe te ceculecen / in confojmitept banbc Sinien / Detoelcliebaetobccshercothen toacen (n^ beCaetten Figurative; betocftlie Op ben feven en twintighften ^cptembec / feftien hondert vier en fe- ftigh binnm&e^tabtbanSluysinVlaenderen, bn <l9ebet)uteecbcn ban fiaec USoe. enbebp Com- tniiraciflen banben booabfl-aemelben Sioninohbe»· flelt enbe0etepcUeni3|)n.
Jlöaenbaal) ben dertighften geeft b'ï|ccc ban Beu- ningen, tiaec e^oogb ASog. ({3ebcputeerbeter]^ec:< gabecinse ge epbibeett/ ooch becbolgen^ gDelefen feecHec concept banlËilTibe aenbe üieec ^mbafTa» beuc be ReedevanReniwoude, opbennaembanbe Seeren tiaec Hoogt) IQog. <i3ebrputeecben tot be ^ccete jpcanfe en j&paenfe faecften / af tegaen: obec tiet-fubject cactltenbe !)et bebo^becenban een feeelteee en fpoebfgeu^tltotnfle banben in· be jkpaenfcbe Jl^ebetlanben. mm op gcbelibeceect «tjnbe/ iiöetboo?ff|)?ebe concept ban JBWbe göe» goubenboo; gdeacceHeect/ enbe bien-botgené in 'tnet ggefct»ebcn en op ben naetn / al^ boocen/ aenbe gemelbe i^eec «rabaffabeuc gefonben ·, roet o;b;e ommebetSoninginneSlegcnteban Spangien, enbe l^et 9of Madrid met alle beben(fieU|c&e tebenenttaclitentebifponecen/ om fonbectlibtbec» lie^ toegöen^ ben tóoningö ban Spangien t'accep. tecen een banbe AlcernativcConbitim banBjeebe bp ben fioningf) ban Vranckrijck boo^geileggen; inboegen al^ Oiege-eptenbeett cnbegcinfeceertsijn itt't fllcactaet tuflTcöen ben ©ree Tempie, ertca· ojbinacf^ Cnbopé ban&en ftoningl) ban Oroot Brit.
^ff tangien, |
-ocr page 789-
75S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ΐ5($δ. cangien, enticiie i^eeteti<C>e&eputeec&en bau gaec @Ooel) JÉoe. Den drie en twintighftea Qfjefloten/ ol^mcDcomtefl&elöcfeaen te nemen De Treves bp Denj^floaöfl-öÖemelDenHflningf) ban Vranckrijck boojgöefïeic / qm obeDuptenDe Defelbe De SseDe^ (Slicactatcn t'aDiuftecen : mfieceuDc ten epuDe/Dat ' DenüooóDfl-QÜeDacDte f^oninsl) banSpaignentot £enbp-een-&om^e tot Dien epuDe aen te (lellen/ tbilDe beteec&enen Dag() euDe plaetfe met fooDani' gben acceleratie al^ De p^effantfjepDt bauDe ttjbt toa^ becepfehenbe : Cnbe fouben ben boojnoembe Steec^mbaffabeuc omtcent get gene tot uptbiecc' nineeb£tnbeboo;f3 baec ioogQ IQog. intentie/en:' De bebo?becingI)e banbe ©?ebe / Dienen fionbe tot fö= ne indcuctie/ ftebbcnbefietgemelbeiCcactaet/fjem elbecept^ toegbefonben/enbeinaUe^ communiea> tibe enbeconfibentelgcbpjocebecen en agecen met enbe neben^ bie gene ( bie ban tnegen^ Den j@oog{)(i- U&eöacöte iiloningb ban Groot Brittangien (ïebten felbenepnbe aen 'tmcec-gbemelte j^ofban;&paig=^ nentot Madrid foubebebinben.
i^ebebencltingben Die onbectuffcben bielenobec Defematecieb3acengbeiyclt o;binaci^ bibec^: beele S^ben boope banben Sjebe op blepne enbeftoae· conlectucen ban baec opinie/ Doo; bemibbeiin> ebe banben / enbe geagiteecbe fCcaetaten tuf·^ feoen ben fóepfec / enbe be i^?incipaelfle ©jincen ban 39uptflanbt/ be^bieben/ (tEngelfcbe enbe Hollans Dec^: enbe boo? be ©lebe met IpoKugael gemaecdt ofte nocb temaecRen. |@aecmen fagbbatbitaUe^ Denifïoninabban Vranckrijck toepnigb mobeecbe. •Z^at bP ben l^aui^ fouDe eecen al^ een bemibbe* laec / eiibe bP niet b?ecfcn el^ een öecbtec : Den ftepfec onmaebtigb / enbe oncenigb met be een / ènbe bepbe becooft ban be jenutbe ban be Φοι- logb/ bat fp bet gelbt/becacbte bot eenigbe banbe |^?incen biacenaen bem boo? iScactaten oftegifte becbonben/ enbe bat bE> be anbeceonbec malhan:: Decen oneenigb/ nietb?cefbe/ DatgpgbeloofbeDat De ;&biebenboo? gcootec gabengem bp fouben bal· len : enbe Dat De <iEngeIf£be Doo? bace bomeflique ttoiflen / enbe om bace onlanyfcbe fcbabe te öecfiel· len/geoccupeectjgnbc/ gb^^" uptIanbtfcbefo?gDe fouben bebben: Dat lóst eec ignoceecDe bat De lanbec^ ban out^ aenbe jptanfcbe boo?b?ienDtfcbap cube cebecentie becbonben / enbe ten infjcbte ban Commeccie/ toaec boo? fpbcpublique enbe p?ibate libectept babben/niet al^ gebtoongen boo?beuptecf}r noot/ben naemtan t@ojlog tegenl De f canfebe niet en fouben geben aeuDe ^ocietept. 9^at be Hollan» Dec^ b?efen ,De jgabup?fcbap banbe jfcanfcbe / maec fp niec toilben bat fp op baec pecgcltel en op baec Ko· (ien bctD?ebtn fouben too}ben/en liebec Dabben Dat De ^paenfcbe De ]9?ebe bofien met beclie^ ban ttoee ofteD?ie]p?obincienafgbeIegben banbe ©eceenigb· De ]^?obincien / boo? get <0?aeffcb^ ban Borgon- dien enbe Luxenburgh, ηβε bat be Ccaetaten gbe> maecftt fouben toefen / om aen anbece becaetpa» gingbenplaet^tegbeben. ^at tectoplen bacfe bcc» fianbelt toiecben tuffcben foo beele ]p?incen bec· fcbcpbe p?inceu becacbttoacen/ omDei^eligie en«
logb / op een becficecOe totjfe Den tgbt becpeeten / met be Duellen / De negotie/ met De contcobecfie/ metDe ji^affobifcbetegben^ Den tactogb ban Lot- tharinben, enbe met be onbofien ban De S^egatien ; Irn Dat een onfeechec gecucbt Den ©?eDe met De Φο?· tuoeefen eb^maeeht / babt meDe gebjacbt/ toelcuec^ fibeloof beele conjrctucen bal^ maec&ten. <9palie betbtelclte bolgbbe bat ben ^canfman met^olcb enbe 49elbt/ai^ooch met anbece Dingben om Den <{^o?Iogbteboecen/bec(ien^nbe /biecicb ban bec« ftanbt / begee?icb ban glorie / enbe opgbcblafen boo? De fueceffen ban brt beclebc jaec/met JBapenen/ niet met bjepgbcmenten ofte fcbabutocn becbaect Qbe« maecht ftonbetoo?ben; enbe battec nocb een miD> ^lobecicbtoa^ ora De^iebeinbet^ijcH teconffc' |
beten/Dat 5 ofbatcenpcgbeIi)cfi(IcB battben(©oi= 1668 Ifflb/ al^ bem niet aengaenbe / ontöouDcn/ ofte alle met Den fóepfec confucecrn om ^cbeclanbtalsS een Ciccaci ban bet Sibctt te binbicecen. ^atbeteetfie acnben jpcanfman bet p?etf);t foube bencmnt om «©uptpanbt te infefïcren / enbe bet anbere be facui- tept; toant batbP totfulrfttn onbebagbtfnöoonli= moet niet foube becbaiUn/ bat bP Tune faecRen in m tbchel foube flellcn met be 3©apencn ban gbebtcl ^^uptpaubt. <iBnbp olbicn / geiUcRicft'tteQentocc fic(fcpberenboo?nacm31Qanl eenige ben iicpfet/ anbece ben jpcanfman toillen febocifeccn/foo fai bet met ©uptflanbt gbrbaen 3ön / enbe men fai niet al: leen in jgeberlanDt (@o?logben/ mare bP fai in ?&Hpipanbt roepen alle upibeemfcbe bie ban fïiu factie 3ijn ; enbe fullen bep?incen onbecbaet/nc: imb?ullccrt sijnbe met fabeuc ofte baet ban bibtcfe pactpen / ficb ben t©o?logh aenboen / bat beci fcba» belgeftec i^ban ben uptlanbtfcben. jR^aec bP toaë geabufecct ; geltjcb namael^ bleecR.
Schriftelycke ^verklaringen Ì van weghms den Koningh van Vranckrijck {foo men fiyf) om op feeckere Alternative voor·· fiellinghe ende conditiën 1 den Vrede met den Koningh van Spaignen te mlkn maecken.
MYN HEEREN:
NAedien U Ed. my heeft doen behandigen,eeD . I ExtraÌl van feeckertn Brif, beneffens een Pr»· Λη, ] jeS van een Traöaec, te maken tuflchen den itoiiis» I Koningh van Vrmtkrijtk. cnr'ede Heercn StatenGt- gfgf'J »ef«e/,beyde in de r(»/egeftelt»ende gedateeit jgjti»
biatteaPar^AGnachthieiidenlfowemhetfefihienho»· mt dertfeven enfefiighomtaeàaalkoxàa^vasi Spaignen te obligeren, op die daerinne gefielde Conditiën fich " ' ■ te vergelijekcn, ofte in cas van weygeringhe, teghens den fel ven Koningh van Spaignen, ende tegens alle die geene,die hem foudcn willen affifteren. gefamentlijck te ageren 5 gelijck breeder uyt het vcorfz Exiraff ende TrojeS is te leien, ende dat u Ed. my mee eenen ver- focht heeft, over defe importante materie u Ed. mijn on^eveynft gevoelen te laten toekomen.
bpo hebbe ick met eendacht de voorfz beyde ftuc- ken ovcrlefen > ende dan verder alles by my rypelijck overwogen zij nde> niet anders konnen bevinden >ils dat de effentiele vrage, waer op ick u Ed. myn gering Sentiment communiceren fai,dat hier innc refitjeert, ofte defe is.
Te weeten, of den Koningh van Vrtrnkrück àaot de Heeren Staten Generaci, ende andere potenta- ten , die haer by fijnen aenghevanghenen Oorlogn geintereflèert houden , door een accommodement van Vrede behoort te worden geholpen, tot een van- de Altenativen in 't voorz Frojea geftelt > daer in be- Aaende,
Of j Dat de jeghennomdigheKtmmgh van SpeigBi». in voldeeninghe van het Recht, 'twikk den Ktmingh van Vranckrytk fratendtert vervaüen te z^n. cp de KO' ninginne fyne Ghemalinue , door Je dtodt ven Ko- ningh F hilips van Speienendefelft Heer Vader, tnhet eynde van de toekomende Maendt van Mart nu.fa! mette* cederen, aen den Koningh van Vranckrück temìghlm en eφltjckde Steden. Forten, Fa/fen.end* hare dependen- tien. die hy doorfijn Wapenen aireede heeft geocaiteeTt f« de laetfie Compagne. ,
Ofte, in plaetfe van dien, datdefeheKoningbva» Spaignen.aen den Hooghghemelte Koningh van Vrtnch' ryck fel moeten aft laen.ende overgheven > mede eeinngv' lijd. het Hettoghdom van Luxenburgh. ofte de Frat^eM Compté daer voor, mdtfgaderi Camì>rar > Cantkejjf} Douaj . Aire. Saint Omair. tfynoxterge. de Feun' met alle bare appendentien en dependentien ; dien den Koningh van Spangien daer inn* «W*·^ |
-ocr page 790-
en O O R L O G Η, 'f ^ck-en-^veemghfieBoed, ,759
//O foude moghen koomen te mmken , den fehen daer toe alfdanntet de Wapenen van de Hteren Staten Geaerael. fade van andere Votentateat behoort te warde» bediuon- gen eude ^econfir'mgeert.
Om dan de openinge van mijn gering gevoelen te doeo) achteickonnodigh, jae felver cedieux te we- ien 1 tevertoonen» hec Regbt van deKoningh van Vnnckrijck op de Spaenlche· Nederlanden , ende confequentelijck tot die voorfi Alternativen vermeent te hebben, alfoo dit door anderen, beoeflfens de Con- tradidie van den Koningh van Spangien, in 't korte endebrecder, door den Druck aen alle de Wereldt is bekent gemaeckt.
lek (al my oock niet onderwinden j om een Judi- cium ofte oordeel daer over te geven, wie vanbeyde Kroonen recht ofte onrecht inde principiële faecke Ibude mogen hebben, want ick foude van den Wette- lijcken Rechter, diefulcx alleen te doen competeert, daer over met recht konnen werden geccnfureert eodebeftraft.
Maer ick fai alleen mijn verfocht onpartydigh ghe- gevoelen, fonder het felve met eene groote Prologe, ofte Dedué^ie te verciercn,met alle eenvoudigheyt op bet Papier ftellen,
Ende fal,eti moet, dienvolgers feggend at by aldien men particuliere Interejfen ende maximen van Staet fai müen ter z,ydefieUen, ende allen be-oogen de redelijck- beidt 1 mitfgaders de gemeene fecuriteyt ende Vryheyt, ickgheenbeilandighfundament kan vinden, waer- om een eenigh Chriitelijck Potentaet den Koningh van Spangien foude konnen, ofte mogen vergen, om- me een vande voorfz Alternativen aen te nemen, ende den Kouingh van Vranckrijck daer toe by mid- del van Accoordt te helpen.
Ende om de reeden hier van wat particuÜerder te vertonen, fai u Ed. believen te confidereren.
Eerflelyck: dat door dit middel van accommode- ment, de Procedueren ende Pretenfien van den Ko- ningh van Vranckrijckt'eenemaelfoudefl werden ge- legitimeert.
Ten tweeden: foude den Koningh van Spangien, die van niemant, als van Godt dependeert> door het vrywilligh overgeven van een ghedeelte der Landen, die hem van fijne Voor - Ouders, door verfcheyde generatien, by fucceffie, ende folemnele Conventien ïijn aengekoomen, ende den irelcke hy fchuldigh is, met goedt ende bloedt ten uytterften toe te conferve- ren, daer door fighfelfsby de geheele Wereldt in het ongelijck ftellen, ende te kennen geveo, dat hy op Gedtendefijnegoederieckmietenlretrovwt , waer toe het over fulcks onredelijck foude wefen,den Koningh van Spangien te compleren.
Ten derden : foude het oock daerom onredelijck ende teghens de gemeene fecuriteyt ftrydighwefen, overmits den Koningh van Spangien een van de voor- fchreve Alternativen aennemende, ofte yets van de Nederlanden,alshyby de Fireneefihe "jyallaten heeft behouden, aen den Koningh van Vranckrijck over gevende,het overige foo hy nu nocjj foude mogen be- houden , foo debil foude wefen ,dathetby fighfelven niet en foude konnen fubfifteren, ghelijckdanden Koningh van Spangien om het felve in ftaec van de- fenfie te brengen met groote koften hadde aengcvan- geneen Fortificatie van Charletoy te maecken, ende daer benefïens van laer tot laer veele contanten tot be- houdenis van de voorfz Nederlanden heeft ghefon- den, ende men niet confiderabels aen den Koningh van Vranckrijck buyten de Pireneefihe Conventie kan laten ofte gheven , fonder de rcfte in foodanighen Staet te ftellen, dat den Koningh van Vranckrijck, felonfoa tonplaifir·, daer van tot allen tyden fai konnen difooneren, ende die Onderdanen d&gelijcks meer defc Koningh van Vranckrijck , als haren natuer- lycken Heerfullen moeten redouteren.
Zijndeteni;;ir//«iaenmerckcns waerdigh» dat Je voorfz Alternative foodanigh is ingefckickt, dat den Koningh van Spangien nieten foude konnen geraden Werden daer op te handelen, nemaer veel liever het fiQeheeleNcderlaa<}ttc<iuicMeo>ecn wien heioocli |
ioude mogen wefen, geconfidereert dat het met die eene Aliernative, te weten, die Plaetfen die den Ko- ningh van Vranckrijck althans is occuperende , foo- danig is gelegen, datdefelveden Koning van Vranck- rijck platen werdende, die anders by den Koningh van Spangien niet en kunnen gedefendeertendein rufte befeten werdenj ende wederom die andere a/ter· native t noch eens foo confiderabel ende waerdigh is, als die voorfz eerfte,cn waer by Duytflandt en andere Nabueren op hethooghftezijngeinterefleert, datfe niet aen de Kroon van Vranckri)ckovergheghéven* maer aen die vàn Spangien gelaten werden.
Ven vyfden, Soudc daer door oock te kort gedaen worden,aen de gemeene Societeyt en f>>%iiaengefien de Voor-muyr die tuiTchen VrancknjckendenNe- dérlantfchen Staet, mitfgaders een gedeelte van hec Roomfche Rijck, met foo vcelforghvuldigheydtis geconferveert, gantfch foude ghebroocken , en in plaets van een Boift-weer een ftcen des aenftoots wer- den.
Ende ofmen wel tenfefien t daer op fouden mogen feggen,dat ditalles fai werden geremedieert,eenfdeele door eene bondighe Renuntiatft ende gelofte by den Koningh van Vranckrijck te doen, ende anderdeels , door de interpofitte van een Extratrdinalre veriintenijfi euGuarantie van alle HaeÌHerige Fotentatm, fonder· tinghdie daer aengelegenis.
Soo werdt daer op ten fevmden te gemoet gevoert, dat wel mach werden onthouden, dat terwylen den Koningh van Vranckrijck aen de geheele wetelt heeft genotificeert, dat ü\e 'mÏi]ncÏublicatie gejj^ecificeerdt Nederlanden, door het recht van devolutie, fooda- nigh aen dc Kroon van Vranckrijck zyn geconfoli-. deert, dat defelve door den Koningh felver daer van door geenderhande middelen niet weder en konnen werden gtdemembreert, men <iaer uyt moet ,befluy- tcn, dat den Koningh van Vranckrijck yets, bo' ven de Fyreneefrhe TreSaten, daer van nu eens wer- dende by accoordt ofte andets tocgheftaen» hyende fijne PoileritepàooTg^sacTraCiaten màiRenunti*' tien meer hoe Jolemneelende bondigh die felve oock foude» mogen gemaeckt 1 en fai konnen belet werden, om in tyden en wylen onder een meerder fchyn van recht .
als tegen woordigh, oock het verdere al wat nu werdt gepretendeert, tan^uam propria ^ atmexa Coronnte, te mogen vindiceren, gemerckt dat daer dan geen meer Juftitie jeghens hemen fai wefen, emme die Tradtaten te onderhouden alsdaernuisommet'on- derhoudendatif/ywii?;^» folemneel FyreneefeTreliaet» ende daer in gedane twee feer krachtige waer by den Koningh van Vranckrijck wel heyligh- lijck heeft belooft, maer tot noch toe aen dezyde van Spangien wertgeklaeght te hebben gemanqueert, foodanige fijn Renuntiatien te regiftreren ende appro - beren, by V Ïarlement van Farijs ende andere Parle- menten van Vranckfijck.
Waer over fich dan, tenachtfieny den Koningh van Spangien oock idfs niet en iöude konnen bekla- gen, vermidts hy van 'tgeene vooriz ten vollen ii ghewaerfchouwt, ende felk op die praefupooften aen de zyde van Vranckrijck voorgewent, moet beken- nen , dat by aldien hy aen den Koninghvan Vranck* rijck yets meer>*U iy de Fyreneefche TraBetten it beden· gen foude cederen » de Kroon van Vranckrijck hier naer het verdere mede foude konnen rttlameren.
Achtende daerom, tennegindfn', fuperflu andert pretexten meer by te brengen, waer op die verdere lyaSatent ende Renuntiatien ende foo vel, als die foude konnen werden gequerelleertcnde gerenverfeert, alsonderanderen foude wefen konnen, dat den Koningh van Vranckrijck hier namaels foude mogen vooi^even, dat hy niet uyt fchuldigheyt, maer alleen uyt linde ven de Vrede > ende Intercede van ds Nabuynge Potentaten, fich opdefeoftegeenewyfe hadde goet gevonden te vergelijcken, ende fich voor defen tydt met een ghedeelte alleen laten contentc» ren, omme dejalouSeendeombr^estebenemen» waer mede oockeenige Potentaten over fijne proce» duyreo* cade progreflen waren iBglteaomen, ende
defelve |
-ocr page 791-
75S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
defelve foo feer epprehendeerden, dat fy in de Wape- nenbegonnen tekoomen, Eere-wegen dan rebus ftc —Pantibusàm Koningh van Vranckrijck ommeniet alle Potentaten te gelijck op den hals te krygen, figh hadde laten beweghen , dat hy emme die voor dien tijdt meer quaets te fchouwen, een Accoott, ghelijck het niet van hem , maer van enderen was voorgefla- gen, hadde aengenomen ende gefloten.
Ende wat ten //EuWeeaengaeti die Guarantie, daer inne moet ick wel bekennen> dat de meefte fecuriteyt behoorde te refideren, maer ick duchte, datdelelve niet langher fai werden· gerefpEifteert als foolanghde Guaranderstenigh. endedeflerckflevefmJuÜettj ende Vranckrijck de occafie niet en fai Jiebben om te pre- valeren) want terwylen als aengewefen is, de Kroon van Vranckrijck eenmael heeft gemanifetteert, dat de geipecificeerdeNederlaadtfihe Proviutien zij» : Annexa fuce Corona, foo ial defelve oock niet onderlaten , die felve tot het minile toe, daer onder te brengen, ten z.y Godtdentijdty ende dt menfchen hem fulcks foude ntoghe» beletten.
lek beroep my defen aengaende op het gbeene in minder dan een f aer ghepafleerc is, ende het is noch geen avondt geworden.
Wie weet, wat oneer verfcheyden Propofitien van Traflaten van accommodemant ende van vriendt- fchap, ende felfs onder het voorftel van hetvooifz Projeft van een Tradkaet met den Nederlandtfchen Staet, ende de Alternative mach ichuylen ? het is een oude maxime, die de Souverey nen eygen is: Secare ^ impera 5 & ^ui nefiit difmuitire nejcit regnare.
Wie weet oock wacr heenen dtién Oorlogh ey· gentlijcken gcdirigeert is, en op wiens kop hy eygent- lijck fai treffen ; vermits de Oorlogen figh felden eyn- digen, daer fy werden begonnen , daerom een yeder wel gewaerfchouwt mach wefen > niet alleen voor fijn eygen, maer oock voor fijn Nabuyrs Recht, forghe te dragen, endetoetefien dat opgeenen vreemden Haen Meefter wordt, ende gouverneren ; edogh ick hoope dat andere Heeren ende Vorften wyfer fullen wefen, ende liever fel ver gouverneren, als gegouverneert te werden.
Maer op dat ick wederom tot het poindt van mynen Text koome, foo referere ick my tot de experientie felver; wat verfeeckeringhe op de Guarantien, ende Tradaten van aÖGftentie is te ilellen.
Leert niet de ervarentheyt, dat de felve niet anders worden geobferveert als wanneer ratio fiatus, ofte het particulier Intereft, daer mede fympatifeert, ende dat de party die affiflentie verfoeckt, de fterckfte is ?
Spiegelt u aen den onlanghs geeyndigden Oorlogh, tuflchen Engelandt ende de Vereemghde Nederlanden, liet eens of die geene die d'eeneofted'andere party haddekehooren teaffifteren , niet veeleer ghetocht heeft den Oorlogh te voeden, ende beyde partyen ten uyterften toe af te matten.
Wijft my eens waer figh de Souvereynen meer binden aen Conventien , wanneer de executie van dien aen hare intereflen foude nadeeligh wefen.
De meefte Souvereynen meenen, dat hare Souve- reyniteyt daer in beftaet, dat fy pro ratiomm flatus hare beloften konnen limiteren, inhaerfelvende Wetten ende het recht examineren.
Leert oock niet de dageliickfche ervaringhe, dat de Souvereynen noy t yets onder-laten te doen, als alleen het geene ontbreeckt aen haere macht, en foo heeft het daer van maer komt te dependeren, en fy gheea krachtiger tegen-macht fien, die haer fulcks kan, code wil beletten, figh daer van meefter maecken.
Maer boven dit alles, hebbe ick mee alteratie in het voorfz Projed ende £xtra£l: geremarqueertjdat defen Staet de meer-gedachte Alternativen ah Taifmnahel {eher fouden hebbengepropcneerty ende dat den Koning van Vranckrijck die felve op defes Staets Reden ende Confideratien, in dier voegen foude hebben gemo- dereert, foo dat in gevolge van dien, hare Hoog.Mog. mede Debiteurs werden gemaeckt, niet alleen emme dea Koningh van Spangien, tot het aennemen van een van de Telve, yopr ^en laecftea dagh vaa de toe* |
komende Maent Maert, door hare Officien tedifpo- neren, maer oock, in cas van refus, omme hare Wa- penen ftiet die van den Koningh van Vranckrijck, te- gens den Koningh van Spangien te voegen.
Ja wat meer is, dat den Nederlandtfchen Staet, aen de Princen van Duytflandt defelve influentien foude moeten geven, ende tot gelijcke deffeynen tegens den Koningh van Spangien bewegen.
Hoedanigh verre fiende Projtöen , mitfgaders die Vifé^es foo daer onder moghen wefen verborgen, ick geerne wil bekennen, dat mijn verftant te boven gaet, ende dat niet en kan begrypen, hoe dat foodanige con- ceptenfouden konnen weiden geeffcdlueert, fonder de Munfierjche, Vyrenefche, Bredafihe, ende andere fa- lemnele Tradtaten die gemaeckt zijn, ofte verder fui- len werden gemaeckt, te renverleren, ofte ten min- ften exponeren, om door een yeder, diemaerdeluft ende de macht heeft, ja felfs met appuy, ende
voordeel, te moghen werden gccontravenieert ende gebroocken.
Edoch, terwijlen ick niet en twijffele, of U Ed. fai de ware befchapenheyt van de faeckc, ende hec reforc van dien , beter in den Ηβ^ί. als ick alhier tot Mid- deibwrgh konnen weeten ende penetreren,foo wenfch- teick wel dat U Ed. my dien-aengaende fijne ken- niffe ende oprechte ghevoelen, ghelijtk icfe aengaen- de devoorfz, Alternative hebbe gedaen , btliefde te communiceren, ende in 't byfonder, hoe defefaecice by de Regenten van den Staet wert opgenomen ende verftaen.
Ick foude het hier by laten, endefluyten, maeral- foo ick weete , dat naerdemael ick hebbe gefufti- neert, dat den Koningh van Spangien niet en be- hoorde te werden üengemoec, vcelweynigergeperft, omeenedervoorfchreve, of andere diergelijcke Al- ternativen aen te neemen, U Ed. begeerigh fai we- fen, van verder verftaen mijn ghevoelen, watmea dan in defe perplexiteyt behoorde te doen , omme van eenen univerfelen en feer ruïoeufen Oorlogh be- vrijdt , ende in het toekoomende fecuir gheftelt te werden.
Soo fai ick my aen U Ed. als mijnen confidenten goeden Vrient, fub videfllentii, oock daer over refo- Juyt expelioreren. en in ghevolge van dien feggen, dat na mijn geringh gevoelen, het Seuvereyt^e, rechtvier· dighfie,prompfie, snàspraSkabelfie expedient, omme defe faeck by te leggen, ende te onderfcheyden , dit foude wefen, dat alle geintereflèerde Potentaten ende Nabuyren, fondereenighercflexie te nemen, op de macht en vigilantie met Vranckrijck, ofte oock op de fwackbeyt ende flof heyt van Spangic, ofte eyndelijck op eenighe particuliere confideratien ende intereflen, haer hadden verbonden, omme voor eerft tot hare ey- gene fecuriteyt in de Wapenen te komen, ende ver- volgens beyde de hooge Kronen door alle efiBcaficufe Officien te bewegen van hare differentien, door eenen onpartydigen Richter ' ofte vriendelycie fcheyts-mamim op eenge-seijfeformendevyfet te laten decideren, ende inmiddels alles te Jierflellen, «Is het ten tyde van de aengevangene rupture is gheweeft ; het welcke my dunckt dat alderbeft foude over een komen, met alle Geiende menfihelycke publijcke Rechtee ·, daer na alle hooge, maer fonderlingh die van Godt gheftelde Sou- veraine Overheden, haer fchuldigh zijn te reguleren} ende by aldien dit niet en komt te gefchieden, kan ick my niet befinnen, op wat voor een ander rechtfinnigh fondament yemant ter wereldt, met een goede Con- fdentie, eene van defe hooghe Conrendenten, foude konnen patrocineren, veel min conftringeren, omme na te geven , ofte afte flaen, het geene die felve foude vermeenen, haernadepublijcke Rechten, endefo-, lemnele PaAen ende TratSUten te competeren.
Nochteoockeenigh middel bedencken, boe dat ia het toekomende fai werden voorgekomen, dat andere SBuverainen ende Potentaten' In diergelijcke occu- rentien, dufdanigeprocedueren/>Γ0»βΓ(»Λ niet mede naenvolghen, ende inganck van Rechten door dea Degen niet en maecken. '
Ja,ick ea ken niet fien,hoemea die felve oyc roeerder |
-ocr page 792-
fCóS, fai konnen weygeren te helpen » ofte te maintineren)
_tot, ofte in dierplaetfen, dewelcke fy by provifie, nee
haer contentement fullen hebben geoccupeeit, ofte een equivalent van dien, door een accommodement het zy de andere partye lief ofte lect, foo wanneer dit alfoo aen de Kroon van Vranckrijck toegeftaen foude werden : Yder gedencke » dat het hem mede kan treffen > hJie mihi. cras tféh tUinon fieri»
thmnefecerts.
lek blyvc.
Mijn Heer VEd. Dieniimüige Dmeer
H. T.
Middelburgh den Januari] Jeflim ho7idert acht en fifligh.
Remarqties op de Troceduyrm mn Vranck- rycky raeckende de Vreede-handelinge.
IN de felve tijdt, dat deFranfchendeNederlan- den door de Wapenen onder-drucken, geven fy ujjqiitj aen de Nabuyrighe Staten een veel dandereufer tjK Ootlogh door d'apparentie van de Vreedej ende fpan- ren haer defelve Netten , waer van figh den Aerts- Biffchop van Ambrun bedient heeft te Madrid om de Spaenfche te furpreneren, diffiperende haer rechtma- tige argliwaen doorafleurantien van vrientfchap,ende voorflagen van Ligues » om haer te doen verfuymen de forge tot haer defentie , in de felve tijdtdatmen haer ruyne was preparerende.
Macr de conduite, die Vranckrijck pradVifeert in dit deflein, isfooqualijckgeconierteert, ende dereilor- ten foo incompatibel onder haer felven, dat het moet zijn , die haer daer door fullen laten furpreneren, ge- · prsedeflineerc zijn om te arbeyden tot haer eyghen de- ftrudie.
Hae^principalen fin in defe faecke is, om groot ge- rucht ende groot ghefchal te maecfceo, in alledecir- cumftantien, die niet en fien als op het extcrieiir van de Vreede , ende om in de felve tijdt alle obllacu- len die fy konnen, onder de handt te leggen, voor loo veel als de fubftantie aengaet: iy accepteren alle de Mediatien, fy noemen de plaetfen tot een by eenkom- ile, fy nodighen felfs de vreemde Princen om haer in defe faeckc teintermitteren of tuflchen te ftellen, op 't vertrouwen dat fy hebben , dat fy haer hebben aen doen nemen de Perfonagie van Mediateurs, fy dc handen ghebonden fullen hebben om haer niet vor- dcrs te konnen interefleren in die laecke, ende dat het gerucht van een congres foo folemneelalledeRefo- lutien lal doen ophouden op verwachtinghe van bet fucces , dat foo een celebre Vergaderingh fai voort- brengen.
Maer io defelve tijde dat fy gheheel Europa voeden metdefefpecieufeapparentie} werpen fy veel dieper fondamenten tot dewoefte dominatie, die fy medi- teren ; niet alleen door de groote preparatien die fy fondereenigenootwendigheydtdoen, om denOor- logh te brengen in Italien , in Duytflandt ende in alle de hoecken van Europa : maer principalijck door de fecrete negotiatien die fy over ai voor den dagh bren- gen, tot continuatie van een langhduyrigen en bloedi- gen Oorlogh j Sy nodigen de Staten van de Vereenig- de Nederlandtfche Provintien, tot vernieuwinge van de oude partage van de Nederlanden, dewelcke ghe- projeöeert is geweeft in den Jare Jeflien heniert vijf en dertigh. Sy offeren aen de Engelfche de conqu-ften van de Indien, ende om egalijck met malkanderen te deylen de abfolute Commercie van de twee Zeen, fy vervloecken op de felve tijdt den Prins van Condé, endeden Hertogh van Nieuburghdoordehoope van defucceffic van Polen, om den eenen te engageren om haer partye in Duytflandt te f«vorifercD,ende den |
anderen te obligeren door hetefclat van een ruineux empIoy,om de refte van dé fubftantie te confumerén, ■ . — fupplerende van het lij ne tot lijn eygen glorie, by ghe- breck van dekleyneailiftentienj die men hemghege- ven heeft tot een foo confiderable Armature J Sy ar- beyden by dc Swedcn, om haer te tnciteren, om aen den Keyfereenige occupatie te geven, ofte ten min- ften, om hare Troupes aen Vranckrijck overie laten VQoreenefomme gelts, fy en fparen geenderhande middel om het Rijck te induceren, tot een fchandc- lijck abandonneren van een van haer alderkoftelijck- fte Leden : haer defley η om de diviGe te brenghen in dat groot Lichaem, is notoirlijck geprobeert door de eygen bctuygeniflè van fijn Alder-Chriftelijckfte Ma- jelïeyt, in een ApoftilJe gemaeckt door fijnordreop een confultatie van Monlieur de Lhniie , geinterci- pieertbyde Spaenfche, ghelijck oock dooreen ande- re Apoflille van cene andere Confultatie van den fel- ven Minifter, om den.Landt-greef Erneft van Heflen ^ te obligeren ; om een Biugge aen Vranckrijck te ma- ken van de twee Plaetfen, die hy op de kant van den Rijn heeft ; waerom de eyghen woorden Juyden als volght ; Den Koningh pieent datmen een feer eerbaet ant-woordt behoort te geven aen den Lant-grave, hem be- lovende tmee Regimenten te Faertjyeder van vier Coni' pagntea, voorp]n twee Soonen, ende trachten hem te vtr- binden, em door die twee Tlaetfen de ραβαιί$ te vergun- nen aen de Trottpes van den Koningh > ende om defelve aen aüe andere te refuferen, mits datβ]η Alajefieyt hem eenPenfioenfaltocJiam, dteme» ten beften mogelijck fai menageren, me» moet ioefien , dat defelve x.y onder de fii duyfent Rycxdaelders.
Men moet obferveren, dat het eynde waerom men hemditPenfioenoffèreert, is dircdtelijck ftrydendc tegens het Tradtaet van Munfier, waer door het ghe- oorloftisaen yeder van de Princen in 't particulier te gaen dienen in die van beyde de Croonen , welckers partye fy fullen willen volgben : hoe kan hy dan een Prince van het Rijck obligeren , om de paffogie te re- fuferen aen de andere Princen van het felfde Lichaem die Spangien fullen willen dienen uytkrachte vande vryheyt, die fy hebben door het Traöaet van Vree- de, ende op de felve tijdt aen Vranckrijck toe ftaen die palTagie, die by gerefufcert fai hebben aen fijne eygea Collegie, .
Geduerende alle defe menées doet men aen Span- gien onder de handt prefenteren, datbyaldicn fy ge- willlghlijck de Nederlandtn wil afftaeo, die fy nieten kan confer veren aJs door groote onkoften , ende con- tinuele Oorlogen,die uytputten ende in perijckd ftel- len alle de refte van de Monarchie, men haer elders foodanigeconfiderableavantagesfal doen hebben, dat fy gheen ooifaecke fai hebben, om dit verlies te be- klagen.
Men laet oordelen van alle Perfoonen die niet gein- tereffeert en zijn, of alle defe praftijckcn over een ko- men meteen waerachtighe begeerte van de Vreede, ende of alle de groote driften, diemenindatreguard betoont, geen valfchegangen en zijn, om te amuferea aie geene, die gelovigh genoegh fullen zijn om tc val- len in dien ftrick.
De Staten der Vereenighde Provintien , die door een langhe experientie het fpel der Franfche kennen} haer niet willende voeden met ydele apparentien,heb- ben getracht die faecke tc doorgronded door eene fe- crete negotiatie, ende hebben door dat middel aen de Chriftenheyt gegeven het laetfte efclairciflTement van de intentien van Vranckrijck , haer brengende in de nootwendigheydt om haer particulierlijck te verkla- ren op de middelen van accommodemént ; hier was het dat de Franfche Minifters alle haer addreffe geem- ployeert hebben, om met goedegratio uyt defe quade pas te komen; endeomtefien,hoefydaervangeluc* kelijckgemcfleert hebben » foo moetmen aendachte- lijck de poinden van het Projeö: examineren, dat ff tenlaetften, na verfcheyde dilayen aendeghemelte Staten gefonden hebben, als wanneer fy haer ghefien hebben op het poind om een Negotiatie met Span·' eien te fluïten, volgens hare ware intcreften,
βίί 3 Φβ
en OORLOGH, ^cht-en^veèrtighflèBoecL 76 |
-ocr page 793-
1668,
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
buyten, die dc Wapenen voor de Spangiaerts in ' ver- j /C^»
volghvanden Oorlogh teghensden Koningh fouden
willen gebruycken , foo wanneer deÌTfiie^Mfr/xdon ^
Vreede op conditiën, als hier boven gemelt, van d'ee-
ne der tivee Alternativen hebben afgeflagen.
Belangende het Point van FortugaèLsiCao fijne Ma-
jéfteyt bekent is, dat tót Madrtd refoluciè iy genoroed
om met den Koningh van Ïortugael, van Koningh tot
Koningh te hande en , 'twclck het cenighilc ver-
fchil WdS dat het befluyt van dien Vreede voor her ge-
maeckte Traöiaet tuflchen Vranckrijck ende Portugael
heeft wederhouden ; dat defe aenbiedinghe aea dea
hooghft.gemeldeo Koningh van Pi>r/«|ec/behoordt
te zijl) gefchiet, ende niet gelooiFelijck ii dac dc span·
gMfrif'tfelve willen her-handelen ; by foo verre, tot
op dat pòint na, alle andere Artijckelen by-geleydt
zijnde, in der daedt hetverfchilalleen foude wefen,
om d'onheylen van 'cChriftenrijck te doen ophouden
door 't fpoedige befluyt van een goet verdragb, fai Cjn
Majefteyt figh op dien voedt te vreden houden, en
van de goede Ofticien,, die hem de Staten bclooven
met allerley nadruck omtrent de Spaenfihe té fullen
doen, om die te behouden by dat goede voornemen
dat fy genomen hebben, om den Vreede met den Ko-
ningh van Portugael van Koningh tot Koning te han-
delen; wefende fijn Majefteyt niet onbewuft, datfy
d'Öfficien van hàer Vrienden en Bondtgenooten, mee
reeden niet en kan vorderen, ineenfaeckediehun
t'eenemael vremt, maer figh ter felver tijdt voor-be-
houdende, in gheval van onverwinnelijckehartnec-
kig\ieyàx.àeispaenfche, hetgeenete doen waer toe fy
gehouden is, om nimmermeer aen 't Tradaet, datfe
met den Koningh van Ïortugael heeft, te gebreecken.
Parijs i/f» acht i» to/wi/^i&yiff» November feHie»
hondert fevenen fefligh.
Copye-Tranfiaety van Monpeur de Liome,
aen Monfieur à'Efirades, den achtienden
November feftien hondertfeven enfeflig.
O Μ voor un jet te verbergen (MijnHeeAnj deniHonfr.
'Koningh is feer qualijck voldaen van 't Projed,
of onrwerp, ende alle voorflagen van de Duyt- s'irtrS" |
fchc Ligue», diehy voor alle kanten voorneemt, dattt?»)·
de Staten tegens fijne Majefteyt maecken ; want hoe- ''
wel fy haer van't pretext van den Vreede bedienen,
foo geven wy echter daer aen luttel geloof. Den Ko-
ningh weet dat den Heer Meerman, dervende aen den
Koningh van Engelendt niet ricbtelijck voorftellen
een Ligue van fijn Meefters met hem tegen Vramkr'^ck
totynxàsàmgQ iet Nederlanden i buyten twijfFel, uyt
vreefe dat dit gheheym niette vroegh den Koningh
mccht ter ooren komen, den Grave v&n.Moli»a Am-
bafladeur van Spangien, gebeden heeft fu'cks te doen,
en hem macht ghcgeven om voor dc Staten te ant-
woorden,dat fy vah meyninge zijn die Ligue te maec-
ken, in geval den Koningh van EngeUndt daer toe de-
felve genegentheydthadt, alsfy } Ghy kont uyt defe
wy fe doen oordeelcn, by aldien inen volhardt aen den
Koningh foodanige ftucken te fpelen, die ick fijn Ma-
jtfteyt in voornemen fie» om haer dubbelt wéder tc
geven, watter uyt kan voortkomen,ende om de waer-
heyt te feggen, ick en kan niet bevatten (wanneer felfs
d'eer en 't goet geloof Itiiet merckelijck daer door wiert
gequetfet) waer toe defe veynferyen konnen goet zij n,
als men de Vreede door veel eerjijcker , en fekerder
wegen inde handt heeft.
De recriminatien àie den Heer de With doet, van
fijn Meefteri niet verwittigcgeweeftzijn van fijn Ma-
jefteyts voornemen om inde Nederlanden tc trecken,
alsweynightijdts voordat fy haer in ftaet geftclt had-
den van fulcks uyt te voeren, zijn huydcn Wel onpafle-
lijck, eh'tgeen wy fien, dat dagelijcks inden
gefchiedt, rechtvaerdight niètals te veel,dat fijn Ma-
jefteyt fulcks vryelijckgedaen heefc, ende niet anders
hadt konnen deen , fonder figh voor defelve oadeelen
bloot
;Eic€oppebanSctscmrft£^?oj«i/ ίξ?al^boloöt:
Copye-Tren/Iaet vaH het gemelle TrojeS.
I.
JBioject C Yne Maieftsyt tuflchen defen tiidtendehetuyt-
bitn acii- ^ eynde van Maert, uyt liefde tot dén Vrcede , in
saenSe. gheval de Spangiaerts binnen dien termijn den
voorflïg daartoe aennemen,fai figh,in voldoeninge
van 'c gheen fy van de Rechten aen de Coninginne,
door de doodt vande Koning van Spangien vervallen,
cyfcht , haer tevreden te houden roet d'inruymïnge
diede Spangiaertsbehoorlijcker wyie iullen doen,van
dePlaetfen, Fortrefl5;n, Pollen, en haer toebehoor·
ten, als des felfs Wapenen'tvoorledenlacr hebben
bemachtight. ^ ^
Dat by foo verre de Spangiaerts liever met haer wil-
len handelen over een verwiflfelingh der voornoemde
Conqueften,fal figh fijn Majefteyt tot voldoenlnghe
van de vervallen Rechten aen de Coninginne als voo-
ren, en binnen'C verloop van Maert vernoegen (in
plaets van 't geen fy tegenwoordigh befit ) met het
Hertoghdom LuxenhrghiCameryck, CambrepuOouay,
Aire, St. Omeri Bergen en yeurne, met hser
aen en toebehorende, en dat Charleroy ghc.
flechtet wordt, als wanneer hoogrt-gemelte Majelteyt
aende Spangiaerts wedsr fai in-ruymen alle andere
Conqüeften,in dit Artijckel niet uytgedruckt, welcke
hare Wapenen defe Somer gcmaeckt hebben.
Dat, tot beter bereyckinge der Vrede, by aldien de
Spangiaerts liever «en iijn Majefteyt willen inruymen
het Franche Comté, als het Hertogdom Luxemborgh,
fijn Majefteyt d'overdra^inge van dien, in plaets van
't Hertoghdom iwxewior^é voornoemt, lalaen-ne-
men voor een gedeelte van de te doene inruymingen,
ais in 't voorgaende Artijckel ftaen aengetrotken.
Dat fijn Majeflieyt ( behoudens de boyen-genoem-
de inruymingen, of het eerfte of tweede ghedeelte van
dien, als fyaenbiet ; aen den Koningh van Spangien,
in goede forme, fai overleveren fijne ende des Cocin-
ginneos renonciatien van alle Rechten een hare voor-
noemde Majefteyt, door de doodt van den ghewefen
Koningh van Spangien vervallen , en willigh toeftaen
dat alle Princen ende Potentaten, die fullen willen,
gefamentlijckaenparthyenhaerguarantof borge ge-
ven van 't geen een yegelijck van henlieden fai ghetc-
kent hebben.
V,
Dat de Staten de boven-geftelde voorflagen en aen-
biedingen van fijn Majefteyt billick bevonden heb-
bende, als dewelckehy fgelijck fy weten) op haer
beede en infiehtefeergematight heeft, »en fijne Ma-
jefteyt beloven, dat met allerley nadruck ontrent de
Spaenfihe OiBcien fullen aenwenden, ten eynde om
defelve voor 't verloop van Maert tot d'aennemlnghe
van d'eene der twee door fijn Majefteyt aengeboclen
Alternativen te brengen ; ende in gheval, buy ten ver-
wachten , de Spangiaerts weygeren om binnen dien
tijdt d'eene of d'andere der voornoemde Alternativen
aen te nemen, foo en fai fijn Majefteyt van dien tijdt
af, of hier namaels door de Staten niet meer konnen
befchuldigt werden den Vreede te hebben van de hant
gewefen, maer alleen de Spangiaerts, aen deweicke
vervolgens alle hulpe, van wat natuyre die is, of kan
wefen, in 't vervolgh van defen Oorlogh niet alleen-
lijck fai geweygert worden, maer de gemelde Staten
fullen haer maght in genoeghfaem getal, en foo veel
Voedt-volck als Ruyteren met die van fijn Majefteyts
voegen, ter tijdt toe datmen gelijcker handt de voor-
noemde Spangiaerts ghenoot-druckc fai hebben den
Vreede te Ibecken.
VI.
Dat wyders de gemelte Staten aen fijnMajefteyt be-
loven egeenigegelt-fubfidien te fullen over maecken
aeneenighPrinsofPotencaetvan'tRijck, ofccdacr
-ocr page 794-
cn OORLOGH, ^tAck^en-veertighfieBoeck. 76j
v/e bloocteftellen, die fy, ingeval fy alle haer gedachten acn de i/dieycifeiontdeckc hadden, geleden foude hcb- -— ben. Itk gelove ic-lfs niet,^atmen foofccr tot Madrid als in den Hage de kleyne progreflèn van des Konings Wapenen gevoelt j fijn Majefteyt heeft niet als goede jncyoinge, Godtfalfebuytentwyffelzegenen; ende hctn ondcrileunen in gheval fy benootdfuckc is defen Oorlogh alleen te fchragen j Eyndelijck men kan hem quaet doen, maer men fai hem fulcksqualijck doenvreefen.
Doch, dat den Vreede haeft kan voortbreflgen, is, dat de Statcnaen de i^iwgMerii verklaren, dacfy hser willen beloven deo Koning in die voorgeflagen Con- ditiën te doen bewilligen ; ende by foo verre de Sfon- paerts fulcks weygeren, dat fy de Wapenen met de lijne fullen voegen , om hem daer toe te dwingen j dcie wegh is veel feeckerder en korter tot den Vrede, als die van onder-aerdtfche htìndelingen van Liguen Verbonden, die alfoo min nootiaeckelijck, als weynig fcker fijn , dat fullen gelucken.
Alfoo den Koningh 't geit aen de nieuwe Troupes, die hy tot fijn DuytlcheArmée, 'twelcke den Heer Prince van Condé moet bevelen, werft, uytgegeven heeft, en dat de Recreutes of Vergrootingen van lijn Armée in Vlaenderen uytgedeeltzijnde, met verhoo- gingevanitónCompagnien voor d'oude Corps van fijn Majefteyt niet konnen doen verftaen tot de forme by 't laetfte Projed of ontwerp voorgelchreven, raec- kende d'opfchorffinge van Wapenen j fai hy die in- willigen op den voet als in fijn memoriael is geftclt.
Betreffendeden Heer de With , heeft ons wat te weynigh btquacra ghelooft , te dencken dat wy 't felve fullen voorby gaen fonder een voor-be- ftelden termijn te hebben i fijn Majefteyt houdt figh oock aen diCivan dén laetften Maert defes loopenden Jaers, op de Voorwaerde, dat, foo de Spangiaerts de voorflagen in defe nevens gaende Memorie vermeldt, weygeren , de Staten de Wapenen fullen op nemen, om hun daer toe te dwingen ; volgens d'eerfte voor- flagh van den Heer de With.
Waerlijck den Koningh foude nimmeer ghelooft hebben, dat, uyt liefde tot den Vreede, figh ingelaten hebbende tot alles wat de Heer de With wilde, ( waer over den Heer van Beunimgea feer wel voldaen was, alshyuythetHofvertrock) mengheheel fuprenante mifvalkn en incidenten foude fien uytbroeden heb- ben , naer van den Koningh fij η gheheym te hebben ontdeckt in een foo wichtigen faecke, cn naderhandt defelve Ce verfchuyven,fonder yets van 't geen belooft isghewcefttedoen. Opd'efewyfe moeten de Staten nietomfpringen met een groot Koningh haer Bondt- genoot, die haer foo veel teeckenen van fijn gcnegent- heyt heeft gegeven, en daer in hy noch wil volherden, figh voldaen houdende mee d!OfHcien die de Staten omtrent de Spangiaerts willen doen, om defelve te ver- plichten met den Koningh van Ïortugael van Koning tot Koningh te handelen, dat weynigh moeyte fai in hebben ; hebbende fijne Majefteyt van Zidi/r/Wadvys, dat de Spangtaeru daer toe genegen zijn ; maer in alien gevalle foo lal fijn Majefteyt voldaen zijn metd'Offi- cien der gemelte Staten, fonder voor haer intereft tot eenige Vreede- breuck in te laten.
Wat de Guarant/e belangt, alfo fijn Majefteyt noch cenigh verdragh fai aengaen, dat fy niet gemey ot en is ter goeder trouwe t'onderhouden, fai fy lichtelijck mede ftemmen, dat alle Princen ende Potentaten die net wel fullen willen doen, acn de Speenfche haer Gua- geven, van het geene fijne Majefteyt gctekent fai hebben, ende aen haer van het geene de Spaenfche geteeckent fullen hebben.
Wataengaet het geene eyndelijck gefeyt is van het Projed , datmen aen fijne Majefteyt voorftelt een verfeeckert middel om tot fijn ooghmerck te geraken, te meer om datmen ghehouden fai zijn op die wijfe te gaen, ende te handelen van de zyde van de Staten,om te trecken in het felve deiTeyn verfcheyden Princen van Duytflandt, die fonder dat gebracht fullen konnen worden tot dangereufe refolutien, voor haer ende voor nmkryck, (09 Jiediwrtt fijaeMejefteyt de Staten |
wegens dien goeden wllie j waerom hem de belfte ge- j noeghis; dat is te feggen dat de Staten het belooven | voor haer felfs, fonder ambages , endedubbelfinnige ' woorden, gelijckals fy bercydt is het felve te doen van haer zyde, fecr klaer en net, ende dat is alleenlijck het ware middel, om feeckerlijck tothetalgemeeneeynde te komen, datmen figh voorghenoomen heeft van een goet accommodement,op conditiën over de welc- ke men cnderlingh convenieren foude by anticipatie» dat fijne Majefteyt figh fterck maeckt van wel te gou- verneren de Princen van DuytQaodt, fonder dat de Staten eenige Ligue met haer over dit Point maecken.
Voor foo veel als het Artijckei van het Projedt aen- gaet, het welckede Contributienteniet doet, ist'ee- nemael geftelt geweeft totadvantage van de Spaen/che, en tot ruine van de Troupen van Vranckryckt ende om te verftercken die van de Vyanden, want van de lich- tingederContriburien, ende van de Neutrale Plaet* fen en onderhouden wy niet alleen d'Armée van den Koningh, maer beleden oock dat de Vyanden gheen quartier cn konnen hebben tot maintien van haer Troupes, fulcx dat fijn Majefteyt klaerlijck fiet de par- tialireyt van de Staten voor de Spaenfiht, in een faecke die haer niet aen en gaet, ende dat de faccken in dea Staet bly vende, alwaer fy vaft geftelt zijn geweeft, ra- kende de Contributien, het een nieuw compulfoir en prefTant genoegh is om de Spaenjche tot den Vreede tc brengen.
Wat de Negotiatien aengaet met Princen van hetRijckibyaldiendattermaergeen rcêle Verbinte- niffe gemaeckt en worde met haer door Traélaten, fai fijnfHujefteyt naer dat alles gearrefteert ende getekenc fai zijn tuflTchen haer, endede Staten, hetnietalleen nier qualijck vinden, maer oordeelt dat het feer nut fai zijn, dat de gefeyde Heeren Staten, die faecke àen de gemelte Princen communiceren, om haer te infpi- reren, indien het roogelijck is, de eygen fentimenten, als zijnde de befte ende feeckerfte middelen die fy ge- vonden hebben om fpoedighlijck tot een goet accom- derhent te komen.
Uwe twee laetfte depefches die den Koningh verfe- keren van de goede intentien van den Heere de With, en hebben niet konnen helpen, om den Koningh te doen relafcheren op het point van Fortugael, en om aen te nemen de Guarantie van de Princen en Poten- taten , die Mediateurs fullen zijn, indien de Staten daer na foo veel avances voor ons doen, als wy voor haer doen, foo fai de Vreede wel haeft gemaeckt zijn, andersvreefeickeenlanghduyrigen Oorlogh, ende dat alle onfe Traftaten tot niet fullen komen.
Gh y weet dat alle de Werelt de Vreede niet en wil, ghy houdt de balance, arbeyt dan om ons die te geven» ende brengt tot reden de difficile gemoederen van het Landt daer ghy in zijt, dewyle men haer niet en vergt, als het geene dat fy felfs geproponeert hebben.
Ende ick heb ghelooft een goet Officie in het pu- blijck te doen, indien ick hier eenige rematqucs no- teerde op een yeder vende Artijckelen, om een vaft oordeel te konnen fonderen op eene foo importante materie, in de welcke men gheen iniflagh foude doen, die niet van een irreparabel prejuditie foude zijn.
Het eerfte Artijckei continueert twee of drie Mani- fefte Surprifen: Eerftelijck in de prefentatie die Vrancknyk doet van haer te contenteren met het geene fy dit Jaergeconquefteert heeft, tot fatisfaöie die fy pretendeert van de Rechten, dieaendeConinginne toekomen door de doodt van den Koningh van Span- gien, men moet noteren, datter niet gefeyt wort, dat hy de Vreedefal maecken, mits dat CcfTie van dejghe' feyde Conqueften gedaen worde, maer alleenlijck dac hy figh fa! contenteren aengaende de gefeyde preten- fien ; waer dooi een Poft van achteren bewaert wort, om te efchapperen, daer aen bindende de Vreede, op andere conditiën, indien die andere quamevoltroc- ken te worden.
Ten tweeden, om wel te kennen de artifice van de· fe Propofitie, foo moetmen die confereren, roet eca Artijcltel van 'de geintercipieerde Confultatie vat» Monüm dl JJomt, die de grondt van de intentie vaa ^fff + |
-ocr page 795-
764 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
FWfMopenbaert, foooverhet pointvandegepre·
teudecrde iatisfsaie, als op die van de Vreede, men fai
---he: Rcheel gefeydt Artijckel in't langh ghefchreven
fien op het eynde van dit Gefchrift en fai daer over al- hier eenige kleyne rcflexie nemen.
Dit ArtyCkel ontdecktgroote myfterien ende komt wonderbacrlijck over een roet hccProjeil van de Sta- ten gefonden ; men fiet eerftelijck door een openhar- tige confcflie van Moniieur de !,/(»»«. dat haer del- feyn is,om de Vreede onmogelijck te maecken in het effeö op de felve tijdt dat fy betuygen die te willen fa- ciliteren in woorden: Hy foude wenfchen {feyithy ) dat de Conqueften van ctie natuere -maren, dat figh avan- cerende ende de geheels Nederlanden trawrferende , de Spaenfchenoyt en konden een/enteren om die door een Ac- (ommodement te cederen : liider daedt hare militaire operatien fchynen alleen tot dien eynde ghedifponeert te zijn gheweeft, zijnde aecftonts ghepenetreert tot in het Landt, alwaer hare imagimire Pretenfien egee- ne plaetfen en hadden , endeattacquerende Plaetfen, die alhoewel van mind er importantie voor haer als an- dere, die fy met de ielvefaciliteyt hadden konnen ne- men, niet te min van foodanige qualiteyt zijn; door haer gelegentheydt, dat fy bewuit zijn de Spaenfche die niet konnen cederen, fonder figh het yferin de handt te ftcllen. De reden die hy van dien Raedt alle- gheert, confirmeert noch veel klaerder het felve def- feyn, ten eynde {Jeydehy) dat fijn Mapfteyt, indien fy groot e Ligues fagh aengaen ^ kende feggen, fijn [atts- faBie eyfckende. ofdatmen my dit of dat dingh geve, ( hy wil feggen van dingen die de Spaenfche niet toe en konnen ftaen fonder het geheel verlies der leef- landen ) ofdatmen aen my cedere hetgeene dat mijn Wa- f enen airede geoccupeert hebben, het welcke het felfde is dat hy wenfchie', dat de Spaenfche noy t en konnen cederen.
Alhoe wel dit wel feer klaer gheieydt is, foo heeft hy nochtans feer geapprehendeert dat fijn Meefterniet veer ghenough foude penetreren indegront vanfijn gedachten , ende daerom defe commentario daer by gevoeght, met defe woorden .· Ickbidde β]η Ma\efieyt te remerqueren dat ick gefeyt kehbe j dat de Spaenfche niet en fouden konnen cederen hetgeenefìne iaajejieyt ge- nomen foude hehhen, ende dat het niet en is, daninge- ■valle datter Ligues teghens haer geformeert wierden, die fufftfant waren om haer te beletten om grooter fro- grejfen te doen.
Men kan drie confiderable Remarques maecken op defe weynige woorden, d'eene, dat/ygeenigeconditiën tot de Freede enmüen offereren 1 als die fy gelooven dat de Spaenfche niet en fuUen konnen cederen·, de tweede, dat het niet en is dan in gevalle datter Ligues geformeert vierden i de derde, dat die Liguespuiffant ende mach- tigh genoegh moeten zijn om haer te beletten van grooter Frogrefe» te doen ; Waer van men evidentelijck con- cludeert, dar het waarachtige ende eygen intentie di- reöelijck gaet tot die grooter ProgreflTen, dat fy haer daer van niet en fullen laten diverteren als door mach- tige Ligues, ende dat alle het geene fy in datProjed proponeren , gheen ander principael eynde en heeft, als om die Ligues te diveiteren, om fonder belet die
nigh hebben tot dat deflèin alleen, dat elTcntiele obfta· culen aen de Vreede zijn, ofte ten minften pretexten om in tegendeel van dien exorbitante compenfatien te pretenderen, ende confequentelijcker om te cede- ren : men laet het oordeel daer over aen alle de geene dicnietgepreoccupeertenzijn, of dat is finceerlijck de Vreede tewenichen, van te willen uytvrolijck- faeydt des herten de aftairet in dien ftaet ftiellen dat Vranckrijck eyffchen kan, het geene fy felfs wenfcht dat Spangien nieten kan accorderen.
Maer hy expliceert figh felfs noch veelnetter, fon- der datmen hem een fwaerder fortuyne geeft , Want indienfij»Mejefieyt{feydthy) finder figh eenigepreju- ditii toe te brengen , ende ter contrarie figh affeurerende <van dt cen^uefietifcapaiel m hem U iotn conqnefitren alle |
de NedirlandenJe Alternative offereren konde, Men liet daer door het geformeert deilein op alle de Neder- ' landen , etide dat de prefentatie van de Alternative —^ tot de Vreede , nieten is als om de Ligues te dilfipe- ren ofte der fel ver cffed te retarderen, dewijl datmen de Conqueften volbrengen ende acheveren fai, ende datmen de Ligues in ttaet fai reduceren van niets te derven ondernemen 5 het welckc hy genoegfaem ver- klaert door de volgende woorden : Behahen dat dêfi
prefentatie di^peren foude kennen alle de Ligues, hy wil feggen, die prefentatie den>elcke de Spaenfche niet accep' teren fullen konnen, ende die by confequentie niet ge- maeckt en is, als tot dien eynde om alle de Ligues te diffipcren, ten eynde dat Vranckrijck door diefubtile inventie haer fclven alleen gearmeert vinde in het be- gin van de Campagne, ende volbrenge, ofte volvoere de totale conquefte der Nederlanden, voor en al-eer dat de geintereflèerden figh in ftaet konnen ftellen om die te befchermen, na dat fy ghedefabufeert fullen wefen,
Maer fy hebben niet gelooft noch ghenoeghfaem voorfien te hebban aen de verfceckericghe van het deflèin dat fy hebben om den Oorlogh te continueren, proponeren de faecken, die fy ghelo ven dat de Spaen- fche niet konnen toeftaen, endede vreefediefy ghe- hadt hebben, dat de neceflSteyt Spangien dwinghen foude, om allerhande confideratien voorby tegaen om de Vreede te koopen , heeft haer geobligeertonv noch een andere prcecautie te foecken in het felfde Ar- ticul van het Projeit, limiterende haer prefentatie ende het engagement van haer woordt binnen de ghe- heele Maent van Maert, een termijn die geheel onbe- voegfaem is tot een foo groot werck, waer van de con- clufie niet alleen beftaet in het point van de fatisfaiitie, maer in verfcheyden andere,die nootwendigh fijn om met verfekeringe te handelen, in dewelcke het noot- faeckelijck is dat verfcheyde Princen ende Staten tuf- fchenkoomenendeentrevenieren. Dat is eygentlijck te prefenteren met de eene handt, ende wederhouden ffict de andere. De faecke van de by-eenkomfte is noch niet eens aengevangen, men moet van te vooren con- venieren over den tijdt, plaetfe, ende over andere pre- limlnaire Circumftantien ; Dit Projeö is eerft van Parijs naer den Hage ghefonden den achtiendenNo' vember, al hoe wel dat de ghefeyde Staten zedert het begin van den Oorlog defe vetklaringe ernftelijck gc- folliciteert hebben, maer het quam Vranckrijck niet te pas geduyrende den geheelen tijdt die bequaem was om die Conqueilen te doen, die Spangien niet en kan afftaen. De Staten hebben eenigen tijdt van nooden, oro te dilibercren hpefy ageren moften op dit Projeft foo fy daer van advijs in Spangien ghege ven hebben, het felve en kan aldaer niet aengekomen zijnjalsophet eynde van December: haer antwoordt, hoefpoedigh ende prompt het felve oock foude moghen wefen, en kan in den Hage niet koomen als op het eynde van Fe- bruarius , daer zijn ten minften/luei Maendenvan nooden eer dat de AmbaÌTadeurs, foo van Madrid al» andere Princen haer prepareren konnen, ende haer begeven op de geftelde plaets, ende Vranckrijck heeft haer reeckeninge foo wel in den tijdt ghemaeckt, die
groote ProgreflTen te doen ; men wildie Conqueften ' fy gedeCgneert heeft, dat fy haer vry fel vinden van van foodanige conqueften maecken, dat de Spaenfche I haer woordt eer dat de Vergaderinge kan zijn begon- die niet cederen en konnen, ende men wille fooda- , nen, ende fai met recht konnen fpelen met de credu-
litey t van die geene, die fulcke korte mefures gheno- men hebben 5 meteen woordt, de Vreede te beloven in de limitatie van den termijn, op dewelcke fy niet geflooten kan worden, is niet met allen bevolen, ende doet met al tc groote waerfchynelijckheyt ende evi- dentie fien, datmen nieten fietalsnaomleydingen, om de heylfame en falutairc Refolutien te beletten, tot dewelcke het ghemeen intereft de nabuyrige Prin- cen verbint, want indien Vranckrijck een waerachtig deflèyn hatjde, fy hadde konnen fonder eenige preju- ditie van 't fucces van hare Wapenen,haer woordt en- gageren, tot aen het eynde van de Maent Mey, zijnde waerachtigh dat voor dien tijdt, fy niets confiderabel» heeft konnen ondernemen, ende dat fonder eenighe fchade aen hare faken toe te brengen,fy noch ten min-
flea |
-ocr page 796-
j^jjg, ften dentijdt van fes weecken hadden konnen geven,
[___ om te doen blijcken cene waerachtige intentie tot de
algemeene rufte, maer fy apprehendeerde dat toe- ftaende een termijn, binnen dewelckemeo de faecke kan brengen tot een dieper verlichtinge ; fy haer ghe- dwongen foude vinden, ofte te fluyten tegen haer wil, ofte haer fpel aen de Wereldt te ontdecken ; maer die felve termijn van de Maent van MBert,die at te kort is voor de Vreede, is niet te min langh genoegh tot haer principael eynde , om Ligues te beletten, ofte ten minftcn haer eiFetft, voor het gheheel reftanc van dit ïaer , doeede verloopen het gantfche Sayfoen van de Winter , dewelcke de bequacmfte ende befte tijdt is om figh te Wapenen, ende figh in ftaet te ftellien oro iigh teoppoferenteghensfijne Conqueften , wel wetende, dat de Maent van Maert, alle de Verbon- dea die tegens haer ghemaeckt iullen worden , ende ende de bereydtfelen die noodighfulienzijnomdie ter executie te ftelien niet In 't licht ghekoomen fullen konnen zijn, dat de quale niet alreede fonder remedie enzy.
Op't Artijckel moetmen aenmerckeo , dat den eyfch die Franckrijck doet tot vergoldinghe der Pkctfendiefygeoccupeercheeft, foo men dequali- teycjwaerdye, importantie, begrijp, ende fituatiedaer van confidereert, gaet viermaelte boven'tgeenefy aenbiet te willen laten vallen foo inftercke Plaetfen, bIs in Landeryen, Inkomften, lurifdidien ende De- pendentien , ende wat noch meer te verwonderen is, fy wil dien exorbitanten eyfch laten pafferen voor een groote beleeftheyt ofte deference die fy voor de Sta- ten Generael der Vercënighde Nederlanden gehadt heeft; Sy iswelbewuft, dat geheel Duytflandt iig fai ftelien tegens 't afftaen van Luxemborgh, de Switfere tegens dat van't Franche Comté, dat Camerijck de eenigfte fleutel van de Nederlanden is, ende dat toe- ftaende,d'andere Plaetfen die fy pretendeert, het ove- rige vande Nederlanden niet meer foude zijn als een ichandelijcke en onnutte laft aen Spangien, waer van fy by vervolgh van tijdt genootfaeckt iouden zijn figh williglijck t'ontlaften, invoegen dat fy met voordaght defen tweeden voorflagh tot defelve onmogelijckheyt heeft willen brengen, alt de eerfte,om Europa alleene- lijck te voeden met eene ydele vertooninghe vande Vreede.
In 't derdi Artijckel door een gantfch nieuw exces van toelatinghe, ende om den Vreede te faciliteren, verheft fy door een hooger toon haer pretenfien , In plaetfe van die te verminderen ; fy feyt haer te vreden te fullen ftelien met het Graeffchap van Bourgondien, in 't welck fy niet met al befit,in de plaets van Luxem- burgh, waer van fy alreede het befte gedeelte is befit- tende.
Siet hier eene moderatie ende efFort tot den Vrede, die de Chriftenheyt, ende particulierlijck de derthien Cantons van Switferlandc noytwaerdigh genoeg kon- nen erkennen.
Ia 't vierde Artijckel zijn twee dingen aen te merc- ken , 't eerfte dat inde voorflagh die fy doet tot den Vrede, fy behendiglijck het zaet van eenen nieuwen importanten Oorlogh werpt, onder die meer te vree- fen is, als de jegenwoordige doör defe woorden , dat ^lìthonàcas de voorfchrevenefatisfaQie, hf een goede for- me fairenuncieren (ende wat nieuwe forme kanmen verfinnen, die exprefleren engageanter is, als die van 't Tradlaet van de Ffrenéen ) aen alle de Rechten, toebe· hoerende de Coumginae door de doodt vanden overleden Coningh van Spangien, defe laetfte claufule is een ftil- fwygende referve der pretentien , die Vranckrijckin 'thartbewaerttotdefucceflievan degeheele Monar- chie, niet tegenftaende de Renunciatie van de Conin- ^nne, ende het woord dat den Alder-Chriftelijckften ■ Koningh ghegaven heeft van defelve in't Parlement van Parijs te doen enregiftreren ; Invoegen dat indien men die reftriöe claufule in 't Tradtaet van Vrede ad- xnitteerde na dat Vranckrijck de voorfz renunciatie door foo veelpublicque gefchriften bevochten heeft, het foude eene llilfwygende toeftemmingh zijn nu die tevernietighea t {ósq ioude hem de dev: |
re openen om nieuwe Troublen te verwecken, men l568· foude gheen vafte rufte noch waere vertrouwt- _____ heydt vaft ftelien, Spaignen foude altijdt in Wapenen moeten zyn,en de Chriftenheydt in de vreefe van die twee Monarchien in een vereenight te fien , die lich- telijckalle d'andere foude konnen infiocken, totdat Godt fyn Catholijcke Majefteyt met eene nombreufe fucceiTie gefegent hadde.
De tweede Remarque is reeckende het poinft van Guarantie,hy fai ( feydt hy ) toelaten ddt de Ïrinttne« Potentaten j die 't fuUe» villen doen, haer guarantie ge- ven aen bey de Ρ art hy en van 'tgeene reciproquelyckfai ge- accordeert zijn, men moet in *t voorby pen oblcrveren dat Vranckrijck hier den opperften bemiddelaer fpeelt over alle de Princen, haer ghevende 't verlof van een faecke, die van haer wil alleen dependeert, 't welck fy noch ghedaen heeft met limitatien, haer voorfchrij- vende de maniere, ende niet willende dat hyfichcx- tendere tot een gemeen en publijcq Traüaec tuflchen de Geinterefleerde Princen, ende niet depcnderen- de aen Vranckrijck, ghelijck het den Brief vanden Heere de I,>i»«»i,geaddreflcett aen den Grave d'Efira- Λί, met het felve Projeil particulierder expliceert, in dewelcke hy door tene Meefltrl^keauthoriteytfirtn- gel'yck bepraft deHeeren Staten Generati over dehan- deïtngen der Liguen ,die iy hebben willen maecken toe voorrfettinghen van de Vrede, haervoorfchrijftd?n weghdie fy in dat werck behooren te houden,ende de mefures, die daer in behooren te bewaren, haer ver- biedende allerhande Verbinteniflen, en wil eynde- lijck dat de Guarantie ghe/chiede door private Ghe* fchriften van yeder Prins in 't particulier, ende niec doorienghemeen en recipfoocq Traétaec, tuflchen alledeGeinterefleerden tot ondcrhoudingh van den Vrede,'t welck het eenighfte middel is om defelve Guarantiekrachtigh te maecfeen.
Ket vyfJe Artijckel ontdeckt het gheheele myfta- rie ,'t welck konftelijck onder de voorgaende ver- borgen was,en doet het principale eynde fien,'t welck Vranckrijck bewoghen heeft dat Projedl af te fenden, dat anders niet is als om defelve Staten te verbinden onder 't valiche lock-aes van een Vrede ( impraüica- bel in dc conditiën die fy voorflaet^ om de Wapenen tot haer voordeelaen te nemen 5 waer op men moet aenmercken, dat hy van ut; aen wil, dat de Staten haer verbinden de Wapenen teghens Spangien aen te ne- men, indien de Vrede niet reuileert binnen een tijdt» op dewelcke fy niet eens kan begonnen zijnj fy wil eene tegenwoordige ende reële Obligatie voor de toe- komende ende twyffelachtig geval, wekkers uyrkomft: meer van haer als van Spangien dependeert j in een woordt , wel voorfientfe dat de Vrede niet kan ghe- maeckt worden pp de conditiën die fy voorflaet, foo wil fy de Staten verbinden met haer de Nederlanden tegens haer eygen felfs te helpen verkrygen ; Sy moe- ten een feer quade opinie hebben van haet voorfigh- tigheydt, envanbaerrechtmatigheydtvan haer eene voorüag ioo feer tegens haet intereft te doenjcn tegens alle de Wetten van Eere en Godtheydc, aelijck of de Staten koften djfponeren over de goetfereo, ende willen van Spangien: ofte datfeeenigh recht hadden om defelve te dwingen de Wet van Vranckrijck aen te nemen, of eenigh rechtvaerdigh pretext van rupture met een Monarch , die foo forghvuldigh met haer de Vreede en Vrientfchap onderhouden heefc, en van de Rijcken, weer van fy foo notable voordelen trecken in den handel : de voorfz Staten fouden het metreeden geoordeelthebben éene onlydelijcke oflFenfie, indien den Koning van Spangien haer hadt willen voorfchry- ven eenige conditiën in 'tTraöaet van Breda tot voor* deel van Ëngelandt » ende 't foude de termen van me- diatietebuytengegaen zijii, indienfeden Vreede for- meerden nà het Projeft van Vranckrijck, gelij ck oock die van den Vrede ende Vrientfthap, indien fy figh Intereflèerden om defelve door de Wapenen ce doen uytwercken ; fy haer fouden beroven felfs van 't recht van te mogen arbitreren,ende eenige temperamenten tot den Vrede voor te ftelien, ende en fouden met een woordt niet anders zijn als Dienaere van dc bcgeer-
iijck-
en OORLOG Η, Acht-en-vtenighfleBoècL 765 |
-ocr page 797-
766 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
j^KQ lijckheyt van Vranckrijck, die hacr fubjedt behoort te _ wcfen door foo vede titulen : maer indien fy alfoo qualijck beraden mochten wcfen , ora die party aen te nemen, fuo foude hec werck niet praóticabel zijn in de executie : want ofdeghefeyde Staten fouden haeral- leenigh verbinden om de Spaenfchc te dwinghenom figh met dat projeö; te conformeren, ofte defe verbin- ten ifle foude onbepaelt zijn om defelve fonder onder- fcheyt tot den Vreedete dwingen, na het wel-gevallen van Vranckrijck : Indien het eerfte is, foo kan defe verbintenis niet verder gaen als tot inde Maent van Maert, dewyle dat naer dien termijn den Kouingh van Vranckrijck niet meer gehouden fai zijn om figb aen fijn Projeft te houden, ende dien termijn is te kort, endehetSaifoenalteonbequaem , om de Spaenfchc op dien tïjdt door de Wapenen te dwingen het Projeft aen te nemen , bet welck niet meer placts en fai heb- ben naer de Maent van Maert, maer om Vranckrijck te helpen tot het voorflellen van fijne vordere conque- ften ; Invoegen dat deie Propofitie rjiet beftaen kan, tenzydenKoningh van Vranckrijck hem verbinde, dat in wattijdt,endeinhoedanighen ftaec de faecken fouden mogen wefen, hy altijtgereet fai zijn omfigh met hecgefeyde Projetì te conformeren, ofte dat de Staten niet refol veren en willen om de parthye in fa- veur van Vranckrijck aen te nemen, tot ruïne ende to- tael verlies van 't Nederlandt ; defe Propofitie is foo weynigh eerbaer, ende foo weynighplaulibcl, datmen reden heeft figb te verwonderen, dat de Minifters van Vranckrijck , aen de welcke de voorfichtigheydt ende de goedtheyt van de Staten genoeghiaem bekent behoort te wcfen , deftoutigheydt hebben gehadt aen haer cene diergelijcke openinghe te doen, maer^iet cn was niet als mee voordacht , om eene nieuwe onghe- lijckheyt aen de Vrede te ftellen, want fy en engageren haerwoordt nietomdit Projeft te maintinereQ,als in- gcvalle dat de Staten haer tot die rupture verbinden ; ly weten dat de conditie impoffibel ofteoomogelijck Is, ende dat by gevolge het de voU dat fy tot den Vrede doen, fonder effeft lal blyven.
In 'tfelfde Artijcul, invoert fy een nieuwe Wet aen de Staten, foo ftertegens haer Vryheydt endeSouve- rainiteyt, dat den Koningh van Vranckrijck moeyte foude hebben die over fijn eyghen Onderdanen te brengen ; fy wil haer bevelen felfs uytbreyden over de Beurs der Staten, hgerZeeenCoMvaerdyebeteuge- Jen,beletten dat fy van haer eygen Gelt-Kameren dif- poneren, ende haer voordeel niet alleen met Spangien foecken , maer oock niet met andere Princen , die voor haer eenigen goeden wille fouden moghcn heb- ben, en fulcxdoor eene foo ydele en algemeene voor- ilagh, dat ingeval de Staten figh die quamen t'onder- werpen, fy van foo verdurven en flimmen conditie als de minfteBanckerottier van Vranckrijck fouden we- fen.
In 't fevende Artijckel vallen fy in een vreemde mi- flag, daerfy andere in willen doen vervallen: De Span-
ijiaerts haer door Vranckrijck geperft fiende, cn wil- ende haer krachten teghens haer allermacbtighAen Vyandt keeren, zijn eyndelijck gherefolveert om van Koningh tot Koningh met Portugael te handelen 5 door een byfonder Traftaetdie hetfelvevand'inte- reften van vranckrijck ontfloegh en af-toogh ; Den Autheur van dit Projeft, of Ontwerp, treckt aerdigh- lijckdefehandelingh toe fijn voordeel; naer alle be- denckelijcke krachten aengewent te hebben om die te beletten j en om de rechtveerdige fciupelen wegh te nemen, die de Staten maecken op dit point van Por- tugael, voor de welcke fy het fel ve intereft niet heb- ben als voor Vlaendercn j Vranckrijck wil dit ^fon- der Traftaet in 't oponbaer doen treden, om de Staten te lichter in haer begeerde Unie te wickelen, alt of de geheele faecb aengelien was op *t eeniehe point van Voldoeninge vanden Alder-Chriftelijckilen Koning; maer bier in gaen fy fpooreloos, en om dc Rckeningh recht te maecken, moet voor een onveranderlijck be- gin geftelt worden i dat ingeval Spangien Portugael veriaet, fuick niet en fat zijn als om de heifìellingh van de NederlaadeP} of; f09 iy eenige voldoeniog aen |
Vranckrijck geeft, fy't niet fai doen als om Portugael ti<i<l weder te hebben. Den Alder-Chriflelijckften Koning · heeft in fijn gefchriften veelmaels opentlijck betuygt, dathy niet van meyninghe was deVreede vandePy- reneen te breken, dat hy de Wapenen niet hadde aen- genomen als om den eenigen eyfch van de Coningin- ne, by foo verre Spangien daer op voldeed 5 het Tra- ftaet van de Pyreneen moeft in fijn volkomen kracht blyven, en fijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt heeft geen wettelijcke verbintenilTe met Portugael konnen verhandelen tot nadeel van een voorigh Traftaet met Spangien, dathy verklaertnoytgenegen gheweeft te zijn om te breecken ; fulcks, dat ingeval fy haer Bont- genooten in rufte willen brengen, fy noocwendig van naer eyfch op de Nederlanden moeten af-ftaen,cn foo fygeengenerofiteyt genoegh hebben, om in faveur van Portugael haer eygen intereften te verfuytnenjge- lijckfy aen't Traftaet van de Pyreneen willen doen» Is wel billijck dat fy nalattn onder dien deckmantel den Vreede te verhinderen,of dat fy belyden den Oor- !ogh uyc andere bewegingen, als die van haer preten- ' fien,en otn een faecke die fy by 't Traftaet van de Py- reneen hadden afgeftaen, begonnen te hebben.
In 'tachtfie, endelaetfte Artijckel zijn fy, dooreen overtollige toegevinge, die den Heer de Uenne in fijn Brief aen de Heet d'Efirades feer op-geeft, tevreden mee flechte Officien die de Hollanders voor Portu- gael iullen doen aen Spangien, fonder haer te verbin- den om de Wapenen voor haer ikecke aen te nemen : 'c welck geen geringe moderatie is, dat de geene die de Wet alleen gheheel kan fteile;i, die maer half invoert ; maer d'eflentie of ooghmerck vandegheheelefaeck komt op een uyt, want foo de Staten om den Vrede te bekomen, haer verbinden om de Wapenen met de Franfche toe te voegen, en dat Vranckrijck die niet als toet de gantfche voldoeninge van Portugael wil fluy- ten, foo is klaerblijckel ijck dat door een nootwendigh gevoigh, de Staten voor Vranckrijck de Wapenen nieten foude konnen aennemen, fonder fulcks oock te doen in faveur van Portugael.
Het eynde van dit Artijckel behelft eene geaffe- fteerdeduyfterheyt, waer van de verlichtinge aen de gemelde Staten feer noodigh is, om gherechte mejuret te nemen, voor· behoudens (feythy; datbjvosrvd van een OHverwinfielijcke luedtrfiant van de SfanzkiTtt, {fpreeckende van de faecke van Portugael ) %et een Jijne Majefieyt vryfal flatn, om het geene te doen, waer toe/γ gehouden is, om noyt te gebreken aen 't Tra&aet dat fy met den voorgetnelden Koningh van Portugael heeft ge- maeckt. Defe woorden konnen gevoegelijck op twee feer natuyrlijcke wyfen uytgeleyt worden. Eerfte- lijck, datdenAlder-Chriftelijcklten Koningh, heb- bende lijn begeerde voldoeninge bekomen, den Vrcr de fonder den Portugefchen fai fluyten , figh alleen- lijck voor-behoudende het recht van die te moghen alfifteren ; en ten tweed^, dat, na dat fij η voldoenin- ge fai hebben, hy figh hetreghtfai voor-behouden, van ter felver plaetfe oock die van fijn Bond-genoten uyt te wercken, cn niet te fluyten fonder de felve. In- geval men de faecken in fijn eerften fin neemt, isfy recht ftrydigh met het Traftaet van de Pyreneen, ea de opentlijcke verklaringen van fijn Alder-Chrifte- lijckfte Majefteyt, van dat fy niet gemeynt was die ία defen Oorlogh te breecken j behalven datmen door dien wegh geen vaften Vrede foude konnen maecken, foolanghaenden Alder-Chriftelijckften Koningh de vryheydt bleef de vyanden van den Catholiicken Ko- ningh t'affifteren.
Maer by aldien wy't op denanderen voet nemen, moetmen nootwendigh beiluyten dat den Vrede niec beflaet in het fimpel Projeft of Ontvrerp, dat van we- genden Koningh van Vranckrijcl*' aen de ghemelde Staten gefonden is gheweeft, en dat foo wanneer fijne· Catholijcke Majefteyt felfs àia bewlllighde in de vol- doeninge, die daer by ge-eyfcht wodt, foude evenwel de faecke op *c point van Portugael niet blyven fteec- ken; oock moet uyt defelve reden volgen, dat inge- val haer de Staten verplichteden om dit Projeft» of Ontwerp, dooide Wapenen i'effeftueren, fy
door |
-ocr page 798-
cn
dooreen nootwendigh gevolg bock Ìouden verbindénj 001 fo wel voor de voldoeninge van de Portugefchen) a!s voor die van den Alder-Chriftelnckften Koningh tcvechten, dewijl haerfaecke on-af-fcheydelijck aen een is, en dat den Vrede, dewelcke het eenigfte oog- merck is van de Staten, noyt ionder dat, kan ghehoopt
m
worden. De repKgnMtie
die l^aitckryck in dit Projefl:, of
Ontwerp betuyght, van baren'Vrede met de Portage- /i/^i»tegebreecken, foude wel gefondeert zijn by al- dien fy door een voorigh Traöaec niet wederloopen wierdt, 'twelckhaer verplicht defelve niet te helpen, mingeval fydit eerfteTraöaet heeftkonnenfchen· den, en tegens haer woordt aflifteerde, ende het Pyri- jiefche Tradaet opentlijck begevende , fooen kan men niet fien, wac reden haer verplicht om meer voor 'c vervoigh van den Oorlogh te vreefen, als fy voor de /upture of't vetbreecken der Vrede niet gedaen heeft, en gelijck fy heeft ghelooft haer fonder verwijt van de vervullinge der conditiën van 'c felve Tra<aaec met Pir/jfgiii/t'ontflaen 1 fooisweltegclooven, dat, by lbo verre fy den Vrede begeerde,fy defelve alfoo Uchc Wederom foude breecken, als fy aen alle Ai-ticulen van dien geraanqueertof ootbroockeo heeft ghehadt > en dat iy defe tegenftellingen niet en maeckt, als om yets ti hebben waer meededen Vreedein de wegh te zijn, ingeval Spatigièn haer de voldoeninghe quam te ver- willigen ; welcke fy niet en begeert te ontfangen.
Ëdogh, buyten dit alles vinde ick eene ejfentieie iifficulteyt in 'c Projedl, of Ontwerp, op 'c point van fijnvoldoeningh, want al hoe wel alles wat
Vrattckryck eyfcht,quam in te willigen, ioo en kan fy noyt toeilaen dat lulcks op name van den eyfchder Coninginnevan gegeven wordt, overmits
fydoor dat middel die voor wettelijck foude erken- nen,en vervolgens de renuntiatie, die haer tot de wor- tel toe uytgeroeyt, vernietigen, 't Is hier Èen feer ge- wightigh point, foo men een voldoeninge, puyrom den Vrede inwillight « fullen de pretenfien van de Coninglnne op debeenblyven : iy fai altijt inftaet wefenom uyt deielve oorfaeck den Oorlc^h te ver- nieuwen, overmits, volgens haer maximen, of gront- regelen , den Koningh nieten kan handelen tot na- deel der Rechten aen fijn Soon en Kroon gewonnen ; byaldien men uyt kracht van fijn eyfch hem die toe ftaet,ontdecktm'er hem veel gewichtiger,in dewelcke geheel Europageicterefleertis, men laet denaeukeu- rige hier op haer reflexie maecken, maer eynddijck fai de gheheele Wereldt bekennen, dat alle defe intrigues van gheen oatuere zijn om binnen den termijn van Maert te konnen afgedaen worden ; tìn in geval men figh by tijdts berayc > om andere middelen, als die van megotiatie te gebruycken, falmen figh ghebracht fien om'tghebruyck van de ware middelen niet meer te konnen hebben, na dat den tijdt verdaen is in de fu- perficielle. 'cis Spangien niet (gelijck den Heer de I.w»»i In fijn Brief wil ) die een dwinger ten Vreede van nooden heeft, dewijl fy die altoos religieufelijck heeft nagekomen, en allerhande ongemacken van den Oorlogh lijdt, maer Vranckr^ck, die haer met vrolijc- ker herten en opchimerique, of ydele pretenfien heeft gebroocken, en die in 'c algemeene verderf alleen haer jeeckenlnge vindt.
Eyndelijck, foo werdt aen de voorfichtige wijtheyt m de gemelde Staten gheftelt , op wat wyfe haer frTiwii/^i/t fai konnen aenfpreken» wanneer hyMee- fterffeialzijnvandeiiii/ir/diw/i» , dewijl hy haerte-
genwoordigh , daer fy noch een iger mate de balance houden, op eene foo heerfchende ende trotfe maniere handelt.
Door dit geheele Difcouri, fullen d'onvemuftigfte lichtelijck begrypen, dat defe quale van geen natuere is om door veiÌKhtende pleyfters gheheelt te worden, ende datter gheen anderen wegh tot den Vrede en is, als die den Heer de Liojiee haer , fonder daer op ce dencken, aengewefenheeft, aerdighlijckinfijnon- derfchepte Brieven belydende : Datter niet als mach- tige Liguen zijn ι die Framirjjek tot reden konnen buygen. |
iCk heb my feer verheught de groote preparatien te
vernemen di'er tot Arras gedaen Worden, om alle
Munitiën v»n Oorlogh ende Eet· waren aen d'Ar- tnée te brengen, maer dat boven de redenen van den dieoft, ende de glorie van den Koningh, door eene particuliere reden aen dewelcke niemant noch niet gedacht en heeft : dat lek van harten foude weofchen, dat de Wapenen van fijn Majefteyt noch foodanigen progres deden geduerendederefte van defe Campa- gne, ende van die natuere, dat figh avancerendeende door- loopende het geheele Landt, de Spaenfche noyt toeftaen en konden, om aen hem defelve byaccom- modementafteftaen, ten eyndedatfijn Majefteyt,in- dien fy quam te fien dat groote Ligues tegens haer ghe- maeckt wierden, konden feggen, eyfchendc fijne iatis. fadtie , ofdatmen mydatofdefefaeckegeve , (hec welcke wefen foude hetgeene ick van haren 't wcghen aen Moaùem d'Effrades gefchreven hebbe te openba- ren aen de Heer de If^th) ofte datmen my overge ve en affta het geenemyne Wapenen airede verovert heb- ben j willende de refta van myne hoope op-ofleren aen de rufte van de Chriftenhey t : lek bidde fijne Ma- jefteyt te willen remarqueren, dfttickgefeytheb, daC de niet en foude konnen af-ftaen het geentì
fijn Majefteyt verovert foude hebben , ende dat het niet en is , dan ingevalledatter Ligues tegens haer mochten komen ghemaeckt te worden , die capabel mochten wefen om haer te beletten vangrooterpro- greflen tedoen, want indien fijn Majeft. fonder fig^ee- nigh nadeel toe te brengen, ende ter cüntraiie fig ver- feeckerende vandeconqueften, bequaam om haer te doen winnen het gheheele Ni<fcr/e»t , d'Alternative oSereren konde,daer ick van fpreke,behal ven dat defe prefentatie andere Ligues foude verfpreyen > foude oock alle de andere Princen waerfchynellj ck voor haer wefen, en de $fae»fihe in 't ongelijck fl«lleo, alfmea foude komen te fien dat fy niet en wilden af-ftaen die Landen ende Plaetfen, die η iet meer in haer han- den en waren > ende dewelcke fy niet in ftaet waren om te hernemen.
O O RL O G Η , 'V Acht-en-veertighfie BoecL 707
COPYE TRANSLAET. itf^g.
Vanhet Artyckel vandeboven-gefeydecon» " fultatien van Monfieur de Lionne^geap- poflilleert by den Alder-Chriflelyckfien KoninghiteT)ouay, dem^ Iuly lóó/. geteeckent Ie Tellier.
ièeöfct Bcb&en De fêeercn <15iiicputcfr6eöan Boet üo. jmog. in een naecDec ftuDientie bp brn j^ac* Quf^ feec ücacfitiaB geiicaecct/tiet bc&entte point ban be AitemativejcnonbetanDeceneBefcpt / botfiaec Üo. ItSos. met bebumbinoe toa^ boojgelftomen/ bar befelbej^acqut^ìDelaen b'eenjijbc aeiiegen foube jtjn/om be conbitie fnbe ϋοο^β Alternative beacepen aen ts nemen / al^befelbe aen bc anbecejpbemaec becfcBect honben toefen/ al^ naec befelbe fgne aeba:>^ neacceptatie/Vracckrijck foube homen te ceculeccn/ bat gp ban boo; bat raibbel f0n ooggmeccit/tc buten/ be contiquatie vanden Oorlogh met cen aenfìenlgclte affiftentie banben Koning^ ban Groot Brittangien»
ttecchen/ en bat beftlbe get laetfle becftocen be/oochban intentie macen met alle mogeIhcRe mibp Delen Den 3d;ebe bo(^t te frtten/ bienbolgenl bet fiaec
foube belieben te fiatteren mee faecKen blé betfeec&ecli)c6 fdn Intentie foube bomen upt te bat* len; &atbaetlto.|@oe nietanbec^ en beoooBben al^ Den S^teebe / en bat befelbeneben^ fijn naaie* flept ban Groot Brittangien, al metcöPcDelibecatie Babbenobetbiogenbiatboo; be gemeenefate in het rerumfiatu befl foube bieucn bp be ganotgenonten te biecben/ namentlijctt?/ ofmen üet betli^ enbeon*. geliice be Spaenfche gbeleben/ foube foecBen met begemeenelS^émntetebintegteren/ ban o^en op d'Alternative bp Vranckrijck booioeflagen / mi goebe enbe falutaice S^jeebe foube foechen tipt te
I tmtt< fiebben |
-ocr page 799-
768 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
■»<(58 eo.BSoe böïflaÊnftonöenjört/foottten d'Altema- , ; rive accepteecöc/ ebentoel baii öoope fouöe toefen om inDfen<©ojloflljteöolöetDen; Dat Ocfeitteenfiebec» gelricfie fentimenien niet anOec^ Konben Doen al^ een bi^bmtïebecoo^falten/ onttecbiegeene/ biefietaU becbeftfaube paffen met malKanbec een bertcoutobe confiöcntie te fiabileten ; ftebben met beel acau- niEiitcn oemeJbe Jgeec .JSacqai^ s «cacftt te boen be» ncijpm/ bat befelöe cenmael banbeboo?f5faccfiebe= goojOe een epnDe te maecïten.
Cnbe tioetoel t)p f)8{)tn'tetcff toet gecDitqueect bont in gaec aenfpiaeche / niet te min al^ fp baec bff= coucfTen toat toetDec op 'i boojfj fubirct beflonnen t'aüancecen / enbe öem felaec beccoonoert/ Dat alle toncecten op eenige miööflcn ba»i nabjuch/ alle ten; catibeopbepjQlaneatiebanbeniÏliceoe^ / enbe alle Ijoope ban affïiientie ban Engeiandt enbe fiaeciio. J{@og. t'eenemael toacen inflcuctueur enbe befpe« met/ fo fijn liEpcclIentie tot be boojfj Alternative niet p?DmteltjcltfoubebcliebenterefolbÉcen/ foo jijnfp epntltjcft foo flelucftigij oftetoeefl /bat befelbe ftaec be· licftöEEftalcenscoaieöaoptefleben bat befelbe be bao;f3 Alternative acceptrren / enbe aenfiont^ oocK fdn pienipotentiacté nommecen/ enbe affenben fou- be/ Qelt)cb fp ban ooctt gcficn ijcbben bat I)p op t'epn^ bieen ban baec SSubientie ben iSaebt ban |>tate {leeft boenbecflabccen / om be boojfjfaecftentebjeHflen tot bc toao;f3 gecequtceecbepecfeccie; {loopenbebat !)ct gene aen be complete ©Eclacatle nocö foube ma» Benbeficiecen/in't&ojtecefoIutdt|cfi foube mogHen toecbengefuppleect.
^ittotecbebateliiclt albiec eecommuntceect aen be fóoninclJlöcfte / oocftttewc enbe ©o?|iclöc&e JTOi· niflec^ ; enbe ggenoesbf'iem gebebitteect booj eene boütomene acceptatie. (©nbectuffcDen toaft een gcoote faecfte bat Spangien baet toemoefie conbef^^ cenbccen/fonbecbecfeecltecttebiojben / bat inca^ ban ccfu^/of non acceptatie ban Vranckrijck , mcn
foube bitilen in tceben totl bolttomen gecftel* linge ban 't geene Spangieo betloocen gabbe.
|@engincht)tcG&ebècbt in bat toecch / om aen Vranckrijck be^ te minbec offentie te geben / anbec^ toa^ 't biel t'tmaginecen/ba in allen gebat Engelaut enbebefen^taet / nootfaecEieffjclï fouben moeten tceben tot be il^apenen/ bp albien Vraackrijck toilbe meec conqueflcn boen.
S^eA^arqui^ Ijecft epntlijcB ben vierden JBaect fiaöbooj be Alternative becBlacct/ enbe beni?eec S3acon deBergeyck tot pienipotentiact^ ggenomi« neect/ boo2t# monbelingf) belooft/ bac ben felben fïgö na Aken foube tranfpoiteten / foo ijaefl men ban 'tbcpact ban ben ©eec Colbert upt Parijs foube bet» fcechert 30«/ mepnenbe gemelbe fjjn iEicccIlentie bat ben i^ecc Bergeyck ban noci) be ^canfeltmbaffa· beuc foube eonnenpiQcucecen / fulc); bat nu alfe be pointen ban gaec ^jópofitie toacen compleet bot baen ; enbe alfoo fp aen gcmclbe fdn ^iccellentie boa; een fccupele mobeecben/ bat befelbe toet onboojficg^ teltjclt in fdn eecfie anttooo^bt beboo?f$ acceptatie op een befect ban pouboictab gebecüneect/ enbe bat tebebucfìtentoa^battoeUicgteliicH bp Vranckrijck geaccepteect foube Itonnen uiecben / bebifile befelbe fijn <iSjccelfentie felf becflaen Dabt tot be boo^fs accep' tatie niet gequalinctect te 3{|n / bat oocB al^ nu aen tieffeifi$bechlai;ins& niet foube bonnen toecDen gede» feteect. ·
^00 geeft gemelbe fijn ^^xelfentie om befe obitctt t'occuccecen/onii geeroibeett/boojgelefen en gefntec· petceect fijn pienipotentie / enbe bebben niet anbec^ fìonnen oojbeelen/ of befelbe toa^ foo ampel/ bat bef· felfé qualitept tot be tegentooojbige acceptatie/ baec mebe bolfìomentUjcb gejufïificeett fai fonnentoec: ben.
(6gemelbe .la^acqui^ geeft ooc& aengfienoomen ïjet veertbiende 3llcticul ban 't®cactaet banj^a' cine / boo; een {^laccaet alomme te boen bec« tiieutoen / enbe Commiffle banbe Capec]^ te ful« len !)ouben boo} ingetcocRen / ban bat up; «f bot befelbe eenigbe ;&c|^epen tegen ben uptgebiucfti^ |
ten (SDej^c ban 'tfelbe ^ttlcul fouben tbfllenattac· iKici euecen.
Sl&e il&fcren 4?eltfputeetben ban Baec ®o.|©oa. Burgerfdijck en vandcr Tocht, bectrocfien big anUeà een baegi]^ naec Mechelen, om albaec ben SSjief bait baec 9o. |@og. bp be ^Qaben / tot becifïe ban haec feo. 3©0fl. ©?ocf0 gecommittrect/ monbilinohte feconbeccn/ enboojt tebeccicören'tgfteen tot type, bilie ban 't felbe ©joceg foube Itonnen bienfljaöjtjn.
!|cec Tempie en fiaec i©o, J©og. ©ebeputeers be beben torbecboojH^emotiebee^ onbecfioenbein: fïantietotben®jeebe.
Monfieur.
Le foubfigné Refidentdu Roy de Ia GrenJeBrt- tagnf , & Deputez Extraordinaires des Eftats Generauxdu Provinces Unies des Ïais Bas en- fiiivans leurordrcjnefepeuventdifpenfer de renou- vellar leur premieres inftances qu'ils ont faices à voftre Excellencc pour en tirer d'elle,une prompte & net- te Declaration fur l'Alternative plus amplement men- tionné dans leurs premieres Propofitions, & attendant delafagefledevoftreEKcelIence que par une bonne & ibuhaitable Refolution j ils feront décharges de toutes ulterieures pouriuites j que les loftruftions & les commandemens de faMajeftéde h Grande Bre- tagm , &delesH!iUts PuiiTaDs leur ont refpedtive- ment impofez.
Comme auffiquelaDecIaration que voftre Excel- lencc a faite Ie vingtfixfiefme du Mois de Fevrier pour envoyer un Plenipotentiaire à la Ville ιΐ^χά Chtfil- le ) fera promptement accomplie par la uoroinatioii effedive d'une perfonne, & par les depefchcs acét y requifes > afin que par la voftre Excellence puifle donaer des preuves evidentes duzele&del» fincere inclination, qu'elle neus a toufiours voulu ié- moignerpouilaConrervation desPaitBas, & pour 1'avancement d'une bonne & folide Paix. ABmén Ie ^uairiefnt jour de Mars χ 66i.
Signe'
Tm^ù. Ρ. Burger/dyci. l. vanier Ticht. ^ CMijnHeere.
DEn Oodergefchrevea Refident vanden Ko* ningh van Groot Brittanptnt endc de Extrsor- dinariï Gedeputeerde vande Staten Generael der Vereenighde Nederlandtiche ProvintieOjkonnen in gevolge van baer bevel niet nalaten hare vorige in- ftsniiete vernieuwen j ende vande wijsbeydt vanU Excellentie verwachtende, dat fy door eene goede ende ghewenfchte Refolutie fullen ontilagen zijn van alle vordere vervolgen, dewelcke d'inftanticnendt beveelen van fijne Mejefteyt van Gnot Brittengim ende van baer Ho. Mog. baer refpeSivelijck hebbeci opgeleyt.
Gelijckoockdatdeverklsringh, dewelcke U Ex- cellentie den fese* fmintighfien ^bruarij gedaen beeft van een Gevolroacbtighde na de Sta(K sai Jikt» flf te Tendeoh ^^ baeftelijck voldaeo zijn dooE d'effeüive nominatie van een Perfoon, ende door 'tafvaerdigen van de daer toegherequireerdedepct ches, op dat ü Excellentie daer door moge geven evi- dente preuven van defen yver, ende fincere gbene· gentheyt, die fy ons altïjt heeft willen betoonen, tot de confer vatie vande Nederlanden, ende tot voortfettta- ge van eene goede ende vafte Vreede. TotBnw" den vierden Maert/e/?in» henJertaehttttMig^-^"
Geteeckeot ^f
I]
Temfle. F,BMrgertdi(ci, l. vamkrTa^'
m |
-ocr page 800-
1668.
en ο ο R L ο G. acht en veertìghfle keek. 769
i66S' <©P öe mfiantieit Bp be ïleec Tempie toan toegen
___ iiÉnj^omngijban Engelanc, cnjjaec φ. .ïEoseniie
«Êiciieputeecöm/ acii Dm inacquisi Caftei Rodrigo geöaeu/ ijs geUalgt ütt naecöalgenijeantlooojt:
Je diray en refponfe , qu'ayant confideré les reïte- lez inftances, faites dekpart dcfa Aiajeftë de la Grandi Brttagnsj & les Seigneurs Efiats Gtneraux [ìxt touslespoints) &en faifans reftime, quieftdeüe, j'accepce ladite Altirmtivi furi ^/implemmt y comnie Γοη me 1'a propofé.
De mefmeje declare, d'avoir accepcé la Trefve par tousles Mois de Mars Avril&càe ΛΙλ; , & de plus fi avant, qu'ilfera neceffaire pour la conclufiond'une raifonnable& ferme Paix, commele Traiéìéraen- tionné la continent,
Έη troifitfnu lieu, je denomme Ie Sr. Baron de Ser- gtyckj, ChevalierdelOrdredeSt. Joi/nw, Conieiller duRoyau Confeil fuprème de Fhndres dth Royale Perfonne, &defesConfeilsd'£ftat j ScdeFinances dans ces Pais, pourencourrieren la ViWtd^Aixla Cba- pUe, craitccrSc condurre de Traidié de Paix.
Et afin qu'on puilTe faire confterlapart ouil con- viene, j'ayfignélaprefentedemamain. ABruxelles
J ay _ Ie qaatritfme Mars i66%,
M. de CASTEL RODRIGO,
Slift fai Ijttt op tot amb3oo?t fcggen / bat / acconfïi iïeceenljebDcniietie oeciticcecöe iHfianttcn/ toegeniS
fgitiBaiefleptljanGrooi £ritrangien, cube üe ï^ce^ Kti i§tateu<i0cnci:aelgcbaenopaUcbeboo?rj ©0111= ten/ eitbebefelbe be|)oo?lijcft clitmewnbe/acccptece jcö öe mcecgefipbe Stltecnattbe / puec enbefimpelijcft gdSicftmeii Dp DefcIUc toou^gcllage» Öeeft·
„ Silfooljccölace icft oocU ben Ccebcii aengenomen „teiiebDcn boo? be tftele iBacnben uaii iBaect/ „ 2tp?ti / enbe JIKap ; enbe lüüijbecs / tnbicn 't noobtg „ral5jjntotöeconclufiebatteene ceöelijcüe en toafie «©?eebc/gelijc&'t meecgijemclbe (€cactaet befeibe continuecct.
» €nbe ten becbe / ttommecetcBben 25acon „ öe Bergeyck, JtlbbeC ban b' ban St. laques,
„ïSaebtbanbenöiinmgl) inben ^ogen ilacbt ban «©laenbecen ban fijn ïaöiungölijcftc ^erfoon/mbe 5j fijne Saben ban ^Staten enbe Jpinantten tn befe „ bedanben / tot bc bp - een - itom|ie inbe ^tabt ban j, ^ix de Chapeiie,om i)et (Ccactaetban ©?ebe tüjeU' » pen negotieren enbe fïunten» • »€nbeop batmen Ijct öeel ban befelbe/baec't „ noobigi) fai jijn / moge boen blijcften / Deb icö befe „ tegentooo?bige met mijn epgen Dant onbccteecftent.
Tot BluSsidenvtirbitnden M&trtfe^bim honiirt acbt
M. dt Cajltl Rodrigo.
«Snfijn puDlttguebccftlacinge toasS;
Francois de CHoura Corteval, Mar^ quis de Caflel Rodrigo &c. du Confeil dEflat du Roy^fon Gouverneur & Capi- teynGeneraldesTais Bas i et de Bour- gogne ύΌ.
AYant efté requis par reïtereez inftances de la part deii Majefté de a Grandt Brttagni, & des Sei- gfleursEftats Generauxdes Pr'vinces Unies, de manifefterle jufte defir dont Ie Roy Monfeigneur eft portë pour vne bonne & raifonnabie Paix, & afin delepouvoir condurre devouloir condefcendredes afteuren une Trii/i' Gtnnalc, par mer& par terre, en tous endroits par tout Ie mois de Mars indufive, pour difpofer Textenfion de celle du Maf, &plus avant, s'il ^roit neceflaire, cn Ia forme qu'ileft contenuau VI Deel, |
Traidcdela Liguefaiteentrefa Majeftè de Ia GrW* BrttagHt, & les Hauts & Puiffances Seigneurs les Eftats Geniraux, & defirant de cofté de dounertoute les preuves imaginables de deference, eftime, con- fiance, &amitiè, qui font deües aux bonnes inten- cions quefadite Majefté de la Grande 'Beta^m & les Haucs Puiffants temoignenc pour Ie plusgrand bien &la coni'ervation des Pays& Eftatsdu Roy Mon Seigneur; jedeclare parcecte, que j'admec en fon Roy al nom &defa parcladiteT«i/i&CelTation dMr* mes propo/ees, àfgavoir, dès maintenant par tout Ie mois de Marsj pourlapouvoirextendrejufquesau dernier du ΛΙλ/, & plus avant, s'il eli necelfaire, en fuitedecequ'aeftèarreftèenleurdit Trairè, autho- rifant par cette, aucant qu'il fera befoin les Seigneurs Miniftres defa Majefté de ia Grandt Bmagnt, &des Hauts & Puiil&nts Seigneurs-E^w Ginem»* des Pro- vinces Unies , qui ieronc en Ia Cour de Tranct, a ce qu'en vertu de cette ils en puiflènc faire confter, & en fuiteadjufterla Cortclufion, & promettre l'ob- fervationdeladite Trive, δε ceffation d'Armes .· Ea foy dequoyj'ayfignéla prefeme de ma main, fcelée du zeel des mes Armes , foubfigné du Secretaire d'Eftatdu Roy.
■A Bruxtllts It quatriefnu dt Hars mil βχ ctnt foisant» buiü,
(L.S.)
M. de CASTEL RODRIGO.
Plus bas Miirr, de Galaritta Ccarii.
Don Francois de C^oura CortereaUMar- quis van Caflel Rodrigo, é-c. van den Raedt van State des Koninckxi zij» Gouverneur en Capiteyn Generael der Nederlanden en van Bourgoignien &c,
τ 7 Erfoght ge weeft KJTnde door gereïtereerde inftan- y tien van wegen fyne Majefteytvtn Groot Brit- tannien, en de Heeren Staten Generael der Ver- eenighde Provinciën, om te uytten de rechtvaerdige begeerte van den Koninck mynen Heer, tot eene ' goede ende billicken Vrede, ende ten eynde om de lélvete konnen fluyten , van nu af te willen confen- teren in een gheneralen Treves, te Water ende te Lande in alle Gheweften, voor de geheele Maendt van Maert incluys, om te bereyden d extenfie van die van Mey , en verder , by aldien noodigh zyn , in voegen als in't Tiadtaet van Ligue tuffchen lyn Ma- jefteytvan Groot Brittannim voornoemt, ende Hee- ren Staten Generael gemaeckt, ftactuytghedrucktj ende begeerende van defe zydealle bedenckelijcke proeven te geven van deference, achcinge, vertrou- welijckheyt, ende vrientfchap, de welcke behooren tot de goedrtneyninge die de voornoemde zijne Ma· jefteyt van Groot Brittannien en haer Ho, Mog. be- tuyghen voor dehooghftewelftant ende con fervatie der Nederlanden ende Staten van den Koning mij- ne Heer, foo verklare ick by defen , dat ick in zijn Koninghlijcken Naem ende van fijnen't weghen , den voornoemden voorgheflaghen Treves ende Op- fchorflinge van Wapenen aenneme, te weten van nu af aen over de geheele Aiaendt van Maert, om defel- ve te konnen uytbrenghen tot den laetften Mey, en verder, by aldien 't noodigh is, ingevolge van't gene by haer voornoemde Tra&et is vaft geftelt authori- ferende voor fo veel als noodigh fai zyn, by defen de Heeren Minifters van Syne Majefteyt van Groot Brittannien, endevandeHoogh Moghende Hee- ren Staten Generael derVereenichde Provinciën, dc welcke in't Hof van Vranckrijck refideren, tot hec gheeae zyinkrachte defer d»er via konnen mtt dota |
-ocr page 801-
770 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ié68.
doen bJijcken , cnde vervolgens de Conclufie adjufte- ren, en d'obfervantie van den voornoemden Treves ende opfchorflìnge van Wapenen belooven. In ken- nifle van'c welcke ick defe tegenwoordige metmyn hant hebbe geteeckent, bezegelt met het Zegel van mijne Wapenen , onderteeckent van des Conincx Secretaris van Staet.
Vyt Brwffcl dtn vierdtn Mmt fefibiin ionJtrt acbt en fifiiSk
(L.S.)
M. de Castel Rodrigo-
Lager
Min. Je GalarettaOcariX.,
^it t!S tetHont booi Baec aen ®?attcftcijc6/ „ lanïit alö öifeti ^taet gccommuntceect.
Snfflcu. ®^^^^ Beuningen op Öen tietttieil ^eDjHfli
tiinge toe rpföttaf-fcijepi eOenomen ijeöbenije hanijace l^o. üecom na ικα. tss flttDeuen baegsi otoec JSotteciiam op jélupss / Siu"·^'" taiigftii ije ïliuflen ban ©lamöeccn geloopeii. <©en ® jKacaiuiS be Caftei Rodrigo l)aö aeiifcD?ijUert gebaett om Bent in öc plaetfm ban fijn <0oub«cncment toel te ïioau-mpicccn/toclcltemct feec cïtcaojbinactfe ùz' monflcaticban uefpcctcniie gcnegentïjept/ nageltonien
ben Commanbeui'ban St. Donaes tegemoetgeceben/ enbe Ijeeft Oem feec öeufïücft bectoelöomt / enöe boo?i öÉCSi becgêfelfcfiapt tot boo? l)et boo?f3 fo?t j altoaec metfjet45uat:nifoen inbe 3©apenen / enbcmetijet Ioiib?anbenban 't <i5ef£But ontfangen. J|pbont albaeceeniSatgie gDep?epaceect tot 30» tcansspojt nae -Brugge enbe b" ï|eec <©cabe ban Brache, be? toelcfie tn abfentte ban b' l^eec <0cabe ban Zaïa- zaroobecbejiKilitte in bie ^tabt tommanbeecbe/ neben.0 een ban beï^eecen 25o?gemeefïecsi ban't ©jpe/ toelcïicöemuptbennaem ban ben ^eec.m^acquiif beCafteiRodrigo, enbe ban be iiegecingije ban't 3&?pe / öebben gecompltmenteert/enbe na Brugge öBeaccompagneect. m'tupt - tceben uptbe25ac= cieaenbei&oo?tenban25?uggBe/ iii toebec ontmoet boozeen 2502gemee|tet: ban't®?pe/enbe boo? ben ïgeec^eecbenbanbe i^anonicben ban St, Donaes, tnbemeteengcoot gBetal ïitacolTen/onbec Bet lof'
giban't (©BefcBut «afön Eogement geb?ag0t;ati aecBpboo^be ^eecen ^o^gBecmeefiecen ban be ^tabtencozpji bertoeHeftomt/ en baec na boo? ben i|eec25iiT£Bopbart Brugge befogBtijS. ®ot a®acBt boo?3Üna:ogBement iif bedelt ^etoeeft een geBeele Compagnie te ©oet '©eö abontiS isS feec BÈecljjcö getcacteect boo? b' i|eec <i0cabe ban Brache, bie oocit inflantelijcftbegeectBabbat BP 3Ün becbUjift' fijnen ÌÌjupfe toilbe nemem ti^aegiei baec aen b?oegB ban baec ioectcecftcnbe/ijStoebccuptgelcp gebaen boo? gemei- ben ecabe enbe ttoee 25o?gemee(lecen ban't©?pe/ Énin'ttipt-cijbenmet Bet loflen ban 't Canon be^ fcBoncften. (€otNieupoortboet aen lanbt fettcjibe/ ijS ontfangen boo? b'i^eec «öonbecneucnnet fijn ï^a- roffe ; en in 't infiomen enbe iiptgaen met be Cecemo* nie ban'tltattoninebecbegcoet/enbe alfoo banben iêpaenfcBcn bobem gefctjepben; flebbenbe ontfangen allecBanbep?enbenban eec/beleeftBeptenbe affectie. (Cot ©elicne ia' Bp ooth boo? bie ban be ütegecinge op 't uptgaen iipt be ^cBupt enbe boo? ben ï^eec «iBoiibeCi nenr in 't EanbtBupjs / tot (ïjit Eogement gBebelK^ neect/cet0mplimentcect;ênbebc!s anbecen baegBsf fmo2geniiboo?aebacljten%eec Cioubecneuc f fijnen ftnpfe met beel Delccftflcpt enbe goet ontBael gctcac= teect/oo£&iotbe25acgietot (ijn tcanfpo?t sftebeHi- neect uptitelcpt/ enbe op fön €b. o?b?e met felfig βΐφ= teciCftotlücBt onbec Duynkercke geefco?têect. CiBe- lijcfteComplimenten ban bccbjelleftomfl/ ijeeft lip ooriÉt ontfangen banben ®|eecCommanbein; tot Duyn- kercken jtnbeban ben eDttbecneilC ban Grcvelingen Mcfitot Galais; eecffe Sem tot fön graot |
gecief inct Dait iSatoflcn öeBDm geaccommobeiït. f€ot HSortlïccutl ïjeeft öp gebonöm ïi' ^eccc iiectosij banEibeuf,i)teijmiìj'ca-c0ecft geDaen ban in fyu Eogementte bectoellcfiomen/enïie öcjS abonti aen fiin tafel ontBaelt. iBaecalle öefe DelecftDeöen ï)cl)= lienDaecepnìjegeDatitm&iebanbe Douane tot Ga- lais, ban De toelcfiejp ï.upïienmet öetcïDi&ewnban 't3^a(Tepo?tbanïieniöontngi) /enbe met alle beleeft becfoecfi niet tjebben Bonnen obtinecen /batfethj?e ban fün öoffecsi / toeltiie gebebaleect toacen J'fou^ bentotUenlaten paffecen /en blombecen ( als men tot Pacösf fpjeecfit ) om alöaec in öe g&ouane geopent tetoecöeniiiatfjaectenaenften ban Baec intecepins biffecent moe(i 5Ön. 5©e boo?f3 3Soffef0 fijn öiejs gebebaleect/enöe alfoobaec in gemaec&te 3lib?ep- ï^leebecen toierben gebonben / tsi baec ban tfiien ban 'tljonbectboo? Droiöd'Entrée gcboojbectbat/foo Dpbecfiont/nieutoaii/ enbe blijciten beeb/Doe fcec berigenc bp be 5Fcanfc baticlijcj: toe - nam / ontrent ijetuptfluptenban alle iiBanufactncen ban bupten.
Deeft met beel moepten boenacguiefcece»! bat Bent foobaniglje bcoit$f niet bonben afgebo^bect too?ben/ maec be Ïlïoffecsi fijn öem niet gebolgBt / alss na bat een goet befeenbe baec / bupten ftjn toeten / bo?gi(e WgeblebenbanbatDp een ®afpo?t banben |eec Colbert fonbe uptbjengen.
I^aecbatb'illeecban Beuningen tot Parijs in lött logement toajï getceben / isf b' i^eec Trevor gem U'
iö.(0p'tgaen ban'tlaetfie 5fa?t bp siays, iss Ijem menbefoecfien/enbeï)pf)eeftrjjn<iEb.benbolgöenben
bagB b^ Contea-biftte geöeben;be becfeéc&ectngB ban metten anbecen te fullen p?ocebecen inbe geBee- lencoucssbanBaec^egotiatie met bolbomenfinieri:= tept/3ijntuflrcBenBaecbol6omentiütfi gBetoeeji. Beeft fijn €b. fïjne inflcuctie in 't icanjibectadt boo? gelefen ,·· enbe fijn €b. B«eft Bem becblaect 0ela(lte5ijnfigBtecegulecen naec ben teneuc ban't i€cactaet;en Beeft fio?t baec op fijn eeclïe aubientie bpbenConingenConinginne geBabt /enBemiiSbp fijn USaieftept een p?ibate aubientie gea«o?bcect te? gBen betf anbecen baegBS na ben mibbagB.03nbect«f>= fcBen i(ibp ben ^eccetaciiSRompftbjee lange Con= fecentien getoeep met ben i^eecdeLionne,obecaI 'tgene ban 3ijn anfiructie toaiS / fnllenbe b'^^ea Trevor con/uncttm be faBen bebo?becen / foo in 'tin^ Itelien enbe obecgBeben ban jijnilSemocien/aIjS in be aen te (lellen confecentie met be ï|eecen iBtni^ Hecis/omatlebificepantienfoo beel Baec te beter te becmijlien / enbe te meec na-b?ucrt aen Bafr fel· licitatien te gBeben. 55en Conintb ijS febect ben bia· en ttointigBflen bec boo?leben iKaenbt te rug== gBe gBefiomen banbe i^cancBe Comté/ na batBP meteen toonbecöaec fucces bie ^?obintie onbec fijn getoeltBabgeb?agBt/ben negenben bagB na bat BP in befelbe toaefgeoieben. ^e ba(le j§tabt Dole ijSfon* bec ïianon aengetafi / enbe ben ttoeebe bagB tot obec^ geben gebtoongen / gelijtfi ootfi al be becbece i^teben/ enbe Cadeelen. |Ben Ban ttoöffclen of bit meec toonbeclBcbisi/oftofilbitittgeenbanbe ^teben bp nageen<0ncnffoentoecbtgBefepbt bebonben teftjn; enbe be!» innacquisi be Hiennes onbec-«©oubecneuc battbef?obintie/ fonbe geBlaegfìt Beffen w ttoei ^acen geen o?b?eii ban ben HSaceniifbe Cartel Ro- drigo te fìcbben ontfangen. g&enfelben iEac<iiiii be Hiennes fiiijft in btcnfl ban befen làoningB· 1®«» «i^i' meect Bier befe Conqiie^ feec BoogB /enbe toecbt gefeptbattetocifftboo?'tmee|ïebcel ijj onbectoagBt/ en bat b' eecfle toeleg!) alleen op JSefanfott enbe ^ali» negi Beeft gegaen ; maec bat be guabe toefiant ban bu ^paenfcBc ben iöoning Beeft genoobigfttottt becbet te ponfTccen. USen magB becBopen bat fulcjcgeen bec^ anbertrtft ontrent fijn .flaieflcPtjs becblaerbe intentie fai maecften/Boebjelbe gemerne opinie tee conttat» gaet /en batter beel teìliióbe sijn bie't berbolgO ban ben <0O2logB feer pouffecen ; immersi B« i^f^" Bec / bat men niet tegBenflaenjae b' alceebe UW baene Conqnefien enbe conbentie tufTcfjen lanbt enbe ftaere i|o. .flSog. alle meeft mmi men feetiiecDept sefft / ban bat bi ^painffue tot w |
-ocr page 802-
en OORLOG, acht enveertlghfle hoecL 778
iéé8, Biic eensctotiin Conöttten (tallen moeten refolljecen / ijat men ecötcc met foo g?ootén pebec cnöe ftoflen aljS optacùepùtom bjoegB met gjoote ïeeccii teoBen iie ^uaenfcDe jgeDeclanUen te &onnett optcec&en / eiu ïietioctgDeïneenfeggen iwt I)ctboo?mtti&en38p?tl fal3ijn·
tooii allentgalben sDecefolbeect iilaecöcc laten fp?ceRen en btepecin tefïen d'utriufque mtentte ban befen Conmcg/ inbten ben m^acQut^ beCafteJ Rodrigo ggebtfijoneecttotecbe tot een fpoe^ btglje en conbe betblaringe totget accepteren ban een banüe$ilt£cnatiben.
(©püicfetijbtontfingmb'l^eecban Beuningen en Trevor,boo?£en ejcpjestCouticc ban 3intb)ecpen/ öoo? be Tempie en Daec J^o. JlKog* 45ebeputecci ben afgebaecbtglit Coppe ban antbioo^t / 'ttoelcg ben H^rqnisi be Caftei Rodrigo aen be ï^eecen «©tìiepiu teetben boo^noemt albaec gabben boo^gegeben : toaec op beJ^ecc ban Beuningen (ïgt) aenfiont!? naec ©etmain geeft begeben / omme met be J^eec be Lionne baec obec p?epacatotc te fjp?e6en / betoöle ge^ bacateli Trevor ,inbe puBujcften aiubientte bte Dp öoenmaelii gabbe niet ftonbenbacecen ombooiaf metfiemtecontectecen.
^êtbecfocgte^afpojtboojbeCouriec ban meec- gebagtejgeet matquts be Caftei Rodrigo totectbaec op gfjeenjebieect / enbe afgtjefonben j maecb" ^eet be Lionne (epbe niet pofttifss te feonnen antUMOiben/ on^ tceiÏtf)etaengaenbaneeatül(tant ban Slapenen tot gcrujïOcptbanbe balte plaetfen/bppiobifte tot Bet epnbebanH^aect.'oat bat be ^paenfcfie foo Ianni) Öebtien becfnpmt bte t' acceptecen / bat ben öonincS feanacöten baec ontrent in fijn gtjegeeltefijn/ enbe aen . geen boocige offcess gebonben te toefen/Boetoel b'^eec Trevor fepbe / bat boo? langB ben J^ontncft ban ©jancftciicf» aen bie ban Groot Srittangien, öab boen toeten belKlfianttefullenccntinuecen tot get epnbe ban iBep- ©aeciioocftboo? befen gBefi^btaen be jlHimdeciibanBrandenburgh, bat totbe lelie giiei noembe tiibt ben Itoningi) fyn offce)$ ontrent be conbi' tien ban ê^ebefoubege^nt boen; maer nu begon^ men te bifcoureren bat al get felbe geen engagementen jtjnbiemen omtncibentmmet foube {tonnen beran^ beren.
3^00? foo be^aengaetgeta^enben ban een pent^ potentiactsi ban befen Comngg na Aken,toerbtbe i^eec iKargnijs be Caftei Rodrigo gier befti&ulbiggt/ batfijn «iS)ccel.febettmeet alsStbjeetoeetfi^ bertoeft geeft een ^ft»?ttotfetucepa(Tagebanbenï|cetCoi- berc ober te fenben ; enbe toetbt baet nebeniS aliS een befect in 't boo?gaenbe anttooojbt ban Caftei Rodrigo ggenoteect / batter niet ggenoemt too?bt ben ggeenen biegptot ^lentpotentiarisi fai fnbbelegueren ,· enbe niet gefept tommecr befelbe fai bertwc ten/ bupten bat' menmet en toeet of gp Cubdeiigendì poteftatem geeft, ^it briert met be eerfie ^ofi bebént gemaecbt aen be <5cbeputeecbe ban gaeci^o.JlISog. ontrent be iliaca Qut0boQ?bei^eerRompf;ent!$oocl{bpgem nebenjï be ï^eer Trevor een memorie in geflelt om te bebo?i beren beö l^oningg tφlutteoρbe pointe in't anti toao?tboo?be3asargutssaengaenbebe3filtematibegei geben/en't gene toat baec aen bepenbeert.
Don Pecro Regent ban Portngaei geeft aen't ^an^ te j^of boen toeten/ batbieïttcoongcooteceben geeft om te befibeceren een fïot ban ®?ebe met Spaignen.en geeft bnerom begeert batmen ban giec bailbe fenben laii om tcgelöcSbe®;dïêbanbefe€coonmetSpaig- nen te Lisbon te tcactecen. €nhe goetoel get bup' ten rebenenbe apparentie toajs/bat be iSpaenfcge tot Lisbon fonbe fenben / om baec met ©?ancft.ri)cii te ganbelen ,· eggtec om be ^?tugeefen aen be ganbt tt gouben / i$s tot antbjoo?bt ggeggeben / batb' ^eec SSiftcgop be Laon in namaeggfcgap bejlaenbe be m-- mngtnne ban Portagael, enbe appatentelijcft om baec faetfien / afó ertraoiirfnaciiS Mmbaffabeuc gebe?
dineert na bat iïtjtft ontrent get ggefamemJecft aen^ oaen tot ©jebe ggelafl fci feomen. Waet upt mentoli eegrgpen goe raeu fitg get bxctft ontrent be |
nocgopbebealfo0menboenocgfetibebatfonbec|^o7'< t669
tngael nietfoube gefloten tDojben. —^
©aec toaren bifcourfenaen 't felbei|of ban bat be abböfen ban ben i|eec Pompone upt ütockhoim , toebcrom gope gaben bat be €coen ^to«öen ftgg met befeConingg foube honnen becfiaenj toaeraen bic Jlofffïggfeecbeel liet gelegeit 5Ön/enbefepben bele ronbupt/mbienmen^b]e&en ban €ngelenbt enb$ a igooggSloggenbebofl: betacgeren/ -ban tn fulc6en gebal benConincft jijne ConqueHen onbebommart bon boo?t poufferen / toat iftefolntie ootb be €ngelp fcge enbegaecjjiog. fonben toillen nemen,· enbe toacebitooc6bifcoiu:fTenban%ercnban gcoote «c* bacentgept/ enbefeer bcbaerbe gerfenen.
g&aec toierbt ggefp?oocgen ban (eer groote nicutoe 3©ecbingen ban ®oet-©olcfi in bienfi ban ben felben Coninrti/enbebe (Ccouppen bte alceebeop be been toaren toerben gefept betec bp een te blpben / ató boo? befen/boo?beflricte(0?b?etegiien8i be ©eferteucii/ toelcbe metgcoote blijbt naergge(]peucttoo?ben/enbe fonber cenige KemMTieofte tonnibemfe mette boobt geflcaft.
^et fóofijS tot Sc. Germain, enbe falalbaec b' fl<rt= Paenbe ^omec apparentelijtft becblöben.
Rqy tres Chreftien.
Le foubGgné Ambaffadeur Extraordinaire des Seigneurs les £/ϊλμ Gmrmx desProvinces Unies Stttii^ &Envoyé Extraordiü»dii Roydela6ra»À Bri- rubati tagntf ietrouvencobligésdcreprcfenreràfa Majefté tres-Chreftienne que par les dernieres depefches qui moMt"^' leurfont vehüs i'jieoirj, il?vitìnentd'apprendreque aeiiDcw Monfieurle Marquisdè Caflil Rtdrigt de la part du ^""'«aft Roy iEfpagnt, fon Maiftre, aconfenti à hojfatisn ©'"ncfe d'Armes pour^jTeuretédes placcsforcésjufques àia röthao» fin de ce Moisdeiiurs, enkforme que fa Majefté
Va fllVn vnnïll Ofvm-Mlir la firt h ^nrrtn^rm^ ^^ OCWiPf*
eftoitSignii
C.vendiuawgta) Trwtti,
KAen den Alder-Chriflelijckfle Kotùnghi
De ondei^efchreve ïxtraordinarisAmbafladenr vande He
vande Heeren Staten Generaci der Vereenig- de Provintien jcnExtraordinaris Afgefant vaa den Koninghvan Gren Brittiiamm, vinden haerge- obligeert aen fyne jllder-Ciiriftelijckfte Majefteyt te «prefenteten dat fyverftaen hebben door de laetfte Depefches gekomen van Antwerpen, dat den Heer den Marquis de €φΙ Rodrigt van wegen den Koning van Sfongieti (yn Meefter heeft geconfcnteert de ccf· fatie van Wapenen voor de fekerheyt van de ftercke plaetien tot het eyndevan Maert, in de forme die Uwe Majefteydt heeft willen accorderen naer de laetfte Velt-tocht van't voorleden laer, doende de- clareren dat hygeen difficnJteyt en vondtte beloa- ven niets i'oDoernemen op eenigheilerckeplaetfea der Spangiaerdea in de Nederkodea, 6)0 z/ haer <X.tt Ζ wedeï- |
-ocr page 803-
77i S A Κ E Ν van STA E Τ
Ϊ668.
wederzijds ojjligeretì niets c'ondél-àéraen ορί defterc-
kc Plaetfen vanïyne Majefte^t hiér vOor van die zy-
deiri poflèffie zynde, otïederchet begin vandefen
Oorlog gewonnen,door dien daer niet en reftéert als
defen voefftàp tot een vooftganck van eén ac.commo-
detnent, föhet belieft aéhU Alder^Gbriftelijckfte
Majeftéyt de nbodigë ördreste expedierëii, om zij-
ne geféyde Belofte te éxecütèren voor dê fÈéckefhéyt
der overvallen van de voorgenoemde fterkc plaetfen,
Syne Majefteyt wórt feer inftantelijckghebeden dit
ceeckën van oprechtigheyc voor't gefeydé Accom-
modement te geven. .
Cedaen te Parp defen 3. Maert 166S,
G, vM Bittniiigtii, Ti ttior,
l^et 9Cnttooti?t bes ï^oningöii ïiacc op toas Dot
iJOlgDenbe:
';6ön Τ E Royaveu Ie ttìertiolre > gui luy a èfté repre-
«mtBoojt JLj iénté Ie trtifufnu de te Mois <par Ie Sri van Btu-
ningi , Ambaffadeur Extraordinaire des Eftai»
Generaux des Provinces Unies , & Ié Sr. Trevor,
Envoyé Extraordinaire du Roy de la Grande Breta^iit,
par lequel ils ont fait fgavoir à fa Majefté que Ie Mar-
quisde Cafltl Rodrigo a.voiten&n eftè portè àconfen-
tir de la part du Roy fon Maiftre julques à lajin dt Ma«
àia fufpenfion de toutes mtrtpriftsfur lts {laasfortes y
que laditéMajeftèavoitoffertedèla MöisdeSi/tim-
in derniei· pflant faditè iViajefl:. de vöülóirVpour
Ic bieildéla Paix, deìtìtìiifer dànsles térliiesdeia
premiere offre, & d'eiiwyer inceflarrltnent lés or-
diés auJc Officiers Gêiieiauji & autrës^ qui cöm-
maiident fes A rmes dé nè rièö entiejJièndre fur les
Places Fortes des Èlfpk^óli, jufquesa lafin dudit
JHoiisdé Aiars. · '
LferiiOnfqüélc RöyWóit eu d'offrir il yaflx Mois
cèttë iufpehfion, n'euöiïj aütrè que de donn'ef plus
- de lieti àia Negotiatióndel'accommoderQent,peri-
datìf I%vër fatis qù'àuctìnfe'aàlón dès ^li-itoÈs peut
iltiiierVeiiatohleiefeple^^-^ftoitot detneürèzde paft
éid'àiitieàiafin fu ìiiois.if jimfti tòuté höuveautè
d!(àSÌa^u;érré6n apportMattffipoUrroidlriiire dans
une'iÌÈgbtìatióhde Pàix,· jé Alàiquis de €άβιΙ Rodrigo
àrejetté,eèttè fufpeiittpi) duràtìE fix Mpii etìtiers, a
lüétóé refpóndijà uri ElcttéUr dìi St. Empire, qui
la Idy pròpòlatt ,. ^gp ceft'olfré de la iFianCe fé pour'
lOit fairé én TurqÌiÌè j 'mais lion pài pàritìy les
Chièftiéhsjqli'éd ΛΙαφία par dés eöntóür^s&dös dif-
ficUltei afeaei lesméoiês ΐιτί Móiiì( dööfïè témps
dèVóitéftre fi precieuxi ppur tràittéi' J öilt.iiftë con-
fomtóéi inùtilemeiii;Tur jëfetii póÌnt des|>relìtilitjài-
res'de cönvèhir d'un/i»«d'àtìèrnblèé ,; l^s EfpagilölS
pretendane contre cout ufage, & ail prèjüdice de l'a-
vanceméùf de cette Pàix mefmé en tfàittèf là ilegotia-
tionendes Lieuxfortefloignez &horsdelaveuë de
tous les-Potentats & PrinCesqUi yont les plusd'in-
tereft j. enfin les Miniftres d'Efpagne, felon qu'ils
fetvétitle Röy leur Maiftre en diverslieux, fefont,
conduits avecautantde contretemps Scde contra-
diöiori Iès uftsavec lèSauiresfür cé póiMdë lieü de
l'aCfemblèe, qu'encore aujourd'huy ny noftre Saint
Pèrö ie' Pàpe, iiy fa Màji jiiy les RoyS & Pfincés Mè-
diateufg,ny qui que eie foit, peut dife, qü'il isache l'a-
delFusleuf Vcritable ititèntiöil j Cài-Bumèmè temps
que Ie Mdtqüisdé Ca/fii tórfH^» dit dé^à,'qu'il dit &
écrit cjii'il a un plein fróuVóit- dé twittÈrjàVtìclafecultè
défMtte^er Un autre dans fa place y éè ö5mfjrife,qu'il
chfjifitIéliéiid'Aiii taCMpêllipöüïy fà^féraflèhiblèé
qü'J! éft preft de s'y rëridrtöu d'y ënVdyifcïfon fubde^
leè'uë felöölaqiiaUtèdëë pèrföfanes qüfifa Majeftè
iiòiàftera póüiflés Pr^lpóténfiairésjqii'ilattiefmë
Dëpütè, à òétju'on dit, lê Cómté At GcihtMr^i pouf
àller àUdit Ai», li Cidfitlè quàtid il a Γςέα qüe le Ròy
HVbif'nbMrtiè le Sr. CélhH, poùr léquëllëNotìtìè de
fa &ihtetè luy a d6m"àndè des Ié guattrtitfmt de l'autrè
Móis Uii PaCTepòirt, qüi n'àriiVé póiiit dàtìs le mëfmö
ttmfs que kt autres Miniftres, qùi font à ^drid, &
parcònfequentàlafouicédes refolutions délaCou-
ronhé d'Efpagne difenr publiquement &efcrivent en
toüs lieux que le plein pouvoir ,qui avoit efté addref-
fé aumoisd'AouftauditlVlàrquis, nifubfi^ifus Wy^
lotigtemps , veuqu'ilne luy avoit efté envoyé, qu'à
l'occafiondupaflàgedu Sr. l'AbbéRoffigUofi, Nep-
veudefa Saintetè aujourd'huy Cardinal, qu'ilsre-
conrioifleht poùrfeul Mediateür,leiir Reine fl'ayant
acceptè autre interpófitiön, <|ue celle de fadite Sain-
tetè; én outre ils adjóiiftent » qüé lèdit Mirquiseft
inexcufabled'avoirchoifi&nommèlà Ville i'AixU
Chapilh contre fes ordres, & contre la Deckràtion,
que ladite Reine avöit fait taire à fa Saintetè par le
Marquis ii'jiyïer^afoh AmbaffadeUr, auquelmefme
elléaeiavoyè depuispeufon vcritableplein pouvoit
qü'ellè ne traitteroit jamais la Pàii qu'à Ronu,^ Vtnifi,
ouaux Pfrenèes, & il y a auifi une Lettre du Cardinal
Vicihti, Nonce en Efpagne, què lè deinieì: oidiniire
de Madrid a. ponè al'Abbè Vitoj chargé du foinde·'
affaires du S. Siegeàuprèsdu Roy, par lequel ledit
Cardinal luy confirme, comme une veritè dont on
ne dolt point doutei, que lés Eipagnols ne tfàitté-
ront qu'à Romi, & luy marque mefme li particularitè
que le Cardinal d' Arragon{leqaeì êftdelaj«nSfl&du
Confeil d'Eilat ) l'eftant allèvoir pourluy dircla-
delTuS laveritable iniention del» Rêine, avoit ac-
compagnò fes expreifions des grandeS plaintes detànt
des foi-tes de fflarches que le Gou verneilr de Flandres
faifoit contre lesfentimens &les ordres de ia Maj.
Il eft cependant arrivé, pendant tóutescesinCefti-
tudes des Efpagnols & leur alterations eftudiezpùur
s'empefchör detraitterquele refus conftant dudit
Marqiiis pendant fix mois de la fufpebfion qoe Γα Mi'
jeilc Jiiy avoit fait offrir par un Eledear de l'Empire
a coullé aa Roy fon Màiftre là pnti di la Franchi Cern-
ii, qa'ilapfi mettreen pléine feareté darant toùt
l'hyverparle fimplc acquiefcement, s*il Tavoitfait
plutoft, qa'il donne aajotìrd'huy à ladité fofpeùfion
pDur lemois de temps qui reile jufqueià lafiadé
Màrs.
Màis éotnme fa Majeftg àiiifi qu'il eft retfiarqué cy-
defliisen olftant laditè fitf^mfm d'intreptifes , n'aVüit
autremotif, quededonner parla Cejfatibii dt mm
tioHveantex.plasdelieu , & defacilité àTavancement
des negoiiations de Paix, & que d'autre part on vient
defaitàvóirbien clairémentque le lieu de l'affem-
b léò n'eitoit pas mefijie bien eftably, & les Plenipö-
tcuciairës tjui s'y doivent rèndre, n'éftant pas encore
eii màrchéparla fàute des Efpagnols, qui pfolongent
encore aujourd'huy ì'expedition dupaffeportj qu'on
leur àdeniahdé pour loSr. Ctlitrt, le feul mois de
MàrBj He f^auCóit plusfuffire pour avincer den de bon
daöslesdites negotiations ( cequim'empefcherapas
poartant qoion neiespuiiTe & doive continuer dans
tous les mois frivans , jufqu'à ce qu'on àit.pa venir
at» bout de ce grand oavrage ) il eft aifé a j ager que
l'iliflànce qui eft prefeiitement faite afa Majeft.d'ac-
cordef ladite fufptnfm d'mreprifis j ufqaes à la fin de ce
mois, n'éftant pas tafit comme le difcent les dernie-
res Lignes du metboire defdits Ambaffideur&En'·
voyé Estl'aordinatré à tirerdé fa I\iajefté cette mar-
qué de fa finetrht de fesintentions pour l'àccommo»
dement:, qu'à ttiettreàféureté pou^ ce temps-la
touöes les places de la Monarchie d'Efpagnei ,
Cependant qaoy.q.ueiiiMajeiié cqnnoifleparfai-
teméht.cetté verité if elle iveat bien aVoircerte i«w-
f/rti/4Ì/« pour les défii'sdui Roy de la Grandt Bretàgm
&■ des Efiats Gf«a-e»A:d'accorder ladite/Ìt^'ftA"" d'tMrt·
?W/tójafquesà lafin deMrfri &elleenyoyerade ce jour
meiine fes ordres a fea OfiSciers Generaux» toos
àutfeS qifi commandentfes Atmes pour leur drfendrc
U'àttagtìer oa de ftirprtiidre juCquesau dernier jour de
ce mois ifacluflvement aucune Place ou Pofteƒ»(·»>>»
des Efpfagtìols. . , ί ' ■ ■ : ■ j , }
Mais comme en dàs que ledit Marquis accorde le pai-
fdpoiedadit Sr. Celbirt, pour aller ά Aixla GhafelUilla-
iòitfadieaxqa'ilfemjtencheminpoatnefiirequ ua
voyage imitile,le Rpy defire.que lefd.Snvsn Btntiwgw
-ocr page 804-
1668.
en O OR L O G. acht en n)eerttghfle heek. 775
166S, & Trevtr , feflent icy conaoiftre fans dilay par Ie S. Tempie Sepaies Deputezdes ΕβΜΐ, qui font auprtìs dudit Caftft Rêdriga, fi le plein pouvoir, qu'il dit avoir fe trouveconfgeu & en telle forme, & en telles tcr- niesqu'ilsne laiflentaucune douce, qu'oanepuiffe hanter avecluj' vallablemem & avecbmnenr, & nomrne- loent qu'on verifie fi Icdit plgin pmvoir luy donne la faculte de fubdiìtgtr une autre perfonne en fa place j car s'il na'voit pas certe faailté, on laiiTe a juger quel fondament auroit la nomination qu'il a flit du Comte de Ceitimeragi, quelbon fucceson pourroit attendre del'envoy duSr. ColbenSc qu'elle enfin auroit efté la fcanMettft illu/ìm queledit Marquis auroit faite fi longtémpsa toutela Chreftientéj en l'amufant/»c/- mitrement d'un vojage à Aix Ιλ Cbaptlle , ou il n'a jamais eu intention d'aller & Jans la S»/fi,envoyant un hom- mes avec un pitwnr imigmiiire. Fait à Saint Germain cn Layeleji*»'Anrjourde Mars i668.
Signé
De LIONNE.
DEn Koningh heeftghefiende Memorie, aen hem geprefenreert den j.deferMaentby den Hcerv^n Beuningtn, Extraodlnaris Ambaffa- deurvande Staten Generaci der Vereenighde Ne- derlanden, enden Heer Tnvtr E*traordinaris Af- gefant van den Koningh van Greit Britttumien, by de vrélcke fy aen fyne Majefteyt hebben doen weten dat den Marquis de Cafiel Rurfr/^eeyndelijck is gebracht te confenteren van wegen den iConinghfijn Mcefter een fufpcnfie van alle aenilagen op de ftercke plaet- fen rot net ey nde van Maert, 't geene fyne ghefeyde JVlajefteyt al van den laetften September geoffert had- de, in'c wclcke fy fijne gefeyde Majefteyt bidden te willen voor't goet van de Vreede, by fijne eerfte aenbiedin^h blyvenen vervolghensfyhe ordresaen fijne OiSciers Generaels en andere die fyne Wape- nen commanderen tefenden, niets c'ondernemen op deltercke plaetfendcr Spaenfche tothet eynde van Maert.
De oorfaeck die den Koningh heeft gehadt het is *ijf Maenden, defe fufpenfie te ofièren, was niet anders, als om meer plaets te geven tot de Negoria- tievan't Accommodement, gedurende de Winter, fonder dat de daden van Wapenen kondè ontftellen, den Staet waer de dingen van d'een en d'ander tot liet eynde van Auguftus waren gebleven j den Oor- logh brengende ordinaris een^ nieuwicheden in de Negotiatie van Vrede } Den Marquis heeft defefuipenfieghedurendefesgheheele màe'nden ver- worpen» enfelveraeneen-Keurvorftvan^t Keyfer- lijck die hem die voorftelde , geantwoort, dat men defe aenbiedingh in Turckien mochte doen , maer Biet onder de Chriftenen , cn te Madrid door om- Wegen en begeerde difficulteyten de lelve fes Maen- den ( waer van den tij dt feer waerdigh om te traderen behoorde te2yη ) foo onnuttelijck fyn verfletenop't eenighfte point der prelitninarien in'toverkomen van een Vergaderingh-plaets, de Spaenfche pretende- ren tegen'tgebruyck, ende tot prejudicie der voort- ganghvandefelve Vreede de negotiatie in verre af- Eelegen plaetfen te traöeren, uyt het geficht van alle Princenende Potentaten die daerdemeefteintereil in hebben j Eyndelijckde Mmifters van ,
▼olgens dat Ìy in diverfche plaetfen den KonioghTiaer Meefter dienen, haer hebben gedragen met foo veel tegenheyt, en tegenfeggingen den een tegen den an- der op'tpoint vande Vergaderingh-plaets, dat he- <Je»\noch onfen Heyligen Vader den Paus , noch (yné Majefteyt, noch de Kopingen en Princen Me- diateurs, noch wie het is, kan feggen, dac hy daer op haer rechte intentie weet} Want in den felven tvt flat den Marquis de Ca/ïiif B»i<rij» aen defe Zjfdefeydr, dathy vplle njacht heeft njet de Jàculteyi vaneen an- flermïynie plaets teftellen, is beflooten dathy 4ki« iotilb Vêrgadcringh-plaets kjcftj enfeyt enfchryft |
dat hygereet is, fich aldaer tevoeghen,. of een VoU machtigde te fenden, na de qualiceyt vain Perfoonen die fijne Majefteyt tot Plehipótentiariffenfalkiefen, en heeftfclver gedeputeert, loo men feyt, den Graef van Commnagi^ om na het gefeyde jI;^» te gaen wan- neer hywifte dat den Koningh den Heer Ο/ί»»·» ge- noemt hadde, voor wieden Nuntius van fyne Hey- ligheyt, hem al van den der voorleden Maendc heeft een paiTeport gevraeght, 't welck niet en komt, en in den felven tijdt dat de andere Minifters die te Madrid zya, ( dien volgende den oorfprocck der refo- lutien van de Kroon van Spangitu ) publijckelijck feg^ gen en in alle plaetfen fchry ven dat de voUc macht in de Maendt van Auguftus aenden ghefeyde Marquis geaddreffcert, allangh geleden niet meer iubfifteerc door diendefelve was gefonden, rer oorfaecke der paiTage van den Heer Abt B-ofpigUófiy Neef van den Paus tegenwoordigh Cardinael die fy voor haer eenigo Mediateur erkennen, de Goninginne hebbende geea andere interpofitie aenvacrt als die van fyne ghefeyde Heyligheytj En verder voegen by, dar den gheiey- den Marquis isfeer fchuldigh le hebben gheko/én cn genoemtde Stadt iWr<« tegen fijne ordrcs en ceghens de Declaratie die ghefeyde Goninginne hadde laten doen aen fijne Heylicheyt de Marquis d'Afio-^ga haer AmbaflTadeur, aen den wekken fy nu kortelijck haer ware volle macht heeft ghefonden, datfynoytvan Vrede wil laten trafteren, als te Rjintm, te Vmetitn of · inde iiremtn, gelijckinecn Brief van den Cardinoti Vitonti , Nuntius in Spangitn^ die den laetften Cou- rier van Mairidvootàen Abt Vibo acht nemende op de faecken van den H. Stoel by defen Koningh heefc gebracht, by de wclcke den gefeyden Gardinael, als een waerheyt daer aen men niettwijffelen magh con- firmeert dat de Spaenfche niet anders als te Rtm» fullen traileren ,en manqueert felver dc particalariteytden Gardinael i'Arragm ( welck is van de junàa, en in den Raedt van State ) hem komende befoecken om hem daer op de ware,intentie van de Koninginne te feg- gen , heeft ver vokht fyne cxprciEe met groote klacht ten, van fo veel loorten van wegen die den Gouver- neur tegen 't gevoelen en d'ordre van hare Majefteyt dede.
, Ondertuflchen is gearri veert, ter wijl defe onfeec- kerheden der Spaenfche gefochte twiil in het belet- ten te traiSeren. dat de vaftc weygeringh van den ge- feyden Heer INÏarquis duyrendede fu Ma<.nden de fufpenfie die fyne Majefteyt heeft do|n offeren door een Keur-vorft van't Keyferrijck, heeft gekort aen den Koningh zijn Meeftcr 't verlies van 'c Trancbt Οι». te 't welck hy gedurende de Winter in een vollefeec- kerheyt door een fimplere vreden ftelh'nghe, iohy die eerder gedaen hadde, konde fetten die hy heden geeft aen de gefeyde fufpenfie voor een Maendt tijdte die refteert tot het eynde van Maert,
Maer alfo zijne Majefteyt gelijck hier boven isge- remarqueert, in'tofferen der gefeyde fufpenfie vaa aenflagen, geen ander inficht hadde, als daer door meer plaets te geven tot de cefTatie van alle nieuwig- heden , en voor de faciliteyt tot vorderinge der Ne-
fotiaiien van Vreede, en van d'anderezyde mqn laerlijck heeft obenfien dat de plaets der by-een- ko^fte noch nieten is vaftgheftelt, ende Plenipo- tenliarifen die fich aldaer moeften begeven, zyn alf- noch niet op de wegh byfauteder Spaenfche, die heden noch verlengen d'expeditie van't PaOèport die men haer geeyfcht heeft voor den HeerC#/i/rf, dc eene Alaendt van Maert«n kan niet genoech zyn om yetsin de voornoemde negotiatien te vorderen ('tge- ne nochtans aiet en fai beletten dat men kan en be- hoorde de volgende Maenden te continueren tot dat men dit groot werck ten eynde fai brengen ) het is lichtelijck te oordeelen, dat de inftantie dieaea- flx)naaenzyne Majefteyt isghedaen omdcghefcyde iufpenfie der aenflagen tot het eynde van Maértte accepteren foo veel met en it,gelijck de laetfte regu- lenvande Memorie der ghefeyde Amballadeurs en Extraordinariflc A fgefanten feggen , om daer door .!€tt3 eea |
-ocr page 805-
774 S A Κ E Ν van Τ- A E- Τ
1668.
1-668. een teecken Tan oprechticheyi zyncr intentien tot het ■■ jiccommodement tetrecken, alsom defC; plae.tfén der Spke.nrche Monarchie \/0or dien tijde in verfeec- kerheyt te ftellen. ·, ,
Ondertuffchen hoewel zijne Majefteytleerper- feftelijckdefewaeïheytkent, hywil wëlfoö veelte gheval zyn voor de begeerté vanden Könin!gHvan 'crm Brittanniit! en de Staten Generael, de 'gcfeyde fufpenfie der aenllagen tot'hfct èynde yan Ma'ert't ac- corderen , en defenfelvèndagnzyneordres aen iijne Officiers Gineraels eride andere die zyne Wapenen commanderèn, fendeti, om haer teverbieden eeni- geplaetfeof verfterckte pofte der Spae niche t'actac- queeren oft'overvalien tot het eynflevan Màertin- clufyf. , ·
Maer al is het faecken dat den ghefeyden Μ arquis 'tPaffeport voorden Heer Cs/iert om te ^Jjfotegaen 'accordeerde, 'tfoude moeyelïjckzyn, dathy hem op Λvegh begaf om een onnodige reyfe te doen, den 'iConingh begeert dat de ghefeyde Heer van Bmningtn cn tffmr ', alhier fonder'dilay doen weten 'door den iieer door de Gedeputeerden vandeHee-
'ren Staten die by den voornoemden ìAerqms Cafltì ^ioiriga zyn of de volle macÉit die hy féyt te hebben, geftelt is in fulcke forme j en fulcke termen, dacter geen^twijftelinghen valt, op dat men volkomentlijck cn met cere met hem machomgaen, emiamentlijck dat men verifieert of de volle macht hem'tvermogen geeft van een ander in 2.yn plactste ftellen , wantfoo hy defe facukey t niet en lieefc men last oordeelen wat fondament de nominatie die hy van den Grave de Comirurage gedaen heeft foude hebben, enwatgocdt fuccesmen van^t fenden van den Heer Cr/ijt-t konde verwachten ; ende wat foude het eynde geweeft zyn' van de fchandelijcke valfche vcrichyningh die den ghefeyden Marquis foo langen tijdt aen alie't Chrif- tenrijck ghedaen foude hebben, haer ophoudende met een reys van j4it<ndaerhy noytgeen irttentie heeft toe ghehadc om tegaen; en in't verVölghfen- dende een man met een verdichte macht. Gedaen Se Sf. Gtmaiu en Ιψ den i. Macrt i6ó8. '
Was Geteeckent
De BI ON NE. '
Siile bit toiüct öao? te ^ett ban Bauningen mfiont acn ùe Jgeccen Burgerfdijck eu vander Toght g?fti)?ei
ben ; üacu üp fceoenöc ùat W toel Daùt ontfangeo Jjet ntibysiljanïieooc&e Doopc üat beHSacguijStot S'ac^ ccptflttc ban öc öeton|ie atltccnattbe sebifponcert fow ijÉ toecbcn / inacc öat foo lange Die bechlacinglje niet Oeöaen cn in authentica forma aen D^ni obccöefoniiett toa0/ bcfdbc ftclj foubc bebiniicn in een feecjjcodte pccptejcitcpt.
3ïenljaeu Jlooglj .#03. tiiiic i)iec ncbcnjS gacnDe (Copie ban ïicinemone/bpiicnfelbenü^ccc enöe ùen l^eec Trevor, ej;tcao?iiinai;tsi €nbope ban «Êngclant/ conjuncrtut aen fijn üiaarejïept ban ©jancftciicit op öen becijen cn bijfbcn .liKacrt refpectibc gep?efentccct; mttfgabcris tocgefonbcnb' anttoooJbebp befelbeHaa; jeflcpt bnec op gegebcntoaet upt ;s» tonnen afnemen/ öat oni bc gemobcecbe oöjectie ban bic USaicftept te- oen te gaen / noti) al b?p ecntge pafttcularitcptcn met ocniclben i^ecc Marquis fuilen btenen gebcmejleect te toecbcn.
*Oocö toicrbt Dp bc <0ebeptttcerbcnban8aer%. iKog.bcn iKactiuisi bc Caftei Rodrigo bccfot^t öefc felfsi ccfpecttbe ponboicsi té mogen toat nabec cicahit- neccn ; cn inbien 5P fouben inogDcn öebinben bcfdbe balabd tc jiin / bat gemdtcn ï^ecc iBacquiiS baetban totnacttljtbanbe ïBintfleriS ban <!Engeiattbt/ enbc ban fjaecï^oogljjilSog. tot Parijs, een «Coppe of tcfltt nac ijacc Delieben f obccDanbigen. 1
ginfiHcecbc oocft alnotD öpbcnfelbeni^cct M&t' qui0 om een ^nplicaet ban 't Debjuflc ^fpOD?t boo? b'ïSeec Colbert obecgefonbentc bjccbeiv ,
®at oocft gemcltcnl^eei: parguisi Deitcbc |
finicmi en fcecïiecen fio?ten bagö / Wnnen bctodcfe be ÏIccuiSaconbcBcrgeyckltcDopbelDauiielplaetsi tot A ken fai fionncn btnbcn j of tod bat fonbec ficD aen 't bectuccii ban b'Hecc Colbert te becgapen/bcn fel= ben Baron ,gco?bonneert moge toccbcn aenflonbtii na bc boo?f5 öanbd - plaets te beutcccfeen.
3tlsi mebe bat genicltc ïgcec jKacquiSacn Vranck- rijckboct blycfienbanifeo?b?c0/bic DP alommetot onbertjoubingcarmiftitium tot ultimo jiBaect aenftji nefnlialtcmatibe<0oubeuneuu0 tnbc jStebcn/citbe aen bel^ooft-(©Prtcici:en ban bc iKilitte afgefbnben fouben mogöen {jcDtot / om alfoo alle ccegtbeecbigBe niatetieaenftlacOtenbàn Vranckrijck te bonnen bes Jgaei' J^o. .iiliog. «©cbcpnteccbc öcÖDeit baec op goetgcbonben öaecnict tc fcpauccen oin öacc Ji^. falicntat slEiecDdcnacngacnbcben^?occflc toaec te nemen alfoo 3puptbeliecEen Babcn/bic tot bedfte ban ijaec ï^o ,fiBo#?occ0 3yrtgccommittcett/r)abbeit bccfiaen / bat bc Icctnce ban Ijaec cccciiil tocpnig bifj ficultcptfoubc binben/enbat bcfdbe nocftal eenige bagcn in bc ccfumpttc ban 'tboo?f3 p^occjï bcfig foube 3ijn / foo Ijebbcn jp gcmcent / bat 5? Iiupten picjubitie banbeboo?f5factftbcfc Bruffeis tommtffte gelycfees lijcfi foubc tonnen afleggen.
i^éfdbc Slceccn Ocbbcn ben tijicnben'jS abonbci Daec noci) tocbec gebonben bp ben Inacquisi cnbe boo?« oeb?agenbitbolgenbe:
EErflelijc^, dat fijn Excellentie foude believen met-, tënaldereerften te laten afgaen een Duplicaet vati het bewufte Paffepoort voor den Heere Gilbert,'c (geen fijn Excellentie al over eenighe daghen (foo de- j ielve aen ons hadde believen te verklaren ) dooreent expreffe Courier na Vranckrijck afgefonden foude heb- ben , om of het felve foude mogen wefen vermift^' 'datdenHeerMarquismitshet depefcheren van hec vooïfzDuplfcaet , dereproches van Vranckryc^ioudti konnen onrgaen.
Ten anderen, dat defelvc na 't exempel van fijn Ma-' jefteyt van KrflMciir^ctoockfpoedighlijck foude belie-, ven, je cloen depafcheerën Copye Authentijcq van de ordres, die defelve van de ttilftandt van Wapenen tot ultimo Mairtatn de Subalterne Gouverneurs van de Steden cn Forten van zijn Gouvernement,ende aea alle àndere foo hooge als age Officieren foude mogea hebben gegeven.
Ten Jerditi, dat fijn Excellentie fonde believen aen- ftonts ende fónder eenigh befcheydt van Vrmckrii'k.^ te wachten , den Heere Baron van Bergeyck^ ce doea' vertrecken na Ateisti , ten minften ende in alle gevalle te d^fignef en een feeckeren korten dagh, op dcwelcka gemelte.Heër Baron fioh ter voorfz.plaets foude wil·· len vinden!
Ende ten wWi», dat defelve ons foude believenté geven eenige berichtinge op de antwoprde van fija Majeftfeyt van jVi^by ons op gifteren ü Hoogli Mog. toegefonden, voor foo veel defelve tot de ref- pt&ive paiwiirs van ghemelten fijn Excellentie fchee-' nen eenige relatie te willen maecken.
Wy fu len UHoogh Mo. alhier niet ophóuden met allederaifonnementendiein de voorfz converfatie ter eenre ende ter andere isijde zijn ghèbfyyckt, ne- maer alleen onder behóorlick refped berichte dat ge- melten Heere Marquis de,.iwrt etrjli poihdén abfoln' telijckvoldaen,endc:'lièt'aùplicaet viii het Pafle- poort,rairfgaders de Copye van de gegev^ ordres». om aen den Heer vin Ewiingen afgefonden te " wer- den ,aeffoiisovergelevért5b[e^^^ ;' ,.
Ende dat nopende hei derde poinit' deielve fijn Ex- cellentie na veele geihb'veerde diflSculteyten, eynde- lijck fich foo verre heeftijaten brenghèn, dat den Hee- re Baróridé Berreytk^ti'y&etìieaveiribien àigén^^ voórlz plaètfe fónde ^atëH.Vihdert , endé 'dac wy 'f fel- ve' als e^ formeleVi^iafinghe y^n'dë'vóbrfzfijil Excellentie aen de Hééi;6 vip i««m»^<n'ibude moge» overfchrijven ,of iHdléil Wy fóiideii 'mögen oordeclea dai;défelvéfynExccìleìitÌe ffc^òod£ Haer op fchrif- telijckfòude beh0ùr& te vèi^klarerii' |
-ocr page 806-
en ο ο R L ο G. acht ennjeertighflehoecL 775.
iió8. van ons foüde verwachten een korte memorie emme __ daer achter fyneantwoorde te kennen voegen.
f nde noopende het vitrdt poindt» dat de ftijle en pradijcq van alle Negotiatie mede brachte jdat het (xanitn van de piumirs, als een van de prtlimmiri poin- ten ter plaetfe van de handelinge mofte gefchieden.
Dat fijn Excellentie de voorfz acceptatie ghedaen hebbende, men ten minften van deffelfs voorfichtig- heyt die opinie behoorde te hebben, dat defelvedaer omtrent van de inclinatie van Spaigmn wel verfeeckert was geweeft, dat deiêlve oock meenden niet dienftigh tezijn,omaen Fr/iwi^^ei;^ontijdclijck te fubbedite- ren een inftruraent jdat (hoe beftendigh het felve oockfoude moghen zijn ) evenwel fubjeit foudewe- fen aen contradidtie van 't felve Rijck ; wy hebben om redenen, en om daer omtrent oock de opinie van de Heer Tempte een weynigh in te volgen, niet verder op het voorfz poin<ilgeinfifteert, en (uilen nietnala- ten op morgen't voorlz Duplicaet en de Copie, mitf- gaders de voorfz fchriftelijcke antwoorde (indien wy defelvetijdelijck foude moghen machtigh werden) dooreen expreifeCourieraen de Heer van Beuningen over te fenden, ende die depefches afgevaerdight zijn- de, ons als dan wederom begeven na Mecbdtn, om aldaer den dienfl: yan U Ho. Mog. te betrachten, evenwel met die intentie, dat foo haeft wy van het ar- rivementvan den Heer Ifila tot Bntfftl verwittigt fulJen zijn ,wy aenftonts wéderom derwacrcs fullen verreyfen,om aen dien Heer de Officien vancivili- teytafteleggen ,entefien of noch yetstot naerder fatisfadirie van U Ho, Mog. by gemelten Heere Mar- quis foude konnen werden geprefteert.
Waer mede, &c.
Ho. Mog. Heercn , &c. Bruflèl den ιΐβιη Maerc fe- fiiiu hùnint aeht tnfifl'gb,
Geteeckenc*
P. Burgerfdijck* 3^· •"«ai"' f"^*·
<©nìicctuÌTciien ftccftii' SCttiOafTaöeiit: Reede aen 't iSpaenfcgeiiciftot Madrid, oocBOjntocccli gemaecfit timboo?6aec.fllSa)eiiei?tïie Cottingimteöp oefcljitfte tefielieii/ beceeömenbenijjtihm öie beo? Ijaec ï^o. IKog.cibechtaebtgOinüttceclimom ùte ïScooninali (Éccïielücsöepbttcfionrteii pecfuatocn totiet aertnei itimbatieeuèbei: iCIteniattbe conömenban ©?Eebe l)p©?artcftcp!hboo?ge(ïagen.^i)nc jlemocte öeeft rj!> gcaccompagncect met een toijtit - lopigc aenfpjacc^ Be/tn&ebjelcftciip niet alleen Ijet fommtec hanliegci fejibe .JiBemorte betiinelt / maec ooch anUece pacttcui laciteptm tee intentie ban iiaec fteeftamge-
roect. <©ogl)tietoölcaen bit llofniet öcb?u!jcftelijcfi tsf / noti) opt getoeeH iö / bat bc Jioninglijclie ^ecfoo= nen ftgft in pacticuliece öifcoucfen / fpetulatien/of b?agen nicttetefpeitibe iSitibafTabeuciS inlaten /maec alleen een generale antb)oo?bt plegljentegeben/om Baecbecbere ïïefoluticn cnbe€on(ïbccatieu boojöet kabinet te betoarcn/cn in ijacen öaebtbaec ober te laten belil)ececen:iii nopt occafte /geltjtfi ooc6 boens maelsi/ riietinbefen getoeeefliiS/om eenigöe rcben- cabelingebien aengaenbe aen te ftellcn ; geltebenbe al· leen fjaec jiSajeflept baec naec met toepnigö tooo?ben leDebelligcn/ be inneclgcftc fatisifattie / bie gebue' wnbcbesi3CmlJafrabeucö bifcouciS fcHecnte tooheit; feggenbe / met fonbecltnge aengenaemftept te berjlaen en te eltimeren be gocbe affectie en intentie bie in Daec ï|o. Hio. p?ocebucen ontrent bc tonbenicnten ban bie Sfeonariincbefpeiirbe/enbealtijt ten bollen gebifpo- «eert foube ?ün / om baet in na ijeöoocen te co?cefponi öcren/ en tot foobanigi) epnbe fijne ïi?opofïtte met alle fojgljbulbigliept foube laten nacften.
«©nbertufTcfjen bat Op op alleö be nabece anttooojt rnbetefolutie banftaec iBajeftepttegftemoet fagft/ ïieefttjp Dier en baec tn'tgenccacltoelbet(taen / bat
fottbctìinggefatiiÌfactteenlw wnt«ntim«nt oDifno^ |
nten toiecbt / mette Higiie cnbe 3CniantictufT(Sctt ben ïiiontngöbart Groot £rittanniencn {)aecl|oog{l ■ iBog.opgcmöt; aljimebemette ralutatrebifpofitte bie tnflcöenbepbebe potentaten totbe gfjemeeni culle cnbelte banbe €lj?i|ienBept befpeuct toiecbtt alleen Det point ban foo refolut en liE)ei:ael gebifponeect tc ijcbbcn ( gljelücH fpö«t baec nocmben ) obec eenetf becben öabe engoet/ liet niet na fijne bifficulteptte binben / en boer ontrem bp cepetitie göeDoojt te toec^ ben/ fletgecne b"3ïmbaffabeuciialtcboo?obecgBe* cBieben Dabbe / aengaenbe b'animeufe ïtefolutie ban befenfie en anbecfintii / boo? en al eectot foo eenc tef» tegcecne te cefolberen. ^Pfjeeft öpben i|eec ^eccetactsi banben $taebc ban iStatcnaber aengeöoiiben om te mogen becjlaett toatfjaec jRajefiept (jabMieben te bifponecen obec eenjjiecfiobcngemelbe ifeemorie/ enbecfionbtbat men in ben «aet ban ^tate baec ober btfiü} toatf, j^iettegenfiaenbebenfiiKtantban OBapencn/ toelcfte tuffcljenbetwee iàcoonentottet laetftebart befe iBaenbt gfjeacce(leecttsi gl)eUiee(l/ fooöebbeti ecljtecbe Jfcanfclje alle acten ban öofltlitept glje*· b^npcftt tegen't Cafied ban Genap, jijnbc een paifas ge ban CharieRoy naec Bruirei enbeljetfelbe op beti derthienden naec bat acht a negen bagjjcn baec eecfï met vier enbe nabecljant met fes ^^tuclten öabben W fcDooten / onbcc&aec getocltgeb?acöt»
35e jpcanfcfte lieten beclupben nocDeenigD confi*- berabel beflfepnin'töooft te Rebben/ en bat totbten epnbe ben .ijfeacefcïial be Turenne totDoijayme· eenige bupfenben l^olcttecen aatgOebamen tuaei. befetten Genap metttoee Ijonbect (Solbaten en cent'f gljc^^iagonbecsf/ iiielben'tmaec toepnigD tijbtjS/ toantben iàoningfihjillenìiebe Itilfiant geneceufie lijcfi naftomen / beeb öet ben jSpaenfcöen ceftituecen.
föp naecbec 3ilubientie becfocöt bp be «©ebeputeec» be banDaec ÏKog.öeeftben IKacguisfgöeanti tóoo?t op be becfochte ejcplicattc banbe belienbc Alter- native, batOpbefbjaecfiepaiSnu albecewtsfobecge* (laptijab/ toepnicl) ftoacitBept foube maecöenom ficljopeenbanbe Steeben banbeboo?f5 Altern»tira tebetlacecen: gBeljjcfibefelbe öanlïcöbaecopfinai Inc&upttenbe/ beciilaccbeaen Vranckrijck tefiillen laten öeSouben beffelfii gebane congueden.
€nndpenbepet tweede point/ beflaenbeepgent® loeft in 't erame banbe cefpettibc poHboicsi en o?b?e!ai/ bie ben felbenban ijaecilSaieflept ban igpangien foube mogen ftebben;^atbefelbe pouboicjï belfpe* cialijcrtnietentoacencelatieftot beboo?f5 ailtocnati» be / nocD ootft tot een ]g?ebe bie boo? be ,#ebiatie ban £ngelandt enbe ban Tjaec J^o. SlSo. foube toecben ae^ negottcect/aibatbefelbegegcben toacen ineen töbt bjanrteecbeboo?f39Iltccnatibe bp ©iancftcycit nocö niet geabanceect / nocfj be mebiatieban eenige anbece Pitncen / aliï alten banben Paus; Dp Spangien aenge^ nomen toacen. ISemaec batbefelbelagijengeclaufiüeect infooba^
bannegottatie/fonbec biflinctie ban plaetfe/u_____
tie/ ofte pecfoonen / banbe ilSeiiiateucii beauamelijc& gecompjeijenbeect Itonbe toecben j en bat òp btenbol* genbeobecbobigDtoafïomaenl^aecupt b^elbe pou^c botc foobanige ectcacten te fubmtniflcecen / αΐ£ί toaec mebebeflelfjS gualiteptfootot begöebaneacceptatie/ olieibeputattebanben^eec^acon ban Sergeyckfou» öe Bonnen too^ben gejuflificeect.
naacguiS öeeft boo?tsi feec ge-ejcpofluteect opi be fucp^infe bp fijn naajefiept ban Vranckrijck ojo 't •iafieel Genappe onbecmwnen/ en becfogöt ; betoöl op 'tfelbeCa(leelbefcanfecec|lbent8ienben befeö bes goH Babben te canonnecen/ en fifici geïj?^ ötec baget» na bat fijn jUSajeHept ban Vranckrijck acnbc ^eecett ban Beuningen enbe Trevor becïtlaiert Bab / ban albe= cept!iacnfijncefpe£tibe<i5oubecrteuc0enbe o^ffiicieciS o?b?e!i afgefottben te fjebben t»t obfecbantte banbefeli be €cebe)ï /bat Daec^o. iBog. nebenss ben Sonincft ban Groot £rittannien( op toelcBei^ ïntet^tte bett pacguijf ben boo?fj ebeji eniw al(e Iwcöae «iibii ■ · tigi |
-ocr page 807-
'770 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ifênijflöaengmomen ) ootft i>'attataue enöe
—— ctngöe Jjan 't fetoe Cafleel/ ató «n iKanififl attentaet
teoeiW üe ljaflae|lel0eu iCtebesf / öoo? «©(Tieten
ban Baec iKintlïerjS aen ü^of ban Parijs, fon--
beöelfcbenteöopurepam'en. ^pijebben aeiigaenb?
Detciclic/fl)ii<em«e«tteboo?ïie ijoojfs naìicc m-
(laratiebciianclit.
èrtile nopenöe Det tweede, ijetotjl fp uptbe ptf
aliatile btfcoucfìen ban ben iHeec Tempie toel Dabben
ftonrt«nbemer£iien/ batgeinelöe ilacqmsiniettoel
tottetgeben ban toppe banùebosjfe fijnpouboiciSte
fi^engen foube5i)n j enbe bat baei'out oocft ben felben
j^eec Tempel ongenegen toass/ ijmnabeboo?f5P?ei
ferttattébpBentop'tboiiifsfubieagebaen/ benfelben
Mcwfj betbec tebjingen: footieùDenfp tttebeboo?öte
tijbt met be toefeggingö banöe boo?r5 €)ciractm öaec
laten becgertoegtjen/ enbeijebDenaengenomen/ aen
ftaec ï^oogfj iBog. enoocft immebtatelöcS aen ben
ban leuningen obec bebiio?fjfitt;p?infe ban Ge-
eappe te fcöjöben. jSacc't epnbtgöen banbe boo?f5
iSiubierttfe/ pbbenjpben ï^eec Tempel tn bebencs
ficngegeben/ eerfteüjckj (©fmen niet aen|lont$i een
Couriernabe ilcewn Trevor enbe ban Beuningen
6eOoo?l>eteöepefcI)eïen / tenepnbe befelbe ban't ge^
pafTeeïbeinbcbciojri ^Éubientiegebient foubcnmo'
Ogcnjijrtj enten auberent ofgijetöc&ectoijjS b'J^eec
.#atqitt;öalle fijn booigaeitbe antbjooibeit DabgSe^
Sebeningijefciiitfte /oocfi niet Befjoojbe becfocötte
)0?ben/ om oocft befTeïfsinaöei; «luctbatie/ aïSf feec ef=
fentteeljijnoe/ljaecfcöjiftelücfitebnen berfjan repc-
l!en:bo(i)l)eeft ijp l^ecc Tempie gfjemepnt batmen
mettetaffènöen ban een Conctec foo langö befjoajben
te f npectebetren / tot bat fijn «ËiKelientic be boo?f3
ttatten upt beflelfiS poubotu gelebect fonbe ftebben ;
cnnopenbeöetttoeebe / bat ijp Tempie, figïj
baecontcentniet fanbefsjinaltfecen/ öoetoelbefelbe
fepbe / batmen met be booif5 monbelinge beclilacing/
banbe 3|eec|Bacquisi/toel fattófattie fonbe fionnen
nemen.
i^iec booten tn^pange gcfept / batmen botö
geemenai^ebeclanbtg^abtfjabbe ben fi?inteDon
Jeaa j öegon b' apparentò ban be cepfe ban Don lean
d' Auftria tta be ^paenfelgebetìanbefeec ttoMeïatö-
tigjj te too?beit / of toelgantsi te becbbjijnen ; enbe 10
boen öetooggetoo?pen getoojbenoïjb' i|eec Admiran-
te van Caftillie, Prins van Parma, bte «Öenetael tSban
ine iïuptecpe tot Badagos, be Conneftable van Caftil-
lie, tegenb»o?bigÖ ®ice-ïEïop ban Gaiiden, ben Her-
, toghvan Veraguas,<i0ienecaelbanbe©IoottotCadix,
enbin Marquis van Seraibo ,boo? befen ©beclhn
^talmeelfec ban Don leand' Auftria, en&eOowbeci
neut ban'tSafteel ban Antwerpen, ben ®itul boe^
cenbeban Sïbmicaelinbe ^paenfclie iSebeclanben /
om in fulcften gebal fiet <©oubetnement een ban be
tooö?f5 %eten op te b?agen. €n febew bat öoogD - ge-
nieltenlleecDon leans cepfe/alsS berbtoeen/foube
öit^ofmétbiegèbagijten om gaen/atöof bienfiig
toass bat fijn i^oogijept upt Madrid bectcetfeen fonbe /
of ftfioon banjijn jijbe bate toenopt grootè genegent^
j^cptbebonbeii tjs.
g^en^gtoeebfcOen <!fnbope iieeft tn Jpc6?uarp fijn
ainbiemfegcljabtbpöaec USajeflept be Coninginne
ban spaignien, ertbe febett alle be üeecen ban ftet
iöÓMbeénentent enbe ben ïïaebt ban j®tate toefen oe;
fwÉRetti Sebbenbe albooten ten refpecte ban ben ^taet
aen ben SCmbafTabcut Reedeb cerjle ©ifite gege^
teny foo tóel incognito ban ffin ?ïubientte / atiiöaec
«aeri itpaer op ben gebatgten ^mbalTabeut; na beijoo^
mj ftetttoobtge geeft tn ac0t genomen.
■^eria^'aÖfTortbenCbelman bpbe ^^eecenöem;
énbeatiteré ®£i?iten ban?®uptf[anbttttet öaetfcöjö'
betti^aertöaeF H&aiejlept/ om be faetfi tuffÉenbe
ibwejötóonen/iïfbiiimmi^ban Madrid mft ant=
tooog bKbêf af - gebeetwsfit na Parys.
Bai^erfdHck ettB? vander Tocht, «©ibC"
t>MIK««;ben ban befen ^aa mtamen toebet tot Bruffel,
ï^cnfefiïittbecfogöten jp'llübtenttc Dp ben |©ac=
tiui^i dliStoanmeifgaa ηοφ f^m ebónbt in
Ijaet Eogement i0 fiomen binben een ^belman ban igg»
fijn €)ccel. ben ||cer inacquisi be Cartel Rodrigo ,bie - _'
naaflegginge ban t o?binari0 Compliment/ Baec ^
upt fijne» naemficeftaeiigdiobcnfoobanigö een upt
totljaec lubientie / aijï jpfelfjï nae ijaet befte tomi
mobitept fonbe toiUen bechtefen. «Enbe jfjoetoel fp M'
gensi be bien -feance tcacfjten be «Slectieban bien tijt
aen toelg|)emelteەcel. gebefeteett te laten / foo is
nocDtanjs ijaec 't felbe aljï obecöjongen getoojbenj in^
boegen bat f^ ban Baec bechlatenbe / fepben / be eetfte
«pee be befte te 5ijn, öienbolgeube bat fp geceert foui
ben 5ijn bejs anbecen baegljss ten töten of elfnp*
cencefpectibeaentoelgem.Ciccellemteteftomenafiegi
gen. jBaec op ban tee felbec upre boo?benboo?fj
«Sbelman met be Jàoetss ban fijn €]ccel. upt jjaec
Eogementtel|obegeb?agljtfijnbe/ öeeft befelbefijtt
<e]ccel.ljaecal0boen met alle bebenchelijtfie tibili^
tept ontfangen / enbeboo?tii begnamen tijïJt gegeben/
ontmei)aecbolgenìeiDaec;^o. iHSog. intentie tccon=
nen ejcplicecen. Ep öebben niet onbeclaten om boo?al«
leimagtnableraifonnemententoelgemelbefijn^ictel.
te boen begjijpen / bat befelbe tn be tegfientooojbigSe
conflttutteban tijbenenbefaecften/boojbe confetba^
tie ban be j^paenfcDe i^ebetlanben / boo? Qet intecefi
ban fijnen iSonincfi / enbe boo? fijn epgen êiorie / niet
beter ftonbe boen/ban te atcepteten een ban be
tei-natiben / bie öaer l^o, siKog. na bcle aeng^etoenbe
tntlanttenepnbelijclibanbeniSontnglj ban ©jantfi^
tijtB/ alSÈ bejESfeifis upttecfle intentie fiabben getcocfeen j
enbe bat befelbe acceptatie oocft foube beöooren tcfijn
5upbei· / enbe niet gïjebjouilleett itiet eenige ejcceptie
ofte contra - flipulatie : toaerboo? be mefueejS ban
r!jn|Baiefteptban€ngelanbt/ban flaecèo. JlKog.
en ban alle anbece ^^incen en Staten / bte nebenst
befelbe foube belieben te concurreren / tot 0et betoufle
goebe toerc6 gebtfïoceert/ofte be aenflaenbe ^egotia^
tte biucïjteloosi gemaeCnt foube 6onnentoolben.^p
Sebben öaer ooife gljeejctenbeert ober be Slrtifiulen
banöetf^ractaet op ben artjt en ttointigfifien gia?
nuarp jrógft- leben tuffcfien ïioog0 gemette fijne .fla»
jefteptban€ngelantenbe&aetio. Ifêog. gefloten/
enbe aen toel- gemette fijn €]ccel. baer upt te berfiacn
gegeben / ban toelcfte effecten öet accepteren ofte liet
bectoecpen ban befelbe ailternatiben foube Ronnen
toeröen gftebolgt} enbe bp bf e octafte ficac8t«lijcii baie
op gcb?ongen/ ten epnbe Op befelbe fgn «ÊFcell. ben
tgbt gïjemefnageert /scnbe ijoe eer Boeiebet een goe»
be enbe catijegoricguc becMaringe afgegeben mociite
toerben. g^p' fjebben oocB met geen minto emfi βοη^
fifleert/ten epnbe toelgöemelbe fijn €im!i foubeflii
Iteben aen te nemen ben iCcebeji bp ben 3Soningl) batt
Vranckrijck, al eenige maenbengöeleben tot Ultimo
Maert gep?efinieect / enbe baer toe geapoltceert bein^
grebienten banbeHSilTibe bpbie ifêajellept opben
feven en twin-igften ïtec boo?lebe maent aen 8aet3|o.
jlSog. gefcli?cben j gelijch jp ban nocB epnbelöcft Befts
benberfogBt/ bat befelbe 5ίίη «ffwellentte fonbertijbt
toerltesi ftgi) joube gljelieben te bi;rhoegBen tot Aken,
oftoelbieJ&oflboojeenanber pcnipotentiariii ίίφ
terbooifsplaetji foube bonnen binben: omalfoo oe
praeiudia tot een ©?ebe · Banbelinge te entameren / en·--
be alles bp te b?engöen't geen tot be acceleratie batt
foo goebé enbe falutatcefaecfte foube fionnen bienett.
«inbe om ten refpecte ban alle be Eeben ber booifcBiÊ«=
be ^?opofitte / afte fnijben alle be SBrgumenten bie 5P
meenben bat toelgemelbejiJn <i]ccellentteBaertoijbfi
banjSeceffitPpt; enbe berfogBt bat befdbe 3ίϊη<ί|:''
tellentie jttet fonbe beiiebensöne gBebacBiente arre^
fleerenopfacfScnbiegBebaen/ enbe alfna gBertoe(®=
faem feeiiacaöcl toaren / maer bat befelbe alle anbece
confiberi'iienfcponereitbe / figB aHeenfn ftjneberBte^
fingBe bcimjbebooitefteuen.'ofipet beter toai bwi
geni! be a««raebtnge banben i^ontcfe ban Groot Bnt-
taniiien, ban Baer enbe bet feiber «^eameer^
b«n0/ be boo?f3 3iÌternatttìeeefoUtifeaitipÌe«<t^
enbe alfooY ofte fisböenseti fewftiw / of toa
-ocr page 808-
en OORLOG, acht en'Veertìghpe hoecL· 777
cêtt öoiJcbattiiat®artöpeban SpangienBcatrjtelöcft fouùetoeriimijecjlcwfet: ùanoftjetuetectoa^ alleen albe foitöecappacÉnttc ban cintglj ^ccoucsi ben <©0? Ioa0 tesenjs benjtomina üaa Vranckrijck tc continue- ren / enbe om pacttnacttec een Blepne ginjucie te toil^. lenrebcngecen/eenswotec enbe fenftbelbec teont- faitgen.
3©el-0rjcmclie fïjn Cjccellentte Deeft/ ntetDupten bectoacljtinge / (ïcD iJte»; op oeeteoccct in een feer opeceuii öifcoucsS j enbe na befftDepbe ejcpoftulatie tegeniiùe ^canfclje ^?ofeïmpcen epnbdtjcii nijcant-- teoo?bti tati)!» nopt ongöenegentoasi gljeUTeeilben Tretfes Oitt tenemen/ maecuatbe felbe nopt toa.ë Doo?gi)elKntien/ boo^begfjeneöietjemöefelbe/ ofte aliS |j^biateiit0 / of als «©etntereffeecDen Deljoojt iiaöbcn öoo? te ITaen ; bat (jp niet alleen genegen toasi Senfelben Trefves tot ultima Marty, maectoeltOt öen laetflert May, Jjaec aen bolgertüe acn te nemen.
aengaenbe be Aitemauve, fijn ^ïtellentie mofie feggen/ batfp (ï^eecen «©ebeputeecben ) be toacen / bie gem be felbe Dabbeil boo^gefjouben j mgeljjcftbeniöoningban Vfanckrijckbelemaertben
tabae gefjab ornine ftcöobeciieboojfj ^itènativete
ebenc&sn/ batooc&metgeeiiceìten Bern ggebergfjt ftonben tooiben/ omfïtiifbo aenfiontji op eert faecfte Jaan bat getoicöte te betftlacen.
5l>at Ijp toel toa.ö oBemunieert ittet een pouboic oitt ficB met Vratickrijdk te mogfjen betgelijiften/ maec bat't felbe getelieingeettbJêfenbe/ a des Cohdirions equicabies& honcftes ( btttoatenfunepfjOert tooöi=
ben) aiiSbJcfenbenocO eeclijift notljeqnttabel/ ntet 8etboo?fcO?ebe poubotcuiet foiibe ftonnen confili eréil; ïtatöaecomme ben tpöt ban ben Treves nooifaècliè^ lijcfitot Ultimo MaybienbÉtetoecben gep?àieil0éect. «gnbeinbten Vrancfcrijek baer toeniêf foltbehjitlcn cefolbecen/ bat men öan toel ölflecliic&fauïiêtiDtttteh ften / bat 0et booi- (lellen ban öe felbe a itemat i ve niet anbecis err öoas / al0 em puee ilUifie / enbe geenfinbfsf sBetfaen mÉtintentiÉ ombaécopieöjiiiett fliiptcn. ^eggBenöé / bat bie geene/ irte pemant af-fmjötop feecfieci p?eferttatie / m competenten tijbt om té mo^ genbeliDerecen/ tocffnootfaecReljjcii opbèfdbe p?ei fentetieWet toilOetcatteten. ïDataeneaertberjct ùf= fcjjicftefttiàheenf ^lertipötinttöti^nft Aken jftjibàec ioe rtiét örtöétiegert toag / «emeec m Bp mepntìe dl·- boocensS beif^ecftett te muiten fijn op toeltheti tijt öen lltOttinRftbAti Vranckrijck jtjit lifgefàttten bettoactss fouöett iüillenfettbert; toaecbön fooOaeflBeniKert^ nilTe fonbe gf)egeben 5!ίη ! BP niet foube martcquecen m upt ben ttaem ban frin Koningo tübelijcB bie poft te boen hjàéc ttemett» ©etfbechenbe ban epnbeliicft / bat/ alfoóftaec pjopofitieftabbi becbat betfcBepbe tonfiiieröMe ^cHÉulert /öatf\i be felbe àen fijn fcBjtftelijcftfouben totllen obeclebecen / «ibón oocB Èaecop ficBinfgöclöcji; BpgBefcBjifte te Bonnen bec» Blaren.
EpBeböen/ nopenbe Bet aerile poi nt, fijn €jecel. fiebartcftt hoo? fijne openBdctiglje toefleminingBe ban iienboo?f5 Treves, ebocB Jjaec Öp geboegBt / bat fijn dicceli, niet en beliefbebealcEebe gBeacco^öeecbe (lilfiant tot Ultimo May te tünben aen Bet Armi- ititium, 't geen Bp pjolungatie tot ultimo |]®ap nocB fip Vranckrijck mfl obecgegebenfoube moeten too?i iïen / maer bat be felbe bie ttoce tijbén banbe anberen fqpacecenbe/ beeecfle a&folrttelijcB foube Beliebente amplectecen/ enbebeupttoeccfttngBe banbe laetfie aenöeboien iaeten aen bie gBenebtebpbetefTatieban toebeciöötïiBofiititcpt fooDoogBUjcB toacen gBein^^ tereffeert.
«enbcaenöaenbs Bet atfcptcren banbe 3iltematibe Cerepliceert/ bat beneceffitept getooon toaiSbcÌefai ften eeclgcli enbe equitaliel te màethen / bie anbecfirttiS Bupten be felbe nootfaecfielöcBBept foo Beel eeclijcB en cqiutaöelnietfoube3tjn; bienbolgenbe foo fijn iEïcel. öte bjöo?hen ban fijn pouboic beliefbe te compaffecen met ben tegenbrooilJigen toeflant banbe ^eberianbe/ met be gcooteabbantges ban be IFcanflcBe a®aperten/ iiatb^n mogBelijcB beconbitie banhoneAe βηφ; |
equitable inflethoo?f3 fïjnpcuboicgcinferecrt/ bols 1668, baen enbe gepucificeectfouben fijn. ^p öebfaen Bier ——^ Bpmebeoccafïegebat/ omtefp?eecBenbanbe®?eiie met Portugaei, enbe toelgemelte fijrt «Êjccel. gefocBt te boen begcijpen / bat fonber bie ®?iebe alle be Mi' gotiatien fouben toefen incompleet / enbe bat oocB Bet aenflaenbe ®rattaetaen SpangienntetanbecjSfoiibe toebrengen alji een tranfplacement ban ben <il>o?logB : baectoeb^engBenbe foobantgBereberten/ aljSjPBeB' ben Bonnen oo?beelen tee boo?f^be»; matecietebtêi nen.
Cnbe ban epnbelijtfi nocB toat nabec aengcBonben BetgeenspirtöaecpiOpofitie/caecBenbe Bet afbaec^ otgenbaneen penipotentiactifna AkenBabbenge^ baen/ infïHecen»
<i5Belijcft fpbanoocfi B'êöbenaengBenomen/ om aen fijn «Ejccell. be poincten ban be boojft Baec fitte; fcB^iftelijcft abec te geben : met crnlligB becfoecB batspbaer op mocBtm er-!angen een fpoeöigBeenbe fatijsfactoice anttooo?t : toaec op fp na bat be boojfepi be Conbetfatieban eifüren tot Ijalf drieOabbegfje^ bupjt / ban toelgBemelÖ^fijn dicceli, met een feec ci^ bilebimiffieenbeeen bemonlicaticbanccn groot cef? peet aen Baer ü^oogB iBogenbcBaccaffcBcptBebBen genomen.
Zebert Bejböcn fp alle üebencBeUjcBe inflantien aens getoent om dp Baec ^jopofitie be fcBjiftelijtfie ©ec^ BlaringB ban fön Cicidteiitie b'leec lüaninti t'ec- langenj maer jp fijn foo ongelucBigB getoeefl/ bat tot nocB toe be felbe Baec niet i,ö becBahtccpcBt j toaec om# iiocB op ben twaalfden baec aen/ ben i^eec 25acon Bcrgeyck, ( bie öp fijn <Ì)icclleniieBetfamii Itaecfle accesi Babt) BeöBenbecfacljt/ bat fijn be moepte foube beliebente nemen/ banbeboojfjant^ toüoibtfoo beeiboenlijcfite pouffecen; befelbe Beeft Btlec boen Boopen / bat fp baec ban nocB öien abonbt foube toefen gebient. «©nbectuftcBen becmeenben te? gBmBaeï J^oogB JUSog· D?b?e enbe inflcucticniette fullmpeccecen: inbienbeboo^f; anttooo?beban;ijn €ïceUentie nietfatiifactoic jijnbe/ (gelijtB befelbe ntet allentBalben compleet foube jijn ) fp in een ttoeebe 9lubienti«opeenb0lB0inenbec j^ecBlacinge foMben infifiecen.
^pBeB&en&pBaeroeBQbt beleer Commijjl ban OphBOTïötefepbenebiniSgêmelbe i^cecbe Bergayck gegaalificeect enbe oocB geceet te jijn / om be ïïatifis catien banbe Eemijt^ fcBepbingen uptte toifTelen /en Dan ootft te p^ocebecen tot een abiuflement banbe obe'= nge felepne bifferenten /en btìfl-fiellingBe ban 't geen men tot gemacB batt toebecjijbtii gngcfetcnen / en om eenigBeinconbenietitentoegB tenemen/üereptiS Ijabbooiseflagen/enbe nocB tot bojbec onbectingB contentement goet gebonben foube Bonnen toecbcn.
^PBeböenaengenomenBaec i|o. iBog- baec af BenniifftegBben/cnaftetoagBten be Sefolutie/ bie befelbe baec op fouben bclieben te nemen.
i$pBeBDentec(iontalleiS/foona Vranckrijck, En- geiandt, alsbefcn^taet gecommiiniceect.
©p ben tBienben befer iBaent Bebben eenige jprani fe 30olcBecen ineen ^o?p ontrent b?ie ucen ban Bruf- feigBelegen/ceniöeBiipfen afgeb?ant/enbe baec en Bobert Baec ootft meeftecgBemaecBt banfeecBec Cas fterigenaemt Legny, öaecin latenöe ontcene ttoee Bonbert man tot befettinge.
öptVlaenderen becflontmen/bat Bet^lot Wy- Déndael, tjBelegen tuffcBen Yperen enbe Brugge, enbe toebeBoocertbeaenbeniiectogban Nieuburgh, oocB bp be ^anfe toasi inoBenomcn enbe met ©olcB befet.
<0pbm dfben jijn vier honderc ^pangiaecben/ enonttentvijf honderc ^iiptfe 33oet-finecBtett ra jSamen gBemaccBeect /alfoo bie ^tabt enbeCaflccl niet genoegfaem met ©olcB toaif befet.
<βη ijs aen alle (©fftciecrti gBelafl enbe bebolen / bat fPfonbeceenigBtijötberiiciS/ naec Bate «SSuacnifoe^ nen fouben Bebbin tebectcecften.
|®etbcjortg|leiSpflenfe<iIi)Ucia totBrtrflel geac^
cibeect/ Bee^men abbüfen ggeBabt bat feec goebeap=
pacentic |
-ocr page 809-
1668.
771 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ijacÉtttü toftiS tot öét fluptcn tìait êenaccomntoöimoit
tUfTcÌ)«n Spangien ÉtlUePortugael.
^ijit <E]ccel.ïi']^e«c |Kacaui!ï 8«ftöe öefïlient barttefm^taetïi'eeraeiiflen Uante tommuniwcm feftece .iBt'fTibe/bebjelffeefijn «ïweUupt «enselanïit Bai» «itfanaen / bacc Bp öoo? een pecfoon upt Ijct 31?of ban fijn llöai. öe Ccmmgimte totett gefept/ bat öoogö. jKai. feeu bectHijt toa^ otoec öe soe&e tpMngcn öü upt Portugaeil)atiBe&omctt:als bat iim©?eïie tuffcöen iiic ttoee Cronen getcoffen fou&e }ijn / en öat benl^eci: gnfant Don Ped ro getefolüeeEt toajï in een 3IHltantie te tccUe met een ©iincesS uptet ^lipjï ban Ooftenrij k, g&Obettomfieban ben ü^eec ®?inief Don Jan na ISeöeclanöt/ toas nut'eénemaeiaf ente ben ï|eet aisarquiss öe Caftei Rodrigo trt't «©oubemeittent ge- tontinueectnpt^panie.ifêeneeeftöpp?obtfteaenfiin <Sjccellentte toegefonben ojöiess om t' ontfangen feven hondert feftigh duyfent CttHjnen mmut/ ett bat noti) baec en Doben ontccntbe ttoee ntilltiiertat Croonen in barras ten eecjien fouben bolgen,
j^aecj^ooglj iBog» «©ebeputeecbe 5eb6crtb)ebe«;= em obecgöegebenaenbeniniaceuiii/ bunaefbol- genbe USeinorie. '
<JMonfieur. ^
LEs foufignez Deputes extraordina^sdes Hatits 6c Puiflancs Seigoears les'Eflats Generaux des Provinces Unies du PaysBas, ietrouvent obli- geï de repréfenteravoftre Excellence que les I^ats &Paiflantsayantsapprehendédepuis qoelquetAnps avecune tref-grande follitude, lesdefleins quele Roy Tres-Chreftien a vola avancer pourles Con- queftesda PaysBas , ellefefont foi^enfementap- pliqncz poar y travaillef a la coafervation defdits Pajs & pour y eilouffer Ie fea dans ft naiffance, qui pour- roic etnbrafler ronte la Chreftieaté.
Etquoy qa'alors envcloppez dans une fanglante guerre contrelc Roy de la Grtmit Br»Min«jqaeneaa- moins leur zelcj n'ont paslaiflez defoiredeconti- Duellés inftances aupres de fa Majefté Tres-Chre- ftienne, afin qu'elle eaflènt efté difpofée a defifter de fesPretenfions, oubienas'accommoderavec Γί/"- f»gnt, fans y allumer Ie feu d'aiie fànefte guerre > an- mois qu'eile voulut ofer de celle moderation qu'elle ne porteroit les ^rmes dansles Payt Bas, lansen donner laCommunication preallable λ L. H. P«
Et quoy que peu de tetnps apres par une heareufe influence du Chiel, laPaixentreleRoydela Gran- ie Brettagae, &les H.P.aeftéreftably, queneant- moins les inquietudes qu'elles avoint cor geus des intentions de fa Majeftè Tres-Chreftienne ne les permetta pas de goutter les premiers fruite deladice :?aix, ny depenferadesexpedients,parlefqnelsleur fujefe euffent peu eftre defchargez desfraiz&def- pens de la guerre paflecj mais qu'au contraire pour travailler avec efficace a 1'avancement de la Paix, les Η. Ρ. ont prifes larefolotion de contìnuertootes les Troupes & les recrues que lapluspreflante neceffité de la Gaerre les avole fait lever.
Gomme aulTì elles ont pea refoudre de renottveller les -dlliancesavec les Princes de Lunebourg, en leur donnantpourlafubfiftencedeleur Troupes les mef- mes fabfides, qu'elles les avòient accördez durant ladire guerre,
Que les H. P. n'ont jamais voulu prefter l'oreille a desconditions qui ne furent de teut conformesaux Trays interefts defdits Pays Bas, en donnant par la des preu ves indubitables a tout Ie monde, qu'elles ne cherchoient autre chofe que la confervation du mef- me Paix, & i'avancement d'une ferme Paix, & que pour pat venir a une fi donne fin, elles ont conti- nuées inceffament leur poarfuictes & ioftances au- pres de fa Majeft, Tres*Chreftienne , jufques a ce qu'elle a donnea L. Η. Ρ. une declaration des Ax- ticles&cònditions, raoyenant lefquelles, ellesaa- roienc la difpoGtion pour faire ladite Paix. |
Que tous ces bone offices ont eftet d'auttQt plus confiderables, puis qu'alors les £ilats & Prinees vóli fins, quoy qu'avecqles R P. intereffez n'avoient encore donnez la moindrermarque de leur zele, pour decournerle maux & lesjfalamitez dontlefdits Pays fe trouvoint embaraffez,
JSeùee JOatma. Eie βεη feenrelU»
Queles H. P. apres avoir tiré de fa Majeft. Tres. Chrell, ralternative fufmentionnée ne font entrez en confeil qu'avecles jllliez, & les plus Confidensamys de la Spaigne, & qu'elles ont rencontrez le bonheur quefa Majeft. deljGrande Brettaignes'eft confor» meeavecleur fentimens, & que d'un commun-ap. plaudiilement elles font convenuesaux Conditiòui foubskfquellesla Paix pourroit eftreeftablie,&le Pays Basprotegefcontre toutesle5Ìnfultes> dontils pourroient cy apres eftre infeftez, Sequela Suede eftancconviéepar fadite Majeft, & lesH. P. eften- tre dans le mefrae party.
Etcommeles Articles lefquelslefditi Alliéfefont propofez, ónt pour leur feul objedlaPaix de la Chreftiente Scia confervatiòn du Pays Bas, auiEce Traittèapour fon principe & principal fondament que le Roy de la Grande Brittaigne, ny lefdits Efia» ny les autres Princes & Eftats qui pourroient entrer dans la mefme Umon ne prendront les ilrmescon» trek France j ponrveu que fa Majeft.Tres-Chre- ftienne ie contente de ladite Alternative , que L. H. P. pour continuer leurzele, & afin de pouvoir para- chever ce bon oeuvre de la Paix, defireroit avecq grande paffion que voftre Excel, confiderant la pre- fente conftitution des afiàires pourroit eftre perÌua- dez a fedeclarer parement & fans aucune reftrainte ou concres ftipulation, ppurl'un ou l'autre de ce« deux Alternatives, & afin que les Armes de l'un ou l'autre party ne puiffeapporterdes nouveaux incon·* veniensaux bonues OiEces du Roy de la Granii» Sr§- taigm & de L. H. P. ny eftoigner lesapparencefpect· eul'es pour Jadite.Paix qu'elles attendent de laprudöi- ce ordinaire de voftre Excel, qu'elle acceptera incon- tinent &fans aucun dilayla Trefvéquefa Majeft. Tres-Chreftienne a propoièle dixMSitfmi de No- vembre ini/yÌArfint/i/MBti/i/it jufqaee au dernierjoaf.i da mòìs de Mars mil^xctatfoixànttbuiSt
Qu'eufin voftre £xcel. porroit eftre difpofè defe tranlporter le piutoft qu'il fera poffible a la Ville ^Au» laCbaptllt, ou bien d'envoyer fon Plenipotentiair» muny nonfeulement des Inftrndi:ions Sedes Pouvoir· a ce requispour condurre ladite Alternative , ma» aiiiïï d'une plenipotence, pour y adjufter, & mettrt la derniere main au Traittè de Pertugal, afinqnele peu de teraps qui refte de ladite Treve peut eftre me- nagé, & que par des donnés infpiracions de l'un & de l'aucre party es lesmiferes & calamitez de la guerre puiiTenc eftre bientofl: changez dans une bonae & durabie paix.
LMìJfi Heer.
De cndergefchreven Extraordinaire Ghedept»-" teerden van de Hooghe ende Mog. Heeren de Staten Generaci der Vereetìighde Nederlandt-: fche Provinciën, vinden haer verplicht aenu Excel, tereprefenceren: dat haer Ho. Mog. eenighentijdt herwaerts met een overgroote bekommeringe geap- prehendeert hebbende, dedefleins dieden Alder- Chriftelijckftrti Koningh heeft willen voortfetten tot de Gonquefte der Nederlanden, defelvc haerfoig- vuldighiijck begheven hebbènomt'arbeydentotoe confervatie van de voornoemde Nederlanden ,ende aldaerhet vuerinfìjn geboorte te dempen, datnae- maels het gheheel Chriftenrijck fondekonnenaen-: fteecken.
Ende hoewel zy te dier tij de in een bloedigen Oor- logh teghen] den Koningh van Grut BrittafmiuiYer~ warret waren , dat niet te min haer door defuchtna- ghelaten heeft, ontrentfyn AlderiChriftelijcfcfte Majefteyt ghedurige inftantienaen te wenden, ten cynde de fel ve ghedifponeert wierdt om van haer pre- tenfiente.defifteren, ofte weirichiaetSpan|ia»» |
-ocr page 810-
1668»
en OORLOG, acht en'Ueertighfle hoecL· 77^
j66S» bevredigen, fonderaldaerhetvayrvaneenendroe- - vigen Oorloght'oncfteeckenjtenminftendatfjrde· (e moderatie wilde gebraycken , dat fy hare Wape- nen in de Nederlanden niet foude brengen, fonder haerHo. Mog. daervan alvoorens communicatie te gheven,
Ende al fchoon weynigh tijdts daer na door een ge- lackigeinfluentiedes Hemels, den Vrede tuflchen fyn Majefteytvan Grm Brittaanien endehaer Ho.Mo. wederom wiert lierftelt, dat niet te min d'inquiecudes de weicke fy van d'intentien van zyn ^Ider-Chrifte- lijckfte Majefteyc hadden ontfangen, haer niet toe- liet de eerfte vruchten van den voornoemden Vrede tefmaecken , noch op middelen te denckcn, door de weicke haer Onderdanen konden ontlaft worden van d'onkoften ende depenfen van den verleden Oorlog, maer dat haer Ho. -Mog. ter contrarie, om met na- druckaende voortiettingh van den Vrede te arbey- den, refolutie genomen hebben, van alle hare Trou- pes ende Recreutes te continueren, die haer d' alder-
Ïireffantfte noodc van den Oorlogh hadde doen ichten.
„Ghelijckfy oock hebben konnenrefolveren om d' Alliancien met de Princen van Lunenborg te vernieu- wen , haer tot fubfiftentie van hare Troupes, defelve • Subfidien gevende, diefy aen haer gheduyrende den Oorlogh hadden geaccordeert.
Dat haer Ho. Mo. noyt het oor hebben willen lee- nen aen conditiën, die niet t' eenemael conform wa- ren de ware intereften vande voornoemde Nederlan- den; gevende daer door aen de gehcele Werelt on- twijéelbare preuven, dat zy niet anders en foghten als de confervatiéVan de voornoemde Landen, endede voortfettinge van een vallen Vrede ^ ende datfy,om tot dit goéde eynde te geraecken onophoudelijck ge- continueert hebben haer pourfuittes ende inftantien omtrent fyn Alder - Chriitelijckfte Majefteyt, tot dat hy aen haer H.Mo. overgegeven heeft eene verklarin- ge vande Articiilen ende conditiën, achtervolgens de- welcke hy gedifponeert foude wefen om den Vrede tc maecken.
Dacalledefegoede officiendeste gewightiger zijn geweeft, dewijl dat de Staten ende Nabuerige Prin- cen, alhoewelmet haer Ho. Mog. geintereiTeert, voor ilfdoennochniet het minile teycken hadden gegeven van haer fucht,omme de quaelen ende onheylen, waer van de voornoemde Landen haer bekommert vonden te detourneren ende af te wee ren.
D»c haer Ho. Mog. na datfe van fyn Aide r- chrifte- lijckfte Majefteyt de bovengendemde Alternative hadden getrocken, met niemant als de Geallieerden, ende alder - vertrouwtfle Vrienden van Spaignen be- raetflaeghthebben,endedatfyher gelack ontmoet hebben dat Gjp Majefteytvan Groot Britannien figh met haer fenümententen heeft geconformeert, ende datfy,toteenalgemeynlof,over een gekomen zyn op de Conditiën, volgens weicke den Vrede foude konnen worden herftelt, ende de Nederlanden be- fchermt tegens alle Infulten, waer van fy namaels fou- den konnen gheinfefteert worden j ende dat Sweden door de gemelde Maj. en haer Ho. Mog. genodigt fyndeinde felve parthye, is ingetreden.
Endegelijckd'Articulen .dewelckede voornoem- de Gheallieerden gheproponeert hebben, tot haer eenichft Objeithebben de Vrede van'tChriftenrijck ende de coniervatie van de Nederlanden, alfo heeft oock dit Tradlaet voor zijnbegmende voornaem fondament, dat den JConingh van Gmet Brittaaniin, noïh de voornoemde Staten, noch d'andere Princen Cfv Staeten die in defe Unie fouden mogen treden, de Wapenen tegens Vrandiryck niet en fullen aen ne- meni, ingeval fyn Alder-Chriftelijckfte Aiajefteytte vredenis met de voornoemde alternative; dat haer Ho. Mog. om in haer Zucht te continueren, ende onj die goede werck van den Vrede ten eynde te kon- nen brengen, met een groote paifie ende drift fouden begceren, dat u Excel overwegende^en tegenwoor- id'gca llaacder&eckea, mochte geperfiudcercwer- den, om fich naecktelijck ende fonder eenighe re- ftndlie of contra-ftipulatie te verklaren voor d'een of ■ d'ander van defe twee vllternativen ; ende op dat de Wapenen van d'een of d'ander partyen geen nieuwfï inconvenienten moghen toebrenghen, aende goede OSicien van den Kpninghvan Groot Brittaaniin ende die van haer Ho. Mog. defpedeufe apparentien tot den voornoemden Vrede verwijderen, dat fy van de ordinaire voorfichtigheyt van fyn Excel, verwachten dat de felve, terftont ende fonder eenigh dilay, den Treves fai accepteren, die fyn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt heef: voorgeflagen den acbtbitnden Navtmitr fejibitn bondtrtftven mfipigb, tot den laetften dagh van de Maendt van Maert fepbitn hondnt acbt m fefii^b. |
Dat eyndelijck U Excell. foude moghen ghedifpo- neert worden om fichlohaeft als moghelijckfalzyn naer de Stadt van AixU CbapelU cehegeven, ofwel zijn Plenipotentiaris te feynden ; nietalleen ghemu- nieert met de vereyfte Inftruitien ende Pouvoirs om de voornoemde Alternative tefluyten, maer oock met eene volmacht om aldaer te adjufteren,endedè laetfte handt te leggen aen't Tradlaet van Ptrtugail, op dat den korten tijdt die van den voornoemden Treves, nochoverigh is, machgemenageert wor- den en dat door goede infpiratie van d'een en,d'and9r party , d'ellcnden en onheylen van den Oorlóg fpoe- diglilijck mogen verwiflek worden in een goede ende duerlamen vrede. .j
^Ött tintüjooit öaef op toa.« aljï bolgBt.
ATout quoy je diray en refpofe cue j'ayappn'i ^«n avecbeaucoup dejoye&de fatisfadion que lei antiaoojt Seigneurs Eftats Generaux ont temoigné peur "awog. Ie bien&laconfervationdeces Provinces, nedou- tant non plus de la certitude dela fin de la Ligue con- cine pourprocurerunejufte, raifonnable, &ferme Paix, àia quelle Iebien publicqnon fculement les doitinviter, mais auffil'intereft commun denc de- meurer pas voifins d'une Puiflance fi dangereufe & peu. feure, comme celle dela France, felon que Texperience 1'atoufiours monftré & dernierement eq noftre endroit, au regard de la Paix des Pirenées, & de la renonciation fi folemnelle & fi avantagieufe àla France, laquelle n'en a pas autrementuféal'cndroic de L. H, P. ayant eftè afleurez par Ie Seigneur dé B,\tmngm par troisfois dela part & foubs U parole Royale de fa Majefté Tres-Chreftienne de ne vou- loir rien entreprendre contre les Pais Bas, lans Ie concerter & conferérpreallablementavecles Seign, Eftats Generaux, lefquelsen ayant tefmoignèquel- que meicontentement, en fes plaignanrs de ce qu'on leur auroit manquè à la Paroles; MonGeur dt lieriHt leurenfitdesexcufes, comme il appcrtparfa lettre eferite au Comte d'EflraJtsle 18. Novimbri del'An rióx. raifon pourquoy je n'auray pas peine de ci-oire avecgrand contentementcequeles Seigneurs De- putez afleurentpar lefecondarticle, &merejouit entierementàfcavoirque les Seigneurs Eftats Gene- raux, n'ayant pasvolu efcouter lespropofitionsqui nefuiilenttoutatait conformesa rintereft commun de la confervation des Pais Bas, condition & fuppo- fitionquine peuteftreque de convenience au Roy mon Seigneur,comme de mefme labrefve 8c pfomp- te conclufion d'une feure &foIide Paix, dontjere- mercie & rendgracestres-aiFeftueufesaunom &de
la part de fa Majefté aux Seigneurs Eftats Generaux, comme d'une Declaration autant jufte & raifonnable que proprea leur prudence accouftumée& iSge con- duite 3 mais corame la propofition queles Seigneure Eftats Generaux ont fait pour inauire la France a declarerles articles ficconditions pour faire la Paix, necorrefpondepasacequele Seigneur 4 Liennt dit au Comte(/"fyireiwenladiteLettre, veuqu'ildonne aentendreadvoüerquele Roy Tres-Chreftien mef- me aefcrit & dit que ladite propofition d'une fi eftran- ge Alternative s'eftoit faite mr l'Hollande, ^c que de plus que Ie» Seigneurs Eftats Generaux leur au-
roient |
-ocr page 811-
78ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ì668. ròient *)fiirt dejoindrc leurs armes avec celles de la t France , pournousobUgeraraccepcer, l'oncognoic
ardement que tour cela n'ait efté que des artifices de la Franco pourengendrer.des ombrages à ia Coiifiance, qu'avectantde raifonsnous devons avoiren desfin- ceres voifins 6c amie, ·& tam plus puis que la propor ficion de l'Alternative comme la Aance la pretend, eftiidifproportionné àlajufticederaflFaire, & ex- cedantfi nonablement Jes termes de toute equité, veu que ce qu'on demande importe plus que ces qu'on ait jufqes oresfceu ufurper par la force des armes, outre qu'on connoitbien dairement n'eftre veritable ce qu'on veutimputeraux Seigneurs Ertats Gene- raux, carTonvoitles Confukesinterceptez du Sei- gneur Λ Liinm, qui s'addreffoient à fa Maj. Tres Chreftienne defia iìpubliques au monde j comrae quoyilconfeilloitfadue Majeftèpar prevention, di- fant qu'elle demanderoit cequ'elleoccupoic, outel equivalent, comme elleavoit mandéparle Comte j'Eflradfs, iuppofant &: defirant quenous l'acccpce- rions pasl'uiie nyFautre propofition , afin dcnous charger de la haine de la guerre, & par ce moyen avoir la libertè do pouvoir paffer tout ouirefon une- verfel deffein defia commencè,
Enconfiderationdequoyjedoisefpererde l'equi- tède fa'Majefté de la Grande Bretagne, &des Sei- gneurs Eftats Generauxque quandilsoncfaitdefui- dic Traitté leur intention n'aura pas eftè que le Roy xnon Seigneur fonderoitla Paixiurune propofition de la France, premeditèe d'un filongtemps d'une al- ternative auflì captieufe que deproporcionnée, & que pour cetteraifon ilsn'onc voulu faire mentiondans ledit Traittè que feulement d'un requivalent dont les partics pourroient convenirjce qui eft auffi conforme aux affeurances que les Seigneurs Deputez, extraor- dinairesdonnentauDom&delapartde L. H. P.a fgavoir que ce Traittè n'aurat aucre but, queceluy du repos de la Chreftienté & de la confervation des Pais Bas, chofe que le Roy mon Maiftre defire le plus fachantqu'autremencla Paixafaire neipourroit eftre ferme ny durable; , a
Et quant a la Declaration Cathegorique&fansre- ftrifbion, qu'on démodé quejefacefur l'Alterna- tive, ileftaife acroirè.quejeneicauroiseftrel'im- pourveu m'uny d'infl:ru(flion& pouvoir neccQTaire, iiir unematiere de laquel jafquesaprefentperfonne jn'afajt ouverture aucune, dontiliemble qu'encas qu'une des deux parties fc devroit declarer par avance il toucheroitala France de la faire premierement, puis qu'il y a tant de mois qu'on eft empefché a en traitter avec elle, Scpoint avecnous, m'eftant d'ail- Ìeurs polliblequeje puifleeftre inftruitfur unpoint de cette nature qui regarde pluftot la conclufion d'un Conference, que non par un Traitré preliminaire,
Neantmoins L. H. P, doivent eftre entierement perfuadez que de ce cofté cy Γοη propofera toufiours des chofes raifonnables & proportionnez a une Paix ferme & folides, Se confornies a la teneur mefme du Traitìèfait entrefa Alajeftédela Grande Bretagne & les Seigneurs Eftats, Generaux, & quejenelaif- feray pas d'en m'employer aupres defa Majeftèpour une bonne declaration.
Quant à la ceiTatiqn d'armes qu'on propofe, pour faire voir àtoutle monde la propenfìon Scfincerein- tentiofi qu'on ait de ce cofté cy pour moyennerlaPaix & avecquel tort la France fe mefprend dans la lettre, derniere datee le .2,7. Janvier efcric a Meflìeurs les Eftats Generaux, alleguantque nousnel'avons pas vouluaccepter ( ce qu'aeftéa'caufe de ne l'avoirlegan lement propoli ) itjferant de la noftré averfion a la Paix./ansfe fouvenir pourtant queje l'avois propofée parla voyelegale de lamediationadmife parrEfpagne & la France^ comme un principe trefneceflaircjfelon que la mefme Lettre le temoigne, pourjirriver à la Paix j mainccnant qu'onla.propofe au nom de L.H.P, me cpnformant à la teneur, du Traiété fate entrele Roy de la Grinda-Bretagne , & lefdits Seigneurs JSftats^éneraux, je^jVietisaaceepter la fufpeafion
f iOl |
d'armes par tout le mois de May prochain, mefme fi avant qu'il eft portë par ledit Traitté,par ou Γοη verrà · dairement qui eftceluy qui defire avec verité la Paix.
Touchant le point d'envoyer incontinent à Aìx dej Plenipotentiaires manies de Plenipotences & in- ftru<aionsfuffiranrespoartraitter&· condurre, iln'a . pas tenti à moy, que ce la ncfefoitfaitd'efia, ayant monftréma promptitude par les Lettres que j'efcrivis au Nonce du Pape le a. Decembre de l'an 1(^67. de- clarant la Ville d'Aix la ChapilU pour de lieu de h con- ference, mais le Roy Tres-Chreftien bien loing d'en- voyer, n'atjufquesoresnommèaucun Plenipocen- ciare, non obftant que la Reine m'a nomme' depuis le 4. d'Aouftdel'An 166j, que ma Plenipotence fut depefchée,
Au refte il importera beaucoup a l'avancement da repos de la Chreftienté, & je feray que toas s'inte- reiFeut dans une oeuvre de fi haute importance com- me d'acheminer unejufte & raifonnablePaix, la- quelle la Couronne d'Efpagne aconferéeatoutesfes Con veniences, comme le monde l'a vea au malheu- reuxTraittédes Pirenées,
Qu'eft ce que j'ay jugè a propos defignifieraint Seigneurs de üar^ir/^Ü: & vander Tocht, Deputezcx- traordinairesdes Seigneurs Eftats Generaux, demeu- rantavec toates les reconnoiffances imaginables de leurzele & bonnes &finceiesintentions pour le plus grand bien du repos commun, A Bruxelles le 13. Fevrier 1668,
O Ρ alle het welcke ick antwoorde , dat ick met veel blijdtlchap ende fatisfaöie vernomen hebbe
• den ernft diede Heeren Staren Oenerael tot den welftandt ende confervatie van defe Provintien be- tuyght hebben j niet meer twijiFelendeaen defeecker- heydt van't eynde van defe gheflooten Ligue, om een rechtvaerdige, redelijcke ende vaften Vreede te procureren, waer toe niet alleen de publique welvaert haer behoort te noodigen, maer oock het gemeene Intereft vangeennagebuerente worden van een foo dangereufen endewepigh feeckeren Macht, als die van Vranckrijck.gelijckfuicks d'ondervindinghal- toos berhoont heeft, ende noch laefl:elijck aen ons» ten aenfien van de Pyreneefche Vreede, ende de foo folemnele en aen V ranckrijck ioo avantagiéufe renon- ciatie, welcke niet anderstegens haer Hoögh Mog. geobferveert is gheweeft , wefende aen den Heer van tot drie naevolghende réyfen van we-
gen endeonder'tKoninghlijck woordt van iija Al- der Chriftelijckfte®*ilajefteyt verfeeckert ,niet te wil- len ondernemetegen de Nederlanden , fonder daer over alvooren re concerteren ende confereren met de Heeren Staten Generaci, dewelcke defwegen eenighe mefcontenten niet betoont hebbende , klagende dat men haer geen woordt hadde gehouden, heeft fieli de Heer de Liomn, over fulcx geexc ufeert, gelijck blijckc uytfijn Briefgefchreven aen den Grave d' Efiradtft den acbtbiendea November des jaers feflhit» bondtrtff ven tnfiftigh, om welcke reden ick met weynig moey^ teengröotcontentementfal konnen gelooven, het gene de Heere Gedeputeerden by 't tweede Articol yerfeeckeren, ende ick ben t' eenemael verheught, te weten , dat de Heeren Staten Generael niet hebben willen luyfteren na propofitien die niet gantfchelijck, over een quamen met het ghemeene intereft van de confervatie der Nederlanden, conditie en fappofitie, dewelcke met anders als gevalligh kan zijn aen den Koningh mijn Heer, als mede de korte ende fpoedige eonclufievaneenefeeckereenfolide Vreede , waer voor ick de Heeren iStatenGèneraeI,ayt den naera ende van wegen fyn Majetteyt feergenegentlijck be- dancke,als voor eeneVerklaring fofeer rechtvaerdigh onde billickalseygentlijck hare gewoonlijcke voor- (ïchtigheydt en wijsbeleydt: maeralfode propofitie die de Heeren Staten gedaen hebben van Vranckrijcfc tl'; induceren cot het verklaren vaa d' articplen ende condifien om den Vreede te maeckfcn i nieto^ereeo Ifomt^ec hctgeeoe dender Lhnhtaèa den GraVe - d'Efradtt |
-ocr page 812-
1668· ƒ Sflradts in den Toornoemden Brief fcydt, gemerckc hy te verftacn gcefc niet t' advoyeren wat den Alder - Chriftelijckften Koningh felfs heeft gefchreven, en feght ,dat de voornoemde propofitie ,van een foo vreemde jikernacive, door Hollandt gedaen was, en dat d' Heeren Staten Generaci haer wijders aenghe- boo den hadde hare Wapenen met de Franfche te voe- gen , om ons tot d' acceptatie van dien ψ dwingen, 't welck evidentelijck do, n ficn, dat dit alles niet anders zijn geweeft als kunften van Vranckftjck, om ombra· gien voort te wecken in de vertrouwelijckheydt j die wy mét foo veel reden in oprechte Gebueren ende Vrienden behooren te hebben, en l'ulcks des te meer, nengelien de propofitie van d' Alternative, foo alfl'e Vranckrijck eyfcht, met de gerechtigheyt van de faeek foo gedeproportioneerc is, ende ioo grootelij cks de palen van alle bilhckheydt excedeert, ghemerckt dat het geeh men vordert meerder bedraeght, als wat men tot noch toe door de Wapenen heeft konnen be- machtigen, behalven dat menklacrlijck fiet,dathet geene men aen de Heeren Staten Generael wil impu- teren, on waerachtigh is; want men fietd' onderichep pe Confultatien van den Heer de lioiini, die aen fijn Alder - Chriftelijcke Majefteyt geaddreifeert waren, aireede aen de wereldt foo publijck, als waer in hy de voornoemde fijn Majerteytby de preventie raedet, datfy ioude eyffchen het geen fy occupeerde of foo- danig equivalent, alsfy door den Grave d' Efimdtsge-
eyfcht hadde, begeerendedat wy nochd" eene noch d'andere Propofitie fullenaennemen, om ons alfo met
den haet des Oorloghs te laden, ende door dit middel de vryheydt te hebben , om fijn univerfel defleyn,al- rede aengevanghen, gantfchelijck te bftven te komen. inConfideratievan'twekke, ick moet verhoopen van de billickheydt van fijn Mmefteyt van Groot Bnt- umu» eride de Heeren Staten Generael, dar, wanneer fy het voornoemde Tradaet hebben ghcmaeckt, haer meyninge met geweeft fai zijn, dat den Koning mijn Heer den Vrede foude fonderen op een fo langen ty dt gepremediteerde Propofitie van V ranckrijck van een Alternative niet min captieus als ongeproportioneert, ende dat fyuyt dien infichce in 't voornoemde Trac- . taetgeen intentie hebben willen maecken als alleen vaneen equivalent , waer over de parthycn fouden konnen eens worden; het welcke oock over een komt met de verfeeckeringen die de Heeren extraordinans Gedeputeerden uyt den naem ende van weghen hadi Hoogh Mog. geven , te weten, dat dit TraÖaet geen ander ooghmerck en fai hebben ,als de rufte van 't Chriftenrij ck, ende de confervatie van de Ntdirhndini een faecke die den Koningh mijn Meefterhet meefte defidereert, wetende dat den te maecken Vreede an- derfints noch vaft noch duyrfaem foudc konnen zijn.
Ende belangende de cathgë^ck· verklaringe , en fonder reftridtie, dewelcke m#n begeert dat ick op de Mtirnativi doe, is lichtelijck te gelooven, dat ick niet volkomentlijck gemunieert foade konnen zijn van in- ftruéiie ende noodigh pouvoir, op een materie van dewelcke my niemandt tot noch toe de minfte ope- fiinge gedaen heeft, en waer op foo eene van de twee parthyen fich van te vooren foude moeten verklaren, Vrariekryek_Mcks eerft behoorde te doen, dewij ie men foo Veel maenden belet is geweeft, om daer over met haer,en niet met ons,tehandelen,zijnde my wij- ders onmogelijck dat ick op een poind van defe natu- re geinftrueert kan werden, dat veel eer fiet op de conclpfie van een Conferentie ,als van een fnUmwair TraSatt.
Niet te min moeten haer Hoogh Mo. volkoment- ïijckgheperfuadeertzyn,datmen van defe zyde al- toos fai proponeren watredelijck^nde met eene vafte ende folide Vrede geproporcioneert is, ende felfs over een komende metten inhoudevan'tTraaaettuffchen zyn Majefteyt van Grm - Brittaignt» en de Heeren Staten Generael gemaeckt, ende dat ick niet fai na- laten my daer toe ontrent zyn Majefteyt t'employe- ren om een goede verklaringe. V/at aengaet de ftilftandc van Wapenen , die men VI. DeeL |
voorflaet, om aen alle de wereldt te dogn fien de pro- peniie en oprechte meyninge dewelcke men van defe zyde heeft tot het bemiddelen der Vreede, ende hoe feerfich ^^raAftrjicj^ vergrijptin haren laetften Brief van den fevtn en iwinttgbflen lanuary gefchreven aen mijn Heeren de Staten Generaci, a legerende dat wy deielve niet htbben willen aennemen ('t welck ghe-» weeft isom dat fy die niet legalijck voorgeflaghea hadde ) infererendefulcks onfen afkeer van den Vre- de, fon der te geheugen, hoe dickwilsdefelve was oock gellagen door de legalen wegh van de Mediatie t door Spiugmn ende Vranckrijck^ aenghenomen , als een feer nootwendigh beginfel, volgens de getuygenis van dea felven £rief, om tot den Vreede te komen ; tegen» woordigh nu men die uyt name van haer Hoogh Mo. voorflaet, my conformeerde met den inhoudt van 'C Traöaet tuiTchen den Koningh van Gnn Brittaigntit ende de voornoemde Heeren Staten Generael ghe- maeckc, acceptere ick de ftilftandt van Wapenen voor degehee e Maent van Mey naeftkomende, ielf» tot foo lange toe als het voornoemde Tràdaet mede brenght j waer door men klaerlijck fai fien, welcke de geene is die den Vrede waei lijck begeert,
Raeckendehetpoindiom terftont Pltrnpttmiarifm nae ^Ijtintefenden ,yoorfien van genoeghfame Vol- machten ende lnftruö:ien om te handelen ende te fluyten, het en heeft niet aen my gefchort, dat fulcks niet airede gedaen zy, hebbende mijne wilveerdig- heydtbethoontdoorde irieven die ick den tweedia Deceiabet Annofifibimhondmfemoen feftìgb aen des Paus Nmtin fchreef, verklaerende de 5tadt Aix l* Cha- itili, tot de Plaets van de Conferentie, maer den Ai- ile/-Chriftelijckften Koningh welverre van tefeyn- üen, heeft tot noch toe geen Phnifotentiaris genoemt, niet tegenftaende de Koninginne my al genomineerc heeftgehadtzedert den wWin jlugufti des lacrs ftf' timbondtrt f,venenJtfligb wanneer mijn Volmacht af- gevaerdight wierdt.
Wijders fai het veel bybrengen tot bevorderingh van den ruft in't Chfiftenrijck , ende een yegelijck intereifcert fich in een werck van foo hoogen belangh omtegheraeckentoteene rechtvaerdighe ende bil- licken Vreede, dewelcke de Kroon Spaignea vooralle haer convenienten heeft gepre venieert, gelij ck al de wereldt aen'c ongeluckigh Traitaet van de Pjrenas heeft gefien.
Dit is 't geene ick gheoordeelt hebbe aen de Hee- ren Burgirfdijcliende vender T«it, extraordinarii Ge- deputeerden van de Heeren Staten Generael te figni- fieren, verblijvende met allerhande bedenckelijcke erkenteniffen van haren yver goede en oprechte in- tentie tot d'alderbefte welöant van de Gemeene tuft.
Bruffel dtn dertienden Vebrunrj feflbien bew dertacbtenftfligb,
en ο ο R L ο G. αώΡ enveertighfle heek. 781
^ït i0 teclïont ïiiKi? be ï^eccen «ïÊScöeputóÊchm Burgerfdijck eii vander Tocht oJjecgefoni>enaeniiaec OD Up tjaei: HSog. oetieli&e<= ceett jijnùi/ tó acn öe gcmeltc ^eecm «©eUeiJuieeciim gïjerefmöeett / öatljact iiiallcjS toel {jaötien gije^ bêjfoieneetttetintentie ban Ijate S^o. JIKog. cnbc in fpme/öatfp tod getiasn Ijaööentoan 'tinfKlecEnop öe naetöcte ettbe filaetìicte epp^eRtc tm opficljte ban öe fltlfianÏit.ban ai^apenen met Ïie tnao^Uett in gacen 25jiefgeejfp?eflceect. g^eg iti amùefelUc ^eetm>0ef óeputÉêcöm ineöe bcöent gemaccfet / bat ben igeec Tempie,ci;tcao?binarisi<!Bnbopeban ben itoningö ban Groot Brittaignen, flact mact^te tegeniS H^aen^: bagft naeftBomcnbc upt'si (i5?abenl)age te bectceciien na 25?u(TeI/ cube bat fjaec becfjalben met onbecBn» gegoebe fjacmonie erihcintelKgentiefiaceaengSetoens bebebbotcenbphe gemelten^^eeee jUSacquiiS toiltei betbufjbelen. aflajjbetiiisiboo? gaet i^o. Moe.€tt'
aen be 3^eete «i5cabe d'Eftrades ,^möa|Tabeuc et" trao?binaci)S ban ben iöontngft ban ©iantia^cft/ berSanbceöc^t.'metbetfoeciibatberelbe bp benl^ i^ifti lungji |
-ocr page 813-
78ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι668. nittööfïjtt 3®aeilecanesaeïie ©fficieittotiiccommoi
-öement enöe facilitattc Dan öm ©?eiie tuflTcöm öe
ïjoosBe flcjjijeiiDe ïicoonen totliie aentoentiert ;-ten opficliteïjan öc ooeöe beginfelm/ ïJieftcfl ijaettoe aeit0cti|oftot BruffeialiSnHOp&e&eitj ttiüfgaöecsi ïiat&'Heec amtiafralieuteen #afpoo?tb»n&«Doa3- Oemdte jöoniiiglj fijn .fBeeficc toil&e piecuccceii boo? iieti eFpjeffeit/ ijicljeitmcec-gQerep&en fBaci giuii öe Caftei Rodrigo ggcinecttt iïjas acn öet ban Madrid aftefmacn / om Set fciue tot ïi'attepi tatte banïieiietoulle ailtematibetc bifponeccn. ^pn^ belötö 3i)rt öepbc beboojfsji^ifltbesf met enlic nebensi ïte boci?rtB?ebe anttooo?0c copMijcli oiiefon&fn aen iie %«ban leuningen, c):tcaa?ïitnacisi^möafTatseuc ban befen ^tact in Vranckrijck om tcflcecften tot beffel^namljttnoöe/ enbetoijbitsitc ötencnfulchst cnüe baer'tM)oo?tie: met becfoetft/ bat be fclbe oocit totlbe beböjbecert / bat ftet gijeceautcecciie ί poo?t foo Daefi boenlijtl^ gebepefcljeect / cnbe ben giie^ bacfjten ï|ecc iHacguiss be Caftei Rodrigo toegije' fonben mocOtctoecben.
Sten't ^paenfcfje tot Madrid (lonbt men me= be niet (itile: b'3llmbaffabeiic Reedefcf}?eefbanben twintichften, bat i)p albaec te l^obefiì) allebe een ban't «©oubemementen ban ben ïtaeöt ban ^tatebeconbeoebaenïjabbe/ eni)aet;€!3elemetal= lecebenenen wotiben foectent'intJucecenenpecrua= beren/ omftaec USajefleptbe ifeoninginnetetoilfen tnbucecen toteeneb?eebfamecefolutie met ben ïio= ningfjban Vranckrijck; bjaecobecfeec ampieenbe becfcDepbe bifcoucflrenjflngeballen/ bat fijne bifiten bp fommige tot tbiee enöe b?ie npcen geejctenbeect iijn getoo?benj enonbecanbetenoocïi bpöm ^eec Don Jan d'Auftria, be bjelcöeljem een gantfcBe upfe obec bte materie Deliefbe aen te ijoocenenbe t'onbetìjou- ben. Eüne picipofïtie tss bp na met boHen monbe / enbe bepbe aciiien toegeftaen en geampletteect getBOJi ben i enbc onöec anbece feec^plaupie teecftenèn enbe argumenten / bjaec mebc feelgïiemelbe ^^eetcn bier isroone b?cebe Itebenbe intentie Rebben Beïfeben te retommanberenenbe teftjtmente'geben ; eniisoocft getoeefiöe allegatiebanbe tegentoooibigBerefolHtie inregarbban Portugaei genomen: batboojtsiban btejijbe alle cemebieban i^jtenben enbe €ieallieet= ben toareitaengflenomen/ enbeopfiaenbe boef alle mibbelert en boondagen geampletteert enbe ter eretui tie giieftelt toaten/ btetotberhtijgingOe ban foo een fteplfaesn tuercfi eenicTifintif btenjliglj geacOt toaren / mast bat baer onbertuflTcijenban bejpbe ban Vranck- rijck tot notfjtoe allesi berbleben toasi bp benptter- lijtiie ©ïcebe-pjotefiatien in be penne enbeitimtt / ootit foo berre / bat men biel ejcp^esi ban bie 3ijbe fieeft bjillen (iaenbe IJonbcn/ bat ben ®?eebe tot op ben baglj ban ijeeben booj Ijaer niet gealtereert nocö gfte? bjoocfien loass ; tot bat men epnbeliicfl gfiefioojt ïjeeft
Ïmnfeeciierpioiectbp Vranckrijck gljcbaen/ beiiel= ienbe fectfier^c conbitien/ toaer ban bc fo?me enbe materie foo beel bertoerpenbe aualtteptirtin fitö inelt batgfieno^cöfaemöljjcfiertfionbe/ batbsn iioningi) ban Vranckrijck met niet minberalif met gebacöten ban ©jeebe omgingO ; enbe bat be Éroon ban Span- gienalle mogf)elüc&etoeballen banbe fbitupneboo? beel abantagieufer enbe mtnbcr onberbjagftebjcft moellaenfien/ aisiBetminflc gr)eDoo?aertfoobaenii OOen pjojettteberleenen; toelcfterefolutieenbepjoi teftatte ttten ban bte ;ijbe foube accompatgneren tnct foobaniggen befenfie/ alfStenuptterllen moggelijcit foube fijn/ cnboojtsi opbefoo filaerfcftöttcnbe gBe= cetötitöeptban ijacrefaecfie alles aen jftetrecfttbaeri bigt) oojbeel ban «iöobtbei^ecre/ enbc^u(litie/en' be rebelöcfifteptbnnalle €i)?tften ©jtncen baer toe (cfiellen. ^oobattfvtot conclufieop bitpoint gee' tie anbcre refolutte ijeeft fionnen bertoerbcn. liocïj ( fci)iecfl)p)battegl)eittoebtfagi)/ aisibiitben"leec Don Jean d'Auftria inêt ftir flmple o?b?e enbe ©ol= m«0t figli nae be jSbaenfcfie iSebetlanbcn begeben foube/ too?benbe gefecijt/ öata^nfön Éoogfteptbe f^lbi inflrwcrte fOMbe We in |
boo?igiie tijben/ ben <Cectsf-ï|ectosD Albertus enbe
Ifabeila Clara Eugenia ge^abt Ijebben.
Φεη drie en twintiehften fc{}?eef Op aen jjaer ^^oog .ïKugljenbe/ bat men t-en bollen gtjerefolbeert enbe b^bolgöeniSpu&licqgljemaecötöabbe / batb%ec Don Jean d'Auitria naer be i§paenfcf)e i^eberlanben bectrecfien foube/ baer toefijn l^oogijepbt ficf) met alle fpqet gljeafebt maecfite. a©o?benbe gDefepöt in Gaiicien te ^cfjeep foube gaen / enbe fouùe [jet gelt- feCOlliiSDeflaenin twea MiUioenen ftucken van ach- ten , maec&enbe flaet boo? öetepnbcban be toehos menbemaenbt jiBacrtnocljin Neder landt te fuiien fionnen aenianben; OcDDenbe be 8oog!i-gemelteï|oog5 Öepbt Oem op gilleren boo? föne eer|ie Secretaris! Don Maceo Pativa baer ban feet Beleeft laten feennijS geben/ metejrcufe/ bat fultfisi niet eer gefcfjiettoasi boo? beiïroote occupatien biejebert foobanigljerefoi Ititie toarca boa?geballen / Boetoelfulchs Dp .flifTibe aenöaer laogö .ïHogijenbe onbectuffciien Dabt fie^ iienöt gemaecbt, HSibbelertoijle iss ijp ( ^ÌmBaffai beur)ben J^eerDonjan baer ober felbec in ©ecfoon gaen Begroeten/ enbeDeeftfipOn ^oogftepbtjs Se^ cretarisi in naeme ban flaer ^oogï) iKog. berfeec' ftert ban beffelfs fonberiinge BlijbtfcDap bie obec fm' bantge ttjöinge fouben BebBen / en ban ïjaec groot ber^ langen om fijn ^oogQept albaer te mogen fien aen6a= men / met be berbere ejcpjeffien baer toe bienenbe.
^ebert beiS ï|eeren ImBaffabeurii aenöomüe ban Engeianttot Lixbon , toaren aen't,;§paert(l0e&of op ben een en twinticiiften geene iibbijfen göetoeefl / baer ober eenige in bebencfeen bielen ; oocö foo toaren iongQUe poflban Badagos geen 35?ieben acngeBo^ men banbe gfjebangene %ecenalbaer/ fooal^boo? befen altoosi gljcfcljiet toass / tot bat baegljs baer aen ^epnbtlijcii 252ieben5iingrje6omen/ bie menttema= ftca ban ttoee conferentien bie toel-göemelte ^Cm^ Oaffabeur albaer meteeniglje t®ebeputeerben foube geliabt fjebBen ; fonber ban petis befonberiS gljetoagft te maec&en. €nbe ban een anbere Sant 0eé^ men boojges^ben battet (Cractaet jongljfl met Vranck- rijck g^emaecfit/ albaer Bp ben ©jinjs Don Pedro geconfirmeerttoaiS/bocfjaert be gemeente oberge^ fonben / en bat aen ber felber approbatie feer gettoö^ feit toterbt / alis of men toilbe feggDen / bat 6e (©fjeitteertte meet inclineerbe tot ben ©jeebe met Spaignen»
^j^aberftanbtisi tot Madrid een iTourter ban Lis- bon aengefiomen ban ben |Kargui$f del Carpio ,βη^ i bersi Liche,alii«i3ebo{mag()t{göbe banbe,;§paenfe ; 5öcoon / melbenbe be fafeen in ^jtugael in flaet toa= ren geB^acijt / om met ben eerften 't fCractaet te teec® ftenen / met eiclufieenbe in tegen toil ban be 5Franfe üBinitiec»
(©nbertufTcfjen toeberom be^teerenBurgcrfdijcfc enbevander Tocht, ijate i^og»|®o.<0ebeputeerben tot25?ufTelaengefcï)ieben/bat 0aer <^.6pben ï|eec USarQUiSf be Caftei Rodrigo, commamcatus Cw//ìVì met ben leer Tempie, «sirtraojbinarijs €nbope banben 3!ioniticft ban <0?oot25?ittartgicrt ferieufelijc6 toilbeft infifleren / ten epnbe bat bifelbe alfnocii ten fpoebigft= den /«nbe fonber langer uptflei / eenige ^eeren toilbe nomineren / enbe aendoms laten afgaennaer^iöen/ op be ©jebcftanbelinge albaer Beraemt; fonber eenige berbere beritlaringSe ban ©?antfitijc6 af te toatfi» ten»
^teroprepltceerbenbenfeeen ttointigfiden bat fp (ï|cÈren <i5ebepnteerb) en baegji te booreti tot ^uflTrt bailgiielieltftcBbenbe/om Daer te tranfpoiterenna ^nttoerpen/enbealbaerBpben inacquisi / bie beri toaertgibcrttocftentoa0/[)aer boo?gaenbe (©fficien/ bolgen.s ijaer ï^o-jBog. Bebel te berbuBBelen j Baer albaer op 't feibe moment toais fiome binben een €οά' rter ban fijn €ccellentiegecfiargeert meteen mtffi^ banbenboo?noembe ï|eer Tempel ,Βι» betoelcBe fp toanbenfeibenberfocijt3Ön / om ftjoebiglj te bnuert af- leggen / bie cepfe ( bie atö gefept ) fp al boo? ont^ fangö banbe fclbe milTilJe «Pt episert Betoeginöö yaa-^ benöearredeert. ^^^^ |
-ocr page 814-
en O O R L O G. ack en.wrHghfle hoed 78 ^
ZÖrtiöÈïiart ij]i ìjitt mojoen (lont tot ^inttoerpeii . ggeambecM/ciiDeaHjooten bpff ieec Tempel af' gelept üeOüenöctiegeccqiiiceccïicaDffiaeit ban ribiit= tept/öii)Ocnboo|t!ïmet ùen fclben gDeconccrtcat/ toanneereiiiieop toelcli fub/ect fp cm gljenieenc ijtentie bp δεη boo?noemi?er jlKai'giii0 fouDen bci·- foitficn/cnföitbanceit eenparicD bci;)ïantgebAc|i/ öatjtienbcfclbeautitcnttcacntlontjsfouöcticbojïicceit/ enöetn befelbe blpben infificcen pp ù« ö?ie poin- tmDieiii Daec eetfle l^iopofitie öe bop?nocmiic fijn bjauen boojgellelt; gelijcfttianùcnbob?^ npeniben i^eec Tempel albcccptsi cm fcljiiftelijilic menioctc Daöonttooipm/ ombcfclbc intineïiiotnia öe gebanc p^opofitte acn genicUe J^eci; ATiiatquisi obectelcbaxnjenliaecboo? beu fclben .ïKaci guijïaiin fiii^ 3056 ban gelijcfen t' obligqceu / tat gpfijn anttDoo?ïit ofte bgclslactngeoocitfcDiiftelucU amtOaec foube becDantccpcIten»
^P öeb&en öacc bten boojflagfj tod latm gcbalien / nemaccooh ben gemelbeniiecc Tempie in üebcnciien gegcbcn / of ηίε| tnbe boo?f5 fijne fcD?tftelijcBe ηιεαιο^ rie eeiugeàelatiebeljooibcgjemaccht te b?o?iJe» tot i)ai;i;bi?o?gacnbefcD?iftelij£be ^?opofitie/etiïicinfon= ïιcι;rJcp^♦4tb'anttooo^bebtεfijn <£)ccellentic òp iiabbelicbcnteboeniinttsigabeciS tot b' efclaicaffe' tnenten 7baécmebebctfclbef»jn€mllentic op Daec nabccinflant{ebebào?f3fiinanttooo?t op be pointcn banben Treve^enbe 'tfcnbcn ban een pcnipotcntia= tisi na ^ix la Chapelic Ijabt belieft te becfilareni
5©atfpnteenben battet beel licgtec / en ootft gra- tteufectoasi / f infiliefen op een fcfeifteUjc&e beuWai tingi) of ocplipattc ban faecBeii/bie I)?ceptiina ijoo?' gaenbe (onceet/ monb^fj to^ew ge^b/ullectt/ eiv beaenbebjelcfeemaec majortM fidm, D.et geftÖ?ift jmiecbtgepucgeew/ aliibatmen in ejfectb'alOetcptsi geconcecteccbe articulen boó? een nieutoe enbe wcHtoe ©jopofitietoebecdenova aen bé fpeculatie ban fijn «SjcceUeiitie foube Dafaubemt.
USaec aljs fp fagen bat b' ï^eec Tempel niet ijeel ge= negen.toasi'tboo?f3röit concept te becanbecen / cube gaei: tebenen tanquani ΦηΛ, agende , bclicfbe boo^iip te jjaen ; foo Bebben fp Ijàep tegen bie fò?ma{tt^t niet totllenoppofccen/ ncmacï befelbe memoi;ie neben fun «êmitentiegeteecftent/ infonbecljcpbt /en te nteec/ betoölf}j|rt€)cccilentiemeei»bebecfeecii?i;t tc3Un/bat ïicfelbe fijn €)ccellentie nietfouöe ceciHecen / maec gc- negertiöpefen/bolgcn« fgnboo? öefen gijegebennioiv belinge b.etWaping /alfnu figij ejcpliciie en Dr gefctetf- tctcb^aceceit.
Sinbi boo?f5 ssubicntieiiï niet pimarauabcisi gebcf meilecft/nemae»; met toesnigö tooo?ben becljaclt't eccninbebooigaenìicconbecfatie tuffcDcn fön iciHteenb' i^eecen <i5ebepiiteetbe ban öefen ^taet toijbtliicBtig toajs bertjaelt ^ enbe ftonnen niet anbcc^ feggen/ofgöemelbeileec Tempel Deeft in We aen- fPiaechbe fentimentcn banijaeci^o. jBag. tvontoe- lijcft^jefeconbecrt»
^jn «epccUcntip gelieföe te fcggBen / bat gelijcfi fp onopljoulieljic&aenijielben om be bctoulle Sdltccnatibe ftp Deni p?omt geatcepteett te toccbm / enbé bat fp bie <©fficien onbec ànbecen baecom te ftcaclmgcc ìiecnamen /om bat fijn Ì©a)c|lept ban Cngdanbt enbe fjaec ©o. naog. alfban aen bie feantbolftoment- liicftgljecull fouben 5iin ;ùat Bp oocft aen fijn fijbe oeccn foube toeeten / tnclcbe mtbbelen ban nalï^ucft bp δε felbe .iBajeflcpt / enbe Baec iKog. bp be lianbtfoiib^toecbengBmomen / tn tasi llf^ancbnjcii banl)eboo?f59£ltematibe ijuame ti ceflliccen/ enbe ïjat ftp ijcctelijcöbetfofljt/bat befelbe iKaiedept en- bei|aei:l^o.jlI9iSg.fjaA bogl) tijbelijA fouben toillen I)?cugl)en in fobanigcn pojluec / batfe boo? ijaer fnacBt ett aenficn / beauacm fouben nio^cn 50η / ben ©?ebe bigotueufdl^ upt te toccc&eti.
^ iiebben gcmelbe Γρ i^iccdlentie bebancEtt boo? bic boo?(tcljtigöe coniïbecatie; ma«; fepbe / bat fp baec tipt onfeplbacEnjotijten befïupten / bat befclbe ge^ negejt bjajs be boo?f5 Hlltcwatibc t acceptecen / toant batfpniet bonnen giielobcn / bat Daec bp^efelbc |
fijn «icitccficntic b' eitecutie ban be mtbbclen ban nab?ucb foubc toccbcn gereconnuanbcett / inöien ■ Ijem Itonbc boojbomen ecu cafujs in beïsjcicjic bc^ fcibe mibbelen tot iiaöcet ban têpsiiaien foube üjetben bcileet / cnbcbatnocljtrii<p fypil;)i;fcUcntiic ifpt Iji-t gi)«onbentcccbc ban ïCnciitisiiit nut Ijaei; i^o.JiKog.tocltoill/batbei; fdbct aü^apcncn tcgljen ©jancHcycfi nopt foubcu ageren / foo iiiupD bc boo?f5 iauei-natibc bp ^pangien iiict acngijeniji men / cn ©janchrijcfi bacc öooj acn 't iefiiicfcn. ban befclbe ailtecnatibe niet fcljulbtglJ gijcnjaccftr foube 3i;n.
b' i^ccc Tempel bcitcfbe bit liicbe op tebiittni / crt^ bcfiju^i;ccUcnticbang?ootcouboo?figticl)cpt tc be^ fcljuliJigen / foobcfdbc gcenor.beraubci-Ujcltc gucncr= geutljipt foubc mogen Ijebben om bc boojf; anecnatif be t' amplectcccn. üKacc bcfdbc fijn «Cjccrtlcittic tjCciï öacc op gl)eantlooo?bt / bat Dp nopt banbc Diiiïtöi Öepbt ban fijn 4)lila)e(icpt ban <!cngelanbt /noclj ban ijact iljo. iliiog. iwnbc ucctoacljtcn / bat }).irc ìl^apcf ucutcgljencen gcoppicffecEbeu/ minbci-j'aiigljcniCói ninclt ncöccct foubcn bonnen toojbcu / eubc bat bcc cafd boo?^pangien öetctfouïiesün be geijecle Jiicbctlaui' ben t' eümibonnctcn.
^p IjcDiien baec op al tocbcc ijacc gcbatljten gc-upfc enbe gDcfcpt : bat 3p al te gocbcn opinie ban fijne cOft- buitc Ijabbcn / alsi batfp foubcn bennen bcctroubjcrt/ batDP fijne onbecjacigenComncb/ om bat liw /upji allcji iuet ftonbe beljoubcn / bacvonr alles' bcfpccaci foubc toillcn boen beclicfen. ''
€nbcalsifpglje|iabigljopbitpoi!tt blcbcn infilici feti / 0ccft fïjn <!2)cccllattic cpnbdijcit gcfcpt; battct toacctoasï/ biitijpgefpwlienbabomccn ^Êjipiisfna c^pangicn tcfcnbén / enbe pcvtincutc o?öje bat\ be Coniagin op beboojf3 importante beliüeratic te hcc^
(iacnjuemaif batljpoóch moe(lfcggcu / bat ÖP' a( acn{ipnb/3i / paBaicecrl^e gcbaiic 3j?opéfitic/?en Φοη^ cieciifgcfonbëuDab/omriacciiBajeilcpi: tee ciupcof tet anp?? jübe tc boen rcfolbeuen / eubii bat öp met ^lli; imaginablc c^fonnemcntcn befclbe Ögb gctvatlit ti bjdigen tn't fpoo? ban algemccne mmiccs / cnbc bat baec obet ittogelijcft ccc langi) een (ahWacbicc w fcciptie foube Bonnen bolgöen. BebÖcn Bic»: begin* nen tcccniacquctin/ bat bit betfofcB ban nabcr ojbcïi tod ujogdijcb niet bctt öc(rert uptjlagp acii be gocbc in* tcritie ban Baci· ï|o. iKog. foubc Bonnen tocbjengcn t enbegöcfcpbtbatBaccïio, iiiog. banbe boo?fïtl)ttgi Οφί ban fjjii «rcellcntic bat bcutroutocn Dabben / bat bt^fi: befelbe niiiipt BracDteban (ÏJn gcneràé C^m* miffiealiS aBoubccncuccnbceiibcipntics/oDcS bcrmo? geUjS een fpctiale pouboic ontcciu bcbooifs itltccnatjf bconb^ftoaew foube Bonnen obccdappen: batbcfVlbe fün ^iccdlentie boo? 'tberfcccBcrcn ban foobaniglK nieutocoibic /figD P?eci3is bc Danben foube Ddibcn toillen binbcn / cnbe/«ir,»M um t^nt, mcjptift f, als nu minbcii aliS te booten Bet boojfi pouboic enbe com^ miflïe foube gcbiupcBen. <i5ccn anbci'c foluticiiSBicii op BBcgeben / ali bat fp tod toiften Dop nacuto bat be ^inilicciS/infonberDepbtingrootc faccBcn /gDac ftmgeect/en'tgecnfpfelf wtljibacrbigB fouben bc^ ciineten/bat fp bat acn een anbecnict bcDoojben te bergen»
^atoocB Da«boo?liarigDept een toepnigD te ΰ^'οοί toaii/ ten ccgnacbe banbe bD0?f5 3tlternatibe / enbé bflt fp Bait Begonnen löcgotiatie niet Baböcn te bcBla^ gen : baecDP ban b?ic pointen albirentsi ttoee gcatco?? beert/cube Bet bccbe niet alleen bcitooipcn /liemact; tottet fucccjï ban bie gcenc blepnc apparcntic/ en Dooö gegcbenDabbe»
gaatDP nube preUminaria ban 't (Cractact Dab oberfiapt / en bat be faccft fdf boo? be laegotiatic tee gBcbeiiineecbe tjjbt at pWctfe / gDccëfccbeeit mo|ï
jép Debben bacc op toebcr Baec contta tcbcn gBemobcett / enbe epnbdtjcft be boo?f5 Sltibicni, tie baec mebe be(looten/cn bit bolgeubeanttooo?i BàetijSitoegcliomert. : „
Mtjjimrt
©bb ζ |
-ocr page 815-
784 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
t668.
iJüeffieurs.
AYant veu les points contenuës dans l'efcric qu^ les Seigneurs Chevaliers Templi, Ρ. BurgersJijc^Sc vanJtr Tocht, refpedivement Reiidenc du Roy i'Angletene, & Deputez, Extraordinaires des Eilats Generaux des Provinces Unies, m'ont dehvré, de la teneur en fuivante.
CMonfietir.
Le foufigné Refident du Roy de la Grmde Bretagnt, & Depures Excraordinaires des Eftats Generaux des Provinces Unies des Pais Bas, ie trouvenc obligez de reprefenter à VoftreExcell.que fa Maj. & leurs Hautes PuiiTances ayancs depuis peu conclu & Traite i parlequelils n'onc pas feulement pour- veus aleurpropre Icureté) maisauifi àiaPaix & repos de la Chreftientè , en cas que leurs Voifines y proce- dencavec lesmelmcsbonnes incentions, donclefdits Alliez ont énramez. ccttc: affaire j Sadire Majeftè, & lesHaucsPuiffantspourmieux acheminer unouvra- ge fi Chreftien ont donne ordrcà leurs Miniftresau-' pres des deux Conronnes a prefent en guerre, detà- cher par cons moyens, & par un Confert commun de difpofer lefdices deux Couronnes a accepter les moyens propofez par lefdirs Alliez, comme les plus prompt, & es plus neceflkires pour arriver à une fin , fi heureufe, c'eft à dire de confentir à la Paix fur I '.Al- ternative desja propofée, &(pour prevenir les acci- denti qui pourronc furvenir pourempefcher lepre- gres d'un Traitè) de confencir auffi promptement à une Trefvejufqùes à la fin du Mois de May, & en ac- tendant d'envoyer leur Plenipotentiaires à la Ville d'Aix laChnpflle, munisdes Inftrutìions & des pou- voirs requis pour y traiter & conciare la Paix fur ladi- te Alternative, afin que le feu, qui fe voic a prefent al- ]uinè,5iduquelleseftinfelles fe vont en apparence jecterdans la plus grande part de la Chreftiencé > fe puiffe bientoil eftouffer, & faire place à une Paix ge- nerale dunabl?, & falutaireà tous ceuxqui fe crouvent énveloppez, ou dans les eiFets, cu dans les conlè- quencesfuneftes de la guerre prefente.
Lefdits Refident & Deputez Extraordinaire fe trouventplus particulierement obligéparles ordres de leurs Maiftres,de reprefenter à voftre Excell. com- bien il luy fera glorieux 8t avantagieux, à la fin com- mune de la Paix, & neceffaire à la confervation de ce qui refteà/'j^d^ne dans les Pai; Bas, que voftre Ex- cellence en vertu face premier pas dans cette grande affaire, en confentant promptement a laJite Alterna- tive , aladite Trefve j& à la depefche defdits Plenipo- tentiaires vers la Ville d'Aix laCbapellt f & aufiG pour mieux acheminer cetre Negotiation, &ladite Tref- ve, que voftre Excell. fe declare promptement d'ac- ceprer la Trefve que fa iVlajefté Tres-Chreftienne a propolée le i//*iM>n>/;«« de Novembre mil fixcentfoix' aat,fept jjufques au jour de Mars mil/ix centfiixante buit. Et fur tous ces points lefdits Refidents & Depu- tez Extraordinaires fe trouvent obligezde priervò- tre Excell. avec toutes les inftances poflìblea de leur donnerunerefponfeprompte,nette & agreable aux bonnes&faintes difpofitions, aveclefquellesfa Ma- jefté & les Η. Ρ, ont entamé & pourfuivi ce deflein glorieux & Chreftien de la Paix commune, ©oitjct Cequejepeu direen Relponfeeft , quequantau nnitooon premier pointde l'Alternative, jedcis perfìfteren ma '"'^nöe"' premiere declaration faitle fr«jyi^e dece mois,a ■ fcavoir d-en avoir donnè part a la Reine, & auffi-toft quejerecevrayfe PaiTeport demandé, pourdepef- cheruné perfonne exprelìè ^laCourde Madrid,jc le /eray ians aucune perte de temps, efperant que fa Ma- jefté prendta.romesles bonnes Refolutions, furia mariere qui font neceflàires pour repos de la Chté- tienté, moyecantque fes ennemis voudront condcf- cendre a ce qui fera raifonnable j pour fiire un boa lis? Accord & ferfne paix. |
Touchant le denxitfme point, encpre que je me fuis dcclaréen ma Refponfe precedente, tradmettte la Trefve en la forme propoièe par la Traité, faire en- tre fe Maj, de la Grande Bretagnt, & les Hautts ikijjan- «f ,&queceluyqui accorde le plus, ycomprendle moins. Tourefois comme Γοη demande une dc'cla- ration plus particuliere poar ipanifefter au monde avec combien dezele l'on eft de ce cofté cy porte àla Paix, j'accepre auilì des afteure la Trefve .jufquesau dernier de Mars, comme Γοη le defire, & de mciVne par rout le Mois de May, & plusavant s'il feroit ne- ceffaire , en fuire da Traitè fufnoentionné.
Quant au iroijiefme point, l'y condeicendsauifi & denommeray incontinent un Plénipotentiaife pour concourrir en la Ville d'Aix la Cbaptlle de I3 part de fa Majefté, laquelle fera tousjours portée d'une inclina- tion particuliere d'avancer de fon cofté le bien & le repos commun qui eft fi eftroitementconjoint avec les Interefts de fa Majefté de hgrande Bretagne, & des Hauts Puiffants Seigneurs EÌtats Generaux des Pro- vinces Unies, ( Fait à Anvirs le vingt deuxitfmt Fivrier l662t Eftoic Signé Λί. de Cttftel Bjidrigo,
CHiJn fieeren, ·
GHefien hebbende de Pointen vervat in't Ghe- fchrifre by de Heeren Ridder Tempie, P.Burgerfd^ck ende vender Tocbt, refpedlive Refident vanden Ko- ningh van Groot Brittagntn, ende Extraordinaris Ghe- depureerden vande Heeren Staten Generaci der Vereenighde Provinciën , aen my overghelevertj van inhoude als volght .·
Mijn Heer.
DEij ondergefchreven Refident van den Koning vnn Groot Brittagnen, en ExtraordinarisGedepu- teerden van de Staten Generael der Vereenigh- de NederJandrfchc Provinciën, vinden haer verplicht aen u Excel, tereprefenteren, dat fyn Majeftcytende haer Ho. Mog, korteling een Tradaet gefloten heb- bende , by 't wekke fy niet alleen aen haer eygen ver- feeckercheyt, maer oock aen den Vrede ende ruftc ■ van 'c Chriftenr ij 1 k voorfien hebben, ingeval dat hare 'Naburen met defelVP góede intentie daerin proce- deerde met de weicke de voornoemde Geallieerden defe faecke hebben begonnen; devoorfeydezijne Majelteyt en haer Ho. Mo. om een fo Chriftelijcken werck beter te bevorderen, hebben aen hare Mini- .fters by de twee tegenvpoordigh in Oorlogh zynde Kroonen , ordre gegeven, om door allerhande mid- delen , en met een ghemeen concert t'onderftaen de voornoemde twee Kroonen tedifponeren de voorge- flagen middelen door de voornoemde Geallieerden t'accepreren, aWerfpoedigfte en nootweiidigfte om dat geluckig eynde te bereycken ; dat is, op de gepro- poneerde illternaive inden Vrede te bewilligen,en ( om te prevenierend'accidenten die om't progres van een Trad. te hinderen Tullen konnen opkomen) oock ipoedigh
te confenteren in een Trevestotop den laerften May, en vervolgens hare Plenipotentia- , riffen na de Sradr ^ixlaCbaptlle tefenden , ghemu- nieert met de .vereyfchte Inftrudlien en Pouvoirs om aldaer den Vrede te handelen, ende te flaytenop de voornoemde Alternative, dj) dat het vuyr, datte- ghen^woordigh ontfteccken is, en van't weicke de voncken apparent zijn om fich over't meeftendeel van't Chriftenrijckteverfpreyden, fpoedigb mach. uytgedooft worden , ende plaerfe geven aen een al- gemeyne. dueriame, ende heylfame Vrede aen alle degene diefich verwarretvinden, ofindeefiè^en of in de droevige gevallen van den teghcnwoordigen
De |
-ocr page 816-
t669>
en O OR L· O GL f$chehnfémi^ekéà. fÈf
De voortHjemde RfiSdeat endtf Ettraordinaris Ge- deputeerden bevinden fich door d'ordres van haer ' jvieefter&verplicjitj.aenU Excellentie te reprefenr teren, hoegloriêuxhet voorbemende voordecligh acn'tghemeyne ejrndevan den Vrede /al fyn, ooclc npptfaeckelijcktoiide.confervatie van'cghene Spaig- nen inde Nederlaiiden nochoverigh heeft, dat Ü βϊ- cel. metter daet den cerften flap in dit groote werck doe fpoedighiijck bewilligende inde voornoemde Al- ternati ve, Treves,endet'afvaerdigen van de voor- noemde PlenipotentiariffennadeStadtvan jli^/nCéa-
iW/rjendeoockomdefeNegotiatieen Trevcs beter te voorderen, dat U Excel, promptelij ck verklaert den Trevesaente nemen, diefyn elider Chriftelijckfte Majefteyt den acbtbimfhn November/t/lïM bendenfvth ■i»»_/i^i;givoorgeilagen heeft tot den laeiten Maert
t 'un bondnt acht tnftfiigK £ade yoor alle defe f oini vinden haer den voornoemde Refident ende Ext. Gedeputeerden verplicht U Excellentie met alle mo- gbelijcke Inftantien te bidden, haer eén fpoedig» net ende aengenaerd Antwoordt te verleenen aende goer de ende heilfame difpoGtie, met de welckc fijne Ma- jefteytende haerHo» Mog. dit glorieus ende Chrifte- lijck deffein van den gemeenen Vrede, begonnen en^- de vervolght hebben»
't Geen ick tot antwoordt kan fcggen ,raeckende t cerfte Poind van d'Alternative, dat ick by mijne eer- fte verklaring den dirtMtnden defer gedaen inoeteh per* fifteren, namentlijck, dat ick daer van communicatie aen de Koningin gegeven had, ende foo drae ick de verfoghte pafleporten tot het afienden van een Expres peri^oon aen 't Hof van Madrid, foude ontfengen heb- ben, fai ick het zelve fonder eenigh tijdt-verlies doen, hopende dat haere Majefteyt alle goede Refolutien nemen fai, dewelcke op die materie noodigh fyn tot rufteder Chriftenheyt, bemiddelende dat hare vyan- den iallcnde willen condefcenderen tot 'ighenc redc- lijck fai zijn, om een goet Accoord ende vaften Vre- de tc maken.
ilangende't tweede point, hoe wel ick ray verklaert hebbeicfc mijn voorgaeode Antwoordt de Treves toe te ftaen inde forme voorgeflagen door 't Tradaet, ge» maeckt ttlflchenfijne Majefteyt van Graot Brhtaignm, endehaerHo. Mog. ende dat die jgbene, dewelcke't meeft toeftaen , ^ vi^eynighfté 'dagr in begrijpen, Evenwel alfoò men yeifoeckt een hadér vei klaringh, om aen alle de werjcldt te bethoonén mét hoe groocen y ver men van defe zy de genegen is tot de Vrede, ac- ceptere ick bock van defe uyr af de Treves, tot het eynde van Maert,gelijck men'tfelye begeert^ende tfelvcoockvan Meyende langer indien't noodigh was, volgens *t gemelde Tradaet.
Wat aengaet bet derde point, lek condefcendere oockin't felve,endefalaenftontseen Volmagtnoe- men tot de by - een - conift inde Stade van A^m, van wege zyne Majefteyt, dewelcke altijt met een Ibnder- linge genegenthsyt gedrage fai zij n, om vart zijn zyde voort te fetten 'tgoet, ende de gemeene rufte, die fo naeuwvereenightismetd'Interefteh van fyn Maje- fteyt van Grttt Brittaignm, ende die vande Ho, Mog» Heereà Staten Ghenerael der Vèrèenighde Proyin- den.
Ghiiétm Μ AmMOirfta im fis i» tiaiatiglltt$ Ïthnaff i66i.
Was geteeckent
MARQUIS d, CASTEL RODRIGO.
a®flaoi)5eöeH&eceec£5önlïe/5tjtt öaecUan afse- ftfoeben etteüjcBc Coppen / en secommumcecctlioo? iKjiKgent öeHeyde aettiïért%ecê «öcahed'Eftra- des, tSmeaffatieui: ^xtcaojtittiatceiEe ban miK im i^eete litefi&cnc ban ben l^ec/ mtt^g^iei
aen befteecen Appelboom jcnbe Charifius, èjctcai WbfnartjS Cnbopes ban be Itemingenban Sweden «n Denemarckeii j al]} ooth am be a(Bia;aen> iftenban ■Brandenb.urgh «tbe Lunenburgh,om tefiCËC' ' ^ tot tee fÉJbéjnartf Btinge enbe tBööccsi te öienen fulfïenbébaec'tijeöoojt. , |
■!©ejt iï^ntSaïborgh 5 fcDliif op &n fclböi ^t „Pt 22>iuffH Wi wis^ef aen (jaec Jgo. 't geen cemac9ua6el#i&!iit ijettt upt i^amöo?gD ban 2?m aeOtöienflen befec stéfcfeeben toés/iiat ben J^raiifcDeri «lObaflTabiuuTirion aeb3«|t toogitip ben J^ectoBSi bari HoiftejnGpttorp, altoacc ftet ^Blaeii/en at tame» nidijifiibaiiòm^oaeiuonbÉ.t: 'ttoeUft toeloDemeibi 3ï«iöa|Tabeui; tegfiensf een ban be Sacbm ban öoosü'' öebacDte^ecto£®/.feubc göebomlje&lien bcfetooo^'
ben in fu&|ien^e : Dat men noch den dagli (oude fien« dat de Duytfe Princen aen fijn Koningiouden fpreec- ken faiet neder - geboogen knien j datfe arm ea fwack ende niet machtig waren om foodanige macht alsfijn Koningbhadtterefifteren. op 6p bert ÌtaetÌiDeetgeanthMiOibtiDasÌ/datter nochtans Fur- ften en Princen in 't Rijck waren , die al van macht wierden geoordeelt, dat oock eertijts een Keür-Vorft winBtftrto de Franfche Arinée Wel had gheflagen»
ai^aecopbeit^mtiaffa&euc aen i>en ^et^Oeec eeti
Dementi öab geflebm / toelcöe Utencontce öoogei: fouü beiiptgelJoiftcnljebùen/Bp dlbien eernge pecfoonert njiet tufTcDen bepbe toacen ge&omen<
^n^eba;Ianbtmaec]^tmen miai (iaetop b'obei^ Mnfie ban Don iean ,· fultï: bat ben «©cabe ban Sa-. lazer,btegefeRttofecbttefullen 3{}n Major Domo, banfön3^oogtjept/alo^?e uptaaf tot pet maeciiett becSPb?epen bo9?be^omeflij(ben ban ïfoogggebt l^lfniï.
<©p ben feberttöfenfien gefc^tcbc Binnen j|Kafa?ib be publicatie banben©?ebe met póitugaeütoepntBö te boocen ttiajs baec een toopeiibe gerugijt / battec aen battoeccftnocljpctiimocdiiapecen /om batmenfoe atfuböteacagDeflaecötfjabbé Bet opcecöten ban be Begofle >stallagien: on b' aiiimi^ ptóetfen ban be ^tabt baec bieCgelöciicfuncttenpleegen te geftDieben/ toacc upt be fpiaetbe gtngi) bat ban be ;pbe ban '^ojtugaelontcentbej^ebi tónige nieutoitDepttoaji ^jo?genomenj becftöepbe CifOimfianticn baet Up becgaienbeban'taeneomen toe Ei0fìQnnebangi;o9> tegelöt-fecoucffen /enbe ahb^iS / bantocgBen ©iancfecijch jonbectuflïöen bat be.recDtt oo?faec& ^aechangefqitbMecbt te fiinöet uptfilpben ban ben CouciecbiebeiSpaenfcöe «attfïtatfe na aiisbonn? I^abbe ge&?agt/enbe bie ban ©oïtngael foube te cugge tóngen ; >maec met b'aeniiomde ban befeu Cou^ lec / biaec op be 0uDIt£atlefe>?tst tolgbe/ ί,βί bit gantp fc0egecoepbei;Öbelti
^n^paignentoas boertmaeljS g^oteöefoibiegöfti heeefl onttwt get gOelt / foo bat ben publtgnen ijonbel feecionfupSDeeftgfteloopen ; gaenbebefp^ecöébat be p?ijis ban al 't geit foiibe becmtnbett too?ben tóaeci
epnbeltjcft göetoo?ben/bat ben i^ectogïi ban Paftranaonlangöis aen alle f^e beWenten ban fijnm ontfangg bdaiienbeaengefeptpab/geen gelt meec t' oritffógen al0 tot foo een tijt toe / alf^ in tio^ten tjje boo?bito becminbecinge geb?eefl totecbt;haec on»· bettttfTcgenbe iSegennge bienaengaenb^ gantjsi niet in l^abbe gDeb^engettoelcebaettei^oof feecüoog iietopgenomen;ia(00bàtbtenj^ertogf) beiafttiei fïgl^ upt Betrof te rettcecen gDelötft f)P fiaeft gl^ebaen öeeft / enbe gem iS «ne 3imenbe ban twintigh dayfentDucatenopgelegöt; wnbe bien ^eec eotfi i^attógïl ban Infentado, enbe bnptcit tbjjjjfel iie magif ttgfifien tn geit ban ganti éSpaignen.
®otgeniS ^iieben ban ben tisaelfìten berec uptCa« bi]c /a^ liet ^paenfe l^of aenöé^agftt/ lagl^ ben M' ce - ^fibmicael Sweerts met twi&tigh ^tfiepen ai &np^ ten/om na bert goebenbjtnöt te toaceten j enbefepbett bito ^?teben / batQet30làemfcge.€ri}iiab?e / beiliaen'> bcin tfiten ^φβρέη met ^entge ^olbatenna be ^pàenfcQe^berianbengébelttneect/met gliemeUïe ©ice - 3ibmfcael s weérte, nocö tragijtcn foube be cepsi te bom / enbe imb«l»eege tnbe Cornnaeenioopen ί 3 sm |
-ocr page 817-
^ ftii öi^ öen viera vijf eti tv^ihrighften bönifieffiÉC biti^'
ttêcftentiïuije/enïie fóit mee(le®tatrttìltooo?uptiijM? iieööegflen. ^vii
®aitGenuaijaïimeniiatuptHlö(antftenöe ea / toiectseàìrtjtfeett/ m rtteft - JPtanfcfje föaij - ^cftepetiuptTouionttt ^eeljjaiifinpietoopen/ niÈt intentie om öe ^Scijcpen ban ie tìèrtmioili» Mt' öeclanöenteliifïtecen/ tnöetc fïenof/p'^pa^fcBe «i5oeDecen foiiisen in tjeöDen 5 ^m bart aöbjjsi ts öebenöaecDetbcftoolöe. . ■
^mmiöDeli is in 0ml|ae0r)òoffiaTle^0ep?epa< reect tot öe ®?ebe IjanbeltnciD ban «fiert. ®en een en twintighften is üp ijaec ï|o: öe ttoeeöe-
ntael gecommitteert Denïgeeceban Bevérnmg , om (ï0 irt eiwlitept ale pejiipotemiatiiS ban befen ^taet/; ingijebolgebanftaec ï§o:|Ko0:aefölutie ban ben rie- gcniienden öefeii / têrt fpoelitflfjfle na »tt te becboe=i een / en in We miaötept bp tetooonen bÈ DanMingjjc ïiie albaec tot ljeb?cbinöe ban ben ®?«öe / tufTcBeji be ïSoningfjen ban ©jantftnjcïieniêpanjen eecflöaegöii
ÖOöDgemelte iöoninBen ten fpoebtgfien gefloten maglj toojiien/ conform be «ionbentie mutuele ben dne en twintighften ^anuaipleilleben/ tufftSen^ngelanut enbefen^taetopaececOtibaccobec ban tilt tot ttit <ro?t^oni3ecenfou&e inette .ïBirtffleciS ban ben fel= bert iStaet / öoenmaelsiaen öe l^oben ba» ©aïpsi ieniie25?utTel(ïgf)tiebinbenbe ; ootfi beiS noóbtjijn- be / met biein€ngelaniit / en in alleii gaenbe be Con^ tett metfooöantgO jpfniflec banben itoningD ban Groot Brictannien, allS ftg0in locò onth}ij|fel0i&foui be bebirtbenitothielclten ernibebenoobigeCcebentia» len mette boo?bcce®epefcijejs ban^uboic aljs an= betii/ baectoefpettetenbe/booten ten üej^oube ban ben ï^eec ban BeveminggebepefcBeect foubetoo?ben ; en bit alle^Ì onbecnrinbect be b^ye belifiecatien ban be refpectibe 5^?obiHtien^ onmtenotiD iwA of meer petfo^ mn/ten fine booifept/ na j^ken af te fenben. Wecf benbe{)iecban €jctcatt gefonben aenbe^eecen<Sff tcaojbinacijEr ^mbaftabeui^jes ban befen ^taet in 3i^^ntf{nic{ten<engeianbt/mitÌEÌ0eaiér^ aenbetgee^ renHaec J^o. iBög. iöebeputeecbett tot Bruflèi,omte fhrécfien tot bec felbec tiangtirtg/ etttoöbei^ te bieiiett fulticenbaec'tMjoOibe.
(0nbectufrcf)en teacen be 5pcanfc|Denbafi befÏg met liet ibatleel ban Gcnap öoo? nieutoe i©ew6ert te bet^^ flecffien.
(0P ben drie en twiritighften bii» WOjgBerti Ott^
tcenttenbjteupccn / tbierben be l^otSien genoegen inmeefl alle be ontleggenbe g^o^penban 35?uffei/' op b' ingebiagöte honbtfcftappen/ bat een goeöe φκ" töpfranfclje Kuptecen/ nebens! beel ©^agonbetiS benmacfcD gabben genomen na Gianbergen »Qm bieplaet$(cnoe anbece onbec 'tboojfepbe «agebiebt SMJOotenbe / in ben DjanbttefcttenjebogOfDnbe eefepbeBoldtecengljereticeert/ fonbec pet gSeeffei'^ tueectte0cbben.
tien alle ^paenfcïic «Officieren ig tóebec gelalt / op beclieici ban 't leben / batfe op benfe;^ entbtintigDden beferjUSaenbtinljaec <i0uamifoenen moejlen jijrt/ enbe baec beneben aen be Commiffariffen ban be |Bon(letingl) bebolen / geene ^olbftten (onber fioeba^ nig p?cte)ct fulcr fonbe mogen gecoiloreÈtt too?ben) op be iSollctt aen te ftaelen/ beel min Bttalinge te laten ge^ nieten / βίβί bie effectibe pjcfent bebonben tóieiiien.
Haeiifepbebatecttgebeeite banbe granfe 3ltmee place b'^rme^ifoubebebben bp l'^rbre deOuiie, 0degen ontrent bier muien ban Cattierijck.
• b'il|cerbanBergeyckie'!i mojgöenii ben bfif en tbrfntigïjUen ban 25?uffdopEeubettberit!otiiert/om in allefpoet be ^epi^ tot asben boon te fettett.
<0mbe5pcanfc0eaUeuptbl«cöten bfeft>tegöen be pjOteburen ban ben USarguiS be Caftei Rodrigo toi^ ^en op be baen te bjenggen/te benemen jfooiiS op jjl^nbagg ben fejs en ttointtg^iften goebt - gebonbent
t668^ ertt ö" ^eécDoiifeàiì d' Auftrtófti«fHiirttert Iww^i;! ^at aist öe 3Sön(rigfttite lamm^ tòfWigtìetiljp |
een fetietife iKiffibe 0crecot«manbe^:i fkiïK tó ben / bat ijare usajeftept b* aiteptTStirBlirt bi belst«fie WUecnatibe / bieeberge«tct{tibi^€tbbi«tiè baw beft b?ie en tbjirttigijflen gianuaep/'fefHiiiett /"tupfiittn ben iöoning ban ©rdot Briithtgtrétì yêfi^^ befen ^laa gejtoten ί op b' lè^tiflige aertrabingiwi&e ftiftéiwie ban ben IjoogD öeiüelöeti ïiontngft '^rtbé ban Öaet feö. .fliaog, boo? ben l^cr'lKaretttlbk -iSiiftèl· Rodrigó, aETonbemenc (ffiéneràelbec ^paenfcfie JiebertanBin'/ ih ben name baiHjace iföa/efi^ gfifeWen / töiHtóiöi ÖOneccn ί enbcbetìi«genjS niermléeh tetifobitb{oeftte= &et ilutöo?ifatiebecleenctt/enbe tóff gében aen be(t gemelbcn ^eet\liI5aitiHiif be Caftd Rodrigo , om op bie liitetitatibe met ffi|atttriùfjc&fe mogen fltipien ettbc teecheiten / oftebooi (ïin gefubfhtöeérSe te öow flupten cnbe te boen tq'cfienen ; rtemaérbïiiftbaetfttei bensi beloben bat ftaec iKajejlepf get^ te maecften i€cactaet ban 3&?ebc fonbe npp?oba'entin&eaàtffité= reninbe ftt-acBtigOfle enbe befle ütattiéré alg boene^ lijih toajS ; bat oocfi geftöiebenfoubé toerben aen ben ;|eec SCmbfiffabeuï Reede vaa Rciifwoodé, baf fjp be boo?f5 Daecèovpog. goebemeertöijjSeettbeitttefitte bp öc fjoogfjTOettielbeCottinginne Seoente ; enbe on^ tcent be jSegeecinge ban Spaignen met fijn particuliere bebboicen enbe goebe officien foube öebben te feionbe= ren / enbe te bebooiberen / baer toe gebnipcfienbe alle bcbetttfteliicfte rebmen ter materie btenenbe.
©oo?tjs ijS firet ban feennifìe gegebett aenbe ^eeten <ejt:traD?tJinaCcji Mriibaffabenrsitn «fìngefanbt/mèt berfoecb cnbe ferieMfe,begcecte/bat Öaer <Êb.6p ben Soningfjbflli Groot Brirtannien bebboititt blilbcn boen enbe goebe'olÏitien aenbjenbett /ont ben feften tebifponeren ten fine alsi booten;ban gelgtften te fcfi?öbenaen ben Boocljgemelten ibnincfeenbe aen beh §^etföon/bie ftjn |Ila)e(tept0 3lmbàffabeMrbe<i5iai bebansandwiciiaen 't l|of tot iyladrfdgabggdai ten/o?b?e enbe lall/oocb2Éi?ieben ban'Ctebentie toe tefenben/om fi)U|Kafe|ïeptiimeeninge enbe inten» tte albaec fultjc enbe baert befjoojbe te feaeibeten,- enbe tot bes te meetber beboo^bètAige ba>t Wen / hflec ober enbe bienaenganibeinaUeiEi met ben göentelben ï|«er3{mbaffabeut ban Reedé vati Reufwonde ίοη^ nbentelötit te cojrefponberett. Bojbenbe be bot#i»be g^epefcljes ban Daer ©O. Jfêog. na spaignen boo? een <frpielTen®ojlgf|efortb«i aen ben feto «erti^b. UtmbafTabeur ban Beuoineen tot Parys ; metiàfl en» be o?b?e om bie ontfangen gebbenbe/ befelbe aenflonfii toeberban baer met een €jcp?e|fe tta Madrid boö?» feptaf te baerbtgïjen/ enbe aen bert Koning^ baft ©jancfirötft enfön |iaaje(lejit«0oog lifêibifterjSopbi beguaemlletoijfeenbe maniere beSertt te mdetftöt/ bat ijaer ®o. JllSog. Bet boo?fepbe óffitte upt een €Ö?iflelöch ertbe ®?ebe-liebenbe ggemoet/ aenHl^of tot Madrid noc00abbenb)ilfen laten bóeh / om ben Booggebacrjteniöoniniftbart ©jancttóp onber am beren baer boój bei te eerbet enbe beter té bifbonecert totfnfpenfieban fijne asapenen/bp ctìntinuatie teii uptepnbebanbe ïH^aenbt ban lUepnaéfttomenbe'; oocfi is öier ban «Sirtcact gefonben aen b' Éeeren öaec ^0. iBög. oErtraoib; €5cbepnteerbentot Btaffei, ofn te (irecben tot ber felber nacicljangBe.
5©en JiBarqnisi bleef onbertuffcóen jbp jjjn oub^rt ®cem ban feiacftteh tegen be^anfcgêit ftj bage» lijtr blijcben gaben bat 5P 't niet recöt meenben ,· mettioogSe bectooningen ban'tbpfonberintereflbat befen ^taet fjabbeom befen Btmgerfgjöeri'g^ niet na^ bet te laten bomen : <0nber anberen (fcö?eef Bp op ben laetfltenbefer USaehtaenBaeclio. |feo0.benbolgen< ben?®?ief,
■
Hauts &Pttìffans Seigneurs.
, ,· j.., Stjfif
L'Oppfition quela France moiiftre àia 'f mefprisde vos Hautee PuiiTances'àtd»^ ÌMì dü Roy de la Graadt Britagnt·, &la iirBode,^·^ niatreté avec laquelie elle «'«ppefe k Ia coiivrraaiion
I ■ de
780 S Α ΚλΕ Ν van S-T^EfO |
-ocr page 818-
en OOR L O G; kht ehheertìghfie kecL 787
f669> ieHiTicfve, quoyqiiecefoltunmofenxqujaefte
— jugé öKeffaire, pouc pènrenir à k Paix, cornine il
i teÌTAOigùé dans fes declaracioos, derani: qü'il me 1'a
prdpoiee 6c afial'appilicationavec laquèlle il iav^tnce
(es totùes Sc próvifions, & prepare cóUt ce qüiéft
feqmV pour la Campagne, y voulant fortir vers Ie
irjiwyiwilfjlvH/, afia dejoüir d'une nouvelle iurprife
füileï forces dej Mediateurs, qu'il juge n'éflrepas
eacörieneftat ƒ βε pour cònclufion Ie perii, qui "ne
Hïenaflfe pas ftioins ces ProViüces du Roy món mai-
ftrê » que celles de vos ®&tìtes Puiffances^, comme
eftattCCoiHprifes dansfes Chiitteriques & volontaires
Prexeù&àat :Tottt ces raotiis m'dbligent à depèfcher
ce GoUfier à Htnliettr Dm EfUvmit Gamarra ylmbalTa-^
dcuïdefa Majefté', Scequ'ilvousleprefehtede vive
voasdemande de ma part, quevous^vou-
]iez>ms ioterelIer dans une cwfe fi comtnune avec
lapròoiptittkdei» qu'exige laconfcrvation de la pro·
pre! libêfté, tafchant de arrefter dans kur commen ·
cement les progres, queles Armes Innemies pour-
roient faire cooire les noftres, au mefpris du Traitcè
quevos Hautes FuiiTances Ont fait avec l'Anghttm,
dont couc Ie monde àttend raccomplilTement, &
touC cxige un tr^-prompte remede» Il femble, que
ce feroic Ie meilleur, que vos Hautes Puiffances fe-
royent marcher incontinentie plus grand Cer/i d'Jn-
fenteriiScCavalUruqu'eÜespoutTom, afin de fejoin
dreavec Nous, & mettre des puiflantes Guarnifons
dans les places, foit par voye de Smvigardts, foit pour
émpefcher les nouveaox progres, ainfi qu'il eft dif-
poieparte Traittè, afin qu'eftant joints de confeils,
armes & . forces, nousobligeonsla Ì^aewàconfen-
tiràune Paix raifonnable, qUecelle, qu'ilsmelpri-
ient, quoyqu'elles leurfoitü advantagieufei prifque
vos Hautéi Puiflances voyent, qu'ils ne vditllent pas
prülotógei Ia Tn/vt & que leur Ambafladeur a'eft pas
encore, compara au Jieu defnommè, y ayantdefia
quölquei jouri, qaeceluydu Roy mou maillres'y
iroöve ; Stqu'avecle fubterfoge de 1'invaliditè de
rüóa foimr.ÌMmiràl i quevosHaaces PaiQkncesont
approovè y üsöuvrcitcati chemin poar iemocqiier
de toat , & jetter de telles Radnes à la iitnarHh Vm-
mrfiBty ivecÏopaeeOioa&t mefpriidctoiu,qael'OQ
«ftièiïabiea tarddefabafé. J'efpere qeevos Haaces
Faiflances prenaoc eigard a toot avec tant de f roden-
te, nelairontpasdeconfiderer, combien il impoite
de ftotrs fecoorir féas ptrdrt m> hi»r» dt timfi, & que par
confeqiientelles prendrontleors tres-prodentea Re-
folmious iVec toote la cderité qa'exige 1'iniportance
degaigaerlesheores. Fiantén Dieo Se dans Ia lafti'
cede ce, qifdLlcs entreprendront. que ce fera pour
«vancer lebien de ia Paix ila Chreftienté, Stefta-
blirdanslebasage dB Roy mon maiftre la grande
obligacion de la confervation defst I^eti,qu'il tafcbe-
tt totirioors de conferver , cornine i'avM$-mttrde&
bons Atoia. Ie me remets au furplusàvos Hautes
Puiflances Ie fafdic Seigneur Ambafladeur. Dieuayt
en fa Sainte & dig&e garde vos Hautes FuiiTances,
-oommeje fouhaiue.
J>t Braxdtef h trtìttmet^ut/Mf dê iiirt
Eöoit figné
Itëm Eamt Tm0m»t h fbugfMi Sirvìtimr
L« MARQUIS de CASTEL RODRIGO.
Hooghen tMogendeHeeren,
DEn tegenftant die Vrmekrijcktooat tot de Vtee-
de ,de verachtingbdertuflchenftellingevaa U
Ho» Mog. en aen fyne Majefteytdea Koning
τω Grett BrinanaUe , en de groote hertneckigheyt
mee de weicke hy flch opodërt tot de continuatie van
de Treve, hoe wel het een middel is , die noodigh _ _
geoerdeeicwiert, om te komen tot dcVrcidcgclyck ' to^lisöltósV toaS id'^ toertwilnm^Ì^'mti
O"
'hy bettfyght hadde ihfjme DeclaraHeti j-ar iiodrfay!
didmy voörftelde j énieyfitlijck d'appHcatie met de ,
weicke hy avanceert iyfee ftirêkté», en próvirie^eh^^
prepareert al't gene vef^fcStwort tot dè Velt-tocht
willendeüyctreckènttóéΑ ^eH tö. Aprtlvp^'tege-
nietètt een mëüwé oV^rvWèp de fteickce^de^-Media-
teurs, dié hy oordeelt noci» Mèt ia itaSi^të^im yoot
de coticiufié en 'tperij tjkért êèflé niet nim<lèf de PitO'
vincién van den Konih|ih'mijn Meefter^dfi cÌié-.yàa
U Hoog Mog, dreyghtyals fyndé beg^è^èiïïwÏyne
Ghemeriques en willige ·ρΓ«έίιβεη : Alfi?dèié fcwe-
ginghen obligèren iny tedè^'fcheren defen C^urier
aendèn Hear Dtit Sttpbanè it 'Gmtitrra AmbafTafdeur
vanfyné Majefteytopdtóhj|^uditfreprefró^
een levendige ftemme,' en wicht van fy«éiï f'wegea
dat gby 8 wildé imerefleretì irii«enfbogeméetiefake,
met de haefticheyt, die detotìfervatle vancteèyiglicn
liberfeyt afvordert, fóeckende te fluttea iii'tbegin
deprogreflendiedeyyantlijckfe Wapenen mochten
teghen d'onfe doen j tot verachtingh van't Traöaec
't gene U Ha, Mog» met gemaèckt hebben }
waer van al de werelt de vervullinge verwacht, en al
'tfelve vereyfchteen haeftigeremedie. My dunck:,
dat het befte foudefyn, datUHoogh. Mog. metten
eerfteii deden marcheren het grootfte deel van't voet
volcken Paerde-volck , dacfy konnen, om haef
met óns te voegen, en Hellen machtige garniioenen
in de plaetfen t'zy by wegen van Sau vegarderi of t zy
om nieuwe prOgreffen te verhinderen , gelijck hef
gedifponeèrt is by 't Tradaet, op dat men aijnée ge-
voegnt met Raden, Wapenen en ilerckten, wyde
Franfchen obligeren een redelij cke Vrede te fluyten
als de felve die fy verwerpen, hoewel dat fy haerfoo
voordeeligh is ; doordien UHo, Mog.fien, dàtfy
de Treve niet en willen verlengen, nochhaerAm-
bafladeur en is op de genoemde plaets gecompareert
en is het aireede eenighe daghen dat die van den Ko-
ningh mijn Meeftér aldaer is gekomen; en ibeed'üyt·
vlucht van de kraditeloosheyt van Hlij'ó g^ertl·
macht die U Ho. Mog, gheapprobeen hebfeen, ff
openen een wegh om metatefpottea, ai werpen
fuicke wortelen tot de alghemeene Monarchie ι tnes
d'opfveOieen verachtingh νω al jdac méàtè laet fai
gedefabttifeert eljn. Ickhope cfat Ü Hoi. Mog. ne-
mende üöet fo veel vooiïicbtighcyc op atles acht ^ eo
£illea niÈÏf nalaten te confìdereren » hoe feer't noo-
digh is, ons té feconderen. Xcntder een uyr ti}dts te ver-
liefenen dienvolgende fuUenhaervoorfiditfee Re-
folutien nemen mee alle behendicheyt diecrmpor'·
tantie van uyren te winnen vereyfck. BetiroU wende
op Godt, ende loftitie'tgene ghyfwltaennemen,
£al fynom'tgoet der Vreede van't Chriftenrijck, en
oprechten in de minderjarigheytvaaden Koningh
mijn Meefter de groote obl%atie van decönfcrvatie
fyner Landen» diehy altijdtfal foecken te confer-
I veren tot een vooroenünge van fynegoefe Vrienden,
lek ftelle 't rcfterende op't gene aen U Hot^h Mog.
den geleyden Heer AmbaflTadeur fai n^rdènteren.
Godchebbeinfyne heylighe enwaerde béwwingh·
U Ho. Mc^. gelijck ick wenfche :
Uyt imp/dea js. Mme tS68^
Was Getecckeni
Van U Ho. Mog. den aldergfootfteo Dienac*
De Marqois de Cafitf RtA^t.
«otii communiceecïien be d^paoJftiie wn gaec
feecii nwnteï ^eöjittli tegDeim/ een
Quanfltpii tiett lleecban Loovoy, ίβφοί Ιΐίηίΐΐα
ban ben HUier jiorans^/ ^ab
f^jeben^tmtll^Ut^d'Hamiere, tse
nf l^efiept tn be ^^ai^ amananbeeitte/
hm\mntefu6|iamiebefi)itoaif: ©atbenifeatóig
booitetföö^be llmiiaffabm:!ig0ennpi««w0trgei
-ocr page 819-
mm S n'IMJE T:t
• S&ittiwqpidsn ontfiitgen be^ebepiueecbe ban Baee ïsse.
i|!>-ri0as.fenJlEiijfibölianbenJ®eecbartBeuaingea —
banbste'öcudercichften Maert, mebe b?engenbe/bat
gclijcl} f^.lEajeli. bani!©ianc6ci)töop rijn aKopael
l©3DLiöt.,öatit.-;booigöcgebcneén continuatie batt
birt ;rfevfi?,tOtben thienden befec : bat 00Cèb%ö:
iHamwsÈOiö^e.fouiie fieötoien te ftellen/ tenepnbe
biie öoAt;? p?o2ogatie oocö aen ftjue 5übe foube mogijen
taaien gtjeoüfecbeecti tjebbcn op 0et moment
banbe ceceptie bet boci?fepbe iBifltbe/ befelbe aen
fiii): .^iceUintie gebaen beDanbigen / en nocij boo? be
midbagfj benmljonbenban bien aen be felbe monbei
ling gececommanbeectjen i»oe toelfp niet^ebbenfiotti
nentoeteiitoelthe litefal^tierBuDaecèa. j|àog.opbe
wngljd-ingeftomen ^canfige ^epefcBeif / enbooi'
nameiJttÜÉÖop be c.wee#ointe« bp VranckrijekbOOJ
gctlelt/ foubetoo?bén genomen; foogebbenfpebeni
toet effectibelijthbmgijemelbm l|eec ifèarquiiïeett
toepnigfi gUefocljt tepiepacecentot Ijetteptfienenban
be 3icticulen,Daitboo?ben^eecbàn ieuningentoci
gefonb^cn.'. . .α.
^ Ijebaengijcbonben bat fijn «eiccellentie befelbe
albao? fiaeviaenftomftegïielefenenbe (ïgö beguaem
gljeiitactlitSab/ombesifelfii conftbecatie baec op te
upttcn..i;, .iij V
«öelöclt ban befelbe na een feec toybloopigBe eicpo*
liiilatiebpfieiti obec be JFineffés! ban ben feoning ban
©?ancl«ucluot intcobuctieban fijne «ebenen glje^
Pieuiitteert /beliefbe te feggen : bat fijn «ccellentie
bDojnamentlijclt upt ttoee 3icgumenten moeft beflup^
ten/bat befelbe iBaiejleptgeen intentie ftonbe fteù*
ben / om op 't fonbament ban be SUltecnatibe be ©je"
be aen€uropa te geben.
«eecftelijclt : (©m bat Dole en Gray albeceptsï giie»
bemolteect/ enfulc]cbaecboo?befaecfi in bat pofUiec
gebjaglit toiccben: bat befelbeiKaiedept Set geact^»
teecbeEtt banbe boo?fepbe 3iltecnatibe aenfijne 5i)be
niet foube bonnen bolboen /betoijle bat be ceflitutie
ban paetfen en i^teben in be Franche Compte',
tebecflaen3ijnbeboo?eeneffe(tibebec(iellinge)janbe«
felbe ^teben en ^laetfen tnbeBanbtb^SpaigDeo»
fultjcenfoobanigl) befelbe ten tijbe ban betbecobei
ringOitoacen gctoeefl 7«n fans aucane nouv/Jàaté,
nooifafieiijcftboo?bemin|le,heranbecing0 tni befelbe
(Congue(ieni)etboo?f33lit ban be Stltectmtibe foube
3pn adimpofllbile, ·Γ.νο:,,„,< 1·.·;!
®enenbei:en:®atinbeboo?fepbe3i!cticulen φ'
b^npcbttoiecbm be tooojben / les places que fes armei
onc ou'pourróient avoiroccup^, enbé bat bOec upt niet
buplïectebegnjpentoajs/bat fcfitiott genomen €n'
gelanbt en fiaec ί^ο. HSo, be ttoee pointen bp.®?anffi'
rijcbboo?geljoubenmoc8te fioomen in te fcBitben/
ebentoeli^^ancbrijcli ganggenbe be belibecatie ban
S paignetì >, gefint foube jijn bolgenjS ben ingouben batt
bEn35?iefban Monfieur.de Lionne,banbert negert
tljienben jHaect fijne 3@apenen in be ^paenfïD^
berianben te pouffecen.
^icijbecbecfeec toijblufttgl) ejctenbecenbe op bi.
pointen bie befelbe USajejiept alfnu ban <2Engelant en^
bei)aecl^o.|ISog. tegen Baec geconbenieecbe ban bert
drieèn twintighften lanuary Quam tC becgen.
^P Oebbcn gefept/ bat fp ban Ijacten geecne toenfcD»
ten / bat be boo?fepbe jpojtificatiettban Dole en Gray
niet gecafeect / maec allesi in ' boojgaenben jlaet gelas
ten totecbe ; ebog fo bupten bat ben ® jebe bp 30?ancft»
cjjcft toel toiecbe gemeent /bat Det ^paignen nietge«
caben foube fijn /upt oojfaeth alleen bart befe beim*
litie ben i©o?iogi) te continueren.
^»ftebbenomcebm«i jrc3toegöen/b.atien ^«c
HÊiacquiiS l)Ct3©00?bi fins aucune-hooveaaiè ,fn fu»
ne 3tcceptatte ban een ban be tleben ban beboo?fepbi
lilteiindtibe / mogelijcfi niét fonbec relatie op be.4jo^
fepbe J®?molitie en fulcftc ftü.dio fiab laten infiuècen ;
enbe bat tee contrarie ©?anclicncft bp fijne cicculatw
ban ben feveneii twintighften lahuaryjnoCB
bpfijite berftlacinge baniicn negenben USaert^fÌfT) met
enrticiteftàb becbonben / om gljebuprenbe φηε jw
feitïci ontrent bef ojtificatit ban fine Coneueftw j
aan. ^ape ncj> ime toiHiöetit/.l^iifeijniiii
^elegecMiijö^e ii«i>t aileeiilUfftw
, ____________at üait M^èiti; g^öaec ομ iieni
ilutS ,Caitei Rodrigo, ijtitMilact gemaè^^
^atïlett ötHimglj ljiijj,{ iKauquisi ).
0ö«cfMlc|ö.Ïio0iöam»«clïp./ ; .onj^ijsöucijnije .iifi^^ tüüt / ■
ììe CoiitctbHtteit fatteti / m
na"0elx>oonite u ïnm (αηαν,βμ ^aec ban aUe: ^ou)?^)?';,
neucii t' ahbecteueii j cttiii lae(f^)cft / öat ijpiie» cctr
(len faeïiamgen i^tatit bifJfictie ban Ijoflijitcpt
foutieöeöljent'antiecnemm/alifijpfoiilje ftaiiin8.niah
foo öml^ontng fisö &ertbi)ftüiiitjteii neti't l^wft ban
vijfeh dertigh duyfeat,mannen te Jêaet/eilyijf en
tvirintigh duyfent^aeciïenit» ©lamöecmfeiöii
ben, i^aecaUebcfe a?n5ebm0ba toieciieit..;ti».
^taet (lecBsi aensenomeii. Voioi fimpel StliJbiisSf öc
^paenfc^e öaölieii iitet liebec öl)efienatöi,iiat. 4»p
©?mic6c0c6 fiaùùen geniocpt iwfte öaet 5 m^ia; ! W
becflauljen öat öet onsi.b?p ημάίί toa0 ttoee
tcijcljaubcia /aliS anicn te-niilTcUibaccoumw ap
iijupcfiten top foetec mibiìiic bao? öc jDoitóeaba» öe^
fen tecceu ^aticnt ' 7 , 1« n;ν i...,
b' Jleeceii (©cbcputeerbiu iftt ?5?utM/mibaiïben
^eec ©enfwnactó be Wit fcOiijbaisi ontfanam rijelii
benbe/banbatöebetoullcfaiie ban tjppiaiiecatie bp
bsn ^ntbafìabeuc beGamarra met bc i^^eccen gai»: ü^o^
jBog. Couimiffariffcnmeffecte toass afgeöaen ì chì
bebienbolgcnsS niet auöqtsi «(Icccben/alss bat I)et
boo?fepbe geaöiufleecbe Ijaem ijoe liebec bp beni^ecu
3HSacaui$i be Caftei Rodrigo foube niogiicn.'.too^öeii
geapp^obeect. i^eüben öaec op ben eeclten Ipyl öp fün
«ijceellentie in eene Jtubientie fpecialücb geepöoiteect/
tot be boo?fepbe app?obattej bieljaec na een feec obli»
geant Compliment fepbe/befelbe/ alop bten bagfj
in ampliiiima forma geöepefcDeert / enbe boo? een «Sp
p^eiSiirouriecacnben ïgeecGamarra afgijefonben te
ijebben. 3©aec mebe becnoegljt / Debben benrboo?-
hoembenJ§eec.iBai:qui0gefoci)t te bjengOenop een
onbecq&ifcoucss / namentlijtfi op be macïjt / baec
ittebefijnCiceUentie be jptanfcOe Entreptìfes foube
iionnen repouflecen/ enbe op be ί^£fectcn bie inbe
ben en «©uacnifoenen banbe nodj leftcrcnbe ^paen^i
fcBe i^ebeclanben/foo ban ^olbaten/alisban ©ibjesi
enbe ^mmonitie foube mogen too^ben gebonben: feg^'
genbe/bat betijbtalbecepbtsalfeec betce taiasi bet:=
loopen /enbenocljtansi tot bietupce toe fijn <!£jcceUaltie
ban allegetfelbeljaei:geenbe^minlle (@ubectuceT)atii
bebeliebenteboen. ,
<£nbe om Diec ontrent petö folibe te honnen accefle-
cen / bat Det toel goognoobigb en bienfiigft foube ^jn/
bat 3»jn «Êjccellentie ijaec ftijJifteUjtftbe toaeceenbe
ongebepnsibegBelegentliepbt ban alleiS foube toillen
openbacen / om alfoobantnetbetecoberïegBfidjtot
()et uptbinben ban be noobige ittemebie te bonnen ap^
plicecen. »©l)emelte ^jcceUentie Jjeeft baecopfeec
opengartigB geanttooon / bat befelbe niet g^enegljen
toaiS om aen fjaec l^o: jfeog: petiS te celececen / maec '
gfielÖiB befelbe flet toetcfe ban ben ©?ebe Babobecge^
afteben aen be (©fficien ban ben öoningfi ban Ocoot '
95itttaigncn en ïjaec J^o: iBog: ; bat ooijt ?i)n<!£>:celi
lentie onbeftoaect Itaö / ten cefpette ban be üSilitai^
ce Conftiia / en 't gfieen baec bait foube mogen bepen?
beten / Ijet goet binben ban gemelte iijn jl^ielìcpt en
l)aec i§o: jlSog: abfolutclijt& tebolaOen t bat be felbe
alle moment te gemoet fagfi bc ïijften bie be ^ubals
tacne<i5o«becneuciS in bc jgtebeb / iSlae'tfen én fnp
ten ban be i^paenfcfte Heberianben Ijem fouben obec
fcDicijett ; (Snbe bat ijp befelbe ontfangöen fiebbenbe/
niet foube nalaten ftaec baec banbe <ffoppe tecfianbt
tefieHen/ metbpboegingc ban fijn fentiment/ ftaec
in genere te ftennen gUebenbe / batbeipojtificatien
alomingoebe o?b?egr)eb2acïit /enbe bevSteben enbe
ffilaetfen ban gijenoecöfame iCmonitiecnbe ®ib?C!S
boo?fïen toaren / ebocl) bat fijn €)ctellentte moéd be^
Bennen / bat be fielftban be mannen bie op papiec en^^
be onbec be ^olbie ban ben ïtoninglj gljecegi^eect
flonben/ aljSeffettibe Combattanten/ nietin'tbelt
geftfUm fouben bonnen toojben.
-ocr page 820-
en O O R.L O G. àck enwrfigijpekect '789
,668. itieitêöcDöm/ertlieteBauici-tieliijlTtamerttiifpafitie — ïticpaecConquecaittinfij'te becaijecje plaetiï o^öt- naciiStiSpolTtöicenïe.
«Êntie nopeaöe ùc cematqiic op iie bt>3?(5 3ficti£ulen/ öat fp üeg?ipeii öat ötê claufule in cffcct öacc toasi ge' (idt/niet met een energie/en om ùacu meöe öe Wf' continuatie üan öen Trevcs te becflaen te geben/ maec om met öcfe ampele enöe genecale maniec ban fpjeeci 6en / ijaec Jiïiaicliept ban ^paignen enbe fiine lentie foobeelöortöigec ban De ilcfKtutie ban alle be plaetfen / te becfeecftecen. .3©acc mebe fp banfijrt cellentieaefc02pi'cn fijn.
©cnbiei-benljabtien ïw ^paenfcfte toeet: meiitoe fhjai-igljepöt / 't toelcli ben ï|eci· Imbaffabem; öe Ga- marra, commuutccec Je aen aefen ^taet bao? Ijet bol^ iientici©emoriael:
Le Soubfigné AmbafTadeur d'Efpàgne nefepeut pas difponerdefairefcavoir à Meffieurs les Eftats Generaux des Provinces Unies, qu'il viene de recevoir un Courier Exrraordinai e avec des Lettres de Monfiiur tàarqais dt CafttI 'Rodrigo, par lefquellesil adverrilt quii convieni qu'ilremonrtreàleurs Hau- les Puiffantes Seigneurs fans perdre un moment de temps· quelatiecelfiréexige qu'elles faflent marchef incontinent les quatres mille hommes dc pied qu'ii a demandò, pour mettredans quelque places, & qiie autres dix miiies d'Infanterie & Cavallerie foient prcfts à marcher au premier ordrc, paree qu'il a re- ceu advis, que Ie Roy de France, ayant feuiement prolongé la fufpenfion d'jlrmesjuf.]UL'S au dUiifmide ce mois , poür amufer à reus, il ellüit refülu dc mar- cherle JoMt/f/me droifta Bruxelles , afin de tacher de s'en rendre maiftre ; &commeity manqaedcsrau- nitions, pour furnir quelquesplacoS de ce qui eft neceflaire pour leur defence , il prie & requieret tfes inftamment les Hauies Puiffances Ie vouloirdon- ner ordre incontinent', à ce qua Γοη envoye cinq ccns mille livres de poudre , & üx mille Mufquets, la motie a Anvirs, &raiitreà G.iW, & vne qUanntè confiderable de Boullets deCanon,comme auHi d'en- voyer quelque perfonne militai re auprés de foubfigné Ambafladeur, afin de difpofer & adjufterce qui con- vientpourlecommandement defdues Troupes , & flu rigard à ce qu'il eft abiolument rcceiTaire d'avóir prefte une benne fomme d'Argent ( qui eft le nert de la Guerre ) il prie auifi & requiert les Hautes Puif- liancestresferieufementdevouloir donner fansdilay lesordresàceft eiFeft, luy faiiant fcavoir pour quel jourilyaura quelquefomroe prefte, afinqu'ilpuiffe· advertir Air. h Mortimi dt ΟφΙ Rcdriga , comme auflì le jour que le 4.000, Fantafins i;narcheront»
Fait àia Ηψh ^Hatriefmtd'Avril
Signé
GAMARRA»
DEn ondergefchreven AmbaiTadeUrvan S/iew^i»» kan fich niec veronthoudeji aen de Heeren Staten Genej-ael dér Vercenighde Provinciën bekent te maken, dat hy komt t'ontfangeneen £x- traordinaris Courter met Brieven van den Mar^uis it Cafttl Kadrigo, door de welcke hy bericht genoot- faeckttezijn haer Hoogh Mog. fonder een moment tijdtsteverlieien, tevertoonen, dat de nootfaecke- lijckheyt vereyfcht dat fy aenftonts doen marcheren de vier duyient man tc voet:, die hy heeft verfocht, om in eenige plaetien geleght te worden, en datan- derefes duyfent man foo te voet als te paerdt móghen gereet zijn om op d'eerfte ordres te konnen marche- ren , alfo hy advysontfangen heeft, dat den Koningh van f^aackri/cli, hebbende alleenlijck defufpenfie van Wapenen geprolongeerttot den ibitndtti defer Maent om een yeder t'amuferen, dat hy gerefolveert was den iwutZ/iiCT recht op Brwy/l/te marcheren, en te trachten
Cch meefter daer van tc maken ; en aUbo in de fel ve
■
jflicutoe
fiBJtig·
jtDtn Dun üKi gm
έ)αρηαι; acnaara beüebie- jbt. |
Munitie^ vaiiüöddért iijn, ööieenighèplaötfeti tö voorfien met'tgene nootfaeckelijckis tot haer dcfea- fie; bidt en verfoeckthy feerêrnftelijck haer Hoogh Mog.'aenftonts ordre te willen ftcllentot hetaH'en- den van v^fb:uJert duyfent pündtn iuicruyt, ende j'ts <J«//i/it m«yi«irf in,, d'eene helft tot Anfiuirpen, ende d'andere helft na QenJf, ende eeö eoniiderablequaii·* titeyt Kogels, gelijck oockhetfenden vaneen mili·' tair Perfoonaen den onderfchreven Ambafladeur, om te difponeren en adjufter en't gene ftoodigh fai zijn tot het Gommandementvan de fel ve Truupes ende tenaenfien herabfoluyt noodighiseen goede fommegeldtsghereet te hebben ('twelck de bcnuW van den üorlogh is ) hy bid ende verfocckt haer Hc» Mog. oock ieerernftelijck de nondige ordres, fonder eenigh tijdt-verlies, daertoe te willen uyighcvcnj hembinnen eenige dagen te kennen gevende, ofFef eenighe bommen ghereedcfullenzijn, op dat hy de Aiarjuisd, Cafiel Redrtgv mochc waertcliouwen, ghc lijck oock van den dagh dat de voorfeyde vier Jujfent mannen te voet fullen marchereu.
Gitdaiiindm Hafgbt dmvitrdtn Afril fifibitn bitidirt acht enfefiigb, . Gheteeckent
GAÌAAKKAÌ.
..^a^'SimDairàìicin; iommtimceccbe oocii tee fêlbec tjìtecn pouvoii banben Hiacguiff/ ommctbefeit ^taetijet fccactaet ban «©ppigmcatie te(Iupt«n/ banm{jouiital.öbol0Dti
Don Francois àe Maura Corte-vai^ CHar- quis de Caftel Rodrigo ^ Comte de Lu- miaires &c. Gowvemeur & Capitarne Generai des Τ ais Bas, et de Bourgogne
COmmeil cónviéntpour la coiïimüne conferva" tiondetraiter avécles Hauts & Puiflans Sei- gneurs les Eftats Generauxdes Provinces UnieS desPaysBas, afin d'eftre aflìfté de gens de guerre» comme auflì pour obfenir l'cmprunc de quelquefom- mes confiderables d'jlrgent leur engagint quelqutf jlaces qu'il feront obligéz de conferver 6c reltituer ors qu'ils eft feront requis & iatisfait des fommei qu'ils auront avance, comme il conftera p!us ample- ment par le Conrraö ; lìt comme l'occupation de mon employne permet pas de m'efloigner , &que pour gaigner le temps neceflaire, il convient de don- nerun entier&ferme PoUvoir a un pèlfotìnéde tout authorité & confiance , afin de trailer & conclure ceftafiàirej envertudes prefentes & fpecialemenC du Pouvoirquefa Majefté m'adonne, depefchéà Madrid te vingt jepti'fnu de luillet de la prefente jinnée le donne & oétroye tout le pouvoirqui pour- ra eftre neceflaire à t/Lonfimr Don Eptvaa de Gamarra f Contreras Chevaliierdel'Ordre Militaire de Sr. Jac- ques , du Confeil de fa Majeftè dans ceux de guerre, & Supreme duPays Bas, Gouverneur du Chafteau de Gand , & fon Ambaffadcur auxdits S^igneuri Eftàts, afin comme fì j'eftoit moy mefme, il puifle traiter, propofer& conclure tout ce qu'on con vien- dra pour l'acheminement des affaires fi importante» ce que je figneray & ratifieray en forme fpecialc avec les claufes & toutes les aucres conditions req ulfes, he- ceflaires & accouftumez ; pourlafeurctè de ce que defl'us V j'ay fait depefcher les prefentes, figné de ma mai η ,fèelez,du Zéel de mesarmes, & contre-iìgnez parlefoubfigné Secretaire de'fa Majeftè, & d'Eiltac de guerre dans fes Pays Bas, Datià Bruxelles h trintimiifintJ* Mari li68: Signé
MARQUIS de CASTEL RODRIGO* Son Seel cofté fur un Oftie vermeillc. Et plus Ccntrt-Signi
DON MARTW i* GAÌARETTA Oteriu |
-ocr page 821-
79° S A Κ EN van STA ET
ï568. J1 γ aupled poawoir que «olire Excellence döijns à Msnfimr: Dori EfltvUfi dt Gmirrt,, afin d'adjufter & conclure des Traitrez Α Mesfeigneurs les. Eftats Generaux , en vertu d'iceluy que voftre Excdlen- ce a de fa Majeftè,
*Don Yrancifco de Moiira Cortereali Mar- qms van Οαββί Rodrigo Gra ve van Ln· miares, Gouverneur en Capiteyn Gene- raelvande Nederlanden.
GEIijck hec dienftighis voorde gheraeenecon- fervatie tetraderen merde Hóogh Moghende HeercnStaten Geaeraei der Vereenighde Ne- derlanden } om geaffifteert te 2.yn met oorloghs-volck als mede om te obtineren de leening van eenige con- fiderable fommen geks, haerengagerende eenighe plaetfea, diezy gheobligeert fouden zijntecopfer- verenen reftituerenj alsmenheceyfchte, wanneer fy voldaen zyn vande fommen die zygheavanceert hebben, ghelijckhet breederfalblijcfcenby'c Con- traói. Én gelijck d'occupatie vari myn employ niet toe en laec verre af te wij eken, en om de noodlge ty t te winnen foo ift dienftigh te geven een geheele ende vaile macht, aen een perfoon van alle authoriteyt en getrouwigheyc, om defe faecke te traderen ende te iluyten, uytkraclice van deteghenwoordige^n fpe- cialijck vande macht die fyne Majefteyt my heeft gegeven, gedepefcheert te lAadrid den 17. luiy van't voorleden laer 1667. I.ck geve en oftroyere alle de machtdienoodigh maghzynaenden Heer -Dì» Stt- fhanode Gamarray Ctatrtras, Ridder van de Militaire Ordrevan St.Jmnhus, en Raqdt van fyne Majefteyt in die van den Oorlogh, en hoogen Raedt van de Nederlanden, Gouverneur van Gmt , en fynen Ambafladeur by dc gefeyde Heeren Staten, om dat hy gelijck of ick het ielver was ,mach traderen, pro- poferenen flayten al't geene noodigh fai ζγα tot vor- derlngh vaaeenelo importante faecke, 'tgeeaeick fai teeckenen, ratificeren in fpeciale forme met de clanfen, en alle andere vereyichte noodighe en ghe- woonelijcke conditiën. En tot feeckerheydi van't gene hier boveq, hebbe. ick defe teghenwoordighe doen depefcheren getecckent by myn hand, gezegelt tnet hetzegel van mijne Wapenen, en medeteec- keninge van den ondergefchreven Secretaris van fy- ne Majefteyt ende Staten van Oorlogh inde Ne- derlanden.
Cedateertte Brujfelden ?i, MaertftfiiUnhmitr.t acht infifiigh»
Geteeckent MARQVIS dt CASTEL RODRIGO, Syn Zegel terzyden opeen root Uweltjen.
En te meer mede geteeckent
Don M.»rtmdt Gdaritt» Ocari^.
Onderftont Macht die U Excellentie geeft aen den Heer Dn» Stepbanodt Gmnarra om teajuftereqqnde fluyten de Tradaten van Myn Heeren de Staten Generael uyt krachte van de feive die Uwe Ej^eel}, van fyne Majefteyt hebt,
®ot DctoöniitQt? bait ij? toilb^ecltiööept Uec Spien^
iche tatùe i^icetie iJtefwou aH? biailïellenriaöïieit
Betoom/ «t obectupawjöcïict; j?iattfctje Compli- menten / totêcbt oocli oUecgljeDlJeben Det göeene bolöÖtJ |
ExtmB des damsdes' Lettres de U Reine tmchant la 'Denominatiofi des lieux de Conference , pour y traiterla Paix,
Ρ Ar lettres du prmiitr d'O^obre 1667, Γοη propofa les Villes de Kotis, Venite, oules Pyrenets, pouf
ytraitterla Paix, comme lieux d'efgalediftance
des Cours d'Efpagne & de Frame.
Par lettres du qUMriefme de lanvier 1668. la Reipe condefcendant auxinftances du Pape, envoyaàfon. Ambafladeur à Kome, aufij Plenipocence , pour y traitter, afin que les Frangois ne luy impiitaffentla coulpe de ne vouloir la Paix'.
Par lettres du deuvefme ^ vingtquatriefme de janvier ^feptiefmi de Fevrier I i68, aggrcoit la Reine ce qu'on avoit refpoadu, au Nonce du Pape , en denom- mantla Ville d'AixIa Chapeile , pour y traitter j par les mots qui s'enfuivent ;
J'aggrèe la forme en la quelle vous avez eicrit ati Seiptiur Fraacioni, Nonce de fa Saintetèle deuniefitie jour de Decembre 16Ó7. pour eftre conforme au fqnci- mens qu'on doit avoir, &c.
E'&tra& van de datums der Brienien van de Koninginne, rakende de noem'mge vande Conferentie-plaetfen om te tra£ieren.
BY Brieven van den i. Odober τύβγ. men pro- profeecde de Steden van Rome, Venetien, ofte de Pyrentin, om de Vrede te traderen , als plaetfen van ghelijcke diftantie der cours van Spaagien ende, Vrinckrij^ki
By Brieven van den 4 January i6$8., de Konin- ginne verwillicht op de Inftantien van den Pa«s,, fent aen fyn jlmbafladeur te Romen volle macht om te tradcren, op dat de Franfche haer niet befchuldigen haer fout te fyn de Vrede niet te willen,
By Brieven van den ii.enii4, lanuary ,en 7.Fe- braary 1668. de iConinginne ftbnttoe't.ghee.ne mea geantwoort hadde aen den Nuqcius van dep Paus^ noemende de Staile van Ak^n om te tradercn : % woorden die volgen :
Ick ftae toe 't gene de forme in de welckeghy hebt gefchreven aeri den Heer Francietti, Niincias vaij fyne Heyligheyt den 2. December 1657. om con- form te fyn tot het gevoelen datmen behoort te heb- ben, &c.
©olgfit Det ^ouljoi»; ban öcn itoninoDaen iiett
pacquiss/ oUecDet met Vranckrijck·
bofc Dan
tf^ HARLES, parlagracede Dieu, Roy de Ca-ten to- V_>ftille Öc. Etd'autant qu'ilconvientpourtrait-
ter une matiere de telle importance, de de- ^jgai;.
5uterun Miflive, en la perfonneduquelconcurrent eui#tet esqualitès, fuffifances, integrité, prudence & zele g^i àmonfervice, quife reqoierent, Scconcurrentles- j^jjug. ditsparties & plufieurs autres en vous, Don Fraacifco deMoura, Marquisde €φΙ Rodrigo, ιηοη Coufin, de mon Confeil d'Eftat, Sc mon Gouverneur & Ca- pitaine General de mesdits Pay Bas; j'ayjugèà pro- pos dc vous nommer, comme en vertu de Ia prefep' te, je vousnomme, afin que vous puiifies aflifter conferer, traitter, conclure&adjwfteraveclesMi- niftres du Roy Tres-chreftien deftinès à ceft eiïed,6c munis de pojivoirs fuffifans lefdits diiFerens prefentes &c efcouter tóate forte de propofitions de Paix ) Tre- ■ vesou du Safpenfion d'Armes,qui on vous fera pour lediteflFedj & inefme que vous Ie ptiiilies propofer & les porterïleurdernier adjiiftement, ^conclq- fionj aquelle fin e vous donne totit Ie pouvoir > commiffipti & facu tè qui font neceïTaires, δε qui re- fide en mon AiKhprité Royale, 6c de f^iretoutco que may mefmeje ferois ou faire pourrois,qapy q®? cefoit da telle qualitè, qu'il reqtiiroit; aucre PjenipP- teace & commiiHon plusacaple & plus partisulicre |
-ocr page 822-
ji68. &que me pouvoirs obligerk fon accemplifTement» _ C'cltpourquoyjedeclare& donne ma foy & parole Royalequctoutce queierafaic, craictè,&conclupar ledic Mar j«ii Λ Ca/} i/üiir/^e, je Ie leu edèsà eet heure pouralorsjeleconfente, ratifiej ScTadvoue, & le tiendra pour bon en tout temps felon la forme & con- dicionsqu'il feraconclu, &afrefté. Ecjem'obüge deletenir écaccomplir, comme chofefaiteen mon nom& par ma voloncé, & jel'accompleray pundtucl- lement. De mefme je m'oblige de Ie contirmer & ra- tifieren forme prefenje, avecles fermens & requi- fes Dece0aires & accouftu méés, cour ce que en vertu decette plcnipotencefe condurrà ,&s'arreftragene- ralement & fpecialement, afin qu'il foit valide & profitableàprefent, & encous temps, en forme de quoyj'ay ordonnè dedepefcherla prefence, fignée de ma main , feelice de mon Seel Royal, & con- treiignè de mon foubiigne Secretaire d'Eliat.
Madrid It quatrie/mi d'Aouft milU fix eens foixante
f'P*·
Signé
YO LA REYNA.
Seellè du Seel Royal, & contra-fignè
D, Eedro Ïemaadudil Cómftjl Angulo,
CA R E L, by der Gratie Godts Koning van Ca- ftilien,&c. Ende overmits het behoorlijck is om een materie van foodanighen giiewichte te verhandelen, een Minifter te deputeren, in welckers Perfoonconcarreren dequaliteyten, fuffifancie, in- tegriteycj voorfichtigheytende zucht tot mijn dienft, dewelcke voornoemde parthyen en veeie anderen vereyfcht worden en concurreren in uwDon Franctfc» J» Maura , Mirquis van €αβίΙ Kodrigt, mijn Coufijn , van mijn Raden van State , ende Gouverneur ende Capiteyn Generaci van de voornoemde mijne Ne- derlanden, Γ00 hebbe ick betamelijck ghüoordeclt u te noemen, gelijckick in krachte van die t^en- wooidige unoeme, teneyi|ide ghy konde afljfteren, confereren, handelen, iluyteti ende a^ljufteren met de JVlinittCrsvan de Alder - Chriltelijckiten Comngh daerroe gedeftineert, cn van lutfifante pouvoirs voor- fien , de voornoemde tegenwoordige verfchillen , en aenhooren allerhande voorllagen van Vreede,Tre- i ves ,of opfchorffinge van Wapcnetl, weicke men uw totdieneynde(atdoen,enfelfsdatghy die fult mo- ge voorflaen, en tot haerlaetfte adjaftement en iloc brengen ; ten wekken eynde ick ugeve alle mijn macht, commiffie en facalteyt die nootfaeckelijck is en in mijn Koninghlijcke amhoriteyt refideert, en om allestedoen'cgheen lek felfs foudc ofkonnen doen, alhoewel het van die qualiteytzy, dattet an- dere volmacht , en veèl ampelder en byfonderder commiffie foude vereyiTchen, en de weicke my to, devervullingevan dienmochce verbinden; So ver- klare ick en geve mijn trouwe en Koninghlijck woort dat alle het geene fai werden ghedaen, gehaadelt en geilooten door uw'Marquis van Cafttl Rodrigt, ick vandeesnyreafbelove, datlck'tconfentere, ratifi- cere en advouere, ende het ten allen tyde voor goec houden fai, na de fprme en conditie gelijck beiloten en gearrefteert fai zij n. En ick verbinde my 't felve t'onderhouden en vervullen, alseen faecke in mijnen j name endedoor mijn willegedaen, en fai't punftae- lljck nakomen. Oock verbinde ick my te confirme- ren ende te ratificeren in tegenwoordige forme, met de machten, beëdingen ende nootwendige en ghe- woonlijcke vereyfchen, alle het gheenein krachte van defe Volmacht in't gemecne en by fonder fai ge- flooten ende vaft gheftelt worden , op dat teghen- woordigh ende ten allen tyde valide ende geftant zy i in wekker voeghen ickgheordonneert hebbedete- t6tséé |
ghenwoordige te depefcheren, geteeckerit met m^'n handt} met mijn Koninghlijck Zegel geiegelt, en- de verteeckenc door mijn ondergeichreven Secreta- ris van Staec,
Madrid den ®/·<ί·Λη ^ugufty fifiiim bandirt feviH ut ftf^ tigh,
Geteecfööt
ΙΌ LA REmAi Gefegelt met het lConinghlijck Zegel, verfegelc
Din Ftdró Ftrmndtx.Jil Carnee f Anguli,
•©Ulte»; ije ganbi litbiilaeec&en öe ^paftiji-aöei fintien ooc& ùefe nacbolgljenöe fpeciilatteii / tottoè^ Dccleagiiigi) ban't jpcaiifcljc fonùament / toacc oti men ijaecfoo feec pec(lf Den ©?eïicte maften»
Aiwotationes circa Projeilum Pacis a Do* mmoiie LwwwÉ-compilacum
Hoc Inflrumentum varììs , tam infor- mai quam in materia yfcatet vi" tiis.
Ν forma qùidem, quia non Parifiitfcd Aquif- grani j non per clandeftinam Negotiationemj fed tS>petit» publicam ;non ad folum didramen partis adverf» , Jsnlwfl ied ex condidto & communi Partium confenfU) acoijticaen fcederarorum eorumque quorum Intereft interven- SeccaBe- tione, debuit eiFormari. Sie"'
tpf ftm.
a Quia pars principalis j fcilicet Sereniflìma »ic»e Galliarum Regina,cujas occafione ortum eft iftud diOìdium, & cujushicunicè resagitur, neccom- prehenfa , nec nominata eft in hoc pacis Projedlo, ideoqueregrcflumfemper habitura ad pr«tenfiones fuas,
•
• j Hoc inftrumentnm nulla ratione haberi poteft pro Pacis projedo , in quo nec pax fancitur, ùec ullaejuldem ftipulatio intercedit, necipfum pacii nomen , nifi obliquò, defignatur , nec inter quos Paxilla coalefcat, recenfetur, nec an perpetua fit, an temporanea, an aniverfalis, vel particularis pra Belgio tantum, quieomnia dilucidisverbis, & ex· predò Articuloinipfo projedifrontifpicio debuiflenc explicari, proutin omnibus Pacis Inrtrumentisper* pecuo ufu invaluit^
4 Defuntetiamclaufulacfecuritatis. cautela con- tra futura diffidia, oblivio praEtcritorum , inclufio foederatorum, aliaque id genus,in hujnfmodi Trada- tibus femper adhiberi folita , ita ut hoc Projeilunt ad fumraum haberi non poifit, quam pro particulari conventione, circi unicum Alternativae pundum, ipfi Pacis Inftrumento poftea inferendum»
In materia vero nonnulla occurrunt dubia elucida- tioni & corredioni obnoxia.
In primo jirticulo, hoc prjeambulum non pra»·» fcindit, fedintegrasomnino relinquitcontroverfias, quashuic Belloanfamdedere. iupponiteni&inecdifa cuflfafuiffeutrinque Jura, ideoquenecextincfta.nec habitam exceptionum rationem , fed quali provifio- naliterob anguftiam temporis, utrinque confenfum in quorundam Locorum celTìonem, quod tacitam videtur innuere prjetentionum refervationem, & rem totamad macurioremejufdem liti»» opportu- niori tempore difcuGSonem, rejicere,
Caufie autem hujus locorum ceiTionis bin® affi·» gnantur .· Prima ( qusefolo intuitu Pacis exhibetur ) nimis vaga eft ac generalis» & (fialianooaccedat)
prsB-
en OORLOG, ach en njeemghlte hoeck, 791 |
-ocr page 823-
791 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i668. prwtenGonum radicem nullatenus avellic j nam ha5C
■.....Il» locadirede ceduncur Regi Chriftianiffimoprsecen-
fiones vero non funt Regis Chriftianiffimi ied Sere- niflimie Regins : Bcllum geritur armis &c (umpti- bus Chriftianillìmi : adtio intentacur nomine Sere- nilIìmiB fponfe fuie. Erquibus refukat quod ceden- do ChriftiamiTirao Regi hiec loca fole pacis intuitu, manenc integix priecenfiones Sereniffimoe Reginas, & haec ceilio folum impucari poteric quafi in reiufio- nem fumptuum beili, & ad redimendam vexatio- nem, non vero ad extinélionem prxcencionum Sere- niffimoe Regina;. Verba, quasfubfequenteraddic, tttm ai Urminandas yrxcedentes Contrtver(ias, non fo- lum non tollunc, fed augenc difficukatem j priECer- quam enim hoc vocabulum terminandas non fatis efficax videtur, nec nomen rei de qua agitar adicqua- tum ί Varii enim iunt modi cerminandarum difficul- tatum , vel in perpetuum , vel ad tempus, vel diffi- nitivè, vel proviiïonalker. Hoc eciam juxta vira verborum rcferri non poteft nifi ad eas difficultates qu£e Regi Chriftianiffimo intercedere poflunt, cum Rege Catholiconec Reginaeprsetenfionescomplec- ticur; de qua in hoc Tradatunullafuitmentio.
Deindè hiec verba, praftnus difficultates qua hoc Bel- iamfttfiitarant, Totam hanc Conventionem reftrin- gent, ad folas res ielgii, nulla enim hujus belh caufa adduda fuit, quam praetentionum in Belgio: Ideoquè cum hocprojediim non comprehendat nec terminare intendac, nifi eas quse in prsefens ί Gal- lia mot® funt difficultates, campus ipfis apertus re- linquitur quovis quiefito pr^textu auc in praefens , bellum in alias Regis Catholici ditiones conferen- di, vel illud pro libicu, & opportunitate, illsefa hae conventione.
Sub finem ejufdem Articuli neceiTariumerit, vel expreffè definire limites& Jurifdidlionem locorum cedendorumj velaliquam ialtem clauiulamadjicere qux modum imponec vaftis prsstentionibus , qux inde effingi poffent, ut novis in executione Pacis concentionibus aditus prascludatur.
4 Articulo circa reflitutionem Comitatus Bur- gundiae, aliorumque locorum , addendum eritne- ceilario, quodpraememorata Provincia, ejufdem- que loca munita, in eodem piane Hata reftituentur, quo extabant , cum Marchio aCaflel Rodrigo obla- tam Alternativam acceptavit, ejuidemque membram per quod haec loca reftitaendaerant, elegie: fecus enim non pofTet fieri bona fide reftitatio, fi poft promiiram a Rege Chriftianiilimo & ab Hifpanis admiiTam reftitutionis obligationem, res non inte- gra, fedultro, & infraudemftipulationis, ex poft fado mutilata redderetur. Per hujns claufulae omif- fionem liberum erit Chriftianiilimo Regi non folum propugnacula diruere , fed ipfas aquarum falfarum fcaturigines, inquibus praecipuus Regis Catholici, inilla Provincia proventus pofitus erit, obftraere , & denique loco Provinciae, mutilum lacerumque Corpus, & inutilè cadaverrelinquere» Idem piane de aliis locis fentiendum.
Articulusqaintus omninofuperflauseft&captiofas, nec enim confenfus requiritur Regis Chriftianiffimi ad praftandam Regi Catholico Pacis evidionem fea garantiani, pro qua tam Sereniflimas Rex Angliae quam prsepotentes Uniti Beigli Ordinesfidem fuam Regi Catholico obligarunt. Liberi enim funt, nec pendentà Gallico fupercilio, fed ipfis integram eft pro rerum fuarum oportunitate focdera Defenfiva 6c garantias. adpropriam& vicinorum ftataamfe- curitatem , pro libitu, fancire, pro ut Rex Chri- ftianiffimus nemine prorfus confulto, fcedusRhe-' nanum aliafqus garantias pepigic. Indecorum ita- queforet tam ^nglisquam flatibus, fihtecclaafula inferetur, qux aiiquara à Gallis dcpendenciam & |
fubordinacioniï notam argueric j Sed hoe affedatu t668 Studio adhibitum fuic a Gallis , ut Rex Chriftia- ^ niflimus occafionem nancifcatur immifcendi fe huic Garantiie negotiationi prjefcribendique conditiones ; quibusejusefïedtus irritetur.
Sextus Articulus, quod fcilicet nihil renovarein- tendant de; Traitatu Pirenxorum, debilis eft ac pia- ne infruituofus : cum etiim idem Traftatus per pras- fens hoe beilum fradus, & è fundamento convul- fusfuerit, nihil impofterum ro|joris, per hanc nega- tivamclaufulamaccipiet, nifi per expreffam & pofi- tivam Declaracionem revivifcat, &in integrum re- ftituatur, cum omnibusclaufulis&annexis, & cura moderno traftatu ita cpalefcat, ut pro uno eodemque cenfeatur. In eo enim rota bafis & vis prasfentis hu- jus Pacis pofita eft : nec in mirum accidet Serenillimo Regi Angliae, & Praepotentibus Beigli Ordinibus; cum id ipfum proprio exemplo comprobarincin Tra- dlatu Bridimo in quo expreffe includi & confirmari vo- lueruntTraótatum Anni millefimi {txcmufimi[sxagtfimi ficundi velut prEecipuum totius operis fundamen- tum.
Verba in fine hujus Articuli pofita, quibus omnes prxtentiones refpedtivè refervantur in iis omnibus quaein hocprsfenti Inftrumento non funt exprellè contenta, irreparabilia poft fe incommodatrahunt, & non tam bellum fopiunt quam alio divertunc ; In- tegrum enim erit Regi Galliie fub alio quovis colore, fedem belli vel in Italiam, vel in Hifpaniam tradu- cere , obtentu aliarum prastenfionum , in ifto pro- leiSo non expreffarum ; hoe etiam foedus garantie penitus enervaret: cum enim praememoratum fee- dus non obligec Colligatos ad ferendasfuppetias, nifi in cafu praefentis Pacis violatx, & è contra liceat Re- gi Chriftianiffimo alias omnes prxtenfioncs hicnoa expreffas, armis perfequi, abfque noti violatae hujus Pacis, clarum eft quod fi Hifpani hoe admitcant, omnem fibi garantia: fruitum praeripient. Praeterea cum nec de iplo /ttri dévolutionis fiat hic exprelïa men- tio, confequenseft , ut vi ultimse hujus claufulaï, eadem pretenfio maneac etiam refervata. Quid ergo per hanc Pacem confequetur Res Catholicas , ia qua nec diilèntionum praeteritaram radices extirpan- tur , nec praelentium controverfiarum femina tol- luntur, necinfuturoscafusquidquamcauteteadhi- betar. Si Rex Chriftianiffi'mus firmam ftabilem- que Pacem fincerè cupiatnondetradtabitomniaqu» ad ejuslecuritatem, & corroborationem conducunt admittere , prout Rex Catholicas omnia quae ad eundem finem optari poternnt à R^e Chriftianiffi- mo liberaliffimè concedet; fi vero Gallia momenta- neam tantum Pacem defideret, ad divertenda quae. ipfi imminere videntar Foederatorum arma, & bel- lum ( ubi illoï exarmatos viderit acdiffociatos ) mox crudelius inrtaurandum, pradentum omnium Jodi- cio relinquitur , an Hifpanis & ipfifmec Mediato- ribusconducarumbracilem pacis ipeciem tanto cum dlicrimine acdifpendofedari, & iecurse Pacis me- dia , quas in prxfens prae manibus habent, neglige- re.
Cum denique ipfa experientia & recens exemplum luculenter doceant, unicum hujus Pacis firmamen- tum, non in ipfo Pacis Hifpano Gallica inftrumen- to i fed in arda unione vicinorum ftatuum pro mutua defenfione, unicè repofitum effe , & Marchio à Cafttl Rodrigo non alia de caufaaddudusfuerit.uttam duras Pacis leges admitteret, quam fub fide à Media- toribus data ardi cum ipfo foederisfanciendi, quo va- lidus ager exundanti Galloram potentia delnceps objiciqueat,nequavisqüaefita occafione in vicinos impunè poffit irrumpere , omnino ad ipfam Pacis fubftantiam fpedat, ut hoc fecaritatjs foedus, vel prae- cedat conclufionem Pacis, vel faltem a:quali paffa procedat , ut fimul concludantur ac firmentar, Sc- cus enim aedificium excradam in aere abfqae pricvio fandamenco, . ,
' ■ Ac |
-ocr page 824-
en O O R L O G Η, 'tAck^en-^eemghfieBoeck. 79^
iSéS' Ac licet de hifce ClaufuUs omnibus jam piene coii- ventumforct, Conveniens eft prascerea, ac ratlohi Confentaneum, ut priufquam Inftrumentum à Mar- cbione à Ca/e/ Rodrigo fubfcribatur, Rex Chriftia- niiTimus confentiat, & re ipfa ftabiliat fuipenfiocèm armorumadcongruutn tempus, quo & hiec omnia compIanari,& ratihabitio ex Hifpania obtineri queat: Incompatibilia enim ea Tunt inter fe,Pacis Trailatum ab Hifpanis fubfcribi & Regem Cfariftianiifimum
gore 1 ractatus Hage CuflelB-ocÌTigo datà,aciferendas Belgio fuppetiastene- buDtur. Tdeoque PacisTradtatus ad aliam normam ac Menfuram erunt redigendi : Nee enim aequum fo- rec Hifpaniam eodem fimul tempore alÜgari adTra- öatum Pacis per fubfcriptionera Inftrumenti & fi- mul omnia belli incommoda & vaftationes perpeti per novam Gallorum in vafionem,
Hiec omnia Dominorum Mediaforum Judicio icqua Lance perpendendafubjiciuntur.
Aenmerckingen op hefProjeSivanVreede ïngeflelt by de Heer de Lionne.
Et getnelt Inftrument is vol fouten, foo ten op- ficht van deflelfs forme als deflelfs materie.
Atngaende de Forme. Ecrftelïjcfc, is het iélve niet goet ten opCcht van de forme, om dait het niet tot Parijsi maer tot jiien , en niet door e?n heymelijcke en ciandeftijne Negotiatic, maer door een publijcq> mitfgaders niet volgens het feggen van de tegen-parthye alleen, maer volgens het fcggen, en metghemeyne toeftemninge der Parthyen en Geallieerde als oeck der Geintereflcerden heeft moeten ingeftelt werden.
Ten tweeden, om dat de principael parthye : na- mentlijck de Coninginne van Vranckrijck, ter iaecke van de welcke defen twift is ontftaen> en welck'ers fake alhier wert verhandelt, daer inne niet begrepen noch genoemt en is, waeromme Cy oock altijdt haer regres foude hebben tot hare pretenuen.
Ten derden, Soo en kan dit Inftrument geeniins werden gehouden voor een projedt vanVredcialfo daer inne geen Vrede wert gemaeckt,noch eenige ftipulatie van de felve wert bevonden, gelijck oock de naem van Vrededaer in niet dan van ter zyden wert aengewefen, en werter niet ghefeyttuffchen welcke defelve Vrede oock wert gemaeckt, en of defelve eeuwig of voor een tijdt fai zijn, en of defelve univerfel of particulier al- leen ten opfichte van Nederlandt, alle welcke dingen met klare woorden en volgens een expreflen Artyckel in het begin van het gemelt projeO:, hadden behooren aengewefente werden, gelijck fulcks in aJlcInftru- menten gebruyckelijck is.
Ten vierden, foo en werden'er oock geen claufelen van fecuriteyt in het felve gevonden, namentlijck, de claufcle tegen de toekomende twiften en oneenighe- den, en het vergeten van de voorgaende j influy tin- gen der Geallieerden , en meer andere diergeiijcke dewelcke in dufdanigen Tradtaet gemeynlijck plegen te werden bygevoecht, foo dat het gemelt Projet^ ten hoogftcn niet anders kan werden genomen , ale voor een particuliere overkominghe wegen het eenighe point van de Alternative, 'twelck naderhandtin het Inftrument van Vrede moet werden geftelt. yiengaenJe de Materye. Soo werden in dit ghemelt Inftiument verfcheyde dingen ghevonden dewelcke twyffelachtigh zijn , en overfulcks verklaringen en verbeteringen koomente vereyffchen.
Inden eerften Artijckel, foo en werden de contro» verfien en verfchillen, dewelcke oorfaeck zijn van de· fen Oorlog inde voorredegeenfints vernietigt of weg- eenomeo, maer volkomen en in haer gheheel ehela- γι. Deel, |
ten: want het prefupponeerc, dat de Reghtenvan i<jó8· wederzyden niet en zijn onderfocht, en dat defelve -——· daeromme niet en zijn vernietight , en datter oock geen regard is genomen op de exceptien , maer datter ghelijckalsprovifionelijck om de kortheydtdestijdts van weder-zyden isoverkomcn weghen de Ceffie van eenighe Piaetfen,'twelck een ftilfwygenderefervatie van de pretenfien fchijnc acn tc wyfen, en de gantfche faecke tot een volkomender onderfoeckinghe des ge- fchils ter bequamer tijdt komt uyt te ftellen.
En aengaende de Cellie van Plaetfcn, daer van wor- den twee oorfaecken aengewefen : deeerfte, dewelck alleenlijck ten opficht van de Vrede wert voorgeftelt, is al te onbepaelt en te generaci, en by aldicn'er gheen ander by komt , foo en fai de felve dc wortelen der pretenfien geenfints uyt roeyen : want werden defe Piaetfen diredelijck overghelaeten aen den Alder- Chriftelijckften Koning,daer nochtans de pretenfien niet den Koning, maer de Koninginne zijn rakende, den Oorlogh wertgevoert door de Wapenen, en op kotten van den Franfen Koningh, en werdt de AÖia geintenteert uyt den name der Franfe Coningin fijne Bruyt.
Waer uytvolgt^ dat, by aldien den Alder-Chrifte- lijckilen Koningh defe Piaetfen koomen ingeruymt te werden , alleen ten opfichte van de Vrede in futck
gcvmucjcruuic v^uuinginne nacr precenuen in 'tghe- heel fai komen te behouden , ende fai defe Ceilie al- leenlijck mogen werden ae^emerckt alsghedaen we- gen de onkoften van den Oorlogh , en ommealle moeyelijckheyt en vexatie te mogen af koopen, maer geenfints omme de pretenfen der Coninginne daer door te voldoen en te vernietigen.
De woorden diehy vervolgens daer by vougt:β om- me de voorgaende controverfien ettgefihillen te mogen ur- mineren, defelve en nemen de fwarigheyt nietwegh» maer vernieuwen defelve : want behalven dat het woort/irw/»ew»niet krachtigh genoug fchijnt te zijn, nochte oock bequaetn tot de faecke waer van wert ge- handelt, ( want daer zijn verfcheyde manieren vao termineren, namentlijck, of voor eeuwigh , of voor feeckeren tijdt, of definitivelijckofprovifionelijck; alfoo dat felve volgens de kracht der woorden, geen- fins kan worden ghetrocken alstot foodanigedifficul- teytenendegefchillen, dewelcke tuQchen den Alder- Chriftelijckften Koningh ende den Catholijcken Ko- ningh konnen voorvallen, fonder dat de preteöfien der Coninginne daer onder eenighfints begrepen ko- men te werden, waer van ii>dit Tradlaetgeen gewagh komt gemaeckt te werden.
Daer en boven foo fullen defe woorden , de tegen- veordige àifficulteyten dewelcke defen Oorlogh hebben wr* oorfaeckty defe gantfche overkomingen reftringeren en bepalen, dat ly de faecken in Nederlant alleen ful- len raken , want daer en is gheen ootfake van defen Oorlogh bygebragtdande pretenfien in Nederlandt J en daeromme, al(oo dit Projed: niet en begrijpt noch oock komt te termineren'eenige andere diiHcultcytcn van de geene dewelcke tegenwoordelijck van Vranck- rijck werden opgehaelt , foo fai haer een open Velde werden overigh ghelaten, om onder het een of ander gefocht pretext, (gelijck tegenwoordig ) den Oorlogh naereenighe andere Landen of Rijcken van den Ca- tholijcken Koningh over te voeren, en dat naerhaer goet duncken en ghelegentheyt, fonder quetfingh van deieoverkomingh. .
Ontrent het eynde van den felven Artijckel, Tal- men nootfaeckelijck moeten bepalen de Limijten etl Jurifdidien der over te late Piaetfen, en fai ten min- fteneenigeclaufule moeten werden bygevoeght, de- welcke de onmatigeenal te groote pretenfien, die daet uyt fouden konnen werden getrocken, komen te be- fnoeyen, op dat daer door verhindert Werdede nieuwe twiften dewelcke inde Executie van de Vrede ioadc mogen ontftaen.
Inden vierden Artijck^ fai nootfakelïjck moetea werden by-gevought wegen de herftellinge van het Graeffchap Bourgondten en andere Piaetfen , dat de gemelde IProviniw en tleffelfs gcfottificeerde PUetfen ■ |
-ocr page 825-
794
in den felven ftact volkomentlijck fullcn werden her- ftelt in de welckefy werden bevonden , wanneer den ■ Marquis de Cafiel Rodrigo de aengebodene Alternative heeft komen aen te nemen , ende deflèlfs Lid > waer door defePlaetfenherftelt moften werden, haeft ko- men te vcrkiefen, Want en foude anderfints gbeen ber- fielling ter goeder trouwen konncn volbracht werden, by aldien de felve goederen, naer dat de Obligatie van berftelling door den Alder-Cbriftelijckften Koningh wasbeloottcn van den Catholijcken Koning was aen- genomcn, niet volkomentlijck en geheel,maer nader- hanr, ftucx-wyfa bedorven, en tot fraude van de ftipu- latie quam herfte't te werden, want door nalatinge van dele Claufule fai den Alder.Chriftelijckften Koningh vry Itaen niet alleen de Fortreflèn om verre te wer- pen , maer felfs oock de foute water Bronnen ( waer inne de voornaemfte inkomften van defelvc Provin- cie voor den Catholijcken Koningh fullen ghelegen zijn, mogen ftoppen, eri volgens dien inde plaetfe van een Provincie , een gefchonden en mifmaeckt Li- chaem,en onnut Rif overigh laten, en'tfelve moet oock alfoo van de andere Plaetfen verftaen werden.
Den vijfden Artijckel, is gantfch overtolligh ende captieux : want de wil ende toeftemming van den Al- der-Chriftelijcken Koningh wert niet vereyft omtne de guarantie weghen de Vrede tot vordel van den Ca- tholijcken Koningh te volbrengfen, als voor den wek- ken den Koning van Engebndt, roitfgaders de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden haer getrou- wigheyt aen den Catholijcken Koningh hebben ver- bonden, want fy zijn vry fonder dat fy naer de oogen van Vranckrijck behöuven om te fien, en fy hebben de macht naer gelegentheyt van haer faken j Defenfi- ve Alliantie en Guarantien, tot haer eygen en der Na- buerighe Steden fecuriteyt naer haer goetduncken te niaken,even gelijckden Alder-Chriftelijcken Koning fonder yemant te vragen, de Rhljnfe Alliantie en an- dere Guarantien heeftvoltrocken : derhalven fo fou. de fulcx de £ngelfen ende de Staten Generael,gantfch oneerlijckzijn,by aldien dufdanige Claufulen quamen bygevougt te werden,dewelcke eenigh merckteyckea van dependentie aen de Franfen, en eenige fubordina- tie van de felve foude komen aentewyfen : dan is fulcx van de Franfen met voordacht alfoo gheftelc, op dat den Alder-Chriftelijckften Koning eenige occafie mocht bekomen om figh met defe Negotiatie van Guarantie te vermengen » en foodanighe conditiën voor cc fchryven, waer door het effeói van dö felve vernicdght foude mogen werden.
Den feften Artijckel, namentlljck : dat fy geenftns •voor hehbettyeu te vermeuwenwegen het Jraiiaet va» de TyreneCe Geberghten, is fwack en gantfch vruchteloos, want alfoo'c felve Tradaet door defen tegenwoordi- gen Oorlogh gebroken, en fondamentelijck is vernie- tigt,foo en fai 'c felve in toekomende geen kracht door defe negative Claufule bekomen, ten zy't felve door een expreife en pofitive Declaratie komt te herleven en in 't geheel herilelc te werden^ met alle fijne claufu- len ende by voegfelen,cn dat hy met dit tegenwoordige Traétaetfoodanighkomcvereenight Ce werden > dat hec als een en 't felve komc gehoude η Cc werden : want in ^c felve is gelegen het gantfe fondameac en de krachc van defe cegenwoordighe Vrede, nochtc fai fulcx de Koningh van Engelandt, mitfgaders de Staten Gene- raelder Vereenigde Nederlanden vremc voorkomen, alfoo fy 't felve door haer eygen exempel hebben ko- men toe te ftaen in het Trailaet van Breda, waer inne fy wel expreifelijck hebben willen lacen influyten en beveftigenhctTraöaetvandenJare i66i. als zijnde her voornaemfte fundamenc van hec geheel werck.
De woorden in hec eynde van defen Artijckel ghe- ftelc, waer door atte pretenfien reJfeEiivelijck werden ger*· fervetri> ten apfichte van fulcx allei 't velck in dit tegen- voordigh Inflrumevt niet uytdruckelyck en is hegrefen, brengen met haerirreparnbelcongemacken en fwarig- heden, en defel ve en leggelden Oorlogh foo feet niet rer neder, als fy de felve wel naer andere plaetfen ko- men te voeren,want fai den Franfen Koning vry ftacn i onder defeofgcenefchijn, den Oorlogh of in Italien |
ofte in Hifpanien over te voeren, ter fake van andere löig Pretenfien d'weicke in her gemelte Projeö niet ca zijn uytgedruckr.
'c Selve foude oock het Verbont en Guarantie t'ce- nemael vernietigen en krachteloos maken, want alfoo het voorgemelte verbont de Geallieerde niet en komt te verbinden tot huipe, als alleenlijck in gheval van do gevioleerde tegenwoordige Vrede , endaerentegea den Alder-Criftelijckften Koningh geoorloft is alle de andere Pretenfien, dewelckealhiernietenzijnuytge- drucktjdoor wspenen te vervolgen,fonder eenigteyc- ken van gevioleerde Vrede,foo isklaer blijckende,dat, by aldien de Spangiaerden fulcx koraen aen te nemen, fy in fulck gheval, haer felven fullen benemen alle de vruchten der Guarantie.
Daer en boven, al foo alhier van hec Reghtderde. volntie felve geen uytgedruckc gewag wertgemaeckt, foo volght. datdefclve PretenCe uyt kracht van defe laetfte Claufule, oock komt gherefer veert te blyven; wat fai dan den Catholijcken Koning door fodanigen Vrede bekomen, inde welcke de wortels van de voor- gaende Twiften en Gefchillen niet en werden uytge- roeytjFiochte het zaet der tegenwoordigen komt wegh genomen te werden, en inde welcke gheen cautele of yoorforge wert bevonden te zijngheftelc tegen de toe- komende gevallen.
By aldien den Alder-Chriflelijckften Koningh een volle en beflàndige Vrede voorgenomen heeft tema- ken , foo en fai hy niet weygeren alles aen te neraeni t'geen tot fecuriteyt en vaftigheyt van de felvefal kon- nen dienen, gelijckerwijs den Catholijcken Koningh^ alle 'c gene van den Alder-Chriftelijckften Koning tot dien eynde fai mogen ghewenft of begeert werden be- hoorlijck fai toeftaen en vergnnnen , maer by aldien Vranckrijck de Vrede vuor een korten tijt fai begeren, namentlijck, om te mogen ontwijcken en af te keeren de Wapenen der Geallieerden, dewelke hem fchynea dreygen en over 't hooft hangen, en om den Oorlogh
naderhant ftre^er te mogen vervolgen, fo wert fulcx gefteltaen het oordeel van alle verftandige, of het de b'pangiaejden en de Mediateurs felve beteren vorder- lijcker iseeoydelenfchijnvan Vrede met foo groeten gevaer en koften tc achtervolgen en de middelen van een vafte en fekere Vrede, dewekke fy tegenwoordigh in haer hant hebben, te verwaerloofen en verwerpen. Voorts, alfoo de er varenthey t felfs en het verfch ex- empel klaerlijck komen ce beconen, dat het eenighile fundamenc van defe Vrede eygenclijck niec en is gele- gen in hec InftrumenC felfs van de Spaenfe en Franfe Vrede, maer ia een naeuwer vereeniginge der Nabu- rige Scanden tot onderlinge befcherminge; en de Mar- quis de Caflel Rodrigo, om geen andere oorfaken is be- wogen, tot het aennemcn van foodanige harde wetten der Vrede, als alleenlijck om,'de trouwe en fekeiheytt d'welck hem van de Mediateuren werden aengeboden om een naeuwer Verbont met hem aen te gaeo, waer door een ftercken en vaften Dijck, tegen de overvloe- yendeMachc der Franfen, naderhancmochte werden opgeworpen,op dat defelve by allerhande gefochteoc- cafie, de Nabuyren'nieclichcelijck en fouden koomca Ce overrompelen : De fubftantic vande Vrede vereyft fukx dat het Verbont van fecuriteyt, het fluyten van de Vrede komc voor tc gaen, of ten minften gelijcke- lljck met de felve komt voor tc gaen, op dat ij gbefa- mentlijckbeflotenenbeveftightkoomen te werdeti} wanc anderfints is het een huys, t'wekke in dc Lucht is ^bouwt cn fonder eenigh fondament. '
En alhoewel wegen alle defe Claufulen, nu volko- mentlijck was ovcrkomen, fo is daer cn boven behoor- lijck en redelijck, dac, alvoren het Inftrument van ώη Marfuisde Cii(?i//ie<fr%owertonderteyckcnt, dat den Alder-Chriftelijckften Koning komt toe tc ftaeo, en roecter daetde fufpenfie en ftilftandt der wapenen tot een behoorlijcken tijde komc te verfekeren, binnen de welcke alle defe dingen mogen werden verefiFenc.en de Ratificatie uyt Hifpanien gekomen mocht werden: want defe dingen zijn ondetnalkanderenonlydelijck, namcnli jck, dat het Tiaöaet van Vrede ran de Span-
giaer; |
-ocr page 826-
cn O O R L O G H, 't Acht-m-^'U eer tl
eBoeck. 795
Dipbcn/oftfelbeiilcactaftteboltteciEicn/ of toinpe» i<ióS.
tenie tfjbt tc bfcgnnnen/ om baec op be ratificatie npt ——
Spangien tc Sonncn Dom oberBomcn/ tnOeboojal
mebe oïjcfcurtenbebcielbetijbt De gt)eacto?befïbcfiil»
(ïanbt ban Jl^apenen te continurccn/ tot iipthJercSins
BÖebananeDctb)cIchcöaecï3o.|0oo. aenben booj»
noemben^erc van Beuningen, becfelbec <i2):trno?bu
nari^ ^Hmbaflabem: tot Parijs, be noobig^e ojbjc^ pel?
ciPKffcn tocgcfoubcn DcDbrn/ cm baec in met ronccrt
ban ben gemelben ©ecc Trevor, enbe te g^elpcft met
befelbe ficacïitiflö te arbepben. i^ aenbe!gcecen
ijaccJgo.|19og,<eebcputcfcbcn tot Bruflel acngcfrïjjcs
ben/ obec'tsene boo^fs fiactmctbcn Jgeccc Tempie
ronfibcnteiicfi te communiceren/ enbe ncbeng befelbe
cfficacicufciijrft be öant baec aen te Ijonben/ ten epnbc
ben gemelben ©cfcJttöatqni^ fonbcccenccnisörao»
menttebccfupmen/ 'tboo?f5 concept ban ®cactact/
of felf^ geliefbe te teltenen/ of immeciS (jet geceqwicceci
bePouvoir, algboben/ na Parijs obectcfenbcn/ om
't felbe albaec in ftjnen name te boen boltcechcn : Φε»
Irjcfiooch be föecccn Battilo. j®og. ^Ftraojbinari^
ftmbaffabeut^ in Ëngeianc gelaci toiectben Coningf)
ban Groot Britrangien te becfoecften / om ban fijne
5ijbe mebe niet alleen benobisebeboicen enbe pjcfen»
taticn/ conform befe enbe gacc üo. lËog. boojgaenbe
tefolntien / foo tot Parijs al^ tot Bruffel te laten aen*
toenben j raaec oocft om in eventum be gecequircerbe
macïjt tot fccont^ ban be^aenfcöe.ï3ebecïanben/
foo 't De noot mocI)t becepffcfjen/ f fcneraacl baetbiflö
te i)out>en, 3]£>ccDenbe mebe giet ban c);tcact gefbnben
aen ben meecgemelt.)l|eec van Beuningen,aljS ooit ben
i^ecc ban Beverning,picnipotentiaci^ ban befen^tact
tot Aken, om te ftceciieii tot Dcc felbec nacicfttinge.
'^finbeten^sS baicct oocU aen b'^eecen ^llmbafi
fabeur^ in Engelandt gefcfecben/bat fp met allen pbcc
bjilben bebojbcwn fulcp enbe bacE 't bcöoo?De/ten epn»
be bat bc vijf en twintigh capitale ^cöepcn ban Φορ^
loge/altocconbcciequipagie gijnbe / foo Datfl boen*
löcft beibaerbigt/ cn in Sce gcbjagt mocDten bjecben;
met bpboeginge/bat all)icr alie^ tot {)ct bolttcclten ban
geijjcfte Cquipage gtbojbett toojt ; enbe bat öaec 3§α·
HSog. intentie tua^/ bat op bc vijf en twintigh ^cBe^
prn ban ©o^loge ban bcfen ^taet / Boben fiet ojbina^
ri^ gÖetalban^cDeep^-bolcft enbe atanbt-folbaten/
noci) een nom&^e ban twee duy fent man 3Lanbt-miii=
ticgecmbarquccctfoubebjojben. Jöijbcc^ jijnbegc»
meitc ileectn ^mbaffab. nocD nabcc geantfiocifeett
om be ijanbelinge met Sweden neben^ Engelant omni
meliore modo, enbe foo mcfnageecljjch alp ccnicBfln^
fcnbe ftonnen gefcljiebin/tot perfectie te b?engen/enbe
baer inne be fentimcnten ban ben Coning ban Grooc
Brittangien te mogen inbolgen; op bertroutoen/bat
benijDoglt-gemeltenConingöoocR niet foube bifccca
peren ban'tfentiment ban gaeci^o· J3@og. betbat iti
ber felber refolutie ban ben vierden befc^ / enbe 't abs
"Ij^ ban be i|eeren ©ebeputeerbcn tot be feccete
'ranfefaeclten baer inne bermelt.
©an 't een en 't anber ontfingen b'öetrcn «©ebcpns
teeröen tot Bruflci berigt/ 'jJ abont^ ben fevenden, eri
commnniceerben 't felbe's?anbercnbacg^ aen ben ^eec
Cijebalier Tempie,en becfocBten bat befelbe foube be-
lieben goet te binbeu/ om conjunöio ofBcüs ben ©eec
.lieacqui^ tot &et tcRenen ban 't pjoject te bifponeren;
30en gemelten ï|ccr öeeft fig op t boojfs fubject met
Baecto. JlSog. fentiment bolfiomcn geconfo?meecc
enbe aengenomen / om mo?gcn boojmibbagB ben
boo^noembcn ïjcet JüSacqui^ gelijch tc begroeten.
(Cot Madrid confuleccbe men nacöt cn bacfiobeii
Wt toercB/ foo bat Bet tof / 't toelcft ontrentbcfe töbt
ban ©aeffcften gljccefolbccct tua^na Aranjüsz, een
fóonintfilijcft atufi-Bupg bupteti Madrid te gaen/ ora
bcfe Booge ocaipatie/ bie repfc moefï fiaftcn.
b'ücer ^mbaffabeur ban Engeiandt, f|i in 't begiti
banbcfe JBaenttoebectot Madrid aengefioraen/^ee
ló'eft oocltalleanbcrelöecccn/ boojbefcn <n Portugaei
gehangen gctoeefl sfjnbe/meöe albaec berfÀenen jijni
bipbenbe ancen bcj^cec j®arqui^ ban Carpio nocg
tiatLisbone, om (foomenboo|befciigef(ïiüthteft)
albaec cenig bolcïi tetoecben ; macc foo gelooft kdiett/
bat ba» omt»nt fb^orii^cpt foube {^ofdtt
^n t ' ööW
g iaerden foudcn werden onderteyckent, en dat onder-
ïioS. tuflchen den Alder-Cbriftelijcklten Koning, Nedcr-
- — lane door fijne Wapenen foude overvallen : wantnie-
iTiant en cwyfielt or het weien cn degantfchefake wert
daer door verandert, want door fulcx dat den Alder-
Chriflelijckften Koningh fijne Wapenen fai voeren,
daer door fai den Marquis de Calici Rodrigo vry zijn
van de aceeptatie der Alcernative, ende fai door fulcx
den Koning van Groot Brittangien,mitfgadefs de Sta-
ten Generaci der Vereenigde Nederlanden gehouden
zijn, foo uyt krachtaen hetHaegfe Traótaet, alsoock
volgens de belofte van den Marqu is de Caftel Rodrigo
gedaen,de Spaenfche Nederlanden behulpich te zijn J
en daeromme fullen de Traftaten van Vrede, volgens
een ander regel cn mate moeten werden ingheftelt,
want ten foude niet billick zijn,dat Spangien op een en
de felve tijdt foude verbonden werden, aenbetTra-
ftaetvan Vrede door de ondertcyckeninghe van het
Inftrument, en te gelijck foude moeten dragen allede
ongemackcn en verwoeltingen van de Oorlogen, de-
welcke door den overval der Franfen fouden veroor-
faeckt werden. Alle welcke dingen het oordeel van de
Heeren Mediateuren werden onderworpen, om de
ükc in alle billickheyt en regtmatighcy t te overwegen.
^UonbctDafl ben vijfden ijj geiioojt Bet cappo?t bnn
be igfcccii Rippcrda tot Buirfc, cnDc anöEK fiarc ^o.
11505. «©ebeputcccbcn tot be militaicc fafien / acDtcr=
bolaen^becfcllticccefolutie ban bm derden befc^: 36=
bifiteect enbe gee^aminecctbebbenbebeJI@ifTìbeban
beì^eec Marquis de Caftel Rodrigo, oBefcÖ?Eben tOt
Bruflèl ben een en dertigften JBaclÖ lejiicben/ tenbe=
renbe ten epnbe : bat Ijaec JEog. aenfïont^ fouben
toillen boen maccljeccn/ foo etooten Co3piSban jjaece
gjnfantecie enbe Caballetie / al^ boenlijcfi foubc toe.
fen/ omme (jgij tc boegen bp De ®coupe^ ban ben üoi
ning ban Spangie, enbe baer mebe macDtigc (DuarnU
foenen teluetpen in be ccfpectibePaetfen/'itspbp fo?=
tneban Sauvegarde, ofte om te bec^inbecen benteutoe
pjogceiTen bec Jfcancopfen/ alfo befelbe niet cn toilben
becjïaen be prolongatie ban be (iE?ebe^. ^^ocft in gSe^
bolge ban iiQeci?o..f!^og. ïlefolutie ban ben vierden
.ïBf p/ger jcaniinecct (jet USemotiael ban be fee c ?l!m=
balTabeuc ban Spangien,tenbecenbeban gelijcften/ten
rpnbe bat {)aec If)o.|I^og. aenfiont^ a;b|e tutlben boen
flcllcn tot ben macfcfj ban vier duyfent man te boet/
om tc Wenen tot befettmge ban eenige ^laetfen ban be
ttoningb ban Spangien; mitfgabce^bannocljthien
duy fent man te beet enbe te paerbt/ om te marcBecen
op be eecfie ojbje j aifoo ben Stoning ban Vranckrijck
befufpEn(iebanï©apenen niet bccbec gepiolongeert
(jabbeaï^opbentbiendeniiaep ; enbe bat ben felben
Koning gctefolbeect toa^ ben twaelfden baec aen bol·
genbe te maccl)ecen cec()t op Bruffel. S^ecfoedftenbe
boojt^ bat vijf hondertduyient pont Duf ijcupt/ enbe
fesduyfcntmufquetten/ beftelftna Antwerpen, enbe
tajcbcc-öclft na Gent, met cn ncben^ een confibecaWe
quantitept Canon en Cogelji gftcfonben mocöte tocCi
ben / mitfgabeti een militaic (©fficiec gecommitteect
om met öeni iecc SllmDaffabeui; te abj'uflecen/'t gunt
noobigi) foiibe toefen om be boo?f5i€coupe^tecom:
manbeten.€nbe epnbelijcU bat een goebe fomrae gelt^
Qereet gcgonben mocijte ïuetben/ om tot boojbal ban
be noobige onRoflcn ban ben (@o;Iog geemplopeect te
biccben. JBaec op aebelibereect sijnöe/ ip goet gebons
oen ! bat op alle Oet gene ïjp be boojfs Jl^iflibecnbe
Biemocietoiertbrcfocljt/ aenfiont^bebecepfcfjte ο?>
ö?e geiïcit foube toojben/ oocit Ijet ©olclt ban ©ojiog/
enbe begeetbc ^monitie gcceet enbe baecbig gegouben
om pjomtelijch be peciclitecenbe ©laetfen te ber(ien/fo
haeft den gemtlte Heer Marquis de Caftel Rodrigo,
het Concept van Traöaet, in haer Ho. Mo. Refolutie
van daegs te voeren vermeit, of felfs foude hebben ge- '
tekentjofbehoorlijck Pouvoirgefondenopde Heeren
van Beuningen ende Trevor, om'tfelbcin fijnen na=
nie/ of in ben name ban ben Honing fijn HSceflcc met
CommifTacifen ban ben föoningl) ban Vranckrijck te
flupten. <i£tt fiat be öoog&ft gemcïtc Coningö ban
Vranckrijck bicn onbccminbect / bnpten alle becmoe^
wil fnbi bfttoacötc» ban fijne sööc toepacciaonocöte
-ocr page 827-
79Ó S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ ipöÊ ban Portuc;ael, cii toel-settielie^ ©eccm
_; i3cibli)füoo?ntmclijcïu^ / otnfjEtmcnOcüjeecmcup.
incn 'DCC geBefigncccbc glaetfcn bp te tooonfii.
33e ?titi&flfraöcuc öati Moicovien bont (iflö ^f»
'c Spaenfche toffcct gccetirecct/ fonöcc ecniseuifiten
Da» fatfom t'ontfangeii/alfoo tot ηοφ toe ontccnt Dc
(tTccetnonien cnDc Cu rialia ban couctoifie / na i)e (itjle
ban bat ©of/ B&«nc cefoïutle ïjaD honnen nemen ;
toaccoinuie De ^tinbafTalicuc^ tot Bruflel ïcriöettnöe/
bco^ al^ notij met l^em gljcen co^cefponbcntie t)iclben.
i?rt öcm«n öDcUodenöanDefelimDaflaöcur^toa^/
Dat acngelrsUt toa^ om bet j^up^ ban Oofteorijck te
ftirpoHfCcn/tot öct fadltecen Uan öe pjomotie ban bcji
<i&jOOtcn #ectO0sS ban Mofcoviens tweede ^oon/ tot
öe Ctcoone ban fooien, öp afiijbi^ept ban Oen fegen»
tuoo?biBrnïtoninBlj/ enöe totBH(antiebanùcnfeif=
öt η ^ooH/ met cene ban De^ lijepfetg f nDc fif ^ öonm=
ginneban Spangiea ^ulïec.
X)ooKeni0l)eniaenOenfc|[);ieefmen ban Barcelona,
Dat alDaec toa^ acnBÖcftomcn uptVranckrijckeene
Franfcbe Dame, flcaccompaoneett met ceniflE bcbien»
ten/ foo JBan^ al^ ®joutD^ pecfoonen j Qebbenbe ban
Parijs af be cepfe te boet gebaen/en lebenDe ban be act
miffen/Die lane^ De toegö fieBomen tjabt/ boclj onbe^
hcnt Irta^ ; befe boo? gene/ Defcboo?faobane Ijacc aen=
nemcnbe: Daec naljeeftmen oocftban Valencienijet
fdfbe geabbiferct/en Dat obec al ban De (Soubecneuc^
tact alle m mtefpectontfangmmgettacteettixa^
Dcbjerli/ cn figö gtjerect maecfite om na 't ^paenfcbe
jjof te home»/ I)aec felben en fjaec ©oleft feec fatfoen^
Ijjch op be ptanfe manier ban hleebecen uytcnflenbe :
met Intentie / Dm|igl)aenl)aecj®aie(leptDeConin=
ginne te bectoonen / en bcfclbc te beoaneftcn boo? ö^t
goct ontöaelentcactcmenttip öacc genoten; gelijcft
Dan tot Madrid aengefiomen/Öocöalfo tctrattWcntic
|)ccft ïtiiilcn gaen/fonbec f)aec naem en conbitie beltent
te maften/ ö^eftfirtcit; geen effect gcijab/ tikt tegew
(iaenöebegecepcteecbeinllantien/ ten Dienepnbebp
Öaecaengetoent. #
25p Defen ^taet toa^ men feec öefïsö göetoeefi met
Den Spaenfclien ?Cmbaffabcuc obec'tfflcactaet ban
oppignocatie: na beeleConferentientolectmen'tfoo
becce een^ / bat öet bolgenbe op ben negenden ?Jlp?fl
ban bicbec-SDben i^gete&ent/ nptgefonbert Zeelandc,
Die bleef ftapeeen : 't il^a^ een tectjt politgcq toeccB/en
icft örcüe feggen/battet niet anbet^ tba^ al^ om i>pan-
gien teblepen/ enbcom Vranckrijckineengeboelente
öinigen Dat top öaectocpnigbfouöenontfien. ^nöc
nocljtan^ üja^ 'ttoaec/bat top niet becfeftett en toacen
(gelijcft 'ttoelappatenttoa^) batEngelanton^i^ecnig^
(Ie bcrtcoutoen tegen Vranckrijck) ijiec boo?foubeja=
lonileBcgebentooiùen(foogeenofFeDfie) al^Dctocïcftc
boo? 't Nederiant foo toel foübe Doen aïg Defcn ^taety
niet tegenfïaenbe ban ijaec intecejl Daec in geringec
toag ; maec icR fai fjiec ban opfiouben / 't i^ een oubt
ft)|cecftto00?bt/ Aude, vide, tace, fi vis vivere in pace.
Ennelijck 2y een yegelijck die 't aengaen mach,
dat tuffchen ons ondergefz Dffff Efievau de Ga·
marra,&CC. Ambaflàdeur ordinaris van den Κο-
intereft tegen tig'f ie» fcojJiierHn't Jaev, fonder dat tot
lafte van fijne Koninckl.JVI^j. wegtmop geldt mtecke.
laerdy-gelt, ofte andere diergelijcke onkoftenyctsfal """"
worden gebracht j tot verfekering van welck Capitaci
ende Intereflc aenN.N. by provifieObligatie inde
befte cn bondighfte forme fai werden gepaffeert door
dengemelden Heer AmbiSadem Gamarra, ende ver-
volgens geratificeert,foo by den gemelden Heer Mar-
quis de ΟαβεΙ Rodrigo in qualitè voorfz, als mede by
den meer-hoogft-gemelden Koningh of Koninginne
Regente in den naem van fijn Majefteyt,
%. Dat den hoogft-gemelden KoningJaerlijcks da
betalinge van de Intereftpn op't voorfz Capitaci ver-
fcbenen aen den voornoemden Ν .N. fai doen,ofte bi-
forgen ghedaen te worden door den gemelten Heer
Gamarrai ofte foodanig ander Miniftcr in der tijdt, als
fijn Majeft. daer toe alhier fai gelieven t'auchoriferen.
3. Ende by foo verre de tegenwoordige ongelegent-
heyt van den hoog-gemelden Koning ofte andere op-
komende fwarigheden, eenigh onvermogen cauferen
mochten om den voorfz intereft aen den voorn.N.N,
op te leggen ende te betalen,met foodanigen pundua-
litey t als tot confervatie van 'c credit,en naer 'c publicq
gebruyck in defe Landen is gerequireert, dat haer Ho.
Mog tot facilitatie van de voorfz lichtinge,ende tot fe-
curiteyt van die geene, die haer penningen ten fine
voorfz aen den voorn. N. N. crediteren fullen, tegen
fodanigen onverhoopten geval haer van nu af aen ver-
binden,gelij ck defelve haer ;» enm evetttum > van nu af
aen verbinden by defen, oock wederom haer credit te
fullen interponeren voor de lichtingen van foodanige
Capitalen, als den gemelden geauchorifeerden van den
hoogft gemelden Koning tot voldoeninge van de ver-
fchcnen interelTen van noden hebben fai, en dat eren
ende in fulcker voegen, mitfgaders tot gelijcke fecuti-
teyt van den genen die de penningen M, ofte fullen
verftrecken over'tcapitaci ende intereflen, als ten
aenfien van de voorfz twee Millioenen guldens, ende
't verloop van dien,hier boven breder uytgedruflftaet.
4- En dcwyle tegenwoordig tot vorderingh van de
gemene fake , met Gemagtigden van den Koningh
van Sweden wert gebandelt, om den felven Koningh,
nevens die van Groot Brittangien ende haer Ho. Mog,
tot bekominge van een goede uytkomfte,ten beften te
doen coöpereren, ende dat mogelijck aen den hoogh-
gemelden Koningh, mitfgaders oock aen de andere
Princen en Potentaten, die haer infgelijcks tot bevor-
deringh van de gemeene rufte fouden believen te voe-
gen, eenigegelt-fubfidien tot krachtiger uytvoeringe
van 't goet voornemen fouden moeten worden uytge-
loofti datoverfulcx voor foo veel haer Ho. Mog. met
goet vinden van degeauthorifeerden van Spangienàia
toe yetsfoude mogen beloven'tfelve noch boven de
voorfz twee MiUioenen by haer Ho. Mo, als by maniere
van interpofitie van haer credit, en op intereffe als bo-
ven, voor rekeninge van den Koning van ver-
ftreckt fai worden, gelijck mede haer Ho. Mog. door
interpofitie van haer credit cn op intereffe als boven,
aen den gemelden Heer Gamarra, of fodanigh ander
Minifter in der tijdt, als den hoogft-gemelden Koning
alhier hebben,en dien aengaende behoorlijck geautho-
Κ
ning van Sfangie», en by den Heer Marquis de Cafiel
Rodrigo, Gouverneur cn Capiteyn Generaci van we-
gen den hoogft-gedachten Koningh in fijn Majefteyts
Nederlanden , ipecialijck geauthorifeert ende gevol-
machtigt tot het navolgende ter eenrej en de Gedepu-
teerde van de Heeren Staten Generaci der Vereenigde
Ntderlande», van wegen haer Ho.Mog..hier toe inlge-
lijcks met behoorlijcke authorifatie ende pouvoirs
voorfien, ter andere zyde, veraccordeert ende vaft gc-
fteltzijn, gelijck veraccordeert en vaftgefteit worden
by defen de pc>in£ten en articulen bier na navolgende.
I. Dat haer Ho Mog, haer credit verftrecken, ende
in der beller forme interponeren fiillen , ten ^nde
door N. N. aen ofte ten behoeve van denhoogit-ge-
melten Koning van i/><»»^if»genegotieert,. ende ver-
volgens ten behoeve van üjnMajeft. verftreckt moge
worden alhier in 's Gravenhage, of binnen ^mfierdam,
aen den genen, die den gemelten Heer Marquis daer
tóe fel authoriferen een forarne van iwee Millioenen
Ponden, tcvetrtigh grooten 't pont Hollants geldt, op
rifeert laten fai, fullen machtig worden fodanige fom-
men van penningen,als waer van fijn Maj.hier te Lan-
de fai hebben gedifponeert, of noch gelieven te difpo-
neren tot betalinge van ingekogte Amonitie van Oor-
loge,ofte andere Waren,ende anderfints,mits dat haer
Ho.Mo.niet gehouden fullen fij η fo over de fubfidien»
als over Amonitien en anders,fonder nader bewilligin-
;e t'excederen defomme van müifwee MiUioenen aen
apitael, met 't geene fuccefli velijck rot betalinge
den intereft van dien als voren,fal wefed gerequire
f. Tot den ontfang van welcke voorfz penningen,
mitfgaders om daer voor behoorlijcke Obligatie ende
Quitantietepaffeeren, als meede om'tgerequireei"
de tot betalinghe van de intereflen, die i' dekens op
de gelichte Capitalen fullen weien verfcheenen, mitf-
gaders van ingekoghteWaerenj endeanderfints, nt
bchooren weder te mogen uytkéeren mitfdefen, ende
in kraghte van de Ratificatie hier op als boven te
volgheo} van nu af als dangheattchorifeert wordt de
Mini*
-ocr page 828-
/lifi MiniK" in oer ujacjoic ucn uuutjiL-gcmciu by haer Ho. Mog. hebben ende houden fai.
Ende ten eynde haer Hoog Mog. mitfgaders de par- ticulieren , die de voorfz Capitalen, ende'c gunt tot betalinge van 'c verloop ran tijdc tot tijdt weder foude mogen verfterckt worden, fullen hebben gefournecrt van haer geinterponeert credit , met ghenoeghfame feeckerheyt gelibereert > mitfgadeis van 'c rembourf- fcmentvanhun uytgefchooten hooft-fommen, met de intereffen van dien behoorlijck verieeckert mogen zijn ende blyven, dat overfulcks de Cafteelen,Steden, Forten, en de Plaetfen vanArgenteau, Navaigne, Ste· venfitaertiVenloOitaet het Fort aen de andere zyde van de Mafi gelegen, GelderAfaheüa en St. Douaes, binnen thien dagen na d'ondertceckeninge van dit Contraö, of eerder, foodoenlijck, tot onderpandc aen haer Hoog Mog. iullenlwordeo ingeruymti welcke voorfz Plaetfen dienvolgens met Gouverneurs, Comtnan- deursendc Guarnifoenen van haer Hoog Mog, befet fullen worden, met alle prerogativen die de Pandts- Heeren na Rechten volgen moeten i wel verflaende, dat haer Ho. Mog. noch oock der fel ver Gouverneurs ofte Commandeurs, in defelve Plaetfen^ onder pre- text van dien, figh geenfints fullen bemoeyen met het heitellen vande Magiftraet, of eenighe andere Politi- que bedienden,noch oock met eenige andere faecken, de Politie ofte BorgerlijckeRegeeringe ende Jurifdi- dtie van de voorfz, ende andere Steeden ofte Plaetfen ten platten Lande concernerende , maer fullen daer mede laten geworden den Stadthouderende Capiteyn Generaci van fijne Majefteyt,de OiBcieren ende Ma- giftraten refpeélive} ende fai defelve Pandtfchap due- ren ter tyden ende wylen tot de penningen, invoegen voorfz fucceflEvelijck te verfchieten met de verloopen intereiTen, als boven gerembourfeert, ende haer Ho. Mog. van 't voorfz geinterponeerde credit gelibereert iiillen zijn, oock voorts in gelijcker voegen reftitutie lullen ontfangen van de penningen, dietot verfterc- kinge ende defenfie der voorfz Plaetfen, Steden ende Forten, fooin't betalen van nieuwe, of't repareren van oude Wercken, als wegens't Canon, Ammuni- tie, of andere Oorloghs-behoeften, dewelcke tot de- fenfie van de verpande Plaetfen geemployeert of ver- loeren fullen worden, ende dergelijcke fullen wefen te kofte geleyt, in maniere als hier na breeder fai wer- den verklaert j ende voor foo veel de Guarnifoenen belanght, die in de voorfz Steden ende Plaetfen iullen worden onderhouden, dat defelve by de Vereenigde Provintien betaelc, ende daer van niet meer aen den hooghft-gemelden Koningh ven Spengien in reecke- ningeghebracht&l worden dan fefihim Compagnien Voetknechten, in alles yeder van ƒ χ » negentigh kop- pen , volgens d'ordlnaris foldye van de Vereenigh- de Provintien , te weten i tefthens dertien hondert ten en fevmtigh guldens ten iww e» veertigh daghen, geduerende den Oorlog ; ende by foo verre de voorfz V erpandinghe oock na 't eyndigen van den Oorlogh voor eenigen tIjdt foude moghen dueren, dat als dan, geduerende den Vreede, niet meer dan iftht ghelijcke Compagnien in alles tot lafte van fijnMajefteyt ghe- bracht füllen worden, bly vende alle het vordere Guar- nifoen alleenlijck ende privativelijck tot lafte van haer Ho. Mog.
VII.
Dat de voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen, aen haer Ho. Mog. in Pandtfchap te leveren, fullen bly- ven voorfien ende gefterckt met foodanigh Gefchut, Bufpoeder, ende ander Ammonitie van Oorlogh, als tegenwoordigh In defelve wordt ghevonden, daer van Inventaris gemaeckt> endet'lliner tijdt perfe<ïe ver- antwoordlngegedaenfal worden.
VIII.
Dat alle het Krijghs-volck van wegen den Koning van Sfangien, jegenwoordigh in de voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen, bevonden wordende, uyi defel- ve gelight fai worden, ten eynde de Gouverneurs, Commandeurs, ende andere Bevelhebberen van de- fe&Staecaldaerghebiedenmoghen, teoaeofìea vaa |
Ufluyten ende opentn der Poort en.^ te fieli en der Wacht eni
't doenvatt de Ronden,'i^evemven^tïVoordt, 'texerce- ---
ren va» Militeire lurifdiliie. ende Kr^ghs- difcipline » ende generalijck in al het geene dc bewaringhe ende verfeeckeringeder felver Steeden, Forten ende Plaet- fen aengaet , met den ghevolgeeöde senklcvevao dien 5 Wel verflaende, dat de voorfz Gouverneursi Commandeurs, ende andere Bevelhebberen van haer Ho. Mog. haer niet en fullen fteecken in 'c ftuck van de Politie ende Burgerlijcke Regeeringe , dan alleen voor foo veel particulierlijck aepgaet die geene die al- daer in Guarnifoen leggen ; ende fullen defelve Gou- verneurs ende Commandeurs gehouden wefen goedé correfpondentie te houden met den Stadthoüdcr van fijn Majefteyt in'tOver-quartier van GeldtrUmdt·, die XatRoermonde fijne ordinarierefidentiefai houdenj ende fullen oock de voorfz Gouverneurs ende Com- mandeurs, verfocht zijnde, alle noodige huipe geven aeo de Ontfangers van fijne Majefl^y t, dewdcke ful- len woonen in de verpande Plaetfen, om alle deflelfs Domeynen, Licenten» endcinkoomen, te moghen invorderen.
IX.. -
Dat haer Hoog Mög. haer in de befte 'ènde krach- tighfleforme fullen obligeren ende verbinden , ghe- lijck defelve haer ter goeder trouwe obligeren ende verbinden by defen de voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen wel te fullen defenderen, ende tegenseen yegelijck, wie 't oock foude moghen wefen, die daer op yet foude willen attenteren, vigoureufeiijck te ful- len befchermen, met gélijckcn y ver ende kracht alile eenighe van de andere Plaetfen ofte Frontieren van haer Ho. Mog. ofte vande Vereenighde Nederlandt- fche Provinciën felfs foudenkonnen ofte mogheti doen, oock tot dien eynde de voorlz Steeden,Forten, ende Plaetfen, altoos met een competent ende fuifi- fant Guarnifoen befet laten ; ten welcken eynde oock van wegen den hooghft-gedachten Koningh de paCÈ- ge ende repaflagte voor 't Krijgs-volck uy t haer Hoog Mog. Frontieren naer de Steeden, Forten ende Plaet- fen, eJcwiivf^/e over den bodem van fijn Majefteyt foo veel doenlijck , gefaciliteert fai worden ; ende fai daer van des noot zijnde, tydelijck advertentie Wor- den gegeven aen den Stadthouder van fijn Majefteyt, om^degiftes vandepaflages ofte repaflage , dooi een CommiiTaris ordre te konnen ftellen;
X.
Indien nu of namaels ttiet corftmUnicatie ende o- verlegh van de Gecommitteerde van den Stadthou- der,ofte Gevolmachtighde van hoogft-gemelden Ko- ningh in de voorfz Plaetfen » goedt ende gheraden gevonden mochte worden tot trieerdér vèrfeeckerfng van de voorfz Steeden, ende Plaetftnéenige nieuwe Wercken te matcken , ofte oude te vernieuwen^ eenige nieuwe Magafijnen te bouwen, oftede ghe- bouwde met meerder provifie te voorfien, ende dier- gelijcke,fullen haer Ho. Mog. de Wercken met com- municatie, cn ten overfl:aen vin den voorfz Stadthou- der ofte Gecommitteerde van fijn Majefteyt publi- quelijckaen de minft-eyflTchende befteeden , oock voorts in gelijcker voegen allerhande nodighe inkoopi te doen i ende in 't opnemen van de befteede Werc- ken, mitfeaders by de leverantie, ofte den invoer van
gekofte Warenjden voorfz Stadthoitdercrfte Gecom- mitteerde verfoecken aldaer mede prefent te willen zijn, op dat alfoo de opneminghe, oock 'tfijnen over- ftaen, en met behoorlicke kennifle gefchiedcn moge, X l*
Ende ten eynde de voorfz bewaringe ende befcher- mingedestefeeckerder, ende met dei te beter ordre gcefFeöueert, mitfgaders de noodige correfpondentie ende eenigheydt, tuflTchen de Gouverneurs end· Commandeurs, met het Guarnifoen ter eenre, ende de Magiftraet met de Borgerye, ter andt re zyde in de voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen, des te beter onderhouden worde, <fat overfulcks foo wel de voorfi Magiftraet voor haer fel ven , ende in name van de gantfche Borgerye ^ als voorfz Gouverneurs ende Commandeur» mede voor haer félven, ende in den βη J nam?
en O O R L O G Η, 'tAck-en-^'veemghfleBoeck, 797
Minifter in der tijdt,die den hoogft-gemelten Koning |
-ocr page 829-
798 S A κ E Ν van S Τ A Ë Τ
1Ö68 van't gantfche Guarnifoen boven den Eedt,
' daer mede defelvc refpedtive aen den hoogft-gemel- den Koningh, ende aen de hoogft- gedachte haer Ho. Mog. albercydts zijn verplicht, in handen van Com- miflarifen ten weder-zyden daertoete verkiefen, by folemnelen Eede fuUen belooven, de Rechten vanfijn Maieflep ah ware Eygenaer, ende van haer Ho.Mog. als Pandts-Heeren tefullen voorftaenjendemaintine- iön na bun vermogen, oock de voorfz Steden re Tul- len bewaren, ende foo veel hun aengaet, helpen be- waeren , ten behoeve van den hoogh-gemelden Ko- ningh, voor foo veel defelve by reftitutie van 't voor- gementioneerde verfchot, met den intereffe van dien, daer van den eenighen ende onbefwacrden eygenaer moetzyn , ende voor haer Hoog Mog. ten reguarde defelve tot die tijdt toe de voorfz Steeden , Forten ende Plaetfen, als wettige Pandts-Heeren in maniere voorfz met recht mogen blyven befitten, ende voorts in alles haer na het tegenwoordigh Contraól te fullen reguleren, fonder daer tegens yet te doen, ofte gedoo- gen gedaen te worden, direótclijck of indireitelijck in cenieer manieren,
« ΧΠ.
De Gouverneurs ofte Commandeurs met de voorfz Guarnifoenen fullen in de voornoemde Steden, For- ten ende Plaetfen, vryelijck ende fonder eenigh belet ofte befchimpinge,den Gereformeerden Godts-dienfl: oefFenen , dewelcke in de Geünieerde Provintien wordt geexerceert, ende dat hunne huyfen , foo die daer toe bequaem zijn , ende in cas van onbequaem- heyt, fullen hun daer toe andere bequame Plaetfen, in de voorfz Steden, Forten ende Plaetfen vergunt wor- den, by ofte van weghcn den Koningh door Gedepu- teerden van den Stadthouder.
Ende fullen daer teghens de voorfz Gouverneurs ende Commandeurs exadtelijck hebben te beforgen, dat haer onderhebbende Soldaten geene befpottinghe, befchimpingeoffchandael, veel min eenigh belet ko- men toe te brenghen aen deRoomfcheCatholijcke Geeileftelijckhcy t j of oock aen de Borgeren ende In- woonderen der voorfz Steden ende Plaetfen in de oeiFeningen ende ceremonien ofte Godts-dienfl:,ende in cas t'eeniger tijde daer tegens by yemandt , wie 't oock foude mogen wefen, mochte worden ghepec- ceert, dat foodanigen daer over door den Politiquen ofte Militairen Rechter , naer dat het cafus komt te vereyllchen , tot verhoedinge van ghelijcke exceffen voor 't toekomende wel ftrengelijck gecorrigeert ofte geftraft fai worden, na dat de circumftantien van fijne begane mifdaet fullen komen te vereyffchen.
Dat de voorfz Gouverneursi Commandeursj Majoors, . Auditeurs, Frovooflen, ende voorts de geheele Guarni- foenen in de voorfz Steden·, Forten ende Plaetfen, met behoorlijcke Logementen j Baracquen, ofander- iints buyten koften ende laitc van haer Ho.Mog. voor- lien fuUen worden. ,
XIV.
Dat van wegen den hooghil-gemelden Koningh de noodige voorfieninge gedaen ial moeten worden, ten eynde de voorfz Guarnifoenen hare ordinarie vldtua- lien ofte levens-middelen foo wel als de Burgeren ende Inwoonderen der voorfz Steden ende Plaetfen, ten redelijcken prijfe bekomen moge, ende dat voorts aldacr behoorlijcke Magafijnen voor Granen, Turf ende andere noodige provifie aengewefen > ofte in maniere voorfz gebouwt m^en worden.
Dat, foo wanneer haer Hoog Mog. van harever- fchooten penningen met den intereffe van dien fullen hebben ontfangen behoorlijck rembourflement,ende ^or haer geinterponeert credit volkomsntlijck geli- bereert zijn , als dan aenftonts ende fonder eenighe tergivifatien, de voorfz Steden, Forten ende Plaet- fen, met alle 't geene volgens Inventaris als boven,ne- vens defelve overgelevert fai zijn , ofte het equiva- lent van dien ter goeder trouwe wederom ontruymt, ende aen ofte ten behoeve van den hooghft-gedachte Koningh wedar overgelevert fallen worden j ende |
tot hieerder verfeeckeringe van de nakominghe van ig/jf ditArticul, van dat de Pandt-Penningen , met het ' verloop van dien gereftitueert zijnde , de verpande Plaetfen oock geevacueert ende gereftitueert lullen worden, fullen fijne Keyferlijcke Majefteyt den Ko- ningh van Groot Britiengim. ende den Koningh van Sw^en verfocht worden haer guarend, dcfen Articul aengaendet'interponerM^ ^
Dat het voorfz rembourflement ende be vry dinghe van 't geinterponeerde credit van wegen den hooghft- gemelten Koningh fai moghen ghefchieden in een
Somme , ofte in.......Termijnen ghedaen
ende geefFetìueert fai moeten worden , ten minflen binnen den tijdt van ..... laren , fullende mid· lerwyle voor de betalinghe van de laerüjckfe Inte- reflen verbonden zijn , ende door de Bedienden van den hooghft-gemelden Koningh op ordre van iija Majefteyc efièöivelijck uytgekeert worden het pro- venu van fijn Majefteyts Tollen ende Licenten op de Mafe , mitfgaders van deflèlfs andere Domey- nen « Beden > Subfidien , ende Inkomften , on- der'treilort van de voorfchrevc Steeden ende Plaet- fen vallende , voor foo veel de voorfchreve Inte- reflen uyt de voorfchreve Tollen ende Licenten niet vervallen fouden konnen worden ; ende in cas buy- ten verwachten ofte vermoeden , den voorfchrevea tijdt mocht koomen t'expireren , fonder dat hetfel- ve ten vollen gh^refteert mochte wefen ; dat alfdan de voorfchreve Tollen , Domeynen, ende alle an- dere publijcque middelen ende inkomften onder 't reflbrt vande voorfchreve verpande Steden ende Plaetfen vallende , voor de laerlijckfe voldoeninghe der geftipuleerde Intereflèn, van 't geene den hoogft- gemelden Koningh alsdan noch in'tgheheel lal we- len verfchuldight , als mede in verminderingh van 't fel ve Capitael, voor foo veel de voorfchreve inkom- ften daer toe wyders fullen konnen ftrecken, byhaer Hoog Mog. felfs onder hare admin ifiratie ghenomen, ende ten fine voorfchreve eiTeöivelijck bekeert fullen worden , mits daer van doende behoorliicke reecke-
nine............· - -
del _____,
onlosbaer worde.
XVIL
Ende hebben wy ondergetehreven , weder-zijdt» Geauthorifeerden ende Gevolmachtighden belooft, ghelijckwy belooven bydefen , hetjegenwoordighe Contraét by de Heeren onfe refpeö:ive Commit- tenten ende Principalen te fullen doen Ratificeren, te weten, door haer Hoogh Mogende, ende den ge- melden Heer Marquis deCaftel Rodrigo in qualité voorfchreve, binnen den tijde van veerthieadagen^ ende voortsby dehooghft-gemeldeKoninginne Re- gente , in name van fijn Majefteyt binnen den tijdt van drie Maenden.
XVIIr.
Ende nademael haer Hoogh Mogende als noch op- rechtelijck geintentioneert zijn , met ende nevens den Koningh ν&η GroetBrittangien, alle doetilijcke Officien aen te wenden, ten eynde den Koningh van Vranckryck oock van fijne zyde in continuatie van den geaccordeerden ftilftandt van Wapenen ghelieven t'accorderen , ende vervolgens daer op de ghepro- jeöeerde Vreede , volgens d'acceptatie van 'teene Lidt der bewufte Alternative by den Heer Marquis de Caftel Rodrigo albereydts ghedaen, finalijck te voltrecken, Soo is geftipuleert, ende geprecoutio. neert, dat by foo yerre den hoogft.gedachten Ko- ningh van Twwi^rjVit j foo als verhoopt wordt , by provifie mede inde voorfchreve prolongatie komt te confenteren , ende defelve oock efiFeit velijck t'ob- iërveren, eer ende bevoorens hier opd'executie vaa 't fourniffement van penningen fai wefeii gevolght, als dan den gemelden Heer Marquis de Caftel Rodri- go eniSe haer Hoogh Mogende vry fai ftacn , de faecke voor eerft te laten in termen , ghelijck defelve jegenwoordigh is ; ende in cas den vreede daer op voor d'executie defes Voltrocken wordt j dat
dan
wutUGlJ , illlio UUCI Vïtii UUCiiUC UCUUOI
ninge, bewijs ende reliqua, opdatby fautevan dien, Je fchult niet oneyndigh en excreffere, en metter tijdt |
-ocr page 830-
en O O R L O G Η,, V Ack-en-vsengihfieMoeck. - .7,99
ióóS· yegelijck defen aengaende, fai wefenii]lijn
geheel. ■ '
AlHus gedaen ende geflooten in 's Gravenhageden April fefiie» honden acht eufefiigh.
( L.S. ) Gamarra. (LS. ) W. Hmgeni.
[L·.S.)Jβhandemt.
' ' {L·.'i.)Jΰhanvίιnneede,
{ L. S. ; E. ναπ Bootfina. ( L. S. ) "Jan van XffelmuyJe, ( L, S.} H. va» Geckinga.
BY dit feparaet Articul , 'cwelck van defelve krachcfalzljn,aIsof'tmeede ingelijfc waerein 't Contrafl: van Verpandinge tuffchen ons on- dergefchreven op heden geflooten, is verklaert, geca- veert ende vaft geftelt, ghelijck verklaert, gecaveert ende vaft geftelt worde by defen, dat de Heeren Sta- ten Generael der Vereenighde Nederlanden niet verobligeert fullen zijn de penningen, by 't felve Con- tradt belooft, ofeenighghedeclte van dientedema- nueren, ofte door N.N. te laten detnanueren,voor en aleerd'HeerMarquisde Càftel Rodrigo, Gouverneur en Capitey η Generael der Spaenfe Nederlanden, het Contraö; by Gecommitteerden van den Koning van Vranckrijck. met concert van de Heeren van Beuningen ende Trevor, Extraordinaris Ambafladeursen Extra- ordinaris Gedeputeerden vanden Koningh van Groet Brittavgien , ende van haer Hoog Mog. refpedtive onlanghs op Papier gebracht, of ielfs fai hebben on- derteeckent, ofanderfintspouvoirghefonden aende gemelde Heeren van Beuningen ende Tre-vor.om 't ge- melde Traöaet in fijnen name met geauthoriieerden van den hoogft.gemelden Koningh van Vranckryck te perfeélioneren ende te fluyteni
Aldus gedaen ende geflooten in'sGravsnhagtAin negenden April fefiie» hondert acht enfeftigh .
{\.^.Gam»rr*. (L-S.) ir.Huygeai.
{L.S.)d'Afperen.
{L·.S.)lohandeWtt.
( L. S. ) lohan van Reede.
( L. S. ) E. vanBootfina.
( L. S. ) Ii»« van Tffelmuyden.
( L. S. ) H. van Gockinga,
negenden gaf tt'j[|ecc ^mbaffabeuc algfec te hennen tuatbolagc:
Le foubfigné Ambafladeur d'Efpagne vient de recevoir un Courier de Monfieurle Marquis de Cafiel Rodrigo avec un depcfche en date du fxjé- me de ce mois, pariaquelleil luy donneadvis, que l'Armée Frangoife eft defia aflemblée aux environs de Bincha commandée ^atMonfieur de Bellefonds, & quefelon toutes les difpofitions Militaires & Ammu- nitions qui font preparez, ils marcherent àdroitureà attaquerla Villede BruxeUes au premier jour j de ce dequoyilfetrouveiobligédedonner part à Mes-Sei- gneurs les Eftats Generaux des Provinces Unies, Si leur remontrer tres-ferieufement Ie grand dangerau- quelfe trouveraexpoféeladite Ville, 6e lesautresdu RoyfonMaiftre , fi elles ne font pas avancer, fans perdre un moment de temps, les quaforaemilles hm- mes que leur S. S. ont offert d'envoyer pour leur con- fcr vation puifque n'y ayant aucune apparence, que Ie Roy de France continuerà la fufpenfion d'Armes, pourpeu de temps, que 1'on perde, lesTroupes arri- veront tardjaufly bien les Traittées ne fe pourront pas conclure de devant ce temps-là, comme il eft evi- dent L.L.S.S.fcavent, que editSeigneur.Marquis a fait tout ce qu'elles ont defiré de fon Excellence, pour faciliter Ia Paix, dans la confiance qu'elle fe concluroit par leur moyen & alTiftence ; mais maintenant la ruï- ne commune des deux Eftats s'approche, & il eft bien è craindre qu'elle s'en fuivra s'ilL.L.S.S. different
ïfltmo-
mbait
CaiiiBC'
laani
im
itaet
unim
tende. |
d'envoyer dü fecours. Tous les advis que fon Excel- τ lenceareceudeFreefs, portent conftammentquele^ ^ Roy Tres-Chreftien tafchera durant Ie Traiué, d'a- cheverlaconqueftedu refte des Provinces q^ui^par- tiennent à fa Majefté, & ainfi fadite Excellence in'en- charge de protefter à L,L. S. S., que leur foy,paroHe & reputation eft entierement engagée; à pourvpirfans dilay au Secours neceifaires, comme il les en prie Sc requierc tres-ferieufement,eiperant qu'elles prendronc une prompte & favorable Refolution fur une aéaire fi importante, dont depend la coniervation de leu^ Eftat & Ie bien 6c repos de toute la Cbreftienté.
Fait«ÌaHaye/ecìg^iiiefiae jourd'Avril. lóiÌS.
Signé
gamarra:
En ondergefchreven Ambafladeur van Spm» gim, komt t'ontfanghen een Couricr van d'Heer Marquis de Οαββ/ Rodrigo, meteen Depefche in date van den fefie» defer Maendt, by de welcke hy advys geeft dat 't Franfcbe Leger alreede omtrent Binch vergadert is , gecommandeert door d'Heer de BeUefonds . die volgens alle de Militair· difpofitien en Ammunitien die gheprepareerc zyn , fai metten eerften recht op Bru^fel aentrecken om defelve c'attaqueren, daerom foo vindt hy fich ghe- obligeert kenniffe te geven aen de Heeren Staten Ge- nerael , en haer feer ernftelijck te vertoonen het groor te danger waer in defelre Stadt met de andere van dea Koningh mijn Meefter fullen geexpofeert zyn , foo U Ho, Mog. niet doen avanceren fonder eenigen tijC te verliefen, de 14000. Man die fy geo£Fert hebben te fenden voor de confer vatie, door dien geenige appa- rentie hebbende dat den Koningh van Vranckryd Μ continueeren de fufpenfie van Wapenen voor wey- nightijdt, diemen verlieft; de Troupen fullen oock te laet komen, alfoo wel de Traöaten konnenfich niet fluyten voor den tijdt gelijck hetblijckelijékis» U fio. Mog. weten, dat den Heer Marquis heeft ge- daen al 'c geene fy op fijn Excellentie begeert hebben om de Vreede te faciliteren, op 't vertrouwen datfe door haer middelen afliftentie foude fluyten ; maer tegenwoordigh de^emeene onderganck van beyde de Staten nadere, en ftaet te vreefen datfe fai volgen, foo U Ho. Mog. uytftellcn 't fccours te fenden. Alle d'advyfen die fijne Excellentie uyt Vranckryck heeft ontfangen, brengende eenpaerlyck dat fijne Alder- Chriftelijckfte Majefteyt fai foecken gheduerende 'tTradaet, te volbrengen 't conquefteren van'ti»- fterende der Provintien die fijne Majefteyt toebe- hooren; Daerom fijne gefeyde Excellentie heeft my belaft te protefteren aen O Ho. Mog. dat haer trouwe, woordcen reputatie geheelijck is geengageert, om te voorfien fonder dilay tot een noodigh fecours ; gelijck hy haer bidt en verfoeckt feer ernftelijck, hoopende dat fy fullen een korte en favorable refolutie nemen op een foo importante faecke, waeraenhanghtdecon- fervatie van haer Staet, en hetgoedt en rufte van het geheele Chrifteorijck.
Gedaen in den Haght den April Jefiienheni dert acht enfefiigh.
Wasgeteeckent
gamarra;
^'^nbecenbaegl)^ gebben b'lgeecen Huygens enbe antiece Ijaec üoogb IBos> ^eOeputeecbm tot be Spaenfche feccheit getotipo;teert/Det gaec €.acgtci:* bolfleni ftec feibcc Sefolutie ban Den fevenden befe^/ met enoe neben^ b'iïmbalfabein: ban Spangien glje» (iooten enbe setepcltent öabben/bebetoufle Conven- tie, om onüet beneficie ban befe befettinge ban eenigi ]PIaetfen bp maniece ban beci>anbinge ofte obecgifie ban btfelbe in panDtfcfiai] aen ben fóoningb ban I 3 Spangiea |
€
-ocr page 831-
8öo S A Κ E N' van S Τ A" E Τ
Bet boo?fcpbcpioject getcftcnt / enbe fijn USajeiietit
ban VranckrijckDefflbe^cticuIcnoiÖbanbtrbjictp· °
of De continuatie ban Den flilfïant ban SBapenentot^ ^
ultimo mSep getoepgett foube fiebben.
©?ef»pponcccube tiacc i|o. iBog.bat inbebooi.
fepbe 3tcticulcn niet tee ®erelt en cenbecct/ 't geene
nietaibccepjJbpbefelbefgn <lE)i;ceHentie (foo anbec.
fnit0 De booifjf.ccfptatiebjapoijefcöittflnccttliicR/
enbe bupten alle eaptie ) toa^obecgegeben.
êiiin «iSjcceUentie Ijcefttjiecopgcfepi : bat |)p bups
ten bettoodjtiiige ban Vranukrijck enbe ban brei an.
Detfcn / tjrDcn bjotgö metten Couciec bie ban liaet
i^o. JEog. ?in«baffabfuc tot Madrid bjajS gebtpcf.
cöcect/ Ijabbe ontfaijgcn fooDanige filate enDe nette
pouboicfS banbe OToninginneSegente / bat nuacn
fi)n jaöajcfieptban Vranckrijck gren fitfmeer foubt
obetbipben/om De facultept ban fjjn €)t:cellentie/teii
cefprcte ban be tcgenb]oo;bige tianbelinge te fionnrn
arouderen ; |)cbbenbe|)aecin bertcouluenttitptalbe
boojfepbe pouboic^ brctoont / enbe nebtn D'i^eec
Tempie upt De ;èpaenfcl)c ®ael in 't jpcang bettaelt/
ban inIjQUt al^ giec boo; (iaën geinfcreert.
D'i^erren d^ebeputeetDen toaten fece ggefucp».
neett / bat öaec flöajffïept niet alleen fjet eligeren
ban Aken enbe be fct)o?finge ban a©apenen toe ulti-
mo JEiep / maec oocït bet af-fenben ban ben Jleec
25aron ban Bergeyck, enbe Ijetacctptetrn ban öe
boo?f5 Alternative bolftomen fjab geappjobcect.
30/ Defdbe naajefiept foo berte toa^gegaen/Dat»
fe bare optie op be boojfs Alternative Declacecenbe Ijet
abanbonnecenban be conqneflen obec 't anbec Éibt
ban Defdbe Alternative fjabbc belieben te pjefectccn.
©ebenbc onbec anbece booj een reeben ban befe
<Öicctie/bat Bet betec toa^ fig befe eptcemitept te ont·
boen/ban een ©oldt Dat be befie tconto aeη Baec itcu
ningBnietBabgetoont/ al^neben^ be^tebenenbr
piaetfen onbec Bet equibalent begrepen / anbece fi·
delieenberbanen aen Vranckrijck obec te geben.
Me meec/ om Dat fp upt ftet fcöjpbe η ban Den feec
ban Beuniogen BaDDcn becflaen/ Dat Vranckrijck
ban befe ampie pouvcirsnocBoani^ geen ftennfjS be«
fiomen Babt/ maec Baec inue generale anttooojbe bp
Baec JBajefiept aen Baec^o.JiBog.Unibaffabeuc
gegeben/ enbe toepnigB appacentie bie Dact upt ban
De genegentöept ban De jBBajefiept Qccolligeect Ron»
De bjojben/ betbIBbt Babbe.
9^aqooc& ben gemdben i^eet; ban Bcuningen ban
befe pouvoifs upt De Söjieben ban 6aeE^o.lBog.
MnibaffaDeuc^ aen't boojfepbe 3|of ban Madrid
gant^geenhonbtfcBap ontfangen BebbenDe / obec
't fucce0 ban ben l^jeeDe niet toepnigB fknaecBoofbig
fcBeen tesön.
^l^ fp bpÏefe occalle ben I^eet JQacqui^ noeg be^
te nieec tot Bet tehenen ban 't boojfepbe ©jojectfocljs
ten te pecmobecen/ Beeft Bp fiojtelgcR baec op geant»
tDoojt : bat BP genegen tnai op be Minijïec^ ban fijn
.ï©9jepept ban Groot Brittangien , enbe ban gacE
fêo· JBog. tot Parijs, te becleenen een complete auc
tgocifatie / om upt fijnen naem De boojfepbe ^ipa»
ture te boen/ enöe öat f0n <S);tdlentie oocR al bp an/
ticipatte baec toe be noooige bepefcBe^ Babt becbaec*
DigBt 5 maec Dat befelbe reciproque ban Öefen ^taet
iniibenbecfeeehecttoefen/ Dat fooBaefli befelbe eu«
tBocifatie fouDe toefen a^efonben/Baec i|a.iBog.
al^ ban fonbec boojDrc (ueee^ baec ban afte tuacB'
ten/ tot Bet marcBecen ban ies duyfent Man na Bruf-
fel, enbe Bet foucnecen ban Bet gdt enbe flnimuhitii
( Biec boocen bjeebec gecoect ) aen^ont^ ojDje fouben
fldieri.
i&eggenbe/ bat 6p tot befe cecipjoque füpulatie ge<
pecjl toiect/ foo booj'tintecefiban't gemeen/ al^
booj fijn epgen pactieuliece cejputatie/ Die fijn liipceU
lentie meenbe niet toepnigb in ben uptbal ban be
boojfepbe Banbdinge ge-engageect te sB»·
3^at men Bd" lian Den beginne aen BaObe Doen
gelooben / Dat alleen D'accepratiebanDc boojfepbe
Alternative, Bem ban De Slapenen ban f^n JQaje^
fleptban Groot Bretangien enbeBaeC i^o. jSSog fOU'
öeöecfefliceni DienbolaenbeOat f^nt^ycenemienii
niet
ÌLgéS. Spaogien «ne öoföc J6omttie ban génninflen Bp
aeeninaöbetfietchtie tdojöcni mttfgaöec^ Datfe
Docft gheflooten eii&e aftctepcfient Babticn een apact
Sllrticuf/ inDoubenöe Dì claufiiU ofte p?ecautie/ bìcc'
t)ecinùeboo?f3lScraliitiebecmdt. gebelf:·
BecccttjQnDe/ {jebUtn Ijaet Ho. JlBoa be gbErtiiIbe
i^etmi (©ebcpuuecbm tjooj De aenomcn mocpte be'
tancftt. '
©cn tiendenraa?afni Öebbin b'gcctfn <i5fbc=
g^uteirben tot Bruflel ben jgEcciH&arqui^bcCaftd
Rodrigo tot bet tcpcltenetì bau be bfbjutte lictirulcn
pbeciöBbfcfocIJt· fep amtooojbe met eenigt; bjaocn :
natnentltjch / of fb ooch laififh tnat ccbencn Vranc-
rijck gljcmobcect fouDe öcböcn / om fön i5]CccU£ntie
tot Det tepcKertcn ban be fdbe licticulcn te prangen/
bacc fllbecept^ bp twee btfllncte ^eclararicn ban
6en vierden enbc feventienden .lI©BErt / gljemclte
«S);cclIcntiebfbcVDu|ie Alternative boliiomen grac=
ceptecct / cnDe bace mebe b'ïiitctttic ban Engdtndc
enbc öaec i^o. Jföog. bolöaen ftabbe.
D'i^ccc Tempie fepbe bacc op boa? fgn fcnti=
tnent/bat fijn JHaajeficptban Vranckrjjck ganti niet
boJbaen toa^ met De qualitept bie befflbe fijn €b. fig
omtemogentcacteccn/öabgEabfccibeecti enbe bat
mogelfjcli öetboojfcpbe^joject baa^ geöjefreect/ om
öaer mebe alle bifputeu obet oe boojfepbe ongcquali»
fïcatie te ftonncii bccnujben ; foo ftebben fp <5ebcpni
teecbebooj ijacc gecing geboden gefept / fcat Ijet con»
cipiccen ban 't boojfepöe l^jojecr / niet en honöe fïen
op 'tboo^fs poiut banbc ^oiibott;^ banbcn i^cec
Macquip / alfeo Vranckrjjck booi'tteechenen bcc
fclbec ?flcticulen ban be qualtficatie ban fijn öFceI=
lentie niet nieec betfcecSect foube jijn/ banof ijet
iDCCchbpbefTeïfiSiongfte g^cciatatie banbcn leven-
tienden j® aert tuiecbe gelaten.
JBaec bat fijn dficellentie toel foo ^Jubicieu^ enbe
clairvoyant toa^ / bat be felbc uptben 25?icf ban ben
iêwcbeLionneban Den negentienden becboojleebe
:i@aent / upt be cefpectibe conbecfatie / bie fp ;cbei;t
öien ttjöt met befelbe €pce»entie obec 'tgefcpbe fub=
lectbabbengcljauben/ btel feethecIfìcB gabbeniton^
nen begcöpcn: be cebentn bie ben J^eec de Lionne
tot fiet opflellen ban be booifj ?icticulen ijabbe betoo·-
?ien: namentlijcft / op b'intecpietatie banbe boo?=
epbe Alternative , enbe be toowben bp bm Igeec
Jiaarqni^ inbe booift fgne cefpmibc becbiatingen
oefcnpchc/ in gcenbifpnten te becballen.
<gnbe om UlaetliJcEi enbc in een naecftte maniec
t'explicecen 't geen Den ©eet iBacqui^ niet tooojben
tjecfcDepbc iiptieggirigen fub)ect jijnbe/ljabbc tee ne»
Dee geflcit; Ijebbenbe gcmelöe ®eec de Lionne itera'
tibelöcft flecappo?tccct De claufulen ban De Alterna,
live aen te nemen felon la maniere que Γοη me l'a pro-
pofé, enbe ban te bebingen be cefiitutie ban ©laetfen
in Bourgoignen, fans aucune nouveauté & dans le
mefme eftat qu'elles avoient efté, bcpbe bp gljemclbc
i^eec l^acqui^ in De boo^fepDe S^eciilacinge ban ben
vierden enbe feventienden ^acct gebaen influeten.
^pöebben bcrfocfjt/öatDcfclbe fÖn iffiiccellcntÌE
öaec met be boo?fcpDefubtiliteptennietfouDebc{ie<
.ben op teljonbcn/ maec be boojnoembe ^tticnlen
' onbefcft?oomt te tcpcUenen/ oftofIbaeetoeDeJ|ce=
een iBinifiet^ ban Engelandt, enbe Daec ^o. JTOog,
een 't J^of tot Parijs upt fijnen naem t'autbocifecen/
op Dat alfoo De lboogli) gemeiDe ({3eaIIieecDen ban ben
i^eec JKarqui^ bolDaen sijnDe / boojt^ alle {jaec
ficacDtcnfouDen Itonnen aenleggen om baec Jllaje=
fiept ban Spangien tot De Ratificatie ban be boojfep»
Be tepcfteninge te bifponetcn. ©aec toe bpbjengeiiDe
foobamgecaifonnementenenbc pecfuafiben/ al^ fp
ineenben tee intentie ban tjaee Üo. jaaog. bc|l te Die::
nen ; enbe onDec anbecen toel be boo;naem|le bat bc
felbe öp laefolutie ban ben levenden Defeeberblactt
gabbe/ be poitulata ban fijn Cpccl. bjcebec in br^ felf^
S3;icfban ben eerden Itpjil, en in De jllfiemotiè ban
ben lèeec ?llmbaf be Gatnarra, banben tweeden npti
oebjucht tcfuUcn intoilligen/ cnDe tot De ^cconcflTcn
fooban^mmunitien ^oIDaten plompte ojD^e te
pellen; eDogDboo;betiauDen^/ betfbn<üj;ceUentie
-ocr page 832-
en O O Κ L O G Η, *t Acht-en-'veemghpeBoecK Sòl
nfct mcÉC fplTcBcnöc/ al^ 't 8«η aen he fdbc bp Baec
lipt Den naem ban 5acrl?o.JlKoa.fol6mnelöcU toa^
--bElooft/ fp αίκεη ffiaacigDepOt beöooiöe tc πιβεΛεη/
om hÌÉC <n tot acccllccatu banDen Dt / ofte totl tot fecucitept ban öc mceftpecicIitecenDc^tactfcn in be .©eöCTlanOfn öaec Ilo.naog. te becbansen.
fep ijcböen geanttoooit / Dat ijct ijacc fêo. jQofl. Belieft ÖaDDe De booifepDeftecouclfen/ Bp Baecöe» folutie ban Den vijfden Defec te binDen / niet aliecn een De teecftcninaöe ban 't boojfcpbe 't ®?oject / ne» ntaec oocK Daec en boben aen De ConDiticn ( foo Vranckrijck quam te ceculecen/ ofte toepsetig fouDe mogen Jd" omDeniCrebe^tebecIangni ; cnDe Dat fp ()i){C DtenboIgenDe nfet fouDen inlaten om ban De· felbe (Conüitie Die öaec ï^o.jlSog.al^ principia, fine quibus non, tn öaec öelieben bafl te (iellcn/ te Difpen»
''^^àt ooclt Dit i&ecouc^/ foo lange fiet op öaec Haog.boöemfonOeblpben/ aen Vranckrijck göeen floffc fouDe geben om Oefeïbe ban J^actpfcOap te bc fcIjulDigen/ rnaec Dat öet maccljecen ban 't felüe S>e· tour^ na Bruflei , boojecnbeginfelbanfiofiilttept Hpigeftreten / cnDeöacc i|o. JBog.gijeinrjmuleect fbuDe ftonnen toojDên/ ban feec apparente boope tot ben @;eeDe/ Daec D002 betbjoochen te üebben.
<enDe of bJel fgn <iS)i;cenentie De boo?noemDe ®roiipenniaecfouDecequicecen / ombpfojmeban Saui/egarde , enöe fulcj: öcfenfibe tegen D'^nfulten ban Vranckrijck te gebjupcben ; Dat nocljtan^ t)aec Jlöog.niettebettoacöten fouDen Ijeböen / Dat Oaec ban alle hanten öcfe benigne intecpjetatie fouDe ttiecDengcgcben; maec biel/ Dat beele ban opinie 5ijnDe / Dat op De fati^faette Die Engelandi enDe öaec #0. JBog.aenfön Maiedeptban Vranckrijck pp De twee betonile pointen fouDe gelieben te geben/ Defel· belISa|c(tept|^etboo;fepDe project t'amplectecen/ cnDep?oIongaticbanDen®cebe^toete (laen/ Defe pjecipitantie ten t)oogf)flenfouDeblamecen.
©at flp tori öet acceptecen ban De Aicemati ve aen» gefien fjaDDen boojDen eecflen pa^ Die Spangien ban gaeci^o. JEtog. amfientte fouDe honnenbecfeeche^ een ; maec Dat fp altoo^ Daec bencben al^ een onfepI:> bace conDitie bafigefïcit ftaDDen / Dat Vranckrijck fouOe mogen te tnglj fpjingen/ of toel De continuatie ban Den ®cebe0 Difficulteten / eec Dat Det cafus ban öffifientie ban Egeiandt, enöaec^o. JBog.geboo= ren fouöe 5ijn ; D enbolgen^ Dat öaec j©og. bp öaec (ongölle Öefolutic becjïaen öcbbenOeöetfelUe göeboelen nocö η et te ecflecen / fp onmogelöcft De boo?f5 affificntie niet fouDen fionnen taefeggen.
3111^ fp fagen/Dat fön (gpcellentie Daec bp modieus bleef opiniatcecen/ enDe Dat Die fepDe ban geboelen te jljn/Dat Vranckrijck beJ|anOriinge tot Parijs fouöe foecRen aen De öanDt te öouDen j enDe onüectuffröen fonDec fïgö teceenceof tccanDccejöDeopDe booifs pjolongatietebechlacen / met fijne Sapenenöec^ toaect^ fouDe appjocötcen ; cnDe Dat Öet ciDen toa^/ bat Defelbe/ alboocen becDec te gaen/ Daec tegen^ bp Öaecl^o.llI^g.fottDetooiDen gecufl göeflelt. ^00 Daec geen anDec upthomfle te binOen getoeefl/ al^ Dat fp aennamen öaec H^og. Doo; een €ouciec De boo^f; fldn C};ceUentie0 conflDecatirn obec te fcö;pben / enDcDaecoptebectoacötenDecfeL· becnaDeceiSefoIutien : gelijtKfpoocftban'tgepaf- feecDe in De boo^fepDe öaec ^uDientie nocö Dien abont Dooreen Couctec aenDeni(^recbanBeunin- gen gaben boI{tomennacicöttnge : boojnamentlfjch icöte/Dat gemelDe ïgeec ban De booifj pou- laec H^aleftept/inbe ^paenfcöe tSefolutie Itehenni^e behomenDe / bequaemfouDe iujrinen toefen/ om tijDeljjcft tegen te boutoen/ Die imp?et|ie / Die men ban De ^paenfcöe ongenegent» Öept tot Den S;eeDe öaD opgebat-
^en cwaelfden i^ bp Defen jbtaet goet gebonDen/ Dat aen De gemelDe jgeecen ((^eDeputeecDen gecefcci* (leect fouDe too;Den/ oat öaec i|o. Mog. feec geecne/ en met een finguliece fati^factie geften öaDDen/Dat De Sloningiime ban Spangien göeiieft öaD t'aDbouecen
met Die in
voirsban.
omftanDig |
Caftel Rodrigo op'tfubjcct ban De brftcnbc Alrema- ifSKR. tive albeceptsS ingetoiliigöt enDegfacctpteertöaDt; met loefenDingö ban boojDcce enDe nieutoe pou voirs, om Daec op DenB^eDeilicoteboltrtchen: enöe Dat gÖemeiOe©ecc jlEatqui^ de Catlel Rodrigo tace op beclUaect öaD genegen en gccefolbcect te toefen/ con» fo|m öaec -go-jliog. becfoecft / pouvoir ie fcnDen na Parijs aen De J^eecen ban Beuningen enDe Trevor,
prabanfönen^'ttocgenteboItcec&cn enDeteflupten Öet ^loifct flCcactaet j cnDe om Daec im banDefec SÖDeabonDanteRjcft te betupgen/ iiatmen niet en toilDe omjttecen ban 't geen in cec&tmatigöept ftonbe too^Den geDepOeceect/ tot fecucitept ban De geene Die in fulcfiec boegen Den ®?ebe toaeclgcUcnDefmceecs ïöcft toilDen beboojDecen. jUaitfgaOcc^ om te faci», tecen al 't geene tot een piompt beflupt ban Dien fou« De Dienen, ©at öaec ï|o. j©og. öecöalben goet ge bonDenöaDDenbannuafaenojMe te geben / Dat Dé nombje ban fesduyfenc jBSan anfanrcrpe omtrent Bergen op Zoom foo öaefi Doenbeltjcfi fouDen too|Dtn «igefeöeept / enDe bp pjobifie abancccen tot Lillo 5 Daujaec jlfêog. öun J^eecen ©eDeputeecDen tot Bruflei, oocftöcbbeugcautöocifcect / om bpfoo ^ce/bupten becmoeDen/ naec DatDengcmelOen JiSacqui^ in tjaec öanöen foube öebbcn gclebect/ om in alie feechetöept naec Patijs te toojDen gebjacOt/tjet ©cigineei pouvoir, öaec bp De J^eecen ban Beunin- gen enDe Trevor gemacDtigöttoojöen öet boojffpDc Concept Htcactaet/fonDec cenigefFccptien te perfcc» tionecen/öetnocömccötUomcntegljcbeucen / Dat eenige nieutoe €coupeu ban Den ïflóningban Vrank- rijckmocötentoojDcn bpeengetcociien / infooDam» gen confiDecabelen getal/ Dat Daec ban cenige ^uc» pjife ofte aSelegecingöfouDe toefen te bebjefen / Dat ai^ Dan De boo?f5 fcs duyienc jasan/ in 't göeöeel bin. nen BruGTel te mogen intcecRen/ om Die ^taDt in fo?« mebanSauvegardeteöeIpenbctoacen / tot Dat öet bpo?noemDe toeccRban©?eDeboltcocRen fouDe Jön ; of oocft toel Defelbe fes duyfcnt Man te Doen tcerften in Dendermonde, offooDanige anbecc fleccRe ®laet· fen/ boo; toelchec SStlegecingö met ceüin fouDe tooj. Den gebieefi, belijdt öaec J^.lUog. al boojDefcn ite» catibelöcR gecefblbeect öaDDen/ enDe at nocö Dacc bp pecfifieecDen / Dat bp foo becce Den lüoningöban Vranckrijck na De ceceptieban'tbooifjpouvoirtoc Parijs, Difficultept mocöt maecBen/ öet Mtactm be· öoojlöch te boltceclien/ enDecompetenten te becsun» nen totöetupttoeccfienbanDeRacificatie, met con» tinuatie ban Den göeacco^DeetDen ^tilflanDt ban J©apenen / gebueceuDe Den felben töDt » in fuicheu ca^ ban öaec jijDe completclijcR foube toojDen Qcpic' fleect alle fooDanige aff iflentien/ al^ Den i^cct Ji^ac* qui0 bebocen^ Öeeft becfbcöt; ©at om alle't fdbC mecDemeefiepjomptituDe te Doen effectuecen / De i^eecen öaec I|o. JIQog. <23cDcputeecDen te i^elDe/ Dit na De «tSuactiecen ban Bergen op Zoom toacen geDe« (tineect / toecfocöt cnDe aengemaent fouDcn too^orn/ Öaec foo öaedboeniöclt/ teboegöen bp De iirtoitpeit aiDaec betfamelt too;Denbe/enDe upt 6c felbe te bifpi:> ciecen fooDanige eegimenttn/Darfe met enDe neben^ De fes Regimenten öfec bebocen^ booï be Polder van Namen gefonDen getoeeP 5önbe/ te famen De nombjc ban fes duyfcnt Aan ftonDcn uptmacclten j enDe De« felbe met alle pjompticube teDocnin-fcöepcninbc» quame ;&cöepcn/om Daec mcDe boo; eccil tot bp/ofte ontcentLi lo,enDeifinooDigö/ ooclt becDcctegacUi <@bec toelcfi ban tesduyfent ji^anljaecilo, JSog. 'tCommanDement aenbeboolen öebbenDcn Collonel Kirckpatrick, Daec toe boo? bem De nooöige commifTiegeDepefcöeecti^ j cnDe fouDen Degemeloe öaec i|o.Haóg.<0eOepuieccbett foofe felfji öp 't boojfs ontcent LiUo p^efeut toacen/ öet fVlbe in 't go Öeel ofte onbecDeelt op D'eecfte aDbectentie ban De <@eDeputcecDen tot Bruflèi, in De felbe ;^aDt/ otte tl·· bec^/ in alle fpoet Doen intcec&en ; enDebpöuuab^ fentie Den göemelDettdoKonelautÖocifecenenbela* fien/ om opo'eecfie oiDjebanDegöemelDe^eDepu· teecbentotBruOcl, (igönletöetboo;fepbe<^l·o;p^tn allee pie be^toeect^ ofte eioec^ becboegen* ·ΰπθ« fou:>
Dftt |
-ocr page 833-
8o2 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
-y-^e benfpj^ÉfceHiSflic^utettùcnteBelOe/ baiilJfntoE=
flanöt ban 't boojls cnDe bncc örrcicl)t«nfle ban
tööttottgbt acnOe cfnif'öe igcecfn (©cDcuutcctDcn
tot BruHel aùticctcntic gcbcn j entic fai toc tio[=
boetingl) ban 't boijcnfttuiitie lUet alleen be CoinniiT'
Pe boo?De «SeOeputetcOen tc©ciDc mucatis cnutandis,
confojm boojgaenUc i3efolutie ban Den . . ■ ·
feftien honderc fes en (eftigh totröen OpBemaecllt/
maec oocft alle öitincifïcctn/ Capitepncn enDe anDe»
cc «©fficiecen/lrpbenbectnige^onipaBnitn/ biebp
boojgaentJE ©atenten op De cefpcctitjeRcndevoufen
oetcocftenjyn/flflafitDccöenDcBiöclcn ban DejjDcs
nielDe iiaec Jüog. cèeDcputcecDcn te pacecen
enDe t'obeDieten/ acfjterbolBfn^ 't f ojmuliec Ijlec na
bolflenbe: "
De Staten Gcnerael der Vereenighde Nederlp-
den, na genomen advijs van den Raedt van Sta-
ten der fel ver Landen j ordonneren ende Jaften
hier med e de tegen woordigh
dathy rfefcn gefien hebbende > figh 'met
fijn onderhebbende Compagnie te voet , vendel
ende complete Wapenen , in alle diligentie fai heb-
ben te vervoegen ende onthouden, derwaerts ende ter
plaetfe daer hem 't felve in onfen name fai worJen ge-
ordonneert door de Heeren onfe Gedeputcerdeii ende
Gevoimachtighden te Velde, naer genomen advijs van
de gene die 'tcommandement over de Militie albe-
reyts is of noch aenbevolen ial worden, ende fai hy on-
derwege goede lorge hebben te dragen dat de Huyfluy-
den ten platten Lande geen fchade of overlaft en ghe-
fchiede; Ordonnerende ende verfoeckendc refpefli-
velijck den genen die 't fai mogen aengaen, de voor·
feydeCompagnien van Logementen, Wagenen,Kar-
ren des noodt zijnde, behogrlijck tevoorfien. Aldus
gedaen in den Ha^e defen
Ter Ordonnantie vandc Hoogh-gedachtc Heeren
Staten Generaci.
«Snbe foubcn be nteec-ofjcmelte i^eeccn Baeeï^o.
<i3ebeputeccDentot BruiTel ban 't geene boojf;
i^/confiDente communicatie geben aen.ben (tTfjeba^
liec Tempie, ootft tnetenbe ncben^befelbealleïies
bencheltjclie naecfligiiept Ijebben aen te toenOcn i ten
cpnDe foo fulijc boo? De receptie bcfe^/nocö niet mocg.
te tüefcn gefcljfet/ fjet boojfepbe pouvoir opDeïïee»
een ban Beuningen enbe Trevor, in optima forma op;
Semaeiftt/ enDe Ooo? een «Eip^e^ ten alirtfpoeDigpen
«a Parijs afgefonbenniocöte toetben. «iSelöcft oocft
Deni^eeceban Beuningen gela(ltolect/ om'tboojfj
pou voir ontfangen fiebbenbe/mct enbe nt benp" D'^eec
Trevor aenfiont^ / cnbe fonbec cenigD nptfïcl ftet
toecch tot een brfïupt enbe finale onDectcecfeeningl) tc
bfcigecen. ^e^ be bobenflacnbeljacciga.lIQog.
iSffolutie ooclt bp <ig]ctcact antfjentiQ aen ben üïaebt
ban (fetate / mitfgabcc^ aen De igeecen (ffiptcaojbina»
tl^ ^Cmbanabeur^ in Engeiandt, al^ mebe aen ben
Heec ban Bevemingh , ©lenipotentiaci^ banbefen
;l>taet tot Aken, oefwiben totbe^felfinacirDtinfle.
b'il^eecen 43ebeputeecben befefiaec Mog. iSc
folutie ontfangenDe/ liebbcn Oaec eenflonrsS be^ niib::
baegti^benveerthiendenbegebcn na ben ^eerCge^^
öaliec Tempie, enbcflcacybaecaen 6p benMarquis
de Caftel Rodrigo, en naecnpjeaUablebetupBingBe
ban't contentement bat haec {|o.Mo. ober be longue
Depcfcöeg ban öacc JEafeficpt ban Spargien, en be
co?öfatc bechlarlnee ban befettie Γΰη cpceücntie / ca»
ftenbe'tbetonile p?oJfct ban Vranckrijck , feaDben
ontfangen/ enDeuoojtsSgeeicpKceectboIacn^ bentcs
neuc ban Der felbec cefpectibe Kefolntirn,
<en in fpecie gljefept / bat Öaer lìo. JiBog. baec Bn
atnfl)n<t5):cenentie|babbcngegebcn alle imaginabie
0l)crufll)epbt/ op beconbiticn/ baecopbefelbelnbe
ίοπβΐίβ boo;gaenbe Conferentie gabben belieben t'ùv
fiflecen.
©at in bepbe oljebaHen / foo Vranckrijck ouarn
te cefiliecen.ban'tboojfepbe Pioiect / be berfoclitc
proloDgatie öanben iCceüi^ te toepaettn/ ίφί «pcei»
ientie ban be ^ecoutflen ban fiaer Jgo.lSï og. betfcrr i «i^e
ficrt honöe 51)« j eirtie bat öaer fêo. .ï®O0.bacchan
in öaer iteratibe aefolucien / ©jbjr^/ en ©aten '
ten/ fooDaniglje hlare cube bcmonficatibe pTfuiipd
aen Den orbacfitcn Igecc J^arqui^ fiabDen grechm/
bat Dcfelbe gfjeen reben btöoojbe te fjeDbenom ar i
ber felbcc (incctitrpt tnbe bieeur te ttrnjffeJen ®ar
aengaenbe be Ijoflilitept Die Vranckrijck bupten tmnl
beliiigc becBlaïinaÖ / metter baciboo^'iDonimaci
cöcrcn enDe con/ungeccn ben ijaer Ccoupcn inbe
^tbccIanDenfouocftomcntOnbetncmen: ijacc Bo
JEog. bacr omtrent JjaDben geconfiberecrt tbjcc facrj
f«n; ccrtifiijtlt/ bat Die conjunctie fonbe honnm
BÖefcbiEDrn in fuIcBen fojme cnbegBrtai/ Datbacc
upt met ecniglje foIlDltept een furpjife ban ba|ie&te=
ben inbe ^pacnfe ^ebcrl0Hbi«aebjei(lfoubefton.
nentoo^bfn.
€cn anbcren / bat fö'n (ÖFcellentie in gebjcfie bsnS
Cebleben op Ijaer g|n|ïantien ijet booifsPjojecttete»
fienen/ ofDacrtoeDenooblae aijt&orlfatie na Parijs
afte fcDlciien/ bat öaer Jgo. .l!l3og. baer op be beljooi.
iljcfte CffïeFie oljrnomcn ftebbenbe/ aenDeeensjjöe
DaDDen gtjcoojDeelt booj'tinterefl ban be beoonliDc
®?eebe onberanttooojbclijift te jijn / foo jijn «pa
cellcntie ïjct affenDen ban be booifj ^ïutöocifatle/
maer boo? een moment foube Boomen te berfcijup.
ben ; enbe Dat aen b'anbere jgbe fön Cpcelientie fioh
met b'3tutl)orlfatie bjecber in Baec (go. JlEog. öefo.
lutie bermelt/beljcojbc te bernoeflen.
g)ifn<!5)cccnfntiefcpbebaecop/ bat banbcHöen«
bangi) ban Daer ^egotiatie op alle ftjnegebane bcr<
Blatingcn niet anbcr^ B^iOt beooggt / ban bat De»
felbe fjier boo? al^ boo? ben ccnigöfïen Salvator ban
b'?lffi(icntieban Kngeiandt enbe ban öaecJgo.^SDff.
foube ffln berfcftrtt/ tn bat bp alleen fienbc op 't boo;·
fepDe beneficie / De Alternative aengenomen / enöe
op continucle pecfuafKn al beboo?Decfcl)?ebenBea»
banceectt)abt. ^at be boo^fs ^ffifientie gcpjomit·
teert sflnbeonber conbitie/ foo Vranckrijck quame
te teculeren/ f)aec i|o. jQDog. al# nu na'tpurifice*
ren ban be felbe conbitie/ onbec reberentie nietbe·
boegfit fouben sfln/ omb'itfTUïfntieaenanbmfli·
puletien/ conbiticn/ of tijben te binben.
^at fijn (tSjcccllentie ebentoel f)aee JlËog.
foïutie op 't boo?f5 fubject niet fionbe mifpjöfen / (ba
biebp&aecco?batelfjcIi toierbe gerjcecuteert; bat l)p
berbolgen^ moH fegBen/ bat bp beel abbljfenljetn
toa^ aenaefcftjeben / bat bc Franfche bercpbt^ feec
confiberable ffiroupcn bp ben anberen [)abben/en ber^
feecBett toa^ bat t)aec €ntrep2ife^ op Valeccienn»,
Namur enbe Condé BNtJc&elijcft blaren aenBcfïen;
batfe bie piaetfen niet na bebooren fouben bonnen
fecoureren/ ten toare be (0uarnifoenen / bie gp tot
bien epnbe upt BruiTel enbe anbere l^leetfen fouDe
toiilen iicljten / aenftont^ boo; f)aec jl^og. iCcou^)
pen fouben Bonnen toetben geremplaceetf.
^ienbolgen^ betoijl 't gaer J^oq. beliti gab/
gft boen optrecBen ban$e fes duyfent ii@an te binbett
aen een caius ban neceiSteyt, bie booj[bcberf}cecBin<
geen'tmarc!]eren ban De Franfche ffit;oupcn foube
Bonnen toojben geocca/loneect/ cnbe boojt^ Carbi-
trium onbec bie necciiiteytm effect aen fiaec te befe»
reten/bat ÖP ban niet alleen geautöorifeert / macc
bolgen^befelbe^efolutie/ al^ gegouben biaren om
tot f)et optteclten banbe boojnoembe fes duyfenc
IBian ban Lillo Bectoaert^ at η iiico be gectQuireicbe
©jbje^tcgcben.
Ï^atfp oocBbcboo^bcn teconfibcren/ bat in IQi<
litaire Otploicten öetupterflc moment niet afgej
toagDt fiönbe fco?ben/ cnbe bat twee a drie bagen toef
foobanige beranbctihg foube Bonnen bp bjcngen/bat
baer Ho. |Bog. / ten refperte ban 'tö^t*
toaerti boeren bcc boo^noembe i^coupcn foube toe<
fen infructueusS.
^pbebbcnbicropgcreplicetrt/ bat be inarfcgen
conjunctie ban be Franfche fiaer niet berberjï nocö an»
ber^toarcnbeBent / al^ upt bie affeurantiebiefgn
fiopt baer ban foo aenpont^ beliefbete gebeti.
®at φ oocB niet anbet^ Ronben Begiijpen/ on>rn
I
-ocr page 834-
en OORLOG Η, Mt-en-veer/iMeBoeck. 803
,/ίί8 iiitiaffaueur De Gamarra en Baet Λοβ. Babbei! ' üacc ϋαπ al pertinente gefjaD boa; ùcn twaeif- den«pjil/ttJa»ne(Töaccl&o.i©ofl.Öet)ooj Öcfolu' tiepQDen bdieoen te nemen-
©ifnbolflen^ Dat fi? raocfjten befiupten / Dot Baec JJo. JiKog, fp?eecBenDe ban De marfcf) rn conjunctie ban De ^canfc()e STcoupcn / Dacc upt acni)aeceen arbicrium foiiDe biojDen geDefeteect/ baec incDenict fjabDen Uomcn te notecen/ Die macfcö en bic conj'mic» ttrn/ baec banbefelijeboenmaetalpecttnenttoaren gcinfo?rafcct/ cnbeöaecopfp teccenbecoftccanbec jpepofitibe Dabben bonnen cefolbecen ; maecfoo^ baniaü een niacfcij cnbe conjunctie / bie naoecbanot onbernomen/ en bp öaec pro prefenti periculo aenfle· fieti cnbe geappie&cnbeecc fouDe too^ticM.
©atfpoocftmet beecootPe acnuenaentj^cpt niet fiabben aengeDoojt/Dee geen fijn «Ìj^ceUentie albec rt6cpbeniacT/ enbenunoct) inbefe ^nbiencie Dabde Dclifbcn quaQ t'crp?0t)£ccn/ al^ of Daec^o. ilofl. (ijn «ffijiceUentic focDten teontfettcn/ ban bie fecouc= fni / DaectoebefdbeceniBljIijcBlin'tacceptetenban De Alternative foubc Debijcn gccolittifect,
^at fp met goebe cebenen fouben honnm frggen Ijet cafus ban De boojfepbe ajTificntie nocD niet glöfbo.· ccn te 3dn/ betoijl om 't felbe te pucificcccn/ ban no. be boa^ : of bat Vranckrijckben ©jcbe (juam te rcfu' feccn/ of bat bcfdbe totDetpccfectionecen banDen ©^ebegeencompetenten tijbt/ enbetegljdijcS conti· nuatie ban ben iScebe^ foube biiltcn bergunnen.
jUSaecbatban'teecflenocDnict tea^ grbieechen/ niaec toel tee contcacie / bat Vranckrijck alle palTcn/ rnnocDiongfibieban'tboo^fs ^jojcct geabanceect DcbbcnDe/ fdn €j;cellentie befelbe / oftcagelijclt gljc boIgDt/of noctj önbolbaen gelaten Dabbe.
«ënbenopenbeDetlaetfle/ bat befelbe foube moe' tenbefiaen/ofineenfoimcletoepaeclnge/ of in eeni= ge actiën/ bie met De continuatie ban ben (^cebe^ bi:= cectfoubentoefenincompatibel. iiQaec eengaenbe Det eecfie/batmen al toebec nioefi feggen/bat Daec tot nocD toebanbetoepgecinaeban Vranckrijck niet toa^ baojgc&omen} in tegenbeei / bat fp upt be laetjte l^canfcDe DepefcDejS al een g;oote Doope ban be boo^ fepbe pjotongatie Dabben gebat/en baec in ItcacDtigD becfifccht fouben isecben/ inbien fDn 4E);cciIcntte tot Dct af-fenben ban be booinoembe autgocifatie / fon»· Dee eenigD boojbec acccocDement beiiefben tecefol» beten. Γ
<enbe iiopenbe Bet laetpe/ bat b'eicucfien enbe in« boo^becen ban be ConuibutientipDen^Sicebe^bip- gebleben/ enbe alteen öet aentafien bangefoftificeec- Depiaetfen baec bpbecboben sünbe/ Den €;ebe^ niet berjiarn bonbe toecben de faao,afget);oocben te ;tjn/ foo lange foobanigDe i^Iaetfen niet belegect / gebloc» qurect ofte geattacqueect quamen te biecDen.
<{EnDeDoeb]eI Daec ilo. IQog.Daec €cactatenen beloften in Den fin feec bod fouben Bonnen interp^te· een/ DatDefdbeuocDtan^bpbe boo;fepbe]9efoiutie ban ben cwaeifden befee betblacen be boojf; e);tcemi< teptniette fuIIcnaftbecDten.
^p1>ecfacDten/ om befe enbe meei; anbece cebenen batfgnCicceiïentiebp pjobifie beboojfs KutDaiifa»: tie foube toillenaffenben/ enbe baec en tegDen figD bedaten/ op 't g&een Daec igo.l©og. bp De boojfepbe iSefoIutie foo Itbecad Dabben belooft ; maetitjnfoo ongeluchigD gDebieeft / bat f|jn€]ccenentieaenDe booif5 berhlacinge nietbelieft Deeft te befececen.
Cnbe boo; foo beel fp inbe boo;noenibe Daec bif. f oucffen Dabben laten influecen/ bat fy ban Daec con^ junctie enbe macfcDbecilFcanfcDe ®coupenniet peci tfnent boacen gdn^;mecct/ foo i^ Daec affcDept gDe^ Üjee(i/bat Monfieur de Louvigny Doec be^l mibbaeg^ upt al b'ingdtotnen abbpfen omfianbigD foube itO' men becicDten / enbe batbebooifjConfecentienbie ban elf tot twee npcen Dab gebup;t/tcgen be^ abonc^ . ten fes upceu foubc toojbenDecbat. ,
, «0cmdOcd©cecDeeftboIgen^ betjoojfs affp?accfi Daec be^ notnen^ in Daec Xogement biDbtluftig ban alle^ onbecDoubeny cnbe geepDibeect meefi al b'ab* byfen bie banbe cefpectibe <0oubetneuc^ enbe Cora^ |
nianoeucji ban be celieccnbe iöteben irt be j^cbccf 166S'
lanDen ban tijDttot lijbt toacen ingcRoonien. ^p_
Drbtien npt al befelbe tod ftonncn brffupten / bat al^ Vranckrijck be «öuarnifoenen/ bie totbefeitingD ban Degeconquefïcccöe^teDentoatengDefldt/ cnbcbe (ïconpcn Die fucccffibdtjcB na bcfdbe ineen confibc cabdarn-taltijarrngcinarcheew / foube toillenbp ben anbecen tccchrn / Dat bantodDaccuptfooöa» niflD een €o|pjJ foubc honnen toojben geiompofeert/ 't göeen mogdöcB tot Det Doen ban ccn SSelegecfngfi beflanbc faube jtjn; maccDd)Den cbentudaiiebrfc faechen niet Bonnen aenfien boo;foa gebaccltjcb/bat fp fcnOec .ban be conjunctie ban beboiufepDefCtoii' pen/ en ban bec felbec gefojmeecbe ©tfiepnen nabec bccig&t te jiju/ be boo?f3 fes d^uyfent Jglan foube öefe ben Oecben op ontbicben.
<iB>ljciiicB fp Dan be^abont^ be booifs ^Tonfccentie Decbattenbe / Det boo^f; pointbooialfnocDDcbben blpben bifficultecen/ en op ftin €)ccdIenticbecfogDt : bot befelbe Daec niet foube bdirben te bergen't geen fpmet Daec jlöog. apparente intentie niet toel foube Bonnen infcDicBen.
^at fp oocft niet Bpnben (ien eenigDe conflbecable utiliteyt bie in 't DfCkuaert^ aenttecBen ban Daec l^o. JQog. €coi!pcn foube ct ilDeren ; maec tee contra· rie bat Det fdbc bd licDt een oojfaecB foube Bonnell 3dn / oin Daer met Vranckrjjck t'eenemad te bifcon* tenteren / enbe Dte,iiIgajeflcptgep;icltelt3ynDe Doos 'c poiot d'honneür te Doen nemen gcDeel anOece Con- filia, al^ bie geen bie Daer tot nocD toe Den B^ebe Dab· ben boen Doopen.
<©cmdbenH3arqui^Dfcftban epnbelöcft gefept/ bat gDdDcB fp in Daer j^egotiatie aenDacriHaogf) IQog. berflonben grattacDeert te ;tin / óocìi fyn o^cceUentie figD ban be lall ban Daec JQaje:^ flept ban Spangiea alfoo toepnigD Bonben bifpeito fecen.
dSnbe bat bcfdbe onberanberen fpccialgcB mebe< gebjacDt/ batbp Dem beboo^fepbe Alternative gDeen brcber abance foube mogen too;ben gDebaen / boo| enbe al cec tjpbanbeajfifientiebanDacci^o.Jllog. pofitibe berfeBect fouben jön.
vl^at Daec Dabben opgecicgt een^rac^
taetmetben iltoningDban £ngeiandt,bp 'tludcBe in Det derde feccete ^rticul tod koeren baji gefldt be mibbden bie befdbe JQajeflept enbe Daec il^o. Jü^og. inca^banongenegentDeptban Vranckrijck tot ben ®jebe foube gDebjupcBen i maec bat upt Detfdbe l^cactaec al^ resinteraliosaö:abOO;SpangieagDeeil Obligatie Of fecucitept toa^ geacquiceect ; gdDcit me«> be al Daec Üo. jaDog.^efoIutien op'tbooifjfubjecc genomen/ bid toacen betupgingenoan Dare oprecD' te inclinatie ; maec bat al mebe fijn USajeflept ban Spangien bacc upt gDeen actie Etonbe mecitecen / foo langDDaec i|o.Mog· niet foube belieben Daec bp een particuliere Conventie ten bcDoebe ban Spangien , ebentuelDeB te becbinben : om aen befelbe JQBajefiepc Bet effect boojfs ban ben derden detieni te pieflecen/ m ca^ Vranckrijck op be gepiojecteecbe fitticulen nict Hupten ofte be prolongatie ban ben nie toeflaen foube tnilten. BecfoecBenbe/ batbetaoDIfp ban Daec üo. Hàog.opctcDte genegentDepttbelbec* feecBect biaren/ fp oocft onbeftoaectfoubenkDiUen 3ijn/ om bpeen BoitefcD^iftelDcBebecBIarinsDeeen f0n <lS)ccdlentie be boo^fepbe gDerufiigDepbt te af' ben.
^oonenbeb'Heec Tempie al etnige genegentDept omfigDinbeboojnoembe €onbentiete toillen inl(i<> ten; ebogDal^fpaengemelbe ftjn «S^ïcellentie bec» Bleerben tot Det aengaen ban De fdbe Conbentie gant^nietgequaliflceecttejijn/ enbe battoaerlDcit befdbe immec^ foo beel fecuritept foube binben in Daeci^o. jasog. fuccefTibe iSefoIutien; foo Deeft be:· fdbe gefept/ bat Dp obec be boojfj/ mitfgabec^ anbe» ce fccupelen/nopenbe Det opfenben ban be fes duyient maii/ebeit bob^'t Derbatten ban be boo^ioembe Φην fecentie aen ben ^eec Ganiarra>DabgefcD;ebeti; enbe bat {)p becDoopte bat Daec i^o. Mog. in ben Hagbe opbekjoó}fepbe tweepoiutm gein foube sDe^n bè
aebeji< |
-ocr page 835-
■WW
804. S A κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ0()8. QeDEfitJctÉecbt fatip'fiiitie/ ofte tocl Ijaec ©eeten ©o
—.._öfputcccöen tot I)ft βεηβαεη etiDc teechcnen ban Dc
t)oo;fcpDe Conüentie bolhomcntldclt autbocifccen.
partjVous reprefentera Dan Έβΐναη de Gamarrayi quoy I dö?
je me remets, me promettane, quepuifque vos offices -
& contempiacion , àdesengagervoftreincerpofition,
onteutant de parta mes Refolutions, Cooperéj auffi
avecles voftres en 1'union d'une benne guarantie,tout
ce que deraifon on peut efperer&fouhaiterpourla
plus grande aflèurance&fermeté de cettePaix, en la.
quelle touce la Chreftienté eft fi intereffée & tres-par-
«!£nDe of fp niEt bcclc ceDenen öcbben aetracljt fijn
45]cccllrntie ban be fct)aDeIi)ch(i;pt enDe infojmalitcpt
banùereP^oceDuectnt'obectupgen; fooi^Den g^C'
meltcn J^eec JlSacquigi Daec ban niet te Oiberttcen
netuccfi/ macc bp De booifj twee ®otnten pcc(iflEcett«
be/ I)e£ft DE boD?f5 ConfEiEntie Dbec weDe DEflootEn :
De/ IJEtft De bOD?f5 ConfEIEntie Dbec WeDe DEfloOtEn : ticulierement les Princes confinants, de la prudence
Dat I)p obECboDifl blCEf De Pouvoirs tot ÖEt tEpcilEnEn defquels on doit attendre refpcöivement les mefmes
ban'tbOO|r5®?o(ECt inÖaECBanDEntefiElÏEnj ttiaEC difpufitions proportionées à Ia plus grande feureté
bat OOCU te gElÖCh ban toeaen IjaEC JÊOO. βεη De commune dc tous, fans que l'Accommodement des
fElbE fouDe moeten taojDen obEcaelebect een Wte/ j afFairesdc Fortttga/ny autres favotables difpofitions,
Daecbp DPöanDepietlatieban 'tbOOjnoEmDe derde | quipourroientreDforcerlesArraéesduRoymonFils,
fEpaCQEt iïcticul eventueel fouDemogentOEfEnbEt= -pourprocuter Ia fatisiaOion de Ia jufticepuiffentdi-
feechfct : EnOeDaErnEbEnilicooJüiE gÖEflElt omDej verter mes finceres & falutairesdefirs, du blende la
tooo?fEpDEfesduyfentman ÖECtoaECtgte Doen opfeo» Paixuniverfelle,& de que touteEurope foit tefmoln
Dece UIIUUKIKIIIC UCIUIttU 1 lUl lUIIIBbMtUIC uni
en 't cefpEEt ban fön j©ajEiiept ban Spangien.
^eConinginne ban Spangien fc|);tEf op Denveer- tienden Defen S&^ief «En gaEC ì^o. II^os.
Tres'chers & bon Amïs.
SS^rcf τ E Baron de Ueede, voftre Ambaffadeur, me deli- X>-J v® Lettre que vous m'efcriviftes Ie mngt ^n iaiï fixiefme du paffe, par laquelle je vois les amiables Alian- Remonitrances que vous continuez pour la Paix > en- jcii/scn- tre cette Couronne & celle de France, m'exhortant de tS- l'effeöuer fur l'Alternative , offerte par le Roy tres- jcnoen Chreftien > & que j'enyoye Pouvoir en toute forme ïnnliaee pour approuver& ratifier tout ce que leMarquis de liiatnCafielRodrigo y auroit fait par foy & par ies fubdele- uEiiiEii" guezà quoy jepuis vous refpondre, eilimant comme de raiion vos offices & reconnoiffances,qu'ils font con- • formes&propresdefibon Voifins, auxifitereftsdes- quelsj'ay & auray toufiours efgard> aveclamefme vo- lonté, qu'àceuxduRoy mon Fils, eftant fi conjoints leurs Eftats, en la confer vation les uns des autres, & je me fuis fort rejoüie de ce quemafmcerité &bonne ÌDtention àia Paixayerencontré vos fentimens, puis qu'auparavant de m'eftreparvenuevoftre-dit Lettre, j'avois condefcendu aux inftances & offices icy inter- pofées par voftre Ambaifadeutenfuite de ceux , qu'à Fewfirent ceux que vous y ave2,enfemble avec l'Kn- voyé du Roy de la Grande Bretagne,Sicaia{y outre d'a- voir efleu laVille d'^x U chapelle,po\it le lieu du con- gres ( nonobftant qu'auparavant d'accord commun avec PAmbafladeurdeFMefej hRome, onavoitpro- pofé, que fe fuft ladite Cour > j'envoya Pouvoirs efpe- ciels & amples outre celuy , qu'avoit le Marquis de CafielRodrigo, DonEflevendeGamarra, &auBaron de Bergeyck. afin que ledit Marquis efleuc un de ces deux Minillres ; depuis arriva ( comme vous (gavés / qu'e ledit Marquis admit l'Alternative, &moy fane aucundilayjjel'approuvayen la forme mefme , que luy l'accepta luy depefchant un Courier extraordinai» re, par le moyen de voftre Ambaffadenr, afin qu'on ne perdift temps en une affaire fi importante à cette heure finalement, pour donner preu ves plus furabun- dantesdela fincerité de mon intention,m'ayant voftre Ambaffadeur preienté avec un Memoire du unzitfme du courant,un projefl que de la part dudidl Roy Tres- ChreftienfutdonnéauxditsMiniftresàParis, 6c me faifantinftancederapprouvet& ratifier, lequelj'ay aufficonfenty fanschangerunmot, &je l'envoyeau- dit Marquis, afin qu'il en ufe toute 8c chaque fois, que de lapatt du Ro]f Tres-Chreftienferoitdonneeune autre telle ratification,pour parvénir à l'entier adj ufte- tnentöeconclufiondelaPaix, & l'onconfignelepa. quetà voftre Ambaffadeur afin qu'il le remette defa- gonjque je ne doute pi)£, que vous ne comprehendrez, combienl'onfacrifie de ma parten la rubftance &en' la briefveté du temps, pour le bien de la Paix, defirant ' que le monde connoiiTe mes faines iotentions, felon que vous l'entendréz par le rapport que vous en fera voftre Ambaflàdeur, comme auffìparce que dc »· |
wi Madrid le quatoràefm d^Avril miUe fix cm. {oixante ύ" kuia.
Voftre bien bon Amye ;
Signé
MARIE ANNE.
Plus bas
D. Vedrò Feraandez delCatn^t y Ar^uh,
Seer lievegroote Vrienden.
DEn Baron van Reede, U Ambaffadeur, heeft my behandigt dcn Brief, dewelcke ghy aen my d^nfis etttmetìghfien van de voorlede Maende ghefchteven hebt ; waerinick befpeure dat ghy vol- hart in uwminnelijckeRemonftrantien tot den Vre- de tuffchen defe Kroon ende die van Vraaikrück j my aenmanende defelve uyt te wercken op d'Alternative wegens den Alder-Chriftelijckften Koningk aenghe- booden , ende dat ick af-fende een Pouvoirln be- hoorlijcke forme , om te approberen ende te ratifi- ceren al'tgeene den Marquis van CafielRodrigo door hemielftoffijngefubdelegeerde fai ghedaen hebben ; Waer op ick u tot antwoordt kan feggen, eftimeren- de ghelijck 'tbehoorlijck isu ofScien, ende beken- nende, dat dcfclve conform ende eygeniijn vanioo goede Vrienden , aen welckers intereft ick altoos efgard fai hebben, met defelve wil, dieden Koningh mijnSoonheeft, zijnde haer Staten foo vereenight in de confervatie, d'een van d'anderj ende ick heb my feer verblijdt, door dien mijn finceriteyt ende goede meeninghe tot den Vrede heeft ontmoet u ge- voelen , aifoo dat eer u voornoemden Brief my was toegekomen, ick gecondefcendeert hadt op d'Inftan- tien ende Officien by u Ambaffadeur alhier aenge- went, ingevolge van die dewelcke tot Per^i wierden ghedaen door die ghy aldaer hebt nevens den Afgefant van den Koningh vmGroet Brittangien , ende oock wyders te hebben verkofen de Stadt AitK tot de Han- del-plaets 5 niet tegenftaende men aireede terooren gefementlijck nevens den Ambaffadeur van Vranck- rj/i^ lot hadt voorgeflagen, dat het felveKof daer toe mocht verkofen worden. Ick fandt formele ende ampie pouvoirs ( behalven die den Marquis de Cafiel Rodrigo had ) een Den Bfievan ie ffewtfrwjende den Baron dc Bergeyci , op dat dèn Marquis een van die twee Minifters mocht nomineren. Sedert gebeur- j^dehet C ghelijck ghy weet) dat dei» Marquis d'Alter- native toeftondc, ende ick fonder eenigh uytftéiap- probeerde defelve in dé fel ve forme als hy fe aennam aen hem affendende een Expres Courier door 't mid- del van u Ambaffadeur ; op datmen geentijdtmoghc vérlicfen in eene foo importante ftecke j ende eyndc- |
-ocr page 836-
lijck ter defer uyre > om meer overvloedighe prcuven te geven van d'oprechcigheydt van mijn intencie, heb " bende u Ambaiïadeur my nevens een Memorie van deni^ifegeprefenteert eenProjeót» 'twelck wegens denAlder-Chriftelijcltften Koningh was gegeven aen de voornoemde Minifters coc Per jV4 endeby myaen- boudende'tlfelvc te willen approberen, ende ratifice- ren. Ickhebdaertoe oock bewiliighc fonder daer io een woordt te veranderen, ende ick fende de fel ve aen den voornoemden Marquis j op dat hy defelve t'eic- kensen ydermael ghebruycke > als van wegen den Al- der-Chriftelijckftet] Koningh een andere foodanighe ratificatie fai gegeven worden, om te gheraecken tot het volkomen adjuftement ende conclufie van de Vre- de; ende het felve Pacquet werdt gheconfigneertaen U Ambaffadeur, om het felve in dier voegen over te fenden , dat ick niet en twyilele ofte ghy iult bcfpeu- ren, hoeveelmenoffert van mijnen'tweghen aende vertoevinghe ende kortheydt vanden tijdt > ten befte van den Vrede ; begeerende, dat de werelt wete myne oprechte meyningen » ghelijck ghy 't felve fult yer- flaen uyt 't rapport dat d'Ambafladeur u daer van fai doen > ghelijck oock door 't ghene Don Efievan de Gamena, u weghens my fai vertoonen, waeraen my lefcrere, my belovende, dat alibo u oiBcien ende oog- merck, om u interpofitie te defen gageren , fooveel deel hebben gehadt met mijn Refolutien, oock t'famen gevoegbc met de uwe in d'Unie van een goede Gua- rantie, al't ghene men met reden kan huopenende wcnfchen tot de grootfte feeckerheyt envaftigheydt van defc Vrede, in dewelcke de geheele Chriftenheyt foo feer is geinterefleert , ende voornamentlijck de Nabuerighe Princen, van welckers voorfichtigheydc men refpeöivelijck moet verwachten defelve difpofi- tien, over een komende met de meeftegemeene feec- kerheydt van alle > fonder dat het Accommodement van de faecken van Portugael , noch eenighe andere voordeelighe difpofitien , die d'Arméen vanden Ko- ningh mijn Soon fouden konnen verftercken, om de voidoeninge van fijn Juftitie te procureren, mijne op- rechte en heylfame begeerten fouden konnen diverte- ren, van 't goec van de univerfele Vrede, ende van de- welcke geheel Europa fy borge ende getuyge, van een fooaengenaem eynde, aenGodtj dewelckeickon- dertulTchenbiddedathy uhebbe, feer lieve en groo- te Vrienden, in fij π heylige bewatingb.
TitMaMd dsnveerthiendea Af ril, fefiién hendert mht tn fefiii,h.
Uwe virel goede Vrindinne,
Geteeckent i
^ MARIE ANNE.
Lager
VonFtdro Vernando del Campo lAngulo.
^eti veertienden ö^ttCIl (©edepUtWC.
tien/ùat D'j^eec IBacqut^ De Caftei Rodrigo bechieect BaDDe/ Dat bp bent op De öetoufie Alternative g&fctl tjecDece abance gcDaen hanDe toecDen/boo} enDe aleec Sl^DanDeejllfienKebanDefen ^^taet pefitibe betfe-. hett fouDe 3tìn. ^egaetiDe boo^^ Dat gaecllooQl) JBoa-r^en Ccactaet met Den ftontnefi ban Groot BrittangienoosecechttiaDDen/ bpgetbielcKe <n Det derde feccete ^cticui teel bafi gefielt teacen / De tniD> Dden Die Den gpogbfl-aemelten Ittontnob en Defen ^taet/inca^banongenegentgept ban Vranckrijck, totDe]^!eDefoubengJ)eb|u|?c{ien; maec Dat upt tiet felbe l^caccaet/ eI^Re8ÌnCeralÌosAàa, bOO|Span- gien gKi^bljgatie ofïe fecutitepttea^ geacqutemt; gciytft metile {lacc «QOSB iBog. Sefolntte op get booifsfutiieagtenoRien / teel teacen brtupgtngen ban Oaec i^cec^te enbefincece inclinatie / maecDat olmeDeDenltciningS) ban Spangien Daet uptebeen «ctieRonDetmritecen/ foo lange j^aei; iloogiiieog.
VI. Deel. |
niet fouDentiflifben fiacc 6p cene pacticuliece Con- ,558
ventietebccbmöcn: oinacnDeöoooöfl ocnielte tiio- ___[
ningö ban Spangien (jft cffcct ban 't boojfs Sicticul tc p?£|ictin ; in ca^ Den Öoiiingö ban Vranckrijck op D'Siwicutcn bp ùc igeccen Franfche Commilfarifen met coiiKtt ban be #ccccn ban Beuningen enöc Tre- vor gepjojecteew niet fonOe toitlen torfiaen. ©ecfoecs ftenDe (lun Ì|eecen<&eDepntecc&cn/Dat Deteijle fp ban öaec ilo. Mog. oprecDtc gcncgentöcpDt teel becffecs ftect teaccen/ Datfe ooth onbeftnacct fonOcntelHcn 5ön/ om bp cene Rojte fcöiiftclgcltó bccltlatinaöe acn Öcin ©ecce Marquis De boojfsgöecuilöepoc te gcbcn. SöcfluptenDefjp ©ecce Marquis, Dat Bp obccboWgö bleef/ Dc pouvoirs tot Det tepcbcncn ban öe boojfj gca Piojccteecùe ?tcticulen in tianocn ban Dun ^cccch <0eDeputeecDente(icI(cnj macc Datoochtegljrlticlt tecgen^ {)aec @oogl)fi3og. acnfdn ^vceHentie fouDc moften ob.ccgeicbcct teccDcn een Afte, Daccbpöp ban Dcpiepatie ban 't meec-gefcpDc derde ?Icticu( ebemutlDcfi fouDe mogöcn toojben becfeechcct j cnbe DaccbenebeH.€ilicoo2b;e gbcfielt/ om Dcbcteuficfes duyfent jR^an / bjcebcc gcmcntioncect in I)aer D^og.iScfoIuticbanbcncwaeifdenbcfe^/ naBruiTd ■ tcDocnmaccöccen. a^iec©ergaDccjngB nocOoÖc» communicectt feccftecc JUaiflìtìe ban be ©cccTem- pie, «gjctcaojbinaci^ «Snbopé ban Ijoogljfi-gcnirttc lltoningD ban Groot Britcangie, mebe gefcl);cbcn toC Bruflel bcn veertienden bcfc^/ cnbe gOéabbjCflccct acnDeni|eec]t}eebt]^cn|ionati^DeWith : goubcn* bconbecanbcccn/ Dat mcec-gcmclte i^cec Marquis de Caitel Rodrigo , niet en tea^ bccfoecRcnbe een i^cactaet tegt)en^ Vranckrijck, g(jcI0cb ficttncino' ciael ban be illeec SSmbaffabcuc Gamarra gabbe mebe gljcbjacgt ; macc allecnlgch ecne becRIacingc bp ge· fcij2ifte / upt ben naem cnbe ban tecgen Den fioogfl- gebacöten lioningj) ban Groot Brittangien cnbe Dacc tloogÖJQog.aenben meet-gOefepbe Marquis tege< ben / of eenc becfeecgecingbe bp gefcJijifteu^Den naem enbe ban tecgen al^ booten bp t)cm lleec Tem- pie , cnDe De gcmcUe l^eccen tjacc êoogg A^og. (QSc beputeecbenteboen: DatnaDcgebanc tecc^eninglje banbctbolien-gccoecDe Projed, bp ben boojnocm^ Den igect: Marquis, ofte De ?lcten^banpouvotrDp [)em te bcpefcficcen op De gljeDactite Qeecen ban Beu- ningen en(ie'Trevor,omme'tfclbe#?oiect te flapten en te tehcnen: bp albicn Vranckrijck of teepgecig fou» De toefen'tfclbe te fluptcn ofte te prolongeren befufs pcnfie ban 3©epcnen/Dan mecc-googfl-gemeitcn Sto» ning ban Groot Britranglen enöaec ©0. JEog. Ijcm fouben fctoncecen/ bolgen^ enbe con^mité ban brn inöoube ban'tboojfjderdefecreteArticul,bacC ban beteoo^ben felbe inbeboojfj ^cclacatie ofte betfcec hectgepbt gcinfeceect fouben honncn toecDen. JlSacc op gebeUbcceett jijnbe/ i^ aen be g!)emelte{^cercn ®cbeputcccDcn geccfcctbecct/ bat tjaec jgooolj lEog. f)un bcbbcn geautöotifcctt / onimc be g&cccquiceccbc Afte van verklaringh ofce verfeeckertheydt, mct cnbc neben^ ben «DeDeputcecDcn i|eec Tempie, tot e&e" cuflftepbt ban ben mcec gcfcpbcn ilcec Marquis tc paffecen : Daec toe gun feecbec £onccpt ban bcchla^ cingge tot bien epnbeomteoipen/ toegefonbrn i^ / omme figb baec ban te mogen Dienen/ ofte fooQanigg teb^efferen/ ai^ tjaec «iB mct concectbanbenboo^ noerabenücecTemplefoubenbebinbtn tcbeöootcn. jitet Dien becflanbe bat (in ca^fulcft^buptenbec^ moeben nocg niet mocgte teefen ggcfcDtet / Den boo;:> Noemben J^eec Marauisfimuiec femel, fonbec een moment tObt^tebecfupmcn/ getboaj^lPloicci/ of felf^ foube gebben te tepc^cnen / ofte een Afte van irrevocabel pouvoiropDeficCCcnban Beuningen enbC TrevortepalTeccn/ cnDeljun Jgecccn «Pcbcputccc* Den aenflonDt^ticganDcn te (lellen / omme aen De Qtiemclte ]|eecen ban Beuningen enbe Trevor gefon· ben te tecrben : ten fine om ban ®ncn 't tecgen/1 nbc InbennamebanDenl^oninggban Spangien Ijet fcjs be éiojcct met Vranckrijck te bojttecltcn cnbe te flup· ten: met becM«;ing|ie Dat gacc (goog JEogg.ten faoogöfleu ontfliggt teawn / bat öp foo langtjc De booifsfaecfec bebtaetwinccrt / cnbe Dcröalbcn fieni
en O O R L O G Η, 't Ack-en^veertighfteBoecL 305 |
-ocr page 837-
•ScS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
] 658. fclbcn t'inipuKCcn fouDc tuHIcn Beftben alle De onljcp·
_^UncnDeDcfaficeé/ öic tjctnonbectoijlenfouiicnnio»
aOm oüitftooirirn. ©och öat W flijccn Dicoucf· fen ban öifen iètait te brctoatljtcn foubc Ijfbbeti/ boojértDêalcecD'aöbectentie upt Parijs otìccgijefio» men fotiOe toefen : öat Ijct boojfs ©jojcct by Dem ■Hcccjliaacqui^actcecfttnt / ofocffeìf^^llctebanfc» rebócabfl pouvoir op De booinoembe ©eeccn ban Beuningen cnD£Trevor,alDaecal^booccn fouDetoe= fcnontfanscn / cntJebmftonmaöbanVranckrijck tocpaccioö flbtWeben / oraDaecoptefïupten/cnbe De fufpenfie ban J©apcncn te piolongecen. 't «Ên toa» cebatöPl^cccMarquis Bet boojnoemDe ®;oject ah bcccpöt^/ in aUfboIge ban ïjacc I^oobD JIiaoa.Öe;= folutie ban ben veertienden Defei flbeteecftent / ofte 'tboejft pouvoir fn {lanöfnban&nnJ^eccentiScDc; puteerDen oöefieltmocötebebben} mtoelclienaöe- cal öaec llooeö .j©oa. 't gecequiceecüe fetonti foM= Den laten bolfltjen / eolflen^enbeinconfojniitéban öcc fcibec Cciolutie ban bentwaefdenbcfe^/bpfoa bccre üet cafus in öe boo?fcö?ebe ïïefolutie aöeefpjff' ffcct / enDe Biec na toat pacticuliccüec uptaeöjucitc/ ooch felf^ alJföuprepbe tjetobecbjenaen ban't afte, tecchcntpjojcctoftepouvoirnaParijs, enöeljetaf» toacDtcn ban Derefcciptie banbiejijDe moöljtc i\a> men boo? te ballen. <2nDe inofen fulcB^ noc& niet Bljcfcöicbttocfenöe/ DenlfeeceMarquis {jctï^joject quani te teecftenen/ ofte iccebotabel pouvoir al^ ba« ben te fenöcn / foo|)aefiöei?eecenHSini(tec^ban Èngeiandt enbe ban fjaec toogb JUBoS· aen Öefelbe De Btaeecöe fcb?ifteltlcHe belofte quainen aen te bfeöen ; itnmet^ bat ftp ftet QöcteecUent f joject of Douboic al^ boben teaben^ De boojfj belofte qnani upt te toif. fclen / binnen vier en iwincigh upcen na beftlbe aen. bieDinsc ; Dat bacc J|oo8 .!©θ(Ι· in fulcften ca^ maec drie mael vier en twincinh upcen fouDen laten 000?= loopen/ombaecbanaenDen ttoninabban Vranck- rijckabbectentiete acben. «iinDe bp foo bette na 'tbCCloop ban Defelbe drie mael vier en twintighup= ren be Franfe eentae ban öe Spaenfchc ©laetfen qua> men t'attacquecen/ ofte meteen Corps d'Armee toeOcc in 't Eanbt te tcecBen/ te toeten / met fooba= iiiae Corps d'Armee, 't toeltS capabel foubestjn een ^tabt t'attacquecen oft beleaccen : batmen ai^ Dan ban De 3öDebanbaeci|ooBb ifoog. bemaenfionb^
op'talDec-efficacieuftemetVolck, Wapeneu, Am-
nionitie, enDeanbccffoubebpfpjlnaenj enbe Dat fp fi^recen ({Bebcputecclien bleben geautbocifecct/ om in fulchen ca0 be betonile fes duy fent man aenflonD^ op teontbieben. 3@ecbenbe btec ban ooch «Sictcact oefonDtnaenben boojnoemben Ucci: ban Beunin- gen , mitfaabec^ aen De Jleecen €>;tcao|Dinacisi sembaffaDenci ban Defen^taet tn Engelandt, ooch aen De l^eec ban Bevemingh, glenipotentiaci^ ban befen ifetaet tot Aken,om te (Icechen tot Dee fel- bec nacicbtinac.
^efe concepte ^cte ban fecucitept toa^ al^ bolat:
IEi foubfignea Miniftres du Roy de la Grande _j Bretagne, &desEftatsGenerauxdesProvinces Unies du Pais Bas , ^ant depuis peu mis és mainsduMr.leMarquisde CaftelRodrigo > Gou- verneur Sa Capitaine General des Pais Bas de l'o- beifliince du Roy d'Efpagne un Projeö de Traitté dePaixdreCréfurlepiedde 1'AIternative, mencion- nee dans !a Convention arreftée & conclüe entrele- dit Seigneur Roy de la Grende Bretagnt & lefdits Sei- gneurs Eftats Generauz des Provlnces Unies des Pais Bas Ie vtngt mifieme de Janvier dernier, lequel Ie Roy de France offre de faire condurre , & ligner, de fa pare', £e que ledit Seigneur Ie MarquisdeCaAel Rodrigo cifre aulH de figner de la part du Roy ion Maiftre > en vertu des pouvoirs dont il fe trou- ve pourveu pour cét eöëft , ou biend'envoyerin. continent pouvoirs eux Miniftres defdits Seigneurs Roy de la Eftats Generaux , qui
fe trou vent à Paris, pour Ie condurre & (igner audic lieu e» foonom» δε de Ia part dudit Seigneur Roy
«cte Dmi fc riititspt baitiït- feit
;&taet
iijian- Qien. |
d'Epagne; mais puifqueledit Seigneur Marqm's de τ/f/o Caftel Rodrigo, le defiant commedu couftume, de la ' finceriréde iesennemis, a demandé au preallablecou- te l'affeurance que lefdits Seigneurs Roy de hGranJe Bretagnt, & Eftats Generaux luy peuventrailonna- blement donner , que luy ayant figné &envoyé Ie pouvoir fufdit, Ie Roy de France de ion cofté ne refu- fera pas de condurre la Paix, fur Ie mefme proje A, de la continuer la füfpenfiond'armespouruntemps qui foit competent à pouvoir faire venir la Ratifica- tion du Roy ou de la Reyne Regente d'Efpagne, les- dits foublignez Miniftres fe tiouvans pleinement in- ilruits & aifeurez de la part de leur Superieurs de ij benne foy, de laquelle Ie Roy de France a fait exhiber ledit projeft de Traitté,ont bien vculu s'interpofer de la parts defdits Eftats Generauxgarands, commeils s'interpofent guarands par ia prefente, non feulement ^e la Roy de France condurrà 6e ratifiera lefdic Traitté, mais i'obfervera aulS punfluellement ^ireli- gieufement lors qu'il fera perfedtionné : promettant pour cette fin, comme ils promettent au nom & de Ia part de leurs fuperieurs refpedtivement par ces prefen- tes: que fi Ie Roy de France, aprés qu'il luy aura efté notifié que ledit Seigneur Marquis de Caftel Rodri- go a figné ledit projeól de Traitté, ou envoye pou- voir, comme deifus, de Ie condurre & figner à Paris, refufe de fon cofte' de la faire achever, ou d'y manquer apres avoir achevc, ou bien de continuer la fufpenfion d'armes pour un temps competent à pouvoir faire ve- nir la Ratification d'Efpagne ; lefdits Seigneurs Roy de la Grande Bretagne, & lefdits Eftats prendronc d'abordlepartydu Royrf'Eyiiegne , joindront toutes leur forces enfemble, & agiront en guerre ou verte par tner & par terre, contre la France, pour la conduire non feulement aux Condicionsexprimez danslefus· dit projeö de Traitté , mais meimes aux Termes du Traitté'des Pyrenées, fi Dieu benit Jcurs armes, & fi 1'ontrouve à propos d'un commun accord de conti- nuer la guerre, jufques à ce que leschofes foient rcdui- tes a cét Eftat.
De ondergefchreve Minifters van den Koning van Groot Brittangien, en de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, hebben zederc eenigen tijdt geftelc in handen van den Heer Marquis döCaftelRodrigo,Gouverneuren Capiteyn Gene- raci der Nederlanden, onder de gehoorfaemheydt van den Koningh van Spangien, zijnde een Projeél van 'cTraitaetvan Vrede, gedrelTeert op den voet van d'Alternative, gementioneertin de Conventie gear- refteert en gefloten tuffchen gefeyden Heer Koningh van Groot Bretagten , en voorfeyde Heeren Staten Generad der Vereenighde Nederlanden den drii en tviintighflenlanmty laeflleden, 't welck den Koning van Vranckrijk oflertte fluyten,en te tekenen van fij- nen 'c wegen, gelijck den gefeyden Heere Marquis de Caftel Rodrigo offert oock te teeckenen van weghen den Koning fijn Meefter, uyt kracht van de machten waer van hy figh tot dien eynde voorfien vlndr, ofwel met den eerften macht te fenden aen de Minifters van deghefeyde Heeren Koningh van Groot Bnttengit» en Staten Generaci die figh vinden te Parys , om in. defclveplaet&uyt fijnen naem en van wegen den Ko- ningh van Spàngien 't felve te fluyten en te tekenen ; maer door dien gefeyden Heer Marquis de Caftel Ror drigo, voigensdeghewoonte figh miftrouwtvande oprechtigheydc fij ner vyanden, heeft al voor alle ver- feeckertheytgeeyfcht,'tgeeneghefeyde Heeren Ko- ningh van Groot Brittangten en Staten Generael hem redeiijcken konnen geven ( hy hebbende geteeckeoc en ghefonden de bovengefeyde macht} dat den Ko- ningh van Vranckrijck van fijn zyde niet fai refuferen de Vrede te fluyten op't felve Projeót > en.te conti- .Duerendefufpenfievan Wapenen voor den tijdt die competent is,om te konnen doen komende ratificatie van den Koning of dcKoninginneRegenté van Span- gien j De ghefeyde ondergefchreven Minifters haet vindende ten vollen onderwefen en verfeeckert vaa de zyde van baer Meefters > en de go^de trouwe mec
■ - ' (Je |
-ocr page 838-
dewelcke den Koningh van Vranckrijck 'tghefeyde ' " Tradlaet heeft doen voor houden, hebben wel gewüt
----haer cuiTchence fteDen van wcghen de voornoemde
Stacen Generael guarands, ghelijck fy tuflchen ftellen guarandsbydeientegenwoordige, nietalleenlijckdac den Koningh van Vranckrijck fai fluyten en ratifice- ren 'c geiêyde Traöaet, maer fai het oock obferveren punöuelijck en religieufelijck als 'tgeperfedioneert fai zijn : Belovende tot dien eynde, ghelijck fy belo- ven uyt den naem en van wegen hare Meèfters refpe- dlivelijck by defe tegenwoordige. By foo verre den Koningh van Vranckrijck, na dat hem ghenotificeert fai zijn dat ghefqyden Heer Marquis de Caftel Rodri- go'tvoorizTraöaet heeft geteèekent, of ghefonden macht, ghelijck als boven, van te fluyten en te teecke- nen tot Parijs,refufeert van lijti zyde, het te doen vol- trecken, ofdaer in tnanqueert haer'tvoltrocken is, noch wil continueren de fufpeiifiè van Wapenen voor een competenten tijdt orti te konncndoen komen de Ratificatie van Spangien ; deghefeyde Heeren Ko- ningh van Groot Britcangien en Staten Genëraèl fui- lendatelijckdeparty vande Koningh vàn Spangien nemen, Voeghen al haer ffiàghten te fàmen , én age- ren in openbaren Oorlogh te Water en tc Lande te- gen Vranckrijck, om hem te dwinghen, nietalleen- lijck tot de conditiën in 't boven-gefeyde Projedt van 'tTradtaetgeexprlmeert , maerfelver tot de termen van 'c Traöaet van de Pyreneèn, foo Godt haer Wa- penen zegent, of foo men het gheraden vmdt met een gemeene flemme den Oorlogh te continueren , tot dat de faecken toe dien ftaet gebracht ztj n.
.ïllücit oiittoicrp oocB t>(t boïgDcnöe p?obi(IoiiceI conccct/bat opöcnfcventienden tec ©Ernaöecinflf) toiecotflijclefm:
COmm'ainfifokjqu'enfuite du Traitté con- cia & fign é à la Haye Ie vtwgf troifieme de Jan- vier mille (ÌX eensfeixante é" hutlt, entre Ie Se- reniflimè Roy de la Grande Zretagne, δε leurs hautes PuiiTances les Eflats Generaux des Provinces Unies du Païs Bas, fa Majefté Catholique alt efté requife en la Perlonne de fon Gouverneur & Capitalne Gene- ral aux Païs Bas, & fon Plenipotentìaire pour la Paixj de vouloir pour Ie bien public & repos delaChre- ftienté j confentir aUx conditions de 1'Alternative qu'ils luy font propofées pour venir paree moyenà un bonaccommodementavec fa Majefté Tres-Chre- ttienne à prevenir les facheules fuices que la continua- tion de là prcfente guerre entraifneroit infaillible- ment : Et que ledit Seigneur Marquis avec une en- tiere deference à tout que fadite Majefté de la GreWe Bretagne, & leurs Hautes PuiiTances ontdefirc de luy, à non feulcment accepter ladite Alternative > mais encore declaré fpecifiquement Ie membre fur lequel 11 defiroit de traitter, & conclure la Paix, & qu'enfuite pour faciiiter Ie mefme Traitté il a admis une fufpen- fion d'arraes jufques à la fin de May > a conienti au Lieu qu'on àjugépropre pourl'aflemblée, envòyéfes paffeports pour les Miniftres de fa Majefté Trfs- Chreftienne , & nomme un Plenipotentiaire pour afliftér aux Traittéi, Ie tout fous la foy Scpromefle que leurs iufdits Majefté & Hautes Puifljnces luyont donnée , de demeurer guarands de la Paix , en cas qu'elle vient à fe conclure, & pour la feureté d'icelle, Ie lier avec fadite Majefté Catholique par une eftioite Ligue de Guarantie reciproque, qui perferverà à l'a- venir les Eftats des Alliés de toute forte d'Invafioris, & qu'eh Cas que la Franco contre fa parole dotittce κ· fufa de conclure la Paix fur ladite Alternative, ou de donnerles aflèurancesjuftes, & requifespour l'affèr- miflement de ladite Paix, ou que mefme elle né vou- loit confentir à là fufpenfiond'Armesjufquesà lafin de May ( laquellcJeurs dites Majefté & haulèsPuif- fantes ont jugé neceiTaire, & fe font obligés de fróu- ver dans le même Traitté de la Haye ) & voulut por- ter plus avant fcearmes dans les Païs Bas pöur faire de nouveaux progrés, ilsaffiftcront fa Majefté Catholi- que de toucci leurs Forces * Sc iotndroot leurs AttAes |
aux fiennes par mer , & par terre f pourobligcr Ia jg^B.
Franceàune Paix plus jufte & plus raifonnable que ___
celle, àlaquelle fa Majefté Catholique s'eftoit fous mife a leur confideration, δε celle ùu bien public ; Et quoy que 1'on vciiilleencorefperer que fa Majefté Tres-Chreftienne eü fuite de fa parole li folemnelle- mentengagéeferefoudra d'accepterdcs conditions fi avantagieufes, & telles qu'elle a peudefirer; Neant- moins comm' jufques à prefent furies prierei & in- ftances reïterées defdits Mediateurs , elle n'a donné aucune refolution favorablefurlepointdelafufpen- fion d'Armes, & que Γοη voidfes Armées touces pre- ftes, & mefme les ordres, & leRendevous sffignés pour attaquer lefdits Païs Bas avec des Forces con fide- rables , auili-toil que Ie faifonle permettra , non- obftant toutes les alïeurances que lefdits Mediateur» luy ont données de luy procurer les conditions de l'Alternative que luy mefme avoitdemandées ; C'efl; pourquoy leurfdits Majefté & Hautes PuiiTances vou- lant fatisfaire de tous points audit Traitté delaHayc, & à leur promefle envers fa, Majefté Catholique , & pourvoirauiiìà leur propre feureté, avant que Ie mal fe rende plus irremediable ; Elles n'ont point trouvé d'autresexpedienspourl'àvancementde la Paix , la feimeté d'icelle àl'avenir , & pour la necellìté de la commune defehce, que de confentir aux propofitions qui leur ont efté faites de la part de fa Majefté Catho- lique , de traitter &c conclure uneLigué defenfive, 6c de Guarantie reciproque avec elle & fa Majefté Im- periale pour s'oppofer conjointement à tous les def- feins que la France voudroit entreprendre par les Ar- mts pour pouiïer plus outre fes Conqueftes, foit pen- dant Ie cours de la negotiation de Paix, foitaprcsla conclufion, &rupture d'icelle.
Et pour cét eflFet lefdits Roys & Potentats ayant choifyj&nomméleurs Ambafladeurs, Miniftres. & Plenipotentiare pour traitter & conclure ladite Li- gue; ài^avoir............
tous deuëmönt , & legalement autHorifés depleins pouvoirs fuflSfants, ils ont cpn venu, conclu, & accor- déentr'euxles Articles fuivants.
L
Que dés à prefent & pour 1'avenir, aux noms, par ordre de leurs Maiftres, une Ligue defenfive fera eftablie entr'eux commedésàprefent ils i'advoüent, acceptent, &eftabliflentpoürladefence, & feureté mutuelledetous les Eftatsqti'üs pofledentrefpeétive- menc en quelque part qu'ils puiflënt eftre , contre tous ceux qui les voudront attaquer àmain armee, ou par voye de fait fous quelques pretextes, ou preten- tions que fe foit , fepromettant , ecobligeantTun à 1'autre de jpindre leurs Armes contre tous Aggref- feurs , & fe donner en femblable cas les afljftances dans Ie temps & conditions qui feront cy apiés fpc- cifiécs.
II.
Que fi fa MajeftéTres-Cbreftienne nonobftant les declarations qu'elle a faites de fe contenter de l'Alter- native , & les affeurances qui luy ont efté données de la luy procurer, vient à pofter fes Armesdansles PawB3s,celles des Alliés fejoindroint auflStoft à cel- les de fa Majefté Catholique , &agriontpar mer,& par terre , nònfeulementpourladefence des Eftats de fadite Majefté qui feront envahie , mais par toute foHcs d'aftes hofiili té qui feront j ugés neceflkires pou r obhgcr la France à un accommodementtelquifera trouvé raifonnable de cotnmun accord , & dés loti que Icfditeshoftilites feront commencées par la Fran- ce, fa Majefté Catholique demeurera libre delapro- mefle queMonfiqur Ie Marquis de Caftel Rodrigo» donnéede fa part deconfentir à l'Alternative, & n'y pourra plus eftre obligé à l'evenir par lefdits Alliés, qui concourrent avec elle pour obtcnir de? conditions plasB4vantagteufes.
en OORLOGH, 't Acht-m^veertlghfeBoeck, So7 |
iPP »
-ocr page 839-
•ScS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
in. „ , .,
__ Pourparvcr.ird'autantpluspromtement & ΐ2ςι1ε-
mentàladitePaix, fa MajeltéCaiholique promet& c'ubliged'cncretetiir il CCS trais dans Ics Pais Bas , pen- dane tout le cours de la preferite guerre , un corps
de......hommes de pied, & . · .
. . . . Chcvaux de ceniren Mcr une Flotte
de.......Vaiffeaux de guerre bien
armés , Se d'agir auflì par diverfion avec un corps
de........du cofté des Frontieres
d'Eipagne.
IV.
Pareillement (a Majeilé Imperiale promet & s'obli- gedcjoindrctouresfcsForcespouria mefmefin» & d'agir en Campignc, foie aux Païs Bas, foit par diver- lions, felon qu'il fera trouvé pluscoqvenablc de com- muaaccord.
V·
Sa Majefté de la Grande Bretagne promet d'en- voyer promptement dans les Païs Bas quatre mille Fantaflins , qui feront payés & cntretenus aux frais de fa Msjefté Catholique &qu'elletravailleraincef-
famment pour former un corps de......
eftre employés auxdits Païs Bas , en ailleurs felon qu'il fetrouvera convenir j Quede plus elle mettra
cn Mer une Flotte de..........
Vaiffeaux de Guerre bien armés , pour agir en tou; tes ics entreprifes qui decommun concert feront jugé plusutiles pour l'avancementdela Paix> & l'avantage delacaufecommua·
VI.
' Que leurs Hautes PuiiTances les Eftats Generaux des Provinces Unies des Païs Basjoindrontfembla- blemenc leurs armes , êcaffilteront à la defencedes Païs Bas , avectuuces leurs forccs , qu'lls ont pre- l'entcment fur pied , aufll-toft que laFrance com- mencera d'entreprendre quelque chofe > & dés à prefentpouraiTeurer les placesdc fa Maieftc Catholi- que , ils envoyeront quatre mille hommes dans la Fiandre , qui feront rcpartis dans les Places felon que lebefoinlerequerra ^ & cntretenus aux frais de fa. diteMajellc , & mettront pareillement en Mer une Flotte de .,.....· · Vaiffeaux de Guerre , pour agir comme cy-deffus à efté fpe- cifie. ,
VII.
Qu'il piaift à la bonte Divine de favoiifer les Ar- mes defdics Alliés de iuccés avantageux, les Conque- ites & les defpoiiilles appartiendront purement àceux qui les feront lors qu'i s agiront feparement , mais quand les Armes feront unies , lefdites Conqueftes leront rcfervée au profit commun » pour faciliter la Paix, & en rendre les conditions plus avantagieu- fes, en feront partagées entre tous ceux quPy auront coDcurris à proportion des Forces qu'un chacun d'eux yauraconcribué.
' Vili.
Chacun des Gerìeraux des Armées aura le com- roandement fur les Troupes qu'il aura en conduitte, & quand les Corps des Alliés feront unis^ ils retien- dronttouGourslediicoramandement, & quant à la direition generale de la guerre fi elle fe faitdanslc PaïsEonemy , elle appartiendra à celuy des Gene- raux qui fe trouvera Superieur cn Dignité > mais quand elle fe fera dans le Pays d'aucundcs Alliés,.elle appartiendra auPrlaceduditPays, ouà celuy qui y commandera de fa part; & en l'un&l'autrecas les Refolutionsimportantes quiconcernerontle.biendc la caufe commune, fe prendront de commun accord entre les Generaux & Miniflres deidits Alliés. IX.
S'il arrivoit pendant le Cours de certe guerre que ks Armes de France , ou dequelquesautresPrinces fuGté par elle, entraflent dan« les Terrea d'aucu η des Alliés , ou luy exicallentquelques troubles dans ces Eftats, touslcsautres Alliéslèront obligésdeluydpn- ner fecours felon que le befoin le requerra , tant par des affiftences diredes, que par des puiffantes divcr- fions par mer, & par terre f ce quife reglerade bonne |
fjyentrelefditsAlliéspar commun confeil, felon que tz/o la raifon de guerre, & le befoin de la defence recipro- quelercqueront pour lors. """
X*
Aucun des Alliés ne pourraefcouter, ou recevoir aucunepropofitiondeÌ?aix, Trefves, on furpenfion d'Armes, fans le fceu, &contentementdesautres, beaucoup moins en traitter, on conclure, ny admettre pour cét efeft aucunc mediation que de commun ac- cord, & dans les traittés de Paix que fe feront chacun d'eux fera obligé de procurer aux autres les mcfmes avantages & feuretés qu'il obtiendra pour foy mefme.
XI·
Qu.e fi la Paix vieat à fe conclure prefentement fur les conditions de l'Alternative , oudans lafoitedu temps fur quelques conditions que fe puiffe eftre , U prefente Ligue demeurera toufiours dans fon entiere Vigeur, & lefJits Alliésferonsguarants l'un del'autre relptöivement, de tout ce qui fera conclu&accor- dé dans ladite Paix,pour la faire fubfifter ferme, & in- violable contrè tous ceux qui la voudroint enfaindre & pour céteflFet ils s'obligent dés àprefent l'un àPail- tre à une guarantie reciproque aux conditions qui s'en fuivent.
1.
Ilsprennent refpeöivement dés à ptefent 8epour l'avenir fou€ leur protedlion, Sauvegarde, & guaran- tie generale, & fpeciale tous les £ilats, Provinces, & Royaumes l'un de l'autre , & particulierement, le traitté qui fe fera de la Paix les Couronnes d'Efpagne, & de France", avec tous fes Articles, claufes, condi- tions annexes,&: dependances,promettane de le main- tenir & defendre envers, & contre tous ceux qui fom quelque pretexte que fepuilTe eftre voudront entre- prendredel'enfaindre , ou attenter quelque chofeà main armée au prejudicc d'iceluy.
Et pour ofter toute forte d'Abiguitéquipourroit empeicheronretarder le cours des aiEftences quelef- dits Alliés fe promettent l'un à l'autre, l'on entend'& declare que toute forte d'invafion ou de voye de fait qu'aucun pourra attenter dans les Eftats defdits au prc- judicedudittraittcdcPaix de quelques raifons, ou pretentions anciennes , ou nouvelles qu'elle puiflfc eftre colerée fera tenue pour infraftiondudittraitté, & que les Alliés feront obligés en ce cas, fans autre in- quifition du merite de la caufe de donnera celuy qui fera attaqué les fecours promis & accordés' par le pre- fent traitté , & de s'oppoferà toute forte de voye de fait que l'on attenterà contro aucun d'eux. '
Ili.
Que fi quelqu'un a quelque chofe à pretendre con- tre aucuns des Alliés, ou quelque fortededefraelé,qui 3uiffedonner fujedt àiarupture dudit traitté de Paix efdits Alliés s'employeront tout leur pouvoir pour terminer Ie dififërent par une compofition amiable pourveu q\ie Ie partiecontraires'en veiiilleremettre a eux, & s'abftenir entre temps de toute forte de voyc de fait, Mais fielle n'y veut pas deferer, ains pour- fuivre fa pretention par les armes, lefdite Allié» feront obligés de donner 166 fecours promis à celuy qui fera attaqué.
IV.
Les aififtences que les Alliés fe donueront l'un Ì l'autre dans tous les nou veaux cas qui pourront arriver aprés Ia Paix concluë avec la France feront reduits à laquantitéde.....avec armes, & equi- page, 6c train d'Artillerie requis ecncceffairej faufà augmenter Ie nombre ielon que Ie cas Ie requerra, aux frais de celuy qui fera attaqué, les quelles Troup- pes chacun d'eux fera obligé d'cnvoyer fix femaine» apres Piotimacion qui luy en fera faite par la partie in- tereffée ; & en cas qu'ils ne puiffent pas envoyer lei' dits Trouppes, ils feront obligés de fupplercedefaue par une fommed'Argent equivalente à ce que pour* roitcoufter la Levéed'icclle,aüxpris ordiaaire.
V.
Lefdites Troupes auxiliaires jferont levéw |
-ocr page 840-
jööS· voyéesaux fraisdechacun defdits Alliée, fansqu'ils en puiflent pretendre rcmbourferaent de la partie prin- cipale » laqutlle fcraobligéedelespsyer &eDtretenir à fes depens, tant qu'clles combattront pour elle dans fes iertee au mefrae pied> qu'elle entretiendra fes pro- cresSoldats.
VI.
Il fera permis au{Bau%dics Alliés en femblablecas de faire desLevrfes desTroupesdaos les Eftatsjfic Pays 1'un de 1'autre, tnoyennant adeüe requifitiQn&lans foule, ny incanimodité des fuieiSs.
VIL'
Ils procureront en touces chofes les avantages « util· tés, & comaioditó l'ufl de 1'autre > autant que faire fe pourra, & les anciens Traitcé» <de Paix » Alliances & Commerces qu'üi onc enfeishle detaeureront dans leur pleine vigueur, &prendrontcnoor nouvelle for- ce par Ie prefent TiaitDe,· commes'ils y cöoyentfix- preffementipecifiées,
ViiL
' Le bas arxiTant ( ce que Dieu ne «üille ) qu*!! fur. vintquelqucdiiTeetioo» OU differeotenlrc deux def- dits Alliés,les autres s'«taployeroot de bonne foy pour les affoupir, & termjner à l'Aoiiable, & les parties in- rereflees, feronc obligóesd'acoepterJeujmediation ; mais s'il n'y avoit lieu à aocune coropofition &qa'il8 en vinfentà la rupture> les autres ne feiont pas obligé de fecourjr 1'un des Alliés coatre Pautre ; Ie prefent Traitté de Guarantie demeurant neantmoins pour tout Ie refte dans ion entiert vigueur.
IX.
Si quelques Roys, Princes, ou Potentats veulent entrer dans ladite Ligue ils y ferontreceusauzmef- mes conditions, & non autrement que par 1'adveu & confentementcommuQ defdits AUiés.
X. ! LesfufmentionnésPlenipotentiairespromettentau
notn de leurs Maiftres &a cetlesolbligehtdésàpre- lent, & pour 1'avenir en la meilleure forme que faire fe peut que la prefente Ligue , & Quarantie fera esa- üemenc , Sc inviolablement obfervée en tous fes points,6c deurera 1'efpace de . . . . ans^ Sauf à pouvoir prolonger , & reaouyeller de commun ac- cord entre les Alliés felon qo'ils trouveróot convenir^ & d'en procurer les ratifications en bopneformede leurs Maifties dans Ie terme de trois moisdepuisla date du prefent Traitté; & fi avant letemps preferii
rDur l'efchange defdites ratifications, la France trient entreprendre quelque Chofe contr« faMajefléCa- tholique, ou quelque autre defdits Alliés, la prefente Ligue ne bifferà pas d'avoir fon entier eflfèa, de mef- me, que fi elle avoit efté deüement ratifiée.
Enfoytdequoy,\é'c· |
nentotheteyndèvan Mey , en gheconfenteert een plaèts, die men noodigh oordeelde tot de by-een kom- - ^ fte , en ghefondeo de Pafpoorten voor de Miniftets van fijnAlder-ChriftelijcMe Majefteyt, en genoemt een Plenipotentiaris om.de TratSatenby te woonen, alles onder de trouwe en belofte dat fijne gbefeyde Majefteyt en hare Ho. Mog. beiooft hebben guarands voorde Vrede t»bly ven , foo het is daife wordt ghe- flooten, en voordefeeckerbeydtvandefelve haer te binden met fijne Gatholijcke Majefteyt in een naeu- we Ligue van reciproque guarantie , die in't toeko- mende fai prefer veren de Staten der Geallieerden van alle foorten d'invallen j cn is 'tfaecke dat Vranck- rijck teghen fijn ghegeven woordt refufeert de Vrede te fluyten op de voornoemde Alternative , of te ge- ven begeerde en rechte verfeeckertheden tot vaft- ftellinge van de ghefeyde Vrede, of dat hy felver niet en wil confenteren een fufpenfe van Wapenen tot het cynde van Mey (welcke tijdt fijne Majefteyt en hareHo. Mog. noodigh geoordeelt hebben , en ficb zijn geobligeert' te bewylen in 't felve Traöaet van denHsge) en wilde fijne Wapenen vorder brengen om nieuwe progreflen in de Nederlanden te doen, foo fullen fy affifteren fijn Gatholijcke Majefteyt met alle hare machten, en voegen hare Wapenen met de fijne te Water ende te Lande , om vranckrijck té obligercn tot een meer-rechte, en meer-redelijcké Vrede, alsdie, totdewelcke fijne Cathuiijcke Maje- fteyt fich in baerconfideratie was onderworpen voor het gemeene goedt ; en hoewel men alfnoch wil hoo- pen dat fijne Alder-Chriflslijckfte Majefteyt achter- volgende fijn woordt foo folemnelijckge-engageert, fich fai refol veren de voordeejlke conditiën {'accepte- ren, en fulcke als hy heeft konnèn begeeren ; niet te min, ghelijck tot nu toeop de gebeden en verhaelde inftantien der gefeyde Mediateurs hygeenige favora- ble reiolucie op'tpointvande fufpenfievan Wape- nen ghegeven heeft, en daitmen fiet fijne Legers ghe- rect, enfelfsdeordresen rendevous geafligneert οιή gefeyde Nederlanden met confiderable machten t'at- tacqueren, foo baefthetfayfoen'tXelve fai toelaten, niet tegenftaende alle de verfeeckertheden die gefey- de Mediateurs gegeven hebben, bem te procureren deomditien van d'Alternative diehy felvergwyfchc hadde ; daerom fijne gefeyde Majefteyt en bare Ho. Mog. willende voldoen de pointen in't voorfzTra- é^t van den Hage, en faaer belofteaen fijne Gatho- lijcke Majefteyt gedaen, en voorfien tot haer eyghen verfeecjKrtheydt, aleerhetquaet iich onhelpelijck vindti nebben geen andere expedienten ghevonden tot vorderinge van de Vrede, vaftigheydt van de felvè ts 't toekomende,én neceifiteyt van de ghemeene de- fenfie » als te confenteren tot de Propofitien die haer gedaenzijn van wegen fijne Gatholijcke Majefteyt te tradxren enteiluyten een Ligue deiênfive , enreci' proque guarantie met hem en fijne Keyierlijcke Ma- jefteyt, om faaer gefamentlijck t'oppoferen teghen alle' de deflèynen'die Vranckrijck wilde ondernemen door de Wapenen, om fijne Gonqueften verder te palTe- ren, 't zy geduerende den cours der Negotlatie van de Vrede» ^ zy na de conclufie en breeckinghe van de felve.
En tot dien eynde de gefeyde Koningen en Poten- taten hebben gekooren en gbenoemt haer Ambaffa- deurs, Minifters, Plenipotentarif&n omtetraAerca en fluytende gefeyde Ligue; te weten ....
. . . al fchuldighiijckenlegalijckgeauthorifeeri metfuffifante Volmachten, lieroen oTer«engheko- men, gefloten, entaflbhen haer ghoaccordeert de voU gendcArtijckelen.
1.
Dftt vaa nu af CQ in 't toekomende, uyt 4]eb naeni 3 kit
ALfoo het is ) dat in't vervolg van 'tTraöaet geflootenragetekeiitin den Hoge den t/r/eeti twintighfim January ίφιη henJert echt enfe- /?/|,tuffchen den Doorlughtl^en Koning van Groot Brittangien, en hare Ho. Mog. de Heeren Staten Ge- neraci oer Vereenighde Nederlanden, is begeert van fijneCatholijckeMajefteyt ν in dcnPerfooó vanfijn Gouverneur «n CapiteyaGeoerael in de Nederlan- den, enPlenipetentiaris totde Vrede, a willen voor 't gemeene goet » en rufle van 'tChriftenrijclt, con- ienteren de conditiën van d'Alternative « die faaer voorgefteltïija > omdoor dien middel te komen tot een goet accosamodement met fijne Alder-Chriitc- lijckite Majefteyt, om voor te komen de mogelljcke gevolgen die decontinuatie van defen tegenwoordi- gen Ooilogh onfeylbaerlijck na-ilepen ; en datgefey- den Heer Msrquismet een f^beelè voorgeving inai 't gene dat fijne gbefeyde IVujefteyt van Groot Brit- tangien en hare Ho. Mog. op hem begeert hebben, van niet alfeenüjck degefeyde Alternative te accepte- ren , maer npch met bediediogh gedeclateert 't Lidt op 'ε welcke by begeerde de Vrede te traOeren en te fluyten , en achtervolgens om te faciliteren'tfelvel Traehetby heeft ingettelt een fufpenfie van Wepe- \
cn OORLOGH, VÀcht-en-vemìghpcBoecL 809 |
-ocr page 841-
Sto S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1 ö^ö 8. cn door ofdres van hare Meefters een Ligue dcfen fi ve
- tuiTchen hacr fai zijn vaftgeftelc, ghelijck fy van nu
af approberen , aen vaarden ende vaft ftellen roer hare defenfie ende onderlinghe verfeeckertheydt van alle de Staten die fy fefpe£tivelijck befiiten , in wat plaetfehetoockfoude mogen wefeii) teghen alle de ghenedie haer gbewspender^handc willen aentaften» ofby wegen onder pretext of pretenfienj hoe't oock zy t fjgh d'een en d'ander belovende en obljgerende hare wapenen famen te voegen teghen alle Overtre- ders 1 en in ghelijcke faecktegpen deaififtentien ineentijdt , en op conditie als hier neer ghefpecifi' ceert fai zijn.
IL
Dat foo fijn Alder ChrifteUjckfte Majefteyt, niet tegenftaende de Declaratien die hy ghedaen heeft van figh te contenteren met d'Alternative ende verfeec- kertheden dieghegeven zijn gheweeft , hem die te procureren, komt te brengen üjne wapenen inde Ne- derlanden , die vande Geallieerden fullen haer foo haeft voeghcn aen dezyde van fijn CatholijckeMa- jefteyt > en ageren le Water en te Lande, nietal- ieenjjjck voor de defenfie der Staten van de zyde van fijne ghefeyde Majefteyt die befprongen worden, maer by alle foorten van vyandtlijcke Aften, die no- digh gheoordeelt fullen worden om Vranckrijck te o- bligeren tot fulckeenaccommodement)die byghe- meen Accoordt redelijck fullen ghevonden worden ; en foo haeil: de ghefeyde vyandtlijcke Aflen by Vranckrijck zijn begonnen , fai fijne Catholijcke Majefteyt vry blyven vande belofte die de Heer Mar- quisde CafietRodrigo van fijnen wegen tot het con- fênteren van d'Alternative heeft ghegeven , en fai in 't toekomende daer toe by ghefeyde Geallieerden niet konnen geobligeert worden > die te famen fiil len fpannea om voordeeiigher Conditiën te ver- krygen. , i. ;;·.
111,
Omfooveeltebaefliger en gemackelijcker tot de voornoemde Vrede te komen, fijn Catholijcke Ma- jefteyt belooft, en obligeert figh op fijnen kollren in de Nederlanden te onderhouden , gheduerende den loop van defen tegenwoordigen Oorlogh, een Leger van . . i . . . . . . Mannen te Voet, en ; . . . . . , . Paerden > en in Zee te houden een Vloot van . i . . , .... . wel gewapende Oorlogh-Schepen, en oock tewerc- kenbydiverfie met een Leger van ... .
.....van de zyde van de Frontiere
Spangien. *
IV.
- DefgeJijcks fijne Keyferlijcke Majefteyt belooft en obligeert figh tot het fel ve eynde alle fijne machten, om aen te gaen in 't Veldt, 't zy in de Nederleoden, of'tzy bydiverfie, na dat het by gemeen Accoordt dienftighft fai gevonden worden. j -
V. j Syne Majefteyt van Greet Brittitngien belooft met- ten eerften inde Nederlanden te fenden vierduyfent Voet-knechten , die betaelt en onderhouden lullen worden opkofien van fijne Catholijcke Majefteyt, en fai vervolgens wercken om een L^er te formeren van . . ι . . 4 . . , . om in de ghe- feyde Nederlanden geemployeert te worden » oF el- ders daer'tnoodigh ghevonden fai worden» en noch meerfalinZeebrengen een Vloot van ....
.....wel gewapende Oorlogh-Schepen, en
aen gaen in alle aenflagen die met ghemeen concert; 't dienftighft gheoordeelt fai wordeatot beyorderin. ghe van de Vrede > en voordcel vao deghemcene laecke.
VI.
DathaereHo. Mog.de Staten Generaci der Ver- eenighde Nederlanden fullen defgelijcks hare Wape- nen voegen, en helpen tot defentiqjder Nederlanden met alle hare macht, die fy tegenwoordigh in dienft hebben, foo haeil als Vranckrijck fai beginnen yets te ondernemen, en fullen van nu af om te verfeeckeren lde Fiaetfen van fijne Ctchol^'cke Majeftejrt in yiaen- (feren, fenden vierJajfent Mannen, die verdeelt fui- len worden in de Plaetfen daer het de noodt ial ver- |
eyfchen, en worden onderhouden op koflen van fijne gefeyde Majefteyt, en brengen defgelijcks in Zee een
Vloot van , ........Oorlogh-
Schepen, om aen te gaen, gelijck hier boven isgefpe. cificeertgeweeft.
VII.
Sob't beliefde aen fijne Goddelijcke goedtheyt de Wapenen van de gefejrde Geallieerden met een voór- deeligh fucces te favoriferen, de Conqueften en den Roof fai fuyverlijck toe-behooren aen die gene, die defelve doen , wanneer iy feparatelijck aen gaeo ; maer foo de Wapenen te famen gevoeght zijn, fujiea de Conqueilen zijn gereferveert voor'tgheraecne profijt, om de Vrede tefaciliteren, en voordeeliger conditiën te maecken, en verdeelt tulTchen alle die gene, die daer toe geholpen hebben, en na proportie der machten die van yder fai zijn gecontribueert.
VIII.
Yder der Generaels van de Legers fullen het comi mandement over de Troupen der^ener die van haer gevolgh zijn hebben, endewaerde Legers der Ge- allieerden met malkanderen zijn, fullen fy altijdtheC' gefeyde Commandementhouden , enraeckendede generale directie van den Oorlogh, foo men defeke doet in de vyanden haer Landt , fai die toebehooren aen den Generaci van de Opperfte Weerdigheydt, maer als men defelve doet in 't Landt van eenige der Geallieerden, fai die toe behooren aen den Prince van 't gefeyde Landtfcbap, of aen hem die van fijnen ■tweghen ial commanderen, en in d'een en d'ander cas de importante Refolutien, die de gemeene faecke concerneren j fullen by ghemeen Accoordt tuffchen de Generaels en Miniftcrs van de Geallieerden geno- men worden.
IX.
Soo *t gebeurde gheduerende den cours van defen Oorloghf de Wapenen van Vranckrijck, ofeenighe andere Princen daer toe by hem opgeweckt, quamea in de Landen van eenige der Geallieerden , of eeni- ge Troublen in hare Staten eitciteerden , fullen de ^ andere Geallieerden gehouden zijn fecours te geven, nadenoodigheydtfuicxfal vereyffchen, foo by di- rete affiftemien, als by machtige diverfie te Water en te Lande , 't gene gereguleert fai worden ter goe- der trouwen tuflchen de Geallieerden by ghemeenea Raedt, volgens de redenen van Oorlogh, en den noot van weder-aijdtsdefentie alfdan fulcks fai vereyflTchea. l'i X.
Geenighcvan de Geallieerden fai moghenhooren noch ontfangen eenige Propofitie van Vfede,Treve, offtilftandtvan Wapenen, fonderkenniflè encon- tentement van d'anderen , veel min trapleren, of fluyten, noch toelaten tot dien eynde eenige media- tie, als by gemeen accoordt; cn inde Traftaten van Vrede, die yder van hacr fai maecken, fullen geobli- geei tzijn, re procureren voor d'andere defelve voor- deelen,en feeckerheden» die fy voor haer felven ghe- obtineert hebben, -i
/ XL
1 ByeldiendeVredetègcnwoordlgh wort gheflotea op conditiën van d'Alternative, of in vervoigh van tijdt ,-op wat conditiën het oock foude moghen we- feni de tegenwoordighe Ligue fai altijdt in fijn volle kracht blyven, en gefeyde Geallieerden fullen d'een en d'ander refpeftivelijck guarants zijn, van alle 't ge- ne in de gefeyde Vrede gefloten en gheaccordeert fai worden , om defelve vaft; endeonveibreeckelijckte doen fubfiftreren tegen alle de gene die de fel ve willen verbreecken j en ten dien eynde oblïgeren fy haer van nu af, d'een en d'ander tot een weder - zijdie guarantie> op de conditiën bier na volgende : --
■: ·,τ!ΐ fio Ι. ■ ' Jì'-ii- --J 1' ■
Sy nemen refpeftivelljck van nu , en iiift toeko- mende, onder hare Proteöie, Sauvegarde, generale, en fpeciale befcherminge, alle de Staten, Provintien» en Koninghrijcken d'een van d'ander, en particulier* üjek het Tri.aaet ven Vrede dat gemaeckt fai worden |
-ocr page 842-
- tuflchendeKroonenSpangienen Vranckrijck , met ' alle fijne Arciculen, Clauiulen, by-gevoeghdeCon- ' 'ditieO) en Dependentien I beloovendedlcte niain- tinereti) entedefenderen cegbenalledie gene , die ( onder wat pretext het oock mochte wefen ) fouden willen ondernemen defelve te verbreecken , of yets gewapender-bandc t'attentcren tot nadeel van defelve.
En om wegh te nemen alle foorten van dubbel-fin- nigheyt j die mochten beletten of verachteren den cours van de ailïftentien die gefeyde Geallieerden den een d'ander belooven , men verftaet en verklaert dat alle foorten van invallen by wege van feytelijcft- beyt die yemant mochte attenteren in de Staten voor- ieyt> tot nadeel van't voorfz Traöaet van Vrede, by eenighe redenen,'tzy oude of nieuwe prctentien,hoe die oock genoemt mochte wefen, fai gehouden wor- den voor verbreeckinge van 't voorfz Traftaet, en dc Geallieerden fullen alfdan geobligeert zijn fonder on- derfoeck van de weerde van de faeck te geven aen hem die geattaqueert wordt hét beloofde fecours ghe- accordeertbyhcttegenwoordighe Traöaet, en haer 't oppoferen teghen alle foorten van feytelijckheydt, diemen cot nadeel van haer mochte attenteren. 111.
Soo yemandt eenigh dingh heeft te pretenderen te- gen yemant van de Geallieerden, of eenige foorte van quefiie die reden tot verbreeckinghe van de Vrede mochte geven, fullen gefeyde Geallieerden employe- ren alle haer macht om het different by een vriende- lijcke compofitie te termineren, byfoo verre de te- genpartye fich aen haer wil flcllen , en tuflchen tijdt afhouden van alle foorten van feytelijckheydt ; maer foo fy haer niet willen onderwerpen, en hare preten- tie door de Wapenen te vervolgen, fullen ghefeyde Geallieerden gheobligeert zijn t'beioofde fecours aen hem die geattaqueert wordue geven.
Deafliftentien diede Geallieerden d'een den ande- ren fullen geven in alle nieuwe occafie , dieoverko- mea mochten na de Vrede ghefloten met Vranck- rijck , fnllen ghebracht worden tot de quantiteyt
van.......... met Wapenen,
Toeruftingh, noodige en vereyfchtegevoigh van Ar- tillerye, behalvèndenombre te vermeerderen, nadc faeck fulcx fai vereyflchen, tot koften van de gene die geattaqueert wordti welcke Troepen yder van haer geobligeert fai zijn te fenden fes weken na de iti- matieaen haer door degeintereffeerdepartyegedaen, en by aldien fy (de ghefeyde Troepen niet en konoen fenden,fullen geobligeert zij η dit gebreck te verbete- ren by een gelijcke fomme gelts die de wervinghe van de felve, op de ordinarifle ^rijs mochte koften.
Gefeyde Auxiliaire Troepen fullen gelicht en ghe- fonden werden op koften van yder der Geallieerden, fonder te mogen pretenderen rembourfement van de principale partye, dewelcke geobligeert fai zij η die tot fijnen koften t'onderhouden , foo langhalsfy infijn Landt voor hem vechten , op den fel ven voet als fay üjne eygen Soldaten ondahoudt.
Het fai oock gepermitteertzijnaendemeer-ghe- melde Geallieerden in gelijcke faeck, Volck te mogen werven in de Staten en Landen van d'een en d'ander, mits de fchuldige requiiïtie, en fonder overlaft en on- gemack vande Onderdanen. \
VIL
Sy fullen procureren in alle faecken de voordee- len, utiliteyten en commoditeyten van d'een en d'an- der, foo veel haer mogelijck is, en de oude Tradaten van Vrede , Alliantien vanCommertiendiefytefa· men hebben, fullen in hare volle kracht bly ven, en nieuwe fterckte by 't tegenwoordighe Tradaet kry^ ghenj als of het hier exprefTelijck ghefpecificeert was.
Het quaetft ghefchiedende, ( 't gene Godt verhoe- de) foo daerquam eenige diflentie tuflchen twee der gefeyde Geallieerden , foo ruUea d'andere haer ter |
goeder trouwen employeren die byte leggen, en op jK^Q ^t vriendclijckfte te termineren, en dcghemterefleer- den partyen fullen gheobligeert zijn hare mediatie t^aenvaerden} en foo daer geen hope is tot compofi- tie, en dat fy komen tot verbreeckinghe, de andere en fullen nletgeobligeertzijn de eene Geallieerde , te- gen den anderen te helpen ; het tegenwoordige Tra- öaet van befcherminghe, bly vende niet tegenftaendc in fijne vólle kracht.
IX.
Soo eenige Koningen, Princen uf Potentaten>wil* len treden in gefeyde Ligue, foo iullen fy ontfanghen worden op defelve conditiën , en niet alleen als by toeftemmioge en gemeen confent van ghefeyde Ge- allieerden. X. , '
De boven gementioneerde Plenipotentiariflèn be- looven uytden naem van hare Meefters , ghelijck if haer van nu, en in't toekomende obligeren, dat dele tegenwoordighe Ligue ea Guarantieopde befte for- me die het haer mogolijck is, fai exadlelijck en onver- brekelijck in alle fijne pointen geobferveert wórden, en fai dueren den tijdt » . . . . Jaren,behai- ven die te mogen verlengen en te vernieuwen by ghe- meen Accoordt tuflchen de Geallieerden, en na haer goet vinden 5 en te procureren dc ratificatie» van hare Meefters in goede forme, In den termijn van drie Maendennadatevan't tegenwoordigeTraihet, en en foo voor den geftelden tijdt van de gefeyde Ratifi- catien, Vranckrijck yets komt t'ondernemen teghea fijne Catholijcke Majefteyt, of eenighe andere der ghefeyde Geallieerden, de tegenwoordige Ligue ea falnietlatenzijnvollekrachttcglienieten, alsofde- felve behoorlijck was geratificeert.
WWt bÉ(h Beverningh toa^ nu tCit Aken aetige* Komen/ben Ï^jin^ ban Straesburgh acctbeecbe albaeit op Den vijftienden, brtDrtchcb'J^cec ban Beverningh baee^ baec aen be biHte saf / tnbe ben feventienden ontfinoDbecontca bifite; fpbeftlaesgbm gaec feec al^ bat ben 6otIeIticl^en en pjcffanten tgbt Γ00 toietbc bectoaecloofl. b'Heei; Colbert t>;ote(leecbe baff alle allebagenopentlfjcit/ bat getaen Tijn «oninal)noci) gem niet en gapecbe/batmen op een bagg be faecRen niet en tecmineecbe j enbe mit^ b'ongecee^ept ban b'anbec 3Pbe / foo en|b)iect ecgtec niet ggebo^becc. b'fêeec ban Beverning geeft onbewuflTcBen met toel- gemelbe S;ince obetlept/batmen een iiilepbinae fou:> be opfielRn tot be Ccactaten/ foojsojt enbe (im« peltJcgal^mogelDcEt/ met get gene boo^t tot befo;· me ban een iSLcactaet getequiceect ij! / ( bebjtjle in be fubfiantiebidgetsepjojecteecbe tot Parijs moefie ge» bleben tooiden) foobanigg gee]i;tenbeect/ bat get iau bec-3gbc^morgteb)0|l)enaengenomen / op bat na Den iiptflagg ban get toeccli ten principalen / niet en tcfleetbe al^ b'in(tcumenten in 't net afte fcg;gbcn/ enbe te boublecen/ enbe foo boo?tsS te teecBencn.
2ebe« fcBïcben b'^eece» aSebeputeetben te Bruf- fel ban Date Den achtienden, bat gaec toacen eoegeho* men twee ban gaec ©o.Mog. «efolutien/ b'eeneca» tenbebe betpanbinggeban Den twaeifden, b'anbece laenbeop feecltece Jiaeraorie ban ben i^eet; Urnbaf* abeuc Gamarra, ban ben dertienden j ggelgcft gare nocg toa^ toegehomen eenS9?itfbanbeniieccban Beuningen ban ben dertiendeo befej^/ batbp Vrank- rijck toegejlaentna^ De continuatie tian Den i^cebe^ tot ultimo l&ep/ enbe Dat get bebiufic project nieC tot Parijs ( gelgch eetfi gebieben biiecbt) maec Aken geteecRent foube toejben.
^egemeIDeeeecen <0ebeputeecben gebbenmit^ DefebecanDetingt^beni^ecc JBacquiji baec op ge* fcuflceett /Dat befelbe fouben belfeben Den j^eec itòa» con ban Bergeyck t'Aken t'autgorifecen ga ®|0)ect upt ben naem ban fgn Hàaiefi.ban Spangien te teeca benen i metbolftomen bectoacgtingge Dat boo; De boo7f^!^?oIongatieDe bebommecni^ ban Den J|eee jQacquié nu homenDe boo? 't meefle Deel te ceflTe* cen/Defelbeopgetftomenbanbe fes duyfent Jüan/ mttfgabec^ op get {s^ffecen ban 't derde feaete tlwl nictbecDec begoojDex'inOiieccntec contcaciebe
en OORLOGH, 't Ack-m^^ueemghfle^Boeck, 8u |
-ocr page 843-
Sii SAK E N van S Τ A E Τ
öooifj autïjorifatfe op Ba« flercticcittie infïfltitirti * infletolIIiö&tfouöeficbbEn. ,
Iföaec li baec met betìjemDittflije ijoosQcfiomen/ öatöp niet alleen 6e booif5»?cffatie / enöe fijn bec· foecft om baec ban bpfolemnele Belofte becfeecRett tesön/öeeft geinDcccett ; nemaer oocfe baec en Bo= beno&efept/ battetfeltìe pioiectalinbeelepoincten ban De ociginete Alternative, baec opfijn acceptatie quatti te flaen/ toalOeWetentieì HatBingtoa^ β|)?ί nomen na bate ban ben achtienden ^eptembec/ben
öaoö toanneec bp Vranckrijck d'Alternative gge»
iiffecccrt toa0 j g&atCharleroy, Aeih, enDe Ar- menticrs met öbeen (iBuacnifoenen befet / ,enDe fonbec eenifltje cefifientie aï^ een plat Eanötinae· nomen jijnbe/bp Vranckrijck fouöen moeten fcpoiben Becefiitueett,
Cnbeboo?namentlöc6t)at aen Spangien, nebw BecelUtutiebanöeFranclie Comte, abesbe bemoUs tiebanDeffojtifitatien banDoleen Gray, een cai^ fbnnable becgoebinge foube moeten too^ben gebaen.
^P Rebben boel niet onbeilaten b'ongefonlieeet* fiept ban be boojfj obiectie/enbe infonbetljept bieban DeceflitutiebecboojfsPaetfenaen te topfen/ enbe Baec ^o.USog. intentie in be booifjcefolutie ban ben dercienden, betbat initlacebupbelüfftetecment'«» tijimecen/ enbe onbec anbecentebecglacenbatfoo fün i$p:ellentie op bie boet foube belieben booitte (ijoceberen; enbe niet genegen teoefen gaec 1|q.Hos. in get appjobecen enbe teecKenen ban'tbooifspjo^ iett gecufl te (lellen/ bat &aec J|o. Hog. gljeen oene» sentbept fouöen bonnen bebben/ om be^^ebcnani Deninbedefaftrcs, bie baec boojfoubentooibenbeCi Dojfaecfit/ t'alfiflecen; maec jön foo ongelucliioö BÊtoeefi/ bat be gemelbe ©eec IBarqui^ bp be boojfs fijne fufle nue opiniatcerenbe/ gfieen bfijbece beloften ÖeefttpilIenoEben/ bat fön€);fellentleb'l|eec ten Bergeyck foube autbociferen / t?nepnbebpbefelbc Ijet boo?f3 project boo| een fonbament ban bet te ma» Hen fficactaet aengcfien / enbe geteechent foube mi^ oen toojben j en bat ban nocb niet anbec^ wg,in ca0 tjaecilo. j®oa.aenf!in€we«intiebe pieflatie ban 'tboojfj becbe fepacaet detieni folemnitcc fou^n fipmentebcloben,
?Ìl^fPfagbcnbatSaec acgumenten/ g0enom?n uptbefto|leltic6Dcpbtbanbenti)bt/ upt be fince^? iept ban baec l^oog Mog. pjocebucen / enbe upt b? tlame bie fön «Spcellentie beo? befe maniec ban toen foube fioment'incucecen/ nietfionben gdben/ foo ijebben fp aengenomen baec l^oogb Ipog. baec ban ceecBenfcbap te geben / enbe af te toac&ten t>'o?b?e^ bie ijaec nabec fouben toojben toegfie» fonbcn. ,
gn Spangien fieeft in't mibben ban befe USaenbt tien <0;aef ban CaAriiio i na bat bangem albicB-
om b« pjefibentfcbap ban Caftiile te cefianecin/ oocftflgbtfPbec^banallepoKtDcque enbe S^ecelt» fcbe occupatien te ceticecen/ enbe be toepnige bagen Die Bem fcöenen obec te sön / tn be fWte obec te bieti. gen/ fitfc*: boo? be i^aefcb-bagen epnbelücft tot efffct oebjagbt babbe i enbe beffelf^ plaetfe bp baec |@av jefleptbeConinginne tot #2eflbent aengefielt gbe? ìDojben ben SSiffcbop ban Piacentia, ban bJelchef^ «ptficecRenbe qualitepten feec loffelijcR gbefp?Oflc# hen biiecbt/ bebbenbe boenmael^ ban alle^alceebe ïJoffefTie gbenomen/ enbe fïgb in ben iSaebt ba» Μ oppecfle <0oubecnement alle baeggen {aten bjlti^ ben. T—
^e i^eeren <15ebeputeetben ban be l^eecen l^uc· cnbe®02(len aen 'tJIof te Madrid, óbeCti^oilog^' toeccfttuffcben Vranckrijck en Spangien , {«ebben Dp IBaenbagb ben feftienden bp baec lEtaiefieptei} be eecfie fSuDientie afgelegbt / jgnbe fes ingbetale : efisefonben bpbei@ecgabecingbetotKeulen , te fa;: men sgnbe/ boetnel in 'tpacticuliec ^ebienten enbe IDinifiec^ tnacen ban be $eecen 1^euc-3^o]fïen ban Trier ^ Beyeren , Palts , SSiffcbop^ ban O^ fenbrugge , enbe igect<®& ban Wolfienbuctel x& fpectii/e/ siinbi; ttoe; ^an Tder ; etifepbrn / |
anbece inseliiiReCommifrie na ben ïlepfec enfio. τ/!λι ninobban Vranckrijck gegaentoecen.
aPeöecHeecenbetotbe ^egotiatfe teBruffel : i^eeccn<0ebeputeecben bebben nocb '^abont^ brn negentienden opgeflelt/ enbe aenbenj|eeciSe(Sbent Tempie, gbccommuniceect b'tHrte ban ^ffeutantie enbe guacantie/ taiaec op ben Heec USacqui^ be Ca- ftei Rodrigo nocb bien boo?-mibbagb belieft fiabt t'lnfldecen : baec in bolgenbe bet concept ()aec benee ben baec I^o. ^og. iSefolutie ban ben feventiendea befec toegefonben ( en biec boocen geinfeceect ) boiu foobeelbetfelbemetbeboenmalige conflitutle bati fafìen eenigbfint^ obec een gbeb^acbt enbegecon^ lieect beeft bannen tooiben/ geltjcfi fp baec in geitini· teect bebben bet concept ban guacantie/bp onbec· lingg concect tuffcben be HSinifiec^ ban ftjn üaje· (lept ban Groot Brittangien, en ban baec ilo. jüoff. inEngeiandtgcbiefTeecti öefé Hete ban guacantie toa^ial^bQlgbt:
Le foubiìgné Refident du Roy de la Gfavde Bre- f</^«,8cIesDeputésËxtraordinaireg des Hauts & PuiQans Seigneurs les Ëflats Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, ayant mis en mains de MonCeur Ie Marguis de CafielRodrigo, Gouverneur & Capitaine General des Pays Bas de l'obeiflànce du Roy d'Efpegne, un Concept ou Projeöde Traittéde Paix, dreffc fur Ie pied de l'Alternative, plus ample- ment rnentionnée dans la convention arreftée & con- clüe entre ledit Seigneur Roy de la Grande Bretagne, & lefdits Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies Ie wwgf trolfiefme du Janvier dernier, kquel projeö Ie Roy de Frame auroit offert de faire conclu- re&figner , comme à celle fin faditeMajeftéauroit defia envoyé fon plein pouvoir à Monfitur Colbert,ion. A mbafladeer Extraordinaire & Plenipotentiaireàla Ville Imperiale d^Aix la Chaf tUe, ledit Sr. Mar^uis de CafielRodrigo a bien voulu tefmoigner la mefme incli- nation pourl'avaneementdudit bon oeuvre,en offrane pour céc eiFefì, en vertu des pouvoirs, donc il fe trou- ve pourveu, de donner les authorifations y requiiësau Seigneur de Berg^tk fon Plenïpotentiaire à ladite Vil- le la chafette pour en fon nom, & de la part de fa Majefté, conclure & figner iedic Concept de Traft- téj mais puifque ledit Seigneur Mar^uts àe CafielRff- «/W^onelaifiTantpasdes'endoucerde la fincerité dela trance , avoi: au preallabledemandédesaflèurances que ledit Seigneur Roy de la Gre»de Bretagne, S& les Seigneurs EAats Generaux luy raifonnablemenc pourroient donner, qu'aprésavoir envoyé Isfufdite autiiorifation au Sr.^« Bergeyei.Ìa, MajelléTies-Cfare· fiienne ou fondic PJenipotentiaire en fon nom, ne re- fufera pas de eonclure & figner ledit Projcdl ou Con- cept de Traittéjöc d'obferver la continuation de Tref- ve, jufques au dernier jour du mois de May, mBe βχ eens foixantehuiil , donc fadite leSf.
Marquis font tombé d'accord.
Le foubfighés Mini Ares Ie trouvant pleinement ia· fl;ruit,afleurés de la part de leurs Super ieurs,de la bon- i}e foy 8c des fincores intentions que fa Majeiïé Tres·· Chrefìienne vient de tefmoigner, pour adjuA^f ^c affirmer ledit Traitté, ontbien voulu s'interpoferde ia part defdits Seigneur Roy de liGrattde BrWg»f, 8c Seigneurs Eftats Generaux guarands j comme ils s'interpofentguarandspar laprefente, nonfeulemenc queleRoydeFrance i^nera ou fera figner ledit Pro- jefl de Traitté , en fuitte despouvoirsydepefchésà fon Plenipotentialre le Seigneur Colèert, & obfervera ReligieufementiadiicTrefve» jufques au terme pre- fix, mais auffi quefa Majefté Tres-CÌireftienne garde- ra & roaintiendra punàuetlement tout ce qu'elle viendra de protnettré dans ledit Trakté.
Afleurant pour cetce fin ledit Sr. ilÌiffwi» commé ilsJuy aflèurentaunom de leurs Superieurs que fifa Majefté Trés-Chreftienne aprés que ledit St. Mar-
Ìwis aura donne les plein pouvpirs & ordres abfo- ÜS audie Sr. Baron de Birgtyikt pour yflgnér ledit Concept, fans.aucun exceptiòn ou referve conM toute Mccnte, vient refufei· faire figoeir ledit P™^®^ |
-ocr page 844-
parachem ledit Traittc, ou à violer &eofaindre Ia
____ Trefve accordée ; ledic Seigneur Roy de la Grande
"Bretagne. Sclefdits Seigneurs EitatsGcneraux, ren- dron alors Ie party du Seigneur Roy Catholiquejoin- dront coutes les forces eniemble, & agiront en guerre par mer δ£ par terre contro la France, pour le reduire, non feulemenr aux Conditions expriraées dans le fuldiii Concept de Traitté , mais mefmes iux ter- jnes du Traitté des des Pyrennées fi Dieu benit leurs Artnes ) & fi Γοο trou ve à propos d'un commun ac- cord de continuer la guerre j uPques à cc que Ics cbofes oyent reduites à cét eftat.
Gomme aulli les foubfignés dcclarent par la pre- ferite , que ledit Seigneur Roy de la Grande Bretagne & leidits Seigneurs Eftats demeureronc caution,Gua- lanrs & Refpondans audit Traitté de Paix, & de cha- cun points & Articlesd'iceluy, & qu'on priera auffi i'Empereur, le Roy de Suede, &autres Princes & Eftats qui pourroient avoir interert à l'obfervation de cettePaix , de fe vouloirjoindreencecy auxbpnnes intentioDS dudit Seigneur Roy & lefdits Seigneurs Eftats.
DEn ondergefchreven Refident van den Κο- ningh van Groot Brtttangien, en de Excraordi- narifle Gedeputeerden van de Ho. Mog.Hee- ren Staten Generaci der Vereenigbde Nederiandeni hebbende geftelt in handen van den Heer JVlarquis dc Caftel Rodrigo > Gouverneur en Capiteyn Generaci der Nederlanden, onder de gehoorfaemheydt vanden Koningh van Spangien, een Concept of ProjeCl van 'tTraftaet van Vrede, ghedreffeert op den voet van d'Alternative, breedergementioneert inde Conven- tie gearrefteert en geflooten tuflchen ghefeyden Heer Koningh van Groot Brittangien , en meer-gemelde Hecren Staten Generael der Vereenigbde Nederlan- den, dendrie en tmntighfie» January laeftleden,wclck Projeftden Koningh van Vranckrijck foude ghepre- fenteert hebben te doen fluyten en te teeckenen, ghe- lijck tot dien eynde fijne ghefeyde Majefteyt aireede volle macht aen den Heer Colbert, fijn Extraordina- ris Ambaffadeur en Plenipotentiaris in de Keyferlijc- ke Stadt Aken foude gefonden hebben, en alloo ghe- feyden Heer Marquis de Caftel Rodrigo , mede wel heeft willen betuygen defelve inclinatie tot vorderin- ge van 'tvoorfz werck,aenbicdende toe dien eynde uy t krachte van de Volle-machten, waer van hy figh voor- fienvind t, de vereyfchtcauthorifatien te geven aen den Heer de Bergeyckfijn Plenipotentiaris in geley- de Stadt van Aken , om uyt fijnen naem en van we- gen fijne Majefteyt te fluyten ente teeckenen'tghe- feyde Projeà van Trailaet, maer door dien gefeyden Heer Marquis niet naer laet te twyfipelen aende op- rechcigheydcvandeFranfche, hadden alvooren ght- eyfcht de verfeeckertheden die ghefeyden Heer Ko- ningh yjin Groot Brittangien, en meergemejte Hee- ren Staten Generaci hem redelijcken konnen geven, na gefonden te hebben, de boven-genoemde Autho- rifatie aen den voorfeyden Heer Bergeyck, den Al- der-Chriftelijckften Koningh,of fijnen gefeyden Ple- nipotentiaris in fijnen naem niet en fai refuferen te fluyten en tekenen'tvoorfzProjeö of Concept van Tratìaet , en te obfcrveren de continuatie van den Tre ves tot den laetftcD Mey fiflien hondert acht en fe- fiigh, gelijck fij ne Majefteyt en den Heer Marquis tc famenzijn geaccordeert.
J Je ondergefchreven Minifters baer vindende tpn vollen onderwefen en verfeeckert van weghen hare Meefters en de goede trouwe en oprechteintentien die fijne Atder-Chriftelijckfte Majefteyt komt te be- tuygen. om te vereffenen 't ghefeyde Traélaet t'affir- mereo, bebben gewilt haer tuflchen te ftellen van we- gen gefeyde Heer Koningh van Groot Brittangien cn roeer-gemelte Heeren Staten Generaci Befchermers, gelijck fy haer tuflchen ftellen Befchermers by defe te- gen woordige,dat niet alleen den Koning van Vranck- rijck fai teeckenen, of doen teeckenen, 't voorfz Pro- jedl van 't Tra&aet in vervoigh van de machten te Obfer veren, daertoe gedepefcheertaen fijn Plenipo- tentiaris den Heer Colbert, en religieufetijck den vooricheven Tieves tot den prccyfen Termijn , maar dat oock fijn Alder-Chriftelijckfte Majelteyt puoftuelijck fai houden en maintineren alle 'tghe- ne hy in 't voorfchreven Tratìact komt le bdoo- |
ven.
Verfekerende tot dien eynde gefeyde Heer Mar- quis,gelijck fy vcrfekeren uyt den naem vanliereMte- fters.datfoofyne Alder-ChrlftelickfteMajeft.(nadac gefeyden Heer Marquis fyne volle machten en abfo- iute ördres aen gefeyden Heer Baron de Bergeyck fai gegeven hebben om te tekenen 't voorfz Concept fonder eenige exceptie öfrefervatie) tegen alle hope komt te refuferen te doen tekenen 't voorfz projciH voltrecken 't gefeyde TraÖael, of fe fchenden en vcr- trecken den geaccordeerden Tre ves : iüilen gefeyden Heer Koningh van Groot Brittangien en meerge- melde Heeren Staten Generaci alfdan de parthy van den Catholijcken Koningh nemen, voegen alle haer machten te famen, en in Oorlog tegen Vranckrijck ageren te Water en te Lande om hem niet alleen t«.· dwingen tot de Conditiën geexprimeert in'tvoorfz Concept van Traftaet,maer felver tot de termen van 'c Traöaet van de Pyreneen, foo God haere Wape- nen fegenr, offoo men geraden vindt by gemeen ad- vijs den Oorlogh te continueren tot dat de dingen tot dien ftaet gebracht zijn.
Gelijck oock de ondergefchreven verklaren by do- fe tegenwoordige , dat gefeyden Heer Koningh vati Groot Brittangien en meergemelde Heeren Stateli fullen blijven Borg , Befchermers en Refpondanteii voor?c voorfz Tradact van Vrede cn yder point cn Artickul yan defelve , en dat men oock,den Keyfer* den Koningh van Sweden, en andere Prjncen en Sta- ten die intereft in de obfcrvatte van defe Vrede moch- te hebben, fai bidden, haer hier in té Vifillen voegeri tot de goede intemien van gefeyden Heer Koningh en meergemelde Hecr*n Staten.
55'©«ccn(i5cDfputeftlifn Sebfitn op Den twintigh- ften biofsb fjaec btcboeBt afn 't atoecment ban Den ©eccTempe ,om De^felfiS öcmacqur^ inaficnonien OebbenDe / bet baojfepDe Concept te mogen arcefïce een i eDocg bebonDen Dat gemelDen ||erc in De prelu- dia ban baeceietenfje (foo'tfcgeen) glb»n geballcit gebbenDe/cen anDcc^ctefjaDt onttuo^pcn.
^eggenDe booj ccc|l/ Dat t)p niet getooon Drtt Ctoning ban Vranckrijck anDcc^ ali nut Den naem ban fijn Majefté Tres-Chreftiennefintitulcmi.
Cen anbeten / Dat fd" €Del{)cpt niet met De bjart» BcpthouDefeggen/ Dat De felbe toa^pleincmencin- ftruit & afleuré de la patt de fon Roy de la fincerité de fa MajeftéTres-Chreftienne.CnDemeet Onöete neiÏcniacaue^ Die fouDenbecbcelcn.
^yBaDDcn toeï gatcnegöeöaD/ Dat DebooifepDe co|cf ctif gt Daen tocfenDe/fjet ceficcenDeijan ijaftpjo» jectal^biel naefl met fjacc i^oogb JOaog. moDel ac to?bfrcnDe/öaOben mogen blpben onbecanDett ; macc befpeucenDe Dat gcmclDen {^ecc totl {icbtcltjeh bp fijni; geDacbten fonDe Rebben ge(φfnia|iι;rect / enDe Dat bet onDetfebtpt meet confifieecDc in De ftrufture enDe for- maliteyt,al^ üseUnDe eflêntie ban'tboo?fcpDe€on« cept/fobebbenfp'tfclbe olfoogetepebent/ enDenr» ben^Deni^eetTcmpeiaen Den gemriDrn S)(ec Mar- quis fiwdendonbt^ ^Kbibeert.
•SnDebteftfön «e)ceenmc(e Daec meDe contente? ment nemenDe/ooch aen Den ©eet Tem pel geDaen ttp banDtfielIeneen pouvoirofUntbojifat eop Denigeec S5acon ban Bergeyck,om upt fijnen noemetpDe bakt biegben fijn JBajeflept ban Spaignen , bet Con* cept €tacteet ban ]9;cDe tot Aecken te mogtjen tej^c* ftencn.
iStjnDegemdbe Tempel bah intentie om it^ een Dagb a D^ieftcb na Aken te trenf)io^ccen / enDe alDaec met Defe 9Butbo;ifatie D'cetfie bafKgbeptban Den ©^De meDe te bjengeni
^pfcbjebenaenbaecto. IDog. al(^óotcbeïtotti^ tnenii^ te bebben/ twtftbpDefe !©etanDftin|b ba j
en O O R L O G li, Acht^en-vemìghf e Mek. j |
-ocr page 845-
Si4 S A Κ E Ν van ^S τ A E τ
I^ÓS fiicchcntotl bsBoojtJcn teftJEnbercii ijafc©o..ï®oa.
_ncfoIiitiE/OEnotticn tjoo? Date Dat Dtfelüe ban Dc con»
tiniiaticbanöfngitüflinbtbanDe <entcfp?ifen tan 'taeampliffcDeConctptban ^cactaet / enbcban b"ïfiutDociratie bp (Tjn J®ajeflept ban Vranckrijdc Btöfuefe&ecctopö'iÏEecColbert, otti'tfelbe cefelU' tplijcft te teltenen/ fienni^ behomen ijaöben ; ^nfons bccöept bctoöl be cebcn banmeffiancebetoaceoo;· fjccft tna^ oi)Eto«(i / ban bat ben Marquis be bao?= noettlDe precautie ban fjaec lo. JBoff. öabbe öebo?s beet / cnbebatbcfelbenuboojbebooifsöefolutlcn ban Vranckrijckbaoi'tmecficnbeel ftomen te ceffe» ccn; oocftonacttjinrfc&rcn te toefen / batmen nu nocO op Dcfelbe precautie foube inflllcten ; enbefioui Den öacr .iBog. tod berWacen/ bat fp ban fenti» nicnttoarcn 0l)ctucc(i/ bat aemelOen ©eet Marquis, fiaiQcBioote / iagcnoesDfameinfaiiiibieappacentie rotbc©;cöe/beljoojtl)a0bete5i}n Bfcontenteect atf bonben / enae beni ban 't becleenen bec booinoetnbe Wtc ocDifpEnfeect te ficbben.
.maer al^ fp confibereecben/ bat flöebacbtm i^eec Marquis be Copp'ebanf)aec i^aogtj IQog.fieroIutie/ enbe #oubaic| baec in o6emfeceect al Dabt ontfangen / eet bat fiaec lloogOJHSog.Couctecbe p2incipalen Daec (jabt obec()anblgt/ bienbolgen^ bec fribei· 5iutfjocifatien feec beftoaecltjcit toacenteme? iiaofcen.
©at fp (n gemelben &€ee Tempie een gjoote gene· Iieptbonben/ aniaenfgndsjcceilentje/ onaengefien öeboojfepbebecanbecing&banfahen/ be oö^wqui' ccecbcafTeuEantietesebertï bat fp infgdjJcitsJ öaec arbitriumnifthonDen boen gelben ober Ijaec ï^oogfj Ι@αο· pofitibe bcbelen/ noct) j^aec toeflont t'oo^bee: Irn/ Ijocbantgl) befelbe jjet boojnoembe point ban be aflcurantie nabatf b'ingcltomcn JfcanfcbetpDingen fou&cn mogljen gcblten begapen; enbeepnbeltjcIV bat fpbefe Delicate faechc/ tiiefoaltcütboo? eemgl^e flnifice toebalfcn foube itonnen toojDcn becanbert/ rn toeicRec^ accelecatie ani alfe hantcn baecoin met foo beci biaeur toieti) gepjcfleect aen be dilatoire ban ben i^cec Macqui^/niet fangec begoojben t'fìasacbe- ccn ; foo Ijebben fp niet Itonnen onbeciaten be boo?f5 Öaet |?o.jB.cefoiutie in boegen boo?f5 te gebjupcften.
®cn bie ben l^eec Marquis tee felbecttjbt nffonötaenbenSSaconban Bergeyck, omöet©?o= lect/^cactaet/ fonbec toeben teteeclienentod^al^ ÖiecnaboIgDt:
CM-oi^eur.
JE voüs ay avifé hier pat un Expres. quej'eftois fur lo point de vousenvoyer Pordre pour figner la Pro- jeit qui a efté envoyê par les Seigneurs Mediaceurs, qui fe trouvent à Paris, de fa Majefte' de la Grande Ere- lagne j & des Seigneurs Eftats Generaux, & me tut rcndu par ceux qui refident icy j Par cetre je vous ordonhedc figner incontinent lediö Projecil , felon la tenue de celuy qui va cy-joinc , foubs Ratification ScApprobationdelaReyne, nous s'obligeant àtout cela ledefir & la propofition dontnous fommes por- tez, pour donner Ie repos àia Chreftienté , tant fou- haité, &de tefmoigner par là que noustafchonsen toute man iere de luy avancer ce grand bien,· & la pre- fente ne fervaot à autre fin , yous m'aviferezdefa re- ception, & de l'avoir executé, fur ce je fuisj &c. Datéeà Bruxelles Ie vingthjme d'Avrsl I(id8.
iBiitf ^ijn Heer.
^ac' Τ " gifteren gewaerfchouwt door een Ex-
quiss «ett I preflèn, datickwasop'tpointom u ordretefen- ^ P" den tot het teeckenen van 'c Projedt 't geene u ge- &II3Ö ronden isgeweeft door de Heeren Medlateurs van fij- iii«i neMajefteytvan Groot Brittangie» , en de Heeren !t®fac- Staten Generael die figh tot Parijs onthouden, zijnde ©KDc my ter handt ge/telt doör die geene weicke alhier refi- deren j By defe ick ordonnere u'tghefeyde Projeft metten eerften te teeckenen, volgens den inhoud van *t geene hier bygovoeghtgaet onder de Ratificatie on Approbatie van de Koninginne» oosdaercoe taalles |
obligerende uyt de begeerteen propenfiewaer in wy iggj ghenegen zijn , om de langh-gewenfte Vrede aen 'tChriftenrijck te geven, en daer by te betuyghea ^ ^ dat wy foecicen op alle manieren dit groote goet te vorderen, en defe tegenwoordige tot geen ander eyn- de dienende, ghy fult my laten weten dat ghy defelve ontfangen en geexeuteert hebt jwaer op ick blyve,6a;.
Gedateert tot Brujfel den tmntighfien April feflhn hondertacht enfefiigh.
b'il|cecbanBeverningbefeBOEbe tpbinge ontfan. Benbe/fctijecf baec op ben vier cn twintighften,Dat niet anoec^ geljoopt noeljte bectoocbt Ijabbe/ of mm foube/ foubec becbec büapbelaettle iianbtaen&at fl?oote toetcR Bflept öebben/ maec bat flet fcfjeen öat b'ï^cfc Tempie figö tjab toillen cfjacfleren banbe oei. tinelebepefcöe^/ cnbatfpDeffelfi^aenRomflc / Die
Binelebepefeiie^/1 men bien abonbt te semoep fagb / fouben moeten af:> toacliten.
3^en üleec Colbert baegg^ te boocen iti be ifetatit/ beebteenfeecfotemneleen «tSntcaOe met
feece?ooten(Scepnen<6ebolB&; b'jgeet: Beveming Öeeft öaet: fio. j©og. ftacoffe met fes gaecben / met becfegepben Officieren enbe «Sbellieben/ oocbtot biec receptie fgn €]i;cell.te getnoet sefonben/en geeft befelbe baec BelKiuben ben bcI)OD!lf)cIten i^atigg im> mebiate{0cg acgtec bie banbenü^eecjiguntiu.éban Dén pau^ / betoelche b'eecfietoa^nabie banbftt l^rec ffimbaffabeuc-ilp ontftng bagelijt]C beel bifitc^/ enbe onbec anberen ban Den i^eec OEommanbeuc SmyfiDgh , fCfgtiefant ban ben i^eec SSiffcgop ban Munfter, enbe ban ben ©eer Umptman Kalf, Dan toegöen <0. ban Nieuburgh, en aen befelbeöe contra bifïte toeber afgelept/ in betoelclte niet cn jijn gepaffcertal^ bifcoucffenban beleeftljept / met p?a» tefieticnbangoebe^abupciBebjienbtfc{)ep en co2> cefponbentie.
©iPbafl baec aen quam b'ï^eec Tempie tot Aken, maccinbifpooti/ foo batoenootfaecitttoa^eebigge bagljen'tbebbete goubeni ebentoel toiecbtbanDcn ï^eec Beveming becfeöepbe mael befocfit om obec De toefianbt banbe faechen te concecteren.
Üettoa^bpnaonbeg^ppelgcH / bat niet teggfii' flaenbe alle Oeboicen ban bag tot bag gecontinueect/ be Ccactaten tot nocfi toe ongetepchent blebenj men [)iclbbOo;faccltete3t)n / bat ben i|eec SSacon ban Bergeyck , nabeontfangene<@;b;e^banbenj|ect Marquis de Caftel Rodrigojnocft ecljtec tOt fijne pOC^ ticuiirceontlafiinge eenen <lSiep;e(Ten na BruiTel gab toillen affenben / enbe bat tipbaecopeenigenabece te gemoet fagg alboocen bie onbecteheninse effectibe geeft toillen boen. ® en i|eec Jlt^inillec ban Engeiant geeft baec ontccnt gtbaen al toat mogelijf δ i^getocefl/ om gemelben Jfeec tot een pjompteon» becteiteningg te bifponecrn / en b'Jgeec Beveming i^ baec obec boo; be ttoeebe tnael aen fijnEegemmt getoeeli/ enbe geeft gaecÜo.lQog ia|t enbe goebe mepninge met top toat pbec Bebebuceect. Ï^en 3|eec Colbert om ban fàn fpbe baec toetecontcibuccen toat boeneljjch i^ / geeft ttoee biflincte S|nficumentett onberfrgieben/ enbe gecacgetteeet fn b'ieec bon Be- vernings p^efentie in gaec l^o.jfSog. Xogement / cn bobbelt baec ban BÜcfteltin hanben ban beniecc iSuntiu^ ban ben#au^/ omo(ti i^eec Bergeyck tot 8eIijcfteonbe«;tcBeninBetcobUBcwn / tnaecalle^te becgeefi^; b'l^eec ban Beveming fcj^f onbec anbe^ een obec bit toeccIN/ Dat gp ebentoefniet bo;fi beHuP' ten/batteceenigequaettoilljggcptofteeenigpacticii^ liecbefTeinmet befe ongccecBtiflgepttaaiibermenBt/ maec Dat fp ggeloofben Datget een beBommecineije toa^ ontrent eyp^ffe botigge gnflcuctien / aen De= toetcberaetDefenieutoe o;b}e nietBenoeggbta^O^ Decogeect ; ni bectcoutobe bat ren b^gg of ttoee niet get retour ban b'^Sipitffen gaec foube ten epnbe gelpen ban bitgioot a©ërcft.
φιη $eec fcanfcgen JUfniflec betoonben fm eantfcö oeceebi/ befcfiulbigenbe/ nafiftooonte/be ikpaenfcgegjimaflenj enbegoÉbaniflÖ bebtfpofitie ban ben fioninafi ( maecBinbei;an be noobtfiKcfte·
idcrì |
-ocr page 846-
enOORLOGH,V Ask-en-vemighfle Botck. 81J
Diec in
IgcfiöfpDt wn DeuQöt enbe yiet n
i*^®® oocft toa^/blgcRtupt DeboIgciiDc «atlficatie/ ölc a
r- op Dm vijftienden fn forma üja^afcoucöfect/ cnOC
n gelcbreven, belovende by trouwe en Koning-
lijckWoordt, te onderhouden, bewaren, en onver-
brekelijck t'obferveren van point tot point volgens de
forme en inhouden, fonder noyt te gaen of te komen,
'tzydireaelijckofindireaclijck ter contrarie, want
het is ons goet plaifir. In ghetuygenifle daer van heb-
ben wy aen defe tegenwoordighe ons Zeghel doen
ftellen.
Gegeven te Verfaiües den acht en tw'mtigflen April,
in 'c Jaer onfes Heeren fefiien houdert aeht enfifiigh, ea
van onfe Regeringe het vijf en twintighfie,
Wasgeteeckenc
LOUIS.
Lager ftont : By den Koningh
De LIONNE.
Hebbende onder aen't Zegel in geele Was, han-
gende aen een francijne ftaert.
ban Bergeyck, BaD ban bni JÊargui^öc
Caftei Rodrigo mette tod ccn boHtomen aitteocifatie
om in fijnen naetn Oe teecReningb te ύβεη ι maec sr«
lijcii ich gefept Oeblie/ I)P marcbte ftuaciobept D'ganc
upt te fïeccfeen/of om ocfc ©jD^e/Oic (JSenccad toa^/
tot fgn mcecbec becfrrcitetingg te Rebben gece(icee((
in een taecck bat banfoog^ootenimpojtanticenbe
tebecen compleicie toa^ / of om anüece cebenen ;
toat begebacgten ban ben Macqut^ tùacen/
magD blücHen upt befen SSjief bie |)p op Den dercigh-
ften ftiijeef aen b'{|eei;enbanBeuningenenbeTre-
vor :
tJüeffieurs.
COmme en accompliflëm ent des ordres que
j'ay donnée au Sr. Baron de Bergeyck. il aura
defia fans doute figné en la Ville d'Aix la ch»·
feUe Ie Projeö que vous avez adjuftéà Ïarisy &le
Chevalier Tempie, Refident de fa IVIajeftéde la Grande
Bwiii^f,&fonPlenipotentiaire, eftant party d'icy
vers ladite Ville d'Aix la ChapeUe j & les Seigneurs do
BurgerfdyckSiCvaader Tocht, Deputez des Seigneurs
Eftats Generaux vers Malines, auiïï toft que je me
fuisconformé audit Projeft, & ayant defia receu la
Ratification neceiTair^ pour l'efchanger contre celle
de trance, j'ayjugé àproposde vousenadvertir par
c'eft Expres, afin qu'aveccettenotice,vouspuiffiez
difpofer la permutation, & eviter par ce moyen, & ce-
luy de voftre dexterité & bon zele ordinaire, les nou-
veauxattentatsj qui altererogent fort Ie commence-
ment de la bonne amitié, ijue vous avez procurex
d'eftablirpuis que ce feroit bien ridicule, qu'eftant les
Traitez fignez Sc la Ratification entre mes mains, I'on
feroitledegaft& ce commetteroitdes hoftilitez con-
tre les habitans du plat Pais, dont on defireroit moine
de profit, que de gioire, fur ce je fuisde MefTeigneurs
voftre, &c.
EftoitGgné
MarquJs de CASTEL RODRIGO.
En ce moment je viene de recevoiradvisdetoute
les Frontieres, comme quoy les Frangoismarchent
avecdeflëin de faire un degaft general par toutle plat
Païs qui nous refte, dont vous pou vez inferer 1'inten-
tion qu'ils onc dans la pacification,&s'ilsneprocu-
rent defia de s'avancer à reconnoiftre les paOsges vers
tHollende, voulant pafler αΑΐοβΛνί Païs de par
la Flandret vers Ie Sat, & par toute la Campagne,pour
cedonnerlamain avecl'£vefquedeill«>y?«·. par où
vous verrei cotnbien il imporce d'ureftet les cours de
ces
oeOfpffcijecunaAken.
Lo υ i s pir la grace de Dieu, Róy de Fratice &
dcNtivarrej Atousceuxqui ces prefences Let
tres verront falut j Ayanc veu & examiné en
noftre Confeil Ie Traitté faic&pafléen noilre nom
par Ie Seigneur TiWir j Confeiller en tous nosCon-
feils, Commandeur de nos Ordres, Secretaire d'Eftat
& denos Commandements, ie Seigneur de Lionne,
auffi Confeiller en tous nos Confeils, Commandeur
de nos Ordres, Miniftre & Secretaired'Ëftac, &de
nos Commandements, & Ie Sr. Cölbert, Confeiller en
tous nos Confeils,ControolIeutGeneral de nos Finan-
ces, Treforier de nos Ordres, ficSurintendantdenos
Baftiments, envertudupleinpouvoir que nousleur
enaurionsdonnée: Et les Seigneurs van Bfi(»;»gee&
2>ivflr,refpeai vement Ambauadeurs & Envoy ées Ex-
trtordinaires de noftre Tres-cher & trcs-amé Frere &
Coufin Ie KojàaìzGrandeBretasnei & de nos tres·
chers & grands Amis , Aliez & Confoederez les
Seigneurs Efi^ts Generaux des Provinces Unies des
Pais Basjfur les moyens Ie plus prompts & les plus feurs
de conclure la Paix entre nous & noftre tres cher&
tres ame Frere Ie RoyCatholique, duquel Traitté la
teneur enfuit :
( mt €cactaet geb iclt Diec boocett op fi^n tütit
oepelf.
Ν Ous de 1'advis de noftre Confeil avons agrée,
approuvéc & ratifiée, aggréons, approuvons
&ratifionsparcesprefentesiignées de noftre
main ledit Traitté cy deffus tranfcript ; Promettons
en foy & parole de Roy de l'entretenir, garder & ob.
ferver inviolablement de points en points felon fa for-
me &teneur> fans jamais aller ni venir direftemen:
ni indireftement au contraire, Car teleBnofireèo»
$laiftr. En tefmoin de quoy neus avons fait mettre
noltre Seel a cefdiaes prefentes.
Donne à Verfailles e vingthuitiefme jour JiAvrtl,
l'An de grace, mittefix centfoixaitte huiH, Sc de noftre
. Regne Ie vingtcin^uiefme,
Eftoitfìgné
LOUIS.
Et plus bas, par Ie Roy
De LÏONNE.
Ayant d'enbai h Seel en Ciré jeune, {enàant àune
fueüedevelf»,
LOuis by der gratiën Godts, Koningh van Vrane-
rijck ende Navarre j Aen alle den gene die defe
tegenwoordighe Brieven fullen fien , Saluyt :
Mebbende gheQen en geexamineert in onfen Raedt
'tTraöaet gedaenen ghepafleertuyt onfen naemby
den Heer Tellier, Raedts-Heer in alle onfe Raden,
Commandeur van onfe Ordres, Secretaris van Staet
en van onfe Commaudementen , en den Heer de
Lionne, mede Raedts-Heer in alle onfe Raden, Com-
mandeur van onfe Ordres, Minifter en Secretaris van
Staet, en van onfe Commandementen ; en den Heer
Colèert, Raedts-Heer in alle onfe Raden,Controlleur
Generaci van onfe Finantien, Treforier van onfe Or-
dres, en Opfiender van onfe Gebouwen, uyt krachte
van de Vollemacht die wy haer daer toegegeven heb-
ben; endeHeerenvanBwffiff^m en Drevor, refpe-
öivelijck Ambaffadeursen ExtraordinarilTe Afgefan-
ten van onfen feer lieve en wei-beminden Broeder en
Coufijn, den Koningh van Qroot Brittangien, en onfe
feer lieve en groote Vrienden > Geallieerden ea Ge-
confedereerden, de Heerea Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden, op de middelen dealderfpoe-
dlghfte en feeckerfte om de Vrede te fluyten tuffchen
Qos, ende onfcn feer lieve en feer beminden Broodet
denCatholijckenKoningh, van welck Traftaetden j/JóS
inhoucalduïvojght: _^
-ocr page 847-
δι6 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
^UjnWeeren.
Elijck tot vervullingc dér ordrcs die ick ghege- 1 Y ven hebbe aen den Heer Baron de Bergeyck· li jr
lal fonder twyffel tot ^ieit geteeckent hebben 't Projeö; 't gene ghy tot Pari/sgeadju&eert hebt, en den Ridder , Rcfident van lijn Majefteyt van
Groot Brittangim , en fijn Plenipotentiaris, zijnde vertrockennadeghefeyde Stadt van Aken·, endede Hceren van Burgersdijd en vender Toght, Gedepu- teerden van de Heeren Staten na Mtehelett : Soo haeft ick my conformeerde tot het gefeyde Projeil , ende noodige Ratificatie ontfangheo hadde om te wiffelen tegen die van hebbe ick noodigh gheoor-
deeit u daer van t'adverteren by defen Expreiïèn, op dat metdefe notitie ghy tnochte difpoferen de verwif- felinghe, en verhinderen daer door dien middel en uwe vacrdigheydtenordinariflèn yver de nieuwe at- tentaten, die 't begin van defe goede Vfiendtfchap die ghy beneerftighthebtvafttcftellen , feer foudeont- roerenjwant het foude belacchelijck zijn,deTra6taten geteeckent, en de Ratificatie in mijne handen zijnde, men noch foude bederven, en vyandtlijcke aöen be- dryven teghen de Inwoondcren van't platte Landt, waer van men begeerde minder profijt als glorie j ^Waer op ick ben mijn Heeren uwen, &c.
Was geteeckent
Marquisde CASTEL RODRIGO.
^· Acnftcnts ick koome tydinghe t'ontfangen van alle de Frontieren, hoe dat de Franfchen marcheren, met deflèyn om een generale bedervinge in 't platte Landt 'cgene ons noch refteert te doen, by wclck ghevoigh ghy mooght ficnd'intentiediefy hebben tot de Vre- dc-Handelinghe , enoffynietenprocureren omde paflagie na Hollandt t'onderfoecken, willende pafle- Tcn te Aelfi in 't Landt van Waes, en door Vlaendere» omtrent 'i Sas van Geut, cn door de gheheele Cam- pagne, om de bande met den Biflchop van le geven, waer byghy kont fien hoe feer't noodigh is te arrefteren den cours van dcfe nieuwe attentaten in haer begin, 't welckde effedten zijn vin een goede Nabuyrfchap.
ben eecflenjeep be^ nattiibDace^/Eieeft b'i^eec ban Bergeyck, b'^eectjanBevemlngh oocB gctìifi» teert/ cnbcbecfmliect/ bat bsmtetalleent)at>tont= fanBtnDeacceitecfecDe©?b?e^omDe betoufle %t(l· culen t'onbecfcfepben/ maec bat oocft öe öatificatie lipt Spangien ali)ece{ic| totBruOel bia^ acnggclto^ men: betooncnbeflgllnuboIKomenRecept totbete^ heningg bec iCcettaten / 'ttoelcA ban be^ anbecen ijaeab^/ Sijnbeben tweeden Mey,tBebec3iiCéi^Bbe= fcfjiet. jJöaectoecmit^öecfcBepbeancibentencn blfs putenobecb'infectien banbe pouvoirs , foo ten ce· guecbebanbeCIaHfuIeninbefelbegeinflueect / al^ iiopcnbe be manie» / gebbcnbe3In(lcumenteiieecfi abont^ laet geeictcabeect l^onnen tuoiben. ^en Hecc Colbert geeft een €):emjpIe(cmeteen«Ei;{i)ef:= fengcfonben na Parijs. b'i|eecban Beverningh{|eeft |)eni gec^iatgcect met een anbec (lS^empIaic/eeabb;ef< fcect aen be üeecen (0ebeputeec&en tot Bruflel, met ojbieom'tfeibemetcen<e)cp?e|Ten aenfiont^ boo?t0 te bezeilen na Parijs aen ben ^eecbanBeuning<:n> enbe fonbt oocft een effcljiift aen gaec i^o. jffiog.
b'ifeccen (fSebeputeetben tot Bruflol, giec ban nocg geen tpbingg behomen gebbenbe/ enbe becmoc benbe bat mogefllcfi b'üeec H^acqut^ bp fdn pacticu:: liete S3;ieben aen ben JSacon ban Bergeyck toei pet^ foube mogen hebben bebolen 't geen met fijn gegeben pouvoirnietfonbebjefen compatibel; gebben goebt ocbagtberegebjeefae^bliaculen/ ten tienen fou^ ben ftonuen toegg te nemen/loeec toe liaet een ampie materie toecleenix be bepefcge^ bie fp foo eDen tetoa»
j66S. cesnouveauxattcntats) cn leur coramencemcntqui - font l'efFeös du bon voifinage. |
een ban b'mnibafrabeiic^ ban Engeiant enbe Vranck-1 <568.
rijck öaböeuontfangen ; enbetotbienepnbeopben -__
derden hoo?mi£iI)acoö^ öp föw «Öpcellentie een^u, bientiebehomenljebbenbe / tjebbcn be felbe boo^Qe-, ÖouDrndriefaeckenj bicfpnieenDEnupt be boojfcp» be ^jieben te beflueten : rerjlelijcït/ batljaecmet fonbeciingebeb^mbingetna^boojgeliomcn / bat (jet fS^cactaetban tuffcgenbe twee ftcyttenbc ileo· nen/boo2 b'onbecteec&cningd ban baebecsübt^^ie» nipotentiaciffen noci) niet foube toefen gfìebjacbt tot be ggebefibeceecbe perfectie/ en bat |^aei;baec boo| cfbentoiecbt gegeben om te bieefen / niet alleen bat beöofliliteptbanVranckriick , tot eenonuptfpjeec" l^eltjciie fc()abe enbe becbecT ban 't platte Eanbc enbe banbe goebe SIngefetenen ban bien/foube blpben con» tinueren / nemaei; oocft batboo|befeLenteurs toet foo beeltlibt foube too;benbeteiui{l/ bat beiKatifica' tfebanbe Stoninginne Segente binnen ben gtiejle^ ben iSecmgn niet Ixiel foube bonnen knojbentiptg&e* bjegljt.
be bepefcQe^ ban gem i^eet Itsacijui^ albeccpbc^ une i>pangien mocgt biefeti aengeftomen : htant batfp meenben bat becfeecBectte jön/ bat Vranckrjjck geen Qatificatieboo; valiiablefouecBennen / ban bie gene bie bpgaecSlajefiept op'tO^cigineie gljeteecl^enbc (^accaet in folemni forma, foubetuefcn ggebeptf· clieett ; bienbolgenbe foo befelbe JBajeflept ai fcgoon op 't eecfie / ja oocB op 't tbieebe Concept ban »?eöè een fo?melc Ratificatie afgefonben fouDe mogen öetfc> ben/ batmen ecbtec baec ban niet ban mecninge bio^ te bcfeccccn/ enbe bat fön «lÌFceHentiebaecupttei Itonbe beflupten Boe precieus pebec upc/ fa pebec mo» ment foube moeten jifn/ foo tuffcgen befen bagl) / en 'tepnbeban j®ep / fietboojfepbeiCcaciaetgBefloi ten/ geteecïjent na Spangien obetgefonben/en oe Ba» tificatie ban baec toebec tcctoaect^ aen obecgge* maecltt / enbe in {fanben ban fijn ^ajefiept ban Vranckrijck gelebett foube moeten toojben.
Tenderden: ^atfptoeltbcnflenggebient testfn ban be tebenen bie fijn 4E):ceiIentie gabbe gemobeett/ om aen ben @eec <(&;abe ban Molina, met toe te fen:< ben bie autgocifatie bie befelbe om fffn Mafefltpt ban Groot Brittangien enbeftacc ©0. JBo. caecRenbe^ Öet uptlooben ban be Sweedfche ftubfibien te mc^en öemommagecen/ al obec langg te gemoet gefiengaD» be/ enbe om baeïc&ec^ befectbe beftenbe Tripte Al- liantie boa^ gebleben buptett conclufle.
^at fp meenben / bat of toel be faecüenbanben ^jebe feec begonben te nabecen / gaec iio.jil^og.
Swedcn f omnibus modus aen'öeJanbt te fiouben ; enbe bebaijl fön (ffipcellentte be necef^tept ban be booj» fcöiebe ?illiantie boo? befen neben^ fiaei; naec fijne biaecbe gabbe belieben te conftbececen / enbe gaec toe te feggen / bat befelbe tot facilitatie ban bien een feec ampel pouvoir aen gebacgten <l5?abeba»i Molina foube laten afgaen/ om 'tbooinoembe bebommage^ ment enbe te gelöcftbebooifs Wliantte tot conclufie te öienggen : bat fp nu niet anbec^ fionben bectoacg' ten of be felbc «Occellemie foube nocji b'aenffaenbe guarantie boo; be boojfS^Uiantietsillen boen be^ ^ecc&en/ enbe bienbolgenbe befctupulen toeg&ne' men/baec aen'tboo?f3 falutaU» ineccRtot nocgtoe tua# gebleben acccocgei^en.
<j^P get ee«;fie geeft gemelbe fgn Cjccellentiegefepi/ bat get gem niet minbec aì0 gei gaec gabt ggefmect/ batbefefignaturefoolangge ma^gctacbeett ; ebogg bat gp tot ftfnbecgacaeitiocfle feggen / bat ten tgoe be felne get pouvoir op ben 99acon bon Bergeyck gab afgefcüicBt/ gpggeengebacgten gabtggegobt om bp pacticuliec aenfcg}pben ben felben §éec petan' betitegelaflen/al^ om get bocqfsiScaetaet bltnbe^ Kngg enbe fonbeceenigebe minile altecatie te teecbe· nen/ nemaec bat ben j^eec Tempie fijn «Sjrcellentte ^bt aetigebient / bat b'l|eee Trevor in foo betxe b'jntentie ban Vranckrijck toel gabt ggepenetceect/
bat |
-ocr page 848-
fit inöien fijn «ErciUenticceniae hiepne öecaiibErm= 0c in D'e)etcn|jf ban 't lactfïe Concc pc foiiöe belieUcn iemafcften/ Dat (jet fdbe tip Den Colbert foii= Dctoojiifn tocac(iaen / feo niaec Dacc boo? D'elfcn· ticteDcelen ban 'tfeltic fflcactaet niet oöelirnitmc quamen te tnùjDen ; enDe oatop Defr infpicatie ecni· gije tDCpnigc ccmacQue^ ban Den tecc SSacon De fiergcyck fjaùt oUeceercDicben / met o;DjeotnDaec na / toa^'töoenröcfe / fietboojfs Concept te Doen Djeffecen/ ebentoel met Dat üecflant / Dat inDien aen fön ^D.'tfelberouDe mogen ti)o;Den seOifltmuIeect/ Ijp Dan altoo^eeautöeclfeewblcbcom'tboojfs fön IpouboictefpenOecen.
©at QöeDacijten 25acon Dan BergeyckDeboojfj bccanDecingtj niet tjebDenöe bonnen obttneten/ al^ Doen in t^Iact^ ban'tboojnoemDcfScaccaet / bec' itioflen^ fijn iïmöocifatie teteceitenen / floetgöe' banocn öaD de novo met (tjn €]CfeUcntie te confultei· ren ; enDe Dat fuIdt^tjetbooifjabunbeaDbij^ban Den $eec Trevor, enOe U'Ìtccfoluetj^ptban b-igeec De Bergeyck, D'eenige oojfacc&taacen öan ftet baoifó tetacDement i eDogg Dat fgn «gccellentie^t feibe aen· flont^ Daec na bp cefccititie^tlben&e ggetemeDieect/ onfepIüaec'tbooiSiCcactaet al^ m» flcfïotcn en ges teecUentfòuDcjijn.
SopenDe Dct cweede , Dat |bl>t>cn?oteDuei;enaen Vranckrijck inDefe j^egotiatieniet üiel &onDe confl- Derei'en / Datmen aen De een jpbe fjer ge{)ec(e tueccft ban De tjanDel met D'alQecupttecfle pjeeipc:' tantic ijaD luillen poufTetcn/ enDe alle De folemnitep:' ten ban Dieti in (bo gijetingen ttjDt bepalen / Eiat Ijet rainfie incïDent bequaem fouDe bonnen 3iin om Defel- be gcljeele j^egotiatie en alle &'«@ffi(ien ban De J@e· Dtatcni;^ te mahen infruaeus ; en Datmen De boojf} ttJQt nu foo benepen enDe befnoept tjebbenDr/ aen ùe anbec jiJDe foo Delicaet fcfieen te toefen/Datwen geen anDec Ratificatie fouDe tuiUen etltennen/ Dan Die ge^ ne tot toelcliec^ upttoetcbingfj Den langgfien^tain enDe Oen gcootfien tijDt toiecDt gecequiceect.
^at fijn €):cel(cntie iw Dat moment boojflen toa^ met ttoeeDecfjanDe iSatiftcatien/ flaenDe tjet eene op Ijet eecHe/cnQeljct anDece op getnaDei: Concept: Dat
jefiept ten minden beijoo?Den te taefen banDatefi feu/ Dat al^ftjn (CpcelientietiepDeDeboajfsaatifTii catien (jen (@eecen il3eDeputeecDen) tee fjant ge(!eiit foiiDe Ijebben ( gelijcb Dp bechlaecDe fulcj; feec geecne te tDillen DoenJ Dat Dan fijn ilSaiellept ban Vranck- rijck aeniionDt^ alle tjofliliteptbcöoojDetecefTecen/ enDe bppjobifie oen brfelbeiSatificatiefoo beelgbef loofi te geben/Dat Defelbe USajcflept al^ nu ban Den ©icDc ban De iS>pacnfcöe jpDe bolUomen enDefonDec eenigij nabeDencben betfeecltert 5dH : €nDe foo. ecij· tccbenigeecdeLionnenocljop een derde iìatifiea? tie fouDeblpben infiflecen ! Datfijn €iccellentieniet onDecIaten fouDe ilice na'tteecitenen ban'tboojfs fïcactaet/ een Couciec na Spangien te Depefcöecen/ enDe Dat ÖP Dien onbecminDect ban nu af aen / Die becfeechecinge aen Vranckrijck toel bonDe Doen/ Dat fiaec .li©a jeflept ten alDetfpoeDigften oocli Ijct geteec- Benöe ®cactact in forma fouOe öatlficecen ; mee» nenDe oncg^ifieiyclt te 5ijn/Dat na De boojf; affeucan^ tien enDe Öatificatien/ fijne jl©afe(lept ban Vranck- rijck egutec noct) genegenttjept fouDe Ijebben om foo beele acme menfcfien te bet jagen/De StanDen te bjen» gen bupten alle ijoope üan rcfource, enöc na 't flup» ten enDe üiatificccenban De ]^jeDe alleen op een oni nooDigefojmalitept / alle foojten ban bpanDtfc^ap te bipben ej;eccecen. BecfoecbenDeDat fp D7ieeec ban Beuningen {)tec ban TouDen tnillenibecictjiem/ ten cpnDe Defelbe De boojfs boo;flagb aenfijn JlHaJeflept taan Vranckrijck fouDebeliebenfmaecbelgcb te ma< Iten/ enbe Dat onDec beneficie bande bao}fepDei3ac tifïcatie/bp pjobifie ailc jjoPflitept mo^tetoetDen ingegouDen.
<enDe noopenDe get derde poinct/ daei; op geliefbe fijn ^Fcellentie na een feec langüe preambule te feg» gen / Dat {jpal^nocg ban opinie bleef / bat aen De Guarantie De baO|f5 Triple.AlUantie een OtODtflBes VI. Deel. |
toicgt fouDe Konnen toeb;engen/enDe obecfulcb^ fere i ^^ Β Diendigtj fouDe 3ön / Dat Sweden öoeeecöoeliebec - mocijte b3o;Den geengageect > maec batijp nopt ccs Detijcb fouDe bonnen binDen DatinDe upt te loben Subfidien , De ülcoon ban Spangien meet afg Enge- land ten gaeti^ooaJSSoog· gectjargeect foube tuo;* Den. ®at De necejtitepc/ Die te booten Defelbe lücoon fouDegebbeuDioen tefoibcEen omDeboo^fs Subfidien alleen te Dragen / nu baas bomen te celfeten/ en mitfoien De mefnce^ bao}'ttoehomenDegfjenomen fouDen moeten toojDen / niet met een pacticuliecé lüelatie ιφ De Spaenfche Nederlanden ; nemaec in genere ade Die gene ban De <0eaIiieccDen/Die gcat^ tacqueece fouDe bonnen toetDen ·, fic(j bp Defe occafie feec bi^Dtlufitig!^ eptenDecenDe op De quaDe intentie ban DenS3ifTcljop ban Munfter, enDe ban Die gene Die Defelbe al^ tiocc inf^tonent / tot naDeel ban Ijaei; i^o. jEtog. fouDetitiiIen cmplopecen.
<@ocit niet fpaecfaem fp;eetbenDe ban De maniece Die gaet ìgnogg .fRàog. in 'c bebo;Dccen ban De boojfj B?eDe fouDe {jebben ggetijupcbt / enDe ban'tmifw contentcment/ 't gfteen Spangien fouDe fiebben fton» nen opbatten in'caDbii^ ban gaec üoogtj. Jlàog. CommilTacilTcn ban Date Den fevenen twintighften JQaect; miefgeDec^inDeimperieufe<^fficien/ Daec mcDemenSpangienineffectetotDel^jeDe gaDDegeo Dtoongjjmt/ fonDecaen Defdbe Die libectept te bec= gunnen banmtrncbelejota upt De jpcanfcDe Con* cepten tetcacecen/ afeentooo^Dttot betec of blaec* Dee ejcplicatie te mogengcbinpcben.
CnDeDatfQn «iBcccllentie niette min fepbegepeiv fuaDeect te sfjn / niet trgenflaenDe alle De boo?f5 baf- feife, Daec meDe men Spangien tot contemplatie ban Vranckrijck j^aDDe bejegent / ec{jtec tot De tlcooii Vranckrijck gaecüoog .flEJog. (©fficien in De boojfs j^egotiatieboo; ten googljltenchocquant fouDe f)eb:> ben opgenomen.
jS»PbebbennopcnDe6et cerile poinct / fijnn^Sp cellentie boo;, De gfjeDane ouverture beDancbt en belangenbe. fjet tweede:, aengljenomen Daec obec aen De teecban Beuningen te fcftijben; maec noo» penDeljet derde, boo.i ftaec pacticnliec femiment: Dat al De faecben^ot nocB loe tnacen gcnianiect mec intentie alieen om De Spaenfcbe Nederlanden te con* fecbecen / -DatDaectoeg&een gcootec enDe feeebecs Dee precautie tetiinDen toaec geloeefl/ al^ in een uni^ betfelle guarantie ban Die gene / Die acn De obfetban» tie ban'tboojfs lilcattnetfouDe toefen gelegen; Dien· bolgljenDe Dat De Subfidien Die Daec fouDen moeten nptgeloolï hJo?Den / betaelt b^oojDen te baecDen bp Die gene Die aen Defelbe guarantie 30tW eenigtje fecncitcptfouDrmoeten binDen. ^
®at ooch met Sweden op boo}geenDe belofte ban indemniteycalfcetbeccetoaigl)i%?oiien/ enDemo» gclijcb ggeen blepneoffienfle aen Die ilcoon fonùe ge· ben / inDien ai^nufiJn<lÉ^eHentie&eboo;f3belofte bandedommagemenctjcccoepen/enDe Daec mcDe De» felbe ütroon ten cegnacDe ban 't gljepaffeecDi onDec» IjouDt ban Deffefi^ €coupen / enDe fulc^ ban 't pre- mium 't geen Defelbe in 't tegentQoo;Dige biccch ban Den J^iebe {jaDt becDient / fiiHficccen fouDe totU len.
^atgetoochniettoepnfg IjetDtfouDebiefen Date men bate üo^iRïog. niet alleen obec gaec aengetoen' De goeDe <@fficien niet fouDe beDancben / maec noclj Daec en boben boec gfjecdargeect fouDe laten met Die ongemacben / Die men félf toefionDt Dat Ijaec^leen om baecgeintecponeccDe nteDiatie fou» De bonnen obecRomen; omtcent get boo;fi:ii?ebc boeccË mogelfjclt bani gtje^eel anDece ggeDacDten fouDe bonnen toefen j foo tjebbenfj? ^aec pacticu· liece Difcoucffen nietbecDec obec'tboo}fciiebe fnb' jectgeeictenDeect / enDe maec alleen gijefepDt Datfp ban:'tgbepaffeecDe in Defelbe SSuDientie aen gaec Voimf) JQog. fouDen Doen een omflanDigbe latie.
®en Hm ban Bergeyck ifi na D'npttoifTcling ban De iSI^cactatcnban Aken na Bruflel bectcocben / fon· bec ij'jgeec ban Beuningen een b)QP{De te fpjeecbrn ^ gjS ban
en O O R L O G Η, 'tAcht^m-veertìghpeBoeck, 817 |
-ocr page 849-
Si8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
, ^ χ ο Ban ecuigc (©nataittie / nitt tfacnffacnUe t)p ten m- ___ fcbty&enccpfcn/ bpfonüccin De laetflc öagcn occa= (ίε Qegcbf η IjaOt / om bic ban Dt 51JÖC ömi Ijacr J^Dogö ^laog. tf V)o?ùcrcn, ©e ï^cfι· üan 25eVifrning |ci)?ccf iitctteVuctm toat Dacctipt befluptm motfi/ uiacc Dat nïlc Dc ^paen^- sefinDf π nlDacc ftoatigc c flingljcn niEtren fccchcccopinie/ Datbe jFwnfclje maflbttocl tnogljt hoincn upt tc bftfïcn tcflcn De ^tact ban Ijacc ©000!) 3130fl. ; rnöe of fp toel (jct contrarie Dacc tianljoopttn enDebcrttoutoDe/ Dat tP ebcntofinict tfnbc|ÏcnBc(licI]i tuasS/ OatDemSfnOöifcctttoicttit Dat tìccfcbcpUf ©iobinticnljacr nifutoc JBcrbiiigen rtacchtcn / rnDe De a©rrf selDfrcn of torpflecDcn/ oftocDcc introcltcn/ niDeljp inttnöe Dat nicnfjet ηοφ ccn ntacnDt of Dier bfl)oo?De in te |ïcn/ ai ter men beranDctDc ban poftucr/ om te ficn Uiat Vranckrijck tiniDcÜjch nicffal f!)n®oIch fouOeon» Dccncnicn. , , „
^cfarcfie Der ©jeeDe in Defen (iart gcDjacfitsijn. Dc / 5ί)π b'tccccn Ijarc üoogö HBog. «©eOeputeicDen acn D'êceclöarqHiiS DeCaiteiRodrigo, oorfi ban Bruflél na Mechelen Uertrochcn' om Bate tweede comniiflìe/taccIicnDe 'tp?o£c^ banDeil|aef-|afcc/mct De ïïcurb?anDentmrflöfe te fficbten j maec alfoo fp op Den ifcideu quamm t'ontfanaen twee Deyefcjje^/ b'een ban D'i^teten fUmbaffaDeur^ in Engeiandt, en D'anDer ban De Itecr ban Beuningen, tnaec in nicutoe materie tDQ^: bcb^m fpnooDtfaechelijch geUònDen Dat pemanD ban l)en na BruOel fouDe bectcecften/ om ben inbouDc ban Dien tebeöo^Dcren: Defe iafl nam D'lfccc Burgerfdijck aen/ enüe fteeft aenflonbt^op fijn nrribcment tot Bruffei fjrlj catn berbocarn Bp |gn eircellcntie Den i^eeclliarqui^ DeCaftel Rodrigo, omDefflbcnte Difponeren/ ten epnDe D'Sictcn ban ilatificaticn Daec mebc oöfmcltó fD" «excellentie liooj Defcn Qljefcpbt babt ban ba^c J^a/eticpt ban Spaignen aiücrrpDt^ boo?|Ïcn tcjtjn/. moc[)tetotr= Den Qccoiiftsneect in ganben ban gbemelbe i§ecv ban Beuningen; met intentie om Defeibe albaccte Doen paflcccn boo? ieoael en balabel/ten tninften tnDe in allen oöeballe/ om fijne Majefiept ban Vranckrijck, onDec beneficie ban Defeibe jSatificatie/ inmibbel^ een naeDcre enDe completer Siete npt Spaignen foubcrao0en tuerDcn tegemoet αΦη/ te IictDecobdi tot eenabfoliite ceffatie ban alte gofiiti^ tfpt ; macr D«ft bat ongeluch seijaDt/Dat fijn <t!pcel· lentie Doo? ecnc oUerbal ban^licbt geineommoDeert tocfinDe/boo? Die bagen ban bet ontfangen ban eenige aenfp? acche ö«ft beiieben t'ej;cuferen.
i^p ebentoel geoojbeelt / Dat Die goope Die gemelte öter ban Beuningen öatr Bp Den boojfs fune jEiilTibefnjecntegcben/ niet bertoaecloo(l/ nocb' tcDieoccafieom bet platte Slanbc ban alle oberia(i te bebjtjDen / genegligeert beboojDe te tuerben; DienbolgenDeDeb^Pbepbt genomen ban Degcmelbe fijn (Sicellentie te begroeten Bp HEiffibe. <enbe Den j|eec^ecretari^ Paragra feec ernfiigbgerecommani Deert/ DatgemelbefijM€);celIentie Bp eenigbeinters bal ban pijO/ Ï>aec op foube Belieben te anttoooj^ Den / gelijcn öp meDe niet I)«ft onDerlaten Den l^cer25aconDe Bergeyck (Die op Den achtften'jia- bonbt? tot BruOcl aengöeitomen ) ober Dat fuBject t'onDccbouOfn / bcBBcn bepbe De geniclbe feeeren ncngenomen jjtt boo?f3 toctch op'tBracbtigfletefe. coiiDeren. ,
asp Defe occafje bfeft Bp getracljt gemelbclfeci: ^aron De Bergeyck te fonDcrcn ober {)et loercft ban bebiufle Triple Alliantie, obCC De fuBftbie / Die iicn Sweeden uptgclooft / enDe ftet Debommage» ment/ iiattocDerom Bp Spaignen, tenbeboebeban Engeiandc enDe baer iHoogb .fBog. betleent foube luerbfn ; mitfgabcr^ ober be Ratificatie/ Die öaec i^oogö JlÖoa· ÏJft Contract ban Verpandinge bolgcn^ Oer feibcr refolntie ban Den tweeden Mey te gemoetbabDengcfien/enbebebonDen Defeibe boojDe necc|TfCit(ptbanDeboo?f5 ^liliantie ftcacijtelijcft ge- pojtccrt te jijn/oocft foobanigb/ bat fgn «Êicellentie nirpnbe Dat Spaignen, fonDer bet effect ban ben ©ifeOfte" ' ^ |
fioiintn negligeren : enbe Dat bftbeel Beter toa^ be <,0 bDo?f5 fuBfibicn alleen te Djagen/ nl^ be gemceiie guarantie Doo? b^t brrlicfen ban De ilroon Sweeden "—' te ficn bctftuachen; nemaec bat fijn «ebclbrpbt met be cebenen niet foube Bonnencompaffrrcn/Dat ombat toepnigb gelbt/ Dat De felbc iubfidie foube bomen t'impo?tercn / baerJgoogb j!©og.l)aet banotqjiann^ ratte ban alle ^tebcn /£>Iaetfen enDe jfojten ( b;ee· Der in 'tbóoifs Contract geroemt) fouDeluillmbiri nrn; ter contrarie/ DatinallefaecRen foUbeBcboo= ren geobfcrbeert te bjerDen een rerbtmatige pjopojs tie / enbe obcrfulcfijS boo? D'aenfìaenbe ©jeebe be gelbt-leeninge bcrlicbtjijiiöe/ ooeh De öppotbequfn nae abbcnant brrminbcrt Beboojben te tocrben. j^p fcbJcefgeerneteBeftcnneh/bat Γόη particuliere fentii menten oocit Dacr toe al eenigbfin^ fouDe fcbijnen te bcllfn/ niet te min / Detotjl baer j|oogb jigos. bp Der felber refolutie ban ben derden miapbabbcn Belieben te berfiaen /- bat men fimpliciter De ïiatifica»
i^oogh |@og. Bebeeltn te gemoet te (ten. ^ieii nkgc jjeeftbP ten berfoeclte ban DeïleerUaarqui^ onbcr ?llcte/ en op ftìnnaetn gbeöepefcbeert een Couritc nae Parijsmet Be ®uplicatenöanljet€rartaet/ om Defeibe Doo? De J|eet ban Beuningen fucceflibelijcft nae Madrid afgefonben teloetrDen.
©en elfden i^ geboojt betrappoitbanbe tecren Huygen», cnöe anbere jhace iioogö JlSog. (©ebc» putetrben tot De^paenfcbefaecBen/ acbterbolQcn^ Der felber refolutie ban ben vierden Defc^ : gcbifii teert en gecvaminerrt bebbenbe feccRer Concept ban DeSïatificattebun bp D'J^eec ^ïmbafTabeurban Spai- gnen ter banbe gefïeltop bet®ractaet ban Guaran- tie , bjecber gementioneert in bare Jloogb HSog. rc^ folJltieban Den fcventhienden ^pjiiie(ïlcöen. .lüotö ingebolge ban baer ©oogblBog. refolutie ban ben achtaen Dcfe^ ge-e>;amineert bebbenbe twee Hàlffi- ben ban De ^^eercn Burgerfdijck en vander Tocbt, ÖarelloaiiblBog.aBebeputcerDcn/ D'eerfïe gefcöjf» ben tot Bruflèl Den vierden, en be anbere tot Meche- len Den vijfden Der felber Jl®aenbt: boubenbe in effect Dat Oen lieer Jlföarqui^ de Caftel Rodrigo aen bm j(|eere45?abe de Molina, 3ïmba(fabeucbanbenKo= nmgbanSpaignein Engeland nocb niet tocgefonbm babOeDegberequireerOe?icte ban autborifatie/ om Eogelandtenbefen^taette defdommageren ban Öe Belofte Drr fubfibien aen be iiroon ban Sweeden te boen : om toelcftcr^ befect De betoufie Triple Al- liantie tuflcben Engelandt, Sweeden en Dcfeu ^tflCt Bupten conclude toag geBIcben : cacchenbc boojt^ BetBcboiberenbanbe ïïatificatie ban De boojnoem» De i|ccr JiBacqui^ op Ijet betoufie Contract ban Ver- pandinge albier in ben Haghe gefloten, j^ocb in bot Doeninge ban ftare IgoogbHaog. refolutie ban ben negenden befep gee):amineert De IBiflTtbcn ban be lleeren Meerman cnBoreel. c]ettao|DinarigSllmbaf·· Deur^ ban Defen ^taet in Engelandt. gefcb?eben tot Londen ben vijfden Dctfelbecmaenbt/ cngeabbjef- feert aen ben <i??tffiet Ruyich. bouDenbc onber anbe. ren Dat bet langb bertoacbte pouboir banbemecr=' gefepbe fêeer IHarqui^ De Caftel Rodrigo op benge» Dacbte 43jabe ban Molina, om te mogen teec&enen D'?llcte ban inbemnt'tcpt / bouDenbe Belofte bat S{iai- gnc>Engelandten Dcfcn^taet foube defdommige-^ ren ban De Belofte/ bie Bp bepbe aen Sweden in be te maecBen Triple Alliantie gebaen foube toerbenban OefuBfibien: betodcBe foonopenbe Den boo2f; tijot al^boo? bet toeKomenbe/ aen Sweden boojnoemc Betaelt foube toerben ; Dan Dat Den ^;abe ban Dona, e;rtrao?Dinaci^ ^mBaffabeuc ban Den tta^ ningb ban Sweden, aen De lleetcn Cngdfcbc Com· miffarifen en bun f>:ttao?Dinari^?lmba|TaDeurbcD· filaert babbe / Dat bp nopt met Spaignc te Dom babDc tuinen öeBben / maec alleen met Engelandt en Defen jbtaet ; en bat bp berbolgen^ alleen te hiagen babbe ober 't gene Bp Engelandt enbe bareilo. .m^oa fouOe mogen gefcfiieben ; tiat menbemaitijt f BW». |
-ocr page 850-
./i/iS. smEflOtiecct fiabben / jatot fobewebatttiÉniBöm Hage Ijeni toeflcf^pöt foubc öcb&en / bat fcöoon genomen tjace igooflö .l^off. fiace inbemniKpt Dp spaigne nagair contentement aietmogl^te ha- men te tJinben/ ecBtfCbcbaeifjiubfidie niet acljtti: blijben foube / maec bac tnen in fulc6en geballe befeftje toat foube mobccfctn. ^φ ontfangcn £cn naiflibe ban be J|eécc Burgerfdijck, een ban èaec iloogö Mog. ©cbepiiteecOfn gefctieben toe Bruffel Oen negenden befe^/ ttiebCtfubiectbanbc Triple Alliantie üoojfs/ metten gcbolgc en aenfife brn ban bien / concemecenbc. ï0acc op gebeli&e. teettj^nbe/ i^goetgebonben/ batboo; b'opgemel' De ©men <i5ebeputeccben tot be^paenfe faeehen/ bantoegtjen gacei^octgtjlllog.acn begemeibeiileet; tllinbaffabeucGamarratot antbjoojbe foübeboetben toegeboegt/ bat gate ïloaggjièog. becepbcenbegec negen toacen b'?ïfte ban G uarantie bp be Igeecen bec feIbec(i3cbepuieecbentot Bruflei, neben^benileece (ÏÖCbalKeC Tempie ben twintighften bet bOO|lebe Itöaent göfpafreect/ingetDoanlöcIie fo?me tecatifis cccen/enbe 't tnlicument ban be^atificatte nae BtuC- felbDD?f3 tefenben; be^ bat ban be sflbe ban Spai- gne mebe gecatiftceett / enbefnlch^ oochalboten^ efectibe bolttoclten toiecbe / 't gunt boo| gefepbe «a^abe ban Molina, fcnj tctel met CommifTacifen ban benföonmgö ban Groot Brictaignen, enbe metbe ï^eccen e]ctcaojbinaci^\ ^mbaffabeur^ ban befen ^tactalgmetbe gfjebacljte i^ecte <i5?abe ban Do- na,e>:tcao?binaci^ Siimbaffabeuc öanbe 0oog{)(i-ge= meibe Sioningg ban bweden binnen Londen toa^ ge^ flbjufieerty en aller5öbi^i>pgcfc0?iftebecbat; enbe bat bDO|t^ foo üjel aen be g&emelben leec SCrabafTai bfuc de Gamarra, al^ boo? be boojnoembe ©eecen φ ttao^binaci^ (ï^cbeputeetben ban befen ^taet tot BruGel aen ben J^eec J®arqui^ de Caftel Rodrigo te gemoet geboect foube biecben: bat gate J^oogl) JÉog. ban be boojficiitigBepbt enbe öe goebe tcouboe ban be gemeltelleecMarquii becüjac&ten/ bat befelbe tot ineccMiicite offenfie enbe abalienatfe ban be ütcoan Sweden nieten fouben biillenbtfabbouecen / 'tgunt inboegenalgtwjbenmet gemclte)|eec «©jabebe Mo- lina bia^ geconcerteect: bat ooc^ì aen be gemelbe ileeten e^tjaocbinari^ ^mbafTabeuc^ ban befen j^taet infingelandt aenöebolen foube taetben ben Itoningö ban Groot Britcaignen enbe fijne J©aje= flept^ booge HèinifÏec^ be ceej^tmatiggepbt enbe nootbjenbiggepbt ban 't geen boojfs b)ei te boen bee gcgpcn/enbe be faecifteboojt^ baet genen te bicigecen/ tenepnbe be tjoogli-gemclbe ïtoningi) mfgeiijcft^ be ïiatiflcatie obec be boojfs Guarantie niet en gcWefùe te e);ttabecen/ booj enbe aleetbe gemelbe Herte Mo- lina uptbe name enbe ban taicgen be fóoninggban Spaigne be boo^getoetbe gemaechte projecten foube gcbben; enbe bat oochbemeec-gemelbe JteecMac· qut^ be betepfcgte betfeecl^ecingg obec be p;e(^tie ban bien foube gebben gegeben. ®at boojr^ fiate ì^oogli Mag. ijeev ten aenfïenbanbe booifj becfecc- gecinge betgenoeggt fouben gouben met foobanige t>?eanable cautie / al^ inbe boo^aenbe gate toog .lEog, cefolutie ban ben vierden befe^ biebeci^gge- tnentioneect: enbe bat bp gebjeec&e ban bien/of biel ban effeciöffournifrement ban penningen / felf^ljet gefioten ^cactaet ban Verpandinge gecattficeect en tee emutie geflelt foube biccben/ foo bette enbe tot bie tobt toe batöe penningen (nca^ bp gaec i^oogl) iBog. aen Sweeden te betoben ente bet^ fcgieten/ tDebecom begoo^Iiich fouben sHn gàem: boucfeett. ©ocö bp albirn be faecSe met contens tement ban Sweden baet genen Ronbe tatetben ggebi: rigeert/ bat be belofte banfu&fïbie Wcecteïflcft ban niegen Spaignen aen beì^coon Sweden gebaenbiiec' ben/fonbec bat gate l^oogg jHog· neben^ Engelandt tot eenigge berbere belofte geengageert toiecben / ban om Spaigne, beiS noobt jgnbe / tot boïboeningg ban gate ggeiniecponeecbe belofte tegelpen taubea} bat gitte ijoogg Ulog. fjcg'tfelbe mebe fouben toel laten ggebalien.
53en vijfchien^en fcg^eef be Roninainneae^te |
ban Spaigaen be boïgenbe iomplimenteufcn ®jicf aen gaec iHoogg l©ofl. obet'tbefïupt ban benl&jc» Öet'Aken. '
TRes-Chers 6cGrands Atsis. Nous voyonspar voftrederniere lettre du rfi^^ewid'Avtil la con- Daiioe ^ tlnuationdesofificés& amiables inftances que vousavezfaiten benefice commun de la paix avecla .granici; France,&quoy queparnos precedentesvousayésre- nenfie® conu tres abondamment noftre fincerité & bonne inclination, nous avons bien voulu en dönnerdes ng nouvelles marqués par la prefeote & vous remcrdant jjimseW du grand zele j avec lequel vous foilicités I*Scheminc- ©rew· ment de eet' tfiairej vous dirons que 1'ad vis quel'ex tra- ordinaire d'avant-bicr nous apporta de ce que 1'δ a voic fignélcTraitté depaixà Aix laChapêlle Isdeuxiéme
J.. ____
________________duqüel
on a auffy delivré Copie à voftre Ambaflàdeur en cet- teCour> felonquevousl'entendres deluy, à quoy nous nous remectons » avec croyance que moyennant cela vous confidereres tant plui la promptitude & at- tention avec laquelle nous avons agy en ce que deflius» nonobftant les grands ravages que nous entendons queleiTroupesFrangoifcsfontauPaïs Bas, aumef- meteropsque les Traittés font fi avancés j qui eftua procede fi eftrange, comme pourra juger voftre equité, de laquelle nous avans enciere ratisfsébion > fouhaittant que l'experience vous faffe voiren toutes occafions Teftime que nous faifors de voftre bon voifinage & correipondance , & avec combiea de fincerité nous defirons prendre partàtoutce qui pourraconduire au bien commun de noftre conlër- vation &intcreft. Surquoynous prions Dieu qu*il vous aytjTrea-Chers & grands amis, en fa iainte garde.
Madrid U ^uinziéme May milleβ» cent fiixante ^ hwa.
Signé. νοβτβ hten affiSionniei
Μ A R I E A Ν Ν E.
Eer lieve en groote Vrienden. Uyt uwen lactfteu Brief van den thienden Aprii bemercken wyde continuatie van u iicder Officien ende Vriende- lijcke inftantien, dewelcke gby tot beneficie van den Vrede met Vranckryek hebt gedaen ; ende alhoewel gby uyt onfc voorgaende feer overvloedelijck erkent hebt onfe oprechtigheydt en goede genegentheydr, foo hebben wy echter deer van nieuwe teyckenen willen geven door de tegenwoordige * ende u bc- danckende voor den grooten y ver, met dewelcke ghy de voortgangh van die werck folliceert, fcggen u » datdetijdinge diedenExtraordinarifenvan voor-gi- fteren oni toebracht > van dat men het Traöaec van Vrede tot Aken den tweedes van de loopende Maent hadt geteeckent,ons een extreme volnoegingh heeft veroorfaeckt, en dat boven de Ratificatie die wy daer op albereeds afgefonden hebben» deien Cou- rier noch een dubbelt van dien mededracght> van 'twelcke men oockCopyegelevert heeft actt u lieder Amba0adeur in dit Hof. gelijck ghy van hemfulc veiftaen, waertoe wy ons gedragen, met hope dai ghy daer door des te meer fu t cöaudereren deipoedt ende 't verlangen , waer mede wy in dit boven-ge- noemde werck geegeert hebben, met tegenftacndc de groote ravages die wy verftaen dat de Freniche Trou- pen in de Nederlanden doen ι ter felver tijdt als de Traftatenfoo verre gebrast zijn > 'twelck een foo vreemden procedure is, gelijck uwe bilUckhevdt van de welckc wy volkomen fatisfaöie hebben,fai konnen oordcelen j wenfchende dat de ondervindinge u in alle occafien doen fien d'achtingb die wy van u lieder goeda naebuyrfchap ende correfpondentie maecken ί ende met hoe veel oprechtigheydt wy deej, Zii i begec-
en O O R L O G Η, 'tAck-en-^njeemghfleBoeck. 819 |
-ocr page 851-
S20 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
liSÓS. begeeren te nemén j aen alle het gene fai mogen , leyden tot onfe ghemejrne behoudeniflè cnde in- tereften. Wacrop wy Gode bidden dat by u beb- be, fiir lieve eit groote Frìeaden , in fijn heylige hoede.
Tot MMì àen vjjfthìmieu Mey Jifihiea hndert «(httnjepigh,
Geteeckent
Vven ttel genegtw
* MARIEANNE.
©iiaoiflcfienDc tfccftfnt tigö Defet JBicebe /foolnel· ben ÖC Sfcaufcijctt «ict op mct Ijrt piattt Stanòtte fcüattcn aiOe fcljeetcn / 'tiiiclcft fp contimifcrUe tot na δε piblfratic. fefthienden Quam tot Bruirsi tijbinflC Dat De i|c£C jl^atifcljal de Crequy inct twaeif duyfent ηιβηπΕΠ / webenp cenifle 35elt- lÌUCftjf^tOt DntCCntcmupEC ban Brugge in Vlaendc- ren ocmaccljccct tua^; DatDe<iDafrrìcije ban Iperen tot uptiioop ban alle jfoulc^ en lanUDeOccbtngen aen Inclgcinclten igeece jlISacifci)aI fìaùùe toegefiacucen ^ommebanvijfthienduyientguidens. ©at nteöc flclijchc ^otntnc/ ten ccfluacöe al^ booten / toa^ accoibcect bp De CafTelrijc ban 't ouDt Burcxken i cOocijbanljfi StanDt ban't Vrijen toietDe afgeboje totontcent een ^oinme ban vijfcigh duyfent gul- dens. «Sn De toöle fgn <e);ceilentie Den J^eec USarqui^ de Caftei Rodrijgo acn Die ban 'tVrijen op De ftooB'öjie ongenaDcn i)a^e Dom latieninljet minflcQeen^en: ninaen acn De fficanfcöe te Qijeben / boo? en alecc Daer obccacn fgn <i2):ccllcntie ftenni(fe|auöe acDaen 3ön: foo ban toeaen 't baoifepDe 3tanö een (Cppicffen na Bruffei gefonOcn/àm ftilcp acn fijn Cjccellentie te noti» ftaccn/ enöc Dacc obrc De ffelfé gelfcfte te becflaen.
^aenmael^ ooclt een «iS^p^effen Couiiec ban BruOei na Det jptanfcDe ï^of afgefonDen/om alDaec te ccinonjlcewnDeflcooteeyceffcn/ Die üp De^canfcöe in Ijet cnlnccen enDe nf-boubacnban gantfcije 2eof= fcöcn enpiantasicn gcpleegt toictDenyuptpucemoets toilligljept-, fonDec eenigt) profijt Daec afte genieten.
«©en jgcece oSjabeban Rennuborgh fcpDe ae>i Den tóeliDcnt i)asburgb)Oat flp Dbcc De vijf cn derthigb duy- lent Pattacons Doo? ö^tafflacnbanSSoottien/ fcöaOc
BcIeDen IjaD.
^en twee en twintighften Öceft D' i^eeC Burgeri- dijck neben^ Den J^eet Tempie, Den ^eec llSacqui^ 6c Caftej Rodrigo op 't ^ubjcct ban De öatificatie in 'tb^eeDeonDetbouDen: enDei^na eenigj^e pjeallable criminatie ban Den fclben ©eec Tempie, obet De pjos ceDucenbpDe felbeftjn^icellentte tot Aken, bp Den ï^eet 25aconban Bergeyck aeDaenöouDcn/epnDelijcft Betefolbettt/ Dat op Den dry en twintighften een Ka» tfficat(e ban gaceMa(ef!ept metfìetiCtactact etiDe ©ouboir/ fnlci mDe fooOanigö 't felbe tot Aken geflOi ten en getepchcnt bia^ / Dooj Den ^ecietact^ ban Den ÏjeccTrevor (D(e Daegiii teiboojen tot BmiTei ten DtniepnDe i^gearnbeect) ini^anDenbanDe i^eeceti Trevorenöeban Beuningen obecgelebctt fonbelao^ i)fη : om Dacr t^fi aenfïont^ De npttoifleling ban De ras tificatiebanfgn JÊajeliept ban Vranckrijckgijcpios
------------i-nn^nii rretamhaiih ArnlïnmDp
^l^l.vv ---------------- „
BeltjcFtDcbetDeteepecntie fianDt g^enoinentebiojDen.
i^pïjeeftnabat Deboo^f; Oifcoutflcn hiaten geeprti tigljt / fgn «ïweiientie gefomraeett op point ban iïESweedicfae iiubfidie, enom Deffélf^ Deciacatiete liebbenop tttiee H^ilftben / Diegp Den vijfthienden tnDe feventhienden öefeg aett Defdbe fiaDOe gcDaen ËeganDigen i booit^ met alle bcDencicelgcite ceDe» ncn Oen frïben g&efoc&t te Doen begrijpen/ Dat De conclufie ban De booifs Triple Alliancie in De Difpofjr tic ban üpaignen geen becanDectngge beöooibe te tnaechen: niaec tee contcacien Dat Defelbe in effecs tenDebicgltfouDe moeten irnjfen/ of tot een 6onDi» fleaenfieneitjcfeegMatantie/ ofanDetjint^ t9teento= |
tale bctfìdlmg&e ban De mefitre^; ©acc op fijn , /r^e celienticboojDcfen bcthlaertijaDDe/ iu^ettnarcftcn ban De©jEDc rcniglijcU teijcbben gtftcn: DatDcbe. —^ lDf£e/OjeljpofDupcetiDeDEn€»ojloaö Daööc acDacn/ nubp öet boitcecUen banben©jcDe baat qiwnue ctffetcn.
«l^atöptoelecn pouboicfiaDgeijaD/ om Sweden mctfubfidieadfocietatem belli aen telochcn / niaec niet om met gcIDt Deffelf^ guarantie obec ren ghea maechte ©?eDc te itoopcn : Dat ftp iDcl boo| een ηιι«= becpjg^ een ^cméc ban twintigh duyfent mannen fouDe Iiounen onDccijouDcn / al^ booj'tggecn nicn acn S weden |)aDDe belteben upt te loben.
©at Spaignen in 't ®cactact niet toa^ bcRcnt/ noctjban De ?illlianciecn gnacantiegeen ftenniffeftaD* De/ cnDe mit^Dien onceDelijcft fouDe 514η / Dat men öc ïtcoon/Diein Deconfiliaban Deboojfs ^tHiancieniet ijaDDegepacticipeett/ aI0 in Deiaflen ban Defelbe SCt Uancie/fouDetoilIenDoengeiDen: ennotg ontcbelijc:: het/ Dat men alle De laflenban Defelbe (ubiidien aliccn Spaignen fouDetoillcn op Dringen/Dat öare i|o.H5oa. nu meefï tebjeefenfiaDDen/ cn rnjt^bien baw tjnrc booifitötiööept beljoojDen tejön / om &acc inljatc Defenfle met iubadien aen anDece te geben / tgDclgclt te becflectfteni epnDelijcfe bat Spaignen Dat aDclDt fooobetbloeDiggnietenöaDDe/ Datfp'tfeibe buptcn nooDtenDetcgen^ceebtenteDenaen De boojf5Suba' dienfouDe eniplopecen.
(Cöocl) Dat öace .ilKajeficpt ban Spaignen in fabruc ban De boojfcfeebtn faec&e Qljeftljjctoen öabDe/ om op 't boojnoeniDe ^nbject öaec o^Dje te mogfjcn ont=> fangcn.
D'fêecc Burgerfdijckfcijjccf Dat Bet bem toa^ brc^ Djictigl) gctueeflDeboojfepDe^caume-ntente mogen aenboojen/foo om Dat alle Defelbe g[)egcont toaccn op pofitibcn / licgDcnOe tegen^ De beltenoe toaecDept/ al^ ombatÖpDaecuptftonDebcmeccftcn/ Dat men aen De folutie inDe boojgacnDe Confecentic Daec op aljege- bcn / nocete aen oecaifonnementen inDe boojfepQe a5?ieben bcgcepcn niet beliefDe te Defecccen.
<i£ooct)al$${)P faal) bat fgnC^cc lencie tegen^fiet aljeentjp Defelbe/ foouptaeDane belofte enDe upt be Confecten/ Communicatie cn Conferentie Die obec 't boojfepDe aa^eccft met De (©ofiencijcfefctjc jBinii (ÏCt^ tot Londen binnen dry à vier jilgaenbcn IJEC=' toaect^baacengEljouDen/al^ upt De nootfaecfielgcRa gepDt baji De faecft te gcmoetboccDc/bleef opiiiiatcea ten/cn geen appacentiefagb ban boo^Die^cflteiet:: toe^i te Bonnen uptbjeccfien ; foo Deeft Ijpaengtienoi men gaec Hoogt) IBog. Dacc ban omlianbclgch te beticgten: niet teminDaccbenèfen^aefcpDt/batljp uptbetbooifcD?eben®ractacttoeIfion fïcn/ Datflet bp na onmoaclgch baa^ / Dat baec i^ooab JÉog. ban baeciSefoUuie ban Den elfden Defe^ fouDe bonnen becanDccen.
2&en dry en twintighften Deeö öpcen Rfcctje nd Mechelen ommetDen i^eec vander Tocht, obec't boo^fepDe toeccb te aboucbccen/ cn i^ bp beet eeraet> faem gebonDcn op De boojnoemDc facchc boo; cecfl geen becDece pourluittes te Doen / maec alboocen^ Dee felbec o;D?c^ aftetnacbtenj op bope Dat inmibDel^ Oen üecc Tempie ban fijn Stonincb fouDc tbcrben ge* lafl om baten pbec na Den trant ban een fcparaet atticulban Defelbe Alliantie op't bcacbtigblletefe^ conOeten.
CMadme,
SI voftreMajeftépouvois encore douter du Zele.
avec lequel nous a vons travaillé, avec Ie Roy de la
Grande Brittaigne , au reftabliilemcnt de la PaiX &dureposdelaChreilienté, ou s'ileftottpoflìblede luy endonner de plus fortes preuvea, aprés celles que nous luy avons deiia données, nous tafcherions de faire un eflFort, & de rencontrer une bonne occafioa pour cela. Mais comme nous eftiroions quevoftre Majefté en doit eftre entierement perfuadée, ηοω nous afleurons aufiy que tous ce que nous faifons, oc feropsa Tavcnir > luy fere d'aucapt fi agreable, que
nous |
-ocr page 852-
nousfgavonsqu'ellejuge avecnous, qu'il n'importe pas moins à la Cbreftienté de luy conlèrver, quc dc luyavoiracquisceprecieux don, duquel elle pourra joüirlongtems,li voftre Majefté continue dc feconder nos bonnes intentions, comme elle a fait jufqu'icy. Pour faire faire la Paix entre les deux Couronnes, ïiousavons jugé & trouvé, que l'intcrvention de la Couronne dc Suedt eftoit tres-peceflàire. Elle ne l'eft pas moins, pour faire durer la Paix, qui vientd'eftre concluë, & c'efl: là le fentiment de Meflïenrs les Mini- ftres de Ia Maifin d^Auflriche , auOy bien qae Ie No- ftre,& c'efl: iur ce principe que nous avons ordonné aux AmbaiTadeurs de cét Eltat qui font à Londresti^ conclure avec Monfr.UCemtede Dotta, une triple Alli- ance,comme Ie feul moyen d'aflèurer au Roy d''Ef{a- gnt la confervation de fes Provinces de degàjà des con- ditions, quc la conjonüure prefente desaflFaires, & 1'acquiefcement des Miniilres, quiyavoientintereft pour voftre Majefié ont readu juftes & raifonnables. lis ent ^xom\s,Madame, de defdommager Ie Roy de 1« Grande Bretegne & cét Eftat des Subfidcs,qu'il feroit neceflaire de donner à laCouronnède Suede t & fur ce principe nos Miniftres ont negoEié & traitté avec Monj.le Comte de Danet^wi contentement commuti des Alliés,maisppurla feurete particuliere des Eftats,que Ie Roy d'EJpegne poflède en FUndres ; 11 importe aux uns & aux aucres, mais fur tout à voftre Majefté & au Roy fon Fils, que ce qui a efte' promis à la Cou- ronne de Suede par noftre entremife, foit Religieufe- ment executé, & que noftre parole foit defgagée par Argent comptant, par caution Bourgeoife, ou par hy- pothcque reelle : Nous avons prie Mr. le Marquis de Cafiel Rodrigo d'y fonger, & en mefme temps nous iupplions voftre Majelté d'y faire une ferieufe reflexi- onj& de ne fouffrir point>que nous & tóus les interef- iées , foyent fruftréesdu fruit delapeinequenousa- vons prife, & de la defpenfe excefllve, que nous avons faite, pour mettre Ics affaires en l'eftat oii elle? font prefentement. Ce que nous demandons eft fijufte, & mefme fi utile & ftneceflkire aux affaires du Roy d'E/pagne, que nous ne nous pou vons pas perfuader, que voftre Ma efté veiiille feulement mettre en deli· beration , fi el e doit confiderei une forame d'argent aiTésmediocre, quandil eftqueftiond'acquerir, ou d'aliencr l'amitie & l'afFedlion de la Couronne de Sue- de. Nous advoiions que nous ne pouvons pas cioire, qu'elle vueillé feulement ionger à refufer ou differer de luy donner cette fatisfadtion , & à defconcerter par làtousleimoyens, que vous avons jugé le plus pro- presjB faire fubfifter & continuer la Paix dans Γ Euro- pe , &labonne intelligence entreceuxquil'ontfait faire,& qui ont intereft à ce qu'elle foit de dur&.C'efl: pourquoy nousn'avons garde d'y infifter d'avantage} Et nous ne nous cftendrons pas davantage fur cette^ matierejmais finerons eo prians Dicu.
Madame é-c.
iMevromet
SOo uwe Majeftey t noch konde twy flfelen aen den yver, met dewelcke wy met den Koninghvan Groot Brittangiengewerckt hebben tot herftel- | Unge van de Vrede, en rufte van 't Chriftenrijck, of j foo'tmogelijckwasu noch krachtiger proeven te ge- ven, na de gene die wyalreede gegeven hebben , wy fouden foeckenxen eftort te doen, omdaertoeeen goede occafie te rencontreren ; maer alfoo wy cfti- meren dat u Majcfteyt daer van ten vollen behoorde geperfuadeerttezijn, foo verfeeckeren wy ons, dat alle'tgbene wy doen, en noch in't toekomende ful- lendoen, haerdesteacngenamer fai zijn, en wy we- ten dat fy met ons oordeelt , dat het niet mindernut is voor het Chriftenrijck te conferveren , alshaerdie weerdighegifte verkregen te hebben, welckc fy len- gen tijdt kan befitten, foo uwe Majefteyt onfe goede Intentien fecondeert, gelijck fy tot defen tJjdt gedaen heeft , om de Vrede tuffchen de twee Krooncn te· doen ouecken, wy hebt}«o ghcoordeelt cn goet ghe·' |
vonden, dat de onverwachte komfte van de Kroon Swedenfeer nood igh was; Sy en is niet minder om de Vrede te doen dueren , wclckenueerft geflootea is, en't welckeoock'cghevoelenvan d'Heeren Mi- nifters van 't t^uys van Ooftenrijck, alfoo wel als het onfe is , en op defen aenvangh hebben wy geordon- neertaen de Ambafladeurs van defen Staec, die tot Londen zijn , te fluyten met den Heer Grave van de Triple Alliantie, als'teenighft middel, om de confervatic der Provintien van den Koningh vaa Spangienaendefezyde te verfeeckeren, op de con- ditiën diede tegenwoordigheconjundlurederiakeo, en te vrede-ftellinghe der Minifters die daer in voor uwe Majefteyts intereft hadden, redelijcken en recht- ^ vaerdigh ghevonden hebben. Daer is belooft, Me- vrouwe, den Koningh van Groot Brittangien en de· fenStaetvandcSubfidientebcvryden , dienoodigh waren aen de Kroon S weden te geven , en op defen aenvangh hebben onfe Minifters genegotiecrt enge- tradeert met den Heer Grave van Dona, tot gemeen contentement van de Geallieerden, maer een particu- liere feeckerheydtder Staten, die den Koningh van Spangien in Vlaenderen befit : het raeckt den eenea ' ^ en den anderen, maer boven al aen u Majefte]^t, en den Koningh haer Soon, dat het gene belooft is ghe- weeft door ons tuffchen komen aen de Kroon S we- den, religieufelijckgeexecuteert wordt, en dat ont woordtafgeloft wordt door gereedt geit , byBurger- lijcke cautie, ofdoor werckelijck onderpandt. Wy hebben den Heer de Marquis de Caftel Rodrigo, ge- beden daer op te dencken, en in den fclven tijdt ver- foecken wy uwe Majefteyt een ernftighe reflexie te nemen, en niette lydendatwy, en alledeGeinte- reffeerden, verftooten worden van alle de vruchten der moeyten die wy genomen hebben, en degroote onkoften die wyghedaen hebben , om defaeckenin defen ftaet daerfy tegenwoordigh in zijn, te brengen. 'cGenc wy eyflchenisfoorechtveerdigh , en fclver foo nut en noodigh tot de faecken van den Koningh van Spangien, dat wy ons nietkonnen perfuaderca, dat uwe Majefteyt die eens foude willen in delibera- tie leggen, foo fy behoort te confidereren een nüddel- matige fomme gelts, wanneer men wil ipreecken van te verkrygen, of te verwerven de vricndtfchap en d'aflfeftie van de Kroon Swedcn. Wy belyden dat wy niet konnen gheloovcn dat ghy eens wilt denckcn defe fatisfaöle te weygeren of uyt te ftellen, en daer door teghen te ftryden alle de middelen die wy noodigh ghcoordeelt hebben om de Vrede in Europa te doen fubfifteren en continueren, cn de goede in- telligentie tuITchen die gene, die defolve ghemaeckc hebben , en intereft hebben dat fy langhduyrende maghblyvcn. Daerom willen wy ons wachten daer over meerder t'infifteren, en ons over defe materie verder uyt te breyden, Maer fullen cyndigcn met Godt te bidden.
Mevrouweiéri·
Φρ t>ec^tt)bti^ men binnen BruiTel in seflabigen alacmjjetueeïï/elfoa bed Dupfent ban l^canfcge aiolc» Iteccn gaec omtrent een möl ban bie ;btaDe aen be betian be i||a!poo;t bcttoonDen/ biesti-baeienbe en mebe-bpetenOe al {jet 25ee|iiael pn onbete floebecen btefe Bonben beliomen.
3^enfes en twintighften tufecben albacc abbtjretl ineebïatöt / bat een anbet b'Sficmée (ieccft om= tcent fes à feven duyfent, foo ti paecbe al^ te boet/ in aentocI)t toacen omtiaee te pokeren aen be a^bjans beS3;ugge / liggenbe op bei^àectben bie^rabtna Willebroeck, een halfuectujben Vilvoorden. J©a£C op acnfÏont^ becfegepbe laeeimenten te paecb tot befettinoli banbebiaa;r^be®aect/ fijngecomman» beett/al|mebeeenicg Boet-bolcb/ enbe be te(In;en« be Caballerie Heef onbec't iltanon ban be ^taöt ieggen.
^ef εβηΓφ cabage^continueecben/ op V(&pgt' fetoien bei; platte Eanbm ban alle linten/ macc g55 3
en OORLOGH, 't Ack-en^veertighfleBoeck, 821 |
-ocr page 853-
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
infonUetljeplitteVurft. Tobide, cnböó?tiiontccnt r Bruffel toietben boo? Defcanfclje iSTEOupcn gctoel. öiöÖSBeaUacmcftt/ fulcybat beh Dan OefrltjE met i^ocpen enùc J^aetoen t)aec cefugie binnen i>c ^taùt gcbben moeten nemen. I@en ftlaegl^tie toel niet obecgcooteinfolentie bie bpDe^canfcfiefoube mo» BÏ)cn bjojbenonbecnomen; nemaec aìleen obec be horribie Conttibutien bie befelbe be ^oecen gebben toeten afte petflën.
?3en acbc en twintighften ίφ tot Braflclmetcen eEFP;effenaengge6omen be ttjbinge/ ban bat fijn fBaÌefiept ban Vranckrtjck be ;&paenfcöe ratificatie àengenotnen / enbe baec tegen^ be fijne infjariben V ftan ben ì^eet Trcvor enbc Beuningen uptgetoiffelt BaCibe. b'I^eec Burgerfdijck ijeeft obec befe tflWngfje 9anbecbaeg{}^ aen fijn «Ciccellentie fgne conjouif= fante betupgb / enbe inUantelijch bécfocgt bat be fcl> beaenfionc0boo! be publicatie / be laePc perfectie aen be booinoembe 3@;ebe foube belieben tegeben: iiifonDerfjepOt / bctoijle ben J^erre ban Beunin- gen {labbe becfeecftectbatbel^ublicatiebp Vranck- rijck npterlijch op bien bagt) foube toetben gc- Kaen.
jlSen gab toet gigemepnt bat 9et campeten ban be jFcanfctie iCcouppcn tot Hafle , V'untenbeRuys- broeckjglaetfen leggenbe bp na onbec 't fóanon ban Bruirei,cube be Contcibutien bie bp be felbe toietben geboojbect/een feec pecfuabent ?Ctgument fouDe toe= fen ombe bOojfj publicatie t'accellececen ; macc {jceft (tjn <iB):ceUentie befe faec&e belieben te geb;upc:= lienboojeenpjetejct om be publicatie te bcrfc[)up· ben/feggenbe : bat be ^paerifclje JUilitie/foo lange be jfranfcbe iCrouppen niet fouoe toefen gebclo- geert/aUe moment ber felbec infulten tiabben te ber= toaggtcn:enbeal^be19ublicatie ban Oe^paenfcije ftjDe foube toefen bolbaen/ bat men ban licfttelgch foube becliaen/ bat befelbe JQilitie onbeboegtjt fouCre ^ijnom geattacquecct tocfenbe be ^canfcge te re· paufrecen;ebintoelpo(itibe belobenöe Dat fij««Bj:» cellentie nocf) tcgen^ ben abonbt be boojfspublicatie foube laeten boen.(!Bnbe alfoo in be nanagOt/tuffctjen cenig^e gecomnianbeecbe uptbe booinoembe jFcan» fclie/^ouppen en bie ban ben i^eer Jl©ar<itii^/ een gebige({Efcacmoucl)e toa^ boo?getiatlen/enbe beffelfi^ <l5ancDi jbo (ierch aa^ gOepoufecct / Dat befelbe tot nen be Pookte ban be ^tabt gabbe moeten retireren/ cnOe gemelbe fijn excellentie bchommert toa^/ bat be boo;noembe iSefcontre bp be ^ranfcge foube Iton^ nentoerbenfierbat ; foolieeft ben Heet Burgerfdijck
f]p;aecl mebe in be Statner^ ban liubtentie inge^ ireben) gep?cfcnteectbatfp bpeen?tcte onöeröaer <iracDet en Signature ben j|eec l^ertogt) ban Roua- nes, tommanberenbe beboo^fepbe franfcge iCroup» pen/foubebcrfouchen/tenepnbeljpficl) ban alletjo» ^ilitept enbeaggreffiebooj'ttoeHomenbe foube toii- len abfiineren: be^batf^benfelben Commanbant foube mogen berfeecheren / bat be boojfs jpubltcacie ben negenen twintighilen foo tot Parijs alp tot Bruf- fel foube toefen gebaen/ enbe bat oocft be .Militie ban fgn <2)ccellcntie niet^ foube moeten onbernemen 't geen men boo; agsrcffie ofte ^cte bauljoflilitcpc foube honnenbupben.
(èijn (êpcellencfeljcefc gem be boojfepbe boo^flagli laten toelgeballen / cube fjaer iterato toegefeptit/ bat be publicatie nocg bien abonbt foube toofben gite* öaen / nemaec al^fp beboo?fcD?eben mte ingefielt/ Bctepcfient/ enbe boo? een trompeter aen fijn i?oos= teptafgefonbengabbe/ foofjeeftmen beboojfspu- blicatie boo; bien bagl) uptgefielt;.
Cbocg i^ befelbe op ben dertigbilen ontrent be mibbagD niet alle bct)oojl0che ;&olemnitepten ge= baen ; inbocgtjen bat nu niet anber^ en refieerbe al^ bat bO?b?E^ aen toeberjijt^ ©fficieten gfteggeben/ cnbeban boojt^ tot beSLimijtfcIiepbinge enbe boo;be· ce c);ecutie ban 't boo;fepbe (^cactaet boo; Commif» fariflen baec toe reciproque te bechiefen / goemfìoe beter gep;ocebeert mogte too;ben;bafi; toe be ;bpaen> f^cbefepbtnbcrefbt te |
b'^cer Burgerfdijck öeift occafïegljenomenbpben tg/CR ©erre JHaacquié ober beonlgbrlijche picatcnjcuban biebanOfteode te ejcpoliulccrn / enbe aen befdben ^ obtrgeleüect be fucccfllbe SSjieben ban tntetttffie bie ijaetiöoogl) Mog. infabcur banSwarc, Crom- merdijck, Maturo, Pcliicoi:, Pieteren PauIusGodiin, mibt^gaber^ Pieter van Beuningen Ijcbben belieben te bepefcHecen: en in ernfiige termen gefepbt bat gaec fêoogbJföog.nietalttjbt befefchelmftucken ban bie banOoftende, en ban beiSabenban befebmicali: teptfouben Ronnen aenfien; berfoccBenbe bat fgn «excellentie boo? pjomptebifpofitiegctongfjelijchbe refpectibe ;&upplianten aengebaen / foube belieben te repareren,
i^et 3tnttooojbt getoeefl : bat fijn €j;cellentie felfi banbe boo?f5 ^accRen/ en banbe Canbcuc ban be ^bmiralitept be befle opinie niet en bab^' be/ oocltnict bonbe tegcnfpjeften batbe felbe boo; een gjoot ggebeelte inbe boo?fct);ebe piraterptoa:: ren participecenbe / en bat gp ggenegen toa^ be booj· fepbeïDjuneop be be|ie en p2omp|le toijfe te boen b?efrecen.
3Poo2fiiaenbebat gaeri^ooggUSog. en fgn excel* lentie pber een Commiflari^ fouben belieben teDe= puteren/bje in loco, te toeten tot Ooftendc, fomma^ re infojmatie foube nemen / enbe bat baer op een p?omptenonbertogcn brcrect bp fijn excellentie gc· geben fouoe toerben,
^00 al^ men banbe confïitutie ban bieiSegrcfn· gljealltonbeoojbeelen/ foo toas^niet toel mogeltjch bat fgn excellentie / bie boo? foo beel impojtantr faco ften bagelijtx Boierbt geDifirabfett / be particuliere Macljtentoan Debcfcöabigöc t'examinccen/cnbeOacc op fgn ojbjeg uptgeben foube ftonnrn / niacr Bet bede bat baer ban te toacgten toa^ foube toefen : bat ceni° ge upt fgn p?ibce ïïact tot get examen ban be boo?f5 hiaegtengeftelt/ enbe op bet felbrr rappo?t gebifpa» neert fouöe toojben ; gelöth b'l^eec Burgerldijck feIf^oo?beclbe.
<©p 't laefte ban befeUSaenbt ig binnen Madrid fubitcltjchgefiojbenben 4I©arqui^banSantoce,3tjn« bebe^abont^te boet upt fijn Btogement gaen toefen toanbelen / enbe onber toeegg^ met een flautote obec» ballen ggetoo?ben fonber te bonnen fpcelten/ toaec omtrent natupjlgcbeenbebiolcnte oojfaechentoier» ben bp gebjacgt / te toeten : bat eben boo? gct uptgaen Cgolate genuttigtgab/ enbe Daer na hup- ten^ gup^ houb 3@ater baer op ggcb?onc&en gab get toelc^e men ban biergelgc&e operatien pleeggt te ao;beeien. Maec anbere toilbm boo?gebcn/ bat in be sgolate bergiff foube ggemenggt ftjn ge- toeefi : boeg baec ban fgn geen groote tee&en^ ontbecBt ; men geeft birel Contanten en Sfutoees len in fgn Eogement gébonben / befelbe ober bc ttoecmaclhondenduyfent flucftcn van Achtenbec« gjootenbe betoelclu boo? o?D?e ban get Hoff on° Der ben p?ince ban Chaiez gebepoftteert ;tjn/ om aen beB (i^berlcben^ erfggenamen beganbiggt tetoo?ben.
^ebert eenige ^aren toaren aen 't ^paenf^e]|of ttoee^ngenieur^/ ggeb?oeber^ ban Keulen geboo?» ticg / Gtoenenbergh genaemt getoeeft / ober etne p?opo|Itie ban beSlebiere Mangenares, bie langg^ Madrid paffcert / nabigabel te maeclten : enbe toa^ boen alle^ ggereeb om get beginfel baer ban aentefiellen.
©anPortugaeitoa^tgöinge / ol^ ofbefaethenin batlSgclifeer confup^ jionben/ aengaenbebefac^ tien bie albaer bp betfcgepbe partgen ggeboert toicr^: ben/toaer inneebentoelget ptibigcft enbe getgefagg banbenpiin^ Don Pedroganfcg niet foube homen te Igben/maec alleen onber be<è ootenfgnomb'cen ben anberen niet te laten boo?gctogen too?ben. Ï^en (0?abe ban Caftelmclhor geeft ficg eenigcn tgDttot Siviiien incognito opgegoubenf/ enbe baer na beltrnt too?benbf/ ficg geabfenteert / toillenbe men fegggen/ bat boenmael^ binnen Madrid toa^.
©olgeb^25?ieben ban ben thienden befei: upt Vi^ go,toacenvier baggm baer te besien albaer afgeba·
ten |
-ocr page 854-
cn OORLOGHi AchUn-^eeftighfleBoeck. 823
1(558. wnna be ^pacnfcfie ,ï^ciia-innbcn/ drie ^cBepcti öan fes en dertigh tot veertigh ^tUcRen/ bOCmiDe nut Sipaciifcljc rnOe ^taliaciifcije ^Infanterie om; tcent twee duyfent man. <£n Oito chienden biatm in biec pacticuliece hlepne J^ccgatten oocl^ nocf) bet;· trachcn duyiènt ^paenfrbe Buptec^ ; maec boojftps i)f 23?icöen warcfiten oocft mcntie ban een Dat fiiùaccte^ormptDe Coiunatua^ ecngcltomcn/()oe Dat De franfcïjc <0o?!oB-SicI)epen bacr op een nieuto Dernomen toacen/hcupOenDc.
;6cD£Ct niiatnen aen 't ^pacnfcfie i?of SSjieben Upt Dito Vigo ban ben ieventhienden,bie nieöe bjaglj^ icn/bflt Df^ Daefllj^ te booten alDaet onbcc ^rpï gfjes jjaen loacen dric^paenfclje<©o}lo0j)-^rl)Epcn met vijfchien hondertd^allicelBoet-itnecfìten/ enbe bat in fllIfS? nocB tePeerbe drie duyfent ^paenfcöe^oIOa. ten/enöe vier©o|loBl) ^cöeptn/bafconbec Den©i= ce-lilDinicael ban Spagnien, göebeflineert om ben j^CfC Don Joan d'Auftria ober te bjcnflöcn} ban toien^tepfemennocöniet feecfiecöepDt fpjacR : orf= bectiiflrfjcn bat upt De Coruna jjefïabfBt) na Vigo aDbifbrrDcn / Dat boo? Dito Coruna paffëecben (even - tienfcanfcöe^ojlos&'^cbfpen / öie albaec af en acnittupflrn. 4
(iJpDen eerften lunygebBm De^ranfifie^olche-- trneenuprebariBruffei aecattipcci;tBetoec|l/ fijnOe eetficliicft een acnbanflö oemaechr ban op tebacftcn/ fnDeióbc infanterie bclïacnDe in omtrent twee duy- fent ïtoppen ten boojfcpbcn baoe öfattrorhen/Oe Ca= ballccic li op ben tweeden flljcbolgljt / fgnbe aort 3^oichcnDe toeigenionteerr.
«een bati De f tanfcöe Ultmée gepoffcfri ae« toccfi fönOe tiifTcljen Uent cnOe Brugge,bjcbrr ban öacc gercriceert: bic ontrent Aelft |jaec fiaDten onu fiouöfn/iuarenna Audenaerde btrtrocfteHi^^f jFcani fede {iepen noci) tot luly toe / enbeboo^nainentltjeh oin cnDe ontrent Maeftrighc enbe Aken, geitjcH in ije JFeanfcïic faeeften te (ïen
^ent igoftot Bruirei Kepen gecugliten bat Den J^eer jdertogij bC Medina las Torres ftclj ban öct g>paenfcbeï|offonbeBctetiteett öcbbcn/ fonOccep^ wtffie/ upt tiocDanige cebencn fulrjc gefcfjicbt toa^/ aU leen bat öe^efuitcn Om toe bert öaöDcn secamcu iiueert.
<0p ben vijfden epnbeltjcft bp ben <i3?ootcn ïiaeötban Mechelen gepjonuneircrt be Sententie o- ber bebehenbe Hoefyferfche ichuli.g^ni l|fet vander Toch t gaf batr ban bcrietit (n bolgenbc maniere; ®at ijacel^ooBö Jlïog. aen b'een fijbc tod ftonOen (ien/bat ben i^ecr Iteucbojfl in conbentie toa^ geeonbemneert aen öacr Üoogl) Jffiog. te bolboen De iiondert duyfent Rijcxd métten ^nterefl ban Dien/ cnbe ben Sfnterefi bangjntercfi/eben cnDeinborgljen/ αΙ^ baectoe&p Bacr i^ooglj JIBog. gcconclubeert tua^ getoo|ben : beijalben Dat inöe UcBtaoiingöe ban brn ^meceft/et^ nicbe ten aenfien banbc mSaecftclaerbye / eenige bft- anberinge bia^ geballcn.
<0öriijcltt"Jc8/batin reeonbentif ben fclbenl^eer CÖeurbojtii^ontfeptDe^felf^ epfcb/ enbe eonclufïc boo;foo beet albaec gecontiubeerti^: bat op'tgge; epfcöte in conbentie fouDe moetoi afflaglj ftrcclten be
fe/ligh duyfent Rijxdaelderijbp Ijacr ÏIOogbJIBfiB. m-- benbeBinnebanben ^ace (elthien hondert twee en twintigh begroot op hondert duyfent Rijxdaelders, enbe uptgbefcl)?ebcn 3tjnbe tot laffe ban 't feibe aanbt/ tot cetoifïe ban De affifientit / albaec aen ben ilgeec Jüartiuii Spinola gebaen.
©atoocU in ceguacb ban DcffclfgS>?etenpmban 164.706?. gulbcn^obecbcbcrballene/cuOe loopenDe Contnbuticn ban DeEanoenbanGulicic, ban ben pace (t'hltien hondert negen en twintigh, enbcbe gcift bcc «Domcpncn ban ben Jtanbe banGuliclt, Bergh.enbe kaversberge, bic aen Ijacr J^OOfl ϋΙδΟΒ· ljpÖet€raetact ban bendate feithien hondert vitr en twintigh foubefijn göealTignecrt/ ora baecuptDc bolöoenlnge ban be ^cljult in conbentie te boo^becen/ öerflaen : bat gefepDi » if eer <£beurbo?(l/nict meec» bfc ofte boojbec in t ergatb ban befelbe gtommc fonbe t^alibecen / al^ cffectibe tbegen liaec üoogfi |
HSog. baec op ontfangen toa^: bat in 't ^iocc^ 166$. ban be jijöe ban Den l|eecCDeurbo|flfelf^/ nopt - t)oogec begcootgekpeefi ai^op veertbien duyknc gulben^.
®ocj[)DatIiaec{|oog& Jl^og. fouDen aen b'anbei 3t)bc ooclt bcbinoen/ bate bp becfiaen te fijn/ bat Daec ^0. l@og. op 't gene toaer inne ben ggemefben j^erc Ct)cucbo;1i toa^ in conbentie geconbcmneect / foube moeten laten balibeccn/foobanigegelben/alë aen ben ïgetc <©?acf Willem ban Naffou enbe fijn (Ccoupcn/ in be^acen fefìhien hondert negen en twintigh, fef* thien hondert dertigh cnbe fefìhien hondert een en dertigh in ben atanbe ban Kleef B&rinquactiectgc· toecflspnbe/ Uiasibecficec&t: al# mebe be )Po(ten bie gt)cpofeect toiecben in becminbectpge ban't ge» epfcQtc in conbentie betaelttefijn/ cnbe opbelSeBc ningeban ben (©ntfangec Hoefyfer bebonbenfouDe bao^ben bp ben f cldcn te ®n ontfangen. 3!tcm/'t Ei· ccncbat be(@ntfangecé ban bel^eeccn banbc rnicalitcpttotAmiterdam fouDcn mogcn ontfangcn bebben/ ban bendate (elthien hondert dertigh tot* ten ^are fefthien hundert fes en dertigh in bc ^tebcn WeleljEnimerick cnRhees, banbebjugljtenofmo· nufaeiucen/ binnen't atanb ban cicef geballenen BEConfumeectfijnbe. «ÖnbelaeflelijtR/bat btngcfep» Den i^cec €f)eurbq2(i bp pjobifie foube mogt η l^ojten/ 'tsjccnfebectoen-jace lelthien hondert een enveer* tighig ontfangen ban beniiEoI / cnbe 'tEicemtoc Gentiip.
<Sttbeboo;(^/ Dat befctbe in biec boegen toas^gc:: claiifulccct / Dat al boojen^ 't fclbe tocccfe tee intentie uan tiacc ^oogl) Jfòog. gepccfectioncect toiecbc / nocf) albeclfaechenuactgctlcn / enbenabecgcc);aminecct fouDen Dienen te bJojDcn. ^e ^ententte i^ te binben oubec be bicc nabolgenbe S^^anbcnbucgljfc&e facc* Hen.
^c mec(Ie gebagfiten hiacen nu om ben 39;ebe/bie geqiaecltt toa^ te becfeeclteccn/ cnbe get bieceliDec i6uacantic / 't bielcHe men bccfiont te 3ijn be Triple Ai{uncie,te pupten· fiLot Dien cpnDe t)ecft Den )^eec Burgeridijck op Den vierden ben ]@eec JBacqui^De Caitei Rodrigo ccnlïclijclt gefommcect op öft cnga» gement bat ben <©?abe ban Molina in Engeiandt enbe fyn Cjccellenticaen ijen ( iiccccn OcDcputeecDenJ fo» iemnclyclt Dab gebaen : oocfi becDec cecapituIecenDe be argumenten Die in bc boo^ige ^ubientie bp I)aec in DicJiüatecie bjaccnbpgcbjactjt/ ofDcfeibcnirtban berllant toa^/Datb'uptol)eioofDcbweedfche bubfidi- en,ombiel(iroontccoiifcrberen/ foube moeten biojs ben betaelti cn of Defelbe j&ubftùie in precedente caufk gefonbeect sijnbe/ bp jemanDtanbcr^foubenbonncn luojbengtbjeaen/ al^ bp Diegene DieDaecban b'a- bantage^ in fgn uptterfie noobt gettochen tjabbe i ^UuCpceHcntic belief bc baecoptcfeggtn/ Dat Bp tod bonbe fien/gelijclt i)p beïtenbc aitoo^ ban geboden gc^ toeefltcsijn/Dàtacn Dcconfecbatie ban 0weden fcec bceltoap: gcleaen/ euDc bat t)p ooch gepccfuaDeeri: Üjag/ Datopaignenop feven à acht hondert duyfenc guiaens Dc fccucitcpt Dic bi felbcKKiancie aen get mccB uan ben 3^;ebe foube !<omcn te gtjeben/nict foube toih len mijfen ; maec bat bpaignen ban bat naturel toa^/ bat bcfclbc Kroon mtt fachcigheyt, cn fonDcc ban pcs mant gcmai itrifeert te too;ben/mor(l toecben gelcpbti
^atiiptoaeclgthhonbe bccMarcn/ bat bpopbit moment ban 't boo^fepbe Tnpei iCcactaet geen coppe ontfangen iiabbe/ cnbe ban bcingccbientenbanbien met pertinent toa^geinfojmcert/ maec bat l)peben=: tod boo2 fijne confibecatie baec ophonbcfeggen/ bac men bp bie ^lliancie alleen IjaDDe gefpjooficn ban betcafui, foobeboo|f5©|ebc gtbiooBenenbeSpaig- nen ban be ülcoon ban Vranckrijck geattaqueert mocijte too?ben / cnbe Dat in 't felbc Tripel (Ccactaet toa^ geommittecrtbat gcbal/bat mogeiijcltanecap» paccntfi cube alberept^ m DegcDac&ten ban Vranck- rijck gijefoimtctt toa^j namentltjcft; foo biciSa» jefïeptuptcenmifcontentement bpDc fclbe ober gact ül^oa.niebiattc o{^cnomen / al^ upt auDcce ran- ceurs Den ^taettoan Oc®erecniB!)Dc jScDcrlanDen nwBöt&omiti aen te tellen j bat oocti öaecüo.jpog.
Z5i + em |
-ocr page 855-
S24. S A κ E Ν van S Τ A E Τ
Durttofwhacnallefiantentfcompleteccn/ inplaet^ febanD"ìtrteban oJuarantie bpttafi aenSpaignen göegeüen/ met Dieilìtoon een defenfive Ligue bes IjoojOeaen te gaen/ enbe Öat f)P nirt caifonnabel ItonDe binben Ijaec igoogi) JHàog. tot ?tflìfienne ban tie ^paenfclje jgeùetlanDen t'obligecen/ cnDe nirttacCici; tot ijan: Defenfìe ebentuciiicitbecbonüen
te (ij".
^atDyoochDo;tieeI&e&at tulfchen beStcoonban SpaignÉD en bact Jioogf) Jiaog. fooöanigen aigue beljooiDe gemaccht te toojben/ Daec bp fp clcftanbecen niet alleen fouben becbinben tot een mutuele befentie/ maec oocit om ( fanbec onbeifctjepbt toie ban brpben gcattaqueeit foube mogen üjoïben ) be ^^ecoucftén uaneenbecbe bp ggeitjcite pootte betaeit te iuojben ; liflljaltoeberomfeer iuijbloppigljemccnbe opöetgei nebp benSöiflcljop banMuniter,,bcn ücttogljban Lorainen,enbeanbete boo|fnfi<gatieban Vranckrijck teg^en^ ben ^taet ban baec i^oi^jb .fI13og.feecl^ecIoc& foube b]o;ben gemolieett.
b'Jgeec Burgerfdijck beeft ijjec opRojtflgcftgbecei pliceect/bat bP upt be anttooo^be ban fiju «iEFceHencie niet anbce^ bonbe / ban bat Sp^tgnen (n be be^ talingc ban be Sweedfche Subfidicn boo? 't tocho: menbe/ en'tgb^affectbe/ foub:confcntccen. iBn- bebelangenbebeboojfs iSemacquc^ ban ftjn lencie/bat bp niet ftonbe n«n/bat Oe felbe met be boen» nialigbefaeclie eentge gbemeenfcbap babbe; niette min Dat be cebenen Dte Engeiandt enbe baet JHog. babben gebabt / om beboo^fj Sweedfe ^eoucfjén al= ïecu boo? öpaigDen, tot guacantte ban ben gemaech ten @;cbe / enbe niet mebe tot Defen|ie ban baec j^jjeli nibeïanben te behingen / toa^ gbetoee|lbatbefelbc albecept^ bp pacticuliere liEcactaten ban bweden toaeccn bccfeecttect / enbe fuich^ niet noobigb toa^ be^ clbefecudtcpttnbit®cactaette(iipulccen. Cnbebe^ angenbe De iigue defenfìve bp Spaignen met baet i^o. JI@og.opteceebten/batrtjn<ü);ceI. baet obec nietJ)e> I)oo?be beftommett te toefen/ becmit^ befelbe boo? beobecgbelebecbe ^cte ban 4E>uatantie in cegatbe ban Vranckrijck foo beel baftigbepbt enbeafleucans tiebcltomen bat^b^/ ^n befenfìbe HniearnDe ìScoon ban òpaignen eenigfin^ toebiengen foube hon^^ nrn. «iSnbeinbienOefelbeiiicoonfoubemogen eppje^ benbecen/ bat baet eenige anbec bpanben al^ ftjn Jll^ajeflept bcctoecht foube Isonnen toojben / enbe mepiibe baec aen gelegen te fijn/bat befelbe ooch omm
calu & contra quolcur-que DOOJ be bOOjfj befenfìbe
Mnie foube toetben gecutt grflrlt/bat bie faclic foube moeten tooiben naecbct obettuogen ; ebogb bat Die boo^flagen al^ t'eenemael fcpairaet toefenbe banbe boojfcpoe Triple Alliancie,bft toeceft ban bc fubfidien niet foube honnen cetacbecen. dSnbe iiopenbe be afft·- (ienciebaectoe Spaignen öaec ten Beöoebe banbaec il|oogbJ!@og.bp be boojnoembeEigtie foube biillen obiigeteni bat bet te bcctuonbecen toa^/ bat baec I)aeri|o..l!fêog.befe becbinteni^ ban Spaignen nopt babben gebojbect/befelbe iKcoon ebentoelbaecukro tot De boo?f5 befenfie foube toillen obligecen ; enbe bat Dt^felbeStcoon/biebet b;p foube (laen befelbe Sanben cafuexiftente, ofte te ajfifïcten / oftebetlaten/ enbe Dacc in alleen baec intcefl te bolgen / iiaec felben Die it> bectrptbenemen/ enbe tot beboo2fcb;eben mutuele Defentiebecbinben foube toitlen.
^t men tori toid / Datb'l^rcc^mbafrabewGa· marra eenigbe Sareu bettoaett^ feec pbecigc infiantie gabbe aengetocnt/ om een Defenflbe Snie tuffcben i>paigneQ enbe baet üooQblMog· opgeceebt te geb^ ben : met celatie op bie furprifes Die nu befelbe Itcoon in be iS^aenfcbe .ïScbetlanben toa^ toebecbaecen; inaei; bat men nopt bab honnen cematqueircn/ baec inpct^anber^te tjebbengecefibeect ban be fecucitcpt ban Spaignen. tcggm De gbene bie befelbe Ittcoon inbe ^paenfebe jarbcrlanbenfoube toillen 6efp|fngen; en» bebctoijle fijne JIBajcfiept bp Deboojfepbe ?llctcbart (Duacantie nu betfeecBect toa^/ bat fp niet fionbe be« bencben toacc toe in baet een becbei; Liguc de- feoave noobigb toa^. |
SSffïuptcnDe fijn aoifeaerit Dacc mebe/ betijn ,/λ αΐϊί Dagen ftacc #00311 JlBog. ojùje oni ban Bruflèi te UrmecUcn tegemoet fagi) / enùeDattjploelbienfie fbogclucftigtjte fijn ban ηοφ booi 't fcìbe berttecft
obeebitpoiittbe gefibeceecbe fati^factietemogenec» langen.
^ijn €j:cenentie beeft baec opgefepbt/ Datbp baec §oogb jl@og. 23;ief foube e);aminccen / bat bp foube intoagbten b' obectomfï banben $eec Ifola. enbe bat niet ttotjffelöe of be bijficulteptcn ban bc fubfidien fouben toeitoojben gbefucmionteect/ al^ men maec Spaignen bebe begrijpen bet booibeel't geen boo; bie Icijon in be boo?f5 Triple 311lliancie toace gelegen/ ei^ be ben ^paenfcben Staebt^focbten tefupbecen ban De impieflTie / bat Engelandt enbe baec ëooob l©og. bit toeccB affonbetlijcft pro imperio enbe fonbec conu municatieban be eoflenctjc&fcbeJQinifiec^ babbea ocmanieect ; ebentoel bat fijn «üj^cellencie ban bat fentiment foube blpben/ banbatmen Spaigoentot een cecip;ogue belofte ban afTiftentie bigoojbe t'ab» mittecen.
fflot bectoonberftigbe ban onfe Hollanders obecbe Duytfche Buycken> maecboojnamentluch oniaente taijfen bet ?impt 't toelcfe be (©oubecneur^ nibe bare (^teatucen gemeenlbeh eieeccecen/ obec tenqutficn bieupcbet oogb banbe^ufïitie (icftmepnebanben ISoningb) gelegen ffln j foo ftillen topmeec totbec^ maechal^bettoonbecingbbanbenllefec ( toant bet i^ niet ongemeen^} biecmebeftellen toatbolgbc:
\
SOn Exceüence ordonne au nom de fa Majefté, a ceux du Village de Calemthont & W*fiv>efel, de Jo- ger & accommoder a ia maniere accouftumée, fept Compaignies d'Infanterie Almande , avec ua Lieutenanc Colonelj jufquesa aucre ordre.
Fait ^Anvm c&vingthuiteifinedeMaf
t ' 1661.
-i i - I i; i
Efioit/ouéfi^aéfar fin Excellefiee Ìe % MAR$iiJlS dt CASTEL· RODRIGO: .
SYne Exccllencle ordonneert uyt den naem van fyne Majeftcyt,aen die van 'c Dorp van Calempt- hout en Weit wefel, te logeren en 't accom mode- ren opdegewoonelijcke maniere,feven Compagnieii Hoogduyta Voetvolck, meteen Lieutenanc Coloael tot nader ordre.
GtJaiHtotAntverPi» den i'i. Mm 1661.
Wét cnderteknt, By fyne ExeeUentii dt» MARAIS de CASTEL RODRIGO:
^it naboIgenDef^ bet gene Deboojfs Sieutenent Collonel alle Daaben pjetenbeect enbe toil gelebert hebben boo? fijn ®afelalieen/ niet tegenflaenDcalIe fgnfónccbten pacticuiierliicft fijn getogeett al^^ol» baten.
- ι Kalff 1: 1 Hamel
40 pont Runtvleee 1 Hefpe 4 Ehtvogek α Hafeo 1
6 Hoenderea I
tz κie· |
-ocr page 856-
enOORLOGH/jf Ack-en-wnighpe BoecL 825
Il Kiekenen. 1 zo Duyven. ' 10 SauGfen, 48 Leeuwereken.' I Kalkoen. 1 Kapoenen. 4. Schotels verfche Vifch» 30 PontBoter. ly PontSuycker. I half pont Sout. τ pont Peper. I pontGemben j half pont Kaneel. 6 poM Lardeer-fpeck. I halfpwit Noote-mufctet. I half pont Kruyt.nagels. I half pont Foelie, % Potten Olye van OJyven. 1 pont Rijs, I half pont Piftajes. I OnceCardemom. 30 pontTarwenblop. 6 Potten Meick. izo Ëyeren. I Pot Atijn. I Pot Verjuys. 3 pontRazijnen." SI pont Corenten. 6 pont Pruymen. fo pontAmandeleo, 3 pontSucaden. a pont Prumiolen. 100 Gedrooghde Peeren, Wijn. Bier. Broodt»
Van alderhande Granen doen hebben.
Item,
De vorder Capiteynen, Lieutenanten > Al- feriflèn, Veldt-Overften , ende alle an- dere Officieren naer advenant.
Copie de l'ordre de fen Ei^ceUettce, é^c.
Ceox de clamphout & Wefi-vefel, que par def- fusles gens qui y font prefentement logés des RegitnentsduCollonel<i'./iwé & DoaLouyt
dfiSa/zeda,ilsayemde recevoir & loger les Officiers 6c Soldati qui fuiïïvement y arrivaront de mefmes Regiments, leurdonnantlafubGftance en la mefme forme, que lei autres qui y font , Sc ce jufques aautre ordre.
Fait Λ nruxeüit h huiftiefpie de luta i668.
Cfpye va» d'ordre van fijne ËxceUmtie, ^e.
A En die van Clampthout cnmfi.iuefih dat fy boven het Volck die f5? tegenwoordigh gelo- geert hebben, der Regimenten van den Co- lone] d'avrai en Don Louijt de Saktdo , noch fullen hebben t'ontfangen en logeren de Officieren en Soldaten die (uccefSvelijck van defelve Regimen- ten aldaer komen, haer gevende de fubftantieop defelve forme als de andere die daer zijn, tot nader prdre,
GedaentetBru^eldenachtiendenlunu 1668.
^nbefel@aentit lunij i^ binnen Madrid een feec notabel csdjf MQo^gebaim / foa tm mfim ttm |
Dc matecfe/ al^ öe fo?me·; ^rfcftcc ©ctfoon ban mibDelmatise €onliitic otnomit Don jofeph de Mallara , We DpDc inpeflc ban öat ©off ftetaoctac» —
jet spDooj fijne Ullliancic/ ofte ban Ibcï Bm^fDn<©fficie/ öft toelcftc toa^ ban<0ntfa»8fc <0enet;ael ban '^li^oiitng^ Sltn|io|{£n in be ^tabt SantClemence,alDaet flehomnJ5!jntic/oHi fijn faecficii tebeccicliten/cn bc^ nacbt^al te cufïcsgnöc/öcefit Den l|eic©?efiDentban Caftiiien bp fjem Doen ftomcn een Aicade; t>at ban 't ^of: enùe ben felben
belaft bat òp ομ fiaenbe boet befen ì^ccfoon in fon ^logement foutie gaen bfnben / enbe na De (Ì5ebant> ftenHfcbiengen/ enalùaectecfiont boo?t)cn^c!)crpi cec&tec boen tDo?gcn: fiet toelcftebe flcaffei^/ bie in Spatgnen omtcent Prcfoonen ban conbitic pìee^t sefiatueect te looiben. 39an toelcKe cefo» Iute öefolutie gfienielDen «aet^Beccficfifeec gefuc· p^ennetctbinbenDe/ fonbec hennilfeoftecommnica»· tiete feonnenfjebben ban fiet delict / bifPcuIteecD? in'teecfl fitìcp in 'ttoewft te fïelien j niaer gcpecfl/ becfpoepbe ricijbectoaect^/en beebbenboojnoemben Maiiarefich ten gaiben aen6Ieeben / cnbe boo?t^ in eeneftoetfe nabeaBcbangenifrebicngen/ tecplartfe baec be ©Önbancfi gljeccebt fionbt. 3©arc op öp alfoa (jacfl b^aegùe otn bjatoojfacfte men gcmtoilùe pij< niflöeni en feggenbe ben öaetpöeec bat baec ban nict^ 3ön fbuOe ; b?acgbe ijem boo?t^ offijn naem toa^ Don Jofeph Mallare, en Of βρ foo ccn©fficic bc ftleebei Jlgfeggenöeop bepbe banfaej liet ftp öcni fulcF met fön öanbt onbecteechenen/ baec opljeni aenfionbigljbe/ bat ïjp babelrtclt ficcben moefi/ eu niet meet tijbt obccigö Baöt/ al^ oin te 20iecöten. ί^ρ beebintlancien om foobeci tijb^ te mogljen gebbcn bat ®efiament foube ftonnen maecften/ en anbcc o?D?e^ omtcent fijn affateci fleHcn$ boclj niethon» nenbe obtincren/Dcbe Ijp groote pjotefiatien met obec» bloebiflöc tranen. ©ecfoecRenbe be oojfaeefte ban be» fe fijne flcaffe te mogen toeten. Oaec op Oen öaet^i öeecmetbetoepnige biepjefent toacen/ mctgBelöcfie tcanen p^telieetben necgen^ ban Renniffe te Ijeba ben; taoibenbebooit^bce>;ccutiegceffectueect. J^et 3[icöaem bleef vier en twintigh uren in be «Sebange» ni^ gecFponeect / en baec na begcaben. ©ntcent be oojfaecRe en motijf ban befen toebal tofecbt op beel manieren gtjefpioften/ en betulle be fb|me gantfclj tptcaoibinaci^ i^ getoeefl / ïirt niet na beel fpecu* latien te becoo?faechen/baec ban niet feeehersS toajJ tefeggen/ tenieec/ betogletalle be jj^inìfiec^geci ne uptgöefonöett / bechlaecDm nccgcn^ ban te toeten.
Φ^ bee^ tijbt Derft ben ^mbaliabeuc ban Mofco. vlenban't gipaenlc&e tof fiJn "3iffc&cpt genomen/ tn fïoubt binnen Itoiten tijbt tc bectcccften/ ftìn toegl) toebtcop Cadix nemenbe j fcflaentie fijne afOaccbiu» geom goebe (Hojccfponbetuietufrcljen bieïtcoone cn fijnen Sar tc onberljouben. 4?f)ciyc{t be <{5c!)cputeec:' benban eenige ^uptfcfje iDojflen ban 't^^nptfeDe ]Sijch oocRal jgaec affrfiept Ijabben cn ftcij gccecbc maecluen om nagup^tefteecen.
®an Cadix qirnm acn't^paenfcöe ï|of fcftjtìbm mrt 25?ieben ban ben feven en twintighften paffato/ battóbaet viif<©oilogö-^chf)3cn «pt be ^ttactge* accibeecttoacen/ al^ ben ®icc-?llDmicael Comeiie Evertfz, benCommanbeiiclan MatthijfzjbcnCom» manbeuc Marreveit, Capitepn du Bois, rn Capii tepnKuyf, mmct befrtbefeventhienCoopoaccDp* ^cgepen ; brb&enbe be boo^fepbe a^ice-^ùmicari bart f^ni^eecencn iiaeefïec^ieb?e geftabtomalfoo öacfi na&up^ te&eecen/ggelijCR ftclj baec toegrrecDtijab gemaecRt/ enbebat beanbetenocljveercbienbagcn fouben toacljtcn/ om al^ ban mebe tebectcrchen/fons becbatjongeceSB;leben ban ben derden befccmentte maec&ten ban Ijctbecbolgg/ maectoelbanbebleys ne appacentie bie albaec noch boo; ^anbcn toa^ tot Ijet in See b;engl)en ban be ^paenf^e ^cmabe} entjetbecjtcech banbe<t3alepen toa^ ooc[ioufectIiec> «Senlge ïSuptectje na Cataioniengebeflineect/ toa:^ om |tt nsact^mn/ Οοφ ö(t met
bi |
-ocr page 857-
be istïoupe^ te boet m te paecDt mar ef)f f cbcn ooch ; entioIgensS2&?iebcnbanbfη tweeden bcfjc upt Bar- celona, tìiKcbciialDaecOagdgift^bectDQcgt. ^acg ontrent De jBeùctlanDtftÌjc Suptetpe / DieinGali- cienQebiciUÌ)ceft/ entneöetia Dito Catalonieo Qtje» Depiiiiect tsa^ / fùube bolgen^ SSiieben ban ùcn vieren twintighftenpaiTatOupt Vigo, betanöerinfle Bemaccht iijn/ met appatentic om na De ^paenfcfle ^^cDcrlanöen te pafTccen ; met 2S;ieben ban oen der- den Ciito fct)2eefmen bat Oen üectogübanBeauforc ben vijf en twintigften öaet te boorcn met vijfthien, foo 20;anOt-fcfiepen/ g&etentcectliaOt
ben ^pattifcöen ^Dmirael mee nocg drie anOece ^cljrpen bie atbser bot^ be ^aben lagen/aen boojöc teieocen; bocöboojbenfiecc&fn toinöt belet toa^ Beüjojoen/ en geOtoongen fjcö op Sincfiet te leggen/ onCtfCöeBajoonicheiSpIanben / SebbenDe boojreps ben üettogö geen ftcnniffe toillen Ijebben banbtn fle-
flootcii 3^|eDe.
3è?pDao& ben vijftienden jjjn b'i!?ecreM a5)ctcao?» binari^ ?tlmba(fabeuc^ ban befen jfetaet tn Engeland aenuefcöjeben/Datfpbenfóoningöban Groot Brit- tangien fouben I)ebben behent te maeclten / bat gaec jEog.jegenbooojbigbecmit^be 3@;ebetuffci)en be öoningöen ban Vranckrijck enbe Spangicn, niet alleen geflooten enbe geratificeect/ maec oocK alom· me gepubiiceeet tua^ ; enbe bat oberfulch^ De oojfa· fte quam te cefieten/ toaeromme toebecjöt^ met ge. meen concert conftbecable l^Iootcntoteerufltoaren tott)etIicentieren enbe biffolbeten ban gare i^loo* ten/ gerefolbeert foubengebben/ten tDarebefelbe ban fiaren pUcgt gfjeoo^beelt Dabben alboren^ fnlcK^ te boen/baec ober met fgne f@a/eftept naber te con= terteren j met berfoecft om beflTelf^ fentiment om. tcent l)ct aenbouben ofte licentferen ban toebec-sdt^ 3^{oo(en te mogen ber jlaen / op bat oocit tot öet bif^ folbeten bün Oefe ©looten / met gelfjcft concert enbe gemeen goetbinDen giiep^ocebeert mocöte toerben ; bare J&o, Jieog. Baec toeber-baren / fooöaefi boen» igcft obetfcgipbenbe / om alhier te bienep fulcjc enbe Daec 't beboojben ; enbe Ij ec ban iBpicact gcfon» benaenqiieColIegientec^bmirdlitept tot bec fel· Der naricljtinge.
©enfeftiendenguamtot Bruflel tpDingfte / bat Deynfe, omttmt twee upren ban Gent Böefeflcn/bn befranfcfìenocgtoa^gefojtificeert. beben on:= aengtjefien be publicatie ban benSjebe/ 't platte aianDt noci) gcoete fcljabe: afftontoenbe santfcfie 25ofrcIjcn/ DcnfêertogöbanAerfchoc, al^anbcce .i^cberianbtfctje (irabatllier^ toebegoorenbe. ®en
^^ -.-.i---ΛΛ—-...in ili hnvtimaeld tinr iKuhi
na Spangien bectrocRen/ tnacr upt beele biilDen bafl ffellenbatb'oberbomfleban ^on Jao nociffeechac toa^.
g&e ;&taten ban Brabandt nu Beter geleert/ toaren H'eecfte bie urgeerben en toelepben om be bifojb^e ban be HEiiKtie te gebben geb;efTeert : p;efcnteerben baer |!0eaenffln<5]ccellentiefelthien aieventhien duyfent
ï9acion^ / belSacion tot vier fiupbec^baegïi^boo; een iDupter genomen / en baer en boben fïmpel Ma= gement. Hptbefe penningen (maec baer ober biefen nocjjbeelbifpupten) Itonbe boel een confitterabelge· tallBilitieonbergoubenbiojben. maec begerefoj· meecDe Officieren/bie ten minfienb'een boo; b'an· ber gcteecfient/ drie a vier iSacion^ baeg&^ genieten/ toaren fleccg ober be fes duyfent, fiilcb^ Datmen cal* culcecbeachtienduyfeatplaetfen aeti gecefoimeecùe ©fficieren,
^^ocnmael^ b;atgt Vranckrijck op be baeneen rennieubic Ï^jetenfle (bienocginquefliei^) op De é>teDen Nieupoort en Condé , b'eerfle al^bepen» Ocnt ban be Caffelrpe ban Veurne, enDe be ttoeebe al^ een göebolgd ban be ^tabt Aeth : «ÌbocÒ toiert banbe^paenfcDe5f)begt)efeptbat foobanigge @;e· tcnflen op ggeen fonoament 3t)n (leunenbe/ en maec opgefocbte faeci^en jijn omnieuta>eonlu^enteber< ineetten.
Cto^t^giecnageb&en be ^[^taten ban Vlaendgren infgeliicüi'en pjefentatie bCK« be ;&olOatefca s&e^ |
bacn ban twintig duyfcntöacion^/ tot vier (lupbtï^ baeeö^ / bobenfimpcl ïïogement baojpDcrboct-
Rnecljt; ?9iti^ito?t0bp fijn «epcellentie gi)eaccep=---
teert / enbe berfiaen Dat be betaliiiaöe fonbe gebaen IsoiDen bp eenige <0ecommttteecben: ban {)oog() ge· melöeïleeren Staten / tenaberflaen banpemant/ bie Daer toe bp ben <{E»oubecneur brntben HanDc fou· bes£beputetttb30}ben.
^en be Collonellen / aiieutenant-Collonellen/ IEaioo?^/€apitepnen/®c. fouDen in.plaetfe ban ]3acion^maentl0cliegagiengegebentoojben / enbe baer beneben^ een eerlöcft Eogement.
9CenpDergecefo?meect€>fficier/ foube maec een plaetfe baegb^ toegeboeggt )so;ben.
<5nbe om be taiegl) tot alle ftauben enbe blinbe plaetfenfoobeelboenlöcft/ aftefnpben/ foofouDeri penningen boo; pebec Compagnie niet glieglicben tooibenaenbeCapitepnen / maer foube pùccj^tot baet fijn gelDtontfangen upt ganben ban beboojge· bacOte I^eecen ^ecommitteerben : fulcl^^ Datincn OD;beelbe boo; foobanigg miDbelgoebe Compagnirn onbecgonben fouben taiojben: ggeconfibcreert em
fcgoon een flecfite Compagnie bailbe onbecbouDen'^: bermit^ op pbec betaef-bagö / 't fcuelcfte foo bert al^ eene continuelerebeue foube sffn/ nietal^aen be effectibe ^olbaten gelDt ggegeben fouDe toct:^ ben.
b'fêeeren staten ban Braband toaren.fn luly noci) gier ober met fijn <£);cellentie niet geaccojbeest ; blp- benbegaer <60. ^og. gerefolbrert feilhien duyieut iSacion^be^baegl)^ (ggelijcl^ bp bel^jobimiebmt Vlaenderen tDierbtggebaen) te betalen; bocöDacc tegen berfocgten ben ontfangl) ban'ccecf)t bet upt· gaenbeeninltomenbegoeberen/ neben^eenigtjean· bere conbitirn/ bie bp 't Üofbefbaerlijclt fouDen toe· SefiaentoojDen.
mn PjiniJ ban Arenbergh i^ bp p?oblflc ©ouber· neur ban 't Franche Comté ggemaecht/ en ben S5a· con be Sue geeft get <6oubecnement ban ΒβΓβηςοη geobtineect.
an't begin ban luly ontflngg ben SeliDent Sas- burgh een S5?ief ban b'üeec ban Beuningen < bon bate ben negen en twintighften luny, ceecfìenbeDe Jfcanfcge pjetenlien op Condé, &c. m geeft gietop occafieiggenomen met berfcgepbe l^eeren ober Dat fubject te fpjeecfien / enbe upt befelbe nietanDecsï bonnen berfiaen / al^ bat be#cenfcgefuflennebaec omtrent / in ggeen beminfie cebenen beflon&t; geconfibereert bat gene 45efo;tificeertie ^teben ofte #>tercittcn/ al^iDepenbentien ban eenige Ca(ielenpe gegouben l^onnen iöecben / ten mare befelbe bp onDcr contract boo? foobanige toierben gereputeertentae« gefiaen j nu toa^ notoir bat in get ionggfi-geraaechte €ractaettuffcgen be twee taroonen/ bpgetbJelcBe alle be ^teben en be i^iaetfen bie aen vranckrijcic moefïenblijben / pertinent toierben ggefpecificeert/ baer in nocgtan^ egeene De minfle mentie ban be boojf; ^taDt Condé gemaccht i^ ; enDe oberfulch^ (conciubeerbe men) batbe jpranfcgen opbie^taDt niet tiabben te pjetenberen.
Sten 't©of te Bruflèl tuierbt alé een gegeel feeltcce falie gebibulgccrt/bat ban bjegenbeliroon Vranck- rijck booj be©eere Colbert al^ nocg alle mogelijcRe bebboircn foubm aengetncnDt/oocK egeene geit-mib- belengefpaecttDOjben/ om(toa^'tboenl8cbj tuffen be lüroon Engeiandt enbe ben j&taet ban gacc i^oogg JlHog.toebecom onecniggcpbt te been rOfen ; enbe bat baer toe btrepbti bp be i|ectcbe Rivignyobcr be hondert duyfendt pifiolen in Engelaodt luaren ge· fpenbeert.
«©mtrcntbefe töbt geeft ben iongen Confngg ban Spaignep , tot groot genoegen ban be <©emeente/ ficg publijcqueigclt aen gaec bertgoont; gp bja?^ inbefóoctfebanbelltoninginne / en aen gaec cep tecganbt gefeten / met ISebaiutoen be IViarquifea ban Valduefa en los Velos, cefpcctibc ^of-|©ec(tfC· (nrie en <i5oubernantc ban gaec HISaKfiepten ; peDcc teaen^ gaec getc en ©joutoe obecfiitenbe i boog |
-ocr page 858-
cn OORLOGH, Ack-e^-'veertighfteBoecL 827
t 8 ■ 3faCfompa^eat ban 't gmitfcfjc l^of / met alle ^cs Dicntcn ciiae (0fficiec^ ban &c Coninflinne ( ijc^ (Conmg^ tot noci} toc niet Bffojnieect jijnbe. (tSnDn^ Den ecc^rn uptganggnae be boobtbauDcn itoninafj / öooaölofiiijchec memorie / bfflofi met na Dejpietiche Acocha tegacn) onDrttocegf)^ met Danffrn en «iomcbicn becmaccfit tnozbenOe; enöe liebljen öaecMajcfleptenöaet bifitcn enbe nptgan» nm baec na Ofcontinufcct nae 't ütloolïcc bon öe Coninablilcfw 25arceüoft^-25aBijnen enbe anbccc/ altuaec met be Collatie ontfaiigcn sijn getoajbfn/en» be upt confiöecatte bat bitpnDlijcq uptgaen üooj'teecs fïemael gevueefl ijJ al^ ïloninolj/ Ijceft ftct tof «« ar- maci pacbon berleent boo? alle Die geene tegenpac- töPcDfb&i»' . ,
<©?abe tìanMontercy i^op benncghendcn olDacc upt Bebeclanbt te pofl aengefiomen booj Vranckrijck, foo men ffpöe / om bepjetenfie ban(©e= ntcael banbe öuptettje albaec in plact^ ban ben ^^in^ ban Ligne, bcbaclche om eenige btfgunfien mee ben jKatqui^banCaftei Rodrigo (igl) geabfentem fjab; bocliDabbe toeIgcmclbe©?in^boo?gegcbenfö' ne pofJe ntct al^ aen fgnKoning te ftonnen obecgeben.
KptbemecftetabEn^ banSpaignen fcöjeefmen/ bat De ©jcbe albaec gepubliceect met Vranckrijck. m fomniige plactfenbaec ban algoebe effecten bccno^ mentuacen / boojljetaenhomen ban gicöepcn ban
Cominerde; enbe uptbeï&aben^banAndaioufieD, bat be Blote na Nova Eipaignagebellincect/ geceet iagftomSee teïH'efen.
öpt Vigo fcl)?eefmcn / bat bni ^ettoglj ban Beaufort op ben dry en twintighften patfata Ocnben (iSouüecntui: olbaec tocfiont be publicatie ban ben ©?cbe/ enbe bat boo?oiD?e ban fijn «loningö taen abonbt beb?eugbe-falbc op f0n ©lote boen fouDe/ bat foo gefcljiebe / gljdöclt oocft aen atanöt ïjtt feIbc/ enbe ginaljboo?t^ ben fes en twintigliften bitoonbec jepl ; bocö booïiontcacie toinbt toa? webec tenltnci hecgcftomen/ enbe toietbt in be Coruna allefpoet aengebjenbtom'tbecbaecbigen bic&cbrpen totbcg llecccn Don loan d'Auftrias tcanfpoit nabe gipaens fc|je.öcberlanbcn.
©en 25aron d'lfola fjeeft b'leec Sasborgh op ben derthienden befe^ gecommuniceect / batmenbiUBD bja^ met be juHificatie tegen be jpcanfctje (ienop be ^tabtCondé, 'tjfojt Lincke enanbere plactfcn bpgefcö?ift te (lellen/ om aen .ben^Jlmbafs faöEUc ban Spaignen bp öaec ï^ogb ^og. cenbcten= be/ obcc tefenben 5 met o?bje om befelue aenyaec l^ooQb JKog.tepKfentcren/ enbe baec obrete con» fececen ; bat mebe een Copie bangemelbe iufltfica= tieaen ben jjeec ban Beuningen foube afgefonben tQojöen.
b'l^eec jüariiui^ fcö?eef te»; felbec tijbt obcc bit bictlt aen b']|eec ban Beuningen Oc bolgenbe JBifTibe:
^iMonfieur.
La Lettre que vous avé efcrite à Monfieur Ie Re- fident dcsËftats desProvinces Unies cn eette Cour m'a efté communiquéepar luy mefme, Scm'adonnédes nouvelles preuves du foin&duze. Ie,que vous appoitez en|toutte fortes d'occaGonsà tout ce qui concerne le Wen publicq&PafHrmiflèmentde la Paix.dequoy en mon particulier je me fensextre- ment obligé en voftre endroit & vous en rends graces de tout mon coenr, vous priant de contintier cette mefme application par la quelle vous acqueriez tant de merite envers touce la Chreftiénté dans les conjun- öures prefentes.
J'ayveu ce que vous efcrivez touchant les nouvel- les pretenfions de fa Majefté Tres-Chreftienne dont j'ay efté fort furpris > n'en ayant eujufqueà prefent au· cune connoiflance ny information. & ne puis encore bienjugerpar voftre Lettre jufquesou elles s'exten- dent, nyfurquoy elles fe fondenti d'aiitaot plus que dans Ie demande que 1'on fait de Condé & du fort de Linq 1'on touche encor ambiguement quelque cho- ie de Dixroude & que vous latilèz meline quelque lujcdtdejuger par voftre lettre qu'ilypeut avoiren- core quelque autrepretenfion que 1'on tienen refer- lö68.
iaiitttt
ffiar.
Hiififlert
Scuniii<
Btn
imsaê-
De te
ïtBiice
pnttn-
Mn on
Coiitn
'n
ïincq. |
ve, tout ce que je vous puis aire la deflus attendant -__
qu'il vous plaiie m'informer plus Ipecifiquemt nt,c'eft que fachant porfaitement que 1'intention de la Rey ne ma MaiftrelTe eft auffi portee α maintenir Ia pa!x> qu'elleàeilepromteà la condurre, mon plui g^and delir eft de concourir de tout mon pou voiï à fes bon- nes volontez cn ce regard & donner au Roy Treï- Chreftientoutesles Iktisfaaions qu'il pourraraifon- nablement defirer, c'eft pourquoy que je pi ie de pro- curer que 1'on vous donne une fpecification iànsau- cune referve de tout ce que Γοη croit pou voir preteo- dreavecqlaDeduaion des fondamenti, fur lefquels oijappuye lefdites pretenfions, afin que j'y puiCTc foire les reflexion neccffaircs, ou que Γοη en puilTe conve- nir par un bon accommodement,qui tranche par la ra- cine tous les diöcrent» de part & d'autre qui pourro- ient caufer des nou veauxTroublesj|& que 1'on «Jemeu- re d'accord de tout ce qui concerne 1'execution de la paix & le reglement des Limit€s,à quoy de mon coflé j'apporteray tòuteia facilité & la csndeur que l'on peut defirer, en forte que tous ceux qui le font meflez de cette paix demeureront pleinement fatisfaits de mòn procédé, & corame vous trouvezà propos que j'envoye quelque peifonne à la Cour de France pour y vaquer aux affaires plus preflfàntes, attendane que l'Ambaffadeur denommé a Madrid y puifle arriver, jeprendrala deffus une prompte refolution, &ne manquera pas de vous en donncr part,efperant que par voftre fageconduitte & par lesfoins que j'y contri- bueray de ma part toutes fchofes feremettfont dans un parfait eftat de confiftance avec une fatisfaflion reciproque furquoy je demeure.
EftoitSigné El Mar^uìt de C KST Eh RODRIGO
CHpHeery
' "p^ Etì Brief die gby hebt ghefchreven aen den I I Heer Refident van de Heeren Staten derVer- eenighde Nederlanden aen dlt Hof , ìsmy door hem gecommuniceeit gheweefl;, dewelcke my nieuwe proeven van de neerftlgheyt en y ver heeft ge- geven,dieghygebruycktinallefoorten van occafien concernerende 't publijcke goet en vaftftellinge vande Vrede , waer van ick in mijn particulier my totu grootelijcksgeobligeett vinde, u bedanckeride uytal mijn hert, en u biddende in defel ve applicatie te con- tinueren , doür'twelckeghyfultverkrygen dever- dienftenbyaile'tChriftenrijckin defe tegenwoordi- ge conjunéluren.
Ickhebbegefien 'tgheneghy fchrijft raeckendede nieuwepfecenfien van fijn Alder-Chriftelijckfte Ma- jefteyt, waer over ick feer verwondert ben gheweeft, als hebbende daer van tot nu geene kenniffe ghehadt, en ick eo kan noch niet oordeelen by uwen Brief hoe verre fy ftrecken, noch waer op fy ghefondeert zijn, door dien in den eyfch die men doet van Condé en. 'tYonLimk, men noch dubbelfinnigh raeckt eenïge dingen op P/JwwKjii/ffjendatghy felverlaeteenig fujet te oordeelen by uwen Brief datter noch eenlge andere pretenfien diemen achter houdt mochte zijn 5 Al 't gene ick u daer of kan feggen is dat ick verwachte dat u believe my daer naerder van t'informeren,wetende datd'intentievandeKoninginnemijn Meeftrefle fo wel is ftreckende om de Vrede te maintineren, als fy fpoedig isgeweeft om defelve te fluyten ; mijngroot- fte begeerte in dat regard is haer goeden wil, en met alle mijn macht te volgen, en aen den Alder-Chrifte- lijckften Koningh te geven al'tgenehyredelijcken kan begeren ; daerom foo bidde ick u te procureren datmen u geeft een fpectficatie fonder eenighe referve van al 't gene hy gelooft te konnen pretenderen, met een Deduöie der fondamenten waer op hy defelve fieunt , op dat ick daer over een noodighe reflexie mach nemen , op datmen mach overkomen by een goet accommodement , die affnijt de wortel van de differenten van d'een end'andere zyde die nieuwe
Trou-i. |
I
-ocr page 859-
SiS SAKEN vanSTAET
Troublen mochte veroorfaecken , en datmen te vre- deblijfun-tghcned'execudeVan de Vrede en't re- glementvan deLimiten is concernerende > waer toe ick van mynezydeial brengen alle de gcmackelijck- lijckheytenfuyverheydcdiemenkanbegeeren , foo dat alle de gene die baer tnetdefe Vrede ghemoeyt
hebben) van myne voortgangh ten vollen mifnoegc
iullcn blyven ,· en (oo gby goedt vindt dat ick een Perfoonaen'cHofvan Vranckrijck fende,om diein de noodigbile faecken te vaceren , tot dat den geno- mineerden Ambaffadeur van Madrid mochte komen, ial daer op een Tpoedige refolutie nemen, en niet man- queren u dqer van kennifle te geven ; hoopende dat by u wijs beleyt, en door de neerftigheydt die ick usn mynen 'c wegen (al contribueren, alle de dingen ligh in een vollen ftaet van tegenftandt meteenwcdet zijdts fatisfaaie fullen herftellen. Waer op ick ver blyve.
Wasgeteeckent DenMarquisde CASTEL ROORIOO.
JönfCÖfMCouciec Die Defe ftfpefcfte foube obec? fijciiflcn / tuiccdt Dooi De jrconfcöenonbettoeabe öe-- tooft/Die |!£ni niet alsi föw 25?feüen afnaraen/fonöec iteïuflcfte Bp aifoo toeDec quam tot Bruflel, tot gtoot oiiOcnoeanibanDel^eeciaaiqHi^ / BÖelÖcftÖPna- inacl^ Oooj een anöec fam D'@ecc üau Beunm- gen tc iienncn gaf.
>£3p een 2B?ief ban Q'Jleeï ban Beuningen, nopeiv De befen m'cuüjen cpfcö Dee JFcanfcöen : tepIicecenDe b'öcei: StinbafTaDaiC Reede op Den vijf en twinrigh- tìen, natnentlijeii : öat Ijp Den inijouötüan bien aen 't^p.icn|cöe©of nabeöopccnöaö tieöEbitccct / enDe LebonDcn / Dat Doojpacticiiliece SSjicbfn ten nacficn bp Iteiinifle IjabDeu ba» fjet acne ia Die fattfee gepaft feect ttia^/fanDrc£>ati)p iionöebcmfcclten/ Catoc= caf!efauöc{jcbben oin ccniglje pi'i;tiBiflt.c celaticii tc fullen fionnen obct(i:l3?pben omtrent De fcntiincntcn ban Dat ©of/ obcc bie materie / alfoo EypAcentclijcft Ijrt nobbige fanben p?ebenieten/ cn cefolüeien bp foo: Banigebjeyen/ ol^tinpjincipalenfouDtn raetfaera binBea/fonDcrtbjijffiifiiïÖ fpnDctciiöe op ijetgöene
(l^ffrijaiiJicuningen) iu fijn ceguatt / boïgensS btlTrlf^ SS^iff aen Oen i^cec Sasburgh, ijabt g&clicben tcconfiDcrccrn/banDatbi! i)aec}go.|ìSoa.Jl©inifi«^ «iet allitöinc^ qualifica:ic toa^/om Diergelijclie inci= brntrn of Depciibentrn ban De ttoee ftcoonen ex pro- fano tetractercn. ©oclt toa^ Den tiiDttcftojtg{)e= toecfi / om öem met eeniglje apparemie ban bit l|cf cenigöe cefointie te honnen toefcggen t in 'tDifcou^ men IjaD |]p honncn ontbeclicn/ batljetgcm feec b?ccmt Oogljt ! Dat men toegen^ Vranckrijck in Defe oceade fouöc luillcn pjetenDeccn fooDanige piaetfcn bic boo; ng& felf^ qualijcK bekent toacert / nocg^ nacni I)abDen/ en geenpnt^ om Daec Doo; materie en Bccaiiete captccenbanonepnDcIijcfie ©loceffen acn be j)anDt te [)o uben ; cn ηιττΐ) minDec/ om tot niate^ eie ban nieutii£<@oj[ogen te Dienen; omtrent bieich een anDec point De pjoteflatien ban Dit Hof/op gcoo=^ te finceritepttoieirben nptgegeben/ en bectrpubitbac Ijet retacDement banDepublicatie DecJ^jeDegtieen contrarie impjefTic fouDe gegeben gebben/ alé be tgc flcleert OeöDe/ Datbaec geenemalitic mebegftemeent loa^ getoeefì ; en Dat men aen get jFranfttie iHof bic; ; rqnitept biel foube toilirn göebjuptben / bat tioetoel tnen te Madrid tpbinge Ijaot gegaDtban iiet nuptcn^ Der lOIractaten/ iipttoìlfiien ötc öatificatien/ en pui bficeren Der ©jebe alDaer/ fooDanige ©uWicatie niet loei in alle fijne requifiten alDaec I)aö bonnen gefcbie? Den/fonDrrpcrÏinentelijch te toeten De tictuttlfian: tien ban Ijct ©jeie gnflrument Daec onitccnt toa^ beltent/fjoebeclebecanberingen/ om niettefeggen, lierbierringcn toaren bpojeeViaUen / eengaenoe^DE; 3öolmaQten/en iliatificatitnDie ban toeggnp Vranck- rijck gcüojbcrt 3ö« i bit toag b'inDout ban fön cepips que
23pfonbctI|jcli Ijeeft f)p met ben (gngelfcBen balfaDewootit alomme nieulo; intlantien g{)ebaen/ catfjegorique cefolutfe te mogen ftebbcn/ tìengaenbe 1 |
be falJe ban De behenbe gelbt-fwbfiDic aen De lUtoone ___
ban Swcden uptbtlooft/ Doel) altijt tot anttooojt ge. firegen/Dat ftet fêof bien aengaenbe De bcttoatöte in» formatie nocb niet ontfangljenbaDt ì en alfoo Den ©eer ?imbajTabcuc ban Engelandt gerefolteert tuaS te bcrtcecBen/ Beeftmen fijne €b. op DelTeif^ inflan. tie en becfoec& ban tuegenfl bc Ceninginne fcAanige anttooojbt bp gefcD?<fte gegeben / en Dat fiet uptblp. benban DeboojfepDe infojraatir/ooifaecbtos^/ioae^ om mni op De^ Koning^ ban Engeiandts SSiief noch niet geantbioojt DaD ; en aifoo be meecgenoetnDc in» fojmatie alle oogenblicl^ te gemoet faglien / bat niif=: fcfiien boo? Bet bettcech ban toel-gcmeiOe teec bafTabeuc upt bat ItonincRtDcït/ De anttooojUt öem notb fouDe bonnen toegl)efanben'b)ojDen met een «SiPjeffen.
iQien gemelDen Engelfen ^mbeffebeuc i^ op bagbben twimigfien Defeirban Madrid bertcocben/ en maccbte fiaet ban koei een la^aent op ttieg te j^n tuffcBen Die plaetf en Cadixjom ban kDegen^ Dc bitte raaec toepnigB mgien Daeglj^ te abancecen.
Date jB^aleflepten De «taning cnDe SioningiQp ne ban Spangien,al^ boo; becBaelt/ in 't pubiijcb upt tnaren/ i^ getggebeuctbat benliectogli Abrantes> «a^anbebanSpangien , aenbebeuceban beSteccbe en Cloofïec bec Boogf) gemel&e ^aiefieptcn fouben aftteben / met be <0uacDe^ quefiie Beeft gije®en/ obcc Ijet quaJötft bejegenen ban fijn ^taimeefier/ Die ter booDt toe gBfquetft biierDt / enbe naDecganDt gi)ejïo?ben Hl enbe oocft een ban De ©uarDe^ ftoacto lijcft gebJont geiuosben: aHe^in'tgefjgöthomenbe ban De ütoninchlijclte Sioetfe i enbe i^ bieigemrlben l^crtQg booj o;D;e ban De Stoninginne met bccfegep» De ijoge cnDe lage HSinifter^ banbe ^ufiitie in atteflt grbjagtjt na Borgados, euDe feven a acht anbcre jon» 'gej^cften/ bic Den ©egenmeDe in't cumocc gettoc- bcn BabDcn / pber npt Ijct J^of bfcfonbcngBctoojDcn/ Doc^ bupteulScrcIl (Daec onDerfigB bcbinDenbebe ^feoonbanbe^bmicantebanCaftiiienocniïcbieban Dcnl&ectoaban Alba enanbere.
3&en<0o?logB met Vranckrijck gedifiy foofjeeft oocft Spangien tfc infiantie ban Den#ati^/. arn-De örpubiiquebanVenetien toegefiaen ben bienflban be<©alepcni ban Napels enbe Sicilien, enbe twaei£ duyfent lUrooncn ter .matnbt in Bet Honincftrijcit ban Napels te genieten/ enOcDie te ccecftenen inal- bcrftanbe Hinmonitie ban ©o?log / Jfêonbt- fioHen/ cube ,t)CöefpiS brfiocfien ; al^ mebc 't confent mn ban bc (©eefltJtjcIiöcpbt inbe ^paenfcöe ©laetfeniu Italiengelegen/ temogen ontfangen enbe bojbccen feccliccc fubfidien, Die bp tijbe« ban Den jongfien (©o?=> log!) tulTcljen ben iSepfec cn Örn (iEiacft/ Dooj confent ban Den ©au^ 3ijH torgefïaen getoetfi / enbe boo? Bet tuflcöen bomen bctf7©jcbe nietbetaeftgebjojbcn.
©ie ban befJegeringe binnen Barcellone jjabben op Dcc^ t0bt bageiijcft^ occapen ban filagötfn enbe bi» fputcn met Den fêertogB ban Ofluna Baren ®ce-iïop/ Diefoobertegerefenjijn/ bat beubecjgt^aen'tlloff perfooneH, gefonben ijcbben/om gaec p?etenfïcn te cc= p^efcntcccn ; cnbctoaren DeBumeuren alDaetfeccbecs biitert / foo Dat DiefaccficnimetboajfMtigBeptbttne ben boojgel^omen te biojben.
39an be^ igmen £)qd Joan d'Auilrias, bectreift m> be fcöeepgaen / fagD men alie upcen bctijbingetr gtnioet ; 3tjnbe.|ïactgemaecRt / batopbentwiotigh- iten beferfulcft?; foube igefeBiebt jQn / om bat banr üJcgBtP^ 't ftpaenfcöc üoff bien aengaenbe feec letn|iigeo?a|c^cnbe tefolutien banaenpoicingöetoa· cenafgefonbin,
3^olgen^ beiactfieSSi^icbtn upt Andalou&en toa^' be ©loote ban Nove-Efpaoia, ben iderthienden Dta fecfieplgcgain/ bcfia^nbe in feventhien ^cBep?" enbe fes na be piactfe ban Santo Domingo, Cuba ena be.Gampeehej JBrata » Havana, Maracaibo, Gatage-
na, cnbecaracaflb, bolgen^ br ÉSemocie bie ban; ba» bettoont toiecb / raetbe fpecificatie ban Bate labinge enbcnionture / bie in aile^ bebiagen (bube omtrent dertigh duyfent vijf hondertLeft, vijfliondcrtftuc-
kcn |
-ocr page 860-
cn O O R L O G Η, V Ack-en^Deemghfie Boeck. 829
ken ®efcÖUt/ etltie drie dnyfent drie honden man; ^ οοςίί ttjawnocn acbtfteri Dito Dan Cadix bectcocBen ύε Caplttpnen Schey f nDe Rocteringh, met veertien fecöcpfii naciwi&tract en Smirne aeDcfilneect} be todcfte op Den twaelfden Dito BcwcontCECct fijn aÖE' tneefl maec drie à vier mijlen ^tcaettoaect^ in/ ooo; cenlfle ^cBepen/ bic ban Livorno tot Cadix Den der- tienden acnquamen/ enbe mebc-bjagBtcn/ batbe ^canfcDe ^tgcpen enbe ^alepen tot Dito Livorno tuacen/ cnbealtübtbao^aabennae Candia fouben gacn in bienfi ban De il^enetiaen/ baec onbeirtufftben l)ct contcacie bpanbecetoegljcnbecfeecitectbiiecbtj oocftroubenthien $ct)epen ban Algiers bectcochen fgn na be Levant om in bienfl ban ben i02ooten i|eep tegaen.
t^onDetbagfi ben res en twlntigften gebben b'^ee· een Huygens enbeanbecegaec i|oos HBogenbe (βε^ puteecbcn tot be^paenfcge faccKen süecappoKeect: ùatfìaec <Sb.acbtecüoIsen# bec feIbec,Qefo{utieban giliecen / mei Den ||eec Umbaffabeuc ban Spangien in Confecentietoacene&ebieeli/ enbecommunica· tie ontfangljen tjabben ban bebepefctje^ enbe papie- ren ban importantie / bie be l^eec jlÊacqtii^ ban Ca- llei Rodrigo t)em üeec ^mbafTaDeuc tjabbe toegtie: fonben/ enbe becbolaöfn^ laten lefenfeecitcce Jüe. morie (Ijiec geinfeceectj becbattenbe eenige ceöenen biaecomme bat Den SioningD ban V^ranckrijckniet Bcfünbtect foube toefen / be ^tab ban Condé te pjr· tenbeten/ in fìcQcgte ban Det€cactaetban]^;eDe Den tweeden j©eple(iletienbiiinen Aken geflooten. 31i)accopgcDelibrcccct3önöe/ i^goeDtgebonbcn te betfoecficn be gcmelDe i|eecen t)acc i|oog MogenDe <!3cùrputeceùcn / of toel eenige upt befeibe / Dac tjaei: Cb. ben toe{-gemelbei|ecc ^mbafTaoeuc in ecnflige tecmcn toilben gaen cecommanbecen / bat ÖÏ bp ben toel-gljemelbcn i|eec JI®ai;qui^ be Cafte! Rodrigo op be [tcacbtig[){ie todfe enbe maniece alle goebe officien enbe bcbboicen toilben boen enbeaentoenben/ om !)em te Difponeten tot liet abbouetenenDenaec6o> men ban 't gene bpboojgaenbeConcect met goebt binben ban oen Hmbaflabeuc Molina tot Londen i^gDe&anDelt/ aengaenbebe Aibiidie ban toeggen Spangien ten betioebe ban Sweden te fucneccn/ ai^ fgnbe t'effentieelfie enbe noobfaecBtlijcSfie point/toi Dcguarantiebanben©jebe. Ten anderen, bat fp i^eecin Ijaetifoog Jil^ogenbe<0ebeputeecben/ ben mcec-gbcmeloen ©eec ^tmbaffabeuc bap Spangien ooch in fubliantie toilben comnmnicet;ïn/ 'tgene ben HeecbanBeuningen «(Bjctcaojbinaci^ ^mbaffabeuc ban befrn ^taet in J^janchcycit albaec toa^ bejegent acnoacnbe'tbectoiffeiÏ'n ban eenige plaetfen/ bjee^ bec gementioneeet in baec i^oogIBogenbe {lefoiutie ban Denveerthienden ; cnbe fijnen aSjlef ban ben twintighften befejì / baegtjg te boocen onifangen/en= De Ijem bp Die occafje ban gelijclicn cecommanbecen/ bat t)p toi[Oefct);gbenaenbenmeec-gemelDeni|eec jffiacqui^beCattei Rodrigo, enbe öem fonbeten/ of bp niet genegen foube toefen tot boojBominge ban allebifputen/ be Franche (Jomté enbe anbece ofge« legcne plaetfen te bectoiffeUn tegen^ be gene ban be gcoctupeecbeenaen Vranckrijck gecebeecbe @laet· fen/ bie toat becce in'tgectebanJ^laenbecengea· toanceect toacen. ^nüe in ca^ ban jae/ baec ban aen 't ^ofban ©lancftcijcft / Dooj pemanDt ejïi?ejTeltjclt af te/enben / ten fpoebigbflen openingbe te laeten öoenj ofte toel ben meec-göemelben ?6mbaffaöeuc ban Beuningen ban tocgen ben fttoningt) ban Span- gien baec toe tjoececljaeliebec / tebecfoecBenenbe t'autgocifecen/ boenbe ban alIe^cappo;teen befe 39ecgabecinge. ^e^ii^oocBgefcbiefenaenDen Mf
fibentSasburgh, Datöptot bebojbecinge ban fiepDe De boo;fcb;ebe pointen/bp ben gemelten )^eec jlllec<' qui^be Cartel Rodrigo, De^eecenIfolaenbe ivioli- na, enbe eibec^ baec 't ban nooDefoube mogöen iae-- fen/ fecieufe cnbe RcacBtige beboicen enbe goebe ofp- ckn foube öebben aen te toenben / enbe fiaec SloogÖ «ogenbe fön beccicfttingöe enbe toeDecbacen te ab» nectecen ; (©elöcB oocR ben meeC-gemelDen i^eec ismöaffabeucban Beunicgen net^en^ Cwcact öan V i. Deel, |
befeBefoIutie/ DeDoben gementioneecbe |©tmocie , ^^jo copieiijcfttofgcfonbentoiecDt/ om befeibe te mena^
ffecen/ enbe fjc{j baec ban na gelegcntöepb te biencn/-
rotconfecbatie enbe brtjoubrtii^ ban be cufie elibe ©jebe tuffctjcn be ttoee gtoote JÜoningcn ; metbp- bocginge Dat baeclleogt) j!tìogenbebIebfnpcc(ìfle=· een bp bec felbecboojfjaefolutie ban ben veertien- den befe^ / 't fubject in bit ttoeebe libt becbat concec· necenbes enbe bat bpbienbolgbrn^ foube t)cbben te continuecen in ftìneaengftebangenegotbeofficien/ totbecepcliingeban 'tfalutaiceoogömeccfeban ben ^taet. 300bec^ befe öefolutie / enbe bie ban ben veertienden booifepbt/ atómebc Copie ban be op- gemaecRte iH^mocie/ gefonben aen be i^eecen fiacc Ho. jI@og. ^mbaffebeuc^ in 4SRgelanbt / om te bie* nen tot I)aec nacicDtinge / enbe oocit tot cefcciptie op feecBecepeciobebanfiaeceJIQiflÏbe ban ben een en twintighften befe^ inge&omeu / caecftenbe DOneffen» beben bie ficfi fegenen te openbacen/ inb'e^ecutie ban 't boo;f3 €cactaet ban a&;eDe.
l^olgbt be boben-gecoecDeJ!lSemorfebanb'i||ce( ^mbaffabeuc.
Raifonsperemptoires qui font voir que Ié Roy de Franceri'ejt pas fonde de preten- dre la Ville de Condé en vertu du TraiU tédeTaix à Ai« laChapelleledeuxief me jour du CHois de ^JMaymil fiic eens foipcante & huit.
IL appert par Ie troifiéme Artide dudit Traitté, que les Armes du Roy Tres -Chreftien n'ont oc- cupénifortifiéladite Villede CWi. pendant la Campagne paflee de l'Année de 166"] ■ ni deputó, auifi les ρ aces fortes que ledit Roy doit avoir, font nom- Hiées par ledic Traittez, & fi on dit qu'elle doit eftre comprife fous les Af pendences é" Dtpendances, cela ne s'étend point fur les P/ecw, ains bien pour les Païs; Cequifevoicparle tnêtne Artide ,οίι la Ville deDoiiay, ie Fort </'£/wr/'e, & la Ville de Lijt fonc nommées toustrois & feparemenc, nonobftant que Düüay .& une partie dudit Fort font de la Chaftelicnie de Ltfle ; par où il appert que toutes les Villes, & Pla- ces fortes, que ledic Roy a ptetendu d'avoir, ont deu* eftre fpecifiquemcDt nommées ; Ce qui eft aufli con- firmé par le Traitté des Pyrenees pour l'autre partie dudit Fort, gui elldelai'revoftédeÌ.eiiicedéaudiC Roy par ledit Traittez, pourtant ledit Fort eft demeu- réàfaMajefté.
Par le quatriéme Articlè dudit Traitté du deuxiémé de May miiβχ eens foixente & kmt j font repeiés les nomsdesplacesccdéesau RoyTres-Chrettien, &on vit bien que les Baillages, Chltellenies, & tout ce qui s'en fuit y font feuleroent declaiées au regard de la Sew •vérainité. Domainesj preëminences & chofes lëmbla- bles iur Ie plat Païs&placesou vertes, mais pour des Villes ou Places fortesj car fi aucunes Villes y auroienc dù eftre comprifes il auroit efté dit, que les Guarni- fons en auroit dü fortir à la publication de la Paix, ou dans Ie terme qu'on y auroircouvenue. X Ainfi par ledit Traitté fa Majeftécede toutes les pla- ces nommées &point d'autres fortifiéeB,car dati 1'ex- plication des ylfpendances &c Dependances où il y a une infinite denoms il n'eft pas dit, qu'elle cede des places fortes, ni que le Roy Tres-Chreftien doit avoir.
Parl'ArticIe/*ii»ieftdit, que le Roy Tres-Chré- tien ftire auifi reftituerà fa Majefté toutes les Places» FortSiChafteaux,&Poftes que fes Artnes ont, ou pourront avoiroccupé, julquesaujourdela Publica- tion de la Paix, en quelques lieux quVlIes foient ci- tuez, à la referve des Places 6eForrs qui doiventde- meurer par Ics prefent Traittez à fa Majeflé Tres- |
-ocr page 861-
830 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
dante de la Chaftellenie de Aetl·. puis qu'il eft dit, ì» quelques lieux qü'eües fìient fàtuées. Et quand les iaits fufdits ne feroient point afles éclair-
cis & formelement decidcs par ledit Traitté de PaiX; quc fi II feroit encore facile de mon-
trer que ladite Ville de Condé n'eft pas propremenc de- pendence de la Chaftelenie à'Aeth.
Uyterlycke redenen welcke doen Upken dat den Koningh njan Vrmckrijck nietghe- fondeert en is, om de Stad van C<mdê te pretenderen uyt kracbte van 't Tra£Ìaet van Vredcigemaeckt tot Aken den twee· den ÏjMay i<ió8.
HEtblijcke by 't ΑγΛ Artijckel van'tghemelte Tradtaet, dat de wapenen van den Alder-Chri- llelijckften Koningh de gefeyde Stad van Co»- déaiet en hebben geoccupeert noch gefortificeert, ge- durende den voorleden Velt tocht van 't Jaer ftflim h(Htdertfevenenfeftighitioch.{càsTty alfoode ftercke Plaetfen dieghefeyden Koningh behoort te hebben, zijn ghenoemt by de voorfz Traftalen, enfoo men feyd dat het iroeft begrepen fijn onder de .<^«»ì/ì»· tkn en Defendentien j dac en Areckt niet op de ilerckc PJaetien, maer over 't platee Landt ; 't gene blijckt byhetfelfde Artijckel, waer de Stad van Diwjy, het ÏQTtd'Efiarpt, en de Stad Rijftl alle drie en by fonder genoemc zijn, nicttegenftaende de StadDauayen een gedeelte van'c gefeyde Fort onder de Caftellenie van Rjjjfeibebooren ·, waerby blijckt, datalle Steden en ftercke Plaetfcn die ' · " ' heeft te hebben te zijns 't gene f econfirmeert is, voor een ander gedeelte van 't voor- IchreveFort, welcke is onder't Prevooftfchap van iew, gecedeert aenghemelden Koningh by dc ge- feyde Traélaten, nochtans is het Fort aen fijn Maje- fteyt gebleven.
By 't vierde Artijckel van 't voorfzTradtaet van den tweede» Mey feflie» hondert achten fefiigh. zijn ge- repeteert alle de namen der Plaetfen aen den Alder- Chriftelijckften Koniogh gccedeert, en naen fagh weldatdeBallouagien, CaMIeniendaer alleenlij ck fijn verkiaert ten regarde van de Souverainiteyten, Domeynen, Preeminentien en diergelijcke dingen over't platte Land en open Plaetfen·, wantfooeenl- ge Steden daer in hadden moeten begrepen zijn, men foude ghefeydc hebben, dat de Guarnifoenen nae de
Ïublicatie van de Vrede moften uyctrecken, of in den 'ermij η daer toe gefpecificeert. Aldus by 't gefeyde Tradtaet fijne Majefteytce- detrt alle de genoemde Plaetfen, fonder andere ge· fortificeerde5 wantin d'explicatie van Appendentien én Dedefendmtiea » waer in een groote menighte van namen zijn, en wordt nietgefeydt, dathyftercke plaetfen cedeert, noch dat den Aldet-Chriftelijckften Koning eenige behoort te hebben.
By 't fefde Artijckel word gefeydt, dat den Alder- Chriftelijckfte Koningh aen fijne Majefteyt fai doen reftitueren, alle de Plaetien, Forten, Kafteelen, en PoftoB die fijn wapenen hebben of mochten hebben upeert tot de publicatie van de Vrede , in wat
verlicht, nochformelijckby'tvooriz Traftaet van Vrede gedeoideeit zijn; Men Toude feerlichtelijck |
feoncen bewijfen, dat gefeyde Stad van Cendéty^cnt- lijk aen de Kaftellenie vau Aeth oief is dependerende.
jgoch dien Dasg ontfanggen een JBifTïbe ban 't CoileafetfC^tDralralÌtipttoC Amfterdam, flcfcjijei ben alöaetöcn vijf en twintigften Oeff^/ fioubtnöe in effrct/Dat fiaec <iBù, fneebolge ban gaec {^α.ΐΒα.βε^ fotatic enöe aenfclj?fllJino;e ban Den twaelfden btc fcu bec maenD/ flccefolbeect enöe geoitJonneett ftaDùen/ bat ben ^cfjout bp l^acgt van der Zaèn, al^ <@ppec- gooft enDe Comntanbeuc obec negen pen ban fiacen ceffojte/ met ben eetfien tninDt / nate Den lefienöitoupt Texel See nemen foube/ omta becDeetingfie te bienentotltcupfringebenDeSecen Conbop bec tÌloopbaecDp-$c{)epen lang^ be Utufica ban Spangien enbe Portugael, enDe bp bectoiflelinge naecbefeEanDen. ïDaecopgeDelibeceectcn gecon^ (iOecccct toefenDe / bat ()et gemelDe CoIIegie tee ^D* niicalïtept De bequaemfie plaetfe tot opflagù ban De obectoillge / bie in be ^cgepen om tsel to De Seplagiete bf^ben/geboecc fouDen isecDen/mitfga^ berp öet fcgoonma^en bec ^cjjq^nfelbe/ oo;QeelDe te toefen De I9ebtece ban Lisbone, enDe oocR bp intec^ bal be iSeebe ban cadix,gaeb)ei tot getfctjoonmaAnt bec i&cBepen / enDe op-flasii bec / niet foo be. quam al^ De Steb<ece ban Lixba ; aen De Sloningcn ban Spangien enbe Portugael gefcgieben tot bcbooj· becinge ben pecmiffie tot Den bjpen opflaglj Dee boo}< fepDe / met c):emptfe ban alle €ollen enS^i^ flen/enbe ooclt ganbbiebinge in 'tgene Den boo;noem> ben ^cgout bp jlacgt en De Capftepnen onDec Qcm befcgepben/ tot betec eppebitieban faecben mocgten nooDigf) gebben:al^ fullenDe Dienen tot afbjeuch ban be 23acbacife ]9oobec^ / ten befien ban De ggemcene Ct);i|Icn{)epDt/ geltjcb benj^eec^SmbaffaDeucbau Reede van Renfwoude,en Den SJeflDent Barleus aeOs bebolen toiecDen/ batfe tefpectibdgcb bet boo^f; bec^ foech enDe tecommanDatie met bace pacticuUece De< boicen fouDen Ijebben te feconDecen ; geltjch tot fulc· Ben epnDe Doo? Den gent be Heyde becfoecft geDaen toiecDc aen De $eet;en ^mbaffaDeut^ban be tioogd- gemelDe koningen aliiiet in 's Gravenh^e cejiQecen· De/ op bat be «tSoubecnenc^ in De cefpectibeEee· ;6teben/ofie jFo?ten/bp aenfcfljöbirtge mogtentoer» ben geojDonneect/ Den boojftpben op^ag ban enDe fcgoon maechen bet ^ctiepen niet alleen te ge· Doogen/ nemaec in alle maniecen te fabocifcten/ en· be befpen bebojDecen ; toecDenDe De tefcb^ijben S3;ie« ben enDe «I^uplicate^/ mitfgaDet^ Copie ban befelbe gefonDenaen 't meecgeraelDeCoUeflietec^Dmicolfc· tept/ om Die (n feecBecbepDt t'aDDjeffecen bolgen^ De fupetfcciptien fulcp enDe Daec 't beöoojt.
ioe fcgecp ben Matqut^ De Caftei Rodrigo blaeg· be obec 't affettenenbecooben ban fijnen Couciec/ bte Bpi (al^ boocen becbaelt i^ ) op Den dertienden na Parijs gaDDe geDepefcgeett / enDe obec anDece dSpcef* fen Die De j^canfege tegen alle ceben nocg giet en Dace bleben continueren/ fcgjeef Den bolgtnDen S^jief aca ö'lleecbenBcuniDgen.
fMonfieur^
Le Seigneur Refident Sashurg m'a délivré vötre Lettre du dixiéme de ce mois, & n'y ayant fccu répondre par le Courier ordinaire,je 1'ay fiüt par un Exprésquej'ay depefché d'icy, Sc fut devalifé pro- che de Ptronutiia felon toutes circumftances que ledik Couriet nporte, & ne luy ayant efté quité lutre chofe
que les Lettres: JevouslaiiTejugerfilamanufadure
fie Ia marchandife eft de cette forte la, dont vivent les Voleurs, ce devalifement autant contraire à Ia foy pu· blique comme conforme à la fagon dont on commen- gaiu ufer à Pjw,, au teings qu'onrefolut la guerre contre ce Païsci,montte afles comblen peu 1'on y eft latis&it de Ia Paix,doot la Chreftienté a tant de befoia & qu*on ne dierche quedespretenfespourlarendre moins iolide,eftant une curiofitë qui repugne au droit de gens d'interdire le Commerce de Lettres der Μί-
mftresavecleurePrincipauxj &uoevioletion de la
Pai^ |
-ocr page 862-
//O Paix mêtne, de vouloir par la prendre infpefliionj des ' depefchcs & des fecrets y contenu, & caufer des dom- ""— mages ifreparables,en recardant les refponces néceffai- lespourl'execucion de Ja Paix même. Etd'autantque parmy les defordres de la guerre,& nonobftant d'avoir de ce cofté-cy accordé toute la feureté qu'on pourroic defirer aux Courkrs deh Fraxce3 on adevalifédeux des noftres & pas un de leurs ; je me trouve obligé d'cn donner les mains, & de vous prierde vouloir procurer Ie remede, & joindtement les chaftimens d'un dcfor- dreauquelnousintereflonstouségalement. En ma- dite Lettre je vous témoignois les fentimens de recon- noiilance que je vous doive de ce que vous avez con- tribué pour é vlter toutes les voyes de fait au regard des nou ve les pretenfions qu'on vous apropoféquej'é- tois attendane l'efclairfifTcmcnt de toutes celles que la Fraftce mouvoit furléTraitté de laPaix,concIuë à I'in- ftance de fa Majefté de la GrandeBretagne&cdeìes JHauts PuiiTances : Demêmeje vous répondois aux plaintes contenuës aux papiers du Seigneur de Louvoy que je repetray icy,puis queje nedoute pas que la Let- tre aura eflé ί nterceptez avec les autres depefches.
Et en premier lieu je vous diray qu'auffi-toft que la Paix fut public > & que j'en eus la nouvelle de Paris, je fis depêcher lesordresneceflTairespourfaireobfer- ver generalement ledit Traitté,que ceflèroyent toutes les J^oftiütez δε Exadlions de Gontribution de ce cò- té-cyiqu'onreilitueroitgratuitement les prifonniers, & qu'oD les traicteroit avec toute douceur, amitié & courtoiiïej comme on l'a faic jufquesàcequebien loin de Ja que 1'on fuppofe, Ie Seigneur de la Fueillade, ayant fait toute fof te d'aites d'hoftilités devant lespor- tes de cette Ville, & fans ordre f à ce que plufieurs af- leurent) ce queje nepuis pas croire pourtant; puis qu'il n'en a pas eilé recherche, & moins chaftiés. Les Commandans des coftez de Grammont & Tourmy cn uferent de la même forte,faifant des dommages no- tables & fcandaleufes dansles ProvincesdeI,»»ii»r£ ècLuxenhurg, lesTroupes Frangoifes s'arrefterent plus de f/egf Jours aprés la Paix faite, & au hauc Quar- üetdeGueldres, lesCommandantsdeFreece fe font dctenu plufieurs jours dtreö;emenc contre Ie premier Artide de laPaix, quidifpofe qu'onauroitaretran- cher autant qu'il feroit poiEble, les dommages de part & d'autrejSc Ie àeuxiéme Artide porte,qu'en cas qu'on feroitdes Prifonniers, ouautresadlesd'hoftilitez,qui ne fe pourroyent prevenir, qui fuffent contraires à la ceflTation d'Armes, qu'on en feroit reparation de bon- ne foy,fans dilay & difficulté,mais bicn loin de la> car lefdites Troupes ont coufté plus de cent mille Patacons, & ont forcé les bons Subjefls du Roy à offrir une iommc de festante mille Fattacoes, &ne l'ayaht fceu payer ìls ont efté obligé dedonnerquatreperfonnes particuliere enoftage,quifónt detenusjufques aujour- dhuy à TkionviUe, ce qui efl: bien contraire à ce que le Seigneur Marquis de Louvoy fuppofe ayoir efté fait.
jDe même eft il vray que jufqu'aujourdhuy ils ufent encoredegrandesviolencesau Pais i^'Hii/eiiiii j & du cofté d'Iperen pour le faire payer des Contributions entierement contre le teneur de la Paix, qui difpofe que toutes les Hoftiiités devroyent ceiTer, 6c qu'auÌTi- toftquelaPaix feroit publiée, l'onmettroit tout au même eftat où il eftoit devant la guerre.
Il vous plaira auffi de vous fouvenit Monfieur, que le Traitté de Paix porte au/sr»éwe Artide en termes expres, que le Roy Tres-Chreftien rendraauRoy Catholiques toutes lesPlaces fortes,Chàceaux,& lieux, que fes Armes ont occupés ou pouroyent occuper juf- ques au jour de la publication de la Paix,contre Jequel ' Artide l'on nous detient encore quelques lieux des fept Paroiflès d'Ifres qui font logez par caprice des Of- ficiersdp fa Majefté Tres-Chreftienne,Sedans la Pro- ■ vince de Luxembourg le Chkean de Rodemachreavec la dependance occupé le vi»gttroifiéme du mois. apr& la Paix delia fignée, & fipeu dejours devantlà publi- cation d'icelle; Ce pointjjourcontenir deux mem- bres ou une pretenfion ancienne du Traitté de
ouduprefent; quant au premier, leurs preten- fions furentrcfutés par 1» decifion du Parlement de |
iWi/ajquinousalaiircdanslapofleffionpadfique du· iK^Q
dicChlteau ; quandaufecond, l'Artide/xie'mefuf· ___^
mentionné y eft contraire&demcure leze contre ce """ ' que l'on fupofe avoir efté fait en execution de la Paix.
Ce contraventions fi manifefts, & plufieurs autres queje ne refere pas icy pour eviter la proUxité, & que je feray confter à fontemps, Selesviolencesquife commettent tous les jours,ou par l'avarice duGouver- neursou par la rigueur des Intendane, ont efté caufè pourquoy les Gouverneurs deitfow. Valenciennes Sc Aire, ayent ufé de reprefailles à moniofceu de tant d'excés & contra-pretenfions fait prifonniers deux PaïfansjSt Ie Gouverneur d'Aire detenu quelques pri- fonniers contre autres » que Ie Gouverneur de St. Ve' »«»ravoitfaitfaifirdesSujetsdu Gouvernement dur dit Aìre. Mais nonobftant du tort que nous fouftrons en ce regard, j'ay ordonné auiE-toft que j'en fusad- verty, qu'on les relàcheroilf^Sc mettroit en liberté, & qu'on nedemandroitaucunescontributions, en cas que de l'aïltre coté l'on en demande point,& qu'on ne feroit aucune nouveauté, fousquelpretenrcquece feroit, puis que de cofté-cy l'on devoit obferver reli- gieufement la Paixjcar je prefere à toutes repreflàilles, le témoignage des Seigneurs Mediateurs, Sc de tout Ie Monde, de la punöualité aveclaquellel'onqbferve de cofté-cy la parolle, & Ia foy publicque, & cela en vertü d'un Inftrument dont la Ligue2r/J)/idesdeux Roys, & de les HautsPuiffans,&leguarandauxquels on donnera part en fon temps 5c lieux,afin qu'ils nous en procurent la fatisfadion qui nous eft duè, felon la teneur dudit Traitté.
De tout lequel vous pourrez inferer evidemment combien plus de raifon nous avons de nous plaindre, que n'ont pas les Mïniftres de fa Majefté Tres-Chré- lienne ; car nonobftant que 1'obfervance dudit Trait- té doiteftre reciproque, l'onnelaifTe pas d'outrager & molefter nos Subjeös, & de les faire prifonniers pour des Contributions qui font defenduës par la Paix. Et l'on fe plaint de nous autres avec tane d'ai- greur,comme fi nous eftions les demandeurs,lor5 qu'il n*y a pas un bomme detenu de ce cofté cy, & de leur cóté es prifonniers demeu rent arreftez,& les lieux fufdites pour reftituer contre la claire teneur de la Paix, Et au même temps queje vous efcris cette, l'on eft CDcore occupé de la part de Frapce d'exiger les Contributions, & l'on a pas encore reliché les Ofta- giers qui demeurent prifonniers de la Province de Gueldre, pour l'argent éxcellif que l'on demande aprée la Paix concluë,fignée,& publiée; & l'on continue les üfurpations de ce qui a efté occupé contre le Traitté de la Paix dans lefditesfipt Paroiflcs d'lpre & du Chà- teau & Seigneurie de Rodenmechtr au ms de Luxem- bourg, comme il appert Öe eftprouvéfpr les Articlcs fufmentionnés, car s'il eft reputez pour plat Pais, il fe foit reftitué comme Depencfances de Luxembourgi s'il eft reputé pour Chafteau ou Place forte,qu'il doit étre reftituez à raifon de s'eftre fa Majefté tres-Crétienne obligé à rendre toutes les Places fortes occupez, s'il eft au regard de la pretenfion ancienne elle eft defia decidéepar Ie Parlement de Afe/z,en fuited'icelle du- dit Chateau& Seigneurie nous toüche, êctant plus, puis qu'elle a eftéoccupéedurantlafufpenfiond'ar- mes, & aprés la Paix fignée.
Moyennant quoi il me lemble d'avoir fatlsfait en- tierement au papier qu'il vous a ρΛ de m'envoyer, à quoy j'adjoufteral feulement au aeu de toutes les me- naces & aigreurs parlefquellesiIsconc!ut,quedece cofté-cy l'ori a executé tout dont l'on fe plaint, Se de leur coftez riendece qu'on fuppofe, &eftant cette matiere defait, vous verrei clairement qui eft celuy qui manque à la Verité ; & fi avec tout cela il refteroit encore quélque chofe de noftre cofté à faire, l'on exe- cucerapromptement, aufll-toft qu'il vous plaira de m'enfaire part ; :& ce qui fera douteux, je m'entre- mettrai ente decifion des Seigneurs Mediateurs,com- me à qulen touche l'examen, l'execution, & l'obfer- vation d'un "Tisitté, qu'eux-mefmes ont feit& fe font obligés de mainteair par ks Armes contre 'les TranfgreÏTeurs, ne pouvant pas eftrereputé pour tei
XI cdu;
en OORLOGH, Ί Acht-en^'veertighfle Boeck. I |
-ocr page 863-
830 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ66% celuyquife remet dés maintenant à leur deciCon.
_^ Je vous fupplie, Monfieur, de me pardonner la pei-
ne que je vous donne de lire ces raifoDS fi juftes & e · quitttbles, commeevidentes, & de les vouloir faire va- loir, attendu qu'il y va de l'intereft public & commun dans l'obfervance de la juftice &c de l'auchorité des Sei- gneurs Mediateurs en l'execücion du Traicté concluë entre les deux Roys, laguaramie de ia Triple Allian- ce, & ce qu'on demande aujourdhuy nous oblige à Tcxecuter; Et raoy ayant efté l'inftrument de la prom- ptitude avec laquelle l'on a conclu, j'ay tant d'obliga- tion de differer qu'il ioit ftable & ferme, & de ren- contrer plufieurs occafions de voftrc feivice, pour vous montrei parieseSeas, aveccombien deverité jefuis.&c.
uH Bruxelles Ie vingtfeitie'm JuiUet 1668.
LeMarquisd· CASTEL RODRIGO.
(JHijnHeery
En Heer Refident Saséurghseic my uwen Brief van den/e/Je» defer Maend overgeleyert, en mitsick uby den ordinaris Courier niet kon- de beantwoorden, foo hebbe ick 't felve door een Ex- preflën die ick van hier gedepecheert hadde ghedaen, v/elcke dichte by Verome geplondert is, en volghens alle de omftandigheden die geieyden Courier rappor- teert, foo en hebben fyhenj anders niet afgenomen als fy ne Brieven ; lek laet u oordeelen, of de Rovers vanfulckefoortevan handcwerck of Koopmanlchap leven; defeplonderingefijndealfoocontrarieaen de publijcke trouwe, als de wijfe gelijckformigh die men begonde tot Έβτψ te gebruycken in den tijde als men den Oorlogh tegen defe Landen refolveerde ; welcke betoont hoe weynigh men met de Vrede voldaen is, die 't Chriftenrijck foo feer van nooden heeft, en dat men niet als pretexten foeckt om die te minder vaft te maeckcn, zijnde een nieuwfgierigheyd welckis ftrij- dende tegen 't recht van alle menfchen, te willen ver- bieden de Commercie der Brieven van de Minifters met hacre Principalen, en een violatie van de Vrede fel ver, te willen daer door infpedlie nemen van de Depefches, en fecreten daer inne beflooten, en te veroorfaecken onvergoedelijcke fcbaden, verachte- ren de de noüdighe antwoorden welcke dienen tot d'executie van de Vrede felfs. En alfoo onder de def- ordres van oorlogh, wy niettemin van defe zijde alle de feeckerheyd die men konde begeeren aen de Cou- riers van Vranckrijck geaccordeert hebben, nochtans iiler twee van d'onfe geplondert, en niet van de harej daerom vinde ick my geobligeert de hand daer aen te houden, ejfl^w te bidden de remedie te willen pro- cureren, enconjondtelijckfulckedefordres te doen ftraflPen, waer in wy ons egalijckgeinterefleerc vin- den. In mijnen gefeyden Brief betuyghde ick u 't ge· voelen van mijn erkenteniffe, die ick fchuldigh ben omdatghyfoo veel gecontribueert hebt, omwegh te nemen alle wegen van feytelijckheydt, ten regarde van de nieuwe pretenGen die men u voorftelde, en dat ick was verwachtende de verklaringe op alle 'c ge> ne welck Vranckrijck over 'tTratìaet van Vrede is moverende, geflootenopd'Inftantievanfijn Maje- fteyt van Groot Brittangien en haer Hoog Mogende. Oock mede ick antwoordeu, op de klachten die de papieren van den ΗeertdeiZifftffoj'fijn inhoudende, welcke ick hier fai herhalen, mits ick niet en cwiiÏèle of den Brief met d'andere Depefches lijn alle geinter- cipieertgeweeft. |
Ten eerfien, Ick fai u feggen, dit foo haefl: de Vrede gepubliceert wierd, en ick de tijdinge van Vai^s ont- fangen hadde, dede ick de noodigbe ordres afvaerdi- gen om generalijck 'c gefeyde Traöaet t'obferveren, welcjt alle Vyandfchappen en ExaftienvanContri- butien van defezijdefoude doen ceOèrenjcn dat men de Gevangenen gratieufelijckfoude reftitueren, die met alle foetlgheyd^ vriendfchap en courtoifie te ban- delen, gelijck men gedaen heeft} hoe wel verre van »tgene men fuppofeeit, den Heer^ l» Pneillede, heb- bende alle foorten van vyandfchappen voor de poor- τ^/» ten van defe Stad gedaen, fonder ordre, (als verichey- deverfeetkeren)'cgeneick nochtans riiet en kan gc- ^ looven, mits hy daer over niet gefocht is gheweeft, en minder geftraff. De Commandanten aen de zijde vSLoGremmoKtcaDoormckgshiMyckteaàs felve wij- fe, doende in de Provintien van Limburg en Lutzen· hurg notable en onvergoedelijckefchaden j De Fran, fche Troepen bleven meer dan twintigh degen nae 'c fluyten van de Vrede in 't hooge Quartier van Gelder- landt. De Franfche Commandanten hebben haer ver- Icheyde dagen aldaer onthouden, diredelijck tegen 'c Artijckel van de Vrede, welcke ordonneert dat men ioude hebben af te fnijden foo veel mogelijck is, alle fchaden van d'een en d'andere zijne j 't tweede Artijckel brenght mede, dat incasmen Gevangens maeckte, of andere Vyandlijcke Aften die men niet konde voorkomen dede, zijnde contrarie aen de ftil- ftand van wapenen, men die fonder dilay of difficul- teyt ter goeder trouwen foude doen repareren; maer verre van daer, want gefeyde Troepen hebben ghe» koft meer als hondert duyfent Pattacons ; dwingende de goede Onderdanen van den Koningh te ofièreren een iomme van fevextigh duyfent Pattacons, en die niet konnende betalen, zijn geobligeert geweeft •uier byfondereperlooneningyflelingete geven, welcke tegenwoordigh noch tot Thionville vaft ghcho^en blijven; 't welck heel contrarie is 'tgene den Heer Marquisdcieew^ fuppofeert ghedaen te fijn ghe- weeft.
En felfs is 't waer, dat fy tot nu toe noch groote violentien in 't Land van Hettegouwen en aen de zijde van rperen gebruycken om de Contribu tien te doen betalen, geheelijck tegen den inhoud van de Vrede, welcke ordonneert dat alle Vyandtfchappen be- hoorden te cefferen nae de publicatie van de felve, cn dat men alles in den fel ven flaet als 'c was voor den Oorlogh moefte flellen.
Het fai u oock believen te gedencken, mij η Heer, dat het Traftaet van Vrede in't/i/iie Artijckelinex- prefle termen mede brenght, dat den Alder-Chrifte· iijckften Koningh aen den Catholijcken Koningh weder fai geven, alle de Plaetfen, Forten, Cafteelen, en Poften die fij ne wapenen geoccupeert hebben, of mochten occuperen tot den dagh van de Publicatie, tegen welck Artijckel fy noch van ons houden, eeni- ;e plaetfen van de feven Parochiën van Tfererr, die befet zijn door deeygenfinnigheydtvandeOfBciers desAlder-ChriftelijckrteMajefteyt; en in de Pro- vintie van LutzenBurgh 'c Kaftcel van Rodernachret met fijn aenkleven, geoccupeerrdenrfr/Vew twintig- flen van de Maend, nae dat de Vrede alteede geteyc- kent was, en foo weynigh dagen voor de publicatie van de fel ve; Ditpoint is inhoudende twee Leden, of eén oude pretenfie van 'c Taftaet van de Pyrenéen, of de tegenwoordighe ; wat aengaetdeeïir/?e, haere pretenfien wierden gerefutecrt by de decifie van het Parlament van Meta, welcke ons gelaten heeft in de vredelijckepoflèilievan'tghefeydc Kafteelj Raec- kende 't tweede. 'tfifde Artijcke bovengenoemt ïs*l contrarieen blijft gefchenc, ceghen al 'c gene men fuppofcert in executie van de Vrede gedaen te zijn.
Defe foofopenbaereControvenfien, en meer aa· deredieickverfwijgheomdewijdluftigheydt te ver- mijden , welck ick op fijn tijde fai voortbrengen > en de violentien die dagelijcks gepleeght worden, 'txf by de gierigheydt van de Gouverneurs , of door ftrengheyd van de Intendanten, zijn oorfaecke ghe- weeft waerom de Gouverneurs van Bergen · ValeitcijM en Arien gebruyckendc reprefTaiien teghen foo veel exceflènen contra-pretenfiep, hebben fonder mijn weten tiuee Boeren gevangen genomen ; en den Gou- verneur van .i4r/i»vafthoudende eenighe Gevangens tegens andere Onderdanen des Gouvernements van jiiricMt welcke den Gouverneur vtia St. Fmant had· 'de doen vaftftellen. Maerniettegenftaende'conge- lijck't gene wy in dit regard lijden, hebbe lek foo haeft als daer van gead verteert zijnde, geordonneett diète ootflaen» en invrybeyd tp doen ftelleni fon-
dci |
-ocr page 864-
c der haer cenige Gontributien te doen betalen, by foo ' verre men die vaud'andere zijde geen af en eyichte, ' ' en dat men geen nieuwigheden foude voortbrengen onder wat pretext hetoockzy, mits men de Vrede van defe zijde fai trachten religieufelijck t'oblcrvc- ren ; Want ick ftelle voor elle Repreflklien de ghe- tuygheniffe van de[HeercaMediateurs, en van alle de wereld, met wat ftricktheydt men van defe zijde obferveert de woorden en publijcke trouwe, en dat uyt krachte vaneenInftrumentalsdeTriple Allian- tie van de twee Koningen, ende haer Hoogh Mogen- Je guarand, aen de welcke men in tijdt en pelegent- Teyd part daer van fai geven, op dat fy ons de fchul- dige fatisfaftie procureren, volgens den Inhoud van 'cgefeydeTraöaet.
Van alle 'c welcke gbyoogenfchljnlijck kont infe- reren, hoe veel te meer reden wy hebben van kla- gen , als de Miniiiters van fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt : Want niectegenftaende dat de Obfervan- tie van *t ghefeyde Traöaet behoordt reciproque te weien, foo en laet men niet af van onfe Onderda- nen te quellen en gewelt aen te doen, en die voor de Gontributien gevangen te nemen, 'tgene nochtans by de Vrede verboden wordt. En men klaeght van d'onfe met fulcken bitterheyd ( als of wy de Eyflchers waren) in den tijdt wanneer niet een menfch by die van onfe zijde vali ghehouden wordt, en van haere ztjde zy houden de Geviogenens nochgearrefteert, en de bovengenoemde Plaetfen fijn noch te reftitue- ren, teghensdenklaeren inhoudt van de Vrede. En op defen tijdt dat ick u defen Brief ben fchrijvende, ismen noch befigh van wegen Vranckrijck om Gon- tributien op te halen; en men heeft alfnoch de gegij- felde welcke van de Provintie van Gelderlandt gevan- genzijn voor de overtollige fommengelds, nietont- ilagen, 'tgene men haer afeyfchtenae dat de Vrede aireede was gheflooten , geteeckeot en gepubliceert; en men continueert de ufurpatien van 't gene gheoc- cupeert word tegen 't Trafitaet van Vrede in de feven Parochiën van Tperen, en 't Gadeel ende Heerlijck- beyd van Redmaehre in 't Land van Lut^oenhurgh, ge- Hjck het by de boven-ghementioneerde Artijckelen blijckt en bewefen is; Want foo't gehouden wordt voor platte Landt, foo behoort het ghereftitueert te worden als Dependentie van , of foo't
gehouden ifeord voor Gafteel of ftercke Plaetfe, be- hoort het ghereftitueert te worden om redenen dat fijne Alder-Ghrifteiijckfte Majefteyt fich verbonden heeft alle geoccupeerde ftercke Plaetfen weder te ge- ven; foohetistenregardevan de oude pretenfien, zy is alteedeghedecideertby't Parlement van Λί«χ, by gevolgh van 't felvefoois'cgefeydeCafteelende Heerlijckheyd ons toebehoorende, en te meer, mits het geoccupeert is geweeft geduyrende de flilftandt van wapenen en na 't teeckenen van de Vrede.
Dicgedaenztjndefoo dunckt my ten vollen vol- daen te hebben op 't papier 't gene ghy gelieft hebt mytefenden, by't welcke ick alleenlijck fai voegen (in plaetfe van alle'de dreygementen en bitterheden met de welcke hyiluyt) dat men van defe zij da alles heeft geexecutcert, waer over men klaeght» en van haere zijde niets van 'tgeenemenfuppofeert, defe materie te famen overwegende, foo fult ghy klaer- lijckkonnenfienwieaen de waerheydt manqueert; en foo daer met al dit *t fel ve van onfe zijde noch yets refteert te doen, men fai 't fpoedigblijcken execu- teren , foo heeft het u fai believen my 't felve te lae- ten weten, en aen 'tgene ick eenighfints bentwijf- felehde» fai my onderwerpen aendeDecifie vande Heeren Mediateurs, als aen de geene welcke is raec- kended'examinatie,d'executie en d'obfervatie van een Traöaet't gene zy fel ver gemaeckt hebben, en geobligeert zijn door de wapenen tegen de Overtre- ders te mainteneren,· konnendc die gene niet voor Overtreder ghehouden worden, welckhem vaö nu tf, aen haer DeciGe onderwerpt.
Ick bidde u, mijn Heer, my te willen vergeven, de moeytedieickuaendoe, om fulckefoo bUlicke en techtmtitige als klaerblijckelijck redenen te leien > en |
die te willen doen valideren, mitfdien het is raec- l6i8.
kende de publijcke en gemeenelnwreft, om die wel-
te obferveren, als mede de rechtmatigheydt en au- thorite« van de Heeren Mediateurs, in executie van de Tradlaten gheflooten tuflchen de rwee Konin- gen by de guarantie van de Triple Alliantie; en't gene ons heden daer door word vereyfchf, obligeert ons die te executeren ; En alfoo ick 'c Inftrument ben geweeft van de fpoedigheydtmetdewekkemendie geflooten heeft, (bo hebbe ick foo veel obligatie om die vaft en bondigh te fien, en om verfcheyde occa- fienvanuwendienftterencontreren, cnute bctoo- nen by de effèöen met hoe veel teeckenen van waer- heydickben,&c.
Te Bruffil dm feven tn tmniigèfteu J»ly ftfi'm h&\ dertachtenfefligh.
Wasgeteeckent, DenMarquisde GASTEL RODRIGO.
J©at ben Hfcc ban Beuningen baec op Dijfatnbf/ i^te^penintefcanfcfiefaecfien. .
©cn dertighften booMniöDaaW öaöiien iÜcriDf nt ^sburgh een pacticuMecc ?iuDientie t»p benJÏeete .Jieacqm^ öe Gaftei Rodrigo, en&cBeeftinDcfcIbe öaecüoogt) HÌ^oscnbe fecieufe en goebe intencien gemaenbetjoolen/ aen fijn Cpcellentie oBeremon» (Iceect / enbeactcaflötflooBB-gemribe jgeec öoo? oL le bebenchelijche cefienen enbe moiiben te bifpoe neren tot fiet naetftomen ban 't gene met boojBoen» öeConeecteiibeaoebt-binbea ban ben ï^eec DafTabeuc Molina tot Londen toa^ aeftanbelt/ aen» oaenbe be Subfidien ban toegfjen^ be «rooit g>Pans gienten begocbe ban be Jeroen &boeben te fouc· neten.
i>ön öjccellentie fjeeft fiein tot anttooojbt gfie- boeflöt / bat baec obec aen 't ^pacnfclje iof tot Ma- drid fiabbe gefcBjeben / enbe bienbolgenbe gftenoots raecRt toa^ be £iefoUitie enbe goebbinben ο{ϋ bat: fub: icctban'tboo?fcf)?ebej|ofaf te toacöten / boo? en aljjcft^n excellentie baec ontcent pet^ poritibelfjtft
«ectjtccnaeeen tameljjch terit ban 't geen booj befcnomtcentbiematecie/ tuffcBen Booa-gemelbe Hecc JSatquf^ enbe be J^eecen ban Burgerfdijck en. be van der Tocht ftaec i^oog JUSogenbe ©ebeputeeci. ben in betfcBepbe Confetentien toa^ göepafleect/ boegöbefgniSfceirentietot beflupt/ men moet in allen geval aen de Kroon S weden contentement ge- ven, om met be felbe in goeb becflant enbe eenigfjeut te continueren / Bet toeich ftjn dEpcellentie fepbe een noobfaeeftelöcR point te sijn.
b'i?ccr öasborgh Beeft oocR ten fcïbtn bage occafie geBabtomobec'tpaintban be Subfidien, met ben teer SÖacon d'ifola te fpieeclien/ bie Bem conbelijcft betfilaerbe toel geinfo?meeetenbe betigt te jgn/ bot benigere JQarqui^ de Gaftei Rodrigo omtrent Bet abbouccenbanbegBeaccojbeecbeSubfidien, nietö foube honnen boen ; maec bat ben I|eer IPjiti^ Don Jean d'Auftria alle be öefolutien ban 't i>paenfcBc igof obec facchcn ban getuigBt enbe confibecaticn tee nebec gefïelt / foube mebe bjengen / baec onbec ootft foube (gn bie geene / be tnelcbe concecneecbe be boti2< fcB?ebe Subfidien.
«0p't tweede point ban Baec igoog«ogenbe 0c- folntfe / beBelfenDe be becbiiffelinge ban Bet Franche Gomté enbe anbecc afgBfleflen #Iaetfen / tegBen^ foobanjgBebetoelchebp Vranckrijcktoacen geoccu» peect/ oocB aen bie ttroon gecebeect / enöe toat becce in be ;&paenfcBe làebeclanben gelegen; toiecb bp fgn excellentie geallegueect enbe geoojbeelt/ bat be p|o< pofitiebanbecboilfelingBeeecfiban Vranckrijck be^ Boo^be gebaen te toojben / omme te fien / of baec toe oocReenigBeopcecBte inclinatie bp bat i|of mogBc 30n ; al^ mebe te be^en Boebeel en ban toat confi» beratie be Franche Comré (baec ban nu be bede Mfen onfimfttoacen gcmaecht ) bp 't boojfj ïgof ?Oaaa 3 fouden
en ο ο R L ο G Η, ν Acht-m-veertighfie Boeck. 833 |
-ocr page 865-
834 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τΛΛ» fouöen aefjoutien enbe sttepetcmtoecDfii} ϊΘαηί * aifoomcnftetftltìefoiiDEtoUlciicfìimecenfoatjet ίε»
-flcntDooitJiöö toa^ / en niet aelijcR öet Dcljoo?t)e 0««·
fiitucecctesijn/ te toeten in fijn wcflen enöe toooc(= om toellant ; foa fouüe öaec npt ( in ca^ men tot ec= niae jgcQotiatie mocöt tceDen)niet beel tjjucïitBaeré te toacljten 5i)n: dSetonfloeccect men ban Oe j&paen:· fc spe ganfclj niet gefint toa^ / jjet Franche Comté υαο; een fiucü b;oo& (geltjch men fepbe) afte flaen.
i^pöeeftöicc o|jaenfön<öïccllentie oecepUeeect/ öat Detotjl fp üemeccftten Oefielf^ fpcculatien Daec !)e= uen fcbenen te gaen/men nlec gaecne ban De ^paen:: fe 5iJ0e pemanbt aen &ct fcanfe ©of fou&e aföeecDi· OÏ)ciiomDeeccfieopininoöetot bectoiffelinglje ban Paerffnte boen / enöeöat beel Hcftt ban toegen De «roon Vranckrijck DefelöeDiflficuIteptcnfouDengCi njobeett toojDen 5 oföan ftjn (iEpcellentieongecaDen fouöE binDen fooDanIge openingen boo? eenigl) anbec niiDDelraocötcngeDaentoojben? enbe Datl)pï5e(i« bcntbertconbebpalbien ben j^eec ban Beuningen öaec toe ban tuegen be Ccoon bpanRien berfotöt en· De oocIigeautDocifeccttoiecDe (al^jönDe JBiniflec ban een ^taet/Detoclcfie met bepDe De ftcoonen goe. De S^ienDtfcijap enbcCoKefponbentie toa^ cultibe^^ renbe) enbegemclbeni^eec ban Beuningen, boo; ojbjc ban öaec iiaog.beelgoebe officien tot Bet iiiafcftcn ban bc ©ie De Ijabbe gecontcibuecctifDnCiCi ccliemiealinoci)inüefegelegenttiepb alle mogciijc^ ïie beboicen/enbe effoiten fonbe acntoenben/ ten epn= De aile^ bupten aenilootelijci^gepb / liet point ban be ecc(ie te boene openinge bec bectoiffeltnge banpiaet^: fen tuffcöcn be ttoce lÌtcoonen foube honnen aenge· nomen / enbe baec op in nabece befoigne^ glietcebcn toecben. S>t)n (tEccellentie geliefùe gem te feggbcn/ bat obec bic laetfie point be^felfi^ gebacj^ten foube Ia· ten gaen / enbe binnen Rojten töbt baet omtcent fön ccfolutie bcftent maccften.
i>fbect öeefc D"i|e£C4©arqui^beCaftel Rodrigo o|b?e^ boen affenben om alle be fiegimenten foo te paecö al^ te boet fonbec uptfiel te ceoucecen ; te toe^ ten / be iSegimentenitaecbenopresCompagnien/ pbec ban vijftig mannen / enbe 't ©oetboich op tien Compagnien/behalbenbe.^pacnfcge Terces, Die Mpt mcecbec getaffouDe befïaen.
I^eti^aenoeboirtomenbifpofitie bec Collonellen ggeifeit foobantgöe Capicepnen en Compagnien te mogen cefo;mecen/aI^ fp iupben fuHen goeb binben; enbe boe toelfulcbebetalingefcecabantagieu^boo; be Collonellen toiecb geoojbeelt te 3ijn / foo ftjn botb eenigebaecmebebeclegen/ en Rebben bien bolgen^ De Stjitcn tian t)et gljetal bec Compagnien onbec Dunne öegimenten ceffojtecenbe / aen ben J&eec i@nc(iui^ obecgelebect : met onbtcbanigb becfoech Dat bet fon (tSjccellentie mocgt ggeliebcn obec be iSe» fb;metebifponecen.
jlUien geeft boenmael^ mebe een aenbangbanbe monltecinge / bolgen^ get nieuto iSeglement / ac> maecist / enbe alfoo baec in bia^ fluecenbe feliec ^c· ttjchel 't bieich ejcpjelTeUJcb bicteecDe/ bat alle Collo» nellen/ Eieutenant^-Collonellen/ Ààajo;^ / Capi: tepnenbpeebemoeflenbecltiacen geen anbece pee» foonen al^ bie in effectiben bienfi toacen onbec fìaece Compagnien te gebben: fooDebbenfommige gece· fufeectopbell^onllec-plaec^ foobanigDen «tSebt te boen / baec onbec ggefegOt toiecDen te jtjn twee Ca* pitepnen ban be 43uacDe^ te Vaecbe.
3|n't begin ban ?fiugu(iif)ebben De J^canfe ®oIc. Keccn noti) geoccnpeect feechecjplaet^ genaemt Fon- taine l'Evefque, gelegen in 't XanDt ban Henegou- wen , enbe baec onbec gtjefioocenbe : fonbec bat men totnoelj toe ftonbe toeten uptboebanigecebenen of^: te inflcbten fulcit^ gefct)iebt toa^.
^aec toa^ binnen Madrid een genecael gecuggte bat ben i^eec Don Joand'Auftriagecefolbeect enbe effectibel^cft in 't toeccH gefteltgabficbtepofinae Det Qof te begeben / om met meecbec bequaemgepD te Difcucecen en te ponbecen het gene ficb foube rao· gm boojboen omtcent be^feifpcepfe na be^paenfe jiiDecianbeui Dotg DatonD^toes&etigebtaengg^ |
■ icoffenccn(!2)t:p?iflcnCouciecIjp't;8>paenfcije8)o afgöebaetbigöt/ met foobane ïDcpefcfieii ban öaec jiBaiefleptbclHoninginne/ batgecefolbcectfiabtte cugl) te l^eecen. ai^elcli feggtien obec een quam met l)ct gene ban be Corunagefrti^eben toiecb/ [)oe bat f0ne idoogbepbt ficb aibaec eenige bagen niet bab la< ten becnemen / enbe met toepnige J^ecfoonen een fe· ccete J^opagie bab boojgebabt / enbe toebec geKecct toag ! onbectuflcDen Dat men aen 't ï|of becbec beeft uptgegcben/ bat fijn üloogbepb feec fecceteiycfs te Madrid toa^. ©ocb fiojt^ baéc na i^ openbaec gije. too^ben/ bat niet tegenflaenbe men boo; abfolupt fe^ Itec/ enbe getoi^ beeft gebouben/ bat fijne ]|oogbepb na be ^paenfcpe ^ebeclanben foube bectcecben/om bet(l3oubecnement albaec ban ben itSacqui^ bon Cafìel Rodrigo obec te nemen / bat ban be jijbe ban meec-gbemelben fêeecDon Joan foo fuffifante &c« Iet enbe ej:cu|ie-cebenen fijn bp geb;agbt/enbe bOD2· gbejieltgetoojben/ Dat bace USajettept Defionin^i ginnegecefolbeect beeft / befeibige in gunftige confi:> Decatie te nemen / en ban fionben aen geojbonneert t^ / aen Den l^eec Conneflable ban Camiien ( bie ficb nocb in ftjn (©oubecnemcnt ban Gaiicien bebonbt) na Dito jjgebeclant obec te gaen;bebbenbe bet boog|i- gemelbe iftoninginne gelieft gbebabt (Idj in Pccfoon p;efent te binben in ben iSaeD ad bet een enbe anbec i^ gebelibeceect getoo;ben. ^ijnbe geobfecbecct bat foobanigb p?efent fijn inbtnl9arbtboo;befenmate ttoeemael gefcbieb i^ ·, te toeten/al^ De finale enbe ca· · pitale cefolutie omtcent De ©jeDe met Portugael gbe» Debatteect toiecbt I enbe al^ Den S3iecbt-babec Pater Nitardtotünqui()teuc€>enecaeIi^ aengefielt gbe* toojben; jijnbe onbectuflTcben een gemepne opinie/ bat fijn i^oogbepbt ftjne cefibentie niet te ^oof foube bouben/ geibcb boo; fijn bectcech / om /beffie in ben öaebt ban Staten te bebben / maec ficb na Coniue- gra of ccgen^ anbec^ fai ceticecen.
IQen boojbe oocB baec te Kloof met eenige opmec:< hingefpjeeclienaengaenDeDe toepnigbe Co;cefpon^ Dentie ban Commeccie/ Die niet jcgenflaenDe De ^/e" De tuflcben spangien enbe Portugael boo? al^nocg gefpeuct toiecb ; enbe toilbe men baec omtcent polie tijcque conjlbecatien gelben laten /enbe al^ of fuic&j; metaenbagbtgepjactifeecttoiecbt/ mit^be boogbe €ollen enbe 3)mpof1tien baec mebe be 3@aecen ban b'een enbeb'anbece ttcoonebeftoaectjijn.
JBet S©?ieben ban Den een en twintighftenifcbjeef men upt Lisbone, Dat Doen acht Dagen geleben al* baec te i^oof een nicntoe Commotie toa^ gbetoeef!/ enbe baec obec eenige Caballiec^ in accefl toacen ge< nomen/en anbecen tot veertig mijlen bupten De^tatr becfonben; befcbulbigt 30nbe bet^ in fabeuc ban ben Honing Aiphonfus booj te bebuen/en fulcpcfoo al^ in bito Lisbone boojgab£n)met intelligentie ban eenige confibentie foobanec natie aen 't i&paenfe l&of/ baec ban onbectuffcben niet gebleecBen beeft, ^ito S^jiC' ben meiben ooch ban bet bectcecit benben(02abe ban Miranda Den dercienden bitO ! om al^ fllmbaflas beucaen't;&paenfei?ofte&omen/ altoaec eenige bagen te bocen eene fijnec ^omefiijcrten al toa^ bec· fcbenen om ftjn Eogement te pjepacecen/ toojbenbe gefegt met gcootec ofïentatie te bomen / al^ opt batt ÏSmbaffabeuc geboojt toa^; tot nocb toe boojbe men niet ban bet bettcec^ ban ben S3acon ban Batte ville.
San Alicante fcbjeefmen/bat binnen be j^tab ban Vaiencien bp be jplutoeeltoechec^ en anb^^mbacb^ lup / boenmael^ i^ aengeftelt getoeefi pet^ flnifiec^ tegen^ be ^canfe j^egotianten/ om albaec t'intente^ tecen-.boo;gebenbe ten boogden boo| befelbe inbe ne« gotie becongelijl^t te toojben/boo; 'tinbjengen bp De« fe J^ieDe ban licbt en becbalfcgt goet/ bat betec hoop Bon geben/al^ 'tgene baec tee ^tebe gemaebt toiect/ Dee Sintooonbec^ cuine toa^j bocb foube 't attentaci ftjn aenbang nemen met fìet een biant fïehen ban fe· ftec Ιμιρ^ op De|@ecc6t / Dan alle^ onDecRt getoo^; Den/en eenige banDetoincipaelfie gehangen genome OocK toe^necicgtingeboebe jEQacqui^ban Ca- merafcaJi^ice-iaopbanSardaigne, met fijn iti be ^oetfe toauDelenbein üe ^tab CaUei-,Doo2 eeni·
qe |
-ocr page 866-
en ο ο R L ο G Η, ν Ack-en^veertighfle BoecL 83 5
r/o gegetoaj^cnbej^crfodnmi^tiodb str^oten/ cntie
^ De ®?autDe feet atquetfl oetoojben.
---©p Oct flucR öan De Subfidien fcöjeöen Baet ©oos
jllgog. op ben tienden Oefen boIsenDeni^jiefaen&e
ItoninsinneiSesente.
tMadamCi
NOus nousfomtnesdonnésl'honneurd'écrire à
vótre Majefté le vìnt c'm^uitme May dernler au
fujet dcs Suhfides qui ont elié promJs à la Cou-
ronne de SMdt,àe concert avec les Miniftres de l'Em -
pereur, & de vótre Mejefté, par lefquels nous l'avons
conviée d'entrer dans l'Alliance «jui doit conferver le
repos à la Chrétienté & les Provinces de Flandres à la
Couronne d'Efpagne. Nous y avons employés toutes
Ics raifons que nous jugions cflpable de perfuader qu'u-
ne neceflìté indifpenfabie l'oblige à dégager la parole
que les Miniftres de la Maifon d'Auftricbe ont fait
porter par ceux du Roy de la Grande BrtUtffK > & de
cét Etat à l'Ambaflàd. du Roy de Sùeie-, &c neanmoins
nous voyons que l'oa y fait point de reflexion > & que
voftre Majefté differe de prendre une relblution fi
neceilaire, parce que les Miniftres qu'elle a Fiandre®
ne lu i on t pas encore donné ad vis de ce qu'ici s'eft paf-
fésjNous ne nous pouvons pas affés éioancr,Madame,
de ce que dans une aiTaire decette necnreilsmanquenc
de vous informer d'une particularité qui eftd'autant
plus itn portane, que nous ne craignons point de dire
quel'execution & la fatisfadlion desTraittés d'Aixla
Cifctf;ifi/?en dépendabfolument. Nousdifons encore
quelesi«ii/</fxn'onteftépromis que parce que les
Minift. de vótre Maj. jugcoient quel'on ne s'en pou-
voit pas difpenfer,&nous y ajoütons qu'elle ne fe peut
pisdifpenferdeles psyerquand même ils n'auroyent
pas eflé promis dela part de fes Miniftres; elle en fera
ians doute Ics mêmejugements'il lui plaicde prendre
la peine de confiderer de plus prés Ics raifons preflàntes
qui doivent obliger PEfpagneàdonnercettefatisfa-
dtion à là Suede, quant même il η' y auroit point d'en-
gagement de la part du Comte de Molina, ou le Baron
defila, nous pourrions alleguer que c'eft la feule con-
fideration de la Suede & de la Oennemarq qu'elle faifoit
au commencement de cettc derniere guerre qui a em-
pcchés la Franceàe le recommencer:Vótre Maj.jugera
bien que le Roy de Suede, fe voyant fruftrés de l'effet
des parolle formellës qu'on lai a donnés voudra s'en
reflentir,& que le Roy ù^Aagleterre Si cét Etat qui les
lui ont portées de la part de'vos Miniftres j feront ne-
ceiTitésd'aprouver fon fcntiment,& d'y joindrele nó·
tre : Outre que quelques intetefts que nous ayons à
nous oppoferauxarmesd'un fipuiffant voifin,ilnefe-
roit pas en nótre pouvoir d'en arrêter les progrós quant
même Ia Suede nefe declareroit point, & fe contente-
roit de divertir les forces de eet Etat pardejaloufies
continuelles,&dc laifler agir les Princes qui n'ont dé-
ja que troptémoignésqu'iln'y aquelaconfideration
de la Suede qui les empéche de fe declarer pour la Vran-
ce : Nous ne croyons pas que nousneguarantirons
point k'sTraités d''/iix Q 1'on refufe di fatisfaire la Sut-
dti Mais qu'il n'eft pas en nótre pou voir de lejjmeree-
tir, fi Γοη détàche de oótre Allianceune Couronne fi
coniìderable , en la for;ant par maniere de dédire
<le prendre des intereft direftemenc contraires à
ceux de ν ótreMaj rfté,laquel!e eft fi écUirée,que nous
ne devons point prendre la peine àluy perfuader les
avantages qu'elle en peut tirer d'un cóté que les defor-
dres inevitables qui la menacent de l*autre:C'eftpour-
quoi nous ne pouvons point douter qu'elle noui don-
ne le moyen de conferver la Suede pour elle, & pour
nous, en luy faifant payer ce que luy a efté fi formel-
lement promis, & dans l'affeurance que nous avonï
qu elle fe fersau plutoft, nousprierons Dieu.
AfaHaye le idd'Aoufi i662. Madame, &c.
^evrou-wcf
X7\7Y hebben ons de eer ghegeven ven een
* » yw Majqfteyt den v^tnmnti&hftm Mey
laeitleden 'te fchrijven, over het fubjedl der Subfi- iCóSt
dien, die meo aen de Kroon van Svedtn belooft hecfc ________
met toeftemminghe der Minifters van den Keyfer en
die van uwe Majefteyt door de welcke wy heet geno-
dight hebben, te treden in de Alliantie welcke de ru·
fte in 't Ghriftenrijck , en in de Provintien van
Vlaendereo, gehoorende aen de Kroon van Span-
gien behoort te confer veren. Wy hebben dacr in ge-
bruyckt alle redenen die wy capabel oordeelden, om
te perfuaderen dat een indifpenfabie noodfaeckdijck*
heydt Uw obÜgeerthet woord te deigageren, welcke
de Minifters van 't Huys van Ooftenrijck hebben
doen voordragen by die van den Konlngh van Groo(
BrittangienendefenStaetaen den ArabaiTadeur va·
den Koning van fwi<^<nìettegenftaende foo fien wy
dat gy daer over gene leflexie macckt, en dat U Maje-
fteyt difiPereert een foonoodigerefolutietcD.emeny
door dien de Minifters die ghy io Vlaenderen hebt,
U van 't gene hier gepaffeert is noch geen advijs ^b-
ben gegeven ; Wy en konnen ons niet geooegh ver^i
wonderen, Mevromee, datghy in een faeck van fuld·
ke nature, manqueert u t'informeren van een puti-'
culariteyt de welcke foo vrichtigh is, dat wy nuc ea
vreefen ce feggen, dat d'executie en voldoeningho
der Traöaten van Aieit abfolutdijck daer aan fijn
hangende. Wy feggen noch dat de Subfidien niet
enf^nbelooft, alsdoordiende Minifters van Uwe
Majefteyt oordeelden dat men fich daer van niet kon-
de difpenferen; en wy voeghendaerby, (ktghy u
niet foud konnen difpenferen die te betalen, al waei^
't dat fy van weghen Uwe Minifters niet bdooft en
waren : Ghy fu t fonder twijfièi van 't felve oordeel
zijn, foo 't u belieft de moeyte te nemen om oeer->
der te confidereren de preUante redenen , welcke
Spangien behooren t'obligeren defe fatijfailie aen
Svedti» te geven. En al waer'cfchoon datter geen ea*
gagement van wegen den Graef van Mohna, en Baroo
d'lfola was, wy konden allesueren, dat het is op d'ee·
nigheconfideratievan Sntdtn en Denemardtn, dia
men dede in 't begin van defen laetften Oorlogh,
welcke Vratukryck belette de felve te continueren,
wy willen niet meer fpreecken van'tghepafleerde,
maerfullen ons contenteren, om aen U Majefteyt t«
rcprefenteren een waerheyde waer venfygemacke-
lijck met ons fai overeenkomen, welck is niet an-
ders als de eenigefatisfaàie die men aen Swidtn fou·
de geven, iXeVTanckryck\iixa beletten den Oorlogb
weder te beginnen: Uwe Majefteyt kan wel oordeel·
len i dat den Koningh van Smeden hem flendegefru-
ftreert van 't eflFedl der formele woorden aen hem ge-
geven, fich foude willen wreecken, en den Koning
van defen Staet welcke hem deielve vaa
wegen uwe Minifters voorgedragen hebben, genood-
wefen fijn gevoelen t'approberen, en d'onfe daer by
te voeghen; Te meer, watintereftenwyoockhad-
den om ons t'oppoferen tegen de Wapenen van een
foo machtigen Nabuyr, het foude in ons macht niec
wefen fijne progreflên t'arrefteren, al waer't dat Sve-
de» fich niet en declareerde, en fich conteqteerde
met de machten van defen Staet door geftadige jalou-
fien te diverteren,en te laten ageren de Princen welc-
ke aireede niet aU te veel betuyght hebben, dat het
nietenisalsdeconfideratievanSwedendie haer be-
let fich vonr VrMchjjck te declareren ; Wy gheloo-
ven niet,dac wy de Travaten van Me» fullen guaran-
deren, foo menrefaCeercSa/deitte voldoen, maer dat
het in onfe macht niet en fai fijn die te konnen gua··,
renderen, foo men van onfe Alliantie een foo con^
rable Croon detafcheert, die forcerende by inaniere
van ontfeggingheincsreft te nemen dire&elijck con-
trarie die van Uw Majefteyt, dewelckefoo verlicht is»
dat wy niet behoeven de moeyte te nemen om haer te
perfuaderen de roordeelen die fy van d'een zijde fai
treckeli, als mede de onvermijdelijckedefordredie
haer vand'anderezijdedreygen,faiontgaen: Daer<·
om foo konnen wy niet twijfifelen of zy fai ons de
middel geven om Svede» voor haer, en voor ons
te conlerveren , haer betaelende de Subfidien»
de welcke foe formelijck belooft zijn gheweeftt
«α
-ocr page 867-
836 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1 ίί6 8 en op de verfekertheden die wy hebben, datghy 't op 'tfpoedighftefultefFe<ftuejeD, fulleawy God bidden,
In den Hage Jen thimden Augufiy i (ί68.
MEVROUWE,&c.
(0nDectuffcficn foo toonDeit oocR i^eec^paeti' fcljmUmbaffabeuc onBöeöult/ öat me« ban Ijiec met fooJjcclli&ectiptnfet alleen be gipaenfcBe becs maenOe/ macc oocR cacjpeetbe obec be lansfaemge^t ban be fatt^factie bie menbecfocDt boo; be ^&tueebfei itotnenDe op bcboo?oaenbe ejccufe/ bat fulcjc nopt be. ïooft toa^ : enbè bat men ïjfec toepeecbe Spangien te comp?el)inbecen in be Triple. i®aec op gefepb toicct fulcp "niet tt fionnen 30"; alfoo Vranckrijck oocB buutenbe Triple tna^/ maecbatmen foo toel aen b'cen al^ b'anbec fonbe eeben ouacantie. <®nbe Boe toelbieaen Vranckrijck bjiecbtoBcfleben/ bat men «ocötan^ iion tafien bat f)et effect ban bien enbe be Triplo felfbjacenbooi Spangien, enbe om Vranck- rijck teremactmecen.
©e ^pacnfe toanben ooc6 geen senesint&ept tot Bet bectDijTelen ban eenigefJIaetfen in j&ebeclanlit/ cpbe^canfcöe oefiouben/ teaen {jet Franche Com- té, 't toclcft men B«ec oeecne foube Γ«η/ om be ^can« fcijen te meec te cfloisnecen.
Ban b'(iE]cccffen enbe iSobecpen bec t@aftenbe» naec^/ en be WacBten ban fiaeci^o. j®og.baec tcs oen / ijS meecmael^ mentie gemaecftt: befe faecfie nu met efficace Bccbat.
^cn elfden nocb ntael^ tee apecgabecmge boo;t ocbiagijt B^t Sappo?t ban be J^eecen Huygens enbe anDe anbece Baec Üp. Mo. ©ebeputeerben t otte fa» ■hen ban be gce/ ben tweeden befec gebaen / acBtec» boIaBfn^ bec felbicacfolutiebanbenvcerthienden 3|iilp leflleben : gebinteectenbe gBcc)eamineect Beb- benbe be ÉBiffibe ban Mr. Cornelis Loots, ben acht- Ilen aunp mebe leftleben bp fiaec to. JBog. gecom= mitteect / om te e>;aminecen be hlacBten ban be gefetenen befec aanbenobecb'ei;ceffcnbpb'(©(ten» bifcöe CommijTic-baecbec^ acn Baec êicBepen enbe «©oebecen gepleegBt / gefcö?eben tot Bruffei ben elf- den gulp boo?noemt; BouOenDe onbec anbece» in effect/ eecfieldcR/ bat öp ben tweeden bec felbec
jSSaenb ban Oftende tot Bruflel gecebecteect jijnbe/ ip ben ï|eec Jlöatqui^ be Caftel Rodrigo Bab aenges Boubcn/ten epnbe fdn cappo?t bp fön «CrceUentie ge= )oo?t/be faecfien gi /oceert,enbe bp be felbe fön <ίίχ* cellentie bolgenji fdne gebaene beloften / .e«rfio?t en. beonbectoogen^ecceetmocgte teo;ben gBegeben. ü^onbatbentoel-gemelbenileec Jüarqu Sbaec op gcanttooojt Babbe/bat Bp be confiitutie bec P?ocebu= een tot Oftende ongebecibetctBangenöe/mitfgabec^ be cebenen boaecop befelbe toacen gefonbeect/Babbe geciamineect / en oojbeelbe / bat boojnamentlfjcft in öaec i6cBepcn/ofJ|onanbfe;fecBippec^<n BacefcBr- pen / tSoopmanfcBappen aen J^panben ban ben ΐΆο» ning ban Spangie toebeBorenbe/ ban ö'eene ©panb^ ]@aben in be anbece mocBten tcanfpo^tecen/bat Baec fêoog JRSog. in bibecfcBe boojballen Babben betoont fulc); niet te mogen gefcBieben: al^ Bebbenbe ten tt)be ban ben <@o|Iog metten ISoning ban Groot Britcan- gien, upt l^IaemfcBe ^cBepen/ tSngelfe dSoebecen boen iicBten/ enbe boen confifQuecen. anbecen/ bat ben gemelben ieec IPacqui^ bectnonbect tua^/ bat Bp Loots, op be ebocatie bec pjoceffen ban b'9llb« micalitept tot üoftende, foo pbecigB infifleecbe / be· toijle Bp JRSacqui^ fuIcraenbenileecSurgerrdijck niet en Babbe befooft/maec alleen/ bat boo; $ebepu' teecben ban Baec Üoog ^og. enbe ban Bem be fluc' fien tot Ooitende fouben toecben gebi(ïteect/om naec geBoo;t cappo;t / te nemen foobanfgen cefolutie al^ fijn <S):ceUentie goebt foube binben / fonbec bht Bern be libectept benomen toa^ ban be ebocatie te acco?be< ten / ofte be iSecBtec^ baec mebe te laten gebio^ben: bat Bp appacentelöcRficBfelffliethielaenbenlIeec |
teonttcecRen. iffiaecopgebeliBeceect JönlJe Μ aen ben toel-gemelten ï|eec USacquig be Caflei Rodrigo op be boojfepbe ttoee^ointen bp Iföiffibegecepicfen. teett/ enbe te gemoet geboectinblatreenDebupbes iijcfie tecmen/bat bp Bet tbjeebe ?ïcticul ban 't®rac» taet banHBacine ben fevcntienden 30ecembec in ben Saceieilien hondert vijftigh, tuffcften bcttfóoningh ban Spangien enbe befen ^taet gefloten / inbiffecen» teUjeh toa^ toegeflaen be Ubectept om te tcafiquecen in beïanben enbe §^laetfen ban ben felben Üonina; enbe ban gelö'cRe mebe bat bp't veertiende ïïcticul ban 'tfelbe ®cactaet toa^ geflipuleect/bat vry Schip vry goed maeckt 5 niet alleen ten ceguacbe ban 't ge» ne geboect bioibt upt befe SeceenigBbe jgebeclanben na bie Paetfen ban beSi^panbenbanbenBoogBfi· gemelben moning ban Spangien, nemaec oothban 't gene ban b'eenebpanbbjcRe plaetfe naec b'anbec tDoibt getranfpojteect ; fulti bat Bet felbe veertiend» mticutin'tallecminfie eenigBe naebece explicatie ofte intecpjetatie/gelBcR al^ BP ««c IBacqui^ fufii» neetbe/ fubject tua^/ofban nooben Babbe. JSet bp- boeginge bat gate l^o. JSSog. gantfcB b;emt enbe ben becmoeben te booten iua^ geRomen / bat Bp bat point focBt ambigue temaecRen/ enbebefaecRein longeur te Boubcn / enbe nocB bojbec te bjengen / en= be baec ban Rlaerepjeube gaf: betogl BP omRenbe bat Bpbe ebocatie ban be boojfepbe ^joeeffen ban Ooitende, niet abfolutelflcR / enbe fonbec cenige cc. fecbe aen ben gemelten Üeec Burgerfdijck foube Beb^ ben toegeflaen ; fgnbe tee contcacie bnaecacBtigB bat fijn €);cellentie Bet felbe itecatibelijcR in Rlace bup. belijcfte tael felf aen Bem Bab gepjoponeett/ enbe een gcoot genoegen enbe contentement getoont / al^ bat eipebient bp Bem ©eec Burgerfdijck geoo|beelt tojcc= befojtabelte toefen. <t5nbe i^ ben gBemelben ü^eec It^acqui^ becbolgen^ fecieufelijcR enbe oocR met ee« nigB ceffentiment/gefommeect op fijne gebane belof» ten; enbe becfocBt bat BpbiealnocBtenfpoebigBi flen / enbe ten langflen binnen ben tijb ban veertien bagen ofte drie toeRcn toiibe piefiecen. CnOe betoöle geabbifeect toiecb upt Ooileode, bat bie ban be 3Ìb« micalitept metBacepjocebiicen bigoceufelijcRboojt- boecen; bat BP l^eec j0aacqui^bfeojb?etoilbefieI. len/bat be felbe Baec p?ocebucen opfiouben/ enbe bec» boIgBen^batBPileec jsaacqui^ be meec-genoembe ©joceffen ban be boojnoembe gfibmicalitept toe Oo- ftende ebocecen / enbe baec obec fonbec bojbec biiap ofte tecgibecfatien / een Rojt enbe onbectopgen ^e. cceet toilOe becleenen/op bat befe faRe bupten boibere bectodbecinge mocBte toojbengeBouben: «Seconfi. beceect Baec ï|o. .mog. ban nu af aen gemepnt enbe gecefolbeect toacen bp onfienteni^ ban bien/naec ej;» picatieban be boojfsdric toeecRen/ op anbece miböcs lentebencRen/ befelbe upt te binben/ enbe in Bet baeccR te boen enbe laten flellen/toaec booi be foo no^ toic enbe t'oncecBtbefcBabigBbeangefetenen befec aianben becgoebinge fouben Ronnen eclangen/ enbe effectibelflcR gebefbommageect toojben.
«iSnbeBiecbani^ boo? be gBemelbe i^eecen Bact üoog leogente Oebeputeecben aen ben i^eec baffabeuc ban Spangien communicatie gegeben/ en- be oocR ben lüefibent Sasborgh aenbeboolen / bat Bp be boojnoembe in te fïellene J©iffibe in pecfoon oen ben meec-gemelben i^eeciMacqui^ foube Bobben te gaen beganbigen / enbegaec Ì|eogB IBogenbe mep» ntnge enbe intentie met fijnpacticuliecebebboicen enbe officien RcacBtigB tefecanbecen; oocRteinfi. flecen op een catBegocijcR antbjoojbt / ten epnbe Baec i|oog jaSog. toeten mocgten toaec toe Baec tee ecnce ofte tee anbece jöbe te beclaten enbe te cegulea cen;gebjupcRenbe baec toe alle bojbece bebenchelpe cebenen en JQotiben tot befe cjjpe matecie bienenbe enbe applicabel / fonbec ban be^te boen eenigBfint^ in gebjeecRe te blfjben. a@ecbenbe Bem^tot be^ te meecbec inficuctie enbe informatie coppe ban be boo?fepbe.f3SifT]be/ al^mebe bubbelt tem bie .ban be gBemeloe Loots ban ben elfden ^ulp leflleben (bieBem albecepb^ coppe ban fgn capponi beBan. bigBt Bab ) toegefonben loo3ben:gelijcR oocR epccacc
ban |
-ocr page 868-
öan öefc Öefoimie acn bm fclben Loots gcfonöm i^/ om tè flrecftm tot fijn naeic&tinge. --©olatïJi&oücHflcmclDeMiffiücaenDm löarquf^.
tMcmfieurt
NOus avons bien youlu diifimuler Ie peu de confideration que Γοη a eupourtant de Let- tres, que nous avons cy-devautécritesau fujet. des violences, que les Armateursd'Oftende ont faices aii Commerces des Habitans de ces Provinces, paree que nous eiperions que voftre Extraordinaire feroit reparer le paiTé, & les feroit ceffer pour 1'avenir, nous n'en pouvions plus douter aprés que nosDeputés nous ccrivireiit il y a trois mois, qu'elle tiendroic la main à ce qu'i) fuft fait bonne & briefve juftice aux intereffés puis qu'elle prendroitelle-même connoiflance de la juftice de leurs plaintes, & de la maniere d'agir de l'Adtnirauté d'Oftende ; C'eft pourquoy nous avons efté d'autant plus furpris d'apprendre de celui > qui y a eflé, fur 1'afleurance que voftre Extraordinaire avoit donnée à nos Deputés, qu'elle y en envoyeroit uil de fa part,pour examiner avec luy 1'un & raucre,que non feulement l'Admirauté continue fes procedures avec plus d'empreflement que jamais, mats aufli que vofl:re Extraordinairej uftifie Ie procédé de l'Admirauté)& les Pirateries des Armateurs d'Oftende; Nous ne nous pou vons pas affez eftonner auffi de voir, qu'elle fe dé- dit de ce qu'elle a fi formellement promis au Seigneur de Burgerfdyck un de nos Deputés,en voulant faire ac- . croire qu'elle ne s'eft pas bien expüquée, quand elle luy a dit pofitivement qu'elle eiloit Wen aife de 1'ou- verture qu'il lui avoit faite,de faire examiner Ie raerite des affaires par des Commiflaires que l'on;nommeroit depart&d'autre, poureft:reenfuiteregléesfur leur rapport,parclle-roê[ne|, &qu'ellejugeoitque Γοη ne pou voit pas propofer un meilleur moyen pour en for- tir, mais nous avons efté bien eftonnés quand nous avons veu que voftre extraordinaire fe donne 1'autho- lité d'expliquer les articles du Traitté de Marine j qui afleurent Ii navigation & Ia Commerce des Sujets de cét Etat, en leur donnant un fens qu'il ne fouffrent point, les paroles des articles rfiwwVwff&jweWrzicW de ce Traitté font fi claires, & fans faire une derniere violence à leur fignification propre, & naturelle, 1'οή re peut pas en tirer un pretexte pour empêcher les Marchands de cesPaïs d'en voyer toutes fortes de mar- chandifes, ^ denrées, pourveu qu'elles ne foyent pas de Contrebande, en tousles Ports,& Havres indiftin- tìement, mêmcs en ceux d'un des Ports des Ennerais du Roy d'El^agne à autre, jufques-làquelemèmc Traitté veuc bien exprelTeraent que les Capitaines des Vaifleaux de guerre du Roy d'Efpagne, & des Arma- teurs particulier! ne voyant les PaiTeports,8c les lettres de Mer des f|laiftresou Patron des navires, des Pro- vinces ÜnieSjdont il montrelelieudefademeure, & de la qnalité de fa charge, fe doivent contenter, & Me s'informer point du lieu d'oii il vient, non plus que celuy oü il va, & fi ce lieu eft Amy ou Ennemy, pourveu que les marchandifes ne foient pas de contre. bande, on nepeutpasentreprendred'yrien changer fans renverfer les fondemens de la Paix, & des Trait- tés,que nous avons avec Ie Roy d'Efpagne. Et afin que voflxe Extraordinaire Ifiache que c'eft: là noflire fenti- ment, nous voulons bien la prier encore pour la der- niere fois de nous ftirejoüir de 1'effeö du Traitté de Marine, en toute foti eftenduë,au(E bien ^e de celuy de la parole, qu'elle a donnée à un de nos Deputés, & declarerenmêmetemps, que fi dans jours ou irois femainesau plus tard, elle ne nous foit raifon fur toutes nos plaintes, ficnefaitdefdommagerlesinte- reilés,ellenepourrapastrouver mauvais, que nous nousdonnions la iàcisfadion qu'elle nous refufe , & que nous enaployons à ccia les moyens que nous avons co main ; C'eft: avec regret que nous parions en ces termes, & c'eft avec regret que nous en viendrons à ces extremites. Nous efperons que voftre extraordi- naire lesvoudraeviter, puis qu'il ne tient qu'à elle de les prevenir, en fatfant exccuter reiigieurement & |
pnndluellement fes Trairtés, & en faifant reftituer iC6Z. dans Ie temps que nous venons de marquer ce qui a efté pris mal à propos fur les Habitans de ces Provin- ccs. C'eft à quoy nous nous attendons infailliblement, & cependant nous prierons Dieu, Monfieur &c.
^ la Uaye Punztémt d'Aeufi.
iMynHeert
WY hebben wel willen dlflirauleren de weyni- ghe confider»tien die men gehad heeft, voor foo veel Brieven hier vooren door ops ghe- fchreven, op 't fubjeit der violentien by de Armateurs van Ooftende aen de Ingefetenen defer Provintien gedaen, door dien wy hoopten dat uwen Extraordi- naris 't gepaileerde wilde doen repareren, en in het toekomende foude doen ceflèren j Wy wilden niet meer twijfFelen nae dat onfe Gedeputeerden het is on- trent àrie Maenden aen ons fchreven, dat ghy felfs de handt foude houden op datter een goede en fjxwdige Juftitie aen de Geintereffeerden gedaen wierde, door dien ghy felfs kenniffe van dejuftitie en haer klach- ten, als mede des Adroiraliteyts van Oofte^le's ma- niere van ageren wilde nemen; Daerom foo zijn wy des te meer verwondert, teverftaenvanhem die al- daer geweeft heeft, op de verfekerthedendie uwen Extraordinarisaen onfe Gedeputeerden gegeven had- de, dat ghy een van uwent'wegenfoudfendenom met hem'teen tegen'tandert'examineren, dat niet alleen d'Admira iteythaereproceduren, met meer- der empreflement als voorhenen continueren , maer dat oock uwen Extraordinaris den voort-gangh van d'Admiraliteyt, en de Zee-Roveryen der Arma- teurs van Ooftende verontfchuldight. Wy konnen mede ons nietgenoegh verwonderen te fien, dat ghy teghenfpreeckt 't gene ghy foo formelijck aen den Heer van Ber^fry^ci, gen van onfe Gedeputeerden belooft hebt > wiHende doen gelooven dat ghy u niet wel geexpliqueert hadde, wanneer ghy hem pofitive- lijckfeyde, dat feer blijde foudt zijn, op de opening die men ghedaen hadde, omdewaerdederfaeckea door CommifTariilen die mendaertoe vaad'eenea d'andere zijde foude noemen, tedoen examineren $ om vervolghens op haer rapport byu ghereguleert te worden, cn dat gby felver oordeelde dat men geen beter middel om daer uyt te komen konde voorilel- len: maer wy fijn feer verwondert geweeft, alswy gefien hebben dat uwen Extraordinaris fich felven de authoriteyt geeft, de Articulen van'tTraftaetvan Marine, die de Navigatie en Commercie der On- derdanen van defen Staet verfceckeren t'explique- ren, haer gevende een fin die fy niet lijden en kan , want de woorden van de twetde en veertiende Artijc- kelen van'tfelveTraébetfijn foQ klaer, dat fonder de laetfte violentie aen haer eyghen en natuyrlijcke fignificatie te doen ; kan men geen pretext daer uyt trecken om de Koop-lieden ven defe Landen te belet- ten alle foorten van Koopmanfchappen en Waren in alle de Zee-plaetfen en Havenen indiftindlelijck te fenden, by aldien fy van geen Contre-bande en zijn* felver van d'een Haven der Vyanden van den Ko- ningh van Spangien tot d'ander, noch verder dat 't
Ehefeyde Traöaet wel expreffelijck begeert, dat de lapiteynen der Oorlogh-bchepenvandenKoningh van Spangien en particuliere Armateurs fiende de Pafpoorten en Zee-Brieven der Mecfters of Patroons van de Schepen der Vereenighde Nederlandcn.welck betoont haer woon-plaets, ende do qualiteyt van de ladinge, fich behooren to contenteren, fonder haer verdert'informerenvan wat plaetshet komt, noch waer 't na toe gaet, en of de plaetJ Vriend of Vyandc zy : By foo verre de Koopmanfchappen van geen Contrebande en fijn, magh men niet ondernemen daer in yets te veranderen, fonderomverrete wer- pen de fondamenten van de Vrede, cn de Traila- ten die wy roet den Koningh van Spangien hebben. En op dat uwen Extraordinaris magh weten dat die ons ghevoelen is, wiHen wy nochwe}v(wr<jelaet-
cn OORLOGH, Acht^en^'veernghfleBosck. 837 |
-ocr page 869-
83S S A κ E Ν van S Τ A E Τ
τ <3Ì> 8 fte rey« , dat ghy ons 't efiFedl van 'c Traftaet van Marine in fijn volle uytbreydingh wilt laten ge- — nieten j alfoo wel als die van de beloften welcke ghy aen onfe Gedeputeerden ghedaen hebtj enopden felvcntijdt te declareren, datfooghy in veertien da- gen of </r« weecken op't alderjanghft ons geen rechc op alle de klachten verleent, en de Geinterefleerden doet defdommageren, ghy oock niet qualijck kondt vinden, datwyonsfelvendefatisfadiie geven, die ghy ons wcyghert, daer toe gebruyckende de midde- len welcke wy handen hebben ; He: is met leetwefen dat wy in defetermen, enhetfalmettegenfinzijn, dat men tot defe extremiteyten foude moeten ko- men. Wy hoopen dat uwen Extraordinaris fuickx fai vermijden , want hy kan 't felve voorkomen, doende de Travaten religieufelijck en pundluelijck obferveren, enprdre gevende om binnen den tijdt die wy komen te marqueren, reftitutietedoen vanal't gene dat tegens recbt van d'ingeletenen defer Pro- vintien afgenomen is. Waer op wy ons ontwijftelijck fullen verlaten, en ondertuflèhen willen wy Godt bidden,
MijnWeer,
In de» Hage den elfden AuguBj.
gi^geöDojtöÊtcappojtban De l^emn Huygens, enbc aiiöere |)acc ©ooab jaBoaenöe (©eDrputeecbfii totbcfacchentìanDeEEC; BeöifiteEttmöc gt)ee]ca= itiineect öEbbcntie/ acötecbolaen^ Dee fcIüECÖefp· luticbanocn fefdenbefer/ Deöequcjicban De ööc mtecefieecDe (iTDop-iupDeti enDe ^nDecDancn ban toefen ^taet / iSeeoer^ / gnlaOer^/ enDe i5pacnaec0 ban berfcDepbe ^cljfpen enùe «iioebecen Doo? D'<©Oi (lenbifctje Caperà onöec becfieecDe pietcicten in See flbcnotnen/ enbeinbe ©iaemfc(je igabenen op Be= bjagijt : bcrforcRenbe bat aen Den J!©arqu(^ ban Caitei Rodrigo in fCnPifletecmenoefcÏBebenfoube tuo^bcn / Dat al notfi binnen fercUecen pecemptot ten liibt oeùeccetefct mocöte toojbcM / op 't cappojt ban fijn iiE>;cfHcntie/ taccftenDebeaÖenonien info?= matienobec dcuoojfcöicbe^cörpfn e noe (©oebecen flebatn; ofu bat bp faute ban bien ben Supplian- ten alle öacc&olien/ fcöaDen enbe inteteflen/ Dool De boojfciljebe Capecpen geieben / Qoebt gt)ebon> Den moc&te tao?bcn upt bc penntnacn / gepjocebeect upt be ©laemfcöe SÖp lanbec ^cbepenenbeaBoe^ Dccen/ ()iecbeboortn^ aen be cefpecttbe CoIIegtcn tee ?Cbmicantcpt tot Rotterdam, Amfterdam, επ· De in Zcelandtopgefonbeni enbe bat mibbelectuijie De boo?fcfj?ebe ^cUrpen enbe ©oeberen / ofte be penningen baec ban göepjocebeect boo? öun g>up= plianten acbtectoefen genffccteectmogfttenWòben. Ï^aecopgebelibeceectsljnbe/ goebt gbebonDcn te fcöjfjbcn/ genielbe drie CoIlegtetitecaibnifraHi iept/ batfe öaec ïloogö l!©pgcnbe aenfïonb^toil= Den infojmecen enbe betigfjtenöoe Bet tegljentooo?. Digb flonbt enbe gl)elegt)enu)a^ met be boo;fc{);ebe ©laenifcf)e^c[)epenen<©oebecen/ oftebe pennin> gen baec ban gepjocebeect / en tpat Dienaengaen> DebobenljetgeeneDaecobecOaec toogi) IBogenbe albecepbt^ ten cefpecte ban De ^cïjepen De Judith cn» be Adriana Ijabben gI)ebifponeect / nocb in toefen tnasi/ om aitnet: t'fonec tf)bc tebienenfulclt^enbe Daec'tbeBoojbe.
Le foublìgné Ambaflàdeur iE^agae ayant in- formele vingtcin^uUme du paiTé MeOieurs les Eftats Genersux des Provinces Unies des nou · velles pretenfions que Ie Roy Tres-Cbreftien com- mence à faire fur la Ville de Condé & Ie Fort de Lintk, qui n'ont point eftéoccupés par feiarnjes pendant la derniere guerre, il fe trouve obligé de remontrer à L. L. S S.que MonGeurle MarquisdeC<i/?i/lïei«·- go a receu de plus advis du Gouverneur de Nro/iorf, que Ie Francois ont refolus de fe rendre Maiftrc de la- dite place, foit par furprife^ foii à vive force, fsnt donoer du temps à cequ'eUepuiiTeeftrefe^ouruc j & |
en cas -
fe pas, de Taiiieger avec les tormes ordinaires, auquej efiëélilstiennent un grand Corps d'Infanterie logdps dansles Villes de Pura?/. & de Wynosbergue, & de Cavallerie dans ics Chailellenies & les Dragons du Roy de France à demy lieuë de Neuport ^ ourre miìlt Suifles qu'ils peuvent tirer de Dunquerqite, avec quoy ilsfont en eftat d'aflembler bien-toft un Corps d'Ar- mée, & d'executer leur deiTein ; C'eft pourquoy le foubfigné Ambaflàdeur croif eftre de fon devóir de redoubler fes tres-inftantes, & ferieufes prieres & requifitions à L. L. S. S. àcequ'ellesprennentfans plusdedilayrefolution fur le prefent Memoire, & le precedent avec le Roy de la Grande BrUagne afia d'obliger fa Majefté Tres-Chreltienne des'abftenir de toutes nouveautés δε infraàionsdu dernier Trait· té de Paix, ou de fous mettre les pretenfions à la. decifion des Mediateurs ; futquoy il attend une prom- pte refponfe de L. L. S. S. afin de prevenir tous les defordres&inconveniens, qui pourroyenc furvenir & troubler de nouveau non leulement le repos des Faïs-bas, mais de touce l'Europe & Chrefiienté.
Fait à h Haye lefiiai/me £Άοφ milfix cmjoixanit ^huìt,
Signé,
GAMARRA.
»
DEn ondergefcbreven Ambaflàdeur van Span. gien , hebbende de Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden den vijf en tvin- tighfitn der voorleden iVlaendtgeinformeertoverde nieuwe pretenfien die den Alder- Chriflelijckften Koningh begint te doen opdeStadtCe»</cen'cFort Unck·, welcke niet door fijne wapenen geduyrende defen laetften Oorlogh hebben geoccupeert geweeft, vindt fich geobligeert aen U Hoogh Mogende te ver- toonen, dat te meer den Heer Marquis de Cafiel Re· rfr/go noch advijs van den Gouverneur van Nieufoert heeft omfangen, dat deFranfchengereiolveertzija haer Meefter van gefeyde plaetfe maecken, 'tzy by verraflchinge of met aller macht, fonder haentqdcte geven om gefecoureert te worden; en byfoo verre d'een noch d'ander van haer deflèynen niet en ghe- luckt, die te belegeren by ordinariflle formen , tot weicken eynde fy een groot gedeelte Voet-volckin de Steden van Feume en Wijnexiergen gelogeert hou- den, en *t Paerde-volck in haere Cafteelen, en de Dragons van den Koningh van Vranckrijck tot on- trent een half mijl van Nieufoort, behùven duyfiia Switfchers die fy mede uyt Duynkercken konnea trecken, met het welck fy in korten tijdt in ftaet zijn om een Leeger te vergaderen, en haer voorne- men t'executeren j Daerom den onderghefchreven Ambaflàdeur gelooft het fijn fchuldighe plicht te we- fen, fijne feer inftante en ernAige ghebeden en ver- foeckenaen Uw Hoogh Mogende· te verdubbelen, op dat fy fonder eenigh dilay op defe tegenwoordige en voorgaende Memorie met den Koning van Grooc Brittangien refolutie nemen,om fijne Alder-Chrifte- lijckfte Majefleyc t^obligeren fich t'onthouden vin alle nieuwigheden en vetbreeckinghe van het laet- ftèTraftaet van Vrede , of fijne pretenfien aen de decifie der Mediateurs t'onderwer^n} Op 't welc- ke hy van U Hoog Mogende een kort en fpoedig ant- woord verwacht, om alleinconvenientenendefor- dres voor te komen, die foudenkonnenopkomen, en van nieuws af niet alleen de rufte van de Nederlan- den troubleren, maer oock mede van JEvro^e en vaa al'tChriftcnrljck.
as que l'un ou l'autre des deux deifeinE nieré^f. s, de l'affieger avec les formes ordinaires, aubuel
Gedaen in *s Gravmhagt denfefiiendenj^guptt*fi- fiien boHdtrt acht en fefiigh.
Wasgeteeckent
OAMARRA. Q^aec |
-ocr page 870-
* <30 taiccbt be^ felfjen Daeg&^ gosb sebonöeti
tetecfoecftenD'J^eewtt Huygens, cnöeanDew ββεε ©0. iisofl. <i5et)eputeccöcn tot öe Spaenfche faechen ' ofte biel centsDeupiDefclbe; bacgaec^.bcnbid- oemelöen Heec^CmbafTabeucnociiniad^ in ecnflise HEctmen taiUben gaen cecommanbnen/bat gp bp Qen üecclQacqui^ de Caftel Rodrigo op beBcacDtigfie toiife enbe maniece nocg alle goebe <!@(ficten enbc bebboicen faoitOe boenenbeaenteenbeti/ om gent te btfpanecmtotgetabbouecenenbena&omen/ ban't gene bp boojgaenbe Concect / rnbe met geebbinben ban ben üeec ^Ombaffabeuc MoUna toe Londen ina^ gehanbelc / aengaenbe be Subfidiea ban toegSjen 2>pangien ten begoebc ban Sweden te foucnecen / al^ j^nDeb'eflentieelfle enbe noobtfaec&elricKfle poinct tot beGuarantie ban f)et iCcectaet ban ®?ebe A-tc» tweedeniBep lefUeben binnen Aken tuffcgen be twee gcoote ticoonen gemaechc enbe ggefteoten. Cnbe ^uben fp i^eecengaec @oog IQogenbe «Sebepuceec:' be meec-gemelben iteec ^Cmbaffaoeuc ban Spangien bp bie occafie communtcecen/ oocft copieldch bel)an< bigen be anttoooptban be fjooggfl gemclbe Kondig ban Vranckrijck Op be JH^ilfibe ban ben ggemclOen I^eec JÉncqui^be CaAel Rodrigo, caecbenbe fi|n Ji@aiefleptèp;etcnfien op eenigge bafïe piaecfen in be ^paenfcge ji^cbecIanDen ; toeIcK antboojbben {^crcbanBeuningea, e);ccao;ùinaci^ ^mbapbeuc banùefen^taetin Vranckrijck, oubrc anbecen bp fijnen ban Den thicnden Dee loopenbe ISiacnDt Ijecbiacct^fiatit abetrgefonbcn j fullenbe ben felben t^eet ban Beuningen, fli^ mebe ben i^eecBored, e);tcao|Dinati^ ISmbafrabcut in Engeiandc, enbe be ïleecbeGroot, ojbinaci^Umbaffaöeuc in Sweden Biecbanbp JEifTibe communicatie ggegeben tooj» benomtetlcecbentotbecfeibec naecicbcinge/ enbe todbcc^tebicnenfulcR^enbeDaec't beboojQe; oocl^ i^ totgelijcbecpnöe «Eptcect ban befe aefofutie bf:: öanbigBt aen be l^eec 'Appelboom, «Sptcaojbinaci^ «Snbopé ban ben lÌlohingg ban Sweden aigiec cefï' becenbe.
30en feventbienden fieeft ben ©epbent Sasburgh Dbec bit toecca een lUibientte bp ben @eec JH^atqui^ beCailel Rodrigo gegabt/ inbebielcbegp aen fdn (iÌ);ceUentie geeft gecemon|!ceect / goe feec bat gaec 6oog l@ogenbe bectoonbect bjacen / becmit^ tot nocg toe geen beminfieappacentie biiecbt getoont/ om ban teegen betoon Spangien fati^factte te ge« ben aen fijn JSIajefiept ban Sweden omtcentbebe· ïoofbe fubiidien 5 te meec / betogl be felbige begoojDe gep;efieectteb)o;ben neben^ be uptbiilTelingge bec Ülatificatien ban be Triple Alliantie,b)elclte becepti^ tUffcgen bfe Ittcoonen ban Engelandt enbe Sweden, (bolgen^inggehomenabbgfen) toaten ggefcgiebt j enbe bat be iSatiflcatie ban gacc üoogg l^l^ogenbe mebe baecbig bia^ om gee^cabeect te b)o;ben. ^at fgn (SjcceUentie naebe^felf^googgetng^gepbttoel Itonbe afnemen / goe be bjucgten beceybt^uptbe booifsTriple Alliantie bp bei^toon Spangien genoten tiiaten/ enbe na menfcge ooibeel ( boo; ^obe^ gena» bigen jegen) in toehomenbe tijben enbe boojbaUeti befelbe Sttoon nocg becbec fouDe ftonnen ggenieten/ bp albien aen googgfi gebacgte JEtajefiept ban Swe- den be beloofbe fati^foctie bue ebt ςερμβεει^
j^gn ^iccellentie geeft gemggeanttDoo;bt/ bat pbec 't boojfcg;ebe fn^rct m inbe maenbtban SluUa (efilebenaen get ^paenfcge l^ofgabbe ggefcg^eben / enbe bat alte be «Depecge^ boen tee tgbtbp eenigge JFcanfe ©olcftecen omttent Pcronnebanbendoui ciec bjacen afgenomen gelseelt / get taiclcb oojfaecb foube 3gn ( geitje» fgn «Sjxeflentie geliefbe te feggen) bat;becefi4utic ban get ^paenfcge J|of foo gaeft niet guöe bonnen aftornen al^ ffin <i5i;cellentic toel gab-
^ela^nbegetpoioctbangaetlgoog fliogenbe Beintcce(fcerbe©nbetbanen/ betoelcBe met onge= fonteette ©joceflen boo| b-lïbmfcalttept cefibetenbe to Ooftende toiccben becholggt / geeft gp aen fgn jweuentleinfeec etnlïige tetraen booj-ggebjagen pwceofBÖH^OB.feïienfeWtentfeB/ met betfoecit |
(ingebolgcgct^cactaet ,. , fon JEajefieptban Spangien enbe gaec l^oog ISog. in ben ^ace feftien honderr vijftig opgececgt ) mocgt toebomen. ^aec op fijn «;j;ceUcntie gem geeft te gemoetgeboett/ bat gpeenigetoepnige Dagen loil· be afbiacgten / enbe bat baec obec met ben anbecen naecoec fouben confetecen / om alle^ tot een equità· ble upt gomfie te brengen.
ï^oogg-gemelbelleec jQacqui^coecbe en paflant onbec anbece bifcoucfen mebe aen get fldlen ban Commiffariffen ban tocbccjijbi tot befliflìnge ban be openjiaenbe pjetenfien tuffcgen be twee Croonen/ enbe bia^ fdn lentie ban fentiment bat upt fo« banigge bp-een bomft toepnisge bjucgten fottben te becbiacgten jgn / bp albien (ulclt^boo; intecbentien ofte acbitcagie ban onpactijbigge niet toiecbcggf^ mopcnneect j taiant bp ^bien pbec op fijn pjetenfien enbe fulïcnuen (lip toilbeblgbenfiaen (gelgcbnae at^acentie te geloben toa^ ) foo foube uptfaobanige bp een-Itomfïe (fonbec intecbentie ban eenderde) meet ongepl ban goebe effecten cefultecen.
©ecfcgepQelleecen upt Bourgondien fepben ab* bijfen ontfangen te gebben bat be ^toitfecfcge Can< ton^ met beftcoon Spangien foube geaccojbeect ;ijn obecbejp;otectie ban get Franche Comté, enbe bat fes duyfent ;&t9itfeci bectoaect^ fouben ggefonben bircben.
Jlaec ina^ oocft niet bupten geope / bat op b'aen» fiaenDebp een bomHe bet: Cantoni / bie foube ftjil in be ji@aenb ban ^ctobec eecflHomenbe / be boo^fj protectie nocg betbec obec anbece ^paenfcge Xan> ben foube aengenomen toecben.
^aec lüttietbt ooch boo;feec&ei: geabbifeect/bat get €cactaet tuffcgen fgn tüepfeclgche J@ejefleptenbe be lücoon Sweden; bolbomen foube gefloten enbe gee catificeectsön.
3n't mibben banbe jRaaent ^ugnfli ben d^iaef ban Miranda, ejctcaojbinacid ^mbaffabeuc ban Portugael aen 't5>paenfcge ©of gebeflineect tot Ca- ramanchel aengebomen i een galbe mijl ban Madrid gelegen; bantoaecgpb'üeec ^VmbafTabeut: Keede ban fijne aenbomfle boo; een ftjnec ^omefiiquen met begetaoonigche complimenten ban aenbiebin* ge / enbe onbecgoubinge ban goebe cotcefponDentie geeft boen becbiittigen; gebenbebito^omeflicg te bennen / bat be oojfaecbe ban be^ gemetben ^dmbafi· fabeuc^ bct^ntie bupten bej&tabtboo;tquamboo| benieutDiggepbtenberanbecingge bie omtrent bed felfi^ logement toa^ boo^gebalien; jgnbe ban ft)· nent toegen benoobiggebeflellinggenbaecinnefoa beccégeabanceectggebjeejltoteffcctibelöcti al een ilup^ uptgehoofen enbe becepDt te gebben/ al^ taian· neec men m confibecatie geeft genomen / bat bomen· be al^ ejctcaojbinaci^ / ban toegen^'t /Ëtpaenfe ©of/ ban logement na beoubecgetooontefouDebetfieit toecbeny enbe bie|\oegen nocg toel eenigen t^t aen- loopen/ boo^aleec inbejbtaDt foube bomen; feg» ggenbe onbettuffcgen anbece bat foobanigen uptftei ban inüomen ban be^ tllmBaffabéuc^ toegen geafrei teect toiecbt/om get felbe niet eecbec te taten gefcgie* ben / al^ nae bat be ^con ban Batcerilie foube bec* tcocben 3gn / bat nu gaefi fijn foube. JQebe toiibe men feggen / bat get becanbecen ban foobanigg 310« gement ( sijnbe get felbe baei; itme boojbefen be Éee« een e)(tcaübinaci|9mbafrebeuc$ban gaec@o.|Qo. gebben geii^eect) boo} fonbamentgabt/ mir^ get felbe ggdeggentaia^ in bebupKe/ enbe omtcent be eupjingenban eenigge googe ]^ecfonagien otn *t ;&paenfcge J^of / aen be toelcae b'ongerufigepb ban bjeembe 3^omef{icque en j^amilie in 'toogg foube Sgn ; b'l^ec Reede geeft be^ anbecen baeggi gemef* be ]|eeceì8mbafrabeuc bangcIfjc6enbφttben/ enbe boenbetoelKomen.
^en<SDnneffabtebanCaftilien, geeft get becnementbanbe^aenfcge j£}tbe»anben acnageì:
itonuiV
bat baec in ten fpocbiggfïen niorgtc htctbinboo?- kJöS^ (ien/ 't3pbpcbocatiebanbeboojnoemöci»|ocetTcn ___
en OORLOGH, Acht^en-^veertighpBoeck, 839 |
V
-ocr page 871-
840 S AKEN vajn S Τ A E Τ
1iwmen / eiiöe toifrbteöefesBt Dat f)et J|of obec bc
__ i^JOCcbliren ban D'l^CCC Don Joan van Auftriain bc·
fe occanca!b?ptoatfcntimentD!]ebabt&ceft/ enbe ÓiIcUÌì getoont fouDe ijetiEicn in be ùepefclie^ bie bacc Düfc 5 tjn afgcfonbcn ; enbe foube boo| eetft flcojbon» neect fijn fjcl) na Confuegra te begeben tot nabere 0?= bjc/ enbe aen be ï^cetCminefiaMeBetopflimfllie (I3oubecnement op geb^agen flin in epgenbom / gc' lijch menfpjacR/ en niet booj interim, gelfjch öee op b'eccfle manfece/ febert be bDojgaenbe pacten acn ben J^fcc Oon Joan d'Auftria gebjeefi / en tot noci) toe geWeben toa^ 5 bocD gcltjch gefegöt nu aen öe Jêrci; Conneftable gljegcbcn / tot bat toebec een anDec éjin^ bacc toe fouDe gebeflineect too?bcn / en fpjacft men bananbecebemonficatiebanfentimen= tch mtcc/ cnDeonbecanDecenbanintCftfiingeban rosifiiJn-able pcnfioenen ente infeomllcn / bie biel oörc be honderc duyfènt fiuc&enbanafötcnfoubett bcbjagcn.
ilDrn öccft afn 't gjpacnfc l|of in bie bagljen twee tocballcn ban bifguntl geabbifeectaenbiebanGc- ciia, oüecgöefiomen binnen Cadix en Barcelone ce» fpfctiüc : bat ban Cadix foube befiaen / mitg be .ïïiarquié be Trucifal,fìcD met ISoning^ commiffie alöacc Drbinbenbe aen ben ©ice-?ibniicael ban be «ËfquaDje ban Don Hippolito Centurion tjabtboeti acnfcggljen / bat öp ö^t grootfie ban föne gictjepen foube geceeb mahen/ om neben^ó vier anöece S>paenr fe eenigc Slnfanterpe na üScbeclanb te b?enaen;toaEC ban bito Bice-^Dmiraelficöticufeecbe/ feggenbe tnet ^pangien gctiacteect te Ijebben om infante» üpe na Barcelone te bjengcp 5 toaec obec in contentie tacchcnbe/ t)ecftmcccgcmeIbe©jce-?ibmiraEl na= öecöanD grcefolbeect met fijn ii5fquab?e/ befiaenbe in vier ^cljcpen in See te loopen : niet tegcnfiaen&e DooiDen laaatqui^ De Trucifal tot ftet lebeccn ban Dito Siröip gefnmmeect toa| / en nictparecenbe met fci)ccp ban De ^taDt gljefcljooten toiecbt. ©at ban Barctlonej^/ Dac De <©a!ep ban Den ^atcoon ban Genua tot Dito Barcelone ban Allicante aengeUomen 3ijnDe / be ©ectogö ban Offuna ©ice-SopalDacc/ onDcc p?ctf]ct ban monficringe / be jjailitie in ïPape nrn ijccft laten homcn ; toaec obcc bito «©alepe ceni= Hc fiifpjcic battenbe/ ficD -gefpoet l)eeft omtebcc- tcfditn/ bocljinseesiinbe/ toiecbeupt De #>taDt twee fcIjootenopöcmflcDaen ; Daec op De.Capitep: nmaEnlLanbliomcnDe/ommetben ©ice-öop te fpjrechrn; 3ijneenigeg»olbateninDe<©aifpegefet/ cnöeallebe öiemen Daec upt gbenomen/ nae bat tofbec in De JlBoeKe göebiagöt bja^/ altoaect'ce= nemael ontlaben toiecbt / om te ficn toat boo? Con: tanten tegen^ be Boetten ban'tEanb bacc innege· iaben toaeccn/ enöe jijnbeviercn cwintighduyfent (ïuchenbanacljtenbcbonbcn / jtjnöieaengcflagen/ tnbc bc cefi bacc toebec in gclabcn getoojben.
^ebect fjceft be i^eec ^tmbaffabeuc ban Venetien, be I^eec Hlmbaflabcuc Reede beceect met een ecpjeffe blflte Die fijn aB. fcpDe ten fclben Dage oochgljeDacn teijrbbenaenbeéeecenNunciusbanbe f)au^/ cn StmbaffaDcuc ban benöepfcccefpectibe/ om cela» tie te boen ban pet^ Dat Ijem toa^ boo^ggeliomen/ ten cpnbe bat aen alle confïecen mocöt ban be cecDte Offcljapenfjepbt bec faetfien. ^ijn <C. geliefbe te fcg= gen / bat öPficDbebonben fjabt in fijn ÏÏogement Hare inne Ijp niet alleeit feèc pecienieufe iiec&ten Ijabt uptafteftacn/ maec beele ban fijne 5&ome(iöcqucn Ocflo?ben toaren ; en niet-tegenjlaenbeöp alle mo· Beitjfhe Diligentien fjabc bp geb?airt)t om te becanbe» ren/ nopt tot effect geRomen tuap/ be (ipgenaec öfc J&iipfen bie ftjn «ffi. baectoegebefpicieecthabt/ (1c{)baec ban oncceclunbe/ tot bàt be d^^aef ban Sandwich fto;teltjcit^ bectcoc&rn Jtinbe/ 3ijn4f.om foobanigi) aiogement te l^oof(iet aengouben ·, boeg totanttooojOt Rcèegl): bat aen ben <Bp8&tnaec om ceDcnen becgunt toa^ / om ban fijne Üupfingbe nae beliebcn te mogfjen bifponecen/ fonbec boo;0et @of ecngljiflaa!}en te honnen biojben. ïl^aeiropftjné. met bi! α €pgenaec beeft laten fp;eecRen / en tcecte> een/ enijettooojDtgebceseiifieeft/ ombitoEoge^ |
I mentinl&upMefuIIinÖföben/ fooBaefI aï^ gBice- paceect foube sijn; bjaecopficBbeclaetcnbe/ foube Öet onbeciuffc^en eöebeuct jijn / bat een JBinijicc ' ban be Hiepublgque ban Genua aen 't spaenfche j|of aebeflincect / onbec toeegö jfjnbe / boo? feechec i&ec» foon ban Genua bit J^up^bpfcl)?iftclijcbe<@bliga:> tie / cn met booj af bctalinge ban be ©up? / in éup» toa^genomen: baec omtcent becbec^ eenigije bif= coucffen foubcn geballen jijn / bie be faccfte nietbcc^ betecben. ©an allen toelcRen fijn bcctoittigtit 5ijnbe/ f)ab fjp ben (Cpgenaec laten toaccfcöoutocn ban be inconbenienten bie fpobaniglje Piocebucen foubcn Ronnen becoojfaecRen / en becfoecben be ba^ bigecemcbiebaecinnetetoiilenflellen; (jet toclche niet honnenbe becbctjgen /cn eene enbe anbece e);cu9 fen bp-geb;aggt toecbenbe/ bab fijn cefolutie gl)e< nomen / om occafte te nemen ban ^et boojfcpbe l|up$$tegaenbeflcl)tigen/ enbefic{) baec inne bin> benbe aen ben dEpgcnaec fulclt^ te laten toeten ; met bectcoutoen/ bat get niet qualtjcN foube gbenomen too;ben / bat t)p bie nacljt baec foube cuflen/ geigcb boojt^ bet noobigbebaec toebefiellen liet/ enbe op bie maniece (icb in poffefTie gbefielt babt. ^ijne C geliefbe feecboogb te ponbececen btt engagement bacc inne bp ficb bebonben fléeft/en be gcoote necefli» tept / om foobanige cefolutie te moeten nemen / αΰ foo bet boo? fijn €.bp fijne ©jincipalen niet te bec anttooojben foube getoeefl jijn/ bat fönc «β. al^ <Se= abmitteecbe '^mbaffabeuc ban be t^epublicque ban Venetien, Ijet tooD|D DcbbcnDe/ om binnen toepniaö Dagen in een Eogement te bonnen obecgaen/en baec ban pact gegcbcn öebbenbeaenfpne ©becigöepbt/ ebentoel baec nae een mfnbec enbe nocij niet geab« mitteect JHairaflecbanbeöcpublücque ban Genua foobanigb llogcmcnt occupeccn foube *. enbe alfoa fqn becfiaen babt / bat omtcent Defe faccfte ban fijne ^jocebucen niet allee bitujö^ nae be toaccbcpbt gcbifcouccect toa^ / en ooch ban becfcbepbe öefix luticn/ bie bift op/ foobantocgben^'tSpaenfche i||Qf/ a!^ bie ban Genua foubenhonnenbolgbeu: fijne C. gocbt gebonbcn babt bem op Defe maniece te infoimccen : met bpboeginge ban beele belecfbe eCP^cfTien omtcent De goeDe intelligentie tuffcben bepbec cefpcctibe Sereniffime Republicque. (©p at Ie'ttoelcRelieec Reede fijn (g.nae ttjbt^ söciegent» Örpöt bejegent beeft / oocftalle^ aengebooben/ bat tot onbeclingbe fatigfactie buptenafiebectoijbecin» abe foube bonnen bp bebanbtgbenomenbaccbcn/ baec toe fuppcDitcccnDe / bet geen e bp cppccicntie lii anbece occaficn aen 't Hof Doo? bfw toa^ opsDe» meccritj cn bcfft bonnen mcccftcn/ Dat be i^eec ?llmbaffaDcuc gcetne göeflcn gaDt / bat bP bacc i^oogb ll^ocbenDe bacc ban foo beel becbaclcn foube.
©cn twintighften bceft b'fêecc Sasborgh toebccottt eene pacticuliece aubientie bp fijn (gpccllcntie ben ïl?cec Hatqui^ be Caftel Rodrigo gebabt/ enbein be felbe geceiteccett/ 't geen bp bem op ben fe ven- tienden befc^ boojfs JSaaenbg acn fgn «excellentie ίί gecemonficeect abetoeefï omtcent bc oncecbtmatfae "^jocebucen/ baec mebe beele 3|ngcfetenenban baec oog JSQogenbe / booj be ^bmtcalitept cefibecenbe tot OoAende 8ebc):eect toiccben j bat bP nitt RonOe ttoöffelrn / offön4E]CCcllentie babbe na bcjielf^ bo» ge toij^bcpt upt tftt tappo;t ban Mr.Comeiis Loots, genoegbfaem Ronnen jlen enbe begctjptn boe feec bp beQecbtec^albaecbicectelilcRtoiecb gbebacn te> tbtn ben cecbten gconbt en bupbeI0cRen (In ban iet (®cactaet ban dsaacine/ in ben giaece feftien londert vijftigh tuffcbe(i ben ï^eec Coningb ban Spangien enbeöaecÉooB JÊosenbeBiflooten} en« De beeft biecbalbenfgn€;ccelIentie nocbmBel^bec< fotbt/ get befelbe mocbte gelieben op fàobaniglie cecbtmatige mibbden te bencRen / toaec boo; aen be boojfcbjebe fjaec l^tiogf) HQogenbe ^ngefetenen een ioiteenbilIijcReÉ)cpebitieban 3u(iitic raocfitc toe« Romen / om alfoo alle becbeceonbtplenbebecton' öccinaentepiebenieccn. , -, , ;bÖn «ycdlentie beeft Daec op geanttoooibt / tot
Deifflfp |
-ocr page 872-
en ο ο R L ο G< aci^ enveerüghfie kecL 841
ίig. ïiiiS felfiS bolfioinctt ifltenöe toaiS/ alle wcStmattg m-- Ü^tmtmient aen&eboo?f3a»aefetenente üoen erian^ gen/enùetiattotWenepniicaeniKrt SCmöaiTa'
ìiÉurbaiiSpaignen fouöe öoen afoaen öe wppo?tcn/ ijetodcfic obec tiie materie Bp öeii iïaetj!i-S|eei: Marmol flettigli «ÊrttllenrictoacenobecQpeUlject getocefl/ oni-- me öefelbe nebenss öte Dan De l^cecc Loocs te Utftteceu/ cnöealsföanmetfoaïiamoliei^eccen / aljï Det öacc ]^otiöD Ιίδοδ. fouöen oelietoen te ijeputecen/ bacc tiott in confeccntietetcelien ^ . , ^
ix^èeece Symon, ^?efìtìient m bes ïtoJntnofisS öecc fien öamec / booi befen tot itiilTel oerefibeevt Ocööen^ öe/ijSboeninaelsi <i3ecommittcci;t nebensib' i|ccceii
ïtaebtsü^eecen Cocci enöeFaes, om na 't Franche
comtétebertrecfien / enbe tnfo?matte te nemen op alle Bet gene albaec tn 't obergeben ban öte ©^obintte aen be ücoon ©janchcijtft iii gebaen aetoeelt.
©êt;f£f)eplJc©etfooncn/bicmeenïten met fieiiinsite feonnen fpieecRen / toilben bccfceficceit / bat b' ï^eec àlmbafTabeiic Colbert, ^en 't «SngelfiD^of aisf nocD alle upteupe bebboicen en gcoote offcesJ foube aentoen- bcncnpjefentercn /oin «engelanbt t'tnbuceuen / ten Èpnbe alle be 5?canfc manufacturen btrcctelijtb op €ngelanbt/enbebjeban «Sngelanbt op ©zanchrijcft fouben gefonben bJO?ben / om alfo be Commcccie ban flnbete Staten en Eanben afte ttec&enj bat me- be niet fouüe becgeeten too?ben aen «Sngelanbt te boen ticgrijpert fjoe gtoote boo?iïeelen tiptte fjnbien fou^ ben ïionnengèijaelt too?bcn / fóo toanneec be|iro:= ncn ©jancftrijcfi en «öngelaniit öaec macDten ter ^eebaei tóe éefàmentljjch toilöert emplopecen.
g^en vier ch twintighften gafb'J^eec j^aenfcOen SïmbalTabeuc te öennen/ bat ben jusarquts/ tot af= ï)anbelingljbct<©oli:enöifcDebifrcKntett/ gabt goebt gljebonbenb'i^eercn Jan vander Walleen Vidlor de Buck, Dettoaectsf te tommittcreni Hlaegnbe oóc6 ober be ®?ocebucen ban bcfen ^taet tegen be ^paeufcDe / ae®iö Bliitötupt 't bolgcnbe .fpOemoriael j
Memoriacl.
Le foufigné ^üibaiTadeUr i'Efpàgm, fe trouve ob- ligédc monftreraMeffieurs les Eftats Generaux des Provinces Unies qu'ayant donné pare à Mon- fieur Ie Marquis de Cafiil B.üjrigi> du coatehu de là dèr- hiere refolution que L. L, S. S. ont prifc fur fon me- moire du dix feftitfmt du paffe ; fon Excellence a trou vè bond'erivoyer icy leS Sieurs Jianvan dtnWalU ^ Pre- mier Deputè de la Chambre da Camtturci Sc ìSavigàtion feancà Bruges^ & ViÌlir de B«ftPenfionaire& Fifcal de la mefme Chambre, & comiii'ils viciinent autho- rifés pour traitter de la relaxation des Baftimens J detenus en ces Provinces, 6c de leurs char- ges , il prie & requierc tres afFeftueufement L. L. S, S, de vouloir nommer des Commiffaires, pourentrer aveceuxen Conference, lepluftoftqu'ilferapoflìble tant fur ce fujet que d'autres points concernants le Commerce, afin de prevenir touts les diflferens qui pourroiencfurvenira l'avenir ; fon Excellence ayant faic Relafcherle VaiÌTeaunommé les Armes di Zfhadi avcc routes a Charge, afin de tefmoigner à L. L. S, S» combien l'on fouhaitte, d'entretenir une parfaite cor- refjpondence avcc c'eft Eftat & leuy donner toute la fatisfaéìion poflible en ce qui eft aucunemenc raifo- nable. Le foufigné AmbaHadeur à diffèré jufques a prefent de reodre compre ί fa iHajeftè du mouvais traittemenc»qus l'on fair 4 fes fujers puifque lesBylan^ rfwayantefté declarées libres en vertudu Traittède Marine, par forme de Rtpnfailles ontefté depuis ar·' reftèes fans fondement, fur ce qu'ont donnè a enten- dre les Propnetaire de Vaifleau Judith , qui n'ont jamais fccu prouverqu'ilauroientobtenu, comm'ils l'onc alleguéj dans leur Requeftela fuper Revtjoooa annullation de la fentence, afin de ne pas donner fu- jedàfa Majefté d'en ufer de mefme contrelesfujedls decer Eftat i.<»mm'il luy feroir fort facile, par ce que cela interrómproit le Commerce en quoy L, L. SiS. fctrouv.erflyentforrinrereirées, maisildoitse- ; VlDecl - - - neantmoins faire fes pìainsa L. L. S. S. de ce que dàns preique routes leurs Lettres & Reiolurions on fe fert de termes £·ί»ί«Λ<ί« & demwamde Reprefdillis {\ir des pretexres qui d'ordinaire font mal fondès, traittant les fujers de fa Majefté rres rudemenr qui ne caufe pas peu de reflèntimenr, &ainfi il veut efperer que L.L. S.S. en uferont à l'avenir avec plus de moderation qui cor- refponde à la maniere obligeanté» donr on afe en rou- tes rencontres de la part de fa Majefté à leur elgard; |
Fait ala Hajt h vingt quatriefme jfittr £ Aauft.
Memoriacl.
m
DEn ondergefchreven Ambaffadeur van Spanjmi vindt fich gheobligeertte verthoonen aen de Heeren Staten Generaci der Vereeni^de Ne- derlanden , dat hy part heeft ghegeven aen de Heer Marauis dt Caflel Rodrigo des inhoudts vari de laetfte Refo urie die haer Hoogh Mogende ghenomen heb- ben , op zyn Memorie van den fivembienflen paflaroi fyn Excellentie heeftgoet ghevonden alhier te fenden de Heeren lem van dm (falle, eerfte Gedeputeerde van de Kamer van Commercieende Navigatie, fit- tende rot Bruggbt , cnde ViSor van Bticl(_ Penfionarii endeFifcael van de fel ve Kamer ,en aJioo zy komea gheauthorifeert om te traöeren over de relaxatie 4er Scheepen van Ooftendt in defe Provinciën met haeré ladinghe vaftghehouden, foo bidt ende verfoeckt hy feer vriendelijck aen haer Hoogh Mogende Com- miflarifen re nomineren, om met haer ioo haeft heé moghelijck is in conferentie te treden, foo over dat fujeö, als andere pointen concernerende de Com- mercie, om voor te komen alle difFerenten diein'c toekomende mochten gefchieden j Syn Excellentiè hebbende doen ontflaen't Schip genaemt de Wape- nenvan met alle de ladinghe, om te betuy- gen aeh haér Hoogh Melende hoefeer men wenfchC een rechte correfpondentie met defen Stàet te onder- houden , ende haer alle inoghelijcke fatisfedie di· eenichfints redelijck is, te geven. Den onderghe- fchreven Ambafladeur heeft tor nu toeghcdifièrcerü reeckeöinghe te ghevcnaen zyne M^efteydt van'c quaec traaement tgénemenaenfyne Onderdanen is doende, door diende Bylanders vry verklaert fya jheweeft, uyt krachte van't Traétaet van Marine ; >y forme van Reprefaillien is federt ghearrefteert, ( fonder fondement ) gelij ck de Eygenaers van'tSchip ludith voorgegeven hebben, die noyt konnen bewy- fen, dat fy gheobtineerr hebben gelijck zy alleguerea in haer Requefte de fuper Revifie of annullarle van de Sententie, om geen reden te geven aen fyne Maje- fteyt 'tielve regen de Onderdanen van defen Staett» gebruycken, gelijck'themgemacfcelijckfoudezyn , raaer'tfoudede Commercie té feer interromperen » in'twelck haer Hoogh Mogende haer tefeerghein- tereflecrt foude vinden ; maer hy is fchuldigh noch- tans fyne klachten aen haer Hoogh Mogh?ndè te doen, door dien men fich by naiu alle hare Brieven ende Refolutien dient met feer ftootende termen» en dreygingen van. Reprefallien op pretexten die or- dinaris nier welgefondeert tyn, traöerende de On* derdanen van fyne Majefteyt feer ftrengelijck, ;!iger ne geen weynighe ghevoelen veroorfaeckr,· foo wit hy hoopen dat haer Hoogh Moghende meerder mo- deratie in't toekomende fullen ghebruycken, di< over een komen mogen met de obligerende manïerci die men tot haer van weghenfyne Mijéfteyt in allé rencontres is gebruyckende*
GhedaenindenHi^rden24..Augufty. .
^en H^acQuiiCÌ /om fm toilbe^btgijept te he^ai nentot afDanbeling|[) bec ban meutoiü bp ^mtb' roeit gemobeecbe queste / ftD^f op ben achteà twintighften aen V^ec ban Seuningep bolgfienbe Ìiatffibei ^^^
mU MòHf |
-ocr page 873-
1668
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
Moiifieur,
J'Ay receu voftre Lettre du dixicfmt d'jloufl: avec k refponfe.qui vüusaefté donnèe de la pare de fa Majeftè Tres - Chrellienne, fur la communication quevousluy avie» donnée de la Lettre que je voiis efcrivis fur ce, que vous m'aviès fait infinuer des pre* tenfionsfurCondè&autres Places , commè auffy la refponie de Monfieur Louuois fur quelques-uns des grieft dontjevousavois addrefles nos plaintes,& quoy quefurtoutes ces chofes il y auroic beaucoup a dire &àreipondrejneantmoÌnscommefa Majefté con- fentqu'il'fefalTé une encreveiia de Commiffaires De- putèsdepari&d'autres.pour eüaininer cette diffi- cnltè&qa'Ei le donne lieu d'efperer qu'elle en tacili- tera Taccommodemenc j il feroit fuperflus de vous deduiré icy les raifons & exceptions , quife peuvent oppoferaux dcfdirs demandes , & qui fe pourront produire plus àceinpsdinsle lieu de la Commiffion j Toutcequeje vous puis dire pour le prefent eli, qa'il n'y auraaucun retardement denoftre part à pro- ceder à cette Commiffion, & que pour céc ,effed je fcray bienaifedefcavoirlesfentimentdela Cour oìi vouseftes, & les voftre particulierstouchant le lieu, & la forme d'icelle, afin que felon cela jepuiiTe aufly prendre mes mefures.
Tirhmm U vingt htiidiefme Amft.
EftoitSigne', LcMarquisde CASTEL RODRIGO.
Mijn Heer,
ICk hebbc ontfanghefauwen Brief van den Jluguftus met het antwoordt 't gene u ghegeven is gheweeft vanwe^en fyne Aldcr-Chriftelijckfte Majefteyt > oj) de communicatie die ghygedaen had- de van den Brief dienicku fchreefop'tgeneghy my dede infinaeren rakende de pretenfien op CotM code andere Ptaetfen, als mide 'c antwoort vaaden Heer it Lettvois over eenighe fchaede, waer van w7onfe klachten hadden gheaddreileert, en hoewel op alle defe dingen veel tefe^en en t'aètwoorden foudefVjl- len, niettemin ghetijckfyne Majefteyt conf^nieert dat mén dóet een famenlcomfte van CommiflaiKen godeputeert van beyde fy den , onï te examineren de- iedifficulteyt, endathy plaets gheeftomte hoopen dat hy het vlecommodement fai facxliteren, 'tfoude onnoodigh zyn u bier voor te (lellen de redenen énde eïceptien , die fich'mochten oppoferen tot de voor- noemde vtaghen de vvekke men met beter tijdt kan vdortbitengen in de plaetfevande Commiflie. ^1't geene icfc u voor't tèghenwoordtghe kan leggen, is, dattër geen verlengingé van onfen t'wegen om te prö- cederentot deieCommiffie i», daeroro tot dien eyn- de, ick foade feer blydeüijn focvick ·Μτίββ'tgevoelen van't HofwaerghyzyCj endeparticulierlijckffuwe raeéfcende de plaets , ende forme van de iel ve, op dat iêk daer over inijne maten kondc nenlifn. I;,. ivt:,
' TDitmiidemZ, jiugaftui
I ·
Was geteeckent
·; (li
Den Marquisde Cafttl Ï^cirigo,
TDcii dertighiien obetïjaf i5'ï|ecr^paeiifc8en
l)afTat)e«f toltici: i3it ölagtigD JBeinoctad :
* Efoubfigné AmbaSideur J'E/pa^ne, ayantenvoyé ji .flMonlifturle Alarquis ά>€φΙ Redrige^ larefolu- •i tiönque MeÏfietirsIesEftatsdes Provinces Unies entpr»fei'««it»»/w»dü courant, auregarddequelques
Vai^caux<^eleursrubj€<^, detenutaQgy^w/»^
·· i-t ■ · ' |
dire à L. L. S. δ. que fon Excdlence trouve bieh eftrange, qu elle» ie veüiJlent fervir des termes fi im- perieurs&depotiques, contre unPrincc Souverain puisque c'eft tout ce que L. L, S, S. porroient faire envers leurs fabjeiis, n'ayant jamais eftèJacoHftu- me, quel'on preferì ve ace ux qui ne le font pas des Unfimbahles ^ n'y ayant pas de raifon que l'ou traitte pisles fubjedsdu Royfon Maiftrej puisque les vaif- ieauxdeces Provinces ne trouvent aucune partme- lieur accuöil que dans fes havres, & quant au fait fon £xcellence fouftient qaela fuppofition lurlaquelle L. L. S. S» fondent leur refolution , eft abufive, pui(. que Ie'Seigneur Lset; ne luy a jamais parie que deux fois, la premiere en prefence du Sieur RefidentSai- iurgb, cüil ne luy fit qu'on compliment, &Iafe- conde en revenant d'OaflenJi, en laquelleilluydita peine douze mots, luy delivrant un grand volume de .papiers, quicontenoient 1'informationqa'ilyavoyc pnfe, àquoyfon Excellence repartit, quelcsayanc veu &c examiné . £lle luy refpondroit, de for.te, que tout ce queledit Sieur Lom/a fuppofé, eft contre la verkè du fait, & qu'il eftbien plusabufif que fon Excellence aitniéce quis'eft paffé entre Elle & le Sieur de Βηψτβψ^,, eftantainfi qu'elle luy dit, que Γοη prendroit les informations, & qu'elle affumeroi: àfoyles Caafes pour refoudre fommairement felon lajuftice; de forte quefon Excellence ne comprend pasiurquoy L, L.S. fondent leur precipitance , puifque dans toute l'Europe Γοη doit obferver les ter- més ' ordinaires des Procés, fansy agir d'authorité fouveraine , d'autant plus que L, L. S.S, en ont donne unexemple convaincant, n'ayant pas fait re- ftituerles BylaodresdOo^W», ny leur charges quoy qu'il conftoit qu'elles appartenoienc anx fubjeösdu Roy fon Maiftre , car encore bien qu'une partie auroitappartenu aux Angloisielon la Traitté de Ma- rine /» Vaipimlibrertndlaebargeliire,Comme:L.L,S.S, le fouftiennent en toutes rencontres J Et afin qu'elles foyent parfaittement informées da tout, il joindt icy les Copiesdes informations qu'il ontefté prifespar ceux de Γ jidmirauté & par les Parties, afin que L.L. SiS. connoiflent queJ'onaagy, öcagitavec toute forte de j uftification de la pare de fa Majefté
Fait 4ΙΛ Hayt h vingt nmfitfmf d'j4ouft·
Signtf
GA MARRA.
DEb onderghefchreven -^mbaOTadeurvan Spuojtu hebbende gelonden aen den Heer Marquis de CepilRtMgt, de refolutie die de Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden den il/fitn der laopende Maendt hebben genomen , ten regirde vaneenige Schepen harer Onderdanen opgehoudea ttOtftmdt, hy behoort te feggen aen u Ho. Mog.dat zyn Excellencie het feer vreemt vint, dat zy haer willen dienen met foo hooghmoedighe en depotiqoes termen, tegeni een Souverain Prins,^ door dien haer Ho. Móg. niet anders konden doen aen haereyghen Onderdanen zijnde noyt geen gewoonte geweeft dat menvoorfchrijft aendie geene die van geen gelijcke Wetten en zijn, mits dien de Schepen van defe Pro- vintien in geene plaets beter onfhaélt en worden als in fyne havens; en rakende de . fake, fyn Excellentie hoadt ftaende dat de fufpofitie op't welckhaer Ho. Mo^ haer refolutie fonderen, is bedriegelyck , door dien den Heer Iwif hem noyt heeft ghefproken aJï twee mael,de eerfte in de tegenwoordigheyt van den Heer Refiimt Sasburg, waer hy niet anders dede als een com-i plement, en het tweede , wederkomende < vanOof- tende in twelckehy ternacawer noot twaelf jwobrdeQ fprak, hem overleverende een groot volume papierea in houdende d'informatie die hy genomen hadde,wacr c^^ fyn Excel, repliceerde als hy die gefien en geexami- neerthad hem fonde intwoorde, ioo daca*tgenede Hecriiw heeft gcfuppofe^rt is tegen de waerheyt v^. |
-ocr page 874-
en ο ο R L ο G. ach enueert/ghfle kecL
peutrien innoveramoins queles proprietairesexhi- ióóèi
bent Γ eBe que fa Majefté a donne de reforimtion ·ιί«
& au regard du ì<l!ivired'Adriane que fes parues mefme
confeiïent la Litiffendmci par Appel rf AlaAii
Quant au deuxielme membre de iafubdite Refo-
lutionpourlareftitution des Navires detenus à O-
Pende appartenants aux Sujedlsde eet Eftat, lefdits De-
putez prefentent deprocurerde fadite Excell. autho-
rifation poarleiirrelaxation, en cas qu'ilsfoient pris
contre Ie Traitté de Marine, moyennant que les Hauti
Seig. par refolution declarent iibres leldits Λ» rienf
Navires detenus en ce Provinces, pour quel cffcdb
lefdits Deputez font venusicy deuement authorifez.
Surquoy lefoufignè Ambaiïkdeur actend une Refo-
lution de les Hauts Puiflants fans refomption»
A la Hayt Ie premier jour di Septtmbrt.
DEn onderghefchreven Ainbafladeur van SpHn-
gien, hebbende de Refolutie van de Heerea
Staten Generaci der Vereenichde Nederlan-
den vanden zg. der voorleden maent, by'tweické
haer Ho. Mog. verklaren, dat fy veiioecken de Ka-
mervan Commercie geftabileertte JSntgge, gheilelc
by den Heer Marquis de Caflel UiJrigo, om haer té
doen authoriferen by fyne Excellentie j om te trade-
renen flichten metde Heeren Gedeputeerden van
j defen Staet, foo op de fatisfadie te gheven aen de
Geintereffeerden van de Schepen de ladiri en Adriani
als op de compenfatie der Intereftengheleden by dé
Onderdanen van deie Provintien, in de Scheepen
en Koopmanfchappen ghenomen doorjd'Armateurs
van Ooftende j vindt hem geobligeert te feggen dat hy
fich met genoech kan verwonderen, dat iu de gefey-
de Rofolutiehare Ho. Mog. voorftellen een diffini-
tivedecifie , als of aen de voornoemde Geinteref-
feerden vandeiöi/ΛΑ en j^i/Wdwe foude fyn geadjugeerc
hare pretenfien om te vreden te zijn met d'lnkomite
van 19. Schepentoebehoorende de Onderdanen van
den Koninghfyn Meefter in defe Provinciën opge-
houden, fonder een fchuldige reHexie te nemen op
den inhout der voorgaende Memorien-, ende rede-
nen geallegueert in de Cqpferentien namentlijck dat
het Schip de Judith hy drie Sententien , €n fel ver
by Revifie is verklaert van goede prys, in'twelcke
men niets kan vernieuwen, ten zy dat de Eygenaers
voorbrengen, de Ade diezyne Majefteytvan'Rè-
formatie heeft ghegeven, en ten regarde van't Schip
d'Airiane, deparchyen belijden fel ver de Litilpen-
dentie by Appel tot Madrid,
Raeckende'ttmwi» Ι/Λ der voornoemde Refola·'
tie voor de reftitude van de Scheepen wederhouden
te Oofiendi, toebehoorende aen de Onderdanen van
defen Staeti degefeyde Gedeputeerden prefenteren
te procureren van zyn bovengenoemde Excellentie
d'authorifatie voor haer relaxatie, foo het is, datzy
zyn genomen tegen het Traftaetvan Marine, by
aldien hare Ho» Mog. by Refolutie vry verklaren dé
voornoemde 19. Scheepen in defe jProvintien we-
derhouden ; tot wekken eynde de gefeyde Gedepu-
teerden hier zyn gekomen volkomentlijck gheautho-
rifeert. Op't welcke den Onderghefchreven Am-
baffadeur verwacht vati Uwe Ho. Mog. een refo-
lutie fonder refumptie. 1
In den Hage den eerilen September,
ïSe refolutie ijiec op toass al toebec CommiflTonaeli
®e i^paenfcïje om te Betooncn bat b' gimperienfe
maniere ban boen ( gljelijch ben 31imba(Tabeuc in fijn
ItSemodael noembe ) ban befen ^taet tot nabeel ban
Daec reputatie niettoiiben acnfien / introbuceetben
allesi tot be;toaringf)e ban Daer jjlog. <0nbctbai
nen toat fp met facpn itonben.
tDenbctbenontfingenliaecï^o. llSo.ecn iDiflïbe
ban 't Collegie ter 3Cbmiralitept in Eeelant j geftlj^ei
ben tot ilàibbeliJHti} bcn tiegen cn tbjintigfien Sliugufli
lefHeben/ ïjoubenbe in effect bat Daer €b. BSrigt toate/
oocft bebonben toterbe / bat toegcnsi ben Öoning bart
.i^paigoen op 't jpoit St. Maria, Jeggöenbe oen be ïSe^
SiSbbb ζ ijier^
liéS» deftecke, en dat is noch meer bedriegelijcfc dat fyne
..—- Excellentie heeft verforght'cgcenc tulïchen hemen-
deden Heer van finf^er/i/^citisgepafleert,zijndeghe-
lijck hy feyt, dat men iniormatien foude nemen, en
by hem de oorfaecken overdenckendeom ten korftcn
volgens de Juftitie daer op te refolvèren, foo dat fyne
Excellentie nietkaii begrijpen waer op hare Ho: Mo,
haer verhaeftinge fonderen door dien men in geheel
Europa behoort t'obferveren de ordinarifle termen
van proces , fonder aen te gaen by fouveraineauthori-
ceyt ; dat meer is,, u Ηοί Aiüg. hebben ghegcven een
overtuyght exempel, doende niet reftitueren de Sy-
landcrs van üoliende noch bare ladinge, hoewel zy
wiften dat het was toebehoorende aen de Onderda-
nen van den Coningh fyn Meefter, of het was dat een
gedeelte aen de Engelfche hadde toebehoort ; volgens
het Tradtaet van de Marine, een viy[chip maickt dtiadw
gevrj, gelijck uwe Ho: Mo: in alle voorvallen ftaende
houden ; En op dat fy perfeftelijck van alles mochten
zijn geinfürmeert, hy voeght hier by de informatien
diegenomen lyneheweeit by die van de Admirali-
teytenby depart^en, op dat haer Ho: Mog: mogen
fien dat men heeft ghewerckt, eude werckt met alle
foorte van juftiiicatie van de zijde van zyne Maje-
fteyt.
Gedaen in den Hage den «ψ» »> twimighflen Au-
guftus.
Was geteeckent
GAM ARR a.
't «piiije ban ifiuöuüi fiin binnen 25?iifìcl cent
ce onlnden tuffcöcn De naasitlcaet enbc öe gï>êccfienjS
bauijci^aticontliaen / tocaDenss D^t Eoöcrcn ban
Ijet ïïegiment ^patgnacctsi banöm <iSraef ban Mon-
terey, fijnbe be J^eecen |iaaöi(ti"act i»el cencgcn 't
. bao?fclj?cbe ït cgiment binnen be ^taöt te boen loge-
cen jom'tfelbefootebetec tc mooOcn tonfecbccen ;
cbogl) Jjet fcljcen bat be ^cftenii ( bafl flacnbe op Ija-
ce#?ibilc8icn)baet: toe santfcft nieten feonben ce-
folbewn.
oEnbe ttepenoecutiöten/bat ben «©raefban Za'a
zar o?b?e fotibe befiomeniieiiben / om aite Ijet lönlclt 't
toelctt fijn «Êb. tot bienli ban ben i^cec i^iinjs Don
lean fjabbe-aengenomen/ te tontinuecen / en oocTi met
bagficlijcferonbécljoiibt te bcrfojgöen ; toaec «ptge-
p?efnmeert toietbt of be asefoUitie ban ftet i^paenfege
igoff/cfmben^eec€onne|irtble ban Caftïiüen fjeci
toaertis tefenben/ toebecom tod niocftt becanbect fijn/
enbe bat fijn ^oogijept noci) obcrfoubehomen / maer
'tteaiS miiSjebogÖallefïntii bleécfi batfiet ©olciibit
geenne öabbegefien,
33en eecflen ^eptembec eyfjibeecben b' ïleec
é^paenfcijen Sdmüaflaöeuc bitnabec jpemo?iaelJ
IE Sotifignè Ambafladeur i' Tifpagne , ayant veu
^la RsfoIution des Meflieurs les Eftats Gencraux
de Provinccs Unies da vinginrufiefme du mois pa(-
fè,danslaquelIeL.L.S.S. declarant de requerir les
Deputès de ia Chambre da Gom merce eftablie à Br«.
ge!, Gommis par iÀonfr. Il Marqtiis de Caflel Rodrigo , de
fe faire authorifer de fon Excellence, pour traitter &
»ro»yijfiravec les Seigneurs Deputesde ceft Eftit tant
iur lafatisfa<3:ion à donneraux Inrereflcs des Navires
Ittditb e? virfrifl/iequelur lacompenfacion deslnterefts
fouiFerts par les Sajets de ces Provinces, dans les Na-
vires & Marchandifes prifes par les Armateurs de
0^<βίί ; fe trouve obligè de dirt qu'il ne peut aiïes
s'eftönnér , quedansladiteRefolurionles Hauts Puif-
fatis fuppofent nne dedfion definitive, comme fi auxdirs
IntereiTés de Judith [S Adriana feioient adjugeet leurj
Pretenfions poureftre fatisfaid du provenu de dix muf
• Navires'des Sujets du Roy fon Maiftre detenus en
cesProvinceS ; fansavoir fait une diie refleïStion fur Ie
contenu de fes precedentes memoires , & Ie? rai-
fonsallegùées dansles conferences , & notamment
que leNavirela luditbpir trois Sentences & mefme
parwi/fineftdeclare de bonne priie en quoy on ne
-ocr page 875-
84+ S A Κ EN van S Τ A E Τ
tm. bictebe ^Stöclöe omtcent Knttoerpcn/Warert g^c -' fidt eentge (0fftttec£n / öetoclcBe albacc af - bojìiecùm fcccfeerc Eafle» op be iiptoaenïie cube inlioincntic goc' ï)£«ncntieÉoopmanfclj0pp«i ten DdjoeDe ban öcn ÖiioööflgcmclticitlioiMngljitot gcoote tifcaininoïiii tept / oocii nait bc paffcceiiiie ^cijepcn i bccfoecUeuöe oitt öe baeu t«tt? geallcQuecctifrcbcneH / bat Ijaec J^o. .ïlBog.geltcfbcn/tot tocgDnemtnge bec boo?f3 iSieui totgljcbc» gljepltcgljt aen bc5pbebaii ^patgncii/ fooi tiautge mibbele» tπ 't toeccli te boen ftcllcu / aljs befcl- bctcBÌjciisi alle btbctfie ban l^cgotic eiibe tot tnam^ teiuie ban liet i€i*attact ban ©jeDe foiiben bebtnben te beI)oorm.a©acc op albooccnè Ijicc bojberss innctc treben / acn 't gDenielbc Collegie tee itbniicalitcpt tiS gecefmbeett/batljaci-iÊb» l)aec i^oogO iilìog. oui= (lanbelijcft enbe fpecificquelijch toilbeu bei-igljteii citbe irtfojaicren / toacr iiiiic bc laiïcuop 't boo^fepbe jFo?t 5c. Maria gOebojbeft üJOJbenbc / bellonbe» ì oni fulcïgebJetcitfüube/al.öbaufoobanigc naecbece te> foliitte genomen te b3o?bcn / gelyctt men tot boojftoo- minge ban biberftc ban .iSegottatte enbc tot.matntc- niie ban 't boo?f3 (ïcactact ban J5?ebe foHöe Dcbtnben te Def)oo?en.
^ebect 5yn be ÏJeecen ^paenfc ComiiiifTaciffert vander Walleenbe de Buck, ijtcc acngeliomen : ïleecen Huygensenbe anbete metljaec( piefent bett ^paenfcfjc 31imbaflabeuc ) in Confecentte gebjeefl jijiiöe/ öcben ben btei-bcn Ijtei; ban iiappo?t ; bjaer op ooebgcbonbeniiitebecfoectenbe gljemelbe l^eecen i)aec%i. JiKo.«!Sebeputeecben / bat ijaec <Êb.beboo?i noembeïicei'cn 9linüaffabeuc enbe <!5ecommttteeci öen bjilben boo?b?agl)en enbc aenbJijfen/ met be rebe^ nenbaectoe btenenbe/batbc^cntentte in j§paig= nen gljebjcfen obec't betoufte ^tijip be ludith, mitjS' gabecsSDctaenlionben ban't ^(Ijip d'Adriana, bi^ cettclijch fliijiiiijn toaö tcgenss (jet Ccactaet be cine ben febentljtenben ^©eteniOei· feftijien Ijonbert bpftigi) / tuffcljpn ben iöoningf) ban ^pangien enbe befen;§taetopgececl)t;met becfoech bat Ijaec <eb. figljaifnotDtenfpocbigDUcn öoo? bcntoelgebagDten J^eec .itSacqntsi be Caftei Rodrigo bp eenbeijoojctijciìe p?ocitratie enbe bobnagt biilben boen begiiainen enbe qualificecen / omme met ijnn l^ea-en Ijaer ï^o. .ïKog. <0ebepiiteerben te mogen Ijanbelen /tcactecen/enbe tranfigei-enobec bebecgoeöingebanbe fcïjabeiicgirt^ gefetenen befec ïanben aen ijaete ^tfjepen enbe «ίδοβ- Decen boo? be Commtfltebaecbecii ban (©o|lenbe/ton= tracie liet boojfepbe ®ractaet be iBatine toegeb^agijt; boenöêbanDnn bjebecbaecen cappo?t aen BaecJ^o.
(©mbcfebolmagDtt'obtinccentiS ü'ïgeei; beBuck ho?tsibaecaen na ®2Uffel bectcoclien.
25?icben upt Camerijckban ben fefben befec jlSacnt ö^agDten mebe / gDcUjcft ooch eenige i|iafTagiecsi cefe- ceecben / bat omtcent Condè en Boucham eenige dpjanfcije ©olcfiecen ijaec ijabben bectoont / enöe bat ïiegf)ecuci)ten liepen bat befelbe eenigl) beffein tegen cenbanbefettoee paetfenfouben boozgljeljabt ijeb' ben j ootii bjacen upt Camerijck enbeanbece paetfen ©olcfteccngDcligDt/enbena Bouchain tot bccHerci fungile ban't<i5uacnifoen gfjefonben/ alfoo Ijet feec becftoatiit enbe becminbect toasi boo? be Contagienfe ^tecftte. .
g^eoninttcntegljeniSbe iKagiftcaet enbe 5Satteit ban 25?uff£l/ toegenis iiet in nemenban eenige ^paen- fWieenacnifoenen/fcDeenenalmet meecbec tjebigi I)eptgeb2cbcntetoti?ben:fuicï bat benfócet banbec NoocboenmaeljScegecenbe ilSucgecnteeliec albaec/ pecijcfiel foube gfieloopen Ijebben ; begeecenbe bc iSa- tien aontfclj niet toe te (laen /batnien be ^tabt met ïjet Eogeven ban ^olbaten fonbe be^toacen / beel min iaën befelbe eenige Corps de Guardes aenbc pookten fn te cupnien ( gelijcft gep?etcnbecrt totect ) bctoijle be ^oo?tcnaltjjbt eenige boo? be «©ilbenö / anbece bj» S^jcfien bebjaect fiin getoec|t j onbectuffcijen ijeeft men een Wacl)tl)upsi op fiet biipten i^of opgcniaccftt/ 't toelcft met ,§paignaecben foube öefet too?ben, g&en ueeenbcu fmojgcnssiisbppiobifte ojbjigege^ |
ben/batalle beiSilbeniibiennaiMtbbagD «η'ίφβίί iggg toeec moejien fijn / enbe bat be ©oo?ten met bufibelbi —^ ïSagljten fouben boo?(ïen tooibeu.
<©en fin ban ^patgnen oiiitcent be fubfibien/ bjelc^ öe faecïie nu b' impo?tant(le toasi biemen alljiec op öet ®apijt Dabbe / tó te fien upt bit bolgljenbe ant^ bJoo?bt/'t toelcft be feoninginne fïegentcop ben bectijienben acn b'l^eec UmbafTabeuc Reedebebe beiianbicen.
ExcelIerìtiiTirae Heer, *
Η Ebbende u Excellentie opden fes en twintigfteti luly leftleden inde Conincklicke handen van de Koninginne, mijtié genadighfte Vrouwe, gc- prefenceertdeiVliinvcdiede Heeren Staten Gene- raal ili dato den vijfentwintigflen Mey aen haerMa- jefteyc ghefchreven hebben , als mede den Heöre Graef van Snniiiuicb eene andere van den Koningh van Grest Urittaignen in dato den elfften dito i dewelcke dienen om te verfoeckcn, dat haerlMajefteyc fatisfac- tiegeveaendeCroone vanSwi</i« van deSubfidien, dien men prefupponeert, dat belooft zijn inde "Ïrifte i4///a»«i,metbewilliginge vanden Graef van Mtlwiiy om aen hooghftgemelde Croone te betalen voorceni- ghe maendcn, dat haere Troupen in Duytflandt lee- digh gehouden had: toe bevoorderinge der Vrede, en- de by occafie vande gerepeteerde krachtige inftancle, dieuExcellencie ende den Heer ^mbafladear vaa. Engelant dienaengaende dede, belafte my hare Maje- fleyt aen u Excelencie als mede aen welgemelde Heer AmbaiTadear van EngeUnJt tefeggen, gelijck ickfulcx opden vierdenlulij dedc,dattot dato gantfch gecde notitiewas door Brieven van hare MajefteytsMini- fters, noch informatie van dat van weghens hare Ma- jefteyceenigh engagement van foodane obligatie fon- de gefchiet zij η, ende dat foo haeft als de Brieven vaa den Heer Marquis Jt Caftil Rodrigo ioude hebben, men haercommunicerenfoude, het gene figh dienaen- gaende foude ofFereren , ende zijnde daerop federt gevolghtdedepefches.diejongftontfangen zijn ge- worden , van den welgemelden Heer Alarquis inde nieuwe Millive, die u Excellentie van de Heeren Sta- ten Generaci in dato den thienden Augufti geprefen- teert heeft, wekken allen hare Majefteyten met rijpe deliberatie overwogen hebbende, my gelaft heeft aen u ExcellenciejgheTijck mede gefchiet aen den Secre- taris , die van den ilmbafladeur van Eegilandt hier ge- bleven is, te fegghen, dat figh uyt geene hoofden ge- obligeerc vindt, om aen Swidtn de voorfeyde fabfidiea te nioecen betalen ,· maer dies niet tegenftaende hare Majèfteyt ten vollen bercyd: isjom voor het toeko- mende in Lignt te treden in fo cene plaets, ais men fai believen te traderen, niet alleen met die Potentaten « die defelve proponeren, maer oock met andere toe defeniie van hare onderlinge Staten ende Landen,en- de fo wanneer de Conditiën van dcLigue fullenflanc grijpen,gelijckdoorgaens ingelijcke Traótaten (chiet mei egalittyt vaa alierzijds Incereften , fai haef. Majefleyt van haer zyde contribuere na proportie van het reciproque,hl ut, dat daer door fai komen te genie·*, I ten , dat tot foodane Ligue, gelijck tot alle diergelijc- ke Traflaten abfoluyt nootfaeckelijck is, dat a Ile de geintereflèerde hare volmachten geven,ten eynde de een aen d' ander verbonden gehouden blyven, ende dat hare Majefteyt tot noch toe niet verilaen heeft, dat den Coning van Swf</<o figh veel of weynighin't re- gard van hare Majefteyt verobligeert heeft ende dat de Sui/idien, die van hare Majefteyt ghevordert wor- den niet fo geringh fijn, of wel eenige geproportio- neerde adventagien verdienen ende dat tot noch toe aengaende het Tradaet van Vrede, het weick met den , Alder- Chriftclijckften Koningh totefFe<a isgebragc> hare Aiajefteyt van gheene andere interpoiitie ot goe- de Officien gehoort of verftaen heeft, als van die van den Koning van Greot Brittaigmn, ende die van de He- ren 5 tateo Generasi, aen de welcke hare Majefteyt
gedefereert |
-ocr page 876-
lé68, gedefereert heeft, met de wilveerdigheyt, finceriteyt
__endc eftime, fo als aen u E^xcellencie bekent is, ende
u Excellencie heeft het felve bekent by monde, ende gefchrifce in den name van fijne Principalen , enfich felfs, ende dat hare Majefteyt niet nalaten kanvoor yet vreemtsop te nemen, dat teghen decontinuele pradtijcq, pundtueelheyt ende oprechtigheyt, met de welcke getradeert istuffchen hare Majefteyt ende de Heeren Staten Generaci, de felve als mede fyne Majefteyt van Groot Brinannien geweygert hebben van fich tegens de fo'ter goeder trouwe aengebodene^KO- ratitit^ vooral eer, datfy haer Inftantieden Baron van Bergeyciiha.re MajefteytsPlenipotentiaris de Vre- de binnen Aeck^en op de voet van de voorgeftelde Al- ternative geteeckent had, willende hoogh-ghemelde Koningh en de Staten Generaci dit refus en cmfliment van haer ïuuijctewi^f ie/i/te tot onderpant laten dienen om hare Majefteyt te obligeren tot de naerkominghe van yets, dat noyt belooft noch noch ghetradleert heeft.
Waermede &c.
alaftöw JiKifftde ben
i>Battjc· atnaaen 6c ίιε ^ulìfi- iiici£>fn:
Madrid dm derthimden Septembir^
DON FEDRO FERDINANDO DEL CAMPO Υ ANGULO.
^citljijftljtcuìjctt 3Ü11 5ïïrtJijfcn lipt Gene aeiiööe- bacOt öat be l^cctc Comicliablc ban Caftihen op öen iik-tijienìien öefcu ,}®acnt na bc imïitiaöö tot φοίίεη' iie toais sUeaurtbecrtj ciiöe öat ijoooD - oemelte J^eec iiiöe fön €wcUeiitie öcn llSacqutiS öe Caftel Rodrigo op ben beertiiteiiïiL'ii befec tot Brugge t'faineit Dit mib^ öagii-maei ijabben oeljouben.
iKcttfcpbcbatbenlcecCortnellaölc eentgen tijbt 00 BctCaHeeltcc Vuren jjijnbe ttoce mijlen Diipten Bruffei,foiibcljecüUjiiert/totbat allcö tot bes felfsi puDltque intrebe foubc becUaecbtoDt jijn.
Uien Ijabt b' oüeuttomlie üan ben DoogD - gemelbe ConneflaDlefooDaefl niet bectoagljt; maec betoüle 0cfeH)ec)cp?e|Teo?b?eban Det ^paenfcOe ï|of toe^ gefonben getoeell om geen tijbt tot be öectoaectfi 6om=^ (ïeteljecrupmen/foot.iifijit «SiceKenttc genootfaecftt öetoeelt be cepfe aen te baerben fonbec eentgfje becbece ïiepefci)etfofcefblutienljan't3|of af te toacljten/ öe^ toelcfiealtcfamenbaojbenJleev; Piemonteiii fowbcn 0eti?acl)th)Oibert.
©ecfrijepbeï^eemt/bte ben ï|ecc ConneflaWe in ^patgnen enbe elbecsi geftcnt Dabben / fepben bat Dit een i^ecc toajï / bte feec baeubtgD toass in allei! t' £ïpc= biecen / ooclt fa?il in Det bci'leenen ban aubientie ; jijni bettoeepoinctcn/betoelcbc feec aengenaem opgeno^ menhjiecben.
jgamaclsi/te toeten ben ttointigDlten / fcD?eef be ïSoningtnnc ïtegente obec bit fubfibic-tocwtt aen Daec J^o.lKog.felfii:
Tres Chers & grands Arais.
VOus aurés entendu du Baron de Rtede ,yoftre Am- baffadeurles juftesraifons, quiobligerentddif- ferer Ia refponfe aux offices & inftances interpo- fées par luy avec vos Lettres du vingt dnqniefmi de Aiay & dixiefme d'Aouft touchanc lesfubfidis pretenduspour Suideifes, par raifon de la Triple Ligue, & comφe luy onadefia refponduavec toute Ia lumiere neceflaire, par les advis quej'entendoisdu Marquis deCaflelRf drigo, & de mes Arabaffadeurs à Ιοοι/γμ , & έ Ia Ηαμ je me remets à ce que ledit Baron de Vieede vous infor- merà , & particulierement à ce que Don Eflivan de Gitmarra, mon Ambaffadeur vous'en dira j vous priant d'y adjoufter entiere Creance ; j'eftime fort, & vous rends beaucoup de graces de la bonne Volon- té, que vous montrés pour la confervation de la Paix afin de laqaelle, & d'affeurer nos Communs interets jefttis& feraypromte d'entrernonfculementdansla |
Triple Ligae, mais auffi avec tous les aùcres Princes t6öÈi quiy voudroyent concurrir, felon ce que l'on capi- ' ' ! tulera qu'ilconviendra ftipuler pour la Commane deiFenfe. Vous afleurant que je fouhaitteray de tef- moigner en couces les occafions l'eftime que je fait de voftre ban mifinuge, & de voftre bonne correipondeni ce. Etcependant Tres-Chers & grands jlmis &c»
Hadrìdlevingtie/me de Septimbre.
Voftre bien aiFeaionné, Signé
ANNE MARIE.
Plus bas
FEDRO FERNANDO del CAMPO y ANGVIO I
Seer lieve ende goorte Vrinden.
GHy fulc van den Baron van Reedt, uwen Anl- baffadeur, hebben verftaen de rechtveerdighè redenen , de welcke verbonden hebben uyt te ftellenhet antwoorc wegens dOfficien ende inftan- tien door he m bemiddelt, als mede uwe Brieven van den vijf en twinticbfien May ende tbienden vJuguftyj rac- kende de ghepretendeerde fubfidien voor de Sweed- fche Trouppen, wegens de Triple Ligue, ende alfo men hem met alle noodigh efclairciffement haddc beantwoort, volghens d'Advijfcnmy van den Mar- quis Λ Cay?»/Kerfr/^e, ende mijne Arabaffadeurs tot Londen sinét uytden Hafe toegekomen , foogedraege my aen'cghiicneden voorfeyden Baron van Reedt \i fai informeren , ende principalijck aen't geene mijn Ambafladeur Don Eflevan de Gamarra u fai feggen J U biddende volkomen geloof daer aen te willen geven j ick achte veel, ende fcgge danck voor de goede wille die ghy tot de behoudeniffe van den Vreede betuygt > ten wekken eynde, ende om te verfee ckeren onfe gemeene Intereften , ben ick, ende fai zyn bereydt: te treeden, niet alleenlijckin de Triple Alliantie, maer oock met alle andere Princen, de welcke daer mede fouden willen intreeden, volghens'tgheené menfalvaftftellenjofgoedt vinden vaft te ftellen, tot de gemeene defenfie, u verfeeckerende dat ick fai wenichen te betoonen in alle gelegentheden de ach- tingh die ick hebbe voor uwe goede nabuyrfchap en^ de goede correfpondentie, Ende ondertuflchen feer lieve ende groote Vrienden &c.
Madrid den twintichften September,
Uwe wel toegedane, &c. Geteeckent
ANNA MARIE.
Onderftondt
PEDRO FERDINANDEZ del CAHPO y Anguh:
g&enachthiendent)e¥onïlt fïcD bitt ïSeftbini Saf- burgh tot Gent, alSjjacc Dp tf m^ lïSaciutif be Caftel Rodrigo betoclcfic ten felb^ bagDenebeniS ben ïleecConnelteBiebanCaftiiien ban Brugghe albaa: toebec toai g^&eficcct / Dceft öegcoet / alsi mebe fgn af^ fcDepbt ban Γϋη €>:cellentte gDeiiomen. 310aia: 00 fijn «ïKlfentte Dem feec bjunbelijcft geltefbe te anttoijo?^ ben / fnlt&ö Dem ten Doogfien aengenaem toai / maec genegen te jiinboojbeiSfelfiS bectcccft notD mi Beec tot Bruffei te boen / geljjcfe fijn ^jccdilcntie oocö op bert een en twi ntighften befeS albaec tjs aertge6omen. g^m i^eec Conneimiile iö tot Mecheien gDeWeben / om ott? tufTcDe alless tot besf f^fji intrebe te boen betbaecb^eiti <©ei^eccHaarqufsiDabt boenmaeljS get (©oubeci nementaenbenl^eecConneflalJle nocft niet obö^e^ b?agen / maec totecben allefaecften noto βρ BoosD βββ meiten ^eec iKacgutjS gcbcpefcDcect. ©en gemelben Slefìbent Deeft ootfi ocfelte cefiab/iof
3 . Ce«
en OORLOG, acht èn 'üeertighfle hoecL 845 |
-ocr page 877-
S A κ E Ν Tan S τ A E τ
jufques ί autre ordreletermepourla fufpenfion de
toutes les procedures de TAdmirauté ti'AmfttrJaniy
touchans Ie dix »«<ƒ Baflimens de Opoide, & la venué
en certe Ville des Armatems d'Ofiendc memionèc: daus
leur Refolution du dix nettfiifme du courant ; puifque
lamoitiè deceluyquiy eitaccordéeneft prefqueef-
coulé inutilement a caufc du changement du Gouver-
neur au Pays-Sasj ledit Ambafladeur envoyera au
pluftoft eflant a BruxtUts les noms àts Arnutteitrs deOfltit'
Λ qui doiventeflre inferées dansleiaufconduic.
Ρλ(> a la Haje li vingthmtiefmi jmr dc Stpmbre
Signé
GA MARRA.
a ΓΛΕη ondergefchreven Ambaffadeur van Spanjt
'· j JL/vint iig geobligeert mede te deyien aeii de Hee-
ren Staten Generaci der Vereenichde Neder-
landen dat hy gifteren heeft ontfangen een Briefvan
zijn Excellentie den Conneftable van CafliUen en Imh,
by de welcke hy hem fchryft te laten weten aen haer
Ho. Mog. fynaenkomftetothetGoui-ernementvan
de Nederlanden, en dat zyn intentie is te onderhou-
den een goede correfpondentie ende vrientfchap met
haer Hoogh Mog. obferverende onverbrekelijck de
Tradiaten van Vrede en van Marine in conformiteyt
derexpreiTe ordres van z.ijneMajefteyt;enopdathy
mochtezyn geinformeertvan de importantfle faken,
fyne gefeyde Excellentie yerfoeckt den voorfz Am-
bafladeur hcmte komen vinden, enghelijck hy be-
gheert in't begin van de toekomende weeck te willea
vertrecken, bidt hy feer inftantelijck aen haer Ho.
Mog. hem te accorderen een lacht om tegaenende
tc komen van ΒηφΙ, 'tgene hyfal eilimeren voor
een particulieregunfte en fai hebben alle moghelijcke
erkenteniffe in de occafien van haren dienft.
Hy behoort te fegghen, dat door dien den Heer
Marquis de Cafiel Jiodrigó niet meer eenigh werck de-
pefcheert; en dat den Brief voor hem van haer Ho.
Mog. ( die men hem niet eer én fondt als gifteren op
de middagh uyc de Greffie met een Copie van haere
Refolutie van den 14. defer Maendc ) niet en kan
dienen en het is noodigh datfe verandert wort, en-
de geaddreiTeert aen zijn Excellentie den Conftabeli
hy bidt oock hare Ho. Mog. te verlengen de opfchor-
tinghe vanallede proeedufen van d'Admiraliteydt
van Amfterdarri) raeckendede mgembim Schepen vaft
Oefltnde, ende komfte van d'Armateurs van Oifttnds
ghementioneert in de Refolutie van den titgentbienden
defer loopende Maendt, doordien de helft van den
tijdt die men daer in gheaccordeert heeft by na on-
nuttelijckis verloopen , ter oorfaeke der verandering
van Gouverneur vande Nederlanden ; Den gefey-
, den Ambaffadeurfal met den eerften,zijnde te BruJJil
fenden de namen van de Armateurs van Ooflende die
behooren geinfereert te zijn in het vry geley.
'Bruffil dm fes tn twiutigi-
ftt» Stptiinbert
Uwir Ih, Mcg, grcotin Oienair,
Geteeckent
El Marquis dc GASTEL RODRIGO.
ö'l^eec aümbaffabcnc beet» fiilchisop ben acht en
twintichilen bi)o? t naebolocube JlBeniofiael:
Le foubfigneZ Ambafladeur d'Efpagne fe trouve
obligé dc participer à MeiTeigneurs les Eftats Ge-
neraux des Provi nces Unies qu'il reccut hier une
lettre de fon Excellence le Conneiiable de CafiilU Ö
dt Lion. par laquelle elle luy mande de fairefavoira
les Hauts Puiflans , fon arrivée au Gouvernement
du Pays-Bas, & quefon intention eftdetenir toute
bonne Correfpondence & Amitiè aveclcs Hauts
PuilTans, obfervant les TraittésdePaix&de Marine
inviolablement en conformité des ordresexpres de fa
Majefté, & afin d'eitre informée de l'Eftat des affai-
res plusimportances, fadite Excellence requiert le-
dit jirabaflàdeurdel'allertrouver, & comma il de-
lire de partir au commencement delafemaine pro-
chaine, il prie tres-inftamment à les Hauts PuifìTans
de luy aCcorder un Jacht pour aller & re venir de Br««.
tUes, ce qu'il eftimera pour un faveur particuliere &
en aura toute reconnoilTance po.ilible aux occafions
deleurfervice.
Il doitdire', que puifque Monfieurle Marquìs de
Caftel Ridrigo ne dcpefche plus aucune aiïkirc, & que
la Lettre pour luy deles Hiucs Puiflans (quel'onluy
envoya feulement hicrfur lemidydela GrefFeavec
une Copie de leur Refolution du quatortjtfmt dece
mois ) nefauroit fervir & qu'el eft neceCTaire, qu'elle
foitchangée, & addteileea fon Excellence le 0»«»-
/Ì«Wf, il cn pricleursSeigneuries & auifi de prolonger |
Ssilliw
bun
ÏTeflei
oen nart
aojjae·
Gedaen in den Hage den adt tn twimicbfltu Septem-
ber 1Ö68.
Was geteeckent
GAMARRA.
(0P'tbecfoecft ('tlaelcfi Πίη «Éjctellentfebp'tfeibe
lïlemortael becb ) om een ^lacijt tot fïjn tranfpojt na
Bruirei te ijébDen / totecbt aen b'SCbmtralttepbt tot
Rotterdam gOefcDjeben/ toaecmcbe ïjp in't beginfel
banbe iföacnbtban oaoberbemotft.
^en iBacqutjSbe Caftel Rodrigo fcDjeef ofJbeit
negen en twintichften ΠΟφ toat bOÌ0l}t:
Hooghe ende Mogende Heeren.
De MiflivevanuHo. Mog.vandenthiendenAu-
gufti leftleden quam my feer laet in handen, ver-
mits ick buyten BniiTclwas, en van jluguftusaf
op
Gent 5i)ntjc / iien Igiei; Ccmticfìaljlc te Dioròeteli l·
ìjoct toe fjem aenleiibinglje iip öen J^ecr JKarqiit^
luiectie ö^oebeit. fclj?ccffeettiec te 5ijn bat ìj'goos-
gcuielte fóeeu ConncftaDlc Det «iöouberncmcnt öcfec
atanbe» fótibe beiUceben/ eben oijelöift'tfelbeboo?
befeit bp bc ^?tnccn bau ben blocbe gcbacn isS öctocc|i/
met «ptlaunge ban ad interim,
Hooge ende Mogende Heeren.
T^Adien hare Majcftcydt de Coninginne mijn
JlN Meeflerffe tny gelieft heeft licentie te vergun-
nen , welcke de toevallen van mijne particulie-
""efaecken , niet fonder mijne grootegevoeiigheydt,
my deeden obligeren de felve tc verfoecken met
veelmalen gereitereerdeinftantien,om wederom na
Spangiente mogen keeren, ende dat de felve geno-
mineert heeft voor mij η SuccefTeur den Meer Con-
neftable van Caflilien eade Ltm, Hertogh van Γη«,
welcke aireede in defe Landen is aengckomcn , loo
heb ick gedacht dat ick geobligeert was daer van ken-
nifle aen haer Hoog Mog. te geven, verfoeckende
dar defelve my ghelieven het faveur te doen van my
in haer Memorie te conferveren, als ick in Spaigien
falwefen, (ende dat defelve gelieven te weten, dat
ick derwaerts binnen korten daghen van voornemen
be» tevertrefken ) ende ick fai het voor een by fon-
der gheluck [achten , fo wanneer my aldaer eenighe
occafien fullen voorkomen, van U Ho. Mo. dienft,
op dat ick daer mede foude konnen confirmeren de
forge ende naerftigheyt, welcke ick tot allen tijden,
gedurende mijn Gouvernement, heb gethoonttot
de confervatie en vermeerderingh van vriendtfchap
ende goede Correfpondentie met u Ho. Alog., aen
welcke Godt de Heere een langh leven wil verke-
nen, gclijck ick wenfche.
Onderftont,
aEfirme
Umi «ff-af-
jcl «0
bjljo aeii
fjacc ijo-
-ocr page 878-
en OORLOG, ach en 'üeeriighfle keek, 84^
i662, op Γ eys ghe weeft ben i weicke d' obrfaecke is, dat ick defelve niet eer heb konnen beantwoorden ,ende ge- fien hebbende de coebereyde Inftantien, weicke by u Ho. Mog. gedaen worden, ren eyndedac defubfidien aen de Kroon van Sweeden uyc gelooft mogen ver- feeckert werden ,foo fai ick u Ho. Mog. daer opfeg- gen ,dac ick al van den beginne der felver Negotiaticj heele particuliere kennifle daer van gaf a=n hare Ma- jefteyc, ende nadien de Courier in Vranckrijck is ge- devalifeer: geworden, fo ben ick genootfaeckt geweeft op nieuws te fchrij ven met een afgefonden, 'c welck d'oorfaeck is van aliulcken langM-uytftel , ontrent de antwoordt, ende verwachtende op derefolutie, om defelve aen U Ho. Alog. deeiachtigh te maecken, foo fchrijftmy den Secretaris van de Staten met defen laetften ordinaris van , in een Brief vati den
viifJin der loopende maent, datfy mijne gerefereerde depeches hadden ontfangen, ende defejye in den Race hadden gefien, ende dat men my in korte haer refo- lutie daer op fai toef enden, van dewelcke by aldien mydie noch ter handen komt , eer ick uyt defe Landen vertreck, fai ickUHoogh Mog. aenftondts kennifle doen erlangen , ende by aldien dat het lan- gher dilayeerde, fai ick met d'occafie van mijn we- derkeerennaSpaignendaer gekomen zynde, mijne voorftellingen omtrent defe materie , repeteren » en- de fai oock gelijckelick aen hare Majefteyt bekent maecken, hoedane efficadeufc middelen ende ofS- cien by υ Hoogh. Mog. in °t werck gefteltzijn tot de uytwerckinge van dat importante ftuck van den Vre- de-handel; ende alles wat verder totu dienft aldaer moghte oftereren, fai ick uytwercken met defelve ge- negentheydt, welck U Hoogh Mog. akijdt in my geexperimenteert hebben den gantfchen tijtvan mijn Gouvernement. Godt beware u Ho. Mog., gelijck ick wcnfche, veele Jaren.
Srujftl den tiegen en twiittigb- fitn Septtmbtr,
Onderftondt
VHcfgbMtig.rmerdir Ditnutr,
Geteeckent
>·/« < Λ CASTELRODRIGÖ.
^irt negenden (©CtoDeCtotiCUtïlOOJÖaCC J^ÖOÖÖ 311öog. Ijtecop gijecefaitieect / bat fpö'effecten toit rjjnalbeL-fptjSaenoctocntieooeUe offttten/ enïteitieijp jpicfentceuöe nocO bo?iiec aen tc tocttlim / tot öêbo?be= mslj ban be Detalingiic becöetoulïe fubftirien/ niet biciangljm fouöen aftoatrjtcn / enöc te gemoete fien ,· énbebeiSicmecc/ betoijl boo^'tintecetlbauben Μϋ' nrngOKan Spaignen fdfsi/ enbe fijne «©eailieecben bacc aen ten Ijoogljlïcn toass gelegen^
«©pbenfeltoibaglj/ nabat befebepefcIjeinaiSafi geViaecbttöt / lö b'^leec USarqutó be Caftei Rodri- go ban Bruflelnae Mechelenbemoifim/ gljetOrti butfeect meteene>;ttao?binari0gebolg banUacoffen ènbe i^eecen te ©eecbei b'ìieec Sasborgh Beeft aen fön €>;ccllentte becfocBt te mogljen betHaen / ofnocD SOeccfolbeect toasi een cep^Bennae Hollandtaente (lellen, ^^aecopftìn €)cceUentte ftem gijeliefben te anttooo?ben/ batmeti»embaecobec/al!S mebetoe-- geniS eenige anbccc faeclien/ tot Mechelen fo«befp?e- Êen/ bualbien ijpbe moepte totlbenemen/ ban een feeecbectoaectiSteboen/ bat fijn aErcellentienocBeen baclj oft ttoee albaec foube becöUjben.
©angoebec öanbtbjiectgefegïjt/ bat fijn €jcceli lentie met ben leec Conneflableban Caftiiien foube tonfececen / foo omtcent be te. boene cefi)?me ban bec^ fcgepbe lÏegtnienten/ foote #eccbtélsi teboet/ aliS mebe/ ijoe beele ©olclieten op pebec |^?obincieful» lengerepactteeit enbe&etaelttoo^ben/ ombàecboo; tepjébentccen allemendee enbenteubjeïiuppecpen/ ïite gljemcenlijcfi Dp beranbecing^e ban een nieubj |
<©oubecnemerttplegênonbeclesBttetoetiïÊn/ àltoàec i^eà: Pbecbe fijne tcacDtteconfecbecen.
«©mbjebecban'ttoewftban Ooftendetefp?eBett/ be Ijoninginne li egente öctöoonbebpfonbeclijcfe Ijaec gcoot i'clTenteincnt obec be P^ocebupcen banbefeit ^taet / tegen Ijaec ©nbecöanen / in befe bepeclje t
Traduftion d'une depeichedeià Majeéè efcriteàfon Excellence Monfieur l'Airt· bailàdeur d'Efpagne.
La Reyne Regekte.
ΓΛ On Έβιναη ie Gmnarra, êcc. I'ay yeu les copies qué vous m'avezenvoyezavecvoftt'e Lettre du dix- buiüiefmt d' Aouft dernier , &comme Ia plufpart d'celles concernent des afiàires qui font a prefent eii nnautreeftat , j'ay defia refpondu au Marquis de Cafiel RoJrige & adverty auConneftable ce que j'ay jugé leplosconvenabicjjen'ay rienavous diretouchant les affaires fiifdites, mais feulement k vous en chargerj quevous continuesdem'informer de ce quefepaf- fera à ce regard, ayant trouvè bien dignede reflexion ce que contiennent les copies cortèes ; L Sc L. y vo« yanr comme vous avez parlè àux Eftats Generaux > touchant la Cbembn de Commerce ^ NavigmiiB eftablée à Bruges du mauvais traitement qu'ils faifoyenc a mes fujets , & des urms dont ils Ce fervoyent dans coutes leurs lettres & Refeluthns, & ce que Ie Marquij vous a refpondu , lors que vous luy avès donne
part du fuimentionné(quoyquel'nn&.rautrem'af-'
emblè bien conform à Ia liberté & mauvais ftiiej dont ufent les Htllandeis ) & approvane les prudents termesavecles quelsvous avezparlè, j'ay comman- dè de donner part à leur Ambafladeur qui refide icy ^ de ce que le Marquis & vous m'efcrivex , tant fur le ροίπΛ de ce qu'ils ufent tousjoeurs dansleurs refola- tionsde termes qui còrrefpondent peuàl'attcntioa que cette Regente la doit a la Couronne demon file» comme au reguard du mauvais traittemenü que fes fujets recoivent des Eftats luy donneuràconfidcrer que s'ils continaent a le faire, il fera inexcufable, què je laille de fuivre la mefme regie, qu'il? donnent danà ìes vexations de mes Vaiflaux , afin d'en uferegale- ment au reguard desleurs, ce qui fera bien contrelè defir que j'ay de conferverla bonne correfponden- ceavec les dites Provinces & mefme dereftroiil^r cha- que jour davantage,leurinfmuant que s'ilsl'inter- rompentparde femblables procedutesi il fera prefix qu'i s eii expriment des pires au regard de leurs fub- jeóls, ce qui ne fera pas difficil, d'autant qu'il eft no- toire qu'ils ont la plus grande pàrc de Commerce iCadix&zenEfpagm-, auquelleurferoit bien plus d«t dommage quelconque Refolution de reflentimeijc au revenge, que Γοη voudroit prendre contre eux j dequoy vouserexadverty, afin de vous Gouverner en cette afeire de la meme facon que Γοη cn a parie à leur Ambaffadeur.
De Madrid le ttemitfw de Sefttmirei
Overfettingh van een Depefche van hàeré Majefteyt ghefchreven aen fi}ne Excel- lentie den Heere Ambafladeur vaii Spangien.
De koninginne Regentb.
DOn Efievandt Gtmarr» ^c, Ick hebbeghefien de Cöpien met uwen Briefvanden acbtbienfim -duguftus laeftleden, en gelijck de meefte part van de felve concerneren de iaken die tegenwoordigh in een ander ftaet zyn, ick hebbe alrecde geantwoorc aen den Heer Marqttis de Caftei Redrigt, ende laeteö weten aen den, Cenneftabel 't gheene ick het dienftichft bebbë gheóoi-deelc Ick hebbë u iiiéts te iiilgen ràèc-
ïéüclii |
-ocr page 879-
884 SAKEN van STAET
kende debovengemeltefaeckcn, macru alleenlijck — belaftende my te informeren'cgecne ten dien regar- de paireerr, lek hebbe feer weerdigh van reflexie ge- vonden j 't gene IS inhoudende de Copien ghequo- teert: I. endeL. daerin fiende hoe dat ghy liadde ge- iprooken aen de Staten Generaei, raeckende de Ca- rnet van Commercie en Navigatie gheeftabilieert te Bmggt, en het quade tradement 't gene fy deden aen mijne Onderdanen , ende de termen waer van zy fich dienen in alle hare Brieven en Refolutien, ende 't gene den Marquis u geantwoort heeft, wanneer gy hem part mede deelde van't boven gementioneerde, ( hoe wel het een en't ahder my dachte feer conform te zyn de vry hey t en quade (lij Ie , die de Hollanders gebruycken ) en j^pproberendede verftandige termen met dewelckeghygefproocken hebt, ickheb ghe- commandeert pare te gheven aen haer Ambaffadeur die alhier refideert't gene den Marquis en gy my hebt gefchreven,fooop het poinéldatfy altyt gebruycken in haere Refolutien termen die fo weynig correfpon- derenaen deopmerckinge die de felveRegeeringhe fchuldigh zijn aen de Kroon van mijn Soon, als een reguarde van 't quaede traAement: 't gene zijne onder- danen ontfanghen van de Staten, 'c welck hem doet confiderercn datfoozy continueren fulckx te doen, het ial onfchuldelijck zyn fo ick den felven regel laet volgen, diefy geven in'tqaellcn van mijn Schepen, om egalijck te uferen ten rcgarde van de hare, 't gene feerteghen de begeerte die ick hebbe foudezyn, om de goede correfpondentie met degefeyde Provinciën te conferveren , en felver yder dagh vaftertc verbin- den ; haerinfinuerendefofy deielve interromperen by dufdanige proceduyren fy hebben dimmer te ver- wachten ten reguarde van haer Onderdanen, 'tgeie nietdifficijlfoude wcfen, door dien de meefte part van hare Commercie op de Cadix in Sparijen is, waer men haer meerder fchade foude konnen doen , in foo- danige refolutie over't ghevoele van te willen wreec- ken , als men tegen haer ibiide mogen nemen, waer van ghy fult geadverteert zijn , om u te gouverneren in defe faecke op de fel ve wijfe als men heeft ghefpro- ken aen haer AmbaiTadeur.
Uft hiadriide» jo. September τ669,
ii ï|ecc^pacnreii?llinba|TalJcm: gafboojftjn bet' trerti / noclj obec feet&ecnaiicc,ïBmioriaeI/in{)ouiieni De ccinttmiatiebanUerfOÊtfi/ iiatUc ftircijeance ban bc ^joccbiicenban'tiiouegietec SCbmtcalttepiit tot 3Cm(ieciiam/ raecfienöe be betoufle negcntfticn ^φ' penbatKOoftcnbe/mttfgaiietii b'acniiomfle ban be Conimiflïe-3©accber!S ofte öeebersi batt €>o(ientie alöicc/öDepjoloiiöcectmoötnc toojbett / tot bat 8p ï^eec Sïmtiaffabeucbaii JJrtirclfoiibcjön toebetsSc- ftecct. ^Baecop/nabedbiffmilteptm / ttocöepttbe= iycfj ttf gocbt gebonbeiv bc boo?r3 i^iiitfjcancc te pjo^ longecen tot ben eecjien iSobentbec naclihomcnbe / nieutoen fiijl e)ccliipsi.'3©crbenbe Otet ban «Êrtract fonbenacn'tgcmclbeCoHesie ter SUbmtcalttcpt tot Slmfiecbam / met becfoech enbe begeette / bat befelbe ftcD baec na totlben cegiileten.
gj>cn cei-flen ©ttober tss gel)oo?t 0ct cappo?t ban be ï^ceren Huygens, enbe anbeceiiaec l^oogli JÏlSo. €ie= beputccrbcn tot be ^paenfcBcfaecfien/ atfltei-bolgenii bec fclbccrefoluttebauben negOen en tbJinttgDHeh gtugufli leflleben : gebifitceit enbe gcejcamineew Ijeb- benbe fcecftec .fRcnioctael ban ben ï^cec SïmbalTa' beuc ban ^paignen/ijonbenbelilagiuen / ban bat be ilKtnifierö ban ben ïttomngl) ban ®?an£6cii£8/ ben ^jtncebanEfpinoy Dabben gijelielt in be pofTeflïe banailcbe goeberen /tocDcfjocenbe ben J^jtnce ban Ligne, in 't quacttecban jiijffel ; en bat meet iss ban ben 25ui-gii ban Antoiiie , gelegen Do Doornick, drtbefulcftiionbccwctejet ban Confifguatic / fonber ïjent in (Ijn bcfenfie te ijeöDcn geOoo^t. ©ecfoecftenbe / otttbe gljealicgeei-bcirebctieit/ bat ijaec |Bog. Dpben DoogfiH - gemelben ïSoningr)ban©?an£finjtlt ö(i8be (©ificten toilben aentoenben / ten cpnbc |
foobanige in inltitie tegen eenboo^gàenbe actoojt / i66S. baec ban öaec io. jKog. 2EnnO fefthien hondert thien -■ mebeguacanbsi toacen gïiebleben / niet en bjiecbe gijeleeben / enbe bat Den i>?irtce ban Ligne mocöt blijben genieten be bjeebigöe pofleiTte ban alle 't geene Öemjcbect ijabt tocgeftomen. 3©aec op gi)ebelibe= i-eew jijnbe / isü öet boo?f5 meinaciael / ne bensì be bpi geboegöbeliucben/copielijcft gefonben aen ben ï^eec Boreei , o?btnaci0 InibalTabeuc ban befen ^taet aen'tü^afban ©^ancHcijcft; nietojbie om alle goebe (i^lficienaentebjcrtiieiiüpoen meet- fjoogljdgemeli beni^oningi) ban ®?ancfti-i)£ft/ten epnbe fijn Ha^ rclieptbclicfbebetcamactie / in bate ben febenften 3ϋρ.ήΙ enbe felici» Simp/be0 ^aecsi fefthien hondert thien, tot 25?u(Tei tuffcljert be ©oojl^iten ban be i^ee^ een i5?incen ban Ligne enbe Erpinoy te laten bepous ben Oaec bolle enbe bolliomen effect; enbe bat fijn ma- jejtepbt be goebtijepbt beltefbetefiebben/benbooii fepben J^eec ^?ince ban Ligne te laten gfjenieteit rjetpaiftDeigeb^npcfienbebe b?eebtgöe poffeflTtc batt be goebecen / Ijem upt bcacftte ban be booifs tcan^ factie toelsomenbe j bebjijle / upt be bpgeboegQbe acten bleecb / bat befelbe tcanfactie bjajö gefcfjiebtop o?b?eenbecommanbement ban ben iilbec-iCljiiilei lijcbflenïSontng Hendrick del V. ( glocieufecmemo^' tie ) ten obecfiaen ban fön iKajeiïeptif Hiniitecs enbe aimbaflabeucsf/enbebpïSoningf) louis de xin. fijne .fBaiefieptsS J|eec ©abec / ( mebe glocieufec ιηβί morie ; ) alö ooch bp befen ^taet/ na booigaenbe ons becltngl) Concect ί geapp?obeectenbe gljecatificeect / met befe erp?elTecla«fule be boo?f3 tcanfactie in alle fijne poincten enbe beelen effect fai fojtecen / enbe niet gljecontcabenieect bJO?ben bicectelijcft nocDte inbicectelijcöeineenigDecmaniece/'tjp boo? (Ccaci taetban ©?ebeoftci€cebesi/ betoelcbe nabato ban befelbe tcanfactie gemaecbt mogfjtetoojbentufTcljen eenige^jincen/^otentaten of JSepnblncguen. «Εη? befoubeïien gljemelbenï^eec 3imöaffabeuc Boreei, obec't geene booifsijS/ met ben leec 2Cmba|Tabem; ban €ngelanbt fiebben te concecnecen / enbe te geltjcft enbe apart nae gelegentijepbt / alö bobenv alle goebe (©fficien aentoenben/ betoijlebectcoutot bJiecbt/ bat DP l|eec SCmbaffabeuc / ofte .liBtniHec / nae aUeappa^ rentte bienaengaenbe laU foube öebben ontfangen/ alsi JjeÜbenbe ben Itoning Jacob ban Groot Brittaignen, ( glocieufec memorie ) ober be boo?f5 tcanfactie oocö ge^ tntecbenieect.
In 't begin ban befe maent isi binnen Madrid obec^ Ieebenben^eecJofeph Goufaies, een ban be outfie Itöimllecii aen 't ^paenfe 3|of / jijnbe vyf en tnegen- tighjacenoubtgetoeed/enbetentijbeban ben Con- deDuqued' oiivaresin'tbcbjinbtgeftomen; öeböerts beallebe^olitiquej^odenboo? gepaffeect / enbe be plaetfe ban ^?e(ïbent ban be Jpinancie/ ^nbien/ Ccu^ fabe/ enbe anbece bebient geDabt.
t©e|Bacqnt$ibanViiiars, afgefonben oEbelmatt ban ©?anciirij£ft / toasi bafi boenbemet (ïjn aenbebo^ len j^egotiatienategaen/jijnbe ben <i5cabeban Ve- neranda genomineect om met benfelben te confececenj enbeöceft men geojbonneect/bat alle be ü^anfegoei becen / bte ben tijbe ban be jongBde tuptuce göean;e= (leectjjjn getoojben/ enbe boen nocö in toeêfeit bc bonben toiecben/aen be oEpgenaerss fouben gece1lt# tHeecttoo?bcn.
<0pbecistjjb3ött te Madrid becfcOePbe ïgoutoelijfs ben ban confïbecatie boojgeballen/ baec onbec fig^ be# binbenbieban ben^iiniSDon Ludovifio , enbe ben USacquiiSban Leganes, bepbc«©canbe.öban ^pan* ten/ljocbjelbeeecileban3Italien / betoelcfie fonbec^ lingemagnificentie betijoontQeeftmetbe 55?uptupt Ijet ^alcps ban be öoninginne afte öalen / foo in to^ tleUjcfte Koetfen / alis in gcoot gOetal ban ©ie^ naeciS : alle in een 3leb?epe ban <i0ioubt ^aecben gebleebt.
Don Antonio Piemonteil, bie beelefacett ttt btenfi ban bte -fecoon gebjuncbt tsf getoeed aen becfcBepbe ^ooben/enbeiongfjli «©oubecneuc ban Cadix toai getocefl/i^boenmaelsinaebi iipaenfe j^eberlanbeit
tKCtïOf^ |
-ocr page 880-
en OORLOG, ^ck en veertighfié kèck. 84P
ì668, Dectcocfecn/ enbciJflccteUooretto^crtiiciKöcabebitt
. Moncrey , 0111 fÖH «©CUlflltHne tOt St. Sebaftiaen
t'mitmoeteit/ altoaecoljec EeefoHöeacnftömen/ens bctoil-gljemelije €5raljcb£io?tsiua j^eijcrlantitgacii faamcufcpije/ombantie 25a>;onn{ieliait Maidegem teötfponcren/ ïietoelcfte/ alsSmeùc üe (©caeffcöap ban Montrey, tctt l^outoclijch fjaïlt.
φεη negenden paffato amUeCCbCIl tOt Cadix né- gen (gngclfcDe .^cDecpeu / onöa· öen Mijiiitcael Al- len, l)oo?gclJcn&e na Algiers te totllcn/ m fijnlïcn negentienden ötto toetici; ΠΙ Eec gegaert.
g^en feventienden öttO toa0 ÖCn .;êtfj0llt Op ΜΦ vander Saen ban Mallagamcöc tOtùitO Cadix gljej bomen met fes ^cijeepen/ enìjcfonbei: ftcD op te ïjou= öen / toebec beitcocfienna Lisbona, alfoo ftonifcljap ijjaiÈ/ öatfes (Cuccften baec omtcent to.icen; JjatJ- Denöe gemelöe ^cDouttip ^acljtmet ü'^ngelfcDe ^cOcpen gocöc co^cefponijcntte gepleegDt.
Vicr^paenfcije ^cftcepen toaccttuptiiito Cadix bertcocfiennaeüè ^paenfclje l^eijerianiien / meton= tcent bupfent Sltaliaenfclje j^olbaten/ mepnenbe in Zeeland aen Éanbttegaen/ enbetoami cemgDe ïjoogljbuptrcDc na Cataionicn g9cbe(iinccrt / nocO nietbcrtcoiften.
Interim,totectïi'3§eec Reedeboo?bert ttctactis ban ben ïïaebt ban Staten/ Don Pedro
Fernandez del Campo op eïp^effe laffbaü Ijace
ieficptbe ïSomnginne iïcgentc Deftsnt gIjentaecBt ; bat be ideerai Jil^acquijS ban Caftei Rodrigo enbe Don Eftevan de Gamarra l'efpectibe/ gÖeabbtfeêCt
Ijabben/ ijoeijaeuSio. iBog.aenljaecC. Dabben tc hennen gegeben / bat gcnootfaetfit foube 3ijn 25?tei ben ban ïtepiefaUcte beclcenen aen be «iSeinteceffeeci öem feecRei'e <§cljeepcn tot Ooilende tn acceltenbe p?acc0 geijouben too?benbe / bp albten Dinnen ben tijt ban drie bjcecftenbaecimiegcenc 3!u|titic foubege< abmtmltccect toojbenj cube bat ijoogljd-gljemelbe Itontnginne fcec b?cemt Rabt opgcüoow obec foobae= nigijc Ijaccïjooglj ,i|Bogl)enbe cefoUitien/ alsit^n fioogijlïen flrjjbenbe tegensi be goebe cojrefponbemte / öte men ban be ^paenfcfle jöbemet bec felbeciStaet pcfmt toas te onbecijoubcn ί beftcecenbe bat ftp ( %ttt' öalTabem: ) ijaec ïioogi) Haog. fulcfiss foube toillen aenbiencn / op bat ban bte ftam alless in DefcDepbent- Beptmocrjtetoegaen»
l^abatbcn i|eec iKacqutiSbe Caftei Rodrigo get ^oubernemcnt ban besf öontnthi Bebeclanben / aen ben l^eet iionneftaDIe ban Caftiiien, op ben eer- ften befec maenbtDab obccgegeben / tjs OoogDgemel- ben i^eec ,#acgut!Sben nabolgenbenbagljupt Me- chelenrta Gent bectcocïien / altoaec sü» 'Sstùlzn^ tie twee of drie bagen foube becölijben/ om ban baec obeii Antwerpen een cepffeennaec Hoiiandtaente (icüen/ Dp gafoothbooiÉngelandttctaiUen gaenDc' (ïen. jlSaernamaeliEibecanbecbcban cefoliitie.
55en ïteltbént Sasburgh op ben ttoeebe tot Meche- lenjijnbe/ totect ban een boo?üaem'3ilSimllecgDei communtceect/ bat bahtoegeii be 3Scoon Vranck- rijck , alleDebertC&elöcltemibbclen aertgetoenttoieci ben/ ten epnbebte HSaje|lepbt ufif hcailjte ban be fongfi geconguelïeecbeplaetfentnbe^pacnfcöe ^e^ beclanben/ mebe eenttemopallèiSptp-bagcnfoube fieDben. «©atbaec toeüp ben Igeet €i)euci©o?(l ban MentzfeecbJiectgcacbept/ metfperieujS boo?' geben/bat baec boo?bepactpe ban be Stoomsi gefïns be feec foube becfleccftt toecben. ,fBen boegben'ec oocB Dp/ batfjoogOgemelben i|eei; €l)euc-iurtl iienbe Êcoon Vranckrijckfeccetelóch foübe gi)ep?efettteett ftcliDen ecrttge ban beffelfiSplaetfenmet granfe guac' ntfoenen tetotllenbefettenj cbocijbat eenige Kpcjc- 5puc(lcn baec omtcent ftenntlTe öeftomenftelibenbe/ Dabben aen DoogDgemelben IgeeC iöeuc-©o?1t bec^ focDtban foobanige beflepnentetoitlenafflaen/ ofte öatmen genootfaecftt foube sjjn baec tégeniSban Doa= gec Dant te boen boo?|ïen.
g^enïïefibent sasburgh, óntfingDbert vierden öeji bamtbbagDiïeeno?b?cbanDaec i^o- JBog. omaen^ ^oiu.ei enbe boettlijcDjsnbe nocDbeol ])etaenIiQm?n |
ban ben aHmBafTabéiic bàri Spangién tót Bruflel ben J^eecConneflaDleban Caftiücn mbe Leon ,upt ben naembanDaec Üjo. ifêog beleefbetijtltteComs plimentecen/ obec beffelfS gDelucbigD accibement tot ijst ^oubecnement ban be j^paenfcfte iSebeci lanbcn. i|p Dceft tngebolglje ban befe fiebclen / fon^ bec centgDen hjöt te becfupmen/ een CacolTe boeii becbaecbtgftcn/ enïte baec mebe tot Mecheien gftci cejifl/ altoaecben J^eec ConneflaDIeficDbocnmaeiif biaö ontOoubenbe. €)p ben bijfben onttenteenup^ nabe JIKtbbagD / &ecfteet(ielijcft aubientte Ronnen Deitomcn/ alfoo fijn €ccellentie gljeoccupeect toaiS ihetDctleefenbanbe bepefcDesf/ beinelche benfclbett mo?gen upt Spangien boo?een Couciectoacenaeni 5&en ifeec ^'mbaffabeucban Spangiea toaji tot Mechelen nocD iiict geaccibccct;
©?opofme/ betoetcficboo^'tmeetinöecltici (iontin Complimenten/ met toetoenfcDinge aen alle Depl enbepjofpecit^tin bcjSfelfsfiiEioHbecnement/ oocfibecfeecliecingebanDaec iKog.opcccfttegcs negDentftept jpoi oiibecljoubingOe ban alle goebe nac» DupjigebiieiibtfcDrtppenénbe €o?cefponbertticn/ iS getoeeli in be if canfcDe fedele. i©act! op 3ün €xctU lentie aen be ijeec <l5?aebcbart Saiazar j bic baeü mebepMenttoasi/ inbe^paenfcDe Cale fepbe/bat fiitt €b. Dein upt ben naem ban fijn «emllentie tn't jpcanfcO foube antöJoo?ben / bat fijne fiomflcacnfijii «Sjcceilentte feecaengenàcnt toaiS/ eitbeDaec ©oog® 3©og. ten DoogDlien bjasi Debaniltenbe bjegeiKi be eet enbe ödeeftDeben / met be toelclie Dit be felbe gijelieft labben fpn €>.-icllentie obecbejS felf^ gelucfttgeaert^ wmiletotftet «©oubccnement befec ^lartbenttboeit begcoetenj metbcchlacinge bat fijn «Êjccdlentietert HpttecftegDeitegeiiUiaiS/ metljaec i^oogj|©og. alle opcccDte ©iunbtfcBappen te cultibecen / enbe bat fulcliiS bp alle boo?ballenbe gDelegentDeben feec geecit foube Ijctoonerii aiaaccmébeDpfsjn affcDeptbanjijti €icelléntteDe(!ft genomeni
©00? befen tóasi aen't ^paêrtfifle i|of Öeiiecaeï gDecucDtegebieell/ öatbeni^ectogDban Saint Ger- main, bOO? ©tCeCOP na Sardaigncgebefiineect/ 0tt«i bechiege foube oberiebenjijrt ,· alsfmebe batfeecftece pecfoonenuptbito Sardaginebecti-ocfeenbjacm/ om toelgemelben ©tfecopomöetIcbenteDiengert; bocDi batfoobantgDepccfoone»tontbecfittoaii«tgDeh)o?bett» Haecin b^e mdentiilàmàett bat i^ofbolïe becfeec·^ ftecingDe banben goeben toeftant bec faetfien albaec / fonbecbatbe KegeccingDeban foobanicD €ptónbt/ tot nocD toe Det minile nrifcontentement getóont Dab / enbe bienbolgensi alle biecgelijcfte animüfitepten 7 upt pacticulicce Daet toacen boöigenomen / gDiljjcfi batf banbejï meecgBemelbcii ©icctopssbetecfiöapal ψ bii^etoasei.
^tbectrecBbfltt g^on Jeronitnodé Quihóriestta Vranckrijck, om aen bat J^ófafte leggen Bet Com^^ plimcnt obecben ï^ectogDban Anjou, Dèeftlanget: aengeloopen aisgijefept toai/ alfoo Det felbe op ben feftiendeii ts bóo?gDeballen / göelöcittttièrt batiaen't ^pàèttfe ]|ofoocügeb)eten Beeft/ batben25iffcD(M ban Beziers, gebeftineect boo? 5FcanfcB 2tmIia(Tai beuc aen Öto ^of/ toebécom na Polen bectcocRert foube 30«. ^ét ©alatsi ban Buenretito bjiecbtal toegemaccfet/ tegBenöeRomfte banben ©?tncebart Tofcanen, ojjjbctpbingebart öcjSfdifsiaenBomfteirt Spangien , 30nbetOt Barcelona met tbJee 5®al^efï a^gettomen ; öotB bolgBeitiS b'3llbbjjfen bàn alöaec / BeeftficB incognitoaert ïanbtbegeben/ BoetóelBeÉ <$uantifoénte Boet enbe te ^ecbeintbapenéntoaj^ getoeefi / enbe in een ojbinactii ügecbecge gaen logewit< 19a bat bed ]$ectogBen ban Aibaeenigfie ^oón/ bii men altötgenaedU Dceft g^on Anthoniodé· Το-· ledo, befe bagen Ban fp Itccefl iss ontflagen getoeeff nebenjS be ànbece ^ongfie ü^eecen/ bieobecBetini tecbettieceninbemoepte/ biebcit ï^etfogBbatt Ab- rantes niet bei =öonirtgBii «©uacbei boo? ttoee a bjid maenbert gtBairt Beeft/ isibeboo?fepbett®ori An- thonioboeberop nieutoiiraetbjacDten irtfijn ment &etoaett$B«)»Q}b«n; uptoo^fattRebonfeecfieti |
-ocr page 881-
850 S A Κ E Ν van S Τ A ET
im
i668. ;©uel/ öat/ oViecHettotllcn oiuiiemcnmìjc liecclie baec tjtm .liaajclieptcnliciniicnKhomm/ tonplacti feacit fatUcc CabaUicc/ lua^aengljelicli/ oniViijf tegfjeiiö büfmalüanïiccenm'tliclt te fteii; fouùentie ùcit i^ectoaD sünm^ooitii 5i)?oceì)ui-cincu Ijoocl)- (leu Conttcmnecm/ cniie süncgcootc onboojficDttg- Οερί geciifiiussoccufcccn lailim.
a9?ijtiagf) ìjcit ttoaclfùcit ùcfcsi / alsS Ijace 3iBa)e(iei'= tm gOeceet (ìonUcit omuptte gacn/ quam fecciicc Pui-fooii aenloopÉit/ fcggmìic / nootfaeciiElijcU l)a= rcjBajetïcptfdfm pa-foontemoctmtfpjecciicnj Dct bOElcli ncngDetilcnt ìijitìie / totcibt ijp gijeabmittecct / ettbe begtnnenìic tcfpzeccUcn / ccitecccc&e (ïcl) be €0=^ Htnginnc tu ceit lianieì: allecn/altoacc ïicn eccjïcit
^etcctaris iDm» Biafcode Loyok gecocpeti totect/
bc hjclthe ijoojtii iiiet iiito pccfoon Couimumceecite/ enije gaetiìjc Ijace j-Bajcllcptcn öaec «aec upt /10 Ucs
aitöecen ùacgUsi eeit Bernardo Patigo, 25?ijei)ec bau <©ott MatrheoPatigo, Doo?naemlle^eccetaL'tsÈl>an &Eit l^eec g^on Jan d'^uftria, trtaccell gljmomen/
Éiiöeopaeiifcllieniim öacc am/ notöttoce «©ome^
fiij£qucilbaniienb00?feiiiic Bernardo Patigo, jijnöe boo?tiieen jjlSiitillerbaiiiic ^ullttiebcrtcotiJen/oin i©on iviattheofelfuaii gljelijctien jncùet'arKiìÈcm/ tiebinbmtiC ftCljtC Confuegra bpiie ï^eec '©On Jean d'Auftria.
Silfootic i^cccConncliaWcbait Caftiiien, naec't geboelett ban ije <0emeentc te Braflel, todt telangpe btimen Mecheien Dlccf / betoonben jpbaecobecOaec mtfitoegijeii; feggcnöe/ fulcftiSte fijn tegen Ijet ojöi' «actiS gijeD?upc&/ ootlt gijetooonte ban öe ^cewn «©oubmieucsi öec Eanöen / becmüsiïieplaetfeban bec Ixlbec Jfïcfiïicntie niet tot Mècheien , niaec tot ίruffei toaiï. «©it gljemtljte liep foo berte ïiat b'ï^eei; Conneliaüle om ijaec te tlillcn / enbd boo?namentUjrti nu i)p eecd tn't 45oubecnentent guam/fitö becfcDoorti öe: feggen&e/ gecefolbeectte 3ijn/ en tefuUentiep toaects Bomen / foo Ijacjl eenige affatceiS metbe i^ee^ ten ^taten ban Brabandt enije viaeaderen fou.öen geabjulieectiijn. <©efeaffaice$sconcerneecïiKn gelt- mtbbelen / baer toe Brabandt, immersi öe ^tabt Bruffei, en p?intipalijcfi öc fatten / fonöec öetoetCi ttcnietöifianoftenuitf) tngDelDilltcgttoeröen/ öe» ftoaerlijcfi fouöen ronfenteren.
<©nöertu(TcÖen Öeeft men aen't ^paenfcöe ï|of tot Madrid alle upren te gemoet gljefien toat uptflag bol= gen fouöe ontrent foo pjintipalc ötligentiert/ altf öoen^ maelsiöp öe ijanöt fijn genomen ban jStiptetpe ^peen teöiengen/ enbebetfcOepöe ojbjeiSte göebeni,|ieeft ficö eprtöelijta gep?efenteett / öat öe l^eete Don iaan d'Auftria Dp gate iBajefieptöe Öomnginncte^oof tjï geroepen ; öoclj in plaetfe ban te berftljpnen'/ ficlj uptltjne teftöenticgDeaüfcntccrtijeeft/ enöeöatöen g[)earte(leerben Don Bernardo Patigo beele faecfien aenöen öagl) ^etft gebjacijt enbe iiS becbolgenls ber- toont feecöere iilSifftbe / bic fijn ï^oogijept aett öe ï^o- mnginncDaötafgefonben tnfeer gipafltoneerbe enbe öolerenbe termen tegen ijarer iBaiefieptsi 25icijtbai ber ben i^eec ginquiftteur <i5enctael: ^00 bat alle bagen berfcïjepbe ertrao?öinarifc Dp een iiomilen gfjes gouöen toierben banbe boo?naem(le :aabett / baer toe 00C& gijeroepen fijn gijetoeeflb'i^eet limitante ban Caftiiien, ettbeanbereboo?namel|eeten/ offcDoon in ggeeiten^^aeöttot noti) tot: gljecompareert Dab^^ Öett.
25aron ban Batteviiiefjeeft fic^.rtu oocft op toegö öegeben / enöeiïepfena Liffebon boo^göenoi ttien / om aen Ijet Igof albaer öJCmöalTaöeban span- gien toacr te nemen ; fijnbetotbten epnbeban d'Heer Rcede affcl)ept Iwmen nemen, ^nöeötfcoureerbe men betfcljepbentlijcfi aengaenbeöe ifranftOe iècije- pen/ öic op öe ïïebtetc ban Lisbone met ®olc& en 3itttmunitie bon oDoMogl) bjaren aengeftomen ; fijn^ öeöe gDemeene opinie/ öat fultliif boo?nementlijcft foubegljefcljiet fijn / opaenBouben ban bte banijet ï^upjS ban Vendofme ί aljs Deööcnöe öe gDerucöten ban liet arrellercn ban eenige enbe tn ©aliingljfctjap iiptfettcn ba» anbere, Perfoonen in »?ancfinjc6 qp m-· |
bacijten becoojfaecBt/ nliof bacr ober onluften in bito Lifbone mocDten 3eb?ce|tb3o?öcii.
Stlboo? lange gjaren/ noci) Dp Ijctleben ban ben iSoninglj/ lioogljloffclijcfter-mèmorte / iss ötclitoils gl)cp?oponeert gljeiaeeft eeuiglje beranbcringc boo? te nemen omtrent ijet <0oubcrncment ban ^ndaiuik-n, om Ijet felbe niet cóntinuclijcli in fjanben ban ben l^er^ toglj ban Medina Cali,te laten/ boel)altijbe fteeft fttij pets tuflTcDen öepbe gDebonbfu/ om Ijet effect öaer ban te beletten ; «©elijcft ban ÌBflgcmclbe i|cr= togljficljban alle anbere poften (jeeft toeten te exat= feren / alfoo ombe felbe aen te beerbcn altijbt be fut= teflte banftet boo?noembc <0oubernementop fijn ^oon beu l^ertogD ban Aicak ijeeft boo2ge|telt ; fteìji öenbeficl) Dterinne booiitamentlijcfi gljercntontrcert / öat ben meergljemelben üertogD fijne pjiufipaelfic goeberen in be <auartieten Dabbe leggDen / enbe in 't particulier be plaetfe ban Puorto Santa ^Maria, be toelcfte met feer Confiberable acbantagien boo? be Coatmerae gebencficiecrt gabt; nietfonbereeniglj mifnoegen ban't «©m cbenbjel be factlie op öct befte tn te fcljtclien /in befe tilöt goet gebonben ge» too?ben/ bat bit 45oubetnemcntbpbcn lertogban Aicaia boo? ben tijbt banbjie jaeren/ enbelangljec met / foubebebtent/ enbe banbe ©aber obergljenoi men too?ben/ be toelc&e lieberfoobaingDcConbitie Ijeeft totlleii aenbaerbcn/ alsÈficlj'terponeren/ ont na fpn ^oon baer ban boo? altooiS gefrufireert te ften al0 bebtnbenbe fttö in feer Ijoogen ouberbom.
^ooljaefïaliiDet ^paenfcDe ^ofnaricljt geljabt jjeeftban Det naberenbanben ©jinsï ban Tofcanen, ts eenige mijlen ban Madrid ijem te gemoet gefonben eenbanbeïleeren 3|of-3i®eefïer.ii/ omDeminname ban Dare jiKajefiept befe J^ontngtnne Ijet befropement enbetoegemaecftt Eogementtnijet Bucnretiroaente pjefenteren. 5&oclj Bet een enbe anber ijeiifelijcli ge^ ercufeert jijnbe / tus be felbe bp ben namtfler ban ben grooten ^ertogDfiin ïleer ©aber tng^efteett ; enbe bermit!Sbegoebeco?tefpottöentiebteöair mog. met bim ©jiniSpjofefTeetbert/ enbebeonlangfebifii te/ biebefen ©eer Reedegeoo?beelt te moeten contt^ nueren bp be oemonfiratte ban teecftenenbancouri totfie/ bte öp aen't c^paenfcDe^of/ gBeburenbefijn mrbltif/ altijbtgetracljt Beeft te manifefleren aen be .fl©intflerisbanbat lof/ enbe berbolgen.^te mogen abmitteren b'occafïe/ bic Bêm feer oppojtupn toasf boo?geftomen/ ommetbefen ®?tnss be compliment tenbancibiliteptaf te leggen/ Bebbenbe fp-lieben b? boo?igeaenfp?aecii/ ben anberenbupten'Madrid ter bjanbelinge gerencontreert/ om met bebifttèn in Baer refpectibe logementen geene «ffetemóiitenban £m- baras terencontreren: sijnbein bit ter toanbelingfj tencontrercn / alleii met een gelijche eenpartcBept ge» obferbeert getoojben / maet bat ebentoel be beleeftBc^ ben enbe cibilitepten ban ben boo?noemben 3^?ince ban Tofcanen, berbe obertrejfen bic ban be baffabeurbe Reede. gCcngaenbc Bet aftreben enbe intreben ban öoetfeniji't gBebeurt / bat boo? aleer mallianbetcrtt'ontmoeteit/ fp al te boet toaren / en boo?fepbe HSinifiereengoctfiucli toeegBs te gemoet IS gefiomen / om b'l|eet Reede quafi, ban bert#?in^ ce pjefentie enbe aenftomflet'abberteren / bie Bp met eenen fagB aenftomen / enbe op Bet anberen/ Bent met alle beleeftöept bejegenenbe; enbe naeb'eerfte com- plimenten feer BoogB beliefbeteejctolleren be eet enbe biictttfcBap/ bte in ^0. HSog. ^taetotttfan^ üenDaöbe/ foobpbeiSegeringein't oSenerael/ aljs bp bet felbec Itceben / enbe anbere i^eeren in't par- ticulier ί baer ban berfcBepbe met feer co?biale affectie beliefbe te noemen; in't Bien-en-bjeeber toanbelen toierbtbeBooge Banbt rectpioquelijcBgeBouöen/ en in'taffcBept nemen/ inalleii gBelijcfte öemonfitatii gepleecBt.
^en fefien ^Sobembet jijn «iSecommttteett ö'%cii Huygens, enbe anbere Baer ^oogö HSog. «Öebepu* teerben tot öe atimijtfcBepbinctO /jbat befelbe met enbenebensi ecntgBe ^eeren <©ecommitteetben upt bea ]|{aebt ban Staten bp Beet fclfiite nomine:^
mt |
-ocr page 882-
en OORLOG, acht en 'veerttghfle ioecL 8 J t
ι668. wu / fu confijcmtte toiliien tceciien / enbc Daet αοϊαφ^
, . - ten telateli (jam: of öm ötcHfl ban öeii atauDe niet
cn ceaiucceïDc / öat ceniglje pactpcn Jjan Eanöen en:=
öei^eeilij£li!)eöcn / onöcc Defen ^taet gelegen /te^
peiijSanocL-e bau öc öeljoo?faenil)cpöt ban üen
niugljban^paigneniuieciieu aetoiffeltjcntie öoeen
öoojïoatmioöclfulcftiS gebocglUücftH oöeniankert/
enïie te Uicegeu gcb?acljt fonöe iionncu toojiicn / Doen-
öc ban ailesi cappo^t aeu öcfe ©ergaùcringc.
'SS 'Jiiiibci-L'uöacgïjsÈ öccöen rappo?t / öat fp/ acBtei·^
bolgeuiibcfeftaei-lloogljlKog. refoliirie / niet enöe
nebcniSecntgOe Hjeccen «Jpecoinmtttcecöcn upt ben
ïlaebt bau Staten tu Conferentie getoéefibjaiw en-
bc Ijace gcùacUtcn ijcDDeuöe linten gaen / of öen öienfl
ban Den stantie niet cn foube cequireren / öat een
oebeelte ban ijet (Ccciltoic ban öen iàoninglj ban
^patgne/ouöec eübe neffenss Ijet fijt Eiefftenss -
jjoetfi/gelegen langljiS öe ^cOeiöc /bp cliangement
tnüeEtinijtftOepöingc /gebjacijtfouöe tooJöen aen
öefcn ^taet. 3©aei: op geöclibeceect jijnöe / Deöben öe
i^jobincien öe boojfs faecfic obeeoDenomen / enöe
toiei'öeuöe gijentelöe i^eeicn «©eputeecöen becfogDt
ïiunoljcöaen cappo?tljpgcrcl)?iftetebecbatte>» 5cn=
öe acn liaec iiBog. obec te tebecen.
(0p öen bijföen öefec / gaf öen iïeftbent Sasburgh
aenö' l^eec ^paenfcften 3{niöaffaöciic / öie nu tot
25?u|Telbja0/cenütfite j bptoelclieoccafie/ enonöec
anocceöifcoucflen/fepiieljemrijn <£rcellentte / öat=
tee geen apparane toasi/ öat ben ïjeec Conneflatilc
t0t25?n|Telf0nbeFi0nicn/bD0?enal ea-nien ban toe»
DcnjS öie ^taöt ijaöbe toegedaen / 't geen bp ben i^eec
Conneftatile i0 gcepfcfjt getoeefi ; te toeten ijet logecen
cnöebnöecyonöen ban 't Kegtment ban be «©cabe
ban Monte Rec,enbefjetffmpcl Eogeinent boo? öe
b?te Cönipagnien aSuaröciS te #eectt. f€ot onber-
tjouöingr)ebanf)etboo?f3 ïiegtment isi gcepfcDt feiS
biipfentgitlbensi tee maenbt/fonöec bpboegingeban
Doe beel Hacnöen ^ (©aec op is bp ijet eccHe Eit b an
be ^taör0 Kegeringe / öeftaenbe in btencnbe JSiicgc^
nieeilecen enöe ^cljcpenen/ ingctoiUtgljt bijf en beec?
tigf) Oonöect gulöcnö tee maenbt / alleen boo? b?ie
311F!aenöen6'p p?obifte. 3©dt nu öp 0et ttoeebeïtt/
3iiuöe gctotnpofeect / upt out - iJSucgecmeeflecen /
^cfjeepen / fc. enöe öaec nae bp be i^atien fouöe tn^
geDjacDt hJo?öen / toa?i noti) onbeöent/
üBenbecfecr&eriïc onöectnffcOen / bat ben ï|eece
Connefiatile abfolutelijfi fouöe gecffolbeect 30» 't Φί
totMecheientccoutinuecen /of miffcöien toel nae
Antwerpen te tcanffeceren / enöe öen p?ibé Itaeöt/
aljinieeöeötebanbefinanticn ban fijne lEaicfiept
albaec te laten fiomen/DttalÖien acn fijn €]cccllentte
omtrent öen boo?f5epfrfj geen contentement toièrbt
oegeben; hjaeebooi25?uflelfecc bccle fcijabé foube
fianienteltjöcn. J^ettoiecöt baec boo? Dpbeelegei
Boiiöen / öat foniniige pecfoonen / bte Ijct oo? ban fijn
<!2)ccellcntier)abbeit / bittoecchnictalte gcooteOc^
btgricpötpotiflccuöen/ oni 55?uffel bacc boo? t' m
timibecen. Cn "ttiS feccitec / bat Bpfpcciael con^
tcact inbenfaccbce«l)ientu|rcöcn be ï^eere <Êctii·
ïjewogti v4lbertas, fjoogijlofïöcfisc memorie /
P?iiiccbanben3lanbeenbcbe ^tabt 55?uflfel opge=
reil)t/bafl isfce|ielt:batbc boo?f5 ^tabt met geen
©olf ficren fouöe gOelogecct ofte Deiafl h30?bcn / mitii
jaeclijtfij; Dctalenbe cene fomme ban öettigij bupfent
0Hlöcn$i/l)cttoelcHnuobcc be bijftigö iawn altybt
bp öe ^taöt bolbaen toaiS getoeeft.
ïoenicccgcmelte ï^eci: Don Eftevan de Gamarra,
Öeeft in ben fecrcten 7 alö meöe ïSaeöt ban öe ί inan^
tien ban ryneiBajefiept/gepjoponeect/ öat iietben
bicnlibanliijne .fKaieliott enöe ban 't Hanbt / ten
ÖoogljflentoatibctepfTcöenbc/battip alle be geene/
bie geene ^ffie dfcctibe in ben gljcmelbert iïaöe toa^
ten iicDbeniie / öen gmpoftbaniie a®ijnen enöe ^te^
tenüer)oo?öcnDctaelttetoö?bett;'t fclbe foube Deloo-
pen op peöec (©jrtjoof 3©ün biet gulöen / en ttointigö
(tupbersiopeen (Conne25icr.
<dp ben bijfben te öe gi)enerale refo?me ban öe
IMit/e in öe ^obmttcn ban 25?abanbt min ©lain=
beren gefcljtebt/enöe ben bolgenbe bagö be mort'
lïeringije gljebaen. g^aet; 3ijn omtrent negentisD
Compagnien ^aeröen / en vijfthien à (éfthien ïïei
gimentente boet öetefo?mecrt j bede / gelpcli glje=
meenlijchinfooöanige gelcgcntljepbt gefcljteöt / 3iin
fcer mifnoegljt / ooch ceiiige liiet fonöccgrooteeeei
öenen.
iDiAl achtften Ijaö Öen ïïefiÖent Sasborgh Dp ö'i^eet;
Conneflabletot Mecheien een auöientie ober berjaec»
öeqiiefiie/bieben 3|cccbanPaiiandtmet be ^paens
fcljc uptfiaenbe öabbe ( toegensi feccfterefüne ï^jecri
lijcftDepöt / genaemt Ijet Ham. j^p fcD?ecf aen fijn
€]ccellentiebp ntonöe gcrcmonflceert te fjebben öe
toaete beff Dapentljepöt ban öe boo?f3 faechc/ enöe Boe
feer ongljetijmt Bet bcï)oo?begeoo?öeeIt te toojöen /
öat 'tj[|ofban Ruermonde,3ijnöefijnefo?mclepartié
5P in öcfen öaer toilöen aenmatigcn be juöicature obec
öat fuDiect : öat partiipe enöe iïecötec te toillen jjjn in
öefelbefaecHenilcijöig toass met alle ïïctöten / aBct^
ten enöe Cofinpmcn: bat bacc en tegen be i|ecc Baron
Paiiandcberepbsiin pojTcffte Minbe /egtec foó beele
banbejeffelfsiabantagie p?efeuteccöeafte gaeri / öoi
fijn ï|oogï)epöt bolliomen genegen toasi / öe faecfte aen
onpactijöigete berblijbcn laten j enöe öat fjp iïefii
öcnt(ontiec pecmifTiejtoasfbcctcoutoenöe / öatöit
miöbel niet alleen becaifonnabclftc/ nemacr oocft be
facDtfieenöe fto?(le üp fijn €]cccllentie fouöe gfjeoo?-
öeelttoo?öen/cnöe öicrljalben bcrfocljt liet (ijn ^St^
cellentiemogljtegöelieben/beii fclfss fentiment enöe
refolutie Btec omtrent aen Daer J|o.JH9og. ten fpócbigi
fien toe te laten fiomen.
jSijn cÊFcellcntie Ijeeft ijicr op gcanttoooö?t/ bat be
Htffibe ban Daer ^ioogf) JlBog. foube öoo?ften / enöe
atóöanöcisfelfsifenttment enöe refolutie öacr obct
bccNlaren.b'ïieecSasburgïieeftbP öcfe gelegentijept
onafie gijenomen upt fijn «ffiiccellcntic te mogen ber»
(laen/ of öefelbe niet genegen toas in fto?ten DerbjaertjS
teftomen. <©aerop fijn CrceUentte iiem geUcfbe tc
anttoo.o?öcn / öaer toe notö gantfcB geene eene?
gentijepöt te Bebben / enöe niet en gBclooföe öacc
omtcentbanfenttmentte fuHen beranöecen/ boo? al
eecöe6efmcttelijcöe3tec6tete25?ufrcl/ bctoeicRe fijn
tS]ccellcnttefeerapp?cOenöcerbe (boo? «ÖobciOï gena-
be ) foube ftomen te te jfecen.
®eilgeercn®aconban Bergeyck,cii ben ^ffcael
öePape,( ^paenfiBeCommtfrarifen / om met be
J^ranfcBe ober be notB openftaenbe aueftien te conceci
teren) 3ön op ben tOtenben ban BruOei na Mechelen
bertcocften / enbefouöenbattbaerbecepfc tot Rijflei
boo?tfettcn.
^en bectBtertben 5ijn öe 5latten ber ^tabt Bruirei
toeberbecgabectgBetoeefiobec Bet innemen ban öc
<©uacnifoene η / öefelbe tonöen nocBmctabfolute ge-
bifponeert toeröen tot Bet innemen ban eenig Bet min-
de «Eiuacnifoen/met becltlacinge öacc toe oo£&nfct
fouöen cefolberen / öaer quame af toat Bet toilöe»
'g 3llnöcten öaegB.ö 3ön befelbe toeöcrom bergabert
getoeeft ober Bet boq?f5fubjectj eöocB pcrfïflccrbeti bp
Bateboo?gaenöeopine/baerop ijS acn Baerlupbeti
boo?bebcrbemaelaengefegBt nocBmael te becgabe<j
ren / maec toiecöt bertroutot bp be boor ige opinie» te
fullen blijben.
€nbe in ber baebt foo Öaöt be 0Habe beiegenfngBe/
batoelffie aen beï^efc Broeckhoven, een ban öe (èuöt-
25urgctmec(lcten baiifCie iStaöt / boo? ecnigBe bagen
toasf toeöerbaren öoo? ceiiigejSuPteren ban be «©uar^
öcjï/bcgBcmoebecentcgBenBet boo?f5 innemen ban
<{5uamiKn feer berbittert. Jgebbenbe be boo?f3i
ilupteren op feechèren abonbt genielbcn ]^cer Broeck-
hoven ontmoet / befelbigefijneiKantcl/ ütapptec/
nebeniS anbece faccften afgenomen / enbe öaer en
boben noti) feer gualijtfe ggetracteert. ®en ber-
ttenben toaccneentge ban bcmtfbabfgcrifin app?e?
ftcnfie genomen/ enbe ter ejeamtnatie gBefielti men
fepbe/öatbe Capttepnen banbe<©Harbe!S foube gefcgt
Bebben met b?epgementcn / bp albienmen föne aup»
tecen totlbe met be boobt (irafFen / öat Bp öacc
obti; bi becgoebinge ban 'tbccliesfuncc Ruptcreti
fi)wb«
-ocr page 883-
888 SAKEN van STAET
lééS. foube nfbojïiecetti' foolicli fouUe moBen/ oflicmnen ge-
ö'ïfêÉCC Ifêinilltï ban Sweden fleti 't ïjoftC Madrid
g«am ï>' ^eet Recdc Dcftent maecheu / l)oe fijn
«e&elijcpbt boo? toei'ntolJ tüö!ï alöaei: te Itcuuen
ftaöt oeocbeit / bat öcn i^eec Conneftable Wian-
gel tot Hamburgh ficlj omljouöcnöe / Sweedfche
bolmadit cniieo?ii?e Oaec ontfaiigen / oih niet fooba^
nigijeJiTSmtdecjSbanìieniàomiisu ban ^paignentc
toinmimtterencniictcaitccen / ais firn AKaiefiepöt
öaectoefouïiegDcliebcuuptteiitercn ;cnijc bat itien
bantoecoenbeÉorangiiutc Ijcni nu baefoptotant-
bjoo?tit Dabtgegeben / batfocbaiüge bifpofttie ban be
jijbeban sweden niet ailicn tc bollen acngljenacm
«jaö/ttiaecbatoochacnben ftJCCC Conneftable van
Caftilieo gf)efcjD?cben / enbc bolniacijt gefonben bjajS /
oftm#etfoon/ of boD?fï)iÏ €»cbolmag(jtiglibe met
toei-gemdibe J^ecc Wrangeiin fooeene plaetfc/ alö
goebt gebonben foube too?ben / boo?fcpbc Communi^
catic ertbe (Ccactaten ücn te fïeilen ; ijet 3P met toel^
eenoembi Sfacci: Wrangei alleen/ ofte met tuffcijen ftO'
men ban ben ïtoitinglj ban Groot Brittaignen enbe
ijaec l^ooal) J,iaag b'l^eec Rcede Beeft ben i^eec
iKtmPec ban Swedep boo? befe Conimumcatie Be=
ijantht/enbe met eenenliecjiaen / nf beefe p?efenta=
tic ettbe notiftrnttè boo? Ijem ban toegljen fijn ifeo-
liingl)fooin 't genecael gDcfcDiebt toaiS/ofte toel fijn
af fien geftabt Ijabt op eental) poinct in "t pacticulieu /
Énbeinfpecieopbc betonticfuDfibien. ^ijn «ÈbelDept
geliefbe baec op te feggen / bat Ijp te l^oobe nopt men=
tic gemaecfttöabban be bao?f5 fubfibien /om baet:
omtccnt pet0 te foUicitei-en of boo? te (lellen / enbe
baec ban geen anbere notitie gijcDaDt/aljS bic ban be
ï^eet: €it:abe ban Sandwich enbc ban fiem ^eet:
Reedeontfangeni>ibt;l)oetoel beiBinilterS ban 't
Spaenfe J^offijn <S. bifcoiit.iigetoijfe baec ban bjcl ge^
fpjoocften Babt in tecinen / gelijcit meecmalen aenges
coett/tebjeten/bolftomen ontliennenbe beintecben=
tic ban ben <iEit:abe ban Molina : feggBenbe ftjn €b.
ccBtecbanbecmoebentesön/bat be jKiniftecsi ban
iSpaignenin i^eberlanbt aen be jKiniHec ban fijn
S^oninggtefiennen Dabben]gegeben /bat foobanigB
poinct ban fuDfibie bjel ten öefieii ingcfcBit&t foiibe
ftonnen toecben / cnbc bat baci: op be Biet; bobengeHcl·
i)cp?efentatie enbcnotiftcatieappaccnt foube 6onnen
gerefolbcett 3ijn / bocD fonbei; baec omtcent eenii
oBe pofitibe becfeetlieringe tc Bebticn of te feonncn
gebctt
<©en beectBtenben ben inacquisi ban Caftei
Rodrigo, betaelcBc boo? ®?anchcöc& te poft geloopen
fö/ fonbec beftent tc iijn / tc Madrid aengeliomenj Beb=
benbe be cepfc in febentöien bagBcn afgBebacn tot
Bruffel toc / en Beeft (icB alfoo Baefi te ï^oof geabb^cf-
feect/enbc nac bat ceiiigBe bifiten gebaen Babt / is
gacnuptcuflenin fijn Êu<l-1^ii!'.ö bc Florida, eben
Duptcn be iStabt gelcegcn op bc ticbiccc j altoaec ban
ijet gantfcBcïQofbebtfttcn ban bcUiclliomingB onti
fangen Beeft/ gelijcfi b' IJeec Reede fijne ïiaecoocft
ίίϊ toefen betoelfiomcn/en cene gocbc haijlc obec ben
tcgentooo?bigcrt tocfrmbt bei· faechcn in bc cefpcitibc
H^ebcrlanben bifcoureccnbc / Beeft btenl|cec banfcec
fabocablefenttnicntcn gebonben /metgoebc Boope/
bat boo? fijne informatie en abbtj^ / bccefolutien
ban 't i|of niet fouben becacBterttooiben/ ten acnficn
ban Baec lo. iBog. gocbe intentie.
iKcn fonbc op bicn η jt in beiniiicb ban ^tate gBc^
belitierecrt Bcbbcn / en bacc toe oacft acnlcpbingflc gci
gcben 5ijn lip ben ïl^eec gjnquifiteiic gBcncc||l / Bace
|iaaieftci)t!S25iccBt ©abcc /bat Bet mogpnjcft tot
todbaert baiiBetncmcene-befic llcecBen foube / in=
bien Bp ficB fonbc cctircccn : borlj bc ïSoninginnc fou^
be baec gantfcB niet nac Iv t ;icn liipftccen Bcb&cn/ maec
met bolle ccn(ï en ccfolutic btecgciiicfie p?opofitic ceiijS
boo? al Bebbcn afgetoefen; oocB foiibc in ben ïtaet ban
Cafti lien, boo? o?b2e ban bc itoninginnc gcp?oponcect
3Ön nI)ctoo?ben / om tc öo?bcelcn / of omtcent
öcii ï^cccen Uon lean de jluftria afticn crimen
lïefe Majeftati» tegflCtt fOtt&CjijlVin&e We
Blacct Bebbcnbc ban neen : (©nbcctufTcBcn fepbc men 1650
batbe<icctii-25i1TtBop ban Zaragoga tc i^oof beci -_;
toacBt bjiecbt / bie boo? bcfen Β iechc- Vader ban f^ijnc
l|oogBcpbtgetoce|ii!S/omobcc bcffclfSJi intcccfrentc
fp?eecHen/cnfoubeficB cpbc «©ccnfen ban Arragon
enbc Cataionienopl)ouben/cn men fp?acB ban cenii
ge i%oupen te boet entepeecbt Up een tc toillen bjens
gen.
i|eec ^?in(S ban Tofcane Beeft Bare iKaje^
(ïept gBefalueect / bjclcftc gebifpaneect toiccbt bat
boo? ütefecceeten opgangB gBefiBicbe : binbcnbe ben
ïÜonitigB enbe ïioninginncfttBtefamcn/ geaccoms
pagiicectbanbcle iD^nmesS enbeï^cecen ban't J^of/
cnbJiecben be <Ceccnionicngel)?upcftt/ bie met beele
2tmba|fabcuc$i bangcBcoonbc ï^oofoen geobfecbeect
tooiben; gebecBt/ cnilacnbe/ gBcbupccnbc be cons
1 fccbatic niet liobcn een Balf quactiec uiiciï» 55>cfeii
■ J^cec maecftte jtaet int fto?ten toebecont te bcctceclieii/
5ijnbe fcec cucieup' ban allesi te Oefïen/ en tBoonbe ficB
alommeltbccael /gc!ijcft ban oocfi bp 'ti^of bcfcBonci
fteniiïmctbccfcBepbe niciofitei«en ban ceucfetoeccB
en cBotolatc/ met Bet geenc baec ban bepenbcecbc ban
filbecgBcccebtfcBap.
©an Cadix f£B?ebcn ban bcnbijfben/batbci^cBout
bp iSacBt banbcc Saen, bien bacB albacc in be Bahie
toasigefiomen/3ijnbc3ebectben fcbentienben paffas
to ban Lisbone na Port a Port, en tocbecom teciigs
ge toefen ficupjfen/cn Babop ccnige (Succftcn jatìjt
gBemactfit/ bocB nopt Bonnen ÌJpfeoomm boo? ton=
tcacictoint. ^ebectöctpbtngebartBet gBcpafTcecbc
met beni^eec Don luan d'jluftria, toasi tot bttO Cacix
op Booge ficaffc acn alle iSolbatcn cn «©ffiiiecen fcclnfi
acnboo?ttc gaen/ootB o?b?cge(iclt/ om be i©cBec=
pen blaec te Boubcn / bic in allCiS bocnmacl^ maec fe^
bentoaccn.
φεη bijfttcnbenobecgaf ben ^SeccetactiS Richard,
in abfemicbanb'igeec 3imba(Tabcuc toat bolgBt :
LefoubfignèConfeillerduRoy d'Efpagae , Pre-
fident de la Chambre des Compre de fa Majcfté
dans lesComtcs&Provincesde Bourgogne,&
Charlois fon Secretaire de ion Ambaflade auprés
de Meflieurs les Eftats Gencraux des Province Unies,
fatisfaifant aux ordres, qu'il a reccu , vitnc prefenter
àL.L.S.S. Copie ici jointe d'une depefche de 1»
Reyne fa Maiftreffe ,pour Monfieur l'AmbaiTadeur
Don Eftevan de Gamarra ,avec la traduótion en Fran-
cois & enfemble la reiponce de Mr, Ie Conneftable
de Caftille à la Lettre que L, L. S. S. luy ont efcrite,
par Tune & Tautre, Elles veront Ie jufte reflentimenc
que fa Majcfté a, aufly bien, que Ie fufdit Sr. Conne-
ftable de la longe detention desbaftiments d'Ooftmde,
& de leur Charges arreftésen cci Provinces j&les pre-
judicesquienpeuvencrcvcnir aux Navigations&Ie
Commerce de leurs fujets, c'eft pourquoy il fe trouve
obligè de pi ier & requerir tres-inftamment L. L. S. S.
de les vouloir prevenir, & les faifanc promptement re-
lacher , ou du moins furceoir leur verité, & celles de
leur Charges jufquesil'arri vee des Seigneurs Depu-
tezde la Chambre du Commerce & Navigation cfla-
bliè a Brugues, qui font en Chemin, & viennent au-
thorifcsen dcuë forme, pour adjufter toutslesdii'-
ferens, qu'il y aavec les Seigneurs CommiiTaires de.
cètEftaCjfurquoyilattendra ane prompte & favo-
rable refolutionde L. L.S. S. Fait à a Hayele quittf
iitfme de Novembre milβχ cms fiixantt biiiS,
Signé
VINCENT RICHARD.
Den Ondergefchreveo Raedt van den Koningh
van Spaogien, Prefidentvande Kamer van Reeke-
ninge van fyne Majfteytinde Graeffchappen en Pro-
viatien vanBonrgongiea,enC6ar/«'f ,fyn Secretaris
en van fyn Ambïflade by de Heerca Staten Generae!
der Vereenighde Nederlanden, voldoende op de or-
dre die hy heeft ontfangen komt prcfentercn «n U
-ocr page 884-
en ο ο R L ο G. acht enveettighfh keek.
iSéS, HooghMog. Copie hier by gevoeght vaneen Depc- che van de Koninginne zyn AÌeeftreffe voor de Heer Ambaffadcur Dm Eftivan dt Gamnrra, met een tra- duótie in't Frans, alsmede'tantwoort van den Heer Conncftable van 0/?//«« op den Brief die U Hoogh >loghendehemghefchreven hebben, byd'ctnende d'anderefullenzy fien'cgerechce ghevoelen dat hare Majefteyc héeh, alfoo wel als den bovenghefeyden Conneftable van't langh aenhouden der Scheepcn vaH Oiiy?iB(/(> met hare ladinghe, ghearrefteert in defe Provinciën j epde prejudicie diede Navigatie ende Commercie daerover lydent Daerom foo vindt hy iich geobligeerc aenhaer Hoi Mog. feerinftantelijck te verfoecken en bidden't félve te willen voorkomen, die doende ontflaen ofte ren minften oprefchorten haer waerdigheyt en die van haer lading,tot de komfte der Gedeputeerden van de Kamer van Navigatie en Commercie ingeftelt tot Bmggt, die op wcgh zyn om herwaerts te komen gheauthorifeert in behoorlijcke forme, om te vereffenen alle de differenten die daer zyn met de Heeren CommilTarifen vandofen Staet op 't welcke hy van haer Ho. Mog. af wacht een kor- te en favorable refolutie.
Gedaen in den Hrt^e den 14, November 1668.
Wasgeteeckent VINCENT RFCHARD.
©olöijt te bplage / toaec ban in UitSKemowflel tocct merttieöÖeiöaECfit.
βχα»! foixantt buit
Et contre Signé
La Reyne Regentè»
DOn Eftevan de Gamarra des Confeils de guerre & de Pais· Bas, & ^mbafladeur au pres les Eftats Generaux des Provinces Unies, Γοη a veu voftre Lettre du vingtitfme de Septembre dernier, avec leB papiers qui 1'on àccompaignoic·, le tout con- ternant lés pbintesque 1'on Vousafaittes de la part defdits Eftats au regard de la conüfcation duvafleau rommè Judith, & Tintention qu'ils avoyent de rete- nirles dixmuf izikiraem d'O^ettdt, quionteftèpris devant la Riviere de Londres, appvtenans auxfujefs ^Ocptnde, fi Γοη ne prend pas une favorable refolu- tion fur ladite affaire, fur quoyj'ay commande' au Confeil de guerre, qu'il me rende compte incontinent de l'Eftat , auquel fe trouvei piefent l'affaire du vaifleau ludith, avec toute particularitè & deftinöiion & de tout ce qui pourra fervir, afinquevoUspuifles reconvaincre, & refpondre aux Eftats üvec une en- tiere connoiffancò, follicitant Ia main levée dcidits Λλ n«ƒ Navires, d'autant qu'il bfl: jufte&necellaire que cetre affaire s'acheve Ie pidftoftqu'il ferapoifiBle cuefgard audomage queles Interefles fouiïrentpar leuroetention. De Madrid Ie trttitiefitH Odobrem»/ ÈftoitSigné
Moyla REYNE. ï)cn Fedro ÏtrtiHndts dtl Cmp»,
t)e Koninginne Regente.
DOn Eftevan de Gamarra . van dén Raedt van Oorlogh itt de Nederlanden, ende jlmbalTadeut· by de Staten Generael der Vereenichde Neder- landen , wy hebben gefien uwen Brief van den tviiri' ticbpin September laeftleden, met de papieren die by· gevoeght zyii, alles concernerende de klachten dié men u gedaen heeft vafi wegen de gemelde «aten, ten rcgardevande confiicatie van't Schip genaemt Inditi en d'intentiedie zy hadden van te wederhoiiden de 19· Schepen van Oiftendt, die genomen zyn voor de- Reviere van Ιί«Λ», toebehooreiide d'Onderdanen vtnOoflenJe, (β men niet een favorable refolutieover de voorfz faeke neemt i op't welcke iele ghecomman- deerthebbe aen den Raedt van Oorlogh, dat fy mét den eerften rekeninge doen in wat ftaet dé fake van't Schip liditb fich tegenwoordig vindt, met alle dé par- ticulariteyten en diftinöien van al't ghecne dat foude VI Deel |
mogen dienen, datgy móchteovertuygen ende ant- woorden aen de Staten met een geheele kennilTe , fol- liciterendedeontflaginghé van degefeyde 19. Sche- pen , door dien het recht »n noodigh is j dàt defe fake metten eerfleh fo't mogelijck is, afgcdaén worde, ten opfichtede fchade diede Geintereifeerde lyden by haer vafthoudinge . Te Madrid den Odbob.' 1668 Wasgeteeckent lek de Kòninginne
En de mede tekeninge
Den Pedrt Feynandtx. dtl Camft,
ö'^^ecii^pacnfcDe SCnibatTaijcuc / cnntctOcmbè ï^eercn vander Walle eii de Buck, .©ecommitteeriicit Uan'tCollcgtciicc (ffoinmcrcictot Bi ugge ,5ijni3cit kì-Bìec tDcöa· seftomcn / omtcbolttcchen betcnnfi actie / caccfteiibe ïte biffcceilteii oUec öc ^cljccpen toe- iicc-fytö genomen / oearrcft'-'crt/ en geccmfifaitecrt.
<©p be gci-ucfiien ötemeii alljtcc liet gaen batinett bc iSpaenfcerccflen tn'tbo?beccnbcc ^ίcenten en pjac^ tifcccnbanm'eutDc/iJptoeBeijnn retojfie toilbc Πιι?'- ten / ingebal bacr in niet fpocbig toietòe gei-cmcbiecit/ beeb ben jèpaenfe 9tniI)a(Tabeiti'op ben vier en twin- tichften jjc boigcnbc Itlacïite :
Le foubfigtié Ambafladeurd'Efpagne ayant, aprili que ceüx delaProvince de Zelandefepleingnent, eftre lefès de ce que dans celle de ?landres on levé de Licentes, aleguant eftré contre Ic Traittè de PaiXj pretendantie faifir par voye derepreffailles des Navi- res de Guerre qui fe trou vent dans la Baye de Fliflln·- gueifetroüve obligédedire V.V.S.S.qu'ils'eftonnó fort d'une telle precipitation dans des affaires detellé nature, qui fedoivent terininer par des Conferences amiables, &nori pas par les yoycsdefait mauvaifc confequeiice,C'eft pourquoy ii prie & requiert V.V. SiS. devouloir les prevenir yapporrant les remedeS neceflTaires felon leur prudence ordinaire. Fait à la Haye Ie Vfngt quatriffim Odobre mil fix Jeiimnte buit.
Signé
GAMARRA.
DEn onderge/chreven AmbafTadeurvan Sp/injtê hebbende verftaen dat die van de Provincie vari Ztelmdi, klagen geoffènfeert te zyn door diert dat men in die vao ν laenderen licenten oplichr, alle- goerende dàt het is teghen de Traöaten van Vreede i pretenderende by wege van reprefalien aen te taftcn de Oorlogh icheepen die fich vinden in de.Bayc van VliJfingtH, vint hem gheobligeert, te fegghen aen haer Ho. Mo. dat hy fich feer verwondert van foodaenjghé haeftigheyt in faecken vün fulcke nature, die men be- hoorde te termineren by vrieodlijcke Conferentien i en niet by weghen van quaedt ghevolgh. Daerom füd bidtenverfoéckthy aenhaer Ho. Mo. fulcx te willen voorkomen ,dacr toe ghevende de iioodige remediert volgens hare ordinariffe voórfichticheyt. Gedaen irt den Hert den 24. Oftober 1668.
Wasgeteeckent GAMARRA»
^öéndriectitwinrichftehi)et)l)cnbc ï^ecrenbatt be iKagifiraet beu^tab Brnflei be jSatien / belueltiic nu bp na b?ic toeetfeen alle bagen bei-gabert bjarcn gc- tocell obcc ïjct innemen ban (6arnifocnen in be ^tab / cnbaet toe in gcenbecfjanbe niànicce licbben Itùlleii berjlaen / àengefegijtbat jpUipben bzpdjjcB itiocljteii fcDepben/en batraen be fdbe nbec bat point niet ineec foube tonboceren oft mocpelijcïj ballen. iCegenbc ©^a^ pofitii/be toeicfte boo? befen iss gebaen/ om alle fobani^ bie gene cffectibe cerne ftabbcnfn ben ^ecccten ïtaeb en f inatttien tebeftoacen niet be betaling banbd ülmpoften op JBönen / iöiecen / $c. oppofeecben Ijaec beele gep?cbiltgccrbc CoUcgien eit ^erfootten /bic bari alleoubc tybenban fobanigrje laftcnejl-emp^iingijei u3ee!t;fulcï batineti niebe tBe^nίtll oft geen apparenti? fag om b it toeren tu ttcfti tc brengen.
mt ?tnttoetpen bjas men nu óocfe bj!pp<c mif^ nocgijt obcc Bet Dpfttteit banbcntentoe itaften enbe Ettenten/ be toelcfee àenbe Maric-Schaos toierbcrf 4c(c gijg |
V
-ocr page 885-
854 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
i668. riecbcu.<eiiiigc^cDtppcrsitBoncnöcmiïicïIjet gcbtct ■■' "- bnn Oaec ï^o. iHoö» lilaigï)bcii Dat öe inaniicc Uantie oEioeöercnalïinectclnfiteccn/rca-Ijacbtoasi/ öat öe Coinmijfen alle bc pticf«» / ja tot be niinfle toe/ ορεη^ ben tube boo? focljten/ niet «genflaenbe aeii Baec ronbe ïijcli luicit aenccgcUen / Ijoebanige oSoebccen öacc tn^ iic toaten. 5Dele oojbeclbcn bat bit afl)o?bercn Vian öefe ^iaften metter tijbt ban felfsi tod foubc becbtoijnen.
©en bier en ttointtgHen isf tee ©ecgabectns gelefen fceciiccjiïientociaelbanbm l|eec ^niDaffabeiic ban ^pangicn/i)oubcnbciiIacijtcn:battot ©lifftnge in appjeljeufie genomen toai'enttoce CapcUanen / bic= nenbeop ttoee ©ojlog-^cfjeepen banben ïiioning ban ^pangte/ geari-ibeect inbe 23apc ban ©liffinge boo?= noemt berfoecftenbe berijalben bat befclbe aenfiontsf/ fonbececmgcantfoen/gei-elaiccect mociiten toetben/ enbe ijare berteei'be ftofien in alle reebelijcftljept geitio^ öeceect.aflDaerop oDcbelilieceect 3ijnbe/tj3iljctboo?f3 .lilöemoriael copiielijchgDefonbenaen beìl|eet0i 45e' cammittcecbe aaben ban Eeelanbt/ met berfoecft bat ijaeciïb.toi boojhominglje ban alleiuconbenientcn/ bte upt langer betcmte bet booif5Capellanenberoo?i faeclit foiibe too?ben/ ten toatcecnige pregnante rebci iten ter contrarie mocljtenmtliteren / bic Ijaer <Êb. berfocljttoierben Oaer l^o. .iliiog. tenfpoebiglienobec te fci)2pbcn/om aen ben gemelbeni^eer 3llmtia|Tabeiir ban ^pangte«boo?geb2agcn te tooiben.
J^premmmanbeerbeterfelber tijbt nocijmaeliSIiê faecfien banben 3i>?in.ii ban Ligne, {jier boben b?eebec bettjaclt:berrocl)too£iibenb?pen upt-boer ban ttoee ijonbert bupfent pont ^Salpeter/en bijftig bupfent pont Söufcrnpt; met belofte bat b'i^eeu Conneftabie baer cn tegDen toeber b?p fotibe laten pafferen ijet «©efcfiut/ 'tbjelcöljaenlo. ilKa.tot Mechelcn beeben gieten, ©p 't eerfte toierbe o?b;e gebepefcljeert aenben ^e^ aetariiei Romp te f arijs mttss be boot ban b'l|ecr bafTabeurBoreci bte befaechen banben ^taetalbaer toaer nam. 't "Jtntiec toiert toegefiaen
beesi tijt toaitf in Spangien omtrent ben S^erfoon/ We b'ifimiiaflTabe aen 't JFranfcDe ïgof fouben beöleebe/ nocijgeene ïïefolutie genomen/onbertoijl bat ben iBarquijS be Santillana, bie boo? ben jongflen <©o?logB iiaer toe genomineert enbealbertrot&entoasi/ boen pofTcffie isf gaen nemen banbe pollen ban genecad ban ïte^ec-fni^ban Mallagaenbe Granada,öieteVele2- JWaï laga fijne reftbentic piaci) te f)oubcn;3önbe bito pofl jonoDfi öehleebt gljelaeefllip ben H^arijuiii d'Aguila fuenre. ftojtji te booren oberlebeninbc Coruna, alss ©icerop ban Gailicien ,in plaetis banben i^eec Conne^ flaiilebanCaftiJien ; tot hJêlcfil&icerop- fcljapnubp ïiare .ìitìaieflept genomineerttoaiS ben<©tabeban Humanes,boenmaeliSa(Ti(lentban Sivilien.
«Den 39itni5 ban Tofcane tiS ben fess en ttointigden/ toeberomban Madrid bewrocöen ; iie&benöeb'%et Reede baer te booten baer ober feec beleefbeljjcft be^ fonben geljabt / en ter conlïbetatie ban Ijaer i§o.Hao. met feer beleef be eicp?efficitlaten öetiipgen/ Öoe g?oote= lijci figl) becobligeert bonbtboo? be goebe bejegeningc boo? Oem ontfangen. ©aer op t)p fijn i^oogljept met betacr op paflenbe Complimenten toeberom Beeft la^ ten befoetfien / fonber bat ïjp boo? cene g^ootebecfionti ijept Beeft fionnen bifponecen om met öten ïgeec op lijn bertrecft/ noci) in perjbone te mogen fp?eecften;<iEielijcfi ijoo? Γΰη i|eet ©abetjs jiiainifier acn't boozfj i|of öem ΐβ laten toeeteti / bat ben boen foube met alle be ï^cercn / bie i)p op beö felfjï aenhomfie geftnt öabt.
ï^et p?efent/ bat op bito bag aen fijn 3|oogBept ban toegensf Ijarc jlaieflepten ben ïioningD enbe €onin=
be Bengfeltf ber ï^offeri / met f)ec tcflerenbe beel meer impo?teerbc: fjebbenbe aen ben petfoon/bfe ijet oberle= berbe / een ^utoeel ban bupfent pfloolen berecct. ■ jKet ®?icben banben tienben upt Barccione, bat ttoee bagfien baer κ Ijoocen Desi abonbtjs laet OP 't Caflecl St. Feiieuw , met berte bàn bito j$tabt0elegcn / gBeardbmt toojï ben ^eec^on lan |
d'Auftria, alleen geaccompagneert met biec ©eicfo» rgg» ncn/enöebatbienfelbenabonbtnocljbp fijn j^oog= Ijept gegaen toasS/ geaccompagneert met eenige anbe^» ^ te / ben i^eet ©icetop / ben KettogD ban Ofluna, en« betoel biet lipten alleen opgefloten gctoec(i;bat bo?' betiSupt boo?fepbe^tabtallenobigDeben ben i|cec »©onJeanh)arentoegefonben/enbcbpl)et bolcft au baer getoonttoietbt/bat tóonbetbaetljjcft tot bten i^eeregeaffetttoneerttoaten. (©pöet aenfeomenban bito ©jieben totlbemen feggen bat ben ï^eetg&on ïean toeberom na Saragoffagljeltcerttoaö / enbealbaec in een CatDiifetC ooiiet göeretiteert ; Bet toelclie aeirt 3|of berllaen iö. ^et boo?fi CaHeel ijs ban goe= oedFojtificatie/enbeben Commanbewt een iJibbec ban Maltha.
©en achc en twintighften gaf b'ïgeet ^paenfcBeii 3tmüaflabeut Biet obet toiitbolgBti
r Efoubfignè^mbairadeard'Eipagne ,vicnt deli- J_Vrer à Meffieursles Eftats Generauxdes Provinces Unies, la lettre de Creance qu'ilareceu dc la Rcyne fa Maiftrefle & di re a V. V. 5. S, que fa Majcftè s'eftonnedecequelàPd/* ,ayani: eftéfignée Ie dca- xiifmi deMzydernicti AixlaCiapelleivec des Con- ditions bien defavantagieufes a la Monarchie du Ro/ fon Fils, fur Ie fondement de 1'ade de Guaraati, quei les Miniftres Deputés du Roy AngUttm, & de V. V^ S. S. donnerent à Monfieur de Marquis de Cafltt Redriga pour l'induire à y confentir, prortiettanc que toutcequi s'ajufteroit entre les deux Couronnes , s'accompliroit, V V.SS.nfufent jufquis i prtfint de don- ner la Ratifimipn dadit aSt, & que s'eftant faitea Isa- dres une Triple Ligui ,Γοη declare par un adle iepàré, que'on avoitaccordéavecle confentcment de Mon- fieur le Cimte de hiolim , que fa Majefté payeroic trcis citi! millt patacons à la Conronne de Suedt poar quelquesMoisqu'elle avoit detenu fes Troupesea Allcmagne, pretendant V» V, S. S. qu'en vertu de ce que deiTas faMajeftè desbourfe aux Smdtis ladke quan- tità , ayant ftipulè que ne le pas, ilsne feroyent plus aacuasifficad Amtt , ny donneroycni aucune aydc ni feureté en faveur de le Couronne du Roy fon Mai- ftre,quoyqueleditSr.Comtea afleure à ia Majeftè que Γοη accordé cetre fomme fans fon confentement, & quefa Majeftén'ajamais donne aucun ordreaau- cun Miniftre pour céc efFedl, d'autant qu'Elle nefgait pas l'intention desSutdtis , n'ayant pas traittè avec eux, ni que dans la Tripit Ligueìk Couroane d'ifpagoÈ ■ foie comprife, eftant bien raifonnable que ce que fa Majeftè doitdonner, doit correfpondrc au benefice &advantage,quiluy en reviendra du Traitté qu'il faut ajufter auparavant avec des expreiiìons bien clai- res , & affeurer fon accompliflement fans desbour fer une fi grande fomme dans l'incertitnde s'ilen re- fuserà , quelque avantage a fa Monarchie ,ainfy que ia üajefté Γ a fait dire au Sr. A Rtedt de tenfiuoud* leuf jlmbafladeur : Sa Majefté juge auify, que, paree que V. y. S. S. & Ie Roy d'Atiglturrtn'om pas donite/'i3* df Guar»tttie f auquel ilsfe font obligés , leRoyT«/ Cbreftieti intintt ces nouvellcs pretenfions lur les pla- cesdeCondé & Fort de li«j«» & tatres contre toute Juftice. Ayaat depuis peu pris la maifon do Plaifance de Marifmfirt,en Chaffant Ie Gouvernctir, &: les Officiers, & fàit publier un placcard autant preju- diciable aux fujets de fa Majeftè que contraire aux Traittés de Vjrenìts , confiderant que fa Majeftè fe trouve fans l'appuy de la Guarantic, & engagce dans une demande fi peu raifonnable commc 1'eft celle des Subfides, dontde fon cofté il n'y a cu aucune promef- feouftipulation.
Lefoubfigné Ambafladeura auö»ordre tfc'declarei à V. V.S. S. quefa Majefté nonobftant cequedeffus eft prefte d'entrer dans qutUin^ms Cnfadtrmicn» dt' fenfwes, non feulem,ent avec ceux dc la TrtpU Lìput mais aHiIì avec tous l?s atitres, qu'on jugera neceffai- res pour la feureté & defenfe de la caufe commane, Se de contribner les fommes, dont on tomberad' accord par .le Traittc qui fc devta f»ire\| moycnnaot que |
-ocr page 886-
i6é§i
l(Ji8. Ia ÖMwntw foit univerfelle , pourtonsles Eftatsquc
Ie Roy Ion Fils poffede en Europe, afin d'affiermir
d'autant plusla Paix , parceque de quel cofté de fa
Monarchie que Γοη luy faffe a guerre, Ellénefsau·
xoic caufer que des mauxàla Cheftienté , & grand
prejudicc au Commerce des Provinces Unies j le-
dic Ambafladeur ne vcutpasdouterijue V.V.S S»
(puiüjueles Intreftfontcommuns ) faifancavecledr
prudence ordinaire les refleilions que merite une
affaire de telle importance , prendront ( comthe il
les en prie &requierc tres inftam ment) une prompte
& bonne refolucion, afin qu'ilen puiiTe reflervirfa
Majeftè&fon Excelletice Monfieurie Conneftable.
Faitl la Haye Ie ·αίη£ί huiHufme de Nove.mbre mil
fix (inijoxan te Mtt
GAMARRAi
DEn ondergefchreven AmbaiTadeur van Spanftn,
komt aen mijn Heeren de Staten Generaci
der Vereenichde Provinciën , over te leveren
2.ijn Brief van Credentie, by hem van de Koninginne
zijn Meeftreffe ontfangen , endeacn U Heeriijck-
heden fegghen, dat hare Majefteytfich verwondert
van dat, de vrede den twetJtn May leftleden tot ^k'»
geiloocen geweeft zijnde, nevens dé Conditiën voor
de Monarchye van den Koningh haer Soon j feer
defavantagieus, op't fondament van deaöe van Güa
rantie , welcke de Gedeputeerden Minifters vanden
JConingh van Engtlant, onde van uwe Hoog Mog. aen
mijn Heere de Marquis van Capii Redrign gaven , om
hem t'induceren 't felve toe te flaen , beloovende dat
alle 't geehe, 't welck tuffchcn bey de de Kroonen (ou-
de werden gefloten ,voltrecken foude, uw Ho. Mo.
tot noch toe blijven weygeren, de ratificatie van de
voorfz adle over te leveren ) ende dat tot Lindin eene
Triple Alliancie gemaeckt zijnde, men verklaert door
een O perate aöe ,datmen hadde veraccordeert met
confent vanden Heer Grave ί/ίΜβ//ΒΛ ,dat hare Ma-
jefteyc betalen foude drie bondert dnjfmt Rijcxdaelders,
aen de Kroon van Sweeden, voor eenige maenden,
welcke de felve hare Troupen in Duyiflandt hadde
ghedetineert, pretenderen de ,uwe Heerl. dat uyt
krachte van'tgheene voorfzis, haeie Majefteyt de
voornoemde iomme aen Switden uytkerc, hebben-
de gheftipuleert, datin ghevalle zy het felve niet en
dede, zy haer niet meer eenighe officien van vrien-
den fouden be wij fen, nochte eenighe huipeofftcu-
riteyt by brenghen, in faveur van de Kroon van den
Koningh fijn Meefter, hoewel den voornoemden
Heer Grave heeft verfeeckert aen hare Majefteyt dat
men defefomme heeft veraccordeert buyte Zyn con-
fent, ende dat hare Majefteyt noyt eenighe ordre
heeft gegeven aen eenigh Minifter tot dit efïe<afo dat
de felve niet en weet d'intentie van Sweeden, met
welcke fy niet heeft ghetrafteerc', noch dat de Kroon
van Spangieninde Triple jillianciewas begrepen,
Zijnde wel redelijck,dat hetgene haer Majefteyt moet
gheven ; behoorde over een te komen met het profijt
ende voordeel 't welck defelve defwegen foude toeko-
men van het Traftaet, het welcke eerftelijck met
ieer klare expreflien behoorde geadjuftéert te werden
ende alloodes felfs voltreckinge verfeeckert, fonder
een ίο groote fomme uyt te fchieten in onfeeckerheyt
ofdaer uyt oock eenigh voordeel fai refulterenaen
hare Monarchye, foo dat hare Majefteyt 't felve aen
den Heer Riedevm Rinfrunadt, der fel ver jlmbafladeur
heeft doen bekent maecken ; hare Majefteyt oor-
deelt oock, dat jdoor dien uwe Heerl, en de Koning
van d'AcSevan Guarantie. tot welcke Zy
fich verbonden hebben, niet hebben overghelevcrt
den Alder:Chrifte!ijckftenKoninghtegens allefecht
defe nieuwe pretenfien op de plaetfe van Ctuiè, het
Fort Li^i;,^ ende andere intendeert; hebbendenoch
onlanghsinghenomen het Lufthuysvan Meritmmnt ,
den Goiiverneur daer uyt verdrijvende ; ende een
Placcaet doen publiceren « foo prejudiciabel aen de
Onderdaenen van haere M^eilcydt, alles concr·-
en OORLOG, acht en 'Veemgh/h heek. 8 ξζ
rie de Tradiatcn van de Pyreneen, conlidèreréndc <
dat hart MajefteytTigh bevifat fonder Het bcichüciei
vande Guarantie ,cnde geengageertin een verfoeck»
föoontedclijckjgelijckisdat vande Subiidien , waef
van men van hare zijde geenige belofte ófte flipulai
tie heeft, .
Den onderghefchreven AmbaiTadeur heeft medé
ordre, om aen uwe Heerl, te verklaren, dat hare Ma-
jefteyt onaenghefien het bovenftaende,gereet is të
treeden in alledefenfive Liguen, niet alleen metdiö
vande Triple Alliancie, macr oock met alle andere i
welck men fai noodig oordeelen tot fecuritcydt ende
defenfievandegemeenefaecke ,ende het contribue·*
re vande fomme, waer over men in accoordt /al ko-
men door het te maecken Tradaet j Middelerwijie
dat de Guargntie fy Univeifeel voor alle de Staten*
Welcke den Koningh haer Soon beCt in Europa, oni
de Vrede des te meer te verfeeckeren , doordien vaa
wat zyde van zijne Monarchie men hem den Oorlog
quam aen te doen, defelve niet als quaet aen de Chri-
itenheydt, ende gioote prejudicie aende Commer-
cie vande Vereenigde Provinciën foude konnen ver·»
oorfaecken · Den voornoemden jimbaiTadeur wil
niet twijffelen , of uwe Heerl. (naerdien de Interef-
fen ghemeenzijn ) fullen, reflex ie nemende met ha-
re gewone Wijsheyt, na de verdienfte van een faecktì
van foo groote Iinportatitienettien,(ghelijck hy dd
felve bidt , ende leer inftantelijck verfoeckc ) een
prompte ende goede refolutie,ten eynde hydefwegea
weder foude konnen dienen haer Majefteyt endezijrt
Excellentie Monfieur de Conneftable van Caftilien<i
Gedaen inden Hagedeuttcbi ta iw»wf/g/!(n November
ftftien hndert acht inf'efUgb.
Geceekent de G AM ARRA.
Huygens «UK mibtt-cbflcr obeti not8 bU
ïJagljtn conferentie bomenöe / Ocöben 'js anocicn"
ïtaegD0ïien negen en twinrighften aerappo?teert:i3at
i>enfelbenaen!)unïgeetcrt «©ebeputeerïien obecfleie^»
beet Baööen een mifftbe banöe öoninainne iieoenté
ban^pangien/öljeaiiliiefreert oen Ijaec Jgo. iKogi
enbe gl)efiD?eben tot Madrid ben za. ^eptcmbeti
ledleben/betoelcfte oocft becboigijcnsi tee ©ecgabes
wngfjegijciefeniii.'öoiibcnberefponftbeop ijaec ©tt.
lllSog.D?tebenban benz^.j^ep / enbe io. atuguftp»
öepbelejïleben /enbe bienbolgens Dericïjt bat ijacei
iKajefiept betepttoasf tot b?eeben/niet alleen tot bS
betonile €ctplc3illltanie/ncmHet oocft niet alle bei
^jmcenbie baec mne fonben totlien connimcen/
bolgftens ijet gDcene btesf aengaenbe gliefonbeni*
eect enbe gc|liptileett fotibe toecben / ten öeljoebe ban»
bc gfjemeene ^efenfte. 3©aec op gebeltöet^eect i^n^
be/ tógoetgcbonben/ tebecoecfienenbeconinitttes
ceit bc gljemelbe i^eecen ftaec J^oi JiEog. eebepnteeei
ben/ ornine ban bKn 9Ini}0ubtbei:bQ0?fc[)?ebe,iiI9jflrt=i
becommumcattctegijeben aen bc iieccen 3Entiia(Ta#
beuc Ccmplc / enbe €Ftcao?btnai't.tf <gnboi»e 3tp=>
pelboom/ ooctf baec op Ijimnefenttmentenintenci
meti/ enbe ban allesf cappo?t te boen·, jijnbebteit
onbecitifnbect be felbe naifTibe Dp be gljefamenti
lycftc l^jobtncten (optelijift obecgeiionien.
(©nam oocR allitec «en 23?tefbanbenCommatts
beucbanlfenbjjclte/ ban bate benfeöcnttmntigfti
flensSobcinbcc/ itine Ijoiibenbecene (Ciibingijc bati
een ejccefTifliooii enbe onmcnftftelijclj (lucft Ibcccfiii/
biecgelijcfic men nopt jebert ben ®?ebe met ^pan/e /
enbeftetepnbigïjcnbec Sietcïie[i)tfie perfecntien ftiei!
tca.anbettnùÌitenriabbengl)ertenÌ !©at ^onbagö
benbijf en ttointigfjflen untcent bcmibbagO/ αφ
^paenfcfte iïnptecen op ben ©nbcn jjRart / onbec 0et
boen ban ben eobtsibicnlï/ albaec inbeöeccftetoai
rert ingebzongen met ftact ^Sijtgetoeec / piflolen enbi
CacaDijnsiinbefianbenilatenbe ttoce ban be ijacen
booibebcucbanbeiltetcft :om bcfelbe te berfeecftei
ren / en Ijare paerben bali te Ooubcn. g&e geene bie tri
be3feerc6toacen/b?acgbcnbenpebic&antbitoito{Én!Ì
tafl enbe autfjöcitcpt Op baec 5^?efaic&te.g&ie tot ant^
toWitgaf/inoSebàlfp Sem feilöen bjengen öp bi
€((( » g«n«
-ocr page 887-
1668
856 SAKENvanSTAET
sé6S. orjêenc öfM DaêC fuïcfi.^ rjaböe e^afi u b?agm / -T*? 'ifelbefOHùe öefeent maedien. 3®aet op eeragöeïiec felbecöen^jeötBantsijittoeaefcDooim /ïjem laan öe p?eìitcft-i$toelaftteifteii!je/eii fm beEritc& jjcblJeit miföanöcIt/öebenöÉ ύεη felben bcEfcljeplje toenöen metöHtt^üïi-aetoeÊCin'tljciaft/ÊnïK auSece teetón ban 't ücljaem/ tot feben a acöt tti 't cetal/iateitiic 0em ijoo; boQiK [eggen ;bQO?t!$aenba[(etttiÊ op bte ban be ïiertfieti-ïïactit entte anöece (üEoeljoojöei-siï bie Baec in be bonben / ccnigljc bec fclbe feec gijequetll / snbe foo boojtjS .ilBanjS cube ©iotitoen tòt op Det Dembe uptgctcot&en ; ben 25pci/ cnbe anbece 5Soec= feen tot ben «iSobsS-bienU bacc bmbenbe / aen liuchen öOeficiutoen / enbemet Bare tanben ban ben anbecen BÖetcocfiert ; enbenabatijaccn oijeroofben biipt in facften Dabben gfjcpatftt / 30η anbecmael op ben ^je- WBantaengebaUen/enDp'tbebelban een ban ijaet pactljwen/ btegftcooibeeltbJtecbtiJEt meeltegOefagi) teijeööen / ben 5^?ebiftant öet een 00?ban'tDooft afgefneeben / 'tfelbe oplleechenbe aen bc geene bte ïiaei' p^efenttoacen / bectDoonenbe / mepenbe : bat i)S in fpijt ban be «©eufen. ^en^^ebifsantliepgcoot gDebaei; ban't leeben te becltefen / alsf mebe noci) een anbec pecfoon bte bupten appacentietoiei-begcDou= iienban te blijben leben. ^^en CommanbeucDeeft aenltonbtsi / naec ontfangiien becitDt / onbec ïjet Ödep ban een efftctec ban 't^uaniifoen böf en ttoïn- tigijiKufquettiecieibectoaectsigeronbert / om / bja^ reOetmogelijftgetoeefi / befelbet'ac0tecljalen/ maec toacen al eeri gemerne tijbt boo? b' aen&omfie ban be i^olbaten in allen fpoeb geceticecct / en Det Éanbt tw Seceeben. i|et gecommanbeecbe ©olch t>?atOten met fjaeceenoub^Sucgecmeeflec/ boen^töepen ban be Wett op ben ouden Man, ofte Waterland, öf e bp ben a^eec ban Watervliet bJiecben geflelt ^ bie beneffensf ISen ^tftowt ban bte plaetsS / bte al gecettceect toass / al be gepleeobe iitoettotllen Dabben (laen aenften/ fon^ iiec be ttttnfïe mtjné te maften / of o?b?e te geben ban 't felbe albaecbooi be €5emeente te boenbeletten/ en be^ nioebttotUtgecjïteboen app^eD^nbeeren enbe biati niet te tbjjjifelen / ten toace be boo?noembe ïïuptece «iet betrfeertect en taacengetoeefl/bat geen petiicftel ban bte ban be Wett aibaet en liepen/ om in Daec boojs nemen gefiupt te bJo?ben /fiilc&e befpecate acte niet fouben Debben becben onbec|iaen. g^aec jijn oocft on^ 2iec anber e tbiee petfoonen mebe binnen geb^acDt/ ben «enen een 3®aecbt/mebe baectooonenbe / baec gge^ fegljttoiecbt/bieiSuptersiteboocenin %ip!S fouben 3ÖngDetoee(l/enbe een anber Eanbtfman / bie el0 toanneecbeobeclafl: inbe ïSeccfe begon/ foube gDe^ coepenDebbentCatfiolücltentnï^up^ 3 bie alle tot «aecbec o?bje in becfeccfteringetoiecben gefioubem
<©ie ban 't ©?pe tot ^lups in ©laenbecen/ DeDben aenltonbiseenigeupt ben Dacen bectoaertsì gDecom^ niitteei:t/ betoelcfte na genomen tnfo?matie bebonben : ïiat ten boo?f5 tijbt acDt pecfoonen te J^aecbt (tttenbe / alle toelgljemonteect/enbe in feec goebe o?b?e / enbe trnbet: befelbe mebe een btaeuto Mibevpe / mn gDe- Itomenbooz be <i5e«fo?meecbe ïiecc&e / toaec ban feö pecfoonen ban fjaec ^eecben sijngDcffefien/Debi öcnbc bcfdbe tn betoaecingDe gegcben ban ben boojfs ijecfoon in Dlaento Etbecepe / cnbe een anbec pecfoon opfcDilbt-bjacDtcijbenbe/open af feecfiecen ®i)c& omtrent ie boo?f5 iSectfie ; bat be booifcDiebcfeiS pec^ foonettban Dunne ^aecbengegaen 5i)nbe/ gebbenbe inbe cene Danbt een^tflool of Carabijn/ enbe tn be anbece een ïïappter / toaec ban ttoee ^ecfotii nenmetDaecbloote^egenstin beDanbtjijn Mijben n.ieninDet^o?taelofte «©enrebec boc^f; ïïecche/ Dcbbenbe be bier anbere be «iSemeente bateliicft op Det ïijföDebatlenjcnbeeecd fp?cet&enbe in Det 3©al!S/ cnbebpcenen MathieuRoirou,<i^(fï£ict ofte ^cDuti ter ber felbet paetfe mebe in Det 3©aliS öeanttoooibt 3ijnbegDcino?ben/enbe becfocDtbat ft>-iupbeit nie^ manbt en foube öelebigDenofte quetfen/ maeraDe- bangDennemen/Dcbb^baev op,ben felben perfoon foobanige i^uetfiire tnDet Dooftgegeben / bat inperti mtUanflerbenbja^ ib^aerna?gegaan sünbe na ben |
fjebifiant/fiaiititetp bén ^ieWtli-^tücï / in fiet mibben ban fijne ^iebiiattenocDsiinbe /Bebbén ben feiben ban fijn ^toel gerucBt / enbe berfcDepbe Sou^ toen ofcappen op fön Dooft gegeben /toaer ban ben eenen boo? ben Doet foo berte iü gepenetrcect / bat ben felben mebe iegDentooo?btgD niet bupten perftuf ban fierben toajs ; Dcbbenbe D«nt nocD gDeguetfi in ben arm enbe boet / enbebaer nae naecfit tot op fijn Dembbe uptgDetrocDen / enbe met foobanigfje injucie/batfpbebooifte flfppe banbien mebe Deb= benafgefcDeiict /gebenbeDembobenbien berfcDepöc lïagDen/ fmcBiSbat öenfelbealii boobttoass iemten= begDetoentelbtin Det bloebt / en D«n baer na bc= gDebennaecbe<©Demeente/ nocD ttoee anbere gDe= toonht/enbeberfcDepbeftoaerlych gDeflaegen/ enbe meejï alle ban Dun fileeberen berooft / enbe ban Det gDeene befelbe bpDaer Dabben / enbe baerinne niet gDefpaert / nocD fere nocD jaren /fa felfsf onnofele fiin^ becen uptgetrocBen : oocft alle be 55oecfeen / Ö» ^ijbelii aljs (Cefiamenten / in (lut&en gDefcljeuct enbegDefiapt enbe bat gebaenjönbe/Dunnen roof tn fatfie/ baer toe mebe gDebjacDt/ gfjefleecften; enbe nu foo Det fcDeen / gDereèbt (laenbe omme te ber^ trecDen/een ban bie boo^fjiïooberjS / bie Det coms manboboerbe/ ^ijnbeeenperfoon in feet goebco?= b?e / fp?eecfienbe goebe jgeberlanbtfe Cale / be piaet^ fealbaerbeeltobSDebbenbegDepafleect/ felfs? in ge= felfcDapbanlupbenbanconbitte/nocD bte tnfolentie gDeb?upcDte: batDp metfeer inbecente maniaeban fp^ectBenfepbe/iiatnuaen be USanjS-perfoonert een teecbentoilbegDeben/enbebaer op aen een banfiji ne Complicen o?b?e Deeft gDegeben / omme ben^je^ biDantfflnoo?aftefnijben / enbe baer toe cenme<s ter Danbt gDefïelbt/ bte baer mebe nae ben boojfj p?ebtfiant / foo moo?batelöc& miföanbelt / i0 gegaen/ enbe in Boelen moebeifynfïincfter oore feec jaitmieri lijcB Deeft afgefneeben, tDoonenbe Det felbe boo? be gemeente/enbe tnföneDanbtatóeen Trophée beci Deffenbe; toerbenbe totjbetsi be boo?f5 «©Demeente aengefegDt/batfp Dae|ï toeberom fouben Domen ( enbe foo fp be boo?f5 <i5emepnte toeberom aibaet: gnas mentebinben/aljsbanbeStewDe fouben in Bjanbt ?ieecfien/enbealle!ïbecmoo?ben.©an alle 't toelcfte ontoebecleggelijcDep?euben toaren ; maec toat per* foonen befelbe gDetoeeflsiin/ en Dabben tot nocD toe niet feonnen acDtecDalen / gDelijcD fp mebe öDien ba|i betotjiSenfionbe» DriigDen toie ban b'^ntooonberis baer ban Denntlfe fouben Dabben gDeDabt» ^terc6i pjefiimptien toaren tegDems ben j^cDoubt albaer/ bie ten tjjbe ber boo?f5tnfolentien t'Dupi getoeefljijni bc/enbeboo?f3itobersi gDefien Debbetibe / niettoesf baer tegenjf en Deeft gDebaen / enbe boo? Daec Bebbèn^ be öDebaen citeren /oocft na Dem Debbenbe laten foec^ Hen / bebonben bat ficD abfenteerbe / ofte ergDensi lattteerbe. «©cene minbere p?efumptien en toaren jcgDett^ ben itoomfcDen ^?te(lec / albaec gDetooon SönbeHStffe te boen ineen iêcDeuce / toànbt befelbe buptengDetooontègeene #?etit6atien / maec alleen^ lijcft &o?telijch milfe gDebaen Debbenbe / toajï terfiont boo?gDeceebeni enbetotecbtgDetupgDt /bat feetlee ^cDoonlapper / be functie boenbe ban mftec enbe felocBlupber ban be ï^aepfcDe l^ercfie /ftt Set uptf gaen ber boo^ft uaiffe foube gefegDt gefibeni bat pe^ ber nae fijn i|upjs foube gaen : a®aer op be ï|ecc CommanbeucLionbenfelbenbooibe Domite banbe lleeren «©ebeputeerben ban 't ®?pe binnen f fenbijcft Deeft boen opDalen ; gTieUjcft Dp mebé geeft boen gDe^» bangen nemen eoien ïieben j0ept/oHbt-55urgDic^ meefler enbe boo?-iScDeepen albaec/ ter oo?fae6e ba£ Dpbeboo?f5iiïober!igDc(ïen Debbenbe/geen ojbec etï Dabtgegebenommefulcftiboo? be «©emepmete lao ten Beletten / niet tegettfiaenbe cenigDefdfsi ban bc ïtoomf'gDe(ïntDepbt5ilnbe /Dem baer ober Dabbert aengefp?oocfien. gynbe mebe nocD opgDeDaelt een Chriftiaen de Vildere, Op piefumjptte bat albaa ee^ rtige ban bc ïloobecö foubenDebben g^ogeeirt. <e^bc «abemaeIb«boaif3®etfootterttoatÈrtepöefet<ticnbe»
ben Itanöe m ìxmpe ( e»bé niet fubiect^ be
UStfttfi |
-ocr page 888-
1668. iBilttie/oac&metöcbanöeiiirtflagrand deiiao,ijaiji ìienfpi)etìcio?f3©ei:fciou£niioo?ljaccboo?f5 teccöengöcöacrt tcclamcccii; maccfultfiö niet iwnncn obttnccen/jaefelfiei niet moom eidamineEen/ntcttc< oeiiliaciiiic op Ijacc iSucifiiictte binnm ifenbijchc ljoo?f3 toiccïicn ocïicrincect i bccfooijtcn iv aüccfuicliö aen ijacc i^o. jilBa. Dat öcit Ijoo^fs Commanbcui: raocOt hjecijcii aeiioefcO?cben bc boojfs pccfooticn acii Sacc ts laten bolaen ; 50«ί>ε ben boo^fj ï^eec ^ion ban tocgenDacc^ooglBo.toel öclad/ omnic be liecclie janttotntatntcnuebanbe <i5ccefo?meccbe be booif5 plaet(i:!</ beö becfocftte 5ijnbetc beclcenen/maec baec^ oninie niet oequalificeert / oin te Benemen Sluctfbtc- tte / Den ( i^eeccn ban 't ©jpe ) Dp commtffie ban flaec i§o..JIKoö.se3eben jen becfocDtcn banbatOaeuJ^o. ifoog baec op met ten eecften gcliefbcn te btfponcren.
3©aer op^onbagijöbenttoeeben gi)ccciuDec/ten elf uren na be mo?aen - ^?ebicatie/ isf geljoo?t ijet cap^ po?t ban be ï^eecen Oaec i?oogï) iSebeputeecben tot bc faeciien ban ©laenberen/ acfjtecboigeniS bec fel· bec iSefolutie ban ben eecften / gebifiteect en geexamti neect ïtebDenbe Ijet gecaifonneect abbij.ci ban ben öaet ban igtaten / ten felben bage alljtec in ben Kiage gfjci fo?mecL-t/op belïitlTibeban Elias de Lion.Commans ïieucbanffenbiicfie/gljcrcljjeben albaec ben fesi en ttointiaDlten jSobembei; Icftlebenibaccbpljpabbeci teccbe/bat acljt^pacnfeöuptecii ben böf en thjins ttglïen bec felbec maenbt omtcent bot mtbbag op ben ouben jHan / onbet Ijet boen ban ben «©obtss - bfenfl / albaer in bc öecc&e ingebjongen toacen met (jaec ^ijb- getoeec/ f>tflo(en enbe Cacabiinis tn be fjanbt / ben ^?ebifiant ban bc ^?ebicft - ^toet afgetcochen / enbc in fjet Oooft ali anbece beclen bant liciiaem becfcOepbc hjonben gcintïigecct;cnbc boo?t0 bic ban ben ï^ecclien Jüact enbe anbece oefjoojbecis fcec geaueft/ enbe toü- öeriS|Bannertcnbc®?oub.icntot DetOemiibe uptge= tcocften Dabben / ben 25ijl)el enbc anbece 25occiicn tot ben «tSobtsS - btenll noobtg / tn (lucften geïjoiitocn / tiu beittct öacL'tanöenbanben anbecen getcochenj iw ren gijeroof ben bupt tn fatltcn gepacht / enbe ben ^jes iiiftantljeteenoojban't Oooft afgefnebcn^ betoelcfie oebaec ban fpnieben biaö ioopenbe / enbc noti) eenans ïiecpccfoon/bic buPten appacenttc gcijonben totecbt ban tn 't leben tcültjben ; alss oorft ben 25?tef ban be «Scbcputeerben Hpt't «CoUegtc'si Ï.anbt0 ban ©?pen/ refibecenbe tot ^lupjï tn ©laenbeccn / gefti)?eben tot gfenbijcfte ben fcben en ttointtgficn iSobembec lefile- 0en:mebcrioubenbeabbii-tcntteban be boojfs fang^ lanteejcceffenettbe attentaten ; mctbccfoecfi bat ben Coiitmanbcuc ban gfenbijcfie boo?noemt geojbon^ necct mogljte too?ben bc gefaifcecbe ö?te pecfoonen al* bacc acn 't boojnoeinbe CoHcgte ban ben ®?pen / aliS becfclbcc competente üïetDtersf/ enbegecnfintjiftibi ject aen bc üiatlttic / obcc te Icbeccn. 3©aet: op cijpdijch enbeacnbàcfjtelijciigcbeltbereect sijnbe/ oocfi gelet op 't boo?f3 gecatfohneecbe abbij.ci ban ben toelgemeliicn ïlacbt ban -Staten / mttfgabecii op bc Conftbecatten bangcmelbeï^ccccnijaec ï^o. iBog- <©ebepiitcecben lip Dacc boo?f5 cappoit gemobcei;t : iiS gocbt gebonben cnbcbei:|taen/nabemaclbeboo?f5 ejcccflcn niet alleen feec Sanglant, maer Barbarifch, ende felve ongehoort waren in openbare Oorlogen tuffchen vyanden, ver- vreemc vandekenniffevanden waren Gode,onder dewelckedenatuerlijckereeden ,vreefe Godts,ende bec volckeren recht door qaade ïeeden niet 'c eene- maelzyngeeftoufFeerc.-ÖatbaeCom bC gDclcgcntfiept banbcfcabommablcfaccitcbooibe ]^eccc Huygens; enbe anbccc Itacc Sf^oogD ilSo. <©ebepute«bcn tot bc ^paenfcfaeclten/foiibctoecbert gep?efenteect aenbe J^ecc ^ümbaffabcuc ban ^patgne alliier refibeircnbc / ntbeberbclgene geinfifleert/ ten epnbeijp ^sttMni' fiafTabeui'be faecfte baet fjeenen htt;taectbc/ batbe Öantbabtgcrss acn'tboo?noembefcl)elmflucft totccben geappjcftenbccrt/ enbc fonbcc tiptflel ficctoaectsi obep Oefonben / om anbece ten exempel gellcaft tc too?bcn. €nbe bat boben bten npt be name ban 5aec HÖo. aen ben i|cet; Conneftablcban Cafuiicn enbe Lion ten felben fine in cmfligljc tecmcn gfiefcijicbcn foube too?^ |
ben/enbebenScftbcntSasburghgetaH/ ommetccne t66St. monbeltngc acnfpjaecfec Dacc l^oog. Jiliiog. fccicufc ——. intentie tefcconbcwn / enbe op 't ècacljtigljjlc te ap» pupecen. «enbc bat ïn geballc mecc - gücmelbe l^cec Conncflable/ buptcn bci-ntoeben/fjet boo?!* fept mog- tcconnibcren/oftcbaecinbilap ofte toepgecinge ban 3iu(titicquamctegeb?upc&cn / Ijaec tïo. iiRag. m fulchengeballcgenootb?uclitfoube toojben foobanige cïtcaojbinaue cn cjttccmc remebien bp bec Ijanbt tc nc* men/ ais tot protectie ban be ^ngefetcnen / ίϊβί ligie cube dienaren bess «©obbelychen 3©oo?bt!S fouben fcicnen. €nbe bat aen ben tjeiitclben Com' manbeta- tot f fenbijchc gefcljjcben foube too?bett/ batDpbcpcLfoonenbpliem albeccpb.s toel cnöe tc cecöt in app?eDcn(icgcnontcn / met öeinfo?maticn/ öetoijfen / enbc alle bccbercnoobigc befcljcpbcn in ba^ (ie nibe goebe bcrfeecltcctOepbt foube öcbbcn te fcnbett aen ben 25ailUi/ iSucgei-riieeflcc enbe ^cljei^cnen aen ben 3ö?pcn ; aen be toelcfte in gantfcö ei-n|ltgc tecmett gecommanbcect toterbt / om in loco ban 't begane bes liet enbe clberss / öcjS noot 3ijnbc/ alle mogelijcfic gcontf biglje info?maticn tc nemen tegensi bc Complicen/ ctv be alle anbccen / bic cenigljet; maten aen't boo?noembe fept fouben mogen Debbcn gepacticipcect ; cnbc beci bolgenjït'abmijlcerenbigoreufciïiiliitie/ als in n* geuc ban ïïecDten / cnbc naec be atcocitept ban foba* ' ntgc l) orcible btltctcn hjiecbt gei'cqutceert. g^atfe oocft Daet: .iföog. ban tijbt totttjbtfouben ijeübcn tebci ricDten/toatbpOun ötenaengaenbe foube toefen ge® baen enbc becdcDt/enbc toat baec op foube jijn gfjc* bolgt/ ncbensÈ obccfcnbingc ban Copien ban info?ma;= tien albeccpbt!ïgf)cnoiiten/enbe noci} te nemen; en^ be bat boojtiS aen alle «iSoubecneiicsf / Commans beucsi/<©fTictecen enbc giufticiecen in ©lacnbecen/ onbet; Ijet gebiebt ban iiaec i^oogl) |Bo. ceflb?tccenbe / foube toecben gdaflbc boojnocmbe ï|oogl) 25atllu / ^o^gecmeeflecencnbc ^tltepen baec in alleiS bc bc« Bulpfame Ijant tc biebcn. ï©öbecii 3tjn ben boo?nocmi ben loogl) - 26atllu / 25o?gecmee(iecen en ^cljccpes ncn gheautljoctfecct / uptöen naem enbe ban toegen fiacc il|oogIj ll^og. bp publicatie acn bic gene/ betoelc^ l^eecntgebanbcboo7f5 ftenbtbabigecjS fouben toeten aen tc toijfen : foobantgij bat befclbc in fiecDtemffe en? be öanben ban be ^ufiitic fouben Bomen / te bcloben eenfomme ban bupfcnt i^ücicbaclbecje! boo? pebec ban befelbc ganbtbabigec0 ; enbc bat be boo^fj p^xmien ooc6 e(fccttbeliic& enbe mettcc baebt bp öacc »oogfj |Eog. fouben toecben bolbaen : alfoo ftaec iloogönaog.öefefaecfic op 8et BoogflUe tee ftecten toaccrtncmenbc.<!2nbe nabten te bebucfiten (lonbt/ batbe boo?f5 moettoilligecüS tot befe ^accilcgc enbe 25acbacifcljeto?cebtf)epbtboo?certtgrjeban be ©aep# fcBe/genacmtbe<iBee(telijc&öepbt / enbe anbece btt^ tecÊ^aepjS-gefinbenbaec omtccnt/ fouben 3Jjn ge^ inlKgcect / bat becfjalben befe gaec ïgo. llSog. ccfoln? tic acn bel^cecen Staten ban bc cefpectibc ^^obin^ cienCoppclöcftobecgcfonben/enbe öaec «Êb. .ïï&og. ferieufeUjcfebecfocBt fouben toerben / bat bec felbcc goebe giieliefiebpiie paccaten tcgens be ^aepfcije «©eeftelöchfjepbt enbc ©aepi - gejtnben met gemcene betoillingeban allebc25onbtgcnotengeacce(lccct en? be geemaneect/ nac Ijaec fti?me enbetnlioube (Icicötei lücBtebocneicecutecen ; enbe bat bcfelbe aen geenc #aepfe <!5ce(lcltjrt9epbt / boo?taen eentgOe bec® lobentoilben gcben ; gelijcii ftaec 3§oogfl iKog.gci mcpnttoacen 't geenc boo^fste in 'tbiftcict banbe «Benecalitept mebe te pjacttfeccn : 3©ccbenbe boo?tsi 00C& fiiecban ejcttact gcfonben aen ben meec - gemd* ben ïiaebt ban Staten/cm te (Icccfeen tot bec felbec nacicljtinge.
^ie ban^eelanbtiiabbentoegl^elaetcnaeneenen ^itt Gillis Claefz, 25ojgccif tot ©Uflïngljcn / gRetocefen f-pacnit Capitepnopijét^clji» be ®;cebe; ijcm felbe enbe iaTOw fijne 3Kcebec.ö ènbe «ïBcintercfrcecben / tc boen ac= ΐοβ^ΐπ cefleecen binnen be ïjaben bte ^tecbe^liffingcn/ z«innt ^ie jScijecpen ban <©o?loge tochomntbe (ïjn üaa; jelleptban ^paignen / enbe bat met ben aenMeef ban bten/foo oPefcöut 3lminomtte ban (©ozlogfie / <Cccc 3 ifintficcii
en ο ο R L ο G. ack enveertìghfie keek. 857 |
-ocr page 889-
858 S A κ E Ν van S τ A E τ
i668;^ncitcr!S /J^abclss/ (€outoiit enìie Zcpicn / sdöcït —-— alsEbêfclbeiipttfc ^cc toacen flefeomen : cecll ijet
^clupöcnacnit öe Conception deBalTeloni, toaiC opcommatlöciic toai Monfieurle Comte Prancifco delosRelosdeH-era, £11 CapÌKpn Gaveria,cn 't i§ci)ip St. Fedro,ùaccCapitepnùp toass Don Cafnìi tei Lopes.cn'tanbcc ocnacmt Jefus Maria , Capi' tCpnCare) Verruyden,£nall£SSOmbaCC flCll U Ììtt^- I)al£nfoobantaenfomm£baitpenmng£/alis bm 9tci reftant ban fijtt£ iiKaic|lcptbai» ^patgnen beuaö- 0£lytBtoaieicompctcc£nb£/£ttb£boo?t$i om teben in ït£tfttcnteaUeguct£rt.
«Den ï^ecc ^pacnfcfjot 9{niüaffab£iti· i)t£i: oheu filacfjttoi) bailmbe/ fclijceben ijacc ï|ooo JISo. acn öe 3§e£i:enban b' ^bmtralttciittn^erianbtortt Dericljt; ïiact op fp ben ectlïcn r£plitc£cbcn alsS boloöt :
Hoogh en Mogende Heeren.
'tiSttist IT7 Y hebben omfangen U Ho. Mog. MiflÏve , ban bc W mitsgaders Extrad uythet Regifterder Refo- ^ife? lutienvan den viir m twintighflen December
Jantmi' laetftledcn ,daernevenscopielijck gevoeght zijnde öiciirpn- Mcmorienby den Heer Ambafladeuf van Spaigntn gcprerenteertjbehelfende klachten, dat men binnen cc Provincie van ZitUnit, door den wegh van feyte- lickheydtfoude willen doen faifeeren de Spaenfche Oorlogh-Scheepen tot Viijfmgen fich bevindende, en- de fulcksby forme van RepreiLlienover delaften by de Kegeeringhein de Spaenfche Nederlanden opge- flek in het fort Sa?;iJj Mar/fl ,leggendeaen de Scbelilt, ende verwondert fich zijn Excellentie overfoodani- ge precipitantie in afftire, die door minnelijcke Con- ferentien behooren te werden bygheleght : Waerop om \5 Ho. Mog. te dienen van 't gereqnireerde be- richt, gelieven defelvfc te verftaen , dat van alle de klachten in de voorfzgantfche Memorie vermeit, 't eenemael niet en is, noch datonfens wetens cytyets dicrgelijcksisgetenteert,maer wel iswaer dat den Heer Ambaiïadeurweloordeelt,dat by aldien men de maximen van verfcheyde andere Rijcken volgh- de ,foude iulcx konnen ghebeuren, zijnde ongetwijf- felt zijn Excellentie niet onbewuft wat rechtvaerdige redenen daer roe aen defen Staer zijn gegeven door netiebfervantit van't folcmneel VredensTradaet jlnno fiflbien honden acht en vtmigh tuflchen de Kfoon ipoi^nro en defen SM«geflooten, de groote Ìchaden de craficquerende Ingefetenen defer Landen toe- ghevoeghc door de Ooftendifche en Bifcayfche Com- miniie Vaerders.
U Ho. Mog,wordennochmaeisverfocht hiervan prompte ende efFeitive reparatie te vcrleenen.
Wy fouden niet in gebreecke zijn geweeft U Hoog Mog.telaeten toekomen een gheraifonneert advijs , raeckende de efqualifatie van delaften in de Spaenfche N»J/rie«rf(«teftellenop de Goederen en Koopman- fchappen , daer uyt en ingevoert werdende te Lande over de Rivieren, ende ter Zee langhs de Vlaemfe Havenen , totvoldoeninge van U Hoogh Mo. Mifli- re van den/iw»»A>Wen November laeftleeden; dan door het quaet fayfoen ende andre ongelegentheden, hebben wy de rechte Lijfte noch niet konne· mach- tigh worden, defelve bekomen zijnde ,'t welck wy vertrouwen dat binnen wey nig tijdts fai gefchieden, fa! rj Hoogh Mog. begeerten ,foo veel mogelij ck is werden voldaen.
Waer mede &c.
Hooge , &C. Tot MiJJelhtrgh den ιηβια Oeeember. Was gheparapheert C. Stavtnijfe, Onderllondt U Hoogh Mog. feer dienffwillige , De Gecommit- teerde Raden ter ildmiraliteyt in Znhnit j Ter or- donnantie van de felve
Gcreeckent
I. STEENGRACHT. |
fabeiictoebecbjat bol0Dt:
E foubfigné AmbaGTadeur d' Efpagne avoit ferme- i®nno· ment efperèqueMeffieqrs les Efiats Genermx desjl"""· Prower/J efmens des trcsjufl:es& inftantes ra fta*'" remonftrancesqu'illeurafaitesparion memoire duttem. ving troifufme de Novembre dernier , auroient donne oolli tofl: les ordresneceflaires, afin de faire relafcher, fans payer aucune Γίηςοη les Chapellains des deux Vaifléaux de l'ArméeNavalle du Roy fon Maiftre de la^ Mer Occeaneque Γοη a mis en prifon à VUffingtn , oiiquelques uns du Magifl-rat en ont attirc l'un ma- licieufement&par fuprife , Tautw ayant eftè pria fur Ie marché oùil acheEtoitinnoccmmentcedont il avoit befoin pour fa nourriture & rafraichiflement, mais bienloindelaMonfieurle Marquis de Γ»//^»/, jidmiral ^EfpagntìjìTUcTiYoyh un Lieutenant de Maiftre de Camp General , afin de traiti;er avec Ie Baillieu de leur liberte ou que du moins il ne les tient pas dans unefieftroite prifon , puisqu'ils n'avoient commis aucun crime qui meritaft un fi rigoureus traittemenc ; Ie iaillcu s'en excufa fans en àlleguer au- cune raifon, mais à Ia fin pendant la Converfation il feJaiflaefchapperdedireque AlonCeurle iHarquis dc ViUdfiel avoit efcrit fur ce fajet au foubfigné Ambaiïa- deur,afin d'en faire des plaintes aL.L.S.S. cequi devoit eftre ia caufe de fon rcflentimentj Ie lendemain ilveutfairemettreles deux Chapellains dans un Ca- chot tout plein d'eau , ce qui eft un eftrange Bar- barn & ledit Lieutenant de Maiftre de Camp General eftantretournéau
prés deluy , le£aillieu l'obligeaà s'accorder nen feulement avec luy pourlafatisfaöi- ondesdèpiensqu'ils avoient defia fatis , les taxant, commeilluy apleuaunefomme exccifive ,mais dc plusjdedonnercautionafon choix des autres qu'ils pourroientencore faire qui font toutes des violantes procedures du Baillieu, & comme ia detention de ces deux Chapellains eft: injufte ,1e ioubfigne ^imbafla- deurnefepeutpas difpenfer de renouveller ces trei inftantes prieres&requifìtionsàL. L. S.S. àcequ'el- les veüillent ordonner tres - prefTamment que Γοη inette les Chapellains fans reblique en liberté, afin d'empefcher les tres-fafcheufes (uittes ; fur quoy il at- tendra une prompte & favorable refoIutiondeL.L. S.S.
TaitnU Hajeltt feptiefnu Decembermil fix een/aixantt huiii.
Signé
GAMARR A.
DEn ondergefchreven Ambaffadeur van Spanje haddevaftelijck gehoopt dat de Heeren Staten Generaelder Vereenichde Nederlanden, be- weeghc doorderechtveerdigeeninftante JBewijs-re- denen aen haer gedaenby fijn Memorie van den ^ovember laetftleden, fouden fo haeft de noodighe ordresgegeven hebben om te doen ontflaen, fonder eenigh rantfoen te betalen, deCapellanen der twee Oorlogh-fchepen van de Vloot van den Koning fijn Meefterinde Oceaenfche Zee, die men gevangen heeft gefet tot Vliffingen·, waer eenigevan de Magt- ftraet den eenen bedriegelijck, en by verraflinge ge- trocken hebben, enden anderenzyndegenomenop de marckt, waerhy innocentelijck waskoopende, 'r gene hy noodigh hadde voor fij η voedfel en verver- finger maer alfo den Heer Marquisi Vniafielghf fonden heeft een Lieutenant van den Meefter dc Camp Generaci om te traderen met den BalUou voor hare vryheydtoftenminften dat hy haer niet in een ία ftrenge gevangenis foude houden,mits dien defelve geen mifdaet begaen hebben dien een foo ftrengh trailemenc meritecirt ; Den Ballioa excuieerde fich fonder eenige reden voor te brengen, maer eyntlijcfe gedurende de Converfatiehy begon by geval te feg- geBjdat den Heer Marquis VjilnvUl, over iat fuj« aea
des |
-ocr page 890-
den ondergefchreven jlmbafladeurgcfchrcven hadde om fyne klachten aen haer Ho. Mog. te doen, 't ge- ne de oorfaeck van'c miinoegen foude zyn : s'Ande- rendaeghswilde hy de voorfchreve twee Capellanen doenfettenin een kuylvol water't gene een vreemde wreethcyt is ; en gefeyden Lieutenant iynde by hem weder gekeerc, den Balliou obligeerde, nietallee- nelijck met hem te accorderen voor de fatisfadie der onkoften die z,y alreedc gedaen hadden, haer taxe- rende naer zyη believen op een groote forarne, maer te meer, om cautie na fijn welghevallen te geven van d'andere die zy noch mochte does, 't welck alle on- ghehoorde proceduren vanden Balliou zyn, en alfoo de vaflhoudinghe vandetwee Capelianen onrecht- ' vaerdigh is, fo en kan den ondergefchreven Ambaf-
gebeden en verfoecken, aen hare Ho. ■Mog. datay haeftelijck willen ordonneren dat men de twee ghe- feyde Capellanen fonder teghenfpreecken in vryheyt ftelt} om alle quade gevolgen te verhinderen ; Waer op hy van haer fioogh Mog. een korte en favorable Reiblutie fai verwachten.
Gedaen in den Hagt den ftvtntbiindm December 1668.
Was geteeckent
GAMARRA.
<E>cntl)iciiticnt!Stci:3l>ccgiJiienrtöe öilcifcit öciïe-
eucfle ban Martin Martius, CllDe Conforten , iSOOp- Ueöen / toooiiciibe tot Middeiburgb in Zeelandt, ten öaenöetEUïiicn cpnbe/ijatijact^oDgt) 3H9o.öemof' fenfietdtlöenopncinen/baniiatfp Supplianten op öennaem ban Gillis Ckeifcn, met confent ban een 25uc0ecmee|lcï tot ©ItjTtngen ! in atcefl göenoomen ijaùìien ïi?ic ^cfjcpen ban <©o?Iogïj / met Jjacc toeDe^ Ijoocen / tocfwmenbc ben söoningl) ban Spaignen ; omöaecaentebertjaleneen fomme ban veertig duy- lenctweehonderttv(eeenveertightiuc6en ban acjj' tcn/metftofien/fcDaöenenüe inteceffen / Bun ban lloogJ) - gemclben ï^oningB competerenhe ; baec obec fp Supplianten fiin USajefiept bp JUStfltbe öaiiben boentiagij - baecben/om te compacewn /ofte 45e- niacBttgDbetefenben/ ten bage bienenbe boo? ben <l3ccegljte bec Stabt ©liflïngen / om te fien enbe aen tc fjooccn fobanigen epfrfj enbe conclufie/ aliS fp Sup- plianten tegftcn bcfdbe foubenhomen teleefen. Ιδοφ oefecfen feecftcc iKemotiael ban ben Umbaffa^ bene ban Spatgncn / tenberenbè ten epnöe bat be boo?f5b?ie<©o?logljScBeepen/n«t enbenebensi be ttoee Capellanen ban ttoee bec felbec (©o?log Stiiee- Jen tot ©lifltngen gehangen fittenbe/ ten fpoebigii- lengecelajceert motfjten b3o?bcn. 3©aec op gftebelii Jei-eect jijnbe / ië Drt boo?f5 jBemociael met enbe ne? bensì bebooifsiicquetfie / gelblt in Banben ban be 3i?cerenHuygens,enbeanbeceBaecloogB iBo. <©e= beputeecbentotbefaecöenban be ^ee/om te bifti tecen / ejcamineten / enbe baet ban tappo?! te boen.
b'ileer 3imbaflrabeuc bucBtenbe bat men bcfe faec^ fteopbelangBeöaenbanbelibecatie foube berfcBup? ben/obecgafbefenbagö noiB «n Hemoriael obec öefematecie.
Τ EfonbiìgnèAmbafladeur<l'É/p/»^»i létrouve ob- .1,0- L· bligé d'adjonfter aux plaintes qii'ila faires à Jan Meflleurï les Eftats Generaux des Province» j ùaet' Unies( dont il n'aeu jufques d prefentaucune refpon- fe ) touchant l'emprifonnement de deux Chapelains, & Ie tnauvais traittement que Γοη leur a fait à Vliflïn- gue, une tres vive & tres ferieufe plainte de ce que fur Jcfinnplcconfentementd'un Bourgemaiftre de ladite Ville,00 a arrcftè le vingt buiSitfmi du mois paflë ( ainfi que L. L. S. Si verraht par la Copye cy jointe) les troie vaifleaux de guerre» qui y eftoient de Γ Armee Navale duRoyfonMaiftre,&Cefousprctexte d'un preteb- ίίοίι que GiWi FiMjff», Bourgeois de ladite Villé jCjr devalit Capitaïne du VaiHcau nommèlà P»ix > dit |
d'avoirfurfaMijéftééii fon hom & en céluj? dö fei armateurj & non obftanC les requifitions que ledit jlmbafladeur a faites à L.L. S.S.par ion Memoiré du vingt quatriefinf dupafle» afin d'empefcher la de- tention defdits vaiffeaux, nefe pouvant perfuader qué leurs Seigneuries approuvcront un femblable pro- cédé , qui produira indubitablcment des fiiittes trcs- facheufcs & incompatibles avec la bonne intelligencö quefaMajeftéfouhaitted'entrctenir avec cet'Eftat^ à moinsqueL, L. S. S. confiderant felon leur gran- de predencc la fenfibilité que caufera afa Majefté la detencion de fes vaifleaux fur un fujet fi foible & mai- gre, donnenc les ordres neceflaires fans dilay pou- Jeur relaxation aufly bien que pour celle des Chapel- lains;c'eftdequoy il prie & requiert derechef leur
telle nature, &. de fi mavaufe confequenfe.
Fait À la Hoft U Jixiffmi de Dtcimbir milβχ ctmβίχαηδ
fadeur niet nalaten tc vernieuwen fyne feerinftantej S.S. avec toutrempreffementqu'exige une affaire dé
en OORLOG, ^cht en veertighfle hoeck, 8 J9
buia.
Signc
GAMARRA.
DEn ondergefchreven Ambafladeur van Spaitjmi vindt fich gheobligeert, by te voeghen aen de klachten die hy ghedaen heeft aén de Heercn Staten Generaelder Vereenichde Nederlanden waer vah hy tot noch geen antwoort heeft oijtfangen, rae^ kende de ghevangenisvan de twee Capellanen, ende 't quade traftement haer tót Wiy/ró^en aengedaen,eenei feer krachtighe enerenftigheklachte,vandatopeeri fimpel confent van een Borgemeefler der ghefeydé Stadt, men den 18. der voorleden Maehdtgearref- teert heeft, ( gelijck haer Ho. Mm,in de Copie hier by ghevoeght lullen fien ) de drie Oorlogh-Scheepen van de Vloot van den Koningh fyn Meeftei, onder pretext vah een pretenfie, die Gillis Ταφή, Burgher der ghefeyde Stadt, ghewefene Capiteyn van 't Schip genaemtde Vrede, feyt te hebben op fyn Majefteyt uyt zynnaem, en diefyne Àrmateurs, nietteghen- ftaende de verfoecken die gefeyde jlmbaffadeur heeft gedaen aen haer Ho, Mog. by fyn Mefhorie van dert 2f paflatoj om te beletten de vafthoudinge der ghe- feyde Schepen fich niet kennende inbeelden dat haer Ho. Mog.diergelijcke proceduren (lillen approberen, die indubitabeljk feer quade en on<^erdragclike gevol- gen fullen voortbrengen) tegen de goede intelligentié diefyne Maj. metdefen Staet wenft teonderhoudeni ten minften dat haer Ho: Mo: by hare groote voorfig- tigheyt 't gevoelen 't gene aen zijn Majcft. fonde ver- oorfaken de aenhouding der fchepen op een lujcdt vati foofwackeen magere conditie, gevende fonder dilay de noodigeordres voor haer relaxatie* alfmede voor die van de Capellanen, Gelyck hy bidt en verfocckc op nieuws dat haer Ho, Mog, met alle cnpreflement die een faecke van fulcke nature, en quàcdt gevolght vereyfcht, willen geven.
Gedaen in den hage den timdih December
Was geteeckent
GAMARRA.
öiecopiiïbentbjaelfbengBeBwtBet tappojibai be%ei:enHuygens,enbeanb?reBaec %ogB JlSog. «iBebeputcetben tot be faechen ban be ^fee/atBtectooI'' sensi bet felbetcefolutie ban ben tBienben befejS : ge; biftteettertbe oBeejcamineectbeiSeqUedebàn Martiri Martius,enbe be <Ìonfìi?icn/ feooplupbert totMid- deibnrgh, fttZeelabdt, tenbctenbe tirt epnbe baÉ Baei:l|ciogiiJiQog.8eene offenfte foube Initlen opne^ men/bdnbatfpSiipptiantenppbenitaem banCa^ pitepn Gillis Eaesfz ,tiiet confent ban een 25ocgeci meeflectotJDltffingen /in accefl gBenomen Babbert b?ieScBeepert ban ii&o?lo8öe/met Baie toeb^oren/ toeftomenbebenlioningB ban Spaigtten: om baec aen te betBalen be fomme ban veertigh duyfént twéé hondert twee en twintigh Stut6en ban βφιεη/ met Boflet» / fcBabert enbe twercffcri / Butt b&t fini BöogB- |
-ocr page 891-
1668.
86ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι668 WsScpgöen ©filisatte/ ten iieSoebe banIjen
_pliantcn gfjepafTeert / mitfgabersi o?bonnantie ban
betalinge/op runen Ciijefonecgebepefdjeect. Ofjeejcaniineect fccchec .iOiienioriael ban ùc igeec öalTatiiiitban cêpangien/ tenöetenïie ten epnöe bat beboo?rclJ?ebcdne eojtoaO-^cDcpen/ met enbe ne^ benfii ije twee Cappcllanen / ban twee betfclbci· loglj^cïjepentot viitnngen gehangen fittenbe/ ten fpoebtcOften gecelarccrt tnocOten b30?öen, 3©aec op Oijebeltbececrt söiibc/ iögoet gljebonben bat aenbe ©iobincieban Zueiandt g!jefci)>ebenfaiibehjo?ben/ bat[jaec<eb. Hàog.foobauigen plompten o?D?etoti= benjtvUen/ enbe bie booificntngeboenV fulcbsienbe ïtaet't beiioo?bc/ tencpiiöe bat be boojfcfeebe drie <©o?Iog j^cljepen/ nietaileDace toebeljoocen/ aen= (lontjS npt Det boo?noentbc actefl ontflagfjen / enbe tn bolftomén bjpDePt I)cc|ïelt mocöten toojben / om Oaec cepfeteftonnenbo^bccen ; bcjS iöoocb aen be Conin^ Binne degente ban ^pangien gOercl)?eben / bataen gaeci^o. iBog.banbeboojnoembe Martin Martius, enbe bc <ii:onfoo?teu / obec be toanbetalinge ban Oaec beugtielijcitcfcljnlt/ bagclijcïtiitoacen boo?bomenbe/ cnbe bat be felbe coittinnelijcftaenfiielben/ omtebe^ fiomen 5i52iebcn bait {tep?eflalien / bie Baec J^o. iBo. ten cegtiacbe ban öe bengbelijcfiOcpt bec boo^fs fclmlt/ gnaliicè fionben ften / Ijoe fc bte langöec met giufittie aen be iSuppliantenfouöeti feonnentoepgftecen; bat becDalben fjace ,iBaje|tept / tot boojltomingfje ban meecbec inconbenienten / alnotfj foobanigöen fpoebi= gen o?b?c bjilbe boen fielten) ten epnbe bat öe ^nppli^ anten fonbec langec bilap ban Ijace beugDbelijcfee pze^ tenfienbolbaen/ enbeeenmael naefoo lang6ebjaclj= tenjS / ftlacötclooi! göeiielt mocf)tenbjo?ben; bjec= benbebete fcljjijben IBtffiben geabbjeffeectaenben 3|eec 3intbalTabeucReedevan Renfwoude, meto?= bie om befelbe aen Dace USa/efieptin epgenftanben obec te lebecen / enbe met fijn pacticultece bebboicen cffecttbelijclttefeconbecen. €nbe tsi fltec ban <itp traet aen ben «pgDemelben i^eec ^mbaffabeuc ban iSpangien/ boo?ben3igentbc Heyde becfjantcepcïtt om te jlcecfien tot beffelfiS naericgtinge / enbe topbec0 te bienen fnlcft.e enbe baec't beljoo?ite : en toat belang? bebe boo?f5cwec Capellanen/ iss bebonben batbien aengaenbealbeceptii ben bieren ttointic&ftenlaetfllc:' ben / en febenben befec toasi gebifponeect.
Sijnbegeljoo?t Ijet cappo?t banbe ^^eecen Hay-
fens enbe anbece/ gijeejcamineect enbeobectoogöen ebbenbc / of niet gecenobeect foube befjoocen te too?i ben flet paccaet ofte i^uDIicatie ban ben een en ttoin^
ticDHen ^eptembeC besi jaccisrefthien hondertdrie en feiligh geëiiianeect/ tenbecenbe tenepnben bat be «ioopbaecbp-^cftepenban jgeutcalen/ met eentge 3©acen en ÉiopmanfcDapnen upt be .ilSibbelantfcfte ^eeboojljetnaeutoban Gibrakerbtnnenbefe Ean^ ben bomenbe/ ebenfootoelalei b'3Irtgöefetenenban ben ^taet fouben moeten balboen Ijet ïïiglement op öet bebacen ban be ilBtbbelantfcÏie^ee gljeaccef- teecti a©3ecopg[)ebeltbeceect?ijrtbe/ isigoebtglje- honben enbe becftaeii / bat be boo?f5 ^^ublicatte ten fpoebtcliHen gfieccnobecct / gebnicftt en afgljefonben foube toojben ( gljclijclibefelbe tn't epnbe ban befen flaet geinfeceect ) enbe bccbalgljcnsoocfi be cefpecttbe Collegten tee ^HbmtcalitetJtbpfecteureacnfcözijbinge gelali / ben inljaube banbeboo?fi i^ublicatteinbec felbec bcicicten atonime piinctuelijcft te boen obfecbe= een cnbe ereciiterett : ^ittoijbecö mebe ban't geene boo?f5 iö / fieniinre aegebeii foube tooibm aen be Mi-- niftecöbanbcfcn ^taet/ aen i^obenban uptfieemi fclje potentaten cefibecen^e: met {i?b?e enbe bebel/ bat bu albien aen flacc btentfjalbcn bupten becmoeben eenige hlatOten fouben magenboojftomen/ befelbe tn fulcfien gDcbal Det tnbuDttabel cecljt ban befen ^taet in be baojfcinebe giielerieittTjeDt fouben fjeb; bentebebucecen; metfpectaleaeïi'ojijftngiie/ batùc nentcalen in bien bccleniettotccbtgljebecgTit/ aliï't geene toaec toeb'gingefctcncn ban befen ^taet inf? gelijciiisitoacengeDouben. |
PUBLICATIE.
De Staten Generaci der Vereenichde Neder- landen, allen den gecnen diedefcnfullenfien of hooren leefen, Saluyt ; Doen te weten, al- bcfcn fowyomte conferveren , cultiveren, cndemainte- ^'oct neren de Schipvaercen Commercie voorde goede be"??'"" Ingefetenen defer Landen, door't naeuw van Gibral- Coop- ti»· in de MiddeUntfcbe Zte, en de Livaiit den achnmim ^«cDlc . Maerc fefibUn bendirt drie enfefligb, hebben ghereno- Uan^gJ^ veert endegheatnplieerc de voorgaende Ordresende tcaUn. Reglementen hier bevoorens op't bewaren van de voorfchreve geweflen geemaneert : Dat wyoock by onfc refpe£tive Waerfchouwingen van den ecifiWin Augufty ende em tntviinticbfien September des voorfz jaers, allen ende een yegelijcken die fuicks aengaet, wel ernftigh ende feer icherpelijck hebben bevolen ' endegheordonneert hun daer na in allen deelen pre- cifelijck te reguleren: SO O IST, dat huyden goed: ghevonden hebben door defe onfe Publicatie, mede alle uytheemfche Scheepen te waerfchouwen niet anders als gemant en gemonrecrt, in conformiti van't voorfz gerenoveerde en gheamplieerde Regle- ment voor d'Inghefetcnen defer Landen als vooren, op het bevaren van de Μ iddelantfche Zee ghearref- teert ende geëmaneert, met eenige waren of Koop- manfchappen gheladen door' t voorfz naeuw van Gi- bralter binnen dele Landen te komen,op de verbeur- te van haer bedongen Vrachten, ende andere poenen in't felve Reglement geexpreffeert .· ende op dat nie- mant hier van eenige ignorantie hebbe te pretende- ren, ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Sta- ten, Gecommitteerde Raeden ende Gedeputeerde Staten van de Provintien refpeftive van Geldtrlandt ende 'tGraeffchap Zutfhtn , HoUandt, ende W»/?- VriifiantiZitlant^ Utrecht, VrüJIant, Ovtr-Jffel, Stadt Gretningetunde Ommtlandm i end^ alle andere luilicie- renende QfEcieren, dat fy defe onfe Publicatie van ftonden aen alomme willen doen verkondigen, uyt- roepen, effigeren in alle Steden en de Plaetfen,daer men gewoon is dufdanige uytroepinge en afilixtie te doenj laftenende bevelen voorts deRaden ter Admi- raliteyt, en d'Advocaten Fifcaelsjals mede onfe Com· miflariflen ende Commyfen ter recharge, foo inde Zee gaten als elders, defe onfe Publicatie t'achtervol- gen,doen achtervolgen,en procederen tegens de con- traven teurs , ende overtreders van dien, fonder gra- tie, ooghluyckinge, faveur, diflimalacie,oft ver- dragh : Want wy bevondea hebben fulcx ten dienft vanden Lande te behooren.
Aldus gedaen ter Vergaderinge van de hoogh-ge- melte Heeren Staten Generaci. Inden Hagt dei dertbitndtn December fefibim hondert acht tn fiftigb.
j^apenbe &et boo?becOaelbefaccifegte inben Ouden Man: g^en iSefibent Sasborgh, DaectìoogD IlSog· bebeelenbten aengaenbe ontfangen Bebbenbe/ Beeft ficlj op ben thienden naec Mecheien getcanfpo?teect enbebe ï^eece Connelïableban Caftilien en Leon, becDanbtcepcfitöaec ©oogö iia3aenbe,#iflribe ban ben tweeden bei boo?fcO?ebe iBaenti. ^ijn cedentie Ijeeft ftem in ben name ban Daec loog iBog. nocO ten boo?fcö?eben bage bee abontsS be eece gebaen ban eene pacticultece Siubientie in beHelfficud-ltai mee te geben / enbe met feec gcoote minnelijcSö«pt enbe bemanlicatte ban allccibilttepten ontfangen. Deeft aen fijn «Sjccelientie b» monbe op Det DcacDttgD' liegepjefenteect be gcoutoelijc&Dentban foobanigDe actie met DetgijebolgD enbefequeele ban bien/ foo toanncecboo? conntbentteof (lapDejit ban 3ί»ίΙ«ί® biccgetijcftffaecftin onaDeftcaftfoubenblpben; baec uptnietanbcciite bectovicDten jianbcalöeene gcoote
b^cctoabecinijeban geittoebecen enbe irtb?euc& ban alle
pibecoicefponbentte / enbenabuecigDe bjtentfcDap^ tjcn^ totconfecbattêbaneen gaebJopcecDte^^eae» ^j.t €iceUerttte ö?ff£ opbicSlaect/ öatbe
boo?f5 |
-ocr page 892-
löèèi
en OORLOG, ack en wrtighfie keek 8é 1
Jfió?. liOO?f5böO?-banütOemtértö«rtrticttDébjl)e^e/Én&è; T^ fen óhdefgeiciireveö Ambifladëur vindt fich
ïtatöplseftöeiltöaei; l^O. ^og. fou&e toecfeecöecen XJ belaft by een Depechevan zyn Exccllenciede
IwrtöefrelfSopceclue intentie eiilJi gcnegetitgept tot "" .........
oniiecBouiiinge ban alle goe&c b?urttttfci)appe» ; enbe
bat öienbolgens alom o?ïi?e foutte geben/ten epnöe
ite öaniïtliaiitgcciStn appicfjenTte toiecUen g?nomeu.
i|et gelucit ïieeft Dem mc&e gciJicnt / bat ijp ttoec
Üeeccn ban fiet Eanbt ban't ©?pe tot naertjetón öceft
ontmoet/ïictoelclteljem geliefde tc fommuntceren /
iiatöaecie.erpiesiilecbjaectii toacen gOcfonben aen
>fijn<S)CceHentietoegeniSDe0eii«ne 31!ctten ; «iEicmelte
^^eewnöeöbennebensiBem aubientic geljabt / enöe
öocfi aen fijn-Ciccelletttie allesi bp monbe enbc Dp glie-
fcDjifte / öct boo?f5 fubject concccneccnöe / boojgebja-
0cii.i|etöef«pbegöefcD?ift 't toelch fijn €)ccellenttc
" in bcë iïefiöentö p?efentte opentlijcfe gelieföe te lefen /
toasi feec &caci)tigf)inge(leltimet c]dp?ejSbecroechbat
'tfyn^Êrcenentiemortjtegelicbenaengemelteï^eecen
Oeöeputeefcben eene fcljjifteliicöe o?b^e te eeben / enbe
Dp befelbe Iaden enbe bebeelen aen alle <S>|fictccen / foo
polittjcque alii militaire/ ten epnbe befelbe fouben '^cb'
ben tc Dcfo?niett/ bat be mitfbabigecjS biiecben in öecl)=
teniffe gljefielt/ ofte bat fijn «Êjcellentiefelfii be (©ffi;
tieren baecobecfoube boen beftoacen; enbe tsi befe
■cn?ifteliic&eo?b?eoocftaen|tontsi metepgöenftanben
)anf9n<ieidtellentiein0aec allet bp toefen ggebcpci
cftectt / enbe omtrent elf upten in ben abonbt aen ben
^et aiubiteut <i5eneraet toegefon&en / om befelbe in
bebitafo?ma/fonbeceentgBtijötberfupm/ te bepe-
fcDeren.
«i5emelic «©ebeputcerben bte befe faecfie ootfi ten
ijoogfïen beljattigben / Debben berfeecftew bat niet fon^
ben opDouben / boo? en al eer be mifbabigeriS in ^tcf)^
teniffe fouben jijii / enbe aljS ban ter bifpofitie ban
rjaecï|o.|ISo.obergefonben. b'%er Sa^borgh geeft
befelbe ten DoogHen toeegensï fjaec gocbe intentie / tot
ntatntenuebanbe31u(iitieDebanc&t;enbe te gijelijcft
berfeftert bat ïjaece jttSog. in bicrgelijcfte enbe att:-
bereboo?ballenfeet geem fulcjc met recipjoiïitólijtfte
geneijentOept fouben crhennen-
^eet SimbafTabeut ban ;$pangie ftabbc oocft
tp ,iiai<iïbe beritöt aen (tjn (gjccellentie ober be betau'
Ife faecRegflegeben/ betoeltfte ben iSeftbentbe eet« bé-
bé ban befelbe te communiceren.
^m ^paenfcj^en ifimbaffabeur gaf gier ober ben
iieertienben bit bolgenbe USemoriaeU
Le foubfigné Aolbafladeurfe trouve enchargéptr
une depefche de fon Excellence Monfieur Ie
Connftable. qu'il regeut hier par un Courier ex-
près d'afleurer Meflieursks EftatsGeneraux des Pro-
vinces Unies j que leurs reflennment, ne igauroit
eftre plus grand quc celuy que fon Excellence aen
pourrinfuTte Commitau Village/ΟκΛ»ίΐΐβ, & que
pour donner des preuves efientielles de ce qu'elle n'a
rien plus a Cceur que d'appliquer tous les foins imagi-
nables pour faire prendre Sc chailier les coulpables
felon l'enormitè dn crime. Ceux du franc eftant
venualeluy participer, &demander d'eilre aucho-
rifés pour prendre les Soldats aggfefleurs, ie char-
geants de Ia faire moyennant qu'elle les afrancheroit
de la lurisdidlion militaire, elle la leur accorda, &
en donna les depefches neceflaires, Sc offrii auflì,
tju'en cas que de ces devoirs ne refultoic la prifon dw
deliöquants, elleeftoit refolu defairemettre enpri-
ion lè Baron de Courieres jufques a ce qu'on les trou-
veroit, & de luy ofter ia charge, & a tous les Capitai-
"nes& Officiers de fon Regiment, &ponrcett'efièa
fera fait tout ce qn'humainement eftfaifable; LL.S.S.
verront par la Ie parfait defir que ledit S. Conneftable
a pour donnera L. L. S. S. tonte la fatisfadlion poifible ·
cn ce rencontre, d'autant que fon Excellence ne fou-
haitte rien avec plus de paiTion que de conferver &
d'auementerramitié & bonne correfpondence avec
t'eftEftat,
id/f i la Haye Ie ^muniefme de Decembre ί
Signé
ΡΑΜΑΚξίΑ.
Heer Conneftable, die hy gifteren dooreen
expreflen Courier heeft ontfanghen, om de Heeren
Staten Generael der Vereenichde Nederlanden tc
verfeeckeren , dathawghevoelen niet grooter kaa
weien, als'tgheenefyne Excellentie heeft ghehadt
over de overdadigheyt begaen in't Dorp van Oadmani
endeom weientlijcke proeven te ge Ven, dathyniec
anders ter hetren neemt, als alle mogelijcke neerftig-
heyt t'appliceren, om te deen vangen en ftraffcndc
fchuldighe volghens de onnatuyrlijckhéyt van 'tfeyt,
dievan'tVryczynde gekomen hem't felve mede tc
deylen, ende te verfoecken om gheauthorifeert te
Zyn, om de overdadige Soldaten te vanghen, op haer
nemende 't felve te doen, by ioo verre hy haer wilde
bevryen van alle Militaire lurisdidtie, 't gene hy haer
accordeerde, engafdaeropzynenoodige Depeches
enofïerde mede, foo het was datter van defe devoi-
-ren niets refulteerde om deDelinquauten gevangen
kryghen , washy gherefolveert. den iaronde Ce»··
rieres gevangen te ftellen totter tijdt hy de felve foude
vinden, hem afnemende fijn Charge, als mede van
alle Capiteynen ende Officieren van zyn Regiment*
ende tot dien eynde fai ghedaert worden 't geene men-
fchelijck men fai konnen doen, haer Hoog Mogen-
de fullen daerbyfien, degroote begheerte die den
ghefeyden Heer Conneftable heeft, van aenhaerc
Hoogh Moghendein defe rencontre alle mogelijcke
fatisfadtie te geven, alfooGjn Excellentie niets met
meerder paffièwenfcht, als te conferveren ènde ver-
meerderen de vrientfchap ende goede correfponden-
tiemetdefen Staet.
Gedaeninden HageAcnvurtienden December yj/i
tbiiniondirt achi tnfffiigh.
. ^Ctt ïSeftbeilt Sasburgh bot derthienden batt
Mècheien hjebètoijt tB BruiTci geltomen / enbe op bert
yeertiendfn beji mo?gcn!S een b?ieffim ontfbhgen ban
be ï^ecre be Graef d'Erquelens, 25o?gemeefiec ban
't ^lartbt ban Vryen, refoiterenbc onbit fjet ^paen«=
fcijegetJiebt / gefcii?ebèn tot Mecheien ben dertienden
besiboo?f5H9aenbtiS: baerbpfijn <gb. öem geliefbc
te becicgten / bat ten felben baege na lijn bertrcclt upt
Mechelen nocg een ejcp?effc gabbe ontfangen /bctocic«
Se oocft beele méabere pïlttitulariieitten öibe ejcclaic'
öffement ban't firpt tegaen inben Oudeman geeft
mebe gebiacgt/ enbe bat (ïjn <Èb. ban allcjS gem com^
itninicatiefoubeggébèrt. ©p geeftaériHönwbp gges
ftg?ifte gemdte l^ecr bebéncBt / toegenji beflelfif goe^
begenegentgept/ enbe ggegcben bericgt; metbicui
(ïigg becfoitft/ bat (gn <!ibelegém foómfoo liebcc
ggeliefbe begunlietebctoijfe/ enbe coppe laetcntoc^
fiomen ban alte foobathigge infoimntictt inbe bepc^
fitten get boo?f5 fubject concctnetenbc/ flïisa«tfïjné
<i. bantöbt tot tijbttoaren toegefortbw getoeeit.
^e leer <©?abe ban ί rovay, ontfingg op ben fef-
tienden be <©?bie baift <©ulbe ©IfesS / tódcfte cmitO'
nien upt be naem ban be Sbrtfttg/tìl^ ^ertbg ìjan Bouf
goignegepliecgtbjierbcrt bi»? ben ;||crtogban Aer-
fcbot, boo? bien ben ^eec 5^?{nce bórt Ffenghien, (5ίίηί
be be eerffe in rattgg ) abfent toas. ^og^emate j^eii
i^ertogg geeft een feerfurtiptüeufe maeltijbt boen bee
repben/ aitoaetgpallebe tótbbiriSbangeitielfe Φί»
b?e /nebems artbéte ^eerengetrdctéert geeft.
©en feventhiendéö gcBben be ï^eeten <©iebcptt*
teecben banbe 3|?obincie ban Hoilaiidt enbe Wcft^
Vrieflant, teflejcie nemenbe op be menicgbnUggé fti"
fïanticn bt* bett. ^eec ^mbaffebeüfc batt Spahgien ^
aetigaer »0.1100.00φ0α»/ órtirtiéte gcUbcrtottt'^
(ïaginggebartbi tweètì&éàrtgijenfe Capellanetttot
Vliffinghëii j ÉnbeBeftötrthtÉrt jijnbebaftéeritìtbft:
flnbecen tjibmbaer ut>t toil èioigeongiplén entir^è»
-ocr page 893-
862 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1^68. macitmlJì» fouiimhomcnterefultfl-ett/ tee
—— ©ecgaiiecmaDigitiiftllecrt: öatbeSJcecen «©cöepui teêKöett ban öe ^iabiticic ban Zeeiandt nocOmael gljefommccct mociiten toöjiien / oniBacc Dttlctjttec ©mjaömngöe banijacc ^o. itSog.&acc oüÊcin te D^cngfjcn ; iijnbc nu al êcn ofjcciipniin tyDt oeiee&iHV öat befelbe faeclte ten ötenfirte öj» tie boo2iiacinbe^?o- binitctiei obei'öftenomen sDetoecfi j ctti5c Dp nibieii he felbe Icecen ïiact toe niet öcveet mocfjten 30«/ öat in fttlcl'en öÖebaUeaen öaec €öele noci) een feetheten tiiöt oHcflelt inoiDtetoa-iicn/ oinfjetfelbeöericijtm te bjenoöeni met öien beiltanbe/ batbcfelbetijïit ouigljehonuni enbc berflceecfteïtjijnbe/ Oaec ï^oogO jBogenUe fooïiönigii aisi baninbcbDOifcOiebefaeche fouöen i'efolbei'eiiy «Ijibefelbe nacube natupueenbe ijaetianicDeptbart be felbefoubcn öcbirtöen te Deljooren. ^accopgebeitbcEccwjijniJc/ iiScjoetoiiebonben/ te becfoecheube gijcmelte ï^eccen tiBêbeputcecben ban Zeekndc, bat befdbc Ijaec ^oogO ifeogficnbc bien aengaenbe ten fyoebicljfien inilben becicfjten.
(ii)p ben achtienden ontcent beiS abonbtji ten negen lipten / fieeft ben Jgeete ?5enfiortaviö ban't Vrye, celTojtecenbe onbccljct j^paenfclje aSeötebt/b'i^eec Sasborgh gijeconimuniceect / enbe oocft getfjoontbe oib?e banben SJeec CannefïaWe / be bjeltfte aenflontsi boo?een eip^effen hjierbeafgDefonbenaenben ^eere ïjectogl) ban ^erfchot, ten epnbe jijn (gjcceUencie fon- öe boen becfeecfiecen enbe in feec naeutoe betoaecingije (iellen/ foobanigOe ^^ecfoonen atss ljanbtbabigij 30η Oehjee(laenf)etö>-'»toeIiiflifepiinben Oudeman, op ben vijf en twincichften igobenibef leflleebett gfje^ pleegt.
,fKen ftielt boo? fectftcc te 3iin / bat fjet meecenbeel banbc ^ÌffatilTinsi bebent toacen / enbe boenmaelii tn 't ïanbt ban Henegoaw lagen, g^e ïleecen ban't Vrye Oabben 6p nabece genomene info?matte upt fee fiec petfoon pertinente ftenniffe Be&omen / hiie befelbis ce toacen getoeed / oof ft be namen / enbe onbec fioeba; nigfjc€anipagniefplagen/ baeu toe ban be ^paenfe fljbe/ (foobeelfpbemeccftte) feec pberigebebboiren toiecben aengebjent / enbe tnfonbecliept Dp be J^eeren ban't Vrye, betoelcfie beboo?f5 gcutoelijcBe Éctten infagen / en na beijuocen appjeöenbeecben.
(0pbert twintichiten(üpocca(ïebanbe ©ecgabéi cingi)bec ï^eecen Staten ban Hoiiandt) tg alftiec ontrent bet fiiitft bcc Triple 3tllltantte / bit bolgöenbe boo? gcballen:
^atien raelteiitJe
!)C φ(Ι-
ple alli- antie.
Extraft iiyt de Refolutien van de Heeren Staten van HoÜandtende Weft-Vriei- landt, in haer Ed. Grò. Mog. Verga- deringB'genomen op
Doaderdagh den twmklfttn December.
BYrefumptie gedelibereert zijnde op'c jldvijs van de Heeren haer Ed, Gro.Mog. Gecommitteer- den toe de faeken van Engtlant, hebbende inghe- volghe en tot voldoeninghe van der felver ReCo utie Commifforiael in date den feve» en twintichflen der voorlede mientgeexamineert fende overwogen > 'tge-' rapporteerde van't gunt by abfentie van haer Ed.Gro. Mog. was gepaffeert en voorgevallen, ontrent hetfub- ; jeétvande Trj>/i Alliantie den v^f m tw'nticbfien April leftleden, tuffchen EngtVam Swtdtn , en de defen Stact i, gheOooten, en in ipecie ten aenfieh vati de Subfidien ter contemplatie van dien, door Spenghn aen Sweidth te betalen , met het gene daer ontrent is in voorgaen- , de Notulen , onder date den vijfden defes breederl geméntioneerc, hebben haer Ed. Grò. Mog, haer wel ! ^ laten gevallen, het refultat van feeckerè' Conferentie ! tuffchen den Heere Ambaffadeur Tempie , en de Ge-| .deputeerden van haer Ho. Mog. met den Heere Ex-, ^traordinaris Envoyé Apfslbom , over't voorfchreye ijfubjed gehouden, fulcx endein dier voegen als't fel4 veis vervat, |
L'Ambafladeur du Roy de la Grande Sretugnit 6t les Dcputés des £ilats Generaux des Provinces . Unies des Païs Bas , ayanc cftè aujourd huy en Conference avec Ie Sleur Eovoyè Extraordinaire da Roy de Suede, au fujet de la derniere Réponfe donnèe aunom & de la parede Ja Reyne Regemed'Efpagm^ furies Lettres reiterèes, &inftances nouvellesefcrits 8c faites par & de Ia part du dit Seigneur Roydela Grande Bretàgne &c defdits Seigneurs Eftats Generauï des PrcTvinces Unies des Païs Bas à ladite Reyne } A ce qu'J piuft afa Majcftè payer au Roy de Suede les fubfides, plusamplement exprimês dansl'adle fepa- té, arrcftè conjoindlement avec ia Triple Altianct, U Londres Ie τ/ingt cincquiefmi Avril dernier, fliledu liea & voyant d'un coftèavec regret les difficultés que la- dite Reyne&le Confeil d'Bfpagm continuentde fai- re il'êgard delafatisfadion defdits Su bfides, & fai. fant reüexion de l'aatre Coftè fur rinclination fincere & fur Je zele ardent defdits Sieurs leurs Maiftres.d'exe- cuter & de fatisfaire , avec la derniere punétualité tout ce à quoy ils ie font oblige's, tant parla dite Tri- ple jllliance, que par l'Artide feparé qui en depend; fgavoir à faire tous lesdevoirs & offices imaginahles auprèsde la Couronne<<'£/>fl^»p, afin que lefdits Sub- fides puiflent ettre payés audis Seigneur Roy de Suede & faute de cela a s'abftenir de tous offices d'amitié en- vers/'^ej»» , auxafïairesj quecetteCouronne ade- meileravecla Prance, ontpour plus grande fatisfac- tiondelapromefl'efaiteparles Seigneurs leurs Mai- flres, &pourfairereüffirrintention deJaCouronne de Suede, auffi bien que le repos public, propofé de leur mouvement les points fui vans, lefque silstache-i ront par toute forte de bons offices de faire agrèer par lefdites Seigneurs leurs Maiftres.
I.
Que pour induirela Couronne J'Efpegne par une plus grande alTeurance de fa feuretéatournir lefdits Subfides, Γοη pourroit faire à la Reyne Regente une offre particuliere de la part des Roisdela Grande Brt- ti^fie & de Suede, comme auffi de la part des Eflats Ge- neraux des Provinces Unies, qu'en efchange de(a promeffe, de payer lefdits Subfides, ils pronaettront redproquement, &ainfi par une obligation mutuelle de garat;tirla Couronne d'Efpagne, à égard de tous fes Royaumes, Provinces, Pais& places.enlapaifible joiiiflance de Ia Paix dernierement faite a Aix la Cha- pelle ; & ce fans cxception d'aucuns Pais, ou places , quelque nom qu'ils puiffent avoir, ou en quelqueliea qu'ils puiffent eftre litucs.
II·
Que pour eet effeót, Scparunephis grande affcB- rancede ladite Paix, les trois Eftats iurnommèiar- refteront dés a prefent les forces&les moyens qu'iis employeront , en cas d'infradtion par Tinfraiteur , comme au (Ti la forme & la maniere, autanc qaecela fe pourrafaire, enlaquelle chachun d'euxagira, le cas efcheant.
III.
Et afin que lefdits Subfides puiffent eilred'autant plus aifement payès, &avecmoinsd'incommoditéï pour la Couronne d' Efpague, que la Couronne de S»f* Λ veüille trouver bon, que Ie payement s'en faiïe une bon ne partie com ptant, & Ie furplus à des termes rai- fonnables, &qu'en efehangeauffi, pour plusgran- de fatisia£tion de la Couronne de Suede, & pour en cas d'Infradion de ladite Paix, ce qu'à Dieu ne plaife la rendre d'autant plus capable d'une vigoreufe exe- cutiondefaguarantie» onarreftera auffi femblable- thent dés à prefent que ladite rupture eicheant roa fubfidiera ladite Couronne de/ffs:rt)?ti «i//iRyxdale!8 par mois, dontla moitièfera foiirnie parceluy, au profit & àl'avantage duquel la garantie ieiiiit&exe- xute, & l'autre moitièfera payèe & acquittée^r provifion, parie Roydela Grande Bretagfii & par les Eftàts Genèrauxdes Provinces Unies des Pais Bas, egalement: enrecevantbontieaUeurànce, qoapres qac la paix fera rÈftablie, ilseaferontrerabourfes pai |
-ocr page 894-
4
,Ì6S. céùx, ehifavéur&àl'avàntàgéduquellaguarantieali- ,*— ra efté fournie & executèe,
IV.
Et d'autant qüel'onaiuje't deci-oire, éc quel'oti prevoic, que Γοα ne pourra pas faire rcgler cctt'aflai- re» avec la diligence requifcj par des lettres que l'on poUrroit èfcrire Se reperire eti Ïffagnt dktn Sìttde, U fera à propos , que de tous coftès l'on faffe en forte j que non feulementle Roydela Grande Βretagne & Jes EftatsGeneraüxdes Pro vinces Unies du Pais -Bas qualifient leurs jimbafladeurs & Depute's refpedive- ment, à ce que deffus, mais auffi principalement que Jes Miniftres d^Ffpagnt & deS««ii, qui refident pre- fentementicy, oubientels autres que leurs Maiftres refpeftivemenc trouveront bon de nommerj pour cêla > foyenc pourveus d'inftrudlion fuffifantfe, autho- jité & pouvoir> deregler, ari-efter& conclui:re lef- dirSpoints, fans que poiir cela il foie befoin d'autres. ordre, inftrudtion ou autorité de leurs Cotnmitceurs
jlinfifaitala Hayeie «»j«/V/?>ii Odtobre ìtiilfincmi fexantt buit,
<2nljc 10 boojtjs ooet cebonïim Dat ban iucgcn fjact «SKjDcOi.fliìog.tet; <igcnecaütept/ be Ijant £m(lelöc6 imecaeiifaltoecbengiljouiien/ tettcpnöeöooiiie <06- iic))iiteeci)cn Uan tiacc 1^0- itóog.met enbenebcnjStie
cemeltelleicen Tempie e» Appelboom in Confcceni tic oetteiJen tnooe too?i3cn / met ùetececen alljiec aett' toefeutie/ cnöefpiÉtalijtftgcauti)o?ifcecl3e ,ïll9tni(lctsi l)an23?onrtoijtftcnöé ii.imenöo?afi ί ommetticfelbe teaijjullccmeiiliete jiupteneene hafie DecbmtemfTc / in ftcatfjte ban öcbjeic >e bc {joosljgemclbe ©ojjlen mebe bccoDltaeict inogöen toojben tot bigijceufe p?efi tntieenbe ctcctittc/ banbe beloofbe Guarantie obcc öe 13?ebc tufTcijm VrancknjckenöeSpangien, j'onglt totSEccfengOefiootett.
(fiuiïe ten epnbe be acntifcbinggc booiöeenen bp fjaec ï|o. JiBog ten felben epnbe gebaen aen Oegijefament- lijcfie Cantonsi ban ^toitfeclanbt / mébe een gfje^ toenfcöte fnctesi eclangen mogen / bat obet (ültp / en^ be tot factlttatte ban bten ban toegen IDaec €b. «Scoot jBog. tee «©eneralttept / be faecfie baec öeenenfal toecben gfjebitigeett/ teneprtbeben J^eecSSmbafTa» beur Gamarra, öp tjaec i^oog sfêog. bctfotöt mogDe toccben/ omtrintiiet l|ofbah Spangientot Madrid be gecequtreecbe offreniï te boen / om be |®iniflcc ban ^pangien/ |Ïcl)tip gftemelbe Cantbrtitbebmbenbe/ boo?be ïteiningmnc Jitegentc te boert gcla|ienaïbaec/ cnbc boo?namentlijt!j omtrent ïie Catöolicque Can; tonö alle goebe offtcte0 ncn tc toenben ten epnbe be oefamentlijcfie Cantoni mebcmogfjenliometttegai ranbecen be ©?ebe i)iet öoben gljetoett mit^caberö oorft Oaec met ^ngelant / jgtoeben / eitbe befen ïStaet tot btgoiiceufeejdcciitte ban befelbe guarantie/ D«t ca^ fuiS clcterenbe/ te berbinben.
€nbe naebcmael bei|cer Francois Lodewijck van Bonftetten, bp beboD?f5 Cantonji ten boo?g£toerben £pnbc/bc afftefonbene 25?teben ban Baer ï|o. po-ober gdebctt fiebbenbe/ albaer albereptjSbele beboirenaen^ gftebjcnt Ijceft/rnbetiocijaentoenbenbe ijf/ omftaer ^o^IjJBog: pebeintehtte befen aengaenbc/ te boen rciiflctcn/ bat obcc fulcfis fietti totrembourfemcnt ban neps cnbe anbere «önliofien fllbereptsi gefuppo^ teert/ehbe noti) te fiippo^teren/ obecgljemactbtófte toegijefoiibmfaltoo?ben/ een fotnrticbanieshondert Rycxdaeiders, bacc toe beJ|cecen<©etommttteerbe Baben/ niitsS befen gcautljortfccrttnbcglielötttoeri ben/ ten fpoebigfiftftt bi berepfle o?b?c te (ïelitn alsf nas beljotren; cnbe fai te 3ijnbctt0btbefaeffte£cngl)ei bjenfcijt fnccc9 fiomctìbe te erlangen / iiflebec gebifpo-- neerttoerbcn op een rebelijtfie belooningiie / aen ben booinoemben iieec ban Bonftetteti, boó? jijne aeJige- toenbe itioepte te bO£ii.
5t>at topber!Ster<©£tìeràlfh:i)t/ befactbcbafrfic£i nen fai toerbcn belepbt/ ten epnbe bp Ijaer ï^oog #0= gmbe een Ijabil perfoon nacr 5B?iifTel mogljc iuerben afijftefonben / ommc ben l^eerc €ónn£(labic banCa= fttuecnbe ^otitebtfponeren/ t(E (ntcnn'« ben ba» |
__________ónttttitbebofeciigiinii^cecbepoini
ten / met begeren altifccaentoefenbeJiKtntflcrsibart iJngelant enbe ^baebenop 'tJ^apiecgebjacDt/enbé fpectaliic&omepnbe^cfitetocgljetebjengen/ bat bé iiubfïbten baertnne gDeroert / fonber lan^ yptftel/ àen ^toeeben boibaen mo^Oen toojben ; jülttfgaber^ oòcfi om boon? gÖÉWeralÖcfi bc intentie ban beti ^taet / ebbe be <i0i)emeene Sufte alba&hjel, iü boeit begrijpen/ enbenöer bel)oorenbbaenbc|)artiggen/ enbe toerben be l^eeren gaer €b. Ciroot iBogenbe o;? binariiS <0ebipute£rb£n ter <i5eneralttept / mitsibefeit öeautljorifeett tot bieii epnbe/ met enbe ncbenisbe anbere iJSontgijettooteh / een begwaem ^erfoon tè btfpitteren/ «libe teit fpoebigfllten bettoacttis af té fenben.
^atbobjt^mébebpgaer l|0i ll^oö. ggeftf)?eben mogfje toerbénaenlien igeec ^mbaffàbeur Boreei. metlafl/ombenïtomngöbart öroot iritannien trt bebencBcntefteilen/offijn iKajeflept metmebe göe» raebenfal btnbcn/ ten felben epnbe infgdöo; een ha- biel MinifternaccBrufleiaftefenben/enbefwIcjcbert J^eer Tbmpie tebebeelen een Beer bettoaertjS te boen / met enbe nebettiS bengeenen/ biebart koégfjen befcti ^tàet bettoaettö foubemijgfien toetbciigijefonben/ of tod pemant anberö upt Cngetontbaec toe ejcpicflei li)cit afte fenben.
(iSnbe epnbelpcit / bat bp gemeen Concert ban ^tm gelant/ ^toeebcnenbe befen ^tact/ ban nu af den omtrent ben itoning ban Vranckrijck, be faetfie baec Öenen göebtrigeert mogfje too?ben / ten epnbe bp mw HaieffeptaenbegooglJll-gemdbe drie Staten beber» epfciltegeruf^ept mogetoerbengegeben/ bat bp fon berreben ï^oningDban Spangienboo^beitOeogüge' meiben Jàoninggbfln Vranckrijck tquameaflpbtgtii too?ben / fonber toetttgije befcehbêtttcn naer te lat£n / enbe bat ober be ^utcefTte ban Spangien, bupten bec^ moeben eenigeonlttften ofte ftptMycHOeben moeiten Bomen teontftaen/ infultbencaiit banbe jiibe ban Vranckrijck geenetoaepenentnbe iSpaenfe 33ebec» lanben geinobeert/ ofiegenö befelbecenigöetoegBen ban feptcn8j)eb?«pt6tfuHentoo?beii/ mitiSbataeit benBoogBü-gemdben feoninggban ©jancBrötfialit ban mebe toerbeggφ?efi£εrt/ tiatootfi u|ttbefelbe ^paenftiie ^geberlanben / geene offcnfïe oen rijcfi gebaen toerbe / en onber foobanige fo?table Con^ bitten/ aliS toaerober men bientfialben metbenan* beren fai Bonnen berbjagen ; cn bat ootB bp ontflente^ niffe ban bten Engeianc, sweden eji b£f£tt i5ta£t ban nu af aen berbaciit tnogenffin /ooifiittet ben anberen bafl jtellenbe mibbelfn/ to0£rboo? in'tboojfsCaji all£ ttteutoe feptclÖcBBcöin en B£toelt ban toaepenen / upt be boo?ftD?ebe j^eberiditbett getoet ntogén toeti« iiettt
Aecordcel-t mét dè vooriz Rtfoliitichi
©olgt bit Bier fioben getnfereerbe ^nffcuntöié ίη'ί 3leberbuptj$:
DEn Ambaifadeui vati den Kodingh vah Grifi BrtttMtigitn, endedc Gedeputeerden vaü dcStti tèn Gcneraelder Vereebjghde Ncdèrlandcn * vaiidaeghiüCbnfércntiegheweeftzijnde , met den HeerEnvoyé Extraordlnaris vah den Koningh vtft SVititH, op het fabjedt vati dt laefte antwoooi-die, tiyë de naeftie er/de van wegen de Koninginnc Regcnte van Sfangim, gegcvefe Op de ghfcreitereerde brieveö jj ende geduyrige Itiflantien, fo by geifchriftc alsàndel·- finti aen de voorfz JKofiiDgihne gedaeri, uyt den naeJ me,endevaH wcegheü deh hoogflgemcldeh Heef Koning van Grm Brittangim , «ncfe de vcortiöetndci Heertn SrSten Generaci der Vereen igde Nederlan- den , ten eynde het hare Màjefleyt moghte gelieveil aen den Koning van 5W»«te völdoen dé Sobfidien i breeder in 't ieparate Articul geexprimeert, te gfclijck vaftgheftelc nevens de Triph Mhèncii , tot Londett den vijfikfwiniigfiih April Itftleden fiite lm .Eh^ defìende aen d' een· xijdeinet leètveTcn de di£B^
ctiUfc^tce
en ο ο R L ο G. acht en^eertighpe hoeà. |
-ocr page 895-
864 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊδ68. culteyten, dewelcke hooghgetnelde Còninginne en- ■ " ■ de den Raedc van Sfmgìtn continueren by te bren- gen , ten aenGen van de voldoeninghe van de voorfz Subfidien, ende nemende aen d'andere zyde reflexie op de oprechte genegentheydt ende fcraghtigen yver vande meer hooghil-gemelde Heeren hare Mcefters ora t'execuceren, ende te voldoen , met de laetfte punftualiteytaenal 'tghene wacr toezy haer verpiigt hebben loo door de voorfz TW^/i Altiamh, als door 't feperaetArticulj'tweick daer aen dependeerc, ha- mentlijck door't doen van alle bedenckelijcke deb- Voiren ende officien by de Kroone van Spangien, ten eynde de voorfz Subfidien moghten betaelt worden aen den Koningh van Sweie»; ende datmen in ghe- breecke van fulcx, op foude houden van alleofScienj van Vrientfchap aen Spangitn te betuygen in de faec- j ken, dewelcke de felve Kroone met franckrijcl^ noch | afte doen heeftj foo hebben de meergemelde Hee- 1 ren Ambafladeurs ende Gedeputeerden, tot meerder j Voldoeninghe van de belofte by de Heeren haere ]\4eefters gedaen, ende om de meeninge van de Kro- ne van Swtden te doen reufferen, als oock de gemene ruflë ; uyt haereygen hoofde voorgeftelt de naervol- gende pointen, dewelcke zy door alle bedenckelijcke goede Officien de hoog^emelde Heeren haere Meefters fullen traghten fmaeckelijckte maecken.
I.
Dattnen,omme de Kroone van Spangien te bewe- gen, door een meerder verfeeckeringh van haer fecu- riteyt, om de voorfz Subfidien te voldoen, aen de Cò- ninginne Regeute een particuliere aenbiedinge, we- ghens de Coninghen van Grsst Brittangim , ende Swe- Jen, als oock van wegen de Heeren Staten Getieratl foude konnen doen ; Datfy in wiiTclingh van haer be- lofte, van de voorfz Subfidien te voldoen , recipro- quelij ck beloven, ende dat door eene mutuele verbin- tenilïe, de Kroone van Spangien teguaranderen in 'c reguard van alle zijne Rijcken, Provintien, Landen , ende Plaetfen, in het vreedtfame genot vanden Vre- den, laetft tot Aeckfn gefloten, ende te gfaelij ck oock van den Freede hier vcwröi inde Pyreneen geilooten, voor foo veel defelve vernieuwt ende gheconfirmeert isgéweeft doordirvan Aec^en, ende dat ionder excep- tie van eenighe Landen ofte Plaetfen , wat name de- felve fouden mogen heSben, ofc in wat plaetfe defelve gelegen mochten zijn.
11.
Datomdieoorfaecke, endeomeen meerder ver- feeckeringhe vande voornoemde VreedeJ De hoogft- ghemelte drie Staten van nu af aen fullen vaft ftellen, de maghten en middelen die fy, ingevalle de voorfz Vreede quame geinfraöeert te werden , van weder üyden fouden gebruycken, om deielve infradie door den Infraóteur te doen repareren , gelijck oock de forme ende maniere , foo veel'c felve doenlijck fai Zyn,waer in een yder van de felve ial doen wac de faeck vereyffchen fai,
IIL
Ende op dat de voorfz Subfidien foo veel te lichter inoghen betaelt worden, ende niet minder incommo- diteydt voor de Kroone van S/;aH_jf>»j dat de Kroon Sweitn gelieve goette vinden dat betaling Van dien ge- fchiede,, een gedeelte metghereedtgeldt ,ende het overige inredeiijcke termynen , ende dat in wiife- linge oock, tot meerder fiititfaiHe vande Kroone van iwiiiia^^ndeom, ingevalle de Vreede quame gein-· fratìeerr te Worden ,'t gunt Godt verhoede , defelve des te machtiger te maecken tot de vigoureufe execa- lie van haer C^aranrie , (almen oock vannuafacn vaft'flellen, dat,ingeval defelverupture, het quam te vereyffchen, de voorfz Krooneeeij Subfidiefal toe· geftaen nVerden van fëïligh duyfent Rijcxdaelders , mmetitlijck, wacr vandéhelftegefurneertfal worden door dicgheene, tót wiens voordeel ende profijt de Guarentie geexecureeit fai zijn, ende d'ander helfte fai provifionelijck gelijckelijck betaelt ende geacqui- teert worden door den Koningh van Grtn Brittannini J ^ cttic.de Heeren Stêna Gmniul der vereenighcle Ne·^ |
derlanden: met goede verfeeckeringe nochtanè,na tóeS
dat fy de Vreede wederom herftelt fai zijn , defelve ___J
penningen wederom fullen ontfangen van die geene, tot welcker advantage de Guarantie fai fijn gefurncert, ende geexecuteert geweeft.
IV.
Ende nadien men reden heeft te geloven, ende dat- men voorfiet, dat defe fake met de vereyfchte pro- raptitude niet fai konnen vaft geftel worden door brie- ven diemen foo naer Spangien als naer Sweeden fou- de konnen fchry ven , fo fai het noodigh zij η , dat ye» dtr van 2ijn zyde fovee! doe, dat niet alleen den Ko- ning van Grdjt Erittungien ende de Heeren Staten Gene· rael der Vereenighde Nederlanden zijn AmbaiTadeur ende hare Gedeputeerden, tot het bovenftaendequa- lificeren ende authoriferen, maeroock voornamelijck dat de Miniilers van Spangien ende Sweeden jjegen- woordigh alhier refiderende, welfoodanige anderen, als derfelver Heeren ende Meefters refpedivelijck fulledgoet vinden daer toe te nomineren , met vol- komeneinftru£lie,authoriteyt ende volm-cicht, mo- gen voorfien worden , om de bovenftaende pointen te reguleren, arrefteren, ende concluderen, fonder dat defelve daer toe eenige andre ordre, inftruÖieof au- fhoriteyt van haer Committenten noodigh zy. Aldus gedaen in den Hage den ■v^fihienden Odober fe^hien bundert acbt en fefligb,
ïi']|CCL-Meerman,maDrcnttcbanben Hay gens, fjcbbettïie ncbcnss b'aiiöfcc igeeceii Bacc llBog. «öebeputeecbe totte faeclieti ban be ^ee op ben een en tbjtntt0i)(ien tn Confccentte gfiebieeli niet ben Jleec 3ïinba|Tabein; be Gamarra, enbe be ï^eecen ban^ bec Walie enbe be Buck, 43econinttttecbe banbe 3|ecc Connedableban Caftiiien:obec be btffecenten ban bejëcBepenbe Judith enbe d'Adriana ,&e Catharina atbe Bet W^ijnvat , enbe becfcjjepbe anbece / bp jgpaenfcBe €omnttffte-baecbec$s gBenomen / enbe tn be "iabene banbe Koning ban Spangien opgeb^ac&tj itiitfgabeciSfeetitecgBetal ban 25planbcc$i bp be ©0?= logB-fcBepen ban befen i§taet in ben boo^leeben^aei ce boo? be iftibiece ban Eonben aengeljouben / εη» beinbefea^anüenopgefonben ; nebenöi nocB feöece ^o?tugeefcfje ©itj.ö tn (Cerei ingeballen / enbe albaec tttebe^ebetineect ;Bebben ban Oace gebefotgneecbe op ^tiicbagf) ben ttoee en ttointigliften / gebaen om fianbtgij cappo?t/enbe gemeent bat tiptbe boo?f5 / cnbeeentgeboojgaenbeConfecentien / be nabolgm^ be pointen ban belibecatte toacenrefitltecenbe:(®ert eecjien of eentge nabece inllantien gOebaen fouben bte» ncn te toojben / ten epnbe Bet pouboic aen gfjes meltel^eecen ?Cmbaffabeuc Gamarra ,eiibe be<fl;omi mifTactfren banbe ^paenfcBe jöbegegeben foube be^ Boocen te too?ben gBeamplieect. ®ert anbecen/op Boeöanigen boet enbe D?b?e bep^etenfïen / nopenbe be cScftepen d'/idriana enbe ludith boo?noemt in t§pangien /cefpecttbe gBeconftfqueect enbe opgBe^ ö^agBt / fouben bienen te bjo?bett afgebden; nabemael ben gemelten l^eec Conncftable niet gBequalificeect fepbe te toefen /omme figB inbe booifj faecfien / alsi bupten be ;§paeiifc()e j^ebeclanben booigeballen im^ be/in te laten. €en becben/BoebanigB alle be pacti^· ailacitepten/bieottitcent becfcBepben ^cBeepenens be<i5alioten/i>ibe ©laemfe ^abenert opgBeb^acBt/ enbe geconfijSqueect toefenbe / enbe in acBtinge gBe^' noitten /enbe in fpecie mebe be pjetenfie «openbeBet ,;5cf)ipbePapier-molen,gBcceguleect foube Bonnen too?ben} enbe lacdelpcB/tiocfiijp toat mani^ce aftje^ Banbelt foubebcBocen te too?ben be bebcncfiingin» bic inbe boo2f5 Confecentie gBemobeect jijn gBetooi^ ben/opBetbec(lant enbe be erplicatie ban eentoBe Sïrticulen bie in't ®ractaet ban .üisacine banben ^a^ cc feftBien BonbectbijftigB / tuflcBen ben feontng ban Spangien/enbe befen ^tactgePootett/ toiecbengt^ bonben. a©aec op gBebeliüeceectiönbe / jijnbe boo?^ neembeileecendaec ^o.|Bog. «©êbepwteecbat bec^ focBt eitbcgea«t9ùc^é«ct/alle öfftrienaentebjmDeti· t«n^nb<ö«t pouboó; aenbi oöemdte i^eaen am^
uatfabeitc |
-ocr page 896-
balTaöfuc inbe Comwiflarifle»!/ Bp örnVócIsemc^ _ J ten i^cfre Conneftabie ofgf»Jen/ fooijcnremoc&teii —^ totcDen öiamplierct/ Dat öefelkje twee OicnUolflEnbe inceDe niocfttm mlatrniiiöedifcuiïicljanDcfaccficri/ iioyniDcÖÊ^CÖffpcn Sc. Maria cnöc St. Piccer, tot «ÖodcnDe üpDijfb?aoÖt : opljct tweede poiiit/ öcfflbf ijcctni «©eùcputcccDm/ infael^cfi^ alle «'O' Bcifjcfte Dcbtjoircn fouDcn öcbbm acn te toenöcn /Dat Doo? fcriEufe tecommatiDaticn / foo ban öcn tofl- ocincltcn i^ctc Conneftabie, aêban bmboo?nocmi Oenlgccc^mbafraDarc deGamarra, DeConinginne iïrgcnte obcprcnioöecct ntag&e totcbfη / emme Dooì rcnifle l^eeccn ConiniiffaciITcti mct Den ï^eec ïïmbaf' fèibcuc Reedc van Renfwoude , bau Uiregen Drfeo ^acttot Madrid rcfibemjOe/ DuictncConfcccntie icïiocn aenfìdien f omnieten bollen gljeimbucert te UjoiDfn banbe cecljtmatifliie Wacljten/ bpDe0ï)eini tri'cfteetDen in 't boo?f5 §»φιρ be J udich, nu foo beele ^acen a£i)tct Den anöccen gijcbaen? ten cpnDeaen beteiUe teiimael ceftitutientacgttuo^beno&cDaenban fcace aöflebcne fcljaben/ cnDefuleUÌ^raecDcgfKCfpaf cecct De Manifefte indracht. Die Doo? De CEfpCttibe Sententiën Dicntïjalben obetoefen / teeïjen^ Ijet (iScactaet ban .libatine taaj^ aöccotntnitteert; enbe Dat i)icc ban meeDe aen DenboojnoemDe^nibafTa^ Deuc Reede van Renfwoude, lunnintban acnfelj?Ö= bingöe fouDe toojbcn gDegöcben/ met fpecialeiafi/ omme De baojfj faecft met alle mogeïijcftcn püft enbe nabjueït tee intentie ban Defen ^taet te poulTecen/ en een te bebo;becen : alie^nocbtan^onbecmtnbett niDe fonbec pjeiuDitie banbe itecatibc cefointien bp i^aec i^ooglj J^og. in fabeuc banbeboDjfjglicinte' wflëecDen BÖEnoinfn : enbe niet Dien betlianbe/ bat De betonfie 23pIanbersS ^fteepen / miifgabet^ ftet pjobenu ban De fiojtugceffe ofte een göe» noegrjfaem gljebeelte ban Dien/ miObelettijDttoton: Detpanbt ban 't boojf5 acfttectoeefen enDetecfitnias tigl)e tf^etenfie fouben tooiben gbegoubnt; enbe bat be gbemtecelTeetben^ in ()et ^egip be Adriana, af' gljefet fouben tDo;Den met l)et gecne Defelbe uyt be becIU)opingl)e ban drie ^planDer^ ^cgi'epcn in Zeelandt, op-aijebjagljt ÖaDDen Bijenooten / ofte nocBfìonbenteglienieten/ enbefuIelt^Daetmebe bie acticn b'een tegen^ D^anDec gijecompofeect bipben. <enDe op öet DerDe point / toiecDen be gemeibe i^eecen jjaec ï^o. JlKog. «©ebeputeecDcn oenecaltjcR geautbo' tifeect/ omme DicntDaIbcnalIes$metDcngt)cmelben £}eec ^nibatfebcut De Gamarra, enDe De olonimif- farilfen banbe ^paenfelje sijbe ten befien/ enbe tot Bet nieefie boo^beel banbe gljeinterefleerbcgingefcte- nen ban btfen ^taet te 6elpeninftöic6enenbeaDiu= leren; enbeoocUfpccialgcBtebefojgen/ DatDeg|[je= nteceffeeibensS in öet ^eljipOe Papier-moolen, bes )oo;ifjeft leiief moeiten obtineten/ amgaecfaecÏten η cai D'Sïppel/ noec beaetooonlijcUe flijlenbema' nieee ban p?ocebccen / te honuen enbe mogen becbofc gen/ enbe bat epnbeljjcU/ enbe ten biecben/ Dccon= Óbecaticn bic op be e);plfcatlc of eluclbatien ban eenige pointen ofte airticulen ban 't booifs (STcactaet ban jï^acine foiiben mogen ballen/ banbe facelten bie be
lecpenep»
toebcc- Söt^ genomen enbe opgebïaoljte ^cfti gentlijeli touefiecen/ mocfttenboojbengljefepaeeett; enbe bat Dientgcüben eennabec bp-een-lιom|iegl)eρ^ bonneect motljte toojben / omme alle anibiguiteyten enbe DuplïeclKben Dientijalben met onberlingb εοη^ cert/Vuegh te ncmen/ enbe te elueilJecen ; enbe toietben onbettufleljen Degemeite{^e.et;en {jaec D^og. DeputeecDenin bien Deele/ oochboo;foobedfulc&^ in De bojDece Confecentien te paffe. fpuDe mogen Ros. tnen / berfoc^t enöe godali j|i|jqucalijth Die fc»ti-j nient te Docn bàlibecen/ bie tot De meeflebjpgepbt banDe Comiitcteie Itonbeti Dienen / enbe op De be« RenDe majcimcn ban Defen ^tàet/ tuojben ggeepplt^ icect.
ê>eecïier mlni(ler ban ben ^taet be ©ifitc gebenbe aenbenl^oituBèefcIjen Hàinipec Ulioa, fepbe ben felben UUoa, onbec anbece bifconcfen tegen^fipu:; bp on^ aitane bint fïiaii Dm ^ioniog fonbec öijc&/enbe fonOec ïiliwingilVenb? vice verfàjDnt wn Vranciu-yck VI, Deet |
t'oneecfit b3ietbtiocgef£öjebcnDOo.ïfacï&e ('tspcete ιίό8· 't 3p blafme ) ban Defe baanbecingì) /Dat b'obeclebs -U—— ìSoninginne .fKoeOen enbe iïcgentc magnanima & prudens, foo t)p frpbc/ alceebc eenigcgcooteacijte» ioo?l)eptofiDeptiein DenifjoningljgbcnieccUt/ enbe Daecom geemegfiefìcn öabt Dat nien&acc niogtjt bet= lengen öet iïcgentfcljap ; Dat De föoningö Dr^ onaetu gelien Daec toefiomenbc / öabbe alle^ laten boen booj fijn i^afocüt CaftelMchor, Dat Defe öabt een boobt? lijcften öact tegen ben Ducde Cadavai, De macDtigfri fìenacflDcn Jiioningij j Die Daecom ban ftet Jgafevl» leecbc. 3&at De 3|nfant of öoningijjS S0;oeDccDen itoningö bp feecftec occafle ijaDt gebcben en göcimpe. tceectpecmiflie om Cadaval te l^obete Doen VurDechO:· 1. i'Sinfan - - - -
men. ii'ginfant öabt Dienlafi gegeben aen een SSjoê» Dee ban CaitelMebor, metejcpie^aebobtoniDatfei cceet te Bonben/ niaec besJoiiaengenengingöbieöet openbaecen aen Caitel Mehor.Die tecfiont DenïioninB
en CaftelMehoröaDbenfeecöaetigögemaectit : ω-
quc venenum ι ffpbefip / n9n venir à Galliafed à m-
bis ipfis, en om Di^ïioningö^quaüeabminipcatif/ bataiceebebie ban Liilabon De iüegcetinge öabt be^
fifït aen b'gnfantt Dat DcCortes < bitjijn be Staten fouDeit Den eerftcn ^amiatp bp een
Bomen.
55at Df ïtoningin becRIaecbe noci) uaaegöt tc jjjn/ en be Coningö ban begin aentoa^ impuitrant göe^* üjeefl/ enbe Daecom becfoeljt Diffoïatieban'tilutijes iijcft/ enbebectitntieban Daec Douarie, mctappa=> centic bat fp foubetcoutoenmctb'2fnfant. ©nbecs tulTcBen fagö ÖP ftoacigöept/ Dat De i^oningö bp 'tïe» benblijbenbe/ cnnocöbeeiacnöang&öcbbcnbe/ öit ïijjcnujgbebufcigebjcefccndncufifoubeijonben ; tc hennen gljcbenbe/ bat men licöteïijchbenlimiittgö enbe beej ban (ijnaenöangöfouDeDenBal^biPecftcn. idp gafooch te Rennen/ Spangienaltöan^ niet fon? De gbejïanbt DoEntoattotDejaieeDcalceebegcboutot iajag.
5^aec op Ijem ben feiben mainiliec ceplfceecbe / bat De iÏouingö be ceputatie seöabt öabbe te boo; ban een groot iiefbcbbec te 3ijn gbebjeejlbanBjouVuen. fepbe / 't toa^ toaec / en öab beei gefoopen Efponitaa, enbe in gbenteeiie flecöte fêupfen / qualijrR becfel» fcöapt / ttaec boo? öP fan flöefagö enbe cefpect feec öabt betloojen r niaer Dat öP toa^ mogelijch puiffane
getoeed ontccrtt©?onbjen/enDen(etomttent iEambe
Den/geIijcRDe$iDningin.
Sin 't begin ban bit Slaer feftienhondertachten feitigh, 5jjn tot Lisbon aengeRonien De ©eDeputceci Den npt De ^eeDen ban DatJigcR/ Die men noemt Procuradores des Cortes, jjjnDe ban ptbec ^taDt cei»
Dobbelt getal/ Daec baneenecep;efentiettDen^bel/ enbe b'anbec De gemeente, ^e getuoontc ban befr ïgeecen toa^ tljaerDec aenRom(ieöaectep?efcnteteit boo? ben jQSarqui^ de Mariate , enbe eenen Pedro FernandezdeMonteiro, ijfpDecefpectfbe ©olmacö» tigljbe ban Lisbon totD'aen(laenDe®ecgabecingö/ alfoo aen De felbe febnlbigöbiaten teboenoubectuce ban öaec inficuctie, ffiot öft öouDen bcfec ^eflïeié alle{i ten üobe gbcpiepaceect / maec tuiecbt bic tot op Den fe ven en twintighflen gjanuacp gepjotraBeect/ ingefien Dat betfcbtpDe öecopgöemette<i5el^utccti ben alnocB manquccenDc / enbe onüer De tcgentoooif biiie foo nu en Dan eenige Difcrepantienboo^ballenbe/ nopenbe beperfonéle comparitie Dc^ltoningö^/ ten
_ . ..jebaetbiBöt
Parijs, om fon ?ilbec-Cö?i(teiijcRfle iBaJefiept tc bifponecen tot Ö^t te maecRen 3^;ebc-(€ractect bmt Caftilien 5 öicc toe Beeft feec fïocR göeacbepbt Deij JFcanfe .ïHinipec/ BcbbenDefpn <!Bb. bp
fiemorie i^rcfcBePbe S^jieben gBef4»ebenfoo aen Di? cibunalen bon'tïlöeli/ aisS toél Dcroppecfienban 't ©oirtt / aile tenbecenbe ora Den booj^ani^ bet Cortes té flopten / boo? foo béel fonde mogBeit aengaen Bet finael (iupten ban b«n ©jeöe.
IBen beciÀte/ bat Den g^DacBte lÊinifUi; bp bert twaslWen Def^aubjentif öerfocBtöéWifnDfi
en OORLOG Yiyt Acht^en^veerti^pe-Boeck. 8Ó5 |
-ocr page 897-
Sé6 S A Κ E Ν vaa S Τ A E Τ
,^^ο ftp Den senfant / f0n ©oo0f|cpöt fece ctnflifllj l)aöt üoo?Beö?aaen De ilnteceffen tìan fijn l^eer enbe
--Itioninglj / BÖffonöcert op De jonoöfl-ööertiaechte
atiflue met Portugaei, ten cpnDc Defdüe Daec bp tDilDefilpbenenDeOteanbecbjeecIteliicIien onDecbou^ DeningD^balIe ban neen / Dat bP ϋί)" ijoosl) SiJC' Dac{)te iltoninat) een nieiitD fpcclaellBanDaetalbe^ cepDt^BaDöcontfaneen / omtjemin oeffclf^namc te üof gt)cn bp {jet te maecften (Ccactact twn ©?c. De / enOe Daec omtrent fijn j®aicflcpii intrceflen toacc te nemen. JBeDe feecftec / Dat op Dit fel toe fubject DenfiecljteE ban't®oIcft / öüeaflilieect met vier onDece upt De <i5fmecnte tian Lisbon , op Den fevencienden Den meec-BÖf melöen jpcanfcBe J©«niflcc in 5ijn Eogement toefen befoecften / ttilegecenDeDendoQOü-DjingfienDe nooDt / Diegaee DeeDe Den ®7eDe met Caitilien amplectecen / on< bei; fo;tab[e enDe fjonocable conDitien ; DoeggenDe ijjùuizdePovoDaecBp / onDec anDecen Defe tüooj» D?n : Mijn Heer, noch ghy, nochick, zijn te be- vrijden van een overval van't Volck, ende verdere onheylen, by aldicn wy den Vreede teghen gaen. «ScljtectuiecDt aftefeptDat Den bpojfcijjetoen ïSecDtec in alien ggebalfouDe {jebbcn üafigbefteltgetaDbg^ ban Den ISoningl) ban Vranckrijck cecft te tuillen afbQacIjten. ^en De Cngelfcge $pDe jtin onDectufs fci)en gcoote Debboicen geoaen alominDe ^taDt x<is· bonDoojDen i'iefÏDentiioucwel, conttacie D'intentie ban De i@eei; Albert St. Romain. ^en i(^eec «i^jaef UanSandwiciii^opDen thiendentOt Badajoz, enDe Den twee en twintigliften tOt Lisbon gljeaccibeett / cnDe met '^Jioningl)^ eiiDe nocfi vijf tiatoffen banOe ïöateciiant ingöeöaelt / enDe Doo| De Maiftre der Ceremonies tot in f0n logement ggeconDuifeect / SijnDe in'tl^Hp^ banOen getoefen i^ectog ban Oveiro. (iLat op D^Den b^eft fi^n €]ccelentfe egene pacticuliete SÏuDtentiegeljaDtbpDenneet: finfant. lentie teiere gefegftt boojpcn te sijn ban twee Dilïmc: te pouboic^ tot jjjn MeOiatie enOe intecpofitie. ileec Jüarqui^deLier, ;&pacn^ gcbangen / t)aDt nieDefgnCdatactecbanbeiHcoonöan Caftilien lot De 3^?eDe-banDelingg bcliomen. t ■
30en tóoningö bleef al^ boo? grflooten in een fla= mee ! enDegingen alnocüopOelTeifie name aiiepu* bltqueDepefeije^/elijoeltielDieDoojOen ^jin^ toiec^ Den giiee^peDieett· ^e ttoningtnne bleef noet) in't ïiiooliec ban Efperange, altuaec men beel minDer bcboegingbe fagb al^ boo;l)eenen i ()aec iHSajcfïept l)eeftg{)emafelt / enOei^ vier a vijf malen ggelaten oetoeeli. De DooDtbanDe SSiflcöop ban Elvas., OieopDenlaeflenS^ecembec berieDenfcgielDcft toa^ obecleDcn / öeeftmenaenDespOe ban ftaec JKajes ftept op niente beginnen te poufecen gaec faeetie ban Divertiej tji^cban / ei^meDe't{|uteeiijc({metDen l^jinceteacenDeoojQeeienfooDibec^ / DatmenDaec ban niet^ premature ftonOe feggen. <^.nDec 'tCon^ bopban'^EanD0 / cnDeCapitepn Comehs Μaelhout, op Den thienden tot Lisbon aengtjeno· men een epp?e^ enDe ©ienaec ban Den i^eec Fran cir- co de Meilo, 'lilmbafTaDeuc bp Oaec Jl^o. HSog.
(tSnteierDtbpaffijcieban SSiijetten ad valvasban 'ti^alai^dcicUtbecboDt geDaen / tegen Die gene Die ben <0jabC De CaflelMeuhoriOf Henriques de Miran- da,inDe ;ètaDt enDe gaer jgupfen fouDen mogen f)ou< Den becbojgen.
«0pDenfevéaentwlDtighftenbOO;De|^aene / DecctfiefeffiegetoeeflDei: Cortes, en i^D'geec 3(n» fanttq? Defelbeberfilaect Erf-ptins ende Gouverneur van't Rijck. Cecemonie tea^ eeniSappiec Ieg< genDeineendSouDeibicbotel / 'tteelcaDooi banDen ban Den i@ectagb ban Cadaval aen 5p oogbept teiecDtgecepiefenteect/ Dieopeenboog^ €b;oon/ cnDeonDeceen^o^el gefetensSDDe / 'cfelbe beeft aengenomen» · : i;
conbecfatie jgnDe met Den gefepDen|@fni|ïec/ fepDe D'j@eec Uiiöa Dat bp beDDe D;ieben banDen der- den 3anuacp ; Dat Doen nocb De Koningö, toiect ge^ bouDen opacÜoten:Dat bP inDecDaet teep onbequaem (P^Dc]9cgeeringb ; ^atinDecOatt Dén €>2^efb^n |
Caftel iWehor αί^ fabotjjttoa^ ftoningöcnaïlf^bab t^ii
geDaen. ®at teei D'(@nDccDanenbaüDengef\uQo?rn aen Dcnïitoninab/ niafcalsJöcmp?efapponrcencnDe ' bcquaemi Dat De^taDt LiiTebon, enDc'tbolcftal= Dacc Den ^DcI/ aitban^ bai)t goct gebonben/aen Don Pedro bct d^oubccncmcnt gcgcbcn : Datallc^nocb^ tan^ gefebicDc op Den naem ban Den lioningb; gdQcft in ftjne minDetjacigbtpDt onDcc De Itoninginne JlBoc:: Der. ^at bP meenDe een rep^ teDocnnaLifTebon: i Dat bP Daec nooDigb tea^ / ai^ alleen Itenni^ bcbbenbe ' ban falien/ tuflcöen Dat iJijcft enDe Defen^taetfVoc» benDe ; De in cemotie ban Souza Macedo ( aleec albicc aimbatTaDiut ; ) jijnDe De ©jaefban Mirande <©on, bCCnCHC tot Port à Port.
^en felben Ulioue acbepDe onDec DebanDt/ om een poptijfgefcbjifttebebbenbanDefen^taet/ teat D'upteclijei^e meeningbtea^/ om een cpnDeenDeaf:· fìomfl te bobben banDegbefcbilien; DatbPfouDete Ilobe allc^ foeceenfmaecheldcittcmacc&en. Cnfgn .Éebe/ eenlmberbriluflinis, ^on ban fijn ^oon/ #?cflDrnt ban Brafil, Dat Die fouDe fijn plaetfealljiec teaec nemen.
boojnemen betteittigööe D'SïmbafTaDcuc De Meilo aen baec Ho. IBog. op Den ferden^ebjuacp Doo; 't bolgenDe lllemotiaei:
Hauts (y Tuijfans Seigneurs.
Le foubfignë Ambafladeur Extraordinaire de Vartugal, fait fou venir. V. Η. Ρ. que le deuxiefme Novembre dernier, en la derpiere Conference qu'i] eut avecclles, ilbailiauneRepliquealeurRe- iponfe du wngt deuxiefine Oilobre, par la quelle il s'excufoit de refpondre precifement a quelques une des points y contenus, fur ce qu'il n'avoit pas d'in- ftrudtion fufSfante pour cela ; & en cètte Repiique* pourfaire voir le defir qu'il a d'en venir prómtement à la Conclufion d'un boù Accommodément,il ofFroit à V. H. P, d'envoyer aupIufloitauRoy fon Maiftre, la Miniftre de Sa Majeité Refident ea cette Cour, afin querinforiflantenperfonnòdu tout, leditAm- bailadcur peut redevoir plus prómtement les inftru- öions & refolutions dont il a befoin, y ayantlieu U'efperer touteiortedebonfucccsde l'experience Se du Zele de ce Miniflre auiTy bien que de la Creance qu'ont en luy les Mlniftres de fa Majefté , V. H. P. D'onc pont reipendu a cetre propofition, & trois mois de temps fe fotit paflèz, Qupy quel'Eftatprefentdes affaires, l'intereitreciproque, CilebiendesPeuples interefl'ezjdefireflènt une prompte Conclufion, d'au- tant que le retardeinetìt eft non feulement iiititile, mais mefme prejudidable à l'emretien δε conferva- tion de la Paix, veu que d'un cofté le piyementqui fe doit faire a V. H. P. fe defere, & que d'autre part laré- ftituciondes Places de fa Majefté ne fe fait point, & parce que par le changement, arrivé en la Cour'de Portugal, il y a peu d'efperancequeiedit AmbaiTa- deur regoive de longtemps les ordres, qu'il a demandò par touces Ics Lettres qu'il a cfcrit julque aprefent, non feulement àcàufe de la longeur ordinaire decette voye, mais par ce que les Miniftres qui eftoicnt chargé des afFaircs, concernantes le Traité de Paix, fait avec V. H. P. font hors d'employ, & que ceux qui font à leur Place ne fauroyént que avec beaucoup de temps elite fuffifamment informez, pourpouvoirenvoyer l'initrudlion neceiTaire audit AmbaiTadeur&larefo- luttonde la maniere d'accommoder les dilBcultcz : à quoy il ne fe put rienjtrouver deplusexpealientque d'envoyer ledit Diego LopstPvaea ρομΓ plus de dili- gence & efcIairciiTemènt de l'affaire ·, «c^find'yap- porter toute la facilité poiSble j il fera à propos ( ainfy queledit Ambaffàdeùrapropofé en fa replique) quii porte avec luy un PrpjedìdesConditionsScmoyens plus equitables par lesqueJs chacun des points fe puiiTe accòrder : Etc'eiì cequioblige ledit Ambafladeurde prélTer V.H.P. 1 ce que' fans retardement clles vciiillent f^pbndre à laditc Ripìique, & im prefcnt M^noire par Icqucl il reïtere 1« mcfme inftances,- fouhaiitaht
■ qu» |
-ocr page 898-
τΛΛδ' ^· ^· ^· ^g'i'eDt pourcedeiTein dans les mefmes intentions qu'aledic Ambaffadeur & queledic Diego Lof esid'Uüoit en portant ledil projedt, tousles difFe· rencs fe puiiTcnt tcrmener avec toute la promirude & l'aequitéquiiedoicefperer de V.H.P.öe a quoy Jes doicobligcr l'aiFcdlion qu'a Ie Roy ion Maiftre a con- ferver & garder la Paix. A U Maye cefixiefme Fcvrier milfix centfoixante hnid,
Hoogh tnde Mogende Heere».
DEn ondergefchreven Extraordinaris Ambaflà- deai van Portugael, doet ü Ho. Mog. gedenc- ken, dat hy den twetde» November leftleden, in de laefte conferentie die hy mee haer hadt, heeft ghegeveneenreplijcque op haer antwoordt van den aa.Odober , door dewelcke hy fich excufecrde pre- cifelijck te antwoorden op eenigo poinöen In 'delelye vervat, alfoo hy daer toe geen genoeghfame infttuftie was hebbende, ende in üefelve replicque, om te doen blijcken den y ver die hy heefc, om haeftelijck tot de conclufie van een goet accommodement te gheraec- ken, heeft aen haer Ho. iVlog. gheprefenteert, met den allcreerilen len den Koniogh zijn Meefter te fen- den, den Minifter van fijn Majefteyt aen dit HofFre. fidereode, op dat hy hem in perfoon van ali es onder- rechtende , den voornoemden Ambaffadeur eerder mocht ontfangen zijne noodige Inftruftlen ende Re- folurien, Zijnde middel om te hoepen doordeexpe- rieatie en yver van die Minifter) allerhande goet fuc· cesj foo wel als door 'cgeloof dat de Heeren Minifters van fij ne Majefteyt in hem hebben ; U Ho. Mog. heb- ben op die vooiilagh niet gheancwoordt, en de drie maenden tijdes fijn verloopeni hoewel den tegenwoor- digen toeftant van faken» 'tintereft reciproque, ende 'tgoet dergeintereffeerde lieden, wenfchcen eene hae- ftige conclufie, alfoo dat het retardement niet alleen onnodigh, maer felfs fchadelijck is, tot onderhouten confervatie vande Vrede » alfoo van d'eene zijde de betalingh,die aen u Ho. Mog, behoort te gefchieden, wert uytgeftelt, en dat van d'andere zijde de reftitutie der plaetfen van fijn Majefteyt niet en gefchiet, en om dat door de veranderingh, aen't Hoff van Portugael voorghevallen, weynigh hoope is > dat den voorn. Ambaffadeur in langhen tijdt ontfangen de ordres, die hy verfocht heeft, door alle de Brieven die hy tot nu toe heeft ghefchreven, niet alleen ter oorfaecke van de ordinaris langheyt van die middel, maer om dat de Minifters die gelaft waren metfaecken, betref- fende de handelingh van Vrede, gemaecktmet u Ho. Mog. zij η buyten cmploy, ende dat die in haer plaets zijn nietioóder veeltijdts fouden genoeghfaem kon- nenfijngeiDformecrt, omaenden voorn.Ambaffa- deur te konnen fenden, de noodighe Inftrudlie ende refolutie op die maniere, om de difficnheyten t'ac- commoderen f Waer toe niets expedienter kan wer- den ghcvonden, als den voorn. Heer l^iego Lopez. dVUoa, tot meerder haeft ende klaerheyt vande faec- ke, derwaertste fenden, ende om daer toe alle mo- gelijcke faciliteyt te brengen', fai 't noodigh zijn ( ge- lijck den voorn. Amballadeur in zijn replicque voor- gcflagen heeft ) dat hy met fich draghe, een Projed van Conditiën en equitabelfte middelen, waer door yder Poindt kan werden gheaccordeert : Ende dat js 'c geen den meerghemelten Ambaffadeur verplicht u Ho.Mog.teprefferenop dat fy fonder uytftel willen beantwoorden de voornoemde replicque, ende de tegenwoordighe memorie, waer. door hy reitereert defelve inftantten, wenfchende dat u Ho. Mog. om het felve deffeyn arbeyden, inde felve meeningen die den voorfz Ambaffadeur heeft, ende dat den meer- gefeyden DiegoLopex, d'VUoa, mede dragende 'tvoorfz Projeft, alle de differenten mogen werden getermi- neertmetallede vlijt ende biliickheyt die men van U Ho. Mog. behoort te hoopen, ende waer toe haer behoort te obligeren, de genegentheyt die denKo- ningh fijn Meefter heeft, om de Vrede te onderhou- den ende te bewaren. Inden Hagt ésafefitn February fefiim hond«Ttacbtmf*fiigh, |
Ï^Ct (Cractact tutfc&fn Spanglen cnbe Portugael op I i^^S, Dcr^ tijöt Qfflootcn tua? iupDe aï^ üolsijt t -
CArel de tweede door Godns genade , Koüingh vanSpangien, van beyde de Sicilien , Jeruia- lem, van indien, &c. Aerts Hertogh vaa Ooftenrijck « Hertogb van Bourgondien , van Mila- nen, Grave van Habsburgh, en van Tyrol, &c. Eode de Coninginne Vrouw Mariana van Ooftenrijck fijn Moeder Vooghdeffe en Regenre van fijn Koningh' lijcke Perfoon, ende Gouvernante van alle fijne Rijc- ken en Heerlijckheden. Alibo Oou QaihsT é$ Ham Guzman en Arragon , Marquis van el Carpio ■, é'c. Uyt kracht van de macht die ick hem verleent hebbc, een Tradtaetvan Vreedeopden dertiendinàcs ']cg^n- woordigen Maendts getroffen, befloten ende geteyc- kent heefc met de na genoemde Minifters en Com- miffarifen tot defeneffedlebydenhoogh-verheveen Doorluchtighfte Prince jilonfo, den/iyie» Koningh van Portugael,&c. Gedepuceert,als oock doorl't tuf- fchen komen, van als Middelacren Waeiborge uyt den Name des Hooghverhevene en Doorluchtighfte Prince Carel dell. Roningh van Groot Brittangien, &c. Den Grave vanSandwick, des felfs Extraordi- naris Ambaffadeur, daer macht van den gefeyden Ko- nigh toe hebbende, welck Traélaet hier ingevoeghc is, en gebracht op i/fr//e»ArtijckElen, waer van den Inhoudt uyt het Portugeeichovergefet is, ioo a's hier volght :
ARTrCKELEU van FRET>E.
TUflchen den feer Hoogh-verheven ende Door- luchtighften Prins den C^holijcken Koningh,
Carel den II. fijn Succeffeurs, ende Rijcken ende den feer hoogh-verbeiieD en Doorluchtighften Prince Alfonioden VI. Konigh van Portugael, Eja Succeflèurs, ende Rijcken, door Mediatie van den feer hoogh-verheven en Doorluchtighften Prins Ca- rel den 11. Koningh van Groot Brittangien, Broeder van den eenen, tnde feer ouden Geallieerden vaa beyde, ghetroffen door DonGafiardeHaroGuztaan en Aregon, Marquis van. el Carpio, als Pienipoten- tiaris van fijn Catholijcke Majefteyt ende Do»Nun]o Mvàrez, Vereira i Hertogh van Cadaul, Don Ba/co Luis de Gema Marquis van Niza j Don luende Silva, Marquis van Goubea^ Do» Antonio Luis, de Mene fes Marquis van Marialv», Henrtque de SoufaTauares de Silva Graefvan Miranda, cMs^edroFteira de Silva, als Plenipotentiarifen van fijn Majefteyt van Portu- gael; enEduard Grave van Sandwich : Plcnipoten- tiarisvan fijn Majefteyt van Groot Brittangien, mid- delaer ende Borge van den gefeyden Vrede, uyt kracht van de volgende Volmachten.
Copy e van de Volmacht van fyn Caiho" lijcke Majefleyt.
DOn Carlos de II. door Gods genade, Koningh ' van Spangien, van beyde de Sicilien, van Ie. rufalem, van Indien, &c. Aerts - Hertogh van Ooftenrijck, Hertogh van Borgonjen, van Mi- lanen , Grave van Habsburgh, en van Tirol, &c. en de Koninginne Dona Mariana van Ooftenrijck fijn' Moeder Vooghdeffe en Regecte van fijn Koningh- lijcke Perfoon, en de Gouvernante van fijn Rijcken ende Heerlickheden. Alfoo de Doorluchtighfte Prins Carel de II. Koningh van Groot Brittaegien, bewo- gen door fijn goeden yver totten gemeynen welftande en ruft van het Chriftendom, en fijn verlangen dat de differenten tuffchen defe Kroone, en die van Por- tugael, een eynde mochten nemen , daer toe op verfcheyden tyden fijn gherepeteerdeiicftantien ghe- interponeert heeft, ten voorfz eynde fijn Mediatie en vriendelijckeghedienfligheden acnbiedende, en- de ten laetften Eduard deti Grave van Sandwich * ende Burghgrave van Hinchinbrocq Baron van Montagu van Sint Neote , Vice - Admiraei ^ D D Cl % vaa
en O O R L O G Η, *tAcht-en-njeerüghplioeck %61 |
-ocr page 899-
ut S A κ E Ν vàh S Τ A E Τ
Engelaodt Meefter van de Gròote Sale, Raédts-
_J Heer in fijn fecretó Radon, ende Ridder van de Of
' dre van dcnÌarter, als fijn Extraordinarilen Ambaf-
fadeur hier ten Hovegefonderi trtet be'nooflijcke Vol- machtigingh om een accoordt van onderlinge fatis- tadtie tuflclien beyde de Kroonen uyt te weitketi. Ende de felve Grave van Sandwich my bekendtheb- bende ghemaeckt dit de befte middel om dit oogh- merck te bekomen foude wefen een goede Vrede mee den Broeder van fijnen Koningh; Don Alfonfoéen • VI, Koningh van Portugael, foo fijn detwarighe- den die daer voor quamed over geflapt j ende fijn al- dus cyndeiijck, om dat ickdcn gemelden Doorluch- tighften Koninck van Groot Brittannïen herielijck fücckt tc behagen j getroffen àadéfthien pundlén van Vrede, die in eeri projedt apart gefteit fijn tot wiens vaerdigc executie dcgeieyde Graef van Sandwich fich fel ven aeo-goboden heeft, otïi in eygen perfoon na Lisbon tetrecken, efideraet den Koninck van Por- tugael Alfonfusden VI. al wat doorfi)n Mediatie ver- handek en uytgewrocht is te communiceren, en uyt den name van fijn KoninCk te procureren ^ dat men tot conclufic mogt komen. EnciedÉwijlhetomfulci foo kortelijck, alft behoort, te bekomen noodigh is, datter ia de voorfeydeStadt een perfoon Vah authori- teyt, qualiteyt, vooffichtigheyt, ende goeden y ver zy, van my oock gevölmachtight zy, um de gcfeyde Artijckelen van Vrede in behoorlijcke forme recht te Hellen. Daerom alfoo de gefeyde, en noch andere goede gaven en qualiteyt te famen komen , gelijck als bêkeöt is, in u perfoon Do» GaJ^nrdeHaroGu&me» ende Aragon, Marquls va,n el Carpio-, Hertogh van Montare! Graef Hertogh van Olivares} Graef van Mo- mefite , Marcquis van Heïichi , Heer vaO dèn StaeC van Sàriji, Ëöde vànde Stadt van Lueches, geduyri- gen Cafteleyh vahde Foiten der Stade Cordua ende tìppsr-Stàlrheeftè»· van des Konincx Stallingen ende opperöen IVIajor yaii dé felye Stadt, en vah hare hey- lige Inqylficiejgcduyri^eh Cafteleyö vande Koniöck- Jijcké fol-ten ende Megazynen vanSenll'^n, Groot Cancelier van de liidieiis, öïoot Gommandeurvan dé ordre vah AhaitUra j Camer joncker, Grootetl )agÈi·, ende bewaérder VandeKonincklijckeifterck- ïèQ van él Pardo Balfain, inde 'Éafzuela. SOo gevè en Vergunne ick uyt kracht Van defetì tegenwoöi-digen foo volkomen ebde genoegfame macht commiffieèn iquiliteyt, als nodigh is en vereyfcht wofdt, öp dat ghjr voor dën&oórluchtighftcii Koninck, meynen ifier lifiveh en beminden Soòoe,ende 'in lijn Koninck- lijcken name, als oock in den myhen móoght hande- len , verhandelen, capituléren, en concluderen m'et den GÈdéputeerden ende CommiiTaris of Gedepu· teerdens, of CommiCfarifen van déiö bovien gemelden Όοη Alfonfo den VI, Koninck van Portugael, uyt kracht vande Bemachtigingh, die ly vahdén gêfeyden Koninckfullen verthoonen, een eeuwige Vrede,pn- form den inbouiïè der boven-'géièyde Artijckeïeh) of in der forme die u beter mOcht bBbagcn, en den Koninck mijnen Soone en my te verbinden tot nako- men van 't gene ghy aldus bellotcn cn gcteyekent fult hebben. En verklare en gheve mijn Konincklijck woort dat al watter van den Marcquis van elCarpio gt· daen, gehandelt> en veraccordeert fai zijn, ickdaer in al van nu aen confenterc het felve voorgoet keure , cn altydt voor vaft ende krachtigh fai houden „ en daer voor inftaen als gedaen inden name van den Koninck niijnen Soone, en inden mijnen , en door mijn wil- le en aucoiiteyt, eo fai het in allen deeien en pun Aen ten volhn nakomen. En vangelijcken-falick Ratifi- ccrenjcnde Approberen in byfonderc en behooriijcke forme met alle die verfterckinghen, devordergere- quireerde noodffaeckelijckheden » die in diergelijcke gevallen gebruyckelijck zijn al wat ghy op defeo voet iiilt befluyten. toeftaenen teyckenen, op dat het alles vait en krachrigh en bcftendigh zy, met preci ie condi- tie,dat het gefeyde Traftaet van Vreede ge-eyndigt en geteyckent fai zijn binnen vemigh dagen naden dagh vanden datum van de volmachtegingh : invoegen» (Jat foo die tcrraija komctQ verftrijcken» fonderdat |
het gefeyde traftaet beflootenendegeteyckent Sy, foo maecke ick van nu aen voor als dan deie Volmacht teniet, en al de claufulen die daer in begrepen zijn, en al watter uyt kracht van defeive fai voorgeflaghen of begonnen zij η te hendelen. Op welcke verklaringh ick belaft heb defen teghenweorden af tevaerdighen met mijn,h8nt onderteyckent, en met het Secreet Zegel geiigelt, endegeregiftreeitj van mijn onder- gefchreven Secretaris van btate.
Gegeven tc Madrid den vyfden j^naiïy fefiien hen· dertÀchtenfeiìigh.
YOLAREYNE.
OünÏedreFernegdtadeCatnfoy Atigulo.
Copy e vande Volmacht des Konincks van Tortugael.
^Lfonfus door Godts genade j Koninck van Por- tugael ende Algarbe , ende Daqucin, ende La- dem, de Africaenfchc Zee, Heer van Guinea; ende vande Conquefte, Navigatie ende Commer- cie van Jithiopia , Arabia , PerfiTen , en van In- dien , &c. Ick geve mits defen tegenwoordigen alle macht ende noodige qualiteyt aen D<m Ntmjo Alvarem Pereira, Hertogh van Cadaual, Marquis van Ferrei· ra, GtsiVùTentugal Λ Heet der Stedea la Poiea. Sante Chrtflina, Villamevai Dan/es t Rahacal, Arega, Al- •vayaeere, Buarces, jimtra iCarafite, Mortagnt iPe- nacovsi Ville ha, Viüaruiba, Alhergaria, Agnadshs Ρ ecesi Operali Abermaüa, Cercaii Commandor van Grana- dola, van de Ordre van St.Jacob, van mijnRacdé ven State, ende mynen feer beminden en waerden Neve. Aen Ben Βαβο Lmìs de Gamai Marquis vaa Ni^sa, Grave Vin Nidigàeira , Admirant vau Indien, Heer der Steden Ttades en Treiiet, Commandeur van de Commandurye van Sint van fliy*, vande Ordre van Chriftusjvan mynen Raedt van State,eiïde Con- trerolleur van mijne goedereö. heaj[>»n Juan de Sil- va Φ Marquis van Gouibem, Grave van PortalegreMeec der Steden Ctkrice é Sm Rmau,MoymtitajViahe,fie- fpereyra* Naboinhos, Rietort» i Falefira.Vtüeceia à Λ Caelheyrt, ende der Eylanden van iJ.Nicolaus, en St. Vincent, Commandeur van deCommanduryis \&nSasta Maria de Almada i vande Ordre van St. Ja- cob, van mijn Raedt van State, Prefideot vande Tafel der ontlaftinge van 't Palep, mijnen Opperften Hof-ineefter,en fee, waerden Neve, Aen Don A»t»· »io Luis Menefes i Marquis VinMdrahaj Grava van Centanhtda i Heer der Steden iUe/rw j Modim· C^· va.Atim.tJertnello, Bilho.Viüar de terreiraiAvellans dt Caminhoil.emiliPe»eUa,Ï6boaiexi VaSongo, Heer van het Leen goedt van Medelo en Sint Silvefter,Com- mandeur van de Commandurye vm Saetto Maria de Alnmidra, vande Ordre van Chriftus, van mijn Raedt vaii Stare, Contreiolleur van mijn goederecjGouver- neur vande Wapenen van Lisbon, ende plaetfe van Cafcaes, ende vande Provincie van E/lrtmadur/heads Caplteyn Generaci van'i Legerende Provincie vaa Aleutejo. AeriHenriqutdeStmjaiTatMresdeSiha.GTA- ve van Miranda^Hteïdat Steden Podenies^BMiga,F«t· gojinhos iOlivBira del&arrio, Germelot Ara»·
cada, Groot Cafteleyn van Arrwthtsi&nde Alpalha*» Commandeur van de Cotómenduryen van j^veladtm Vitlanneva, d«Alvit»i Ρτοιηκ*, Aipalhae, vm Eylanden de Tercereoj Som Miguel, tsndc Madeyra^ van mynen Raedt van StacejQou verncur van ia Rel*' cion 1 ende Cafit delPuerto, ende vaode Wapenen der fclver Stadt en haer gebiedt. EndcssnÏedroyityra^^· Sylva , ven mijnen Rade,^de myaee Stoeteris vaa Statei datfe voor my en in mijnen nstnehaBdelen» fchicken, en ftellen oen eeuwjgc Vrede tuffchenmija Succefleurs ende mijn Rijcken, en de feer hoog- verhevene ende Dooriuchtighfte Koninginne Μβ' vrouwe Jiiarie»a van Ooftenr^ok, als VoogdcQèee RegeatcvandeKoninckl^diefcfoon van denhoo^- verbeeven endê feer maehtigheo Vorft iJaerKwel |
-ocr page 900-
1S68. «Jen TiP/tJhr>barea Soone,den Catholijcken Koningb _ Tan Spangien, vantjeydc de Sidlien » van Jerufalem, ^ cn van dc Weft-Indien, Aertz-Hertoge van Ooften- ryck, HertogevanBourgondien jCndevanMilanen, Grave van HabfburghendevanTirol, endeGouver- nantc van alle fijne Rjrcken ende Heerlijckheden , en- de tuQchen iïjn Succeilèuren ende Rycken , door middel van JJom Gajptr JeHaroGuzmanendejirra· gon, Marquis van et Carpio, Hertoghvan Montoro, Graef Hercogh van Ohvares > Graef van Morente i Marquis van HelUht > Heer van den Staet van Serbas, ende vandeStadt van Lmhes, gheduerigen Bewaer- der vande Forten der Stadt Cordua, Opper ftalraee- iÏer van des Koninghs italico, gheduyrigen Majoor der felver Stadt, en van hare Heyligeinquificie, ge- duyrigen Caftelyn vande Konincklijcke Forten en Magazijnen van Sevillien, Groot Kantzelier van de Indiërs, Groot Commandeur vande Ordre van A/ca»· tara. Kamer loncker, Opperlacht-meefter, ende Cafteleyn vande Koninghlijcke Veftiogen van el Par- do, Belfatn, ende Zumuela, als Plenipotentiaris tot defen handel, Gedeputeert by den voorfeyden Door- luchtigbften Heer den Koningh Carel » ende met tuf- fcben fpraecke, mediatic, en verfeeckeringhe van Eduard Grave van Sandwich, Burghgrave van Hui- chinbroch. Baron van Montagu, van Sint Ncote, Vice-Admirael van Engelandt, van de meefle Raden des feer Hoogh-verhevene en Doorluchtighflen Vorft Care!, Koningh van Groot Brittangien, mijngoe- den Broeder, in fijnen Name, ende als fijnen Ex- traordinarifen Ambafladeur, eygentlijcktotditfelve werck ghefchickt, alles in der forme, ende met de conditiën, verklaringen, enclaufulen, diehaerful- len goet duncken te dienen tot ruft, ghemeenewel- ftandt, vriendcfchap, ende eenigheydt tuCTchen beyde de Croonen ende Vailalen vandefelve. Ende al wat in defen deele by haer fai ghedaen ende beflooten wer- den, verbicde ickmy in mijnen name, ende voor mijn Succefieurs endeRijcken, naetekoomen, te voUrecken, onderhouden, ende bevaren op trouw ende woordt van Prince, ende fai het voor foo goedt, vaft, ende krachtigb houden, alsoFhetby myfelve ghedaen endegheaccordeertware, niectegeniaende eenige Wetten, Rechten, Hooffche Capittelen, en Coftuymen die haer tegen mochten zijn, die ick alle in dit ftuck houdcvooraf?ekeurt, even als offe hier in 't particulier uytghedruckt waren, alles uyt eygene vrywilligheydt, feeckere kenniffe ende abfolute Ko- nincklijcke macht, in de befte maniere ende forme ale ick van rechte wegen kan ende mach : Totver- feeckeringe van al wat na gefeyt is, heb lek belaft defe Volmacht te pafleren by my geteyckent ende gezegelt met het groot Zegel van mijn Wapen. Gegeven in de Stadt Lisbon den vierden van den maendt Fcbru- arius. Opgemaecktby Lm Veixeirade Carbetto inh Jaer der Geboorte onfes Heeren Jefu Chrlfti d»yfent Juhmdtrtechttwfifiigh.
Fedro vìtjro de Silva
dede bet fchryven
EL PRINCIPE.
V ο LM ACHT,
By den Karmck Carel de IL Konmck van Groot-Brittangim» gegeven aen den Grave van Sandwich fijnen Extra· ordinarifen xjimhaffadeur inSfangien} Cetranfateert uyt het Lat^n
\ Arti de 11. door Godts genade, Koningh ven .Groot-Brittangien , ende Vranckrijck, &c. ' Aen allen ende een yder die defe letteren fuUen fien Saluyt,Dewijl daer niets Konlnghlijckeren Chri- fteiijcker is, dan Tweedrachten en Vyantfchappen bv ftleggen, 9Qae<eov.dkw9rtelmmtue?r(x>9siifch
in goeder trouwe onder oni Konincklick woorc voof vaft goede en boadigh te houden alle de faeckcn, en elck cene in 't by fonder , die daer gemaeckt, geaccor- deert,en beflootea fullen lya tuflchen de Princen van beydedeputyen, of't hare Procureurs, GedepUteep- deniiof Co[aBti0^iflen,en onfe voorfcjf den Extraor··' ^ diauiita
cn O O R L O G Η, V Àck-en-^veertgihfie BoecL 869 |
uyt te roeyen, dat de Wapsnennedergeteyt, ende 1^68. de Vrede gemaeckt zynde, de Volckeren wederom in —— ruft, de Commercie in fekerheyt, endede Wetten ia hare autoriteyt ghebracht ende herftelt werden, ende eyndelijck d'Onderfaten met vreughde en gejuygh ha- re Princen Zegenen. Soo ift dat wy (die de fel ve gunft en goede wille beyde de Rycken van Spangien en Por- tugael toedragen ) niet fonder grootedrocflfëniffe heb- ben konnen aenichouwen den Oorlogh die foo langhe aren tuiTchen die twee Nabuyrige Voickenmetfoo grooten Bloetftortinge gewoed heeft. Hierom wen-, fchende dat fulcke uy tftekende exempelen van klöeck- moedigheyt in andere Landen,ende tegen andere Vy- anden fich mogen verthoonen (nademael het God be- lieft heeft onle Bede en fuchtinge in fulcker menierd te verhooren, dat de Princen van beyde de zyden haer fchynen gelijck als van felfs tot de gepre venieerde Tra- Öraten te neygen) foo hebben wy geoordeelt dat fulcx door onfe Mediatie behoort opgeweckt te worden,om fuick een God vruchtigh beginfel daer wy felfs foo nae veilanght hebben,te vorderen,alle vlijt aen te wenden, niet alleen met de gemoederen van d'eenecnded*an- dere parthye te verfoenen, maer oockmeteenver- eenigingh onder haer vaftteftellen. Ende op dat dit werck geluckelijck magh begonnen,eade op het fpoe- dighfte ten eynde gebracht werden, foo fenden wy tot een Extraordinariien Ambaflkdeuraende Princen vaa beyde partyen,een perfoon van onfen beften Adel,alle beyde de Kroonen gelijckegoedgunftigh, opdathy aldus tc lichter by de fclvedefe onfe Ambaifade vaa Vrede-maeckinghc verrichten magh : namelijck on- fen feer beminden en feergecrouwen Coufijn Eduard, Grave van Sandwich , Burghgrave van Hinchin* broch. Baron van Montagu van Sint Neore, Vice^ Admirael van Engelandt, Super-Intendant van onfe ,roote Garde Robe òn£bn Raetshecr van den Seaeten lade , Ridder van de Oudtfteen Edelfte Ordre van dea Jarter. Soo weet dan, dat wy verfekert van de ge- trou wighey t d'exteriteyc.verftandt en voorfichtighey t van den voorfeyden Grave van Sandwich, onfen Ex' traordinarifen Ambafladeur, hemghemaeckthebben tot een waerachtigen , en feeckeren Commiflarifea en Procureur ende als foodanlgh geftelt en beveftight» ghelijck wy hem defen Brief jeghenwoordigh oock maecken, tteJien en beyeftigen, hem gevende de com· mitteerende volle en volhomene macht, met eenen mede autoriteyt, en generaci ende fpeciael vermo- gen, in on fen name by de geibyde Prin een van beyde de zyden fich te vervoegen, ofte met hare Miniftcrs te vergaderen ende met de felve te communiceren, handelen , accorderen, ende befluyten met haere Commiflarifen, Gedeputeerden, ende Procureur» (die daer toe genoeghiaem gemachtight fullen zyn) 't zy ghefamentlijck, ofte byfonderlii^, op de gren- fen der Rycken, ofte op eenige andeteplaetfen daer het dienftighfoude mogen fchynen, van en over het vaft ftellen van een eeuwige Vrede tuiTchen de Kroov nen en Rycken van Spangien en Porcugael, ofte van code over een beftant van veele jaren tuflchen de ghe- feyde Kroonen en Rycken te maecken, ende die fel- ve uyt te wercken met de nuctelijckftebefte, ende bequaemfte Artijckelen ; oock Van, ende over cea Bondtgenootfchap en Lirae tuflchen ons ende de ge- feyde Princen van beyde de partyen op te rechten, tot gemeene ende onderlinghe defenfie van onfe Rijckea fich ftreckende defe authoriteyt ende macht die wjr hem gheven» om dies te doen wattotdevoorfeyde eynden, en totelck eenen der felver behooren , en dienen magh $ ende over dit alles de nodige Artijcke- len, Brieven, ende Inftrumentenuyt te wercken( |
-ocr page 901-
906 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Stadt Zeuta,niet en fai begrepen zyn,vermits de felve igfiS
fai bly ven aen den Catholijcken Koningh, omrede-
nen , die daer omtrent zyn geconfidereert geworden, ^
ende het wierdt verklaert, dat van de Goederen de
welcke befccenzyn met eenige andere Tytel, als die
van het Oorlogh, de Eygenaers fullen daer van me-
lijck mogen dilponeren.^ ^
De Vafallen ende Inwoonders der Landen onder-
hooringh aen d'eene ofte d'andere Koningh, fullen
goede correfpondentie en vrientfchap met den ande-
ren houden, fonder eenige gevoelijckheyt van voor-
gaende ofFenfien ofte fchaden te laten blij eken,en kun-
nen met den anderen communiceren ende de Limi-
ten van d'een ende d'andere zyde frequenteren, hare
Commercie met alle vérfeeckertheyt exercerende,foo
te Lande ais ter Zee, oock op de manier als het ge-
bruyckelijck was ten tyde van den Koningh Don Se.
baftiaen. IV.
Dat gemelte Vafallen ende Inwoonderen, van d'ee-
ne en d'andere zyde, fullen reciproquelijck genieten
de felve verfekerthey t,vryheyt ende privilegien,welc-
ke geaccordeert ende toegeftaen zynaendenDoor-
luchtighften Coningh van Groot Brittangim by hec
Tradlaet van den drie en fmintigkfle» May des laers
fefiien hOndert feven enfefitgh, en by eenen anderen ge-
paiïèerde van den laere fefiien hendert dertigh,(oo verre
als het felve Tradlaet noch tn vigeur ]s, endegelijck
als alle de gemelce Artijckelen in 't reguard van de
Commercie, endede immuniteyten de felve rakende
hier expreiTelijck, fonder eenige exceptie waren ver-
klaert , alleenlijek veranderende den naem, in faveur
van Portugal, ende de Portugefche Natie fkl de felve
Privilegien gebruycken in de Coninckrijcken van fij-
ne Catholijcke Majefteytjioo ende in de felve manieie
als fy de felve gehad hebben ten tyde van Coninck
Don Sebaftiaen.
V.
Ende vermits'er een lange tijdt tot de publicatie de-
fes Tradlaete, in vérre afgelegene Landen, onder hec
gebiedt van dè eene ende andere Coningh van node
is, op dat alle aden van hoftiliteyttuffchen deftlve
móchten ophouden , isgeaccordeert dat den gemelten
Vreede, in de voornoemde Geweften aenvanckfal
nemen binnen een laer na den dagh dat de Publicatie
van de felve in Spangien fai zyn gedaen, maer by al-
dich de tydingen van den Vrede eerder in de genoem-
de plaetfen mochten aenkomen, fullen de gemel-
te aften van hoftiliteydt alfdan terftont ophou-
den, ende by aldiennae het eyndighen van't felve
laer eenige afte van hoililiteytgname tegefchieden
van eenige van de Parthyen, fai alle de fchade die
d'eene Parthye aen d'andere fai doen, worden goedt
gedaen, ende behoorlijck voldaen.
VL
Alle Oorloghs-gevangenen ofte wegen den haet des
felfs, van wat conditie ofte Natie Jie fouden mogen
wefen, fullen fondar dilay ofte eenigerley arreft, ter-
ftont in vryheyt werden geftelt, fo wel van de eene,als
van de andere zyde, fonder eenige perfoonan te exci-
pieren, ofte eenige reden, ofte pretext ter contrarie te
nemen. Ende defe yryftellinge fai aenvanck nemen
met den dagh der Pub icatie van den Vrede ende vol-
gende tijdt,· ■[ , : ;( ' V»1'I, J ( j
Ende op dat'defë Vréde'té beter endé krachtiger
:'wefde<iflderh$udea, foo bèlovènijie.gèmelde'fìeeréa
koningen Catholijcke, ende van Portuj^e} refpefti-
■ veMjck tìède iiyé endefeeckerépaTTage àen mklkande-
-lreiiteVefleeflen,ftìóterZe6.als;dpfdellivÌeren welcke
. pavJgabel2yn,,.ende tìiet alle'vigeurj4?eenden ande-
'rea te 'helpen b'eviyen-van àlÌerleyZee-roovers ofte
andere Vyaridén jdéwèlckefy fiiHëötratfifen gevangen
te nemen,ende te ftra£Fen met alle rigeur,gevende van
^eder-zydé volkomene'Vryheyt éndé Commercie,
-δ..., iviii-slu'if·.
A'Ilè de Vervfeemdiügen van Er£Eeniffen,endedier-
|;elijéké difpófitlen by ocèafievati den haetdesOor-
oghs gedaen. fülletï voor nul,ehdegélijckofte niet ge-
fchiet en warén gé^^^eeft,worde yerWeert,endc de twee
Co-
i<568. dinarifen Arobafladeur, foo gefamenclijck, a!sby.
__ fonderliìck in't gene dat boven gemelcis, in tgsne-
rael ofte particulier, ende dat wy noyt tegen eenige
ftucken van de Ìelve en fullen contravenicren , maer
wel van onie zyde, niec alleen beyHgh ende onver-
breeckelijck al wat in onfen name belooft of beflooten
wordt, in elcke van de bovengemelde materiën on-
derhouden fullen} maer belooven oock daer en bo-
ven, ende ftellen ons voor borge, dat hetmfgelijcx
van beydc dc partyen, ende vanelckia'tbyfonder
heyligh en onverbreeckelijck onderhouden fai wor-
den. Tot gecuygenifle van het welcke wy bevolen
hebben defe Letteren te geven, geteyckent met onfe
handten bekrachtight met het groot Zegel van Eoge-
landt. Gedaen in ons Palleys tot Weft-Munfter op
den/#Wfwvan de Maendt Febfuarius, in'ijaers
des Hteren duyfent fes hondsrt vyfenfefitgh, het atb-
van onfe Rijcke.
CAREh de KONlNCK.
In den Name van de Alder-heylighfie 'Dry-
■vuldtgheyti Vader , Soon , ende Hey-
lïgen Geefl, drie Terfoonent ende een
eenigh naerachtigh Godt.
TRACTAET van VREEDE.
Heteerfte Artijckel.
EErftelijck, verklaren die Heeren Koningen C»-
tholijcke, ende van Portugael, dat de felve, by
het jegenwoordigh Traöaet, in hare namen,
van hare Kroonen, ende hare Onderdanen, maeckert
ende vaft ftellen,eenen eeuwigen,goeden,vaften ende
onverbreeckelijcken Vreede, welcke aenvangen fai
van den dagh der Publicatie defes Trailaets, die ghe-
fchieden fai binnen den termijn van vijfthe» dagen,
alle ailen van hoftiliteytterftont ophouden (inhoe-
danigen maniere de felve wefen mogen tuGTchen hare
Kroonen) te Lande ende ter Zee , in alle hare Rijc-
ken, Heerlijckheden ende Onderdanen, van wat qua-
liteyt ende conditie de felve mochten wefen, fonder
exceptie van Plaetfen ofte Perfoonen j Ende het wert
verklaert, datter fullen vyfthien dagen moeten wefen
om het Traöaet te, ratificeren, ende dacr na andere
dagen, tot des Publicatie,
Ende vermits de goede trouwe,met welcke dit Tra-
öiaet van eeuwige V reede wordt gemaeckt,niet toe en
laet op Oorlogh in het toekomende te dencken, noch
op dat eenige van beyde parthyen foude mogen be-
geeren in defen geval haer in beter poiluer te vinden,
foo is geaccordeert aen Portugael te reftitueren de
Plaetfen, dewelckee geduerende den Oorlogh by de
Wapenen van den Catholijcken Koningh haerzyn
afgenomen, en infgelijcks aen den Catholijcken Ko-
ningh te reilitueren, die geene welcke geduerende den
Oorlogh by de wapenen van den Kóningh van Por-
tugael genomen zyn, in alle behoorlijckheyt, en op de
felve wyfe, oock met hare Limiten ende Palen,we cke '
de felve voor den Oorloge hebben gehadt, ende alle de
vafte Goederen aen der felver oude Eygenaren te re-,
ftitueren, ofte aen der felver Erfgenamen, mits dat
de felve de melioratien dewelcke nuttige, of noot-
faeckelijck zyn, fullen hebben te betalen, fonder dat
de verbeteringe van de befchadichtheden, die by den
Oorloge fouden mogen toegekotïien zijn fullen mo-
gen cyXTchen. Ende dat in alle de Plaetfen fai bly ven
alle de Artillerye welcke daer inne ghevonden is, ter
tijdt fy de felve quamen te vermeefteren. Ende de lo-
woondersdie daer niet en fullen willen bly ven, fullen
vermogen alle hare meublenwegh te brengen,rende
genieten alle de vruchten, die fy voor heeneb haddoi!
bezaeyt ten tyde vande Publicatie van dén Vreéde,|
'Cnde defe reftitutie van de plaetfen fai gefchleden bin J
nen den tijdt van twee Maenden,welck termijn begin-i
nen fai van den dagh der Publicatie van den Vreede ftf
te rekenen, maei dat indereftitudeder Flaetfen » de
-ocr page 902-
i66S. Coningen fullcn uyt kracht van dit Traöact ver
__geven aen de wedczydtfe Vafallen defauten by de fel-
ve ghepleeght, fullende de erffeniffen moeten wer- den gercftiiueert, welcke in handen vin den Fiicael ende aen de Croone mochten ghevallen zyn, een de eygenaers, aen de welcke de felve fonder cuflchén- komingh van defen Oorlogh fouden hebben toege- komen , cnde toebehoordt van de felve in alle vryheyt te jouiflèren, ende het ghebruyck van dien, volkomeotlijck te ghenieten. Maer de vruchten ende de renten van dc felve goederentotdendaghvande Publicatie van de Vreede, fullen bly ven aen dc geene, de welcke de felve befeten hebben gheduerende den Oorlogh. Ende door dien hier over fouden mogen eenighe moeyten , ende ghefchillen ontftaen, de- welcke moeten ten eerften afghedaen werden voor de geraeene ruft > *t geen elck, die eenige pr etenfie heeft, fai gehouden werden, fijne adlie binnen 'sjaers t'inftitueren, ende de felve kortclijck , ende fom- mierlijck binnen dén volgenden laere ghedecideerc, cnde gedctermineert te werden, IX.
Ende by aldien tegens den inhoude van dit Tra- öaet, eenige der jlnwoonderen fonder ordre ofte be- vel vande Coningen refpedlivelijck den anderen eeni - ghefchade toe brachten, fai de felve werden ghere- pareert, cnde de handtdadigers, foo die konnen ge- vangen werden, falmen ftraffen: Saioocknietghe- oorlofc welen de Wapenen aen te nemen, ende den Vrede tebieecken, om defe reeden, maer ingevalle datter geene Juftitie en ghefchiede, fai men vermo- gen te geven Brieven van marqué ofte reprefalie te- gen de delinquanten, in de forme gelijckmen van outs gewoon is.
X.
De Kroone van Portugael, fai wegen de Intereftcn welcke die reciproqueiijck, ende infeparabelijck heeft met die van Engelandt, vermogen in te gaen. In alle foodanige Ligue, ofteLiguesoffesfiveofdefenfive, welcke de gemelte Kroonen van Engelandt, ofte Ca- tholijcke tuflchen haer fouden mogen roaecken gefa- menderhandt met alle Bondtgenooten ·, ende de con- ditiën, cnde reciproque Obligatien ,dewelcke in de- fen gheval fullen gheadjufteert werden, ofte wel daer na by-gevoeght, ibllen onverbreeckelijck gehouden, ende naer-gekomen werden uyt kracht van den te- genwoordigen Tradlaet , alfoo wei ende inde felve maniere, als of fy daer in byfonderlijck waren uytge- druckt, endede Bondtgenotengenoemt.
XI.
De meer-gemelte Heeren Koningen Catholijcke, ende die van Portugael, beloven, dat fy en lullen niet met al doen, tegen, ofte tot nadeel van defen Vreede, noch te conienteren dat fulcks gefchiede di- redtelijck ofte indireöelijck, cnde by aldien dat yet fulcks komt te ghefchieden, het felve fonder eenigh uytêei té repareren en goec te maccken. Ende tot on- derhoudinge van alle't geene hier boven is ingeftelt, verobligerenfy haer felfs met den Coningh van Groot Brittangjen , als Mediateur ende Garand van defe 'Vreede, ende tot vafter onderhoudinge der ielver, renunciercn alle Wetten ende Coflumen, ofte ceni gerley andere faeckcn, defen contrarie zynde.
XII.
Defen Vreede fai werden gepubliceert in alle de Flaetfen daer het behoorlijck ig, op het alderfpoedig- ileals het (kl konnen gefchieden, na dat de Ratifica- tien van de Heeren Koningen Catholijcke, ende van " ■ Portugael reciproquelijck, cnde nae ghewoonlijck ghebruyck fullen weien uytgewiiTelt endege· extra- deert.
; ' XIII.
Eyndelijck, fullen de jegenwoordige Artijckelen ende Vreede in de felve begrepen, werden gheratifi- ceert ende voor goet gekeurt, bydenDoorluchtigh- ften KoniDgh yu) Qrm Briftengitm, als Mediateur |
ende Garand van de felve Vrede,wegens een yegelijck j 5ö8,
van beyde de parchyen,binnen den tijt van vier Maen- ___
den na des felfs Ratificatie.
Alle welcke dingen in defe Artijckelen verhaelt, geaccordeert, vaft geftelt, ende beflooten Zijn by on» Dea GafpardeHaroGuzman cnde Aragons Marquis van el Carpio, Ëduard Grave van Sandwich j ende De» Nuiio Alvarez Pereira. Hcrtogh van Cadauali Don Bafio Doti de Gama , Marquis van Niz.a 5 Όοη lue» de Sylva, Marquis van Gotea-, Do» AntoniaLutsde Menejes, Marquis van Moriava^ Henri^ue de'Soufa. Tuares de Sylva , Graef van Miranda, ende ?edro de Vieira de Silva, Commiflàrifen tot dit werck gedepu- teert, uyt kracht van de boven verklaerde Volmach- teii van hare Majefteyten, Catholijcke, van Groot Brittangien, endevan Vorti^ael, tot welcktgeloof, vaftigheyt, en getuygeniflc van wacrheydt, wy het jegenwoordigh Traélaet hebben gemacckt, met onfe handen, onderteyckent cn gezegelt met.het zegel van onfe Wapenen. Te Lisbon in het Convent van St. Eloy, op den derthienden dagh van de Maent Febru- arius, van't Jaer fefiten hpndert acht en fefiigk. Doii GaJ^ar de Haro y Gtiaman, De Gratf van Sandwich, De Hertogh van Vereyra, De Marquis Mza . Ad- mirael van Indien. De Marquis van Gebea > Opper- Hofmeefler. Marquis van Marialva. De Graef van Miranda. Vedrò Viejrf de Silva.
Hierom gefien, overleyt enderypelijck in mijnen Raedt het voorfeyde Tradaet overwogen hebbende. Soo ift, dat ick voor my felve, ende voor den feer hoogh verheven endeDocrluchtighftcn Prince Karei àQTvjeede, Koningh van Spangie», (^e. Onfen feer Lieven ende Beminden Soone, hebben gerefolveerc het felve te Approberen ende Ratificeren, gelyckals wy hetfoo in 't generaci als elck punfl; in't particulier Approberen en Ratificeren, voor ons ende onfe Er- ven. ende SuccefTeurs, als oock mede voor de Va- fallen , Onderfaten, ende Inwoonders van onfe Rijc- ken, Landen, en Heerlijckheden, foo in Europa, als daer buyten, geene der felvcr uytgefondcrt, aen- nemende het geleyde Tradlaet, ende al wat het be- grijpt, en elck pundl van 't felve in 't particulier,in alle dee en voor goedt, vaft ende krachtigh, beloo vende in trouwe <n onder onfe Konincklijcken Woorde, Toor ons, en onfe Succefleurs Coningen, Princcn en Erfgenamenjoprechtclijck ende ter goeder trouwe het felve volgen, na te komen, en te onderhouden, onver- breeckelijck en punétuelijck na fijn forme ende in- houdt , ende te doen navolgen én onderhouden, ende te volbrengen in der felver maniere als of wy het in onfeeygene perfooncn gemaeckt hadden, ende niet toe te laten, datter in eenige maniere yets diredelijck, ofte indiredtijck, hoe het loude mogen zyn, tegen be- gaen werde ; ende foo daer eenige contraventie in eenige manieregefchiet mochte zyn, ofte gedaen fou- de werden, de felve fonder eenige weygeringh noch uytftel te doen repareren, cnde de contraventeurt te ftraffen, ende met alle rigeur, fonder genade, noch vergifiFenifle bevelen te ftraffen, verobligerende tot efièàe van het voorfeyde alle, ende elck eene van onfe Rijcken, Landen ende Heerlijckheden, als oock alle andere goederen, tegenwoordige en ioekomftige,fon- der eenige uyt te foridcrcn. Ende tot beveftigingh van defe verbintenilTe, rcnuncieren wy alle Vletten ende Coftumen, en alle andere faecken die daer fou- den mogen tegen ftrijdcn. Ten oirkonde van 't welcke wy'defen tegen woordigen hebben doen op-maecken· geteyckent met mijn handt, gezegelt met onfcn fecre- ten Zegel, endegeregiftreertby denonderfchrevea Secretaris van State.
Gegeven te Madrid, den drie en tmntighfie» Peiruaty tn 't Uerjefiien hondert echt enfefitgh.
'•^i- YOLAREYNA.
B. Veiro VeTn<t»de% del Camie jr AKgtk,
en OORLOGH, 't Acht-en-^njeemghfleBoecL S? l |
-ocr page 903-
908 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
1<ίδ8. ten Teven en twlntighften J^aett in 't «ffcdcfia'
__flicquefêoftot Liflèbon flepjanuncicectöe^Enteiitie
ban divortie, tuffcDm öeti Cónfnsö / mDe bc ®?outoe Conigninni; tiiöc i^iJcfescaDmitteertopnicuto^tc iiioflm tcoiitocii met een anöec/ oï^sijnDebE^Co. ndifllj^impotentte / Den fìecijtccgenoest)50ηΒεoen- gelsefcn aenDe ;i)tie toanbe Coninginne; ^iebcfla»
Seren upttet fiiooftec ban Efperance, cnDe B«na&/ _arc j^of-ijoiiDinge te nemen in'tpalai^öan Corte Real, boò? befen ggebicnt tjcbbenfie tot llogcment ban öc ï$ea gnfant. nicefle opinie toaten battet iÈ^outoeltjch tuffcDen fijn Jloogïjepbt enbe t)oogöfI- gemclte ©?outüi «ioninginne/ acnfiont^ fouöeüols gen / cnbc fonbec eenlge pompe ofte folemniteptm ge» floten taetbfn; anöECcnüiatenbangeöoelen/ batbc öifpenfatie ban ben i^au^/ nootfaecftelijcftfaïmoe· ten üoojgaen/ te meec/ nnfDngepligbptbatflijch boo? JBettigb öabt üethiaect/ cntieboo?fooiianigö fbube aennenien enbe echcnnen. .iSSen fagöbeeltiei toeginglje boo?'tboo?f3 Cloofïec/ meec aï^eenglje= cupmen tijbt boo? ί)«ηεη : ïjace USajeflfpt nam be J^ojtngeefc&c b?agl)t aen. ©en Coningt) Weef iiocó gljebetineect/ enbe ig fijne aöftoagötbecbub= belt/ ter oojfaecfiefijne.ïSajcfiepteenigebagengljes Icben / gtjepoogljt ftabt tc efcljappeten upt cene fgnec acijter benllccen. ?0cn Jgeere cefiifectt aïf^ iidclj be Ccooninge in feer emphatifche enbe ficacftf tiglje tecmen; Ijet atitbegi ©olcft^ toa^nocöbecga. bert/ enbe toepgecbc te fcfiepben/ totbatbenl^ecce ©jlïice fonbe Coningifi göcficoont Jön. 'tfeeltica.it fteeft onlanglj^ in ben öace de fado afgljefielbt be fuoace fcljattingbe ban decimas & Meye, ofte een thiende enbC etn halve ten hondert > obec alle ïicn= ten enbe ©acBten ban balïe goebecen j öier nptbei flont be meefle fonb^ ban penningen tot ben (0o;logg met Caftiiien; be iDjotijDCOIien enbe öegifict^ öiec ban 5ijn infommiglje ê>tebenban'tiiijcitfeptcl!)cït becbjanbt/ enbe be ^acötet^ onttoelDigIjt ; mebe foiibe afgefcljaft jijn be cecljtcn ban allegöejegelbe papiec.
atufTcijen ben igertogi) ban Cadaval, enbe ben 45jaöe Sint Joan, i^ ontflacn gijetoeeff een ftcbiglj bifpupt / tee ©ecgabetinge banbe Cortes, in 't Cons bent ban Sint Frandfco , noopenbe be pjobifionele bebieningfje ban't^eccetari^ 3impt banbe iiibbcc· fct)ap enbe dSbelen/ ggebnecenbcbebifporitiebanbe .{©acquit be Couvée} bit gingijfoojjooglj/ batbe pactljpen beijanbtaen'tgfjetoeecfloegen/ enbe met mncijcn-hoomcn ban anbcce l^ooge Jleece upt ben SfiDel/ mofien gbefcljeuben/ enbe nabetbanbt göe« ceconeileect üjecben. ^en gljetoefen jpabocijt ban Den Coningl) Henrique, Henriques ds Miranda, ié feeclteclijcft gbebangljen enbe gbebetineect inbe toatcc - fiEbaojn ban Boeiijn, albaec i^ fip Uefocljt boo? ben @eec j!l^acgui^ de Liche, enbe nabetbanbt Qb£tcanfpo?tcect pb'tCafïeel ban Lisbon, baccöp (iciluriüclt bjiecbt öetoaect. ©en ©jabcdeCaftei- inelhor, latiteecbe tot op ijupben / enbe gingen be Bbecucbten bat bP bat liijch foube gbecupmt bebben. ©en i|eö;e Souzade Macedo , bia^ inben beginne boo? gcatie ban ben ï^eece ©jince/ gfielaten in fijn Djbinacie 3@ooningIje binnen Lisbon, ebogb Ril/ enbe fonbec bifitente hiacbten; bit laetfïe bp fjem Sijnbe obecgbetceben/ i^ bP gbdafi figliteceticecen op feecKece ftjne i@of-^tebe bupten gbelegen. ©en (0?abe de Mefquitel, aenleggec banbe moo;t/ be:" flaen aen ben USacqui^ be Sandes, in December boo^Iebcn / ontquamt mettet ^cbip bau Noftre Da- me de Lorette, enbe i^ tegentooojbigb in ^taliën.
bel^ebiectoiecbtupt-gbeceet een <@ofi-^nbifcb gjcöip/ naccGoa, tcgcn^naeptoehomenbe/ enbe tpietben be aennenlijche töooplupben biet J^tiegge» p;e(l / b^t geibt tot benoobigbe behoeften enbe equi' vafie bp ρ;ουίβε te becfi^ieten. <09 ben icven en twin- tiebften Defec/accibcccbentot Lisbon upt Vranckrijck Mon fieur Verj us, ^eccetaci^ ban ben €oning!) / bie een hccc b«n en toebec bc^ft gfbaen na Parijs, 'p öttcn baegb^ toiect bet Jêutoeïöcö bepmelijch enbe bp pjoctitatie geflooten/titffcben boosbH-a^bai^tr J^jou· |
bje ^jince^/enbe SJec ce p^ince/bebiienbe ben ©ittonfi ι /f/r· ban Cadaval, fijn Jöoogbcpc / enbe ben löarquii be Marialva,öace .ïIBajefiept^ pecfoone η gecep?cfenteect.
φρ ben tweeden ^aefoaflb na be noene/ betfamel» be (icö boo? 't Clooltcc ban Eiperance, aftuaec bit Ce= cemonieel gbeboiiDen toiccbt/ een competent gbetal ban CacolTen enbe Eittcce^/ enbebec(iontmenaen« ïont^ bat be boogb-temelte Contiiocalen fouben rns )cn nae Alcantara, bet beBenbeConincWgcftatuft- )of/ gelegen een balbemtjie bupten Lisbon, gciijcfi ülcj; gbejcöiet i^tegengbenaoonbtj Jönbeb'éeece @?ince met be 3^?outoe^?ince(fegbefetenineenCa> toffe cont om open / met fes ]^aecben / enbe geplaetfi tegen ben anbccen obec; be biegbfagbmenbecbnic met menfcbm / enbe bebbenbe be tucieuHe baec onbec aengbemeccht bat egeene acclamatie ban vivassijn geboojt gebtjcefï/ al^ anbcc^infoobanigepubl|icque folemnitepten gbcbjupcttel^chi^. ©enp?ince babbe eenige bagen teboo?en boenbecbieben/ met afij;ieban S3il|ftten/bat niemant ban ben ^bel (leb fouben blec» ben bupten ojbinaci^ op ben boo?^ bagb / bie anbec^ onfeecHec gebouben biiecbt) ommeaIleej:cefìlbep?e> pacatien enbe onltoften boo? te ftomen. ©e nieuiu getcoulbbcn ontbielben baec gemelbeplaetfe tee tijbe enbe tojjie toe bet l^alep^ ban Corte Real, boo? befen gebient bebbenbe ben ^eece^iJnfante/ foube in o?b2e gebjacbt iijn / enbe bcquaem gemaecltt tot be ceccptie ban be ®?oubac ©?incejre/ bie men fepbe/ bat brt gcoote ^alai^ onfmaecltelijcl^ tua^. iSot befen epnDe toiccbt gbemaecltt een nieulue bebecbte <&albecpc/ Icpöcnbeban 't boojfs Palai^ Corte Real, tot bat ban ben Coningby bebieiche ben @?ince nae gbcbou:· ben i^ooffcbc beloigne^ De0 baegb^ / enbe aüonbti ben toegangb foube (iceclten tot boogb gbebacbtc ©iincEffc. ©e bifiantie gbeiijcft belangbteban't bupten-ï^of in ben ©age. ©ittoecchtoiecbtfeecgbe» Picffeect/ enbe toacbte bacc nae beinfiomflebanbe mcfc-boogb-gbemelbe nieuto-getcoube. (Cen bao?f5 folemnclcn bagen ban'^]^?incenaftocbt nae Alcan- tara, beeft feecftec benbe ban bejfeafquecabenbaec iaten fien boo? beSiccche ban Sint Paulo» jijnbeeeii feec gbcftequenteecbe enbe open toanbel-plaetfe aen be bjatec-hant ; bet gbefelfcbap baec ban beftonbt i« fes en dertigh |)ccfoonen/ alle flbefctcn oö <Bftì0/ enbe gbeftleebt in becfcbepbenbeftotteïijcltemaniete ban iiieebcn. <@nbec anbccen liet bem fien een gbebe* quifeecben Coningb / bebbenbe twee ©oo?enf ten ïiitoone enbe J^oofbeuptfìeecRenbe : nocbeenanbec tweede ban (Icoo gbemaecïtt / fenbe (iaenbe t'onbecfie boben gljefteect; een toegöefïelbe Coninginnefatin een (ïecbte Eeticce / bebbenbe 't bacfe enbe 't bebangb· fel contfomme afiabefcbeuct ; befe babbe in b'eene acm een bonbt in be aupcen gbebjonben/ inb'an^ beceeenfiatfoobanigbi enbetoietbt befeimmebiate» {tjcli gbebolgbt baneentoegbemaecftteB?aet-39?ou:> toe/ gbefrten op een «öfel/ enbe incendale bie bet eiecritie baec^ ampt^naefiijlete öenncn gaf. ©eh ieece i)?ince be^ft ficicKte info?matien boen nemen op befe infolenticn / cnbc 5Ön twee aicutcnanten enbe foobeeI©aenb?fgMgbebat®en/ becefletoace» ©ienacen ban ^mbacbt^-Iupben bec ^tabt. 't O^co mepne gljebocïen toa^/ bat toil eenige upt ben Wbel baec fouben bcbben mogen inlaten tot j^toenffellen bec boo?f3 bectbooningben; anbecemepnben/ bat fijne ïloogbepbt bet gbcpaffeecbefoutiebifiimuleceii enbe boo?bpgatn/ enbe jijn tot bienepnbebeboojfj gebangeni upt tjacc betentieontflagen.
©e Becgabecingbe bec Cortes toa^ nocb niet gb^fcb^ben / cnbc bc&ben boo? af bafi gbefielbc een betadin^e ban be gbelicentieecbc jeilUaice Ccoupc tecfommebùn drie hondert duyfendt (ttcu* 5aben.
<©f met be inticcbe ban be ieecc infante tot befo felfi? toooninge fou toecben gep?ocebceci/ bleef alfho^ orifeecBec j be (JScmepnte toiccbt gbcffgbt baec toe gfcindineect testjn/ meecbiebanben^belbanbage tot bage meec enbe meec te bifccepccen in bace vota on bit fubject/ al^ (oopenbe bec felbec fnteceflen enbe par* fien met ben ecnen enbe felbigen tofob· Coningb
liaot |
-ocr page 904-
1^(58. öflbt op ö'ccclie tijbinsc ban 'töoben-gettielöc fgn^
--- 23?ofDcc^ J^todöcfe mctKnona&ettifpnniifbarcDe
ê>aale fijner Detentie/ cnDc met eènen Bet gantfcBe f)aIep^ont|ielt; feggenDe onDec anDecen : en heeft niet mijn Broeder Pedro my mee mijn Vrouwe gefien te bedde leggen j houd hy my hier gevangen, daer ick bem ende mijn Croone ende Scepter late. 't <i5cCHCl)a
te singlj / Dat Den ConingD in feee^et: iCb;oo.nban 't >}oo?f3 êalat^ fou geDetineert toecDen/enDe niet elDet^ oeiranrpojteect.
<0pDen acht en twintighflen USaectbectroehban Lisbon Den i®acqui^ d'Helithe, ^paenfcf) pieni= Dotentiaci^ / fonDec ban pentanDt Dee aenbjefcnDe üjemDe l^inifiec^^taetji affeijcpt te nemen, ©en ^ecretacii ban iètate met drie ban De booinaemfïen upt Den 9iDe{/ tuiecDengBefegbtftjneccpfeonDtcDe lianDt geejcpeDieecttefiebben. i^etcojp^banDeS^tjc); liJaDen fulc); bec(laenöe / Ijebben öaec Daec tegen^ ge® oppofeect/ enDe naegeDaencappojtacnfönej[^oog:= gepti goeDtgÖebondeni^cDacötel^eecJIQacqur^ in fi)U repfc nae D'ebecjpDc Defet öebieccopteöou= Den ; tot Dien epnDe gingö in Dee pi af een jmgilftbe aen fune CS^eellentie/ Die flonDt onime met fijne S3aga; 0ie te embaciiuecen/ cnDe gaf totanttnooiDtDatöP noeö penne nocö papier öaDDeinDienfiaettotDece^ fcciptie. 3llcn D'obecsijbe toiectitöptoeDerombefcöie» ben/ cDofö berbojDerDe fgnerepfetot Moncemoro, en boojt^tot Evora, altoaer öP nict een befdjepDingc toegen^ Denpjinee befoefitii/ enbe aengemaent tot De DaDelücIie refïitutie ber pIaetfenbpDen«3rcactact ban©jeebebefient: öict ober enbe berbere defSances toierDt göefegöt/ Dat öP ©eere l^arqui^ feert'ons b^eDenUiaer; enbegöcb^aegötöaDbe/ Dfmenö^nt op nienb) een göebangen-önp^ tüilDe aDfignccen naec 't (Iupten enDe pnblieecen ban De ©ep^ ì
,IBen göeloofbe Dat fijne (!B);ceUentieepnbeIijc& op fijne pjincelijcfte parole gelaten toa^ /enDe fijne repfe ÖaDt bccbo|bert.
25?ieben upt Sevilienmclben/ Uatalöaecgöefien toa^ Den (!5?abe de Caitel-Mehor, Die ban intentie tuaer omme nae 't ^paenfcöe Igof boojt te fetten / öP fouDe een Den 9;tnce een ^^^ef öebbm gefcöjeben tot fijne Defenfie enbe juflificatie.
©en ï^eece <©2abe ban Schombergh öeefï bedfe SSagagiebooj afgöefonDennae Roebelle, banDe^ felf^ ©ecfooneele bertrecft taa^ nocö niet feecRer^.
<©P De öebier ban Lisbon iag jepl reebe een φφ !SSnDifcö ^cöipnaGoa, 'ttoeltitemetgcoQtemoep^ ten flöemanti^/ enbe ccöter maer met twee hondert ^olDaten enbe tnegentigh SSoot^gefelien booHïen : ban De laetfienjpn beele gep^efl.
3&aer tua^ tjjbingöeobec Algiers, Dat (n Loanda Sint Paulo een ®o?tugecfcö <©o(i-Snbifcö lïetouc- ^ùjip ingeloopeh Voa^/ enbe ban baer obergefleeeiten naebe 29apban Sint Salvador .■ mebcDateenonber göelijeft ^Bip in Defeiaetfie S5ape à droitture upt Goa toaer gearcibeert/ ( bie öabt in Den 3@ice-Qop ban Portugael, Die om De drie jaren aetoiffelt tnetüt.^ S5p Defe twee quam öet derde ^cBip/ Datboo;IeDen iaecalbaec celacBeecbe/ cnbequalDcBgeftulutsynbe tocDec te cugge raofl Iteeren. Bart 't g>cöip ^oftre DamedeLorette, toa^fcetbcr abbij^/ nabientlijcft Dat Bet felbige tegen^ vyf ®urcBfcöe ttoober^tjabt eefïaaen / enbe onthomen toa^ nae een öebigö tegen* Uieec enbe eöebecöt. «iSenige ItfTuranbeuc^ Ötbben Baer gebient geöabt ban gefab;iccecbe gerucgten enbe uptfiropfelen.
^ribeerbe een abbij^ ^acBt upt De ïSaBpaban Sint Solvator, enbe gaf booj nieubi^ / bat Dengöes fcoeefen ©ice-öopban Portugael Daec ter plaetfe tod kuare upt Goa aengeltomeit : mebe Dat fp albaer met een ;&cBeep^ ©ioate ban öaec ioogg jüog. ban tachentigh geplen gbcbjepgBt toaren/ enbebaecop twintight duyfent USannen/ fooinHanbtboldfta^ onDerfHeflacnbe/in Slapenen toaren getoet, ^^en ^cBippct melbe alleen ban twee eofl-^nbifefte tugeef^e i^etour-^dieepen baer ggelaten teöebwn. 5&at ban Loanda Sint Paulo ίη De boojfj SJaÖPa toal / Babt binnnen ben sBereboceetben göeto^ |
®ice-0Op/ AnthoniodeMello ; feggenbe loan Nu- . nesdeCofta. ï|ct©o(l ^nbiftBe ^cBipban Lisbon *008.
fullenbe upttoopen / r^ becfleccfit met alle Bet 25oot^---«
boich ban 't boojfcÖTcben ^bby^-^acBt/ Die men aenfionbti/ op vyf.|®annennae/ baer uptgijelicftt Öeeft enbe oBep^fl· ©en twee en twintighflen gih« gen fp onber 3epl, ©en ^cöippec ban 't felbe ab« bp^-gaeöt boegöter bp / Dat Den meer-gBemelbeii göetoefen ©ice iiSop in Goa op fgntoeDerom repfe berobert BaDt feecl^ece boflelijche pjijfe/ ofte banbe Curcfien/ ofïetian feecfter Stanb Coningh op De bafie lufle ban Afrika.
©en drie en twintighflen baec aen i^ Denlleece Pjince met De ®?outoe gjinceffe nae ben noenetot Lisbon aengeBomen / met een train ban omtrent dertigh Caroffen/ nieutoe Xeberpen/ enDe berbere toeflel toaeren berboben. ©e Coninginne toierbt booi af gBeconbuifeerbt tot in 't iPalaiji Corte Real.
©e lieer Ullöa alöietrjeebect eenige /aren / bat ben (Sjaef ban Mirande aijS ^mbaffabeur / toa^ bertrocs fien/ al^ üïefibent ban Portugael göetoeefï 5Önbe/ toaé ban tijbt tot tijbt herballen in feöulben. (üpnbt^ lijcR in ^pjil toillenbe bertrecfiennae]|up^omrap« po;t te boen öoeDefaecfienöietflonben/ maer boo; fgn creDiteur^ alfoo berbolgöt / Dat Bet ^of bem DeeDt göfelen / eerfl in fijn i^up^ / Daer na in be Cafïeleiipe/ enepnbelijchDen fes en twintighflen toierbt öP apl>c poojt göebjaeöt / eerfl op be ©gfelaer^ Siamer/ baec na (n een goebe]i{amer alleen, b'^mbaffabenc Don Francifco de Melos berfocBt batBaetl^ocgö Jüog. Bem mocBten geen belet Doen in ffine repfe : fulcBi toierbt gbeflelt oen be {^eeren ban Holiandt, Die flel· Den'taen'tjgof/ altoaer öet privilegium legati toef toierDt gBeallegeert : maer baec tegöenbetoeefen De CreDiteuren / Dat öP ban berfetjepDen ^ilbet- ^mee- Den BaDt ^ilbec-toeccfi göeltocBt/ enbe anberen Daegb^ / om gereeDt gelbt te öebben / in De Eombett öab geb^agöt.
]@ietDt ooelt een exploit boo} een ©eurtoaerber aen De^mbaffabeucban Spangien ober eennueflieban een l^up^ bp ben Üage gebaen. üp liet De ©eurtoaecs Dee in fijn Camee Rom«i/ cnbebeginnenDeteleefett ftjn «Srplait/ metDe^toeftinDebanbt/ gceepbem D'^mbaffaDeur bp ben öal^/ enbe foube Bent qualBcK öebben göetcaeteerti ntaeröpontliept : enbeti^of felf fepbe/ öPÖabDe'töeöoeienfeiploitccenaeneen ban fijn ©tenace^.
Φν 't epnbe ban jaiepbectrocltenban Lisbon be vier 3Feanfcöe ïüoningöi fregatten met öaere onber» Öoo?lge fflupt^cöepennae Rocheile; ©ea<li5?abc ban Schombergh nam fijn affcBept banbe i^eere Ì^jùice en be ©joutoe Stoninginne p^üquelijcit fijnbe bergefelfeöapt met be meefle (0jooten ban Bet ©e gebadite <@;abe liet Bem fien in een feec illuflceuf^ (iSquipagie; een ban fgn C);celent<e ^oonen i^tot Lisbon ηοφ gebleben/ enftont cep^ baecbigBnaec Engelandt. .ïlBet Betfiegimentbiec^atle/ 'ttorleit Bpin Dienfl ban Portugael gBeeommanbeect Beeft; mebe gingen Dertoaectp De anDere €ngelfcöe £tegt« menten/ tot toelclter tranfpojt booi be ^tabt ten Pincher lagen drie ^egatten banbe derde ncergaen» De Cöarter / iongBflgcatribeect upt Tangermrt acht ^tbepen banltoopbaerbpe.
©p ben negenden «Junp beo ©eete ?9iince o]^ nieuto^ beftooo^en bp Die banbe Cortes, ettbe ben ber» beren ffibel/als Gouverneur ende Regent van 't Ryck, ende Tuteur vande Konigh fijnen Broeder, bie fp gepjlbeertBebbenbai) jlbeeptetenbel^raone/ om be Deltenbe buprenbe impedimentosi ©efe Hrtfetoai folemneel cn naer De .i^oeneln üe eerfte ©oojfaele baa 'tq^e ^itìep^.
©en p?ince faffy men gefeeten opeen becöeebett eö?oon/ enbe fiont aen heffep 5Öbenbcn|^ettog& ban Cadaval met een Bloot /btoaetbt in beBanbfv ^Jne i^Bept bebeeerfi bm€ebtambcg>taeten ban 't «öcft/ enbe boïgBbe baec op Die ban Hommage enbe gBetcoutoigöepbtltóc drie öepiefenterenbieïe» ben (beflwnöe in batbenbenllbrt/ <Slewgöeenbe
cn OORLOGH, "t Àchf-en^njéerHghfie Boeck. |
-ocr page 905-
874 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
,^^Ο 't ©Olch) fleti öaiitin ban ben Hooaö-scöacöic ©erre
T<öC5ö. tiicfp faüflcn bolgcn^ fubffantifdecccemo.
-nic/ in ÖEfcnaÖc&JUpcItciijcfe. ï^iErepticöcemfti^tE
ï^acongUE Den ^fccctari^ oan ^tate / cnöc nocö een
anöcc '^àijcjc-tìouttìefiec Fedro Fernandos de Mon- tciro, bic Dcn#?inceonbecanbcccnboo?8iclt/ enin cffiratictifc termen cecommanbcccnbe ben jegentoooj» öighcn fiant Dan bat flöcR. ©e Qemelbe Cortes fioiv fict! finaeï te fc&epben/ ebocf) toiibe albaoien^ flen üafi Cljclldt een Fonds tot cen jacriflclifeBeffinge ban vier hondertduyfent Ccufaben/ Dnime Daec upt te Bctfli len be atfiterllaHige enöc mee|ib?ucBenbe fcbulöcn/cn= ÖE berbere behoeften ban'tüïijcft. ©icctoetaierbtop nteuto^ boojgeflagen 't cecljt ban 't gefrgelbe ^apicc/ onlangöö afgefcljaft/ nteOe batbaudneRcysopbe ilanne mya! aeboegljt bp drie gclijcitc ttp^ ban out0 (thien ban bcfen maecBen eeo fiupbec UJoIIanbt^). Jiàebe i^ bafigfjedcltin'ttoeBomenbe be^ tlpningb^ nacm te mortificeren, enbe alleen te gljcbjupclten Die ban ben gjinceiinquaHteptbooifsinalIeöequelien/ 3ippointementen enbe berbere bfpefcije^ / foo ^taet» fdie al^ Die ban^nflitie. an ben beginne befer |©aent %unp liepen upt iiinc Hubes in be dertigh ^out- i&cljctpcnaUcin't©abctlanbtt'Jgup^l)O0?cnbe/met twee aianbtS) Conbojcr^. Hpc sint Hubes boo?= iiDcmt toacen aen battofacnbjcfenbe/ beele confi» öcratile foo öegenten ai^ <epBcnacr^ ber Eoutpan^ Hcn enbe in gljrtaclc bp be honden lleicli; bcfcnces inonfireerben aen ben ©?ince / bnt fp noeij gelegent- ïjcpbt Jjabben/ ornine in öaccegouttoeccBen boojt te gacn / ten toaere mcn Ijaec affïagl) en bjpbom ber; leenbe/ ban be ouDe boojgaenbe iCoUen op't^out totdriegulben^oppebcr mooyei ftcìjìiiiibebicboo? öEfen Bbebient tot onbcrljoubt banbc #d?tificatifn ban Tanger cn bint Hubes frif^/ ttiebe tot&iebcc 2Ertillerpc/ enbe berber ©ojlogljd-bcfjoeften. 3fn plaetfe banbe boojfsaftelielleniColIen/ pjefcntcrti Ècn fp aen ben i&?ince be toaerbpe ijaeriycft^ ban drye en twintigli Jiioope Sout^ban hondert gl)e= jjclte moopc/ cbocljbitgljebupcenbefiinfoogljcpti? icben / tnbebobenbicneennieubje/ enbejongljligc: ifibcn Colbart feftien ftupberi op pebcr moopebooj len tijbt ban feftien ^aeren / enbc fuleh^ bolgen^ >en loop Dee bcfienbe termijnen / bp rCraetaet met jarc |?οοοΙ) Ji®og. güefielt/ mitjJbatbiepzibatoire ouben toojoen gljcconbecteert / tot balödeningöe banccnbcr€(nuüalenten in'tboojf5 iCraetratt bet» tnclbt / enbe göe-eipjcffcert. ^cceftcren Anthonio Correa Bravo. fóoniligt)^ ©ntfanger tOt Sint Hu- bes, ijeeft upt ben Ijoofbe boojfs inanberftalfgaec liertoaert^ ober De twee hondert duyfent <©ucaten ofte (Crufabtn inbanben/ mebeopbefeconbitiebat l)P ïlecr ^?ince tot ben felfben cpnbe giaerlgcfi^ foube fanrneeren be fomtiu ban hondert duyfent Crnfaben ban ober drie garen bp ben Honinaö fijnen SSjoebec toe Qljelïaen. (iTot Ijet eene enl>e öetanbertoilbenfp [lebben gijefielt een nieutoen <9ntfangec tot Sint JHubes cn in loco, omme onbeirbembcpenningen te pen göebepofjteert ; uptbebooifjiacmanfirantcn fijn fes (©fbeputeect/ omme boo? fijn Üoogöeptbet J®oo?bt te boeren / enbe boo? Commiffarifen in öaec <l5?iebcn a|icbooittetoo?ben. <®en©?lnceïjeeftöaec boo? af belooft/ cn fabcwc enbe ju(iitie te toillen boen.
<©öcc veercien Dagijeni^obetlcebenbenciSjabebe Sint Cruy opper CamerKnglj banbe ©joutoe lionin= ginne/ Die b^er naec boojgljcnomen ^aefolutie (act tratteerenen Princeiie, renunciccenbe Den i^itulban Majefteyt.
g^en Comte de Prado , gingf) in eptrao^binari^ 9fimbafrabe nae Rome, en foube tot bien epnbe / fijne ^nfiruttie gljfteet leggen. liEot gljclijcfie ?Smbafïabe gebcfiincert ftjnbe ben Marqui^ be Marialvanae Ma- drid, bJierbtgljefeg&t een cyceffibe petitie e&ebaen te
fêöoglj Haog. befient Λΐ Oen eerfUn fouben upt be ïiibiece loopen vyf pQtuseefc&e ^egeepen ban |
(0o|loge ban veertigh tot vyftigh HMcften / bc bsie 166I
ftloecfifie nm tuffciien be $tu|lenenbebe Viaemfche ___
Eylanden te Brupffén/ op be ttoee bertoagljte <©a» (linbifcöe iJetouc-^ebeepen/ enbe noci) acbtanbere Söiadliferje €oop-©aerbcrg/ befe qnanun boo? af/ J^Bccucöteginal)/ bat fpopbeboo?f3l)aogfitegE(ïen
<!3bec. thien bagfien accibeerbe op be öebiet ban ^sbon em jpcanfcö ©ojlogD - ^cijip / met ben JlBarqui^ be Montmeyian, afgefonben uptvigos, enbe banbe #ertog& ban Beaufort, ommebe^^jince cnb£i©joub)i ©jinceffete (omplimentecen ober't jongijfle fêubjelijcft.
3π 't mibben ban^ulpi^ op beiïibiec/ meteen <Sngelfcö i^cegat ban ©ojloglje/ gljcarribecrt ben wibbec üoutwei, al^ e)cttao?binari^ €nbopébanbe i^eece ïftoningb ban Groot Brittangien, naer een cmfe ban bjietocecfeen} ^iin<lEb.toirrbt p?obi(ïone> toeftgcfurneectinBcelijo, eenmijlebuptenLisbon, enbequambaec inneopben negentienden Deferloa> penben jüSaent / enbe boo? foo beeï Ijp l^eer <Snbonc gdogcert bjaec/ niet beer ban'taogmient ban ben ^taet/ geeft ben Sìefibent Baieus, inbenaboatfnn 42b, toefen bertaellehomen/ jijnbebetfelbeboojeen aengljenaem officie 6p ïjem opgenomen/ terfacche ban be beranbetinge in/ enbe ontrentbeconfiitutie ban t toff/ albaer t'sebert fijn €b. bectrecB booj- geballen ; ban be toelcfte Bp ijem gebient öeeft/ naec be toaere goebanigljept enbe gijelegentbept ban bicn. ©nbec anbcren fciieen götbacljten i|eer feec te app?c= Üc^Ecen/ Ijet Jlutoelijeft ban bei|ecre infant met ^©Mutoe ©linceflé / cn mebe be mojtifteatie ban be majcficpt in ben perfoon ban ben Woninglj/ cnDe t iicbten ban be^ felf name upt alle be ©ooffcöe bepe» ίφΕ^/ enbe té pafferen actcn fooban^tateal^ban Siufiitie / enbe toat meecber bacc berber aenftieeft. g)ijn i!5b.b?aegöbemEtattcntic/ offefchccöi«arn< toifenbe HSiniltcr/ alfnoclj foci)tconbcrbei)anbttE=i gentegaen/ enbetecontcecarcerEn/ bE©?Ecbetup> ffÖEn be ttoee nabupjigeïïijcftcn/ banbe toelcfteöp lieer <Snbopé toa^ ober bjmgenbe ttoee biflinetelEiaa tificatien / in forma ban fijnen ïioningij enbc ï^ecce/ b'ccne Sier enöc b'anbece tot Madrid upt te lebercn. ©p ben vier en twintighiten ficcft mcergöemelbe e>;trflo?i)inaire ©üebrputerbe fune ecrfle 3Cubientie gtjctjabt bp ben licere Pjince <0oubecneut. » an'tmibben befer H^aenbt/ jijn bao?o?b?ebait beöoogf) gbebacïjteiljcere^jince/ berfcijepbe <Sbel· lupbcn ijeciofenbebe^tabtontfcpt; 't©etal toa^ ban veertien à vyftien pecfoonen/ enbe baeconbcr banremarque/ bcn<0i?abeban Sint Laurengo met fijnen ^oone/ Ruy Femandez d'Almade, i^om ban be <i5?abe be Caftei-Meihor, mebe met fijn ^oone; Don MatthiasdeCuaha· DooMartugode Ribeira, bfpÖe Maiftres del Campo, ennocD ttoce 20?oebet^ banbe laefigcmelbe <!5?abe/ fc. ?iileeni^ flrictgbebangen opben®{)oo?nban Boelijn feecltec Salvador Corca de Saà, enbe fijn ^oonegörBanncn met be boojfs ontrent veertigh mijkn cicculait ban bc #>taDt/ sönjp alleen rcfpectibeltjcft/ cnbeafflijefoni btrtbanbmanbeten gfjcconfirmcert/ cnbebertroro ftcn pcber bp beurten enbe pjecijfe bagen baer toe gaetr gljeflelt. ^e l|up^b?outo enbe l^inberen ban ben op- ggemelben <6}abe ban Cailel-Meihor, ont&ielben Ijacr tot Pombael, feven mijlen ban Lisbon. Bait De IgéccSoufadeMacedo tjoojtmen niet / al^ alleen bat ijp göelafi toa^ / ficö ban fijnen ,^οοη teontijou» ben 5 befen gctroutot met een M^te ban ben ges meiben <©?abe. 35en <i5?abe3llmbaflabcurbanMi- randa, i^inbec pi na 't ^pacnfcljc j^ofbertrocften^ enbe berfiontmen/ Dat öp ben 25arcm be Battevillc mebe ?traba(faöcur aen 't ï^of tot Badejos, enbe op toegöötttoacrt^/ ontmoet öab; mebcbatbc©?oui toe {{oninginne degente ban Caftilien, feecfta S3;iEf ban gebolge/ in epgen ijanbe ban Den gebaclj An bebanMiranda, JjabtflljclafiteeitraDEtcn. ©ebijf ©ojtugeefcfte <©0|lagI)-^cBfpen/ lagen nocb oratemi be ï@atec-€hoojn boo; ^ncBec. ^e boben qUc, coeijbe fliierefesuetrbe «gbelen toietbennugljefigijt
ffcrctc/ |
-ocr page 906-
cn O O R L O G Η, Adi-en^veemghfle Boeck. 67$
i66S fcccete!35ntclli0cntfefle&aöt te Bebben met ffnioDc
__j|»o?tuoeefcöe ®?ooten tot Madrid, cnOeÖat oett't
i>picnfcije ïfoföelöflcbcc gebannen eecfli^ bcltent Qctoecfl/ niDefjECtoafCti oüec aefonöcn.
ULe ùee^ t^ùt toiccùt den KefiCient Barleus, na met' ntgObtilbige lange folftcitatteit / beljanbiagt bitboI> QcnOefcö?ifrrlöcft anttoooiOC / obec &ε materie niet Oefen ^taet in quefiie.
«tntwo,
ΪΛΙ1 |)£|JtlI<
tusatl sul ssnc- ieiiü
SYne Hoogheyt (die Gode beware) hebbe ïck voorgheleien de petitie die U Ed. tny heeft doen toekomen > emme fatisfaftie te hebben van't ge- adjufteerde by de Vrede tuSchen fijne Majeileyt ende de Heeren Staten Generaci der Geünieerde Provin- Ssciit ciengheflooten, daermèn noch toe aende zijde vin iiaii flner fij ne iHlooghcyt niet aen beeft getwijffelt. Ende nae- ψ.Μα demael Do» Frawcifie de Mello met permiflïe van de ω *taflè" Heeren Staten , aibereyts uyt den Haghe is vertroc- inac «te ^^n, meteen Fregat hem tot fij η tranfport toegeftaen, eccoojDt ende mede brenght een Projeil wegens die particula- riteyten, foo fai fijn Hoogheyt aenilonts met delTeifs arrivementenaen U Ed. laten weten, wathy is me- debrengende, emme dit werck beter en met meer- der klaerhÈyt te konnen verilaen j Edoch in alles vaft geftelt zijnde, dat fijne Hoogheyt bereyt blijft emme te geven fatisfadlie van't geene geadjufteert isj Godt beware U Ed. lange laren. Van 't Palais den veertiea· dm J \i\y fefiien handen acht en fefiigh.
©e vier (Önflelfcfic (©o?Io35-;&cBepcn / bie b'<iBns Oljelfcge ;&olbatefca fouben af-{ialcn / biacen in't inibben ban ^eptetnbéc banbe iSibiece ban Lisbon noci) niet bectcpcften/ Doetoelbemonflecinoöe ban bito ^oIDatefca al boo; bjie toeeclten bcgiii gabt Qenomen / enbc bec felbec betalinglie op ben vijf en twintighftenbe^boojgaenbcn JDaenütl; 30nbe öe cecfic pape gljetoeelï een fomme ban negen duyfent Cïufaten / ftetatgeeleCojp^ beflontuptachthon· dert .iìiàaiinen.
Kpt Brafil toa^ tpbinge / bat ben «btnicael banbe ©loot öet ^t öip 't H. Sacrament, in IBap jongtjfl» leben ban Lisbon gefepit / in't inioopenbanbe SSap St. Salvador ίυα^ gebleben. 39it gafbaec te SLanbe een gcoote ontiielteni^ / enbe foube be Qetouc-39Ioo= tesepIceebeVDa^Ieggftenbenae PoHugael, boo} een ttjDt Debben opgeljoubcn. ^e fokten enbe be p;fn> cipacllicabbenuc^ / toacen in't hójtfeecbEtbetect enbe opgljemaccht / ebocft ban ©olcB enbe berbere tótijgö^ beboeftertonbooillen / niaet men alle JBi^ iitie foobanbeaonbtfaten al^anberena be boojfj fêooft-^tabt.
ginplaetfe ban ben ©brtlceben Crt^-SSifTcBop ban Lisbon, (tontte fuccebeten benSBiffcljopban Braga; onbetcmepnben'topeenenGronda, eerfie Prior 0anbe€at!)ab?aIe$tercftc; een groote b?igue tua^ljiec obcE/tnffcftcnbeprivados enbe aonfielin» oen ban ben l^jincc «i^ouberneuc ; ^en ®?abe ban St. Jan igfeetgcpojteect e{)etoce|iboo?benlaet|len/ enbe i^ Qp (t3;abe gefeg^t getneefl uyt Defe bifcrcpan:= tie een onlufi foube gefcgept {lebben / enbe gct $off te luillenberlaten.
<Spnbeli)cItii^bpbe Clercye *nbe be ^eeflelgcFt:: |)eptban't met approbatie banben teer f^tia» cc bafi gepelt ) aen ben fpjince Cardinael d'Orfino, ali i^?otecto| ban Portugael, iaetlijcfe^ tot een pen. poente gljebeneen foramebanthien duyfent Cmfa» ten, te beffen upt be goeberen enbe cebenue^ banbe biieeecttcSSi^bommen ban'tl9Sc6. Mit i^ onbec eenanberpceteiccggenegotieect boo; ben teer Klbt ban Baany, jjpintfter ban fpn «Eminentie aen't tof. ïBen ]®cttoel) ban Cadavale üJicEt JEajotóomo/ofte Dppet tof meéilct: banbe B;outoe ]^;tncefle / op ben vijf en twinrighAeqberboo;gaeQ&emaenbt ; bitfagt) opfdnp;etenne/ tot be natupjlt^che SPocgtec ban ben itoninglj.Ooa jan de vierde, noe men bericht/ enbc omme tot bien epnbe tr bemetecen be benebo> Ientiebant)oogb-gebacl)te Ì9;inceffc. taer toog- liept I)abt onlangbi booj een faix bas eeh boet befeett/ «n't ^alai^ ba Cadavale, gobi fiéeft jebert öet fel·- beottbefocöt gelaten, êp bleef ^toangrc enbe liet fiilcft^ upttcclfjcfi bltjcfien. _ |
(0p ben feften befec arribectben op be ^ibiere / na een cepfc ban dertien bagen upt Portfmuyden, ben tecrFrancifcode Mello ^CmbafTabeur bp fjaer l&Ow JBog.mctecn groot «ffingflfcO Zeegat / enbe met !)cm Den S^iffcijop ban Portalegre, ïSefibent ban bcfcöroontotLonden, mebeben teer ban Wel- lant, DjbiuarijJ «ffibclman ban fijn tooöBept ben ï^eere i)?ince ban Orangie. a®clgemtlte teer ?Im* baffabeuc beeb ben iSefibent Barleusacnflont^ €om> plimentecrenboo;bcn ^manuenfl^ / 3tinbcf)p fKc fieiöcft te bcbbe / enbe i^ öet felbc nabetfjanbt . boo; fiem felf gbefcgieti 39oo; be mone bec iSibiere blaren fp gecaecftt onbec bDf fUoecIte (STurcrtfclie 0o< beri / bieUaecnlet alleen bepgcpben / macc felbe aen boo;tquamen bifitccen / enbe epnbelgch boo| €nggelfc!)en cnbei3^2i(nben làenDen / enbe bcci> lieten.
?3en feftienden ^eptembec ontfingB ben ïlffï- bent Barleus een bepefclie ban Baec to. JÉog.booi benpjincco^oubcrneuc / boubenbebecfoecftom be ^cftEpencn ban befen i&taet / biemen tot inbinöinge
bp^cljt vander Zaenöabt afgjjcfonbcn / t'c tolllen aecommobeten enbc tucl ontBalen. ^m een en twintighften bito quambeu aftemelten ^eftout bp Hacbt boo^beöiblic / boo? «ffafcap^ten ^ïncfjec/ en fonbt aen ben iSeftbent baec ban met een e);p;cfren bej^otificatie : Ses bagen tebooiengaOtgp bic aen Den^eecctaci^ bangjtaefgöeeïtcaöcect bc toelgije» melte Baec to· JQ^og. SS^ief ban aenfcB?iJben acn benlUoninglj / bie Ijp beloofde aenflonbt^ aen ben ®?ince <t5oubecncuc te fullen communiceten.
©en twee en twintighften ijecft BP gBebacBtc &e* cretarl^infyn 3togemcnt'^mo?gen^ üjoegB toefen binden / omme upt Bem te becflaen be «efolutic ban fpn toogBeptop be boojfs H^iliribe/ebocB toiect upt^ geflelt op andere p^eflantcjiine affairen te tobc. «©p ben vier en twintighften fonöt öp be Itmanu'
enfi^ / gBeaflifleect met twee Scljeep^-Capitepnen toebecom ten tupfeban meec-gBcmcltcjfceccetaritì/ nficcereribcfpöet boo?f5 becfoecft. t<ec opfcBeeit Bp tc bifficuitecen /feggende men ftonde boben drie ofte ten Boogljfien vier j&cBepcn ban (©ojlogB niet in laten bomen binnen be «afleeien ende jFo?ten/(en toace.men befclbe bcfarmercde enbe ban Canon ont· bloote. mt laetfie toiccdt Bem ^eccetarié tocgBe.» flaen/edocönietberbec / ài^boo; foo beel de bagen ende benootfaechelflchBept ban fcBoonmafien fou^ de toelaten / cube anberjS niet. H9en bonbt bacc geen 25atqnenbeguaem om Bet <0efcBut abec te nc« men ·, Bier op tolerdt gebiagcn Bet becfocBte confent/ ende baec ban otnfiondt^ boo| ben «manucnfii boo?f3 / endede twee Capitrpnrn RondtfeBap gBe. baen acn ben gemelten ;&cBout bp ,)^acBt / bie nocB bien felben abondt tot in be S3ap ban St. Catharine met be vijf mbecc Baec to· Haog. ftcBepen booj ?llncRecfettebc : twee toacen na Livorno enbe Ge' Dua, conboperenbe cenigBc onfec Stoopbaecdcr^ / ende een ander i^ gBebleben in Mailaga, omme met BetcFpIrecenbecbendange^ ccnige J^ijn i&cBEpen neben^ Btm felben booj befe {libiec ende onder be plagge ban 't(Cfquab;e te bjcngcn.
©c^ anderen bacgB^giiigb ben fJeHbcnt inffieci foonben gemelben g>cöoutbpj9acBt bectoellehoo» men 5 biebatelijchna oBegBeben fepn fpn ^incftec liijltècnseplniaecltte / bomende fp alle te famen op ben mibbagB boo; 'tpalai^ ban Core Re«i, ten ?IInc« fier. 4&a gebatte aetooonijjclte cerfcBooten / ecc(l boojbe J©atec-ffloo|n / bie ua beivepfcB anttooojbc/ ende baer naec boo; de boojfj ^SncRcc-plaetfe. JpadtBuPfen tot ben opflagB bande obertoHigBe m» en berbere beBoeften 3pn geliotcen upt be ^taO^ Koojn-tupfen pbcc boo? thicn Cac.gnl. tee maenbt.
Twee Capitepnen ban Vliifingen met Bare filepnc ^regat^ ban (@ojlogB/ende twee a drie Sìoopbaer* bp-^cBepen 3ijn op ben fes en twintighilen befr^ wpt bc üQlbicc gcloopen acht a negen ItUxcRe iCurcltfe
Cïober^ |
-ocr page 907-
S7Ó S AKEN van 'S Τ A E Τ
, λ(Λ ïïootict^ BiclUm 't iiocD booi De 3J3ai. €cn ï^ani» ^ bojoöcc toillrnOe na Porrà Port, ii fcfcfierlöcU bp Ijaccflcnomcn / iiiDenocf) tofDerommedrieanöfrc Ucctnili / DiftacDfccben. €ηι 23?arilifbactbfc / jonBbfiüa" Lisbün i'jcplBljeeaen/i^incbcinljace BanDen üDeünllen met 16. (iucftm en 80. .JiBannen.
^e ©fCC francifcode Mello, ?itnDfl|TatlfUi; bp ijaccéo.ÌBog.oaftìoo?op öen elfden ban <©ttoDfc flcnflaenDe ban Lisbon te honntn bettcechcn op Ro- ebelle, ten toacc öp baùDe een <&f ftip tot tranfpo?t.
25p vier j?ranfcöe ©ojIobÖ ^ctjcpen op ben vijf- tienden boo? De ^taöt Qcfct / iniDcDcn gliefraöt noci) mcec te fuHen bolgcn upt gee. Drie (iEn0elfc&c!fre= Batten WEbcnkflaenoiiDfc De i0atec-(aroo?n / tnbe De ^olDaten bagelgcft^ Oacc inne gbeeuibacquectt / een vierde falerf om Dooge. 39e Po^tugetffcöe gec- 911cmabE3üJcrföet)oojDeJ©aI / enbe Dabt ban alle^ SjeU^ech tot J©atcc toe. ^p öeDbew vier ^paenfc&e ^töepcn / inDtDbinbe tweeduyient^oibiiten / De ® ucciien ontfet bao| Lisbon.
5&en fevenden (0CtOb£C DCW g»CÖOUt Bp ^SCfit vander Zaen ttiebecom blot gljecaectu op be iSibtece ban Lisbon met 3pne onbecfjcbbenbe vijf anbece aanbtg.&cDfpcn / tweemalen jpnDcn toeflefloen oebjee^cweebecfocljte complmuntaice ^ubientien bp ben Ücec J&jince aSoubecnenc/ maec t'elcRcn^ be felbigije gecpcufeect Ooo? ben ^cccctaci^ d'Eftrado, op brcfcüepbc inctbcntirn etibe anticre occupotien ban 5Ï|nel?oog|[)cpt. Üitc op Quam t)ct belet ban ben <Sommanbcuc vander Zaen met Ijet aenjlellen cn pjiffenbanD? repre/foobatrsönectoebccfionifïe opbe laibiece (jet boojfs conipltmentait: bebboic uptgeflelt. ^en ^eccetaci^ ban !b tate toiecbt ben negen à tbienden tefcc /1)00? ben i>;inre be bebienin» gljejijne^limpiécnbeöct igofopgefept; öpöabbe 30ne iloogljeprgb^abufeect omtrent j^et confeceren ban filiec 251^bom ban 't ïïfjch op een feec bequaein cnbe ten ï^oobe bjcl gepen igeet; / Die öp Fedro Vìeira de Sylva boojliabbcgegeben / Degemelbebignitept: t^fullen epcufecen / omme oaec toe een anbec te pjo· mobectn enbe in te bjingen.
3@epntgt) / ofgeene bequame Pecroonen toiétDen uptgebonbentPtDet boo^fs ibcccemiaet ban jhta» ten / enbei^öwfeHjealfooeeniflentöbt bacane ge;· bleben.
(0pùenachciendcn toiecbt ben tHeflbent Barlasus Ö0D;eenfc()|tf(HDcl^S3ilietten Igobe ontboben inbe ^cctetarpe i albjaec bp pjobific occupeetbe ben ^eccetacl^ das Merces' Sancbia deFranifa; Defen l)ie(btI)emboo; in ben name enbeboo;(afl ban ben Pi(ncc : öoebatbenê>taet ban'tflücittoa^ geim· polTibiliecct/enbe niet in flant omme aen gaec ì$a. iiìl^og. en&fe banbe I@e(l-!3nDifcDe Compagnie te betalen / enbetebolDoenftetgelbt-mibbertgencal· boec üjiecbt gljeucgectt / Dooj ben Heec Francifco de Mello , üacen ^UmljafTabeuc bp öaec J|o. JUSog : allegeecbc bacc toe be ojbinaice inbifpoiïtien enbe on= Oelegentljeben be^ tgùt^/ enbe ben frecüecen toefiant ban'^JïÖcfi^ J^inantitn; CbocfttDat beiangljbe be anbjepbincten ban be^ gebac()ten ^Hmbaffabeuc^ opgenomen Ia(l / batmen obec Defelbe Uc^itelScft/ en fonbecgcoote Difccepantien foube bonnen conbenie<i een. Z&n antkóoojbttua^/ bat gembtt felbebifcouc^ liabbe gebouben ben gljelicentirecDen ^ecretaci^ ttt fclbecupceenplaetfe/enbcbatgpbaet: ban op ben fevenden .fj^actio iaetfilcben omflaubelgcli aen 6aec Ü^oil'fiabbegefclj^eben.
©anöen|>?in^ban Portugael quamben vijfden j®obembec aen üacc l|o. HSog. Defen i©?lef tot ηοίκ ftcatie ban ft|n Hubjeigch j cecfi toa^gefept Datmen i)em baec obec faube compUmentecen i maec nabec bebentUenbcbat foobantal) i^utoclgcR na onfe 3@et> ten toa^ ontoettigD / cnbe Dat be felfi^ bie faEie gabt gbeflelt in ganben ban eenigbe Cacbinalcn om t'cpaminecen; footoiecbtanbec^nict göecefolbeect elüSbacbcnS3jieffoubetDo;DengetcanfTateect : gE)e< Igcft ooch De cceDentiael booj Nunen d'AoAa, ^ooD itot Anifterdam, befgelt)cft^ aen gaec il^o. bec· cöoont / Hoiiandc obcra^nomm» |
(Senfge oHjifc Dabben boojgeflagöfn / incn ttiocftt i $6«.
toel congcatulcctn obec &tt fiucli banbe tegljtntoco?'_____,
DigeÖegecrfngl)banDonPedro, fi'ÏStoiJC"'^ pal= fecenbe Drt(lutftban'ti|ub)rlt]c6. iBSaccaifaimn alDiCCbe caufasmacrimonies [)lfit pup? li^ollittjcq / enbe bnec in bifccfpctrbe ban bet i^atifleltjclie rccljt/ foo mocfïmrn confibereccn / bannen in Portugael Defgöeïöcfe^ befe faeclte nam al^ ftolittjcq-/ enbe be Portugeercn toeflaen moeft toatmen al|)iec Dccb / enbe complimenteccn foo tocl obec 'teen al^ obcc 'tanbec.
Ooge ende Mogende Stattii·, die ick als Vrienden ®?itf ende Geconfoedereeide ièer beminne ende lo- ve. lek De» Fedro, door Godes gratie Princc «eS van Ïortugaelende Algarves aen defe ende aen d'an- fii P02» dre zyde vande Zee van Africa van Guinea, ende van άΐ Conquefiea, ende van tie Navigatie, ende van dejj,.^^ Cemmercien ; van Mthiopien, Ferfien, ende Van In flcil· dien &c. Als Regent ende Gouverneur vande voor- noemde Kenincirijcien ende Heerlyeihede» &c. Doe tótS" U feer groeten, na dai het Huwelijck voor nul is ge- oordeelt geworden, 'twelck den Koningh mijn Heer ende Broeder gHecelebreeïtheefc met deHerto^inne van Ntmurs ende Auma/e. foo hebben defe Rijcken geinfteert ( die haer doe Staetsgewijfe vergadert von- den ) dat ick dietot Vrouwe foude aennecnen, alioo fy reedts binnen het Rijck was, eifde in jaren ende difppfitie om vcele iucceffie te kennen hebben, ende om andere redenen van gelijcke gewichte. Ick ends oockde PrinceiTe hebben ons met dat verfoeckghe· conformeert, ende wyaijngetrouwt tot een generael contentement, ende oock van den Koning tuyntn Heere. lek heb fulck een vertrouwen op de groote genegentheyc die ick U Ho. Mog. toe drage, dac ick baer kennifle geve van defe mijnen Stact, verfekert zijnde, dat iy haer daer over iullen verheugen, de bc- letfelen van fijne Majefteyt en fullen noch hem veria· ten > noch my ontflaen van het Gouvernementdefer Rijcken, waer inne ick blij ve continueren meteenig· heyt ende fatisfadlie van yder een, Hitogh ende MogeMt Staten, die ick als Vrienden ende Geconfoedereerde feer beminne ende love ; bnfc Heer neme U in lijn hêylige hoede. Gefchreven in Lijjehon den dertigfim ]ìì\yJefiienbeiideTt atht enfefiigh,
Ondcrftondt Vven gteden Vriendt > Geteeckent Den PRINCE.
Het Opfchrift ; Aen de Hooge ende Mogende Ste· ten vande Vereenighde Provintien der Neder- landen , die ick als Vrienden ende Gecgnfosde- reerde feer beminne ende love.
^en ^eec flmbaffabeuc Francifco de Mello, em« bacqueecbe tot Lisbon op Den twaelfden '^nwMÖen^ geel b;oegD/enbe Qep De ^canfejl^Ioot be^ anberen DaegD^upt j liet ben ISefibent Barleus Dote een derde beltenbe Adieu feggen / (icg cjccufetenDeop een booggbjinggenbcn gaeft entte fcbaecMt ban t(jbt. Vier bas^n te boocm toa^ Den ]3e|ioent gge· Daetiten de Mello, mebe anDcce geecen Daec acntu* fenbe btipten Hgüiiftec^ / ten eeten bp Den 9eec «BnbopeSoutTirei,'altoaeci)em mcecgfifwilbe ?tin« baffabeuc beloofbe communicatie te fulfen glieben ban fön genegoticecbe aen't Portugeeiche ®of booi fijn bcctcccfeban'tfrIbe, <©p DenvijfthiendenDefa becfocgte ben iQefibent ban Den ]geec piobifioneele ^eccetaci^ d'Eftado bifie en lectuce ban 't gene boop Oöiabfuftcectmet göeDacfite IBcec de Mello j n^ Coppe om Daec HSog. Daec ban te [tonnen tte« nen boo? af/ of't gebeucDe Dat De ©eec HmbaflTaöeuP Doo? contcacfc toint of Eee/of anbecfint^ in f0n Doo?» tOCDtDooj VraneJcrijckÖMPtmöirillOfDen |
-ocr page 908-
Bomen tctacbcren. J^ct anttoooiDt taa^ : Onfen ' ■ Ambaffadeur lal in Perfoon brengher zijn van dele "" Nou velles in den Hage, Etlbe j)ct oetractCfCOC boo? 'itiicêcDecae&EcIte / raEClicnöcDc particjiliecc intcciflreröcncnDctjafallcii / hincinde ; bclanaeni De öctboioecc/beloofoeöp^iccftarisi opcninac te iDillcn boen Tuo loco & tempore, jijnDc De Cancele·
D'<©nluflcn aen't f>pacnfcljc l^of öeben be Portu- gefen feecin'toogc. 25aton de Batcevilletoa^ totBadajos, altuaecfön <l5>;cellcntie foubc toajben opocDowöen booj göebjecft banecniflBenootfaecfte» Incftöcbcn totfön <Squipaae. sstimie a^at aenflclanaöt De faben bfe bit aacc 30« boo?. (acrttii. jjebjectl in en omtrent ©iiptflanbt; tjetfelbe toa^ mccfl αε inbfloppeect Doo| Oen onfeechccen uptbal
bf^ <0ojloal)^ ΐμΙΤοίΐεη VranckrljckenSpangicn; en
geltjch ·" alle matecien ban Ijaagöc impojtantie b'a= pinieti niet en concojbecen / foo focgt ooch ben renen 'fijn intecefï met Dit fo na bjanbenbe bupj tt fmoi;en/ anbjcmetbat te fomentecen : infumma / bcïï.c« Den ban bit gcoote 3lic!^aem ftonben elcbanbec niet becflaenobecljaecatiemeenebefenfte / fao bat bet point ban fecuriceytaltoo^ bleef een point ban beli-, becatic. Ji^en fiabbet Biet bp befen ;^taec gaecne an^ Dct^acljabt / enbeomDeï©ancftrimocbigeban!)et intecefï'thJclcftfp gemeen fjabbcn cenbetec geboe. Icn in te fcljerpcn/ taiectgepjoponeect een octcaojbi· narijs iUmbafTabe, ®oiiDccOaaf) ben negentienden fynbaec toeg&cnamineect bc ©êecen Prins Maurlts van Naflau en ban Beverningh, tOt tDClcfim CpnbC be nooDige Ccebentialen / tictc ban poiiboir/ en anbje bcpefclje^becbeccbigl)tb]iccbenj fuHenbe ijtec ban acnbenbjelgemelben ^cec Prins Maurits abbecten= tie gegeben / met becfoecft bat Dcfeibc Γιφ tot behle- öingc becboojfs öptcaojbinacisi Strabaffabe toilbe piepacecen / oocR ten eecflen öectoaect^ oberhoo. men. toiecben be i^eecen ban Braeckel en an= Dece gacc ^o- JBog. boojgaenbe «i^ebeputeecben oocfibecfocbtengecommitteect / omljet Concept ban infltuctie booj b'opgemelbe Heecen <5itcao?bi. nacigHmbaffaDeut^tecefuraecen / mitfgabec^be befoigncé ftiec te boo?en gebececneect op 't foimecen ban een 'ceglement boo; Defelbe ^mbaffabeuc^ ren fpacbigljllen bp Dee ganbt te nemen / enbe baec ban cappoütteDoen. «Z^e i|eeten (t&ebeputeecben banbe pjobintitban Vrieflandtijebbengeconfentccct inbe boo^f; Concluflc / mit^ open befioubenbe een plaet^ iit befe mbaflabe/ bp albien be ©eecen öace piinci^ palen mocöten goetbinben pemanbt toegöcn^ bcc felbcc p^obintie baectoemebetecommittecen.
®cn tweeden jfeb^uacp baec aen gt)ef)oo;t {(et ïtappojt banbe i^ecccnban Braeckel, enbeanbece Öacc Igo. .f!©og. ©cbeputeecben / gebefoigneect beb» benbe op't fojmecen ban een öeglement boo? be «2?;. tcaojbinaci^ tembaffabe aen Den föcpfec/ in gebolge ban f)aec Qo- JQog· iSefolutie banben negentienden iJanuacp ielileben. ïöaec op gcbelibeceect/i^ goet oebonbenenbecfiaen / DataenDe^eecen <lBj;tcao?= DinaciiHmbaflabeuci gebefigneect in befcgclegent= Dept / fonbec confequentie ban booctge gcaccefieec' be öeglemcnten op een aBjctcaojbinace maniere toojbentoegeliaen / Denf^cainal^bolgfjt.
Een Predicane tot hondert gul. ter maendt.
Een Hofmeefter, tot^ix honiert gul. Toor de Rey- fe, en honJert vi]ftigh gal voor Equipage.
Een Stalmeefter, ut fupra.
Een Secretaris in de Latijnfche Tale.
Een Secretaris in de Hooghduytfche Tale,ut fupre.
Drie Trompetters, ydertot 30. ftuyv.
Vier Klercken tot lo. ftuyv. 'sdaeglw.
Een Difpenfier tot 3a. ftuyv. 'sdaeghs.
Een Bottelier tot 30. ftuyv.
Een Penninghmeefter tot 30. ftuyv.
Een Chirurgijn tot 30. ftuyv.
TweeKocx, yder 30. ftuyv.
Vijf Vrouwen yder tot ao. ftuyv.
Een Wagen-meeftercot 30. ftuyv, V I. Deel. |
Twee Hoef-Smits tot 30. fluyv. ^ ^/jc
Ses Ruyters, yder tot Io. ftuyv,'s daeghs.
Aen yder AmbaiTadueró.Pagfs, cn 8. Laqueyen.-
op een Traétement van 40, gulden voor yder voor de Reyfe, ende dat deielve worden gekleec met deLe- vreye van 't Landt in root Laecken met Goude ende Silvere Paffementen, de Pages mantels gevocrt mee Fulp ofte pluys, Satijne Wambes, en voorts ghe- paflementeert als vooren.
Ende vermits dele voorfz Extraordinarii Legatie foodanighwertaengeleyt, dat de Heeren Ambaflk- deurs oock fullen moeten aen doen verfcheyde Ho- ven van Keurvorften en andere Vorften, foo fai bo- ven het voorfz, Levrey, oock noch worden gepafleert een ander fimpel ende ongheboort van root Laeckcn en Bay, met Goude en Silvere Knoopen.
Ende fai voor de voorfz Levrey een declaratie wer- den gepaflëert voor vier hondert guldens eens voor y- der Pagie, tme hondert 'vyftieh guldens voor yder Lacquey, ende voor de laelte fl echte Levreye tot 56 guldens voor yder.
Yder Ambaflàdeur fai noch hebben een Camcr- linghtot/ipi»i;;g:ftuyv.daeghs,de Levreyen voor de Koetfiers, Voorrijders, Stal-knechts, en Portiers ful- len gepafleert worden op declaratie.
De Trompetters Rocken, Broecken,filvere Trom- petten,cn Banderollen fullen mede werden gepafleert op declaratie.
De Heeren AmbalTadeurs iüllen hebben voor haer particuliere Equipagien yder 1800. gul.
Sullen van a Ie Reys-koften niet alleen van Wa- gen en Scheeps·vrachten > maer oock van de verte- ringe op den wcgh tot dat zy aen 't Hof vanden Key- fer lullen gekomen zijn, t'haerder wederkomfte de- clareren.
Gelijckmede vande vereeringe dewelckezy alle- fints aende Hoven daerfe aenkomen, ter eeren van 'c Landt fullen gedaen hebben.
Ende aen't Hof vanden Keyfer aengekomen zijn.- de, fullen dan voorts gereguleert Zijn tot honden vif- guldens daeghs, ende fullen oock mogen decla- reren vande filveie Servijfen en Vaifellen die zy ter eeren vanden Staet lullen mede nemen.
Sullen tot huys-huer hebben tweelfgul. daegfas.
Sullen voorts in haer Suite buyten verdere kofte van 't Landt yder mede nemen vier Edellieden met knechts en paerden ioo als zy meenen te behooren.
Tot onderhout van 3. Karoflen yder 7. paerden Handt-paerden voordc Heeren Ambafladcurs, ì6. voor de Edellieden, en Knechts, 6 voor den Hofmee- fter en Stalmeefter met hare Knechts, 6. voor de Pg- gien, 3. voorde Trompetters ende d. voor de Ruy- ters, tefamen 6^· paerden met f. Koetfiers, y Voor- ryders, ende 10. Stalknechten, fuljendc desdacghs mogen declareren hondtrt twintigh gul.
Sullen oock gheauthorifeert Zijn om de voorfz 11. Caros-paerden, <i. paerden voor Psges, 3. voor de Trompetters, en dan noch 14. paerden tot de Camer- wagens, z. voorde Smits, een voor den Wagemee- fter, ende een voor den Foerier in te koopen tot lafte van't Landt, en den fclven ten proffite weder tc ver- koopen, latende de verdere paerden tot particuliere lafien.
Sullen oock moghen inkoopen de voorfz Karoflen ende Wagens,en voorts foodanige Meubelen en pro- vifie van Lijnwaet, Ledeksnten, Bedden en verdere nootfaéckelijckbeden als tot d'AtnbalTade zijn ghere- quireert, ende t'haren wederkomfte daervan decla- reren , mits alle 'tgene voorfz is, weder ghelevert wordende aende Garde.Meuble van haer Hoogh Mog
Ende vóór foo veel fomtijdts verlies valt op dé wiflèlen, fai 't felve by declaratie werden afgeleydc : ende fai afte van indemniteyt voor de gemelde Hee- ren Extraordinaris Ambafladcurs in ordinaris forma werden gedepefcheerc.
©en derden Beeft ben feci:ban EuckelBaec ï^o. Jfóofi. <@eDeput. geceppPUeect / bat t)P in geboige/ ΰ e e e cnbé
en OORLOGH, Ί Acht-en-^njeenighfle Boeck. 8^77 |
-ocr page 909-
87S SAK E Ν van S Τ A E Τ
«Eminentie beo? De eecc aen i)tm ten cefpccte ban Ijaec ï <Si8
i^oogl) JlDog. om De coppr^ten Die Ijp ban tijDt tot ■—
tijDt ftabt gljcbacn/ groote cflimemoccfttebanDfn
pecfoon enDe qualitepten ban fijn <t£minrntie/ cnbe
batje bpalieboo^ballenDe occafim Die fotiben traci)·
ten te betupgljen rnbe te bchcacljtÌBljcn. «©af t)cin
Daec op tot anttoocjDt : Dat l)p Ijaec ïjoosljugog.
booj De efiime Die fp ban fijn ©rrfoonmacchten/ trn
ÖoogbfïenDcDebeDanchcn/ enDe bat bp De felbececi=
p^oqueltjch fonbe toillen bccfeeeltrcen/ bat bP bare
i&ooofjJISoB.alommc foubefoethen te Dienen / enbe
altoo^ Die b?icnDtfcbap cnDe ccfpett boo? Dei: ftlbcc
ê>taet fouDe bebonDen / geltjeli ()p (Agent ) fouDe fton»
nen rappojtecen/ Dat bP boo? Defen metter DaeDt baD:^
De betoefen. igp gaf fgn «Sminentie Daec op in 't hojt
totanttooo;Dt/ batbP ban öaeci^oogijJliaog.boo;
Defen tappojt tjabDe Bcbaen / enDe niet nalaten foube/
Dat nocb naDec met De eecfie ^ofi toeDec te Dom/ enDe
foo Diehtoijl^ te becnientoen al^ be Belegentöepbt Dacc
toe foube Dienen, ^ijn Eminentie beeft oocït (ijn in^
tentie omtcent fijn tofbcrfiomliebcliebentecomrau»
nicecen/ enbe te feggljcn/ Dat bie t'eenemael toa^ ban-
genbe aen De fatigfactie Die men brm omtrent eenigbe
poincten/ toaerobecDatmcnbcm baD geDifguifeett/
foube lionien te scbcn.
3^en feftienden I)fBbcn De ï^eecen ban Brakel enbe
anDere gaer ïloogb IBog. ti^ebeputecrDen totbefaec
iien ban Lunenburgh, tec ©ecflaDecinab afcibibcert/
ooelt bcrbolgcn^ Doen lefen feecftece Conbentie / enbe
Daec nebensS een fcpacaet ^ïrtihel/ bp bafc bupben
BcfTooten / metö'aentoefenbe il^eeren .ïlöinifier^ ban
De il^eeren Hectogljcn ban Broniwijck enDe Lunen-
burgh, raechenbeöctobmicmen ban eenÌBbcbanbcc
felbec (Croupe^ in Dienfie ban Defen ^taet, 3©aec
Op geDelibereert sijnDe / i^ gocDt gbcbonben enbe bec>
(laen/ bat De boo?f5. Conbentie enDe apart 'iïrtiftel co»
pielijehBfìefonbrnfouben toerDen acn De Oefament:'
lyclte ipjobincien : met becfoecit / Dat be felbe baec op
bare refpectibr S^atificatien binnen Den tijDt Daec inne
Bee]cp?ejlëect/ ofte eerDer / toa^ 't Doenlijch / tec Bec?
gabecinflbc ban bace ©oogb .lEog. toilDen Doen in=
bjengben; mitfaaber^ foobanigen ojDje fïellennibe
Die boo2|Ïeninee Doen / ten epnbe bat baer dSb. |©og.
quotcs fn DcfeventighduyfentÖijcfi^DaelDrt^/^eefl
berin Debooifs.Conbentie aeevpjeffeect/ fimul enbe
femel neben^ bet upttoiffelen ban toeDec· sffO^ Satffi^
catten/ tenComptoice ban Den #ntfangbec({3ene'
raellacobvan Volberg Qffoucnccct tno0|^t(n tQ^t^
Den ; alfoo be boojf^. fflcoupe^ fonDec foobanigö
pjomptfoucniffementnieten fouben ftonnentiberfto^
men. 5ön be Defectueufe iijobincien/ oocfe Daec
neben^ etnfielijcfi becfocöt enöe aengemaenDt/ bat be
felbe fll^ nocB ten fpoeDigblien enDe fonbec langbec
upt/Iel / immecé ten minften bp {jet upttoiffeien ban
De boo?f5. toebec-jijD^ ïiatiflcaticn toilDen fupbecen
bare Defecten in beaebterfialliBe fubfïDien biecteboo.
een aen De booBb BÖeindbe Bojfien belooft. €nbc
toicrbbenlïacDt ban Staten oociibecfocbt/ ten (Φ
ben epnbe meDehcacbtigblöclt bp be B«nclDe Defec
tueufe ©jobincien nebeni jaec êooflö jSaog. tecoi
opereccn/ mitfaaDec^nafcbcctObccfien cnDe i'eyami^
necen De liquibatie met De op-gemelDe i^eecen Lunen-
burghfche JHàini(iec^ obec be acötecfialli^ fubfïDien
Bbemaecnt/ enDe Daec teglien^ teDcfaTqnecenDetcs
fianten ban De cefpectibe ©jobincien / oocft becbol'
Bbeni botf i^ooflbiiaog.behenbttemaccficn/ toat
baec aen noci) te fio?t foube mogöen fi omen / flljdijiit
meDe boe beel De fcbulDt ban Bereobcrgh toa^S be^a^
genDe/ om fulch^sf fini naDec Die^ aennaenDe gcrefiii
beecttetoecDen/ BDclijcfimen ötbinöen fouDe te öe-
boocen.
^aDec op g^t cappo;t ban be @eecen boti Braeckel,
enDe anbece &aec l^oogb jBofl. ©cDeputeecDen tot De
faecBen ban Lunenburgh Bebelibeceeït jtjnDe : goet
BbebonbenenDebecfiafn/ batOejaSilitie/ Die inse=
boigöe ban De Conbentie bupben met De ï^eecenat
fiiec aentoefenDe JUiniflec^ ban De i©ectoaöen ban
Broofwijck enDe Lunenburgh BCflOOten/ in Dfenfi
ban Defen ^to^tfoitìK obfïftomen/ niet ebfftjupciit
ofte
i5<>8. entte tot bolöofitóiflc bim öcc fdUrc ïScfoIutie bau Dm
____ achtencwiotighltcn^aimatp lactfiitDtB D'(©flrkifn
onöicanöfrcnDiierimicbccUat / ointcmt öe ï^cetcn
ölijicc acntiKfenDeiElnipctgUan btttiioningö ban
Deenemsrcken, möetcn <il)cuc-©0jfi ban Branden-
burgh rcfyectibe af-adcaöt Ijaöbf/1 nOc bienboloötn^
Pt fMüe tKïfocöt αΠε 0oeOe ©fficicn bp De Booflljll-
BÖ«»tIöen iSoninal) cnDe Cbeirc-©ο?(1 acn te toillen
toenlien/ ten tpnöe / bat De felbein De gemaeeltte W'
Ifantien/fooban defenfieal^ mutuele verbinteniflen
Otti cenfeecfiececnbe cenfpoeDio&e©ifcöcfnDe.®a5
öuccfcöap te mogijen bcRonmi/ bepDe ben drie en
twintighften ^anuarp lactiïIcDcn / inrt ben ©eece
Tempie, c]ctcaojbinaci^ «gnüopc ban Den ftoningt)
ban Groot Brittangien, alljicc in Den Hage Bcflooten/
ΠΦ ncben^ ben üoogljfi - Böemelöen ïtoningï) ban
Groot Brittangien en befcn ^tact fouDetoillen boes
B«» / cnOe met bc felbe tot foo falutaicen cpnDe od 't
ffficacirnlle coopececenj Daecobecbcaftemelbeï|ee:
cenf0(ni|IetsSacngljenainenijaDDen te fel)?ijbcn aen
benljooglill-gemelDenHoningö ban Deenemarckon
cnDe Cbc»c-©o?|l cefpectibe. ï^aecop geDelibe*
ceect sönDe/ Ijebben Baceï^ooa&naogenbebcboojs
noemDe l?cct ban Euckd booi be flöenomene nioepte
beDancht".
.ïlSaett toacen tot Regensburgh getneïiten Dat
belICPOn VranckrijckDeflepnop Straetsburgh foUDe
öebben. a©at appatentiebantoaecïjept befcgccuel}.
tengabben of niet / p^oeebeecDen ebentoei foo bette
tentge effecten bp Die BecgaDetinge / bat men De Hcc
iicnbanDienfocbttepecfiiaDecen/ Dat öet tpttoa^
Jbat men op De fecucitcpt ban 't ]noomfcI)e]ti|jch Dact)^
te. ^00 beel men ItonDc hernemen boieeD Dit meëfl
611 't Saltzburghfe diredlorium, in Den ©o?fien ïïaft/
robe bp DeXeeDcn ban bat Collegium, nietfonbec
inpuentie ban 'tBourgondifche toefen/ enbebepjo;
tqrtie ban bien gemaniert ; boc{) of get ben teelten
Ujfl^ Dat men 't Bourgondifche toefen baet onDei; focöt
te mengen/ fton men f toaeclócU gelooben.
^iet tegljenftaenDe / eenige toilDen Doeimijelooben
öat Cljeuc-ment; obec öe JFcanfcljc bcflcpnen b?p
tsat jaloufie begonDe te fcljcppen / foo fionDe men
cbentoel niet betneemen / bat fdn bicectie omtcent
beStijch^-Jdergabaingfj ceben gabenomfultli^ aen
te nemen.
30e <itf)euc-25epcïfcöc JEJetbingen toiecben binnen
Regensburgh, gljelijcit boo? Defen nocl) gecontinneett.
50e öepfecfcDe Jöerbinoljen / 't 3P Datfe tjaec ©oldte»
ten meefl compleet ïjaDben/ of Dat fp Die om Den toep
nigen toeloop biefeop anbece plaetfenfjabben/ toa
ten OEtcangfecctet/ begon feer afte nemen.
©en veefthienden toit'cD in 't «Ìftcuc-Boiflelijcft
Collegium mentie göemaecht ban ben i^eecCatDi=
«aei^ aftepfe nae Saltzburgh, en opI)ct(3rapijtgfte=
l)?acöt / of inen [jet compliment ban toetocnfcftinglie
baneengbclucliigcccp^/ bp Ijem niet befjoojDe afte
leggen ; Doelj tettoijl ban fyn aftcp^ geen notificatie
aen De ©ecgabetingije toa^ gDcDaen / enDe fgn (limi=
nentiebpDe<!5i)eDfputeecDen nptbedrie EeDen Dcc
sRijcft^-^tenDen/ nocfj eecd obet veerthien Daglien
toa^ be»focDt fijn cep^ upt te toillen fieHen/ en De ©ec»
oaDetingIj bp te toillen blijben ; toiecb alleenegoebt
gljebonDen Datljet MentzfiiTche diredtorium bpbifïte
aen fgn Eminentie D'intentte omtcent bctaftepfen/
cnDe boojnamentlijch betoebechomfi ban fdnCmi^
nentie/ fonDec en boo?t^ öet compliment naci;göe=
toooniiepDt afiegggen fotiDe.
^en vijfchienden i^ De jiBcntsfifcfteSifgefantc ten
fïneboo?f5. ten ©obe geteDen / enDe ijeeft betWatingö
ontfangljen ban Dat fiin dEminentie banmecningt^
toa^ acht ùag^ien na ftacffcljen toieDcc tot Regens-
burgh te sü'n.
Sfilboocen^ fijn Eminentie op Den vijfchienden
boojfj. De cep^ Ijecft aengljcbangen / Deeft Den ^tgent
Bruyningh bp fijn «öjnincntic/ alfoo Bp öem fijn repfe
vier of vijf Dagen te booten öaöDe gecommnniceert /
De bifite betfocöt / cnDe becbolgen^ naec betgunninge
af- gBclepDt / in ben naem ban Baec l^oogg Mog,
oDeiucIt op Detep^gctoenfcbt, CnDe nae bat Hp fsn
-ocr page 910-
en O O R L O G Η, 'tAcht-en-'veertighfieBoecL·
fai moeten daerwefen,gelijckoock de voorfz.Militip i6<Ì8,
tegen de fel ve tijdr aldaer fai moeten gereedt ftaen, in '
ftiet om te konnen marcheren ende behoorlijck over-
genomen te worden, ende fai de foldye van de felve
tot latte |van baer Hoogh Mog. beginnen in te gaen
van den dagh af dat de voorfz. afleveringhe fai z.ijn ge-
daen > of wel van den tij Jt af dat de voor/is. Militie tot
d'afleveringe gereedt lal zijn, in cas haer Hoogh Mog.
buyten vermoeden > nae expiratie van de voorfz, tieu
dagen in mard moghten wefen, om de felve t'ontfan-
ghen ) ende dat de paffen over den bodem van andere
Prlncen fai verfocht ende geobtineett worden cotijiia-
éium by hser Hoogh Mogende en meer-ghemelde
Vorften.
VI.
Dat met ende nevens d'ove rie veringe van de Mili-
tie aen haer F. F. D. D. betaelt fullen worden alle d'ar-
rieragcs tot voldoeninge en executié van 't voorgaen-
de Tra<itaet van Alliantie j ende dat boven dien ten
fel ven dage van weghen haer Hoogh Mog, in Banck-
geldtgefourneert fel worden de forame van fiventigh
duyfent Rijckedaclders.
VII.
De bovenftaende Conventie fai ten weder-zijden
geratificeert , ende de Ratificatien daeroveruytghe·
wilTelt werden binnen den tijdt van veirtitn daghen ,
of eerder, foo 't doenlijck is, ende fai de voorfz .Mi-
litie daer op vervolghens aenftondts, fonder eenigh
dilay > van wegen haer Hoogh Mogende af-gehacldt
Worden.
Γ
Ua^ht de» fefiitvde» Maert feSlien konàert ttht at
Jefligh.
^ïIBoeiaeiijet tweede Krttfeel ban De Conbentie/
tuflTcften De ïleccen Staten €5cncrael Dee Vereenigh-
de Nederlanden , cnDe De Heecen Georch Willem
enDeErnft Aueuftus, cefijcctiüe 25ifl(fiop tot Ofna-
brugghe, inDeTgeCtogen ban Bronfwijck en Lunen-
burgh aen-gegaen enDe geflooten / obec't obecnenicn
ban eenigfje JIBilttfc te boet mbe tc paecDe/ gecou*
φ^ί in tecmen/a!^ boIgDt ;
DAt de voorfz. Militie te voet ende te paerde in
vatten dienft van haer Hoogh Mog. fai over-
gacn ende cohtinuetea den t^dt vanfes meen-
den , ende na expiratie van de felve in dienft van haer
F. F. D. D. wederkeeren in foodanighen ftaet als de
felve tegenwoordigh fai woiden gelevert ; foo is noch-
tans by dit feparaet en fecreet Artikel, 't welck van de
fclve kracht ende van 't felve efFeö fai zijn, of in dc
Originale Conventie van woorde te woorde ware ge-
infereert, veraccojrdeert ende verdragen, dat de voorfz
Militie, in dienft van haer Hoogh Mog. over-gegaen
zijnde, oock na den tijdt van de voorfz./es maenden »
haer Hoogh. Mog. fulcks begeerende, daer inne fai
continueren, foo lange tot dat haer F. F. D. D. fullen
oordeelen ende verklaren de felve in haer eygen dienft
yan nooden te hebben,wclcke verklaringe het de felve
viy fai ftaen t'allen tijde naer expiratie van de voorfz.
Jes maenden te doen, ende of dan faecke ware, dat
de voorfz. Militie invoegen als vooren, na expiratie
van de voorfz,/is miendcn tot haer F. F. D. D. mogh-
ten te rugghegaen» otnme die voor eenighen tijdt ia
haereyghen dienft t'employeren. foo langh de tegen-
woordige ongeleghemheyat fulcks moghte komen te
vereyiTchen , en det meer hoogh-gemelde Heeren
Vorften na dat de voorfz. Militie tot haer wederom te
rugh gekomen foude mogen zijn, wederom quamen
te refolveren fich van de voornoemde Militie te wil-
len ontlaften by licentieringe, ο vergevinge aen eeni-
ge andere Pxincen ende Potentaten, ofte anderfins,
dat de felve in fulckencas, fonder eenighe vordere
capitulatie daer over te maeclien, ofte eenige pennin-
gen daer voor te bedingen, eerft ende aivoorcns haer
Hoogh Mog. aen geprefeateat worden, ende haer
Hoogh Mog. fulcks begeerenden oock wederom ίο
haren dienft efTeaivelijck overkomen fullen, daer te-
gens oock by redprpcatie goedt ghe voaden ende ver-
4ttttx accor-
ban öE tetaiinsöÊDccfalöpm/ nocljte tenccQuacoe
ban be iBilitame ^ifctpltne ofte ^urifotctic/ cnùc
'tflöenc öact öan tKpenöeecöc/ geobfccöecct fouDen
biettien eentge anl^ece al^ acljtccbolgenl enöe
incanfojmtteban De / ©faccaten enDe öeofe»
meuten / öientfwitbcn alütcept^ gcarceflccct oftenocö
t'accefieren. ^at boo?t^ oe callatie ban be fiooglje
enDe anDece JÜ^iIitaice functien fouDen fiaen tee Difpo-
firtebanDe^tatrnDfccefpeciibe i^jobmtten/ op Oe
üjeiche De boojfs. Witie fouDe toecDen gerepactleett.
aen De ggemeibe ^jobintien gecetomman:=
Deect / fao toanneet eenig&e Cljacge (n De bop?f5.
litfe quam tc baceten/ Daec meDe te boojflen een andec
»0(ficiec onDet De ftìlbe lOilitie öicnenDe.
^ere Conbentie toa^ ban ingouDt al^ boïgbt :
DAtde Heeren Vorften van Bronfwyck en La-
Heniargh. fullen overgheven in dienft van de
gseri70. Hoogh Mog. Heeren Staten Generaci der
JiP.oS' Vcreciiighde Nederlanden de nombre van irieduy-
ï?t H. g®rengeert ondft drie Regimenten ,
Bcii" aii Officieren daer toe gerequireert, op den voet
23;οηΓ' eia Volgens d'ordre van defe Landen, mitfgaders drie
iDijift f c. Regimenten te paerdt, macckende te famen de nom-
«110««'.- brevrnfeiHenhartdercueenie» Ruyteren, gecompo-
iKriKe- feert yeder van die uyt fes Compagnien, de gerequi-
mt!i uaii reerde Officieren daer onder gerecckent, in dien ftaet
^*"»· als de felve tegbenwoordigh zijn, en namentlijck de
de Lieutenant Collonels daer onder begrepen , alle
gemonteert ende ge wapent na behooren.
Dat de voorfz. Militie te voet ende te paerdt in va-
fkn dienft van haer Hoogh Mog. fai overgsen ende
continueren den tijdt van fes maenden, en na expi-
ratie van de felve in dienft van haer F. F. D, D. weder-
keeren in foodanigen ttaet, als de felye tegenwoordigh
fai worden gelevert.
III.
Voorts is mede verdraghen, en hebben haer F. F.
D. D. belooft, in-gevalle deghemeene faecke foude
vereyfchen, dat binnen den tijdt van de vooriz fts
maenden, of foo langhe de voorfz. Troupen in haer
Hoogh Mog. dienften moghten continueren, de Mi-
litie behoorde verfterckt te worden , dat als dan haer
F. F. D. D. wederom van nieuws fullen werven, ende
hare Militie verftercken meteen foodanigh getal, als
fich als dan haer Hoogh Mog. met hare Doorluchtig-
heden alvooren fullen verghelijcken, ende over'rge-
requireerde aenrits-geldt vereenigen, onvermindert
nochtans ende fonder prejuditie van de quadruple Al-
liantie den v'^fen twintighfiert Odober fefihn hmderf
Jes en fifiigh geflooten. ^ ^
Ingeval, geduyrende de voorfz.yi-f maenden > of
wel na date van dien» in tijde dat de voorfz, of andere
Troupes van haer F.F.D.D. over-gheaomen, in
dienft van haer Hoogh Mog. fouden mogen zijn, het
cafus moghte komen voor te vallen, dat haer Hoogh
Mogende geobligeert waren in krachte van de voorfz.
Alliantie fecours aen haer F. F. D.D. toe tefenden,
foo fullen haer Hoogh Mog. de voorfz. Troupen in
minderingc van 'c voorfz. fecours haer F. F. D. D. k-
ten toekomen.
V.
Dat de meergemelde Militie te voet ende te paerdt
fiü afgehaelt ende herwaerts geconduifeert worden tot
lafte van haer Hoogh Mog, tot welcken eynde de fel ve
eengequalificeert Officier fullen authoriferen of af-
fenden, om de voorfz. Militie op ofte omtrent de
grenfen van haer F. F. D. D. behoorlick t'ontfangen,
ende na de Frontieren van haer Hoogh Mog. te ghe-
leyden, welcken voorfz. Officier binnen den tijdt van
tiot daghennae d'^ytwUTelingh v«nde lUtiacjitien
-ocr page 911-
88ο S A Κ E Ν van, S Τ A E Τ
,ν'/β accordeert is, dat by foo verre rtenighen tijde eenige wn haer Hoogb Moghende Troupes m ghelijcker-
van tiaer Hoogb .—^------
wyfe aen haer F. F. D. D. over-ghelaten móghcen worden, mede voor een gelitniteerdea tijde, dat in fulcken cas de voorfz. Troupes, aihpeweJ oa expiratie van de voorfz. tijd wederom in dienft von haer Hoogb Mog. over-gegaen zijnde, indien liaerHooghlVlog. naderhandö refolveren moghten de voorfz. Troupes ce licentieren, of aen eenige andere Princen ende Po- tentaten, ofte anderCns oVer te laten, de fel ve mede, fonder eenige nadere Capitulatie daer over te maken, ofte eenige nadere penninghen daer vooren te bedin- gen, eerft ende alvoorens haer F. F. D. D. aengepre- fenteert worden , ende de felve fulcks begeerende, oocli wederom in haren dienft effeftivelijck overgaen Meo. ;
iPm een en twintighften ööec acn ίφ Sfcommit» tecït ben ©ecc ban Zuylenfteyn, Eieutenant «©enes taflban Oc^nfantccpe üanDefcn ^taet / ommcaf teaaen öaïcn / en ftettuaect^ te BÌJ^epom öe Lunen- burghfche (CtoupE^/ De taeicUe in BeüolBÖe twn 't bobcn(Ïacn!)e ü^ojcct ban Conbcntie ban tien feftien- den Defe^/ in DiEnfi banöEfcii^taetfiontienobette hamen 5 Belijdt oocfeùrnCoinmiflatigRofaBetom» initmrt tokcö/ omonbecOEöitEctiebanbenacmdi δίΠ ^m ban Zuylenfteyn iJc bOOifS- (iilïonpcn te
nionflccfη / boinen^ öe #Iaccatni ban 't ÉanDt : tot
. ... ......
lllUII14Lkl.t« / ^.................
tDclchen CËtnöe boo; itenlie&en öe nooiiiBe Commiflien en Cceöentialcn met De bojDcce Depefcöe^ Daec toe fpectecetiöe) geöe(>cfcijccct ioiecDcn ; oocft aen bepöm aöefcöicüm/ öatfe öaec totOe boo?f5.cepf0 p?epat:e» tren fouQen / tot ineiaien cpnOe I)un ηιεΐιε ^ορρε ban 'e vijfde HctiftEÏ ban 'tbofljfs. pjoiectban Conbentie toe-Bijifonfin i^/ om te fïrechin tot Dee fcIbecnaE^ ricötinaf. Cn bJictDfn De J^iicen ban Braeckei, en anöfre ijaec fêoofll) Ulog, .(©Ebeputetcbm tot be faec=
Jm banILunenburgh betfotöt t'obecIcBflijÉn/ toat
afnbfnmfcc-flebacötw l^cec ban Zuylenfteyn mbe Commiflattó Rofa, tot βηηηε naecbece infïcuctic in 't uptboeceii banljacen lati in befen foubebe^oocen tnebeocgebcntEtoojbcn. ï®Dbet# i^ bec(laen / bat Denjgcec ban Beverninghgeaüt&atifecttjbuöiÊ toojs Den/ omme met be^eecen flicc aenöjefEnDcii©ini= Icc^ ban bc ifccccn ©ojfim ban Bronfwijck en .unenburgh oüec bepalfaaie bet Ccoupe^/ metten oeboïgöe en aenftlcben ban bien/ te concectecen / enbe ijaecbanrappojtteboen i enbe bit aïïeg" onbei;mjn= üect enbe onsepiejubiciecct be b?pe beïibecatien ban be eefammttijcfte ©jobintien op 't boojsccoetbe ®?ojcci ban Conbentie ban ben feftienden Oefe^. ^eé ii noc&maei^ aen begefamenttöcBeP30bintfenBefcf)jei ben/ bat be feiüeaï nocïj foobaniae o?ö|e peöec in Den Öacentoilöenfïellen/ e» bte boo?fieniuge boen/ ten cpnbe bat Ijaec <i5b. .tl^og. quotes in De feventigh duy- fem Jiijcft^baelbec^ / iijeebcc fn 't fefte ^ctiM ban 't ineec-gefepbe ©^ojcct ban Conbentie eeeppieffeetti tnitfgabec^ Öaw Defecten inbe acötecftalligljE fuM' bien 7 öiec beboocen^ aen De öoogï) gemelöe " *
lifllje fante of mangel/ Eeeitjcft enbe in baecen gelbe ten Comptoice ban Den ©ntfangec genccael Jacob van Volbergen gefotimeect mogöten toojDen/ aifoo fieboo|f5, (Ctoupen / fonbec be plompte bolboeninge ban 't een en 't anbec / op ben gftefetten tijbt te boen / bolgljen't vijfde en fefte HlitiM niet en foubenfion» neti obec-Qcnomen Uto^ben / en bat niet te min De fols tijae ban befelbe tot lafle ban befen ;s>tect ban wén tijbt af foube beginnen te loopen.
<©acR ben twee en twintighften becfiaen te comi mittecen benJ^eec ban Ameronge, om in qualitept al^ C]ctcao?binaci^ ©ebeputeecDe tipt Bet mibbel ban Ijace fêaosï) »og, ©ergabecinge/ qmtcent ben ©eet SSiflcijop ban Wunftsr Sfemplopeect te tuecbcn/ omme ben bienfl cnbeb'tntcefï ban befen ^taet dh Daecbjaet te nemen : tot toelcften epnbe ben feïben Heet ban Amerongebecfocöttoiecb/(ïè totbebQ0ïf5 tepfe t'acclameccn enbe iiewtrigò te öoubra ; Böe^cft |
oocft b'ï^erc RipperdatotBuyrfe, enbeanbcceBacc i6ó8
©ooglj Mog.iöebeputeecben tot be saiïitaice faecs -_^
ften becfocöt toiecben een Concept ban ginficiictie booj beboojfs.SSefenDingDe ten fpoebigjbfien te foj- meten/ enbe baec ban tappojt te boen.
©en vier en twintighften i^ tec ©ccgabetingfie gea e^Ijtbeect / oocft geiefen feftec Concept ban ^Inücuctie boo^ benzeel: ban Amerongen, gaenbeinriuantepc aI^€);tcaojbinaci^ (j^ebeputeecbeuptbet mibiielban " latre j^oogg JH^og. na ben Heece SSiffcgop ban Mun. ier. i©aec op gebdibeceect jijnbe/ i^ be boojfj. fSn^ flcuctie getiouben booj geaccejleect / bie nocg fïaenbe ^ecgabecinge ggefïdt Ü in ganben ban ben gemdtett l^eet ban Ameronge, Debjdcfte ten fdben tijbe j^n affcDepbt ban Baec l^oogf) IBog.genomen enbe boojc afgeIeg&töeeftben<tEebtbanfHpbecingIje/ becbat in BaceüoogB JlI^og.ïSefolutie/ ban ben thienden^m gufl^ feftien hondert een en vijftigh, baec op I)P 8e· balibiceect enbe Bbelucftop fijn cepferöEtoinfcbti^; metcecommanbatie/ om ben btenflbanbenSanbe allentgalben nabeBoocentebetcacgten. Ïlecbenbe iDijbec^ be noobigfje Ccebentialen / met enbe neben^ be becbece SCcte^ ban inbemnitept/ ad omnes popuios, b?pDom ban Eicenten / al^ anbec^ / ten bcgoebe ban ben toel gBemeitcn ï^eece ban Amerongeii Bebcpe= fcBeect/ oocft fonbec tefumptie uptgegeben.
inbeten baegg^ i^ bécfócBt ben iSaebt ban ^tà' ten/ bat Baec C.booj enbe ten beBaebebanbei»eec ban Ameronge, bp pjobifle toilben boettbepefcBecen/ ©Ibonnantie tec fomme ban tweeduyfent gulben/ oocft be noobige ojbie (idlen/ tot B^t gene ben gemds> ten Jgeec ban Amerongen, booj 'ttoeftomenbe bfc^ bec tot uptboecingBe ban be feibe SSefenbingge ban nooben foube Bebben.
3&en negen en twintighilen toebecop'tfiEapfjt getoeefib'aenbiebingeban Cheur Palts, ( toaecban ben liaebtban Staten Baec ilo. Mog, ben vijftien- den notificatie gebaenBabbe) omme bpboojtganad ban een minnelijcft accommobement ban be^felf^ biffecenten met ben HectogB ban Lottharingen, eenige ban fijne itEcoupen obec te boen in Dienfl ban befen ^taet ; namentlijcft een fiïegement te J^aect / gecompofeectuptfesCompagnien/ alle uptgefefen bofcft / aBebjapent enbe gemonteect naec beBoocen/ enbe op ben boet al^ befen ^taet sBebient toa^ gaee m^ilitie te tcactecen. 2©aec op gebelibeceect jitnbe/
Bocbt aBebonben enbe becfiaen/ te becfoecften ben iKaebtbandiate/ bat Baec aSb. aen be3@oImacB' tigBbe/ ofte geautBocifeecbe / ban ben BooaB-Bemel* Den Heec CBeuc-®o;fl toilbe tec ganben boen fieilen be capitulatie / baec op boo; befen anbece Ccoupen in bienfl ban befen ^taet obecgeeaen ofteaengeno· men jijn aBebieeft / mibtfaabec^ De ^lijflc ban De fol< bpen/ baec öp De Hooft/ enbe minbece (@ficiecen ban be IHilitie/miefgabec^ be gemeene folbaten Biec te Eanbe boaten militecenbe : om baec op ben nabc< ren lafl banbenmeecBbOQB-StmeitenCBeuc-I^ojll te mogen l^ojbecen.
b'^nbitatie ban €Beuc-S3;anbenbucgB tot be €ciple^l{iantte biiecb ggebaen op ben dertighilea boojboigBenbenS^^ieft
Omlmhtigh^e,
Na dat den Koningh van Greot-Brittattgie» > ea wy, in 't laetfte van 't voorleden, ende in 't bc- ginvanditloopeodejaer, onfe gedachten met ^ ernft en yveruyt een oprecht ende vrede-lievend ge- gj^fj moedt, liaddea laten gaen over de teghenwoordige omttw conjundie van tijden ende faeckeo in Europa » ende infonderheydt in de ngeft-gelegene Proviatien, heb- jj^; ben wy den drie entvintig^eni^awty leftleden, met den hooghft-gemelten Koningh van Groot-Urittm- gie» j alhier in den Hage ghemaeclct ende geflooten t een nieuwe ende mutuele Conventie eo Verbintenis tot bevredinge van de Spaenfe Nederlanden; en noch voor uy tgang van de voorfz. maendt ianuary daer van door cenigheHeeten Gedeputeerden uyt'ec middel
yaq |
-ocr page 912-
tóóS" ™ oï^f® Vergaderinghe kennis ende communicatie _ laten gheven aén U Cheür-voïiftelijoke Doorluchtig- faeyts alhier aenwelende Minifter > met recomman- datie van by ü CheurTVOtftefijcke Doorluchrigheyts alle goede OfEcicn aen te wenden, ten eyndc de fel ve bewoghen mocht werden * fich in "t gheneVèofA. ie, nevens den meer hooigbii>;gi;emeltea Koniogh van Groot.BritfafigU/tjeade deiea Staet te voeghen, ende tot foo Chriftelijcken grooten werck, endefalutairen eynde op 't efficacieuft« t«co^ereren 5 Den gemel- ten U Cheur-vorftelijcke Döorluchtigheyts Minifter heeft de voorfzoafe recommrnidflÜÈ wel segeHomtn j maer viry fien tot noch toe dien aengaende Xj Cheür- Vorftelijcke Doorlucbtigheyts fentiment endegoede meyninghe , eodeinteiitie, metverlanghenteghe- moet ; ' ^de na de meel den tljdt feer verre begint te gaen, de Soomer te naderen » «nde dit de reden, die den hooghft-gémelten Koniógh van GroofBrittan- gien, ende ons, tot b6t maeckep'van de voorfz. mu- tuele Conventie, ten iine als, boven hebben geper- moveert, nu meeralsodyt tèvoorenmiliteren, en vandagh tot dagh aenwallen, fulcksdattebevreefen ftaet, dat den Oorlogh in de Nabuyrfchap wederom heftigh faUengacD, ende wel iichtelijck doör een ine- vitableneceffiteyt, de gamicheChriftenheyt inden felven Oorlogh fai implicèren > indien daer in niet tijdelijck voorfien en wert^ metgbmeene macht ende eenparigh beleydt van alle de gene .die haer daerby vinden geiptereflèert; foo hebben wy hoogh-noodigh geacht, U Cheur-yorftelijeke Doorluchtigheydt, 't gene voorfz. is, mits defen, te rememoreren, ende te prefenteren > oock vrtend-nàbuyrlijck te verfoec- ken, dat de felve de importantie van de faecke, die van feer verre inüchte is, naer fijne hooghftewijsheydt gelieve te conlideren, ende ter harten tc nemen> ende dien volgens als noch fonder cenighuytftel, mede te treden in de voorfz mutuele Conventie ende Verbin- tenifle, ende met den Kooingh van Groot-Brittaugien ende ons, onder Godes zegen, tot foo falutairen eyn- de, de bevredinge van den iConingh van f^ranckrijck ende Sfan^n. op 't efficacieufte te coöpereren ; Wy hebben den meer-gemelten U Cheur-vorftelijcke Doorlucbtigheyts Minifter, ^oOreenige Heeren uyt het middel van onfe Vergaderinge op nieuws laten recommanderen, defe onfe iterativegoedemeeninge, ende intentie te willen feconderen, vaftelijck vertrou- wende, dat op het een ende ander ten fpoedighften de gedefidereerdeeffeàen , ten beften van de gantfche Chriftenheyc, volgen fullen. Waer toe ons verla- tende,
Doorluchtighfle, ére· Inden HigeAmdertighiien Maert, JeSiien hondert echt en fiiiigh.
derden Qgegoojt fiet cappoit ban be iHeeren Ripperda tot Buyrfe, tnöe onDece öaet HooQti moa- <0eDeputeecùe tot be JËHiceice faec· hen / acbtecbolggen^ Dee felbec iSefolutie ban ben dertighilen JBacttj; sebifUmt enbe gee^minitct ftebbcnbefecchet; Pjoiectbantepectitie/ obecbecc:· fpectibe$;obincien ban i^oupt^/ bctoelche fion= ben obcc-gfienomen te toecbenban be Bobden ban Bronfwijck enbe Lunenburgh , mitfuabec^ ban be berbere Itèilitie/ ten bienfie ban Den Eanbe aen te nemen. J^aec op oebelibeceert jijnbe / t boo^fj.
ban repartitie ocDóubenboo^aearrefleert/ Seldcb be feibe gf ec nabols^be/ ban bjoojbe te tooojbe flaeteeinfeceect. j
Repartitie -uan 4e verwacht werdende Lunénburghfche7fi>»/M, midtjgadets •uan de Troupes noch verder te werven , ingevolge van hare Hoogh Mog. RefölH" tien vm den feventiendpii, negen cn |
twintighften, ìw^ì-dertighften Mart ij y idtiS. lèftien hondert achten feftigh. '
GELDE R L A k D ï ; '
' ίΐ:
"jSiw ördlnarii Compagnie vaft ^e Lvnenlurghfcht Troupa - — 88-a8<ij-o
., : ' - Ter'Joöpende Maent
1074 —17—ej ' ^ ' - Vott-volck.
làeefòrdinaris Compagnien van de Luneniurghfche Troupes tot 58 man en ·—> 1394— ijji- 1788
l^er gédetafcheerde Gompa- gnienvanjfimanende —> 1471— J84.— 5484.
Set Compagnien
Ter loopende Maent
Sgjjo-
Suplement in gelde
I. Somma grofla
Sis>5—■ I—■ O
HOLLAND T.
Ruyters. '
Tvee Collonels Compagnien van de LuTtenburgh- fche Troupes tot 58 Ruytets, ten 4a daghen giyy
Thie» ordinaris Compagnien van de voorfz. Troupes tot 88 Ruyters en iiiy > ten 4» dagen — SSo-agdj-o
1075-3+94.0
Ter loopende Maent
2^303-ly
HO L L A Ν D Τ.
Veti'Volti.
Ee» Collonels Compagnie van de Ltmenèiirghfihe
Troupes - ---— 118- liitf-io
Nigen ordinaris Compagnien tot 08 man enig 94 ο
De Compagnien Collonels van de tìeetliltrtz. tót
iiy^ iy8l— ο
Vijfthien Compagnien tot $6
Koppen tot 1371 - -- 144.0-105:55'-ο
Drieea dertigh gederafcheerde Compagnien van 96 tot 1371. 3158-4^143- ο
f723-8iyjx-io
Ter loopende Maent.
jrsioljo—lö- 5,·
Tra<ftementen. DeHooft-Officieren van de vier bovenftaende Re-
gementen tot 385·". .--15-40
Supplement in géide ^74—— 6—— 5»! II. Sommsgroflk
86178—i8ri- y
ZEELAND T.
; ·
Kuyttrs,
·■■ · I s ' ·
JEe» Lvneiàurghfihe Coapr·
gnie --- - «8- zSif- β
Ter loopende Mtènc
2.074—17— ej
cn O O R L· O G Η , V Acì^t-en^'veertighfie Boeck. S 81 |
I . '
-ocr page 913-
S;A κ E Ν van S Τ A E Τ
Ì608.
JEf» Lufuttiitrghiehe Colloneìs Compagnie
ιϊ8- ι6ι(ί— 10 Vier Lunenburghfe ordinarii Compagnien toe 98 Man>eni39i 39^-5576
f^gedetafcheerde Compagn. tot Man en 19 71
+80- 68^5
Ben gedetafcheerde Compagnie tot 71 Man
71- 1054_
1061— lyioi— 10 Ter loopende Maont
lOpJiSi—12- oJl
Traöementcn. Denjf/Hooft-Officierenvan'c bovcnllaende Re- gcment
Supplement in gelde lyö— i— ιι,ί Ili. Somma groffa
1357a-la- O
UYTRECHT.
Ruyters.
Een Compagnie Cc^onels van de Lmenburghfihe
Troupe» --- - 98- ji+y
Ter loopende Maent
"77—li—
Het · vohk.
TantLunenhurghfcheotdixmh Compegnien vans? Koppen tot 137+ — 196— 1788
Vttr gedetafcheerde Compagnien tot Kop. pen tot 1371 r— 384.-5484
f8o.- 8171
Ter loopende Maent.
j-950 — iz- TraöementeD. Een Lmtnhufghfe Coilonels te Peerd — aoo Een LieutenantCollonel — 80
Een Majoor —■ — 60
Suplement in gelde 10- i- s>i
IV. Somma groffa
86i8— 7— ζ
VRIESLAND T.
Ruyters.
KenLmntnhrghfe Compagnie 8ί— aSiy Ter loopende Maent
2074- 17- J
Vbet-vthk.
Seve» ordinarii LunenBurghfcht Compagnie van 98
Koppen tot 139+ ---6^6- 9758
.rfc/{ifgedeta<clicerde Compagnien νβα^ί Koppen tot 1371 <—■ — 7Ì8— 10958.
Ter loopende Maent
IJ009—18—ro; Supplement in gelde ijg—χ—i,»
V. ^umniB grofla. |
Eea iMntniarghfi ordinaris Compagnie 88 - iSiÌy γ: Ter loopende maendc.
; 'v ' PietFolck.
Eieiawftiai^iyj ordinaris Compagnie 98 -159+. Taee gedetafcheerde Compagnien tot Koppea tot 137/ I9X - 174.1.
ajo.
tl h Ter loopende maendt. Supplément in gelde 207 — 6
■ 10
V I. Somma groffa.
S%77 — 10 - 3.
S T A D Τ en LANDEN. Ruyteri.
EmLuriexiurghfiCompigaiü 88 — Ter loopende maendt.
2074 — 17?
Voet-VoUk.
£«0 Coilonels Comp. iiS -1616- le
Eeat l^nnenhurghfi ordinarii Comp. 98 - 1394. . Vier gedetafcheerde Cotupagnien van 96 Koppen to'1371· 384 ^4.84.
öoo — 8494 10, Ter loopende maent.
fiiyi - ly — 5 Trattementen.
Een Lunenbnrghfe Collonei te voet 200
Een Luytenant Collonei 80
Een Mejor 60
Supplement in |elde 150
8(Si8 - 7 - 2. DRENTHE. VeetVoïck.
Een ordinaris Lunenburghfe Compagnie 98-1394 Ter· loopende maendt.
Tra<acmenten. Twee Lunenburghfe Quartier- meefters Twee Lunenburghfe Provooften.
^tttfatie te manen/ af^ ten aenfirn
\
1009
yo 40
Supplement in gelde 573 Vin. Somma Gre
Somma Grolïa.
1478.
Cnbe biiecben 6ε ®;ob<ncim tucfocgt / e^c Öoe lifbo:/ iramec^ ten ianeSltoi binnen ötn tijot ban drie bogen / De Capitepnen/ aupintant^cnOi 3@aen&;iel)^ ban tie g^etafcgeetbe Cbrnpagnicn/ ingbebol^ge ban&eboojf^cepactitie t'elieeten j cnDe aijbo be geel^ectbe ^apltepnen àen gaec genbc öeftent te matcfirn/ ombecbolsöeniambm
O V E R - Y S S E L.
Reyterf. i "j |
3- »·
-ocr page 914-
en OORLOG Η, Ί Ackt-en-veertighfleBoecL· 88 j
bflwttó i^crs ©iIbtmacrfcIjalcR Wurtz taa^ Bcac^ ^ rrllfcct ; oocft toijücc^ De ϋοο|Γ5 Capicrpncn te ijoiiDen om fuffifante cautie boo| De i©fcf-öel&rcen· teficilen.
©ocftjieblimlic^cüKn banBrakd / inöe anöece I]aec@oo8bJi@og. <i!5eDct)iitecc&pn tocöc falicnlian Lunenburgh flccapuoitcfct / Dflt l)afC in boï= Ooeninae ΰαη Dee fcIUfC Kcfotetle ban Den een en twintighften j©att0 IrflleDcn / in confcwntie OC'^ toeefl toaccn met ernige ï^ccccn <©ecomniittc«Dtn uptDen SaeDt ban Staten/ omfaDjiiHecen'tflee= ne nooDigl) fouöc 3t)n tot D'oürcneminge ban De (Ütcaupeg in De conbcntie ban Den fefthienden JlBactp lepieDen tufleöen fiate ï^oogD Jlfêog.enDe De ©o?= (ïrn ban Lunenburgh opgecicfit gemelt : aï^ ooth 'tgunttot'tbcrtcrcft ban DeJ^eec ban Zuylenöeyn, bieeDec gecFpjcffeect in De boojfs öace i^oogf) iBog. üÏefoIutie luietDt geccquiceett. }@aei: op geoeübcreert SÉlnDe/ i^ aen Dm i^ecccCi)enc-Bo?fi ban Branden- burgh, mttfgaDcc^ acn De^cccc^iffcfiopban Mun- fìcr, Den (étabe ban Benchcm , en&e De iSegce; Cinge ban Minden gcfcöiebtti/ Dat Defelbeccfpcc? tibeldchonbefYuactt beilDen^gn in'tbecgunnen ban Den b?pen pa^ boo| fooDanigge 3^oIc6ecen / foote boet al^ te paecbe/ al^ liace il^oogl) Hgog. ban De Öoogljfl-acnicIDe i^eecrn 3®o?|icn ban Lunenburgh nbccnemen fouDen. i0 €opptban Den25?ief/ Die aen Den BoogH-gemcIten ©ecre 25iflcöop ban Munftergefcöjeben toietbt/ oocft gefonDm aen Den l^eec ban Amerongen, e);ti:ao;Dinaci^<!ScDcputeccDe upt Ijet miDDel ban ïjaec ilo.naog. fficcgaDttinge aen Denfelbenieccc SSilTctjop/ om te fltechen tot fijne naticbtinge: oocft metbecDeren ία(ί/ Dat fijn ftnflige inftantie biilOe Doen aen Den nieec-gefepDen ï^eece 25ijtci)op/ ten epnDe fijne ©ojflelijcft Φοο?Ι: peg cathegoriquerment toiilDc becftlacen : of DpDcn becfocijten pa^ tnilDe toefiaen ofte niet ; enDe Dacc ban obec Dagü enDe nacijt fiate )|oogfi .fifòog. ltcn° niffe geben. (£nüe tmecDt Den liaeDt ban Staten oocft becfocfit/ Dat fiaecC. in allee plenafirtcenbei bou^ tot Zntphen tuilDcn Doen bjengen De l^onton^ / Die tot Dordrecht üjacen / om geijjupcftt te toec= ben fulcft^ enDe Daec Den nooDtfouoe mwn 6omcn tebecepfcfien/ gelfjcft oocft ban fiaec ocDinaice bigilantie bectoacfit tuiecDt/ Datfe iiico naecZuc- phen fouDen laten bcengcn / 'cgenc totD'3tctilIecpe nooDigfi i^·
» jngeDet^gefioojtecniSappoct ban Defelbeüccten fiaecl^oogfi jIQog.({EicDeputcecben tot De faften ban Lunenburgh j gebifiteerc enDegeepaminecctfiebticn· be De HSiffibe ban Den iSaet ban i^tate/ gefc()?c= ben inDenïlage Den dertighften i^aett/ fiouDeuDe petitie ter fomme ban hondert veertigh duyfenc gniben/ Detoeicfte aen Dc jFwcflen ban Broniwijck tnDeLunenborgh Detaelttuecben} nocfi i^ tcc ©fCs gaDecingfie gecifiibcect D?ie Difiincteg>tatcn/ ban't gfiecnebpDe cefpectibePjobineien betaelt/ ofteon» örtaelt i^gebieben/ ccclieljjcft op De twaelf hondert duyfent gniben totbccfieccftinge ban De Militie fiiec beboocen^ gepetitioneect ; ttoeeDen / op De vijf hondert vijf en tachtigh duyfent fes en twintigh guIDen j enDe ten DecDen <φ De twintigh hondert duy- fent guIDen tot becfteccftinge ban De militie al^ boo^ een bp petitie fuppletoic becfocfit. Ïl^aec opgeDe^ libeceet sijnDc/ goet gebonDen/ Dat De boojfj H^ftïbe ban Den toelgemelDen iSaeDt ban^tate/ mitfg^cc^ De gemaecftteD^ie Staten gefonDenfou^ ben toecD^it aen De befectuenfe j^jobincien / Doecinne gementioneect/metgantfcfi fecieu^becfoecft enbebe!> oeecte/ DatDefdbetenfpocDigfiflen enfonbeclangec uptfïel fiate Defecten in De boojfs refpectibefomnun fcoUDen fupbeccn.
b'geec ban Amerongen ban fifec bectcocften/ quamDenfeiden totNieuborgh in J®un|ledanDty aituaecfiem Den Cornet Wieligh, Die tip naCoetf- velt fiaD gefonDen / becigfite/ Dat Den Heec SSiffcfiop baegfi^ te booten aiDaec teia^ aengchoomen/ enbe bat Den felben foo al^fip upt fijn {iKfitigfiept^ epgen montfi^Debecfiaen/ DatDefeu |
abont totfAhuys fouDe hjefrn/ om ficmmoigenalf kJöB
Daecintetoacfiten. i^cnievendenquam tütNieu- J__
burgh boojnoemt O' ©ecc Vos, Camcc-SaeDt ban Drn 23iflcfiop ban Oihabrugh, firm obeclebccenbe een miffibe/ tuacc bpfioogfi-genieïOeSojfifiembc» liffDe te notificecen/ Dat Dengcmelben Vostotfacis iftatie Dee paffagie boo? fiem rnbe ftjn^ i©?ofDcri (iEcoHppennaicDeiSebrdanOen/ aen benSSiffcfiop ban Munfterfiabt afgefonben/cnbegcoiDent/om» ttcnt fict bebojbccen ban Dien met b'Jgeecban Ame- rongen communicatibe te gaen. ?3en meérgcraelDm Camecïfïaet berigfitc/ Dat De Conbcntie tof gen fiet obecnemen Dee Ccouppen bpöaecï^.|©og.inaUc 3ijne XeDen toa^ gecatificeect ; meccgefepbe iCrou^ pcnfouben toeitomcnbe ©oonfbagfi / nafijni^eï €D. bccicfite / alle compieteiijcft in goeDe ojDje ttgfien De ©cenfen ban 't^Uft banMunftergrtcetflaen/ op becttoubien DatbiebanopeenbeQuaemperfoon/ op o;D;e ban fiaec ilo. H^i^. fouDen afgcb^agfit toec· Den.
g^en achften fcfijecf fip upt Lutgersborgh, Dat aen ficm een «öbelman / genoemt Τ wickel, ra>è een b^ief ^ ban DenS^iffcfiop aentoa^ gehoomen/ bpÏte4oeIc= fte De felbe fieni D'eec Deet ban te notificcccen / Dac fipDien DagfibccfiinDccttoajJ getoectìDoo?cenDffIuci tie/ fijn ccp^ na Ahuys boojt te fcttcm/ cnbe obec ;ul()c gfienootfaecftt in Lutgersborgh te becblijbcn ; brcfoechcnDe Dat fipfêeccban Amerongen'tfelbeten befle toilDe afnemen / cnbe Dat fip ficm albacc De:· fen Dagfi of mojgfien foube bccüjacljtcn. a©acc op Ijp Den achften Dcctoacct^ toajS bcrccpfi/ cnbe om-- tcent een up? ban befe ^tabt eiiDe CitaDclIc onttnoet/ cnDcteceecen banfiarc Üoogfi JBog. gccccipicctti^ getooibenban DenHeect^bectienNagel, geaccom^ paignecttmetbei^ffcbanOoftendorp, cnDe acfita
tien boojname CbeilieDen / beneben fc^ Itoctfen/alie getcocften ban fc^paecben/ roetomtcent twintigh j|cpDucften/ enbe een gcoot aental ban ücllebac· bitc^/ IPagieg/ enDe aacqucpcn. ©peenfialfupi Dr^taDtnabeccnDe/ na Dat fip in bc^ ©ojffenaüjf Cacoffe toaé obec getccDen/ fionbcn gccengeett hondert vijftigh Pactben in SSataille/ betoelcfte acfitecDeCato^bolgfiben tot in't jpo^t/ altoaecDe jjailitiete boet/ aen toebecjijDen enHaye (ïont gc^ tengeect/ tot aentaogeinentban fön©o?fielijcfte ^ooilugtigfiept/ enDe oaec op fiet Canon conbom ban De Ïl^alien gelofi ; upt De fóoet^ tccDenbe toietC omfangen ban be ©eecen ©?o|len ban Veeien, Twickei, enDe Groothuys, met een gtoot grtaï ban iïDclIicbm cnbe «©fficiecen/ fieni bòo? 'tracce ccnbcct onbcRent/DrtucIchc ficm Ijebben geconbuifcett tot De trap / altaart De ©ojfi af t oomenDe ficm in Den naembanfiaecto-llBog. fieeftbecbielirftomt ; enbe 3ijn foo te gelijcft na bob«n gcgacn Dooi een gcoot Sa» let in De pjcfentie fóamec/ fiaenDe ottDcc ccn#ai^ ttaee coot Eutocie acm(!oelen / op Dc toclcft be fcibe al booccn fyne #jopofjtie acntcfioocen/ hembelicfDc eccfl te Doen fitten. «CnbenaDatfipDcfrlbefiabtgee epnbigfit / fiecft fijn ©o?flcltìcRc ©oojlucfitigfiept ficm in bcleefbe termen betupgfit/Dat fiaec Ho. JÉog. befenDinge ficm acngenaem toa^/ booinamentlicft obec foo goeDen fubjccc al^'ttaa^DebebjeDingfiban be ttaee macfitigfie lücoonen ; cnbe bat ten bc(Ïcu ban De gficmeene Cfiiiflenfiept te bienfcfien toacc/ Dat Doo^eenfiojtabel accommoDementDefioogfifinj· DenDe pactpen moeten toecDen bebiccDigfit. ©et» focchcnDe bo?Dcc^ 't flcenbp ftjne Piopofitietoa^gfics fept / Dat fip toilDe onbeftaaect 3ün Die ingefcfi?lfte te geben/ enbe Dat fip Dan met fiem morgen enobecmo?» gen Die faccft in nabcc Deliberatie toilDelcggen. ^jo^ teftecenbe immiDbel^ fioogfilficlt ban De goeDe gfie« negenthept Die fip fiaOt/ om met fiaec i|o.^oa.tc blijben in een goet becflant/ en al fcfioonDrc nocfi ceni» ge Diffecenten op De <0jenfcn banifijneaianDenmct O'een ofö' anDcc ban fiaec Jgo. i>;obinticn mogfic toefen / fijn ίu?|ieltjcfie ©oojl: niet licbcc fouDe fjen / al^' Dat Die inDec minne bpgelepbttoiccbe. iDDaecbp te notecen (iaet/ Dot fijn ffiojilelijche Φοο|Ι. felf fcficcn te emuecen Dc quepieufe limfit-fcficpDingfie / mbe 'tbaer opBcbolgDDein 't?impt banBicvooitj mbe |
-ocr page 915-
884 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ïtSSS. ÖPfêeic ban Amerongen b'cccc öflö/ ban omtrent
__ Éenqnattiecupi^UanOecfcöepQcimpoijitantc fahciV
ti£tDE(ch£ tegcntuoojùiQl) op'CfSoptjc tdt^ Confcltuflccn/ met öooalj-gcOac&te ©ojfl te fiJjecchen/f^ilpotigOefiaen / enbeOoo; ttefelbege^ Qccompagneect niet Qet boojgecaecbe aental ban «êOellieden enöe ^ffidecen tot een SSppartement/ Qltoaec t)P beni beitefoe te boen logecen baec op 't Caileel.
55en negentienden i^boojBaec ©0. JBog. «©eöe» puteetDen obecgegeben enbe aöeaccefieecc / Ιιε^π. ptuciie booj Den ©eer ban Zuylefleyn, cnDe becbol» öen^ in 't ncrafaefcf)?eben/enDe {jetnbccbantceptfet/ met bpgeboegöDc ojDje om metten eeclien te bec= tcethen ; enbe beboomoemDe Lunenburghfe ®cou> pe^ af te galen, ^e^ tuiecDt ben ^aebtban ^tate öccfocBt/ Baecfêofl.ijaog. aenfïonöt^toetelaeten homen ()un aDb^ë/ ca^cUenOcbe l^atentenaenbe auptecpe ban Defen ^taetna blffcl göebeflineeci/ om fanöec cenig uptpel fjaec te begeben na ben Har- denbërgh,aI^;t)nbe!)aeceenbebou^ / mitfgabec^ t'aDbiferen/toaec enbe optoat pïaetfen beboojfs Lu- nenburgh<cheii:coupe^fouDen beÌ)oocen becbeeltte luo^ùen. <0Dcit}c{t ooch öc ©eerrn Daec i^oog JiSog. «©cOcputeccöen te ©clöe becfooDt toietben i fjaec nieitcu ecc(IennaecZutphen, enDeop'iiSenDebou^ tianDeiCcoiipesSbcfcc Eanben / na oen Yfel geöe» fiinceit/ tebecbocgen: metautljoEifatie enbe bol> magfjt/ ombenl^a^ban Oe booifs Lunenburghfe lÌUcoupc^ te facilitecen enbe obtineccn / foo al^ met bc meelie cepiitatie ban ben Eanbe / enbe bc minde quetfinuge ban beBo?(lcnentie]|eecen/ obectoelc^ hecé 3lanbcn be boojfs €coupe^ fouben moeten pafTeccii/ foubchonncngI)efc|)iebrn; oochtotbim cpnDc te bifponeren banbeboojfj (Hconpenaen ben Yffei flöebcjiinecrt / mitfgabet^ OlDje te flellen op 'tlogeren ban bc Uoojfs Lunenburghfe Ccoupen/ met communicatie öan bc Jgeccen Staten / of be ïleeccn bcc felbec «©cbcputeecbcn/ in toeicfteti ®jo= bincie befclbe i^coupen fouben tnojben ggelogeect. «Snbe toiecbt ben gt)emeiben lüaebt ban lutate oocli becfocbt/ ten fpaeDjg{)(ien enbe fonbet eeniggt0ac> becfupm 0?b?e te fiellen/ Dat De b00?f5 Lunenburghfe CroupejÌ op ben boDem ban Oefen ^taetttomenbe/ boojfien mocliten tDò;Den ban noobigije eftappes, mUfaa.ÏKÏ$ te bifpiciecen een ï^eec upi ben öaren/ om bcboojfs deputatie te Belbe/ neben^be boojf; j^eecen bacc .fïEog. <i3eDeputeecben bp te ttreo' nen ; ofteigcft oocft be l^eecen Ripperda tut Buyrfej enbe anbece gacc l|a. JÉog. <&ebeputeecben totte mitttaire faerften/ becfogbt toievùen Om φ. Mag. tc bienen ban öact confiOecatten enbe abbli^/ (loeba^ nfalie©fficiecen fouben beboocen göeemplopeect te too^bcn / om be boo^fs miUNe aen ben Yflel ggebefit:: neeit/ te commanDecen.
BeOectöeefc ben l^cec ÏCfgcfante Vos Bp ben 3dif> fcljopban Munfìerberfogfitpaffagie boo; ten iCcoupen / betnelche in gaec i^o. JÉog. bienft fouben obecgaen/ gDelijcfeb'Heec ban Amerongen oocft aen fijn ©oiffel.^ooilöeeft gebaen/ en met al(epecfuatibecebenengefogt)C baec toe te bifponc· een. ®ogf) tjooglj-gemelte Deeft {laec bepbe op een en be felbe togfcwn belatoic anttoooit gfjege:. ben/ baec toe feggcnbe/bat i)p in «uguflp leflleben/ met be l&eecen iücuc-enbe ©ojPen ban Ments, Keu- len enbe Nieuwborgh, onbecfinge bp ®cacraet gabt geobligeect/ gbefamentigcftljaec mebiatie (om be twee öoogö-firijDcnbc l^actijpen tebebgebigen) t'in» tccponecen/ enbe bat bp 't felbe ®ractaetfp©cecen ffio?flcn (jgO berbonben ijabben/ geen fecourflèn aen geen ban bepbe be Doog-ficöbenbe J^actpen te lijfien of 39olcfteten boo| öaec llanben te laten paflecen ; fukp Dat fonbec cammmicme en goet-binften Bp 'tfetdenietenbecmacijtteboen/ maecbat fip baec obecarnbe ijoogöBemelbe iücuc-enbe ©oiflen ten «ÖrpielTen tailbe affenben / om ftaee intentie enbe Qoet binben baec op te becflaen. Cnbe of gp fcboon Ijooflö öemcltcBoiP Ijeefcte gemoctgbeboect/'bat fict toeftacn ban ic pafTagie booj be WBÖemelte |
liEcoupen geen gemcmfcöap&aöbf/met Bet geenbe 1668
iplue met bemectaefcpbetócuc-enbe ©o?(len moc^t_^
lebben gccontcacteect/beteglgaecto.mSog. bp tie egcntuoo^biglje confiitutie ban tgben/ enbe faecften in üSuEopa/ tot De^ te meec bfb<sjbeciiifle ban becuji enbe Bjebe goebttiabben gebonben/ tiaec in een con> flbecabel pofluec ban toapenen te flelien/ enbe bic in l)acenbien(lobectcnemen/ fonbec We jegen^ b'cen
of b'anbecepactpe / bupteri noobtfaechfiöchjjcpbt t'emplopecen: fooljeeftccötecbat geen plaetSghta Babt/ maec i^ bp {jooQöfl-gemelbe jpncfi / inboegen al^ boocen onbec fecc beleefoe pjoteflatien bipben pecfiflecen. €nbe betDQle gp oo;beelbe/ bat Daec i^o. J@og. met foo eeu belatoicen antb]oo;DC geen fati|:> factie foube ftonnen gebben / i^ gp te cabe geb)o;Dcn befenabolgenbememocieobectc geben/ enbe baec op een pofltibe anttooo}bt te becfQUcgcn.
Hooghwaerdige Vorfi ende Heere,
De Hoeren Staten Generael der Vereenighde ^i®»· Nederlanden, hebben d'ondergefchreven Ex- De'jjj^j traordinaris Gedeputeerde by Inftruftie aen- listtSii. bevoolen, ende op gifteren iterati velijck by baer Mis- fi ve van den derden defer expres gelaft U Furftelijcke fjffi Doorlucbtigheyt ionder eenighe de minfte tijde ver- (cjcp fuym ernfteiijck ende inftanteiijck te reprefenteren, "dat haer Ho. iViog. confidererende de tegenwoordige S"^· cwyfFelachtige conftitutie van tijden enfaken in Eu-icfiet ropa, tot des te meerder bevorderingh vin deRuft peffcrm ende Vrede, ende fonderlingh indenaeftghe]cgen,m,h®"^
ende Nabuerige Provintien, genootfaeckt zijn ghe- fe trou- worden,haer in pofluer van wapenen te ilellen,en on· ïtii. der anderen ten dien fine, in haren dienft over te ne- men van dc Heeren Hertogen van Bronfivijck ende Luwnburgh, de nombre van drie duyfent Man te voet, gerengeerif onder Regimenten, met Officieren daer toe gerequireert, mitfgaders gelijcke Regimenten te Paerr, ter nombre van y^/f»^o«iÌfriRuyters j Ende om defelve af te halen van degrenfen van de hoog-ge- melde Hertogen, ende naer de Nederlanden te con- duiferen, vertrouwt hy ondergefchreven dat albereyrs een gequalificeert Perfoou is gefonden: ende dewijl de voorfz Troupen niet fonder grooteinconvenien- ten ende retardementen , buyten den bodem van 't Stift van Munfier fullen konnen pafleren : Soo vindt den felven figh geordent, daer voor paflagie aen U V. Doorl. door des felfs Landen vriendt-nabuerlijck te verfoecken, om over den kortften ende bequaemften wegh naer de Nederlanden getranfporteert te worden; met aenbiedingh ende verfeeckeringh, dat de voorfs Troupen, geduerende den tijdt,datfedo
. iedoorU Vorftel. Dooriuchtigheyts Landen fullen paflèren, geene de minfte overlaft aen fijne Onderdanen fullen toebren- gen, maer aldaer voor haer geit, teeren ende logeren ; Waer op d'ondergefchreven Gedeputeerde u Vorftel. Doorl. cathegorique antwoort, ten fpoedighften fai te gemoet fien ; ende noch defcn dagh een Expres daer mede aen fijn Heeren Principalen af fenden.
39en vijfden Slunij tDiecbtgep;onunceect be lentie tot fi^echeien obec bei|>oef-gfetfcöefaccfie: tajaec in te notccen fiontbatbeni^oogeniaaebtbeti ©eec ltenc-©o?|l toe toec^/ of ïiet balibecen bec^ fc{)epbebing!)en/ enbe fpectalfjcft toatbe^coupen ban <(^;aef Willem ©elt-JOaaecfcgalcft in beSlacen feftien bonderc negen en twintigh, dertigh enbe een en'dertigh fiabben ggetcot&en ΐφϋ j^et Sanbt ban Kleef, baecmenöiec (ïaetmaecBtebattet boo? öec iScactaetban'tSiaec fes en dertigh alle^ &abt gbe^: Kquioeect enbe afgeceechent: jebect toelcficn tgbc f^nSteuc-Sojfielgt&e Q^oojIucotigbepDt noptgabc gefpïoocften ban foobanige contra p^etenficn : felf^ niet alj^ in't^aec twee, cn drie cnveertigh be #cec ban Blommenthul algiec tsa^ j bie alleen acnijiel om uptM ban b'^jrecutie/allegecenbe bOnbetmogent* bepbt. USaec alleen jebect b'lilMamieban'teou» toelijcft ban fijne <fföeMV-»ojPelriciif ©otiilHi|tig- |
-ocr page 916-
en OORLOGH, *iAcht-€n-veerttghfleBQecL· 885
ì665 öipittietöfn©?mcebattOrangie: tuafcöoojöe^e
__ncccinab alöiccfecc bcpmöemtDebanö'ainfimlijclia
gcpötbaiilteHiP?tnce/ teflBafacnöe öenbucflbfe / om bat toeciö ab οvo tc ccpctcccn / ehöc te bo^Deccn toat aiccc booi be ücentieüantien^oi' ïoflö toa^ Bet»afT«rt. gitnmccjS b'anöecc ©jobintien om Om Piincc te compiaciceli sabcn Utcl aDbyfen in fabcucban Brandeuburgh : felfbcfacuIteptencecDte <nb'3tccaö£iiiienöicc teEanbe. <i5nbeal^menfoa= baniglie cefo^Hanale <iS]cactten op bietoDferoubetaJil: leti ex apicibus juris ejjplictten / foo fouben be ïioning ban Spangien enbe anbcce becl gebben te betanttoooj^ ben. (iBnbc gelgch foobanfge ^oubecepnen alle en cr: (oppcccben onbec b'opAomenüc |!!i;cactatenban3^ie:= öe/ fonbec cenige ÖcceccDe / beel min ^ubicatuce aen ^ptlanbtfcge il^oben baec obcc te biillen toelaten/ foo l)eeft oocItHoliandc (biebe penningen gabtopgefcIjQ:: ten b3aec upt be Hoef- Yferiche fcïlUlt cee^J nopt toil· len bec(iacn tot bit comp;omi#. KUi^ epnoigch om cc- Oenban^taet in ben ^acefeiiiea bonden feveaea feftigh.
SENTEN CE
Ψνοηοηεέρατ kCoür dt Malines entre les Hauts Tutffans Seigneurs les Eflats Generane y & le fereniffme Eledieur de Brandenbourg , touchant les debtes ^Hoef - Xfer.
VEu au grand Confeil duRoynoftreSire, les deux diiFcrens, 1'un en Convention foufmis au jugeraent de cette Cour > par Compromis faift à Ia Haye Ie premier d'Aouft mil ftx eens Jeixame & «»f j entre Hauts & PuiiTans Seigneurs les Eftets Generaux des Provinces Utiiei, demandeurs en con- vention, Öcdefendeurs en reconventión, d'une part; Et Ie Sereniflime Prince Eleöcur FredericGuiUieume, Marquis de Brandeahurg, defendeur en con ventioo, & deniendeuT en reconvention d'autre j Veu auiS les Lejtresdu neufviefmelanvier. milfixci»sfiixanfe& fiXfds fon Excellence Ie Marquis de Ci^el Rodrigo, Gouverneur Sc Capitaine Generaci des FaysBasySe de Bourgognei par lafquelle a eftéordonné d'entrepren- die iedit Compromis. La Cour cocnblnans desditsdif- ierensöcfaifans droit fur lesionclufionsconventio- nelles des Seigneurs Eftats, condamne Ie Seigneur Marquis deBrandtniourg de leur payer Ia fomme ca- pitale eie eens mille Fatacent, avecinterefts, & intereft des interefts>& frais de courretage, à compter tousles jours rerpe£i:ifS)& au mefme lieu que lesdits Eilats ont levé ou fait lever lesdits deniers par Pierre Hoefyfèr,vi- vant receveur des Tonlieuxfic licentes» en Ia Ville d'Amfterdam, jufques à ΓAn mille fix eens guarente diux , lorsque lefditsEftats ont potté Iet tnefmes de- niers à chaoge de leurs Comptoires depuis lequel tempsIeditMarquispailera enpayantlesmefmes inte- reAs^que lesEftacs y ont payé.Declarant les partiespour »utant qu'elles ont autf ement conclu en ce regard non jccevables ny fondées j Et auparavant faire droift fur la taxe dudtc courretage, la Cour admet parties à veri. fier quel droifl: courretage lefdits Eftats ont commu· nementpayé pour les deniers levées parleurordre ^ fi laditc fomme de censmiSePatacm aefté entierement & de nouveau {evée, oufienicellefontcomprispar continuation des Capitaux precedens j & quelle fom- me ledit Pierre Hoefy/er a credité dans lefdits den iers. Cependant & par provifion declare.que ledit Marquis paffera en payant ielon fon offre un demy pour cent de tous les deniers levées,y comprenanc lesCapitaux con- tinues , s'il y en a,le touc à liquider enrre parties j A quel fin la Cour ordonne auxditsEftatsGeneraux d'ex- hibertoutesies obligations que ledit Pierre Heefyfir a reconnuauprofitdes particuliere qui ont fourny leur argenc j en deligaanc celles qu'ils ont po 'té à la ebarge de leurs comptoires en ladite année mille βχ censqtt»·· rgstt^mì δΐ l'Vfe? menuel» ùìxàatimeHsffy' |
fer, s'ilslesontenlcurpouvoir&lescomptesparluy iiS<50. renduseti la chambre derAdmirauté, &ceuJcrendui ^ apres fon tteipas, par les Curateurs de fa maifon mor- cuaire,8c par ^ìiert Sfiegel fon fucceffeur en office, & tuus autres lettragesj Se enfeignemens à ce fervans. Et diijwfant iur les conclufions reconventionelles dudit Marquis deBw»<tóiii(j«rg,au regard tiespayemensqu'il pretendd'avoir faits de l'Année d'intereft elcheuen l'An mitteβχ eens dixfe^tyda la fomme de (jiiaraute troit mille ctns furantefipt Plarins, & autre lomme de dix neufmille bui&eens quaranteFlorins, SaVAnnitteten- dixhuiH, de treiae mille deàx tens, & aUtre de je^i/ri mille cens foixante Plorim, en l'An mille fix(e»sdixe neuf de dix mille Plorins, 1'Ad miUefixceas vingt^un- vingt & quatre mille quatrecensfestante (^wtFlerins, per ceflion de l'An miUeβχ cens viitgt ér troit' hors Ics deniers de recorfion de treute ér un taHle hmli tens ^ua· tre vingt feftFlorins, entrois parties cn V Aa mille βχ cens trente neuf^ de cent mille, Si MttsÒGtrente mille Flarins, en l'An mille βχ eens iiuarente, Hix fept millè (inq cens Fkttns, en l'An mille βχ cens ^uaranfe «e.autre forame de trenti mille, en.l'An mille βχ cens ^varante & trois, & de βχ mille deux cens quatre vingt & neuf Fio. rins, en diverfes parties par execution militaire efdites Années mille βχ cens guarente éruntmilie pxcens^uaran- tedeuXìéf^ mille βχ cens quarante trois} LaCouradmet le Marquis de Brandenbourg à prouver lefditt pretendus payemens par employ defdits comptcs dudit Pierre Hoef Tjir des Curateurs de fa maifon mortuaire d'Ai- èert Sfiegel, ou par tei autre moyen qu'il trouver» convenir, partie entiere en fa preuve contraire ; Or- donnant auilì audit Marquis de s'elclairer touchanc les qmnze mille Flarins qu'il dit avoir efté receus par Henry Walters, & auxdi(s EAats d'avoiier ou dénier la quitance tembre
pofee <1 ______________-j ______ ^o.-
reillement à preuve en cas de befoin. Cependant la Cour declare que tous lesdits jjayemens, pourautanc qu'ils feront trou vés eftre portés en recepte par aucune defdits Comptcs, δε avoir efté alloiiésdelapartsdes Eftats, feront valides par provifion audit Marquis de "Brandenhourg, à tanc moins de fon deu: Etfaifan* droit fur l'imputation ou reftitionparluypretenduë defiixante mille Patacons de retotioBi le declare noi} recevable , ny fonde , fans prejudice defdits vingt ^uatremille, quatre cens festante φ unFlorins, qu'il pretendluyavoireftécedés, en payemcnt d'une An- néed'intereft dudit Capital^ Scdifpofant au regard des contributions du Duché de luilliers, & la mot- tiédesDomaines tant dwdit Ivilhers ^ que du Duché de Berg , £c Pays de Ravenfpersb, cedcsen paye- ment auxdits Eftats par leTraittédu vingt troiβeβmt d'Odtobreiw»/βχ cens vingt quatre , ( que ledit Mar- quis pofe revenir à la fomme de fiize cens qutrante fift milleβ}ixante^cinqFlorinst)L·3L·o\χτ ordonne tuxdite Eftats d'esbiber auxfinsrepriftsau Traitté dù trente uniefiae Iullletw/7 βχ cens vingt neuf les Compres des Luiers Renten, Jan Retzer δε autres par eux commis àia recepte & execution defdits conrributions&do- maines juiquesau trenteuniefine luillet miUe βχ,cens vingt neufi Se au Marquis de Brendenhurgy d'exhiber les comptes des receveurs,qu'il peut y avoir eu de con» tributions Se domaines, és mefmee Années, £c auilì lescontròles δε autres noticesde ceux qui de fa pare ont deu eftre preftent à la recepte defdites contributi-^ ons δε domaines cedcsjdc donner quitancei en confor- mité dudit Traitté de^An milfix cens vingt éf^ifftrei δε ce fait δε cas d'autre contredit4es parties, laCour les admet à la verification des faits ja pofés δε k po- fer; Et failant droift furies contributions que leC· dits Eftats ontfaic lever auDaché de Cleves, èe au- tres Pays du portage dudit Marquis de Brandenbourg àl'entretien δε payement de leurs gens de guerre y ayant efté logés,& comihapdés par le Comte GuiUiau- medeNaféu,ésAanéea milleβx cens vingt neuf , miUé βχ cent trente,mìltβ» censtrente u», Condamne lefdits Eftats de laifier valider audit Marquis de Bróndeà- img tous le$ dcniers qu'll$ oat lec^u deTditi coatnbü· |
-ocr page 917-
8SÓ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ(ίδ8 fi^nsefdites Années&autrespoflericursj Ordonnant auxdits Eftats d*exhiber les comptes dos à dorè defdits Lubert Re/tjen j Jaa Retzer, Henry Walters , & de tous aucies qui onc eflé par eux cotarais à la re- cepte 6c exacuiion defdits deniers > que ledic Mar- quis fait monter à la fomme de quatre eens foixentt miUefixtensvingt&dettxVlerinSi & difpofans fur les droicsdesiicentes & desconvoys, que Icfdits Eftats ont fait lever depuis l'Année mtUefix teustrentenni jufques à ΓΑη mtìleβχ eens trenti fìx, au Duché de Cleves, nommement és Villes de Wefel, Rbees ά" Em- nerick, d'où ledit Marquis precend lafomroe de & "vingt cin^ mille Fhrm j ordonne pareillement aux^ dits Eltats, de laifler valider audit Mirquis de Era»- denbourgh tous ce qu'ils ont fait collédter & ont proffi- té à charga à^s fruiti é" manufaHures dudit Pays y con- fumées j Ordonnant auffiauxdits Eftats d'exhiber les comptesen rendusj dcàrendre : Etauparavant faire droiól fur les uleterieures licentes & convoys par eux le vez audidl Pais de Cleves, admet les parties à la veri- fìcatioD des faits par euxpofés, 6c auxdits Eftats de s'efclaircir fur ce qu'ils difent avoir erige audit Pays leursCoaiptoiresdel-KM/w par droi<Stderetorfion, en dedarant par qui & enquel lieu auroient efté efta- blieslesComptoirsdcI.»rt»iM, contre lefquels ufans de retorfiotiils auroient erige ceux en queition, leur ordonne d'exhiber leurs Placcards & Edidtsavecles Inftrudtions des OfEciers de leurs Comptaires & Li- ites, au pied defquelles ils les ont faidl colleóter & aux parties de faire apparoit β les denrees & marchan- difes à raifoη defquelles on avoitpayéunefoislefdits Licentes au Pays de Cleves, eftant de là tranfportées vers les Provinces Unies, n'ont e.fté chargées des Li- centes de Icur Eftat > & e'converfo, & fi les denrécs ou marchandifes fortant des Pays neutres, ou Ennemis de leur Eftat > & paflant par une defdites Villeg, n'ont efté chargées defditìesZ.w»«/, foit qu'on Icstrans- porcaft vers les Provinces Unies,ou vers quelque autre Pays voifin ou eftranger, & fi depuis la refolution des Eftats du trentiefme d'Aouft mtUeβχ eens trenteβχ, & la levée ou fupprefilon defdits Comptoirs ils les ont tranfportés dans quelque lieu de leurs Provinces ou ailleurs pour colletter les mefme Licentes,da moins au regard des marchsnds, quinefonthabitansfubje&de Cleves ì Ordonnant audit Marquis de Brandenbeurg de s'efckrcir au regard des Licentes de Ravefiey», & Pays de la Marc^, 6c ce fait en cas de contiedidl l'ad- mec à preuve. Et auparavant faire drolt fur te que lefdits Eftats ont receu du Toulieu & Licentes de Gen- Ttep, que ledit Maiquispretendavoir valujweziw^i Florins parAn, la Cour declare parties contraires en faits, & ks admet à les verifier, cependant 6c par pro- vifion ) fera valide audit Marquis de Brandenbourg tout ce que leldits Eftats ont receu ou profité defdits Licentes & Toulieux depuis l'An millefix cens quaran· te un, qu'ils ont pris par armes le Chafteau & FortreiTe de Gennep, jufques au Mois deFebvrierdel'Anwjii pxcensfoixantefix, ordonnant auxdits Eftats d'exhi- ber les comptes clos, & à clorre des receveurs ou Col- letìeurs qu'ils y ont eu pendant ledit temps 4 fi declare que tous les deniers, qui font diös icy deflus, devoir valider audit Marquis, luy feront valide φ aloüés fuc- ceffivement depuis les jours que les Eftats les ont re- ceu ; Et ordonnant fuivantce, aux parties de proce- der à la liqutdation de leurs refpedlives adjudications, condamne leidits Eftats de reftituer audit Marquis de Brandenbourg ce que par ladite liquidation, ilspour- rontcftretrouvées avoir trop receu avec intereft de- puis conteftation en caufe j Et ordonne aux parties de par inftruire lefdits difterens ^ pour ce qui refte en liti- ge ; Par devant Gommis de la Cour, aux termes con- venus audit compromis,& auxdits Eftats de laifler col- lationner à leurs reglftres & adtes originels, les copies fimplesdestitres & enfeignemens exhibésouaexhi- ber par ledit Marquis de Brandenbourg, dans le terme detroismoispercmptoirementàprendre cours, de- puis le jour qu'U en fera fa requlfitiotì par devanc ledit Commisi, à peine que lefdits copies feront tenues pour cdlationaéei, fauf que li lefdits Eftats ont quel- ques raifons particulieres au regard de qUelque piece, τ/ί oupieces individueles, pour lefquelles ils tiendront ' |
ne debvoir ou pouvoir permettre ladite collation ils ---
les pròpoferont dans le mefme terme pour parties ouyes, eftrefurcedifpoié, commeferatrouvécoa- venir, compenfant deux tiers de defpens refervans l'autre > pour ce qui rette en litige. Prononcé h Μα··_ Unes, le cinquiefme de J uin milleβχ censfoìxante huìÌi,
Signé
R. E Ν G R A Ν a
SENTENTIE.
Bj> den HovevanLMechelengeprononceert tujfchen de Hoogh CHog. Heeren Staten Generael , ende den ^oorhchtighflen Keurvorfl van Brandenburgh aengaen- de de Hoef Tferfche fchuldt.
GEfien by den grooten Raedt van den Koningh onfen Heere> de tweedifferenten, het eene in Xenventie, en het andere in Reconventie, gefub- mitteert onder 't oordeel van defen Hove,door Com- promis ghemaeckt in den Haghe den eerfim Auguftt Jefiien hondert vyfen [efiigh, tuiTchen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Geünieerde Provintien, Eyfchersin Conventie van d'eene, en den Doorluchtig- ften Prins den Keur-vorft Vredmck Wilhelm graefvan Brandenburgh , verweerde in Conventie, eii Eyfiher in Reconventie van d'andere zijdcj gefien oock den Brief op den negenden Januaryhondert negm en fefiigh, by fijn Excellentie den Marcquijs van Ca- ftel Rodrigo, Gouverneur en Capiteyn Generael vaa de Nederlanden en Bourgondien, by den welcken geordonneert is geweeft het voorfz. Compromis aen te vaarden, het Hof combinerende de gefeyde difà· renten, en recht doende op de Conventionele Con- clufien der Heeren Staten, condemneert den Marck- graef van Brandenburgh haer te betalen de Capitale fomme van hondert duyfent Pattaeons met den intereft: van de Intereften, en koften van Maeckelaerdye te re- kenen zedert de refpediive daghen, ende op de felve voet als de voorfeyde Staten de felve penningen heb- ben ghelichc of doen lichten door Pieter Hoef-Tfer. in fijn leven Ontfangher van de Tollen en Licenten in de ftadt Amfterdam tot den jare /eβien hondert tiuee en yeertigh, wanneer de gefeyde Staten de felve pen- ninghen tot laft van haer Comptoiren ghebracht heb- ben. Van welcken tijdt af de voorfeyde Marckgraef de felve Intereften fai moeten betalen, die de Staten daer van betaelt hebben : verklarende de partyen voor foo veel alflè anders geconcludeert hebben in defen regard niet ontfanckelijck noch gefondeert te zijn» Ende aengaende de taxatie van de Maeckelaerdye, voor en al eer daer over recht te doen, admitteert het Hof de partyen om te verifieren,wat recht van Makelaerdyt da ghefeyde Staten ghemeynlijck betaelt hebben voor de penningen die door haer ordre gelicht zijn geweeft, foo de ghefeyde fom me van hondert duyfent Pattaconi geheel ende van nieuwe gelicht is geweeft, of foo in de felve by continuatie voorgaende Capitalen begrepen zijn, ende wat fomme de voorghefeyde Pieter Hoef- in de gefeyde penningen heeft gecrediteert. Ver- klaertondertuflchen en by provifie, dat de voorfeyde Marckgraef volgens ial mogen beftaen met prefenta- tie te betalin een half van 't hondert van alle de gelich- te penningen, daer in begry pende de gecóntin ueerde: Capitalen ίσο daer eenige zijn, alles tuftcbenpartyea te liquideren : ten weieken eynde het Hof de gefeyde Generale Staten geordonneert te voorfchij η te bren- gen alledeObligatien die de voorfi Pieter Hoef ïfer» ten profijte van de particulieren, die baer geit gefour- neert hadden, goedt gekendt heeft, ende aenwyfende de gene die fy tot lafte van haer Comptoiren gebrache iebben in't gefeyde jaer hoxdtrt twee en vetrtigb
ende
ti E OÖEc ile fiatf, ilwftji icfllllt. |
-ocr page 918-
cn OORLOGH, 'tAch--en-v(ertMeBK)eck. 887
|
dere fomme van negentien duyJeTit ackt hondert en veer- ///jAguldenSj endc in't jaer Jefiien hondert achtten van dertien duyfent iwee hendert, en een ander van vier duy· fint hondert en fefiigh guldens, ende in't jaer feflten hon- dert negetniensa.n tien duyfent ende m'tjaer Jefiien hondert een en t-mintigh vter entwintigh duyfent •vier hondert een enfiventigh gulden, door Ceilic van 't jìQTfifiien hendert ('rie ent wintigh uyt de penningen vanRetorfie van een endertigh duyfent acht hondertfe- •venen tachtigh gulden in partyen, ende in't jaer Jeftien hondert negen en dertigh van hondert duifentgnX- dens, ende een ander win Mrtigh duyfent ψίΐά^Μ, in 't jaer feflien hondert veertighfeventien duyfent vyfhon- dert guldens j in 't jaer feflien hondert een en veerti^h noch een andere fomme van veertigh duyfent, van't j aer feflien hondert drie en veertigh, ende van /et du^nt ime hondert negen entachtigh guldens, in verfcheyde partyen by militaire executie indegefeydejaren feflien hondert een en veertighi feflien hondert ttuee en veertigh en feflien hondert drie en veertigh. Het Hof admitteert den Marckgrave van Brandenburgb om te bewijfen dat de gepretendeerde betalingen gedaen zijn ten be- hoeve van de rekeningen dts voorfeyden Fieter Hoef- Tfers, Curateurs van fijnen Sterf huyfe, of vm Aelbert Spiegel y of door foodanigh ander bequaem middel als h y fai konnen aenwij fen, onvermindert het recht van fijn parthye in het contrarie bewijs. Ordonnerende oock den gefevden Marckgrave fich te verklaren aen- gaende de vijftien duyfent guldens, de welcke hy feght ontfangen te zijn door HendrickWalters ■, endegbe- ieydc Staten te kennen ofr te ontkennen de quitantie van een duyfent Rijcxdaelders van den drie en f«>intigh· flen September feβ^en hendert negen en dertigh met de Zeghelinge .... van den voorfeyden Hoef- Tfer daer op ghefet, en dat gedaen zijnde admitteert hem van gelijcken tot bewijs indien 't noodigh is, Onder- mCTchen verklaert het Hof, dat alle de ghefeyde beta- Jinghen, voor foo veel alfe bevonden iullen werden in onrfanck ghebracht te zijn by eenige van de voorieyde reeckeningen, ende van weghen de Staten voor goedt gckendt j den ghcfeyden Marckgraef van Branden- burgb by provifie toe foo veel verminderens van fijn fchuldt valideren fullen. En recht doendeopdeby hem gepretendeerde ImputatieoftReftiiutie van fe· fligh duyfent Rïjcxdaclders van retorfie die wordt ver- klaert niet ontfanckelijck noch gefondeert, fonder piasjuditie van de vier en tvintigh duyfent vier hondert ten enfeventigh guldens, de welcke hy pretendeert hem gecedeert gheweefttezijntotbetalinghevan een jaer Intereft van 't voorfeyde Capitael, En diiponerende ten opGchic van de Contributien van 't Hertoghdom van Gulick, en de halve Domainen foo van 't voorfz, Hertoghdom Gulick, als van't Hertoghdom van den Berge, en het Landt van Ravensbergh aen degefeyde Sta ten by 't Traöaet vanden drie en twintighflen Oöo- ber feflien hondert vier entwintigh in betalinge gece- deert (die de voorfeyde Marckmef ftelt te bedraghen de fomme van Jeflien hondertfive» en veertigh duyfent en vyf en tfefligh guldens) foo ordonneert het Hof de gefeyde Staten te exhiberen tot fulcke eynden, als we- derom hervat zijn in het Traftaet van denari/«»/«» Julij des jaers feflien hondert negen en twintigh de reke- ningen van JRw/f»! lanRetfer, en andere by haerliedcngecommitteert tot den gefeyden een en der- tighflen l\x\i\ feflien hondert negen en ttuintigh toe: Ende Ben den Marckgraef van den Brandenburgb (€«Khi· berende Rekeningen van de Oottangers diedaergc* weeft mogen zijn van de Contributien ende Domey- neniodeieivejaren, els oock de Contrerollen cnde andere Reraiflln der gener die van fijnen 't wegen be- hoorden over degefeyde Contributien en gecedeerde Domey nen ^heftaen te bebben en quitantie te gheven volgerli het Tratìaet des jacrs feflien kondert viert» fwintigh. £n dit gedaen zijnde loodaer verder contra^ ditie tuffchen de partyen valt, foo admitteert het Hof de/èlvetot*erificaticn van de airede gefteJde en noch te ftellen feyten. En recht doende over de Contribu- tien diedeghe/eydeStaten hebben doen lighten in't Hertoghdom van Cleef, ende andere Landen, den gefeyden Marckgrave van B/andenburgh toegedeclt, tot onderhoudt cn betalinge van haer Oorloghs volck die daer gelogecrt cn gecommandeert zijn ghcwceft door Grati Willem van Naffau in de jaren feflien hondert negen in tiaintigh j feflien kondert dertigh en fifiien hm- dert een en i/pr//^A,condemnecrt de gefcyde Staten den voorge/éyden Marckgrave van Brandenburgh te laten valideren alle de penoingen, die fy in de ghefeyde eo andere volgbende j aren van de ghefeyde Contributien ontfangen hebben, ordonnerende degefeyde Staten te exhiberen de gtilooteneen noch te fluyten rekenin- gen van den voorfeyden Luibert Renfen, Jan Retfir, Hendrick IValtersi endealleanderedietottenontfang cnde executie der gefeyde penningen, die de Marck- grave rekent op de fomme van vier hondert fefligh duy- fent fes hondert twee tn tvintigh guldens, by haer ge- committeert zijn geweeft. Ende difponeerende over deRechtender LicentenenConvoyen diede gefeyde Staten bebben doen lichten federt de jaren feflien hon- dert fes en dertigh in 't Hertoghdom van Kleef, by na- men in de Steden van Wefel, Reee en Emmerick » waer van degefeyde Marckgraef pretendeert de fom- me van hendert vijf en twintig dujjent guldens, ordon- neert van gelijcken aen de gefeyde Staten, den voor- feyden Marckgrave van Brandenburgh te laten valide- ren, al 'c gene datfe bebben doen collederen, ende al wat fy geprofiteert hebben tot lafte van de Vruchten en ManifaQuren van 't gefeyde Landt aldaer geconfu- meert, ordonnerende mede aen de ghefeyde Staten te exhiberen de rekeningen die daer van zij η ghedaen en noch te doen zijn. Ende om recht tc doea over de ver- dere Licenten en Convoyen by haer in 'c voorfeyde Landt van Kleef gelicht,admitteert het Hof al vooren departhyen tot vtrificatien van de feyten by de felve gepofeert, ende ordonneert de voorfeyde Staten nader opening te doen van 't gene fy feggen, in 'c voorfeyde Landt hare Compioiren van Licenten by recht van retorfie opgerecht te he bben, verklarende by wien en- de op wat plaetfen de Comptoiren van Licenten, waer icgen fy in defe, daerdc queftie nu over is, by retorfie opgerecht hebben, gefteldt zijn gheweeft, ordonneert haer te voorfchijn te bretighen haer Placcaten cn Edi- dlen mette Inftruöien der OiEcieren van hare Com- ptoiren cn Lijften volgllens de welcke fy die bebben doen collederen, als mede aen hare parthyen te doea blljcken, of de Waren cn Koopmanfchappen, over de welcke men de ghefeyde Licenten in't Landt vaa Kleef eens betaolt hadde, van daer nae de Geünieerdé Provintien overghebracht met de Licenten van haren Staet niet en zijn befwaert geweeft té"' converfi : en of de Waren of Koopmanfchappen, die uyt neutrale Landen, ofce uyt Landen die met de bare in vyandt- fchap waren quimen,door eencder voorfeyde Steden paflerende met de ghefeyde Licenten niet en zijn be- fwaert geweeft, 't zy dan dat menfe na de Geünieerde Provintien, of na eenige andere, of by, of verr'afgele- gen Landt wcgh voerde, en of fy die 'c federt de Re- folutie der Staten van den dertighfle» Ai^ufti fefiitë hondert fes en dertigh en het wegh nemen ofiluytcn der gefeyde Comptoiten, in eenige plaetfe van hare Pro- vintien, ofte elders overgebracht hebben , om de fel vo Licenten te colUfteren, ten m inften in regard van dé Kooplieden die geen InwoondersofOnderfaten Van Kleef en zijn. Ördonneerendedenvaor<^hefeydeii Marckgrave van Brandenburgh naerder openingh te doen teil reguarde van dc LieeateovanRaveileyni
en
1668· endedcgcfcircven Boeckeo ven deghefeydenP/Vifr
___ Jiüef Tfer , is 't dttfe die onder hacr hebben, endc
recckeniugh eo by hem in de Admtraliceyts Kamer gedacDi alsoock na fijn overlijden byCurateurs van fijn Sterfhuys, cnde by Aelbert Sfttgel, die in fijn Oflicie is gefuccedecrt, als ooci; alie andere daer toe beboerende gefthriften cn documeBten. En difpone- rende over de rtccnventionnele conciufien van desge- feyden Marckgnve van Brandcnbufgh ten opfichte van de betalicgen, die by pretendeert ghcdaen te heb ben van 't jaer van Intereft vervallen in den jarc/^»>B kondertfeventitn ter fomme van drie en vsertigh auyfent hoadert en fevea en vtertigh guldens,ende noch een an- |
-ocr page 919-
8SÓ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
lê6S. en'c Lant Tander Marckj en dacgedaenzijnde admit-
-— cee/cbem in casvan;conrradi£tic tot bewijs. Ende eer
daerover recht ghedaen werde, dat de Staten van den Tol ende Liccnten van Gennip oiitfanghen hebben, 't welck de gefeyde Marckgraef pretendeert vyfthiea duyfent gulden jaerlijcks waercgheweeft te ztju, het tiof verklaert de parthyen contrarie in feycen, ende adraitteertfe om die te veri fleren. Ondertuflchen en by provifie fai den gefeyden Marckgraef van Branden- burgh valideren al 'c gene de voorfeyde Staten van de gefeyde Tollen en Licenten ontfangen of geprofiteerc hebben'cfedert het jaer liftten hoitdtrt een eaveertigh. Doe fy het Kafteel en 't Fort van Gennip met de Wa- penen verovert hebben tot de Maendc van Februarius van 't jaerfiftieu hondert fes enfeftigh toe, ordonneren- de aen de ghefeyde Staten te exhiberen de geflootene ende ongheflootene Reeckeninge der Ontfanghers of Colledteurs, die fy daer den felven tijde gheduyrende gehadt hebben, verklarende dat alle de penningen die hier vooren ghefeydt z,ij η den voorfcbreven Marck- grave te moeten valideren, hem valideren en goede ghekeodt fullen werden fucceffijf'£ federt de dagan als de Staten die ontfanghen hebben. En ordonnerende ▼olghens dien aen de parthyen te procederen tot liqui- datie van 't gene haer refpedlivelijck is toeghewelen, condemneert de gefeyde Staten den gefeyden Marck» grave van Brandenburgh te reftitueren 'tgbenedat fy by de gefeyde liquidatie fullen mogen bevonden wer> den te veel ontfangen te hebben, met intereft 't federt conteftatie in Rechten, en ordonneert parthyen de ghefeyde dififërenten te doen inftrueren voor'tghene dàt in krackeel blijft voor een CommifTaris van 'c Hof inde termen die in'tghefeyde Compromisgeaccor- deettzijn, ende aen de ghefeyde Staten de iimple Co- pyen der titelen en documenten geëxbibeert of noch te exhiberen by den ghefeyden Mtrckgrave van Bran- denburgh te laten collationnereo met hare principale ende orginele A öeo binnen den tijdt vanifr«Maen» den precijs, te reeckenen van dien dagh af wanneer hy fulcks voor den ghefeyden Commijs fai verfoecken, onder conditie dat de ghefeyde Copyen voor gecolla- tioneert fullen ghehouden werden, uyt genomen ibo de ghefeyde Staten eenige particuliere reden hadden , ten aenfien van eenigh ftuck of ftucken in 't byfonder, waerom fyde gefeyde Collatie oordeelden niet tebe- hooren of niet te mogken coeftaen, die fy dan binnen den felventijdtvoorfteilenfullen, ompartyegehoorc üijnde daer over ghedifponeert te werden als men be- vinden ikl te behooren, compenferende twee derde- parten der onkoften, reierverende her ander tot het gene dat als noch in queftie blijft. Geprononceert tot Mechelen den vyfden Jefiien hondert acht en f'fiigh.
Geteeckent
R. E Ν G R A Ν D.
ΦιΛί» ^n Defe laamöt tee§ ootft bicfc5»I / tuffcften bm Ben tuf- ït£uc-®o?ji tìanKeulen, cnDe Ut ban öe ^tabt/ |cöeu toelette faecfte in 't eccfìc foo Boogl) Ιίερ/ Dat fijn teuc- ffimïcn ©OiftelDcfte S&oojlucljtisijcpt Dm vijfden gjunp mi tt gljm fiaiC Upt aaf / toat Uolcftt ;
AtabU
WY Maxmiliaen Hendrkk, van Godes genaden Eerti-Biflchoptot Keulen, &cc. Doen kond
........allen ende eenenyegelijcken, te weten : Al- |
Beutie foo Borgef-meefteren ende Raedt,onfcr ftadt Keulen, Ataet, jj^j ggjj geruymen tijdt herwaerts, ons in onfere aldaer hebbende Gbeeft- ende Wereldtlijcke Gerichtbaer ende Gerichtfaemheydc, allerhande ontoelatige ende geenfins verantwoordelijck grieven, foo wel felfs toe- gevoeght, als oock, die door eenige harer mede Bor- geren begane hooghftraf bare geweltdadigheden, ende grove intolentien, door hantgrijpelijcke Conniventie onderfteunt ende toegelaten 5 ghelijck dan onder an- cere Boch onlanghs op don tweeden van dejonghil- verloopene O&ohr, feeckere oproerighe Borgheren » ende Kerck - ghenooten des Karfpels toe S.Pieter, ia de gemelde ltadtKf»/i» in'tbywcfen endeaenlïen " van twee Kerckcneeftcrs hooghargerlijck den Sacella- num, met handen ende voeten uytdeKerckeghcftoo- ten, daer op des namiddê^hs by veertij t> aen de fel ve deDeuredesChoors toe-geüooten, des volghenden daeghSj alshy om de ghewoonlijcke Godtldienftte verrichten, naden Aitaer wilde gaen, deparamenta wegh ghenomen, ende felfs in de Sacrifttam. inghc- fchooten, den Bieght-ftoel vernielt ende hem in ende aen fijne behuyfinge met inflaenvandeveofte- ren, ende veidervinge van de Huys- flooten veelvu!- digh beichimpt ende beledight, daer en boven oock de by Sententie in fijn befit beveftighde Έαβοτ van S.Füter, wanneer hy in de Kercke van S. Caeiha predickte, door een uyt· ghelaten ende ocbefchaemt Wijf, met grouwelijcke afterwoorden aengeroepen ende vuyl ghemaeckt, hier na fpots gewijfe onder de Predicatie een Kat met aengehechte bellen, ende twee te famen ghebondepe Honden in de felve herom ghe- drevcn worden, oock twee Duy ven daer in laten vlie- ghen i alleen om ghemelde Predicatie te verftooren, waer over eeoighe andere dierghelijcke moedwillighe Gefellen aen dat kloeken-zeel getrocken, ende daer mede ghelijck als in een Gechel'huys herom gefpron- gen, met pypen ende andere dierghelijcke inftrumen- ten, verfchrickelij ck gefchrey ende gheroep, groeten tumult verweckt , ende by helderen middagh in S. Cacilien Kloofter, een bLhanghfel af-ghebroocken ende verbrandt, het Kloofter de venftere in.geflagen, metfteenen op de poorten geworpen, het Kloofter m brandt te fteken fich opentlijck verluyden laten, ende eener Vicarim van S. Ctccilien Huys by nacht met ghe- weldtop-gebroocken, ende den felven daer in foec- kende alfoo beanghftight, dat fich daer uyt over eeii muyr, ende twee breucken door andere Huyfen moe^ fte talveren, oock die ghene, de wel cke onfes Geefte- lijcken Hof-gerichtsOffickhs'Mendatum&Qn't Kerck- huys dc willighe Borghers t'infinueren op-gheleght ware, met hare oproerige icheldt-woorden bejeghent, ende met fleenen daer van af ghehouden, ja oock fich verluyden laten den iSTefdwei, ghelijck oock de gene welcke van wegen ons Amptshalven teghens gemelde Borgeis begane exeemmunkatiens-ooTùeù refpeöive vivideerde, ende op onfe hooghe Domkercken afB- geerden, om het leven te brengen ende doodt te fchie- ten beilüoten ende voorhebbenstezijn, ghelijck dan niet minder foo haeft een Priefter > welcke op de im- munjteyt, uyt Overigheydts bevel dierghelijcke infi- nuatien te doen, wierde met fteenen euvel getraóteert ende ter aerde gheworpen, die advaivas najorif Ectle- /■«geaffigeerde Decreten, ooek met onfen Aertzbif- fchoppe ijcke Zegel bekrachtighde geeftelijcke Man- daten vermeetelijck afgefcheurt, ende alfoo dat exer- citie van onfe Geeftel^tke luri/didie hooghftraf baer geftooret, hier en teghen na eygcn welgevallen onder namen van de ghefamentlijcke Kerck-genooten der Kercke van S. Piet er, teghen onfe Officialen valfche- lijcke verdichte Smaedt-fchnften opentlijck aen-gefla- gen, oock de felve met geweer ende wapen, etlïjcken tijdt bewaeckt, ende by nacht ende dagh fuicke arger- üicke geweltdadigheden, wrevel ende moedwil (dier- gelijcke ineene goede Stade noytgehoort ofte gefien zijn geworden) vermetelijck ende hooghftraf baer ge- oeffent, ende als noch oefiènen, waer toe dan defclve die, op den dtrtighfte» April, van de Magiftraet aen- gematighde verdeeltheden, wijdt uytfiende, ende onfe geeftelijcke Jurifdiöie gantfch prejudiciableregiftra- ture meer heeft aeogefrift gehadt j alles tot de hoogh- ftebefpottinge ende verachtinge van meer-ghemelde onfe Aertxiiffibopfelycke lerìfdìaie ende Authoriteyt- . Waer nevens dan oock veel andere Borger-meeftc- ren ende Reedt onfen Hoogen Wereltlijcke Gerichte in de voornoemde onfer ftadt Keulen. noch onlangbs allerley ghevaer, ende nieawegrieven ende attentaten toege voeght, ende niet alleen de van oudts by gemel- ten Gerecht welherbrachteix«»riej van οηΓβΟ#«<»- Ìfnuyt-ghefproocken eordeelen, doorverwyd>;iinge
dfii |
-ocr page 920-
Γ
:, > by voor- vallende wederfecreliickheyc van de gecondemneer- de partyen, te hinderen en te verweercn : maeroock om meergemelde onfen hoogen Gerichte, fijne JurifdtSie gaots onder de voet te leggen , dit nieuwe grief uytgevonden, dat iy hare Borgeren, van defelfs aengebrachte Proceilèn terenuncieren doorpoenaelBevel aen te dwingen, iichonderAaen derven ; ende of wy nu wel oofers deels, tot be- tuygingh onfers milde ende goede dragenden ge- mocts, door verfcheydene befendingen aen die β. enRo totdiverlche reyfen in'tgoedehebben laten erinneren , de daedeis van foodanige gewelthande- liogen (waervan eenigemeer als bekent, oockten deelen naemkondichgemaeckt zijn:) al cerftoncin verfeeckeringe te nemen, ende ons hooge wereltlijc- ke gerichte tot gewoonlijcke ftraflè t'overleveren, als oock in 'c toekomende diergelijken geweltda- digheyt af te (chafien ende te verhoeden, mitfgaders meergemelde tutbatien te repareren, ende dat by onverwachte weygeringe, wy aen der felver eeni- ge t'oncftaene fchadelijcke verweyderingen, t'eene- inselonfchuldigh willen zijn; Dewyle nochtans daer op niet alleen gantfch vergevelijcke ende meer tot il- luliejals foodaniger geweltdadigheden affchaSiDgh en- de begane ingreep, Öreckende reparatie ende uyt- vluchten tot hier toe gevolght zijn , maer over(ulcx hebben Burgemeefteren ende Raet, noch op den elf. Jen defes maendtsop der felver fchuidigh wrevelmoe- digh fuppliceren,waer in zy gantfch vermctelljck aen- gcven durven, ontflooten te zijn, op volgende Son- daghby de gewoonlijcke Proceliie des KarfpelsSi.Pi- tri dat venerabile door den Cafellaen omdragen te la- ten, iulck ombetamelijck oproerigh ende den Synoda- le ftatuten tegenftrevenden attentaet, door een ver- meynde Regillrature niet alleen goet te bieten, maer oock den Domp^fieraet genoemt ende verkooreujCa- nonicègeinftitucett» eaà&^erfentiam provifionaliter aengehouden Pm/»» ^o/iwwi, als mède den
geexcommuniceerde ende e»i/oj»ri tot dcKerckge- qualificeerdeifii/iwBergrrijende de Juniorem Sacet- /iwiiwvan de voornoemde proceffieaf te blijven, re-
Dpri
te fomenteren, in geen nadencken getoogen ; ende daneenen yeder tot degeringhftentoe, rechtfwegen geoorloft is, in zijn hergebrachten befit fich felven, loogoet hy kan, ce hanthaven, echter ons binnen des atadts muyren, door toelatige tegen vervaringh foodanige geweltfame turbatien ende grieven (:waer mede doch de gemeene Borgerfchap in'tminfteniec gedient is : ) te bejegenen, verweert wil werden : Soo bevinden wy ons ter en gemoets halven fchuidigh ende genodight, ons ende onfe van Godt aenvertroude Kerck ende Erta flift door andere middelen ende we- gen by kenbare η befit onfer Geeftelijcke ende We- relt ijcke jurifdidie.in der befte maniere felfs te fchut- ten ende te mainteneren, gelijck oock boven ge- noemde onfere OiHcialen ende andere Miniftersder Juftitie tegen alle billickegeweltte tuereii en vertre- den, waer toe wy voor dat mael een glimpelijck middel te zijn geacht hebben (hoewel het doch aen andere' hardere eyndelijck niet gebreecken fal j als voor eerft. aller ende yeder Stadt Keulen Borger toegehoorige,en. de in'tErts-ftift: leggende goederen foolangh in ver- bodten toeflagh te nemen, tot dat Borgermeeftcren ende Raet de benaemde oproerige uytbreyder der /meet fthriften ende Violatores Ecdefiarum ^ immunità· tem ter gewoonüjcker ftraffe onfer wereltlijcken hoo- gen Gerichte u^gelevert, ende meer aengerechte gewàtSkme attentata & turiatìmet gantfch geftuttet ende refpeflii ve gerepareert hrf)ben,ende ons by 't be- fit onfer Geeftelijcke ende Wereltliicke jurifdidie onbeindiacht fullen laeten, ende bevelen wy by defen alle ende een yder onfer Landt-Droften, ende Stadt- houderen, Droften, Amptlieden, Geeftelijcke ende Wereltlijcke Onderdanen, Aropt-verwaltereB,Rech· teren, Vooghden, Schouten, endeBc^Uentoa, wclcke VI. Deel, fulcks ydersoorts te doen opgefeytis, Genadighfte oock ernftelijck hier mede aenftonts ende aenfiens defes, alle een yder in haer aenbevoolen Ampten, on- def Heerlijckheden , ende Dorpfchappen gelegen ^r Stadtceeieu Burgeren toebehoorende Huyfen , Hoven, Renten, ende ge vellen in toeOaen ende ver- bot te nemen,oock derfel ver daer op woonende Ci/<>- ntes, Pachteren, ende Renthebbers op 't fcharpfte in te bmden, rot dat Borgermeeftercn ende Raet op Ge- dachte geweltfaemheyt afgefchaft, oock de gevorder- de reparatien gedaen ende wy diefwegen vergenoecht tezynons verklaren, ende andere genadighfte ver- ordeninghhier overuytdeylenfullen, in 'tgeringh- fteniet, het zy aen Vruchten, Wijn, ende oock andere Renten ende Gevallen leveren ofte in't vol- gen, maer tot daer en toe in goeder bewaeiinghe of by fich felfs of in de Pacht-Schueren, Spijckeren, ende Kelderen verilooten ophouden te laten, ofwel ghelegentheyt der faecken noch aen een anderen verden Oord nedeneleggen, allesbyverwyt dingh onfer hooghften ongenade j ende arbitraer geldt, ofte nee bevinden der overcredïngh rechte lijf-ftraflSs. Waernafich&c.
./53. der Gewaltrichrers fchuldige afllilentJc ^ ' vallende wederfecreliickheyc van de ge( |
i^wiT/xraRefident-Stadt Seur den trnfJenHnyfei- thienhoKdertachtenfefii^b.
Geteeckent MAX. HENRICK.
Onder ftont GASP. LARIX,
53e jèitaUt Geulen Beeft bacc op ompiotccticacn bet ftcpfei;Igc6ei|ofaen oegouben/enbetotbefcljcM behomen / bat ftjn IBaJefiept ncffcn? 'tSijtli al fou· be boen toat tot befctiecminge bec ^tabt tegen^ allen aenbalteceprcDt / en noobisggeooibeelt foubetoo}* ben. ^oet) be ^bt giec nirbe niet te b^eeben fdit' begab uan (leb seoeben/ bat mentiaet nietntoefl qualtjcb nemen foa fp ergen^anbec^ een fctut^ tieec
quireren te laeten ·, ende alfoo fich in Kerck end» jócfttcn/ bp al bien men 0acc in be onfeecftecbcpt Itet Geeftelijcke faecken in te mengen, oock de viojatoret ; fJuctuecen. Jgct fcfteen bat bc Stebell ftetboojfj Hioonia immuttitatis&EccleJie in haer oproerende mifdaden j fcJjeÌlÌjcBÌJaec (enbeombetoaccflepttefeagenobfce
mit^bebecbcpltbeptin'tfelbenietfonbec reben) op 't ilijcl^ niet en Dettroutobett / enbe baecom be i&tabc mctfoobanisDStepfccIijch anttooojt (biaec bugaec beefoecli op t)ct aijcb hiiett becfcljooben ) niet te b2ee:> ben of feecbfc honbenjtjn/ enbe upt oojfaech ban bc tioo?fclj?eben öfcbepltliept/fiaec bp beaegen^. bofflijre J^ecaabccinse niet heeft oengeseben/maec bicecteliich tot fyn StepfcclDche JIËeTeftcpt tjaecen toeblucDtteiilOen nemen.
ün 'tbeflin ban fjnïp fchjeef ben «Inent nin^baneen r);tcaojbtnac(^^gabetinBe bie eenlge CbencenbeJ^ojfien be^iQtjoc beeben aenleggen tot }^eulen:bat be fommige feec mompelbm tegen^ b'otM gemelbe J^etgabecinge al^ bupten ojb?e tegen^ be fot» me/enbebaneebaecljjceeconfequcntie. ^atmeec ίφ/ fommige toilbenoaect'eenemael Decfeec&eten/ bat befe S^ecgabecfnge nietgoet^ foubeuptlebecen/ enbe boo? be f canfcbe ^^icettle eettgefirit toiett. <©nbectu(fcöen tolettBet baetiwoigeBouben/ bat boojfoobontge Bergabetìngc/ bp afbien bie op bet becbanbelen ban eenige gemepneeijio; faechenaen^ gefientoa^/ bel!tepfecltjelieautboci^tbienoc(|fau« be mogen telleren/ femcmael onbec be toet moefi caecRen/ tenfp bieboojbigouceufemibbelentoiixt gebonbiceett.
JH^onlìeuc Graveljuam upt iet S3abt totRegem» borgh kaebetom. ll@en&onbeno^niett)ememen/ batbpaengaenbe be lüijnf·^ Mfancie pet nabet^ t'febett fon aen&omfie pOt gewgeert. i|et toa^ te betmoebenfoo bptiatb)e»6infiiiiig&eptuetpafreten enbe cuflen / bat baec ban toel bp be {ieulfebe 3^ecga« beringemocf)ttDo;bengei)enbrit. (^nbettuffcbenbac men jicbbecfrecbett bieit batCbntc-Ments,Ceuieo, Munfter, ten ÖOOflÖlto»/ oocfttfföfUÏ-Trier ende j?fff Nieuw-
en Ο O.R L Ο G Η, 't Achun-veemghfeB<Kck, 889 |
-ocr page 921-
S90 S A Κ E Ν van S Τ A E
,«c Nieuwburghjtot bfcnicutoiiioeofcontinuaticbanDe ^ ° baoìfs Alliantie Bcpoiteecttuarcn/ÈnDeDat Vranck-
■-riick met öefe l)ct flupccn/ onDfr cefcctie Dat ù'an Dece
atcDen Daec jouDcn fiomai a!^ fp begeeiDcn / fcec
"""Cbw -Beyeren continuectDe Γίίη JBctbineöcn noch ; men pjefumeecDe tot OienH öan Savoyen.
fSot Keulen 50« ομ Dec^ tflDt betjiCfc&ilUtl tuf» fcgcn Den Cgcuc- Bo^ti cnDe De ^tabt tueDec (tp· ege- Icflöt/toacc Doo? alle appjel)en(ien 50n Bomen te m- Dttöncn.
lEen fcöjeef ban Den vijfden, bat m bertcoulijcfii heptfleinfoiraeecttoo^/ Dat De Keulfche ©ecaabc» tinne in bet point öan fecucitept boel Ιίφΐ nict^ pofi- tibeiiptcecöten / raaec'tfelüeatnbe ©ecsaDecin- oDetotRegensburgh , omaUebojOecebetboijDecina ne booj te hoinen/ tranffeteten fouDe / Ooo? bie« bec= fcöepbe notable aieben Daec omtcent ijaec mifnoc flcniietenblijciteo. ^ ^ ^ , ^^ ,,
©ft toa^ niet bupten bebencBen Dat Cöeuc-Ments befe Keulfche ©ecflabecinaöe aenaefleUBabt / om alDaecteonbectajlcn/ ofte / cnDe {)oe Dat point ban fecucitept fonDec offenfje ban Vranckrijck onDecnos men fouDe Bonnen boecDen / boo? Dien Bp boel faaö Dat bP Dat pofnt niet langlje fouDe Bonnen becfcbupben / Detotjle booi befen bp eeniafte acben/ baccalpeccBopaeDjonacn/ macc bpljemal^ontp' Diaö I en Daccora gbebaecItjcB om De cnfie be^ Ktjc); beel eecDec te tiicbecen ai^ te piocHccren/ betfcljoben i^ gbetoo?beni boojnamentlijcB oocfi / betoijle Ijp De booinaemfle aieben Daec omtcent onDec be BanDt ÖcbbenDeDoenfonbecen/ bebonDt bat b'inclinatien Daec toe lagen / enDe oojDeclDen / bat qI^ Dienfiigf) niet alleen boogt) nobiab inficn / en aen b'anbcce 3ijDe met Vranckrijck ficb foo bccce gc-engaaeect binDt/ batfipbccleaenbja^/ boe bp fjcbin goebec manieccn baec ban foo tDijöt foube betafcbecen : be= boiile bP ban een bumeucenbema^imei^/ batfeec Qcponecct i^tuffcbenbepbentelabccen / euDetoel toijïe bat Vranckrijck Dat pOint bp be Regensborghfe ©ecsaüecinae niet gcecne opbetCapöt fagb gbe- biacbt. JEen obfccbeecbebp befe ©etgabecinge bat» men niet en babt te ttoöffelen / al^ Dat be oogen ban be mccfïe en be boojnaempe 3leDen bc^ötjcicDODj De franfcbe p?oceDncen/ Die fp foo beel feec niet hon» Denappjobecenbiptoacengcopent/ enbe fooBlaec ïenOe getoojben/ bat fp oojbeelDen / bp alDien fp op lace fecucitept gfjeenbeiecojDjcflelben al^ booj be» 'en/ batfpintöbenenöe totjlenbjel gtootaöebaec fouben Bonnen loopen ; enbe DecbalbenDatbettec BanDt nemen / ban Bet point ban fecucitept be^ Siicj; bp een pUececnfltoa^ : ebentoel boa^ fmaec^ IbcBtegelobenbatb^tfelbetot pecfeccie fouDebieD ben gcbiacöt / obtcmit^ becfcbepDen matecien enbe fiuaciabeben Die Daec omtcent tee jijDcn nooDtfaec= Beltjch fouben Bonnen infinccen/ maec batbetfelbe point alleen in 't genecael/ enbe in 't couto afaeoaen foube tDccben/ bp albien bet fcibe niet ganfcb acbtec bleef/ boo? bien men befpeucDe Dat Vranckrijck (jcö foo becce Daec tuflcben begonbe te lueccBen.
^Ifoo booj'tobecltjben ban ben «i^jaef ban Ol- denburgh nugebooten/ toa0 D'occafie biebeele feo lanabe babben geboopt/om beÏ@efec frolle te beb^ ben geaboUeect/ foo bebbenbemeeflgeintecefTeéCi ben bpfonbecIdcB op befen tijDt Baec boeccB Daec ban 0emaecBt / enbe in fpecie tóeuc-Brandenburgh / De 30O|(Icn ban Bronfwijck enbe Lunenboreh, «0iabin· nebanHeiien-Caffei, be loeIcBe totbiencpnbeop ben negenden bepefcbcecDen Den bolgenbcn aenOeniiteprec.
i^lder-*DoorluchtigfiéKeyfer.
Keyierlijcke Majefteyttijn onfe onderdanig· fte dienften in Ichuldige ghehoorfaetnheydt yder tijde bevooren > ende konnen defelve in
alle onderdanigbeydt te berichten niet onderlaten^ hoe wy in ervaringe konoen, in wat voegen die felve inftanaigh, endc veelvoudight ia onderdanigheydt |
aengefoght wordt, den voor defen aen den niet IÖó8. meer wei-zaliger Grave tot ende Delmea- ——,
Ï^sr/^gecoDcedeerdealfoo genoemde Weefer Tol tot Eijviiet, andermalen te verleenen , of tot anderen ghebruyck te behouden > maer aifoo die aen den ghe- feyden G ra ve gege vene Con ceiEe niet als gheduyren- dedentijdt fijns levens heeft gelden konnen, ende met den felven is opgehouden, wy foo wel a!s andere, wekker Landen aen de Wefer'ftroom leggen , niet toegeven konnen, dat het Commercium op gefeyde Stroom daer met tot onfen, ende onfer Onderdanen hooghfte nadeel verder befwaert, ende dienvolgens gehindert werde : Soo verfoecken wy u Key ferlijcke Majefteyt onderdanighft , die aller genadighfte be- hoorlijcke toeverfight te maecken, dat in gevalle met fuicke Tol-heflingh al noch gecontioueert wierde, gelijck wy bericht worden, dat het gefchiet, fulcken voor hebben, als weicker op geenen fchijn der Rech- ten beftaen kan, van ftonden aen afgefchaft werde, ende by aldien d'een of d'ander defwegen van nieuws yets verder verfoeckt, foo is'tu Keyferliicke Maje- fteyt in genade wel bekent, waer heen foodanigh ver- foeck behoort te gefchieden, ende hebben wy daerom dit onderdanighft vertrouwen u Keyferlijcke Maje- fteytfalfulcx Allergcnadighflaf wyfen, ende tot on- fen prejuditie op 't onbehoorlijck aenfoecken van d'een d'ander niet toelaten , ghelijck wy dt η oock ia defe Landen, fchoon die voorfieningh hebben ghe- daen, dat fy den Tol niet betalen fullen. Waer mede, &c. Keulen aende Sprée, den negentie«den]\i\j feftien honden acht en fefligh.
iteuC-Brandenbufgh fcb?ecf BtcC ObCC OOCft in 'tpacticuliec aen iSeuc-Ments cnDe Bremen.
ONfe Vriendelijcke dienften,ende dat wy meer liefsendegoet vermogen tehooren, hoogh- waerdigen, byfondere lieve Vrientende Heer Broeder. Wy mogen U L. doordefe Vrient Broeder- lijck niet onthouden, hoe wy in ervaringh lijn geko- men, dat fijne Keyferlijcke Majefteyt inftantelijck, Ifendemenighmael verfoght is geweeft den hierte voe- ren aen den Grave van Qldenburgh ende Delmenhorfiy Chriftelijcker memorie gheconcedeerdc , alloo gff· naemdeÉlfvlietfcheV/eefer-Tollevan nieuwste ver- leenen, om defelve tot een ander ghebruyck aen fich te behouden. Alfoo dat nochtans evenwel de aeiidea verftorvénen Graef toegeftane Conceffieeen perfo- neel werck is geweeft, ende met deflelfs doodt opge- houden. ende fonder de bewilliging vande gefament- lijcke Rijcx-Stenden wyders gecontinueert, of ye- mant de novo niet toegeftaen kan werden , wyoock daer aen nevens andere , wekkers Landen aen den Wefer-Stroom zijnghelegen, particulierlijckgeinte- refleert zijn ; foo verioecken wy U L. Vriendt-Broe-i derlijck, dat fy gelieven hares deels aen 't Keyferlijcke Hof dien aengaende foodanige middelen te laten aen- wenden, dat tot des Rijcks algemeene, ende onfe par- ticuliere prejuditie niet in die faecke toegeflaen werï j maer dat foodanlgen Tol-heffingh, icgevalle defaSty yets daer in gefchieden mochte,verboden ende te niet gedaen werde j ghelijck nu'tielve foo weltocraain- tenu van'tCheur-Vorftelijcka Coliegie, afs tot der famentlijcke Stenden , Rechten ende Privilegicn ftreckt, ende gereycket : Alfoo fai U L. ons daer be- nevens ten hooghften verplichten,om tot alle Vrient- Broederlijcke dienften U L. altoos ghenegen te ver- blyven. Gegeven tot Keulen aende Sptée den tit}ideu]\x\yfefiienhojidertechtenfifiigh. Van Godti ^soAdQ Frederick Wilheimi é'(· ''
•li Uil. OienfiwìUìgenVrìendtevdeBmàeff
FREDERICK WILHELM, -jKsì;: CheUr-Vorft. « |
-ocr page 922-
♦
en OORLOGHj Ack-eft-vemighfièBoeck. 891
ïjaec J^o. .ïi^og. bc Ι«φί ftcijgeiiöÈ bat be foIK cititi tie öfe tot öEcnieiitoinae üan befen ®ol am 't ïtrpffcs llicfte j^uf tojfcben scbar η / tof I acce^ mocötcn iiefto= tticn / ttocftfu 't ftacc nieöc aeti / gdjjcR oocR ^toe^ ben / toacc ban op fijn tpbt fai tofcDen gefpjoorftcn.
<&nDcctu|rcöenöiciöcnbcLuDenburgfe alöiecniet op ban ftlagen bat b'acgterfialHge ^ub|ïöirn nirt üoo? ben baig quamen/ onacngcflen men gaec &abbe belooft bat felfi^eictcaojbfnaci^ mtbbelcn om be befec- tiirufe^^bintten totbetaiinge tcbjengbenbaectoe foube too?b6n gebjupcltt: ©efe Rlarijten bebenfp 6p mcmocie banDmvierentwintighfteri3fnIp/ en bemtrutobcn bie ben fefden ^ugu({p/maec ban 't een «nbe 't anbec quamen maec beloften.
g^en vierden Uugufïp cccommanbeccbc ben ?ïgent Kempingh oocft b'epnbelgcRe eppebitieban befaecRe bet iSiDbeclücRc (0?b?c ban .i^aftöa.
Ho. Mog, Hecrtn.
D En onderghefchreven Gecommitteerde van fijn Hoogheyt den Heer Prince Cardinael eri Landt-Grave van Ηφ» der R idderlijcke Or- dre van Mahha, overfte Meefter in Duytflandt > &c. heeft den elfde» defcs Maendte Augufti aen u Ho. Mog.by de brieven van fijne νοοτη. ifloogheyt in da- to den twìntìghfien luly leftleede uyt Romen, feèr dienftelijck gerememoreert ende geremonftreert hoe feer van uwer Ho. Mog. iequiteytendejuftitie ver- wacht wert, dat eenmael de voornoemde Ridderlijc- ke Ordens faken, noopendedeherfteüingeenfatis- faftie over haere goederen in defen Staet gelegen fon- der langer diiay, en by amiable wegen afgedaen moch- te worden, als hebbende u Ho. Mog. door derfelver veelvoudige refolurie fulcks oock foodanigh verftaen en te kennen gegeven > dat het accompliflement van het feive niet langer en behoort uyt te bly ven, zynd e door die langhjarige gedane follickatien door u Ho. Mog, bydiverfe aenfchrijvingen aen derfelver refpe- öive Provintien ten fine voorfz oock alles gepermit- teert en gedaen, wat defelve oordeelde te behooren ; 't heeft evenwel u Ho. Mog. belieft dsn tweede» Au- gufty te refolveren de voornoemde brieven en remon- ilrantien gehonoreert met de ernftige gerenoveerde interpofitien vande Alder-Chriftelijckfte Majefteyt van FraTukrijck al wederomme te ftellen in handen vande Hceren Gedeputeerden tot de Ridderlijcke Malthefer ordresfaken, ommedie t'examinerenen daervan rapport te doen, (gelijck vertrouwt wort te iijngefchiet) dan alfoo àcn feventhietiden Aprùfe^ie» tondertvieren fefltgh op meenighvoudige inftanticn van wegen voornoémde zijne Hoogheyt eyndelijck eens door de Heeren Commlffarifen van u Ho. Mog. een generae! rapport gedaen Is, over de gelegentheyt en 't recht van defe faecken, ende nae dat atlede- dudliencncontra-dedudtieD, foo vande zyde vande voornoemde Ridderlijcke Ordres als vande befitters der voornoemde Goederen voort gebracht, wel rij- pelijckwarenloverwogen, endege-examineett, de- felve Heeren Commiilarifen verftaen hebben, dat by amiable weghen ende tranffaöien aende voornoem- de Ridderlijcke Ordre behoorde gegeven te worden fatiffaöie, waer toe de noodige uytfchrij vingen aen- de refpedti ve Provintien oock al voor lange gefchiet 2ijn, foo fchijnt het fuperfiu ende quafism repetitie priarum te fijn defefàècken wederom te renvoyeren , aende Heeren CommifTarifen en die voor lange ge- examineerde ende afghedane wederom te ftellen tot d'examinatie ende rapport vande Heeren Commiffa* riflèn, nademael defelve in fefihijnhondert |
vier en fefltgh daer over foigneufelijck gebefoigneert hebbende niet altoos prefent zijn, ende alle ftucken remonftrantien, dedu«3:ien, en contra-dedudlien, (die in handen vande vo^ghe Heeren Commiflarif- fen als de Heeren vanmmeTenenàtSlingeUndtija verbleven ) niet en konnen de novo aende andere Heeren worden voorgebrachiï oock het felve een on- gehoorde fake, ende een perpetuele circulatie foude iè^g. zijn, daer van opfulckewylenoyteeneyndefoude konnen verhoopt werden, oock niet vertrouwt weit dat uwer Ho. Mog. goede intentie foude difcreperen vande woorden van haren menighvoudige over defe faecke genomene rcfolutie, ende daer op gevolghde rapporten, ende gelijck zijne voornoemde Hoogheyt noyt getwijfiPelt heeft aen het oprecht vertrouwen,dat u Ho. Mog. altydt van zijne Ridderlijcke Ordre vooi· derfelver ende Aller-Chriftenen itί)rereïre^genothen hebben, foo fchroomt hy Gecommitteerden oock niet te feggen, datter niet en is, dat voornoemde zy η Hoogheyt hem oock niet heeft willen belooven van u Ho. Mog. goede juftitie, als zynde na alle vertrou- wen defe Godtvruchtigheyt het ooghmerck van a Ho. Mog. deliberatien, ende Ziele van derfelver re- folutien.
Daeromme oock ab ongehoort foude fijn inde fel- ve te vinden foodane difcrepantien, die foudeii trou- Weren de volmaeckte effeöen van hare refolutie endé de harmonie van hare Regeeringe, als waer op de voornoemde Ordre fich altydt heeft verlaten, fondei· te willen vermoeden eenigecontrarieteyten, te meer noch om dat u Hoogh Mog.aenzyne voornoemde Hoogheyt voor eenigen tydt belieft hebben te fchrij - ven, van aen gantfchjBerö/ete fuilendoenbüjcken haer oprechte meyninge die fy hebben tot de juftitie en billickheydt van defe faecken, daeromrhe is het oock fulcks dat de machtigfte Princen van EutopM de- fe voornoemde faecken met hare veelvoudige inter- pofiHen altydt gehonoreert, ende haer eygen inte- refle (als proteóleurs vande voornoemde Ordre) daer van gemaeckt hebbende, elck in 't particulier haer dan fuilen prepareren om t' erkennen d'obligatien j die u Ho. Mog. door defe te gevene fatisfadie fuilen acquiefceren,ten opfichte van de voornoemde Ordre,
foo recommandabel is, dat nu wel meriteertt'onc- fangen de langh verwachte behoorlijcke fatisfaftie van defe Staet, fonder langer onder eenige pretexten om · gevoert te worden, behalven dat deglorieufe Vrede door Godts zegen nu bekomen, oock die danck·- baerheytaen Godt vereyfcht, ommegefcydedieop juftitie is verkregen u Ho. Mog, tot verweckinge vaa Godts meerdere benediftie over haren Staet, oock gene mindere juftitie fuilen exerceren, aen een foo lofFelijcke Ordre, die aende Onderdanen Van u Ho, Mog. by haer komende ende handelende op die Zeen van alles verfien van fulcke noodtwendigheden, alt aen haer eygene Ordens-Perfoonen, ende met geen mindere liefde in haer Hofpitalen,als defelve werden getraöeertendegezegent, niet dit feggende tot ver- wijt, maer tot des voornoemde Ordres meerder blijd- fchap, dat fy by middel van foodane goede dienften met een voldoen aen haer lofFelijcke Inftellingh, en aende Wetten van een waerachtige vruntfchap, die daerom foo vermaert en waerdighalsnUtis, aen het gantfche Chriftciidom ende voor wien hun bloedt ende leven dagelijcks opfettende j welmeriteertmet vriendelijckeoogenendegefchicktebejegeningeaen* gefieii ende getraéleertt e worden » ende alfoo fy on- dergefchreve Gecommitteerden niet is vernemende, dat noch yetwes tòt afdoeninge van defe faecke werc ondernomen, 't welck by langer dilayen een impref- fie foude konnen veroorfaecken als of ten fine van fa- tisfadtie te geven aende voornoemde Ordre, alle u Ho. Mog. Refolutie foo veelvoUdighgenomcn,ende daer op ten felven eynde gevolghde rapporten, in fich foo nietgemeynt foudezyn, daervan nochtans, als hier vooren gefeght is, altydt een goedt oprecht ver- trouwen is genomen j Sooift, dathyondergefchreve Gecommitteerde nochmaels van zyn debvoir te zyn
■ üwe mo-
diegedurende de- fe lange follicitatien met een feer groote patientie ge^· daen zyn, alle verdere dilayen en renvoyen dat Hee- ren Commiffarifen gunftelijck believen voor byte gaCD> ende te treden tot het geven van een foodane
JFfff i |
-ocr page 923-
89· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
166%' reéle fatisfadtie, die met uwer Ho. Mog. luftitie der-
^_ felver goedo Refolucie cnde Brieven de meriten en
jequiteyten van defe faken, ende met het verwach- ten van hooge Chriiteo Monarchen is over «en ko- mende.
Hage den vier en tw 'mgkfle» Auguftyfefiien ha?idirt feven ert fefttgh.
Uwer Ho, Mog. Ootmoedigfte Diepaer
R. KEMPINCK.
•era- binile
il.Ul
23EII-
tfjem.
$)ifCDpWeInjct: macc DcfaccftetoiectbpüPUani olKcgcnotncn.
gjnöÊ bmncnlanbtfcije fahm afteeiJt^ ampdijcB flcfpjooclifn banDe Benthemfe JjetatiOccinse tnöEfe tpDt-tioojöcbaHcn/ falalljiccfïdlcnljet ilipplemmt. ^n ^tugullu^ fchjecf De «©caüinne felf^ Dcfcn boiflen= 0£Π aSjicf act! (tecitec bao?nafml.itjüaöiï?Ötflöei cinse :
Hoogh Edele Gsflrenger,
Efen morgen omtreat thien uyreó, quam on-
IfeHofmeefterToebuckmaceenftuck . . , .
—^ dewijl ick toelaet dat .fulcx fai opgelaten wer- den, foo brengt by den fchelm van een Comman- dante met boeven ende overgeeft hem de fleu tel, als ickhaer .... naerdebovenftepooite,enfluytdie toe, en heb hem tuflchen de Poorten laten ftaen ; ick ieyde dat ick wift dat hy Biflchops volck was, ick fou- de niet eene uyt die Poorte hebben laeten koomen, foo feyde hy dat hy in mijn Heers fijn Eedt was ; Ick mach r u ieggen dat ick van ons eygen Volck verra- den ben, fukke beféebockxfen, daer ftaen elf Com- jagnien in de Breght, dicht voo r bet Fleck met liuc- cen en vuyr-Mortieren, het fonder foo difperact op los gaen j hy wilde my met laten opvliegen ; Den Biflchop hadt tegens Eftback gefegt hy wilde hen iea- dert duyfent Rijcxdaelders gheven, als hy hem de cy- dingh bracht, dat de Hollanders tegens hem wilden, ende foo gelproocken dat het tefchrickelick was, en dat mijn Heer geen half laer foude leven,daer maeckt den fchelm ftaetop; Ons Volck feghtoock, dathy defelve menfch niet is, lbo grynigh ishy , en doet niet als van Duyvel en Donder. Het fchijnt dat het quade Gewlflen opweckt door het quaet dat hy ghe- daen heeft. Hy komt van avondt bier , dan Tullen wy morgen den Duyvel bannen. Wat voor Papen hy met brengt weet ick niet,ick krijgh fulcken fchrick op mij η lijf ais ick daer van hoor, hoe ick dcfe argernilTe noch fai overkoomen, Godt de Heer wil mynoch byftaén. De vreughde onder de Papiften is niet te be- fchry ven, maer ick hoope dat Godt het noch eens fai omkeeren tot onfen trooft. Nu moet ick verhaelen hoe het al vorder is gegaen : Des avondts fchootenfe daer die flucken los, en al het Volck : men koft van mijn kamerfien; daer nwtquam al den Paepfen hoop hier, den Biflchop met wel twee honàert Paerden met Trompetten en Harpoucken. Ick hebmyfooont- ftelt, dat ick by naniet weet wat ick doe ; Hy liet my feggen met Eftback, ick mocht doch den Biflchop niec qualijck bejegenen, ick liet hem wederom feg- gen ,'hy foude my met den verweckten hoop uyt de ooghen blyven, ot ick wilde hemdeoogen uyt het hooft halen : ickhebfeoocknietgefien, endewilfe oock niet fien ; foo zijnie defen morgen gekoomen, hebben onfe Kerck ingenomen, en hebben haer Af- godery daergedaen, enden Baalgedient 5 Soohadt ick onfe Paftoor laeten roepen om te predicken, die hebben fy de Poorte voor de neus toegedaen, en heb- ben hem tuflchen de Poorten laten ftaen. Het is niet te befchryvendenftout, en hooghmoet vandea Ti- ran j Ons Volck, dst met is geweeft, weeten niet genoegh daer van te ieggen, boe hy my wil feereo, hy wil maecken dat in bet geheeleGraeffchapniec eenen fteen op den anderen ial bly veo ftaen, ende |
my wil hy inde aerde doenfincken ; Hyfiughtfich 1^68.
voor geen menfch, ende hy heeft over het Graeffchap__
te feggen, de Hollanders fullen nu aenkoomen, het valt al te langh om te verhalen, het is fchrickelijck j en over mijn kleyne dat ick het heb Jaeten doopen, daer zij nfe oock foo boos om, daer haddenle oock een aenflaghopgehadt, offehierdeDuyvelwoudcnban- nen , foo fai dat niet gedoopt zijn geworden, endelal Ickans genaemt zijn geworden, dat het Stattius Phi- lip heet, dat maeckt haer oock foo nadcnckent,maer denBliTchophadde gifteren gefeyt, hy hadde lulcke goede Vrienden in Hollandt, hy hadt ai advysdat ly my niet fouden aennemen, ick fai noch Gödt dan- ken dat ickfe, ick ben feer gewaerichout dat ick de kinderen fai laten vaeren; datfe alle liften daer aen- wenden omfe te krygen, infonderheyt de oudtfte. Ick bidt nochmaels om Godts-wil u Edelheyt gelieve my η iet te verlaten, Godt de Heere fai't beloonen, ick wilde dat hier nu volck was gekoomen, fy hadden den fchelm wel konnen krygen, alfoo hier geen voor- raet is voor twee daegen, hy dreyght my hy wil na Weenen, ick wilde dat hy al wegh was, hy heeft met my ghehandelt als geen Turck foude doen met fijn vrouw, maer hy is verftodl als Farao,hy doet nu alles wat den kop wil hebben j nu ick bid nochmaels, ick ben blyde vande goede hoop vanden Brief foofeu Edelheyt noch bekomt, ick heb noch geen tydingh van mijn kinderen bekomen, ick heb mijn jonghen met goet heen gefonden, die fie ick alle dagen weder te gemoet, fy paüen foo op, ick moet met mijn mey- den de Brieven laten ophalen enfendenfe na, het is niet te befchryven de vileyny, doch ick hoope dat Godt de Hcere noch een anderen tydt fai geven, hy heeft u Edelheyt oock foo gedreygt als hy eens daer weer quam, hy wilde het Buys foo niet verfchoonen als voor heenen was gefchiet j ons volck geeven reede al de fchultdat hy dit werck foo heeft gefponnen, u Edclheydt fai van Monfieur Eftback noch eens foo veel konnen vernemen, die heb ick het oock gefegt, hy fai fichdaer van afhouden,hy excufeert üch hy bad het moeten doen foo hadt mijn Heer met hem ghe- raeckt, den Biffchop heeft gefeyt hy wilde hem fijn Leen-goetaf neemen j ick fende hier Wilhem, daer van u Edelheyt mondelingh kan vernemen hoe hét hier afgaet : onfe Boecken hebbenfe uyt de Kercken gefmeeten, en gefeght fy wilden defelve in de Lom- bert brengen, Godt dc Heere wil fich laten erbarmen, ick wilde dat het Huys nu foo befet was datfe hem nu kregen, doch Godt hoop jck fai noch een goede fton- de voor arme bedroefde menfchen geven een gena- dige verloffinge.
Benthem den twee en twintighfiea Augufty fe/ien hert' dertachtenfeflight
U Edelheyts getrouwe Dienares, G.L.D.B.
Ick ben tot noch toe foo gehart geweeft, maer nu als half doot.
Hier van wierdt ondertuflchengedivulgeert, dst dat den Heer Qrave van Benthem, hebbende ten Huwelijck genomen een Camenier, va» Mevrouwe fijn Sufter , en de Dochter van een Schoen-maecker, ende ghebooren roet haer w/ir kin- ren, dat Mevrouwe de Gravinne van Benthem vree- fónde, dat uyt oorfake van haer laege geboorte,de an- dere Graven van Benthem in ioekomendemptliaer fouden twiften om de fucceflie, ende dat hebbende o- ver defe faeck met den Heer Biflchop van Mmfler gecommuniceert, dat onder conditie, dat dpn Grave,, ende Mevrouwe de Gravinne met hare kinderen,be- lydenis foliden doen vande Catholijcke Religie, den Keyfer een confirmatie ivegen de toekomende feu- dale iucceffie gegeven hadt ; Waeromme den Heer Grave van Betnkem oock publij eque ProfelSe van het voorgemelte Catholijcke <i||poof hadde gcdasn, heb- bende gecommuniceert door de eygen handen van fij η Emineacicjde Heer Biflchop van Mmfiet, Me- |
-ocr page 924-
en ο ο R L ο G Η, ν Ack-en-veertighfte BoecL §93
ϊ668. vrouwe de Gravinne van Bìs/i&ìw > hebbende van ha- ^ re belofte afgeftaen,ende vier van hare kinderenjeöde bacr jongftgebooren, met haer Minne in Hollaar ge- fonden} dat den fleer Biflchop van Munster hadt te Velde doen brengen naer het Cafteel ende Vleck van Bent hem omtrenx. twee duyfentSo\àma, ταα veertien Stucken GefchutSjcndeyfi Mortieren, welcke Batail- lion fijn Eminentie van Munfitr.mtt den Heer Grave van Benthem wefende befjchtigen, datmen gefondeii heeft een Majoor aen't Cafteel van Benthem, om te weten of Mevrouwede Gravinne in goeden dancke Guarnifoen foude willen inlaten,waer op fy fichgua- ftelijck foude hebben verklaert, ende een Compagnie Infanterye van Munter, aldaer in Guarnifoen zijn gaen leggen, waer na den Heer Biflchop vaxiMunfier geaccompagneert met den Heer Grave van Benthem met eenigc Tronpes Cavallerie fouden zijn gekomen ende wel ontfangen op het Cafteel, en dat de Staten ende Onderdanen van het voornoemde Graeffchap να,η Benthem, haer over defe gekomen veranderingh niet eens hadden gemovecrt.
©rn vijfentwintigften^eptemBic otttfanflcn een |©iniüe ban ben ^aHffcljopbanMunfter. gefcpt tot Lutgersborgh, t)en een en twintigften tie< ff ^/Bcltjcft oocft een ban Dc <0?abe ban Benthem, oe^ fept tot Coefvelr. ten Daae al^ boocen/ baec bp De fel^ be/ ten becfoeclie ban [)aec )|o. JlSag. tae(!onDen De paffagte banbe Lunenborghfe (Ccoupe^ obec öaec EanDen. ]0acc op gebrlibeceect sdnbe/goct glie^ Donben be taci gemette ifcecen SSiffcgop enbe be/oDecbeboojfspetmiffie/ boo; een cibile enbe be· Irefbecefcciptie/tebebanchen; nebrn^ abbettentie/ bat be iSefoUitie banbe macfcD bec boo;f5 Lunen- borghfe iCcoupe^alijiecbccanbectstjnbe/ mïffcöien niet mecc al^ drie Compagnien te ®oet banbe felbe Ccoupe^ uptCoeverden, obec een ggebeelte banbe ItanDen ban Ijoogli-aDebacfite l^eec ^iffcBopenbe boo?noembe l^eec «©jabefonben IjebbentemaccBe» ten: 'tb}eIchOaec$a.J3gog.bpbooibaiIenbe gele· oentgept tegtjrn^ befelbe geeme fouoen becfeljulbi· gen;!tDecbenbebetefct);pben,j|3^tftïbe / albocen^af te gaen/ boo; ben ^gent be Heyde aen ben Heec tcao^binaci^ ?ifgefantc banbe Jpncflen tan Brons- «wijck enbe Lunenborgh g{)ecommuniceect / om ti ficechen tot beffelf^ nacicfìttnge/ enbe tbpbec^ te bie< nen fulcjc baec 't beboo?r.
^en tweeden ({Pctobec in befibetatieggelept enbe obecbiogen jfjnbe boo; b)at toegen enbe mtbüelen be 3@efcc €oItot Ëlfvliet,bie boo; tietobcdt)benban ben ©eec Anthony Gunther, in fijn leben (©jabe ban Oldenborgh,ecc.&c.6ec. gefuflinfett bJietbtbecbal» Jen enbe geertlngneect te toefen/ t'eenemaelfoube ftonnen toccben gemostificeect/ fonbec bat b(cnt|)a{:: ben cenige ber bece beftoaetniffe op be Commercie be booifsiiibieceafRomenbe/ fonbe toecben gijelaten.
goet gebonben en becftacn/te btcfoecRen be Hec» een ban Heukelom, enbe anbece baec i|o.lSog. (0e· bepuceecbentotte faecfien ban Dennemarcken, bat gaec «e.met be lïeeccn albict aentoefenbe JS^iniflec^ banbe tieucbo;}ïen/enbe anbece Dojflen enbe j^ten^^ benban get^uptrelieiatjclt/ bic bp beboojfsbela· flinge banbe 3E>eefec-€oI toacenbefbiaectenbege^ eccommobeect/ in Conferentie toiiben trebenj mftf' Oaber^ ooch naec ingenomen becigbt ban allepacti= cularitepten/bie baec omtcent naber in acDtinge fow be fionnen genomen toecben/al^ mebe ban 't gene op be, bp-eenliomfietot Halberftadt, tuffcben eenigtie l^euc-cnbe Jloiflen bientgalben geconboceect ^e· kDee(l3t)nbe/foube mogen toefen gepaffeect : obec^ ïeggcn toat hcacfitige bebboicen enoe ©fficien /met onbeclingbconcect^ foobpbenl^epfec/ al^elbet^/ baec 't felbe gbeoojbeelt foube mogen toojben ban n-- nigeopecatietefiillcn mogen toefen / geemplopeect foube Dienen re toojbcn/ ten epnöe be bomfi belafïinf fle en ®ot/ e ffectibe gemo^tffïceect/ enbe bupten bet= bece executie gelaten mocbte too|ben.
®e ©?aef ban Benthem, ucgeetbeoabecefïita· {ie ban fdn üinbectn / ( siinbe vijf ^nen/baec ban |
- _ . . ________________bobben
gegouben / al^ raptore vel plagiarios. i3appo;t baec ban altiiec gebaen toecbenbe/ ben negenden v0cta· b;i gùet ggebonben bectoaect^ te fenben rene 3^epu· tatie: eenuptHoUandt, cenupt Over-Yflèl, enbe een upt Groeningen, ©ie ban be ©jaef (baeconbeC (IgboocRbÉKeyrerfche enbe SSiffcbopMunflerfche meleetben ) toilben cep?ocBeccn bie bah Over-Yflèl} alfoo bie ]^;obintie flgb f»c pactiael toonbe bene co;« cefponbentie banbe <i5;abinne. Ji^en fepbe bat be Itinbecen toacen niet becce banben Hage, bogb baeC Üo. Mog. ignoceecbenfulcg^/ enbebabbenalceebi boo| befen gBec)aüfeect be ProteQie enbe Tutelle: feoo bat be <i5|aef göeen actie öab / al^ tegen^ be<0?abin: ilocbtan^fabocifeccbe men baec fahe/ ombattecbeüïefigie onbecliep/ enbe ben S^iltcbopi benQoec-tiinchtoa^ban'ttoeccii/ enbe bat fpecia· {gchbel^iobintieban Ovrer YiTei beci fcgabe babbe geleben in ben lefien H^unfiecfcben ΦοιΙοα^.
©nlangb^ be ltteuc-paltö-<©?acf toegb gcnomcti gebbenbe Landcftoel enbe Hoheneck,bp beni^ectogg ban Lottaringen gcpofRbeect/ bp occafle/ bat beti Hectogb fdn ^nfantecpe Dab afgebanc&t/ enbe aen be Spaenfche tot bcfetting in Bourgondien gab Obec> gegeben: beboubenbenocbin bien(l fijne Caballe* epe. ^en^ectogbDubtbefelbe/ enbe faobeelnieit* toeSInfantecpeaf^bPinbec baefi fionbe betiomen/ totbecbectoebecflant/ bpeengcltcegen / enbe bab betgelucft banbcjpaltjifcbe te (Iaën omtcent Ingel- ichira, alfoo batfp moeflen öet©elt quittecen / eeni» gefepbenbattectoel twaeifhondert, anbece battec maec fes hondert, meefi ©altjifcBe/ toacen gebleben.
J@en blameetbe be ^«rjgcaef/ batbp befen <Θοί» Iago babt begod fonbec lafl ban 't SJijch / bat Hohe- neckbpben^ectoBbtoa^geiiogbt / bat Landtftoél enbe Hombergh toel toacen l^laetfen bie aen 't ütycft geboiqben/ ecbtec nocbtani bat bem {^ectogb toe nitam een ^quivalant, gelijcH aenbe Spaenfche boo) Franckendaél toa^ gcfcftieti enbe bat Vranckrijck ben üertogb bab becfeecitect/ batbp ben $eec l^euc* @alt3-<©2aef niet foube too;ben onbecnomen. <Enbe om becsefebil bat be l^eec Palts-^jaef gabt met fdn «6eraalin/ toa^ HeiTen enbe anbece op b^m t'on· bjeebe. , , : .
IL yavoittroisletoaineï, que noüs avionspalTéla Nauve ^Bretzeaheym.Sc que noftre Armee & celle de l'Eleöeur Paiatin eftoyent tantoft campées 1'u- ne de l'autre, & tantoft rangées en ordre de Bataille,& preftef à cómbattre , n'ayant pas eftépiuscfloignées pendant ce temps, que d'une heure de diftance, Ten- nemy ie tenant toufiours fur des hauteurs, & derricre des de(ilets,& nuus dans Ia plaine oil noftre Ca vallerie» enlaquelleconfiftoit noftre principale force , pou- voit tirer advantage de l'eftenduë « 1'egalité du ter- rain,LorsquelesPrince8 VaHdemontSc de flflebtnnt furentrecoonoiftre quelques endroits, paroti ils avo- ycnt deflein de marcher pour gaigner les hauteurs, qui font à la droifte à cofté de la Newat, depuis Creutzè' naeh, jufques à Engelhejmi & leur rcfolution de dé- camper dans deux jours ayant efté divuigée parmy nos troupes, les Palatine en eurent connoiCfance, & fe per· fuaderent que nous delogerions Ia ηυίέΐ fans Trom- pettes, s'imagioant que nous eftions contrainös par noftre petit nombre, le manquement des Vivres & Ia difette de toutes choiès; àquoypourtantlésfoinsde Meilieurs de TiUf & de Rijanc»urt,viec une prudence conduite admirable avoyent pourveui & la dili- gence & dexterité qu'a fait voir Ie Sieilr Merlin ne dpivent pas eftre oubliées icy : Ilscroyoientauflj que vous avioDS pris l'efpou vante de ce que Moniïeur 1'£- ledeur Paiatin avoitttiré lesGuarnifonsdetoutcs fc» places, railembléfes Efleus&fes VafTaux de toutet parts, Sc joint fes forcestoutesenfemble afin denoui accabler; Ils fortirenc de leur Camp Ie vingt ammutì' «ideSepcembrc, àdeuxheuresapiés minuiï, & file^ rnitlnfanterle Dragons δε CavaliRrie, par le picd dei
iffffi tigm |
-ocr page 925-
1068,
930 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ 668 vigncidontlegCollinesfont couirertes ,avec tant de précaution & fi peu de bruit> que les Batteurs d'Eftra- ' ~ de&lagardeavancée, qui eftoic commandée parie Corate de r/<»iin'enpeurent rien découvrir jurques au potnt dujouF) auquel temps Mon&eurlePrince de Vaudtrnm eftant allé vifiter la garde, en voyaft donner advis au Prtnce de l'iflebinne, qui s'elloit trouvé affez mal ccttc nuit-là pour demeurer aa lift, qu'il paroif- Ibit defia deux ou trois Efcadrons pres du Landtwertk, quieftoitentre les deux Campsdepuis la Riviere juf- queskhMontagne. Céc advis fut incontinent fuivy d'uQ autre,que l'Armée des Ennernis marchoit en Ba- taille, leur Infanterie δί Dragons s'eftant defia faifis delatefteduI,e»i6pi;'Ì/t, qui eft un grand foCTé cou- vert d'arbres, ficque Ia Cavallerie formoit feslignes par derriere; Aufli-toll Ie Prince de tlflebmne fift fon- neràchevaljfon Arméefortit du Camp, &s'enallàt ranger iur deux lignes, deux Bataillons d'Infanterie furent poftez aux deux extremitésj l'un fur une petite hauteur au pied de la montagne d'ottnouspouvions batcre l'Enncmy en flanc, au cas qu'il paffaft Ie ΏαηΑ' «enk·. 1'autre dans un petit boccage, q^ui eft du cofté de la Riviene, fur 1'eXtreinitc del'«iuedroite,&ce troifiefme fuft pofté au milieu pour garderlcs redaüs, que nous avions fait afin de fortifier noftre Campi 1'Ëonemy fift femblant de vouloir pafïër Ie I^end- •wertk·, mais comme ce n'eftolt pas fon deffein de combattre dans la plaine, il reboucbat les ouvertures, quo nous y avions faites pour aller à lujr, vuidant Ie toffé, qiie nous avions remply quelques jourS aupara- vant, & fe faifant une Barricade d'arbres coupez, il fe contentaC de fairejoüer fon Artillerie, qui tira toutle jour fans bleffer que deux ou trois Soldats & iansde- pofter un feul de nos Efquadrons, durant que nos Ef- carmoucheurs qui eftoient laplufpartdefimplesfan- taifins, à caufe que les Princes empêcherentlesgeris de qualité de s'èn itiefler, eurentadvantagefurceüx des Entiemis, lefquels environ Ie couchéf' du Soleil à la faveur des Barricades, qu'il avoyent faites au Land· mertk, Sx. de leur Infanterie, pfirent Ie paftjr de gagher la montagne, fans que nous ën puiffions riei^ déc9<u- vrir, à caufe de l'eipaiiTeUrdes arbrCs , que lorsM'ils f^urcnt à my coilé. Et pour iörs l'Efquadton du Col- j lonel Salin Byant paiTé Ie Ltndwenk avec quelques gensdétafchez, pritquatreoucinqde leutsDragonsj prifonniers, & quatrc chariots defouragetirezavcc'
rogezfeparementquele deflein dé 1'Ennemy de nous faire perir de neceffité, que fes forcesconfi- ftoieiitenw»£iΤί/ΧCompagnies de Civallerie, qui faifoicnt prez de tmsmil Ohevaux, ^x ««r Dragons, iro/fj«<7/« hommes de pied, & /sfipieces deCanoti, Tout cela s'alia pofter(urlaMontagne, oùilyaun vieux Camp du temps que fift faire retraitte au Cardinal de l'Ennemy fe mit en Bataille, &
y paffa la nuidt, Se s'eftant apperceu aù lever du Soleil que nous travaillons à deux Redouttes fur cette tefte, qui eft au pied de la Montagne, où nous eftlons po- ftez le jour precedent pour flanquer noftre Camp, fivec nos deux petites pieces de trois livres de balles. Il refolut de nous en déÌoger,ec fift defcendrefon Infan- terie & fes Dragonsj dans les vìgnes aux endroits oìi la montagne eft moins afpre 6e rabotteufe, & aprés avoir dreiTé trois Batteriesfurlepencbant, iicommengala mufique qui continua tout le refte du jour, c'eft à dire depuisles βχ heuresdumatinjufqùesà7^;heuresdu foir fans ralafche, & avec tant d'application,qu'il fetil- bloit que tout fon deflein n'eftoit que d'emporterde vive forceccs deux Redoutes, ρίι npusavions mis deux de nos Bataillons, dctourné lë front de nos lignes du mefme cofté. Les Ennernis ayatit eftenduleurs o^e;&leurtBataiIles fur la Montagne, &s'adTati- gant peu à peu fur Ie penchant à la fa veur de l'Artille- rie,&laMoufquetterie, qui faifoitfeu fans dlfcon- tinuation, pendant que nos fantaflins travailloient à fe cou vrir de facines & de terre, à quoy ils eftoyent en- couragez par les difcours&l'exempledes Volontai- res & principauz Officiers de noftre Armcet £t com-; |
me Ie parapet des Redoutes ne couwoit ceur qui é- toient dedans à caufe que Ie Canon des Ennemis eftoit beaacoiip plus eflevé, leSìemBÌankhàrdEicayerds Monfieur Ie Prince de l'lflehonne, öc un des Garde» de ce Princes y furent tuez d'un mefme coup , aflfez prés des Princes de Vaudemmt δε de Lixheym 5 & quel- ques CavalUers qui portoient des Facines, eurentles bras & les jambes emportées,fans que Ie perii retardaft d'un moment 1'ouvrage quiavoit efté commencé, ny qu'un feul Efquadron de l'aifle gauche, qui eftoit ex- pofée aux boullets,aitchange de place, qu'il n'enait eiï 1'ordre du General auparavant. Sur les deux heures eprcs midy de ce jour vingt fixiefine Ie Prinqe de ΐΊββ· ionne fift aflembler tous les Collonele dans un boccage au deflbus des Redoutes pour tenir Confeil,fur ce que les Munitions de guerre £c ce fourrage eftant prefque confumé, il eftoit neceflàire, de prendre une dernierc refolution, Se à peine avoit on commencé de delibe- rer, lors qu'un adjutant de noftre alfle droiile vint ad- vertir que l'aifle gauche des Ennemis defccndoit dans la plaine enordre de Bataille: Et les Princes avec les Officiers qui eftoient au Confeil,jcttant les yeux fur la hauteur, apperceurentàl'inftant, que la Cavallerie & les Dragons de la droite des Ennemis pailoyent a leur {>auche, avec une vifteiTe extraordinaire, pour la forti· : ier, & s'eftendre dans la plaine. Ils monterent à che- vai, & accourerenl;à noftre droiile, & ne furent pas pluftoft arrivez à la tefte des Efquadrons qu'ils fe trou- frerent en prefence des Ennemisjlefquels aparemment avoientpris cette refolution , d'attaquer noftre droi- öe, voyant que toute noftre application eftoit à la gauche, à la defence des Redoutes, & que la pluspart des Efquadrops eftoient prefque ailbiblies de moitié, à caufe de grand nombre de Cavalliers, qui eftoient allez chercher du fourage 6c abbreuver leurs chevaux. Lè Prince de Fauden:ent ayant eftendu le plus qu'il peut la premiereligne du cofté du Làndioertk, afin de D'eftre pas pris en ilancjcommenga le combat à la tefté de fon Regiment, ayant à fes coftez le Prince de Li»- héymAeMìtqaìsd'Harancourti Sergeant de Bataille, leComte de Comminges Volontaire, le Marquisde Tretchafieaui Capitaine des Gardes du Due de LorraU ne,\Ql^3X<\msàsÌauquemo»tj le Chevalier óaSient- pant, les Sieurs de ΓίΖ/Λτ, adjutant General, Lefiobas. BóucaudiLamfotgnsnt.Si pluGeurs autres perfonnes de valeiir, les trois Efquadrons de fon Regimen t,& ceux .di^ Collonel Moleo»i(\\ì\ fut tué de trois coups à la pre- miere defcharge , ayans enfoncéfic renverfé les En- nemis qui leurs iftoient oppofez,le Prince l'yiebonne, qui devoitconduire noftre aifle gauche vint prendre en fl^nc ceux, qui avoient palTé de l'aifle droite des Ennemis, &lesrompit tousavec leurfeconde Ligne, fans qUe les noftres tiraflent un coup de Piftolet, qu'a- prez avoir pouffé l'Ennemy l'efpeeà lamainjulques dans les vìgnes ou l'Infanterie &lesDragonsfaifans un feu capable d'efpouventer les plus refolus, quel- ques· uns de nos Efcadrons furenc misendefordtes& . poufleiz dana la plaine jufques au de là d'un petit Boc- <?agé oìi l'Infanterie & les Dragons ennemis furenc auffi bien tailléz en piece que dans les vignes,rien n'a- yant efté capable d'arrefterl'ardeur de noftres & la t uerie,que la f ulte desEnnemis au haut de laMontagnc derriere des levées de pierres&deterre&deshayes épaiQÈs. Durant le combat, qui fe faifoit à noftre aifle droite où toure noftre Cavallerie, à laieferve de» mit Efquadrons du Regiment de Baffom^re. Se celle des Ennemis , àl'exceptlonde ^M/reEfquadrons, ooc efté aux maim en mefme tempj j les PalatinSj qui s'e- ftojrenc fervis de leur Artillerie quelques eeonps pour rómprè nos Efquadrons de l'alile gauche pauoientk ladroite» ayant recommancéì tirór coatre les deux Redoutes A tous les Dragone de leur droite aree l'In- fanterfe e^ns veau attaquer 00« deux Bataillons, ce- luy dola Redouteoìi eftoyent nos deux petites piecee ne voyant plus de Cavallerie pour lefouftenir, & s^appercevant que quelques-unes de nos Efquadrons fembloyent avoir<fté repouffées à ώ droite, ne fift pas toute la refiftanc^ qu'ildevoit,& kfdiàtle picd,Don- obftant la refiftence du Collonel, £c de pluflenrs Offi- cier» |
-ocr page 926-
cn O O R L O G Η, 'fAck-en^njeenighfteBoeck, 895
1^6δ. ciers, & que lelAiXC^nisécBaffimpiere^ àlateftede _ — fon Regiment cut commencé à chargcr parie flanc avec une bravoure extraordinaire les Bataillonsdes Ennemisjquieftoyentdefcendus Ia Montagne pour forcer ie Redoutes> de forte que les noftres ayant plié, la Redoute & les deux pieces, qui eftoient dedani fu- rent prie,δε Ie RegimentdeB<f^iw/i/irf aveclcs Mouf- quetaires de la Garde, qui avoient accouruës d'un pe- tit Village voiiìn, où ils avoient eitó poftez contraints àfe.retirer,aprésavoir fait des merveilleï, maisà pei- ne les Ennemis eftoyenc entret dans Ia Redoute, que Ie Prince de flfleionne ayant achevé avec Ie Regi- ment de de ruiner Ia Cavallerie des Ënne- mis^revint avec la plus part des Efqtiadrons du cofls des Redoutes, Se s'eftant mis comme un Mars àia teftedes Moufquetaire», & de l'Infanterie foufteniie du Regiment de Bajfompiert Sc de l'EfquadroB de Bouvigni, il chafla les Ennemis de la Redoute, dom nous avioiis efté depoftez, 8c lesfuivantl'ef^eàia main dans la Montagne,qu'ils tafchoient de regagner, il en fift une boucherie prefque incroyable, jufquet au lieu oii ils avoyent mené noftre Canon, qui fut re- gagné δε ramené auflitoftdaos la Redoute,n'y ayant eu que la nuitì fic ladifficultédes Heux itnpenetrables, qui ait donne tempsaux Ennemis deretirer leur Artil- lerie au haut de Ia Montagne, les arbres, les vignesiles hayes Sc les fofles n'ayantpointempefcbé les noftres detailier en piecestout ce quis'eft rencontré devant eux. Mais comme il n'y a guerre de Combat» plus furieux, ny plus opiniaftre, ecqu'il ne s'eftpointfait de carnage ii grand entre des Armécs ii mediocres, celledes Palatine ne paflànt ^w/txmitti ein^cens hom- mes,δε la noftres mtUe, auflila vidtoire nous a t'el- le coufté du fang aflez precieux. Le brave Collonel Moleonye&àemmté, lafonfrerecombattant à fon corte y a efté bleffé. Le MarquisdeTr<ycé<^i<»e cut le bras caiTé, le Marquis de Lieutenant des Chevaux legere de la Garde a eu un coup de Mouf· quet dani le bras, aprés avoir rompu deux Èfquadrons des Ennemis, le Matquis de Chamkly foubs Lieute- aant muurut le lendemain d'une Moulquetade, qu'il cut au travers du Corps, le SeigneurCapi- taine de Cavallerie eft mort pareUlement de Tes bleflli- les, les deux Capitainee Lieutenans de Vaudmonthc de^Viageonteftétuez, un Capitaine d'infanterie δε quelques Officiers fubalternes y ont perdu la vie, plu- lieurs Officiers ont euleura Chevaux tuez foubs eux, comme le Marquis δε le Cbevallier de Beauveau, le premier ayant eftébiefle au ventre δε à la inain,leBaronde Chaverey percé de plufieurs coups donton croit, qu'ilgueriraauffi bienqucleSieurde Balmont, δε Baron de FigoèuUei, le Sieur de Vanne, δε Cernano», δε ^«λγλ»/?ou««^«ίίΛίβtantOfficiers que Cavailiers, qui ne font point empefchez par leur blef- Ìure de fuivre l'Armée. On ne fcauroit rien adjoufter àia conduite, δε àlavaleur desPrincesde/'^eiwae ίε de VeHdemontk & de tous les Colbnels de l'Armée, dont les uns ont combattu avec une valeur incroya- ble, δε les aucres maintenu leurs Efquidronsenfcm- t>Ie , au milieu d'une greQe des Canonnadeséc de Moufquetades. En fin ceux la meimes, qui ne font pas profeliiond'Artnes, apportoyent duleαr,δεnotam- ineotMonfieurdeT/i/^encourageoit par fes difcours ceux, qu'il avoit eftre eftonnradu perii, e8clunce· lans, δε courant δε là foubs le Canon teut le temps de la Bataille, fift bicn veoir* que de quelle pro&ffion qu'onfoit,onpeuc avoir un coeur, qui necraigoe Ie danger,cequifervitbeaucoup,lorsquequelquee-unes de uos Èfquadrons furent mifes en defordre. l'Enne- my a lailfe au moins àoitsecens morts fur Ie Champ de Bacalile δε s'eft fau vé la nuiö: à Ia fiiveur des bois, dei defillers δε d'un Btoüillard fort efpais fanse'arrefter qu'à Altzeym pour y laiOèr leurs Officiers δε enviroo cinqcens Soldatsbleffez. Les Prioces de VaudemmtSlt de hflehonne aprés avoir rendugracesàOieu de leur Vifi:oire, ont renvoyés les fimplea Soldats qui e· Aoyent prifonQÌers,6c ont marcbéce matin pour aller chercher Ie refte du debris des Ennemis, avant aupara· vant &it enterrer les morte de noftre cofte & fait |
voir aux Palatini, qu'Üspouvoyenten toutefcuretc i<j68. donnet fepultureà ceux de leur part. __^
Η Et is omtrent drie weecken, dat wy de Naeu- we PeBrittenheym gepaflèert hebben en dat ons Legeren dievan den Keur-vorft Palatlja fomtydcsd'een tegend'andergecampeertwaren, en fomtydts in ordrc van Bataille gefteltf engereetom te vechten , hebbende gheduyrende dien tydt niet meer als de diftantie van een uyr van den anderen geweeft, den vyandt fich altyd opdehooghte hou- dende , en achter de omdraegingen, en wy in het Veldt, waerons Paerde volck, in de welcke onfe meeftc macht beftont, konds voordeel trecken van de wyde en egaliteyt van'tvlacke Veldt; Terwijlett de Princen Vaudemont en l'Iflebonnewarengaen befpeuren eenighe weghen, waer door fy deflcyn hadden te marcheren om de hooehte te winnen me aen de rechte-handt ter zyde de Nauwe zijn, van Creutzenach tot len Eogelheym j en hare refoliiti· van binnen twee daghenoptebreccken, hebbende onder onfe Troupen gedivulgueert geweeft, de Pa- latijnfche kregen kenniife daer van, fich in beelden- de dat wy in den nacht fonder Trompetten foude ver- trecken, en imagineerden dat wy gedwongen waren door ons kleyn ghetal, enby manquementvan Vi- öuaille, en gebreck van alle nood ige dingen, wacf toe nochtans door de forghvuldigheydt de Heerea Tilly eh Rifancourt met een voorfichtige enwon- derlijcke Conduite hadden voorfien ; endediligen- tle en behendigheydtdieden Heer Merlin heeft b»- wefenen behooit hier niet vergeten te zijn; Sy ge- loofden dat wy verfchrickt'waren, van dat den Heer Keurvorft Palatijn fijne Guarnifoenen uyt alle fijne plaetfen getrocken hadde, vergadert fijn verkooren· en Onderftten van alle zyden, en t'faroen gevoeght alle fijne machten om ons t'onderdrucken j Sy troc- ken uyt beer Leger-plaetsden ly September ten twee uyren na middernacht, met een kleyn getal foo Voet' volck, Dragoenders als Peerde-Volck by den voee van de Wijngaerden waer van de heuvelen bedeckt zijn, met foo veel voorforge en foo weynigh gerucht> dat de Vrybuyters öoch de voorfte wacht, die gecom- mandeert was by den Grave van Viage niet» tot het begin van den Dageraet hadde konnen ontdccken, in wekken tyd den Heer Prince Van Vaudemont, zij η · de de wacht gaen vlfiteren, fondt om advys te geven een den Prince van l'Iflebonne, diefichfoofiecke- lijckbevont dathyin'tbedtwasbly ven leggen, dat' ter aireede of Èfquadrons byLandtwertk te voorfchijnquaftien, welck is tuflchende/w» Legers van de Revier af tot aen den Bergh : Dit advys wierd korteliick gevolght van een ander, dat het Vyants Le- ger in Bataille marcheerde, haer Voet-volck en Dra- gonders hebbende fich aireede meeftergemaeckt van 't hooft van Landt-wertk, 't welck een groote gracht met Boomen bedeckt is, en dat het Paerde-voick ha- re Linien van achteren formeerde; Den Prince de l'Iflebonne dede inderhaeft te Paerdtblafen, zijn Leger trock uyt heer Leger-plaets, cn gingh fich ftel·. len op «V» Linien; (lagh-oordcns voet-volck wierden ghefteld^aen/w«uytterfteeynden, d'eene op een kleyne hooghte by den voet van een Bergh, waer men den Vyandt konde in dexydeflaen, by foo verre fy Ltndt-wertk paffeerden 5 d'andere in een kleyne Boffchagie welck Is ter zyden de Reviere, op "tuytterftc vande rechte vleugel ; en het derde wierdc geftelt in 't midden om 't blnne-werck tebeware.i,die wygemaeckt hadden om onfe Leger-plaets te verftcr- ken. Den Vyandt veynfde fich om Landtwertk te paflèrcö; Maer alfoo het fijn deCcyη niet en was in 't vlacke-Velt te vechten,foo Itoptcn hy de openingca die wy gemaeckt hadden om tot hacr te komen, leeg maeckcnde een gracht die wy eenige dagen te voorea gevult hadden, fich maeckendc een Schans van afga. kapte boomen; fy contenteerden haer met het ghe- fchut te doen fpeelen metdewelcke fy dengeheekn dagh fchoot«n« fooderniettneer ais/wee ο fdrie SoU daten te quetieoieù fonder een van onfe Slag oordeni
3Ffff+ t. |
-ocr page 927-
1Ó58 verfetcen ; terwijlen onfe Scharmutfelers die het ' meeftendeelfimple voet-knechten waren, doordien de Princen 't Volck van qualiteyt beletten haerdacr mede te moeyen, d'avantage opdie vande Vyanden kregen, dewelcke omtrent 't ondergaen van de Son, by faveur van hare Schantfen die fy te Landt-wertk gemaeckt hadden , en van haer Voet-volck,de vlucht namen om den Bergh te winnen, fonder datwyyets - konden ontdecken, ter oorfaecke der dichte vande Boomen, als'wanneer fy ter halverwege waren. In wekken tydt 't Efquadron van de Collonel Salm zijnde Laodt-wertk gepaffeert met eenighe gedeta- fcheerde Volckeren, kreegh vier ofa>j/van hare Dra- gonders gevangen > en vier Wagens met voeder ghe- trocken met Offen. Hy attrapeerde noch wV of ayf Ruytersjcn foo veel Voet-knechten, die alleleyden, zijnde byfonder geinterrogeert,dat de meeninge van den Vyandtwasons van ghebrackte doenvergaen , en dat fijne machten beftonden in %y Compagnien Peerde-volck, die omtrent 3000 Paerden maeckte, δοο Dragonders, en 3000 mannen te Voet, met 7 ftucken Canon. Alle 't welcke fich op den Bergh ging pofteren waer een oude Leger-plaets was, van dien tydt dat Gallas den Cardinal de Valette dede wijeken. Den VyandtfteldefichinBataille, en verfletendaer alle den nacht, en vernamen na't opgaan van de Son, dat wy werckcen! aen twee Reduyten op dit Hooft, welck is by den voet van den Bergh, waer wy van den voorleeden dagh gepaffeert waren, om haer Leger- plaets te befchieten. met onfe </rie kleync Stucken fchietende drie pondt, Sy refolveerden ons van daer te doen vertrecken, en dede fijn Voetvolck en Dra- gonders afkomen tot inde Wij ngaerden : waer den Bergh niet heel fcherp noch onenen en was, en na dathy drieBatteryenop'tafgaen van den Bergh ghe- drefleert hadde, doe begoite hy de mufique die 't re- fterende van den dagh continueerden j datistefeg'^ gen, van/fiuyren 's morgens tot/eve»uyren in den avondt fonder ophouden, met fulcken applicatie, dat het fcheen of al fijn deffeyn niet anders was als met een gheweldige kracht die i-wee Reduyten t'o ver win- nen, waer wy twee van onfe Bataillonsgeftelt hadden, 'tvoorfte van onfe Linienaendiezydegekeert. De Vyanden hebbende hare vleugelen ia Slagh-ordens op den Bergh uytgeilreckt, avanceerende heel fach- telijck op 'tafgaen van den Bergh by faveur van haer Gefchut en Mufquetterie , die fonder ophouden vuyr gaven, terwijlen onfe Voet-knechten werckcen om haer te decken met fafcinen en aerde tot het welcke ly ge-encourageert wierden door 't difcours van de Volontariffen en Principale Officiers van ons Leger. £n alfoo de boritweeringe van de Reduyten die gene welcke daer in waren niet bedeckte ter oorfaecke dat het Canon der Vyanden feer hooger gelegen was, foo wierden den Heer Blanckhard, Staet-pagievanden Heer Prince van I'Iflebonne, en een van die Prince fij η Guarde gedood door een fel ve fchoot, dichte ge- noegh by de Princen van Vaudemont en van Lix· faeym,en eenige Ruyters die de facinen droegen, wa- ren de armen en beenen afsefchooten, fonder dat het perijckel een ooghenblickwerck van'tgeene be- gonnen was verachterde, noch fonder dat ecnig Ëf· quadrone van de rechter vleugel die tot de kogels ge- expofeert was, van plaets veranderde, voor dat fy ordre van den Generael hadden. Den ad omtrent des namiddaghs dede den Prince van Vaudemont alle fijne Collonellen in een boiïchagie onder de Reduy- ten vergaderen om raedt te houden, om dat de 'Mu- nitiën van Oorlogh en'c Voeder by na geconfumeeit zynde, 'tnoodigh was de lactfterefolutietc nemen; naeuwelijcks hadde men beginnen te delibereren, wanneer een Adjutint van onfe rechter vleugel quam te kennen geven dat de ilincker vleugel vanden Vyant afquamentot in 't vlacke Veldtby ordre vsnbataille. En de Princen en OÉScieren die in den Raedt waren » haer ooghen na de hooghte werpende, iagenindiea oogenbUck dat het Paerde-volck en de Dragons van de rechte vleugel der Vyanden aen haer flincker zyde paiTeerde} tnecfulck^enextraordtaare ba^iUgheyt, |
om haer te verftercken en in 't vlacke Veldtuyt te jjj/j» breyden. Syftegen te Paerdt, en liepen na onfe rech- ter vleugel, waer fy foo haeft liiet gekomen waren of fy vonden haer in de teghenwoordigheytvanhaere vyanden, dewelcke apparentelijckdeferefolutiege- nomen hadden om onfe rechter vleugel t'attaqueren , - fiende dat alle onfe applicatie was aen defe flincker tot defentie van onfe Reduyten, en dat de meefie-parc van onfe Efquadrors meer als de helft verfwackt wa- ren , ter oorfaecke dat een groot nombre Ruyters om voeder te gaen foecken, en om hare Peerden drin- - ken te geven, zijnde gegaen. Den Prios van Vaude- mont hebbende op 't befte dat hy kofte fijn rechte Li- nie aen de zijde van Landtwertk uytgeftreckt, om niet inde zyde aengetaft te worden, begon het ghe- véghtaen 't hooft van fijn Regiment, hebbende aen fijne zyden den Prince van Lixheym, den Marquis d'Harancourt, Sergeant van de bataille, den Grave van Comminges Volontaris, den MatquisdeTref- chafteau , Capiteyn van de Guardes des Hertogbi van Lotteringen, den Marquis van Fauquemont, den Chevallier de Renepont, de Heeren van 5t. Fe- lix, adjuftant Generael Lefcobas Boucaud, Lam- poignant, en meer andere perfoonen van courage, de drie Efquadrons van fijn Regiment, en die van den Collonel Moleon, (welcke[indeeerftedefchar- he ghedoot wierdt van drie fchooten) hebbende de Vyanden die haer teghenftonden, ingebroocken en omverre gev/orpen ; den Prince van I'Iflebonne, die onfe flincker vleugel behoorde te geleyden, quam ia de zyde van die gene welcke de rechter vleugel der Vyanden gepafleert waren, enftellendedefelvealle in defordre en brade \xit:t tweede Linie, fonder een fchoot van een Piftolet af tefchieten j na de Vyanden gevolght te hebben totin de Wijngaerden, waerhet Voet-volck en Dragonders vuyr maeckten, capabel om de couragieufte te verfchricken, eenige van on- fe Efquadrons wierden in defordre gebracht, en ge- dwongen tot in 't vlacke Veldt en in een kleyobc»- fchagie re retirèren, waerhet Voetvolck de Dragon- ders alfoo wel als in de Wijngaerden ter neder hou- den, niets wafler capabel omtearreflierendevierigJ heyt en 'tdoodflaen vand'onfe, als't vluchten van eenige Vyanden op de Berghen achter dedijcken, fteenen en de aerde, en dichte hagen. Gedurende 't gevecht 't gene aen onfe rechter Vleugel gefchiede waer al onfe Cavallerye, uytgenomen de drie Efqua- drons des Regiments van Baflbmpiere 5 en der Vyan- den behalven dewer Efquadrons hebben op een en felven tydt hand-gemeen geweeft: De Palatijniche die eenigen tydt fich gedient hadden van haer gefchut om onfe Efquadrons te breken, en die van de flincker palTeerden tot de rechter vleugel, weder beginnende tegen onfe t-uiee Reduyten te fchieten en al de Dra- gons van haer rechter met het Voet-volck zijnde ge- komen om onfe twee Slagh-ordens t'attaqueren ; Die van de Reduyt in welcke onfern>«ikleyne Stucken waren, geen Paerde-volck om haer t'onderfteuneo fiende, en vernemende dat eenige van onfe Efqua- drons (bheenen aen fijne rechter gerepoUlTeert te z<jn> en deden niet al haer behoorlijcke weerftant» en lich- ten den voet, nietteghenftaende de refifl:entievaa den Collonel en meer andere Officieren ; en dat den Marquis de BaiTompiere aen 't hooft van fijn Regi- ment hadde begonnen van ter zyden meteen extra- ordinaire courage de Slagh-ordens der Vyanden aen te vallen, welcfc om onfe Reduyten te forceren van den Bergh afgekomen waren, invoegen dat de on- fe ghew ee eken zij nde, de Reduyt met de twee Stuc- ken daer in genomen wierden, en 't Regiment van Baflbmpiere met de Mufquettiers van de guarde wel- ke van eèn kleyn Nabuyrig Dorp waer zy gepofteert zijnde aenkomende loopen, genootfaeckt wierden té retireren, na dat fy wonderlijcke daden ghedaen hadden, maer ter naeuwer noodt waeren de Vyanden in de Reduyt gekoomen, of den Prince van I'Ifle- bonne hebbende ge-eyndight met 't Regiment van Vaudemont al 't Paerde-volck van den Vyandtte ruineren, quam weder met het meclte part der Ef-
qua- |
-ocr page 928-
en OORLOGH, 't Ack-en-'veemghfieBosck 897
166^· Π4 deRcduycen, en fichftellendegelijck
_ een Mars aen ,'t Hooft der Mufquettiers, en 'c Voet- volck onderfteuot by 'c Regiment van BaiTompie- rcj envan'tEfquadronvan Boiivigni, hyverjaeg- de de Vyandpn van de Reduyc, die wy verlooren hadden, en haer volgende met de degen in de handt tBt in 'tgeberghte , die fy fochten te winnen, hy maeckte een by na oDgeloofifeiijcke Vieefch-houwe- rye to: de plaets daer ly ons Canon geleydt hadden, welck weder gewonnen en alfoo haeft tot in de Re- duytterugge gebraghc wierdt j hebbende niet anders als den nacht, endedifficuUeyt vandeondoordrin-. gende plaecfen, die tydt aen de Vyanden gegeven beeft om met faacr Gelchut op 'tHaagft van den Berg te retireren, deBoomen, do Wjjngaerden, de Ha- gen en de Grachten en konde niet beletten dat d'onfe al 't gene dat haer te vooren quam ter neder houden. Maer alfoo weynigh Gcvechts zijn,die furieufcr noch hertneckigher waren, en datter noytgrooterBloct- ilortinge tuflchcn fulke middelmatige Legers gedaen is, want de Palatijnfcfae eawaren niet boven de 6^00 mannen, en de onfe yooo; oock mede heeft ons de Viatorie weerdigh bloedt genoegh gekoft. Den bravenCollonel Moleoniflcr gebleven, deBiftide fijn broeder vechtende aenfijnzyde is gequeft ghe- weett, den Marquis de Trefchafteau wierdt den arm gebroocken, den Marquis de Coublans , Lieute- nant der lichte paerden van de Guarde heeft een Mufquetfchoot in den arm gekregen, Dadathy/w« Efquadrons der Vyanden gebroocken hadde, den onder-Lieutenant itierf des anderen daeghs van een Mufquet-fchoot die hy door 't Lijf kreegh, den Heer Bannerot Capiteyn van *t Paerde-volck is defgelijcks gheftorven van fijne quccfuren j de /jpm Capiteyn- Lieutenants van Vaudemont en van Viage wier- den ghedood , een Capiteyn van 't Voet-voick en ecnighe lage Officieren hebben haer leven verlooreni^ verlcheyde Officiers wierden haer Paerden onder haer gedoüdt, gelijck den Marquis d'Harancourt, en den Chevallier van Beauveau, d'eerfte zijnde aen debuyckendehandtgequetft, den Baron vanCha- verey door boort van vericheydefchooten, die men ghelooft alfoo wel al den Heer van Balmont van lyn . wonden fai genefen, den Heer de Vanne en Colli- : gnon, en 50 of^oloo Officiers als Ruyters, en fijn door haer wonden niet belet 't Leger te volgen. Men foude niets konnen voegen bydekloeckmoedigheyt der Princen van l'Ifleborine en de Vaudemoot, en alle de Colloncls van 't Leger , wacr van d'eerfte met eenongeloofFelijcke Courage gevochten hebben , en d'andere haer Efquadrons te famen houdende in het midden vao een groote meenighte van Canon , en Mufquetfchootcn. Eyndelijck degeene wclckegecn profeffie van Wapenen doen, deden haer devoir, en namentlijck den HeerdeTilIy welckemoedtgaf by fijn difcours aen die hyfagh verwondert van'tpe- rijckel, en die begoften te wanckelen , loopende hier en daer onder 't Canon al den ty^dt van de Batail- le, doende blycken van wat profeffie men oock zyj, men oock een hert kan hebben't gene geen ge vaer envreeft, welck feer veel diende, wanneereenighe van onfe Eiquadrons in defordre gebracht wierden. Den Vyandt heeft tea minften laoodoodenopde plaets van de Bacalile gelaten, fichialveerende in dee nacht by faveurder Boffen, en met kleyae Troupen onder een dicke mift fonder op te houden als t'Alt- zeym, om eenighe Officiers en omtrent gequetfte Soldaten te laten. De Princen van Vaude- mont en van 1'iilebonne, naer danckfegginge aen Godt Ivoor haer Viüorie gedaen, hebben weder ge- fonden alle de gevangene fimpele Soldaten, en fijn defen morg'hen gemarcheert om het reverende der Vyanden te foecken < hebbende alvooren al onfe doo- den doen begraven { en laten weten aen de Palatijn> ie datfe in alle Iceckcrhey t de hare konde doen be- graven.
ON voit peu de combats oii Ie bruit dufaccés SC foie d'aboid iadifi^eiic & incercaia la ca |
bouche des hommes, chacunen parie fouvent fe- IÓ6S.
Ion fon intereft ou lafaöion, &ils'entrouvemef-_-
me qui eftant perfuades de la verité ne laiflent pas d'a- bufcr les autres. Mais il y a de quoy s'eftonner qu'un Princc comme Monfeigneur de l'I/leèeatteaytvouia faire voir qu'il n'eftoit pas exempt de ces erreurs cn un Paffe port qu'il a donne à un Tambour oii il fe vatite d'avoir remporté la Viétoire fur fon A.E. P. lefìixtimt vieille,& le %6. Septemb.nouvelle ftiIe,quoy qu'apare- menl il ne l'ayt fait que pour feflatter, il eilnean- moins important d'en defabufer le public, & de l'in- formet fans aucun déguifement de ce qui s'eft paflé cn ce combat; fadite A.E, ayantcampequelquesjours prés de Geatzingen voyant qu'elle ne pouvoit plus fer- rer les Ennemis de fi prés qu'elle avoit faite à caufe des vivres & des munitions,qu'ils recevoient en abondan- csàeMajence & de Bingen, Ccqu'ils fereforgoyent mei me de plus cn plu^ar la faveur,& l'appuy qu'ils y trou volenti voyant auflUÌque les parties que le Collonel Chauvet Commandant les Troupes meBoit fou- vent tout prés du Camp des ne pouvoit let en attirer , elle refolut de les aller attaqucravectoute fon Armée, quoy qu'ils duffentpofter advantagieufc- ment entre.trois petites Collines, où iisavoyentfait quelques ouvrages & mis du Canon,on pouvoit preri- dre deux chemiDs pour aller aeux j l'un eftoit droit dans la plaine vers un long foffc qui la traverfoit tout couvert d'arbres & de haliers, lequel on appello vul- gairement Lattdwerh, au dclà duquel ils eftoyent cam- pés,où jlsavoyentmisiiitjwtfe/i fantaffirs àdeux Ef- quadrons pour en defendre le paflage, l'autre chemin eftoit à la droite vers la hauteur du Ctlenierg que le Collonel cheuvet avoit reconnuë deux jours aupara- vant, deflus laquelleondecouvroit leur Camp &la plaine à droite, & à gauche d'où l'on pouvoit s'apro- cher d'eux par des petites hauteurs. Mais parce que cette derniere marche euft efté beaucoup plus longue, & qu'il falloit paffer un fofféou defilerdansun bois pendant unedemy heure ξχ. qu'il y avoit lieu de crain- dre, que l'ennemy en eftant adverty, comme il l'euft pùeitrefacilementnevint furprendre l'Armée Pala- tine & fes défilés, ou ne s'allaft faifir du Camp de Gentici^geu qu'elle auroit quitté, d'où il euft pÜ faire des courles dans le Pays. On trouva plus à propos de prendre le chemin de Land-merh, (adite A.E. fic doncmettretoutesfes Troupes en Bataille, le}«/«- a/V/iBide ce mois dés la pointe du jour, & marchant Tambour battant, & au fon des Trompettee, elle s'avan5ajufquL'sàceI.4»(ÌM)fri>è qui n'efloit efloigné de fon Camp que d'une dem y lieuc & l'ayantfaic reconnoiftre, on vit que les Ennemis s'eftoyent reti- rés au de là de ce pofte & qu'ils eftoyent en bataille à mil pas de là, dés qu'ils eurent découvert l'Armée Valatint & que le Lieutenant WatteviUe fe poftoit a- vec fa Brigade vers la hauteur qui eftoit dans les Vignes où ils fe retrancherent, on talcha de les en chaffer à coups decanons, mais parce que la diftance eftoit trop grande,& que cét ou vrage eftoit fur une pointe le Ca- non ne fit aucun effedl, de forte que comme il n'y avoit plus moyende lesrepouffer de cette hauteur, qu'enaìlant fur celle de Calenhtrg, & qued'ailUuis le pofte de Landtwetk n'eftoit pas trop alTeuré qu'ils ^voyentpdsla hauteur fur la droite,&qu'Ua gauche fadite A. E.retnarquacontreIesadvis qu'onluy avoit donné, quevert le bas de csLandtiuetk ctnq ou fix Efquadronspouvoient paflèr cn bataille, elle fit mar- cher fcs Troupes versledit Calmbtrg , lefquelles de- iiìmaifaTtroitColints àia veiie des Ennemis,qui ne tirerent pas un feul coup lur l'arriere garde. 11 eftoic plusdensf heuresdu foir lors qu'ellesy furent cena- pées, &n'ayant pas affésde jour pourentreprendrc quelque chofe,& le terrain mefme ne fe trouvant nul- lement propre pour defcendre en Bataille, à caufe que lepanchant eftoit fort rude dece £ofté-la,&que les Vignesenbordoyenc lepied de toutes parts, fadite A. E. donna ordre à fes Officiers Generaux de prepa- rer &difpoler toutes chofes pour attaquerl'£nncm/ ie leademain de grand matin. Pendant que l'Armé·: dei^ite Λ. fi.ferapgeoic fur cectc bauc^uf Jee Enne.
mis |
-ocr page 929-
§98 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
τ ίί/ί δ ™is firent fortir du retrinchement qu'ils avoyent fait
IOÜÖ, gejQuji^ un giosBataillo» d'Infanterie qui s'avanga
-prés de huid eens pat dans les vignet,o\i à la faveur de la
nuidils firent un petit ouvrage , 6cy dreflerent une
baterie de deu» pieces de Canon. Le lendemain Jl
du mefmc mois fadite A. £. trouva que les Batteries
que Ie Colonel d^Olne Commandant fon Infanterie
faifoyenc faire, n'eftoyent pas cncore eneftat,&que
mefme elics eftoient un peu efloignées, de forte qu'il
fallut employer beaucoup de temps pour en faire de
nouveües, qu'on avanga neanmoins vigoureufement
jufqu'à la portee du Moufquet du dernier ouvrage
des Ennemis,quoy qu'ils en ciraiTentcontinuelIement
des coups de Canon. tOn fit venir en mefme temps
quelques Brigades d^7tfanterie vers Ie bas de cette emi-
nence, qui paroiffoic eftre fort proche de ce nouvel
ouvrage, mals qui en effedl eneftoit aflésefloigné.
L'onfitauilidefcendre non fans beaucoup de peine
la Cavallerie, qui fuft partagée des deux coftés de cette
eminence , afin que 1'aifledroidle puft fouftenir/'Iw-
fanterie. & que 1 a gauche fit face à la droidle des Enne-
mis. Le temps fe paCTa en efcarmouches, & à tirer
ie Canon jufques vers les deux heures aprésMidy,
maiscomme on remarqua que Veifledroiìleàiì'i'Lor·
rawweftoit beaucoup eiloigné delsnr gauche.yiyant
encre deux cetre hauteur oii eftoit Ie premier fort, on
jugea que l'aiflc droidle Palatine qui d'ailleurs ne
pouvoit que tres-difficikment fouftenir/'i»/^»fOT>à
caufedesKi;g»w pourroycnt fc joindre cn defilantpar
unChemin àceux qui eftoyent dans cette éminence
àfonaifle gauche, qui en eftoittoutproche, tandis
que/'i»/ii«fOTeamureroit gauche des Ennemis,
écqu'alursil arriveroit de deux chofesl'une, ouque
leur rai/legiMche ne viendroit point au fecours des
Xtwr aifle àroiBe &alors leur Vaifle droide feroitfa-
cilement taillée en pieces, ou bien qpe ladite Aifle
gauche fejoindroità l'auire Sc en ce cas la Cavallerie
Calatine commandée par leGollonel Chauvet auroit
ordre de prendrc pofte au pied de Vignet prés de l'In-
fanterie dont on le devoit border. Ma is raifle droiHe
des PalatittS au Ueu de defiler un à un, comme il luy a-
voiteftéordonné raarchapour la pluspart en Ef^ua-
dronf.En fecond lieu la premiere ligne s'a vanga dansia
plaine avec un peu deprecipitation. ayant paffe deux
ou troisfoflés pour aller aux Ennemis fans attendre
mefme que la feconde ligne fe fuft mife en bataillc de
forte que les Ennemis s'eftant apperceus de la marche
& du deiTein desPalatittt firent partir en diligence leur
ai/le gauche pour venir au fecours de leur droide, & la
premiere desP<i^i//e;eftant delia trop avant fùt
obligé de combattre avant me fme d'avoir bien prie fon
pofte, ^ixcQqnccinqEfijuadrens desEnnemisprirent
l'aifledroiBetn blanc commandée par le Lieutenant
Collonel Cles.W Ics fouftienc neantmoins vigoureufe-
ment , feconde des Compagnies Wu Major
Baron de Digenfeld &C de Caldenbaghy tandis que le
Lieutenant Collonel Mofchlitx<{\i\commandoit l'aifle
gauche Rt fuir j««fredeleurs Elquadrons jufques dans
leur Camp,mais Ραίβ»gauche des Ennemis iurvenant
& fe trouvant beaucoup plusforts en nombrequeles
Palatini, qui n'eftoyent vingtquatreComfagnies
de cinquante ou foixante Maiftres au plus, au iieu que
les Larrains avoyent vingtpx Efquadrons, dont quel-
ques uns eftoyent compolés de plus de eent vingt
Maiftres, ceux là plierent un peu à leur tour,mais
d'une maniere qui fit bien voir à leur Eanemls
quils ne les apprehendoient pas , puisqu'ils rcvin-
drent une feconde fois à la charge < & qu'ils fe retire,
rent prés de leur Infanterie au pied de 'eminence dtf
leur Camp, où ils demeurerent pluj d'un heure en bà-
taille, fansquel'Ennemyenofaftapprocher, tendis
que la Cavallerie combattoit de cofté& d'autre, fadite
A.Ë.fiftattaquer par fwir Brigades d^ItfanterieVou·
vragR que les Ennemis avoyent commencé Ie jour
precedent. Le Collonel dOlne commandoit cette at-
taque avecle Lieutenant Collonel i/ier. fecondésdu
Major BlotMÏh teftedefa Brigade ScduCapittine
Hofman i qai commandoit celle du Major en
fon «bfence < ie fouftenus par Ie Sieur de fTattvville
Lieutenant Collonel des Gardes de fadite A. E. I!s
pouiferent /'iw/i»wr«Enncmie avec autant de vigeur,
qu'apiés 1'avoir chaffée desf^ignesd' alentouroii elle
eftoit repandüe, ils fe rendirent Maiflres decét ouvra-
ge en moins d'un quart d'heure & leur firent lafcher Ie
pied jufqu'à leur premier fort, les Palatins trou verent
en ce nou vel ouvrage deux pieces deCanÓ qu'ils poin-
terent & tirerenr contro l'Ennemy, mais jugeans que
ce pofte ne fuft pas fouftenable pource qu'il eftoit
toutouvertde fon cofté, ilil'abandonnerent peu de
temps aprés, & fe contenterent d'emmener à force des
bras un des Canons à quelques eens pas de là, 1'autre
ayant etté demonté par ceux de fadite A. E. Mais par-
ce que les Lorrains avancerenC en ce moment pour re-
prendre ce dernier ouvrage. les P<i/<iii»x les en chaile-
rentpour la feconde fois & yattendirent imt Efqua-
drons de la Cavallerie des Ennemis qui vindrent fon-
drefur quelques Païfans qu'on avoit fait venir à cetta
attaque contre 1'ordrede fadite A. E.lesLorraintfu'
rent bravement receus par le Collonel d'O/ne & ΙΛ
Lieutenans Collonels deiSfer 8e de tf^tieville,qui les
repoufferent fur Ie Camp par une falve qu'ils firent
fairefureux, delaquelle plufieurs demeurerent furia
5lace, lefdits Commendane ie retirerent en fuite vers
eur Camp avec leur Infanterie» tandis que la Cavalle-
rie des Z,Brr«»i fe retirantde devantia Palatine com'
men^a de rentrer dans fon pofte. Cette démarche
n'empeicha pas, que l'Arméede fadite A.E. ne de-
m eurat en bataille vers Ie bas de cette eminence, juf-
qu'aprés Ie foleil couché,aprés quoy voyant que lesEn»
nemis n'avoyent plus envied'en venir au mains, El-
le luy fit reprendre Ie Chemin du Camp oh elle pafli
toutelanuidt, mais lesOflSciers luy ayant reprefen-
té, qu'il n'y avoit pas unegoute d'eaufur cette emi-
nence,ny aux environs , & qu'il yavoit ptésdeqtia'
ranteheuret^e\eshommes , 6cles animaux en pa-
tiflbyent. C^e d'ailleurs y ayant quelques 0£Bciers
de bleilés en fon Armée on ne pouvoit les faire con-
duire jufqu'à la premiere Villa fans une efcortequi
afïoibliroit fes Troupes,& qu'on nedevoic pass'ima-
giner que les Ennemis foogeaffent à un fecotìd com-
bat, puis qu'ils s'eftoyent retirés les premiers de celuy
du jour precedent en un temps où l'avantage des lieux
eftoit eigal. Elle decampa le lendemain en plein jour,
Sc marcha du cefté d'AÏrey, aprés que fes Trompet-
tes eurent fonnés des fanfares pendant deux heures,
comme s'ilseuffenteu deflsinde refveiller lesEnne-
n-.is qui doivent eftre en eflFedl endormis. puis qu'on
ne voit pas un feul en toute cette marche. Il eft
certain que les Lorrains ontperdu en le Combat beau-
coup plus de gens que les Palatins dont il n'yaeu
qu'en viront deux eens de tués ou des blefles,encore n'a
ce pas efté par les eflfbrts des Ennemis feulement, mail
par un accident dufeu qu'un fantaiEn mit par mef-
garde à un baril de poudre qui eftoit prés d'un Canon»
dont plus de foixante moururent ou furent eftrange-
ment bleilés. Et au lieu que des Lorrains on en conte
pour le moins einq eens ou de bleftes ou de morts, par·
my lefquel il y a quatre Collonels Se deux Marquis,
qui font demeurés fur la place. Apres cela on Igiflera
juger àtoutle monde lequel des deux parties a cu l'ad-
vantage,& fi Monfieur de l'ifleboune a eu droitrde s'ca
vanter, n'ayant pas mefme gaigné un feul Eftendart ;
lans mentir on pourroit dire de fa viftolre imaginaire
ce qu'un grand Capitainedifoitjadis aprés une veri-
table qu'il avoit reroportée> ^i 'tlntfittJrtit^u'uiup*·
reiüe four fe ruitter,
op boisgt'ti^canfleet:
Min fietweynighgevcchten,of't gerucht van't
'fucceslsin'teerft indifferent en onfeekerin
de mondt der menfcben,yder fpreeckt 't mee-
ftendee volghens fijn intereft of qb fijn humeur·
men vindt fel ver die de waerheydt Wrten, niet nacr-
laten andere t'abuferan. Maer men^oet figh ver-
wonde ten dat eèn Prince, gelijctc denHetrvan/'ir·
leietme niet vry en is van fuicke dwalinge, ghelljck hy
heefc doen blijcken by een Peflèpoort gegcveo ara
cea
-ocr page 930-
en O O R L O G Η, 'tAcht-en-^eertighfieBoeck, 899
jóóS. eenTambour» wacr inhyfigh beroemt de Viftoric op fijn Ceur-Vorftelijcke Hooghcydc Palatine ver- kregen te hebben deny^««</i» oude , eiidedenyi-ie» fmintigpen Septetnb. nieuwe ftijljhoewei hy apparen- iclijck het niet en heeft gedacn a!s dm ïigh te fiatte- ren 5 het is nochtans nodigh de wereh uyt den droom te helpen, en haer fonder eenighe dubbelfinnigheydt t'informerenal'tgenein't felve Gevecht ghepafleert Is. Sijncgefeyde Ceur-Vorftelijcke Hoogheydtheb- bende eenighe dagen gecampeert by Gentzingen> en fiende dat by de» vyandt foo naer, aiet en konde be- fluyten, of fy ontfingen Vivres en Munitiën in over- vloedt van Mentz en Bingen> dcwelcke haer by fa- veur meer en meer verflerckten door 'f fteunfel 't ge- ne fy vonden, en fiende dat de partyen die den c0i7 lonel Chauvet, Commandantvandc.Troupen dick- wils tot by de Leger-plaets van dèLorreynfchciley- den, en haer nieten konde aeniòekeri, foo refolveer- de by haer met fijn geheelé L«ger t'attaqueren, hoe- wel fy haer voordeeligh tuffchen drie kleyne^euvelen konden pofteren, waer fy eehigé.wbrcken gemaèckt, en Canon geilek hadden ; men kondètwe wegen om na haer tegaen,nemen, d'eene was recht in een vlac- ke veldtj ontrent een lange gracht, welcke traverfeer. de, alle bedeckt met Boomen en Doornen, gemeen- lijk genoemt LaadiuehMsn d'andere zyde van defelve waren zy gecampeert, wacr fy vijftig Voet-knechten in twee Eiquadrons gefteit hadden om den doorgangh te beletten, en de andere wegh was langhs de hooghte van Ceknburgh, die den Collonel Chauvet eenige da- gen tc vooren ondervonden hadde, op 't welcke men haer Leger-plaets konde ontdecken, cn 't vlacke velt aende rechter zyde , en aen de ilincker waer men konde tot haer komen langhs kley ne hooghten ; maer doordien defe laetfte marche foude te langh gheweefl: zijn, cn datmen een gracht mofte pafleren, ofdatmen in een Bofch, by na een groot half uyre moefte defile- ren, en ftondt te vrecfen dat de vyandt gheadverteert zijnde, gelijckhyfeerghemackelijck konde de weet hebben, en't Palatijnfche Leger in fijn kleyne Trou- pen niet en quam t'o vervallen, of figh gingh meefter maecken vande Leger-plaets van Gentzingen, die hy ^gequitteert hadde, van waerhy ilroperyen in 't Landt konde doen. Men vondt dan beter geraden den wegh van Londtwhr te nemen, fijne gefeyde Geur - Vór- ftelijcke Hoogheydt dede den vijftienden defer Maent ÌH den dageraet fijne Troupen in Bataille ftellen, ep 't geluyt der Trompetten, avanceerde hy tot by Laad- lueth, ontrenteen halfuyre vari haer Leger-plaets ge- legen, om haer te erkennen, van waer men fagh dat tle vy anden tot aen d'andere zyde van die Pofte ghereti- recrt waren,en ghefteltin ordre van Bataille, welcke foo haeft fy het Palatijnfche Leger ontdeckt hadd<éti, en dat den Lie'utenant Watteville fich met fijne Bri- gade na de hooghte tot inde Wijngaerden pofteerde, waerhy fich befchanfte, foo fochte men hem door Canon-fchooten te verjagen , maer door dien de di- ftantie te groot was, enditwerckopeenfplts zijnde, foo konde het Canon geen voordeel doen, in voegen dat daergheen ander middel was öm van die hooghte haer te repoufleren, als te gaen op die van Calehberg, en van d'anderezyde de^Pofte van Landwehr was niet tc feecker,mits fy de hooghte op de rech ter zyde ghe- nomen hadden,en aen de fllncker fijne gemeldeCeur- Vorftel.Hoogh. remarqueerde contrarie hetadvijsaen hem gegeven, datmen na de laegbte van dit Lsndaehr vijf afis Efquadrons in Bataille konde ftellen,foo dede hy fijne Troupen na'tvoorfzCtf/i»i«·^ marcheren, welke defileerden op drie heuvelen in 'tgeficht der vy- anden,die niet eenen fchoot op d'Arrier-garde deden, JHet was meer als vjfuytca 's avoms wanneer fy gecampeert waren, zynde geen'dagh genoegh om yets te onder nemen, en 't Landt wefende in 't min - ile niet bequaem om in Bataille af te komen, door dien 'c afgaen van den Berg aen die zyde feer oneffen was, en dat de Wijngaerden den voet van defelve aen alle zyden omringhden ; fijne gefcyde Keurvorftc,- lijcke fioogheyt gaf ordre aen alle fijn principale Qf- fi^icri met alk dingen te prepareten en difpoiercQ om |
desanderendacgbs's morgens heel vroegh den Vyant l66i.
t'attaqueren. Terwijl het Leger van lijneghelcyde ----
Kcurvorftelijcké Hooghcyt op defe hooghte fich ih batailleftelde, dede den vyandt uyt fijn befchaoGng die fy dien dagh gemaeckc hadden, trecken een groot Slsgh ordre Voet-volcfc. Welcke omtrent 800 paf- fen toe inde V/ijngaerden avanceerden, waeriyby faveur van de nacht een kleyn werck maeckten , en een Batterye van itvee Stucken ftclden. Des anderen- daeghs den feβ^ertde» Oude ^ ends den fes eatmvtig' /ff» Nieuwen ftijl van defelve Maendt fijne gemtlde Keurvorftelijcke Hoogheyt vindende dat de Batte- ryen die den Collonel Olne Commandeerendefijn Voct-volck, noch niet in ftaettnwaren, alsm de dat fy verre afgelegen waren, invoegen dat men feer veel tydt foude moeten hefteden om nieuwe te maec- ken, foo avanceerde men nochtans vigoureufelijck tot op een Muiquct-fchoot van 't werck derVyan- den, hoewel fy continueerlijck met Canon-fchoo- ,ten. Men dede in den felven tydt eenighe Brigaden Voet-voick tot by dc laegbte van defcn heuvel ko- men, die feer naer by het nieuwe werck fcheen, màer in eflFëd het was vene genoegh daer af gelegen. Men dede oock fonder geen weynige moeyte 't Paerde- volck afkomen, die aen de twee zyden van defen heu- vel verdeek zynde , op dat de rechte vleugel 't Voet- volck konde onderfteunen, en dat de flincker 't aen- ficht aen de rechter der Vyanden toonde. De tydt pai- feerden in fcharmutielingen, en Canon fchooten tot omtrent ten t.wee uyren naermiddagh, maer alfoo men remarqueerde dat de rechter vleugel van de Lot- terinehfe feer verre van haer flincker was, hebbende tuflchen beyde defe hooghte daer het Fort was ; men oordeelde dat de Palatijnfche rechter vleugel diean- derfints niet als feer moeyelijck 'c Voet-volck konde onderfteunen ter oorfaeckc vande Wijngaerden , en dat men fich defilerende konde voegen door een wegh aen die gene die op defen heuvel aen de Qincker vleu- gel waren, die heel naer by was, terwijl dat 't Voet- volck de flincker vleugel van de Vyanden foude amu- feeren ; alfdan foude van twee dingen een gefchieden, of dat haer flincker vleugel niet tot fecours van haer rechter foude komen, foo ïconde men de rechter vleu - gel feer gemackelijck ter neder houwen , ofwel dat flincker vleugel fich met de andere foude voegen, in daccas 't Palatijnfche Paerde-volk gecommandeert by den Collonel Chauvet foude ordre hebben, de pofte by den voet vande Wijngaerden te nemen,naefthec Voet-volck welck men moefte aentaften. Maer den rechter VJeugel van de Palatijnfe, in plaets van een a een te defileren , ghelijckhaergecomman'· deert was, marcheerdtn voort, meeftendeel in Ef- quadrons. Ten tweeden, de eerfte Linie marcheetde in 't vlacke veldt, met een weynige verhaeftinge.hcb- bende gepaffeert twee of drie grachten, om toe de vy- anden te komen, fonder eens te wachten dat de twee- de Linie fich in ordre van Basatile gefteit hadde, fulcx dat de vyanden 't felve vernemende by de marche en defleyn van de Palatijnfche , deden in der haeft dc flincker Vleugel vertrecken, om tot fecours van den rechter te komen ; en de eerfte Linie der Palatijnfche aireede te verre geavanceert z'jnde, wierden ghenoot- faeckt te vechten, al eer fy haer paften genomen had- den,door dién y. Efquadrons van de vyanden de rech- ter Vleugel in blanco namen, gecommandeert hy den Luytenant Collonel Clos : niet tcgenftaende, foo weder ftonden fy het vigoureufelijck, ghcfecondeerc by de Compagnien vanden Majoor Mutel, den Ba- ron van Degenfeld, endc van Caldenbagh, terwijl den Lieutenant Collonel Mofchlixt, die de rechter Vleugel commandeerde, vier van haer Efquadrons tot ia haer Leger-plaetsdedevluchten 5 maer de flincker -Vleugel dervyanden daer tuflchen komende, en fich .veel ftercfcer in ghetal als de Palatijnfche bevindende, 'welcke niet. meer dan vier eat»mtigh Compagnien, ;en vijfligh; of Jtfiigh Meefters waren i in plaets dat dc _Lotttieringrchey?r en twintigh Efquadrons hadden, waer van eenighe van meer dan twintigh Meefters ghecompofeerc. .waercn , defe wceckcn wcicr
ojn |
-ocr page 931-
900 SAKEN van STAET
^ rn om haer beurt, maer in fulcken wyle dat fy wel deden lOOö. fien aen hare vyanden dat fy niet en vreeiaed , door
-dien fy de tweede reyfe tot de charge quamen, enfich
retireerden by haer voet-volck aen den voet der ver- heventheyt van haèr Leger-plaets, waer fy meer dan een uyre in Bataille bleven > fonder dat den vyandt haer dorfte naderen > terwijl het Paerde-volck van , van d'een en d'ander zyde was vechtende j Sijne ghe- ' melte Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt dede door Jrit Brigaden Voet-volck attaqueren 't werck'tgeüe de vyanden denvoorighen dagh begonnen hadden. Den Collonel Olne commandeerde dele attaqoeimec den Lieutenant Collonel Spar, gefecondeert by den JMayor Blotza 1 Hooft van fijne Brigade, en van den Capiteyn HoSman, welcke die van den Mayor Bec- kenioiijnaf-wefen commandeerde, onderfteuntby den Heer de Watteville, Lieutenant Collonel van de Guardesvan fijn Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt; fy verdreven 't Voet-volck van de vyanden met fulcken kloeckmoedigheydt, n i die verjaeght te hebben uyt de Wijngaerdendaerronfomme , waer fy verfpreyt waren,ficb van 't felve werck minder dan een quartier uyrs meefter maeckende, en deden haer de voet lich- ten tot aen haer eerfte Fort ; De Palatijnfche vonden in dit nieuwe werck de Stuckien Gefchut, die fy tegen de vyanden ftelden en fchooten: maer oordeelende dat defe Pofte niet te houden was > door dien 't aen haerzydeopen was, Coo verlieten fy hec weynigh daer na, haer contenterende een Stuck Gefchut by kracht van armen eenige hondert paffen van daer te brengen, en het ander zijnde ghedemonteert by die van fijne Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt. Maer door dien de Lottheringhiche in dien oogenblick avanceerden, om dit laetite werck wederom te nemen, wierden fy vande Palatijnfche voor de tweede reyfe verjacgt, en daer verwachtende drie Efquadrons Paerde-volck der vyandsn, welcke quamen dringen op eenige Boeren, diemen tcghen d'ordre van fijne Reut-Vorftelijckc Hoogheydt tot defe attaque haddc doen komen , de Lorreynfche wierdenheerlijckontfangen byden Col- lonel d'Oloe, ende Lieutenants Collonels van üparr, en Watteville, die defelve repoufeerden tot op de Le- ger-plaets by een falvedie hy op haer dede dueniwaer van eenige opdsplaetfe bleven; gefeyde Comman- danten retireerden in 't vervoigh van haer Legher- piaets; terwijl 't Paerde-volck der Lottheriπghfc^^e iich voor de Palatijnfche wijckende, begonde weder in fijn Pofte te trecken ; defc demarche en belette niet dat'c Leger van ghemelte Ceur-Vorftelijcke Hoog- heyt omtrent de lacghte van den heuvel tot na Sonnen ondergangh in Batail'e bleef; daer na ilende dat den vyand: gbeen luft meer loi vechten badde, dedehy haer den wegh van de Leger-plaets hernemen, waer fy den geheelen nacht bleven » maer de Officiers hem vertoont hebbende, datter gheen droppel waters op defe heuvel noch daer rontfomme was, en dattet by na viertigh uyren geleden was, dat de Menfchen en Bee- ften daer door moeften dorft lyden : en dat van d'an- dere zyde eenige Officieren in fijn Leger gequetft wa- ren, die men tot in de naefte Stadt niet konde gheley- den, fonder een efcorte, welck fijne Troupen fouden verfwacken, en datmen fich niet hoefde in te beelden dat de vyanden tot een tweede gevecht dachten » door dien fy deegh j te vooren 't eerfte waren geretireerc,op een tijdt dat het voordeel en de plaetsegael was: hjr vertrock dan's anderen daeghsby Klaren dagh, na de 2yde van Alrey, na dat fijne Trompetten twee uyren langh de Fanfares geblafen hadden, als of fy van mee- ninghe waren de vyanden t'ontwaecken > die wel ία llaep mochten gheweeft zijn, door dien men niet een geduerendede^ marche enbgh. Het is feecktr dat de Lorreynfche in dit ghevecht veel meer als de Pala- tijniche verlooren hebben, waer van niet meer als on- trent tvet hendtrt t foo gequetft als ghedoodt waren» 'c gene noch niet al by 't efturt vande vyandeo gheko- men is, maer by ceo accident van vuyr'cghene een Voet-knecht by onachtfaemhndt in een Ton met bufch-poeder, welcke by een Canon ftoat, ontftack> waer van wel/i/iijjAftor ven t of wierdeBvreeffelijek |
gequetft. In plaetfe datmen van de Lotthertoghfche jg/JC reeckGnt'i'jf//i;«»<ferijfoogedoodtalsgequetft, onder . ' welcke vier Collonels ende iwwMarquifen waren, ~~ ' die op de plaetfe gebleven zijn. Naer't fel vemen al de wereld tlaetoordeelen, welck van bey de de par- tyen d'avant^e ghehadt hebben, en of den Heer van l'Iflebonne recht heeft gehadt fich te beroemen, heb- bende niet eenenStandaert ghewonnen ; fonder lie· gen, men konde feggen van lijne imaginaire Vigorie, 't gene in voorleden tyden een groot Capiteyn feyde, na een rechte Viöorieghewonnen te hebben, daer mefie niet meer da» een dier^etijeke oinfi^h te ruineren.
JUSaenttaeg ben negen en twintigften nocgtnacl^ (ntJclilKTatie ggelept/ ende obectoooen s^nDc boos bDatboesm enoemiDbelm&e Wefer-toi tot£ifviiet> Die tioo; 'toDetitjùen üan Oen ^eec Anthony Gun- thcr, in ftjn ieocn <l5|aüe tot OideDburgh,&c. (Sefu* fiineett wietbt betbauen eii&e geeictinaueetttebita fen/ t'eenemael fouOc hornien toecOen gemoitificeect/ fon&ec ùat DientiialueneenigijebertoaecniffenDpùe Cammetcie De Doojfs iSftitece afftomentie / fou&e tuecDen giiaten. naec beltbetatie goebt o!)e))pn= Oen enDe becfiaen / oatbp pjobtfie totbebojbecingOe oan "t acen öooifj muteut mutandis. aeti Den liep. ^c scfcD^eben fùuDe loojDcn/ eijel^ch Den negenden ^ulij lëpieDen ban toeggen Den l^eec l^eucüojfl ban üraudenburgh, enDc De ||ceten ggefantentlijctie i^cc· togen ban Bronfwijck cnOe LuDenborgh,mufflaDft^ oe Ean!>t-(@!abinne ban Heifei Caüui
aefcfliet- Serm0mej&c.
ALiquot retiò Annis Ca;fare« M^eftati Roma, nas collibitum fuit facultatem& Privilegium concedere Oomïuo AuthonioGunthero. P,M. quondam Corniti de üiderborgh & Delmenhotft, ut lil flumine Viiurgi,circitcrFortalitium Elfvlïet, fub jurifdiitionc fua erigereicertum quoddam Telo- nium, à quibufvis navibus vifurgium furfum deor- fumque tendentibus, pendendum ; Qyod ïeionium olim ab Imperio ditum & concefium iuifle, ad dies vitic, memorato autem Comité jam defungo, peni- lusiublatumatquc extinöum efle imelligitur : Piae- cer omnem tarnen expei^^itionem nobis innotuit apud Caïiaream Majeftatem Vtftram modò inttanteragi atque indefinenter urgeri, quoilludipfumtelonium denuö coocedatur autin aliomm u(um Sccommo- dum uansferatur, minus attento, quodillud,inter- veniente Comitis morte, piane dciìerit,acproinde hodiè nulliui valoris efle cenfeatur; Unde nos, & quorum prseterea intereft, haudferrepolTumus, ut Commercium in diito Fiumine Vifurgi vigens no- ftroac noftrorum fubjeftorum maximo damno,aau, quofupra,afficiatur,graveturatqus impediatur; Qua propier Csefaream Majeftatem Veftram enixè roga- niusneadmittat,utiniquumilludvedligal, nullo ju· ris ordine vel ratione mcens, amplius exigiaur,fed pa- tius in totum abrogetur, & 6 forte unus vel aleer hac in caufa quicquam tentare vel innovare anaiteretur, iftiufmodipetitumrejidatur, nevèftatuatur, quodin praejudicium noftrum vergerepoiHt ; Hoclpfum pro fingulari bonae vicinitatis teftificationc reputabimus nec intermittemusillud vcl quovis benevolentta: ftu- dio ergk Cxfaream Majeftatem Vcftxam Ëjufdemque fubje&os referre, Caeterum, &c.
TìoorluchtighSfe^ &c»
Η Et heeft ü Keyferlijcke ftihjeOeyt gheliefi^» eenighe Jaren geleden> aen den Heer ^èeity Gmtber. F.Memor. (voordefen Graef van
OldmbKrghwIieïmtnhtrfit te vergunnende Machc
en Privilegie, om op de Rivier de Wefer , ontrenc het Fort Blfvlitt . onder fijne Jurifdiftie te mogen |
-ocr page 932-
en O O R L O G Η, V Achi'en-'ueertighp'é Boeck. 9 ó i
166S. oprichten een fekeren Thol, te betalen vande Sche-
__ pen dewelcke de gemelle Revier de Weferop ende af
quamen te varen , welcken Thol voor defen van 'cRoomfcheRijcic is gegeven ende vergunt gheduy- rende het leven van dcngemelden Grave, dewelcke alfiiu overleden zijnde, verftaen werdt den felven Thol vernietight eh wegh genomen te zijn.
Nochtans werdt ons buy ten alle verwachtinghe be- kent gemaeckt dat by uwe Keyferlijcke Majefteyt feer inftantelijck j ende fonder ophouden werdt verfocht endebegeert, dat den gemeiten Thol wederom van nieuws foude werden vergunt, ofte tot voordeel van een ander worden overgedragen> fonder eenige aen- merckingh dat den felvên door de tuflchen-komft vande doodt des ghemelten Grave t'eenemael is ver- vallen ende afgefchaft, loo dat defelve tegenwoordig van geender waerde is te houden.
Derhal ven wy ende aileanderen» den welcken dier aen is gelegen, geenfints konnen lyden oft verdragen, dat de Commercie op de ghemelte Revier de Wefer werdende ghedreven tot groote fchade van ons, ende onfe Onderdanen, door de voorgemelte Haildelinge foude werden befwaert ende verhindert.
Waeromme wy U Keyferlijcke Majefteyt ernfte- lijck verfoecken, dat defelve geenfints kome te eedo- gen , dat dien onrechtveerdigen Thol> dewelcke op geen ordre noch reeden des Rijcx is fteunende, meer sfgevordert foude komen te werden > maerin'tghe- heel afgefchaft worden j ende by aldien den eenen of den andeten in defe faecke yets wilde komen onder- ftaen> of vernieuwen, dat foodanigen verfoeck mocht werden verworpenjfonder datter yetsgeftatueertfoud werden, 'tgheen tot onfeprejuditie kondeftrecken.
Alle't wclcke wy bereydt zijn tot een fonderlinghe betuyginge van goede Nabuyrfchap te fullen erken- nen, gelijck wy oock niet en fullen naerlaten, 't felve tnet alderhande dienft code goetwilligheyt ten opfigte van U Keyf.lVlaj.en deffelfsOnderdanen te vergelden.
Dec^ tpt geeft ben(!3;aefi)anBenchemaen tön ?ïflent ter Stal gefcDiében / öat nopenbe De .ï!©e» mode ({)ici;b;eebecaee);pilceei;t) itemfulof bjeemt boa; quam/ alfoo öen iieec ban Rede tot Brantlicht, en&egem alleen boo; een open itatene beiafiet/ be celiitutie ban fijne Itiinbec^ te poufTcccn ; bat nu Dup» ten fnn o?D?e in bc oüecacfleben ilSeinocie/intetpofi= tietoenen^eeniuijemifbettianDcn banbe i^joblntie ban O ver-Yaei ibp be Jleccen êtaten toa^becfocljt/ cnbc baec öoo? occafïe aöeflebcn/bat ben Üeec öaebt ©enfionaci^feniaBebjeembe / öem/ al^ eenïtepfec:: Itt cft J©ini|lec enbe een ;&iaöt ban 't JUiicR/ nopt ac· ceptable boo?(ïaBcn te boen/ beliebet &ab ; betoelcRe toualfoobeb nbenbe/ OebDentopfoogaefibaecban henniffe öabben beSomcn / oantfcb moeten bifa. boiiecen ; Sfinbocflcn top oocft ban aenc raifbecRani benmetbeg?obintieban Over-Yffeial^ Benthem- fchea.anbt Stenben toeten: enbefoo bie eeniacin bufbaniae nualltept teaöen^ on^teöebbenbecmee? nen/ mocBtcn felbe ali filaaec^ booj ben iïtepfec/ al^ onicompctecenbe]3ici)tecboa;tte bjengen tiebben. <l5nbe betodle ban befc boojflagen bicecteldcitdcp· ben tegen^ onfe plic&ten/ toacc met top ben Kepfec/ cnbe öet öfjcR toeeebaen jijn/ ooc& tcgen^ be Rega- lien,#0Qgij enbe J^ipöeben banbe algemeenc jfetanbcn/Betlnftrumentum Pacis, enbe beconfti- tutien ban Det tSQch/ foo i(l onfen toiUe enbe mentn· oe/bat gt)P bufbantge j^egotiatie t'eenemael ab;unt: peten enbe geenfints baecmebe contfnuecen fnit: aengeften be ftinbecen niet meec baec jtjn tebinben/ fullen top benobiget toojben anbete mibbelentebc» finnen/ toaec mebe top beceditutie ban onfe I^inbc een erlangen mogen/etc.
<^nbectu(fclb^n toiett be<Si;abfn metgaer jongfie Hint ban't]|up^te Bentham , boo; banbe 45^ef/ Jfjnbe totSaffenburgh, gcboectna Munfter, enbe gelogeectbp ben S3o;gecmeefiei: Roemer, Öab gelegentftept fulcft^ boo? een Sèjief te notificeren aeneenConfibentbanOvcrYiTei, enbe becbolgen^ betbericgtRottienbeacngaec j^o.lQog. gebbenbe felbc ben fefden ©ctobec goet gebonben baec obec te fcDjpbenaenben^iaef/ alfoo baec obec toel meec*
yi. Deel. |
beconBfmacRenfoubemóg&entijfcn/ bat fp om De löö^'
filbe in tgbtg te piebenferen/ gijerefolbecct dabben ___
reeft baegO^ eenige fêeecen <(3cbrputeecbenupt t)un mibbf I bectoaett^ te fenben / ornine baec obec rn ani bere falien met hrm i^cecc <0jabc ten beften bnn fiju j|up^en<i3?aefTcfiapt'ab6our[jccrn / met b;ifnbt- nabupjltJcR becfoecft/ bat befcIbe fìgD tot bien epnbë Beni tot Benthem oftc flóetsJ in fijn boojtt. 45jacfs fctiap toilbe laten binben/enbe baec op (laec {^o.lQO. bcfTelf^ anttooojtitenfpoebigbften te gemoet foubrn fien/ enbetooibentOtfietsBincboojfs ijSgecommit· teettbcï^eeceh Colterman, B8nthem,cnbeGruys.
I^aec gabben alceebe ben i9 !3unU op een Jöiffibe ban ©joutoe Anna Elizabeth, <©?abinnc «Douaciecebaii Steynfurt banben achtften jQep aen^ genomen üet •@ppec-boo;-J^ombecfeliap obec gaeü ^oon/bp tofjlen <15|aef Philips Coenraetban Steyn- furt oniaugiobetleben fn Möce getogen. ©aec obec fcDirefben ^iffcöop ban Munft.ben bolgenben b^ief:
Hoogh ende Offog. Heer en ^
NAdemacl wy geloofwaerdigh werden bericht» dat de Vrouwe Anm ElifabtthWilhtlmina ge- booren Gravinne tot Teckeleniurgh, nagelae- tenWeduwe van wylen Philip Coenrnet gheboorne Graef van Benthem u Ho. Mog. tot Opper-voormondt' Τί^Λ^ vanhaereenighSoontjen onder anderen heeft verlocht ende gebeden, defelve oock fonder twijfFel door gebreck van genoeghfame informatie fichdaer toe albereyts fullen liebben verklaert j Soo konnea wy niet ledigh ftaen u Hoi Mog. mits defen waerach- tigh bericht te geven, hoe dat wel den voorgemelden Heer Graef Wij eengebopren Graef ea
Soon van maerallenlijck fecundo gemtus'a
geweeft, aengelïen hem tot fijn bevredinge, dellelfs oudtfte Broeder, GraefEyw/?if7//5iiw,alnoch leveftde enderegerende Graef tot Benthem. é^· in plaetfe van fijn Erffeniffe het Huys Steynfurt, met de Goederea daeraen gehoorende, mitfgaders de Heerlijckheyc jilpheHi in't Ertsfticht Ctulen tot Stej/nfurt voom. fijni^7M/i;///8nfheeftgchoudenΐ Waeromme ^dewyl hetgemeke Huy» Steynfurt, met de Goederen daer toe gehoorende. notoire in dit ons Sticht Afiw^ir is jelegen, dat oock onfe Voor-Vaderen, ende wy over iet iel ve, de Lendtt- Furfiélijcke Hoegheyt hebben ge- bracht, en in't efFeftive befit van dien zijn, onaenge- fien eenige litis-pendentie, by partyeadvers tot Spitf ttwwaenhanglgh gemaeckt ( foo weldeƒΓΛy?Λ«ey&- /eww/«»l«, als de mformatiatute/a;, endevorders, of namentlijck alhier tutela teffamentaria legitim. ofc dativa placts heeft, dan oock of ende welcke toref behooren geadjungeert te werden, en dat voorts gt cognito cuiman iirconnexis voor ons,als LandtFurft volghens des H. Rijcks conftitutien is gehoorende, daer en boven oock.dewyIe defe tutela by u Ho. Mog gefeght, eeneri fchijn van protedie na figh fleept, als of de Vrouwe Gravinne defelve tegens ons wilde mle- bruycken, ende doen prxvaleren vah haer t'ontrec- ken van onS gefagh co gebiedt, öiaer wy houden ons verfeeckert,datuHo. Mog. ons in onfe Landts-Re- geringe niet en fullen begeren indracht te doen, foo wegen de goede correfpondentie met hetH.Rijck, als mede uyt krachte van het Kleeffche foo folemne- lijck geguarandeerde Vredes-befluyt.
Derhalven foo hebben wy defelve tot dien eyùdó defe befchapentheyt Vrunt-Nabuyrlück en ghedien- ftigh willen bekent maecken, vaftelijck vertrouwen- de, defelve fullen haer volgens denelverhooge ver- nuft, ende vrede-Iieventgemoet, foo wel vande ge- fochte tute/e ontflaen, als mede voor het toekomende de Vrouwe Gr&vinne önde andere, in fulcke en dier- gelijcke petitie, ons foo na-deeligliafwijfen} gelijck wy overboodigh fijn van ons in dlergelijcke voorval- en, even machtigh te fullen betoonen, defelve inde krachtige befcherminge Godts Almachtig bevelende. Gegeven op ons Ampt-Huys Sa/fenberght den echfitf* Oöober 10(58. Chrifiaff Bernhard, ^^c. VweHe. Mog. HienfiviBige getrouwe Vriendt endtNabuyr.
Geteeckent C HRIS Τ O F. Β E R NH A RD;
ΦΰΒΒ ^ttl |
-ocr page 933-
902 S A κ E Ν van S Τ A E Τ
166^ acht jenden öfbbfii itacc 1^0. Ιβοβ. acn Den -(©laöesefcDJibmbc bolflctitifn25?fcf.
DEwyIe wy bericht werden, dat de Gravin ne van Benthm U L. Gemaelinne, methaer Kint, te gens haren wille ende danck foude wefen wegh- gevoert, en dat te beduchten ftaec, dat daer over veel meerder ongemacken fouden mogen, ende konnen rijfen ; Soo hebben wy niet konnen afwefen U L. roitsdefen, gantfch vrundelijck ende na-buyrlijck be- kent te maecken» dat wy ( om fodanige ongemacken in tijdts te helpen prsevcnieren, ende voor te komen) eenige Heeren uyt ons middel genomineert hebben, omme fich naer het Graeflchap Benthem te vervoegen ten eynde, om over 'tgene voorfz is, en andere faken met U L. ten beften en meeften welftandt van deflelfs GraefFelijcke Huysen Graeffchapteaboucherenjmet verder verfoeck,dat U L.ten fine voorfz, tot "Benthm of elders, in fijn voorn. Graeffchap willen laten vin- den , het welcke wy van U L. gewoonlijcke wijsheyt fekerlijck fullen verwachten,en deflelfs antwoort daer op ten fpoedigften te gemoet fien. Waer mede, &c.
5Dacc op ccpliceecöe gp öen fes en twintighften.
Uoogh Λίβξ. Heeren. ^ijn "Λ Λ Υπ Heeren ; Uwer Ho. Mog. fchrijvens van toMiiit· /V I <ieny^iiBi/f»deier,hebick welontfangen,en ' uyt den inhoudt van dien vernoomen, hoe dat
2y eenige Heeren uyt haer middel hebben genomi- neert, omme fich na defc mijne Graeffchap te bege- ven, ende met my wegens mijne Gemalinne en over andre faken, ten beften en meeften welftand van mijn Graeffelijck Huys,en Graeffchap te fpreken,met ver- foeck van my tot dien eynde alhier of in eenige plaet- fen van mijn Graeffchap te laten vinden, waer op ick 11 Ho. Mo. wederoipme tot narichtinge niet voor ont- houde, dat my fmertelijck is voorgekomen, dat d'op- gemelte mijne Gemalinne fich door vrcedens-hatige, fo verre heeft laten verleyden, dat zy mijne Kinderen buyten mijn kennilTcen wtlle, heeft wegh-gefonden, ende tot noch toe verborgen gehouden ; Dan dewijle fulcx onverantwoordelijck is, ende met geenen fchijn van rechten kan werden beweert, dat ick oockmijn Huys ende Graeffchap altijdt fodanigh hebbe voorge- ftacn, als ick fulcksin mijn confcientie voor zyne Room fchKeyferiijcke Maj. (aen dewelckeick van alle het gepafleerde omftandigh bericht, onderdanigft hebbe toegefondenj ende het geheele Roomfe Rijck vertrouwe te fullen verantwoorden, en voorts onge- houden te zijn aen yemandt anders dies.aengaende rekenfchap te geven ;fo bedancke ick my jegens u Ho. Mog. voor hare forghvuldigheyt en Vrundt-nabuyr- lijcke aenbiedinge mitsdefcn gedienftigh ; Dan dewyl de voorn, mijne Vrouw Gemalinne felfs bekent, dat fy u Ho. Mog. mijne Kinderen heeft toegcfonden,en gerccommandeert, weicken volgenden u Ho. Mog. oock defelve in hare befcherminge foude hebben ge- nomen,maer dat defelve alsnu feer is verlangende,dat degemelte mijne Kinderen tot mijne, haer Vaders difpofitie wederomme mogen komen, geiijck u Ho. Mog, uyt de originele bygaende fullen konnen verne- nien; Behalvendat, is het behoorlijck, volgens aller Volckeren recht, dat de Kinderen aenden Vader tot zijne vrye difpofitie werden gelaten, over fuicks ver- trouwe ick op der felver hooge wijsheyt, defelve ful- len aen my niet weygeren, 't geenc een yegelijcke Va- der in fuicken gevalle te gunnen ftaet, maer my mijne Kinderen wederom fai laten volgen en toekomen, '£ welck vertrouwende,bIy ve ick altijdt naer beveelin- ge Gods. Gedaen op mijn Sloth Benthem, den fef- //Wewoude, endeden fis en twptighjlen Oflober nieuwe ία\{, ftfiien honden acht enfifiigh,
Onderftondt u Ho. Mog. Dienft-bereytwillighfte Nabuyr, Vrundt ende Dienaer,
Getceckent E. W. van BENTHEM.
mtt
i^o. Λ. net! oen •©JBtf. |
3&m veertienden ^oUemBic/dbÉCoaföfn SBacon banEideren, Die albiEc toa^ toeflCH CfieucStcuIcn/ Dit DoigenDE üïScniociacl.
Hauts éfPniJpints Seigneurs,
Le Baron d'Elderen, Commmiflairede Son Al- tefle SereniflQme i'Éleéleur de Cologne, Evef- que&PrincedeLiege, &c. Ayant aprins que les Sieurs Groulart & Tejien, Deputés du Magiftrat Br abandon de Maefflrtcht, feroyentinflancesauprés de vos Hautcs Puiflknces pour exemter les Bourgeois & inhabitantsd'icelle Ville duJòixantieJme denier, que Son Altefle Sereniffime Eve^que & Prince de Liege & fes Eftats font payer fur toutes Marchandifes qui entrent & qui fortont du Pays de Liege, fe fondans fur lesraifonsiuivantes.
I.
Que par les Privileges accordés aux Bourgeois de Maefiricht, nul des deux Princes ne peut mettre aucun Impoft dans icelle Ville, fans Ie confentement de 1'autre. 11.
Qu,el'An ceHs nonante/«mefme foixa»·
i/^wi ayant encoreefléeftably par Son Altefle Sere- niflimeJSi·»^ Evcfque & Prince de LiegetCn ce temps du confentement de les Eftats, les Bourgeois de Mae- firieht. en ayant fait plainte au Confeil privé de ladite Altefle ils obtinerent que Ie Comptoir, où fe colle- ftoit hdìtfiixantiefme dans Maefiriiht feroit aboly.
111.
Que du temps pafle lesFermiers du foixantiefkeo- bligeoient les Bourgeois dsMaefiricht à payer ieule- mentpeude chorepourledit/«*tf»i»>^e, & que les Fermiersmodernes les veüilient faire payer en toute rigueur.
IV.
Que ies Fermiers laiflent paffer les Marchandifes de ceux d'Aix à fort bon marché, & que les Bourgeois de ne font pas de pire condition qu'eux.
Fiaalementi les Années precedentes, lors que 1'oa a encore efmeu la mefme queftion, que les Deputés aux Conferences de la part de ontprefenté que quand tous les voifins feroyent ceflèr leurs impots fur la Meufe^ autres, qu'ils feroyent aufly ceflfer Pex- adlion dudit foixantiefine. Et VosUauts Puiflances ayant cafl"é abfolument Ie Ferf ondingen, & par là ofte tous les droits que payoient les Liegeois^ en entrant ou fortantde ilfd^r/iAi, outraverfant ie Pays dOutre- meufi, il femble qu'ils ioyent obliger d'en faire de mefme au regard de leurfiixantiefme.
Voilà les raifons que Ie méme Feflers allegua à Méf- fieurs de Liverlo, Chancelier de Son Altefle Serenifli- me, & de Λ/μ» Confeiller, & Commiflaire deci- feurde fadite Altefle à Maedricht, au mois de Seitm- ht dernier dans Ia ville de Liege, en prefence de Mef- fieurs Raefaeldt & Gacktnga, Commiflaires decifeurs à Maedrkht de la part de Vos Hautes Puiffances, aux- quelles, outre la refponce par efcrit lors y donné Ie foufcrit Commiflaire refponda Ie fuivant.
vilege eft purement locai, & pour 1'< Ville tant feulement, & par confequent que lefdits Bourgeois de Maeflricht ne peuvent noii plus preten- dreexemptiondu foixantiejme qui fe Collefle ftule- menc à l'entréeÖc fonie du Pais de Liegèi qu'ils ne pretendent de s'exempter les droits queles Hauts Pui: fants font payer a l'entrée & fortie de leur Eftat. ■ ■ ■ ■ II.
Leiufnommé Baron d'Elderen advoüeque 1'An milcinf eens wo»/»e/ey7* &fuivants, les Eftats dei/i- ge ayant accordé à" Ion AltefléSereniflìme Ie
JòixantieJme Acn\et\d*cmée & de fortie confomption, leqiïel lie fe colleöa pas pour lors comme il fe feit pre- fentementà l'entrcc& fortie du Pais, mais dan» cha-
^ li. \ -ini que Ville
^etno. tieban «iltur
iteulen
aen
8acr |
-ocr page 934-
1^08. qiJe ViIleen particulier,oiil'on avoiteftabli un bureau
__ pourl'y colleÖer, auffi il advoiie pour lors, queles
iufdsts Bourgeois de Maeftricht curent fujet de fe plaindre que 1'on ne les pouvoitpasafliujetiràpayer cc droiö; dans leur Ville propre, fans Ie conferitemene du Due de Brabant, qui en ettoiten ce temps-là Con- ieigneur,avecfadice Alceflè£r»fy?. commeil conile par les apoftilles du Gonfeil privé de ce temps-là rè- Jaxées en la faveur,à fuitte defquelles, Ie Comtoir full ofté de la Ville, & cransferé aux Fauxbourgs. Ili.
Le mefme Comraiffaire veuc bien croire que quel- que reprenncurou fous-CommisauroitconDÌvéavec IcsChartiers parargencouautrement, pourleslaifler paffer à un plus bas prix que l'ordinaire, maïs il dénie expreflemenc que depuis l'eftabliflement du fiixan· tiefiae ils ayenc toufiours payé efgalement ces droitt moderés comme il offre de verifier par les Excraits des Rigiftres des reprenneurs du foixantiefme. Et de même verifier qu'ils n'ont fait plaintedudit foixantiefine que lorsqu'ilontveuleurs fourbes découvertes, par lef- quellesilsfaifoyentpaflèrleurs Marchandifes lapluf- part duteropspourrienoupourfort peu de choie,a- vec des faufles lettres d'addreire,& faux annoncemees. IV.
II eft vray que les Chartiers allans d'Hollande à Aix la ChapeUe, ou (PAix en Hollande, ont quelques An- nées ptis leur chemin par afin d'eviter
foixantiefme de Liegt i mais àia fin trouvant ceehe- min, ou plus longiou plus facheux ont contradéavec les Fermiers du foixantiefine de paflTer par le Pays de Ltege^^iiicyj ayantparchaqueCharette feulement un Patacon, ce que es Fermiers de ce temps-là ont accepté, fansaucuneobligationde la faire continuer par leur SuccelTeurs, carvosHautes Puiflantes doi- vent (qsivoir({MQÌefoixantieime fe rendant tousles Ans au plusofFrant, cefontaulïi prefque tousles Ansde^ nouveaux Fermiers, qui ne font nullement tenues d'obferver des femblables contrafts que leurs devan- ciers auroyent fait pour Ie temps de leur reprife.
Finalement ie mefme Commiffalre advoüe fort franchemencquelesDeputésde Son Alteffe Serenis- fime& fes Eftatsfe font declarés hautetnent dtverfes fois que lors que tousles voifinscafferont leursim- pòts qu'ils levent [aiiiMeufe èc. far terre, qui font, ^tatre &fìxfois au doublé du foixantiejme, qui fe paye a Liege, & nommcment le droit d^entrée &firtie, que les Hauts Puiflants font payer à Maefirieht, fur toutes Marchandifes qui montent & defcendent \iMeufe,Sc quand le Roy Cetholique fera ceffer les Tanlieux de Ruremoude, Nav^igne, Namur, Grivel j que lors Son AltefleSereniiTime& fesËttatsne feront nulle diffi- cuké de cafler leur foixantkfrne.
Efperant que parmy ces raifons pertinentes vos l-Iautes PuifFantes laiueront les chofes comme elles doi vent, & demeureront empres des relations que les Sieurs Langetiet, Kniphaufen j leurs fitent l'An mille pxcensfoìxantefix & autres interieures par divers jÖe- putés de vos Hautes & Puiffances, (tir le mefme fujet.
Signé
G.Fd.RENESSE. Baron iPEldtren.
Hooghende ^JHogendeYìeeren.
DEn Baron van Commiflarìs van fijn
Doorluchtighfte Huogheydt den Ceurvorft van Keulen > Biffchop ende Pïince van Z,vjck> (ére- Hebbende verftaen dat de Hecren Grou- /erien Veflers, Gedeputeerden vande Brabandtfche Magiftraet van Maeftricht fouden Inftantien doen by Uw Ho. Mog. om de Burgeren en Inwoonderen der feJver Stadt t'exempteren ven den Seftighften Pcn- ningh, die fijne Doorluchtighfte Hoogheydt den Bif- fchop en Prlnce van i-eyci dpet betalen op alle Koop- manfchappen, inkomende en uytgaende van 't Landt van Lujck, baer fonderende op de volgende redenen : |
Dat by de Privilegien gheaccordeert aen deBorge- ^ ren van Maeftricht, geen van beyde de Princen mach ftellen eenigh Impoft in defelve Stadt fonder con- fent van d'andcr.
II.
Dat in 't Jaer vijftien honden fes en 't negentigh, de- felve Seftighften Penniugh, hebbende noch geftabi- lieert gheweeft by fijn Doorluchtighfte Hoogheydc, Krnefi Prince en Biiïchop van Luyek, en in den felven tijdt by confent van fijne Staten de Burgeren van Maeftricht doende klachten aen den Secreten Raedt van ghefeyde Hoogheydt , dat fy verkregen dat hec Comptüir, waer men de voorfz Seftigfte Vergaderde binnen Maeftricht, foude te niet gedaen worden.
III
Dat in voerleden tijdt de ToHenaers van de Seftig- fte, de Burgeren van Maeftricht obligeerden alleen- lijck heel weynigh voorgefeydeSeftighftc te betalen* en dat de hedendaegfe TolJenaers, die met alle flïeng- heyt willen doen betalen.
IV.
Dat de Tollenaers de Koopmanfchappen van die van Aken heel goet koop laten paflèren, en dat dé Borgers van Maeftricht van gheen flimmer conditie zijn aisfy.
V.
, Finalijck,de voorleden Jaren, wanneer men noch defelve queftie heeft geroert, dat de Gedeputeerden van wfgen Luyckìaàc Conferentien hadden ghepre- fenteert, dat wanneer al de Nabuyren hare Impoften op de Maze en andere foude cefferen, dat fy als dan meded'exaaie van de Seftlghfte fouden ceflèren, en uweHo. Mog.hebbend^abfoIutelijck ghecaCTeert de Verpondingen, en daerdoor wegh ghenomen alle dc Reghten,die de Luyckenaers in 't inkomen ende uyt- gaen van Maeftricht betaelden , of traveriercnde 'tLandt vmOver-Mafe.\xiet dunckt dat fy geobligeerc zijn 't felfde te doen ten regarde van baer Seftigfte,
Dit zijo de redenen die dea felven Fefiers alle- gueerden aen de Hecren van I-TOer/i» j Canceliervaa fijn Doorluchtighfte Hoogheydt, en van Meaa Raèdts-Heer,eommiflrarisDecif<,ur van fijne meer- gemelte Hoogheydt tot Maeftricht, in de Maent van September laeftleden in deStaitvinLuyck, in pre- fentie van de Heeren B-Mfvelt en Gockinga-, Comraif. fariflèn Decifeuren tot Maeftricht, van weghen uwe Ho. Mog. aendewelckemen, behalven *tantwoordt in gefchrift gegeven, den ondergefchreven Commif- faris 't volgende antwoorde :
I.
Verklaerde, dat de Privilegie vande Borgeren van Maeftricht, is alfoo gelijck de Heeren Vefters en Grow lart allegueren , maer by ontkent dat de Burgeren recht hebben die buyten haer Stadt te verbreyden» door dien defelve Privilegie fimpelijck/tfce/ is, en al- leenlijck voor den Omme-kringh van hare Stadt, en dicnvolgende dat de gefeyde Borgeren van Maeftricht daermede niet konnen pretenderen d'cxemptievan de Seftigfte, die men alleenlljck Collefteert aen 't in- komen en uytgaen van'tLandt vanl,»jvci, endatfy. OQck niet en pretenderen haer t'ontlaften van de Rechten die haer Ho. Mog. doen betalen aen 't inko- men en uytgaen van haren Staet.
• IL
Den boven genoemden Baron van Eldertn, belijdt dat in 't Jaer fefiien hmdert fes en 'i negentighen vol- gende, de Staten van Luyck, hebbende gheaccordeert aen fijn Doorluchtighfte HoogheytEw^e» den Se- ftighften Penningh van inkomen en uytgaen flytin- ge, welcke men in dien tijdt niet en vergaderde, ghe- lijck men teghenwoordigh doet in 't inkomen van 't Landt, maer in yder Stadt in 't by fonder, waer men· een Tol· huys om die te vergaderen geftabllieert had- de; hy belijdt oock» dat de boven.gefeyde Burgeren van Maeftricht vóór dien tijd: hadden te klagen, dat- men haer niet koode aftujetteren dac recht in haer ey- gen Stadt te doen betalen, fonder't confent van den Hertogh van Braiandt , die in dien felven rijde mede (èggg a Heet
en OORLOGH, 't^Acht-en-^veertighfle Boech 905 |
-ocr page 935-
1068,
904 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ϊ £68 ^^®·· gefey^e Hoogheydt Εηφ was,geHjck
_ hetblijcktbyde Apoftillen van den Secreten Raedt
' in dien tijdtgerelaxeertin haer faveur, by gevolgh der
felver wierdc het Comptoir uyt de Stadi wegh geco njen, en getracsfercerC in de Voor-Steden.
Den felven CommiiTaris wil wel ghelooven > dat cenigh Tollenaer of Onder-Commijs, foude fonder ooghtnerckinge met de Voer-lieden gheaccordeert hebbec, by geldt als anderfints, om die te laten pafle- ren voor minderalsd'ordinarifle prijs, niaer hy ont- kent exprcflclijck, dat zedert de vaft-fteliinge vanden Seftigften Pennitjgh, fy altijdt egalijck die matelijcke Rechten betaelt hebben, geiijck hy prefenteert by de Extradten der Regifters vande Tollenaers der Seftig- fte Penningh te verifieren, en felver te bewy fen dat fy geen klachten tegen de gefeyde Seftigften Penningh gedaen hebben, als wanneer fy hare bedriegeryen ge- openbaert fagea, by dewelcke fy den meeflen tijdt ha- re Koopmanfchappen deden voor niet of voor feer weynigh gelde pafleren, door valfche bericht Brieven en veliche aengevingen.
IV.
Het is waer dat eenighe Voer-lieden gaende van Hollandt na Aken, of van Aken na Hollandt, eenighe Jaren haer wegh door Stemnfweertgenomen hebben, maereyndelijck den wegh vindende of te langh, of le moeyeüjck, iijn geaccordecrt met de Tollenaerj van de Seftigbfte, om te pafleren door't Landt van Luyekj gevende voor yder Wagen maer een Pattacon, 'tgene de Tollenaers indien tijdt hebben gheaccep- teert, fonder eenige verbintenis van die te doen con- tinueren by hare Navolgers : want u Ho. Mog.moe- ten weten dat den Seftigften Penningh alle laren aen den meeft- biedende wordt gegeven, foo zijn 't by na alle laren nieuwe Tollenaers, die in't minile niet ge- houden 2.ijn, diergelijcke Contraöen t'obfcrveren die haer Voorgangersin.den tijdt van haer aennemin- ge gemaeckt hebban.
V. ·
Finalijck den felven Commïflaris belijdt vryelijck dat de Gedeputeerden van fijne Doorluchtighfte Hooghcydt en fijne Staten, diverfche reylen figh o- pentlijck verklaert hebben, dat wanneer alle de Na- buyren haer Impoften die fy lichten op de Maze, en te Landt fullen wegh nemen, die meer als vierde, en fefte-part twee-voudighzijn alsden Seflighften Pen- ningh diemen betaelt tot Luyck ; namentlijck, 't recht van inkomen en uytgaen die haer Ho. Mog. κ Mae· doen betalen , op alle Koopmanfchappen die de Maze op en af komen, en als den Catholijcken Koningh lal doen cefleren de Tollen van B'üremon- de, Navaigne j Name» en Grtvel, foo fai fijne Door- lucbtighfte Hoogheyr en fijne Staten geen difficulteyt maecken om haer Seftighfte Penningh te cefle- ren.
Hoopende dat onder defe bequame redenen uHo. Mog. de dingen fullen laten gelijckfy behooreuj en blyven by de Relatien die de Heeren Lasgeuet en Kniphaufen deden in 't Jaer fefiien hondert fes en fefiigL·, en andere innerlijcke by diverfche Gedeputeerden van u Ho. Mog. op 't fel ve fubjedt gedacn.
Was Geteeckent
Ψ
G.Fd.RENESSE, ΈατοηvmEldereu.
j^Ét Dfflupt ban bft Jgafpfl-fpel/tufTcSen ben bc en <0?Qt)iRne ban Bcnthem, oftetuccfl / bat be φ?0ΐ)»»ηε/ bie nu bpbEn<l5jabetotMunfterttJfl^/ encie albaec tegen Ijaec mepninge opgegoten/ op ben vijftienden jSoüEmöcr/ ncben,^ ijaic föint cnbe ϋδίη na ÏE^ebentec ftooinen blucgten; fjebbenbe gaec met lifl upt tjaec betentie gemaetht. «^jabinne boa^ gehleet in't gabt^iban een flecfjte ^unflecfcge Sjoubi; be |@ίη toeggemaccltt al^ een cepfenbe 3g;outae/ gcbbenbe [jet ittnt in een bunbei gtietoon· ben op öaec tugö / in toelcft popucc fp tot ©ebcntec boojnoemt/ jtfn aengeltomen. |
55ttt derden ^onuarfj f^ ben ifeere «©jabe ban Dhona, öjïirGDjDinari^ ^rtiböffaDfuc ban Den ©o. nlngijbanSwcden , flambé cp bcjTelfsSbcctrcchna Engelandt, mctcnDcnebtnjSbcn i^tcc Appelboom, <i);irao?Dinati^ «ffinbopé ban ben fdbcntóonfncf)/ 6oojbeJl?ettcnban PallanttnbcSterckecborgh, met be BtooteCatcfiebeni&taei/ enbeanbeceCarofÌen met fes, vier, fnbc twee ®oerbcn upt fijn aiogemenc geljaelt/ inhe ©rrgabcrinol) geintcoDiicccct/ tnbc öp ©eere <iB?flbc tp rrn jriiifcDecle grcete g»totl met ?l'trafi]i/ nebic ciiefetcn jijnbe (toefenbebcniicec Appelboom Böefeteuop ecnflrooteatflftften^toel/ nicbc met ?lrnitn ) fjeeft ben felben Ücere ejabe eecfl inbe ^boeebtfefje / enbe betbclgen^ ooch inbe fEanfeiie®aie fijn affcBept ban taec i&p.liBog.Qe. nomen ; toaec na ben ïleecban Renfwoude ter ©cc. oabeeingD pjefibeet be / ben bielgcmelten ideec ICm· balTabeuc beantteoosbt Ijeefi/ met foobanige compii» mentenaisi opg()el))cItegeIegentl)ept3t)n paffenDe/ baec met ben felben ^eec ban toebec afgegarn/ enbe boo; be gt]rmrl&e|^cecenbecfeibec<i3cbepnteecben in fijn 3lcgenicnt geconbuifeett i^ gebjceli/ bjccben» be boo? Den felben 't nabolgenbeöeccebentiaelgebe» pefeijeect.
Sereniffime, &c.
ΐ Uflotempore nobisoblat® funt Regiae Majeftatis i VeftfiE Lite.'se data; in Arce Uolmenfi àie 2a. De- ^ cembrisannijam pixieriti, ex quibusgratisfimè perdpiraus iüuftrcm Domirum Ckriflofkorum Dei- fhicum Burggravium & Comitero in Dkona, ^c, Ma- jellaiis Veibse ad nos Légatum Extraordin. Campi Marefchallum & Confiliarium Bellicum, ut & Gene^ rofum&Nobilem HaraUum Afpelboom Ablegatum extraordinarium cooftitutos, iilque fufficcnti manda- to iö/lruftis in mandatis datum fuifle, ut cum Depu- tatis noftris congrederentur, de complanardis ac tol- lendis norinullis inter nos utrimque tum obortii,atque indecilïs controverfiis ac difEcultatibus eoque fimul anniterentur ut mutuailla ac vetusamicitiainter u- trumque flatum juxta ac fincera communicatio inter eorundem fubditos & incolas pro con fervationc com- muni δε publicis bonis commerciifque reduceretur. Cum itaque negotia fibi demandata fumma pruden- tia & tanta dexteritate ac integritate indefefle perege- rint, ut nihil piane reliquum fit, quod eorundem in- duftria ad optaium fcopum fauile ac feliciter non per- duöum fit, öe fdentes benememoratum Doaiinum Majeftatis Veftrae Legatum extraordin. in procindtu flare,hinc iter fuum moliri nobifque obinde rebus hic bene geftis profpereque exactlatis, publicè valedixit, non potuimus i lum diitiittere, quin eundem hoceti- comio concomitaremur , quod non tantum omni- modonobis acceptatiilïmusfucrit, fed & quod pro prudentia fua, qua polht, &circumfcriptionc itafefe geflerit, ut libentilïimè ejus piffifcntiain hic Loei diu- tius exoptaflemus fi ratio fibi mandatum & iftud per- mififlènt, non dubitantes, quin ad reditum fuum fin- cere fit relaturus, quomodofic quantoperehicfuerit fufceptus ae peiinde fub receflu dimiflTus. Quibuj &c.
Datum Hsga Comitit die tertio Januarü HiUefmfix' cmteβmofexag«βmo oHavQ.
Goedertierne.
DEn Brief van uwe Konincklijcke Majefteyc gefchreven tot Stockholm den tweeentvintigh- December des voorleden Jaers, is ons ter behoorlijcker tijdt behandight,waer uyt wy met groot vcrmaeck verftaen dat den Heer Chrifloffelwin Delftt Burggrave ende Grave van Dhona, Extraordina- ris Ambafladeur van uwe Konincklijcke MajeftwC aen ons , Vcldt-Maerfchalck ende Krijghs-Raedt, mitfgaders den Heere Harald Affilhomi Extraordin. Afgefant van ÜE. zijn gheftelt, ende met fuflifante macht vporfien zij nde, belaft,-dat fy met onfe (Hàe- puteetden foudcnTpreecken, wegens de beflicbtinghe I < ende |
-ocr page 936-
^xn ende afJoeninge van eenige nieuwe tuffchen ons op- 100ti. gercien gefcbillen, ende difficulteyten, dewekkc aJs
--- noch ongedecideert werden bevonden > 'ende dat fy
daertoegefamencltjck fouden komen te trachten dat de onderlinge ende oude vriendtfchap tuflchen bey de defe Standen, alfmede de oprechte correfpondentie, tuflchen derfelver Onderfaten ende Inwoonderen,teo goede van het gemeyne Welvaren ende Commercie ioude mogsn herftelt werden.
Derhal ven, alfoo iy de faecken deweicke haer zijn aenbevolen, zijn ge weeft met feer groote voorfichtig- heyt,ende met foodanigen bequaemheytende behoor- lijckheyt volftandighlijck hebben voltrockcn, datter niets aen en komt te ontbreecken 'tgeen door der fel- ver vlijt ende neerftighcydt, tot bet gemelte oogh- merck geluckigblijck niet en foude zijn gebracht, en ünsbckenc is, dat den wel-gemelten Heere Extraord, AmbaiTadeur van uwe Konincküjcke Majefteytghe- reetis, omme fijne reyfe van hier te mogen voltrec- ken, ende daeromme van ons, naer dat alles van hem alhier wel ende beboorlijck was afgedacn, publycke- lijck fijn affcheyt heeft genomen.
iJoohebben wy den ielvenniet konnealaten ver- trecken, ten zy dat wy hem met defe Lof (inde Eere quamentevergefelfqhappen, dat hy ons nietalleen- lijck ten hooghften aengenaem is giieweeft, maer dat hy oock hem Ielven, door fijne voorfichtigheyt ende wijsheyt, met deweicke hy begaeft is, en volgens fij- nen laft en voorfchrift foodanigh heeft gedragen, dat wy feer geerne fijne tegenwoordigheydt>alhier fouden hebben ghewenft, by aldien de reden ende fijnen laft fulcx hadde willen toelaten, niet twyflPelende of by fai op fijne wederkomft oprechtelijck relateren, hoe ende op wat wijs hy alhier iy onthaelt, ende op fij η vertreck bejegent. 'twelck,&c.
Gegeven in den Hagé op den ^i'i/e» January fefiien hondert acht enfefiigh.
üoeooDtctulicDfM be IgoofOcti tn Sweeden fiotta öcnV cnDcbaatgljebodÈnDàEC toog oücc ijct Triple ciiQaacment/seOcn Dc DoiaciiDc ittijpojtame aöbpftn:
Stockholm den wWiwJaDuary oude, ende den veerti>?tde» nieuwe ftijl ifcβìe» hondert acht tnfefii^h.
ALfoo den meeflen vanden Senaet nu abfent zijn,en niet weder te famen komen, voor en al eer het begin vande Maent February, foo kanuEd. daer uyt wel af nemen dat hier ondertuf- fchen weynigh waerdigh is voorgevallen,en oock niet voorgenomen of yets gefloten dat groote veranderin- ge foude konnen geven als het was
by mijn voorige van den negentienden December, en alfoo fÌTUiiii»; was als noch dien tijdtbuyten en- gagement, in 't regard van het Franfche en Spaenfche • werck, foo wert'etwel daer by blyven, totdatmen klaerder fiet waer hen de Wereldt wil, 't welck lichte- lijck fai konnen het beile zijn, en alfoo konnen defe ^ewi ons ftrecken tot profijt en nut. Ondertuffchen konnen oock advyfen in-koomen van den Heer Atn- bafladeurGraefvanDhona, en fijne verrichtingem Eagelandt, infonderheyt foo 317 (Ew^eWi) ter een- re zyde, wil en fin heeft om.figh in 't Ipel te mengen ; en ter andere zyde, ftaet in die poftuer,dat hy het naet nadruck doen kan,op welcke beyde punten de Wet- ten en Propheten hangen i en daerom foude een goet en folide narichtinge daer van feer bevorderen, om te nemen een ghewifle refolutie en vifée in defe teghen- woordige conjunduren ; alfoo ^3 ρ van wegen de ft- kerheydtdes Rijcx, en fijn Commercicn,ipecialijck van weghen het toevoer van het Sout, moet hebb en groote reflexie op de Zee-machten in Êercf/ijom haer te hebben foo niet de beyde , ten minften den eenen op fijn zyde, foo yets ernftelijck foude worden uyt dit fpel. De principalen felfs, die den Oorloghyoeren, hebben wel den heelen defen tijdt gefocht onfe Alli- antie, doch met ongelijcke manieren. 177 {Vtantk· r'^ck) heeft gehonoreert 139 met een Ambairade, be- luepende fich op de oude ν
; vtieptfchap eovertreuwe- |
Iijckheyt,en begeert 239 cooperatie en afliftentie in 166B.
alle fijne intereflen, in ATii/er/rtWij in Pöo/ee, Dayts- __
landt,é"!:· Daer tegeu heeft nocü niemant figh aenge- geven van wegen Sfangien hier aen 't Hof 5 maer an- ders in Engelandty HoBandt, en laeft door een Keyfer- iijck Envoyé iaet 2 8 fich vermerken om nader vrient- fchap en conjunöie by defe tyden. Beyde hare efibr- ten heeft 239 gelijck opgenomen, en geen van beyde afgeilagen; maer gefet de beyde partyen op den proef- fteen óoorcotttremartden. om te fien wieder iigh loude willen naderft voegen om de interefle van 139, in deie proef hcbbeiyy haer beyden ongelijck getoont, foo datmen op afy zyde heeft oogenfchynelijck ghefien dat het op foodanige conditiën niet foecke d'Alliantie van 139, maer alleen begeerde voor
een wiile fommegelt in 't Jaer, of foo dat niet foude aengaen,dat»77danwoude figh contenteren laten, mits dat 139 mochte ftil en neutrael fitten ; en dan noch geven een kleyne fubfidie. Maer daer tegen heeft 311 {HoUaHdt} figh liberaler getoont, verfeeckerende datiSi foude wel meer fubfidie geven aen 139 als 177 waer van nu is Materia deliberatioms , op de zyde van 477 ift alleen maer ter Zyde van 311
Vtilitas mjor,deweicke by Potentaten placht de mee. fte vriencfchap te maecken j en in defe terMtnitÜaea de deliberatien nu ; waer op U Ed. confideratien wel te paflè komen; veel vande Regeringh zijn van die opinie, dat 239 niet foude konnen treden in efFeftijf engagement met geenerley parthye, namentlijck tot focietatem Amorwn, •velaàjubmittandas CopiasAuxi· liares. fonder te hebben al eer daer over geconfereert met de Stenden van het Rijck Sweeden, en haer con- lent ingehaelt, en daerom hebben eenige daer hen ge- vifeert, datmen foude beginnen met de Mediatie, en alleen bedingen fubfidien voor de Troupen van Bree- men^ tot dat het over was; en ondertuffchen konde men houden den Rijcx-dagh, en 239 occafie hebben om met de Stenden te confereren, en haer difponeren tot het gene wat beft en nuttigft was. Andere van den Senaet, oordeelen en fuftineren dat 239 foude figh heel en al houden uyt het fpel, en niet nemen eenigh engagement voor ende al eer de hooghfte noodt voor handen W8s,raeenende die noch veer genough te zijn, en dat de Monarchie van 2 77 foude veel moeten en- valleren op den wegh, eermen foude tot 259 komen. Maer foo vreeftmen dat de noodt dan mochte fo groot worden, dat die zedert niet ware te furmonterefi, en tegensgaeo, {oodìtmediamtemereheati. Ende alfoo houden wy noch hier het Schip inde volle Zee onder Zeyl,fonder te ftuyren na eenige Haeven, dewijl men noch niet kan weeten weloke foude feeckers zijn om figh na toe te begeven. §utdConfiIii. De Portugüfche tydingenzijnfeerfurprenant, en wertmen iienhoe hoe 277 en 282 daer onder fpelende werden. Het valt ons onéelooflijck dat des Koninghs Broeder foude trouwen de Coninginne ; foo de Vrede met Spangien volght, foo werthy figh wel yemant foecken uyt Oe-
fienrtjck,^c.
Cofpenhage den ί^Λ» January oude, ende den een en twintijfttn nieuwe fefiien hondert acht enfefiigh.
V Oor eenighe dagen is een Keyferlijck Courier hier doorgereyft na 239 deweicke myberich- tede dat hy foodanige ordres brachte en paffeer- de, waer door fijn Negotiatie gewiiïelt,foude een ge- wenfcht eynde hebben aen het Sweedtfche Hof 5 en dat de Keyferlijcke Minifters alfoo verhoopten een goede affiftentie ven 239 tot de expeditie. Dit
heeft oock den Oeenfchen Refident tot Vitn herwaerts bericht ; waer over meo figh bier aen het Dttnfihe Hof feer verblijdt, vermoedende te konnen foo veel meer hare intcreÓen bevorderen by het Dm^ Hof, < doordeiefeparatiedera39 van 277 Monfieur Terlon heeft hier by het Hof getoont een Bri^f van den Heer d'Efirades, berichtende dat den Heer van Betieingen werde aen 277 de verfeeckeringe gegeven van wegen i2f dat fy alle dieoftelijcke middelen wilden bereyc- keo om Sfangie» te difponeren tot de fatisfaftie die 177 begeert 5 deweicke la 1 voor raifonnabel houden;
eggg ; en
en O O R L O G Η, 't Ack-en-^veentghfleBoeck. 905 |
-ocr page 937-
po6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ι66Γ). cn foo hy daer ìni-niet foude reufleren, foowaeren ' fy ghcreiolveerc haere macht met 477 te conjun- geren.
ïiialatifle Diibbd|ïnniiie bfliBfcaticn/ rpnbcltjcis taafl flljcfitlt te commtttfcett Den Jgecc enùc iBeefìcc Pieterde Groot, Ottime in flcbofgc ban öaccj^ooau jiioff. ïicfolutitnuanijcn negentienden, cnbc etn en twintighften ©ecenibEC Icfileben; in qualitppt al? ojDinati^ ?imbairaDEUc ban befen ^tact oen ben
RoninfllJ/ cnOeÖCti^of ban Sweden tot Stockholm
Ofeniplopeect te toojijcny cnbe alDacr cm öicnfic ban Den 3lanbe/ enbe tot onbecijonöinflc banbe onöeclini geeocbeco?rcftionDentie/ tuffdjenben ïjoosljfl-ac· tneltcnllonin^cnbeöefrn ^tact / tooo? Den tijDt öandrie ^accn tccefiDeccni tot toclcfun cpnoebe MooDifle 25?iebcn ban «JTtclicntic/ enbe ?iü?cffc / tnct enbe nebcn^be becbece Depefcöe^ öaec toe fpectecen» De/ boojenbe tenbeijoebc banoen uöcni^lcf"ίΙ®^·^ StmbaffaDeuc bccbeecDigljt foube too^öen ; 5®an Uebobcnfiaenbeconclufic/ göefojtneettbp örnJ^eec ban Afperen, aljS öcbbenbe De boojieDe üjeccR aepie* fiDeert.
jJabemaelDel^eiCfn ©eDcputeecben toegen^be piobintie ban VrieHandt ongelad iracen / omme «lil 'C t^ofban Sweeden eenen ©jDinati^ mtnbafla^ ùmc enbecenen Oefiöent tegelijcli te ijonöen / enDc Γ13!) baecom beftoacct bonbfn/ tcc faecheban 't bafi flellin banüe üoojfj Oiümaci^ ^Cmbaffabe / bcb= benbe infonbecJjcpt geconfiöeceert : bat ben feven en twmtighften gjannactj !ar|liebcn ijetiiEcactement Uanben ÖcflDent Heynlïus ban viet duyfent tot fes duyfent gnlOen^ laêclijcM geaugmenteect göc= toojben; iiiienlujegöcnfp fandle bechlaccBen niet anbec^ getbcten nocö eenigc anbece intentie gbrljabt teöEbten/ al^batbaecDoojal'rgeenc foa boojOe^ filbe tijDt booi een ©jbinaci^ ?(lnibaffaDeiic toa^
fcijeltjclt map Hoomeii τε u^uujyiiiu i iii uutuifiu n· oocit upt fooùanige confibecatien/ en op een fooDantg fonbanitnt/ fukné bp JfòifRbe ban ben acht en twi η - iighften ^annacö aenbc Igeecen Bate ïPjincipalen Dabben obfcgefcl)?eben/ enbelDaecbenfffcnébericöt : i)aifponbecDaec<i50..fl©og. goet bonöen befaecfte tee ©ecgabecinge ban Ijaec üoog .ïiBog. fonben foec» Ren enbe te Delpen bitigecen/ ten fine ben iJepbent Heynfius met |)et boojfs ®ta«ement ban fes duy- fent gnlben^ aen'tmeergcmelbe l|of alleen foube blpben tefibeten ; enbe Dat fp oaec op De naecbere öebeelen enbe ojDie^ ban öaet €ö. .i®og. fonben φ toacöten/ toelcfte ojDje^ alfnocö niet afgehoomen toacen. 3©aei;omfpboo?lebcn^atecbagt) Den ach- tienden befi^ tec ©rcgaDetingöbanljafc J^o.iBog. Deel infiantelijcft öaDben gencgecct / Dat met {jct öececneten ban een ©jbinati^ ^fimbaflabeuc aen 'iboo?f5i|of/ al^mebemetÖEt nomineren ban een l^etfoon eenige öagen mocijte toerben gefnfpf nbeect/ tee tijöt enöe toijlen toe / bat öun fap be feecen öace i^jincipalrn naDeclafl moebtetoegefonben tuecben. g^ocö aï^be j^eecen ©?binatl^ p?efibctenOe uptbe i);obintie ban Zeelandt, niet anDec^ al^ tot een «ίρ tcao?lJinacii UmbaffabegDelafl siinöe/ nocö'teen noclj 't anbec gelief De te concIuDecen/ maec op flaen» be ben ^toel gaDben beclaten / betoelche inconti- nent bp ben Heec ban Afperen toebecom toacen gde» occupeect / betoelcUe't booifs becfeecft itecatSbe? lijcft boojgefieltxijnbe/ gantfcBelijcli babben booj» geflagen/ enbe Dfe^ niet tegenfiaenbe be boben(}afn> be conclufte genomen : foo 39η fp geneceffiteect gbe< toojben be boojfj contlufie toel eppjefliiijcftteconi tcabicecen/ enbe bienbolgen^ tecefecbecenDeb;pe belibecatien ban be {|eecen ;&taten ban Vrieflandc bcc felbec S>2incipalen Doenmael^ ;&taet^-gebi|jfe betgabect.
(j^becmit^ b'abfentie ban ben ban <t5;abe Dhona, bleef get becbolgl) bec Segotiatie alDiec-aen b'i^eei; Appelboom, booj toelcRe tot bien tpnbe |
ben achtflen^pjd fcDictbt fleDcpefcfiecït bc boIgeRbc if68 ©olmagöt ; .
N' Os Caro/ui Dei Gratia , Suecorum , Gotho- ium, Vandalorumque Rex, &PrincepsHE- .reditarius, IMagnus PrincepsFinlandiEe, ]Jux Sceni®, EfthoniK, LivoniÊE, Cardias, Bremas, Ver- dae, Stetini, Pomeranias, Cailubia, Princeps Ru- giae, Dominus Ingrite & VilmariiE, nee non Comes Palarinus, Rheni, Bavaria:, Juliaci, Clivi & Mon- tiumDux,&c. Notum teftatumque facimus quan- doquidem magno Nos mcerore afficiunt cruenti ar- morum motus , quibus Serenisfimi ac Potentisflmi Hifpama, & Gaüorum Reges jamdiu inter fe commic- tuntur, fummaequidem innocui fanguiris cum ja- öuramaximoque periculo Chriftiana quietiï, quas nifi propitius Deus evcrtat, &' tempeftiva intervene- rint pacis remedia haud parum periclitari, videtur : Idcirco cum nihil magis in optatis habeamus quod Nobis cum omnibus Chriftianas fidci Regibus ^ ac Principibus commune votum eüe debet, quam uc fanguinis Chriftiani miferanda efFufio quantocius averti posfit, publicaeque orbls tranquillitati , qu£e hifce motibus convellitur, omni opera lubenter alia- boramus, conftituimusac ordinavimus, quemadmo- dum hifce conftituimus ac ordinavimus Ablegatutn Noftrum Extreordinarium & Confiliarium Aulicum Gentrofum&Nobilem nobis fincere fidelem Heral- dum Appelboom, Hiereditarium dc Soderèy , qui no- ftro nomine amicabili compofitioni inter belligeran- tcs, fupra alte memoratot Reges Araìcos Noftros operetur. Dcdimus itaque atque damus illi plenariam omnino poteftatem , ac fuffi cientem facultatem ea omnia ilatuendi, tradtandi, & agendi ; adeoqucom- nia Officia j mediaque adhibendi quibus fanguinis ulteriorprofufiofiftaturprKfensbellum fopiatur, de- niqus omnibusexpeditapax rurfum reducatur acre- ftabiilatur, & fi in Pacis feliciter ( quod Deus velit ) conclufie, firmius robi^r ac majorem obfervantiam noftra guaraniia defiderata fuetit, eandem optimo quoque modo interponendi : Quicquid igitur didui Ablegatus Noller Extraordinarius ita egerit actra- öaverit, id orane tanquara à nobifmet ipfis atìum, & gratum habituri fumus. In cujus fidem majorem haf- ceSigilloNoftroRegio, & HonoratiiTimK&Cha* risGmie Matris Noftras nec non CKterorum Noftro- rum Tutorum, Regnique noftri Adminiflrratorum manibusfubfcriptas communiri jusfimus. Dedimus in Arce Noftra Ha/wi»^ die OiSawAprilis Anno wì*/- lefmo fexcentefmofexagefimo οΩανο.
HEDEWIG ELEONORA. (L.S.)
Petrus Brahe Comes in Wef- Lorens de lindloco R. S. fmgsiergh Ri S. Drotmus. Mar/eh.
GufiajfOttoSteenbeck. R. MagnusGahneldeUGar', a. jlfchitalajfus. dte, R. S, Canceìleriuf.
Guflavus Banier, loco R. S.
Thejaurarii.
H. Ho OGHU YSEN.
WYCarel, door Godts Genade , Koningh en Erf-PrincevanSweden, Gotthen en Wen- den, Groot-VorftinFinlandt, HertMh van Schoonen, Efthonien, Lijflandt, Careling, Bremen Verde, Stetin, Pomeren en CaiTuben , Prince van Riga, Heere van Ingrien ende Wifmar, alimede Paltzgrave aenden Rhijn > Hercogh Van Beyeren, Gullek, Cleve ende Bergh.
Kernelijckzy eenen yegelijcken ; Alfoo ons ten hooghften komt bedroeven, den twiil endc oneenig- heydt, deweick van over Igngh tuflchcn de Heeren en Grootmachtighfte Koningen van Spangien en Vrevck' rmk werden bevonden, ende dat met groote bloed- Ifortingeende pericul van de Chriftelijcke rufte, de- vi^elcketenzyfulcx door de Goddclijcke genade werc |
-ocr page 938-
✓^o verhoet, ende de Vrede ter bequamet tijde wcrJt ^ ghevordert, niet weynigh fchijnt tefullen pericli- " teren.
Daeromme, door dien wy niet meer en wenfchen ( 'tgeen alle Chrift-geloovige Koningen en Princen met ons behoorengemeyn te hebben ) dan dat de er- barmcijjckeilortingevan het Chriften bloedt, met deneerftenfoude moghen afgekeert , cn met aller maclit bevlycigen de algemey ne rulle des Werelts, de welcke door defe gefchillen werdt verhindert.
Soo hebben wy geilek endegeordineert, gelijck wy by defea ftellen ende ordonneren onfen Extraordina- ris Afgeiant ende Hof-Raedt, den Edelen ende ghe- trouwen Herald Appelboom > Erf-Heer van Soderby, opdathyuyt onfen name door een vrundelijck be- fl ichtingen, tuflchen de hoogh-gemekc twiftige Ko- ningen, onfe Vrienden komen te arbeyden.
Derhalven, foo hebben wy den felven gegeven, en geven den felven mits defen, volkomen macht ende lüffifancefacukeyt, ommeallestemoghenftatueren, traifteren en doen, ende om voorts allerhande plich- ten ende middelen te gebruycken, waer door de vor- dérc ftortinge van bloedt foude mogen werden tegen gegaen, den Oorlogh eer neder geleyt, en voorts een bequame Vrede voor alle menfchcn werden herfteit ende beveftight.
Ende by aldicn tot meerder vaftigheydt ende obfer- vantie vande beflotene Vrede ( t'welck Godt ghelieve te vergunnen, ) onfe guarantie komt verfochtte wer- den, defelve op de befte wyfe te mogen ioterponeren. Derhalven fullen wy iulcx, alles 'rgheen onfen gemel- ten Extraordinaris Afgefant fai hebben ghedaen ofte getradlcert, foodanigh houden of 'ticlve van ons felfs was gedaenj ende oock ratificeren,
Tot meerder vaftigheydt van alle 'c weick, foo heb- ben wy defe Brieven , door onfen Konincklijcken Zegel, mitfgaders door de handt van mijn Eerweer- dige ende Beminde Moeder, als oock van mijne ande- re Voogden ende Adminiftrateurs van ons Rijck lae- ten bezegelen ende onderteeckenen. GeRheven in Stockholm op den «iy&i/i» dagh van h^ù\Jefiienhon· dert acht en fefiigh.
KEDEWIG ELEONORA. (L.S.)
Lorens de Lind loco R. S. Marfch.
Tetrus Brahe Comes in Wif- ftngsborgh R. S. Orotzetus.
Gufinff Otto Steenboth,R. Sttn. Bielke loco Cancellery S. Anh'ttalaffus. Regm.
Guflavus Soop, R S, Jhefaurarius.
H. Hooghuysen.
N' Os .^i.Sereniffimo ac Potentiffimo Lu-, dovico XIV. Regi GaÜerum, &.c, Salutem & pro- fperos rerum wcceflus. Seieniffime ac Poten- tiflime. Quantopere nos pertriftes unquam afflige- bant,quie ad nos perferebantur de enatis inter Maje- ftatcm Veflram & Regem Catholicum controverfiis, quod facile jam turn provideremus trmorum illos,qui poftea cum Chriftiani fanguinis magno difpendio funt fubfecuti, motui. Tamque meritò latramur ju- cunda pacis rediturae fpe que iefc oftentare csepit, poftquam pacis negotie pertraöando congreffus, ut inftituatur certus etiam cum in finem locus nimirum Aquifgranum eligatur mutuo confeflU placuiffe con- ftat. Nee vero lata haec amicie compofitionis initia ïnnerij quifquam poterit, quin infimul Majeftatis Veftra: per celebrem in Pacem amorem& sequani- mitatem perfpiciat ac laudibus condïgn is extollat. Vi - detur nimirum Majeftas Veftra ita exiftimare Regi^ maxime ac Heroicie virtutis effe partam armorum gloriam , prompta in Pacem propenfione pofld illu- Arare, animique magnitudine juxta, ac moderatione excellerc. Nos vero ut inftitueadi Traflatus felicem |
fauflumque fucceflum exoptamu6,ita defiderato ac tot
votis expccito Pacis redintegrandie operi ftudia Noftra _*
lubenter accommodaraus futura utfperamus Majeiia- tl Veftrx vel ideo,grata quadopere ipfo Majertati Ve- ftrae comprobavimus fidemac finceritatem Noftrarrl intcgerrimam,cum Majeftas Veftra oblatam, à nobis Noltrac interpofitionis operam acceptando falutare Pacis negotium amice committere non dubitavir. Dedimusitain mandatis Ablegato Noftro Excraordi- nario & Gonfiliario Aulico, Generofo & Nobili No- bis fincere fideii Heraldo Appelbaom, fisreditario de Soderby, ut Aquifgranum fine mora feconferat eaque adhibeat officia, qusePacireducendseacbelloextia- guendo conducere polle vifa fuerint. Quemipfum quemadmodum nulli dubitamusquin Majeftas Veftra ad Pacis negotium nomine Nortro pertraétanduni admiffura fit, ita felicem ex animo vovemusfuccef- fum. Majeftas VeftfEede £ererno,&c. DedimusHu/- w/<edieoi?ewAprilis miUefmo fexcentefmofexagepm» oliavo.
Nomine altisfime memorata:,&c.
HEDEWIG ELEONORA.
Petrus Brahe. ComesinWìf- L,. de "Linde loco R.S- finsborghR.S. Drot%etus. S.Marfih.
Guili^OtteSteenbocìcR. S. Magnus Gabriel de S.R. Architalaffus. la Gardie.
Guflavus Scopi loco R S, Thefaurius,
H. Hooghitysen.
Wy KareU&c.Groeten den Groot-mach- tigen Louijs de XIV. Koningh in Pranck- rycki en wenfchen den felven veelgeluck ert voorfpoet.
Goedertterne en Groot-machtìgen.
SOofeer ons quamen te bedroeven de gheruchten van de opgerefene twiften ende ghefchillen tuf- fchen uwe Majefteyt ende den CathoJijcken Ko- ningh, om dat wy feer lichtelijck konden voorfien den Oorlogh, dewelcke naderhandtmec groot verlies en ftortinge des menichen bloedis is gevolght, immers foo feer zijn wy met reden verblijdt, door de hoope van een nieuw aenftaende en wederleVende aengena- me Vrede,dewelckehaer heeft beginnen te vertoo- nen,naer dat bekent is datter aireede tot dicn eyndc vaft gefteltiseen plaets, namentlijck Aken te verkic- feo , ommc de Vrede-handelioghe te moghen vol- trecken.
Oock en fai niemant defe aengename beginfelen van de vrundelijcke beflichtinge moghen aenfchou- wen, ofte hy fai gelijck bemercken, ende met behoor» lijeken loff verheffen uwe Majefteyts vermaerde lief- de tot den Vrede, neffensdeffelfs billijckheydt ende rechtveerdigheydt; ongetwyffelt fchijnt uwe Maje- fteyt figh voor te ftellen j dat al een Konincklijcke ende helden deught is , de glorie ende cere door de Wapenen verkreghen , met een veerdige gho- negentheyt tot den Vrede te konnenverheerlijcken» ende foo wel in grootmoedigheydt ende matigheydc boven andere uyt te munten.
En gelijck als wy van Godt een goet ende geluckig fucces wenfchen, van het aen te vangen Traétaet, ioo doen wy gewillighlijck ons uytterfte befte tot hetge- wenfchte ende van foo veele menfchen verfocht werck,devernieuwinghevande Vrede, t'Welck wy verhoopen dat uwe Majefteyt oock daeromme fai aen- genaem zijn, om dat wy metter daedt felfs aen uwe Majefteyt onfe fuy vere trouwe ende oprechtigheyd: hebben bewefen, wanneer uweiMajefteyt aennemen- de onfe aengebodene huipe by ïnterpofitie foo heylfa- men handelingh van Vrede, ons niet en heeft ghet wy* fek te bevelen,
45330 O'·''·'· '
cn O O R L O G Η, 't Acht-en-veerùghfte Boeck. 907 |
-ocr page 939-
S A κ E Ν van S Τ A E
Τ
t X/^fi Derhalven foo hebben wy gelaft oufen Extraordi- ' naris Afgefant en Hof-Raedc, den Edelen getrouwen ' llara/d Appelboom, Erf-Heer van Sonderhy, dat hy figh
Tonder cenigfa uytftel foude begeven naer Aken, om- me aldaer foodanige plichten ende Offiden te doen, dewelcke fullen ghcoordeelt werden dienftigh te zijn, om den Vrede te herftellen, ende om den Oorlogh te mogen terneder leggen ; en gelijckerwijs wy niet en twyfFelon of uwe Majefteytfaldefelvetotde vol- treckinghe van defen Vrede-handel op onfen name toelaten en aennemen ; Soo wenfchen wy uweMa- jcftcytoock van harten, een goedt endegheluckigh iucces van alles, uwe Majefteyt voorts, ecc. Ghege- vea COC SfociMffi op den ad/y^f» Aprilhondert acht e» fefiigh.
HEDEWIGH ELEONORA.
TetrufBrahe. L.v. der Linde. G.O.Steenbeck.
M, de la Gardie. Gufiavus Soop.
N' Os Caroks. Sereniffimo ac Potentiffimo Principi Domino Carolo, KcKHifpaniariim,Se- reniflime ac Potentiffimc Princeps,FraterCon- fanguine & Amice Cbarisfime. Qupd jam tum vere-
bamur, cum de enafcentibusinter Majeftatem Ve- flram 6c Regem Chriftianisfimum Controveifiis, Nobrs nunciaretur , ne in eas tandem erumperent contentiones, quK publicam quietum fecuritatcmque fummo difcrimini cum irreparabili Sanguinis Chri- ftiani jaöuraacdamnoexponerent; id demum eve- niffe & triftis experientia edocet & fummo nos animi mceroremerito eiEcit ; praefertimcum fubortos inde acetiamnum flagranres armorum motusita pcrfpicia- museffecomparatos, ut, praecerquamquod Provln- cias in Belgio & Alibi locorum non paucas corripue- rintjtoti prieterea rei Chriftianse miferandam minen· tur cladewi, univerfum nimirum Orbem ni opportu- na interceCTeric pacificatio in disfidia auótori, pacif- que dein remedia aequè difficile admiffurl ac fuften- d® flammEEqux vires fumpferit irrito faepe conatu al- laboratur. C^od cquidem malum ut amicabili com- pofitionis interventu averti posfit ex animo jam diu eiipetimus, moti tumcuraqu» nobiscum omnibus Chriftianis Regibus ac Principibus communis cflè debet fiftendi, quantocius Sanguinis innocui mife- randam profufionem, tum etiam quod merito dolea- musin mutuascsdes cum Orbis Chriftiani periculo eos collidi Reges amicos Noftros, quos aröus & fan- guinae & foederum nexus jugif, Sufcepimus itaque lubenter cogitationem de Afflica interpofitione certo nobis perfuadentes poft perfpeöa Majeftati Veftrce vlfum iri finceram, & ab omni affeftu liberam òffi- dorum noftrorum adconciliandam Pacem prompti- tudinem. Nee certi nifi cum fummaNoftra animi lietitiaacciderepotuic, quoddum compofitionis me- ditamur operam de inftanti congreflu ad Pacem refta- biliendamjlocoquetraitatui aflignato certiores fadti fi mus, üd eoque uno eodemquc tempore occafionem nafti Majeftati Veftrae ö£ ftudia noftra pacifica ofFe- rendi, & inümul vota noftra integerrima ac fida, pro Orbis Chriftiani tranquillitate opere ipfo comproban- di. Huic itaque exoptat» oppotunitati ne ullomodo deeOèmus Noftro Legato Extraordinario, & Coniì- liario Aulico, Generofo & Nobili nobis fincere fideli Heraldo Appelboewt HsereditariodeSi7^rÌ7 , inman- datis dedimus ac injunximus, ac Aquifgranum fefe conferat, acnonfolummentemhanc noftram Pacif- que, defiderium teftetur, fed & nomine noftro ea ad- hibeat oiBcia omnia qu£e paci reducendae bellique in- qendio estinguendo conducere poffe vifa fuerint. Qnod ut ex votoacfeliciter iuccedat dum vovemus, nulli dubitantssfore haec ftudia noftra, utfunt fincera ita Majeftati Veftrse pergrata, Majeftatem Veftram di- vina protezioni commendatnus, feufta quseque & preclara eidem animitus exoptantes Dedimus in Arce Noftra Holmtnfi die oSavo Aprilis, mìUefim fexcente- fìmofexagepmo οΩβνο.
Nomine altUSme metnorBtÏe,£cc. |
HEDEWIG
Petrus Brahe.
M.G.de la Gerdie. Gufiavus Soop.
H. Hooghuysen.
JVy Karel, &c. Ί)εη Goedertierne en Machtighflen Ψ vince. lAeere Karely Ko- mngh 'van Spangìen.
GOedertierne, en Machtighften Prince, Broe- der , Bloedt-verwandt ende waerde Vründt ; fiet geene wy vreefden wanneer ons de voort- komende ghefchilien, tuffchen uwe Majefteyt ende den Alder-Chriftelijckften Koningh ghebootfchapt werden, fnamentlijckdatdefelvetot ioodanige Vy- antfchap foude komen uy t te berften, dewelcke de al- gemeyne rufte en fecuritey t in groot gevaer, met een irreparable ftortinghe van Chriften bloedt, foude ko- men te brengen ) Sulcx heeft de droeve ervarentheyt geleert, nu te zijn overkomen, en 't felve brenght ons een feer grooce droefheyt in ons gemoet.
Voornamentlijck alfoo wy bemercken, dat de al- reedts opgerefene ende alfnoch duerenden Oorlogb, foodanigh is gheftelt, dat behalven de Nederlandtie Provlntien ende elders, daer door werden befchadigt; naderhandt hetgantfche Chriftenrijck daer door ghe- dreyght komt te werden, als fullende ongetwyffélt de gantfchc Werelt ontrrjften, ten %y datter een bequa- me Pacificatie komt tuflchengeftelt te werden, ende fai defelve Vrede naderhandt immers foo fwaer wer- den aengenomen, als de vlamme dewelcke in haer volle kracht gekomen is uytgebluft te werden.
Welckquaedtwy over lange hebben ghewenft dat door een vredelijck overkomen mocht werden afge- weert; eenfdeelsdaer toe bewogen zijnde, door de forge, dewelcke alle Chriftene Koningen en Princen behoort ghemeyn te zij η, omme foo rafchals moge- lijck is te wederftaen de ellendighe ftortinge van het onnofele Chriften Bloedt ; anderdeels oock, omdat ons met goede reeden komt te bedroeven, dat fooda- nige Koningen ( onfe Vrunden ) met het pericul van gantfch Chriftenrijck malfcandercn komen te verdör- ven, dewelcke door een naeuv^en bandt van Bloedt ende Alliantie aen malkanderen zijn verbonden,
Derhalven hebben wy feer geerne onfoghedachten laten gaen over een vriendelij cke Interpofitie, ons ielven vaftelijck voorftellende, dat fulcx geenfints te vergeefs fai zijn , naer dat wy verfcheyde loffelijcke Documenten hebben overwogen van de liefde ende begeerte dewelcke uwe Majefteyt tot den Vrede heeft komen te betoonen, en dat volgens dien uwe Maje- fteyt niet vreemt fai zijn, en afkeerigh vande veerdig- heyt onfes plichts, dien wy fonder eenige onbehoor- lijcke paffie ofgenegentheyt, tot voltreckinge vande Vrede komen aen te wenden.
Oock foo heeft ons ten hooghften komen te ver- heugen, dat terwijl wyvaftbefigh zijn , emme alle 't geene tot wederieggingh van alle twiften en gefchil- len foude konaen te dienen te overwegen. Ons is be- kent gèmaeckt, datter airede een'tfamen-komftea jlaetfe was verordent , omme den Vrede te moghea lerftelleii, hebbende alfoo op een , ende defelve tijdt gelegentheyc bekomen om uwe Majefteyt niet alleen onlegenegentheyt tot den Vrede aen te bieden, maer van gelijcken, om onfen pprechtemende ghecrouwen wenfch ende begeerte tet de ruft van gantfch Chri- ftenrijck met der daedt te mogen bowyfen.
Opdatwy dan foodanigen ghewenfchten occafie niet en fouden laten voorby gaen, hebben wy onfen Extraordinariièn Afgefant Htrald Apptlbotm , belaft ende bevolen , dat hy figh naer Aecien foude bege- ven , omme aldaer niet niet alle defen onfen fin en meyningh, ende ons verlangh na den Viede te betuy- gen, maer oock uyt onfen namefoodanighe plichten ende dienften te verrichten, dewelcke foude moghen dienen omme de ruft ende Vrede te herftellen, en den brandt vanden Oorlogh te mogen uytblulTeD. ^ .
»t Wcick
ELEONORA. if^S Zj. va» der Linde. G.O.Steenbeck—_- |
-ocr page 940-
1668. »£ Welck wy wenfcheo dat wel ende gheluckelijck mach uycvaller j niet twyflilende of defen onfen yver ghelijckdefdveis oprecht, oock uwe Mejefteyt fai aengenaemzijn, ende voorts uwe Majefteyt de God- delijcke protetìie bevelende, wenfchendefelve van harten allerhande heyl ende voorfpoet.
Gegeven in Stockkohn op den achtfien April, fifliett honden acht en feftigh.
Uyt dc naem van de Hoogh-getneltc
HEDEWIGH ELE0;N0RA.
TetrusBrahe. L,v. Linde. G O. Steyntock. M.G.de la G ar die. Guflavus See^.
H. Hoghuysen.
Ν Os Caroki Dei Gratia Suecorum, Gothorura Vandaloium Rex, & Princeps Haereditarius, Magnus Princeps Finlandiae, Dux Scania;, Efthoniae; Livoni®, CareÜK, Bremse, Verda», Ste- tini, Potneraniie, Caffubia, & Vandali^, Princeps Kugisc, Dominus Ingrice & Wifmaria; nee non Co- mes PaiatinusRheni, Bavarisc, Juliaci, Cliviie, & Montium Dux,&c. Notum teftaiumqua facimus quandoquidem magno Nos rooercre officiuntcruenti animorum motus , quibus Scren iffimi Potentillimi HifpanisG) & Gallorum Reges jam diu inter fe com- mittuntur, fumma cquidem innocui languinis cum jaöura maximoquepericuio Chriftiana: quietis, qga nifi propitius Deus avertat, &tempeftivainrervene- rint pacis remedia haudparumpericlitari, videtur: Idcirco cum nihil magis in opratis habeamus quod Nobis cum omnibus Chriftianse fidei Regibus, ac Principibus commune votum elle debet, quamut ianguinis Chriftiani miferanda cfFufio quantocius averti poffit, publicieque orbistranquillicati,qusehifce motibus conveilitur,omni opera lubenter allaboramus Conftituimus acordinavimus, quemadmodum hifce conftituirous acordinamus Ablegatum Noftrum Ex- traordinarium & Confiljarius Aulicum Generolum & Nobilem nobis fincêiè fidelem Heraldum Appel- boom , Hsereditarium de Soderhy, qui noftro nomine amicabili compofitioniInter belligerantes, fupraalte memoratos Reges Amicos noftrosoperetur.Dedimus itaque atque damus illi plcnariam omninò poteftatem, ac fufficientem facultatem ea omnia ftatuendi, tra- öandi, &agendi; adeoque omnia ofiScia^ mediaque adhibendl quibus fanguinis ulterior profuGo Gftatur prjcfens bel um fopiatur , denique omnibusexpedita paxrurfum reducaturacreftabilietur , & fi in Pacis feliciter ( quod Deusvelit ) conclufe firmius roburac majorem obfervantiam noftra guarantia defiderata fu - eritj eandem optimo quoque modo intcrponendi ; Quicquid igitur didus Ablegatus Nofter Extraordi- narius ita egerit ac tradlaverit, id omne tanquam à no- bifmet ipfjs afl:um,& gratum habituri fumus. In cujus fidem majorem hafce Sigillo Noflro Regio & Ho- noratiflimae & Chariflimas Matris Noftrae nee non cseterorum Noflrorum Tutorum, Regnique noftrl (Adffliniftratorummanibuslubfcriptascommunirijuf- fimus. Dedimus in Arce Noftra Holmenfi àie oliavo AT^ùWshBVoMillefimoJexcentefimo fexagefimo odiava.
HEDEWIG ELEONORA.(iL.S.)
Vetns Brabe Ctmes in Wtf- Oe Lindloco R. S. fiegsiargh R. S. Drotzetut. Marfch.
Otto Steentock. R. S. Magnus Gahritl de h Auh'ttülaffm. CancellariMt.
Gufiavuf loco R, S.
Thefanrarii.
H. Hoghwsem. |
©en ieftienden jBcptoccbt mtn't tocccftecn^ tot ,/τ/το tìtiibcm:
CUm faventc & annuente divina GratÌ4 turn Serenifllmus& Potentiflìmus Princeps ac Do- minus , Dominus Carehts Secundus, Magnx Brittanni», Francia & Hibcrni» Rex fidei defen- for,&c. Tum Celfi & Prapotentes Domini Ordines Generales Faderati Belgii Pijs & ardentibus votis, la- borifque indefeiiis haöenus incubuerint, ut fimulita- tes 6c diflidia inter Sereniilimos GaÜiarum & Hifpa- niarum Reges orta, quacque nunc in lunciium & acer- rimum bsIJum ciuperuntj componerentur, ficabip- fis primordiis (emina & radices mali ferpentis preci- derent & iufFocarent, ne fortafle totus Chriftiacus Oibis in partes&fludiodiverfus ebireticindcrcturque incendiumque longè late'que totam Europam pcrga- varet Eaque de ciufa memoratus Dominus Rex, Do- minique Ofdinej per Deputatos fuos & Mandatarios Hagae Comitis die decimo tertio vetcri, &vigefirao tertio Januarii novi ftili, proximè prieterito , in mu- tuum paöum confenferint, & qu^dem conditionibus in hoe rerum ftaru toti EUropK procul tiubie placitu- ris , quod poftmodum etiam foiemni Ratihabitione confirmarunt quo complexi funt rationes & media, quibus alma Pax inter diffidentes Reges, cito tutoque promoveri&iedintegraripoiTet : Cumque infuper iupra memorata partesamicum valdèin modum Se- reniiEmum ac Potentiffimum Principem ac Domi- num, Domicum Carolum , Dei Gratii Suecorum» Gothorutn, Vsndalorumque; Regem ac Principem Hserediiarium, Magnum Principem Finlandi®, Du- cem Scani», Efthoni®, Livonise, Careliaï, Bremsc, Verdas, Stetini, Pomerarijas, Caffubia, & Vandali®, Principem Rugi®, Dominum Ingrix, & V/ifmari®j nee non Comitem Palatlnum Rheci, Bavanae,Julia- ci, Cliviae,& MontiumDucem, rogarint atque in vi- tarint, ut tanquam Pars Principalis operam fuam ia eundem finem collocare,Traöituique PaÖoque prse- diöo etiam ipfe fubfcribere digneretur ; Fadum e- quidem eft ut tune temporis llluftriflimu! atque Ex- cellentiflimus Dominus ChOtophorus Delphicus, Burg- gravius,&c. Comes in Dhona, Hareditarius Domi- nus in Carwinden,Sc!obitten, Borckersdorft, Stoc- keoftlt & Fisbach, Campi Marefcallus & Confilia- rius Bellicus ac Extraordinarius Sereniflim® Regi® Majeftatis Succi® Legatus ; ut Dominus Heraldus J4ρρell>omiusl·i2itedtt2ίtì\lsάQ.Suderhy, Ejufdem Sue- ci® Regi® Majeftatis Confiliarius Aulicus, atque Ablegatus Extraordii;ariue , diÖo Tradtatui Hag® Comitisfolemniter fubfcribere vix potucrint, priuf- quamjam di&us Dominus Legatus Extraordinarius i«e«ieinyi»^/;<»jquàveriu5iteriuum deftinabat, de» paucis quibufdam rebus, ad pr®diöum negotium pertinentibus, cum fumme dido Magn® Brictanni® Rege contuliffet : Idem tamen Domini Miniftri Sue- cisiouo de optima & liocera mente ac intentione Se- reniifimi Sueci® Regis coufteret, eodem tempore ac die, Inftrumento ea de re confedo, fubfcribendo de- eflènoluerunt, vacuumquelocum Clementiffimo fuo Regi ac Domino,in principali Tradatu relinqui haud ®grè confenferunc : Cumque didus Sueci® Rex, medio tempore, quamvis huic tradatul nee dum fub- fcribere curaviffet, nihilominus opcram & officia fua, ubicunque hoe ex re communi fore crcditum fuit, ad obtinendum f®pe memoratum finem , cum dido Magn® Brittanni® Rege & didis Domiois Ordini- bus, pro vitelli, con/erre non ceCTaverit, & per hoe non exiguum momentum ad eandem pacem, cujns jam ex iis, qu® nunc accidêre, multo major quam an- tea fpes affulgere videtur, maturandam attulerit ; tan- dem expedire judicatum fuit, ultimam manum huic operi imponete : Quapropter didi Sereniffimi ec Po- tentifUmi Mago® Brittanni® Regis Depufati ac Commi0"arii, Celfiffimus ac Sereniffimus Princeps, Dominus J?»^ir/.DeiGratii Comes Palatinus adRhe- numDux,Bavari®,Cumbri®quc,&c.pr®clariOrdinii Garterii,ComesSociufque;necnon llluft. &ExceIl. Domini, Orìendus Bridgmen, £quesAuratus&Ba.
ronet-
en OORLOGH, VAck-en^veertìghfleBoecL 909 |
-ocr page 941-
9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
166% "Onettus, Magni Angli®, figlili Ouftos, lohannh Ba-
__^· ro Roberts de Truro, Privati figlili fupradidU Seren.
Ma^iv^ Brittanniae Regis Cuftos, Georgius DuxBuc· kingamia, Georgius Albtmarliis, Exerdjrum fuprame morati Sereniffimi Rcgis Magn» Briitannias, Dux & Capitaneus Generalis, dcc non Equicutn Pracfedtus. Uterque paritcr (ϋΛί Praeclari Ordinis Garterii Equi- CfsSociiquc; HcnrkusBarg.Arlington, Sx.Guilielmus Morite , Equesauratus& Baronettus difto Sereniflì- mo Magra Brittannise Regi Primarii Status Secre- ί tari!; ut& fupra mcmoratus Dominus Legatus Sue- eia Extraordinarius, Dominus Ckrifiophorus Otlphicus, Burggraviu!& Comes in Dhona ; Necnon Excellen- tiflìmi Domini, Dominus Johannes Meerman, Civi- tatis Leydenfis Exconful ac Ordinarius ad Conven- tum Domiworum Ordinum Generalium Foederati Beigli Deputatus, & Dominus lokennis Bareel, Civi- tatis Medioburgenfis Exconful atque Extraordinarius ad prasfatum Con ventura Deputatus, Ambodiöo- rum Dominorum Ordinum Legati Extraordinarii, vi mandatorum fuorum, quorum Apographa fubfi- nem hujus Inflrumenti de verbo ad verbum inferra funt) fequentem in modumionvenerunt & confen- ferunr.
Quod Sereniffimus Suecite Rex,tanquam Vars Trin- eipalis in fupradióto Tradtatu ac Paöo adfcifcetur& ricipietur, quemadmodum, virtute prasientium , sd- fcifcitur, qui proindeetiam ad omnia ineodemTra- éiatu contenta, nulla re omninoexceptà, fefe aftriii- git,perinde ac fi isepiusmemoratumTraftatum ab ini- tio per Ablegatosfuos concludi acfignaH curaffet, & ficDiSusTradlatus, à primo momento, formam ac fubftantiam patìi tripliciter conventi liabuiflet, qua etiam de caula faepe diöum de verbo ad verbum hic inferi neceiTejudicatumeft.
Sereniffimus ac Potentiifimus PrincepS , ac Domi- nus, Dominus Cerf/»f, ejus nomini» Secundus, Ma- gnae Brìttamìa Rex, ac Celfi & Praspotentes Domi- ni Ordincs Generales Foederati Belgii, reputantesat- que apad animum expendentes fummo cum dolore mifcriascalamitatefquebelli, quod nuper interduas Coronas in finibus cxarfit, quodque necftffitate qua- dam ineiuftabili maximam partem Principum atque flatuum Chriftiani Orbis iifdem involvet malis, fer- pente incendi! iftius fiamma a d vicinos, nifi tempefll- vè, & in Principio extinguatur, exiitimarunt ie nul- Jatenus funituros partibus oiBcii munerifque fibi a Deo Mandati, fi pofl faeliciter inftauiatam amicitiam, fub aufpiciis Divini numinis, & redudtam veterem neceflìtudinem interMagnam Brlttanniam&Foede- ratum Belgium,eodemque tempore ftabilitam Pacem inter quatuor Potentes Status, qui cruenti iilius belli partes fuerunt, animum non applicent (edulo, omni- que induilria, adcomponendadiflìdiaquaeoboxtafunc inter prasdidtas duas Coronas,prsifertim ut memorati in finibus belli fiamma fopiatur. Proinde cum Sere- nisfimus MagnsE Biitannia; Rex, δε Celfi PrEepoten- tefque Ordines Foederati Belgii, pofl nmltum operae infumptum, varisfquc obteftationes, obtinuerint à Chriflianisfimo Regejut profelTus fit diöis Oidinibus Generalibus fc ex hoc tempore arma depofiturum, dummodoHifpani parati fintini ritè atque folemni- ter cedere per travatura Pacis omnia loca&muni- menta ut & Caftellanias cum annexis, qux armìs in expeditioDeprKcedentis Annioccupavit, aut muni· vit, vel ut Hifpani permoveanturin eum Eranfcribere omne quod illis reiiat in Ducato Luxenburgico (five in Comitatu Burgu»ÌÌiii)prxterea Cameramm cum Carne raiefw Ducatum Artam, Fanum San&i Audomari,Bergas Sandt Firtoci, Furnas, SiLinkium, cum BaiHu-atibus, Caftelaniis, CEeterifque, qua; inde pendent : Regem- queChriftianÌ5fimum,polterioricafureftiturum Re- gi Hifpanias omnia Loca, Ditionefque, quaj Galli ar- mis,exquoFlandriam ingrefll funt, occupavere, ea lege, ut Celfi & Priepotentes Domini Ordines Gene- rales reciprocò caveant,Regemque Chriftianisfimum fecurum reddantjieefFetìurosapud ΗίφΒΠοβ rationi- bu£,aliifque momentis,ut in eafdem confentiant leges arbitrati funt fe hactempeftace atque hoc reruna arti- culo optimam navaturos operam , non modo utrique j ggg priefatorum Regum , fed&aliisPrincipibus&ftati- ' bus vicinis , ficonjundtum communicatis Confiliis, ' ~ collatifque operis adhortentur, & quantum fuarum viriumefl: , permoveantfiepius ditìas duas Coronas adineundamPacem kgibusatqueconditionibus fupra memotatis ; In quem finem fadla nobis, qui has tabu- las fubfignavibus, potcìtate cum libera, ex praifcripto Mandatorum noftrorum convenimus, de articulis & Capitibus fequentibus. |
Quod Rex Magnsc Brittannise & Ordines Genera- les Foederati Belgii conjundlim vel feparatim , com- municatistamen omnino Confiliis, dcfecundumea de quibus mutuo convenerit, omnem operam, om- nemque induftriamadhibehunt, apud RegemCiiri- ftianiffimum utinoptimà legitimaqueforma,foleroni Tradlatu fpondeat & promittat Regi Magna Brittan- »ia & FceJeratiBeigli, Ordinibus Generalibus fe Pa- cis foedus fafturum cum Rege Hifpanise circa omnem quocunque fub praetextu , vel quocunquedecaufa, exceptionem vei difpenfationem, fi Hifpanise Rex induci aut permoveri queatperRegem MognEe Brit- tanni^ & Ordines Foederatosut cedat Regi Chriflia- niflìmo aut Loca anno praeterito in Belgica A» mis oc- cupata, aut allud tantumdem valens, pertraditionem locorum fuperius memoratorum, aliorumve in com- penfationem, de quibus mutuo confenfu partes intet fe convenire poterunt.
Π.
Ut Rex Chriftianlsfimus confentire velit in proro- gationem vacationis armorum in Belgica ad finem men fis May, ut interea telnporis Rex Magnai Brittan- dtx & Foederati Ordines fedulo omnique induflrià & diligentià operam dare posfint apud Regem aut Regi- nam Hifpaniae, Ejufdemque Cocfiliarios, uri legibus códitionibus que prajfatis confenfum adhibere veJlnt.
Ut vero Rex Chriftianisfimus nullà juxti ratione diflam armiftitii prorogationem recuiare quest, Rex Magna Brittennìa Ordinefyue Federati it eodémTra· öatu obftringent , idfe efftöuros, utreàpféGalli® cedatur ab Hifpanis omne quod Gallorum Armis an- no prattcrito occupar um fuit aut aliud tantundem va- lens, de quo mutuo partium confenfu conveniet.
C^od Rex Chriftianisfimus inducetur sut promo- vebitur, ut pr^ditìo promifiò pienam adhibere fideiH àtque in co fiduciaro ponere velit, & ut proinde ejus arma in pofterum ^liefcant, in Belgica. Ita quidem ur fi praster omnem fpem & exfpeöationem Rex Magna Brittannia, Faderatique Ordines requeanf per exhortationes obteflationefque permovere Hifpanos ante finem menfis May proximi, ut confeni'um adhi- beant conditionibus facpius memoratis, & proinde ad media majoris efiScacia venire necefle fit, nihìiomi- nus Galli intra fines & in finibus IdiöieBelgicaefua arma non movebuntautintroducent,fcd RexMagn® Brittantiiis&cFiederati Ordines {e ob&tiiigerX , atque in ie recipient id fefe fuppleturos quod neceflùm erit, ut Hifpani reapfe aftringantur uti pacem legibus fu- pradidlis accipiant, adeoque Regi Chriftianisfimo in- tegrum non erit ullos exercereadus hoftiles, in diöis Regionibus, nequeullumoccupareoppldum, licec fponte fua fe dedere velit, nifi Rex Magna Brittamia & Federati Ordinesj ceffent atque em ittant efficere id quod jam diitumeft.
V.
Quod fancita inter duas Coronas Pa6e, ejus fervan- dasfponfores vindicefque eruüt in formà amplisfimà Se fecurisfimi, non modo Rex Magnai Britannise & FcederatiOrdines,itàSx.Imperator, otnneiqtie Reges & Principes vicini, qui exiftimabunt fua intereflTe, ut Orbi Chrifliano inconcuflà maneacquieSj &BoIgic£e fua reddatur confl:etque tranquillitas j in quem finem definietur copiarum militarigm numerus, aliaque media, quibus utendum erit adverfus alterutram par- tium,qu» temeraverit vel violaverit Pacem, ut inju- riam demat, ac parti liefae refarciat,
Pafta |
-ocr page 942-
VI.
'—~ Paöa hiecconventa, omniaque & fingula in iis contenta ac didto Domino Rege Megnie Brittannìa, didlifque D. D. Ordinikus Gmeralibus Fvederatarum Provinciarum per patentes utriufque partis literas fi- glilo magno munitas, debita & auchentica forma intra ^rM/wrfcptimanasproximè fequentes, autcitius, ii fieri poterit, cocfirmabuntur & ratihabebuntur, mu- tuaqueratihabitionuminftrumenta intra praediiSum tempus hinc indeextradentur.
In quorum omnium & fingulorum fidem, majaf- querobur, hifcepadtis fubfcripfimus, eaquefigillis noftris fubfignavimus, Hag^e Comitum ia Hollandia die vigèfim tertio Janttarii, kaTiimUlefimtfexentefimi
fexagefimioitavi.
(L. S.) Tengaagtlde Geüicum,
(L.S.; τ>. ófferen.
(L.S.) Uhandemt.
( L, S.) Μ. "υαη Crommm.
(L.S.) Adolphmanyinckel. .
(L.S.) lohandeScrieck.
[L.S.) Lïsiratits.
II.
C^o autem paitum hoe triplkiter conventum foli- dioribus fundamentis nitereturj expreffeconventum etfancitumeft, utinter Serenillìmos & Potentiffi- mos, Magnts Baittanma ac SueciiS Reges, Celfofqüe ac Pr^potentesDominos Ordines Generales Foedcra- ti Beigli firma ac fincera Temper fit r maneatque ami- citia & confoederatio, eaqae ita fcriò ac fincerè cola- tur & continuetur, ut unaquxque partium contra· hentium alteriusemolumenta, commoda, acdignita- tes, ex animo faooaque fide promoverc,quicquid verò eicontrarium eli quovis meliori modo avertere enixe iludeat.
Ili.;
Quemin finem, & pro prseftanda defentlone füo- fum refpetìive Regnorum,. Provinciarum & fubdi- torum,&pro confervandis Dominiis,juribus, liber- tatibus,immunitatibu3, cnnimerciis. Paflis, & re- ceptie confuetudinibus tam terra quammari, firma quoque, Sc invioiabil ia permanebunt antiquiora foe- dera, &Traftatus, quorum vi & efBcacia difli Re- ges ac Regina, diöique Ordines fibi invicem ante hac refpeöiveadftriöi ficdcvindti funt,
IV.
Sicut etiam fupra memoratae partes non modo obli- garsE erunt omnem in id Meram impendere ut Pax iri\er Vicinos belligerantes Reges quantocius conclu- daiur inviolataque poftmodum confervetur, verum et/am officia fua., quantum fieri poteric, adhibebunt, utuniverfa Europa Face, tot votis exoptatà longo tempore fruì, & gaudere poflìt, &ut omnia quieiè remaneant in eo ftatu, quo periblemnia Pacificatio- num foedera pofita funt > utque ea fincerè & bona fi- de colantur & obferventur.
V.
Si verocontigerit , utamicum hoe Foedcratorum propofitum in finiftram (quodDeusavertat:) &ini- quam partem fuérit acceptum, atque intempeftivà forfan vindidla velbellum etiam ab aliquo moderno- rum belligerantiutn vel eo iifve, quieorum partibus acceflèrinc, aliifque flatibus cuïpiam Foederatorum propterea fub nafcatur, teneantur Fcederati fibi effe deviniìiiBmi, ad fuftinendam vim omnem, ieque mutuo êe Regna Provinciafque &ditiones, juraque & libertatem fuam Mari & terrà acerrlmè defcnden- dum,nec ab hac mutui auxilii fide &cguarantia commu- ni, piipiam llceat prius defiftere,quam fefe invicem à periculovindicarlnt, mutuumquefatiifaftionis ficfe- curitatis eventumprasftiterint.
VL |
Paftahssc Convcnta, omniaque 6c fingula iis con- , tentai àdidlisDominis Regibus ΛΙλ^λ ΒΓ<ί/Λ»βί« ac Succiai diflifque Dominis Ordinibus Generalibus .,„ - , Fcederatarum Provinciarum , per patentes literas, figlilo magno munitas, debita & aUtbenticàfortna intra tre I me fi/es proximefequentes (autcitius fi fieri poterit) confirmabuntur & ratihabebuntur, mutua- que Ratihabitionum Inftrumenra intra prsediduin tempus extradentur.
SequuHtur Mancata Procuratoria.
C^ROLUS Secundus.DeiGratii MagpéUH- tamiie, Francia. é" Uyberrùa Rex Videi Ώφή· for j é'c- Omnibus ad quos prasfentcs literiè perveneriot, Salutem. Quandoquidem in foedere ifto nupero Inter nos, & Celfos ac Prsepoientes Do- minos Ordines Generales Fcederatarum Belgii Prò' vinciarum pro efficaciori Pacis inter vicinos Regcs medistione die decimo tertio Vetus, 6e <vigejjtme tertie januarii proximè elapfi Hagse Comitum ineundo. lU luftriiBmus & Excellentiffimus SfitChrifiophorus Del- phicttsComesàe.Dona, à bonoFratre Noftro Sere- nillìmo SueciteRsge, Legatus Extraordinarius fcriò tam à nobis quam à diftis D.D. Ordlnibiis rogatus fu- am irti vellet operam in communem Orbis Chriftiani Pacem conferre, fequeconfcederationi, ifti adjun- gere nomine Domini fui Regis Serenitììmi quem imprimis ex Europa; Principibùs, tumob aliailla fingularia Inter nos amicitii» Fcedeiumque vincala in tam pioopere focium nobis exoptabamus, per folem- he quoddam Inilrumentum manu fua eodem die fub- fcriptum nomine & ex parte diöi Domini fui Sueàié RegisSerenifiìmi, fejamadidpromptum paratumq; folemniter deciaravcrit pollicitus infuper fpondcnfqj quamprimum Londini eiièt , quotan^uam Legatus Éxtraordin. fupra memorati boni Fratnsnolirl ftatim erat profefturus, velie fe declarationem iftam fuam, concurrentibusunaditìorura D. D. OrdimmGenera', Uum Legatis, Commiffariifquepariter à nobis fuffici- enti poteftate ad id muniendis efiedtam abfolutamque dare, cumque ex quohuc advenerit, declarationi, 'uas priori intentus, ie, Regis fui nomine, in didli Foé- deris partem Prlncipalem obtulerit, certis fub legibus ficconditionibus prius definicndis : In qüem finem cum neceiTe fit ut aliqui conftituantur qui tanquam Commiflàrii noftri fuper hàc re cum fupradidto Co- mite de Dhona, nec non cu m Legatis Extraordinariià diflorum D.D.Ordinum Generalium ex parte noftra tranfigant Scconcludant ; fciatisigitur, quod nos de prudentia fide & integritate ptiechariffimi noftri Co* · gnati Dom i η i Ruperti Principis Palatini ad Rhenum » nec non pradlleflorum & Fidelium noftrorum Or- landi Bridgema», Equitis aurati Se Baronnetti magni noftri Angliaï figilli cuftodis, loannisBarùrns Scherts, de Truro privati noftri figilli Cuftodis, Prjcchafiflì- morum confanguineorum noftrorum Geergii J3ucis Buckinghamia, Georgii Ducit Aliemarla cxndtuum noftrorum Ducis 6c Capitane! Generalis, nec non equitum praefeöi utriuique pariter Ordines noftri Garterii difti equites focilque j nec non Praedileftp- ru m & fidelium noftrorum Henriet Baronis Arlingttntf S/cGuillitÌmiMorlce, equitis auiati Primariorum no- ftrorum Status Secretariorum plurimum coofifi « eofdem ( à fanftiori noftro Concilio omnes) confti» tuimus» fccimus, &ordinavimus,&perprxrente3 maQunoftrà Régiàfignatos cooftituimus, facimus» & ordinamus noftros yeros , certos & indubitatos Deputatos Coromiffarioj & Pfocuratores dantes & concedentes eis, vel quibufuis eorum fcx, quinque, quatuor, vel tribus plenam Poteftatem authoritatem- que pro nobis & noftro nomine, una cum ExceHen- tillìmis virls Domino lohaene Meerman & Domino lohanneBoreel, diftorum D.D. OrdinümGenera, lium Legatis Extraordinariis prsediitum illuftrilD- mum8EÉxcellentiffimum, Virum Dominum Civé- ftophorum Delphicum Comitem de Dhtta, praeRiti Se- reniilimums»m<» Regis Legatura Extraordinarium coQveniendi, & cum eodem de &c fuper condicioni·
busjf
en OORLOGH5 't Àck-en^veertìghfle Boeck. 911 |
-ocr page 943-
912 S A IC E Ν van S Τ A E Τ
fCK^ bus, quibusprsefatüsSereniiIimusi»«/«Rex diöae confoederationiinter nos diftofque D. D. Ordines ' ~ Generalesütididtumeft unita, fe tanquam partem principalen! fodet &adjungat, communicandi, tra- élandi & concludendi, nee non fuper ea quse condu- dentur Inftrutnenta, quibus expediet modo & forma, faciendi fignandique , reliquaque omnia & fingala preftandi ^uehac in refadla erunt neceflaria, fpon dences & in verbo Regio noftro promittentes, nos quxcunqueadiüisnoftrisCommiflTariis vi preienti- um concludi conrigerinc, rata ea omnia, grata, & accepta, eaqua conveneric Forma & iolemnitate, habiiuros. In quorum fidem&teftimoniumhas Li- terasnoflras manunoftra Regia fignatos magno An- glia: figlilo communiri ficimus. Dabancur apud Pu- iatium noftrum Wefimonafterienfe,^/iri/;f <Λί/ί(»»ίΛ7 Anni ^rae Chriftiana: miUefimo fexuntefimQ ftxagefmo oilavt, Regni noftri vigeümo.
CAROLÜS REX.
OsCarolus, DelgratiaSuecorum,Gothorum
VandalorumqucRex , & Princeps hxredita- » ^ rius Magnus Frinceps Finiandiie,L)ux fcaniici Efthonise, Livoniae, CareliK,BreniaE, Verdat, iiteti· ni, Pomeraniae, Callubiie ài Vandaliic Princeps Ru- gix, Dominus Ingrise Sc Wofmai ix. nee non Comes Palatinus Rhcni, BavarÌ£e,Juliaci, C)iviaE& Monti- umdux, notum teAatumque facimus, omnibus & fingulis quorum intereft, auc quomodumque inte- reflepoterit. Quando quidem Orbi Chriftiano esc imminere videniur turbx, prEefercim in occafione motuum, qui in Belgio Hi/panico non ita pridem fu. borei font, ut fummodifcrimine publica tranquillitas abfque dubio omni verfatur nifi maturis curis ac Au- diis eidem tempcfti ve profpeöu m fuerit; nos infuper &d animum ex pendimus,quanto public» ac Chriflia- uae reibono ac commodo femper fuit, quae l osir.ter & Sereniflìmum ac poteniiffimum Principem Fra- ttemjConfanguineumjamicum & fce^^eratorum No· firum Cbariflìmum Dominum Carolum, ejus nominis fttmd\tm eadem gratia Magne Britanni^, Francias & iHibernise Regem , fidei defcn/ort m, jamdiu lincera ac fida amicicia viget, idcirco cum vel hoc tempore ad confervandà periclitantem communem falutempu- blicamque, quietem &incolumitatem mutuam tuen- dammixlmepertinerevideatur, fiprobono publico ac communi fecuricatisilabiiimento, intimiori goq- foederstionis netu , cura; ac coniìlk hinc inde mutuejungantur, nobisetiam cum alias, tum docu- mento ut recenti, .t a gloriofo ac pcrcelebri fatis fuper- que conftet, quantopere alteraemorato Sercniflìmo Regi publica falus ac tranquillitas cura: cordiquc fic ; Propterea in mandatis dedimus ac commiflimus^ficu- ti& vigoreharum in mandatis damus & comroitti- mus Noftro Legato Extraordinario Campi Mare- fchallo & confiliario bellico,illuftri nobis finccrè fide- li Domino Chriflophoro Delphico Burggravio & Co- miciinDowe Ha:reditario Domino in Carwinden, Schlowitten, Burasdorf, Stockenfelts & Fisbacb, ei- queplenam èefumcientcm poteftatem tHbuimus, ut cumiisillove, quosquemve Sereniffimusacpoten- tiflìmusRexMagnse Brittamìa adiditidem legiti- mis ac fufficientujus mandatis inftrudos aut inftru· öum conftituerir, congrediatur, tadlcc agat, tìatuat ac concludati fuper iis modis ac condirionibus, quibus interiorem confoederationis nexum fanciri, pubUcx quietus ac tranquillicatis confervationem obtineri , adeoquemucuamfe^rìcatemac incolumitatem ila- biliri, praifentes de^que motus componi, fifti ac fo- piri pofle, vifuìirfueric. Quicquid autem diöus no. fter Legatus Extraordlnarus ad hunc fcopum fpeftans traaaveritjftatueritacconcluferit, idnos omnime- liori modo racum gratumque habiturös harum vigo- re, regia ac in violabili fide promittimus. In quorum fidem & majus robur hafce fiigillo noftro renio & honoratiffimae & chariffimx matris noftrai, nec non cascerorum noffcroiuin tuturum, legnique noftri ad· |
Lortrts de LinJlece R. S. Merjth.
GufiaffOtttSteenbcck. R. H. Anhitelaffus.
Guflavus Banier, leti R. S. Thejaurarii.
Os Cerolus Dei Gratia Suecorum, Gothorum Vandalorum Rex, & Princeps Hareditarius, Magnus Princeps Finlandise, Dux Scanise, Efthoniasj Livonise, Careliae, Bremas, Verdje, Ste- tini, Pomerani®, CaiSbiae, & Vandalise» Princep» Rugia:, Dominus Ingriae & Wifmariae nec non Co- mes PalacinusRheni, Bavariae, Juliaci, Cliviac, 6c Montium Dux, Notum teftatumquefacimus Om- nibus & fi^ulis quorum intereft auc quomodocum- que interefle poteric. Quando quidem enati in Bel- gio Hifpanico armorum motus toti orbi Chriftiano magnasturbascum publica: fecurltatisevetfione haud obicure minactur, nobis vero nihil cursemagiscor- dique fit, quam ut communi tranquillitaci fuus conftet vigor iltelus omnino ac inconcufllis, inque eum fi- nem qux à fubortis motibut Chiiftian^ re metuenda difcrimina videntur, tempeftiveavertantur, idcirco cum Celfi ac praepotentes Domini Ordines Genera- les foederati Belgii fuam quoque teftatl funt propen- fionem & promtitudinem profpiciendi in tempore communi quieti bonoque publico omnibus curis ac modis confulendi ; cos Legato Extraordinario Cam- pi iVlarefcballe,Confiliario d^bIIìco , illuftri nobis fin- cere fideii Domino Ciriffcpbera Defyhic»Bai^gT&vlo & Corniti in Dhona > Basreditario Domino in Cor- winden, Schlobitten, Bockerfdorf, Stockenfelts, & Filfchbach, ut & oblegato noftro Extraordinario Λ confinarlo Aulico generofo & Nobili nobis Cncerc FideJi Heralde Appelhoim hssreditario de Saderby man- datum acplenam poteftatem eis damus, &conccdi- mus, ut cum illis, quos Celfi ac prsqpotentes Domini Ordines Generales uniti Belgii fufficienti ibidem ac ligitimo mandato ad id inftru^os denominaveiint. Confina, ac rationes, quae ad componendos, fiftendof ac fopiendos diélos pra^fentis belli motus, adeoque ad publicsc tranquillitatis fecuritatiique illibatam confer- vationem fpeftarepoterint, in commune conferant fuperqueiiscommunicent, traiSent, agant con- cludane ; Promittentes boni fide & regio verbo nos omnia & fingula quse ad dldum fcopum percinentia noftro nomine communicaverint, traftaveiint, ege· rint, & concluferint, grata & rata habituios, ac re ipGl impleturos : In quoium üdem majorem has figlilo noftio Regio, Se. honoratiffimfeacChariiIìmsMt· tris noftra:, necnoncaeterorum noftrorumTutorumf Regnique noftri adminiftratorum manibus fubfcrip- tss, communirè juffimus. Dedimus in Acre noftra Holmenfi àìefecundo Otìobris Anno MiBtfimofexct»'. tefimvfexagepmo oSaug.
kedewig eleonora.(l.s.)
Vetrus Brahe Comes h Wif- Lertns de Lmdhco R. S. pngsborgh R. S. Drotzefus. Marfch.
Gufiaf Otte Steevboih,R. Sten. Bìelke Itto CmeUary S.Arihitalaffus. Re^ni,
GuStaf (7. Batter loco S. i. thefaurarii.
Le» Eftats Generaux des Provinces Unies de» Pays Bas ·, a tous ceux qui cesprefentes Lettre» verront,Salut. Toute laChreftienté efttefmoln du %eIe>aTec lequel oous nous appliquoos ì efteindre le
feu qui
miniftratorummanibusfubfcriptas, communiri juf- fimus. Dedimus inarcenoftraHo/wiwy?, die Jec/ma nono Oftobris Anni Miüefimi fixctnujmì fexageRmi ciìev't.
HEDE WIG ELEONORA. (L.S,)
Vetfus Brahe Comes m ìVef- ftngsbergh R. S. Drotzem.
Magnus Gabriel de la Gar- die.R.S. Cancellariut, |
-ocr page 944-
LÉs Eftats Generaux des PrQviWes; Ünies des Pais Bas; jltousceuxquicespieientes Lettres verropc Salut,. Toutelü Chreftiemè eft ccfmoin du iele, avec lequel nous nous appliquons, à efteindre |e feu qui s'eft allume dans les jProvinces vpifines j & de la peineque nousavonsprife&prenons encoretous les jours iy. faire aufli acqourjr d'aucres Roys, Princes & Eftats > qui pour n'en.eftre fi voifins ne laiffeht pas d'y eftre auflï notablemenc iijterefle? ; Encre l.es.preu- ves quenousenavonsdonnèes, eil rAmbaffade ex- traordinaire , quieft prefentement de la part de eet Eftat, auprésdu Roydela Grondt Brttagm, princ.i- palement pqur y mettre la derpiere main à cette gran, deceuvrCj Ecd'autani qu'ellencfe peqt pas feure- mencacheV6rj queronne, feffeentrerdansle* mef- mes fentimeos plufieors autres, Roys & Potentats, & vouiant profiter de l'inclination que Ie Roy de Smde Nousafait tdtnoigner avoir à cela, par ίρη Am- bafladeur Extraordinaire, qui anegociéqueÌquetcms icy j & qui trouve prefentemept # hmins, Nous avonsjugè'devoirordonnei à nos Ambaflideurs de menager cette occafion : Et afin de le. pou voir faire avec fucces, Nous avons pour ces Caufes, & autres à ce nous mattvantes, doqné & donnons par ces Ïre- ientes, plein Pouvoir, Authoritéj ConimiiIìon& Mandement fpecial aux Sieurs Itan Mitrma» Con- feiller&Bourgcmaiftredela Ville de Leyde,& han Siretl Bourgemailtre de ia Ville de Middelborgh , Deputez en noftre Affemblèe de la part des Provinces d'Hollande& Weftvrife, & Zelande »( dont noftre dite Ambaffadeeft compofce : ) Pour de noftreparc &denoftre Nom, faire & conclure avec les Sieqrs Commiflaires & Ambafiàdeurs Extraordinaires des Rois de la Grande ireragne & de Suede, refpedivc- mencun Atìede Triple Convention i pourravan- cementdc perfecftion der^ccommodemententre les deux Roys de France & d'Efpagne j Poar cetef- fedt de conferer, commeauffi de convenir, promet- tre, refoudre, conclure &arrcftcr avec eux enfetn- blement ou feparemenC, tout ce qtji ferajogé necef- faire pour cela ; mefmes d'en condurre δζ figner un oaplufieurs Traittez , faire& paflfertousleà loRru- mcns , .i4(£tes & Promeflès neteflaires en bonne & dueforma ; &fàirecommefi nousy eftionsprefens, quand mpfme pour cela il feroit befoinde Mande- ment plus fpecial :Promettantrincerement& debon·* ne foy, avoir agreable & tenir ferme Se ftable tout ce que lefdirs Ambafladeurs Extraordinaires prometf tront, accorderont, agiront, conviendront, & fig- neronc, enladire qUalité pour cequedeflus, pour robferver, accomplir & executer inviolablement, & de n'a lar jamais au contraire , diredement nyindii redcment, enquelque maniere que cepuifle eftre ; maisd'enfaireexpediernos Lettres & Ratifications fenla forme la plus aUthencique que faire ce poUrra, 6c quand il fera befoin» Donne àia Ha^i en noftre AiTemblée, fons noftre grand Sceau, fousle Para- phedu Prefident, &fignaturede noftre GrefiRerj/» ^itigticfme jmr di M.aj mil/ìx cimftixantt buit,
Signé
A. TENGNAGEL DE GELLICUM.
Ρλι- Orddnnenvi dtfdits Seigntnrs Eftitts Ginirattit , ti 'ttntri-ftgttt
R RUYSCH*
INijuoruiVi oinnium fidenti majufque Robuf, Nos Domini Depurati & CottirtiiiTariiS. R. Majcfta- tis Magn® Briiannia ut & Dominus tegatus Ex- traordinarius Sacrse Regire Majeftatis Suêda ^ nec non Dornini Legati Extraordinarii Gelforüm ac Prsepo- tentium D. D. Ordinuni Generahum Foederatarum Belgii Provinciarum, buie inftramentofubfcripfimas illudque figillisnoftris fignavimus.
Aöum H^ifimnafitrii in Palatio Reeio die vìufinu VI Ded |
SigBitómeïliÈ
iejwr {i .?.}
fiuc^ingam ( L. S. ) Jr/ingtto (L, S.j '
. Mbnmtrl, ( i- S. )
^ I, ìduma» (lf,S,) lib, {L,$.)
NAdein^l dopr de genade Godtsaen de dpo DoorMchtigften,, en Grootmiichtj^-i ile«Prinsen Heere, d'Hee? Carel,4« tweede KònÌnghvftQ<ÌM*i^iit<>w«Me, Yranckrijfkieni Ye;r- landt. eeftà^rnwrdes! QéJpefsi &c> eftdp ae^i d'aa- dtrezyd.edeJHQOge?«i Hog. tie.eren Stat«nGenc.ifael' deir Vereeniqhdie i«j;ed^rlanden » Gpdtvriish.teiijck > yiericblijik, eedepMverflijwyt toid.us v^rwgewenil hebben > da? fy de fi viUc^yte?! ön ρρίμβ??,, t^i/iphen de Doorluehrigtìc l^opwgpn vaii Vriftckryckjendé Spangien Ontftaftn, ijoE^^ep dpiQcÌBlyckea
en hefcigen Qoilpgh fya uytgiilïO.rfleB» mqchten wer- den t^r öedergeteyt > en c>prfpronck,cn, wprtej yaii het vooitkmypefldeqiwet, i'waeroael afg^foed,?!} ?n uytgedooft, opdat niet by gqvAlJede.e^nicbpGhiifteQ Weerelt quamt te icfeeydfip te fcheurcn, pt^da dien brant wijdt endezyteganfch Euroipa dopr te Ipp- pen j en om die oorftecke de gedgcht^ Heer Koiiïing en de Heeren Staten > door hae» Gedepuce^rden, ett Gecommitteerden in den HigH d^adertbiinJin oi/^dQf ende den rfrwnM »«ifitifi/{»« january , leftel|jcK.«>t eeti onderUngh aceort hebben geconfenteerE j éij:öp,Con- ditiën , welcke in defen Scaet van laecken gaititicli Europa (onder cwijflFel voor gpet fai keuren. het wi?ick fydaernaer opokdopr gewponUièke Ratiicfttie heb- ben bewefticiht, waerinnq Ìyihebben begrepen de yer deaen en middelen, dqpr de welcke d'alvpedende Vreede tuffchcn de disfidereade K;Qnipgl\en ras ende
end6 dooi dien daer en boyen de hQPgh-gediichtepar- thyen op een ieervriendclijcke manier, den Dopr- luchtlghftert > öniGrpot-na»chtichften Priftce endé Heer, d'Hé?rCurW, by Genade Godts, Kpningh ende Erf-vórft vati Swedeo > Gotchen > en Wenden i Grootvorft van Fiplant, Hertpg van Si^nia.nia,Eftiip·»·. nie, Livoaia, Carelia # Breme, Verde t Stettin, Ροτ rtieren, CalTubien > en VeqdiÜen, Prlo» van Rugix^ Heer van Ingrien, en Wifmarien, PalU^gfacf aend^ Rhijn, Hertogh van Beyerfn, Gulick, Cleef, ende Bergen, verfocHc ende: ghertodicht hebben dat hy ^la principael LUhayn htilpe ten felveneynde wilde he- fteden i en het YóornoeTOde Tradaet eii Verbondt oock felfs ondertcyckenen j Spq iftj dat doen tertijdc den DoPrl» en feer Edelen Heer Ckrifit>fl>erus Delphii cus, Burg-giaef en Graef in DkutA, ErfrHecr in.Car- winden, Sclobictön, Borckerdorf, Stockenfeit j endö Fisbach jVelt-MaerfchalekiKrijgeràèdt, en Extrii ordinarie /pibafladear van fyn Kpninghlijcke Majc- fteytvan Siaidtni ^lt oock den Héér Haraiim Aftel·' beóm, Erf heer van Sederby « Höf-.racdt en Extr»or«T dinariswAmbafledeiirvanae felve Koningh Majtvia Saedm i het ghefeyde Traéket in den Hage naeulljckl folemnelijck hebben konnen onderteyckenen, voor dat de vóorfeyde Heer Extraordinarii >lmba(Ìàdear van Swtdinin Engelandt, waernaertoehy eijn reye deftineerde, wegens fommige faecken, tot het vóor- feyde werckghéhoórende, inetden hooghgedachten Koningh van Grpot Brittannien foüde hebbeu gheJ confereert ; Soo hebben evenwel de felve Heereo Sweedfe Minifters, omdegoede erifiricere meyning en intentie vinden Doorluchrighftèh Koningh va a Swéden te doen Verftaón, niet wlllemiilatcn net In- ftrumentömdiefdecke gjjmaeckczijnde, opdefeIv8' tijdt ende da^ t'onderteeckenen, en ^erne toege» ΐΰεηςη§βςοηίίβ«βεπί Dacccn Itedigh plaets vó^
mn htói
Ο Ο R L Ο G. 4ch en wntghjïe ioeci 915
quiaià , Àgriilii 0κνβΗη·ί JUmp; ïni^tJhufijKiHt*J^fixè t
jftfime^aii^, -SiSmSAm |
-ocr page 945-
914 SAKENvanTAÊT
1668. haeraldergoedertlerenftelt^ninghende Heer, in het
I IIII -'principael Tradaec foude werden open gelaten :=€n door dien de gefe^e Koningh van Swtedm middeler- wyJe, hoewel dit Traiiaet noch niet hadc laten onder- tceckenen, evenwel niet heeft naghelaten fyithulpe ende plichten, waermen geloofde defelve tot htt ge- meenenutteflrecken,om het meerghedaichteoogh- merck te obtineren, met de ghefeyde IConingh van Grtit Brittanniin, ende de gefeyde Heeren Staten, foo ▼eel mogelijck was by te brengen, en daer door niet weynigh geholpen heeft om'defelve Vrede, waerom ons nu, uyt het geene gefchiet is, veel grooter hope > als wel te vooren toefchijnt teverhaeftenj Soo heeft men eyndelijck gheoordeelt nut te wefen, de laetfte handt aen dit werck te leggen j Waerom de Gedepu- teerden en Commiflarifen van ghefeyden Doorluch- tigften , enGroot-machtighften IConingh van Groot Brittannien den hoogft-geboren en Doorluchtighften Prins en Heer K«/<rt, byder Genade God ts, Paltz- graefaendenRhijn, Hertogh van Beyeren, Cum- brien, &c. Ridder en medegenoot vande yermaerde Ordrevandelarretiere; Alsmede de Doorl.endefeer Hoogh-geboorne Heeren \ Orlandas Bridgman Ridder van het Guide Vlies, en Baron, Bewaarder van het groot Zegel van Engelaat ·, Uannis Baro Rebtrisde Trure Bewaerder van het Private Zegel vanden hooghedag- ten, Doorl, Koningh van Gnu Brittannitn, Grorgìus, Hertogh van Buckingam, Hertog van Alber-
male, Overfteen Capiteyn Generaci Van hét Leger vande hooghft-ghedachte Doorl. Koningh van Groot ίrittannien, als mede Overfte vande Ru yterye, bey- de Ridders en mede-genooten vande min genoemde yermaerde Ordre vande lattiere, HiwfiVwi Baron van Arlingtm ; en Guilhimus MtHct, Ridder van het Guide Vlies eti Biron , Secretaris vande primaire Staetvan den gefeyden Doorluchtighften Koningh van Gnst Brittannien; GelijckdeHoogh gedachte Heeren Ex- traordinarii jlmbafladeurs van Swetdm f de Heeren Cbrifiophn-ui Oelpbicus, Burg-graef en Graef in Dhona, lis mede de Wei-Edele tteeren, de Heef Itanncs Mter- ma», Out Burgemeefter »ande Stadt Leyden ,en Or- dinaris Gedeputeerde tot de Vergaderinghe vande Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlan- den , en de Heeren lohamts Btrnl, Out Borgemeefter vandeStadt Middelborgh, Extraordinaris Gedepu- teerde tot de voornoemde Vergaderinge,beyde Ex- traordinaris Ambafladeurs vande gefeyde Heereti Sta- ten , uyt krachte van haer pouvoirs ( welckerscopyen achter aen dit Inllrument, van woorttot woorc zijn geiniweert ) op de volgende manier zijn overkomen , ende geaccordeert,
I*
Dat den Doorluchtichften Koningh van Sweeden, jils principael Lith in het voornoemde Tradlaet ende Verbondt, fai aenghenomen ende gherecipieert wer- den ghelijckhy uyt krachte van defe tegenwoordighe wert aenghenomen ende gherecipieert, die daerom oock Cchfelven verbint tot alles in het fetve Trailaet begrepen, niets uytghefondert, gelijck als of hy het meergedachte Traöaet van begin af doorzïjne ^m- bafladeurs had laten fluyien en teeckenen, en het foo genoemde Traöaetvanhet eerfteoogenblickaf, de forme ende fubftantie vaneen Triple jdlliantie hadde gehadc, om welcke oorfaeck oock het dickghiemelde Tradlaet van woort tot woort is nodigh geacht hier te werden geinfcreert.
Den Doorluchtighften en Grootmachtigften Prins ende Heer, de Heer Karei de Tweede van dien Nae- me, Koningh van Gmt Brinatimene endeHo. Mog. Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlan- den , confidererende en in haer gemoet overleggende met groote droefhey t, de m iferien ende ellenclen van - den Oorlog, welcke onlangs tuffchen de twee Kronen in hare Landt-palen is ontftaen, ende door eene on- verfoenlijcke noodt het grootfte deel vande Vorften epde Staten vande Chriffen Werelcin de felveonge- lucken fai involverende vlamme van dien brandt tot ^Nabueren overkruypentle^ ten waerfy bycijdts |
endé in het begin wierde geextingueert, hebbenghe- "ιββδ; achtgheenfintshet Amptende Plicht haer Vati Gode - aen bevooléö, tefullcn nakomen, byaldien fy, nadac de vrintfchap door de genade Godts was geluclcelijck gereftaureerc ende de oudecorrefpondentie tuffchen Grm Brittannien eilde het Vereenichde Nederlant waj gereduceert, en oock op defelve tij dt de Vreedetuf- ichen de vier machtige Staten, welcke part^en zijn ge* weeft van defen bloedigen Oorlogh, geftabilieert niet naerftelijck ende met alle vlyt fochten dediifideren, tuiTchen de voornoemde tv/et Croonen ontftaen, by te leggen, voornamentlijck, dat de vlam vanden voor noemden Oorlogh .... te bluffen; Daeroia nademael den Doorluchtighften Coningh van Grett Brittannien, ende de Ho. Mog. Staten der Vereenich- de Nederlanden, na veele onkoften ende pbteftatieo van de Alder-Chriftelijckften Koningh, hebben gc- obtineert, dathy verklaert heeft aen de gefeyde Sta- ten Generaci dathyvan defetijdtaffijne Waepenen foude nederleggen, als maer de Spaenfe gereet waren hem nabehooren, en folemnelijck te cedtiren door het Traflaet van Vreeden, alle PJaetfen en Scprcktea als oock Caffelanyen, met het geen daer aen annex is, welcke hy met de Wapenen in de expeditie vaa het voorgaende laer heeft ingenomen ende gefterckt, of dat de Spaenfcben werden gepermoveert hem over te geven alle recht, welcke (y hebben in het Graef- fchap Lüxemborgh ( of het Graefichap van Burgun- die ) oock Caroerijck, Cambrefis, Douay, Air, Au- denarde, Winoxbergen, V uren en Linquen met de Bailjuwfchappen, Caftelanyen, ende alles wat dat daer aen dependeert ,cnde dat den Alder-Chriftelijcfeften Koningh vorders fai reftitueren aen den Coningh van spangi»alle Plaeifen en Landen, welcke dairanfchen met de Wapenen nadat zy in Vlaenderen zijn gbe- trocken hebben geóccupeert, op die conditie, dat de Ho: Mog: Heeren Staten Generael daer tegen weder beforgen , ende den Alder-Chriftelijckftcn Coningjb geruft ftellen, dat ζγ fullen by de Spaenjaers met ree- den ende andere ghewichtige faecken fullen te weghe brenghen , dat defelve in die conditiën confenteren , hebben fy ghedacht in defe tijdt enop ditpointvan faecken, een treftelijck werck te fullen doen, nietfll- leen aen beyde de voorfeyde Coninghen , maeroocfc andere nabuerige Vorften ende Staten, by aidienfy met gemeene raedt en daedt gefamentlijck aen maen- den, en fo veel in haer macht was , de dickghemelte twee Kröonen quamen te beweghen de Vrede aen te gaen, op voorwaerden en conditiën hier vooren ghe- melt ; Ten welcken eynde wy, die dit Tradlaet hehben onderteeckent, naer ghekregen vol-mach- ten vrywilligh, volgens onfe pouvoirs ghcaccordeert zyn inde volgende Arciculen en hooft-ftucken. L
Dat den Coningh van Groot Brittannien , endede Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ge- famentlijck , ofte yeder in 't byfonder ^nochtans met ehemeen goetvinden, ende volgens het geaccordeer- de , alle moeyten ende vlijt fullen aen wenden by den Alder-Chnftelijckden Koningh, ten eynde defelve in goede ende behoorlijcke forme, door een foicm- neel Tradlaet,beloven ende toeftaen aen den Koning van Gmtt Brittannien, en de Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden , dai hy met den Koning van SpangieneenTradaet van Vrede maeckenfal, fon- der eenige exceptie of difpenlatie, onder wat prsetexc ofte om wat oorfaeck het fel ve foude mogen zijn, by aldien den Coningh van konde werden gein-
duceert oft beforgen door den Coning van Grm Brit- tannien ende de Vereenighde Staten, ten eynde hy quame te cederen aen den Alder Chriftelickften Co- ningh, of de Plaetfen in het voorleden laer in de Ne- derlanden met de Wapenen gheoccupeert, of eenigh ander equivalent, door traditie van PJaetfen hier bo- ven genoemt, ofte andere inwiffelingewaer van door ghemeen confent de partyen onder malkander fullea konnen accorderen, Π.
Dat den Alder-Ghriftelijckftca Coning |
-ocr page 946-
1668. ren in bet verlengen vande ftil-fiandc vin Wapenen — inde Nederlanden tot het eynde vande Maent Mey, opdat ondertuffchen den Koningh van Grot Brit- tannien , endede Verecnichde Staten vierighlijck, ende met alle vlijdt ende naerftigheyt, konden haer beft doen byden Koningh ende Coninginne van Spangien ende deffelfs Raden, dat hy de voorfey- de Conditiën, ende Voorwaerden, wildenconfen- terén.
IIL
Ende op dat fijn Alder-Chriflelijckfte Majefteydt met geene redenen de ghefeyde prorogatie vande ftil· ftantvan Wapenen foude kennen refulcren, (uilen de Koningh van Grott Brittannien, ende de Veree- nighde Staten, fich in het felve Traftactverbinden, dat fy fullen te weeghe brengen, dat van de Spaen- fcheaen Vranckrijck efFedtivelijck fai werden ghece- deert allei, dat door de Franfche Wapenen voorle- den Jaerisgeoccupeertgeweeft, of ander equivalent van ien, waer van door gemeen confent de partyen fullen konnen accorderen.
IV.
Dat den Alder-Chriftelijckften Koningh fai wer- den geinduceert ofte bewoghen, dat hy de voorfeyde belofte ten vollen wilde gelooven, ende zijn vertrou- wen daer op ftellen, ende dat derhalve fyne Wape- nen voortaen in de Nederlanden mogen ftil bly ven, foodanigh, datbyaldien buy ten alle hoop ende ver- wachtingeden Koningh van Grut Erittrteriiea , ende de Vereenichde Staten de Spaenfche door vermanin- gheende obteftatien nietkonde komen te permove- ren , ten eyade fy haer confent raochte geven tot de meergemelte conditiën voor het eynde vande Maent Mey naeft komende, en met dac:r genootfaeckt wiert tot krachtigher middelen te komen, niet te min de Franfche binnen delimiten vande genoemde Neder- landen haer Wapenen nictfullen»moveren ofte voe- ren, maer den JConingh van Grm BrittannieH, ende de Vereenichde Staten fullen figh verobligeren en op iigh nemen, dat zy fuUen voldoen het geen de Spaen- fche metter daet fullen werden verbonden de Vreede op de voorfeyde conditiën aen te nemen,- endealfoo fai zijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt niet vry ftaen eenige hoftiliteyten te exerceren inde genoemde Lan- den, ofteeenighe Stadt, alwaert dat zy fighfelven wilde van felfs overgeven, occuperen, ten waer den Koningh van Grm Brittamien ende de Vereenighde Staten ceffeerden ende ophielden te doen, het geene voorfeyt is.
V.
Dat na het fluyten vande Vreede, tuflchen de tWee Croonen , Borgen ende Guarandeurs van de felve in de alderbefte, wijdtluftige, ende veylige forme fullen 2.ijn, niet alleen den Koningh van Grcet Brmannun •ndede Vereenighde Staten, maeroock de Keyier, ende alle Nabuerige Coningen ende Vorften, welc- ke achten fullen haer daer aen ghelegen te zyn, dat de ruft vande Chriften Werelt onverhindert blyve ,ende de Nederlanden in tranquilliteyt gefet ende ghehou- den werdej Ten wekken eynde het ghetal vande Troupen fai werden gedefinieert, ende andere mid- delen, welcke fullen moeten werden ghebruycktte- gens die geene, welcke van beyde dc Vreede veracht ende ghefchonden hebben, ten eynde het onghelijck weghghenomen, cndedeghequetfte parthy vergöet werde.
VI.
Dit geflooten Verbondt, ende alles ende een ye- éet in't befonder daer in begrepen, fai vande gefeyde Heer Coningh van Grm Britttmnim, ende de gefeyde Heeren Staten Generaelder Vereenighde Provintien door opene Brieven met het groote Zegel beveftight, wederzijtsin behoorlijcke ende autentijcque forme binnendeur»"» naeftvolghendeweecken, ofterafler, foo hetmoghelijckwaer, werden vaft ghcftelt ende geratificeert, ende de Inftrumenten vande ratifica- lien binnen den voorieydentijt wederzyts verwiiTelt. T?n oirkonde, van welck allei onde ycdcr in't be- fonder, entotgrooter verfceckerheyt hebben wy de» CcD onderteeckent, ende met onfe Zegels beveftight. |
Gedaeninden Htigiiü Hollant dendrie «κ wmu'ci- /ïf» January ftflbien hêitiirt acht tn ftfiigb,
I. 5. ) Ttngntgtl dt Gtilitmo I. S, ) I>. Afptrtn,
l.S.) Mm de Wit, L.S.) M, van Cnmmtm, 1. S. ) Adiifb van Utukil. L.S. ) htmdi Scbritci^, L.S.) I, T/ótants,
II.
MAer op dat defe Triple Alliantie op vaftór fotta damenten fleunenfoude, isexpreffelijckghe- accordeert en geflooten ,dat tuifchen de Door- luchtighfte Coningen van Gmtt Brittannitn en Swde» endede Ho. Mog. Heeren Staten Generaci der K«r- itnigbdt Nederlandin i ccn Vafte en fincere Vreede ende Correfpondentie altydtfy ende blyve, ende dat defel- ve akijdt foo ernftigh en finceerlijck onderhouden en ghecontinueert wert, dat yder vande Contraherende parthyen dei anders profyt, nut en digniteyt van her- ten ende ter goeder trouwe foecke voort te fetten, en de alles wat daer ceghen mochce ftryden ten beften af- weeren.
III.
Ten wekken eynde, en om refpe£tivelijck te be- fchermen malkanders Rycken, Provintien ende On* derdaenen, ende te conferveren alle Domcynen, Rechten, Vryheden Immuniteyten , Commercien Verbonden en aengenomene gewoonten foo te Wa* ter als te Lande, fullen oock raft en onverbreeckelijck bly ven d'oude Traöaten, ende Verbonden, door wekkers kracht de gefeyde Coningen ende Rijcken ende de gefeyde Staten aen malkanderen voordefett refpeitivelijck verbonden en verobligeert zyn.
Gelijck oock de Hoogh-ghedachte parthyen niet alleen verbonden fullen zyn alle moeyte daertoetc hefteden, ten eynde de Vrede tuflchen nabuerighe Oorlogende Coningen metten eerften werde geHoo- ten ende voorts ongefchentwcrdegeconferveert,maer fullen oock hare plichten, foo veel moghelijck is aen- wenden,opdatgantfch Europa de Vrede» fovierig- lijck van alle begeert, la^en tijdt genieten mochte » ende op dat alles geruftelijck blyve in die ftaet, waer in fy door de folemnele Traftaten van Vreden geftelt zyn, ende oock defelve finceerlijck ende ter goeder trouwe gehouden cndegeobferveert werden.
V.
Maerfoo het quame teghebeuren, dat dit vriende·· lijck vpornemen vande gheconfoedereerde, qualijck ( 't welck Godt verhoede) ende verkeert wiert opge- nomen jende by geval een ontijdige wraeckof Oor··
logh van een van de ftrydende .......
ot dien of die gheenen, welcke aen haer zyde mocbte gevallen zyn, ofte andere ftaten ,yeraant van de ghe- eonfcedereerdeom die ootfaecke wiert aenghedaen , fullen de geconfoedereerde gehouden zyn malkandef by te ftaen om alle gewelt af te weeren, en malkande* ren met elckanders Rijcken, Provintien, landen » Rechten ende Vryheden te Water ende te Lande •heftigh te defenderen , ende van de trouw ende ghe- mene Guarantie van onderlinge by ftan», fai niemand eer moghen defifteren, voor dat zy elckander van het perijckel hebben verloft, endede uytkomft van vol·*, doeninge en iecuriteyt wederzydts geprefteert,
Ditgeflooten Ferbanten allee en een yder in't by* fonder daer in begrepen, fai van de ghefeyde Heeren Coningen van Greot Britraanif» ende Swiidtti,endejdti gefeyde Heeren Staten Generaci der V^etnicbdt Nedtr* lanitn, door opene Brieven > met het groote Zegel verfterckt, in behoorlijcke en autentijque forme bin- nen de drie Maenden naeftkomende ( of eerder fo het ipogelijck waer) werden vaft geftelt en geratifioCert.
m'dfii ta
en O O R L O G. acht en veertìghfie keek. pljT |
-ocr page 947-
piò S A κ E Ν van S τ A E τ
i668. ea fullcn d'inftrumcnren vande ratificatie binnen ·—dïn voorfcyden tydc wederzij ts werden uyrgewiflelr,
ó'eqnntLir Mandata ^Procuratoria.
A R E L de tweede by der Genade Godta Ko-
> ningh van Grtmt Erittarmieti, Vranckrijcl^ inde Ter-
i.iii(t, befchermer des Geloofs, en acn alle die dciencegenwoordigen i'uJlan iïen , Salut, Nademael in heclaecilc Traöacttufl'chcn ons ende deHo.iVIo. Heeren Staten Gonerad der Vereenigde Nederlantfe Provintien , toe krachtiger Alediatie van Vrede tuf- fchen de Nabuyrighé Coninghcn den thituden lanuary Oude ende den/u/myi/Jeo Nieuwe Styl leftleden in den !Iageaentegaen,den üoorlucbtighflenen feer Excellente Chrifleyhorns Delphicus Graef van Dboia , Extraordinaris Ambailadeurs vanonfen goeden Bre- der den Doorluchtighilen Koningh van Svjeiltn,cm- itigbfoo wel van onsals vandeghefeydc Heeren Sta- ten veriochc zynde dat by zyn beft wilde doen tot ge- gemeene Vreede vande Cbriften Wereldt, en üch defe Confcederatie mede by te voegen uyt den naeni van fijn Heer den doorluchtighften Koningh jwelcke wy voorn3mentlijck'"uytde Vorften van-Baroi» eenf- deelsomdenghemeenen bandtvan Religie , ander- deelsom veele andere finguliere banden van Vrien:- Ichap ende Verbont tuflchen, ons in fo Godtvruch- tigen werck ons tot medegenoot wenfche, door feec- kcr gewoonlijck inftrument met zyne,handt op den felvendagb onderteeckent,uyt den naemende van wegen den ghefeydenzynen Heer den j41der-Door- lucbtigften Koningh van SWi«,folemneeIijck heeft verklaert, dat hy nu daer toe vaerdigh en bereyt was, belpovendedaer boven ende verfeeckerde ,da: , foo ras'hy te Londen foude zijn, waernae toe hyals Ex- traordinaris ^mbafladeur van onfen Hoogh-gedach- ten goeden Broeder eeiftdaeghsmeende te vertrec- ken } hy dan wilde defe zyne Declaratie, ghefament- lijck mecde jimbaiïadeurs vandegefeyde Staten Ge- neraci , ende Commiflarifen van ons met volle macht daertoetevooriicn,ciïedtivelijck ende abfolutelijck volvoeren; endenademael hy,vande tijdt af dat hy hierisaengckoomenjblyvendeby zyne eerfte De- claratiefich geprefcnteertheeft u)?t denaem van zij- nen Koning tot een principael Lidt van hetgefeyde Tradtaet , op fekere voorwnerden ende conditiën eerft te definieren : Ten weicken eynde dewijl het nodigh is dat eenige werde geconftitueert, die als on- fe Commiflarifen zijnde over defe iaeck met de voor- fcyden Graef van JÖWa, als oock de Extraordinaris j4mbalTadeurs vande gefeyde Heeren Staten Generaci wegens onfezyde mochten handelen ende conclude- ren ; fo weet dan , dat wy vande wijsheyt, trouwe, en integriteyt van OEfen feer beminden BloetvriCnt de Heer Rapgrt, Prins, Palts-Graef aan den Rhijn , als roede van onfen feer beminden ende getrouwe Orlan- dnf BriüfifiiBw, Ridder van het Guide Vlies , ende Baron , bcwaerders van ons Groot Zegel van Enge- Imdt, Johan Barn Ueiirts dn Trnro , bewaerder van ons eygen Private Zegel, ende onfe feer beminde Bloet- verwanten Georgms Hertogh van Eucl^ïngam·, Giorgius, Hertoghvan -^W/tMiu/i, Overfteende Capitain Gene- raci van onfe L.-gers, als mede Overfte vande Ruyte- rycjbeyde Ridders ende medegenooten van onfe gefcydeOrdrevandelarretiere,ais mede onfe zeer beminde ende ^hettoawe Henriciis Baronvan Arling- ttit, eo Guljehnus Morite Ridder van het Guide Vlies onfe Primiere Secretaris van Staet, veel verwachtende defelve ( alle uyt onfen Heylighften Raedt gekooren) geconftitueert ghemaeckt ende geordinerc hebben , ghelijckwy door defe tegenwoordighe met onfe Ko- nincklijcke Handt onderteeckent defelve conftitue- rcn, maccken ende ordineren tot onfe ware, feeckere, ende ontv/ljffeiycke Gedeputeerden, Commiflarifen, ende Vol machten, gcve.-ide ende concederende ofte eenigen van de haren ,fffiff, viir, oft drii volle macht endeauthoriteyt om vanweghen ons ende uyton- ίen naeme, met de feer Edele de Heer Man M-temiin > |
en deHeer Jffi/io Extraordinafis Ambàfladeurs 1668. vande ghefeyde Heeren Staten Generaci, den voor- -1 feyden Doorluchtighften ende feer Edelen Heer Chri- fiophófiis Dtlpbicus Grave van Dhtna Extraordinaris Af- gefant vanden voorn.-Koningh van Swidm te con- venieren , ende met de felve van ende over de condi- tiën , op weicke dsn voorn, Doorluchtigften Koning van ÌK/erAniìch het gefeyde verbont tuflchen ons en de gefeyde Heeren Staten Generael ,gelijck ghefeyt is, aengegaen als voornaem Litwil by voegen endo adjungeren, te handelen, traderen endete fluytenj als mede over de inftrumenten dewelckefullen ghe- flooten werden, op wat wyfe en forme hetnut mochte wefen, te maecken ende te tecckenen, en alle het vér- dere en yder in 't byfonder te pr^fteren, weicke in defe faeck'te doen noodigh fuilen zijn, verfekerende en met ons Konincklijck woordtbelovende , dat wy, al wat onfe gefeyde Commiflarifen uyt kracht vande tegenwoordige fai werden geflooten, voor vafl:,aen- genaem endegoet, in wat forme en folemniteydt het geflooten,iste fuJIenaennemen.
Ten oirkonde van weicke wy defe onfe Brief met onfe Konincklijcke Handt onderteeckent , methec
Groot Zegel van Engelafidt hebben doen bevcftighen.
Gedaen in ons Paleys W^Uunilcr den twitilin April in 't laer van genade Chrifti/,^i«»boadtrtmbt tnfejlig, en van ons Rijck twintigb,
CAROLUS R.
Wr C ^ R £ I, by der G enade Godts de Stuedin, Gonhm ta Wtndsn Koningh en Erf-Vorfl:, Groot Vorft van Finlandt, Hertogh van Scanie , Efla- nii, Livonitn , Canlix , Bnmi, VtrJi , Stetimim , Pt" mirani, , CaJJuti ende Vandalie, Prins van iiugie, Heer van Ïigri en m/marie , als mede Paltx-Graefaenr den Rhijn, Hertogh van ^pren , Galick^, Cleef , en Bergen , doen l(ond ende kennelijck alle en een ygelijck die daer aen gelegen is of eenighfinsaen gelegen kan zijn , aengefiende Chriften Wereldt loodaniglie beroerten fchijnt over 't hooft te han- gen, voornamentlijck byoccafle vande Troublen , weicke in de Spaenfche Nederlanden onlanghs zyn ontftaen, datbuytenalletwijffeldepublijckc tranf- quillitey t in groot perijckel loopt, ten waere daor be- quame forge ende vlijt daer tegenin tijdts voorfiea wierde ; hebben wy daer en boven in ons ghemoec overwoghen hoenutendeprofytelijckde ghemeene Chriftelijcke faeckealtijdt geweeft is de fincereen ge- troawe Vrientfchap , weicke tufl'chen ons ende den Doorluchtigften en Grootmachtigfte Prins onfen feer bem inden Broeder, Bloetverwant, Vriendt ende ge- confoedereerde ; de Heer Carel de tweede van die naem, door defelve genade Koningh van Groet Br/r- tantiifn , Fram/frtjel^eode Terlandt, befchenner des Ge- loofts, nu al lanck bloeyt, dacrom door dien het oock nu totconfervatie van het pericliterende ghemeene welvaren,en publijckeruft ,en tot befcherminghe vande mutacele inclumiteyt fcheen te behooren, dat tot het gemeene beft ende gemeene vaft-ftellinge>van fecuriteyt;door een vafter bandt van vrientfchap, alle raet ende raetflagen wederzytï werde geconjungeert, en het ons oock anderünts, maer voornamentlijck nu geiyck door een nieowfoo oock heerlij ck ende ver- maert exempel overgenoegh bekent is, hoe feer den Hoogh-ghedachten Doorluchtighften Koningh de ghemeene ruft , welvaren foeckt ende behartight, hebben wy ter dier oorfake ghelaft ende ghecommit- teert,gelijckwy oockuyt kracht van defen belaften en committeren onfen Extraordinaris Arabafladeur > Vek-Maerfchalckcnde Xrygs-Raedt, den Doorlüch- tigen en ons feer getrouwe Heer CbrifippJurm Delfbiats Burgh-Graef ende Graef in Diiwfl, Erf-Heer in Cer- winden ^Sebhwilten,Eurgsdarf,Sttcl(fnfelsen Fiiacb,ca- de hem volle ende volkomen macht gheven dat by met dien of diegene wie ofte weicke den Doorluch- tighften en Groot-Machtighften Koningh van Grw oock daer toe met behoorlijcke en volle machi: voorfien fsl hebben geconftuueer in conferentie
trede |
-ocr page 948-
WY C A RE Lby der genade Gods derSwirfi», Gitthe, en H'enden Koningh en Erf-Vorftj Groot Vorftvan Finlmdt ,HertoghvmScanie , Ejlho- nie, Livanie , Cardie , Breme , Verds , Stetiniia , Pomira- tiie 5 Cajnbie , en Vandatie. Prins van R»£/« , Heer van JngrUy ende H'ijnmre , als oock Palz Graef aen den Rhy η , Hertogh van Bejeren, Gnlick^, CUef, cndü En- gen , doen kondt en kennelijck alle ende een ygelijck die daer aen gelegen is, ofeenigfmts aen gelegen kan zyn. iiengefien de beroerte der W apcnen inde Spaen- fche Nederlanden ontftaen , de gantfche Chri- llen Werelt met groote troublcn en verniecingh van- de publijcke fecuriteyt oogenfchijnelijck dreyghen, en wy daer en booven niet meer foecken en beharti- gen, als dat deghemeenetranquilliteyt in iyn volle vigeur onghequetft blyve, ende ten dien eynde alle perijckelen weicke van de opghekome tioublen de Chriften Wereldt mochte ilaen te vreefen, tydelijck werden afgheweert, dacrom door dien dcHo.Mog, Heeren Staten Gencrael der Vereenighde Nederlan- den hare genegentheyt ende promptitude om in tijts degemeeneruftccbeforgen,ende mecalle vlijdt en naerftigheythetghemene beft tcvoorfien,oock heb- ben betuyght ; hebben wy aen onfen Esciraordinaris Ambafladeur, Velt-Maerichalck, Xrijghs-Raet, den Doorluchtighften ende 'van ons feer beminden Heer Chriflopbffus Deipbicus , Ïurgh-Graef , Graef in Elf-Heer in Corwinden , Scbhwitten , Βκ-
iierfderfjStückfnfiltsin Fisbacb ygdi'ick oock onfen Ex- traordinaris ^mbaffadeur en Hof-Raedt, den Hoogh gebooren. Edelen en ons feer beminden Hareldus Ap- feibcom, Erf-Heer van Soderby, laft ende volle macht gegeven en toegeftaen, datfe met die gene, weicke de Hoogh Mog. Heeren Staten Generaci der Vereenig- de Nederlanden met behoorlijcke en volle macht daer toe verfien fullen hebben gedenomineert, deraet en redenen j weicke tot het componeren , byleggen ende tenietdoen vandeghefeyde Troublen vanden tegenwoordigen Oorlogh ,cnde alfoo tot onbefmette converfatie vande publijcke ruft en fecuriteyt foude konnen dienen, mochte by brengen, ende daer over communiceren , handelen , tradteren en conclu- deren ; belovende ter goeder trouwe ende met oni Konincklijck woort, dat wy alles en yder in 't byfon- der, weldcefyuytonfe naem op het voorfeyde oog- merck iullen hebben geconiniuniceert,gehandelt, getrafteert ende geconcludeert, voor aengenaem en- de feecker fullen aennemen. |
Ten oirkondé van weicke hebben wy defen met ons ^onincklij ck Zegel, en dat vaa onfe (eer Ëerbare en- de beminde Moeder, als oock met de handt van an- dere onfe Vooghden ende Regeerders van oqs Rijck doen beveftigen ende onderteeckenen, Gcdaen in onsCafleel van Holms den twiden OótoberJestitn biii~ dtrt/even en fefligb.
j668. trede, trafteert, handelt, ftatueert ende concludeert overde middelen en conditiën, door weicke het fai fchijnen dac een naeuwer bande van vrientfchap ghe- floocen de publijcke ruft ende tranquilliteyc ghehoa- den j en alfoo de mutoeele veyiigheyc ende incolum- niteyc vaft gheftelt, eyndelijck de teghenwoordighe troabelen by gheleyc, gheftcuyt ende te niet ghedaen foude konnen werden» Wat derhalven onfegefeyde Excraordinaris Ambafladeuropdit ooghmerck uyt- gewerckt, geftatueert ende geconcludeert fai hebben, bclooven wy uyc kracht van defen ende met onfe Ko- nincklijck ende onverbreeckelijckc trouw, alles ten beften voor vaft ende aengenaem te iullen opnemen.
Ten oirkondé van weicke en tot groorer verfeec- kertheyt hebben wy defe met ons Konincklijck Zegel én dat van onfefeer Eetbare ende beminde Moeder , als oock met de handt van onfe andere Vooghden en adminiftrateurs van 't Rijck doen beveftigen en on- der teeckenen.Gedaen in ons Cafliel van Holm den in- gtmieuierjOéiohcrfeftliienbtindirtfeven en fefii^b,
HEDEWIG ELEONORA» (L.S.)
Tetms Braht Grae/ia Wiffimhorgb R, S. Dreti, Lirens Je Lind R. S. S, hlarfch. GujlaffOni Stetittoc^ , R, S, AdminuU Magnus Gabriel de lit Gardie Cancillier, Gitflaf Banitr in plaets van R. S. Tbrfeurier.
HEDEWIG ELEONORA (L.S.)
• Petrus Brahe Graef in Wiffiushorgb R,'S. Drots, lerens dc Linde van wegin K. S. Marchi, Guflaff Otti Steenbod· ,R.S, Admnael. Sten t Bielke wegen de Cancelier des Rijcl^r, Guflaff Banier van wegen R, S. Vjefaitrier,
en O O R L O G. acht en njeertighfle hoeck.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan-
den ,aenalledegeenedie defe tegenwoordige fullen fien Saluyt: De geheele Chriftenheyc is getuyge vanden yver die wy toebrenghen om hec vuyr 't welck in Nederlant is ontfteecken uyt te doo- ven, ende vande moeyte die wy aenge went hebben ende alle dagen aenwenden , om meer andere Pria- cen ende Staten mede daer toe te krijgen, dewelcke, hoewel niet foonagcbueren, echter niet min daer in geintereiTeert zijn, onder de preuven die wy daer van gegeven hebben,isd' JExcraoidinaris Ambaffade, de- welcke jegenwoordig wegens delen Staec by den Ko- ningh van Griot Brittangitn is, voornaiTicntlijck dhi de laetftehand aen dat groote werck te leenen, Ende alfo defclve niet feeckerlijck kan werden voltrocken , indien men geen meerandere Koninghen ende Po- tentaten in 't felve werck doet komen,ende willende degenegenthcytwaernemedie de Koning van Swe- Λ» ons door zijn Extraordinaris Ambaffadeur , de- welckeeenigen tijdtalhiergenegotieert heeft , ende die fich altans bevint tot Londen, heeft doen betuy- gen daer toe te hebben, foo hebben wy noodigh ge- oordeelt onfe Ambailadeurs te liften , die occafie te mefnageren. Ende op dat fy 't felve metfucces foude konnen doen, hebben wy door defe ende andere daer toe moverende redenen, aende Heeren leban Meer- man, Raedcende Borgemeefter der StadtLc^i/iw, en loban icive/, Borgermeefter deritadt Uiddelbergb, Ge- deputeerden in on(e Vcrgaderinglj van wegen de Pro- vintie van Hollant ende Zeeland» ( uyt dewelcke onfe voorfeyde Ambaffàdebeftaet ) gegeven , ende geven mitfdefen volmacht, authoriteyt, Commiifien ende mandement fpeciael, om wegens ons ende onfe naem temaken ende tefluytenmet de Heeren CommiiTarii- fen en de Ambafladeuis Excraordinaris vande Ko·^ tiingen van Grott Biitta/igiea ende Sweden , relpeétive- lijck een Aü:e van een Triple conventie tot voortfettinge ende voltreckiiighc vande Vreede tuffchen de twee Koninghen van Vrancl(rijck^ ende spangien. Tot dat eynde te Confereren, gelijck oock te con- venieeren , belooven , refolveren , concludeeren met haer ghelijckelijck of ieparatelijck, al het gene tot het felve noodigfal geoordeelt wérden, felfscen ende meer Tradaten te teeckenen, maecken ende pafleren alle de noodige Inftrumenten , Aöen ende beloften in goede en behoorlijcke forme, ende doen ofwy daer tegenwoordigh waren , felfs als daer toe eeoigh nader Mandement noodigh waere^ finceerlijck ende oprechtelijck beloovende voor aenghenaem ten fullen hebben, ende voor vaft ende ftabelte ful- len houden alle't geen de meergemelte Heeren Ex- traordinaris AmbaflTadeurs fulieh belooven , accor- deren , doen , convenieren en tekenen inde voorfz qualiteyt ten eynde voorfz, om 'tfelve ongeichenc te onderhouden, voltrecken , ende executeren , ende noyt daer teghens in wat maniören het foude moghen -wefendirecaelijckofindiretìelijckte gaen , maer op 'c felve onfe Brieven ende doen expedieren in de meeft doeolijcke autentijcke forme» en als het van nooden fai fyn. Gedaen in den HageÏQ onfe Vergaderinge onder ons Groot Zegel, onder de Paraphure van den Prefident, ende onderteeckeninge van onfen Griffier den 29. Maert 1668.
A.Tengnngtl dt GtUicumi Teo |
-ocr page 949-
S A κ E Ν van S Τ A E Τ
Ter ordonnantie vandefelve Hceren StatebGene- « rad
ende onderteeckent
N. RU YSCH,
^ Tcn oirkonde van wclcke cn tot grooter yerfeec-
kertheyt, hebben wy Heeren Gedeputeerden ende Commiflarifen vaazyne Conincklijcke Majefteydt van Great Britiamiien,a\s oockde HeerExtraordinaris -^mbaffadeur van zyne Conincklijcke Aiajefteyt vnn Svjeedttty a!s de Heeren Extraordinaris jimbafiadeurs vandc Ho: Mog: Heeren Staten Generaci der Veree- nighde Nederlanden, dit inilrument onderteeckent ende meeonfe Zegels beveftight. Gedaentot fVifi' Miittjlerin't Conincklijck Taleys den ®{ƒeu twintigbfltn -liprilOuic Stijl ββίιιη ijoiiJei tacht lafeftigb.
W as getceckent
(I. S, ) Rrijinl,
( L, S,) Ori, Briiiegman,
( L, S. ) Buclijngam,
{L.S/} AlbenMit.
( L, S, ) Arlitigtün.
(L.S.) L Meerman
( L.S. ) Johan Boreil,
1 Um die 13 lanuarij proxime pr;ercriti, ex man- - datis Sereniffimi Magna; Briinxaiae ïlegis, &z CeUorumacPriepotcncium Dominorum Ordi- num Generalium Fiederatirnm Beigli Provinciarum, Traitatus quidam Uagai-ComUum iiütus fit atque con- cïuius fuper mediis qu« ex re omnium quam maxime utilia&commoda viiafueread pa'cemiuter duosjam Jielligerances GMinrum ίί Hijpaniarmn Reges concili- andam , codemque tempore etiam fupericparatis ali- quibus Articulis diüum Traftatumconcernentibusj conventumSc traniadtum fueric, Pra3tereaqueSere- niilimo Sftaciat Regi placueric: ad requifitionem & invitationem tam didti Rcgis Magnic Eriiaiiniat, quam Dmnitmum Oriinum, dido Traóbatui, ut Partm Prin- i//)ii/fiH fernet adjungere, ficutin hodierno quodam principaliTradatu & prcscipue in primo ejus j^rticulo latius declaratum eft, non tantum Tradtatus ifteex hinc vim & naturam ΒλΛ'ι triplidnr cmvmti confecutus ellj fcd& ( cumfeparati arciculi pars lint eflentialis & integralis didti TraitatusKagK-Cumicum , ) con- vcntumeft incer Dominos, Excraordjnarium Sere- niffimi Regis Suuiai Legatura, ut & Celforum ac Prarpotentium Dominorum ürdinum Generalium loederati Beigli Provinciarum Legatos Extraordinarios in didto principali hodierno Tradtatu nominatos, vi mandatorum etiam ibidem expreflbrumqUEehic pro fpecaliter infertis habentur, ut articuliilH feparati didii Tradlatus Hagie-Comitum etiam pro infertis in didlo hodierno principali Tradlatuhabeantur, ejuf- demque obligationis fint ac efficacia; rcfpedlu didlo- rum Dominorum Regum & Dominorum Ordinum , aic fide verbo ad verbum in eO inferti & exprefli fuif- fent» ficut hic infra inferuntur.
ArUetili Separati
QUicjufdcm eruntvirtutisatque aiithoritatisjac üinfeiti forent Tradlatui hodierno die intra Regem Magna; Briiatiniat &c ordines Generales f cederati Belgii conclufo.
I*
Si in Procuranda Pace inter Grt//i(w» & Hifpaniamk offerat aliqua difficultas fuper pundlo lienunciatieriis, ca ineunda ett ratio ut vcl nulla ejus in pàdbis fiat mentio vel utejufmodi verbis concipiatur formula nt neutri daarum Coronarum, quoad prxdidtam Reimmyatic- Ktm, eo quicquam accedat, aut etiam indecreetur ali- quodjuris autdetrimentum. Quodfi veJoRexH//>/i- tiiarum vel etiam Rex Cbriflianisjìmus in id confentirc nqlint, adverfus recufantem Rcxitfagn» PritammSi. |
FisJtraii Ordints, procedcnt at conventnm eft articulo jggg ttrtlo & quarto dióti Tractactis, & ultimo horum arti- - _ ' culorum refpectivé, ea tarnen conditione utincafa recufationis Regis Hifpaniai, Rex Chriftianiilimus fa reciproce obiltingat quemadmodum dicto ^irticalo quarto, ie nullacenas arma moturum in So/giea.
IL
Quod Rex MagnK Brittannice, &: Ordines Gene- rales fci^rai/iJf/^/·», utprolixius abomni parte fatis- fiat, feobligabuntomnem fedulooperam daturos, ac Paxinter Reges üifpaniiuix. Lnfitamas eodem tempore fanciri poffit ca tarnen lege, ucvici0ini Galliafcob- liget, fi cam cito non poflit id negotium perdaci ad ex- itum,ati Pax incer fu & Hifpaniam nihilominus inea- tur, hacexcepto utliberum fit Regi Chriflianiffimt, iuppetias ferre Regi ì»/ìm»/ì»» Foederato fuo, cique auxilto effe, fi ve in ferendo arma fua, ut aliunde de- trahat hoftem, five alio quocunque modo, quem fibi commodiffimum atque maxime ex ulu fore exlfti- mabicj Et, fiii<y/i/iniadducipocerunt, utconfenti- ant in pacem lub dieta conditione atque ea proinde concludatar , Rex tenebiturà£elgica ■
omnmo abllinereutpacacàatque ne utrarum partium rebus i mpiicatà,neq ue ci j us fafque erit quidquam ad- verfus eam moliri neque palam virtace Belgica neqae clandeftinis artibus, ucneqne petere ullam fatiiFaclio- ncrn fub obtcnta impenfarum erogationumque, qu^ in Bello Lufìtaaico crune faciendie, tam ob delectum milicum quam alia iSelli onera. Quod fi contingat ma- nente didto Bello, per auxiliares Regis Chriftianiffi- mi copias occupar! loca qu-^dam in Hifpama Imliave Rex (. hrijlhwif/imm iimul atque Pax cura l-ufitania fadta fuerit, eadem rellicue tìifpaniai : (evi fi prater & contra expedtationcm Uifpania tecul'et Pacem cum ilege hulitmiit ut & cum Rege Cbrijliariiffim, ea cum. excepcionej ut foederato fuo iiberum fit tiauxiliari queinadmodumjam dictnmeftj hoc inopinato cafu Rex Magn£e Britanniic j & Federati Ordines tenebun- cur reapfe efficere, ut Hi/pani omnimodo in id confer^- ciant itatamen ut reciproce Rex Cbriftiani//imns ieob- ftringac quemadmodum cafu primo, quodnonfic moturus arma in Belgica.
III.
Si pfceter omnem expedtationem Rex Chriflianiffi- mifs inducatinanimum utpromitterenolitquodTra- dtatom Pacis fignaturus iitfimul atque Hiipaniceffuri fune omnia loca ab eo occupata innoviifima expedi-, tione vel aliud tantundem valens de quo mutuo con- fenfu conveoiet, aut promifforum fidem non implean aut detrectet rcfpuatve cautiones & prsemunimcnta in didlo Tractatu expreffa , qu£C neceffariafunt, uc obviain eatur metui juftiiTime concepto ne Rex Chri- lìianiffimus arma fua victriciainliepiusmemorataBel- gica ulterius prof erat ; quod omnibus j uftis caiibus, ne & fi per alia fubterfugia aut obliquas artcs conetur Pa-, cis conclufioHem impedire aut eludere 5 Anglia Pce- deratumque Belgium tenebuntur accedere partibus Regis iJiypa«;fle jomnibufque &junitis Viribus terra marique adverfus Ga/'w;» Bellumgerere, utcompel- latur, non in leges duntaxat faipius jam memoratas Pacem facere,fed ii arma in eum finem fumptaDeum habeant faventem & propitium atque de communi confer fu id expedire vifum fuerit,etiam Uellum con- tinuare donec resin eum flatum fuerint rellitutie, quo fuerunt tempore foederiain collimitio Regnorum Montibus Pyrentis fanciti.
IV.
ArticuU(eparati omniaqae& fingala iis contenta à dicco Domino Rege Magnai Brittannia;, dictif- qnc D, D. OriiiniÌw Generalibus Foederataiöm Pro- vinciarium per patentes utriufque PartisLiteras figilio Alagno munitasdebita&autenticàformaintra ί««κί»· feptimanas proxime lequentes, aut citius, fi fieri po- terit, coufirmabuntur & ratihabebantur mutuaqae ratÙiabitioquminftrumema intra prwdiilum tempus
lime |
-ocr page 950-
i<f68. hinc indeextradentar. JÌdium Ha^e-Cmitvm in Ilal- m ,m /W/fldie figt^mi tertio hnuarii , Anno milUfm Jtx- smufmoIsxagifimii oüavo, Signatum,
L. S, ) "Ïengnagel dt Gillicunu L.S.) D.Ajfirtn L.S. ) JibandtWit. L. S, ) AT, van Crommem.
L.S.) AdolpbVnckiU
L, S. ) Jac. vm CatDtrdm L.S» ) J,Tsbrms
InftrumeD'.amhocfeparatamomniaque&fingula ineocontenta,àdidtisDominisRegibus hUgnac Br»· »«»»;>«ac Suiciai diöifque Dominis Ordinibas Gcne- ralibus Fasderatarrtm litlgy Provinciarum perpatcntcs Literas iigillo Magno rauniras debita & autiientica forma intra tres menfes proxime fequentes, aut citius, fi fieri poteric , confirmabuntur & ratihabebuntiir mutuaque ratihabitionum Inftrumenta intra prxdi- dtum tempus liinc inde extradcntur :
In quorum omnium & fingulorum fidem , majui- queroburnos Domini Deputati & Commiffarii Sa- cric Regise Majeftatis Mugmie Britafjnine, ut & Do- minus legatus extraordinariusCelforum acPr^poten- tentium D. D. Ordiunm Generalium Fcedcratarum Beigli Provinciarum, liuic feparato inftrumento fub- fcripfimus. jiaum mjlrntiiaficrHin Palatio Regio,die vigifimo qninti Aprillis itilo veteri, ^nno M-ilhfimt fix cinii/imi [exagejimo Oliavo.
Signatura
(L.S.) Ruptn
(L.S.) Oil.Biidgcmaii
L, S, ) Sackirjg.vn (L.S.) Albmiarh (L.S.) Arlingtiiri (L.S.) Meerman (L.S.) JihBoreel.
Doordienden 13 lanuary leftledenuyt laft van den Doorlugtigften Coning van Groot Britta»- gieiieade de Ho. Mo. Heeren Staten Generaei der VereenighdeNederlanden ,iecclter Traftaet in 'sGraven-Hage ingegaen ende gheiioten isoverde middelen,welcke een ygclijckfeer nut ende bequaem Icliencn te wefen, om de Vrede tuffchen de twee nu ftrydende Coningen vmi^raiickrijiiienSpa/tgitii ce re- duceren cndeopdietydt oock gheaccordeert ende overkomen is in eenige feparate Artykclen liet ghe- feydcTraitaec concernerende, ende het daer en bo- ven den Doorluclitigilen Coningh van Svjedtn heeft jroetgedagt, tot requifitie ende invitatie foo van ghe- léyde Coning van Groot Erittanptn, als van de Hee- renStaten, figh alsvoornacm Lidt in het felve Trac; taetteincluderen,gelijck infeeckerhedendaegs ge- floten principael Traflaet, en voornamentlijck in des felfseerrte Artykel breder is gedeclareert : Sooift, dat van nu af aen dat Traitaet niet alleen de kraght ende natuer van de IrifU Allimtie lieeft , maer oock de- wijl de ghefeyde feparate Artykelen fommighen fyn eGTentialijck en integralijck van het gefeyde Trac- taet van 'sGraven-Hage ) is gheaccordeert tuffchen dc Heeren , de Extraordinarii jlmbaffadeur vanden Doorlugtigften Coning van Stuedtn, ende deExtraor- dlnaris jlmbaffadeursvan de Ho. Mo. Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederiande, in het gefeyde principale hedendaegfe Tradaet genoemt, door kragt van haer Pouvoirs oock aldaer uyc ghedruckt, v/elcke hier voor fpecialijck geinfereert werden gehouden, dat de feparate jirtyckelen van het gelcyde HaegfeTrac- taet, oock voor geinfereert in het geleyde hedendaegie principael Tractaet werden gehouden,en van dc felve obligatie en kragt fyn ten aenfien vande gefeyde Hee- ren Coningen ende Heeren Staten, als offy van woort tot woort daer in geinfereert en uytgedruck waren ge- weeft} gelijck fy hier onder werden geinfereert. |
Siparati hrtijkiltn, i668.
WElcke van de felve kraght ende authoritcyl; " fullen fyn, als offy in liet Traüaet hedendacgs • tuffchen de Koning van Groot Briitangieu onde de Staten Generaei der Vereenighde Nederlanden gefloten, waren geinfereert: 1,
By aldien in't procureren van de Vrede tuffchen Franckryck^en Spangien figh kome te prcfentercn eenige difficulteyc over hetpoint van Renunciatie,moetmen ' dufdanigen weghini aen , dat of geene mentie daer van in het Tradlaetgefchiede ,öf datde formule Zoo- danige woorden werde gheconcipieert. dat geene van beydedeKroonen , loo veel ghefeyde Renunciatie aengaet, eenigh voordeel daer door kfyge , noch het recht eenighc fchade daer uyt kome te lydtn , maer by foo verre de Koningli van Spangun , of oock zijn Alder-Chriftelijcklle Majefteyt daer in niet wil- len confenteren : fa! den Koningh van Groot Brittnng- nien en de Vereenighde Staten tegen den weygerende Procederen, gelijck is gcaccordeert in het derde en vierde Artikel van het gefeyde Traftaec , en refpec- tivehetJaetfte van defe irtikulen , nochtans op die conditie, dat ingevalle van recufatie van den Coning van Spangien , zijn Alder-Chriilelijckfte Majefteyc figh reciproquelijck verobligere, gelijck in het gefey- de vierde jlrticul, dat hygcenfintszyne wapenen iu * de Nederlanden fai voeren,- II.
Dat den Koning van Gioot Erittangie»endeda Hee- ren Staten van de Vereenighde Nederlanden ,op dac van alle zyde breder fatiifactie werde gegeven , figh fullen verbinden haer beft te doen, ten eynde de Vre- de tuffchen de Koningen van Hpa/igitn ende Portugml, op de felve tydt moglu werden gefloten , nochtans op die conditie, dat wederom i'rario^ryckjtgh verobli- geere,by aldienditwerckiboras tot den eynde niet: konde werden gebracht, dat niettemin de Vrede tuf- fchen hem ende Spangien wert ingegaen, behalven dac het zy η Alder-Chriil:elijckfte Majefteyt vry fai ftaen, den Koningh van Portugael met hem in verbonC zynde, te helpen, ende te aflifteren, of met zyn wa- penen te inferercn,opdathy den Vyantergens van daen trecke , of eenige andere manier , welcke hy figh bequaemft onde voordeelighft fai achten te zyn , en j by aldien de Spaenfche konden werden gfc- perfuadeert, te confentercn inde Vrede op de gefey- de conditie, ende de felve daerom wierdegheconclu- deert : fai den AlderChriftelijckflenConinckghe- houdsn wefen, van de Nederlanden t'eenemael te abftineren, als bevredight en in gene faecke van eea van beyde de partyen geimpliceertzynde , ende het fai noch recht nochtebillijck zyn ,ycts teghens de iel ve teattenteren ,of openbaer mee de wapenen in dehant, ofmet hcymelijcke aecflagen, noch oock eenige fatisfactie eyffchen onder pretext van eenighe onkoften, welcke in defen Portugaelfchcn Oorlogh fullen te doen zyn, foo om het werven van foldaten, als andere laften des Oorloghs, en by aldien het qua- metegefchieden, dat, geduerende den geieyden Or- logh door eenige jiuxiliare Troupen van den Alder? Chriftelijckften Goninck ,fommige plaetfen in Span- gien of italien wierden geoccupeert,faI zynAlderchri- ftelijckfte Majefteyt foo ras dc Vrede met Ptfct»- gae/(algettootenzyn,dc felve aen Spingien recuferen de Vreden met den Koningh van Ponugait en zyn Alder-ChriftelijkfteMajefteyt, onder exceptie,dat hethem vry (oude ftaen zyn geconfedereerde t'aflj- fterenghelijckghefeytisj fo fullen in dit onverwagt toeval den Koning van Groot Briiia»giea ende de Ver- eenighde Staten gehouden zijn metter dactte maec- kendatdeSpaeniedaerimmersinconfenteren , foo nochtans dat reciproquelijck den ^Idcrcliriftelijckften figh verbinde gelijck in heteerfte toeval, dat by zyne wapenen in de Nederlanden niet fai moveren.
1Π.
By aldie η ( buyten alle verwachtinghe ) den jilder- Chriftel, Goninck meynde niet te willen beloovea
het
en OORLOG, ack en wertìghfle hoecL· 919 |
-ocr page 951-
pio S A κ E Ν van S Τ A E Τ
^668. het Tradaet van Vrede te teeckenen , foo ras de Spaenfe fullen cederen alle de plaetfen van hem in de laetfte expeditie gheoccupeert ofeenigh ander sequi- valent, waerover met gemeen confentfal ghéaccor- deert werden ,zijn belpften niet quame te voldoen , of te detredtcren ende te verwerpen alle Cautien en voorbereytfeleninhetvoorfeyde Traftaet uyt ghe- druckt j welcke noodigzyn om tegen te gaen de vre- iefoorechtvaer9ighghcconcipieert ,dat den Alder; Chriftelijckften Koningh fijne viftorieufe wapenen in de meergedaghreNederlanden moghte verder ko- men te profereren j dat in alle defe toevallen, gclijck cock by aldien hy door andere uytvlugten ofte krom- me /prongen de conclufie van dé Vrede fogt te belet- ten ofte te befpocten , Engelahdt ende dc Staten der Vereenighde Nederlanden fullen gehouden fijn, aen- de7,ydevandeConinck van S/ab^wo te vallen, en- de met alle ende gemeene maghten te landt ende te water regens Vranckrijck den Oorlog te voeren jop dat hy gedwongen werde, niet alleen op de nu meer- gedachte conditiën de Vrede te maecken, maer oock by aldien Godt de wapenen ten dien eynde by de liindt genomen, wilde fa voriferen ende goetgunfligh zijn , en het met gemene iiemraen wiert gheoordeelt goet te zijn, oock den Oorlogh te continueren jtot dat de faecken in die ftaet weder foude ghereftitueert Zij η, als zy waren ten tyde van het Tradaet op de li- xniten vande twee Rijcken , in de PirenefcheBergen geflooten.
IV.
Defefeparate Articulenendeallesende yder in 't befonderdaer in begrepen , fullen vanden ghefeyden Heer Koninck van Groot Brittangien, ende de gefeyde Heeren Staten der Vereenighde Provinciën ,door openc brieven van wederzyts met het groote fegel be- veftight ,in behooilijcke en authentijcque formen, binnen de vier naeftvolgende weecken , of rafler, foo het mogelijck waer, werden vaft geftelt ende geratifi- ceert, ended'lnftrumenten van Ratificatien weder- zij ts ge wiffelt, Gedaen in den Hage in Hollant > den drie en twinttgbfltn lanuary fefihitn bondert acht infes- tigh, Geteecken t
( I, S, ) Tengnagel de Gellictm, (L,S,) B.D.d'Jifperen, {L.S,) lohan deWit. ( L. S. ) Λ1, ïi. Cremmcm. ' ( i.S. ) Mol ρ Ufikil
( i. S. ) lac. van Ceeverden (i.S.) J.Tsirants
Dit feparaet inilrument, en alles en een yederin 't befonderdaer in begrepen , fullen van de ghefeyde Heeren Koningen van Grsot BritangUn en Sweden, en- de de gefeyde Heeren Staten Generaci der Vereenig- de Nederlanden , dooropene brieven met het groo- te Zegel beveftight, in behoorlijcke en authentijcque forme binnen de drie naeftvolgende maenden of rai- fer, foo het mogelijck waer, werden vaft geftelt en- de geratificeert, ende de inftrumenten van Ratifica- tie binnen den voornoemde tijtwederzijts verwiffelt.
Ten oirkonde van welcke alle en een yder in 't by- fonder, en tot grooter verfekertheyt hebben wy Hee- ren Gedeputeerden en Commififariien van Syn Ko- nincklijcke Majefteyt van Groot Brittangien , ghelijck oock de Heer extraordinaris vlmbaffadeur van zijn IConincklijckeMajefteyt van Swedm, ende de Heeren extraordinaris jlmbaffadeurs vande Ho. Mog. Hee- ren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden dit Inftrument onderteeckent. Gedaen tot mjlmm- /fef in'cKonincklijckPaleysdent/j/i/i» April ouden Üijlfeflhienhoiidert echt m ftflig, Gcteeckenc (L.S. ) Kttffft ( L. so Ori. "Rrigemm ( L. S. ) Bttckitigam (L.S. ) Arlwgtoa ( l.. S» ) Albenutrlt
• ( L. S. ) lAeertm»
(L,S.) I.B»f«/ |
QUoniam juxta tenorem inftrumenti die 13 ]if i«6l, nuarii proxime pricterito Hagse-Comitisfub? fcripti ab IlluftriiTimo Dom. D. Chriftophoro Delphico Comité deDhonaSereniflimo RegiseMa- jeftatisSuecis Legato extraordinario , hicin ^ngliai per aliquot tempus jam allaboratum fuit ad conve- niendumfuperfubfidiariie pecuniae fumma Corona Sueciie exfolvenda; Ut didta Corona Suecise pari paffii cum Sereniffimo Magnx Britanniie Rege pommiique Ordinibus Generalifaus Fcederati Belgii in Pacificationis negotio, quodinter duasGallÌ£e& Hifpanis Coronas tradlatur ; & in quD,nOn obflante, quod fu per negotio fubfidiario nee dum tranfadtum fit , diöa Corona SuecÏEe infigne adjumentum contulit,procederepolfit, tumque didus Dominus L^atusJSxtraordinariusSuecius femper inftiterit ut ditta promiiTo direde ab .4nglia & foederato Belgio Corona Sueciae fieret , nee unquam Diitus Dominus Legatus perfuaderi potuerit, ut à Corona Hifpanica pecuniam fubfidiariam diredte ftipularetur, libertate tamen falva jingliie & Foederato Belgio fibi per ftipulationem indemnitatis , aliofque affe- curationis modos à Corona Hifpanica eodem tempore pleniffime profpiciendi fine quaindemnitatis promiffionenec Jnglia, necFcederatum Belgium ad- didtam pecuniam promittendam etiam induci po- taere.
Nee tamen propter alquas difFicultates ufque adhac negotium illud ad ultimum iuü & optatum finem per- daci,fed folummodoquantitatisiubfidiari® pecunia cum confen fu Domini Legati Hifpanici in Angli» commorantis exprimi&determinaripotuerit.nem- pe ut CoronaeSueciie, pro tempore, quo per aliqupt jam elapfos menfcs copias iuas militares in Germania, boni & Pacis publicie caufa, detinuit, exolveren- tur trecenta miliathalerorum Imperialium in fp.cciè, vulgo de iancka, & initio cujusvis trimeftris fpaiii centum & odtuaginta millia didorum thalerorum pro toto fubfequenti trimeftri, ufque quoad Pax mter Coronas Galli» & Hifpaniae fancita & ratiha- bita ioret , computando inicio primi trimeflris à primo dis menfisJVIajijftilo novo , Ita ut ab ilio pri- mo die Maji totum tempus primi trimeftris jam ceffiffe , tcrminufque folutionis pro integro ilio trimeftri jam adveniffe reputaretur , quod & in- fubfequentibus obfcrvandum effet fpaiis, nimirum ut quamtunvis ftatim poft initium novi cujusqua trimeftris , Pax per fubfcriptionem Tractatus & ratihabitionum commutationem certa ftabiliique reddatur , ^amen pro omni ifto fpatio fumma jam nominata eiTet folvenda ; Et tamen ex re communi, graviffimas ob rationes, vifum fueric fub- icriptionem Triplicis fcederis non ulterius differe * juftum &a;qaam etiam judicatum fuit, nt infra fcripti Domini Deputati acCommiflarii SereniiTimi Magnae Brittanniie Regis Lcgatique extraordinarii Celforum ae Praepotentiapi Dominoram Ordinum GeneraliumFcederati Belgii fefe obligarent, ficutvi- gore hujus Inftrumenti fe efficafiffimè obligant, omne ftudium operamqae,quK ullo modo ex cogitari poffit,extiunc àdido Magnae Brittanniie Rege, die· tifque Dominis Ordinibus apud Coronam Hifpani- camadhibitumiri, ut negotium illud pecunia? fubfi- diariK,qnod pro tempore preterito,Utididameft,eil; , trecentornm millium thalerorum, & pro quovis tri- j meftri fpatio ufque quoad Paxfancita & ratihabita i eritcentamficoduaginta millium thalerorum quod 5 tamen fi Pax ante exitum menfis Julii rignetur,& ratihabeatur, non pertinget ad majorem fummam quam ad quarto centefìmo odogefimo thaletorum Imperialium millia, qase modicafolum'modo portio eftearum impenfarum quam ad procarandam Pacem dlftasMagnseBrittanniaeRex, didique domini Ordi- nes de iuo jam tam liberaliter, impenderunt,eo modo didae Coronae Hifpaniae cordi fit, ficque in ea re dida Corona Hifpanica profpiciac, ut didus Magnx Brit- tanniae Rex didique Domi ni Ordines primo quoque tempore & qaidem pro ultimo dilationis termino
iotra |
-ocr page 952-
liiSS
intra oitiduum, poftquam Screnïffimi RegisSuccise
[___ratihabitionum Inftrumenta adveniffe, & adextra-
dendum parata effe 5 Cgnificatum faerit, diébe Co- rona Suecias plenariè, abfque tarnenullodiöi Mag- lia Bricannix Regis Dominorumque Ordinumone- re aut dii'pendio di£tam Tummam peccuniariam Ham burgi exolvere queant ; Et fi hoe conrra omnemex- pc&ationem intra prsfixum tempus à Corona Hif- panica imperrarinon poilit, nulla fetunc &inpof- terumulterioraamicorum officia ulteiiorumvè opera aut aflecurationem in favorem aut qtilitatem diétas Corona: Hifpanica: in negotio, quod Hifpaniaecom Gallia; intcrcedit, promifluros aut ullo modo pr®fti- turos, nequcquieturos inhoczelofao, quoadfepi- us memorata: Corona Sueciceplenariafatisfaftio uti fupra diiStum eft , fada fuerir»
Promiifio hsEc eodem modoac tempore» sequèac ipfum triplex Fcedus àdido Magnx Britannia: Re- ge diiSifque Dominis Ördinibns ratihabebitur & Confirmabitur,
In quorum omnium fidem majufque robar, nos infrafcripti Deputati ac Gommiffarii, uc & Legati extraordinarii huic inftrumento manibus noftris iub- fcripfimus illudque figillis noftris confirmavimus. Adura Weftmonafìerii in Palatio Regio die wge/- mo quimto Aprilis, j4nno U.ilUftmo[txctntifivM [exagt^mo cüavot
Signatum erat >
( L,S.) Rupsri (L.S,) Ori. Erige,nan ( L.S.) Bucl^ingam { L, S.) Arlington ( !.. ,S', ) Alhemarle ( L, S. ) I. Meermtia (L.S.) hè.Bmih
' Ademael, volghens den inhoudt van het In- flrument den dertbhndm oude ende den drie en twinticbflea lanuary nieuwen ftijl, left-Ieden in den Heigh onderteeckenc, vanden Doorluchtighften Heer) de Heer Chriflopbirm Dilpbicm, Qraef van Diiflrt, Extraordinaris Ambaffadeur van zijn Koning- lijcfce Majefteyt van Smeden, hierin Engelandcnu ecnigen tijdtisghcarbeydcomte accorderen over de fomme van fubfidie-penningen aen de Kroon Swidm tebetaelen, op dat deghefeyde Croon van Sweidm, gelijckelijck met den Doorluchtigften Koningh van Greot Brinanmen, endede Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden, inde Vreede hande- linghe tuffchen de 'wie Croonen van Vranclzrycli ende Spaupw, in welcke, niet tegen ftaende dat het werck van fubfidie noch niet en is volcrocken, de ghefeyde Croon van Sweeden krachtigh heeftsgheholpen, te niogcn gaen ; en de door dien de gefeyde Heer Extra- ordinaris .Imbaffadeur van Sweeden, altijdt heeftge- infiiteertj dat de voornoemde belofte diredelijck van I^igilmtdt, ende de Vereenichde Nederlanden foude werden ghedaen, en de ghefejj^e Heer jdmbafladeur noyt heeft konnen werden gcperfuadeert > dathyde fubfidie penningen vandeCroon van Syangie» direde- lijck foude bedingen j behouden evenwel de vryheyt aen Engelendt en de Vereenigde Nederlanden om figh door ftipulatie van indemniteyt, en andere manieren vanbeveylinghen vande CroonvanSpangientenfel- ventyde volkomentlijckte voorfien , ionder welcke belofte van indemniteyt noch Bngelant, noch de Ver- eenighde Nederlanden tot belofte van het voornoem- de geit hebben konnen werden geindaceert. |
En door dien nochtans om eenige difiSculteyten dit werck tot noch toe tot zijn lactfle, en gewenft eynde niet heeft konnen werden gebracht, maer alleen de quantiteyt vandefubfidie penningen met confentvan de Spaenfe jlmbaffadeurs m Esgdam refiderende wer- den geexprimeert en bepaelt, namentlijckdataende Croon van Sweden voor de tijdt, in welcke hy eeni- ghe nu verleden Maenden langh zijne Troupenin Duycflant, tot voortfettinge van de Vrede % eo het gc- nleene welvaren, heeft ghedetineert, foude werden betaeltiWift duyfent Rijcxdaelders inde Bancke . . ♦ . en op't begin van y der drie Maenden iWsrt tn mbtigb duyfent Daejders voornoemt, voor de gehee- le volgendeMaenden, tot dat de Vrede tuffchen de Croonen van Vrantk^r^c^cn Spmgim ·, foude wefen geflooten en geratificeert, het begin vandc eerfte drii Maenden te recckenen van den eerften daghaf vande Mïcnt Mey, nieuwen fty 1, fo dat van die eerfte dagh Mey, de ganfche tijdt van d'eerfte drie Maenden fou- den gerekent werden al voor by, en het Tqrmij η van betalen voor die ganfche </r»f Maenden nü al gekomen te ïyn, het welck oock inde volgende tij dt foude moe- ten geobferveert werden , namentlijck, datby aldien dat terftontnahetingaenvan eenighe nieuwe drie Maenden, de Vreede door onderteeckenen van hcÉ Tradaet, en verwiffelingh van ratificatien, vaft qnde feecker wierdtgeftelt, evenwel voor de gheheele tijde de ghenomineerde fomme foude moeten werden be- taelt j en door dien het noditans om fware redenen hetghemeene nutfcheente vereyffchen, datdeon- derteeckeningh vande Triple Alliantie verder wierdt uytgheftelt, is het oock recht en billick gheoordeelt ^ datd'onderfchreve Heeren Gedeputeerdenen Com- miffarifen vanden Doorluchtigften Koning van Grm Brittmnien, en d'Extraordinaris A mbaffadeurg van- de Ho. Mog» Heeren Staten Generaci der Vereenig- de Nederlanden , figh vcrobligecrden, ghelijck fy uyt kracht van dit Inftrument figh krachtrlijck ver- binden , dat alle moeyte ende genegeotheyt, wekké eenichfints konde bedacht werden, van nu af a£n van gefeyde Koningh van Grm Brimntiiin, ende de ge- feyde Heeren Staten, ontrent de Croon van Spangitn fai werden geadhibeert, ten eynde dat dit werck van de fubfidie-penninghen, 'twelck voorde vöorlede tijdt, gelijck gcfeyt is drie btndtrt dttyfent Rijcxdaelders en voor yder tijdt van i/i-ie Maenden, ter tijdttoe dat de Vreede geüboten en geratificeert fai zijn, bondert eutachtigb iKjfént Rijcxdaelders, hetwcl.ck nochtans by aldien de Vreede voor't uytgaen vande Maendc luly gheteeckent en geratificeert fai aijn, niet verder fai ftrecken als tot de Somme van vier hmdert entacbtigb Rijcxdaelders, welcke alleen eenkleynghe- deelte is vande koften welke tot procuratie vande vre- de, den gefeyden Coninghvan Grm Brittmnim, en deghefeyde Heeren Staten van't haerefooliberalijck hebben befteet, vanden Koningh van Spangien foo mocht werden behartight, en alfo in voorfien, dat de gefeyde Koningh van Grm Britt/woiVo, en de gefeyde Heeren Staten, ten eerften en ten langhften binnen acht dagen, na datmen kenniffe fai hebben ghekrc- gen, dat d'inftrumenten van ratificatie van den Door- luchtigften iConingh van Sviedeo aengekomen en ghe- reet zijn om verwiffclt te werden aen de Croon Swedm voornoemt, ten vollen, evenwel buyten eenighe lait ofte koften vande gefeyde Koningh van Grew Brittan- ttien, endede Heeren Staten, de ghefeyde Somme van penningen tot Bamburgb foude konnen betalen | en by aldien die regens atle verwachtinghc binnen den voornoemden tijdt van de Croon van Spangien niet (oude konnen werden geimpetreen, dat fy alfdan en in toekennende geene verdere vriendelijckeofficlenj of verdere hulp of beveylinghe, tot faveur ofte voor- deel aendegefeyde Kroon van Spangien in het werck 'c welck S/ïa»_g;ii met Frwctrjfj^heeft uytftaende, ful- lenbelooven ofte eenighfints prefteren, ende in defea haren yver niet ruften, voor dat aende meerghemelte Croon van Swii» volle fatisfaöie, gelijck hier boven gefey t is, fai ghedaen wefen. Defe belofte fai op de ielvewyfe ende tijdt, als de Triple AüimtU·, van den genoemden Koningh van Greot Brittmnim , endede ghefeyde Heereo Staten geratificeert envaftgheftelt werden.
Ten oirkonden van welcke en tot grootcr verfeec- kertheyt, wyondergefchreren Gedeputeerden, en Gecommitteerden , als oock Extraordinarii Ambaf- fadeursdit Inftrument metonfc handen hebbenen-· dertecckent, enmet onfc Ziegelïbeveftight.
Ge-
en O O R L O G. acht m veertighjie ksch 92,1 |
-ocr page 953-
958 SAKEN van STAET
ι668. Gedaen tot mfl'Mupfltr, in'c Coninckliicke Palcys ■"'· I· den vijf tn twintigfti» April ftfiim bandirt acht mftfig,
Wasgeteeckent
( 1. S, ) t-Hpirs ( L. S. ) Ori. Srigman
{L.S.) Buckingm* (L.St) Arlingten (1.5.) Alh,marlt ( L. ) I. Meerman ( L, S. ) lob. Bonil
b'j^cetbc Groot, nuaHetf tot ire Cipfe baecùigf) DebDenbe/bcctcocfi epniielijcftbaii IjtecmiKepieeu compliment aett ücn ConwsB ban ^enemeccheji ap öeleptOeöDcnbe /tsïiien febenticnöcn ^unpmet fijn
fipfjeHÈmiie ggEfelfcftap toeliet: tot Coppenhagen
fiEon te ttlöben leöaen / 't toeltö oo?faecö gaf üat nortj becfcBepöebtlïtenlnen UagS ö&eïiup?enl)e aenDao?iit ontfittöö / en oocfi boo? eeniööe gafien bten mtb- öagfj toiccbe becgefelfrtjapt. Slnfönbettcecittoiect Optoeöetomtentcfpectcban öaec H^og. op öe felbe toöfe afö in jtjn aenlwmlte toaiS öiefcfjiet / gSc falueect boo? Bet ΙοίΤεη ban eenige (lucften / foo ban Det l^afieel alö ban Set =föonmchlöc6 «®o?logS-^ci)ip bat boo? Coppenhagen ten ancftec lagB; 'si anbecen ïraegiS toefenbe Den acDtienben befec / be toinöt toat fabota= belbec maec (ïap 3önbe / öabben Det gBelucti ban Ijet =öonmgö!S3&iepuptte5êpïen /enöe metlabecenfoo beeltetoeegDtebjengen/ bat 5P Dit rif Faifterbon tcDobeneuamenj inaecbc toinbt op ^ingisbagg niet alleen cupjnec / maecooift toacfiecbec getoo?ben 3Önbe / quamen boo? jonnen onbccgangö ηοφ om^ tcent be ^upöt-Ooecft ban Det €planbt / baec 5P becbolgDcnsfoocftbiennacDt / alfjoetoel ftet acfjtien mölen langö ijS / noci) ten epnbe seplben. ©p 3©oensibagr) ben ttointtgïöflen befec / be toinbt nocD cben goebt enbeeben ^ewfi5ìjnbe / continucecïren ija^ certcouc3SfPObanigfj/bat3P mjcij met bec ^ontien onbecgangDfietltaniit in 't geftgöt öcegen ; maec be toinbt opli^gijenbe enbenoclj gOeen lootfenbemoi mcnöebijenbe/bie ftaec in Det Eiebtftonben b?eni gcn/toiecbengenootfaecfitin 'tDegin ban be öonbe- toagTjt toebec in ^eete (ieec&en /om geen pecicul te loopen ban boo? b'onflupmige toinb / bie ban up? totup?aengroepbe / tegöen be Wippen te becballen. 'Si lltóci?gen!S baec aeit toaiS öet toebcc feec 0art / enbe ficegennietfonbet: gwot geüicfe 0et Eanbt!i-«©o|t/^ baecöaeceen EootiS teggen quam bie 8aec binnen b^acfjt / baec 't öaei: tuflTcljen be ttoee toallen b?p toat bepligl^ertoai^/aljSin Zee g0ebupcenbe een ftoacen fla?mbieftg9'albaei: Dabbe opgebaen. (Cegigen be jKibbagijquamenfpboojDpöet Cafteel Kuckeiinge in Daiehem boec 3P ancftec gconb bonben/ bat foo toel fitec al!$ in j^oo^toegen becmitss be deenige gtonben / feeccaec ίεί» Zp bonben albaec notg beele Coop^ baecbP-fcöepen / tee getale ban beectien a fedöien ten ancltecleggen / bie allena een facBtec toebec enbe flecgtectoatecbleben leggen toacgten / algoetoel fp nocObenfelbenabontanctiCclicBteben / om foo beel tep^ofitecenal^magfielilclifoube ;iitt/maec enfreb^ ben'tb002 bie ttjb nietbecbecaljï omtcent een up; baec ban baen in blepne ^alec bonnen b^gen / baec 3Ptot'«ianbecenbaeg$abonbtbpgeb;ec& ban goebe toinbt en fjanbtfaem toebec / opgDeftouben toiecben. ^ebectbien t^bt ijeÖBenjp / becmtte bc becfcfjepi bentOept bie tot pet beseirten ban^töaeme tot ^tocit=> ïjolm toe / ban nooben jijn / b'eene bagö minVanbece bagD mcec fo met 5eplen al.$s Boegfseecen/ foo beel glje' p^ofiteect/totöatjpepnbeliicftop benbijf en ttoins tigÓffen lunijbooifinnen onbecgang boo? ^tocfti ftolm tenancftec 5ijn gefiomen. ©p btngiSbagD toefen^ bebenfesfenttointigHengingii b'lgeec ^embalfabeuc aenltartbt/fooomoibjeop meuBlecen ban 5ij« ^ΐΦίίίρ bat al ban b«n beginne ban gaei: i|ooglj |
SKog.iTontmiiTÏeöab laten inijtipjen /enbe fonbcc toelc{ieboo?fo?geÖpboemnaelsi/batbcn liïpticbagl) —^— alle beDupfcn ban ^tocfiDolm occupeecbe / ban alle toooningenontblooötfoube jijn / tefiellcn / aljs om occalïe te btnben ban met be Maiftre des Ceremonies, nopenben jijn cfccptte te fpjeecficn : boclj eu lionbe ηοφ bten bagB nocfj ben öagö baec acn / bevmite be cccemonte ban benaenbangij bes iïijcc-bagljii metgcootefolemnitept tofecbt gepleegijt / baec ban Ijet effect niet befjomen ; toessijalbcn Ijpop «©ouDeci bagl) toefenbe ben acijt en ttotiutgljflen/ een Cbrinian met Oaec ïjo. lï^og. 25?icf ban Ccebentte acu ben jKontngi)/ acn be gebackte ®eec Ccremonie-Meeiier Öeeft gljefonben ; met aenmelbinge ban Ijet bcclangcn bat Op Daöbe om fijn Ocb. te mogen fpjeeclien ; bocli enöceftbefelbe metboo?benbemglHlen 'iS mo?gensi aenl)oo?btgljeDabt/naöatfi)n<Êb. Dem baec toegi? (ìecenabonbt een iipj fjabbe laten af bojbeceii; lip fepbe te fiomen upt ben riaem ban Ijace jiBajeUcpten / bie figi) ten Ijoogfien bccbtijbtljielbenoba· be ceno^ batiebanbe oube ®?ientfcDap enbe lülHantie i be? banciienbel)ace3|o.|pog.obec b'affcnbingctoan be- fe ^mbaffabe / enbe becfcet&ccbe bcfclbe / bat Op niet en foube acijteclaten ban Oetgftenc bat eenigljfintss tottonfecbatieban bcfelbe ©?ientfcf)ap foube Ιηιπί nen (icecfeen ; tongcatiüeecbe ïiem boo?t obec jijn gijelutfiige aenbomft in foo een lange cepfe/ enbe bec^ feecfiecbe Oem in oüligeante termen / bat jijn pecfooii baec niet onaengOenaem en foube jijn ί met bp» boeginge / bat ijace iBajettcnenUcmmet beneec? (ienfouben laten toeten / ben bagtj bie ψ tot 5öns ïïecepttefouben belfemt öebDen / 't toelcfi foo casi foube gfjefcïjteben ató mogelijcU foube 3ijn. 3©aec op beSJllmDaffabeucii anttooojt afgetoacljt ijebbenbe/ 'ttoelcftboo?«ameUjcltDc|tonbtin een cibile e>:p?efTtir ban be eflime bie Oaec ï|o. jiBog. Dabben booi be fonen ban tjace 3®aie(lepten in ben fiaet bie 3P «naeclii ten op be ©junbtftgap ban foo een tonfibecalUe jfecoon / enbe in be lïantbaliigc intentie bie 5p babi ben / om met be felbe in een bectroube en onbecb^eec^ fieliitfte fïlliancie teleben / nam fijn <!Eb. fijn affcliepc toebec / om gem tgbt enbe occafte te geben / om ftaec ï^o. IKog·. bate ban befe liennitife te boen.
I^a bat öp ©eec Ceremonie Meefter ban b'ï^eec be Groot toas gefcöepben / enbe cappoit aen fiine iïSnjei (tept Oabbe gebaen/ ban jftct anttooort bat Op Oem Oab- begegeben/enbe boo^naitttntlijcft ban be genegcnti flept bie Op Babbe getoont / om Ooe eec Ooe tóebec in be ^tabtgececipieect te toecben/ fo bergaberben be ^ee^ cenbanbeï^oninclilijcfieiiegtecinge nocO ben felben abont baec obec ; cefolbeecben balt 5ijn receptie beiS ^enbagsÈ baec aen foube gefcOieben/ enbe bebe Oem fijne ilKajefleptbeieianbecenbaegOsf / toefenbe ^δοη® bagO / baec ban abbectecen boo? be l?eec Leg;nier, fij* ne iBajedeptii onbec Cecemonp-meeftec; enbe iö oocit ^ectibelijcftbeiiboo?f5 ceceptie opilaenbag booif; gOefcOiebt/metaile be upttecljjcOe Cecemonien bie opbtboo? befen aeneenige ïtontnchlijcfte ^mbaffai beucSiijngOebaen. ipp ^onbccbagO toefenbe beit bijfbett 3Iunö/ be bagen b<in befco»iementen gOepaf^ feect 5ijnbe / Oeeft Οεηι fijn liaaiejïept fijn eccfle 3lluDienticgcgeben /mebe met alle be nptteclgcfie cibiliteptenbie in gelijcfien boo?bal opt ontrent ©os mnc6li)cfie26mba|iabeuciii3ijn gep?actifecrt getoecft- ^tjnaenfp?aecftaen be ïtonincO Oiel in fubfiantiet bat Oaec i|o. jUSag. alin ben boo?leben lacre gOe^ fpeuct Oebbeube be goebe officien / bie fijne USaieftept boo? fijne ItmbalTabeucsi enbe peiitooteimarifen Oabbeboen aentoenben / tot bebojbecinge ban be ©jebetulTcOenbenConincft ban Groot Brïttangien enbe Oaec ^o. iKog. / gelijcfe baec banoocO be opera^^ tiebaneen feec goet effect toa^gOetoeeH/al eentgOe intentie Oabben gOeOaht / om baec obec nen fijne iBaieliept Oaec cefentiment bDO?een puftlijcqueuci fenbingetebetupgen j ebog bat Oaec ^oogOIKogenbe febect Oet gOelucb gOeOabt OeltOenbe / ban met 3Pne,fBa!e(leptte becmeutocn be oube ©jientfcirai* enbe miancien/bie boo? befen foo nut enbe foam^
ìKf |
-ocr page 954-
ises. fïenelijcltbo^öepïieïie Staten Dabtre gSetocell/in — plaetii ban een ejcttaojiiinariii/ een o?Wnarife ^imfiaf- febe Baùiien ggeiietceteect / ten epnije ùe fellje al$i een pantenDe tontmuele becfeecftecingO toan Baec Jgo. fBo. onbecanbertijcBe intentie / om in ùe boo^fs b?(en= f£öaponbecli?eecöelijcIi te continuecen/aen ijet J^of entjeontcentïie Ipetfoon ban föne iKajeflept niofle Oöelaten toecUen. ©ccfeeiftecenbe 5Öne IKajetlept ban UeopcecDte nieentnglje ban öaet Jgo. 31Ï9O0. / en^ iicbanijetbectroutoeniiat fp (jaWen /öat Bft felbe fijne iiaajeliept niet onaenoenaem/nocöte bat befd^ bebananbeceitntentie noopenbe be oOferbantte ban be boo?f3 SClltantte foube 3ijn. Φβ l^eec Stijoc- iìactBiercnciaawanttooo?be l^mtoegeti fijne lUias jefiept in feec obligeante termen / roemenbe ten goooliltienbe^ntancienbtebatiüi)^ boo? befcnmet fjaec ]^o.|t^ogi.Dabbegfie|^abt/)jetbei;troutoen bat 3p in be cebintegcatie ban be felbe (lelben / enbe be op^ cecöte intentie bte bp be ïfeonincfi enbe be iïe!jie= tinge toass / om be felbe ban fjaecjöbe Hantbaflelóclt teonbecljouben. <©aeööiS baec aen toierbt b'J|eet: SimlialTabem: tet SEnbientie ban be ifeintngtnne metgeli)cfie€ecemonienopsefjaelt / enbe na gebaene enbetoebecontfange complimenten/ten naelten fap obeceen&omenbemetbeboo?gaenbe / epnbelijcli ι tn Oet fiupii gljehomen / bat Op baer toe boo; 3ün aenfiomfle te Stockholm Jjabbelaten inftup?en/ altoaec fip nocD bien felben abont fteeft oritfangen ijae«:ï^o.iilSog.o?ö?e/bei:bat in bec fclbec llöifTibe ban ben beectienben 3Iunp/ caeciienbe ïjct pjoceiJ ban
eenen Pierer van der Cruys,
25p een memorie ban ben berben 3!ulij / gaf b 'ï^eer jippeiboomeïtcaoibinarisi €nbope ban fijn 3to)nin= IiJcfieiEaiciteptban Sweeden/altiiec te liennen/öe^ ttcijttejijngetoo^iien/ bat tot 3im|Ierbam alommc SBilletten toacen aengefiagen/tot betftoop bet goe- beten göeloflupt Bet Sweedts ^Cljip Carolos Gn- ftavusinZeeiandtopgeBjacSt icnbe toaer oberijaer J^o.Jliaog.nuberfcl)epben mael toacen gfjeintecpeli ieect gDeb)o?ben / enbe bat ben bagftban beboo?f5 bechooptnglje 6e(lemt toa0 tegenö ben fefben befec maent ; berfogfjt betOalben feet b?tenbeltjcli / bat {laet iEog. goebe gfteliefbe toace/ fiet baet geenen/ teo?bonnecen/baecmebeben boo?f5 bagij ban bet? fioopinge gijefurcBeett / enbeboo? eenen Wepnen ojt / ten minlten ban omtrent beectöien bagengljepjoloni qeettmogöte koo?ben : op bat be «©etnterefleerben inbefelaebingSe enbegoebetcn/bie ban alle befebet^ anberingen be minile ftenniffe ηοφ niet en Babben befioomen /baec boo? beBoo?lijc6e tijbt toietbe bet* gunt figö te tnfojmeeren omtrent be gelegentöepbt Baeterfaeclse» «iEnbealfoo fjaer l^o. Ulog. bit bet^^ foetlibcrlioopentlijcli boo? billijtlt foitben bebinben/ tnbeben bagIj bet boo?f5 berfioopinge foo &o?t enbe p?erip{tanti!Saengf)e(lclt bat b o?b2esi ban furceance geenbilaphonbenlijben/alfotoierbengact l^o- iKo. betfocöt/batbefaborablerefolutieop befe memorie 6p Baec Jgo-Haog. te nemen fonber refumtte mogijte toerben geetpebieect.
Sebertf(ti?eefb'^eecbe Groot ban ben beêttiens ben/batBetl|ofenbebeboo?naem(tcban be ïJegeei ringe te aianbe toaect toaten bertcotöen / enbe bat filici oo?faecfie toasï getoee(l bat BP met be boojtgancft banfjjneteboenebifiten Babbe moeten fuï^etcebcccn/ nae bat befelbe alleen bp b'i^ecten ïRijtt-b?oflaett <ii?aefPeer-Brahc,enbe bettitijc);3ïbmitael «0?aef Steenbocq, met obetlebetinge ban fijn ccebentialen aen befelbe Babbe afgelegBtjomreben bat be o?b?e/ tegen betoelcBe iStoeben (onbec g?oot mifnoegen te ge^ ben/niet en magB toerben gBepecceett /becepfcBte bat öpboo? alle anberebe bolgenbe bifite geben aens be^ecöijcr-Cancelietbieban be bijf üt^eerenbe igeeren / be bietbe / enbe bp be pegenbJoo?bige abfen^ tie ban be ïgecc ©elbt-H9aetfcBalcfi Wrange! be berbe incangBtoaiSi be felbe %et totecbt gBelooft bat tegen b'aenflaenbe ilSaenbagu toebec inbe ^tabt foube 3i)n»
ii^nbectuMlentoaeceti meejl altebe mp^eemftge |
HSfnffletii bfe aen bat S^off toacen bp Bcm gBetoeeii / 1668. enBebbenBembecfeeiflect banbc goebe inténtiè ban — Bare IKeejiecst / om metöaec l^oog Höog. een onbec^ - b?eeceelgc6eb?iertbftöap te onbecBouben. ©ei^eec Sfimbaffabeuc Pompone bie baet ban be eecflc iiS gDebjeed/maechtefigB gBcreetom binnen beertBien bagen banbaecna©?antftrijcli te bertcecfeen / Belt^ benbe baec toe niet alleen be o?b?e ban fun Conincfi al ontfangen / maec ooch al aen't ^off Oebent gcmaecftt/ enbe fijne 3Cubientie ban affcöept baec toe becfocBt. ;|ettoa!Sben®eec bte / niet tegenjiacnbe Bet ongBe^ lijcB bat Bet fiiöject ban fijne SSegotiatie aen fijne goe» be conbutte Beeft gBebaen / in ^toeben na-ltct een eflime enbe reputatie /bietocpnigB ^erfoonen ineeit gelticltigccfuccesibanfaecBen&onnen berepcöen, ^iji ne intentie toas be toegB / foo bed mogBeliirti / te tlanbe / enbe boo? be j!)ereenigfibe llebetlanben te nemen / latenbe tn ^toeben fijn ^ecretaciii / om be booiballenbe faecfte tot naber o?b?c öp te blijben.
^e ontijbtge boobt ban be ^eec «Ürabe ban Dhona toierbtaenBet ^toeebfcge i^offniet fonbet alteratie bemoomen/ boo^namentljjcB ten obficTjte bàn een point in be fCciple 3tlliantie / bat niet en toasi gcb^agt tot bien pecfectie/baecmen Bet geerne in fouöe fien. ^eJ^eeci§ecrctnriiSErentftein toierbt alsï «énbope <Jii:tcao?ìiiiiaci!Sa3ecommittecct/ om Bet geene bat baernocö foube mogBenontbjeecfien/ te B^lpf» boli treeften / enbe foube tot bien epnbe binnen ho?tett bagenfijne repfe aeiibangen. (©nbertuffcBcn Beeft bc l^eecbe Groot be J^eeren banbe ïïegeeringc berfeeci hert / bat Baec ï^oog iKogenbe niet en foube naec laei ten boo? Bare Slmbaffabeuciei in €ngelant / be gnte* cefien ban be ïtroon j^toeben foobaningB te boen toaernemen enbe t'appeupecen / alS of Bate ilStnifiec baet felbe al pjefent toare.
i Φβη rwintighftcn enbe een en twintighften jjjn bi ConingB / €oninginne enbe confiberable D^eeren ban be iSegetinge / bie bolgen^i be getooonteben fcBoonett j^omec tijbt enbe eenige]i:jeplige bagen/ bie figB in be boo?lebenetoeecbeguaemente tecontrcten / op Bare atanbt Bupfen Babben bjefen bieten / toeber tn be fiabt geEnjmeuj
enbe B^t be Jgeet be Groot baec boo? oc» cafie gBeBabt om 3tjne aengebange üiftteS aen be ten bah be üooge iSegiennge te continueren. I^p fie« ricBte tot nocB tóe niet anbetiei in alle be boo?f3 i^eereit teBebbentonnen befpeuten/ als eene oprecBtemeCi ningBe ban bc®tactatenmetBacc)§oogBlfèogenbe onlangBsS toebec bernieutot gBetroutoeljjcii te onbec* Bouben / gBelijcb bp Baet oocB ban Baec l^oogD. J®og: goebe enbe ten felben epnbe tenberenbe intentie Beeft becfeecfiert. g^e ï^cer Pompone, bte in 3tjne aubiens tie ban affcBept al eenigBi bagen gBdcbcn Babbe bec^ focöt / toiert gefegt befelbe tegeniS aen(iaenbe ^©ingii; bag teBebbengeolitineert. ^aer toiert aen'tStoeet« fcBeï^of gfjelooft bat be l^eer Terion, 3iimbaffabkc banbe ConingB ban ]^?ancbrijc& aen Bet ^of iian ^enemarcBen/ bie mebe permiffie Babbe betomen omtetepatrieren/ op nieuto foube gBelailsijn/ (ïc9 nocB boo? eenigen ttjt albaet op te Bouben»
bdibecatienban ben SötïbagB / gtngïjennaec getooonte feet langBfaem boo?t / boo?namcntlijc& on* trent Bet gBene bat be gdtnnbbden concitneecbc / bte tn i^toeben toat moepelijcB upt te binben / enbe nocB^ tantf feet nootfaeötelijtlt toa«n. ^e meefte faecfeen toiecben ( bermitsi be nomb?eu!SBept banbe ©ergabe* tinge boo? CommifTarifenjBetaptfcBot gBenoemt/ enbpfubbelegarie upt befelbe berBanbdt /enbe tot matutitept gBeb?agBt, IKen betttoutobe ecfiter bat ben boo?fcB?ebe«0c]cbagB niet ober be b?ie toeecfien meet bupcen foube / enbe bat be bacante plaet^: febanbeaf-gefhicbene Söcic-Kaben/ bie compleet 3ijnbe BetgBetal ban veertigh uptmaecBen/ boo? Bet fcBepben ban be fdbe foube toecben betbuit. g^aet tofetbt gBefpjoocften aliS ofbei^eec Chriftf- aen Hoorn, bie boen €ioubetneuc. banbe Coningg toajS/ bie <CBacge tod foube mogen quitecen / om aen tenemen Bet ^?efibentfcBap ban Tribunal tot Wif-
mar, bat Bit(©w>ec|iBiioff-0W«c0ti)S ban aBietie0e=
com
en ο ο R L O G. acht enOeertighfie hecL· pZ} |
-ocr page 955-
SA KEN van STA E Τ
i668vtoög»e(lmbettanl)ertinBet©iiptfcöe ïïijtfe / inöe "■ öaecenDobmgeiüulbeett toiecötTitulo Legauonisj perGermaniam, Otti beti ceïflert iSait^ albaec te jebljin ; «Ên öat baec en tegen ύε J^eec ®cacf Benck- Oxenftieren, öte öoen fjct i)Oo?fcö?ebe #?efibcn£fcl)ap lieWceöenj in ije plaetss ban ben eecfienfoutien tóec; öen geflelt Dp een fpecie ban l®ifl)5linge/ iiat in ^toe-- öeti niet onoetooon en tü. ^e ï|eec iïütï ?ibmtcael <0taef(§tecnöciecö/i)eeftiiei|eec öe «©coot ten^cefpeci te ban tjaec ^o: jiTaogtoyïieiuen enttointtgöilcniJe Contca-Utfite aDeöaen / enöe becfocgt bat ijacc ;^oo3 .ïHöog: foo ban be öoeöe intentie ban jijn lïSniellept en= öe oefe iiegeringfje / alsi ban jijne pactitulicce aDene= gentijcpt tot be felbe te bccfeöecen.
^ebtet batmen in ^toeeben be puWijttie mefitagie Beeft begonnen boo? öet cebuccren / ofte beel eet cebu- (eren ban be,®19iUtieupt0et^tic{jt25?eemen / ijeeft ïieiDecgabecinoebanbenSïücrbagi) / «nfibecetenbe be EiccefTibe befpenteiS / bie bagelijcftis tip be pacticulie,- «n/ foo in25?uploftettal!S25egcaeffemfTen/iàleebc^ ren/enae anbete onnuttigljcben toiccben ggebaen/ feweufelijcftijaecegijebacDtenop een falutatc reb?eiS Dbec be felbe laten gaen ; enbe tsi foo becce baec in ge^ abanccect/bat bp Det öibbec-ijupii een 3ibbijit ïsè upt= geöjagOt/enbe nae alle appacentiebpbe anbete !ie= ben gtjenmplccteect / enbe Dp ben Öoningï) göeconfii::= meectfoubebjo?ben / bp ïjet toelcfee niet alleen be l£ioo?ftf)?ebe<!2ï:tefrenomn;ent 25?uploften enbe - gcaeffeniffen toebecbefnoeptjniaec ooc6 een feecftcc o?b?e ontrent be<©?agl)tett toiecbttiecaemt r becbat- tenbe be felbe niet allieti bemaniec banbeïtlebinge/ maec ooth Det fatfoen ban be Stoffen bie baer toe befjoo^ien te toerben gOeti?upcfit; alö namentlijcfu bat ijet fatfoen banbe ülebinge boo?taen op cene toijfe fonbe toecben gOeijouben / enbe eenpacigij lijcltaljep?attifeect/omboo? be bagelijcfefcije becan= beringeingeenonfioftcntebecballen : batmen baer toe foube nemen enbe boo? fiet toeftomenbebafl: Hel- len be maniecebieniiitt gftcb?upili toasi: met(€oe- Bwecften/enbelangOe ïïocben / ofte lufte au Corps; latenbe inbe ftenc ban een pebec be boojfcD?ebe ^joec fien oftber ofte boben be ftnepn toe te binben/ enbe pe«;= mifïïe om oocli ben jiKantel / enbe booinament^ lijcb in 3(ctien ban Cevemonien / te mogljen b?a= gen : batmen be Stoffen fo beele fllsf Bet Hptoaet fou^ ben nemen ongehantettbeongcboo?t/ ootft niet glje^ bloemt nodjte gefignteett/om boo? be becanbecins glie banbe felbe / niet ontijbigB in ntetibie boften te bccballen. g^e intentie banbe öegecingefoubeoocfi baec ijeenen gaen / bat alle be boo?fcB?ebe fioffen in Sweden baierben gjjemaccitt / of «pt be «Beallieecbe itartbeninglieboect/ loopenbe Bet ootB meed op be 3lepbtfcBe 43?epnen boo? be gBemeene man. ^ij^e b?acBten fouben berboben too?bcn om meec aen= fienlijchl)cpbtaenben911bcl te gebe. ®p albien bat • oftilijcfie o?b?e!S ontrent be bagdötfifcBe lEiaeltüben ofte open tafelen / enbe omtrent be nomb^euiSDepïit ban ben train/in bcpbe be toelcfte eweffibe ontioften toierbengliebaen/Bonbe toerben tngOeboert/batBet «jjcft booi fijn epgen ceconomie beter fonbe bon- nen beflaeri / alstBetboo? fijn boo?gaenbe Conqueflen Beeft gijebaen / boo? öetoelc&ebe lurein Betïanbt fngBeb?aöln 3ijnbe / bupten ttoijfly beel ialoiifie onberDetöJjooten/ enbe gBeneralijcft meer 2ltmoebc alisïtiicftbomisi beroo?fdecRt göetoeefl j enbe foube ItcBtelijcfttoteertb?utl)tbaet erempelaen anbereiSa' tienbienen/bietotnocB beelonnntte Boflen aen Ba- gatelles Bebbett gB^B^no^n / biaer boo?be finantien ban Bare 25npren/ bieoocli bp toijlcrt Baere ©pan - ben Bonnen 5ijn / mercfielöcft b)o?ben geftijft.
(©berBet Pooifchctoercft brasi men in Sweden ηοφ ingìooteonfeecBerBepbt/Boetoel batmeii bertrontoi bebat bcn«ConingBbc ï^roone niet en foube af legt gen boo? batmen baer ban een nteutoe electie te gBe^ moet fagO' ^e licere Krakouw , bie tocgBen be CBeut-®o?(lban Brandenburgh aen'ti^of/boo2na< mentlöcftotit ober bit toercB te concerteren/ tgi glje? / bectrocB boenmael.^ totider nae|)et Ct)eur- fen te fiillen acntreffeii, |
«t&e i^eer Blom booj iïefctr bc qp'àlitcpt bah Vice Cancelieraen.Bet3^0|T ban Hcyrfelburgh ge^ göeDabt/enöein bienllban Swédcn onlangBe "toajS aengB^nomen/Bab o?b?e om 5Ön af-fcBept bàn ^ bQi3?penbeHSee|ïét te gaen nemen / cnöeficB ber^ bolgcns αϊ» <0?birtatisi Jïïintfïeraert^ Bet KJoffba» brandenburg te betboégen.
ISaiiatb'i^cecPoinponeop véïnföagbcn bcertten? ben oiiöe/enbe ben vier en cwïntighftèn ^uIjj ntentóe fitji/ fijn Stubiencie ban affCBeit bp ben iioning enbe Coninginne Babbe gBenonien / bebanftcnbe öaerinne befelbe ober fijn H9aie|ï. mebiatic/ tot beboiberingBe banbe ©?eebe tnjTcBenïtettoee ürooncn gijcinterpoi neert j, met bjijt-Uiftige eip?efTic faanbc mobcraetBept bp beii JàoningB fijn ^celïcr gebjuptlit/ in Bet (leiipti tenbanbencoecsf fijner recfjtbacrbigBe/ enbe fijo Boog' lijtftgBefegcnbeJOapenenj.fonbcr anbere rebcn/alts om baer boo? contcntement / aert Bit bcrfoecB ban (line «©eallieerbe / enbe een ^jernlte ffi?eebe aenbc CUjiftenöepbt té gebert ; met becfeedtetBepbt bat BaagBgebacBtefïjnebiSontiiglj alttjbt fonbe continue^ ren inbe goeöc intentie / bie Bp tot nocB toe boo? befe USaicfteptBabbe getount/ enbe gBeteet5Ön/ ambe onbeCractatentoebcc te bcrnieittocn / alss baer toe bp be Croone Sweden aenlepbingBe fotiöe toerben gegebcn jijSbefelbenocB.cenigebagcn tot Stockholm .gBeblebeiv om fijn berber afftBepïit ban be öptBcems fcBe.ïI9ön(lerii enbe J|ceren banbe BoogBe ïtegcerini ge te nemen/ met intentie olit ben fevcn en twinrigftett ! bcfeiS ban baer te bertrecBen. «©an aifo' be ï^cer iïijfj;- Cancelier/bie een feer liberael enbe g&encreiiii l^cec toasi / Bet felbe nieten toilbe toe-laten / boo? al eer bat l)P aen fijn excellentie een lEaeltijbt ban afftBeptfou=« be Beöben gegeben ; ^oo is Bitfelbeop ^onbag baec aen bolgenbe/ enbe beë anberen bacgfiii ban gelijci Ben ten Bupfc banbe ï^ecc Pompone , oaer bc confïi berabiljlcï^ectenbanBetïïiicBmebe gBetoeeli 3ijn/ gBefcbiet j enbe tiS bcrbolgenjï be gebacfjte i^eet / eerfï op ben een en dertigften , '0 abontS / Ontrent be filOCi fiebijf iipren /metbegetooone Cctemónfen bctitoc=' Ben; SiinbcgBenootfaecBtgBetoeelï ben bagBbangt^ (ierennocBobertebüjbeii / tipt oo?faecfi bat be gant^ fcBc^tàbt/enbealtoatbaneenigB aenfien in be fel? betoasi/gBeoccupeertijS gBctoeeH /ontrent be öpt- baertban bijlen bentiijcr-^cBatmeeficc Bunder, ge^ fp?ooten upt een <6ejïacöt bat boa? befcn oocB iàoitin- gen aen Sweden gegeben Beeft. v©efe apt-baert iiS na be gBetooonte ban 't öijcB feer fimiptueuiS gBe^^ toeeft/foobanigB/ bat bcfelbe gBefepbt toicrbt/toet dertigh. dayient gulbett te Bcbben geftofl: ί baer niet alleen beganfcBe ïïegeeringBe / neffeniS beConingini ne / bie Bet felbe boo?gaén)S / omtreni be EijtBen bec 'e?ooten boet / maci; oocft be ï^oningl) boo? be cerile mael/enbebpgebolgealtoat acniïenlijtB aenbitilof toai/bpgetoeefi.
<©enmeec-gemelbel^éetbe Pompone, nam fijn
toegB'b00?Schoonen 0P'Goppen haven , ban baer Op
Hamborg, enbe fo boo?t na be ©ereenigbe j^eberlan^ ben / bie Bp feer genegen toajS te (ïen / om bat Bp boo? befcn gBenoniineerttoaiï getoeefl/om bii©?binari^ ^ImbafTqJfetoegenfijnöonincB albaer te bcBleebcni tentijbemiibeïleer be Thou, boo? eenige intrigweiS ban^taet/footoelalsS baniïeligie / in (ïjn plaetsf/ bertoaertiSiigefonben getoecfl.
^ijne f?opofitte/enbc Bet 3Ìnttooo?bt /'t toélcBi Sem baer op toiert gebaen / toa^ :
Sire, &c·
LeRoymonMaiftrem'ayant fait le bonienr de m'accorder la perni iifion de me rendre aupré» deluy ί celle heurqiie Ia tranquillfté'generale de l'Eerope rend moins neceflaire l'exa£i:econimunica- tion des Confcils, quc'il a garde aVec Vofire Majeftè
dans |
-ocr page 956-
en OORLOG.
ì668. lesdernierstroubles, qui 1'ontagite, SaMajeftetres u' , Chreftienem'accommodéde temoigneràvoftreMa- jefte combicn elle fe font obligée desfoins, qu'elle a Voulu donner pour les appaifer» Le Roy raon Mai- ftre; Sirt, A acceptéavec d'autantplus de plaifir les offres de la mediation de voftre Majefté dans les de- meflés, qu'iiaeuavec l*£fpagne, qu'il ne pouvoit les feccvoird'un Priuce, dontil eftima d'avantage Tamitié & ralliancc·, &: dont Ie cemoignage luyfuft plus confiderable. II a eftc bien aiié, Sir», que Voftre Majelléluy paftetBB cemoindela moderation, avec laquelleilquittoic pourle rqposdela Chreftiencédes armes, quelafeule jufticeluy avoitfait prendre, & que la vidloire iembloic l'invicer à retiner, que Voftre Majefté viftavec touce la terre, que l'oan'avoir pen- fans une extreme inj uftice, ny luy attribuer ces vaftcs penfées d'une ambition, qui pouvoit eftrefufpeite a fesalliés & à iesvoifins j ny dooterdefa parole Roya- le,& que Voftre Majefté connuft, quelefculdefir de la Paix avoic eu Ie pouvoir de la defarmer, loifque nulle aufre raifon & nulle puifTance eftoic capable de Ie faire. Le Roy mon Maiftre, Sire, a prefere la gioi- re de donner la Paix à l'Europe a celle, qu'il pouvoit fi legitimcmenc attendre dp la continuation de la Guer- re j Voftre Majefté jugera, je m'a0eurc,que la ver- tu, qui fgait fe moderer au milieu de? coiiqueftes, eft en qucique force plus liluftre & plus difficile, que cel- le, qui esfaitexecuter, c'eft pour certe vertu, S)r#, que le Roy mon Maiftre, s'eft arreftc dans une cour- fe, que la viiSoire & la fortune luy preparoientafle's favorables & qu'il a veu avec une extreme joye > que les fainites intentions de Voftre Majeftè ayenc en dans la concluiìon de la Paix fuccca, que la mediation luy enayoitfait efperer, C'eft doncil m'arecom- mande de remercier voftre Majefté en fon no® & d'adjoufteraujf: aflcurances d? fa gratitude, deinou»- veaux tcfmpiguages de la coniideracion, qu'il confer- ve pour lenr ancienne allianqe { Elie eft née ι ίι>», & s'eft confervée ibustanc d'Illuftres Predecefleqrs de Voftre Majefté que le Roy mpo Maiftre ne veutpas douter qu'ellene croiile epcpre avec elle, Illefpu- haite, Sin, & n'enbli?ra rie?», de fon coftc'pour la Mourrir, parce qu'il eft perfuadè, que Voftre Mftjeft. contribucra du fien pour la rqndre plus forte plus eftroite, fonamitiè, SiVij feraaufficonftantq pour voftre Majeft. qu'il fe protnet de trgaver d^ ferroeté dans la fienne, & je crois ne pouvoir mieux faire con- noiftreà Voftre -Majeft. av?c quelle paflìon le Roy mon Maiftre embrafleratouqpurs fes intereftsj qn'en luy difanc, qu'ellefera tousjoursegalè à celle, avec {a quelle Voftre Majeft. vondra entrer dans toqsles fiens maiscommec'eft de Voftre Maj. mefmequele Roy mon Maiftre attend un jour un affirmiÌTement: plus folide de leurs anciennes liaifons, il ne avoit point croiftre faoe une extreme plaifir lej annèes de Voftre Majeft. parce qu'il les retarde commeantant » de pas pour arriver a une fin, qui doit etre à l'un & à l'autre cgalementavantageufe, Aprcsavoir en l'onneur. Sin de parler à Voftre Maj. au nom du Roy mon Maiftre, lesgracesquej'ay receu d'elle dans letempsqaej'ay . paflè dans fa courm'obligenta lay parler pour moy mefme. 11 luy en dois. Sin de? treshumbles remcrcie- mens, maisje croirois trajiirla reconnoiilàncc que j'confcrve, fi fe tafchois de Texprimer par mes paro- les, ilmeiufiSt, Sire, deluytelmoigner, qu'ellene peut eftre ny plus grande, ny plus refpedueufe, qui l'on n°e peut avo jr feconde avec plus de zele les int^n- tions du Roy mon Maiftre pour reftraindre les noeìjdsde leuramitiè, que l'enne peut emporter une plus grande idèe des haute? qualitèsj dont Voftre Maj. donne de fi bonne heure de fi grandes efperan- ces, & que le refpedl, quejcconferveray tousjours pour elle ne peut eftre accompagné de plus de fouhaits pour fa gioire, §cde plus de paiEon pour fon fer- vice.
VI Deel |
acht en njeertìghfle heek. ^t ζ
Refponfio Orationem Valediftoriara Do- jf^j- minideBiorrenklau ,Senatorum Rcgis Suecia:.
SEreniOìmceR^iie Majeftati j Regi & Dominò meo Clementiifimo,grata omninò imò acceptiffi- mafunt , quje nomine Sacr» Regte Alajeftatis Chriftianiffimx Regis & Domini iui Illuftriffimus 8c Excellentiflìmus Domini Legatus Extraordinarius in prefentisvalediitionis fu® Adla protulit ; Sunt equi- demdiio,cura primis, qu£e fummam Sacr» Regia; Majeftatis Chriftianiilìmie gloriam ad huc majorem nuperreddiderunt, nempe qubd vidor hon tantum vicinorum Regum, Principum & Statuum mediatio- nes ultro admittere, & tantum non ip(e accerfere, fed infuperetiam limites & leges pacis fibi ipfi prieftituere, & in iis Religiofè perfeverare, voluerit, Qax. ut mag- na & pene admirabilia funr, ita Mediatoribus & in hi» Sacr^Regi® Majeftatis 5Kw»>promtumnegotiifuc- cesfum procurarunt. Quod infuper Rex Chriftianilfi- mus didtie Mediationiscaufa Sacrai Reglte Majeftatis* Regi Domino meo Clementiflìmogratias agere vo- luerit, id omninò Inter didlas Sacr® Ree Ì£E Majeftatis Chriftlaniflìmse proprias laudes ponendum eft, Qhìb nomine Regis Chriftianiflìmi Dothinas LegatusEx- trsordinarius conteftatus eft, de continuacione finceras illius araiciti®, quas Sueciam inter & illam jam dia re- ligiofé durat, planò cum fu® Regi® Majeftatis Regis & Domini mei Clementiifimiintentione&inftituto conveniunf. Et propterea non tantum in hoc publi- coadluidemaffeverarejuiTusfum , fed Regia Sacra Majeftatis proprius etiam licerisSacrae Regi® Maje- ftatem Chriftianiflìmam de hoc fuo inftituto certio- rem reddet. Quae Domintts Extraordinarius Legatqs de fua perfonafubjungit,minora funt, quim ncgra- tiarum atìionem mereaDtur. potuiG non grata femper efle Sacrae Regix Majeftatis perfonallluftriffi- mi Dam, Legati Extraordinarii ob charaóïerem quem nomine Regis Fcederati in hac aula gefljt, gratior ad- hac inde femper fuir, eò qued Regie fui negotia finga- lariquadam&raraadmodum prudentique dexteri- tate femper cratìaverit, Id v«róintergraciifima nume- ratar» quod ut hadenus erga Reg. & Dominammc- um fe in omnibus emergentibus ncgotiis ajqnum in- tcrpretem ofl:endit, ita nunC in fuo difcefltf eundem animum in futurum hic etiam profiteatur, Sacrae Re- giie Majeftatis nunc compleftetur , eundem etiam abeuntem profequitur Regio fuo favore. praecataDe- um, utin Patriam felix redcac, eundemque ibi omnl-» um rerum profperitate beer.
©olgöt in 't ileìiec&uptffcD ( Sire, Scc.
DEn Koningh myn Meeftermy d'eere ghedaen hebbende van my toe te ftaen de peimiflìe om my ter defer uyre dac de generale tranquiliteyc in Europa d'exaéle Commnnicatien vande Raden j die hymetUMajefteytindefelaetftc Troublen on- derhouden heeft, min nootfaeckelijcJc maeckt, weder- om byhemtebegeeven; Syne Alder-Chriftelijckft? Majeftcyt heeft my gelaft , U Majefteyt te betuygen, hoe feer hjr hem verplicht gevoelt vande forgeh , die hy heeft willen tocbretigen om defelve te ftiUen, Den Koningh myn Meefter, Sire j heeft met foo veel te meeraengenaemheytontfangen d'aenbiedingc van- de mediatie van U Majefteyc inde gefchillen die hy metSpangien gehadt heeft, alfoo hy defelve niet kofl: ontfangen van een Prins, wekkers Vrientfchap ende Alliantie hy meer eftimeerde,ende vanwien debe- tuyginge hem confiderabelder was* Hy is feer blyde gewetft, Sire,datU Majefteyt hem kongetuygen zyrt met wat moderatie hy tot rufte vande Chriftenheyc de Wapenen afleyt, die de Juftitic alleen hem had doen aennemen, en dewclcke d'cverwinnitige fcheen tenoodigenom defelve aen tc houden, U Majefteyt £agh nevens alle de Werek i datmen hem fonder een
tiyt^. |
-ocr page 957-
962 SAKEN van STAET
1668. uy cnèmende ongerechtigheyt, niet bade konnen toe- '"· j eygenen de woefte ghedachten wan een ambitie, dc welckeaenzyn GcalJleerden , ende Nabuyre» fou- dekonnen fufpedt z.ijn, nochtwyffelen aen zijn Ko- nincklijcke woord, en dat U Majefteyt befpeurde, dat d'eenichfte begeerte vaode Vrede demachchadt gehadt om hen te defarmeren, in een tijdt dat geene andere reden ende macht capabel was'tfelve tedoetl. Den iConinghmijn Meefter, Sire, heeftghepTa:fe- reert de glorie van aende Chriftenheyt de Vreede te geven, aen die, dewelcke hy fo rechtvaerdelijck koft ver wachten door de contiouatio vanden Oorlog ; lek verfeeckere my dat U Majefteytialoordeelen datde deught, dewelcke gemodereert kan werden in't mid- den derconqueften ,in eenigen deele illufterderende moeyelijckeris, als die, de welckedeielvedoetaen- nemen , en uytwercken ^ 't is om die deught, Sire, dat den Koningh mijn Meefter figh onthouden heeft te voltrecken een loop, die d'overwinningh endede fortuyn hemgenoechfaem voordeelig prepareerden , cn dat hy met een uytnemende vreugde gefien heeft, dat de Heylige intentie van U Majefteyt inde conclu- fie van de Vrede, 't fucces, 't welck hem de mediatie daer van hadt doen verhöopen gehadt heeft .· Hy heeft my dan bevoolen U Majefteyt vaafijnen't weegen te beddncken, ende by verfeeckeringen van fijn erken- teniffete voeghen nieuwe betuygingen vande confi- deratie , die hy ten aenfien van haer oude verbinte- nifle conferveert ; De felve is gebooren, Sire, ende onderhouden door foo veel Illuftre voorfaten van U iiajefteydt, dat den Koningh mijn Meefter niet wil twyiFelen, oi de felve noch fai met haer op-waffen j Hy wenfcht het felve, Sire, ende fai niets vergeeten van zyn zyde om de felve aen te voeden, alfo hy ge- perfuadeert is dat U Majefteyt van zyne zyde fai con- tribaeren, om de felve fterckcr ende naeawer te ma- ken ; Sij η vrientfchap, Sire, fai alfo volherdende zyn voor U Majefteydt àk hy figh belooft feeckerheyt en vaftigheydi te vinden inde zyne, ende ick geloove U Majefteyt niet beter te konnen doen blycken met wat genegentheytden Koningh myn Meefter altoosayn intereften fai aenvaerden, alsdoor'tfeggen, dat defcl- vealtoos eenparigh faleyn metdie, waermedeU Majefteyt fai willen treden in alle de zyne ; maeralfoo *t ven U Majefteyt felf is ,dat den Koningh myn Mr. cerftdaegs afwacht een vafter verfeeckering van haer oude verbinteniflen, foo cn fiec hy niet ionder een uytnemende vermaeck de laeren van U Majefteydt aengroeyen, alfo hy defelve aenfiet als foo veel treden om te geraeckcH tot een eynde 'twelck aen d'een en d'ander gelij ckel ij ck avantagieus behoort te iyn. Na datd'eerehebghehadt, Sire, U Majefteytuytden naem vanden Koningh mijn Meefter aen tefpreken , verplichten my de weldaden die ick van haer ontfan- gen heb geduyrende den tijdt van mijn aenwefen aen zijn Hot, haervoormijnfelfsaentefpreecken j Hy is, Sire, U Majefteyt voor de felve ootraoedighen danck fchuldigh , doch ick foude gelooven te verraen d'erkentenille die ick daer van confervere, indien de felve door my ne woorden trachte te uytten, 't is my ghenoegh, Sire, U Majefteyt te betuygen, datde felve niet grooter noch aenbiediger kan zijn, datmen d'intentien vanden Koningh mijn Meefter niet mee meerder yver kan gefecondeert hebben,om naeuwer te vereenigen de banden van haer vrientfchap, dat men geen grooter afbeeldinge'vande hooge qualitey- ten , -waervan U Majeft.fo vroeg geeft fo veel groote hoopen kan mede dragen, ende dat 't refpedt dat ick altoos voor haer fai conferveeren, niet met meerder wenfch voor fijn Heerlijckheyt, ende met meerder ghenegentheydt ende yver tot zijn dienft kan werden vergefeHchapt.
3tnttoiio?t/banbe Biorrenkiaaw, jjaetban tien Honing ban s weden op öifc ©fatte ban affcijcpt.
SYn H, Konincklijcke Majefteydt, .mijn alder- goedertierenften Koningh ende Heer, laetfigh |
feerwel ende aengenaem gevallen» 't gheenuytde naem van zyn Alder-Chriftelijckfte Koningh ende - ' Majefteyt fijn Coningh ende Heer, den feer Door- luchtigen ende hoogh-geboren Heer, des fclfs £xtra- ordinarie Ambafifadeurinfijn tegenwoordigh gheno- men affcheyt heeft ghefeyt : Daer zyn waerlijck twee voorname dinghen, waer door de hooghe glorie vaa fijn iHder-Chriftelijckfte Konincklijcke Majefteydt onlanghs feer vermeerdert is, te weten , dat Verwin- naer zijnde, hy niet alleen de mediatien van de Na- buyrige Koningen, Vorften, eirStaten, heeft wil- len van lelfs admitteren, en by na ielfs verfoecken , maer oock daer boven figh felve Wetten en Conditi- ën van Vreede voorfchrpen, en Godts-dienfl^lijck daer by blyven ; Gelijck defe dingen groot en by na wonderlijck zyn, alloo hebben fy aende mediateurs, ende onderdefen aen fijn Konincklijcke Majefteydt van Sweidto, een vaerdige uytkomft van hare Nego- tiatie befchickt. Dat daer en boy en fyn Alder-Chrif- telijckfte Majefteyt over de gemelde mediatie, zyn i^oninghl^cke Majefteydc mijn A ider-ghenadichfte Heer en Coningh heeft willen bt Jancken, het felve moetin allen gevalle onder de gemelte eygenlofvan zyn Alder-Chriftelijckfte Majefteytgeftelt worden, 't geen wegen den Alder-ChrifteUjckften Coningh de
tuygt, nopende de continuatie vande fincere vrient- fchap , welcke nu onlanghs tuffchen Swiiden en de de fehregeduert heeft, komt ganfchelijck met de inten- tie ende begeerte van zyn Conincklijcke Majefteyt mynen ghenadichflea Heerende Koningh over een* Ende da^ro m ben ick niet alleen belaft het felve in de- fe publycke Ailie te bcveftigen, maer fai CTne Ko- ninghlijcke H. Majefteyt, zyn Alder-Chriftelijckfte Koninghlijcke Majefteydt met iya eygen Brief van defe zyn intentie verwittigen, 't Geen den Heer Ex- traordinarii ^mbafladeur van zijn eyghen Perfoon daer onder by-voegt ,is te weynigh om daer vooraea danck te bewyfen» De Perfoon vanden Doorluchtig- ften HeerExtraordinaris Ambafladeur, kan aen zyn Konincklijcke Majefteyt noyt onaeaigenaem zyn om den Charaöer, welcke hy wegens den Geallieerdea Koningh in dit Hof heeft gedragen, des te meer, ona dat hy de iàecken van zijn Coningh met een byfon- dere, ende uytnemende wyfcdexteriteyt altytheeft gehandeltj doch het geene ons meeftaengenaem is, is dat, gelijck hy figh tot noch toe, jegen» mijn Heer ende Koningh , in alle voorvallende faecken een rechtvaerdigne tuffchen-fpraeck heeft betoondt, hy oock nu op fijn vertreck verklaert heeft in toekomen- de defelve genegentheyt te fulleu behouden, SiJ η H, Coninghlijcke Majefteyt omlielft nu defelve opzyn vertreck ftaende gunftelijck met zyn Coninghlijcke genegentheyt, Gode biddende, dat hy in zyn Vader- landt geluekigh magh reverteren, ende hem in allea defen voorfpoedigh cn geluekigh maecken.
Swceden nu foo bitte tot onfe antcteffen oenepgt i' gaf oocl^ θΟΦο? Ine aenbiebingOebanben Mepfec/ om met öcm een naeiiet 3illtancte tc nia^cBen. ^ Sweeden epfteneen ^ubftöie ban biiftöün öonbect biipfent Jlïöcli!i-&acltiecief t m Itepfecfclje bobeaSon- öect ttoaelf biipfent itïgcï-öacJïiecif.
©en bectDietiben Sïuöufipiiiter ©etsabecinsBe oelefenffeecftec |KemottaeIbanbe3^ccc Appelboom, <ertcao?iimaci!S <Snbopé banben iioning ban ben / OoubenbeineffiCt: bat bevitte ban Satifïcaite ban fijn H^aielieptopbebetoufti Triple iiiiiancie, al naec Engel andt öftefonben bjajs ; met becfoecii bat alfnu banbe 3pbeban befen ^taet Bet effect banbe boojgaenöe beloften aen fioosöfl-oöpmelberün jpa- lefiept öepiefenteectmociitebjoihen. a®aecop0ebei liöeceectstobe/ ti ben eigent be Heyde gBeojbcns neect bat up acnben gcmelben leei; Appelboom fmv be gaen beftent maechen / bat fjaeC iBog: albe/ ceptsio?b?ctotr)et opmaetfien banöaet üïatififatie opbe Atipie 3iUiantieoBeocbenf)abben/ enbebefels be een «fijtpïeffe naet Cngelam fowen
* boen |
-ocr page 958-
x66i, öoÊii flf09eit. ^attoy&ct-Siwtiitöéc
t—— ùemet enöenrtiettssiieit tSöriitiöÖban Gìooc öritcan-
nién, omtcent be €onin|iiiïte teian Spangi^ j öHc cfficatieufeïicöoitóit cnbeiwti^ tot
ï>e öêtaUnelte toanöe dsttbeji
ntecc-Dooirti-öenteliiett l^ottfnoft ΐωη Swedéii > étt tót nKtOoeöetjoepèUartééngetoi^ftruicciï» '
i>ei^t(Jlit fcij?eef öen Groótf,
ïiat sweden <ïct)Jjee|leltÏoat-olJèt öetóttgöfa^nöepljt DecfatiiïfactieïiicBaccöeloofttoaiSflpbe Triple M- antie, tat fllbaet gcoott p|&c5ttoasi ontóc lien Stöel / tocpnicO geit : «©atfc fcèc^fintet^ct toawrt ÖP ijccfjoiibmsc Ijan een 3l!cmée / alü hjaet iioo? bcél Daa fiiDfillcntie Onböen ; öamtert cecile bié fouiie (àflfe»
«n/ öat Engeland t enöèlSaet 3^0000 mSdgrjétiiiÉfeec
toelfoiiUctt öocttY Dpalïiicit fpiw Ddoofbe ^iiöltbfeii (DpgcDjccBöa ^paeufcfje) JptlbenbecfcBtcten: bài ùe ^tenbcnbirtï^oninöijmi ftpbè mmbmacrtcDept gaicrt fauben-ficUeR ttt éifteneentec Sillfaritiemet En- geiaodt, anbetss felfsi m«ÉìiecjàrigB h)o?bcrtbe/bat itcDtelijtli atibece Confiiien fou&m iicmétt.
5ï>at öe ^tcnben niet «tgamie gabbiti göifïm ij'affiflentie/ öieBaec ^odgö i^og.Ijaiibengoebaen aeit Detìfìètfiarckfrt , öat fpniet Begeetìjeii meecbec coiiqucflen / öatbe tniteiitiitgi) ban Coppenhagen ,f(iu ijc 5ijn getoeefi 't becliiis of fcOabc batt Stockholm.
<©ocfifci)?eeföpbat «Sngcianbt mcbc gljeintiiBeért toasJ om fijit beil baa Dp te boen.
gDentweeentwintichften i|S geconfctiitt Ittttiiett 3imba|Tat!euc ban ^paii0ieii op bc faccfie ban öcfuDi fiïitcnaett^toeebm/ mionfo?mitéban'tgDcenc a«n iie öonin0^ne ban ^pangten cnbc am be« ifêaceitisi toaiS gcfcOicben. <©cn leec SSmbtlflTabêiir öteft alf^ noci) gï)cautb)ooit al${ boo? bcfen : öattec geen fteloftc nocD berWntenfiS en toa?/ enöêbattet fouÏic obec' fcfjipbcn.. fjeeftmen g^eofitirtéirt tet töntracie / enbe aenben 28mDaffa&etic bc Groot ggeattttoooit op füne cecommaniïatien / öat bele iStaetöet nfeeflé cpfcBtc / öattncn pccfifleecöc op bfccige Wcfttórttigïj/ battct moet ïtomen ban Spangien, enbe öatmeh (\rttp fouöe ttacïjten iipt te toeccften / in 8001» bat Wm laa met bolfeimen lafl foHbe eecilbaegss oberfeimért.
?©e dêbjceben toarcn Biec mcbeniet gahtii «rtcctìt/ cene Iieöetfite betoomngBebiieu barttóasS/ bötf^öp ^terbagB/ biefenbe öen actrttért oube/ ehbe ben aφttεnbcnnteübJe(lιjl; iPsabeele alteratie Bet Itcetti tieceit ban Bet Eeoec/ bat (ϊφ totnocB toe mBet iStift ofte^cctogBbom Breemen IjabtontBoulien/ ball gBelielt/ tcnopfïcBte bàteen banbepointten/ toaec op befen Kijoc-baoB toais gefcB?eben gBebreefl / öetejibeect BeliDatbe / tot becmeecbetingB banbe jtSti Itttebanbatiïöcft/ boojBet entoHecenbanben tien- den , oft ten minfien ben twintichften jiart / met it' ben ltonbegefecBt too?ben/ in Bet upttoewften banbe boo2fcB?ebe ^omten / boo? be betonile ift«folutie/meet bccacBtect alis geabanceect te jött· ceebenen bfe ïic]lltonm0Benbebefe ï5e0ecnn0e baectoe B^öenbe? bjoooen/ Babbentoeleentgeceflejrteop beontlflifiinge blealeenigBentijbtBectoaertsf/ boo?be ^ngefetenen ban Bet boo?noembe^ttft toacen becfocBt geb)o?ben i maec nocB meer op be conitttutie banbe pittatiti e / bfe boo?0aen!Sbc a©ct aenbegcootjle beltöecatien geeft. ®e Boopbiemen baerai boo? benaenbangB banben tcgcnbJoojbigBen Hïtjcr-bagB Babbe gefcBept/ bat be getcoffe ©?cbe tuffcBen be itontngen ban Vranckrijck cn ban Spangien, occafie tot bolbocntnge banbe bè^ biacBte .^tiUftbte foube gBeben/ gabbe albaecappa^ i'entie gegeben / batmen eenigBe mtbbelen tototìbeiii Boubt banbe jiKtlttiebp pjobiftefoube Bonnen iipt- binben / bie metter ojbt / boo? be gebanc^ubftbiieH tocber foHbe Bonnen toecben geremplateert ; maectte langtopItcBept banbe ^paenfcBe beliDeratfe omtrent batfubject/ enbebc onfeccherBepbt banben uptflagl) bcrfclbet/ begencgentBept biefitBtnben beginne tot Bet opI)?cngen banbe booifcB^ebe mibbelen Babbe ge-- geopenbaert/ toegB-genoonien Be&benbe/ üSbeöriü beratie ober be betoufie gelt-mtbbden b?ucBtelooìes ap celoopen / en tip gebolge Bet itötit bupten ftóièt geflelt / |
9^7
itictölTééh béitÏie gebfci|ltè inflitte te ftom^ · bereti / maö; fdfsi banbe (®rf)t«pe« btètìiisi tìirt^in -il—
&et ^tift Breemen Babbeftijicléifen / fonbèr W μ^ϊία·'
He nipneban^iS^ehtóti jèttft bpbitt^miiherente Bbtiben. ■ ·' "
ï®e mSittete eitìièò?^eìiaitiiÈ boo^jlff^crftisB l pftereï«fttie7 tjSniet ìéH ii ri itiei foobin^i^ cjrtmti* fpectt^iei; ftdiec ^éjhit · botalBoebjiélìSe baci biw^feefc fonk fionBeh;b)b2benöntI#/Brt ajjtft ecBtcÈTéwtoi^feB àOT iict ban Bàre Solbatén bubéfeomctt te miffeti^ iwitbeitbc tìlteeniffiifliictttte^rt beniéwto gftebjojben «Ttbitjiièit/ enbebcmufe toebcr aengBetó'mim tof fuj^tóètièimbe bergroottitcllé Öanbc oitbce|i^ê^iat(otiale tìtóifnenten/ toèitnersi Córti' pagiüéit' ban feftigh a ibWh^gK igeincft bRböèiimaeljS toarèn gtbjitcj^t/ fonbeq tt^rbm ttit Bet gaaf ban twee α drie höndèrt jpfln i bewéKilé bolgetïss pt JJMbe ge^ biupcfìiti i^bjetìicn Bifet fw|tóitié fbabeftfifeBtimeii/ uptbié'ï:iiiibcn-/ bie B4er itaci; fòetoérben^Bpitfngi neert / ettbe tó Baer ilpttotftt iiitòiibcrBoittbi^hp Baer ©jOHtpen êfé^ïiirtbéiiiH'öfe óBct^f teriwöt bat fp booitMMarttèrn^/ joi^ entocti
ben gBêfutoitéert; tóafer'bariitòò? beffe'^Ucticbe finantiéfbubcBoiniiàttbittwort^^ itJijet ^ötft in jiaetjflcijijiibcrt/ ortjbcìStwot Miribé? b)'c,bi^sen groot €o?{>!iirtfiiJ|itftttöb^/.teben artik^ fe Bon^ ncn trccBen / Mtr t«gSib?ee|i bJèrbt /'.bàitìen αφ flagB banbe .©(»1ΛΒ« octafie foube gB^ben. ©anböt toértfitoierttot stödchoim ottfcctftcr gTic^· fPioocBen / onbertuflïBetiBlebeniic Mofcovifche aBef fantenaen Bet ^ofban Cdurlandtieggen / bdetfpba= gelijcftsifcet toierben gij^opecrt ; toaer bdtótc ge!oó= ben toais/ bat bpfucccsiban b'eeiie ofb'anöere<iEiecttii bc i^ccte CBenrb«(i brtnBràndinburghi' iif üoo?|ïg felben / ófbobj Ö#9':gÖebi4cBté teeet ï|ciétogif) ban Coudandt, fön ^toager ( bi b?iicrttfeBai> bioibcit nteubJen <$(iningB foube BónnmiÉicBcimÉrt.
Si ;§^iëmbet Welen th s^TCeden nofö bagcBlcftfe Conferenttoi / ober Bei · ffirattaet tuffcBcti ben,feepi
frteribeWimroony enbetotetbt bertrotttoi/bafBct
"eibe Whttérfftoïtért tpbt ttoiö^öKfïe foutìe toerbèttiièi Β?3φί ; <®rtb^lTcBentó &cinbemetttii^ nietgettoc!j beÉbJon^en^ber beòwote feruriteptlMnÌiet acp^ ferlötftej^of/ Ört bKlSt^ bàniiért iì^Wéban féven
entwintigh düyfeBt, reVèti hondcrt JjKattirt't'gcficel
niet baer Ïjipten gfreéc^t / p aUeen |(et «©narnfi foenban. Wctöèn, meeral^tieBelfttrattbatty na^ metìtjjjtfi / vécrthien duyfeiitlewn hondért en tyin-
tigh iKàtit IfceHtfeirbe j t^fe bienbülgBenbe tói: tefet» tingB banaueBiier meettó titert^ett
beBteft aliSttbàclf bUpferit ri^^ilioirtbcrt t^^fe Ji^an wnbe be ïüegfmenten te^acröé /;bfe tn biót|tB#iii bentoetbert/ énbegB^ü^eft fflhtóintBtcrt' tóàmparfi nien / enbe élcfie Compatpe bah hondér? IKopoen / gerebuceert tot achtCotttiqgntètt/ cnbeeicfte Cont^ pagttietotvijftigh fioppeir;' öé Sfrtftmtetpetbaerbati be ïSegimeij^ mebebwthiepCbmpagnim/ cnbc be felbe batt hondert Boppètj m sBétoeeff/.tbhbe me^ bentaerfótaciit Contpatpucti/ntìferbcfetijeltàt hon- den ieyepiigh fioppenjOn^étiiacBt. DHbduyfeqc
iKati ban be boD^fφ^rae .gBeWtentteetbi (irrtnujen / (bnbert mibieitft banbe iiepn^iöcöüfc ban Venetien bjcrbett ööefijnben / enbe Bet (ibUegicbanbé tokte- faetöert gfie^ugmentetrt/ i)ltt cehigBe bdiibe conffi bcrabel(feWcÈefb?itJéerbe i^oöft-(©fficierat Bt tctiel· lert / toirMbc be lieflerentie inebefecnemael gelicene tieect. UteifepbebötBèf i^Dfban Seyereii fuicBjs bermimentcBDettbc/ mebeeert«ttribera&l6cefo?lna=' tic ortber Baie ^routièn maecBte.
Palitljn. lohan Adölf,2È>iOe* ber ban bert ebeöeeben itomngBban s weeden, bt^ binbtfigBböcfiup beejStijbtWrtiieti'taijcB/ opfijnc aanbt-goeberert / jijjibe tof notö toe berBinbert/ bjegöenstnbifpófltie/ ten ^óobetfeberfcDunenj crt foube apparetttelötii Bet fcBer^en bartben «öcliis-öafli af-toacBtert'/ boöilent/é. al-èerlïgBnaer Stdckhoim tranfpo?tccrb^ lUen fpjatfi aen't i^ofban be ®eeii 25aron LiUieheuck, siJttbcboo? befen aetfrPoöirche
3Siii i mof
en O OR'L· O G. dekek^mi^fiéioieL· |
-ocr page 959-
9x8 ■S A Κ. E Ν van S;T A E Τ
ι668. Ì^DffgdbiMpcfitirtiualtwba» <e)Cttao?Wtta«jS3if' ' ' - Gelanti/metiicfelheCarata nae3®eene« /entw öe »eec,Eyckebiadt in qualitept Dan «cfiïient noe nut &cn eecften te f(n)»n. ^entnndis ^jntrt ^toeten oocö biff^eplw i^ooöDc Cöacgesi/ «niïe.iiaet: onöct: Μα iSijcfiö caetfcBaiwen becge' ben / toaenneöcBcBenefïöeertjönïien
be iohan Steenbock Öijc6si-iStalm«flcr ■( öe leC' ten 35atonnm Guidenftcrn, oljeiiKefljijnbe I^off- Canceliei; / enbe opti?fm tegcntooo?lii0öenföcfisi= iiaoD ïanicit-|Bae^cBalt6 ban 't iSiitefcfjap / Lars Piemmingh 9&aieöec banöc i^eec 9imoaffa'= iieuc tot obeifeticn / cnöc Turo Bonde. ^et
ampt ban ]^of €anc«Iüc / en biaiï ηοφ niet becelbe' hen/ bjaet toe toel ten pjincipalew ìh confïbetatie Qua- inen / ben l^eec Liiiieheuck jljtecbobertbemiclt / en ben Ehreftey n,· öe Cfjacge ban meefto i$s ggetonfeceett op ben petfoon ban ben Igecce <{Sjabe Andries Torftenfon , ^oone ban ben ®e{t-|l^aecrt()a(t& loffelijtl^et: ggebacDtenifTe ; ben ïleerc Öraef Guftacf Oxenftem t!S ofjemaetbt öpcr- tuPBlj-meefter in plactfe ban ben igeece Helm velt, bie gjg^^omobeect isi tot JdelbH^aecfcfjalcË. ^e Jöeeren 45?abe Azel de la Cardie, en be 3®aton Peter Spartê ,"55joebec /enbe ^toagec cefbeittbebaniien «ecceSüiy-Cancelier/JiinoÖeinaccftt /ben eerden <Senerael ban be Caballerie / enbe ben anberen banbe gjnfantetpe ; notfi aönbec bcrgeben ber» fcDepbe<0oubemenienten ban 3^?obinticn enbe biet? öelijffie.
g&e©?outoe3©ebub)ebantoöIenbe ^eer Hanbt- <i5?àef Frids, bie figD ecnigDe toeecfteu aen 't ^toeei^ fciieJ^ofSabopgDegouben/ pjepateerbe fjgf) altaiiiS toebertotöaerbertrcclS/ tot toelcöen epnöe be 3|cet Söfic Cancdiet /op benfebcntietiiie een groot S&anc» qnettot gaer affc{|ept-mae( gteft gegeben /baer be CoiiingO/ belloninginne / enbe be CtmftbcrabeKie ban Bet l^ofpjefenttoaren/ enbe niet booj ^ mo?- gensi omtrent bijf upjen Γόη gefcDepben.
öomnginne Chriftipa, bic in iStoebei» ober ee^ tiigöétoanb^alinge ban Öaereüebongené infioinllen liabbe boen blagen/ cnöeöerfogDt baerDatto ^cr- togObom Breemen in placlii ban be ^merfcDe pc? beten / alsï naecbec enbe rommobieufei: tot ïiaec ont= fangD cO«Iegi" / mogSte toerben gljcafltgneett ; geeft Cp be jaijci-lleniien albaer foobanigöen gfjenegent- Ijept gljcbonben / bat bp be felbe ( na een groote iogeoberbeglo^ieufecegeringeen bjutlitbace toape^ nert / ban fiaer baber ben Comntft Guftavus Adol- phus googfjloffeldc&ec memorie/bie inberbaetbe geplfaem^bietten/en be gmtHe aen|(enlütbl)epl>t aen^b)cbengegebenl^eeft/roobiel alji ober be per- foneie meriten en be miltbabig^ept ban te feoningfnne felbe/ foo imiberfelijtfi gebupjenbc Ijac re K^eringlj betoefen i ) rttet alleen in Öet boojfj jjaer berfoéclitjsbetoilligöt j maer ooc6 goet gijebonben baerbp te boegen/bat of öetmogöte gSebeuren/ bat Saere lEaiefïept in töben enbe bJiilen rainber gljei balie mogijte nemen in be 25te«mfci)egoebetcn / aljs jptoelinbie ban Vomeren mogSte göenomen ïjeb^ Ben / ofte nocfi fiòmetì te nemen /bat ïjaecaltijiit öOptiebaer ban foube open iaën / enbe fonbec eeni? Böe alteratie g0ep?e{leetthjo?ben be Conbitien / bie ftiin fjetobergeben ban be 3àtoon bebongDen Deefti toaer. omtrent boo?namentlücft te bertoonbecen iff/ batbe45eefleü|tbD^t/ bie in é^toeben get ttoeebe àtttban be üegeringD maecbt/ niet tra^ènflaenbe be beranberinge bie be IjoogIDgebacgte ^iitginne tnl^acrboo;!gaenbe en albaer (^erecipteerbe üïeligie eeeftgijemaecftt / Oaetginegentijeptenbancbbaec- gepbt tot be felbe met fonberlingïje erp?eflïe ijecft gije:· tnpgjöt. iBet be tontinuatie ban ben öijcjt-bagij / bie tegen be gemeene opinie bu0 lange Beeft gebup?t / «ttegenbjooibiglj gfjeoctupeert toiert met Oet Soo^ re!ibanbetappo?ten bet<Commiffarifen / opfteUen enbetonduberenbet felbe/ enfionbe men not® niet ban ben uptflagD betfelbe obec ftlgjgben·
^eetbet biffereiu/ bat fig eenige bagen QetMt^ |
lieeft geop^nbaert tufftöen.be 3ibmiralitept en Öet 1668, Coinmewie Coliegie/ obeu Bet berleenen ban mn^ — bilegienv bp be lefie aen ben aenüouto ban i^iöepen * bnptenbegetequire£tb«,€&arter / totnabeel/ foobe eerlìe-fujlinectben /■ enbe btcecteliKb tegljen b'oitae ban benj^nintb gfiebaen/ foube apparentdütbbooi Bet eèn ofte B" ànbet (Cemperameiit / foo niet ten b««tle ban fjet Kijtfi /ten minflentot conteiu teme,nt ban be tefpectibe Conte)ibenten ter neber bon« nenbjerbengSdiegljt»
^eta^ianben ban bemeefte Delft bejsÌ We· ileraes ,gelegen omtrent be tien mijlen / ban Stock- holm , tuffcBen be iStabt en be Koperbergh, beroo?^ faetltte be0 te meer alteratie / bat Bet een faetfe toa<i bic bitbmael boo? biel / en in anberc ^teben/ bie ban geliitben banBout 0cboub>t3ijn / Betfelbe bageliioc t« b?eefen(lont.
3Jn befe USaent / te toeten/ ben fefïienbeiV Beeft ben ConingB ban Polen, lohan Cafimier, be fooou en Scepter afgelept / toaer op fijn i^ojjlelijcfte <i5enabe ben %ete Primus Regni, be^urifotiticaengcnomcrt Betìft / en met be ïï0i)c(ienben in' t ^lot eei> d§e(fie ge» Boiiben ; toaer in eer^el^cbnotB eenigBe noottoeni^^ Beben ber boo?gaenbe abbi ratieftjii onbergeftBieben / gBetociben : enbe aenftellinge gBemaecftt totb'actt» (laenbetonbocatie/bie ober febentoeetlien foube ge» Bouben toerben : en Bier op (Dn ben iStjcjcjlanben in b^ebe ban malbanberen gctrot&en. ConiitgB0 <©?atie is getoeed / alii bolgBt.
Oratie van den Koningh, over 'c afleggen van fijn Kroon.
ninitt todti
ieni9?e·
tIeotfSit
nflreim
ban;9a
Wjosn
W Aerlijck,de laerfte flip defer VQorb^gaeride tijty port my aen, dat icfc de fchuldige plicht van Vaderlijcke liefde, aen defe Repub ijcke, ^u over de iui«iWi«Iaer onder de befcherminghe van mijnhuysghefl;aen,bewijfe;endb nu oudt van da- gen , door. Lants-Vergaederingen en Velt-tochten af gefleten,ende door teghenfpoeden over de tviintigb laefèn verbrijfelt, als uw Cooing cn Vader, de Croq- ne,, het allerwaerdighfte van alle menichelijcke faec·» ken in uwè handen nederlegge : weshal ven ick uae de uytvaert van mijn Coninck|. wacrdigheyt , noch in 't leven , in defe fterffb! ijcke Eeuwe verkiefe voor deïéfchoóne Stoel, een Graf, en voor dit Koningh-; lijck oinwelffel een deeltje van de aerde, dat ick inde fchootvan onie ghemeene Moeder en Vaederlandc nevens het gebeente mijner voorCaeten voor mybe- waere ,om ^foohem ,dienghy indeftrijdc dc eerfte » enindevluchtdelaetftealseenfchanfe geficn hebt, nu oock als dp eerfte die uyt liefde en welftant van en tot u, alle menfchelijcke dingen laetende vaeren , de .Coninckl. Aiajefteyt aen u goetduncken overlactc, in het vervolgh uwer laer-Boecken te ghedencken ï uweliefdeende genegentheden der geenerdte vry verkoofen ; heeft my tot defehooghte van heerlijck-. h ey t opgevoert j mij ne liefde weder van en tot u, fai m y de laetfte Erfgenaem van bey de de ftammenj viy- wiHieh onder die ftellen,mijn voorfaeten, fullen haer vanoesRijcx-beftieringhojitflaen, plegen deKroo- nehaere Soonen, Broederjof Bloetverwanters over tegheven; doch ick geve die aen mijne feer lieve Moeder en Republijcke, wi^s Vaeder en Bone icfc ben : want uyt liefde tot baér , weide ick van eea Léytsman een gemeen Perfodn, van een gebieder eett Vaeder,van een Koningh uwe Burger; opdat ick eenefterckervan Jaren, en die de Republijcke dien- ftiger fai fijn, dien ghy verkiefen fult,plaetiegeve ,ful- Jende in mijne eenfaemheyt vry van (orgen, deHey- lige Majeft. Godts bidden dat hyuytder Hooghftett wil zegenen. Daer is dan niets overigh ,als dat ick u alle voor uwe liefde, plicht-bewijfingh, vroomheyr, Ràedt, befcherminge, en alle onderhout feer bedanc- ke r ende indien om de verwiiTelingen der ftanden en voorvallen ; ick alle niet hebbe konnm vergenoegen, biddc ick , datmcn hem vergeve die alles aen al- .■>.■.. WA |
-ocr page 960-
en vergeeft} Eynddijck fegh ick voor't laetft aen al- .1 Icn, vaer wel, u in myn herte indruckende, op dat ick de feer aengename geheugoniflc van u niet en ver- liefe, voorick kometcftervenj myne Vaderlijcke zege daerenboven acn alleen een ygelijck in't byion- der mededelende j en fchoon door de afgelegentheyd der plaetfen, met het Lichaem van u af ben, fult ghy my evenwel noyt met mijn ziele vandeie onfefeer foete Moeder de Republijcke gefchejrden fien, want inhaer Lichaem verlangeick» dat dit het hare, tot ftofFe en aerde geworden, gelecht fai worden. Eynde- lijck dewyle mijne fwacke memorie, en droefheyt in tranen uytberftende, niet toeliet meer te fpreeckenj fult ghy uyt dit Gefchrift. dat ick u overgeve » rede- nen van mijne verdere liefdeen oprechticheyt ken- nen afnemen.
gin giiilp Oaü öe« ©auu aeit 5cm sDefciliebcrt öcfe tlocc boigfjcnùc &c0o?tatoiw2$?teben/ inaecfoniKt effect:
Chariilìmo in Chriftofilionoftro lohanni Cafimiro, Polonia: & Sueciic Regi.
Cltmitis Papa IX.
©ifeUcn /^HariflimeinChriftoFili, noftram falutem &c. mani V-^Majeftatis tuE literas ,die uigifimo May, datas aetiDcn reddidit nobis diledus Filius nofter Cardinalis ttonfnrfc Urfintls, earumque tenorem & obfirmatam de regno inLnin«c dimittendofententiamtuam voce quoque profecutus ban Stt eft, quam rem omnem utique nos non fine paterna ItlkiE. Charitatis impenfa Colicitaque cura &attentioneau- divimus. Nunc autem lummEi rei gravitai exigìt, ut pro impetranda pace, qua in tam arduo negocio be- ne dirigamur ipfe Pater luminum enixis precibns adeundus nobis omninò fit ; quod idem adhuc etiàm iMajeftate tua fieri piane cupimus, &abeafummo- percpetimus, ut in hujasmodi tanti ponderisdelibe- rationc,qua communi iftius regni bonojqua Qiriftia- nitatis univerfiK rationibu» reÖ:i confulctur. Nos cquidem àprima ufque Pontificatus noftri die mentis cculos in res tuas j tuique regni converfos & fixos ha- bimus, atque primo ipfis literis manu propria fcriptis rogavimus Majeftatem tuam, ut ad fecundasnuptias tranfeundo, Regiie domus (use fucceflìoni profpicere vellet, quo Refigionis Catholicie&publicaequietig res illxfie atque immotae permanerent. In bis cogi- tationibus folius communis boni zelo dadi, nec tifli prorfus afFcduiaut propenfioni quorumcunqueref- peduum humanorum indulgentes ufque.perftitimus, huncfenfum Majeftatituaeper Nuncium Noftrum ìdentidem infinuantes. Quare non fine magna pro- fedtò follicitudine audire potuimns, Majeftatem tu- am in abdicandi regni propofito mentem omninò fix- ilTe, cùminde periculum impendat nedum pacis & quietis fubditorum tuorum convellendx , verùm eciamrei Ghriftianx totius ScReligionis Catholicas rationum non mediocriter perturbandarum. Hinc nos muneri no ftro debito nimium deeffe meritò vide» remur,nifi quod ex toto corde facimus,iteram a te ve- hementer poftulemus,atq jflagitemus, ut de retinenda corona confilium noftrum accipere omniò velis, aut faltem hanc rem univerfam animo complexus eam ita rcgere ,utfucceirorisele<aiofcqui poflìt jabfqueullo damno, aut etiam , fi poflìbile fit, cum emolumento & luao vera: Religionis ac totius iftius regni, quod fe tam diu, tantoque cum (uo bono fub regimine Do- mus ampliOìma; tu£e fuifle gloriatur. Nos profedó huic eidem fini eidem cundlis animi viribus ex parte noftraincumbemusjtum erga perfonam praeclarifli·' mamtuamjinquoconque ftatue conftitueris > ean· dem paterne charitatis voluntatem certe retinebimus. Hxcomnia Majeftatis tua fufius à venerabili noftro Archiepifcopo Corinthi aüdient, cui fidem omnem habere volet. His demum paterni aninii ienfibns;Aia- jeftati tuse benedidlionem Apoftolicam amantiflimé impertimar. Datum Roms apad Sanöam Mariam |
majorom fub annoio Pifcatoris diefiptimt luly. ìiuU. 1668»
fimof*st(tnttfimaf*x»gtjitne ίΛ»·ϋι.
Ioaa
ChariflimtinChrifto. filio noftro Cafimiro, Polonias&Suedee Rcgi'i'
Cltmim Papa IX.
CHariflime in Chrifto fili.Salutem. Etfi Majefta^ ftatis tua ex aliis literis, quas nupef ad eam fcrip- fimus,ìntelligerepotuit ,qaam ingenti mole- ftiarum & follicitudinum cumulo mentem noftrarrt impleverit confilium abea de regno dimittendofuf- ceptum, tamen cum affique nobis cogitàtibus ufque plura & niajora fuccurrant , qua detrimenta , qua pericula cum regno ifti , tum etiam Reipublic® Chriftianxtotiex hajufmodirci proculdubio hifce temporum articulis exftituta, denuó te rogare, & in Chriftivifceribus obfecrare conflituimus , ut om- nem coeitationem hanc de ponere velie , aut faltem fufpendercjdonecnobisdecaufisTe moventibus , certioribus piane redditisj de re tanta &adconf- cientiam tuam vel maximè pertinente , com- municatis nobifcum confiliis, maiurius deliberare poffis. Quare fi quid in hoc habus , quod animse tuK rationes tangat, etiam atque etiam ί te petimus, ut antequam aliud quicquam deccrnas, id amori pa- terno noftro fidenter aperire non omittas, memor, quòdanimae tuie rationem Deoredderein re pras- fertim ad tot aliarum animarum & populorom falò- tem omninò fpe£lante,diftri(!ìè tenemur, Age igitur, Chariflìme filli ,parentcm tuam falutariafuadentem audi, refpice tot hominum millia j quas Deus curai, cuftodisque tuse credidit , »x tali fado tuo gravi- ter periclitatura , êc^rivatos voluntatis ti se quof- cunque fenfus, quamvis allìoquin generofos , publj- co, bono, nedum regni tui, tibi domuique araplif- fimsE ,tam devoti atque devinöi , fed univerfx rei Chriftianas multò generofius remitte atque condona , aut certe tantifperi tempus pportunius differ , uti cunfta planius ex Venerabili noftro Archiepifcopo Corinthi,NoftroNuciocoram audics. <^am prò* fedtòfententiam ut animo tuo sque pio ac prKcelfo profumma mifericordiafua Domiuus infinuare dig- netur,eura enixe precamur ,'Majeftàti tuae bene- didionem -^poftolorum amantifljmè impertientei. Datura Romas apud Sanftam' Alariam Majorem fub annulo Pifcatoris die viginti primo luly. MiUtfinu fixcinttfimo fttiagtfimo tüavc, Pontificatus noftri S*-
curtdi,
Aen onfenfeergeliefdqjglooiiin Chrifto, loannes Cafimier, Koninck van Polea cn Sweden.
PAVS CLEMENS,IX.
en OOR L O G. acht ennjeertìghfle hoecL· 9x9
S Eer geliefde Soon in Chrifto, onfen groet. Uwe Majefteyts Briefgefchreven den imigflm May , heeft onfen beminden Soon den Cardinael Urfinnt onsterhantgheftcltjcndesfelfsinhoüt, en uw vaft voornemen om het Rijck te quiteren, cock met fijne
------^yjt^i UCIC lUU grUUlC CU
fwarefaeck vereyfchtnu, dat wy tot herkomen vande vrede, waerdoor wy in dit fo fwaren werck wel moch- ten werden gedirigeert, den eygen Vader des lichts met ernftighe ghebeden voor al te bidden : het wekken wy van herten wenfchen dat van uwe Ma- jefteyt ghcichieden moght, vej-foeckende hooghlijck van de fel ve, dat in defe foo fwaerwichtighc delibe- ratie het ghemeene beft van dat Rijck , cn het profijt vande gantiche Chriftenhey t wel mocht werden in acht ghenomen. Waerlijck wy hebben vanden eerften dagh van onsPriefters Ampt af, de ooghen van ofw ghemoet op uweenuwes Kijcx faken gekeert en gbé- heght ghehadt,en eerft door oen Brief met onfe
5ίϊΠ 3 |
-ocr page 961-
930· S AKEN van STA E Τ
f tot dus verre volhert joock defe onfe mee· oor onfe '^uncius aen uwe Majefteyt infinue- rende,wacrom wy fondergroote bekommernis niet hebben konnen verftaen j dat nwe Majefteyt fijn (in- nen vaft gheftelt heeft tot Aidimie vaii hctRijck, aengcfien dat daer uyt te vrefen is , dac niet alleen de vrede en ruil van uwe Onderdanen werde ver- broocken, maerden ftactvandc ganfche Chriften- heyt j en de Catholijcke Religie grootelijcks getnr- beert. Dit is wacrom wy onfen plicht fouden fchij- n en al te feer te buy ten te gaen,byfoo verre wy niet wederom van gantfcher herten ernilelijck van awe Majefteyt begeerden en eyfchten, dat ghy onfen raet tot het behouden vande Kroon vooral wilde aen- vaerden j of ten minften defe gantfche faeck in uwe ghemoetfoooverleggen,dat (Teeleitie vau een fuc- ceffeurmocht volgen , fonder eenighe fchade, of oockjfoo'tmogeüjck is, met winft en profijt vande ware Religie en van dat gantfche Rijck , het welcke foo langh en met haer foo groot nut figh roemt onder de Regeringh van uwdoorluchtigÜft Huys gheweeft te fijn, Wyfnllen voorwaer met alle onfe finnen van defe zijde het felve ooghmerck helpen voort fat- ten, oock'j egens udoorluchtighftePerfoon, in wat ftaet ghy u fult bevinden, defelve wille van onfe Va- derlijcke liefde behouden; dit alles fai uwe Majefteyt bieder van onfen aenfienlijcken Aerts-Biffchop van Corinthen kunnen verftaen , «iewclcke in alles ghy fult willen gheloof geven. Hier mede geven wy wederom uytonfeVaderlijckeghsmoet uwe Maje- fteytdeApoftolifchebenediöie. Gegeven tot Ro- men by Sinte Maria de groote onder de Viffchers- ringh den fsvendm luly,/»///»» Irnndin acbt tif/fjii^K
Aen onfe feer geliefde Soon in Chriftojlo- annes Caiiniier,Kon.in Polen cn S weden
P^US CLEMENS ,lï.
SEer Geliefden Soon in Chrifto, onfe groet : Hoe- wel uwe Majefteyt uyt andere Brieven , welcke wy onlanghi aen hem ghefchreven hebben iheeft konnen vernemen, met wat grootermoeyelijckheydt ende bekommernis uw voornemen van het Rijck te quiterenj ons ghemoet heeft befet, even wel door dien ons daer op d^kende , meer grooter gcvaer ende fchade voor komt j welcke niet alleen dat Rijck, maer oock de ganfche Chrjflenheyt fonder twyffel uyt defefaeckein deestijdt teghemoetfiet ; Hebben wy weder voorgenomen u te verfoecken , ende om de barmhartigheydtChrifti te bidden, dat ghy alle defe gedagten aen een zy wilt ftellen, ofte ten minften op ichorten , totdat wanneer wy van de uw hier toe be- wegende oorfaecken, grondige kennis hebben, ende Van ibo hoogh-wichtigen faeck, ende uw confcientie grootelijcxaengaende, communicatiefullen hebben ontfangen, ghy uw wyder daer overfoude konnen be- iiencken. Waerommefooghy hier yet in hebt, dat uWè Ziel mocht raecken, ίο bidden wy u grootelijcks? dat, voor aleer ghy yetwes decerneert , niet na laet daer van aen onfe Vaderlijcke iiefde getrouwelijcke, openinge te doen, ghedenckende, dat wy voor uwe Ziele aen Godtnaeuwcreeckcnfchap geven moeten, voornamelijck ineen faeck, diede wel-vaert van foo veel andere Zielen ende Volckeren betreft. Wel aen dan,feer Beminde Sopne, hoort uw Vader, die uw ' alles heylfaems raedt: Befchouwtfo veel duyfent men- fchen, welcke Godt aen uwe forge ende beweringe toe-vertrouwt heeft, hierdoorin'fuytterfteghevaer fouden werden gheftelt, 'ende wilt de byfondereghe- aegentheden van uw eyghen wilJe, hoe wel cenigh- fintsghenereuxfijnde, niettemin, om'tghemeene jggg, beft, niet alleen van uw Rijck, 't geeh uw, ende uw Doorluchtigh Huys, foo grootelijcks toegedaen ende verbonden is , maer vande gantfche Chriften- heyt, met deste grooter ghenereufiteyt laten vallen endeafftaehj oft ten minften tot een bequamer tijdt uytftellenj ghelijck ghy alles breeder uyt onfen Ecr- waerdigen AertsBiiTchop van Coiinthcnjonfen Nun- dus, felffult konnen verftaen, Oock wenfchen wy grootelijcks, dat Godt defe meyninge in uw Godt- zaiigh ende hoogh Ghemoet, na zijne groote barm- hertigheytwilin-ftorten, uwe Majeft. met de Apof- tolifche zegen vriendelijck benedydende, Gegeve tot Rcmm, by Maria de Grootcjonder de Vif- fchers Ring, den ·« «« fMiaticbfleaJ uiy fcfibitnbender^ acht en feflig. In't twidt laervan oesPaufelick Ampt*
1668. eygénhantgeichrevenmve MaJefteytVerfocht , daC
......... hy mee figh rot een twedc Houwelijck te begeven, op
dei^ucccffie van fijn Konincklijck Huys wilde letten, op dat de Gatholyque Religie en gemeene ruft onge- fchenr en onbeweeghlijck blijven mochte. In defe ghedachten alleen door y ver tot het gemeene beft ge- dreven 5 en in geene aflPedie of ghenegentheyt van eenigh menfchelijck refped ingewickelt fijnde, heb- ben Hint |
5©ctt^?tnji3ïöoif tot Stockholm ,aenpcfioinen f
enbealöaecceniflÖÉ basen gljcpafieett Dcöüenöe/ ίβ op öeiÏ negen en ttoi»tigft(ien tocbeu ban &aec ηαα? Straesburgh / iïaec i®i)n #ucfiel}jciie «©oojluötfgDept ijn cefïöentieïifeitit / bectcocïien. '©aeaDi^ Ìioo? öeffet* ien bectCÉcfe eaf ifi^eec öe G root nieïre Ijtfite/·
öiefeftemtïeiSniiiiijaesfi.^toÊïiccaaf/met üw! riW^: iitcpt / enbe fonïiectingfje ùemonjicatie banöe tonftlici rflti6bieï)pfepi!eboo?lDaeci^o,i®óg: nltoos gelja&t te tjeblien / en te fullen DeBüiiöen. J^et fcfteen öat öie» ^eec / na bat öem aen bit ijof / öp be üïegeecinge niet aile0 na toenftO is$ gefnccelieert/ be refolntie pab geniJi nten / üanfigij tot eenflii en gecuffleben te Degeben/eti ban intentie laaö baec in tecontinuctert,
^aec bat ben ïioningö / bie eenige bagen onpafle* itjcfi toaiS / bjebec tot Detec bifpofitie toaiS geitpomen f i^eprtbelijcftgoet-gebonben/ bat ben jjiijcjc-tagijtof itePuptfoubc too?ben gBebjacDt. cnticisïbecbolgensi opbeneecpen^ctobecbaerbanbe bcïiionbtngfie na 't gijetooone öDeDjuptö /boojCrompet-islantfi boo? beficatenban Stockholm gebffc»; enbeöesi anbece» . baegBss tot effect oöel)?acBt op be groote ^a!c ban '£ ^lot / altoaec benConing^ gBefttcn op een berBebcii paetfe/ineen niaiTöf filbcre ;|>toel / öe €oningiii aert be pincSetDaniit banbe felbe/ in een gfjcniecne 9Ctm-fioel ban jllber Saecften / be Köip-Kaben naec Daec ïtang / aen luebec 5Pïten öuptot be boojfj becöe= benïjepbt 7 maec fcinnen befelbe ?öaUiftcabe ; be anbe» bere biet ^tenben / al£i baec sön be ïïtbbecfi Dap I be i^teben / be 45?aifTelöciiDept/ enbe be 35ocren : 25upi 'tenbe25aluflrabeg8efeten : be Cecemonien fiebbat afleabfi(Ieect:aHüaecbe^ointenupt^ame ban beii ConingBopben iïüoc-bagij gep^oponeert/ enbe be ciaufnlenbaeropgeebctoDt/boojgetefcn 3Önöe / be Piefiberenbe upt öe biec Eeeben / elcfi op Daec üïang f benConing^obecbe goebe bicectte enbe Ramwnpi! banbe felbe/öetiben gecongcatnleeitenbe öeöantatl cnbehjebec upt name banbeti Coningö boo? ben J^ece jJitóc Canceliee Debancfit 3ön.
öefcHSaent guam upt Sweeden ben bolgeitbeit SSiiefaenSaec l|o.|©os.
Nos Carolus,Celfis ac PrxpotentibusiDo^ minis Ordinib.-Generalibus Salucem,&c'
QUi Nos publicse tranquillitatis Amor non ita jridem induxerat, ut ad extinguendum atroï jelli incendium , quodtuncflagrabat, accurre- remusidemefficit, utfummoperegaudeamus, poft-· quam promptitudinem Noftram , qua Trifh Miri acceflìmus, felixille fubfecutus eftefFectus, quige- mentibu! Europ3e,popuIis Pacem ac Securitatem red- didit. Sicautem hoe fucceiTu letamur,ut in fimul lati- dem agnofcamusac gloriam quam V, curaacfolertia in arduo hoe Pacis negotio fibi merito vindicat, Nee etiam intermitterepoffumas, quln condigna» vobis agamus gratiasquod finceritatem Noftram» quaCoiir fili ftudiaque Noftra Veftrisin Trifh Ftedirt ìiffoci- avimus, eoaccepiftiafféitu, quam literse Veftrsead Nos tìagit'Cmins, die ïrigtpma prima Auguftl perfcrip- tss, teftaotur, Nobis certe nihH effe a^cceptum magi
potofl^ |
-ocr page 962-
Ι(ί6δ. potcftj «^uatncjüoci opérahl Noftrani, qüamlibert- ■ Γ <■■ ter in Pace reducenda contulirnas ita vobis gratam efle perfpiciamuf, nt fuit intentitj Noftra fida femper ac integerrima. Vobis autem non folüm de reftJibili- tafeliciterquietèpablicà congratalamur, fed étism ex animo vevenius ut tanto Jaborfe comparata Pait->· firma ac immota perpetuò vigeat-;tónfïdimufque non minus vobis corse fore quincquid ad firmtus cÖVro- borandareftitotK fecoritatis ^ndamentapertiniierit ac unitis Nobiicam Confiliis gloriofè eadem pofuiftis* iVos quidem nulli deerimns occafioni,qna ve Regum Statnum, ac Prihcipam invitatione, vel alia aliqua re,Pacemper Enropamhancimprimisinter Gallia: Hifpaniasqae Regesfartam teöamquc confervartì po- téri mus. Quibus Vos Deo Opt. Max.adprofpera quajqae animitus commendatos cupimus.
Dedimusin Arce Nofl:i"aHe/»>fe/ï, dieyi;iH«<» 0£lo- bris , Anno HulUfimt fixcmttjimo fixngefimB οΆκυο.
HEDEWIG ELEONORA.
Fitrtss Brabt, lennsVilindit Gtt^afOtto Stttnbock.
M-agnusdtlaGardii. S. Baac
H. Hoghusen.
Sweeden flcnbcfen igtaet. WyCarel&c. Groetende Hoogh cndc Mogende Heeren de Staten Gencrael.
DEliefde tot de Algemeene Ruftende welcke ons ecnigen tijdtherwaertshadde bewogen ,om te moghen heiden uytblufTchen den hevighen brand van Oorloge, welcke ter felvertijdt wordcbe- vonden , de fel ve veroorfaeckt dat wy ons ten hoogh- ften kortien te Verblijden, naer dàt op önfe vaerdijghe berey twillighey t, waer door wy ons hlede hebben ge- voegt by de Tripli Allmntiifo gelucktgen effcft is ge- volgt, 'twelck de droevige en (achtende volckeren van Europa Vrede en geruftheyt heeft komen te brengen.
VoorcCoo verblijden wy ons door ditfucces fooda- niglijck, datwytegelijck komen te erkennen den lof en glorie de welcke U Ed.forgheen kloeckheydt in dele hoogwightighe handelinghe van Vreede» haer felve met reden komt toe te ey genen. ,
Daer benefFens en konnen wy niet nalaten UE. ten hooghftentebedancken: dat men onfe finceriteydt waer door wyonfen Raeden vlyt, met u inde Trij>Jt ji///e»t/« hebben komen t'famen te voegen, metfoó- danige genegentheyt hebt ontfanghen, gelijck fulcks uwe Brieven uyE s'Gravtaia^t aen ons opden m» »n Jtr- tigbfita Augufty gefchreven klaerlijck getuygen.
Ons aengaende en kon niet aenghenamer zyn, dan dat wy komen te vernemen, dat onfe hulpe de welc- ke wy ieergheerne, tot herftellinge vande Vrede h^b ben komen by te brengen, foo aengenaem by Ü Ed. komt opgenomen te werden, als ons voornemen en ^ oogwitakydtgetrou en oprecht is bevonden.
Daer en boven wenfchen wy U E. niet alleen ghe- luckoverdegeluckigeherftelde algemeyne Vreede , maerhopen infgelyck van gantfcher .herten :Dat de Vrede de welcke met foogroote moeytéen àrbeyt is veroorfaeckt, altyt vaft en beftendig moChtgedueren;
Oock foo vertrouwen wy , dat UE. niet minder fult komen te beforgenal het gene tot verfterckinge vande fondamenten der herftelde fecüriteyt fai dienen alsuwedefelvegefamentlyck met onfen Raed hebt komen vaft te leggen.
Eyndelijck en fai aen ons geenlints mancqueren allerhande occafie waer te nemen waer door wy de Vrede van Europa, en voomamentlyck defc taflchen den Koning van Frewt^rj^en Hiffanim in haer volle kraghtt'fy dooraenmaninghe vandefeofghene Ko- ningen jStandenlofPrincen ,ofin eenigerhaude fa- keu , te mogen bewareu en verftercken»
Hier mede bevelen wy U E. van herten inde God- dcl^ckegunfle en genade Gegeven in Sttckbülm op den 8 Odober i66S, Η EDEWIG ELEONORA.
Tttrti Brabe. livsm Vtlinii, Guflaf Otte Stnnltc^. ϋίχβ»; Λ/« Gerrfi». 5, Η. HoghVSEÌì. |
^&cnSJecc Swtcdfchen HDinifló·. cofooUêil ach- ilen oUec een fijjacp 31®eiiioriacl op't felbc afeircft ba» ^ubfibieii. g^atlB» «iet anïici'siiicirtöe bmcoutocit/ alss bat ijaai^ooQ naoOf: te» UoKcn obertupsOt toarm banijffbjö-baecötgbept en cjcattitiilic Utc öcn Honing fö» iKêeflccljaöDetoont/ om De tmpojtante Triple Aiiiancie tuflcjjen lieijooiilepactöpcnonlangjjopgci Γίφί/ fyne pecfcctie te öoen OebOcii: JÜaet; i^ooaD HaoscnöeUenncnficBtopbecssbccfeeciiCEcn/ öat 3tl» leiljoogDli-gemeltc €müncl5lü£ftc |lönieflci>t Uajlgc- negijcnenbeBliccefolticfW ölcefom&cfcHjc «net 0aec «©caiiteetiien / nteec cute niccc te tonfoltUe·» öecen / cnïte alle nooötoD oiietoigt baec tip te l>?cii8ijen SclöcB {jaec i^ooö ifêoö; öan alreeijc genoecDfaem öe^ tent toatf / toat mecc 911lla-Boooll-ocntcltc ïSomntfi» lijtlte ifêajefl^ t öp öe faecfie geiiaen öabt tn't aeitDow ten'banlbobeel Jöiilflisï/ 'ttoeicft tot foiilagement ban öacc ïanben / nualieenelijcfttoatbcclegljt/ en® öeberiieclt toiect/ cnöe biOHamelijili toe&ei't'famcit oeDiacljt foubc Ronnen toevöeit / foo Oaeft fjet geineert bcfic fnltit quame te bewpiTf Den. <Êni»e fouiie Daec ^o. IKog. niet minöci; obetf upot 50« / bat / om fo gcoe* te faetfie fn jijn geljoojte niet te laten biaggelcn / befel^ be ban Bare .^be mcebeoDeljoubcn toaecen gOetycίιβ p?omptitubeert reaUtepttbt badfinoopinge/ om foo ùupre viiiiantie bp teb^cngöenj enbebatbe Sfctem ban ïïattficatte ober {jet boo?f5 (Ccaaaet /nualceebe ecnigen tübt gelecben onbeclingD «jitoetoiiffelt jijnbfe / Wenbolgensf nu ηοφ cefteerbe /bat pet anöer oberige,' enije niet min effcnticeie ©oint meeöefijn p?omptc .cnöe reële ejcecutie/ toaetme nebertjafiin ïtonincfti lücfte iKaiieliCptban Groot Brittannienfjaec ^OOOi ?i©ogcii&e grfjuprenöe öe geöeelc ^egotiatie / fttö foo btepgDeobllaüeert/ enUegDelijchfacmfllii principali Borghen gijejlelt Dabbcnj opbebjelclsemcec 3lllet:·^ ftoogll-gemelte HotiinrWijclJe .iBaieflcptpjibatelöcft oocb8cr»e«!)atit. i^aer Ì8«.il9oD:lionben üóogtoötTe» lütfebjelconfibercccn/ batfoomen nu bit pointfoubc bjillcn laten fluctueren/ lieboojfs 9lllliantie bupte» nabjuctt foubeblpben/ baccnocDtansi Oaccl^o:flSogt foo Ijoogljelötö bp geinrereffeei't luaren / enbe fijn Mao nincölöiöc iKaiepeptii affociatie foo noobigD innii gecequiteecttoiecbc; bteobecfulcjt; ban Daccfóo;iÌ9o: toasi bertaacDtenbe / bat be felbefouben geiieben reë* le mibbdenupttebinben/ enbefelfiitc abancecetti' ( om bat fp anbcctoaewsf ban öetcembourfement δοη-^ ben Haet maecfteit ) toaer boo? fijne liwiincfilijcfie |©ajc|lepbtp?ompteli)c&/ enbe/ fooaleeetöoojbe/ enbebongentoas/ gBecullgiielielt morDtentoecbeit» iBaec Dier op anttooojbemen met b'oube (©fficien.
Hptbecontiiiuele bagelijcfifcDe confecenttenrefulc teecbe op ben bijftienöen tOctobec toat bolgijt :
L'Ambafladeür du Roy de la öra/iJ Bntagm, & leé Deputez desEftatsGenerauxdes Provinces unies desPaïs-Bas, ayant ellé aujourdhuy en Conferen- ce avec Ie Sieur Envoye Extraordinaire du Roydc Suidi, au fujet de la dcrniererSponce donnée au nbm &dela part de la Reyne Regente d'Ufpagtu, furies lettres reïterées, & inftances continüelles écrites & fàites par & de la part dudit Seigneur Roy de la Grmé Bmi^nt & defdits Seigneurs Eftats Generauxdes Pro- vinces Uniesdes Pais-BasàladiteReyrie, àcequ'll plutàfa Majeflé payerau Roy de SmJ< les CabCides, plmamplementexprimez dans l'ade feparé, arrefté conjointementavecla Tripl, Miar.ci\ Lmdrtshvwgi cimquiifnu Awù\dernier j ilile da liea, & voyant d'un coftéavecr^retles difficulteiqueladite Reyne &Ie Confeii d'Ejfpagn$ contintient de faire à l'efgardde la fatisfaftion defdits fubfides, & faifant reflexioa de i'autre cofté fur l'inclination fincere & fur le zelo ardent desdits Seigneurs leurs MaJtres d'exe- cuter & de latisfaire avec la derniere pundualitê
en OORLOG, acht en veertighflc heek, 9}1 |
-ocr page 963-
1668
S AKEN van ST A E T
itféS. Sttide, & faute de eek à s'abllenirde tous offices d'a- ■" mitié en vers l'E/pagat, aux aftires que cette Cou- ronnea à desmellcr avecla /rente j onf ., pour plus grande fatisfadtion de la promeflefaiteparles Seig- neurs leursMaiftres» & pour faire reüllir rintention dela CourronedeS»i<<<, auifibienqueIe repos pu- blicque, proposé de leur tnouvement les pointsfui- rancs, lesquels Us tacheront par toutes (ortes de bons offices de faire aggréer par lesdits Seig. leurs Maiftres.
Quc pour induire Ia Couronne d'Efpagnijpir une plus grandeaiïeurance de fafeurete'à fournir lefdics fubfidesl'on pourroit faire àia Reyne Regente une offre particuliere de la part des Roys de la "Granrf Bre· tngtit 6cde Sntde, comme auflì dclapartdcs Eftats Generaux des Provinces Unies, qu'en échange de fa promeffede payer lefditsilspromettrontreciproqOe- ment & auflì par uneobligation mutüelle de garantir la Couronne d'Efpagn à l'égard de tous fes Royaumes > Provinces , pays, Scplacesenla paifible jou'iiTance de la Paix dernieremcntfaite à Aix la Cbapelle, & con- fequemment auflìdela Paixcy devant concliieaux Pyrenées, pour autantqu'elleaefié renouyellèe & confirmée par celle& ce fans exception d'au- cuns Pays cu places, quelque nom qu'ils puiflenc avoir , ou en quelque lieu qu'ils puiflent eftre fituez.
Que pour cèt efl'et, & pour une plus grande aiTeu- rance de ladite Paix, lestrois Eilats furnommezar- refteront dezàprefent les forces & les moyens qu'ils employeront en cas d'infraótion à ladite Paix, de part ou d'autre, pour faire rcparer ladite infrataion par l'infradeur, comme auflì la forme & la maniere au - tant que cela fe pouira faire, co laqueile chacun d'eux agira ) leefcKeant,
III.
Et afin quelefdits fubfides puiflent eftre d'autant plus aifement payez & avecmois d'incommodité pour la Couronne d'Efpagne, que la Couronne de Sai- dt veiiille trouver bon que le payement s'cn fafleune bonne partie comptant, & le furplus à des termes rai- lonnables, & qu'en échange auflì pour plus grande fatisfaftion de la Couronne de Suedi·, & pour, en cas d'infradion de ladite Paixcequ'à Dieuneplaife, la rendre d'autant plus capable d'une vigoureufe execu- tion de fa garantie, onarrefteraaufliì femblablement dcs à prcfent, que ladiie rupture efcheant, Γοη fub- fidiera ladite Couronne de fcixantt milh RixJalirs par moisj dontlamoitiéierafournieparceluy, aupro- fit & a l'avantage duquel la garantie fe fait & s'execu- te, & l'autre moitiè fera payce & acquittée par pro- vifion par le Roy de la Grande Britanne & par les Eftats Generaux des Pays-Bas , egalement ; en recevant bonne afl"eurance qu'apres que la Paix fera reftablië,ils en ferontrembourfezparceux , en faveur & a l'avan- tage duquel la garantie aura eflé fournie & executé.
Et d'autant que l'onafujet decroire, & que Γοη prévoit que Γοη ne pourra pas faire regler cette affaire avec la diligence requife par des lettres que Γοη pour- roit écrire & récrireen E/pagneScen Sarde, il fera a propos, quedetouscoftezl'on fafleen forte que non feulement le Roy de la Grande Brttagne & les Eftats Ga nerau^des Provinces Unies dès Pais Basqualifient & authorifent leurs Ambafladeurs & Deputez refpec- tivement, à ce que deflus ; mais auflì principalement que les Miniftres d'Efpagm &deS«frff, refidens pre- fentementicy, ou bien telsautres que leurs Maiftres refpedlivement trouveront bon de nommer pour cela Ibyent pourveus d'inftrudion fuffìfante, authoritc Se pouvoir, pour regler, arrefter & condurre lesdits points, fans que pour cela il foit befoin d'autre ordre, inftrudtion ou authoritéde leurs Committents.
Ainfy fait à la Hayi y. Oftob. mil βχ centjtixante biiill·.
En Ambafladeunvanden Koningh van Gwt Brittannien , ende de Gedeputeerden van de Staten Generaci dtr Vereenichde Nederlanden |
2.yndehedenin Conferentie metden Heer Extraor- i6(58 dinaris ^fgefant vanden Koningh van 5W»«geweeft —r-* pver't fujed van't Ìaetfte Antwoordt gegeven uyt den naem en van wegen dé Koninginne Regente van Span· |iii» , ;Opdc gereitereerde Brieven en continuele Jtn- ftantien gefdireven engedaen by en wegen gefeyden Koningli van Grm Brittamien ^ enghemeldeHeereti Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden aen degefeyde Koninginne.ten eynde hare Majeft. gelief-. fle aen den Koningh van Swideo de fubfidicn te betae- lenjbreedergeexprimeertindefeparate iàe, con- jontìelijck met de Triple Alliimtit tot ΙβοΛη den xj, jipril laeftleden /i/Vo/««gearrefteert j en aen d'een zy- de met leetwefen fiende de diflìculteyten die gcmelte Koninginne en den Raedt van Spangien om fatisfaöie van de gefeyde Subfidien te doen ι zyn còntinueren-· de j en van d'andere zyde, doende reflexie op d'op rechte inclinatie, en vierigén yver van gefeydc Hee- ren haer Meefters tot d'execatie en voldoeninge mee de laetfte ftriftheyt waer toe fy geobligeert zyn , foo by de voorfz Triple Alliantie als by't feparaet Artijckel daeraen dependerende ; Te weten alle devoirenea moghelijcke offïcien by de Kroon van Spangienaen te wenden, ten eynde de voorfz Subfidien aen ghemel- den Heer Koningh van. Swedtn mochten betaelt wor- den j en by faute van dien, haer van alle officien van vrientfchap tot Spengien, inde faken die defe Kroon met Vrancl(rgcl(heek te middelen t'onthouden, heb- ben voor haer grooter fatisfadlie vande belofte gedaen byde Heeren haer Meefters, en om d'intentie vande Kroon Sweeden wel te doen gclucken, alio wel als de gemeene rufte gepropofeert uyt haereygen beweging de volghende pointen, weicke fy door alle foorten van goede officien fullen foeckente docnapproberen by hare gemelte Heeren en Meefters,
I.
Dat om Je Croon Spangien tot een grootcvaftig- heyt van haer fekerheyt te bewegen de voorfz Subfi- dien te fourneren, men een particuliere prefentatie aen de Coninginne Regente konde doen van weghea de Koningen van Graot Brittattoieo en de Si«/i/is,alfme- de van wegen de Staten Generael der Vereenichde Nederlanden dat in wiiTelinge van haer belofte om dc Voorfz Subfidien te betalen, fy reciproqoelïjck belo- ven by een onderlinge obligatie , de Croon Spangien borgh te blyven ten regarde van alle fyne Koninck- lijcke Provinciën, Landen en Staten ineengherufte genietinge van de Vrede, laeftleden tot Al^en gefloten, en confequentelijck de Vreede hier vooren op de Py- reneen geconcludeert voorfoo veelfy door die van de Stadt A^en is geconfirmeert en vernieuwt geweeft, en dat fonder exceptie van eenige Landen of Plaetfen, wat nacm fy oock mochten hebben, of in wat plaetfen fy gelegen zijn.
11.
Dat tot dien eynde en voor meerder verfekerheydc van gemelte Vreede de drie bovengenoemde Staten van nu àf fullen arrefterende machtenen middelen die fy in cas van verbreeckinge van d'een en d'andere zyde iullen employeren.om (6 verbreeckinge door de verbreeckerte doen repareren, alfmede de forme en maniere, fo veel haer mogelijck is hoeyder van haer (ai ageren fulcxgefchiedende.
ΙΠ.
En op dat de voorfz Subfidien fo veel te ghemacke- lijcker en met minder incommoditeyt voor de Croon Spangien mochten betaelt worden,dat de Croon Swedea beliefde goet te vinden datmen de betalinge een goe- de partie in gereed geld dede, en't overige in redelijc- ketermyn,endatmedeby wiiTelinge voor meerder faiisfailie van de Croen Sweedio, in cas van verbreec- kinge der gcmelte Vrede, ( 't gene Godt verhindere ) om deste capabelder toteenvigoreufe executie vaa haer guarastie te maken, men ücfgelij cx van nu af fai arrefteren de rupture gefchiedende, om de ghemeldc
Croon met (ίοοβο Rijcx-daelderstermaenttefubfi- dicrcn, waer wan d'cena helft gefurnewc i^l worden |
-ocr page 964-
i568» bydic geeöetotwicπί\^oόrdeel cié parantiégedaM^
— en geexecuteen wordci en d'andcr helft fai by pfoVii^e betaelc enafgedaen worden doof cteii Coningh vàtì' 6rm Sritttnniea en dp Stateh Göneriel der VerécfliWf^ de Nederlanden, Ontïangefide goedé vèrieecUefidgfiè dat na de Vreede herfteltfalzyn, /y.daer v^nfulien gerembourfeert worden i door die gééné tot wiens fa- veur en voordeel de felve guarantie fai zyn gefuineert en geexecuteerc geweeft.
IV.
En alio men reden heeft te gelopveh, cn tneö Vöör- fiet dat defe fake niet de vereyfchtc diligentie niet fai konnen ghereguleert worden, doof Brieven die men mochtefchrijven eft herfchrijven na Spangién ende S weden j het fai noodigh zyn datmen van alle zy de η op defe wyfe déde, dat niet alleen den Koninghvan Crm Briuimmtti, en de Staten Generaci dér Vereenig- de Nederlanden haer Ambafladeursen Gedeputeerde tot het gene hierboven noemden en authorifeerden ? maer oock vooriiamentlijk dat de Minifters van Span" gien alhier tegenwobrdigh refidérende of ftilcke ande- re die haer Meefters refpeitivelijck tot dien eynde ful- len goetvinden te noemen, mochten voorfienSüyn
- van fuffifante Inftruaie, ÀuthoriteytenMachtj om de géfeyde poincen te regleren » arrefteren en fluyten fonder tot dien eynde noodigh te hebben andere or- dre, InftrudieofAuthoriteyt van hare Committen- ten.
Aldue gedaen inden ìiagt den 5. Oiiober 16^8,
^eitóWDetfcöepbenbaniiin Stijcjc-ijafleftt Swee- den, ijsfitecteiioolje Htetmetaileitban fontolfnge cortftùecatte booiöDeballett ; jynöe'tnieelte pact. ter %ecen ban De iSecmnoDc/ ertbéonïiccöefelbe öeit ^ecre üïgtic Cajiccltcc aöfent, aiacn Ijlecf al af toacBi tmtie ü 'een of ij'an&ic iïefolutfe Dgi't ^paenfclje ï^f ténemm/ toÈgcnS'tpjefiecenban&ebelooftie iSiiö* (ïiifeft. SUvercroont^inb? mSaeW
ijemtiÈChaii baec nact;'!S«®jabm^agetett«iffien/ ornine albaec boo^'t toe&ameitbe huggeni» iti-oon (100 op te öoMlien in QuaKtcpt bart reffterenlje Com= tnilTacii!.
iIp öiaiijt tttebe Wt on&ecflaentie aïibieflTe aen
ö'ï^eec Appelboom, omöemtniematectebatt ^n»
fli-uctte tottnfjimateuc enUe ton&utteur: Biec te teiiienetti
Carel met Gods Genade, &c»
Nfegonften genadige bewogentheyt niet Giod Almachtigh, Alfpo wy hebben » TrdUW Man Hof-Raed, en Af gefand , voor góef ge- Vonden om te verordnen Jobaa Pbilip Syhirmm tot Commiflaris in Hellatidt, cn wy daer nefièns inge- naede willen hem eenige commiffien toe vertroawen die wy vermeenen hem, door iijn àdrefle, bequa- melijck tot ons ende onfe Rijcks dienftén àldàer foude konnen onder d'hand negotiëren j doch heüi dàer btì- nefïens aenbevoolèn, dat hy alles niet ü, alsTÏjnde onfe daer ter plaetfe rechte Minifter, communicerè, cn u goede inraedinghe en diredtie iis't een en't ander figh oedienej AHoo hebben wyu fulcx· notificeren " : willeen beveel j datghyheb-
willen f met bende u uy t zifn medé gegevené Métooriael ëö 'otdrCs geinforraeert, hem in de ielve cómmiffieii, met dié i raedten onderwyfingen terhtiidt gaen, als ghy ver- ; trouwt hetfelve tot onfe en onies Rijcks interflè, ; nutte en Voordeel ftrecken kondéJ Waermede ghy verrichtende wat ons is tot gënadigh behagen, éhK'y u beveelen Godt Almachtigh genadighlijck» Datum lOt Steekjmim deti len tt> derticbfUa O&ohet Jepiuti itti-, iirt acbt loftftight
^iöoetocliii %βι! Steno Sielke , éert bart öetert-- fibccaBelfle mtïiec iic aötï-Saben / enöe be eetjle nae Μ ^oc-HlabmomtcentSiet inatómimtiKCfi^eitltm |
We tót k Can^eirtpfecftcéilny MÖ'eft bcÉtttjiittìiiti toeöetinstótkhoimecngefiijniénti/, foocntoiec&en -assw 'cÉBtecöe putóöcWe faecöen rioöj niet toeïict öp iui itìntgenòitiet»/ itiaccfcfteen tórt niebe glicfüperté- ■tet tefuU^nttiectoh tot öe tocUecBomjie ban b'ieec iilficjc-Cartii^ifeitie/ ìm niet boo? eber acht tìaaUfli tùt lacobs-d'aci /iiÊiiijan fpeltti^-l^ui»^^ miwc ,ött «PibàtttiéiStàbtoeiéeaty bectoattlt bifett , ^
«©nbfttujriöén ίίöé i^ónn^fnné itieöe toebet ttaf BupfenéctocBett /'op ceti baitljàeceptóetfen geiweinr Swàrté Zeë, OJtìttentfae vierSWeedfche mölcnbait Stockholm öetcöettί om albaec öp tie tobotieh be Cerea· montert ban Beti^uatelötB/ tiiftdien een bart öaetó ^taet-^uffroubjcn/ mitttamen Maria schijtte crt ^enen Cflptteiw Ijledïnghjbie tn't fabeuc ban be boojfj Alliantie inetben titulbsn HuptenantCcKoneltoiert ÖBeöeitefïifefetti jönbebeboojfj owmecebatt (fitui latte abancemerttén ter tötenbe toj)lc beCgat^o^^ f^^ beBotnentebateéen/ boo?nament{0c& bp töbe ban jgjeebefH Swéden nfetortóïrtièen.
ï©eaonöe Slgget: <©iaef bah Osenftibrh öiebari baec bettrotften toass/ om alë ojbinaciss HSinifiec bart beiàcóon^toeben/aen !jct ^f ban te
gaen reribetert / «am rtiet giiebt binben ban 't ï^of fijrf bJea9obet:«értgeianbt fonoefc e^jtct: o?b?ete Ijébert om albaec pet bjeóensSbe Hègectnoe te tóópertecen J itiaec bóoi foo béel men oojbcelen ftortbe / om tìàn bàec totb^eeftermsB ban m ^ecfoon / met een «Ên^ 5el!S#reöatörj£n:anfpo?tecct te toerben/ enbe btipteiti pecfculban he25ac6attfcrje ïïobccss / met een sde^ . beelte bart tìe toeWie/ öe «SngelfcÖe boenmaelss in betoacm.
<®crt%ec<©?abeban Conlncx-Màrcfe bfé metie Jtaec ben Paitz öectcötftcn tóasi / om be JUSebtatte batt ^toecbentufftgénbettoeefh^öbeube pactpen aen té öidien / toasi gjjeaütöo?ifCÉCt / om niet alleen fö» ïte=: gfmcrtt/ bat eert banbe befleban 't itijcli toajj / mact; oocfinocO ntéec©olcfttip ben anijeceti te ttechen / etòe bàec mebe / fulc)C uoóbigB jörtbe / te Beletten bat bert l^éec CBeiic- 3®o?jl / öoo? be f)p geboegöbe magS« ten ban be aengcenfehbc <i3eejiel|jthe enbe anbec^ Jlïoomjif-gefiöbe p?inccrt / niet gertootfaecftt en toietü . ben eenige rtabpdtge forftitiert àen té nemen.
59eawucàtie ban be «!5eretij?meecb^ ïteligiè ón# lancjc tip bcBeecê 3©icomte be Turehhe gebaen / ifie^ fttbieiuictiecenbeeï oftebiminüeect ban be Boogöe eHime/btemerttotnoiiitoe boo? fijn ^ecfoort ftabbé gÖeBaö : aW jfiabe in ^toebett be. ltii«ben gienecàliicB gciêcfuabeect/ bat een ^^ecfoon ine göetJooceit / opge^ boet/enbe foogcootcngebeeltebart ^n leben fn een banbe€B?i(ieÖöiflefiteligien Deeft gfjepaffeect/ bè fdbefiomenbétebet^ten / baec toe boo? anbece ali ]|d[igtèufecon(!becàtten mi»e|tb)ecben gepecmdteect^ üml'
fcoomp^
DEnondergefchreven ËxtraordinarisÉnvoyé vaft fijn IConincklijcke Majefteytvan SweiJta wil tiettn vertrouwen dat haer Ho. Mog. genoeghiüem verfeeckert zjin, uyt alle de prtìcéduyfen èn aöieii die by fijne Kónindtlijcké Mijèfleyt chdc de Kroon cemmti Swetdtn nü Moigfe jaérén herwaerté zijn gevoert hoe datnieei· allerho<^hftgemcIde Konincklijcke Aiaje- fteyt j éndë by fijne minderjarigheyt delTelfs Hoogé V oormohder», princi^ijck daer heehen hebben aen^ geleyt, daer medé dêKröon Swtnho, niet alleeh vbdr haer felfs in nifte endé Vrede ihodhte bliji'cn, tnief dat oock de onluftefl, by andere andenvaertsgercfen fpoé- digh mochten werdén bemiddelt ende byghelèght} wàertòe meer allerhooghftgemelde Konindtlijckti MajefteVt"rioch moeytèiiQch koftén hèeftlatenont- fien j gelijck het ionghft gei)airecrde daer van een klacr bewijs ii; fndehecft meer allèrhpogftgemelde Cd- nlncklijcfce Aiaiefteyt om fodanige heylfame interi- tien te . bereeyckeh, ten r^rdevah't eferiïfe poiódï gheisrefereert, veeleonghehjeken, ende felfstefieh haer hief ende daer aenghedaen, veel liever ovéc het hooft te fieli j ende te difliriïülcfeh, als op't iiyttef- ίΐς recht té ftaeh efade figh daer van ghélijck «jdefi «rel ghebmyckebjck j te dictiei» j eadè tea Wgvitt-
dU
\
en ο ο R L· ο Gr achf enveeéighfte hoecL pj j |
-ocr page 965-
1668
SAKE Ν van Ti A E Τ
j668, 4evaa 't andere point, is meer allcrhppghftgemeide.
—. Koninckl. Majefteytin fodaenige naedére verbjnie-. nifle mee haer H9. ji^qgVgekorneïi^ilip ■Cί^pabel is om-fa wel veele anders gedr^ygde.òùroflSii voorc tfe; bouwen, als beydejrzyts Staet endeingefbt^nenin rn^' iteende Vreedcte conferveeren, Meeï ^léibopghft^^ gemelde KoninGkl. .Majefl:eyc Wjenfcht','.Vaö hertén ',* dac h'ec niet aUceri in fopdanigen Staet,<faü rufte en^Je Vreedeallerdìnghs,^pge ,Verblijv^p j fflàer is oocK oirbiiidigh alle verdere verieecljèiiligé Jibfih'by.ts· brengenj 'twclck gcpordeeelc tiioet wferdendat te ge- ichieda, als d'een dés anderen gedreyde onrUfte konit : voprte bouwen» oFuyt dea wegte r.uyïdeöïwaervaO, haer Ho. iVlog. als nu eco preuve fullëU doen ten re- garde van de vnk^irJt intentie j did dip.Qiöpten Heer Chaar van M^ciWf«nueenighen tythérw^ercs ghe-' voïdct heeft tegens de Kroon jEtldecf.wel
allerhooghftgemelde Koriinckl. Majcfteyt uyt liefde tot ruBe en Vrecde ,lang geconniveert heeft tot vre- fcheyden tutttn, haerby gem.Cbaarfe Majefteytaen- gedacn ; ichynt doch dien Heer, in plaetfe van fulcx te erkennen, allerley aenleydinge daerMyt te nemen tot terginge ende meerder uytipatting van fijn deb- voirfooinhetnietnae kppmen vande de opgerichte Traitaeten , als in het toevoeghen van verfcheyde wieuweprejudicienende'infolentien tpt turbatie der Swettfcbt CommerCiés als anders, daer alle fijn adien op uytloopen, ende die van fódanigh gew^ight en ge- gevolghwerden, dat allerhooghftgemelde Koninckl, Majcfteyt daer niet wel langher fai konnen tqe ftiHe fitten, ende die om meerder verwijderinghe voor te. komen, door interpofitie fullen moeten werden be- , raidde'lti Fan meer aljerhooghSgemelde Koninckl. Aiajefteyc is den ondergsrchreven extraordinaris En-, voyé expreflelijckgelaft,haer Ho, Mp. riilcx voorte houden, ende de ielve daer van doen kenniffe heb- ben , op dathechkr Ho. Mog. moghte gelieven, het anders gedreygde onheyl by tijts te helpeij afwenden, infónderheytalfohaerHo.iMog. niet minder , als de Kroon Swiden daer aen gelegen is, dat by de teghen- woordigeconjunóturen van tyden aUerhooghftgem. Koninckl. Alajeft. waepenenniet en mogèn werden gsdiverteert, door een engagement (00 verre van de handt gelegen, tot de uytterlte prejuditic van de foo wel opgerichte Tripli , welckers gewighthaer
Ho, Mo.genoegfaembekentis ; Endegbdijck fijn Koninckl, Alajefteyt van 0»·»« Srittannhn ae confe- . qacntiè hier van wel ende te recht infiende', alreede verklaert heeft, bereyt te zijn, meer allérhoogftgem. Koninckl. Majeft.vanSWfA», met alle goéde cn ern- ftige officien aeii dehanfte gaen j Als wel vertrouwt delelve Koninckl, Majefteytvan Swedèn, dat haer Ho. Mo, in défen niet minder genegen fullen zijn aen haer zyde te doen,'t welck voor den Grooten Heer Chaar van Mi/«win ee.ii fterck motyf fai zyn., om binnen fijn debyoir te blijven, ende waertoe haer Ho. Aiog.felfsd'iredelijckgheobligeert zyn,foo uyt irasht van de Commerciep welckers loop anders ge- turbeert ftaet te werden,als uy t kragt vab,de onderliii" gc Alliancie, d jdeerende, dat alles, moet werden ge- contribueert , wat tot des anderen feiuriteyt, rufte en voordeel kan dienen, ende daer tegens voorgeko^ menendeaf geweert'tgeene tot dès anderen préjudi» •jcie ende nadeel géfien is te fullen ftrecken
ti^òprts heeft den ondergefchreven extraordinaris Envpyéilief by haer Ho, Mog, wiilett notificeren en- de verfeeckereü, dat het zyne KqnÌtjckÌ. Majefteyt : iondMUnghaengenaemisgeweeftjteverftaen j.dac,; in de faeke de mortificatie van dep i^ttfir Te/.aengaen- f de, deCanfilh, v^n haer Ha, Mo. zijn.qoiicBrrerende .ende een ende 't fel ve .intere (Te maeckeode , met die .van,,allerhooghftgemelde Koninckl, Maj,eJÌeyt ,,als|i dewèicke dien Tól alle tydt heeft.aenghcfiei? als eene ( .faecfce,dic mits de Ijelwaeringhe ,-die dq^ ielve dej Cpmmercieis toebrengende, behoorde afgefchafttc: worden jghelijck. dati.meer allcrhopghftgém. Ko-, ninclclj Majefteyt participatie der Heeren Cheur-en-i de Voïftcn , o( der . felver Heerea· Gcdcputeer-» |
den , binnen Hii/i<ry?A/t onlanghs zijnde vergadert. 1668 ghewèeft, ten feiven fine is coöpererende, cngeer- —i-J
!nV,kénfiecdatÖaer,Hoogh Mogendfe krachtige offitì-' '------
len yaerby kpWèn. J Signatum 't den,;
' "j-^r Cctckc]^, : ■ ■
■li 5i.
hl
ίί, Appeli^sm
^Komeiiutottct toecDaelöcc ^ccnftDefaetfienba»
ïfir^aei:. π . i ..
fïi^n'töesmtoim 3|anuacp ifteert]^ollant!S (©alifot ,fla«u fiomenöeupt Vranckrijckmet^out eÖelaïieuVioo? Coppcnhaghenööilwmm/ ftcttoelclieop't iïifbau Anoatbaft oöêfetenöaöïie/ uptoo?fa«ö öattabicc alùaec niet toietïit aengDefioocheiv àl0epmol)e ìiae^
SÖmDOOiÖemfiittnocÖttoec Nederlantfche ^C^CCi pcnbaec otaecmocoot pmtulot)ei»ee(l/ ciiìicììeìccii iweedts jScöipmet;Afeten i^opetöïielaiien/ boo? ijebbenöenaec Engelandtteseplen/ op't boojfcfecbe Ktfgebleebcn. <©en ïïefïbent Le Maire fticc obecte ï|obe 0&eWaegBt omfuUftiS öl>er«n?ï>i«e«te öebbeii. 3 ,,
I g^aectoasï öocnmaetó bcrit&ttót Coppenhagen, öatmenm sweedenaetibcis itcpfcciiainbopcCictcaf^ e?l«naice öie öaec toasi/ UeïgaT ioffenrode, ber^ toont rjab een p?oiett €cactaet/ tufTcBcn fijne i^P' feclöiöe jlSajellcptenbebcn ÏJonnigO ban Sweeden toaecÏan bit bolgetibe be fubgantte toa.«i.
Extraft van het Pojeft Traftaet aend'En- ' ^ voyé Extraordinair vaii denKeyfer ,by de Jweeden overgegeven. '
. i.
INde eerfte, tweede, Ariiculen Van?t vporfchre- g^ojftt ve Tradrae;zijn ma?:rgeanalia Ï^ ufitania^ dt amifiti»">\t<ait
I J, ^ ftt en
InfirumtHtum Facis zalzijn/weiifMwiu»» vanheti^en- ;ί>ΐικί« woordigh Tadus -, deii
10»/ir fai
executeren het geenc hy noch niet gedaenheefi:, de GciK/Zwna afdoen, alle obfiacuia tcamoveren, der Kroon η helpen to; het gene haer van rechtswegen toe komt. ,
' III. ............;
In dit Traöaet fullen begreepen zij η beyder zijdes Landen weickein't Roomfche Rijckleggen, ende iffo aStt gprufteUjck befeten werden.
De Kroon Swiedm eximeert hem allee» vande bo- venftaende defenfie wanneer het Roomfche Rijck van den IVirfi^, Pi/<», Italiaiun geattacqueert mocht^ worden.
V.
Eh vermits de Kroon Swiedw over defe dcfetifie een Armeé fai moeten in Dw/f/ijoif houden, foo fai den 'Kgftj'iLeade Sw«rfe« Jkerlijcks een fomme geks geven: Nife de ibmmc ilaet nier ghci^iccificeert, maer wort ■gheieght datdö StoWi» dooooQ., Rijcxdaelders be- geéren. '
beyde parthjten fai vry ilaehin elck anderens tiànden te mogen Werven, cn ial den liijfir verfchaf- fép dat andere Rijcx-ftanden aende Krooo Sviudm oockfulcks toelaten. ' '
■' VIL
Wataengaetds! ftrySigheden wekke yanweriieo 'd«i^oninginvsn.FrflifCi{^ycittegens .Si«9i'»> als Her- tagiiiiie van Bmrgemlii zijn ontftaed, wil de Kroon SwMrf·» Ö ij^^f trachten dat de faecke magh
wesrdep,bygekght, ende de Vreedé inde Firiunfiit Beì'gen beQooten onderhouden.
Vin.
Tocwelcketveyndefy oock haere mediatie willen .emijloyeren,.. datdcfaecke ex aque^ l/m» magh wor- l/d^by gheieght. |
-ocr page 966-
Ili!
JX.
1Ì68. Wan neer het Roomfche Rij ck in aÖiègeraeckt , fcJofalden Koninck in als efin Vorft vin't
Roomfche Ryck hem aiSfteeren.
^mCanceltccban^toetien ( bte men fept soet 5pi;an0 tejijn: }I)aDiieeen anbec QcconctiJim met ©iantficpcïi/Octtoclcfitieiöötjc-aaaett niet totlöen aenncracn 5 tDacc oUec Decbioe iwfputen tnffcDenljem cnöcbier^cnatcuccrtflöebaöen jijn / todtlicceniöc öacgBen na öcn anöecen gDeiieuct DeBBett : fulci iiatboo?f5 CanteKec naet eeit teiie quelle reconctlii 0tienaecfönllanïittoa!S bettrotften / met intentie om Bern baec ccntgetjiittte ontfjouDen. '©es öepi ferii «enbopc bccfeecficcbe öem öat öe^toeïien in öefe aen)iacntie Somec Det ^epfec-rjjctt ntet een gcoot EeegBec foutien aflfiflcrcn ; immetiS fiet fcgcen iBaecatljtigl) te toefen öatïie^toebcn (iftclöffe oiJe'· fcï)?ebentote«:)b?i» fietei; ^öepfeoi aljsf cang toa^ ren. 35en KeftUent Le Maire fcD^eef op ött fuöiett noci) niet te öonnen becmeechen; (Boetucl öe ^^an^ fcijeSirabaffaiiaic öem teelboo? liet (laen : ) toaec ^ennmiaccbennatocfoubefiellcni bocfj / foomeit oo?tieclcn niocOt noec fjaeccgeiooonljjcltc marimen/ toelt&c fijn altoosi een an&ec }»actpe aiiS ^toeben te Btcfen / foo foutren öe 5Fcanfffte toel mogïicn eefaboafecrtbjecben / macr men gelooft ebentoel iiatr)etsö£liinalleiiljaerooa& op fjaecel^o. H9og. foube fiouben / ont baec naegaeremefuce^tefìoR' nen nemen.
g^aecliep boen tee töbt een göecntlite battec tn üolftcpninbeaociit een groot ïeeget gfteften tofljS metttapnenactillerpe ; 00Λ fepbeit be 25aeteit bie ban'tEant totCoppenöagenquanmi / bat fitö omtrent mibbetitacBt in'ti^eflen een <ffomcet beci toonbe/toetcliebermit0be (ilaere maHefcgijn / men ïtaet nocö ntetöceft tonnen fien.
g&enio.5Peli?uacpljabbeni!te(ïbent Le MaireDp ïienï^oningijeenaHbieatie / enbe ijeeft tonföim be D^bje bie gem ban gier gefouben toa^ / op 't firatl^' tigòfle te boen upt name ban l^&tt l^o. becfodjt/ niet alleen booi allegoebe <©|firien ^eDelpeii δορε^ reten / ten ephbe ben ïSoningii ban ©?anc6tijcfi en jSpaignen motïjten toetben beteenf göt; maec ooc6 met Baet jiKog. en ben iSoningfi ban Groot irittangien inbe giiemaetfete Ligne te toilUn tre* öen. ïioninglj Beeft {jern fiiérop gi|eanttooo?t/ ïjatiipnietliebet foube fien als be bereeningBe ban iiiethjceatonen/maetomte treben inbe berbinte- ttijs/bocijtfün iBajeftept in tebcn te ïicfiaeit / bat Bem toppe toterbe gHegeben ban *t gBcnratteerbe / om fijn ntcfnreis baer na te nemen. J^oegenbe baer &P bat fiaer ì^o. H^og. tuel boo? ttoee CommifT<wtfTen fijn lilefibent inbm i^age jljabbe boen aenfeggen/ batfe met ben ïtoningB ban <Êngelanbt een befenfïef flEtattaet en een Conbentie ggemaecftt öabben tot 6eb?ebtnge ban ©?antücötfi en iSpaignen i botB bat fijnitejibentbanbel^eecen/ bie Bem fulci quanten aenfeggen /berfotDt Dab Coppe te mogBen Deöben ban't betBanbelbe. 3®aic op foube gBeawttooo?bt :iijn / bat ijp ober ce>t bagB of b?te biefoubebe- feomen / fulocfiin .pajetïeptfcBeen bitbilaep boo?een mefptiisopte nemen / cn gBeliefbe baec op te feg^ 0e: bat Baer nao.ftin b?ienftöap niet beelen acgte.
^e ^ranfcBe «fmliaffabeut: beeb alleft buit Bp ïieom ben l^ingB bupten befe partie te Bouben / maecbetmitjs fijn naajefiept Bem aen Baec l^oogB it^og. fcBeen tetoillen attatBeren / footoa^i men niet IiuptenBope/ bat aiïeii toei foube gaen. <Ên toat MangBbe be gBerucBten / bat fijn iBaiefiept met S^^ancbrijcB eett Higue foube gemaecBt Bebben / ban bpanbtte?ijn ban bie geeite bie ben -öoningB ban 3@?anc&rtjcB inbe €onque(ien banbe ^paenfi^e Be öerlanbenfoube toillen tegen gaen/ bleetli anbeci.
^ebertfcBjeef be Le Maire ban bm 18. bat 8» gebuerig befig toai$ getoeeH / om be pjincipadfie i^i- mdcrei ban bit ïi|jtB/boo7 rebenen en motiben te boen begrijpen / bat Baer bolBomen intereffe toast |
te tr^n inbe Conbentic enbe befenfibe aUfaneie tuf» fcBenfijn jKajeftept ban (Cngelanbt cn Baer ï^oogB - |©og. opgeretBt j cn bat om be flrijbcnbe ϋοηίη^ genban®;anc6t^tBcH ^paigncn/ tot oppoiferin'' ge ban Europa / en boo?fetangBc banbe Conmtcci de te bebT^en jtoaer op bp ban baer alle een bol» boenenbeanttooo^bt beBomen Beeft: Bptoaici bicn bagBtoeber te l^obe gBetoeejl / en baer gBei"fi=' fïeert/ombei^eecLeMairc ,om ban ben &oningÖ berftlaringe te «togen Bebben op 't geen fijn iKajedept ban Baer ï|oog. jtóog. wegen gBefept Babbc, 3©aet op Bemben^eerCancclieruptben name ban fün ningBgerappo?tecrtBecft/tctocten /batfijn iteajc^ (tept Baer Hoog. j^og- bjienbeitjeü bebanchte ober be communicatie boo? Bem Sefibent aen fün i,llaie(lept/ uptlail ban Baer i^oooBlKogenbc gebaen/ toegenjï Beteetracteerbctnbenigagc/ als ootft ober beaenbici binge enbe continuatie ban Baer bjientfcBap/fullenbe aen fïjn Bant nopt maneuercn Baer ï^o. pog· t' ont' moeten met gelijcBe Bacmonie enbe amitié j bocB be^· topi fijn lEajcflcpt tot nocB toe niet getoeten Bab /Boe battet berBanbelbe foube opgenomen toc?bcn / Babbe Bp fi)n anttooojbt niet Bonnen gBeben/ maer ber;= mitiSBemmetbefe^oll-tijbingBe gBeBomen toajet / batter tot 9CetBen een t'famenbomp ten bien epnbe foube too?ben aengcfielt / foube fijn naajefieptfijrt HBiniflerjS toeber bertDaerttf fenbcn iom lienebeniS Baerl^oogB· iKog. enbe met communicatie banbe felbe alle goebe oificicn te boeit : ten epnbe be gBetoen^ (ien J0?eebe tuffcfjen be (irijbenbe partpe mocBtc too^bentetocegBoBcbja^t. ^ocB belangBenbebc befenfibealliantie/bebcfSn USajepept feggen / bat fijn H^nifier tnben i^age B^m baer ban geen Coppe gBefonben Babbe/fulcrBP niet toeten Bonbe toat beboojfs Miantie in Bidt ; enbe bermitiS be boo?f5 3(Uiantic aen Bem Selfbent niet gefonben toaji/ Bonbe Bp benl^omugB baer ban geen Coppe gebett.
^t iÉaert Beeft ben ^oningB ban «i^enneraaccBen ban'tiStabt-Bupi boen afBonbigBcö een ©laccaet/ toaer itpBP berboott niet alleen in CoppenBaeBen maer ooc6fn fijn gantfcBe ïanbtallc b?eembe toer^ bingentetoaterenbete^nbe. Ontrent befelbe tijbt Beeft fönjiBaiefiept alle fijn 25ootsibolc6 / om gBe^ mon|leerttctoo?bcnopbei3olm boen Bomen / enbe iiiBaerbaetaengefept/ bat beaclben / toaer upt moeten l)etaelttoo?ben/ nocBniet toaren aengBeto^ men; macr bat fijn |^ie|leptBaecgBeb?ecBiBfierti be/ gBerefolbeerttoajS Baer pbernocB bjie ïKaenben Bofttegeben/ om Baer baer mebe foolangBetèBon neit onberBoubentotbatbe boo?fcB?ebepcnmneBen
jescroa ritti ent Jatt «· ma.ta- lUnlieDI «ubfi·
migtfvi
fouben ontfangBenjijn i alfoomen boibomcn , maecftte/ batbcmanquerenbe ^^oblncienBaerbe^ tobe^u^bie penningBen tegen bie tijbt fouben
^efe faecBe recommanbeerben b'i^eer ^eenfcBcri jteinitler alBier optcn böftBt«nbe 00? 't bolgenbi memoriael:
Hoogh Mog. Heeren.
HOewel den ondemeichrewn Extraordlnaris Én- ▼oyè van zijne Conincklijcke Majefteydt van DinfiemarcfyitjNMrivfgia öft. haddc gehoopt, dat op zyn den </«·ί»«ΛβJanuary leilleden aen ü Ho: Mo: Geprefenxeerde en door defelve benefiéns haer refo- lutieaende >·(^Γη#><')·ϊ«Λ ____r^^j^n/· mpmo-
en O O R L O G. acht enveertiihfie hoeck. 93^ |
-ocr page 967-
1668
S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
rechte Traitaeten beter cnde poihauelijcker als tot dato in dit point niet is ghefchiec > behoorden gheob- ferveert te worden , ende dienvolghens foodanighe efficacieufe middelen by de handt te nemen dat aen HopghftgedachtexyneKoninghlijcke Majelleyt behoorlijckecomentemencmoge gegeven ,ende by de refpeàive defeitueufe Provinciën, de betalinghe haerer fo lange refterende quoten eenmael fonder ver- der? uytftel ghedaen werden ,door dien u Ho. Mog. niet onbekent en is, dat volgenshet voorfz. Tradaet foo een liquide fchuldt , prompt ende als wiffelgelt behooa betaelt te werden, als hebbende by ontftelte- nifle van dien daer voor haer ende harer Onderdanen roerende ende onroerende goeden verpandcc, ende alfoo felver ter cJ^ecutie gheprefenteerc. Waerom dan meer Hooghftgedachte zyne Koninghlijcke Ma- jefteytvaftelijckveitrouwet , U Hoogh Mo. zullen tot voor-kominghevan alle ayt defe vvanbetalinghe fpruytcnde ongelegentheden, haer Tradlaet in allen deelen foo krachcigh obierveren , dat defelve zyne Majefteyt magh reden hebben, alle 't geene wederom t€ contribueren, dat tot onderboudinge vande goede correfpondentie ende nabuydijcke vertrouwelijck- heydt kan dienftigh wefen wienshalven den meer voorfzextraordinarisEnvoyé hierop een finale refo- lutie met die daer op gehorende effeóten fai te gemoet fien, cnde ondertuflchen biyven.
Hoog. Mog. Heeren &c. 's Gravin-Hagt den vUftitn- dm Maerttftfièii» bsod&t acbt inJ'^gh,
Geteeckent
3
P. Charisius
aBaec op (jetielitj««ect jijnlK; iiS ooet cebinben en^ iiebecflaert / t'oiïionnecin öen (©ntfangec aömecael Jacob van Volbergen, iiatBpfCiUöeBefilJert te fom^' een / enöeljace ^o. SlSog. oUec te leberen een Eisfle bantjc ïne feiten ijec cefpcctibe p?obintten / tnìK boojfj acDtccliaUtge ^uDlïöien / om üefelbe gtfim/ naectec ötefaengaetibe g ecefolbeett te too?iien.,
«©en acjDtientien öefesf / iis feecBer;l|ol{ant0i§t0ii>i pee / baeceiibe foo B» fe^e / boo? eenige éStoeeötfcBe gingefcteneii upt Portug;ael, iu&e ^ont gljsöoomen / tappoiteecöeiintten tööe ban fijn bertcecö/ jöniie onitcent i>?ie toeetften gijeleiien / alle. Öe jleöet-lantfcöe · iS'cDeepcn / omtrent biec en ttomttgi; in getal / tot Zetübfti ban 't JSötr toegeji hiaten gearcepeett ; enbe bat / foo beoüecucBten «epen / bermttjï Ijaré ^o. Haag. lieftg biacen een ^DcepiS ©loote toe te rwfien/ öte öe po?tngeefertoo?tieelben / bat tegenjs Braziifjjui be too?ìien geemplopeett / Bet toelfft / gBelytfimen baecfepbe/fooiiiialijcbgeconlittueeect toaiS /boo? 't herballen ban rneeH alle be ίojtreffen / bat be ininfie magBt D« felbcjfanbt foube fiomien toegB nemep.
3Ê>aii b'crceffeu bet vDeenen / tn 't Beffe» bet 3Soo?t-= fcBe ®ollcn/ op be Commerrietenbe (©nbetbanen ban befen ^taet / quamen t'elchenS BlagBten j enbe alfoo öaet ilo. iBog berfïonben/ bat Biet tntoterbt gBcpjoccïiectt tegen ben regul bteBet (€ractaet met batrojcfigemaecfttp?efcriljestbe/ fonbenfp aen ben <irontrtgBbefen25?tef:
Doofluchtighfte, &c.
^ konnen uwe Konincklijcke Majefteyt
SStitf Dan gac»
W niet verbergen,datwyin'tfeeclcerberichtzyn, ncmcic»' datinhetafvorderen vandeTo/Zw, inde Have-
ften ra- nen van iJooriutgen , groote ende onverdragelijcke ^"owffe exceffen werden ghepleeght , contrarie den teneur «olUn van het ΛγΛ ende t/jr/ii Artycul van het Traftaet op het ftuck vande mitmgtder Scheepen vaerende op Ìlcàrtetgm'^ tuffchen uwe Koninklijcke Majefteyt en- defen Staet alhier inden Hage ghemaeckt op den nuaelfdtrt February Jtfbieo hendtrt fis m ftfiigb mede- brengende, dat de fMfi/iifiifWi/t/fi Stbeept/t door we- dtt i^ts Qittmmittmdi , inytin Ιφ endi btfwmnis |
vanie Schipf en tndt'Reiders {mdtn beitin te gefcbiedtfi hin· iggg, mndefi Landen jende dat in casover de iel ve metinge — 'j eenigh verfchil foude mogen vallen , recours gheno- men foude werden tot de preuvein het voaùzvijfde Artijcul vermeit, deweickein datcas foude dienen voor een generale decifie, ende nademael de Minifters van uwe Konincklijcke Majefteyt aen d'eenezyde , tot noch toe niet te difponeren zijngeweeft, om tot de vereyfchte metmgtf op de bequaemfte, gevoeglijck- fte, ende feeckerfte maniere, volgens de difpofitie van 't voorfz Traélaet te helpen procederen, ende dat de Tollenaers dien onaengefien aeiide andere zyden, de Scheepen in Noerniegen komende, naer haer eygen goet-duncken ftellen, fommige op ^yf'igb, fommi- ge op tacbtigb , en fommighe op beudin laften , bo- ven de rechte groote , ende fonder eenige reflexie te maecken op degerequireerde metiuge , die praealable- menchier teXande, ende de preuve die daer naer in cas van verfchil, in Nimrwegeu moet ghefchieden , hefFende de Tollen naer ad venantj Soo hebben wy, ons t'eenemael vertrouwende op uwe Conincklijcke Majefteyts aengeborne, ende alomme bekende iequi- teyt, ende rechtmatigheyt, hooghnodig geoordeelt, ons daer over mits defen, aen uwe Conincklijcke Ma- jefteyt diredielijck te addrefieren ,'tgene voorfz is naer de rechte waerheyc ende befchapenhey t te repre- fenteren, ende vervoigensghedienftelijck, oockfeer Vrundt ende Nabuyriijck te verfoecken , dat defelve fodanige ordre gelieven te ftellen, ende voorfieninge te doen, fulcks ende daer 't behoort, dat de Schippers varende op Nwrwi^f», van alle overlaft , onbehoor- lijckeexaitien, ende vexatien vandeTollenaers ont- heven mogen blyven ende gelaten op den ouden taux vande Wil , tot der tydt ende wijlen toe, de naer- dere mitinge hier te Lande op de bequaemfte, gevoer gelijckfte ende feeckerfte wyfegedaenfalzijn,onyer- kort de nadere preuve van Nucrwegen, voor die geene die daer by fai meynen verkort te zijn. Wy hebben denRefident/iMeiTi belaft en aenbevolen defe onfe meninge ende intentie by uwe Conincklijcke Ma^s· fteyt mondelinge teieconderen ende yverigh te be- vorderen, tot deweicke.wyonsdan kortheyts halve re- fereren, ende hier op, ende op fijne aen tewendene d.eìjvoifen;, de noodige ende gerequireerde eiïeilen met verlangen te gemoet fi endeende verwachtende, als zijnde een faecke die ons feerernft is onde ter Ver- ten gaet jfullen Godt almachtig bidden, &c. Adtum 'sGrevtn^agbe den acbimden Mey /eftien boudertucbt en fifl'gb.
<©aet Op tepliceetbe ben ContngB op ben buftien^ bengiunjjbaetaertbolaenbe/m maniere alS bolgti
Fredericus Tertius.
ONcbieden de Ho. Mog. Fleeren Staten Gene- „„^ rael der Vereenigde Nederlanden, onfe befon- awüjeejt ders goede Vrienden, ende Geallieerde Nabuy- ïatio? ren, onfe Nabuyrlijcke vermogen vrjndjïlike groete- niffe, mitigaders wat wy meergoets en aengeoaems te vooren Ho. Mo. Heeren, befonders goede Vrinden en de Geallieerde Nabuyrien Wy hebben uyt u Ho. Mo. Nabuyrlijcke aenfchryvens, gedateert'jGreww%»i/»» (jfitiWi/) Mey, ftilo loei leftleden ,foonsvanu Ho. Mo, alhier aenwefende Refidenc , onien Lieven 1» Mairi is behandigt, vernomen dat u Ho, Mo. is voor- gebracht , dat verfcheydt oolfielijckf exceffen, by het in- nemen vande Tollen in ons Rijk jNiirwf^»» foude zijn gepleegj So fullenfwy u Ho. Mo. tot Vrient-nabuyr- lijck antwoort daer op niet veronthouden, dat wy ver- nemen datu Ho. Mo. anders fullen geinformeert zijn als de faecke figh inder daedt bevindet, alfo wy gena- dighft hebben belaft onfen Tolverwaltcr in 't feive Rijckdat de fel ve metallo civiliteyt fai bejegenen en- de Trafteren de ^tdnlantfcbe Schippers ende Cooplie- den, als meede niet meer Tellen van haer neemen endeeyffchen , als ons met rechte toebehoort, volgens het Traaaetfooden elfden february fipi(t> benden fes |
-ocr page 968-
en OORLOG, acht en 'veerttghfle hoeck. p^y
den ,naer de Traöaten, fo Amoftflbiiobondirtfevenen i66Ö·
Vtertigb, (oo-WcXih ft^bitnbtndert jes enfefiighTA]nghe- - ,
floten, ende het zy fulcke mtetingt in Nooriutgni, ofte
in HoUandt ware gefchiet, fo waer doch niemant daer
door verongelijckt, door dien die voorgerocrde accu-
rate froevt verblijft doch op d'een of ander manier een
vafteregulen rechtfnoeralsin't Tradtaecisghefeten
verordineert tot een ghenerale decifie Wy willen u
Hoogh Mog. verfeeckeren, dac men met onfen wille
van onfe bedienten niet daer en tegen fa! worden ge-
handelt; het foude ons oock onaengenaem zijn, dat
de Trafijck vande Nederlant/cbi Ingefecenen tegens on.·
fer intentie, voor de waerdy e van een Daelder over de
equiteyr ende billickheydt foude werdep befwacrt,
aenbiedende oock, dat by foo verre fuicks foude kon-
nen worden bevonden ende aengewefen , dat wy daer
over onfe Onderdanen ferieufelijck fullen beftraffen,
maer wy verfeeckeren ons oock daer en tegen , dat u
Ho, Mog. niet foo lichtelijck aen fodanigeongheion-
deerde klachten geloove fetten , nemaer oock die on-
der haergebiet reflbrterende, dewelcke mecfodani-
ge ongegronde propooften of klachten aenkomen, in
gelijcker maniere behoorlijck reprimendeercn ende
afwyfen fullen j daer mede wy op beyder zyden van fo
danige onnodige imporcuyniteyc mochte werden ver-
fchoont en onfe onderlinge vrientfchap des tebeeter
tot innerlijcke ende feeckere vaile confidentie onder-
houden»
Wy verblyven u Ho. Mog, naeft wenfchinge on-
der des Allerhooghften milde nroteilie, tot alle Na-
buyrlijcke vrientfchap eerbiecligh en ghenegen. Ge
geven op ons Slot Ctpptnbagm, den v^tbtmdin Juny
fe[tbitu btudert acbt tn fifiigb,
Geteeckent
FREDRICM.
€ot bdoifiommaìie ban'tcffict bcc oDiciitïjteiim
iiifc confufc öUetcgcittljept öcc publijcguc facchen /
iricallcfintsstaiit cnlic fi^eeiittotec&cn birDjeiit: ban
batter onlllflen tuffcljm Engelandtcnbe Denemarc
ken öioepben btc tot een babelijcite bpaiitfcDaja fouöcii
fionnmupiDcrileit ; fjeBBcttDaec ^ooöO iKosOciibe
op ben bcectfiienbett oocbt éijebonbcnbaecobec een
, Deieefben 25?tef aen ben Ïïontngf) ban «©eneniacc»
6entcftniï»ben: met becfoecft j bat fijn 3l©aic|icpbt
tot Defïtfltngöcbanbcbiffcrcntett/ cnbetot b00?ft0i
mmgftbanccnebetbece bectopbecingO tuffcDenijcitt
enbefijn naa/edeptban üroot Srittannien, 'ftcri mei
bebJel gijeltefbete (aten gljebaUen/ batbefelbebooi
mmneUjcöe tntecpolttte enbe intecceflïe ban ijaec
Haogenbe getermtneect moge b)o?ben ; eutic bicnboU
gfienbe baec toe be noobigfjeautfiortfatte te beclecnen
opbegöeencbte'tröiie USaieflept gijeltebenfoubetot
indcuctte enbe uptboecingl) banbe booif? faecfic te ge*
b?upchen; biccbenbcban't geene boo?f3isi oorfi fieni
ni(Tcgegebenacnbeï|eecben Beuningen, «gttcaoii
binariii 3imbalTabeut banbefen ^taettn ®?ancüi
rijcfi/ mitfgabeciiaenben Seftbent le Maire, om te
flcec&en tot bet felbec cefpettibe naccclninae. .iSaec
ïjtec ban tiS niet gcballen/ 'tbjaiïeen gecücöt/ enbe
becbtocenban felfsf.
j^ltjn 3(lntb)oo?bt baec op toa^ al^ bolggt :
Wy Frederick dc Derde, &c.
HOogeende Mogende Heeren, Befondere Lie- ©fHf,
ve Vrienden ende Geallieerde Nabueren. Wy maclitni
hebben ontfangen uwer Ho: Mog: Vriendt-na-
buerlijcke MiiTive.gedareert'cGravenhageden twMÌf- go"®χ
denlulylaetftleden, ftiloloci, én de daer uyt verno - acngatn-
men , de mediatie dewelcke u Ho. Mog. hebben ghe-
prefenteert aen den Coning van Groot Èritiannitn, tot
flichtinge, ofte e£Fêninge van de miiverftanden cnde edatit.
vcrfchillcn, de welckefouden zijn tuCTcben ons cnde
miiÒ <iea
1668. ,n ftfiigb in 's eravtubtj^t is opgerecht cnde gheOooten,
—" het wclck oock onfen Generael Tollenaer Daniil Knep
hier onlanghs prefent zijnde, 'cfelve heeft verklaerc
cnde getuyght, daerhy volgens die by u Hoog Mog.
hier aenwefene Refidenc gegevenc aenleydinge daer
over is ghehoort, dac met zijn weeten, daer niet een
Daelder meer is ontfangen, als ons volgens het Trac-
lact, met rechte toekomt, enfo wanneer yemandt
vermeent dat zijn Schip op de Lafte te hoogii was ge-
iet, fofoudedieinhetTradaet geftipuleerde proeve
gerechtzijn, waermedeeickeen contentement fou-
de werden gegeven, uyttetwelcke lichtelijckkan be-
flooten worden uyt wat fondament dat berichtgheko-
men, fo u Ho. Mog. is voorgebracht, het wclck buy-
ten twyfFel Λ/ί/"'van die geene moetzyn gefchiet, ib
vermeenen als recht d&intrinfique intentie van't «/«t—
ibiende jlrticul van't Tradaet, te weten, dat de Schip
pers oprechtelijck en volkomentlijck de Tel fullen be-
talen , en fich geenfints reguleren wilden jiau Hoogh
Ivlog.genomen refolutie vanden em tn dertichflin Maert
fefibitn binJtrt fes tttfefUgb, de welcke wydersby't fluy-
len van't Tradtaetis gecencipieert en toegcftaen > en
dac de fel ve als een Articul foude gehouden en ghein-
fereert werden, waerbyfoo wel als uyt krachte van
Tradlaet de meringe felfs vande Scheepen, als mede
de taxatie die onfe Gecommitteerden toekomt ende
competeert, het welcke oock de woorden in't «ϋ/^ί
Articulinfonderheytuytdrucken en te kennen geven
datmen foude zijn recourffe tot de proeve hebben, als
dienende tot een generale deciCc j Wy verfeeckeren
u Hoog Mog* dat wy op onfe Zydé, fullen by den in»
hout van het Traöaet bly ven tot deflelfs itriüe punc-
tuele obfervantie ; verwachtende het felve van u Ho»
MogJnghelijckengheval, want by de voornoemde
konnen alle difputen , als byeene accurate ba-
Jance wegh ghenomen werden ; Ende alfo tot hier en
toe niemant vande Nederlantfche Schippers eygent-
lijck de voorfz proeve heeft begeert, fo willen wy nu
genadichft onfen Generael Tollenaer beveelen, met
de eerfte gelegentheyt, een of meer van die Schepen,
de welcke in'c voorleden Jaer op Naorwegm hebben ge-
varen , te proberen, zij nde doenmaels de diepte daer
vangheobferveert, ende op de voor en achter Steven
eeyckt, en aengeteeckenti waer klaerlijck fai konnen
werden ghefien, dat niemant te kort is ghefchiet, in
dier voegen dat die daer over gevoerde ο ngefondeer-
de klachten als dan vermoedelijck fullen komen op te
houden en te ccfferen i maer dattet hadde fuJlen ont-
breken oft fchorten aen onfe bedienten^,-dat de Scbitfi
metinst in Hollant niet is gefchiet, wort gemeent, dat
iulexfig anders fai bevinden, nademael wytotteinde
derde Articul van het Tradaet gefetre termijn en tijt
niet alleen onfe daer tegenwoordigh zijnde bedienten
volkomen hebben gheinftrueert ; maer infonderheyt
onfen waerdenCwrt Adtlacr, Generael Adroirael, en
j4dmiraliteyts Raedt tot dien eynde expres naer Hol-
lant afgevaerdichr, dewelcke niet alleen daer ter plaet-
fe op den beraemden tijdt, maer oock wel drit maen-
den daer naer prefent heeftgheweeilj En hoewel hy
bykans dagelijcx heeft aenghehouden,datmen mettet
werck mochte voortvaren j Soo heeft hy het nochtans
nietverder konnen brengen als dat een eenich Schip
is gemeten geworden ; u Ho. Mog. fullen konnen ver-
nemen uyt haercygen Regifter en Notulen, als mede
uyt de Heeren Staten van Hollant tn Wtfl-Vruflant, foo
wel als by die van 't Collegie ter Admiraliteyt tot Am-
Jlerdam ( by fo verre u Ho. Mog. fich felve niet konnen
daer van erinneren) met wat vlijt ons famentlijck daer
aenwefende bedienten hebben aengemaent en inftan-
tien gedaen, dat de metinge vande Scheepen mochte
by de handt ghenoomen worden, inder tijdt dat de
Scheepen alle ledigh lagen, foo lange dat onfen Cew-
mi/Taris tot Amfterdam , onfen waerden Georg Hojiir is
veroorfaeckt geweeft by het Collegie ter Admiraliteyt
jaer kU den asbtitnden Mey ftfihimbondirt ftstnfifiigb
een protep in te geeven, waer in hy heeft bekent ghe-
maeckt ,dat by fo verre men niet by de metinge wilde
*oortvaren,dat fulcx dan in Noont/tew mocftcgcfchie-
VI Deel
-ocr page 969-
9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
den Koningh van Grm Erittaaniin, de wekkeoock de felvef^l hebben geaccepteert; Waerom u Ho. Mo, van ons Vrient-nabuyrlijck begeercn , dat wy tot ter- minatie van fodanigen mifverltant ende erinneringhe door de vriendlijcke onderhandelinge van u Ho» Mo. behoorlijck willen authoriferen , ende inftrueren, wie ons gheüeft tot dit werck te employcren ende te com- mitreren: Waeropwy u Ho. Mog.tot Vriendt-na- buyrlijck aniwoortnieten konnen leedigh ftaen te feggen, dat wy billijck vooreen befonder teecken van Kabuy rlijcke vrientfchap ende confidentie erkennen, devoorforgheendeprefentievanu Ho. Mog. fichte willen laten interponeren in't gunt tot eenen geruften toeftant ende eenigheyt met onfe Nabuyren konde flrecken ; maer alfo wy noyt hebben vernomen ceni- ghe irringe ofte mifverftant, tuffchen ons, ende den -Koningh van Gnst Brittimnim te fullen zijn , zedert de laetfte tot Breda gefloten Traftaten, noch andere ge- dachten of intentie te hebben, alsalle goede vrient- fchap met den voorfz Koningh van Grm Brittunnien te onderhouden, ende te cultiveren ; Soo konnen u Ho. ende Aio, wel felf vernuftelijckoordeclen, dat wyin geenes refolveren konnen yemandt te bevolmachti- gen tot de afhandelinge van dit werck, waer van ons geen gront ofte fondament is bekent : So verre u Ho. ende Mog. naerderende grondigher kenniffe vande meerghefey de difFerenten ende vcrfchillen hebben, daer toe wy op onfe zyde geene reedenen weten, iart ons lief zijn daer vandoor u Ho. ende Mog. te wor- den omftandighen uytvoerlijck geinformeert.
Wy verblyven,&c. Gegeven op ons Slot O/i/it»- hage, den ten en twiniiibfleii July Anno fepbien bcndert acbt en fefligh.
Geteeckent
FREDERIQ.
<I?£H negentienden Ijeefttiert Öeenfchen |®ίηί<ΙίΚ öoo? Uolöenöc Hieinorialen becntcitot fijn inflanticn / fooobecIiOuiie oniisrlmeeiiuellie/ toacc iu pactljp? en b'acDiti'aoe ban ©jancfti-jjclJ aensenomen Baiiïien/ aiji om b'eiinïiclijcöe öctalinQiB ban't wfiant ïtec long-
Hoogh Mog. Heeren.
HOewel den ondergefchreven EnvoyéExtraordi- naris van fyne Coninghl, Majefteyc van Defim- nierc\en,Ncrwfgeti, ï3c. Wel hadde Vertrouwt dat u Ho. Mog. loude hebben ghelieft eerder te antwoor- den op het, in zyn, aen de felve den negentbiendtn ver- leden Decembris fepbien benden ftven infipigb ingedien- de Memoriael gedane verfoeck, nopende'u Ho. Mog. Replique contrepretenfieofte berecht ,tcgens het ge- ne hoogft-gedachte zyne Coninghlijcke Majefteydt aenden Koningh Van Vramìiryckjìiààz laten behandi- gen in de faecke by het Traiïaet vanden ten en twimig. jien FebmaryfepbiinbondertfesenJ'epigbtotdeffelfs arbi- trage en decifie uytgheftelt, waer van doenmaels de copyen bygevoegt waren j foo heeft defelve nochtans zedert, niet tegenftaende Zyne iterative daer over ge- dane àenmanighe, endevlytige recommandatien het niet daer heenen konnen brenghen, waer over den vocrfzEnvoyé £xtraordinaris hem ghenootfaeckt be- vindet, noch eens mits defen, ferieufe inftantiete doen, dat u Ho. Mog. goede geliefte zy, de uyt den haren overdefefaecken Gedeputeerde Heeren Gom- mifiarifen te fom meren , dat hare Ed. Mog. daer van haer rapport wilden doen daer meede die in drie maenden, by'tTraöaet geftipuleerde, maer nu foo lange getraineerde antwoort, fonder langer dilay noch uytliel geinftrueert, aen den JConingh van Vrmckryck ghelevert, ende midtfgaders dedaertoebehoorende flucken, aen den Heere Refident U Mairt, naer Cop- petibagen, ommeacnfyne Coninghlijcke Majefteydt daer van behooilijckc communicacie te geven, ge^
^a&tr 'mflaiiiiE ralsciitie l)c fiibfl- iiitjjiii- nfitj^rii· |
fonden werden mochte, tot belooninghe van u Ho. i66Ì, Moghende poiniSualiteyt in't nakoomen van't voor- - fchreve Tradaet, wyder avancement vande faecke, wegh-ruyminge van alle verdere contentieuie difpuy- ten, of pretenfien ende reftabhflement van eene valle Nabuyrlijcke confidentie ende vrientfchap tuflchen iyne Koninghlijcke Majefteydt, ende u Hoogh Mo- gende. Waer op den felven Envoyé Extraordinarii u Ho. Mogende goede refolutie ,· mitsgaders prompte expeditie vande faecke fai te gemoet Gen, ende altoos verblyven
U Ho. Mog. Dienftwilligen Geteeckent
P. CHARISIUS,
. 's Graviniagi dm negentienden Jtinj feflien hondert acht en fefligh,
Hoogh Mog. Heeren
ALfoo den ondergefchreven EnvoyéExtraordina··' ris van fyne JKoninghlijcke Majefteyttot Dene- marcken, Noorweghen, 6cc, niet hadde ghe- dacht, dat de defe(3;ueufe Provinciën ίο weyöigh re*· flexie fouden nemen, op fijne menichvuldige iterati- ve inghediende Memorialen, oft klachten, over da wanbetalinge vande refterendeSubfidien, dat zederc zij η laetfte gedane inftantie vanden -v'^fthiendon Maerf, bykans weyniger promptitude yver of genegentheydc daer in wert ghetoont, foo is hy ghenootfaeckt echter op't alderpreftantfte u Ho. Mog. midts defen te ver- foecken in dier voegen in te willen fien, en daer in de krachtige handt te willen bieden, dat foo heylige ge- ftipuleerde Tradtaten poiiluelij cker nagekomen, en- de de beloofde conditiën ter executie ghebracht wer- den mochten, of jllder-hooghft-gcdachte fijne Ko- ninghlijcke Majefteyt, fai hem van het recht, fo hem met eenparige ftemmen inde Ratificatie gedefereert, of overgedragen is, by ghebreck vande e&öen vande Traöatea, ende foodaenighe wanbetalinghe teghens uwer Ho, Mog. ende der Onderdanen roerende ende onroerende goederen moeten bedienen, ommc deier Inghefetencn Scheepen foo langhe aen te houden, tpB dac de behoorlijcke preftatie van beloften ende vol- koomenfatisfaftie van't achterftallighe Subfidie, die hindert drii int negmtigh diiffent, fes en feventigb gul- denbeloopen, volgensbygevoegdefpecificatie, hec welck den voorfz Extraordinaris Envoyé heeft hoog nogdigh geacht u Ho, Mog.ferieufelijckte remonftre- ren, ende der felver goede geliefte zy, dat werck fo- danigh te confidereren, dat fijne Koninghlijcke Maje- fteyc weeten mochte, wat hy daer van fai hebben te verwachten, ende niet tot de voorfz middelen te gry- pen genootfaeckt werden ; hier op fai den felven En- voyé Extraordinaris u tio. Mog. goede tocftreckende refolutie met verlangen verwachten, Ho. Mog. Η eeren, &c.
Was geteeckent
P. CHARISIUS.
's Gravenbuge den negentienden
Juny feftien hondert acht en feftigh.
Op àttviailf hondertftfiigbduffent Ponden , geconfeo- teert aen den Coningh van Dennemarcken reftcerr nochby
Gelderlant . » . . 16503 . 4.0 Vrieflant . . , . 50000 , ® . ο Over Yffel . . , . 249^2 . 10 . ο
Op dew ^titn hondert dujfent Pondenjgeconfenteert ae» den Coning van Denemarcken refteert nochby
695-79
137750 ;
28Z98 . 174941 , 53562 . . 374·<ί8
Gelderland . . Zeeland , . Uytrecht ♦ . Vnefland , . Over-Yflel . . Stade en LandoB |
-ocr page 970-
i ί68. <©{) ici öcn twee en twintichften bacc aentooi- —— gcnixe/ 82ïjiïo?tD2trappo?tbani3eï|ecc£tUjattHea- keiam, ettöe tniietefiaccigoesS il^g? eeÌKiJitteec- ìjmwtijefaecSmiiatt i^memaccttett/acijKcboigensi bccfclbec iïefoluttebanlïenncgenthienden Bcc lelKeitm : sgebifitcat enlte geejcamineert öeööeoi öe'il)oo?flaeniie jiaemoriaelbanöeni^etti Charifius, <£nbopc «rtcaöiötnacKiljanlKn^tnsöljan Dene- marcken, mttfflaïiaif becoppmbaniiefluiiieniiaec nebenss/ tot bol&oeniniïtie ban «eniiec (Ccactatca/
ïieneltdcn |ietl?uatÖ/ fefthienhondertfesenfefligh tujTcDcn öcn ijoosijfl-oeinelten itotrinöB / oiIjê befen ^taet gOefïootm/ fjecïïjateert: raetSenia öelteuis öatie obecbe }}?etcnftcn ϊκ toelche biebec-sijirtsi Doop ^actöpcntcgijcrtiStien anbecengijeöabtöeBöentoaÊi; baiiö'acBitragebantim ïioningDban Vranckrijck tjSgljeiieferem/ aenbeteelcteoocfe aHteccpti b'ocii gindc (iiitfien banbe jijbe banöert mcér ijoogfifl-gjjci itteltcti ïioningljban Dennemarckentoareuobecgci lêbctt; bafoecften&ebaBtìbmìiatBati i^oog iBo: ban gchjtftm binnen ïicn tö&tlip't boo?ft8?ebe (Crac' taet gljepiefigecct ban Ijaec tegen öectgSt / ofte ccplti que/ crttietorttcap?eien(ïenaen öem o?l)tnatisi <Snbopé commumcatie fouöcn totnenboen geben/ aljSmeteiiaa; banaente «efilientle Maire coppe tocgefonöen; fieBBenbeìiegemelt ï^eecenHaec ïloog: iBog: <©eiieputeec&ett ootö gijeeïpfteect enbe becbolgeniï gelefenfegcftecgefcïBifte Biet rtaeEb$lge«= öe ban tooojbe te tooojöê geinf^ecw»
Verklaringe ofte proteft van wegen de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci der Ver- eenighde Nederlanden, ghedaenjegens feeckeren informden eyfch ofte Memo- riael in plaetfe van eyfcn, aen zijne Al- der-Chriftelijckfte Majeft. van Vranck- rijck, ovcrgégevcn uyt den name ende van wegen fijne ConinckUjckq Majeft. van Dennemarcken.
ΤΛ E Staten Generaci der Vereenighde Ncderlan- finfiale I ' den ; Gefien ende gfaeexamineert hebbende feeckeren Eyfch, ofte lylemorie, in plaetfe vjn ^ctt öe Eyfch, aen fijn Alder-Chnftclijckfte Majefteytvan tp Βw Vremkr^ck^ overgegeven, uyt den name eflde van we- <etrt)opi gen zijne Conittcklijcke Majefteytvan Dinntmmki»! ©fiine» Refident Qhmfm op
Γΐίΐιεβείι àca mgtaihUndmOscmheT feflbitnhfiilirtfevtminfifiigb nöttBöc. gecommuniceert, vinden haer geobligeert daer óp ce imt' verklaren: |
Dat hare Ho. Mo. gelooven dat alle de Werelt ne- vens haer gefurprènneert fai zijn, datdaerzijne Co- nincklijcke Majefteydcvan Demtmnrcktniad^ laeren fifihien honiert feves tn v^ftigb , ft^bitn bendtri acht m »{/ƒ- tigh, ende feftbiwbMdertiiigenmvijiftigh, tot het vol- trecken toe van de Vreede, met fijne Conincklijcke Majefteyt van Sweedtn, fookrachtigh geaffifteerc ge- worden is van hare Ho. Mog, tegens meer hoogft-ge- melte Coningh van Swidm, ende dat hare Ho. Mo. ( niet teghenftaende de confidcrabelfte machten van Europa, endé^e Geallieerdens, met de welcke de felve feer pàèUw waren verbonden, metyverighe in- flanrien orió'phoudclijck trachten haer Ho. Mog. te difponeren om den meer hoogft-ghemelten Coningh : van DfHWiwerti^e In eyne fwarichedén metfogrooteh ; genegentheyt niet te willen appuyeren, ende dat ha- ren Staet felfs fcheen gheinvolveert te werden in een totale verwyderiiige met de hoog- gemelle haere Gé- : allieerden, die voor hare Ho. Mog.vanfeergrooteh, ende pcriculeufen gevolge foudeZyn gheweeft ) éfter met niet minder forghe, moeyte ende kofle hebben gelaboreert, om den meer hooghft gcmelte ConlBgh i fijne Conincklijcke Familie ende Croone te confer- veren, offy voor de behoudeniffe van hier eyghen Staet hadden gearbcyt, daer toe gheemployeert heb- bende niet alleen 't gunt, waer toe fy by de opgerich- te TraiStaet en Verbonden waren, maer in't regnardi; vande toegefondene fecourflen ende gedane afliften- tie onuytfpreeckelijck veelmalen alfmen haer uyt dé felve Traitaten voorhouden ofte Vergen kondc j Sij- ne Koninghlijcke Majefteyt van Demmercken evenwel inden ƒ aere feftbitn btndtrt viftoftftigb , code {φΜίΛ iittdtrt ftt tit/èfligbt Wanneer liare Hoog AÌQg. het on- geluck hadden, van in een feer iwaren Oorlogh met zyne Coninghlijcke Majefteyt van 6rwi Pritianme» tot haer onfchult, ende tegens haer danck j ghein vol- veertte werden, niet heeft konnen werden ghedif- poneertom haer Ho. Mog. t'efïeit vande voorfdire- ve Traöatente prefteren , menlaetftaenmetdefel- vetrouhertigheyt by te fpringhen, fonder alvoore'ii nietalleen merckelijcke remifllen van'tgunt hoogft- gemelte fijne Coninghlijcken Majefteyt aen haer Ho* Mog, by klare ende liquide Obligatien fchuldigh was» maer oock feer nottble, ende in die tyd?n by nser on- opbrengelijcke Subfidien van de ftlve te hebben ghe-» ftipuleert, ende bedongen, ende dat fijne Coningh- lijcke Majefteyt boven dien alleQ noch beeft konneo werden gheperfuadeert, om tegens hare Ho. Mog, fuftineren dat de felve gehouden waren te gedopgen , dat tegens tyrn poften die hooghft-gemcUé zyne Ko- nincklijcke Majefteyt, Uquidelïjclc by handt ende zegel fchuldïg was, d'eene van w>r bot^dtrt άαφη* Rijx·^ daelders, daer van d'Obligatjei) ten behoeve vaadd Heeren Staten van Hollandt en Wcll-V«>flant parr ticulierlijck waren uytgegeven opdep vitrtimi^n No- vemheiftfibiin boni,rt fiviii ep vijftigbx en Ì0 tAij fifihUn bondtrt/tcbi infefligh, ende d'andere van bmd&k ttiiietii Jiffint Rijcxdaeldets, die hooghft-ghemelde zvne Koninghlijcke Majefteydtvande 3tadt Aipfterdam opghenomen hadde, fpude; pjpgbep^vcrdcngeliqui- deert twee van fijne Majefteyts cotitre preten^ep « naroentlijckjiw/BW^ii/ar/mt Rijcxdaelders, ghepre- tendeert voor betaelde Werf-gelderen ,daer van fijne hoogftgemelce Majefteyt faftin?crde deTroupgj dpor laft van hare Ho. Mog, ghediflGpiccrt te zijn', pndc wat voor fchadc daer door fijne Konincklijcke Maje·? fteytovergekogmen was, ende dan noch de ithade dewelcke fijn Cónipcklijcfce Majèfteyt bereQc|tende over herbeletteh vande in Hollandt gehuyi^je traóf·· port Schepen, ende de vracht aen de ScWppers , fon- der de reyfe te doen , betaelt j Pat hare Ho. Mp. feeir pofitivelijck hebbende verlflaert , dat de voorfz viif Rijcxdaelders de Gifneraliteyt in h^
minfte niet c oncerneerden, ende dat de hoogh-ighei melte Heeren itaten van Hollandc ende Weft-vrie^ flandt, mitfgaders dc Stadt jlttffterdatïi daer overby zijne Conincklijcke Majefteyt, ende by dc in handeü hebbende Conincklijcke Obligatien wilden verbly» | ven, die faecke in dier voegen, was ter neder geftetó dat de voorfz tweejon^ gefpedficeerde pretenfsen. vanboogft-gemeldeZijneConiticklijcke Majefteyt j openfoudeblyven,endeghefteit werden aehde ts^ buragecDdeuytfpraekvanzijn Alder-ChrifteUjckfta Majefteytvan Vraackryti^, om by hooghft-gemelte zij- ne Conincklijcke Majefteytgedecideert, endeghe- termineert te werden, endeingevalle hare Ho. Μο< de voorfz pretenfien, of eenigh ghedeeltc vati dien , mochte werden gccondemncert, dat defelye in iulc* ken gevalle, de te wyfen Sentêiitie, ofte uycfpraeck, promptelijckendefondereenigh ùytfteljfoudejivipl- . doen, endenaerkoomen, maer in cas hare Hp. Mo. daer van wierdegeabfolveert, dat aiine Koi^incklilc- ke Majefteyt van ΒΜΒίβίΛΓφ», daer byfoude moeten acquiefceren, fonder van hare Hp, Mog. dies aen- gaende hier namaels, of oyt y$ts méér te m^en cyf·' fchen ofte begceren, als te fien is öy t het Tratfaet, ef-' te Aöe, van fubmiflie eflde verblijf, dien aengaende ep' den ilfdm Februaryfiflit» btndvtfis w/i^if gefloten* Hoewel hare Ho. Mog, nu niet anders konden vdt- Wachten, al datzyne Conincklijcke Majefteyt vae ^tfitumrckih, in gevolge van't vooj-fz TraSaet, ofte Ade van fubmiflie ende verblijf, de vÖprfE zyne twe*. hier veorcB gefpecificeerde pretenfwh .foiide het>- 2 ben
en O O R L O G. acht en njeemghpe heek. pjp |
-ocr page 971-
940 S Δ Κ EN van S Τ A E Τ
léés. ben gevordert ; So hebben hare Ho. Mog, cfter on-
.....dervonden, dat die vanden Rade, van hoogft-gedach-
tezijneMajefteytjinhecdoen vanden voorfz £yfch vandc Vöorfz pretenfien, hare Ho. Mog. qp den nigen- UtndtH Deceniber/ij?K« hondm fivm »» ftftig, by Memo- riael vandeö voornoemden Heere Refident Charifms ghecommutiiceerc, niet zijn gheblevenby't voorfz Tradaet ofte Adte van fu.bmiiTie ende verblijf vanden tlfdm Februarius ftftthn hondtrtfif enftjligh^
Maer datmen aende zyde van hooghlt-ghcdachte ÜVlajeftéytdefaeckcalfooheeftvoorgeftek ; evenals of van wegen hare Ho. Mog. de voorfz vUr honitrt duj- /»»», mitfgaders ioWift twintig dtiyfint Rijcxdaelders wierden geey fcht van fijne hoogllgedachrc Majefteyt, ende dat den mecr-hooghlt-gemelte Cóningh reght hadde, om de voorfi tmi, hier ghefpecificeerde pre- tenfien te compenfceren tcghens defclve wV hundirt dityfent, mitsgaders hondirt twintigh duyfnt Rijcxdael- ders, ende datai het felve by fijne jllder-Chrittelijck' fte JHajefteyt foude moeten werden geàrbitreert ende gedecidcert, daer nochtans hare Ho. Mo, by't voorfz Tradtaet noch by geene Aite ter Wereldt de voor- noemde wf»· iWtrf dayftntf ende mitfgaders iinAf' twintig duyfint Rycxdaelders oy t hebben gefubmitteert ofteoock konnen fubmitteren aen eenighe arbitrage ofté üytfpraecke, oock geenfints verftaen, dat defelve konden werden gecompenfeert, tegens ptetenfien die lioogft-gedachte Conjngh ondernetrien wilde te mo- veren , niet tegens de hoogh-gemelte Heéren Staten van HoÜant en Wéftvrieflant,mitfgaders de Stad jlm- fterdam in haer particulierjmaer tegens haer Ho. Mo.
Welcke pretenfien, derhalven oock fchqon die al ten aldéruyterilen deugdelyik ende rechtveérdig wa- ren , daer van nochtans hare Ho. Mo. vertrouwen het contrarie ooghfchynelyck te fullen doen bly eken, niet kondpn werden gecompenfeert teghens yet dat niet aen hare Ho, Mog, maer particulierlijck aen meer- ghedachte Heeren Staten van Hollandt ende Weft- VHeflandt, mitfgaders aende voornoemde Stade Am- fterdam competerende ende toebehoorde,
Ende nademael het voorfz Traftaet, ofte AÊte van verblyf ende fubmiffie vanden tlfitn February fefiUn bondirifts to feftigt is den eenigen regel ende richtfnoer waernaerzyne Konincklycke Majefteyt van Deunt· manken hém in het ey iTche vande voorfz zyne twee hier yopreh gefpecificeerde pretenfien reguleren poet.
Ende dat by het felve Tradaet aen d'ecne zy de aen d'arbitrage ende uytfprakè van zyn Alder-Chrifte- lyckfte Majefteyt wel wer.dt verbleven de decifie vani defelve twee hier voöreii gefpecificeerde pretenfien.
Maer dat aen d'anÜete zyde van defelve arbitrage fpecialyck zyn geexaminéert de voorfz vier hindert duy- fent'ltì\n(g2^àtKhtndèrttwintig Rycxdaelders ,
ehdê dat de faeckedien aengaende by de voorfz Obli- gatie gelaten is, fonder dat daer en tegen eenige pre- tenfe compenfatie foude konnen werden geallegeert.
Scqkonnenhare.Ho.Mog. haer geenfints inlaten om t'antwoorden ofte oock yets.tef^gen op den voorfe overgeleverden fyfch van zyn Conincklycke Majefteyt van Oennemarck,en , voorende al ecr eenfel- ven Eyfch falzyn gedreffeert, volgens ende in cpc- formité van't voorfz Traöaetofte J&e van verblyf fcnde f^miflie.
Etìdè,Ìulx tot dat by den fel ven Eyfch alleen fai zyn gévörtlèrt ) de gepretendeerde voldoeninghe vande • vdotfztiwee bier yppjen gefpecificeerde pretenfien van zjiöéConincklijcke Majefteyt, ende dat daer nyt gelaten füllén zyn de voorfz iwM poften vande voorfz ^ier imndert dnyfent, mitfgaders hindert ^'iwitltigb dujfent
diéhaer uyt
by deieii'wel expréÏÏeiyck, tegens't gunt daeromtrent contràrie, 't voórfis' Ïradaet foude mogen werden ge- allègéert, gevordef c òftè'pockgeói-'dònneert, als dien aengaende geen fubniiifié ófte verblyf^edaeh zynde. Sonder dat haer Hb. Mo, verftaen hiér döor eenig- j fint» te prejudiciëren inde exccptien ofte.defenfien> |
van verblyf ende fubmifije, foude moge competeren. lééS,
3©aa' op scöeltDeect jijnöe : ijS 'tboci?f5 OÖifcö?tfie "" ' öDeDouiiên boojgijeaccePeett/eniïetiS boo?tiÈ goetgc<= honiim/itat üubDelt Dan ijet felbe oBffcÌ)?iftc ùoo? bcmeec-oemuiteJ^eecenljareil^ooö. Jllog. oScïiepu» teeciaen iot üe faecfeeii ban <Dcnnemacc6cn fouDe toic^ ïicnobctgelebectamïJcboo?noemi)c Ueec Charifius ; niitföaöeciibjeöiJö^'onin.nt aenijê lieftöeut le Maire, om ober tc lebêi'cnaen rijiteöonmgBlöcöe IKaiefìept ban «©enncmacriicn/aliSmcDe ambe ^cac itmbafi faïieiicBoreei.ombecljant-rÉpcIittc toojöm acn fiy ne ïioningDlytftèHSa/elïEptban ©?ant6cijtIitot ί>εΓ= felfS nactcijtingc. €nöc fijn boojtiS öcfilbe fêeccm ïtcputwcben tot δε ©eenfcDe faeciien betfofiit / cn gccommitecrtombenfclbc l^ecw Charifius tecepjei fentcwnbe aenfiootelijchc en aDiifibe pjefiippooflcn / pzemtffen / enöe tllatien / in be boo^f? jfecmowe oije^ b?upcUt : enbatijarcl^oog.JllSog.banbe boojftcötigi Öepöt ban fijne feoHingljIijche Haajcflept ban mnccficn bertoacijten bat befelbc in't tochonwnbc fou» binbjccben naergelaten.
«E»cn ncgentiinbcn ^lulp Dcbben be ï^eeccn ban Heuckeioni crt anbêFeflacc^o. J^g. <©ibeputecci bintot bc faecfien ban ^^ennemacc&en gljerappo?= mtt/ bat öact: «Ebele in göéboteOeban bcc felbcc cefoluttc ban ben ttoee en ttointigijflcn 3!«1ρ laclileben aen ben igeec charifius eftrao?bïnansi€nbopebani beConingljban^ennemacftJcn obergetebect Dabbc feccftece becfjiacinglje ofte p?ote(l ban bsegcn Baec ï^oogij. HSog. ^Bebaen / tegeniSfectlKce infojmelm epfclj ofte memorie/in plaetfebancpfcO/ upt be na^ me bess i^oogBgemelbe =Koningr) ban iDenneniaccfien acnbe3Sontnöl]ban®?anchcjjc& obecgegeben / oofö ben felbenigeecCharifius gci-epjefenteect beacnjloo' telijcfteenaiiufibep?efHppoofien/ p?mitlTen /enuia= tieninbeboo?f5memo?te0Deb?uptftien batijaec ïsjo; Höog. banbe boojfïcBtigljepïit en fiine ïiontagB^ Itjche iKajefiept ban ^ennemaccften berbjacljten foHben/ batbefelbetnt tojsliomenbe naegelatctt fott« be b30?bett. 3®aec op gebelibereect fönbe / gebben, fìaei: Ì^oog. iBog. be gemelbe S^eecen «aebeputeecben bbec en tee faecfien banbe genomen moepten Debancfit.
<©aec op antb)oo?bcn be ^cenftBe ben ttoee joi ttointigljflen^ilugullujei.
Refponfe de faMajefté de Dennemarc, Noorweegen &c. A la reiolution ou pro- tcstation de Seigneurs Eilats Generaux des ï'rovinccs Unies du Pais Bas au fu- ..jetd'unmemoireprefentèauRoy Tres- Chreftieu l'AnnèepaiIèe millefix eens foixantefept furiespoinrs quifonC cftc fousmisaion Arbitrage.
SAMajcflè de Dtnnemarc , Narwigi 5!?f, ^yant fait ;examiner la reiblution ou Pretefimiin des Seig- . heursEftatsGenèrauxdesProvincejuniesduPais Basj arreftc dans leur AfiTemblée ievingt..duxiefme du rnois paflë au fujet dti inempire qu'elle a fait prefenter rAniiée dcrniere SU Rpy Tres-Chreftien , tpuchanc Icspretenfionsmutuellesqui psrletri_it,J^,de liquida- tions, conclu à la He^e Ie onfiejm Fc^fe^mtUeJix cns feixmteftx fontrcmjfesal'Arbitragedu^tRoy Tres- jChreftienne, a efté fort furprife de voir par ie rapport ^qu i luy en a efte' faitj que lesdits Signeurs Eftats Gene- rauxjau lieu de mettre entre les. mais duRoy Tres- "Chr'eftien leur rèfponce fur ledit menioire precifemét dansle tempos ftipuié par lédit Traitté, a Icavoir trois TO«i,'apresquefa Maj. afaitpreienrerfa dcdudion en ..Frapce, fe lont iërvir apres avoir lai® ecouler fix mois ,'ehtiers d'un prouftatie» imaginaire & qui n'a aucun fop 'déihèntpourredifpenfer defournier. adite refponce. ' SaMajeftélaiffejugeratouslesmondc&particu- Herement au Roy Tres-ChreftiM, comme ^irbitrc pour rermlner ce di5ere»t , fi une telie ■ ' ■ > pro- |
-ocr page 972-
1668, proteftition merite que Γοη y face aucune reflexion » ■ - (i on ne doibc pas croirc qu'elle n'a eAé faite a autre fin par lefdits Seigneurs Eftats, quepour traintri'zf- faije en Jongeur dans h M-anvaife ofinion qu'ils ont fujetd'avoirdeleur caufe & en retarder la dedfion > autanc qu'il leur fera pollìble, ce ieroit une chofe bien eftrange que dansun CetoprnUs, de quelque na- ture, qu'il puiiïe eitre, il full loifiblea une partie de.prendrepretextefurun point, que l'autre allegue pour ne pas refpondre a l'afiiiire principale j Cela n'eft pas feulement contraire a l'ufage & A ce qui s'eft praAiquc detouttemps, maisauffiala raifon mef- me qui veut, que chaque partie puiiïe employ er tous les jlrguments qu'elle Jugea propos pourprouver la jufticedefacauie, & l'cxpofer aux yeux de l'arbitre choify de l'autre partici, demeurant en liberté de les refuter dumieux qu'il luyefl poffiblc, fans fepou- voir exempter de refpondre fom maircment a l*aflfàire dont il eft queftion»
Mais pour venir au contenu raefmedeladiterefo- lutionou Pretejiath» fa Majefté ne veut pas entrer en conteftation avec lefdits Seigneurs Eftats fur ce qu'ilsy expofent avectant d'txaggtratitn toachaat les af/ìfltncts qu'ils luy ont données cy devant parce que cela eft tout a fait hors de propos &ne faitrien pour la matiere dont il s'agit ·, il fuiBt a fa Majefté qu'il foit connu generalement de touf le monde , que, fi elle aquelques obligations auxdits Seigneurs £ftats, ils luy en ont auilì de tres ConfideraWes de leur Cofté & de iàire voir quand fouftenant que les fommes qu'ils ont a pretendre d'elle , doivent eftre compenlSes avec les deux pretenfions qui luy font demearéesou- vertes, &qu'clles font au (li comprifes danslafou- miflion,qui en a efté faite à l'Arbitrage du Roy Tres- Chreftien, elle ne leur fait pas tant de tortqu'ils vea- lent perfuader.
Pour.prouvcr cela plus clairement, il faat repren- dre les chofes de plus haut & dire qu'avant la con- clufiondes Traittezde UHajtcaVAnuécmilltfixcms /tixanttpx l'accommodement des divers pretenfions qu'il y avoit leciproquement, & fur lefquelles fa Majefté & les Seigneurs Eftats Generaur eftoient cndifpute, avoit defià eflétentéa Ceppenbage avecÌe Miniftre Extraordinaire defdits Seigneurs Eftats Generaux, qui s'y trouvoit alors, lequel ayant pre- fenté celles de ces Superieurs on y oppofa une Lifte de la part de fa Majefté de pareil nombre, mais de beaucoup plus de force; Et corame cét affaire ne peut pas eftre terminéeen cetemps la, ellefuften iuitereprife a ΙαΗψ par les Miniftres deia Majefté oueilef'acheva heureufement a la referve de f ««ir/ defdittes pretenfions a fgavoirdu Coftedes Seigneurs Eftats, I. d'une fommede qmtnemmil Ecus dont fa Majefté a cydevant , fourny fon obli^tion aux Seigneus Eftats iJ'Ho/Wi, z, d'une autre de ©/«χΜ iwiWiEfcus, dont elle a pareillement paflè fonobli- gationàla Ville /Amfterdem, & ducoftèdefa Ma- jefté de la reparation des dommages & pertes fouf- fertes, 1. par la diflìpation des Uvèis, que parie confentement des Seigneurs Eftats Generaux elle a- voit fait faire en Hcltande en l'An ηιϊΙΙιβχ cm cinqitant» iSbnia, & 1. par rempefchement que les mcfmes Seigneurs Eftats ont mis au depart des Navires que fa Majefté avoit femblablement de leur jldvis iait loüer dans lears Eftats pour tranfporter les Trooppes -lilliées dans les Ifles Sc en chafler l'Ennemy,
Sa compenfation de ces quiurts preted6ons n'ayant donc pLÌ eftre entierement terminée pour lors, non- obftantlesgrandesinftances, que fa 'Majcfte qui de- firoitd'oftertoutd'un coup tont ce qui avoit jufques àce tempsla caufe quelque Froideurdans l'Amitié reciproque & qui pouvoiteitrc capable de la trou- bler à l'avenirj on con vi ent, que celles de fa Ma- jefté feroient remifes à l'Arbitrage du Roy Tres- Chreftien pour eneftrc decidèes felon qu'il letrou- veroit jufte & raifonnable ; ou bien que dans Ie Traitté il neloit parlè que des deuxpnttnfitns de fa Ma- jefté pour eftre terminèee pat ia fenteuce Arbitrale |
du Roy Tres-Chreftien, celane veut pas dire qué celles des Seigneurs les Eftats ne foient comprifes dans Ie mefme Arbitrage parce que la raifon pour^ quoyonn'a point fait de mention de ces dernieres* eft, qu'elles n'onc befoin d'aucuneliquidation ; l'in- tentiondefa Majeftè n'ayant jamais eflè d'en difpu- terJa debte ny de pretendre que par Jedit jirbitrage elles fuiTenc aucuneme^t revoquèes en doubtc au liea que celles de fa Majeftè, quoyque nettes & clai- res, doivent eftre examinèes par Ie Roy Tres-Chre- ftien pour determiner juiquesa combien ilferajuftö d'en faire monter la fommej cela n'elnpefchant pas queceqoi fera porte parla fentencene puiflè &ne doive eftrccompcnlècontreles preteafions defditi Seigneurs Mats Generaux.
D'^llieurs, on ne voit pas pourquoy lefditi Seig·» neurs Eftats fe peinent tant pour declarer & faire en- tendre que leur deux pretenfions n'ontpaseftèfouf- mifesaudit Arbitrage, auflïbien que celles de fa iHa* jeft., puisque e'ilsontdeflcind'execaterexacaemenc ce qui fera prononcè par le Roy Tres-Chreftien conformement àcequi eft portèpar leTraittè, il leur doibt eftre indifferent par quelque voye ils fatis- facent fa Majeft», parcelle de cmptnfaiinaoa paj quel que autre, particu ierement, puis que la Provinctì J'Hcllandi ferafans celaobligèed'enacquiterla meil-' lieure partie ; fa Majeft. efperant aa refte que non feulement fes dites pretenfions pourront tenir le con- trepois àcelles des Seigneurs Eftats, maisauffl qua l'Arbitrage commun les trouvera telks qu'il luyfid- jngeraquelque chofedefor-plus.
11 eft donc manifefte par les chofes qui viennenE d'eftre dites que depuisle commencementjHfquesà la fin de lanegotiation, qui s'eft pafleSü pour lali- quidation des pretenfions mutaelles , l'intention a toufiours eftè d'en faire une compenfation generale desuns contre les autres, que dans le choix qui a eftè ■ fait d'un jlrbitre, cette intention n'apoint efte chan- gée, & qu'ainffi la raifon poufquoy les Seigneurs £ftatfi Generaux des Province» Unies font difficulté de refpondre au memoiredefa Majefté efttropfoi- ble pouravoirlieu, au contraire que fans y prendre garde ils tombent dans une contraveniìonev:identea ce quiaeftéconvenu &ftipulé.
C'eft poarquoy fa Majeftè efpere que le Roy Trest Chreftien fansavoir egard 4 la procelhition defdits Seigneurs Eftats , comme eftant en foy nulle & in- valide , les portera a refpondre dire(9:emeqc audit me- moire, ouencasqa'ils continuentàaferdedela'y & remifes, il ne laiflera pasen verta de l'Aathorité & dupouvoir, qu'il luy en a efté danoè, nonmoÌBsde laGfMroflttV, àia quelle il s'eft obligéde paiTeroutrs & de prononcer diffinitivemcnt fur J'aSùire raefme dont il a eftéelü Arbitre.
C'eft ce que le foubfignèEftvoyé Extraprdinaire du ^oyde Dinaemm , a eu ordre d'infinaer au Roy "Tras-ChreSien, eftant la refponce da Roy fon njai- ftre furia pretendoe proteftation des Meffiears le® Eftats Generaux, la copie en ayant efté Envoyèea Monfieur Ctèrìfius Envoyé Extraordinaire da Roy de DMBiwift £/(>%« pour la faire tenir pareillemenc auxdits Seigneurs £ftats, & pour y negotier, qae leur reiponce foit expediêe fans plus de dejay àfin que cefte a&te paiiTc une fois eftre terminèepar lajufti- cetant connuedaRoy Tres-Chrcftien, laquellene permetterà pas, comme le foHbfigné efpere que Meifieursles Eftats la trainent plas à la longear, maii la deciderà paratie fentence jafte&eqOitable, »'iii continuentàla prolonger davanuge,
«ftoic Signé
htvmgt ttf diuxìifimà' Aouft
en OORLOG, acht en veerüghpe hoeck 941
miOtfix ews fiixttttt ImiSi,
FREDERICK «U OABEt<
ÖftRft? |
-ocr page 973-
9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
ί\
Antwoordt van fijne Majefteyt van Dcne- marcken, Noorwegen &c. Op de re- folutie ofte ghepretendeerde Froceftatie vande Heeren Staten Generaci der Ver- eenichde Nederlanden,over't fubjeft van een Memorie geprefenteert aen den Alder-Chriftelijckïlen -Koningh op de pointcn welcke aeh fijne Arbitrage on- derworpen fijn geweeft.
SYne Majefteyt van Otnmmaràtn , ^iutiutgtti, ^c. hebbende doen Examinereirde Refolutieofpro- teftarie vande Heeren Staten Generael der Veree- nigde Nederlanden ,ghearreft^ert in haer Vergade- ring den 22. der voorleden Maent op'cfujetvan de Memorie die h^'c voorleden laer aen den Jlder- Chriftelijckften Koningh , heeft doen prefenteren j raeckenciede oriderlingepretenfien die by't Tradact van j^frekeninggeilotenicidenHage den ii, Febiu- ary lóöófy η geilek aen de Arbitrage van genneke Al- der- Chriftelijckfte Koningh, was ieer verwondert te fien by 't rapport aen hem gedaen zy nde,dat de geiey- de Heeren Staten Generael, in placts van haer Ant- woordt op de memorie in handen van den j41der- Chriftelijckfte Koning prefyfelijck in den tyt bplooft by °t vooriz Tractaet te ftelleni Te weten drie maen- den na dat fij^e Majeft, zijne Dedudie in Vranckrijck, haddedoenprelenterenjiichhebben willen dienen ( na dat fy drie geh?le Maenden hadden laten verloo- pen ) van een imaginaire proteftatie, welke geen fon- dament heeftom haer te difpenferen voornoemde jlntwoordte fourneren>
Syne Majefteyt laet aen alle de werelt oordeelen, en particulierlijck aea den Alder-Chriitelijckften Koningh, als gekoofen jlibiter om dit different te termineren, of fulck een proteftatie meriteert dat mendaer overeenigerefleiie neemt , eh of men niet en behoort te gelooven, dat defelve tot geen an- dere eynde door gemelte Heeren Staten is ghedaen, alsomdefaeckin^t langh ilepende te houden , in de quade opinie die ty van haer faeck hebbenjcn om de dccifie foo veel haer moghely ck is te verlenghen ; hetfoudefeervrecmtzyn ,dat in een Compromis van wat natuir het oock mochte wefen , het aen de eene paitye geoorlofr foude fyn , pretext te nemen dpeenpoint 't gene d'andere allegueert, om niet te actwooiden op de principale_faecke ; 't Weick niet alleen is teghen 't ghebruyck ,en'tgheneinalle ty- dcn is ghepradileert geweeft , maer oock de reden begeert het felfs, datyder partie magh émployereri alle de Argumenten die hy ghevoegelijck oordeelt om de gherechtigheydt van iyn faeck te bewyfen, endie te vertoonen voor deoogeuvan den^hekoo- fen Arbiter j die d'andere paitie blyvende in vry- heyt die op't befte dat hen mogelijck is die te weder- leggen 5 fonder fich te mogen exempteren, fomnjier- lick op de faeck waer van de queftie is m antwoorden.
Maer om te komen tot den inhoud felfs vaii gefey- de Refolutie of proteftatie , fyne Majefteyt en wil met ghemehe Heeren Staten niet in conteftatie tre- den j op 't geene fy met fo veel vermeerderinge voor- flellen, rakende d'affiflentie die fy hem hier vooren ghegeyén htbben , doordien her felve heel ongevoe- lijckis ihetisgenoeghvoor fyn Majefteyt , datai de werelt generahjtk bekentis, foo hy eenige verplich- ting van gemelte Heeren Statengenooten heeft, zy houden van hare zyde oock fèer confiderabel, en om te doen blijcken dat de twee fommcn die hy van haer heeft te pretenderen , behooren gerecompenfeert te wefen met de twee pretenfien die open gebleven fyn , en dat fy oock inde onderwerpingc van de arbitrage aen den Alder-Chriftelijclcften Coningh gedaen , be- jgrep,en !sijn, hy en doet haer fo veel ongelijck niet als jy wel wllieh perfuadereri. |
£nom dat klacrder te bcwijfen, foo moet men de faecke hooger nemen, en fegghen, dat voor de con- clufieder Traótaten v^n den Hage in'tjaer ΐ(ίό6. ■ 't accommodement van diverfche pretenfien die men wederzijds hadde, en op 't welcke fyne Majefteyt en de Heeren Staten Generael in difpute waren,is airede tot Coppenhsge met den Extraordinaris Miniftcr van gemelte Heeren Staten Generael, die fich in dien tijd aldaer vond, onderfocht geweeft:, dewelcke die vaa fyneMeefters geprefenteert hebbende, fooppofeer- de men een iijfte van gelijcke nombre van wegen fy- ne Majefteyt, maer van veel meerder kracht, en alfo defe fake in dien tijt niet getermineert konde worden, wiert defelve vervolgens we4erom in den Hage aen- gevangen by de Minifters van fyne Majefteyt,waer dc felve geluckelijck geeyndight wiert, uytgenomen ds vier gefeyde pretenfien; te weten, van wegen de Hee- ren Staren eene fomme van400000, Croonen, waer van fyne Maj, hier vooren aen de Heeren Staten van Hollant fyne obligatie gefourneert heeft. a.Een ander i200oo.Croonen,waer van fyne Maj.deigelijcks fyne Ot)ligatie aen de Stadt van Amfterdam gepaffeerc heeft ; en van wegen iyne Majefteyts reparatie van de fchade en verlies die by geleden heeft : i. Door de dif- fipatie van de wervinge,die hy by confent vande Hee-. ren Staten Generael m 't jaer löjB. in Hollandt heeft laten doen. 2. door de verhinderinge die defelve Hee- ren Staten in 't vertreck van de Schepen deden,die fy- ne Majefteyt defgelijcks by haer advijs inhare Staten hadde doen huiren, om de Gheallieerde Troupen in de Eylanden te tranfporteren, om dc vyanden ce ver- jagen.
Sijne compenfatie van defe vier pretenfien h,ebben- de in dien tijd niet geheelijck konnen getermineert wefen , niet tegenilaende de groote inftantien van zij- ne Majefteyt, die begeerde metten eerflen weg te ne- men al 't geene tot dien tijd eenige verkoutheyt in de wederzijdes vrientfchap vcroorfacckt hadde « en die mochte capabel zijn defelve in't toekomende te trou" bieren; men accordeerde dat die van zijne Majefteyt aen de arbitrage van den Alder-Chriftelijckften Co· ningfoudegeitelt worden,om gedecideert te wefen, na dat hy het recht en redelijck foudè vinden ; hoewel dat in't Traótaet niet en wort ghefproken als vande twee pretenfien van Majefteyt, omghetermineertte werden by de arbitrale fententie van den Alderchtt- flelijckftenConing, dat en wil niet feggen, dat die vande Heeren Staten in defelve arbitrage niet be- hooren begrepen te zijn, door dien de reden waerotn men geen mentie van defe laetfte gemaeckt heeft, is om dat fy geen liquidatie van noodcn hebben, d'in- tentie zijnde noyt geweeft diefchulc te bedifputeren, nochte te pretenderen dat by de gefeyde arbitrage fy eenigfints in twijfFel fouden worden geftelt, in plaets dat die van fyne Majefteyt, hoewel net en klaer be- hooren by den Jller-Chriftelijckften Coninggedimi- nueertte worden, om te oordeelen tot hoe veelde fommen gerechtig fouden bedragen ; 'twelck nieten verhindert dat't geene by defententieis voorgeftelt > nieten magh noch behoort tegen de pretenfien van gefeyde Heeren Staten gecompenfeert te worden.
Ten anderen, menen fiet niet waerom gefeyde Heeren Staten fich fo fterck bemoeyen, om te decla- reren en te doen verftaen dat hare twee pretenfien al- fo wel als die van fyne Majefteyt aen de gefeyde arbi- trage niet enfyn onderworpen geweeft , mitfdien foo fy van meeninge zijn volkomentlijck t'executeren ,. 't geene by den Alder-Chriftelijckften Coning falge- pronuntieertfyn ; conform den inhoudt van'cTrac- taet, behoort het haer indifferent te fyn by wat wege fy aen fyne Aiajefteyt voldoen, 't zy by die van com- penfatie als anderfinds; door dien de Provintie van Holland fonder "t felve geobligeert fyn de meeflre part af te doen ; Zijne Maj. hoopende voor 't overige dat nietallèenlijck fyn gemelte pretenfien detegenwighc aen diè van.de Heeren Staten konnen houden, maer ook dat men fulcx by de gemene arbitrages fai vinden dat hem die noch yets daer en boven fai toewijien, Hetisdan blyckelyckby die. dingen die ghefeydt
keoseg |
-ocr page 974-
komen te worden dat van 't begin tot het eyndc van defe Negotiatie van 't gene voor de Jiquidatie vande onderlinge precenfien ghepaiTeert is d'in- tentiealcijdt ghéweeft heeft , een ghenerale com- penfarie van 'c eene teghe η 'c ander te doen , en in de kiefing die men gedaen heeft van een Arbitrage en is defe intentie niet verandert geweeft, ten ey nde de rédenen waerom de Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden difficultereh te beantwoor- den op de Memorie van fyne Majeft, zynde te fwack om plaets te hebben, ter contrarie, fonder acht daer op te neme: vallen fy in een blijckelijcke Contiaven- tie van't gene geaccordeert en geftipuleert is geweeft.
' Daerom foo hoopt zyne Alajeft» dat den Alder- Chriftelijckfte Koningh fonder acht te nemen op de Proteftatie vande gheieyde Heeren Staten , als zynde in fich felfs nul en van geene waerde , haer fai bren- gen om direöelijck op de ghefeyde Memorie te ant- woprden , of foo fy continueren indilageen uytftel- len te gebruycken , hy niet naerlaten en lal uyt krach- te vande Auchoriteyt en macht , aen hem gegeven aynde, niet minderals die van de guarantie tot de welckehy fichgheobligeert heeft , voorts te varen, cn diffinitivelijck te prononceren op dc fake felfs waer van hy Arbiter is gekofen.
Dit is't gene waer van den onderghefchreven Ex- traordinaris j4fgefante vanden IConing van Dtnaenmn- iifn ordre heeft om aen den j4Ider-Chriftelijckllen Coninghteinfinueren , zynde 't antwoordt van den Koningh zijn Meefter op de ghepretendeerde Pro- teftatie vande Heeren Staren Geneiael , de copie hebbende ghefonden geweeft aen den Heer Cburifim Excraordinaris ^fgeiant van den Koningh van nmarskin in den Hage > om die defgelijcks aen de ge- melle Heeren Staten te behandigen, en om te nego- tieren, dat haer antwoordt fonder dilay geexpedieert wordt, op dat defe fake eens door de foo bekende lu- llitievanden jllder-Chriftelijckften Coningh mocht ghetermineert worden, dewelcke niet lyden en fai, ghelijck den ondergefchreven hoopt dat de Heeren Staten die langer llepende houden, maer die fai de- cideren dooreen rechtveerdigeenequitabJc ienten- tie } foo fy continueren die verder te prolongeren.
Was geteeckent Frt4ricl(_de FahU
Den 2Z jlugufty 1668.
iiflcc ï^oogii ϊΚοβ. boc?oBc|tilìicn 23?t£f ban lilacötÊn obec öc (Collcn tii Noorwegen, rcfcctlJccciie ïicniöontnöD / öei» ttoaelf&eii September.
Hoogc en Mog. Heeren, befondere goede Vrienden, ende Geallieerde Nabuerenj
UHoog Mo. Brief gedatcertden -ai^ftmitu Aog. leftleden , is ons wel ter hpdt ghekomen, op wekkers contenue, endeinhout U Ho. Mog. hiernevens een korte verlkaringe en remonftrantie wierdt ghefonden, waer in wy vertrouwen dat ,U Hoogh Mog. fullen contentement vinden , ende hoewel wy niet vvaeren verbonden de Scheepen der InghefetenenNederlandifchen.in de Vereenighde iSedirluiden te lacten meeten, alfoo de beraemde tyd volgens den rffrrfio jlrticul in de Tradlaeten deflclfs quaetwilligen, ende met voordacht was verby ghe·· gaen, foo konnen wy nochtans niet achterlaeten, ons tegen U Ho. Mog. hier in te bequamen, in diervoe-
fen U Hoog Mog. vermeynen, dat fulcx tot derfelver )nderdanen grootfte commoditeyt kan ghefchie- den,byronderlijck door dien het voor defe reyfe ons even eens is, waer, ende door wien de metingheop degrootcjoft drachtigheytghefchiet , foo wanneer Jiet daermede maer recht, ende redelijck toegaet , ende wy daer door niet werden verkort, waer toe wy ons oock verfeeckeren, dat u Ho. Mog, niet en zyn - ghemtentioneertjinwekkehoopewy ons oock hier mede verklaeren, dat by foo vcrre"^ Hoogh Mog. gelieven fy, tot foodanigca wcrck te commicceren »
»?Kf ban
ncinatc'
ittn obti;
i>eoc-
fniöe
Jfloojtre
iiloUcn· |
eene ongepaffioneerde, ende elders daer in geexperi- 1669. menteerdePerlüon,dewclckeverftaet te oordeelen » Wat, ende hoe fwaer ebn Schip kan laeden ofte voe- ren , foo fullen wy oock omtrent in December of Ja- nuaria eenen of meer overfenden, ende ordineren , dewelcke verftant en experientic daer af hebben , in diervoegen dat de meetinge, ende begrootinge der Scheepen, fonderrecardement, noch wyder beleth of ophouden mochte werden voltrocken , niet twijf- felen, of dit wer4l: als dan wel foude mogen werden te recht gebracht ende ghereguleert na 't Traöaet , waer in wy vertrouwen dat U Hoogh Mog. ervaren onfe fincere, en de oprechte intentie tot verdere on- derhoudinge vande tuffche ons geftipuleerde vrient- fchap, naer inhout van't Tradtaec, waer van wy oock geenfints willen afwycken. Wy verblyven α Ho. Mog. naeft wenfchinge onder des AUerhooghften milde protedie , tot alle Na- bqyrlijcke vrientichap eerbiedigh ejideghenegen. Gegeven op ons Slot Copfmbagtu , den twailfdm September fefiim bsndirt acht en ftpigb,
Geteeckent FREDERICK.
Deenfchen ii8iiii(tcc (ïetilie bat bfllt ö'aeitf fcDjijbtnaiit bte Dacc fêoos ifêo. t' clc{Kn.ö bceben niet quam/sjafbeii bcccticnbeiiecnnabccniifhioriaelobcc: hlagenije bat alfoo ftp eeiteii lange» tijbt en obec't laec bc DetaltngOe banbe ceflcccube fiibfibieit upt be tefpectibc i^iobtncten Dabt Ucctoagijt / cn met leettoefen bei-nemen moeten / bat niet alleen oo fune mentöDbulbiöfte itecattbe ingebfenbe mema= ì eten/en noci) onlancjc aen eentgOePiobinctenobcfs gefonbene jHatfltben ; maec oocft Bp öaue %ogö |iaog.t'el(&en!S baec Dp gfteboegijbe fecteufe aen^ fcDiijbeniS toepnigD effect becbolgljbe ;in btec boe' gen bat ^eelanbt cn ©becplTcl met Date gantfcBc auotc boort leflcljaei; ten acBtecen toaccrt j foo öe^ binbctbenfelbentjemccDtec ten ftoogDden gfienoots faecftt/fulocDaecï^o. iKog. mitis bcfcn cmflelöcfe te tcmonftceren cnbe ganfclj inflanbigij te bccfocci ff en / bat be fclbe gijclicfben baec op tn btecbocaöe cc? Pectie te nemen/bat be bepbc onbeclmgö gMotcne (Cractaet en foo gepltgl^e ggcbane beloften en fitpu» latten fonbecbecbeceuptflel motötcn naec öoomen/ en aen ï^oogijft-gebacDte (öne iSonmgtilijc6e lEaje» flcpt niet mfnbecalii aen anbecc Baec l^oogij Hog. (©ealltcecben belioo?lüc&e contentement gOegebett toecbe; baccmebebefelbe naec een langBe pattentfe niet foube becobltgcect sön / Baec ban anbecembe boo^igBe gBementtoneecbe mibbelen te bebienen / Uj(iectnBacci|o.JiBog.foubcn tonnen ccmebtecen ( aliESbefelbe baec toe beBoo?liicBen pbec tn biecboegcit toüben gBeb^uptftcn j bat 't gunt onbec be gBemepne 25ontgenotcn fo BcpItgölöcB toaii belooft/ fo tori ban be cene alii b'anbece ©lobmcte toiecbe gcp^efleect.
iroaenbagl)benacö|ten<©ctobcc/ Bebben be kte» cenbanHeuckelomcnanbcceBaecile. SKog. beputeecbentotbefaecBenban ©ennemaccfieii/ tcc ©ecgabectnge gccjcBtbeect enbc laten lefcn feecfiec gc^ fcfeifte ofte ïleplflcgue/ in gebolge ban Baec èo. iBo. iïefoluttc ban ben een cn ttointigBHen 2(lugu|li left- leben öp Baec «Sb. tngeaelt/ tot cefutatte ban be 2iint= toooibbanbenConmgöban g^enncmaccfien op bc itcfolutie / ofte pjotetlatie ban Baec ©0. Hàog. / obec Bet Subject ban bememo?ic tn benboo?leben laece boo? ben jBiniHecban fpne jaaaietlept gep?efenteect aen ben Conintb ban ®}ancBc|)cB / nopenbe be potn« tenbp't^cattaetbanEtquibatte obec toebecjöbtsi ï&?etcn(Ïen enbc fcBultbojbecingBrn ban ben cjfben f ebiuanj feWitenöonbect fejs en feUigB / tee 3llrbttcai gie ban ben felben ContngB gefubmitteect j bolgenbe 't boo?f5 gefcfeifte Biet na ban bwibe te toooibe güe? tnfeceect.
De Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, ghefien ende geexamineert hebbende feecker Memoriacl vaa de Heerc Cberijiits Extrwrdioaris Envoye van dei»
Coningh
en OORLOG, acht en veertìghfle hoecL 943 |
-ocr page 975-
i668.
944 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
Coningh vaa Dinnimarcf^en aen haer Ησ» Mog. c^ den unentwintìgbfiin Auguài laeftleden gheprefenteert ; mitfgaders het gheichrifte daer nevens geexhibeert , geintituleert «OTtwwrf v»n βηβ Koainckl. Majtflift vati Dc/iemitrcl(eit tp de Refilutic ofte fruttife pmtefiàtit van batr Haegb Me^. ever bet Saijtü vaa de ìimorie gheprifen- teertiuafyiteKmingblyckiMiijffleytvanVrMckr^ck,, in den votrledea Jaere fiflienhondtrt feven en fiftigb , noopm- de eenight ptinüeo , die aen de Atbhragie van de felve /jn» Ma/eftift 'jiaerm gefubmitteert, konnen niet naerlaeten by defen , re verklaeren dat defelva met bevreem - dinge is voorgekomen , dat die van den Rade van Gemelte zyne Konincklijckc Majefteyt van 0«»««- «Mrfi^n continueren in aenftotelijcke termen , haer Ho. Mog. te taxeren, even als of de felve in ghe- breecke waren ghebleven caer te komen het Trac- taet van fubmi^ie den eerften February fe^biw btndert fes tnfefligb opgericht, en noch niet anders fochten als de voorfz faecke te traineren en op te houden , om dat Zy met reden een quade opinie van haer ghefufti- neerde foude hebben, daer haer Ho. Mog. wel ful- len toonen , dat fijne Coninckl. Majefteyt van Dene- murci^tn die gcene is , de welcke aen 't voorfz Tradiaet van/wiTOiiÌ//» niet heeft voldaen,ende dat de preten- fien van fijnent wegen ghemaecktfoo onrechtmatig, fooonredelijck ,enfooonbillijckzyn , dat al de we- reldtfigh met reden fai moeten verwonderen, dat- men heeft derven ondernemen foo goede en foo ge- trouwe Bondtgenooten, ende die van de hooghge- melde Heer Koningh ende Kroone foo veel hebben gcmeriteert daer medé te bejegenen, foo haeft haer Ho, Mog. maer occafie fai voorkomen om ordente- lijcken inconformite van de voorfzAöevan fubmif- fie de voorfz pretenfien re refeÜeren ende wederfeg- gen; Daunademael fijn Coninckl. Majefteyt van D»- rieinarcken tot noch toe niet heeft gelieven te refol veren om zyn voorfz ongefondeerde pretenfien ten minften naer den inhouden van de voorlz AQie van /abmipe te inftitueren, maer diredtelijck tegens*! voorfz ver- blyf, vermeent daer onder te trecken, immers com- penfatie fobjeÖ: te maecken twei /cften d'eene van vier bindertduyfent i en d'andere bmdert twimigb dujfeat Ïiycxdaelders, diehooghftgemelde Coning aen de Heeren Staten van Hcllaat ende Vriesflimit, mitfgaders de Stadt Amfierdam iefpeöivelyck fchul- digh is, foo moeten haer Hoogh Mog.feggen datfy niet konnen oóck niet fullen refolveren in te bren- gen haer belangh tegens de voorfz pretenfie, byden
fEmelden Conmck aen zyne Coninckl. Majefteytvan rantkrijcl(__ overgegeven , voor ende aleer defelve pretenfien t'eenemael fullen zyn gereguleert naer den inhouden van de voorfz jldte van fttìmiffìe , Dewyle de voorfajidevan/KÌOT(]fÌ» den eenighen Regel is , waer naer hooghgemelde Parthyen die excederen of- te buyten gaen kan ; Ia dat oock , den Geeligeerden Ariitei felfs niet kan definieren of arbitreren, 't gunt nietfpecialyck en uytdruckelijck aen zyn Arbitrage cn uytfpraecke verbleven is, dat het mitfdien is een abufive, ende van alle gronden van rechten en reden gedeftitueerde pofitiediein'tvoorfzgefchrihe wert ter neder geftelt, te weten dat yemant een verblijf ge- dacn hebbende over eenige pretenfien ,gehouden fouden zyn op de eyfch by zyn parthyeaen den Gee- ligeerden overgegeven , te beantwoorden , fchoor, oock de felve zyn parthye daer in melleerde différente die geenfinttaen den (elven Arbiter waerea ghefubmitteert, ja die men ni£t hadde willen fubmit- teren.
Haer Ho. Mo. fullen haer niet inlaten in een wyt- luftig Diicours, om te betoonen dat de voorfzfchul- den van vier bondert dnyfent, mitfgaders honiert tv/intigb dnyfent ^ycxiaelders niet verblevenzyη , nietalleen om dat de bloote Ledure van de voorfz Adte van Snb- miffie 't felve foo klaer en fo taftelyck aenwyft , datbygheen menfch van gefont oordeel'c contrarie van dien ghefuftineert kan werden , maer oock om dat die van den Rade van zyne Coninckl, Majefteyt van Detmemrckea ia 't voorfzgefehrifte advoaeren en
Scfit ta- ne op b'mesle- tecDe jeemo ti; aen fiaec Ho, iSSoii. 6p®e- «cmatr- Iitn otaEr gilcturt- |
toeftaen moeten , dat aende Arbitrile van hooghft- 1668.
gemeldezyne Coninckl. Majefteyt van Frisrj^rjffi^ al- ___
Teen zyn verbleven de twee pretenfien van hooghftge- melde Coningh van Denaemêrcfyn , ende hoewel die van den voorfz Rade van hooghftgemelde Coningh prctexeren, dat het felve niet foude zyn gefchiet, oiu daer mede uyt te fluyten de compenfatie in d,efe ghe- pretendeert, maer alleen, om dat. over de voorfz viir hindert duyfeet en biBdert twintigb duyfent Rycxdael- ders geen queftie was. ende dat hooghftgemelde Co- ningh van Dennetrtardten de deughdelyckheyt van dien erkenne, foo is het voor haer iHoogh Mog. ghenoegh dat noyt de voorfz fchulden noch oock der felver («n- />»»/an> in eenighen defele by de voorfz Suitnijfie aen meer hooghftgemelde zyne Koninckl. Majefteytvan Vratickr^ckyexhieven zyn, de reden van dien oockghe- weeft zynde , dat Hooghftghemelde Koningh van Dennemarcken de voorfz pretenfien niet heeft ghemo- veert tegens Hocgftgemelde Heeren Staten van Üel- lantendi H'tp-Vritfant , of oock tegens de Stadt van jim)i«r</flm in haer particulier, maer tegens haer Ho, Mog. , en dat dienvolgende noch recht noch reden konnende lyden dat Hooghftgemelde Coningh vaa Dennemarcken zoude compenferen yets , 't gunt hy fchuldigh was ai;n hooggemeide Heeren Staten van Hellant ende M'tfl'vrieslant mitsgaders aen de voorfz Stat Amfierdam in haer particulier, tegens 'tgunt hy preten- deert ten lafte van haer Ho. Mo. het 'teenemael onre- delyck zoude zyn geweeft de voorfz particuliere fchulc of de cmpin/atie van dien te mengen merde voorfz Pre- tenfien byzyn Coninckl. Maj. ten lafte van haer Ho, Moghendeghemoveert, ende noch welfonderlingh daer de voorfchreve tfier benden dnyfm Rycxdaelders niet eyghentlijck by de Provincie van Hollandt ende tCefi- Vriefiaeidt, maer by de particuliere Inghefetenen van dien, op't Credit van dezelve Provincie zijn verftreckt, aen de welcke oock noch laerlijcx de In- tereften van weghen zyne Coninckl, Majefteydtvan Dennemarcksn betaelt, en van de Tollen, die aen de felve voldaen moeten werden, afgafchreven werden^ en dat fulckx noch abfurder zoude zyn, de vooriz In- ghefetenen te fruftreren van haer achterwefen, oPt zelve door cmpenfatie te willen extingueren, entlar noch voor eenfcholdt die men niet tot lafte vande hooghgemelde Heeren Staten van HtSandt ende Wefl- Vriefiandt haer Soaverain, maer van haer Ho. Mog, pretendeert. Ia is daeromindezelve Ade van Sub· i»»//i»nytdruckelijckverklaert,datingeva!le haer Ho. Mog. in de vooriz pretenfien of eenigh gedeelte van dien wierdenghecondemneert, dezelve detewyze fehtentie of aytfpraeck promptelij ck ende zonder ee- nigh nytftel zouden voldoen ende naer komen, dat niet van nooden zonde zijn geweeft,in dien haer Ho, Mog. hadden konnen goet vinden of hooghgemelde Koningh hadde weten ?obtinercn, dat het guijt hem rer faecke van de voorfz Pretenfien by de voorfz uyt- fpraeck hadde moghen werden toeghekent, tegens't vooriz achterwefen gecompenfeert zoude hebbenmo- gen werden: zullende voorts,'t gunt haer Ho. Mo. by de voorfz jJóte van SubmiJJte hebbe belooft alle exaÖe- lycker naer gekomen werden, als 't gnnt van wegen meer hooghftgedachte Koninck aen haer Hg. Mog. by d'opgerechte Traftaten belooft endetoegezeytis geweeftj cn aademael de zelve Ade van Submifte evi- dentelyck mede brenght, dat haer Ho. Mo. de voorfz Jchultvande voorfz vier benden duyfent, mitsgaders bendert twintig dujfent Rycxdaelders, ofte eenige com- penfatie van dien in 'tgheheel, ofte ten deele nieii hebben verbleven, ende dat boyten j veel min re- gens de voorfz jlde van wrWji/geene de alderminfte Proceduren geentameert konnen worden, dat oock haer Ho. Mog. ongehouden zy ■, haer in zodaenige proceduren te engageren ,ζορ ziìllen haer Hoogli Mog. voor by gaenJe 't voorfz gefchrifte , als niet ' ter materie doende, als noch inhereren en perfifteren
Ibyhaervoorige/refi^etiV» op den tweeën twintigbftett luly leftleden gedaen, zonder haer daer over aen ec nige arbitrage of uycfpraeck te konnesfabiaitteren j
^lles |
-ocr page 976-
1 ί68. Alles Oftvermiiidért foödatiighen reqhf àls hàer Hoog ■I Mog. uy t krachte van dc voorfe afte albereyrs geboó- rcn fai tnoghen werden, om haer daer van te dienen daer ende fo zy re raedeiullen werden.
3©accop cebcHDecccrt jijnlie/ tjS'tmeccgöemeliie 0f)er£ö?tftocl)oub£tti3oo? 0Ìjeacce(lecrt/ eitUe baojtjS 0a£tgl)ibonbcti cnbctiaiiacrt/ öat ïmDöeltöaecbati öoo?ije IjeeciHijaec 3§0.3ί©03. <0eöeputecciien ofte centgöe ba» ùc felbc aen öen Charifius otoergtjc' Jcbcrtfoube too?l3en / mttfgaïia'Si toegefonijen acn öm jRcfiijent Le Maire mettali enöeoiïijei' omactifgn
jilSaiieftept tebeöonbiöen/ alsi mebeaenïicit i§)ttte'
tarisi Romph /omacn't 3§0fbait VranckrljckoJjCfi gelebcttte toccbcii/ tot tiamtöttnse.
Sraetvan't gene haer Ho. Mog. te preten- deren hebben van fijne Koninghlijcke Majefteycvan Denertiarcken, Noorwe- gen , &c. Wegens verftreckte Pennin- gen op obligatie als anderfints.
EErftelijck, is zyne Konincklijcke Majefteyt van Ihfintmarcl^tn, Nimruiêgm j Öc. Uyt krachte van't
pjetm- fic ban öefen
;&tiiM ______. -
op ©r- Trailaet van f/ci/^if der penninghen over nwiotc- JOrizontiche Tollen, aen haél· Hoogh Moghende fchuldigh ghebieven een Capitael van ituti iindirt tn thieti dayfttit Rijcxdaelders, die de felve in ghevólghe van hec voorfchrcve Traftaeren obligatie van den ftsin twititighfien September dés laers feflhim hondm dril en ■v^tigh naer den tijde van thien lacren, aen- vanckelijck met St. lans dagb, [oadedoeb afleggen en betalen de partyen van tiaintigh dttyfint Rijcxdael- ders laerlij cks, mits dat loopende de voorfchrcve thitn laeren yeder laer d'intcreffen vijf ten handtrt vande voorflaende hooftfomme precifeijck fullen betaek worden . . Rijcxdaelders ... , . . aiooóa.
Doch de voorfchreve InterelTenonbctaelt ghebie- ven Zynde, ismetayn Majefteydc iiae verloop van acht laeren gbecöntraÖeerc op den*»» tn dmiglfiea luly fefihien hindert twee m fefiighj dat vermitS d'Meri^eh door onftaene Oorloghen en bekommerlijcke tydwi niet hadden konnen voldaén worden, defel^e, alb mede die gheene die op 3Ρβί'Λ«(ΐίί fcphienhondtrt drhm feftig noch vallen ioude, alfdan te gelijck fouden wer- den betaelr, bedragende in alles de fomme van Rijcx- daelders hnderten ■v^f . . . * . lójooo, Ende alfoo de voorfchreve Ιθ5·0οο. Rijcxdaelders op den vervallen dagh nietayii betàelt, fo werden al- hier gebracht noch tv)ee laeren Intei-epen als van Jóhui' nis ft^bien btndtrt drie en ftfli^b tot aenkomende libannis fefibien bindirt -υφή fefiigh inclus, Van het Capitael van aiooóo. Rycxd.defommevanRycxd. . , 21000.
Item de Interenen lojooo Rycxdaelders, de welcke volgens Obligatie van dcneeHtntwwtigflen luìyfeftUtn biudei't een en J'efligh op JobimHis fejlgien bondett drie mfef· tigb hadden moeten betaelt werden vanghelyCke tuju laren ter fomme van Rycxdielders . . . löyöoö Somma totalis vande bovenftaende redemtiepen- ninghen met d'intereffen als voorfchreve daer byghe- rceckent Snivt errort fóuden Zyn Majefteydt aen den Staet fchuldigh blyven over defe fchult, dewelcke aen't Collegieter Admiraliteydt tot Amfierdam by haer Hoogh Moghendeghecedeertisde fommevan Rycxdaelders, , . ,. . j+tfyoó.
Noch komt haer Hoogh Mog, uyt krachte van fee- kere Obligatie onder zyne Majefteyts hant en Zegel in dato den vijf cn tuliatigbflen Marty fefibien btndtrt (eii tnffftigb foo in openbaren gelde, vivrts, Ammunitie van Oorlogh als andere, in een fomme van Rycx- daelders. . . . ^ 5. Voorts vande Intereffen laerlycx betaek werden met fes duyfent negen hindert feven en tacbtigb en een halye Rycxdaclder in 't lopende geit.
£ndè alfoo een laer Intereffe op den vijfett t^im^. pin JHarty leftledcn is Verfchenea j foo wert alfnoch |
j VèribcHt dat het vóorichi-évfe Intereft tén rpoedichfteii cn fonder dilatie magh werden bétaelr.
Noch hebben haer Hoogh Mog. van Zyfae Mdjeft. te pretenderen hindert tn ttoimigb duifent Rycxdaelderi over Hennep, die door ordre van zyn Hoogh-ghei· dachte Majefteyt tot Zyh behoeve uyt de Ehgeljcbt ge- arrefteerde Hennep-Scheepen ihde voor defen £ngel- fiben Oorlogh heeft doen lichten, ende door baef Ho. Mog. aen Olivier Cnmwet doentn3.cls' PinteSirvm Engtlandtzynbetask Rycxdaelders. . , 120000Ì
NochiszyO Koninghlycke Majefteytaehde Edelè Groot Mog. Heeren Staten van Hellandt fchuldigh volghens verbont door de Heer Prejftninge met haiet Edele Groot Mogende opgerecht de fomme van vier bendert duyfent Ryclida>eldeis, waervande IhtereiTen tot jlm^frVwMen het Niirder gumier door dé Schepeil op Neirwegen varende, uyt zyn Majefleyts TeWw» by refcontre betaelt worden. Jlycxd. . » 400000.
Ende alfoo fijn Majefleyt tot meermael aende Hee- ren Staten van Hi/Zunthadde verfochtdateeöige Ha- venen in Nior-càegen mochten Werden verfchoont vaii AiEgnatienof C^itancieni foo volghens voorgaen- de Traöaten en accoorden de jlnnis fefibien benden Ocbt envijftigb ende feftbi^ b^dtrt nigm en vijftigb UytgC- geven, werden voor de Tellen hy de Ingeietcnen vari de Vereenighde Nederlanden te betalen, foo werE verfocht hier op te moghen verftaen fijn Majefteydti Confideratien, en wat contentable voortlagen defel^· ve anderfints fou konnen voorflellen
Noch heeft de Stadtvan ÉMftirdamzothReVAn ΰΐή Majefteydtte pretenderen hindert iwintigb duyfeni Rijcxdaelders met alle de verloopen IntereHenfedert den acht Hen September des Jaers fefibien bmdert feven env^tigb mitigzdtrs dehuirvan verfcheyde Schepen en anders, waer over pertinent bericht verwacht werti ende fijn Majefteydt verhandtreycktfal wor- deni
Blyvende noch openftaen eengeneràlfc jjrctcnfië over meerder fecours als de Tradtaten mede brach- ten, en by haer Hoogh Mog.aenfijn Majefteydtvati Dennemarckf» , l^esrwegbea , Öf. gheprefteert in den laetilen Oorlogh met Swiedtn.
ÏBert fcfthienden fcfeccf betl Seftbcnt Ie Maire upt Elfeneur, Öat bett veenhienden ban Coppen, hagealbaet toaisoöiacctbeew / iicDbenheemeöeKupi metttijbtoiJ έω metlKltc/ bòntfteccn mi(i/ cnöe contrarte toinbt ggequelt geinecft. j^aec ft)n attibe^ ment (jab W nagljeften be iComnuflitea en / bic Daec ^o: iföog: Iiebben Ijem gDelf ebeti mebe'te geben t enbmtgembelafi: €ec^eli)cltmet!iaec H^g: 0?bie/ batBpbenïttoningban Dennemarcken foube foecfienteiiibucccen/ peitianbt «aec Hoilant tcimti ie» fenben / om / confo?m be opgOecttljtc (Ccactatcn f baec tet plaetfe be ^cBepen op Noorwegen bacenbe / te meetett / cn op lallen te |idlen. ®en tweeden, om te pjocuceren bat l^oogltgebaclitensaicfleptfijn epfcö obecb'aröittageopgefleit/ enbolgensïaccojt aenbett iionmgöban VranckrijckobecgOegebcn/ confijjmc naer litpt ban Det gemaecfete <Cömp?omtsi faube boen tnHellen/ enbeobecgfjcgebene/ alsibacc banbibifei cenbe/toebecommttetfeen; ofte bat Baei; anbeclïntii baet op niet cnfouben tonnen antmoo?ben; (€en derden, om ben öoning te cemonlireren be beeli boubtgfte Klatöten ban be gingefetenen ban Ijaec ^0: IBogenöeop Dronthem in Noorwegen tcafigucrenbci enbe baet op een fpoebiglj cebjes te bccrocciien. (Ceti vierden, meteeno?b?ebanbe %ecen 25ucgemcelle<: ren ban ^mfterdam; om boo? ftaec €bélc «©root Sicööjaetijeben ban meer i^oogijgemelbc H3aie|lepbt bolgBeniS obligatie te boiberen/ lietalinge ban hon; dert en twintigh duyfent ïïgcjdbaelberji CapitOel/ tienefTeniS feftig duyfent jSjjcicbaelbctiffberlopette ^n- terefle; alSfOOCB feven en dertigh duyfemvijf hon- dert«0uiben/ obetlöup? ban twee^gecpen/ glje^ naemtbe Coggcenbebe Waegh. ®obenboo?|laen« be o?b?eiS foo öabbe noclj bebeele en aenfcfj?iibentf l öti Baec illogenbeobettBien bpfonbere fiietftért
ban
en O ORLO G. acht ennjeertiihfle haécL 945 |
ü i
·' 't
ülf
lil
hl
-ocr page 977-
946 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
tS6S, bartfacelitöifetertea/fflii ùe felUe / confojm Dare
—i- oeoDtweEctiÈlwieljfinbanljmMfcBiijtìmgDs/ öebeDulpt
fame öanüt te fiic&m / e» te tneeglj te lJ?eng{)civ
ìtiHfe iH öaeFetcfpeettbebecfoetfesttölieDöO? «ugoe&e
ifpebitìe mogen erlangen.
(iCot ÉJeböiiieringe banùefc en anöeceöaet; Ια. ΐΒο.
beijciica/quamöpt&eneen εη ttomtigiten tot Cop'
}>enì)agen7en{)aìi&enbi»ieentb)inttgite(t{)f ìien CO''
ntngö mibientie ; altoaeE {J!> Baec iKog. naiffibe
banijen negenöen ìjefe^tot SntiiJOO?ìit banfgne iBa-
ieHept/banùett tlaaelföen ouüe / enìje öen biet en
tteintigPen September nteutoen(lijl /toeeeijeniS Be
meetinge banùe ^tljeepen / op ^Soojto^en baecenlie/
BembaegiiiEÈtebiSoten toigetoomen / ftceft obecgfje=
geben jgfteltjeRootiiiiaec^o. |Bog. «efoltitie ban»
ùen atgtlien Uefisi / «jn&c een ïïepUgue banbe SUnt»
toooiïit ban nwet Roogft-geöatBte Coningfj / ijtefune
üaajtftept tegettiö fwec i^ts. Iföog. iiaöbe boen
ütfiellen. <2^nitebemttt!eibeboi^3faecheal$s anbere
meer /ineen Sfiubientie enbe boo? ben Conimi) niet
bolfwmentlöift feonben af^ïBanbelt toojben / fee öeeft
ten tóen epnbe ban f»jni Jï^aieflept Commiffartfen
betfatöt/biefiemootft becgunt sönv
^©aectoierbtfeecgfjcftlaêgöt / bat eenigïjelSebiCi
lanbÉfcöe^cfttppersi /met ^toeetfcfie (©nbecbanen
aenfpaiinenbe/boo?lJeï^iïpban^bjeetf£lje^ee-D?{ei
beu/ aiie foojten ban Coopntaitftöappen upt ^^ollant/
enbe anbete Conincftrijcfeett boo? be ^ont/ niet alleen
(Sol-bjp op ^toeeben / maec öocfi alle l^nbeï-
(iebenbaftbe <@o(l-5ec tranfpojieecben > ttJöec boo?
benKoningl) ban ^ennematcfttrtftjn®oaen irtfl /
cnbe be ^cbetlanben m«tter tijbt fiacen ijanbel
op be <!50fi-?ee qu|)t too?ben ; 5önbe be ^toeeben boo?
Betboo?öeel/batfpop befenljanbel beben f enbe be
menage / bie fp banbe ^ebeclanbtfcöe ^töipperss
leecben/ foo feettn miböelen toegenoomen/iatfe epn^
beUjcft onfe ^cötppecö niet meer ban nooben ftebDen^
be / felfö fouben fetmnen boen/ Bet gijeen f? boo?
be Ingefetenen banbe j^eberianbtfcfjc ^hintten
})iactifeecben /enbein 't toercfe flriben. Φβη
ningö heeft ben itefïbent le Maire ceit ftöfle belooft
ban àlte beefe ï^onanbtföje^i»eben. 3^em tsS gefegftt/
batfuIcfieiScDfppcCiS toaitneecfpgftereet lagen/om
naer b'<i^Qft-;ee té bacati / opentitjci^ op be ®euc0
ban3fim(ietbam/btw>? be 55e«tjï ftnecOt beeben af^
fionöigen / batfebittoaectjStoilben / enbeinbiteerben
alle Coop Itipben/onbet beloften ban ftaec Coopmani
fcöap ®ol-b?p boo? be ^ontte bjengen/in Bare ^cBe^
penBace3©arentetoillenfn-fcBeepen ; Bettoelift Bp
iicflibentfcö?eef in ilollanbt / enbe tot 38mfierbam
3ijnbeoeöoo?t teljcb&in/ bateenen ^^cBipper Jan
Danfer, boo? Bcbbenbe naec Daniìgh te baeten / Babt
laten boen/ baer notBtansi be boo?fi ^tBtppec een M-
beclanbec ban gefioojte toasi/ enbefijn BwpS Boubinge/
©iouto enbe &inbicentot3fimfletbam Babbe.
laaecbatben itoningB Bem tot Commtffatifen
Öabbe gegeben ben ïlijtliii-jSetretactiS Dirck Kragh,
j Értbc ben ^eec Paul clingbergen, isi Bp op ben negen
en tlüintigficn metbefelbetn Conferentie gBebjeefl/
enbeflceftBacroibenteUjcBobergegeben enbe gBere»
njonflrecrt alle Bet geeneberefpecttbe iiW»! boben
berBaclt/toarenmebe ö^engBenbe : beftiàenbe fn elf
5ö?teben banboo?ffB?pbtngBe/ beneffens eemgeSte-
folntiert / bie Baer ï^o- iBo. B«m gelieft Babben toe te
fenbcn en oocft mebe tegeben^p Beeft oocft metgro^
tenpber bebooifs CommitTarifeti boo?gelefen/«tbe
ïngefcBarptBetcontennban een Compiomtsf / ober
tbJeenotBopen|Iaenbep«tenf[enban bat lititö/ tot
lafie ban Baie ï^oogB 3lfeog. enbe iiptfljjaetïieeeflclt
ban ben honing ban ©iancfirijcfi; enbe baer omtrent
aengetoeefen / toatepgBeniHjcB in arbitrage enbe fnbi
mifftebanbien Coninch toasi gBep?omittcert/ettbe
Boebienbolgenbe ben «EpfcB ban bat ïtijili btenbe
ingeftelttitoerbeitj Baecaentopfenbe be ejcojDitante
pofitien / tenbecrenbe tot tompenfatie ban eentge
^onrten <E!oiit)$tegenj$ Bere p^etenfien in 't Compro^
iniis niet begreepen/ remonflrerenbe Biiec topb^ö bat
Set^ilnttoooo^tbanrtine Meffept tegD^nici Set toel
gefonbeert p^tefi ban Baer naog. toaec op bi iU%.
j^epliitque toaiS boo? jem in be laetfle ^ubtentie ■—
aen®neConirtt&©tBe|©a|iefleptobetgegeben / niet
anberjial^^tBiifttiecentoacen/ biebe gljetompjo>=
mitteerbe faecBen niet Bonbe bojbere» tot becifie/
maet alleenlötftbierBittetóie jfute inbien fijn 3®ajei
(iept Bier ineen enbt toelbe fien/ bat Bet tKobigB toajs/
batmeer-BoogflgebacBte iBa/efiept/ 0«»« ttftboen
maetften ban fgn <£pfcB befelbe beebenceguleren naec
Bec gBeene bebongljen enbe gBecomp^omitteect toatii.
jaetbeboenmaligen^ll/isi Dembanben^fêertog
ban Holftey η Son derborgh, ( ban tuien inÖC ©mmei
lanbtfefaeefeenb?eeber iifgBeìip?oocBen / )toegBefon=^
ben Baer 1^0. iBog. Haifibe enbe iSifolutii ban ben
ttoeebenbefeS. 9Sp otcafiebanbefematerie /ftB?eef
flpbat boo?f5 ï|ertogB ober eenigBe ^aren tn ^ol^
lanbtjijnbe/boenmaelsi ooc&felaegbebat föne 25oe»
ren cnbe Sanben boo? ben ConingB ban ^enemart-
feen foo feer bdaP: cnbe befteaertbjierben / bat Bp gee=
ne itiibbelen oberigftBonbe Bouben / om Bem naer {p
ne conbitie te onberBouben. iöaec op Ba« ^o.
naog. BemiSefibent gBelicft Babben aen tefcB?pben
enbetebebeelenupt Baec ttameij/ bp meer-öoogBIl-
gebacBtejBaietleptt'intercebecen/ten epnbeBp eei
nigBcberlicBtingBeban Eaflen foube mogen befeoo-^
men /Bet toelcBe tn be tibielfie maniere boenlijcB / in
'ttoertB fidlenbc / banbenConingBtot antb3oo?bt
BreegBeenb?agBe/tctoecten :3®at Baer l^o. 3®og.
met |ïjne<®nbecban«t Baer te bemoepenBabbeni^at
Bp Baer l^o. JHàog. be Baren üet regeeren / gBelpch BP
bcfïine beebc. ^aberBanbt Bab BP bermercBt bat
befe tecommanbatii ftjn ©o?|lelöcBe g^ooilufB^
tigBepbtbedeuaetjSgBeöaen /en ( Bonbe toel bJee^
feit) bat be tegertbMio?bigBe p?ocebupren een aenlep*
bingegegebenBabt/gBemetibt be©o?|l ban Noor-
burgh, bfe in 't felfbe parquet bjasi / in bjeebigBe POf»
feffïe gelaten toierbt. 25p Baer igo. JlEog. Jfètfltbe
banboojfcBiPben / ofte om beetec te feggen / tntercefi
(ïe / Babt ben ©o?fl ontallijcBe papieren bpgeboegBt /
totberlicötingB ban föne faecBe»
©enaüit en ttotnttgflen i0 ben ^jtniS ban Dene-
marcken Upt Holfteyn toeberom tOt Goppenhagen
gefeoomen / jijntie baecgetoeell / om in plactss ban be
ComngB/opbenS^eeren-bag0tep?crtberen (©ocft
toietbeaflebagBenaen 't^of berbjacBtBare Φοο??
lutBtigBêben / be leeren Georgh Wilhelm > enbe
Ernft Auguftus, ïjcrtogen ban Lunenburgh, bte me»
fepbe bat albaer een toeecB of brie fouben biberteeren.
5©e CommifTarifen toaer mebe ben ïSefibjentie
J4aire Op ben negen en ttointigfien ectober in Confc'^
centtctoaö getoeejl/ BebbenBembenttoaelfbert
bember Bomen brengen be onberfiaenbe ?itte ban ben
Coning ban «DennemarcBen / bienenbe tot eliicibatie
enbe6epalingebanben<epfcB / biebatïiïiK&Vbeiibe
gepjomitteetbe faecften aen ben Coning ban ©jancfti
tflcR Beeft obergegBeben j i^üne imajefïept ban
^ennemartben / Bonbc niet gBepecmobeert toeci
ben/ bat Bp fijn alceebe aen ©?ancferijcit ober^
gBelebert/ foubeintrec&en/maer gaf boo? befe acte
blaerlijcB te Bennen /bat Bpöe compenfatie ban een
millioen <0ulbeniS / cnbe Bonbert en ttointtgB bupfent
ïtijocbaelberö/iüet en bonbt aenbe gl)ecomp?omiti
teèrbcfaecBejbjelcBeBpberblaerbete ^ allcenliiA
ober 8« litentieren ban eenigBe getoD?bc boet-RnecB=
ten/enbe be Bupr ban bibcrfcBe aFl«pt-fcÖ««pen f
tot Baer tranfpo?t beb?acBt .· toelcfte tbjce faetfien
alleertBptotbetifie banbe ^IrbitersS (lelbe / cnbe an^
beri geen. Sn®?aniftttit&foubeben ^ccretari^
Romph Coppe gegeben toerben banbe JSecBlarini
gc/ toelcSe tot bien cpnbe fgne l^aiefïept ban ® enne^
martRenS <enbope <i2]ttrao?binar{|S / be ï|eet Gabel,
eenbeConincft ban ®?ancBtijtft ober foube geeben.
iinbe bcrfotftt meecBoogB(i-gBci>agBtc ConingB ban
g^ennemartfeen/ bat Baer ï^o iKog. naec ontfanglj
banbefelbe / op ben tjjbt tn 't Comp?omtif beraemt/
gBeliefben te anttooo?ben / ten cpnbe befe riue»
füeufe faecBe boo? een (fpocbigBe becifie fOnbei»^
0Betttoecbe«aBetecminem/b'3icte iwpbtalsi boìj^t
-ocr page 978-
en ο ο R L ο G. acht en veertighfie keek. 974
i6é8. Refolürie op de Poften, dew eicke geremit- ■ teeitzyn tot d'arbitrage vanden Coning
van Vranckrijck.
OP de Hecren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, hier te Hove wefende Refident jïiia^icn Jrtcni/i Ai«»>»fijneRemonftrantie, als oock op jjtctcnfie haerHo. Mog.Refolutievanachtften O£l:ober,aen Bo van fijne Konincklijcke Majefteyt van Denmarc-
Btcotti- ' kt» Noorwegen , t^f. Gedeputeerde Commiflarifen l)jom(t- ' overgelevert, aengaendede difïèrenten, tot arbitra- asmmctl· g'^ vanden Coningh van Vranckrijck gefubmitteert, tijrlt- " heeft fijn hoogft-ghemelde Conincfclijcke Majefteyt iighgenadigft verklaert, dat het fijn Majefteyt vreemt \oor komt, dat haer Ho» Mog. haer foo fterck opinia- treren inde ordre end^ formalireyt, hoedaenig ende op wat maniere het Proces fai voorgebracht worden, hetwelckal tefamen fijne Conincklijcke Majefteyt nuterzydenftelt , ende dewijl fijne Conincklijcke JHajefleyt verneemt, dat haer Ho. Móg. in hare mee- ninge beftandigh blyven, van dat hare, ofce de Hee- ren Staten vanHollanC jhare pretenfie met de voorfz arbritrag! niet ial vermengt worden, foo verklaert figh zijne Konincklijcke Majefteyt, alsdan her noyt z,ijn TVlajefteytsmeeningeisgeweeft,noch oock de ghe- pretendeerde compenfatie het hoofc-werck foo vaft te binden, datfe van het felve infeparabel foude zijn; Sijn Majefteydc heeft oock nimmermeer ontkendt de fchult van uin londm dujjent Rijcxdaelders, nochce die van bonden tn i-jjintigb duyfmf, oock de felve fchul- den t' gener tijdt gedifputeert, waer door zij η Hoog- gemelte Majefteyt des te lichter haer Ho. Mog. hier in kan gratificeren, gelijck aireede zyne Koninglijc- ke Majefteyt zyn EnvoyeExtraordinaris toegheftaen heeft, om aen 't Franfe Hof, by Zij ne Conincklijcke JVlajefteyt van Ka/jf^cyc^een Declaratie te geven , dar d'arbitrage van meer hoogft-gemelde Majefteyt niet 'Terder fai gaen , als tot de beyde volgende faecken, namentlijck dat de pretenfien van het diiliperen van eenige Regimenten Infanterye ,cndc de tranfports Scheepen verhinderingh tevertrecken cnde'tgeene daer van dependeert , vermoedende dat de Heeren Staten Generaci daer mede acquiefceren fullen , op datmen alles deste eerder, ende fonder wy der ophou- den , hoe eer hoe beter, tot de hooftfaeck kan tree- den , alfo dat defe arbitrage-faeck, eenmael ten eynde machkoomen. Alle het welcke zyne Konincklijcke Majefteyt genadighft aen bevolen heeft den Heer Re- fident tot antwoort tegeven.
Datum Cepptnhage dia em en Jertìgβen Odober oude , endeden tbuadm November nieuwen ftijl. Anno feflhien bondirt achttnfefligh.
IWasgeteeckent
RETZ»
<©pùefilatl)tctt bnn be (Crafiotiantitt op sconti Öcin / öcDbcn De ïgicce» Coniniiffarifm Ijem öifcöt / öfjclöcft ooch oljci; öc fcIjultlwn^EnillctiJotn/cnöe anijcccfaccftcnmcci; / öatiieii J^onmgö ηοφ cDcen Uefolaticaijciioineti Daölie.
3©ecgcniS ίκί ï^oltóniitfcije Jplupt-fcijip/fiêttoeltftc ccn Coopmàii lian Coppenljaocn / alitaei: obcc l)ct 2iaectnaïce(l peDouli£nf)aiit/om öat Det fijn cfpiS tiacc^fïanötntetöaïiüefiotmen balttccfiett /ijj Ijoo? ïic %eren-iiaDlj δφΐφί
3^openiJcïic faecBcbanbcn l^cctoaö ban Sonder- bergh, Dobeii (jccoect/ Dp IJccft om befcgaec jElo. fntccceflte / ecnooetDeointegcbm/|)etno0eabïi?cfi fccct acn bfejiBtniflcciS/bic toet jiict mccfie gfjeljoo? omtccnt meec-fjoogrjflgcbacittc lliajefiept Dabben / cnbcgïicbacDtBacrboo?aHc ficbcncfeltjcte mibbelcn tcbctocgen/mitcnbe nebim.s iiemtc toilien Oelpen coopecccen / bat boo?f5 i^ecto'gfj b? ben Coninglj obct fijne faccfte eenc fabocable cefolutie mofijtc bes ftonwn. ©ptoclcitbecfoecft ban tooo^fs J^ecrm Dem |
0eànttooo?tt!Sjbaibcn3|cttogI) ban cm gebot gDc' '^óS, beelte ban fijne CwbiteuccnC inceli ©nbccöanen ban fijne jBajejli^t ) boo? fijnen competenten iïccljtei; gDebagfjbaertbjajSgljetoecfi /enbe baec/ «acc fijne gebanc befentte / toasi obcttoonncrt ifuIcïfijnHSai (eftept niet ttonbe ( alïS met be graotlle In-jiifïitie ban be3©ccelbt/Bern tnpoffeffte ban fijne Stanbeit ijouben/enbe baec boo? foo menigijte ban Crebiteui een / bic be cecijtbaecbigljeptban Date fcDult boo? ρ?θί ccbupccn / cnbe baec op gDcboIgbc j^entcntte / gTjclti mitcectöabben/ban'tljncc betoben; fulcfisi fp fcp^ ben/r)accinbeboo?f3 facciic niet te fiimnen inlaten, ©ecfcficcenbe ! bat DafC Mo, Jlog. intecccffie bert ÖoogH gcmcltctt ï^ectogB / alss jünbe een ©nbeibaen t ban Denemarcken , cnbe «iet ban Bacc ilo. ilio, beelquaetisroubeboett / cnbc fijn JiBajcftcpttn gec^ nenbeelen/ Bonnen pecmobecccn tot pettoesi / bat (lcuptingebanbe5Iu(iittefoHbc!tcnbeccn : ais jijnbe boo?f5 llectogöiS ïanben onbec fijne gBepjibtUgeecbe Crebiteucenceebebecbeelt / in confo?n«tcbfln Bace cefpectibeiScntenttcn; cnbe bleef fgne ©ojfielijcBe <©oo?lucBtigBfpbt notB gcootc kapitalen baec en bobcn fcBulbigB. ®eis ónaengefïen Bicft ben Coning/ otn bat ben 30o# nocB pettocisfoube Bcbbcn om aen te taflen / BemboojbeBoubenfoobeclEanbt / bat Bi» baec upt SacclijcBsi fionbc tcecBen tloaelf Bonbect iïijcrbaelbecsi. 35en€oningö Babt ootB fccc óua=' lijciigBenomen/batben^^eec Charifius op becfoecft ban Baec ï^oogBlBogenbc ten bien cpnbe aen Bcm gercB?ibenBabbe;crtbctoa$fBpitefibent oocft gBclaH aenibtel^eecctt / bte Bem baec obec Bcbben toefen fpjccclien/ eenanttooojtte oöcbm/ bat niet obligcant foube 50η.
«©ntcentbcfcttjbtDctibenbefcanfen tot Coppeü- hagenacn benJtoningBbecfocBt/batBP toilbc in fij- ne iSijcÜen ban Denemarcken en Noörwegen bCCWCi benBetgeb|uptBban^pacn.« ^out/enbe fjjnc gefeteiien o?bonneccn tot ftet fouten ban Bacc ©isS/ altcenlijcft fransS ^out te göeb?upc&en : toaec tegenS Bet iiïjjcft ban j^jancïtrijtlt aen ® encmactBen toebec;» ont eenige beneficie fowbc boen. !©en iàoningB Beeft bitbecfoecfi / aliS oocö 't gBcene notB baec en bo- ben ban een Jpcanfe^out Compagnie op te cicBtcn/ boo?gBc(iclt toiecbt / gBecenbopeect aen fijn niewUt Commecnc-Collegie / om Baec abbijis ,· en isi ban 'tboo?f5CollcgieBoogBli gebacBtc Jfêaiedept gBece* monficecct/bat fijne «ijtfien ban g&enemaccficn m jSoojhjegcit/gecnfintsifìet^paenjS bouten fionben ontbeecen / ia bat beele foozten ban ©isf / bie baec mc" be nootfaecBelücB moeflcn gBefouten toecbcn/boo? gBcb?ecft ban 't fdbe fouben ùoomcrt te bccbecben. <εη toat een ^out Compagine aengingB / bat Dp et* pecientiebebonbentoasS/ batbcfelbe be ïïijcfien ban g&ettemaccfien en ^oo?toegen/nlm^. fecc Binbcclöcft toasgetocetl.
ï^ienfelben tübt toasf tot Coppciiïjagen fn toep^ mgB njbtiicenfelepniSiBcepieban Riga,upt Lijflanc g Bcfiomcn / toclcBccsi ëScijtp-lieben ( bogB fonbec fonbament)becigBten/ batfcboo? Baecbectccthbait baec / gBcBoojt Babben / batbe^jfnii ban Mof- covicn, onbec gcootc beloften ban meccBdijcBe booj^ beden aen'tïtijtB ban ©ooien tc fuUen toeIi?crtgen/ tot ^ningB ban befelbe Ccoon toast acngBeno^ men j Bet tocltB eenige toel Babben mogBcn fien / boo| bicn Bet aen ^toebenmet bcclcnft foube toebrengen.
©an Gottenburg, toajS cen iStoeetjï Cbelman naec Cngdanbtbccicotften/ om in eualitc ban €nbop8 <£cicao?b{naci!ïbacc centgBe faecBen te becrfcBtcn/ cnbe ban booitiS nacpo?tugaclte gaen/fijn 25agagte met cenig ©olcfi/ jön be ^ont gcpaflèett op ïtf^on.
^ebect fcB?ccftmen banbcn feben en ttointigljftcn / bat be facclte ban 't gearcepcccbe igollanbtiS ^cBip / bat boo? becloop ban faifocn / cnbe notoic opBoubcit banbcn ^ecnfcBcnCoopman ofte 33eb?acBtcc/ (lanbt niet Babt Bonnen bcfcplcn /boi» 'tBooglÌ'e cTe^ cecBtban't RijcB Babt gebicnt ; cjibe toilbc fnbe gBe* mette facctie geen ajbbocact ofte ^?o£uceuc bc jStljto* pec^tooo?fp?aicö5ön/Mpt oo?faecBe (« bcfelbc bede
injujlc |
-ocr page 979-
m
948 SAKENvanSTAET
iitjuftc Citileirt(m;imfcp?oceïtucccnbasi 25o?aiittec(le= —— rciienìjertaeiitbanCoppeiihage , ai$i ooch granm üanbeiiiSomitöljUooJfij'tiöiiiicctiaiim / rot bicme- tiiigljcljaucen üjcc iiaelinai) / fouöe moeten oecw- jniuecct en'se te0cnfp?oocftcn tooj&eii. aBaeconmic fjpiiefiöcntbi» mcniDcie linnUeti iioriingn lierfogOt jjceft / een bebel op pcmant taan fijn aüo: idjaciireia'ii enï)e2iataocatcn/omtieit.:§c!)tppL'r taoo? ijet DooaU' (ic*il5ci:?cl)tct!i (ijii faccfte tc ötcncn. JBclcfi bcbel iien ^tliippcc tod fteftoainci Heeft / inaci· 'si a- baniitjïIaet/foonu'eciiemcltiefaccliöacQiüss öaei· aen toolgcnùc/ ten negen upi-en foiiöe bdept liio?tien. aBacci pinnic ben Stötaocaet cjcccptie niaechte / öat l)p ceen tijlt gDcnoegli en ijaùbe Ijeni taolhonientljjtfte liaii bcsf faechö gljelegentijcpöt te laten mftciuTcn. 3©acroinme op b'infïantte taanbe ^dnwpeiv enbe om ïiatljpfagDbatmeugeecne foube nDeftcn Hebben bat fijn ïïecljt boo?berrn![»m taan l?>oo?fi.i?aecli fonbe toep ìintgcnciìltqeect/ ben ïïefibent feltae taao? ben KecUtec ODetoeelt iss / enbe Dcift Daec monbeltmje taao?geb?ai ι OenbefavCft tnqiiefte/ enbe Ijacrboo? taaeie rebenen 1 cnbeallegatien / fclftaanepgcn TDeenfcOe conllitutten/ Ijetgocbë iieclittaanben ^ciiipper taertoont. ;
bptaoo2f5i!ïecfnerie/(5ijnbeaUe lïijcjc liabenenbebe l)oog!)ttc .mainiHersi taan 't Hijcft} ccnigDe bagl)en met iien anbecen in bcHberatte getoeed jijn / enbe naer taec= loop taan arlitbagen/Hebben taan Haer refoUitie ben ISontngii cappozt aljebaen / om baeglji baer aen liaec ^cntentiete p?oniïittieten. aSaeropben feontngl) OOfttaonbt / batUïentracHtenfoubcöe faerite te be? tnibbelen ,· enbe «et Ijem fcggen / bat jjp een goet tocrrft foiibe boen ben ^clitppei; tot een flccoo?bt te rabcn;l)ettoelcfti)ii refnfeerbe te boen: fuftinerenöe öat Ijet reclit ben ^ècfjipper niet honbe tegen gcfp?ooc= fien toojben / uitit taeele plaiifibie reebeiien enbe acgil· inenten bpplapbope gljeallegeert / enbe taoo?namcnt= liicft be ttoee taolgenbe. ©00? cerlt / om bat ben ^cDipoer ben acïitienben "Hiniil bcjs giaerii feftfjien ïjonbert fctaen en fcltigl) / taanben Coopman / ten òtaerftaen taan ttoee «©etupgcn gljeUeurt toajS / onbec feecficrefonbitien/toaei-taan eenetoatf t bat fj;' i)ct Ofieljunrbe ^cHipinbe taoigenbe JiBaenbttaan .iffiep fonbe taol laeben / enbe bupten alle biiapen naec f jiant laten gaen/liettoelch Hu niet gHeTìàen Heeft ; maec't : boojf? hellip tot ben fejten Stujiidfi bacc aen taolgen- itcopgeHonben / fnlcjc ben Coopman notoirlijrft in
mOCagHcbletaentoaif. «gnbefept Fredericus Secun- dus , in fijn ^eenfcHe ^eerecljten : ©at toanneec een Coopman een ^cHtppec bt'taiacOt / οαι on een feecfie- ren tijbtaf te l.itontaaeccn/ foo Hp Hem langeropHoubt ölö bebongen toai/fnioc Hp boo? taerloop taan tijbt jijnaengeiiomcnrepfeniethan taoltaoeren / bat ban alle fcHa^ien enbe ongclucHen / bic ban:npt Hamen te refnltcren/taoof-tcccHeninge enbe rot laeftc taanben Coopma.tiijrt. i€?genö bcfe becifoice ©ittoietbt li|j oactHpc geallegeecte battnbe cHerte-partpe bp ben ^cHtupcc onbei'teechcnt ben tijt toanneec ben Jicijip^ per licctcechcrt fonbe/niet en toagi gHeflelt/ enbe bat naeiVic^eenfcHeitfcHtcn/ geen getnpgemsi tegenii «enCintract ofteaniec Inftrumcnt / naer befioo- ren onbertectHcm 5ijnbe / ftonben gHefioo?t oftege^ nbtnitteert tooiben. ®>icc tegHensJ iö bu Hem gc= allcoeett / bat Het fcHitft Het Contract niet en maecH= te/maerbc onberHanbelinge bie tufTdien partpen/ ten otaetllac'i taan rto:c irr ;p?ocHiable <0etnpgen glje- baen t enbe g-ffaoten toass ; toelcHc alleen giicfcH?etacrt iDierbt/ om bat Het getiiwnleerbe te beter ui gHeHeugei Itisi fotibc OlPtacn/ enbe niet om bat Het gecontractcct= lie baer aen taolHomentlijcft foube bepenberen : iipt iMclcHffHiiftbeit (ffoonman Doiofe , bett bebongen tijittaantaertrerft iipt gelaten Habbe/enbe Het feltae ijabtboenfcHJPtaenineentaelbie ben ^cHtPPec niet berllont. ©ocH Habben ben ^cHtnper mccrgeittelbc fcHitfttergoebertrontoc / enbe onbcr bcbtngH/ bat elle be beraettibe Conbittcn baer in geeicnze Tecrt / toa; reit getcecfient / enbe op goebt tainben taanben Coop^ man in neutrale Hanben gelaten. 3©acr nocH öp gc= f<3ttoie«/;&atöenCöewei>a«öp« 9üefcö?cl)m toa.^ |
op een ge^egclt papier / ban een iinbcr ClafTtsi aliü i($6|. '!ïï^ontncH!tf<ii>?bonnantietoa^ mebe-b^eugciibc/ens —— tae bat fultöe Contracten taolgHeniff be iHnccaten taan fijne Éonjnchlijche HBajeltept / toicvben taerhlncrt HracHtelooS enbe taan ontoatrben ; (iiichsi inbtcn 't taoo?f5fcH?«ft»it gemelte onberHanbelinolje efïenticel toasi / toierbe Het baer boo? taernietigt / inbe hracljtcï lODfligcmaecHt/enbcmoc(ie bientaolgenbc be Conbta tien taanbe 25cta?atHtinoHe betoefen toojbcn boo? ttoce (Öetiipgen / in totensi pjefentie Het Contract boo?* noemt gefloten toasi. Om bit arnunu'iit te ontgaen / enbcoin bat be ttoee «©etupgcn niet fouben toerbert aengenoomen/ bte otaer be Conbitien taanbe 25cta?,icöi tinge Habben gHeltaeu; Heeft ben lioninoHbcCHcCi te pa?tpc op onrecHt papier gHefcH?cben/ enbe bacr^ ommc naer ben inHoubt ban fijne Patraten r-ul enbe iaacHteioosi / boo? een iitoninclUijcHe 2lctc balibe oftci maecHt / enbe baer boo? ben ^cHipper ontnonien Het goet recHt bat Hem baer upt ta-asi tompctereni be / en toaer aen be bccifie taan fijn faerfte toaji Hangeui be. <0f nu ben ïltoningH fijn epgcne Onberbanen / tot tafrltc?tingHe cube toegneminge taan'trecHt ban Hacr 150. iRcg. 3'ngefctencn / bacrfe tonf5?m ìi« i€ractaten egualijch in iïecHt-faecHen moeten getonfif bereert toer ben boo? opene 25?ictacn Honbe fabeuif boen /morljt men DO?beelen.
<Dettoeebetoasi/boo?bien bcn^cHipper boo? alle fïjn^cHcepsi-bolcftbeebcblijcfien/ batfc gcb?cihtaan a©aer / ©ictualie / 'enbe itaerflen Hebbenbe / itpt oo?raecf5ft,itnfTcHcn betont enbegflanbt/ reebe fejJ toeecHeit enbe bier baaen ijabben tDC0Hcl'?afHt / enbe toelfe(ltgHmplcntaan'tboD?ft<!?planbt/ boo? fïo?m/ cn contrarie toint / toaren 0eb?ctaen ; met confent enbe app?ol)atic bonben Coopman /tajaren te ruggeglic» Heert/fulcirbatHetfrHeeubat tegensiHet betoijsi cube argument /niet Honbe tot boo?beel banbe ^cHipperjS partHpcgeaHegeerttaO?bcn. itlïaerben CociHiaiii/ een linetiS Heer jijnbe) enbe toetenbe naer be goccili fcHe ConfiitutienenbcïSecHten / gHeen fletupgeniü in ïïetHten oHeïootae gegetaen toterben / bic Hacc bifpofitien niet Habben becbigHt/ Heeft foo bed te toege toeeten. tcb?engen / bat taoo?noembc Cietupgei niii f Hoetoel taolgensi be g^eenfcHe üïccHten legitiem) bp Het CierecHte taan CoppenHagc niet toiecbenami genoitten / nocHte berl)oo?t / maer afgetoefen boo? een innirieusicnbefeet inique fcggen / ban batfe taan een «iber ïïeligie cn jSatic toaren / al0 bie ban bat ilijch / baeroitt tegensi b'^Ingefetenen taan 't feltae niet Itonben gHetupgen/ nocHte eenigH gHeloof mtdteercni/ gHelijchfulchsiuptbe notulen ban 'ttaoojf? «©ccetSi te HIacr ftonbe betoefen too?ben. «©en ïïefibent gc^ otaer befc tniurteufe p?ofcbupren / foo in 't particu* (ter/ alsf oocft tn fijn «tionbclijcH giKfp?eecH taoo?'t HoogHlle<©eregHtegcfilaeglji/enbc (iraffctcgcnss bie gecnetaerfocHt/bietaanfulcfte iniìilieenbc injurieufe inbenticoo?faecitUiatcn;maer Heeft niet Honnenbc» merclien batmen boo?f3 bcpofitien nefint toaist' ab^ mitteren / enbe b' ginbentcursi taan bit toercH tc firafi fen. ^ulcfiö tnbtcni!c<c inique enbe ongefloojbc ma» rime niet gHetïeupt enbe tegen gegaen toierbt / foube baer niet een iScberlanbcr tegcnsi een g])een / boo?na- mentlijcft toanneer Hp fijn faecH boo? Cai vinifche CSe» tupgen foube moeten betoijfen / Honnen recHt firpgcti i Het toelcH een faecfec foube 3ijii ban een feer b?eemtcn< be onrecHttacerbtgH getaolgH
g^ocH bï l^ceren bte Hem (gclijcH gefcpt ijj) ban IKU' ntitgs? tocgen aen quanten fp?eften / om ben ^cHippcc tot ccnactoo?btteraben/ toaer tnHp bifficultcerbc/ fepbeninconfibentte /bat be J^cercnban 'tHoogöfle «©crecHte / alrcebe naer be taoo?f5 cHarte partpe/ toaec upt ben tijbt taan beiS ^cHtpperss bertrecfe gitelaeten toas/ Hacr Habben tnHaer Sententie gHcccguleert ; enbe batfe bc actupgcni(rcban't ^cHeepsitaolcfi obcc 't confeitt taanbeit Coopittan ( bte Het nu negecrbe ) ali onbeebtgHtjijnbc/nietfionbeabmtttcren / aliSiijnbi fulcftS contrarie Raer 3©etten. ^Siilcfisi ben ^cHippcu fijn gantfcHe^cHip/enbe Dotaen betoaerbe ban ii.et. felbe/ Doo? be alöeccptsi göcconctpicfrbe .Sententie
Oiiyt |
-ocr page 980-
τ 66^. qmjt foulie sjjn/ fnDicn fjct ntrt tìjfecbe bemiböclt.
-ï^aecomben^cBfptJicnocöpet^tclJiöaubm/ met
ben (troopman/ te» oönflaen banbc jureren Clin- genbergh mbe Muller, bacc tóe boojbcnïüonitiöö <0fcemmittffrt/ efaccojbcrct jtjn / bat pee / tot af ftoopfnsc ban alle pjrtcnfïcn / hem Coop= man geben foubCiVier duyfeht 1|oïiattbtfi;S« otóbhi^/ in Boebe ©iffel D^ieben/ öet üjelcft jjtfttjiet f^ 5 Crtbe i^ben^cijfppetbaec op uptactefiontflaani/ <tjbe ban Coppenhagen beCjEpIt.
<2Dp 't aenDonben ban ben tiefibmt Le Maire , ïjceft ben itoningö ben 3ibmicael Adelaer sccom- mftteett omtia Hoiiandc teoaeri /' mbe raettnbènei ben^ Öaec io. .flföog. Commiffacifen be Noòftx^aei·' ders te meten / en op 2.afïen te (lellen ; (ïjn €belöept foube in thien a twaeif Oaflen bertceefien.
^en Ëogelfen Conful f^ boen ooelt ban Ëlfeneur Qelioomen opCoppcnhagen, om antb}oo;t abtc be becftoacinae banbc ιφοΠεη iii Noorwegen, enbefiet affcöaffen banbienj i^eeftben feven en twintigifen bp Den ^taDtDoitber öBeÖoo? fleöaöt/ «nbcjsinBÖ naec ontfanQcn anttooojt na Gottenburgh 5 om met ben <0;abe ban Carline, bie baec met een jfcegdt UptEngelandtfiomcnfoube/ om naec Sweeden, te oaen/ tefpjeechen/ tnbanbeet:boo?t^metöctfeï= be baertupfli) omcappo?tteboen/ na Kngelandt te bectcecïten. ..
gn 'tmibben ban^eambec quamtotCoppen- hagen eenen Laurens Midleton , jjjube 20aiIImto banbenltoningD banEngelandt, opHitiandt, om tenifleitanben/ bie b'Sfneefetenen ban Deeneihar- i>en op bat<!SplanbtI)afiùcn/ tehoopen; Xietgem berlnpben bat b' ©nbccbanen banDe <©cunieccbc 3Pjobintien (öefe Cornee opbel|acingIj-bans&(lse= Uiee|l 3|jnbe ) op mcetgemelte Cplaubt niet al te toel Ijiip^ fouben gegouben Ijebben: bjant bpfepbebat flet meecenbeel banoe SÖupflTen boo? 't toebcc / öenef= fen^ drie Conbopcc^/ biaec onbec eenen Capitcpn Ou^enwagen tian fenckhuyfen foube gecomman· beectl^e&ben/ upt^eetotjcuenbe/ fiaec recraitcein een i|aben ban Hiclandc genomen IjaCi&en / cnbe met omttent twee hondert AanaenXanbt&omenbe/ fouben een «oning^Dup^/ fiaenbeineenouDtbeCf Lallen €a|ieel/ metgetoeltgeopent/ enbebaecupt Henomen ïjebben ccnigcjcplen/ enbeanbecequipas Qie-goet bat baec in bja^ 5 bjpbenbe met groot getoelt Èegngefctenen ban baec/ bic fulc&éBeletten, ©it
iiinne banbe felbe feec qualgeh getcacteect / t ftupé t'eenemael upigöcplunbfct Ijebbcnbe / toaec ^ec ben boojfcljieben Middelton (al^ ©fficiec op 't boojfclwebe «Öplanbt) fiem (gelijift ÖP fepbe) foube neabbiefleect Iiebben aen benCommanbecenbeCa» pitepnen banbe boo^febjeben drie (©oilog-ffl)epcn/;in haec ©aben leggenbe/ om obec gefepbeinfolentien te Magen/ enbe bccgoebingöebanfc&abetebecfoec^ fien; Doctj foube (fooöpfepbe)afgetoefen5iin / fon- bfc bat meecgemelte Commanbant / boetuel bp aeH fijn ^c&ip gchomentoa^/ öemöabttojillen booten fpieecften. ©enltoningö toa^op bcfetflbteenigbe baafjen na ben anbtcen niet tori gbitoeeft/ toaet= omrne beele affaicen Ijebbcn moeten flile blpben fiaen.
b'(©ofi-©jiefebc faecRen banbltieet/ bcfidnöen meeft inb'oubepjetenfienobec beïegation^-Roflen ban b'Stflcflocen Hane mbe Freydagh, enbc bttmit^ ijet fuböt obecIijDen ban ben <i5|aefEdzard, fonb be ^jabinnebiec öaceu ©efant Bonerus, enbebecfocfit öaec fêo. Jföog. f^jotectiei 9!η gaf obec Bet bolgenbe|I^emoc;aeI ;
Illuflre en Ho. Mog. Heer en.
Uw Ho. Mog. Men fonder twyÉEcl stlinoch in verfcher gedachtenis hebben in welkef ge- ftalte den hooghgeb. Grave ende Heer, Heer Mdzard Ferdinand, Qm^ tot Oofi'Vri'fiant 1 Heer |
tOtEJens, Stedtfderf enWUKsondt, Chriftfaligerge- lóóS-
heugenis, eenigeweecken voorzijn doodclickenaf- -
gang een Tefiameniarije difpefitie achter gelaten heefr,
Uage den April fefihten hondert acht eufifiigh.
waei by fijnHooggr.Genade uyt een belonder dienft- lijckvBicrouwen,u Ho, Mog. Voor-Momberen over de beyde nagelaren jonge Hteren conftitueertendc
noemt ; Ën déwyl dan oock verders, de hooghgeboor- neGfaVinne, vrouwejinna Dorofhea.g^weÌen Gra- vintte vinOofi^Frie/aadt, geboòrne Gravinnevan C^Schingen en Fettinge», acnftonts na Cj ne hooghgr. Genadens ovetlydcn, dit door een fchrij ven genoti- ficeetc en verkondight heeft, mee die verhoopeninge ende toeverfichr, uw Ho. Mog, als tot wekker zyde, cenighen alléén nafeft GodtZy haer toevlucht neemt, lullen defelve in haer ellende en bedroefden jamroer- lijckenftaet niet verlaten, maer krachtiglijck voor- ftaen > ende de Voormomberfchap over neh nemen; Soo heeft haere hooghgr. Genade, de gemelde hoog- hedroefde Vrou-Weduwe, my herwaertegefonden, bju Hoog Móg.omeengunftigh antwoortgehoor- tVemft abn. te hóuden ; waer mede dan, gelijckzy verhoopt j defeive fai begunftigtit wordeh} Sulcke hooghbewéfen faveur fai haer nooghgr. Genade alle den tijt haéres levens weteh t'erkeniien en te roement Hebbe ditjin krachte der över^geven Crediti ven, nochdaer by willen voegen, en dóbhier mede u Ho. Mog. in haeren florifanten Staet nlie felfs gewenfte Pfofperiteyt ende vermeerdering aenwcnfchen, als diealtijdtie .
V He, M$g. gehoerfaentfie Dienaer
Geteeckent MAUR. BONERUS.
©Jpbagb ben twee en twlntigften gjunp ontflngen baec JlBog. een JHiffibe banbc «bminifïratocesJ ban 't Collegie bec 4>teben ban Oofl-Vricflandt, ges fcb?eben tot Emden ben vierden befeg ftilo loei, öacc bp fp om geailegeetbe cebenen beclinecen be betalinge banbe ïïegation^ftofien/ gegietÉnbcect bpbeSion= ftec^ Hane cnbc Freydagh : l©aec op gebelibeceett jfjnbe / i^bebonben be boojfegiebe faecRe al af' OiJEbam tc30n/ baecBpbcfenjcàinoibtoiecbtgbei laten.
^en negenden baccatni^gbe6oo;btbttcappojc banbe i^eecen ban Heuckelom enbe anbece baec lEog. «©ibeputeerben tot bêfafieti ban Ooft-Vries- landt, aclitccbolgben^ b» felbet cefolutte banben een enderjighften jmapIcfilebettgfiÉblfitcect/ enbé gce^amineect hebbenbe be eeiiuefie ban J ooft Hane cnbe N. Freydagh, ^Jfreffocen ban 't ©oföetifötc ban Ooft-Vrieflandt boojf^ tenbecenbc ten tpnbe bat be Commanbcuc totEmbdengcojbonncectmocbtc toecben bplangecbiepgrcinge/ Osi^eecen^ffigna^ toren albacc boo? be (lerclte Iianbttê conftefngicen tot betalingbe ban hen bettoonbec^ bettarotion/ obec bace legation^ gofien en bocatien inben jaecc feftien hondert feftigh, en nabecftanbt gbebaliett 5 br todche Qbrtiiobetetrt toacrn op be^mmenbünfes duyfenc vier hondert gulben/ vier (iupbec#/ fhien penningöcn ; en vier duyfent negen en vyftigh guls Dm/ twadffhii^tci/cifbectilW'öoft-VfiiftSe^» lene, ^cti na^e^n 't vierde banbe ine
en O Ö R L O G Η, Ack-en-veerüghfleBoeck. 949
flcnctie ban ban $0. m^g. 43ebepuceec6en left gbe· iDcejl sönbe Γη Oóft-VrieflaöV, bate bp be félbe acnüe< bodim t0 g^bwjQnt beijueftisn otetbebetlaratien banbe boojfs Hane eMbt Freydagh. ODoi minncijjcBe accommobatie bp te leggen/ ofteanbrc0nt^l)poni genegentgept ban f^ctpen befelbe beclaratien t'epa^ rainecen/ raobectcen/ enbc te taicecen, a©aec op Böebiliöiciectsijnöe / BocBtöbrtionbcn enbcbcr= ^n /bat acnbe g^melbe ^eeten ^ibminiftratorcn
nacB ceceptfe bc^©jicfiibeg«tn);tecbeifoninYcnban pcnntaghen obec be beclacatle op ben viertntwin- tighften ganuacü/ of bc detdt ffrfljuarp tot Aurick |
-ocr page 981-
950
1Ó68 DpùegemeRtófiaErHo. uaog.(©fUeputectiJmuptBi'
_feoocften / en aen Ijaet ?fiOmini|Icàtocen m-
SijcfonDen/ toilOm üoïttoen ; ofiiatbpbojlJcctofp'- oecingDe benCatnmanömc bani't(i&uacnifoinban £mbden, 'tfelöe upt De ®oiiiptùicen ban't ïaiiDt fouöc «cljten / Dacc toe Om feïben Commattöruc ban nu af toictDt Belaft enöe Bcautljoriffcct/ ombp bojDec inepgccinge alfVioorcn cn naec e);pftetie banbe boojfj; veertien dagsn De boo?fcteebetefpfct(befomi men upt aianbt^ Comptoicen ban Ooft-Vner- landc tc licljten/ en acnDe meergenielöe^uppliani ten tot Bate boIDoeningc enbe betalinge tee öanöm te ftrlien.
59en vyfden 3iulp ontfingen 5P een .!!©iflibe banbe üeccrn ^öminiftcatotcn ban Ooft-Vrieflandt, ge? fcl)?eben tot £mbden Den achtienden ouDen cnDe ben acht en twintighften 5}ulp nifutoe (Ijjl lefileben / baet bp Defelbe ftcD al$$ noci) e^reufercben banbe betalin» Bije bec g&epjetenDeecbe Slcgation^ ftoften banöc lianchecen HaenenbeFreydagh: al^5önbeinöaece functie met scliniiteecbe inftcuctien bn folemneelen •öeDc becbonben / teat enbc öoe berte fp toegen^ fjet gjhemccne Xanbtfcliap fouben gebben te betaelen. ^ocij batfe befe faccine op ben eecftenXanbt bagl)/ birfe banbe i^ojflinne Douariere becfotgt j^abben/bat nirt ben eecfïcn uptgcfcö?cben niocljte toecben / aeu' bc ^tcben f)acce @;incipalen fouben boajb;aegen/oni brcfetbec becbci-e biefaengaenbe tebectoacgten. JDaecopgebelibeceertSönbe/ oocltgeletij/ batl)a= ccilooaö JüSog. ben negenden gulp boojfsaenbe ge» nielDc ideeren 'SSbrnini^atoocen g(jrfci);eebcn f)ab· ben / batfe al^ noct) binnen ben tpbt ban veertien ba- gen nacc be ceceptie be^ 25jiefi^ bc getaFcecbe fommen ban penntngl^en oüec bebedacatien banbe gcntelbe goncftecen ri aen enbeFreydagh/ ben vier en twin- lighften 2|anuact) of derde jpebjuatö leftlcbcn/ bp De üeecen gact lloogt) JH^og. (©ebeptiteerben boen maei^ in Ooft-Vrieflandt 5önbe / tot Aurick upt? gcfp^ooelun/ enbc aen gun Heecen ^bminificataa< cmtoegbefonben/ fouben milieu bolboen : of batbp bojbcce toepgecinge ben Commanbeue tot Embdem, feibe upt be Comptoiccn ban 't llanbt foube licDtcn/ baec toe ben felben Commanbeue ban boen aen gge:: laftenbegeautDocifeerti^gebJojben/ te toeten: om bp bojbece biepgecinge en naet e);picatie banbe boojf; veertien Daegen / be boo)f5 cefpectibe fommen upt 'iSEanbt^ Comptoicen ban Ooft-vrieflandtteIicö= ten/ enbe aeuQe meecgefcpbe ^^onciiecen totgaece bolboeninge en betaelingijetecijanbentefteUen. goet gcbonben enbe berfiaen / bat aenbe mectgemel' be Commanbeue nocgmaei^ gefegjeben foube tuoj^ ben /, bat gp gaec i^a Aog. eefolutic banbe negende giuIp boom öem bornmael^ toegefonben/ al^ nu tee e);ecutie foube gebben te fteflen ; en betbolgen^ be booif3 fommen ban penningen upt beboo^noenibe Comptoicen ban Ooft-Vrieflandt te iicgten/ enbe be boo^normbe ^onchecen Haen en Freydagh tee Ijenbenteftellen.
gngebolge ban befe iïefolutie fieeft ben Comman» bew op ben elfden b'ojbie tot b'eiecutiegebepefcBcect
TjaïhngvmShmi Sergeant Major van een Regiment te Poete in dienfi van de Ho. Mog. Heer en Staeten Generaelder Vereentghde Nederlanden > Gomman* deur der Stadt Embden.
Op fpeciale ordre en in Conformitévanluer Ho. Mog. Refolutie indacedene^eWintJu· ny env^Je» luly defes laers, wert mits defen Tl)oms Janfitt vanSchhetmScTgevMtbehfictj otnme aenftonts neveiis</r«Soldateucko ce vervoegen naer Norderklufft by de Comptoircn, en aldaer foo langhe te verbly ven tot dat de betaliogc van de Heeren Hane aaFrty^ach, AjJtjfvTtn van het Vorftelücke Ooft· |
Vriefifcbe HofF-Gerichte hunne gedeene en Eemo- lióS* dereerde Legatims keften en VacatioHS geldere, ter -■ — Tomma ven elf duyjent drie kondert negen en vijftigiul- den(eftigbftvyvert tienf inningen, mitfgaders foodae- nigi femme nefFensdiekoften van dienis ingehandiget en overgelevert jende by aldien yeroant liier tegen fich quaémete oppoferen ofte yeti teatten- teeren, en vorders begeert; dat zy daer van willen defifteeren > en by weygeringii van dien fai een aen- ftonts haer wedervaeren aen my bekent maken, om daer tegens naerder Ordre te ftellen.
AÖum Ewbdtn den elfden hAyfeftienbondiTtatht enfeiiigh.
OnderftoDt
T. van SIXMA.
]|oe befe executie i^toegegatn/ i^teficnupttctt boIgenbeSÖjief;
'.[CH^nHeer.
TOt nu toe heeft men te Hove den verfochten Landt-dagh getraineert, endeden fel ven aller- eerft tegens toekomende maendagh den ttoin· tighSïen defer uyrgefchreven ; ondertuflchen hebben de Heeren Adminifiratores alle bedencklijcke Rede- nen ende motiven by den Heer CewwuwAiiriixi»* voorgebracht, om de Executie van de lonckeren Ma- ne ende Friedacb gepretendeerde Legations koften op te houden 5 hebbende tot fine anders voorfz Heer Commandeur, mede voorgebracht, de bygevoeghde Reeckeninge, wat den ft, Friedach bereyts uyt des Lants Comptoiren inannis fefiienhondertfeflighm Jefiien hondert een en getrocben, als mede wat den H. Htfiw wegens niet betaeldeHeffifche Contri- bution aen 't landt noch in reftfchuldigh was; maer alles heeft niet willen geattendeert werdeojende heeft den Heer Commandeur > den elfde» defer naer het Comptoir tot Lier een Sergeant met Soldaten > naer het Comptoir van Horden van gelijcken een Ser- geant met drie Soldaten, ende mede naer GreetfeyU een Sergeant met rfr/e Soldaten uycgefchickct: mee ordre } op yeder van defe^/wplaetfen de volle fom- ma met Executions gelder te heflFen ende aen hem in releveren, gelijck u Ed. uytdieneflFensgaendeCo- pyen van ordres wijtloopiger fai konnen fien, preten- derende die iweci^ foldaten noch daer boven de vryc koft, ende een halven Rijcxdaeldere daeghs; alfoo datdefe£x«»f*ft'eenemael .... ende buyten alle reden voorgenomen wordt 5 derhalven, de Heeren Adminifiratores my aenbevolcn , naer dienftelijcke groeteniffe aen u Ëd. te verfoecken, om defe by haer Ho. Mog. door een Memoriael te remonftreren > ende de ophefEnge van foodanige Executie te verfoec- ken , ende van allen verloop foo dra mogelijck te re- fcriberen: Waermede naer beveelingeindeProte- ftie des Almogenden fai verbly ven.
VEd. DienfiviUiger Dienaer
S. WESTENDORrr.'
Emtden den feven en tmiintighfien April fe· fiien hondert gekt en Je· fiigh.
EXTRACT fi^it ©c^aifing foo ttn Revifooren,in 2tnno i (Ì4 j. btn 28. ©<pf<m6ie «Ifoo U* funlxM. DtpyJif. jf.
Broockmer-Landt.
J Onesti Joift Hane tcfiirtt ntt 7 6tt 20 «rmin: ftbe à 7; SHì^pn ia^ittg} mn mtft f}i<r bp im<ji;<i<n«miftir«f»irWjt»<tt. po · |
-ocr page 982-
cn ο ο R L ο G Η, ν Ack-m-veemghfie BoecL S3 5
ΐβό^, ^"ίοφ fijtt zo,Ut 6S((t*
.—_ min: rcmtftircc fp — iti
«iKffHmmi 408
Öiif ti;i)goi&(.
ι
^crttiï »rttt 6p Ut 58 («ηιίιΐί fjiì s<i)tkn wotbtn/ 30 «rmm/
mrticfdl SKpCfMÌ. 22y-
QBütx»; pp Ut 1^6 «tml· iim ftjnöi njcitxsinncconitiOitiwi worDcii/ 5 8 fijiUn α yi Dï^cp fcflilcrérttflicfm »85-
2(6(rma^iö«tti:j76ctis»o «nö füftjcn^ &CC zoS fermine» op ixn 24. i9iai;2(nno]id44feltid)ma<f» f <n jz 'ïirminm/ji t)<ï λ yi Oipcyb. toen Dit;cvi>· 54° -
J^ctnec örtti Dt 109 Ut 173 ntiiicn OecbciJ iticiu)t»«. £>)> fd» 9 SWrtcn 2inno i64(i.feli<cD ma<i fci» 65 fcrmin.je^icayiOÌVfybflfi· iet^boeiiOtijc^D. 487-1?
iïBii&ir »αη 19 ÜJÏairi 2i«» ttö 1645 Λ\$ »rtni74 (^o 314 «rmin / op ben iivriiig 2inno 1547 ioerfcI)«nin meccfen 4-1 fteji' Un/ Λ 7ί miMxnSiUC;;». 307-13
— IO
aiyj - I-
S^tmiV »an ben 5i5r ~^<rm<n/ fcet 334,tnctiif:mrtccfina0 5ielcn/ ;«Dcc<i 7I SïxbirsS. fom ijo-^—
S^iiï o»ei; ftjn <&i<\\Mt
op ben 19 'D'lo*)embeï 1647 »ir»rti# ien/ »αη ^^-.Adminifir. jeDer mat(j cp 5 OÌpcbfleKnJ (i«3<fc&lae3<n «orbili / baenoftn &<f 3SÏ w min / opbmi72iprii 2inno 1648 «(iirm SlDCicb. 4^'-"I3■'
ξRocf)Vαn 351 t^obfijS^fer» min kebeu inciuf. afó 7 SRa^ 1648 t^o 12 2iprili5 too 1049 inaecfen 35 «rrnln / ba<t Vfln [iiven 87:9li;ciiba((erö 87 --13 - 10
ien 27 2(pttl<i5 2tnno 1650 ««r» fci)«n«n maecfett 16 ite^ienwaer» innt afgefojen iv<n ie^nwngin / flii 27 3rtnuarJj : 26 ^tUmty unb 27 2tprjlii feUolgen Saprei / foo in ben gangen ienbe nUtcon» ttiBuirefworben/ »er6lu»ena!foo 33 ^ermintn/ baec wantejiirm iì)t (£be(i)e9f vanfieneaengef^ia» gent 5 SHpeybrteleri 99
Smglijcfm van 7 ξΟϊα^ιί^ο ^{φ 25 rtHfll; |
ge^eBen io; fctfflinbnerttonfli^ev imafji »irniije0Cbe£5(Sommijfai;: indjt jcjnen ijaat fcl)iilbtcl) vctr»
31 — 15 - IO
Ìrtiiii3v9cf:b. 410—15-10 i(«<uij£)li;tj:b. 2255 - : : -
Summa—
®at befe mi><v fpiciftcfm tetmtnen / buvcl) ben gant^en ianbe fìjenbt contribuint, tinbf in iebem 2impte»an benm / ba«f)0»et0tbnefe(?em» m<ffatien/.'be fcftaiiimgen «orben l^r <£bei« tjtï}t 3on(f6«m Joifi Hane i^o «pganbt fl»er(ï •Wibefe «erfenims »ernielben/ in renani »evHij« »en/ »mb baer «geni «nige brteg^ geibec pteten» birei/ oocf biiïicöbrter en ίΙ;ο forten Oe&Den/ et btm)fii(iì boor qttitungen obec fonften Η^λφ ie(/ folcfeiJb^ii op verorbniing^ bef< jb«v<nib# minifivflt: ^iermif wegm gemeen ianbffcftajfi DefcDeenigen/ ^m&bin ben 15 ?iio»<m6er no166O'
ί9ί gurfïeiO'cfe ©naben Debecntfn ^inno liöt in Hnb 2Cp«I over bat geenige tvat 6etrtt)ÌHng bei J5off-©eric&fi wt^gefe^ret/ uf^ b<n irtnbfciiafff Compoirm mtt (ìatcfer ^anbf gei^e» »en/ 'ttveidji icf «p verorbmmg ber s^ix^nAd-^ miniftr. foigenbc pacl)fer«n i)iU vaitberen (a<«n.
So^an SBitcfen] Slotbcrlififfi pfflcöfer vetmitege qmtnng «anb brtevup crfoigeen SXcrert 1 gnee getaeni»attt)m<^ bem£0lavrienf Jote / unb iitf} iiBefrumec Comp- toiren »Λη ben voegt barfeitoften ge^^ noomm wotben t ^0 faemen 4 j —-
®em gewefenec Sm6b<i;i(uffi ^faditet »an ben 2 φο 2. 2Cug. iïBilcfi Mcfen
»erm«ege -Kefenimg oocf ^e» creti Hnb«<)«lt»ng goetgebaenwat ijme »an bit ©raefff. teblenten van «erfd^eiben Comptoiren butijj (iarcf er i)flnbi afge^aelt wovbm 5 ■ 8 ■ ii
Sìod5 bem ^uridierfluifii ^faciifei; ©arreit QSodfem m* moege 9lef<nung>ocf iDecreti Mn& <iui»mg goebf geba^n i^mi am 14 unb 21 QReert i66i»an ber <5f«bf ΧημΦ ©ecrtt: Sa* bricio unb ©eri^t^ ^eenetn Co»et bai gi^ufge tvat t^o kt^a» (ung bei ^offgeri^ti geeomen) gewaitfamer ut^ ben dmv^ ioirebarifeiifcn geno^mtttflii bic φfaf$}t »αη ben 2 gt^r. i^o ζ gujie 1661 flngei5<nbf i|l 584· 7 ■
©en feventienden owtfïnflm Ba«©o.I©oB.eett Haiffitìe ban ©loutoe AnneDorothee> 35ouactcce bantoijlm m Jgtft^cabe^EdfardFerdioao^y^ |
-ocr page 983-
952 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
/ '
ι ©0fl-©iic(lantìt / gcfcBjcbtn tot Norden öcn drie en twintighftcnSSuUj itilo loci, tÉMtJetcnbe tcnipntie: Dat bp Ijacc ï^o· j®0B. ten gefuDfïftucccDeafnaelïcït mocftte toccDeit / om Oe faecUc ban 't ©aoi niom&ct' fcljóp ba» bare twee miiiöEC-iaECiae ^ooncn / albatc in loco ban toegljenöaec^o.HSog.toacctcnemen. aBaec op gcbelibeccert Stìnto/ oebODifslöiffibe gcfìdDt inöanöcn banDe igcecen Cant, enOeanöcte ftact i©üOflh JSSog. «©eöeputeecOctt / jong&fl gctofcfi 3|)»öcm<©o(i ©iieflatlbt/ om te bifitfcen/ fjrami= nrren / enDe Dacc ban cappojt te boen.
negentienden i]^ gc0OD?tt)itcapjJojt banbe l^eccenljace ï|o. HSog. <15eDiputcetbcn totöefaec= lun ban «i^ofl Jdjieflanbt/ acljtccboigenjs tucfelbec tefalutie banUcn fevenden DefeJ ; gcbifïtcect/ enbe öc-cvaminecct &ebI>cnDctic Jtòifiìbe uanöê «©tabinne gjiouacifcc ban <0ofl-®?ieflanbt / g)btfrf)jebcn tot Nordeh. bcn drie en twintighftén 3(Utìg leflleDen / ftilo loei: Daec bp Deffelbebctfocötal^bobm/ Oat Boce ©0. jaaog. pcmanDt alöaec in loco fouöen gelies ben te fHDfiitufccn/ om De faechen banbe Tutele oürc [)aer twee jonge ^oiontH ibaec te némm op ofbclibetcert 3Önbe/ goet gebottbencnbebeci Hacn/ mltji Defen / aï|\iocb te pecfiliften bp flate JlÊog. Öefolutfe banben acht er\ twintighftén Sipjil lefïicOrn / genomen op feechece jÉiffibe banöe tod gcmelbe »©?abinnc S^onaricce/ enbe be Mc' morie bpben l^eeceBonnerus, al^bocngEcommit^ teecbe ban mccc-toel gcmelbc <l&?abinne ©onarfcre/ een gare i^o..fjISog.obfcgegebeni tentoacenaccbec aengetoefcn (tonbe toccben / benootfaedtclijchfiept/ toaeconmie bat bp öote i^o. Mog. pemant alöaec in loco gefubllitucertfoube Dienen te toerben. JBijbet^ j^bcrliani/ bat &ace mebeBebientmoe=
Óen toecbcn ban een coppe authentijcq, ban 't geöee^ leCefiament/ ban toijlen ben l|eere<0?abe Edgard Ferdinand ban<0o(ï-©j(ellanbi / om 'tfelbegelien ^tjnbc/ nabrc gebifponecct tetoo?ben/ geiijcltljm i^o. jfeog. bebinbénfoubentebeljóDrcn: 23Ipbenbe mcbe acnOe todgemelbe ©jabinneS&iiuaicieregete· commanbeect a1ie gocDe co^fcefpohtientie enbcb?ient=: fcöap te onbecijouben met öe ©ioutoe ©o?p(nne 33ouacircc ban (©ofi-©iieflanbt boojnoemt.
«©ftobec fonbt be gtmelbe «©jabinrié ^ona tiereeen25?iefbatt4:cebcniieaen mp/ al^öacen«c= flbent/ öie ich ben negen en twintighftén ejcfjibeec» öe..
J^aec 1^0. jmSog.ontfingen be^ feilden traegfj^oocR een H^ifììbe banbe loei gemelbej^^eutoe^ouariece ban 0anbt / en baee neben^ tot bolboenin <
ge ban öaec ϋο. J©og. Jiefolntie banben neghentien- den^nip te|ilcben/ Coppe banbe i^e^amentaice bifpofitie bantocgenöaec<aemael/ ben i^ecc<l5?a= be Edzard Ferdinand, tot Ooft-Vrieflandr. Waec op gcörijbcceect 5Ì}nbe/ be boo?f3 Jl&iffibe enbe bplage gtfielt in Ijartben banbe ï^eecen banben Steen, enbe anbcre gaer Mog. 4B>ebeputeecben totte faeeUen ban Ooft-Vrieflandt, om te bffïteten / eica> minecen / be retroaóia na te fien/be pofnten ban con= (ibccatie enbe belibccatie Dm upt tettechen/ mùe Dan alle^ rapport te boen.
©olgljt be Sö^ief ban Ccebétitie :
NOus yÌTM* Oerethea , ComteiSfe DoUariere d'Ooft.Wtfi, néé Comteffe de Creange & — Puttingen. Ayaris trbuyé bon de cönftituer quelqu'un pour hos aiFaires qu'àprerefatavonsouà ravenir pourious avoirà dcmeflerVlaHejti, avons fait choix de ladexteritéi aptitudeöc fidelità du Sr. Leen de Aitxtma h Ie conftituant noftre Refident, & Miniftre prés les Hauts erPuiiTans Seigneurs Eftats Generauxdes Provincea Unies, pour prócijrcr, en noftrenotn, & des Seigneurs Comtes nospupilles, ceque luypourrions commanderdecorrefpondrelà deflUs & Nous en rendre Compte, luy permettant àuiili de pou/oir en cas de maladie ou incommodité k fervir daSt.^aitPeferj Licentiéendroit, maie •ux propres fraix flc Charge dudit Si.MitKim. Èn |
Signé
ANNE DORITEE.
Y A»na Oerothea, Gravinrie Douariere van Oofi-Vrièflatidty gheboorne Gravinne van - · Creangc en Puttingen ; hebbende goetge- Yondenyemant te conftitueren om pnfefaeckendie wy tegenwoordig hebben of in 't toekomende moch- ten hebben te bemiddelen in den Hage α foo hebben wy gekoofen om fijn behendigheyt, bequaemheyc en getrouwigheyt den Heer Lieuwe vatt Ait%may hem conftitueredde onfen Refident en Minifter by de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Vereenig- de Nederlanden, om uyt onfen naem en van wegen de Heeren Graven onfe Weefen te Procurerenal 't gene wy mochten commanderen daer op te corref- ponderen, mits ons reeckeningh daer van doende ; hem toeftaende oock de macht om in cas van fieckte of incommoditeyt fich te dienen van den Heer Ie« Peffir, Licentiaet in de Rechten , maer op de ko- ften en laften van ghefeyden Heer Aitzema ; In er- kenteniffe daer van belooven Wy hem hondert Rijcxdaclders'sjaerienniet meerj met reciproque macht van den dienft te konnen renoncieren » naer ons goet en wel gevallen. In getuygeniiTe daer van hebben wyaen dew tegenwoordighe ons Zeghel doen ftellen.
Gegeven tot Nerdm den negtn en twimfghfiên Sep- tember. In 'tiaer ons Heeren fefiien hondert acht em fifiigh.
Was Geteeckent
ANNA dorothea;
j Graven Teflament was ah volghi :
b<t ίχ^Ιί^ίη tmb .ς)0φ3<(ο6κη !0rj;frtl(i3fii(2ri«<n.
Digmna^ in bfcfin <ί<ηΐ><η / n><<jcn flSglii^tn efuibinfaip Hnf<r<r<r|Ten ©tem- Siftrn öiwifftr^ bantt ber 5«ülicl)« ^m/ ηίφίί tmfjitvifTifg akr«liÌ)ifiinfi3<tti(/(i)i(fim# be ifT. ©ο ^atctt iit fciiiirèiguna 93Jir SSÖi^SSim® ©raff ijn& ^{vr 8U i)ftfri<pi(inb / ^«rt êu Sfin^/ ©ίέίι«|)ί boif unb 9SJif(ntunb· Η\) je^o Dòn btitt Zkt» Ni<3t/Uilt> eontinniretibt itlUi B^md)^ i;{lt/;<liod& @ott lo&lgtfunbt» »nb timSc^dg^n »cr« (ïanbi/ augifgimr ^«ftxgm'ifi «nf<re frt^roiiitijc unscnóftgti "iÖüfcrHcijC T0amentari^<^td^fofitim unbiiijtctt ^iiiinsJSöerorbnuns/ iii mugljgfter ζδ<ϊ^Ηίΐιη3 fntifftfsit (ï«ifj3f«i«n «nb ymknl
turcl) <nfp6im<lKn ^Kju fpemliter recfuirHtn j?<lt;fii:i. 'Notartum folgcttixr 9<{ία(( oufff<?in iaf^ fm. ^nfanflö iife^lenwirvocflffeniingitttiiib jti rttlm j<i(cn / in bet ieijftrn 'ίοδίφιηδί unftrit^euï «iófie in Wt i)5ht>< «n»
feri 5öcö»«rbUtt{in Stiofit·^ «nb φί 'jiSJÌidiSiet^Ìi/iftiftrtn
' · ma
recognition dequoy liiypromettonscentRijcxdalcrs jggg fans plus par An : Avec pouvoir reciproque de re- _ noncer Ie fervice, quand bon Nous femblera. En " Foy dequoy Nous avons fait mettrenoitreféclàfes prefentes.
Donne à NordtHlsvingii/eufvie/mèdeSeptcrahrei l'An de grace mìUt.fix censfiixa/tte é' f>ui£l. |
-ocr page 984-
en OORLOGH//Mf-e^-'veerti^hfteBoeck, 95^
i5<j8. tim (SóiTiï unfct: atta* i)}iuf«r DcrSrten i»
--Döc6pi)n<air{m})om)jtni5fracl)iD<9
fl&inö icit «orgei;cni)<r 6«yfcijungi; / αΚ'Φ «nf«ni/ TOcp(. scliibfm ^errn ©cbrAïxm/ ^erm
^m^ ^cmi ©(SDOi© ε^ιΟν^β^^ΛΏ!© Sùr(t<i» iH iDftfricplanöi / iì). ÌD, i;öcl)fi\l)l 2(nbincfini tvicJ)erfai)«ii / iti mt# fere ^S^fiifri 0«sr56niiffcjiiQiuvid) I unD fróiicfiir 2ÌHff<rfte^uii3 ju (am6f alim ê»tn
StviöinSriuExn'it^itt·
SSnfcve gcitiic^i gcfflitUi ©tì«r muti fdicit» èclrttigcnb / miln t)t((£r6cmfCBim(}<HUöKi
bill Jcfiamenti ©runÌ>fàfi( iff/ θο infiituir ünD
ncnn«n "iSSir 3« «nfcre QBa^re «iig<j nxijfiiic rcd)t' incijTiji Oniverfal-^xHn vnfiv ganijctt Cöctlajidi fdjafft tinfcïii ötlicbiett ©ο^ιτ ®i>fart> S6cï{)iiri) 55>ilf;elm/ ©raffm ju 0(IfrkplanM / ^wttju <Srcn(i/ et«tt<rpDorff uni) 535ίftmunbtl^ QBic «ucl)i>i« jtiiitiii-cn/t»c(cl)cunö ©ot( i)ci'2(ttevi)0cfti (te mit unf<t<r jcriO mtf icibeë gruc^f sntlbta fc(jnc«i: ^crijgcfii&fer Staii ©cmrt^tiiin<it / ber i^ocfigctto^nuii ©rSffinncn unb gMurocn /Smu' öjcnitnna S)önMi)ea / g«bol)tncn ©rSjfinncn ju (|^nifing«n/©riffinncn5H£)(ifdcfIrtnti(/Stflii· «jcnjii vSfcng/ ©(cber^bovtfuiib iïBiffmunbfjc. ίί». ennod) mitit 6cfci)«<» wirb ; bennocf) foldKc sc|trti( I bflp jiim fati (locbgibamfcrcr grati' m ©{ttirti;lin»£u ib. dncn SOï^iilidxii (£rt>cn «» wurbeii: ©olcfje unferc Diijbc θδί;ηί flljj» tcnn iinfcrc gan^i iiub iiìa(^ia(fmfcl)affc mfi» «inrtiiDcr gKid) treilen follcn. a&<t bief<(&« <imiS SvSuIiine! gitufeti moijtm / baffdbe iim rcdifitt nnb ütfoldxnfMiitublidxrgcwo^n» (xltgtnirt^ unta^aUcii unb folgcntö aM()3i|t<iir« tvitbi. Zl^ aiidj mifdriS QBii^rgtHcefm ^crrn iSnibcré/ S)mn ©corgS^riftiaiie/ §iir(t<niu 0|ïfri<ijlanbt I jit Sftn|j / ©tibcr^borjf mit) QBittmiinbt κ. £b. ^od)lo(»(. ©cbSc^ftifi^ bcrö ic6iej«n «tifirit ^«vRgditbfcn gr. ©e»
raaf;lilTllCn ib.in cafum Nuptianm imt «iu
9B(fnjc^um/öbcr Douaire müub(lcti»crfpröcf)cn/ bavon «ba iv£i;l^od)fai;li93«b. imfirg^mn SSnibtrëib.iior iinfcrmQSiVlagir tuit fri"i^s<iiis<m '^[obiabgatige» / nicfjtö 511 ^japicr sebrrtdjt woibcn» (So Dcge^Mii iJEir/ bap bic «otmngbrtrumirer» fiic6(/uittj bcnanbtc J^crrn ^ormiinbercbefobiriit ivolfin / bamif birofcllxn unfircc ^odigci^ricn Srrtti ©emrtiiHnnin ib. fol^c vcrfi^rocStne Douai- re , gici^ anb<rc§iit|! iinb ©rilfi. gran QBfftftxn »öit D(ïfr(egianbf ^fcbcsor aiftjctt gcnojfcit/mtrcf· iic6bei;g{{<3( wcrbi. Qinwirf^ojfiin falf? ab« vici» io^gtm. jmfir<r gran ©ίπια1)»ιιιι<η ib.fc^aiu promittirte Douaire »0» «inctlt Ob<r attbcrii ^Uït ncgfï im |ìr<i( gijogm werbeii woltc. 3|! uiiftrt 9D<rörbnuiig / bafibi^ju gufiid)ob<rrtn&(r»<r<i ««(fcfieibuiig bcrof^cibcn iinfcrtr f)0(^giii>r«tt gran ©ema^linncn ib, auff linfcrm jtijigin Ol<' fbingi^aiifi alll^k jii ^lorbttt biwolnKit bUiben imb αιιβ «nfirn apfenmge unb anbern ©üf«n flltc uttb jcbci ^ai;r ftdj«< »ier wiifcnb 91ίίφ«(αί. «^nabfurQ(icf) entimifi^en augcnttlfcn f^abtn folitn itnbmSgct) ·, bic ubrigtn gdbcr abtr iit unftrev erbinbeficn«tte wcgt wiircfitcfe <mplöir« witben. ©ötft a«dl imfirö -Oerrn ^<ttiri / gflrfïen |
5« (^(<ΐίβ/ ©tebimrff unb. OBnttntintii κ. ib. j6óS. ^or obcriwd) 4iiifcrm -^öblic&cu ^iiuritt/cfwaö —. m<nfd)lfc6i^ bigcgncn / Civc(cf)en bod) ber 2(llct· i;ód)|ï< irt»g< 3>"ai)rin bet; giiter gefunb^ci;t «^aitili ivöllc; ) Jinb bcrg((]a[t bü ÌKcgicrmig bcjj gurjil. Dfifv. a»»exi} aiiff iinf ober utifcrc
i<^ng-®rb<iii '3ior(ïamm(n/ 3» foldxn fattifl i;ii· niff unfcrc fwicti CDcrorbnung/ bapnadjb^m (nunfcrm^aufe i;(rgtbracf)tcii uiibüonjijro fit-f. <llicrgil^big|t Cov/rmirttn jure pri-
mogenitura fo tvol b«r fuccejjion rtbpnbing miftrcc rtipbem Ciwa »<r^rtnb<nin iibrtgeii €rbm atlcnt» ^aibci» ScrfaDrtit. ζϊΒύ nicfjt nxnigct αn(tα(f^<^: obiiig<fc5«n jir(id)in »i<r Mufcnb 9icid)öfi)al<c QEB<tn)cti;Hmf gclb«rii / 53fci^ocbg<m<i«t jm'ferit: gr. ©eiti<i(tHniKii ib. dne fumma »on ficiiötflufcni ^iiciii Mici' jSrlid) aupgcfoig« wevbe.
iÖlcfiU nmt wie ob|ii()<(/f|ï unftré ©2Ì9ÌS) g S 9Ì S 3 θ'ϊ θί ® © ©radili unb ^<rrn m D(tfiii|jianbi/ Sfcnp / etcbefïborffunD
iSJiftmimbiK. iig<ntlid)i unb fiiKr'SBilic/ tvcl» cf)cn wr'r öon nnf<rn Srbcn unb fonjï mSnnigiicibctt allcnii;a(biii uniocrbnic&iic^ begeren g<^rt(ftn ju iirtbot. (Srnn<n<n unb Confiitainn i^icrauffftrttic unfcr<r 5od)g«b. grane ©cmaijlinmn ib. jur «Sor» ntunbcrtn nnfcrer cingtfeijifit Srben / (Si'fudiiii bantben ^ocfimogij. bie herren 6fabf<n ©cnerai bic 98crcUugf<n Qli<b<cianb(it l^itmit bunf{(id)/ bi(f(Ibig(gcru^(n mMM unb jivartt gcgm criaffnng brnn fonjï geroó^uHdKii ^Oor* munbl. 9)fli(^(en unb Decreti Judidalis, fold)« iOotmttnbfciiajft nebenji bttexemion bfefii unferg (<5«u5SBi(i<n0Ùbitunb auffjicö éMneèmcn. ^nb tv<i(n fiirwe unf} ^tc(iige éanb|tSnb« b<r ïitfcl jjal» ben giivi(f<jHrflgig<ii;an; ©owoamiffiirbiefiibe ^i<mit gleid&fal^ iuiajitwrmiin&trf bipjunnfm ojftgib. (grbenmönbigt 3a{)vitt »«orbn« unb gi« f<iS« ^abm: Ώίίφί jroeifficnb/ i)kf<lbe fampt nni> fonbcrö n)<rb<n (jicrfn aHfntJialbcn willig Contri^ buinn n)a(j ju «nf<rcr Srbenb<fï<itHnbrtuffnt^mm dmgjïrtö bicnlic^ fcin mag.
iïBofirne and) bieft xm\tn difpofition liKfncm ober anbera «lp cin .O^i^Hd) ob<r ^iirlidj Tefiament ttwa nicftf validirWmÓg« / tVollCU ®iC boc& / ba^ biifilbt ium wenigjlcn «lp <in Tefiamen- tum mncupati-vum, difpofitio paterna i»ter liheros öbcranbcri fd)l<d)(elci3t(U SBiUcni SScrorbnung g<l(c« unb befic^tn móge/ Ερβ no» -valetTefa- mentiim, valeat jureFidei-Còmmifft CodieiUorum velquevis alio, quo valerepotefi, meliori modetiSkii
mit bem 2(uf(rucfifcfien 2(^n{;ang / ®α^ί mi iffiic ^irneg(ï/>ef modum CodieiUorum oftev fonjTtn unier unfere ^anb unb gnjtegel rait ober o^ne geiigeit annocö etwa ttieitet dijponinw m5g(«n / ""folcëfi nid)( flnb<ri ali wan eö bicfem ftflamento injerint roe^re / allentiialben geacfitif werben folff. ^ii me^retm glaubeni M^tiunb feper^altung ^abeit iïBir biefeiy μΦ un^ 5«wrÉ<fd)eé<»« bcftdidKn »orle^i«u& önugfa()me erroegnng mif eigenmin» btger fukfiriptierin^ nebengeirurften unferm an# gebo^rnen 3njÌ<3<l Ì3B0Ìn>ijÌenbtic&
^eir^ffitgu^ auèbanebenno^benanbtcljiciuvott . ηηβ in jfede trforbertt giaubmurbigt ©ejeugen unb Notariuw mif untetfd)reiben lajfenj ©oge* fcfie^m mif unferm 0?<(ib<ni5'.i}aHfii« Dlorbeii itU 3 t>m |
-ocr page 985-
9 SAKEN van STAET
166^ belt jwinufgjim ^loixmS: ^nno _^^ f«cf)éie{)cn {)uni)(rt ftcbm unì» i<cf)i}ig.
(«imr
(L. S.)
Hajo Lonntz. Palm Doêlor aig dn Ijleju gnSbig irDctitUl· ©tliÙQtf'dfcr. & fuhfignavh.
Engelhertus HoyerFafl.J^ord.utteft. req. fubfer. φ- fubftgn.
Gerhardus Brawe Ραβ· Nord, ut tefi. req.fuh·· fcripft.
M. FrancifcHS Henricus Hoyer Ραβ. ut refi. req.
Johannes Rudolf b Sikman mi teflis,
Mattbias WermeUkìrchen, (in i)Um gn^CÌj «rbCieiKi: ©ijeuji / u^riimï) itiiin ^anD unt»^iitfc^afft.
Bernhard Hupeden ClmenUr wcam ut tefi. jubfcr.
Johannes Trommeflager > Imperiali Auth. Not. Pubi, ad bunc tefiandi aBumJpecial· éf legit' una cumpradiElis feptem Dominis tefiibus fide dignis, requifitus φ' rogatus mfidentrei ftcgefiic firipfi nullo atìu extra- Beo interveniente fitbfcripfi fignoque meo Natariatus appofto corroboravi.
Inde naeme der Heiige ende Hoogh-ge- loofde'Drievuldigheyt Amen.
N· Ademael in dit elendigh leven, wegen den beklaeglijcken afval onfer cerile voor-Oude- ren, niet gewifler is els de tydelijcke doodt, ende niet ongewiiier dan dc uyre ; Soo iiebben wy Ed/ardFerdinand, Graeve ende Heere tot Oofi-Vrtef- landt, Heere tot Ες/ί«ί j Stedefdorp ttià^Wittmundti lot betrachtinge van 'tfelve, by de tegen woord ighe ▼gnden «llerhooghften toeghefchickte, ende conti- nuerende Lijfs-kranckheyt, hoewel Godt Lof noch by volle verftant ende oordeel wefende, uytonsey.
ijene ende vrye wille de Vaderlijcke Teftamentari- chedifpofitie ende uytterfte wille geordonneert, tot voorkominge van alleftrydigheden ende mifverftan- dea , door den ondergefchreven daer toe fpecialijck verfochte Keyferlijcke Notaris, in volgende wijfe op te doen ilellen.
Eerftelijck beveeJen wy voor alle dinghen, ende tot allen tyden, infonderheyt inde lacfte uyre des dootsyonfen duyr verlofle Lieve Ziele inde handen van onfen Hoogh-verdienden Verloffer ende Salig- maecker lefu Chrifii j ons overleden Licbaem in on- fe Allermoeder de Aerden tot de Graeflijcke, doch fonder eenige pompe en pracht by avont voorgaende byfettinge. Gelijck onfe wel geliefde Heeren broe- deren , Heer Enno Lodewyds , Gcof^h Chrifiiaen, Vorften tot Oeft-Vritflandt, Ld. zaliger Ïedachtenif- fen aerghedaen is gbeweell: in onfer Voorouderen Grafftede tot Aurick. ende de vroolijcke epftandinge met alle Uytverkoorne totdat eeuwige Vrcughdigh leven verwagbtende. gelangende onfe ghefaement- lijcke tydelijcke goederen fonder onderfcheyt; de- wijl deErf-lnfettingvaneen yedersTeftamentgront- vsft is, foo inftitueren ende erkennen wy tot onfe waere ongetwijfFclde;, rechtmatige, ende univer- fele Erven onfcgantfcneverlaetenlcliap, onfen Ge- liefden Soon, Edfard Everhardt Wilhelm, Graeftot Oefi-Vrieflandt, Heer tot £f/iw. StedefdtrpenWit- mnd$&s. Gelijck οοφ dg kljaj^leren die 00e Codt |
den Alderhooghften tnet onfe tegenwoordige Lijf- i(J(i8, vrught genadelijck gefeegende harts-geliefde Vrouwe J Gemalinne , de floogh-gheboaren Gravinne ende ' Vrouwe, Vrouwe ^ma Oorothe», geboorne Gra- vinne tot Cruynimgen, Gravinne tot Oofi-Vriefiandt t Vrouwe tot Eefens, Stede/dorp ende Witmundt ^e. Ld. al noch vorder geven tnochte; alles nocbtaos op dien voet, dat in ghevalle onfe Lieve Vrouwe Ge- malinne van een Mannelijcke Erfgenaem quam te verloflen, foo fullen onfe beyde Soonen alfdan onfe gemelde Etf ende Naerlaetenfcbap met den anderen gelijckelijck deelen.
Doch ingevalle defelve van een Dochter quam te verloflèn, lal defelve nae de rechten ende ghewoon- heyt, in foodanige voorvallen gebruycke ijck, on- derhouden , ende vervolgens uytgevoeit worden.
Alioo oock onfen Wylen gheliefden Heer Broe- der , Heer Georgh Chrifiiaen, Vorft tot Qofi Vrieflant, Heer tot Eejevs , Stedefdorp ende Witmundt > &c. Ld. hoogh-loflFelijcker memorie by fijn levens tydt onfe hardt gheliefde Vrouwe, Gemalinne Ld. in ca- Jum NoptioTHM een feeckere Wittum, of Douaire moo- delingìTBeeft verfproocken, daer van nochtans wy- len hoogh· zaliger on fe Heere Broeder Ld. voor onfe Bruylofte met een vroeghtydige doodtafgegaen we- fende , niets op het papier heeft konnen laeten ftel- len; Soo begecren wy dat die van ons daer toe vö·- fochte, ende genomineerde Heeren Voormunderen bevorderen fullen, dat onfe hoogh-ge-eerde Vrou- we Gemalicne Ld. defelve verfproockene Douaire gelijck andere Furflen Graeflijcke Vrouwe Wedu- wen van Oojl-Vriefandt hiervoorenaltoosgenooten hebben, inderdaet moge ODtfangen. Macrincasvan onverhoopte gheval veel.hooghgemelte onfe Vrou- we Gemalinne Ld. om foodaenige beloofde Douair* van d'een ofd'ander hiernaerinquefliemochtcge- trocken worden; is ons bevel dat de voorfzhoogh- ge-eerde Vrouwe Gemalinne Ld. foo larghe tot dat
zijn op onfe jegeowoordige ^efidentie-^uysalhier tot Narden fai verblyven, ende uyt onfe appennagc ende ondere goederen onderwij] alle ende een yeder Jaer genieten , feeckere vier duyfent Rijcxdaelders ionder afkortinge ; Ende de overige geldcrcn tot be- fte van onfe Erfgenamen allerwegen noodigh t'em^ ployeeren.
Soude oock onfen Heere ende Neve, denFurft Chrifliat» Everhardt, Furft tot Oofl-Vrieflandt. Hee- re tot Eefens , Stedefdorp ende Witmundt, éft- Ld. voor of naer onfen doodeiijcken afganck , yetwes menfchelijck konnen bejegenen (dewelcke denAl- lerhooghften nochtans langhe Jaeien in volkomen gefontheyt wil behouden) ende door Ipodanige ghe- valle de Regeeringhe van ons Furftelijck Huysvaa Oo/f Vrieflandt, cum aenexis op ons of ons Leenf-erf- de van 't Vorftendom vervallen, in foodanige geval- le beveelen hier mede oock, dat nadien in ons Huys herghebrachte, en van fijn Keyferlijcke Majefteyt Allergenadighft geconfirmeerden Iure primogenitura > foo wel met de fucceffie by bevindinghe alfdan van voorhanden overige Erfgenaemeni aJloithalven ver- vallen; Ghelijck niet minder in plaetfe dervoorfz laerlijckfe vier duyfentR^cxà&ddcTsWittumftkggd.' deren ; meer-gemclde onfe Vrouwe GemalinoeLd. een fumma van fes dujfent Rijcxdaelders lacrlijck» to^eftaen fel worden.
I Den inhoudt van 't bavenflaende in onfen, Edfa-d Ferdinand, Grave ende Heere tot O^ W^e»//, Htere tot Eefens, Stedrfdorp ende WÌtm»»dt, &t. Laeften wille, dewelck wy van onfe Erfgenamen, ende anderfints van een yeder, die'tfoudemogheti aengaen, begeeren dat onderhouden fai worden ·, Daer toe vorders noch nominerende ende confiituo* rende onfe boogh-ge-eerde Vrouwe Gemalinne Ld. tot vernjinderinge van onfe voorfchreve Erfeenae- men, verfoeckende daer nevens oock haer Hoogh Mog. de Heeren Staeten Generael der Vereenighde Nederlanden bier mede dienftiijck « dattet defelve goUereo mocbce teghen oaelatinge der oaegewoos-
lijcke |
-ocr page 986-
en O O R L O G Η, 't Acht-en-njeértighfleBoeck. 955
166S, ''J*^·^® plichten van Voormunderfchap ende decreti ' ludiciaiis , foodaenighe Voormunderfchap nevens d'executie van defen onfen laèften wille over ende op haerteneemen.
£nde dewijl wydersonfe hierigcLandtftcndentoc de Tutele mede feeckere beloften hebben ghedaen, foo willen wy defclve hier mede gelijckelijck tot me- de Voormunderen tot de mondige Jaeren toegeftelt hebben , niec twljffelende of defelve fullen alle te famen, hier meê in alle voorvallen geern contribue- ren, wat tot befte van onfc Erfgenamen eenighfmts dienftig foude konnen zijn.
Inge valle oock defe onfe difpofltie in 't een of 'tan- der pund, als een heerlijck of cierlijck Teftament yetwes niet valideren mochte, willen wy doch , dat defelve ten mlnften als een Teflamentum mncupat viuitij difiofitio Patema iuter/iierot of andere üechte laefte willca gelden ende beftaen mach. Et β non valet utTeflamentnm folemne > imletlure tidei-CommigiCe· iidüorum -vel quovis alio > quo valere foteft, meliori modo. Alles met de uytdrucklijckftebyvoeginge, dat het gun: wy hier naeft permodumCodieillorum ofan- derfints onder onfe handt ende Zegel met ofte fonder getuygen oock noch wijders mochten difponeeren, iulcx niet anders alsof het eflèntielijck in defen Te- ftamente waere geinfereert, allenthalven foude wor- den geachtet. Ten welcken oirkonde wy defen nae het voorleefen ende aendaghdghaenhooren van de- felve met eygener handt hebben onderfchreven, en roet opfettinge van ons aengeboorneGrout Zeegel bekrachtight, ghelijck wy daer nevens de onderge- fchreve daer toe van ons infpecieverfoghtegeloof- waerdige getuygen ende Notaris hebben mede'tid- ve laeten onderfchrijven.
Aldus Gedaen op ons Refidentie- Huys tot Norden> den November fifiien hondert feven
tufefiigh.
Wasgeteeckent
■ Λ.
Edsard Ferdinand.
(L. S.)
Ua]o Lorents Palm ΌοΒοτ als een hier toe genaedig- lijck verfochte Getuyghe fubfcr.& [«ίβζ.· vavit.
Ene,eìher(i^^oyer Ταβ. Nord, uttefi. rej.fubjcr.
Gerhardus'Brauwe Pafl. ut tefi. rej. βί/οτίρβ & fubfign.
Tranctjcus Henrkus Uoyer Ραβ. ut refi, roq fuhfer.
Johannis Rudolph Hiltmtitutitefiis,
Mathias WermdskìrektH. als hier toe ghenaedigh- lijck verfochte Getuyge oircont mijn handt en Zeegel.
Benard Hupeden clementer vocatusut teH.fnbfir.
Johanfiis Trornmefiager , Imperiali Auth. Net. Pubi, ad huncteflandiaHttmJpetial&legit. una cumpradiBus feptem OoraMs Tefiibuspatdìgms re^uìfitus & rogatus in fidemrei ficgefl^e/cripfi VUÌI0 aSu extraneo int*rvenp«ttttfiihjcripfi^gno· que meo Notariatus ofpofito torrtharavt.,
vyfthienden ^obcmbct ontfinscn Bofcigo. flàofl. em JBiflibC ban ©?OUto Anna Dorothea, «©iQbinnÊ ^ouariecc ban Ooft-Vrieflaadt, gije. fchiebfn tot Norden lJ£n twee en twintighften ©«0« 6cc teetilïcbcn/ ftilo loci, goubenDe cefponfïbe op fiaec ©ooaö IBafl. 25?icf banDen eerften öecfrtbec jiBaentn fitofnflöl/ carcBcntieftÊtbüófflebcnban' 6ε CceWtf uren ban Anthon. Adolf ban Ditfort: ban 6at iDÖlcn (ÖjaefEdïard Ferdinand acn Öeffrlben fles toefen l^ofinffflcr Thomas Groot oüec enöetecfa^ feeban tecompen^ gemlinnofeftien hondert negen en vyftigh beloofDc/ fcIjHiötflh tc toefen fes hondert fes en feftigh öijcrbaelöeci. iouDmbe baa?ti bec^ foecft/ öat ijafc io. |©οβ. opöareion8ï)(lefc6?p^ |
ben^/ (bobanfffcnojb?ctoiIlcnfìfncn/«itictXcboo?i 166%^ lïminae born/ ten fynbcDatDcpointcn/ becbatin _. '£ fSeliamcnt banbcn geniclben ï^ecce <i5?abc Edzard Ferdinand aücfÏnt^ onbEcljoubcii mocftten toojbcn. 3@acc op Qcbelibeceect jijnDe/ bcböojfsJlEtflibe Qfflrlc in ganbcn banbe llceccn Huygcns, cn anbece ÖarcJIo. JEog, «Öebcputeecben tot befaechcnban Ooft-Vrieflandt, otti tcbifitecEn/cjcamineten/enbe baec ban cappo?t te boen.
©cn derden ©ccemUei; (i Qf)cI)oo?t Bctcappo?t banbe Percen ban Vrybergen enbe Schotanus t alleen Öiecaeiitocfenbeenbepiefcnte/ i)«cc ©ο.Ιΰοβ.φβ· beputeecben / banbe geene bic jongljft in Ooft- Vrief. landt örböcn grüacefrt; b'anöeretcgfjcntooojbigö abfrnt toefenbe/ acfttetbolgen^ bec fclbcc Öefolutie banbfii eerften bcfr^ / gebifïicect enbc gc-epamineect Öcbbcnbe be .ïHSilfibe banbcn J>rEgcant.!©aioj Six- ma , Commanbcuc obec öct (tSuacnifoen binnen Embden , gefcjjjcbcn Olbacr ben twaclfden jaobcttis Ikc iactflleben/ ftilo loei: ()oubenbe in e^ect bat ben 23ucgcmccfiet Gerhardi, al^ 35!jcft-<ioumii(Ta= ri^bec<©bec-€rabifcijen ©ijcltagii alOaer/ op fiet grftabigb aenliouben be^beo^noemben ^ijcUacöt^/ cnbc be Ccebiteuren ban lan Werners, in confojmité banbe iiptfpjaecfte ben drie en twintighften ganuacp befe^ (oopenben ^aec^ bp be I^eecen baec ëo. JjQog. dSrbrputeecben tot Aurick gebaen ; gem Comman» beuc berfocöt Ijabbe/ ben «ffiyecutcuc tegené be quaet- toillige Drtadbcc^ bancenijalbrguIbmopGeorgy i bffe|$jacc^atbccept^bECfcI)fncn/ tc toflien aflïflcceii met eenioje.ll®tlltic/ tot hofïe banbe gtBicccRigeti. «©atljp fu ehsSnacc be ïct tcc banbe boojfs uptfipiaec» fte tiiet cn habt ftonnentocpgcccn/ mactbenboo^d nocnibcn «Specutruc twee ^olbaten (jabbc totitòs^ boegljt ; bacc ban Ijp geet gebonbcn t^bbc ^acc ϊ^ο. Mog. t'abbertcten/ oocit baecnebcn^tcbecfoechen nabrc o;b?e / foo toannecc be (Sjcccutie met foo Itle^ nen getal niet enfoubeftonncngefcBieben. ontfangen een JIBifïïbe banbe Bolmacljten bet booj< noembe Ctebtteuccn / tnebe eefcj^jebcn tot Embden ben twaeifdenJiobenibccfactjileben/ftilo loei, ten* becenbe ten epnbe bat bcngemelben^ommanbeui: Sixma, gcautljorifcect mocöt toccbcn/ omme tee crquifttie ban Ij^n bectoonbecen / enbc br^ bao2f§ ©ijCfi- Commiflaci^ / ben asojgcrmeeflet Gerhardi, foo brei folcii banbe.fliìflitieban befen^act/ ne^ bciisS bf η boo?nocnibcn (öj;ecuteuc upt te mogen fen* ben/ al^nobigljfoubetoefen, iU^aecopgebcIibeceecc 5ijnbc/ iëgoct gebonbcn enbc bccffaen/ bataenben bao;normben (£ommanbcuc Sixma, foube biecbm gecefcdbecct/ bat öp tcc crquinticbailbegBeraclbe ©fctoonbecg / cnbe brg boojfs ?&ijclt-Corami|fai i'i^/ ben S3o?gcL'nieefiec Gerhardi, ten fine el^bo» ben/ meet 3goIc[t banbe Jl@iltticbanbcfen;&taet/ ncben^ ben boo^noemben €]cccutcuc foube betmo^ gen upt tcfenbcn; mitjjnict f)cccbetcnbcBctgDetal ban thien a twacJfmannin, «enbcinca^ftunalfban noci) eenige bccbercoppofttic foube mogen be|egcntn/ bat f)p becc jaiog. bacc ban foube öebben te ab< becteccn/ om bieii arngaenbe foobanige nabeciSe^ folutie genoomcn tetooiben/ öclijcfimennaetgele» gentfiepbt ban faechen oebinben foube te bcfioocen» I@o;tifnbe i)i(c ban r);tcact gefdnben aenbe opgemcl* be({3ebelmact)tig|»nbii; booifsCtebiteucen/ om te (Icerhen tot bet felbec natic^tinge.
iSocb i^ ter iScrgaüctinge gelcfen fceriter JIBcmofl tic ban looft Hane, ?ibclÖcfic Wf(ro?ban't©of- «ÖcricDte ban Ooft-Vrieflandt : na befibetatfe gocbt gebonbcn enbc bctflaen/ mttfoefente futro* geten ben üeet Ripperd» tot Buyrfe, in pleetfe bat» be $eet banbcn Steen, tegentooojbigli abfcnt to» fcnbe / om met en neben^ be i^ccten (jaet j^o. jH^, (Qtebeputeetben tc bacecen tnbefeec&enben Ooft- Vrieflandcboo?f3/ cnbcbicnbolgcnbc onbetaitbetni aocft tc bifiteten cnbc ocamincten be iScqucftc banbe boojfs Wep? Hane, bcnfefden j0obembcrIcfirccf ben aen baet i^o. JlISog. gepjcfentcett : goubenbe Itlacfìtcn ban bat gccnbetalingcratoifltcbcfto» mm / banbe ^ommcban dercbien bonden tachtigti
%ΙΠ 4 mh |
-ocr page 987-
1668.
95<5 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ
eulöcn?/ ö!eljpbmilim3lffelToiVrydaghtcto?Dc= I-^' "Π Ijaöt / ΰε tetroada na te ftm/ tnDe Dan allt^
"^"SiödtjSÏ ten achtten baec aenaöeöooitljet vappoJt banöe Igeecen Huygens, enDeanöcceljaec ï^o flSofl. «ÖfDcputeccben totÖefaecftenüanOoft- Vrieiiandc, acDtccUoigen^ öec felüecöcfolutieöan» Den negen en t wintighiten ©ctobec Iae(ileDen ί seül' fitcf ct cnlïe se-ejraminEeti öebbenDe be juaiffibe Dans De ©joutoe töiabmne ban Ooft-Vrieilandt, 0efc!)?ei ben tot Norden bm eerften bec felbec Höaent / itilo loci, Itiitfgaber^ coppe DanDeiCeftainentóicebifpai fitie ban bapn ljacc<i5emaelbcni^efCe^iatìeEd-
fard Ferdinand ban Ooft-Vrieflandt. ï©acc ομ flCbe=
liöcrftrt/ ootit gelet jijnbeiop bc jlBemociebanöcn ïleec fiefibcnt Aiczema, al^ fpccialijcB bp be tofl- ncmelbe <0?abinne ©ouaciece flcautöocifeew enbe Brmacljtigfjt. Qoet Qcbonben cnbebw(iaen/ te autiiocifetcn ben pecfoon ban ^oncBec Gerard van den Cloofter, IgoüelinSÜ tot Dorum, om be ®utele nüec be ftinberen banbe meec-tuel-seinelbe ©jabinne g^oiiacicce bp öaet to. jtooa-aengenomenuptUa' cennaeni/ met enOe|neben^be^tenbenbanOoit- Vrieilandttoaec te nemen; enbe eeniae faeeltenban imuo2tantie Ijem boo?-ftonicnbc / baec ban aen öaec ©O flDoa. abbectentietegebenj ®ottoelefien epnbe |](cc ban€>;tcactaenbe tDcI-aemelbe^^outoe^ja» binne SOouatiece / mitfsaber^ aenöen boo?noeraDen gtmicftce Gerard vanden Cloofterflefonbentoicrbt/ om te ftcechen tot bec feïbec nacicbtinae / en bjijbec^ te biencn fiilc): en baec 't beDoojbe.
iEot befiupt ban b'©o(l-©?iefcBe faften fai &iec noci) illüoegcn ftet^mcfltjiiteOldenborghfe Codi- cil ban Date ben negenden ^anuacö feflhien honderc vier en fcftigh nopenbe be i©efcc-®oI/ omtebie* nen tot mcecbcc beciitötinsDe ban befe matccie / bc^ toelette / al^ booj becöaeltinbitgiafC&lJfonbetlijcIi Öcfftaetrotecctt
OT?, 3« 2C tit D ξ)! © 05 ® Öi / ©raff ^ }u ^XbcnbHCj «nb £)iIni{ni;or|i / 5» Jinb itnip&aiifin / ^icrmit utfunbcn tttib b<fain<ii / S)«mnrt(^ ^Bic in iinf<tm ί«ίφ(««η '$:<f(am£n( §· fo »icl tin» bm »on iiödianb κ. fluétrucfliii) »or&«i;A(tcti/ ivescti-^^nririnumc^c buri) ©ötiiS ©nab Ixfl^tijjtin iinbiffolienfomlid) ί» fcüKC wui-cflidjfdt gtbrac^iin /
bamit παφ <23nrcrm fc^t-^intri» i(i)(iUtn iv)crti«n foffc/ imcswijicixrorbnimgêu^intcriaff fcn / inib i»icf<(6i (n «incm flDfonb<rIicf)tn Codiciil ii(i>crffl|fcii / rtltcvnirtffen nicfif altcinc bic iu ®eni iicm^nf ^lomegm ^onig^i. iinb ifjv
giicjil. gricixrii^ ju @cl)(e()tvl9
^oijï<iu nuiiK^r in ©ot( fe^I. cti^cnb <r({ in ben 9lcnb(gDiirötfcI){n SöcrfliitiJ) bti} b<m ft<b<nt)in ^(«icHiinib folg<né »<i-miifclibcvo5tönigi.«nb gurfli. SXcföimion »oi« f<cï)^Si^enbm ilug. 2iii. 1651 Cöneba »on fvo; ju bffponicin sinablglT ne gcgonnci/ fonbem <i«ci) bic je^f «3i<«nbt ^àiy feri. Ovom; SDIa);eft.9Siif«Cfltt<j:9in5bi3f!<r Mpt f(r«nb^cri· iSnö ju foicècm«nt)« cin abfonlxrlici)
Àecrttum nnb indultumUberrimadiffofttionis ttlliCi'
QinSbigfï m^eiUt / tmb SBit olfo iimö fo »ki nie^r »011 bicfcnt n{» acquirìrtm Feudo bareditarioiiU frcpc f^dtib Οίί;Λ(ί<η / fo ^a&tn^JBicjniixr^tinuis λΠ<ϊ funff«<j<n 3«frtl«n imb ί9ϊίβ»«(ϊαηΙ)< / bii in »ör6erHf;i:(im 58nf<cm ^i|ïam<nt Mr&i^afteni di- fpofn'm ^icrniif unbinfraffii»i<f<gn5öi;l6eb5c6(i3' (tc6 crrt^fi»/ unb foig<nl>« gcfiatf ivtrcfjiclifg macfjentvofien. |
bcm 2(((ίΓί)ΐ5ιί)(ΐ<ιι / luib Demnccl)(ï bit Sioiii: feti. 9Jïajetïaf( unb betun fàinbtfidxn 1;οΦ(ίίόΙ)Γ S&tirfurjiin bcé ^cijliiiin 3iómifcf)cn Olcicl)i5 / <25nfinn ccf|)<ctt»e alUrfjn^bigjÏ nnb guabiglïm ^crtin/ bajj |te bie »on iBné angefiif;r(i crf)c6iicbc
tllOtiVÌlt fro concedendo & confirmarido telonio in conftderatìon gijOfjm /^f)^ rttticgireciltcjic inclina- tion unb ciffctpro manutenendajuftitia jU j()rim un» (iertliciien ^Jìadjni^m ba^in l>Iicf<nun&(fcl)einm ίφη/ ζϊΒίΓ ί>ίΐ; fo vieUninbie^o^a^riti bicfcr 3ott-fa(^c itiittenen unb wibtr(tanbencn wi» bccrocrDigfeititi unb uljerau|j fcl)n>c«n folien unb fcfjabcn / tvonintcc «ingroj) ti^eil unfictc φαβΟ» feeligfiii confumirct wctben miìffin / bcrfclbisdt freubigi (gncfcftaffi noci) «rUbct / b<n «nblicfiat cv{)al«n / unb Ju πφί^ίΐη / nuij unb gtnieffunij bi<fei god'resalii gciangct fci;n·
©l<i(J)i8ns mm tttfiginrtae wegi worDi^alfm DUiDii/ fo irtngi QBirimiebcn/ vonbiefcmiSn» fccm noci) «igenen tciiciiin 5« btfvonirm / unbnac^bcmiSit: (ë flut^ Dcftnben unb geUgtn» i;«i(ba5u<rfc^«u/ bcnfclèen mif ^o^iigcbac^tcì» ÌQnfctn ^oéioWicöcn icjjeniS'goIgern öb<e «m bcrn JU «erf^anbUn / unb i;ingcg«n <tn g<wi{f<^ quantum JU «nrir^afding birg<f5()tlicl)(t<n "iidcöt unb ©anifflc in cSnfccic ©cafffctiafFt unb kn&in ju»crDrbn«n / ^iifoifïauff benfiia/bA^Cicfolcfiii bei; 98nf£m ieDjeiren nicl)f ju wircf ncl)tcn tvur» bilt ! 53nf<r 6c(i5nbigcc OTittainb nung/ baj} b«®ur(J)lcucf)tig(ï<r ©iO^tti(5cl)tig« (ϊα §ur(Ïunb-Octc/ JDirrgriberidi ber brittc ©enuiinarce iHorwcgtn / ber ecl)ucbcn unb ©o(» t^enitonig/ unbbcr |jociitvutbig(ï ®ttrcl)i«ic&» (igjii ^ocftgcDonicr Sftr(ïunb^«r / (ί(αη Zlktdìt «rtwc^Kec Q3iffciioff ju iiì&ccf unb (Strbe JU horwegen te. ÌBn^rc J^ó(J)(ìg«^»:fC ^(rrn ii\)m-Succefforcs obec bcro jtÓnig(tcl)cn unb §ur|ï(i(i)cn (St&en / r<gt««nbc ©raff<n ju Diben# Durg einbriifctijcii/ ;3mglctcl)<nbcr^«rcI)(eHcl)i itgfïcir >Oodi)gi Dome ÌicnV'^ccc ^φηί
5»ν(ΐί«2(ιφΛίκη/ ©t:ciffju2(fcanicn/ ^efciu gcrtltic. unbbero gurllliciien (Srfcen / ccgimn» bi J5<rrn unb granxn ju 3e{i»cr / gfcicl)nirtjfig «in briftt ti)Hi / bann aiicij bcc JF)ocI)n>DigiboJ)rn< 'Snfer freunbi(tJ) «iilgeluDfer ®oi)n / ^)crm 2ίπ(ί;οη / m ^epligin Dicicfe^Qraff/ Srei;^<rc 5ii2i(fen6m;g/ (gblcc juiSarcti unb^nici?* Drtuftn /unb bifr<n QKrtnn»
unb.SiS<iDiici|en ©efc&i<c6(ci au^ <tn<n brit<«tt tijiWun oDgcbαφ{<n SDific-goa^aDm/nilijcn/ unb giniifftn foKtn ï Θο iïBit: 2;^n<n jtiemif ■ftSfftigjl» unb 6{fïflnbig|tic maffen wo(DcbM)f» M) sD<tfci)aff«n / Kgircn / unb »«m«ci)<n/boc& rttfö unb i)crg<(ïrti( / bng »on benen cinfommen* ben goKtf 3nfMbitt alle unb jebtn^i^ï^iiiför* berft unb fur rttfinanbernbrcvtanfintiXeiiDiiii^i Ieri fl<nomm«n / unb in cine geniiini Saffd nntet gcfatnpKt: »crn)ii!)rung £>();gif<fii( / unb ba*>on brti «uff bmt SBangerobct; t^ufu 8» tcc ecc» fa^renben iiuecn »cvorbn<(i ?»e{i)i#fitt)(r Ci» l><f' fen ï>it'p<iuirf(cf)<n ccnffnurtrion ^^odjgebadjfit! guifinö jH 2in^a(( genÀbigfier unb bcro ®r6m ^erm tinb^raivm ju / fofgfiSirtge 3lni macfjen euiaffat/ g<n^brg|ï. geen* gmi^en
tt>tr> |
-ocr page 988-
en OORLOGH, *tAck-en-'veerttghpBQecL· 957
166% wiïï'i" ') ""««tljflii» / fttt3(iic&cn iit coitf«»iiifott imD «P<tMfioit Dic gfffl^riicöen f(i;rti><leiiKHDcn ■Scictjiu / ©Siiimw / ^Jii^ttjctifiit / ©φΐαφ» κη / ecf)(iii3iu mi» @tc((it ojine /
m δί« (η iSnfcriK @raftf(J)aff( ^Xbenburfj / j^errfcOaff/in «11& 2(iiipi
i3rtrti / iint» «iSosfeij 3«ί«δ«η / «ηδ ms föï ianö ίΐΛδπΓφ Difetti?» .wirb / CSnfcmQJni «ït^anm anjf ««jjstnbe illesi imD giifdCicn tnif «imi· Dtc ©Λφίΐι ^Sifcbaffin^eit iiiiD Sìo^wcit» 6i3f(l( ιΐί»φ unö gutè 6cf«nt>tnct: ^uiffe / flliec' niafTm Sajir 9Dnf«n it^jtiwit j^eiDfitn 9«. t^rtti / gcnìitig tmb ίαιι&0»»ά(ίΓίίφ Deijgitre· tin / btf («rmination o63<bflcI)«r Q5ei;{)ùijfc (i&er fo tvol flucl) i)i« biiKiimnig miì» «fpcctive rc^ar» litio» ^uaiiti rtu cin» oDcc ttji^t: ó^rrcr 1 Da foicl)c^ i)CtS noiitigjtiit u»i> ηιΙζΗοδί
(ten fli(;aitin wiri) / jit ^o^i uni) ivolgc» gcnidiien Dcro Dcbicn»
i<ti ηαφ vcijiicfiei: n&crltgung Dcr umOli^tiDiii <ηΐ)(ίφ guf^ kpntieii / farapt f^ltcffcn (ΐ«|ι<η / imö fcincr Hint «nbicn «orgteiffin I fonUim Dit;· i>ti iuxs quantum i un& öU é^ïtCV / Drt (δ ttot^ig fltt JU iVCnbit» / communi confilio confenfu Iic6e(/ unö fciis«|ïcliitrocti>itt folli / gtfialtS^r. jH'éni<)(i(J)e»: g)ïaji|t5t ^ι^ΡΙ'ίΦί'^ / ©«νΛίίΐιφ^ iigfict «rtb <£t>iit ηίφί rtlidn fijïtgiid) ju trrtiüin / δαβ pi (ίφ tatimfrt wol ϋχϊ^ΐίϊφίη |
wccbcrt/ fonbcrtt ίΐΗφί)ίίΓθϊ wcamtinfaD' ifiöS.
ίοηβ{Γΐίφ€';Β«θΓδΐ)ΐιη35ΐηηαφ0η/ rtiijjtnUfllci)__
»örbcl)aiicn/«nb n>ci«V6.r<BCii iinD |iiUii(tcn/ wann 0«2ίΚ0Γί;δΦίϊ«ΘΟίπη«η(ηι imo «nuem Dicìiicfjc imbS3«mmc 9<&Λφfer<3ïnfcrίαnDcn/ ÌBic i)o|ifc« «nö «)ΐιηΓο6«η/^<ί«νίίφ rf<(;in unì) »ot gcfü^ïlicficn ©^abcnuni) ©{fo^cïxrgci ftatt l)ci)iu£n wùrDe / ba0 unfae ':8πί«(Ι;αικη ϊ)le» S5it)^ri(ffe ηίφ( nóf^ig ijàum/ tajì Dcnnocè oDfvici^drfi ©ilöec »0» bes golTi-Sinfommcn 34fjrlkt)é Oevfdjf gtfi^if / olxr αηφ m
«uff gmfC geiCflCt/ in futuros cajhs neceffitatis referviret, unb bittt ianÏJt fO baun bijïo
irïiffiiatï unb ίr&lίlcflίφir6e!J(JifvrunsinunbΛ(fί» lllrit werbin folk / unb weti bü^ τ€ξαΙε teìonìì »on bit Dióm^ΓΦil1 itSpfirlKfiin S«a/i(ï5f α\ΰ
^Óφfίim Dber^auptbiö ΟϊίΙφδ i» feudumhare-
ditarium »00 f5llin iu f^ffitt ï<cognofctr« unb bic iStie^nung barö&ic gifucfiit ttJirbcn mug / fo »{ïf{^tn JU alUrfttti ^οφο «nb woigti brt^fiï iSnfir ^itrin Succejferen un(ir(f;Snigji# blin|?#unl> frtunbli^/ βί{»{η bin rtuffwiifi unb tt>igt/ i»ti ti 3«'
fm^l ηηι?1ίφ unb iu 6ti)6i^rt((un398nfiritba6i»> fu()renbtn t'ntindon «ϊί^ίϋ^Ηφ I ^iitunttc wol Ju»ir9tilΦin unb lu wijfin/ ic.
«S&icfunbticf)/ u. |
Eyndc van't Jacr ié68.
-ocr page 989-
EEUWIG H-D U Y R E Ν D E
ORDREoi ALMANACH,
Waer naef de Steden ALCMAAR, HOORN ende ENCHUYSEN
aan de Heeren Staten van Hollandï ende Wefl-Vrieflandt fullen prsefenterenPerroo-
ncn uyt den haren tot bekleedinge vande Vergaderinge vande Staten Gmerael, yandefilïWi
van State ende van des Generaliters Reecke n-kamer, ende oock refpeftivelij ck ftille ftaan op
de tourbeurte van AMSTELR.EDAM, inden gemelden RaWi, tnv^n een vande
volgende Steden van Weft-Vrieflandt ende den Noorder-quartiere inde voornoemde
Reecken-kamer.
Inden ^edt Va7i State.
16 6— Hoorn —
i66y—Enchuyièn
j6yo — Alcmaar —
16 — Amfielreàam
1675—Alcmaar
x^j^ — Enchuyièn
i68z—Hoorn —
1685· — Amfie Ir edam
- Enchuyfen
- Alckmaar
Hoorn
. Alcmaar
. Enchuyièn
- Hoorn -
• Enchuyfen
. Hoorn
- Alcmaar
1700-
1705-
170Ó-
1709-
1712·
1715·-
• Enchuyièn
- Hoorn —
- Alcmaar —■
- Amflelredam
-Alcmaar —
. Enchuyièn
- Hoorn —
•AmfteÌredam
-Hoorn
- Alcmaar
• Enchuyfen
. Alcmaar
- Hoorn
-Enchuyièn
1712—Hoorn —
171 f — Alcmaar -
1718 —Enchuyfen
1721 — Amflelredam ·
1724 — Alcmaar
1727 ■— Enchuyièn
1730·—'Hoorn —
1733 — Amflelredam
- Enchuyfen
-Alcmaar —'
Hoorn —
■ Alcmaar —
Enchuyièn
-Hoorn >—
1675·
167Ö-
1679·
1682-
1688-
lópi -
1Ó94,-
1Ó97-
173^ — Alcmaar
1739 — Hoorn —
1742 — Enchuyièn
I74f — Amflelredam
- Enchuyièn
-Hoorn
-Alcmaar
'iyimflekedam
■ Hoorn
- Alcmaar —
-Enchuyfen -
• xAmftelredam
. Hoorn —
• Enchuyièn
. Alcmaar
1736.
173P·
174^·
I74r
1748-
17^1·
- Enchuyièn
. Hoorn
- Alcmaar -
. Hoorn
- Enchuyièn
-Almaar
1765—Enchuyfen
1760 — Hoorn
1769—Alcmaar
-ocr page 990-
Inde Generalitcyts '^ecken-i\amer.
— Een van de volgende Steden—A
— Hoorn —- --- ---
• Enchuyfen
— Een van de volgende Steden —
— Hoorn -- - ■■ ■
— AIcmaar - -- ---
• Een vande volgende Steden, —
-Enchuyicn -- - -
■ Alckmaar ----
Ι09Ψ 16 <>7 — Enchuyfen 1700 1703
1706. 170P· 1712-
I7if-
1718 - 1721-
1724-
1727-
1733 ~
173Ì-
1739-
1742-
U^lZ
Γ74.8-
1754-
1757"
ij6Q· 1763- 17Ó0- 17ÓP·
Een vande volgende Steden Hoorn -- --
Een vande volgende Steden AIcmaar --, —
-Enchuyicn - --
-Een vande volgende Steden —
■Enchuyicn ——— ---
• Hoorn -- -—
- Een vande volgende %teden — ' AIcmaar —-- --
■ Hoorn -- --- —ρ
■ Een vande volgende Steden —
- AIcmaar ---—· --
- Enchuyfen —— —
- Een vande volgende Steden
- AIcmaar -- —
-Hoorn
• Een vande volgende Steden —-
. AIcmaar —> -r
• Enchuyfen
■ Een vande volgende Steden —■ - Hoorn - ———
-Enchuyicn -- — ^ —
- Een vande volgende Steden — -AIcmaar ·—— — —
- Hoorn —— — —'—'
1667
1670·
1673
1676
1679
1682.
1085-
1Ó88- |
— AIcmaar— , ^ Geen van drien.
— Geen van drien.
1(370-
1679- 1682 —
1691 — 1694- 1697- 1700 — 1703- 170Ö — i7oc>_
17x2 — 1715· — 1718 — 1721 —
1724 —
1727 — 1730 —
2733™
1736 —
1739 —
1742 —
1745· — 1748™ i7fi — Ï7S4'—
1760 —
1763 — 1766·— 1769 —
- Hoorn ende Enchuyicn.
- Geen van drien. ---
- Geen van drien. ——
• AIcmaar — —
- Hoorn —— — —
• Geen van drien. ——
- Enchuyicn —- -
- Geen van drien. --
- AIcmaar — Hoorn — —
■ Geen van drien. ---
Geen van drien. -
■ Enchuyicn ende AIcmaar. Geen van drien. —· Geen van drien. —
Hoorn — --
Enchuyicn — --
Geen van drien. — — AIcmaar — —
Geen van drien. --
Hoorn — — Enchuyfen —
^e 'en van drien. ——
Geen van drien. --r-
Alcmacr ende Hoorn. Geen van drien. — Gèèn van drien. —
Enchuyicn —· — —· AIcmaar —
Geen van drien ————
Hoorn — ' —i
Geen van drien. - — ■ ■■
Enchuyfen — — |
, De gehcclc Periode alhier gceyndight zijnde, foo nemen de volgende .
n'wederom hacr bcginfel van vooren acn, te weten :
1772—Enchuyièn ■ —;
1775-—AIcmaar — ^
1778 — Hoorn — — —^
1781—AIcmaar — i— —
1772—Eenvandevolgende Steden. —
177S — Hoorn — — —
1778 —Enchuyfen — —
1781 — Een vande volgende Steden. — ^
17727—Hoorn —· — —
177$ — Enchuyièn
1778—-AIcmaar — —, —
1781—Amfielredam — . —,
1772 — AIcmaar.
177^-—Geen van drien. —
17 78 — Geen van drien.,
7 81—Hoorn ende Êrichüy fen,
-f - . . ·
&C, Ende aUbo vervo^ens in circukm altijd ts fonder cyndc.
mm
-ocr page 991-
Tothemj)ymde efgdlteyt ende rechtmtlgheyt inden hoyenfiaenden Almanach
geobferveert, flaet te noteren,
r. Dat yedcr vande drie Steden Almaar, Hoor» ende Enchuyfen in elcke Periode fai hebben twaelf Tour- beurten inde Vcrgaderinge vande Staten Generati, negen inden jRaadt van State, ende acht inde neraliteyts Reeckeu-kamer. '
a. DaÏ yder vande voornoemde drie Steden, in elcke Periode even veel touren ftil fel fitten,om plaarie te maken voor jimfielreJam in de η Raa.dt van State, volgens Refolutie vande Heeren Staten, in da- tcden if Martij desjaars j66i. ende voor een va» ■ de valgende Stede» van Weft-Vrieflandt ende den Nöarder-quartière inde Generaliteyts Reecken-ka- tner, conform d'uytfpraecke vanditpden iffluny daer aen volgende.
;. !■ |
, Dat het ftillé fitten onder de voornoemde drie Steden foodaiiigh geregulecrt wert, dat altydts die gene der voornoemde drie Steden , die 't langhft j fonder ftille fitten, de Collegien bekleed fai heb- ben (de beurte Van Aroilelredavt, en vande voorfz volgende Stede» ghekoomen weiende) voor haar pjaetfe maken fai. . _
, Dat yeder vande voornoemde drié Steden conië- cutivelijck foo lange uyt het eenC der voornoemde Collegien in,het andere fai verwandelen, fonder interruptie, als het, behoudens d'efgaliceyt>doen- Jijckis, teweten, yederiy, it,Of tenminften 9jarenaanden anderen, ende dat cnede met cene volkomen gelijckheyt, invoegen als volght. |
Alc.m AAR continueert in de voornoemde Col- legien achter den anderen,fonder intciruptie.
lóSi 1697 '7oP.
■7i7 '74i· \ >7i7 L »771
\66η 168 j· 1700
i7iil tòt J
jareivanMey
1730
I.748 I17Ö0J |
Hoorj» continueert in de voornoemde Colle- gien achter den anderen, fonder interruptie.
•1718
1733
174Ì tot J 1763 1 1781 1.08; L'70°
1703 1711
»730
«748 1766 1676
ff paren van Mey . . |
Enchuysen continueert inde voorn.CüUe gien achter den andereni fonder interruptie, i-i (ilu
" ' · 17Ì-7 i76i
16641 1673
1(591 1701
iij l'7ì4J Li75<
ly UarenvanMey . 1676 }> tot if Γ ?iÓ54!Mcy
r> ! 17 I τ 1 |
y. Dac yeder Stadt, als de felve yijfthien laeren aen- den anderen continueert, de Vergàderinge vande State» Generaeltweemael, ende vande andere twee Collegien, 't eene mede tweemael, ende 't andere eens lal deurwandclen. ' ''
6. Dat yeder Stadt, als de felve twaèlf jaren aenden anderen continueert, de Verga.deringe vande ίίβ- ten Generael tweemael, ende de reiterende twee Collegien yder eens fai deurwandelen.
7. Dat yeder Stadt, als de felve maar negen jaren aen- den anderen continueert, elck Collegie eens fai deurwandclen.
8. Dat noyt van wegen een ende de feWa Stadt te ge- lij ck, twee , of meer Collegien bekleedt fulTen werden, maer dat elck Gdllegie» voor de voor- noemde drie Steden open vallende, bekleedt fai werden door een Perfoon uyt een byfondere Stadt.
9. Dat noyt yemandt vande voornoemde drie Steden met hare beurte fai komen te vallen in't Collegie, dat op de prsefentatié vande fel ve Stadt, dejonghft verloopene drie jaren bekleedt fai zijn geweeft,om te vermyden de continuatie naer de drie jaren, die metd'ordrevan 't Landt ftrydigh is.
10. Dat alle negen jaren, yeder vande voornoemde drie Steden, eens beurte fai krygen inde Vergade- linge vande State» Genirael, |
11. Dat alle twaelf jaren, yeder vande felve drie Ste- den , nevens de Scadt van Amflelredam, eens beur- te fai krygen " '
12. Dat yeder vande voornoemde drie Steden in des GenerahteftsReecken kamer ^tm beurte fai krygea in elcke drie achter een volghende touren, voor haer in 't felve Collegie open vallende , ofte ten minften yder twee beurterf, in fes, voor haer open vallende touren : Weick laetite, in yeder periode, tweemael voor valt ; £nde is fulcx niet te rcmedie- -ren fonder te vervallen in eene grooter imperfe- flie t, turberende deordre, in een, of meer vaiide voorgaende e f poindlen verhaelt 5 Sulcx dat de bovenftaende Almanach is de perfefte, diege- raaeckt kan werden. Aéium in 's Graven-Hage den December fefthien. hondert drie ca ■feftigh.
De bövenftsende Ordre ofte Almanach; is by de Heeren Burgemeeftcren ende Vroed- fchappen van Ahmatr, HoorensaàaEnchuyfea .geapprobeert, met onderlinge belofte, van tich voortaen daer naer prxcifelijck te fullen regule- ren. In teycken der waerheyt, by hare refpeéü- ' veSecretarifen, uytderfelvernameoaderteyc- kent. |
Ter Ordonnantie van Burgermeeftcren ende Regeerders van A l c μ a e r.
Was geteeckent j
C.Sehagen. -
Ter Ordonnantie van Burgermeeftcren ende Regeerders van Η ο ο r n.
Qnderftondt, '
Als Peniìonarìs van dc ièlve Stade,
:.......Ende was geteeckent,
' Lucas van Neck.
-..r-f. - ■ ' " - ......
• Ter Ordonnantie van Burgermccfteren ende Regeerders van E ν c;k η y y s e μ.
VVas geteeckent, . ; . \
■ Jfaot TomUì.. '
TOUR-
-ocr page 992-
τ ο υ R - Β E υ R· T E Ν,
In de Vergaderiiige van de Staten Generaci, tulTchen de Steden van Zuydt-Hollandt.
Dordrecht, Ì)c/ff, Amfìelre.dam
1766I77 5I784|I7P3
1765)177817871795'
1733»74^17^117Ö0
Tour-beurten inden Raadt van State geobferveert tuiTchen de Steden van Zuyt-HolJandt,
uytgefondert Amftelredam, die hare beurce heeft onder de Steden van Noord-Hollandt,
Xfordrecht |
lóof |
1626164; |
1668 |
1689 I7I0 |
1731 |
I7f2 |
1773 |
1794 |
iSif |
1836 |
1857 |
1878 |
1S99 |
1920 |
1941 |
1962 |
ipsj |
Delf |
1Ó08 |
i629't6fo |
IÓ7] |
16921713 |
1734 |
i75f |
1776 |
1797 |
ι8\8 |
1839 |
1860 1863 |
1S81 |
1902 |
'923
1926 |
1944 |
196J |
1986" |
Haarlem |
1611 |
1Ö32 |
165] |
IÖ74 |
i69f 1716 |
1737 |
175-8 |
1779 |
i8oo |
Ι82Ι |
1842 |
1884 |
1905 |
'947 |
1968 |
1289 |
Cotide |
1014 |
|
|
1677 |
1Ó98 1719 |
1740 |
ιγόϊ |
1782 |
1803 |
1824 |
i84f |
1866 |
1887 |
1908 |
1929 '9^0 |
ϊ97ι |
1992 |
^Uerdatn |
1ó27 |
1ö38 |
1661 lööf |
1680 |
1701 |
1722 |
1743 |
1764 |
ΐ78ί |
180ό |
1S27 1830 '833 |
1848 |
1869 |
1 890 |
1911 |
1932 I9f3 |
'974 |
|
Leyden |
1620 1623 |
1^41 |
1683 |
1704 |
.172J |
1746 |
1767^1788 |
Ι8Ό9 ι8Ι2 |
i8fi |
1872 |
•,893 |
^914 |
|
i9f6 |
'977 |
1998 |
Garntchem |
Ι·644 |
1686 |
1707 |
1728 |
'749 |
'77°»79» |
1854 |
1875 |
1896 |
|
1959 |
1980 |
200i |
Tour-beurten volgens de weicke de Heeren Edelen ende de Steden van Zuyd-Hol·
landt, vandeereélievandesGeneraliteytsReecken-kameraf, de fel ve Kamer bekleedt hebben,
ende, gelijcke ordre continuerende, fucceilivelijck noch ftaan te bekleedcn.
Edelen, |
|
|
iTdi |
Ï689 |
1716 |
'743 |
I770j |
1797 |
1824 |
1851 |
'878! |
19051 |
'932 |
1559 |
1986 |
2 313 2040 2067 |
2094 |
"Dordrecht, |
i<Ìo8 |
1Ó38 |
i66f |
1692 |
1719 |
1746 |
•773 |
1800 |
1827 |
1854' |
J88I |
I9C8 |
|
J963 |
1989 |
2016 2043 2070 |
2^7 |
Haarlem, |
1612 |
164.1 |
166I |
1695- |
1722 |
1749 |
1776 |
7803 |
1830 |
'857! |
J884 |
1911 |
1938 |
1965 |
1992 |
3019 2046 2073 |
2 ICO |
mff. |
|
i()44 |
lójl |
1698 |
1725 |
I7f2 |
1779 |
i8c6 |
|
i86oj |
1887 |
Ì914 |
|
|
1995· |
202-2 20492076 |
2105 |
Leyden ^ |
i(ÌJ8 |
1Ó47 |
|
1701 |
1728 |
'7 55 |
1 782 |
1809 |
>836 |
1863 |
1890 |
ji9i7 |
i£44 |
1971 |
1998 |
iOÌf2Of22079 |
2106 |
Amftelredam y |
1^21 |
J6fo |
i6j] |
1704 |
1731 |
1758 |
1785 |
1812 |
T?39 |
1866 |
|
>920 |
1947 |
|
2001 |
2028 20552082 |
2109 |
Goude, |
I<J24 |
lófS |
lóSo |
1707 |
'734 |
1761 |
I 788I1815 |
'1842 |
1869 |
1896 |
|
»9 5c |
'977 |
2CC4 |
203/20582085 |
2na |
Rotterdam, |
1627 |
lófó |
1Ó83 |
1710 |
'737 |
1764 |
1791 |
1818 |
iHf |
1872 |
|
|
'953 |
19 80 |
2C07 |
20343061 2088 |
2IIf |
Gornìchem, |
1610 |
|
|
1713 |
'74° |
1767 |
1794 |
tlS21 |
1848 |
'875* |
1902 |
'1929 |
il) 9 56 |
17^3 |
2010 |
2037^064209) |
21)8 |
-ocr page 993-
A L Μ A Ν A C Η,
Vande Tour-beurten der Steden, foo als de felve fucceffivelijck nevens de Edc-
]ei> ter Auditie van 's gemcene Landts Reeckeningen van Hollandt gecommitteert
zijngeweeft, ende vervolgens noch gecommitteert Ìlaan te worden, bly ven-
de d'ordre daer omtrent zedert den jare feflhien hondert twee en twintigh
fonder eenighe veranderinghe, of interruptié, ghcbruyckt.
Haarlem 5 |
Oelff |
.6iz I |
|
1688 1 |
721 1 |
75^4 |
17871 |
[820 |
'Delff i |
Leyden \ |
6^5 I (524 1 |
<yy(S 1 ί<ί57 1 |
[689 1 [ö90 1 |
[722 !
[723
1724 |
t75 5 1756 |
1788 17891 |
182x 1822 |
Deljf |
Lèyden \ |
Leyden |
Rotterdam ' |
:<Sij I |
1691 tèpz |
1757 |
1790 |
1815 |
Dordrecht .
1 |
Rotterdam i |
i6z6 1 |
|
1725 |
1758 |
1791 :
1792 |
1814- |
Ttordrecht |
Rotterdam |
1617 1 |
i66o |
t(S93 |
172^ 1 |
[759
ijiSo |
1825 |
''JJordrecht ^Gornichem |
i6i8 |
1661 |
i(Ì94 |
1727 |
179J |
1826 |
Qorniehem |
Briele |
1<SJ9 |
1602 |
1695 |
1728 |
1761 |
'794 |
1827 |
(^ornichem |
Briele |
1Ö50 |
\66i |
1696 |
1729
1730 |
17(51 |
'795 |
1828 |
Amftelredam |
Briele |
1631 |
1664 |
t(S97 |
17(53 |
1796 |
1829 |
Amflelredam |
Schiedam |
1635
1633
1634 i(i}5 |
166·^
1666
1667 id68 |
1(598 |
'lil 1732
173? 1754 |
17(54 17(55 17(56 1767 |
1797
1798 '799
180d |
1830
1831
1832
1853 |
Amflelredatn Goude |
Schiedam |
i(s9i) |
Schiedam |
1700
1701 |
Goude |
Schoonhoven |
Goude |
Schoonhoven |
1636
'<^37 t638 |
iSóp i6jo ié-ji |
1702 |
1755 1736 »737 |
1768
1769
1770 |
i8oi i8oi 1803 |
1834
'835
183(5 |
Haarlem |
Schoonhoven |
170j [704 |
Haarlem |
T>elff ' |
Haarlem j
T>elf |
Tfelff |
1639 |
16JI. |
1705 |
[758 |
1771 |
18(54 |
1837 |
Leyden |
I<j4-O |
1673 |
[706 |
I7J9 |
1772 |
1805· |
1838 |
i^den Leyden |
Rotterdam |
1641 1042 1643 1ö44
1645
1646 |
iö74 |
1707
1708
1709
1710
1711
1712 |
1740 174,1 1742 |
t773 |
1806 |
1839 |
Rfitterdam |
i(Ì75
1676
1^77
1678
1679 |
1774
'775
1776
'777·
'778 |
1807 i8q8
1809
1810
1811 |
1840 |
Dardrecht |
Rotterdam |
1841
1842
γ843 |
'Dordrecht |
Gornichem |
1743 |
n^ardrecbt |
Gornichem |
1744 |
Gornichem |
Briele |
174-5
1746 |
,1844
1845 |
Amflelredam |
xBriele |
i(Ì47 |
1680 |
1713 |
1779 |
1812 |
Amflelredam |
ι Briele |
1048 |
1' t68i • 1682 |
1714 |
, 1747 |
178c |
> i8n |
11846 |
Amflelredam |
\ Schiedam |
164.S |
■ 171Ì |
174.8 |
1781 |
1814 |
,1847 |
Goude |
Schiedam * |
1650 |
i 1(585 |
' 171(5 |
; Ï749 |
1782 |
1815 |
:I848 51849 |
Goude |
Schiedam, |
i6ji |
1684
1685 |
• Ï717 |
, 1750 |
-1785 |
i8i< |
Gouüe |
Schoonhoven |
1 165-2 |
■ 1718 |
: '7i» |
1784 |
181: |
|
Haarlem |
Schoonhoven |
lóSi |
; 1715 |
1 '752 |
1785 |
i8if |
ì1851 |
Haa^m |
Schoonhoven |
'liM |
|
7 i7iof^7)'5 |
-'78« |
5i8is |
>U8j2 |