-ocr page 1-

^ ί- ^ L
ι. ^ ^

ν.

SAKEN van STAET

ΕΝ

OORLOGH

In, ende omtrent de^

VEREENIGDE NEDERLANDEN,

Beginnende met het Jaer 1667, endeeyndi-
gende met het begin
van't Jaer 1669.

©öör d'H EER.

L I E U W E van A I Τ Ζ E Μ A,

s E S Τ E en laetfte DEEL.

In »sG R A V E N-H A G E,

By JoHAN VeeTÌTT;;^!^^^

Boec^-verkoopers. Anno 1672, ""®^®^ ^^^

-ocr page 2-

REGISTER

ν A Ν D E

VOORNAEMSTE STUCKEN,

Eegrepcn in het_>

S E S D E DEEL,

van heo

V E R Η A E L

SAKEN van STAET

E Ν

O O R L O C Η.

Α.

-Ccoort van Sweedenmet defen Staet,
wegen de contrabande waren.
zzi.
%%■). tuflchen Keulen en defen Staet
wegens de Stadt Rynberck, 541.3 57.
tuflchen Zuydt en Noord - Holl.andt
overdeverdec-lingederLaften, 572.

Aöe van declaratie acngaende de Rebellen uyt En-
^gelandt geweeclcen. 49. De Ratificatie nefïens an-
dere aöten raeckende de Vreedc-handelingh tot
Breda, uytgewiflelt tuffcben Engelandt en Neer
Jandt 5·5. aiàe raeckende de pretenfie van Dene-
marcken op de Eylanden van Orcades en Hitland
196. VandeSublidieaenSwedcn te geven' 407.
Van verklaringe of verfeeckertheyt aen Spangien
8ort.

Adèievan'tFranfche Leger 534.

L. Admirael. Lijft van de Schepen tot het deflcyn op
Engelandt onder den L. Admirael van Gencinden
Jare 1667. 114.

AdmiraliteytjderVereenighde Nederlanden, klachte
van de felve 8 8. antwoordt van haer Ho. Mog.
op defelve 89. Lijft der Oorlogh-Schepen, ftaen-
de ter direfilie van de Admiraliteyt van Vriefland,
wegens defelve Provintie 102,· Lijft der Oorlogh-
fchepen ftaendeterdircdie vande felve Admira-
liteyt, wegens de Provintie van Stadt en Landen
102. Daniel Ockerfle en deflelfs herftellinghe
inde Admiraliteyt van't Noorder Quartier 539.
Advijsvan de Amfterdamfche Admiraliteyt aen
haer Ho. Mog. wegens de Schepen Judith en A-
driana 551. advijs van de felve Admiraliteyt
■wegens die van Zale
i^^q. Saecken raeckende de
Admiraliteyt 5^15. Advijs van der Gene-
raliteyts Reecken-kamer wegens de reeckeninge
der Ontfangers vande Admiraliteyt <ίοι. Odijck
in Zeelandt geadamitteert inde Admiraliteyt 658.

Adriana, advijs van de Amfterdamfche Admirali-
teyt wegens de Schepen Judith en Adriana 551

Adrianopolen, den NederlandtfchenRefidentCol-
• jers treckt naer Adrianopolen 574. Befchrij-
vingh vande 5tadt Adrianopolen en deflelfs fitua-
tie 646. Poinöen by den Nederlandtfchen Re-
iident Coljer ever-gegeven aen den Caimakan van
Adrianopolen 647.
Adfiftentie, den Venetiaenfchen AmbàiTadeur ver-
focckt in Vranckrijck aende Nederlandtfche Am-
bafladeuraldaer affiftentievan defen Staet tegen
den Turck wegens Candia 569.
Advijs over de petitie van den Raed van Staten der
Vereenighde Nederlanden vanden jare 1667. 84.
St^en Landen daer tegen ibid. Van Hollandc
ov-er 't verioeck van Zutnhen 87. Van Zeelandt
op het voorftellen van den Hage tot een Ijandel-
plaets van Vrede 9 3. Van Zeebndt op de hooge
Militaire Charge in Nederlandt 141. Van VrieC·
landt op't felve 142. Van Hollandt op't felve
ibid. ZeelandtsRefolutiedaerover 144. Ad-
vijs van Gelderlandt op't felve 144. Van den
Nederlandtfchen Raedft van Staten weghens de
hooge militaire Officieren Van Over Y-

fel over de feparacie van het Stadthouderfchap
16$. Vande Vereenighde Nederlandtfche Pro-
vintien op de Memorie van den Spaenfchen Am-
baffadeur van den 3. September
i66y. 319.
Van den Nederlandtfchen Raedt van Staten over
het werven vande izooo. Mannen 474, Van
de Hoogen Rade in Hollandt wegens de difieren-
ten tuifchen Holland en Zeelandt, aengaende het
Hofvanjuftitie 537. Van't Hof van Hollandc
aengaende't felve 5:40. Van den Raed van Sta-
ten aen haer Ho. Mog. 547. Van Martin van
Juchem Commandeur totWefel wegens den rang
der Militaire Officiers 548. 550. Van de Admi-
ralitfeyt tot Amfterdam aen haer Ho. Mog, we-
gens de Schepen Judith en Adriana 552. Van
4 den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. 583.
Van Stadt en Landen op de Caflatie der Militie
585. Van de Amfterdamfche Admiraliteyt aen

a )

haer


-ocr page 3-

hacr ^?■o. Mog. wegens die van Sale, 590. Van
der Gcneraliteyts Reecken-kamer wegens de Re-
keningiie der Admiraliteyts Ontfangers ,
601.
VanHollandtwegensdeCaflatiederMilitie, 657.
Van den Raedt van Staten teghrn Hollandts fepa-
rateCaifatie,
66%. UytSweden wegens het Tri-
ple engagement, 905.

Advyfcn of Nouvclles, van de Nederlandfe AmbaiTa-
deurs in Engelandt aen haer H. Mog. 79.

Aenmerckinghe op het Projeft van Vrede tuflchen
- Vranckri) ek en Spangie ingeftelt by Lionne, 791.

Aenflagh , Memorie van Aenflagh op Hollandt.

57y· . . . j η

Aenfpraeck, van de Prince van Orangie, aen de Sta-
ten van Zeelandtop fijn Introduiiiealdaer, 618.

Aerdt-Bevingh, Befchryvinge vande deftruiSie van
Ragoufa door een Aerd Bevingh, 105.

Afgefanten, Pafporten van hacr H. Mog. voor de
Afgefanten uyt Engelandt, 25. Antwoord des
Engelfen Konincks aen haer H. Mog.over het fen-
den vande Pafporten voorde Afgefanten, i/. Van
Lunenburgh aen defen ^taet, 544. Hacr Pro ·
pofitie , ibid. Koomen in Conferentie , ibid.
Bouckhorft, Afgefant van Keulen aen defenStaet.
345. SijnConfideratie, ibid, iijnPropofitie,
554. AfTheyt, 3?5· , ^

Africaenfche Compagnie van Sweden,Concept raec-
kende de Nederlandfche Weft-lndifche en S weed-
fche Compagnie, 14P.

Affcheyt, van den Keulfen Afgefant van haer Ho.
Mog. 555·. Van den Engelien Ambaifadeur
Tempie aen defen Staet, 482. VandenSweed-
fen Ambaifadeur de Grave van Dhonaaen defen
Staet, gaende na Engeland, 409.

Alliantie, van deVorften der Weftfaelfen Kreyts,
3 51 Sweden mede inde Alliantie van defen Staet
met Engeland, 393. Triple Alliantie, 40a. Tot
Londen geflooten, 416. Switferfe Cantons ge-
noodight tot de Triple Alliantie, 930. Ratifi-
catie van Frieflandt op het Traftaetvan Alliantie
met Engelandt, 509. Triple Alliantie, 862.
880, 909.

Alternative, Brief van Vranckrijek aen defen Staet
wegen de Alternative, 465.

Ambachten, Placcaet van Keyfer Karei weghen de
Neringe en Ambachten ten plotten Laude in Hol-
landt,

Ambaffade, naer den Keyfer, J20.877. Regie
ment tot dien eynde, 52X. 877. Prins Maurits
van Nailauw werden toegeleyt 2 jooo. guld. voor
deonkolkn by hemgedaen wegens de AmbaiTade
na den Keyfer, 554.

Ambafladeurs van Engelandt, Brief van hacr Ho.
Mog. aen Holles en Coventry^ Engelfe Ambaffa-
deurs tot Breda, 28. Klachte vande Plenipoten
tiarifen defes Staets tot Breda, over het treyneren
der Engelfe Ambafladeurs in het ftuek van Vrede-
handelingh, 45. Procuratie voor de Extraordi-
narife Ambafladeurs van Engeland op de Vrede-
handeling tot Breda met haer Ho. Mog. 64. In
ilrument van de Ratificatie voor de Engelfe Am-
bafladeurs op de Vrede-handelingh tot Breda met
haer Hog. Mog. &c.
66. Den Ridder Tempie
AmbaflTadeurwegens Engelandt aen defenStaet,
Sijn Credentiael, ibid. Propofitie, 385.
i)c-fclve, 430. Sijn Credentiael, ibid. Redenen
waerom de Engelfe Ambafladeurs geen Scfl"e heb-
ben in deRaedt, gelijck voor defen hebben ghe-
hadt, 4JI. Relblutie van defenStaet weghen
de SeflTie die de Engelfe AmbaiTadeurs pieghen te
hebben in den Raedt, 431, Intrede van den En-
gelfen Ambafladeur Tenipleinden Haghe, 437·
Sijn Propofitie, J37. Memoriael vandenEngcI-
fen Ambailadeur Tempie aen defen Staet, wegen
de Gevangenifl^e des Gouverneiu s van Suriname,
440. Klachte van deri*Engeiren Ambafladeur
Tempie aen defen Staet over den Capiteyn Bra-
kel, 440· Sijn verdere geproponeerde aengaen-
de het Tfaöaet de Marine, 441. Den Engelien
Ambafl'adeur Tempie neemt fijn affcheyt van de-
fenStaet, 481. Antwoordt van den Franfen
Coninck, op de Memorie van denEngelfen en
Nederlandtfen Ambafladeur in Vranckrijck, 678.

ί

'li

#

Ambaifadeur van Portugael, Don Francifco de Me-
lo, Portugees Ambafladeur aen defen Staet, 253 ,
Sijn Propofitie. ibid 254. Concept van ant-
woort,27o. Replique van den Ambairadeur,272.

Ambaifadeur van Spangie, Remarquesvan defelve,
rakendedepretenfie van Vranckrijck, 288. De-
felve verfneckt CommiiTariffen, 504. Brief van
Caftel Rodrigo aen defelve, 508. Remarcabel
Memoriael van Gamarra aen haer Ho.Mog. ^16,
Advijs der Vereenighde Provintienophet felve,
319. Refolutievan haer Ho. Mog. op het felve,
519. Brief van den felven Ambaifadeur aen de-
len Staet tot wederlegginghe van eenige beiwaer-
niflt, 532. Memoriael van defelve aen defen
Staet weghen de Oofl-IndifrheCompagnie. 333.
Klachte van defelve over het fenden van Contra-
bande Waren na Portugael, 334. Klachte van
Gamarra over de Subfidie aen Sweden te geven,
422. Memorie van defelve aen defen Staet we-
gen het Trailaet van oppignorantie, 799.

Ambafladeurs van weghen defen Staet, Procuratie
voor deExtraordinari-flie Ambafladeurs van defen
Staet op de Vrede-handelingh tot Breda met den
Engelfen Coninck, 65. Inftrument van Ratifi-
catie voqr de Nederlandtfe Ambaifadeurs op de
Vrede-handelingh tot Breda met den Engefeii
Coninck, 67. Meerman wegen haer Ho. Mog.
naer Engelandt, 72. Boreel neiFens deiélve, 75.
Hebben Audiëntie, ibid. Advyfen ofte Nou-
velles van de Nederlandtfe Ambafladeurs in En-
gelandt, ghefonden aen haer Ho. Mog. 79 In-
ilruflrie voor Ameronge, gaende weghen defen
Staet na Denemarcken, 184 Beuningen repa-
trieert nyt Vranckrijck,
266. Refolutievan
defen Staet teghen de giften en vereeringen de-
welckede AmbiiiTadeursvan defen Staet koomen
t'ontfangen van vreemde Potentaten, &c. Brief
van de Nederlandtfe AmbaflTadeurs in Engelandt
aen defen Staet, 410. Brief van de AmbaiTa-
deursin Engelandt tegen den Β ief van den Gra-
ve van Molina over de Subfidie aen Sweden te ge-
ven. 423. Meerman repatrieert uyt,Engelandt,
en doet rapport aen defen Staet, 430. Den Ve-
netiaenfen Ambafladeur verfoeekt in Vranckrijck
afljftentie aen den Nederlandtfen Ambafladeur
aldaer van defen Staet teghen den Turck wegens
Candia, 66^. Antwoordt van den Franfen Co-
ninck op de Memorie van de Engelie en Neder-
landtfeAmbafl^adeurs in Vranckrijck, 678, Be.

graeiFe-

REGISTER.


-ocr page 4-

graeffenilTevanBorecl, Ambaffadeur wegen de-
fen 5taet in Vranckrijck, 752. P. de Groot we-
gen defen Staec na Swedeii, 921.

AmbaiTadeurs van Sweden , Brief van Cojet, Ex-
traordinaris Ambaffadeur van Sweden aen den
Raedt-Pcnfionaris van Hollandt weghen de Vre-
de, 5. Particulieren Brief van den fel ven , en
aendenfelve, 7. 8. Memorie van den feive aen
den Coninck van Engelandt, 9· Brief van den
Raedt-Pcnfionaris van Hollandt aen den fel-
ven Ambafladeur weghen de ftilftandt van Wa-
penen, &c. 19. Memorie van de Sweediche
Ambaffadeurs aen den Engelfen Coninck, zi.
Brief van de Sweedfe Ambafladeurs in Enge-
landt aen Appelboom, tz. Aéle der pretenfie
van den Deenfchen Koninck op de Eylanden Or-
cades en Hitlandt by de Sweedtfe Ambaffadeurs
voortgebracht tot Breda op deVrede-handeling.
196. Dhona Extraordinaris Ambaffadeur van
Sweden aen defen Staet, 204. SijnPropofitie,
ibid· Sijn Projed, to6. Conferentie, 207.
Refolutie van defen Staet op *t voorgaende Pro-
jeft, 209. Antwoordt van defen Staet aen den
felven, 211. Rapport der Gedeputeerde, 217.
Sijn Antwoortdaerop, ii8. Accoorr met de-
fen Staet wegen de Contrabande waren, 222.225.
Congratulatie van de felve aen defen Staet over
deEngelfe Vrede. Klachte over de wan-

betalinge der Nederdandtfe Weft-lndifche Com-
pagnie, ^ 5 o. Verhael van de fieckten en iler-
ven des Grave van Dhona, Ambaffadeur weghen
Sweden in Engelandt, 4.19.

Ambaffadeur van Venetien, Sijn Intrede tot Lon-
den, 4.38. Verfoeckt in Vranckrijck aen den
Nederlandtfen Ambaffadeur aldaer affiftemtie van
defen Staet tegen den Turck wegen Candia,
669.

Ambaffadeurs van Vranckrijck, Mifnoegen van de
Plenipotentiarifen defes Staets over de Mediateurs
en Franfe Ambaffadeurs tot Breda weghen de
Vrede handelingh, 44. Memorie van Vranck-
rijck aen defen Staet, 242. Gefchrift door den
Franfen Ambaffadeur verhantreyckt aen de Spaen-
fe Coninginne, 285. Brief van Lionne^en de
felve, 528. Colbert Ambaffadeur wegen Vrank-
rij ck in Engelant, 40 5 Affchey t van den Franfèn
Ambaffadeur d'Eftradesaen haer Ho. Mog
.744.

Ameronge wegen defen Staet in Ambaffade na De-
nemacken, 184. Inilrudie voor defelve, ibid.
Komt in Denemarcken, 187. Ontfanght een
Brief van de Coninginne Chriftina, 199· Me-
morie van defelve weghen defen Staet aen den
Biffchop van Munfter, 884.

Ampte, Refolutie van Hollandt, aengaende Staten
enAmpten, 658.

Amfterdam, Confideratie en Refolutie van Amfter-
dam over de Fortificatie van Naerden, 490. Brief
yan defelve aen de Gecommitteerde Raden van
Hollandt weghen het Fortificeren van de Stadt

Naerden, 497·

Antwoordt van den Raedt' Penfionaris van Hol-
landt op den Brief van Cojct weghen de Vrede,
j·. Des Konincx van Engelandt aen haer Ho.
Alog. op het feynden van de Paffeporten voor
de Afgefanten, 27. Van haer Ho. Mog. over
de klachte van de Amfterdamer en Rotterdam-
fe Admiraliteyten, 89. Op de Pfopofitië,&;.c.

Van den Sweedfen Ambaffadeiu· Dhona, 211.
Van den Sweedfen Ambaffadeur Dhona aen de-
fen Staet. 118. Concept van Antwoordt door
defen Staet aen den Portugefen Ambaffadeur,
174. Van den Biffchop van Munfter aen defen
Staet en Brandenburgh, 351. van Denemarc-
ken aen Hamburgh, J5ri. van den Frapfen Co-
ninck op de Memorie van den Ambaffadeur Tre-
vor en Beuningen wegen defen Staet in Vranck-
lijck, 678. Van Caftel Rodrigo opde Memo-
rie van de Engelfe en Staetfe Gedeputeerde we-
gen de Vrede tuffchen Vranckrijck en Spangie.
7(59. 779. Van den Franfen Coninck op de
Memorie van Trevor en Beuningen weghen de
Spaenfe Vrede. 772. Van de Spaenfe Coningin-
ne aen den Nederlandfen Ambaffadeur wegen de
Subfidie, 844· Van Portugael aen defen Staet,
875. Van den Grave van Benthem op den
Brief van defen Staet, 902. Van Swede η op de
Propofitie van den Nederlandtfen Ambafladeur
de Groot, 926. Van Deenmarcken op den
Brief van defen Staet wegen de Noordfe Thollen.
956. Van Denemarcken op het Proteft van de-
fen Staet. p/|o. Van defen Staet op de Memo-
rie van den Deenfen Miniiler, 945. Brief van
haer Hoi Mog, aen de ielve, 15. brief van den
Sweedfen Ambaffadeur in Engflandt aen de felve,
22. Verfoeck van den felven aen deicn Staet om
5. Kroon Schepen te laten pafferen over Engeland
na Portugael, aoj. Memorie van de felve aen
defen Staet wegen de Commercie, 933.
Arbitragie, differenten tuffchen Denemarcken en
defen Staet gheftelt in de Arbitrage van Vranck-
rijck, 947'

Arreft, van 5. Spaenfe Oorlog-Schepen in Zeelandt,
Hf γ. 858 859. Bericht van de Staten van Zee-
landt daer over, 8y8.
Arrivementjvan den Refident Coljers totConflan-

tinopelen, 53^.
Artijckelen, van de Vrede tuffchen Engelandt en
Nederlandt gheflooten tot Breda, 5:4 Van de
Vrede tuffchen Spangien en Portugrel, 399. Af-
gefonderde Artijckelen behoorende tot hetTra-
öaet ghemaeckt tuffchen Engelandt en defen
Staet. &c. r·
Artillerye, Commiflie voor de Majoor Generaci van

de Artillerye, 44Ö, '

Attacque, op het Fort Harwits in Engeland door de

Nederlanders, izo.
Avancement, Voorflagh van Hollandt tot avi®ce-
ment des Prince van Orangie,
607. Voorflag van
Zeelandt wegen 't avancement van de felve, 607,
Audientie, van den Nederlantfen Refident Coljers

by den Grooten Heer, (Ì38.
Aurick, Memorie van den Keyferl. Miniiler Friquet

aen defen Staet wegen Aurick. j6r.
Auxiliaire Troupen, Prefenten aen de Mooft-Of-
ficieren der Franfe AuxiliaireTroupen, 140.

B.

"D Aifly, fijaprefentatiewegen Schimmelpenning.
659.

Balet, den Prince van Orangie geeft een mangnificq
Balet, 469. ^

(* 3 ) Bar-

REGISTER.


-ocr page 5-

register.

Barbados, BritgesKouwne, een feecker Stadt inde
Barbados verbrandt, 415.

Baron van Gent , Gliefchil tuflchen den Raedtf-
heer Beaumont, en den Baron van Gent, 654.

Bede-dagh, 510. 5J5.

Begraeffeniiïe, van den Keurvorft van Brandenburg,
547. van den Nederlandfen AmbalTadeur Bo-
reelj aen den Franfen Coninck, 751.

Beaumont, Gefchii tuflchen den Raedts-heer Beau-
mont, en den Baron van Gent, 034.

Bcnthem, Grave van Benthem verandert van Reli-
gie, Ï95. Brief van Over-Yflel dien aengaende
aenhaerHo.Mog. Brief van den Grave

van Benthem aen deiènStaet, 594.

Bergen op den Zoom , Ujft van de Colonelsder 8.
Regimenten, gedeftineert om gefonden te werden
naBergenopdenZoom,
511. Lijft van de i®.
Collonellen, welckers Regimenten gedeftineert
zijn om ghefonden te werden na Bergen op den
Zoom, 511. Rendevous tot Bergen op den
Zoom, 5ip.
53e.

Bergh-Ey ck, Brief van Caftel Rodrigo aen de felve,
814.

Bericht, totvoldoeninge van haerHo. Mog. refo-
lutie van den S. December
1668. 657.

Befchryvinghe van de deftruSie van Ragoufa door
een aerd-bevinge, 103. van de Stadt en fituatie
van Adrianopolen, 6^6. vande gedaente, po-
ftuyr,enjaren vanden Grooten Heer, 646. Van
denCaimakam» ibid. van den Mufti,
647.
Van den Favorijt des Grooten Meers, ibid. Van
de Tenten ofte Pauillioenen van den Grooten
Heer,, ibid.

Befchuldiginghe, hooft poinften van de befchuldi-
ginghe, ingebracht tegen den Grave van Clarcn-
don, CanceliervanEngelandt,
74.

Befendinghe, van defen Staet naer Ooft-Frieflandt,
368. Verbael, 570. Uytfpraeck van defen Staet
377. Naer Amilerdam wegen de Fortificatie van
Naerden,
497. ^

Befoldinge, beloop van de befoldinghe derCompa-
gnieniePaerdecndetevoet,
324.

Betalinge, Geldcrlandt en Over-Yiïel defeflieusin
harebetalinge,
136. Refolutiedaer op gevallen,
136, ftact van dc bctaljnge gedaen door Hollant
by contra Ordonnantie, icuCompioirevan den
OntfangerVolbergen, j8o. Hol andtbetaelttc

eyn-

Balanas tot dien

veel inde Marine, 615.
de, ibid.

Beverningh, nefFens andere Gecommitteert tot de
Deputatie op de Vrede-handelingh tot Breda,
27.
neffens de Hubert Raedt-Penfionaris van Zeelant,
doetrapportaenhaerHo.Mog.
51. refolutieop
het felve rapport, ibid. refo utie van defen Staet
wegen de felve,
577. Brief van Beuningen aen
Beverningh wegen de Vrede tuflchen Vranckrijck
enSpange, yiz.

Beuningen, repatrieert, 266. antwoordt van den
Franfen Coninck op de Memorie van Beuningen
en Trevor, Nederlandtfe en Engelfe Ambafla-
deurs in Vranckrijck,
ì1s78. Sijη verdere Nego-
tiatie, 679.
680. 681. 68i.&c. brief van dc
felve acn Beverningh wegen de Vrede tuflchen
Vranckr. en Spangien, 71
z- brief van Louvoyaen
defelve,7X9. Sijn Ncgotiatia in Vranckrijk,&c.
742. 742. Sijn komit in Hollandt en rapport.

Ij
ί

744, defelve vertreckt w ederom na Vranckrijck,
770. Memorie van Trevor en Beuningen aen den
Franfen Koninck weghen de Spaenfe Vrede.
771·
brief van Caftel Rodrigo aen den felven, 827.
130, 841.'

Bewijs., dat het een Predicant met fijn huyfvrouw
alleen niet mogelijck is op
500. guld. 's Jaers eer-
lijck televen,
355.

, Biffchop van Mentz, in den Hage met een groot ge-
volgh, 335. difcours dacr over, ibid.

Biffchop van Munfter, brief van defen Staet aen
Vranckrijck wegens defelve, 252. Munfterfe
fa-
ken, 342. brief van defen Staet aen den Key fer,
wegens defelve,
549. brief van defen Staet aen
Brandenburgh wegen defelve, 349. Antwoord
van defelve aen defen Staet, en acn Brandenburg,
351. Munfterfe faecken, 524. brief van den
felven acn defen Staet, 605. MerBOrie van Ame-
ronge wegens deien Staet aen de felve,
884. brief
van den felven aen defen Staet wegens de Gravinne
van Steynfort,
901.

Biffchop van Ofnabrugge, Inclufie in het Traöaet
van den Vrede tot Breda tuflchen Engelandt en
Nederlandt, &c. 51.
3000. Mannen en 1400.
Paerden overgenomen van defelve, 510.

Biflchop van .Straefburgh, in den Haghe met een
groot gevolgh,
335. Difcours daer over, ibid.
Sijn Memorie aen de Wit,
339.

Bonerus, Memorie van Bonerus wegen Ooft-Fries-
landt aen defen Staet,
949.

Bonftetten, Memorie van Bonftetten wegen de Can-
tone aen haerHo. Mog. 587.

Boreel, weghen haer Ho. Mog. in Ambaflade naer
Engelandt neffens Meerman,
75. hebben Au-
diëntie, ibid. Advyfen of Nou velles van defel-
ve aen haer Ho. Mog.
79. Begraeffenifle van
den Nederlandfen Ambaffadeur Boreel aen den
Franfen Coninck, yji,

Bouckhorft, Afgefantvan Keulen aen defen Staet,

^45. SijnConfideratie,ibid. Propofitie, 354-
Sijnaffcheytvan defen Staet, 355·. .

Bourgondien, Bourgondifche Creyts, jöS.

Brabandt, Brief van Vranckrijck aen defen Staet
wegen fijne pretenfien op Brabandt,
147.

Brakelklachte vanden Engelfen AmbaflJadeur Tem-
pie aen defen Staet over den C apiteyn Brakel
440

Brand de Stad BridgesKowne inde Barbados ver-
brand
42 5.

Brandenburgh, inclufie voor de felve in het Tra(ilaet
van Vrede beflooten tot Breda tuflchen Engelandt
en Nederlandt &c. 51. De Cheurvorftin vait
Brandenburgh alhier inden Hage 345. Haer
devotie ibid. Vertreckt ibid. Sterft ibid. brief
aen des Cheurvorft van haer overlijden aendeiên
Staet
346. haer Lijck-ftatie 347. brief van de-
fen Staet aen den felven wegens den Biffchop van
Munfter
349. antwoordt van den Biffchop
van Munfter aen defelve 3r. Genoodight tot
de Triple Alliantie
880. Sententie des Mofs van
Mechelen tuffcheen defen Staet en Brandenburgh
wegens de Hoefyferfche 5chuldt 885.

Branders premie by haer Ho. Mog. gheftelt op het
ruineren der Branders
z6. Verdeelinge vande
NederlandtfcheScheeps-Vlootemet haere Bran-
ders Ï15.

Breda, defelve Stadt van haer Ho. Mog. voorgeftelt

aen


-ocr page 6-

aen den Engelfchen Koning tot een handel-plaets
van Vrede 14. Ripperda ven Buyrfen, Bevcr-
ningh, de Hubert j Jonghftal, Schrieck en Ster-
ken burgh door haer Hog.Mog. ghecommitteert
tot de deputatie op de Vrede-handeltnghtot Bre-
da 27. brief van haer Ho. Mog. aen Holles en
Coventry, Engelfe Ambafladeurs tot Breda· 18.
Inftrudlie voordePlenipotcntiarifen van haer Ho.
Mog. gaende na Breda op de Vrede-handeling ip.
de Deenfche Plenipotentiarifen tot Breda
54,.
EngeirdiePlenipotentiarifen tot Breda rangh
van de Plenipotentiarifen ghekoomen zijnde tot
Bredaopde Vrede-handelingh jf. cerfte Con-
ferentie met de Franfche en Deenfe Plenipotentia-
rifen wegens de Vrede-handelingc tot Breda jy.
tweede Conferentie 59. de Sweetfche Media-
teurs tot Breda weghens de Vreede-handelingh
tuifchen Engelandt, Nederlandt, &c. 41. alle
de Plenipotentiarifen weghens de Vrede-hande-
lingh komen tot Breda op het Kafteel by den
anderen 4». Artijculenvande Vredegeflooten
tot Breda tuifchen Karei de 11. Koninghvan
Groot Brittangien
cn haer Ho. Mog. 54.

Breugel, Den Commijs Breugel gedetineert op
de Voor-poort van den Haegh 547.

Bridges-kowne fekerStadinde Barbados verbrandt

Brief, van haer Ho. Mog. aenden Koningh van En-
geland 4. VanCojetaendenRaedtPenfionarii
van Hollandt wegens de Vrede 4. antwoordt
van den Raed Penfionaris óp defelve y. Particu-
lieren brief van den Sweedfchen Amhaifadeur
Cojet aen den Raed Penfionaris van Hollandt 7-8.
Des Engelfchen Koninghs aen haer Ho. Mog. 9.
Van haer Ho. Mog. aen den Engelfchen Koningh
wegen een Handel-plaets tot de Vrede 14. Van
haer Ho. Mog. aen Appelboom 15. VanVrank-
rijekaenhaerHo.Mog- 17» Van haer Ho.Mog.
aenVranckrijck 19. Van den Raed Penfionaris
van Hollandt aen Cojet wegens de ftilftandt van
Wapenen tuiichen Engelandt, &c. 19. Van den
Sweedtfchen Ambafladeur jn Engelandtaen Ap-
pelboom brief van haer Ho· Mog. met de
Pafporten voor de Afgefantenuyt Engelandt 15·
Van den Engelfchen Koningh tot antwoordt
aen haer Ho. Mog. over het leynde vande Paf-
porten voor de Afgefanten 27. Van haer Ho.
Mog. aen Holles en Coventry Engelfche Am-
bafladeurs tot Breda z8. Van den Engelfchen
Koningh aen haer Ho- Mog· wegers de gevan-
genen 71. Vande Wit aengaende het Exploiö
vande Nederlandtfche Scheeps-vloote op Chat-
tam iï6. 117. 118. Van Vrieflandt over de
hooge Militaire Charge in de Vereenighde Ne-
derlanden 145. Van deièn Staet aen den En-
gelfchen Koningh 147. Van Hollandt aen haer
Ho. Mog. 170. Van den Hartogh van Hol-
fteyn aen defen Staet wegens fijn HuwelijckipS
Antwoordt van defen Staet op den felven Brief
198. Van de Coninginne Chriftina aen defen
Staet 199. Van Geneven aen defèn Staet tot
antwoordt op feeckeren Brief van Genegent-
heyt aen haer gefonden 239. Van defen Staet
aen den Franfchen Koningh wegens de reftitu-
tie van de Eylanden St. Euftache en Tabago
239. Van Vranckrijck aen defen Staet we-
gens zijne pretenfie op Brabandt&c. 247. Van

Vranckrijck aen de Koninginne van Spaignen
247. Van defen Staet aen Vranckrijck wegens
den Biflchop van Munfter 252. Van defen
Staet aen verfcheyde Vorften des Duytfchen
Rijcks ijrj. Van den Franfchen Koningh aen
defen Staet over de Vrede met Engelandt
267.
Van den Franfchen Koningh aen de Spaenfche
Koningnne 28Ö. Antwoordt van de Spaenfche
Koninginne op den felven Brief 287. Vande
Marquisde Caftelrodrigo aen den Franfchen Ko-
ningh 287. 310. Van den felven aen haer Ho.
Mog. 304,. . Van den felven aen den Ambaffa-
deur van Spaignen Gamarra 308. Van de
Duytfche Vorften aen de Koninginne van Spai-
gnen 317. Van Lionne aen den AmbafFadeur
d'Eftrades 328. Van Gamarra Spaenfchen
AmbafFadeur aen defen Staet tot Nederlegginge
van eenige befwaerniffen 3 32. Des Cheurvorfl
van Brandenburgh aen defen Staet weghens hec
overlijden van zijn Huys-vrouwe 546. Van
defen Staetaen den Keyier wegens den BilFchop
van Munfler 349. Van defen Staet aen Bran-
denburgh wegens derdve 349. Vandea Mun-
flerlchen BiÌTchopaen defen Staet jyi. Van
den felven aen Brandennbrgh 551. Van defi
Cheurvorfl: van Keulen aen defen Staet 351.
Van Nieuburgh aen defen Staet 551. Van
Mentz aen defen Staet 355. Van defen
Staet aen Vranckrijck wegens Spaignen 592.
Van Engelandt aen defen Staet wegens Ooft-In-
dien 397, Van den Nederlandtfchen Ambaf^
fadeur in Engelandt aen defen Staet 41 <S. Van
den Grave van Molina ο ver de Subfidie aen Swe-
den te geven 425. Van den Nederlandtfchea
Ambafladeur in Engelandt te^ihen den Brief van
den Grave van Molina over de Subfidie aen Swe-
den te geven 42 5. Van den Engelfen Coningh
aenden Gouverneur van Suriname tot herflellin-
ge van't fel ve aen defen Staet 416, Van den
Engelfchen Koningh aen Willougby weghens
Suriname 427. Van Buckingam &c. aen defen
Staet wegens de Refolutie vande Seffie der Engel-
fche Ambaffadeurs in den Nederlandtfchen Raedc
AJ4.. Van de Gecommitteerde Raden aen alle
de flemmendeSteden wegens de Refolutie by de-
fen Staet genomen over· de Seffie vande Engelfe
Ambaffadeurs in den Raedt 435. Van den En-
gelfchen Koningh aen defen Staet 437. Van
Wirtz aen defen Staet 454. Van .Zeelandt aen
haer Ho. Mog. teghen de procedueren van Hol-
landt 4jr8.· Van Haerfolte aengaende zijnbe-
fchuldiginge 462. Van Vranckrijck aen defen
Staet wegens de Alternative 465. Van Stadt en
Landen aen haer Ho. Mog. weghens de Militie
482. VanAmfterdrm aen de Gecommitteerde
Raden van Hollandt wegens hét Fortificeren van
Naerden 495. Van den Raedt van Staten aen
haer Ho. Mog. wegens den Rangh der Militaire
Officieren 528. Van Ζ woll aen haer Ho.Mog.
wegens de faecke van Haerfölte &c. 550. Van
den Conful van Damme tot Smirna aen defen
Staet wegens den Refident Coljersen andere faec-
ken 560 Concept van een Brief van haer Ho.
Mog. endeafte gaen naerdeSwitferfcheCantons
592. Van Over-YlTel aen haer Ho. Mog.

wegens

Jl GISTER.


-ocr page 7-

R E G I S Τ E R.

wegens den Grave van Benthem verandert zijnde
van Religie,594.Van den Grave van Benthem aen
defenStaet, ibid. Van den Biflchop van Munfter
aen defen Staet 60$. Van defen Staet aen de
Cantons 605. Van de Princeffe Royael Doua-
rierevan Orangeaen de Staten van Zeelandt 605.
Van de Princeffe Douariere van Grange aen de
Staten van Zeelandt 610. Van den Engelfchen
Koningh aen de Staten van Zeelandt tot faveur
vande l^rince van Grange 610. Van den Drof-
faertvan Drenthen aen haer Ho. Mog. 6ji, Van
den HrootenTurck aen defen Staet ójo Van
den Caimakan aen defen Staet ibid. Van Hol-
landtaen Over-Yifel wegens Pallant
661. Van
den Raedt van Staten aen de Gouverneurs en
Commandeurs vande Guarnifoenendaereenighe
HollandtfeCompagnien werden bevonden
664.·
Proceduyren van Hollandt daer tegen ibid No-
talen daer over gehouden by haer Ho. Mog. ibid.
Van-Vrieflandt aen Gelderlandt tot faveurdes
Prince van Grange 667. Van Stadt en Lan -
den aengaende'tfelve ibid. Van den Franfchen
Koningh aen defen Staet wegen fijn Ί ocht nae
Bourgondien, &c. 671. Van denFranfchen
Koningh aen Colbert wegende Vrede met Spai-
gnen 707. Van den lel ven Koningh aen zijn
Officieren in de Nederlanden wegens 't felveibid.
Van den felven Koningh aen den Paus, ibid.
Van Lionne wegens het vorderen vande Vreede
711. Van Beuningen acn Beverningh wegens de
Vrede tuiTchen Vranckrijck en Spaignen, 711.
Van Louvoy aen Beuningen, 715). Van den
Franfchen Koningh omme te moghen hebben
flemme inde Vergaderinge der Rijcx-Vorften
504.. Extraft van een Brief van Gabel aen
Komph 7J0. Van Lionne aen d'Eftrades we-
gens de Proceduren tuffchen Vranckrjjck en Spai-
gnen 772. VanCaftelrodrigo aen defen Staet,
7Ö6. Van de Spaenfche Koninginne aen defen
Staet 804. Van Caftelrodrigo aen Bergheyck
814. Vande Spaenfche Koninginne aen defen
Staet over de Vrede tuflchen Spaignen en Vrank-
rijck 819. Van defen Staet, &c. aendc Spaenfe
Koninginne 8zi. Van Caftelrodrigo aen Beu-
ningen, 817. 830.
14.1. Van defen Staet aende
Spaenfche Koninginne wegens deSubfidie, 835.
Van defen Staet aen Caftelrodrigo weghens de
Ooftendifche Commiffie - vaerders, 8^1. Van
Spaignen aen defen Staet wegens de Subfidie 845,
Van Caftelrodrigo aen defen Staet 846. Van
den Commandeur van Yfendijcke aen defen Staet
wegens de moetwilligheyt inde Hercke vanden
Oudenman gepleeght 855» Vanden Prince Re-
gent van Portugael aen defen Staet wegens zijn
Huwelijck, 870. Vande Gravinne van Ben-
them aen een Lid van defen Staet, Spz. Van
defen Staet aen den Keyfer wegens de Wefer Toll.
900. Van den Biflchop van Munfter aen defen
Staet wegens de Gravinne van Steynfort, 951.
Van defen Staet aen den Grave van Benthem 901
Van den Paus aenden Poolfen Koningh wegens
het af-leggen van zyn Kroon, 222. Van den
Sweetfchen Koningh aen defen Staet,
6jo. Van
defen Staet aen Denemarcken wegens de Noordt-
fche Tollen, 936. , Antwoordt van Denemarc-
ken op defelvc, ibid. Van Denemarcken aen

defen Staet wegens zyne diflferenten met Enge-
gelandt, 639. Van Denemarcken aen defen
Staet wegens de Noordtfche Tollen, 94.3.

Brunfwijck , Inclufie voor den Hartogh van
Brunlwijckin het Traflaet van Vrede tot Ereda
tuflchen ^en Engelfchen Koningh en haer Ho,
Mog., 51. Refolutie van defen Staet wegens
Brunfwijck en Lunenburgh, jjo- Conferentie
met defen Staet, 355. Conferentie tuflchen defen
Staet en defelve wegens het overnemen
der Troe-
pen, 879.

Buath, Klachte van Zeeland wegens de faecke>an
den Ritmeefter Buath, &c. 89.

Buckingam, Brief van de felve aen defen Staet we-
gens de Refolutie van de S'-flìeder Engelfche Am-
bafladeui^sinde Nederlandtfchen Raedt, 434.

Burgerfdijck met vander Tocht gedeputeert wegens
defen Staet nae Mechelen over de Hoefyferfche
fchuld ,755.

Bufch, Secretaris haelt de Gedeputeerde van haer
Ho.Mog.inhetProvintie-huys, 150.

Caimakan, Befchrij vinge vande gedaente, poftuyr,
en Jare van den Caimakan, 6415. Poinélen by
den Nederlandtfchen Refident Coljers overgege
ven aen den Caimakan van Adrianopolen 647.

Cancelier van Engelandt in ongenade by het Paria-
ment, &c. 70. Hooft-poinilen vande be-
fchnldiginge inghebracht teghen den Grave van
Clarendon ghewcefene Cancelier van Enghe-
landt, 74. Wert gecaffeert, ibid. Vlucht uyt
Engelandt, G'eichrift vande felve aen het
Hooger-huys in Engelandt tot fijn verdedigin-
ε®'. 77·

Candja, Den Ambafladeur van Vfnftien vèr'beckt
in Vranckrijck aen den Nederlandtfchen Ambaf·
fadeur adfiftentie van defen Staet wtgensCandia,
étfy. Memorie van den Venetiaenfchen Secre-
taris aen defen Staet wegens Candia, 725.

Cant, neffens Vrybergen, Schotanus, Benthem,
en Ludolphi, Gedeputeerden wegens defen Staet
nae Ooil-Vrieflandt, 368. Inftruftie , ibid.
Verbael, 370. Uytfpraeck, 377.

Cantons, Memorie van Bonftetten wegens de Can-
tons acn defen Staet, 587. Concept van een
Brief af te gaen nae de Switferfe Cantons, 491.
Brief vandefenSact aendeCantons, öoy.

Capers, Lijft vande Prijfen genomen vande Neder-
lantfcheCapers inden Jare 1057. 130.

Capitulatie tot de Wervinghe van een Regiment
voor haer Ho Mog. by Wirtz, jiö.

Carel de 11. Koningh van Groot - Brittaignen,
Brief vande felve aen de Staten van Zeelandt tot
faveur van den Prince van Grange, 610,

Caflatie, Den Grave van Clarendon Cancelier
van Engelandt wert gecaffeert, 74. Gelder-
landt is tegen de CafTatie der Militie, <ίφ. Van
deMilitie, 5·5·9.587. Advijs van Stadt en Lan-
den op de CafTatie der Militie, 685. Advijs
van Hollandt wegens de Caifatie der Milirie, 937.
Advijs des Raedtsvan Staten teghen de feparate
CafTatie der Militie van Hollandt,
66z. Brief
van den Raedt van Staten daer over aen de Gou-
verneurs . &c. 654. Notulen van haer Ho.
Mog. daer overgehouden, ibid.

Caftelrodrigo, Memorie aen defel ve \»an do Engel-
fche en Staetfche Gedeputeerden wegens de Vrede

tuffchen

I


-ocr page 8-

i-;

tuflchen Vranckrijdc en Spaignen, 768. 778.
Antwoordt op defelve Memorie, 765?. 779.
Brief vande felve acn defen Staec, 786. Pon-
voir vanden Spaenfchen Koningh over de Vrede
mee Vranckrijckac-ndefelve^ 790. Brief van de
fclveaen Bergheyck, 814. ■ Brief van defelve
aen Bcuningen, 127.130.842. Briefvan defen
Staetaen Caftelrodrigo wegens de Ooftendifche
Cosnmiffie-vaerders, 837· Brief vanden felven
aen defen Staec, 846.

Cavallerye , Commiffie voor de CommiiTaris of
Waglit-meeftei· Generaci van de Cavallerye, 448.
Cavallerye op den Hardenbergh, jrp,

Ceulen, Propolitie van Geulen, 269 Dimiilie van
den Franfchen Coninck aen de Minifters van de
Ceurvorften vergadert tot Ceulen, 6po.

Charges, Advijsvan Zeelandt op de hooge Militaire
Charges inde Vereenighde Nederlanden, 141.
Van Frieflandt op 't felve, 142. Van Hollandt
op't felve, 142. Refolutie van Zeelandt daer
tegen, 144.· Advijs van Gelderlandt op't felve.
144 Miifive van Frieflandt over't felve, 145.
Projeft over't felve,
145. Utrechts en Zee-
lands Refolutie daer over, 146.

Chariiius nefFens Clingenbergh, Deenfche Plenipo-
tentiarifen tot Breda, 34. Memorie van defelve
aen defen itaet weghens Denemarcken , 555··
Wegens de Subfidie-penningen, 938.

Chriftelijcke Kerck, Den Prince van Orange Com-
municeert voor de eerfte mael inde Gereformeer-
de C hnftelijcke Kercke, 80. Diicours van de
verfchrydentheyt der felve, ibid.

Chriftina, Brief vande Kon'mginne Chriftina aen
defen 5taet, 199 · Defelve is tot Hamburgh en
refolveertnaeSwedentcgaen, 233.

Clarendon , Hooft poinden vande Befchuldigin-
ge ingebracht tegen den Grave van Clarendon
gewefeneCancelier van Engelandt, 74, Wert
j^ecafleert, ibid. Vlucht uyt Engelandt, 76.
Gefchrift vand. felve aen het Hooger-Huys in
Engelandt tot fijn verdediginge , 77.

Clingenbergh en Carifius Decnfche Plenipotentia-
rifen tot Breda, 34

Couverden nefFens de "Wit en Vrybergen gefonden
na Vrieflandt en 5cadt en Landen, 97. 1 laer
PropofitiSj 98· Voorilagh vande Mondrerin-
gc, 99, Werden door de Secretaris Bufch ge-
haeltophet Provincie-huys, 100, Hare btfoi-
gnesmttdeOmmelandtn, 101.

Cojetfchrijftaenden Raed Penfionaris vanHoUand
wegens de Vrede, 4. Antwoordt vanden Raedt
Penfionaris aen defelve, y. Briefvan den fel-
ven aen den Racdt Penfionaris van Hollandt, 7.
Brief van den Raedt Penfionaris van Holland ain
defelve wegens de ililffandt van Wapenen tuffen
Engelandt, &c. 19· Ambaffadeur weghens
Vranckrijck in Engelandt, 450. Briefvan den
Franfchen Koningh aen defelve wegens de Vrede
met Spaignen, 707.
Coljers, Reyfe vanColjers nae Conilantinopolen
als Refidcnt van defen Staet, 5-35. Zyn arri-
veraent aldaer, ibid. Zyn Intrede, 552. Treckt
nae Adriancpolen, 574. Zyn Audientieby den
Grooten Heer, 958. Poinften by delélve o-
vergegeven aenden Caimakam van Adrianopo-
len, 647.

Commandeur « Brief van den Raedt van Staeten
ai nde Gouverneurs en Commandeurs der Giiar-
ni^'otnrn alwaar Hollandtfche Compagnie wer-
d η bevonden , 664. Proceduyren van Hol-
landt daer tegen , ibid. Notulen vanhaer Ho.
Mog. daer van gehouden, ibid.

Commando, Confideratie van Gdderlandt ophet
Commando neffens de ChefteVtlde, 524.

Commercie, Memorie van den Sweedtfchin Refi-
dent acn defen Staec wegens de Commercie, 955

Commijs, Den Commijs Breugd gedetincert op
de Voor-poortevandtnHage, 547.

CommiiTaris vande Cavalkrie, Conimiflle voor de
felve, 448.

Commiffie , Reiblutie van defen Staet teghen de
Giften en Vereeringe d welcke de Gecommit-
tterd. η van defen Staet komen t'ontfangen,
Van deOfBciercn van deftn Staet, 445. Voor
den Velde-maerfchalck van'tLeger, ibid. Voor
den Majoor Generaal van de Artillerye , 440·
Voor den L. Generael van de Infanterie, 447.
Voor den Sergeant Majoor of Wacht - meefler
Gene ael, ibid. Voor den Commiflaris ofte
Wacht-mcffter Generael van de Cavallerie, 448.

Commiffis-Vaerders, Briefvan defen Staet aen
Caftelrodrigowegens de Ooftcndifche Commif-
fie-Vaerdtrs, 857.

Communicatie, Dtn Prince van Orange Commu-
niceert voor de cerfle mael inde Gereformeerde
dfCbriftelijckeKercke, 80.

Compagnie, Brief der Raden van Staten aen de
Gouverneurs en Commandeurs der Guarnifoc-
nen alwaer Hollandtlche' Compagnicn werden
bevonden, 66/^. Proceduren van Hollandt
daer tegen, ibid. Notulen van haer Ho. Mog.
daer over gehouden' ibid.

Concept, Reglement aengaende de wederzijds ge-
vangenen tuifchen Engeland t en deiên Staet, 41,
Wegen de Hooge Militaire Charges inde Veree-
nighde Nederlanden ^ 45. RacckendedeNe-
derlandtfche Weil-Indifche en Sweetfche Afri-
caenfche Compagnien, 149. Remarques van
degemelteCompagnieop 't felveconfept, 150.'
Concept raeckende de beflichtinge der mifver-
ftand en tuifchen eenige Leden der Vereenighde
Provintic ootilaen , tffig. Van Aniwoordt
door defen Staet aen den Portugcefchen Arhbaifa-
deur, 270. Concept Traflaet wegens den Oor-
logh tuflchen Vranckrijck en Spaignen,
Van haer Ho. Mog. raeckende de Nederlandtic
Weft lndi'che Compagnie, jöi. Remarques
op 't felve Concept ,564. Concept van een Brief
af te gaen nae de Switferlche Cantons, 592,
Conclufum Gepubliceert tot Salsburgh,
z6j.
Condé, Pretenfievan Vranckrijck op Condc',7J4.'
Conferentie, Eerfte Conferentie met Vranckrijck
en Denemarcken tot Bredawegensde Vrede-han-
delingh, 37. Tweede conferentie met de Fran-
fche en Deenfche Plenipotentiarifen wegens de
Vrede-handelingh tot Breda, 59. Vande Ple-
nipotentiarifen defes Staet tot Breda met Courtin
wegens de Vrede-handelingh, 44. Dhona eu
Flemmingh fijn in conferentie met de Plenipo-
tentiarifen van defenStaet tot Breda weghens de
Vrede-handelingh , 47, Derde conferentie
van alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het

Kaneel

REGISTER.


-ocr page 9-

D,

REGISTER.

K'aRecl tot Breda wegens de Vrede-handelingh
tuffchen Engelandr ende Nederlandt, &c. 51·
conferentie van dePlenipotentiarifen op de Vre-
dehandelingh tot Breda met deEngelfche over de
] nclulie van eenige andere Potentaten , 55. Van
den Sweedtfen Ambafladeiir Dhona met deCom-
miflarifen vandefen Staet, zoy» Van de Lu-

" nenburghfche Afgefancen met de^n Staet ,
344" 365·.

Congratulatie van die van Geneve aen defen Staet o-
ver de Vrede met Engélandt, 140. Van den
Sweedfchen Minifteraen defen Staet over de Vre-
demet Engélandt. 119.

Conjunaie, OverkomingetufTchen Vranckrijcken

. defen Staet wcghens de conjunflie der Scheeps-
VJoote omme teghen Engélandt te ghebruyc-
ken, iio.

Confent van de Staten van Hollandt tot ordinaris
Militie, 92. Van Utrecht op de aen te nemen
MUitieenOorlogh-fchepen, 482. Van Over-
YlTel op 'tfelvej 488. Van Vrieflandc op't
felve, 508. Vah Over-Yffel op den ftaet van
Oorlogh, 551. Van de Ommelanden , 588.
Van Utrecht, 589.

Confideratie, Op de Deduftie en Declaratie van
Oorlogh des Engelfchen Koninghs teghen Dene-
marcken , 175:. Van Bouckhorft Afgefant van
Keulen aen defen Staet, 345. Vati den Prfnce
van Taranten over de Hooge Militaire Ampten
in Nederlandt , 445. En Refolutie van Am-
fterdam tegen het Fortificeren van Naerden, 496.
Van Zeelandt over het fepareren van het Stadt-
lioudericbap, 499. Van den Autheur over de
Staetfche Regeeringe, 517. Van Gelderlandt
op het commande nefFens de Chef te Velde,
524.
Van Vrieflandt over de Lunenburghfe Troupen
52 j. Over de Harmonie van de Hollàndtfche
Regeringe, 528.

Conftantinopolen, Reyfevan Coljersnae Conftan-
tinopolen wegens defen Staet, 556. ZijnArri-
vementaldaeribid. Zijn Intrede, 55·2.

Conful, Van Damme Conful tot Smirna fchrij'itaen
de'en Staet wegens den Rcfident Coljers en andre
faecken,
560.

Contrabande, Accoord tuffchen Sweden en deiën
Staet wegens de Contrabande wacicn, zia. ζτ.^.
Klàchte van den Spaenfchen AmbaiTadeur over
hetfeyndenvan Contrabande nae Portugael
334.

Contra falueren, Difpuyt óveriiet Contra falueren
by conjunilie varde Engelfche en Nederlandt-
fche Scheeps-Vloote, 417.

Contra Vifite, Van de Swecdtfche Mediateurs tot
Breda aen de Plenipotentiarifen vart delen Staet
alwaer verfcheyde poinften werden verhandelt,
41.

Conventie tuifchen defen ftaet enBrunswijck we-
gens het over nemen vande Troupen,
879.

Coventry, BriefvanhaerHo. Mog.aen Holles en
Coventry Engelfche Ambaifadeurstot Breda,28.

Courtin , De Plenipotentiarifen van defen Staet
tot Breda, zijn in conferentie met Courtin wegens
de Vrede-handelingh, 44.

CrampringhKeyferJijcken Refidentalhier, j 57.

Credentiael van den Engelfchen AmbaiTadeur Tem-
pie acn defen Stret, 383.430.

T^Amme, Conful tot Smirna en deffelfs Brief aen
defen Staet wegens den Refident Coljers, &c.

560.

Danck en Bede-dagh over de Vrede ghellooten tot
Breda tuffchen Engélandt en Ν ederJandt,
54.

Declaratie, Afte van Declaratie aengaende de Re-
bellen uyt Engélandt geweecken, 49.

Deduöie, confideratie op de Deduöie en Declara-
tie van Oorlogh des Engelfchen Koninghs tegen
Denemarcken, 17

Denemarcken, deffelfs Plenipotentiarifen tot Bre-
da, 34. Eerfte conferentie met de Franfche en
Deenfche Plenipotentiarifen weghens de Vrede-
handelingh tot Breda, 35. Tweede conierentie
39. confideratie op de Deduflie en Declaratie van
Oorlogh des Enge fchen Koninghs teghen Dene-
marcken , 175. Inftruflie voor Amerongcn
gaende wegens defen Staet na Denemarcken, 184
Ratificatie vande felve op de Vrede met Engeland
geflooten tot Breda, 189. A rticulen vande fel-
ve Vrede, 189. Volmacht wegens defelve aen
zyn AmbaiTadeur op dt gemelte Vrede, 195.
Formulier der Publicatie van defelve Vrede, 197
AiSe weghens de Pretenfie des Deenfchen Ko-
ninghs op de Eylanden Orcades en Hirlandt,
196. Memorie van Denemarcken aen den
FranOrhen Koningh wegens de Pretenfie op
defen Staet , aoo. Antwoordt van de felve acn
Hamburgh , 351. Deenfche faecken, 954.
Memorie van den Deenfchen Minifter aen defen
5taet, 935·. Brief van defen 5taet aen Dene-
marcken wegens de Noordcfche Tollen ,' 935,
Antwoordt van Denemarcken op de'elve, 956.
Brief van denfelven aen defen Staet. weghens
2yne differcnten met Engélandt , 937. Ant-
woord van Denemarcken op het Proteft van
defen Staet, 940. Brief van defelve aen defen
Staet wegens de Νoordfche Tollen , 943. Staet
vande Pretenfie defes Staets op Denemarcken,945
Differenten tufschen Denemarcken en defen Staet
geftelt aende Arbitrage van V ranckrijck ,947·

Deputatie, RipperdavanBuyrfe, Beverningh, de
Hubert, Jonghftal, Schrieck en Sterckenburgh
vanliacrll. Mug. Gecommitteert tot de Deputa-
tie op de Vrede-har^delingh tot Breda, 27.
Jnftruftie voor de Gedeputeerde Plenipotentia-
rifen van haer Ho. Mog. gaende nae Breda op de
Vrede-handelingh,
z6. Refolutie van Holland
wegens de Gedeputeerde op de Nederlandtfche
Scheeps-Vloote, 95.

Deffeyn, Lijft vande fchepen tot het deffeyn op
Engélandt onder den Luytenant Admiracl van
Gent in denj^e
i66j. 114.

Deftrudìie, Bei^rijvinge vande deftrufìie vanRa-
goufa door een Aertbevinge, 103.

Devotie vande Keurvorftin van Brandenburgh 34(5·.

Differenten over het Hof van Juftitie tuffchen Hol-
landt en Zeelandt, 537. Advijs van den Moo-
genRade wegens defelve differenten , ibid. Ad-
vijs van 't Hof van Hollandt wegens defelve, 5-40.
Brief vati Denemarcken aen defen Staet weghens
zyneDifferenten met Engélandt, 937 Diffe-
renten tuiTchen Denemarcken en delen Staet ge-
ftelt inde Arbitrage van Vranckrijck, 947.

Dimiffie


-ocr page 10-

R E G· I S τ E R.

Demillie van de Franfen aen de Miniflers van de

• Keurvorften vergadert tot Ceulen, 690·

Difcours, wegens de Chriftelijcke Gereformeerde
Religie en deflèlfsverfcheydenthcyr, 80. Over
de onruft tot Lceuwaerde tuflchen de Predicanien
en Magiftraten, &c. 157. Over de Praght en
Staet van den Biilchop van Straef burgh en Ments,
iijnde in den Haghe, .355. Van den Autheur
over de veranderinghe van den tegen woordigen
^dt, 450. fia. 5Z7. 518. OverfekerBoeok
jé genaemt Koft-verlooren, 557. Opdelntro-
duilie der Prince van Orangie in Zeelandt.
619.

Difpuyt over het Contrafalueren by conjunftie van
deEngelfche endeNederlandtfche Scheeps-Vlo-
ten, 417.

Dhona, den Grave van Dhona en Flemmingh zijn
in Conferentie met de Plenipotentiarifen van de
fen Staet tot Breda weghen de Vredehandelinghe,
47. Den Grave van Dhona Extraordinaris Am-
bafladeur aen defen Staet, 204. Sijn Propofitie
ibid. Projeétvandefelve, χοη. Refolutic van
defen Staet op het voorgaende Projeö, 2op. Ant-
woordt van defen Stóet aen de felve, ili. Rap-
portder Gedeputeerden, 117. Antwoordt van
defeiveaen defen Staet, ai8. Verfoeckt inEn-
gelandt mede inde Alliantie te zijn, 39 j. Ver-
mei van]defieckte en'taffterven des Grave van
Dhona, 419.

Doodt des Grave van Dhona, 419.

T. Doubleth, Reeckeninghe van den Ontfanger
J.Doublerh, 161.

Doubleth 668.

Drenthen, Brief van den Droflaert van Drenthen
aen haer Ho. Mog. 65 r.

Droifert, Brief van den Droffert van Drenthen aen
haer Ho, Mog. 6ji.

Duytfe Vorften, Brief van defen Staet acn verfchey-
de Duytfe Vorften, 153. Brief van de Duytfe
Vorften aendeSpaenfeKoninginne, 317. Saken
het Duytfe Rijck betrefFende|, 54 r.

E.

Edid, weghen de mortificatie van het Stadthou-
/ derfchapvanHollandt,&c. 168. Eedtde-
■welckevolghen 'tfelvcEdiél, moet werden
gedaen by de Ridderfchap, &c. Van Hollandt,
169.

Eedt, de welcke moet gedaen werden by de R idder-
fchap,&c. Van Hollandt wegp hetEdiftvan
de mortificatie des StadthouderfcRap, 169. For-
mulier van den Eedt by de Schippers te doen, vol-
gens het Tradaet der Marine tuffchen Engelandt
en defen Staet, 481. Eedt te doen ter faecke van
de mortificatie van het Stadthouderfchap, 6ji.
Wurts Veldt-Maerfchalck van defen Staet doet
Eedt, 708.

Eylanden, Brief van defen Staet acn Vranckrijck,
dmrae te hebben reftitutie der Eylanden St. Eu-
ftacheen Tabago, &c, 239.

Eleitie van de Militaire Omcien, van defen Staet,
445·

Embden, Inclufie van 't felve in het Traftaet van

Vrede tuifchenEngelant en Nederlandr, &c. tot

Breda, 5·!.

Engelandt, Brief van haer Hoogh Mogende acn
den Koninck van Engelandt, 4.' Meitio-
rie v«n de Konincklijcke Sweedtfe Ambafla-
deurs en Mediateurs aen den Engelfen Coninck
wegen de Nederlandtfiï Vrede, 6. Verklaringhc
deifeift aeugaende de Plaetfe der Vredehandeling,
Stilftandt van Wapenen, 7. Brief van den ielven
Koninckaenhaer Ho Mog. 9. Memorie van
den Sweedfen Ambafladeuraen den Engelfen Co-
ninck, 9. Brief van haer Ho. Mog. aen den fel-
ven C oninck wegen de Handel plaetfe tot de Vre-
de, 14. Brief van den Raedt-Penfionaris van
Hollandt aen Cojet wegen de ftilftandt van Wape-
nen, tuifchen Engelandt, &c. 19. Memorievan
den Sweedtfen Ambafladeur aen den Coninck van
Engelandt, 21. Guarantie tot verfeeckeringhe
van de Vrede rtiet den felven Coninck te fluyten,
26, Brief van den Engelfen Coninck aen defen
Staet over het feynden van de Palporten voor de
Afgefanten, 27. Inftruftie voor de Plenipoten-
tiarifen , gaende na Breda op de Vredehandelingh
tuflchen haer Hoog. Mog. en den Engelfen Co-
ninck, &c 29. deflelfi-PJenipotentiarifen tot
Breda, 35. De Sweedtfe Mediateurs tot Breda,
wegens de Vredehandelingh tuffchen Engelandt,
Nedcrlandt, &c, 41. Concept Reglement tuf-
fchen Engelandt en defen Staet, aengaende weder-
zij ts gevangenen,4.i, Afte van Declaratie aengaen-
de de Rebellen uytEngelant geweken, 49. in-
clufie voor dtn Hertog van Molfteynin hetTra-
öaet van Vrede tot Breda, tuffchen den Engelfen
Coninck en defen Staet, 51. Voor de Manze
Steden, ibid. Voor Sweden, ibid. VoorBran-
denburgh, ibid. VoorBronrwijck. ibid. Voor
Ofnabrugge, ibid. Voor Ooft-Vrieflandt en
Embden, ibidi Derde Conferentie van alle de
Minifters en Plenipotentiarifen op het Cafleel toe
Breda wegens de Vredehandelingh tuffchen den
Engelfchen Coninck en defen Staet,&c. yz. Sluy.
tinghe van de Vrede tot Breda tuffchen den Co-
ninck van Engelandt en haer He. Mog. fj. De
Ratificatie nelfens andere Aften uytgewiflelt, ra-
kende de Vrede tuffchen Engelandt en Nederlandc
tot Bredageflooten, 53. Publicatie van defelve
vrede, ibid. 54. Artijckelen van de vrede ghe-
ilooten tot Breda tuffchen den Engelfen Coninck
en haör Ho. Mog. 54. verkondiginghe van de
vrede geflooten tot Breda tuffchen den Engelfen
Coninck en de Staten Generael der Vereenighde
Nederlanden, 68. Formulier van de Inclufie
des Hertoghs van Holfteyn in het Traftaetvan
vréde gheflooten tot Breda tuflchen Engelandt
en Nederlan dt, 70. De Inclufie van de Han ze
Steden in het Traftaet van vrede gheflooten rot
Breda, tusfchen Engelandt en Nedcrlandt, wil
niet wel volgen, 70. Inclufie van Lubeck in het
Traftaetvan vrede geflooten tot Breda, tufl'chea
Engelandt en Nederlandt, 70. DehCancelier
van Engelandt in ongenade by het Parlement. &c.
70. Brief van den Engelfen Koninck aen haer
Ho. Mog. wegens de Gevangenen, 72. Meer-
man weghen haer H. Mog. in Ambasiade aen den
Engelfen Coninck, 72. Hooft-Poinften van de
Befchuldiginghe ingebracht tegen den Cancelier

van


-ocr page 11-

u

R E G I S Τ E R.

van Engelandt, 74. Wert gecasrcert, ibid. Bo-
reel ne&ns Meerman naEngclandt, 75. Hebben
Audiëntie, ibid· Den Cancelier vlucht uyt En-
gelandt, 76. Gefchrift van den Grave van Cla-
rendon Cghewefcn Cancelier in Engelandt) aen
het Hoogher Huys, tot fijn verdediginghe, 77.
AdvyfenofteNouvellesghefonden vandeNeder-
landtfe Ambasradeurs in Engelandt aenhaerHo.
Mog. 79 Advijs van Zeelandt op het voorftel-
len van den Hagetoteen Handel-plaetfe van vrede
tusfchen Engelandt en Nederlandt, 9}. Lijftc
van de Schepen tot het desfeyn op Engelant, on-
der den Luytenant Admirael van Gent, inden
Jare
ί6(ίγ. ιιφ. Overkominghe tusfchen
Vranckrijcken Nederlandt wegen de conjundic
derScheeps-vlooten, om tegen Engelandt te ge-
bruycken, iio. Verhael van de Attacque op
l^et Fort Harwits door de Nederlanders, 120.
Brief van defen Staet aendenEngelfenKoninck,
147. Bnef van den fel ven Koninckaen defen
Staet. 147. Confiderati;" op de ücduélie en
Declaratie van Oorlogh des Engelfen Koniacks
tegen Denemarcken, 175. Ratificatie van De-
nemarcken op de vrede met Engela ndt gheflooten
tot Breda, 189. Volmaght van den Engelfen
Koninckaen fijne Ambasfadeurs tot Breda geflo-
ten, 195. Formulier der Publicatie van defelve
vrede, 197. verfoeck van Sweden aen defen
Staet om me 5. Kroon-Schepen te laten-pasfercn
over Engelandt na Portugae , 205. Verklarin-
ge van Vranckrijck wegens de Handel-plaets tot
Vrede met Engelandt ,'241. Congratulatie van
den Sweedtfchen
Minifter aen defen Staet over
de Vrede njet Engelandt, 129. TraÖiaet van
Vrede tuifciicn Spaignen en Engelandt, 296.
Inftrument van. Vrede tuffchen Vranckrijck en
Engelandt geflooten tot Breda, 257. Briefvan
Vranckriiek aen defen Staet over de Vrede met
Engelandt, 167. Tradaet van Vrede tuflchen
Spaignen en Engelandt, 296. 298. Sweden
mede in de Alliantie van Engelandt, Neder-
landt, &:c. 395. 5aecken in Engelandt voor
deCen Staet, Briefvan Engelandt aen de-

fen Staet wegens Ooft-lndien, 597. Engclfche

faecken, 400. Brief van den Nederlandtfchen
Ambafladeur by den Engelfchen Koningh aen
defen Staet, 4.16. Handelinghe in Engelandt
wegens Suriname, 4.17. Frief vpden Engel-
fchen Koningh aen Willougby wegens Suriname,
4,27. Engeiiche faecken, 429- Colbert Am-
bafladeur van Vranckrijck in Engelandt , 450.
Engelfche faecken , 4.36. Brief van den Hn-
gelfchen Koningh aen defen Staet, 437. En-
gelfche faecken 1 438. Den Ambaifadeur van
Venetien aen den Engelfchen Koningh doet zyn
Intrede tot Londen ,438. Traftaet van Marine
tuflchen Engelandt en defen Staet, 476. Rati,
ficatie van Vrieflandt op het Traftaet van Allian-
tie met Engelandt, 509. Brief van den Engel-
fchen Koningh aen de 5taten van Zeelandt, tot
faveurvanden PrincevanOrange, 610, Tra-
ilaet tuflchen Vranckrijck, Engelandt en defen
Staet, 70I AfgefonderdcArticulen dienende
tot het Traflaet geflooten tuffchen defen Staet
en Engelandt, &c. 755. Briefvan Denemarc-
ken aen defen Staet wegens zyn Differentcn mot
Engelandt, 957.

ij

Ï

i

Equipage Vande Vereenigh Je Nederlanden ter Zee
lóf. continuatie van Equipiigie , 530.

Efquadres, Verdeelinge van de Nederlandtfche
Scheeps-Vlootein 5. Efquadres in den Ja re 1667.
ïio. 113.

Eilrades. BriefvanLionneaendefclac, 528. Den
Grave d'Eilradeskomt uyt Vranckrijck in Hol-
landt, 744. Om zyn affcheyt te nemen van de-
fen Staet, ibid. Brief
van Lionne a en defelve
i^wegens de Proceduren tusfchen Vranςkrijck en
Spaignen, 762.

St. Euftache, Briefvan defen Staet aen Vranckrijck
omrae de reilitutie van St. Euftache, Tabago ,
&c.

Expeditie, Generale Inflruóiie waer nae de Neder-
landtfche Scheeps-Vloote inde aenfl:aende Expe-
ditie haer fai hebben te reguleren, 112.

F.

"pAveur, Brief van Vrieflandt aen Gelderlandttot
faveur des Pijnce van Grànge, 667. VanStad
en Landen aengaende'tfelve, ibid.·
Favorir, Befchrijvinge vande gedaente , poftuyr
en Jaren van den Favorit des Grooten Turcks
647.

Flemmingh, De Plnipotentiarifen van delen Staet
tot Breda klaegen aen Flemmingh over het trey-
neren- der Engelfche in het ftuck vande Vrede-
handelingh, 46. Dhona en Flemmingh zyn
in conferentie met de Plenipotentiari'en van defen
Staet tot Breda wegens de Vrede-handelingh, 47.
Flodrof, GravevanFlodrofgefufpendeert, yji.
Florence, Den Prince Van Tofcane Soon van de
Hartogh van Florence komt in den Haegh , 444,
Formulier Van InclufiedesHartoghs van Holfteyn
&c. in het Tradaet van Vrede geflooten tot Bre-
da tus chen den Engel Ic hen Koningh en haer Ho.
Mog. 70- Van de Publicatie der Vrede gefloo-
ten tot Breda tusfchen Engelandt en Denemarc-
ken, 19Ö. Van de pafporten Volgens het Tra-
daet der Marine tusfchen Engelandt en deTen
Staet ,481. Van den Eedt by den Schipper
te doen, ibid. Van Zee-Brieven , ibid.
Fortificatie VanNaerden en andere Frontieren van
Holland, 490. confideratie en refolutie van
Amfterdam daer tegen, ibid. Brief van Am-
flerdamaende.Gecommitteerde Raden van Hol-
landt wegens de Fortificatie van Naerden , 49«.
Beièndinge van Amflerdam wegens de Fortifi ca-
rie van Naerden, 497.
D.FrancifcodeMelo, Ambasfadeur wegens Por-
tugael aen defen Staet, 253.. Syn Propofitie,
ibid, 254. Concept van Antwoordt, 270.
RepJique, 172.
M. dela Frette, Inclufie voor defelve in het Tra-
daet van Vrede tot Breda tusfchen defen S taet en
Engelandt, &c. 51.
Frinquet, Nemorie van denfelven aen defen Staet

wegens A urick, 361. ,)

Frontieren , Fortificatie van Naerden en andere
Fronticrenvan Mollandt,
49Ö.

Gabel


-ocr page 12-

R E G· I S τ E R.

G.

IQ Abel. ÈxtraÖ: vanéén Brief vian Gabel Refidfent
wegens Denemarcken en het FranfeHof, àen
Romph Agent wegens deien Stact aldaer, yyo.
Gagie. Advijsvan den Nederlandtfen Raed van Sta-
ten raeckende de Gagie van de Hooge Militaire
OiBcieren, ijy,
Gamarra, Remarques van defclve wegens depre-
tenfie van Vraiickrijck op de Nederlanden , 288.
Defelve over-handight aen haer Ho. Mog. een
Bief en Vérfoeckt Commiffarifén , 304. Re-
marcabele Memorje van defelve aen defcnStaet,
516. Brief van defelve aen defénStaet tot weder-
leggingevan eenige Befwaerdiflen, 33Ì. Me-
moriael van defelvfe aen defen i5racc tegen deOoft-
IndifcheCompagnie, 333. Klachtevan defelve
over hccfcnden van eenige Contrabande nae Por-
tugacl, 354.. Over dèSübfidie aen 5weden te
geven, 411. Memorie van defelve aen defen
Stact wegens het Tradaet van Oppignprantie,
799. Memorie van defelve wegens deongefsn-
deertheytderpretenfie van Vranckfijck opCon-
dé, 830.858. Memorie van defelve acn defen
vegens de Ooft-Indifche facckcn, 841. Mê-
morie Van defelve aen defen Stact, 841.8 43. S
Gecommitteerden. Inftruélie voor de Gecommit-
teerde vande hooge en Provincialen Raeclc van
Hollandt, &c. 544.
Gecommitteerde Raden. Requeft vanden Kercken-
raed tot Middelb. acn de Gecommitteerde Raden
van Zeelandt wegens de iïiecke van Labadie, 5x5
Gedeputeerden. Hollandts Refolutie wegens de
Gedeputeerde op de Nederlandtfche Scheeps-
Vlüote, 95. Wegens haer Ho. Mog. nae Vrief-
landt en Stadt en Landen, 97. Haer Propofitie
pü. Voorflagh vande Monfteringe, 95). Wer-
den door den Secretaris Bufch gehaelt in het Pro-
vintie-huys, 100. haerBefoigntsmetdeOmnse-
ïanden, roi. Cant, Vrybergeh, 5chotantis,
Bcnthemen Ludolphi, Gedeputeerden wegens
defen Staet naw'r Ooft-Vrieilandt, 368. haer In-
ftriiftie, ibid. Verhael, 370. Uytfpraeck,
Refolutie van defen Staet tegen de Gc-
Ichenckcn dcwelckehare Gedeputeerden komen
teoncfangen, 369. Over de feparatie van het
Stadthouderfchap in Zeelandt gearriveert, 469.
iiaerPropöiitie, ibid. Propofitie vande Gede-"
■ putcerden wegéns deffeparatie van het Stadthou-
derfchap aende Staten van Vrieflandt, 4.90. Rap-

})ort van de Gedeputeerden dtfes Staets in Vrief-
andt, 5iz. MtemorievandeEngelfe en Staetfe
Gedeputeerden aen Cafttlrodrigo wegens de Vre-
de met Vranckrijck» 768.778. Antwoordt op
defelve Memorie , 769.778.
Geértrüydenbergh." Vocrilagh der verkóopinge
van Geetti-uydenbergh, jri8. Prctcniie vari Hol-
landt op de Stàdt Ceertrüydenbergh, s 54. tot y 5 7
Proceduren tuflchen HollaHdt en den Prince van
Grange wegens Ceertrüydenbergh, 630.657.
Geit. Ophef van het Haerftede-gelt in Holland 91.
Gelderiandt is tegen deCaifatie der Militie, 94. Re-
folutie van haer Ho. Mog. tegen derfelver defe.
' dueusheytinharebetalinge» ij6. Gelderiandt
* defeöueus in harebetalinge,ibid.' Advijsvan Gel-
deriandt over de Hooge Militaire Charges iri de

Veicéhighde Nederlanden, 144. Confiderarie
van Gelderiandt op het Commando neflFens de
Chef te Velde, 514. Brief van Vrieflandt aen
Gelderiandt tot faveur der Prince Van Grange ».
66/.

Generaliteyt» Advijs vande Rekenkamer der Cene-
raliteytenaengaende de Reeckcninge vande Önt-
fangers der Admiraliteyten, 601.
Geneve, CongratulatjevanGcneveaen de'ên Stact
over de Vrede met Ëngelandc, 140, Antwoordt
van defelve acn defen Staet op feeckeren Brief van
genegentheytaefihaergefonden, α:;9.
Gent. Lijft van de Schepen tot het deiieyn vanEn-
Gelandt onder den L.Admirael van Gent inden
Jare 166/. 114. Gefchil tuflchen den Raeds-
Heer Bcaumont en den Baron van Genj^
634.
Gefchillen tuflchen den Raesheer Beaumont en den
Baron van Gent, <534. Rofolutievan Hollandt
oyer eenige OverylTelfe gefchillen wegens Pallant
&c. 66 u Brief van defelve en ο ver defelve ghe-
fchillcn, ibid.
iSefchrift van den Grave van Clarendon gheweiênc
Cancelier van Engelandt aenhetHoogherHuys

rat fijn VÏraofwwjrdiiigc, ·γγ.

Gevangehen. Concept Reglement aengaende we-
derzijdts Gevangenen tuflchen Engelandt en de-
fen Staet, 41.
Goederen van Vander Horft werden gegeven aen
zyneKinderen, 86. Verkoopinge van eenighc
heerlijckeGoederen in Hollandt, 528.
Gouverneurs. BriefvandenEngelien Koninghaen
den Gouverneur van Suriname tot lierftelh'ngé
van'tfelve aen defen Staet, 42a. Memoriaelvan
den Engelfen Ambafladeur aen defen Staet wegens
deGevangeniffedesGouverneurs van Suriname,
440. Ontflaginge van defelve Gouverneur, 440.
Gouvecneurs. Brief van den Raed van Staten aen
dcGouverneurs en Commandeurs vande Guar-
nifoenenalwaer Hollandtfe Compagnie werdén
bevonden,
664.. Proceduren van Hollandt daer
tegen, ibid. Notulen van haer Ho· Mog. daer
overgehouden, ibid.
Grave van Benthem Verandert van Religie, 19 j.
Brief voti Ouor.YfTi-I iiien-aengacnde acn haer Ho
Mog. 594. Briefvande Grave van Benthem aên
defen Staet,
594.· Saecken van den fel ven Gcave,
<y»4. Brief vande Gravinne van Benthem aen de-
fen Staet, 852. j^ef van defen Staet aen den fel-
venGraef, 90if^ntwoordt van den Graèf aeri
defen Staet, ibid.
Graef vdnCSarendoni Hooft-poiniSl,en vande Öe·
fchuldigirige inghebracht tegen den Graef vari
Clarendongewelene Cancelier in Engelandt," 74. "
Wertgecaiftert» ibid. Vlücht uyt Erigelatidt
76, Gefchrift vin defelve aen het Hooger-Huys
in Engelandt tot zy η ontfchuldiginge, 77.
Graef van Dhona. Affcheyt vati defelve als
Am-
bafladeut van Sweden acn defen Staet, gaendenaè
Engelandt, 904. Recredentiaeivan de.fen Stact
r; aen defelve » 904.
Graef vanFlodrpf geilifpendecrr, f ^i,
GraefvanOldenburgh. fHf.'
a
Graef van Ooft-Vrieflandt. , Inaufie vati defelve
in het Traöaet van Vrede tot Bròdi tuflchen
Engelandt en ,NederIandt,.&c. 51.
Ooft-Vrieflcke faecken,
358.

( >


-ocr page 13-

REGISTER.

VerklaringevandeStenden, Bcfendingevan
dfeen Staetdaernatöe, 568. Verhael vande Be-
fendingc, 570. Uytfpraeckvan defen Staetjjyy
Memorie vande Gravinne van Ooft-Vrieflandc
aen defenStaet, 949. Ooft-Vrieflchefakea, 950.
951 951. Teftament vanden Graef van Ooft-
Vrieflandt, 951.
Gravinne van Steynfort. Brief vanden Biflchop van
Munfter aen defen Staet wegens defelve Gravin-
ne, 901.

P. de Groot Ambafladeur wegens defen Staet naer
Sweden, 92,2. Vertrecktibid. 913.924. Syn
Propofitkj ibid. Antwoordt, 926.
Groütcn Turck. Audientie vandenNederlandfe
RefïdentCoIjers by defelve, 638. Befchryvinge
van degedaente.poftuyr en jaren van defelve, 64.6
Befchryifinge van deflelfs Pauillioenen en Tenten,
647. Brief van defelve aen defen Staet, 6jo.
Gurantie tot verilerckinghe van de te lluy ten Vrede

tuiTchenEngelandt, &c. 2(5.35.·
Giiarnifoenen. Aenwijfingeder Guamifoenen voor
deLtftienburghfeTroupen, 522. Brief van den
Raed van Staten aende Gouverneurs en Comman-
deurs der Guarnirocnen al waer HoUanaifc Com-
pagnien werden bevonden, 6(54. Proceduren van
Hollandt daer tegen, ibid. Notulen van haer
Ho. Mog. daer over gehouden, ibid.

H.

TlJAerftede-gelt. Ophef van het Haerftede-Gelt

ili Holland, 91.
Haerfoltc. Briefvan defelve ovcrzyne Befchuldin-

ge, 46x. '

Hage, Ad vijs van Zeelandt ophet Voorftellcn van
den Hagetot een handel plaats der Vrede tuflchen
Engelandt en Nederlandt, 93. Biflchop van
Straesburgh aldaer met een groot gevolgh, 355.
Als oock den Biflchop van Mentz, ibid. Keur-
Vorft van Brandenb. aldaer, 340. Vertreckt, ibid.
Halve Verpondinge. 'Ophef vaneen halve Verpon·

dinge in Hollandt, 91,
Hamburgh. SakenvanHamburgh, 46. 51. De

KoninginneChriftinaiBtot HamKiirgk, 1J3. ne-

feive is gerefolvcert nae Sweden te gaen, ibid.
Hamburghfe faecken , 351. Ajaiwoordt van
Denemarckenaen defelve, ibid. (
Handel-plaetfe. Brief van ha|too. Mog. aenden
Engelfen Koningh wegens ^ handel-plaets tot
de Vrede, 14.
Hanfe-Steden. InclufievoordefelveinAetTraftaet
van Vrede tot Breda tuflchen clen Enge|fchen Ko-
ningh en haer Ho. Mog, yi Wil niet volgen, 70
Hardenbergh. Cavallèryeopderelve, 519· Reveue
op den Hardenbergh van het Staten I.eger "t welk
daeropfcheyt, 5^7·''" '
Harmonie Van de Regeeringe in Hollandt , 5-27.

Confideratieop defelve; ■ 528. ■ uj-!;/,·
Hartoghvan Brunfwijck. - Inclufie voöi· defelve ïn
het Traftaft van Vrede tot Breda tuflchen den
Engelfchen Koningh eniiaer Ho. Mog. Ji. Re-
folutie van defe®Staet wegens Brunfwijck en Lu-
nenburgh, 350. Conferentie met defen Staet, 365
ConventietuflchendefenStaeten defelve w^ens
het overnemen der Troepen, 879.
Haïtogh van Holfteyn.' Inclufie voor defelve in
het Tradaet van Vrede toe Breda tuflthen defen
Staet en Engelandt, &c. 51, Formulier vandc
felve Inclufie, 70. Brief vande fel ve aen defen
Staet wegens zyn huwelijck, 198. Antwoordt
van defen Staet op den felven Brief, 198.
Hartogh van Jorck. Brief van defelve aen de Staten
van Zeelandt tot faveur desPrince van Grange,
f>io.6ii.

FlastoghvanLunenburgh. Lunenburghfe faecken,
345· Afgefanten aen defen Staet, 344. haer Pro-
pofitie, ibid. Conferentie, ibid. Rofolutie van
defen Staet wegens Brunfwijck en Lunenbyrgh,
35Ό. Conferentie met defen Staet, jöj. Aen-
wijfinge der Guamifoenen ^oor de Lunenburgfe
Troepen, 5:22. Patenten voor defelve, 523. Con-
fideratie van Vrieflandt over deLiinenburghfche
Troepen, 525. Dimiflie van defelve Troepen,

Hartogh van Nyborgh. Klachte van defelve aen de-
fen Staet, 347.
's Hartogen-Bofch. Defelve Stadt van haer Ho. Mo.

voorgeftelt tot een handel-plaets van Vrede, 14.
Harwits. Verhael vande Attacque op het Fort Har-

wits in Engelandt door de Nederlanders, 120.
Hauterive. Gouverneur tot Breda, 584,
Heerlijcke Goederen. Verkopinge van eeoige heer-

lijcke Goéderen in Hollandt, ^2,8.
Hifpapgien, Spaenfe faken, 279. Briefvan Vranck-
rijckaen deKoninginnevanSpaignen, 247.285.
Den Franfen Koningh treckt na de Spaeniche Ne-
derlanden, 251. Gefchrift aen de Koninginne
van Spaignen verhandtreyckt door Ambrun, 283
Antwoordt vande SpaenfcheKoninginne op den
Briefvan den Franfen Koningh, 287. Toeru-
flinge van Spaignen tegen Vranckrijck, 195.
Renunciatie van de Franfe Koninginne wegens de
Spaenfe Nederlanden, 289. Traftaet van Vrede
tuflchen Spaignen en Engelandt, 296 298. Fla-
caet van Spaignen tegen de Jnvafie der Franiè in
de Spaenfe Nederlanden, 311. Prefentatic van
Vranckrijck aen den Spaenien Koningh, 312. De
redenen der Spaenfe daer tegen, ibid. Protefl;
van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegen den
Franfen Koningh, ibid. De Spaenfe Nedeijlan-
den tot Regensbergh gerecommandeert, 317.
Brief vande Duytfe Vorilen

aen de Koninginne
van Spaignen , 317. Voorflagh tot Verwiife-
linge van eenige Steden door de Spaenfche ghe-
daenaen defen Staet, 326. Concept Traöaec
wegens den Oorlogh tuflchen Vranckrijck en
Spaignen, 3 85. Brief van defen Staet aen Vranck-
rijck wegens de Spaenfe faecken, 392. Articu-
len van de Vrede tusfchen Spaignen en Portugael
3P9. Spaenfe faecken, 400. Memorie wegens
den Oorlogh tusfchen Vranckrijck en Spaignen
aende Nederlandtfche Provintie overgefonden,
450. Requefl:desPrince van Qrangeomme te
hebben Brieven van Reprefalien tegen Spaignen
660. Oorlogh tusfchen Vranckrijck en Sf)ai·.
gnen , 66^. Voorflagh van Vranckrijck we-
gens den Spaenfchen Oorlogh, 685. Verkla-
ringhevan Vranckrijck wegens den Spaenfchen
Oorlogh en Gesfatie van Wapenen,
696. Pro-
i .jedTraaaet tusfchen Vranckrijck en Spaignen,
'>703. Brief van den Franfchen Koningh aen
Colbert twegens de Vrede met Spaignen, 707

Aen


-ocr page 14-

R E G· I S τ E R.

AendeFranfe Officieren in de Nederlanden, en
aen den Paus 'tfelve, ibid. Brief van Lionne we-
gens het vorderen vande Vrede tuffen Spaignen en
Vranckrijck, 711. Eriefvan Beuningen aen Bever-
ning wegens 't fel ve, 712 Traéèaet van Vrede tuf-
fen Spaignen en Vranckriick, 7iS Spatnfe faken,
753· 7^4 Verklaringe van Vranckrijck wegens
de Vrede met Spaignen, 7 $ 8 Remarciues op de
Proceduren van Vranckrijck wegens defelve Vre-
de, 751 Brief van Lionne aen d'Eftrades wegens
de Proceduren tuflchen Vranckrijck en Spaignen,
7
<Si Spaenfe en Fran fe faken 77 5 tot 7 84 Nieu-
we fwarigheden wegens Spaignen, aengaende de
Vrede, 789 Pouvoirvanden Spaenfchen Koning
aen Caftelrodrigo over het Vrede-werck met
Vranckrijck, 790 Aenmerckingéop het Projtd:
van Vrede tuffen Vranckr.en Spaignen ingeftelt
by Lionne, 791 TraÖaet van Oppignorantie tuf-
fchen defen Staet en Spaignen, 796 Spaenfe faken
800. 8oi.8oi BriefvandcKoninginne aen defen
Staet, 804 Brief vande Spaenfe Koninginne aen
defen Staet wegens de Vrede tuffchen Vranckrijk
een Spaignen, 814 Brief van defen Staet «cc. aen
de Spaenfe Koninginne, 821.835 Antw. van
de Spaenfe Koninginne aen den Nefiei-laodtfehcu
Ambaifadcur wegens de fubfidie,
844. Brief vande
SpaenfcheKoninginrip aendcfcn Staet wegensde
fubfidie, 845 Tradaec van Vrede tuflchen Spai-
gnen en Portugael, 867
Hoefyferfche-fchuld. Burgerfdijck en vander Togt
wegens defen Staet Gedeputeert na Mechelen, ter
ikke van defelve Schuld, 75Γ6 Sententie desHofs
van Mechelen wegens defelve, 885
Hof. Sententie des Hofs van Vrieilandt tegens Dirk
van Ruy ven, 24 Reglement voor den Hove van
Juilitie in het Mortificeren van het Stadthouder-
fchap, 171

Hof van Mollandt. DifFerenten tuflchen Hollandt
en Zeelandt wegens hetHof vanjuftitie, 5:37
Advys van den Hoogen Rade wegens defelve dif-
ferenten. 5-57 Advys van't Hof van Hollandt we-
gens defelve, 540 Inflrudie voor de Gecommit.
vande Hoge en Provintjale Raden in Holland, 544
Hollandt. Cojetfchrijftaenden Raedt Knfionaris
van Holland wegens de Vrede, 4 Antwoord van
den Racdt Penfionaris op 't felve, 5 Advys vande
Staten
van Holland over'tverfoek van Zutphen,
87 Ophefvandenhondertftenpenningh in Hol-
landt, 90 Ophef vande halve Vcrpondïnge in
Hollandt, 91. Ophef van het Haerftede-gelt in
Holland, ibid. Confent tot de Ordinaris Militie
9^ Refolutie tot de Gedeputeerde opdeNeder-
landtfcheScheeps-Vloote, gf Advys van Hol-
landt op de Hooge Militaire Charges inde Ver-
cenighde Nederlanden, i4i Refolutie van Zee-
landt daer over, 144. Refolutie van Holland we-
gens het Mortificeren van het itadchoüderfchap
16 8 Edia van Holland wegens het Mortificeren
v- van't felve Stadthouderfchap, ibid. Eedttedoen
by defelve wegens het Edifi: vande Mortificatie
des Stadthouderfchap 169 Brief van Holland aea
haer Ho. Mog 170. Brief van Zeeland aen defelve
over de proceduren van Holland, 4y7 Fortifica-
tie van Naerden en andere Frontieren van Holl.
496 Harmonie van de HoUandtfe Regeerïngc
5x7 Confideratie op de felve, 518 Klachtc van

à

Hollandt over de wan-betalinge van dc andere
Provintitn, yj7 Verkoopinge van eenigcheerlij-
ke goederen in Hollandt, 528 HollandtfcKe pre-
tenfïeopdeStadGeertruydenbergh, 554.tot 557
Memorie van aenflagh op Hollandt. 579 Waer-
fchouwinghe vandLe Staten van Hollandt wegens
den 200.penningh, 562 Staetvan bctalingeghe-
daen door Hollandt by Contra Ordonnantie ten
Comptoire van den Ontfanger Volbergen, 580
Voorilagh van Holland tot avancement des Prin-
ce van Orange, 607 Ty tel vande Graeflijckheyt
in Holland gemortificeert, <511 Placaet van Key-
fer Karei wegens de Neeringe en Ambachten ten
Platten-Lanoen in Holland, 021 Holland betaelt
te veel inde Marine, (Jxj Balans tot dien eynde,
ibid. Proceduren tuflchen Hollandt en den Prins
van Orange weghens Geertruydenbergh, 630
Advijs van Hollandt wegenj de Cafliatie der Mi-
litie, <Sj7 Refolutie van Hollandt wegens defelve
Caflatie, 651 proceduren tuffen Hollandten den
Prince van Otange wegens Geertruydenb. 65 7.
Refolutie van Holland aengaende Staten en Anop-
ten, 658 Refolutie van Hollandt wegens de O-
ver-Yffelfe ghefchillen over Pallant, Src. 66t
Briefvan defelve over'tfelve, ibid. Advijs van
den Raed van Staten tegens de Separate Casfatie
der Militie van Hollandt,
66% Britf van defelve
aen de Gouverneurs en Commandeurs vande
Guarnifoenen alwaer Hollandtfche Compagnien
werden bebonden, 66^ proceduren van Hol-
landt daer tegen, ibid. Ncftulen van haer Me·
Mog.dien-aengaende, ibid.
Holles. Brief van haer Ho. Mog. aen Holles en Co-
ventry Engelfe Ambaffadeurs tot Breda, 28
Molfteyn. Inclufie voor defelve in het Tradaet vaa
Vrede tot Breda tulTchen defen Staet en Engeland
&c. ji Formulier van defelve inclufie, 79 Brief
van defelve aen defen Staet wegens f) η Huwelijcfc
198 Antw. van defen Staet op den felven, 1.98
Hondertilen pennïngh. Ophef vandeahondertftcn

Penningh in Hollandt, 90
Hooft-Officieren van de Nederlandtfche Scheeps-
Vloote inden jareï 667, 107 Advys vanden Ne-
derlandtfen Raedt van Staten raeckende de Gage
OcrMlllialicHoufL-Oöicicrcn, lyy jircfenteti
van defen Staet aende Hooft- Officieren der Fran-
feAuxiliare Troepen, 140
Hooft-üoin£ben vandebefchuldinge ingebracht te-'
gen clcn Grave van Clarendon gewefene Cance-
lierinEngelandt, 74
Mooge Charges. Advys van Zeelandt op de hooge
Militaire Charges inde Vereenighde Nederlanden
ΐφι Van Vrieflandt op'tfelve, 141 Van Hol-
landt op't ièlve, ibid. Refolutie van Zeelandt
daer over, Advys van Gelderlandt op't

felve, ibid Mifnve van Vrieilandt op't felve, 145
Hoogen-Rade in Hollandt. Advys van defelve we-
gens dc differenten tuffchen Hollandt en Zeelandt
aengaende 't HofF van Juflitie, 5 57 inftruftte
voor de Gecommitteerde vanden Moogen èn Pro-
vincialen Rade in Hollandt &;c. 544 Requeft
vande PrincefTcDouari ere van Orange als Cura-
trice vanden jongen Prince aen den Hoogen Rade
in Hollandt, 5-55'
Vander Horft. De Goederen van defelve werden
gegeven aen zyne Kind eren, 80.

De

ζ ** i )


-ocr page 15-

REGISTER.

De Hubert', Raedt penfionSri» nefFcns andere van
haer Ho- Mog. Gecommitteert op de Vrede-han-
delinge tot Breda, 27. Rapport van Beverningh
en de Hubert aen haer Ho.Mog. wegens defelve
•Vrede-handelmgh, 51
Huwelijck. Briei-vanHolfteyn aen defenStaet we-
gens zynHuwelijck, 168. Antwoord vandefen
Staet op den felven Brief,ibid. Brief van de Prince
Regent in Portugael aen defen 5taet wegens zyn
Huwelijck, 876.

Jefuiten, PlacaettegensdefelveinVriefland, 138
Inclufie Voor den Hartogii van Holfteyn in hetTra-
öaet van Vrede tot Breda tuflchen Engelandt en
deftn Staet,&c S Voorde HanfeSteden, ibid.
Voor Sweden ibid. Voor Hraodenburg ibid. Voor
Brunfwijck ibid. Voor Ofnabrugge ibid Voor
Ooft-VrieflandtenEmbden ibid. Conterentie
van de Plenipotentiarifenopde Vrede handeling
tot Breda met de Engelfchen over de ) nclufie van
andere Potentaten, 5 5. Formulier vande Inclufie
des Harto^hsvan Holft-y» •^^· Trai^aet

van Vrede tor Breda geflooten tuffen den Engel-
fen Koninghen haer Ho.Mog. 70 Include voor
de Haafe-Steden in het Traflaet van Vrede geflo-
ten tüt Breda wil niet volgen ibid. Van Lubeck in
het Traftaet van Vrede geflooten tot Breda ibid·
Infanterie. Cominiifievoorde L. Generaci van de

Infanterie 447.
Inilrnclie Voor de Plenipotentiarif. van dcfen Staet
gaende na Breda op de Vredehandeling, zy. Voor
de
NederlandtfeSchceps-Vloote inden ]are 1667
waer nac fy haer inde Expiditie fai hebben
te re-
guleren, iiz. Voor Amerongen gaendeinAm-
baffade wegens defen 5raet na Denemarcken 184
Vande Gedeputeerde
defes Staets gaende naUoft-
Vrieflandt
3 (S8 Voor de Gecommitteerde vande
Hoge en Provinciale Raden van Holland &c. 544,
Inftrument Vande Ratificatie voor de Engelfe Amb.
op de Vrede
-handelinghtot Breda met haer Ho.
Μος.&ς.
66. Vande Vrede geÜooten tot Breda
tuflchen Denemarcken en Eng landt, 1S9.
Intrede Van
den Engelfen Ambailad. j empie inden
Hage 437 Van
denNederlandtichen Keüdent
Co jerbtotConftantinopoIen jr5i
Introduöie. Vei hael vande Introduöie des Prince
van Grange door de 5taten van Zeelan
t,c. 15 Aen-
ipraeck van den Prince van Orange aen de Staten
van Zeeland naer zyn Introduilic aldaer 618.
Difcours op de Introdudil- vande felve,619.
Invaile. Placaet vanden Spaenfen Kon'ngh tegen de
invafie der Franfe inde «Spaenie Nederlanden,5 j j.
ƒ cachimi Nederlandtfen
A mbasfadcur in Engeland
4,54. Schrijft aen defen Staet w^egens de Reiblutie
tegeii defeffievan de Engelfche Ambasfadeursin
denNederlandtfchcnRaedt, 434.
Jongftal neffens
andere van haer Ho. Mog. gecom-
mitteert tot de Deputatie op de Vrede· handeling
tot Breda 17.
Jorck· Brief van den Hartogh van Jorck aende Sta-
ten van Zeeland tot faveur des Prince van Orange
610.6ii.

Judith. AdvijsvandeAmfterdamfcheAdmiraliteyt
wegens de Schepen Judith én Adriana, ^iz.

lil
flii"

1

ijl!»
li

1

!

'S!p

Juftitie. Differenten tusfchen Hollandtcn Zeelandt
wegens het Hof van Jufticie 537.

K.

T^Arel deV. Keyfer. Placcaet vande felVe wegens
deNeringctn Ambachten ten Platten Landen
inHollandt, &c. 611
Karei de II. Koningh van Engelandt. Articulen van
de Vredegefloott^n tot Breda tusfchea haer Ho.
Mog. endede felve, 54
Kafteel. AlledePlenipotenriarifen wegens de Vre-
de handelingh komen tot Breda op het Kafteel by
den anderen. 4z
Keyfer. Brief van deièn Staet aen defelve wegens den
liisfchopvanMunfter, 549. Memorie vanden
Keylerlijcken Minifter Friquet aen delen Staet
wegens Aurick, jöi Ambasiade na defelve 5-20
Prins Mauritz van Nasfouw werden 15000. gul-
dens toegeleyt van defen Staet voor de onkoften
by hem gedaen wegens de AmbasTade na denKey-
fer, 554 Briefvan defen Staet aen den Keylêrwe-
gens de Wefer 'J oli 900. Extraft van het Projed
rraaaci.t>y Sweden overgegeven aenden Keyfer-
lijckenEnvoye, 9j4
Kercke. Den Prince
van Orange Communiceert
voor deeerfte mael inde Gereformeerde Chrifte-
lijcke Kercke, 80 Di fcoers vandevericheydent-
heyt vande Gcreformecrde Kercke, ibid.
Kercken-Raedr. Requeft vanden Kercken-Raed tot
Middelburgh aende Gecommitteerde Raden van
Zeelandt wegens Labadie, 510 Requeft van den
Ktrcken-RaeddtrWal'è Gemeente in Zedandt
aen de Staten wegens defelve, 5 jö
Keurvorften. Demiffie vanden Franfen Koningh
aen de Minifters der Keurvorften Vergadert tüt
Keulen, 69O'
Keurvorft van Brandenburgh. Inclufie voor defelve
in het Traéèaet van Vrede tot Breda tulTchen En-
gelandt en Nederlandt, &c· De K^eurvorflin
van Brandenburgh in den Hage 540. Haer Devo-
tie, ibid. Vertreckt.ibid, Sterft, ibid. Brief des
Keur-Vorfts van haer overlyden aen defen 5taet,
546 Haer Lijck-ftarie, 547 Brief van defen Staet
aenden Keur-Vorft van Brandenburgh wegens
denBiflchopvanMunfter, 54,9 Antwoordt van
den Biifchop van Μ unfter aen delelve, 351 Ge-
noodighttot de Triple Alliantie, 880 Sententie
des Hofs van Mechclen tuflchen defen Staet en
Brandenburch wegens de Hotfyferfchc-iSchuldt
8b'(y

Keur-Vorft van Keulen. Accoord tuflchen Keulen
en defen Staet wegens de Stadt Rijnberck, 341.
3J7 Boeckhorft afgefant van defelve aen defen
Staet 345 SynConfideratie, ibid. SynPropofi-
tie, Affcheyt, 555" Manifeft van defelve te-
gen de Stadt, 888
Keur· Vorft van Mentz. Brief van defelve aen defen
Staet, 35 5"

Kinderen. Placaet van Vrieflandt tegen de Kinderen
deweicke inde Univerliteyten en Schooien onder
't gebied van Spaignen werden gefondeni 1 j8
Klachte Vande Plenipotentiarifen di fes Staets toe
Breda over het Treynertn derEngelièwegensde
Vrtdc- handelingh,
4.6. Vande Admiraliteyt tot

AiTi·


-ocr page 16-

REGISTER.

Amfterd. 88. Vande AdmiraüteyrtotRoiterd.
ibid. Antw. vanhaerHo. Mog. op defelve, 89.
Van Zeelandt wegens de faken vanden Ritmeeiler
Buath,&c. 89. Van bwedenoverde wanbetalin-
ge derNederiantfe Weft-Indife Compagnie, 250.
Van Spaignen over het fenden van Contrabanden
nacPortugael, 354. Van Nieuburghaendefen
Staet, 347. Vanden Spaenfcn Ambaflàd. Gamarra
overdefubfidieacn S weden te geven, 41a. Van
den Engelfe Ambafladeur Tempie aen defen Staet
over den Capitcyn Brakel, 440. Van Hollandt
overdewan-betalinge vande andere Provintien ,
537, Van de Koopluyden tegens de Franfche
Weft-lndifche Compagnie, 611.
Kloppen. Placaet tegen defelve in Vrieflandt, 13 S·
Koopluyden, Klachten vande felve tegens de Fran-

feWeft-IndifcheCompagnie, 611.
Koft-Verlooren. Difcours vanden Autheur over fe-

kerBoeckjegenaemtKoft-Verlooren,
Kriftenrijck. Vrede ο ver gantfch Kriftenrijck, 517,

L.

y A badie. Q^eftie wegens defelve, 515. Requeft
van den Kercken-Raed tot Middclburgh in Zee-
landt aen de Gecommitteerde Raden aldaer we-
gens Labadie, 526. Requeft van de Walfe Kercke
in ileelandt aen de Staten aldaer wegens defelve,
5^6. Caffatievan Labadie, j 27. Verdere Proce-
' duren tegen defelve, 634.
C. Lampadius nefFens Sogler. Lunenburghlche Af-
gefanten aen defen Staet, 344. Propolitie, ibid.
Conferentie, ibid.
Lsndt-militie. VerdeelingederLandt-militie op de
scheepen verordent tot het deiTeyn op Engelandt
onder den L.Admirael van Gent, 115·.
ILaften. Accoord tuflchen Zuyd en Noordc-Holland

overde VerdeelingederLaften, 5:72.
Lceuwaerden. Onruft tot Leeuwaerden onder dc
Predicanten en Magiftraten, &c. 157 Diicours
daer over, ibid.
Leger. Aöe van't Franfche Leger, 534. Staten

Leger ontrent Bergen op den Zoom,
Luytenant Admirael. Lijft vande [Schepen tot het
defleyn op Engelandt onder den L. Admirael van
Gentindenjare 16(57. 114.
Luytenant Generaci. Commiffie voor den Luyte-
nant Generael vande Infanterye, 447.
Ligue. Tradaet van een OfFenfive en Dcfenfive

Ligue tuflchen Vranckrijcken Portugael, 264.
Lij fte Van de Schepen van Oorlogh ftaende ter dire-
ftie vande Admiraliteyt van Vrieflandt, 102.
Van de Oorlogh-fchepen ftaende ter dirediévan
de Admiraliteyt van Vrieflandt wegens de Pro-
, vintievan Stadten Landen, loz. VandeSche-
pen tot het defleyn op Engelandt, onder den L.
Admirael van Gent inden fare 1667. 114, Van
de Prij iën door de Nederlandtfe Kapers genomen
in den [are i<>67. i jο. Van de Patenten inden
fare «667. 155.148.158. VandePranfcheRe-
gimenten die te Velde gingen inden Jare
ι66η,
. ΐφρ. VanCompagnientePeerdtentcVoet.ende
van't beloop haerder befoldinge , 324-. Van den
Raed van Staten vande 32. Regimenten te Voet
•en 14. te Peerde, y 11. Vande tiamen der Col-
loneisvanS. Regimenten gedeftineert om gefon-
den te werden naë Bergen öp den Zoomj jtl.
Vande 20. Colonels we ckers Regimenten gede-
ftineert zyn omgefonden te werden nae Bergen
op den Zoom ,511.
6. Regimenten Rüyters
gedeftineert nae 't Rendevous van den Harden-
bergh, 520. Vande Lunenburghfe Compagnie
te Voet,
611.
Lionne. Brief vande felve aen den AmbailSdeuf
d'Eftrades, 328. Brief vande felve wegens het
vordere van de Vrede tuflchen Vranckrijck en
Spaignen, 714,. Briefvande felve aen d'Eftrades
wegens dc Proceduren tuflchen Vranckrijck en
Spaignen, 762. Aenmerckinge op het Projeft
vande Vrede tuflchen Vranckrijck en Spaignen,
ingefteltbyLionne, 791. . ,
Londen.Triple Alliantie tot Londen gefloten, 41 tf»
Lottharingen. Saken tuflen den Palts-Graefen Lott.

893.894.. Ü95.896. 897.898. 899.900.
Louvoy. BriefvanLouvoyaeriBeunittgeh, 729.
Lubeck. InclUfie voor de felve in het Traftaec van
Vrede gefloten tot Breda tuflchen Engelandt en
Neder andt, 70.
Lunenburgh. Lunenburghfe faecken, 343. Afge-

j'anten aen Jcicn Stect, 544. Haer pr0p0fitie,ibid.

conferentie, ibid. Refolutie van defen Staet wegen
Brunfwijcken Lunenburg, 350. conferentiemk
defen Staet, 365·. Aenwijfinge derGuarnifoeneii
voor defelve Troupen, 522. Patenten voorde-
felve, 523. confidcratie van Vrieflandt over de-
felve, 525-. DemiflSe van defelve 583. Lijft van
de Lunenburgh e Compagnie te Voet, <iii. Sa-
ken rakende delèlve Troepen , 614. Repartitie
vandeverwacht werdendeLunenb. Troepen,88«

M.

νΛ Aeftricht. Defelve Stadt van haer Ho Mog.
voorgefteltaenden Engelfchen Koningh toe
een Handel-plaets vande Vrede, 14..
Magiftraten. Onruften tot Leeuwaerden onder de
Predicanten cn Magiftraten, &c. 157. onrufttet
Veere in Zeelandt over het ftcllen vande Magi-
ftraet4.72. Publicatie des wegens gedaen. ibid.
Majoor Generael vande Artillerie. Commiflle van

defelve, 4.46.
Malth'a. Memorie van den Agent Kempingh aen

defen Staet wegens de fake van Maltha, 89 i.
Manifeft des Keur-Vorfts van Ketilen teghen de
Stadt, 888.

Marchefini. Memorie Vanden SecretarisMarchefini
WigensVenetien aen deitn Staet, 6o(S. Wert inde
Caftelenie gelogeert,
633. Memorieyandelêlve
aen defen Staet wegi nsCandia, 733.
MarquisdeCaftelrodrigo. Brief van defelveaenden
Franf.nKoningh287. 310. Brief van defelve
aen haer Ho. Mog. 304. Brief vande felve aen
den Spaenfen Ambafladeur Gamarra, 508.
Marquis de la Frette. IncIufie voor defelve in het
Traftaet van Vrede tot Breda tuflchen den En-
gelfen IConingh en haer Hq. Mog. j i.
Maerfchalck. Commiflie voor den Veldt-Maer-

fchalck van't Leger, 445;.
Matrofen. Placaet van haer Ho. Mog. tegens
de frau-
de der felver, 20.
Prins Maurits van Naflbuw Vereert met 10000.
gulden? voor de laetfte Vtlt-Tocht , 514..

( *· 3 ) Wcr-


-ocr page 17-

REGISTER.

_ wei den 15οοο. guldens toegeleyt ter facke van de
onkoften by hem gedaen wegens de Ambaflade na
denKeyfer, 554.
Mechelen, Spjitentie des Mofs van Mechelen wegens

de Hoefyferfe Schuld, 886·
Mediateurs van de Sweedfe Ambafladeurs en Media-
teurs aen den Engelfen Coninck wegen de Neder-
landtfe Vrede,· 6. De SweedtfeMediateurs tot
Breda weghen de Vredehandelinghtufichen En-
gelaridt, Nederlandt, &c. 41. Contra vi fire van
de S weedtfe Mediateurs tot Breda aen dePlenipo-
tentiarifen van defen Staet, alwacr verfcheyde
Pointen werden verhandelt, 41. Mifnoegen
van de Plenipotentiarifen defes Staets over de
Mediateurs en Franfe Amhafladeurs op de Vrede-
handelinghtot Breda, 44. , .■

Meerman wegenshaerHo. in Ambafladenaer
Engelant,
η%. Boreelnefftnsde felvpjyy. heb-
ben Audiëntie, ibid. haerAdvyfenofifouvelles
aen haer Ho. Mog. 79, Repatrieertuyt Enge-
landt en doet Rapport aen defen Staet, 430.
Mello, Memorie van den Portugeefchen Ambafla-

deurMello, aen defen Staet,
Memorie van de Sweedtfp Ambaflàdeurs en Me-
diateurs aenden Coninck van Engelandt we-
. gens de Nederiandtfche Vrede ,
69. Van
de Sweedtfche Ambafladeurs aen den Engelfen
Coninck,
21. v^n Denemarcken aen den Fran-
fen Coninck wegens'de pretenfie op defen Staet
200. van Vranckrijck aen defen Staet, 242.
RemarcabelMemoriaelvanGamarra, Spaenfchen
Ambafladeur aen defen Staet, 316. Advijs van
de Vereenighde Provinciën op hetfelve,
319.
Memorie van den Biflchop van Straefburgh aen
de Wit, 539. van den KeyferlijckenMinifter
Friquet aen defen Staet wegen Aurick, 361. Me-
moriael van den Engelfen Ambafladeur Tempie
aen defen Staet wegen de Gevangenifle des Gou-
verneurs van Suriname, 440. wegen den Üor-
Jogh tuflchen Vranckrijck en Spangien, aen de
Nederlandtfe Provincie overgefonden, 4,50. Me-
moriael van de Rewindt hebbersder Nedelandtfe
Weft-Indifche Connpagnie aen haer Hoog Mog.
569. van AenflaghopHolJandt, 579. van
wegendeCantonsaen naci Ho,Mug. 587. van
den Venetiaenfen Secretaris Marchefini aen de-
fen Staet, 606. van de Princefle Royael Doua-
riere van Orangie aen defen Staet, ίίορ. wegens
de Ommelanden aen haer Ho. Mog. 615·. van
dePointenbydenNederlandtfen Refident Col-
jers aen den Caimakam van Adrianopelen overge-
geven, (>47. Antwoordt des FranfenConincks
op de Memorie van den Engelièn ende Neder-
landtfen Ambafladeur in Vranckrijck, 678. van
den Venetiaenfen Secretaris
aen defen Staet we-
gens Candia, 713. van Vranckrijck om Stem
inde VergaderinghederRijcx-Vorftcn te hebben.
740. van de EngeJfe en Staetfe Gedeputeerden
aen Cartel Rodrigo wegens de Vrede met Vranck-
rijck, 768. 778, Memorie van Trevoren Beu-
ningen aen den Franfen Conink wegens de Spaen-
fche Vrede, 771. Antwoordt van den ielvcn
Coninck op de Memorie, 771. Memorie van
den Spaenfen Ambafladeur aen defen Staet we-
gens het Trailaet van oppignorantie, 7^9. van
de felve weghens de Fianfe pretenfie op Condé.

11!;

li··:

■'ίί
ίΐΓ

I

•ί! I

lil.

830. 838., van de felve wegens de Oòft-Indi-
ichefaecke, 841. vandenSpaenfchen Ambafla-
deur aen defen Staet, 841. 843, 846. van den
Spaenfchen Secretaris Richard by abfentie van
den Ambafladeur aen defen Staet, Syi. van den
Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet, 8 54.
van den Spaenfchen Ambafladeur aen defen Staet
wegens het Arrefl: der 5· Spaenfche Oorlogh Sche-
pen in Zeelandt, 858. 859. van denbpaeij-
fchen Ambafladeur aen defen Staet weghenshec
gepleegdein de Kercke van den Oudeman, 86r.
van den Portugeefchen Ambafladeur aen defen
Staet,
8(56. van Amerongen aen den Biflchop
'van Munfl;erw:egensdefen Staet, 884. van den
Agent Kempingh aen defen Staet wegens de Mal-
thefe faecken, 891. vandenDecnfenMinlfter
aen defen Staet,
935. weghensdeSubfidie-pen-
ningen, 938. Antwoordt van defen Staet op fe-
kere Memorie van den Deenfen Refident, 943.
van de Gravinne van Oofl:-Vrieflandt aen dekn
Staet. 949.

Mentz. Brief van den Ceurvorft van Mentz aén
defen Staet, 355·

Middelburgh. R.equefl:van den Kercken-Raedt tot
Mlddclburgh aen de Gecommitteerde Raden in
Zeelandt wegensLabadie, y 26.

Militie van de Staten Generaci der VereenigdeNe-
den. Nieuwe Militie en der felver quade beta-
linge, 8r, ConfentvanHollandt totdeordi-
naris Militie,
92. Gelderlandt is tegendecaflTa-
tie der Militie,
94. Staet van de onkollen ghe-
vallen op de nieuwe Militie. 32?,. Verdelinghe
van dé Landt-Militie op de Schepen verordent
tothet defleyn op Engeland onder den Luytenanc
Admirael van Gent, iif. Wapeninge der fel-
ver Militie by occafie van landinge, ibid. Advijs
van Zeelandt op de hooge Militaire Charges van-
de Vereenighde Nederlanden, 141. VanVries-
landt op *t felve, 141. Van Hollandt op 'tfelve,
142. Refolutie van Zeelandt daer over, 144.
Advijs van Gelderlandt op't felve, ibid. MiOTive
ve van Vrieflandt over't felve, 145. Projed
over't felve. 146. Utrechts en Zeelandts Refo-
lutie daer over. ibid. Advijs vanden Neder-
landtfen Raedt van Staten, raeckende de hooghe
Militaire Oflicieren en der fel ver gagie,
159. Staet
daer in de Nederiandtfche Provincie fijn aenge-
flagen vpcw haer quote inde Militie,. 445. Hoo-
ge Militaire Ampten, 445·. . Confideratie van
de Prince van Tarante dien aengaende, 44 5. Ele-
öie vande Militaire Oflicieren, 445". CommiC.
fie voor de felve, 445. Commiflie voor den
Veldt-Maerfchalckvan'tLegher, 445» Com-
miflie voor den Majoor Generaci van de· Artille-
rye, 446. Commiflie voor den LuytenantGe-
neraelvandelnfanterye, 447. Commiflie voor
den Sergeant Majoor of Waght-meefter Gene-
raci,
447. Commiflie van den Commifliaris of
Wacht-meefl:er Generaci van de Cavallerye, 448.
Provifionele ordre op de Monfl
:erÌDge der Mili-
tie, 451· Confen t van Uy trecht w egen de aen,
te nemen Militie en Oorlog Schepen, 482. Brief'
vanStadt en Lande wegens de Militie van defen
Staet, 481. Confcnt van Over-Yflel op de aen
te nemen Militie, 488. Ordre op den Rangh
der Militaire Officieren, 524. Brief van den

Raedt


-ocr page 18-

Raed van Staten aen haer Ho. Mog. weghens den
Ranghder Militaire OfEcieren, 518. Advijs
van Martin van Juchen Commandeur tot Wefel
wegens't ielve, 548. f50. Caflatie der Militie

' S19· Rediiftie vandefelvej 575·. Satekcn
racckende de Militie, 582. Advijs van Stade
en Landen over de caflatie der Militie, 585. Pa-
tenten voor defelve Militie, 619. Advijs van
Hollandt wegens de caflatie der Militie, 657. Re-
folutie van Mollandt wegens decaflTatie derfelver
Militie, 651. Advijs des Raedts van Staten'te-
gens de feparate caflatie der Militie in Holland,
ΰ6^.

Minifters. Dimiflie van den Franfchen Köningh
aende Mftiflrers vande Keurvorften vergadert tot
Keuleij, 690.

Mifnoegen vande Plenipotentiarifen defes Staets o-
ver de Mediateursen Franfe Ambafliideurs geko-
men zijnde tot Breda wegens dè Vredehandelingh
44·

Molina. Brief van den Grave van Molina over de
Subfidie aen 5weden te geven, 413. Brief van
den Nederlandtfchen Ambafladeur in Engdandt
datrtegen, 423.

Monniken. Placa^t teglien defelve in Vricflaftdt
IJ 8.

Monfteringe. Provifioneleordrcopde Monftenn-
ge van defes Staets Militie, 451.

Mortificatie. Refolutievan Hollandt wegens het
Mortificeren van het Sradthoudcrichap , 168.
Edift wegens de Mortificatie van het Stadthou-
derfchap, 168. Reglement voor de Hove van
Juititie in het Mortificeren van het Stadthouder-
fchap,
lyz. ValideTytul der Graeflijckheyt
inHollandt, 611. Refolutie van Utrecht we-
gens de Mortificatie van het Stadthouderfchap
63 2. Eedt te doen ter faecke van de Mortifica-
tie van het Stadthoiiderfchap, ö^t.

Mufti. Befchrijvingevandegedaente, poftuyr en
jaren van den Mufti ofte opperftePriefterby den
Turck, · 647.

N.

"MAerden. Fortificatie van defelve cnandreFron-
tieren van HolUndt, 496. Confideratie en
Refolutie van Amfterdam daer tegen, ibid.
Brief van Amfterdam aen de Gecommitteerde
Raden van Hollandt wegens 't felve , ibid.
Befendinge naer Amfterdam wegens de Fortifica-
tie van Naerden, 497. Oordeel van het walfe
Synode tot Naerden over Labadie, &c. 596.

Neringe. Placaet van Keyfer Karei wegens de Ne-
ringeen Ambachtc ten Platten-Laoden in Hol-
landt,
6ii.

Nevile. SckerEngelfmanbyden Paus van Romen
en deflelfs voorval, y 97.

Neutraliteyt, Publicatie van defenStaet wegenede
Koopvacrdyfchepend Cr Neutrale, 860.

Nyburgh. KlachtevandenHartogh van Nyburgh
aendefenStaet, 347.

Noordt-Hollandt- Accoordt tuflchen Zuydt en
Noordthollandtoverdeverdeelinge der laften ,

Notificatie aen haer Ho. Mog. dat de Prince van
OrangewertgefteltbuytenVooghdye, 630. j

J

O.

QCkerfe. Daniel Ockerfe cn defl'elfs herftellinge

in de Admiraliteyt tot Hoorn, 339,
Odijck. Den Heer van Odijck in Zeelandtgeadmir-

teert in de Admiraliteyt, 6y8.
Pfiicieren van de Nederlandtfe Scheeps-Vloote in
^^ den Jare 1667. 107. advijs vande Nederlandt-
fche Raedt van 5taten raeckcndede Gageder Ho-
ge Militaire Officieren, 159, Eleftie vande
Militaire OfEcieren van defen 5taet, 445. Com?
miflie van defelve, ibid. Ordre op den Rangh
der Militaire Officieren , 515·. Brief van den
Raedt van Staten aen haer Ho. Mo. wegens den
Rangh der Militaire Officieren , ΒποΓ

vandenFranichen Koninghaen zyne Officier,en
in de Nederlanden , 707. advys van Martin
van Juchen Commandeur tot Wefel over den
Rangh der Militaire Officieren, 518. 548. yjo.
5chotfe Officieren,
619, ^

Ommelanden, Ommelandtlche faecken, 8j. 151.
58$. Confenten vande felve, 588.593. Om-
mclaiidiicQueftlen, 598, Ommelandtfe faec-
ken,
62,5. Memorie wegens delêlve aen Iwcr
Ho. Mog. ibid. Ommelandtfe faecken, 035.
Ongereetheyt, Zeelandt ongereet om hare Scheeps-
Vloote in Zee tebrengen in den Jare 1607. i j i,
Onkoften. 5taetie van de onkoften gevallen op de

Nieuwe Militie, jzz.
Onruft tot Leeuwaerden wegens de Predicanten cn
Magiftraten &c. 137, Difcours daer over, ibid.
Ter Veere in Zeeland over het ftellen van dc
Magiftraet, 47a. Publicatie des wegen gcdaen
473. Van de felve fi;. InVrit;fland 489.
Ontfangers. Advys vande Gefleraliteyts Rekenka-
ro.er wegens de Rekeningh van de Ontfangers
der Admiraliteyt. 601.
Oordeel Van het walfe Synode tot Naerden van^La-

badie &c. 596.
Oorlpgh. Confideratie op de deduflie en declaratie
van OorloghdesEngelfen Conincx tegen Dene-
marcken. 175·. Concept Traftaet wegens den
Ooi loph tuffen Vranckrijck en Spanpien, 386.
memorie wegens den Oorlogh tuflenVranclin/ck,
en Spangie aende Nederlandie Provincie oycrge-
fonden. 4.5:0. Confent van Utrecht op de
aen te nemen militieen Oorlogh-fchcpen. 481.
tuflènVranckrijck en Spangie. 669, Voprflagh
van Vranckrijck wegens den Spaenfen Oor logh.
003. Verklaeringe van Vranckrijck wegens den
felven Oorlogh en ceflatie van wapenen.
6<j?.
Lijft der Oorlogh fchepen ftaende ter diredie
van de Admiraliteyt vanVri^flandt wegens defel-
ve Provincie. loz. Staet van de toeftant der
Schepen van Oorloge, geequippeert werdende
uyt de quoten en gedragen Confenten wegens de
Provincie van Stad en Lande ter difpofitie Vande
hooge Regeringh der Vereenigde Nederlanden
onder het Reflort der Admiraliteyt van, Vrief-
landt, 18.

Ooftende. Brief vande Ooftendife Commiffie-vaer-

ders. 857. Ooftendife fake. 847.
OoftindifeCompangie. Brief van Engeland aen defen
5taet rakende de OoftindifeCompangie. 397.
Ooftindife iakcn 401. Opftindife laken 80· 91.

( * * 4 ) Memoriael

REGISTER.


-ocr page 19-

REGISTER.

Mcmoriael van den Spaenfcn AmbaiTadeur aen
deferì ftaet wegens de felve Compangie. 335.

Ooll-Vriefland. Inclufie voorden Grave van Ooft-
Vriefland in het Traftaet van Vrede tot Breda
tufleft Engeland en Nederland, &c. 51. Ooft-
Vriefe faken, β fg. Verklaringe van de Stenden
359. Befendinge van defen ftaet daer nae toe,
568. Verhael van de Befendinge. 370. Uyt-
fpraeck van defen Staet. 377. Memorie van

. de Graevinne van Ooft-Vriefland aen defen
Staet. 949. Ooft-Vriefe faken. 950. 951.951··
Teftament vanden Grave van Ooft-Vrieland 951

Ophef Van den hondertfchen Peninghin Holland
90 Vaneen halveVerpondinge in Hollandt 91.
Vanhet Hgertftede-geltinHollandt, ibid.

Oppignorantie. Traftaet van Oppignorantie tuilen
defen Staet en Spangie, 79^.

Oratie tot gheluck-wenfchinghaen denPrince van
Orangie na fijn Introdudie in Zeelaudt, 615.
Van den Coninck van Poolen wegens't afleggen
vanfijnKroon, 718.

Ordinaer Militie. Confent van de Staten van Hol-
landt tot de Ordinaris Militie, 91.

Ordre, op de Μοηβεππ^^κ» ìIpi· Militie van defen
Staet, 451. Tor het Werven van de iiooo.
Mannen, enEquipagievande48.0orlogh Sche-
pen,
514. TotdenVeldt-Toght in den Jaere
1668. 5ZX. Op den Rangh van de Militaire
OfBcieren. yij.

Ofnabrugge. jooo. Mannen en 1400. Paerden o-
vergenoomen van den Biffchop van Ofnabrug-
ge, 510. .

Oudeman. Schelmftuckgepleeghtin de Kerckevan
den Oudeman aen den Predicant én andere, 855.
860. 8<ii.

Over Yflel defeducus in fijne betalinge, Re-
folutie van haer Ho. Mog. teghen de defeftueuf
heyt van harebetalinghe, 136. Refolutievan
Over-YiTel, raeckendede feparatie van hetStadt-
houderlchap, 169. Confent van de felve op de
aen te nemen Militie, 488. Op den Staet van
Oorlogh, 551. Brief van Over-Yffel aen haer
ijo Mog. wegens den Grave van Benthem, ver-
anderende van Religie, 594. Queftie aldaer,
530. 554. Over - YfTeire raeclteti, j^x.

<554. 660. Rafolutievan Hollandt weghen de
Over-Ylfelfe Gefchillen met Pallant, &c. 661.
Brief van de felve, en over defelve Gefchillen.
ibid.

Overkomingetuiïehen Vranckrijck en defen Staet
aengacnde de conjundlie der 5cheeps-Vloote te-
gen Engelandt,
HO.

P.

ρ Allant. Refolutie van Hollandt over eenighe O-

^ ver-Yflelfe Gefchillen van Pallant, &c. <ï<Si.
Brief vat\ defelve, en over de felve Gefchillen,
ibid.

Palfgrave, 5aecken tuffchen den Palfgrave en Lot-
tharingen, 8p}. 894. 89J. 896. 897. 898.
899. 900.

Papilten. Placcaet teghen dePapiften in Vricflandt,
156.

Parlement van Engeland. Vergaderinge van »t fel-
ve, 73.

Ir

- ( ! H

Pafporien van haer Mo. Mog. voor dc Afgefantca
uyt Engelandt, 15. Antwoordt des Èngellèn
Konincics aen defen Staet, over het fenden van de
Pafporten voorde A fgefanten, 27. Formulier
van de Pafporten volgens het Tradaet de Marine
tulTchen Engelandt en deien Staet, 48 j.

Patenten. Lyfte van de Patenten in den Jare 1667.
133. 148. 158. Voorde LunenburghfeTrou-
pen,
JIJ. Voor de Militie van defen Staet,
619·

Pauillioenen. Befchry vinge van de Tenten en Pauil-
lioenen van den Grooten Ί urck, 647.

Paus van Roomen. Nevile Engclfman by den Paus
van Roomen, en deiTelfs voorval, 597. Brief
van den Franfen Koninck aen den Htus van Roo-
men, 707, Brief van den Paus aen den Poolfen
Koninek , weghens het afleggen van fijn Kroon,
919·

Penningh. Ophef van den hondenften Penningh ia
Hollandt, 90.

Petitie van den Raedt van Staten der Vereenighde
Nederlanden inden Jare 1667. 81. Advy s daer
over, 84. Van den Raedt van Staten aen haer
Ho. Mog. inden Jare 1667 454.

Plaicect van haer Ho. Mog. teghen dc fraude der
Matrofen, 15. Tegens de Papiften in Vrieflant,
158. Van den Spaenfchen Koninck teghen dc
Invafie van Vranckrijck in de Spaenfe Nederlan-
den, 511. Van Keyfer Kare wegen de Nerin-
gen en Ambachten ten platten Lande in Holland,
621.

Platten Lande. Placcaet van Keyfer Karei wegen de
Neringben en Ambachten ten platten Lande in
Hollandt, 6zi,

Plenipotentiarifen. Inftruélie voor de Plenipoten-i
tiarifen van defen Staet wegen de Vredehandeling
tot Brede, 19. De Plenipotentiarifen van Dene-
marcken tot Breda, 34. Engelfe Plenipotentia-
rifen tot Breda, 35, Rangh van de Plenipoten-
tiarifen gekoomen zijnde tot Breda op deVrede-
handelingh, 35. Contra vifite van de Sweedtfe
Mediateurs tot Breda aen de Plenipotentiarifen
van defen Staet, alwaer verfcheyde Pointen wer-
den verhandelt, 41. Allede MiniftersenPle-
nlpotcTiiiarilcn
wegens de Vredehandelingh tot
Breda koomen op het Caileel by den anderen, 42,
Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets
over de Mediateurs en Franfe Ambaifadeurs ghe-
koomen zijnde tot Breda op de Vredehandelingh.
44. De Plenipotentiarifen van defen Staet tot
Breda, zijn in Conferentie met Courtin wegende
Vredehandelingh, 44. Klaghte van de Plenipo-
tentiarifen defes Staets tot Breda over het treyne-
render Engellewegens de Vredehandelingh, 41?.
Conferentie van Dhona en Flemmingh met dc
Plenipotentiarifen"^ van defen Staet tot Breda we-
gens de Vredehandelingh, 47. " Derde Confe-
rentievan alle de Minifters en Plenipotentiarifen
op het Caileel tot Breda wegens de Vredehan-
delingh tuflchen Engelandt en Nederlant, &c.
jl. Conferentievande Plenipotentiarifen op de
Vredehandelingh tot Breda met de Engelfen over
de Inclufie van andere Potentaten, 53.

Poolen. Oratie van den Koninck van Poolen wegens
't afleggen van fijn Kroon, 918. Brief van den
Paus aen de felve weghens het afleggen van fijn
Croon, 929. · Por-


-ocr page 20-

REGISTER.

Portugael. Verlòeck van S weden aen defen Scaet,
ommc 5. Kroon Schepen te laten^afleren over
Engelandc naPortugael, 205. Rewlutie van de-
fen .Staet aen Ulloa, ì\4iniftcrvaDPortugaeI>2,54.
TratSaet van een OfFenfive en defenfivc Ligue
tuiTchen Vranckrijck en PortugaeI> 2(54. Portu-
geefe iaecken,
zjó·. 2,77. 278. Klachte van
den Spaenfen Ambafladeur over het fenden van
Contrebandc na Portugael, 354. Artijckelen
van Vrede ruCTchen Spangie en Portugael, 399·
Brief van den Prince R egent in Portugael aen de-
fen Staet wegens fijn Huwelijck, 6y6, Portu-
gefefaecken, 865.
\i66. TraÌlaet van Vrede
tuiTchen Spangie en Portugael, 867. Portugefe
faecken, 872, 873. 874· ,

Pouvoirvan den Spaenlèn Konhick aen CaftelRo-
drigo, over het Vrede^werck met Vranckrijck.
790.

Predicanten. Bewijs dat het een Predicant met fijn
huyfvrouw niet moge)ijck is op 500. guld. 's jaers
televen, 335. Onruft tot Leeuwaerden ondèr
de Predicanten en Magiftraten, &c. 137. Dif
cours daer over ibid.

Premien van haerHo. Mog. gheftelt op hetruyne-
ren der Branders, 26.

Premier Noble. Den Prince van Orangie werdt pre-
mier Noble in Zeelandt, 607.

Prefentatie van Vranckrijck aen den Spaenfen Ko-
ning, 312. de Redenfn van Spangiedaer tegen,
ibid. Prefentatie van Vranckrijck aen defen
Staet, 327. . Van Bailfy wegens Schimmelpen-
ningh, <559. ^ ^ .

Prefenten van defen Staet aen de Hooft Officieren
derFranfeAuxiliaireTroupen, 240.

Pretenfie. Aiieraeckendede pretenfie des Deenlèn
Konincks op de Eylanden Orcades en Hitlandt,
195. Memorie van Denemarcken aen den Fran-
fenKoninckweghens de pretenfie op defen Staet,
roo. Brief van Vranckrijck aen defen Staet we-
gens fijn pretenfie op Brabandt, 147. Hollandts
pretenfie op de Stad Geertruydenberge, 554.555
5'5<ï. 557. Van Vranckrijck op Condé, 734.
Staet van de pretenfie defes Staets op Denemarc-
ken, 945-.

Pryfen. Lyfte vande Pryfen luJeu Eiigdfcu Oorlog
door de Nederlandfe Kapers genomen inden Jare
1657. 130.

Princeite van Orangie. Louyfe van Orangie, Huyf-
vrouwe van Ccur-Brandenburg in den Hage, 346.
Haer devotie ibid. Vertreckt, ibid. Sterft
ibid. HaerLijck ftatie, 347.

PrincefleDouariere van Orangie. Requeftvan de-
felveals Curatrice van den jongen Prince van O-
rangie aen den Hogen Rade, 555. Brief van de
felve aen de Staten van Zeelandt, 6 lo.,

Princeffe Royael. Memorie van de felve aen defen
Staet, 609. Brief van de felve aen de Staten van
Zeelandt,
609.

Prince. Brief van den Prince Regent in Portugael
aen defên Staet wegens fijn Huwelijck, 876.

Prins Maurits van Naifouw werdt vereert met
10000 guldens voor de laetfte Veldt«Togt, J24.
Werden tocgeleyt 2500®guldens voorde onko-
ften by hem ghedaen wegen d^ Ambaflade na den
Kcyfer, 5 54.

Prince van Orangie, Communict'ert voor de ecrfte-
mael inde Gereformeerde Chriftelijcke Kercke,
80. Geeft een magnifijcq Balct, 469. Werdt
premier Noble in Zeelandt, i;o7. _ Voorflagh
van Holland tot deifelfsavancement, 607. Voor-
flagh van Zeelandt weghen't avancement van de-
felve, 607. Brief van den Engelfen Coninck
aen de Staten van Zeelandt tot faveur vandtftlve
610. Brief van d en tiertogh van [orck aen de-
felveStatentotdieneynde, <Sio. (in. Verhael
van deifelfslntrcduöie in Zeelandt, 615. Aen-
fpraeck van defelve aen de Staten van Zeelandt
naerfijnlntroduflie aldaer, 618. Difcoursop
deIntroduiSie des felve Prince in Zeelandt, 619.
Defelve komt weder in den Hage, 6xi. Proce-
duren tuiTchen de felve en de Staten van Hollande
wegens Geertruydenbergjójo. Wertgeilek buy-
tenvoogdye, 630. Notificatie vande felve aen
haer Ho. Mog. 630. Procedueren tuflen Hollant
endefelve, weghens Geertruydenberghe, 657.
Requeft van defelve aen defen Staet ommc te heb-
ben Brieven van Reprdalien tegen Spangien, 660.
Brief van Vrieflandt aen Gelderlandt tot faveur'
van den felven Prince, 66γ. Van Stadt eu Lan-
den aergaende 't felve, ibid,

ì
i

i

Prmcevan Tarante. Confidcratìe van defelve over
de hooge Militaire A mpten in Ncderlandt, 44 < :
defelve, 584.

Prince van Tofcane komt in den Hage, 444.

Procedueren tuiTchen Hollandt en de Prince van
Orangie wegens Geertruydenberge,&c. 6 30,057.
Tegen Labadie in Zeelandt, 634. Reniarque$
op de Proceduren van Vrankrijck wegen JeVrede
met Spangien, 761.

Procuratie voor de HxtraordinariiTe AmbalTadeurs
vanEngelandtop de Vredehandelingh tot Breda
met haer Ho. Mog. &c. 64, Voor de Plenipo-
tentiarifen van defen Staet weghens de Vredehan-
delingh met cjen Engclfen Koninck, Ö5. Voor de
Ambaifadeurs van Denemarcken tot de Vrede
met Engeland tot Breda geflooten, tyy. Voorde
AmbalTadeurs van Engelandt tot het felve, '195.

Projefl: over de hooghe Militaire Charges inde Ver-
eenighde Nederlanden, 14(5. Van Swedenaea
defeaStaet, ap6. TraftaettuiTchen Vranckrijck
en Spangien, 7nj. Acnmerckinge ophet Pro-
jeövan Vrede tuiTchen Vranckrijck en Spangien
ingcfleltbyLionne, 791. Extrail van het Pro.
jeö: Traftaet by S weden overgegeven aen den En-
voyevaodenKeyfer, 934.

Propofitie van de Gecommitteerden na Vrieflant, eit
Stadt en Landen, 98. VandenSweedtfen Am-
baiTadeur Dhona aen haer Ho. Mog, 204. Van
den Portugefen Ambafladeur Don Francifco de
Melo aen defen Staet, 253. Propofitie ghedaen
totCeulen, 269. Van de Lunenburghfe Af·
geiàntep aen defen Staet, 344. Van den Engel-
fcn AmbafTadeur Tempie aen defen Staet, 437.
4,41. Van de Gedeputeerden defes Staets in Vrief-
landt , weghens het fepareren van het Stadthou*
derfchap, 490. Van den Nederlandtfen Am-
baiTadeurdeGrootinSweden, 924.

Proteft van de Staten der Spaenfe Nederlanden tegen
den Franfen Koninck, 312. Van de Nederlantfe
Weftindifche Compagnie aen de Engelfe,
398.
Van defen Staet teghens de Memorie van den
Deenfchen Refident,
959. Antwoordt van

Dc-


-ocr page 21-

REGISTER.

Dcnemarcken op 'tfelve Proteft, 940.

Provintie. Staet daer mede de Vereenighde Neder-
kndtfche Provinciën zijn aengeflagen voor haere
quote inde Militie, 445. Memorie weghens
den Oorlogh tuflchen Vranckrijck en Spangien
aendeNederlandtfchc Provinciën overgefonden,

450. Klachte van Hollandt over de wanbetalin-
gevaiideandereProvincie, 537.

Publicatie van de Vrede geilooten tot Breda tuflchen
EngelandtenNederlandt, 53. 54. Formulier
van de publicatie der Vrede tuflchen Engelandt en
Denemarcken geflooten tot Breda, 196. Van
het Conclufum ghevallen in het Vorften Collegie
tot Regenfburgh, 267. Ter faecke van de on-
ruftter VereinZeelandt ontilaende over het ftel-
len van de Magiftract, 475. Van defen Staet
weghens de Koopvaerdy - Schepen der,Neutrale,
860.

CL

QUeftien wegensLabadie, 5x5· 5i(S. InOver-
Yffel, 530, 554,. In de Ommelanden,

59S.

Quote. Staet daer mede de Nederlandtfche Provin-
ciën zijn aengeflagen voor hare Quote in de Mi-
litie, 445.

R.

RAedt-Penfionaris van Hollandt. Brief van Cojet
aen den Raedt Penfionaris van Hollandt we-
gens de Vrede, 4· Antwoordt van den Raedt-
Fenfionaris op den felven Brief, 5. Brief van
den Swee'dfenAmbafladeur Cojet aen den Raedt-
Penfionaris van Hollandt, 7. 8. Brief van den
felven aen Cojet wegens de iVililandt van Wape-
nen tuflchen Engelandt, &c. 19. Eedttedoen
by de felve wegens het Edift van de mortificatie
des Stadhouderfchaps, 169. Ί raftement en be-
loninghe van den Raedt - Penfionaris de Wit.

581.

Raedt van Mechelen. Sententie van den felven Raed

weghens de Hoefy ferfche Scl-iulJi lufltlicu Jcfca
Staet en Brandenburgh, 886.

Raedt van Staten der Vereenighde Nederlan-
den. Petitie van de felve inden Jare 1667. 81.
Advijs daer over , 84. Stadt en Landen
daer teghen , ibid. Advijs van de felve raec-
kende de hoge Militaire OiBcieren, 159. Rede-
nen waeromdeEngelfe Ambafladeurs geen Seflie
meer en hebben in den Raedtghelijckfy plegen,
431. Refolutie van defèn Staet dien aengaende,

451. Brief van Buckingam dien aengaende
aen delen Staet, 434. Petitie van den Ne-
derlandtfen Raedt van Staten aen haer Hoogh
Mogende, 454. Advijs van de felve over het
Werven van 11000. Mannen. 474. Lijft van
de felve van 32,. Regimenten te Voet en 14 te Paer-
de, 511. Briefvandefelve aenhaerHo.Mog,
wegens den Rangh der Militaire OflScieren, 528.
A d vij s van defel ve aenhaerHo.Mog. 547. Te-
gen de feparate Caifatie van Hollandt,
661' Brief
van de felve aen de Gouverneurs en Comman-
deurs vande Guarnifoenen alwaer eenighe Hol- |
landtfe Compagnien werden bevonden, 664..
Proceduer^van Hollandt daer tegen, ibid, No-
tulen van "er Ho. Mog. dien aengaende, ibid.

η·

Ragoufa: Befchry vinghe van de deftrudie der fel ver
Plaetfe door een Aerd-bevinge, 105.

Rangh van de Plenipotentiarifen gekomen zijnde toe
Bredaop deVredehandelingh, 35. Ördre op
den Rangh der Militaire Officijeren, jiy. Brief
van den Raedt van Staten aen haer Ho. Mog. we-
gens 't felve, 528. Advysvan Martin van Ju-
chen Commandeur tot Weiêl over't felve, 548.
550.

Rapport van Beverningh en de Hubert Raedt Pen-
fionaris van Zeelandt wegens de Vredehande];ngh
tot Breda, 51. Refolutie op't felve Rapport,
ibid, Van de Wit Gedeputeert zijnde op de
Nederlandtfche Scheeps-Vloote in denjare
ι66γ.
132. jWegensdeReeckeninge van den Ontfan-
gerDoublethaenhaer Ho.Mog. 161. Vande
Gedeputeerden van defen Staet wegens de Sweed-
fe faecken, 217. Van den A mbafladeur Meer-
man koomende uyt Engelandt, 430. Van de
Gedeputeerden defes Staets na Vrieflandt, y 12.

Ratificatie, neffens andere Aden uyt-ghewiiTelt op
de Vicdchondclingh tot Breda tuflchen Engeland
en Nederlandt, 5 5. Inftrument van de Ratifica-
tie voor de Extraordinarife Engelfe Ambafla-
deurs op de Vredéhandelingh tot Breda met haer
Ho.Mog,
66. Inftrument van de Ratificatie
voor de Nederlandtfe Ambafladeurs op de Vrede-
handelingh tot Breda met den Engelfen C oninck,
67, Van Denemarcken op de Vrede met Enge-
landt, 189· Van Vrieflandt op het Traéèaet van
Alliantie met Engelandt. 509.

Rébeilen. Ade van Declaratie aengaendt de Rebel-
len uyt Engelandt geweken, 49.

Recommandatie. De Spaenfe Nederlanden tot Re-
genfburgh gerecommandeert, 317.

Recredentiael van defen Staet aen den Grave van
Dhona Ambaifadeur weghens Swedenaen defen
Staet gaende naer Engelandt, 904.

Reduólie van de Nederlandtfe Militie,

Reede. Antwoordt van de Spaenfe Coninginne aen
d efcl ve wegen de Subfidie, 844.

Rcfonnadc. Den Piiuce van Orangie Communi-
ceert voor de eerftemael in de Gereformeerde
ChriftelijckeKercke, 80. Difcours van de vcr-
fcheydentheydt vande Gereformeerde Religie,
ibid.

Regenfburgh. Couclufie ghevallen in het Vorften
Collegie tot Regenfburgh, 267. De iSpaenfche
Nederlanden aldaer gerecommandeert, 317.

Regeringe. Harmonye van de Hollandtfe Regeria-
ge, 517. Confideratieopdefelve, 528.

Regimenten. Lyfte van de Nederlandtfen Raedt
van Staten van 3 2. Regimenten te Voet cn 14. te
Paerde, 511.

Reglement. Concept Reglement aengaende weder-
zijdts Gevangenen tuflchen Engelandt en defen
Staet, 41. Reglement voor den Hove van fu-
ftitie in het mortificeren van het 5tadthouder-
fchap, 17*. Totde Ambaflade nadenKeyicr,
yxi. Aengaende de Ambaflade weghens defen
Staet na den Keyfer, 877·

Reyfe van dsn Refident Coljers na Copftantinopelen
wegens defen Staet, Si<S·

Re-


-ocr page 22-

π E G I S Τ· E R

ReeCkenkamervafideGéneraliteyt· Advijs van de
felve wegens de ReeckeningheyandeOntfangers
der Admiraliteyten, 6oi.
Reeekenkamervan Hollandt. Waerichouwingevan
defelve teghen den Prince van Orangien ende def-
felfs Hrocedueren wcghens Geertruydenberghe,
555. Contra waerfcnouwinghe vanden Prince,
55^.

Reeckeninghe van den Ontfangher Doubleth,
ï6i.

Relaes ofte generale Beichryvinge der deftruflie van

Ragoufa, 103.
Religie. Grave van Benthem veraaderi van Religie,
593· * Brief van Over-Yll'el dien aengaende aen
haer Ho. Mog, 594,
Remarques van de. Nederiandtfche Weft-Indifche
Compagnie op feecker Concept, i yo. Van den
Spaenlchen Ambafladeur wegens de pretenfie van
Vranckrijck, 288. Op de Proceduercn yan
Vranckri)ck, weghens de Vrede met Spangie,
7<si.

Remonflrantie van de dolerende Heeren aen de Sta-
ten
van Vrieflandt, 486.
Rendevous tot Zutphen en Bergen op den Zoom,

519· '

Renunciatie van de Franfche Coninginne, dochter
van Hifpangien , van dc Spaenfche Nederlan-
den, aic. 289.
Repartitie van de verwaght werdende Lunenburghfe

Troupen, 881.
Reprefalicn. Requefl; des Prinec van Orangie aen
defen Staet, omme te hebben Brieven van Repre-
falièn t gen Spangie, 660.
Requefl: van den Kercken-Raédt tot MiddelhvJi^h
aen de Gecommitteerde Reden van Zeelandt we-
gens Labadie, 5a6. Van de Walfe Kercke in
Zeelandt aen de S( aten wegen defelve, J26. ^ Van
de Princelfe Douariere van Orangicaen den Hoo-
gen Ràde als Curatrice van den jongen Prince van
Orangie, 5-5 y. Van de Nederiandtfche Weft-
Indifche Compagnie aen haer Ho. Mog. weghens
de Prolongatie van haer OÖroy, 652. Refolu-
tie van defen S'aet daer op, 65-5.. desPrincevan
Orangie aen deièrt Staet omme te hebben Brieven
van Reprefalien tegen Spangie, 660.
Refident van denKeyfer Krampright alhier, 357.
Refident van Denemarcken. Extraft van een Brief
van den Deenfen Refident in V ranckrijck aen den-
Agent van defen Staet mede aldaer 75°' Memo-
rievan defelve aen defen Staet, 93 5·, 9 3 Pro-
teft van defen Staet tegen de Memorie by de felve
overgegeven, 939.
Refident van Nederlandt. Reyfe van den Refident
ColjersnaConftantinopelen wegens defen St|et,
5-35. Sijnarrivementaldaef, ibid. Sijn Intre-
de, 55X. Sijn Audiëntieby ^n Gi^ooteri Heer,
658. Poinicn by de felve Reiìdeht aen den
GaimakamvanAdrianopplenoyergegeyén, 647.

R efident van Sweden. Briefvap I lo. Mog. gen
itppelboom Refident van Swecjent, 15. Verfpéck
vanden Sweedtfen Refident ^en dèfpn Staet ojn-
■mfi ^.iKroon Schepen telatep;palieren oy^'jÉn-
^l^ndtnaPorlugael, 20J. Brief yan den
fen Refident Appelbqoni in Hollanflt, Me-
. itiorië van den Sweedtfen Refident aen defenSuet
* ; wegens de Commercie, 933. <

Refolutie op het Rapport van Beverhltigh eöde Hüi
bert weghens de Vredehandelingh tot Breda, 5 r.
Van Ho landt weghens de Gedeputeerden op dê
NederlandtfeScheeps-VIoote, 95. Vandefen
Staet weghens het ghcdacn Exploit op Chattam
door de Nederiandtfche Schepen, 119. Van haer
Ho. Mog. over de defc^qeufheydt van Gelder-
landt en Over-ΥΑΙϊΙ in hare betalinge, i j
6. Van
Zeelandt over de Hooge Militaire Charges in de
Vereenighde Nederlanden, 144. 145. Vat»
Uytreght, 14e. Van Zeelandt aengaende iiet
Stadthouderfchap, 167. Van Hollandt op het
mortificeren van net Stadhouderfchap, i68. Van
haer Hopgh Mog. aeq tflloa Minifter vanPor-
tugael, 254. Van haer Ho. Mog. op het Memo,
riael van den Spaenfchen Ambafladeur van den
13. September, 1667. 319. Van defen Staet
wegens Hrunfwijck en Luncnburgh, jyo. Van
defen Staet tegens de Giften en Vereeringen de-
welcke de Ambafladeurs, &c. Van delen Staec
koomen t'ontfanghen van de vreemde Potenta-
ten, &c. 169, Van defen Staet weghens Bevcr-
ningh, 577. Van defen Staet weghens de Sefliie
vande Engclfwlic AnibalTadeurs indcn Raedt der
Vereenighde Nederlanden, 432, Veroorfaeckt
groote alteratie in Engelandt, 433. Brief van
Buckingam daer over aen defen Staet, 434. Van
Arafterdam teghen de FortificHhe van Naerden,
49^. Van haer Ho, Mog. op de gcconiènteerde
12000. Λίαηηεη en 48. Oorlogh Schepen, 509.
Van Zeelandt weghens het avancemcnt van den
Prince van Orangie, 607. Van Uytrecht we-
gens de mortificatie van het Stadthouderfchap,
63 z. Viin de Staten yàn Zeelandt wegens Laba-
die, 634. Van Hollandt wegens de CaflTatie der
Militie, »651. \%n deft n. Staet opde R equeften
van deNederlandfche Weft-Indifche Compagnie
ora Prolongatie van haer Oiiroy, 655. Bc ight
totvoldoenitige van taef Ho. Mog. Refolutie van
den 6. December 1668. 657. Van Hollandt
aengaende de Staten en A mepten, 658· Aengaen-
de de Over-Yflclfe ghefchillen met Pall5nt,&c.
66i.

Rcveue op den Hardenbergh van het I.egherdefeS

Staets 't welchc daci op fcheyde, 527.
Rhijnberck. Accoordt tuflchen deftn Staet en Keu-
len wegens Rij nberck, 341.
Rijcx-Vorften. Memorie van den Franfen Koninck
omme te mogen hebben^ Stemme inde Vergade-
ringh der Rijcx-Vorftén i^ 740.' Brief van de
feivetothetfelve, 740, ,
Ripperda van Büyrie mpf'Sterckenburgh tot Breda

op de VredehandeUngh,&c.
Ripperda'Van Büyrfe, Bevèrningh, Raedt-Penfio-
de Huybert, jfonckftal, Schrieck én Sterckehburg
van wegens haer Ho. Mog. Gecommitteert tot
de Deputatie óp de Vi-edéhandelingh' tot Bre-
da, 27· ' c ti..

Roomen. Nevile Engelfmanijy den Paus van Roo-
Ì men en deifelfi'voorval, f97'''' Brief van
dea
Paus àpiì^en Ìf>OTÌfen Kòninck wegens het afleg-.
gen vaii i^ii'IirBon, 929.
||uynep.' BtìèÌvah Rüynen Droflert van Drentsen
V''aen-haéiiHöjrMqg. ' ' '

L. Admirael de'Ruyter korot"uyt de Noord-Zee
binnen met fijn onderhebbende Schepen. 149.

P.


-ocr page 23-

R E ■ G I S τ E R;

s.

eeps Vloote. Overkominge tliflchenVrantk-
rijck en Nederlandt weghcns dc Conjunilie
der Scheeps-Vloote om regens iingelindt te ghe-
bruyckenj tio,
Schceps Vloote van Engelandt. Dlrpuyt over het
contra-faluercn by conjunélie van de Ncdcrlartdfe
ertEngelfe^cheeps .Vloote, 417.
Scheeps-Vloote der Vereenighde Nederlanden. Re-
folutie van Hollandt wegens de Gedepureerden
epde NederlandtfeScheeps Vloote, y 5. Hooft-
Officicren van defelve in den Jarc 1667. 107.
VlootinZce, 109. haerEmploy," ibid. Ver-
dcelingevanderelvein 5. Efquadrons in den Jare
1667. iio. iij· Zeelandt ongereet om haere
Scheeps-Vloote in Zee te brengen, 111. Gene-
rale InftruÖic waer lia defelve Vloöte haer fai
hebben te regukrert inde expeditie, 111. Di-
fpuyt over het contra-faliierenby conjunólievan
de Nederlandtfe Sch eps-Vloöte, 417.
SchimfncJpenningh, Prcfentatie van Bailfy weghens

defelve, 659,
Schip. Lijfted^Oorlogh-Schepcnftaende terdire-
itievan de ^miraliteyt van Vrieflandt weghens
defelve Provincie, loz. Lyfte van dc Öorlog-
Scheepen ftaendeter direöic vande Admiraliteyt
van Vrieflandt wegens de Provincie van Stadt en
Landen, loi. 'Lyfte Van de Schepen tót het
deflcyn op Engelandt onder den Luytènant Ad-
mirael van Gent in den Jare 1Ö67. 114. Verde
lingcderLandt-Militieop defelVc Schepen, 115.
Verfoeck van den Swreedfen Réfìdent aen-defcn
Sta^t omme 5. Kroon-fchepen te laten paflèrcn
bverEngelandt na Portugael, 105. Confentvan
Utreght op de aen te nemen Militie en Oorlogh-
Schepen, 481- _Confent van Vrieflandt in de
laooo. Mannen eh 48.0orlogh-Schepen, yo8.
Advijsvan de Amfterdamfe Admiraliteyt aen haer
Ho, Mog. wegens de Schepen Judith en Adriana,
551. Arrell van
3.SpaenléOörloghfchepen in
Zeelandt, 857. 858. 059. Publicatie vandefcn
Sraet weghens de Koopvaerdy-fchepen der Neu-
tralen, 8(io. !
Sclioole. Placcaet van Vrieilandt tegen dcgecnede-
.welcke hare Kinderen fenden in dePaepfe Schoo-
ien, 158. ^
Schotlandt. 5chotfe Officieren, 629.,
Schrieck neffens andere van hare Ho. Mog, Gecom-
mitteert tot de Deputatieop de Vredchandelingh
tot Breda,
17.
Secretaris Buich haelt de Gedeputeerde van haer Ho.
Mog. in het Provincie-hiiys, lòo. Memorie
van den Venetiaenfen Secretaris κη defen Staet,
606. 713. ^ . τ
Sententietegen Dirck van Ruyven» 14. des Hofs
van Mechelen wegens deMoefyferfe Schuld tuf-
fchendefenStaet enBrandenburgh, 886,
Sergeant Majoor. CommifTie voor defelve, 44»·
Seifie. Redenen waeromde Engelfc Ambafladeurs
, geen Seffie meer,en hebben in den Raedt, ghelijck
j iy voor defenpleg^nk 451. Refolutie vand«fen
'-Stae't wegens dc ftlv· Seifie, 451.

D. Vàn Ruyven. Sententie des Hofs vati Vrieflandt
legen Dirck van Ruyven, 24.

5Chee

i

il

•ìifel
;ü!»ii

Ü;

il'

Ϊ,Ι:·
Ïi? I

f

'ξ'

I
il

Sieckte. VefhàeWàiide(ìbcktèeh'rÌlervenderGrà.i

vevan Dhona, 4.i5>.'
J.F. 5ohler neffens C. Lampadus Lunenbürgfe Af-
gefanten aen defen Stact, 34.4. Propofitie, ibidi
Conferentie, ibid.
Spaenfche Nederlanden. Den Franfchen Kqninck
treckt na defelve,
z$i. Renuntiatie van dc
Franfe Koninginne wegens de Spaenfche Neder-
landen, 289. TöcruftingevandenSpaenfchcrt
Koninckteghetts de Franfe, 295. Placcaet van
Spangietegens'delnvaiitder Franfe in deSpaenfe
Nederlanden, 311. Protefl van de Staten der
Spaenfe Nederlanden tegen denFranfen Cnninckj
512". «deSpaenfe Nederlanden tot Regenfburgl»
gerecommandeert, 517.
Stadt. VoorflaghtotverwilTelingh vanccnige ftedert
door Spangie gedaen aen defen Staet, 326. De
ftadt Bridges Kowne inde Barbados verbrandt,
415·. Beichry vinghe van de ftadt Adrionopelen
cn hare fituatie, 640.
Stadt en Lande zijn tegens het Advijsvan den Raedt
·■ van Staten der Vereenighde Nederlanden, 84.
Wit, Vriberge enCouverdeghefondennaVrief-
Jandten ftadt eti Landen, 97. 98 99.100. loi.
Lyfte vande Oorlogh-fchepen ftaende ter direifiie
Vàlide Adniiraliteyt van Vrieflandt Weghens de
ProvincieVari ftadt en Landen, lOi. Brief van
ftadt en Landen aen haer Hoog Mog. weghens de
Militie. 482. A dvijs van defelve over de Cafla-
tie der Militie, yS). Brief van ftadt en Landen
aen Gelderlandt voor den Prince van Orangie,
667.

Stadthouderfchap. Refolutie van Zeelandt rakende
het Stadthouderfchap, 167. Refolutie van Hol-
landt weghens het mortificeren van 't felve, 168.
Edid:wegensdeffelfsmortificatie, i68. Eedvol-
' gens't felve Edid te doen,
169. Refolutievan
Over-Yflel wegens de feparatie van het felve, &e.
169. R eglement voor den Hovevan Juftitiein
het mortificeren van't felve, 172. DeGedepu-
teerden over de feparatie van het Stadthouder-
fchap in 2celandt gearriveert, 469· Haer Pro-
pofitie, ibid. Haer affcheyt, 471. Propofi-
tie van deGedeputeerdeh deies 5taetsin Vriefland
wegens het fepareren van liet felve, 490. Con.*
fideratie van Zeelandt weghens het fepareren van
'tlèlve, 499, faeckcn raeckende'tfelvc, öty.
Refolutie van Uytrecht weghens de mortificatie
van't felve, 632, Jlcd te doen wegens de mor-
tificatie van het felve, ό^τ.
Staet van de onkoften gevallen op de nieuwe Militie.
321. Daer mede de Nederlandtiche Provinciën
2ijn aengeflagen voor haer quote in de Militie,
443. VandeprttenfiedefesStaetsopDcrcmarc-
ken, 945. Vande Betalingc ghedaen door de
Staten van Hollandt by contra Ordonnantie ttn
Cómptoirevanden Ontfanger Volbergen, 580.
Staten van Gelderlandt zijn te gen de caiTatie der Mi-
litie, 94 Refolutie van haer Ho. Mog.tegen»
derfelverdefeÖueufheytinhare Betalingc, t^tf.
Gelderlandt defeöueus in hare Betaïingfae, 196.
, Advys van Gelderlant over de hooge Militaire
' Charges in de Vereenighde Nederlanden, 144.
ConMeratievan Gelderlant op het Commando
neffens de Chefte Velde, 5·ΐ4. Brief van Vreflant
aen Gelderland tot faveur der Prince van Orangii;^
66γ. St«t«


-ocr page 24-

R E G I S τ E R.

Staten Ghencfael der VcrcCnighde Nederlanden.
Brief'van de felve, aen den Koninck van Enge-
Jandt. 4. Memorie van de Sweedfche AmbaP-
fadeurs en Mediateürs aen den Enghelfchen C07
ninck wegens de Vrede njet de Nederlanders. 6.
Brief van den Engelfen Conjnck aen de felve. 9.
Brief van den felven , aen den Engelfen Coninck
weghens de handel-plaetfe tot den Vreede. 14.
Brief van den felven aen den Sweedichen Mini-
fler Appelboom. 15. Brief van den Franfchen
Koninck aen de felve. 17. Brief van den felven
aen den Franfchen Coninck. 19. Briefvan den
Raedt-Penfionaris van Hollandt aenCojet, we-
gens de ftilftandr van wapenen tuflchen haer Mo:
Mog: en Engeland, &c. 19. Paipoorten van
defen ftaet voor de Afgefanten uyt Engeland.25.
Placcact van defen ftaet tegens de fraude der Ma-
trofen,25. Prcemie vandc felve geftelt op het
ruineren der Branders,
26. Antwoord des
Engelfen Conincks aen de felve over het feynden
van de Paipoorten voor de Afgefenten. 17.
Ripperda van Buyrfc, Beverningh, de Hubert,
Jonghftal, Schrieck en Sterckenburgh van haer
Ho: Mog: gecommiceert tbc de deputatie op
de
Vredehandelingh tot Breda. zj. Brief van de
felve aen Holles en Coventry Enghelfche Am-
baffadeurs tot Breda. i8. Inftruöie voor de
Plenipotentiarifenvan defen ftaet gaendena Bre-
da op de Vrede Handelingh. 29. Concept Re-
glement tuflchen Engeland en defen Staec aen-
gaende de wederfyds gevangenen. 41. Con-
tra viflte van de Sweediche Mediateürs tot Bre-
da aen de Plenipotentiarifen van deien Staet al-
waer verfcheyde pomden werden verhan-
delt, 41. Klaghte van de Plenipotentiarifen defes
Staetstot Lreda over't treyneren derEngelfchen
in bet ftuck vanVredeiiande]inge,46.Rapport van
Beverningh en den Raedt-Pcnfionaris de Hubert
aen haer Ho. Mo. wegens de Vrede handeling tot
Breda. 51. Refolutie op het felve Rapport, iljid.
Inclufie voor den Hartogh van Ho ftcyn in het
Trailaet van 1^rede tot Breda tuflchen defen
Staet en Enghelandt ,51. Voor de Hanze-fte-
dcn, ibid. VoorSweeden, ibid. Voor Bran-
denburg- ibid. Voor Bruynfwyck. ibid. Voor
Odiabrugge ibid. Voor Ooft-Vriefland en
Embden. ibid. Derde Conferentie van alle de
Minifters en Plenipotentiarifen op het Cafteel
tol Breda wegens de Vredehandelingh tuflchen
haer Ho: Mo: en den Engelfchen Coninck. 52
Sluycinge van de Vrede tot Breda tuflchen Jiacr
Ho: Mo: en den Engelfen Coninck.
59. De
Ratificatie neiïens andere A6te wegens dc Vrede
geileten tot Breda uyt gewiflelt tuflchen Engelant
en defen ftaet. 53, Publicatie van de felve Vrede,
ibid 54. Artyckelen vande Vrede gefloten tot
Breda tuflchen haer Ho: Mo: en den Engelfen
Coninck. 54. Verkondinge van de Vrede ge-
floten tot Breda tuflchen haer Ho: Mo: en den
Engelfen Coninck. 68. Formulier van de In-
clufie des Hartophs van Holfteyn in het Trac-
faet van Vrede geflooten tot Breda tuflchen En-
geland en Nederland. 70. De Inclufie van de
Hanze.ftcden in het Traöaet van Vrede gefloo-
ten tot Breda tuflchen Engeland en Nederland
wil niqt wel volghcn. 70. Inclufie van Lu-
beck
in het Traflaet van Vrede geflooten tui
fchen Engeland en Nederland, ibid. Brief van
' den Engelfen Coninck aen de felve wegens de
Gevangenen,
jt. Antwoord Van haer Ho: Moi
op de Klaghte van de Amfterdamfe en Rot-
terdamfe Admiraliteyten. 89. Advijs van
Zeeland op het voorftellen van den Hage tot
een Handelplaets tot de Vrede tuflchen haer
Ho: Mo: en Engeland. 93. Overkominge
tuflchen Vranckrijck .en Nederland wegens
de Conjunftie haerderScheeps-vloote om tegen
Engeland te gebruycken. 110. Verhacl vande
Attacqueop het Fort Harwits ïnÊngcIand dooi-
de Nederlanders. 120. Refolutie van haer
Mo: Mog.· op de Defeftueusheyt van Selder-
land en Overyflel ίη hare betalingc. 155. Con-
gratulatie van Geneve aen defen Staet over de
Vrede met Engeland. 140. Brief voor defen Staec
aen den Engelfen Coninck.
147. Brief van den
Engelfen Coninck aen defen Staet,
147. Equi-
)agie van defen Staft ter
Zee. löj. Brief van
iolland aen] haer Ho: Mo: 170. Brief van
ïolfteyn aen defen Staet wegens.fijn Huwlijck,
19S. Antwoord van defen Staet op den lèl-
ven Brief. ibid. Memorie van Denemarcken
aen den Franfen Coninck wegens de pretenfie
op defen Staet. 200. Den Grave van Dhona
Extraordinaris Ambaflldeur van Swedèn aen
defên Staet. 204. Sijn Conferentie. 207.
Sijn Propofitie. ibid. Sijn Proje'ói. 20<J. Re-
folutie van defen Staet op't voorgaende Pro-
jeét. 209. Antwoord van defen Staet aen de-
felve. 211. Rapport der Gedeputeerde. 217.
Antwoordt van den Sweedfchen Ambafladeur
Dhona aen defen Staet. 218. Accoord tuflên
Sweden en defen Staet wegens de Contrabande
Waren. 222. 225. Congratulatie des Sweed-
fen Minifters aen defen Staet wegens de Vrede
met Engeland. 129. Antwoord van Genève
aen defen Staet op fekeren Brief van genegent-
heyt aen haer gefonden. 239. Brief van de-
fen 5taet aen den Franfen Coninck wegen de
Reftitutie vanSt· Euftache, Tabago,
Scc. 239.
Preiënten van defèn Staet aen de Hooft Offici-
ren der Praofen Aiixiliaire Troepen. 2.40, Me-
morie van Vranckrijck aen defen Staet. 242.
Brief van defen Staet aen Vranckrijck wegens
den BiiTchop van Munfter. 252. Brief van
defen 5taet aen verfcheyde Duytfe Vorften. 13 j.
Don Francifco de Melo Portugeefchen Am-
bafladeur aen defen Staet, 253. Sijn Propo-
fitie. ibid. 254. Refolutie van defen Staet
aen Ulhoa Portugeefchen Minjfter. 254. Brief
van den Koningh van Vranckrijcfc aen defen
ftaet tot geluckwenfchingc over de Vrede met
Engeland, zóy. Brief van den Marquis de
Caftelrodrigo aen defelve,
304. Remarcabel
Memoriael van den Spaenfchen Ambafladeur
aen defen Staet, ;ι(ί. Advijs van de Provincie
op het felve, 319. Refolutie van haer Ho:Mo: op
het Remarcabel Memoriael van den Spaenfchen^
Ambaifadeur van den 3. September τϋόγ.^ι^!
Voorflagh tot verwiflelinghe van eenige Steden
door Spangien gedaen aen defen Staet, 3 ztf. Prc-
fentatie van Vranckrijck aen defên Staet,
327. Brief van den Spaenfchen Ambafladeur


-ocr page 25-

REGISTER.

Ili

acn defcti Staet tot wederlegginge vaneenigebe-
fwaernillen, 352. Klaghte van den felven Am-
baiTadeur aen defen Staet over het fendeii van Con-
trabande na Portugael, 334. Accoord tuflchen
defen Staet cn Keulen weghens de StadcRhijn-
berck, 541. 357. Lunenburghfe Afgefanten aen
defen Staet, 344. Propofitie, ibid. Conferen-
tie, ibid. 565;. Bouckhorft Afgeiànt van Keu-
len aen defen Staet, 345:. Sijn Confideratie, ibid,
Brief des Keur vorfts van Brandenburgh aen defen
Staet wegens het overlyden van fijn HuyfvrouW;
3 46. Κ aghte van Nyburgh aen defen Staet, 347.
Brief van defen Staet aen den Keyfer wegens den
BilTchop vanMunfter, 349. Brief van defelve
aen Brandenburgh wegens de felve, 349. Refo-
lutie van defen Staet wegens Brunfwijck en Lu·
nenburgh, 350. Antwoordt van den BiiTchop
van Munfter aen defen Staet, 35Ί. Brief van
Ments aen defen Staet, 355. Affcheytvan defen
Staet aen den Keulfen afgefant, Memorie

van den Keyferh'jcken Minifter Friquet aen defen
Staet wegens Aurick, 361. Befendinge van de-
fen Staet naer Ooft Vrieflandc, 368. Inftrudie
ibid. VerbaelvandeBefendinge, 370. Uyt-
fpneck van defen Staet, 377. Refolutie van
defen Staet tegens de Giften en Vereeringen, de-
welcke hare Ambaifadeurs, &c. kooment'ontfan-
gen van vreemde Potentaten, &c, 369. Refolu-
tic van defei> Staet weghens Beverningh , 377.
Den Ridder Tempie AmbaiTadeur weghpns En-
gelant aen defen Staet,383. Sijn Credentiael,ibid.
Propofitie, 385. Brief van defen Staet aen Vrank-
rijk wegens de Spaenfe faken, 592. Sweden mede
inde Alliantie tuffen Engelant en defen Staet, 393
Saken in Engelant voor defen Staet, 395·. Brief
van Engelant aen defen ftact wegens Ooft-Indien
397. Brief van den Nederlantfen Amb. in Engelant
aen defên Staet, 416. Handelinghe weghens
defen Staet in Engelandt over Suriname, 417.
Brief van den Engelfen Koninck aen den Gou-
verneurvan Suriname, tot herftellinge van 't fel-
ve aen defen Staet, 42(i. Rapport van den Am-
baiTadeur Meerman aen defen Staet koomende
uytEngelandt, 430. Den Engelfchen Ambaf-
fadeur 1 empie aen defen Siaer, 450. Refolutie
van defen Staet wegens de Seflie diedeEngelfche
Ambafladeurs pleghen te h.bben in den Raedt
4.3 i. Brief van Buckingam aen defen Staet we-
gens de Sedie die de Bngelfche AmbaiTadeurs
pleghen te hebben in den Nederlandtfen Raedt,
434. Brief van den Engelfen Koninck aen defen
Staet, 437. Intrede van den Engelfchen Am-
baffadeur Tempie gefonden aen defen Staet. 4.3 7.
5ijη Propofitie, 437. Sijn Memoriael weghens
deGevangeniife des Gouverneurs van Suriname,
440. Sijn verder gheproponcerde weghens het
Traftaet van Marine, 4.41. Hooghe Militaire
Ampten van defen Staet, 445. Confideratie
van den Prince van Tarante over de hooghe Mi-
litaire Ampten van defen Staet, 445. Brief
'van Wurtz aen defen Staet. 45,4. Petitie van
den Nederlandtfchen Raedt van Staten aenhaer
Hoog Mogende vanden J are 16^8.454, Brief
van Zeelandt aen haer Hoog Mogende teghen
de Procedueren van HoUandt > 458. Brief
van Vranckrijck aen dtfen Staet weghens de Al-
ternative. 405. TraÖaet de Marine tuffchen
Engelandt en defen Staet, ^-/(ί. Den Engel-
fen AmbaiTadeur Tempie neemt fijn affcheydc
van defen Staet, 482. Brief van Stadt enLan-
den aen haer Hoog Mogende wegen de Militie,
481, Propofitie van de Gedeputeerden defes
ftaets aen de Staten van Vrieflandt wegens het fe-
pareren van het Stadthouderfchap, 450. Refo-
lutie van defelve op de gheconfenteerde 12000.
Mannen en de 48. Oorlogh - Schepen , 509.
Rapport aen de Ghedeputeerde defes Staets nae
Vrieflandt, 512» Pr^ps Maurits van Naffauw
werdt van defen ftaet vereert met 10000. guldens
voor dejaetfte Veldt - Toght, ^34. Reveue
van het Legher defes ftaetsop den Hardenbergh,
'twelckedaer op fcheyt, 527, Brief van den
Raedt van Staten aen haer Hoog Mogende we-
gens den Rangh der Militaire Officieren, 528.
Brief van Swolle aen haer Hoog Mogende wegens
Haerfolte, &c. 530. Het Legher van defen
Staet ontrent Bergen op den ^oom, 530. Ad-
vijs van den Raedt van Staten aen haer Hoogh
Mogende, 547. Advijs van de Amfterdamfe
Admiraliteyt aen haer Hoog Mogende weghens
de Schepen Judith en Adriana , 5-52. Prins
■ Maurits van Naflbuw werden van defen Staet toe-
geleyt 25000 guldens over de onkoften by hem
ghedaen weghens de Ambaffade na den Keyfer,
S 54. Concept van haer Hoog Mogende wegens
de Weft IndilcheCompagnie, fóz. Remar—
ques op't felve, 56^4. Memoriael van de Bc-
windthebbers der Nederlandtfe Weft-Indifche
Compagnie aen haer Hoog Mogende, 569. Me-
morie weghens de Cantons aen defen Staet, 587.
Brief van Overyifel aen haer Hoogh Mogende
weghens den Grave van Benthem, verandert zijn-
de van Religie, 5^4. Brief van den Graeve
van Benthem aen de felve, 5-94. Advijs van
de Generaliteyts Reecken-Kamer aen haer Hoog
Mogende wegens de Reeckeninghe van deOnt-
fangers der Admiraliteyten , 6oi. Britf van
den Biffchop van Munfter aen deiën Staet, 603.
Brief van defen Staet aen de Cantons ,
60 5.
Memorie van den Venetiaenfchen SecrerisMar-
chefini aen defen Staet,
6ο(ί. Mcyporie van de
PrincefleRoyael Douariere van Orangie aen de-
fen Staet, 609. Memorie wegens de Omme-
landen aen haer Hoogh Mogende, 62 5. No-
tificatie van defen Staet , dat de Prince van
Orangie werdt gheftelt buyten Voogdye, 630.
Brief van den Grooten Turck acn defen Staet.
650. Brief vanden Caimakam aen defên
Staet, 6jo. Requeft van de Nederlandt-
fche Weft - Indifche Compagnie , aen haer
Hoogh Moghende tot Prolongatie van haer
Odroy, <Ì52. Refolutie van defen Staet op
'tfelve Requeft, 655. Beright tot voldoe-
ninghe van haer Hoogh Moghende Refo-
lutie van den
6. December 1668. 657. Pre-
fentatie van Bailly weghens Schimmel - pen-
ningh aen haer Hoogh Moghende, «J^p. Re-
queiè des Prince van Orangien aen defen
Staet omme te hebben Brieven van Reprefa-
Jien teghen Spangien, 060. Notulen van
haer Hoogh Moghende ghehouden inde faec-
ke tuffchen Mollandt en den Raedt van Staten

ii,
li

m I
m

li:
il'
II

ι

il'

itili»

ffti

lii!
li'i

wegen


-ocr page 26-

wegen de icparatecaiTatie, 66^. Brief van Vrànk-
rijck aen defcn Staet wegens fijn Toght naBour-
gondicn, &c. 671. Traélaec tuflche» Vranck-
rijck, Engeland cn defcn Staet, 701. Memorie
van den Venetiacnfen Secretatis aen defen Staet
wegens Candia, Affcheyt van den Fj^nfen

AmbalTadeui· d'Éftrades van defen Staet, 744
Afgefonderde Artijckelen behoorende tot het
TradaetgecnaGÉkt tuflchen defen Staet cn Enge-
]andt,&c. 755·. Memorie van de Gedeputeerde
defes Staccsaen Cartel Rodrigo wegens de Vrede
niet Vranckrijck, 768. Brief van Caftel Rodri-
go aen defen Staet, 7B(
j. Traélaet van Oppigno-
ratie tuiTchen defen Staet en Spangie, 79e. Brief
vandeSpaenfe Coninginne aen defcn Staet, 804.
8 Γ4. Brief van defen Staet aen de Spaenfc Ko-
ningi'nne, 814. 855. Brief van defn Staetaen
Caflel Rodrigo wegens de Ooftendifche Commii-
fic-vaerders, 857. AJemorie van den Spaenfchen
AmbafTadeur acn defen Staet weghens de Ooften-
dife laken, 841. Memorie van defelve aen defen
Staet, 841. 843. Brief van Caftel Rodrigo aen
defen Staer, 846. Memorie van Richard 6'paen-
ien Secretaris, by abfentie van den Amb. acn defen
Staet, 851. Memorie van den Spaenfcn Amb. aen
dcfenStaet, 854. 858. 859. Publicatie van de-
fen Staet weghens de Koopvaerdy-fchepen der
Neutralen, 860. Memorie van denSpaenf:hen
Amb. aen defen Staet wegens het feyt inde fCerc-
ke van den Oudeman gepleegt, 8<ίί. Brief van
den Prince Regent in Portugael aen defen ftaet
wegtnsfijnHuwelijck, 876. Conventietuifchcn
defen ftaet en Bronfwijck, wegen het overnemen
van Troepen, 879. Sententie d es Hofs van Me-
chelen
Wfgens de Hoefyferfe Schuld tuiTchen de-
fen ftaet en Brandenburgh, 886. Memorie van
den AgentKempinghacn defen ftaet, wegens de
Malthefchefaecken, 891. Brief van de Gravin
vanBenthemaeneen Lidtvan defen Staet, Spi.
Brief van den BilTchop van Munftcr aen defen
ftaet weghen de Gravinne van Steynfort, 901.
Brief van defen ftaet aen den Grave van Benthem,
yoz. Antwoordt van den Grave aen defen ftaet,
ibid. Affcheytvan den Sweedtfen AmbafTadeur
den Grave van Dhona van defen ftaet gaende naer
Engelandt, 904. Recredentiael van defen ftaet
aen den felven Ambafladeur, 904. Brief van
Sweden aen defen ftaet, 950. Memorie van den
Sweedtfen Refident aen dtfen ftaet weghens de
Commerde, 933·- Memorie van den Deenfchen
Minifter aen defen ftaet, 955. 938. Brief van
defen ftaet aen Denemarcken wegens de Noordtfe
Thollen, 956. Antwoort van Denemarcken op
defelvc, 9j5. Brief van Denemarcken aen de-
fen ftaet wegens fijn difFerenten met Engelandt,
937., Proteft van defen ftaet tegens de Memorie
van den Deenfen Refident, 939, Antwoordt van
Denemarcken op 't fclve Proteft 940. Brief van
Denemarcken aen defen ftatt wegens de Noordtfe
Thollen, 943. Antwoort
van defen ftaet op fe-
kcre Memorie van den Deenfen Refident, 943.
Staet van de prctenfie defes ftaets op Denemarc-
ken, 945. DifFerenten tuffchen Denemarcken en
defen ftaet gheftelt in de Arbitragie van Vranck-
rijck, 947. Memorie van de Gravinne van
Ooft-Vrieflandt aen defen Staet, 5)4.9.

ii-'ï
ί'ύ

v.4

■ -!

Staten van Hollandt. Haer AdAÏjs over 'tverfoeck
vanZutphen, 87. Ophef van den hondertftcn
Penningh in Hollandt, 90. Ophefvandehalve
Verpondigh in Hollandt, 91. Ophef van het
Haerdt-ftede geit in Hollandt, 91. Confcnttot
de Ordinaris Militie,91. Refolutic wegen de Ge-
deputeerde op de Nederlandfc Sthecps-Vloote,
95. AdvijsvanHolIatidt op de'hooge Militaire
Charges in de Vereenighde Nederlanden. 141.
Refolutic van Zeelandtdaer ο ver, 144. Refolu-
tie van Hollandt wegens het morliiiceren van het
Stadthouderfchap, 168. Edid van Hollant we-
gens de mortificatie van 't fel ve Stadhouderfchap,
168. Eed te doen by defelve weghens htt Edift
van de mortificatie des 5cadthouderfchaps, 109.
Briefvan Hollandt acn haer Ho, Mog 170. Har-
monye van de Hollandtfche Regeeringb, 517.
Confidcratieop't felve, Klaghte van Hol- '
landt over de wanbetalinghevan de andere Pro-
vinciën, 557. Waerfchouwinghe van de Staten
Van Hollancft weghens den twee hondertftcn Pen-
ningh, 5<5i. Staet van betalinge ghedaen door
Holland by contra Ordonnantie ten Comptoirc
van den Ontfanger Volbergen,^ 580. Voorllagh
van Hollandt tot avancemcnt des Prince van O-
rangie, 607. Procedufren tuiTchen de fèlve en den
Prince van Orangic wigens Geertruydenbcrghe,
630. Advijs van Hollandt wegens de cafïatie der
Militie, 657. Refolutie van Hollandt wegens
defelvecafTatie, 651. Procedueren tuiTchen Hol-
landt en den Prince van Orangie weghens Geer-
truydenbcrge, óf/. Refolutie van Hollandt aen-
gaende de Staten en Ampten. 658. Refolutie van
defelve weghens de Over-Yflelfe gefchillen over
Pallant,&c. 661. Brief van defelve over't felve,
661. A dvys van den Raedt van Staten tegens de
fepirate cafTatie der Militie in Hollandt,' 66a.

Staten van GveryiTel. OveryfTel defeétueus in fijn
betalinge, 136. Refolutie van haer Ho. Mog. te-
gen de defeilueufheyt van hare betalinghe, ij6.
Refolutie van GveryiTel rakende de feparatie van
het Stadthouderfchap, 169. Confent van defelve
op de aen te nemen Militie, 488. Op de Staet van
Oorlogh, 5:5 z. Briefvan OveryfTel aen haer Ho.
Mog. wegens den Grave van Benthem, verande-
rende van Religie, 594.

Staten van Stadt en Landen zijn tegen het advijs van
den Raedt van Staten der Vereenighde Nederlan«
den, 84.* Brief van Stadt en Landen aen haer Ho.
Mog. wegens deMilitie, 481. Advyi van defel-
ve over dc caiTatie der Militie, 585·. Brief vaa
Stadt en Landen aen Gelderlandt voor den Prince
van Orangie, 667.

Staten van Vrieflandt. Vrieffe faecken, 159. 141.
Advijs van Vrieflandt over de hooghe JWilitaire
Charges in de Vereenighde Nederlanden , 141.
Briefvan Vrieilandover dehooge Militaire Char-
gesinde Vereenigde Nederlanden, 145. Vriefle
faecken, lyz. Rcmonftranrie van de dolerende
Heeren aen de Statea van Vrieflandt , 486.
Propofitiê van de Ghcdeputeerdcn defcs 5taetj
aen de felve weghens het fepareren van het Stadt^^^
houderfchap, 490. Confentvan Vrieflandt toe
de ΐ 2000. Mannen en 48. Oorlogh » Schepen,
508, Ratificatie van Vrieflandt op het Tra-
tìaet van Alliantie met Engelandt , 50^
(*«· 1 JRap-

RESISTER.


-ocr page 27-

R E G I S t E R

Rapport vande Ghedeputeerde defcs Staets na
Vrieflandt, 512. Confideratie van Vrieilandt
aengaendede Lunenburgfe Troepen, 515. Brief
van defelveaenGelderlandt tot faveur des Prince
van Orangie, 667.

Staten van Uytrecht. Rcfolutie van Uytrechtover
dehooge Militfiire Charges in de Vereenigde Ne-
derlanden. 146.

Staten van Zeelant. Klaghte van delélve wegens de
faken van den Ritmeefter Buath, &c. 89. Ad vijs
van defelveophet voorftcllenvanden Haghetot
een Handcl-plaetie van Vrede, 9;. Sijn onge-
reet om hare Scheeps-V loote in Zee te brengen in
den jare 1
667. 111. Advijs van de felve op de
hooge Militaire Charges, 141. Refolutie van
de lel vedaerover, 144. Refolutie van Zeeland
over de hooge Militaire Charges in dc Vereenigde
Nederlanden, 146. Refolutie van 7 eeland over
het Scadthouderfchap, 167. Confideratie van
Zeelandt wegens het feparerenvan hctStadthou-
derfchap, 499. RequeltvandenKircken-Raedt
tot Middelburgh aen de Gecommitteerde Raden
der Staten van Zeelandt weghens de faecken van
Labadie, 525. R equeft van d e Wall e Kercke
in Zeelandt aen de Staten aldaer wegens de felve,
5 ζ 5. DifFerenten tuifchen Hollandt en Zeelandt
wegens het Hof van JufEitie, 557. Voorflagh
van Zeelandt tot avancement des Prince van O-
rangie,6o7. Brief van de Princefle Royael Doua-
riere van Orangie aen de Staten van Zeeland,
609
Briefvan de Princefle Douariere van Orangie aen
dc felve, 610. Aenfpraeckevan den Prince van
Oraogie aen de felve naer fijn Introduftie in Zee-
landt, Ö18. Rtfolutie vande felve wegens La-
badie, 654- Odijck in Zeeland geadmitteert in
deAdmiraliteyt, 658 Beright van deStatrn
van Zeelandt wegens het Arreft der j.Spaenfche
Oorlogh-Schepen aldaer, 858.

Staten van Zutphen. Hollands Advys op het Ver-
ibeck van Zutphen, 87. '' .

Sterckenburgh ncffens andere van haerHoog Mog.
Gecommitteert tot de Deputatie op de Vrede-
handf lingh tot Breda, 27. Met Ripperda tot
Breda op de Vredehandelingh, &:c. 5 2.

Subfidie aen Sweden te geven, 4ox. Afte vande
felve, 407. Klaghten van den Spaenfchen Am-
baflàdeur over de Subfidie aen Sweden te geven
422. Bilefvan den Grave van Molina wegens de
felveSubfidie, 423. Briefvan den Nederlandt-
fen Ambafladeur in Engelandt tegens den Brief
des Graefs van'Molina over de Subfidie aen Swc-
dentegevcn, 42J. Brief van defenStaet aen de
Spaenfe Coninginne weghens de Subfidie, 855.
Antwoordt van de Spaenfe Coninginne aen den
Ncderlandtfen Ambaifadeur wegens de Subfidie,
844. Brief van de Spaenfe Coninginne aen de-
fenStaet wegens de Subfidie, 845. Memorie
van den Deenfen Minifteraen defen Staet wegens
de Subfidie-penningen, 938.

Suriname, 417. Brief van den EngelfenKoninck
aen den Gouverneur van Suriname tot herftellin-
' ge van'tfelve aen defenStaet, 425. Verdere
befoignes aengaende Suriname, 426. Briefvan
den Engelfen Koninck aen Willougby weghens
't felve, 427. Memoriael van den Engelfen Am-
tafladeur Tempie aen defen Stage weghens de

II
li
at.·'

li

m

Ïlts^i;

li

I «!l!

ili

lil

Gevangenifli des Gouverneurs van Suriname,
440. Suriname, 581.

Sufpenfie. den Grave van Flodrof gefufpendeert,

551-

5weden. Brief van Cojet Extraordinaris Ambafla-
deur van Sweden aen den Raedt-Penfionaris van
Hollandt weghens de Vrede met Engelandt, 5.
Memorie van dr Konincklijcke Sweedfche Am-
bafladeurs en Mediateurs aen den Koninck van
Engelandt wegens de Nederlantfe Vrede,
6. De
Mediateurs van Sweden tot Breda wegens de Vre-
dehandelingh tuflchen Engelandt, Nederlant, &c.
41. Contra Vifite van de Sweedfe Mediateurs tot
Breda, aen de Plenipotentiarifen van defen Staet
waer mede verfcheyde Poinéten werden verhan-
delt, 41. Tndufie voor den Koninck van Sweden
in het Traftaet van Vrede tot Breda tuifchen En-
gelandt en Nederlandt,&c. 51, Sweedfe faecken,
aoj. Accoordt tuflchen Sweden en defen ilaet
aengaende de Contrebande Waren, 2i.22y.C0n-
gratulatie van den Sweedfen Miniiler aen defen
ftaet over de Vrede met Engelandt, 229. De
Coninginne Chriftina is gerefolveert na Sweden te
gaen, ajj. Sweden mede inde Alliantie tuflen
Engelandt, Nederlandt, &c, 595. Subfidie aen
Sweden te geven, 402, Ade van de felve, 407«
Klachten van den Spaenfen Ambafladeur over dc
fubfidie aen Sweden te geven, 42 x. Briefvan den
Grave van Molina wegens de fubfidie aen Sweden
tegeven, 42;. BiiefvandénNederlandfen Am-
bailadeur in Engelandt tegen den Brief van Moli-
•na weghens de felve fubfiidie, 425. Brief van
Sweden aen defen ilaet, 950. Sweedtfe faecken
906. 907· 908.909.
95'· 932· Extrafl: van het
Projetì Traftaet by Sweden, over ghegeven aen
denKeyferlijckenEnvoyé, 934

Switfers. S witierfe Cantons genodight tot de Triple
Alliantie, 430.

Swolle, Brief van Swolle aen haer Ho. Mog. wegens
Haerfblte, &c, 550.

Synode. Oordeel van het W^alfe Synode ghehouden
tot Naerden van Labadie, &c.
596.

T.

^ Abago. Brief van defen ilaet aen Vranckrijck
ommc reftitutie van St. Euftache, Tabago, &c.
259.

Tarante. Confideratie van den Prins van Taranten
overdehooghe Militaire Ampten in Nederlandt,
^}45. Prins van Taranten. 584.

Tempie. Den Ridder Tempie Ambafladeur wegens
Engelandt aen defeitflaet, 385. fijn Credentiael
ibid. Propofitie, 385. defelve, 450. fijn Cre-
dentiael, 430. fijn Intrede, 457. fijn Propofitie,
437. Memoriael van de felve aen defen ftaet we-
igensdeGevangenifle des Gouverneurs van Suri-
name, 440. Klaghte over den Capiteyn Brakel,
440. fijn verdere geproponeerde weghens het
Traiftaet van Marine, 441. ' neemt fijn Affcheyt
van defen ftaet. 482.

Tenten. Befchryvinge van de Tenten ofPavillioe-
nen van den Grooten Heer, 647.

Teftamentvanden Grave van Ooft-Vriefland, pj^·

Tkol. Wefer-Thol, 890. S93. Brief van de(en

ftaet


i

-ocr page 28-

REGISTER,

Veldt-Maerfchalck. Commiflie voor den Veldt-
Maerfchalck van defen ftaet, 445. DenVeldt-
MaerfchalckWurtsdoetEedt, 708. . '

Veldt-Toght. Ordre tot denVeldt-Toght inden
Jarei668. 5x2. PrinsMourjtsvanNaffouwver-
eert met 10000. guldens voor de laetfte Vcldt-
Toght, 524. Confideratie van Gelderlandt op
het Commando neffens de Chef te Velde, 5 24.

Venetien. Venetiaenfe faeckcn. 428. Memorie
van den Secretaris Marchefini weghens Venetien
aen defen ftaet, 606. Den felveh Marchefini wert
in de Cafteleny gelogeert, 633. Memorie van
den Venetiaenfen Secretaris aen defen ftaet wegens
Candia, 723.

Verbad van de Gedeputeerden defes ftaets naer
Ooft-Vrieflandt, 370.

Verdcelinge vande Nederlandtfe Scheeps-Vloote in
den Fare 1667. lïo. 113. Smalle verdeelinghe
van de Scheeps-Vloote, 113. Der Landt-Militie
op de Schepen verordent tot het defTeyn op En-
gelandt onder den L. Admirael van Gent, 115.

Vereenighde Nederlanden, Advys van Zeeland we-
gen de hooge Militaire Charges in de Vereenighde
Nederlanden, 141. Van Vrieflandt op't felve,
142. Van Hollandt op't felve, ibid, Refolutie
van Zeelandt daer over, 144. Advijsvan Gelder-
landt op't felve, ibid. MiiTive van Vriefland over
't felve, 145. Projedover't felve, 146. Utrechts
Refolutie daer over, ibid." Zeelandts Refolutie
daer over, ibid. Concept rakende de beflichtingh
der mifverftanden tuflchen de Leden der Veree-
nighde Nederlanden ontftaende, 163.

Vereeringe. Prins Maurits van Naffauw vereert met
loooo. guldens voor de laetfte Veldt-Togt, 514.

Vergaderinge van het Parlement van Engeland. 73,

Verhael van de Attacque op het Fort Harwitz in En-
gelant door de Nederlanders,! 20. Van de fieckte
en 't affterven, &c. des Grave van Dhona, 419.
Van de Introduftie der Prince van Orangie in
Zeelandt, 014.
61$.

Verklaringe des Koninghs van Engelandt wegens de
Plaetfe der Vredehandeling en Stilftandt van Wa-
penen, 7. Van Vranckrijck wegens de Handel-
plaets tot de Vrede met Engelandt, 241. Van
Vranckrijck weghens den Spaenfchen Oorlogh en
Ceffatie van Wapenen, 6^6. Van Vranckrijck
weghens de Vrede met Spangie, 758. Van den
Marquis de Caftel Rodrigo wegens de felve Vre-
de, 769.

Verkondigingc van de Vrede gheflooten tot Breda
tuflchen den Engelfen Koninck en de Staten (Sc-
nerael der Vereenighde Nederlanden, 68.

Verkoopinghe van eenige Heerlijcke Goederen in
Hollandt, 518. Voorflagh van deVerkoopinge
vande Stadt Geertruydenberghe, 528, 55J.
556. 557·

Verpon dinge. Ophef van een halve Verpondinge ίη
Hollandt, 91.

Verfeeckertheydt. A&e van verfeeckertheydt aen
Spangie, 806.

Verfoeck. Ad vijs van Mollandt over 't verfoeck van '
Zutphen, 87.

VertreckvandeKeurvorftin van Brandenburgh uyt
den Hage, 346.

V

wegen gedaen, 473. Van defelve, 515·

Eer. Onruft ter Veer in Zeelandt over het ftel-

len van de Magiftraet, 472. Publicatie deÌ· Verwiflelinge. Voorflagtot verwiffelinge van eenige

Steden door Spangie gedaen aen defen Staet, 326.

(*·* 3) Uyt-

ftaetacnden Keyfer wegens defelve Thol, yoo.
Brief van defen ftaet aen Denemarcken wegens de
NoordtfeThollen, 956. Antwoortvan Dene-
marcken op den fel ven Brief 936. Briefva'n De-
nemarcken aen defen ftaet wegens de Noordfche
Thollen, 945·
Tytel van Graeflijckheyt in Hollandt ghemortifi-
ceert, 611.

Tofcanen. Den Prins van Tofcanen komt in den
Hage, 444.

Tradaet. Formulier van de Tnclufie des Hertoghs
van Holfteyn in het Traftaet van V redegeflooten
tot Breda tuflchen Engelandt en Nederlandt, 70.
De Inclufie van de Hanze-fteden in het Tra-
«Saet van Vrede gheflooten tot Breda tuflchen
Engelandt en Nederlandt wil niet wei volgen, 70.
Inclufie van Lubeck in het Traftaet van Vrede
geflooten tot Breda tuifchen Engelandt en Neder-
landt, 70. Van een ofFenfive endefenfivcLigue
tuflchen Vranckrijck en Portugael. 164. Van
Vrede tuflchen Engelandt en Spangie, 298.
Volmagt van beyde de Koningen,. 297. Concept
Traöaet weghens den Oorlogh tuflchen Vranck-
rijck en Spangie, 3 86· Propofitie van den En-
gelfén Amballadeur Tempie aen defen ftaet wegens
het Tradaer van Marine, 441. Traiiaet van
Marine tuflchen Engelandt en defen ftaet, 470.
Ratificatie van Vrieflandt op het Traftaet van Al-
liantie met Engelandt, 509. Afgefonderde Ar-
tyckelen behoorende tot htt Traftaet ghemaeckt
tuflchen Engelandt en defen ftaet, &c. 655. Tra-
öaet tuflchen Vranckrijck , Engelandt, en defen
ftaet, 701. Traéèaet van Vrede tuflchen Vranck-
rijck en Spangie, 716. TrailaetvanOppignoran-
tie tuflchen defen Staet en Spangie, 796. Memo-
rie van den SpaenfenAmbafladeur aen defen ftaet
weghens 't felve Tradaet , 799. Traflaet
van Vrede tuflchen Spangien en" Portugael,
867. Extraft van het Proj eft Trailaet by Swe-
den overgegeven aen den KeyferlijckenEnvoye,

954.

Traiftement en Belooninghe van den Raedt-Penfio-
narisdeWit, 581.

Trevor Ambafladeur wegens Engelandt in Vranck-
rijck, 678. Antwoordt van den Franfen Ko-
rinck op fijn Memorie, 678. Memorie van Tre-
vor en Beuningen aen den Franfen Koninck we-
gens de Spaenfe Vrede, 771.

Triple Alliantie, 402. tot („onden geflooten, 4.16,
SwitferfeCantonsgenodigt tot defelve, 430. fa-
ken rakende de Triple Alliantie, 86i. 880· Tri-
ple Alliantie, 909.

Turck. Audiëntie van den NederlandtfenRefident
Coljersby denGjootenTurck, 658. Befchry-
vinge van de Gedaente, Poftuyr en Jaren, van den
Grooten Turck, Befchryvinge van de Ten-
ten en Pauillioenen van den Groeten Turck, 64.7.
Brief van den Grooten Turck aen defen ftaet.
650.

S

V.

-ocr page 29-

li

register.

Uyt-rpraeck van de Gedeputeerde defes Staets ovef
deOoft-Vriefchefaecken, 377.

Vifitf. Contra Vifitevande Sweedtfche Mediateurs
tot Breda aen de Plcnipotentiarifen van defen Staet
■waer inne verfcheyde Foinöen werden verhan-
delt, 41 »

Univerfiteyt. Placcaet van Vrieilandt tegen de geene
dewelcke hare kinderen fenden inde Paepfe Uni-
verfiteyten en Schooien, 158»

Volmaght van den Deenfen Koninck aen fijn Am-
hafladeurs tot Breda wegens de Vrede met Enge-
landt, Ϊ95Γ. Van den Engelfen Konmckaen fijn
AmbaiTadeurs wegens de fel ve Vrede, 19 5.

Vooghdye. Den Prince van Orangie werdt buyten
Voogdye geftelt, 650.

Voor-poort. DenCommijs Breugelgedetineertop
de Voor-poort in den Hage, 547·

Voorflagh tot verwiffclinge van eenighe Steden door
Spangiegedacn aen defen Staet, 316. Van de vcr-
koopinge der Stad Gcertruydenberge, 52 8. Van
Flollandt rot avancement des Prince van Orangie,
607. Van Zeeland t wegens't fel ve, 607. Van
Vranckrijck weghens den Spacnfchen Oorlogh,
683.

Vranckrijck. Brief van den felven Koninck acn haer
Ho. Mog. 17. Brief
van haer Ho. Mog. aen de
fclvc, 19. Eeritfc Conferentie met oe l lenipo-
tentiarifen van Vranckrijck en Denemarcken we
gens de Vredchandelingh tot Breda, 35·. Tweede
Conferentie, 59. Overkomingetuflchen Vranck-
rijck en defen Staet w ghens de conjundie der
Scheeps-Vloote, om tegen Engelandt te ageren,
110. Memorie van Denemarcken aen den Fran-
fen Koninck weghens de pretenfie op defen Staet,
aoo. Fra η fe faken , 2^5. DeConinginne van
Vranckrijk verloilvan een jonge PrinceiTe, 235.
Brief van defen Staet aen den Franfen Koninck,
om de reflitutie van St. Euftache Tabago, &c.
a^ij. Prefeneu van defen Staet aen de Hooft-
Officieren der Franfe AuxiliaireTroupen, Ì4.0.
Verklaringe van Vranckrijck wegens de Handel-
Plaets tot de Vrede met Engelandt, 241. Brief
van Vranckrijck aen defen Staet wegens fijn pre-
tenfie op Brabandt, 247. Brief van den Koning
van Vranckrijck aen de Koninginnc van Hifpan-
gien, 147. Toght van den felven Koninck na
Ncderlandt, 251. Brief van defen Staet aen
Vranckrijck weghens den Billchop van Muniler,
151. Franfe faecken, 255·. Neemt Aeth en
Doornick, 25$·. Belegert Dendermonde,'t welck
met groot vei lies werdt verlaten, 156. Neemt
Ryflel, x56. Aelft, 2.57· De Franfe hande-
len fchrickelijck ten platten Lande. 2 57. Inflru-
mcnt van Vrede tuifchen Vranckrijck en Enge-
landt, geflooten tot Breda, 257. Tradaetvan
een offenfive en defenfive Ligue tuffen Vranck-
rijck en Portugael, 264.. Brief van Vranckrijck
aen defen Staet over de Vrede met Engeland, ι6γ.
Brief van den Marquis de Caftel Rodrigo aen den
Franfen Koninck, 2S7. RenuntiatievandeKo-
ninginne van Vranckrijck wegens deSpaenfe Ne-
derlanden, &c. 289. Toeruilinge van Spangie
tegen Vranckrijk, 295"· Brief van den Marquis
deCaftcl Rodrigo aen den Franfen Koninck,^ 10,
Placcaet van den Spaenfcn Koninck tegens de in-
vafie der Franfe in de Spaenfe Nederlanden,
311.

s;

u

I 1

Proteft van de Staten der Spaenfe Nederlanden
tegens den Franfen Koninck, 511. Prefentatie
van Vranckrijck aen delen Staet 511. De
Redenen der Spaenfe daer teghen, ibid. Pre-
fentatie van Vranckrijck aen deièn Seaet, 327.
Concept Traétaet wegens den Oorlogh tuffchcn
Vranckrijck en Spangie, 586. Briefvan defen
Staet aen Vranckrijck wegens de Spaenfe faecken,
392. Memorie wegens den Oorlogh tuffchcn
Vranckrijck cn Spangie aen de Ncderlandtfche
Provinciën overghefonden, 450. Brief van
Vranckrijck aen defen Staet wegens de Alterna-
tive, 465. Afìie van't Franfe Leger. 5:54.· Sa-
ken rakende Vranckrijck en Spangie, 669. Brief
van den Franfe Koninck aen defen ftaet weghens
fijn Toght na Bourgongie,&c. <571. Antwoort
van den felven Koninck op de Memorie van den
Ambaffadtur Trevor wegens Engelandt en Beu-
ningen weghens defen ftaet in Vranckrijck, 678.
Voorflagh van Vranckrijck wegens den Spaenfeti
Oorlogh, (SSj. DimifficvandenFranfenKo-
ninckacn de Minifters van de Keur-Vorften ver-
gadert tot Ci uien, 690. Verklaringe van Vrank-
rijck weghens den Spaenfen Oorlogh en ceflatie
van Wapenen, 696. Traftaet tulichen Enge-
landt, Vranckrijck, en defen ftaet, 70 j. Pro-
jeatuflchen Vranc krijck cn Spangie, 703. Brief
van den Franfen Koninck aen Colbert wtgens de
Vrede tnet Spangie, 707. Brief van den felven
Koninck aen fijne Franfe Officieren in Nederlandt
wegens 't felve, 707. Brief van den felven Ko-
ninck aen den Paus, 707. Franfefaecken. 708.
Brief van Lionne weghens het vorderen van de
Vrede tuflchen Vranckrijck en Spangie,? 11. Brief
vanBeuningen aen Beverningh weghens defelve
Vrede, 712. Traftaet van Vrede tuflchen Vrank-
rijck en Spangie, 716. Pretenfie van Vranck-
rijck op Conde', 734. Memorie vanden Fran-
fen Konini.k aen de Afgefanten, &c. des H. Rijcx,
omme flemme te mogen hebben in de Vergadc»
ringe der Rijtx-Vorften, 740. Brief van de fel-
ve weghen't felve, ibid. Franfe faecken, 744,
745. 746. '747. 748. 749
7S°· 751· Ver-
klaringhe van Vranckrijtk wegens de vrede met
Spangie, 758. Remarquci op de Procedueren
van Vranckrijck weghens de vrede met Spangie,

761. Brief van Lionne aen d Eftrades weghens
de Procedueren van Vranckrijck met Spangie,

762. Beveninge wegens defen Staet na Vranck-
rijck, 770. Franfe faecken, 774. Nieuwe fwa-
righeden wegens Spaogien, aengaende de vrede
met Vranckrijck, 789. Pouvoir van den Spaen-
fen Koninck aen Caftel Rodrigo over de vrede
met Vranckrijck, 790. Aenmerckingheop het
Project van vrede tuffchen Vranckrijck cn Span-
gie, ingeftelt by Lionne, 791. Differcnten tuf-
fchen Denemarcken en defen ftaet gheftelt in de
Arbitragie van Vranckrijck, 947.

Vrede. Cojet fchrijft aen den Raedt' Penfionarls
van Hollandt wegens de vrede, 4. Antwoordt
van den Raedt-Penfionaris op 't felve, 5. Me-
morie vande Sweedtfe Mediateurs aen den Engel-
fen Koninck weghens de Nederlandtfe vrede,
6.
Verklaringe des Konincxvan Engeland wegensde
Plaetfe der Vrede-handelingh en ftilftandt van
Wapenen, 7. Brief van haerHo- Mog. aen den

En-


-ocr page 30-

EogdfenKoninckwcgens^de Handel plaetfe tot
de Vrede, 14. Guarantie tot verlbeckeringe van
detefluyten Vrede met Engelandt,
16, Rip-
perdavanBuyrfe, Beverningh, de Hubert, Jong-
ital, Schrieck en Sterckenburgh van haer Hoog
IVIog. Gecommitteert tot de Deputatie op de
Vredehandelingh tot Breda, x/. Brief van haer
Ho. Mog. aen Holtes en Coventry, Engelfe Am-
baffadeurs tot Breda wegens de Vredehandelingh,
28. InftrudievoordcFienipotentiarifen van de-
fen Staet gaende na Breda op de Vredehande
lingh, aji. Engelfe Plenipotentiarifen tot Bre-
da op de Vredehandelingh, 35:. Ranghvande
Plenipotentiarifen gekoomen zijnde tot Breda op
de Vredehandelingh, 3J. Eerfte Conferentie
vande Franfen en Dt enife Plenipotentiarifen we-
gens de Vredehandelingh tot Breda, 35. Twede
Conferentie, 39. De Sweedtfe Mediateurs tot
Breda weghens de Vredehandelingh tuffchen En-
gelandt, Ncderlandt, &c. 41. AlledePlenipo
tenriarifen wegens de Vredehandelingh tot Breda
koomen op het Kaftecl by den anderen , 4.2.
Mifnoegen van de Plenipotentiarifen defes Staets
tot Breda over de Mediateurs en Franiê AmbaiTa-
deurs wegens de Vredehandeling, 44. Klachte
van de Plenipotentiarifen defes Staets tot Breda
over het treyneren der Engelfe in hetftuckder
Vredehandelingh, 46. RapportvanBeverning
en den Raed- Penfionaris de Hubert aen haer Ho.
IVIog. wegens de Vredehandeling tot Breda, fi,
Refolutie op het felve rapport, 5 χ. Inclufie voor
den Hertogh van Holfteyn in het Traöaet van
Vrede geflooten tot Breda tuffchen Engelandt en
defen Staet, &c. 51. Derde Conferentie van
alle de Minifters en Plenipotentiarifen op het
Cafteel tor Breda weghens de Vredehandelingh
tuflchen Engeland en Nederland, &c. 52. fluy-
tinge van de Vrede tot Breda tuffchen Engelandt
en Nederlandt, 53· Ratificatie neffens andere
Afte raeckende de Vrede tot Breda uytgewiffelt
tuffchen Engelandt en Nederlandt, 53. Publi-
catie van delelve Vrede, ibid, 54. Vreughde-
vuyren over defelve Vrede, en Danck en Bede-
dagh, ibid. Artyckelen van de Vrede tuffchen
denEngelfenKoninck en haer Ho. Mog· gefloo-
ten tot Breda, 54. Procuratie voor de Extraor-
dinarife Engelfe Ambaffadeurs wegens de Vrede-
handelingh tot Breda met haer HoogM(^. 64.
Procuratie voor de Extraordinarife Ambaffadeurs
van defen Staet op de Vredehandelingh tot Breda
met den Engelfen Koninck, 65. Inftrument
van Ratificatie voor de Engelfe Ambaffadeurs op
de Vredehandelingh to t Breda met haer Ho. Mog
66. Inftrument van Ratificatie voordeNeder-
landtfche Ambaffadeurs op de Vredehandelingh
tot Breda roet de Engelfche, 67. Verkondi-
ginghe van de Vrede gheflooten tot Breda tuf-
fchen de Staten Generael der Vcreenighde Ne-
derlanden en den Engelfchen Koninck , 68.
Formulier van de Inclufie des Hertoghs van Hol-
fteyn in het Tradaet van Vrede gheflooten tot
Breda tuffchen Engelandt en Nederlandt, 70.
De Inclufie van de Hanze-fteden inhetTraélaet
van Vrede gheflooten tot Breda, tuffchen Enge-
landt en Nederlandt, wil niet wel volghen, 70.
Inclufi? van Lubcck in het Trailaet van Vrede ge-
flooten tot Breda, tuffchen Engelandt en Neder-
landt, 70. Advijs van Zeelandt op het voor-
ftellen van den Hage tot een Handel-plaetfe van
Vrede tuffchen Engelandt en Nederlandt,
Ratificatie van Denemarcken op de Vrede met
Engelandt geflooten tot Breda, 189. Inftru-
ment van Vrede gheflooten tot Breda tuffchen
Engelandt en Denemarcken, 189. Volmaght
van Engelant en Denemarcken op de felve Vrede,
15(5. Formulier van Publicatie der felver Vrede,
J97. Congratulatie van den Sweedfchen Minifter
aen defen Staet over de Vrede met Engelant, 119.
Verklaringe van Vranckrijck wegens de Handel-
plaetfe tot de Vrede met Engelant, 241. Inftru-
ment van Vrede tuffen Engelant en. Vranckrijck
geflooten tot Breda, 157. Traéiaet van Vrede
tuffchen Spangien en Engelant, 296.298. Vol-
magt van beyde de Koningen, 297. Artijckelen
van de Vrede tuffen Spangien en Portugael, 399.
Over gantfch Chriftenrijck, ja overdegantfche
werelt, behalven Candia, 517 Brief des Ko-
nincks van Vranckrijck aen Colbert weghens de
Vrede met Spangien, 707. Aen fijne Franie
Officieren inde Nederlanden wegens 't felve, ibid.
Aen den Paus van Roomen weghens'tfelve, ibid.
Tradaet van Vrede tufichen Vranckrijck en
Spangie, 716. Verklaringhe van Vranckrijck
wegensdeVredemetSpangien, 758. Remarques
opdeproceduerenvan Vranckrijck weghens de-
felve Vrede, 7<Si. Verklaringe van Caftel Ro-
drigo, aengaende defelve Vrede, 769. Memo-
rie van Trevor en Beuningben aen den
Franfen
Koninck wegens de Spaenfche Vrede, 771. Nieu-
we fwarigheden weghens Spangie aengaende de
Vrede, 789, Pouvoir van den Spaenfchen Ko-
ninck aen Caftel Rodrigo over de Vrede met
Vranckrijck, 790, Aenmerckinge op hetPro-
jefl: van Vrede tuffchen Vranckrijck en Spangie,
ingefteltbyLionne, 791. Brief vande Spenfche
Coninginne aen defen Staet weghens de Vrede
tuffchen Vranckrijck en Spangie, 819. TraéUet
van Vrede tuffchen Spangie en Portugael, 867.

Vreughde-vuyren over de Vrede gheflooten tot
Breda tuffchen Engelandt cn Nederlandt, 54.

Vrieflandt. Sententie des Hofs van Vriefland tegens
Dirck van Ruyven, 24 Wit, Vrybergen, en
Coeverden gheibnden na Vrieflandt en Stadt en
Landen,
97 98 99· loi. Placcaet te-
gen de Jefuyten en Papen , Monnicken, Klop-
pen, ifec. in Vrieflandt, IJ8. Vrieffe faecken.
139. 141. Advijs van Vrieflandt over dchooge
Militaire Charges in de Vereenighde Nederlan-
den, 142. Brief van Vrieflandt over de hooge
Militaire Charges inde Vereenigde Nederlanden.
145. Vrieffe faecken, 172. Remonftrantie
van de dolerende Heeren aen de Staten dan Vrief-
landt, 486. Propofitie vande Gedeputeerden
defes Staets aen de felve 5'taten weghens de fepa-
ratie van het Stadthouderfchap, 490. Onruft
aldaer, 489. Confent van Vrieflandt tot de
I2COO. Mannen en 48. Oorlogh-Schepen, 508.
Ratificatie van Vrieflandt op hetTraélaet van Al-
liantie met Engelant, 509. Rapport van de Ge-
deputeerden defes Staets na Vriefland, 512. Con-
fideratie van Vrieflandt aengaende de Lunenburg-
fchcTroepen, 515. Brief van deiêlve aen Gel-
derland

ί,,',ι

REGISTER.


i

-ocr page 31-

Ί,ο

REGISTER.

derlandt tot faveur des Princen van Orangie,
66-j.

Vryberge, neffensdeWitenCoeverdcn, ghefonden
na Vrieflandr en Stade en Landen, 97. Haer
Propofitie, 98. Voorüagh vande Monfteringe.
99. Werden door den Secretaris Bufch gebracht
op het Provincie huys, loo. Hare Befoignes
met de Ommelanden, 101.

Uytirecht. Refolutie van Uytrecht over de hooghe
Militaire Charges in de Vereenighde Nederlan-
den, 14.6. Confent van Uytrecht op de aen te
nemen Militie en Oorlogh Schepen, 482. Con-
fent van'tfelve, 589. Refolutie van 'tfelve
over de mortificatie van het Stadthouderfcbap,
632.

w.

Aerfchouwinge vande Reken-Kamer in Hol-
landt tegen den Prince van Orangien en iijne
Proceduyren wegens Geertruydenberge,&c.55 5 ·
Contra Viraerichouwinghe van den Prince, 550.
Van de Staten van Hollandt weghens den twee
hondertftenPenningh, 561.

Waghtmeefter Generaci. Commiffie voor defelve,
44,7. Commiffie voor den Waghtmeeftcr Ge-
nerael van de Cavallerye, 448.

Walfe Kercke· Requeft van de Walfe Kercke in
Zeelandt aen de Staten aldaer weghens de faecke
vanLabadie, 516. Oordeel van het Synode der
Walfe Kercke gehouden tot Ν aerden over Laba-
die, 596.

Werelt. Vrede door de gantfchc Werclt, behalvcn
Candia, 517.

Wervingen. Advijs van den Nederlandtfen Raedt
van Staten over ht t Werven van de iiooo. Man-
oen, 474. OrdretotdefelveWervinghe, 514.

WefcrThol, 890. 895. Britf van deien Staet
aen den Keyier wegens defelve, 900. 901.

Weft Indifche Compagnie van En^landt. Proteft
van deNederlandfche Weft-tndifche Compagnie
aendeEngelfche, 598.

Weft Indifche Compagnie der Vereenighde Neder-
landen. Concept wegens de felvc aen de Sweedt-
icheAfricaenfche Compagnie, 149. Remarques
van de felve Compagnie op feecker Concept, 150.
Klachte van de Sweedtichc over deifelfs wan-
betalinge ζ 50. Briefvan defen Staet aen Vranck-
rijckomme te hebben reftitutie van St. Euftache
enTabago,&c. voor defelve Compagnie, 193.
Proteft vande Weft-Indifche Compagnie aen de
Engelfche, 598. Concept van haer Ho.Mog.
raeckende de felve Compagnie, yój. Remar-
ques op't felve Concept, 564. Memoriaelvan
de Bewindthebbers der Nederlandtfche Weft-
Indifche Compagnie aen haer Hoogh Mog. j 69.
Requeft van de felve aen haer Ho. Mog om pro-
longatie van haer Oétroy, 65X. Refolutie van
defen 5taet op defelve Requefte, 5.

Wf ft-Indifche Compagnie van Vranckrijck. Klag-
te van de Koopluyden tegen defelve, 611.

Weftphalen. ^ Alliantie van de Vorften desWeft-
phaelftnCreyts, 351.

Willougby. Brief van den Engelfchen Koninck
aen Willoügby wegens Suriname, 417.

Wifielinghe der Ratificatie n^ffens andere Afte ra-
kende de Vredehandelingh tot Breda, tuflchen
EngelandtenNederlandt, yj.

Witte nefFens Vrybergen en Coeverden gefonden na
VrieilandtenStadt en Landen, 97. Hare Pro-
pofitie, 98. Voorflagh vande Monfteringhe,
99. Werden door den Secretaris Bufch gehaelt
inhetProvincie-huys,
lOQ· Hare befoignes met
de Ommelanden, 101.

C.deWitt. De Ghedeputeerde op de Nederlandt-
fche Scheeps-V loot, io8. fijn Commiffie,ibid.
Repatrieert, 151. fijn Propofitie, 131.

De Wit. Trailement en Beloninge Van den Raedt
Penfionaris de Wit. 581.

Wurts. Brief van de fe've aen defen Staet, 454.'
Veldt-Maerfchalck van defen Staet, jzi. Doet
Eedt, 708.

Ζ

ry Alé. Advys van de Amflerdamfche Admirali-
teyt wegens Zalc, 590.

Zee. Zeelandt ongcreet om hare Scheeps-Vloote in
2ee te brengen in den Jare 1667. ni. Equi-
pagie van defen Staet ter Zee, 165.

Zee-Brieven. Formulier van de Zee - Brieven vol-
gens het Traflaet van Marine tuflchen Engeland
en defen Staet, 481.

Zuydt-Hollandt. Accoordt tuflchen Zuydt en
Noordt - Hollandt over de verdeelinge der La-
den, 57Z.

Zutphen. Hollaudts Advijs op het verfoeck 7an
Zutphen, 87. Rcndevous tot Zutphen, $19.


S AKEN

-ocr page 32-

Foï I

-Γ SA Κ E Ν ms Τ A Ê TP^

- . - - - J.1' ^

. ■ /■ ■■■ i'H. ■■•^H. i ■ ■ ' ■ Vj . ;;n;·

• > O · >

. . J^. Γ . .....·0 ...

vereemigde nederlandeh

Door de HE EÜ ' /

LIEUWE van αΪτΖΈΜΆ.^··^'

. ■■ . .'Λ ■.!;'.·■: i ■

SEVEN EN VEERTltìlsTE Β Ò E C Κ;

-ifi'yr"

Κ Ο R Τ Β E G R Ϋ-Ρ.

'•ih;-··

Oyetfchrijftaen de Η: de Wit aenmeode de Vrede. j Bj^ief van haer tïöi
,Mog. aen denConingvan Engelandt. Antwoorc van ,dc
ff; de Wit aeri
Coyet. Memorie aen de Coning door deMediateqrs overgelevert. ! Oocfe
aen Appelboom. Verklaringe des Conings.' Coyet aen de Raet PenSona*i
tis. Coyet nochmael aen de Raet PenÌìonaris. Den Coning aen haer Ho* Mog,
Flemming en Cojet aen de Koning. Memorie dec Sweetfe Ambafladeurs. Seec^
kere Brief» AndereBrieÌ. *tParlement, beroepetiìn Eng^nt. Sriefvàti
haer Ho, Mog. aen den Kon; tot voorftellinge van Maftricht jden Bofch j of Bi-eda»
Briefvan de H:Mediateursaen Appelboom. Vfaqckrijck aen defen Staet* Deièn
Staet aen Vranckrijck. De Raet Penfionaris aen; Coyet. De Mediateurs aeri.
Appelboom» Memorie der Mediateurs overgelevert aen den Con: Haer Brief
aen Appelboom. Bredabyden Con: toeghettaen.-s, Sententie van Van Rüyverii
Haer Ho: Mog: Pafpoorten voor d'Afgeiànten van Engelant. Giiarantie totverièi
keringh der te maken Vrede. Placcaet teghens de fraiide der Matrooièiii Premie
op truyneren der Branders. Kon, antwoort op't fenden der Pafpoorten. Rip-
perda ) Beverningi deHubert,Iongftal, SchrieckenSterckenberg gecomraitteerC
tot de Vrede. Beverning,de Hubert en longftal voor af na Breda. Brief van haér
Ho. Mog. aen Hollis en Coventry. Inftruftie voor de Plenipotefttiariièn van de-
fen Staet. Guarantie. Deenfe Plenipotentiarifen tot.Breda. De Efigelfche AiF-
ghefantentot Breda. Rangh der Plenipotentiarifen. Eerfte Conferentie itief
Vranckrijck en Denemarcken. Guarantie. Vranckrijck hier toe niet ghenegerif
Tweede Conferentie raet Vranckrijck en Denemarcken, Sweedtfe Mediateulï tof
Breda. Concept Reglement aengaende wederzydts gevangenen. Contra vifitë
der Mediateurs aen defen Staet. Alle deHeeren Minifters konieö op 't Caftettï
Zy η in Conferentie* Mifnoeghen der Staetiè over de Mediateurs en France Atri-
baUadeurs. Komen in Conferentie met Cortin. Dona tot Breda. Saecken vari
Hamborg. Staetfe klagen aenFlemminghover *t treyneren der Engelie. Ddnà
en Flemmingh in Conferentie met de Staetfe, Tweede Conferentie op't Cafteel.
Schey t Confufelyck. Wort hervat. Ade van Declaratie aengaende de RebelÌeri
uyt Engelant geweken. Hamborgiè iàken. Beverninghdoet RapporÉ aeö haer
Η ο. Μ og. en de Hubert in Zeelant. Refolutie op 't gedaeri rapport by haei Höj
Mog. Inclufie voor den Hartogh
Van Holfteyn. Voor de Hanfe Stéden: Vöoi'
Sweden, Brandenburgh, Bronfwijck ί Ofenbutrgh» Ooftvrieflànteui EnSdén.·

k Sm

-ocr page 33-

t· ——

r.^ : ■ η

,. .....

Voorde laFerte. , Derdè Conferentie0|5't Kaftiel. .-Ripperda enSterckenbergh tggj'

r-— tot Breda. , De Vtéde gëiloteO* Zijri in fconferentie .'riiet d^Engelfchc ο ver de in- ---1

clufie- De Ratificatie nevens andere Aaensuytgewiiïêk. 't Kanon gcloft. Wert
gcpubliceert. d'Hoftiliteyt verboden. Generale Publicatie van Vrede door alle
de Provinciën. Vreugde vieren en Dànck en Bededagh. Artijckelen van Vrede.
Separate Artickel. Afgefonderde Arcijckelen, Zeebrieven. Eedt der Schip·
èers» Procuratie der EngclfcTif. Der Staetfe. Ratificatie vàn Engelant. Van'c
^ fepar^ct Artij<;k«l..' Vande Marine, flatificatie van^h^er Ho: Mog. Verkon-
dinghevande Vrede tot Breda. Inclufievan Holiteyn; VanLubeck. Canee?
lier van Engelandt in ongenade. Brief vanden Kon: aengacnde de Gevanghenen.
Meerman in Ambaifade na Engelandt:;' ' VP'àflcment vergadert. d'Befchuldinghe *
vandcn Cancelier. Wert ghecailèert. Boreel tot Londen medeals Ambailadeur.
Hebben aydientle. Cancélfetf vlucht uyt Engelandt; > Zijn brief aen 't Hooger-
huys. d'Princevan Oranje coninïuniceérc voor de eerftmael inde Gereformeerde
Kercke. Difcours. Ooftindifche Compagnie, Nieuwe Militie. Petitie van-
den Raed van State. Advijs daerover. Stad en Landen daer tegen; Ommelanden.
Degoederen van VanderHorft gegevenaen zynekiiideren. Hollantsadvysover
verfoeckvanZutphen· Klafhteder Admiraliteyt van Amfterdam· Alsmede
van Rotterdam. Antwoortvan haer Ho: Mog: Zeelant van wegen Buat, Op-
hef van den honclertften pen: halve verpondinge, Haertilede geit. Ooftindifche
Compagnie. Haer Edele Gr· Mo: confêntopde ordinarie Militie. Advysvan
Zeelandt op't ftcllen van den Haegh tot handel-plaets. 'Gelderlant regen de caila-
tie· Hollants rcfolutie tot Gedeputeerden op de Vioot. Haer Ho: Mo: Gedep:
naer Vrieflant en Stad eii Landei Haer propofitiealdaer. Voorflag van de Μοη«
fteringh Worden opgöhaelt.door den Secretaris Bofch in't Provincie huys. Haer
Befonjes met d'ommelandën. ' Lyfte der ^heepen wegen Vrieflant. Van Stad era
Lande. Relaes van de Aerdbevinge tot Ragoufa. d'Hoofc-Officiereti van 's Lants
Vloot. d'HeerCornelisde WitGedeputeertopde Vloot· Zyn Commiflie. De
Vloot in Zee. Haerempldy. Verdeelinge van de Vloot. Zeelant ongereet.
Generale Inftruftie voof de' Hooft-OiBcieren. Haerrendevous. IndrieEfqua-
dresverdeelt
met haer Branders. Smalle verdeelinghe der fel ve. Lijfte der Sche*
pen gedeftineert tot het exploift op de Revier van Londen- Verdeelinge de rLant
Militie op de fel vei Hoegewapentbyoccafie vanLandinge. Loopen de Revier
op. Verovéren Chattam't cnFortOhariiiflè. Nemen de RoyaleCharles en ver-
branden eenige capitale Schepen. Refolurie van haer Ho; Mo.op'tghedaenex-
ploiil:. Verhael van de attaque op't Fort Harwits. Houden de ganfche Engeliè
Kufl: in allarm. De Vloot op nieuw gefictaeljecrt. De Ruy ter gelaft: noch in Zee
teblyven. Dé Heer de Wie repatrieert. Arriveert in den Hage. Doetibmmier
Rapport. Wert vereert met een Bockael van Goiit, als mede den Ad. Rüyter cn
de Heer van Gent. Ommelantfe faken. Gelderlant defeftueus in haer confenten.
Refolutie van haer Ho: Mo: daer op. Onruft tot Leeiiwaerden. Difcoürs daer
over. Placcaet tegen de Papiften in Vrieflant. Vriefche faken. Geneve. Vrie-
iè faken. Zeelants advys op de hooge militaire Charges. Vrieflants advysopde
ièlve. Hollants advys daer op· Hollants Refolutie dien aengaende. Zéelandts
Refolurie. Millive van Vrieflant tot dien eynde. Concept over de twee eerfte
poinften. Uytrechten Zeelants Refolutie daer op. Miiïïve aenden Koningh
van Engelandt van defen Staet· Den Koningh aen defen Staet. Lyfte de Patenten.
De Ruyter met zyn onderhebbende fcheepen binnen. Saken der Weftindifche
Compagnie. Remarckesderfelvc. Haer Ho: Mo: refolutie. Diicours· Lyfta

dérfchap. Hollandts refolutie op't mortificeren van't Stad-houderichap· Edi(3;
ten dien eynde· Formulier van Eedt. Eedt voor de Raed Penfionaris- Over-
yflèls advys hier op. Gelderlants advys. Vriefche faken- Reglement voor den
Hove van luftitie in't mortificeren van't Stad houderfchap. Deneraarckens con-
iideratie tegen des Conings van Engelant inanifeft. Inftruftie voor de Heer vaa
Ameronghen in Arabafl^ade na Engelandt. Ratificatie van Denemarcken op de
' Vfede met Engelant. Befluy t der Ratificatie. Aite van pretenfie op de Orcades

Ctt

-ocr page 34-

3

enHitlaiit. I^-etentietuflcheiìDeilemarckenenderenStaet. Sweedfche fàeckeii» T^è^f*
Dona van wegen Sweden hier. Zyn propofitie. Projeil tdn dien eynde Komt
in conferentie. Haer Ho: Mo: refolutie op't voorgaende projefti 'r Rapport der
Gedeputeerde, als mede ancwooft van haer Ho: MojaenDona. Zynantwoorf
daer op. Accoort met Sweden op de Contrebanden. Separate A rticulen- Prin-
cipael accoort met Sweden en defen Staet. Klachte der Sweediche over de wan-
betalinge der Weft-Indifche Comp. Haer preièntatie, Confent vande Provincigri
daer op, Coninginne Chriftina na Sweden. Haer briefaen defen Staet. Francö
faken. Geneven aen defen Staet. Memorie van d'Eftrades aen haer Ho: Mo:
Vranckrijck aen defen Staet aengaende zyn pretentie op Brabant. Zijn brief aeil
de Coningin van Spanje. Lijfte der France Regementen. Treckt Nedetlant in^
Haer Ho: Mo: Miflive acn Vranckrijck over de armeringe des Biflchop van Mun.»
fter. Als mede aen verfcheyde Duytfche Vorften. Ambaiiadeurvan Portiigael
hier. Zyn propofitie. Haer Ho: Mo: refolutie aen Ülhoa Minifter van Portugael
gegeven. Zyn volgende voorftel, Ffance faken. Nemen Aeth in. Alsmede
Poornick, Oock Douay. En Cortrijck. Belegeren Dendermonde maer meÊ
groot verlies verlaten. Nemen Ryfelin. Alsmede Aelft. Handelen fchricke-
lijck ten platten Lande. Ligue tufrchen Vranckrijck en Portugael tegen Spanje.
Artijculen van dien. Van Beuningen repatrieert. Borgondifche Creits. Haei
Ho: Mo; concept totantwoort aen den Ambafladeür van Portugael. Zyn ant-
woort daer op» Veranderingh in de Regeringh tot Liflèbon. Verder beroerte.
Arreftder Vlaemichefchepen. Gefchrift aen de Coningin van Spanje door d'Am-
bron overhantreyckt. Des Conings brief. Haer antwoort daer op. Miilivevart
Don Caftel Rodrigo aen Vranckrijck» Remarques van wegen Jpanje. Renuntia^
tie by de Coningin van Vranckrijck gedaen aengaende de Nederlanden. Toerufj
tinge der lypaenfche- Tradtaet tuflchen Jpanje en Engelant tot Vrede. Brief van
d'Ambaflàdeur van Spanje aen haer Ho: Mo:. Zyn voorflag. Nader voorflagh.
Placcaet van Spanje tegen de Invafien in de Nederlanden. Proteft der Staten
det
Nederlanden. Vranckrijcx prefentatie. De reden der Ìpaenfe daer tegen, d'Am-
brun krijgt zijn affcheyc van de Koningin, Memoriael van wegen d'AmbaÌT van
Spanje aen haer Ho. Mo. Brief van de Rijniche Vorften aen den Kon. van Spanje.
De Spaenfche Nederlanden tot Regensburgh gerecommandeert. Advijs van dö
Provinciën op de memorie by d Ambaff. van Spanje over gegeven. Refolutie van
haer Ho. Mo. daer op» Concept dien aengaende. Staet van onkoften gevallen op
de nieuwe militie. Voorflag tot verwiflèling van eenige Steden door Spanje ge*
daen» Prefentatie van Vranckrijck ?en delen Staet. Lyonne aeri d'Eftrades.
Difcours. Brief van d'Ambaff van Spame aen haer Ho.Mo. Zijn Memoriael aen-
gaende d'Ooft-Indifche Compagnie. Zijn klachte over 't iènden van contreban-
den na Portugael. De Biflchoppen van Straetsborg en Metz alhier. Haer groo^
gevolg. Bewijs dat een Piedicant op een Dorp niet kan leven van 2 ij η traftement»
Saecken 't Duytfche Rijck aengaende. Accoort tuflchen Keulen en haer Ho. Mo;
aengaende R'jnberck» Munfierfche faken. Luynenborfche faken. Lampadiuj
cn Johler haer Afgefanten alhier. Ha?r Propofitie. Comen in ConfereRtie.
Bouckhorft Afgefante van Ceulen alhier. Jijn coniìderatien* Ceurvorftin van
brandenborg hier. Haer devotie, Haervertreck. Overlijden. Lijckftatic^
Nyborgs klachte aen defen Jtaet. Haer Ho. Mog. Miflive aen den Keyfer wegen
Munfter, Aen Brandenborg, en zijn antwoort. Haer Ho. Mo. refolutie wegeg
Bronfwijck en Lun^nborg. Des Biflchops antwoort. Oock van Ceulen. Ny-·
borg. Alliantie der Vorften des Weftfaelfche Craitz. Hamboriche faken.
Boekhorft hier van wcg<;n Ceulen. Zijn Propofitie. Wegen Mentz. AffcheyC
aen den Keulfchen A§efant. loh: K'ampich als ReCdent van wegen den Keyfer»
Accoort tuflchen defen itaet en Keulen gemaeckt, Ooftvriesfche faken. Def
Jtenden verklaring, Cpnfidergticn da?r op» Memorie van Friquet wegen Au«
riek. Brqnfw jjck
en tacpborgin pqnfcreBtie met haer Ho. Mog. Gedepuieef-
den. BefendingeijaVrieilant. Haer Inftruftie. De refolutie van haer Ho. Mo,
Verbael gehouden van wegen de Befending. Uyti^raeck van haer Ho. Mog. Ge-
deputeerden. Refolutie vap haer Ho. Mo. over 't afleggen van 'c Trefaurierfchap
door d'Heer Beverwng. Nader refolutie dien aengaende.

-ocr page 35-

Cejct

fcl)?Üft

Bcnbc

iie oiiöc tìenmcì enöe bjicnötfcDap ïrtc ort&cc Ijacu baa.6

gXh. Oljeïoeejl tn 't (iuöa-cn tot Stephen / nacniaclsi tn hciS
ot vmt. lüugDliÊ ^Bcfcniiinoij alDtcc ba'nteiit :

©nn öe fincetc bcacette ijcfcc ^luecïitfcDe ottcaojiji'
narisi ilnifaaflaöc Μ Ijct bolbocïeit Set Bjeöe.
inöejougflcbiiifbanöefcn ^taetacn&cn Itouingij
ban Engckndtbjai-mcevcniarqucrtt ecniglje onoc'
macUelijchiicbcn / foo ointcciit ijc fo?t«e alss niatene/
boti) öat Oi ïijcci-cit 'Jlnibaffaïieui'ii fairtijctcc Üeföe
ban üc aD?ciic Ijaööen uba- Ijct Ijooft gfjcficn / cntie bp
ïten itaniugli Uiccijsenonicii alic onfniaccftciijcltljcpt.
33οο?ι;ο bcrfccUctóuiJc/ bat !)),« foiitic gcinljucccit too?^
ben tat tene |5mn;aic i^iactsi te noemen/ oorft Diipten
öe ^paenfctte j^eiïcilanïien (om öat ®?ant{ici)ch
Ijaööetelicimcnoljescbenopfooiianiacn piaetjï niet
tefiillertcompacerai) notljtaniS toilöe nietbenaem
IjeDöen öat lju Oet beïie aliS geötoongen. <©at ootlt öc
^ecc iïaeöt ÌDeitfttinatiSi tDilöc toat naöei· opcningOe
of Dope giicben / bat men alDiti·: mebe foube beiHaen
rot moöerate conbitien. Jtlfoo riebt be Coyet,
bat be Dilooföe tibtle bjtef motl)t itactl aenftonien / cn
aifoo€ngljeiaiibttoo?bengcgratificecLtin bat point
ti'iionneur. öecomniaubfrenbe feer/ bat be tijt ciibe
faecHeUiiei'begcnicuageett: bat W nieenbe opbefe
Uiijfe een goebe ©?ebe in ho?te foube bolgen. 3tnbei-s'
bat Vuei onbcctoacljte altevatien foube ntogen bolgen /
alfoobeoEngelfcDe ongijelooffelijciie pjeparatien ten
«©ojlocljtnacfiiten,

jSaei- bat be Ifeei- iïaeb JJenfionanif ben Dziefban
ben ^ci' Coyet ontfangDen / Ijabbe geconnnunicem
DP ^onbagi) ben neghendcn ^anuatp met be anbece
«éecomimtteei-bcntotbefeci-ete faetlien ban «Ênges
lanbt / l)cbl);n i» fulcï boo? be i^eercnban Ommeren
enbe ilaebt ^enfionarisi gDecotnmuniceeit met be
Sfliinillei-sibau 3©?anctirijclt cnbe 55ennemerclien /
cnmetïjaeu «oetbinben befaeïie gepjepaceew tot ijet
fcfjipben ban be berfcftote b?ief aen ben ï^oningij ban
iiSngelant/ baec ban op «©onbecbatlj ben dertienden
óei-appo?teert ^pnbe tee betgaberingc banrjaccïlo.
iBiog. ii8 öp be felbe geaccefïeert be felbe bjiefaen ben
ïioning/en ban be ïïaetï^enfïonaoii tot anttooo?t aen
ben ï^eer SCmbaifabeuu Coyet: toelcfte bepbe eerfl aen
ben ^tocebtfcljen extvao?binariiei<enbopeAppeiboom
hJietbe boo?oelefen / om fpn abbüii baec op
te fjebljen.
^e felbe bermaenbe bat feecliere tooojben ban repro·
che baec uot niotljten toojben gcltcDt/enbealiesifoo
beel berfacljt alö niogljelptlt bjajS : <i»ocit toajs in bén
fi^iefacnben i^eecCoyet gelidtftmpelpcft veftrado-
minatio, fulctfjï bcrfocljt })p te mogen too?ben becani
beet in ben tijtel ban veftra Exceiientia;fult)t lüieitge^i
to?i'tgeei't. €nbebel>?teben toierben ®?pbacf)!S ^'a-
bontiS boo? be Ijeeren ban Ommeren cnbe Giinitra
oberijanbiclit aen ben ïi|eei· Appelboom, bic be felbe
onber fpn coubert flupjbe aen be ï^eeren ^toeebtfcfie
SCmbalTabeui'ci tot Londen. €enigijelMacen ban opï-
tiic ijet la requerir te berbetecen/eube te Hellen la prier,
niaer een anbet fp?acli ïjet tegat/enbe Bleef la requeriri
^cnbiief aen beif ïioning toaji ïiipbenbc aliS bolcöt :

<Citachrten3!an«aEp guani ecit 25?tcf
ban öcrt i^e^ Coyet, em toan ùc cictcai
ii3ì3inari0 ^toÊCötfcöe Sïniöaffa&eiirsS
acnöcn ïlcecftaciit ^eufionarisi ban
IjoUaniit/ öaec in Opecrftfpjachban

Sire, '

ï!o: ma.
ern bcii

mitf

bftii iifl Ï^^ noftre Lettre du 2<i. Noveniibre àernìer, nò'uS
-"-^avons rnar^ié a V^ Majeftélesraifoiis, pour let
Coniimft noui ne''t'ouyons pas 'lioüs'féfóudre d'<:ti-'
han vòyer nos MitiiftreS^a Londfci poui ^'trakter dé'la
Bilent, paix^jivec'VoftréiMaiefté ou avecêeux pòur'quÌ
aur<iient pouvcün d'elle potindelaii& nous ne dom
toiislpoint que, fi ^Ue y fait una rferitìufe' reflexiort >*
elle n'acquiefrea nos raifons, ,.,! jM^is infili qii'il ,n!y<
«itricn quc nous ne concribiions di nófltecoftéa

TaYancement d'une oeuvre fi falutaire i & a ce qui
pourra fervir a un plus grand efclairciflèment de no-
llre bonné intention, exprlmée eii la niefme Lettre,
nous ii avons pas voulu manqucr d'alTcurer V. Maje-
fté par celle cy, qiic Ics ìnftances qua nous y avons
faites, comtne au(fi plufieurs fois auparavant, ace
quelle voulull: entendre a un
Lieu neutre, pour y
traltter, ne ie font pas tant pour l'amour de nous mé_
mes, qui de noflre Chef ne fenons point de difiìculté
de pallèr par dellùs toutes Ics fornialitez de cette na-
ture , pour parvenir infailliblcmcnta la perfcótion
d'une oeuvre fi Lhreftienne, a des conditions, feures
6i iionorables, & pourcet efFcdl
d'allenraiiier par
toni &me[mes en ^ngteierre,
Tur l'aflèurance for-
melle , que V. Majefté nous a plufieurs fois donnée ;
mais que ces inftances ii'ont elté faites, qu'à caufe des
Roys de France de Dennemarq, qui en vertu de
l'alliance, que nous avonsaveceux, fontdevenucs
avec nous
pariies prmctpales en la guerre prefente.
C'efl: pourquoy, comme il eft jufte a l'elgatd defdits
Roys, & par confequent neceflàire à nollre efgardi
en confideration du Lienefiroit, qui nous joìnten-
femble, que le Traitté foit commencéi &cnfuire
heureufenientachevi: &conclu fous la benedidion
divine, hors le territoire de V.
Majeftê nous avons
bien voulu, pour facili ter un oeuvre fifalutaire, la
requenr par cette Lettre, qu'il luy plaife confiderer
cèt affaire, telle qu'elle cft en effeét, ceft adire,
ainfi que nous venons de la prefenter au vray, &
trouver bon que le Traitté fefaffe dans un
Lieu net*·
trf, OU les Miniftrei des interellèz fe puiilent rendra
commodèment, d'autant plus que nous nous fom-
mes desja fouventesfois expliquez avec tant de fin-
cerité & de refolution, que s'il plaid à V. Majeilé y
relpondre avec la raefme refolution & a cceur ouvert,
il y a de 1'apparence que dans peu de temps & fans
delay, 1'on donnera la
derniere pe'rfeBton acei osuvre
picufe.
Aquóynousprions Dieudevouloirincliner
lecoetirde V. Majefté de plus en plus, afin que nous
puidions fornier nos vceux avec ρ us d'ardeur pour fa
prófperté, & nous figncr,
Sire, &c. Baye Ie ι
Jan. 16ó7.

Sire., '

IN onfen Brief van àmfisen i-jaintigh^in'Novemhei
leftleden, hebben ivy aen u Majefteyt beduyt de
reden, om de welcke wy nieten konnen refolveren
onfe Minifterscot
Lotidmte fenden ,omaldaer met U
Majefteyt ,,of re metden geenen die daer toe van hem
foudenwefen^hemachtight, den fV<Ate trafteren*
en wyen twijffelen niet, dat'byaldiê'n hy daer op
make een ferieufe reflexiejhem onfe rede niet en ful-
len mifvallen, Maer op dat'ernietay, dat wy van onfe
; Zijde fot bevorderinge van een foo ialutair werck cn
"fiilleii contribuérèn, eri dat fal inogjih dienen tot een
veelgrooter efclaircilTement van'otìfe goede intentie
in denielven briéfuytgedruckcj liebben wynie't wil-
len nalaten u Majefteyt door defen te verfeeckeren ,
datdeinftantien die wyfóö dàér als'· véelmaels voor
deren,gedaen'hebben , teneyndedàthy wildever-
ft'aentoteen
Nentrele Plaits ^ om'aldaer te traéteren ,
niet gefchiet foo feer ter liefde van onsfelfs ; alfoo, uy t
bhfen hoofde, wy geen difficultèyt.fullen maecken
ié pafleren over alle formaUtèytéii' Van defen nature,
joijiinfailliber re,.gè>'aketi tot de iperfe'éiie van cenfo
.(Cbriftclijcl^ werck ppfekereeaeerlijke conditiën, en
tep dién tyn'dc;over al felfs iii
'ingtUndt te gaén hande-
töii op de ■ fótiiïele vérfekeringhe die tòt Ved malen u
. Mij eftey t ons heefcghegeven, als ter oorfake der Ko-
ningheja van Vrtmckrijfk, ends
Dcnemnek , die uyt

krache

SAKENvanSTAET


-ocr page 36-

kracht van de AlJiancie die wy met haer hebbenj Zijn
geworden met ons P>-iBf(/>/i/f/iiirtiw in den tegenwoor-
digen Oorlogh. Paerom ift, gelijck het ten aenfien
der voorgemelde Koningen recbtveerdigh, en by ge-
volge ten onfen aenfien noodfaeckelijck is, in confi-
deratie van den nauwcn'band die ons te famen voegt,
dat hec Traótaet begonnen, en dienvolgende gheluc-
kelijck geey ndicht, en onder de Goddclij eken zegen
ghelloten werde', buyten het Territoir van Uwe Ma-
jefteyt. Wy hebben totfadlitatie van een foo falu-
tairwcrck, door defen briefwel willen verfoeckv. η,
dat hem bclieve def- faeck, foo als die in der daec is te
confidcreren; datis,alf00j dat wy waetlijck komen
prefenteren engoetvinden, dathecTradtaetgefchie-
de in een
Neutrale flttsts, waer de Ivliniilers van de Ge-
interefleerdenfidi gevoeghlijck moge n begeven. Soo
veel ttmeerj overmits wy ons tot dus verre aireede
dickwilshebbenuyfge'aten , met foo veel oprechtig-
heyt en lelolutif;, dar ioo U Majefteyt met defelve rt-
folutie en openhartigheyd daer op geliefd te antwoor-
den , fal'er apparentie 'iijn, dat binnen weynigh tijds
en fonder uy titel, men de laetftc perfedlie lal gheven
aen dit Godvruchtig werck, waer toe God fullen bid-
den het herte van U Majelleyt meer en meer te wil-
len inclineren, ten eynde op dat wy mogen voeghen
onfe Wenfchen met meer nadruck voor zijn pri^fpe-
rneyt, en ons teecker; en, &c.
Sire Cjc.

<Dc anttooo?t ban öcn JgcecRaeöt^^cnfioiiansi/
aeiiittn JtniDatiaiieticCoyec, Uipömaiiï boiot:

lllufirï^me T> ornine,
τ Itter» tU£E 14. die menfis fuperioris exaratae)
■'"'octavo demum die hiijus meniis mihi rcdditsej
fuere ί quas ubi accepi conteituw eo aninnim appli-
cuijut expectationi & voluntati Excellentie Vellrx
quanta
pullèm maturitate occutrerem &fatisface-
retn ■ in cujus rei indicium Generalium Fcederati
Beigli Ordinum ad Magnas Brittannis Regem , fub
ligiüo volunti, ut vocant j hic una à Nobis tranfrait-
tuntur
litteriE (criptEeea, uti Exceilentia; Veftrse pia-
cuitjratione cui una cum Illuftrisfinio Domino
Fiem-
wiw^commendatumrelinquinius fufceptse negotia-
tionis tranfactionemj ut nempe Magnx Brittannia;
Regi placcar commodum & oportunum pacificatio-
ni eligere locum , quietiam bcederatishujus Keipu-
blicffi non dilpliceat ; ner dubito quin ea de re cum
pr£edictisFcederatis& ligillatim cum Rege Gailise
jam nunc pet litteras egeritiSjac vicinitatis beneficio,
lì id negotium poftulet, porro agere non intermit-
latis. t-cederatorum autem Ordinum is
eft animus,
quem quidem ut & Excel). Veftra indicarem injun-
xtrunt ut qux hic una mittuntur iitterx Magnte
Brittannix Regi non exhibeantur, priufquam Ex-
cell. Veftris certo confìet ad harum exliibitionem pa-
ratum eum fere , ut liberutn & fibi non fubditum,
quique ptasdictis noltris non difpliceat Fcederatis pa-
cificationi defignet locum. Caeterum ex hac Foede -
ratotum Ordinum agendi ratlone & ex iis qua: circa
pacis conditiones fepius eoriim nomine funt propo-
iïta, abundedemonftrare & evincere poterunt Ex:
cell. Veftr? , quam prompti fint & parati F«dera-
toriim Provinciarum Ordines in eo, ut dignitari
Regif debitus exhibeatur honor, nee quicquam gra-
tiusipfis fore, quam ut honeftis & sequis conditio-
nibus pacem cum Magnse Brittannias Rege quanto-
cius redintegrare poslint. Quemadmodum vero
Foïderati Ordines vete & ex animo iftius modi pa-
cem cxpetunt , ita quoque cum lìngulari voluptate
officia & ftudia ab Excel!. Veftris in hac negotiatio ■

itnt-
teoojc
banfie
iSEct öe
i&U «en
«iojci.

' nepraeflita agnofcunt. Me quoque Excell. Veilrje
, plurimum obftriétum fateor, pro curà & providà ■
diligentià, quam tanta cum fìnceritate huic negotio
adhibuit proque fingulari, quem in litteris fuis erga
me teftatur afièöu, quem femper paribus offìciis m
promovendo tam pio & (aiutati opere, omnibufque
gratis qua: àmcproficifci poffint officÌis femper de^
mereri conabor,utpotequi firn femperque remane-,
re velim,
Excetl. f^ejtnt, tyld officia quivis ρΛϊαύβ*
mus. HagxComitum Die I3.januariii6<57. -

Doorluchtigste Heerì

UWen Brief van deili veirtìenden der voorleden
maent,ismyeerftden efiyien defes gelevert, na
den ontfangh, hebbe terllont mijn gemoetghc-
appliceert om üe rérwachtinghe ende wille van uwe
Excellentie, foohaeftkk konde , teghemoet gaen
ende te voldoen, tot teecken van lulcx wert de brief
van de Gheneraele Staten der Vereenichde Neder-
landen aen den Coningh van Groot Britt'annien
onder cuféitWanr hier neiFens door ons overghefon-
den, ghefchreven op dewijfe, als u Excellentie be-
lieft heeft, aen de welcke ghelijck oock aen den
Doorluchtighften Heer
iUmming wy gherecomman-
deert laeten de voltreckinghe van de ondernomen
Negotiatie, dat naementlijck het den Coningh vaa
Groot Brittannien believe cenbequaeme encle op-
portune plaets tot de Vreedehandelingh te noemen,
die oock den Geallieerden van defe Republique nieC
mishage ·, ick twijiïele niet, of gy fult oock airede met
den voorleyden Geallieerden , en befonderhjck met
den Kopingh van Vranclirijcli^, door brieven, onder be-
nefitie van de na by ghcleghcntheyd, foo het de facc-
ke lulcx vereyft, hebben ghehandek, ende voorts
haij delen. De ghemoetsmeeningh van de Staten
Generael, ghelijck my oock belali is, om uweEx-
cellent. tekennen te gheven, is dat de hier neiïens
ovcrghefondene briefden Koningh van
Grm Brittan-
nien niet werd» üverbandicbt
, voor ende al eer uwe Ex-
cellentie verlécckert Zijn, dat op het overleveren de-
les, hy ghereet fy eene vryc ende hem niet onder-
worpene ,ende de ghemelde onfe Gheallieerden niet
mifvalligeplae:s5 tedefigneren. Voortsuytdeieder
Vereenichde Staten Geni rael maniere van doen, en
uyt het geene wat omtrent de conditiën derVreede
dickwils haerentweghenis voorgheitelt, lullen uwe
Excellentien lichtelijck konnen bemercken en be-
vinden hoe prompt ende ghereedt de Staten Ghene-
raelzijn om aen de Coninghlijcke waerdigheyd de
ichuldigbc eere te bewijlen , ende dat haer niets
ainghenaemer fai zijn, als dat op eerlijcke ende bil-
tjcke voorwaerden , fy met den Coningh van
Grm
Urittantitenda
Vrede op het fpoedighfte moghen re-
dintegieeren. Ghelijck nu de Staten Ghenerael
waerlijck ende van herten foodanighen Vreede bege-
ren j alfoo ootk met fonderlinghe vreughden, be-
kennen fy de plichten ende vlijd die uwe Excel-
lentien tot dit werck hebben by ghebracht. My
oock, verklaer ick aen uwe Excellentie feer veel te
lyn verbonden voor de forehe ende voorfichtighe
neerftigheyt, die defelve met ioo vet 1 oprechtigbeyC
in defe faecke heeft byghebracht , ende voor de
fonderhnghe gheneghentheydt die fclvetot my in fyn
brief ghetuyght, die ick altijdt met ghelijcke Óffitien
in het vorderen van foo vroom en heylfaem werck,
ende met alle aenghenaeme Officien die van my
konnen komen, altijdt fai pooghen te verdienen, als
die ben en altijd blijven wil, uwe Excellentie gelijckc
tot veel wat O05cien feer bereyt.

Onderftont

J. d£ Wit.

Hage den dirtiendm January fiflien hottdert feveti tn
fifigb.

31 3 ©C .

en OORLOG. Seven en 'veerttgile hoeck.


-ocr page 37-

S A Κ. E Ν Van START

6

Φί ïleêCÊtt ^toiehtfe inaeijiatÉUiijS Sebbm ijm
, =(^οηί«0 öe falte eebo^ïiÊM op bolgen&e .nBemocK :

Sefeniffime atque Potentijfme Rex,

Divino beneficio fieri credimus, quodin dies tam

à parte Reg. Majeftatis Veftrx quam reliquoruni
ex adverfo belligerantiuin, ea proveniant indicia,
qu® feriam animorura ad almatn pacem inclinatio-
neïn,adeoque ipem quandam fuccefiïiri feliciterope-
ris, declarent ac promittant. Cum enim haótenus
ingrefliji tam putamque falutaris negotii obicem po-
fuerintexcrc^delocotradarus diffirultates j iifdem
amoKendis ne deeflènt Celfi ac pr^potentes Domini
Ordines Generales uniti Beigii è re cenfuerunt à Ma-
jeftate Veftra civilibus defiderare Litteris, ut habita
ratione neceifitatis quse ipfis impofita eflêt, refpetìu
PotentiiTimorum fibi Confoederatorum nimirum
Chriftianiilimi
GalUamm & SereniT'D^Bw Regum,
in Loco Tramandi alio, quam qui ad Regna & di-
Àbnem Majeftatis Veftras pertineat, Majclt. Veftra
dignatetur ad definationem ejufmodi loci condefcen-
dere , ubi pariter, falvàdignitate, altiffime memora-
ti Reges per fuos Legatos commune pacis negotium
aggredì & abiblvire poffent ; nofque iidem requi-
liveruntut Majeftati Veftrae prseditìas eorundem lit-
teras decenter exhiberemus, quam primum Maje-
ftatis Veftrsedeclaratio de loco ejufmodi communi-
cata ac tradita nobis fuiiTet, qui Potentisfimis Bei-
gli Confoederatis difpliciturus non eflèt, noftri igi-
tur cum iìtofficii ob promevends pacis nobis injun·
ctamcuramDomin.OrdinumGeneralium tam as-
quìsgratincaridefideriis Majeftati Veftrae id eà quà
par ert obfervantià fignificandum duximus ; de cu-
jus benignitate & propenfa ad pacem mente cum
fpem magnam orbis Chriftianus foveat, confidimuy,
Reg. Majeft, Veftram ultro ptocli vem fote ad decla -
tationem ejufmodi indulgendam qu® Domin. Ordi-
num Generalium votisrefpondeat> quoque locum
refpiciat talem, excujus conditione altisfime memo-
ratis Regib. de jure nilùl ingrati accidere poifitjfic ut
cum iifdem univerfim ac junctim pax & tranquillitas
redintegretur. Hoc enim munimento freti, tutio-
res moliemur progrellìis, & abfque ulla interpofita
mora Reg. Majeftatis Veftrae tiianibus infinuabimus
prasdictasSc ad refpectum Majeftatis Veftrsecompo-
lìtas Dom. Ordinum Generalium litteras, qu^ fi ef-
fectu optato non caruerint, per divinam gratiam fa-
ciliof ac promcios acceilùs ad ipfos fies tractatus, per
quos ut tanto commodiori via ac feliciori aufpicio
deveniatur adipfum Pacis optata portum,plurìmum
conducet fi Reg. Maj. Veftr» pariter placuerit, in
amcftitinm ac mduMiì tanquam primum reftauran-
d® pacis gradum, ac quoddam veluti prseludium,
confentire ; id quod reliquis etiam partibus non in-
gratum fore confidimus,ita Majeftatis Veftra: cumu-
latiilìmis laudibus ex tam evidentibus
adamatiE pa-
cis documentis ièmpiternum decus accrefcet.

Reg. Majeftatis Veftra:

GeORGIUS FlEMI NG, P.J.CoYET,
lendini, a. d, 25. Jamtar, An. 1667,

(gnïliailt ïieit i^ecc Appelboom fcijjebm βμ ìmt
füDject ben bolgcnbcn D^itcf ban bc» cecitcn JFelijuarp
oubendtll.

©<Sb. falfortbcr tluijffrf onfcn boozsflcnlicrt ban
b(n
vyf ea twintigften pa|Tatti toe^DifiOimcn jjjii/ncfi

léèf^
'■ ■r·

uiUfei

'ÉttiScoppibönoniSjlS«mo?tael/ 'ttocltfttop fio?«ftó
boo?m fgn it^atefiept ban <{3tOot^;ittannten gabbm
obecDanWcfjt/ entoaicintopaenfjMbenomme bcjï
fdfjS bctiacatie tot nojwnatie ban fobantflijen plaetfc
Dee 30?eiicöanïiclin0e bteDaeci|o: Λ: «©callieerticn
nict ntotijte mi0ballic!) 3ün. <i5i|le«:cn beben top toc=
becombaet obccbc acmtiamngDc/ baecDp banjyn
3iaaje|lcptban <©root$S?tttanmen (icfiinbefecboei
gentegeitiSonSi ÏJeeftberhtócct:
Dat nademael haer
Ho: Alo:iynMajefteytfoowijd defereerden, en met
cen refpedlueufe Aiifiiive vereert, fy oock nu daer te-
gens fodanigen prcu ve van een oprechtige toeneygin-
ge tot den Vrede van figh wilde geven, diergelijcke
men fich niet en /oude hebben kennen voorfien, en-
de daer uyc de heele werelt foude oordelen, dat haere
Majefteyc deeenigeniet en was die den Vrede wilde
verhinderen, en
dit{yamiiri/>aeisuytvryenwil, niec
alleen geen plaetfe in Vlaenderen ofte die onder de
Spaenfche Jurifdidtie ware, wilde noemen, op dat
Vranckrijck niet yets daer tegen te excipieren mochte
hebben jmaeroock boven dien. nademael haer Ho:
Mo: fich fodanich gheexpliceert hebben, dat fy in re-
gard van haer ielfs, gantfchgeen competentie met
hare Majelleytenhadden, jafelfsoocknjetenfouden
difficulteren,alshet by haer alleen ftonde, na Lon-
den ο ver te gaen, ende aldaer te traderen, wilde fyn
Afajefteyt nu oock fodanigen wegh in flaen die na aJlc
menfchelijke reden, dekorfte en lichfte tot den vrede
fuude zijn,gelijck dan , en nadien doorfodanigen der
Heeren Staten verklaringedequeftie</«/««haer zijde
was wech genomen, ende het alioo alleen daer aen ac-
crocheerde dat
i^rivul^iick^ende Denntma cken daer niet
mochten tegen tefeggen hebben, als wilde fyn Ma-
jefteycomeensvooral, alle verdere excepuen ende
difputcn voor te bouwen f fich daerheenen verklaert
hebben, dat hy den
Hatgi toe een plaetfe van Traöaet
en handelinge verkoos} ende fulcx üyt volgende rede-
nen. ®eneerftenj
ombatgetOaecnumetbifccpui
taaeuö honbe jijn nacc bectoaettss te fenben/naecbieit
Ijacc ^0: iBo; beftententsf öabben gebaen/ bat fp met
Ijaw .fKaiefiept toegensi be Ijattbel-pIaetjS seene tom^
petentte en Babben/ foo bat bit mi boo? geen befecence
Bonbe toojben uptgebupbt. f€en
tweede, 5ίΐ(ΐιο befe
plaetfe
Vranckrijcks en Denemerkens epgjjene ^eal*
lieecben comniobteujc toas / om toectoaectsi te gaen fi>
geene bifpciiltept foube bonnen maec&en. (€en
derde,
Stlfoo op befelbe plaetfe afcebe bic geenfge / foo tot be
(€caitatcn gijefiooibcn / meecenbeel öaece |feini(lec!ï
Öabben / oftoel befelbe bonben IttljtelijcfinaeC bec^
toaewii fenben ; tot toelcfeen epnbe fön HSajc|iept ban
ooch genegen toass be benoobicBbe
falvos conduitus tc
laten uptbaecbigen / enbe toass foobantgDe b?pe ^af^
poo?tcnbaectegensi ootöbanbe famenriijcfie «il5eai«=
licecbeit bet· anbeue pactpe bectoacfttenbe / baec niebe
fpDaere3EmDafiabe«rii naebecto'aectss mocStefion^
nen berfenben ; Silfo bat ban geliicften Dtec upt Dlecciv
bat3ijn,iÊSajefleptnietfepetaetmet
Vranckrijck ofte
Hoiiandt, maecmctalletegiielijciitotlbe tcactcten:
g^aev op top ban altijt iiebben geb?eben / enbe öeöDen
top onjs met alle gctroutotgOept laten aengelegen fijn/
bat een nnibetfelen ®?ebe gljellooten mogije too?ben /
toaec toe top ban
Engelant genegen Debben bebonben/
gelijc&rtjn.ïKa}efïeptonii fulci: te meecmaïen gecon-^
fentecït Deeft/ enbe oocfi ben i^eec Canceliet nu fto^tjs
aüjtergljefesljtïjeeft/ batfp geetnemet j©?ancficücft
tn b?tentfcfiap totlbenleben/ atómaec ©?ancïirijch
oorii baec toe met een opceöit Dette inclmeecbe. €eri
vicrdenjSWfo albaec be i^eecen iêtaten felfsi tee plaet-
fe toacen/ bie bp b'eenofb'anbec boo?bafienbefci;«pel
in loco ïionben cefolbecen / enbe bie.ö nict noobicïi fijiu
be jijn met bert ïjeen en toee»; fenben ben tobt te beci
liefeit.
(Cmvyfden; Silfoo fobanigen plaetfe metfbo
toijt ban
Engelanttoas afgelegen / alö Luyck, Aken,
Duffeldorp, Duiant, AixTaChapelle, maec bp na in
centro
cnbe eben toiibt ban be ccfïbentie ber drie Ko-
ningen ,
bie in bit €ra«aet concun-eerben ; ^oo bat
nu niet en refleecbe/ alsi bat f)aec5^o: ,fèo: «jpicallieec^
bmficDgeliefiieiibaecbici) te maitenomöaceComs

miiia-


-ocr page 38-

t66r. tttilfacfett tot öe (Ccattatert te becditiittecen entii afte
beiciitaöen. ©oti?tsi öeefc fijn iKajcflept toegöm een
Armiftitium fïcl) (ioc& foo toötit uptgöelaten / ïiat DP
ftci) mciïe baet toe niet ongenegen Di^t betoont j ettiie
ötjelücli fijn iKaiefiept ter cequifitte ban UeMedia-
teurs, epniielijchpaïiïie ÖeMlitlJt extra Angliam te
tracteecen/alfoiMilbeijefelbeficlj nuooctnn piinao
Armiftitii niet ijtffictl gouöen / onöec becfeccfteriitge /
bat gelijcb fijn naajeftept monöeüngl) ober befe ttoee
jjointen de loco entie Armiftitio,ficDnul)abbcbeci
felaett be felbe onsS ootb fijne fcïmftelijiftt bèclai'atte /
met ben eetflen totlbe laten toeliomen. (0p befe fijn
jlSaiefleptJS onjS gegeben becfelai'iitgc/ Oebben top met
anbecii nonnen boen / al? öace J^o: |Bog: cibile JiKifi
(ïbe aen be feibe obeclebeten / toaec niebe top foo beel
tenieec ijebben toillenBafleit aliS oniS anbertoaatiS
becicDt toasi gefiomen / bat fobanigljew b?icf alcebe in
Hoiiantin b?utUUïasi uptgÖeg0cben / toaec boo? top
bjeejiben/ foo toamieec fulcjiisjn Jiliajettept befient
totecbe göemaecftt boo? en al eec top bte aen fijn
aUSajellept ijabben obecïjantcepcfit / fitlcjc toebeet
om eene offenfie / alsite boo?en/ mocljtc bccoo?fai
fien / enbebcgoebe öoopebaec boo?toeberom boen
retuleten. (Coeftomenbe^oll/ lierfioopen topuaïb»
fefiertijcfe be gemdbe fijit |Baie(lcptiS fcl)?iftelijt Se be-
(lacatietefionnen toefenben/ neffensi'tgeene toijbec
baec aen fat bepenbecen / &c.

5©ebecWaringcbe!S ïtoewngDss/ tssteften uptfiet
bolgenbei

C Aera Reg. Majeftatie perleÖo quod à D. Legatis

Sweciwidieay.elapfimenfisin manus ejusrradi-
<εοηίί>3ί tum eft memorialigratulatur admoduin quod per-
fuafos adeo videat di&s D. Legatos de animo, quo
hoftes ejus in pacem feliciter meundam ferantur, cu-
jus quidem Reg.SereniiTMajeft. nunquam non per-
cupidam fenfere. Sicut vero , quid fecum ftatuerat
efFecitjam Sereniff,
R.eg Majeft. ut di£tis Legatis in-
nuluerit, itaderaumex refponfo quod ad Ordines
Generales datum eft » cujus unacum iflis Exemplar
eis tradi julTerit, percipiant, quantum apud eam vota
eorum & Mediatio valucrunt; neque enim credi fa-
cile pofflc iftum ab ea eletìumiri tra(5bndi locum,
nifi fincera piane in pacem tam cum
Ordinibus gent»
ralibHs
quani clun eorum Foederatis eiTet mente,
cuperetque moras omnes amb^efque precidere,
quaj alium quemvis deiignando locum credibile eft
negotioinjicerentur. Is netnpe locus eft HagaeCo-
mitis, in quem cum Reg. Seren. Majeft. confemire
eftdignata» nomo alius partium recutare poterit,
quippe cum feiè pronam praebeat Scren.Reg. Majeft.
impertinendi neceflarios fuos falvos conducrus quam
primum Ordines Generales, Foederatique Eorum
dcfideraverint.

Qüod autem de induais five j4rm^ttio infinuatum
eft, nefcit Reg.Majeftatas quid ad illud poiTit refpon-
deri, quippe quod à Legatis ipfis, uti Chriftiana:
mentis votum potius,
ìhJcUs ab adverfa parte belli-
gaantibus > propofitum videatur, verum fi quid tale
ab Ordinibus Geaeralibus eorumque confoederatis
Vcl jam expetitum eiTe, vel fmpofiterum expeti con-
ftiterit, referte ucique poiTmt dictiD. Legati Reg.
Seren. Majeft. in id piane ccnfentire, idque acceptu-
ram effe ftatim ac de lìngularibus rei condltionibus,
necnon de tempore » quoincipiat fincatque, ple-
nius fiierit conventum. Datum in Palatio Weftmo-
nàfierienfi die Feb· primo
ι66γ. t/id Mandatum
Strtn^mi'Rfgit

Arlincton

g^ert Vierden Of veertienden fdjiclHen bei M^' i€6t

nfrtg8iiii?ief metbolgenbenebenfcljjiftaenben ì^eev_J.

Sifgêfante Appelboom.

<i5elijtlt top Dp b^aenbe ffioH a €b. Dcbbcn ber- sEm ss p-
toitttgljt banfijnelKajellepi ban Groot I3rit rannien StUJo·''
onsS gegebene beclacatie obeu be plaetfe b? Dnec te no=
mineren tot be (Ccactateninebensi be bosMSi bpgebocgi
be Confibecatten eniKotibeit bte fijnjit)ajciie|>tgc:^
Babt Deeft ben Haege bacc toc te beiUicfen/ aijs bolgljt
nn Dtec bp j^ooöDöemelbe ïtontngijl. .ïl5ajc|}epr.£i anti=
tooo?be in Originali op bte aen onsSgefonbene cibile
miffibe bet^ceren^tatcn«i5enecacli bctodcitetoo
btejtoegen nictlangeclionbcn teriiggcljouben/ ba-i
mttjï baet ban be geb?ucte Coppen upt HoUandt jjci'?
toaertis obertoatengeftonicn. ©cgenidbeifei.ningl.
IRiftibe fouben top a <Êb.gectne bp booi fge ροΐϊ ijeO--
öen toegcfhipit/bat bie boensS mebe Ijdb mogen bocuf=
gaen/ maec befelbe totetbe onsi boenjS al te fpabe bp'iic
nacöt eeill tee Danbt gettelt/foo bat bie tot nu toe Ijceft
moeten toatijten ; a «Sb. gcUebe bte ban fonber bcc^
fupm/ Baec3^o.3lï^og.teobericberen. (©nsfsfmcbe
baec bp eene fclj?i.ftelijcl!c becïacatte op on»" jongljfl: m
gegeben naenwriaeltoegctlclt/toaei· in fjn JElajefiept
ficD becfelaert/bat D
p op bie ban onjS gebane pjopofitie
ban be Armiftitium, met ongenegen toas befelbe aen
te nemen / foo toanneec bie maec ooclf ban be jijbe bcc
anbere pactp/Bp ben 2tlbec-Cij?i|ïelijcfifren tóoninglt/
ben
^00?lucflttg|Ïen öoning ban Dennemarcken,
be^o:jlBog: ï^eecen Staten «iScnccael bec J^ci'cc^
nicljbejacbcrlanben gcaggceect toert/ enbeaengDc'
naetn fai MJn / öat be felbigfje bicjstocgljen befen aêii^
gaenbefttlJte bcrtUarenftabbe/bnntoattijbt affeo-
baniclj Armiftitium fijn aeiibangïj ïjeeft te nemen/
Ijoe langlje fnlcjc fjeeft te buprcn / enbc op toat plaetfe
ftg bie ijeeft te octenbeercn/gclijft top bnn ban befemc'
ninge jijn / bat fobanig Armiftitium binnen en biiptcn
Europa / naet btfrintie bet plactfen/ op berfrijepbe
tecnnjnen fouben tonnen toecbenDcracmt/ tnctbet-
foecfe bat u <Êb. baec in loco be becWatinge Ijtcc obei/
na beli bemiogen / gelieben te bebo?beten / ban gelijt-
ficnbatbe Salvi Conduftus ban()arei§o:iiKog:boo?
beEngeifche Legaten, tot ben ©jebensf (€cactatcn
naben Hagetebero?bonrteten/ met ben eecften mogen
too?ben uptgebaetbicfjt/ enbe naeBectoaecRibecfon*
ben ; gelijcftban 3ijne llSaie|tej>t bart (©toot 25?fttani
men mebe aen Baere wbe otcbtebtci) iö Bate faivoa
Conduftus fonbecbetfupm boo?be Ü^eecenlfertatett
banÌjaecil^o:.ilKog: IjoogO-gebacBte «i0eaöicerbente
laten becbaerbtgen enbe cjctrabeecen.

ï|cei: Coyet fcrj?ecfoocft aen ben ^eec ïïaebt
^enftonadiS befen particulieren b?ief.

Nobilissime Domine,

E inane aut vacuum ad Dom. Veft. gratiilìmas itojet
^^literas 13. Januarii exaratas, meum remearec
refponfum, interponendum aliquot fuit temporis ift- jsttifie-
tervallum, eamque moram confido apud Dom. Veft.
cxcufitum iri. Ex quo igitur Celforum ac Prarpo.
tentium Dom. Ordinum Generalium Uniti Beigli
liter®, adSereniflìmum Magnae BrittannixRegem,
civilibirs concept.ï· verborum formulis, ad Nos per.
venerunt, omne ftudiom impendimus, tit intentioni
ac voto Eorundem iàtisfieret» eaqueconfequeretur
declaratio de tali loco Tractatuum , qui nec alte
oiemoratis Domin. Ordinibus, nec Eorundem
Confoederatis difpliciturus eflèt} In primis vero id
cavimusi neesipfeNoftrs fide! concreditx liter»
prius exhìberentur , quam d,e Regis animo fenfu-
que certi eiTemus ; Quam quidem co pacis ftudb
provectum intelleximus,ut conftitueretipiàm Ha-
gam fuos mittcre Legatas de pace rractaturoi.
Id fcilicet pluribus ipfe; indicabunt Sereniifirai
Regìi Magns Brittannix liter^ , quas ref-

ponfi

cn O O R L O Gì- Styen m veertigile hoeck, η


-ocr page 39-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

8

1670. ροηίί loco, ad Doroinos Ordines Generalesper-
—.fcripfit; Hincnuncfimulabeuntes, cumproximè
mitti non potuerintj propterea qiiod jatn ingruente
noóte Nobis reddebantur.
Quk autem rationes Ma·
jeftatem fuam impulerint ad locum eum, quem mo.
domemoravideiìgnandum j Ea partim explican-
tur ibidem id Regns iiteris, partim bic quoque a me
exponendascenleo. Namcumvariis hactgnus dif-
ficuitatibus negocium iftud de loco fueritimplici-
tum , adeò ut orane impedimentum pacis hactenus
pene unicè exinde enatum iìt, cum nec Ctiriftianif-
iìmo Gallias Regi, ea fatis commoda vifa fint loca,
quae à parte Angiias proprolitia fuerunt ; Nec An-
glis placuerintqux Gallia defignavit ; lis omnibus
exceptionibus, & fi qua2 ampiius emergere pofTmt,
ut una opera fimul obviam iretur de Hagà hic cogi-
rari ca;ptum. I.

Primo enim nihil in decori refpectu Anglia nunc
is poterit h:ibere locus, poftea quam Dominos Or-
dines Generales Uniti Beigli commodis & civilibus
Iiteris tettati funt, non fe de honore, cum Reg, Ma-
jeftate Magnx Brittannix contendere, quin & pa.
ratos efle, Londinum accedere, ablque Confoede
tatis fi effet i Quorum Regise dignitari «què confu-
lendum. 11.

Ipfo duo irti ìnclyti Reges, quifociiarmorum
cum Dominis Ordinibus funt, non poterunt ab ifto
■ abhorrere loco, qui fitus eli in ipla fuorum anico-
rutn ac confoederatorum fede i ubi etiam.

IH.

lam fuoshabentMiniilros, & quo parker facili-
mètam Mediatpres, quam A ngliiani accedere po-
. terunt Legati ; ficut nul libi commodius pax uni ver-
falis tractan polTet,

IV.

Maturando pacificationis » negotio , multum
momenti afferri poterit & ipforum Dom. Princi; a-
lium leniti Beigli priefentià, per quam evitabitur
illud dilpendium temporis j quod non poterit non
evenire, fiTractatusalibi inlbtuerentur, adeoque
adexortum uniusvelalterius faupulià domefticis
confiliis temedia petenda ellent,

V.

Cum Flandria ob excepticnes à parte Gallicana
injectas proeteriri confultum fuerit, non potelt alius
dari Angli» 1 η ora tranfmarina locus proximior, qui
firsterea paribus fere intervallis diflat à fedibus altis-
lìmè memoratorum Regum , quibus cum trace,πι-
dumeritj Reliqu»queomnescivitates, quasGal-
liapropofuit, hinc fint Hagà remotiores.

t

Qijantum igitur humanas rationi pervium eft, vi-
detur confilioSerenilllmiMajeft, Bnttanni»Regia,
aut potius fatis ipfis difponentibus, inventa elle via,
qua compendiofiiTime deveniri queat ad eximium
ac fiilutare pacis negocium » cujus fucceiTum tanto
expedicioremmihi polliceor fore,cum eidemipfa
Dominar. Véft. ita àftlitura fit j varias difficultates,
quiE tanto operi non poterunt non adhierere, melius,
promptius, & efficacius pnefentibus, confiliis fuis
dìfcuitura j ita ut bono cum Deo, non modo opra-
tiflìcnus fed & celerrimus Traftacuum cvcntus ea ra-
tìone fperandus fit. Hoc igitur preparando operi &
abfolvertdisprasliminaribus, reflat; utDominiOr
dines Gen. Uniti Beigli, non modo ipfiquantocius
'falvos conduftus fuos pro fecuritate Legatorum Ari-
glicorura'expediatit & huc tranfm«ticurcnt, (ed &

ρ·!

in eo fint, ut id à PotentiiTimìs fibi ConfoÈderatIs Rc- 1667.

gibus quam primum nat, cum & Reg. Majeftas.........

Magnae Brittannis fimiiiter parata fit,eoldem à parte
lua impertiri pro Domin, Ordinum Confoederato-
rum Legatis, ad pertraöandum pacis opus conven-
turlsj lieosrequifiverint,

Prcïterea cum in declaratione Seren. Reg. Maje-
ftatis BrittanniieNobis tradita,ad inftantiam noUram
in memoriali Noitro nupperrimè fatìam, haudob-
fcura fiat teftificatio propenfionis ad ineundas feu
conùituendas ijuofdam indmias, modoconllet, eaf-
dem non minus à parte altera defiderari j Proinde
Dom.Veftr» providsscurx committiturNobis prima
occafione eàfuper rementemDom Ord. detegere
velit, fimulque confenfum Potentiflimcrum Con-
foederatorum cxquirere j ita ut cum compertum fu-
erit , quibus fub conditionibus
tale ^rmtjiniam defi-
nitum cupiant,quo tempore indicari, quo finiri,qui-
bus Limitibus circumfcribi, ad qua loca extendi dc.i
opera Noftra ante diiceflum Noftrum rem hic

oeat :

conficere poflìmus, Exiftimantes inductArum termi-
nos tum intra tum extra Europam diverfimodèra-
cione dirtantiie locorum, conftitui poflè, cum aequc
brevi tempore ad remotiora maris ac terrarum fpatia,
de iifdem fanciendis ac fervandis mandata pertingere
non poilint. Mihi certe fiudium ac voluntas non
deërit tum publico bono, prieferrimexoccafiona
hujus mihi commiill muneris, onini meliorimodo
operandi, tum omniloco ac tempore comprobandi
priliinum ac minmiè fucötum aifètìum,quem Dom«
Veft infignes animi dotes mihi ex longis retro tem-
poribus j'erfiietì®, dudum apud me libi vendica-;;
runt, Londiniaddiem4. Februarii A. 1067,

Domin. Veftr^,

^d Officia quivis Paraiifflmus
P, J. C ο γ e T.

«gnìic om bat gefeest totot ìtatìicrtileecRaedt-

Penfionaris tip öeil i^onmgj) laas fcecftonitocfclji^
ìctt / fcteeif öe» Coyet Jjem Ijet üolgenïn;:

C Aera Regia Majeftas Magnse BrittanniiK, quoties
'^deDom.Veftra mentioeil ffuitautem aliquoties) "ofiinaci
perquam honoriiScè de eafcntit& loquitur, nobif- aactt;·
que identidem affirmay.t apud fc Dom. Vcftra:
vir-
t(i:es ae dotes fummo in pretta ac honore εβί·. quin &
Majeftatì.fuce nihil gratius fere, quam fi tam bonam
opinionem, quam de Domin. Veltra concepir,reipfa
teftari ac declarare poflètprofpeiftura abundant ifiime
ipiìus &
commodo & incrememis, tanto majoris Dom.
Vreft Kfti nians, quanto acrius hacftenus pro Patri»
fuse confervarione defudavit, qua de re plun coram
aliquando collequeiidi occafionc ychcmentilfime
cupio.

P. Coyet.

o Yne Koninghiijcke Majeiteyt van Groot Brittan-
^nien.foodickmaelsals van UEd meldinggefchiet

van

ijck eenigemalcn gebeurt isjgedendt ende fpreedt
defelve feer ecrlijck, en heeft meermalen gcafBr-
meerc dat
U Ed, deiighden en gaven by hem iijn in
hoog
/Ier waerde en cere : j a dat lij η Majefteyt niet lie-
ver
ial lijn, als dat hy fo goede opinie,als hy van U Ed.
heeft,inder daet moge beruygen en verklaren: Sullen-
de altijdtovervloedelijck letten op UEd, voordeelen
ende a?nwaffingen
: U Ed. te meer achtende, om dat
^hy fit fcberp bebtgiarbiyt voor Je behoudenis vm u Vadtrlandt.
Omwaer van eeninael in tegenwoordigheyt tefpre-
ken, ickfeeryverigh wenfcEe. Wasgetecckent

P. Coyet.


-ocr page 40-

en OORLOG. 'SevenmycMigileioecL· ψ

I g Raec-Penfionaris bcrfiipmiic iiiet foo totl

__ij'eai al0 ij'anïiei·/ tci'liont te comtmmicccen möe

© ccgaùciinoij ban Hoiiant ; ftcï) alfo oiitiaflcnöc ban
öcn affliinll öie i)cm öcfc Djicf cn poftfcriptum ihotl)t
acnl)?L'UölJin· ^yntiCi/Bfo , ecnöemecne lnin|i
ban öe <erooic.

i©e2B?tcf ban ïiclioninfjl) fclfs toassnocDmccc
fnrpjenant/ oinìicp?cfcntatic baniicn Hagc, ^μ
lupöcaljSbolcljt;

Hauts et Puissants Seigneurs ί

2??itr Λ Yant reccii Ia voflre du 13. ou Courant par les
còmiiaB Ambailàdeurs Extraordinaires de Sue-

Boi i)aff de> dans laqiielle vous nous prellèz eiicore de con-
ììo:mo: venir à Ja nomination d'unlieuou les Mmijhes des
dans la guerre puiUent commode-
ment traiter ia paix, declarant de plus, que, fi ce ne
fuft pour leur eigard, vous n'auriez fait aucune dit",
fìcuké d'envoyer mémc
éiitAngieierre à céteÌFeà·,
&L Ics dits Ambaffadeurs nousayants confirmédans
l'opinion de la fìncerité de vos delìrs de la paix, nous
priants fort de confentir à cetre Voftre
requejie corn-
ine à l'unique moyen pourparvenir à un oeuvre fi
falutaira & Chreftienne pour manifeftcr la veritable
inclination que nousayons de nous unir plus étroit-
tement ayec Vous à reftabliflèment du repos de la
Chreiiienté , & a l'avaricement de la
Religwn Pro-
tertante, Nous n'ayons pas feulemeiit confenty
à
faire le traitté dans un lieu ou le Mmiftrei de l^oi
.Athez.
fe puilTènt rendrc ayec honneur & feureté,
mais pour jetter les fondementsd'uneconfiance mu-
tuelle àl'ayenir & obyier aux delais & obftrutìions
que la nomination de tout autre lieu pourroit fairj
naiftre. Nousayonsrefolu d'Envoyer nos Ambaf-
:fadeurs à la
Haje, ou les Min^res de vos ΑΙΙκί.
■ font à préfent, òu fé pourronr bientoft rendre pour
traicter la paix tant defiré de tous coftez, & pour-
vcu que Vous Nous envoye darts le temps un paflè-
port pour la feureté de rtos Ambaflàdeurs, ils fe trou-
verontàla Haye
devant la fin du mais de Fevrkr,
vo US aflèurant qu'il ne tiendra pas à rious que la pa i χ
ne foit rendue à la Chreftientéj & que nos fujets com-
munsn'enjouïflènt bientoft à leuf grand contente-
ment
: à quoy nous prions Dieu de vouloir incliner
Voscceurs, Hauts & PuìflànrS Seigneurs, Sedè Vous
Tavoir au refte en fa fainte 6ε digne garde.
: Efcrit a noftre Palais de Withal le dernìer du
Janvier, ou le dìxiéme Ferrier ,1667,

Arlingm,

Voftre bien bon Amy

Charles R,

Ho:£nde Mog:Heeren»

ONtfangen hebbende door banden van de Èxtra-
ordinaris Ambaffadeurs van
Svieim\xv/eT\ brief
van den
13. defer loopende JVIaent, in dewelke
ghyons noch prefleerde om te convenieren over de
fiominatie van een
Ïlatts daer de Mitiifters vandege-
intercffeérde partyen in den Oorloch, de Vredeghe-
voeglijck ioudenkonnen traöreren, verklarende vor-
dersjdat) indien het niet was geweeil teninjGghtcyan
,haer,gygeendifficulteytfoüde gemaeckt hebben van
tot datefïed gefondcn te hebben
Ìeìfsìn Ïngihnt ,en
.degefeyde Ambaffadeurs ons gcconfirmeert hebben-
:dein de opinie van de finceriteytvan u begeerentot
ile Vrede, ons feer biddende te confcntcren ^en dit u
verfoeckjalt aec ii,et eemgile iniddel om te komen toe

een foo heylfaerti ende; Chriflelijck werck j om lèfiff
ce betoenen de ware genegéntheyt die wy hebben van
ohs naeuwer inet ü te verbinden I bm te herftelleh de
rufte vande Chriftenheytj endetbt het vbortfetteü
vahde proteftantfe Religie. Sb hebbën wy niet alléeri
ghecohfenceerc de handelingh aen tè flelJeö ih eert
pJaetSjdaerde Minift&rs van uQiiallieerdeii metEei^
en iceckerheyt (ouden Jcohnen komen j maeromde
fondamenten te leggen van eehe mütueie verieecker-
heyt in '"c toekomende, èn voor te komeh dedllayeii
en bbftruiliedie de nottiinatie vaii eetiig ahdcr plaets
foüde konneii doen bareh. Sohébbeti wy gérëfolveéri:
onfe Ambafladeurs te
fenden ihdeh Hage, alwaer de
Aiinifters van u Geallieerden tegenwoordig zijnjwaèr
defelvc in korten fich iullen konnen vinden onider
Vrede foofeër gedefireert vaii alle kanten , te traöe-
ren, ende indien ghy ons in tijdts feht eèn pafieporfc
tot fecuritèytVah onfe gefeyde Ambàffadebrs, iy (til-i
len haervoor 't eynde van
ftbtuariùs in den Hiys vin-
den , u verfeeckerende dat het niet at η ons fai ontbre^
ken , dat de Vrede niet weder gegeven worde acn de
Chriftenheyt, ende datter onfe
gemeene Onderdanciii
in korten tot haer groot cohcenremeiit niet vanjouii
'T
feren ; Wafer toe Wy Godirbiddén dat liy ij herten wil
neygen
Htogh ttiie H'ogehiie Beiren , ende ti vbrderS té
hebben in fyn Meylige enware bewaering. Gefchrë-
ven in ons Palais Withehaldefen
tiwden February/ίί
piert botidert fes en 'tfcpigh. j

Uwen wel goeden Vrient

Gcteeckenf ' ' ' ■ ' ^ '

:l·, 'eHAREESll.

Jrlikgtiii·

Serenissime Ac Potenti^ime Rexìi.' ì! ·!:ο ι

^ On minus ad glorlam laudemqùe mimottalera ijntinl»
^^ Sacra: Regia: MajeftatisTeiira: quamad eyen-
tum puklierrimum valuiflè.Tcienfenda eftjjillkj^aje- fcam»;
ftatis Veftrae non ita pridem edita deciàiàiiaViiquà Sr
j!^·
Pacis fludiis tam fayentém aiiimum teftata cft, ut
non dubitaverit , inftituendis . Jraftatitus, locum
e!igeretalem>quera crediderat. iifderii accclcran'dis
maxime forc commodum atqiic bppprtuntjm,. Et
fi enim Celfi ac Pteppteiites Domini 'ÖrHinés: ^(E
t
derari Beigli atbitirati iunt, cum ipftjm I
jeftas Véftra nominaverat locum j H^ai;Cornitisï
adverfiisfubitacafiiHm, qui levi tnbtnento inddére
folent j quofque profpicere difiicile fitnon latis elle
munìtumatqueinftrutìum ,utpote non.yajló j nod
mcenibus feptum, ideoqUe alium potius optarunta
Majeftate Vpftra, fi ita pkcefei, in ipforyiPf'Xeiji^
toriodeiìgnari, qui orniiipericùli ròetupb ficp^jac
muJiimentum vacuus efleti» caque exculationfi,feS
noyis impedimehtis atqiie.jdifficultatibus ìmplìcad
videbatur ; q^uis tamen dubitet, quin tot Cnriiiii^nj
Orbispopulis defiderioiÌ^acis^c tadlo BcjloruÏnjatii
pridem fuipirantibuSjijiagnoiolatj^ fueritjtam con»
fpicuti^i atque iUutìre.^ofurt;ejOTm feri^fSpuSida-
jeftatem Veftiratn ad,,ί^ςρ^ ^pledendam vójuri-
tatis:? Qy^ jk ipià'perrpòvìt Chtiftianiflìnium GaÌ-
liarijmftegèn), iitfuaRegia Màjcftasa4 miitusci-
vilitarls yetè regiuni cettamen properavcrit, rataquc

tayit,^ llegàtos J^acis Jeragendói
in ipÌ|m Ai^Iiam init^et, fe
gòtiiim Ppbri fufciperctur , fcj^et
^caretv Ïgiji^aci, antequaìh p®c alùflig^ njefeór^i
Rcgif'Gailiàrum ès^^aÌf^'^nji^X.'i^^gn»
"a'^'f"'· - " ........ " " ........ρϊθί


-ocr page 41-

it67. profezia declaratio ad notìtìam noftram perveniiTet,
— injccta nobis non intempeftìva qusedam foHcitudo
fuit, quae Nos à reddendis Majefìati Veftr^ Domi-
norutn Ordinutn Gcneialium Uniti Belgii Literis
aliquantifper retardarec,prsefcrtinj cum adavertenda
quEB Pacis negotioimminerevidebantur, non fpc-
randa difcrimina, magnopcre pertineret, Dominos
Ordines Generales in anteceflum informare de Ma·
jeftatis Veftrse fenfu, qualis is efle poflèt, fi literas iftie
Majeftatis Veftr» cxipectationi non refpondentes
reddicx è veftigio fuiilènt, rati meli'us & officio Me-
diatorum convenientius effe remomnem iervarein
ìntegro, quàm poft vulneratam caufam conatu dif-
ficillinio remedia quserere. Ea cum jam perfcriptaà
nobis ad R. M. Suecias Miniftrum & Ablegatum
Extraordinarium Hag» commemorantem, perque
eumexpofita Dominis Ordinibus Generalibus ef-
fent; interim ex improvifo aliata e Gallia Chriftia-
niilìmi Regis modo commemorata refolutio fuit,qus
huic negotio jam aliam induxit faciem , caufasque
iftasbono quodamfato fuftulit, qute retinendishac-
tenus Dominorum Ordinum Generalium literis
en&m praebuerunt. Nihil enimfupereflèulterius po-
tent difficultatis atque incertitudinis, pofleaqiiam
Majeftati Veftra: liberrima poteftas efì fatìa eligen-
di aut Dubrimin Angha, aut unum ex tribus iftis
oppidis in territorio Dominorum Ordinum Gene-
ralium fitis, nimirum Trajetìum ad Mofanj, Syl-
Vam Ducis, vel Bredam;Neque enim tantumultro
ac fponte fua de mittendis Dubrim Legatis prorfus
ex inopinato altiHlmè memoratus Galliarum Rex
«onfilium cepit, ac propenfam ad id voluntatem fu-
amnotam fieri curavit, (ed & huic Chriftianiilìmi
Regisdaclarationilpfi Domini Ordines Generales
quànj promptiffimèaffenfumiiium prarbncrunt,rur-
fufque cum aliomoxtabellariocemoresfactìfumus,
pariter Majeftatem fuam approbare, quicquid à Do-
minis Ordinibus Generalibus refponfum ftierat, de
eDgendo aliquo ad tractatus Pacis inftituendos in ip-
(brum territorio loco, ex tribus Oppidis modo enu-
meratis, fic ut poft mutuam comprobationem inter
Galliam Unitumquc Belgium de fententiis utriusq;
prfmum iéorfim declaratisfactam,penesMajeftatcm
Veftram libera ac non reftricta fit optio ex locis pras-
dictis quatuor denominandi, quemcunque Majeftas
Veftra vòluerit,in quem pariter SereniiFimum Danix
Regem confenfurum reliqui Ftederati peutiquam
dubitane. His igitur perpenfis non diutius cunctan:
dutn rati fumus i mutatoque confilio, quod initum
à nobis fuerat,antequara de ultima Dominorum Or-
dinum Generalium declaratione certioresfieremus,
ad redimendam temporis jacturam, cujus prsecipué
in hoc rerum Articulo habenda videtur ratio, caufe
nihil reperire potuimus, quo minus abfque ulteriori
mora exhiberemus Dominorum Generalium literas,
eafque una cum memoriali noftro eà qua par eft ob-
fervantià Sacrie Regi» MajeftatiVeftrac redderemus;
Eandem decenter tequirentes, ut Chriftiani Orbis
defiderio Pacem ardenriffimis votìs exoptantis, ut.
que ìnterpofitioni atque Mediationi SacrseRegise
MajeftMis Sueciae, Regis ac Dòmini noftrì Clemen-
riiCmi id dare atque concedere velit, quo cìtra ulte-
rins dlipendiutn temporis ,ìnter tanta momenta Pa-
ci Jrfocurandae ab ίρΓο Coslelli Numine deftinata ac in
durta,aliöqtjin cum irreparabili Chriftianae rei jactu·
tafrüftra[elabenti$, Majeftas Veftra ad alterutram
condefctndatrationemà Galli» acgue Belgìó pro-
pofitam, & mutuo eorundem confenfuapproba- i66f,
tam cum ad utramque glorioftis pateat acceiius : fic——»
ut prompto ac benevolo refponfo ad literas Domino,
rum Orànum Generalium, Eorundenique deela-
rarionem pqftmodum adjectam , mentiqiie Ciiriftia»
niffimi Galllarum Regisconformem
, ha;C de praeli-
minaribusquieftio tandem feliciter terminetur, &
Isetam aperiat viam ad ipfos tractatus Pacis inchoan-
dos, quosfi exitus panter couCequetxir fcriunatus',
magna ex parte falutis fu® auctoramentum Pacifque
recuperata incomparabile bonum ad laudem Sacr»
Regiz Majeftatis Veftrx, Ejufque Heroicam animi
moderationcm
Yeriffimis prsconiis Cliriftianus Or_
bis referet ac merito refcrre debebic

Majeftati Veftrs
Ad omnem cultum & officiapvatiffimi Servitores,
Georgius Flemming.P, I. Co υ et.

Lendini a. d. 17. Martii 1667.

SIRE,

M€n moet ball (trflen Uatmct inintotcjiojteeH
eewtoioDlof ban u.!ilöajc(ïcptai8tot«n feer
fctjoonc updtomfle öcc faetftcii Ijecft cficfirccBt
u|Kaje(ieptsinrtIangliiS0ï)cïiane beiltlnrtitglj / tooec
ijoD? fp fa ounlitgm iö)cmoÊt üccft Dctupgljt ter Itefiie
ban ïic ©?eUc/ üat fp oecn (inariöDei't Ijceft ocitiaccfet
tot öe IjanM tc {ttefcn fobamge piactsi / ötcfp oo?liceIi
beïtatbcquaiinflcnïic gebocgljUjcUjtfoiiiiefijn/ om
ïttetefpoeöfgcn. 3©antl)octDel ïici|oogemHSogen»
ίΐβ ^eercn ^tatm ^icncrad ber ©ercenityöc i^eùers
iIanïi£ngeoo?ïtceltljet)lJcn/ öatbaiï^nge/ bpiui^fli
jcflept gcnocnit / tegen fallite geballen / ijie Itcïjtdücii
honmngSeiJcuren/ cnbetiic men qualych Itan boo?»
fien/niet toaiS genoegt) bebejiicDt/ aijs geenaBaöett
nocöJÖoltoertften Ijcbbenite/ ehbe baer omi)tereert
aniier in ïjaer tettttoir ban u iBafeflept (aïsi
't bcfelbe
teltcfïic) fagen genoemt / bie b?p ban alie b?eefe εηίκ
gebaec toajS / ais toel gefo?ttfiteert fyniie / enbe öoo?
befc epCHfc be faetbe in nicubjc bdetfeien enbe gebaren
ingj^totcïidtfcfteen/ toiefalitofDtanjS ttoijfelen/ of
aenfoobeelboltterenbaubê €D?i(lcn 3©crelt/ «pt
begeerte bet ®?ebc enbe berbitetbciS <©o?l^ösifbo
lang}) gefutïjt öebbenbe / fai feer trooftdijtft fyn fulci
fen Maten enbcilluflregetiipgeiitsi/ bftttbeetnHtgtji
tofllebaituiB^jeftept totbe®?cbe i ïi^te oocfe bc*
toogen Beeft ben 9Éllet-tl}?i(leìijitiltcn üomnglj batt
Vranckrijck, teftomentoteentoaetc ComugÓlöcbe
(Irijt ban onbetlinge beleeftfjept/ enbe oo?beclenbe bat
nuallefompetentiaötept toaötoeti) göenonieneitbe

gelant/enbe fpecialijtlt te mogeti lijbcti / bat bit bjcrcö
tot Doever totett onbetnomen j 't ^isf toact / boo? en*
bc aleer hefe bei8 BoogDflgfjebacljte ContngljjS ban
Vranckrijck, upt een (ïngiiiïere grootmoebtgiicpt gc^
fp?ootenc berftlartng / tot oniS ftcnnijS toasi geltomen /
toaiS tip onsï een fojgöe enbe bcftonimernti5 bie onsf te'
tarbectbe / enbe tocbei^iel ban
't oberleberctt ban ben
ö^iefban be 3|eercn Staten <!3enciacl aen utoe naa^
icfïept/tnfonberBepbtom bat tot afftcettngöban be
mercfidijrtKperinrten bic aen be ©?tiie-Danbciiitfl3i
te bjeefeii (lonbin / feet bienbe/ bat be ^ceren Staten
45cncrad ban te boo? sttnfi3?mecrt totetben ban utoc
jKajefieptji fïn/ Ijoe bie mocljt fijn/ Dp albien bie b?ief
niet ro?refponbectìre met ubje ifeajefleptif bertoacfii
tinge/foo terflontbjatenobetgfeiroebent Sttfitcben
iwerorn beter en aen Bet aitipt ban mibbdaeriS
ftetaemelijffKr / bat be faetfte toitrt gijeSpuben in
fjijnööejteel/ olunae be gwetfinglic ban bien/ met
groote DeftoaetgcfiSqjbt een remebie
te foecficn.
I^ae bat nu be^ bing|[en ban onis nbergöcfcö?e<=
ben toaeren / aen 3ime <Conintfili)tfte j^m"
flipbt ban ^tod)enii|©ira|let ente <gxtuao?WnariiS

nfo&i

IO S A κ E Ν van S τ A E τ


-ocr page 42-

xii? SdMante SCppeïlwom itt ïim ^agDe ccftiierente/'
-e cnöeiïoo? Dei» bewoont aenùc^ccccn traeteti
nccaci: <;Soo iiS onitmuflcfjen onboo^ftoi aeiiae5?acljt
upt J0|ancftcijcfi Öcis aliicc-«ffö?i|Mijcft|ien ïaoiunfliS
ftfcr tc Ijoo?/ gcmdtc ccfoUrac ; <©ie aeti bifaec-
nc ccnanbec acngöeficDtDecft toe oöeb^acljt/ enöe
000? ecii aoet gfjcUic^ / fjeeiÏ toecD oöenomcii / ö' oo?'
faccfte irte tot notö toe öe occaftc gljcactocn iiaiit/
oinBaecJIo. ,ίΐδοα. 25?icf optc Douiim: 3©antnu
peErt (toarisDept noclj onfeecfterDept meet; ohcrigij
tsE /rtabemadactm iBajeflcpt een feccljjüe macüt
ÌiSgcgebm/tcIiiefcn of <©oelJcc m (SngtlanJjt /of
sen Uan be üiie ^teeijtn in öct (Ccmtoir ban öe ^ce^
ren Staten ^encradi gelegen/ naiiteliitfi iKaflricijt/
ben 25ofci) / ofte 25?ei3a. 3©ant (line .flliìajcjtei»t ban
©janrfjcycft niet alleen ban fclfif ben ïiïaebt Qeeft
öDebat / ban tc fenbcn fyne ^efanten gantfclj onbcu=
toacftt tooncnbe baec boo? fijn genegene totlle : iBaeu
öe ïleeccn ^atsn «Eientt-ael fjeööett tetfiont acn befe
bcc COiftÏelijtfie .pajefteptjS bcchlaennglje / fece
p^ompteiijtli öaecconfent toegljcgljeben/ enbebjp
jyn bJebecont boo? een anbccc 25oobc ter|tont bectott-
ticDt/ batte gDelijcftföne iBajeflept appjobeccbe/
ailesstoatbanbc Keecen ^taetcndPeneracltoasige^
flnttooo^t/ ban tefeiefentotbeljanbclingB/ ccnigeci
ftanbcplactss gljelegüen ntftaeu ffiemtoii;/ uptbe
c ijiec boo?gcnocmbc ^teben : ^oo bat nae ge^
baene toinpjoDatietufftöm ©jantfti-ijcli enbCt ©eci
ectttdjbejSebci-lanbt/ ban be öcpbecsübtji inccnm-
gen teboo? affonbalijtii becfilacit/ gftebacn/ acn
Μ iKajelïept ^etcenbjpcenbe onDcpaelbeftfefïngc
lipt be bicc boo?fepbc plaetfen te noemen: Jgocbantcij
« i^afcfiept falDelieben; 3©ccömbcbpbe anbece
Jgeeren «©eaHieecbennietgljeitoyffélt/ of fijne JiKa-
iejicfJt ban ïDenneniaccfi fai ntebe tonfenteren. «dc^
febtttgen oberleptjijniic/ Deeft onsgoibt gDebatöt
nfctlangijette toeben/ uictbctanbewngö banoniS
iffacbt/ bietopteboown Oabbcngetiomen/ boo?en
al ccc top ban bcIact(Ïe becftlacingöe ban bc ïleeccn
^taeten <iPcita-acl toaccn geabbetteeut / om boo3 te
«omenöet beriiejS besS tijitsü / bic mcninbeferfaeci
6cit göelegcntljcpt boo? al moet in acljt nemen : jgeb-
6cn aifoo geen ceben tonnen binbeji / toaecom top niet
fonbec langöecbectoef fouben obecgebenben 25jicf
ban be ï^eecen ^tateit <6encrael/ be fdbc met bit ons
aiSemonaelonbec lieDaojUjcftcobfecbanticu Ha)e=
(lept obecijanbtgenbe: 3!&enfclben betamelijcb bei'-
foecftenbeljemgeüebe tecDegeectebanbe <il)#ett'
fteptmetbietigöe <iÖebcbenben ®?eebe toenfcijettbe
«tbe aen be g|ntecpo|itic enbc jiBebiatie ban fijn Éo.
J©.iiefieptban ^toeeben onfcn «©enabifölien igea·,
enbc ^ntngi) tc concebemt / tcttepnbc fonbec bec^ '
^ töbt bcriiciS / onbec foo gcootc abantagien tot bo?-
bectngijcbanbe Jd^eebeban «iBobt SdlmacijticD toe,
peboegöt enbe bedecnt/ fuUenbcanberjistot ontoc^
ocrbjengelijtfte fcöabe bcc CD?i|ïcnftept te becg&ecftj
ontPippen; a.#aje(Iept tonbefcenbeccctotceiiban
fiepbe cebenen ban ©?antbrötli cnbc J^ebctìanbt
booigcfïclt/ cnbeboo?Dacii onbedingfic confentöci
be|lici)t/ nabemael men tot alle bepbcglocicufclücfi
Bantdetreben: SClfoobat boo?ccn fpoebicDenbctoel
genegen anttoooit/op bc 25?icf ban bc l^eccen ^tatê
<©cnctacl enbebccfclbecberitlaring&c nabci^anbt.tf
baec Dp gfjebaen / cnbc bc meeningfie ban ben albec-
CTmlfelijthficnltoningban ®?antfitijch confij?m/
ïicfe quelti e obcc l^et ^^jeltitimait: cpnbBjcfe gclucBiclj
ec-enbici)t / enbc een ölpbe toecD gcopent toccbc / om
ïie ©?ccbciÈ Ctattaten fclfsi te bcgimtcn t ©p be tocte^^
6e öp albicn een gducftigl) iiptfiom|lc bolgt/ fo fai en^
be moet bc Cöitflclijcfic
a®ct;eit alle bccbtenbe bancfi
toeten aenflet lof ban u ■tonintWijcftc |iaaie|icpt/
enbe bet felbec Sjccoicpc gcmoctsS moberatic / ban
batboo?be fdbc boo? een gcoot bcel bccbcegcntoecbt
bc ticbcliinge ban fjaec Dcpl / cn Dct ontoaccbectìycfe
6«»cf!cic beu ©jcebc. ©nbecllont U Majeftcyt
toe allen dienft ende Officiengewillichfte Dienaers
Georgius Flemminc P.J.Coybt.
ΐΛη4€ηΐ7ΜίΓί7 lód/.

II

Londen den ia <JM.artn \6(η,

Ν 36 bat ban u <Sb.3ijnbcriti)t gljetoo?bciV
Ijoebamcö öaec 3|ooö Sl^oa. nebcns be b?ic Up
., öaei: boo?gefiagene plaetfen / in fiacc teratorie
IfêöftricïJt / ben 35ofcl) / enbc 25jcba ooch Ijabbcn ge^
tanfentccct/wtbeaeiAicbinge/ bie ban fijne jHiìaie»
fïept ben Coitiitgö ban ®?aniï»cijclt gcbaen totecbe/
om alijiectrt iEngelant/ enbe fulcit; met «ome tot
®oub?esi/ tctcactecen; «Ênbeljacc ï^oogö H^og.
fïci) in befen bal met be bertilartngc Ijabben geconfo?'
meert j g^at baec tegcjiö mcbe öooiJj-gebatijte ίΚα*
jelïeptban©?antlicij(iii}abbc geappjoljccrt/ 't geert
Oaec ^oog|> iSog^tocgen bcboo?f5b?ie plactfdt
in
ijaec teccitorium <§ijn ijlSa), ban <l5?oot JSzittaimien
Debben gelicben te laten boo?b?agcn/alfo bat fobanigc
ban bcpbc bceleii g^afTeetbe mutnelle betotlging/ Oo^
ben be boo?f)enen eaupbiclj gcnomenc rcfoüittc / ftet
toectft fonbec ttoüffél noo? ^oöess gcnabige beftiec feec
onbcctontötbanbiffitultiptcniiaontlall gnctoojben /
bic anbecsi on-omgancftdijciite bebjecfcn (rottben / Dp
albien Det bloot bp be cectlc becldacingc ban ijacc
lïSog. toaccinne gccitpiactfcin <iEiigelanbt/ macc
allcenelöcö b?ie plaetfen in Ijacc ï^oogft .ilSogeiUie tee
cttocte/tot optie ban fijne |iàaje|lept ban <©?oot
tanmentoiicbengljelaetcn/ toacc blpbcn iicculïwj ;
«!5fjelijcli top bau / om becbecc bectoeccingDen te bcc*
mpben/ljaec i|oogD iBogijcnbc .flSiffJbe aen fijne
iKajeiïeptban <Ei?oot Jffiijitiaiintenlupbenbe/ enbe
aen ouiS gcaöbiciTeect / tc tuggc gcljoubch / enbe boo?
foobanitl) ecpebient bcfacthe alierbingit
^in integro
l)cbben göcconfecbccct. 3ll$s honncntop met boo^Iip
gaen a tcoitttooo?bitl) toïtcnbclytUtc notificeren /
iioe bat top tot bebo^bccütge enbc abancentent ban be
fjeplfacme ©jebcsi· ncgotiatie onö ban befe foo fto?t op
mallianbercngebolgbetoebaUcn/ op jetblpticBflcbei
bient ; €nbenaebtenDet toccclt (tcD nu foobantd^
rjccftbecanbcct/ batbe jnotibenbp onji acn
tooo? befen obecgcfcfecben / toaecom top
namcntlijc&
bccooifaeclrt toiecbcn/be boo?f5 Haiflïbe acljter tc pui

^^ .flSog.bedarattc
Ijciiben top fonbec ee^ bec^

...................„tDaccïio. Höog. HStflïbcaen

fijn jfeaj.ban <©2oot 25?ittanmenobec0anbcepc&ti'
cnbc boo? monbdingïjc ccmonflcantien /alitf oocft boo?
eert fcï)?ifielptli ingegcben nacmoctael in topic {jicc
gaenbc: ^tjite USaj, epnbelijcli öacc Ijcenen gebif^
ncect / bat bc fdbc fonbec babcc Dcbcncften tot een fee*
ftecccefolutieiS gctccben / en infortóierijept in confïbei
cattB banfgne Conintfeliicftejiaaj.onfeiSallccgcnaei
bitljfle jöontngöjS en ©ecce bp bit tocccfi aengctoatb'
opcicljttge cn fo?fDbHlbt0c iÉlebiatic/ alsf oocù
amore
pacis,
cnbc om öacc i>?ebdicbmljc intentie/ ambe
toecdt tentoon tctldlen/ ftcïj
de loco traftatus baec
Öcenen ijeeft bccWaecbt/bat bc felbc een ban bc b?ie bp
ijaec HSog.boo?gï)e|ïa0me/ enbc in Baec tecci.

tocium gljdcgene plaetfen Ijecftgïjc-elcgeect; cnbi
bienbolgeni genegen iss/ metten eèc(lcnOacc<®ebol*
matöticDbc SCmbaffabcuciS ban tjiec nac 25?eba afte.

batcbigèrt ; <iEidijtJi ban foobanigc fijn ijl^ait bctltla'
cingge/ uptbejsfdfi cpgrjenfcii^jhenacnliacc ï^o*
ïföog. imt mcecbec te (ten iiS / 't toelcft top bieftoegen
noobitj) ijebbcnbibonbcn/ meteen e)cp?effenboo?t!S
te fenbcn/ ombat anbecieieenigebagDen fouben
ben moeten boo? ftp loopcn / foo toanneec top be naeffi
^o^ / bic niet boo? toehomenbetopbacïj afgaet/ fon*
ben fjcbbentoillcn aftoa^teit. 3®pentotllcn gantj$
nietttoijffdcn/ ofb^efgric iKaj.ban <i5?oot 25?tti
tannien!$ ttecatibegcnercufe becftlacctngefalaen ftaci:
1^0. IHog. enbe aen bec fdbec loogc «^eaUieccben lief
cn aengenacm jijn/ ootfi ban be fe&e allee jpbtg fpoe^
bige Sfpofltie toccbengemaeclit/ baec mebeop b«
boojfj plaetfe ban 55?cba / be ^egotiatte met
tomciüftcn ce-dijtitmooêrt toecbenaengfjctcebmetti
bc gj^c-attameett; tottodtficn ^nbeljetnoobtcöfal
fijn / bat Baec lo. JKo. gdieben / fonbec ccniiii bi lap
jace faivds conduöus bM? bie op fijtte naa/cflept ban
45?:95iitibe©?eben]Stcactatatbeco;ibftteccöe fittii^

baifabi t» im met ten

feq».

en O ® R L O G; tenimenwrti^flehoeck

iötfr


-ocr page 43-

ϊ ίΓ67 fm&eH; (©ïjelötitijaninöcfcn/amöen sijelucfiigijcit
—boojtgaitöï» niet en iiS tc ttoyffelcn i 3©aci: toe top ben
3eocii en bpliant iiijS aUetijoortrtle/ bantwcte fijn acn-
toenfcljcnïie j 3©p oocftaencinfcspïie met alle mogc-
Ijjcfte nncere officien/tot nptViofrtnge Uàti öcfe foo ίοη^
fiiierafadefaecte/ teùec geecne fiilleu,£0r0pcra:en;
tì «Cìi. bcrfbctheniie / te gljelicben /
bat atleis tcii bc-
Boo^Ujcltcnplactfctecoinniunicccen; èrtile fijn tolijt
cnìie ìjcFtmtept baér Omitcìicljtcn/ öatbaniiciip/
ùcban Uaeciìoogl) .ïKoglicniic baeropeen faUoca-
WeterfUaringljebolgljmmocijte.' ■ ;

Haiits & Pui^ants Seigneurs. \r .

QUoy que nous ne receümes, qu'hier la voftre clu
■Ly. paiTé par Ìes mains des AmbaiTadeurs Ex-
traordinaires
de Suede, qui nous ο ne fort preffé
de ne laiffer pas fruftrer !a Paix à la Chrefticnté en
opiniaftranc le lieu ou elle fe devroit traitter, nous
avons neantmoins desja entendude France & de Flan-
dres,quecclieudc laHayenevousconvenoitpas, &
pour des raifons qui nous ont fort furprins, cornine fi
nous aurions peù avoirautre fin dans laditce nomina-
tion que celle de faire reus fir la paix avecfeurete; Et
quand on aura fait reflexion que la Haye eft le lieu, ou
lesEftats Generauxfontleurfejour ordinaire,outous
vos Confeilsfe dennent, 6ipar confequenceouΓοη
difcerneroit mieuxla fincerité de noftre proceder, on
condurrà afleuremenc , que le traine ne le pourroit
faire en autre lieu avec plus d'expedition & de bon fuc-
ces, & quoy que pour touttes ces raifons nous y pour-
rio''s encoreinfifter, neantmoins pour manifeftera
vous & a tout le monde que les formalitez,circonilan-
ces, ou manieres de traitter n'auronc point de lieu au-
presde
nous, pour empefcher que le Traitté ne fefafle,
& qu'Ìl fe refpande plus de fang Chreftien ayec tant de
pertes & dommages aux Nations engagéez dans la
Guerre, nous fommes contents d'envoyerleBarron
de Hollis de noftre Confeil privé, & le Seigneur Hen-
ry Coventry denoftreChambredelitaBreda, poury
entrer en traitté avec vos Deputez, & ceux qui s'y
trouveront des parties intereffées. Et les ferons partir
d'icy d'abord que les PaiTeports viendront de vous,
pourlafeureté des naVires que nous avonsdeftinés au
tranfport des perfonnes de nofdits Ambaflàdeurs & de
leur equipage. Pliant Dieu en attendant de toucher
les Cccurs de tous ceux qui font intereflez daos cer-
te guerre des mefmes ientiments pour la paix , qu'il
luy a più nous donner, afin que le Traitté aye un bon
fucces. Eferita noftre Court a Witehal le iS.Mars
Χ66η.

Voftre bien bon Amy.

Ho Μοξ. Heeren.

ALhoewel wy de uwe van den Ij. leftleden niet
eerder als gifteren ontfinghen, uyt handen van
d'Extraordinaris Ambafladeurs van Sweden, de
Welcke ons feer hebben geprefleertvanniettelaeten
fruftreren den Vrede aen de Chriftenheyt opiniaftre-
tendejopdeplaetiedacr defelve mofte worden ver-
handelt , hadden wy niettemin uyt Vranckrycfc en
Vlanderen aireede verftaen, dat defe plaetsvanden
Hage uw niet en beviel, en fulcx om redenen die ons
feer aenftootelyck fy η geweeft, even als of wy met defe
gefeyde nominatie yets anders voor fouden hebben,
als om den Vreede met feeckerheyt te doen reuiTeren j
En foo wanneer men reflexie fai hebben gemaeckt dat
den Hage de plaets is, al waer de S taten Generaci heb-
ben heur ordinaris verblyf, alwaer alle uwe Raden
fich onthouden, en by gevolge alwaer men d'oprech-
tigheytonfer proceduren beter foudedifcerneren, fai
men feeckerlyck befluy ten dat in geene andere plaetfe
het Traöaet met meerder expeditie en goedt fucces
foude konnen ghefchieden, en hoewel wy om alle defe
redenen daer op alnoch fouden konnen infifteren,
niettemin om aen uw en al de werelt cc doen blycken,

li

datdeformaliteyten ,oniftaiidigheden, of wyifenvan t6Ìfl:
handelen by ons geen plaetsen hebben, waer door de
handeÜDgh belet en noch meer Chriften bloetwerde
vergooten, benevens foo veel verliefen en fchadea
aen de Natiën in't Oorlogh ingewickelt veroorfaeckt»
fyn wy te vreeden den Baron van Hollis uyt onfen ge-
heymen Raed, en de HeerHendrickCoventry uyt
onfen Bedt-Kamertot Bredatefenden, omme aldaef
met uwe Gedeputeerden, en de geene de welcke vaa
de Geinterefteerde partyen fich aldaer fullenbevia-
den, in handeling te treden ; En fulllen haer doen ver-
treecken van hier , foo haeft als Paflepoorten van u
fullen wefen aen ghekomen,tot de feeckerheydt der
Schepen, die wy tot tranfport van dePerfoonen van
onfeghefeyde Ambafladeurs en haer Equipagie heb-
ben ghedeftineert. Biddende Godtmetverlan^ea
te bewegen de gemoederen van alle die in defen Oor-
logh zijn gheiniereileert, tot de felve fentimenten
voor de Vreede, die hy aen ons heefc belietdt tc
gheven, op dat de Handelinghe een goet fucces
kebbe.

U feer goede Vriendt.

Londen 8. ^JMaert 1667.

NAerdatwyUEd, Mifliven vanden 4, ende?,
op voorleden Saterdach hadden ontfangen,heb-
ben wy met onderlaten ftracx daer op de Con-
tenne van dien S. Con. Maj.van Groot Brittannien
bekent te maecken ; hebben haeroock Copyeghe-*
geven vande Miflivedie U Ed.onsinde Franfche
Talewas toefchrijvende. Wyhebbenfoo welfijn
Konincklijcke Majefteyt als den Heere Cancellier
eade andere Minifters daer heenen foecken te be-
weghen, dar die van Vranckrijck ende van haer
Hoogh Moghende gedane OfFres, om in EngelauC
ofte in een derdriePlaetien byhacr Hoogh Mog -n-
de voorgeflagen, als Maeftncht, den Bofch, ofte
Breda te craftertn , mochte worden aenghenomcn,
^y hebben oock op eene refolutie diefweghep vlijtig
gcouffeert ; maer pofitive antwoorc hebben wy daer
op noch niet konnen bekomen, mengaetde faecke
hier verder overlegghen, de redenen van 't refues om
inden Hage te traiteren vindmen niet ghenoech-·
faem valide j ende ftootfich Engelandt dat haere
propofitiezoo weynichplaetfeverauntwort, alsoft
haer party was innegenomen dat Engeiandt na alle
vporOaghen moefteluifteren, inlbnderheyt alfoo de
Vreedes Conditiën nu fwaerder willen werden ghc-
maeckt, dathaer Hoogh Moghende willen behou-
Jenhet Eylant Pouleronj ende Vranckrijck eenige
Caribifche Eylanden, daer nochtans haer Hoogh
Moghende verklaert hadden dat het Traftaet de
Anno 1662. in zijn vigeur foude hebben te blyven,
ende Vranckrijck altijtverklaerc hadde voor fich op
Engelandt niette pretenderen, maer weghen haer
Hoogh Moghende ia defen Oorloch inghewickelt
te zijn : Nu verftaet Engelandt ghelijck van defe
twee Pointen na te geven, ende twijffèlt diefwegea
aen het fucces des Vreedes Negotiatie; Men dilay-
eert fich te verclaeren om in Engelandt te trafteren,
vermits men alfoo lief fiet dat de Negotiatie elders
a%hebroocken worde als hier, 200 anders de veree-
nigingh nieten can werden ghevonden, maer by al-
dien wat meerder hope konde worden ghegeven vaa
wat meerder moderatie
quceJcendititnes fumri TraSa-
tm fouden wy vertrouwen dat Engelandt noch wel
tedifponeren foude zijn om fich
dehct foo danichte
verklaren dat de tegen partye daer van iatisfaitie foude
nemen. Hier loochent menfterck dat den Grave:,
van S. Albans oytordre ofte volmacht hebbe ghe-
hadtom tot Parys te tradteren i maer alleen om fijn
Majefteyt van Groot Brittanpienghenegentheyttot
den Vrede te contefteren. '

Anders is alhier feer wel opghenomen dat men aen-
den gherangeaen A^ngiirael Afcue iaxijoecuftodie

cea

S A-K E N.-van STA E T


-ocr page 44-

en OORLOGH// AchMn-njeertighfie BoecL 13

een meerder vryheydt vergunt; men heeft onsoock
16Ó7. belooft dat weghen uytwiffelinge der gevangenen ons

—-- metten eerften cene feeckere verklaringh lal werden

gegeven, infondcrheytfoudemen hiergaerne fien, dat
onder foodanigen uycwiflelinge gemelden Adtnirael
^Jcue meede wierde gecoraprehendeert, in voeghenj
dat lbo niet op ander manier, hy dan doch voor feec-
ker Rantgoen mocht worden gheloll ; dit foude het
Hof alhier met groote fatiefaöie opnemen ; U Ed.
gelieve (iacï in te arbeyden.

Waer mede, &c.

ALfoo oock by defe conjundure, dat fijne Maje-
fteyt van
Groet Brittangien, figh voor Breda ver-
klaertheeft, cene foo goedeapparemietot een
gewenfcht fucces in de Vreedens-Negotiatie, figh nü
opdoet, mochten wy wel hertelijck wenfchen,dat,van
gel ij eken de inclinatie van defe zyde, tot die van ons
voorgeflagen, ende met allen yvergefochtefufpenfie
van Wapenen, niet
foo flechtelijck ende t'eenemael
ghenegligeert mochte werden ; want ons feer veel
moeyte heeft gekoft, eer wy het foo wijt hebben kon-
nen bu-engen datmen eenige reflexie, ende gedachten
daer op heeft gemaeckt; t'welckdoch eyndelijck voor-
nameotlijck daerommeghcfchietis, om dat wy foo
haeft daer op hebben gedrongen, ende geftadigh daer
over hebben aengehouden, onder hooge gedane con-
teftatien ende gegevene verfeeckeringen , dat fulcks
vangelijckenaendezyde van haer Ho.Mog. agreabel
ende aengenaem foude zijn ; diefwegen niet weynigh
foude ter herten gaen, by aldien onfe parole indefen
val te vergeefs geengageert, ende wy alfoo een igfints
daer door fouden gedecrediteert, ten minften foude
hetonseengrootcontentementzijn, het foude oock
totgeluckigenvoortgangh derfeliver Travaten groo-
telijcks contribueren, foo wanneer van nu af, alle ho-
ftiliteyten, foo niet doorichrïftelijcke Infttumenten,
ten minften
mutuo confinfi ér ipfo eiSf»,alierzijts moch-
ten werden uytgcfteit , ende aende Traöaten daer
door een baen mochte werden ghemaeckt > om ,het
werck alfoo in feeckerheyt en rufte te doen afloopen,
ende niets te doen voorvallen t'geen aen 't felvighc
eenigen ftoot foude konnen geven ) de gemoederen
wederom verbitteren, ende oock het vuyr op 't nieuw
foude konnen aenblafen, UEd. gelieve figh niet te
laten verdrieten hier inne fijne goede conduite en Of-·
ficien te employeren, als aen wien daer uyt een fin-
gulier lof fai toewaiTen.

Londen den negentiende» oude, ende den wigew en
twintighflen
Marty nieuwen ftiji, feUie» hondert
fevcHeaveertigh.

iHnbece 25?ief.

UE. aengename vanden Mr/?i»defes, it ons wel
ter handt gekoomen, ende verlangen wy nabe-
right op onfe Brieven, die met een Expreffen
van hier aen U E. zeedert zijn afgegaen. Uyt Vranck-
rijck is diergelijcke ExprefTe alhier aengekomen, die
ons mede heeft gebracht dat fijn Majeft. van
Vrunck·
rjjck
t'eenemael aggreeerde de Declaratie van fijn Ma-
jefteyt van
Groot Brittangien om tot Breda te hande-
len, ende brenght den felven Expreflc te gelijck mede
de noodighe
Selvos (onduHus van fijne Majefteyt van
Vrenckrijck voor de Heeren Engelfche Ambaffadeurs,
die tot die Negotiatie verordonneert zijn ; Soo haeft
nu die van haer Ho.Mog. meede overkomen, ful-
len ghemelte Heeren fonder verfuym de reyfe kon-
nen aennemen, *t welck wy geerne fullen helpen be-
vorderen. Terwylen figh dan nu foo gewenfchteap-
parentie tot een goet fucces in defe faccke op doet,
alt foude oock hooglijckzijn te wenfchen dat de Hee-
ren Staten Generaci een armiftitium en ftilftandtvan
Wapenen, ionder eenigh dilay, mochten ghelieven
in ce willigen, daer meede alfoo de NegotUtie fonder

fchroomvan eenigh ongeval, die het werck anders τ<<<<■-»
wel lichtelijck mochte doen branfleeren , of heel
om verre ftootenj afgedaenende teneynde toe vol- ' '
trocken moghen worden .■ ten aen fien oock ander*
eenighfints in twyflFel foude konnen vrorden getroc-
ken haer Ho. Mog. inclinatie tot den Vreede, ende
de gedachten konnen werden ghemaeckt, als ofi:
d'intentie wel mochte zijn by de Traétaten den boogh
ibo hooghta fpannen, datmen
reitife&a, wederom
van malkanderen foude moeten
gaen : te gefwygen
meer andere confideratieu., Dies Ü E. onfesoordeels
niet qualijck foude doen alle goede Officia te em-
ployeeren, daer meede haer Hoogh Mog. figh op die
point favorabel moghten verklaren fonder uytflel.
Aengaende het point der Gevangenen , hebben
wy
fulcks fijne Konincklijcke Hoogheydt, den Heere
Hertogh vanvoorgedragen, die daer overeen
goet genoegen getefmoigneert heeft, ende datmen
tot uytwiflelinge der Gevangenen, oock aen defe
zyde inclincre : infonderheydt is hex fijn Hóogheyt
aengenaem gheweeft, datmen tot vryftellinghe, of
uyt wiiTelinghe vanden gevangen Admirael j^/cue >
foo goede vertrooftinghe geeft j gelijck dan fijn
Conincklijcke Hoogheydt vermeent dat hy, oft te-
gens een feecker aental van andere Vyandtlijcke
Officiers foude konnen uytgaen, of wel voor een
feecker rantfoen uytgeloft worden ; opwekken val
men wel mochte haer Hoogh
Mog. eyfch napder te
weeten, andeisfchijntmen hier oock wel ghenegen
te zijn om foodanigh reglement wegen de Gevange-
nen met
Hoüandt op te richten, alfmen met Vranck.
ryck
gedaen heeft} waer op men haer Hoogh Mog,
verdere Declaratie alhier geerne fai afwachten.

Londen den/wWm oude, ende den fwaelfden
April nieuwe ftijl, feUienkondert fivenen ]i'
fiigh.

ExtraSi uyt het RegiÌier der ΗββΙηίίβη
vande Hoogh Mogende Heeren Staten
Generael aer Vereenighde Nederlan-
den.

OP 'f gereprefenteerde ter Vergaderingeghpdaen,
is na deliberatie goet gevonden ende verftaen,
mits defcn , t'ordonneren den Agent de
Hejde,
dat hy aende Heer Appelboom, Extraordinaris En voyé
vanden Coningh van
Stueedeu, fai hebben bekent te
maecken, dat hare Hoogh Mogende verwaght had-
den , dat d'Heeren
Sweedtfi Mediateuren in EngeUndt
zijnde, al over knghe aenden Coningh van Groot
Brittangien
fouden hebben overgelevert haere Hoogh
Mogende Μ iflSve vanden
vyfen twntigften February
leftleden, racckcnde de Handel plaetfe tot de Vree-
dens Traétaten aen te ftellen > metverfoeck» dat hy
Heer
Appelboom, de faecke daer heenen wilde diri-
geeren, ten eyndedefelveMifiüve als noch tenfpoe-
dighften, ende fonder langer uytftel, door de ghe·
melde Heeren SieeedtfèMeàìMcatSy aenden hooghit
gedachten Coningh moght werden overgelevert :
ofte dat hare Hoogh Mogende by langer ophoudinge
van dien, hun geobli^eert fullen vinden, de voor-
noemde Mifllve, by forme van duplicatie, aen fijn
Majefteyt direöelijck door een Expreffen, tot dien
eyndetefenden, tedoenaddreflèrcn; Dandeboven-
ftaende conclufie gheformeert by den Heer van '
Amerottgen, als hebbende de voorledeneweeckcge-
prefideert. d'Heeren Gedeputeerden vande Pro-
virïtien van Zeelandt, Vriefiandt, inhereren haere
refpedlive aenteeckeningen over 't voorfz fubje^ »
hier bevorens gedaen.

Den dertighfien Marty oude, ende den tiendi»
April nieuwe ftijl, fefiien kendtrt f*vn «


25

-ocr page 45-

ileecfii JKcDiatcut^ fcftieötti ϋεη bolflijenbm
ι ι τ.■. ©ofiaenöfnïleECAppelboom, Datfe/mftfoien(Den
achtienden |feD?uarö ouDen fltjl) fcöic&ten Eent)u=
Ulicaetbanbc^ïiioninet)^
55?iff; tetcoutoenbe bat
fooDaniae ©Eclilarinac foube üolbofη / fnbe bat l)P
©eec
Appelboom, üolaijen^ fijne goEbe bejctetitcpt/
alIc^tcnbcfïentoilOelKlprabupben/ cnbe bpmfma·
Belijcitmaccften. <l2nbc alfoo figlj Engelandt irieEbe
toechteccbe gljcnfsm tot een
Arrniftitium, alji öct
maec bccfeecRect ttiarcbanbe inclinatie ban bieaen
Öeanbecejijbe/ enbeoptoatconbitienmcn bacctoe
foube toinmbecliaen/ bat&embriiefbcöet baec jjees
nen bp be icecen l&tatcn (iSencrad tebebojbecen/
öatmen fïglj bien acngaenbe poUtiöe becMaecbe / in»
fottbccjcpDt torgen^ ben tijbt toanneec foobanfgö
Arrniftitium 5ί)η begin öabbe te nemen/enbe toanneec
't fclbe toebcrom foube örbben te epnbigen ; al^ mcbe
DptoatplaEtfeiig&fulch^babbeupttcfirecïten / op
bat nabillantie Dcc pïaetfe/ ben ^ccrnijn ftoitofte
langljgebefinieecimocbtetoo?ben. 3©aec op fpban
Öetüjfccft bfg Armiftitiialbaccfoubenfoec&en te pcc=
fectioneteuj aï^ mcbe be lal-
os conduaus boo? be
Franiche enbÊ Deenfche ïegaten upttaetcftcn/ bp al'
bten foobanige bcgcect toiecben.

i^et l^aclcmcut albacc / toiecbt ben achtienden ou=
beniiijlgcbiinitteect/ enbe tot tegen (@ctobccgep?o=
togeeit. ^t fóoninginne eenigen ttjbt flecft gljctoeefl
jijnDe/ toa^bolftoinentlDcft aenbe betecjjantj oocit
habbe men gocöe Ijoope tot be ceconbalefcentte ban
i'rins Robbert, bie ban etn fiag ban eenbloch t'fc&eep
ftoacrlijcft ltna^ gequetlï ; nabatinenbeml)etbeche=
neel Ijaböe laten openen/ toaitop&etfigfttotbete^
cingö l)abb£ aengeflelt/ baec ban nirn booj befen ljab=
Öe g befifpcceeit. ®an baer toa^ nu inebe bectcochen
een confiöf cable ©loot CoopbaecDp .&cl)cpen
mev be
Stractonbeeeenfieccli (Conbop ban ©ojlogi) ^cöe=
IJfll.

^cfe acnbirbingöe ban te fenbm in brη Hage, al^
een
onbccü>a£|)tecuinplaiiance,h)ifibi ( infonbecöfpt
bp
l^üliandt ) genOttKn boo? een /atet anguis in herba j

i
i

dé bruyt waste fchoon. 3&at boo? be pjefentatie ban
Df Engeifchc ?imba|Tabeui^ te fenben in ben Hage
Qemacljincect foube bjojben / yet^ tot ont ufi enbc tot
nabrel ban ben ^taet; cnbe baccom toicct öet gantfcl)
nietfmaechdöcïibibonben. _

JBen (ïclbcboo?recfi be JilSiffibeben dne en twm-
tighfteu in Ijanbcn ban bt ï^ecrcn ban Ommeren enbe
anbrcc I)ate ©o, lEog. <©ebcputeccbcn tot be faccften
ban Ëngeiandt, om ben inljoubt ban bien te coinmti-
nicccen arn ben 3lmbaffaDcuc ban Vranckrijck, cnbe
Öeaenüjefmbeiliaimliergban Dennemarcken, mitfi
gabcc^om een Concept ban anttooojbe op be felbe
JlBiffibc te fojmecen/ cn baec ban cappojt te boen.

g&e^ anbecfη baeglj^ toiecbt gecappo?tccct/ bat fp
|)abbcnbe.flBtff(be ban bcnSioninggecommuniteect
aenbe 3itnbaffabeuc^ ban Vranckrijck cnbe Demic-
marcken, enbe baec bp betfiaen becfelbec confibrcas
tien/ obec een ftomenbe met bie ban befen Jitact ; bat
fp ijabben gcfij?ineett een Conceptban Antwoordt,
op be boo;f5 IBilTibe / baec ban be lectuce becbolgen^
gcöaen : toaec op gebelibeceect Sïjnbe/ i^ Ijet booifj
Concept ban jeiffibe bp be i^cecen <©ebfputeecben
ban be ccfpcctibe ©jobintien obecgenomen/ be toelchc
bccfodjt toiccbcn figö baec op te becWacen t «De^
toiectbcnlïgentbeHeyde oocfi gf)eo?bonnecct/ ijet
felbe Concept ban Antwoorde noci) bien na-mibbagt)
aen be nieecgbcmelbe i^eecen ^mbajfabeuc ban
Vranckrijck,cnbe.IBinilïecé ban Dennemarcken te
gaen communiceccn/ om bcc fclbec confjöccatien baec
op te becfiaen/ nibe ban alle^ cappojt te boen.

©cnvijfentwintigtten toiect gccappojtcect / bat
öe l^eeccn Fi anfche enbe Deenfche JIKmiflec^ (ïg j tiet
Conceptban Antwoorde toelöabbenlaten geba len ;
35ienbolgenbe i^ Ijct geftouben boo? geacccfieect/ enbe
tat öet felbe in 't net gefcöiebcn/ cnbe afgefonben fou=
öe öH>?ben : i^ aenbcn jücec ban Beuningen,i5j:;
tcao?binaci^ JEiniftec ban befen ^taet in Vranck-
rijck gefcöjeben / bat öaec ï|o. Mog. om toicfjtige ce=
Denen/foo in beboo?f3Ancwoorde geejcpjeffeect/ al^

t4·

anbecf / niet caebtfacm öabbcn ïtonnen binben t»c
banbei-plaet^ tot öft cntamicen ban een (Cractaet 1007.
ban ®?eebe met Engelandt in ben Hage, maectocl ——
binnen Maeftrlchr, 's Hertogenbofch ofte Breda, tOt
fefuce banben i)oogb(i-gcmelten Koningl) ban Groot
Bnttangien te latcii leggen ; ^ullcnbe tot bien cpnbe
acnbenfclbenj^eecban Beunmgen, ncbcn^ Coppe
ban be IBiffibe ban ben ïiloninglj oocft Coppe ban be
gefcpbeAntwoorde to^efonben toecbcn / met ojb?e
bat upt ben naem ban jiaccÌ^o. JlBog. aenbenitoe
ningb ban Vranckrijck foubc öcbbcn tebecfoecltcn/
cnbe ben l^eecPetcom ban toegen ben fóoningö ban
Dennemarcken albaec cefibiccnbe/ te bifpoucccn/ bat
bpligbmebe tori geliefbe te laten gcballrn/ bat ban
baec een iEjcpjeflen naec Engelandt, aen be Ücccen
Sweedtfe Mediateurs gcfonben mocljtc toO?ben/ cnbc
aen befelbe Mediateurs bcfientgbemaecfit/ bat fijn
jBàajelIept oocft ben i(|cec Petcom, in ben name ban
ben ïHoningl) fgn |©ee(iec / enbe fulcfi^ alle bcc gein^
teccffeccbeljooge^actbpcnban befecsijbe gefamenti
Itjch (ïgl) be boo;f3faec{te ten cegacbe ban be i^anbel-
plaetfe confojm be boojgrcoecbe Ijaec ï^o. .fIBog.
jaSiflibe tod Ijabben laten gcbalkn/ metbccfoeefibat
fp i^etcen Mediateurs öl^iuu bcfaecRc baec ïjeenen
toilben bicigccen / ten cpnbe bat baec op ten fpoebigg^
tiingcflootcnmocljttooibcn; Cnbe i^ öiec ban€p=
tcact acnbe opgljemelte J^ecccn ^mbaffabeuc ban
Vranckrijck enbe be aentocfcnbe USiniflec^ban Den-

cefpcctibeltjch befe baeciÉo. l©og. gorbemcpningbe
enbi intentie met bace pacticulicce <(^fficien toilben
feconbecen/ fulcjc enbe baec 't tieöoo?be.

Ifcecen <®?binati^ «©cbeputeecben ban Zee-
lanüt, becftlaccben in befe bobcnfïaenbe conclude niet
te bebben gcconfentcect/ maec bat fp aftoacbten fon»
ben be J5ffolutie banbe fêeeccn bunne ©jintipalen bic»;
op te nemen/ boo; be toelcbecefecbeecben be b^pbepbt
ban bitc op te boen inbrengen/ b^t oc^ne baect^b.
üïog. fouben bclieben bun aen tebebeeHen.

^eaentocfcnbeileecBootrma, <i3cbcputeecbe ban
be ^;obintie ban VrieOandt, beeft in be bobenfiaenbe
conclufjenictgbeconfcntecct/ al^ baec toe ongriafl
5ijnbe/ cefecbecenbe bicnbolgcnbe be b?pe bclibecaa
tien ban br l^eccen staten fijne ©jincipalen/ al^ boe»
^tatt^ gctopfe bp rrn jtjnbe.

l^eec aentoefenbe «©ebeputeccbe / ban Stade
enbe Landen, beeft in be bebtnfiaenbeconcUiffegep
confenteect op'tbebagrn ban fijne i^eeten Pjincis
palen.

Sire;

NOusregeufmes hier du Sr. νί//f/ieaw Minifire
Extraordinarii du Roy de
Suede encetteCour
la Lettre de Voftre Majefté du
trantunfitfme nenötn
Janvier, dernier. Et comme elle neus fait efperer que
l'onpourrabientoft fortirheu eufement de cettefu- peuSJ/
nefteguerre,.auiIijugeonsnouscftre de noftedevoir. Mat»
quepourl'avancementd'uD oeuvre fi falutaire, nousy
refpondions promtement fans aucune perte de temps. o^t?
Apres doncques avoir preallablemeot tefmoigne a 6a/tot
Voftre Majeltéla
fatiifaffim particuliere, que nous Sa»"
donne 1'honneur & la civilité qu'elle nous fait, en
nous faifant connoiike qu'elle veut bien que la Nego- * '
tiation, qui fedoit faire pour la Paix. fefalTe^w/e
Territoir de ceft Eftat ; Nous dirons, que nous tra-
vailierons avec application aupresde nosalliez, ace
qu'ilsagreëütcette propofition, dont nousefperons
que Voftre Majefté fera bientoft advertie par le moìen
de la conefpondence que Meflieurs ]es AmbaflàdeurS
Mediateurs ont a Paris , ainfy que de noftre cofté
nousdonnons aujourdhuy aux Miniflres quifontde
noftre part en cette Court
là, Jes ordres neceffarei
pour ctt effeft. Et d'autant que Voftre Majefté a bica
vou!u avoir cette complaifance pour nous, & nous
fairel'honneurdeferefoudre a faire negotierla Paix
le
Territoir de tts Provìnce; Unies, noi^ nous efleu-

loos

Ί

S A Κ Ë Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 46-

en OORLOGH, Ί Seven-en-^eertighfle Boeck. t5

IÖÓ7, ronsqa'eüeneftra pointde diiBculté d'envoyer fes

_Miniltres a Maeilrkht, aBoifleduc·, ou hienaRreJa,

c'cil a dire a celle de ccs crois Places > qui luy agn era
Jeplusjcequiachevera de nous perfuaderdela fince+
rité de V^olìre Majefté & déla veritable incJination
qu
'elleaàl'avancemcnc 5ca la perfeilion d'une oeu-
vre fi Chretiienne par touttes fortes de moyensjulies
&poffibles. Nousjugeonsqueles Villes & places quc
nous venonsdenommerfoncfort^
profres
a cela, & mefme flusfeures, tansa caufe de leur aflìece,
que de l-jur confìitution & guarnifon, ce qu'au
con-
traile ία Haye n'eà
pas, parciculierement par ce que
c'eft un lieu,
^ui efi ouvert de tout cofiez, & pat confe-
quent fujedla plufieurs
tncmvenietis é"facheufet rencon-
tres
pour les perfonnes des Mioiftres des Roys & E-
tats, aveclefque.'s on eft en raisintelligenceouguerre,
corame les exeroples
du tempspajfénous l'ont fait con-
iioiftre a noftre grand tegrec,
fans que Pauthorité du
GouvernerHCHt
o» Λώ 1«//« lesait pü prevenir, nous
efperonsque le bon Dieu deftournera par fa gracccels
oufemblablesfacheuxaccidents, qui fans doute trou-
bleroient une fi bonne oeuvre & aufly que les armes
eftant pofées par la
frmte conclufim du Traitté d'une
bonne Paix, & par confequent les efprits des peuples
de pare & d'aucre gueris de coute aigreur & animofité,
nous ne pourrons plus apprehendcr ces facheufes ren-
contres , mais qu'eftant delivrés des penfées qui nous
peuvent encore inquietcr, nous pourrons franche-
ment & de bon cceur recevoir icy les Miniftrcs de Vo-
ftre Majefté,& luy tefmoigner chez alle par les noftres
le reflentiment & recognoiflance que nous avons a la
facilité, qii'elle aura apportéc a l'acheminement de ce
grand ouvrage de la Paix. Nous prions Dieu de vou-
loirinfpiraa Voftre Majefté&atoutcesles parcies,qui
y peuvent contribuer quelque chofe,
les fentiments &
Ics refolutions neceffaires a une fi bonne fin, comme
aufly a ce qui fer requis a la continuation & execution
pundluelle de ce qui aura efté conclù, afin que nous
ayons fujeft de prier Dieu avec d'autant plus de
zele
&d'a£Fedtionpourlaprofperitéde la perfonnede Vo-
ftre Majellé, & de nous figner S i
R E, &c. Λ la Haye
le vingt quatriefme Februier mille β» eens fiìxante
fept.

Sire,

WY ontfingen gifteren van de Heer Affelhoom
Extraordinarii Minifter van den Koning van
dit Hof, den Brief van U Maje-
fleyt van den
ten en derttgden lanuary leftleden, en ge-
lijck fy ons doet hoopen, men in 't kort defen jammer-
lijcken Oorlogh fai konnen ontworftelen , alfoo oor-
deelen wy te zijn van ons devoir, dat tot voortfetringe
van een foo heylfaem werck, wy daer op pfomteiijck
fonder eenigh tijdt verlies antwoorden ; derhalven
uaeft eene preallable betuyginge aen U Majefteyt van
de particuliere fatisfadlie, ontfangen door d'eer en ci-
viliteyt die gy ons doet, in ons tc kennen te geven, dat
ghy wel wilt dat de handeling van de Vreedegefchiede
in'tr<mVoirvandeienStaet, wy feggen, datwy ful-
len arbeyden met applicatie by onfe Geallieerden, ten
eynde, op dat fy defe voorilagh agreeren, waer van wy
hoopen dat U Majefteyt door 't middel van de corre-
ll>ondentie die de Heeren Ambaffadeur» Mediateurs
tot Parijs hebben, metten eerften fai zijn geadverteert
gelijck van onfe zydewy van daegh fullen geven daer
toe de noodige ordres aen de Minifters die van onfent
wegen aldaer aen dat Hof zijn. En alfoo U Majefteyt
defe complaifance wel heeft willen hebben voor ons,
en ons doen de eere van te refol veren tot het doen
handelen van de Vreede in 't
Territoir van defe Ver-
cenigde Provintien, foo verfeeckeren wy ons dat ghy
geen difSculteyt fai maecken van fijne Minifters te
fenden tot
Maefiricht, 's Hertogenio/ch, of wel tot Bre-
de, datistoteen vandefeir/VPlaetfen, die hem hec
meeft fai behagen. 'tWelck ons fai volkomentlijck
perfuaderen van de oprechtighydt van U Majefteytj
en van de waerachtige inclinatie die gy hebt tot de be-
yorderingheavoltreckingh vao een fooChrifteUjck

werck, door allerhande rechtveerdige enmogelljcke l667>

middelen. Wy oordeelen dac de Steden en Plaerfea_—

die wy kamen te noemen, zijn daer toe (eer bequaem
en eygen , en felfs veel feeckerder, foo uyt oorfaeck
van haergelegentheyt, als van wegen haer conftitutie
en Garnifoen, ter contrarie van 't welcke den
Haegb
lulcx niet en is,particulierlijk overmits het is een plaet-
fe die .allerwegen open is, en by gevolge fubjefl aen
vele incon venienten en quide Ontmoetingen voor de
Perfonen der Minifters en Staten, met dewelcke men
is in
n)es intelligeHtie,ofia Oorlog,gelijck d'exempelen
van den voorleden tijdt ons tot ons groot leetwefcn
hebben te kennen gegeven, fonder dat d'authoriteyC
van de Regeeringe, of van de Juftitie fulcx heeft kon-
nen voorkomen ; Wy hoopen dat de goede Gode
door fijn genade foodanige, of diergelijcke quadc acci-
denten falafweeren,dieongetwyffelt foudentrouble-
ren een foo goet werck, en oock datde Wapenen in
ruftgeftelt zijnde,door het prompte befluyt van'tTra-
daet van een goede Vreede, en by gevolge de geeft des
Volcks ten weder-zyden van alle verbitteringh en an i-
mofiteyt genefen, wy defe quade ontmoetingen niet
meer mogen apprehenderen, maér bevrijt zijnde van
gedachten die ons noch konnen inquieteren > fullen
wy vr'yelijck en van goeder herten de Minifters van ü
Majefteyt alhier mogen ontfangen, en by haer door
de onfe ghetuygen't gevoelen en d'erkentenis die
wy
hebben aen de faciliteyt, die fy ial hebben bygebracht
tot dien voortgangh van dit groote werck der Vreede.
Wyiullen Godt bidden , Ü Majefteyt, en alle par-
tyen die daer toe yets konnen contribueren, te willen
infpireren de fentimenten en refolutien noodigh, tot
een foo goeden eynde, gelijck oock tot het geene ver-
eyft fai zijn tot de continuatie en punftuele executie
van 't geen fai werden beflooten, ten eynde
Op dat wy
fubjeit hebben Gode te bidden met des te meeryver
en afFeftie voor de profperiteyt van de Peribon van U
Majefteyt, en van onsteteeckenen,
SiRE,&c. In
den
Hage den vier en twintighpen February fefiien how^
dert feven en fefiigh.

't ^cfjecn toel bat nim in Engeiant niet fiaböe bcci
Inacbtiiufiiattise^efolutic: dSnbe {jocbaniüig be bir^·
coucffnbaecobicalbatcbiElen/ i^te fienuptbenboïs
genben ϋαη De jlccccn Mediateurs aen bm üeec
Appelboom, <

GI fteren hebben wy ontfangen U E. Brief van den SSjicf
vyftiendea oade, en den vgfen twintighfi^Ïe-
bruarius nieuwen ftijl, met het daer by gevoegde t^at^j^
fchryvens van haer Ho. Mog. een fijn Majefteyt van aen 3tv··
Groot Brittangie/tt en de Copyedaeref j waer uyt wy piHloom·
hebben verftaen hoe haer Ho. Mog. eenige confiderà»
tien allegueren, waerom fy bedencken hebben om
t'dccepteren en aen te nemen fijn Majefteyts ghedane
offerte en aenprefenteringhe om te traaereninden
Haegh ; vernemende, dat foo fijn Majefteyt foudebe-
hagen om te traòteren in
hitrTerritorie, andere Plaet-
fen daer toe bequamer fouden zijn als den
Haegh, na-
melijk'iHirieigee^e/i^j
Maefiricbt» cn Breda^ waer uyt
fijn Maj. een kofte kiefen. Nu laten wy wel fodanige
Hollantfche exceptien en inwerpingen beruften in
haer waerde, maer beklagen cn regretteren hooglijck,
dat fodanig haer genomen refolutie, diemen niet had-
de konnen vermoeden, fchijnt de goede verhoopingej
diemen hier toe van de Vreede, ende diens avance-
ment ghehadt heeft, heel en alte willen eludeerenen
doen omvallen ; cn alfoo wy vermerckt hebben, dat
fijn Majefteyt van
Groot Brittangien van een foodanig
defagreabel verklaringh terzydc
van HoBandt j voor
uyt eenigh advertiflëment en informatie ghehadt, en
daer over feer onvernoegt geweeft is, foo datmen ga-
noeghfaem heeft konnen afnemen, dar, foo fijne foO
genereufe aenbiedinge, foude van
Hollandtgereiet'
teert worden, ware fijn Majefteyt gefint om haer Ho.
Mog. Brief niet aen te nemen, konnende genoegfaem
daer af oordcelen en fluyten,dat het vergeefs warcfigh
verders met een foodanige onnutte Brief, wiflèlinge
te laten amuferen ; alfoo hebben wy, om te decline-
ren de dangereufe cxtremiteyt, waer in het werck figh

ζ feitfJB


-ocr page 47-

ΐβ^Ίί ferten foude > door defe haer Ho. Mog. Brief ; foo

_het fij O Majefleyc van Groot Bmtaitgkn wierde ghe-

prelenteerccn tocgeftelt,goet gevonden, hec foo lang
te rugge te houden, tot dacmen aldaer, om die ver-
uytfiende confcquentien, die anders daer uyt vloeyen
fouden, mochtezijn geadverteert, en ioodanigh de fa-
ke ƒ«
integroenjttjfenfohonden ; of haer Ho. Mog. veel
licht dele ioo wicntige faecke nader wilden betrachten,
cn haer gedachten daer in veranderen tot wekken
eynde wy niet konnen onderlaten hier aen te roeren
deconfiderati,enj die wy vernemen in dcfe Declaratie
der Heeren Generale Staten by fijne Majefleyt van
Groot Brittangten alleimeeft aenftotelijck te 2.ijn ; na-
melijck ,
Eerfielijck j dat HoUandf dat uytduyden
en opnemen voor een
deference i dat fijn Majefteyt
hadde gcnoemt den Haf^^ ; daerdogh iulcx per ex-
preffen is geprecaveert, en defe fijne refolutie daer op
gefondeert, dat in haer civilen Brief, diefy

aen lijn Majefteyt beef: laten afgaen, getoont enver-
klaeri heeft niet te hebben een ige competenfi met fijn
Majefteyt, of voor haereygen
honneur defirfiren eenig
l·ì^.τ\άc\·ψ\ίc^s extra ^ngliam, maer alleen van weghen
en in 't regard van haer Aliieerden, 't welck
frajuppo-
fitum,
fy gehee) en al daer mede opheven, dac iy haer
willen vindiceren cnde toemaeten daer al eenigh
honneur dat fijn Majefteyt den Uaegh ghenomineert
heeft. Ten Is du met haer gedane afrede, al

evenwel t'eenemael flrydigh, dat fy diflBculteren van
den Haegb, daer fy dogh te voeren in haer voorfzcivi-
len Brief, fijn Majefteyt garen vry gheflelt hebben te
eligeren eenig Plaets, ais die maer alleen haer Allieer-
den niet mishaegclijck waer i maer nu,
de leur Chef,
fonder te afwachten het fentiment der Allieetden, da-
delijck en voor u);t dcfe plaets, die fiin Majefleyt ge-
noemt heeft, rejetteren en afilaen. Ten
derden, dat
Ïïjne Majefteyt den
Haegh heeft genoemt, is nietghe-
fchiet door eenigh ander confideratie tcrWerelt, als
dat het Vreede-werck foo veel meer daer door foudc
konnen gematureert worden, dewyle de Staten Gene-
raci felf foo wel als hare Allieerden Miniftri daerter
plaetfe aireede prefent waren j en fonder defe confide-
ratie heeft fijne Majefl:eyt noyt de gedachten ghehadt
om te rcflefteren op het
Terriimura van Hoüandt, foo
dat aen
Engelandt geen geringe oiïënfe daer door wert
gegeven, dat des lèlfs rechte cn evidente meeninghe
wert foo vei keert, ende tot
Evgelants defadvantagie
uytgeduyt : als of fijn Majefteyt locht te geven aen de
Staten Generaci de eere om te traöeren om eenigh
j plaets, die der ware onder haer Jurildi<3:ie,van wclcke
gedachten fijn Majefteyt feer geefloigneeit is. Ten
-vierden. Kan fijn Majefleyt van Groot Brittangten ook
niet wel verdragen dat fijne Legaten fcuden gheftcit
worden in gelijcke comparaifon met
Doreflaer, en an-
dere van 'c Parlement doen afgelonden , die in den
Mage voor defen wieiden overvallen, zijndegenoeg-
faem bekent, datdeinfolenticn, die tegen haer wier-
den ghedaen, nietontiproot van de fureur der Natie
of vandePeupel, maer van diegeene, dievans'Ko-
ninghsendes Princen party waren.
Ten-vijfde», En
vindt oock fijn Majefteyt van
GrootBrittangien die
inwendige niet van eenigh gewichte, dat den
Haegh
2.y een open Plaetfe, dewijl alle confufie endedefor-
dre, foo daer yetsfulcks was te bevreefen, lichtelijck
foude konnen voorgekomen worden, foo alleen eeni-
ge weynige Compagnien daer rontom gelecht wier-
den j en heeftmen geen exempel ghefien van eenigh
violeDcetegensdeSfaenyê Legaten , die voor defen
daer hebben getraélcert, alhoewel die noch veel meer
hadden konnen aldaer odieux zij n,als nu de Engelfchoi
in aenfien dat Sp^w^/f» pretendeerde op haer liberteyt
en op de poflèlB van 't Landt felfs, het welck
EngeUvdt
doch niet doét ; Ten fefden. Vat fijne Majefteyt van
Groot Brittangien foo veel meer defiance van Hollants
iinceriteyt, en ernftelijcke genegentheyt tot de Vree-
de, dewijlmen hier by het Hof uyt
Frajiekryck die ho-
pe ontfangen heeft, dat fijne Majefteyt van
yrenckryck
fich niet fai laten tegens zijn, v/atEngeÌandt van den
Hage geproponeert heeft, foo datmen imputeertdit
ailes aen H'ollandt) dieder lichtelijck mogen hcjjben

ι6

eenigh particulier en fonderlijck intereft apart inde iCCj,
continuatie van den Oorlogh. Ten
fevende^ Houden- <
de
Engelant het voor de grootfte indtinitejt > datmen
fich in
HoUandt verftout om fijn Majefteyt te wyfen
naer andere Plaetfen in het
Territoir der Staten Gene-
raci , befonderltjck nu nadat fijn Majefteyt aireede in
foo veel ftucken, vermits onfe naerftige Officien en in
regard van d'interpofitie der Kroon
Siveedeti fich heeft
gemodereert ende geaccommodeert , afflaende eerft:
lijn begeerte om te traöeren hier in
Londen·, daerna
oock infgelijcks voor bygaende
Vlaenderen , dewyl
Vrttnckryck het foo noodig gevonden heeft tc evitcren j
ende na dat fijn Majefteyt in alles fiilcx heeft ghetoonc
fijn moderatie, en oock de
Staten Generaelh?iir een-
mael verklaert. dat fy in haer eygen regard niet fouden
doen de geringhfte difficulteyt, om te traöcren waer
fijn Majefteyt geliefde, al fchoon het was fulcx felfs tot
Londen, en al evenwel is defe fijne Majefteyts afRiÖie
niet van de Geallieerden,
m&er vmHoUant, fcllisaf-
geflagen ende gedeshonoreert, daer andeifintseen foo
goede apparentie tot een wenfchelijck ende vrirder-
lijck Vredeflothadde konnen zyn, foo men de Trac-
taten in den
Hage foude willen aenftellen, op weicker
Plaets fijn Majefteyt voor defen van die Natie met de
gtootfte civiliteyt is oncfangen geweeft, alfoo foude
lij η Maj eftey t oock allerliefft aldaer ter plaets de voori-
ge vrientfchap met de felve Natie hebben willen reno-
veren ende weder herftellen, behalven dat in den
Hage
met goede maniere tuflchen foo verfcheydePotenta-
tens Minifters hadden konnen geeviteert worden de
incommoditeyten dieop andere Plaetfen niet foo wel
foude konnen vermydct worden, vermitsde compe-
tence in de receptien ende vifiten.

Ende alfoo wy genoeghfaem fien ende bemercken,
hoe dat foodanige imprelfien , die fijn Majefteyt van
Groot Brittangien van defe Hollandtfe Verklaringhe
foude konnen vatten ; veruytfiende ende dangereufe
effetìen inevitabel foudc van fich vaeren ; So hebben
wy by foo gevattede faken feer bedenckelijck gehou-
den, door des Briefs overgevinge, de faken te brengen
tot een ongeneeflijckc extremiteyt, die geene uyt we-
gen daer na fou overlatenjwaer door 't konde gereme-
dieert worden,· en hebben daerom noodigh geacht defe
confideratie, die
aparte Anglia vermerckt woiden,
U Ed, te ontdecken,vcrfoeckende vricndelijck dat U
Ëd. de felve naer fijne dexteriteyt gelieve foo te mena-
geren,ende fich daer af op behoorige plaetfen te bedie-
nen , als hy vermeent tot avancement der Vrede beft:
dienlijck te zyn, befonderlijck, dewyle de fake noch in
haer geheel is gelaten, ende haer Ho. Mog. Brief noch
niet is overgelevert geworden, konnende wy verfeke-
ren haer Ho. Mog. dat fijn Majeft^t tot eenigh ander
platfe onder het gebiet der Staten Generaci, ofiedie
daer anders van
Engelant correfpondence afgelegen is,
niet lal confenteren, dewyle oock fijn reputatie daer
door foude geproftitueert worden by des felftOnderda-
nen.die ook daer af fouden vatten eene groore acimofi-
teyt om den Oorlog voort te fetten tegens
Hollant, die
foo raifonnable aenbiedingen veracht hebben ; ende
feghtmen hier datmen voor Godt en de V/erelt, als
oock voor de pofteriteyt fwaer heeft te verantwoor-
den , die, vermits ontydige foupgons, ende
obfrivolas
exceptiones
defen funeften Oorlogh willen fomente-
ren j ende daer door tot verdere bloetvergietinge ende
grootfte ongelucken verder occafie geven, konnende
wel confidereren , dat, die de oorfaeck zyn, dat defe
Engelants aenbiedinge ende afFeöie niet heeft konnen
geaccepteert worden, fullen even ghefint zyn om den
Vreede niet te bevorderen op eenigh ander plaets j
fouden oock eenige fijn dieder hadden die foupfons,
dat fijn Majefteyt daerom intendeerde te tra<àeren op
die Plaetfe, dat fijn Majefteyt foude occafie hebben,
om te doen eenige veranderinge in haer domeftycken
Staet, foo heeft fijn Majefteyt fich airede in fijn voo-
rige langen Brief aen de Heeren Staten Generaci van
den
feflitnden Oftober fich fodataigh verklaert dat hy
fulcx niet pretendeert, ofte haer Ho. Mog. in haer
Domefiique afFairen vorder foecken t'incommoderen.
Niet minder bcklaegen wy dat wy vernemen van

, UEdjle

π

S Α Κ Ε Ν van S Τ Α Ε Τ


-ocr page 48-

en OORLOGH, VSeven-en-veertighfléBoeck. 17

1667 υ Ed. berichtinge, boe dat HoUanit een foo ghe-

_ringe inclinatie cemoigneerc om in te gaen eenigh

Armiflitium, 't weick wy dogh niet hebben voorgeila-
gen als een faccke-, die
Engeiandt met eenigh empref-
fement (ochte, maer't welck wy feiver hebben geefti-
meert een goet bcginiel foude zijn om teaddouceren
de humeuren, endehaerte famen verfeeckeren van
eenfincere inclinatie tut den Vreede, in diehoope
dat de Vreede felfs daer op haeft foude gevolght heb-
ben 5 'c welck wy noodigh hebben geacht bydefeoc-
cafie weder te proponeren, dewyle wy 'c voorige Jaer
niet hebben konnen daer in reuCTeren, hebbende
niet vermoet, dat, naer dat wy met grootemoeyte
eyndelijck
Engeiandt A^^t toe hadden ghedifponeert,
dat het eenige genesentheydc tot
Armiflitie heeft ge-
temoigneert, onfe Officien hier in door
HoUandt fou-
de viuchteloos gemaeckc worden, 't welck niet wey-
nigh wordt geaugmenteert door den twyffei dietnen
hier nu vac van
Uollandts ernftige ende reële inclina-
tie tot den Vreede j het welck oock veroorfaeckc
heeft datmen nu met grooten yver begint t'arbcyden
aen d'Equipagie der Vloote, hebbende fijn Majefteyt
felfs gifteren gefeyt, datmen hem foude vinden beter
gereet, alfmen figh in
Hottandt foude konnen inbeel-
den. Het welck wy dogh u Ed. alleen hier in vertrou-
lijkheyt totparticulier narigtfeggen. Aurefie>^i\\ea
wy niet onverdroten zijn,foo veel als eenigfints doen-
lijck is roet onfe vlijt ende plichten, in het Vreede-
werck,
HoUandt foo wel als alle de andere geinte-
refleerden ter handt te gaen, wenfchen alleen, dat ver-
mits foodanige contrarie Dcclararien, die
HoUandt nu
gegeven heeft, wy niet mochten incapabel werden by
teconferveren de opinie, die wy vermits
veele conteftatien van haer Ho. Mog. ernftelijcke
ende fincére genegentheydt tot den Vreede hebben
gefocht te wege te brengen, en oock dat foodanighe
Commiflien van haer Ho. Mog. ons niet mochten op-
gedragen werden , die alleen dienen om 't Vreede-
werck fenveloperen in grooter difficulteyten, dewijl
wy oock dienlijck vinden, dai. fooiy verder fouden
vi'illen perfifteren, dat haer Brief fijn Majefteyt moch.
te worden oyergelevert, fuicks op een ander manier
mochte gheifchieden, als door ons, aengefien dat wy
geerne willen zijn inftrumenten, tot wat den Vreede
kan avanceren, maerniet tot fuicks dat meer verwy-
deringh ende verbitteringh, kan veroorfaecken, en
allehoope tot den Vreede affnyden, en tenietdoen.

Verblyvende, &c.

ϊ^ίει: hiiccbt niet bcl opgenottieti / bat bei^ecccn
Mcdiateurs De obeileDctiiiflbe öanbcn 25?(ef aenDm
itoninaö blffcceccben / al^ in ben booigefleiöra 25?icf
telimi^: men tjjeefbe bat fp fttt bccben tecquabec
intentie: berijalbentoiccbt met beifeecAppelboom
Befpjootfien/ om beideecen Mcdiateurs
te becfoecitcn
totbeobecIeUecinae bf^2S|iefiS/ fonbectgbt-beclie^;
macc fp tijacen ban ben ilobe bericgt / bp aibien ben
^taet fnlcB^ affloegfj/ batfjet Engeiandt foube op-
nemen aï^ een cefui/ cnbe eenige fufpicie batten ofi
men Ijiec niet ben Bjeebe meenbe ; toaec upt ban ban=
Bcceufeconfequcntien foube honnen bolflen/ bie na;
mael^ ftoaerltjcR/ of niet/ te cemebieten fouben fiam.
Het foube Engeiandt feec ftonnen epafpececen/ bfe ban
niet licbtelöcft ban be continuatie begi <©o}log{)^ fou!)e
afte bjengen stjn. «Snbe meenbe fp beele teecftenen te
Bebbcn/ bie Ijaec beben bjeefen/ bp aibien befen ^taet
mocgtebetltnecen ben Hage tot een J^anbd-plaetfe/
batbanEngeianttoebecom foube begeecen/ batDet
flefcöiebein Londep, enbeftpaeclptot eenigöanöec
temperament toiHen becftaen/fo bat bp haec §0. J[@o.
een ban bepbe plaetfen fouben (laen te eiÌgecen ; mafc
fp giften qualöcft : t'ljeeft boen cnbe namari^ göeble=
hen / bat Engeiandt ben (©ojlogl) moebe toa^ : enbe
Vraockrijck becncmenbe brfe Engeliche gcoote com-
plaifance, {jeeft 30« gcbacljt fulcp niet te toillen tegen
5ljn/ jaeöecftbe Engelfche complaifance tofllenfuc=
pafferen; p?efentecenbe Douvres: aöelijcft tcficni^
uptöenboIgcnben25?ief:

'"p'Res-chers&grands Amis, Alliés & Confoede-

,ί ris. LeSieurP»/i»^r/>Secretairedel'Ambaf- _i.

fade de Suede, nous ayant remis Ia Copie d'uoe ©jnncH'
Lettre que Ie Roy de la
Grande Bretagne vous a efcrite rijilt atii
Ie
dixfiefme de ce Mois, que vous devez maintenant
avoirrecücjparlaquelleilconfentpourles raifons qui
y font denoncées, quelaPaixfe traitte àia
Maye,&c
dit qu'il a refolu d'y envoyer fes Ambafladeurs qui s'y
trou veroni dans Ia fin de ce Mois, pourveu que vous
luy envoyez un Pafleport pour leur feureté. Nous
nous fommes extremement rejoüis d'apprendre que
Dieu à difpofé Ie coeur dudit Roy , à faciliter de fa
part, autant qu'il a faifl; par cette ouverture, les
moyens de parvenir à un accommodement, duqucl
nousvoulons maintenant tres-bien efperer,aprés cette
grande avance, & nous ne fcaurions en küer affez
ledit Roy, qui fait bicn voir qu'il eft touché des
maux de la Chreftienté, & d'une 'fi grande inutile
effufion de fang, & confumption de Trefors ; Neant-
moins commeen toutes lesgrandes affaires Ia prudcn-
ce veut qu'on cerche à fe precautionner contre tous les
inconveniens qu'on prevoit pouvoir arriver : Nous
avons confideré en cette nomination d'une de vos
Villes, qu'il peut eftre fort dangereux pour un Eftac
populaire, qui fe trouve en guerre, d'y recevoir
avantlaPaisfaite, pour quelque caufe que cepuiffe
eftre, ies Miniftres d'un Prince. avec Itquci U eft
encore en rupture, & particulierement quand ledit
Eftatàd'tutresAllieZ, dontlesintereftsdoiventauifi
eftre menagez par la mefme Negotlation; Car pen-
dant que Ia Paix demeure encore incertaine, lapre-
fence & il'adiion defdits Miniftres peut donner grand
lieuàtoute forte des pour jetter desmefian-

ces & former des divifions, & comme les peuples
font quelquefois auffi fufceptibles des impreflions
fauflesquedes veritables, ce qui n'arrive pas dans les
Eftats Monarchiques, oütoutfe regie par lavolonté
du Prince ; nous avons par ces raifons & plufieurs
autres que nous avons chargé Ie Sieur Comte
άΈβτα-
des
, noftre Ambaffadeur Extraordinaire de vous ex·*
pliquer,eftimanc de ne devoir pas confentir que la Paix
fe Traitte dans 1'une de vos Villes, en quoy nous
n'avons autre vifée que vótre propre & plus grand bien
auflj bien que celuy de nos affaires, qui y eft fi meflé,
que vous ne fgauriez recevoir de prejudice que nous
n'en refFentions bien-toft Ie contre qoup ; nous fou-
haittons que vous recevieznos fentimens là-deffusf
corhme partantdu feul principio noftre afFeélion,
& comme vous feriezceux d'unge, qui atoufiours
en veuë 1'advantage de fesenfans,&fon intime Union
aveceux; non que nous voulions juger, ny mefme
foupgonner que Ie Roy de Ia
Grande Bretagne ait
aucundefTein, quitende ànousdivlfer, croyantfer-
mement au contraire que tout fon procédé eft
Sc
fera dans la fuite fort lincere ; Mais nous avons lieu
d'apprehender dans Ie cours d'une fi importante -
Negotiation, ou que fcs ordres ne foientpas toufiouri
bien executez, ou mefme que fes Ambauadeure pen-
fant mieux faire fon fervice, n'adherent avec tropde
complaifance auxfuggeftions de ceux, qüi croyenta-
voir qUelque
intereft àia durée de cette guerre y cepen-
dantpourneretarderpas d'un feul moment ce grand
ou vrage de la Paix fi neceftaire à toute la Chreftienté»
& faire voir manifeftement combien nous avons à
coeur Ie reftàbliiTement de la
tranquiUitê ƒ com-
me aufti pour correfpondreavecla mefme, voire plu8
grande facilité à cette advance du Roy de la
Grande
Bretagne 1
aprés avoird'ailleurs confideré qu'il a bien
voulu envoyer icy Ie Milord
S. Alban, muni d'un plein
pouvoir, & mefme depuis cela qu'il a nommé
\iHaye
pourlelieudel'affemblée, &partant qu'il n'eftplus
queftion aujourduy en cette nomination d'aucune
competence pour la dignité, nous declarons que nous
conientons bicn volontiers queleTraittéfe faflcdans
Douvre,(\a\ eft dans lesEtats dud.Roy,comme ill'avoil
toufiours|uniquement defiré de vous, quoy vous
n'auriez pù donner lesmatnstantquenousyauriong
refifté, comme prefentementen faveur de la Paix nous
relachoQS (ainfi que vous vöyez ) jufqu'à vouloinbien
% 3 l'ailer


-ocr page 49-

tS

1667. traitter dans l'Angleterrc mefme, quelque com-
__modité quc leditRoyydoivetrouvcrbien plus gran-
de, que nous&nosAlliez, tantàcaufedu voifinage
de faCourj quedutrajetdelamer, auxincertùudes
duque/ no» depeches (eront continuellement expo-
fées i Ce quoy que nous ne piuillons rieo dire de precis
fur les intencions du Royde
Dennemarc > lequel, à
caufe de l'efloignement de fee Eftats, ne peut avoir en-
core eflé informé de ce qui fe pafle , l'inclination
neantmoins que nous f^avons tres-certaioement qu'il
a à la Paix, nous fai: advancer de dire, que nous nous
promettons qu'il fera du mefme fentimenr que nous
dans tout le contenu en cette lettre, cependant nous
prions.Dieu,qu'il vousayt,Tres-chers &grandsAmis,
Alliez & Confoederezen fa S.&dignegarde. Efcrit
à Veriaillci le ay jourdeFevrier 1667.

refireion Amy Allir & Confoeder/, Signé LouYS,
Plus faas
De Lionne.

Superfcription ;

A ttos Tres'chers granJs Amis , AVitt. ^ Confie-

^ derez, la Sieurs Bflats Generaux des Vrovinces Unies
des tak
Bm.

C Eer geilere en groote Vrienden,Geallieerde en Ge-

confoedereerde.Dcn Heer Secretaris van

de AmbaflTade van Swede», hebbende ons overgele-
vert de Copye van een Brief, welckeden Kobingh
van
GroBt Brittangien u gefchreven heeft den tienden
defer Maent, die ghy tegenwoordigh behoort ontfan-
gen te hebben, waer in hjr, om de redenen daer in ver-
vat, toeftaet, dat de Vrede in den
Haegh gctn&Ktt
worde,en feght, dat hy befloten heeft fijne Ambafla-
deurs derwaerts te fenden, die fich op het eyndc van
defe maendc, aidaer fullen vinden, mits ghy hun Paf
poort fendt t'hunner verfelceringe. Sijn wy ten uyter-
Λεη verheught te verftaen, dat Godt het herte van den
gefeyde Koningh gedifponeert heeft, om van fijnent-
wegen, foo verre hy in defe openingh gedaen heeft, te
feciliteren de middelen om tot een accommodement
te komen, van welcke wy, na foo grooten voortgangh,
nu feer wel willen hoopen , en wy konnen den gemel-
den Koningh nietgenoeghfaem lo-icn , die wel doet
fien, dat hy door de qualcn der Chriftenhey t, en door
foo grooten en onruftebloetftortingh, en uytputten
van fchatten, getrofiFen is. Niet te min, gelijck in alle
groote faetken de voorfichtigheyt vereyfcht, dat men
fich foecke te verforgen tegens alle on'gemacken die
«len voorfiet dat fouden konnen overkomen, hebben
wy in dele nominatie van eene uwer Steden aenge
merckt, dat het fcer fchadelijck wefen kan voor eene
populairen Staet, die fich in Oorlogh vindt, voor en al
eer de Vrede gemaeckt is, aidaer teontfangen de Mi
nifters van een Prins^met welckien hy noch in rupture
is, om hoedanigen oorikeck het oockfoude mogen
wefen. Ende infonderheyt wanneer den felven Staet
heeft andere Geallieerden,op wekkers intreften mede
gelet dient in de felve negotiatie, want foo langh de
Vrede nechonfekerblyft, kan de tegenwoordigheyt
ende do daden der gefeyde Minifters,een vaften bandt
maecken tot allerhande foort van cebalen, om mifver-
trouweh te zaeyen, endefcheuringentefmeden, en
ghelijck het volckfomwylen immer foo onderhevigtj
is om foo wel valfche, als ware indruckingen aen te
nemen , 't welck in de Monarchale Regeringen niet
en Kbeurt, al waer alles door den wil van eenen Vorft
beftiert wort, hebben wy, om defe en meer andere re-
denen, welcke wy
άεα\ΛκτΟτκί d'Eflrades\oTiitn
Ambaffadeur Extraordinarii gelaft hebben u voor te
houden,geacht,dat wy niet en behoorden toe re ftaen,
dat de Vrede gehandelt worde in eenige uwer Steden,
waer in wy geen ander inficht hebben,dan u eygene en
uwe hoogfte welvaert, foo wel als die van onfe faken,
die daer in dierwijfe vermenght zyn,dat ghy niet eenig
nadeel foude konnen lyden, fonder dat wy den weder-
flagh daer van wel haeft fouden gevoelen. Wy wen-
fchen dat ghy onfe meeninge daer ontrent aenneemt,

ml

als fpuytende uyt het eenigh beginfel uwertoegene- ____

gentheyt, en gelijck ghy foude doen die van eenen Va-
der,vtùckt
altoos voor heeft het befte van fij η kinderen·
en fijne innerlijcke vereenigingh met haer : nietdac
wy willen oordeelen of felfs vermoeden , dat de Ko-
ningh van
Groot Brittangien eenigh defleyn hebbe, dat
ftreckt om ons te fcheuren, vaftelijckgeloovende in
tegendeel, datai fijn doen oprecht is, en oock in het
toekomende zyn fai. Maer wy hebben ftof om te duch-
ten in den loop van een foo gewichtingen handelingh,
of dat de odres niet altoos wel uyrgevoert worden, of
felfs dat fijne Ambaffadeurs,fijnen dienft beter menen-
de.te vorderen, niet met al te grooten gevoeglijckheyC
hangen aen de opftoockingen der geener die geloovea
eenig intereft te hebben in het dueren van defen Oor-
logh. Ondertuflchen om,dit groot werck der Vrede^fo
noodigh aen alle de Cbriftenheyt niet een ongenblick
te vertragen, en klaerlijck te betoenen hoe ieer ons de
herfteUmgh dergevteene rufie ter herten gaet. als oock
om te correfpooderen met de felve, ja oock grooter fa-
ciliteyt op de naderingh des Koninghs van
Groot Brit-
tangien,
na dat wy van d'anderzyaegeconfidereert
hebben, dat hy wel heeft willen alhier fenden den
Mi-
lord St. Albans,
voorfien met volmacht,en felfs dat hy
federt den
Uaegh genomineert heeft tot de Plartfe der
Vergaderinge,ende daer dienvolgens nu geen vetfchil
meer is in defe nominatie over eenige competentie
van de.weerdigheyt. Verklaren wy,dat wy geernetoe-
ftaen, dat het Traöaetgemaeckt worde binnen Dea-
vres, zynde in den Staet van den gemelten Koningh,
gelijck hy altoos enckelijck van u begeert beeft,

en

waer toe ghy de handt niet en foude hebben konnen
bieden,fo langh wy oos daer tegens geftelt hadden^ge-
lijck wy tegenwoordigh in faveur van de Vrede, one
felven foo verre uytleten ( gelijck ghy fiet) dat wy dien
willen gaen handelen in
Engelant (el ve,hoewel den ge-
melten Koningh vry meer gcmack daer by behoort te
vinden , dan wy cn onfe Geallieerden, foo ter oorfske
van de nabyheyt des Hofs, als van de paffagie ter Zee»
wekker onfekerheden,onfe depefchesgeduerig (uilen
onderworpen zyn : en hoewel wy niets precilelijck
konnen feggen van de intentien des Konings van
IJt'
nemarcken,
die ten opficht van de afgeiegentheyt vaa
fijnen i)taet,alsnoch nier en kan geinformeerr geweeft
zyn van 't geen'er omgaet, foo doet ons nochtans de
toegenegentheytjdie wy fekerlijck weten dat hy tot de
Vrede heeft, ons foo verre uyten, dat wy ons beloven,
dat hy van 't felve gevoelen fai zyn met ons in alle den
inhout van defen Brief. Onder;uflchen bidden wy
Godt, dar hy u hebbe.
Seer lieve en g^eote Vrienden,
Geallieerde en Gecenfadererde, ^c. Gefihreven tot Vrr-
faiUes den uyfen tvintighfien Vebruary feiiien hondtri
Jevtn en feftigh.

Geteeckent L ο υ r s ,

E» lager
De Lioknï.

^tOpfchriftwasi
Aen onfenfier lieve en groote Vrienden, Geallieerden en
Geconfedereerde , De Heeren Staten Gentrael der
Vereenighde Nederlanden.

5©tfcn SBiiffaeleffnjönbc / soetflebonöentnet
een beleefDe cefcclptie re beantb)oo?tien / en nament'
fijch bat gaec i^o. |©οβ. tengoogtiflenaeneenaeni
toa^ be goebe öffpofitte ban fijnen JBajeflrpt tot ben
©?ebe / met berfilacinge / bat gelficB f0n Maiefïept
tot bien concujceetbe ingetfentifnentbanbaeci^e.
jHSog. om aen be Stoningö ban
Groot Brittangien
(alleen met feclufïe ban ben Hage} be beute tegeben
ban 's
Hertogenbofch, Maftricht, ofte Breda, tot Οβ
boo?f5 tjanDcIpIaetfe / fjaet i^o. iBog. ooch ban öace
jfjbe concu^teecbm in Det fentimrnt ban fi|n Maiei>
jlfpt om aen be tioogflgemelbe 2ioning{) ban
Grooc
Brittangien
De hrucc tegeben ban Douvre», fa bat
Öaer ï^o. IBog. geen bifficultept fouben ma&en / om
met goetbinbe ban fdn Jl©ajeflrpt ban
Vranckrijch be

tian^

S A κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 50-

ψ

en OORLOGH, V Seven-en-^^veernghpe BoecL· 19

Sanöcï-plact^ fdf tot Londen,ofte clbcr^ inEngelant
1
66γ. te laren öaüen 'tot «njtic ban örη ftoning ban Groot

-Bnttangien, om Dc (acclte Daec Öooj tc nictc te acccics

cecen tot een getocnfi fuccc^.

©e lleecen «©cDeputcccbf η ban bc j^?obintic ban
Zeeiant jjebbfn oiKpfteett De acntcecfteninBc / ίιίε
ïjaec Cöele op 't boojfjfiit^crtDen vijfencwintigh-
ften ^eb^uacp leflletjentiabDengetiaen,

^e acntoefenbc (t3eDcputeecDen ban De l^;obintie
ban Vriea:mc DeeftindcbobenflaenDeconcIupcniet
Beconfentcect/af^ Daec toe angclafi jljnbe cefccbccrn=
De öetBalOen be b?pe belibecatie ban be ©eeceti ^ta:
ten fflne ^jincipalen / altan^ ^taet^-toijfe bec-
Oabert.

25e ©eeren ban Zeelant in 'tfif0inal^8ljc[)óo?t
hjoojt bat Engeianc pjoponcetbe ben Hage, toonben
iatoufie baec tegen. ^aDecganbe/ al^ fp {)oo;bcn bat
Holiantgeenflnt^toilbcbecflaentotben Hage, ini'
piobeecben fulc]c(of löcf oocB anbece beben ; b?eefen=
De bat Engelant foubc boo? Dat Cf fu^ gant^ te cugge
saen ) bechlarenbe becept te jtfn beiianbel-plaet^ te
laten jtjn jn tjaec pjobintie.

?5en S5?ief aen ben ftoningg ban Vranckrijck
Inpbe al^bolgDt:

Sire;

^ Es marqués d'affecflion quo noustrouvonsenla

i>tflct I j Lettre que Voftre Majefténousafaitrhonneur
aïii de nousefcrire du ly Fevrierjncusobligent àune

ffi^aiicft» veritable reconnoiflànce ; neus en avons Ie reilenti-
" ment que nous dcvons> aufly bien que de la grande di-
fpoficion qu'elle témoigne avoir à la paix i nousn'en
avons jamais douté; mais les. nouvelles afleurances,
qu'il luy piai ft nous en donner redoublcnt en nous les
efperances que-nous avionsdefia, quecctteparfairte
union desfeacimentsentrelesalliezproduiroit enfin
l'effï<S, que nous nous en fommestoufiours premis
c'eft a dire,la fin de cette funefte & malheureufe guer-
re ; C'eft à C3 beau concert que la Chreftienté fera
obligée de Ia paix, qui iuy eft fi necdTaire, puls qu'il a
fait naiftre au Coeur du R07 de la
Grende Bretagm
l'inclinarion qu'il commence d'y avoir ,& que c'eft
de là qu'elle düit attendre la perfeöioo de ceft excel-
lent ouvrage, il ne fe peut qu'elle n'admireavec nous
les mefmes mouvemenfs qu'a produit au cocur de Vo-
ftre Majefté & au noft-een meimetcmpslapropofi-
tion que Ie Roy
d'Angkterre a faite d'envoyer fes
Ambafladeurs icy à la HeyifpourytraitterlaPaix, &
que les mefmes raifoinf ent en mefme temps obligé
Voftre Majefté à nous con feiller de rejetter CCS ofFres,
& nous à efcrire à fa Majefté de la
Grande Bretagne·,
quenousnelespouyionspasaccepter : Cela fait voir
que les Alliez font tellement unis, qu'il femble qu'ils
foient animés d'un feul & mefme efprit, qui nous fait
entrer dans les fentimenis de Voftre Majefté &ap-
ptouver, fansaucune repugnaoce la nomination qu'il
Juy a più faire de la Ville de
Douvresi commeellea
voulu agreër, ce que nous avons propoli a 1'efgard des
Villes de
BreJa. Boifleduc. ou Maeflricht, & d'autant
qu'elle juge qu'il n'y aplusdecompstenceàdifputer,
mais quf Pon eft eutré en unCombat de civilitez,nous
ne craignons point de dire,qu'a l'exclufion de la
Haye,
iln'yapoint de lieu dont Voftre Majeftépuiffecon-
venir avec Ie Roy
d'A*gleterre i ou nous ne foyons
prefts d'envoyer nos Ambaffàdeurs; Nousn'enex-
ceptons pas mefme la Ville de
Lendrts, & à plus forte
raifon nous ne rejetterons pas celles oü les Alliez pour-
lontenvoyer leurs Miniftresavec mòinsd'incommo-
dité ; Aufly croyons nous que nous ne pouvons pas
donner uee plus forte preuve de 1'inclination, que
ïious avons à la Paix, bien que par le paiTé nous en
ayons donné aflèz, d'autres pour nous en pouvoir jufti-
fier a toute l^Europe, &nousefpcrons, que Voftre
Majefté agreëra nuftre declaratiun < aufiy.Dien quela
complatfance que nous avons & aurons touüours
pour ffs interefts 6c legititnes defirs. Nous prions
Oieu> &c.
Sire &t.

Sire, 166/,

De teecken van affeflrie die wy bevinden in den
Brief, welcke U Msjefteyt ons d'eer doet van
te fchrijven den
lijfeniwintizyier» February,
verbinden ons tot een ware erkenrenifle ; Wy hebben
'tbeboorlijcke gevoelen daer van alfo welalsdegrootc
wilvaerdigheyt die fy betuyght tot den Vredejdaer vaa
hebben wy noyt getwijffelt ; maer de nieuwe
verfeke-
ringen die 't haer belieft heeft ons te geven,verdubbelt
in ons de hoope die wy aireede hebben , dat dcfc vol-
maeckte eenigheyt van gevoelensonder de Geallieer-
den,eyndelijck het efFefl:, dat wy onst'allen tijde daer
van hebben belooft, fullen voortbrengen, dat is, hec
eynde van defen bedroefden en
ODgeluckigen Oorlog:
't Is aen dit fchoon concert dat de Chriftenhcyt om
den Vrede, die haer foonootwendigh is, verplicht fai
Xyn, dewijl het in't hert van den Koningh van Groef
Brittmgieny de genegentheyt, diehy daer toe beginc
tc hebben, gebaert heeft, en fy van daer de volmaec-
kingh van dit overtreffèlijck werck moet afwachtcnj
Het kan niet zyn , dat fy de felve bewegingen met on«
niet en foude hebben, die in 't herte van O Majefteyt
en ter iélver tijdt in 't onfe voortgebracht heeft dea
voorflagh door den Koningh van
Engelant gisàìcn van
fijne AmbaiTadeurs alhier in den
Hage te fenden, om
den Vrede te behandelen , en dat de felve redenen ü
Majefteyt ter felvertijt verplicht hebben om te raden
defcaenbiedinge te verwerpen,en gevolgelijckaen fijn
Majefteyt van
Groot Brittangifn te fchrijven j dat wy
fulcx niet konnen acnnemen. 1 )it doet fien dat de Ge-
allieerden fodanigh vereenight 2yn,als of fy van eenen
en den fel ven geeft wierden gedreven, die ons het ge-
voelen van u Majefteyt doti voor goet keuren, ende
fonder verhinderinge toeftaen in de nominatie^ die fy
vandeStadt
Douvert belieft te doen, gelijck fy voor
aengenaem heeft willen nemen, het geene wy ten aen-
fien der Steden
Breda,'s Hertogenbtjth ende Metiirichtm
voorgefiagen hebben. Ende alfoofyoordeelt, datter
geen competentie meer te betwiften is, maer dat mca
in een ftrijt van beleeftheden is getreden, foo en vree·
fen wy niet te feggen, dat, met uytfluytinge van den
Hage j daer geen plaets en is, waer over U Majefteyt
met den Koning van
Engelant mach over een komen»
tot dewelcke wy niet bereyt zyn onfe Ambafladeurs te
iènden ; Wy excepteren de Stadt
Londen felfs daer vaa
nietjen tot een noch krachtiger bewijs reden,en fullen
wy niet verwerpen de geene alwaer onfe Geallieerden
met minder beletfelen haer Minifters konnen fenden.
Oock gelooven wy geen krachtiger prou ve van gene-
gentheyt die wy tot den Vrede hebben j te konnen ge-
ven; hoewel wy'er door het gepafleerdegenocgh an-
dere gegeven hebben. om ons daer van aen ghehecl
Europa te konnen rechtveerdigen t ende hoopen wy
dat U Majefteyt onfe verklaringh fai aenghenaem
zyn, foo wel als de complaifance die wy hebben ende
altiidt fullen hebben voor fijn intereften ende wetce-
lijcke begeerte. Wy bidden Godt, &c.
Sire&t.

ü^en Heec iSaebt-^enflonaci^ fcllKif ooth arm
ben ^mbaffabeuc Coyet, aencoecenbebenftilftaat
ban toapenen/en fijn pacttcuHer.

illtjstrissime Domine;

LlterK Excellentise Veftrse die 4. Februarii ftylJ
vet. admedatse, fumraoperemihifuere grata»
cum ob fingularem & indefef&m diligentiam
quam Excelientia Veftra una cum llluftriffimo Lc
gato Domino
Vletmningo continenter j exhibet in pro'
curandis iis quse ad promovendam pacem pertineok
tum vero prsecipue quod Excellentix VeftrjeSerenil·
fimum
Magna BrittanniM R^em eo induxerint uC
Celfos ac Pra:potentes Dominos Ordines federati
Beigli eo volucrint dipari honore ut in illorum di-
tionetam falutaresinftituanturTraifbitus. Extraordi-
narius Delegatys Dominus
AfpeWoo» prseteriti fepti-
manà copiole procul dubio Excelientia: Veft. «tpofuic
rationes quam obrem Celfi & Prxpotentes Domini
S3
4 Ordinef,


-ocr page 51-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

20

WYhebbenU Edeleaengename van den eery^ei» 16^7,
defesJi'j'/o/oeijte recht onrfangen,endegeerne
daer uyt gefien 't geen U Edele daer in gelieft
tecommuiiicefen, ende fpecialijck, dat men van onfe
conduite ende fincere officien eenefavorableen ad-
vantagieufe opinie ende ghevoelen van deaydevan
haer Ho. Mog. gevat heeft,gelijck wy dan oock noch
vorder daer heenen füllen collimeren, ende met alle
doènlijcke neerftigheyt trachten te obcineren ons falu-
tair infichtj't welck daer heenen gaet om te bevorderen
endeuyttewercken een fekeren, vaften,ende eerlijcke ^
Vrede voor alle de partyen, wachtende ende verlan-
gende na haer Ho. Mog. verdere verklaringe op de
confideratien waer van wy in onlen voorgaende van ■·
deaïweeen/m'nfig^y^evFebruary U Ed. hebben notifi-
catie gedaen , teii regarde van dc groote ende inevita-
ble extremiteyten, waer in het
'Vredewerck gefchspen
ftont te vervallen , by aldien den Britf van haer Hoog
Mog. aen fijn Majefteyt van
Groot Brittangie» ware
overgelcvert geworden ; of fich l U wel opdiezyde
eene fodanige difficulteyt heeft geuy ttet, foo is onder-
tuffchen nochtans daer tegen op een ander maniere,
door Godts fonderlinge fchickinge* een geheel ander
expedient op gekomen,'twflck U Edele buyten twijf-
fcl aireede van elders verftaen fai hebben j gelijck dan
wy uyt
Ïarys van den tveeden Maert ». daer van
bericht zyη geworden, hoe dat, namentiijck, fijn Ko-
ninghlijcke Majefteyt van
Franckr^ck een Milliveaen
haer Ho. Mog. foude hebben laten afgaen, waer by
die Majefteyt feer foude roemen de olFerte van fijn
Majefteyt van
Engelant om te traöeren inden Haegh,
fulcx oock foude aenraden , dan vermits nu door defe
civiliteyt van fijn Majefteyt van
Groot Bnttangien, nu
alle difpute en competence
de loco congrejfttt opgeheven
wjs , men fonder verder berienckcn nu konde fenden
Commifarifen na
Engelant felfs, ende de Trsilaten in
Döwnmaenftellen ■ vermitsfijn Majefteyt van
Vranck-
rijck
niet alleen de fijne derwaarts wilde laten afgaen,
maer oock op fich nam om
Dennemarcken mede daer
toe te difponeren. Gifteren is noch een Expreiïe van
den Heer van
St. Albaensviyt Franckryck hier aengeko-
men,die van defe des Konings in
Vranckrijcks genejeu-
fe verklaringe meerder ouverture heeft ^engebrachf.
Ende of wel fijn Majefteyt van
Engelant volkomene
declaratie hier op noch niet en htbben gheobtineerc,
vermits delelve Majefteyt voor eenige dagen van hier
op
Chattm verreyft is geweeft, ende den voor/z £x-
preflen
eerft nieulinghs isaengekomen,foo heeft doen
fijn Majefteyt op die van onfe gedane ouverture van
Vranckrycx onverwachte aenbiedinge fich laten ver-
merckenj dat de ielvefijn Majefteyt fulcx anders niet
konde opnemen als een teken van
Franckrijcx ernftige
ende oprechte genegentheyt tot den Vrede, die mee
fijne promitude ende civile aenb-.edinge, fijne Gealli-
eerden heeft willen prevenieren. Wy verhoopen dat
defe civile comportementen die defe
twee Koningea
malkanderen nu beginnen te temoigneren, feer veel
fullen contribueren tot de reciproque reconciliatie
ende tot avancement van den Vrede : Evenwel blijft-
men hier bedacht om de
Equipagie der Vlote meternft
voort te fetten ; zynde fijn Majefteyt van
Chattam
gifteren weder te rugge gekomen, &c.

Londen den Maert i66j.

USfit namfal^ alcebe eefept i^)qualöcft/öat öeii^ee-
een
Sweetfe JHaePiateuc^ fo lana tacDcccbeη int obec»
oebfn ban ben S3M ban ()aec i^o-JQog. aen ben
Honing ban
Engelant ban ben vijfentwintighften
jFfbjuarp; enbc men becfocht rtnfleldcft tien©eec
Appelboom tefcftjfjben bat fulc);hja^D'innecI0cBe
meningi ban bcfen ^taet : enbenaberbanbtnocg
cen^ of bat men een
dupiicaetban ben®?<effoutie
fenben aen Oen Vioningt) bircrtHdcb fclf. .IH^aec aleec
befe
twede becmaning baec quam/fcgichcen beMedia·
tςurs boo; een ij^p^rHen be anrbioojt banben ftoning/
enöe met een
tjacc memorie rn infiantieaenbeliio·
ning om Jjem te bctoegen tot afflant ban ben
Hage;
baec op DP >nt begin feec fiaöbe geinfifleertcen te mee·

om

l66j. Ordines, quamvis Bagam Comitìi huicnegotiationi

___ minitnè aptam exiftiment , dcbiià nihilominus re-

©c Mi' cognitione oblatutn honorem agnofcant, tnaxitnè la-
boraturi apud Foederatos fuos ut illis quoque acceptum
fcltjoom, fi^·^ » "" P®'-'® Tratìatus in communi Unitarum Pro-
' vindarum territorio inftituantur,
Trajeéìi nempe ad
Mofami
aut Syhis Ducis, autetiam Bredie > pro ut
Regi® fu£ Majeftatiplacueritj quemadmodum Ex-
cellentiae Veft. exLiteris Celforum & Praspotentium
Dominorum Ordinum ad Seretiillimum
Magna Brit·
i*k!>»ia; Regem coJJigere potent : eidem fimu! occa-
iione Excellentiae Veftras refpondere non potui tum
quod non praviderim ilio qui prKceiIìt die prsediftic
Celforum Dom. Ord.Epiftolse tranimiflìonem porte-
rò die decretum iri, tum quoque quod poft hoc decre-
tum fero jam vefpere etram poft difceiTum tabellarii
in conventu Dom Ordinum Hollandise Weft-Frifia;-
que publicis negotiis detentus fuerim. Interea tem-
poris certiores qucque fafti fumus quxnam fit Sere-
niilìmi Regis Galli® detradlatibus Hacisfidg^infli-
tuendis iententia; Qu i quidem
à fua quoque parte prse-
videns incommodi quse obvenire poflìnt fi negotiatio-
ni Pacis ifte locus deftinetur,etiam cum fui honoris &.
dignitatis Regi® prEejudicio ad id potius condefcendit
quod Rex
Magna Brittanaia cum dilatione plcis tara
diu fruftra urgere non defiit, quam ut praiclarum &
fanftum pacis
opuS)Certiffimisincommodis,&pericu
lis fubjici pacerctur : Quippe hefterno Die Chriftianif-
fima fua Majeftatistampcr Literas, quam perprasfen-
tem in hoc loco Extraordinarium fuumLegatum No·
bis fignificavit} fefe, ut praeveniantur incommoda, &
Cniftri caius, qu® in hac pacis negotiatione fi ea hic
inftituetur, maxime timenda futit, confenfilTe ur pacis
Tradtatus in terra hoftili ad
Duirin, vulgo Donvres,
nuncupatam nempe in Anglid mftituuntur. A vcftra
itaque prudentia & pacifico animo expedtamus
ui
praiiminaria iftaec tempeilive & celeriter componan-
tur,idque eò magis quod hsec anni ftato Longas delibe-
rationes permittere non videatur, & quod Celli &
Praepotentes Dumini Ordines aperte adeo declararint
fefe a fuà parte nullam habituros difficultatem quo mi-
nus vell.e»<fiw«wipfum ad ineundam pacem fuòs mit-
tantLegatos, Quod veroattinetp/opofitionem à Ve-
itrae Excellentise faftam ut nempe ad praeveniendam
Majorem Chriftiani Sanguinis.effufionem temporale
Scfiduciarium interim fiat armiftÌ!Ìum,libenter equi-
dem in eo poftulatis Excellentiae Veftr® vellem fatisfà-
cercjCaftiurquealiquantumfenfusD D. Ordinum Ge-
neralium expooere , fedcum iftearticulusunusfitex
illis, quos Provinciarum Ordines fibi fòlis refervarint,
necdepuratis fuisiHConfeiTu D.D. Ordinum Genera-
lium ad iftiufmodi deliberationes ineundas poteftatem
dedfcrint>nec effe eft ut in eo Ordinum Provincialium
fentenriamexfpedlemus, quae ut acceleretur imprimis
Catx cric. Iterim una cum Excell. Veft. in eo labo-
rantcs ur Foederatorutn hujusRcipubiicaedebacipfa
re ièntentias quoque exploremus.

Praeterire denique hic non polTum quin Excellentif
Veftae ferio fignificem voluptatem quam percepi ex
indicio faito mihi per Excell. Veft.
de bona opinione
^uam Magna Brittannìa Rex de tenuitatemea habeat,
perfonae,exiftiman6Continuationem tanti favorisnullà
melius ratione promereri poiTè, quam diligenti ftudio
ic labore, quantum vires mese permittent, ad curanda
ea,qua£ ad hujufce rupturse medelam, & ad inftauran-
dam prifcam amicitiam inter Majeft. fuam,&D.D.Or-
dines eorumque Foederatos facere mihi videbuniur,
certus publica patria mese incrementa, quas ego fem-
per privacis anteponam commodis eo quam, maxime
promotum iri. Deum interea veneror ut falutaria Ex-
ccllenti® Veftrasfuppeditet remedia, & conciliis ejus
tempeftivum ac felicem largiatur fucceffum.
Haga-
Comitii die 4. Martii Anno
idi7 Excellentiae Veftra,
Jid qu<evii officiaparati^mus.

^m bfe tie {^«ecen IQebtatrursi fcg^eben
acn οεη Hfcc
Appelboom btin Dcn elfden jsaactt
tiifutom fttji / aafte ficnncn / fjae fjet toetch ficö ten
öeiienReecDe.

-ocr page 52-

en OOK. LO'G H /y-^even-fn-wmghfle^BoecL ti

y ^ oiti Dat aïöiec bed ban bf ï^iobfntif n bacc toe toacttì;
i" "7 genegen; bitjcRt in fp^'cicbp Of becitlacdtgöföiJtl

--g^cfianOt. ^óo Dat öe ©Cton Mediateurs gcootf CC»

Dfij ijaDbfn om re rniipóciferrti : iCf mrec oni öat
Hollandrfjaet οπΒΕΠΓβΓη ïoonöe tot be flilfìànbnwn
toapencti / rnbe bicnbolgen^ fdf^ mtec longeur ciiDe
tijt fcljenen tc foeclien/al^bfchojtingban bien.S&otl)
ii) üjat manier bc .iKebiateuc^ iufiificefCDfn Ijact
Dllap in 'c obcrlcbEtrn / re (ien upt öaec Memorie,
cnbc toat fp öienaengaenDe fcfjiebcn acn Den ©eec
Appelboom in't pacticuUec / tefjcnuptöctöaccna
Uolgcnöe:

Serenissime ac Potentissime Rbx;

NOn minus ad glorJam laudemque immortalem
Sacr^ Regìa; Maj. Veft.quàmadevcntum pul-
cherrirnum valuifleccnfcnda cft illa Majeftatis
Veft. non ira pridtm edita declaratio,qua Pacis ftudiis
tam faventem animum ceftaca eft, ut non dubitaverit,
inftituendis Traitatibuï locumeligeretalem, quem
crediderat iifdem accelerandismaximefo ecommo-
dum atque opportunum. Etfi enim Ceifi acPraepo-
tentes Domini Ordincs Foederati Bclgii arbitrati funt,
eiim ipfum ^ quem Majeftas Veftra nominaverac lo-
cum j
Hagis-Comitis j ad verfus fubita cafuum, qui levi
momento incidere folent, quofque profpicere difficile
lìt, non fatis efle munitum atquc inftrudlum, utpote
non vallo,non mce :ibus feptum,ideoque alium potius
optarunt à Maj. Veli re. fi itaplaceret,in jpfoiumTer-
ritorio defignari > qui omni periculi metu op fuum ac
munimentutn vacuuseirec,e:queexcurationeresno-
vi® irapediraentis atque .iiffìcuitatibus implicati vide-
batur ; quis tamcn dubitet, quin tot Chriftiani Orbis
populis defiderio Pacis ac f xdio Bellorum jam pridera
fufpirantibus magno, fohtio fuerit tamconfpicuum
atque illuftre documcntem feris apud Majeftatem
Veftram ad Pacem amplcdtendam voluntetis? Quas &
ipfa permovit Chriftianiflìmum Galliarum Regem,
utfua Regia Majeftas ad mutuaecivilitatis vereregium
certamen properavit, rataque omnemjam exemptain
ac rèmotam competentiaj litem, nullo cura dignitatis
fuas priEjudicio fieri putavit, fi Legatos fuosadTra-
étatus Pacis peragendos in ipfam Angliam mitteret,
^cciarimque ut hoc negotium
Dubri fufcipereturj
icmetd fideràfc fignificaret .Equidem,antequàm hiec
altiffime memorati Regis Galliarum exquadam inimi
'magnitudine proftdtideclaratioad notitiam noftram
perveniflet, injeftì nobis non intempeftiva quidam
lolicitudofuit,qua:Nosàrcddendis Majeftati Veftrx
Domìnorum Órdinum Gcneralium Uniti Belgii
Literis aliquantifper retardaret , prasfertim cum ad
avertenda, qu£ Pacis negotio imminerevidebantur,
non fpernenda difcriminaj magnopere pertineret,
DominosOrdines Generales in antecefliim informare
de Majeftatis Veftrie feniu,quilis is effe poiTetjfi litera:
iftse Majeftatis Veftrsecxpcétationi non refpondentes
redditas è veftigio fuiflent, rati melius & officio Me-
diaforum convenientius efle rem omnem fervare in-
tegro , quàm poft vulneratam caufam conatu difficil-
limo remedia quserere. Ea cum jam fcripta à nobis ad
Regice Majeftatis Suecias Miniftrum & Ablegatum
Extraordinarum Hagse commemoranrem , perque
eum expofita DominisOrdinibus Generalibus eflent;
interim ex improvilo aliata è Gallia Chriftianiffimi
Regis modo commemorata refolutiofuit, quaehuic
negotio jam aliam induxit faciem,caufafque iftas bono
quodam fato fuftulit, quae retinendis hadenus Do-
minorum Ordinum Generalium literis anfam prae-
buerunt. Nihil enim fuperefle ulterius poterit diffi-
cultatis atque incertitudinis, pofteaquam Majeftati
Veftras 1 iberrima poteftais cft fafta eligendi aut
Vubrim
in Anglia, aut unum ex tribus iftis oppidisin terri-
torio Dominorum Ordinum Genera'ium fitis, nlmi-
rum
Trajeéium ad Mofam , Sylvain Ducif, vel Bredam;
Neque enim tantum ultro ac fpontc fija demittendis
Dtthrim Legatis prorfus ex inopinato altiffimè memo-
ratus Galliarum Rex confilium cepit,ac propcnfam ad
ijl voluntatem fuam notam fieri curavic» fed&huic

Cfariftianiflìmi Rëgis dcclaratióhi.ìpfi Domini Ordì-
nes Gdierales quàm promptiflìnae aiTénium fuum
^

priebueruntji'urfu'ijuecum aliomóxrabellariocertio- .......

res fadtifumus , pariter Majeftatem fuam r^pprobare,
quicquid à EJominis Ordinibus Generalibus refpon-
ium fuerat, dèeligendo aliquoad traiSatus Pacis infti.
tuendosin ipforum territorio loco, ex tribus Oppidis
modo enumeratis, fic ut poft muruam comprobStio-
nem inter Galliam Uniiumque Belgium de fententiis
utriufque pritnum feorfim declaratie fidìam , penes
Majeftatern Vèftram libera ac non reftriftafit optioex
locis prsediitis quatuor denominandi, quemcunque
Majeftas Vèftra wluerit, in quempariterSereniffi-
murn DaniiB Regem confenfurum reliqui Foïderati
neutiquam dubitant, Hisigirur perpenfis nondiutius
cundlandum rati fumus,mutatoque corfilio,qund ini-
tum à nobis fuerat, antequam de ultimi Dominorum
Ordinum Generalium declaratione certiores fiere-
rous, ad redimendam temporis jaiìuram,cujus praici-
puè in hoc rerum Articulo habenda videtur ratio, cau-
ix nihil reperire potuimus,quò mir us abfque ulteriori
mora exhiberemus Dominorum Ordinum Gen era-
lium literas, eaiqucunàrum memoriali noftroeàquà
par eft obfervantia Sacrie Regiie Majeftati Vtftra:
redderemus ; Eandem deccnter rtquirentes, ut Chri-
ftiafii Orbis defidetio Pacem aidentiffimis votisexpe-
öantis, utque interpofitioni atque Mediationi Sacrae
Regia: Majeftatis Succias > Regis ac Domini nuftri
Clementiffimi id dare atque concedere velit, quo citra
ulterius difpendium temporis, inter tantamomenta
Paci procurandxab ipio ccelefti Numiredeftinataac
indulta,alioquin cum irreparabili Chriftiai aereijadtu-
rafruftraelabentlSjMsjeftas Veftra ad alterutram con-
deicendat rationem à Gallia atque Belgio piopofitam,
& mutuo eorundem confenfu ^probatam, cum ad'
utramque gloriofus patcat acceiTus ; fic ur promto ac
benevolo refponfo ad literas Dominoium Ordinum
Generalium, Eorundemque declarationem poftmo.
dum adjeöam, mentique Chriftianiffimi Galliiirum
Regis conformem, hasc de piseliminaribus quacftio
tandem feliciter terminttur , & laetam aperiat viam ad
ipfos tradatus Pacis inchoandos, quos fi exitus pariter
confequetur fortunatus, magna ex pa te falutis luas au-
éloramentum Pacifque rtcuperatse incomparabile bo·
numadlaudem Sacra: Regia Maj. Veftra;, Ejulquc
Heroicam animi moderationem veriffimisprajconiis
Ghriftianus Orbis referet ac merito referre debebic

Majefiati Vefim
Ad omnem cultum & officia paratatiffimi Servitores

Geokgius Fleming. P. J. Coyet.
LondinaJ. ty.Martii l66j.

Sire;

MEn moet vaft ftellen dat niet min tot glorie cn-
de eeuwigh lof van
U Majefteyt als tot een feer
fchoone uytkomfte der faken heeft geftreckt U-
Majefteyts onlanghsgedane verklaringb, wacrdoor hy
foo gunftigen gemoet heeft betuyght ter liefde van de
Vrede, dat hy geen fwarigheyt heeft gemaeckt tot da
handel te kiefen foodanige plaets, die hy oordeelde dac
bequaemft ende gevoeghlijckft foude zyn. om die te
fpoedigen. Want hoewel de Hoogc ende Mogende
Heeren Staten Generaci der Vcreenigde
Nederlandm
geoordeelt hebben, dat den Hegii by U Majefteyt ge-
noemt, tegen fubite gevallen , dielichtelijckkonnen
gebeuren, ende die men qualijck kan voorfien, niet
was genoegh beveftight, als geen Wallen noch Bol·
wercken hebbende, ende daerom hier een ander in
haer
territoir van U Majefteyt (als't dc felve beliefde^
fagen genoemt,die vry vanalle vreefeende gevaer was,
als wel gefortificeert zynde, ende door defe
excufe de
faecke in nieuwe beletfelen ende gevaren ingewickelt
fcheen,wie fai nochtans twijÉFelenjof aen fo veel Volc-
keren van dc Cturiftcn Werelc,uy t begeerte der Vrede

ende


-ocr page 53-

S A Κ E Ν vati S Ψ A E Τ

21

iCór sode verdriet des Oorloghs fuo langh ghefucht heb-
bende, fai feer trooftelijck
zyn fulcken klaren ende il-
■ luftre geiuyeenis, van de ernftige wille van U Mije-
fteyt tot de Vrede?Die oock bewogen heeft den Aller-
Chriftelijckften Koning van
Franckrijck, te komen tot
een ware Koninglijcke llrijdc van onderlinge beleeft-
heyc, endeoordeeiende dat ouaüecompetentialiteyt
was weghgenomen ende geremoveerc, heefcgeoor-
deelt dat fonder eenig nadeel fijner waerdighey t konde
gaen, by aldien hy de Gefanten tot de handelingh der
Vrede fchickte in
EngeUnt, en fpecialijck te mogen
lijden j dat dit werck tot Diwvwwiert ondernomen;
'lis waer, voor ende aleer dele des höbgfigedachte Ko-
ningh van
Vranckr^k.uyt een fingulietegrootraoedig-
heyt gefprootene vcrklaering,tot ons kennis was geko-
men j was by ons een forge ende bekommernis die ons
retardeerde,ende weder hiel van het ο verleren van den
Brief van de Heeren Staten Generaci aen uwe Maje-
fteytjinfonderheytom dat tot afkeering van de merc-
kelijcke periculen die aen de Vredehandclingh te vree-
fen ftonden, feer diende, dat de Heeren Staten Gene
rael van te
voor geinformeert wierden van uwe Ma-
jefteyts fin,hoe die mocht zyn,by aldien die Brief niet
correfpondeerde met uwe Majeftcyts verwachtinghe,
foo terftont waren overgegeven. Achteden daeiom
beter en aen het ampt van Middelaers betamelijcker,
dat de iaeckewiert gehouden in fijn gheheel, als na de
quetfinge van dien, metgroocebefwaerlijckheyteen
remedie te foecken. Na dat nudefe dingen van ons
overgefchreven waren , aen fijne Koninglijcke Maje-
fteyt van
Swedttts MÌQÌfter,ende Extraordinaris Afge-
fante
Appelboom in den Hage refiderende, ende door
bem vertoont aen de Heere Staten Generael : Soois
ondertuiTchen onvoorfiens aengebracht wy^Vranckryck
des Aller-Chriftelijckfte Koniockjhier te voorgtmel-
te refolutie ■■, Die aen de faecke een ander aengeficht
heeft toe g>.bracht, ende door een goet gheluck, heeft
weghgenomen de oorfaecke die tot noch toe de occa-
fie g geven hadt, om haer Ho. Mog. Brief op te hou-
den : Want nu geen fwarigheyt noch onfeeckerheyt
meer overig is,nademaelaen u Majefteyt een feer vrye
in icht is gegeven, te kiefen of
Dauver in Engelant, of
een van de
drte Stedtfn in het Territoir van de Heeren
Staten Generael gi legen, namelijck
Maefiricht. den
Bofch ofte Breda. Want fijne Majefteyt van Vranckrijck
niet alleen van felfs den Raedt heeft gehadt, van re fen-
den fijne Gefanten ganfch onverwacht,toonende daer
door fijne genegene wille : Maer de Heeren Staten
Generael hebben terftont aen defe, der Chriftelijckfte
Majeftcyts verklaringe.feor promptelijck haer confent
toegegeven > ende wy zyn wederom door een andere
Boode terftont verwittight, dat te gelijck fijne Maje-
fteyt approbeerde,alles wat van de Hteren Staten Ge-
nerael was geantwoort van te kiefen tot de Handeling,
eenigerhande plaets gelegen in haer
territoir, uytde
drie hier voorgenoemde Steden : Soo dat na gedane
comprobatietuflchen
yranckrijcktaàa'i Vereenighde
NederlaTttj van de btjderzyis meeningen te voor af-
fonder ijck verklaert, gedaen , aen U Majefteyt ftaet
een vrye ende onbepaelde kiefinghe uyt de
viervoot-
feyde paetfen te noemen : Hoedanigh u Majefteyt fai
believen : Werdende by de andere Heeren Geallieer-
den niet gctwijffolr,of fijne Majefteyt van
Dennemarck
fai mede confenteren. Defe dingen overleyt xynde,
beeft ons goedt gedacht niet langer te toeven,met ver-
anderinge van ons Raet, die wy te vooren hadden ge-
nomen , voor en al eer wy van de laetfte verklaringe
van de Heeren Staten Generael waren gheadvcrteert,
om voor te komen het verlies des tijts,die men in defer
faken gelegentheyt voor al moet in acht nemen : Heb-
ben alfoo geen reden konnen vinden,waerom wy niet
fonder langer vertoef fouden overgeven den Brief van
de Heeren Staten Generael, de felve met dit ons Me-
moriael onder behoorlijcke obfervantie u Majefteyt
overhandigen : Den felven betamelijck verfoeckende
hem gelieve ter begeerte van de Chriftenheyt met vie-
rigfte Gebeden den Vrede wenfchende. ende aen de
Interpofitieen Mediatie van fijn Kqninghlijckc Maje-
fteyt van
Swtdtn onfenGenadighften Heer ende Ko-

ningh te concederen, ten eynde fonder verder tij t ver- ^
lies, onder foojgrooteavantagien tot vordcringe van loo/·

de Vrede van Godt AlmacKtigh toegeyoeghtende ver--—■

leent, fullende anders tot onwederbrengelijclce ichade .
der Chriftenheyt te vergeefs ontflippenj U Majefteyt
condefcenderü tpt een van beyde redenen van
Vranck'
rgVi ende NederUndt voor geftelt, ende door haer on-
derlinge confent beyeftight, nademael men tot alle
beyde glorieufelijck kan toe treden : Alfoo dat door
een fpoedigh ende wel genegen antwoorc, op de Brief
van de Heeren Staten Generael en der felver verkla-
ringe naderhant daer by gedaen , endedemeeninghe
van den Alder-Chriftelijckfte Koning van ^rewir^V/t
conform, defe queftie over htt
Vraliminair eyndelijck
geluckigh ge-eyndight, ende een blijde wegh geopent
werde, om de Vrede Traöaten felfs te beginnen : Op
de welcke by aldien een geluckighe uytkomft volght,
foo fai ende moet de Chriltelijcke Werelt alle verdien-
de danck weten aen het lof van u Konincklijcke Maje-
fteyt , ende der felver heroicque gemoets moderatie,
van dat door de felve voor een groot deel verkregen
werdt de beveftinge van haer heyl,en het onwaerdeer-
lijck beneficie der Vrede. '

Onderftont

VMajefieyt
Tot allen dienft ende Officien gewillighfte

Dienaers

Londen den 17 Marty t66-j.

Georgius Flemmingh.P.J. Coyet.

fcöiEben aen ben igeec Appelboom in bolgcntie
manicc :

A dat wy van U Ed, zyn bericht gewordenjhoe-
danighaerHo.Mo. nevens de </wby haer voor-
geflagene plaetfen, in haer
territorio, Mafirichh
den Btfih, ofte Breda, oock hadden geconfenteert, in
deaenbiedinge, die van fijn Majefteyt den Ccningh
van
Vranckryck gedaen wierden,om alhier in EngeUntt
ende lulcks met name tot
Deuvrei,te tradteren ; Ende
haer Ho. Mog. fich in deien val metdieverklarlnghe
hadden gsconformeert; Dat daer tegens mede Hoogh-
gedachte Majefteyt van
yranckrijck hadde gheappro-
beertj'tgeen haer Ho. Mog. wegen de voorfcheve
drie
pketfen ijp hac territorium fiine Majefteyt van Groot
Brittangieut
hebben gelieven te laten voordragen, alfo
dat foodanige van beyde deelengepailèerdemutuelle
bewilligmgh, boven de voorhenen eerzydigh geno-
mene refolutien,het werck,fonder twijffèl door Godts
genadige beftier, fter onverwacht van difficulteyten is
outlaft geworden, die anders on-omganckelijck te
bevrefen flonden,by aldien het bloot by de eerfte ver-
klaringe van haer Ho. Mog. waer innegcen plaetfe in
EngeUnt, maeralkeniiick plaetfen in haer Hoogh
Mog.
territorio , tot optie.van fijne Majefteyt van
Groot Brittangien wierden gelaten, ware bly ven beru-
ftt:n;Gelijck wy dar,om verdere verwerringen tever-
myden.hacr Ho. Mog. Miflïveaen fijne Majefteyt van
Groot Brittangien luydende, ende aen ons geaddref-
feert,terugge gehouden, ende voor fodanig expedient
de fake allerding?/e/B/fgrffhebbcngeconferveert. Als
konnen wy niet voor by gaen U Edele tegenwoordigh
vriendelijck te notificeren,hoe dat wy tot bevordering
ende avancement van de heylfame Vredes· Negotiatic
Ons van defe foo kort op malkanderen gevolghde toe-
vallen, op het vlytighfte bedient; Ende na dien het
werck fich cu foodanigh heeft verandert, dat de moti-
ven by ons aen U Edele voor defen overgefchreven,
waerom wy naementlijck veroorfaeckt wierden de
voorfz Mifli ve achter te houden,zedert door de jongfte
haer Ho. Mog. declaratie ccfleren en ophouden, als
hebben wy fonder eenigh verlies, foodanige haer Ho.
Mog. Miffive aen fijne Majefteyt van GwoiBr/Z/e»-
gien overhantreyckt, ende door mondelinge remon-
ftraotien, als oock door een ichriftelijck ingegeven
Memoriael in Copye hier bygaende, £jne Majefteyt
eyndelijck daer heenen gedifponeert, dat de fej ve fon-
der verder bedencken tot een feeckere refolutie is ge-
treden^

Ν

-ocr page 54-

en ο ο R L ο G Η, V Severh^n-njeertighfie BoecL· 2^

treden,ende infonderheyt in confideratie van fiin Co-
llii.' ninghlijcke Majefteyts onfes Allergenadigftc Koning»

en Heerebyditwerckaengewendeoprichtigcenforg-
vuldige mediatie,
als oock amore/iacii, endcomharQ
vredelievende intentie, aen de werelt ten toon te ftel-
len, fich
iie loco Tradatus daer heenen heeft verklaart,
d»t de felve een vïin de drie by haer Ho. Mog. voorge-
flagene, cnde in haer territorium gelegene plactfen
heeft ge-eligeert; ende dienvolgens genegen is met den
eerften hare Gevolmachtighde Ambailadeurs van hier
na Breda afte vaerdigen j Gelijck dan foodanighe fijne
Majefteyts vcrklarioge, uyt des felfs eygen fchryven,
aen haer Ho. Mog. te fien is, 't welck wy diefwegen
noodigh hebben bevonden, meteen Expreflenaen u
voorts tefenden, omdat anderseenighedagen fou-
den hebben moeten voor by loopen, foo wanneer wy
de naefte Poft, die niet voor toekomende Vrydagh af-
gaetjfouden hebben willen afwachten. Wy en willen
gants niet twijfïelen, ofdefe fijne Majefteyt van
Groot
Brittangiem
iterative genercufe verklarige fai aen haer
Hoog Mog. ende
aen der felver Hooge Geallieerden
lief en aengenaem zyn, oock van de felve allertijts
fpoedïge difpofitie werden gemaeckt,daer mede op de
voorfz plaetfevan de Vredes Negotiatie met

den eerften reelijckmooge werden aengetreden ende
ge-entameert} tot welcken eynde het noodigh fai zyn,
dat haer Ho. Mog, gelieven, fonder eenigh dilay hare
falvoscondudus voor die by fijne Majefteyt van Groot
Brittafigien,
tot die aenftaende Vredes Traöaten ver-
ordineerde Ambafladeurs, te depefcheren ; ende met
ten eerfte herwaersover teienden,gelijck dan in defen,
aen den geluckigen voortgang niet en is te twijfFelen;
Waer toe wy den zegen en byftant des allerhooghfte,
van herten zyn wenfende; Wy oock aen onfe zyde
met alle mogelijckefinfereoÉBcien, tot uytvoeringe
van defe fooconfiderable faecke, verder geerne fullen
coöpereren : U Ed, verfockende, te gelieven, dat alles
ten behoorüjcken plaetfe te communiceren ;Ende zyn
vlijt en dexteriteyt daer heen te richten,dat van de zy-
de van haer Ho. Mog. daer op een favorable verkla-
rlnge volgen mochte.

Hauts et Puiss, Seigneurs ;

QUoy que nous ne receùmes, qu'hier la voftre du
17 paflé par les mains des Ambafladeurs Extraor-
dinaris de
Suede, qui nous ont fort prefle de ne
laiflers pas fruftrer laPaix àlaChreftienteenopinià-
trant le lieu OU elle fe devroit traitter, nous avons ne-
antmoinsdeGaentendudeFresfff&de
Flandresy que
ce lleu de la
Haye ne vous convenoit pas, & pour des
raifons qui nous ont fort furprins, commefi nous au-
rionspü avoir autre fin dans laditte nomination que
celle de faire reus fir la paix avsc feureté ; & quand on
aura fait reflexion que la
Haye eft Ie lieu, ou les Eftats
Generaux font leur fejour ordinaire,ou tous vos Con-
feils fe tiennent, & par confequen ou 1'on difcerneroit
mieux la fincerité de noftre proceder, on condurrà af-
feurement, que Ie traitte ne fe pourroit faire en autre
lieu avec plus d'expedition & de bon fucces, & quoy
que toutes ces raifons nous y pourrions encore infifter,
neantmoins pour manifefte a vous öc a tout Ie monde
que les formalitez, circonftances,ou manieres de trait-
ter n'auront point de lieu aupres de nous, pour empe-
fcher que Ie Traltté ne fe faire,& qu'il fe refpande plus
de fang Cbreftien avec tant de partes & dommages aux
Nations engagées dans la Guerre, nous fommes con-
tens d'envoyer Ie Baron de
UoUis de noftreConfeil pri-
vé,8e Ie Seigneurs
Henry Coventry de noftre Chambre
de lit aBw<A»,pour y entrer en traitté avec vosDeputez,
& ceux qui s*ey trouveront des paitles intereflees j &
les ferons partir d'icyd'abordque les Pafleports vien-
dront de vousj pour la feureté
des navires que nous
avons deftiné s'au tranfportdesperfonnesde nosdits
Amb. & de leur equipage. Priant Dieu en attendane de
toucher lesCoeurs de tous ceux qui font intereflez dans
cette guerre des mefmes feotiments pour la paix, qu'il
luy a pia nous donner, afin que le Traitté aye un bon
ftfcccs. Efgrit a noftre Cour
iìfitehalìe i8 Mart 1664
Fofire bìmbm^y.

Ho. Mog. Heeuen;

ALhoewel wy de uwe van den feven en tviintigfieü

leftleden «iet eerder als^^eren ontfingen, uyn
' handen van d'Extraordinaris Ambafladeurs van
Ìiuiifcwjdewelcke ons fcer hebben geprefleert van niec
te laten frufteren den Vreede aen de Chriftenheyt,
opioiaftrerende op de plaetfe daer de felve moefte
worden verhandelt,hadden wy niet te min uyt rranck'
ryci en Vlaendtren, alreede verftaen,dat defe plaets van
den
Hage u niet en beviel,en lulcx om redenen die ons
feer aenftootelijck zyn geweeft. Even als ofwymeC
defe gefeyde nominatie yets anders voor fouden heb-
ben , als om den Vreede met fekerhey t te doen reufle-;
ren; En fo wanneer men reflexie fai hebben gemaecktj
dat den Ha^fi de plaets is, alwaer de Staten Generaci
hebben heur ordinarie verblijf, alwaer alle uwe Raden
fich onthouden > en by gevolge alwaer men d'oprech-
tigheyt onfer proceduren beter foude difcerneren, ial
men ieeckerlijfk beOuyten dat in geene andere plaetfe
bet Traftaet met meerder expeditie en goet liicces
foude konnen gefchieden, en hoewel wy om alle defe
redenen daar op ais nog foudeii konnen infifteren,niec
te min om u en al de werelt te doen blijcken,dat dej^r-
tetf/»lfij'rieiomftandigheden,of wyien van handelen by
one geen plaets en hebben > waer door de handelingh
belet en noch meer Chriften bloedt werde vergooten,
benevens foo veel verliefen en fchaden aen de Natie
in 't Oorlog ingewickelt veroorfaeckt,zyn
wy te vree-
den den Baron van
HoUti uyt onfen gheheymen Raet,
en de Heer
Hendrick Coventry uytonien Bedt-Kamer,
tot
Breda te fewden, omme aldaer met uwe Gedepu*
teerden, en dé geene de welcke van de Geintereflèer-
de partyen fich aldaer fullen bevinden, in handelingh
tc treden ; En fullen haer doen vertrecken van hier,
foo baeft als Paflepoorten van u (uilen wefenaenghe-
komen, tot de feeckerheyC der Scheeperi, die, wy toC
tranfport van de Perfoonen van onfe gefeyde Àmbaf-
fadeursen haer Equipagie hebben gedeftineers. Bid-
dende Godt met verlangen te bewegen de gemoede-
ren van alle die in defen Oorlogh zyn gheintcreflèerf»
tot de felve fentimenten voorde Vredp, diehy aen
ons heeft belieft te geven > opdacdeHandeUogheeq
goedt fucces hebbe,

Vfier goede FrinJt.

feti SSifefontfangen jijnlie / tnfectien becfocge
de üeecenuaa HeuckeiomenDcanbecei)aec9oo0g
üt^og. «ÜrDeputeectien tatte faet&e ttan Engeiant, bte
moepte toilDcn nemen ban&eboo)fbD)ebentifTitiete
eaen communicecen aen Oen fêeec d'Eftrades
«eictcao^binaci^ Ifimbafraliein; ban Den ItonineD
ban ©?ancfirtjcii/al^ mcbe aen De ©eecen al&iec oen.
üicfcnDe jlQinifÏec^ ban Denemarcken, enbe De felbe
Daec nebeti bekent te niaechenDatgaec]^,ja3De.
eenegen toacen/ om De boojf; Pafpoorten te laten be*.
|}efcl)ct;en enDe naec Engelant te fenDen / enùe boUDeit
bectcoutoen / Dat gp Heet 4gjctcao;binaci;$ ?tmbafTa«
Deuc enDe jfp €]ctcao}Dinaci^ mfnifter^ on&efbaect
TouDen toilten 3dn / De gare Daet bp te boegen / om De
paffage obec DeSeebanDeeemetDellmbanaDenc^
ban De ConÙigD ban Groot Brittannien Daet Doo;
te
bepligec te maecBen/ Doende ban gaec beccicDtingbe
enDe bieDecbacen cappo}t aen Defe l^ecgaDetinge.

Les Eflats Generaux desTrovmces Unies
des Ψ ais Bas.

ΤΛ 'Aurant que Ie Roy de la Grande Brrtaiffie noul s
fait favoir par fa lettre efcritre a
ffìthal le 18 Mars
ft. d'Angleterre, qu'il eft content d'envoyer en qua-
lité d'Ambaiïadeurs Ie Baron de
Holitt deonConfeil
privé, & Ie Seigneur Hfwy
Conventry de (a Chambre
de lit, a
Breda,^o\it y entrer en Traitté avec les Depu-
tez de c'eft Eftat, & avec ceux qui s'y trouveront de It
part des partis intereflez, defirant que nous faiSons te-
air pour ceil ei&ft les Vaffefmt requispourlcHi feure-


- 'i

-ocr page 55-

ιΒ6~7· té,nousordonïions&éhjoignonsbien expreflèment

___ a tous Lietenants, Gouverneurs, Admiraux, Vice-

Admiraux, Chefs d'Efquadre, Commandeurs des
Villes, Places, & Fortreflcs, Capitaines de gens de
Guerre, & de Vaiileaux, gardes de nos Porcs, Ponts
&Paiïages, a tous nos Jufticiers & Officiers tant par
MerqueparTerre, & generalement a tous ceux qui
font a noftre fervice ou foubs ftoftre obeïflance, qu'ils
ayent a Jaifler pailer libremenc & feurement lefdits
Seigneurs Amlàiladeurs Baron
àsHoUisS^Coventry,
avec les troìs ou quatre Vaflèaux Armes en Guerre, δε
les
trots OU jMireFuftesquifervirontau tranfporcde
leurs Perfonnes, Suite & Bagage, fans leur faire ny
fouffrirqu'ilfoit fait tan en Mer qu'a Terre dans les
lieux de noftre obeïflance en leur paflagedepuis les
coftés(/ yi»^/iierre jufqu'audit lieu de
Breda, ny pen-
dant Ie fejour qu'ils feront enladite Ville pourladite
negotiation non plus qu'a leur retour quand elle fera
achevce ou rompue ce qu'a Dieu ne plaiie,aucun trou-
ble,empefchemenc, ou incommoditéen leurs peribn-
nes ny en leurs Vaifleaux, Barques en venant ou s'en
retournant, apres Ie debarqucment des perfonnes des-
dits Seigneurs Ambafladeurs leurSuitce, ArmesjChe-
vaux,& Bagage, leCquellcs 6c chacune d'icelles en par-
ticulier nous prennons, en noftre proteftion & fauvc-
garde finguliere, mais ou contraire qu'ils leur faflenC
teute faveur, aide,& civilité. Donné en noftre Af-
femblée, foubs noftre Cachet paraphe, & feing de no-
ftre Griffier a la Htf^e Ie feptiefme Auril mille fotx^nte
Joixatitefift.

^u befc tijbt toictöt gefentfntifect bp'tï|pf ban

Vrieftandt, tesen Dirck van Ruven. 1|0E namafl^
ODch cacchcnbe fijn ©louto/ SEpjoccUeert/ te fjm
!)
ì£c nare op fijn ti>Dt,

Sententie tegeps'Dirck van Ruvea.

Lfoo dcnHevevanVriefltnit uyt het Intendit,
ende anderfinrs, genoegfaem gebleken is, dat
Dirckvan Ruyvt», een gebooren Ingefeten defer
Vereenighde Nederlanden, ende laetft gewoont hebben
de binnen
Leeuwaerden, tegenwoordigh Beklaeghde
ende eeconcumaceerde, voormaels by Sententie van
denfivenen fwintighflen Oftobris feflieji hendert-vijf
«nvyftigh,
wegens fijn begangenemifdaden, uyt de
Pro vintien van ί
ZeelandtitndeVytrecht t is

gebannen : dat de Beklaegde figh daer na met de vi^oo-
ningenederfectendein
Vrieflant> aldaerfucceffive met
twee Schrieverfchappen, mitfgaders met een fomma
van omtrent
feve» hondert Caroli guldens s'Iaers is be-
giftigt, ende daer door ( fchoen door het recht der na-
tuyre van felfs notoir verbonden ) te meerder ver-
plicht geworden tot getrouwigheytaen den Staet defer
Landen, en van de Provintie van
Vrieflant 'm het be-
fonder: dat de Beklaegde dies niet tegenftaende, een
weynigh na de reftitu'ie van den Koningh van
Groot
Brittangien
in fijn Koninckrijcken, fonder eenige ap-
parente oorfaeck, heeft getranfporteert in
Engelandt :
Dat de Beklaegde aldaer van den hooghft-gedachten
Koningh bekomen hebbenbe een laerlijcks Trafte-
ment ofte penfioen yan
twee hondert Ponden fterlingt,
het felve heymehjck, ende fonder de minfte kennifle
van de Regeeringe alhier, van tijdt tot tijdt, ja felfs ge-
duyrendeden Oorlogh, getrocken en ontfangen heeft;
Quitantien daer af gepaffeert, ten deele met fijn ey-
gen handt gefchreven , doch verteeckent met een ral-
iche name van
Arthibal Badjuoy, daer toe gepraili-
feert, om niet achterhaelt te worden : Dat de Beklaeg-
de voor'tgenoc van't voorfz. Penfioen, en noch
hmdert jacobuflen vooi het Volk van fijn correfpon-
dentie,fó voor> als geduyrende den Oorlog,onderhou-
den heeft correfpondentie met den Grave
smAfling-
ton,
Raedt ende Secretaris van den meer hoogft-ge-
melten Koning, overfchry vende verradeli ck alle den
toeftantder faecken van defen Staet : Dat de Beklaeg-
de tot dien eynde veele ende verfcheydene Brieven
gefchreven ende gefonden heeft aen
WtUem Davidfoae
(ot AmSitrdamt ende voorts over Antwerpen, aen het

A

14·

Hof van Engelant,%t\\]c\i oock aen de Beklaegde veele r ^^
ende verfcheydene Mifliven uyt het Hof van
Engelant » O 07
zijn beftelt tenhuyfe
vzn Davidfone, onder een Op- ' "
fchrift, ende op de valfche name van
ArchibalBacquoyt
die dan t'elckens uyt het huys van Oa-vidfont, zijn
overgefonden'aen de Beklaeghde, onder een ander
gemaeckt Omflagh, houdende aen
Dirck van Ruven,
tot Leeuwarden:
Dat de Beklaeghde felfs den drieem
twintigfienNovemhtis 166^. (ende alfooflaendede-
fen Ootlbgh met
Engelant) aen JacobWatfon^tm huy-
fe van
William Davidfone. binnen Amflerdam,hetit be-
ftelt een Brief aen 't Hof van
Engelant, wekkers Op-
fchrifthieldeaenden welgemelten Grave
vaaArling-
ton j befloten onder een Omflag aen George Schau tot
Antwerpen: Dat de Beklaegde den voorizifiiiiice» ex-
pres hteft belaft forge te moeten dragen, dat de felvc
B' ief wel ende nabehooren wierde beftelt, alfoo fijn
Majefteyt van Grooi Br/«<J»^>«» daer aen veel gelegen
was : Dat de felve Brief van de Beklaeghde by de Ma-
giftraei der Steede
Amfierdam, ten verfoecke vande
Heeren Staten van HoUandt, op het Poft-Comtoir van
Antwerpen, gRintercipieert zijnde, bevonden is te be-
ftaen in veelcijfferen, ende gefchreven met des Be-
klaeghdens handt, als mede het byvoegfel, gedateerC
den/fi/eWew Novembris
fefiien hondert v'0en fefitgh,
ende het Opfchrifc van dien : Dat oock het Omflagh
van de voorfz geintercipieerde Brief is gezegelt met
des Beklaegdens eygen Signet: Datdegeintecipieerde
Brief ende het byvoeghfel vervatten faken van Staer,
van hier aen den Vyandc na
Engelandt overgefchreven
tot nadeel deft r Landen : Dat de Beklaegde hy de felvc
Brief verfoeckt betalinge van een half laer Traéte-
ment wegens fijne correfpondentie : Dat de Beklaeg-
de daer en boven noch verfoeckt een iWirf lacobuf·
len, om daer mede te voldoen het volck hy hem ge-
bruyckt in fij η correfpondentie : Dat de gemelte Brief
bevonden is niet met des Beklaeghdens eygen name,
maer met cijfifèren vertekent tezijn : Dat nochtans do
Beklaegde by de felve Brief mede verfoeckt, dat dien
Brief met alle de andere voorgaende, mogen worden
verbrant: Dat de correfpondentien uyt
Vrieflant ve·'.
gens de vyantlijcke In vafie van den Btjfchop va» Mun-
fier.
in de naeft gelegene Landen, omtrent die tijdt
voorgevallen, zijnpweeft van merckelijckeimpor-
tantie: Dat de Beklaegde om fijn vyandtlijckecorre-
fpoi dentie te beter te mogen onderhouden, by Re-
quefte aen de Heeren Gedeputeerde Staten van
Vrtet·
landt
verfogt heeft ter hantftellinge van alle Nou velles
ende Advyfen, onder prietext omme daer uyt te ma-
ken een Extradi ofte Recueil voor fder Heere :Dac de
Beklaegde, als hy neffens hetgepafTeerde wierde ver-
dacht gehouden, eenige Brieven heeft verbrant : Dat
de Beklaegde daer op fijn Silver, ende andere Goede-
ren, heymelijck heeft laten vcrbrengen,ende figh felfs
buyten 's Lants begeven : Dat de Beklaeghde ter in-
ftantie van den Procureur Generael defer Lantfchap-
pe,
driemaelverdachvaert zijnde, t'elckens abfentghe-
bleven is, ende fig<fei«»/»»»ei»> heeft laten accuferen.
Alle 't welcke zijn faken van feer quaden gevolge, di-
reftelijck ftrydende tegens de gemeene welvaert van-
den Staet deler Landen, die daeromoie anderen ten
exempel, wel fwaerlijck behoren geftraft te worden :
Sooift, dat hec voorfz opalies rijpelijckghelet,
ende gecon fidereert hebbende, 't gheene men in de-
fen behoorde te confidereren, in den Name ende van
wegen dcHeerlijckheyt defer Landtfchappc van
Vriet·
landt >
verklaert den Beklaeghden begaen te hebben
Crime I^tefa Majefiatis, ende fchuldig te zij η aen Ver-
raet tegens de Algemeene Welvaert vanden Staet de-
fer Landen, dien-volgens condemneert den ielven>
omme ( wanneer hy geapprehendeert wordt, ende in
handen van de luftitie geraeckt te komen ) met den
Swaerde geexecuteert, ende van't leven ter doodt
gebracht te worden, verklarende alle de» felfs Goede-
ren tot profijt van de Heerlijckheyt defer Lantfchappe
geconfifqueert,endedesBeklaegdens Sonen,
Dirci,
Pieter, ende HendrickWillem.
vervallen te zijn van
j foodanige Ampten endebencficien, als de felve in de-
fc Pfoviatie tegenwoordig mogen bedienen endege-

οϊβίςα %

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 56-

'l66j nieten, endevoorti onbequaemom totecnighean-
- dere in toekomende tydea toeghelaten tc worden j
ontfegghende de Klager daer te boven fy vordere ver-
foeck. Aldusghedaenende uytghefproocken inde
Cancellerie binnen
Lmmarde» den fn m twmiciftia
Marty fifimboadirtfivm tnftfligb.

TirOrdoa.viitimHtv*. H. S CHXERHAGEK.

fe venden 56ρ?0 toiecìjeit acrt ùen δαηίηβ met
bfe Jjolflcttïie ö?ief aföcfatiiien be beceplle 5^efpoo?ten.

SlREi

Hut «β. ·\7 Ous ne pouvlons pas rccevoir une marqué plus
S»»®*^ iN certaine de I'ayerfioaaYec la quelle voftre Ma-
boDi ö'af jeftè apprehende la continuatien dc l'efFulion
duiàngChreitienquela promptitude avcclaquel/e
SfUnr. il luy a peu refpondre a noftre lettre du 2 f. Feur. &
ia facoa laquelle & Ie bit par la Sienne dm Mars
ftiled'Angleterre, nous fatkfaifons avec lamefme
promptitude a ce queV.Majeftéy defire de nous&
faifons pawiravec cellecyles P<i]j7e/>i«f neceflaires,
pour Moni! Ie Baton dcflo/üi 8e Convemry deftincs
par elle Ambaflàdeurs au Traìtte, qui fe doit faire à
'Brtda ■ Nous les ayons fait dreflèr en la meilleure &
plus ampie forme, dont l'onapus'advifer dc forte
que nous ne doutons point, que V. Majefté ne les
agrée, puis qu'auily bien, nous I es avons fait cxpe-
dxcr de Donne foy, & avec intentlon de faire en for-
te que CCS Meflìcurs netrouveni pas feuiement en
leur paflàge, & au lièu où la paix fe traittcra, toute la
feurete neceiTaire » mais aufly toute la ci vi lite & tout
le bon traittement, que l'on doit a leur caractcte j &
à des perfonnes > qui viennent pour une fi bonne & fi
(àmitefiniPourcetefFcct, &afin que nousy puif-
fipns roieux reüiïêr, il plaira à V. Majefté nous faire
advertir de bonn'heure du jour au quel Mönf. les
Ambaflàdeurs partitone ƒ
Aagleterre, aufly bien que
du lieu de la defcente, afin que nous ayons le loifir
de donner les ordres neceflàircs pour leur reception.
Etcomme nous ne fommes mais encette ^erre
qu'à noftre grand regret, nous prirons Dieu qu'il luy
plaifcbsnirlaNegotiationqui fe va faire pour la ter-
rnmer, & decombles V. Majefté de fe$ plus precieu-
fejbcnedictions.
Sire.

SIRK;

WYenkoftengeen waerachtigerteecken dmfan-
ghen van de tegenheyt, met de welcke U Ma-
jefteyt apprehendeert de continuatieyan 't ver-
gieten der Chriften Bloedt, als dehaefticHeytmetde
welcke het hem belieft heeft te beantwoorden onfen
Brief van den
vijf$n tw'mtkb^m Tibruary, ende de
maniere dip ly daer toe gebruyckt heeft door de hare
van
àtnetbtitndm Uatrt ft. Ang. Wy voldoen met de
felve vaerdigheyt aen'tgeeneU Majefteyt daer inne
van ons begeert, en doen nevens delen afgaen de be-
hoorlijckePaffe-poorten voorde Keeren Baron
Hollis
ende Covtntry haer gedeftineerde AmbalTadeurs tot
het Tradtaet, dat tot
Brti»(?X gemaeckt worden j Wy
hebben defelve in de befte ende ampelfte forme doen
opftellen, die men heeft konnen bedencken, foo dat
wy niet en twijffelen of U Majefteyt fai de felve ag-
greëren , alfoowy defelve oock in goet vertrouwen
. hebben doen expedieren, en met intentie om te voor-
fien dat niet alleen die Hceren de vereyfchte feker-
hey t vinden in haer pallage, ende ter plaetfe daer de
Vreede gehandelt fai worden, maer oock al de beleeft-
heyc ende goet onthael, dat men fchuldigh is aen de
Charaöerende Perfoonen die tot een foo goet ende
heyligh oogmerck komen ; Tot welcken eynde ,en op
dicwydaer inne beter mochten reuffeeren,fal het U
Majefteyt gelieven ons in tijde te laten waerfchouwen
|> wel van den dach waaneer dc Heerea Amb»fiii» uyt
yiDeet

ÏHgiMt fullen vertreckcn, als van de plaetfe haerer lÓSft
aenkomfte, opdat wy tijd mochten hebben om de
-
noodighe ordres te ftellen tot haer receptie. Ende
alfoo wy indefen Oorlogh niet zij η ghetredenalstot
ons groot leetwefen , bidden wy Godt , dat hy deft
vaftgheftelde Negotiatie wil fegenen, om dc felve te
vernietighen, ende U Majefteydt te overftorten met
fijnewaerftezegenen.
Sire. &c.

gingebolflcbart bcboti?|iacittic ïtcfolatie/ Dctilicn
be ^eewn ban
Heukeiom enbe anbrce ben fevenden
Ofiecappoitecrt/batfp aen ben J^eeu ^mbaffabeui
ban
Vranckrijck , aijs mebe aen be i^eeren alOtec
aengetoefene |®imflecjS ban ben ContnoöbanDen-
nemarcken, oeconimuittcicvt Dabben bej,iatfftbe ban
bertCaiüngbart
Groot Brittannien, oüefcöjebm tot
Withal bert achtienden|l®aci|>le(llebm ftilo Anglioe,
Boiibenbe refponribeop Ijaec ,ϊΒο. 2e?ief ban ben
vijf en twintichften :^b?uarp befesS ^laersi / cn bicn-
botgeniï in effect bat fp USajellept te bjebcn toais bcjs
felfsi ?lmbaflrabenc)S ben 25aton
d'Hoiiis cnbe b'^eecé
Coventry «a Bredatc fcnbett/ommc albaccingani
beling te treben met be <0ebepwteecbert ban {jaet
.!!©o. enbe be gecne ban be getmcccflTcetbe partpcn/bw
ficfjbaarte»; plaetfe bebinben fouben/ enbe bat firn
|©a/c(lcpt be gcmdbc ^^cccen 3llmba|Tabcu»^ aen^
Hontsf fouben boen bemecften / foo Ijaefl ató gaec Jgo»
MifQ' paflcpoo?tciÏ boo? be feccfterijept ban be jgclje"
pen bie fijn .fUSajefl. tot tcanfpoo^t ban fiate pafoo^
nertenbe€gutpaote Ijabbc gcbefltntcct foube toefen
obergeSoinen. «©at togbcvsi fp ijcecen Oacc ^0.
iKog. (©ebeputeecbeit ootfi aen be gcmclbe J^eerert
<Cmao?binartiS 9tmba|Tab» ban
Vranckrijck, cnbe
aentoefenbciBimiicciS ban
Denemarcken baec «e^
beitjeibel^emgcmaecl^tDabbcn/ bat gaet; i^o. iBog^
sBenegenbjacenbe boo
?f5 paffepoo?ien te laten be»
pefc0ecertcnbettaEngeiandttefenben/ met beco;oü»=
toen bat fip ^est «fimao^binattsi 9ί mbaffabeac / en*
befp «Ftcaojömarisijpimficcii mtbeftoaect fouben
wbeöaceöaec bpte boegen/om be paffagie obei:
Zeeboojbegenielbel^eccertSfimbafrabmcii ban ben
Öoogijltgemelten Coninglj ban
Groot Brittannien
baec boo? te bepltgec te inaccbett : eitbe becbolgenise
oocfe tee ©ecgabecing gfjeeïöibeect enbe gDelcfen
fec£&ec<Cün£eptbartpaflrepoo?ten/bart toegen befen
^taet / ten epnbe aljs boocen na
Engeiandt te fenben;
gelijcftmebe coppe ban be itiemocic bp be i^eecen
.Stoeebfcïje
Mediateurs m €ngelant aen ben ïiomng
ban
Groot Brit. obecgdebect/ tcnbccertbe ten epnbe
bat fijn jKaieflept gebifponeect mocöte too?bcn / om
te acceptecen eem ban be ganbcl plaetfen Dp
Vranck-
rijck
enbe Oaecüo. iKog. boofiieflagen / toaec ba«
aenDun^ecccn dBebeputeecben connttuntcattetrtjci
geben toasi bp bei^eecen «i5?abe ban
Dona ejctcaocbt··
naciis aimbaffabeuc/ettìie
Appelboom (g]ctrao?binai
ri0 €nbope ban ben Cortingu ban ^toeben ; a©ae»;
op Baec i^oogö jBogïjenbe beeentelbe i^eecen ber fd"
bec <8ebcputiecbenboo?be genomen moepteficbben
bebancfttj €nbe tsi boo?tii öet boo
?f5 concept ban Paf-
poort geDoube boo; geaccefieect/ 't toeleg bienbolgenjS
in't net oefc5?eben/ enneben^eenbeleefbeccfmptii
aenbe öoogflgemelte Comngijban 45?oot ©iittan-
nien/alsfgefept/gefonbentii. ©es totectbeit iügettt
be
Hey de geo?bonneect / ben tJtfiout ban't boo?f5 #af»
poo?t te gaett commnnicecen aeit be ttieecgïjemdt*
ï^cecen ambaffabeuc ban
Vranckrijck, cnbe aentoe*
fenbc IKtntllecsS ban
Dennemarcken, futtmbe bOOiti
boo?beopg{jemeitc3§eecen Baec ^gö Haog. «©ebe*
puteecben begljemelbe ïgeeccn aE]ctcao?btnaci!ï mm»
Baffàbeuc/ enbe<È!Ctcao?binact)$<i2nbopeair)iecobiC
begebane comittimicattebanbe bobengeroecbe
Me-
morie
bec ï^cccen iStoeebfcöe .ïHebiateucsf fn <Ên*
gelanbt/ ftrtie eecfle ffamenhomfte toujbcn bebancftt/
met fietupgtngBe batbegoebe (©fficten banbe felbe
^eaen |KebtateuciiSacclgo.iBo. ten öooiïflen
genaemjijn.

<!Enbe naebemad men be complaifance ban Enge-
land nam tawwntgifwite ban a®i«rt&ept/ issgoet

< m

en OORLOG. Seven m njeerttgile boecL 15


1

-ocr page 57-

α6

10(5 7, ö^tootttien üc faecfte öacc Denen te iiirtaeciit / ten epnbe

__bat met boojgaenïic tontcct ban be <©eallteecben ofte

i)a«|liimt)teciS alOtcccefibewnöe/ aenbenConini®
ban
Groot Brittannien boo? be ^^eeteii iBcbiatenrss
opbetiejlien btficeetlle nianiecc gljemlïnueect εηίκ
öDenotificee« utocDte bJO?bea. 35at noebentael ben
Üoogöftgcmelben Conrngö nu foo beel inaenbeit göe-
biiapcectDabben ©jebe t'acteptecenenbete (ïupten
op b'altematibe p?cfentatie ban toegDen befen iêtaet
n( op ben
resen twintighften April besi booilebenjaecss
booi b'J^eet ban
Beuningen aen fijn .^ajefleptsS
«UlKCtOt
Parijsgebnen/enbe op ben fefthienden Sep-
tember
baeï aen boigenbe bp intlfibe ban öaet i^oogD
ïltog. felfjS aen fiin iBajefltept tmmcbtatelijtit gljere^
peteect / toaec boo? bepbe be Staten enbe Daec i^oogö
JBOQU <l5£alüeecben geoMtgeeut/ün getoo?bcn / tn foo
* eicceflïbe fiollen enbe lallen te continHecen / Daer ï^oog
iBog. gccnfintsi gijemcpnt toaccn be boo?f5 gftebaene
p^cfentatie fallenojben enbe bp alle conflttutienban
jaecftcn gellant te boen s eitbe
boo? al niet Dp foo becce
ben Dooöligemelben (ffoningl) ban
Groot Brittannien
uotö langtjecban een giieïjeele maenttnocijtebilape-
ren ben 3a?cebeop fo abarttagteu(« conbittentefiup'
ten / al fioe toel öaec iBog. ooch becdonben mttiS
befen om Det booifcS?ebe btlap enbe cefuis oocl» ban nu
af baec aen geboriben te jön/ettbe bientijalben naei· ge-
legentöept ban faecSen te fionnen bifponecen / foo ali
befelbetenmeeflen blende ban ben ^taetfouben De-
btrtben te beftooren; «Ênbetoiecben be iieecenban
Heukelom ettbe anbece Daec ï^o. .llBog· «!5ebeputeec=
ben tottefaetfien ban
ÈngeiandtbetfocSt/ befeDaec
^oogö.ilKiog. Kefoluttefoobpbe i^eecen €>:ttao?bi-'
naciss 3(lmbaffabeutban
Vraockrijck,enbebeaenbje-
fenbe JiBinilieriS ban
Denemarck,alSi Bp be J^eece
tcaojbinactsi -JfmbafTflbcHti/eit «CjctraoibinariiEi
En
voy é
ban Sweden cefpecttbe tet ejtecutie te (lellen,
«uawn- oocft bat ten fpocbicDIten met be Ccooncn ban

hrefcHi Vranckrijck CU Dennemarck ee»e defenfive bettóntei
tinge B« nifieett Guarantie OpgetCCijt motlJtC toO?ben/tOt itWt'
»/
wa6en loantie ban Det (€caaaet ban Vreede, batonbei;<i50'
bee 5egen / met ben Coniugi) ban Groot Brittannien
(lont glje(ïooten te toti?aen j «iittbe bJtecben be i^eecen
ban Heuckeiomenbeanbeveöaecï|oogD l^ogftenbe
Oebepnteecben totte faetöen ban
Engeiandt berfocfit
Öoeeetfooliebecbe ing?ebientenbawbe felbebecDtUi
teniffe op papier te brengen/ enbe baetbanrappo?t
te boen j oinbeiiSbe boo?ftI)?ebe faethe bien onbet^
minbert
öp be i^eeccn «iUDebeputeecben ban Z;e-
obecgenomcn.

«3ή«ι " 2ilfoo oocft bte ban be Ibnttraiitept bwcen in m
itfcon- baringe geftomen/ batbe Coopbaecbp-^cDipperiS
be bjelcfte bolgens Daec ï^oogD lï^off* ïïefolutie enbe
o?b?eiï banben
fefthienden DecemberlefHeben / glje=
Douben toacen aen ben ^taette lebeceneen
vierde
part
ban f)obanif0 boltft aljs be felbe tee Coopbaecbpe
foubenmogenDcbbenaengenomen enbe gijeljuett/te
toetenAjan vier tot
acht mannen / twee mannen/ ban
acht tot twaelf mannen / drie mannen / ban twaeif
tot fefthienmannen/ viermannen/ banfeftientot
twintich mannen / vijfmanneit / enbe foo berbolgeuiS
naec abbenant teu cet(lec indantie aen be gemdbeCol^
legientec atbmicalitepttoelquamen tep?efentecen/
ÉUbe boo?t!S te dellen goebe en toel ecbarene iKatrofen
toelf ftecii namen fp ban bolgensi lieten enroUecen/met
Belofte ban eifectibe pjedatie j maet bat be boo?noemi
be Collegien naebcrijanbt be felbe pecfoonen menenbe
te genieten / enbe ben geceeuiceecben biendbaec ban
te ttechen/bebonben ïjabbett bat fommige ^töipperjs
(tobaitiglje pecfoonen franbeleufeüjcfi quamen te bec^
toiffelen/ enbebattecin plaetfe ban bien foobanigö
onbcbaten ettbe (ïecïit boltftte boo?fcinjrtquam(bc
bjelche aW ban be namen ban be eecde gliemondecben
aennamen/ oftoelcïtec naemenbc eerde liabbc boen
aenteeclienen ) baecban't ïanbt bjepniclj of geen
biend öab te bectoacljten t MBaec op gebeltbeceect / iiS
goetgcbonben bat bp een erp?esi paccaet in fecartjten
befeiS te dellen/foube bJo?beit geoibÏnneect enbe gèda-
tu««i;t / bat aite be ilatcoofen bie Daec fll^ boben aen

li

l!

r.)

be gemelbe €ollegientet:9£bn;)ii:alitept auamjenae»
te geben enbe te laten enrollecen/enbe baec naet: atgtec
bleben / alsJ mebe bie Daet in Daec plaetfe fideecben en
Daet namen / of toel bic fp Dabben boen aenteecBenen
gDeb?up£bten / acBtecDaelt enbe in Danben beftoomen
toefenbe / b?iemael banbeceebe foubenballen/ en^
be gelaeïd
b3o?ben ben een riuactief balcjc / en b«et; eit
boben / in cais be felbe of eenige ban bien in 'si ïantiS
biend toaccn / becbeucai be maent-gelben bte fp ten
acDtecenfoubenmogcn toefen i <Datoocöbe,iêcDipi
peciS / bie
bp fcaubaleufe beutoilTelinge / aijof booten /
cenigOe
onervaren Matroofen aen ben ^tact quamen
te lebecen / fauben becballen in een boete ban
honderc
gulben? boo? pbec man / enbe baec en boben notg ati
bitralijcfi geio?ctgeect tooibenj ®at alle be
Neutralen
bieDiec te ganbe eenige Coopbaerbp-fcDepen lieten
boutoen of ftoopett op ijaec eec(le «ptbacen / mebe fou^
befubject toefen ben boD?f3
vierden man aliff boben
aen be» ^taet fonbec eenige bectoiffelingc ofte fraubc
te lebecen / niet tegendaenbe fp ban meeninnDe foubc

«öbe to?wctic i 5©at boo?tii öet ©laccaet ban ben ne-i
gentienden Decemb. vijfenfeftigh, tegen bc geenen
bie Daec in b?ecmben biend/ 't fp tee (©o?iogD ofte tee
Coopbaerbp begaben/foube too?ben gerenobeect enbe

ii5ootfbol(h fouben feomen aen te nemen / becbeuren
fouben
hondert guldens op pbec man/cnbc baec en bo*
ben arbitralijcfe gcco?cigcett; oEnbe is befe faetbe bien
onbecminbect bp be^eecen <i5ebeputeecbenban
Zee-
landt
obetgenomcn.

^ollanbt delbe ootS boü? / bat men ban nu of aett
foube bad dellen geen
ftiiftant ban toapenen toe te
daeit: maec tot fuloc bonben b'anbec ^^obintien gaec
nietgdad·

^Siettemin toiett altejS gScpiepawectom be ©loot »?cniie«
toebecomopöet fpoebicDden decchdöt ^eetcbien-oi'"^»'-
/ enbe tot bien epnbe toege(laen/bat bie ban be te- K-^
tibe tibmicalitepten tot betbal batft geen boo? be tns.
int noobitDd toaü / fouben mogDen jgegotiecen een
miiiioen. <@och i!ibp|^laccaetgèdameett/ bat een
(©OilocDfcDipitt pecicul
50nbeombaneen J^panbtjS
55?anbec in b?anbt gedeecfien te too?öen/enbe boo? ceit
COaloup fitlcjc oftoeecenbe alfoo bat ben
Brander gDe^
nomen ofte gDeruineecttoiecbt/ bat aHebiebaecwe
inbeCDaloupgDeb^uptftttoierben/ Dooft boo? Dooft
, fouben gemeten
hondert guldens,
r ^atootli CDaloupcn bananbecefcDepenDetboo?
een
Brander per clitecenbe ^cDip te Dulp ftomenbc/
enbe te famen een
Brander uupneccnbe/ baec boo? fou^
ben gciuetent'famen
fesduyfentguidens, batoocltbe
Jachten, Advys Gaijoots, cnbc aubcc ftlepn ©acctupö
een
Chaioupe ban een Brander cupnecenbe / bacc boo?
fouben genieten
drie duyfent guldens.

jSocDtoiert gDedatueect bat nten geen fcDepen bie
men ban ben ®pant quam te becobeeenfoube mogen
j opb?engen / maec Det bolcfi bte fiaec op quactiec op^
gaben / falbecettbe / op Det fpoebicDde fouben Debben
aenb?antte dcccften/ mitiS genietenbe een dubbelt
prsemium, tcn tooccbcn ©pantgeDeelfoubcjijrt beci
dcopt. SCnbeciSbocnbe/ bat fp niet alleen becdeecften
fouben 5ön ban Dace po?tic in't premium enbe toaecs
bpc ban't becoberbe ^cDip / maec nocD fouben too?^
ben gijcmiritipliceect ijt een boete ban gelijtfie fomme
flliSDace po?tie in't een en'tanbecfoube Bomen te be*
b?agen / aW b?eebec in be piactaten te (ïen ijS.

i©en twaelfden April toiecbcnbc ^?obintien bece
focDt bat be felbe fttD ten fpoebicDden toilben becftla·:
cen/toat/enbc Doe beel J^eecen gecommitteect enbe ge?
cmplopeect fouben too?ben/om in beaendaenbe 3è?ei
bcfianbel met
Engelant te bacecen alss l^toiipotentiai
cifen ban befen ^taet ; «©eiS toiectben ï|eec
Yibrants
becfocDt b Écec <l5?abc d'Eftrades €)rtcao?binactif
2imba(Tabeuc ban ®?an(fici)cft/ mitfnabeciSbeali
Diec aentoefenbc .ïiaimdecsï ban ben ConingD ban
DQUoeowckte gaenb^oetHen/ ijat befeib^cefpet^

■ ■ 1 / tibe

1
fi

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 58-

en OORLOG Se'ven en veertigh/ìe heek. 27

gefeydeAmbafladeufs van hier fullen vertrecken,en %667i
van de plaets van haer eerfte aenkomfte, feggen wy, —
m·
dat zy (mer Gods hulpe) Maendach den
tweeentwin-
tigbflen
April ouden Itijl hun op de wech fullen bege-
ven , en daer na hun t'uwaerts, foo veel fulcx de tijd fai
willen toelaten, fpoedigen. Sy fullen de route nemea
van F//jy«ojie,al waer wy begeeren, dat, volgens (d'aen-
biedinghe die ghy gedaen hebt) de Jachten en andere
noodi^e Vaertuygen gèreetzijn, om onfeghefeyde
Ambafladeurs, haer gevolch, en toeruftinge, met de
meafte fpoet na
Breda over te voeren, op dat geen tijd
worde verlooren. Waer op wy God bidden dat hy u
hebbe (HoogheendeMoghende Heeren onfe goede
Vrienden ende Geallieerden) in fyn Heylige en waer-
de bewaringh. Gefchreven tot
fVitbal defeniz. April
fefiitfi bmdertfeven ui fefligb.

U goeden vriend

C arel R.

G.Mo Rice,

^c]^cet;en<0ebet)uteccbenbanbc pjobtntie bau

ri»

Vofkebon Ai^y

G. Morice,

HOoge ende Mogende Heeren, onfe goede vrien-
den en Geallieerden : Uwen brief van den fe-
vende defes lopenden maents geaccompagneert
met de nodige Paflepoorten voor onfe Ambafladeurs,
hebben wy ontfanghen met defelve affeilieencivili-
teyt, die ghy hebt betuyght in defelve te fchrijven : en
fullen wy trachten te doen blijckende realiteyt van
onfe genegentheyt tot de Vrede, en onfe afkeer tot de
vergietinge van 't ChHften bloet : fulcx wy oock fullen
beveiligen door'tbeleyt en comportement van onfe
gefeyde Ambaffadeurs inde handeling, die voorhan-
den is, Wy fullen niet meer twijfFelen, aen uwe ghe-
lijcke difpofitie tot d'herftellinghe van een goeden
Vrede tuflchen ons, die lang fai konnen duerenj ende
tot bewijsfullen wy defe occafie nemen om u te ver-
klaren, dat wy d'alternative, die ghy voorgeQaghen
hebtt'accepteren, te weten, dat yder partye fai blij-
ven inde pofleffie van al'tgeenedatvan d'eenende
d'andere zijde, ftaende deien Oorlogh, is verovert.
'tWelckfyndeprxliminariter veraccordeert, fullen
wy onfe ghefeyde Ambafladeurs ghelaften in't te-
genwoordige Traöaet oatreat alle andere dingen ;
te procedeeren op 'tfondament van 'tgeene 't welcke
in den jaere feftien hondert twee en feftigh tuflchen
ons ghemaeckt ende ghcQooten is geweefl:. En over-
mits ghy uw beleefdelijck hebt uytgedruckt,ten eyn-
deomte wefen gheadveiteert vaa aeadach ^aCoofc

β

Betcappo?tbanöci|ca-en6aec ï^o. inaoö· «©cbj^u-»

teeciienöl bate bm feven en twintichften April Ie|tlCi

ben /bc toelette sDebiftteett enbe gcejcamweect fjabbeit
be reinatTQuejei ban be i^eemi ban i^olbmt / bienenbe
tot eiuctbatte enbe ampltatte ban fìct concept ban
iCwictaet ban Garantie tufTcijen bc Comnijcn ban
VranckrijckjDenemarcken, értbe bcfeU ^tact Op
te cecDtea / tot obfecbantie ban 't (€cactact ba«
Vreede 't toeltft cec|tbacaSi mm Engelanat (tont ber?
Ijanbclt te toojben mitfgabeciS be remarqueis ban bc
felbe ï^eecen ban Hoiiandt op
't Concept ban Inftru-
die booi be Jleeren <i5ebeputcecbcn enbe ®lempoten«
ttanfen ban befen jStaet / bte tot be boo?f? öanbeüna»
oeemplopeertfouben too?ben/met toelcBe wfpecttbc
^acguess be gfjentelbe ï^eeren Baet ïloog. itóog.
<lBebq)uteecbenbp eenpawge abbijfen ooetgebonbm
Dabben get een cnbeanbec Concept te ampliecen t
ÖeöDenbe toijbecis be cemelbe J^eecin <i!5ebeputcecben
ban be ^jobmttc ban Uytrecht gun mebe oBeconfb?i
nieect / met Det rappo?t ten fdben bagfje bp be boo?»= '
noenibe fjaec ϊ^οΛο. oBebeputeccbe gèbaen/betoelftu
met enbe nebentjet boo?f5 Concept ban SBttflructie/
tecoccafïe ban ben tnöout ban 't fevende artijctiel
ban bten / onbec anbecen mebe gecefumeect enbe gfje^
ponbeceect Jjabben be actijcfielen ban 't Cractaet ben

vierden ^eptCmDeC o, ft, feftienhondert twee en
feftich,
tnlTcDen ben Caning ban Groet Sritcannien
enbebe(ën^taet0Bcmaec6tjCpnb£löcft Babben be
toelgemelbe ü^eecen Ciebeputeecbcn ban
Uytrecht
geopent fiet confmt ban be ï^eeren Dace p?mapalen /
bat eentge toepnige bequaeme pecfonen alsi «©ebepui
teecbenban Ijaec i^o, iföog, op Eantis ©loote
geemplopeect foube toecben:a®aet op Oebben Daec
<0cbmutcecben ban
Uytrecht
boo? be gebane openinge Bebancitt/en toiecben be
be^ctueufe l^iobtntien nocfimaeie becfocBt fù^al*
nocfitenrpoebtcBfleiiop be &oo?f5 faecften te toUlen
becftiaten,

©en vijfden jjïiap jijn tot be beputatte op be ©iee^» Bipwtfta
beganbdmge tot Breda gfjecommitteect be ^eecen S'te
Ripperdavan Buyrfe, Hieronimus van Beverning, jBubiit /
RaetPenfionaris de Hubert, Alardus Petrus jongh- 3®"''?!'
ftal, Schrieck
eUbe Sterckenborch, gSeö fOllbCU be
l^eeten ban
Bevemingh , iitaet - ^enfionactEi ntnkurs
de Hubert,
CUbC jonghftal , ïjacc bOO? af op ftete""»;""*
fpoebtcöftenOegebetinaci; Breda, mn/ in gfiebolge Sr
banbe^njfeuctie/iiaecmebetegeben/enbebe JteiKe· '
folutten bie ïiaec fucceflïbelücft fouben too?ben toege= ^^
fonben/ be ssegottatie ban
Vrede te beginnen / en met
allen emft boo?t te fetten : oocft alteis tot een ftnael ab^ nngett
luffement en befïupt te p?epaceuen / fonbet efaentoel te w aomr
pjocebecentot
onderteeckeningebau'tbooifs Ccac^
taet/ boo? bat tfanbece J^eewn mebe tot Breda fouben
toefen geajnbeect / omme alfo gefamentiijcft be laetfle
ftant am't toeccft
te leggen : be toilcfte becfocBt totec»
€ » b«n

i£6-7. tiöitoööêttöefo?gctt/ ìjatDuntcnfpoeìiicBflittmotBi
,■„ „ ' tfn0etoci?iiettïtóttooïii3ep?acurflttenomailjiixgMn'
mcnöüiötó fïuptenecrt Ciactaettiaii
Garantie,tot
obfcrSjattc ban't rCcactaet bau ©?ecïie/
't toelcö cecfl-
iflccfus metEngeiandt (lont bccóanödt te toojlien ;
<iEntii toieciieti öe opsöentótöe öaet; iBog. <!Eieiie-
putÊcröeit tot&efaecfeenUan
Engelant, bcrfiwDteen
(onccpt bau mUnictte t? fij?metcrt boo? Jïe
^lenipatmttarifcn bau befen
^taet / bic tot uc boo?f5
©?eeae&anbcl8ccoinmmeectfoutict» toccbcn.
bejsiitfijtcrnatcficn.

©cComngB^an Engekndt boo^tbacenbc in fijn
goeöe wfolutie enhc lieieeftiicpt/ f(i)?ecf btit bolombin
25?iefopbenontfangbanbe0cfonlime PaOeport,

Wcbantl Τ Τ Fuijpints Seigneurs, Noshns Amis iS Aliex. 5

' g^vifirt Itt^rtdMj ciurant tucimpainie des PaiTeports
amSect^ oteejfairts fiurMS Ambajfni, nous avons uceu avecla

affeftion & civilivté, qutveus avittefmineetn
ben Oen l'icrivant: C5 mus tefiherons ie fainparciftrt la realit i ie noftre
l» »af» indinationi laPaix, Ö ηιβη avtr/oo i l'tffufioa du fang
Cbriftiert: ttque nuts cenfirmeronsauffi , feria conduite Ö
UcêmpdTtimmt dems dits Ambajfadeurt dans Ie Traité qu\n
vtfaire·, iHtus ne dwbterens non plus fue vous najes de pareiüo
difpofition pour Pejlablijiment d'une teüe bonne Paix entre
ttout quipourr» ditrer. Et peur des arres de cela mus prtudrons
Httt eccafitn de vtus ieclarer que neus acceptons
1'alternatif
que vtus aviti propofe , afeavoir que chaque partie dc-
meurcradansla pofleilionde touces chofee, quel'on
«'cft acquisdepart & d'aucredans cette Guerre. O

qui tjlant accordi, piar un prtluminaire, end'autres cbefes
ttiUS ordonnerons i nes dits Ambaffadeurs, de proceder dans le
frtfeat Traittefur le fondetmnt de celuy , qui a eflifait ϋ cen-
ci» entre neuienl'annee d'autant qnevousavtx. civi-
Itment txprimi vos dtftrs , Zefiri aivert is dujiur que nos dits
Jlmbaffadears partiront dUcj, ^ du lieude leur premiere de-
fcente , nous ious difans que ( Dieu aidaat) ils fe mettrent in
tbemio Lundf , le
ìt. Avril Ö qu'en apres ils fe bafteront vers
ϊίίΐΜ, autaut que le temfs Ö le vent permei troni. Ils pren-
Jront la route de FliiTingae, ehnius defrons, qut ( fehn
foffriquivousavetfait ) desjacbts ^ autres Vafieauxne-
tefairts foyent prefts four tranfporter ms dm Ambassadeurs ,
ìeurfuin, ϋ equipage Λ Breda, leplus ίοβ qu'ilfepourra:
t^n qu'tn ne perdi peint de temps. Et far ce nous prions Dieu
qu'ils vous ait ( Haats ΰ Puifants Seigneurs, nos bons Amis
\S AUiex) mfa/aintt Ö digeegarde, Efcrit À Wbittbal Ie
Auril
1667.

C harl es R.

-ocr page 59-

SAKENvan STAET

28

ï 6 67. öm Bact öaec toe immtbïiilö te p?epamim cn gBereet
- te öouïteit om op öc naecùetc o?ïi?e
ban Ijaec ï^o. HSo,
öectoaettiS te bettcecften.

SCengacnïic öet (Ctactaet hec fdiicc/totect ten felben
iiage ooetgebonöen acn be &?te ©eecen <!5cljeputeetìie
mbe pienipotentiacifen gaenbe öoo? af na
Breda, foo
boo? Jjacc felben / atö boo? öaec gamfclje ®repn enïjc
^upte boo? bacafuii enbe teec-hoft toe te leggen / «en
fomme ban
vijf en megentigh guldens öaegBjï / öe
toetche Bpfletambemcnt ban beanbece
vijf ïgeeceit
fai bjecbenbecïioog&t/ten abbenante ban
vijftien gul-
dens
baegiS boo2 Pbcc ^eec/in boegen bat be acht ^ee^
wn bp malfeanbewn jijnbe / öejS öaegs boo? bacatten
enöe teec-fiolien fouben gljemeten
hondertfeventich
guldensi bjecbenbepbecbattbeboo^fs i^eecen <0ebei
puteecbenenbe penipotentiawfen boo? Ijace Cgut^
pagie toegeiegt een fomme ban
vier honderc guldens;
enbe alfoo goetgebonben totecbt batpbec ban be felbe
vier g^tenaecii foube ïilebcn in be aitb?epe ban't Eant
baecbanbcfioitenöoogl)a-al$i o?binan!ï quamen te
loopen/enbe baetom boojgclïagen toasS / bat baec ban
eFtr^btnaiclijtfe foube h}o?ben gebedaceect / ijS niet^
temmbienlltgec gcoo?beeit/ beöolienbanbientelt»
mittecen/ enbebecbolgenii aenbe boo?noembe
acht
^eccenboo?be filebingljebanpbet: «©tenaetbpbefen
toe te leggen be fomme ban
twee honderd gulbeniei/
enbe fulcfijeftefamen boo? be
vier 3^ienaec!S be fom^
me ban
achthonderd guibensf ceni. 3aoo?tsitotecìit
aen be feibe J^eecen tot onbeïljout ban
twee Cacoffen
een met
fes enbe een met vier S^aecben/ toegljelecljt
twee en twintich gulbensi / enbé bOO? Ijupjsijup? twaelf
Bulben baeg? / boo? een ï^ofmeeflec enbe ^cccetarisi
pbec een fomme ban
vierhonderd gulbensi / boo?
pbec itnccOt
veercigh gulbenii j «enbe boo?tsS boo?
anbc«:e<©ffïaeL-encrtiieq&ien|l boben een fomme ban
een en twintigh gulijcnsi baecDiS. ^uUenbe be Et'
b|epenboo? ben®compettec/ Coetfiecsi enbe boo?^
cöbecsi / tot bofle ban't Eanbt toecben gijemaecftt /
cnbegeb?acijtm beclacatte/ ais mebe öet geb?upc6
ban een ^tlbec^ecböii ; iSullenbe boo?tsi be gemet
te ^eecen met iiel)oo?löcfee H^eubele toecben boo?ften.

<®e <0ecommttteecben ban Gelderiant tee <i5enci
raötept/DebbeJt aengaenbe be boo?affenbmge bec ^ee^
ren
ieverning, de Hubert, Jonghftal, inbebobens
fleenbeconclu(ïeniet geconfenteect / cefecbecenbetei
oen$fbe felbe fobanige aenteetheningete boenafóbec
felbec feeeuen p?incipalen te caben toecben fouben.

<©e3^eecett «©ebeputeecben ban Uytrechtfjebben
beclìlaect tot Iiebo?bennge ban be 3i^?eebeDanbeltng0e
bien|ligec/cnbeboo?ben ^taet ceputatteufecte ach-
ten/ bat niet
acht maecalleenlijcfi drie of ten IjoocO^
(ien
vier ^ecfoonen tot be boo?f3 {janbelinge totecben
^ebeputeect.

«©e üeecen «©ebeputeecben ban Stadt en Lande
Debben tegeiiiei be bobenjtaenbe tonclufte gep?ote(ieert
enbe bet:61aect boo?be l^eecen Dace p?tndpalen tett
Mpttec(len aenflotelijcli tesön / bat be p?e(ïberenbe
^?obtnrie ban
Zeeiant, betodctic fo beel antmofttept
Qgetoontfìeeft/ ombatbe felbe nae ijace opinie niet
eenoecO geftent ofte oberflemt toa$i/ontreitt ftet befig^
neren ban een
handeiplaetfe, tegentooo?bicij geene bif-
ftcultept gemaetfitljeeft/ omanbete^?obintienbp
obertlemminge ban be geSeele Danbelinge felfjs te
fe-
ciuderen
,enbebaetl)et boo?ncmen ftlaertii/ ombe
Soogftgemelbe ^obintietttotbe ganbelingl)eboo
?f5
niet toe te laten / etOtec goet glicbonben fteeft bp ïjet
I>oo
?f5 ongOelört een gioote lepe te boegen / enbe fem^
itlant te malten bat be fêlbe baer toe geabmitteertfou^
iientoerben.

Ï©e3^eeten<i5ebeputcerben ban GelderJandtenbe
Stadten Landen, iijn becfocljt
mitiS befenijace b00?f3
genteccfeeningetetoiHen licliten.

g^aet op toelgemelbe «©ebeputeerben ban Stadt en
de Landen
tjebben gefecljt / batfetot foobmiigeli^i
tinge obecbòbitgtoacen/ al^be anbere i^?obtntien
foHben gljelieben bietijte nemen berebenen bielmn
i)ebbengenecefTtte«rt tot {)et boenb^ttb(boo?ft{)?ebe
amteedtemngge.

lij
if

li

k

^^ettoajfinbirbaetbati^ollanbt begêetbe teDeb^ 1697.
benbe birectie inbetianbeUngg: aljStoaer aengaer ·—--
meefl toa!$ gDelegen.

aden be i^eeren Hollis en Coventry,gebelKneert tot
d'AmbaiTade totBreda, fcl)?eben öaec ïgoogöUSa·
genbe Det bolgenbe complitnent:

Mkssikurs,

τ E Roy de la Grande Bretaigne ne nous apasfi®;icf
J-toft fait fcavoir le choix qu'ü avolt fait de la Ville

de "Breda, comme du lieu Ie plus conunode aux
Miniftres,quis'ydoiventtrouver, &celuydesper-
fonnes dc Vos Excellences que faMajefté faifoit eftat '"^P·
de faire partir au premier jour , que nous ne nous
(òyonsapp!iquez,autantque lacortftitution decec
Eftat Ie peut permettre, a travailler à ia noniination
des Deputez qui y puiflènt paroiftre peur nos inte-
reft. Nous avons en fin nommez les Sieurs
Hterof-
me de Bevermngh, Pierre de Hnyben
, Sr·: de %,engers~
kerekfUiEvtrfwaen, & Bnrch enHamflede, &e.Con-
ftillier Tenfionatre de U Trovmce de Zeelande, ύτ Ρ.
Marddef eng-ftal, premier CoaJeUlier Trtftdtm en
U Ceur de fufltce de Fnefe
, Deputez de la part
des frovinces d'Hollande , Zeelande & Friefe,
Nos Deputez Plenipotentiaires qui entr'autre
ordres, emportent celuy de témolgner à V. Ex-
cellence que leurs perfoanes nous lont treiagrea-
bles, auiTi bien que Ie fujet, qui les amene, & de les
aiTeurer, que iï fadite Majeilé leur a ordonne de don-
ner en toute leur conduite des marqués de la forte in-
clination, qu'elle a à la Paix, clles n'en trouveront
pasmoinicy , qu'elles en ent apporta
Nous ne doutons pas,que vous n'en ayez efté perfua-
dez devant que de vous embarquer, mais nos Depu-
tez Plenipotentiaires endonnerontdes preuvesen
toute la fuite de la Negotiation, qui acheveront de
vous en aflêurer. Nous croyons en pouvoir dire au.
tant de Nos Aliez » de forte que nous efperons, que
dans fort peu de tempsnous verrons I'efFectdeNos
legitimes defirs, pour Ie bien de toute la Chreftienté,
& que les aiFections s'eftant reünies de toutes parts,
nous pourrons auffi donner des marqués de la noftre,
furtout àdesPerfonnes, pour qui nous avons une
eftime trcfparticulliere, comme nous avons pouc
les Voftres, à qui nous fommes,

Meflieurs, &c.

A Ia Haye Ie y. May, 1667»

^en ]|eer ï^eur'Bo?|t ban ;B?anbenburcg liet
ben
fevenden boo? be ï^eecen Romfwinckei, enbe Co-
bis,
!)aer^o.|iaog. oocfeaenbiebenfune USebiatie/
berlilaerenbebattetfitg ben honing ban €ngdanbt
alteebe Oabbe laten göeballen/oocfibat be ï^eeren
^tocebtfcfte?(lmbajTabe»cöben feeuc ©o?|telijc&en
Cancelier
Brant baet toe fjabben geanimeia:t.

5&eï^eerenban S^oHant nament ober/cnbe ijaet
3§o:3il9og.fcliic&tertt acn be ^e«:ctt ijpebeputeaten
enbe flenipotentiarifen ban befen jStaet tot
Breeda,
bic baet ober mette ^eeten franftge fp?eccbcnbe/
boo? antbjoo?t Dabben geinregen bat boo? ben ïiiepfet
acn öacr feotting bictgelijbe acnbiebingebjass gebaen;
battet fijn Jisa)cfl;4)abbeg0ebe(lineert/bat fp bacr*
om ongclaft toaecen baet op fiaet te berblacen. ^ier^
gelgclt antbioD?t ban ongeladfiept gaben oocb be
ï^cercn Penipotentiatifenbana&ennematcfi/ c«bc
fooiftacfitetgljebleben.
Φε 3in(ituttieboo? bi< ban bcfot^tactbjasi:

InfiruSii


-ocr page 60-

voor de Heeren, gaende. als Gedeputeer-
den
Plenipotentiariien man haer Ho.Mo.
na
Breda tot de vredehandelinge metten
Koningb 'Van
Groot Brittangien aldaer
aengeflelti en ^tgene daer aen dependeert.

Eerfielijcky
E gemelde Heexen Pienipotentiarifen fullen in
'haerNegotiatie vooreen Generalen grontflach
ende 't voornaemfte fondament van 't te maec-
ken Tradtaet , dienen , de
alternative prefentatie ,
hier bevoren iterativelijck aen den hoogftgedachten
Coning van
Groot Brittangien gedaen, ende fchrifte-
lijk geextendeert in de miflive
àmfeftitnden üeptem-
ber des
voorleden Jaers by haer Ho.Mo. aen fyne Ma-
jefteyt gefchreven ; namentiijck,
dat aen de keurevan
fyn Maj. vert ghelaten) denVreedetemaeckenmetetne
reciproque refiitutie van'tgeene over ende weder, foo -voor
alsnxer ket heginvandenOorlochmet de waf enen geno-
men , ofte den anderen onthoudenJoude zijn^ ofte wel, dat
Tnen over ende weder hlyve behouden, ^tgeine men den an-
deren fo voor
als na't begin van den Oorlogh met de lua-
fenen ontnemen, ofte anderjfnts onthouden heeft,

en OORLOGH, 't Se'uen-en-^'ueertighfle Boech ip

InflruSiie van de Ho. Mo. Heeren Staten
- Generaci der Vereenkde Nederlanden

3nftrnc
tiefcDj
Sc

m'pptcii'
iianim
han öc'
JCII

^met

ΌΙ

Ende naedemael de voornoemde alternative pre-
fentatie is fiier fatisfadloir oock uyt verfcheyde relpe-
iten voor den hoogftgemelden Coningh van
Groot
Brittangien
merckelijck avantagieux » fulcx dat het in
haer Ho. Mo. voor een fingulier efFeét van haer Chri'
ftelijcke genegendieyt tot Vreede aengefien ende er-
kent moet worden, dat de felve geen diÉSculteyt mae-
ken de voorfchreve prefentatie, alhoewel van defer zy-
de originelijck ghedaen, voor ende aleer haer Ho.
Mo
van de goede refolutie ende ftantvaftigheyt van haere
Gealieerden, volkomen geruftheyt hadden, tegen-
woordigh in een tijt dat haere faeckenjdoorGodes ge-
nade,in foo avantagieufen toeftant fyn gebracht, noch
geftant te doen, foo lullen oock de ghemelde Heeren
Pleripotentiarifen haergeenfints verder ofte tot yets
daer boven t'elargeren , maer als hen fulcx, buyten
vermoeden, dircftelijck ofte indireöelijck fouden
worden gevercht, rontuyt te verklaren, dat haer Ho.
Mog. gerefolveert ende vaftgeftelt hebben , gelijck
vaft gsftelc wort mitfdefen, geen anderen Vreede te
niaec5t:n,als met reciproque reftitutie van de Landen,
Eylanden, Steden, Sterckten, Plaetfen, en Colonien,
die den anderen als boven onthouden, ofte door de
wapenen afgenomenzijn,ofte wel dat yder refpeÖiVe-
lijck defelve afgenomen Landen, Eylanden, Steden,
Plaetfen, Sterckten en Colonien fai bly veabefitten.

III

Doch wat belanght de Scheepen,Coopmanfchappen
ende andere roerende goederen ,die voor ofte ghe-
duyrende den voorfchreven Oorloch, in die macht
van d'een ,ofte d'andere der ho^hftrydende Partyen
ofte haereSubjeilen genomen zijn,alhoewel haer Ho.
Mogende met feer goet ende onwederfpreeckelljck
recht konden infifteren, ende oock daer by perfiftee-
len , dat reftitutie ende vergoedinge foude moeten
worden gedaen,van verre overdeAiWi/irifchepen met
hare ingelaten Coopmanfchappen, die haer mitfga-
dersde goede Ingefetenen ende Otiderdanen der Ver-
eenigde Pro vintien, hun verlatende op de trouwe van
de voorgaende Traöaten,endeop feer folemnele ver-
klaringen tot haer meerder geruftheyt, daer en boven
noch onlangs voor de aen gevangene hofüliteyten ge-
paffeert ,byfurprife, fonder eenige kenniffe ofte de-
nunciatie van Oorloch fyn afhandich gemaeckt, niet
alleen in de openbare Zee,maer felfs binnen de Have-
nea, ende Rivieren ftaende onder de ghehoorfaem-
heyt van den hooghftgemelte Coningh van
Groet Brit-
/i«g/>»,alwaer de felve op de fublique trouwe invoegen
voorfchreve, waren ingekomen, ende niet alleen ghe-
neralijck de inkomende Rechten van 't Lanii ofte co-
ftumen, ten behoeve van fyn Majefteyt betacJt, maer

oock véele vande felve hare ladinge onder 't gebiet van r/i/if
fyn Majafteyt ingenomen , ende't beloop van dien
^
aen iyne Subjeckten voldaen, jae oock eenighe van '
hunlieden wederom deuytgaende rechten van Licent
ofte cββuym aen fyn Majefteyt opgeley tende goetge-
daen hadden, fo dat zy hare licentie ende vryheyt cen-
mael ende andermael gekoftendebetaelthebbende,
nittionder dubbelde Injufitied&et van gefrufteert, en-
de hunlieden hare Schepen ende goederen afhandich
gemaeckt konden worden j fo fullen fy Heeren Pieni-
potentiarifen echter j tot een efclattane pteuve van
haerHo.Mo.Chriftelijckegenegemheytomden Vre-
de te bevorderen daer in mogen bewilligen, dat alle
Schepen met haer ingeladen Coopmanfchappen, en
generalijck alle roerende goederen, die van d' een 'ofte
d^andere fyde voor, ofte gedurende den tegenwoor-
digen Oorloch, fonder eenige diftindie van tijt ofte
faecken , mogen wefen ghenomen, fonder eenighe
vergeldinge ofte vergoedinge, byde Nemers fullen
verblyven , ende dat een ygelijck van 't voorfz gheno-
meno poffeffeurende eygenaerfal verblyven,onder
beneficie van een generale ende reciproque
renunciatie
m 'tTraótaet uytdruckelijck en inde krachtighfte for-
me t' infereren,van
aUe aSien enpretenfen, hoedanich
die oock genoemt mogen wefen, die Partyen tot elc-
kanders lafte fouden mogen hebben ofte eenigfints
konnen ofte willen moveren, over laecken voor ofte
gedurende den voorfz Oorloch voorgevallen, infge-
lijck fonder eenige diftin<ftie van tijdt^ ende fulcx fo
wel van die, die voor het jonghfte Tradaet van den
i itcJefiUn honderttweeen [eflich als die nae dato van't

Anno fefiienhondert twee en fefiich fyn
^mentioneert, op dat alto de vrientfchap door het
Tradlaet van Vreede herfteltzijnde, men wederom
door alteratie over gepafleerde faecke niet verfloort
ende los gemaeckt worde ; Dat oock als een gevolch
van de voorfchreve^wiwe/p
renunciatie, in fpecie mede
gepafleert ende ingetrocken moght worden, alle brie-
ven
vuiReprefalien, Marqué, Contremarque, of andere
uyt krachte vande welcke eenighe hoftiliteyt foude
konnen of mogen geexerceert worden met fpecifique
overgifte en verklarioge, dat die geene van de Subjec-
ten ven d'een ofte d'ander, die caer de getroffen Vre-
de uyt krachte, ofte onder ander pretext van fodanige
brieven eenige hoftiliteyt fouden mogen komen te
pleegen, daer over als Piraten fullen mogen aengetaft
ende geftraft worden j boven en behalven de comple-
te reftitutie en vergoedinge, die fy van de geleden
fchaden gehouden fullen fyn te doen, niet tegenftaen-
de eenige claufuleu, in foodanige Brieven influerende
die het contrarie foude mogen fchynen te implieren.

Dat daer en boven mede tot ghelijcken eynde, ende
om te vermijden alle nieuwe debatten over reftitutie
ende liquidatie van Schepen, Coopmanfchappen en-
de andere roerende goederen, die men ι^μιer tbefluyt
van de Vreede foude m^hen pretenderen genomen
te zijn, in
't afgelegen Geweft, voor ende al eer in
de felve geweften van den gemaeckten Vreede kennis
bekomen foude zijn geweeft , van wegen haer HÓ.
Mog. fai worden overgegeven, ende onder beneficie
van ghelijcke pverglftö van den Coningh van
Groot
Brittangien
in het Tradlaet expres gheinfereert, dat
alle foodane Schepen Coopmanfchappen ende andere
roerende goederen, dienaer't befluyt ende de publi-
catievan den Vreede noch genomen fonden mogen
worden, binnen den tijdt van
twaelf dagen in 't Canael
endede Noort-Zee, hìtìnta/es-weeckenvinde mondt
van 't
Canael af tot de Caep S. Fincent toe, binnen den
tijdt van
tie» weeckeu aen geene zijde van de voorfe
Ciii^,ende aen defe
zijdcviti de Linie JEquinpüiael,
ofte den JBquator 'tfy in den Oceaen ofte de Middelant-
fcheZee,
ofte elders, en voorts binnen den tijd van acht
maenden
aen gene zi de vande voorfz Linie door de ge-
heele Werelt, fonder eenighe exceptie, ofte vordere
diftindievan tijdt, ofte plaetfe byde Nemers fonder
■ eenige vergoedinge oft ve^eldinge fullen verblyven.


-ocr page 61-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ao

ν.

Ende in gev«l, foo als wel te gemoet gefieo wordt,
den Koning van
GroetBrittangien komende te verkie-
fen het laetfte lidt van de vooriz Alternative prefcnta-
tie, namentlijck, dat
eenyderfal hlyven tefine», ende
in vollen vryen eygendom behouden de Landen, Ey-
landen , Steden , Plaetfen , Sterckea ende Colo-
nien voor ofte geduerende den Oorloghgeoccupeert,
ofte den
anderen onthouden j'fullenfy HeerenPle-
nipotentiarifen verdacht wefen de
fiipulatie ende over-
gifte, die by 't voorgaende articul alleen is ghepaft op
Schepen, Koopmanfchappen, ende andere roeren-
de Goederen, niet verder applicabeltemaeckenop
Landen, Eylanden, Steden, Sterckten, Plaetlen,
ofte Colonien, voor dato van 't fluyten van den Vre-
den, bemachtighr, ofte den anderen onthouden,fulcx
dat Partyen reciproque fullen blyven in 't befit, ende
den eygondom van alle het geene fy den anderen heb-
ben onthouden, ofte door de wapenen afgenomen,
ende daer van d'een ende ander Parcye, ten tyde van
het ondertekenen van het Traöaet bevonden fai wor-
den , te wefen in poffeffie, fonder verder tyt te laten,
om eenighe Conqueften op den anderin te konnen
doen, maer dat alle foodane Landen, Eylanden, Ste-
den , Sterckten en Plaetfen ofte Coloninen, als naer
het
tceckenen vandeaVreeJe (oudenv/otóetiveroven,
aenftonts ende ter goeder trouwe fullen worden gere-
ilitueert, in foodanigen ftant als de felve op den ont-
fangh van de notificatie der getroflFen Vreede alder ge-
vonden fullen worden.

VL

En dewijl wederzij dts, foo voor als gedurende den
voorfz, Oorlogh, eenige
omabuyriycke Placcaten zijn
gedacn emaneren, daer mede de vrye en libre entre-
cours en Commercie reciproquelijck wert befnoeyt,
ende by gevoJgh oock de vrientfchap merckelijck ver-
iloort, als voornamentlijck aen de zyde van
Engelent
het Placcaet gemaeckt, foo voorgeven wordt, tot en·
touragemnt wit de Nat ie,om dt Schipvaert φ( Navig*·
tieaen te ^ueken ende voort, tefitten.enàe
vandezyde
van haer Ho. Mog. het Placcaet, verbiedende'tin
brengen van
Engels Manufaiiuren j ecde Cewailèn
binnen defe Landen,dat'over fulcx by het te maecken
Traöaet van
Vtede ^eniss reciproque overgìfiegeà&tn
moge worden, van de voorfz Placcaten te fullen in-
trecken ende annullcren, met belofte van voortaen
geene diergelijcke ofte andere,ftrydightegens de vrye
Commercie en Navigatie op wederzijdts Landen in
Europa te fullen doen emaneren, ofte ia trayn bren-
gen.

® VII.

Dat voorts oock in het te maecken Traflaet mogen
ïnflueren, dat alle wederzijdts Gevangenen, van wat
qualiteyt ofte conditie die oock mogen wefen, vry
ende fonder eenigh rantgoen, midts betalende alleen
haer verteerde koAea , moghen wordeo gedimit-
teert.

VIII.

Ende nae3emael haer Ho. Mog. by voorgaende
verwiiTelde brieven het daer inne met den Koningh
van
Groot Brtttangie» eens fchynen te zijn, dat het
Voorgaende Trailaet van den
veertienden September
nieuwen ftijl dei Jaers
/èfiien handert twee enJefiigh tuf-
fchen de felve aengegaen met het bcfluyt van den Vre-
de weder falrevivifceren, ende ren wederzyden op-
recht geopferveert moeten worden, te weten, voor
foo veel daer inne door d'adceptatie van 't een of'tan-
der
ììtàkt vootiï Alternative prefentatie, ende door
de
renunciatie van wederzijdts pretenfien hier vooren
in 't derde articul breeder uytgedruckt, ofte anders by
het te fluyten Traftaet van Vreede geene veranderin·
ge wort gemaeckt,foo fullen fy Heeren Plenipotentia-
rifen naeu reguard hebben te nemen, dat door eenige
generale
Claufule die dienaengaende voorfz gebruyckt
ioude konnen worden, met relatie tot bet voorgaen-
de Tradtaet, geene
dnyfierheyt, ende byge volge occa-
fie tot nieuwe difputen overgelaten werde ; raaer ful-
len tot verhoedinge van dien, alle de articulen van
'c felve voorgaende Tra£taeC, die men verftaen fal^dat

fts
i'4

I

il
il

s

hil

il

i

met den Vreede wederom komen te revivifceren, op j

nieuws in't geheel doen inlyven inhlnfirumentum Pa-_^

cis, ter plaetfe daer de fel ve de befte conneiciteyt ful-
len maken,en in fodanige termen,die alle duyfterheyt,
foo veel doenlijck, fullen mogen weghnemen, over-
flaende en uytlatende alle vordere articulen en claufu-
len van 'c voorfz voorgaende Traöaet, die men ver-
ftaet dat door hét op nieuws verhandelde komen te
corrueren; bulcx dat alle het geene wederzijts fai ftaen
te prefteren, ende waer van d'onderhoudinge of vol-
doeninge fai konnen ofte mogen geeyft worden, in-
gelijft fy in het te maecken Traöaet van Vreede,ende
dat daer inne dienvolgens niet, met relatie tot eenige
andere Aöen ofte Traöaten geftipuleert, maer alles
op nieuws expres en duydelijck ge-extendeert worde,

IX.

Wekken volgende, alfooin 'tvoorfchreve voor-
gaende Tradlaet vanden lare
fefiiin hondert faeeen
fifiigh
artyckel vier onder anderen influeert ieeckere
cUufuIe, diöerende, dat namaels fai worden gecon-
venieert over de fpecificatle van ioodanige Waren en
Koopmanfchappen,
üshaverboden fai fijn niet al-
leen by forme van affiftentie,
met oock felfsby ma-
niere van Commercie eickanders vyanden toe te voe-
ren , en dat oock van de zyde van den Koningh van
Groot Brittangien fucceffivelijckisgeinfifteertopeen
goet Reglement van Commercie, foo fullen fy Hee-
ren Pienipotentiarifen de fake daer heenengeleyden,
dat foodanigh Reglement van Commercie ende fpe-
üficatie van
U^aren van Contrebanden in ofte neven»
het Traöaet van Vrede gemaeckt endegeflootenmo-
ghe worden, daer toe haer voor In ft» uöie fai dienen
't gunt dien aengaende by haer Ho. Mog. eerft in den
liTtfefiien hondert vyftig met den Koningh Van Sf en-
gten
ende noch naerder ende klaerder in den voorlz la-
refeflienhondert tvee tn fefiigh metten Koningh van
Vranckryck is geconvenieert, met de refolutien over
projeöcn op gelijck iubjeömenJExjgf/etn/irgewiOèlC
op verfcheyden tyden genomen,ende by fo verre foo-
danigen
Conventie meerderderdifficulteytenoftetydC
verlies foude mogen fubjeö worden, als waer naer
met het befluy t van fo Chriftel ijcken ende heylfamen
werck van Vreede, foude konnen ofte behooren te
worden'Vertoeft, dat iy Heeren Pienipotentiarifen
infuicken gevalle de vordere onderhandelinghe daer
over fullen remitteren tot beter tydt ende gelegent-
heyt, des dat in 't felve cas ten wederfyden by ma-
niere van provifie, uytdruckelijck worde verklaert
datmen daer mede niet en verftaet eenighlints te luxe-
ren ofre te enerveren 'tgene dien aengaende by 'tTra-
öaet van
eeuxeigbduyrende entreconrs d'Afino veer·
tien hondert vHf en negentigh vm Natie tot Natie
foo
foolemnelijck isverfproockcnendegeftipuleert, dat
oock daer benevens wert, belooft dat men 'cfelve
Traöaet van
txtrecourt voortaen elkander dienaen-
gaende rechtelijck ende ter goeder trouwe fai prefte-
ren, ende aen wederzijdts Inghefetenea en Onder-
danen 't efièö ende genot van dien effèÖire laten ge-
werden.

X.

De gemelde Heeren Pienipotentiarifen fullen over
al 'tgeene geduyrende de voorfz Vredehandel met den
Koningh van
Groot Brittangien ofte fijn Majefteyts
Minifters fai ftaen te negotieren, in slle confidentie
ende vertrouwelijckheyt communiceren ende concer-
teren met de Minifters vap de Koningen van
Vranck-
rmk
ende Dennemarcken, als Geallieerden van den
Staet, ende GeaiTocieerden in den tegenwoordigen
Oorlogh in conformite van deTraÖaten ende Allian-
tien mette felve refpeöivelijck opgericht, ende nadere
Gaarantie, dïemen verhoopt dat mette felve noch
voor 't begin van de voorfz Vreedehandelinge, im-
mers voort befluyt van dien, gearrefteert fai wefen ;
ende fullen fy Heeren Pienipotentiarifen goet regard
nemen, dat gèlijck haer Ho. Mog. in'tajlerminfte
niet fouden begeeren yets aen den gemeenen Vyandc
in te willigen, ofte van den felve te bedingen,'tweick
eenighfints tot prejuditie van de voorfz Geallieerden
ofte yemantvandefelvefoudemogcnftrecken* van

de


-ocr page 62-

_ de andere fyde oock by ofte van wegen de hooghflge-
*""/· pielde Geallieerden, ofte yemant van de felve infge-
Jjjcx niet in prejudicie van defen Staec env/erdege-
contraheert ende verhandelt, endeinfonderheyt met
eenige ftjpulatien direöelijck, ofte relatie tot voorige
verbintenis gedaen,ingewilligc, ofte gecorrobobeert,
die ftrydig fijn tegens de Alliancien met haer Ho. Mo.
gemaeckc, ofte die dehooghftgemelde hare Geallieer-
den , in de reële preftatie ende executie van de felve
Alliancien, ofte van de voorfz op te rechten
Guara»·
tie,
eenigermaten foude konnen bekommeren, en
fulcx onder anderen mede befonderlijck goede forge
dragen, dat den Koningh van
Dennemarcken niet we-
der geengageert worde aen 't geene van wegen
fijn Ma·
jefteyt in den lare
Jefiienhondert eenfeftigh metten
hoog-gemeldet) Koningh van
Groot Brittangien isge-
coDtraileert geweeft, ende voor al niet aen't geene
in 't
derde articul van 't voorfz gecontraöeert was ver-
vat,als notoirlijck foodanicb zijnde >dat fijn Majefteyt
door invigeureufe ejsecutie van de voorla Alliantie
ende
Guarantie foude konnen worden bekommert.
XI·

De gemelde Heeren Plenipotentiarifen wert in fon
derlinge recommandatie gegeven te bevorderen dein-
tereÖen van den
Etaet ia à^CariiifihtEjlafideneaà^
de geweftendaeromtrent, ende welgeneralijckten
regarde van de Eylanden ende Colonien die door de
Franfe auxiliare wapenen uyt de macht ende opprcflle
van den Engelfchen fullen wefen verloft, om daer van
Ingevolge van haer Ho. Mog. refolutie van den
derden
JVlaert leftledcn de reftitutie te bevorderen, indien
fobdaene Èyianden ende Colonien buyten vermoe-
den , alnoch tjuyten de befettingeende macht van de-
fen Staet mochten wefenjEn fo wanneer d'andere Ey-
landen ende Colonien die deFri»»y<Ae direélelijcko^
de Engeifche hebben verovert, by het temaecken
Traöaet tuffchen
Vrawkryek ende EngeUndt aen de
Franfchen komen te verblyven ende gelaten te wor-
den, fullen fy Heeren Plenipotentiarifen alle goede
Officien ende devoyren doen ende aenwenden, ten
eynde den Koningh van
Ffanckrijck gedifponeert mo-
ge worden om in rcdelijckht^yt en billickheyt daer van
eenige aen den Staet te cederen, ten|opGchtedat(ijn
IVlajeAeyt in fuicken cas daer van eygentlijckPoflèf·
feur ende eygenaer foude bly ven tegens een equiva-
lent
ofte meerder waerde, die by defen Staet afgaet,
namentlijck, N««a>
Nederlandtj ende andere Eylan-
den ende Colonien by de Engeifche op den hoogh-ge-
melden Staet genomen, doch inras den Koningh van
Vramiryci àaer toe, buyten vermoeden, niet foude
konnen worden gedifponeert fullen fy in de befte for-
me ftipuleren en bedingen de vrye vaertendeCom-
laerde op de voorfz Eylanden voor delngefetenen
defer Geünieerde Provinciën , ende of
Vranckryck
nochtc goetvinden de voorfz Eylanden by Traöaet
KtnEngelant te cederen, fullen fy Plenipotentiarifen
van gelijcken bevorderen daer 't behoort, dat fulcx
niet anders en gelchiede als voor behoudenis de vrye
vaert ende Commercie op de felve voor de Ingefete-
nen van de Geallieerden, te weten, s^QVrmdtryck»
Oemmmken, ende van defen Staet.

XII,

In't reguard van den tydt ende de forme tot het uy t-
«riflelen van de Ratificatien, ende het doen van de ge-
woonlijcke publicatie te obferveren, fullen fy Heeren
Plenipotentiarifen haer foodanigh mogen gedragen,
als fy met advisen concert van de Heeren aenwefen·
de Minifters van de hoogAgedachte Geallieerden ia
de meefte redelijckheyt ende billickheyt volgens de
bekende intentie van haer Ho. Mog. fullen bevinden
tebehooren.

XII.

Ende fullen baer vorders reguleren naer foodanige
naerder ordres ende refolutien by haer Hoogh Mog.
albereycs genomen ende noch ce nemen, om te be-
dingen foodanige verdere voordcelen ende advanta-
gien voor den Staet, als de felve haer Ho. Mog. ordres
ende refolutien nu mede brengen, ende noch mede
brengen fullen, ende hun Hecico PlenipoteatiarifeQ

naer hare verkregene kennis van feecken fullen mo- 1667

gen voorkomen, ofte die fullen weten t'excogiteren,___

fonder van defe Inftruétie ende de bovengeroerde or-
dreende refolutie eenighfincs te mogen relefcheeren,
maer 't geen haer daer buyten ofte daer tegeniot ver-
der engagement ende,verbintenis van defen Staet fou-
den mogen voorkomen van de hant wyien, ende vi-
goureusdebatteren.

XIV.

Voorts wel letten, dat alomme de prjcminëntien,
rangen j recht ende authoriteyt van haer Ho. Mog.
worde geconferveert, fonder te gedoogen, dat by ye-
mant daer tegen yetwes werde ondernomen.

XV.

De gemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerde·
ende Plenipotentiarifen fullen van tydt tot tydt aen
de felve haer verrichcinghe ende wedervaren over·
fchryven ende t'haerder wederkomfte rapport doen
ende pertinent verbael overleveren.

XVI.

Sullen oock volgens haer Ho. Mog. voorgaende
refolutie van den
fis en tvmtigfien OAoberfeflienten·
den fet en vyfiigh
binnen den tydt van tme. ofte uyt-
terlijck
drie maenden naer haer t'huyskomlteende
ghedaen rapport, haer Declaratien moeten overle-
veren.

XVII.

Noch fullen fy ghehouden zijn de ilucken uyt de
Griffie van haer Ho. Mog. die hun onder behoorlijken
Inventaris onder recipiflê mede gegeven ofte toege-
fonden fouden mogen worden, om fich daer van te
dienen in 'tuytvoeren van haer laft t'haerder weder-
komfte nevens hun voorfz Verbael, Nintreckinge
van den voorfz Inventaris ende recipifle behoorlijck
te reilitueren, ende daer bene ven oock onder In ven-
ventaris over te leveren alle foodanighe originale en
andere Aucken, als haer Ëd. gedurende defeCop·
mi0ìe bekomen fullen, om alfdan tei Griffie vooris
gefeponeett te worden.

XVIII.

De gemelde Heeren hare Ho. Mog. Gedeputeer-
den ende Plenipotentiarifen fullen haer aengaende hec
nemen van gaven ende prefenten, reguleren na den
inhoude van haer Ho. Mog. refolutie van
den tiende»
Augufti fefiienhondert een en vyfiigh.

Aldus&c. dat den tifdenMivjfefiienhondert feven
enfefligh,
Geparapheert Johtm van Rede « Ter ordon-
nantie geteycken
J. Spronfen. Het kleyn Zegel in
roden Lacke daer op gedrud ; en is na gedane collatie
bevonden t'accorderen in kennis van my.

N. Ruvsch.

©m elfden May, jijnùe tecBcrgaliecinflljttoifii
mati^ booitgebjacSt bet cappo?t üatiöe fêeetenban
Ommeren en aiiDicc IjafC Ho. JBojj. «©cöfputeecDm
t«te faccfemban <5n0elant Den
feven en twintigften
^pjil leftlriint geöaen / αφίιχϋοΙοΕη^ ùet felbec tefo»
Itttie ban ben drie en twintighften Dito / met cnbe ncs
ben^ gctCanccptbanlnftruAie bDo;&e^eet;en({3e-
beputeecDen en ptentpotentiadfen banbefen^taet
tot b'aenfiaeöDc ®|eeO£öanbelmet<SnaeIantit / tee
occafie ban ben in&oubt ban 't
fevenden actijtbd ban
bien / onDec anbecen mrbe eecefunteect enbe acnb^^
tiab fleponbeceect öebbenbe b'artijc&elenban 't3ltet<·
tast ben vierden ^eptembctoubefiijlbfiSÌaet^fe-
ftien hondert twee en feftigh, tUlTcljtn benlloningg
ban Groot Brittangien, en befen ktaet aengegaen en
geflooten; ^^ naet bdibecatie/ <n tonfocmiteben
't bocufstteppoit/Qoetgebonbenenbe berfiam / bat be
gemefùe l^eeten ©lenipotentiaciren op 'tfubjectban
be bOO
?f5 fevende acticulbp fo?me ban nader Inftru!
öie
in mandatii gegeben foubetoo?öen/ ocïjJcBfjm
aenbebofe» tnfert mit^efen/batfp-lieben aHebe arti^
culenban'tboojf5®:actait in 't te maften (Ütcactaft
ban ®?ebe tnebcconi foube {aten
influeceii/foo al^ bie
lagen tiptgefonbect bie gceneban be fdbe/IndKen een>
soenbt giet naec anberp tuiert gebifpaneett/ en fulcr χ
C 4 bat

en OORLOGH, 't Seven^en-veemghpeBoeck, J i


-ocr page 63-

3

ν

S A Κ E Ν van STAET

i6ó7. öatfplfeccen pienipotentiacifenfouDenttacfjtenb!?
. tenoDatie öan 'ttijjccbeactijcftrt ban't boo?f3boo?=
aaenbe liEcactaet/ öcfaeche baec henen te bicigecen
bat be laftfle pccioDe ban Dien / fionbenbe/
vei ^ui
infra altirutra Oemittia de gentespublici utrufqueflatus
hofles denuntiabuutur ^ al^ tCOCntoOOjbicf) bUptcn Ce=

ben / oocït itnpiiceccnbe een notoiee abfnrbitcpt/ baec
tipcgelatcn mocijtrn ioojDfn :
®atbefes,feven enbe
achiie acticulcn üan't üoojfcijjebe €ractaet/Becn=
fïnt^ op ntcub]^ in 't te niaectten fCcactaet ban be
©jcebe mocöte too?bcn inflöeïijft ; niet alleen om
bat bc cebenen / bjaecomme be felue acticnlen ojiaine=
Itjcft in3ctolllic[)t bjacengrtoeefi/tceenü300?bici) cef=
fcccbcn cube bat tegcn^ b'appKÖcnfie bie brn fóontng
ban
Grooc Bricangien al^ HU ofte boo? 't tocftomenbe
ban fijn
Rebaiien foubrn mogen Ijebbrn / boo? be der-
de, vierde endc vijfde
acticuten boHtomentlijth Uiteet
boo?nen/ maecoocft enbe bjclbooinamcntlijeUom
be tiaee nabolgenbe ccbenen ;
eerfteiïjck, om bat
Öaec j§o.4liaoa.niet fonbrc be gjootfie hacbiglicpt enbe
«iet fonBec merchetijcbe
ignominie ban befen^taet
touben bonnen ghebogen / bat beelc boojname foo
Öoogljc al^ minbct >0fficien ban «Cngeifclje en ^cljot=
fz gcboojte ofte afftomH / brfe atanben beele jacen
langljüjrl en gbcttonloelijcftaÌJibunthcb'uenbe/ bie
tribccept^ in
Engoianc boo? tlcbelUn bechlaert jón / en
nabccl)anbt noclj boo?
Rebellen enbe Fugiciven bec»
Rlaect foube mogDen bjojbru / bolgen^ öe cigouceufe
bijpofitie ban befrlbi· aitijcftclcn upt brfeïaiiben dcc=
bannen/ ofte tairlmcttcc booùt enbeconpfcatieban
olleliacegocbfccn göeflcaft fouben moeten toojben :
<Önöe
ten anderen mebe bat beele Bedienaren des H.
Evangeliums, enbe anbcce <0obtb?ucl)tiee .ïBannen
ban Ijet
Presbiteriaeriiche, ofte in Èeece genopcöfaem
ban
een en 'cfelve gevoelen mrtbe <!5etffb?mectbe
Kfrcftebec ©cceenicDbe jiieDecianbenstjnbe/ bie be
BiiTchoppeiijcke Ceremwii.n nietftfbbenbeïionnen
aöbouectn / ai^ ©lucljtrlingljen upt
Engeknc ïjet»
bjaect^ obfcgcfeomen Jjjn / enbe {jaec met goebe flictj-
tingernbejebigbept inbecfeljepbe ^teben befec ©er^

i'lli!

ijH!i

>111

anbcce ban gelijcfte qnalitcpten om be felbe oo?faec6e
boo?
Rebellen bitUlacctfouben mogen iuojben/ ofte
onbf cfint^ unt b?eefe ban berbolginge &acc al^©Inci|=
telingen
upt'EngeLnt quamrn tc begrben ; enbe bat
t)ct boo? alle b?oome gemoebecen ban öacbe bigefïie
foube 3tjn / ljunne 25?oebeccn / bie ban geene bc min=
(ïe miföaft tegen ben iloninch of ben ^taetban En-
geiantbrgaen/ foube 3tjnbcticBt/ becïmingeconbin=
ceect/ mare alleen upt be oojfaecfte bat be felbe öaec
in effect acn
't geboelcn ban De Nederlancfche Kercke
onbetoegelijcft geijouben öabben / ofte nocö fouben
magen hamen te ftouben/ boo? ÏJebellen ofte ©luc&i
telingê becftlacctbjaccn/ofte ooclt namael^ noch boo?
iïebcllenofte©luchtelingenbcchlaert fouben mogen
too?ben/ niet alleen in befen ^taet/ bie altoo^ een azi-
lumofte becblijf-plaetë boo?fobane betb?cbeneenbe
becbalcöbe
Reiigious ©cctoantcngebjeefli^/niette
inoahen herbergen / macc befelbe ooeft om feecftece
Ücljte oojfaecften in bebooïf3 attijcftelen uptgebjupcftt
racttcc boobt moeten (ïcaffcn;tot fonbanige hacbighcs
ben haer ïio.
J©og. geenfint^ ftonben cefolbecen ofte
becflaen. 5&at be laetfle claufnle ban het
negende
actijcftel tcgentooojbiclj een gantfcö buplfece e);p?enje
maecHenbe /toat hlaecbergefïelt/enbebienbolgen^
albaec met fignificantec toao?ben uptgebjucftt toer bej
bat bjebec3ij5t^ ^nghefctene enbe (©nbecbanen in
elcftanbece aanbcn tcafiquccenbe/in be
Tollen ,Con-
voyen, Licenteo ,Couftunien,ofteanbecebcnijaeCi
niffen / hoebanicli bie ooch genaemt foube mog&en
toefen/niet boogcc Bcftoaect fouben mogen
toD?bcn
al^ anbere
vreemde Νatien, bie tcgentooojbiehalbaec
op't fabocabelfic getcactcect toiecben/ oftehiecnas
mael^ bc meefle brcfchooninge / ofte inimunitept ban
àaffcn fouben mogeii genieten,
©atljet
tiende in 'tiCractact ban Vreedennop

nieu^ acn tegaen/1' ecnemaelgeomitteect inette/ i66r

ofte foo 'tfelbc met geboccljlijch foube bonnen gefc&ics_iS

ben/batalsJöan be termen enbee]cpjefficntoatbec=
facijt mochten
toojben / immer^ enbe in allen geballe
bat bp 't ftlbe actijchcl Itlaecbec en bupbeljjcftcc / niet
by relatie,maec met bifiinctetooo?bcngcc):p?imeect
toiecbe :
dat de fchepen van Oorloge vanden Coningh
van Grooc Brittangien, door die van defen Scaet mot
hetftrijcken van de Vlaggegefalueert wordende ,' van
hare zijde vervolgens met het ftrijcken van hareVlag-
ge contra-falueren fouden : batbanbefcCSpe
bccUIaert toiecbe / bat be Vlagge ban befen ^taet fou=
be blpuen gelÏceechen/ tcc tijbt enbe totjlen tot bie ban
benCoumghbanOrootBrittagnien toeberom foube
toefen opgehaelt.

®at in 't lactfte ban 't twaelfde acttjchel in plaetfe
ban be toOO?ben :
^ut didis Dominis Ordìnìbus Genera-
libus.Q\it]\t\t
toiecbe Awt diHorum Dominarum Qrdinum
Generalium.

33at het vijftiende artijcftcl aI^bcrballenbeboo?'£
geene in be
eeifte enbe bolgcn be acttjchd tot een fona
bamentban be aenfiaenbe ïlanbelingetoiertgelept/
in 't gt'öcel mocht toccben uptgelatcn.

©at men befec 5übe foube tcachten het twin tichfte
artijcftelupt te laten/ fonbcc fïcö baec omtcent ten
upttecfien te fo?mal<f<:cen.

^at ben tijbt ban drie maenden in't drie en twin-
tichite
actijchrt geflipuleect/ foo beel boenltjch/ 3φ?ο»
longeect mocht toecben.

©at men ooch het feven en twintichfte artjjeftel
fouöc trachten te boen uptballen/ ofitelmmec^ het
feibe te boen cccip?occcen/ fonbcc fïch baec op mebe ten
upttccfïetefo?maHfeccn. ,

©at het ieperaet actijcltd fp?eccftenbe ban 't app?etf
löcnöcren / enbe obeclebecen banbe
R echiers ban ben
obeciebfM Conincft / tegcntooo?bicö/ toa^ 't boenlijcft
toiecbe nagelaten / nacbemael be ceben toaecom 't
fels»
be boo? befen inghetoiïlchttoa^/ tcgentooo?bich foó
niet feenemati/ iramec^Bhenoechfetm in'tfleöeeï
quamtecefieccn.

©at men toijbec^ ooch confb?m 't geene bebongen
rnbe belooft i^ in 't
dertiende actflcftel ban be Sillian»
tie ben
leven en twiDtichften?tp?ilfeftienhonderc twee
enfeftichtuffchcnbenïtoningban Vranckrijck enbe
befen ^tact geflootcn/ in het te maechcn iSractaet
foube trachten te boen infececen /batof moghclijclt
Öiec naraad^ / 't geen <eobt bechoebe/toebecom nicus
toe onlufïcn tuffchcn ben föoningban
Groot Brittan-
gien
enbe defen Staer mochten homen teontfiaen/
bic^onaengefienbe^chepen/3Bacen en Stoopmanj
fchappen ban be Subjecten ban be cene fich in be ta»
beneu enbe aianben ban bc anbcc bebinbenbe niet fou^
ben mogé too^ben geconfifqucfct/cnbe gecommobcect
maec bat alle fobanige toebccjgbt^ Subjecten gegunt
enbe gelaten foube too?ben ben tijbt ban
fes maendea
om be boo?f3 Schepen / 3®acen ofte liïoopmanfchapi
pen / cnbegenecalgdt alle hunne effecten/fonbec eeni^
ge moepeni^ ofte bechinbecinge te mogen tcanjbo?tea
een toectoacct^ het hun foube goet-bundten. gijnbc
begemclbe l^eecen <i5ebcputeecben enbeptenipoten^
tiariff η hiec ban «Cptcact toegefonben / om haec baec
nae puntuelhch/ enbe pjerifdijcBteccgulccen; tocl^
beclïacnbe bat het point ban het
ilrycken vande Vlag-
ge hiec beoccn onbec anbecen mebe inflnecenbe / boo?
beaemelbejiicccenbanOinmeren, enbe anbece Bare
I^oogh Dèog. (2?ebeputeecben naebecghee^amineect:
en obcrtoogbcn foube tocrben / toat bien aengaenbe
ten mce(!en bicnfie banben Xanbe foube gonnen too?^
ben geccfolbeect / op cappo?t baec ban alhier te boen/
enbe bat be gemdbc i|cecen ilSebeputeccben enbepe^
nipotentiacifen tot
Breda,mibbelct; tijbt hetfelbe point
fouben laten buptenej;ecutie.

Cot elucibatie ban befe nabec jiafi / ten felben ba^
ge obec't becnieutocn ofte cebintegjccen ban becfcheps
be actiichelen / inpuecenbe in 't iCcartaet ben
vierden
^eptembecoubenfitjlbe^SaeriS i<i(ii.md: ben Hos
ningh ban
Groot Brittangien geflootcn/ cnbefpcria·'
lijch in achtinge genomen Dct
vijfde artijdtel in o?bce/

'ttortcft


-ocr page 64-

1657. 'ttBCIcBatfjteclJcigenitiïeboiijft itcfolutie meiic bec--

Γ nieutot ofte geretentesieectfoucic tawjïtcti / Bp eenpa^
rtgeconcujwntieban aUeöc ^jobmttm becfiaen m-
tebccftlaat/gDeliji&tip paec ï^o. Haog. eenpawiJj
betlïainenijeljecfelaewtoiict Bp öefen/iiat ùe fdbe
onamgöeffen 't bi»?f5 acöjcitcl toeïiecom op tticuis
(bubctoo?iien göeajcefleat/gemftntsi fouijm toefen
Ofteobltgecctoptofoptaen ùen ijoocöigeöacBte m--
mnofjeentae öe minfie
aiTiftcntietc ïicien/en&e öat
öaec^o. jBos.
oo£6 nimmecmeec ïittectelöc& ofte m-
ïiiKttelöcfeaen |ï)n iKajcllepteemge affïftentte öoen
fouben tegen fotiamge/bie bp tie felbe tee oo?feecfte
ban
iieprofeffie ofte exercitie ban be toace Cfeijlei
lijcSc «©ecefoimeecbe itcliate / ofte om öatfp öacc
mette
Epifcopaie cecemonten en ïjeccSelycfie üetlellini
öennietBoniientonfijjmecen/f eentgen tü&e JSebd-
Ienfou0cnmogerttoa?tienbecfttacct/ bjele)cp?eiS bec^
flaejttie / bat öebecfelaringe ban üïeDellen op raemant
tee toecelt lipt oojfaetBe banbe boo?f3 p?ofeflïe enbe
ejcercitieofnon-conformiteyt appltcaWe göemaecfit
fean too?iien; enbe tö be geinelbe tìeeren (©ebeputeeC'
benenöepempotenttacifen Stee ban <Crtcacttoege-
fonöen / om te (Icetfeen tot bet felbec naericfittnge.

ïftaechenbeceneGuarantie tuffcgen beÉontngöen
banVranckrijck, Dennemarcken enÖe befcn.;§taet
opteceiljten/ totoftferbantte ban Det (Cractaetbat
met
Engeland fiont bccDanijelt te toojben /gBefieit
toatboicOt:

«uaraoi ^aöemadi be ï^o: JiBogljenije ï^eecen ^Staten
necael bcc ©etcemcftbe i^cberlanben boo? becfcijepbe
bpantlijcftc actiën
öp be (©nbetbanen ban ben feo^
ningfibaneroot 25?ittannten tegen ben^taet bec
©eceentööbe^Scberianbenenbe 3Ingefeteiten banbe
felbefoobuptenaliCi binnen
Europa te toatec enbe te
Hanbt onbernomen enbe gDcplcecgt /baec ban in
becminne geen ceb?e göeobtineett fteeft tonnen
bio?ben / epnùelijc& Daec gftenootfaecftt gijebonùen
i^ebbenmetben googDgemclben Coning ban
^^ittannientetcebeninopenbace ruptiiteban φοί-
ϊοφ/ enbe bat becbolgöatii mebeben Coningljban
Vranckrijck naer beeïe <©fficien langentöt gebuecen-
beoBttent ben öoortjgemelben Coningö bon <i5?oot
2B?ittannien tebetgeefs aengetoent/ ombefelbetot
ten tetötmaticï) atcommobement met ftaec^oogii
lHog. te bifponècen/ in bolboeninge ban fpn öoning^
lütb aiBoojtbecbattn't (Cmctaet ban^niancte ben

ieven en twintichften 9ip;jil feftienhondert twic en
feftich
tuflTcljen fpn.maajeftept enbe Baec i^o. JKog.
aengegaen en gefloten/mebe genootfaecöt iö getoo?ben
metten felben Coning ban <0?oot ^^ittannien opent-
Ιϋώ te b?eet6en/bat tnfgeüjcï ben ïËoning ban
Dene-
marckenfo
teefaetBebanbe boo?f5/alsoocliom bec-
fcBepbe Boflile attentatien boo? benitoning ban g?oot
?5?ittannien oftfijne^^ubjecten aenbe ftootljgemeli
ben itojning ban
Dennemarck en bejs felfji (©nbecba-
nen gepleecijt/in ficacDte ban b'3Clliantie tufftBen fgn
3®aie(ifpt en öaec iKo. inteccehecenbe / mitfga-
becss Oetnaecbec (Ccattaet ben
elfden February be0
boojleben ^laecis
feilen honderc fes en feftigh baec op
gebolgt/ mebe in ben felben 4^o?log tegen ben ïtoning
ban <©coot25?ittanme geinbolbeert/en geobligeert ge^
too?ben iiS tegeniS 0em be toapenen aen te nemen / om
bolgenöi)etoogmcrcbbanbeboo?f5refpecttbe3lltian''
tien en€cactaten ben ïSoning ban<5?oot ®?ittannien
tot eene cebelijc6e en betfeecftecben ®?ebe robligecen /

a

te ^ealltecrbcn/mitfgabcciS be «Kfficien ban inteccef'
fteboo?bmKoniitg ban S
weeden bpgemeenebetoils
linge ban be fenjgfpattpen tot neberiegginge ban ben
boo?f5 <©o?loci) aeitgetoent enbe bpgeb?acöt albeiieptiS
foo berte te jegenen/ bat epnbelijcft met allecjötiei toe-
(lemmingijecen gljemeenebpeenaomHc aengelleltijS
binnenbe^tabtban
Breda,omonbecben bo?becen
i^egen ban <@obt ^imatfm'tf) albaec tot een finael be-
flupt ban eene goeben/baften enbe béfichbigen ©?eebe
te mogen gliecaec&en: 3P@e!!iB(llbenalfi»be goocbge-
tmUtt jl^ningm ban
Vmackrljck enbe Dennemarck,

foo toel alsi be BoocBgemelbe ^eecen Staten <&me'
ml niet alleen baec toe coHimecen/bat tegentooo?iiicö <
enbe Boe eecfioeliebec/booj'tbefïupt baneenen goe^
ben ]g?ebe een epnbe gBemaecftt mogBe too?beit ban 't
becgietenban meecbec <Cl:i?i1lenbloet/maccboo?nai
menti^tb m^ebatboo^eche onbecbjeecfieliitfieenlje
gebuc^obfecbantieban't geen/onbec <i5obei$gena=
bigen Eegen / inberboegen gefloten fai too?ben / ootö
Biec naemael^ alle nieutoe cecibiben gep^ebenteect/ en
fjet 25loet becgieten in't toeliomenbe / foo beel in Baec
IS! / gBepiecabeect moge bjojbeu / baec toe/ gBeljjcfe be
BoogBfigöemelbe Coningen enbe Baec i^o: jitog: niet
falutaicbecenbebanmeecbec efficatie tonnen Bebben
ooibedienoftebeöenclien/ batBaece ftcacBtigOe bec^
eeninge / enbe punctuele p?c|latie ban 't geen bp ijaec
onbeclingBe iilliantte tot fulcRen ^nbe onbecs
Unge albeceptsiis! belooft enbe bad gBelielt/ en obec
fulqc en om een pgelgcb be Boopeen gebacBten te bene*
men/ bat be boojnoembe b|ie Staten tegentooojtiigB
tnben(@o?locBmet eengoetconcect behcacBte enbe
't ejfect ban Bace 3deceeninge boenbe blijcBen/baec ban
boo?ben®?ebe/o^enaec eengemaecBt accommobci
ment in eenigec maniec fowbe tonne too?tien gebibec^
teect/ fo Ijebben be felbe gBa'aben gBebonben Baec ten
obecbtoebe bientöalben bp ben tegentoooibtgBen 31n*
(talmente te becfelacen/ enbe gefamentlijcft tot matn*
tenue enbe <£Sacantte ban be / bie onbec <0obeiS
genabtgen jegen / met ben Boogö-gebacBte «ConingB
ban<©coot 25?ittannien (laettetoecben gBeflooten/
fpectalijtitenpacticulieclijcit tebecbinben/ tentoeici
Ben epnbe ban top onbecgBefcB?ebe Ιδ. Jg. in ben
name enbe aljS&c. gin becbeftec fa?me belooft enbe
ontoebeccoepeltjtli baft geflelt Ijcbben / gcbjtft top be«
looben enbe bad |lfUe»t öp befen / bat ingBebal 't gunt
.©obbccBoebe/ Biecnatttad^bp ofte ban toegen ben
Coningö ban <i5coot Wttannien ofte be «CngelfcBe
l^atie/bena&jebe/ bte men onbec <0otiC)S gBenaebe
becBoopt / bat eecdbaegBii bp be BoogBftgemelbe b?ie
.Staten enbe pbec ban be felbe metten Boog gemeUien
Coning ban <0coot 25?ittannien fai toecben gefloote /
't fp bupten/
't fp binnen Europa, foube mogen too?ben
geinfcingeect / en bat/ 't fp in ^t cegacb ban be Conine
banVranckrijck enbe(ijnila)e|ieptii fubjecten/'tfp
tenaenlïen banbe lioningBban
Dcnemarck ofjòa
iKajefleptiS anbecbanen / 'tfp in't cegacb ban be
boo?f5 ©eceenigbe ^jobintien ofte Bace gingefetenen
en «©nbecbanen / in fultfeen taiS tegen ben BoogB gBe^
melbe Coning ban «i5root ©jittannien mettec baet tt
. bidtett/ enbe tee emutie gelept fai too?ben be beloften
bp be Boogö-gemélbe <5eallieecben boo? befen onbec^
linge enbe cefpettibelücg aen ben anbecen gebaen/ bie
BiecbpgeenfintjSbecminbert/ maec toel gBeconfiCi
meect/ oocfe becjleccbt en becmeecbect toecben/en bat
obec fulcjc obec foobanigen infcactie ofte contcabentie
niet aHeene bp ben gelebeecben / maec ooclt bp be ttoee
anbece BoogBe pactpen cebjeiS enbe cepacatic becfocfit
faltoo?ben boojbOjbinacisi toegen raibe mibbden/ in
fulcBen tasi geb?upcBelijc& jönbe / p?e(lecenbe en bol?
boenbe niet te min ban ben beginne aen be fecoucffen
bp be cefpectibe boo?gaenbe (Ccactaten gecïp?effeect/
te toeten / ten aenden ban ben ConingB ban
Vranck-
rijck
enbe Baec ©0: ilöo: in 't (Ccactaet ban ben feven

en twintigften feftien hondert twee en feftig, ett
ten aenfün ban benConing ban
Dennemarck en Baec
ï^ot iKog: in't €cactaet ban
bcnfeventiendcn ^unp
0. (t feftien honderc feven en vijftigh, enbe ingebalU
'tboo?f5 ceb?ejS enbe cφacβtie binnen ben tgbtban
vier maenben / te ceftenen ban ben bacB af bat be be'
gaene contcabentie of inftactieaên be Cieallteecben

bat aljce ban/ofte oocB toel eecbec fo be gelêgentBept en
noot fbbanicB uptflel fonbec gcoot gebaec boo? be gBe*
lebeecbeengeattaqueecbe pactpenietfouben &omten
l$ben/be 45eallieecben aQe bzietefamen / met alle Ba>
cemacBt enbecmogenboo? eenen openbaren οο?Ιοφ
ben ConingB ban <0coot 5ö?ittannien / en be Cng^
f($e^atte^amnte t( SBatix «nbe te XatUie fullen

aen?

cn OORLOG Se'venennjeertighfìeboeck, 33


-ocr page 65-

S AKEN van ST AET

34·

Ile fai toefen gijeiiaert ficfj hetótiltoeert atljt /ïiaec
obet tttet ben fellUiit «omitg of öe boojfs J^atte m
openbacccuptute te tteïieit,^of ootli toet Ijooiöeneo
al&etcpDtsi öaet meùe in tupture eOetreöen foMtim
tnoaen sijn / a»iïe iiat tee töïwn enöe toijten toe ten oe^
menen bpanïittocïiecom antiecmael totecncetDtmai
tigO / eeclijcft / enïie betfeeciiert aciommo&ement ge-
fijacDt fai toefen
ί toaet ontcent ftt alien öcele g
iectt fai moeten toojijen/ bolgens 't boo?fc8?ift banùe
i)oo
?f3 looojgaeniie (Ctactaten enöe 3Clltantien/ foo
alsi in confo?mite ban be felbe (Ccactaten / öie tegen-
too0?ïiigi) onbecBanbcHngDe tiS begonnen / enöe onJjet
<i5oïiieiS jegijen / tot een goet epnöe becbolcBt fai too?i
beni €nöeOct>bcn top onöergDefcD?ebe in ben na^
mcenbeban toegfjen aliSboben/ tot raeecöecölaeri
liepbtenbe nactbec uptb^nchingSe ban öe opcecDte
mepninge enbe inteittie
bcc baben gijeeiPieffeecöe öe-
lofte/ noti) ten obeubloet goet gebonben bpfpeciael-
beceipjefltetebetfilacen/ batbe boo?fφ?ebe beloofd
be Garancie boo? al mebe bigouceufelötö enbe op't
allecferacDtigftetetoeccfegöêlept faltoojben/ inglje-
baüe bp ofte ban toegDen ben Doogflgemelbe öontng
ban<!5coot iZSiittannicn t'eenigöen tiibe ineenigBer
maniecc ten tègacbe banbefe <i5eaHieerïienoftc pe^
mant ban be felbe/mettec baettecejcecuttegDelept
foubemogöentoo?ben Bet gijep^etenbeew ofte g^ei-
magimett Duminummaris, baecmebe be boo?fci)?ebc
apatie nu langOen tijb ftoangljec g^egaen Beeft / enbe

fUltJCOptOfteoptgepOOCBtbe Viffcherye oftebevrye

vacrcinbeEeebicectelijcB enbe tnbicettelgcfitebeci
ijinbecen / of met eenige ejcecutie te öeftoaten/ of oocB
toelbcfcB«penban(©o?lotB banbe BoogljgBemelbe
Coningen ban
Vranckrijck enbe Dennemarck bOO?
biepgemcntenofte getoelt i'nbe bolle SSee/be
Vlag-
den of hunne zeylen te doen ftrij eken
, of 00t& bie bail

: ïe BoogB gemelbe i^eeren ^Staten «©enetaelbie geti&^
taeljjchgeenbifficnltept maecBenbe <©o?lotBfcBepen
ban ben BoogB gBemelbe ïfeoningB ban «©toot 25?iti
tannien upt cibilitept mettet (Icöcöe ban be
Viagge te
falwecen/ onbecbectoacBtingB enbeop'tfonbament
ban gBelijcfte
contra faiucatie, boo? onb?ienbelöcRe
mtbbelen ali öoben totfobanicB |tcijc6«t t'obligecen/
fonber baec tegen be getooone
Contra faiucie te toiüen
boen/enbe boo? foo beelbefen aengaenbe petnaecbec
ofBlaecbec bpBet temaecBen (Ctactaet ban©?ebe
metten Coning ban <i5root 25?ittannien foube mogen
toecben gBeconbenieect / bat Bet felbe oocB boben bten
in fpecte mebe onbec befe
Guarantïe fai toefen gecom^
meljenbeett/ Bcbtienbe boo?t!tf ben anbewrt refpectibei
!ijc& en oprecBtelijth bci1»laect enbe belooft / gBdycfe
top berïilacen enbe belooben bp befen/ tegentooozbtgB
boo?gBecne anbece (Ccactateno^e betbinteniffen te
toefen geengageect / bie Baec be punctuele enbe com?
pletep^efiatieban'tgfieene boojfjUaet/ ofte ban be
booiige ifiUianticit in eenigen beele foubc Bonnen bet-
Dinbecen/ oocBin'ttoeftomenbe Baec met niemant
bicettelijcB of inbicettelijcB te fdlen engageren ofte
becöinbeit/tot peti'ttoelcfi inbe puttctude encom^
plete p?e{latie aliS boben eenitB Bet albermtn(le obfias
cui foube Bomten toebrengen.

^nbeisi boo?ti goetgebonben enbe becffaen/ bat be
boo?f5
Guarantïe coρpelijcBgBφnbenfoube too^ben
aen be ï^eeten ban
Cevemingh, de Hubert enbe long-
ilai,
b?teban Baif^o. üSog. «iBebeputeetben enbe
Penipotenttacifentegentooo^bicB tot
-Breda metlafï
enbeo?b;e/ ombpbe eictcaojbinaciiS ^mbaffabeucji
enbe ^inifieciïban be iSoningen ban
Vranckrijck
irtbe Dennemarcken aflegoebeofftcien enbebebboii
renacnte toenben/ ten ^nbebe felbe
Guarantïe Boe
cec foo liebet boo? Bet begin banbe
Vrede-Handeiïng
immersi boo? Betbefluptban bien gefloten enbe gBe-
teecBent mocBt too?ben ; <{^ocB toiert gBefcB?eben
aen ben^^eecban
Beuninghen(g|;ti:ao?binari!S HSis
nifiec ban ben ^taet bp ben öoning ban
Vran ckrïj ck,
bat ïp (Bn iBaieltcpt met alle bebencBeliicBerebe^^
nenenbe motiben foube tcaφten teinfpwtecen/ Ojm

tsSj. acnöCTjiJenmtie allm ma(jdi9£6ett afbjewfe öoenftp

l·! i

mi;

tu''
il

be^ feïfsf boo?noembe aiïtraorbinartjï 3fimtialTabeucji χ esj,
tot Breda baertoete autBoriferen j 3^oo?t!S toiert be jn
boo?f5
Guarantïe oocft gcfonben aeit ben 3|eerban
Amerongen «fBebeputeetbebp benïSoningban Dene-
mercken, aljS mebe aett ben «efibent Ie Maire, aï*
leen om te (teecttentot Baec naeritBtinge/ betoijlbe
iBiniflecsi ban ben felben lioning baec toe gelali toa^
ral ; «©eiS foube Betjpoint ban
ftrycken ban be Viag-
ge
, onber anberen tnfïuerenbe in be boo?f5 Guarantïe
boo? be gemelbe J^eerenban Ommeren enbe anberen
naber too?ben geeramineect enbe obertoogen/ toat
bien aengaenbe ten meefle bienfl ban bat ^taet foube
Bonnen too?baigerefolbea;t/op rappo?t bat ban als
Bier te boen / enbe bat be gBemelbe i|eeten enbe
nipotentiarifai tot
Breda mibbeler tiji Bet felbe point
fouben laten Dupten cjcecutie.

«gngelfcBe 3f mDaffabeursi guamen ben twacli-
den
|©apbe$iabonbt!S omtrent be BlocB acBt uprcn
met b?ie Jptegatsi at
vier Copersi boo? ©ItffingBe ten
ancBer/ eitbe toierben boo? ben ï|eec
Sedenïtsky,
commanberenbe ober 'S Eantsï-SiatBtat / gBebefiii
neerttot Baerreteptie/beifocBt om baer in ober te
gaat ; fp toierben oocB berfocBt aai Hanbt te
gaen ; bocB fp begeecben fonber tiit berliesS / Baer rep^
fe te berbolgen na 25?eba.

<®e!S anba:en baegBö 'SS mo?gBeniï ten b?ie up?en /
5ön be i^eer Hoiiïs in Bet SlacBt ban ben .i^taet / enbe
be ïgeer
Coventry in bat ban Zeeland, ban boo?
©liffingen.gebaren / en 'iS anberen baegsi besï abonttf
geBomen boo? be
.i^cBansi Ter Heyde, altoaer fp be*
geerben eenigBe bagBen te blöben ί onber boo?toenbat
bat Baer Hogement / sijitbe be l^upfinge ban be
Aerf-
fens
, Bet be(le ban be ^tab/ nocB niet botBomentlijcfii
toajStoegemaecftt / enbe gemeuBleert. 5&eï|eeren
.JllStniliecs! ban befat ^taet Baer in tjjbttf tot ®?ebe
binbenbe / f£B?eben ben negentienben / bat be j|ea:at
CngelfiBe enbe Baec gBebmcB boat al eeniglje bagBot
f)abben gelegen omtrent een up? ban be é^tabt/ eerjs
in be ^acBten / baer na ten bede in
't 3Fo?t Ter Hey-
de
, ten bede in be ^tab, (©nfeecBer toanneer fp fou^
ben toillen Baer publijcfte receptie ontfangat.

iKen becnamnotBtansS batonbertiiffcBen BacrenilTJ^frS'
beï|eeraiJ?ranfcBe immersi/ben
^eer Courtin paf^ «Sr!
feerben particuliere bifïtenenbe contrabifiten.
Deenfche i^lentpotattiacifen be?^eeren ban ciïngen-
berghen CharifiustoarenoocBaliittijtsibacc; maet;
boo? be aenBomfï ban be «ÊngelfcBe / ftonbe niet toer^
benaengebangöen,

©2 Ideerai Sweetfche, allS ben25aroa Flemmingb
enbe Coyet euaitten ben twïntïchften met een #?e3a£
enbe;f lupt/b?ie upren aen geen jijbe
Heiievoet-siuys,
enbe toierbot boo? be ï^eeren ban Sterrenburch, tùnt'
manberoibe oberbesi EanbtiS-giacBtatgcbcflmeert
totbe receptie banBaa; <ii]ccdlattiat bolgBotif Baa:
5|oogB iBog. o?b?e in't lacBt ban bat ^taet oberge-
b?acBt i enbe ben ?|of
-3USee(Ìer Heflbit aen Baer (jjne
contmiffiie beBenbt gemaecBt Bebbenbe / bernam bat
fp genegen toaren/ oocfi fonber tut berliei/ Baer repfe
nae Breda boo?t te fetten/ maet berm{titft« oocB op
Ba» aojiBom^e berflaen Babben boo? een ζχρίφ/
bat ben l^eer <6?abeban DonagBotegen toajS Baer
«ÉrceUattten tot
Helievoet-siuyste Bomen binbat/
Beeft Bun beroo?faecBt boet aen Eanbttefetten/ en^
be öebben Bet ïlupjï ban be 3|eerat »i5ecoramitteerbe
jJaben boo? Baer logement genomen.

^envierentwintichften USap 5ön be <!EngdfcBe
36mbafTabeuriei epnbelijcB nae batfe omtrent
acht ba-
gat al
incognito inbe ^tabt toarot getoeefl/ biat
mibbacö ten
twaeif upren ban Bet ^peelgupiS baer fp
ban bien mo?gennae toe toaren gegaot/ toeberbin'
n«t geBomen / 3örtbe ban eeuige ïlupterie geBaelt/ en
tot aen be ttoeebe B?Hg ban be ^tab geBome/ ftjn boo?
bel^eer
d'Hautrïeve bcrbwHeBomt/ baer fp alle upt
beïftoetii guamat/enbe nae toqniicB tooo?ben fepbe be

i l^eer Hollïs, 't ïs geen tijdt om langher hier te ftaen,
'enbe berfocBt begeer de Hauterïve mebe in be ï^oetsf
te treben/ bepbe be 2ijnbatTabeur0 trabnt eerjl in/en-
biboenbei^eéc 4e.iliim;erive, mbeberbew^bdotj


-ocr page 66-

1 7. Φίί teaif ««n foo Beeclöcft ató Bon beùijdjt tooi^

_foit: öe efflli ttoeeauamen af ep fcBoottepaaöciV

©e«n- itaccnaboi3Öi>«n achc ©aates^/ peìiec opeenfcSaon
stift Se- «aept gefetm / ttt 't DIaeu rijcfieiiicri metftlbec
foo irc &leciiec«t aliS cocfim geDao^t/ijat öfe om ottbec--
fcDept "li'fi®" tuffcDen m Stoffe möi» flaoifel / niet
meecïicc feonïie öe&«i?t ain; boicDöen vier i€ram=
uetterö met ïmncfiec cooöe D?aec!ien / ftp na aliS
öer/cnaeïieCofatfienbanjplutoeel/ alle feec fiotie-
iöcöeeöciti?t lianïiefelljetouleuc / enbeboo? enacB-
m 0ctii)?iiuiJ?t met cm C. Énöe R. peiiec eencooiie
(Baqj op 't üjf met fo een (Wöemene filViece ftanie/ öat
«ten in öiccgelütfic occafïe foo fjuaeu nopt en Beeft ge^
fien j boloDïie ùe ^tal-lKeefiei; op een fcftoon paew/
feec mcU met een fcDoon fcöaclaecSen wcfi tot öe boe?
ten toe niet toepnigOeefcöamfoeect/ meöeöeni^of-
jiaeejlei; met btetgelijcfien cocft nocB Sotielöciser / fit=
teniie te paecUe ; ijoen een Öoetji feec ftofleiijcit jjan
0oubt met cooïit öcMoemt ƒ intoeel/ öte üiel een toepi
mgfj na öeKoetsf bait j$tact ïniienHaeghgcleecfi/
ùaec boo?
fes fctjoone %illantitfcBe appel-gcaeubje
©aecUen / pete met een Itleet op 't lijf ban coot ^Iw
feeel 5&amafi/ rycftetijtit met fcanje geboojt/ alteacc
be 5im0afraöeucif in fatene om befelbe ïSoetsfliep
fiilcft een getal ban Eaquepen totbectooniiecinge/ öie
men (te nteec om be beelljept ban 't bolcft) niet ftoniie
tellen/ mebe al eben cöcSelijcfe gepalTementeert op
ölaen ïaficn/öe cotfeen ban öinneit met fluact en b3it=
tejijiie oöetiloemt (lofgeboat/alle bit gemeen bolcft=
>en / öat te notece» fiaet / ooc6 om be p?atljt ban öefe
Üatte upt te öeelben tot ©oetfieci in clupsi/8abbe pe^
bec een caböat ban
point de Venïié, gn toas^ allesi bat
fp aen ïjabben/bat men femibe fien/nieu; baet na bolg^
De noci) drie ban ftaec JSoetfen / pebec feec ftofleiycfV
be eecfte met fes fcBoone gcoote fbjacte paecben-'bc
twee
aitbece pbec met fes fcljoone €ngelfcöe to?tlanie Bjup?
ne paecben/ feec belicaet/ enöe toel gebjeffeect.
g^oen bolgben
twee iSoetfen ban ben J|eec de Haute-
rive,
be een jnet fes en be anbec met twee paecben/baec
na notö bepfcSepbeJàoetfenbanbefen Mtm/ bie fp
aCmbalTabeuciSban <!Engelanöt/ ijabbe» becfotfit/ al=
foo Daec ®cepn foo fp boo?gaben feec gcoot toasi / bat
fp in Daeciöoeifen niet Bonten fitten / gelijcB toaec
hiaiij 't meecenbeel ban bitbolB bjajS ongemeen fio(le>
{ticB geHleet/ en ;i|n fo aen Daec gnpii gelept/ albiaec fp
ban be ï^eec de Hauterive magnifiquelijcli bien mib^
bagl) getcacteect/ en toel gecontcnteect gefcBepben iiju/
na bat fp ontcent
twee ucen aen tafel gefeten ijabben.

3®aec na bie ban befen^taetmeeflpbecben; om
tot be fafte felf te Bomen ; en met be anbece ï^eecen in
bifcoucs geballen5önbe obecbe maniece banbe bp
eertfiomfle/omeenbaflenboetiebecamentotbeonöeci
ftanbelinge/toassbeopinte/ tnbienmenmotJitebeci
féetftect 5ijn/battetfortbec biipupten ban
Rangen cnbe
Seflie Bonbe too?ben gebonben / battet mogeltjtii ben
t)eilm en ftojtjlen toegT) toace/te gelijcB aen be gemee--
ne CofiStn be gcoote
Zaïe banijetcajleeltcbefoigne'
een; maec betojjle menontbnjfFelgtBmaefibieefen/
batfp enbel^eecen^b)eebenen€ngd[fcl)e ntetallei
«erifen. fintjEÈ baecontcentfouben Bonnen een.«itoo?ben/bat ben
nae(ien toetB toast/om alle bifpnpten te boo?Bomert/en
omoocBgcentijbtmetbilïten encontcabifïten nabe
gegouben confecenttete becltefen/ iat pebecban be
Öooge pactpen / en oocB be üeecen
Mediatcurs fowben
nemen ftace BameciS/ enbebatbeSeecen ^mtiaffa^
öencji ehbe ©lenipotentiacifen ban ν
ranckrijck,Den-
nemarcfc,
eiwe öaec i^o: iBag: t'eWftenss fonben δοη^
nen tot ben anbecen Bomen / en Ijace faBe mettett an>
becen toncectecen/ en bat be l^eecen
Mediaceurs fonbe
Bonnen af enbe aengaen / ban bp b'eene / enbe ban Öp
be anbece partp/tot öatmenöet foube mogl}eneen.ö
3im / baec mebe be ^taetfcBe jfiaec geecne öeböen ge;
contenteect /oo?bcelcnbe bat bat niet alleen ben Boit=
fien toeclj / maec ooch be fecupjfle toass / tot onbecltn-
aeconfibentte.

RansTj

iJEclBie-
iR}!at«i'

d'Eftrades, Courtin,Clingenberch, Carifius enbe Baec

ttent be gepjepaceecbe Bamecsi ban't Cafleel/ f« naec i ·
onbecünge conficentie bie martiece ban IjanbeUnge fe» ,
P?obifïcgeacce(imt/onbêcbangelycfi öetgeeneto^ ^^
genis be ^eecm
Mediaceurs mocöte boojBomen / ofte
na^ec met befelbe foube mogen too?ben balïgelMt»
^aec öoj iKo: Ijebben öaec J^eecen iBimjlecii ben
dertienden belali (gclljcfi aen ben i^ecc ban leunin-
gen
tn ©?ancBcücit) om ben inöoutban be Initrudic,
Öiec boo? gelïclt/ aen bie ban Vranckrijck te commn<=
mcecen / be felbe toel boeitbe begcppm be cecBoti^^
Bepbt ban öaec laog^goebe mepntnge enbe fn^

enbe peniptstetttiacifen tot Breda geliefbe aat te
fcl)?ijben batfe fjet futceS baec ban met öaec goec
öelept/btcectieenbealTtflentiê bJilben öelpen beboje
becen/maec oocB bat fijn l^aicfiept
of bejS fdfsi
lliiirtidecsi met geöjcBe (onfibentieaen D«m Jgeece
banBeuningen openinge eitbe communicatie toflbe
geben ban be
Iniirudiie eitbe ojbiejS / bie be gBemelb?
^eecm
fijn USajeHeptsiJllmiiaffabeuc en ©lenipoten-
ttacifeji mebegegeben oftetoegefonben toacen't(iucii
ban be ©^eebeljanbdingöe toncecneccnbemet aatbiei
btnge bat öaec ï^o.|iaog. ban Baecespbe mebe fou^
ben ioopececen ten epïibe fijn ïlföajeflept tn beö felfjS
mtentie cetfltmatige fatijsfaitie mocBte eclangm /
wbe foube ÖP i|ccc
ban Beuningen bOO?t!S Bcacötii
löcftappupecentotöet
elfde actijcBel ban be boo>=
fcfeeben^nHcuctie
/fPieecitfiibe ban be Canbifdhe
€planben / cnbe mttecen / bài bien confo?m bc mee&«
gBebacöte l^eecen
Franfche ^Hmbaffabeucii tot Breda
mocljtentoo?beit göelaft enbe göeautöocifecct/baec
toe geb^upcBertbe alle DebencBeljjete cebenat cnbe
motibentec matcciebiencnbe/ eiüicöacc%.,!iKoB«
ban fijn becctcötötge eitbe toebecbacen ban tijt tot
mt
abbectecctt; <©eif toiecbt ejctcact ban befe cefolutie
gefonben aen be ï^eecen Baec ilo. IDog. <©cbepHteeci
ben en Penipotentiacifen/met la|l/ om gelijtBecom'
munitatiete göebenen ontfangen aen enbe ban be
ïlcecèn
Franfche 36mafTabeuc!i en penipotentiacifett
oocB foobanicö becfoecB enbe aenbiebinge piutatir
mute„di! te boen/aisBiecbobenben3|eec ban
leu-
ningen
in mandatistoiectgegebat.

«©efgelöccisi gelati aen be J^eec ban Amerongen
ejctcflojbinaciiSiBiniflcc ban befen ^taetinDcnne-
marck, citbe aen be iecccn nsinittecsi ban Denae-
marck,tOt£reda.

^«c Courtin guam bie ban befen i§taet ben «ίπι»
achtienden een biftte geben/cappo?tecenbe ban cene
Confecentie göeöouben metten ^ecc
Hollis ,<n be SS^
taelcfieobecbifaecfienben
Pouieron ,enbe be ingce^ ©lantr».·
bienten ban
'tvijftienden acticul de ^nno feilienhon- ra
derttwee en feftich
fpcftaltjcfiban be twee bacc in ®atSm
becbattc fïöeepen / enbe be tooo?ben ianptm pn-
Aia» , feec beelgebifcouceecttoasf. €nbe alfo bat bift
couciibaec öenen fcBeen gebicigeect te Jön gebjceti

göebifponeect/ombanbat Eyiandt af te flaen boo?
foo beel be
Souvereyniteyt betóngbc / mtbtsi battïC
eenige fatii^factte mocBte gegeben tobben / aen be
geintecclfeecbcinbcn epgenbom ; enbe bat ootB aen

motsten eclangenccntiöiontentement/foo iss bpbe
Staetfciicitptbegcontbanalbic factfieei w» oen be
eeite 5pbe göebebuteect / Boe oJtcccBtmaticB enbe m
gefonbeect be €ngeIfcBc fuflenuen toacen/ cnbe aen be
anbece jijbc met bupbelijcBe enbe |ïgnifu:ante toooj^
ben becfilaa:t/ bat Baec ί|θί Jiaot tee toecclt niet baec
aen cit fouben befececen / en bat Baec ï^o: llSo: be aft^
folute acceptatie ban be betonde altccnatibe fonbecee^
nige cefecbe ban tijt/ faecBe ofte plaetfe geHelt Babben
tot een fbnbamcnt ban bie onbecöanbelittgen; en bat
öaec loi mag: <i5ebcputeecben ecpjcsf toacen geiaft /
baec op te begeccn en teobtincceceneboIBomenaci
ceptatte ban be jpbe ban be <Sngelf(öe / olbocen Bao;
fouben tniaetcn tot be cjraminatie ban be bojbece ac-
ijitìtelw 3tnno feftica hoaderd tw?c wfcftig. iiïfi»

....... m

en OO R L O G. Se'ven en 'ueertighjte boeck. 3 5


-ocr page 67-

36

6ptiie occafiibenïgeet: Courtin fcScett te p^cfiippo-
mcen/ iiat ontremiiecefiecenìreatttculengeen poo-
teconjrtbevattenEtonticittoaaen/ alfooineniiat (Ccac^
taet boo? een ball fonbament gielbantieaenftacnbe
onöecöanirelinsöe/ foo 10 6p he ^taetfci»e aen ben ftU
ben bectoont op öen teict ban ÌW
vierde, fefde, reven-
de , achtfte. tiende, ηώβ drie en twintichfte acticulen

iiat öet boD?f3 (Scattaet moe(ìtoo?ì)en öcregHleert nae
be becantumngen ban tüt ett faectten boojgebaKe»; bat
tot boojftomtnijen ban nieutoe bifpuptcn enbe bectopi
öecingBen Bet geencin bc boojfj acticfeulen nocD bupf^
tecbcctoajï/ opentiöc6enfilaet:moetitoojbent«rnc=
ìKt öBetlelt / en öattet geenebaec in aflfeftueux toaiS /
aW De fpect^catte ban
Concrebande, becbat ilft vier-
de atttCUl
/enbefiet Reglement van Navigatie ende
Comtnercie
bplie <£ngelfcljefclbetioo?gaen!Sgöeui:i
geew/moelthjecbengöefuppleett/ enbefoo boojtiSj
cenlie 10 Ut btfïte öaec meiie geepnbicijt.

iiïae£6enlïeiieonbeclmgöe communicatie bet Sin^
ftcuctie/ fepöebe
i^eec Courtin batDpjongfi ban't
5®of tomenbe / enbe boo? be iSpaenfcIje ^eberianijen
moetenbepa(fia;en/ ban geen inflrudtiebpgefcBjtfte
en toa? boo?fïen getoo?tien ; maec be geene bit öp upt
öen mont ban fpnen Somnglj felbe ontfangen öabbe /
niet anbec^en concenteecbe alj^'t toeccg ban fiaece
Eylanden ttt America, enbe bat We in effett 't eemgUe
twsint toacen/ 'ttoelcft fp boo? Saec inteceji
te ümm-
een öabben ; €nbc öp be %et:en Deenfche iKiniftecs
öatfp<pgentI8c&be anUcuctie ban Baten ConingB
nocB te ^emoet fagen ; maec bat fp onbec beis beftcB
toatenom opBetpapiecte bjengBenSet gBeeneban
Baec intecefï bjiace / enbe bat fp Bp coppe Bet felbe foo
ea!^ boenlöcB foube communicecen / Beftben Baec
JiaogBenbe «©ebeputeecben becfocBt tot een goebe m=
gceffiebanbolftomenconfiberttie/ batbe
Inftrudtien
fOobantcB ais We ban toacen iipaiitBertti)c6e<C;oppen
mocBtenbJOiben gBeeitrabeect/ metpjefentatieban
beBacen/ btefptn fult&engebaαebaecbiφ Bielben.
Φη flebben baec bp becSIaect/ bat fp in bectoacBtinge
ban bien niet en toilben te cugge Bouben Bet gene in be
too?f3 ginficuctienen iSefoluticn banBaet^o:iliao:
hrecbat toaiS / enbe bat fp befonberijjcb fouben aentoiji
fenbe pointen banbe meefle conlïbecatie/ bie Baec
«ootB jföogBenbe meenben bat bp be tegentooojbige
«Ècactaten fouben ÖeBoocen göeoDfecbeect en ge(iipu==
leect tetoojben : «Ìnbe baec op eecfleen aenbangB
^nbe gBemaecfttban Betpointban
Pouieron enbe
öebojbeceingzebientenbanBet
vijfthiende actücöel
be ajnno feftien honderd twee en feftich, 10 fitcctncte^
ïjjtfi bectoontbatbpBetdertigfte actöcftel ban't (ïcac^
taet
feftien honderd vier en vijftigh gBeCOnbCttieeCt

E' ïetl 3Önbe / bat boo? bJöïecsöbtiS Commiffactfcn
e b»?ben gfleecamineect en gBebeftnieect alle foo^
ge iniucien en ftöaben aW febect ben lace i ί11.
tot ben
2|aece kìji· tuffcBenbettoee ^atieit toacen
lJOO?gebiilen in
Ooft-Indien, Groenknt, Mofcovien,
Braziii, &c.
baec op becbolgertiS CommilTacifen göe^
itommeect/ enbe binnen
Londen tot be ecaminatie
getceben toacen/enbe bat bie ban be «iEngelftBe
Οοίΐ-
Indifche
Compagnie allcBace gcieben/ actiën enbe
pjetenpen boo?be felbe Bebbenbegebebiceect/ bp gBe-
(fcB?ifteob«cgegeben/enmet alle toebeBoocenbe ffiit-
fiengBemunieect/ bieoocfi baec op aenbe gBemelbe
Commiffacifen Babben becMeben/enbe bat baec op
toasï gebolgt be Sententie enbe uptfp?aet&e ban gBe^
nielbe Commiffactfenbanbatobett
dertichften
0n(tp feftien honderd vier en vijftigh;, bp be toelciic be
39ebeclantfcBe
Oofl-Indifche Compagnie toaiigBei
ionbemneect aen be «SngelfcBe Compagnie
te betalen
een fomma ban
acht honderd vijfcich duyfend gulben
enbe te ceftitiiecen't €plant ban
Pouieron,in Wen (iaet
enbe conbttie geljjcfi Bitboenmaeli tentijbe ban bie
uptfpjaEtbe toa0 onbec eenigBe celatie ofte cef[e);ie op
eenige boo?ige Conbentie ban ben iJace
feftien hon-
derd twee en twintigh
,enbe bat baec mebe alle queflii
en / actiën enbe pjetenfien / BoebanicB oocft genoemt /
teebecjöbtsi fouben blpbengeejctingueect/ gelöcfibp
«cintmuntcat» ban Miumem bmt be boojfj fuik

ι:;·| .
'i'f

»

jt

sìfI'ì!
ìli;

II

i'. Il !

ii !'

il

S " f

Μ

i;i ili

fi

WÜ;

milTle enbe conbcmnatie bectoont is / bat be €rtgelfè / κ 6$γί
ingBebolge ban bic uptfp?accliebe acht honderd vijf-
tigh duyfend
gulbetKi Babbcn ontfangen / oocb be oe»
pecBesi aengenomen/bie bpbe
Ncdcriaudfche Ooft-
indifche
Compagnie tot cctcabitic ban t boojfs
lantbjacen obecöanbcepcfit,· en bat fp baec op Babbc
gBepaffeect een guitantic ut be befie fo?mc/ öacc in be
boojf3 uptfp?aecBe ban toooibe te tooojbc toa's acinfei=
ceect/enbe be felbe Babben gelaubecct en geappjoöeecfc
met bancfifeggingeaen be
Nederlandfche Compagnie
enbe met belofte banbe felbe nopt mccc baec obec te
fullen inquitecen. g^at be onmacBt ban be
Engeifche
om eenige eauipagie te boen/enbe Bet boo?f5 €plant te
boen ontjfangen/ Baec/ bolgenst epgen befienteniss/ Betì
effect ban bien Babbe boeit bilapecen/ enbe batfp
baec nanocBtoebcc nieutoe bepecBej^ becfocBteenbe
oocB geobtineect Beöben/ nocB ecötec't felbe mogelöcft
uptceben al^boojen/ toacen in geb?eetRcgï)eblebert
ban Bet €planbt te boen ontfangen. «enbe bat baec
mebe 30nbe getacbeect tot be gBelucüiöc SecltelliitgBe
ban ben ConingBinfóne ïïtjtben/ ft» bie ejctcabitie"
Babben gBcpjetenbcect opBaecfmipleSEcte/ fonbec
eenige be mmfle autBoaifatte ban ben ïioningB / enbe
fonbec approbatie oftè catificatie ban.t geene in beit
2iacefeftien honderd vier en vyfcigh, enbe bOlgclllS b©
boo?f3 uptfp?aet6 toaji becbjagm enbe gBebcfinicew
t
<ÊttbCbatbe Nederlandfche Ooft-IndifcheCompa·»

gniemetgoet fonbament baec off Bebbetibe göetoepp
gect eenige o?bgesitotbie eitcabttieteboen bepefcBe*,

cen/en bie faecfte foo eenijien tijt tuffcöcn Depben tieb?
benbe geBangen/cpnbelocit bp't
vijftiende actöcfeel batt
't(®cactaet be 3ίηηο
feOrien honderttweeenfeftiglt
toebec toajEigebonbencnbegeaccommobeect/ gelötlt
in'tboo?f5 actöcfiel becbat iö» '©atbaaropbe bec^
focBte bepecBeif/ten eecften toacen geejcptìiieect en aett
ben ConingB gefonben / be toeltbe oocB bp anttooo?bc
Baec i^oogB ïBo. op bie pjomptitube Babben goetge=»
bonben te bebancfeen ; g&at baec op eenige «©ebepu*
teecben ban be
Engelfche Compagnie Baec Babben
gBepjefenteect aen ben <l5oubecneuc enbe ïtaben ban
Indien ,met eet» buple bemojfle 9icte /bic niet ftenbaec
ofte leesbaec toaii / enbe bie met ceben gBefufpecteect
taiecbeniette jijn bie geene/ bie tot be obeclebecinge
ban bat €plant Babbe moeten geeiBibeecttoo^ben,-
Cnbe bat bett Cioubecneuc enbe iftaben baec op ftoa^
cigBept maechenbe totbeboo?f5 obecgiftetetceben/
ecljtec Babben boojgeflagen om be CngelfcBeaSebepu-
teecben bemate boltemeteit/ enbe alle p?etect ban
blacBten toecB te nemen / bat fp fouben becifiecen ert=
be béclilacen bp Siete / onbec Baec Banbt te teecRenen /
batbatgcecBibeecbe ^Inflcument Bet geene toasOet
toelrtt epöentüjcB tot befe faecïte/enbe tot befe ectcabi'
tie bcBooibe / enbe batfp/ onbec beneficie ban bie
Siete/ be felbe fouben boen : öEnbe bat bat ejcpebient bp
be<engelfcDe <i5ecommitteecbentoel toasiaengBeno^
men/ maec niet acBtecbolgBt/ batfp tee contcacie
toacen bectcocBen fonbec nabecin(lantieteboen/to£
batfp epnbdijcB in ben $3Iace
feftien hondert vijf en
feftigh
beobeclebecingeboo? Baec eecommiiteecben
nocB toebec Babben becfocBt/ sönbe alfo toepmtö gBe-
munieect met be geceemceecbe Siete alg boó?en/maec
bat ecBtec omme bàn bie moepeliltfiBept eensïaftc
3ijn/ ben Cioubecneucban
Banda alleif Babbe boeit
boen/foo bat Bet Cplant
Pouieron foo langB in gue»
jtie effectibeliicB aen be CngelfcBe toas obecgegeben /
aljï bleetft bp be guitantie ban Baec Ciecommitteecben
ban bate ben
vierden 3ip?ü beji boojfs SHaecii fefthien
hondert vijf en feftigh j
of Bet nu tegetttooojbig in bc
maci&t banbe
Engelfche nocB toajS/ofte boo? be
a^apenen ban be
Oqft-Indifche Compagnie gcoccu«=
peect/ bat Baec ^o. iKog. <©ebeputeetben bat niet
fionben feggcn/maec bat Baec HSog. intentie toajS
battet foube moeten blpbenaen begeenenbieBetbCi
fitten foube ten töbe ban Bet befïupt ban Bet te mafien
Ccactaet. «Cube belangenbe be
twee betoufle fcBepeii
be
Bonaventura enbebe Bonefperance, Bebbet'tBaec
φ. Jföo. Oebeputeerben oocft ito?tel0cli gebebuceeci/
bilt ÌK Queftii oraW ttiff^en («n«n Courten ,

fllSf

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 68-

aliSOTittaeC ÖattïttefcS^en enïc be Nederlantfciie
Ooft-Indifche
Compaotiic Dp tcartfacttc tn im 3iace

" feftienhondertvyf en veertig ontÊOtfommË banvyf

cn tachtigh. duyfeDc gulDeniS toas afsetam / cute bat
t? biïöcefjS öacc naec gcaUcgeect toass bp ccneit
Pau*
lus Pindar,
bat flP al ban be» f'ace feftïen hondert twee
en veercigh
ecniOÈ 3Cme cijbc (Ccatifactie op ciibc obet
bc booifjfcBepen gabbe oDejjabt/betoijle met bcge^
maci»tigbebanbeboo
?f5 Courten toasi geöanbelt op
jet fbnbament bau be b?iebcit ban ben Cwuiigf) enbe
janóct ©aclaineHt ban Engeiantj enbe in oebolöe
banbe.iilöento?tcn
enbe bebboicen ban ben Jitefibent
Bofwei bp fiaec ©o: iKooJ bP betodrtte be boo?f5 faec*
Ite boo? enbe ten oeljoebe ban ben gemelben
Courien
alsiepgenaecbanbtefcfjepen gececommanbeect enbe
beboo?ft (Cranfactteten Ijootljflen oeurgeect toasi;
enbe bat alie^nocO met boojtoeten enbe ftenniffeban
ben boojnoemboi
Pindar, toiensi actie nu toebec op^
geDaelt toiccbe / (bnbcc bat ben fdben opt fjabbe bue-
ben allegucten / bat
fjp totten epgenbom ban bie fcfte^
pen gerecötigt biasi / ofte bat men met Bern bacc obec
öabbe moeten tranfigecen / maec alteene gefuflineect/
bat op Det
provenu ban bie Cranfattie tee fontine ban
vyfhondertvyftighduyfenc gulbcnS/ gel^Cfi Ijpban
ootft baec op at:ce)t gebaen iaiibe boo? 't gececijte ban
Arofterdam,enbe be quelKe baec Ijabbe laten ijangenj
enbe gdijcit be
Nederlantfche Ooft-indiiche Com?
pagme bie penningeitonbci: bcgoo^bjcfte cautie eeitsi
Ijabbe öetaeJt/ enbe ijct berfcDil maec epgentlijcS bwsi
tujTcöen be boo
?f5 Courten en fijn <C5emacljtici)ben /
toiebaec ban foube Bebbente gacanbeceri; bat bat
Ijaec J^o: JISo: oocöte be Compagnie niet en caecftte/
enbe bat Ijp batcecöt/ D^t bjelcft bpacceH tot
Am-
ilerdam
Jjabbe foeclten tefotlbeecen/ datoockkonde
vervolgen,
geitjclt ÖP OOCll inben iiace feftlen hon-
dert vier en vij ftigh
met een fc&anbelijcfeen enbe em-
bitanten epfcïj ban obec be
vyfticn hondert duyfent
gulbensi / in plact0 ban be boo?f3 vyf hondert vyftigh
duyfent
gulbeniS/ ftcf) Ijebbeiibe gcabb?effeectaenbe
boojgebatöteCommiffacifenbp Ijet
dertichfte ac^c^
ftel ban
't (Ccactaet ban bat 3!aec / tot beciffe bec bif?
fecenten gecommitteert / ban baec toasf gccenbopeect
getoo?ben/ alssfónbe een faecft bie bp boo?ige (^canf?
actie toajsafgebaeni enbe bat upt bie omlianbigiie-
benlicBt toas afte nemen toat öet becjiant öonbe fijn
ban bie tooo?ben ban
't boo?noembe vyftiende act^c-
6el litem inceptam froftqui, toelcbc baecnae toebecottt
toacen bp Bet Baice getcocfacn ; maec bat bie faecö nu
baec op ttiet mea aen en qnatn/betoijl Baec J|o;HSog:
intentie enbe becflant toajs / bat mette p?opo(itie ettbe
acceptatie ban ben
aitemativen booiflacB aHe actiën /
gueliten enbe pietenften / BoebanicB ofte ban toat nas
tucebietoacen/ enbe op toat tötoocftgeboo?en/ foo

ballen/fonbececceptte Ofte biHiiwtie/ moeflenjijn/
enbcbUjbcngBemojtifïcecct/ op bat fbnbament bat
een pgclijcfi foube blijben bcöouben in epgenbom enbe
poflTeffie Bet geene baec ban Ijp Bet befit foube Bebben /
tentijbebatbe tcgBcntooo?bige €cactatentotc|fette
gebjacBtcnbe geflooten fouben too?ben. «finbe boo? fo
beelbpbe^eecenfcanfcBe .ïBinijleciS baec opgBe=
fegBtbJiccbe/ batbantoegljen
beEngeifche fouben
mogen bjo?ben gefuflineect bat
Pouleron niet beBoo?=
U)c6cnbe bolbomcntoajSgeoctcabeectgetoeefi/ enbe
bat oocfi
bc acceptatie ban ben Coning ban be boojfj
Alternative becbatinbe cefcciptie ban ben twee en
twintichften
3Bp?illetileben / alleen applicabel toa.e
op't geene gBcbuecmbe bm <©o2locB ban b'eenenbe
tfanbcce jijbe genomen hwiS / enbe bat boo?tif modötc
5eblebcntoo?bcnbpBetfi3nbamentbanB«t ®cactaet

de Anno feftien hondert twee enfeftigh ; enbe bflt

bienbolgenbe enbe upt BcacBteban m €cactaetbe
<!EngBclfcBen
Pouleron enbe be mtìKce que^ in
't boo?f5
vijftiende acttjtftel becbat/ nocB fouben ton»
aen poulTecett/tiS bp bc ^taetfcBe bcctoont/ bat fp bat
nietfionben boen met cenigBen fcBönban(uflitteofte
ban billicfiBept ; toant bat men bectlaen moefl bat bc
cefcciptie enbe acceptatie ban ben Coning fime reiette
VI. Deel.

Babbetotbe ta)ti?fiagB«»enbeip?efentatien banfiaet: i66/ì
;i|o: ii©og; enbe ban be geene ooat/biebpbeMinifteri
felbe ban ben ConingB ban Vranckrijck toacen
baen ; enbe bat baec omtcent maec gelet ® nbe op Bet
onbecf($ept banbetjjben/ Betntet Banbeitte telb»t
toace bat Baec l^o: l^o: fo toei BoocBgemelbe Coi'
ningB/ geen aitbece intentie gpeBabt en Babben. «Dat
BettodmotBttoaec5iinbato?iginelijcBeen0op bien
boettoasgBefp?oocltenbantoebec5ÖbtiSte bi^ouben
enbe te befitten alle^ toat gebuecenbe ben 4Do;lotB ge^·
notnentoasi/ fonbecbiftinctie/ ttiaecbatmenconfls
bececenttioeH/ bat Baec i(go;|©ogi boentnael notö
toacen gBnnbolbeect in eeiten atUiecen <@o^ocB u
aianbe met ben 25ifftöop ban
Munfter ; bat ben
ningB ban
Vranckrijck ficB nocB niet BabbebecWaect
op be cuptuce
tegljenjES Engheiandt, enbe bat Baec ï|o:
j}ISog:nocB niet en jg^bbeit getcoffen bie nabece
Al-
liantie
met ben «ffotimgB ban Denemarcken, en bte«=
bolgenjï niet en toacen m bien (laet / baec in fp meen»
ben / onbec «6obei segen / boen tee tijt gefldt te jijn ;
enbe bat fp oocö becBalben in alle occafïen febect bien
tijtop'tliucB ban be
alternative Babben gefp?ooc6en
enboertfp?cecBeneben be felbe iïalealii boen/fonbec
eenigeeïccptie. €nbeisibaecopBo?telëc6 aengetoe®
fen upt bcconfecentie tot
Paris gtjebaüen tufTcBöt bm
j^eec ban
Beuningen enbe ben^eec Hollis, upt Baec
i^o: iKog; JiKiflïbe aen ben ConingB ban
Engeiandc
banbenfeftienden ^^tembecfeftienhondertfes en
feitigh,
uptbe jKemojiebanbenigeecbatt Ruvigny
aen Den <6caef bans.Aibaens, enbe upt Bet geene
tuffcBen gBemelben «©caef ooc&met ben Igeecbati
Bcuningen toas boojgebaUenin iBaect lefUeben tot
Pang, öattec altüt een ^jnbament gemaecBt toae /
om te blijben befitten alle Bet geene be pactpen fo gBe^
buecenbealis
voorden Oorioch banelc&attb^n ge
nomen ofte ontBouben Babben j enbe bat baec möii
alle guejtien enbcpjetaïfïen banfcBabenenbebeclie';
fen geBabt enbe geleben
ìmc iW« , fo boo? al$ naec ben
©o?locD booigebaUen/ foubenboob enbe gBecompen»
feect jgn; enbebat ben i|eec ban
BeuningènfïcB baec
op Babbe geeppliceect/ niet afieen bp be nominatii
ban eenige plartfen tn 'tgenecad / maec fdfi bp fpe·»
afïratie ban fobane plaetfen bie op ben tijt ban befe
laetfte(®o^enniet g^afien tionben tobben ; aljii

ban 't 5Fo?t S. Andnes op 't flSplant Boavlfta,
todcB
Anno feftien hondert een en feftlgh altec OUfif

bectcoutoegeoccupeectjtjnbe/ 0eb^Bt toa«e op be
Hlijflen/ bie tngebolge ban'tboo?f5
vyftiende ac®c»
ftel hiacen gBeï^ffeew gBetoo?ben ! enbe boojtii met
bectoacB bat beoingelfcBe fo beel fcfiee^m enbe fo bes!
itanben/ ^$teccBten enbe Colonien Babben gBeottu:;
peecttec quabectcoutoe/ fonbeceettigBebenonciatie
ban(©o?locB/enbe bie ecBtec fouben Wpbcn beBouben/
bat Baec J§o:Kaog:nietinBacemacBtenBtóbenal!S
't geene in bollen ©ojlocB enbe toettdijcit gBenomen
toiaiee / enbe foo boo?t!$ met een balance enbe caifonne«
ment obec be toaecbp ban bie plaetfen / be todcBe toe<=
becjijbtja! fouben blpben: ^aecbpbanaengBetoefen
toajüBoe abbantagieujc bie boo?gefIagen
alternative
toatf/aenbejijbcbanEngeianc, toteenebibentteec?
BenbatBaec ^o: l^ognntentieniet getoeeflentoajt
be boo?fj
alternative foo te bccflaen enbe aen te biebeti/,
gdijcB men bie nu fcticen te totüen bupben.

<!inbeb8ecopbpbe Seecen Franfche iWnifiecji
gecepUceectjijnbe/ batfpbaUdijch bectcoubenbat
Bacen Coning omtcent ben fm ban be gBepjoponeec?
be
alternative ban BetfdbegBeboelentoaii met Baec
ü^o: H^ogienbe batfeBetinbec baebt oocBaltübt
Babben gebat/ enbe Baec ^o: HSog: baec in totlben fe«
eonbecen; maec bat fti op bat point ban
Pouleron niet
fionbenbeg?ppett/toaecom baecfdtìtenjigecepeteect

toiecbe / be tooojb^ban geretineert of onthouden ,
betoijle men boojfeet&c enbe boo? bafi^be/ bat
Pouleron effectïbe aBeeitcaBeect toace. »eblimbe
^tactfcBeBaec boojtnefabocaUe becftlaraigBebe»
bancftt/ enbe op Bet tooojt
onthouden» naetÏiec gefegt
bat be
Ëngelfche altijt ftaerten hadden, enbe batttte»
boo?feecBecBielbebatfp/met tegenftaenbebefupbfl»
Φ upt§

€n O O R L O G: 'Se^enèn'Veertïghfiehoect 37


-ocr page 69-

S AKEN

ι«δ7. uPHiibeuirtgetian'tïJOiifs ^plant/eittieöaceqmMntie
' ïne boe? Oanben toajï / ηαα Ijet aïJ«Pooten (Ccactaet/
mth eetugc fuboltt^t o^ tabüiatte ^tie toeten upt
té Wnïten/ om te fuflineceit öat ^ niet tee goeön;
teouW ofte nwt comipfetelijcit / ofte ni« ti^ijclt en
toai obecge0eljcn /■ enheiiaetom
im op nieusi »nfete=
ren / tat ftet üan oocii gijebureniie öefen niet
genomen eti toass / enïie foó boojtiS : «iöelöcft ö«n öen
<ii?aef ban s. Albans noclj onlangsS öet tegen öeni^eefc
batt Beuningen Ijab&e iuttbenfultincteiv upttotjfértie
beiSfeifi Hfiffibe ban öen dartienden |Baplae^e=
öett : tnaét in&ien öe i^eecen iEngelfe ImöaiTaöeursi
toiiöen beii&IacejV cnùe öp aicteobecgfiebet» / trat öm
<Com»\3D obec öe reflitutte ban Pouieron bemoeriit
tóaj^ ^n&ec eenige aöie upt ί««ι öooföe opa» te Ijou-
tiert / öetDÖle méit niet feccfeet eit toijle oft öet in öec
€ngelfe öaiiöen bctWebcii of tot Uie ita a uNederiant-
fthe Compagnie toebec obecgöegactt toaöi öatmen
ban be taooi&en ban oüthouden, toel 6onbe nalaten/
ettbe(ielien maec (ïntpelijtlt datmcn lal houden ende
betìtten allé het geéncdaer van men in pofftffie bevon-
den fai worden by het fluyten van het Tradlaeti enÖe

tot tonclufie op Wt vyfcicndc actijcfeel / enbe be betou^
(ïc
Alternative noiljittaeljs jpnïiebethlaect/ batijaec
igoocl) ilïaog. bic öielben alss een conbttiw
fi*» qua »<>«,
enbe alis een p?ditminap?/ öaet aen öaet i^ootlj .ïlSog.
«©ebeputeccben fobanitl) toaren bectonben/batfe fon^
bec een p?ealtaBlc toetiemminge ban bien/ niet enfous
ben fionneit bojïiec gaen / tot öe executie ban eemgöe
anbece actijcftclen j aibe becfocöten aen be ï^eeten
j^iniilecsi ban ®?muitnjt{i enbe <©ennemet6en tjaec
baecin (leccttetiicft te toiUeit fetonbecen/ Ijeblicitbje
félbe bat aeiigcnojiten/enbe becfocöt / batmen bat ac-
tijcftelteneecfleit foube bullen opltdlen in beHtatiin-
fcöe (€ael / om öp naebec (oramunitatie te letten/ oft
men pets fonbec euetfioge banben|ïn/oftbaniiaeu
^0. Hàog. intentie baec in foube bonnen boen influe::
ten/t todcit bat hwojt bmanthQuden,te fietet mocöt
ijoen gïiffecen. €nbe ge®(61>pi>elaetiïe bifcoucffen
gemenooneect toasf ban be ejcaminatie ban be becbece
fttgtebtemen ban 't (Ctattaet be ίίηηο
fefticn hondert
twee
en feftich/öebbenbf ï|eet:ef?anfciiei©ini(let;^
gefegDt / i>at fp niet shitteenben bat naec tjet abjufte^
ment ban be boo?f5
Aicernative Dbec bebecbeceac?
tticMen be Sllnno
feftien hondert twee en feftich pitSS

licei te bebatteten 6onbcballen/betot)ïetoebec5DiitSi
a9ep?efupponeect mibe upt be göetoiffelbe ©jieben
Rlaei: biflji / batmen
bp bat (Sractaet be ^nno feftien
hondert twee en feftich
Wpben moejij maetQetiDen
be Igeeren ^aetfcge baer opbectoont/ batbetijbt
enbe ben <©o?li}giie bede faeiBen in öaec natuccenhc
omflanbigfjeben'becanbew Oabben / battet in fommi^
gije actgchden bupllerOebett biacen/tne nootfaeftelijcb
moefien too?ben geeftocgeeci / enbe batter ootfe
defec-
ten
toacen / be toeltfte moefien gljefwppleert hJO?ben ;
tot Set (ïmpel betoöiS ban bien / isS aengetoefen bat be
fefde,fevendeenbeachftea«ijC,lielendeAnnofeftien-
hondert twee en ieftich
fijjcecftenbe ban Öet fimpel
verbiyf ran
Rebdlenirtbjeberjpötiiïanben enbe ban
beflcaf^ baeu tegenu gijebccecneect ten cefpecte ban
becfcftepbe
hooge ende andere Officieren ban be
eeifcDe enbe ^tOotfe ^atien / be bjelcfie in ben bienlï
Ban 't Hanbt gebleben toaren / en ban mi af aen ofte
6o
?tjS bact na fouben mogen hJo?bm becMaect Rebel-
len
ban ben CoitingB/ foo oocfi niet ten cefpette ban
betfcljepbe
Predicanten, enbeanbete«©obt3wge3tiC5
beii/ be toelcRc öaet: niet fionnenbe(onfi)?meren met
be
BiffchoppeiyckeCeceitiomsn/ müieinfiateItcece
ban't felbe gfteboelen5pnbemetbe<i5{jerefi)?meetb<
jöecchat befec Sanben/öaec felben DabiJen geretiteert
onbec be gI)eöoo?faerai)ept ban Daer^o. iKog.ofie
ban be Staten ban be #?obtntien / enbe ban be geene
bp bjeltfte/ om ceben/ als boo?ett/Ba^ nocft metter tgt
Öectoacrts aen begeben moeten / taant bat Iftaec ÏJo,
ll8og. bon Öaer gOemoet niet fouben tonnen bec&cpi
Bften/, (bDbamgl)ceepiijc6ecnbeb?oome Uteben niet
eUeen met öanmfrem«it / maec felfö met be boobt te
iitesttn h^bolgj^en/ naec be appetptban een antter.

38

S Τ A E Τ

! ®atteduyfterhedentoacentnittni«bani|ettweei· Ι66η»
deirt^ebanÖettwaelfde3icmul
/ljoetoêl nietfeecefi ^■■i..^
fentied.

, ;©attcc defeéi iam fti't biei-beacttiul/ rndftcttbe be
; fpetiftcatie bankaren ban
Cootrebande enbe ban een
' Reglement van Marini baer ban bepetiberenbe/'t bjelft
: Bp ben Coning fdbe altooiS toa#geucQcert/enbe in l)et

drie en twintichlïe Ottieni CaettoUÌie be repreflàlien

j biein iEngelant/gebuemtbe befen (©sglogtoacen upt'
I gegeben / met bic ongef)o»be Ciaufulen[ ban bat bie
; fouben jlanbt g?ppen en effect i^aen/
felftgeduyren-
: de een ftilftant van Wapenen,
bie mffd^ertbeu Coniltg
icnbe3§o.3ilöog. fouben mogen becaentttoojben,· (ae
felbe
na het fluyten van een Vrede , bc bKÌCfie moifjt
getroffen bJO?ben/ met la|i aen get ^of ban be 3libmii
calitept om bics niet tegenftaenbe aen be betìfttpgerss
bait bie ö^ieben b'erecutie baer ban te boen erlangen ;
gelticit bp ejcijitótie ban foobanigen b?ief bectoont iS.

batmen toebeigptbs öabbe boen emaneren bir^
fcfjepbe
Piaccaten, bie niet Deel minnelijcft ofte netti
öupilijch en toaeren / mact bie in effect retiberfeerbei»
alie Oet giigene ban bm bjpenöanöd enbe Commerac
in't (€ractact be SCltno
feftien hondert twee en Ieftich
|b)ai ter nebergeflelt / enbe bat bie toeberiptiS moclien
opgetjouben b}o?ben/ iniienmeneeniiijboojbeelicö
effect becijoopte ban befe nieutoe ftajtbelingïje.

©at be nature ban be faecitc/bp ben (©o?locii booj^
gDeballen / mebe b?acöte / batter moe(t gijcfp?ootïictt
toojben ban bePryfen ban bafl enbe roa-enbegoebe^
ren / be toelcBe binnen feecbere Einsttcn bantpben
naer't Hupten ban ben ©jeebe noci) mochten genoi
men toe?ben.

©an't ontflaen ban toeberjpbtsi gevangenen, enbe
fooboo?tii/ baer upt ban filacrliitlicou^crbe/iiattcj;
nietif fïmpei gefccijt en honbe teojten / batmen foube
ölpben Dpiïjet geconttacteerbe bc Sürnto
feftien hen-
derttwee en feftich,
«nbe fteöben be ^tactfctïc barr tip
geboetljt/ bat fp feer gualijcti tonben gdooben/ bat be
€ngelfcije ü^iftersi fouben gelati 3ptiii0ot(€racs
taetbetCnno
feftien hondert twee en feftich bOO?tS
blinbdingötcacquiefearen/ enbe bat ijaeri^o.iBai
genbe berfcijepben ban bie pointenoo^jedbeneiTeni
tieel enbe ban foobanigöen göetoicïjte / bat fp niet en
fouben tonnen gSebifponeert too?iien om baer aen toe
tegïjeben.

3©aer op bp be ï^eeren Franfche iBinifiersi geant^
^jooojt ijS / bat ban be 3Pbe ban oingelant lïie pointen
ban be
Rebellen infulciienfin enbe met bat effect/niet
en fouben tonnen too^ben geappliceett/ gijelpch fjaec
HSog. fcfjeneit f app?eï)enbecen / om batinen
in alle (Cractaten hjajs getooon te boen aeeboegin een
point ban
Amneftie , baet in men ban be ©fpcieren ■
enbeanbere ggeblucgte bmt be
Religie tonbe boen
berbatten.

«enbe battet baer en boben ficg felben berffont/
bat niemant tonbe iSefiel jim ofte too?bcn/bm bat
Dp ter faecbe ban fijn gemoet enbe con(ïentie(«ö:
retireerbenaeeenHanbt baer Bpmocfit geruft Mjn,·
battet
Rebellie toass upt eert Eanbt te blpben enbe
fu® tegens be toetten ban't ïanbt foppoferen; maer
battet ongetiooittoasi/ bat pemant foube
Rebel bet-
filaetttoo?bienomeen fimpele rettaitte naereenani
iier pïaetfe ,· enbe betoijle fp fepben bebucfit te fijn bat?
tetuptlicfiten banbe
drie articuienbe vingdfcöc feer
foube cgocauercn/foo meettben fp batbe fdbe foube
gfjeteeteittoo?benfoa iüjSi bie toaren / enïie bamien
öaer foube bergen eenige ejcplicatoite riflufule baec
mebe gaer IHog. ontrent gaer boo?noembe ttoee
confiberatientonbentoo?ber gerufl ggefldt/gdijcEi
fp memben bat aen bie jpbe geen bifpcuitept begoojbe
tejijnomïiaec i^o. jiog. bie fatisJfsctie te gebea?
baer op be ^taetfcl[|e g^ecgt gebben / als ber fdbec
ooggmarcft metbupbelpcfie enbe fuffifante e]cp?cf?
ften ftonbe bolbaen toojijen / bat Set inbiffereni
foube jpn / of in be ^me bie bJie articftulen toiers
ben toegftdaten / of ntefc ^e claufule banbe betouffe
b?ieben ban
repreiaiien baet nae bp coppe gftei
tommuniceert/bonbentoel-ggemdtiK i^^abfu^b

enbe

van


-ocr page 70-

aiöeortWt&onfltitB / cnbtóinfiratictttDetfimttment

ban iKicc ,ϊΚοβ· ^ctmtetclwt ι ìjat Set drie cn
twintigfte ajttail meterpjefle wuocatìc ban tóe claii-
fulcmorijttoo?i)in (jc-wcnùccrtj maccopDctbicctie
articul rafimìic ΪΚ
Contrebande, op öe betonile Plac-
cateli mbeoptjet Reglement van Alaritìe,
fcpìjctl fp

ftlaf E upt / bat Dacc opinie bjaji/ battei toeccft ban beji
V
reede baec aen niet seattvodjeect en tonise too?ben/
Éiibc bat ben Jàoninelj ban «encelant in fijn
me baec
bp oeintereffeeert toajï / batöaec ï^o. USog. bolsensì
Ijareberblarinee/ enbe ootft bolgenjS bebooifilKe^
nioEie ban be ©ecce ban Ruvigny, naec bit öeftooten
(«cactaet moetien fenbcn naec «Êngelant / om bat tx^
(lerenbcalbaec te boen boltrecften j €n al» be ^aet==
(clic baec op aen toefen bat bie onininnelijtfie Piacca-
ten, notljbo?beccPlaccatenbanccto?(icfoubertnaeu
ftcö tcetfien/en bat bp aett?ef6 ban eenigij
Reglement
van Marine
alle upccn nteiüue occafïcn fouben ballen
ba») bifpupten/ enbe bat men unmersi fonben moeteii
bcrbacljt 5i)n op eenige p?obife/en baec toe boojficiben
't contenn ban bic artitulcn bie bienaengaenbe oebon^

bentoiccben inDitTradlaetvanEntrecours bc 3lnn0
veertienliondert vijf en tnegentig, fOO iSS bp bte J^eeCOl

geccpliceew/ bat Det ej-amen banbatfCcattaet ban
meecbec moepte en indagarle toasi als een nieu te ma^
6en / eit beclriaecben conbelijcö bat öace opinie gantjai
niet entoasSbiefaÜen metten
Vreede te vermengen,
©e^taetfcDe Ijebben boo^tiibeï^eeccn JFcattfcöc
cttbc gjeenfclje Siaini|tcr!S ingeboigc ban Ijaec l^o.

l efoiutte ban ben elfden jiRap lelllebeiv gefom^
meert obec be betoulïe garantie mfftöen be Koningen
ban id?iinela-ijc{i en tDenemaixfien en Ijaec ï|o.|KDg.
te ntaechen/tot meeuöec baftigljept enonbeclinglje
gecafilj^t ban bie i€cactaten/betodtfiennwctiin-
beclinglj concert / onbec «©obesi jegen / met beit €0==
miujbanEngeiant mocöten beiïit>otentoo?ben/maec
Rebben ban be jpbe ban be 3p?anfe geen trtfpofitie baec
toegDebonben / sijnbe bp be felbegeallegeect / bat Det
Ccactaet ban ben 7» Slpiil feftien liondcrt twee en fe-
fiich in't derde acticul albeceptsi We daufule ten cefpe-,
te banöaccï|a.|Bog.öeI)elfbe/batmen gej^oubentoasi
totìiecjptiS te garanderen niet alleeit alle be (€cactatcn
ïioenmaelti gemaet&t enbe geeKljibeect/ maec ooc6 aQe
ïïe geene / bie baec naec gBefamentlijcft enbe met gfje-
meen concert nocDgentaecfetfouben mogen too?heni
Η toeltft in effect 't felbe toasi 't geene iiacc
©0. JBog.
Jjeftbeceecben/ enbe Ijebben baec bp geboekt/bat fp
ijaer op al eenige bagen te boo?en bie intentie ban ija'
ren honing iiabben ingenomen/ enbe bat bie aen Ijaec
1^0. ltSog. toaici beltent gl^emaecKt / foo bat bie fai:c{te
fcfjenen te (lellen bnpten appacentie ban eenicij fuccesf.
^e i^eeren ^eenfcfie iKiniflecsi anbecfintis iöen baec
toe betoonenbc te fpn gljenegen enbe gebat. €nbelötl»
Bebbennocftbei^taetftDe ingfjebolgöe ban iiet elfde
acticul ban ijaecegin(tcuctie/beï^ea'en jpcanfe HBi^
rafiecsi gefonntieectop becellimtiebanbe€planben
Tabago enbe Sint Euftatie, ttiöe aen be felbe bectoont
i>at bie ban be Cngtjelfciie gebuecenbe befen <lgó?lotlj
nenometv enbe bp be JF?anfcljen öecnonten jiinbe/ban
se<Êngclfcöcnatjetbolcltecen cecDt enbe pofiiiminü
Jure,moeilen toebecfiecen tot ïjacen eecfien ï^eecej bat
oothbe tweede, enbe derde articulsS banbe^tlliantie
be 3tnno feftien hondert twee en ieflich bcn^niltgO

iian 3[^?antlirptl{ obligcecben om gaer]^o.|I^an
aHe Dace cecijten/Hanben $c. te ijelpen mainteniecen/
enbe bat bolgljenss Bet tiende acticnl göeen b?ebe gBe^
maec ftt en foube horaten booiben in toeectoil ban Uaec
3^(i.|l?g.al!Sfpnietenfouben Becflelt toojben in't
ecene ïjoec bp ben «©ojlocïi ontnomen toaii ; énbe bat
Beftalbenbienliaec 3^0. jteog.inttoeecefpectenfoui
öen gi)ctoo?bctt 30« V>an acgec conbitie aljS of bie baiii
ÌK 5FcanfciKtt niet öentomen cn toaceit: €ρη ccrften
«m bat men't niet foube mogen toebememeiti cnïie
ten tvecdèn, bat bie «teett onbecBanbelingDe met
Engeiandt bait cenige confibitatié tönben jïin toteen
accommobement. g&aec op bp be^eecen i^anffJje
iïöinillersiinefféct nietanöec? éniss gljemtttooojt/
αΐίί bat fplaoo? Baec pacticwliecftcn bic rebénen ìjeft^

16Ì7

ceecben / öatfpbaecopnietenf^im batbiefaecftm léS^x
fpecteecbentotbefe onbccBanbeliiWi mate aljs baec
op gecejpliceect totect battet ben ï^oningB belieft Ijabs
UeopBetfcteübenban Baec JgoogB liltiogBeJibe/crti
bebeinflantienbphen ïjeccban leuningen gebàen/
be felbe Bictaaectssteccnbopecen/ Β<ώί>εη fp anbeci
mad becïtlaect tot nocB toe geenen lajl baec op te Βϊ&=
benontfangen/ enbe aengenomen metten eec(le«
fecicujïbacrober tefullenfcB?i)beii.

«iïnbebaèc mdïein'tBo?t oberioopen jjjitbe ïjet
geene tnfubflantie ban Baec ^oogB 3IlogBenbei]n=
tcuctie enbe naecbece cefolutie toasi / Beöfien bi
^taetfcBegeb^aecBt/ toat epgentlncitinbe gjieben
ban ©jancfiCijcBenbe ©ennemactiten toacim/ om
oocltteobecleggen/ toat baec ontrent met cfBemeen
concect iionbe 5®ep?«paccert enbe boo?t gBrtiaim too?'
ben / en iiS up be 3|ecceit <E>eenfe iiKiniflcr# niets
ecplicite baec op iiptgeb^acBt /maec alleen gefijgt/ bat
fp ten eecjlen fonben op papiec b?ettgen 'tgene luan Bas
renlafltoasi/ enbe bat fp Bet tonfiiJcntelijcR fonben
communiceren.

«Snbebpbe 3^eecen5fcanfcBc/ batBacenJfeoning
alleen boo?t't iiitecep ban Baec 3|oogB IBoij. in bien
(©o?locB toasi getceben / enbe bat fp niet en Bòibben te
bemefïecenalii Bet toecch ban Bare «i plaiibén i ^aec
op be ^taetfe Baec Bebben becfeechert/ bat fp toait bec
abec toegen Baec bigoureufelydi baec ontceni; fouben
econbecenj €nbeiitfbaecmebebie Confeccnticafi
jeb?otien/ en ban be ^taetfe aengenomen Bet co^tcφt
ban be genecale taffatie / Ebolitte / eit renonci atte ten
eecllen op tefldlen en toebecjijtiS te tomnumicecen»

g&ieban befen ^taet BebÖcn ben vierentwin-
tichften aeube ïjeeren jpranfcBeenbe «DeewfcBebp
coppe boeit connnunicecen tweeactculen/ bétoelcfec
ingeboIgBe enbe tot bolboeninge ban be fong(i geBoip
bene Conferentie/ inbe EptjjnfcBetSaletoaecenteii
nebec gepit/ op'tfubject ban be betonile alcemacive
baerinbecbatbe fubjlantiê ban'tgeetteBaec l^oogB
IBOöfienbeinbeeerftc, tweede, CltiïCderde,banbC
^nflcuctieiiaec <iEiBebeputcecbenBabben ÌnSisbente
gelaften ί enbe bebJöle bien jtiacBbe leeCen «engelfe:
ImbafTabeucjiiepntliicft Bacepublique intcebe gab^
bengBebaeninbe j^tabt/ enbebe l^eecen ^toeetfe
iiainifteciS ootit al tot bec Heyde geabanceect 3önbe
ilonben inteftojtten/ isbpbe gBefamentlijclte ^ee^
een dFcanfcfte enbe g^een^fte SimDajTabcurss enbe
ijaec 3^oiigB möögBcnbe aPBebeputeccbengöuntèent
battet tgbt be boo^noembe acticulen / enbe 'tge^^
nebei^eecett ^eenfcBeoocItB^^i^ eengenormno|t
tefteaertboo?Baecintceft/tneen anbec Confecentte
te eiamineiren/oitttegBelöcfe oocft baftte nellen't
geene aenbe i^eecen oïngclfcöe of aenbe l^eecen
HaebiateuciS foube too?ben ^pioponeect bpoccalïe
ban be bifUm enbe contxabifiten bie be tibilitept fou^
bebecepfïcBen/ bat obec enbe toebec gebaen enbe
toebecontfajigen foube moete>itoo?ben. ,
ïS^ op ban in't fiogemeitt ban ben ï^eecc ®?abc lêteMftt
'Eftradesbccgabcctjijnbc/ ijsbpbeï^eecen iP^ani^nff"
fcBe sdmtiafrabeucsi aen be j^eecen '©eetifclje ©Uni^ i^r
potentiacifeji bectoont / bat tu Baec ^uboic 't toelcB aranti»
fp coppelycB Babben gcconmtuniceeCt / onbec be titui
lenbanbenCmtingban «Sngeïattbt toasi giràflueect Sm.
Bet tooo?t ban©?attcftctjtB/etòc batfp niet en Bonben
goetbinbeiioo^ niet tod ett ftonbett toeftaai in foo*
banigenoi^fianbelingenöaec be drie <iEicallieecb«
Booge pactpoi ftcB aenftelben enbe geconfibeceert
moeftentoo?benal!Seett/batben€oningB ban <&t'
gelanbt foube gebfü een («Ettulfoo p?ejubicabel aen
ben «iromngBban©?ant6nj^ / biefijn<iEicallieecp
be enbe 3©itent toasi j erplicecenbe Baec ecDtec met bie
bifccetie / tee tojjl be 3|eecen ï©eenfcBe bertoonben /
BacenConingmet Engekndt Banbelenbeattijt bfen
titul ban j^iancBciltfi onbec beanbecegeftdtBabbe/
bat fp mét en toilbe cegact nemen op't gene in be aet"
taten felbe tutTcB«n Engclant en Denemarken bm ΠίΙ
motBte Bomen t'iniUiecen/aliS gebaen too?beitbe biipi
tett Baecfienniffe en fortbec Baec intentie/ maetèD?"'
baf t ^jtouajit toagi in b^pouroirs baec ^ tfoi^

€n OORLOG. St^enm^vemigiiehoeck. 39


-ocr page 71-

40 S A Κ E Ν van S t A E Τ

il: fi.'

ί7. fianìieltnsc lìoitbt gcintamccct te taojtim i maer alfoo
f _ De igeeccn ©ccrtftljc USiiriliccjS bcrfilacc&ctt te fpn
bi»?fiert bait
dobbeie pouvoirs, cnlicfultjcoocfelian
fooùaitigc öaa· m ïrittooo?tban
Vranckrijcknieten
tnpiieecìii / entee öat 5? i)acc ban ùte lactftc fouöc
neti/isi ijat point ìjacc üp oitoteii/cit&e too?tii gettcìicn
tot be lectuie enUe cpamiiiattc Jjan fcec&cce νίμ' attpcu^
leu Dp öe felbc %cccén opgcflrit/ tot mtjjcUientm ìjan=
fooùanicri (Ccactact alsi tufjfcfjcn
Engcknt cwije Dacm
Conine fouliemogmtooiìicn semaethtj entieaenìie
fetbe geretnarquem spitùc/tiat 5P boo? icn fonbament
É)cii?ciS Ijabben tcc mbccgeltelt/ bat tee faecltc ban ben
<©0?l0£|i bc booiigc (Ccactatcn tuffcijen
Engelanc enbe
Dehemarcken bccbaUert toacett/ ciibc bat bte maniere
han fpjeccFicn acn b'eme 5Pbe fcijccn cl;ocguant / cnbe
nen be anbcce 5pbc fupccfïuc te tocfen/betople ftct in be
natuerebanbcfaeclic fclfss ce|ïbeecbe/ enbcfïcIjfelfiS
tueeis/ bat be (Ccactaten metten <©0?1000 betbtclen/
enbe niet toebec Iccfben alis met eicpielTcnieutee lltpui
latte ; tsi ben felben in bebenthen gegeben/of fp niet Ite^
bec bat: acttcul toilben nalaten/ enbeinplactfeban
bten/op flellc alii bp feme ban een nicutoe Conbentie/
cnbe bac ψ op bten boet met onbecfciji^t ftonben fieli
len footBsne actttulen/ alsitnbeboo?io0c®cactaten
bienflitö enbe tot befe ijanbelingij appltcabel mochten·
3Pn/ me<; nptlattnge ban be geene / bte iiaec ofte be ge^
famerttl5>c&c «©caltieccbcn nabcltcii mofDten 3pni<Ên'
be ijeöbcn bie ì^eecen baec aen gebe^ceect / cnbe aen^
öenomeBt Oacc
proj edt booi foo beel te becanbecen-Ten
andsreiï, lö tnbeboojfsàrticuleitgcbonben feecftete
eicp?eflïe cnbe claufulc. ïDaec bp gepiefupponectt
toêfbt/biït ben
CollingbanDennemarckeDboOi bCtt
«torang ban Engelanc in fpn eecc / op balfcöe cappo?^
ten of infojmaticrt/ ten DoogHen gcïebeect 5pnbe/ baec
lJoo?mo/,'fiOeDbertbeDoo?lpcfietcparetteoftefatfsifac-
tte ,· mai;ct,«ioocli ober bat attieni aen bic i|ceKttöc=
cemonllireett/bat bte maraece ban fp?ee6en ongefiooit
toaif/enïie in geentge €cactaten tuflïDen Coningen en
foube geibonbcn tooiben j bat bten boo?flcl/ maec m'
Igibingc 6onbe gfjeben tot bifpupten enbe cemmtnai
tien/ fm tbec öoope ban cenicli effect / enbe bat 0et bec^
Dalben i)ete>: foiibejiinbe gebacDtentelatengaenop
eeriige
beleefde ejttenfie ; baet Dp cecipjoiïuclijcfi ober
Éö toebai: alle bpantfcljappen/ injurien/ offenfïen / ®c.
fotiben toaecben opgeljebcn^ baec m^e ban be g&emeli
be ideerai naer toiffelingDc ban cenige bifmufen öaet
oocfe öeibbcn geconfi(?mea-t.

€nbie ten durden, toasï bp be fclbe gecontipieert een
örttcul totreciipecatiebanbeveplanbert ban
Hitiant
«nbe be Orcades, bc bjelcftc obec beele blaten / enbe in
öubc tjjiöen öp een Coningl) ban
Dennemarck aen een
€orangJ
)banSchotlandt boo? vijftich duijfent guli
hens toaten betpantgöctoojbcni enbe toajSIjet felbc
acticul fijobantcl) tee nebecgeltdt / bat
ìp be cefiitutie
baccbaitficgeecben fonbei ceniti) rentboucffement:
op bat fïmbamcnt / bat be Coningen ban
Schptlandt
enbe batï nacc ban Engciandc, beel meec baec ban
Babben aiietcotften alief 't boo?nocmbe «Capitaci cnbe
alle trttccellen ban bien Delodpen ftonben^maec
Sacc
baec op bei-toont/ bat béfc queflicoftcp?ttenfïeniet
Cijemeetis eit liabbe met be tegentooojbige onbecl)an=
belinöe/ mbe bieubolgenbe ban bic natnccofte conbti
tte niet
cm toaif bat men be felbc baec aen foube fionrten
of toillert accrocljccen / '©at in allen gibalfe óocft Ijaec
boo?rtelin geen cebcn beffijnt/bat fp ijct ftppirtciü toil=
ben ceciiperccen fonbec-ceftiftc ban befomtiie ban bc
lalïinglje/ baec batiTl^Oet genot boo? befen ofietcocRcn
fiiabbcn/enbe bat ïjet bp'allc booiigcn (Ccactatcn / bol^
Bensì öace ctmfelTte baec bp gelaten toais ; maet bp bic
^eeccn baec op geanthioo?t wnbe/bat fjct
öp aUc boo^
rigeonberSanbelingctt t'ieltficnii boojgefteltentocbcc
lebenbtcï) gentaecftt toà^/enbc bat ben Coning bp ben
<lBebt op be ijulöinge gebaen/becplicljt toatf/ om be de?
Hftutte ban bic <epümbcn bp alle mógclöciftc tpibbelcn
te bebo?beccn/ enbe bàt fpboo?foobcdinietenfton-
itórt gebifponecct taóiben f; üiir bte p?etért|tc ongmiert
te lateit / ntaec bat 5P ftét ftïbe toel totlben móbececen
ttiiiiiür Piéfcntatic bali ccmbwcffemerttj igbaec

liiïl

aeft boo? foo beel gïiebcfccccct batfpfoubcnmogficn
tentceccn/ toatbanbc Eogelfche 3pbe baec ou foube
gÖeaittbJoo?ttoo?ben/ fonbec batmejttoilbcgüeljotti
ben 3ön bic faecfte (leccft aen tc bjingfien.

ZDaecmebe ban boo?tgöcgaen3pnbetotbeerami^
natie ban bc boo?fcl)?cbctwee acticulenbpbcStaet-
fche opge(lelt/tot een p?eltminatc enbe fonbamcnt ban
Saec 3pbe / iö cenige tonfïbecatie gcballen / of men ήι
Bet laetlle ban bten foube llellen Loca, Cihmas, timbh ^

pi^idtbh qua vilSarmis «ccufnvit tut tien nedit»rttinuitji}f

öatmcn fimpelijclt foube fldlen tcm{».vit aatminuit,
met obmiflïe ban bctooo?bcnOTnirflAifl.

<©e JgccceiiFranicheiKinidecjsimeenben/ bat be
ta)oo?ben nm tradita ttict allccu fupccfiu hjaccu/ maec
bat bie ootlt pcbtsi tmpliceccbenbatnaebclitljbiajEC»-
toant batmen bic bmojben totlbc appltccccn op't
<!cplant
Pouleron, cttbc bat be Stactfche bafï (Idi
ben bat öet fdbc toetticB enbe beöoojlijcii toass ge«>
cjctcabeect gl)ebJoo?bcn/ enbe bat fpijetbpQu
^itantie
bonbenboenbliiclten/ batmett etlttec&pbietooojben
toebec fcljecn te p?efupponecen / batmen't nietgije*
ceflitueect enftabbe/ enbebatbcEngelfche baccupi
een acgument fouben tcecben totco?coiio?atieban't
gcenc fp boojgaben/ battet niet / immecss niet tsf
Öoojlijcfe obecgöegDcbcntoasS; batfdbe/ Datesi 00;^
bedsi/ l)etbJoo?t Tttirmh. op bat fonbamcnt fupecpu
fcltectti maec ebenbJd bctoplc
3P gBdaH cnbe otìe^
meent toacen Ijacc ^0. |©og. intccefl: ontcent fiet
bcöoubcn ban batCplanbtbigouceufdPtfe tc fecon*
beccn / batmen Bet bJoo?t
retinuir baecinmocijte
laten.
®e teeccenStaetfche Bebbcnbaecopgefegiit/
bat iiaec oocBmeccft maec toasi bic faeche ban
Poule-
ron
tee ncbectc fbUen infooblace enbe inbifputaWe
tecmcn/ battcc geen matccie ban nteuhjccabillaticn
baec nacc en motlite ceflecen. €nbc betoplc ben
<i5?abe han
SinteAlbans ηοφ feec onlangciacnben
ï^ecc ban
Bcunïnghen gabbe gMuflinecct/ bat Bet
met gBcejctcabectt en toas ggetoceli / of immecjs niet
naecbeBoo?en/ enbe bat be ü^eecen
Hollis cnbe Co-
ventry
't fdbe ootö albeccptii aen BaecoejcceUentfen
felbc becMaewBabben/ batmcnnootfaeifidöcömoefÉ
: 0eb?«pc6enfulifeehjoo?bcrt/ behjeli&eA/«tr««ieyw,M-
/«wapplicabd toacen; enbe bat Baec ï^o.|log.fclfsi
fonbec bte obeclcbccinge / enbe aijs bie fcBoon niet
baen en toacen/ ccBtcc
Pouleron niet fouben gcöoubctt
30tt tc cedituecctt ntaec bat fp Beboetet toacen 't felbc
te bcBouben/mettet fdbc cecBt ale be Engdfche fouben
bcBouben foo bede Eanben / ^teccten cnbe fcBcepetV
aljï fp fonbec boocige benonciatie ban <©o?loiB geomif
pecct en genomen Babben / en eil0 bte tooo^en em w».-
iita nttttuit niet en fouben ^cn in bit actibel/bat baei;
banbc «SngelfcBe fouben mogBen cabillecenbatbit
«Splanbt f<e?«rw»inict geoitupeect entoajs/ootlt
nictgBeotcupeect Bab Bonnen too?ben/ tectoëleBet
nicttoasiobecgBcgBebcn/ en batmen baec mebcop
nicubKïfou becbaHentotbatoubebifpupt/ maec in
bicnbe %ecen ^ngdfcBc ilinifleciS Baec totlbeo
becfilacenconbdöcft batfpbc ewabitie bicgBcbaen
toais/ ecBenben als tod en toctteöjcB aBebacn/ be
toijl men geen fcetBccBcpt Babbe in toienis ηιβφι bat
<Cplanbttegetttooo?bi£B toaiS/ bat alle bic tooo?ben

am tradita rttinnh batt alÖ fupCCflUC BonbCrt toO?bC«

nagdaten / enbe bat Bacc ï^oogB IBogBenbe bat mc"
be fouben laten fomp?djenbecen onbecbe gBenecade
Clauflöe
utipoffidititapc/fidfati CUbC Otti bat CCBtCC
inlïllcect toiectopbe omifTiebanbetooo?ben
dita, BebbenbCiStactfcBebaccaen gebefeceect/ en^
bcfp beacttculen baccopmet uptìaetingBcbanbK
ttoee tooojiicn/ enbe met infectie alleendijift ïm
't tooo?tr«'»««t gdbgeffccct»
^ 5&C ^eecen «Stactfe Batóicn bic tooojben oocfi met
gcbMtben in eenige rctroaöa nocö in Bacc 35n|Icua»
maec alleen boen tnfluecen tot meecbec Blacidepbt /
cnbc.Babbcn baecbencben.it gBieconjïbcceect/bat i<c
mortificatie banJ&ctvijfthiendeactiail de ^nnofe*-
thién Ijondert twee enlcftich in bat acticlid blijbenÌK
foobahicB aia Bet toasi òpgejtdt / be fm^peï ban Pou-
icfoa &f0 baec in δίβί'φίη / nj^e gcitwc!) toajs toegö

genwiWH


-ocr page 72-

»567.

men. isf Uaci; iiteUc Ìjc twee «JTonfaentfe af-
«ebwfien/
 Vranckryck niet autojs boojgtv

fielt Dft öêfet't/ öft f)«couteiuibaiH}attwtL-de
Dpodlcllic arrtctJl/ alle^ UirUatte / toat 3P tc tonïiitio-'
ncmiöaiiiicit/ cnbc ïiat fpbaectnljeiinoöiibouiieii
bati f t£t gccne 3P Ijaiiïiett boo? te ïi?agljen.

Φίι·» öartj ijcebei» öc i|cci-cii Engdfche Dacc fetott'
nele intceùe met een ftojtelpclientoeltei. '^Stitijcwü
ijaecIjiS gaben öe ïgeecen
üeenfche öe bifite aen ùe En-
geifche :
bc ccc|tc ftlaeglwn obec be öcjegemngB foo itt
De receptie altf bifcoucffen. T^elaetltcejecufeetiient/
öctoül Ijaec be igeeceit g^eenfrije toat fcljielöiH toaren
obetge&omeii,
30>eioofben aen ben ïgeec Courtin bat
bat alless boo^tsi foo met bie ban
Dennemarck alss met
bie ban befen ^taet foubc gaen na bei)Oii?en.
TOC Jleecen s weetiche quamen ató onbeiient ben ies
jStocciire en twintichiien. ìBaecnaec tec|iontaUerjpbtjs pou-

voirsfpninfjaecDanbengel^lt. ^ ,, ^ ^
A #)cn fp?aca ooca met be i^eecen
Franfche obec ben
inbal banbe jfcanfrijc tn iSeberiant. ίδρ becWaecben
batbe Aiediatie ban befen ^taetfoubeaettgenomctt
3Ρη. i©ocfi toieit gefpjohen i-aecbenbe be Eanben ban
üvermife booj be :f canfcije niet t'infommobecen.

35e i^eemi itaebt-^^enfïonariiS be 3©tt enbe anbc-
it öaec J^o. .ïiEog. <iEiebeputeerben tot be «ionfcccntie

mctbe ^eeven <!5?abe ban Dona cnbc Appelboom
i-efpecttbe €]ttrao?bina«si atmbaffabeui: oibc φν-
bope ban
sweden, JjcDDen oUccappo?tea't l bat ijaec
«iibele met be felbc / bolgljen.ö boo?gaenbe cefoliitie cn
antfio^ifatie / Ijabben gijeabiullecw feecftec
Regie-
m ent,
bjaet op enbe naec be «©Ijebangenen foo in €ni
gelant fïttenbe/alsi ijtec te Eanbe gebetineert too?beii;
oe/fouben tooJbeit gecelajceect cnbc op b?pe boeten ge;
fMt/ om pber naec ben fpnen tc mog&en bjcbecftcecen/
cnbc berboIgDeniS'tfelbc Concept tee ©ecgabecinge
geejcDibecct cnbc lacten Icfen/ foo aI9i na toolgt gc^
infecccw:

Cflicfit "ΓΛ E Staten Generaci der Vereenichde Nederlan-
acglt' JL/ den, gefien ende overwogen hebbende, feeeker
intnt un projedt van reglement; om gepradtifeert te Wor·»
ontrent de
rtlax/ttii vanOfficieren endeiWatroofen,
aie- geduerende den tegenwoordigen Oorloch die de felve
uanBSt» metten Coningh van
Grm initonm»» hebben » ten
"ÖI' wederzyde Gevangen ende opgebracht j aen haerge-
preienteert door de Heeren Grae ve vanD#«« ende
Ap-
ftHim j refpeöive Extraordinaris Ambafladuers ende
Envoye van den Coningh van Swidm , houdende
voorCfaeghen om de voorfohreve relaxatie van weder
j
ïyts Gevangenen tt laten gefchieden by verwiflelinge i
van de voornoemde OfEcieren ende Matroofen van '
ghelijcke Charge ende conditie tegens malkanderen,
fonder betaelinge van eenich vorder rantfoen ofte te-
gen betalinghe van een rantfoen van
lùnfintgierlincx
voor een Capiteyn, van vier ghelycke ponden voor
een
luytenimt, van drie ponden als vooren voor een
Schippersmaetj Conftapel, Bootfma, Chirurgijn,
Do6lor,ende Timmerman, m itfgaeders van w>r pon-
den als voren voor een Cappellaen, ofte Predicant,en-
de van een maent Gagie voor een ghemeen Matroos
tegen
vUt en twinftitbfcbtUinghm fteirlmx te recckenen.
Item, van
twee ponden ftiirlimx alis vooren voor een
Schipper ofte Commandear op een Coopvaerdy-
fchip, van
mh en viettUb fchellinghe fieerlincx voor een
Supra Chtrge ofte Coopmans Faöoor , van vier en
twiatifb
ghelijcke fchellioghen voor alle aüdere per-
foonen gheenc Officiers en zijnde, endeeyndelijck
fonder betalinge van eenich rantfoen van alle Jongens
■ittbovcnv»»r»'»i Jaeroudtïijndc, ende daer bene-
vens geconfider«crt hebbende de verklanngheby de
lioochgemelde Heeren Extraordinaris Ambaffadeurs
en Envoye, gedaen van dato den hoochgemelden Co-
ningh van
Greet Brittimnien te vreeden foude zijn de
meerghedachte
relaxMtie van wederEìj» Gevangenen,
in maniere ende op conditiën voorfz te laten gefchie-
dcH, hebben haer Ho. Mog. infghelijcx fich het voo r-'
geroerdegeprojeöeerde Reglement wellatengevalt
len, ende 't felve in allefijne deden geampleitcert,en.·!
lie dicnvol^ende belooft foo ak haer Ho, Mo, belorcai

by defen in cónformite vsn dien, alle Engelfehe Ghe-
vangenenibo Officieren als gemeene Matroofen, al-
hier gedetineeit wordende, loisie laten cn in vryheyc
teftcllen, by verwiflelinge tegensgelijckeghetal van
Nederlandfthe Officieren en Macroofcn vangelijckè
Charge en conditie in de macht van den meer hoogll-
gemelden Koningh van
Gnct Bf(ifan»»>»» zijnde, of re-
gens de betalinghe van de refpediverantfoenen hier
voor gefpecificeert ; mits dat by de welgemelde Hee^·
ren Extraordinaris Ambaflad eurs en En voyé van den
hoogftgemelden Koningh vafa Sweden uytgewcrckt»
ende alhier overgebracht worde ghelijcke bondige be^
loften, by deh meer hoochflgemelden Koningh van
Grut Brittannien in behoorlij ckc forme gepafleert j vaii
dat zijn Majefleyd alle de Nederlandfche Ghevange-
nen, foo Officieren, als gemeene Matroofen inziju
gewelc zijnde, infgehjcx reipeaivclijckfalrelaxereli
ende in vryheyt ftellen, by verwiflelinge, ofte tegen^
betalinghe van de vooriz hier boven geipecificeerde
rantfoenen. Gedaen in s' Gravenhage den dtrmbfh^
Mayfiftienhondertjevenenfepifb.

^©accopgebdiljeccect fjpnbe/öetiiicn Ba«:%ocÖ
5ogv be gcmetbc J^enbecfclbec<6ebiputeecbm
boo? bi gfjenomcnc mocptc üebanclit/ enbe bowtsS Bcé
boo^f3 Concept ban
Reglement jöacctoel lacten gljC'
ballen/ÖoubenJjc boo?0cacwftcert/oofft gco?bonnecrt/
bat 0et fcibc in 't uct gefclöcben / cnbc be tocleljcmeli
bc ^«ccn (Êjctcao^binansi 3tmDaiTabeuc enbe
: 3ope boo? ben itgcnt be
Hey de ücïiaitbtcDtfotxbc too^i
ben / met bccfoeclv bat ftaec €b. totlben «pttocccitcn
cnbc s^tec oberbicngljeti mmatis maundti gljd>ir&c
bOöbigc bdoftc ^an ben Coningö ban
Groot Brittan-
nien,
tn l)eJjoo?lptì&c fb?me gcpaffccw/ten ccgacöc bnn
be j^^ecianbfcDc <6cbangcnen onbec fün gebicbt gee
bettneert toecbcnbc. €nbe toiert €)ctract beu beft
ïïefolHtfc met infmte ban't boo^fj üïcglcmcnt/ gcfon<
ben aen bc l|cei:enI)act:|^o.pog.(<Bt)cbeputcecbett
cnbc ©tcnvotcntfactfcn tot
Breda, om tc ftwcficn tot
ber fcibcc nacfcfiting/enbc topbccss tc biencn fulcjc cnbc
baec't Miooibe.

^C^^CCCCnSweedfcliegcbffÌtCCtt/DcllÌIcnfttÌJCCOItieontM
tcabtfïtc acn öc i^ccccn Staetfche obccgegebcn if «Jgn^ wfftt oig
gelfciic poubotc0 i bacc bp fcggcnbc batfc alwciie mei
bc Icetcn ^canfcljc enbe T©eenf(Sc HàmilictjS olw ti^n
't contenu ban bic Volmachten ftabbcu gcconfccccw/ >mct/
cnbc bat fp geene confibecaticn baer in gcbonben Dtó^ wÌSb^SL,
be/ batfpobetfulcr gcfcctbjaccn MgcniSaffp?aitcif ioiS
met gcmrfbcï^eecen gcittacc6t/ tcncctflen cnoocfitmsOTt»
in bic fcflïcboo?tiS te pjoccbercn tottet toctcli tctt ρ?ίη? ήβ^π^
cipalctt. «iEnbc bacr op occafïc genomen cngegcben "
iönöc tot ccnigc bifcoucffcn obecbcopltacrtöe biffe-
centen / cnbccec|iccjitoepnigf) crtpaphtjijnbe ge;
fp?oficn ban Bet point ban
Pouieron, atbe epnbdijtrt
oochbanbc^fljeuen
BonncEfperance ötBönavon-
ture,
Beöfien bc %ccen Mediateuren, Bauc mcefle
caifonnemcnten baci; ïjcencn gcbittgcect/ bat best
ningiifli eewbaecbpfcljeen geitttccefrcccttcjyn/ bat
men tcnminficnbcque|iicufctooo?bcn litmimepiàM
prefeqni bCCbflt irft vijftiende actijtBel bc 3innO feftien
honderd twee cn feftich
, tocbcc bcdjc injïUCCCn / mci
bic intcrpictatic enbe applicatie / gelöcft ijaec i|oog :
jlSog. bc felbc Ijabbcit opgenomen i cnbc bat meq beii'
feottingö niet ftonbe becgcn bic facthc tc abaiibiinriéi
ren / baer men
gct onberfoecb ban bicn niet ijabbc toe
getmefpjofien aen ben
Proteftor ·, tnaet; bc .^ctfciii
Bebucn baer op gcfccBt/ bat tttct bc p^ojttic teieg^
Baer i^o.iiaog.gci«cn banbcöciöuftc Altetnativtf^
enbe met itts i^ningfi!$ acc^tatic/ bicfaecïie foe
Ipd aIjS anberclDacett afgcbaeti/ cttbcbetmen batt
bc<iSngclfc{)e^ijbc niet en foubc abmittcren cciUge^
Banbe cjccepttcbmt
bicn^encralcnregel/ bfbatmeti
^er 5übti$ moeftc urgccrcn be reftitutic bmt foù b^
fcB^en / fonbcr ccnigc paealif^ bmonctatrc be}t
<©oiiogB gcitomcn / bic ban b^ mcerber impo?tmttie
Iwarcn/ en bat ftct gccne ^nno
feiHenhoftderd rier et
vijfüg geftipulcett boa^i bp bc uptfp^hc baitbc 0-t»
mtmìK ifrbiteris/riirt accom^ffeitiótt öób geljg

en O Ö R L O G. Sevm en^ueèrtighfie hoecL φΐ


-ocr page 73-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

4^

ii(S7.iien/enite&attioc»;bp « urmMs ooifeiicfefaaftetoaìS

--öccenbopeect / aia 5öttt>e al te booten afööctiam öp

tcaiifiittic j Dcbbeit etljtcc oocft ottaftc sDeiioinm om
ïiie fnctfie lU't ben grotu toat op te fiaelcii / ctiùe öe OU'
Oljefonùccctljcpt ban irfrn te rmionflrcren op öe grotti
ÌiciV eitìje bctopfcn nu al tot berfcDepöc repfen ae&eliiu
ceert; mbc alss bicl^cmntopiiegeaUegeecijeortgDci
fontiecctijept ban öi cn occnftc iiameu oni noci) toe&ec te
inlïliecci'i op;t boo^f?
temperament, ijebjplc öocl) gcc^
ne appacentte biaiS ban cenici) berlicsi/fjeODen öe
Staet-
fche
bat nncOmaclo' met ccnjt gcbecltnecrt / cnbe bct^
fiiaert/ batter geette apparcntie tee toccdt toe en toais/
batfe p?ectfe ter contfartc toaten gelali / enhe bat bien
lalltoaiSgiearreftccrttnet boo?gacnbc bcüöcrattetn
anebc^jobinticn^taetiSgetopfe bacc obec göeüou-
ben ; enbe om bat incecbcr te betrachten/ enbe met een
Bacc bolbacrbigftcpbt te betooncn tot accenecatte ban
't toerch tcn pzincipaleiv Uebbert fp (bolgenis affpiacc^
6e.oocft bess baegjj te
boo?cn mette l^ccrcnFranrche
iBiniItcrsi gehonbcrt) acn bte J^eeren ter Dant gijejlelt
be
twce actijcHclen iuer boo?en geancgccct/ enbe gUe^
fegljtbatBaecl^o.Hìog. tipttccjle mcpmnge baer in
berbattoajs, gentelbe 3|eeren öebbeit bte aJcem-
mmicanÀuai obccgcnoiiicn / enbe baccbenebensi glje^
fcgl)t / bat tiaet Dct abtn|lcment ban bien niet beel en
fcBeentecetlccen^ enbe bat ben toJtHen teecDfoube
3pn/ aIIeiiboo2t!Sop te (tellen toat ntentoebetisptifte
feggen flabbc/ om foo tegdijcis'tgljcDecletoercfite
Bonnen ab)ti(terctt, .fjlöacc t^Dpbe^^ccccnStaetfche
bacc op geanttooo?t mct btilinctie/ te bjeten/bat
d'Ai-
ternative
toaiS cen p?elt5mnair / oftoeteercenfonba-
menteelartiicfiel/ baec opDit®ractaetbc3trtnofes-
tienhondert twee enfeftich moefl gDeregulécrt mbe
öetebjefTeect toojben/ enbe batfponbeboctitttoacen
ober te gacn tot eentge anbere artictilcn / foo lange alis
ùe fbnbamentede ntet geabiuflecrt ert toaii enbe bat^
febaer naet: te b?eebc toaren teg^eliitfttebicffecen/
cnbe op te jlellen alle be confìberatten bie bp gaec Γ
jiaog. op be berbere arttculen genomejt toàrenj «δ:
oft fcöoon
bie i^eeren bat berbere foobamcS oj
enbe bebiueerben/gdöcïs of baec ober geenegn
anbemiglte en fionbe Qjjcabmitteert feoiben /
Bcont al of ijet een obetgegeben faecfie toaji/8et

taet be 5tnnO feftienhondert twce en feftich Ìrt fonda-
mentis
te blpben infjeccren/ foo iiS ecBtec upt be natu=
re cnbe bcranbetitiigöc ban be faecfien ftp be «©ojlogOe
boojgeballen / enbe iipt be biipfieri)ebcn cnbe be befec
tenbanbeacticiitatbe
^nnofcftienhondferc twee en
feftich
aengetoefen/ batter nootfaccöelöcft eiucidatien
enbe amplfatien tn moeflcn balfen enbe jijn baer toc
geallcgeert be articuljS ban be
Rebellen, Reprefalieri,
onminnelyckPlaccaten,
ijet bJercft ban beContre-
bande,ban
't Reglement van Commercie, mbefOO

boojtsSj bacr ober ban bcrfciftcpbebifcourfien gebat
Icn
cnbe gijeÏötffelfsön ! be toelcltc ban be 5pbe ban bc
Mediateurs bacr'|)cencti fcijeencit te termi neren/bat
men ban eemgije bcranberittgc öntrem bte
Piacctten
niet tc Ooopen ïjabbc/ alfoó bte toat^cn gijemaetfitb^
I^arléirient, enbe fottbcc bcc felber tocfwmmittgDe niit
ftonben geb^ooclten toü?bert/ ettbe battei boojOaobèr
«aed&omenbe / geen ^ailamcnt en tlont getimboceert
te üjo?ben/ bat be faecfteitbanbe
Commercieettbe
Navigatie
metten aenftlcbcn ban bieb / fionbentoo?^;
ben gOcfcponecrt tot naérber getegetttijept naer bc ge- '
maecfite ©?cebe ; cnbe op 't potnt ban
be Reprcfalicn
cnbe Rebellen, bat itien ftonbeberbacftt jijnop eeni^
ce cïpebtenten /enbe l)ct lac^e fciieen ban bte nature
'tejijn/ battei met een
attijClll bat>generaleamne-'
ftieftonbetoojbeningcfcStclttj «Sitbe tiS bic Contra-
bifitfefonberbécberbcftattcn foo geepnbicBt/ enbe ftp
üc gf)cmelbe i^eercn aengöcnomcti nilettittogfjelycfiim
fpoêttefullen tocftjè^tjm om totbcConfercntien te
feimen/ cnbe batfp ten bien cintbe ten eerflen foubett
ttifaecite gaen nemen ban beplactfc ftp öaer ^o.|iaog.
ïorï^ generale bp-eeiihdmflegcbefigttecrt. J',
®éit eeriien.g!»ftp tofliS eenocpicffe acnbc^^ceren
elfcöÈ gcfipmen/
ïjaer een p?ctïfcrtlafl mebe ftjen-
ΐ bon niet nae tti^ijbcben otf 't poim bdit b«

fcftepmbeBonneEfperancecnBonavonture, betbat ιίδ/,

in't vyftiendearttculban'tiCractactbc3innofefiien-.......

honderc twee en fsftich, cnbe Öaböen bact OP toat ini
|iautic,gebaert/bat men cenici) temperament baer on^
trent mocl)t abmitteren / om een faeclie ban foo groo^
tenimpojtantie baer aen niet te accrocDcren j €nbc
baeropgoetgöebonben jijnbc/ benJ|cere/ oocltbcn
«©^abe
d'Eftrades te begroeten/ ijeftften bc felbc blpben
fiiflina'en/ bat mentotccncrpebicnt fteljoo?benaai
te nemen tjet bctbltjf ban bic quelite aen bett «©crecïttc
ban
Amfterdam, fonbct cetiigljebo?bcrep?obocattc ;
enbcbattctboo? bc 3©erelbt niet beranttoooibclijtfi
foubc5i)n/ ttocl) oocltboo?be<!5calliecrben/ bat foo
gcootentoertltaen bie Iticene fojmalìtept
foubegDc^
accroclteert blpben ; g^at f)aet i^o. iTSog. acn
ccnc 3pbc bacr mebc obtinecrben Ijacr oogBmerth on-
trent
fjctpointd'honneur, bctoplcbcEngelfche felbe
foubett moeten afgncn ban Ijct gecnefp felbe altooö
gefudittccrt Ijabbcn/ etibe aen be anbere 5pbc niet te
b?ccfen cn Ijabben ban Ijcf
utile, betople ongettopffelt
bcEngelfche ftacc pioccis foubcn bciüefcn j maer be
Stactfche cn Ijcbften baer op ttict tocgljcgljcbcn / enbe
fdbe geen bc minile Itoope baer toe gDelaten/ maer ter
contrarie bcriilaert/ bat l)are ^nUructie toass g&epafi
feert boo? alle bc"^?obintialc ^tactfcDc ©crgaberin»
gften/ cnbe gearrelleert op get fonbamcnt/ batter geen
bifpuptc meer ober
bte alternative ftonben ballcn/cnbe
bat fp niet alleen gdaft toaren baer in niet toe te gljc^
ben ofte te bcrattbcren / maer fdfiï ootlt otn niet boo^t
te gacn tot be craminatie ban be anbere arttculen/ foo
iange men in bat fonbamcnt niet berfcedtccrt cn toa^i
enbe bat öaer ï^o.iBog* met b?p meerber rccl)t te epf^
fcöen ijabbcn r^iitutieban foo bede fcltepcn al fonber
eemge boojgaenbc bcnontiatieban<0o?loci)btolentei
lijcfi aen be goebc Singefetenen ban ben ^iaet ontliou.'
ben toaren. ^oo bat gemdbe i^ecren/ftenbe ben emfi/
bacr tnebe fp boegent toierben/ ban aen be anbere ψ'
be gertóen bonben / om bat bc €ngdfc|jcfciecfecrlpc&
niö tod op bat potnt cn toaren gda(l/cnbc bat Set tia^
ren poUbacB toaiï/bat be
^cctCourcin foubébc mocp^
ie nemen ban ijaer bacr ban f abbcrteren/ tcn cpnbc fp
ijarebcpcfcgCiSnocDmaelbaer tiacrcecl)tcnmorfjten.„„ ^
i 2tüebc3|ectcni!iaini|ier0
5ijn ben vierden Slunijff^S
op'tCalicd te fameit gljefiomen.'^e i^cetcn Franfche,
-Deenfche cnbc Scaetfche
acrt b'CCtle 3pbe ban bc groo= "«ntu
tc Gallerie/bacr bcrftficpbe J^aiticriijpn/ nocgtansïïf'i
t'faemcn gljeblcben in een ©crtrccft. «©c i^eercn
En- '
geifche
tn een Jtomer acn bc 3pbc ban be groote
icric/ cnbe bc i|eeten
Mediateurs in begroottei^i
mer / bic cpgcntlptft tot be Cotiferentic g^epicpa'
rccrt toasï/cnbc bte nac alle apparenttc bian geen anïtct
■gfjebzuptfi foube^pn. (Ccctopicnbebifputcn oberbc
^ratlgij cnbefc|Tie tuffcijen be i|ccreii
Franfche,sweed-
fche
cnbe Engeifche SOmbalfabcuTiS omtrent be glide^
gcntliept ban een felbigcÉamcr niet cn fcljcen^tc futi
icö too?ben ingefcljtcltt / cnbe bat men bcrgalbcn boo?
een cipcbient fbube ftlpben geftjupclten be onberfcfiep*
ben Sameris cnbc «©allcrien/cn bc ©ccren
Mediateurs
be tttoeptc foubcn tieraen ban ober enbe toebec tc gaen/
ban ftp b'ccn/ enbe ban ftp b'anberc ban be 5oot®e
Partpen. €er bat bc ïgecrcn Engeifche noti) bobcn
gi)eftomcrt toaren / tjS ftp bc J^cerct)
Franfche, Deen-
fche
enbe Staetfche <i0cbcputccrbcn goögcbonbenbe
^ccrcn
Mediateurs in öacr Hamer te gaen begroeten/
cnbe sin ban befdbctnct bed ftdeeftfl^t cnbe biicn'
adptftljept ontfangöcn/ cnbc Beeft b^
Baron
Fiemmingh
ccn fcct minnclpcfee inlcpbmgöe gljci
maetftt ober Bet fubiect ban bic bp-eenftomUc/enbê ^
bact ober ftp o^e rcap;oqudp(& gcantbooo^t cnbe
gep?ote|leertban optetBtetod-gemeentBeptcnbclïtti
ccrit^t tot ben i^jebc/met battcgfcggin^e banbe
mocptc biefe alftccept« ggenoeidt fiabben
/ cttìic met
berfoecft ban tontinuatiC:banbie,godjcbjftcten.3Si«i!i
baer nac bcJ
^ecrenEneeifcheoociiop Bet Callcclpiii
■arribecrt ?önbe/ Bcftftcn bcï
^ccrcnMediateurs^ibc
l^amcF baer bc J|ccrcn
FranfcheVpeenfche janbé
staetfche<®cbcputcerben tefamcn toaren/acn bcj^eo·'
WttDecnfchebWb«lttBailbmseifeltiO«etl^


-ocr page 74-

tefeibe ban öaw jiitwaeniie^^eecm

■ '' Mediateurs oberljantrcpifet Baöïtertjmet berfoeclj/ìie
toijlem iiatpaptcc een
j^ivneitoass ban drie artiutei/
tiat fi' öe feöje toiiöm fuppïercn / mttt öat fi> cmjs te ge?
itjcfi toiliïcn obergcbcrt ijüat ban
Sane p?cteit(ïc b3ai/0e=
Ujcftiite JUeeccnl)£l)fjenaengenomenj enbeljcMjeiiaen
ίιε Staetfche öotittec ïjaniit een gefrijjift/beCi
battenlie
drie awijculen : €nöe al boocensi öie te ïicma=
nieren/ foo bctfocftten fpte inogjjen toeten/ of in bic
twee attiiculen ïtefec sjbtss aen Ijaer obcrgeoeben/allc!S
toais betbat toatljaer ^oogö iKogfjeniie omtrent tjet
(Ctattaet
dcAnnofefthien honderttwecenfeftich ,te
feg^jen Ijabijcn ; enbe ofbeï^eccen
Staetfche <ö5ciiepui
teet&en mtaiiban acceptatie banbe Engeifchejijbe/
öaec op een fSractaet ban Vrede ftonben Pupten: 59aci:
opisiijaer gfiefegijt/ batter
tweehooftftackentoaren
omtrent befe ^egottatte : €ec|l / bc betonde Alterna^
tiveitcn ttoeeïten/ fiet (Cractaet de Anno fefthien
tweeenfeftich
,&at bcfe ttoee artjituien alteen beBeIf=
ben ftaer i^oogf)
iBogenbe la|i op öe Alternative ,cnbc
bat men «iet en ttoöffclbe/of menfoube Bet met bc

Slomtn
in Con»
ftcmttï.

fche, fouben ööereet 3ön Öaer berbere confüberatten ep
Ijet tweede iit>;»/ii/«B»/ ober te gfjeben/alis fpban
Baerfijbeootïi footoriben boen,· màerfpDebbertbaer
op gefept/battet tegen flyl toaiS een abfolntè beclilarm=
ÖÖc baer op te bergen /fonber bolfiomen onbertiice ban
Detgcene men berber Rabbeboo? te (lellen/ enbebat
ongettoijffilt be i^eeren
Engelfche ijaet b?p refoUipter
fouben uptten/ iiliS fp foiiben fien / bat Ijaer berber niet
ban groote confiberatie foube gebergöt too?ben. €nbc
aliSbel^ccrcn
Staetfche p^ectfe bleben perfïderen óp
bfe weallaWe berftlaringe/ 3i)n be 3|ecrett
Franfche aen
be%eren
Mediateurs baer op toegeballcn/ mbeöeB=
ben gefantentlytft met be felbe geftijitneert enbe gcut^
geert / bat be ï^eeren
Staetfche beöoojben oitìeftoaàt
ttm/ om allés tegeljjcfe open te leggen/ oocfeBei
fonberlijcfi met befe ttoee argumenten / ban bat bc
En-
gelfche
öaec ban ongettoöflélt cefolutec foubeit berciai
rett; enbe ten
anderen» bat men öaec foube benemen
befcrupulenbati eenigepointtat/ biefp berft^ttofli
een te injïuecett in ijaer i|oogIi iliogenbe ^nflcuctfe /
cnbe bic fp toel toiflen / npt be communicatie aen öaec
gegeben / bat baer in niet en toacen. '©aec op ban Bp
be
Staetfche gebelibeccett/ oodibec felbecinftruaie
in goebe acljtingegljenomen / mttfgabetö gelet 5t)ttbe
bat bte be betonile
Alternative toel tepbeboo? een Υοη^
bament ban een i^egotiatie / maer ecijtec niet feecBec
ttotïjte bifpnitijf en bepaelbe be maniere ban be onbec?
paribdingije/ enbe bat aen be anbecejöbeïjaec
ïiaogöetüie ententie enbe toille toais in alle^ opentlflcli
cnbe confibcntelijcti te boen pioceberen mette
Mifaifters
ban be «©eaflieerben / felfiS foo becce / bat be göeöedie
lüftruaie mette opgebolgbe iRefolutien mocïjten toer'=
ben gljecommuniceect/ Debbenbe S^eccen
staetfche
goetgebonbenaen be Franfchente bfrWaren/bat fp
Gerept toaren ijare
remarques, foo fp albereptiS Dabben
boen tleHenm margine ban be artgcïielen
de Anno
fefthien hondert twee en feftich,
gaecte gfiebétt ili

Banben/enbe bat fp ban/ Quanfupsf/ wptïjaerfdiben
mib? fonber eemgeopentlijche birectieban toegljenbe
Staetfche, bïeitujcDtcrt commtmicecen aen be ^eecen
Wediateurs, om te flcecöentot öaec tiaecitiötingije /
Ettbe om be
Engelfche tc befaOufecett ontrent öaec göe^
fcöeptcomb?agc!S. gi>iettboo?fia(i) foo apart aen be
i^eecen
Franfche gebaen jgnbe / öecft 0et be felbe
Iteft/
met wat te veel drift endehaefticheytj ehde
fondereenich pr^llabeloverleg, bienbóOjfiacÖ ptlB'

Irtiquelgcii aen be i|cccen Mediateurs te boert ; iêoo bat
be
Staetfche s;efurp?chneect jijnbe / enbe niet toillenbe
itófeibebaecin befabboueren/ genootfaecSt toiecben
tefeggöen/ bat bateenoffcetoass/ biefpuptöaeeft^
Sept aen be lieren «©eallteerben öabben toillen boen /
wtbebatfpöa^cbecfeBectöielben/ batbieraeteltfoui
be toojben mifbjupcftt ; met ejcpjeffepjoteflatie bat fp
ecötec bleben infïllecenbpbeconbe becclactngebanbe
KtageiTche tot .acceptatie ban be Alternative » fotüei:

ÖaecaIboorenbo?bectetotaentnlatem g^aecoipbcei
ben be ^^eeren
Mediateurs een fieece nae be Éamec ban --^--ii
be ïjceren Engelfche j cnbe toebet gljcliomensiinbs/
geraecfetenientoattoijtluftigcc iit be btftoucflen / en^
be befonberlüclt eerjl op 't fubject ban öaer Üoog llto^
bjiefaenben Comngijban
Engeiandt ban bate ben
fes en twintichften JgobemDcc fefthien hondert fes eü
leftich;
enbe toert bpbie^eecen fon^firmi gö<fu(lii
neert/ niet alicene bat be ï|ccren
Engelfche op 't (craci
taet
de Anno fefthien hondert fes en fefticji geenC tiUi

ctbatienofteaiitpliatien beöocfbentcabJ«ittcrch/ bc
toöle öaec J|oogö ijKogenbè baer bp öabbejt berftlaett/

dat fy geen ftvaricheyt en fouden maecicen naer de heb
ftelflnghe van den Vrede het voorfz TraÖact noch
voor het toekomende inviolabel te doen obferveren ^

maecoocftbatbien 25?icf po(lerieu]C ban batesünbe
aliSbe
Conferencien met ben ï|eeC Hollis tOt Paryt
göeöouben/ enbe aljS ben ?5?iefbanBacc ï^ooglKo»
genbeban
benfefthienden September fefthien hon-
dert fesenfeftich,
cnbe mebe alsibe USemocte bart
ben
ï|eecdeRuvigny aen ben <©?aefbans, Aibansj
bat ben ïSoningö ban Engeiant met cetöt fu|linccrbe /
batbe ingrebtenten ban öct
vijfthiende actycM dc
Anno fefthien hondert fes en feftich
alnodj moeflea
Öebben öaer erecutie ; enbe bat jijnbe (^jtóiebattcert f
Öebbm be ï|ccren
Franfche be Staetfche baer üifoo
berregefecunbeert/ batfpbe
Engelfdiein'tong^cfi
(lelben: metberfilaringöe/ bat men aen'tï|of wan
©iancltcijcltbiefaecltcaltooss öabbeopgenomen/ ge^
lyth bic ban toegen öaec s^oogft nHöogljenbc geucgceci
toiecbe
j maec bc ï^eeren Mediateuren ett öebben baec
opnietbeclrtaert/ maec allceti ban tocgenbe i^eccett
Engelfche jjefc^f/ batbieöct göcöccl contcacie becs
(lonben/ ertbeóocfi contcacie gelati toaren/ foo bat
men baec in (lont
diredt in contra pbina.

«Ènbebpbie occaTtebèbifcoiitjta» boo?tiSgöebalï«|t
3önbe op be
eiucidatie enbe aitipiiatiebitti bcTabe / b^ ·
men op't (^cactaet de Anno fefthien hondert twee
f^ftich
foqbe toiU^ ton /* enbegiebomcn 53nbe bé,
faccfiebanbciiarine, battbiconnabuerlijcke Ïlicïiis
ten,
banbe toiM?ben/fl/«ii/ifiif»i iS/ietKfwöc.ijl.mtó' '
alleenbpbei^eecett
iicdiateureiji, maecfdfiS ϊβώΐ^

beleecenf^anf^cÖ^t ipsfuilitteécbe bantom^^éiÌ
^oogöHogcHbe met tegen gefp;o&en: fu(nneip^
bte %etcrt m't gimecael/ bàt bie faecïtenapai-t
een
reglement van Gom merde ttioften toO^en
iu(leect/ et^.bat men. baec obecbefenbingBe liig^
boen aen bert ^onihtìi / foo al0 bp ben =l|ecc ban Ru^

pmicüiietiijcb /. bat aeiïgambe bictt boo?(lel bart be
iigis e? ftatua, toaji DngBeöoo?t cnbe tegen beii ftöl ban
aJle®cactaten/
datmcneen' ConinghdeWethwUdé
fteiienin z.ijnLandt,
enbe öcmbc macöt beitemert
ban foobane toetten tc maecïiat in ben 5Öbert / ölsi 6
p
ten i>e(lett ban ftjn 3^ötfi ente a^olcft foube goetbittìieni
^00batbe ^e^cen stactfchcontcembie faecfte hici
alleen geen fuppo?t bp be
Franfche en öebben gcbiijÜJöi
maec upt bic obereen(lemmenbe fentimenten gfténóecö
Öebben Öonnm afitcmen / bat bte poinctett niet in foti^
ben te furmorttccen-jön / betoijle aen ftaecc baer ώβϋ
geallegéecbetdjenen/ immerjitoteeriigefehtirtie'
ban interim Dfté ban p?obi|ïe niet eit toiecbe

ceect. '©étoöletie igeecen Mediateurs bectroi_________

een / omittc te gaert fpjeetiicn mette igeecen Etjgcifcjjé
bonben bc^taetfiöe goetaenbeJ^cecen fcanftfietó
laten lefen i^cce geconcipicecbe remarquei^op 't
tact
dcAnnofefthien honderttweeen fefticKj
op öet fentimeot ban bte l|eecen oocit meed aOefintiSl
bifcr^eecben ban Öet gcene in öaec J^oogö lEogpttbé
Inftruftieenbenacbec ïtefoluttebanbeneifdeti
becbattoag/ foo bat men ootì^baec iitniet beÈl)ì4}is
pojtenfcöcente öoopen. (©pbctoctdetooe^bàj bart
Öetttoeriïe actQtì&ci/ bicnoQj gantf^ttiet cpiü^
entoacen/ fudöteecbcnfp/ itótbe tooojbeni-t/ii'^a·

fradtermr» Dpntìtuadigintist^a JtotftabfUCb/

ρφ(ϊη en toàecat / pbc bat fp gfiam ëit <
teaecom bi (wc iit>tie licptctu

en OORLOG. Se^ven en veenigiit ioeck,


-ocr page 75-

S A Κ E Ν van S t A E Τ

44

<©p ue feftc, fevende snöe achfte flctijriiidctt «/»

, liius Ö Pnfugis . ìmt irte p?ccnuoctt laan tocgcn ïjncr

3|o.Jiaog.lJOO?O0c1tclt/lïOO?fi»bal ÖC Vluchtelin-
ge 01»
faiieu ban bc Religie concancciitDe/ecn inbcmtc
toast ban öc
Predikanten ban öct 3lanbt / mbc om öte
ftoacHDcpt ic öcmoct tc sacn / ïiat men mo£l)t fitn / of
mertacfjtccöc
drie actijtelen / foowircoatìiebanìic
l)00?f5
Predikanten alsi ban öe OfFidereo, mU0e falli-
(atee claufnte honïic boen infïucce/maec öatmen
ren€nöclfc niet tonbc beugen ö?tc oeijclc artijftelen iipt
telttljten. <0p'ttwintigfte, iiaecöefp?oficn tooit ban
fcljepcn bic ccnen couz.e Douticn/batfjet onnoobtili
tooispctisbacubanboojteflellen batmenöenfm ban
batactiiM/aitnittltonbeelubecen/mette fcoöen bat
men eenm anbcren courjS
ijtelt ; €rtbc op Oet feven en
twintichftebacL'oöcfpJOolientooiïit ban't beftoeccen
bei: (Cractaten boo? beit
Capiteln Generaci ende -Stadt
houder,
batDcton0ei)oo?t cnbe onlijbclijcfi toaii een
Coning te bei-gen/bàt fijne (©nbecbanen fpiii i€rac=
tatenfouben moeten gacanbetcn enbebeftcatOtigen.
€nbe afö baec op gefept toiecbe ban ïjet actijfteï U!«t tc
Ucöten/fepben w/ toaeï om men fjet
Annofeftienhon-
dcrt twee en feftigljaïiie
boen trifiucrcn cnbe baec op
öc i^eccen
Mediatuers toebcc fijnbe ingehomen / toaö
menbecballen tot bc bifcoiicffcn cnbebcbattcn fticc
boocenoDcbcbutccrt; enbetiS baec op btecectic bec--
gabecinggc gefcOepben / fonbec bat be i^eeccn
Media-
teurs
aeti bedpcanfcDe optDebtiengöeb?acfI)t/ offp
pet Dabben boo? te (lellen : of bat fp pet foubeit op(lel=
ïen/ niet mcccaliS ofcctuflrtìftcn j&?anciunjfft cnbe
«Jngelanbtniette bcmeflecenentoasi: alleen fepben
öcïleecen
Franfchecenss cnpaflantbpoctafte/ ban
öcttocegcbjcflreecbeacttculcnban&acc 3|ooglj iBo-
0enbeop't
(ïucfibanbc Alternative, batbc ing^ebtï
enten banbienconttncecbcn öetgccn fpte fegggeit
ftabbcn. ®e]^eeccnstaetfchebaccopt'DupjS glje-
Bomen 5ijnbc / cnbe met aenbatijt obec be booifcojci
bcBe/egeningije gftebeliliccecctjiinbe/ tssbpbefelbc
göemecnt/ bac booieetd bat oelcpt aenbc l^eecen
Jiedijiteurenmetentoaii ban bie (anbeuc cnbe op^^
möticBept/ aljsmenbanèaecnciitrale «iiflïcienbc-
ilOo;bc tc bectoacfjten : batfe namenöycfi in ben aens
bangD ban Dacc p?opo(ïtic genociDfaem öabbcn gïje-
pjcfupponeect/ in bien 3P J^ceccn ^tactfc&c/ niet
anbetiei op 0et (Ccactaet
de Anno feftien honderttwee
en feftich
tc feggcn ijabben / atS öct contcnu ban bic
ttocc acticulcn ban bc iiiternative, bat men ban in't
feoitcbanöettoercftfjonbcafjtjn/ cnbcbat be ïgcc-
rcn
Engejfche tjaec ban cefolupt foubcn becclacca en--
öcbatfp op bat p?cfuppo(l banbcï^ecccn
Franfchc
öcfecunbccct/ be^tactfcfjcfoobcccc üeböcnbc gBc^
lifporteect/ batfp Jjaccbecbecc
remarquesaen bic
laetflc fouben tecUanbenflellcn/' alsi nu gïjefept t.ö /
Ρ Det bccbfcc ban alle fjacc bifcoucffcn niet alleen cn
labbengcbicigeectgenccalijtïi tcgcnsSallebe tntercp
cnbanöaec ïjoogö .ïBogcnbc/ macc cpnbelticftbtc
iffonfcccntic afgcbjoocften / mctccnbcrWactngcbat
bcEngelfche tot bie Alternative felfjï Itict gOelaft «t
toaccn.
Ten anderen, bat bC ï^eecctt Franfchen
met bien pnliliiclfcrt boojflel ban bc communitatte
ban bc becberc
Remarques ban ijaec i^oogi) HSoi
gBcnbcljacc foobccce ijabben gljecpacgcect/ batfp
feiec ban pact Dabben belooft
acnbc 3|ceccrt Medii-
teurs,
cnbe baecmebc aenbc %ecert ^aetfcöcbci
nomen/ bcfiicmom bebecbeceactitiilcntcn beften
bfendtemcfnageccn/ cnbe pjincipalucft batf^ fjaec
ontccnt fo bcclc cffenticelc pointen foo gualijcli öabbcti
gifcnmbcect
j cnbc ijcbbcn bacc op gecefolbccct tegert
benbolgcnben bacljbcbifitetegcbcnaenbc ^ceccn
Franfchen, ommcttoatnab^ntli/ nocDtaitiiittmo'
bc(lctecmcn/ batongdycli banbcecnenbc anbcc
boo? tc
Hellen/ met bccfocrtt banmeccbec bcctcou^
toclijffiöcpt enbc bafKcljcpt in bc toeftomenbc Confc?
miticn. iDaccopbciS bolgcnbcnbaccliii/ bptnbifs

pofiticbanbcn ^cctd'Eftrades, bifitc gcgebcnsüni
be acn bctt i^ccc
Courtin alleen/ iitaenbcn fclben
bcctoont toatinbic Cmtfcccnticbanbos boorigljc
baccïjiS/ gcobfecbcecttoais/ cnbefpccialijtffcioiligc'-
bat bc faccbcn in bic ^effie foo confufcjj}^

tssr

naffntto

SfneBtt

Atutft

OtICCkf

ΚΒΛίβί

tm^m

yranfe

«mftafl»

bevr^.

eijDfìi
«mife»
(cntfc
met

«wiin.

toaccn gcmaniccct/ bat men niet een point Oibcntc?
lijcft liabbcftonnen afbocnj met öcgcecte cnbc bet;
foctft batmen aen Dacc/ ( ^^tactfcDe «©ebcputcecbcn )
toilbe toelaten Ijaec faerticn upt Daec epgen Ijoofbcte
maniecen cnbc tc bebattecen / met o?b?e cnbe biflinci
tic/ cnbcbat fpbcfelbe ban met baec
Credit ende
diredtie,
enbcgocbc caifonnemcntentoilbcnfcconbee
een. (gnbctsibaec bencbcnbcctoont bat ljaecJ|oogö
.JiRogDenbeintentie niet en toaei/ batmeriobcc eenii
gDe anbcce actijculcn fonbc in bcbat tceben / foo lange
be Engelfche op bC Alternative 0aeC llict bOlllOmenti
lijch cnbc tot genócgljen bccftlaect en gabbcn s €nbc
betoylectljtccbicconfibcntc fommunicatie banijacc
ïloogD iiaogenbc
Remarques Op bc bojbccc actijculcn
de Annofefthien hondert twee en feftich acn iiacc
toasf aengebobcn / enbc bupten obeclcclj of communi^
(atte fooplotfcljjcRgcbcbitecct/ cnbc bic faecfeebec^
Salbcn niet «necc in 5ijn geöcel cn toaö / bat fp / i^ee^
een e§tactftl)e öccept toacen/ bc fdbe bp gcfcfeiftc am
Öacc tee Danbcji te ticllen / nocijtansi met bcfe cefecbe
cnbc op Itlacc tooojt/ battec gecnc Coppen ban foubcn
toecbcn afgcftlj?ebcn / of tiptgfidebcct aen bc l|eccctt
€ngelfrDc; ten toace bcfelbcalbooccn öabbcnbcci
lilacct/ batfebiiptcnbcdrieacticulcnbacgsi tc bocett
gc-ejctcabeeet/ niet anbecjei ftabbcn boo? tc|ielleni
of
foofppcbtmotljtenijcfabcjt/ öatfcooch tcgdijtb bat
ingcfclj^iftcfoiibenobeclcggcnj omccniö aentocbec-
jjjbcn te toeten toace'ttoeccftftonbeteemtneecn. €tt
baec op bccbce ccntgc p?otc(taticn tu|Tcl)en bepben gc^
ballen 3ijnbc ban gocbebcctcoubiclijtfj|)ept enbcfin^
cccitept/ is ben ï^ece
Courtin tocbcc tnfccicwfetcci
men gebaücn op ben betoulicn b?ief ban öacc i^oi.
Ifêog. acn bcniöoningö ban ben fes en
twiotichften
^Obcmbcc feftien hondert fes enfeftigh, cnbcticcfc

conbt upt becftlaect metten fclben tcain enbc op ben
fdbcn boet als bcjs boocigcn bacgiS in be <ionfeccntic/
gelijch Ijp becjlont bat acnbe €ngclfe bc cene sijbe aBs
folupt toacen geöoubcn tot bc acceptatie cnbe p?c(latfe
ban bc
alternative, bat oocB foofiacc |Kog. abfuts
lupt toaccn gcöouben totbep^cffatic ban't(€cattac£

de Anno feftien hondert twee en feiHch inaile (tjne

bo?bccc acttcuïen cnbc Beeft ficB foo bed bccbcc baec
op geepacgecct / bat bat niet alleen toaiS bc inncelötfie
intentie banbcïtoningö cnbe ban'tiof/ bantoacc
fp nocB foo onlangBsi fgne o?b?e!S paefondytii ontfa»^
gBcn gabbe / macc bat ooclt ingBebaUc Van becbcce
irf nieutocfujïcnuccttbcp?ctertften ban Bacc ï^oogBr
IPogBcnbc boo?te (idlcn/ men albaccnict foiibu
bccftacn tcftjn gBdioubcnomBacce (Ccattatcn acti
tc btnben / of Bacc i^oogB Ifêogcnbc tc lleccöcn in bia
pointcn/bc toelcBe ntct gemeens cn Babbcn tttet Bet fdi
bc (Ccactact/gdijft bc mccHc ofbecfcBcpbcntoaccban
be gene biemcn nu bp
ciucidatie Babbe boen opflcllcn.
€nbc aljs bacc op occafie gcrtomcn t0 ban Bem tc bcc?
tonen/bat ben ïlioning fdfjs in fijne b?tebcn altöt Babs
bc bcgcect een (€eactaet be
mariae, cnbe bat bic actfs
CHlcnban bicnatucctoaeccn/ batfe met Bet opftdloi
ban foo een Ccactactnootfaccftdpiiibacc inmocfleti
infïuccen/cnbe bat Bacc iföog.nietfionbcgcims
putceet too?bdi bat be
Engeifc bacc op ongclajl ijuacs
men/foo Beeft gcmdbe ï^ecc al tocbccom/alsi gtficceit/
baa op gefept bat bic (€caciatcn/mct bat ban
Anno
feftienhonderttwee en fcifigh,
cnbcbcn tcgctttoOOjbti
gen ©?ebc/niet gémeeniS cn Babben. 5^atmmbolgcn.<»
bc memorie ban ben 3|ccc
Ruvignyacttben <iB?abe
ban s
. Aibans, bcfcnbtg baec op mocll boen na €ngci
lant.
t©c Staetfche flocgcn bacc op boo?/bctoplBct on^
bccmpbelpcli toasiofbe fatten foubcn malfembei:
tocbcc cBottiHcccrt/ttibicnbcc gcm
Reglement met ali
Icit ficcaemt en toterbcn/ of men ntct foubc bonnen tipt
btitbcttcdugeFjcpedienten totcen innrim of banPfiw-
y?» j ali Bp cccmpcl/bf acticulcn bic mocïitctt applica-
bd gcmaccRt Söo?bcn in't (i^cattact ban
entrecours de
An. veertienhonderd vijf en tnegentig
,Of be flCtiCUlCrt
ban 8ct fccactaet ban ben feven en twintigften 3ip?tl
feftienhonderttweeehieftigmctVrankrijIcgcmacRt/
bc todcfic men bp pjobific tocbccjijtiï mocBtcn bofeen
en ontccnt bc onminndijiic paccatcn ccnige fufpenjïe
ban crccirtif booj een tijt batmen bp trartait «fm m^

Pd;


-ocr page 76-

cn OORLOG. Senjencnveertighflehoeck 45

foiiKijMliKn. «Ênüeijeeftïim^eccCourtiniiactop
ngimttUJOOit/ iiatiiecianiiiiatie bantùpiobifiondc
ortitulcti ban fi» {jrootctt traili toatcn / aljs cen (Ccac-
wit tm p?mripactcn; iratïie
EngeJiche foo toepràtD
(buligtt gcbat fijn op Bctecnaijïop'tanliecj batljp
icOtiE göenegen toa^ te tetucccn ojfec pet ban öie na&=
tuere tot liacc J^o
.3|I3oö.fattiSfactie ίιοηϊκ gcöactt Jiki?=
ïmu^cScaetfcheDeblim met obcricbmttge ban öc
ljoo?f5 remarqucö/ oodfun acOttnge oDetiomcn i)et
gécnc op {jet
tiende arttcul/caetijenbe liet contrafaiuc
banìieviagge,&pijaeci§a. Jiaofl. tefolutic ban öen
elfden jEepbecbatbjaiS/ enöe tjaböen goctgebonben
ine confiiientie te plegen metten ï|ect: Comdnban
i^emte iommuraceereii öeconfïïieraoenïaeljaec
iKog. bacc op tja&ìien/cnìie onöec anöeren meöe gea^
iegeert/ bat aW fjetfrijoon möifputabel toare/ öat
ben ConingDban
EngelantaWbüipt meeflec toaiS in
bic geaüigeecbe 25?ittanmfcDc
^ec/ bat {)p in allen ge^
balie geen bctbec recfttban
Souvcrainircytalbaecen
foube Bonnen ejcewecen/ aljSbatijpte ïaitbeljceft/
albe battette Eanbenotoir iö/ batöpfelfss binnen
Londen enbe Op fijn iSiOon (ïtteube/nopt getopgert
ïjeeft met fijn tjoet te cefaluecen be 9(lmbaffabuet'Si
banl)accïjo.miioö. enbe mettoat fcfjijn bat ftonbe
too?bé gebifputeert in
Zee bp fpn minbere (©ffictecett.
maec be l^eec
Cou rtin ijeeft baec op gljeantbJoo?t/bat
bic materie öelicaetbjace/enbe bat Ijp niet bequaem
toaiö bat point te beciberen/maer bat öet notoir toass /
bat ben tert ban'tboo
?f5 tienden articul bireet tacfj
tegen f)aerÌ^o.,iEog./enbe foo men fijn abbijsf toilbe
abmitteren/ batfjetabfolitpt ongcraben toaisaen bie
feoojbete raecften/ foo menfiet gOeDccle toercfiniet
hjflbe afi)?eethen ; toantbatöpmet berfeec&ertiepbt
bJifle/ batbeï|eeren<!ingelfcficcenigOe abbifen {)ab==
ben/baer bp 3P gDetoaerfcftontot toierbcn bat bat
point Bp (jaer ï|ooglj iKogenbe foube toerben booigDe-
(lelt / enbe bat fp ^ea-en
Mediateuren al boo? af ber?
hlftertDabben/ öatinfulcften gcbalöittoetcft befpe^
raet toasi / en bat 0aer tot göeen onber&anbelingöe
ftuben inlaten. TDaeropbanbe ^taetfclje bat point
öuptenbeboo?f5
Remarques gelaten Deböeit; maer
hottijen goetopben tert
ban't vierde articul ban
t®tattaet met ©?ancftrijchdc
Annofefthienhon-
dert twee en feftich,
baer bp be guarantie MOOft toiert
banh
)eber5ijbtjCfrechten, immunitcyten, endevry-
heden,
btctt ^er te fonbcren ; alftoetoelinbatgïjei
fieeleSTrattaetbanbe Viaggeniet gefpwocöen toiert t
of ftp niet berftom / bat in caiS ban een nieutoe
rupture
tllflcOen Vranckrfjckende EngelandtOberÖetftrijc-
kenvande viagge,
bat point foubetttoeten bjoiben
berfiaen te jin begjepen onber be boojnoembe
rechten
cnde vryheden,
be toelcfie ijaer ï|oogi) naogöenbe
fOHben moeten garanberen ί gelijtfi 5P/ ^etren ^taet^
fcije abfolupt ban paerjijbeberflonbcn enbe berftlaeri
ben/ bat fp baer toe fonbcngeöoubensijn/ enbegfjei
Djcte berftlaringe ootfi baer op ban bie 50be bertoacD'=
teh; macrijp öeéft gljefeptbat
bateenfwarevraeghe
enbe queflietoa$/ batftp opD^ maeclten ban bat
ffirattaetntetentoatf getoeef(/ etüiebpgebolgDeniet
getnflrueert op be tonflberatien bie baer ontrent mocö?
tengOemobeert oftegljebaHertwn/ enbe batftpoocft
nietbeboegljtentoajseenici) cfclariffement.baerobec
tegeben.

I5Ö7

Cnbeombatinbe Conferentiebanben boojigiien
bacft geremarqueerttoasi/ batbe
3^eetettMediatcur*
be^eeren ^^ranfcfjegantjsraetftabben gftefommeert
obereeniglje pointentufTcgen
gaerenbeEngelancop
papter te brengen / enbe bat ben ì^m· d'Eftrades, aen

Baer ( ïjeere iraetfche ) bienbacöuaïiie gecommnnii
cèert/ öatbeJ^eerén Engeifcheopiiaet aencomfttot
Jffreda, eenöaer Ijabbcnberftlaert/geen ®ract«et
met
VranckrijcfctefuUcrttemnen (ïupten/ tentoaer
iRKrtoietbegftereiitueert/ be<!Eptonbenttt
America
betoeltiie gftebuerenhe ben (®o?lot&be Francoyfcn
baragaergftenomen ftabben; enbe bat bat foo toiecbe
bi>o?0epelt aïiSof ïjetmaec een repetitie toaji ban
too?i88ecomnuinttìatje/ bienotStansbe ^gtaetfcöe
Λίφ ^iettfcfiii^ USiitìlÌersÌ nopttetooim wt^ugöw

Babben. ^wf gïjeijojbcdit bntljettgbt toass/bii 166?
arceren naerber te fommercnopbc reititutie ban be —«
ofplanben ban
s.Euiiacheenbe Tabago,cnbji; Dct
gtieene be ipranfcDen meer ba» be
Engeifche niotJjtot
Ucbben genomen / bcjt ^tactber©crcaugbe ^Sebcr^
lanben tompeterenbe: «©ao; ober ban oochmet ben
i^jeer
Courtin in ferieufe termen gljefpïoocfienjönbe/
beeft ben fdbenberölactt/ bat fp noclj geen antbjoojt
0t jjabben ban öet i^of op boorigDe pjupofitic aen iiaer
tenbienepnbegljebaen/ maer bat fp bie binnen ttoee
bagen te gemoet fagen / enbe bat fjp boo? fijn partiai^
liertoel burfbe berfeeclteren/ batbenConinglj bte
injuflitieniet foube boen ban Daer ï^oogfj jtSogijenbe
baer ban 't ontfetten ; enbe baer mebe bic Conferentie
geepnbicijt 3önbc/ ijcüben be ^taetfclje bp Coppe
aen gemeiben igeer gelaten/ eerfl be
drie artitulen ban
toegen be igeercn
Engeliche bcS baecfiiS te booren ont^
fangtjen
; Ten anderen, cettcompleet Conceptban
negen articulen btDelfenbe benieutae artiailen/ be
toetcgebolgOenjsÌijaer igoogD H^gljenbeintlrurtiein
Öet nieiito te maetfeen («ractaet fouben toerben gljein:^
fereerti (€en
derden, alle be remarquesopbc artts
tulen felbe ban fjet iCractaetbe 3tnito
ieftien hondert
1 twee en feftich, rcfultcrenbe upt Oaer ï^oog HSogenbe
refolutiebanben
elfden H^epfefthien hondert feven
en feftich,
cöbe epnbdijife no£h een tweede ortenfie/
beöelfenbecenfalbatoire claufuTcoubeies,
fe ven enbe
achfte articulen / raechenbebe Rebellen enbe Voor-
vluchtige,
om acftter oen bie drie articulen t' infereren
in cas be ïgeeren
Engeifche motbteii blpben biffïcultei
renombc bco?fclj?ebe
drie acticnlcn gljeDecl upt tc
licDten. «Snbeisinocljtenfelbcnbacge tommumcattc
ban alle öet boo?iglje gtjepaffeerbe gljegcben/ aenbe
JgceratDecnfche^lenipotentiarifcn/ ncbensï Cwpe
ban alle beboo?nocmbe articulen.

igeer Courtin quam ben feftengjunjj fegggett /
niet te tonben mercfeen / bat aen be l^eeren
Engeifche
Officieren en Predikanten
petsanberss fOltìJen toiOen
tM(iaen/alsi een generale
amneftie booj&ct gfjepafi
feerbe / fonber eentge applicatie
ban 't tocbomenbe/npt:
b^ebatmen baer mebeggebuerige
cabaien foube
toillen foberentn ben {jaren /totnabeelbanbe ruft
banEiigelant eiUie bat öaa: intentie foiibe toefen d' am-
neftie
foo banicD te ertenteren / bat be gene bie bp gaer
ober cojrefponbentien getonbemaeertmoclitesyn/fba
toel fouben moeten Bctdelt toojbenais begeerte bie men

ban toegen öaer ï^o. toilbe boen pjptegecen /bie
'cljuIbigD toaren ban ' t bjagen ban effcctibe
wapenen
tegeitjj ijaren ^uberain. Staetfche Rebben baer op
geanttooo?t bat bie
Officieren ban ober beele blaren in
ben bienfl ban 0aer ï|o. jiaeg. gljetaeejl jiitóie / maer
tmpetìjcÈenbe opentlijcft toaren faliibèit-continueren
nbienbicnil/enbeoberfultrnteten tonbenin gelijci
Cenisige|lelttoo?ben met bie geene/bie öareji <eebt
enbe plit^t bergetenbe / ftaer öabben geengageert fon^
ber eenige nootfaec^elgcbljcpt tot een berrabelycf»
Cerrefpondentic tegen Ijaet epgen ©aberlanbt / enbe
batgaerlgo.|ISoQ.in jper Ï^ergaberinge Ijaer geen
p?ibatibebifp0(itteaenenmati(tben ban faechenbte
be^^bintienenbe^teben in fjke P?ibilcgien enb«
35cc0tec tn 't bpfonber raecfiten j bo?genbe baer bp/bat
Öetniet nootfaeiftdijcii en toa^/fp ootb geen ia(i en
liabben / om ober foo een artgdtei ban
amneftie te con^
jcnieren .jKoet begeer
Courtin bleef onberfetbp #n
Uftenu enbe opinie / ban bat Daer l^o. ijtSog. met geen
rebentonbcnpQulferetttjetupüic&tenban be betoulie
drieatojcbeieno^ een
ftivacoiro daufule in plaetfe
banbien/tenbeljoebenban&aere
Officieren enbe Pre-
diqanten
, of fp fouben op sclÖtSe maniere be Uerflei?
lingBe moeten toeflaen ban öare jöbe bp een
amneftie,
eliegerenbe baer toe beggmerale pjactiQueban alb
(ïractatcn naer booajaenbe (©ojlogfiengljcmaetiu;/
enbe berfdiepbe notoire aibebel^etùie etempeleninb»

ainno Icfthien hondert twee en feftich , ÌUfliÌKtt
Vranckrijck
enbe £paqgien in be Pyreneen toaren0^
oeretgt; ;$oobatbe ^taetfφettiet tegenftambeaui»
ot>po(itien ^em^ l^eerotben bie (enttmeiitm
ntetjmtotfoi afw ,


.03

-ocr page 77-

46

^cec <i5?acfl)att DonatoajS öen ricgh<lnden
luni
ooth tot Breda (jehoitmtcttliei ùelteecCoyet

teaiiclitoerìicrtìiE/ crt&e fto?t)S toa iiae jlecbmlic/
toiect liODitaen lip JJe 2fim0afTaiie eiilie naeUiatte
geaiiliingeert.

^otod be Deenfche cnbc Swcetfcbe,

WnecDömïatfcraet Uojïiettenj ©eCttodfcöe fep^
üim öat alle öc ntcuVoe ai-ttctilen tot
ampiiatie cnirc ïae
remarquestot elucidatieUail toigeUDaer 3^0. HSO.
5üDeboo?öe(lelt/ fooiiamtljtoacen/ bat fpïtaa: ober
nootfaecMijcli nioeflen fcl)?ijben nnet
Engciant, eitbe
battec cemotje onbecMjaceitbebjeicfteiuettnDijebJil'
toöten fionöen toojiien ; cnbeöatten tefiJccteban

Dennemarcken be ì^meitiingdfcDcbefaOTenaeni
fagBen bepenbent inct öe
Negotiatie bflit Ijaec ï^ooofi
3®ogl)ctibc / enbe baec in onnobttf) bjajS teatiiepbcn
foo loittjlje men ban be anbccc 5ijbe niet naecbec toasSj
jEaecbatfp ebentoelnocljbien namibbacft biaccen
gemeeutbei^eecen Cnoelfcijebaerobecte begjoeten
enbe foo bcelinBaectoaiSte bifponewntot eentglje
önttooo?be aen bepben bp gl)efcB?tfte, Φε ^StaetfcIje
Öebben goetgebonben aengaenbe be faetfte ban
Dene-
marck,
tefeggett/ batbe %eten oïngelfcöebe fel=
be niet en besijeecben aentefïcnalsiecn
acceffaire,
inaeualsi eejifaecbeten p?{nctpaelen / bieljaec Igo.
HSogcnbe in acDtinge fouben nemen / aliS fiàcc epgen
cnbe bat men nopt met öaer foube lïiipteit / allacguii
cfceecben fp alle be boo?fcl)?cbe ampliatien enbe elu=
cibatien/ ten toacc Denne^iarck οοίδ bolbaen toace /
enbe fjabben booztss gIJecφlbeett Dacc tecwnmccen
met jebigöept / enbe fonbec o?oot emp?effement / ge^
iijcft ooc6 gebaett isi / ommc gljcen otcajïe te gljeben /
öat fp moöjten mceneit bat men ban be jijbe ban ïjaec
^oog9 iBogDcnbe tefeec DeltommecttoaiS/ of bat
men't Oelïiipt banbe ï^eecen «Êngdfcfje met öaec
ttal·
niffement te feec mocgt appjeDenbecen. Cnbe be
toijlebe
ï§eewnMediateurenbecfcijepbe nientoein-
fiantienïjabbengljebaen/ omaenbc 3|eeceti€ttgel=
fcBe tommobttept te geben tot Ret tcanfpo?t ban ijare
bepffcTiejS/ Bebbenbe éStaetfcge uptöaec felben
boojgiflagen/ bamtenijace
Kìtfen foube mogen ia^
tett ftomenopbe ^tcantban
Scheveüngen, enbe
iiat men ïjaec ban befe ^taettot baec toe foube boo?-
ftenban Poft-peerdentofisnanbtsioföaec epgijen
ïtoflen/ foo fpijet fouben goetbinben/ enbe baec ne?
benjsaengebiefert/ batfeboo?bientoecfj pjomtec en-
te feecfiecbectcanfpojt fouben binben / alsibpeenige
iJiefpuptbe Zeegaten ban Zeelantöabbengijefocftt
«nbe boo?ge(ïagen/ baec ban ben ^eece Fiemming
Scbbenbe aengOenomen te boen rappo?t / iiS be bifitie
oocftbaecmebe afgebiootïfcn.

i©cn twintichften ^junp iicbben be leecen 250?=
gemeellccenenbe ifiaebt bec ^Stabt
Hamborch,eec(i
senb?inbeli|cfteen beleefbe siMffibeban Ccebentte/
ten beDoebe ban be ï^eecen
Cafparus Wederman ; au
iie Leo van Aitzema banbatoben vierden iBepfef-
thien hondert fevcn en feftich
aej» be i^eecett ^taetfc

©lenipotentiactfen boen obccljantcepcRen/ enbebe
nemelbe =|eecen ^ebeputeecben Ijebben becbolgenjS
' δεη dcrthienden ^unp aen be felbe btjïtte gftegeben/
Énbe in't b?eebe gljebebuteect be omllanbitöeben ban
feecöece ceitcontce gftebuecenbe ben <i3o?loiFi omtrent
8aec ^tabtop be
Eive boojgeballen/tufTcijert Capi:»
tepn
Bredenrode enbe anbece ïiaec ^oogfj lifòogenbe
fcOepeii/ erteenigeEngelfchefcijepen/ betoelcfieak
haecgenojtien/ gï)eb?ant/ enbê bat fp baec obecbWi
0enben Coninglj ban
Engciant gcbuecici) geinquiei
teect enbe geb?epciit toiecben ; bei^oechenbe ijaec
JI^3genbe inteccelTie enbe goebe bicectie om bic οηίίΐί
fleti met be ©?cebèn (<Eractatcnteboenuptbenhjeti&
ïeggen / enbe bat tot Weit epnbe be boo?noembe ^bt
foHbemogDcntoerbcftbcgicepentn een generale ami
neftie, enbelÏ00?tiStnbe (CraftàtAt iiòminatimgijC!·
compjel^ibeect.' '^t ïjeecen ^taetfrije Debbenbe
filbe on^angcn aen eribe binnen be aubientie Comet/
enbeDeböen itaenbe met 0aer ober be beo?fjbiffèrin=!
t'èntóat gfjebifwitt-eecty enöe ïirtectot antbjiio?t ö:ei
dPt/ bat befe negotiatie gDeb^ebehbitetbe met em

®nna
tot »]C·
öa.

ban

«ara.

bojrfi,

onbectingB concert ban be ï^eecen HSinifïersi ban 1» x(i tf 7
•iSeaUieemn/ batfpïiaecoocb baec aen moeflen ab^ ■ .
bjeffercn/ enbebefonbeclijcli Baere faecben toatten
befleninfcfjitbenenbe attommoberenmetöe ï^eeten
^lenipotentiarifen ban
Dennemarcken, be bjdc&e
ter faecfie ban eenige onlangsi boo?geballen fjptelijcRi
Deben op be <i5?enfen ban
Hoifte^n, enbe ban bie
^tabt niet ten betten tot Iiaec intentie genegen biae^
ren; enbe ten anberenbatgan; ^oogg ^ogfienbe
aenbe ï^eeren tjaer ^ebeputeerbengeen tnftructie
göegebenijabben ober eenige
amneftienotö generad
nocü partitulier / enbe bat ootlt een Wfferent ban bie
natuere alssbptjaectoasi boo?ge(ielt mette ideerei»
.#ini(ler^ban EngeiaRtaffonberipth fcOeen gl^e^
mejïeert te moeten b)o?ben / baer toe be i|eeren
Me-
diateurs
Ijaere goebe ©fficien fouben bonnen interpos
neren; enbe aengaenbe be
inciufie, batbie moefl
berfocgtenbe gfjeobtineect hJO?benbanï)aec i^oogfl
,f©ogDenbe enbe bat Ijaec <©ebeputeecben fïcB baec
ontrent niet anbersi bonben geb?agDen/ alssnaebeit
tert ban be refoltttien bie {jaer baer op fouben toebo^
men/ jijnbeetOter aengenomen 0aer 3^oogD
<]enbe communicatie enbe reecbenf^ap te geben ban
'tgebaene berfoecb.

(©nbertulTenbJajimeii ongebulbicD batbe€ngeli
fcbe alfoo traineerben/
5tìnbe ben drie en twintichften
3unijb?iebjeecfien/batmen Baer gabbe boo?ge|Mt
bearticulenbanbe
Alternative, veertien bagen bat'
e toaren gebient gDetoeefl: ban Baer 3|o. Jlog. confi^
jeratien op Bet (Cractaet ban bendare
twee en feftig
bat baer op niet toaiS geanttooo?t: foo bat nu iit
fetìienàachcien bagen niet en bJass gebo?bert» <!inbe
beï
§eerenEngeifche gaben genoecB te bennen/jae
Madama Hollis in conberfatte bifcoureerbe alfoo / bat
bpalbien men Bier niet biilbe blpbenbp be ftmple
Alternative,eribebp't (Crartaet ban't^laec twea
en feftigh. giteiti /bp albien be©loot ban befet»
i^taet eenige b?ababe Quamteboenopbe<engelfcBe
(iuji/batbattbeijanbel niet foube ballen/enbe be
ambaflTabueciSfoubenbectrecben.

5&itbup?be alfoo tot bendertigfte, Romenbe biSJS'""*
tijbingBban'tfuccesi tot
Chattamialiei toanneer be ifc»»^
l
|eeren^taetfcöebpbe)§eec Fiemmingh emfielöcb "{•"o»
blaecBben/en bertoonben niet te bonnen begjijpen/KVrareeii
Boe ban be 3Pbe ban be 3^eecen
Engeifche |ftini|ler s! ötc φπ-
boo?gegebenhJiert/ al0of men Baer eenicft nabece^f'*®*
anttooojtfcBulbicBtoare op bic
dne artijheleninbe
bebJufleeerjlepublöcfteConferentie ban Baerenttoes
gen obcrBantrepcht/bctoijle niet alleen 5ebctt aen
Baer toaren gBecommuniceert alle be bo?bere actijcu*
len ban
ampiiatie enbe eiucidatie be toelrtie Baer
ilàogenbe op't geBele (Cractaet
de Anno leftien hon-
dert twee en feftich
Babbenboo? te (lellen/ baerme;·
be in effect enbe allen bcele ^[Beanttooo^ toais op allejet
toat in Baer boojfs
drie artijculen berbat toass ; maec
batfe in allen gebal niet een b)oo?t en Babben gOeant^
b)oo?t op
be Concepten ban be jijbe ban Vranckrijck
enbe Dennemarcken opggeflelt/ baecacnfOO bJCli
rtioflen bolboen / ali aen Baer ^oogB HSogenbc /
be bjijle bie gefamentlijcbc interenen infeparabel tea^
ren; enbe bonben goetbaerbp tcboegBen/ bat tod
be gemoeberen ban Baer ï^oogB iKogenbe gïteenfïntii
toaren opgefet boo? be gBenabige fucceffen bie
be goe*
be <i5obt aen Bare tbapenen enbe ©loote becleent
Babbe/ enbe bat fp/ i$taetfcBe'©Bebcputcerbcn al^
ηοφ berept bleben om't ©xebctoercft op be beliente:
! gjonben te bo?bercn enbe püpten ; maec bat men fjaec
nietftonbeberfeecfecen/ bat Baer ïloogBlUSogflenbéi
enbe Bare <(5ealltcecbenaltoo!ï fouben toillen bepaelt >
blpben binnen bic limiten ban Baer moberatie
/ «obe ν
BpbojbcregenabigBe fuccelTen/ altöt fouben toillen
aeftant boen bc efclattante p?euben bie fp f>abben ge^ t
geben ban Baer onberanbeclücben toillen tottcn ^je». j
beontcentBetpointbanbe Alternative,
- ®efe tael beebt Baer boeren Bet fuccesi bp enb«
! trent
Chattam ben twintichften enbe bolgenbe bagéii,i
iban gfuntusi. ^ulcr beebe be «ïngelfcBe inetti (
, töötc«oflnbect£wlb«ereni enbe Sablwnhe ^^taitfe,·

I Ù

SAKENvanSTAET


-ocr page 78-

1667. teliiw?«rtll9fop9aeï: fi«cB0e|lamj aitani Baböcn
■ . fp oD?fflecfee im bejs te mm te toöcften. i©aec toa.s
— geen €n3e^fφe ©loot in ^ee / immeciSi geen bte (ïcfi
ïo?|le tooticitj m nae alle apparentie foubc iwbe aeöele
hoornet gieeit ©loot bait «engelanbt tniSee ftomett.

®e <i5?acf ban Dona ben vierden ^unp tocbec tot
Bréda geftomen iijnbe/ Beeft met ben Baron Fiem-
mingh
si'anbecen baegfjjS acn be ]^ccrcn iStaetfcBc
gctappojtccrt/ toat bp be €ngelfc gcboibcw jabbcn.
€n ben acnbangB gtemacc6t 5önbc ban bc üctoulte

mr\tt« Alternative, «tbC ηοίβ CCnÌcB tentamen göebacn/
mniaiü tocfenbe otftpoint banbc betoii
|lctwee^ri)ccpen/
tonfcttn- becbat in be vijfthien articulcn de Anno feftieo hon-
dert twee en feftigh,
cnbc bp bc .^taetfcBc gccn floopc
bflettocobecgdatcnsönbc/Beb&enbteJIccccn mae^
btatent.e gBebjaecBt als bc Icecen «EngdfcDe bc
Alternative abfciMptacnnamen/bolgBcnjïbcintcntie
ban Bacc ©0. HSoq: / of ban ootft bec fclbcc «©cbcpit-
teecbcn abfolupt toilbcn bcrMpbcn bp be bojbccc ara^
tulen
de Anno fefthien hondert twee en ieit'icb,enbC
baec op eccfl tn't gcnecad jönbe acngctocfcn / bat bc
natneceban befaccften tuffcBen bepbcn cnbc gBebue-
cenbc ben <©o?logB boojgeballcn / niet cn tjonbc lijbcn
foobacnigBe bccdaccingucn / om batmen nootfaechc-
lijcfi mocfl obec cenhomen obcc't contcnu ban bc
vier,
vijf, fes,
en Bet achfte banbc actitulcn ban ampliatic
bantocgcngacc I^o: |I3og:baet nebec gellclt cnbc
acn Baec gccommunicecct / caecltcnbc be terminus a qm
^
Λά qutm, ban't gene nacc f (ïuptcn ban bit (Ccactact
nocB mocBtc gcnomefi toojben / 't fp ban
Schepen of=
tc anbete w»i«//Vt fp ban Èanbcn ofte baflc goebeten/'
aljsmebecaccijenbcbc
rcprefaliencnöc gevangenen;
i)S tcn anbccen bacc bpgljeboegBt / bat bit (Ccactact
banherfteiiingeban b?icntfcBap/ moe|igBebe|ticöt
too?bcnopf£!obanigöe gconbcn/ bat men be effecten
enbe b?ucBtcn' ban b?icntfcBap cnbe onbcdingBc co?=
ccfponbentie baccupc mocBtetcgBcmoetficn/ cnbc
bat bie incompatibel toaeven mette »j?actijcnue ban
be betoudc 3^laccattn / cnbe bat bie oocS niet onbcci
Bouben ftonben too?bcn fonbct
reglement ban be
bigatic cn Commcccic. €n baec mebc bccballen jtjtt-
be totcmpatritulicr
examen mbebat ban «He Bacc
ï^of mtog: «macnue;! / ottt te fïen fioe beccc mett Bet
foubi ftonncn
ccnst &io?bett / Bcbbcn be 3^jeccn jiaebti
flttucen
op bc boo?fcötebe vier. vijf, fes cnbc achtfle

acticöden gBcfept / oat fp niet alleen ccbclötft / maer
ootii noobicliacBten öattctboo?fcB?ebc (Ccactact
de

Anno fefthien hondert twee én feftich, mct bC fclbC

fjubc tooiben gBeampliecct / en batmen op bc manier
te ban bc cictcnjïc naccbecfoube tonnen fp2ceciien/om
bacc
obcc te hccb?agen ; bacc in fp mccnbm bat ban
bcjübeban Cngclanbt ootft gcengcooteftoacicBcpbt
foubc too?ben gebonbcnj macc op
'tfevendebanbc
boo?fcB?d)e Sictitulcn / fpjectfienbe ban't intree^

ken der bewufte Placcaten, batcpgcntl0i&bicma==

tecictoaë bp (Ccactact ban Marine naebcct'ab/ufle^
ten/ cnbe bat be ^ecccn^tactfcBcongelstftBabbcn
bacc op t« toiHcn tnfiftccen ; allegecenbc bacc op toe-
bec be beftcnbc meinocie ban ben ï^eet ban
Ruvigny,
cnbc Baec IJoogB iHÖogt iKifftbc ban ben fes en twin-
tichften Jgobcmbcc ieftien hondert fes en feftich, Ctt

bccHaccbenbaec bpbatbc J^ccccn «ÊngclfcBe nuin
humeurende difpditie toatcn / omfoo Cflji boenlijtfi/
banbittocctfe aftcjött/ en inbicnmcn Wcbcaccco-
cBcccnaenbcpointcnbanbienatupcc/ bat Bacc ï^o:

enbebafle ootlibc fdbcbacc omtcent nietcnfoitóïc
feomten faborifccin. i©acrnacccettigBcfcrieufebC'
batten / cnbc op Bet bectoogB loan be onèlicmacfeen bc
todcfteacnftonbtiS tocbcctc bcctoadjtcn floitìien/bc
ItjijlcBaet^o: iBo: feccfterüjcft foubcn gcnctcflïtccct
bJO?ben/ met alleen be oubc
retorfionale Placcaten
niet in tc tccfften / macc met nicutoc o?b?c0 tc boo?-
flet» / bat bc «ÊngeïfcBe in be i^abcttcn ban iScbectónt
metcnfoubcmogenlabenfoobancgocbecctt/ aanwen
«n€oopmattfφappcnα^!Slanαθ^ίbeïï{btccen/ inbc
fdbe quamcn afte bjpbcn/ bctoïHefp nieten toilbcn
«oc ftocn bot ftBcpen ben tt'^t^ctgnm t»n ìKfm

^tact foubcn mogen getcanfponcect too?bc»t ^ώ^
ben be i^ctcn acngenomcn/ gljdijch fp berftlaccbdt
ban bat bccflanttc3Ört/ bat bctcbcit bacc omtrent
militcccbeitbooiljacr i^o: iKogibatspfoubcii beb^
boic boen om bc ^ccten «engdfcljete biftjenccen (
bat mcjt bc e]ctcnfic ban bat artijcftd foobanicB foube
inftBitfecn/ bat Bet fdbe point / ban bic onb?ienbelijc<=
ftc placcaten gcbiffcrecrt toecbenbc tot cat nabcr on^
berljanbclingBe ober ccn
Traöaetde Marine tent
principalen
j onbcrtuffcBcnbcbctoullc ade van en-
couragement
foobanicB foubc too?ben gBcpjactifccrt/
batbc
Rhijnfe Wijnen langljiS ben Rijn in bc iête*
ben banbc pjobinticn afftoincnbc/ foubat tooibcti
gBcconfïberccrtalieiccn
creuvan't Landt, om met
^cBccpen ban be gingcfctcncn bet ©crccnicöbc pjo^
binticn obccg0eb?acBttctoo?bcti. 't3tact|ieban bet
jgtactfiiic ac®tulcnbcBdfcnbecen
praecauriebooi't
tocftomenbe/ tcnbcBocbebantocbcrsöbtji SEngBefec
tenen in taiS ban nicutoc rupturc oo?bedbcn bc
renjHScbiateucentoelcccbdüch/ maccmecnben/ be
toijl bc €ngdfcBe bacc op niet gBelaft en toacen / bat
men Bet motlcpaffcccn; cnbc bacc mebc obccgegactt
totbcccmarauciS op bcartijculcn fdbe ban't (Craci

taet de Anno fefthien hondert cwee en feftich,

bcnbte^ecrmboo?afgefcpt/ batbeï^ceren «engd-i
fcBebp Bacc fdbe / gcenonccbeljjcfeBept cnbe bonben/
tn bede ban bc fdbe maer bat fp foo pjedfe toacen ge^
laftopbeobfccbantie ban't (Ccactact/ batfe
niet cn ftonben gebifponecct too?bcn / ont bacc ober in
cenicB bebattcbomen/ cnbcmecnbc baBalben «t^
bc Mcben ƒ<»■« ö firme baec op infitieccn /bat bc ,^taet=
fiBéootiEtniet fieboecBten toaren bat bcrbccte urge*
ccn. USacc baer tegen geinftUccrt otbe gBeallegectt
jjjnbc / bat in't
vierde actijcftd cjcpjcsi faebongen toasi
batter foube becb?agen cnbc gBeconbeniecrt too^bot
obcc bc (petifltcatic ban bc
Contrebande, mö£ bat bm
ComngB bat boo?gacniS fdbe Babbcgeucgcect/ met
acntoi)(ïngBe ban bc ongematften bie onbcrmübdüiA
tocberom tuffcBcn be ttocc i^aticn / bcfonbcclöiö
buptcnEuropa, foubc boo?ballen/ in Wen immccii
pjobifie niet ecnicB etpcbtent ban ïScglcment
toiecbc Mptgebonbcn* «Enbe op be
fee ,fcvcn, cnbc
achfte atttjculcn/ noïBtocbcc iijnbe acccpetccct be
crccittten toegBenjEi Bacc Iföog: nu foo bicftmadjs
gccipctccct/banbatbic nopt en foubcn becliaen bc
betonile ©fjtdcccn/ p^cbicantcn/ofteanbcce eccUjc*
ftelicbcnbanbciSeügic/nuofin'ttoei imcnb^tcbocn
begciipcn/ onbecbe
Rebellen,baccLantnbcboo^j
arttculen gcfpjoftcntotert; Bcbbcnnacrccnige^ebatc
ten cnbe btfcoucffcn bacc obccgctoilfdt/ bic ©ccccrt
mebc bccftlacct/bat fpbcrtcoubcnbei^cccn «Sngel»
fcBc tc fullen ftonncn bifponccen / bat mcnaengacnbé
be fpettficatie ban
Contrebandes nu nocB pctjïfoutf
ben ftonncn boen bad lldlen bp p^obifie ; acti»
gaenbcBctanbecc/ betotjlcfpgcburicB felcbcnutge^
tcn op ccn gBcnccalc
amneftie, bic ban toegBen iiaet;
1^0: H^g: gBcbucicB toasi afigiBdncfen cnbc bcfpccact
geUdt/ cnbe beï^cercn «Êngdfdje cbcntod nictcit
ftonben toojbcngBebifponcect totBetabmittrtcnban
ecnige
falvatoire claufule bp gBcfcfciftc / ρ»?η£ΐρώΒεϊι
met tcn ccgaitc ban bic ban be
Religie in Bet toi^
mcnbc/ bat fp foubcn
tentccen of be l^eercn ^ngdfe
acn Bacc foubcn toillcn becftlacen / bat besi Cimitt^
intentie metcntoa^/ ompcmant ten tefpcttc ban

non conformltey t inde Religie, Of om bC édtgic fcl'

be tc becbolgcn / of baecom upt fijn «ijcft gecctirccrt
jijniie / Rebel tc bccftlarert / cnbc bat fp bacc banTou?
ben
notulen Bouben in Bacr verbalen, cnbc otte bc
pctBcrcn tot gccuflBcpt ban Bacr i^o: JÊo: cnbc bec^
focBtcn bat men ban bc medie
teli ban bc tcmarquejif
toilbc ter 5ijbcn|ldlctt; cnbe onbccanbcrcn mcbcBrt
CCCtoiOtCten of UptÖtBten ban't feven en twintigfafte
artgtftd/ bacc ban ben EedtvanCapiteynGenerael
ende Stadthouder
gBcfp^ootftcn too?t / bacr op be
^tactfcBcootftfcccBabbcngcucgccct/ cnbcbattttcn
bic foubc tcfcrbeccn tot ccöigcnaberc onbcrBanteUn*
ge metten ^ToningB fdbe. «(DpBct todtftcbpbei^co<'
rni «^tftiie 0eamb»D?t iiiÌ/bat foub«n beiltvecB«

Kitt

en O O R L 0"G. Ssvm en 'Veertighjie hoecL


-ocr page 79-

anttDOojt ftt aef(0?ifte ( becbattenìieBetgeene
inìHe CmtftcemiegepaffeeKtoass/ aiöeectiigecmai
wttgeabjullwct/U« toace öatfe öteectelücfitoantK
i^eecen «Sngelfcfic / of iminecsS Dan öaec Höeïrfatcu-
cén/en&e&atfp ijetfcttjegefieneii&e cypdjjclioliec-
toogenDcbbeiitie/ Daecnaecbectiaccop foubcn bec^
blaccMti ntacc batfpoocit mocflen bccbacDtjijn te
gBclöcli contcntcmcnt tc boen acn
Vranckrijckenbe

Dennemarcken OP Dae"? COnCCptcn/ fonbcCttocJCfi

bci^cccen ;§taetfcïje bec(ionben met een pa.ö bccbcc
t'abanceccn ; €nbc baec mebe b'cen ban ben anbecen
gefcöcpbcn jijnbe / ijï ten cecHcn ban alle Det göepaf-
feccbe pacticultcclytlt / enbcomftanbiclj communi^
catte gegeben / foo aen öe ï^eeccn jpcatifi^c aljï "S^m-
fcDc .ilISintdccicf.

g^eniefden öebben bc Iccccn iBcbiatcuCiEf ingc?
bolge ban bc boo?noembe confcccnttcacnbc ^tact^
fcöe tecüanben ge(ielt/bcdrieacttcftulcn/cacc6enbe

cerfl: heccranfporcvan Waren uyc Duycflanc b00?bc

©ccccracöbe j^ebcclanbenafBomcnbe/ naec <Cngci
lanbt.

(€m anderen, ijet bjcffcccn ban Eijficit ban Con-
trebanden; «!£nbC tcn derden
, nopcnbc bC bccfocötc
laecBlaeCtngÖC
op bc fefde, fevende, cnbc achtfte
acticulcn
ban't (Ccactact de Anno fefthien hondert
tweeenfeftich; ttiaccalfoobcfdbcgantssnict fattiS^
factoicbcbonbcn Jijn/ nOCD in bc materie nocö forme,
öebben be ^tactfcijc ten eerften
op papicc göcb?acDt
enbe'jEf
bolgcnben bacgsi aen be J^ecccn jUScbiatcuccn
ter öanbcngcfidtbc vier acticulcn / cnbegoctgebon^
ben befclbct'eitcnbcccnbpfo?mcbanccn fcpacaet
acticfid / betoöl bc ing?cbicntcn ban Wen niet bo?bcr
fionbentoojbcngcappliccect/aliftoteen interim cn
öe provifie, cnbc fulcc in Det inficument fdbe ban bc^
fe Banbdinge ntct cn öonbcn too?ben inge|ldt ; enbc
|)ct premium foobanicö op tc |ldlcn / batmen mctbc
tcgcntooo?bigc (Ccactaten
niet en ttiocfitc fcDijnen te
Bcbbcnnaccgcgebcnacnalle bccemacguessbantoegen
BaccJ§0:HSag:0P bc acticulcn dc Anno feftien hon-
dert twee en fellich geappliCCCCt /bC bKlCftC nU tCC tijt

ntct en ftonbcn toojbeit gDefucmontccct / ten ccfpectc
ban be oppofïtie bcc ï^cecen
Franfche n^niflcci / cn^
bc ntct een ccnige ban iïcfclbc öebbcntoillcnappupei
ccn op bc fonbamcnten ban gacc jlSog: fi?icf ban

ben fes en twincichften Jgabcmbcc feftien hondert fes
ea feftich,
cnbe ban be itdemociebanbcnigcec Ru-
vigny
,cnbatmcnobecfulccttoc8 centcB ^nbament
foubc mogen bcDoubcn / om be fclbc tocbcc tc fufcitc-
ccttj enbc Bcbbenbaecbencbcn Det point ban bc
Re-
bellen
met boojgacnbe tommuntcatte ban bc i^cecen
ifcanfcDc bccbatbp
fb?mc ban een declaratoir, om bp
öe i^cccen iBebiateuccn op ben name of ban toegöen
bc^cccen€ngelfc0cgepafrcccttctoo?bcni «Cnbeöie
acticlidfoo öoo?bc%eccn iBebiatcttccntetiianben
gcftdt jönbeacn bc l^ceccn €ngclfc8c / fijn be j$tact=
fcBcin't Eogcntcntbanbcnï^ccc
d'Eftradesütcon-
fccentie gecaccBt met ben ï^eec Covertry, obec öct
contatu ban bic
vier acticulcn " ' -

l^eec tojjtlooptclj fici) bacc obec bccblaect ; cnbc baec
opboo^tsin confcccnticggcBomen stjnbcnebcnjsbe
Igeeccn ,1110iniflecsi ban
Vranckrijck cnbc Dennemar-
ken
, in bc ïSamccsi ban't ïSajled / Deöben bc l^cccen
«Sngdfciic gemecnt/bat Det
eerfteacticfid foubc moe-
ten foo gelidt too?ben / battec bp fouben toto?ben gccï-
p?ttttcect
niet de Placcaten, biC gBcbUCcnbC bert <©0?'
logD/ macc bic ten cefpcttcbanben ©ojlogB/ cnbc
tot p?ejubttic ban bc b?pc (ffommcccic itiotBten gBe-
maccltt 5|j]t / gelijch bat Bet fdbe fonbec contcabtcttc
gepafleectcnbegBccojcigeewijS: «©pBet
tweede ac-
ticltd / toacen bc laetflc bJoo?ben / cnbe be Bccddltngc
banbc i^eeccn€ngdfcBc/ tc toeten/ qM^wGirmaai»
infnini, fubvêbmtHr, foobamcB gBcconftbccecct /
bat bic in Bace cctcnfic al cupm foo tottftbccabd toac-
ccn altf Bet ocigincd / cn baccom bp be ^taetfcBe gc^
acccpteect / uptgefept alleen/bat bic ttocc tooojbcBcniS
n#««f/?fcBecncnin(ïcBtc bca?ppeneen cellcictieban
öe geoofcccbc genecalc ba(ti(cpt / cnbc bat bacc upt bp
cabtliatie foHbe mogctt g^infececct toojbm ( bat aUc

foobanigBe a®acen / Wc niet aHeen langBS i«e JSehiei
een ban ben i$taet/ macc oocBlaooi anbcce toeggcn —--
cnbcBabencn ftonben afftomen/ öacc onbec nieten
foubcn jjjnbccbati 'ttodcöban in effect toas bc
ftcacBt ban Bet acttjcM cnccbcccn/ bctotjle upt
Duyts-
landtna HamburchjBremen, &c. OOCBftonncnaf?
tomen be fdbe 3®accnbienacï»i Nederlanden gge®
öiacBt too?bcn: Cnbc Bcbbcn betitalbcnbc
twee
woorden
iti bccictenfte niet toillcnabmittcccnj enbe
boo? bc i^eeccn ilSebiatcuc^ jgnbc boojgeflagen /bac
men bic foubc uptlicBten/ enbc in plaetüi ban bien acB»
tcc «n boo? Bet tooo?t faMuntur, foubc mogen in?
boegen Bet tooojbt ?«»«ƒ/«.»·;»)«»», isibpbe i|eeccti
^tactfcBc bacc in geconfentecctj enbc Babben bc ©ce^
een «SngelfcBcn Betoocfifooacngcnomcn ; maccöetf
bolgcnben baccBif / foo Bet fcBpnt / toat naccbcc gBc^
ccpuceect Bebbenbe bc tooo?ben ban Bacc A<ae
van en
couragement,
bieben|inbflnbie tooo?bcnfoo gBe^
noecöfaem uptb?uclite /
3ijn fp baec todïccom uy tghe-
ftrongen,
cnbcfijn baccBpgcblcbcn/batfpi
fonbec infectie ban bie
tweewoorden, botactgcftel
niet paffecen cn foubcn ; met catBcgociiue becWacin=»
gBc / bat fp niet foubcn buclicn b?omcn acn een o?b?e
ban't ^tlamcnt/ ccnige bccanbccingc ofte bceb?acp^
ingBcban bctooo?ben fdbe te boen; maecnocBtanjS
bat Baccmepninge öacc omtccntopcecBt 5Ünbe/ fp be

fdbe foo bccflonbcn/ bat baec bp bic b?!^epttoiccbe
tocgeflacn/betodtbebanBaec ^og.'bccfocpt
toicct/enbc bat bic fonbec ccnigBc
chicane foo fouoe
too?bcn gcpzactifccct. jBacc bp be ï^eccen ^tactfcBe
€icbenuteecbctt Betcontcactejijnbc notop?lijc6 acn=
getocfen / cnbc ract Bonnenbc gebcfeccect toojbcn acn
bic fimpde bcchlacinge/ ijfbiecontcflatie foobccce
gDcgacn / bat bic
feiSe öacc bp men bc lefïe ganbt aen
't toect£ {labbe gBcBoopt tc leggen / confufdijcg cnbe
in bcctotjbecingBe iüs afgcb?oo(Benenbe bat be ì^ee^
ccn
Franlche «Ibc Deenfche UainifieCjS baCC ObCC
bc iStactftiie Μϋφ 3ön ingcballen / met p?ote1latie
batmen obcc foo
geringen difFerent foo gcootcn tocctft
nicten&onbeafb?cec6en/ enbe beeecflc öacc bpboeo,

jo.|Ktig.tc guaranderenj cnbcbatfc acnfiontsieett
eicp?cffen acn Bacen JloningB foubcn effenben/ ont
obcc bie p?occbucen tc Wagen / enbc Bacc
mcfures afc»
leen foobanicB te nemen/ batfe gace aetöcliden fouben
anbecteec&encn. ^accopbanbattelcBanbccengBe?
fcBepbens^öc/ Bebbenbe ^tactfcBemct tnalean<
becen gebdifieceect / toat Bacc tc boen flont/ cnbe aen
ö'eertc5öbe geconftöcccect bat banbe]^eccert<fingda
fcBc geen bccanbccingc tc Boopcn toa$i/ om öatfe nae
alle appacentie nieten foubcn toillenbtfijonecenbatt
een
Ade van het Parlement, ötcfp becflonöcrt BacC
inöieej:p?effictc binben/ cnbc aenbc anbcce fpbe/
bat Bet toeCfittufTcB«n
Vranckrijck enbe Dennemar-
ken
in Bet gcBcd / cnbe met Baec sHog: tot bacc
toe g^ccfcctioncect 5önbe/ Bet ongcttoijfTclt Bacc ^at
iKog: intentie niet en foubc ftjn/ op foo een biffccent
te b?eec6en / bcBalbcn be ongcmacftcn bic upt
feparate
Banöelingen te bjcefcn fionöen Bcbbcn goet gebonbc»
bctooo?bcn «iBni/it'abtiiitteccn/ enöeacBtec aen in
plaetfe
gmmplunmumbpte bOCgBcn flnumqiuatmmdius
<S afituius fubvtbi filtêt, ut inde ftr mare trOaffertmtHr,

«Cnbeöctotjlcbc %ceccn Engelfche Babbcn bedilaect
batben fïn ban bie bjoo?ben enbe öacc intentie niet
implfccccben ccnige contcabictie/
tcgensibevryheyc
öe todcfic bc mcpningBc toaiS tc fttpulecen / batmen
Bacc foubc becgen ccn apactc becBlactng öacc ban tot
Baec ï^o: ilSogf gccufiBcpt.

^aecopbanbte Confcccnttcai tocbccom Bccbat
5ijnbe/ enbebpbe^tactfcBeal p?e(^blcmcntgBe''
touceect ccn fb?mulicc ban foobancnbecfilactnólc/
Bcbbcn öeileccen
Engelfche todgeabmittcectbeoc*
tcnflebaaB^t actkul met öeampltatic banbc bobeit
gcnocmbe tooo?bcn i macc niet toillcn conbefcenbccen
totbie becfelacingBc / macc in plaetii ban bien tcc nes
öec gcflelt een concept/bccbattcnbe in fufi bc fub|ia«=·
tic ban bie bccMactngBe todcfic Baec gebeccgttoaji/
men Bet met Beeft aengBcnomen / ten cefpette

ba»

SA KEN van ST ΑΕΤ


-ocr page 80-

κ nunùer niet ojn tat te l^ecccji jfcanfcijc ciiöc φεεη^
ftfie jiBimdcriS aenUoo&c» tjaec acten
ban baljlaringc
ten UcDoiVie ban fjaec ^ooglj H^og. te fulten paffecm/
ïiacï üjj fp notificccciien enïie berfcccfieclieivbat öe Ifee-
ten <i£ngeIfcDe öacc bpmonDefooìmnigljljaijbertoe-
ejcpliccett/ enöe bat J)aec3^o..i'Ko0.«©eïicputcet:lien
oo?iieeliien in caseenigebifputen baec op«rttocfta=
incnbe qiianteji te baUen / bat Ijet be meefie fecnotept
Uraiï boo? ïjaec Üto. te Dcfbcn bebcc&iartngc ban
bie
43caHiecrben / bie Oaec (€tactatcn fouben moeten
ijelpen
garanderen, ettbeisi bat potnt baec Dp foo geia-
ten. Oet
derde acticul caechenbe be Rynfche ende
Franfcheà
®ijnen/3ijnbei|eecen€n0elfc|)e0li)benpei;=
ftlteei-en/ batfe geen anbew
Vrybeyd aen Daecï^o.
,pog. fionben toellaen ali be gene bie aen alle anbece
isatten gecùncebeert totect. «Sn tó baec tegen ban toe^
geiiljaec^o. naogtgefufiineert/ bat liet ievendeac?
ticul ban 't booifs
Piaccaec ban encouragement trt be=
(en boo? iiacrlac?)/ crtbcbupbcIöc6genoegD/ batbe
b?eentbc bie aiSiinen oocft mocöten obecbjengen/ niit^
betalenbe be
Coftuymen, aW b^eembc j <Ênbe battet
negende auticul ban 't (Cractaet be Anno feftienhon-
derdtweeenfeftigh
celatijfjijnoc totte3©etten enbc
paccaten ban'tEanbt/ om ben b?ijenl)anbelnacc
befelbe te teguleten / t)ct ffcc b?eeint fou sjn/bie 3©et'
ten altijt te toiüen appliceccntegcndeabfoiute
Vry-
]ieyd ban be Conimeïcte/ enbe be felbe geen plaetif te
toinengebert infoobanegcbalien/ batfe bie
Vryheyd
rcöcfnen te patcocinereti; enbe bat om bie cebenen oofi
geene confequentie te bjeefenbjaS boo? anbece j^atten/
om bat
bic iupfi geen iCcactaet banbiientfcBap enbe
fbo een acticiil boo? Daec Dabben/ en baec bp geboecijt/
bat in befen/ in alien gebaüc/maec quefïieen toass ban
een p?obi(ïe / betoelcfie mogelijcft maec ban toepnigij
macnben toefen en fonbe/tot batmen obec een Traftaec
van Marine boliJomert foube bei;b?agen 5ijn· JlSac»; be
l^eecen «ÊngeifcDeöcbben tot acceptatie ban batac=
tmil niet fionnen gebifponeect too?beit / om bat fp aen
bat geallcgeecbe
fe vende acticul een geDeelen contratte
(ïtt gaben/alii ttiaec alleen applicaDel op tcanfpo?t ban
bie 3©ijnen boo? gate epgenel^atie te boen / met bi^
(linctie ban b?eembc enbe ban DinnelanbtiS geboube
^cf)epen/foo bat geen anbetejcpebient baec in Deeft
fionnengebonbentoo?ben/ atóbatbe ï?eec
Coventry
obecgaenbe na Engeland , beloofbefijnbefie <©fficien
bp ben Koning bp te D?engen om ijaet i|o. ®!Sog. 't ef-
fect ban bat acticul te boen eclangen/ nocijtanss fonbec
engagement/ enbe iö tot bien epnbe aen fjaec tee öan-
ben gellelt ï)et boo
?f3 getaifonneecbe ; enbe öebben be
^taetfcDe bat point niet ho?bec toeten t"ab)u|lccen/
nocOte oocft te maintenecen/ ontbatinbecbaetben
teitt ban'tboo
?f5 fevende actiailfcBeen contcatie te
legget» / enbe bat feecöetlgcö bolgeni be becicOten / bp
bccfcöepbe tcafiquet enbe ^teben / be p?actijcft altoos
foobanigö getoeefl ijS / battet tcanfpo?t ban be l^an»
fcijeaöijnen noptisStoegelaten/ jtjnbe
beRijnfe ge^
noegl) betbat onbecbe crtenfie ban't
tweede atticul
Riet booten gementioneett. <©p 't
vierde atticul taec^
ftenbe be
Contrebanden metten gebolge ban bien/
nebben be fóeecen €ngelf(i)8 gefept / batfe bat atttCMl
feet tebelijtu bonben / maec batfe i)aet baet op niet en
bonben geinfttueett/ enbebettjalben moelientefete^
toi
/enbe batfe bat aeitnamen fabotabel te fiüleit boen;
maec om ecfitetpetiSfeecltetiS baetopbafltefielte»/
Dabben be-^taetfcfte boen coppecen Set
Tradhet de

Marine mct Spaignien de Α,ηηο feftienhonderd vijf-
tigh
, enbe be acticuUn upt Det €cactaet met Vranck-
rijck de Anno feftienhonderd twee en feftigh, ban fes
en twintigh tOt twee en veertigh tnclupjSj ?Ö«bein

effect alle be atticulen ban't boo?noembe (icactaet
be toelclie op befe materie applicabel toacen/enbe Dab^
ben bie laet|ieect(iboen lecfen in Confetentie mette
i^ceren
Mediateuren p?£fcnt be Igeeten jftanfcöe enbe
?S>cenfcije jïiinitleciEi / enbe ban naec befelbe boen pic-
fenteeten aen be ^eeten €ngelfcDe/ bebwlcftenaec
ïectute enbe etammatie betftlaettöebbenbe/ bat sp
iiaecconfo?meecben jtietWeactituUn iwn
'tFranfcbe
VI. Deel.

en OORLOG Seii^enenveMtghflékeck. 4.9

lédr hanecrtfgean&eti wefftcn/iiicacnltootoabint/ettiie (€cactaet / jijtt m'tvierde arncul öie toooiöcn cué 1

^Êffibus ClhriQiittiiftitnn aut lìiÌoauiArutn ^ fftrt ^ΐί^ί-ΛΗ-ί

RtgibusCbrifltanifsimD aat ìUffamerum, foo bcel beCart- ^

beet bat polïtibe gefept tii cm R,gi cbripianifsimi. ©p
Det potnt ban be
Rebellen betbat iit be fes, feveh en<
be
achtfte atticul de Anno feftienhonderd twee ea

folut^infwti^b^b^ei^^^^ iegentow?bt^^^
taet / enbe Debben oocb niet gebifponcett tonnen tooji
ben / om eenige exjpUcatoire oftefaiuatoïredaufule
öpgefcJijifteacjtetbefelbet'abmitteteit; sijnbcoocii
gebuerigDfooopbefealiiopanbete
remarques ban't
i<Etactaet
deAnnofeftienhondiïrd twee eii feftigh op
be bicfetoilsi geailegeetbe gtonben bp be ï^eeten #ran»
fcDe gefeconbeett / foo bat men Deeft moeten becbacBt
3un op cenigD ejpebieitt tot getuHDepbt ban Daet éo.
IBogenbe/ betoyle fp geen ftoattgDepbt maecftten bp
monbe te betftlaten / bat Date intentie foo toel aliï bie
ban ben feoningD / geenfinttf en toajs Daet Ifêog.
omtrent beDooge enbe lage ©Ificieten/ ofteomttent
be
Predicanten fltbe anbetéiiebert ban be Keligie/
bie albeteptsi in be
Nederlanden mocDten geblucDt
5ijn/ ofte nocD fïcDbccbjacttjStetiteeciïen/ met ben
tett of be applicatie ban bie attücltelen te incommo^
beten 5 enbe ijsbaet opgoetgebonben te boeit opfiel^
len een Concept ban ^eclacatie bp be i^eeten
Media-
teuren
upt tebjengentotfecutitept ban Daet ]^oogö
IKog; enbe baet ober betfcDepbe bebatten gcballen
5ijn / taecfienbe be tooo?ben en be octertfïe} enpe bp be
ileetenacngelf^e felbe een anbet Conci^t gecoucD<ect
enbe aen be %eeten
Mediateuren ter Ijanben gefielt
5ijnbe/ tss bie 28cte cpnbeUjcli tta betfcDepbe tefum^
tien geartefleett / al$i bolcijt :

CO mme ainfi foit, que durane Ia Negotiation de la Hf"
Paixentre Ie Sr. Roy de la
Grandt Sritung, & Mef· ®5£,'"

. -------lipf ^tt-

les Rebelles ócFugitift qui fepourroient retirer dans atlnnt

les Royaumes & Terres reciproquement de l'un & de if^w''"'»
l'autre.

Neus N.N. AmbaiTadeurs Extraordïn, de fa Ma-
jeftéde
Suedi &c idtdkuurs pourles affaires decette
Negotiation, declarons, que 1 on eft convenu que les-
dits articles <i. 7. & 8. dudic Traitté leroat mii dans Ie
Traittéconclucejourd'huy fansaucune alterationou
addition , ainfiqu'ils ontefté infcreidans celuy de
ΓAn
1662, δε afleurons en outre les Seig. Deputez des
S. EftatsGenerauxde parlesS. AmbaiTadeurs iin^/»-
ffrriquecen'eft, ny fera jamais l'intention, du Roy
de Ia
Grandi Britteìgnt de ie vouloir iervirdu contenu
defditstroisarticlesj auprejudice d'aucuns Officiers,
OU Soldats, OU de quelques autres perfonnes de quelle
qualité &conditionqu'ilsfoient, pouravoirfuivy Ie
Party contraire durant xxtte guerre, oude les appli-
quercontreaucun Miniftre de Ia parole de Dieu,ou
des autres gens, quiauregard de laReligionducuIte
divin, OU de la non cooformité dans les ceremonies
d'iceluy, fe font desja retirez, ou fe pourroient reti-
rerencoredans les Terres & Dominions derobeïf-
fancedeMeifieurs lesEftats, pourveu qu'ils s'y por-
tentendes aiicres chofes modeftement & paifible-
ment, & qu'ilsnefoyentpas coupable de que que cri-
me contre TEftat qui les rende fujeób, àlapeineque
portent ces articles. En foy de quoy, &c.

©e^eeten Mediateuren Dabben oocli be %cten
«engdfcDe gebifponeett tot een genetael anttooo?t op
Det toetcfi ten p?incipalcn ban Det (Ctactaet. iföaet
be ^taetfcDe met bede omflanbicljeben enbe patticu*
Intiteptenftibe Conferentie aengöetoefenDebbenbe/
bat nocD D" Potnt toan be awtecnatibe/ nocD berfcDep^
be anbetenfoobanicD bp Daeten toaten gcejctenbeeti/,
bat men baet in öonbe gerwfl jijn / bat bie oort in be
2Ccten fo qualijcD onberfdjepbeit enbe gefbnbeett toa»
ren/bat Det tegen ben tlfll ban Cractaten toejS be atti»
fiel0 fobanicD te tengcten/Debben be faed&ert baec Dee;
nen gebitigeert'en baet bp boen blijtöen/bat be opffelf
lingebanbeactvcEKlenbaitbejijbebanDaeci^titJiiao.

€ fl«*


-ocr page 81-

5° S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

aebolcfit/iniieUienbolgfiensieen (Cta«actmfb?ma/
, , meteen infectie laan ïieactücitelenije Unno fefthien

honclerttweecn feilich, cnijeattetcen proemiumtiS

tee neïicc gejielt ,· enöe tiie ertenfie öp be ©eeren
celfiije sönöe oljecefumecct gljei»ee<ï / ïjebben fp boo?
cecjl berfactjt / Dat upt ïjet
achfte attijcfeel fouüe too?-
ben gdicfit ijet toooit ban
Py raieaj't toelclt toegeliaen
5ijrti)e / Uetovjle tie tooojlien ban te jlcaffcn aljs fCutljai
tcncefbanöc göemeenecnllöegecnc öieljaec foutien
bjillm Iricnen ban geceboceecöe of gecaffecrte b?icben
ban
Repreffaiien, fcfjenen teatöticij gijsnoeclj te 5Ön
fonöec iiat anbct tooo?t;maec üacc naet becbet inflan-
tiesebaen3ijnbe/ batbie|lcajfefoHbetoo?ben φΐί'
Icin0eecti)?ecife~totten^i3ubccaittban't Eanbt/om
be ^be
privative te cectjten/i.ö bat bp be i^cecen i§tai
ten antlicD tegengefp?ofien/ en gljefufiineect/bat allee
boltftcccn cecljt/bte fonbec Commiffie ban een toetticïj
Souverain pet bpanblijcli onbentcemt/ een Piraec enbe
^ectncDatem: ban be genieene cufte / isi tlcafDaec met
alle ngeuc üp be öooge <©beci)eben/bie be felbe hamen
macijtictjtebjojbenj enbe bic faeclie mettoatficbici
Bept t)p be ï^cecen oiEngetfcljc gcb?ebeit ?önbc / àlitf oft
menbemacötbpbe iSaubecainenbaecmebe teito?t
bebe j iö baec op gece'pltceect/battetactficlteltectpiaq
bjaö/enbe bat be pjactique in be toecelt fobanicïj toasf
tegen fiilcfte foojte ban menfcften / enbe bat/ niet beelc
•tijbtisgcteben/iitbe ©jobtncieban
Zeeiandt notaWe
ejcenipclcn/ feifst aenllieben ban conbttie en <artbeci
banen ban «©eaüieecbe Ccoonen gijeflatueert biacen/
't toelrtt bp be ^eeuen Franfchen toegeflaen enbe glje--
abttipnleect
3ijt)bc / iiS obec fulcfisi bat attijtiiel eptibe^
lijcit mebe geabjujieect/ geUjtfe Ijet in ben te)ct isS en-
be gljeabmitteect be ampliatie ban be bjoo?ben ƒ«!»«
dam jtira gentinm , bpbe ^eecenaEngelfcOegeurgeert/
ontbatljetrtotoic altee bolcöemicecljt enbebepjac
titquetsi foobanelicaffentebeccetecen. ©pijet
fefte
iwtöcftel öeöDenbe J^eecen €ngelfc0el>egl)eert/bat
«teitben urmmumadquim, tebjctcn/ nabetoelcfiebe
genomen Hanben / ^teccftten / Colonien fouben
moeten bJO?ben gftetellitueeut / fouben mogen nemót
op ben
tienden ,j|làap 0.|l»feftien hondert feven en fef-
tich ;
maec be inf&wctie ban öaec ïgo. baec tegen
leggenbe / enbe ecDtec notable cebenen tee intentie ban
ijaec^o:JE>og:baeeincefibecenbe/ iiSbien urmi»us
obeege»tomert<.</"/'«»rf«»>, ombpDaec ϊ^οοφίΚο.
baeeopgebifponeeette toeeben.

®e ^taetftfje öebben na Ijet dertichfte actiitfiel be
Stnno
feftien hondert twee en feftich geinfeceect bat
actücftcl genomen lipt Det fCeactaetban
Vranckrijck;
baec bpge(iipulcecttoiect een tijdt vanfesmaenden,
om i§cl]cpen/ €oopmanfcrjappen enbegoebeeeitte
mogljeti tcanfpoitecen in ca0 ban nieutoen #o?loct) /
maee baec op is öp be ï^eecett oingelfclje geenee-
fïeïic gemaecftt / fo bat öet oocft baec in getnfeeeeet ijS
gijeWcbcn.

l^eeccn <Êngelfcije ijabbcninbc aetitnljciban
fjaec ant'jaoo?t boen influeeenbe lÏcbocatie ban be
ntanifeden / bie bao? be 23cbienben ban be Compag-
nienin
Africa enbe Americaboojbefen gijcp^omHl-
Oeeetbjiicenimaecbebjijlbe^ece0i jStaetfcfte liaec
baec op niet en bonbengeinlleueeet/ fteOlienbatooth
Dbecgenomen ad »-«/,»· ,«rf»i»,met becltlaeingc nocgtaniS
bat Daec J^o. naee alle appaeentie bie cecip?o-
Que cebocatie niet en fouben tegiienfp?eecfien / op iiet
fonbament banbe becMaeingöe bieboo?befenall)e-
ceptiS gcbaen Inacen öp Dace anttooo?be op be memo-
rten ban ben l^eec
Downing ten tijbeban sijn ceftberti
tiein ben
Η age. 3ille bie faec&entuffcDen <iESebepui
teecbeu ban ijaee ^o.' .fl^o: enbe be i^eecen oEngelfcge

3Ünbe/enbc bc concepten tuflcBen Vranckrijck enbe
Dennemarcken cefpectibe met be felbe oocft tot bec^
genoegen 3ijniiegBeabfu|leeet; boo? een genecael
nette ui bp be ï|ea-cn ,#ebiateueen in confibeeatte ge^
b?acBt/ Bet point ban be
indufie ban toebee3übtii
«i5eallicecben/ enbe bcoptnien baec onteent niet allc^
fintiSbe felbe 3ijnbe/ tö bat gBebiffeeeect totbentijbt

^ube beauaem gemaetöt bao^am be (Cracifften te
teecfeenen. ?&e]|eecen jFtanjpcOe .fllüniflec^ Ueaeen
ban abbijis/ batmen ïjice in foiibe boigljen Bet mobel
ban be ®eactaten bert
Munlter, «tbe öbetfulijc alleen
inbe®cactaten iimimitim ïomp^eljenbccenbciiCo-
ninghvan Sv/edenalis aliebiateue ; ertbe boojtjS tn
gcnecale termen tlellen / batmen alle be geeiie tomp^ei
ijenbeeen foube bic boo? ben tijbt banie eatificatien /
ofte tmmeesi binnen fesmaenben baec na / öp tonfent
ban bepbe pactpen fouben too^ben gBenoniineect/
't toelch ban t'elcftenjs bp acte enbe becfelacinge apact
gebaen öonbe bJo?ben / fonbec pemant te quetfen ofte
beeSo?tcn in 3ön cang / '« toelcft bp een bolftomen in-
fectie onbecmpbeüjcit fcSeen: be Jgeecen <Êngelfe en be
l^eeeen iBebiateiicsi ucgeecbe o?bentelö&e
indufie Dp
naem en cang ; be ii^eenfcfje fcfieenen meec te irtcline=
een tot be opinie ban
Vranckrijck, en be ^taetfe De6=
ben
't aengefien alii een inbiffeeentefafte/ enbe baec op
Ijaee jKog: nocö «abec cefolbecen feonben.

5©at toeccö ban fo becce-jijnbe geöjacDt/ Ijeötien be
J|cece!t i^ebiateucen boo?ge|lelt / bat be i^eecen aen-
bjcfenbe i^inifiecii onbec malfianbecen nu bolfiomen
eensf toace op beacticulenin be cefpectibe <ioncepten
tee nebeegDeflelt / maee bat ettee no(I) bie bifficultept
obecicOtoasi/ bat be igeeeen^ngelfcBetoeltoaeeen
geintentioneect enbe gepecfuabeect boo? Ijace pecfoo^
ncn in alfó/ maec battee ecötec eenige importante
aettculen toacen/ baec op fp geen lali en öabben/
enbe bat ben i^eee
Coventry be moepte foube ne^
men ban peefoonlijch obec te gaen nae «gngeianbt om
ben ïtoning tot acceptatie ban alle be felbe te bifpone^
een ; €nbe om baec onteent geen mifïagö te boen / of
ven mai
-entendu obec te laten/bat fp blijbe fouben
te mogen inDet6o?te aentepcfeenen bie pointen inbe
refpecttbeConcepten/ bie men (ieltatóaeticutó s/»?
quamn, enbe baec op be %ecen oSngelfcöe rtocD niet
gebat en toacen.

16 ί 7.

«Snbe ijsbaee op gebjelTfeeet een filepn benomB^ei
ment/baec bp be igeece jpcance beefilaecben niet te ful-
len afgaenbe€planben
banTabago ofte banSinte
Euitache
teil Ueöoebe ban be €n3elfc0e/geliic& befel^
be bat öabben geuegeect/ betoni 5pgeBoubentoacett
bie te ecltitueeen aen Baec 5^0.|ί©08. en bat fp ooc6 niet
ftonbe toefïaen be liöectept ban be
Negros, (ïcB bebin^
benbe in be «gplanbe bie fp fouben eefiituecen om naec
Baec toelgeballen te mogen toebecfteeeen na Baec oube
JlEleefteciS/ enbe bat baec in befiont be bifccepantie
ban 't (Ceattaeti baec toe be €ngelfcBe Baec becftlaeci
ben ongela(l.25p be ï|eecen l&eenfcBe eefibeeebe maec
een point/5ijnbe ban
hondert twintigh duyfent geconi
fifgneecbe JlijcrbaelbecsS / bie bei^eecen ^eenen niet
beclionben te ceftituecen ofte te betalen / enbe baec op
ae ^eecenCngelfcBeBaec oocft ongelaftbonben te beci
Slacen. ©an be 3öbe ban Baec l^o. iKog. toieet boo??
jeflrit be acticulö ban be
Commercie ban <©uptflant
enbe ban be
Rivieren afftomenbe ; ban 't p?obifioned[
€cactaet ban
Marine, enbe ban be Rebellen, bieBaee
i|o.jiaog. bobenbe acticnlen ban't(€ca£iaetfd[be/
lielben boo? conbitien /?«« qua mbe baec o» be
gelfcBe be app?o&atie compleet moeflen uptb?engen ;
enbe be felbe foo &o?telijcfi aengetoefen 5ünbe / Beöben
be ^eeeen
Mediateuren boo?tii gefept / bat Bace mep^
ninge toasi begoebeofiïcien
banbenigeecCorentry
BeacBtigB met een gecaifonneecben li?ief te feconbecén/
enbe in fpecie ben ïSoningB te becmanen / bat Bp ftcB
moefl fcBicften om alle bie actijcftelen foobanigB te ac^
cegtecen/ aliS bie lagen/ fonbec nieutoe guefiien te mo^
becen/of battee ban't toeecB niet Bomen foube. 3^aec
op ban beoccafie genomen 3ijnbe omöpp?obif[c be

3flmöa(fabeHCif fo becee ingefcBicftt enbe geab/ufieect | ï|eecen Mediateuren boo? al Bare moepten te bebant'

batmen bpbe toebecBom|t ban ben i^eec Coveatry fcöap tetoomn/ maecbpfonbeööcït om in p?efentie

ban

Ben ; iss Bp be gefamentlücBe i|eecen geeefolbeeet/ges
löcft be 3|eecen <!EngelfcBe besi baegBiS te bocen toacen
becfcBenen in BaeeStamee/ om obec eenige pointen
ban be BanbelingB monbelinge te contecteeen/batmen
foo oocft gefamemlijcB foube gaen nae Bace Samee/
om obec Bet toec(Ji/nu foo becee geb?acBt/Baec te
con-
gratuleren,
enbe cecipjogne genegentBept ban b?icnti


-ocr page 82-

en O O R L O G. s^n en Véêmghfiè boeck. § ί

t667 battile l^féccn Mediateüren aeiilidétte ber&laceii/
0|jeii)£ftmcit teboorcn iiaec ob® babiagDetttoasf/
nat menmetiiaecalsi SCmbaffabeuciSbaitbcti Co-
m'iiöD ban
Engeland, gemunteect met beöcitijlijritcmi
ftcuctie/uöcöanüelt Ijaölje/ enbeìiienbolseits» boo?
ba(l eit&e ortbecO?eec!ielijc& aenfacD alleiS toattcr
qW
ronbeniecct toaiS/ cnïie bat rneii ijacc upt altee na^
mm/ fonbeconbccfcljcpt/ bethiaccbe/ bat bat ofte-
conbenieccbc w>'ttec|le toajï baectoe fpftaecopt
foubcrtelacöeren/ cnöe batter bicnbolgijmbêtip ben
aiionmgij Dacen iBceltec/ maeu te ccfolbeccn en toasf /
of tot acceptatie ban alle be cefpectibe concepì
ten en actiiciidii fo als bie nu lagen / of tot continuatie
ban ben ©o?loclj/cnbebatbegeramentlijc&e «©ealli^
nalftanbecen baec in fouben ba|l fiaen enbe

cecbeit malftanbecen

maintenecen ban niet een flip beCbec te gacn/ ύψ nieu
toebeltDccatiert.
gi^e ^taetfclje baegDsi te boorentoat Decommert

jiinbe met ben toebal op öetttoeebe actüdtel banbe „ ....._ - . - .........—

feparate 2(lctc/en!}e bie quelite obec be tooo?ben «»« «»>ï ©lactfen ban b?pe ©olcHercn / toaec noclj b'cen nocfl
ftieu booten gebeiiuceew / enbe bjefenbe bat mén f clc=
1 o'anbec eeniclj cecijt becftcegen Ijabbe ; cn boojtjS Ijet

te mogen infcDicften / alS i)ct met contentement ban
be gcintcceffcecbe piftpen/cnbe boo?namcntlijift ban
be eealTocieecbenmetbcfcn ^taet/ ingefcDicftt fai
Bonnen bjo?ben.
«enbe toijbers boo?mp beifocDtjönbe / batbclect κ";

Chriftiaen Albrechcj^atogijtot Sleefwijcken Hol-«Jartocrt
fieyn, &c.
in't (Ccactaet ban"©?ecbc met ben honing 5?"®*'"
ban Girooc Brittaunien acit te gaen / geinclubeect
mocljte bjojbcn j is goetgljebonben / bat aen be
ren ©lentpotentiacifen ban befeu ^taet tot Β
reda gc^

_______________________________,................. , , . , . , cnboojtsljet

hens toebec foube tecugge caecften/Dabben be i^eecen i toetcb ban be indufie ban be <6eaUicecben foobamcO

FranfcheenbeDeenfche |Kim(leCS sebifponeert/om ^ .................. ..

cerii onïieriingl) aen malftanbecen/ bie becfeecfteringö
te geben / enbe banoocB be felbe fo puDliicftelycfi te be-
nonciccen/gclijcB gefcljietiS/om Daec fclben enbe Oaec
ï|o. .JlBog. tefionnen getuft (iellen/batter geen nicutoe
tncibenten ofte becanberingen te b?efen toaceit.

<enbe is baec op bie Confecentie ben tienden g|ulp
fefticn honderd feven en feftigh gefcfjepben / Olbe aert
öaccl^a. ilSag. ceeclienfcBap gUegebenban bien goe^,
benuptflacö.

iam-
butafe
fahen·

toglj enbe anbere <0eaUieecben / bolgens Daec Jgoogft
lEiag, fcccete refolutic bcs felben baegljSflljenomcn/
fobanicD te reguleren/ enbe in fulchen fo?me ta· nebec
te liellen / aiS Öet met contentement ban bc geinteref^i
feetbe ©autpert/ en boo?namentUjclt ban bc <i5ea(Toct^
cerben ban befen ^taet ingcfcljicfit foube honnen tooj^
ben.

45ociiöp mplttc^cöt5ü»tic/i>aitic OifameMöcité
Hanfe-Steden
,cn fpectólljcft Lubeck, Brenleri. Ham- ^Snfe'
borgh, Danfick,
in be ©?ebe mocljtcn tooiben ingefloi firttn*
ten/is goetgebonben/ bat aen be ï^eeccn pcnipotentis
arifen ban befen ^taet/gececommanbeert foube too?»
ben/om tot fpner tijbt Dct toercft ban
bc indufie ber ge^
mélbeHanfe Steden enbe anbecc<i5call{eerben/ bol^
gens Sàér ί^ο. liSog. feccete «cfolutii/bten felben baoi
gcrtomen/fobanicljteceguiecen/cnbcirtfulcfienfti^me
ternebertefiellen/ alsijitmet contentement banbe
geintereffeerbe ®iartpen/enbeboo?namentlöcU ban bii
gljeaifocieerbenbart befen ^taet/ ingijefcfiicfttfoube
bonnen too^ben.

5j&en twee en twintichften tn belibccattc gelept jijni
bc / ts bp Dacr ï^o. iBog. goetgliebonbcn te fcDjijben / js>iaebe/
batbeilcerenDare<i5ebeputeecbebpboo?tgaitg ban't sja"' ,
(Cractaet ban ©?ebe tufTcljcn ben Coningban
Groot ^M» '
jSrittannien
cnbe befen ^taet/ toilbenbeboibcrcn/ tnucft/
bat in'tfdbetCractaetgeinclubeertmocljten too^ben
f f«n-
be Kroone van Sweden, ben ï|eec Cheur-Vorft van !
Érandenburch,
bC ^eeccn Georch Willem , cnbc b^feflaHi
Ernft Auguftus, l^ectogenliàn Bronfwijckende Lu- tn <SmtH

ï^en elfden, ontfongen fp Ijaer aBog. ïtefolutie recommanbeert foube toojben / om te fünec tijbt Det
ban ben
negenden caecöenbeöetbiffcrent'tbjclcft bie toeccli banbe indufie ban bai ftoocljgemelben
banbe
^tabtHamborch Dabben uptllaenbe met be "" "

Engeifche,obec l)et cjcploit lip Ijaec ï^o* .fiBog. fcij'epen
op be
Elve tegeiiS eenige €ngelfcljc Coopbaerbpe"
fcliepen/ met o?b?e/ om bie ^cabt met goebe birectté

SSrtKc-
afngtratt
rappo?t
era tiacc

tnö(
i^up&crt
in Zst-
lent.

JScfoIuKc
opSetae-
karn tej)·
fon ban
sart öa.
iflBoa.

tefeconbecen ; enbci)cbbenfp/^taetfclje<i5ebeputeeci
ben/ btefaeclie feer ccnfltcljaenben
?^eerCoventrie
gececommanbeert/ enbe be betonile itefolutie nebens
be.!iföemo?ieban benJgeer
Aireeraa, baec Dp geboegt
aen Sem ter ftanben gepelt. Hlaet
Dp becftlaetbe/ bat
fp baec toe niet g0ela(l cn toaren / enbe bat bie faecltc
foube in «Sngelant moeten becbolcOt too?bem

5&aer na togen be igeeren Be vemingh na b«n Hage
enbe ben l^eer Hubercnae Zeeiandt,omrappo?tte
boen : blpbenbe be ïgeei;
Jongftai tot Breda..

©p Set cappo?t ban be eecfle/Oebben Ijaer ï^o. ,ίϊίο»
ben
vijftienden gerefolbcect /alS bolcDt :
5iS geDoojt Set rappo?t ban be ï^eeten ban
Omme-
ren
,enanbere fiaet ^ο:|Βθί «©ebeputeerben tot be fa^
öen ban €ngclanbt / acötecbolgljens bet felbec ïïefa=
lutie ban ben
veertienden fulp / gebifiteew enbe ge^
cjcamineect Debbenbe be poincten / gljcinfliieert Oeb^
Denijc in
't cappo?t / giftecen gebaen bp ben eece ban
■Beverningh, taecftcjibe 't gecii bp Dent / en be ï^eecen
fijne mebe <i5ebeputeecben met be ï^eerett €ictcao?bi'
nacis aimbaffabeurs ban €ngclant geneootieert en=
be beccicïjt toas / mitssabers Ijet geene gcbucenbe bc
felbe iSegotiatieban confïbecatie boo?geballcn toas /
bcfiaertbeinfehec concept ban (Ccactaet tuffcDenben
fjoocfjilgemctaen ï!iomngljban«i5root25?ittannten/ „ „ .

cnbebefen^tact aetttegaci»/ meteeitiglje feparate nenbörch,cnbe SSilTclJoptotOfenbrugge, mitfga

flttijcMcn enbe anbere 3fictcn baertoe fpectttenbe/
als anberjïnts ; 3©aet op gebdibereert jynbe/ Oebben
ftaer ï^o: Jl^og; ben gemelbenü^eer ban
Beverningh,
mitsgabers be i^eeren bes felfS mebe «©Debeputeeri
ben ban befen ^taet bebanclit boo? bc goebe conbui-
te / gljetroutoigijept/ ncerfligl)c!»t/ enbe (tantbaftigi
Öcpt in be boo?f5 l^egotiatie bp Ijem gljepleecDt: «fin^
beisboo?ts goet gebonben/ bcgeeiten ï^eecen glie^
famcntlijcftc<©ebeputcecben enbe penipotenttarifen
ban befen ^taet / boo? foo beel ais beS noot toare/ te
autftojiferen/ om be boo?fcö?ebe
Concepten met be
onbertcccfteningen/ cnbebejegelingen/ alsnaegljei
tooonte/ te perfcctionnerert oocb om ben tijbt ofte
termpn/ toaernaer gercguleert foube bsj^enberei

bers be Eantfcljap ban Ooft-Vrienant enbe bc jStabt
Embden, bocti bat fjaer (2b. tot geene berbere indù*
ftt toilben p?ocebercn / als op nabecepofitibe o?b?eS
banijaer iloognaog. cnbebatfebienbolgenbeinbierf
boegften foubeit Bebben t'interpictetcnenbeberfiacrt
Ijaer i^ooglj s^og-fecretecnbcoibtnacis rcfolutiebart
ben
vijftienden befeS·

lèocD ter ©ergaberinge gOdcren sönbe/beregueflc ©aome
ban be USarquifett
de la Frette, gcb?oebcrS/tjoubenbe f
in effect/bat (p lieben upt Vranckrij ck gl^ebannen wni
be/ter faecfte ban feecBcr-gebedjt/ficI) mebe in be ^ee^
fïacïj ban ben boo?lebcn 3l«ierein
lunio tuflTcijenbé
©looie ban
Engeiandt cnbc befen Scacc booigbebali
€ i lert

Hitutte bon al foobantgge Eanbcn/ €iJlanbeit / Colo- idSy
nien/<;$teben^tercten/ enbepactfcn/alsnaecba- .- --τα
tebanbienbpb'eenof b'anbec ©awpcfoabemogljert
toefen genomen/ fobanicDie mogen abjaltccinenbè
ba|l-|lellenalsfpEiebcnna gljelcgentïjept banfaec^
hen/enbenain&omertbé abbectenttcn ? tcrt meelien
boo?beele ban ben^taet fouben oo?bccleii tc öei)oo?cn/
'tfp opiicntwinticbflm iïiap boojleben/ 'tfpop beit
bacil baiibeonbcctecclicmngen ban't^cactaet/ na
bat ljetboo?f5 point bed cn bequaemft ingefcDiöt fou^
be ftonnai too?bcn j <8ocb bjpbas / tngebolge ban be
p?efentatie itiec beboojenis bp Oaec iBog. itei'atti
bellici! gebaen/ ertbe nocDjong(tbp jjllifftbe ban bert
vijfcn cwintichllen l^obembeC feftien hondercfeseri
feitigh
gcceitobeei't / te mogen betoilligen in be caflTa'·
tic/ amuillatiC/ en intceclange ban be «©eclacaticn eit
p?otefien Dp eentge .tisiniflecs ban b'een of b'anbec
bc in bem afgdegen <©etoe|ten öcbacn/tot p?ciubttte
ban bejgabigatie enbe Commercie op be gianben en

-ocr page 83-

54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊβδ;. len/op Det Ì^tDtp ton ben Luytenant Admirael de
—— Ruyterupt affitte
tot ijefen ^tact&cgebenDaiiben/
becfuctJteniie Uat aen be i^eecen Daec ^o. «©ebe-
puteecben enbe penipotentiactfen gefcD?eben mocDte
too?ben / bat Daet <iEb. be ]^eecen SJmbajTabeucsi ban
ben ïSoningban
Vranckrijck tot Breda j foubentoit==
len betoegencnbe betfoecftet» boo? D^n liebenbpfyn
KSaieftept t'intectebecen/ tenepnbcfptoebec gcatte
enbe petmiffte inocDten obttneten om in
Vranckrijck
toebec te fieecen. 3!$i nvt boo?fcD?ebe becfoech gecon==
fenteect ; enbe toie« bienbolgenss aen be gemelbetóeei
cen Daec 3§oog iBog· «©ebepnteecben gefcD?eben/bat
Baec €b. be boo^iD?ebe faecite in be belle fo?me / aen
begemelbe ^eecen3tmba(Tabeucsienbe Pettipoten^
tiacifen ban 3l?ancltcijcft toiiben cecommanbecen.
<0ocfe beboicen boo? be Ccebiteucen bau be
Conin-

ginnevanBohemen.

©e ï|eec Couventry toasS ben acht en twintichften
bJcbecgDehomen.
©erte <®e0 volgenden daechs guamen alle ,ï©im|iec!S te
«confe» famen op Det €a(leel aliS boo? befen / enbe boo? mib^
öel enbe bicectie ban be
Heere Baron Flemming,
' ■ Det toecdt foo becce geabjufleect / bat men op alle in^
gcebienteitbanbecefpectibe €cactaten/ boo?fa beel
be materie aengtngD/tsi becb?agett/enbe be faecbe baec
Beenen gebirigeect / bat men in goebe o?b?e allejs in't
net cnbe op't papiec fonbe b?cngen / om ban foo cais
boenliicli onbcctcccbent / cnbe be laetfle Dant baec aen
gBelept tctoo?bcn. g^e^tactfcBe Babben baetDiSte
boo?cnmetacnbatBt geconftbcccewBacc ifeog.
cefolutic ban ben
vijfthienden enbc ban ben twee en
twintichften
^julij / bcpbc caccficnbc Bet point ban be
indufie, enbc bctoijlc3P bccfcBcpbc confibecaticn Bab=
ben op bie materie/te toetcn/of Daec ^o. ,ϊΐο. intentie
mocDtcjynBaecbpbe laetllecefoliitiefobanigtc bin-
ben/ bat 3p'ecgccn
indufie cn foubcn mogen abmit-
tccen / aliEi alleen ban bic Boogcpecfonagien in be felbe
becbat/ cnbc bat fp bacc op te gBemoet fagen oppojttie
banbcipbcbawEngdand, be toelcfte oocftbccgelyc-
fecincliificnmocBten homcn t'ucgccen/ cnbcbat Bet
gcBeclc gcootc tocccB baec acn mocBte blpbcn gcaccco=
cDecct: l^abbengoctgebonbénacrt Bacc ^ootBlKog.
enbc onbec anbecen aen ben 3|cec <!5?iffiec te laten af-
gaen ttocc miffiben/ cnbc onbec ejcpcctatiebanant-
tooo?t/ Bet toeccftf?obirionclytfifobanicBte Bclpcn
infcBiclien bat ben terminis ad quem in't lactfle ban't
der-
de
cn in't gcftcBtc ban 't fefde acticul fyn genomen op
ben
tiendenjU^ap 0.|l>fefthien honderd feven en feftig
om Bet otcupcccnban Hanbcn/ Colonicn/ 5|'o?tcn
cn anbcce bajïeplaetfen binnenbictccmpncnte limi=
tecen/ batBetccboccccn banbep?otcfiaticn enbebci
tlacatien op bc Cullcttban
Africa enbe America bp
tocbecjijbtjS (©fficiecen göeboen/ isi gDecccip?occcct
cnbcgBeb?acBtirt o?b?etötDet
negende acticul ban
't(Ccactact; bat in't
derde acticul ban be fepacate
3ïcte/ caccficnbcbentocboecban dpconfcBc 3®ynen
in
Engeland, iö gDccopcect / cnbc Det vierde ban bien
(nu baccmebè gDetoo?ben Det
derde) isigDcampli-
eect / ntettc infectie ban be actijtbulctt ban't Ccactaet
be
Marine ban Dacc ï^oogD llBogenbe metten Coning

ban Vranckrijck de Anno fefthien honderd twee en
feftigh Λ
verbi ad verbum , CUbC BCt POtUt batt bC indu-
fie
bp p?obi(ïe gefldt op ben boet ban Bacc iBog;
cefolutic ban ben
vijfthienden Suly/ ionfo?m ben
boo?|lel banbc
ï|eeccnFranfche,enbc bat bep?efate
fnnpclijcft foubc too?bcn gecntamcect met bc emcffie
ban bc namen enbc gualiteptcn ban bc ï^ceccn
Engel-
fche
^imbaffabcucss cnbe ban Bacc ï^o. ,ϋΚο. «©ebe^
putcecben/fonbec ccnige anbece
epitheta of tituien,gci
lytft in boocigc (Ccactatcn gcobfecbeect toas/enbc bat
ttocc becfcBepbe inflcumentcn ban allejs foubc too?bert
geb?cfTeect/baec ban pbcc Det cene teetftenen/enbcaai
bc anbcc pactpc obccgeben foube /. mcbe bolgBenss bc
laetHc p?actüc(iuc
de Anno feftienhondert twee en fef-
ftichjcnbe fijn baec mcbcbcBanben gcfïagen totteaf-
fcluiften in'tnet/om becbolgenjsfoobcelboenlijca t'ac»
ccllecen.

Den ï^ccc Ceveatrie Babbc op fijn toebecfeomjlccn

ft

ι

11

memorie opgcflclt cttiic gctcccficnt ten be&oebe ban be i βί 7.
^eecen
Mediateurs, bacc in fommiedijcft toaccn bec^ - n
inabeunditiiinesfwe quan^n, Bicc boocctt gcaUcgccct /
baec mebcDpont nabcclajlna
Engeiant bcctcotSen
toasi/ metaentoyrtngctoatBpop pbccbanbienbeci
ricDtBabbc.

Slrt't afb?cecfien ban bcboo?f5 Conferentie, bc ^ee*
ccn iStattfcBcncbcniSbcn igecc
FiemminghjïcB bin··
benbc in bc Camee banbc i|eecen
Engelfche, toiccbt
bp bei^ccc
Coventrie, bpfi^mc ban j0?ageboo?gBei
(Idt: ©fbe gcinteccffeecbein bebetou(lettoccfï|)cpen
Bon Henry ende Bonaventure nictcnfoubenbccmo»
gen Bace actie ofte p?etenfic bupten be ^tact of 3©cfi-
SlnbifcBc Compagnie tc bccbolgcntegensiPergens,
bic Bet p?obcnu ban bc tcanfactie gBenotenBabbei
ntaec ijs Bet fdbe abfolutdycb gDebedineect crt afgBc^
toefen.

^e ©eec Ripperda ten Buyrfe enbC Sterckenborgh, ««„„„ι,β
jijn tcc fclbec tyt ooclt tot Breda gcuojnen. m %tn-

(«Een fclben tijt bp Baec Ιοί Jlog; ontfangen jynbe »"«6arfl9
een HSiffibcbanbc i|eecenBaec SlimbaffabeuciS tot^'^^sirte
Breda, Doubenbc batfe Bacc toat beclcgen bonben met
Bacc iKog.ïtcfoluticbanbentweeentwintich-
ften bec fdbec maenbt / caccftenbe be indufie ban ben
J^cec ïScuc-©o?|l ban
Brandehborch, bc ©ojflcn ban
Bronfwijck cnbc Lunenburgh, al£È OOCft Bct Eant*
fcBapban
Ooft-Vrieflant enbc bc ^tabtban Emb-
den,
iirt (Scactact ban ®?ebc / met Engekndt aen te
gaen : betoylc fp acn b'cene sjjbe «iet en toi(icit of Baec
naogr intentie toass/ bat fp be fclbc inclufic ucgcs
ccn enbc llaenbe foubcn ftoubcn/fcDoon bc ï^eeccn chi
gdfc 9llmba|Tabeucsi gljdalï foubcn mogen toefen ben
boo?1ïa£Bbanbc ïjcccen
Franfche .iiBiiniflccsiopbcn
boet ban bc (Ccactatcn ban
Munfter in tc fcBichen /en
ncn be anbcce 3ijbe niet tod cnbonben begjppen ia
casïbc boo?nocmbe i^eecen aStigelfe SSmbaÌTabeucjS
mocDtcn pecfiflecen bp bc cc£ip?oque inclufic ban ben
^cec Öeuc-©o?|l
Palts, ban beni^ectogD ban Hoj-
fteyn
,banbcHanfe-Steden, oftCbiccgeiytftc/ Offti
Baec baec tegen fobanicB mocflen oppofecen/ batfp
pet toccïö baec aen actcocDecen foubcn,· bat fp ontceni
Bctboo?f5 fubject ban fcntimcnt toaccn/ bat Bet beft
toas'tfdbetelatenbecblpbcnbpDacc nao.ccfos
lutie ban ben
vijftienden bcfcis/ om bat point fobant^
tcccgulecen aljsmet contentemcntbanbc geintccefi
fcecbc ^ctpcn / enbe boo?namcntlijcfe ban be geaffo»
cteccbcn banbefcn ^tact ingBefcBiffetfoubc tonnen
too?bcn ; te meec/om bat bat gcBede point macc toajS
bcf&enbc in ecnfo?malitcpt/tctó£ten/ofbcfclbcinclu-
ftc «iminatim cnbc c]cp?cfrc gdttacu foube too?ben in een
actyciid ban Bet (Ccactact felbc/oftc tod met
feparate
Sïcten/ cnbe batfe bccfeecfiect toaccn bat Vranck-
rijck
enbe Denemarcken banBacc fH|lcrtuen nictcn
fouben afijaen.

3©acc op gebdiDccccct 3yttbe / iö goctgcbonben bat
acn be gemdbe Daec l^o. Ilog. «©ebeputcccben gecc^
fccibeect foubc too?bcn / bat Daec «Sb. ftcB aengaenbe
Det toeccft ban bc
indufie toilbcn cegulccen nae bcnin^
Bout ban Baec i^o. iBo. o?binari.si ccfolutien ban ben
vijftienden,twee en twintigften cnbc 2 ί bcfcg?.

<©an boo? foo beel bc forme acngingO/bat acn Baec
toiect gelaten / om be fdbe
indufie te boen influecen i
Bet fp in't Inficument ofte (€cactaetban©?cbe/ of
todin een
feparaet actijcfid / foo alif Det met contente'
ment banbc getntcccflfeecbe |0actpcn / cnbeboo?nai
mentlijcfi banbc <©ealTocicecbcn mctbefcn ^tact/
tonfo?m BaccJ|oog .pog.feccetciiScfolutic ban bc»
vijftienden bcfciS ingBcfcDtcftt foubc feonncn too?ben ;
bc!ï bat Daec <Sb. oocft bccmocDten toe te flaen/bat op
bc inflantien cnbc
bDo?|idlingen ban bc gentelbe ^cc^
ccii €ngdfcBe SllmbafTabcucsi bc i^cccen Öcuc-®o?fl
Palts en i^cctog ban Hoifteyn toiecben getndubccct.

JCllcsi in't rtct3ynbe / toiect ben dertichften gecollai
tioneect/enbe ben lactflen ^ulij iss onbec <©obesi 3egen
bat gcootc toeccftboltcocbcn/ cnbe aen Bacc ï^oogö
USog. baec ban hcnniffc gBcgcbenboo?cen
Edelman
e):p?e!S afgDefonbcn / bc^enbc eecfl in't principale
Xraftaet
;tcn tweeden,in CCn feparate 3iCtCban Com-
mercie


-ocr page 84-

merdeenljejSalHsatic/ ettijciitöcfcijacate 3(lctcde
^ . Anno fcfthien honderc twee en feftich, toaec taban
' ' ijcRechcers,
enìliljaniie Meublen Ijan &C« laetjiiit

<£nöeD?W>miie iStaetfclje naec Kap?oauc m-
totiTdingeban (iiic6«ii ten befloebc ban ùelgeecen
En-
geifche
aimbaffatieucsÌ gepaffecrteen aac&cclacatoic
raeiSeiiìie Dei ba-(lant ban Ijet
vijfde attijcMban't
(Ccactact tufltficn
Engelant CrtìJC Dennemarck; ^tem
tweeAaen, tot Defjocbc ban öe ücecm €nöcir£i)e
jEimiïecjS/ ösljdfcniic een becMariuge ban't ocen tuf-
fcDen ïjaec enöc öe l?ecren<!inedfcD« oP't point ban iw
Orcades en Hitiinc, alsi oocït op 't |ìutfi ban ije Toi-
len
gfjepafleert toaiS.
® acZ' Deöben tectpjoquelötit be ^eeten Jiaebtateiii

«ni. ren ten beDoebe ban Ijaec i^o: Ü^oö·' öepafleect be 2tc=

te rrafeeniJCbe Officieren, Predicancen, en andere eer-
like L ieden van de Religie
tOt dtlttbatie étt moöecatte
ban öe acticulen
fes, fcven en achfte ban Set (€cactaet

de jlnnofeftienhonderc twe en feftigjCn een ander 3(!c=

te raecfienbe öe fm ban't tweede acticul ban be oDefe-
paceeröc ^cte ban
Commercie ende Navigatie, op
ben feiben boet aïsf bte boo? öefen geconcipieett toaif /
en bp
be igeerai Franfche en Deenfche iBiniHeriS me-'
be ontoteftent/betoelcöe origmelijfi aen Daec JCKo:
obecöeii?agen 50η enbe baec mebe be ï^eecen <£ngeife

eynin
Confe»
tcntie
met de
«nselft

sbecgabecttoaten/tsi
cc enbe reciproque gelucfttoenfinge ober Ijet goet fucs
ceiS enbe boltcechen ban batgïootchjercft/ enbe met
p?ote|iattc ban ©jientfcftap enbe co^cefponbentie / bie
laetfte Conferentie afgeb^ooöen/ ftcbbenbe be ï^eercn
Engeifche alleeitlijcfiboc^t afgaen/ meteen fccieufe
aenmanmge en Hïemonftcantie npt ben name banbcn
Coning/gececommanbeect ijct inteceH ban
Monfieur
Kievii
:,enbebanbe3®einib)eban Monfieur Buat,ten
cpnbeijaecïlo: jiaog;enbebe ï^eeten Staten ban be
#?obmtte ban
Hoiiant mocljten too?ben gebifponeect
om be fonbemnatte tegljen Ijaec pccfonen en goebecen
gebecenieect/te mtttgecen/'t toelcft bp Daec ï^o: IBog:
•iiebeputeccben «i riferendHm oba'genomen tsf.

©olgensJ o?b?e ban Daec .ültogt ïjebben be ï^ee^
ren ^taetfcfle be i^cecen «iïngelfcOe genoobtcftt om te
boen een ïteer nae ben
Hage, onbec bcctoatijtinge ban
be litattftcatte. ^aer ober ban een btfite gi^egeben
aen be felbe/maec fp Ijebben Baet ^οί iBog: nobtnglje
ielecfbilijcfi gebeclineert; enbe Γόη ftaet beröalben ter
janben gijefielt
fe» btpincte Pafpoorten ,be toetcöe 5p
lerfoc Dt fjabben boo? twee ^^egatten/cn vier 25agagte
fcöeepen tot öaec tranfpo?t ; en bp bieoccafïe fijn aen
Saer gerecommanbeect be intereften banbe <iEtfgenai
men ban totjlen
>4driaen Lampfins enbe be <!i:tebiteui
een ban be
PrinceiTe Royale, bolgen.ö ftaer ïl^o: iBog:
bijlintte refolutten ban ben
negenden ^ulp /vijftien-
den
enbe twintichften aiugufit feftien hondertfeven
en feftich,
be toelcfte bp be ggejttelbe l^eecen fijn ober^
göenometti met belofte ban bic te recommanberen
Mec'tberioo?be/ enbe boojtjï met befelbe ï^eerenin
Conferentte getreben 5ijnbe om iiet openjlaenbe point
lan
beindufie eensi finaöjftbafi tefleüen/enbcm ωη^
tba-atte genomen 5tjnbe/ bat Bet fentiment ban alle
nacc b' in be acntoefenbe nlàmifletst baer ontrent/niet eenparicD
tiufic. toefenbe / enbe bp eemgije gftefufltneert toiert bat be
aioo?ben tx communi cohfinfu ffgoott berbat in betfiBep=
beactijnileneninbefonbere (Sractaten/ etfjter ban
men ftn enbe ban
bie applicatie fouben jijn/bat be toe=
flemnungije ban alle be ftooge partien eenparicö baer
oiittent fouben moeten ober een b?agöen / aleer bein^
öufien effect fo?tccen fouben/ 5ijn met be felbe berbja^
een bat een pber banbe öoogfte partpen baer omtrent
awactenbe fe»jaraetf)aer 3ficten fouben bepefcDerem
Katenbe aenbe boo?fo?gï)ebanbe geenebieOetber^
focfiten/om bp be anbere ^ooge ^rtpen boojtis tot be
ebmtffie aen te ftouben j enbe fiaer Hog: iiebben
bien boojlïacf) ootft geaccepteert / en
berbtdgenö boen
bewefcDceren fjaerfeparate Sfitte tenbeöoebebanbe
ban Brandenburch «ti»? Palts; be

ïleeren Georch Wilhelm enbe Ernft jiuguftlectogen iSi?
ban
Bronfwijckenbe Lunenborch j ben ^eer partorì) -«—«g
ban Hoifteyn , be ©2oubJc Douarierc met Daccn
^oonben Ojaefban
"Ooft-Vriefiaudt, enbe ten be^
l^ebe ban be i^tabt Embden ^ enbe baer mebe geabs
lufleertenbe boltrotl!eit3ürtbealljetaeenel)aer
itèogreerflBp ^njlructie/ enbe baer nae metbers
fcljepbe aefolutieii tot bien tüöt toe / aen be <i5eb^Ui
tecrben Oabbcnbriieben te gljdaflcn ; iji op ben
vier en
twintichften 5iugu(iij bc laetflc ijanbt gljelept aen bat
g?ootetoerc& in
belale banket J^aHeelban Breda, ©euaft
5ijnbeallebe ïïatificatien nebensi felHjien 3tcten ban ficaiir
reflttutiein ïjanbengljellcltbanbe Jgeecen iKebiai
teursi/ bie be felbc toeberDebben obecgδeb^^cötaen
berefpectibe ïleeren SimbafiabeuriS enbe pienipo^ uptrt».
tentiatifen. ^'ff"»»

^a be gebane upttoiffelinge / jtjn bc (èngelfe gefeo«
men in be itoimer baer be igeeren USebiateureit en bc
Jliainifletsbanbe fioogBe «©Deallieerbe ©artpenbp
benanberentoaeren/ enbegebben onberlingDe mal«
hanberen gDecomplimentcert enbe gljefclititeert met
beet fieleeftljept enbetoegljenegaitijept. g^en J|eec
Fiemmmg bacr bp boegöcubc een Ijcttelijc&e toetoens
fφinge ban «©obesi jegen tot batticficpt ban Ijet gijes
tratteerbe/ enberefpcctibei|ceren .fiatniftersi ijaere
banchfeggingenaenoeilecren .ïKebiateursfobcr ben
arbept/inbuffrie / en boo^fojgïie / be toelcfte fp tot befe
onberöanbeünge öabben tocgeb^acfit / en wn bacr op- 'f «anon
onber loffen ban't Canon rontom bie ^tabt /enbe a^'of»?
boo? be ïtuptevie op't plepn ban Det
Kafteel Sereni
geert/ toeber afgereben eeti pber naer sijn Eogement/
enbe be ^eer en ^taetfclje na be iieccö / om te tjooren
be banc&-p?ebicatie/ bebJclcfiegijeo?bonneert toagi
immebiatelijcli nae bie cdeb?e actie gebaen te toojben.
ailboorenjS upt be ^ale ban't ifealieel aftetceben/
Oebben be ^taetfcge in gebolge ban be ïtefoliitieban
ben
achtienden aHuguflj) / aen be «Êngetfcye feer em=
fticö gerecommanbeert be faecfte ban be ^tabt
Ham-
borch,
noopenbe be actie boo? befen op be Elva boo?'
gTjeballen ; enbe bertoönt bat bie toaiS gijefcftiet in be
nacöt / toanneer liet tegöen alle o?b?eisf be poo^tett
ban een ^tabtbanbieconfïbcratieteopenen/ oocft
op ben g?ont enbe in be ^jurifbictie ban ben «ffoningö
ban g^ennemercSen/ baer bie banbe j§tabt niette
feggen öabben/ batfpöaeroocitin'tminfie met bat
toercfe niet en öabben Nonnen bemoepen/ fonbernoi
topte
ofïbnfie te geben aen be <ironingen ban Vranck-
rijck
enbe Dennemarcken, enbe ijaer |Bog. enbe
ïjaer feiben te toerpenin't periculbaneat openbare
nofiiitteptmetbe^be/ enbe f90 boo^tief/ bolgensbe
anflructie biebeìHeeren
Weftermaa enbe Aitzema
öaer ijabben baer ban ter ijanben geftelt. «enbejgn
batr in bp be ïleeren naebiateuren oocb eenigermaten
bp be leeren '©eenfclje HSinilleciS gljefeconbeert gïjei
toeell ; €nbe iiS baer op bp bc i|ecten €ngelftDe gïje'
anttooo?t/batfe ban alle bie omflanbicfieben niettejt
beften en toaren geinfojmeert/maer bat ben Coningii
albereptii o?b?e öabbe gegeben aenfün «efìbenttot
Hamborch, om perfette in^?matic ban alles tcnef
men/ enbe batfe niet fouben manquerett getroutoeliit&
rappo?t te boen ban ben pber baer mebe Baer bie faec^
Be gerecommanbeert toas. Bsirtat'.

(Cen feiben bage ontrent vijfuprennamitóiacö/iiS
be publicatie ban ben ©?ebe binnen
Breda göebaen/
bolgeniS be refpectibe fïi?mulieren in't
Frans « Engels,
Deens
enbe Nederduy tfe talen/3ijnbe be pjodamatie
bolgettÌEi boorige affp^ecfte gBebaenboo?be pookten
ban be refpecttbe ^tegementen op be (Iraet / na boo?i
gaenbe uptblaftnge ban trompetten en lecture banbe
^ecretarifen / enbe bien ban Baer ^oocB Jü^oaBenbe
nocB baer en boben boo? Bet
Raethuys ban be ^tabt /
enbe jijnbaer nabe fï.!mulieren onberteed^ enb(
gecacBetteert aen be boo;f5 paa?ten aengeflagen.

^a be gebane publicatie, Bcbben be ^tae^cge bott?
Bet felbe ïSaetBupsS boen aftoopen
vier (©jtBoofben
to{tte/enbetwee©jeB«)fï'inroitóiea®iin/#ibebebai> ,,
ten boo? befdiilbert met be toapenen ban be «iSenere:
litept imlM ρφ^οίϋί IWncieo/cni» met li^

C 3 fw

en OORLOG. Semnewveertìghfu boecL· 53


-ocr page 85-

54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

%6 67. foo öljciiiriaöeect öat i5e 30ijn auam upt tt fpjtns^
metfcventlcalettHpt&efevenpì>ierti enüelwc a®ön
tot am öen imncftcu ödoopen ïjeöbcniïe / 5Ö» sefteeC'

ften acht (laeclim / fiefct met hondert veertich artift-
ttele flamkauj;/ eniie
ïwojsieevoocht berftgepiie
ftacpe Jjiipjtocccfimban alkrtjanïiefatfoat/ opeen
ijöi&eVien (€f)eatcetotiiienepitiieljOO?ljct itïaetöupsi
opgicecfjtjentteöeWjeniiaec totebetiöe i^eecen Sweet-
fche,Franfche,Engelfcheeiliïe DeenfcheJjBtmlleCSi
ntetöaw Dames enöe juÉFrouwenejtùeùenglietiÈdien
ttapn ban «Sbelielnen enöe anitet oljebolcljy «liïet pit
loffen ban't €atton
/ cntie ìj?ìè öaltoen Uah tìe JKtlttie
ban Set gacmfoen op i5e USactìNt aerengcm / e»tì>e Set
tilafen ban aUe iïe (Ccompettm ban be ^tabt / óDete-
galetctméteen
Collatie aen een gjootetonbe ®afel/
al ftaenbefpnijec (loeien.

Ì|aècÌòrHiìo:Babbeh ooth be ï^eecin ïjacc Sïmliafi
fabeucji becbec aengetóH om be
Engeife te betfoecfeen
om te boen officien gfjefaméntlijcfe t>p öe leecen
Fran-
fche,
totnebeclegginsBcbanbenmeutoen <©o?loclj
tufTcBen Vranckrijckenbe spaengien ; niaetfpbetü'
neecbeat/aliSongclad. 25pbe3^eecen Franfche BeBf
fientelajcatteban
Nederiantfche goebecenberfotljt/
tn
Ooftendifchef£öepengeemDariiueect/ eewtten toifl
banbenjFtanfcljenmtocytin Hebetìajibt. 35e leer
Courtin opfiinbemecltflaenbe/ namaen fulti ten
i|obe te mommanbecen.
©en
vijf en twincichften 3i«gH|iö ontfïngert öaec
H^og: bmcljt / bat be
Ratificaticn ban be ^vat'
taten/ enbebe2tcteiïban
reftitmietot acompliffe^
ment ban be
derde enbe fefte actijculen ban ben
tieten félbeitbage beS mojgSenssopijet Calleelbec
meecgemelte ^tabtiiptgeiiittTelt/enbebe
publicatie
becboigöéniï beis namibDacDjS fipupt&lapngfte ban
®competten/enbe öp afpjcte ban be felbe boo? bepoo?=
ten ban aite be Ji©ini(lecsf ban be geintèreffeecben pac^
tpen gebaen toacen. 3©aei: op gebeUbeteett jijnbé / tjS
goetgebonben/ bat ban ben badjbanbébööifcitóebe

ijHbücatteaf/beceftjectibe terniynen, gfeejtjjjelfeett
n't
fevende artötfiel ban't bcici?fci)?ebe ®rà£taèt ban
Vrede fotibett ingangi) heitìen/enbe mttfbtmalle 2110=
ten bàn flolKÖtept cejTeren / te toeten / na bén
vijfden
n^t jgai bec USaent ^eptembec in't Canael en be Noort-zee,
«iiftn't
naec ben vijfdsn <©ctobet tot be Caep S Vincent jnaer
ben
eèrften ^Sobembec ban be felbe Caep af tot be
Linie toe/alle naeiïftomenbenieutoen fii)l/enbe na ben

vierden ^Cpitl feftienhondert acht en feftichaen be an-
becc jöbc bàn be Linie,enbe booJtsi boo? begeïjeele toe^
c^ti en bat aen be ^eecen pentpotenttarifen g^cefm-
öeett foube bJo?ben/bat iiaec <£b.acnfiontiei een geteec^
6ent fojmultec ofte lite ban
publicatie toflben ober
fenben ; besf bat be boo?fci)?ebe publicatie binnett befe
«cnHfli ïanben fonbe geftijteben ben fevenden September
Ie ïubit- naeliliomenbe n. (iijl / enbe ten felben bage be Moeiten
laf/hp®" gdupt/ gebiect^ enbe anbece teecltenen ban blijbtfcljap
tm
alle naeco«becgetooontegetoonttoo?ben; €ntoie«ijiec
|e iko' ban notificatie alss oocö aenf£ii?öbiitge cefpectibe ge^
wmien, gjjj aneiic#?obincien/ geaffocieecbeEanben/
^teben/ enbe Eeben ban bien/ben ïïaet ban
state, be
Collegien ter Admiraliteyt, be ï^eecen iiaec JlSog.
«©ebeputcecben op
Landts Vioote, beEupt. 3Cbi
micalen be Ruiter, ban Nes en ban Gent^ be refpectii
be anbece Enpt. 3llbmicaeliS/ i^iiiS-ICbmitaelsf / enbe
aen alle be CommanbeuciS/en Capiteprtsi tee ^ee/alss
oofi aen alle be aESonbemeiicsi en Commanbenris ban
alle bej^contieï^teben en ^laetfen befec Eanben/met
beufoecit en Begeerte refijectibe/ naepeberiS gelegenti
Sept/ban be boojfcfijebÈ puWicatie/bupringe enbe be-
moni^tatie ban teecftèrtfen bartWijbtfcfjap teflpectibe
ten boojfjbage te boert.©iSo?tïs DeöDen f)aó: J|o.pog.
gecefolbeert bat boò? fóéecetiiiEiebeputéerben uptber
felbecmibbel notificatfegebaenfoubebJoibett bartbe
booineembê gemacrttte/gitfltiftteetbê en gepuÖtftéeC'
mm}t ben15ièbeaenaltebei^ieeten 3iniÖaffabciirjSénanbece
Ett l®WétssbanbenfeEpfet/ «ptfi«mfct)efeortingên/
JnüBtöw ^tncén/frotèrttatenértbe ï5^tiMijcfrenal9ië;tCtbe--
tenbe / ên tót fti
ift mattttee bàn öe notificirtfe e^onii

oocfibe abbectentieggebaenfoübetoojben^ bpmneir:
f^iöbens ban't geene boo?ftti?ebeniii/aenbe iKi^
nitiecsi ban toegen befert ^taet bnpteïfi Eanbtsi te-
fibecenbe : naet la|t / om baec ban fulcit enbe böct fjet
bel)oo?be nóttficatie te boen/en ooth te vuyf-en en tefee=
nenbanbUjbtftBap te tonen. 3®i)5ter!S,DebBen0aei;
^.|Ko.^c^lbeect bat b^bo^toei^^^fl^pu-

tale / enbe {jet (Ctactaetban ©?eebe / értöe be fqpacate
actijculen caetfeenbe be jKatine in be Eatijnfcfie enbe
IgebertantfcOe talen be cefpectibe toebetïööfss ^ou*
boirsïcnbe Hcteii ban ïiatificatiebaetopjïaenbeeni
begeBooienbe/ mitfg£üjeciSoe
publicatie,· éttbetoter*
ben ban't felbe Cractaetban ©jeebeenbè fepacaet
artijcfeel eenige gebjucfete e>:emptacéit be jsjobintien/
aljsoocfebegljeaflbcieecbe Eanbtftïjappen / ^teben
enbe Eeben ban bien / mitfgabeos be ifeiniltÊrsi ban
toegen befen ^taet bupteniS Eanbt0 reftbetenbi / toe^
gliéfonben. ^tem/toierbtoocliaen(l0?öbfftge ggci
baen banben boo?noembe
Vrede aettbe Ooft enbe
Wefl^indifche Compagniebefec Eanben : pem /
aen be «©oubetneursi op be Cnfl ban Guinéa intern/
aen be Commanbeitc ban
Curacao ; eprtbetijcR Oebbeii
Oaet i^o: iliiog; gecefolbeert / bat uptgef£lj?ebett foube
too?ben een algl)emeenert
danck miifgabetiS vaft enbe
Bede-dachobec allebe p?obtntien/ göéaffocieecbe
Eanbtfcliappen/^teben enbe Eebén ban btén tegeniS
ben
fevenden ^eptembêt bD0?ii0emt / Oitime <©obt
llmaci)ti£ijpbei1cl)enbe ïjert-gronbiclj te bancften
Dbec be onberbienbe genabe bie fijn Oobbelijitie iBa^
jeftept aen ben ^taet befec Eanben / mitfgöbecsi gftei

fen/batbeljanbelingemetben ConingBban Groot
Brittannien
boo? bejS felf0 goebectfecen jegijen { toass
geb?acl)ttotbe(ïupt/ ratificatieenbe puBlftaitiebart
een ©?ebe: ®en anbecèn / om <i5òbt mmaiBiM) oot^

llebeclanbert enbe «©Obese feÈccfie in be feibé / mü
gabecif geaflOcteabÈ Eanbtfcljappm èttbé ^teben
ban bien / enbe alien anbecèn 't bo0?f5 toercK taeiöen^
be/ toilbelatm iiptballen ; €nbe batSiëc tnebebe
o?binaci!i maenHijifee ®ebebagen fotibefiomeh te cef-
fecen / 't toelcft al bè ^?obintifen enbe bé boojfj «©ges
aiïotieeebe ^tebenen EanbtfcöappettmërttgDei
maeclft toiect ,· ^Sullenbè tën boo?f$ bagp rabomsê
naecbe ^?ebicatie/ inboegï)ittat!Sboö?ggfeïlji/ be
ftlotiien alom geliipt / gélJiii«?t / enbe attSéCe teeifteltcn
ban bliifcfiàp na oubèc getooonte getöörtfteèlbêft*

^ebect ijeböen aengaénbie be ρίφδοϊίΐδη tel Be^^
Öoef ban be Coöpbaecbp-fcö^en / gitfebUêl-mbe «beli
ben loop banbeijofitlit^tenin ^ee(leétföribÈ7gï>ii
confeceectj boo?t0 ï)ebbcrtbei|eecenaini)öpbettt«
elcfianbec geregaleect/botO elcft apact/ Ottt tê initieert
bebifputenbanbencangf). r

<Articulen van Pi-eèdè, efidè Perhofidt,
tuffchen den Doorluchtichflen^ Grootma^h- 'Z,
tkbflen Prins ende tìeéré j Heéfè
Kàrel idé i
tweede van dien Nà'etn ΌΜιηφ 'ifm 'Grpot
Brittannien, ter eenre ·, ênde de Ho·. ^JHog:
iieeren Staten Gfnerael
der V'efeentchde
Nederiantfche Ψτονιηο'αή j tér andere zy·
degheflooten.

KEnnelijckzyallén eüyëgeli^ckehi, diedaèJ-aöh- 3fcttf«i>
gelegen is, ofte die daeraeh eiéhigher maten aèn
gelegenfüudemogeh2,ija. Alfoo'ciedérceëilige
JarenhèrwaertsfeeckeregefchillËnzijn ontftàfeìl tuf-
fchen den Doorluchtichftgn Groótrnàchtichftéii
Prins ehdcHëere, Heèrc KiWii detweéde vaft diÊti
narm ifKotainghvan G,r.o0t ft-irmjtófiWjterëenrejefl-
dedeHo: Aiog. HcereïlStaten Gtncròelder Vèrefii·
nièhde Nedisrl^tf<*éiPro»lnti(;il töTÏlttdweifj^^^

welckc


-ocr page 86-

li 67 welckefooverrefijngerefen, datfe niet alleen tot eeti
openbaren en hevigen OorJoch
zyti uytgebarften ,ne-
niaer oock den Doorludicichften Grootmachtichften
Prins ende Hecre,
Hecre Li>Jeaj/Jcl·,, dewntiien^n
\'andiennaem, Alder-Chriftelijckften Koninghvan
Vratickrijeien Navarre, ghelijck oock den Doorluch-
tichftenGrootmachcigftenPrinsendeHeere, Heere
FreJrkk de derde, -Koningh vaii Denntmarc^eti ende
5fiiru;irfi»,tenopfichrcnvande verbonden diedefel-
ve met de hooghgemelte Heeren Staten hadden opge-
recht , in de parcye hebben gctrocken, waer door ont-
itaen is een grootc flortinge van Chriften Bloedt ,met
feergrootelchade wederzijdes vermengt : Dateynde-
lijck door de Goddelijckegoetheyt gebeurt is, dat den
Poorluchtichften, Grootnjachtichften Prins ende
Heere,Heer
Kanl,der Swtiieti, Gotttn ende iVendtn Ko-
liingj völgens fyne fonderlinge liefde ea afFeftie, m et
de welcke hy defe ftrydende Koninghen,en de Hee-
reö Staten Generael,oock hare rerpeaive Rijcken en-
de Landen is toegedaen, en daer en boven uyt een be-
geerte , om te herllellen, ende te concerveren de pu-
biyke welvaert en ruile van de gemeene Chriftenheit,
ende dienthalven interponerende fyne vrintlyck en
fihcere Officien van mediatie, de ghedachten tot Vre-
de daer door fyn komen hervat te werden ; Zynde
ten felven eynden by onderlinghe toeftemmioghe
van partyen, binnen de Stad Bfedaaengeftelt een tTa-
men komftc van Ambaffadeurs ende Plenipotentiari-
fen, omme welcke handelinge tot een gewenfteyn-
de te brengep,nadien de Heeren Extraordinarife Am-
baffadeurs van fyne hoogftgedachte Coninglycke Ma-
jefteyt van Sweeden. Heer
Jurriam Ilmming, Vry-
hecT in Liielitb, Heer in Nsrnaas ende Ljidingie, fyne
Coninglijcke Majefteyts ende 't Rijcx Swedens Sena-
reur,endeRaet inde Cancelerie j Heer
Cbrificphtms
Delpbicus,
Burgh-Graef ende Graef in Dena, Erfheer
in
Carwindf/i, Schhvitten,BHrgdOrf^Stóckinfeh en Fifcbkacbi,
fyne Coninglijcke Majefteyts velt-Maerfchdck en
Krijghs-Raedt, mitsgaders Heere
Petrus lulius Cojei,
Erfgefeten in Bmftbida ende limgeiygardh,Ridder,{ytie
Coninglijcke Majefteytsvan Swiif» Cancellerye. en,
^taets HofRaedt,' (dewelcke nochtans niet langhe.
naerfyn arrivementaldacrterplaetfe, dewijl hymet
dêie.Godtvruchtige faecke befichwas, dooreenon-.
verwachtedóotuyt hetlevengerucktis) uyt nameen
van wegen haren genadichften Cpning en Heere, al-
le vlijt, dexteritéyt, voorfienigheydt oprechtelij ck,
ende fonder'tfelve fich tc laten verdrieten hebben
aengewent; Dat oockhooghil-ghcdachte Heere Ko-
ningh van
Grtet Brittimnien, ende de ho^ftghemelte
Heeren Stateh Génerael, trachtende naiSoeenloÉFe-
lijckeoogemerck, tot hetvoltrecken vandegefeyde
Vrede, hebben geconiinitteertende gedeputeert hare
Extraordinarife Ambafladeurs en Plenipotentlarifen,
namentlijck,,HeereI>iBii/ Ho/tó, Vry-heer van
If>il4,
Scc, ConingiijckéRaet, en Heer HieWwi O^ietrji^
Soone van de ïióochgè-eerde Heer Tiemd;,
Èartn
Cevtmrjie, Bewaerdcr in fyn leven van'tgroote Zegel
van Engtiitxt, Edelman vanfyn Majefteyts Slaepka··
nier, Racdsheer in dén hoóghften.Ra^ of Parlement
Van En^lanJt, én Commiflaristot de Landtgerechten
py ei- 't Rij ck
TirlMdt, ter eenre i ende dé Heeren Gen
deputeerden 'ter Vergaderinge der,Heeren Staten Ge-
néràel, van wégen dé Provintien van
Geiderlandt, H^ii-
iandiy Ztfhnt fVritfiant y Groeningtn)
endede Ommelaitf,
iÉerftelijck, den Heer HUremmus\siM Stvirnincii^y:
ter. den Heer
Petrus Λ Hubert,, Heere'van Ren-;
gérsicèrcke, Eyèrsw^êit, &c. Raëdt, epde Penfionaris
van dé Heeren Statei» van
Ziiimdt tcade den Heer
Mardus PetrüsTtngllal:^ Eerfte Raeiits-hecr ende Pie-
fidentvahhéthòòge 'Hèf van
VrUJündi·, uytkrachte
van die Volmachte»>';3ewelckecipdep wij^wM
Ìàétftledenvertefiit -.'éncie iajdeja.^ei^van^ van de
handèlinge oyerl^Yfit zijn ,' enSc obck. naeder^
handt den 'Hh<tT.MÌlfhìts ìleιιriη^ι^^^^pιrdά'mStur··
Heerevan'tìii^Ìii^f-^^, endeden
Mtir^ jlm
Tjardàvàn Sterilffttbu^b^ Ïiceic vtn f^t/jr y 'Surdijt^y
ISytmlÜin
. vol^heM l^ederfi/McVj^ vm V^d^

CTfr7

-l'i
ì

toachtén van den arb^ μ tviwtKbjitn defer inaent
Julius , ghedepuceért zijnde tot folemneelder on-
derteeckinge van de gemelte Traftaten, ter andere
zijde :Soois naer behoorlijcke onderlinge Uytwiflè-
linge der Volmachten (wekkers Copy en op heteyn-
de van dit Inftrument van woorde tot woorde zijn gς-
infereert) op de volghende wijfe over een ghekomen ,
ende verdragen, de onderlinge Vrede, vruntfchap ea
Confocderatie*

INdenKry?fn,datvandefendach aenfal weteJi éeft
oprechte, beftendighe, ende onverbreeckelijckö
V rede, vrientfchap oprechter, nader ende nauwei
verbinteniffe ende Unie, tuffchen den doorluchtigett
Koning van
Grott Brittannien, ende de Ho: Mo: Statert
Generael der Vereenichde Nederlantfche Provin·»
tien, Landen Landfchappen ende Steden, onder we-
derzijdsgebied, fonderonderfcheyd vanplaetfen ge®
legen .mitsgaders tuffchen hare onderdanen ende In·
gefctenen, vanwatftand die oock fouden moghen
wefen. IL .

Item, dat vooftaen fullen ophouden ende Vér*
nieiight werden alderhande oneenigheden » vyand-
fchappen, tweedrachten ende Oorlogen, tuffchen den
gemelten Heer Konmgh, ende de voürgemelte Hee-
ren Staten Generael, ende der felver Onderfaten eit
Inwoonderen, en dat wedcrzyds partyen haert'eene-
mael fullen onthouden van alderhande beioovingen y
plondeiingen,;befchadingen., injurien en troublenj
fote Landò als ter Zee, ende verfche Wateren alpm-
me, ende dat
YOprnaementliJck .in wederzijds Lan*>
den, Heerfchappyen, PlaetfeaenGouvernementeae
van wat conditie defelveoockfoude mogen
zijn.

Item,datal]eofi^nfien,injMrlenj fchadenedrer-
lies, dewelcke den ghemelten HeerKoningh, ea dte
feifs Onderfaten, ofte de voorgemelteHeeren Staitea
Generael, ende der felver Onderfaten, van de een Of
de ander zijde, geduerende defen Oorloch, ofte Toor
defen in eenige voorleden tijden> uytwrat oorfakeiof-
te onder wat pretext fulcxfoude moghen aijn, d'een
jvan den anderen hebbengpledeni fuileti werden V€r^
gete·", ende t'eenemael uyt de gedachten.gcftelt, etrea
! al of geene vap dcfelye gyr en waren voorghevallen ί
j doch op dac opck.de gemelte Vrede, vrundfchapende
;Confoederatipop;vafteen onwaack^bàrefondalnen·
^ ten moge jfteuncn, ende op dat van defen dach af alle
oprfaken van nieuwe twift en;oneenjgheden «logHou
werden afgefn^d/;n, lp isdaer en boven vallgeflei^dac
yeder van de gemejfe parcyen,.met jiplk-omen j-epht
van hoogehperfdiappye, eygendom, en foeiittingeéii ■
houden en befittenin toekomende allé fodanigeiiWii
den ^Eylenden , Steden, Forten ,Plmfin,eRàeQ)lomiii\i{o
veelaisjredergeduyrendv; defin Qprlogh, ofte.ivoor
1 de lelvet'eenige;^ tijde herwaerre, doór.gewelt jende
j wpenen, pftc op_eenigc andere wyfe van te vooHeö fy».
j ne teghen-partychfieft afghenpoién , ofce ontlrou*
' den , ende dat in'diervoeghenu fooalshy de ifbLvö
op den titndmM&Y loflieden geotcupeert ibaddé >-.eii :
beieien hee^ j gêene dér felvef Pketfen.uytgelülidéK.
.t
•••i' . , 1 13Γ ·"··) :;·.Ι V. ■ .i; fMrVi-.H .'.'ÏOllgtlU
Dat oockalfc -Sq^pen met/ biifiietocruftjhghe «ilt
·· Kobpmanfch'appïnende alle iPörfijckegoedereiijdfl.
welcke geduerende defen^Oorlogh, ofte van te voo·»
riin;;'eenigen ty de in de macht) ya» de een of de ah-
derehooghgcmelfepartyen , ofa^^erfelver Onderà
fateti iyn ge;k9ineR,Yfonder eenige eompenfatie ofte,
re^tutie fullen fyn.ende blyven aen de Qecupateuiij>
ioodateen yiderderfelvcvao 'tgeenc'twelcke alfoo
i gcoccupej?rt|i^fpndereenigecontroverfieofexceptiel
Yan.pla,ei;le, pjdpffajcefi, werdcendebJijveEygeiiaer

·. ; . 7 .libnEV 3·... ν.,ιίΐιϋ: •jöpjji^'siq ·-> -.ποί»
Dat póck alle a&i«n en pretenfié&i:hoedàn3gd^ialiÌ '
Ye ctìogen zijn·, ; offe pp wat wijfe de felvedPor eéniget
^radaten v^iViSde, pfte Verfe!09d^y.oordefen:,!ie^i
§e1fρiecj^lijc^,<>oς)E: dppr;Iiet
pijfiittidt Articul i vanii

Sie)

geepe, de weìcke-ip itn/are/fjiiw btoJnt twntiififiiik'

wicrdes

en OORLOG. Se^tJen m *veerHgne keek. ξ ζ


-ocr page 87-

54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

j gì7. wierden onderteeckent , ghereftringeert , ghecir-
nimfrriheerr. gedefinieertofce ghereferveert zijn,
de welcke den ghcmelten Heerc Koningh, ende de
gemeke Hceren Staten Generael, ofte der felver On-
derfaten, malcanderen eVer ende weder foude mogen
ofce willen intenteren, inftitueren, ofte moveren,
aengaende de faecken ofte goederen, de welcke ghe-
dupende defen Oorlogh, ofte t'eenigen voorgaende
tyden, foo voor als naer het gemelce Traftaet van den
lare
/è/lbita bonitrt twn m ftfticli tot den dach toe v^n
het aengaen van defe tegenwoordighe Confoederatic
zijn voorgevallen, fiillen zijn en blyven krachteloos,
vergeten, afgefchaften vernieticht, gelijckerwijs den
ghemelten Heer Kohingh, ende de gemelte Keeren
Staten Generael fullen verklaren, ende verklaren mits
defen, datfy vandufdanigheadiienende pretenfien,
voor haer, en haer Succeffeurs, uyt krachte van defe
tegenwoordige,eeuwighjckent'eenemael fullen re-
nuncieren, gelijckfy renuncierenby defen, foodat
terfaecke van de fel ve, noytyets meer van d'eenof
d'anderezydefal mogen werden aengherocrt, noch
eenichgefchilnaderhant daer over fai konnen of mo-
gen werden gemoveert. ^^

Enbyaldiendeeen ofte de ander partye nade«i«-
den dag van Mey oude ftijl in den voorgaenden derdm
articuluy tghedruckt, ofte na de vaftgeftclde Vrede,of
naede onderteeckeninge van de Traftaten defer Con-
fcederatie,de andere partye quam af te nemen, ende te
occuperen eenigeLanden, Eylanden, Steden, Forten,
Colonien, ofte andere Plaetfen, foo fullen alle ende
yeder van de fclve , fonder eenigh onderfcheyt van
tijdt ofte plaetfe > ter goeder trouwe in den felven ftaet
terftont werden herftelt, in de welcke iy te dier tijdt
fouden moghen werden bevonden, foo wanneer de
voltreckinge der Vrede in de fel ve contreyen bekent
felzijngemaedl. VII.

Maer omme hier naemaels te voorkomen alderhan-
de materie van twift en ghefchiel, de welcke fomwy-
len plegen te ontftaen ter faecke van reftitutie, ofte li-
quidatienraeckende foodanigeSchepen, Coopman-
fchappen, ende andereroerlijkegoederen, dewelck
beyde partyen , ofte een der felver foude moghen
voorwenden, naer de voltrockeneVrede tezijn ge-
nomen, ofte geoccupeert in verre gelegen Plaetfen en
Geweften, ende fulcx voor en aleer de felve Vrede al-
daer bekent was gemaeft, foo is verdragen, dat alle
ibndanige Schepen , Koopmanfchappfen, en andere
roerlijcke goederen,de we cke millchien naer de fluy-
tinge ende publicatie van dit tegenwoordigh Inftru-
mentfouden mogen geoccupeert werden,, in'tCnn^/
cndeNicrt-ifï, binnen den tijt van «wei//"dagen, ende
van'topgaen van'tCd»/»»/, tot
dsCeefvM Sint Vinttnt
binnen jis weecken, ende dat voor by de ghemelte'
Caep, cnaendees fyde de linie
SjuwMati, Cooin
den Occeaen en Middelantfche Zee , als elders,^in
thien weecken, en dan van daer binnen «Jf maenden '
aen de andere zy de van de gemelte Linie door de gah-
Iche Wereldt, fonder eenighe exceptie ofte verder
onderfcheyt van tijdt ofplaetie^ ofte fonder inach-
tinghete nemen dcreftitutieen compenfatje, fullen
zijn en blyven ten behoeve van den geéiien de welcke
dcfelve fullen Hebben geoccupeertP 11 ·
. VIII

Item, isveritaen, dat onder de gheinelte renuii·'
ciatieendc ftipulatie oock fullen weiden begrepen'
tiderhande Brieven van Reprcfalién , van ìAot^uì
initCintra-mtrqui 'ghelijckdie genaémtwerden, foo
generale als particuliere, ende andere dierghelijcke
ibortevan Brieven, uytkrachte ende inhouden van
dewelcke naerderhandt eenige vyaridtlijckheytïbü^
de moghen werden ghepleechti ende dat dë'felve
door de publij eque authoriteyt van dit Verbont we-
déiaijfs fullen werden inghehoudén ende herroepen
by aldien desniec teghenft»ende eienighetiytéënvan[
beyde de Natien j'naer foodanighé herröépin^
onder pretext ofte authoriteyt van fbodiiiiigé Brië^éh
ofte, Commiffiènnu herroepen zijnde naer def olii

trockene Vrede, en naer verloop der tyden hier voe-
ren in'tyêi/ini/e Articulbepaelt eenighe nieuwicheden
fullen aenrechten, ende eenighe vyantlijckheyt ple-
gen, dat foodanige Perfoonen als verftoordersvande
gemeene vrede, volgens de Rechten der Volckeren
fullen werden gheftraft, boven de gheheele reftitutie
van de ghen,omene goederen, ofte volkomena ver-
goedingevandeaengedanefchade, waer inlyfullen
ghehouden zij η, niet tegenftaende eenigerhande con-
trarie claufulen, de welcke in de gemelte herrocpene
Brieveji mochten wefen^infereert.

Ende alfoo in de verre gelegen plaetien, gelijck als
in -4^/Vrt ende ^mer/Ve, voornamentlijckin 6«»»
m,
eenige proteftatien, declaratien, ende dierghelijcke
Schriften van de Gouverneurs en Officieren , uyt de
naem van hare Overicheyt wederzyds fyn uytgegeven
ende ghepromulgheert, ftrydich teghende vryheyt
van de Koophandel ende Zeevaertj foo is van ghe-
lijcken verdraghen, dat alle enyderfoodanighepro-
teftatien , declaratien ende voorfeyde fchriften ver-
nieticht , ende in toekomende voor nul ende van geen
derwaerden ghehouden fullen werden ; En datyder
van beyde de hoochgemelte partyen, ende der felver
Inwoonderen ende Onderfaten, de felve vryheyt van
Koophandel ende Zeevaert,fooin
Jfrica 2.is Amerit»,
fullen ghenieten enda ghebruycken, die fy ghebruyc-
ten endegenooten, of naer Rechten conden gebruy-
ken ende ghenieten ten tydealshet Tradtaet van den
Jare
fefthohniUrt twittnltfiigb is onderteeckent.

Item, dat de Gevanghenen van wederzy den , van
wat Üaet ende ghelegentheyt de felve fouden moghen
zijn, alle tot een toe, fonder rantfoen, oft eenich an-
der Los-gelcfullen werden ontflagen, ende in vrydonl'
herftelt, mids dat by haer fai werden betaelt, al't geen
fy ter faecke van montkoften, ofte wegens andere wet-
tige oorfaecken fouden m^enfchuldich aijn.

Item, dat den gedachten Heer Koningh, ende de
gemelte Heeren Staten Generael, fullen blyven ghe-
confoedereerde Vrienden, door nootwendige vrient-
fchap verknocht ende verbonden, om te befchermen
de rechten ende immunitey ten van de een ende des
anders Onderdaenen, teghens yeghelijck, wie die
oock fou den moghen wefen, die (uilen onderftaen de
Vreede van de een of de ander Staet, te Lande oft ter
. Zee te vérftooren, ofte die onder deeen ofte des an.-
' ders gefach haer onthoudende, openbare vyanden van
wedjsrzyds Staet iullén werden verklaert,
XII.

Item dat de gemelte Heere Koning, en de Heereii
Staten Generael, niet fulleri doen, onderwinden,
handelen, ofte ondernemen, den een tegens den an-
deren , of des eensbf anders Onderdanen in eenighe
plaetfe of te Landt, Zee, Havenen, diftridten, Bayen
i ende verfche Wateren, by eenige gelegentheyt, noch
' te dat geen van beyden, nochte de Onderdanen van
den éenen of den anderen fai geyéti doen ofte bewy-
fen eenighe hulp i raedtoftepnft, eiideenfaloock
niet toeftaen, datteryets werde gedaen, gehahdelt oft
ondernomen by yemandt, wie het oockfoude mogen
wefen, totfchade ofte nadeel van de andere, ofte de
Onderdanen van de een of de andere,maer fullen bey-
de uytdruckelijck ende effedlivelijck tegenfpreecken,
tegen gaen, metter daet beletten alle ende yegelijcke,
fich onthoudende ófte verblyyende, ofte onder de
heerfchappye van de eene of dê andere ftaende , de
wdcke yetwes teghens de een of de ander foude willen
aén vangen, doen 4 handelen, ofte attenteren,
. XI IL

Item·:.Dàt noch degemelte Heere Koning, oft;de
gemelte Rèpüblijck, ' nochte yertiantvan wederzijdts
OnderdafieiiV Ingdetenén ,Oftandere/inderfelver
ghèbietfichfinthoiidende ,'',desander8.RebelIen met
èè'tii^ tiyftaflt ,''raet ofte gunft'fty veii bfte helpen fai,
niaerUytdruckeiijckteghenipïeeckën, ende óiettêr
dàèt bïJcttenf dat geen hulpe pft byftant by ycitiindt

van

X66j.


-ocr page 88-

S van de Onderdanen, ïngefetenen, of fich in d'een oft
de anders gebiet onthoudende j ter Zee oft te Lande
werde toegebracht
ot gefuppediteert aen eenige foda-
nige voorfz Rebellen,'tzy Volck, Schepen, Wape-
nen, Munitie van Oorlochjofc andere verbodene goe-
deren, oock geen géiden ofte Eetwaren ; En de fullen
aen diegeenedaerde Overtreders in defenfullen we-
ien , werden geadjudiceert, ende t'haren behoeve ge-
confifqueert, alle de fchepenj Wapénen i Ammunitie
vanOorloch, ofte andere verbodene goederen, mitf-
gaders Gelden ofte Vidtuaille, wat perfoneh defelve
zyn toebehoorende, die tegen s de meyfainge van dit
Articul fouden mogen wefen toeghebrachtöft gefup-
pediteert; Oock fullen die geene, de welcké wetens en
willens yetwes hebben gedaen, bedreven, onderftaen,
oft raedt gegeven tegens de meeninge van dit articul,
Vyanden van beyde zyden verklaert, ende daerter
plaetfe daer'tfelve gecommitteert ofte begaen is ,ghe-
ftraft werden, als hebbende begaen Verraedt teghens
den StaetjDan fai over de fpecifi catie van die Waren,
de welcke verbodene ofte Contrebande fullen werden
gehouden, naer deièn verdragen werden»
XI
Vt

Item : Dat de gemelte Heer Koning, ende de ge-
dachte Heeren Staten Generael, malkanderen op-
rechtelij ck ende ghetrouwelijck tegens de Rebellen
vandeeene of de andere, foo te water als te Lande,
fullen te hulpe komen, fulcx het den noot fai vereyf-
fchen,met Volck ende Schepen , naer fodanige pro-
portie , ende op alfulcke wyfe ende conditiën als men
naderhant fai verdraghen, na dat den noodt ende der
faecken gelegentheyt van de eene of de andere vereyf-
fchen,alles nochtans tot koften ende laft van die partye
die byftant fai verfocht hebben,
XV.

Item : Dat noch de gedachte Heere Coning, noch
de gemelte Heeren Staten Generaci, ofte der felver
Onderdanen,in hwe Heerfchappyen, Landen, Lant-
fchappen,Havenen,Bayen ofteGeweftCn ofteeenich
van dien,fal mogen ontfangen die Rebel of Rebellen,
fugitif of fugitiven van d'een of danderen verklaert
Zijn , ofte fullen werden? nochte en fullen oock aen
die geene,ofteymant van dien,in de voorfeyde plaet-
fen ofte Landen, oock elders buyten haer Heeffchap-
pien,Vaderlanden,Landfchappen,LandenjHavenen,
iaye ofte geweften,gunnen,geven ofte fubminiftrere,
hulpe, raet, verblijf. Soldaten,Schepen, gelden ,Wa*
penen , Amunitie van Oorloch ofte Viftuaillien j
Nochte fai oock geen van beyde gehengen ,datfoda-
nige Rebellen, fugitiven,werden ontfangen by eenige
perfoon of perfoonen in hare Heerfchappyen, Vader-
landen, Lantfchappen, Landen Havenen, Bayeij ofte
Geweften,nochte toeftaen dat aen fodanige Rebellen^
fugitiven, eenige hulpe, raedt verblijf, gunfte. Wape-
nen, Ammunitie , Soldaten , Schepen, gelden ofte
vivres werden gegeven,tocgedient ofte vergunt, maer
fai fiilcx uytdruckelijck ende efFedivelijck tegen-
fpreecken,weren ende metter daedt beletten.
XVL

Item,Dat lbo wanneer een van beyde door hare pu-
blij eque enauthentijcque Brieven de andere fai heb-
ben te kennen gegeven, cn verklaert, dat eenich per-
foon ofte perioonen zijn geweeft, en fyn haren Rebel
ofte Rebellen fugitif ofte fugitiven, ende dat hy ofte
fy ontfangen in haer Heerfchappyen gebieden ρ Va-
derlanden , Havenen , Gheweften ofte van dien,
ofte dat fy fich daer inne onthouden, ichuylen ofte
haer toevlucht lbecken,fal als dan geene, die foodanige
-Brieven fai ontfangen hebben, ofte die iülcx is aen-
gemek ende bekent gemaeft, gehouden zijn binnen
den tij dt van
acbtentwintighdagm naeft , ende achter
den anderen, te reeckenen, van den dach der voor-
feyde notificatie, den voorfeyden Rebel ofte Rebel-
len, Fugitif ofte Fugitiven, yegelijck telaftenende
bevelen, om te vertrecken, ende ha«r te begheven
buyten 'tghefach , Vaderlanden , Landtfchappen ,
Landen , Gheweften , ende yeder van dien -, ende
mdten y maadc van de voorfeyde Vyanden » RebelUt)

ofte Fugitiven niet en komt te vertrecketi, ende fich
van daer te begheven binnen den vi^hUadm dachj ' ■
van den dach afvan foodanigen laft ende bevel, ful-
len yeder van hun metter doot, ende verlies van
Landen ende goederen^eftraft werden.

Item: Dat geen Rebelvan de ghemelte Heer Ko-
ningh van
Grétt Brhtanmtn, falmoghenontfanghea
worden in eenige Cafteelen, Steden j Vlecken i Ha-
venen, Geweften,ofte andere Plaetfen >'tfy defelve
geprivilegeert zijnofte nietj de welcke eenich per^
foon, vanwatftaetendedigniteythetfy, oftefal we-
fen i binnen de heerfchappyen ende ghebiet der Ver-»
eenichde Provinciën is houdende en befittende, ofté
naemaelsfal houden of befitten j onder wat recht ofté
tytul het oock fy: Endefal oock de felveby geen per-
foon , van wat itaét ofte digniteyc die fai wefenj toege-
laten , ofte gedoocht werden , ommedderin ontfan-
gen te werden ofteteverblyven* Oock fullen de ghe-^
dachte Heeren Staten Generael gheenfints toeftaen
ofteghedoogen,dat aeneenigen foodanigheii Rebel
binnen de voorfeyde Piàetfen met fchepen, foldaten
gelden, vidtuaille, ofte op eenige andere wyfe, hulpej
raedt ofte gunft werde gedaen ofte bewefen door eenig
perfoon , van wat ftaet ofce digniteyc die fai wefen j
maer fullen fulcx opentlijck ende tcherpeJijck verbie-
den , en metter daet beletten. Ende by aldien eenich
perfoon oft perfoonen, van wat ftaet ofte dignitey t dié
fullen wefen, die is,oft zijn verbly vende, oft baer ont»
houdende onder de heerfchappien der Vereenichdé
Provinciën, oft der felver macht, yetwes tegens alfulc»
ken Verdrach fai ofte fullen hebben gedaSn, dat aljs dan
allcen yegelijcke perfonen fulcx doende j fullen ver·»
liefen en verbeuren voorden tij dt van haer leven, alle
fodanige Κ aftelen. Steden, Vlecken, Landen en ver-
dere plaetlen, de welcke fy, ofce een van haer te diei
tijt hebben j oft hééft , of met wat recht oft tytul ful-
len, of fai pretenderen te hebben. Vangelljcfcenlal
geen Rebel van de gedachte Staten der Vereenichdó
Provinciën, in de Kaftelen, Steden, Havenen en vor-
dere Plaetfen ofte in eenig vandien,geprivilegefcrti
of
ongeprivilegeert,dewelke eenich perfoon ofte perfooi»
nen, van wat ftaet ofte dignitey t die is,ofte2Ìjn
,iHfiC
wat recht ofte tytul die defelve houdt) ofte houdea
fai, ofte fullen befitten, binnen de Rycken oftö
Heerfchappien van déngeinelden Heer Koning vati
Gmt ErhiMnien ontfangen werden, ofte toeghelaten i
om van eenich perfoon ofte perfoonen te werded
ontfangen, ende aldaer te verkeren : De gemelte
Heet
Koning van Groet Britfannjm en fai oock geenfints
toelaten ofte gedogen, dat aen eenich fodanigen Re-
bel in de voorfeyde Plaetfen met fchepen,foldatenj
gelden, Vidbuaille, ofte op eenige andere wyfe,hulpej
raedt ofte gunfte door eenich fodanièh perfooii
ofte
perfoneti, van wat ftaet die oock fy, werde ghedaenj,
oftebewefen ,maerfaliulcxopentlïjck endefcherpe-
lij ck verbieden, ende metter daed beletten; Endeby
aldien y mant van de Onderdanen van den ghemeltert
Heer Coninghj ofte onder lyη macht yetwes contra-
rie fodanich Verdrach fai hebben gedaen j oftegheat-»
tenteert, dat als dan alle ende yegelijcke perfoonen
fulcxdoende van ghelijcken voor den tijt van haei
leven fullen verjiefen ende verbeuren alle fodanigii
Kaftelen, Steden, Vlecken , Landen ende verdere
plaetfen, de
Welcke fy, ofte een van haer te diertijdc
hebben ofte heeft, ofte met wat recht ofce tij tul ooclt
fullen, ofte fai pretenderen te hebben,
XVIIL

Item: Dat de gemelde Heer Koning van ÖrMt ÊHt-
tanmio
, fyne Onderdanen, ende alle Inwoonders vaoi
fyne Majefteytsheerfchappien, mifgaders de geriieltd
Vereenichde Provintien , der felver Onderdanen
ende Inwoonderen, van wat ftaet ende conditie diö
fullen wefen, fullen verbonden zijn ,om malkanderea
in alle faecken beleefdelij ck ende vriendelijck fe bejfr»
genen, datfe te lande ofte te water d' een in des ahdett
Landen , Steden ende Dorpen jbemuyrt ofte onbe-
muyrt, geibrciÊceert ofte Qiet gefortifipeert j oock in

de '

cn O O R L O G. Seven en veertighjie keek. 57


-ocr page 89-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

ifitf/, de Havenen i endeinwedenijdsghèbied in Europa,
——— vryelijck en feeckerlijck moghen komen, ende in de-
felve verfceeren ende blyven fo lange fy fullen willen :
ende aldaerfonder cenich belet tot haren behoeve in-
koopen vivres, voor ίοο veel hodich fai wefen, oock
handelen ende koopmanfchap drijven met allefoor-
ίςη van Waren ,als het haer fai goetduncken, defelve
nae hun wel-ghevallen inbrenghen ofte uytvoeren,
mitsalleenlijck betalende de laftendaerop gheftelt;
voor behoudens alle de Statuten ende Wette» van des
een ofdes anders gebied, fulcx nochtans, dat de On-
4erdaenenende Inwoonders van wederzijden haere
Commercie dryvende in des een ende des anders
Landen ende Gebied, niet fullen ghehouden wefen
voortaen meerder belaftinghen, Impofitien, Tollen,
trfteanderefchattingen te betalen, alsnaer proportie
doende andere Uytheemfche, op de felve plaetfen
handelende,

XIX.

Item : Datdefchepen ende vaertuygen der Veree-
Q ichde Provintien, (oo wel van Oorloge, ende om de
macht van den Vyandt af te weren uytgheruft , als
andere, de welckè eenigh fchipvan Oorloge van de
gedachte Koningh van Grujt
Brittannien, indeBrit-
tannifche Zeen fullen komen te ontmoeten, de Vlag-
ge van de top van de Maft fullen ftrijcken, ende het
iVIars-zeyl laten vallen, in voeghen ghelijck als oyt in
voorigc tijden gebruyckelijck is gcweeft.

X X·

Item : tot meerder vryheyt van de Commercie en-
de Navigatie, is verdragen ende beflooten, dat noch
de gedachte Koningh, noch oock deghemelte Staten
Ghenerael, in haere Havenen , Steden ende Plaetfen
fullen ontfangen ofteghedoghen, datyemantvan de
Ö.iderdanen van een van beyden ontfanghen de Pi-
raten ofte Rovers,ofte aen defelve verleene verblijf,
hulp ofte vyvres; maer fai fich beneerftigenj ten eyn-
de de voorfeyde Piraten ofte Rovers,mitsgaders haere
Complicen, Heelders ende Medehulpers tot fchrick
van andere werden vervolcht, ghevanghen, ende nae
verdienfte geftraft ; ende fullen alle de fchepen, goe-
deren ende Waren by hun Rovers-gewijs genomen,
ende in de havenen onder hetgebiecTvan een van bey-
de opgebracht, dewelcke noch voor handen 2ijn, jae
fchoon die verkocht mochten wefen, aen de rechte
Eygenaers wederom werden gegeven, ofte fatisfadtie
gedaen aen de Eyghenaers van dien, ofte weJ aen die
geene, dewelcke met procuratie de felve reclameren,
mits dattet recht van den Eyghenaer met behoorlijcke
bewijfen nae rechten voor het Collegie ter Admirali-
icyt ial fyn gebleecken,

XXL

Item : Het en fai aen de Onderdanen van fyne
Koninghlijcke Majefteyt, ende de Inwoonderen van
deRijcken ende Landen onder fyn gehoorfaemheyt
noch aen deinwoonderen ende Onderdanen van de
Vcreenichde Nederlanden niet toegelaten werden,
ter Zie ofte te Lande,onder eenich pretext ofte
fchynyetvyantlijcx ofte met geweldt den een tegens
den anderen te ondernemen, ofte te doen ; Gefijck
ootk by gevolch de voorfz Onderdanen ofte Inwoon-
deren niet geoorloftfal fijn, van eenich Prins ofte
S taet, met de welcke een van de Geconfoedereerde in
eenich verfchil ofte openbaren Oorloch is, te nemen
eenige opene brieven ( die men Commiffien noemt )
ofte Reprefalien, ende veel min uyt kracht van die
Brieven, de Onderdanen van een van de Geconfoc-
dercerde eenige moeyelijckheyt ofte fchade aen te
doen :Heten^l oock de Uytheemfche Commilïïe-
vaerdets, die geen Onderdanen van d'een ofte ande-
re van de Geconfoedereerde zijn,ende Commiffien
hebben van eenich ander Prins ofte Staet niet toege-
laten werden in de havenen van d' een ofte d' andtrc
der voorfz, Geconfcedereérden, hare fchepen te equi-
peren ende 't gheene datfe ghenomen hebben, daer tc
verkoopen , laeten redimeren , ofte op eenigerley
wijfe verwiffelen , het fy fchepen , Koopmanfchap-
pen, ofte eenige andere Waren, van wat nature die

I

fouden moghen zijn: Ende haer en fai oockhïet ge- iS^f,

oorloft fyn eenighe Vy vres te kopen, als die fy nootfa- ---

kelijck van doen fullen hebben, om te komeri tot de
haven van dien Prins,van dewelke fy Commiffie heb-
ben bekomen : En indien by gevalle eenig Onderdaen
van fyn Koningl Majefteyt,ofte van degemelte Hee-
ren Staten Generaci gekocht, ofte door mangelinghc,
ofte op eenigerley andere wyle heeft bekomen eenich
fchip ofte Koopmanfchappen, van des eens ofte des
anders Onderdanen genomen, foo fullen in dien ghe-
valle de voorfz Onderdanen gehouden
Zijn het voorfz
fchip, goederen ofte Koopmanfchappen fonder eenig
uy tftel, ende fonder een ige vergoedinghe ofte weder-
gevinghe van het geit voor de voorfchreve goederen
betaelt of belooft,de Eygenaers te reftitueren.mits dat
fy voor den Raet van fyn Koningl, Majefteyt, of voor
de ghemelte Heeren Staten Ghenerael bewefen fullen
hebben, datfy Eygenaers van die goederen fyn.
XXIL

Item : Soo wanneer de ghedachte Heer Koningh
van
Groet Erittamiieti, ofte dc ghemelde Heeren Sta-
ten Generael van de Vereenichde Nederlanden ee-
nich Verbont, Vrintfchap, Contoderatie ofte Ver-
binteniffe met ymant, ' t fy Koningen, Republicquen
Princen ofte Staten fullen aengaen ofte oprechten ;
foo fai d'eene d'andere met hare Heerfchappyen in
de felve, ofte yeder van dien mede begrypen, in cas
de felve daerinne begrepen fai willen wefen ; Ende fai
van allefoodanige Tradtaten van Vrintfchap en Con-
fcederatie de andere verwittigen.

XXIII.

Item: Indien het fai komen te gebeuren, datghe-
duerende dit verbont, Vruntfchap ende Societeyt, by,
yemandt van de Onderdanen, ofteby de Inwoon-
ders van de een ofte de andere zyde, teghens dit ver-
bondt, ofte eenich lidt van dien yetwes werde gedaen
ofte ondernomen ter Zee, te Lande, of op de ver-
fche Wateren} foofal dacromme defe Vruntfchap,
Verbondt ende Societeyt tuffchen defe Natiën niet
werden geinterrompeert ofte verbroocken ; maer ful-
len niet te min in haer gheheel blyven, ende haej· vol-
komen kracht behouden : Dan fullen alleen yeder een
van die geene geftraft werden, die tegens het voorfey-
de verbont, fullen hebben mi/daen, ende niemant an-
ders. Ende fai recht ghedaen en fatisfadtie ghegeven
werden aen allen den genen die daer by geinterefleert
zij η, by alle die geene die te Lande , ter Zee, ofte in
andere Wateren tegens dit Vexbont yetsgedaen fullen
hebben iö eenich deel van
Etrrtpa, oft ergens binnen
deStraetvanG/Wfir,
of ce iti Amirka, ofop de Ruf-
ten van
Afrkn, of in eenige Landen, Eylanden, Zeen
Kreecken, Bayen, Rivieren, ofte in andere Plaetfen
aen defe zyde van de
^mf de Bonne Efpemsce,hinaen den
tij dt van een Jaer dat luftitie fai wefen verfocht, maer
in alle Plaetfen , als voorfeyt is, aen geene zyde van de
voorfeyde Caep, binnen
acbtien maend,en, dat in voe-
gen voorfeyr,Iuftitie lal wefen verfocht ; Doch by foo
verre de Bont-breeckers niet fullen compareren; noch
fich de judicature onderwerpen, ofte fatisfadlie ge-
ven binnen de een of de andere hier vooren ^eprefi-
gecrden tijt, naer verre afgelegentheyt der plaetfe, fo
lullen die gheene voorfeyt verklaert worden voor we-
derzijdts Vyanden, mitfgaders hare goederen, midde-
len, ende alle hun inkomen openbaerlijck verkocht,
ende tot volkomene ende behoorlijcke fatisfadtie der
fchade by henluyden gedaen bekeert werden ; ende
fullen fy felfs daer en boven , foo wanneer fyinde
macht van de een of de ander partye fullen zijn, die
ftrafïen onderworpen wefen, de welcke een yegelijck
van hun nae fyn mifdaet fai hebben verdient.

XXIV.

Item : Dat alle de Onderdanen van de ghemelte
Heere Koningh, die onder des felfs gebiet fullen zijn,
vry, feecker ende veylich in de Vereenichde Neder-
lantfche Provintien ende yeder gebiet van dien in Eu-
ropa ende door de felve te Lande ofte te Water na alle
Plaetfen, binnenhof voorts buyten defelve mogen rey-
fen ende pafleren alle der fel ver Steden,befetcinge en

Veftin-


-ocr page 90-

1667

Veftingcn , dewelcke in eenigc Plactfen der Ver-
eenige NederlandfcheProvinciën, ofte elders in der
'felver gebiedt in Europa zijn, ofte fullenwcfen, Iia-
renKoopliandelinalle deiPlaetfendrijvende alsmede
hare HandelaersjFaiitoors of Dienaers, gewapent ofte
ongewapent (edoch gewapende niet meer als veertigh
feffeas) Coo wel fonder hare goederen ende Coopman-
fchappen j als met defelve, werwaerts fy fullen wil-
len gaen i Sullen van gelijcken de Onderdanen, ende
delnwoonders derVereenighde Nederlandfche Pro-
vinciën de felve vrydom mogen genieten in alle het
gebiedt van dengemelten HeereKoningh in Europa,
mits dat in foedanige commercie ende Koophandel
fich yeder wederaijdts gedrage naer de Wetten ende
Statuten van des een ofte des anders gebiedt,

XXV.

Item : Soo wanneer de Koopvaerdy Schepen
van des een ofte des anders Onderdanen doorfiorm,
Zee-Rovers, ofte door eenigen anderen noodt, in de
Havenen van des een ofte des anders Heerfchappie
inloopen ; dat de felve vry ende onverlet van daer we-
derom fullen mogen vercrecken met hunne Schepen
ende Koopmanfchappen, fonder te betalen eenigen
Tol, ofte andere rechten, fulcks nochtans, datfe geen
laftbreecken, verkoopen, ofteyetsveylenj iullende
oock niet fubjed wefen eenige moeyeniflè ofte recher-
che, foo wanneer fy Hechts geen perfonen ofte Waren
binnen boort overnemen, of yetwes doen tegens de
Wetten , Ordonnantiën ofte Coftuymen van die
plactfe, alwaerfe (gelijck voorfeyt is) in de havenen
zijn ingeloopen.

XXVI.

Item: Dat wederzijdts Kooplieden, Schippers,
Stuyrlieden ofte Scheeps-volck, ofte hare Schepen,
goederen ofte Koopmanfchappen, niet en fullen mo-
gen werden aengehouden, ofte met arreft befwaert
in des anders Landen, Havenen, Reen ofte ftroomen,
tiyc kracht van eenigh generael ofte fpcciael beVel,
het fy ten Oorloge, ofte eenigh ander gebruyck, ten
ware dat denhooghften noot fulcks vereyichte, ende
behoorlijcke vergoedinge daer over wierde gedaen,
voor behoudens nochtans,dat niet werde gederogueert
aen de aenhoudinge ende arrcften, de wekken nae
Rechten ende Wetten van des een ofte des anders ge-
biedt rechtmatighende ordentelijck gefchieden.
X X V I 1.

Item : Datwijderzijdts Kooplieden, hare Fadloors
ende Dienaers, gelijck mede de Schippers ende ander
Scheeps-volck, foo in 't gaen als weder-keeren met
hare Schepen over Zee, ende door andere Wateren,
als oock in de Havenen van den eenen ofte den ande-
ren, ofte aen landt gegaen zijnde, om fich en hare goe-
deren te verdedigen, fullen tot befcherminge van haer
en hare goederen, alle foorte foo vanoflfenfivealsde-
fenfivc wapenen mogen dragen en gebruycken ; dan
fullen in hare Herbergen ofte Logementen gekomen
ïijnde, yeder haer geweer moeten van haer leggen en
aflaten, ter tijdt toe fy haer weder te Scheep fullen
hebben begeven, ofte daer nae toe willen gaen.
XXVIII.

Item : Dat wederzijdts Convoy ofte Oorlogh-
Schepen in Zee eenigh Koopvaerdy-fchip ofte Sche-
pen , de andere, of des anders Onderdanen ofte Inge-
fetenen toebehoorende, die den felven cours fuUen
houden, ofte defelve reyfe doen, ontmoetende ofte
onderhalende, foo lange die den felven cours fullen
houden, haer fullen moeten convoyeren, ende be-
fchermen tegerjs allen ende een yeder die haer met
gewelt fouden komen aen te tailen.

XXIX.

Item : Soo wanneer eenigh Schip ofteSchepen, de
Onderdanen ofte de Inwoonders van d'eene ofte d'an-
derezijde, ofte eenighNeutraeltoekomende, in des
een ofte anders Havenen genomen werde by een der-
de , die niet van de Onderdanen ofte Ingefetenen
van d'een ofte den anderen zijnjfo fullen diegeene, in
qfce uy t wiens haven ofte eenigh gebiedt de voorfeyde
Schepen fullen zijn genomen, gehouden zijncefamen

metde andere partye te bevorderen, dat het vooriz t6óy
fchipoftefchepen werden vervolcht, endeweriervgr.
overt, ende hare Eyghenaers gereftitueert ; dan fai die
allesgefchiedentotkofte vandeEygenaers, ofte den
geenen dewelcke daer by zijngeintereflèert.

Item : Dat de Cherchers ende andere dierghelijcke
Officieren van wederzijden, haer fullen hebben te
reguleren naden teneur der Wetten van den eenen
ende den ander fijn Gebiedt, ende niet meer opleg-
gen ofte afvorderen, als "t geen haer by hare Com-
miiEen ende Inftruótien is toegeftaen,

X X X 1.

Item : Soo wanneer by een van beyde de Heer-
fchappien , ofte hare Onderdanen ofte Inwoonders '
van de andere eenige fchade ls aengedaen, of contra-
rie de artijckelen van dit Verbondt, ofte degemeene
rechten : dat nochtans geene brieven van Reprefa-
lien, Marcque ofte contre Marcque verleent fullen
werden, alvoorens Juftitie volgens de ordinaire Wet-
ten fai werden verfocht : Doch loo wanneer aldaer
Juftitie wert ge weygert, ofte lange vertogen , dat als
dan de gemelte Heer Koning, ende de gedachte Hee-
ren Staten Generael, ofte derfelverGemachtighde,
wiens Onderdanen ende Inwoonders verongelijckt
zijn van die, alwaer de Juftitie ( gelijck voorfeyt is)
wortgeweygertof verfchoven, of van dieMagiftraet,
die tot het verhoor van foodanige verfoecken is aen-
geftelt, publijquelijck Juftitie fai vervolgen,op dat alle
foodanige verichillen metter minne, ofte by ordinaire
proceduren van Rechten werden afgedaen : Doch by
foo verre de faecke echter noch langer fai werden uy t-
geftelt, ende geen recht gedaen, nochte fatisfaftie ge-
geven binnen den tijdt van </«> maenden, nae dat fo-
danich verfoeck fai wefen ghedaen, dat ali dan eynte-
lijck brieven van Repreflalien, Marcque ofte contra
Marcque fullen mogen werden verleent.

ΧΧΧΠ.

Item .· Is overgekomen, dat of t'eenige tyde qua-
me te gebeuren ('t geene Godt Almachtigh genade-
lijckverhoede) datdeakcets vereffende gefchillen, ■
tuffchendengemeltenHeere Coningh, ende de ge-
meke Heeren Staten Generael wederom quamen op
te ftaen, en tot een openbaren Oorlogh uy t te berften,
dat de Schepen, Koopmanfchappen, ende alderhan-
de roerlijcke goederen, van de een of de andere zyde,
dewelcke in de Havenen, ende in het gebiedt van de
tegenpartye, wederzijts fullen werden bevonden te
zijn, geenfintsgeconfifqueert, ofte eenigermaten ge-
incommodeert fullen werden j maer fai aen de On-
derdanen en Inwoonders .van de een en andere zij de,
den tijdt van fes volle maenden werden vergunt, bin-.
nen dewelcke fy de voorfeyde goederen, en genera-
lijck alle hunne effeden, werwaerts het hun falbe·,
lieven, fullen mogentranfporceren.

XXXIII.

Item : Dat die geenen, die welcke fpeciale Brieven
ofte Commiffien van een van beyde zijden hebben
verkregen, eer en alvorens defelve Brieven te ontfan-
gen, voor dien Rechter, dewelcke haer die fai geven
genoechfame fidejuffoire cautie fullen ftellen door
foodanige Perfonen die daer voor fuffifent, en geene
medeftanders ofte participanten van dat Schip zijn,
datfe egeenfchade of ongelijck des een ofte desan-
ders Onderdanen en Inwoonders fullen aendoen.

X X X I K.

Item: Is verdragen en veraccordeert, datgeoor-
loft fai wefen , dat wederzijdts Onderdanen tot de
een en des anders Havenen altijdt vry acces fullen
hebben, ende dat defelvefal gheoorloftzijn j ende
vry ftaen aldaer te verbly ven, ende daer van daen
weder te vertrecken, niet alleen met hare Koopvaer-
dyeende bevrachte Schepen, tnaer oock met Oor-
lochfchepen, 't zy dat de lëlve toekomen den gemel-
ten Heer Koning,ofte de gemelte Heeren Staten Ge-
nerael, ofden genen de welcke fpeciale Commiilien
hebben verkregen,'t zy de felve aldaer door dwangh
van Onweder of pericul van de Zee zij η ingelopen, of

cm

59

en OORLOG Se-ventn veertiihfte keek.


-ocr page 91-

6o SAKENvanSTAET

Ì667. om de Schepen te calafaten , of Vivres te koopen
. foo nochtans, datfe't getal van acht Oorloch fcheepen
niet en excederen, foo wanneer fy vrTwillich daer zij η
binnen ghekonien, ende dar niet langer in ende on-
trent de Havenen mogen verbly ven, dan tot reparatie
van de Scheepen, inkoop van Vivres, ende andere
nootwendicheden van noode fai zijn i Ende foo wan-
neer eeöichgrooter
ghetal van Oorlochs fcheepen by
gelegentheyt foodanige Havenen fouden willen aen-
Soeh ; foo fullen fy binnen de felve geenfints moghen
inloopen, fonder voorgaende verlof van die geene,
die de voorfeyde Havenen toebehooren, ten ly datfe
door aorm, ofte eenich gewelt, ofte nootwendicheyt
daer toe gedwongen fy n, om het periCul van de Zee te
ontgacn,'twelck foo'c gebeurt, fullen fy den Gou-
verneur van die Plaetfe, oftedeopperfte Magiftraet
de oorfascke van hare komfte aenftoncs bekent maec-
ken, ende niet langer aldaer verbly ven, als het hun
by den Gouverniiur ofte opperfte Magiftraet vergunt
fai zijn; ende in die Haevenen verbly vende, fullen
niecvyantlijck, ofte yecs tot prejudicie van dien on-
dernemen.

XXXV.

Item : Is verdragen ende beüooten, dat beyde par-
tyen waerlijck ende vaftelijck fullen naerkomen, βη-
de ter executie ftellen hec tegenwoordighe Tradaet,
ende al het geene dat daer in vervat, ende begreepen
is, ende verforgen, dat 't felve by de een ende anders
Onderdanen ende In woonderen geobferveert, ende
clïèöivelijck nagekomen te werden.

XXXVI.

Item : Is tot meerder verfeeckeringe endevaftig-
heyt, teneyndedit Tradaetende Confoederatieaen
de zyde van de Heeren Staten Generaci der Veree-
nichde Provinciën, ende der fel ver Volckopre<;hte-
lijck ende ter goeder f rouwe onderhouden werde ,be-
flooten; Gelijck mede de Heeren Staten Generaci
bydefejegenwoordigetoeftaen, endehaer vaftelijck
verobligeren ende verbinden, dat alle ende een yeder
denwelcken,oftewelcke,offyluyden, of de Staten
van deProvinden teneenigentydekiefen, maecken
ofte ftellen fullen totCapiteyn Generaci Gouverneur
ofte Stadhouder, Veldt-Overfteover de Legers ofte
Krijghsvolck te Lande, of Admiraelvande Vlooten
Schepen ofte machten ter Zee, ghehouden ofte ver-
bonden fullen zijn,dit Tra<aaet,en Articulen van dien
met eede te beveftigen, en alfo heylighlijckende met
cede te beloven foo vee) in hacr is, alles religieufelij ck
te fullen naer komen, ende voor foo veel haeraen-
gaet ter executie ftellen,ende beforgen,dat by anderen
nagekomen ende ter executie geftelt werde.

XXXVIL

Onder dit jegenwoordige Tradtaetvan Vrede ful-
len werden gecomprehendeert die geene , de wrelcke
yoordeuytwiffelingheder Ratificatien, ofte binnen
fes maenden daer naer, vandeeene endede andere
Eyde met ghemeene be willigtnghe fullen werden ghe-
nomineerc. Dan ondertuifchen terwijl de contrac-
terende partyen, danckbaerlijck erkennen, de op-
rechte officien, ende onvermoeyelijckenvlyt, met
dewelckeden DoorluchtigftenConingvan Sweden,
door tuiTchenkominghe van fyne mediatie, dit heyl-
famewerckvanbevreedinge, onder Godtsgenadige
hulpe, toteengewenfcht eyndeheeftgebracht; foo
is deshal ven, om te becuygen gelijckc genegentheyc,
met ghemeene bewilliginge van alle de contraheren-
de partyenvaftgheftelt ende verdragen, dathoochft-
ghemelte Koninghl. Majeft.met alle fyne Rijcken,
Heerfchappyen, Provinciën ende Rechten, in dit
Tradaetlal zijningheflooten, ende in dit teghen-
woordichlnftrument van Vreede , op de befte wyfe
fai zij η begrepen.

XXXVIII.

Item : Is overkomen, beflotenen verdragen,dat dit
tegenwoordighe Tradl:aet,ende al'cgeene daer in ver-
vat en begreepen is, by den ghemelcen Heer Koning
van Gr«t
Brittmnim, en de gemelte Heeren Staten I
Generaci der Vereenichde Nederlanden, deorwe-
derzijdts opene brieven , mettet groot Zegel be-
krachticht,ende in behoorlijke ende autentijcke—
binnen i//»rnaeftvolghende weecken
(otte eerder is't
doenlijck) fai worden geconfirmeert en geratificeert,
ende wederzijts Inftrumenten binnen de voorfeyde
tijd tot
SrtJa uytghewiflelt : ende fai dit Tradlaet ende
Confcederatie, terftont na de overleveringe ende uyt-
wiflelinge der Inftrumenten, in maniere enter plaet-
fe gewooalijck, gepubliceert werden. Tot meerder
blijck ende vaftighey dt van alle 't welcke, ende yeder
van dien, hebben Wy voorgemelde Ambafladeursen
Plenipotentiarifen van fyne Koninghlijcke Majefteyt
van Griit
Brittaimitn, met de Heeren Extraordinarife
Ambaflàdeurs ende Mediateurs dit Inftrument van
Vrede onderteeckent, ende met onfe Zegelen beve-
fticht, Gedaen tot
Brtdadcaem tniertigb^en]\3.\yfe^itn
bondtrt ftvin tn ftfiigb
, ende is onderteeckent,

lil

1. S. Ginrgius Ilmmingh.

L.S.Cbrifiopbtrus Delpbicus in ΐ)«η».

L.S.Hcffts.

L, S, Umrims Ceventry,

Separaet t^rtijckel.

. ---*--DO'---' --------J O ----- '----

eenighe andere roerende goederen, toebehooreflde
den Koningh van
Grm Brittanmen, by de ghemelte
Staten Generaci, ofte yemant van hare Onderdanen,
nu zijn ofte in toekomende gevonden fullen werden :
belooven de gedachte Heeren Staten, datzy in geen-
derley maniere de befittersvaneenige roerende goe-
deren de gemelte Heer Koning toebehoorendc, ful-
len protegeren j welcke goederen haer in foodanigei
manieren afgenomen fullen werden, dat geen onghe-
lij ck ofte onrecht en gefchiede aen die geene dewelc-
kc haer befwacrt fullen vinden, defelve metgemoede
wederom te ge ven : En belooven de gemehe Staten,
foo veel moghelijck haer beft te fullen doen, dat Λ
fla-
"»endey«m»Mi-/i»indiefaecke gheprocedeert werde,
fonder ordinarife forme ende maniere van procede-
ren in de Hoven ghebruyckelijck, ende datter recht
geadminiftreertwerde, waer mede zijn Koninglij c-
keMajefteyt,fooveelalsmogelijckfalzijn , fonder
ymantsquetfinge jgenoech gedaen werde.

Item : Dat in dien eenighe perfonen fchuldigh aen
de verfoeyelijcke moort teghen den Koningh
Kartl dt
Bcrfit,
Za igergedachtemflè begaen, ende wettelijck
over die mifdaedtbefchuldicht, verwefen ofte over-
wonnen zijnde, nu tegenwoordigh in 'tghebiedvan
degedachte Heeren Staten Generaelzijn, ofte na de-
fen atdaer fullen komen, dat de fel ve, foo haeft als de
gemelte Staten, ofte eenighe van hare Officiers ken-
niiTe daer van fullen hebben gekregen, of aengediend
is, gevangen, in bewaerniffegeftelt, ende gebonden
in Engelandt over ghefonden fullen werden, ofte ghe-
icvert in handen van die geene,die de ghemelte Heer
Coninghvan GrwfBri«annir» geftelt fai hebben, om
haer te bewaren, en wederom na huys te voeren. Tot
nieerder beveftinge van alles, en dat defen tegen woor-
dige afghefonderden artyckel, van woort tot woort is
van een en de felven inhout met die geene de welcke
opdenw<ri/e«oude,ofteopden
t/$irtimden September
n.ftyl/(^/Veiwrferi
twfttnfiBicbtot ffitba/ìsbefìoten,
ende da( de felve met volle vigeur, ftaet te ful'len wer-
den achtervolcht, foo wel als die geene,de welcke in 't
principale Traftaet zij η begrepen, hebben wy Extra-
ordinarife Ambaffadeurs en Plenipotentiarifen van
iyn hoochftgemelte Coningl. Maj.van
Ïnge/mJt den
i'elven ondenekent, en onfe Zegelen daer aen gehan-
gen. Gedaen tot
Breda den et» to dtrtitbflm Juiy fiftieo
bimitrtjivtn enfifiigh
ende is onderteeckent,
i. 5. Gtorgius Flemmiagb,
L, S, Cbrifliipberus Dtlpbicus in Dcea
L.S.Hds.

it S, Hioridts Cevmtrj.

Alfe


-ocr page 92-

τ 66 7 Λ Lfoo door defeartyckelen van Vrede, Unie en
'' /\ Confoederatie , de welckc op heden ruffchen
" den Doorluchtighften Koningh van
Groot Brit·

^f ,, tanrie», endc de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci
fcnDaiic der V ereenighde Nederlanden zijn geflüoten, voor-
-.trttjcu' namentlijck is voorfien ende beforght, dar alle de
iammerlijcke ende fchadelijcke eiFe<aen van Oorloge
metten eerften komen op te houden, ende dat de ge-
wenfchte Vrede, de welcke by yder een in alle de
Rijcken ende Hecrfchappyen van beyde de pirthyen
foo feer is begeert, aen alede Onderiatenendein-
woonderen der felver moge werden herftelt, en noch-
tans de gelegentheyt van tydenende faecken nieten
heeft toegelaten, dat alles ende yder in het befonder
behoorlijck ende naer den eyfch foude werden over-
wogen ende rergeleecken, net geen tenopfichte van
de gemelde artyckelen ftondt aen te mercken ende te
overwegen, voornamentUjck omtrent die geene, de
welcke de Regimenten van de vrye Navigatie ende
Commercie zijn betreflènde. Ende dat echter te vre-
fen raochte ftaen, dat de In woonderen ende Onder-
faten van beyde de Partyen wederom in nieuwe twi-
llen ende nieuwe on-eenigheden fouden mogen ko-
men te vervallen, ende dat daer door de aireets ter
nedergeleyde onluften haer felven wederom fouden
openbaren , ten fy de fel ve door feeckerc Wetten
quamen te werden geweert, omtrent het geene de
Navigatie en het gebruyck van de Commercie betreft :
Soo is tuflchen de hooghgemeide Partyen, door tuf-
fchen fpreecken , vorderinge , ende hulpe van de
felfde Heeren Extraordinaris ArabaflTadeurs van fijn
Konincklijckc Majefteyt van Swedeni endc Media-
teurs tot de Traöaten van de Vrede, de welcke in
't principale Traöaet zijn ghemeldt, door defe af-
gefonderde artyckelen voorts verdragen ende vafl ge-
ftejt.

Eerfiel^ck.

Dat alle foodanige EdiiSen ende Placcaten , die
d'eene Partyeterfaecke vandefenOorlogh, totpre-
juditie van de andere, tegens de vryheyt der Naviga-
tie ende Commercie heeft iaten uytgaen, van weder-
zijden fullen werden afgefc^ft.

Dat tot elucidatie van het Placaet, 't weick van de
2yde des Coninghs van
Greot Brittangien in den Jare
fefiienhondertfefltgh isgepromulgeert, om dieNatie
op te wecken endc te noodigen tot voortfettinge van
delcheeps-vaert, waer door aen de Vreemdelingen
werdt verboden eenige andere Waren binnen
hindt in te voeren, als de geene, de welcke in yeders
Landt komen te waiTchen , ofte door handtwerck
zyn gemaeckt : De Heeren Staten Generael > ende
derfelver Onderfaten nochtans geoorloft fai zijn, met
haer fchepen in Engelandtte mogen brengen alle Ge-
waffchen, Vruchten ende Manufadturen van Neder-
landt ende Hoogh- Duytflandt, die doorgaens met de
befte commoditeyt, ende naer het meefte gebruyck,
niet anders dan door het reflort ende gebied der Ver-
eenighde Nederlanden, het fy per axe, het fy langhs
de Revieren werden vervoert naer de Zee-havenen,
om van daer voorts over Zee getranfporteert te wer-
den.

IIL

Alfoo den Koningh w^nGrootBrittangieniXover
lange heeft aengehouden, dat de Waren ende Koop-
handel van wederzyden op een vafte ende bequame
ordre ende regel mochte werden gebracht : Endede
Staten Generael altydt mede hebben getracht, ten
eyndede felvedoor fekere ende altyd durende Regle-
menten mochten werden bepaelt, ende nochtans de-
fe faecke van (waerder ende langhduriger arbeydt
fchynt tezijn, dandatdefelveinderhaefttotverge-
noeginge van beyde Partyen foude konnen werden
afgehandelt: Soo ie wederzijdts goedtgevonden, dat
fulcx tot een bequamer gelegentheyt fai werden uyt-
geftelc, in diervoegen nochtans, datter metten eer-
ften naer defe beüootene Vreede, van wederzyden
CommiiTarifen bv den anderen fullen komen. de-
VI. DeeL

4

I

welcke w^hens het defigneren ende vaftbepalen der i^Sfé
fpecien van Koopmanfchappen , ende omtrent de
^
Wetteió der Navigatie yetsiekers komen te beramen
ende door nieuwe ende onderlinge Traöaten befluy-
ten: Nochtans op dat de Inwoonderen ende Onder-
faten van beyde de Partyen ondertuflchen niet en
fouden onfeecker ende twijfFelachtigh zijn, wat foor-
ten van Koopmanfchappen by forme van Oorlogbs-
gereetfchap, ofte afllftentie, ofte wel van de nature
onder den tytul, ofte pretext van Commercie, de
Vyant van d'een der Partyen geoorloft ofte ongeoor-
loft fy te mogen toegevoert, ofte toegebracht wer-
den: Soo isby provifie verdragen ende vaft geftelt,
dat het Tradtaet van Navigatie ende Commercie,
'c welcke de Heeren Staten Generael met den Alder-
Chriftelijckften Koningh hebben getroflfijn, begin-
nende van den
fes en tnintighfien Artijckel tot deti
twee en veertighfie incluys, ep foodanige wyfe en naer
inhoude als de felve hier oae volgen , tot een regel
ende richtfnoer fullen ftrecken , ende den wegh be-
reyden om een wydtloopiger Traflaet van Commer-
cie ter Zee tuiTchen de hoogh-gemelde Paityen tö
voltrecken.j

Volden devoorfeydeK/lrticukn.

XXVI.

Alle de Onderdanen en Inwoonderen van Vrancfe-
rijck, fullen in alle verfeeckertheyt ende vryigheyc
vermogen te varen ende te traffiqueren in alle Rijc-
ken , Landen ende Staten , die met
Framirijck ia
Vreede, Vriendtfchap ofte Neutraliteyt zijn, ofte
fullen wefen, fonder datfe in die vryigheyt belet ofte
verhindert fullen werden door Schepen, Galeyen,
Fregatten, Barquen ofte ander Vaertuygb ter Zee,
toe behoorende degem ;lde Heeren Staten, ofte eeni-
ge van haere Onderdanen, ter faecke vanvyantfchap
die hier naermaels foude mt^en voorvallen tuflchea
de gemelde Heeren Staten Generael endedevoorfz
Rijcken, Landen ende Staten, ofte eenige van dien,
die ζ
ij η ofte fullen wefen in Vrede , Vrientfchap ofte
Neutraliteyt met Vranckrijgk.

XXVII.

De voorfz vrye Vaert endeTraeGcq fai wefen vani
alderhande ioorten van Koopmanfchappen , metuyt-
fonderinge van die van Contrebande.

XXVIII.

Onder de foorten van Koopmanfchappen vanCon-
trebande, verftaetmen alleen begrepen te zijn alder-
hande Vuyrwercken cade andere daer toebehooren-
de, als Canon , Mufquetten, Mortieren , Petar-
den, Bomben, Granaden, Saufiflen, Peck-kranf-
fen, Affeuytten, Forquetten, Bandeliers, Boskruyt,
Lonten, Salpeter, Kogels. Piecken, Degens, Storm-
hoeden , Helmetten, Curaffen, Hellebaerden, hal-
ve Piecke , Paerden, Salen , Holfters, Henghels
tot Degens, ende andere toeruftingen ten gefaruycke
van den Oorlogh dienende.

XXIX.

Onder de voorfz foorten van Koopmanfchappen Ì
en fullen niet begrepen zijn Tarw, Koorncnande-
reGranen, Erten, Bonen, Oly, Wynen, Sout,
nochte generalijck alle't geene behoort tot voetfel en
onderhout van 't leven, maer fullen vry blyven, ge-
lijck alle andere Koopmanfchappen en Waren in
't voorgaende artyckel niet begrepen, ende fai geoor-
loft zijn de felve te vervoeren , ielfa na vyantlijcke
Plaetlen van de gemelde Heeren Staten, uycgefon<
dert na Steden en Plaetien die belegert
j geblocqueerc
ofte befet fullen zijn.

XXX.

Tot uytvoeringe van 'tgeene voorfz is, fooillèr
verdragen, dat de felve fai gefchieden in manieren,
navolgende ; te weten, dat dc Schepen ende Barc-
quen met de Koopmanfchappen van de Onderda-
nen van fijne Majefteyt, ghekomen zijnde in eeni-
ghe Havenen van de ghemelde Heeren Staten, ende
willende van daer vercreckennac
deHarcaeavande
^ veer-

en ο ο R L Ο G,H, 'tSeven-en-veerüghfleBoecL 6ì


-ocr page 93-

SAKE Ν- van -S T AlE Τ

6%

i667. voornoemde Vyanden, fullen allcenlijck ghehouden

_L wefen te toonen haere Pafpoorten aen de Officieren

van de Havenen der ghemelte Heeren Staten > van
waer
zy fullen vertrecken, inhoudende de fpecifica-
tie van de ladinghe haerer Schepsn , gheatiefteert
ende gheöierckt met het ordinaris Zeghel cnde hSnd-
teycken, ende erkendt by de OflSderen van de Ad-
mirai iteyt ter plaetren van waer zy eerft fullen zijn
ghevaren, met verklaringhe van dc plaetfe waer nae
toe fy het ghemunt hebben j alles in ordinarifche en-
de ghewoonlijcke forme : Nae welcke vertooninghe
van haere Pafpoorten in de voorfeyde forme, en ful-
len zy in haer reyfenDietghemolefteertnochteon-
derfocht < opghehouden ofte verachtert moghen
werden, onder wat pretext het oock foude mogen
wefen.

χ·χχι.

'tSelfde fai oock werden achtervolgt ten reguarde
van de Franfche Schepen ende Barquen, die fullen
gaen nae eenighe Reen van Landen onder de ghe-
hooriaemheydt van de gemelle Heeren Staten, fon-
der in de Havenen te willen inloopen, oftedaerin·
loopende > fonder nochtans aldaer te willen ontla-
den , ende haer laH: te breecken > welcke Schepen
oock niet fullen ghehouden zijn reeckenfchap te ge-
ven van haér Cargaifoen, ten ware datter vermoe-
den was datfe aen de vyanden van de gemette Hee-
ren Staten toevoerden Koopmanfchappen van Con-
trebande, gelijck hier vooren geieyt is.

XXXII.

Ende in cas van foodanigh apparent vermoeden,
fullen de ghefeyde Onderdanen van fijn Majefteyt
ghehouden zijn In dc Havenen te vertoonen haere
Pafpoorten , in de forme hier vooren ghefpecifi-
ceerc.

XXXIII.

Dat indienfe waren ghekomen binnen de Reen >
ofte ontmoet in volle Zee, door eenighe Schepen
van de ghemelte Heeren Staten, ofte eenighe parti-
culiere Reders ten Oorloge, zijnde hare Onderda-
nen , foo iullen de voorfeyde Schepen der Vereenigh-
de Nederlanden, tot voorkominghe van alle difor-
dre, die van deFianfch? niet naerder komen als tot
op een Kanon-fchoot, ende fullen haer Boot ofte
Chaloupe vermoghen te fenden aen boort van de
Franfche Schepen ofte Barcquen, ende daer in doen
gaen alleen twee ofte drie Man, aen wien door den
Schipper ofte Patroon van 't Franfche Schip, getoont
fullen werden de Pafpoorten ende Zee-brieven in
voegen hier vooren gefpecificeert > na't Formulier
der voorfz Zee-brieven, 'twelck op heteynde van
dit Traftaet fai werden geinfereert ; uyt welcke Paf-
poorten ende Zee· brieven niet alleen falkonnenbly-
ken van fijne ladinghe, maer oock van de plaetfe fij-
ner wooninghe ende refidentie, ende van den naem
foo wel van den Schipper ofte Patroon, als van het
Schip felfs, op dat men, door defetwee middelen
magh weten, offe oock voeren Waren van Contre-
bande, ende ten vollen blycke foo van de qualiteyt
van het voorfchreve Schip , als van den Schipper
ende Patroon van dien, aen welcke Pafpoorten ende
Zee-brieven volkomen gheloof ende vertrouwen ge-
gheven fai moeten werden. Ende ten eynde men te
beter mach kennen offe goet zi)n, ende datle in geen-
derhande manieren en moghen werden vervalfcht
ende gecontrefeyt, ioofullendervan wegen fijne ge-
melde Majefteyt, ende de gemelde Heeren Staten
Generaci werden ghegeven feeckerc mercken ende
Contre-zegels.

XXXIV.

Ende ingevalle in de gefeyde Franfche Schepen
ende Barcquen ghedeftineert na de Havenen van de
Vyanden dergemelde Heeren Staten, door de voor-
fchreve middelen eenige foodanige Koopmanfchap-
pen ende Waren ghevonden werden, die hier bo-
ven voor Contrebande cnde verboden verklaert zijn,
de felve fullen ontladen, aengeflagen ende geconfif-
queert werden door die van de Admiraliteyt in de
Vereeoighde Nederlanden > ofte andere competen-
teRechtèrs, fonder datdaeromhetSchipendeBare-
1667.
que, ofte andere vrye ende gheoorloofde Goederen, ^
Koopmanichappen ende Waren in't fel ve Schip ge-
vonden , in ceniger manieren fullen mogen werden
aengeflagen noch geconfifqueert.
j XXX V,

ί

f
II

;?ί|ι|

Daer en boven is noch gheaccordeert ende ver-
draghen , dat alle het geene door de Onderdanen van
fijne Majefteyt bevonden fai werden geladen te zijn
in een Schip van de Vyanden van de gemelde Hee-
ren Staten, fchoon het geen Koopmanfchappen van
Contrebande zijn, geconfifqueert fai werden, met
alle het geene in het voorfz Schip gevonden fai zijn,
niets uytghefondert nochte gereferveert, maer an-
derfints fai liber ende vry zijn, alle het geene dac is
ende gevonden fai werden in de Schepen topbehoo-
rende de Onderdanen van den Alder-Chriftelijck-
ften Koningh, alhoewel dat de ladinge ofte een ge-
deelte van dien, de Vyanden van de ghemelde Hee-
ren Staten toebehoorde, uytgefondertdc Koopman-
fchappen van Contrebande, ten opfichte van de
welcke men fich fai reguleren na het geene in de voor-
gaende Articulen is gedifponeert.

XXXVI.

A 11e de Onderdanen ende In woonders van de voor-
fchreve Vereenighde Nederlanden , fullen recipro-
quelijcken ghenieten de felve rechten, vryighedea
ende exemptien in haer Traffijcq ende Commercie,
in de Havenen , Rheen, Zeen ende Landen van
Sijne gemelde Majefteyt, datter hier voor gefeyt is,
dat de Onderdanen van fijne Majefteyt fullen genie-
ten in die van de gemelde Heeren Staten, cnde in de
openbare Zee moet verftaen werden, dar de egali-
teyt in allen manieren aen de eene ende andere zyde
reciproque fai zijn, ende felft foo wanneer hier naer
de ghemelde Heeren Staten in vrede, vrientfchap
ende neutraliteyt met eenighe Koningen, Princeti
ende Staten waren , die vyanden mochten werden
van fijne Majefteyt, yeder van beyde de partyen
ghehouden zynde reciproquelijck te gebruycken de
felve conditiën ende reftriftien, uytgedruckt in da
Articulen van het tegenwoordigh Traftaet, diefiea
op dc Traffijcq ende Commercie.

XXXVII.

Ende omme te meerder te verfeeckeren de Onder-
danen van de gemelde Heeren Staten j dat haer geen
gewelt altoos door de voorfchreve Schepen van Oor-
loge en werde gedaen, foo fai men verbodt doen aen
alle de Scheeps-Capiteynen van den Koningh, ende
andere Onderdanen van fijne Majefteyt, van haer
in geenige faecke altoos te molefteren, noch te be-
fchadigen, op pene van gheftraft te werden, ende in
haere Perfoonen cnde Goederen ghehouden te zijn
totdebehoorlijcke reftitutie ende vergoedinghe over
de gheledene ende te lyden fchaden ende interei-
fen.

XXXVIIL

Ende ter dier oorfaecke fullen hier naemaels alle
Capiteynen, ende die Schepen ter Oorloge uytru-
ften , ghehouden zijn yder van hen voor haer ver-
treck, goede endefuffifante cautie teftellen voorde
competente Rechters, ter fomme van
vjftien duyfint
ponden, om een yegelijck van haer »wyoft</«w ofte in
'tgheheel te verantwoorden de malverfatien diefeln
hare courflen ofte op hare reyfen fouden moghen be-
gaen, ende voor de contraventien van hare Capi-
teynen ende Officieren teghens het tegenwoordigh
Traftaet, ende tegensde Ordonnantie ende Ediften
van fijne Majefteyt, die gepubliceert fullen werden
in krachte ende conform de difpofitie van dien, op
pene van verval cnde nulliteyt der voorfchreve Com-
miflien ende Verloovenj het geene infghelijcxge-
praftifeert fai werden by de Onderdanen van de ghe-
melde Heeren Staten.

XXXIX.

Indien 't gebeurde, dat een van de Franfche Capi-
teynen een fchipname, geladen metde voorfz Wa-
ren van Contrebande, alsghefeghtis, foo en fullen
de voornoemde Capiteynen niet vermogen eenige

Koftets,


-ocr page 94-

KoiFers, Malen, Balen, Bougetten, Tonnen » ofte:
160 7'. andere Kaflen te opnen, noch op te breecken, ofte de

---felve vervoeren, verkoopen, ofte verwiflelen.cpde

vervreemden» ten fy dat de felve te Lande zij nge-
brachc in prefentie van de Rechters ter AdmiraJiteyc,
ende naer dat door haor een Inventaris van de voorfz
Koopmanfchappep, ghevonden in de voornoemde
Schepen j isghemaeckt, ten ware dat de Waren van
Contrebande, niet maeckendealseenghedeeke van
de ladinge ) den Schipper otte Patroon van het Schip
goedt vondt ende toeftont aen den voornoeniden Ca-
piteyn over te geven , ende fijpe reyfete vervorde·
len, in weickenghevalledctivciornoemde Schipper
ofte Patroon in geenderhapde manieren falkonnen
werden belet lijn wech ende vQorgenomeo royXete
vervolgen.

Sijne Majeffieyt begerende dat de Onderdanen van
de ghemelde Heeren Staten Gènerael, in alle Lap-
den onder fijne ghehoorfaemheyt foo favorabeiijck
fuilen werden ghetrafteert als
Cjne eygene Onderda-
nen, fai aUenoodige ordresftellen, omtemaecken
dat alle ghewijfden ende Vonniflèn over Prinien in
Zee genomen, in allerechtmatigheyt endebillijck-
heyt werden gegeven door Perfoonen die niet fufpeil
nochte geinterefleert zijn in de faecke daer over que-
ftie isi Ende fijne Majefteyt fai precifeende effica-
cieufe ordres geven > ten qynde dat alle Vomsiffen j
gewijfden ende ordres van dêiuftitie alreedc gegeven
ende noch te geven j naer hsee forme prompt ende
behoorlijck werdea ge-executeert.

XLI.

Ende foo wanneer als de Ambaffadeurs van de ghe-
melde Heeren Staten Generaci, ofte yemandt an-
ders van hare publijcque Minifters, aen het Hpf van
fijne Majefteyt zijnde, klachten fuilen doen over de
Vonniflèn dieder fuilen zyn gewefen ; foo fai fijne
Majefteyt de felve VonnilTen in fijnen Raedt doen re-
videren ofteoverfien , omme t9 examineren of de
ordres ende precautien in het tegeawoordigh Tra-
itaet vervat, fuilen ghevojght qnde naerghekomen
Zijnj Ende omme oock naer redelijckheytdaer inne
te doen verfien , fai het felve ten langhften binnen
den tydt van drie maenden ghefchieden, ende des
niet tegenftaende en fuilen noch voor het eerfte Von-
nis, nochte na het felve fgbedurendederevifie) de
goederen ende effeaen die ghereclameert fuilen we-
ien , niet moghen werden verkocht noch ontladen,
als met confent van de gheinterefleerde partyen > tot
voorkominghe van 'c verderf der voorfchreve Koop-
manfchappen.

XLII.

Alffer Proces in de eerfte ofce tweede inftantie
fai zijn ontftaen tnlTchen die prinfeu in Zee hebben
ghenomen, ende de gheinterefleerde in de felve,
ende dat die gheinterefleerde een favorabel Vonnis
ofte ghewij fde komen te obtineren, foo fai het voor-
fchreve Vonnis ofte ghewijide fijn executie hebben
onder cautie, niet teghenftaende appellatie van die
geene, die de Prinfe heeft ghenomen, maerfulckx
niet ter contrarie: En't gene in dit en in voorgaen-
de Articulen is ghefeydt om goedt en kort recht te
doen hebben aen de Onderdaenen van de Veree-
nighde Provintien over de prinfen by de Onderda-
nen van fyne Majefteyt in Zee ghenomen, fai oock
foo verftaen ende ghepraólifeert werden by de Hee-
ren Staten Generaci, ten regarde van de prinfen,
door haere Onderdanen ghenomen van die van fynP
Majefteyt.

XLI IL

Item : Is verdraghen, dat de boven-ghefchreven
feparate ArticuJen, ende alle yder van'tgene inde
felve begrepen ende beflooten is, by den voorfey-
den Heer Koningb
vm Groot BritUfigie» > endpde
ghemelte Heeren Staten Generaci der Vereenighde
Nederlandtfche Provintien, door wederaijdts opene
Brieven onder het groote Zeghel, in beboorlijcke
ende autentijcque forme binnen vier naeft-volgende
weecken, of^ce vroegher > foo doenlijck&l zijn i be-
veftight ende gheratificeert, ende wederzijdts In-
ftrumenten binnen den voorfeyden tijdt over ende
weder tot BM^^uytghewiflèlt ende na uytwiffelinghe "
ende extraditiederfelverterghewoonlijcke maniere
ende plaetfe ghepubliceert fuilen werden. Ten oir-
konde , ende tot meerder bekrachtinghe van alle
't ;welcke, ende yeder van dien, hebben wy voor-
fchreve Extraordinarifcbe AmbafladeursendePleni-
potentiarifen van fijne Koninghlijcke Majefteyt van
Groet Bnttangien j met de Heeren Extraordinarifche
Ambaflkdeurs ende Mediateurs, dpfe feparate Arti-
culen onderteeckent, ende met onfe Zegelen bever,
ftighti Ged^en tpt
^reda den ee» e»deTtihgfimln\^
fefiienhondmjèv^en/efiigh,

( Jü, Georgius Tlemmsnghf

{ L. S. ) Chrifiophorut Delihim
in Dhona.

(L.S.) HoUk.

{L.S.) Henrim Coventry.

Hier volgen de Zee-Brieven.

Fomulier van Tafporten ende Brievent
de welcke by de Kyidmiraliteyt van
Franckrt/ck feilen ghegeven worden^
aen de Schepen, de welcke aldaerful^
ienuytvaren^ vervolgens dem^rtkul
van het tegenwoordige Tra£iaet,

CJES An. Hertogh van Vendofint i Pair ende Sce-
Groot-Meefter, Hooft ende Sur-Intendant
van de Navigatie ende Commercie van yraacl^-
ryck ; Allen d«n genen die defen teghenwoordighe
Brieven iullen lefen, Saluyt.
Oeea te weten. Dat
wy verlof ende confent hebben ghegeven aen .

. · . · » . . SchippM voerende het Schip
gbenaemt . . . . van d^ Stadt ....

groot.....Laften, ofdaeromtrent» te*

genwooreig in de Haven ende Reede van . . .

om te gaen naer...... ghelaeden met

. . . ... nas dat fyn Schip ui zijn ghevifl-
teert, ende fai voor fijn vertreck cedt doen voorde
OiBcieren van de Admiraliteyt, hoe 't Schip aen
een ofce meer Onderdanen van fyne Majefteyt toe
behoort, daer van de afte hier onder fai worden ghe-
ftelt, als oock dat hy fa! naekomen endcdoenjnae-
komen door fyne Reders de Ordonnantiën en Re-
glementen op de Zee-vaert, ende fai ter Griffie la-
ten de Rolle gheteeckentende be-eedight, inhoi^
dende de namen ende by-namen van de geboorte en-
woon-plaetfe van fyne Reders , ende alle de gene
die m?de varen, {ώβ by niet Μ vermogen Scheep
te nemen, ionder weten ende verlof" van de Offi-
cieren ter Admiraliteyt, endë fai in yeder Haven
ende Baey daer hy met fijn Schip faj inkomen, aen
de Officieren en Richters van de Admiraliteyt dit ver.
lof vertoonen, en haer getrouw rapport doen van het
gene geduyrende fyne Voyagi? falzijngedaenenge-
pafleert. Ende fai de Wimpels, Wapenen en Vlagge
van den Koningh en van Ons, gheduyrende fyne
reyfe, voeren. Des t'oirkonden hebben Wyopdefc
teghenwoordighe doen fetten Ons teecken , ende
't Zegel van Onfe Wapenen, ende door onfen Se-
cretaris van de Zee - rechten doen onderteeckenen!
A. , . ■ den . . . daghvan . . , , ^
fefiienhondert......

Geteeckent,

C^;SAR DE VSNDOSME.
Ende lager, Door mijn Heer

ΜARTHSL·.

Ende gefegelt met het Zegel van de Wapenen
van den gcmelten Hoer Admiracl.

en OORLOG YLy^Seven-en-veertighfleBoecK 63

Vomw


-ocr page 95-

1667.

Ó4· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Formulier van de A6te van Eedt.

WY.....van de Admiraliteyc van

.....Certificeren dac . . . .

Schipper van het Schip in het voorl'z Pafpoort ghe-
noemt, heeft gedaen den Eedt daer inne vermeldt.

Gedaenden.....dach

fefiien hondert.......

Jnder Formulier van Brieven^ dewelcke
ghegeven fulkn worden, door de Steden
ende Zee-^Havenen der Pereenigde Ψτο-
viniien, aen de Schepen, de welcke daer
uyt fulien varen, vervolgens den x^r-
ticul bovengemelt.

ALder-Doorlugtichfte, Doorluchtigfte, Groot-
machtigbfte. Wel Edele , Erentfefte, Acht-
bare , Wyfe, Voorfienighe Heeren Keyferen,
Koningen , Republijcquen , Princen > VorfteD,
Hertogen « Graven, Baronnen, Heereö, Burgc-
meefteren, Schepenen, Raden, midtfgaders Rech-
teren, Officieren , Jufticieren ende Regenten aller
goede Steden , Plaetfen, 'c zy Geeftelijcke of We-
reltlijcke, die defe tegenwoordighe fullen fien ofte
hooren lefen ; Doen wy Burgemeefteren ende Re-
geerders der Stade......te weten , dat

Schipper ......Van ... · · ·

(voor ons comparerende) by folemnelen eede ver-

kiaert heeft j dat het Schip ghenaemt.....

groot omtrent......latten , 'twelck

by altans voert, in defe Geünieerde Provintien t'huys
behoort,
Soo •waerlyck moeft hem Codt Almachtigh hel-
fen. Ende want wy den voorlchreve Schipper geerne
gevordert faghen in fijne rechtvaerdige faecken ; 'Soo
is onsverfoeck aen allen voornoemt, endeyederin
*t byfonder, daer den voornoemden Schipper met
fijn Schip ende ingeladen Goederen komen fai, dat
de felve gelieven
den voornoemden Schipper goedc-
lijcken te ontfangen > ende behoorlijck te trafteren j
Gedogende hem op fijne gewoonlijcke Tollen ende
ongelden, in 't door ende voor by varen, Havenen.
Stroomen, ende gebiedt te pafleren, varen en fre-
quenteren, omme fijn Negotie te doen, daer, ende
foo hy te rade vinden fai, 't welck wy geerne willen
verfchuldigen. Des t'oorkonde defer Stede Zegel ter
oorfaecke hier aen hangende, den . . . ■ ·

Vblght den inhoudt der Trocuratte voor de
Eatraordinaris t^mbaffadeurs, we-
gens den Doorluchtighfien Koningh van
Groot Brittangien.

iBeocu. A R E L Λ tweede > hy der gratie Godes, Ko-
ratie öct ningh van
Greot Brittangien, Framkrgck ende
«EnBiife.
Trlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Allen
ende yeghelijck de welcke defe tegenwoordige fullen
fien, Saluyt. Naer dien ter oorfaecke van feeckere
verfchillen , tuflchen Ons , ende de Hoogh Mog.
Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den 't federt eenigen tydt voorgevallen, Oorlogh is
ontftaen , de welcke nu over de /jpwjarenmethe-
yige ghetnocderen, ende groote fchade wederzijdes
werdt gevoert ; ende nadien den Doorluchtighften,
Grootmachtighften Koningh van
Sneden, als bey-
derVriendt, fijne mediatie, de welcke feerveeleop
ons heeft vermocht, in defen deele aengeboden heeft,
ende oock gemelde Heeren Staten Generael, van
ons oock eyndelijck hebben verfocht, dat wy van
onfe lyde bequame Minifters naer de een of de an-
dere welgelegen ende bequame Plaetfe wilden affchic-
ken , ten eynde de felve met hare Commiflàiifen
ende Gedeputeerden ( ^famentlijck met Miniilers
der Dooluchtighften, Grootmachtighften Princen

K^cti bet

vm.

den Alder-Chriftelijckften Koningh , en des Ko- iSC'J,
ninghs van
Oememarcken) een by - een - komft aen- ——.
ftellende, omme de felve verfchillen by te leggen, tot
het bcfliflèn van den Oorlogh, en tot het weder her-
ftellen van de Vrede quamentecoöperen; Wy, die
tot het aenvaerden van de Wapenen feer ongaerne
getrocken zijn, en die alderhande verfchillen liever
door redelijckheyt, als door vyandtlijcke ftrydigheyt
ge-eyndigt fagen, hebben wy aen begeerte ende voor-
geflagen der Staten Generael tot bet datelijck aengaen
van een Traftaet van Vreede, ons feer gaerneghe-
voeght, ende ten dien eynde tot onfe Extraordina-
ris Ambaflkdeurs verkooren , voornaeme, en tot
foodanige handelinge bequame perfoonen , Onfen
feer ghetrouwen ende lieven Raedt
Oenzei Hollis ,
Baron van Jfet/d, mitfgaders onfen lieven getrouwen
Hendrick Ceventry, Sone van den hoogh-geeerden
Thomas, Baron van Conitntri, eertydts bewaerder
van 't groote Zegel van
Engelandt, Edelman vaa
fijnMajefteytsSlaep kamer, Raetsheer in den hoog-
iben Raedt of Parlement, ende CommiiTaristotdc
Landt-gerechten over 't Rijck
Ttlaudt, op dat de
felve nevens Commiflarifen ende Gedeputeerden
van gedachte Koning en ende Staten Generael by eeti
komende, wegens de gemelde Vrede handelen, ver-
dragen ende fluyten fouden.

Kennelijck zy derhalvcn, dat wy tot meermalen
toe goede preu ven hebbende gehadt vandevoorfich-
tigheyt, oprechtigheyc, trouwè ende vernuft van de
voornoemde onfe Extraordinaris AmbaflTadeurs, en
ons op defe haer deughden feer wel verlatende, de
felve hebben gemaeckt, geordonneert ende gedepu-
teert, ghelijck wy de felve by defen tegen woord igen
maecken , ordonneren ende deputeren voor onie
ware ende onaentwijflFelijcke Commiflarifen , Ge-
deputeerden ende Gevolmachtighden j gevende ende
verleenende de felve volkomen macht ende authori-
teyt, mitfgaders generael en fpeciaelbevel, omme
met de gedachte Staten Generael, mitfgaders meC
hare, ende der ghedachte Kotiingen refpeöive Com-
miflarifen , Gedeputeereen ende Gemachtighdeo
hier toe genoeghfaeme Volmacht hebbende, uyt on-
fen naeme van endeover'twechnemender voorge-
melde verfchillen, ende over 'therftellen endebe-
veftigen van Vrede tuflchen ons en de re fpeftire par-
tye, onder de vorderUjckfte,gevoeghlijckitearticu-
len ende conditiën te communiceren , handelen ,
overkomen ende befluyten, ende voorts alles te doen
'tgeene ten voorfz eynde kan dienen endevorder-
lijck zijn , ende daer over de noodige Articulen »
Letteren en Inilruraenten te maecken , ende van de
refpeftive andere partyen verfoeken ende over te ne-
men ; ende wyders alles te vervaerdighen 't geène
tot en omtrent het voorverhaelde noodigh ende dien-
ftigh is; Belovende ter goeder trouwe, ende op ons
Koninghlijck woordt, dat wy alle 'tgeene , ende
yeder van dien ; het welcke tuflchen onfe voorge-
melde Extraordinaris Ambafladeurs ende de Staten
Generael, mitfgaders der fel ver ende der ghedachte
Koningeö haere Gemachtighden, Gedeputeerden,
ofte Commiflarifen refpeöive, in alle het voorver-
haelde, ofeen yeder pointvan dien, ghedaen, ver-
draghen ende gheflooten fai zijn , voor bondigh ,
aenghenaem ende vaft te houden , noch immer"
meer tegensyet, ofeenigevan dien te fullen doen,
maer veel liever alle 'tgeene in onfen name fai be-
looft zijn , heylighlijck ende onverbreeckelijck te
onderhouden, ende te doen onderhouden. Des ten
oirkonde hebben wy defe onfe Brieven doen maec-
ken , ende de felve met onfe eyghen bandt onder-
teeckent hebbende, door 'tgroote Zegel van
Eitge-
landt
doen bekrachtigen. Gedaen tot Wefl-munfitr
den vyftienden Aprilis i η den Jare feflien hondert fevm
en fefligh.
Ende van ons Rijck het negentiende.

Ende was geteeckent,

Carolus R.

Volgta


-ocr page 96-

en O O R L O G Η, 'ίSeven-en^veeriighfleBoecL

yolgen de Commì^en van de Heeren Sta·
ten Generaci.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederltn-
den, Alien den gecnen die defe.tegenwoordige
fullen fien, Saiuyt. Gelijck wy voor den Oor-
logh federe cenigen tydt herwaerts tuflchen
Engelandt
endedefen Staecghevoeft, altydt betuyght hebben,
dat Wy inde felveniec, dan teghensonfe wille zijn
jnghewickelt gheweeft, foo trachten Wy cockaen
de gcheele Chriftenhey t te doen blycken onfen vyeri-
gen yver tot de Vrede, foo haeftdeoccafiefichdaer
toe kome te prefenteren, 50 O
IS Τ, Dat den
Doorluchtighften Koningh van
Groot Brittavgim ons
hebbende bekent ghemaeckt, dat hy metten eerften
na
Breda foude affenden fijn gevolmachtighde Am-
bafl'adeurs, om aldaer te Handelen van Vrede mét de-
fen Staet, ende des felft Geallieerden
5 foo hebben
Wy van onfer zyde > Ons feer gaerne met foo hey-
lige Reiblutie willen voegen , daer toe gaerne wil-
lende contribueren alle 't geene by defe ghelcghent-
heyt foude konnen worden vereyfcht ; hebben dser-
om noodigh geacht, tot dehandelinge van ditTra-
élaet van Vrede te committeren eenige Perfoonen
uyt het miiide van onfe Vergaderinge, welckers be-
quaemheyt ende merite niet min als der felvergbe-
negentheyt tot den welftandt van den Staet Ons op
'thoüghfte gebleecken Zijn, fulcks dat wy geene be-
tere verkiefinghe hebben konnen doen > als van de
Perfoonen van de Heeren
Hyerenimus van Bever-
n'mgk,
 Heere van Rengers kerck,

Everfwaert , tot Burgh, ende Haemftede, Raedt-
Penfionaris van de Provintie van
ZeeÌaadt. ende
uiUrd ÏtetervanJon^hftaL Eerfte Raedc Prefident
in den Hove van luftitie van
VrUflandt, Gedepu-
teerden in onfe Vergaderinge weghens de Provin-
tien van
 ZeeUndt caà&Vrieflatidt, de wel-

ke in veele andere wichtighe employen > prcuven ge-
gheven hebben van hareghetroiftvigheytcn wacker-
heytin 't verhandelen van publij eque faeckeo. Hier-
om > ende om andere oorfaecken, ons daer toe mo-
verende} foo hebben Wy by dedefetegenwoordi-
ge de gemelde
Heeren vanBevernhtgk 1 Hubert enàe
Jonghftal,
ende eenige van dien > by foo verre door
lieckce, ofte andere beletfelên, eenige der felve by
•het geroeide Traöaet niet konden teghenwoordigh
zijn, gegeven, gelijck wy geven bydefenauchoriceyt,
ende macht fpeciael beveJ, ommeover.de ghemelde
Vrede op de vorderHjckfte ende avantagieufte con-
ditiën , voor den welftant van defen Staet te nego-
tieren, ende tradleren in onfen name, in qualiteyt
van Gedeputeerden Plenipotetttiarifen, te ghelijck
ende met concert van de Minifters van de Geallieer-
de Koningen van defen Staet, metdeExtraordina-
lifche Ambafladeurs van ghemelde Heeae Koningh
van
Groot Brittangien 1 verfien met volkome macht
daer over te con venieren , refol veren arrefteren,
hetTraftaetteÜuyten j ende onderteeckenen, ende
dienaengaende te pafferen de Adten ende Inftru-
menten in goede ende behoorlijcke torme, endege-
neralijck te doen, alle 't geene Wy fouden konnen
doen, indien wy daer tegenwoordigh waren., oock
felve by aldien daer toe eenige fpeciaelderlaft ghere-
quireert ware. Beloovende in oprechtigheyt, ende
ter goeder trouwe, voor aengenaem, vaftendebon-
digh te houden, alle 'tgeene door de Heeren onfe
ghemelde Gedeputeerde Plenipotentiarifen in dier
voege verhandelt, belooft geaccordeert,'en in die qua-
liteyt onderteeckent fai zijn, omme't felve te onder-
houden,nae te komen,ende ter executie te ftellcn,on-
verbreeckclijck in alle fijne poiniten, fonder immer-
meer daer teghens te doen, diredtelijck of indirefte-
lijck,in wat maniere 't felve foude mogen wefen,fu!cx
te aggreren en ratificeren in de befte forme doenlijck,
ende tedoen expedieren onfeletteren van Ratificatie
binnen;dentydt, en in voegen als by defen Traöate
fai fijn ge-expreflccrt. Gegeven in den
Hage ia onfe

1667.

®fr
Atattft

. ί
Ψ

Vergaderinge, onder ons groot Zegel, Paraphute> 1667
en ondeiteeckeninge van onien Griffier, den
vyf- .
dach van May des Jaers feftien hondert fivnt en fi·

β'Φ·

En wasGeparapheert.

J.v.Rtygtrsbergh"*·

Onderftondt ter Ordonnantie van de gemelde Hee-
ren Staten Generaci.

Geteeckent

N. RurscH.

ΤΛ E Staten Generaci der'Vereenighde Nederlan-
den , Allen den geenen die defe tegenwoordi-
gen fullen fien,
Saluyt : Omme inne te volgen, het
verlangen, dat den Ooorluchtighften Koningh van
Groot Brittangien, eenighen tydt geleden ons heeft
getuyght te hebben, van te willen doen ophouden de
uytftoftinghe van
(00 veel Chriden bloedt, dat nu
vergooten iszedert eenige laren, ende om door een
goede Vrede defen Oorlpgh te doen eyndigen, heb-
ben wy, om niet op te houden foo een heylighende
Chriftelijck werck , van den eerften dagh van de
Maendt May laeftieden , genomirteert de Heeren
Bevtrntngk. HuiertenAsJongfial. om in onfe naem,
in qualiteyt als gedeputeerde Plenipotentiarifen , nae
de Stadt van
Breda te gaen, ende aldaer te confere-
ren, regotieren ende te traéteren,. gefamentlijck,
ende met concert van de Minifters van de Konin-
gen , die met defeh Staet zijn Geallieert , met de
Ambafladeurs en Plenipotentiarifen van den gedach-
ten Heere Koningh van
Groot Brittangien, afwach-
tende, dat wy op ons ghemack fouden nomineren
een groot ghetal van Gedeputeerdens , om fich te
vinden in de by-een -komfte van de voornoemde
Stadt
Breda ·. Ende terwijl door de Goddelijckeghe-
nade, ende door de voorfichtige ende wyfe condui-
te, van onie voorfz gedeputeerde Plenipotentiari-
fen , ende van de voornoemde Minifters van de Ge-
allieerde Coningen van defen Staet, de voorfchreve
negotiafie aireede foo verre is gevordert, dat Wy
geen reden hebben, om tetwyffelenaenhetiluyten
van 't Traftaet : Soo hebben Wy om de teeckenin-
ghe van 't felve te folemneelder temaecken, ende
om voor foo veel Ons is, te faciliteren , 't geene
miilchien voor als noch niet gheadjufteert foude mo-
gen zijn, genomineertende gedeputeert, nomine-
ren ende deputeren midts defen de Heeren
Adolf
tìemick de RÌpferda van Buyrfi, Heer
van Heer-Jans-
Dam
, ... . Johan Schrtetk, Burgemeefter
der Stadt
Deventer , ende Ludo^ljerda va» Stere-
kenburgh.
Heer van Wecde, Surdijck ende Nicu-
wenkloofter, alle ordinarife Gedeputeerden in onfe
Vergaderinghe van wegen de Provintien van
landt 1 Ονντ-Ίβ^Ι, ende van de Stadt Grteningen ende
Ommelanden
refpeftive , aen de weicke, ende aen
yeder van dien, foo de felve door Oeckte, ofte ande-
re beletfelen, niet prefent mochten zijn , Wy ge-
gheven hebben , ende gheven als noch volkomen
macht, authoriteyt en fpeciael bevel, om in onfe
naem, in qualiteyt als gedeputeerde Plenipotentia-
rifen , gheiàment ijck met de voornoemde Heeren
Beverningk 1 Hubert ende JongHal, ende met de
Minifters van de Geallieerde Coningen van delen
Staet, over de Vrede te handelen, ende opdevoor-
deligfte ende advantagieufte conditiën voor het befte
van defen Staet, met de Ambafladeurs Extraordina-
rifen van den ghemelden Heer Koningh van
Groet
Brittangien 3
hetTra<aaetteadjuftcren, reguleren,
refolverep, arrefteren ende teeckcnen , daer van de
Aéten ende Inftrumenten in behoorlijcke forme te
paflerea, ende generalijck alles tedoen, 'tgeenwy
fouden konnen doen, foo Wy daer felfspreïènt wa-
ren, fchotìn daer toe een fpecialeordre ende laft van
nooden ware. Beloovende oprechtelijck ende ter
goeder trouwe, voor aenghenaem , vaft ende bon-·
digh te houden, el het geen by de voornoemde Hee-
^ Ì rea


-ocr page 97-

54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ree Rippirda vm Heurfen cnàc Sterckenhrgh, te fa-
* /'men
met de voorDoemde Heeren Swirww^A, Hu-

--- hert ende Jon0al in diervoegen in die qualiteyt ial

wefen genegotieert > belaofc , geaccordeert, ende
geceeckent, ende te fullen onferveren, naekomen
ende executeren inviolabelijck, ende punÖuelijck in
alle fijne poinöen, fonder daer oyc tegen te doen ,
diredlelijckofteindireaelijck, in wat maniere, dat-
tet oock foude konnen zijn, hetfelveteaggreeren,
ende te ratificeren inde befteforme, alshetdoen-
lijck fai wefen, ende daer van te doen expedicren,
ende overleveren onfe brieven van Racificacie , bin-
nen den tydc, ende in deforme > als uycghedruckt
fai zijn in 'c voorieydeTi;aa:aet.

Gegeven in den Hii^e. in onfe Vergaderinge, on-
der ons groote Zegel, Paraphure endeonderteecke-
ninge van onfisn Griffier, den
acht en twintigflen dagh
van lulius van den lare
feftienhondirt feven en Jf
fiigh.

En wasgeparapheert.

I.weGfw/jW.

Onderftondt ter Ordonnantie van de voornoemde
Heeren Staten Geaerael »

Geteeckent.

N. RvrscH.

Volghi het Inflrument van Ratificatie van
het Tra5iaet van Vrede by den Heer Ko·.
n 'mgb van Groot Brittmgien.

fiatifi' AREL by der gratie Godes Koningh van Gw/
eaticüBii
\^Britt*nnitn, VraiukryckaaAcTrlandt, Befcher-
f^il' mer des Geloofs, &c. Allen den geenen die de-

fe tegenwoordige Letteren fullen fien, Sahp : Na-
demael in krachte van de Volmachten ende bevelen
refpeftivc gegeven, foo by Ons, als by de Heeren Sta
ten Generaci der Vereenighde Nederlanden,aen onfe
Extraordinarife AmbaiTadeurs, de Heeren Baron
Hol-
lis
ende Conventry, en aen de Gedeputeerden en Ge-
volmachtigden der gedachte Heeren Staten Generaci,
de Heeren
Adolf Uenrick vanRifperda, Hieronymus
van Beverningk, Ïieter de Huhert, AlardPieter Jong-
β al
ende Ludolf Tjtrdavan Sterckenbufgh, delelfue
den
een en tmntighfiea dagh des Maents luly nae den
ouden, ofte op den
een en dertighfien van de felve
Maent na den nieuwen ftijl defes loopende laers, een
Traöaet van Vrede ende van reconciliatie binnen de
Stadt
Breda, in diervoegen, ende van fodanigen in-
houdt , als hier vooren geflo aten en ondertekent heb-
ben : Wy het felve Accoort en Verdragh , endeydere
arciculen daer inne vervat, ons wel latende gevallen ,
hebben de felfde, foo uyt onfeeygenenaem, alsuyt
die van onfe Erfgenamen en Succefleurs onierRijc-
ken, Landtfchappen, Landen, Gebiedt, enonfer
Onderdanen, geapprobeert, beveftight, aengenomen
en geratificeert : Ende dit alles bclooven Wyby trou-
we en Konincklijcken Eedc, onder verbintenifleen
onderpant van alle en ycder onfergoederen,foo tegen-
woordige als toekomende, te fui! len onderhouden en
volbrengen, noch oyt yetwes daer tegen het fy direc-
telijck ofte indiredtelijck, ofte oock in eenige andere
wyfe te fullen doen ,nochteattenteren. Ten oorkon-
de van 't welke,hebben wy defen tegenwoerdigen met
onfe eygene hant onderteeckent, ende met het groo-
te Zegel van Engelant doen bekrachtigen.

Aldus gedae η tot Wefimunjïer den negen en twintig'
fien
lulius ouden, ende den achfien Augufty nieuwen
ftyU in den lare onfes Salichmaeckere
feven m feftigb , het neghentiende van onfe Rege-
«nge.

CAROLUS R.

Guii,» MoktCE.

ίΚί,

Ίίί!·
,... "-il.
jiWin:

1

'ΐ^ί

^lfii
ÌV!Ì te

m

liill ^

Wi
fc'iii

i
i

pi

m

li'

1·^" 1

li

iC6y

Ratificatie van V Separaet %^rtijckel.

't
ttrilzt

CARELby der gratie Godes,Koningh van Groot .
Brittangien · FranckryckmàtXrUndt >
Beicher ^
mer des Geloofs, &c. Allen den genen die defe
tegenwoordighe Letteren fullen fien,
Sahyt : Nade-
macl in kracht der Volmachten ende bevelen refpi. di-
ve, foo by Ons,sis by de Heeren Staten Generaci der
Vereenighde Nederlanden, aen onfe Extraordina'is
Arabafladeurs, de Heeren Baron Hflff/iendi:C»x)·»-
try, ende aen de Gedeputeerde ende Gcvolmachtigh-
den van de ghedachte Staten Generael, de Heeren
Adolf h Henrick van Ripperda, Hieronymus van Bever-
nmck, Pieter de Hubert. Alard Pieter Jongfial Gnàe.
Ludtiph learda van Sterckenhurgb,
de felve op den een
en twintighften
dagh des Maents luly nae den ouden ,
ofte opdcnee»e»</ifi»g/iew van de felve Maent nieu-
wen ftyl defes loopenden laers, het voorgaende fepa-
raet Articul binnen de Stadt Bwi/e j geflooten en ge-
teeckent hebben. Wy het gemelde feparaet Articul
ons wel latende gevallen, hebbende het felve foo
uyt onfe eygenenaem, als uyt die van onfe Erfgena-
men en Succefleurs onfer Rijcken, Landtfchappen >
Landen, Gebiedt, en van onfe Onderdanen, geappro-
beert,beveftight,aengenomen ende geratificeert. Ten
oorkonde van 't welcke, hebben Wy defe tegenwoor-
dige met onfe eygen handt onderteeckent, ende met
het groot Zegel van Engelandt doen bekrachtigheH.
Gedaen tot
Weflmunfier den negen en twintighfien luly
ouden, en den
achtjien Augufty nieuwen ftyl, ia
't Iati onfes Salighmaeckers
fefiien hondert fevenenft*
fiigh,
het negentiende van onfe Regeringe.

CAROLUS R.

Guil. Morice.

Ratifcatievan UTraSiaet van Marine.

CAREL by der gratie Godes, Koningh van Groot jj
Brittangien, Vranckr'tjck endt- Trlandt j Befcher- Macini
mer des GeloÒfs,&c. Allen den geeren die defe
tegenwoordige Letteren fullen fien,
Saluyt : Nade-
mael in krachte van de Volmachten ende bevelen re-
fpeaive gegeven, foo by Ons, ai by de Heeren Staten
Generael der Vereenigde Nederlanden, aen onfe Ex-
traordinaris Ambafladeyurs , de Heeren Baron ΗσΛ>
ende
Coventry, endede Heeren Adolph vanRipperdaa
Buyrfe, Hteronimus van Beverninck, Pieter de Hubert»
AlardPieterJengiial, cnàcLudolph learda vanSterc'
kenburgh ,
Gedeputeerden ende Ghevolmachtigh-
den der gedachte Heeren Staten Generael , defelve
den
een en dertighflen dagh des Maents July na den
nieuwen, of op den
een en fmintighfle» van deielva
Maent na den ouden ftijl, defes loopenden Jaers, eco
Tradtaet Van Vreede en van reconciliatie binnen de
Stadt Bredaf in dier voegen,en van foodanigen inhout,
alt hier vooren gheflooten ende ondertekent hebben.
Wy 't felve Accoordt ende Verdrsgh, ende yeder Ar-
tyckel daer inne vervat, ons wel latende gevallen^heb-
ben de felfde foo uyt onfe eygen naem,als uyt die van
onfe Erfgenamen,geapprobeert, beveftight, aenge-
nomen ende geratificeert. Ende dit alles beloven Wy
by trouwe en Conincklijcken Eedt, onder verbintfi-
niflc ende onderpant van alle en yder onfer goederen,
foo tegenwoordige als toekomende, te fullen onder-
houden ende volbrengen,noch oyt yetwes daer tegen,
't zy direöelijck ofte indireftelijck, of oock in eenige
andere wyfe te fullen doen noch te attenteren. Ten
oorkonde van het welcke, hebben wy defe teghen-
woordigen met onfe eygen handt onderteeckent,ende
met bet groote Zegel
t^n Engelandt doen bekrachti-
gen. Aldus gedaen tot
WeHmunfier den aihtften Au-
gufty nieuwen, ende den
negen en tviinttgSlen luly
ouden ftijl, in den lare onfes Salighmaeckers
htndert feven feftight betnegeat/ende van onfe Rege-
ringe.

CAROLUS R.

GutL. Mo κ ICE.


-ocr page 98-

1667.

J/olght het Infirument van Ratificatie van
de HeerenStaUn Generasi.

De Staten Generaci der Verecnighde Nederlan-
den ; Kennelijck fy allen en een yégelijck die
'caengaetj of in eeniger manieren fai mogHen
aengaen. Alfoonaden brandt van foodanigen bloedi-
gen Oorlogh, als tuflchen de Kroone van Engelandt
ende defen Staet nu'tfedert eenige jaren herwaerts
is ontfteecken ; Wy door een rechtmatige begeerte
ende genegen wille zijnde bewogen, tot uycbluiïïnge
van den fel ven Oorlogh, met den Doorluchtigftcn ,
Grootmachtighften PfinsenHeer, Heer Cere/^ Ko-
ning van
Groot Brittangienm Yerlaat· te maecken een
oprechte Vrede, ende aen te gaen een naeuwe, vaile
ende onderlinge Vriendifchap, Unie ende Confede-
ratie , tot vüorrtant ende coniervatie van de vryheydt
ende recht der beyde Natiën, ende der Commercie ;
ende verlangende na den voortganck van dit heylfaem
werck, hebben Wy noodigh geacht, na de StadtBrf-
da, zijnde de plaetfe tot het verhandelen van Vrede
gedcitineert, te deputeren ende af te fenden onfe Ex-
traordinarii Gedeputeerden ende Gevolmachtigden,
ten eynde rie felve met hooghftgedachte fijne Maje-
fteyts AmbaiTadeurs ende Gevolmachtighden aldaer
fouden verdragen, over't houden ende onderhouden
van een naeuwe, vafle, oprechte ende onderlinghe
Vriendfchap, Unie ende Confederatie ten wederzij-
den. Sy dan hebbende op alles rijpelijck ghedelibe-
reert, geler, ende 't felve overwogen, in den naem van
beyde dc partyen, getroflFen ende geflooten een on-
derlingh Verbondt, mitfgaders over eenige afgefon-
deartijckelen ten wederzijden verdraghen, waer van
den inhoudt de felve is, de welcke hier vervolghens
van woort tot wooodt volght geinfereert.
Seo iit : dat
Wy 't gedachte,cnde hier boven geinfereerde loftru-
ment van'tgemaeckte Verbondt, endede vcraccor-
deerde artijckelen met fijn Doorluchtigfte Majefteyts
Ambafladeuri ende Plenipotentiarifen, door gedach-
te onfe Gedeputeerden endeGevolmachtighsdenin
ordre ghcbracht, in alle fijn pointen endeclaufulen
hebben geapprobeert ende geratificeert, gelijck Wy
na luyt, ende in krachtedcfer tegenwoordige'tielve
Bpproberen ende ratificeren : Belovende Wy het
voorfz inftrument in alle fijne pointen endeartijcke-
' len onverbreeckelijck te onderhouden, ende te vol-
brengen, nochte te gedogen, dat het felfdeby yemaht
in teniger manieren werde ghebroocken, gekrenckt,
ofte gevioleert. Des t'oorkonde, en tot beveftinghe
van dien , hebben Wy door den Prefiderende van
onfe Vergaderinge doen pirapheren, by onfen Gref-
fieronderteeckenen , en met ons groot Zegel beveili-
gen. Gedaen in 's
Grawn- Hage den twintighfien Au-
gtifty des J^rs
[epien hondertfsven enfejiigh. Was ge-
rapheert

Es. van Glinstra".

Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren
Staten Generaci, geteeckcnt

N. Ruysch,

ALfoo geduerende de hendelinge van Vrede, tuf-
fchen den Heer Koningh van
Greot Britteaiien,
endede Heeren Staten Generaci der Vereenig-
de Nederlanden, verfchil endedifpuytisghewceft,
over de applicatie van de
fes .ftven ende achfte articu-
len van't TraÖaet van
Yia]3.ctfefiienhe»dertta>eees
f'fiigh
1 raeckende de Rebellen ende Fugitiven > de
welcke reciproquelijck fouden mogen komen te ont
wijeken in de Rijcken ende Landen van d'een oi
d'andere.

S 0 o i s τ, Dat wy ondergefchreven Extraordi-
narifche AmbaiTadeurs van (ijn Majefteyt van5ive-
den, ende Mediateurs over de faeckcn defcr hande-
lir ghe, verklaren, datter is overkomen, dat d^voor-
feyde Traöaten desjaers
fifiitn hondert twee en fefitg.
fuiien gbc&elt worden ia hecTnétaec op huydenbe-
flooten, fonder eenige veranderinge, ofte byvoegin- xé67,
ge, in voegen de lelvegeinfereenzijngeweeftin't
' J
lelve van den ]vce.Jeflien hendért twee enfefiigh. En- "
de verfeeckeren hier eo boven de Heeren Gedepu-
teerden der Heeren Staten Generaci, weghensde
tJeeren Ambafladeurs van
Engelandt, dat des Ko-
ninghs van
Groot Brittangien intentie niet en is, noch
oyt fai zijn, van iich te willen dienen van den inhou-
dg der vooifeyde/Zriearticulen, totprejudiiie van ce-
nige Officieren, Soldaten, of eenige andere Perfoo-
ncn, van hoedanigen qualiceyt ende conditie de felve
mogen wefen, ter oorlàecke die gevolght hebben ge-
duerende defen Oorlogh, de contrarie partye, ofte de
felve te appliceren, tegecseenighDienaerdesGod-
delijcken Woordts,of:candere Luyden, de welckc
ten refpeöe van deReligie ende Godts-Dienft, ofte
fich niet konnende conformeren metieceremoniea
van dc felve, alreeds zijnontweecken, endenoch-
maels ontwijcken fouden mogen in de Landen ende
Heerfchappyen, onder degehoorfaemheydt der Hee-
ren Staten, voorbehoudens de fél ve fichghedragen
in andere faecken ruft cn vredelijck, ende niet fchul-
digh en zijn uen eenigh mifdact teghens den Staet,
't welcke de ielve onderwerpe aen de ftraffe, die defe
Articulen mede biengfn. Ten oirkonde defes, heb-
bsnwy dit geteeckcnt. Gedaen tot
Breda, delen ««»
en dertigl^en July fefiitn hondert twee en feftigh,

©BH
ftacr
ïiooat)

( I.. S. ) George Flemmmg.

(L.S ) chrtfiofleDel^hiquidtDenal

ALfoo over de extenfie van het tweede Articul der
feparate Adle, inhoudende een inierim, ende
een e provifie ter fake der Placcaten van Com-
mercie , daer over de Heeren Extraordinarife Am-
baiTadeurs ende Plenipotentiarifen der Heeren Sta-
ten Generaci der Vercenigde Nederlanden, zijn ver-
dragen op huydcn, fwarigheyt is geweeft over de vol-
gende woorden,
in te moghen hrengen alle Gewajfchent
Vruchten en ManufdHuren van Nederlaudt ende Hoerh-
Ouytflant, die niet anders, dan door 't rtjfort ende gebied
der Vereenighde Nederlanden, 'i W per Axe, *t ïanght
de Revieren werden vervoert na de Zee-havenen, om van
daer voorts ever Zee getranfperteert te werde»,
Te we-
ten , of de woorden
niet anders, daer inne geinfereerC
fouden werden^ ofte niet 5 Hebbende de Heeren Am-
baiTadturs van
Engelandt ghefuftineert, dat !y niet
konden toeilaen, dat de kl ve fouden worden gelicht,
dewyle de felve zijn conform den Text van het Plac-
caet van encouragement, in den Jare
fsHien hondert
fefiigh
, door fijn Majeftcyt van Groot Brittangien ghe-
pubiiceert met kennifle van fijn Parlement. Ende de
Hoeren Gedeputeerden ende Plenipotentiarifen van
de Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder-
landen, apprehcndereade, dat men foude kotmea
trecken uyt de felve claufule, fulcken verilant, waer
door de gheheele kracht des voorfeydcn Articuls ver-
nietigt foude werden, onder pretext dat de Koopman-
fchappen en Waren, afkomende ende afghebracht
wordende uyt Hoog-Duytflant,ende Ncderlanr,langs
de Revieren, ofte pvr Axe, tot in 't reffort der Ver-
ecnighde Provintien, oock kunnen met commodi-
teyt worden getranfportccrc door andere Wegen, ofce
door andere Havenen.

S O O IS Τ, Dat wy ondergefchreven Extraor*
dinarife AmbaiTadears van fijn Majefleyt ven
Sweden,
ende Mediateurs over de faecken dcfcr handelinghe^
betuygen ende verklaren, tot meerder gerufthcyd der
ghemeltc Heeren Staten, dat de Heeren Ambaffa-
deursvan
ewgf/deAgeenfintsintentieèebben gehad,
te trecken dit gevolgh, uyt declaufule, of voorfeyde
woorden
tmtet anders dan. macrin het tegendeel, dac
de felve fich hebben verklaert iterativelijck , ende
mondeling in onfe prefentie, ende effefli velijck oock
in bet ontwerp van een Aöc, die de felve ten defen
eynde, hadden gheconcipieert, dat fy niet en preten-
deren 1 dac de Ooderdanen der voorfe/de Hecrea

 Statcq

en O O Κ L O G H^ 'iSeven-en-'veertighfleBoecK 6l


-ocr page 99-

6S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Γ607-Staten Generiel mogen worden ghemolefteert door

^^_ecnige difputcii defer nature, raaer ter contrarie, d»c

zy fullen hebben de volkomen macht, onde vryig-
heydttot het tranfport van alle Koopmanfchappen
ende Waren, afkomende, ende afgebracht wordende,
als hier boven, omme de felve te brengen ende debi-
teren in hare Schepen, en in
Ertgelandt·, Ende op
datter moge zijnmindereduyflerheyc, oftecontra-
didlie in de voorfeyde claulule > dat men naer de
Woorden,
Je Zee-haven heeft geinfereert,by gemeyn
Verdtagh ende over een kominge, de woorden,
door·
gaens met de befte commoditeyt en neer 't meeflegeèruyck;
Ende dat alfulcx den Articulisghebleven in voegen,
hier nae volgende,,
de Heeren Staten GeneraeL eade
der felver Onderfat en nochtans gheeorloft felx,yn, met
haère Schepen m Engelandt te mogen brenghen alle Ge-
vajfcken, Vrmhlen ende ManufaBuren van Neder landt
exdetìoogh-Duytftant, diedoorgaens met de btfie cota-
moditeyt, ende naer 'i meeftegebruyck. met anders, dan
door rejfort ende gebiedt der Vereenighde Nederlanden,
'tzy langhs de Revieren werden vervoert naer de Zee-
havenen, em van daer voort over Zeeghetranfporteert
tewerden.
Ten oirkondedefes, hebben wy dele Ver-
klaringeonderteeckent. Gedaen tot Breda dea eenea
dertfghftenjxxÌY fiftten hovdert faee enfeftigh.

B.

Η

©erftoti'
DinsBe
baiièjC'
Ce tot
SBiÉWi.

(Z-S.) George Flenm'tngh.
(L.S·) Chrifiofhorut Del^hicas,
aeC.inDona.

Verkondiginge van den Vrede, den een en
dcrtighften
'juk de/es kopende Jaers
166 j. [olemneiyckgeflotentot Bxeddatuf-
fchen den Koningh -van
Groot Brittan-
gien
ter eenre^ ende deStatenGenerael
der Vereenigde Nederlanden, ter andare
zyde » daer op wederzyds Ratificai ten
in behoorhjcke forme den
vier en twin-
tighften
defes Maents K^ügufii nieuwen
fiyii binnen de 'üoorjz Stadt^redzge'·
extradeert endeuytgewtffelt zijnde, den
'üoorfchreve Vrede ten felven dage aldaer
proviponelyck is gepuUiceert.

Μ En laet een yegelijck mits defen weten, dat tot
lof ende eere van God de Heer Almachtig,wel-
ftant ende bevorderinghe van 't gemeene befte
van defe Vereenighde Nederlanden in 'c generaci, en
van de goede Ingefetenen van dien in 'c byfonder,den
51 July defes loopende Jaers binnen de Stadt
Breda gemaeckt en ghefloten is, een goede, valle, ge-
trouwe ende onverbreeckelijcke Vrede, tuffchen den
hooghft-gemelten Koningh van
Groot prittangien ter
eenre, endede hoog gemelte Staten Generael ter an-
dere zijde, daer op wederzijds Ratificatien in behoor-
lijcke forme den αψ defes loopenden Maents Augufty
binnen
Breda voorfz, fijn uytgewiiTelt, en dat ioo ter
Xee,veifche Wateren,ais te Lande,in alle de Landen,
Landtfchappen en Steden onder wederzijdts reflbrt,
Tonder onderfcheyt van Plaetfen, gelegen, micfgaders
tuflcben haere Voickercn ende Ingefetenen, van wat
ilaet ofte conditiën die oock fouden moghenwefen,
fulcx dat alle a£ten van hoftiliteyt ende vyandtfchap
moeten cefferen ende ophouden naer expiratie vande
refpefti ve termijnen,hier onder geexpreflcert,ie we-
ten, naer den September in'ccewer/ende de
Noord-Zee, na den
vijfden Oftober van de mont van
'r voorfz
Canael af tot aen de Caep van S$. Vincent > na
den
tweeden November aen gene zijde van de voorfz
Caep, ende aen defe zyde van de Linie TËquinoÖiael
ofte den vE^ateurjfoo in den Ocean ende in de Mid-
delandtfche Zee, als elders, alle defes loopenden laers
1667. nieuwen ftyl, en eyntelijck na den Z4 April des
toefcomeadelaers iti^S. aea gene zijde van de voorfz

Linien door de geheele Werelt, fonder eenigeex- 1667.
ceptie of andere diftinöie van tijdt ofte plaetfc. __

Derhalveo iaft ende beveelt men dienvolgens ex-
preiTeiijck mits defen allen ende een yegelijck, foo
Onderdanen ende Ingefetenen van de refpt öive Ver-
eenighde Nederlantfche Provintien , als die gene die
onder haer Ho. Mog. onderdanigheydtende gthoor-
faemheyt zijn gefeten, den voorfz Vrede in confor-
mite van den voorfz Tradiate onverbreeckelijck te
onderhouden, fonder daer teghens yets te doen, op
peyne van geftrafc te werden als Perturbateurs van de
gemeene rufte, fonder eenige genade, faveur,verdrag
ofce difïimulatie. Aldus gearrefteert ende beflooten
ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Heeren Sta-
ten Generael, in den
Hage op den af Auguili 1667.

Wasgeparapheert,

Jacob van Coeverden"'.

Onderftont ter Ordonnantie van de fclve.

Geteeckent,

N. R υ y s c H.

Zijnde op 'tfpatium gedruckt't Cachet van haer
Hoogh Mogende op een rooden Ouwel, overdeckt
met een Papieren ruyte.

j^iri: boo; alceebe α^^Γφϊ go; be i^eerf n <üneclfc{je
^mbaffaDeut;^ tot Breda intecccbeecùEn boo; Den
i^fct: K-icvit ; Den ïtoniiiB felf^/ ftöjctfin 3|ulio Om
tiqlBcnöen25?ief.

HAuts & Puiflans Seigneurs, Nosbons AmisjAI-
litz & Confccderés, N'aysin t pas voul u emba-
raffer leTraitiéde Paix àBw^d'aucuneaftàire
particuliere, ou ie commun bien des deux Nations,&
ceiuy de teute la Chreftieoté cft fi foit interclïé,Nous
a vons crü que s'il eft fait,comme nous ne doutons pas,
Vous ne fenez pas dedifficultéd'accorderàNosin-
ftances Ie rcftabliffement de Sieur de
Kievit dans fes
Bieas ér Charges, & la revocation des fentences faites
contre )uy, fur l'aflurancc, que nous vousdonnons fur
nollre parole Royale,que ledit Sieur
Kievit n'a jamais
tenu aucune correfpondence
direlie om indireSleivec
nous devant qu'il eft forti de Vos Territoires, & que
dcpaisil n'a jamais fait ou dit chofe quelconque au
prej udice de fon Païs, s'il a defiré la Paix avec ardeur,
à cette heure qu'clle cft faite,elle nous iéroble une fau-
te bien pardonnable & une chofe que vous pouvez
bien donnerànoftre/>r»ire, & à la bonne correfpon-
dence & amitié, qui nous fera en commun G utile à
l'avenir, defquelles nous defirons que Ie pardon dudit
Sieur
Kievit foit la premiere cautionj &ainfinou»
priuns Dieu de Vous avoir Hauts & PuiiTans Sei-
gneurs en fa fainte & digne garde. Efcrit à Noftre
Cour
ìiWhitehaB, ce 15· jourdejuillet 1667.

Vofire bien bon Amy. Signé CHARLES, R.

Parli Commandement de Sa Majefté,
A. Arlington.

T_t Ooge ende Mogende Heeren,onfe goede Vricn- ,
£"1 den,Geallieerden ende Geconfedereerde.Heb-
bende 't Traöaet van Vrede tot
Breda met eene
particuliere faecke niet willen embarafleren, waerby
het algemeene goet der twee Natiën ende van de ghe-
heele Chrifteoheyt foo feer isgeintereCTeert, wy heb-
ben gelooft,dat,ingeval fy gemaeckt is,gelijck wy daer
aen niet en twijirelen,gy egeen difSculteyt fult maken,
op onfe inftantien, ons in te willigen de herftellinghe
van den Heer K/m'i in fync goederen ende ampten,
en de herroepinghe der tegen hem gedane Sententie,
op de verfekeringe
a^onsKeninghlyckWooTdt
udoen, dat den gefeyden Heer K«wi noyt eenighc
corrcfpondentie,noch direöelijck noch indircöelijclc

lert noyt yets ge-

-------------------------.„j fijn Landt, als

dat hy den Vrede tot op defer uyre,dat fy gemaeckt is,
van henen heeft gedefireert. 't Schijnt ons een miflag
te zijn die wel pardonnabel is, eneenfaeckcdie ghy
wel kont dpen op onfe de goede correfpon-

dentie

met ons heeft ghehouden, voor hy van u Territoire
fich hadde gheretireert, en dat hy federi nt
daen of gefeyt heeft tot prcjuditie van fijn


-ocr page 100-

τ ΛΚ·Τ dentie en vriendfchap, die ons in 't gemeen foo nuc
fji zijn voor 't toekomende, van de welcke wy be-
' eeeren dat het Pardon van de HeerK/VwVfyd'eerfte

cautie, en alfoo fullen wy God bidden dat hy u hebbe,
Hooge en Mogende Heeren, in fijn heylige en waer-
de bewaringh. Gefchreven in
ons Hof tot mitehsU
defen vijftienden July fiftien hot$dertfeven enfefitgh,

Uwa wel goeden yrieTtdt, geceeckent

charles, r.

Door ordre van fijn Majefteyc

A. Arlington.

^m $toninaö alIcgueetDe Dat Kievijt gem geen
tiunfi/ Dienbolflen^ gent onöienfl Babbi gcbacn tf gen
bcfen^taet ; DaccmebegafDpteftennm/oocitniet
OEöoubÉn te jnn Ben ©ieDebaccacnteacccocpcen.
<enbe Den lltoningö ÖaöDe <n DeiSTcactatenfcccbeen
nüetcn trgen bie genebie©f?i;abec^ofiacbeHentoa=
wn tegen ficm. Won toonDcnbelleeccnöanHol-
landt fjacc ooch fcec ialouc^ ban öe menées ban Buat,
Daec onbec ooch gctrocften tuiert De fafie ban Kievij c,
3&ecftalben öacr €ö.<l5?ootJ©og. alleen facete bie
hacc aeiiging / befribe öebben aengcnomen te beant·
tooojben/ gelijcfe fp biben ben
feften flugufïp.

Sire,

NOus efperons que Voftre Majefté neus fera bien
Ia juftice d» croire que ce feroit avecjoye que
neus defererions à la priere qu'il luy plaift nuus
faire par fa Lettre du lydeluilletenfaveurduSieur
Kievif. s'il n'y avoit point d'obftacles infurmonta-
bles à efteindre noftre complailance jufquet à ce point
là. Êt quand nous confiderons la chaleur avec laquelle
elle a fait agir fes Miniftres contras les perfonnes con-
datnnées pour crime
de haute trahifm en Angleterre,
pour les pourfuivre mêmes hors les Jimites de fes
Royaumes ; nous croyons que Voftre Majefté ne
pourra pas trouver eftrange que nous nous defendions
de recevoir dans nos entrallles uneperfonnejuridi-
quement condamnée pour crime de
Lefe Majefii. Cc
ne font pas feulement des maximes & interefts polici-
ques, mais auffi des Regies de la juftice qui nous em-
pefchenc. Sans cela nous eufllons efté ravisd'avoir
xencontré 1'occaGon de pouvoir donnerimmediate-
menc aprés la Ggnature de la Paix, des preuves infail-
libles d'une forte inclination à vivreàl'avenir avec
Voftre Majefté dans une parfaite bonne Amitié &
correfpondence, laquelle, nousjugeons avec Voftre
Majefté devoir eftre utile aux Etats & Subjets de l'un
& de 1'autre. Nous fouhaittons avec paflion de ren-
contrer les occafions plus favorablesoii nous en puif-
Cons donncr des marqués indubitables ; Et cependant
nous prierons Dieu,
Sire , d'avoir voftre Perfonne
Royale en fa fainte garde. A la
Hege lefixiéme d'Aouft
milleβχ eensfoixante^fept. De Fófife Majefié > bien
humbles Serviteurs,
les Efiats d'HeSande & de Wefi-
Vrije,
Par Ordonnance d'iceux

Simon vanBeaumont.

Sire,

WY hoopen dat U Majefteytonsdierechtma-
tigheydt wel fai willen doen van te gelooven,
dat wy met verheuginge fullen defereren aen
de bede die fy ons door haren Brief vanden
v'yftiende»
July belieft te doen in faveur van den Heer K/erót,
inglftval daer geen on-overkomelijckehinder palen
waren, die tot aen dat point onfccomplaifantiefl:ut-
tede. En wanneer wy confidercrendenyvermetdc
welcke fy haer Minifters heeft doen ageren tegens per-
fonen verwefen van
hoogh Verraet in Engelanti om die
felfstotbuytendeLimitenvanhaer KoningbjjjéÏ; te
vervolgen,foo en gelooven wy niet dat uwe M^eftey t
yreemt fai konnen vinden, dat wy weygeren in onfe
ingewanden te ontfangen een perfoon na rechten ge-
condemneert om 't
crime» van gequetfle Maje/teyt- Het
ïija niet alleen Politique maximes en iotereften,
maer ooc k regulen van Jufticie, die het ons beletten.

Sonderdatfouden wy blijde gheweeft zijn de occafie j^Si.

ontmoet te hebben, om ftrackx naehetteèckenen ___

der Vrede te konnen geven ontwijfièlbare bewijfen '
van een ftercke inclinatie om in't toekomende met
uwe Majefteyt te leven in een volkomen goede
vriendfchap ende correfpondentie, dcwelcke wy met
U Majefteyt oordeelen dat aen de Staten ende On-
derdanen van d'een en d'ander moet voordeelighzijn.
Wy wenfchen met paffie te ontmoeten de allerfavö-
rabelfte occafien waer ia wy ontwyffelbare teècke-
nen van dien mogen geven j En ondertuffchen fulleh
wy Godt bidden,
Sire, U Koninghlijcke Perfoon iij
fijn heylighebewaringh te hebben.
Hage den fefleh
Auguftyfeflim hondertfivenenfefiigh. U Majefteyts
wel nederige Dienaren, de Staten van Hollandt ende
Weft. Vrieflandt. Ter Ordonnantie van de fel ve,
Geteeckent
 Simon vAn BeaumonT.

<@ef0cii ben Sioning in 't Sfate feftigh, fiiet pafTe^
cenoe/fpne pietept toonbe in Bet cceccen ban bc ©ee?
een
Triglandius tnbe Sterreroont,|)|ebieflnten in ben
Hage, tot ^OÏtocen inbe€geoIogie: foageeftgP
oocti altan^ get felbe tbillen toonen aenbel^eecm
Ludovico van Renefle,Antonio Hulfio,in Francifco
Piante,
pjebieanten entte P^offeffocen tot Breda,
boenbe fjaer booiDen fêeec Petrum Meurs L. L. Do-
dtorem &SereniiIimo M. Britt. Regi àSacris de di-
plomata
ban be Sficabeniie tot Oxford, obccftanbigen
be^ baegiji nae bc bectoifleiinge bec öatiflcaticn / iit
p?efent(e ban begeeccnJStonlnglijcheiEngelfc 3ïm.
Saffabeur^ / fp?eecRenbe op bolgenbe maniccen ;

HEfternisTriumphis,(Viri Excel. & undiquaquè
fpeöatiffimi) famulatur hodierna folemnitas.

Lucem iftam S. Burtholomao, & Concordia άί~
càftis:digna quippe tanta Cceli dignatio, cui proprium
addicereturFi/?»w: quae proprio luceret Λί/β/β.

Tuas non amplius fas eft Bartholonve memorare
Vigiltas. Facinus, expiavit Breda : Bredt, non

minus Pace quam Bello inclyta : Bellona & Miner-
va fedes : utriufque Palladis Pateftra.

Sed nee adhuc fatis Paci litavimus. Hodie itaque
in hifce
Concordia Mdths con venimus, ut Myfias ejüs
coronemus. Ut dodiilimus hic
Driumvtratut ^ qui to-
ties è Coelo Pacem efflagitavit, defignatis ab
jicad·
Oxonienfi
honoribus coram utriufque Academias Fi-
iiis, palam ornetur. Videtis, quales perperéte forores
binse : Suo gaudec
Hellifio Cantabriga, fuo Oxonium
Coventrie,

Ifti, Ifti funt, qui per Triennium exulantem veluü
è Poftliminio reduvêre Pacem ; Qui j^e»/occleferunt
Templum : Qui totum quà dominatur Neptunus O-
ceanum,
aanmÏKèieMareVacificum.

Frequentioreforfan Coroni, Academiavos ftipa-
rat; Nobiliore non poterat. Quacumquecircumfpl-
citis, nobili Generoforum farelluio latera veftra clau-
duntur. En vobis à Fronte Viros,chara<aere tantum
non divino, infignitos : in iftis, tantum non videre
eft,
Britatmiarum Regent. Hoc unum fateor, defidcrari
Oratorem, Oxo»w& f^tódignum.

Ne itaque crudus, & poenè extemporaneus Orator
Vefter, naufeam Vobiscreët ; nejejunà oratione vos
à lautiore Mensà detineat,

En Tibi Reverende Domine à Reneffe, qui diu fub
TheologiasVexillismeruifti; Jam poenè (quod do-
lerìemeritus.

Tibi Reverende Domine Hulfi, qui Ecclefias Gal-
lo Belgica,
φχ^Ά.Breda, verèaudisPaftor, Brtì-
danostuosad SacrarumLiteraruipiii^»«&r^<'i de·
ducens,

Tibi Reverende Domine fknte, Lingue Sacrse, k -
Sacris ; Sionis fimul.
Ce Parnallì vates.

Celeherrtma Academ. Oxontenfis, Amoris&Benc-
volentia: Symbolum.

Nemo tamen MatrI noftrs fterilitatis maculam
inurat malevolus, quod Filios fibi adfcifcit Adopti vor.
Numerosi, numerosi gaudet Prole. Ad invidiata
ufque,
Lea inftar foecunda ;ad in vidiam ufque Racbat-
iit ioftar, formoli.

Ut

cn OORLOGH, Ί Seven-en-^ueemghfle Boech ép


-ocr page 101-

70 S A Κ E Ν van STA E T

iCÓJ. Uc tameninnotefceret, quo fit erga tantostalefque

_Virofafìedu qui Mundum ornane Literarium, quam

intimis ctiatn vifceribus veftram, profequitur Au-
riacam, quam fub Aufpiciis
Fach & Seremffimit Pria-
tipts
brevi fperac redivivam , verba dicam , uc palam
faccrct quàtn'cota fic
Bredanai pro eaqua pollet (liceat
dicere;
Omuipotentia, Vos S.S. TheologicaeDoaores
Creat. & virtucè iftörum quas modo aCcepiftis ΌϊρΙο-
matum,
fingulis GradttsDoaoTali$]nùbVii&c Privilegiis
fruì & gaudere jubet. Hoc intime perfpedtum ha-
benS,
Voseoselle,qiüornamentumnon tam acci-
■pictis, quam
dabitis.

'tfS^ attöct^ oaiDct be <0cccfo?meecbé ©?ebican=
tcn ongelDoon be
Gradum Dodloris te nemen : al^
nirtc toeliflcnbe De pure
Presbitcriaenfche enDe Be
Gertèeffcheegaiiteyt, meenentie Dattct toat nae Uè
Hierarchie of Primat, en pbecljcetfïng toeloopt; maf C
öe anöere öielben Dat boo? Qaakerye, enbe Dattet liep
tegen ben tept/
doet alles eerlijck ende met ordre. Or-
dre
moetec jtjn: €nDe baecom jijn De Prefidenten
tnDe AiTeflòren oochinDe<©erefoimeetbcSyncden,
Claflen,
cnöe Confiftorien. ^e pjecife egaliteyt Ofte
ïfotomie
öaect ono?Dfning. <l£Snöe tóat otiDecrcljeiaDt
iflec tuffcljen eni
Prefident of Paus enbe Primat? fSnf=
fcl)en
Afleflbren enbe CardÌDaleti?al^ bcnaem. 550CÖ
't piincfpael onbecfcbfpt in be
profiten enbe opkom'
llen.
iSnbe bat be Reformateurs tuat tumultuaice
baec inöiböfnaepjocebeect/ toectnunietontUent.
«CnOe toa^ ben ïtoningl; foo miït of aBunbant of p^e-
ftcnben al^ titulen te gcüen / 't fouöe hjepnig Itoacig^
Öcpbt binben in 't aennemen. «Slcft pjetenbeect
Bif-
fchop
te'η. «enbcin bet baetelch Predicanr in fijn
Gemeente ifi j macc Dc opfiomfien fijn feec befnebcn.

ÉDo? befm iji oocR rnentie gemaecht ban be Inclu·
lïen. φρ toat maniec fjet aen ben Ü^eec i|rctog ban
Holftey η ban tocgen Engelant gegeben / toont tjet
bolgenbe. €nbeop bietotjfei^t'oochaen bej^eecen
itene-©0?(ìen ban
Brandenburhg, Pelts-GraefjCnbe
i^ectogin ban
Bruniwick enbe Lunenborg gegeben.

Inclufonis Holfatia Trmcipis in TraStatUy
Breda confeöio ^ formuÌa.

>Q

^iicltifie
iiaiii^ol
lltpn.

Hi«
' ?

1 !

11'"

λ:

Uandoquidem noviflimisTraiflatibusPacis Bre
' da
initis Nos ab una, & Sereniflìmos > ac Pocen-
tiflìmos Reges Gallis & Oaniie, & Celfos ac

PriEpotentes Ordines Vnitarum Provinciarum ab altera
parte, cautum eft inter aliaj utjuxta confuetum mo-
rem TraÖatibus hifce comprehendancur,qui ante Ra-
tihabltionum permutationem,vel intra fex menfes po-
ftea.ab una alteraque parte,ex communi confenfu no-
minabuntur, Declaramus proinde hifce prsefentibus,
nos in iifdem Pacis Traftatibus Bre</ie mitis, &die
ji July prsefentis anni fubfcriptis, à parte noftra &
communi omnium partium confenfu comprehende-
re &comprehendi veile Cclfiffimum Principem Do-
miaum ChrifiiammAliertum, Hasrcditarium Norve-
gia: , Ducem. Slefvici, Holfatias, Stormaria; & Dith-
marfiac, Comitem in Oldenburghj&Delmenhorft,
&c. ita ut commemoràtus Principisnobisfanguinis,
ReligionÌ9,aliifque vinculis conjunétus cum omnibus
fuis fubditis Ditionibus Juribus huic Tradtatui fit in-
clufus, & praediÖa Pacificatione omni meliori modo
comprehenfu?^ Datum in Paiatio noftro de
Whitebaü
■vigefimo nono
die menfis Julii ftylo veteri, ftylo autem
novo oHavo die menfis Augufli, Anno Domini
hmo fixcentefim fexagepmo feptimo, Regniquc no-
ftriip. Signati CAROLUS,R.

Guil. Moricë.

Formulier -van Inchfie van den Trince van

Holfteyn in het Τrailaet tot Bredagemaeckt.

NAdemael by de jongfte Tradatcn van Vrede tot
Breda gemaeckt,tuffchen ons ter eenre^ ende de
Doo/lucbtighfte ende Grootmacbtigfté Konin-
gen van
Vrauckrijck ende 'Denemanken,ziià.& de Hooge
ende Moghende Irieeren Staten Generaci ter andere
zyde, onder anderen bedongen is, dat volghens de
gawocJdlijcke maniere, ghecomprehendeèrt fouden
worden in defe Tiattaten, alle die gene, de weickc
voor de verwiirelinge der Ratificatien, of binnen de
fes maenden daer na , van d'eeneend'anderezyde,
met gemeen confent genoemt fullen worden,foo ver-
klaren wy by defe tegenwoordige, dàt wy in de felve
Traöaten tot
Bred« gefloten, ende den ein en twintig-
ften
oudenoftedeniff»i»</ir//^ii/7i»Julyn. ftijldefes
tegenwoordigen Jaers onderteecKent, van onfc zijde,
ende met gemoene toeilemminge van alle de partyeo
comprehenderen , en willen datgecomprehendeert
fai wefen den Doorluchtigen Prince ende Heer
Chri-
fliaen Adbrecht,
Erve in Norwegen, Hertogb van
Sleyswljck, Holfteyn, Stormarn ende DJtmarfchen,
Grave in Oldenburgh en Delmenhorfti &c. Alfoo
dat den mecr-gemelten Prince foo door Bloede, Reli-
gie, als anderfints aen ons verbonden ν metalle fyne
Onderdanen, Landen ende Rechten in dit Tradaec
geflooten; endeindö voorgefeyde Pacificatie op dè
alderbeile maniere gecomprehendeert zy. Gegeven
in ons Paleys
vìlTì WhitehtU dea negen en twinttghfiea
dagh van dj IWaent July ouden fty^ende na den nieu-
wen ftyl op den
achtfledigh van de Maent Auguftui,
in 't Jaer ons Heeren
feflien hondertfeven tnfeftig, en-
de onfes Rycx hec
negemiende,

ti"

Getceckent C AROL US, R.

Gujl. Morice.

3}ncïufien bec Hanfe-Steden hjiïbcn niet boo^, lami

DeenlcheCommiflaciiSHoyerbecfocbtiìCpjefrei autacs,
lljeft ben twee en twintigften gittfp/ bat Hamburgh
niet mocïjt toojben göeinrtubeect. Lubeck 6p Enge-
lant
gïjemclubeect jijnbe/ toiect oocft alöieCBöeiB»
clubertt,

®e faechen tuflcBett öe€coonenin<©a?IogBöÖei
tascU/ gaben giec oo^faecBe totgetfenbenbaneen
^llnibaffabeue na
Engelant-^ulfji: ben ftoning toe»
gefcfecben boo? eenbeleefbenbjief/ ÖatmenbooiDe
felbemeenbetecefiabiïiecen/ oochmeecenbcnieectc
bchcacDtigen De oube ^^lenbtfcgap enbe goebe cosce?
fponbentie / bie ban alle ^ben toa^ getoeefi tufTcBen
fPH IBajefiept enbe begfelf^ ©jebecefléui:^ tee eence/
enbe befen ^aet tee anbece 3ijbc; allc^ ten goebe/
enbe tot meecbec bebojbecinge ban ttwbecsijb^ gemee»
neinteceflen.

©en (©ojlog booi Engeland niet tuel geloopen BeB-
benöe / toiect be onbeinoegBtBcpbt ban 't Paclement
bagelijcF flcootec teoöen ben
Cancelier. 9n't begin
ban
.September öen Woning enbe fnn «aet oe^ abont^ ueVm
lactbccgabertgetoeefijtjnbe/ toiectben ^ecretaci^ mm'
Morice aen ben Cancelier gefonben / om Betgcoote '"itit in
Eegel afte bojbecen/ 'tbJeleltebecitcegenBebbenbe/o?®'"''
bjacBt Bet te ©oof ; be^ anbecen baegB^ font Bet ben '
lÌloningBaen
Sr. Orlando Bridgman, enbe maecKte
Bem
Groot Zegei-bewaerder, bie baec Op in bie qua=
litept fijn €ebt gebaen Beeft / en plaet^ in ben ftaebt
genomen : ©en
Cancelier i^ fto?t^ baec aen na Wiits
bectcocRen/ eenSanDt-inp^bat BP ban bc Lord
Chamberlain
geftocBt Babbe / alleen upt Becten-Ieebt/
foo men fepbe/ penbe fpn fclben een fipot ban be toeceit
gemaec&t/ enbe een fubjeetbanbebifcoucfenban't
gemeene bolch bie feec biffecenttoacen; toegBen^be
btngen baec Bp mebe befcBulbigtbjietbt/toecbe onbec
anbecen gefept: batBpboo?öaDbergnjong(ie ©οφ^
tee ten Butuelijcg te Belpen aen een ban feec Booge ge*
booste; mede bat BpgBecoIlubeect Babbe met be
^aeBtec^ ban be
Cofl uy men,een gcoote fomme gelt^
in
HollandtBabbe leggBen gBebncenbe ben (^oiIojÀ:
mare men toa^ ban geboelen/ bet BetaHeenigBeBe-
fcBiebeom Bet^acIament te complacecen/ 'ttoefcft
ben
th lenden <^ctobec (ionb te becgabecen / Bebbenbe
ben StoningB noobtfaeciteIBcR meec gelbt ban boen
om fgn fcBuibett te betaelen/ bie men fepbe bul tot een
million fif?cclinc>; te beloopen boben 't geen Bem boo|
befen bp Bet f^aclement toegeflaen tua^^ becbnibe

fön


-ocr page 102-

V Seven-en^veertighpe Boeck. 7 V

Allegiance enDc fupremacy toilDe» Doen ; en fijn Dien' -ιΚ^γ
bolgcné berfcbepDe pcrfooncn Die altooi
trouwende
van g^ooten dienft
bcbünDentoacen/bJri tot bet getal
ban
vier honderc gecafTéectj onDec anberen Collo»
nel
Thomas Howard, CoHonrl Fanton , Sir Edward
i>cut
,enbe btcfcbepbe anDccr. ^^ meDc berboDen Dat
niemant in De ]|upfen ban De iiontngin/ i^oninginne
.jjaoebcc/ cnbeeenigeKlmbafTaDcut^/De MisfouDcn
mogen frequenteren / al^ alleen Die ban baic familie
toaren / op pene ban tegben De Contrabcnteuc^ bols
gen^be J®etten gepjocebeert tcfullcntoojben. Ru'-
vigny Uia^ feec bedcb om bet J^of aen fpn sijDctc
tceclten / maec boo^ al nocg niet meer gljcobtineett/
al^ Dat
Milord Douglas met fijniÏegimentbicecin
JFranfeo Dienfl fouDe mogen gaen / 't toelch tot
twee
duyfent
man gcrecruteett fouDe b)o;ben / ecnigc ban
Dien fouben grquartiert toojbén tot
Rye, Douvres en
Camurberry,
en fouben binnen veertien Dagbenban
baec- tupgen boojfien toojben om ober te fcbepen/
fixU
lenDe meDe ecnigbe bircctebjth upt Schotlandtnaec
Vranckrijck
obecgefcbeept toO|bcn. 5i»cn Spacnfchen
^ümbaffabeur Deeb groote morpte ombecbecengagci
ment met
Vranckrijck te beletten. 3l5en ïftoning bab*
De onDertuffcben om geen ban bepDc partpen t'offen=
feren / betboDcn / Dat geen berbere toecbingcn boo? De
een of b'anbec foube mogen gefcbieben tot bctfcbfpbe
Eupben pjcjubitie/ Dieberlofgbehregen baDDenom
eenige
duyfent man boo? Vlaenderen enDe Vranck-
rijck
te licötcn. ©en i5]epie|Ten ban Den «©labc ban
Sandwich b)a^ gbebomen met bet fCractaet met
Spangien, 't teclcft booj ben ïtoningb en fijn iïaeDt
gelefenengbeappjobeert/ cnfouDeDcn<lg)cp?cffen in
Itojte Dagen met De ratificatie taeccbcctteclten/ al«
öoetoelfommige fepben bat Den §>paenfcben Hlmbafi
beur commiffie babbe om get in bennaembanfon
U^eeflec te ü^atiftteren enbe cbangeren. JQen botmte
Dat De Deffepnen ban
Ruvigny Doo? Dit Cractaet gbee
PKbenieett fouben toerben/ en toiecDt meDe feec bcc^
langbt naer
DegomflbanDeHollandfche^mbafTaa
Deurp / itjnbe bp bc gemeente een generale inclinatie
om Defe ttoee jSatienDoojeenatigueoffenfijfenDes
fenfibe betbonDen te fïen/ niettegbenflaenDeliatDe
l^ranfcbcn in Defen®o?Iogbaen£ngeiaadtgrooten
Dienfl babbcn gebaen/ met barc geen quacDt tc boeni
' bebbenDe occafie gcbabt boo? begrootcconfternatie
biein'taanbttoa^/ om'tb«lE$toningl)rtjcft nate
bacrUiiltebocnbcben. ©enïtoningbfïcgbcclcgbcn
tjinbmbe/ tuenbc alle mibbelen aen/ om bet aenfiaen*
Dc^^aclamentt'appjaiferen/ eiiDcbjicrt gefept bol»
ftomi ngerefolbeert tesön / om öaer atte Dingen op
't
naeufï te laten ejcnmincrrn/ enDe met De fcfiuIDigbe
naer bjelgeballen om te fp?ingen. ?E>en itonlng beeft
me De ojD?e geficlt / Dat bet See-bolcft op 't fpoeDigfie
betaelt foube bJtcDen/en beeft fpn Majefl
.fifb Doo? 't
anticiperen
bangcoote gelt-fommcn benooDigbtbins
DenDe
/hondert duyfent ponDenflcclinc?; ban De©acft»
tcr^ ban be
Coftuy men opgenomen / enDe De ©acgt
fdfjSvijftigh duyfent pont |ieclinc)i; becboogbt. ^eii
ïioningb frcqutnteecDe nu
feetnacrfiigbjijnïïaeDt
en finantien/ bebbenDe een nieutoen c^tcao|Dinari^
BaeDt-bagb alle toeecft geoiDonneert/ Die öp fhibe
nopt tetolilcnbccfupmen; B«ftHKbeo?Djegegebm
acn Den <fi5?abe ban Manchefterf!jnChambecIain/
om allecbarge^ aen'tj^of/ Die onnobigb hiaten te
mo^tificeren/ enDe allenoobelijclicDepenfentcccbUi
ceren. -?{lleCompagnien fouben geb^arbtbiecDen op
feftigh (toppen. <Θρ DietijbtontfingbDtnStoningD
OOCft 25?iebenban S.Johan Harman van Moncferrat,
bat bP in Sluip lefilebm geftomen ta.i^ tot Martinico
met negen fóoningp fcbepen en drie 25?anbec^/ af»
bjaer bP bont ontrent
vieren twintighfoo©ojlogö
al^liloopbaetbp fcbepen / albiaerbpnacen bifpupt
ban
drie baegben / ben jFtanf^en ^bmirad bec
bjanbt en albe refi gberupnectt babbe/ upt gbenos
mm
twee bieget geefcbappeect toaren. @etbegon«
De nu tot
Londen toeec fecr te lebcn enDe negotie te
florcten.

|®cnbeeftgeDucenbeDen<©o?lDgb/fïect^Beiilaegt
obei; betbart ttattementbec jgebedanDfcge ggeban*

üwf!

en OORLOG Η,

./■/r^ fon êicfirpfnniftlatmmhonicn/ booibatfjetBelUt

' {^„'^afouDcörl'öeiVomïjaecte öftalen/ Daccfon=

- Der ftiiip ban bft ©ailcmcnt/ in fto?ten tntit Bfcn ap»

narcntic toe m toa^. l^ectog ban Yorck |)aööe
fon^jCCCftari^ William Coventry, JijnöeboojÖE|>n
«1 fcfc groot ctcöpt/ upt fpn piarti a&ffit/on'öat
fin De (iancritei· bEcfcöcpDe DingöfnbJilDe telali lfg=
01 π / cnDrpartp nam ban Den ü^ectogöban Buckin-

«jm ; rnDC<Ì5?aefbanBriftol,Ashburhatn, Thom
lliod
enDe Cornei Leg, jtjn ttieDe om DiccflflijrRccc-
Dcucn upt öarc plartfe ban «SDelIieDcn ban De fiaebt-
lianier ban De» ©ertoBÏ) gljeflDOten/ Sr. John Rob-
binfon
aiiiptenantban Oen Tour, en meet anDecen/
(ionben meDe aecaffecct te toecDen/ foo Dat Ijet aiDaec
fecc üJonDeclö'cft uptfagb j te meer/ Detoijl men fagfj/
Dat fomtnigbe Die ban Den ï^ectogöbfrlïootentoiec^
Den/ banDcnföoningbgemainteneerttoiccDen/ be.
hOUDenDe
Sr. William Coventry fijn pïaetfc in Den
SaeDt ban Den fóoning/ of bet upt etnjl of
pro forma
OcfrfjieDe / taa^ qualgcft te caDen 5 maec 't meefie ge=
boelen toa^/ Dat men fi>nupttecflebeiïfouDcDoEn
omDen CanceiiertefaIbecen/ en bet parlement op
De geboeglijtfifle manier te b?eDen te fiellen : 3&en ou=
Dm
BruDfchart, ecn ban DedtommiffariffenbanDe
®Ioot/en fijn ^oan<!EDeIman en iEreforiec tn De
Me-
nuspiaifirsbanDtnï^cctti0btoiecDcn/
jijnracDe af=
flcfet.

33en negentienden ^fptember/i^ ter ©ergaöf rftif
ge geeommuniceert fefter Miffibe ban Den
i^cec Hol-
lis
aen Den I|rer Beveming, öouöenDe Riac{iten obec
bet quaet tractement Dat Den ?ÏDmirael Afcuë, geDu.
cenDefpne Detentie op
LouvefteynfouDejijn aengòf»
Daen/ en De evceffibe fommc / Die bem DienaengaenOe
in reeclieningegebmrbt fouDe bio^Den ; enDe5i}n Dacr
beneffen^ iiocOmael^ geiefentbjeeDiflincte jili(fibcn
De een ban De ÖaDen tec^tDmiralitepttotAmfter-
dam, enDe D'anDere ban Die in Zeeiaodt, met Debpla»
gen Daer ncben^ gebocgt/bouDenDr infgeI0t)c Wacbte/
ober De barbe p^oceDuren Die tec^en^ De gehangenen
beferX.anDcnin
Engeland gebouDen biiccDen; enDe
Dat men alDacr ntetgcrefoIbrccttoa^Defelbegeban;
genen te relavecen/ tentoacefpïupDenbo?gefIe!Dcn
booj bare mont ItoHentotresfïupber^'^Daeg^booj
pDcr booft / Daic De felbe nocbtan^ maer
een ituyver
genoten baDDrn. 3©aeropgeDijibcteert5DnDe:
gortgebonOen teberfoechen Dclgccren<6ecommitefrs
Dcfìabcnban
Holland cnDe Weft-Vrieflant,Datbaet
€D. aengacnDe De farcite ban ben boo^noemDe
Afcue
toilDen Difponeren/fulcpïn Dier boegen a!^ Oc felbe in
cécbtmatlgbepbt cnDc ten meefïen bicnfle ban ben
3lanDe brbinben fouben te bcbooren/enbe belangcnbe
be boo^fj bacDe pjoceDure η tcgen^ De boojfs gebangc»
nen Defec
EanbcninEngelantgeBjupchttoccDenDc/
Dat Den ì|ecr dBjabeban Donar]ctrao;Dinari^^m«
baffaDeur ban be Sìoning ban
Sweden Dooj De ^eeren
banGellecom cnbeanberebaerio. J©og. <i5e'Depu=
teerbcn of eenige ban Dien/berfocbt foube b)o;ben/on::
trent betoelgcmelbc ïfeeren dEngelfclimbaflabeur^
alle goebe effiden acn te toenbcn / Dat De boojf; ge=
bangenrn befec EanDcninbetboojfSiStjciiboo^barc
monbt-hoficn niet meer en mocbte bierben afgbebo?^
bert al^be felbe effectibcibchbabben genooten; bat
nicbe topbetsS ten fclben epnbe op bet fonbament ban
be cebenen berbat in De bplageη neben^ De boo
?f5 mif=
fïbe ban DegcmelDciSaDcntcr^DmtraliteptinZee-
lant gebocgt gebjeefl 59nbe / geftbieben foiiDe bierben
aenbenboogfïgemeiDenfóoningban
Groot Brittan-
gien, metberfoecfe bat fpne JlBajc|iept foDanige ojb^c
gelirfbetcfïellencnbebieboojficningbete boen/ ten
epnbe be boojfs gehangenen boo^baerberteecbe fìo^
fìen betalenbe ai^ fp-Iupben inbecDactbaDDengbe-
noten/ ofte baec boren beboo;Ibc6 cabetenDe ten fpoe-
bigbfien gerctejeecrt mocbtcn toerDen.

^m bet l^arlament norb mcec tecomplacecen/
geeft Den ttoningb een Plarcaet Doen emaneren bat
geen
Roomlche Catholijck eenigb officie aen't J|of
foube mogen bcbienen/ nocbbatgeenige^^tcieren
ofte^olbaten eenigen bienfi η betegentooojbige mi«
litiefouben mogen lebben / ten toate fp Dm ceDt ban

:

%
ί

-ocr page 103-

S A κ E Ν vari S Τ A E Τ

1667 seni/ fé Ëngelfche hlateDeti ootB/ enöe toat Den Sto^
_
L ninab£(toEflmfcö?rcfi^«r«nupttctbolaetiDci

SSjiff ¥J"Auts&Puiirans Seigneurs,nos bons Aniis& Al-
ien ìjcii r^IiezjAyant receu voftre
LettredndixTietifviéme
ft^ing Courant,touchant vos Prifonnierb cn^ngie-

seenöe terre > nous en renvoyàmes le contenu à nos Officiers,
Di gebi' qui ont foin detelles affaires;lefquels,apiés avoir meu-
S"'^"· reroent conGderé tous les points d'icelle, nous ont fait
un rapport particulier là-deflus, quevoustrouverez
icy enclos ; nous y adjouftons foy cntiere,comme fait
par des perfonnes d'honneur & d'experienceences
chofes-là, & ce fera pour réponfe à vuftredite Lettre;
mais nous ne faurions laliTer pafler cette occafion,fans
vous témoigner noftrereflentinaentduwewvetf/rei-
tment doat on a usé envers le Chevalier jifiue, durane
fa prifon en
HoUande-, quant aux plaintesdesautres
Prifonniers dans les Provinces Unies,fi l'on en faifoit
le dénombrement, ce feroit plutoft pour remplir un
volume > que pour compofer une Lettre ; Entrcaucres
chofes nos fufdits Officiers ont efté informez, que de-
puis peu on avoitintiméàquelques Prifonniers An-
glois dans voftre Païs, qu'à moins de payer prompte-
mentrargent.qu'on en exigc,tant pour la bouche,que
pour la dépenfe de Prifon,on les fera tranfporter aux
IndesOrhntalei, pour y eft e ven lus δε mis en iervi-
tude; Ceux-Jà qui ont inventé cette propofition ne
doÌ7ent pasoublier, que nous avonsencoretroisfois
autant de vos Subjets Prifonniers en
Anghterre, &
nous ferions bien fafcheZ d'eftre contraiats de fuivre
unexemplefipeu Chreftien : Ce fera dono à propos
que vous donniezdesinftruftionsaux Ambafladeurs
que vous envoyerez icy,pour adj ufter cette affaire dcs
Prifonniers, en tellc forte, que toutes les controverfcs
de certe nature foiententierementmortifiées : Etfur
ce prions D eu qu'il vousait,
Hauts&Pifijfans Sei-
gneurs , nos hons Amis & Aüiex.,
en fa fainte & digne
garde. Ecrit à
Wtthal ce trentiéme Septembrc , Mtìle
fxcensjoixanteé-feft.
Voftrebun Amy,

ligné Charles>R.

Et plus bis,

Guillaume Morice.

HOogh tftde Mùgende Heeren,ofifegoeJe Vrienden m-
de GeaUieerde».
Soo ras wy uwen Brief onifan-
gen hadden van den
negentienden deier Maent,
raeckende de Gevangenen , fonden wy den inhoudt
van de fel ve aen onfe Officieren , die de forge hebben
van foodanige faecken ; de welcke, na dat fy alle haer
pointen rypelijck overwogen hadden, ons een parti-
culier rapport daer van hebben gedaen, 't welck ghy
hier in gefloten fult vinden : Wy geven daer aen vol-
komen geloof, alfoo het gemaeckt is door perfoonen
van Eere en experientie in die faken, ende het fai tot
antwoort dienen van uwen gefeyden Brief; maer wy
fouden defe gelegentheydt niet voor by konnen laten
gaen, fonder u te betuygen het gevoelen dat wy heb-
ben van 't g^wtfifeTraöement den Ridder yi/iwacn-
gedaenjgedurcndefynegevankeniflein
Heliant: Wat
aengaet de klachten van de andere Gevangenen in de
Vereenigde Provintien, indien men daer van het de-
nombrement maeckte, daer foudeeer middel zijn om
een gbeheel
volumina te vervullen, als een brief daer
van in te ftellen : Onderanderefaecken zijn onfe ge-
ieyde Officieren oock geinformeert, dat men federt
weynig aen eenige Ëngelfche gevangenen in u Landt
te kennen gegeven hadde, dat by faute van prompte
betalinge van 't geit, dat men vordert, fo voor eetwa-
ren,als voor de koften van de gevanckenis,men de fel-
ve fai doen tranfporteren na
Oofi-lndien, om aldaer in
flavernie verkocht te worden j die gene die foodanige
voorflag gheinventeerthebben, enbehoorenniette
vergeten, dat wy noch driemaelfo veel van u Onder-
danen in
Engelant, gevangen hebben, en wy fouden
feer moeyelijck zijn een foo weynigh Chriftelijck
exempel ons genootdruckt vindende,te volgen : 't Sai
dan van noden zijn dat gy u AmbaiT. die gy herwaerts
fult fenden, fodanige Inftruöien mede geeft,om defe
iake van de gevangenen fodanig te cdènen^dat alle de

i

Pi

si

1

verfchillen van foodanige nature t'eenemael worden i6Sr
veinietight. Ende waer op wyGodt bidden, dat hyu ' *
hebbe,
Hoogh ende Mogende Η eer en, onfe Vrienden ende
GeaUieerde».
in zyneheyligheen waerde bewaringh.
Gefchreven tot
IVithal deien dertighfen September
fefiten hondert[even enJefitgh.

JJwengoeden Vriendt, geteeckent

Charles, R.

En lager

Guillaume M®rice·

©c^JttibalfaDc nae Engelantfajiert toesefïaen aen
Holland, Zeeland, εηδε Vrieiland. Holland Üecfecjjc
Öen ilrec Beverningh ; Zeeland Den Raed-Pen-
fionaris de Η ubert
j Vriefland Den j^fiC Jongft«' J al^
DebeffcficnnigUanDe^iEnflelfclje faechen ftebbcnDe:
30OC& alle/ om Öaec cefpectitje in(ïcbten/ljc6b£n 't 0e=
c>;cufact.
Holland noeniDe Den Üecc Meerman, Mttz»
25ucBemec|iec ban Leyden. ©an toesen Zeelandt
oenommecct Den Ücec Boreel : 3lin Vrieiland ftonDe fabe nat
men ftet niet een^ tDO?Drn : «ÖnDe alfoo Den HeecBo- «Engt·
reel inDifpoofi tea^ / floeDt-actionöen Dat Den l^eec
Meerman alieen fouDe tooo? afSaen. liceeg/in gec
fiomenDe/ een beibacrlgcfee (iojm / fijn ba(ia0iefcöip
moefitoeOecomfteecen: beel omftoctbinginDe
j9oo?D>Sc£bon0t (lei) Den
twintighften in Leehaven.
©an tpaet f)p fcijicftte Den i^eec Cunasusobtc Col-
chefter
na Londen, emme alDaec Den l|e£C lïm&afi
faOeuc ban een öeqnaeni atogementtebecfojoben/
boojt^ om fpne aenfiomfie inDeiSibiecaenJIBiiojD
Ariington te Dornnotifieeten ; Cn alfoo een pecioDe in
Di^felfi ^nflcnetie influeecDe/ Die meDe b?ac&t Dat ïjp
(Üefc ^ImbaffaDeur) te
Londen gefiomen jijnDc/ ten
fpoeDigficn fonDe pjocncecenDeupttDilTelingebanOc
^afpooiten / Die Ijacc l^oog HSog. fjem ijaDDen mcDc
gbegeben/ boo| De^cbcpenDicbooicerflEeefouDe
fionnen ftiefen / tegen^ geltjcft getal ban De «öngelfcöc
5DDe / en Dat get lang Dobbecen op De See alceeDe een
gcoot gcDeelte ban Dat oogbmeceh baDDe b?ucbteloo^
gbemaeefit/ enDe Datbetfelbe toeceftbplangecbecs
toef ban fgn felfiSt'ecnemaelfouDcfeomentebecbati
len/ enDe Daer bpgeconfiDeccect/ DatDiefaeeftepgenti !
Itjeït / maer toai een ejcecntte ban Ijet gene tnflajen De
Üleecen pienipotentiacifentot
Breda ban tDeDecjgDeit
genoegfat m toa^ goeDt-gebonDen / foo beeft
De ïfeec
StmbafraDcncbem
Cur.asusgelafl bp De||eecfn Hol-
lis enDe Coventry, enDe elDer^ ! Dart ïjet nooDig fou=
De mogen 5ön / te onDetfiaen toat inQceflìe Die faecRe
bp fdn JlSajifif Pt fonDemogörn beöben gbebonDen/
enDe of bet niet uptiDeccMöehfouDe 50η / Dat alle bet
felbe/foo bet niet alcecDe geceet toa^ / alfnocb booj af
acnRont^ gep?epaceect enDe geDepefcbeett inlet t / om
fi)n accibement tot
Londen maec ban nooDen te beb»
ben / omme tegen^ DenanDetengeefcbangeertcnDr
nptgetoiflilt te üjojDen. ï^p toa^ ban boojnemen^m
bpalOien De «SiigrifcbetotfooDanigennpttDlITelingc
beliefben te pjoceDeren / in fnlcBcn gebal acn Den Ca»
pitrpn
Cornelis de Liefde Die bem obetboecDcenDe
een Dagö oftkDectotLondenmeenDetebecblijben/
acht ofte thien ban DeCngdfebe^fcte^meDetege»
ben / om foo bP milfcbien op ftjn toeDecom cepfe ceni»
ge ^ebepen npt bet ©aDeclanDt / Die
bP giffen bonDe
na
DeStraet,Guinée,oftebecDecteb)ilIen/ mocbte
Homen te ontmoeten / De felbe te becpjepen / cnDe aen

Defejbe ^ebq--------- ------- ----------

tept enDe beef

De fejbe ^ebcpen pDec eenPafpoo?ttotÖaecfecucts
tept enDe becfeeeliecbcpt te Doen beganDigcn/ ofte
anOecfint^ op fgnoberfeom(ie De felbe aen öaeciloog

l®og. ober te lebecen : <Cn bp alDien De «Cngelfe toat
ftoatigbept moebten maecRtn om De boo?f5 ?tcte^ te
eptcaDecen /meenDe bP met fulcRe pbecige enDe (ieccfec
infiantien Daec op niet meec te infi|!ecen.

Den gbemelDen Cuna^us boo? af een^teDoenonDeca
flaen / of men in
Engelandt niet fouDe honnen goebt-
binDen alle foDanige gehangenen Die oiibccmogenDe
moebten jrjn/Ijaec ftoftgelt te betalen/ban toeDecjiiti
lo^ te gaen / enDe Daec in een oficte te Doen ban pieu^
bf pt/enDe Cöiiflf öcfte batmöettigöf pt/en Dat boo?f5

toetcü


-ocr page 104-

faetfeen boo?g!jefiomen iuaeten bic ijaec beltbecatte en
refoiutte meritóecbeni batfp beboo?gaenbe maet öaec
©ergabertnge Babben gepjolongeert/ om bat ben bie^
Öeboenmaelisalfoo bette toajS geabaitteect/enbefoo
(boebigö geflooten / bat 9? Ijoopte / bat be Commec^

tïemet öetïlijcö ban Schotland foube hw?ben bafl
geflelt j enbetettoijlbe inatte tegiientooojbiaöfceeen
niet teelbemoecljt tesijn bat i)p aen Baec liet be b?pe
bifpofttie dm be fcBulbige te tteaffen / ente be οηΓφαΙ-
bige b?ptefp?eecBen. g^aecop ben SpreeGker,beiS,
feoninijcpiopofttie toat b?eeba; eitenbecenbe/fepbe:
batöet fïcft onlancF feec J&ecommetlöcB liet acnfïen
böen Det «ijtft ban fpn ©panben toieet aengijetanfl /
enbe bat be macljt ban
Vranckrijck omtmtt be naeft^i
öccnfenbe «©uactiecen op be been toa^/maer bati
ecDtec fpn |Kaie(lept goetgebatöt öabbe be beliDeca-
tie ban 't pattament te p?oïongeten/ tectoijl be ®?ebc
bolfidmentliicit toas gefiooten : fjp toél fionbe af-
nenten / bat berfcBepbe menfcijen ongenoetOte namen
üp faethen fcbect eenigen töbt boojgcballen/ maec bat
ÖP baerom berfotöt / bat l)p belief ben fo?gc te blagen
Öattecaltijbteengoet becflant tuflcljenbettitoiningr)
enDct^oliïimocBteblöben/ enbefoobec pctö mttsii
baen motfjtejtjn/ bat öetjkclement bate infooba^
mc0 mocftte p?ocebeeceit/
aljEinaec recfitenbe reben
fiebonben foube mogen too?ben te beftoo?en.

^e Sllmbaffabeuc fcBitBte ben dartienden be Mete
fiï>8emgetc«Bent/ bolgensS
'tachfteacttcul banjijn
iniirtictfetottelacöement ban be €ngelfclje ggeban^
öenen/ bie onbermogBen toacen öaec ftoftgelt met ben
öebolge ban bien te betalen/gellelt onbec be ïöfle ban
benaemertbanbe felbepecfoonen enbeonbet bebec*
Biatinge ban be Comnuffarifen ban ben €oning baec
op fïaenbe. gin be
cerile Conferentie Dabbe ben ï|eer
Downingf)emtoeg0efept upttefuHen bjertglen eene
pofitibe betltfaringc ban be l^eecen Commiffarifen /
flattÉt ïöncïiijtB niet een toasi op be geflclbe Eölie bie
eenflupbccinhe 3©eceItBabbe/ maecbaer naeficö
tóatbebcncftenbe/ enbegiffenbe battet foube Bonnen
mm batter bupten toeten ban be Commiffarifen
pemanbtonbertoaecbie mtffcBien een
hondert guli
bensi aen goet ftabbe om fön BoH - geit te betalen /
enbe batmen bati groote reben ijabbe ombe berBtei
cinge ban Orttoaetijej^ttefugilleren/bont goet batter
ittaer foube toerben in fubjlantie berfilaert/ bat be
Commffrattfen niet anbetis en toijlen of éet toaif
fobanirtj \ ejtbè aifoo be acte 6p be Comntiffarifen ge-
tóBent / bic
Bp op be ttoeebe Confwemie mebe B?atï)t/

en OORLOG

iUt toercfifmïöaracD toat te p^epatmn/Htit Bet opfpii
. . aitiuement met een itoo^t oftjtìtaert ftoit toojijen?
(0o?iie(entie tiat be utiUt^t Dan 0et puttljjcgc iic atee-
jerarié ban ftet eeclfe pirfnt / eniw De meöeiiosentöept
ÌK aaelecatte ban 't ttoeeöe / ten Booiljften toast
cetommantieteniie.

;©e!Santiecbaetfiir rcS?ecf Cunaus «en gent/bat
jto Dp 't liutfi bcc pafpoo?ten met ben J^eec Ariington
I)el)Denbe0üefp?oftcn/upt fjcm Ijabbe bec|laen/bat
ben üïaebt ban ben ï^ontnsD bat tontert ban be
3finiDaflabeiiC!Sban Sreda niet Dabbe Bonnen Qm^
binben/ berinttiSmen alöaeroo^beelbe nietrebelöcB
te jiin / bat ijaec i^ot .ïiao: be seoffeteecbe (tilflant ban
toapenen DebOenbe afijljcflagen / nu met fiet.moment
banOettluptcitbanbe ®?ebe/ aliSbeabantagieban
be eontinuatte ban be tjollilttepteit boo^ een ftoiten ttjt
aen be <Êttöélf£f?e meer nutttcljrpt / alssaen be i^ebec^
lanbccsifcljcentcrullen tocb?engöen/ be effecten ban
ben©?cbe fooftJoebicD boo?beiiaecenfouben totllen
öefoiöHeiti befen ^êtaet tip Ijet («ractaet bati
©?cbc boo?beel
!S genoeclj bebonoen Dabben / baet me-
be fp bcfjooiben berocnoegen te nemen,
«art. ttointtcoiien op be eecfie ^effie ban 't ^ai'le-

Sf«t ment / Dabbe ftjn j!|Baic|lept öp sün pjoijofïtfe in
iwroeDEtt ilamie gefept / bat ÖP feec blijöe toasi / bat ijet ©acle^
njcnttoebec toaö becgabert/ ombàttcc berfcìjepbe

"iittbaflii

foo bolboenbe niet en toasJ / alis be ;^eet tdittBaffabeur
tot fon befcBatge toel bifibereerbe / flont Bp toe bat öp
be acte bie B!> baec onber fónbe (lellen foube 5&?eflreren
naer fijn öfliefte-/ enbe batmen met bie ober te nemen
yi. Deel,

Se'uen en veertighjie keek. 7 3

öet baec boo^fonbe Douben of in be acte ban be Comi
miffacifentoawjgeinferea-t. t©e ^m ^mbaffabcur
Beeft fiil) op Bet getal ten toebaspbennaeufieuricfr
geinfo^meert / enbe bebonben battet baer mebe auum
"««fo gelegen toas : «©at in Eetìantontrent Iwnbect
tacDtiajaBonbevttnegentiöB «SngetfcBe «©ebangcn
toaren/ bocB
Henfius meenbe batter ηοφ eeràge toep»
nige meet toaren / enbefoo baer ban bannocB fouben
moeten afgaen foobeel perfooncn alis be €ngelfcBe
fuflineerbenbatjpbanbe 3lbmiraliteptin
Zeciandt
uptbootigBetoefenbinge tecgocber troutoe aen Baec
gebaen/ nocB Babbcntcp?etenberctt/ foube ban bat
^eeufe getal foo beel niet oberWijben:
. 3!n i^ollanbt toarenber geen.
<®aer tegen toaren in
Ycriant ontrent twee honderc
i€e Hul mbe te Jorck famen vierhonderc.
®e Sud burry Excciter te fattien ontrent ^pndcrt.
(«Ee Londen Ottttent vijf a fes.
S^od) cenicB aental tot Pieymuyen enbe anbere
§^laetfen/ onber.toelcBe gehangenen onaentBonbcrt
gefept toieröen te jijn op ^eeufe ^cBcpen genomen /
enbeberellop fcBepcn upt aitbere bejirictcn uptgDe^
baren.

ί i6Ì7

91ηSchotlandc enbe «Êplanben Gerfeycnjemfy,
baer fuiciien grooten aental ban ^tBepen gebuerenbe
befcn(i3o?locBtoaiSopgeii?acBt/ geen / bermitismen
baer alle gehangenen t'elcBens Babbe gebimittatt.

€nbe fouben ban «^ffitierett bie nu nocB bïehmfif
ten tot Baer J^o; iKog? baer op beliefben te bifponeren
in
Zeeiandt miffcljien geen 5Ön/ enbe in Engeiandc
nocB eeltige/ foo bat upt bien Boofbemebe niet aljS
abantagie toass te gemoct te fïen.ï^et (lupt-gelt/Babbe
Bp]^eer ambaffabeur nietanbctsi al$iboo?eengBei
bolgB ban't Boll g^t Bonnen aenmercBeit / immers
enbe in allen gBeballe/ bie gljcBeel onbermogBenbe
toasi/ toasi foo toel onbetmoöcnbetotBetcenal.ötot
Bet anber / enbe foo bat een toepnicB ongBd[egentBei»t
berooifaecBt onber be Collegien ban be Sibmaalitept
bat Bet ecBtet oncebelijcft toajS / bat bat be arme gBc^
bangenen fouben ontgelben.

IKen Bab Bem belooft bat men bejs anberen baegBiS
o?b?efoube ff^itotbeeffettibe lolïatingBcbanalie
be<6ebangenen.

^Bnbe bp Baer i^o: H^og: ontfangen een H^dtbé
ban bert
i^eer Meerman banbenatljt en ttointigftett
«©ctober/Böubenbeonber anbere/ batbe iöomngö
ban Ciroot 25?ittannten pet gebonben Babbe te boeti
beebeerbigBenbe attesi of |^afpoo?ten totfeturitept
banbefcBepen befer^lanbcn/ gBebeflineert naer be
biftritten / altoaerbe refpectibe termijnen/ na be?
toelBe be Bojülitept bolgen? Bet
revende actijcriel ban
Bet(€ractaet ban ®?ebc moefle Bomen tecefìcrcn/
nocB niet en toaren gBee>:pireect/ mitss batBaers^o:
jjKo: fouben pzotureren/ batte geüjcB peber ^afpoojt
ban befen ^taet/ geactompagneert foube toefen met
eengelgiBe^ranfcBeeng^eenfcBe ^tte boo? beCns
gdfcBc fcBepen / be toil Bebbenbe na be boo?f5 bifirici
ten/fulccbatbe b?ie
SdctensS maer boo? eenen ber^
(tretBen fouben / beritiitss een eenige 3tcte ban
Enge-

fcBiï , . . „

3tmbaffabeur met be €ngelfcBe gBeconbenieert Bab*
be / bat alle gemeene iKatrofen ban b'een ofte aiiber/
al nocB gehangen fïttenbe/ten toeberjijben gcrelayeect
fouben toerben / fonber bat ban befelbe pets ban Bare
berteerbe Boflen/ mitsfgabersi banbe Bofien ban't
(luptenenbeonPupten/ alsioocBban eenigge anbere
Bofien / ter faecBe ban Bare gïjehancBeniffen / gBeboi^
bert fou toerben. oEn isf bp befdbe occnfK geBoo^t Bet
rappoitbanbeJ^eeren
Huygens en anbere Baeri^o:
.flSor<iBebeputecrben tot beiaeclienban bcEce/ acB®
terbolgenif ber felbec öefolittie ban ben berben befejï/
gBebifiteertenbe gBeejcamineertBebbenbe belBiffibe
ban ben gemelten ï^eer 2tmbaffabeut Meerman, ge?
fcB?ehen tot
Londen ben dertighften i©tti3fierb00|i
noemt/enbe gBeabbjeffeert aen beCirifïïerRuyfch,
met en nébenji Coppe ban be 3(lctebp beti felben i^eec
(0 ^mi


-ocr page 105-

74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i667.

?im&alTatieuc {jeteecftent:/ boIgensiOet achfteactjjc^
. Ilei bràt ftine ^iiflcuttie / tot wlajcatte ban öe (Êitgelfe
<i5eUangmen al nocB in
Zeeiandc getietineect toecliert-
öc / öe todchc anbctmogljenlie toacen Ijaec ftcìjl-oeltit
te betaltti/ m?t ben geDolge enùe aenMeijen üan bien /
ODefielt onöecöe Eüfli ban öe namen ban iwbiiii?f3
gijebanaDenm/ möe onbec bebccclaccingfie banöe
«CommilTacifen ban ben ï^omngi) ban <!5L-oiit23?it^
tannien. Wm op gebettöcceirt 5ijnbc : giS op't eetflc
paint/ taechenöeöe boo
?fcf)?ebe mtess / oftefaS^
poojten/goetgljebonbcrt bat €ictcattuptbe JiBiiTtbc
ban ben
ach: cn twintichften (©itoöec boojnoetttt /
geabbjeffcect aenbe booinoembe <6cifrtei;/ aeitben
l^cec iSefibent
Carifius becfjantcepclit foube toecbeit ;
met bccfoecivbat bc felbè be gecequtreccbe^icteniS ofte
^afpooiten bec
Deenen totlbett p^ocuEcccn / bolgcns
ljetfo?iüultecbpiwec l^o. JBog. g&caucelteect / baev
ban tjem <€ opi»e gegeben toiect.

jlBecbenbeoocft €jcttatt upt beboo?noettibeiISifrii
be gefonben aen ben ï|eec HlmbajTabeuc
Boreei mttfi
gabetii boo? ben 3llgent be
Heyde berijantceptfet aen
be i^eec<0?acfd
'Eftrades, admbaffabeuc €]ctcao?bt=
nariiSban
Vranckrijck, metbecfoecli/ batbefelbe
refpectibelijrtt alle noobige officienbJtlben aenbjenben
filler cnbe baecljct bci)ao?be/ ten epnbe Dat bebecepfi
tejfranfclje SficteiS ofte pass poo?ten/ten fine aliS boo^
ren / niebe uptgebjacftt motöten toecben / bolgöenif
ïjet boo?fcD?ebe fo?niHltet: ban befen ^taet / baec ban
8un mebe bc Coppen tocgefonbeit briett : '©esi toiert
ben gfjenielten ^eer mmbaffabeuc
Meerman oocR
mttföefen geaut6o?ifeect/ omt'eltitensi
bpbeFranfè
ofte Deenfche ^fpoojten/ btebpbe Engelfchc al^
baecgebojbectfouben mogen too?ben/ te boegen een
3pafpoo?t ban befen ^taet. €nbe ig booK.e goetgï)ei
bonben / bat be Éijfle ban bc «SngelfcOe "gebangenen
fllnocD in
Zeeiantgebetineertto£cbenbe/ nebenebe
boo?itoembe iBtffïbe ban ben
dertichften «©ctobec/
gefonben foube toecben aen get CoHegietecifibmira--
Utept in
Zeelan dc, met bctfoetfi enbe begeerte / bat
Öaec be felbe «Êngdfcije gehangenen / enbe anbere
ban gelüche nature biealbaecnocD meerfoubenmo-
gfjen toefen / aenjlonts upt ftaec betentie toilben boen
ontfïaen / fonbec bat aen be felbe pettoess ban ber^
teecbe ftollen / ofte anbece öoflen ban Bate gebancfte-

Ίϊ

be toijbcriiootfiaenallebeanbece (ffollegientci; 3lb=
micalitept gefci)?eben / bat ijaec ban geltjchcn allr
«ÈngelfcDegebangenctt/ gemeene iBatroofen ?ijnbe/
bie onbec Baec biitcicten cefpecttbe nocfj fouben mogen
teflecen/ mebe Bofteloosf/ aliSboocen/ toilben boen
ontftacn. <Snbe toiert bcitboo?noembeJ^cec ?|!mbaf.
Me'Tman toijbeciS g[)eaut0ocifeert obeu be celaratie
ban toebecsötsS ©fficieten/bte noti) aeit tfeen of anbec
jübe gebangenen fouben mogeit fitten / fonbec be felbe
eenige holïofte befïupt gelben te boen betalen. Cpn-
telijcft ijS bec(taen / bat aen be gemelten i|eec Sfimbaf'
fabeuc
Meerman gecefcljjibeect foube toecben / bat Ijp
boo?taen
dupiicatis ban fijne b?ieben / bie itiet een ap
binaci.ö poll ban
Londen afgefonben toecben / totlbe
fenben obec bentoetf)
banHarwits, bantoaec fijne
D?ieben ban ben
dertichften ©ctober ban ben iongften
bat03Üitbe/ben
derdenbcfejS/ enbefulcrttoeebagen
eecbec aUjiecaengijeftomen toacen/ ais bie ban ben
acij t en ttointicljften bec felber iKaenbt/ bie eecfï Dup?
bentoacengea?ctbeert.

De Hooftpointen van de befchuldinge,
ingebracht teghens den CjracfvanClarendon, ge·
wefen Cancelier in EngeUndti in't Huys vands
Gemeente doorMeefter
Sjmor op den fts en ixtm-
tighficn
October feflien honden fevmtnfeiiighy wa-
ren:

®f3BC' TnErftelijck; <©ati)p batt be öcoone gTjetoamten
fihulöfn- Jti foube Ijebben
Clarendon enbe Comburry.

2. <®at fRJ genomen Dabbe vier duyfent pont
«lUï. fterlincxbow
't patent ban beCïnarife Conlpagnien,

1·· >y· i|«

Ή

3 '©at Bp bepacijteciS ban be €isilen ontlaji jjab-

öe ι enbe be Comtniffacifen pacötecsi Deni tien duy- —^
ient ponden iaecltjcjc boen betalen.

4 35at Bp een ^aecliji): inftomen upt alle piait=
fen ban be
Barbados genomen Babbc.

35at Bp vijftich duyfent pont outfangett Babbe
omBetba(l ftdlenbanbe
Yerfche toetten,

6 «Dat Bp't paclement geobjlcueect Babbe i boen
be Duytfclien in be itibiec toaren.

7 ^at Bp gB«f^t Bi«ft bat ben ïteining niet De^
ijuafem toaji tegoubecnecen/enbe bat BpBft
Paufdom
tocgebaen toas.

8 ^at Ijp ben =fóoningB gBiabbtfeect of gBecaben
Babbe een acmabe te litBten/ enbe baec mebe te <©ou>
berneceii / cn geb?aecBt toaec mebe
Bp Bet felbe foube
onbecBouben/ anttooo?beBp/ gelijcfefijn ©abecge^
baen Babbe tot
Oxforc boo? Contcibutien enbeb?p
quartier.

'©at Bp Bet gjoote ^egeï gebaen Babbe aen Bet
Pacbon. ban rapitale mifbabecis in't ^lanentbe»
fcBulbicBt.

10 g^atBpbe befcBulbingbanben LortMardaut
becBinbert Babbe/ aliS mebe bie ban ben «©jabebatt

Sandwich.

11 ^atBp gijefept Babbe bat in't ^upis banbe
Gemeente toacen vierhondert .ïtSanbecgabect/ om
e^tBattingen te maften/ enbe niet om te pubecnecen.

IKen fepbe ban nocB een point/ bat Bp foube ban be
Proteftantenin Ya-iant ontfangen Beböe ttoaelfbup^
fentpont/ betoelcBeinbe Sanben banbe Papiften
inteceftBabben.

(gnbc fouben nabecBant nocB baec bp geltomen 30«
bcnabolgenbe befcBulbingen.

^atBpalt0tben l^omngenbe ïtaebt b^eetftect
Babbe/ battec feecheclgcft enbe op't fpoebicfjfic een
©?cebefou too?bengemaet&t/ toaec boo? Bpbdet en
boojgeftomen Babbe / battec geen ©loote in Zzz toasi
'jBeb?acBt.

5J>atBpbe atte ban Uniiormiteyt te rugge Babbe
ïBcBouben.

«Dat Bp met Ccomtoel getojrefponbeert/ enbe geit
ban Bem genoten Babbe.
g^at
Bp publiifQue <©fficien Babbe becBocBt.
®at
Bp mifbecffanben enbe oneenicBept foo langBe
tuftcfjen ben Jkoning enbe I^actocB geboet Babbe / tot
bat Bp epntlijcft ben ï|actotB foo becreBabbe gebjacflt
bat
Bp fpn ©ocBtec Babbe getcout.

!©atBp ben ^utBeuc toasi ban bena^jelige (€cac«
taten.

«®e ftlacBten tcgensf ben Cancelliec fcBünenbe toat
teflapen/ fijn ben
negentienden i^abembec toebec
opgetoctfit/ namentlDtB/ batbeCommiffacifenbie
geappointeect toacen/ om be felacBten tegen ben
Can-
celier
ingebjacBt / tn feecBece Booftpoirtten te becbat=
ten / rappo?t gBebaen Bebben aen Bet
Lagerhuys, Sr.
Litieton
Babbe be felbe obecgelebert/ be («be toierben
geo?bonneect gelefente fullentoo?bett/ 'ttoelrftgBei
fcBiet jijnbe / toiecbec gebifputeect of aen Commiffai
cifen fouben obecgelebert toecben/om bie aen't
Hoger-
huys
te communicecen / cn baec in coniunctim 'tage*
ren: cnbe5tjnbeboo?ti8becbecgebebatteect/ ofootft
bieacrufatien/ bie banfoo gcootenconfïberattetoai
ren / altemael ftonben goet gBemaecBt too?bcn / jön /
naerbatbe vijfcerfteacticulengdefentoacen/ boen
Bet quam tot Bet
fefte acticul / opgeflaen Sr. Howard
Vagham, Lord S. lohn, Seymore, Asburne
cnbe
Temp·;!, enbe p?efettteecbcn boo?begelefenacticutet
baflteflaenenbe tegen Bem fapp?obecen/ toaec op
niet becbec in bie faetft gebaen toiert.

<©p een bacB ban't ontbecften ban't bercaet ban't mn
bofccupt/toiect
Sr. William Moricebooifgn ifêajei
(tcpt na besi CanccHieriS Bupis gefonbeiv om ban baec
afte Balen enbenaer
Withal te b?etmen all^ublicque
inftrumenten
ban Bet ööc6/b'2iccBiben/ (Crattaten/
^egotiatienfc. enbe boo?tiS aen Bem te berbieben
betf ÖoningBii privée^Laedt, banbe todc&e Bï> tot
bien bacBtoe norBeenïitgetoecfttoaiS; oocfi Beeft
fün iBajefiept laten toeten enbe fdf bp monbe aen ben


-ocr page 106-

i567,©i«ocDha!iJorck0efept/ batDabaa? ïjein oetatieit

Hrtiifheti Gincélierimusì/' C(1&e paCtlCUitCCe encreve-

nues met be fclbeiv fönin iSsebt / enbe Coinp aigne /
tcheclaten. , ^

<0itbectuiTcSeii be» ï^eec Boreel (jebetect/ etibc oorö
tot
Londen acitseSumm 5ijrtïi2/ öeöösn aiitiljntsi O?
be
Maiftre des Ceremonies bom aeilDautim om te
Öeböeti ijaec puöltque iïjceptte tit 't begin bait be
baci: aeit holgcnbe bjcecfie/ enbe baec toe ben bacij ban
Dingfdach baöcüjcft <i5clijcfi fp ban

»oj«i becbofgensi op ben ge|lelben bacö met eentgDe bajgeö
tot gcbacen 5ijn nae
Greenwich, enbe onbectoegen geftcn
fjebben / bat ben ConincjUjciKn ^tanbaect oft pabfl^
Kaf. Ion op ben geplant toas enbe baec ban toass af-

toapenbe: ®ot Greenwich gca?ribecct5iTitbc/ cnal'

bflcc een toepniri) bc«:toeft ïjebbenbe / fijn albaec ban
iMcgcnben ètiningöbectoelleftomtboojben
iviaiiire
des ceremonies ;
enbe met bcn felben gegaen 5ijnbc in
öesJïiomngsibacgc/ enbe boo? ben (Coutocaengefios
men toefenbe / fijn bjeec beneben acn be (Ctappen ban
ben (Cotottoacf opo?b?ealsibooten/ bcttoelicfeomt
boo?
Myiord Wocton cnbebcit ïiiptcnantbanbcn
i€otoc/ enbentet ben felben
Lord enbe ben Maiflre
des Ceremonies
ttt bejï feontniC Caroffe gctteben / en

alfooonbec't lofbjanben ban liet gcftftiit/ bat op ben
(Cotortoacf toajs geplant/ boo?tgecebcn met een glje'
bolci) ban in be tbjintig Cacoffen/alle ban fes peetben
beDalben bte ban Daet H^og^ ban
fes enbe anbece
ban
vier peerden, enbcgöelept tn'toibtnarisi J^upsi
bec imbaffabeucjs / altoaec boo? be
derdemaei ntebe
op o?b?c aï.ö boojen / fijn bccbjclleliomt boo? ben
Lord
Barclay
oubtfle ^aon ban ben <0?abe ban Brigd water
enbe bicnabont alleen aen bemaeltöt becgefelfcjjapt

3Önbc boo? ben Maiftre des Ceremonies, fjjn beiS an=
beten bae^sr mibbacBiS op o?b?c ban fijn jMeilept /
becgefelt gebjcefï met be
VKcomre Fitzhardingh, cn^
bebCiSabonti^met
Sr. Henry Couventry / gÖcbJcfcn
ambaffabent ei:ttao?binatisi tot
Breda,in be bolgen^
be bagen opo?b?e aljï booten booiben 4B?abe ban
Carli,'igfort, Lord Watton, enbe betfcftcpbc anbetc
ffliBBtn P^i^fiwnen ban confïbetable gualttept en ocboo?te.
aniftm» ®en betben bacft opgcBadt jgnbe tee aubtcntte bp
beii:ontngboo?bett
LordPcage, enbegDeieptjijnbe
boo?'t boo?plepn ban
Withal altoaet be «©uatbe ban
fijn Höajcfïepbt acn toebec3ijben
en haye gijerengcett
(lont/ öebüen gebaen aen fijn USajefleptbaetbeCoi
ninginne meebe piefenttoasS / Ijate p?opofitic /bte niet
al0 complintentait ijS gOetoeefl / befteenbe tn een con^
gtatulatie obet ben gemaecftten ®?ebe met betupgtn^
gebatBact i^o. |©og.geenfaetbe met meetbet enbe
gtootetpbettoaten b^etttgenbe / ató be beniieutoin-
ge ban be onbe cojtcfponbentie tufftöen Ijet ïüijtlt ban
Engelanpenbe Vereenichde Nederlanden : «lEnbe bat
op g?onben ban goebe ftncete enbe bettroutobe biint^
fcöap/ boo?bebJclcfiemcnbart bantoebetsijbtji be?
quacm foube too?bcngcmaecbt om etnfKge fojgljete
b?agcn boo? elciianbetiS gemeene tntetefTen / befonbet
in be tcgi)cntooo?bige conjunctuten ban bc faecften in
be toccelt. <Ênbe bctmits ijet boenmael toaiS beannii
betfaitcn bacB ban
Sinte Catharine, jijnbe be geboo?'
tc baclj ban bc Coninginne
Catharine fpne|®atefiept!ï
<©cmalinne / toelcfien batS ^necUjoc aUiaet met bet^
ffljepbe b?cugbe tccclicncn toiett 8eceleb?cect / flcbben
ootfi gefept / bat fp bp bic otcafie niet ftonbcn nalaten
fijn ^afeiïcptmete'en toegenegen ïjettetoetetoeni
fcDcn <i5obcii jegen/becijoopcnbe bat ^ob 2tlmacl)tig
aen be felbe onbetanbete toelbabcn/ ootitmcbc foui
be bclicben te bctleenen bie gïicnaebc ban noclj te mo-
gen fïen in fijne Coningljlijtfee jpamilieccngoetacn'
tal ban jonge ©?incen enbe ^?incef1cn / enbe bedbou- '
bige ^efccnbcnten enbe iSacfatcnboo? betoefiomen^
betjjbenenbeceutocn. g&oenbeimmebiatelijcfi baet
aen fjate aenfp?acibc mebe aen be Coningtitnc / enbe
jcbbenljaet jjBajcfleptcnallebcpbe meti;ecip?ocatic:
ban gljclijcftc bcthlatingfie banbeoubeb
?tentfcIjap
geerne tefuUcntoillenQetfiellen/ ijaer feet tibilijCB
&eanth}oo?bt.
a^etmitjï be tnbifpoftt» ban bm ïleet ü^attotD ban

Jorckbteaenbe ifeinbctpotfijcii bebleegïjetitB toass/ i6éf,
Oebben fp aen fijn boo?nocmbc ïgooctjept nocD be i^ct-
toginne / be getooiinelijcöc Complimenten notlj niet
fioraienafïeggöcn/ inaetDebben't felbe gebaen aen
ben §^?ince
Paiatin. »

3®at totjbetsi be publique albact boo?balIenbe faec^
aenbetcefte/ toasifulcbji/ batbe IjoofiJointcn ban
accufatie tegcnsi bcit <i5?abe ban
ciarcndon bte bieecft
gctcnumcettjijn/mctfapBct feflicnbeattiail Dabt»
goetgebonben te boegen eenige hJoo?bcn/ met be toeleg
Ite 't felbe betmeetbett 5öni>e i Det boo?fcB?ebe acttcuï
nu lupbe aljS bolcljt
: Dat hy fyn Majcftcyt ende de
Natie bedrooghen ende verraden hadde door't maec-
ken van vreemde Tradaten en Negotiatien uyt den
laetften Oorloch voortgekomen , ende des Konincx
fecreecfte Confilia aen des felfs vyandenontdeöea
verraden.
b?age bctbettf gebaen sijnbe; of ban ben
<©?aef ban
Ciarendon foubc h)o?ben aengeftlaetöt ban
hooch verract; ÜJasiDetLagerhuysbetbeelt/ Jijnbe
fjonbctt een en feiticB bota boo? be ajfttmatibc / enbe
negen en tacljticD boo? be negatibe i koaet op ban ge^
tefolbcertbMcrt/ batbeboo?fc&?ebe <6?abebanCia-
rendon foubc bJo?ben acngeMaccljt ban Boog bettaet
Booge CttJtten / enbe mtfBanbcling bcgaen te Bebben /
enbe bat bienbolgBenbebiefaetite inbictbiiegeninbe
©ctgabetingB ban't
Hoogerhuys, foubc bJO?bcn gBe·»
ö?a£Bt ; 't toclcfi ban bp .ïKeeftet
Si more gBebaen toe^
fenbe / Beeft befclbe getefetectt / bat be
Lords Babbei»
geanttooo?t/ batfe bie faedfie ten fpoebtiflflen foubeit
etaminetcn / enbe Baet anttooo?t bp een anbctc befeiii
bingc upt Baet mibbelaen't
Lagerhuys laten toefio^
men.3Bel£ac faecfi ban in't l^ogetBupjS op't
Tapit gc-
b?acBt 3ünbe/ ftceft men eet|l gcbentilectt/of men op't
bctfoecli ban'tEagetBupsi gebaen ban gefWueflectt
tc Bebben Bet Bupis ban ben «Cancelict en bc« felfjs pct^
foon tn betfeecfictljept gcflelt te Ijebben/ bten confb?nt
foube tcfolbeten; l|ebbenbc opinteit banbe
Lord«
baet onttentfeet gebarieett. <enbe baet op gBeb?aegt:
5ijnbe/ of be
Lords oocli toel betmocljtcn be Rulliti»
ban'ti^upgibanbe 45emeentetebifputccen: totecbt
bactopgeantbjoo?t/ bat Bet
Lagerhuys beobeteen^
flemntingB ban't
Hoogerhuys met Baet moefl bet? '·
foeclten. «Snbcbpbieoccafiebeclgebifputeett jijnbe
obet bc p?tbilcgien ban bcpbe bc ?|upfen / enbe toat
bat be felbe bctmocötcn of niet jtoiett ten laetften bet?
flaen/ batmentotbetetinfo?ntatieban bie materie
eenige ïïegifletsi of Kcitoacte upt ben
Tour foube las
tenljaeleit/ enbeberφluttc befcteten totbcsanbes
tenbaegljjSj boeneben BefticBobetbiematettegBes,
bifpHteett Jijnbe/ Beeftgeehanbete contluftegBenoi
men Bonnen too?bert/ alsfbat tcgöcnii besi anberen
bacgljiSbactaen bepbebcBupfentneen (Confetentte j
bicn aengaenbe bp ben anberen fouben bomen. |
31n't begin ban december ts$ Bet i^oogetBupss be^
ficBgetoeeflmetBet p?elimittairepointbanbe
Can-
ceiier
,namentlijc6/ ofbeboo?flellingeban't Lager-
Huys,
bpbe teelcftebat pemanttn generale tetmett
ban
hoog verraet toiett aengcfilaccBt i't l^upe ban be
Lords ncteffïteetbe om blinbelinct fo een aatgchlacgs
betnBecBtentiei te fiellen; ^anofnoobicBtoa.«i/ bat
be patticuliete fepten felfsi / baet in Bet
hoog verraec
foube beflacn / gcenuntetcctt enbe öecip?cfTeert toiet»
ben. boo?(Ì5 bebatten jijn met een feet gtoote Be=
bicBept ettelijtfic bagen acn ben anbetengcbenttleett
gctoeefl/ fcfjepbenbe Bet l^ogecBupjï bocnmadmet
ban 'iSOCBtensi tot boo?
drie a vier, ja OOClt toél negen
upten beiï abontsi / enbeiss epnbelijcft met dertig bota
tegcujS
negen en twintich gccontlubectt / bat Bet Ita»
getBupsï alboo?cn!i bifpofitie afte toacBte op be incat"
ceratie/ in fpccie foube Bebben upt te b?uc&cn be falten
en fepten toaet upt bearcufattentoaten fp?uptenbe*
'©ocB sün tegenji beboo?f5 conclufïc foo bed p?Of
teflatiengebomen/ batbeboo?f5 toebetomijst gelept
tnnieubie belibetatte. '

a&etbolgen0 Bebben bpbe]^cetcn CommtfTatifeit
ban ben ConingB enbe elbctif / baet fp Bet oo?beelben
ban b?ntBt enbeeffïiatte te Bonnen 5Ön/ onopBou'
belïitfe aengeDwiben/tm epnbe low?n<«mbe ïleeten
45 » ' B«t

75

en OORLOG. Seven en veeriighjie keek.


-ocr page 107-

76 SAKEN van STAET

% 667 Bet öeeni «i öe \J£io?f5 tocecö toajs goetoDeU^m on-

iteiu te |®im|lecii bari öe twee ftrijdendeCronmtc

ïmm/bacijfouiiebelicljcu m'ttoeccö te tletten/enijc
fllis ban met ïjaec naeticc oljeu öe cjciote faecte te con^
feccïcn/opiiatpctispofitiefiitoantie intemte brnifpn
iBajelïept op Ijet p?incipaeHle msiebient ban jjacc
©?opofiitte/ en toat fatisifactie De geöane boo?fiagl)
Vrankrijck aett fpn .pajeliept mocljtegetjen/aen Ijaec
©0. ,Ροβ. foubeji bonnen obecfcfepben/ minecboegcu
iiatbptoulenlJeïiucöttoaren gijetocefl/ijatmen Ijaec
tndantieüoo? ixjat mcibü enöe tnipo?ttm Ijeeft
gDenomen. iBaeu fp öeüöen oniiecUonUen/tiat De faec^
hebanDenCanceltecmDec DaeDt al noctj De EeDen
bmiDeïtegecinge atbaer toonDeriijcii feec occnpeet^
De / enDe Dat Àilfjc De oo?faecft toasi / Dat De i3oo?geno^
men officien boo? al nocf) niet anDecss aljS aen Den J^eet
Ru vigny luacen gefcBteDt,

g^e Lords Die tegensS De condufte tn 't i^oogecDupsi
genomen / 0aDDen gepjoteHectt / enDe Daec p?otetl Dp
gfjefclmfte ingijegeben toacen : t©e Jgactogen ban
£uckingamenDeAlbemarle,De «©jabeil ban Zowc-
hampton
,bart Pembroock ,ban Alongomeiy , ban
Norwich,banWarwich ,ban Douer, ban Briftol,
ban Carliile, banBarcksjban Windfor,De Lords
Vaghan,Paullet,Pyram, Lucas : ^jtem drie Bif-
fchoppen
,te iuetett/banDurham,Hereford,en S.
Davids,eifanDete Lords5üninDefe fubfcciptte gfje^
intercumpeert gljebJOjDen / Doclj Debben ecijtec be-
looft/Dat nocO te fiillen Doen:<©e
protcftatie toajs
ban Den bolgenDe tnöout.

3©Ptoelcliec!SnamenIjtetonDecllaen/ Doen/ bol?
genjSDe ouDe aBetten enDe getooonte ban alle
Pairs
jan't ïïöth gDeaccefleect in't Parlement met öeöooci
lücfteieetmtffte ban'tï^upjs /tn gebraonelijcöe manter
mDe fb?m / gljelijih Ijet gioucnael fulwuptjwöli/
upttcn/enDeregt(ita-en onfep?ote|latte/ enDe-pactii
ciiUece contcaDictte Daecin beHaenDe.

1 «©at om reDenen ban Ijet ïagecSupsi / in een
langij e»t folemneel Debat geaUegeett/ bjp ban berftant
jgn/Dat Den <ii?aef ban
ciarendon bel)oo?ttn fjecDte^
niffe te toojDen genomen/ fonDec allegatie ban fpetia=
ie oo?(betfien ofte boo^Dat pacttcultete aenftlatöten
tegDensïöcniDpDet 3tagDeci)upiSaenDe
Lords ban't
i^ai-lement 5ön geDaen/ enDe Dat fonDer Dat De ï|ooge
«öffittecen ban De ïUtoon mogen p^oaimen Dat
Dp tot
flpoeDtge
Sententie geb?acöt toecDe.

2 3Bp bebinDen Dat De vier ejcempden bp Bet Ha-
gecOup0 geaUegeett op De boo?fcB?ebe <!5iaef!S BecÖ-
tcnifTe cefïetterenDe / in cegacb ban Defe faetlie bolfto=
menttücft bolDoenDe sijnDe/ enDe Dat
ijet erempel ban

Willem LordLepool, i^ettOCÖ ban SufFolck , W't
achten twintichfte
31aeCban HendrickdefefdebOO?=
geballen/niet met al tegljensi Dit tegcnb300?DigBe ban
Ciarendoni!S<ìcpDenDe/ten cefpecteDattet geenglje^
topfe toasi/ op een appcllatie ban't ©aclement geDaen
flcn Den Éoning/bau De ^Inöttatuw ban't ^iclement
tee tijt Dat Bet felbe fat/'t toeltit niet obec een flemt met
De befienDep?tbtlegten enDe getooonten ban Dit Bupjï.

3 '©at Deö <iB?aefii ban ciarendons macBt en in=
flncntie in't abfolute berBanDelen ban alle De gcoote en
gctoicBteaifatcesibanDitilïijch / al Den tijt ober ban
fpne naaieltcptsJ gelucfttge Betllellinge / foo notopi en
beftent isi gBetoee(l / Dat foo langO aljS Bp b?p fai 5pn ί
hjepniclj peVfonen/oft ntemant tegemei Bem fnllen
Dccj
toen uptten/ 'tgeen fp op De felbe Bebben te feggen / bp
befect ban't toelcft ooch De fecucitept ban Des! =öoning.ö
cpgen^ecfoon/ cnDcDebecfeecliittijeptbanBet 3ίίο=
ntngBrijcB / toel in feec ncoòt pecytftel mocBte fiaen.

€nDe laeftelijck bcbtnDen bjp / Dat in materie ban
berauDerlijctte p?actilche Bet ïagecBnpiS/ een aeitgBe-
bo?en/ of Bccgeb?acBt cecftt bp ficB felfii Beeft / eemgen
Pair ban't ilijcft/of eetitcB fnbiect ban €ngelant / tote
Dieoocftfp/ fonDec eentge pacticultete 2(lllegatieban
De oojfaecft aen te Itlagijen in cai ban
verraet / 't fp w
geniS Den Boning oft De Segeringe / oocft beBoeftmen
fïcBnietin tebeelDenDatfooeen
honorabel Corpus,
alsi Bet EagecBnpS t0/een Pair ban't Sïtjtft ban fuli&e
{loogBept Dsn ban Clareodea

10/ geatcufeect foiiDeBebben/ fonDetgoeDereDene» 1667
DaectoeteBebben. ——

®e Canceiier bermecc&enDe Dat Bet bup? te feet te*
génss Beitt ontfieechen toasS / bonDt goet (ïcB te ceticea «ante-
ren ; toantBet
Lagerhuys ,fienDeDatBet Hoogerhuys
foomacBtigBongenegen toajS tegen Betbecfoecft in De j^iantir.
faecfi ban
Ciarendon geDaen/ Beeft geboteect / Dat De
pjoieDucen ban De
Lords aengemeccöt jttoeften too?*
Den aljS een
belet van juiiitie, enDe ban een feec quaDe
enDe Dangereufe confequentie.

DaegiS Daec aen quam Den Eo?D Cojnebtircp/
ouDtjle ^oon ban Den Canceiier in'tï|oogerB«pii/
enDe nae Dat
Bp Den «iSjaef ban Dengbich berfocBt
BaDDemetBemeenjS bupten te Bomen/beBanDicBDc
aen De felbe een
papier, Daer bP feggenDe / Dat Bet fïjtt
©aDecaenbeï^eecen ban Bet J^oogecBupsi gefcB2e:=
ben/enDe op Bem begeert BaùDDe'tbjelcB bp Den
boo?noemDe <!S?aef ban
Dengbich in'tlgups gBe=
ö^acBt/Daeringelefen/en Daer uptberfiaen jijnDe/
DatfiiBDettCancGiieraen een Bant BaDDe gepaclit/
bcrooo?faecfite°t fribe groote gneilien onDer Baer/
toant Die geene Die tegen Bem in't berfeeclteren ban
fpnperfooti gBep?ote|ïeert BaDDen/bertoeten aen De
anDereinBacraengeftcBten/Dat fp Baer Defe
evafie
toelboo?feptBaDDen.

g^aernaefonDcn De LordsttoeeSecBtersi/Dico?*
DinarisÈin't i^oogerBupsS op Baer paifen/aen Bet
ïagerBtipii /om aen Dc felbe beftenDt te maecften /Dat
ben4Ei?aefC
]arendonriaereenb?ief BaDDe toegefon^
Den / Daer bpbeftenDt maecfeenDe/ Dat
Bp ftcB gereti*
teert BaDDe.

'©eS bolgenDen DaecBiS fonDt Bet ïagerBupjS aen 't
3|oogerBtipii / betfoecBenDe een Conferentie met Baec
teBouDenoberDen b?ief bp Den
Canceiier gefcBje^
ben/enDe communicatie Daer ban te Bebben; in geboft
gebant'toelrtieDenï^artotB ban
Buckingam bp De
Lords aen De Commiffarifen ban't^ups Der dScf
meente gefonDen toiert / Die Baet fepDe lafl: ban 'tìgoo^
gecBnp0teBebbenom Baet te feggen/Dat Baer Den
Ci?aefbanCiarendon een feec fcBanDaleujc ofte feDi^
tieuc/gefcBjiftc of papiec gefonDen BaDDe/toaec ban fp
ban 't
Lagerhuys jinDien Bet Baec beliefDe /een Coppe
fouDe Ronnen nemen/Baec ecBtec berfoecfienDe om
Bet (©riginael toeDecom te mogen Bebben /ten epnDe't
felbe mocBte bJo?Den geregi(lreect:toojDenDe onDec
anDeten in 't
boo?fcB?ebe gefcBiift gijefept Dat flp
Canceiier om Det Rables,of fCBupm ban Bet gBei
meene bolcft ( toaetmeDe men meenDeDat Bet Lager-
huys berfiont/
genootfaecftt toae (ïcB te retireren.

iSae Dat Bet EagerBttpsS 't felbe gelefen BaDDe / 0?^
DonneerDen/DatDeEoiDìSeen Coppe Daer banfou^
Den Bebben / maer Dat Bet (©?igtnad Doo? Den oiDina^
rijs Beul pubiijcftelijcft fouDe too?Den berb?mtDt; enDe
Dat boo?tii fpn USajefiept fouDe bJO?Den becfocBt/gem
JDlucBtelingB /D00? een proclamatie te citeren /gdijcii
gefcBteDtiS.

3Βοομ0 i0 bp'tHagecBnpiS gecefolbeect/Dat foo
toanneereeneenicB Subject of ©nDerDaen/toie Die
ooch fouDe mogen 39η / bp Bet ItagerBiipiS in't gBene^
raelobecBoocBbetraetbpDeÉoiDjS ban Bet |»aclei
ment fouDe too?Den gBeacctifeect/enDe aen De felbe
berfocBt /Dat Dien pecfoon terllont mocBt bJo?Den ba^
geHelt / Dat fulcfien aengefilaecBDen ^crfoon / berbol=
gensi om De fecurttept ban Den itoning enDe Bet JftijtB
beBoo?De ba|l geltelt te toojDen.

Sitem : ^at nae Dat foDanenaengcBlaecBDen Per^
foon in becfeecfteringB fouDe toefen gBejlelt /De EozDjS
eenconbeniententijDt fouDen Bebben te fidlen/inDe
toelclieDeperticiiltere lafien tegen Die ©erfoon / aen
Daer mocBten toojDen boo?geD?agen.

giniSgelijtBii Beeft Bet ^^oogerBupjS een votum ge;
pa<Teert/beBelfenDe/DatDenCi?aef ban ClarenDon
uptBet ifeoningrötft boo? eentoicB fouDe gebannen
too?Den/enDe Dat alle Die met De felbe foiiDen co?refi
ponDentte fìouDen / boo? ©ecraDeriï gereecBent/ enDe
al0 al fulcbe getracteert fouDen toojDen.

*©it gefcBieDe Den dcrtiendea nieutoen Pijl/Bet

papiet lupDealiJboitlÖis

Jtft


-ocr page 108-

i66j, AenderechtEerwaerdige Geeflelycke en-

- de Wereltlijcke Lords ih 't Parlement

vergadert.

De ootmoedige petitie ende addreffc van Edu-
wW Grave van c/iwwf/ew.

Met believe u hecriijckhcden οΐκ Lordsfchips,

lek en kan niet expritneren de onverdragelijcke be-
weginge endedroefheyt des gemoedts, die lek lijde
onder de vtefe, dat ickaenU Ed. anders als ick in der
daedc ben, moet befchreven worden, ende dat ick
boorehoeveeltijdtsUEd. hebben geconfu meert in
mijne faeckenj ende als men dan noch meerder ver-
wacht de publijcke difcrepantien in opinie, die airee-
de ofte noch hier namaels apparentelijck fouden ko-
men te rijfen tuflchen het Hooger ende Lagerhuys,
daer door de groote ende wichtige affaires van het Ko-
ninckrijck fouden worden opgehouden in een tijde
van een generael on vernoegen.

Ick ben feer ongeluckigh, dat ick bevinde te moe-
ten lijden onder
pwee nadelige reöexien, die nochtans
in geenderhande manieren op my applicabel konnen
worden gemaeckt :
Eerfietyck, Van de pootheyt van
myne middelen Φ»(taet ettdefortuynen,
die ick in foo
weynigh jaren vergadert ende gemaeckt hebbe, de-,
weicke indienfe <00 geproportioneert waren met het
geene gerapporteert wort, met groote redenen mijn
integriteytioude konnen fuipcfteren. Ten
tweeden :
Dat ick foude hebben geweeft de eenighfte manicer-
deTcadeOpperfle Minder in alle verhandelingen van
Staetsfaecken,federtdes Koninghs wederkomfte in
EngeIanttot.iii»i«/?y leftleden, en de dat daerom alle
mifvallen ende ongelucken aen my, ende myne con-
iilia behoorde te worden geattribueert.

Aengaendemijne middelen, fulIenUEd. niet ge-
lieven te gelooven, dac, nadien qusetwilligheyt ende
miigunft op my, foo feer inquifitif ende fcherpfiende
is geweeft, ick aen de felve eenigh dingh, als dat inder
daet waerachtigh is, voordragen fai : Ende
voor eerfl,
ίο
verfoecke ick U Ed. dat (behoudens des Koninghs
goetheyt t'mywaerts betoont) icknoyt een penningh
genomen ofte ontfangen hebbe, als die in 't gemeen
geoordeelt was de rechte ende wettighe profijt van
mijn ofBcie te wefen in de gedurige praiSijcque van
de befte tyden, die ick na mijn ey'ghen oordeel ju-
geerde te hebben geweeft die van
Milord Couventry
ende MilordElftnore, welcke praöijcke ick vaftelijck
obfcrveerde, alhoewel dat officie in hare beyde tijden
dobbel meer waerdigh was als het aen my is geweeft,
ende foo ick geloove ttgenwoordigh is. Ende dat
alle de courtofien ende faveurs die ick hebbe capabel
geweeft van den Koningh ofte andere perfoonen in
Kerck ofte Staet, of in
Wefimunfierhal te genieten >
my noytDijfjpOBf waerdigh zijn geweeft, foo dat U
Ed. verfeeckert mogen wefen, dat ick foo onfchuldig
van corruptien ben als van eenige ontrouwe gedach-
ten, die ick noytfoude hebben gedacht, dat < na</«r-
iigi jaren dienft aen de Kroonegedaen, ende na foo
veel difficulceyten ende benautheden voor de felve
te hebben uyrgeftaen, my in mijn ouderdom foude
2ijn geobjicieertgeworden. Ende ick verfeeckere U
Ed. dat ick feer manifcft fai maken, dat de verfchey-
defommengeWwende
eenige farcelen Landts, met
welcke fyn Majefteyt federt des felfs wederkeeren in
Engelendt > belieft heeft my guoftelijck te vereeren,
meer waerdigh Zijn» als al 't geen dat ick befitte,
monteert; foo verre ben ick daer van, dat ick mijn
ftaet door eenige
enMoorlücke middelen foude heb-
ben vermeert ; ende al fcnoon defe fyn Majefteyts
goetheyt mijne merites ende verwachtinge verre té
boven is gegaen, foo zyn andere nochtans ten min-
ften foo geluckigh geweeft by de felve goedertieren-
heyt ; al fchoon fy flechter pretenfien daer toe had>
den, ende daerom geen redenen my mijne doeamale
conditie te mifgunnen.

Concernerende de andere belaftingen, wegens het
ereditenàegeJjtth,i\ti\\Qàe opperfte Minifter, ende
latende uyt dien hoofde aiiet worden gedaea daer ick

toegefint was, daer op hebbe ick niet anders te feggen i C67.

als dat ick het goedegeluck gehad hebbe van een Mee-_L,

fter van iëer groot jugement ende iemtis te dienen, en
voorts altoos te zijn geailocieert geweeft met feer ha-
bileende geexpérimenteerde perfoonen,(onder welc-
kers oordeel ende overeenftemminge noyt vets i< ge-
daen of verhandelt geworden} voor zijn Majefteyts
wederkomfte in Engelant, heeft hy geduerig opgepaft
geweeft by den Marquis van
Oormont, den leftgewe-
fen LordC«^eiir,ende Meefter Secretaris die

egalijck nevens my betrouc wierden i ende fonder
weicker toegevoeghde advisende overeenftemminge,
ende wanneer de felve altemael prefent waren, gelijck
dan fommige van de felve altijtstegenwoordigh heb-
ben geweeft, ick noyt mijn advijs hebbe ghegeven; fo
drae het God belieft hadt zij η Majefteyt naer
Engelant
over te brengen , heeft hy defe tegenwoordige privé
Raedt geftabilieert, ende kort daer aen uyt den felve
Raedt een getal eerlijcke perfoonen van groote repu-
tatie , de welcke voor de meefte part noch by leveo
zijn, als een
Cmmitti ofte Commiftarifen van de
uytlantfche affaires, ende om te confidereren fulcke
faecke weicker nature veel
ficretefeverey&eat enby
defe perfonen beliefde het hem my te voegen. Ende
ben ick vefekert dat de
Committé noyt eenig ding vaa
belangh, waerdan zijn Majefteyt ugh altoos by liet
vinden, verhandelt heeft, of
beeft het voor eerft aen
den Raedt geprefenteert j ende ick moet ten refpeéte
van mijncomportement tot de felve appelleren : ende
alhoewel wy al te famen in faecken van importan-
tie voor defe
twee jaren herwaet ts, niet van een mee-
ninge fijn geweeft, foo is my echter niet bewuft,
datter oyt eenige differentie in de
confiliis is geweeft,
nochte datter eenige klachten daer over in 't Rijck
zijn gevallen, 'c welck ick t'eenemael aen zijn Maje-
fteyts groote wijsheydt ende der Raden volkomen
overeenftemminge toere?ckene, fonder dat ick de
vaniteyt hebbe van eenig Werck my felve toe te eyge-
nen,ende daerom hoope iw Hechts, dat ick met geene
faecke, die federt qualijck geraeden is, alleen falbe-
laft worden j maer federt den tijt dat de Heer Secreta-
ris uyt fijn plaets is geremoveert geworden,
waren'er groote veranderingen, ende die geene aen
de welcke eenigh dingh van 'c Hof ende den Raedt be-
kent is, weten oock feer wel, dat alhoewel zijn Maje-
fteyt noch al gunftigh beliefde mijn advijs overmeeft
alle faecken, te verftaen, mijn credit echter iedert
dien tijt heeft vermindert geweeft, nochte dat vaa
dien tijt af tot nu toe niet boven een of twee perfoo-
nen in den Raedt zijn gefet, oftot eenigh confidera-
bel ofBcie van het Hofgepromoveertgheworden, die
van mijne intentie kennis heeft, ofte diemen fufpe-
öcerde eenige genegentheyt my toe te dragen, maer
welde meefte, diemen notoirlijck wifte een langen
tijt mijne vyanden gheweeft te zijn, ende met mijn
oordeel ende principien beyde in
Kercks ende Staett
faetken
differerende waren, de welcke de ghetegenc-
heyt hebben in achtgenomen van mijn credit by den
Koningh ende alle andere perfoonen te verminderen,
met te verkeerdelijck t'interpreteren ende voor te
draghen van 't geene ick feyde ende deede, ende
voorts de Lieden perfuadeerden dat ick haer by zijn
Majefteyt nadeeligh was geweeft, ofte in eenige der
fel ver pretenfien in de wegh geftaen ; maer zijn Maje-
fteyts goedertierenhey t ende rechtveerdighey t was fo-
danig,da:fulcx weynig impreffie in hem wrochtejnaer
mijn ootmoedige opinie zijn de groote ongelucken
van 't Rijck voorgekomen uyt een Oorlogh, tot de
welcke, gclijck notoir is bekent, ick altijt feer advers
was, ende ickmachfonder vaniteyt feggen, dat ick
niet alleen voorfien, maer oock voorfeyt hebbede
mifvallen daer wy fouden komen in te geraeken
,fQ wy
ons Oorlogh begonnen voorende aleer wy eenige al-
liantie met de Nabuerige Princen fouden hebben ge-
maekt; ende op dat het niet aen zijn Majefteyts forge-
loosheytendenaelatigheyt van zijne Raden roachge-
imputeerc worden, datmen in fuicke alliantien niet is
getreden, moet ick de vryheyt nemen van te feggen,
dat zijn Majefteyt niets dienaengaende ongheten-

3 teert

en O O R L O G Η, ^Seven-en-^veemghpe Boeck. 77


-ocr page 109-

78 S A Κ E Ν vaa S T A E Τ

fyn Catholique Majelteyt defer
den zijn ; welcke een goeden tijdt eerder verwacht
hebbende geweéft, heeft twee Winters te voor gròo-
te onkoftcn veroorfaeckc door hetvoórfien van over-
vloedige magafijnen op deFrontierèn met [allerhande
provifien om alfo tot den Oorlogh geréet te aijn, heeft
fijn Majefteytillêthogelijcke middelengebruyki, om
den 5J>e»g/W«totdieappreheDfieteprèpareren ende
difponeren, endé hem fijne Vrientfchap in fodanigen
graet als tot de fecuritey t en befte van beyde de Croo-
nen dienftigh ende nodigh foude mogen wefen t'oflFa-
reren : maer
Spangitn fich felven flatterende , dat
Vrtnckrytk, niet mee haer breken foude, ten midften
dat hy haer oorfaeckedoor jalouSe foude geven , heeft
noytfijn Majefteyt vrientfchap met eenige reële tre-
den re gsmoet willen komen, maer hebben beyde de
Spaeniche akijts door haer Ambafladeur alhier, ende
fyn Majefteyt tot
Madrid als op Pralminaria geinfi-
fteert op het overgeven van
Duynkercken, Tangtr ende
Jamaica, ende alhoewel Vranckr^ck een AmbafTadeur
hier hadde, doen een projeft tot een Traöaet wiert
geofFereert, ende dat den JLori/Hoiii fyn Majefteyts
AmbaiTadeurtotPrtrj/f, alledevoiren aenwende om
'tfelveTradtaet te vervolgen ende te vorderen, foo
wierdt echter haeft ontdeckt, dat· hét principaelfte
ooghtaerck van f^rattciri/ci wasCija Majelteyt ia foo-
danige naeuwe alliantie te trecken, die haer beydedef-
feyn mochte vorderen, ende fonder de welcke zy geen
genegentheyt hadden het geproponeerde Traikaet in
te gaen, ende dit was den ftaet van faecken, wanneer
men in Oorlogh trat met de
Duytfihe. van wekken
tytafgeen van beyde Kroonen het maecken van een
Alliantie met
Engelant veel confidereerde.

Gelijck ick van gantfcher herten 't Ingaen van de-
fen Oorlogh verfoeyde, fo en prcfumere ick oock
ooyt met mijn ad vijs in den Raet tot den wegh van
Tne/nagtring! van de felve te geven, maer oppoferen-
de veel propofitien, die aen den laeft-overleden
Lord
Tièriyierwendemyfelfsonredelijck fcheetien te we-
fen, als dat men de Zeelieden met
Tikets of Briefjes
ibude betalen,en veele andere particulariteyten,die de
expenfen verhoogden,namen mijne vyanden waer al-
le gelegentheden om my te benyden, ende maeckten
de vrientfchap met andere uyt den Raet, die van wat
meerder licentieufe principien waren, ende die wel
genoegh wiflreti, hoe feer my mishaegden en
ik klach-
tigh
viel over de vryheyt die zy van haer felfs namen
van alle raedflagen ende raetgevers t'ontdecken, ende
alle ferieufe laecken in
'tMachelyck te verkeeren, gin-
gen alle wegen in om my aen allerhande foorcen van
Perfoonen, die ick genootfaeckt fai wefen te noemen
tot mijn eygen defenfie, ondankbaer te doen fchy nen,
perfuaderende die geene, welker voornemen miflukt
is, dathetdesCancelierswerck was, daer ick echter
noyt niet van hadde ge weten, doch dei al niet tegen·
ftaende konden fy my niet ontrecken des
Coninckt /à-
vferj de welcke noch al beliefde mijn dienft nevens
die van andere te gebruycken.nochte was'er oyt een
tenighgedaen Vals ten minften met dit toegevoegde
advijs van'tgrootfte gedeelte van die geene die daer
Gvereeconfulteert waren geweeft, en gelijck als fijn
Majefteyt mijn dienft in de laetfte Traftaten recom-
mandeerde, foo en hebbe ick in *t eerfte deel het min-
fte advys in 't particulier gegeven, noch eenen eenigen
brief aen eenigh perfoon, die in de felve Negotiatie
was ,gefchreven. als op het goetvinden van den Raet,
ende na dat de felve in den Raedt, ofte ten min-
ften by den Koningh felve ende eenige andere was
gelefen.

Ende foo ick eenige Inftruilien ofte Memorialen
hebbe geprepareert, gefchach't felve op des Konings
bevel, ende op verfoeck van de Secrctarifen, die
daer in mijn afliftentie verfochten ; oock was het niet
"mijn begeeren, dat eenigh Ambaffadeur my van de
handelingen foudereeckenfchap doen, maer aèn de
Secretarifen met de welcke ick altoos ge weeft was, te
.asiviieren, nochte is my bewuft datick eenigen Rsec

.gegeven hebbfefiwtaer uyt yeti quaets ofte eenigh oii- jg^i

gemack aen fij β Majefteyt is gefprooten: Ende het is _

foo verre van my af van de eenigfte Verhindelaer Van
ί de affaires geweeft te hebben, dat ick gedurende hec
heele laetfte Jaer niet boven tweemael met fijn Maje-
fteyt alleen in eenig gemack hebbe gtweeft, ende feer
felden in de twee of drie voorheen gegangen jaren:
'Ende federe het Parlament
tot Oxfort gehouden is,
^heeft het feer klaer gebleecken dat mijn credijtfeer
' flecht is geweeft j ende dat men naer feer weynig din-
gen. die by mijn geproponeert zijn geweeft, heeft ge-
'luyftert, maer veel eerder
ee wedergefprooken»
om dat de felveby my waren voorgedragen.

Ick moet U Edi ootmoedigh verfoejcenindachtigh
1 te willen zyn het officie ende aenbevolen Ampt, dac
ick in de
fevai 'fèTen lang hadde, by 't welcke om my
van mijn débvoyr te quyten , ick geobligeert ben ge^
weeft om op te houden ende toe te fluyten de preten-
fien van veele menfchen, ende te refuferen de Zegels
op veeJer
Pardon ende andere gratuitepen tefetten,
'twelck fchier anderfints voor die geene die de felve
fouden hebben geprocureert, profijt foude toeghe-
brachi hebben. daer in tegen deel op mijne remon-
ftrantie aen zijn Majefteyt voor altoos zij η te rugge
gehouden geworden/t we k natuerlijk my veele vyan-
.den heeft ver weö,ende om dat ik dikmael op verfoeck
van den laetftgewefen
LtrdThefaurierimtzde-f/tWia
ick de eer gehadt hebbe in een lange ende vafte vrient-
fchap tot zijn doodt toe te ftaen) met de felve concur-
rentie in *t reprefenteren van verfcheydeexceffen en-
de exorbitantien , door dien de jaerlijxe lyrg^ewe foo
verre het
inkme» excedeerden, verwedte fukx veele
Perfonen van groote macht ende credyt, die daèr b/
geintereiTeert waren, om my alle quade dienften te
doen, die fy my konden bybrengeuj ende des niet te-
genftaende mach waerachtelijck feggen , dat ick my
noyt met eenigh gedeelte van haer inkomen , ofte des
felfs adminiftratie bemoeyt hebbe,als wanneer my den
laetften gewefen
LordThefaurier verfocht heeft hem
daer in tc aflSfteren, ende mijn advijs mede te deelet»
(als hebbende voor defen de eer gehacjt de Croon als
Cancelier van de Finantien tedienen)'t welck voor de
meefte tijdt gefchach in zijn Majefteyts prefentie,
nochte hebbe ick ook noyt in 'c minfte nae profijt ge-
tracht alflèr eenigh gedeelte van zijni Majefteyts Revs·
nnet verpacht wierdenj nochte noyt 't felve verhandelt
ofte gedebatteert, als in zijn Majefteyts by wefen, al-
tijdts mijn meeninge met de meefte part van de Ra-
den , die tegenwoordigh waren, concurrerende.

Alle 't welke, op gedaen onderfoek aen U Ed. Ma-
nifeftwil worden gemaeö, hoe feer oock des niet te-
genftaende mij ne integritey t nedergeflagen wort door
de malitïe van die geene,die ick verfeeckert ben,datfe
haer felven nieten geJooven,nochte dat ick al mijn le·!-
ven lang wegens alle de Traélaten ofte anderfints van
eenige Koningen ofte Frince» in de Wereh fuafangen heb
d· waerde van een
fcheüi?tgh, (uytgenomen de ioscke»
van de Louvre, die my den Cancelier van Vranckrijck
op ordre van zijn Coningh geftiert heeft) als mijn ey-
gen Meefter, tot wekkers gheheelen dienft, ende
het goet ende welvaren van mijn eygen Vaderlandt
geens menfchen herten oyt meer als 't mijne gene-
gen was.

Dit zijnde mijne tegenwoordige toeftanr, foo vcsr-
foecke U Ed. gantfch ootmoedelijck, dat fy willen be-
lieven een favorabel ghevoelen van my te blijven on-
derhouden , ende te ghelooven dat ick onnofel ben
van defe vuyle uytftroyfelen, tot dat bet contrarie fai
worden vertoont, 'twelckick verfeeckert ben, dac
noyt fai konnen ghefchieden by eenigh geloofwaer-
dig man, ende vermits de onruftige tijten dedifputen
tuflchen beyde dehuyfendes Parlements in't tegen-
woordige debath benevens de macht ende malitie van
mijne vyanden (die voorgeven, datlë met zijn Maje-
fteyt te boven willen komen, om dit tegenwoordige
Parlement door mifnoegen te prorogeren of d
/flbl ve-
ren, en my dreygheh van mijn aen de furie cnraler-
nie van 'c volck te exponeren) op my fouden doen
iien, alf op de goriaeck die obftrueerde den dienft van

den


-ocr page 110-

den Coninghendedeeenighaytende vrede van het
·Koninkriick,foverfoeke ikUËd. feeroptmoedlgidac

■- ick niet raagh verbeuren U.Ed. faveurende protedie

als ick my retirere uyt fuiken machtigen vcrvolginge,
in hoope, dat ick door fulcken retraitte capabel ikl we-
fenhiernamaels weder te compareren, wanneer fijn
Majefteytsjuftitie (aen de weickc ick altijdts my Taf
fubmitteren) niet toegeüooten ende geprecludeert
fai wefen door de
macht ende malitie van die geene, die
mijne deftruélie gefwooren hebben.

Was geteeckent

Clarendon·.

Hoogh Mog. Heeren,

Η Et geene by ons raeckende de Vergaderlnghe in
Porr«eee/voorgevallen aen u Ho. Mög. is ge-
ad vifeertgaet hier byduplicaetinne geflooten >
gelijck bier mede ingeflootengaet de Remonftrantie
van wegen den Graef van
Clarenim aen het Hooger-
huys geexhibeert daer al perioden in komen, die aen-
merckenswaerdighzijn ; Opdingfdag voorleeden liet
het Hoogerhuys aen het Lagerhuys weten > dat het
Hoogerhuysfichhaddegeconformeert met huys van
de Gemeente, om het Pampier van den Graef vaa
clarendon te verbranden door Beuls handen > ende dat
fy ordre hadden gegeven, dat d'executie van dien te-
gens Donderd^h daer aenvolgende foude werden ge-
daen, aen Grafcham Collegge by volle Beurs tijt > ge-
lijck iy dan in gevolge van dien door ymant uyt den
baren het Originael aen de Scheriffi der Stadt Londen
hebben gefonden, dewelke geaccompagneert met des
felfs DienaerstuiTen twee endrieuyren op de voorfz
plaetfe het voorfz Originael door den Beul, cerft mee
een Flambeau deede aenfteecken, ende daer na de Re-
Jiquien met drie tackeboflTenin'de prefentie van feer
veel volcx, verbranden.

Daerisgeleefeneen Bill tot reparatie en vérfeecke-
ïlnge vande Haven van
Jarmuyden ende andere plaet-
fen i op weicke de Vyanden gedüyrende den Oorlogh
haer oogh hebben gehadt ί By 't Lagerhuys is verfocht
de concurrentie van 'tHoogerh^ys inhet wr»waen-
gaendede vryheydt om in't Parlement te fpreecken;
Gelijck mede zijn Majefteytdoor den Secretaris Mo-
rice aen 't huys heeft laeten weeten, dat terwijl den tijt

kofte befeflPen dat de Leeden van het Parlament incli-
natie ende begeerte foude hebben van nae huys te
gaen, ende dat daerom zijne Majefteyt geraeden had-
de gevonden, het Parlement op den 17. December
naeltkomende te adjournersn tot in 't begin vanFe-
bruary daer aenvolgende.

Men heeft aengcfcyt aen den Lantmeter Generaci
van des Conings Landeryen in Engelandt ende Yer-
landt, dathy fai hebben te maecken een fpecifìcatie
van alle de Landeryen
lievenues eaàt Rentenàicwan
de Croon gealieneert ofte wegh gefchonken zijn 't fe-
dert den ay. Maert li^o. met by voeginge aen wien en
uyt wat confideratien die gegeven zijn, werdende ge-
fi^ht datter veel meer wegh gegeven is, als den Co-
ninckjegenwoordigh isbefittende, 't welck fommige
perfoonen als qualijck fai komen aen te ftaen.

Men procedeert jegenwoordigh tegens eenen Mr.
Simons, die den Graef van in zij η retireren

heeft geaffifteert.

De drie Lijfgardens vande Conink en de Hertogen
van jFirii ende.(itóiwar/fjwerden alle ineenegeredu-
ceert, vermits men meent, datmen by de geflootene
Vreede, de twee laetfte niet meer van noodenheeft.

Inde groote faeke van onfe aenbevoolene Negotia-
tie verlangen wy extraordinaris naer 't geene haer Ho.
Mo. op dat fubjeét fullen komen te refolveeren, ende
ons aen tefchrijven, fonder het welke wy hier weynig
van Importantie konnen verrichtenjWaer mede,&c.
Hoog Mogende Heeren, &c, Londen den
-vier en
twmtigfien
Decembris fifiien hmdert fivenen fefiig.

Geteèckent.
J.MEERMAN, ΙΟΗ,ΒΟΚΕΕΙ..

P. S.

HEc Laegerhuys heeft gerefolveert otn aen zijne
Majeftéyt te verfoecken, dat hy den Graef van
ClareMdo» by een proclamatie wilde citeren, om
op den Jannuary te compareren ofte dat by ge,
breccke van dien hy voor een verraedef fai werden
verklaert, ende dienvolgende van alle zijne dignitey-
ten, hoogheeden, ende middelen berooft. Ende a
gevalle het Hoogerhuys met haer hier in niet foude
over een ftemmen, is 't Lagerhuys gerefolveert dai
verfoeck uyt haren naem alken te doen.

■ *

Londen dm dertighften december ΓςίΙιεή
hondcrc fevcn en fcftigh.

SEdert onfen laetften vanden vkrtn t-AmtighPM
defes aen haer Ho. Mo. zijn wy met den Heer
Dawning geconvenieert over de relaxatie vande
overige gevangenen Officieren, ingevolge van haer
Ho. Mo. authorifatie vanden
vyfden vande voorleden
maent, volgende de twee aües daer van
hitn inde ge-
depefcheert.

Ende hoewel de extenfie van de Engelfche aöe meC
eenige meerder ende
fuferjiue circumkcutie als d'onfe
gecoucheert, ons wiert ter handen geftelt, fo hebben
wy evenwel niet gemeynt dat die inilellinge van die
confideratie was, dat meriteerde dat men daer veet
redres in pretendeerde, of dat men daerom om de
loslaetinge van de arme gevangenen een moment lan-
ger foude doen dilayeren, daer mede dat dan oock
voldaen is haer Ho. Mog. refolutie vanden
eerfien De-
cember
feftienhondert/even en fefiigh in regard van dea
' gevangen CapteynDMDiy^uciify genomen.

Inde groote fake ons aenbcvoolen fienwymeteen
feer groot verlangen te gemoet 't geen haer Ho. Mog.
ons daer ontrent fullen believen te gelaften, oordelen-
de dat die fake niet als met den allergrootften ondienifc
van 't Lant buytenconclufie kan worden gehouden»
konncndeimmiddelsniet pofitiefs alhier urgeren, o£
voorflaen , maer alleen byvifiten ende contra-vifiteo
naer onfe befte meyninge,en na fig naer apparentie de
fake fchijnt op te doenidaer van wat difcoureren.

Alhier wortgefegt dat die van 't Franche Comti Μ
geofïcreerde Neutraliteyt,.mitsjaerlijcx^(7»^r//à(y-
fint Croonen betalende, fouden hebben geexcufeert,
meenende dat de voorfz Neutraliteyt, haer doch niec

y»" "" nfckende was, zijne Majeftéyt wel | gj^ „^π excurfien en foules foude garanderen, en dat fy

de voorfz Somme employerende tot Lichtinge van
eenig volck, haer tegens de felve depredatien in po·
ftuyr van defeniie fullen konnen ftelien ï en als bet
Vrankrijck gelegen foude komen haer met een gefor-
meert Leger op 't lijf te vallen, dat hy haer dan doch
de Neutraliteyt foude opfeggcn.

Alhier zijn noch geen nadere Advyfen uytPortu-
gael ingekomen ; Het gemeene gevoelen is hier, doghi
fonder feeckerheyt, datde veranderingcaldaer voor-
gevallen naer apparentie gefchapen isde Vredehande-
lingetu(rchendatRijckende5/>tfw>>»te fullen incer··
romperen, foohet Huwelijck tuffchen Όοα Pedre en
deKoninginnevoortgaet, als geoordeelt wordende
dat dat defleyn in fulcken gevalle fo binnenals buyten
't Rijck geformeerc en geimeet moet zijn
, by die gee-
ne die den voortgangh van die Vrede niet geern fagen J
De Coninginne van Engelant, hoewel fy haer jongfte
Broeder altoos wel foo feer befint heeft gehadt als haer
oudtfte, is evenwel over de Toorgevallen aAie, tegeoi
d'Infante feer gebelght. Waer mede &c.

Landen den December feilien hondcrt
feven cn feftigh.

IN het Parlament is gerefolveert, dat fijne Maj. ende
die van fijnen priveen Raet fijn, onderdanighlijck
fouden verfocht en gebeden werden, om met haer
exempel te willen encourageren het draegeü van En-
geliche Manufatfturen ;

Het Hoogerhuys heeft defe weeck acft 't Lagerhuys
eededuceert de redenen, waer in defelve haer niet ee
Koften conformeeren, in het ftuck van de indagingö
van den gewefen Cancelier, beftawde hier iane ;

φ ijf Eerfie·

166 f>.

en OORLOGH, 't Seven-en^^emighfle BoecL·


-ocr page 111-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

So

ί667. Serflelyck om dat zy meenden dat een Proclamatie
volgens de geproponeerde maniere fonder efiF^fl: fou-
dewefen, aengefien de faccke niet
ie fut pam conflri-
AowjXj'twelckenietwefenkantot dat achtervolgens
d'ordrevan piocederen ,de particulariteycen gedecla-
reert fijn.

Ten tTpeedenàati 'tgeenehet Lagerhuys gepropo-
neert hceft>endejegenwüordig noch proponeerde.ge-
gront was opjudiciele manieren van procederen,maer
meenden dit vermits den Graef van
Clarewdea nu ge-
vlucht was I datmen in confideratie van den geheelen
toeftant van faken ende van het Koninkrijck op gron-
den van voorfichtigheyt ende iuftitie voor de /ecuri-
teyc van Konink en Rijck by een
legiflative wegh be-
hoorde te procederen tegensden voornoemden Graef>
«nde dat fy ten dien eyndegepaflëert, en aen haer ge-
fonden hadden een Bill van BanniiTement ende inha-
biliteyt tegen de feive,daer mede het Lagerhuys fich
eyndelijck heefc geconformeert , doch fegtmen dat
des niet tegenftaende het Lagerhuys echter aen haer
felven relolveerde te difponeren van des voorfz Grae-
ven Staet ende middelen, gelijck als van dat vaneen
Verraeder.

Soo veel men met goede apparentie,ende op inditie
van de Goutfmeeden giilen kan, wert den voorfz
Graef gefeghtj in Goutopgewiflclt, ende met hem
uyt'tRijckgevoerttehebben de lommc van
tween
dertigh duyjent
pont fterlings.

Dcd geweien Klerck van Lord Gerard, heeft in het
Hooghduyts voor de Rechtbanck fijn Sententie ont-
fangen, medebrengende dat het Papier 't welk by aen
'c Lagerhuys tegens den Lord Gerard hadde ingege-
ven , waer inne den voorfz Lord befchuldigde dat hy
fijn Majefteytvoot/v«e</»^«»^ pont foude bedrogen
hebben,door den Beul foude worden verbrant^ en hy
op drie verfcheyde plactfen in de Pillory ofte Kaecke
ftaen.

Den Conink heeft eenige Lords gecommitteertpm
het Parlamentt'adjourneren tot den
fefden February
naeftkomende, ende in fijn naem de volgende Bils te
paCferen, om gedruckt te worden. '

I. OatvandeaftevanhetBanniflement en inha·
biel verklaringe van den Graef van
Clarendon.

X. Deadle van 't onfaogen van verfcheyde fommen
van penningen daer in gementionsert

3. De aàe om uyt de Prijs-Schepen vrye ende
Coopvaerdy Schepen te maecken.

<f De adlc tot het vaft ftéllen van de yryheyt en en-
trecour van den handel tuiTen £ngelant en Schotl&nt.

De ai^e om ordres in de excbeguer ofte fiaantien
te mogen teeckenen, fonder revocatie.

6. De ade wegens een generale nacuralifatie van
Vreemdelingen, Coopmanfchap ende Neringe in
dit Rijck doende.

7. d'Afte tot het maken van Loot-Mijnen in het
BiidumvanTurham. Waer mede, &c.

Ìiiitte

ban
ranje
Com'
muni'
ctert
boMtie
Krfte-
ιηαεί fn
te «Bere·
fofmeev'
Se itete-
le.

aeiT-
cottcst

Φρ fionbaeff ben tweeden ülanuacii gingl)
]|oogI).brni|m'p?incebanOrangie, nu injtinfe
ventiende 3Jaec ouot / boo? b'eetflemael aen De Tafel
desHeeren; bati^/ celeb^ecbe tjet Heylige Avont-
mael Chufti, naec 'C fo;muifec ban be Gereformeer
de Kercke. ;&tic|gtenbe en becbltjbenbe baec boo; atle
atrbematenben befclbemecche: maec alle anbece
Oenntgebenmaflenbien bolgen^ i)oe tnel ongeecn
fulc); (ien$b)ant febect bat bc Chrifti gefcticuct
W enbe bat ciche «Sefintficpt bie maeltijbt/ ingeflclt
tot liefde ende eenigheyt, flebiupcht tot een teechen
ban verdeeltheyt : foo Ran fulchc bechieflng niet 3tin
al^baetfelban diftraaie. JHgtnfp^eethtbecIbanDe
beheecing bec ^oben ; mare tnat genegentgept hon·
nen fp liebben om Chriften te bjo?oen/al^ fp Dc CiBl.
(ienen (ien fo bccfcliepben ban fentiment in bc altee-

3tjnbe]|epUge Sacramenten, ^e Liefde i^t)et 600;:
lucgtigfie teechen biaec aen men be Cf);ffienen moet
Rennen: maec al^ be<i3ef1ntl)eptbeanbecebecbant
upttet tltlcite Cö^if^i enbe een Sede apact maechtifo
lian een
Jood met mbt fegecn ; wijft my wie onder u

infellibelis? toiebececfttefo?rauHercn/offò?meban 1667,

Öeligie Bcmaecht öccft : opbatichban b'ccnebtoa=--

Itng niet balie in b'anbec. een pebrc fulc;c felfjj
oo;0elen/fo i^een pebec niet alleen ïjooft ban be fóec·
he/ tnaec een pebec confiitueect en tcp;cfentecttbe
geöeele €t);ir}dijche lirrche j 'ttnelchi^eengjoote
abrucbitept. 3@at ractbanboojfulchen lood.' ^e
becmaecbe
Catz fegtet feecho^enbebanbig; weeft
vrienden van den ftaet, en Leden van de Kercit
; enbe
ich Ile niet battet anbec^ gaet : ^ie b;ient ban Den
iètaet/ fp een Xit enbe S3;otbec ban be i^rccb bir at
baec p;ebaleect. 't l^olitgch gemengt mcttrt Sttcc*
ftclljch. gtn 't tlpoliolijfft
Symbolum 5Ön 't be (ffljji·
(lenen een^/ bat
i^/ in De Subilantie, De cegi^ fojmu:·
laic of fojmalitept : bé ren om een
Bruyt, om een
Bruydcgom ^ om ern Etffeiiis, be anbrc om een anOec
Fortuyn te maechen / (1« men mte(i hiefen De illettft
baec mebe bp meent fonupn te maechen.

In 't begin ban ^enuaciu^ bonOen figb bc Ca*
pitrpn^ Bont, van Bergen, Blanekenborgh, van Veen
enbe ö peck in ggebec^t regen df <Engelfrl]e Fregats
ontrent tien mijl ban Teflel. Bom toircDt genomen/
na Dat t)p al jijn tontgout becloo^en gabbej stjn fct)ip
becbianbt.
Van Bergen, figt) nocf)tang tscl grqiie^s
ten gcbbcnbe/ toiccbt in
Engelar.dt op ggrb?acf)t.
Blanckenborgh tDiecbtOoot gf)efct)ooten ; be anbece
ontquamrnt.

Φίε ban be ^bmlvalUept tot ^mfiecbam tjabben
betfocöt / ten epnbe bat be betoufle obligotie
van
drie hondert duyfent guldens
: oen be <0oft 3nbifct)c
Compagnien befec 3lanbengl)ebepefc|)cert morste «"S
toetben/opbatöet boo?noembe Coilegie Ijaec acn° sme.
pact baec inne tot bebojberinge banbr €j;tcao;t tna=
ri^ «Equipagie ; bolgen^ enbe in confo;mire ban j^arc
JEiog. iSefoluiie fonbec eenige ho;tmge foubrn
mogen behomen / ooch noc{)maeI^ boo;ghcb;agrn
gct contenu ban be l^rqueiie aen 't felbc CoIIegie
qc«

piefemcectbpJohannesFaulaer,Johannes Wach.i:!-

doncq in Londen enbe Rachard Manning glieauttio*
rifeccben enbe lajl gebbenbe tot iiet tserch banbe
Gevangenen , enbe ftacc ffitanfpojt ban Londen
bectoaecc^: fioubenbetn effect/ batbe ^upplian*
ten tee occa|]e ban 'tplaccaet bp fiace JfËog.
ge^maneect/ goubenbe onbec anbecen becbobt te^
gen^ get inbrengen ban
£ngelfche manufadluren te
gemoet fagen / be behommecinge in be boojfj cequce
(iegenarceectj ten cefpccte ban bebieichebaei;·!^.
niet {)abben honnen naetlatcn gaec ϋα. IE og. in be·
benchen te gcben / of ten ceguacbe ban be abbanta*
gie^ Die baec tn ()et fabenc ban be gehangenen be?
bongen ftabben/ ban be öigeuc ban 't boojfs
Piaccaet
niet ger);imeett foubc honnen toecben / foobanige
goebeccnal^ tottec inbrengen banbe tuelf hen con*
fentbja^becIeent/sOnQealtefamenban bie natnp;
te bat befelbe toacen cefultecenbe npt effecten bie
boo? Bet cerile ©laccact/ cnbcbp gebolgeboojbcn
d^ojlogh in
Ëngelant toaccn gebjeefi/ cnDe obecfulc):
boo; De 3ngefet en befet Slanben alleenigö upt
Ënge-
lant
te tugb getcochcn toiecbe tjaec rffccten/ baec ban
boo; be becanbecingen ban ben t^t een grljeel bec·
iie^ tiabben grpeciclireect/ enbe niet bat bie npt
nieu-
we negotitie
toacen gecefulteect ; be^ bar fonbec be
mtnfle confrqurntictict boo^fj
Piaccaet tegen^ alle
anbece gocbecen Die ban be bobengemelbe nature

niet en fouben mogen ;t)n/ gecjceeutcectfoubetDcci·
ben. ^en
vijftienden ^anuatp i^ op 'teerAe goetge·
bonben/nocnmael^ te becfoechen ben iSaet ban ^ta·

baec üo. JBgo^teca· tbe ^efolutie boo; en ten befioe·
ben ban be opgcm
.Ooft-indifche Compagnie/ builbe
boenDepefcöeren
obligatie informe tecconcucccntie
ban be b00;f; fomme ban
drie hondert duyfenc
guldens.
Q^anbiataengaetget tweede poinct cahen*
begetberfoech ban pecmiffie tot f)et tranfpojtban
eenige «(Engelfctie
manifaduren ban Londen ber*
toaert^; i^ becfiaen bat bet boo;f3tcanfpe|t alleen·
lijh geleben foubetnecben met bepaelinge ban De la·
bingebecbooifjmanufadturen in
twee ecgtcctoefen·
be (cd^pen/ nocH mrt een piwtpe
gevangenen boo}

'tacmelbe


-ocr page 112-

en OORLOG Se^uenenveentghjieboeck 8l

tcerttbcp?act0ceue«ibe^ecutt« banbienfoube&oni ι66γ
nentcgemoetetìie(tento£i?ben / DeDooiben obeclept ——
enbe gijeerammeect te too^ben / nutjïgabecjs bcbacöt
eentge fo?taiile e)cpebtenten ofte tentpetamenten/toaec
boo?aHebefelbegöeboecölöcfe foube feonnen too?ben
gefnmtonteew / ofte geeiccogiteect ecnige anbew mtb^
beien/ btenenbetotbeceptfemgljeban't falutaicoogöi
meccfe / enbe totonberitngij benwegen enbe contente^
ment ban be gefamentiijcfte 25ontgenooten. «Ênbe op
'c derde pointi ^atljet felbe foube tonnen enbe be*
f)oo?en te too?ben gfjeampletteect / boef) bat btenaeni
gaenbe al mebctuffcïjen be ^iobintien cefpectibelücii
foube öe&oojen geconcettcect te too^ben / enbe ^econ^
benteect fulcf aliS tot onberiingD geaef enbe contente^
ment geoo?beelt foube toojben te ucljoo?en.

Vrieiiand gabbe alcebe genotificeert batfebemeuf
bjeifêfliticijabben gefiouben boo? gecafleect banben
leden g^eccmbeclefHeben»
Hoiiaot toajï ban't felbe
fenttment.
Stade en Landen toas boo? be continuai
tic.
Gelderlant cn OveΓyffel·bCìSgeli)C6Sf. ^aeCObeC
totecben geöouben ban töbt tot tyt beifcöepbe confe^
wntien. ©nbertuffcfien p?oponcecbc ben Haebt te
gebjoonlycfie ojbinariiS petitie/ aliï bolcfit ί

Η ο: Μ o g: Η e eren;

De conftitutie van den tegenviOordighen tijd j by
dewelcke den Staet niec alleen in een befwaer- (,^ϋ
lijeken ende verderflèlijcken Oorloch te Water Oaw
is ingewickelr, maer oock te Lande van alle kanten op ^
μιλ
de defleynen van haer Naburen een waeckende ooge ^ " "

op ben ^taet ban (Dojloclj foube too?ben goetgebon^ j .

ben ben Süntecefl ban be penningen bie be felbe op ι te houden heeft , niet minder vereyffchende als dat
Baecconfenteneecbec allS anbece 3|>?0bintienf0Hbert boven deequipagïe, waer roe den tUndm defescen
ifjomen te betalen/ofoocfttoelboo? anbece te bccfci)ie= ί Petitie van ende vUrmaii hndert duyfmt

ι

<ünin 'teöetttd&e «CoUegte ter 3fi0micaliteptuptgehriptte
' b^njaii)tiH(loniïm/enije ii3t foöaittactite öi» «ecöe
berfilaectfouticti toefen öe Sïnocfetemti üec Jtanben
öoo? Date Ijan öefen (©ojlocD /of« ban 'tpaccaet Uan
Hen
vijfden iKactp iieiS boo?leùe« laersi tn effect ep-
gm te 5ijn oetoecjl / oocfe boo? öato ban 0et iongfi ge^
eittaneecöe/ cnöe secenioljeeclie ^placcaet tegenis fo'
iianigetcajtfpoit geemaneect gelaben fouöensijnoei
tocc1l/eiiïieïiatalleenlöc& boo^ foo licei enïie hedöeu
niet ten oppcOte üan öe tanbeiitte obec Ijet tcanfijoite-
een öec boojfs gebangenen Dp Det mcecgeinelïie Colle=
gie tee tibmtraltteptmetìie j^uppltnntcngljemaecftt
fouöe toecöcn gDeWfpcnfeew / entjSfttecbaiteytract
aen'tfelbeCollegtegefonöenoin te Itceciien tot
ïkc
fdbcc nacttcDttngc/ enïie tojjberi te öieneii fulci enöc
ìiaeci)ctDeijoo?t;T©e i^eecen <iBeìieputccctieit banbe
Piobintten ban ötcecDt i ©?tc|ïant ©beu f ffel /ert&e
iStaiJt en&e Htanöen/in&eceecïien Ijare boo?gaenbe
acntefieningen op
't Hhcö ban öe Dobengetoeriie ©Dli^
gatte batt ö?ic ijonbect bupfent gulbensi gebaen.

quabe tietaltngD ban be ntcutoe ^ifötlme / enbe
banbequoteisinbefublibten aen be <i5ealtieetì>en en
fiipbecingeban anbece öefetten/toaiï mercfeelijth/
enbe op (iet begeeren ban Daec .fltiog. gaf ben
itaet ban ^tate ftet bolgenbe abbuif : j^ainentüjcö /
a^ngaenbebe tonttnuatte ofte btfcontmuatte ban be
meuto getoo?benen enbe acngenomen .fllütlitie/ofte een
gebeelt ban be felben. (€en aijbetren : of niet beljoo?öen
baH gelielt te too?ben / bat ban befen ^ace fetlienljoni
beet feben en fe(ïicl) begmnenbe / aen pcbec ^jobintie

j3(cBtoc
filine.

ten/enbe bat ban ben bagli ban bebetalinge ofte beCi 'guldens is afgegaen, niet alleen de ordinarife, maer

fcljot afte ceecRenen / tee tijbt enbe bnjie toe be tefpec
tihe^?obintienalletefamenljace quotesi in be felbe
Confenten fouben Ijebben bolbaen. €nbe ten becben t
<©f men ootö niet/ tot fuWebement enbe accomuiobai
tie ban beÉ?obincien/bie tot noclj toe be tcaecDlle
getoeell toacen in 't opbrengen ban Dare guotejs
inbefu&(ìbienaenìie<i5eallt5ecben ban befen ^Staet
belooft enbe anbecii/be fell e ©jobincieit foube δοη^
nen toeboegen ccnige3lanbt ^ilitieter concurrentie
ban Dare guotesS in beboo?fcl)?ebefub(ibie penningen/
bieterconcucrentieals boojenbpanbere ^?obintien
fouben too?ben betaelt. '^e ütaet oo?tieelbe op Ijet
eer-
fte
point / bat be nieutoe getoojben enbe aengènomen
HWitie in'tgcljecl foube tonnen toerben gecaffeert/
eitbemet be felbe becHerclit be oube iKilitie/ peber
Compagnie te boet tot Donbert toppen/ ofte bat een
0ebeeltebanbcboo?ftlj?ebe nieutoe .iBilitie inbienfl
foube tonnen toerben gBecontinueect/ ofte toel/ten
becben / foo toel be oube aljS nieutoe iBilitie inbifltnc-
telijcftgecebuceect/tetoeten/be Compagnieit gene^
raUjcftteboettotbijfen fetlicD toupeit/enbe bie te
paecttotfejlicöïHuptecjS/bieban be Colonel0 naec
abbenant/latenbe aen Ijaer i^o» ,!lBog. fjoocljtoiJiS oo?-
beel be electie ban een bet boo?fcD?ebe b?ie boo?|lagen.
(0P't ttoeebe point/bat foo oinme bebefectueufe ^jo-
binciente bifponerenter eenre /tot fupberinge ban

oock de extraordinarife Militie werde gecontinueert,
hadden wy wel verhoopt dat U Ho: Mog: op ons ad-
vijs in dato den
elf Jen December Icftleden, op derfel-
verRefolutie van den w^Wfr» Novemb. ,· , , . ge-,
nomen op deRequeftevan deFranfcheOfficieren,
raeckende het egaleren van hare Compagnien met die
vandeNederlantfche Natie, ende die aile
opvitrm
nigentigb
mante brenghen, tijdelijck reflexieIbuden
hebben gelieven te nemen, om den Staet van Oorlog
daer na te dreflèren , doch het felve by U Ho: Mog:
noch in deliberatie hangende, meent den Raed niec
langer te konnen ledich ilaen van U Ho: Mo; neven»
deie generale petitie te preicnteren den ordinaris
Stait
van Oorloge,
om me aen de refpedliveProvinciente
worden afgefonden, mei verfoeck U Ho: Mog: over
het aenhouden van de nieuwe ende verfterckinge van
de oude Militie, fodanige fpoedige refolutie gelieven
te nemen, als de felve nae haer voorfichcigheydt, ten
meeften dienfte van den Lande ende fecuriteyt vaa
desfelfs Frontieren, fullen bevinden te behooren.

Ende om vervolgens voort te gaen tot de noodighe
ingredienten,dewelcke eenigejaren herwaertsin defe
generale/efWigheinflueert hebben} ende na defelve
ordre hier noch moeten influeren > foo foudf nootfa-
kelijck hier weder moeten ghefproocken worden van
dtoudeJcMdin, dewelcke noch overich zijn van de

meecbec en meecbec te animecen / enbe te encoucage
ren be anbere ^^bincien inDacen loffelücöen pbec ten
btenllcbanbegljcmeenc faecfien/ben boo?(ïaci)in't
boojfclj?ebe point becmelt / toel niet onbienlïicft foube
iön/ingcballebe felbe foo alsS bie lacf)/p?acticatiel
toas ;maer alfoo te bebucgte Itont /bat^ bienaengaenbe
ftclj becfciiepbc notaWeinconbcniaitettfoube tomen te
openbaren/ onber anberen ten opflcijte / bat toel licDt
be 39?obincien refpectibelijcft Ijaec fouben ebertue^
ren in't fjuineren ban ber felber quotesf tot fupberin=
gebanbeConfcnten/'tiptotbefaccfien ban be ^ee
ofte te aanbe /baer be felbe ïjet meefle fouben oojbelen
iipgljcinterefleerbt te 5i)n/latenbc be anbere onbe^
taclt.-batberljalbenalboorenbientljalben pettoejS te

öaregei^aegenconjenten/alsiommcteranbecesöbe ivoorighelaetfte Oorloghen, ende van dat fwaere

5ack van de Inttrejfen , dewelcke over de Capitae-
en in de felve Oorlogen gelicht, noch daghelijcxte
betalen zijn, niitsgaders oock van de gerepartieerden
intereflen op dèn Staët van Oorloch ghebracht, ten
behoeve vah de Provinciën, welcke haer credit ende
middelen voor de lallen van de Generaliteyt geinter-
poneert hebbende, oock daer van op den voorfchreve
Staet jouifleren y der nae proportie van haer verfchot,
maer wy zijn beducht, dat delaftenvandenteghen-
woordigéntijd, ende de apparente onkoften van de
aenftaende jare fodanicb fyn, dat een yegelijck van de
Provinciën met hare ordinarife middelen, ende met
alle het geene extraordinaris fai konnen gevonden en
gegeven worden, genoegh te doen fullen hebben, om

refolberen in een naeber conffecentie aüe be bOO?f3 in^ te fumeren het geene 't welck tot verval van dien ver-
fonbenientenenbebo?bereot>|ïaculen/ betoelcöe (imijeyftfaifyn,endefuika derhaivendepcutienvanre^

-ocr page 113-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ 66/, drcs van de ««Λ vtrloupnitfitckm moeten uytìlellen tot
■ bequame tijden, als de goede God door fyne genaden
den ftaet ran 'tlievre Vaderlanc van de tegenwoordige
belcommerlijcke tijden gereddet, en in een vredigen
loeftant geilek fai hebben.

Ondertuffchen kan den Raet niet onderlaten weder
te repeteren ende urgeren de generale en particuliere
%β/"ί/Λ«>« over alle deordinaris en extraordinarispe-
titien, dewelcke van tyd tottyd zijn uytghefchrèven,
daer over in den iAteftfiimbendirtdrittnJtftigb nevens
de generale Propofitie by een nader en particulierder
advijsdeconfideratienaen UHo:Mog.· volgens der
felver refolutie van den
vurtienden November van dat
Jaer fyn toegekomen, en wort by den Raetgemeent
dat de voorfchreve redenen over de tegenwoordighc
befwaerlijcke conftitutie van tijden ghefondeert,
ganüTch niet beletten dat de Provinciën daer om-
trent elckander ghelijck doen, maer dat ter contrarie
daer door een meerder genegentheyt endifpofitie tot
onderlinge afliftentje foude bevordert worden.

Ende om dan voort te gaentothetgeene van den
tegenwoordigen tyd ende van den prefenten noot is,
vint den Raet fich ghenootfaeckt u Ho: Mog: vervol-
gens voor te draghen eenighe andere pointen daeraen
voor de confervatie van den Staet ten hoochften gele-
gen is, ende daer op U Ho: Mog: met een ferieufe re-
flexie, ende met een prompt furniflTement van mid-
delen fullen dienen te refolveren, indien men niet en
wil vervallen tot allerhande defedten, daer tegens den
Raet fonder dien niet en kan voorfien ; ende daer aen
fy oock nietfouden willen fchuldichzijn: De pointen
beftaen befonderlijck in de
FertificatUn , in de pro-
vifie van
Vyvus ende Amnrnnitiin in de iAagafi^ma , m
den voorraet van 0«»» ende van
Affujfn, daer over
in alle Frontieren doorgaens min ofte meerghebreck
Is, ende in eenigen van dien foo groot, dat by onver-
hoopten toeval niet en fouden konnen tegenhouden :
Ende hoewel by den Raet gedurende den rijd van de-
fen loopende jare, alles is by gebracht wat eenigerma-
ten van haer macht ende direiSiie geweeft is, ende dat
die noch in haeren goeden yver onverdrietich willen
volharden, foo konnen U Ho: Mo: lichtelijck afne-
men , dat alle de toevallen van de teghenwoordiehen
bekommerlijcken tijd op verre na niet hebben Kon-
nen gherecht worden uyt alle de ordinarife middelen
vandesLands Comptoiren, ofte van die geene de-
welcke op den Staet van Oorloge tot lafte van de Pro-
vinciën ghebracht zijn ; ende als den Raed by alle be-
denckelijcke devoiren omtrent de felve heeft gevigi-
leert om van yder van dien te mogen confequeren dat
geene,daer toe fy haer confequenten hebben verobli-

feert, ende die voorfieninge verder heeft gedaen om

J Ho; Mog: tijdelijck van de onghemacken te waer-
fchouwen, ende de remedien tot redres ende verbete-
ringe by petitie voor te Hellen, en datfy tot noch toe
fo ongeluckig is, dat aen die devoiren nietgedefereert
en wort, ende dat de Confenten tot die nootfakelijck
gerequireerde remedien niet gedragen, of wel gedra-
gen zijnde, niet gefurneert worden : Soo willenfy ten
minften dat vertrouwen van U Ho: Mo: gewoonliic-
ke difcretie, dat fy daer over niet enlconnen worden
aengefien,

Omme van de poft van de firtifitatim te beginnen',
weten u Ho: Mo: dat dcfelve by tijden van Oorloghe
ende op voorgaende Staten van Oorloghe is geno-
men gheweeft op
drit hindert duyftnt guldens jaer-
lij cx,ende by de opgevolgde vreedighe tyden vermin-
dert op
bindirt vyftigh Jufiot guldens, ende eyndelijck
op hoope ende gegeven verfekeringhe van promt fur-
niflTement op
vff en ftvtnügh dayfcnt guldens j U Ho:
Mo: konnen lichtelijck afnemen dat met die geringe
fomme (tot fublevement van de Provintien foo ten
uytterften geretrancheert, van de welcke boven dien
noch eenige in gebreecke gebleven fyn van hare con-
fenten te furneren)nietvolkomentlijckhebbe konnen
gefurneert worden, alles wat tot
dcfirtificatii fpedleert
van de
Etmfe af rot en langhs den ïffil, Rijn, Wail, Μαχ,ι,
S(tildt,cs^
ia Vlamdtrm gelegen, ^ode dser mede tegens

de apparente ende te apprehendercn toevallen, ende
tot de extraordinarife
npamitn daeraen vereyftniet
en heeft konnen voorfien worden, waeromme den
Raedt voorleden laer dien poft ghenomen heeft op
iondtrtviffticiduyfintgaideiis, endenu fichghenoot-
faedl vint de felve op den tegenwoordigen gedrefleer-
den Staet van Oorloch van dit
Jzerfiftittibendertfivm
tnfiftigh
weder te verhooghen op twn hendert vijftigb
duyftnt
guldens. Wy willen verhopen dat de ghefa-
mentlijcke Bontgenoten , confidererende hoe nodich
de Frontieren van defen Staet dienen verfien ende
verfeeckert te worden, gedifponeert fullen zij η, om
nietalleende noodighe confenten op devoorfchreVe
petitien te draghen, maer dat oock aen den Raedt in
baren contanten gelde de eene helft tegen den eerften
Maert ende de andere helft teghens den eerften Sep-
tember fullen doen ter handt komen hare reipedive
Quoten in de voorfz
twn bondirt vijftich duyfint guldens
uy tgefchreven, daer mede dan vertrout wort, dat die
voorfchreve Frontieren fullen in behoorlijckenftant
herftelt ende konnen onderhouden worden, ofte
by
ontftcnteniffe van dien, fouden die van den Raetge-
nootfaeil worden het werck van de Fortificatiën
■ voorts te abandonneren, dewyle fy geen apparentie en
fien, ende u Hoogh
Mog. wel affirmative konnen ver-
feeckeren dat op eenighe aóten van verfoeck, geene
befteedingen voortaen meerte doen en zijn.

Oock heeft den Raedt ingevolge van U Ho. Mo.
refolutie van den
vij/titadtt> May leftleden de poft van
de Fortificatiën binnen de Provintien te maecken en-
de te onderhouden verhooght op
twtebtndtrt duyjmt
guldens, met dien verftandedat uyt de Provinciale
quote van Stadt ende Lande , de Stadt
Grtmwgbm
tot onderhout van hare Fortificatiën ialtrccken/if </«y-
fmt guldens.

Het ghebreck van Vyvresende Amunitievan Oor-
loch heeft fich in defe tyden oock wel notoirlijckghe-
openbaert, ende als U Hoogh Mog. fullen believen te
letten wat middelen by defen Staet van Oorloge wor-
den uy tgefchreven tot verval van die voorfieninghen >
de we cke over fo men ichvuldighe Frontieren te ver-
deden zijn,foo fullen de felve oock wel licht begrijpca
dat het aen de voorforge van den Raedt nietgheman-
queert en heeft, dat den voorraet allefints niet en
is
gevonden fodanich als het wel fchynt gherequireert te
zijn, fullendetot dien eynde niet alleen continueren
den poft van
driidnyftnt guldenster maent tot verval
van vy vres op defen tegenwoordigen Staet van Oor-
loge gebracht,ende de vordere poften van voorfienin-
ge van amunitie tot lafte van de reipedlive Provintien
noch weder geftelt, maer oock by de Confenten van
eenige extraordinarii petitien weder een goede fom-
me defalqueren tot verval van meerder voorraet.

Ende meent den Raet oock niet buy ten propooft te
zijn U Ho: Mog: tC eringeren het geenein voorighe
jaren aen der felver confideratien is gebracht geweeft ,
of namentlijckde Borgers ende Inwoondersin de ref-
pedtive Frontier-Steden woonachtich, of immers de
Regenten van dien, daer toe niet behooren ghehou-
den te worden dat ly haer felven voor den tijdt van
fis
maenden voorfien van het geene tot der felver fubfi-
ftentie vereyft wort, om de provifien van de Maga-
fijnen puyrlijck te laten ten behoeve van de Militie.

Ende dewyle bydefentijd van OorlochveeleSte-
denende Provinciën met ftercker Guarnifoenen als
in tijde van Vreede moeten voorfien worden, zijn de
Provinciale Logys-gelden met een derde verhoocht,
om daer uyt deServicien van de belettingen te kon-
nen vervallen.

Hetgebreckvan Canon ende van affiiyten is alle-
fints foo groot inde refpedlive Frontieren,dat met
een geringe fomme van penningen, ende in een kor-
ten tijdt daer teghen met behoorlijck voorfien kan
worden, ende kan U Ho. Mog. oock niet onbekende
zijn, dat op den Staet van Oorloge noyt eenige poften
van die natuy r zij η ghebracht gheweeft, daer uyt men
eenige voorfieninge hadde mogen doen; ende dat den
Raec ecbccr dter op vigilerende n» bacr plicht van laer

tOE

Ι66γ


-ocr page 114-

Ì64ft 'O' i1" aengaende héc Kiiidn j by de génerale petiden

welcke fy voor de faecken van de Zee, befonderiijck ifiii^.
in de laetfte rijden hebben gedaen, ingevolge van de
Petitien by den Raedt tot verval van de Laften dei
felver uytghefchreven, oin haer defeöen voornoemt
daer inne te fuy veren, en de fchulden by de Collegien
ter A|^miraliteytghemaeckt, ende noch openftaende
daer uyt voldaen worden ,.ende foudé onghetwijfïclfi
oock de genegenthey t ende difpofitic tot onderlinghe
affiftentie daer mede te meer bevordert worden.

En by u Ho; Mo: in ^ehoorlijcke confideratie ghe-
nomen wefende ; dewijl de Engelfche ons niet alleen
openbaerlijck te Water dén Oorloch aen dóén en dd
Navigatie ende Gom mèrde foo veel in haer is, foec-
ken te troubleren, maer oock alles aen wenden om on
j
fe Nabuyren tegens ons op te maeckeuiwaer van voor^
leden laer dit Lant de beklaeglijckeeffeéen heeft ge-
voelt door den vyantlijcken inval van den Biffchop
vari Mmfltr, met de Welcke U Hoogh Mog, nu welia
Vrede zijn, maer evenwel voor het geene uyt die en-
de andere hoeckenden Staetfoude konnen overko-
men , fullen moeten ibrge dragen j hoe nopdich het iy
defen Staet door alliantie van welgheafieftioneerdd
Nabuyren te verfeeckeren,de wckke de felve niet al-
leen met fcheepen ende volck konnen verftercken βα
desvyants machtincommoderen j maeroockderfel·»
ver Navigatie op hare Rijcken ende Landen te inter-i
diceren,mitfgaders door hetgebruyck van hare Have-
nen onfe bekommerde Schipvaert faciliteren > waet
van den Koningh van Diammardi w^l de voornaemfte
zijnde»hebben wyterrequifitie vany Ho, Mog. by
der felver Refolutie van den
vin tn twiniiéften Decem-
ber leftleden,en den
fivimitndtn defes de defcharges aeo
de Provinciën ter fomme van
vijftun bcndnt dujfint
guldeneten behoeve van de hoochftMmeldefynKo*
Majefteyt laeten afgaen, gelijck oock mede ter fom-
me van ,,»..»»» voor twee maen-
denonderhoutvandeTroupenvanhaerF. F. Ij. D.
van Brmfwijek^tnds Luntnbmbi de welcke nevens die
van defcn Staet op het geene de felve te Lande foudè
overkomen, geduyrich vigileren j Wy willen verho*
pen dat de voornoemde d.efcharges promptelijck door
het furneren van de
Q«»ts van de refpedive Provin-
ciën fullen worden aenghenomen ende met geen Rw-
(eniriSy van andere faecken vermenght, opdatalfoo
het woort endeZegel folemnelij ck van U Hoog Mog«
gegeven worde gedelibereert, deaflEëifiievandeGe·'
allieerden tot dèfen Staet geconferveert, ende der iel-
ver Minifters buyten klachten gehouderi.

Ende dewyle defe Propofitie veele ende vetfcheyde*
ne Laften impliceert, ioo voor defaeckihvan het
Landt als v^n de Zee, ende dat allefints inde Prpvin-'
cien voor dé
Middelen gelaboureert wort, foo heeft deU
Raedt ghemeent dat het niet ontydich is'U tìoogh
Mog. noch vorder voor te ftellen,dat grootel ijcx dien-
ftichfoudefyn indien volgens de eerfte inttellinehert
van de
1/bì#, in de refpeitive Provincien endein de
geaflocieerde Steden ende Landen konden worden
geheven
tinpartgt middel tn van confumptien^mtt vtrmtwetrtt
ding! vm dt vijffptcitn
waer door de Provincien bequa-
mer fouden worden ghemaed om de l.aften te drae-
gen de welcke de felve hebben op te brengen. Ende
hoewel dien voorftel onder verfcheyde praetexten tot
grooten ondienft van den Lande by verfcheyde Pro··
vintien is gedeclineertgeworden, foo vinc den Raedc
echter van haerdevoir om dé gheneraele Pradtiqufl
van middelen alnoch voor te ftellén, ende de bevor-
deringe van dien UHoogMög. op't allerferieuftete
recommanderen, gelijck mede aen de refpedive Pro-
vinciën datfe ondertuffcheti de middden, die elck nu
in den haren heeft gcintroduceert ende tred, der ma-
ten willen
ttmficnm « dit die oprechtelijck van eea
yder geheven > en de alfoo de nootfaeckelijcke Laften
gevonden ende wel gedragen konnen worden.

Het Lantfchap Drmtbt, is tot noch toe aengeilageü
ende ghebleven op
un fgbcnthftbtr.dtttvmdc naders
Provinciën in alle petitien, boven de t//ίƒί#»Λr^ gul-
dens tet maent uyt de middelen van
Cmvtrdm tot on-
derhoot vstB de fortificatie-wor^n aldaer fpecia-
lijck

en OORLOG. Seven m 'Veertighjte hoeck, .8 J


1  guldensheeftnytgefthreven, endemec

menichvuldige devolren omtrent de Provinciën aan-
gehouden om het furnifleinentte hebben alleen van
cenigeweynighejarenjom immers eenigen voprraer
daer van te konnen doen, gelijck fpecialijck daer van
blijcken kan by hare miiliven van den
acht m twiaiigb-
fitajulyfefiien bündtft vin mfifiigb ^ ftfit»
lanuary fiftitn
bmdtrtvijfmftfiigb,
ende byde petitie van vj/bundtrt
iuyftnt
guldens op den vier m tv/imigbften Odtober
ftflbim btndin vi^ tit ftfiigb aen Ü Ho: Mog: ghefon-
den,

Ende fo oock over het gebreck van Afiùyten by de-
voirenalsvooren» ende by petitie van
vmtigB dnyfent
guldens van den tiinden January fifliin bandm -o^ tn
jeftigb
, over alle het welcke geene confenten gekomen
ofte eenige efFeden gevolcht zijn, als alleen dgt eeni-
geweynige voorfieningegedaenis, in fodanige bar-
tieren ende Steden op ordre ende communicatie van
denRaedt,maervan weynich importantie, ioodat
den Raedtoock nochmaels de voorfchreve petitie in-
hereren,ende feerernftelijcfcverfoecken moet dat U
Ho: Mog: haer willen bequamen om te doen het gee-
ne nootfaeckelijck is,ende fonder uytftel dient te wor-
den gedaen, op dat men op de verfeeckeringe van de
Frontieren ende vervolghens op den welftant van het
Landt fich eeniger mate geruft moge ftellen.

Ontrent de faeckcn van de Zee meent den Raet dat
hetonnodichis UHoogMog: veela redenen voor te
dragen, waerom het nootfaeckelijck fai zijn re blijven
indatpoftuer, daerinne denStaet voorleden voor-
jaer met haer Zeemacht is gheweeftj ende datdefelve
noch behoort vermeerdert te worden indien het ee-
nigermatendoenlijckis, het welcke bymeenigvuldi-
ge peti tien dienaengaende is gededuceert, ende noch
onlanghs by die van den tUndm defes leftleden negen
millioenen
vhrmiul bonden dajftnt guldens tot verval
vandeEquipagien , ende op den/»/</»Bju]y leftleden
fwfiAiillioenen totaenbou van «we»//"capitale Sche-
pen , oock leert ende vermaent ons genoech de confi-
derablé macht van onle naburige vyanden j wat mid-
delen van teghenftant gherequireertzijnj alleenlijck
meent den Raet dat het van nooden is mede verdacht
te zijn op de middelen de welcke tot verval van die
fwareen onvermijdelijcke Laften vereyft worden,en
op gelijck dat de Provintien daer ontrent behooren
te doen aen elckanderen ; Het beneficieren van de or-
dinarife middelen is in ordre het eerfte, ende worden
derhalven U Ho: Mog; verfocht aen de cene zij de te
continueren deordinarife Convoyen en Licenten> als
oock den ophef van't Laft ende Veyl-gelt, en andere
verhoogingen vandefelve, oi in plaetfe van dien de
dobbele Lijften van de Convoyen 5 dewelckebyden
voorüach en advijfen van deGhecommitteerden van
de gefamentlijcke Collegien ter Admiraliteyt in De-

ftelt ende ingedientÌnUHo:Jiio: Vergaderinghen,
endegelijckuyt die eXtraordinarife middelen op ver-
re na niet kan vervallen worden het geene tot fo groo-
ten endenoodigen equipagie gerequireertwort, by-
fonderlijck in defe neringloofe tijden, dat alle naviga-
tie en commercie gheinterrompeert, endedienvol-
gende die middelen te gronde toe vervallen zijn, dat
U Ho; Mo:op'tfpoedichfte willen doen inbrengen
hare Confenten op de
YOOT[znigbtaM.illiömenvierbca-
dtrtduyftntguldens j
mitsgaders de twtiUillietnenhy
denRaedttotextraordinarifen aenbou ende vordere
equipagie gepctitioneert, ende voorts opdevoorige
petitien van dienatuere, daer op de coofentenvan
eenige Provintien noch manqueren mogen, ende dàt
de quoten ten eerften daer van mogen worden gefur-
neert ten Comptoire van den Ontfanger Generaei,op
dat de Collegien ter Admiraliteyt mogen worden be-
quaemgemaeckt, omu Ho: Mojfalutaire refolutieü
ontrent foo een confiderablen Equipagie teghen der
tijt te achtervolgen; het gelijck dat de Provintien daer
ontrent elckander behooren te doen, befliet in de li-
Suidatiendiefy moeten doen van de betaling«n,dc-

-ocr page 115-

106/.

84·

lijck ghereferveert foo als van ou dts ghebruyckelij ck is
gèweeft,waer verfocht worcj dathetalnoch verbly-
ven ïhoge.

Voor het Jaetfte fai den Raedt nochmaels ferieufé-
lljck verfoéckefl, dat niet alleen op de ingrediencen
van defe Petitie, en op den ordinarifen Staec vàmoor-
lóge, ende op de petitien hrer boven geraelt, de öoo-
dige
Cenfiuun fonder uytftei ende metten eerften mo-
gen gedragen worden,maèr oock dat de verfterckinge
vanoe
mdimilitii ende de »<»««;» ge worvene Troupen
in dien ft gehouden, promptelijck niogen worden he-
taélt 5 Ende dat U HoogMog. ghelieven verdacht ce
aijrt jdat by den Raetgeen fonds voorhanden is, daer
uytde minfte partye van dè vöorfz ixtraordinaris^z-
worvene Trompen foudé .konncn onderhouden wor-
den , eiide Aenvolghende gheene reflexie en willen
maecken, 0[) dieordres, de welcke voor defen in'c eyn-
de van de Petitiegheinflueertzijn om de
Ctnfintints
doeilinbrenghen voorden tienden Mey toekomende,
maer dat in deiên alle deli beratien moeten worden ge-
keert totfpoedigheConfenten ende reële voldoenin-
gen , fonder de welcke de voorfchreve Militie noot-
iaeckelijck moet vervallen ende debanderen) daer aen
den Raét niet foude willen fchuldich zij n.

Aldus gedaen Γη den Raetvan State , ende ter Ver-
gadering van haer Ho. Mog. overgelevért
dennegea-
titàt/enjamiìry feltitnbendertfevenenfefUcb·,
wasgepara-
phéert
Volckin Sht. ut. Önderftont, ter ordonnantie
van de Rade van S tate der Vereenichde Nederlanden
gheneeckent
 G. van Sling elant.

maenBaiJiKmiiefentDtitnotö luepmaB femnisof
Öiöetötért ! bat tulTcÖeit ©?attc!«;i)c6 ettbe^pangtitt
een nieiüöe» ©ο^Ιοφ fouöi ontflaen. SHrttieriei föulie
mcrtfopljmcö inetfjcöDmöeDefoignefttop iiecaffa-
tit öi;»; militie te laitUe aljS onnoirtcö ύοο? öe senwetfi^
tejS^eïiemetiKimiler,

. i©fé!Siiel§eecen «©ecommttteecöe tottiemilitatte
faetftftï ïiétt
eerften jfebjuarp öeööen gerappoiteect /
öat itt iöltfecentte geiweeli toaten met eeragjje ^ceren
ecÉiimmitteeciim uptbenjSaiUtban^tate/ entie
gecramineertOetaìibyjffljart öen felbcn^aelit/ ben
acDtierttieniiiitoalDiectei: ©ecgaöérfnge ingDebienti
oóchrjai-cgfiebacBtcrtljabbm laten gaen op be confiti
tutte ban tijben enbe faecften / koaec in ben jStaet be-
fct EanbenficS tegöentoooibtgöbeboitt/mitsigaberi
oeconftbeceect be göelialtenii ban 3tant$i .mailitic /
fa toel ban be oube als nteuiue (^conpen / boojtis par^
tfCHttcriijtfiobectoogfjen/ batbe ttoaelf Regimenten
ban be nieutoe taefi getoo?bene .pilitte niet boo? lan^
gectijtaengenomentoacen/ banboo?biie maenben.
€nbe bat bp gebolrtj ban tijb / be refpeàibecngBefai
mentiijcRc p?obi«tieit met betbec bantotljet upt-·

hact
«ber.

iir

i?:

gaen ban'tafïoopenbe Sjaec feftien honderd fes en
feftijhtiiftetonbecliciut enbe continuatie banbefelbe
confeift gebogen flabben / fulcic bat bie oocH alitéceptji
Bpcénige #?obtntien afijehjefcntodcót/enbe'batfp
^êrert <i5ebeputeei:bert ettbe «Pwïimmittertben tot
öeböiaiftnge ban be mccfiéh bienft ettbe fjet öQémeöie
befte ban be ^taet / onbet; 't toeluemen ban ijàec ï|(i.
.iUSòg.ban abbijsi fouben fijn / bat bé boo?f5 ttoaelf
Iae|löebMi?ben«ègtmentenfoo teboetal.ö te^ert/
fonbei; onbecfcöept / boo? ben toelgemelben ilaet ban
^tateboigeniS be ojb?e ban'tEantinge®cBegdie'
gerttijéiot geti?iipcitdüc& fouben befjooten geficentteert
te to£i?ben/enbe boo^tg in btenjl gecottttnueect be
artbete oube militie met Bare wtceuteringe bantgt
tottübt gebaen; enbe bat ben felben öaetit foUbe
Ijirtmcntóerbenbecfocijt'tfpB!» monfiectnge oftean^
öei'e üciuaitte toegen / foobanige boo?|iieninge te toil^
lèrt böm/enbe bie foigete bjaSgen
m ëpttbe bat be
bbo?fcl)?ebeoube militie boo?gaensi altiitit in goei»È
oiii?e/ pofhip? / iaibe compleet gijfjöuben ntocBten
tiiêtöert/ombenbienfib(tn'tltahbt alfefïntiS beste
D^rerte&Dmtéitbm-atnten. iCen elfibecen aifoo men
bantijt fòt tijt meéc ^nbe me'ec onbécbint bàt Ut-
ftDcpbe fiitibfiiiién tiaecij begonnen ti toó^bén in't
Wtàlmban ödw Qaotesin gcbjagen confénten/

en bat te öebHcrjtentlont batötitftanbcw op bat c>:= i66/i
cmpel tn Baeccn lof^lijtì&eniotf nocft ttw twtobnDeit .
Pbep / fouben mogljen fioitwn tebecflacutoen / bat f^
ï^eeren <i5ebeputeeiiKnenbe «©«tàmmittecrbenbatt
gelijthen ban abbijis toaccn / bat omtebefïcttié«)ï
3l>?obintten te bijpömtentot fupbrnngé bati »ate
gBebjageconfenten/als ootft om be anbe« in Boet
beboicteencouEagereiVbaflgefleltfimbefiwtrten rtibi
begoojen te toecben /bat ban bit fcben en fijftitii
begtnnenbe aen pbec ©jobttttie op ben ^taet ban
(È>o?loclj fou toei-ben goet gebaèrt ben ^ntetófi ban be
penningen/biebefelbeoptjaec confenten eecbet; aisi
anberefiobirttien fotihé feomeft xt betaföt/ of oocfi
toelboo?anbecebei1cDteten/enbe bat ban ben bacD
bec betaltngBe öfte becfifiotafte recchenen/ tee tobt
enbe totjle toe / be t;efpecttbe p?obintìen alle tefamen
ijaetauotejSinbefclbc tonfcnten fouben Bebben bol-
baen/ebenenbe iit fulcfiet boegen / öl^i Baec ©ο.
lBüg.fea;etêitïcfolutiebart ben fesi en ttointiCBften
j^eptembet; negen en bijfticD bicteerbe/tétt felben
bage genomen ten aenfien ban 't Cónfent baeC bebooi
cen.ötotp?obibetrtngcban
Coppehhigén gebjagen^
enbe ten becben/bat oocfttot fublcbementenbeaci
cótnmobatteban be ^iobtntien bicttit htcD toe be
traecBlie toat:en getoeeft in't opbjengen ban Oace iuo^
tejEÈin be fubftbien aen be <i5eailieetben b£tn befen
^taetbelooft / enbeanbeciS befelbe ^?obintien foube
nonnen toecben toegeboecBt eenige 3tant iBilitte tee
cottcuccentie ban ftace ^tiioteif tn be boojfcfizebe fubfi^
bten/en bat baec tegensi 0a>;e boo?fcB?ebe fubfibte pm^
ningen tee toncuccentie alsï booren/bp anbete ^^mn^
tien foube too?ben betaelt ; be0 bat ben meecgemetort
iSaet ban ^tate becfocBt fouben too?ben te toilïen
fcB?ijben aen be ^?obintie ban 45elberiattbt mbe
©bec-f ffel/aW tn befen meeeH befectueti^ jijnbe/
omnoopenbe 'tobemetttenban eentge Eartt-ttiilittli
fo eecfooltebecmêt
be piöbttttie ban lollant enbe
3©e(l ί a0?ièflanbt boö? Bate «©etommttteetben in
conferentie te teillen tceben/cHbe bienaengàenbe té
conbenieren/opbatben^tàètbàtt (©ó?loge bàetnà
beBüo?lüfi mocfite toerben gebielTeett. 3©aec op gebe^
liDereert jijnbe / iS goetgebónbeh bat Bet bóD?fcB?ebe
fcB^iftelöcfe
aubbijsi boo? eene geraifontteecbe mifs
(ïbe Bupben ter bergabecinge öëfe^ enbe gcaireilcect/
gefonbenfaltoo?ben aen alle be p?obinticn/iii>ti3Be='
fonbert ^oUanbt enbe ©^iePönbt / met beeiueil / böt
Baec«!£b.|®og.(ïeliefbeniBate confibecatiert haer óp
Baerï|o.j|lSOg. ten fpoebicBllert/enbe Boe m fooltei
ber boo? Bare »©ebqputeerben te laten toebomen/op
batBetfelbeineen (©eneraliteptiS Sefiautie igiecon-
berteert /etibebecbolgeniS be boo?f5b?tepoittctenboó?
ben Saet ban ^tate geerecnteertmocBten toojben.

g^eïleeren ban ^tabt enbe lEanben öeBöenben
tweeden apebiuaröoubenfiöl gefcBjeben Baet fm^ At^unt
ment / noopenbe flet licentteren ban be
twaéif nieutoe fan» ™
Regimenten /batfe niicB ontòngBss booj erperientié
banben3areieftienhondert vijf en feftich gB^eert"®'"'
3ijnbe/Boebàneàbbantacj{e0 flpbe liundeifcBe in-
bal boen mael be bpànbt Bàbbe geijabt/beemitiS
Lants.- JÜilitie bóO? g?00te rèduÌtie àlte fm tóàfett

bcrmtnbert/mbateengoet0Bebeettébàn bién noch
Ee(iirenbetnbê€ngelftïjen®o?logöpbefiBepéntoai
re gelccDt/toaer boo? gecaufeert toiert bat öefett ^taet
be^rontier-plaetfenfullenbditiet fuffïfant garhifoen
Defetten / naiitodijcF fpo beeï bolci δρ een Bàb Bonnen
trecöe/ om ben bpant Bet Bóoft nabeBóOzen te ïtonnen
bieben/tot battnen genootfaetftt ha^ getoeeji nieutoe
recreutesen toerbtttgen öeii te (leUen/ntet fortbet mcr^
fieljjcftetöb berlicis/cnbacr
en faoben nocD ejrcefTtbe
Bollen ban aen rits
-geiden enbe anbetiS.'ïi^at fp al nog
feer toel geboelben be fmerte Baee ^ngefetenen boen*
maetóobecgeftomin/toaer ban ten meêftenbele be
oojfaecB toa^ getoe^fl / bat ntettegen(laenbe alle aen^
gïjetoenbebebÖoprenboojilSiffïbcn citbc befenbtn^

be / fti met geert genoccBfaewt feeourjS ban bolcfe / ofte
ten mirtjlert al te langfaem toacert boo?fïert getoo?ben :
«Êtibeoftoclbetibooifs Φο^ΙοίΒηι» toebérom nebec?

gelecBt

S A Κ E Ν van S ΤΐΑΦ Τ


-ocr page 116-

MitfftHtag/ footoiffenflaec no®tanss/

MeWefeüiectiwiaetóöiiDcpt/ tàaf temet«t/ öat
teöefeongdesentebantpmft^I^ifMötö ηίαι^
m wigeplm fonüei ftainen apmöawa r toaec tegen!?

twaeif itiatVt» iSegmtenten betei:
fotótórt totmmiMmm/aDelöcftibanijec fdtec öetoot
rmpeöi ^beS toaceit becrtomm/ öljiïtat iiefeli
be ^eoccafïoneettfijuïip toij?ì>ett Iwo? öefe lJO^sc=
entert cafftóe pee tn öieiTd^OT ^^

irtSiStfSiSwSiJoSSe ili öSeiffi /of
ntetam tic <i0ieaUitói:&En uan ïIefeIt^;§tact geoöten
aenlloot fouiie geööt m&e mifitoegcit bcctoecSén / Bp
alijiett itóo? fultfte piemamw otttiilob^

tinge iwn naitim öacc onbcauf^tn foüöe maecften öc
feibe in caö ban obécbal bolgensi ije jorigllc gepotimt
(Ctactaten te Bannm abfïfteecen. «©mme todicfié
boojbecOaclöe enbemeec anbere cebeit / fi> öoocDniWi
toclj nabben geacBt 8aec .ïlogj btot te maften/
bat fpbi»^ aljSttttl) niet ftonbengebogén/bat be boo?^
gcffagen caffatieban be^ böo?f(®?ebe
twaeif ïtegimeni
ten boo?tgàng name,· maec'batbe nieu gBetoo?bette
ji^tiiticroianiiein bieniïmocötentoojben geDoiibèh/
tectijtbefm^taetinmcecbCi; feCittitept tegaibe Dei
b^eciïiïepecictilertfoubetoefengöelielt ; öat'Baecigö;
iKoi bcfient toflis/aat fp in «He petitien tot be
Equipa
gic ψ Zee / enbe tot onbertjout ban be Eajit-lKiöi
ne niet alleen l^abbengeconfentsect/ nemaecoocit ttae
tiptecffe becmogen Daec jfiabben geebettueert omgiet
Confentenmetpiomt fumiffemént ban be penmns

rtöSdijcB te fupbecen / Itjaerboo? banniét aSeen
^nnefetenert feec iptóg&dtìtii ertbe Doben betiitiii
gen toacen beftoaett / maet ootfi om be felbé eeiittp=
nntii te beöfdjtert bic ^?öbintte met^eöatiatfe bart
bedie ttmnen goutjï gabben moeten bei^enj it^Mbén
batfp nocQ baec en Doben / göebïtecente ben ' bitó?B
Munfterfchen <0o?locöeen itteicïfHöitefonfifne-biail
penningen Sabbert becfcfiöötett / baec bön fp i
toe geen teittbotn^fëment ban Qisei^
ï^JI^
ontfangen/fïiuböi ooÉïi^ti®e8h&tott!öfiö<|[
ben too?ben / om al't geen niogèlffilftoajr/ enìKl^itóè·
te lade qaam/ftpboòitgangban; ben <©β?ίοφ tet'^eè
tot be Equipag^e, afef nitì>etoi6eialin0e bira be Latìt-
Miiirietetotttne«àerfibij®bp"enrf<tteéi^eto^
0nbece#?obintten biiptènbetmoajBet ntrt fobane oa-
tijdige caffarie moifiten bjiflert 'boo?tbawn / fonbeitfii
mjènbo^aecftïbit^bingeén confenientoirbefaSiatta
ifieecbecte biagm/ maecbefi^eintèltöubeii/étl
bepenningèn ïaertairte ^j^tfientorbaft^
ge ban fiate ^bintié / afe OiJibc uptec^ ^ntièc^
iJlaetfen baniié «©eunitótìien ^taet geïegén/ t^^en»
aUe gfieb^sibe agt$f!lKin/gM^f^«t^aen be^e^^
tommttieeÉbenbj^ens beB^btntie tet ^llbmicàlii
tepttn Vrieflant i tSie o?b?e Sabbert ggegeben om be
Equipagie te1lSe£6en"/ en-bp'ftàecbec

®?obimiequota^ in b'een of tfanbete ionferttm / (ϊίβ
tóeteabect'enpgaen/foölartj^f^igeért naöèc bàfei
Èetföepf fiabbèn ban ïiet aèngottbenteclneòigettflemi
be iHiStiêiof toaftKcjt eertigeiniS(mö«iité|»tBrt fbubeH
fri&önat met fit!) tef^ol / fdDettcoutert^Móiötarai
b^enoot^etfieiiit^epbt biet^

tefionnen betbebigigm; atjï fiibötte^btntten bfe
't h>eitsebenb)eliuetb«!)iw®f aflbndef-

ijcké èaffafte foMbetdiiteit p?ciiébeiSÉft / ènbebaet bóoi
^aec ^bin^tn pericnr pHnitmt'ge^pt^
taeberom tcn ojopeban Veert of Vanhaj ge^neett
telöb^ï^.^^pftörtbmtoöKièbjoibOT/batöett'èenéï
mad[<tinrebi^lijtg toasiT' baeëi^lÉi'^^oÜintiért
im
hjanfretaiihefcoo?faftegabin1>att(rtì«bm opfcàffade
gem^egif Itotiïf / bsmmtttpfp tjojSipfliait^bwm
oiim«im« aHeitiibsaw't^tö^têmti'
tmipwsé be·
befmiieufi ^öbittöm tet^öÉ^^Hir «ibetttiert
(taa 0«

toar

SalSi^S

bebnjlebeo£i?Rii«lietTbàit bàrfdtìeroitìj^rttt^enti
Bepf p?ihi$palffi&Xtì«É apfbiioi^ befelbe t»t

iêéz

nocfi toe göeen fufftfame mibbden in ben Dateti fitìi' i S^f.
bentngeboect/ ofte baecobec niet bonnen eens! —
ben/ baeiantime booi autöoiit^t ban Daec lo. jKofi
enbe eypjefretefinbeni «Ëieöjmmitteecbe/ foobaene
mibbeien ban betafimge olbaec; foubeu öaitnen bio^be
beraemt/ eitóe in ^n O3:fa3ociit/ aijs in be Bmabupii

ai b?D?^befen ih Vrièflan^?,^ ot^ meb^lie/ipj^,
btnrietoajSgefcBiebt / enbe bat op fultlien pjeftippofi/
te toeten /ban een
vaftenfondsbp be feibe upt te bin^
ben/ oóctitoelbóoiïii eengoeöefonmie banpcnntn*
gen tot taflsfban be meecgejiteitebefcttueufc^iobini
tien/ bube 45éneraliteptfonbe6onncntoo^bengcne-
gotieeti;' fuBenbé in cali bah teepgecingöc tesöehii bé
booif3 ©jobintien Bonnen too?bcn gepiotcbcert / met
foobanfgemibbelertbaneiceiiutie/ al.ö Dp.be Unieaic
ceetiS b)aerertbalIgBé(lelt/ oficnocD uptgDebonben
foube Bonnen bio?bcrt.

g^en tienden ijsmifciett / bat drie ï^eeteh ui»t Ijet
mibbelban Saa iBùg» ©etgabetingije gSettìm"
mitteett foubentüiöben / omnte ntö te tranfpojtecert
nijëtHar itigeiijeheiitrerttöêt sioÖegict«;aibmicai
iitept àlbàÉc aHèefftcadcnfc officiehaen tébjenbenr/
ten ^be barbe bifférenten atnotij opcnfiaehbe iitf=
fen bé «©tóttrtmiiteecbé iSaben in't felbe CoUegie re®
liberenbênptbe^^obincien ban
Vrieiiant m stadt eii
Lande
ïèfjUettibe / obEÉ Χ]ά fepacöci Delept raetfenbé

ban'W^cD / èenmaèli^iln toegè g^j;!^^^
hJo?bat/ toelijeÉfl:aenbebafbegemelbe3l|eci-ettJÖaec
ÏSrotB pog; <®ebepnteerben-ficfi bpbie ofcafïétett
eptibe w boo?en / m^ tegljen be aentiaertbeSinte
Pie'téri Lahdcdach nae Groningen fóiiben Be^böt/ ert
albaéCioócË^ehbmBentoogé gonben / bat aUe bé^tg^
b?eiS'bte omtrent'be
moaftcringh ban be Owiander
ConiparàhEen'
foöben moöenüöoibaaen/ öÖepjeTjwii

eectm^entoèïbert/ooifiDaec ofïittettüt caii^^te^^
'be : Omteeldftdéft ig^eeaicéect ntoicflten tooibót}' tin:

iöt €apitêptt HeèiDfltrtrck met e^goetàeittal bant
.f^tópenof ^e^attert ban:<@ojioij;e ban baa iti
-'•^op eehicB beflepw of enïrtoii bart <0o?loi|i
neiaïbtfectöm tegtìts cejt befcenfe tébiw/
^ itetb^Betgcenbooifsiji abbete

;tc bat 8acc «!5b. o}?aifó
^ ^artbebatréatórt

............. [bmfieir - ·

biepe ettbe g^j^giteinbaften / öetóto en
gaért'tttti®te tooiben / m in ^ecté baètot biöï
aKe be 'j^^epéft ban <0ο?1όιδ fljarec bttettie
(tei
enbe fi^ tegptìMùòibitIjin be boojftfjjebe^e^
bebiitbenbe'/ aehfbntjÌnàe' be]^?eh bJilbàit btieii
mahrten ertbebànalfe noobigljebeijocto böolf&rt";
iSieif iji mebe ban be boo?ftBjebc abbpfen ItenttiiWgë?
gebertambe\f>?obihcienbatt
Zeelandt, VfieflaiidU
en Stadt ëft Labdeü, mef betfoecBop itaetBoebeté'
tofllen tóèfàt / en op be becfescftecOcpt ban fiat? gTw-.
gaten enbeCu(le«benoobige o|b?e ffellen/gelijcBioodS
alie't0eeneboo2&i$ibe6ent gpttactftt ttrfccbtaenïii
ileirtsm jööet ϊΐίοίΐδοα; «©ebejputeetbm te^ettoèïi
bi^Trtöeft
-VHeflandt, alêootfiaen&e Cimiftarté
beut tot Ënibden^ntitfgaber^ aehben <0oubecni^
ban Sluysrïti
Viaetiderën, ten cpnbe om obeiiöl eert
toaeiïtent os^e^te fioubeh en teel op^pet Boebe te jij^
©eï^êctertban OimmeténenbeótiKre/gem|ï^f

-Jf'lejUWIii
de

fetoetìi: bpc^e ban toe§en be ...............

Mépfthe ertbe Egbért Cknt, mdïe 4Eieco»writt«tìÉien
ïSatert btt
Otamélanden, ΐιιΑΓφεη be Eetns eftbetau-
wevsi-becfoeifiertbeom be peaH^eerbe Mbenen/bfltòti
gijeMgelian bepointen 6p tiao;i|D:iKpg:irt Junfd
i^bertboo?geffagBert/drie Wéewh «ptïjet miim
ban Beet ^o: Ifêog: aietgaberingBoBecómnntteett
motöiett bjojbèrt ommebe IKontlmnge bet (©mnCesi
lanbet Conipatanteti tegen T>èrri ftartbtbacBfiFti '
tooortett/ten epnbe batàOebebefojbjeiS in onfiM[4enbfé ^
^ Μ

en O O R L O G. Se^enen^eertigh^ehoecL 8 ζ


-ocr page 117-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

86

Uptbetcgmiüoo^ilise ottìjccnomene monfteringheöp
—- ^uff. OlcbrancJohanRcngerscilÙe <ÌOnfOO?tCl» Ott-

becmijìieijjch fouije üometi te ontllaen / sepjeijcnicect
etiDealie bjoonte eiiùeijoeiie Comparanten Ιψ Ijaec
3^0. .flfìag: ijeplfanie toetten cnijc Scfjlemcitten glje-
mainteneect moctjten too?ben/ eit&ienbolgDensDct
e)i:amenìicuboo
?f5 Comparanten tenobecfìaen cnïie
ïiitectfe ban ùt if eecen ijaei: J^o: .jfòag: CrDeöeputcct'
öen in goebe ^tujlitie gebaeit ; begenidbe^eecen Oaoi
.iltb: <i5ecommttteci;ben Qebùcn mebe gecappo?-
teect / bat ootft geejcamineert Dabben bc jBïitTibe ban
bej^eecen<0ebq>uteecbert öabeitbec
Ommelanden
tulTcfjende Esmseiibe Lauwers booinoemtj fonber
bacö of olnetsS / Doubenbc in effect batfe bangaebec^
öanbt bcctcljttoacen/ battto-'e banljace CoUegien
gioncft.
Egbert Ciane en Johan Mepfche ficf) Ijec-

tdaectss na m i^age becboecDt Dabben / niet teaijen-
(laenbebe rtcgennge in be boo?nocmbe
Ommelanden
tegensS toehomenbe ^inte petec aibaec / bolgenis Det
Ommciandcr Reglement, in gocöen ©?eeb£ enbc ee-
nicljepttoaiSbcllclt: v®atDacc <eb. niet itonbcn toe-
ten tot toat intentie bit OaecDacflicD bertcecfitoasi/
jiiitbe t'eeitemael Onpten Daec feenniiTe/becfoecöenbe
ijecijalbcn bat op't boojgeben bcc gemelbe
lonckercn
aen Daec Cb. gecammuniceect baec op niet gDebifpo-
neect macljte too?ben/ boo? en aleec 5p ofte be
Omme
landen
cnUe Corpsbolgenji oiibec gljetooontebaec op
fonbe toefen gljeDoojt/ ten epnbe bat Daec
δι« Daec DaotD gljefacD enbe be felbe
Ommelanden bp
flaec
ou!jc Doocü-bip enbe gececOticDept geconfecbeect
mocDten öipbcn·
30aec op i!$ goetgebonben enbe bec==
(laen/ bat aen b: gDemelbe ©mmelanben in fecieufe
teciticn gefrtjieben foube tooiben/ bat be felbe boojna-
itientlycft inbefe gljcbaeclijcfteconliitutie bantüben
enbe faccfienbaec ben lïaetban'tïanbt tee Eeeban

ibo confibecablen bpant toiectaengetafl / aliei» toilben
licigecentotonbeclingeculie/ bjebeenbe eenigDept/
be toelfie nu miec alis opt ten DoocDftennoobitö toas/
em tegenss be openbace bpanben te ftonnen fubfiHecen:
<iinbe bat Daec «Êb; becbolgenjs toilben afleggen allen
iiaet / npt enbe ttoili/ tegen ben anbecen opgenomen /
cnbeftcD pacticuüeclijcS beneecftigenbatopbeo?bi=
nacii acnUaenbc s.
Petri glantbag/alleii toiect beHclt
bolgenss en in confb?mitc ban beiSeglementen bp Daec
i^o: iKo: obec beSegeciitge bcc «©mmel: gea?ce(ieect.

gingfjcbolgDeban't Diec boo?gDc1lelbeabbijiSbeiS
■ïïaetsf/ Deböenbeï|eecenban Hoiiandtben
veertien-
den
ingeteatljt/ bat fpgoetgebonben Dabben be i^ee-
ren Dace «i5ecomnutteecbe ïtaben t'autocifecen ^lebe
liooif5 nieiito aengDenomen m iiitie foo te peect aljï te
|)OCt/ fonbec onberfcDept/ boo? foo beel bte totlajle
toanDaec ©jobincie tlaen gDccepactieecttegDenhalf
9Cp?ilnaeflhomcnbe/ bpfoobecce baectoe elboocen
δρ Daec i^o: it^og; geene gccequtceecbe o?b?e gDellelt
3p / oibentljjcït te litattiecen / enbe bienbolgeniS alle be
<©fficiecenban befelbenieutoe militicbanben<Seb/
ïiiefp licbcn aen't Eànbt Dabben gDep?e|lcect/ te ont=
ftoen : bejS bat be gemccne^iribaten foo ituptecsJ alö
ijoetfinecDten / niet gDebiffipeect / maec boo? foo bed
ïies noot fp / aengDeiiouben / enbe tot completecingDe
Jjan be oubJ Compapie in bienjt Wpbenbe geb?upcht
toiecben: ba^ banupt ben name enbe ban toegDen
iiacc€b
.C52. .jBig.tec csenccalitcptftenniffeijsge*
pcben om be faeriien baec Ijetnen
tt bicigecen/ ten epn-
&e ben ïïaebt ban ^^tate bp Daecl^o: iBog: becfbcDt
imcDte toojben be boo?f5 licentiecinge/ bolgenis beo?^
ii?e ban Det E»inbt in gelytfim gdegentDept geb^upc^
fieUjcft / ten fpoebicDtle enbe op be geboegelpcftHe ma^
niece t'effectuecen / met cjcp?cffe Jjenonciatie bat ben
booifcDjcbe tijbt gcejcpireect 5yitbe / Daec «Sb. Ci?oot
jBog: niet nemcpnt toacen ecnige bojbec betaelingDe
aen be booiftD?ebe nieutoe Ccoupen f e boen / maec
tot be effectibe licentiecingDe ban be ®coupen te pjo'
teberen/ alsürt bebecbere aenDoubingDe banbien/
niet getonfenteect Debbenbe.

g&i J^cecen <©ebeputcecben ban be ®?obintieban
U.ytrecht, DebDsit oQtfi (laenbe ©ecgabecinge / cDe^
communiceect feecDece ptffibe
ban bc igeecen ^t^

Ui·

ten fS'IiantiS ban Uytre(;ht gefcBjeben totUrrecht bert 166/1'
' een en dertigfte g,'anuacp leiHeben ftüo loei ,en geab'
bjelTcctt aen Dun i^eccen «©ebeputeecben / Doubeube
in effect bat Daec »ebclc iHiog; upt be iKiffiben bp be
commiffacifen
Hamei Brunnincx enCopes aen ijaec
iJoocD aBogenbegeftDjeben lipt
Regi nsborch enbe
Muniter, gcfieuDabben bat uptbe ItcDtingijenban
KjycDfbolcü betoelcfte bp aptljeemfclje ^tentatett
gDebaen toiecben toel eenige p?eiubiciable beffcpnen
totnabeel ban befen ^taet te beb?eefcn toacen/ bat
Daec CbeleHiiogDenbc becDalbenbanfentimentfoUi
aen toefen ( inbienDaec ©oocD iBogDenbegecn atti
Jee celebantec enbefeecliecbec abbijfen fouben jnogen
ijebben ) bat Det niet ongDecaben foube 3ün nocD boo?
«uigentöbtinbienltete continuecen be nieutoe Ιίφ
tingfjenban
Cavallerie, tenmiit(ìeneen goebtgDe?
lecite ban bien / enbe bat Daec <i2bcle iBogDenbe om
le impojtantiebanbefaccfte geecnemetben eecfien
uccdaen fouben/toat omtcent be
caiTatie ban benieiito
5D£too?bene
iBilitic bp be anbece 5^?obinticn glieab^
bifeect/enbc toat ceffone op be boben gefcD?ebe tijbiRi
gen ofte anbece biecgclüclte toiecbe gemaecitt.

5^aec op iis goetgebonöen te becfoechen enbe comi
mitteccn be
l|eccenbanBraeckci enbe anbere Daec
-'i^oocD JÜÖogDcnbe <i5Dcbeputeetbentatbe|Iiìiiitnire
f^wbcn/ omobccbefaechcijiec boben bccutclt/met
eenigDe ïjeeceit «©Decommitteecben upt ben
Raedt
van State
in confecentiete tcebcn/ enbe baec ban cap»
po?tteboen.

3(ilf00 MariaVerfchuer,3§upfb?0Utoeban Ewoutj^^-j^
vandürHorft, enbe tegDentooo?b{cD / becmüSt^ beö

felfiiabfentje enbe opgDebolgDbe^2ntcntie/ali5|Roe= Jan aaw

becenbe ©oocDbeffe obec vijfonmonbigDefeinbcren/ mgS'*
bpbenboo?fcD?ebeDaecen iBan aen Daec bectoecht/ eEnjp
DabbebectDoont/ batfp metbe upttecjle b?oefì)cpt
janDaecsiele/ becnomenDabbe bat be boo?fcD?ebe
laecen naan/eccflbpben ^?ocuceuc Cienecaelbe^
cDulbicDt / enbe becbolgensi bp ben i|oobe ban
Hoi-
landt
gDeconbemneect toaö obec enbe ter faecbe ban
eenige poincten tot onbienfl ban ben ïïanben gecom«
mitteect; enbegelöchfp ^uppliante bp Daec felben
niet cn toass gDequalificeect getoeefl petiï te feggen tot
becfcDooningDe ban cene faecfte be toelcfte Daec feenci
mael onbetoufl toaiS : foo Dabbe fp
3Deoo?beelt niet be-
tec te fionnen boen alii bit opgebomen ongemacfe met
patientieteb?agen/ enbemeteenrefleiricopDetgDes
moet enbe be ftnceriteptbanben ïietDtecteacqui#
cecen bc flraffen bp bc felbe gebccectteectj maec bctoys
le fp onbeccicDt toiect bat in be ^iflo?ie ban becfcDep»
be iSatien/ geen tocpnige <Êrempelen toiecben gDc^
bonben ban'Pjincen/ betoelchebe goebecenbanbe
<©econbemneccbe Dabben gDdaten enbe gDefcDoncftcn
niet alleen aenberfclbecfiinbeccn/ maec oocfi toel/
öinbcrcn ontbjeetnenbe / aen be
collaterale iiaagen ;
enbe batfp vSuppliante feertoeltoille/ bpalbienin-
eenige Eanben te binben toaif eenige g?atie enbegoet»
Dept/ befclbe te binben toaiinbe goebertierentDept
ban Daer <!£b. «i5?oot iBog. itcgeringe/ foo Dabbe fp
gDemeent betebecDept ban Dare affectie tot bes^felfjEf
vijfomiofdeiöinberenmet (lilftoijgennictte ftonnen
genoecD boen / enbe toaö bien bolgenbe mibben in Da®
re b?ocfDspt aengemoebicDt be b?pDept te nemen ban
te tcebcn tot Daec €b· <©?oot .jBo: enbe ootmocbelytR
te bibben / bat be fdbe / toaS 't niet upt cecDtntatic=
Dept ban't becfoccft / ten minlten upt conrtberatie ban
Det getal enbe befljualitept ban
beonno^eiheyt ban Dai
ceiföinbeten/ enbe obccfultr upt rmguliecegoetDepbt
enbe g?atie »»/«prma
ö ρΐ,ηίβη,» ben boo?fcD?e*
be ïSinbecen tot Daer eerlöcïionbecDoutaDeliebenti
laten genieten Det bolDomen befitban begoebccenban
Daec ®abec / ofte ten minften bc ]!taben ettbe be Hiett'
' itenmeedecjs ban bet felber bomainen te autDo?ifeccn
omme met be^uppliantetocgen Daec boo
?f3 Jftinbe*
een te conbeniecen enbe toe te laten beboo?f?goebei
ren te rebimeren boo?
een cibilen enbe geringett p?ijsi^
adöcfe öDefcDicbcn in't reguacb ban be 3iniiefetenen
ban eenige ban Daec <eb.' <6?. iBog. ^teben.

^aet: op Staten ban Holiandc

ïwt


-ocr page 118-

(Uie be obctiaesoebecen bemct enbegdatenfotiben
toecben gdijcft befelbe berifert enbe Qdatenbnecben
mttfbefen tertt)^oebebanöe!S,Suppltanisi6mbei-m;
inbfen betlianbe/ bat aHebc boo?fc8?ebe goebcten
op o?ii?e banbeïSaben EnbeHaeefìeciS banbejSeeci
fteningebooinoemt/ ten bdìoebe banbeboi)?fcii?ebe
gtnberèn atö booren/ bp continuatie fouben hiecben
gcabmtnifireert/ enbebat ban't©?oJjenuebanbien
booiacmdtc fetnbecett jaecigcftiS foubc toio?ùen upt^

Munfterfche bolcferen geleben/ bp betoel-gemeite
^eeren errtaojbinarijS <i5ebcputeetbcn begroot ter
fomme ban
elf hondert veertigh duyfent, vijf en tach-
tig
gulbenif vier fin. en veertien penningen/ mtbtfgai
bersi he pjetenfïen ter faetfte ban be
Comributien aen
en tenbeöoebe banbeïloogö-gemeibeBiirchopbp't
boo?fcö?cbe <©?aefrcïjap opgeb?acSt/ alsi mtìie boe?
rooben/ pionheren / b?anben enbeanberjlntif gecau^
(eert/ begroot op
dertigh duyferitCarolus gulbeme/bp
tjaer ïgo.lKog.af&ctoefen en ge-ejccufeert mocfjten
topibenj met bien berdanbenocötanis/ bataen!0®t
feibe «©iaeffcBapgeremitteerttoojbe befcftabe boo?
ocboo?fflj?ebe inbafie in öaergemeene mtbbelen en
berponbingen geleben./ na p?opo?tie ban ben tiibt bat
be plaetfen enbeiguartieren albaer / boo? ben ©panbt
neoccupeert ofte gerupneert toaren getoo?bcn / mtbtia
ouptcn emaoibirtare reben niet erceberenbe een
derde
part ban'tgeene beg^ed?verpondinge cnbe allebe
verpachte middelen anberfïntsiobet enbeinbegebe^
flecrbe plaetfen enbe quartieren fouben Ijebben ge^
rcnbecrt / bolgens» Daer HÖog. iïefolutie ban ben

drie en twintigften jpebjuarp b<3ï SlaeriS feftien hon-
dert veertigh,
tenregarbebanbiebanöptrecStin
.grlijffte gelegentljepbtgenomen: i^js batfrïpetal-
boorenii ^balable cnbegenocgi)fame®onimenten
fiifftfanteijjcftfoubenmoetenboenbiötiten ; baer boo?
bf frijabc boo? be inlegeringe ban be HSilitte ban be^
fw ^tnet geleben uptgetrotften terfomme ban
hon-
dert feven duyfent vijfliondert twee en tachtigh guli

bcniS twee(iiipbcrjEigemoberectt moti^too?ben op
vijftieh duyfent giilbctisf t battotjbersi tot beröoebin»
ge enbe bebommagement banbeftöabegeoccafioni
ncert boo? ben marftf) en 't berblöf ban be boo?|tijei
be
Franfche auxiliare Troupen,b00Ì en tn 't b00?f<ì)?e^
be»©?aeffcöap getaltuleert op
hondert acht en der-
tigh duyfent drie bondert twee en feventigh gulbenS
ftftien (iupberji / atn 't frti» 40iaeflrc8ep goetgebaió

Ifei» ijcn vijftienden gcapeptlleett/ batift confifcade batt

öDfiiircn Sententie banïttnloteoeöctteteert/ ω
^iiicdcneffmfo?tecmfouiB/«i0ei«ttlaaili£it0en'
ìie Ewouc vander Horft ïacectelijcftnotöteïninteftei

lijcft nu ofte ttaemads ban öcfeibï goctetÉti oft gct ut-
homm ban Mm/ met foutie tomen teloitiffecen/ en
ijcDöen ïttenonbermtniieö: upt
finguliere gratie inöe
liljiralttept petgebonöeneniic geconfenteect / ïwt upt
öe boojfclBebe cotìiecen acn öen öaïten enb^ecjierit
ban ï>e Jieetfeeréingen obec Daet <!Ei?o. mog. Φο-^
mepnen/ gcbaentooibeniieeencreìieUicfeeimberatte
enhemognitie totberfelbecìiiftrette iniieìttfpofitie/
be obcti

ïioben cnbe .flEiecderiS ban be ïteetöemnpe gcbupren^
bcf)ciïcbcnbanbcnbóo?noembc
vander Horft, enbe
lalïen ijaec <!Eb. «®?0.3®03. aHen eenen peoelötften
bien f)£t aenöaen macö/ ftenbacr naet te reguleren,
ίoiitonti 3Iengaenbe be gHiitTciJelbtttgl) bp bte ban
't
rttt't fcïjap Zutphen, ter fabe ban be gdebe fcijabe boo? ben
KHfottft Munfterfchen<$o?logD/ boojtocfit ban be auïitiart | ©bet-gffclenbe^tabttnbeaanbmBbi<roencmcni
5«" „ granfe ®roupen / itu^gaberjS ban be
Militie ban ^esstoierbenbegcfamentlijtbe^iobinttcnoocübeti
" '^"^''befen^taetberfo^it/ iiljet ^jobinttaerabbBiSban ; focöt/ (ïfïjmebe teni^ebigöllente toilimberblaren
^ollanbtbenrwecen
twintjghfteneetoeefl/ Mgenii ' op'tberfoetftbanseijjeteqMötfcÖelbinöelbp'tiiauari
rappojt ban ben l^eer ©enfïonaris
vander Duffen, tter ban Veiuwe gebaen.
bat ban toegen gaer H^og. ter <(0eneratt« ^e Heeren Staten ban ^eelanbt ftebben ben
twee
tept be faetbe baec Deenen foube toerbeit gebirigeert/ en twintigften geftö?eben/ bat Capitepn DirckJobfa
tenepnbeomrebenenin'tboo?fc8iebeabÖ)!Sbanbcn KieJt get^iregat Delft metvierendertighpiic6«i/
ïEtaebt ban ^tate in batoben
vijftienden «©ttober bejs honderd veertigh boppen / enbe Willem Hcandrickis
boojleben 3aer$f/ bje^ergementioneert/ beberfotöte boerenbe'tfregatSchaeckcrioo met derrigh (lucfon/
reparatie ban fcfjabe booïbe jongde inbafïe ben be '.........--

mocDte toc^beu «n fctimtc ban tachtigh duyfent i
guiìmìm* ,

«Spnbelijtfi/ bat ter factfie bahbefcljabc öoojbe
36?antfciiattinj^ Be-ottafionneeit/ montcrcnbc ter
foninie ban
dricentnegenrigh diiyfem Cftrolllii OUl=
beniS tot tepacatie ban bien/am 't boo?fci)?ebe <©?aefi
ftöap toeeeboetljt motOtc teojbtn cen (binine ban
veertigh duyfeiit guUjoiis ; bf?: bat cen eebeeitc ban be
tepacatie te boen ten rccatbe banbefcljabenecleben
boo? bc boo?f5 iuigiuartierinsctt ban be iföiütie ban be^
fen^taet/ toebecom eetonfeeuem niotOte bjojbcn
ban be ^itineeftecen enbe Copitepnen / boigcnss enbe
inconfojmite banbcpactatmben
veertienden
cembec feftien hondert (jtóacn emaneren.

en O O R L O G/ Seven en njeerltiile hocck 8 7

iilletf notötan0 met bien berftanbc / bat fttt meer-
0cmelbe<lEi?aefï£l)^ Zmphen aijs booren / i)et effett
ban 't oeene boojftfeebe tiaet / te ofmeten op foo becl
nat gare guoteet tn aite be Confentm /
0dburcnbe ben
teoenboojbigen €ngelftt)c«@o;looD/ tenbienfl batt
ben i^taet / foo tot be faethcn te J©atec ali te 3tanbe/
fonber onberfcljept seb^agen / bo'o? een refi en p?ompt

ijcrcpcfet alsi totberfeÜjcreetlöcfteaUiiimntatie mbe furniffement banpenningin/ fotibeDeifentefupbef
opboeWnoc ban nooöen toefen foube/Wijbenbeijetboji i beren/ <nbeboo?tsimebete£Dnfcntcrcninbepetitieii
bcreonberbe opfïcfjt cnbebetoint banmeer-aemelte totbenaenboiiJjanbebetoufletwaelf captialenicuiBe

iScöepen/ nrotfcabe» totberbal baiibeejrttaojbti
narijS Equipagie teöentooo?biöI) onberïjanbcnjijniié
t»p ben meeröemelben ïïaebt Iwn ^tate otbaen.

a©aei: op oebeiibercitt jönbe/ ijsget boojfrijiJcbe
^?Dbirtctael abbüiS bp be ïleecen apcbictiteerbett
^e^?oMnoen ban ^etberlan^/ atrctpt/Si?icPaiibt/

honderd tien feoppen/jjjttìje beO twaelfden befec Upt^
geseplt / op o?b?e om fb?tuim te foecöen/ ben
vijftien-
den
bito 3upttoaertii ban be iSibiep ban Londen j^i
ben ontmoet twee 4SföΦen/3ίjnbe't eeneeen feomngsi
^Ijip ban
<g>o?loiiSi /^jenaeint S.Patrick, ober negen
maenoen totUrifto meutogeboutot/ ten^j omtrent
honderd veertig boetert/feottnenbe boeren feftig.Stuci
öen / bocB nu gemonteect met
acht en veertigh, tn be
onbet(te lage alle ban
vier en twintigh eiibe achtieri
pont baljï/ gemant met tweehonderd Soppen / <Capi*
tepn . . . ♦ . Sanderfi, enbe ftet anber eert
25?antfiljip/ t'famengebeflinecrt enbejeplenbe ban
Harwits nae Portfinout, ftomeitbe op ricftanbèt:aen»
loopen foo recijt/ bat iu'tpaffetcnbe^öcpinmrt:
Öet uptterPe ban be
Reen elriianber raechte / geb^nbe
totìiersiibtsi be laegl) / toaer boo? ben Capitepn
Dirck
Jobfïbeboo?(le3önbc/ beeifiJjabehreeglj/ enbe toet
vijf en twintigh man foo boobt «10 geqtietd / toaer op
iie boojftteebe «ffapitepnen ongeróben acijrenbebed
iStöut-gebeert te Öoubeit / upt b?eefe bnn bat eentgB
éStljip een mafteti of jeplen beffteibi0f)ttoo?bcnbi/
boo? Det 5$?anbtfc{j^ Ktgt fouben too?ben bernidt/ en
bienbolgenbe alle bepbe gtfTiagcn j Dabbe ben bênii
noembe Capitepn
Willem Hendrickfz bolgenbeCàii

cti?ap raechetv enbe mebe aen boo?bt l'onwnbe/ ig tet
bolcft gefamendijcb obergefp?ong«n/ b?pbenbe be
oelfföeban'tboben-^iöip/ cnbebertitrttbe fiantaeni
Ijanbt
»nderhalf uyr j totbatbenCapitcPtthebetnei
fcöoten jönbe/epnbdijcö
't ^tbic toiertobOTgeaebett/
't toelcfi gilleren omtrent be mtbbaglj boo? Vliiïïn«ri
toajS gefiomen. ©et boo?fcU?ibe ifngdji ^tW» toflji
fier toel bejeplt/ehbe tn be laetffe torftt meb? geftomcn
ban
Göttenborg, öftbbe in refcóntre bwKleben meent
boosjebaüen/ beroberi getoeefl ban 't jPrertar óe^
naemtUil* toefmb>becabel0enanb«re piontoniiee
Μ ζ feart


-ocr page 119-

δδ S A Κ E Ν van S T A E 'T

%r,67. baniamnocljìiaccinsetaitttiitt. (©pöe^töepmïiei
I fee Sfltiöen toaceii vijf a fesendertigh ìjooìicn enìie
Yeercigh a vijftigh 0iiiuet|len.
^W^eeceitbait Zee-

landt ^piim/ iciaoinemensi te ^fficiecen/
tcoofen enöe^oiijaten teijoeniouiffecen ban alben
Inipt / en 't Piobenu 't ceen ijaec lo» .pog. ©iaccact
eniie puöltcatie ban iien
tienden liaect fefthienhon-
dert vijf en feftigh
ijaec toehcnìien tot beteeringe enöe
beloorange booj teobectoinranoe iioojBaecdapper-
heyc metbeelbloetflo?tcnbechceeenj betfocljtenïtat
öaer ^o.|Bog.0etteftic met alle fpoctttectoaeitiS te
fenljen öc
premie geiiecemeett l^'t vijfde actijcBel
ban be booifcfjiebe publicatie; enöe I^alirienmen
'oube in beöencfien Itomen bat baec tcgeniS cegacb
toas te nemen bat Det boojf? <iEngeliS-^($ip baasi ge^
nomen biiptcn eeit generale ©loote/ bat ftaec
. i^og. geliefben mebe té (onfibececen bat foobantge
pacticuliecÈ gebetljten ijebigec enbefcfiecpectoacen
ban tn generale ©looten / baer be geballen onfeecftec^
ber biaren/ enbe bicfitdilii geöeucbe,' bat bp b'cen beti
obcct biiccben ^tOèpen alreebegematteect enbeöp
na obertoonnen ban anbece;©oo?t0 bat befe ©tctotie
bloebig toasf/jijnbe be pactïnjen en ober fulcftiS ftet pe-
uitul mee(l egual getoeefl/sijnbe een foftïiaren i5ci»p/
öeafTijleert met een 55?anbet^e(lant#ioeg om
twee
licöte f'regatten afte toeeren ofte ootft te rupncren.
aemira- Φκ ban be 3fibmiralttept tot asmfterbam öabben
Krtptüan 0efcl)?eben met een EÖfle ban be ©ffitiecen en ^ol^
batenbeiKarinebiefpbannooilfenfoubeneeöbenom
fiiaMöt. « emplopeten j)p 'si ïanbtsi ©o?log8S-ftIjepett ban
Saeen teffoni
λ (jetiellimcct tot be ^ee-acmabe / met
jaetfoetiö/bat bc licljtinge ban be fdbe (©fficieren enbe
i^olbaten upt be naeH-gelegene guamifoenen / enbe
onber anberen fpeaalpcft ban beCompagnienban
be «Collonel ban
Gent^enbeEnptenantCcdlottdiPalm,
tenaenfien banberfelberperfoneel emplop onber be
boo?gefcö?ebe armabe be noobige o?b?e geftélt / mitf^
gabetg be boo?noembe (©fficiecen en Capitepnen upt
ïöeliiter€ompagrtienbeboo?fc0?ebej$olbatengelicHt
fotóien toecben/ aertgeftl)?eben motfiten toojben / niet
alleen Dare ^olbaten tot ben boo^fcgjebe opfiobt f ee:"
nemael geceet te Douben / nemaec ootfi te boen pjobt^
beten ban be noobige ^eeplunje/ rocfien/ öultfacïien/
en biergelflifie beljoeften / om nebeni anbece slSatro=
fen te 6onnén fubfUleren/ aljs ootö te befo?aen bat Dun
bolctt binnen i§cöeepfI>oo?tbJefettbe eenigö geit of crei
bijt fouben mogen betomen of binben/ om gaer be oc=^
cafïe p?efenterenbe/ban eenige berbecflïnge te bonnen
bebienen/ tot conferbatie ban gare gefontijept ï^aer
op ben
drie en twintigften goet gebonben te berfoeci
ïten be i^eeren «©etommitteerbe ïlïaben ban
Hollanr,
bat ïjaet €b.be3l^ooft-<©fficieten cnbeCapitepnen
ban be naarinietsi mben ijaren <i3atnij5jen ijoubenbe/

ï

toilben lallen ftate ^olbaten gereebt teiwuben tot
ben eerfleit opbobt/ ootb befelbe flan alle noobige.
Plonjès, Rocken, Bultfacken,fll0 anbetiï teb00?ften.

^ie ban befelbe SïbmitaliteptijebBcn ben vijf en
twintighften
aen Ijaer 3^0. .iiBog. geabbifeert / bat fp
upt abbertentien ban ben ïSefibent
La Maire,bjierben
bertcöt / bat bebetoufieacht <©o?logi} ^cftepenban
öaer Collegie/ boo?o?b?e bmiiiaer3|o;41®og. in't
boo?leben 9!aee obergelaten totbienli banben=fóo=
ningD ban 5&ennemarcb/in ^oo?bjegen obertointert
ïjebbenbe/beele en berfcftepben beftoeften gebjetS Sab^
ben/ oocö peftielliaeltfouben moeten hJO?ben/ enbe ee^
nigebetalinge aen 't op sönbe boltft gebaen / baer toe
be Capitepnen iiiet ccp?obibeett / enbe niemant ban
tD^en fiaer ï^o. .flBog. gelali of baer omtrent bp ber
Jianbt iürtbe / genootfaetftt fouben toefen be gelben te
trctltcn / enbe na fp betnemen / toilfelbjieben
op gaer
te pafTerettj botD alfoo fp tot be acceptatie ofte 9et
boen ban foobane betalingD ban Öaer ©o. iKog. niet
cn bjarm geautljorifeert/ noci) naeraö))enant ban
penningen aepjobibeert/oocft niet anbers tegemoete
fagen ató Sat be continuatie ban 't emplop ber boo?-
fclj^ebe ^cljepen niet alleenbermeerberittije ban bos
den / maer oocft tot ongeïegentïjept ban bit Collegie
foube i^tbaBitt/ alfoo fp boói'tberliesi ban
vijftien

^cSepen bàn <!$o?loge febert ben ^are vijf en feftigh, 16 <^7·
baer onber berfcöepben ban mibbdbare groote /
fdf —·
ban bie foö?te geb?ecfi toaren öebbenbe / om te bienett
tot piotectte ban be Commertie / en btergeBjBe fafien
meer/bonben Baer genootfaecftt öaer ^o.|lSog. bien^
llelijcb te berfoecBen/ bat befelbegaertotb£ accep-
tatie enbe betaltnge ber boojfcfeebe toilfdDjieben be^
Itefben faHtöoriferen/ enbe pjobiberen/ of anber^
(ïntjïboo? aengenaem op te nemen / bat fp befelbé
aen öaer ]^oogl) iKogSenberenbopeerbenombefiei
talinge te confegueren / en biejs onberminbert out re^
benboo?ftj|)?ebe/ metbenï^eerClingenbergh mon»
beriianbeltnge te boen treben/ om be boo
?f5. ^cD^en
met tenalbereerllenDectoaertsi ober te boen bomen/
om naer berepfcD ban faecften in befer ïanben bienjl
ge-emplopeert te hjo?ben.

^P O^ben oocö alreebe eenige bagen te boo? Baer
ï|o»|Bog. toijböoopigö'tegemoetgeboert beonge^
legentDept ban öaer Collegie / enbe Boe noottoenbigD
'tfelbe met notable fommen geltiS uptberfcSepben
refpicten ten fpoebigBIlen bienbe te bJO?ben gefecun^
beert/enbeDebben interim/gaer fcecfierlijcii op be toe^^
fiomlle berlatenbe / foo beel mogelijcb/ tn be aemieei
minge banbootfbolcb/ aenbouto eu^Quipagieban
^tgepen / oocfi befo^ginge ban aller jjanbe behoeften
gebojbert / ia felf oocfi een aenbangö gemaecftt/ met
bemonHertnge enafpreiiìnge ban eenige ber gereet=
He <©oilog ^cDepen/met boo^nemen ten beden boens i
Ijjcb te continueren / om be felbe bp occafie ban be?
quaem toater/ober be Vlacken te brengen enbe tot beiS
ÉantiS ìttenH te pjepareeren / baer toe noottaenbtg be
boo?-iaeriS bloeben bienben gemefnegeert te bJO?benA
bie geen Hilftant ofberfupmbonbenlöben/ foomen
(tcfibteiiniettelaetenfoubebe&lagen.

g^ocB tot nu toe geenerefcrtptie of eenige effecten
op Baer boo?gemelbe fcB?ÖbeniS beftomentjebbenbe/
bonben Baer niet alleen buptenpoHupi om'tbooifs
aengebangen toercb te acBterbmgen enbecominues
ren / nemaer geraecftten ooc6 in ttopffelinge enbe be^
bencben/of oocb boo? beranberinge ban faecben be in*
clinatie ban Baer SlSog. omtrent ben boojtgangfit
enbe aenb?ift ber boo?fcB?ebefaecben eeniger maten
beranbert motsten toefót. <£n Babben berBalben niet
bonnen nalaten ganfcB bien|l^cb te berfoetì&en / bat
ban Baer ilSog» goebe geliefte bienaengaenbe ge»
infic)?meert mocBten too?ben/ betoelcben incasstot
boo?tfcttingeber€euipagiefoube^ecften (onbette^ -
berentie) g^pccompaigneert fou bienen te b)o?ben eett
pjompt foiwniflrement ban be boojbefen berfocBtc
mibbelen/ ofbpontllenteniflie bet felbe fouben opbe
bertoacBtinge moeten lliüe Itaen/ 't toelcb 'iS Eantsi-
btenll / enbe
't faifoen ban 't 5|aet/ niet aUs met groï5=
te btfrefpect enbe beracgteringe ban foo noobigen
toercbfoube bonnen lijben.

®ie ban Rotterdam Be&öen ter felber tijbt oocB S „i
geblaegBt / batfe op Baer l|o. iBog. ferieufe aenma^ aoitw-
ninge be ^cBepen ban (®o?loge boo? Baer aenpart in "am·
be geo?bonneerbe e]ttrao?binaris iïqui^agie boo^be^
fen giare/ febert eenigen tijbt BettoaertSonberBani
ben genomen / om befelbe te boen timmeren enbe ban
alle noobige beBoeften te berfojgen / in bertoacBttnge
bat Baer ]|o. eenmael fouben bditeben o?b?e te

J

Heïlen/om te fupberen enbe bolboen 't geene Baer noclj
inbe gebjagen Confenten totbe€qu{pagte boo?be
Saren
vier en féitìgh enbe fes en feftigh toais compe= '
terenbe; maer geconfibeceect/ bat baer ban tot
nocB toe geene bolboeninge ofte eenige betalinge eua^
men te eriangen / enbe op bat be petitie bp ben aSaebt
bàn jf tate tot be uptruHinge enbe onberBoubtnge
ban bes EantiS ©loote gebaen/ bp be refpectibe
bintien nodj geme
Confenten en toaren ingebjacBt/
foo toierben fp baer boo? in groote bebommemiiS enbe
berlegentBept ge|lelt: aen b'eenejijbe tonnen fptoei
app?eBenberert/battettenBoögli«inootfa6elöc6toaii/
batbe^cBepen met bémeellefpoet toierben afgetim^
mert/ ban allenoottoenbigBeben boo?|ien/ in fiaet en
poHup? geb?acBt / om ten bienlte ban ben ^taet te
bonnen J^beftg^jupiBt / batbc töbt ten BoogBHat


-ocr page 120-

1667;

t ««7 meffcetóe / ìiat ÖÊ lo£ift-(©ffitwren mbe Capttepnen
'' toierùeti 0co?ïi(innecct öct te toen 6acften/Wepi
mùc fpccö tti te toopm / öiec te toten ö^outoeit / enije
ffüe ijacc btctualte te laten toerbaeciitgen/ tenepnUe
ïiat öaer too? '0 ^lantiS ©loot niet en totcciic sccetac^
öeect j öat ban gcly riten Ijet Uolcit aen
't l)oo?t ban öe
oo?lo0fdjepen ïiicntie te too?iien gecommanùcect/ om
iie fdbe ^cDepen geceet te maccftm ; en aen ùe anDe^
re 5ijìiefoo bon&mfpDact ìioo?'t0etije£{i ban font-
niflenient ban öe Deloofìic iùbiìdien fn fooïiamöen on^
odegentljcpt/ öatöetljacconntogeüjcUtoa.ii Ijet lc-
bcptjÊÈ-bolfft aen be ^tOepcn ban <©o?lo3e te continue-
cm/ alfoofp bie ntctlangcc ijawbaalj-gelben fion^
ben betalen/ Énbet'Eenemaeloninacöttgötoawn om
be fcDulben opbeboo?fcD?ebe fubfidien gemaeeftt te
bolboen/ toaecom fp ucfcljitjomt toaren om bo?bcc
cenigcn inftoop ban beftocftm te boen/en bonben mebe
grootc ongcnegentöepbt lip be Leveranciers om öaec
meccbèt: tc ccebitemi : bcï|ooft-<©ffidcccn enbeCa^
pttcpncn maenben Dacc bagclycfeiei aen/ omeentge
betaltngebanDaecgoet-hebbendcfio(i penntngen/bfe
fonbcc bctalinge / geen btctnalte op nieu becfojcDben/
aengemcrcfit batbe tijbtfoofeecbcgonbetenabecett/
enbe ecljtci· tot nocfj toe bp be gefamentUjclie ©jobini
tien tnbe petitie boo? bee)ca;ao?binariif «Êgutpagie
ban bicn ^ace niet en toa^ geconfenteect / enbe bat
be (©fftciecen enbe Capitepnen ijaec fontmeecben om
öelbtmbeo?b?e/ of fpfoubenbictuaöeirenofmet/be
toelc&efpijenlieben ombe gcallegeecbercbcnen niet
fionbengeben: fooftabbenfptotljaecbecOacge enbe
bolboeningc ban öace plicfit / goetgebonben Oaec i^o.
.fiaog. 't geene boojfs eecbiebigö te cepjefentecen/enbe
feec gebienHigl) te becfoeclten / om eenmael te mogen
eclangen betalinge ban be boo?ftl)?ebe cefianten/ enbe
bp p^obifie in p?omptijS tee goebec ceetfteningc eenige
penningen: mttfgabec^ bat Daec iBog. bete-
fpectibe i0?obintien met ecnil geliefben aen te manen/
tot Det iitb?engcn bet Confenten boo? be ej:tcao?bt'
natili «Êguipagiebanbefen^lace/ enbeïjaec3|oo£tli
iBog, o?b?e of fp be boo?fcD?ebe ^ooft-<0fficieccn
enbe Capitepnen opbebeutoacDtinge ban be gelben/
enbe be boo?f5 Confenten fonben aenbcbelen ijace bic=
tiialte te bccbaecbigen / enbe offp met eenige gerHft^
Bept enbe becfeetöecinge ban betalinge Bet Bootsvolk
aen be ^cöepen ban ^o?loge fonben mogen com=
manbecen / enbe bat mocljten toeten offp eenige pert=
ningen/ aljs mebe be boo?fcij2ebe Confenten Öabben
te bectoacDten/ op bat ban Öaec3io.Haog. intentie
toefenbe gcinfo?meect / mocljtett toeten toaec na iiaec
te fionnen cegulecen / enbe foo beel gaec mogelijiö
toais / '0 HanbtjS noobigen bientl betcacöten.
!Kt atit- SCen bepbe be Collegien ijS ben acht en twintighften
tooojt gecefcBiibeect / bat tjaec Haog. emitige meeninge
»
bIo ^"ojfs ejcttaojbinacisi Ceuipagic met

^ 'allen pbcc/ obecnatötenbebagïjgeacoëliceect enbe
eöcbo?bect toiecbe/ bat fiaeu^. bienbolgBenbeali
lesi toilben contribueren en bpb?engen/ toess tot boojt-
fettinge ber boo?fcïj?ebe €(iuipagie / met ben gebolge
enbe aenhleben ban bien / foube mogen Itcec&en/ fon^
bet baec ban cenigBjïntiS in geb?eetfte te bliiben / met
becfeeriteringe bat Ijaec i^o. HSog. ban ijare ?ijbe/niet
«t onbeclaten alle ferieufe/ enbe ef^cacieufeofficien
omtrent be cefpectibe ©?obintienaen te toenben / om
befelbe tebifponecentòtìjet fuyveren van hare defe-
ften in be albeceptss geb?agen Confenten, tot be faec=
feen ban be Eee/ enbe boojtjStenfpoebigöllert in te
ïi?engcn/ mitfgaberiS met cecie furraffementen ban
peniiingcn te bebracfjtigenljareConfenten opbeei^
tcanibinacisi petitiën, tot berbal banbe eïttaoibinai
ciii Equipagie, boo? befen loopenben iiare / met ben
0ebolge ban bien.

onbecmogentöept bet ï^eecen ban Zeeiandt
ober beconbuite ban fommigefaecfien/ gabenfpin
befen tijbt te hennen boo?ijetbolgenbeExtHua ban
Bet fe vende octöcöel ban be pointenBacecbefcfeiji
btnge:

Ae datden Rifmeefter Bu»t,gnJtmimirh door or' x66y
dre van de Provintie van HtUanit was gefaifcert,

ende gebracht op de Voor-poorte van s' Gravn-Hns'} Ecil.teun
hebben de Hcerèn Staten van Zeelandc iterativelijck tanen
verfocht, endedaeropaengehouden, teneyndehaer®"*''
Ed. Mog, communicatie ende kenniilè mochten wer-
den gegeven van de ftucken .ende befcheyden , die
tot fijnen lafte wierden ge-employeerc i uyt oorfake
dat het
dtliify daer mede hywierdebefchuldightj dea
gemeenen Staet raeckende, ende dat hy daer vaa
was een militair Officier, oock op de repartitie,
ende in eedt van defe Provintie : Doch is 'tfelvigc te
vergeefs geweeft, ende naer dat onderwijlen een yder
in verwachten was , wat fijne ftriftegevanckeniflc,
extraordinaire proceduren tegens hem gehouden, en-
de het ongewoon aenmanen van de Heeren Statea
van
Htllandt tndt Wejl-Vritfiandt aen dé Rechters ite-
rativelijck gedaenfoudegeworden, enfpecialijckwat
hooge
Crimina tot fijnen lafte mochte zijn aen den
dagh gekomen, daer van de geruchten, endeblaeuwe
boeckjes hem aireede hadden gecondemneert,foo zija
eyndelijck door fijn fententie de ooghen van alle de
Werelt geopent, fiende deextenfie, ende Ingrediën-
ten van dien, bekomende alfoo den gemeenen Staec
ende Provintie niet anders als met ende nevens den gte-
ringften Ingefeten , door den fiagh ende de executie
felfs, eerftvan defe importante fake de verfochtc ken-
nifle; behalven, dat de fieeren Staten van HoUant ia
't begin van't voorfz Saiiliflèment door de Hecren or-
dinaris Gedeputeerden ter Generalitey t wierden on-
derricht, dat dengemelden Ritmcefter B««t gevraecht
zijnde , of hy niet en wift , dat het niet geoorlofï
was met den V yandt te correiponderen ? daer op had-
de geantwoort, het felve gedaen te hebben mep ken-
niffe van den Heer Raet-Penfionaris de Wt, die oock
hadde verklaertfulcks waerachtigh te wefen j maer dat
de correfpondentie al eenigen tydt
inttrrupt was ge-
loopen j waer op wijders onderlocht zijnde, of dan
de gemelde Heer Raet-Penfionaris, ende tievena
hem, noch eenige anderen uyt het midden van haer
Hoogh Mog. Vergaderinge waren geauthorifeert om
diergelij cke gewichtige correfpondentie te onderhou-
den, ende andere perfoonen, buyten deRegeringe
daer toe te employeren, ende haer hetfelveoagele-
gentheyt wederom op tefeggen ; is daer op by de ge-
melde Heeren ordinarii Gedeputeerden ter Gene-
ralitey t geantwoort, dat geene van haer allen kennifle
hadden, dat den Heer Raet-Penfionaris de Wr, ofyc-
mantanders,byhaerHo. Mog. tot het houden vanfo-
danige correijjondentien waren geauthorifeert of be»
voecht, maerniet en wiilen wat macht en authoriteyc
den meergemelde HeerRaedt Penfionarisde Wit, by
de Heeren Staten van dienaen-,

gaende mochte wefen gegeven : Waer uyt dan de
Heeren Staten van
Ztelandt gebleecken zijnde, datter
affonderlijcke correfpondentien ende handelingen
wierden gehouden, met dat de een ofte andere Pro-
vintie fomwijlen yctsden gemeenen Staet rakende,
aen de handt mochte komen. ende daer op verder
nae de waerheyt van dien foude laten inquireren, om
dan daer van aendegemeene Bontgenooten gewifle
kenniflète komen geven,
maecexρτφβ» ende by ma-
n iere van een feparate Negotiatie, over de faecken de
gemeene
Vnie ende alle Leeden van dien foo hooge-
lijck importerende , fonder aen de felve te geven,
eenige de minfte communicatie, het weick by de re>·
fpedive Leden deferProvintie indejonghfte Verga»
deringe metgrbote bekommeringe wefendeingefien,
hebben eenparighlijck verftaen, dat wy van defe fake
fouden maken eengeralfonneertpoinia vanbefchrij-
vinge, om de felve, alswefehde vanfonderlingh mt-
mtnt in de refpedive Vroetfchappen rijpelijck te over-
wegen ; om welcke laft en ordre completelijck te vol-
doen, foo foude daer toe wel eenige geheelededuöie
van noden wefen,diewy oockgaerneophctpapicrful-
len brengen, (fo wanneer dé Heeren Staten fulcx voor
aengenaem mochten hebben gej ugeert) met alle de re-
denen ende cenfideratien ter materie dienende j ende

5 voortli

en OORLOG Sevenenueertighjiehoeck.


-ocr page 121-

I oo S A κ E Ν vail S τ A E τ

'iSó'/ voorts verfien met pertinente Refolutlen van de on-
1 ■ gefondeerde ende bou vallighe argumenten, daer me-
de de bewufte
Èillantfitt JedMt, defeparate Corref-
pondentien ende handelingen, met den Ufurpaceur
Cromwii gehouden, foo wijtlopich, doch londer eenig
jFondament tracht te juftificeren , met vordere aenwy-
finghe van
de fchadiHjcke vruchten, die deie maniere van
doen albereytsheeftghegcven, endenoch verder te
bevreefen fl:aen,oock de confufienendellrydigheden
die daer uyt nootfaeckelijck moeten volden, foo daer
inne nietten eenemael wordegeremedieert; welck
goetvinden, vati U Ho. ,Mog. afwachtende, fullen wy
hier alicene eenighe weynige pointen m confideratie
kortelijck aenroeren, ende tot befluyt tooneh, wat
wegens de Provinciën ter Vergaderinge van haer Ho.
Mog.over dit important iubjedt, ( onfesoordeels ) be-
hoorde te worden inghebracht ; vcrfoeckende dat U
Ko. Mog. allesrijpelijck ende na hunneimportantien
gelieven te overwegen, ende vervolghensde Heeren
hare Gedeputeerden daer op volkomentlijck te belaf-
ten. In de voorfchreve fenrentie wert ghefproocken
van fecckere articulen van Vreede, die noyt aen haer
Ήο. Mo.
lyn vertoont, die nochtans fulcx ter eerfter
plaetfe toeqiiam,enin defe Landen alleen 2,yn
debmige
Ovtrighejc
, in faecken van Vreede ende Oorloch,
nieteeneProvinciein'tparticulier, ghelijckhet
Hof
Pcit/i/Kiee/de Provincie van Ηί)//Λ«ΛίηΛ ffeft-Vnefant,
by
devoorfchrevefententiedie hoogeCharadlerfchy-
nen toete fchryven : Hetwerdtden Ritmecfterde ,
Sttat hooch gheimputeert, dat hy feeckeren Brief uyt
tngtlmdt ontfangen hebbende, de felve aen de Mi-
nifters van
Hollandt niet heeft gecommuniceert, maer
verbrandt gehadt ^ niet m inder wert hem te lafte ghe-
leyt, dat hy over voorfchreve importante faecken
tweederley Correfpondentien foude hebben ghehou-
den, d'eene opentlijck met kenniflè, en de andere
fecretelijckfonder kenniUe ? wat fai degemeene hoo-
geRegeringehier mvoor mifcontentememtoonen,
dat de felve buyten kenniflè ende communciatie van
alles is ghelaten, ende dat defe correfpondentie ende
handelinghe alleen is gheblsven tufTchen de Minifters
van de Heeren Staten van
Hollandt tndt Μ',β- Vriefimdt,
ende den voornoemde Ritmeefterde Sum> Het is
.van een feer quaet ende /7·;ηί·/'/ί«ί»Λ; exempél, dat ten

Sde van den Jaetften 'Engelfcbcn Oorlogh met den
furpateur
Cromwil over dat bewuft hateüjckc werck
van à^ftcìttfit, tweederley Correfpondentie ende on-
derhandelinge is ghehouden, de eene met kennifle,
eude de andere fonder weten van haer Hoogh Mo-
ghendeja diredtelijck teghens haer intentie ende re-
folutie, ende dat die gheene die fulcks hadden ghe-
jpleecht, meer fyn gheremunereert als gecorrigeertj
aen den Ritmeefter de Btm is bekent gemaeö: en ver-
lilaertjdoor ordre van cene Provincie,datter geene ap-
parentle was om ymand nae
Eogilandt te fenden,'t geen
ten anderen tydenfoogierichlijck wierdnaegejaecht,
en dat hy dien aengaende alle hope fou benemenjwer-
dende alfoo alle de Provinciën buyten haer weten en
kennifle daer mede vervangen, die het nochtans buy-
ten alle
ccntrtvirfie te famen toequam haer fentimenten
daer over te vetklaren. Infomma, t'geene de Voor-
Ouders hebben voorfeght endegevreeft, doedeRe-
gerlnge noch foo geluckigh was van
eengemtm hoog Mi-
nifttr
in den Staet van 't Landt te hebben, dat de Pro-
vincie van
Hol/ant endifPeft'VritJlant alles aen haer foude
willen trecken, ende over haer Mede-Leden ghe-
Boechfaem een
fuptrioriujt oeffénen, wert in defen
dage by-na gelijck geadimpleert ende vervult ; zij nde
oock nieuwelijcks onder het wapen en den druck
van de Heeren Staten van
UtHandt t»de fVefl-VritJlandt
in druck gekomen eenigeaenmerckingen enaenwij-
iingen op de jongft ingekomen miflive van de Ko
ning van
Gron Briitanaien, foader de andere Pro vincien
daer over te kennen ofte confulteren, daer van daen
nochtans fulcke refultatien moeten afvloeyen, Omme
au te komen tot corredtie ende verbeteringe van alle
defe en meer andere hooghgaende abuyfen, ende in-
coagniiteycen
> die mee menichte konnen worden

aengewefen, ende om voor te kómen dat een ën defel - i litf 7 ;

ve faecke op den eenen tijdt nietgeloont, ende op _

een ander tijdt niet geftraft en werde,of dat in de eene
Provincie voorgfeoorloft ende welgedaen, ende in ecii
ander Provincie Voor een Crymen ende foudó
worden gehouden ? foo achten wy dattet meer als tij dt
is,dat uyt de naem énde van wegen defe Provincie alle
't geehe voorfchreve, met een byfonderen ernii ter
Vergaderinge vart dégemeeneBondgcnooten worde
geprefentecrt} eh weder daerop aengehouden, dat de
Heeren Staten van
Bollant m fVeft-Vrieflant mogen na-
laten haer particulierlijck te onderwinden foodani*
ge affonderlijcke direiftien, correfpondentien, en-
de Negotiatien, met andere Princen ende Potenta-
ten, als vooren Zijn aengewefen: dat in plaetfe van
dien, wegensdengemeenen-Staet,totdiredtie, ma-
niement ende onderwindingen van dien, foodanige
ordre werde geflielt, dat alle de Provinciën dien aen-
gaende mogen geruft zij η, ende daer inne egualij eken
tot bevorderinge van hetgemeene befte participeren ;
en in cas dit buyten vermoeden, by de Provincie van
HoÌIàndt elidi vPeJi- Vrirfiandt niet mochte werden te rug-
ge gebracht,en dat defelve vervolgens de voorgaencTc
manier van dien niet foude toelaten , dat als dan
wegens de Heeren Staten van
Zulmdt foude werden
verklaert dat haer Ed, Mog. otifchuldigh willen zijn
aen de ondienften, fcheunngen, ende andere onhey-
len die daer uyt wijders te bevreien ftaen ; ende dat dé
felve dan oock foodanige affonderlinge correfpon-
dentie, diredtie ende handelinge, met andere Prin-
cen ende Potentaten fullen aenvangen ende houden,
als defelve voor den dienft van het gemeene Lande
ende hare Provincie fullen bevinden te behooren»

g^e igecwti ban Hollandt iiebbenöe iim vijfden ®pBef
iKacctBawööeï'aiBten laten gacn/in toat boegen foa
hjeliie Quote iiec felbcc p^obinoe inïie Petitie totften^/^
becbalban be €]cttao?binarï0 ^QtitpaatetegentooD?' nmsg,
bigi) tinbecöanbeu 3önbe bp ben Rade van State boen^
mael!^enoφteboen/ enbenabergant uptggeftj^ebeti

tecfomme ban negen milHoenen vier hondertduy-

fent car. oulbcns/alis ban'ttefiant ban Baec
ΙΚΟβ. quote in bebetoufle negen millioenen'tbOOJi
lebene ^aec ggcpetttioneectggebO£gDli)t& ggebonben
ftube Bonnen toecben/ tn boo?gaenbe Éotulenm bate
ben fes en twintichften bflec aenbolgenbe geinfeteect ;
Debben be ^eecen ban be iEttbbecftöap enbe oEbelen /
mttfgabecii bc «©ebeputeecben banbecefpectibeiètei
ben upt ben naem enbe banluegfienbe ï^eecenDarc
^itntipalen totbecbalbanbeboojfs laliengeconfen»
teert enbe DetotlltcOt / gelijcft bp Ijaet: <Éb. Hog.
getonfentecct enbe betotHtcöt toiect bp befen/eecpeliicti
in ben opöefbaneen hondertfte Penning, met enbe
nebeniSIjct eitiplop baniiet p?offïjtbec tebuafebait
centen enbe inteceflen bepbc boo?ben toefiomenbe»
^lace acht en feftich te betatol ben boojfs hondertften
Penning in twee tecmpnen / te toeten / be eerfte gdfir
benecïfien 3!anuacpbe!Sboo?fcB?ebe Slaecjsachten
feftich ,enbe be toebecfielft ben eecfien iïunü baecaen^
bolgenbe ; enbe bat be rcfpecttbe ^teben baec op ban
tijijt tot tijbt eentge fommen fullen antttipecen / boo?
foo beel be anbere albcceptss gijefonfentea'be mibbelen
tot bcrbal ban jfHanbtiS fttiace lallen/ niet bette gDe^
noccB foube bomen te Hcecften/ eitbe ben noot fulcjc on^
bctinü&eliicö fowïie mogljen bomen te becepflcïjen:
mitii baec boben gljenietenbe imrefttegenjs vier ten
hondert in't^iaec ban begflebaene anticipatie af tot
ben eerften Sjtmïj / ten aenfïen ban't göeanticipeecbie
op ben eecfien termijn / enbe tot ben eerften g^ecemi
Der ten cegacbe ban't gijeanttcipeecbe op ben tweeden
(Cecmön bepbebciSboojfs 31aec.ö acht en feftich toe/
besS batfotorf 25o?gemee|lec!Sen iSegeetbecsfinbe
^tcben/ alsi^cgoutenenbe <i5ececBtert ten platten
Hlanbe fouben toecben gecfjacgeect/gelijcb be felbe ge^
fcljacgeect toiecben bp befen/enbe fultjc geijouben toe^
fciit£becanttooo?ben vijfmaeiVetbolle flotfiban be
CoDicen ban beboojfjpenntngljentübenaace vier
en vil ftich gefocmecct/ fonbec baec ban pets te mogen
bcfalqwcen; enbe om alleenljjtftbe (ïTawatie bah

i


-ocr page 122-

en O O R L O G. S^ven en n/eeritghpe boecL p ί

t «« r ©crfoiim iitc't feöect öm bcio?f5 ^are vier m vijfdch
' ^ ^tìictoio?r3,i§tcìienenije ijunfïiicitenbaniie g&o?--
■""■ ■■ jjei» iitettec tooon becttotten jijitiic/ tegentooojtitcD in
Knigc anùecc^tatit/of «nicD aiiiaecbifittctljait Hoi-
landt enije Weft-Vrie flant tooortaciitt£ö toat«i/£rt al
iiaa· effuctibclljcö acnoetoefeti toicciien/itittii öat öae»;
üanaibooccnssaen&aec €0. 3©O0.ö&cï>ci«frt/
culieDp öefdUeiiaccop cefoluttetot UenmniJcansDe
lian'teencettijetot bcrtjooEjinsebati'tanbeue Cohier
friicitomeii fouöc moeten jijnj öeiStoieciicn ^SDiSJCc-
mcclteren enbe ilcoDecriiecsi / mttföaïiers ^c0oiiten
Énl3c<0eretl)tmtoaniie ^o?pen om't boo?f3 fïotoöe-
bocgölijcii te lionnen iiptbinben enöe opt)?cnocn /nitt0
befcri gcautljovifecrt/ Ijei Bo?t /
\}tt todtft bacc aen De-
Uonben foube mogen toerijcnm benftaceDp meiiiue
®ayattc / ijccDoogtnge/ enbe anbecfinötsi fooUanitD te
mogen omlïaeti / aliï 3P iupöcn met be tneepe eguali^
tept in alleceiijtmaticDeptfouben Deliinben te beftové.
«albe (®en anderen, {jcbben Bacu oeb. «6?. 3HSO0. infgije-

ban een halve verpondinge boD? bcfenlopenben S'are
feven en fcftich Ooben be gcUJOOneljjC&e halve verpon-
dingen ober alle be lanben cnbe öupfen/egecne epempt
bfebooibatebanbefenloopenben Slaecealss bobentei
bijtiit ciibc getimmect 3i)n gebjeefl/'t fp bat be Slaten
ofiDcttopenbanbe ©jpbommenbei: ©jöinartiibci
lalïingcn obecbe boo?f3 i^upfenenbe Eanben albci
ccptiS toaren geexpif eert ofte niet/ be$j bat in tpen cn
tDijlen be gelegentDept ban ben ^taet/fulcjc fionnenbe
Ipben/ftiec op tegarb genomen fou toetbfn/fo toanneec
om cebenen contumatie ban be ©2pbom ban eenigDe
beuboo?f3 Eanbejt becfocDtfoube mogljcntocrbenj
fuHenbe be boo?r3 ijalbe berponbingOe moeten toecben
opgeb^acDten bolbacnboo?ben iiptgantftban befeti
ioopenben Élai'e / enbe tot lafie alleen ban be «epgDe^
naeciS bet boo?f5 öupfen otbe lanben / enbe foiiben be
Önpjbecjci/ beii aengefpjoothen ofte bp billettm om be^
talinge gefommeetttooibmbe/ gljeDouben toefen be
boo
?f3 halve verpond inghe, in minbecinge ban Daec
i)up?penningen te betalen / mits bat fp be felbe aen be
<iüpgenaccsi be boo?f5 tto?tingc foube moeten gebogen/
niet tegenpaenbe eenige f)up?-cebiille ter contrarie ofte
(Kpulatic bp be felbe tot lafle ban be 3|up?&erii gèbaen
ïietoeltlteöaet <Êb. <©?. Hog uptljace Souverainc
matljt enbe autljocitept/ljebben geberogeect bp befen/
als becflaenbe met be boo
?f3 halve verpondinge alleen
be Eygenaersenbcntetbe Huyrders te Öeftoatcn / fuli
lenbebienbolgenbebe ï|eecen <£5ecommitteeube ϋϊΒ'
ben geautl)o?ifcect enbe gelali üjccben / gelijtU be felbe
Oeautöorifecct enbe gelali toiecben mits b^en / op be
inboibecinge ban be boo
?f3 halve verpondinge fo obec
ben àace drie en vijftich ais obec ben boo?leben 3Iace
fes en feftich gep?actifeert is getoeefl·.
«atr-ftt- (Cen derden, ijcbben pec €bele <0?. ,ïlog. mebe
öE-aeit. getonfenteeEt cn bebJillicDt gelijclt geconfenteert en be=
fcoillicljttoicct mits befen / in ben opljefbaneen haer-

ftedegèltboo? ben Ioopenben 3Iaece feven en feftich

fcfepbingcn foube toecben gebaen itìS naec getooonte/
gdijcUoocli be ejcecutie enbe inbo?beringe ban bien/be
^ceccn CSetomjititteecben iiabenirtbeboo?f39uac--
tiecen mitS befen belaft enbe aeitgeboben toiect.

€ubc boo? fo bedbe boo?f3 enbe anbece €ictrao?bii
ttaris lallen Boogcr foube mogen ftomcn te monteren
alSbeboo?f5mibbdcn fouben Bonnen flcefften/ bat
't gene baec aen beficieecbe gebonben foube too?ben bp
aSegotinttc/ niet alleen obecbe Comptoirenbefcc
P?obtndefoo ban be Domeynen ais ban be gemene
mibbcien/maerootlt obecbe Comptoicen banbe
«©enecaliteïJt/ cn namentlijcft mebeobec bie banbe
Collegtcn tee 3Cbmicalitept ; bcS toiect ban nu af aen
tn boegen alS booccn betoilücljt/bat obec be bao?f5
Coiiegien tcc ^Cömiraïit. genegotieect foube too?ben

een millioen gulbenS op ben boet en bolgDcrtS be bce-16
belingDein boo?gaenbc icfoliitien ban bate ben twin-
tichften jKactp &es boojlchen ^aetS fpeciftcqueljjch
geeïpjeffeect / fonbec bar be boo?f5 Coiicgien teu ab-
miralitept gebuemibe befen lopenbe 9!are tot becbolg
ban be boo?f3<i ïtcao?binaciS lajtcn met meecberlSc-
gotiatie belajl fouben too?ben anbecs ban bp eenparige
obecgifte enbe betoilliginge ban Dare <Sb. (©MKog;
in't genecael / ettbe ban pbec Itt ban bien in öet pacti-
«iliec/enbe fonbec bat't gene boojfs tlaet boöj't toefio=
mcnbe eenicDfints foube Bonnen of mogfjen in confe=
euentic g^cften bjccben.

(0pbc ingeöomen tpbingïjen ban bat eecflbaeciiö
toebecomcen g^ootgljetal ^ttjotfcfte <Capcrs foiibc
(laen in ^tt te loopen/iSben fe venden iKaeri goetgci
bonben nocömaelS aen beCoUegien tcc Hbmitalttcpt

tot Amfterdam enbe in't Noorderquartier te fcB?pbcn

bat fp al nocD ten fpoebig(len tot pjotettie ban be Éit-
gefetcnen befeu ïanben / Daei; met be nabigatie enbe
bifTcöerie genecenbe pjobifïonelych eejriglje giacljten
banoojlocpenanbec Mepnbacctiipcljin Eeetoilbe
fenben. Eijnbe boo?ts aen be tefpectibe Collegien tcc
5llbmiralitcpt g{)eftl)?cben / bat be felbe fiare leeoni'
mitteecben bie eecfl baccljs alöiec (taen te betfcliiinen
bel)oo?lö£& göeinfirueect toilben IiertoacrtS fcBi'tiicn /
omme met ben anberen te oberieggen cnbe obcrtoegcii
mitfgabcrs Dacc ï|o, iBog. te bienen ban abbös/ tont
toöbers ten ^?incipaclen tot trefcenatie ban be boojf?
Schotfche en anbete JHobers met b^iicDt gcöacn foiiiic
ftoraientocïben.

(€ec felbec tijtis goet gebonben bat ten fpocbicDfKtj
ceniglje <eebeputccrbcn upt f)et mibbel ban tjaec ίξη.
Höog. ©etgaberinge nabc cefpcctilac Collegien tct
^bmicalitept afgefonben foube toa-bcn/ om peitineu'
teftcnniffecn infojiiBtiete nemen ban bentoeflanbt
ban be ertrao?binariS Kquipagie, tcgcntooo?bicD on^
becljanben 3ünbc j mitfgabecs ofoocti alle cn een pbeu
banbepointenbecbatinboojgaenbeljaec .#ΰθί<:
i'cfolutien toaten bolbaen / enbe baec aen cenicD man^
Ciuementbebonbentoo?benbe/ öegebjceriugc Colica
gien aen te manen om fobanige befecten ten fpoebiclj-
(lentefupplccen/enbebooife «ie)cttao?binaris «Squi-
pagie obec nacljt enbacDLfonbec eenigöcintccn

alles op be ^nfiructie enbe o?bonnantie ben fefden ningebanbegfictwelte (0oll-35nbifcl)e «Compagnie/
February bcs ^laecs vijf en feftich obcu't boo?f3 mtb^
i bolgljens't gljeconbenieecbe ban öate HSog. met
iiel (ongligeaccellecct/enbe in boegen als't felbe inben ibe felbe Compagnie/ Doubenbc in cjfctt be boo?f5
boojlcbcit lare geflebenBabbe moeten toecben; obec Jiïïcmocie becfcBepben biffiailtepten boo? be boojfj
alletoclcfietonfcnten bienbolgljenbebenoobigljeupti ;25etointDebbecen gljemobeect infjetfucnecenbanbe'

" ■ ......... ■ ' boo?f3 gelbeceit ; en onbec anberen batfe bcctcoutoben

bat Det Uoo?nocmbc Collegie niet qualijtb foube bup
ben bat fp lupbcn fouben Olpben biffimltecat bebe^
tadinge ban be boo?ftlj?ebe aflïgnatie ban hondert eri
twintich duyfcht gulben/ tectjjtenbetoijlcntoe/bat
be boo?noembe(©o|i^31nbifcBcCompagnie be betoufi
te obligatie ban drie hondert vijf en dertich duyfent
giilbens obfc't gene Baec ban ben intact beucljbelijdï
toas competecenbe / behomen foube Bebbcn: ©ecfoeci
BenbeberBalben Bet gcmdte Collegie ter ^btnicalit.·
bat bp Baec i^o. iKog. fobanigcn ojb^e geflelt mocBte
toecben/ batbe bifficulteptcn inbeij00?f5 memorie
bennelt motljtetocrben toecBgenomcn/ enbe batfp
Dp gebolgefoiibeniogen toucBerenbe berepts berfcBci
nen teciïipnen/ oocfebe berbere BetaelingBeban be'

fetüw

boo?t te fetten/op bat ïjaec ï|o. .lilo. tijbelijcè 1
bengeccguiceccbenbienflmotötentcecfien. .

«©ejgeecen ban be3tbmiralttepttot Amfterdam
ïjabbai aen Baec iKog. gefcDjeben tee owaftc ban
feliec ,ïBemo?ic boo? be Bewinthebberen ban beOoft-
indifche Compagnie fllbaecaen 0aec obccgcgcbeii/tcc
occafiebanfeecfiece aflïgnatieboo? Bun tot bcc felbec
la|le gepaffeect / om baec op boo? ben ©ntfangec Mr.
Eiberc Spiegel 0ljebo?bert tc too?bcn een fommeban
hondert twintich duyfenc guldens, obeC be ttoC8 eec|tc
temtpnen/ ineen fomme ban fes hondert duyfent
guldens bie'tboojfcfeebe Collegie tee Sibmii'alttept
bajtbefelbe Compagnie Dabbete tout&ecen obecbe
«siquipagie ban acht ycheepen ban <0o?logl)e gepjef»
teect too?benbeonbecS'EtaniS©loote/ boo? ceertie'


-ocr page 123-

91 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ66·ί· fclbesecudööeflelt/ met betfeeifeennae banbolfiq-
' mm aeinùemneew tefiillen ΐωοιίκη laan öc equtpagte
ïjec 1ιοο?Γ5 acDt ^^^φερεη / boo? foabeel öe booinoem-
öe Conipasjnte aeii öaec SPÖe öefecmeuF fauöe mogen
ülptot/ op öatöeüolftomeneeauipagtebanïiefelbe
^cOepin niet gecetacöeert motljte toecöen/ of toel bp
niaitquement ban öe Öaec toe geaffecteecïic mibiielen
acljtectoeglje gljebleben. ^aec op ίίί goet gebonben
nocDmaelji tebecfoe&en ben «aet ban^tate/batfiaer
C.onDefbJaert toilöcn 5ün öe boo?f5 obligatie ban drie
honderd vijf ca dertig duyfend gulb. ten fpoeïrig(len
en foniierlangöecuptfiet boo? en ten beDoebe ban be
ööebac&te iDojl-^niiifclje Compagnie te boen bepe-
fcöecen. ^e ^eereti <i5eïieputeei;iien ban be ©jobin-
tien ban aa?iefiant en ^tabt enbe itanben inljiceetbe
ïiawboojgaenbeaenteeclieningDeop't booifs fubject
tliecbeboocensigebaen. ^ ^

(©otft isi gljeöoojt Set cappojt ban be l^eeeen ban
Ommeren enbe anbete ijaec Mot .Ifêogj oSecommiti
teecben/geeramineett ftebbenbe öet abbijf öesi «aets
ban ^tate/ gefb?meert alljiec in ben ^age ben acötHe
bet felbec maent tot bolboeninge ban ijaec 3|o; iBog:
«efoUde ban ben vierden bito / genomen op be mif^
ribe ban 't CoUegte tee 3ibmiralitept tot itottecbam/
gDcfcB?eben albaec ben drie en cwintigften ^ebjuarp
tellleben / en be baec nebcn^ obccgefonbene lijlte ban
be «©fftciecen en folöaten/ gecequtrecct tot be öeman=^
ningcbcCi§tDepenbart(©o?logDeban Baten ceflro?te
öebeliineect onber 'si Eanti ©loote/ metbetfoecfe bat
tot be p?obtftoneIc bcfo?ginge bec boo?f5 ^oibaten o?^
■ b?e geftelt mocijte toetben / en be «©fficiecen upt toelc-
fterii Compagnien be felbc ^olbaten gecomman^
beett foube bJecben / geojbonneeit aen tjaec ftloec-
ftentannente betlellen / enbe be felbe aen iiaec<iS.
albootenei te öefegen ban iSocben/ ^Sultfatfien/
Combaecfen / ^eeplupnje enbe noobige becfcftoonini
ge / ten epnbe bat be meecgefepbe iSolbaten Betbene^
bene be iBatcoofen fouben ftonnen uptöacben. |5otij
geabbijfcect op be miflïtie ban 't Collegte tet Ibmi?
raliteptin Zeekndt, gefci)?eben tot Middeiburgh ben
eenentwintighfte ;^eb?uacpboo?r5/ Ijoubenbe mebe
gelijtbe lüjle ban be^olbaten gewguiteect tot man^
ntngebanbe ^cljepen ban (©o?loge banöareceffo?te
ooth gebeftinccctonbec beboo?fjsi'EanbtjS®loten/
öonbenbe in effect Bet boo?f3 abbiii/ bat be ©fpciecen
enbe ^olbaten geceiniceect tot bemanninge banbe
i^cfjepm ortbccf)etceflO?t banbeboojfsCoüegietet:
2llbmtcalitept tot Rotterdam, mitfgabeti ban bean-
bece (itolleg. tee SCbmical. in be ^jobintie ban Hoi-
landt ceftbecenbe/fouben fionnen genomen toetben npt
be Compagnien cefojtecenbe onöec Det iSegiment ban
be Marine, op be cepactitie ban be gemelbe 3^?obintie
(laenbej mitfgabecs uptfoobantge anbete Compa-
gnien alö nabeuDanbt tot ben felben bienfi / albereptjci
toacen geaffecteect enbe nocBgeaffecteett foube mo^
geit toecben. ®ot0 toat aenging öet CoUegie ttc Slb-
micalitept in Zeeiandt, nabemael be Mariniers op be
felbc ^jobintie (laenbe gecepattieect / in geenen bee?
len genoegöfaem toacen om te bentannen be ,;§i(i^en
ban fjatenreffoite/ batbeJ§eecen<!0etommitteei;be
ïltabcn banbe gemelbe©lobintiefoubebeftoocengei
autijoi'ifeett te toetben bp een Slitte tot bien epnbe te
bepcfcDecen/ omme bobenöet emplop banbeboo?i
fc&ebe Mariniers,upt be naeflgelegene (©uamtfoenen
foo bed i§oibaten te mogenlicöteti/alsi ten bienfle ban
ben Eanbe foube toetben getequiueettjOfte toet bat be
3lanbt-^?obinticn fouben beljooren gebifponeeit te
toetben / om be Compagnie Mariniers, in ben Daten
«ÊSuatnifoenBoubcrtbe/ naebe^ee-plaetfen te laten
gaen/ omme ten bellen banbegemeenefaecfienfooi
banig geb?upftt te toetben afó bebonben foube toetben
te beDooten. 3©aet op isi goetgebonben nocjjmaelsi
aen be befectueufe 5^?obintien te fcli?ijben/bai be felbe
Baer al notij ten fpoebigUtlen bolgenö ijate =l|o.,#og.
aettfc{)?ijbinge ban ben achtienden if eb?uarple|lteben
fiate #?obintiale abbijfen totlben boen openen op Bet
rappo?t ten felben bagebp bie ïgeeten Baec ^o. ifeog.
iPebeputeetbm tot be iBtlitaite faetiien gebaen/taec-

ftenbe be Compagnien be toettfte boben bebetou|iei<i<i7,

vier duyienc Mariniers tOt flet OïmplOp tet 2ee/ geaf- ---

fecteett fouben toetben ; metbetfoetb batDaetCb·
jiBog. oocfe baet nebenss toilben fpetificeten be Com-
„pagnien ban Bate tepattitie / biebe felbe tot Bet boo?=
fci)?ebe oEmplop tet ^ee fouben beftgneten/ bes bat
bie fouben beflaen enbe gecompofeett toefen upt Μιψ
euettietjS / om ben noobtgen bienfl te öonnen boen.

(€et ©etgabetinge ban Hòiiandt is boo? ben üeet
iiaebt-^enfionatijS gerappo?teett ben uptbal ban
feecftete confetentie / boo? be l^eeten Baet «eb. Ci?oot
l^og. (©?binatisi <i5ebeputeerben tet^enetalitept/
ten betfoecfte banbe i§eetcn<©ebeputea-ben banbe
^?obintie ban Geideriandc met be felbe geBouben/
ober be bifcontinuatie ban Baet «Eb. <i5?o.|Bog.Coni
fent tot aenBoubinge en betalinge ban be Compagnien

Krijghskncchten in be ^?ObÌnttMt ban Gelderlandc
enbe ο ver-Yffei (©uatnifoen Boubenbe/ tet ttiben en*
betoijlen toe be felbe ^?obintiert fouben Beööen ge#
fupbett Bate befetten enbe gcb?agene Confenten / foa
boo? be ^eallieetben ban befen ^taet aljs tot be faec^
fien banbe^ee; metallegatie bantebenen/ bieDp
be gemdbe Baet€b.<©?.|log.Ciebepnteetben tot
juflificatie ban be felbe Baet <Cb.Ci?. iBog. üïcfolutie
enbe be p?ocebuten baet op gebolgBt/in be boo?fcö?ebe
confetentien toaten geallegeett. €nbe ijs baet nebenss
boo?gelefen feecfeete miffibe bp ben ï^eet Roeiingh
^ettetatiss ban be toelgemelbe 35?obintie ban Over-
Yflel gefcB?eben aen ben ï|eet Roy er, o?binatt!S CSes
b^uteetbe tet «©enetalitept ban toegen befelbe 3|)?ο-
bintie/ Boubenbe bat obet toepnige bagen aen ben
Commijsi ban Leeuwen, Ofte bejsfelfjïgeautljori»
feetbe/ in minbetinge banbe quota banOver-YHel
inbe gemelbe gebjagene Confenten toajS betaelt een
fomme ban twintigh duyfent Catoluis gulbenis / enbe
bateetflbacgBiSnocBeenigegoebe fommeit banpen^
ningen ten felben epnbe tïonben gefunteett te too?ben.
3©aetopgebelibeteett3ijnbe/ tjS goetgebonben enbe
betfiaen / bat ban toegen Baet €b. C5?oot iKog. eette
deputatie nae be meetgemelbe ^?abiHtte ban Gelder-
landt enbe Over-Yflei gebecettteett foube too?ben/
omme beigeeten Staten banbtenaentetoflfen enbe
boo? oogen teftellen betebenen bie Baet €b.€i?oot
iKog. betoogen Babben om Baet Confent tot betalin^
ge banbe meet gefepbe Compagnien te biftonttnue»
ten / metbetfoecft/ bat befelbe niet langet totlben in
geb?eeciieblijben/ omtnbcfenp?effanten noobtBace
25onbtgenooten met goebt enbebloebt/ bolgensi be
gemaecBte Unie, bp tefp?tngen/ enbe fultbsi aüs nocB
begebaneeicttao?binatiiipetitienieconfentctett/mitfi
gabetjS Baet ten upttetflen te ebettueten/ om Bate
befetten in be geb?agene Confenten ten fpoebigBfteit
te fupbeten/ enbe Betgeteauiteetbe effettibelyth te
betbe te b?engen ; "©etWatenbe boo?tif aen bie ban
O ver-Yffei, bat bp foo bette be felbe in Baten Begon^
nen pbet met Bet b?agen ban be noobige Confenten/en
Bet bolboen ban Bate quotes tontinueetben alsi na bf
Booten / enbe Baet <Sb. €^?oot .fBog. met be ejcpitatie
ban be loopenbe maent / be betalinge ban be Compa^
gnien in be gemelbe ^?obintie «iEiuatmfoen Boubenbe/
toebetom fouben op Baet nemen.

«iinbe Bebben Baet <£b. <©?oot i©og. boo?t!i metbe
bootige limitatie enbe lonbitie geconfenteett enbe be>
toilligBt boo? ben loopenben Siate feftienhonderd fe-
ven en feftigh, inbeaenBoubtnge ban aUe ordinarie
Militie tcpaett enbe te boet / in boegen aljï befelbe
tegentooo?big toajS geconflitueett / enbe in ben ^taet
ban (0o?loge boo? ben felben 3Iate feftienhonderd fa-
ve η en feftigh b?ebet tiaet ge-e);p?e(Teett/baet tie bien»
bolgenbeBet geclaufuleetbe Confent ban toegen befe
P?obintiè tet €ienetalitept foube toetben ingcb?acBt/
bolgenjS enbe in confo?mite ban be aicte Biet nae bol^
genbegeinfeteett:

ζ'

φ

Q E Staten van Udlandt ende Vrieflmdt gedelibe- «gj. nao.

reert hebbende op de generale petitie by den Raet «önfcnt
van Staten der Vereenighde Nederlanden voor den
loopende Jare
fifiimhndnt fivin tndt fifiigb gedaen, ;BiUirt».

mitf-

-ocr page 124-

en OORLOG. Seven en'Veertighfle hoeck, - 93

tS67 inidtfgadere op den Stàet Vflö Oorloge als een iilgre-
^ dient van defelve petitie by den gemelte Raedtghe-
' concipieert, cnde by haer Ho» Mog.de refpettive
Provinciën toegèfonden, ommeop'teen en'cander
hare Confenten ter Generaliceyt in te brengen,hebben
provifionelijckende on vermindert de nadere delibe-
ratien op de vordere ingredienten van de voorfchreve
uadere generale petitie ende Staetvan Oorloghete
lioudenghecoofcnteert endebewillight, gelijckhaer
Ed. Groot Mo. conienteren ende bewilligen bydefen
■ voorfz lopenden Jare
fe^bitnhiindtrifiveninjtpicb in de
aenhoud jnghe van alle de
mde Militie foo te voec als te
paertjin voegen als defelve tegenwoordichis gecon-
ilimeert cnde in den voorfchreve Staetvan Oorlogh
breder llaet gcexpreiTeerc, nochtans volghens de ver-
idaringeop de petitien van den Jaren
ftfiien hndtrt iri$
mfiftiib
ende vier en feflicb gedaen, mitlgaders voor de
laereBfipbienhonilertvijfen fepigb, ende feteitiU feflicb
uytdruckelijck of ililfwygénde gherenoveert ende ge-
continueertj ende fuicxnietanders dan onder condi-
tie
van't gunt by ofte van weghen haer Edele Groot
Moghende op den
fivetitatwinticbflea September des
Jaers
fejibienbmderttwetenfeftitbteT Generaliteyt fchrif
telijck ingebracht is, nopende het
ebligere»y*ndedtfec-
tuittft Prdvintien titfurmjfemtntvmbair acbterflalligi que·
tes
, in voorgaende Confenten tot de faecken van de
Zee ghedragen, ende mits dat de felve Provintien
haer mede behoorlijcfc evertucren eftde acquiteren
- in'tdraghenvan de gherequireerde Confenten » en-
de het voldoen van harequoces, foo in de Laftenvan
denteghenwoordighen Oorlogh, alsinde fubfidien
aen de Geallieerden van den Staet
by handt endo Ze-
gel belooft.

Ccotter^tóie tn&efe töbtbefaeciie battlje öanbeli
Miaetismit Engeiandt, 0i)rf0c66?etiiconìiec&efaeti
Ben toatt Engeiandt gtec boo? te ftón is / foo Bebbeti i>cn
ijweenttointtcöfienöefeii /öc ieecmoztimacisi «©e-
Zi^uteeciïen Ijan Ï>e ^^bmcte ban Zeeiandt upt fpe^
ttale [aft ban Iie igeecen gace ^atnttpalen tp montte-
Unge betiuctte ban rebenen becMam / bat be felbe get

afwyfen van s'Graven-Hagè tOt een 3|anbeliJteetSi ban
bp benl^ontngB ban Groot Brittannien bOO?i
oejlagen /footencefpectebanbemateuiealis f)?me/
Babben geimpjobectt / ettbe fpetialgtit be cebenen en^
bemottben bic baec toe toacen cebjupcfet oojbelenbe
ïiat als nocö aUe bebbopcenbeftooiben te toojben aen=
aebtent / ten epnbe be aenHaenbe B^ebeDanbettnge in
freenoftetfanbere ffilaetubanbefen dètaet motìjte
oeftöteben / boenbe baec toe fpeciale aenbtebmse ban
itt ^oblnde ban Zeeia ndt,aitoaet: alle be tommobti
tepten baec toe geceiutceect obecbloebtcQ te bmben
laacen/enbeöaec «Êii· jiBo.oot&albaecbenoobtgBe
fóotectie enbt fecucitept / fonbec eentcö Det mötUi na=
bebenc&en fonben becfojgen cnbe p?eltecen; bat niet te
tninbe DoocDgenieltc 3|eecen Staten ban Zeeiandt
oocfe toel te b?ebcn toacen/bat be boo?f; negotiatie ban
®?ebein Vraiickrijck oftoocfitn €ngelant ofte toel
η s'Graven-Hagc, nacc bat ftetfclbe tufTcijirt be
joociiHcijbcnbe ^actDpen albecbefl/ enbeop öetftjoei
iicBftc foube honnen bJD?ben ingefφttfit/tenepnbe
foog?ooten enbetmpoitanten faet&e boo?eentgebtf-
pnten ofte gcmobeccbe fccupulen niet langec en mocöt
tooiben getacbcect. jgocl) Bebben be gemelbe ï^ee^
een «©ebeptiteecbeban Zeeiandctec ©ecgabecingfje
gcopentfjet ?Ö?obtnciael abbijiS banbe S^eecenOa^
ce ©cintipalen/ötec naebòlgcnbe bantoooibe te
U)oo?be geinfcceati

taiJi^p^t TSterVergaderingheghelefenfeeckere Miffivevan,
boe?(leU X den Coningh van
Grm Erirtanoieaghefcbrevettvan
hm Heeren Staten Generael der Veretnichde Ne- ;

^g^"®derlanden uyt Wufcj/den tenm dertiebfim dér yoorle- >
Wplaw^den maendt ^V/e Angli^e, waer by fyn Majefteytom
redenen breeder by de voorfchreve mi.ffive vermeit
s' Graven Ht^e, ghelegen iri de Provincie van HoBandt
haer Ko. Mog.· aenbiedt toteetiplaetsömddaeróver
het ma^cken cn aengaqa van een Vrede tuiTchen de

'1.
*. ί

hoòcHftrydende partyea te handden : Als medi de tSSj'
refolutie en antwoorde van haer Ho: Mog: daer op ge»
>mi(
volcht ) bey de ghearrefteert den
viJiftn tviinticbjlen dér
voorleden maendt, by de welcke om eenige redeneö
daer by verhaelt, de voorfchreve Handelpkets van
'i wortafghewefeuj ende in plaetievan

defelve 's Heftogtnios, Mmftricbt ofte .Briiii,V00rghe-
flagen, mitfgaders wataenteeckeninghen%de Pro-
vinciën van
Zeelandt, Vrieflandtends Sttidtenit Laiidm
daer op in haer Hooch Moghende Regifters wasgh^
daen, inferercnj gelljckoockleéhireghedaenisvan
een milfive van den Coningh van FM«tV»>tiMedege-
fchreven aen haer Hooch Moghende uy t
Vtrfailles dea
vij/en twimicbfim February defes Jaers, by de welcke
iya Majefteyt om redenen aldaer breeder ghementio-
neert, dc voorgheflagen Handelplaets van
*t Gravin
Hfljf infghelijcx declineert,en in plaetsvan dien voorn
Haet
Douvrt! in Engelmt, mitigaders noch eenige andre
ftucken ter materie applicabel, daer by onder anderen
ghefproocken ende voorgeflagen wort een provifioö'e·
Ie
flilfiavtvan wapemit: Waer opwefende ghedelibe»
reert ende overwogen de confideratien die den Raedt
Penfionarisoveral hecgeene voorfchreven isbyfyné
propolitie aen de Vergaderinge met behoorlijckref-
peét hadde gereprefenteerti isgoetgevonden, Voöt
fo veel
de firme aengaet in'tarrefteren van de antwoord-
de aen den Coningh van GfMi ir«r«»B»>BghebruyÉt,
te verklaren, dat daer in
fetr precifitant ende ttgbens de er-
drevande Ki^eiWw^e is gheprocedeert, v^rmitsaende
refp.edive Provinciën, endefpecialijckaen
Zeelandt
geen tijdtter wereltisghegeven, om nevens andeffe
Bpntghenooten over een faecke van die importantie,
daeraenveeltijdtsoftehet verkorten, ofte verlengen
vaneen Oorloch dependeert, haer ad vys daer over
te konnen inbrenghen, ghelijck daeghs te vooren di
Heeren Gedeputeerden van alle de Provinciën,uyt"
ghenomendievan
Htllandtaüeen oordeelden, datijr
vermits de fwaricheytyan defaeck daer over nieten
konden advy feren, als by exprefle laft van de Heertti
harerefpedlive Principalen, daer van de felve niet tte
min haer des anderen daechs door het
engemem emprif·
femmvande Provincie va»· Hellandthehbealatcndivef"
teren: Hebbende de Heeren Staten van ·Ζμ/λ»Λοβ-'
der andere argumenten ende beweechredeneni dio
de hoochgemelde Provincie daer toe heeft geemplöy·
eert, voor feer aenftootelij ck gheoordeelt, dat Λ fel··
ve niet alleen
's Graven Hi^e tot geen haadélplaets iiï
begeerden, maeroockgeene andere plaetfein gantfdi
Hellandt cade tfefl-Vriejlandt, daer toe Ibuden willtïi
laten ghebruycken, evenals ofte het «« Provincie
geoorloft was, fulcx te weygeren, als de andere Bönt-
ghenooten hetfelve ofte dierghelijcke voor deti ghé-
meenen dienft ende reputatie van den Lande foudeii
oordeelen noodichtewefen , 'tgeene in allen geValle
de Provincie van ΚίΖ/βηΛ het alderminfte foude be-
tamen , als die nu foo langhe dc eere ontfanghen heeft
endenoch geniet, dat de gcmeenehooge Regeringe
ende CoUegien daer aen dependerende haer
Seantt
ende Sidt-plaets in haer midden komen te houden>
tot haer merckelijck voordeel en defavant^ie van de
andere Provinciën, confidererende hatrEdele Mp.
dat defe maniere van doen
ongerimrqueert wordende "
yoorbyghegaen, hier nae tot een fondament foude
konnen dienen, om in gelijcke colicarrentieu, dàér
te deliberen foude wefen over het admitteren ofte re-
fuferen van eenige uytheemfche Minifteré ofte Am-
baifadeurs den ghetneenen Staet als de wet te ftellen,
't welcke in der daet de refpediveProvincien foude
konnen doen omfien cn andere gedachten ingaen.

De Heeren Staten van Ztelandt achten dat het feei
wel ghedaenis, datmen inde deliberatién van déiè
natuere in een nauwe cnde oprechte correfpondentiit
Met met de Gcaiy.eerden van defen Staet ende det
.felver aenwefende Miniftersinden W/t^»: Endehec
isongetwijflFelt, tenfyde Heeren AmbalTadeufsen^
de Miniilersvan
VrancJtriJcliende Dermtmiirelitnia bei
fentiinentvande Heeren van ΗλΚλαΛ watengheko»·
men, dat de bovengemelde Reicripöcniecfou wefea

sifge:


-ocr page 125-

94· SA Κ. E Ν van STA ET

j^ìff afghègaen. Numofctheede Provinciën van ZnlMuit
a ende » iboinerckdijckin defen gheintcref-

feert, die te famen met de «ndere Provinciën in cen
ecuwighe bandt van Üw» ende confoederatie zijn ver-|
knocht, endeéen Staet ende Regeringh maecken,
fitr fmtrtin, dat meo iiaer ghelijck alt in eenen min-
deren graedt houdt, ende den tijdt niet en geéft, om
over eco faecke van die Importantie haer fentiment te
verktaren, daerdefe Provincie, alhofeweldeLeften
vandcn Oorlrgehare FinantiCn ende goede Ingefe-
tenen
fetfmmtlijckjiomen té drucken hacr niet te min
tegen den Vyandtfoo komt te evertuereni endenac
proportie de meeftc afbreuck enc'e ichade toe te bren-
gen : Ende foo veel aengaet de facck van de
Hauiiiplatu
felfsjoordeelende Heeren Staten van Zul»Hdt,da.tde
Steden van 'sHtrregmbtfih, Mafihdt ende Brtdit daer
toe wel konden worden voorgeflagcn, maer niet met
een abfolutc afwyfinghe van
Gravtn-Ήι^^, cn noch
veel minder dat men daer toe foodane redenen j
als in
étniriefifJjHgiinfutert, en daer onder Verborgen leg-
gen, iouden ghebruycken, die haer Ed. Mog oor-
dcelen feerongefondeert ende difrepuratieus voorden
Scaet, ende die i mpl iceren een
ferr tdieuf* umf»ratit van
voorgafcnde tijden met de tegenwoordige, wtfende
eockde voorfchreve
afviijftngtvim's Giavm-liagi flry-
dichtegen voorgaende pradique, daer toe onder an-
deren tot een exempel dienen kan de handelinghe van
ÓKatwUlffarigmTrtvH i al» wanneer geen fwaricbeyr
ïigemaedde Ambafladeuri van
Spamjen ende van de
irtt-Hartsgefi in Óen Vagite admitteren ende haere
perfoonentc beichermen, niet tegheftaende eenen
anderen haetende animofiteyt van vyantfi hap tegen
deSpamxiatrJinia deghemoederen van de Inghefete-
uengcwortelt
ende alsaengbebooren was, alswel te-
gen woordich ten refpedte van de Engelfche te vinden
is ; zijnde de Heeren Staten van
Zethmdt van fenti-
ment datheteene fonderlinghe reputatie voor den
Staet roudewefen, inghevalle de Vredehandeling!
binnen harepilenkondeghefchieden, ende dat daer
toe als noch alle convenable devoyrcn behoorden te
worden aengewent, doende haer Ed. Mog. daertoe
fpecUletetibiedingevan hare Provintie, enfpecia·
lijckdeStadt
Middtihrtk, alwaeralle comtnoditeyten
daer toe gherequireert overvloedich te vinden zijn ,
rullendegeenfcruple terweerelt maecken, omme de
iVmbailkdeursvan den Koninghvan
Grut Britiantiitn
ftldacrte ontfangcn endeaen der fel ver perfonen ende
charadtermet haer geheele Suytede noodighe fecuri-
teyt, protedtie ende vryheyt te geven : xijndehaerEH.
^og.niet
te min wel te vreden haer in defen ten bef-
ten te laten vinden, om alle obftaculen uytdewege
fe leggen, die foo nodigen ende Chnftelijcken wcrck
als daeriseengewenfte Vrede,foude konnen retar
deren, en dat oock fpecialijck worde gerefleöeert op
denvoorflachvan
Dmvrejbyde bovengemelde mifli-
Ve van den Koningh van yrMcfyijci^gedaeti : Doch in-

Sevalle de Koningh van Greêt-Brittannitn in plaets van
e voornoemde Plaete van
Dtuvrts·, ΙλβΛ», ofte een
Mder Plaete in
Mngdaadt mochtevoorflacn, oftewel
hj den Hagf te perfifteren, fyn haer Ed, Aiog. foo veel
haer teogaet, genegen de fel ve te accepteren, ende
lioeeer boe beter in handelinghe te treden. Onder
ftont, Accordeert met de voorfchreve Notulen ,'ghe-
teeckent Jufius dt Huint.

J©aer op oJetdiBcreert #iïie / öcïifien öaer l^ootfl
,ΐβοβ. opoe ööctupaemffe banöc 3^m;ett<5eoeptii
teectien op tie boo^fcl^ebe tdt&ecatte ban ben böf en
ttomticijfbn bccbooileiicn maenbt piefVntoftctoee^
Sönbe / becfifciert / bat op be felbe bdtberatieniet ani

«eRS ban met de ordinarie bcfcheydenheyt en mode-
ratiebjas eep?ocebeect / becl mm tecems eeraoöepjoi
ieffatte / ofte met berongeöjfWnflöe ban eenigöe
tonttmmbefettöeconcUibeect.

φε ï^eeren aentoefenbe 4ER&ebe|)utc£rben ban öe
®?obtncie ban Zeeland, iieblien be ftobenftaenbe ton*
«ufïe gec^aWcecrt enbe gecefecbeect fobanfee aen^
«eftenins^alis infette ÖiwnafoHto0o«binb«t$ bom.

Vrieflandt, göeljoo?t i)f bOcHte 't lifjiil}t fcan be fteec -
Bootfma, oUceji bjesJJCiUS bic Jijobinfii: p?ifent ^
toeeft 5Üubi / lip'tnettic» bnu be opatmclfcc Jftefolutte
ban ben byfenttointicDllen bir booTltbenmaenbti^
Dotfi baec Bencffcnis liïbücnbe eclct ept gectw teggenji
ïjet nemen ban be felbe ïtefoUutc tenis iicitoeteetftent /
Oebben tonfo?ni be intentie ban be ïjctren Dnce ^ttt'
ftpaelen teoDenjï be bobenflaetibe bcrhlnainefie late»
aentett&cnen/ bat be felbe al^ biccttelijtli (E^benbe
met Bet oDeenebe ft?obintien ban Zeeiandc enbe
Vnefland in be i^otiUen ban Ijacc i^c: ban bett
bD0?f^|ebe bijf en ttointirijften bet boojleben maenbt
ftabben laten infececen / enbe baer bcncffetts alleen ge?
fonbeert op Det fleaipgenijS eenigfjec J^eeren «©ebepu^
teerben bte be meergemelbe informele concltifte Dabbe
ijdpen nemen/geen geloobeenmemceit/ bigcfieHbe
gcnoedjfaem tee contrarie bat be fdbe conclufie pjof*
pitantdijtlt en tegen be o?b?c ban be iïegecringl) toaji
gijenomen / ató jijnbe «cn ttoee notaljlc Eeben ban be
Unieijaerboo? afgefneben önreb?pccniie ongBepjes
mbttteerbe beUbtcatitn / in een faecfie ban foo googen
impoitantte.

©anbefematmctsi hJiitïocpiaBcctc ftcnonbetbc
€ngelfcDefaetfeen.

cibetis i? εηιίφ getoad) gcmaetiit/ to.it fno?te ban
ejcetutic be ï^eeren ban Η oi lant tn be ^lobintien ban
Gelderlandt ewbc Over-Yflel bOO? IjBbbem

l^ceren «©ijtóttcpiitecrben bari be ftiobtntie ban eeaif^
Gelderland ïjelibmtec bergabcringl)ctipcx'P?cflela(l'«"V^
banbe ©eercn Staten Ijate 3^?trtcipalcnbenatljten^(Ste.
ttointicï)ften|iaaertgep?cfentefrt/batöaec<eb.jHSo:
bjieben ontfangOcn Dabben banbe %Eten Staten
ban Hollandtcnbe Weft Vrieilant banbcn driecii
twintichften befeis / toaec Bp fiefeent gemaecftt toiert /
ïjatBaec <!ibeic|19ogenbe goetgebonben Dabben boo?
iemge aSebeputeerben «pt ben fjaecen / be toelgent6l«
jeï^eeren ïStatenban Gelderlandt te befenben/jjnt
aengaenbe Ijaere nfi^itie raetftenbe be btff ontinuatie
ban betaiSingen ban eenfgt Compagnie iirijcDfboirife
bp Daec ftetaemt / Daer
mo. te boen erlangen boI«
fiomen tomentement / enbe met eenen te öetoonen bi»
Daer tnBet minfteraet gfjerefolbeerttejvjnDetgeene
^iitcDtoaiSmct begemeene Unie ì»cr bontgenoten,
€nbe nabemaelbe boo;nocmbe <6ebeputeerbe Daet;
metten eertlen toel bcrtoaercs motDten öegeben / bat
Daer €b. tnoflen bcBent maecfecn / bat be felbe baec
geen bzncDtbaete refttfutie ofeenicD cffettbanDaec
berfoetli foubente bertoacrjtcrt-DebBcn/ foolanggbe
toelgemdlbe^ccten Staten ban Hoüandtmbc Weft-
Vriedant Oaet booinoembccefoiotic betrcffcnbe be dif-
continuatie ban bctalingDe eenigec Compagnien toe
Daer <ilb. iBiog. lalle ftacnbe/epbe in be gemelbe ©jo^
bfttrie ban Gelderiant gamifoen ïjonbenbe/ als 5i)nbe
een notoire acte ban prsedommatie, ootftfuperiorf*
tept ober be anbere 25nnbtgenooten / niet fouben Deb"
ben ingetrotBen enbe tera'et gebaenjberfoechimbebeci
Daïbcnbe gemelbe ©ecren <0ebcpiite£rbcnban Gel-
deriant rjaer iöo. jiog.bcbjelgemclbc^rcn;$tai
ten met alle efficacicufe mibbelen totlbe afmanen ban
fobènen maniere ban p?ocebcrcn / alfoo iie föeeren
öare^nripalen oot& getntentionccrt toaren alle coni
fentenbaer aentèactrocDeren/ cnbeingecnepetittot
tecenfenteren/ noci) berber beialingfjete boenboo?
en aleer fulcrboojgegaen toasi : ^at Daer «ïb. iliog»
tot Det nemen ban bic ïtefolutie te meer toaren betoo»
0®en/ om bat be felbe na be conflttuttc ban Dare
binrieban tijbttot tijt Dabben bngDcbjacDt Det geen
Daerboenlöcfitoaiigijetoccfl / enbebaerinmctpbet:
ttnueertfoBbenDeblJert/ inbienDaer3^o.|feog.
robantgen imperieufeiïefolntie/6peene ^jo^
bincie trft perticiiiier gDcnomen/ tegDen be ünie
en eerfle fmbamenten ban be iSegertng / oocft baer op
getaricöbe ccmtinHele obferbantie tot nu toe lirijbenbe/
niettoatengebiberteertgijitoojben. g^eï^eïren«f5ei
beputeerben ban be ^obinrte ban Hoiiandt enbe
Weft- Vrieflant DeBften Bicc tegen berfogt / bat be an^

SSonbtgDenooten neffen.e Daer fouben toillett

emptt».


-ocr page 126-

en O O R L O G* SevenenveertighjUkeck.

♦r/i, ampleiticen ίκ «ιοοίιίβί mtbìiden «ιίιε cemeinieii om

öe defeflueufe §9?obmcteii tc Öclpm ïitfiwncccn/ eniic

-— Uooi foo Ucci ìiÉiS «ooiït toaii/oDlt0ercrttotp?e(lattt au
ìiciuoiìiocniiige uanöcnooöiocmiiiiielcn banöefmfte
tinciiieiöcngcmccncn®paniit/ enbe totfumtflTenictit
Dan IjawaiiotcjEi intefubfiiitm aeiiiic<0calUeccijm
iidooft / niitfoaiia'ii in öe onijccrcljej'&cne pettticn tot
ïif gcniecne üeftljccmingc gciiacn / cnùc De ùefcijargciS
ïiacr oUcc afgcfonijctt ; jynJïc Dan Dacc jyöe tc Ujc&en/
enöc ijaccöocli i)oo?iicigCiEen iiarePjinapalcn oe-
autljortfcect biniicnöc/ om ban nu af aentocbcctc
confentcccn in iïc continuatie ban be iBiiitic in 45Φ
öcrlant cn <0bci'-SfTeI guarnifocn fiaiilienbe/foo Dac(i
öefclbe #?obintiett Bacc Confcntcnop bc ocbanc yeti-
tiai foubc DcbBcn gcbjagcn/ en Baec in be bolbocntnge
ban iiare quotes bei)oo?löcii cbcctucccben : oft tod
bat iiaccl^o-Haog. mctabbysi cnbc concert ban ben
ïitaebt ban ^tatc foobanige mibbelcn cnbe cemcbien/
al& boben / gea?K|ieert fouben Dcbben / toaec op Daec
<iib.<©MKo. en anbcwtoclcontril>uci-cnbc©?obin=
tien Dacc met tebeitmocötengccuflljoubcn/ batbe
gcmclbe anbcce jtiefectueufep>?obintien9ace25onbt=
genoten niet tot Dacc epgcnc bérfcBooniitgc met bc laf^
ten ban ben (0o?log geaccablecut fouben laten. 3Baec·
op gebelibeieect 5ünbe/ tigoetgebottben te bctfoeci
ftcn bcïleeccn ban Raefveic enbcanbere^aec^oog.
jKog. »£5cbcpHteerben totbeilöiütaicefaecfien/ bat
Ijaec <!ib. met enbe neffenjS ecnige i^cccen iiEfccommitJ
teecbcn upt ben ïïaebt ban ^tatc bp ijaec «Sb, felfsi te
noniinccen/ in befoigneis biilben tcebeh/cnbe ocpebteni
ten uptbinben bjaecbooibé
defedueufe ^jobintien
ocötfponem/ enbe boo?foobcclbesnoobtbjais/ ge-
obiigeert foubctt tonnen h30?bcn tot pi ejlatie enbe bol=
boetüngc ban benoobige mibbelcn ban befentie tegen
bat gcmeenen ©panbt / cn tot fucntffemait bait gare
guotcii in be fubfïbien aen bc <0calIicecben belooft/
mitfgabccjs in bibecfcïje uetiticn tot begemcencbe^
fcöecmingcgebaen/ cnbebebcfcSacgcjSbecc obctap
pefonben j boenbc ban allcit cappo?t aen befi; ©ccga?
becinge om 't fclfbe gei)oo?t enbe ingenomen tpcfettbc/
fobanigö gccefblbcect te too?ben alsS ten mceficn btcn=
(ie banben^taet bcbonben foubctoo?bci1 tet^iis
mt ; ^cccen ii5ebeputeecben bartbc®?obtntie
ban «Oclbcclanbt / Ijebbcn in be meetgemelbe fonctu-'
ftcmetgetonfentcect.
«oliatiti ^cemt ejtttao^binadsi cn o^btnatijS <i5cbcpu^
««mrt tiir&e»banbc^?obinticban^olIattbt/ Se&öcn upt
iìf7ut7»rlfpecialcla|l baitbc ^ccccnöaccpjtntipalen titj^et--
^fpit gabccinge gcccpjefcnteect / bat befdbe ïjceccnljacc
«loot. pi^iitctpale fccieufe ceflocic {jebbcnbegemaccftt/ fioe
enbe in toat boegen 'li EanbtjS ®lootc tegentooo?b^j
onbec cquipagie/foo öacP ecnigiifintiS boemijtö/ foube
Ronnen toojben gcceetgcmaecbt/ enbe met be ©100==
ten banbel^ooge<6eal(ieecbcn ban befen^iaetge-
coniungcectï om èlfoogefamenbecgant met be mee-
fie figeuc / cfficatie / enbe nabjucli / tot afb?eucft ban
ben gcmeenen bpanbt enbe Bet be&onten ban een goe=
bc berfeetftecben ©?ecbe ge-emplopecct te too?ben ;
enbe bec{)albetf O^icegebacDtenDebbenbe laten gaen/
op
't gunt in be boo?Iebe Slaren op ijet beiept enbe cott=
buite bi?n 'ë Elanbtss ©loote boo?geballen toajs / niet
Babbelt Bonnen naelaten Baec Itöog. t'ecinnerén/
bat naec be ongelntfeige rencontce bic StaittjS ©loo^
te in be maentban^lumusi vijf en icftigbeiegent toasf/
Baec 3§o. iföog. goet gebonben Bebbenbe be bitectie
ban bieacenigcco?bate enbe (tantba(tigc mannen ban
benniiö enbe bclept upt bc Booge ïïegeetinge aen te bc
beien/ 'tfelbefoobeclBabbegcopeceert/ batbefelbe
©loote bjeberom in een feec goet potiuccgebiacBt/
cnbcgeluchigB gctoniuitgea-ttoefenbe met beCoop'
baecbic ettanbece^cBcpen tot25ergen öi^oo^toc-
pen gelegen Bebbenbe/ onacngcfïen beobecBeeW^e
flo?men/ bic in bc maentban^eptembec bannen
fdben gjace be boo?f5 ©toote obetbaüen enbe feec lan'

mittcccbenböccmebe ebentoel niet alleen no£BBaö==
bengeïmi&cn/ maecbatipnoiBfeïfiSbaecmcbebcn
©pa^bt opfön epsen ^«tlentoacwoam&efwtfeen/

met intentie om BemfïajaB tc lebcrcu/ enbe àppa- itfjif
ccntiebanonbcc«©obcSgenabigen5cgenbeobeEüJini
ninge op te BalcJt / inbien ben ©panbt Babbe
ftomien ccfolbcKen ttiet fiin ©loot upt beiiabenen bacu
inne Bp Β«>η öa&öe gccetireert/in ^ee te bomen j bat
in be inaenbt ban junius tnbenboo?lcben^arc fej
en fcftigh eeit feet abantagicufe ©ictorte boo? betf
3ianbt!S©loote opbcn©panbt bebocBtensÖiiiie/ bc
felbe bictocienaec alle appaccntiemetmccrbcrBracBi
enbe nab?uc6 foubc siin becbolgBt öctooiben / ingebal
BetCBcf/ enbebe anbecefubaltecneBoofben banbe
boo?f5 ©loote Babberi tonnen furmonteren eenige ob^
|taculen/bie Baer baec ontrent toaren opboenbe/cn bic
miflcBicn toel (buben Bröbcn Bonnen toerbcngefuci
monteert/ inbieti Bet booifsCBcf/ enbefubaitenie
Boofben/ gcappupcect enbegetlcrcfitbaaren getoeclf
met be refolutien cnbe autoritcpt ban Bacr l^o. jEog.
in bc pei^joncn ban Bacrgecommitteecbe. ïDatbc.
Boogc autBoritept ban Baec ï^o· 3Pog. mogclijcfi bjcl
foube Bebbcn boo?getomen be bcfo?b?e!S in bc felbe
©iootc / gebupcenbc be bataillc in be maent ban %w
gufhisi ban bc boo?f5 ^es cn feftigh, tot foo merCi
Bclijcften onbienft ban ben 3Lanbeboo?gcbalten/ in
bten eenige cordate ende ftantvaftige mannen banBcrii
nijS enbebeiept uptbe Booge üïegcerinpebpBaeri^o»
lÊog. in be boo?f3 ©loot cnbe be ejcpcbitic felf toareit
gecommitteert rtetoecfl; bat bc ÏJecren Bacr J^o.iKogi
»i5ecomntitteerben upt alle be |9jobintien ober 't cnu
plop ban be boo?fcB?cbe ©lootc / bi e in 't begin ban be
macnt ^^tember ban ben boojfs ^ate fes en feftieii
ixjcbec ^ee gcnomeit Babbe/ op ben eifdeh ban bi
felbe maent September eenparigB Babbcn bcthlacrt/
bat fp tot ontlaflingc ban Baec gemoet berobligccrt
teacen Bare i|o. .iKog. boo? te b?agcn/ bat Bet tot
mcrcftciycBe bicnft cnbe apparente grooteb?ucötbntr
ben iStaet foube (tref Ben/ bp fob beiÏc {jacr 5ΐ|ό. iKog.
Bonbcn goetbinben eenige foi^anige toépnige rombate
4tbe llantballige mannen ban Bennie enbe bclepbt
upt be Booge üicgceringe tc bcrBtefen / om aliS «tBicbe-
puteecben enbe <(5ebolmatBj^t>en ban Baec i^o.
jIKog. inbe boo^fj ©loote op ^e enbe in be ecpebitie
felf gebjupcftt te toecben/inboegcn aljS baec baitin ben
boo?f5 3!ace vijf en feftigh ecn aenbangB toass gc^
maecBt/ fooommetabböjs banbci|ooft<0fficiereni
op alle booibàlletì naec gdcgentBept ban be hontfcBapi
pen enbe beranberingert bagcüjcftss in ^eeocaiccereni
be / acnflontiS fonbcc cimgifpjacift tc btfponereit
t aifi ·
mcbe om óUciS in be fcflie ©lobte te Bdpcn Bouben in
godïe ojbje enbe Bacmonie/niet alleen ten aenlïen bart
'03ianbtiSBoogBe enöe anbere «UfficterenonbeHihcie
metbenanbcren/ maccoocB tcn aenfïert bànòcfdbe
metbej^oofben enbe «©fficiecen tenee©löotenmft
bedEieallteecben/ bicmcnboenmadsi bcrBoopte bat
onbec<®obe0^egcnmetbe ©lootcban befen^taet
foube conjungeeren/ en boojtss ommc Bet Chef ban be
boo?f5©loóte fóntlaflen ban ontallicBc beftgBében/
nietepgeittlijcBbjefenbe ban p^ofcflïc/eitmcttcnnn
bcit bfenfl ban ben Hanbcn enbe fubfijlentie batf
'si=ltanbtsi©IootceffentidöcB bctrcfTcnbe/ ehbc Bern
alfb te bequamec te maBen / om buptctt emtiaraiS cnbe
met een bebaect gemoet tc Bonneit bebcncBen cjibe φ
ecutecen bicfaecBcn/ bie epgBcntlijcIt ;ijn bpn filttc
functie/en 't ^Ibaet en Ecemanfdjap bepenbecenbe/
enbe bat tot meer anbece epnben in 't boojfs bericiit ctt
berfelaringeban begBcmdbeffiecrcn ipietommittécti
ben b?edïec uptgcbautht ; met bpbocginge/batfp^^ee^
ren <0ecommitteecben upt epgen onberbinbittge be^
becBicitngebdnfoobane<<3ebeputeeCben. eBbe<(Êtebo{^
macB^Pen ttootfaecBdBctt acBt^en / bat Baec
H^og. ten bien ti)be op bc boo?f5. fmeufe betiMaritfg

bcnbc goetgèbonbe foobantgen Commifle alsboölf
fcB?ebcn 1« te bccemecen / be faetBcn naberfiant riófli
in befdbe möenbt ban iSepfembec ïjaer foobàniglj
Babbett i^gebacn/ tütBaer®o.|iaoö.opbett fesett
rwintighften bec boo?f5 maent Baec eenootfaecBt Bab®
bengebonben totBctbeCentecm banfoo^anen^omi


-ocr page 127-

96 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

χίβ;. tm Euptetant Stbntfeael te Ruyter,fao üwbooj'tm'

..... mm ban tie jkbe cefolutte / alS fea Be?t ftaet na ten

iStaet toeaefiomm toarat / talidgcR Baötten brnw^
mmïiat ijmfftbrnEupt. mitiaacltoclp?frtrtpaitic6
ten rcgaciie banïJtboojfj tomuactie/ öat mm mepntte
te bom met ïw booiTcOaebe ©lootm ban üc «©eallteiXi
bm / [jent gi^be bcbonbm m foobane pecpl^eptm
opbetodtbeiJi» mbebee^oreïtnjgiicactfonbïcgci
appupeat tcj^n boiojbe autftö?i£cpt banl^cc i^off.
iföog.nictfeonbeemiGCttftlutieneinm j enbrbieïjp

oof& mbe baojfjbiieben biaeoöbm banflM fiiffmfi

difcufie bnoiöëm mbenocQeele JScijiRScttetgetoeelt
te 30«/ bat befélfbc boo?on3el«ttecbeini»bmmt(in=
becbjaeglijcRctt lafi toateu/alsi öcbBenbi niemant ban
Öun allm ept betgdöclKftoace affattejsbpgebjöont;
bat nabcröanbt be onbabMtüifngefimeramaebjefm
fiabben bat foo DaeH bmjboeif? ftnl^aiitacttoaif geap^
pupcectgcb»?bejt boojbe aiitiftodtcpt ban !)aer%.
ItSiog. in b£ vecfoonm bei: f^bec <0etttmmttteecbm be
faftm in ïaittö ©loote/ tccflont m anbecm houcs
fiabbm gertomen/ mbe men onbec^iBobesf gmabigm
^egm met coucagte mbe bappccöept / cnb« ootfi'met
appacent futces ban obeöBinninge/ bmbpanbt met
befdbe ©fewtefoubeftibbmamsetajl in bim öpfitii
niet ban'sf ianti ©loote afjjctoent enbe naec fjine οβ^
bmm begebm Oabbe ; bat beebibmte utilttept mab^
folute nootfaethelyc&Ocpt ban be bodifcfcebe Com^
mifTie niet alleen alfootoasi opgebat bp begemelbc
Jgeecm Sacu ?io.|Kag. lÖJecommittcecbm/maecoocfi
6p bm gantfcften fecijgiiöcaet/ bic mebe b? epgm
irperimtte onbecbonbenöebbmbeben grooteitiimfl
bie ftet Hanbt in'tgemeen/ enbe öet foulagemmt
bat fp tn öaccpatticuliec boo?a(TI(ientfe ban be ge^
melbe gaec i^o. HSog. «©etotnmitteecbm öabbittee-
wooten op bm twaeifden baube mamt^ttoöet: betf
boojlebm SBaetiet fes en fcftigh, bp«nfo?meIecefbi

«tte^4§e^mannm upt beW^WeitbtPbfl®?
Bet toeaomenbe; Debbmbe bengemelbelfceratipt
«bmicael be Ruyter bp em fïiccialeilSmtociebe. vijf
den bcc boojlebm maentlBactp am Baec Jlei jKog.
nepjeTmteect aljïtoebet: ernfUgD baec toeacttgeQou^
Den. €itbe ofbjeimit(bimbe^eei»n|tace3l?intipai
lm niet anbeciS ban be ifoogeiBöiSiJept m biö?fï£gtigi
Dept ban 0aec Sonbm bectoacBtm / o^e

be felbefouben nemici gaecoo^beeim batKecbeceme^
rm ban fobanm CommtlTe bia!S em point/ bat f^bec
ben bfmfl ban ttet 3Ìantte.betì»aerloofm/ mbe intet!^
oicrecm be iipttecfle blame niet Bonbe geomittem:
b)o?bm / betoijle be ^eecm fjaetlo» lïiog. <©ebiepUi
teecbm obec 't emplop ban be gefepbe ©loote. in bers
fcöepbc ti)bm getomntitteect getoeeft 5önbe / 't felfbe
ban em abfolute nootfafielutBljept acDtm / m Inat Set
Cfjef ban be JWoot mbebmgantfc0mïto3jg8!Sfaet
'tfelbe ali cm gantftO bientlige fabe implcitcccbm/
«tbc bat bobm bim beocperimtiefoa ortbjebetfp?cc£#
fteüjcB geleect Babbe/batbctncec gemelbeCbntmifïïe
nopt ais met bm grootflm bimd ban bm atanbctoass
geomitteéct/enbe bacc na^nopt fonbecmeafidiijcfie
b^ucljt / ^Ifs alüf be faethett alceebe in feec quabeiei:;
mm gcfldt toacm/ in't toercii gefïclt/ m. bat. Bet
baeeom onbecanthJooibdiitB foube. 3ön be (i5ef<pbe
Ctmtmiffie tegenbjoojbieft tejomittecm / ali öefelbe
be fabm in Bacr gcBecl jönbe / met^OTttbiiuiit fou?
be teoiben gebecetmett / mbebaectoe-mogdöcBtoe?
becterefolb^t/ foobjanneec boo? notabfóbefïiflref
' enbe iucortbenimten/ bie «iUobt.bcrBoebe/ baet toe
htóïccomtettiiRttalién gepecjl mbegeöiongenfóuïB
tttcfeit

^flt bci^eerm Bare fiiirtapaKitBübm bim/ aljsf.
nofOpecticubeclijcftlJitóbm geconlibeceecty bat inft-
aeniiambc faifom belMtm. baei;Bi^nen nootbmtbigB
moeflm hjo^bm geia'rieeert/.' bat 'sf Siinbtsr ©iootó
ini Sgitgefeatltt siPtbe/mtaec.^Sobiirgenabiemjei
gm/ mo®ow»imgit3«juetbe30tootmbaö.b8ïfi)oi
jïi:.«©ealltobcnsï ban befm ^taet/ te toeter/ fgn
«oitinsltf. jmidlèptst ban ©?anciicö£ft/ enbe (gn

lliiì

SËontngi» maf^eptiban ^mneittEtcBeitjbatftrbtir i^fi

boo^ebmSlate flüem beoecnccmtìmomccmtbeaen^
(iambe fonjumtim metbe©fcötban(ljnitoitietlf.
I
^eftq?t B6tt ©?antBi1jcB boo?gcbaüm / Bef CM
enbebc» ©rijgtiiïïaetban '!ï3i:anbiïr3©lootentroban«
perjrteitteptm mbe bifftailfet^m Babbm geöïatitt/
bat fp Baerbaei: obetalsf een ortbjagdp&mlafttm
upttetffc Babbm beblaecBt / bat nu in bit faifom niet
allem g^ijcfie / macc beel biflïïilte: 0(ca?cmtim fou*
bm boimm booiBomm omtmt mbe gebuprenbe be
fectibe conjintctie/
Dier allem ban cm/maec
ban ttocc ©lotm/ban betfcBepbcjtoge«0eatoecbett/
bK Bet boo?f3 CBcf m ben boojfj fcwjBjStaet in noïi
gtajoterperplejriteptm mbconì^agdtftbeftjflm|bube
fi?mgm/m 'jf Riants ©loot gcbact bomiopm ban in-
tonbettimtm/ biebaec naecnietfouben Bonnm b}Ot?«
bmgeöetect/totbeupttetfüopfpiatfimböfine'banbe
jftejjfctnge biefiboti? beï^EermBaïeii^commitett»
bm atö bm boo?f5 fetmiciKt/ Bet CBcf ban be ©loot
felfi ban alleji geabbertecct 3i)nbe/gmegögeect foube
Bebbm met falutaice boo?gefÌàgmB mgc-ejcperimm'
tcifbe cemebim tegen? be boti?ft itttonbenfentm te
boo|ften.^at be ^erm Bareftiincipaim baiér # me«
be i^bbm obectoogm bat be ©loóte ban fün Éonincdi.
Mweftept ban ©^antBnjtB boo^emfeetBoogÀ een*
pmltjcBe pctfonagie mbanfeecöttiotmi|upflifoube
toccbm getomtttanbeect/ mbebe ©loote ban fpÉO'
itingBl. Iteafcfïeptban^enncmarcBmmtfltóöiénme*
be ban peiitant ban gtootc ge6oo?te/beb}^:ftebanÖiti^
foubm bermeenm boo? Ba^r groote amffenlijtbBept ti
betfcBabntom Bet €Bcf ^be bm acfigB^aèf ban

mbe p?^irieren Baec fmtime^ /'bicim^^i^torf
niét gegront/ bobm be f^ttimentm ban BetCBcfenbe
bm «nJöBicaet batt 'iHCatóitiS ©loote / BócöiH· in
betccrebenmgefbnbeect/ betodcfiebooi rcfpett bait
fooBooge^ofonagim niet (bwbmbbfbm per ffenti*
mentm met WenabjutB mbe Bca^tbOTrajmm boert
gdbm/ alibe getttepne titHitept fbmbóïlènixielbei^'
ftBmfbube; batoot^inBettoiiiutigermbanbiebiuuf^
©lootm/mi® fbo lane® ttegetoniunijeertfBuben 3®t/
baeg^c&ìs beel f&etim'ban féc»itcbettfpmtfótfê«
Bonbm t^TbalIén/ bieniet^ieemetbeupt^e tö:«
(iumfpettié mbe boojfitj^tigBept' moetm hto^bm'ge^
Ijanbdit/om am be eene3Dbe Bct ùttecefi bainbe^taee
metbeBmi#tìiie mrebel^tfiléinitibi^minatót tette*
men/m ambe anbaxjlibe amltegem^ifetotó
aHieeitm aemrdttmm banmetb&btoiTO^^
temifnoesmteigsbm·: batbeifemnfcfiiitiitmaì·
Im obeiliÏaebigB toaiimltiolbaen banB^gbet'belept/
^ntba^e couragte/énbe trouBit^penpberban ben
boi:^f3l|eêbijiiptenanr^ttiteel)^ben btnj^ÏÉü^s
raet enbe bemttìete «©ffirfettn^-'Slatttiiiatow
infbccBmBetj$blbaet m^eemanfi^ betreff^be/
mbe bat fp baer

bm/ maec bat in mbeoiitH'ent be eypdfitfe boint^
llant
!EÌ©lòoté/mbeUid pattiòdiecifiàitt mintitrent
be conjunctie metbe©lotenbattbe <0ealKèerìfi»t mbe
'tgimtt baet am bQjenbetcbe/'beelé'/ fae oncilüöw
occuttmtimboojouantmblebpSiébm t'nbe^tge*
cinstì ban Y®anteronerbarm=/ niéttonbmb^ctt
aebemefïeecti
^t becB.^bm belgirenn^e^jin^ên {glutee

. mjbe^ / tettot betcacBtinge ban ten tfcnjt
ban.be Xattte/ emige oiepntge cordate mttsntbaftt'
gemamten ban Bennti en upt te·' Swigetlea^
finge bpiBiCtet: llSog^ Mevbm geSocen/om alj$

ftt beta»?6,©toote cqt^eem ftitft jefpöiitim felfiSige«=
b?uprite tebJOibm / 'inboegen tìtitiaet tor inbeb^
Iebm0àce vijf en feftigh commiflie braiSbiöemt t
toeeltr«ïtftetBwte bat9ae«:mjBo8.0&«c^

meüCflstóefben migEttiainro » iaten 3gn·

ttairtelfèn ttoùigeboli^ bimWett/tiS^È^
toinmitttctt gsrao^e iiièrComeKs de Wit,Ruarc
van Putten mbe©o?gemteifliictott®o?ï$eö)fc
SWcebein feliuatto toarm b? iftww be Wit,Vry:

kerge·


-ocr page 128-

en OORLOG. Seven m veerttgHe keek. 97

ijcpjefrecrtató peifottclgcft i!t«ecopi)m ^^«ctfjiiijs

Willem, erti)c«fetal0oiiiiKitem-t>tticsiavtychelfes .,
enderdch öen jStaiitfjOUiret ftl öec tjj&t; tn alfert

bergen ente Cocverdeii Oi)ef0ltï««t ttacc Vrieflant
Stadt cnde Landen. epseutlijtBe itttCtttte toasS /
om te fuppiercn öet öefect bau öen l^eec p?mcc Wil-
lem, irte obecùe inontleEina ber ©olmacfiten/ o^e

Omlantfche Lanrdaechs Comparanten

eebaaeit / m am gao: φ» Αΐδίΐα» niet toajS ööetici
i fereert tiefuppleöe: bau Öit öefect / fulcic öat ùacc toe
öejren ί <Sn öoo? fijn (lem cube öefacö öe faec&e m goe-- een racitìae öelatte Dan nooijc» toaji» 3®aei; op fp
iieo?ìi?c öonïic ijoiitien; maetfeDettfijn oberiijtien/ ben/iiatboo?foobeelalsii)etvierendemchfteai:töCi
toass altiarc cenicö irtfojtiie inoeilopen. «Defe ftomfle ftel aenoingi) / licc(lam moefte too?lien öc^tabttiou

Ìi£cb00?f343e0eputeecùen/ bacljtmentoel/ bat ben
eenen aengcnaem / ben anbeten ract foiibc fijn / enbe
baecom totecben boo? be tjant odafi ont tot Hariingh
tnfpettiete nemen op be equtpagtei albaec toetlDtc
nenjeityet biffecent of ttoeefpalt in be birectte ban
bicn / beflaenbe Jjet CoEcgte upt be tbiee 3^?obintiai /
bic niet ftonnenbe in bat (lucö obec een bjagen / beben
öflcc eauipagic elcft apart / fo bat tjet «Collegie aliS ge-
fcDeucttoaji. g^efe i^eecen €>ebcputeecben foubcn
pogen fulcjc te confïïliberen. ©oo?tjSfotoeltot Leeu-
warden aljrGroeningen / fouben boen be aenmannig
ban fpoebige ionfenten en pjomte fupbering ban bien/
Oelijcftm Geideriantenbe Over-Yffeimcbetoa0ge=
fcüeu (Cot Hariing Boutertbe ί bonben niemant ban't
(JToUegiep^efentaliS ben ^etcctacisi Adius. ^m vijf
en rwintichften tot Leeuwarden totecbert bOD? ben
^ofmee(Iei· ban be ©ojftinrteg^aiiariete begroet
liaer i^aocOcpt fiebbcn jp bact aubtentte gOeljabt / bte
Baec fno raecftenbe befaecften IjaerDer CommtlTie/alsi
anbcrfint0 / atte cibile bejegening Ijceft gebaen.
fijn oocft baer nact ban ben jongen ,;§tabtl)oubcr felfji
ftefocljt. ©e tijb ban boen Debbenbe om te «i5roenin=
gentejijn/Oebbcn benï|eer Scheitinga (be %er Schi.
pio ban Aiivaató primier bart'tminbet gftetai ab?
fentjtjnbe ) geinfo?mccrt ban ftaet commiffic: op bat
toeberfiontenbe/ mocljten binben fto?te erpebttte ;
ftiicjc fjebben baernae itptGroeninghenboo?eip?cfle
inifTibe foo aen be ©eeren ^tatenban ^rieOant, alis
acn'tCoilegie tot f-iariingeu getepeteert

€ot Groeningen fijn bortoclftamf boo?bett ©cere
^cctetartsi Bufch, baernae IjeDben ben ïSaetfijeer
Ny veen, enbe ^«nbtcitsi Chii ng öaer fionten begroe-
ten en fpjcSiit ban be ongere^tiicpt beE<©mmelanbert.

35en vijfden 4iKiacrt 5ijrt Ijacr Samen binben een
goetaental gijcintetcfTcccbcnirft EittoOmmekn-
den, fjaec berfoccfienbe / fp toilben niet alleen ijaerin
(ieUen lipt ben naem enbanbjcgert ijaec
(laen ober be monllermgQc / enbe fiippleren ijet befecr
ban ben ^tabtijoiibcc / btebe boo?fïebanbe thien
fiemmcn maeclite onber ijet monlieren / bolgenbc fjet
vier en derrichfte attijtltel ban i)et iScglemcnt/macr
ooc&bat fp toilben een batfj tot be monfteringep?eft^
geren / op bat be iSegccinglje fijn boojtganglj mocöt:
cetoinnen/ be refoUittcn ban ^taet genomen / bc
confenten geb?agen/ erft geen baer ban bepenbccrbc
boo?tgefef mocftte toojben / afle Det toelcfte fp boo^fa
öcnDponHentent.ötefiillen Wpben onafgftebacn enbe
gefurcfjccrt / enbe be iïegeringe in confii|ïe / alfo nier
mt foube ftonnen erhennen be manftectngft toetticft ge=
fcDict te 3jjn/ fonber be fiiopletieban Ijct bobengeroec-
be befect boo? Ract l^o. jlEog. «©ebeputeerben. gt»aer
op be Iceren «©^beonteerbe gefcpt fjebben/ bet fpban
Baer ^0. iBag. fidi genoccöfacm gelatt enbe ^canto-
i'tfea't bonben / macrbatnicten 6onbenfïenbatfon=
bet ban be canti-arteoartfipe mcbe bcrfoclit te too?bcn
mbein toeer^mt ban foobanicö aeittal Daer ftonbcn
obtr ucrat; bat Voaer toasS : ®at toel biergelijcfte boo?
(ïagen böo? befen boo?be Commtffarifen ban ftaer
iijo. itiarcn gebaen / enbe bat partljpcn bie toei
fcijecnen te atijtiiefcercn / macc etljter obergljenomen
3ijnbe / geen inniclTie / beel min agg?eatie ftabben ge^
bonben: t©at«ïlleifmet ojbenreliJcWjept ntoelïetoe
gaen / enbefp ( ï?eeren«i3ebcpHtcecben ) baecom baci·
gftefioiiben toaren / bat fp met be «nbece berfcfiepbc
bifcottrffcn obccbitfnbtect ftabbengeöoubcn/ macr
niet ftonbcn mcrtlien batfpijaer foitbcninlactenom
iHinalss ftaer Uiig. <©ebeputcecbcnteebmittc
rcninplactfcbanbc ^tabtijoubeci batoocfi aenijet
opgemelbe vieren dercichften actijtfteleenartbercnfin
pben/iie abmitTic ban ben ^tabtöouber albacr
VI. Deel

berii tn ber tijt/en of fulcr fo niet verbotenus gecf:p?ef'
feertliont/ ecfjtctbe meeningeal0boenfogetoeeHte
5ijn; ©ibebatfpbcTltonbenljacc^o: JiKog.toelbei
boccijttcjijn/in^bolgcbanljctprohemium, «iijet
feventiende ai'QKfiel ban lict ïleglemeiu te fuppleren
beplaetfeban benoberlebcniêtabtljoubcr ©ο?(1 Wil-
lem , alisjijnbeacnöaer %iogO lï^g-niet allcentcg
competcrcnbe Det maintien ban {)et fieglcmcnt/ntacc
oocft aen ijoocljgemelbe Ijaec ï|o. iKog. fpecia^cfe in
Ijetfelfbe fevennende arttjcfeci gecefcfbeert be berans
bawgc/ anipltatte/ enbe alteratie ban Oetmcccgöei
roerbe Kcglemcnt. acr bc <ffiίcbφutcérben op ijeb-
ben gefcpt l)et cene enbe Ijct anbcr fpn bcfonbecefpecus
latte te ftebbcn / enbe miffrijien toat op foiibe te fcggctt
baHcn/ batecötecfp&ettoelbJübc bie ban Ijet anbec
fcntii nent boo?ijouben / enbe aftoacflteji toat bacc aett
befeccrenfoubcn/ enbefoofulticgeen ing?e1Tiehonbe
binbcncennaetbercnbooifïacfjboen: tctoeten/ bat
benwnHeringOfpn boo?tgang5 g()ctoinne«beopbte
pcrfonen bic of aengenomen ofte gereöiiteect toiecbeit
fonber bijftcultcpt r aileetttfö fp fouben ficartiflTencmert
ban bie geenc baer op bebattcn bielen / omme be ccbc^
nenban tocber5i>ben gcljoo?teitbc geponbereert/'tfp
bp inbuttic / attommobemcnt / of ootlt toel tn casi batt
obergiftc Op arbitragte of iiptfp?aech te too?ben upt be
toegl) gelept/ of anbccis gebaen ais men foube bcbins
bentcbciioorcn. «©ptoclc&en boo?flacDbp fiaercenii
gebtfftculteptcn gemobeect 5ijnbe / Hebben ecljter Daec
baer niet b?eemt ban gljetoont / boojitamcntlijcfi nae
bat bc ^eeren «©ebeputcerben op bc boo?geb?att)tc
btfficultepten ijaertoatiiabbcn gcejtclatrcccrt / foo bat
p Hebben gocïJt gOcbon?,·»!! bpljaectcontbicben ben
i^pnbiaisi/atismebebei ^jcretactsrban bc Omme-
'anden, cttbcriacracngefcpt Ijcbbenbe batfp Ijaccais!
SBintticrif inbefcn: moeflen ncutrael irouben / enbe
jooiftcöticijujcft ntijben alle eenaijbicljcpt/ fclfjjfjct
Tcene baer toe cenige fufpicie ofte ombia^ie b» bcit eeit
>f anbcc'c mocijte gcben / op bat fp met b?ucl)t tn bcfe
Irijbigljept ten be^'nban Ret gijcmeen mocfitcn too^i
len gccittplopeetr/ giiclijtft fp met alleen ftcbbcn aen^
TÖcnomen / macc oocft boo? upt becölaerben fiaeu fcn^
rimetttfoobantcl) tciijn: «finbcöebbenïiacrbojbecss
fteftent gijcmaccfttijetgcenc toaertoebe i^ccren<©ei
iieputcecbcn toiccbcn ger equiteert boo? een goet acntal
banbcaentoefenbe HanbtbagljiS Comparanten bec
Ommelanden, btcfpallemctlimbcn/ nocl)i)actna=
ncn eïp?tmerert fiojten/ Ijaccbcrfoccïtmbe / batfp ftct
IC anbcrc/bie bc i^ccven (©cbeputeerben bcrnamat bat
Jb Ijet gcmcene Eanbtljiipö (tonbcn in een goet acntal
üp bcnanbcrcn tcltomcii/ toilben bchentmaccficn/
met alle bc rcbcncn enbe pcrfuaficn baer toe bie^
ncttbc : metberhlartngljebanDarenttocgen/ batfp
toegene Uaec ]^oog
.ilBiog. Oacr gciiuaüficeertbonbctt
)m ftet felbc baer tocgerciuireett toa?benbe tc mogen
iccepteten / bat baer op cerft afiuatlitcn fouben Ijaec
terfilaringfje; bod) bpalbicn biefoabacnidi modjte
bmcnupt te ballen/ ba tijacr fouben baertcgensfopi
wfcrcn/cnbe bo?beriÈ geen apoar?nttc fag.nt / om Oacc
inbiCiS tc pcrfuaberen / bat bau ban ftaciiittoegfjert
fouben bOD?tbien!3l)cn bcnnaerbercn boozftadjbobeti
{i?eeber geocpiclTecrt/ 't toelche aengenoinen Ijebben
te boen: <Snbc Öcbbai be l^eercn «©cbeputcerbeii
coebetom ftomen rappo?teccn / bat fp bolflrcnis bet feti
ber begeerte gfjefpjooclten Rabben met eert goet aental
'janbe boo?naem1ie/ettbe bie be metftc bitcftieftabi
len/ Baertcfamen binbenbeop'!Sl,attbtiSï|upif/ert
illejS boo?ge(lelt ijebbenbe/tn tanfojntitept aljs bci^eci
;en 45ebeputeecbcnftaetf)abbcrtbotj?3l}êi)iiubcn/ ens
ieb?eebccöobeniiSgReeidp?efreert/ totanttooo?ti)aet
ioefeacBtin / bat obw foobamgen boi?fliÌ biliöecatien
3!

-ocr page 129-

1667,

98

S A Κ E Ν van S Τ ΑΕ Τ

toaccn göeöouiKn getoeejl öp be €>nljet:guartfiirm op
> Detcappù?tbait&e<Ì3Detommtttcei:iim ìite laefimael
wöenHageot)elDcc|ll)atiaai/ maec öatöctöeetti»-'
orcffte öaöïie gebontieti öp becfcDepiie (©nijecqudctic^
ren / öcioilc&e öet DaiibentcgengefpjooclKtt / eti ten^
botoentf öat geen apparentie fageit ïiat foUamgcn aö-
miffte faiibe Ιωηηεη toojitóii tngetoiUitljt ; maer toat
aengiiigObcnnaecïiftenboojfïacD/ öatfp Daecbaci-
Dbcc foo bjccmt niet en Btelüen m&e geecn hjüöc Baci·
Iielïe imen / tat öie öp Ue (©nbecquacttci'en / öaec elch
tefeggenljablie/ macDtetoo?ïien gijeacceptecct ; iwt
öaetobecfouïiett moeten too?ìJenaenge|ìelt en&eglje^
fiouöen fojineleiieUbecatien/ bmibenuptbal banöe
toelcücnictfcetftecüiftonïien ïietecmtnemi/ üocDïiat
fpbecepttoillicljtoacen naecgebane monflecing ban
bifficuitepten enöe oppofttten / mttsgaìifrjs ban öe
PioccïiucenRtetöe reöenen banbten/ aenbegeren
«©ebeputeecUen fienntifetegl)eben. 3©aci:opbefclbe
gljefegDtljebben / batbitlaetfle niet fatijSfactotr en
toasi / alfo baec mebeten cegacbe ban be genielbe op^
pofitien en pjocebucen/fc. alleiS niet en toiecbe geljou-
beit in fijn geDeel / tot bat fp na becftoo? ban be «©ein-
tecelTeecben / en ingenoittene ftennifle öaec fentiment
baec ober fonben IjebOen bcfeentgemaetlit;batmen ten
nttnUenfoo beelrefpectfcljnlbigljtoasiaen beCom=
miffarifen ban öaet J^o: JBog: / fulcr Debben be ©ee-
ren «©ebepnteerben notlj anberniael ben opgemelben
^pabicujSen ^ecretaciiei berfoc^t/ bat op ben boo?-
geroer ben Oaren naberen boo?1ïacD toiiben infïlieren /
batfoomotïjteaengljenomen enbe atijterbolciithjo?^
ben / op bat alle retötmatige Wacïjten mocöten boo?
gi)eliomenbJO?ben/ enbcaenöaet ïgo:Haog:Couii
miffarifengebefereert alSbeSoojbe/ fietbjeïc&eaeit-
genomen Ijebben te boen / enbe fieöent te maeifien fa'
öanicD enbe foo fpoebtgij ali mogelöcii foube jijn.

€egen ben mtbbacli ïiS öaer fiomen binben in flaer
^logement ben decretatisi ban ben Slanbe
ν.ΒηΓΛ,
cnbel)eeftf)unbe&entgï)cmaec6t bat bantoeglienbc
iStaten gecommitteert toaiS om 0aer ter aubiehtiein
be felber bergaberinge te conbuiferen / gOdjicfe fp met
ben felben te boete ober ftraet göegaen 5ijn in be ©er -
gaberplaetfe op 'ë HantjSOupjS/ enbe albaer gebonben
drietloclen met armleunen inDetijooft banbeSa-
merjlaen/ jijnbeaenbe eenejübeaen een lange i€a=
fel be ï^eeren ban be ^tab gefeten in een goet aental /
nibe aen be anbere 3ijbe mebe acn een lange fCafcl en
baer ronbom aen eentge banthen bie ban be Omme-
landen, mebe in groot getal/en na bat fp (l^eeren «©e^
beputeerbei») ftaer gcploceert ïiabben in be opgcroerbc
(toelen/ foo ijebben fp naer bàtbe Curialia bolbaen/
citbe be Crebentialen bp ijaer ^o: ,ίΚο: fiaer tnebe ge^
gebcn obergelebert en gelefen toaren/ boo? ben eerffen
ban onss in commilTte fommierlijtlt berBaelt / boo?gei
b?agenöetgeenliaertoegcnss l)aerJ|o:|iSo;in man-
dads toaS gegeben / enbe baer op betbolgljen^ fcB?if-
telij£& obergegeben be nabolgenbe p?opo(ïtie;

Ed. Mog. Heeren.

UEd, Mog. fullen welkonnen oordeelen, foo oyt
voornamentlijck by defe conjundiure van tijde
ende faken van nooden en den ghemeenen ftaec
daer aen ghelegen is, dat alles met een goede ordre en
eenparich^eyt worde beleyt, ende de faken daer henen
gedirigeert, datnietengefchiedebuycen
dengininütti
twf»,ende het gebruyck die by de gemene Boncgcnou-
ten gevonden wortgeintroduceerc jende gevolchrj en
hebben UEd. Mog, inde maximen wel vooralle an-
dere getracht te betonen haer fcntimenten om alfoo
te demonftreren voor alle dc werelt met derfelver
. aöien, dat die fubfiftentie van dengemeenen Staet
dependeerde,fo van de eendrachtighey t van de Rege-
ringe, als de eenparigheyt van het beleyt der gemene
faken, enofwywelniet cntwijfFelen of UEd: Mog.
nae'tlofFelijck exempel van derfelver Voor-Oude-
ren , fullen continueren in 't felve gevoelen, foo wort
echter bevonden, dat aen eenige iaecken fpefterende
tottct beleyt van 't Collegie der Admiralitey t tee üar- ■
lingtn, en namentlijck, rakende 't ftuck def txtrmdi-
naris Ejuifagit, een notable defordre, te weten dat al-
daer een
■mrdeilJe dinilit gepleecht en gehouden wert,
ende een
apart cn gefepareert beleyt tuffchen de Ghe-
deputeerden, op de prefentatie van U Ed. Mog. ende
die van Vriefland in 't felve Collegie rcfiderendein 't
equiperen van'sLandts Oorlochfchepen te worden
gedaen, tot grooten ondienfl van de gemeenefaecke,
in allen fchijnof het ghemelde Collegie intweefcpa-
rate Collegien verdeelt, ende voor geen Ghenerali-
teyts, maer voor twee feparate Provinciale Collegien
waren te houden, daer door den dienft van den Lan-
de grootelij cx wort verachtert ; ende of wel het iel ve,
door voorgaende haer Ho: Mog: Gecommitteerden
voor defen in den jare
vif/ta ftfiigb voorleden aen U
Ed. Mog: Gedeputeerden, nefFens die van de Provin-
tie van
Vrtefiam rot Harlingtn voorfchreve,endcgecom-
pareertin prefentie van alle de ordinaris Gedeputeer-
den in 't opgemelde Collegie, feer ampel ende breet
is voorgeflelt, gededuceert ende verhandelt ghewor-
den, met voorftellinge van verfcheyde voorflagen tot
accommodement als U Ed.Mog. fonder twijfïel door
der felver Gedeputeerden wel fai fy η gerapporteert, fo
is echter daer op niet konnen worden bekomen het
gewenftefucces, haer Ho: Mo: al noch confidereren-
de hoe feer den gemeenen Staet daer aen geleghen is,
hebben goet gevonden te decreteren een
notatie ie-
findingey ende daer toe te employerenonfc perfonen,
om U Ed. Mo. het felve andermael met fodanich een
mprtffcment voof te draghen als de merite van de faeck
is verey flchende, ende hebben ons gelafl: verder foda-
nighcofficien aen te wenden, dat alles mach worden
gedrefleert op den voerende ordre van den Lande
eenpanchlijck ende gefamenrlijck onder alle de Ghe-
deputeerden van hetopghemelde Collegien met een
onderling goet veritant en ghemeen concert, als ten
dienfte van het gemeeneVaderlant in defe conjunöu-
re van tijden ende faecken tegens fo machtigen vyanc
voornamentlijck wort vereyft, met een vaft vertrou-
wen van den gewoonlijcken yvervan UEd.Mo: ten
beften van het ghemeen, daer in het ghemecne befte
niettefullen worden geabandonneert, maerbyghe-
bracht als van fulcke trouhartighe Patriotten en Lief-
hebbers van hetgemeene befte in alle rechtmatigheyt
kan worden gedefireert, voorbygaende alle particulie-
re ende by fondere infichten , overftappende de rot
noch toe gemoveerde, doch ons oordeels geringe ob-
ftaculen, die geenfints in confideratie behooren te
komen, datby U Ed: Mog: d'een of d'ander voor-
ilach fai worden geamplefteert, ende fodanich ghere-
folveert daerophaer Ho: Mog: gheruft konnen zij η j
waer op wy U Ed. Mo: genereufe ende falutaire ver-
klaringhe fullen teghemoet fien, Wyders, dewijl het
haer Ho; Mo: gelieft heeft ons mede
in mendatis te ge-
ven ende by naeder aenfchry ven te gelaften alle y ve-
rigeende efficacieufe devoiren ende officien aen te
wenden by het Collegie ter Admiraliteyt tot Hdr/in^i»
rcfiderende, verders daer ende fulcx als het behoort,
teneyndein deie preiTante conjunéturen van tijden
endefaicken
de txtrasrdittaris F.quipagii van'sLandts-
fchepen van Oorloch aldaer met alle vigilantie gevor-
dert ende over nacht ende dagh gheaccelleert moghe
worden, om metende nevens de verdere macht van
het Landt by de andere Collegien ter Admiraliteyt
gereetgemaeckt wordende, tijdelijck in Zee te kon-
nen zijn, daer aen den Staet ende het lieve Vaderlant
ten hoochften gelegenis : Ende U Ed. Mog. wel con-
fiderpen konnen fonder der felver voorgaende Re-
folutien ende vigoureufe
Confmtm, voorloo veel als
aengaet de quote van defe Provincie, fuick nootfake-
lijck werck fyn
accrecB,ment fai vinden tot grooten on-
dienft van hetghemeene befte: Soo vinden wy ons
verplicht het felve U Ed. Mog, mede op het ferieufte
voor te dragen, ende te verfoecken fo lief ende waeri
als fy het welvaren van het Vaderlandt in *t herte'heb-
ben . dat, aen een zijds ftellende alle particuliere ende
daer van devierende infichten ende confideratien ,
daer op beboorlijck reflexie willpp maecken, refolve-
rende

■Λ 11

fttieal-
kan;.


-ocr page 130-

en OORLOG Sevenennjeertighfteboeck. pp

1667, rende ende furnerende neffens de andere Provinciën
,f en Bondcgenooten liet geen den noodt vereyft,ende
to: uytvoeringe van het boven gefchrevene wort ghe-
rcquireert : Waer op wy mede U Ed. Mog. refolutie
fulien te gomoet fien^op dat wy haer Ho; Mo: op ons
rapport daer omtrent geruft mogen ftellen : Ende ful-
ienopalies afwachten UEd. Mog.verklaringe ende
refolutie met een officieufe
offre ende aenbiedinghe
van onfe perfoncn ende dienft»

(Cot Ordeningen fijttijc/ ontfingen een ö?ief ban be
l^eecen Staten ban ©?ie(ïant ban ben tbiee en ttoins
ticDIten d?ct)?uarp ouben ftijl / batfe gijenteent toaren
bcisanberenbaecösfiiaer Eantbacöte (ïupten; enbe
baerom be ^eeren Oijebeputeerben niet te bonnen
Dooren/maecbetftaenae/ battettoaö ober be conti-
nuatie ban be fcparate equipagie totï|arlingij/bat
Ijaer <eEi.jiaog. ijabbcnlaflgöefonben aenbeJ^eereit
Baer o?bittart!S iSebeputeetben ter ©ergaberingö ban
öaer éo:H9o; ont met beo?binaciiï ï^eecen ban ^tab
cnbe Eanben baec ober te confececen.

«S>e negen ifêonfiec-ï^cêcen bec «©mmelanben tiif=
fcijen €emis enbe ^tautoecjs boo? ben ^arefeflien
ponbert feben cn fclligD toaren upt

Hunfingo,

Tiddo Gerlaci Tiaden uyt Marnfteradiel.
Joncker Luert Manninga half Amfteradiel.
JonckerJooft Lewe ofte in des felfs abfentieN.
Egbert Ciane Oofter Amfteradiel.

Fivlingo.

Joncker O. J. Rengers uyt Duerfwolfteradiel.
Joncker Jan Clant van Stedum Hooglanftradiel.
Joncker H. van Hewffum, of in des feifs abfentie
Joncker G. Harmen Ripperda Oofteradiel.

V Wefler-Sluartier.

De Heer Boco Ketel in 't Ooft-Langwolftradiel.
De E. Drieves Yevema Vrede Wolfterediel.

Joncker Jan de Mepfche Medagftradiel.
»

'©en ^pnbicuiS ban be <0mmeIanben Bcefï be
üeeren «©cbcputcccbe aen iiomen bicnen/ batöp bol·
sensi fjaec begeccte öun boo?fïa£l)/ ijab boo?gcb?agen/
fulcccnbcinbierboegenalsifpbie ijabbc booigcfielt/
batopbenfelbenbpbiebanöct contcacie fentiment/
baec op becfcljepbe bifficultcpten toaceboo?gebomen /
fulcc bat bie bccfocljt iö getoo?ben in gefclj?iftc ge|lclt/
ombanOaccnabcctc becfilacen/ijet toelcö fp onbe-
ftoaert fijn getoeefl tc boen / cnbe tnconfo?mitc alö bie
ï)iecnagenotuIcectfiaet/Bem Bebbenbe mcbe gege=
ben; met berfoccft/bat bieban't contrarie fentiment fo
bacr niet aen en totlbcbefcrercn/ »nacr Baec baec ober
toilben confereren / en tot bien epnbe alle/ of tod eeni^
ge upt be felbe tc beputeren / boo? Bacr ( «©cbcputecri
ben) berfcBijneuj en Bebbcn be Oeintcreflccrben Bacr
tocbec aen Bun geabbjefTcect/ cn gefegt/ batfonbcc ber
fdber concurfie in bterbocgen ató meermalen Babben
gefccBt/ Baer befe monflieringe niet en Bonnen fubmit=
teren/fcggenbc / batfp toaren opgcjtoi en uptgc^
gatn/fotoanncerfpalgefetcntoaccn in be Camee/
cnbe in p?o£intu/om be jiaonflecinge te beginnen / be^
toijle fp anbecsi niet boo? be Bant en fage ban openba^
ce injuftitie te fuHcn gefcBieben/enbe een manifelie
infractieinBctïteglcmcnt. a©aecopbcï§eeren
beputcerberigcfecBt Bebbcn / bat fp baerom albaec
toacen tocgensi Baec ï|o.naog. om injulte pjoceburen
cn infractien ban Bet reglement met alle geboeglijdte
mibbelcn boo? tc Bomen/bat fp bectoacBteben boo?
ben Spnbicu$$/ nabec becBlacingc ban bie ban be an-
bere ^jbe / bat fp bectcoutoben bic fatiisfattic tc fullcit
toefen/ gclijcB toepnicB Baec naec be fdbebp Baec bec=
fcBeemn 30«/ nebenji ben ^pnbiaijs/ enbeBeBBen Ba-
reconfiberatienenbebecommcrniffen op ben cBeba^ 1667,
nenhoo?|ïacBaen befdbe beBent gcmaecBt/ enBeb?
- ,
benbei^eeren «ÖBebcputccrbcnecpltcatie ban Bacre
meeningcbienacngacnbc bo?bec gBcfept / bat fp oo??
bedijc b?icberBanbc cafujs te ftonnen boo?ballc in befc
HSonfleringc/baec ban biflinctie bicnbe te too?bert
gBemaecfitj €ecfldiicBj3^at Bet mecffenbed foube
Bonnen pafiecenfonbecbifpupt/ofbebat/enbcfulcc bat
bit een afgebane faccBe Bonbe jijn; (Cen ttoceben;^at
baccobec bifpupten biden/foubtBonnen gBcbifiuti
guecct toecbe/bic ban manifejte bcterminatie toaren /
enbcmfcflopBetbetoüsi fouben aenBomen/'ttodcB
babdöcBgeecamincect/ enbe oocB babdücB gBcbe;
tccmincectfoubcBonnen too?ben/bat ban tcnlacfle
foubc obecblpbcn bie ban tocbec5üben fpn fpeculatie
foube Bonnen BeBlJcn/batfp ber jlonben baer in Bare
ofRcien aen te toenben / intonfo?mitcpt ban ben boo?»
(ïacB. <£n ingBeballc batgcboniienBo(Ietoo?ben/foo
toaiSBet Jiiebe tod / enbe bp albiennacbat fpBare
officien enbe interccjTte/cnbc'tgeenc bo?ber!S foube
Bonnen Bomen te ercogiteren/ geen futccjS en mocBtcn
tiomcntcgBctoinnenalsianbcri toilben bccBoopcn/
batfp ban berflonbenbe betcrminatie te moeten ge-
fcBieben inconfojmitept ban Bet Reglement/bat fp
bat niet en toilben ficn geinfïingeert / maer punctuci
lycBnagcBomeiij toaecop fp(i|^ecccn <!5ebcputcccs
ben) Baec toatb?eeber Bebbcn geccplicccrt/enbc nae
bedetoiffding banrcbencn/ foo Bebbcn fp berBlaect
batfpben boo?(ïart) foo gBcb?efTeect/ alji Bicc nac
bolcöt/ aennamen / enbe bat fp Baec baec nae foubeit
boegen cube geb?agcnj met belofte/op Baec acnma^
nin^V Baec fobauirtj tc compo?teren in Bare piocebu-
een / bat niet alleen geenc infractie in 't iïcglemcnt en
gefcBiebe/ maer bat ooclt nicmant foube met recBt
BonncitbcBlagcnberongBelijcBt te jijn/enbesijn foo
bertrocBen nae't ^?obincte Jl^upiS /om be .ponHerini
ge te entameren enbe beginnen.

Voorfiagh, &c.

Dat demonfteringefoude zijn voortganghgewin- 39οο?>
nenopdiePerfonen, die, ofaengenomen
jofgere-
buteert wierden fonder difficulteyt. fttcinsc.'

Datalleenich de Ghecommitteerden van haer Ho:
Mog; daer nae kenniflè fouden nemen van diegeene,
daer op debatten fouden konnen vallen, omme de re-
denen van wegen wederzijden gehoort ende ghepon-
dereertjhetfy byindudtie ofaccommodement, ofte
oock wel in cas van overgifte by arbitrage of uy tfprake
te werden uyt den wech geleyt, ofte anders ghedaen ,
als in conformiteyt van het Reglement bevonden
foude worden te behooren.

5[^acr op ban toebcrom berfcBcenen sijn boo? bc
ï^eccengebeputeerben bc <i3eintcrctTeerbc/biefp tee
Banbe ge|ïdt Bebbctt Coppe ban ben bobengecoerifen
boojjlacB gBdÜcB fpfepbctt /bieban Bet anbecfeni
timent mebe gebaen tcBebbben / cnbe aengenomcn in
Baerep?occburcn baec nac te rcgulccen / Baec an»
becmad boo?Boubcnoe/fp toilben bat mebe foo am^
plectcrcrt; baer op fp na gBdjoubette bdiberatie eenige
bpfonbecebifficulteptcn mobeecbeit/ enbe fpecialijcB/
batmotBtctoo?ben gelicBt bc tooo?ben/in cajSban
obccgifte/becommcct5ìjnbe(foofpfepben) bat inbe
anbccc/ bp be todcBc bc plucalitept toas bie ΰεΒοβφ*
BjcBBcpt niet foubc gBcbonben too?ben ban tc bec<=
jiaentot cene fubmiffie oft obccgiftc/ enbe fulcc fp
boo? bec fdbec becifieb?eefbcn bp plucalitcptbcronge*
löcbt te fullcn toecbcn. <©ei^ecccn€icbeputcccben
Bebbcn baec op öBefept/ bat bp Baec in ben gljcbanen
boo?flacB / geen becanbccinge Bonbc too?bc gcmaecBt/
oocB ben fclfben gBecjcplicccct / alsi boben i.e bccBadt/
enbe bat Bet gecne fp nu begcecbcn/ mcecbec impli=
ccecbealjS 't gecne fp ban ben beguine Babbett boi^gei
fielt / noopenbe Bet fuppleccn ban ben ^tabtBoubecsS
plaats j cnbe naec batfe Bet fdbc toatb?ect enbecici
cumfiantied Babben geecplicccct /cnbe beBent ge^
maeciit be becBiacinge bp bic ban be anba'c süöc gBe^

35 Λ i!3Ctt/


-ocr page 131-

I oo S A κ E Ν vail S τ A E τ

öacit/fooijcDDen fp ineùc ùm boojoDécoitöitt boo?-

--fïaci) ol)cacccpteect/ mbe Ocööen bccfocDt/ öeijoijle

fccutactbepiïte too?ïien / εηϊιε öatteelcijefcDoiicHm
òijniic/miflfcljim eentge onluflm foniicn Itonncii Ito-
ntciviini !)et aenbauoeii bait öe iBmillmitg? ban öten
nbijntmjtDt DIpbeii gijefuctfjccct tot op moiseii / fo
biacco ató faii&e houncn gcfcljteDett
I tot todcfteit
Dcöe iljeewitaiiitiepatéetijeii ben iSpnUicusi ban öe
P?£ibiutic Ijebüen bom W Dafc B<w»ieit / met betfoetlt
bat 1)1» bJtlbe am bic bait ftet anber fmtiincnt ftelieitiit
niaecften/bat fp ben boojflacij oocft accepteecben /
crtbe ntct eencn upttjacen naent becfoiclten / om cebci
rtêit üobcn bei'Oaelt/ bat ï)ct öegtn ban be monllering
inocI)tebJO?béiigcffaccftttotop mo?gen ocötertt ten
fltftt iini'crt/toaei: op bie ban Ijet awbec ftnttment bcc-
ftfjeenéniün tii'tEogcmetttbanbei^eecen «©ebepu-
tcei'bcnnciTcnsi bm ^pnbicu0 / enbe Deööen göefept/
bat fp op beiS fclf^ becfoetfi/ enbe ten cefpecte ban Dacr
ïja, ,ίΐΒοα. CoimmlTte / enbe aubetiS niet/ be monlic^
riiigc foiiöe fnitijeren/ enbe baec ban acnbangïj maeci
fu'n'is moagenii ten atijt upren / bat anbersi ban fïnt$
toarcn gcbjccfl baeu mcbc boo?t te gaen/ fonbec ecmct)
ccgaïbtencmenop be anbece/alfoo fp birltonben/
alfibcct be pluralttept i)et>öenbe/baa· toe bebocrijt
tejiin.

't a® ais cpgcrttUj£{i/geti)c& gemeenlijcft/bat be mec^
(rc óf flcccftftc eittpoiteeirben be mitt(te eube ftoariifle.
gjjnbconmoaljclijchbataenelcfteiibeeen pbec egael
contcntemcttt Itan toojben gliegebat^nbe bc lïectftltc
inta-pjcicccnaltooebe bup(leci)ept ban bc toet naec
Saecftn. ^ijnbe notOtansi biel te ge!oobcn /batöe
pafltegcootbcilbaecmöabbe.tÊnbfUcttoasi boo? be
JDetTen «©eöcputeecben Ijct raetfacmilc tegaenboo?
ucoom ntetbcflêccftfle /toant btcfoubcii Iietöoti)fon=
öciiiaetrjc&DengDebaeit; enbe iiaec piefentie btenbe
iiatgecnfeptdiicftDeptoftunnilte gebencbe/baei' toe
fjetanbecs fcec gefcljapen/ enbe bjel meer gefcljteöt
toass/felfis in tcgcntoooibigljept ban Prins Willem,
cec l)ct reglement toasigemaetlitibolgensS toeltfte Sem
toaii gegeben fjet p?e(ïbcr eu.

5De becfcfjepbe ©oleantciS enbe hlatiiten ban be
Mptgljemonilerbe aen bi ^eeren^iebeputeetbe boojt-
geDAifOt/ fouben Oicr te langO 30«; eit öoetoel be
Mepfche cnbeCJantbact obcrfiaeti)ebticngeabb?ef=
fecct aen ïjaer .iiTEiog. foo fteeft öoilj boo? D'ifC
fionnentoo?bengl)ebaen/al!ïtcbJöfenben toegi) ban
paticntte/enbeafteb3ati)tentotbatbe ftanis heetbe/i
gelijcH ban filler albacr fccquent genoeti) toasf.

^cbat 5ijn notli cinitgc bagen Defitlj gOebieefl ober
bcqueitien/raecfienbebe ^cfjcppericn enbe^plbc=^
flcrien / fjiei· te langit te beiljaien. !

^onbcrbagf) ben fi;bcnttenben,ïBaert/eeeftf)aer
fiomen opljalen ntbc gcconbuifeer t tot in 't ^Bjobiiicle ;
!©ntini ben^icrctaftiiban bc ìDjobincic Bufch enbe '

Btfjacit i)et)[i;n fu nlbacc gcboniïcn bc ïjceren Werumeus
Tttlu. 25j^3Cnitec(ÏClV Ackdmi CU R. de Mepfche
, Jïaet0·
i-i?Biifct) / cnïic ben .^uitbicuii
Kling , toegcnjS be
111 'I Pio> ^t-aöt/ en bc JJiCfsiU Tam minga, Rengersenbc Eeuf-
ium
,neltciiöbsit (§;inüituci Ten Winckel toegenjs,
bcOnmielaiibcn/enbe aen een tnfd gefeten jönbe/
foo fteObcn ft» ober en toeber berfcfjepbe btfcourfen ge^
rjoiibcu op 't fiibjcctban be pjopofttie bet ]l^ecreït <©2-
bepiitccriien / be ipdthe gcbiftinguccrt/ fïjnbe in tbiee
aLcben/itcbDcnopDeteetlicbcrftlaert Ìlare gcnegent^
f)cptte5ij!t bat bc fcparatc btcettte immctöi motfit
toerbcn luecl) genontcn/enbe ommc baer toe te ftomen
batfp Dcrcpt toarcn alle boo?(tacgen enbe ex'pebieni
ten ; bic eenicljffntö fojts'jel toaren aen te nemen/5ijtt'
bcgcnoecl)obertiipcl)tbefefeparatc birettie tc toefen
tegemci bc o?bie ban ben ^taet/ enbe ijct intereH ban t
gemeen/bat fp bc ccrftc oojfaecft baer toe niet en Ijabbe
ïegeben/macr tod bic ban ©^icftant/baer op in't
Djc^
be gebifcourccrt jijnbe/ooch geretapituleert be Defotgi
ness in ben gare bijf cn feltig tot ]^arlingcn geballen /
cnltprefompticcitletture ban Dct ©erbad ober bit
fuUlect Dpijaerlo. JiEiig. <0ebcputeerben geijouben /
fcpben fp / bat fjctijacr bïp (tontOacr «Êniüpagte aen
teltcllenWnncrtDacrpjobincic/aliSftot^elf^Öl/op

tiiurici
i)H(?i!

beCemsS/bacr goebe beqiiaemljept toasi/enbc een 1667.
goetbiep/ofte ooclt tod op beEolthamp/sijnbeaen ——*
jjctepnbe ban't<i5?oeninger<©iep/ enbe fo bie batt
Jö:icf[a!tt baer toilben ftomen/ fp aen Baer geenie
toilbegebenbicboojbedcnöiefpmi boo? Ijaer felbm
p?ctenDccracn bat bïe ban 30?icPant fonber eenigc re^
ticctictcmatenbatijet pjafijtban be^ijuipagie in
ïjacr Piobintie bid / enbe baer boo? ïjare gingefetenen
grootc bcnefitien genootcn/ Ijacr toilben öcflitueren
ban 't effect ban fo folenincle Contracten bat fp recfit-
mateiijcii ΙιοΓ«η iuftllerenoftot naHomingeban'tfdbe
oftoelfdfis een 3libmiralitept oprecijten tot ^üf-
%i\\l jijnbe bed beter fjaben al0 igarlingen/ baer ban
een groot gebedteban't o?binarisi infiomen ber Con?
bopcn gijcemaìopccrt tocrbcnbe / Ijare ^Jngefctenen te
tiabc [lonien fotibc/ en bat baer op tod meerbcr fnfti
(Ïcerm foiiticn/ bp nlbicn niet in confiberatie namen bö
uicfuagc cn bcrbcrcn bicnft ban't Éant / be todcte fp
bcriUacrbc l)iin fo bed ter Darte tc gacn/en te toillc De^
tracijtcn / bat fp gcrcfolbccrt fijn gctoced/ en gep?cfeni
teert Ijcbbcn acn 't €ollcgie ter 3t!bmiralitept tot Am-
rterdamïtact geiten quote in bc gepetitiomerbe fuBi
fibicn tot bc crürnojb. oBquipagietcr ^ee ober te ö?eni
acn/omalbaergl)cemplopccrttetocrben ten biötfte
ban Dit gemeen/ cn baer toe gcbeftineert toaren/tc
toeten/bc nen tc fidlcn «Êquipagie/en öuote ban
eSfOcpcn baer op gcaffccteert / fonber cenicB gefacD
mccrbcr tc toillenljebben/ alss tegentooo?bi(l) Oabben/
tc toeten/bcfcffic ban een i^eerop ijacr p?efentatie/
IjcttoeliliciïjnboDjtgancfifoiibc öebben gegabt/ten
toarefp toiften naciitodijcjc op todche bifTifultepten
bp bie ban ijet CoHegie tot A mfterdam gemobeert/jijtt
acciOiljcmcntljabben gebonbcn/ gelpcfi fp berttou'
bcn/foomcntoilbeinfÌÉrtBoefpboo? befcn fjaer gdt
ijabbengebjacDtin gedanbt / enbe albaer <©ebepui
tccrbc gljeliabt/ fp op ben epgen boet op be Usaci
ófte
fjet 5^oò?bcr (Êuarticr niet fotibc tocrbcn ofsepàgen :
tìpt alle Bet todcftc / alsi mebe itpt Bet obcrfcnben ba»
ecnc opcne commiftlc aen ben !|eer be Ruyter, om bic
tc mogen bullen met een bequaem ^erfoon tot ©öiS-
ilbmirad bp fijn €b. gBcbult met ben naem ban En-
noDoefes Ster,tod fjofic afgcnomcrt toojben/Boe
fecr bp Bun alle particulier intere|i aen een jijbe toferi
be geftdt / ont bie ban Bet gBcmecne bclteiit acBting»
te nemen, ©e ï§ccren<©cbeputcirbcnBebBen op ftet
lefte gcfegt/bat alle bcroemdijftc «tien en fcntimenten
toaren/ baer boo? fpgroote eertttcbcBabbcn ingclegt/
Bare loffelijcfte reputatie te fecr mebe Babben bec^
mccrbcrt/ foo batfp b?perBacr bcrfbenuptcn om^
trcnt bit enbe anbcre faecBen / gBelijtft fp op dcï ban
yoini tot point boben berBadt / nacr be materie
ficB toeb?oegB / gBcbacn Bebben / cnbetoijbersigBe^
feiBt/bctoijlebcngBcmccncn i§tact ban οηβ
öcrlant gccompofcattoassbanbcrfcBcpben p?obtni
tien/ noci) Babben bcrfcBcpbc acbcit / baer in
pcrfoonen alle niet toaren ban gelijtfie Portée, bat^
men besi anbcreniS fwacBBcbcn berb?agen mofle eben
censi alss Jilïan enbe ©?onto bic aen ben anberenberi
BïiocBt/nopt ban ben anbcren fioltcn fcBcpbcn/ooc6
be 5!>?obinticu bp ben anbercn mollen Wpben/cnbe
Bvt famen foo uptboeren alfmen begonnen Babbe ;foa
bcrfócBtctifp ( <©cbcputeerbcn) of fp niet Boflcn «r^
geuii in bie ban ©?icf[ant te gcmoct gaen / enbe tere<=
lacBcrentoat Bnre ftiflemic ten beflen ban Bet gBe-

rcntie bcclinecrbcn/ enbe ban bcBant fcBecnen te toiji
fcn met Bet renboperen nacr ben iage. b'i|ecten dBc'
bcputecrbenfïacgcnbooj/ofniet en foube Baer baer
mcbc£onfojmei-en Bonnen / omnte / fo toannccc be
«©ebeputecrbenbnnalle be 3llbmiralitci>tenalbaerte
famen toaren/ te connen tocrbcn gefpecuiiecrt op ejcpc^
bicnten/ bctoijlcbc3tbmiralitepten aen bie bc con=
(lituticban fulcfte faften Deft beftcnbt toaren/met
mccrbcr nacb?ucfiBaei-el|oogOiiaog.fo?tabde boo?*
ITagcn fouben Bonnen fuppebitcrcn:3©acr^op eeitige
bifcourflcn gBeballen
3ijnbc/enbi bcrfcBepbot bifftf

cultip^


-ocr page 132-

cn OORLOG. Seven en veerttgilc hocck. i O I

1667. culteptm oiiemobem toecìmiùc/ onUic anöae/ öat öi
sstumraltteptxn met aenoe^aem buptm intócefi
toeceii / De&öm fp getiecltnm^ om «^eti^uteeC'
öcti tc Uetefim / tot öe Defoignei» in ùen ^age/ cn bec^
focgten banitt^eecett «Cieiiétiuteeciim te ontiecfiaen/
Uiatnppemttie fp fasen om tót bwcIN tot eengoet
c!mìietcl(^ert/i>oo|ìiienfpoo?ùeeltieni|etop öefen
boet «iet langer te tonnen gaett/eitïie öat fp op ont^
flentenifleop eicpcöienten tot o?&entelijttie («paratie
fonbe moeten ïiencfien;toaecop öe igeecen Oetepui
teeciienntetbeel ire&beniie tonnen feggen/foo iss öp
Oiin aengcnomen ban alleis cappoit te öoen / met bet^
hlaringe/ bat fp fjaec altöbtjï berept hollen 0o«lJ«n cm
tot ^ariinge öe booigaenbe tonfecentte te tefumeten.

ban l^omenbe tot f)et ttoeebe point/ na bat
bc «iicbeputeecben met alle ttrcum|iantien gebebu^
teert ftabbenbe nootfaecfielijötljept ban bien / en toat
Dp bc tegentaoo?btge conflttutte ban töben en faecften
baeraen gelegen toass/bat aen be ©loote ban ben
p§raet geen ^tDepen en mangiieerbe/ enbe bat bie
bwecij in ^ee ^uamen ; baer op jjebben fp gefegt/ bat
fp bolftomentöjtfi metïjaerban een fentemcnthja:en/
enbe bat bp Oun ben noot ban fiet Eant niet en foxibe
toetbenberlaten/boef) bat fp met gtoote becommeti
ntffeijabben gcfïen be refolutie ban
Hoiiant tat%icm'
tiettnge ban be nienbje (€toupertl)alf aip?il aenflaetti
bc/enbebaccop fbjaricftept maecftten öaer geit te
b?cngen biipten be ©jobincie / bat fp iegcnss gebzeefbe
bpanben tod fouben ban boen tonnen Debben/ 'ttodtft
fjacrbcboo?tgee)cpcriertte tael Sabbe gdecct/toefp
tot fjate b^cBermtngefoo ntetMijdiefomme/ monter
renbe eentge tonnen gouts / in betfctot toaten /fonber
r cmbonrflement te ijebben fionnen bcfiomen; toaec op
be %eren «Sebcputcctben gijcfecljt öeöBen/bat fp
ijaet in allen beelen niet en Rolien in 't ongdiicfe fielten/
maet bat nae be o?b?e ban be üegetinge bp be ggefa^
mentltjc6e59ontgenootcn geobfetbeert/faecftei ban
fulcften nature gebefmefleett moefte too?ben ten obet=
(lacnbanbcniKaetban^taten/enbebaer ober ïieit=
Deratie gljeBoiöie bp allcbePiobintiengcfamemiötife/
bic baer toe 8are t'famenftomfie Dabben binnen
Gra-
ven-Hage
,altaaetfulc)c boo?gcb?atöt moeftetoojben/
batfpnptbooiigceïempelenbjelOifthert tonnen fïen
fioe b)ilui8ettp?omtbe®onbtgenoten toaren omme
bcnanberenonbcrlingöinallennoobi bpte fpjingen/
crtbeboojnaementlgtftbieban
Holiant.toe bieljaer
Dabben ggetompojteettten ^ben ban be iiaunfler?
feiicfbjaricijeben/Baertoefenbenbe allcö toat tofien
bp b?engen j toaer op 3p fepben / bat fp öaer feer öabs
bcntebcbaitÉftertOber be p?omtitube enbe emfl alsf
boen betoont/baer fptjaec feer op ejmnbeecbe/baer
bc©ccren<©ebepntecrbfn bantoeberom op fepben/
bntfp nietmoeden ttoijfelen ban geenminber emjl en
iiefbealiSboo?befen/bat fpDaer baer ban toften bp
fonbetlgrift bö:fcöerenti«bêïtettniffei' bie ban be ïlc
geringe Babben/enbe ftctfelfbemebe ban be anbere
%obmtien/boojfoobcelinriactbetmogentoa$«/cnbc
metentoare/mètgclijcfeeOaatitöcpt bebatenbe ge-
acf ableert ; bat be üïefolutie ban %Uant toel lacD tot
afbanthingB op tjalf
April, maer bat Det maer een
göcbeeltc ban be uieutoe levées toasi / blpbenbe bc re^
creupten aengeljoubcn/ tc toeten/ be Compagnicn tot
op fes βntnεgentiφ toppen / enbe baer onbec meebe
een geheel Segimcnt i|oltant tpfbttbcrlöcii gdicfit
tot egualifatie ban be anbere p?obtnaen /'t toclcfi
een groot getal ban effettibetombattameniDasir bfler
bp tomenbc/bat als ijalf ApriUtn'tHanbttoae φ'
tomen / enbe bat men be faetftcn alS ban tn fnlfft een
bcbencftdijtlien fiact mocDte binben/ bat öet niet ract^
facmentoaö beiCtoupcnafte bantften/ bat men in
föollatu fufceptibel ban rebenen toaiS / enbatnten fiet
feifbe baer ooth toel fai tonnen béb?oebcn en tcfolbere
tot continuatie/ fo men fiilcr Jttot^te Bebinbe te beïjoos
renjmaer bat tiet geen reben en toas baer benoot boo?
be beure (tont in befcn oo?log met «Sngelant/ en be Φ
Huipagieberepllc bat toerife te binben aen anberefaes
hen enbebeliberatien bie nocö moeflen tóerben gd^oui
bcnj 'ttoeltbjp(^e«;en<i5ibeputeecbm)metl0ide

circum(lantiene)cp?imera:ben/ berfoeclienbe&ntbser 1667*

optoilbatbel)oo?iijcftc refifctie inaechcn/ euoe bol^-«

genjï boo?gaenbe pber ten be'ien uaii ijet göeinecu ιχ^
folberen. ^00 Debbcnfp bangljcfcptbatfp fanbcn ban
alles rappo?t boen/ en niet en tiBijffclben of op öe ber-
feecfteringe bie fp 0act öabbcn gijcgcbcn/ enbe ban be
berbjacljtingcbiefpljabbenbau in ben noot niet te
toerben geabanbonneert/ bp bc Staten ban l]et Mant
foube toerben geconfenteett/uiet alleentcl) tot bc ncgcu
millioenen biemiael üonbert bupfmt gulbcns gepctt·^
tioneert tot be €guipagie / maer ootli in be uubbclett
totberbalbanfjaer quote in piomptis te fiimcrcni
enbe alfoofp toel gcconfïbcreertöabbcH/bat Ijct feer
banbenbienfl ban gct gemeen bede toas/bat be
©loot ban ben ^taet/ foo fpoebidj enbe foo (tcrdt als
mogdöcb toas motöt in Eee homen j fo berfccihetbe
fp be i^eeren<Ìidìeputeerb0i oocfa bat/ alberepts o?b?e
gegeben öabben tot ïjet fpoebitli gbereet macdien ber
fdjepen ban fjaer quote/toaer op befe tonfcrcntie
gefdjepbeaist

©^bac&öertatljt{enben.ïlïii!ert/3ijnfp bes mo?-
gens tn
't p^obtnde- i^ups beTgabcrt gctoeefl met be utf mt
«Öebqputeerben bet <0mmdanöcn/5i)nbe negen in ge^ f
tal / upt elcft «i&nberquartiet een / neffens ben ^pnbi- Sè'Jf
cus en bcni^eiJtetaFiS/ enbe IjebDcnbc oberloopcn Ijet
iïeglement genoegfaett ban artijrftcl tot artijfiid/ en
geremarqueert berfcljepbeco?rccticrt fo öte bcijoojbcn
te toerben gerebjeffeert / confem bc p?acti)cft en ber»
fcftepbcifl^oluttenban ijaeriljo.
iiI>oa»/mct inboet
gingljterplaetfe baer ftct bdiao?ìic bic nrttjdJden/
baer in bat partijpen ban hxcbcr jijbcn confonant ban
fentiment toarcn/ ais boben ts bcdjadt
5 enbe na bat
fobaniditoas gl)eb?ctTeert boojben ^nnbttus/baf
aüebe «iÉiecommitteerben boomoemt / baer op ecnpai
ήΦίΰα getoecll/enbe bat be ^eb^uteerbcn oodi
metanbers en toflm oo?bcdcn of bdjoojben foo te
toerben gea?te(l w .Sao is goctgljebonben baer ban
aen fiet gödjede Corpus bet <iì>mmdanben rapport
te bom/als ban een eenpittitliabbijs/en ijebben Daet
(^en i5diepttteerben)berfodjt fp toilben in be ber^
eabmngepiefattsün/bat fp ijebben gfjebcdincert i
«Sei^ieidcii ; «m bat fp moeften bliiben neutrad in al<i
leS/tniK bit iraenjm ofte mifidHen ecnige bifcrepan^
tteffltttreittiiefe 0)?te£tiebielm/'ttoeltftfp ebcntod
nietbfli)?5en/agert/fi> öaw offtdenmet foo bed mectii
berbjucötfoabetonnen bp b?cngcn. (Cen anbercni
<IMtet{{eE» fd)^£n iiobbe / bat fp als ban bnpten
φίκ/ p^efèntfonbe 50η'in i)are bdibcratien/ bat baer
op upt bien öoofbe hedefpeailatiebiden / todific re?
ben bp öaer geatquiefceert
5»jn getoo?bert.

a&eS naeraibbagsalle be j^plbcden bergabcrt jijtti
bein't©?obinrfe^HpS/foo is naer bede bebatten
enbe gemobeerbefrrupulen foo ber bc g^ebomeit/ bat
menop boo?(iagö ber <iE5eb^uteerbcn bobcn gcrocrt /
feparerenbe öet geene baer in partifulicr modjt 3ijn /
Dct fdflje feparerenbe tot naber gdegentlj^t/ een pjo^
ject foube maetftentot eeneit generalen retwl/toct/
enbe boet ban p?oceberenboo? be refpccttbe ^plbdlci
rien/omin'ttodtamenbete bienert/cnbe te toerben
a^terboltftt / enbe baer toe goebtgcbonbeniijnbc te·
gensiiesanberen baegljS'S «tto?gcnS toeberom ter
felfber irtaetfef famen te tomen.

^atcrbagïjben negmtienbeit .iBacrt/fijnfp toe<i
berom bergabcrt getoeeft op't ^?obincic - ï|upS/ upt
elifte iSijlbdlerie in en mtnber getal/ geab(t(tcert mei
een iéecrctariS/enbe be ï|ecren «iSebeputea-ben b|i
Öaergcaffumeert Debbcnbeben ^pnbttus ber <9m'
mdanben / met ftenniffe / enbe noctbinben ban fijn
UMlers : fo fpn nae een oncreufe befotgite bad geddt
gijetoo?ben bewTdjepbc artijdtden enbe pointten / bie^
nenbetotingjebientcnomecn boltomcn Reglement
boo? be refpecribe ^plbederien te fTtt?meeten;enbe
fllfoo berefpectibe €5ebeputeetben ber ^plbederien
.bacropeenoarirtjtoaren/foöcbbenfp ben opgemd=
ten l^eet ^mtbicns berfotftt upt bc gdioube jpotulcn
temacriftcn/ enbein te ddlen een perfect gefcB^ift/
berbattenbeallebepoinctcn boben gDeroert/omftet
fdfbe naerefumptie gerappojt^t te toerben/enbe
^
i toiibec


-ocr page 133-

toijbec aOéa?ccfli;a'tDpïie ccfpêcnbi ^plbcfletictt /

•-bacr ober terjgit .Jiliaenötiglj te bcifiDipiaen / enbc ùan

ijerboiöeiisiÉCUbolfionmt toeccfe gemactltt/ omijoo?
Dacc4ïo.|Kti3.niitijoi-itq>t tc toecDen iiefewcljtfcDt/
enìic
UjlieriS alsJ foiiöe öeljooren.

3©oon!Stiacöiicnït?tc enttoinrigftcn/totecïimijcis
mti)öaclj!S met ccii Dcertijcft affcljcpt-mad oDetcac^
tem boo? ùe i^ecreii Staten bec ^iobtinie baji ,:§tali
cn Eanöe. anöccm öaeöftö Qiiamcn tat Ucm-
toarùen / ειι ben bolgcnben tot J^arlmgen t altoaec jp
öeti fcis cn ttotnttcìjflenOciJDen aubicntte geliabt / ιηε?
ttiant aiibecss p?efeiu jynbeban beï^eecUyterwijck
ban (0bec-^fTel / pzcfiacceitbe b'I^eec ïtaet.ban
Pur-
mureynde, neffeiliS ìjeil ipifcael Canter m beli J^eccei
tacili
Adius, 5ijuìi[e ben J|eec Boot na ben i^agije bec^
tcoclKrt / enìjc bte ban ©jt^ant enbe ^tabt cn Ean^
iien / eJcft ita (jace ^jobinttc ; be j^cecen «©ebeputeeci
benOeùùen/ bangljepiacceut #tbe/ inbepieftbtaie
plaetfe nae obcclebccinge bec Ccebenttalen ban Oaece
ilui .USijg: gefept / l)oc fp ban j)cicicij35m;lbe ijace ^at
uso: gelali toacen te ipececen tottoetljiiemmge bau
bercpacatcbtcectie omtcent bat CoUegte/ enbe toat
öaecbtenaengaenbe/ fao in ©JtejïantaliS tat^Bcoc;
mngentoati boojgeftomen ; Cènanbecen: ©oeljaer
öaec gelali Oabben / alle eiftcacteufe bebot'
ren acn te toenben / ten epnbe be €qutpagte Dee fcììz-
pen ban ©ojloglje tTjaecbec btcectte llaenbe/ obec
nacOtenbe bagl) bao?tgficfetenbc bccljafltcìjtntocljte
l»o?bcn / enbef» toel ftollen oo?beelen ijoe feec ben
biend ban Ijet gemeen baec aen gijeiegen toaji : <ÈnDe
jfjcDtiert jjaec àp {jet cecfle bede cebenen te gftemoct ge^
boect / jiiet een becijaclban be fcijabe en ben onbtenfl
bte (jet gemeen baec boo? Qitam te lijbc/ en naec be ce--
capitulatie ban ijet geene 3finno bijf en bijftigt) albaec
toaiö boojgcballen/ Djebec gnec)cp?e|Tcect in
't ©etöael
alö bocìt 'gefjouben
Bp ijaec <0ebcputeecben /
loaec ban fp coppe beifotljte boo? fo beel befen mocBt
concecnecen / om te mogen flteclien tot ber felbec na^
cecïjtinge / toybccss baer cn fultc ató beljoojbe ; toelc
6e be <i5ebeputeecben oiibeftoaect 3ijn gebjee|l ijaec te
geben j enbe gljemeccltt boo? befen tijbt baec ban niet
becbec te abancecen biaci / foo ijebben fp op Det ttoee=
be becftlaect / batDpfjaec niet enhjiecbe becfiipnit
omme be fcDepen fijaècbec befojginge lilaec te maec-
hen/ foofpoebicfj alsS bocnitjcft/ enbe bat fpbectcouöen
boo? alle anbece gljetoeell te Deböen/ ten toace be op-
ftomfleban befeonbechjacïite bo?|l/ bat Ijaec toectfi
feec becacDtecbe / ctibe beü^eecen <©ebeputeecben toel
(ïen fiotlen bat be SicbepbecjS becltleumt enöe becflijft
0oo?beftoiibeiiaectocctit naeutoelycfeji δο(ίεη boen/
bat ecfjtec foo becbe toacen getomen bat niet gebjacft
baneenfjoogOebloetomupt be Oabente ftonnenha^
men: becWacenbebo?becsi/batbeCapitepnenglje--
noecDfaem alle Ijaec bolcft Ijabben/ enbe nu nieten
manqneccbcn ban <0obii bjeec en toint / gijebenbe be
3|eecen <i3ebcputcecben becbecsS op be confiitutie ban
Oaec fcDepcn be boigenbe Eöde·

Defchepen vanOorloch flaende ter direBie
, 'Van de Gecommitteerde Raden ter Ad~
miraliteyt in
Vcieflant, wegens defehe
Provintie.

Η Et Tchip Grtet Vrtfia, gcmonteert met fei en frueti-
tigbitacbtigbiiücken
, langh over lieven btniiert
dcc |iu«' vijfligb, vriit twee en veiriigb voeten, gcmailtJrit

üiroBen hm^'i-t vyf'igh Matroofen, hindert vjftigb Soldaten, ge-
JDjitlIaiit voert fullende werden by den Luitenant Admirael
Huns M'iUtm Baron van Ailva.

Het fchip ttendnck. Cafmier j gemonteert met 1«»« tn
ftventigb aviiren fevintigb
ftucken, van gelijcke groote,
gemant
drie bon jen Mat oofen, hi/ndirt Soldaten, ghe-
voert fullende werden by den Schout by Nacht Hm-
driciiBrunfvelt^

Hetfchip Otflirioi), ghemonteert met *itr mft^igh

I 01

ftucken, langh over fteven honden veerticb voeten,v/i]t 1667,
vtirticb, ghemonteert twee bondert ·νί)/ιίώ 'Matroofen,
■vijftu feventicb Soldaten , ghevoert fuilende werden by
den Capiteyn
"Jan Icrnfi. Vyfelaer,

Het Schip ffi/iei'^fli) ghemonteert mscfeien vijftigi
ftucken, langh over fteven bon^ert vier tn derticb , wijt
fes en dtrticb VOeten, gemonteert Iiueebondert vijf en twin-
ticb
Matroien, vi/fticb Soldaten, gevoert fullende wer-
den byden Capiteyn iV/yi/è
Bef ma,

Welcke vier boven genoemde Scheepen tot Meden-
η leggende, endevan alletimmeringejfobuy»
ten als binnen genoechfaem voorfienende gherepa-
reert: Edoch iy η wachtende nae veranderinghe van
weer en wint, alfoo men met dees Ooilelijcke win-
den, ende magere Tijen niets meer kan uytrech-
ten. . .

Het Schip de Siedtn, gemonteert niet vier en vyfticb
ftucken, langh bonden twee en derticb, wijt vieren derticb
voeten tweehondert Matrofen, f^/en/ewnt/fiSoldaten,
gevoert fuilende werden by den Capiteyn
Barent Hid-
des de Vries,

Hetfchip riina ghemonteert mst vier en vijftigb
ftucken, hngh hunJerf twee en dirticb vost , Vf i]t vier ea
dtrticb, tweehsndert
Matrofen ,vijf en feventicb Solóaten ,
ghevoert fullende v/orden by den Capiteyn M»-

chi tifi.

Het fchip KJeyn Vrifia, gemonteert met acit tn derticb
ftucken,lang bunder t ta/inticb,wsjtacbt tn twinticb voet,
bondert vijfticb Matrofen, vijfticb Soldaten, gevoert ful-
lende werden by den Capiteyn
Ttde Ueyleku Calan.

Het fchip de H'intbant, ghemonteert metfes en derticb
ftucken , langh bondert twinticb, wijt (Kit twinticb voet
bondert Vijfticb MütTokn, w^titi Soldaten ,ghevoerc
fullende worden by den Commandeur
lao Vitterfx,
Vinckelbofcb.

Legghende dees bovenftaende vUr Scheepen alhier
tot
Harlingen, en is de timmeringe in alles ,foo van bin-
nen oock verfien, wachtende alleenelijck nae veran-
deringhe van weer ende windt, enSewater, omme
de felve uy t de haven na de rendevous plaetfe te bren-
ghen.

Blyvende noch wegens welghemelte Provincie van
VrieflMdt alhier in de Stadt leggen een nieut fchip, ge-
nacmtde
Sevtnwolden, hngh bondert vijfiich, wijttw»»
envijfttch voet, te monteren met Canon als den Ad-
mirael hier boven.

Eentiüif^nieUigenaemf DiJBrmt-i^, in alles gelijck
het fchip den
Wintbont hier van een dtrde, zijnde de Na-
gelboom, van de EngeJfche hernomen.

Gelijck de Heeren Gedeputeerden haer oock heb-
ben laten dienen van die geene die op de quote van de
Stadt eu Lande werden geequipeert als volcht :

Staet van den toeflant der fchepen vanÖor-

loge , ge-eijutpem viordendeujt de quotaenghedra-
gen confen:en wegens de Provimie van
Stad en Lan-
de,
ur difpofiiie van de Hooge Regeringhe der Fer-
eenichde Nederlanden, onder hei reffòrt van bet
CoUegie ter Admiralitep in P'rieflMit.

Η Et fchip van Oorloge genaerat Groemngen, langh ©««
bondert vijfticb voet, wijt veerticb voet, ghemon- ^„j,™
teert met
feventicb ftucken Canon , bemant met
drie bondert vijfticb koppen , behalven de Sold alen, ful-
lende ghecommandeert worden door den Heer Vys-
Admirael
Enno Star.

Het fchip Vredewolt, langh bondert veerticb voet, WÏjc
acht en derticb voet, gemonteert met/i/?/fi ftucken Ca-
non , bemant met
twet bondert vijfticb koppen, behal-
ven dè Soldaten, fullende gecommandeert worden
door Capiteyn
Cbrijl·. Ebelft^

Het fchip Stadt ende Landt, langh bondert viir m derticb
voet, wijt vier en derticb voet, ghemonteert metMir
en vijfticb ftucken Canon, bemant met twee htndtrt
koppen, behalven de Soldaten, fullende ghecom-
mandeert wordea door den Capiteyn EtiUfKtttlatr,

Het

• S A κ E Ν van S τ A E τ


-ocr page 134-

en OORLOG >^e'Vm£}i^èeriigh/hkéci

te ftelleh tac Cotiful, om de Nedèrldntfche Natie toe 1607»·
S»w>oe(voorwelckegunft ickdefelvealnbchgantfch ■■..■.—a
ootmoedelijck bedancke ) hebbe ick my, om de fel-
ve Charge te gaen bekleden, op den
ftflitndm Septem-
ber daeraen volghend^p reyfe begheven. met en in
Compagnie van de Heer
Uris Cronti^, by hasr Hoogh
Mog. eenigen tijdt te voeren ghe - eligeèrc, om me tot
Cetifióntwcptlis uyt der felver name te gaen refideren*
Endedewylewy ,voor onsvertreck uythct Vad^riant
waren bericht j dat de Peil tot
Kiulen, Iranckfort ca.
voorts langhs de Rhynftroom feer graffeerde, en om-
me ter dier oorfaecke jfo als wy m eenden j het houden
van de contumacie ofte quarantaine niet fubjédV te we-
ien , namen wy onfen weeh over
Arnbtm, Emmirick.en
f^tfil
door H'tflpbalin Cnde Ηφη op Niurmiergb
Dan voor de lelie plaets komende , bevonden wy dat
de Stadt van
Amflerdam, ende eenighe andere Steden
van H»//«»iit,indieenopandere plaetfen in
Duytflani
ende in hdim waren ghefufpedeert j als oft de Pelt al-
daergraflèerde, en ter dier oorfaecke oock waren ge-
bandeert, onaenghefien wy waren voorfien met be-
hoorlijcke ende wettige Brieven van ghefonthey t, fod
van haer Hoogh Mo: als van de Heeren Burgemeef-
teren der vporfchreve Stadt van
Amflirdam, foo dat wy
eCrft in de voornoemde Stadt van iseunnhrgb, nader-
handt toe
Middtwalt in Bejerttij eiidè ren l^etften toe
Primitlaii in de Lafarttti, te famen omtrent een maenc
wiêrden gedetineert, en ter dier oorfaecke tuiTchen
Amfierdam ende Vtnttitn negen weecken en tuien dagh
t'foeck brachten, 'twclckwy andersinacif rn
twttt'
tieb
ofte dtnicb daghen fouden hebben gedaen, ende
ghevolgelijck hoope gehadt, van noch voor de Win^
ter tot VimtitntQ hebben konnen te fcheep pen, om
by tijts te
Ctnftiiiitin0ptl ende Smirna refpedive te heb-
ben konnen wefen, waer van wy, door het voorfchre-
ve retardementj als doen waren gefruftreert, eens-'
deels om dat, op onfe aenkomfte aldaer, geen gele*
gentheyt van fchepen vonden , endeten anderen om
dat de Huys-Vrou van den Heer Refident
Crttc^ grof'
fwanger zijnde, als doen tOt
Venith» eerft in't Kinder-
bedde moeite leggen, gelijckhaer Edele aldaer op den
acbtflyn Januarv defes JaerS feftieti bindertfevea tn jejiigh
oock van een Jonghe Dochter beviel. Middelerwy-'
len wiert echter door den gemeJten Heer Refident by
den Prins ende Republijcke vìltì Venitim aengehou-
den, om met een bequaem fchip na
Smirne te kon ned
worden getranfporteert, doch konden hetfelve niet
bekomen, alfoo daer toe geen fchepen aen de wal wa·*
ren, foo datwy refolveerdcn oniereyfeop Kfljcwya tö
nemen, met intentie om van deer de fel ve voort te
Lande na er onfe refpeöivc refidentie plaetfente ver-
vorderen , pm de welcke te volbrengen ons noch tei»
lange leften een fchip tot ons tranfport derwaerts wiert
geaccordeert. Den prinsen het Senaethadden even-
wel aen den Heer Refident, tévoorentot dieheynda
doen preienteren een Galeye, als wordende vooi
grooter gehouden, dangeconfidereert, wytefameil
vitr m dertici perfonen iterck waren, die de voorfchre-i
ve reyfe fouden doen ( namentlijck
iwet m twmtiéb pet'
fonen eygentlijck Nederlanders zijnde foo Fran-·

Öp-tónfiomjieban be gefamentlöcöe <®eintCCe|Teecben fcheals Hooehduytfche Edelheden met haer knechts t
m'tflucft ban be ©jcbcBanbelinge/albaeC metge^ ! ende dn, Dienaers van den Heer Baliermi Groot
rtteenebetoilligingebecaemt/albjaecb^en^taetali Canceiier vinV,mie», die alle hadden verfochtoni
leen fo?ge Babbe te blagen boo? be feturitept / bie acn onder protedtie van den Heer Refidem mede te mo-

gen gaen ) wiert fulcx van den voornoemde Heer Re·»
fidentfeerbeleefdelijck ghededineert. Teneynde
voorfchreve embarqueerden wyons dan opdeny«/«rt
tn twinticbpift Maert killeden tot Malmiccet liepen des
anderen daeghs 's morgens met het opgaen van de Sod
in Zee, ende quamen foo voorfpoedichlijck den
e>r-
ften April daer aen volgende op de middach ten anc·*
ker voorS. Cw», zijnde een haven, onitrentéen üyr
van Ri^mfa gelegen. Den Heer Refident fondt van
daeraenftonts yemant van zijne Domeilijken expreft
felijcknaer Rfl^eayiaen den Prins met haer Ho. Mog.
Adle
»i moes pcfules, ende onfe ghefont-brieven onà
traüica ofte licentie te obtïneren, van aen Lant te mo*
gen komen, 'twekk teneerftcjp byfyn Edele wiert

gecorf-

1667. Hetfchip Omlà»àia, ìsiightiotidtrtdtrticbvóet) wijt
1- vitr efi dertià voet, gemonteert met acht m vrtttith iluc
ken Canon, bemant met
htnint tachtich koppen, be-
halven de Soldateö, fullende worden ghecomman·
deert by N. N»

<©iebartiie311limtcaltteptttit iïatteciiflm öa&i'en
gl)efri)?eüeii/öat öen Eupt. 2(ibmicael öc
Ruyter,
(laiutie op fijn bectcccft me JleUcboctflapsi / beïfocBt
ijaöïie te mogen becliaett/fioeliantcö l)p ftcB alDaec
fbu&cOeöbente oeïi?agen in 0et aenhomen bait öe
fcijcpen / ùaec niceöc be aumftaflTabcutiS upt «Êngelant
i)tecUechjacr)ttoia-ïiert/f0 met Bet gebjupiftm ban
het Canon alsi ban ùe ©laggen/Daec meïie men öe
feRjc oeiaoon luais te falueccni aBaet op gOeUeltiieceect
jüiiïtc / tö goetgebonïieiv öat ben felben Supt. ^fibmt-
caci
öeRuyterijp(jetίηίιαηκπ ban bc gemette 2im=
0ajTabcnc!!ì/be©laggenbanbe(0o?lotij fcöepen ban
bcfen^^taet niet foubefieölien te boen ftdjchent 5©eiS
foube be giacïjten gcbcflineett ont te paffen op beaen^
feomflc ban bc felbe^^eecen afimbafTabeucss / Dun fjeöi
bmtebecboegennacbeupttccieiConnen Dupten öet
«©occefcijc gat / of anbece ^ee - gaten befec Eanben /
altoaec be meecgefcpbe SfimijafTabeuciS (lonben acn te
fioinen / bc toelcftc beufocöt foubm bJo?ben in be boo?i
fcijjebe ^liacfjten obcc te gaenj cnbe met be felbe
ten ftomenbe te paflTecen be <0ο?1οφ fcöepen ban befen
i§tact/ boo? be feïbe ntit Ijet lojsiiianben ban Det Ca-
non gcfatiieectfoube bJo?ben: bocfj in caji bat be meet^
gemette 3(lmtiaffabeitcsi / öiipten becmoeben / met be
l^regatten ban<©o?loae/biei)aec DectoaeftiS fouben
obecDjengen/ motijten ftomen binnen te jeplen /fortbéc
irtbeboo?fcrj?ebe ^acljten obecte gaen/fouben be
fcficpenban (0o?toge ban befen ^taet infulcften gQu?
balie be gemetbel^eecen 3iml>a(TabeuciS faluecen met
Bet ioisD^anbettban iiaecCanon/tip albicn be boo?^
noentbe^ngelfcfje^cegatteneecllquamen te falues
ren / enbe anbecss niet : €rtbe toiect Ijiec ban €)rtract
gefonbcn arn begebacöteEupt' Sibmicael be
Ruyter,
enbc Bet boo?nocmbc Coltegie tee Klbitticalttept tot
iSottecbam/omte (icechen tot beu felbec naececDi
tinge.

^Cengaenbebeccccptieber SUmBaffabeuriSbie bec^
hwtöt toiecben tot 552eba/ is ben negentjenJ^en 2ip?il
bec|ïaen/bat boo? bemöoubemeuc atbaec cemge JSup^
tetie op be naefle Eimttcn be felbe J^eecen 3fimliaflrai
beur^Ì enbe H^tniflecss te gemoet foube bom fenben op
ber felbec aenliom1le/om öun becbolgeni tot Baec
meefle fecucttept te boen cfco?tecen tot binnett be boo?-
noembe ^tabt / mibtfgabecsü met öet loffen ban Bet
Canon/enbe Bet guacnifoen in be toapenen te ti?eni
gen/met alle cibilitept enbe cgalitept te «tipiecen.
€nbe caecftenbe Bet
(luc& ban 't befcopement /W-
(iaeiv bat Baec ï^o» ,#og. niet gemeent en toacen eeni'
ge befcopemcnte aen be Jgeecen iiptBeemfcBe 3imiJafi
fabcMcis enbc ,llStnt|let:.si/ albaer bectoacBt too?benbe/
te laten gefcöieben/geconlïbeceect/bat Baec ]^oocB
aKog.be^tabtban 25?eba/ bp bie coniiitutie ban
faerfien/metanbetssaenenfagen/banalsi eene neu;
ttale enbe gemeene plaetfe/ gebellineect tot be generale

bc gBemeene ^eecen uptBccmfcBe itmbaffabeucii cn^
be .ïlltnidccis/bolgenii öet mDt bet boltficrcnge^
p?eflcert moetl toojben.

SInbcfcntijbiguamabbijiiban bc gcoote aectDci
bebinge tot
Ragoufa, altoaec mebc boobt Keef ben
HainiHecs ban befen^taet/ gefonben aen ben Cuccfi'
fcBen ìàepfec. jBp gebjagenbe tot Bet bolgcnbc :

Relaes, ofìegenerale befchrijvinge door den
Heer Jacob van Dam, (^onful toi Smirna, van dc
fchriekjilijckf de^ruüu van Ha^^oafa,

^A dat het hare Ho: Mo: goedertierentlijck hadde
gelieftmynPerfoon op den «ffff» Aprü 1666. aen

-ocr page 135-

16S7,

104 SAK.EN van STAET

lije^. geconfenteert, diefooons wiertgerclateert,defelve
haer Ho:Mog. Adlealvoorcn welneerftelijck ende
metopmercking hadde doorlefen, cnde deö vertoon-
der geantwoòrt : Dm Httr RtfidMtfMfeer wtlk."^ lutfin.
Door de groote
mbarras van balen met prefenten,
honden,bagago
,&G die wy by orts hadden jkondenwy
niet eer gereet worden met aen LandÉ te varen, als des
anderendaegs» aijndedenfitwrfi»
April,'twökkmet
kleyn vaertuygh gbefchiede tot aen S. Crta, van waer
wy met ovefde£ke ftöelen door twtt perionen over de
fteenachtighe berghen wierden gedraghen > ende qua-
men des namiddaeghs ten tw<w// uyren, Godt jof, ge-
font tot Ragtufe, zij ode een fterck, net cnde dicht be-
timmert Stedeken, omtrent foo groot als Vymtn, ghe-
bout op een rotsfteen,endfe gelegen aen een zij de vlack
aen de Zee , en aen de andere fyde aen een feer hogen
JBergh, welcx fortificatiën extraordinaris regulier ende
curieus van levendige fteen zijn opgemaeift; wy wier-
den aldaervande Edellieden, enInwoonderen tnet
alle uytterlijcke teeckenen van beleeftheyt,genegent-
heytende cere ontfangen, 'twelck naderhant door
die van de Regeringhc,oockwiertbevefticht, alfoo
de felvc niet alleen alle de prefenten lieten loffen fon-
der eenige </«ftf of gerechticheytte betalen, maerook
permiilie gaven, dat wy met ons geweer > foo rappie-
ren als gheladen Carabijnsende
Piftolen binnen de
Stadtquamen, ende defelve in ons Logement by ons
hielden, 't weick voor defen noyt aen yemant was ge-
confenteert, endewiert derhal
ven voor het grootfte
faveur en eer gehouden, ende dat fulcx alleen gefchie t
was ten refped:e van haer Ho. Mog. op de welcke de-
fe Republijcke een groot vertrouwen hadde .· Ontrent
eenuyrnaerons arrivement wierden
wy begroet van
eenige der voornaemfte Edellieden, met namen M«r
ende Giacomsjtrgo, VlaJiflae Gmdfo, ende andere,
«en de welcke den Heer Refident fende lek, brieven
van voorfchry vens hadden, die ons waren mede ghe-
geven van feeckeren Edelman, ghenaemt
Marce SafiUo
geboortich van R^tufò, döchalsnu tot Venitim woon-
achtich, ende aldaer de irf&ires van fijn Republijcke
Verrichtende, met den weieken wy, gheduerende
ons aenweffen tot
Verutim, fonderlinge familiare vrint-
fchap hadden ghehouden, endedieoiis dereyfe van
Jiegmfa tot Confhtntinefolm feêr hadde aengeprefén en-
de fmaeckelijck ghemaeiS, alfoo hy de fel ve in den
Jare
ftfUen hmd^rt twtt tnftfiicb hadde ghedaen in Am-
baflade ofte Commiflie van fijne Republiicke ,om
over te brengen de
twaslfdnyfmt vijfbtndtrt Ongerfche
Ducaten ende andere prefenten, die de fel ve Repu-
blijcke alle Jaren door twn AmbaflTadenrs ghehouden
is tot tïibuyt aen den
Orrnm Hetri te fenden. De
voorfchreve Ragoufche Edellieden hadden federe
daeghs tevöoren, datfevanonfekomfte verwitticht
waren, niet alleen een Logement voor ons beftelt,
maer héten het fel ve daer en boven noch meubleren,
raet tapijten, geut leerjLedecanten, bedden en ander
huysraés, tot filvere Candelsefs, Schotels,&c, incluis,
gelij ckfe ons oock aenftoete regaleerde met verfchey-
defchoonèVïfch, Oefteiseö Wijn, ende verfeec-
kerden den Heer Refidenteiede, dat l^aeaenkomfte
indefe Stadt^ foobyde Regeringhe als byde Ge-
meente j fonderlingh aengenaetn was,gaven oock te
kennen , dat het den Prins feer behaeghelijckfoude
wefen dat fijn Ed. geliefde teraudientie te komen, en
aldaer te proponeren hetgeene hy omtrent het voort-
fetten van fijne reyfe, foo van pierden als van Gonvoy
eenigerfokiaten, fonde móghenvan nooden hebben,
metghenoechftme verfeeckerii^he, dat alles foude
worden gheconfenteert. Defen ganfchen dagh:, als
oock de twet aenrolgende dagen, pafleerden met de
vifites , die ons's morgens vroechtotdesavontslaet
doorde Edellieden àeti òns wierden gegeven. Op het
te kennén géven als voOtén, ende om onfe reyfedaer
door fo veel te eer voott te konnen iêtten, refolveer-
den den Meer Refident dén ««
ι·Λα April des mci-gène
te doenvéi-fòeken om des narniddaehsvoorden Prins
etihet Mitift TiWif'Mter àudientie te tnogon worden
geadlnittcert, 'tweick wiert geaecerdeert, eadaef

inne,foo myden Heer Refidentalfdoen verhaelde.fo-
danige Ceremonies en formaliteyten gebruyd ,a "
vooren altijdt waren gheobferveert in de receptie van
de Refidenten, die van de Kroon van Vranckrijck al-
daer waren gefonden : zij nde toegegaen als volcht,

Den Prinsen het Senaetby den anderen zijnde,
wiert een Secretaris afghefonden aen ons Logement,
om den Heer Refidentafte halen, diezijn Ed. on-
der het ghedrangh ende toejuygingh van veel volck ,
bracht tót aen de Raedt-Kamer, aen welcx deure ge-
reet ilont een van de Scnatores,die fijn Ed. tot binnen
conduifeerde ende een plaets ontrent in't midden van
den Raedt aenwees, om te gaen fitten. Den Heer Re-
fident het compliment hebbende afgeleyt, en onder
anderen de Republijcke van
Regeafa hebbende ver-
feeckert van haer Ho. .Mog. goede genegentheit, en
byden Prins daer op weder ter materie zij nde gheant-
woort ,wiertfynEd. wederophptfelvefatfoen uytge-
leyt,en nafijnLogementgeconvoyeert : Nade audi-
ëntie tot des avonts toe, als oock des anderen daeghs
'smorgeni, zijndeden f/^»» April, quamen noch
verfcheyde Edellieden, den Heer Refident congra-
tuleren. Oock iondt den Prins aen de voornoemde
Heer Refident den felven morgen tol een prcfenc
fltét levendige Capoenen, /liétien levendige Duyven,
esnige Oefters, ende fes fleffen roode Wyn, al te fa-
men in vier feer groote filvere fchotels. Onder ande-
ren hadde den felven morgen by den Heer Refident
oock de vifite wefen afleggen de Broeder van den
Marce Safilio aen wien wy mede feerernftelijck waren
gherecommandeert, dies ons des naniiddachs quam
af halen , om ons wat vermaeck aen te doen, ende de-
den t'famen een tour in ende buyten de Stadt, in een
fraeye Thuyn, genietende al weder op nieu, alomme
alle teeckenen van eer ende vrintfchap. Den voorfz
Giaeem» ,gelijck oock verfcheyden andere Edel-
lieden hadden ons oock toefegginge gedaen, van met
ons op hare Palleyfen buyten te gaen en eenich ver-
maeck te doen hebben, ghelijckden Heer Refident
oock hadde voorgenomen des anderen daeghs aen alle
de voornoemde Heeren de contravifite te gaen geve,
tot wekken eynde fyn Ed. allaft hadde gegeven aen
fynenMaggierDtmt, om te vernemen, of het defelve
Heeren oock ghelegen foude komen, dan gelijck het
hiernaefal blijcken, heeft het den Almachtigen God
niet gelieft, àit fulcx fyn voortganck foude nemen,
alfoo des anderen daegh, fynde
Woa^diüb den fifdtn
April s'morghens ontrent tuflchen dirtbiminvurthiin
uyrw
jtalieinsy ofacbttntugenuytetl Ηιι//Λ»Λί by fchooa
fonnefchijnen ftil weder, fonder eenige voorgaende
teeckenen van windt ofanders, ineen opgenblijcfc
den tijdtgheduerendedat
menOofitt Vadnìoaàe heb-
ben geleien, feer onverwacht foodaenighen fchric-
kelijcken ende onghehoörden aertbevinghe quam,
dat daer door niet alleen ons huys , foo als wyeerft
meenden, maerfelfs de ganfche Stadt, het Cafteel,
en alle de huyfen, tuynen en w^nbergeii, die ettelijc..
ke uyren in't rontdaerby en ontrent lagheh t'eene-
mael, als het onderfte boven wierdenghekeert ,fon-
der datter een eenich huysoobefchadiditof bewoon-
hjckbleef ftaen , met welcke hemden Heer Refi-
dent met xij η Edele Huyf-Vrouw enkintals noci» te
bedde, mitfgaders de Scaet-Juffrouw endeDienft-
Meyt in defelve ICameraijnde, nëffens den Predi-
cant en noch twee andere mannelijke Domeftcijquen
feer fchielijck wierden overvallen ende jammerlijck
verplettert, beneiFens noch wei
vijf duyfm Zielen, die
menftaet maei3; dat in defelve Stadt der fdver uyre
fyn gebleven, lek en alle die by my waren in mijn Ka-
mer,te iamen het getal van
fts Perioonen uytmaekten,
wiften niet beter of het was den jongïlen dach, alfo het
met fuiken gedruys en duyfterheit in zijn werck ging,
evenwel heeft het God de Heergelieit defe plage my
en devoorfzwy/" perfonennoclilb minaculeufelijckttt
laten ontkomen ,alfoicfcmy ,door!zijn foiidèrlinghe
Diredlie ,forasalsick herfchudden en'bevengevvaer
wiert aenftonts uyt mijn Kamer begaf, die even daer
na ganich [ilat op tnallóndcr viel ftlfoodér nöck tw»

■ of


-ocr page 136-

en OORLOG, s^yen en veertigilf; hoecL l Ö 5

niet anders dacht of fyn voorghenoemde Schip foude
t'eenemaelomgeflagenzijn geweefl·. Het was niet fon-
dertranenaenteften, lioe droevich en neerQachtigh
alle de menfchen na buyten quamen vluchten, en yder
de lijne bitterlijck beweende, als mede hoe miferabel
alle diegequeclte menfchen daerlagen en buyten haer
lmerten,fchier van honger en dorll verfmachten. Ick
hebbegefien,dac feker van devoornaemfteEdel-Luy-
den den felven fchipper, die my wijn en broot hadde
gegeven, om den hals vatteden, en feer lamentabel om
Godcs wil badt, dat hy hem een beet broot en een
dronck wijn wilde gheven, om niet van honger ende
dorft te fterven, echter droegenié alle ende voorna-
mentlijck de Edel - Luyden, dit haer kruys noch al
heelgheduldichj niet tegenftaendeeenige der felver
my felfs mondelingh hebben ghefeyt, datfe alles had-
den verloorenwatfe inde wereldt hadden. Niet min
deerlijck en deteftabel was, dathetgemeenearbeydts
volck of de
Facbini, noch in dc Stadt zij nde overgebJe*
ven, die ellendige en gequetfte menfchen, die foon-
ler di.' iteenen, ten halVen en ten helen begraven la-
gen , niet wilden helpen voor en al eer fy alles gaven
watie by haer hadden, 't welck alile al hadden gedaen,
even wel noch wel heen ginge latende defelve in haer
pijn en fmertefoo leggen,gelijck fulcks wedervarenis
aen twee van onfefamilie die juyll even voor de aert-
bevinge waren uytgegaen, en op de flraet van de felvé
ivierden overvallen , waer van deneenen zijnde den
MegghrDomia of Hoofmeefter van den Heer kefi-
dent zal; iyn rechter ai m en been zijnde gébroocÌcen ,
en noch verfcheyde groote wonden inlyn hooft en
lichaem hebbende, van die Godt vergeten menichen;^
na langh bidden en kermen j fo verre uyt de fteen ea
puyn wierdt gheholpen, tot di.tfe by fyn facken kon-
den,daer hy nog al een goede fomme geit in hadde,de
welcke van hem hebbende genomen > lieten hem in
dat poftuy r fitten, tot dat hy noch langen tijt daer nae
eyndelijck van een ander wiert geholpen, die hy daer
voor moft gheven tweegoude knoopkens, die hy noch
in fyn hembs-mouwen hadde behouden. Des ande-
ren daeghs zijnde den
Jtveiidea April, bleef de Aertbe-
vingenochal continueren, en den Brandt meer en
meer toenam, fo dit men niet derfde inde Stadt ko-
men, uyt vreefe van door het vuyr te fullen verÜonden
worden j waer door ick te rade, wierde ( niet tegen-
ftaendeick alleen in mijn onderkleren, was ontkomej
foo hier vooren hebbe gefeyt, en alles hadde verloren
<fatickby my hadde , foo van geit, lywaeten kleede-
ren ,als mede alle mijn Schrif ten en Papieren, behal-
ven dat wy daer geen broot of water konden krijgen)
my hoe eer hoe liever van daer te begeven als het leve
daer by in te fchieten, en accordeerden derhalven
met den Venetiaenfchen Schipper, Waer van hier
voore hebbe gefproocke, om ons metfynScheepken,
iijndeeen
Mar/iHaenJibe Tartantjni Vmttii te brengen^
tot wekken eynde wy des namiddachs daer in gingen
met ons vVjftim gefalveerde perfoone,waer onder mgtn
gefonden cn
fis gequetfte waren, van meninge om nog
den felven avoiit na S.
Croct te vaeren, doch foo als wjr
befich waren met uyt de Haven tezeylen wiert vati
buyten de Stadt met een geladen Carabijn nae ons ge-
fchooten en eenfeyn ghegeven dat de fchipper aen
Lant foude komen, 't welck hy gehouden was te docn;f
en moftte ghelijckuyt fyn Schip geven eenieh flechc
Koorn,genacmt S#.'^fl,waer van men intijdt van noot;
brootkan backen , 't welck hydaer in hadde, waer
mede wy fo veel tijdt verfleteh dat wy den felven avont
niet konden buyten geraecken, en waren derhalven
genootfaedtdieri gantfchen nacht in de Haven te bly-
ven met degrootfteangft en perijckel van de Werelt^
alfoo het vuyr van oogenblick tot oogenblick meer en
meer toenemende, wy niet anders hadden gedacht^
of de Kruyt-toorens (ouden denielven dachhebbeii
gefprongen,en wygevolgelljckellendichlijckaeh on-
ien doot zijn geraed. Ontrent het vallen van deii
avont fagen wy uyt ons Schip van het Gebergte afko-
meneenCarav^nt van Turck^H, Htrlacki» en andere»
by haer hebbende w/^ƒWίrtPaer(iien ende Mnylch j

éé

1667. ùiirie folders of verdiepingen boven waren, en reti-
.1..
- Μ ■ recrdcn onder een fluck van feeckere fteeneTrap,
zijnde hec eenighfte in'cgantfche huys dat noch fland
hiel jfonderin te vallen, en lalveerde my in dier voe-
gen noch iu mijn onderkledercn en op mijne muylen
zijnde, waer voorbij η en Naem ghelooften gedanckt
2y 5 niet min wonderlijck falveerden haer noch vijf
kncchrsvan den Heer Reiident, alsoockde Minne
νΛΠ 'c kinr, waer van twti t'eenemael van alle de fteen
en puyn overdeckc waren.De eerfteen tneefteichrick
en furie wat over zijnde, begaf ick my aenftontsnae
of ontrent de Kamer van den Heer Reiident, flaende
een verdiepinghoogerteghenover myn Kamer, uyt
dewelcke ick was ontvlucht, dopnde eerft niet als
luy ts keels roep.'n, ende naderhant in ftilheyt luyfte
ren, of ick noch eenigh gerucht of geluyc'mocht hoo
ren , wa^-r uyt men foude konnen afnemen, datter
noch yemant in 't leven was ghebleven, doch niet ter
werélt vernemende, oock aen de uyterlijck:;conllitu
tie en nederftortinge, God betert, wel blijckende, dat
het niet mogelijck was datter yemant noch fou behou
den weien , begaven wy ons van daer, om voor meer
ongeluckgepreferveert te wefe, alfo alles daer ontrent
noch feer wanckel ftondc,en alle oogenblick door de
continuerende Aertbevinge,en door de overharde
windt,diefedertwasontilaen, den val dreygde; wy nu
al uyt Ons huysfynde ghevlucht, liepen geen kleyti pe-
ryckel van noch te fullen worden ter nedergellagen
van ecnige ftucken van muyren, die noch waren bly
ven ftaen, of oock wel in't een of het andere gat t j fui
Jen verfincken, alfoo wy boven over alle de ingcftorte
huyfen mcft .n heen klimmen, om een plaets te vin-
den , waer door wy konde buyten de Sradt komen, al
waer wy eyndelijck noch na veele periculen en moey-
ten gheraeckten, en noch een van ons ghefelichap
vonden, die al vroech uytgegaen xijndeopdeftraet
van defe plagewas overvallen en die medeghelucke-
lijckghe-efchappeert. Alhier zijnde, lagen wy nader-
hant, dac wy daer fchier niet fekerder waren als in de
Stad, dlfo aen düeene zyde alle de wegen fo waren be-
fet en belemmert van dc overgroote en fware fteenen,
die van de bergen waren komen afvallen, fo dat wy
nergens heen konden, en aen dc anderezyde door den
brant, die wey nich uyren daer na in verfcheyde oorden
Tan de Stadt ontftont, waer door wy geftadich in de
grootile bekommeringe van de werelt waren, dat de
kruyt torens fouden fpringen die tot drie in't getaiin
de voorfiStadt waren, en daer door ellendichlijtk om
hals komen, in wekken angft wy djcn ganfchen dach,
en oock principalijck den volghenden nacht waren,
fonder dat wy ons noch onder dackdorfden begeven ,
alfo de Aertbcvingh, en de wint even furieus bleven
continueren i fo dat wy genootfaedt waren denfelven
gantfchen nacht onder den blaeuwenHemel te bly ven
en alle uyren niet anders en wachten als de doot. Alk-
de geene die noch uyt de Stadt waren ontkomèn, foo
wel de gequetftc, die in feer groot getal waren, (en on-
der de felva mede de Huyf-Vrou en Kinderen van den
Prins, en der tijt, die nu mede om het levert wasghe-
komen ) als de gefonde, moften haer op de felve wyfe
mede inde open lucht behelpen , fondei;.datter noch
vooralle die arme menfchen broot ofwaterwaste be-
komen , waer mede fyfich wat konden verftercken,
aen welcke ellende ick met de geene die bymy waren
al mede pin en deel hadde , dan kreegh eyndelijck
noch door onnofel bidden en fuy nich fien,eenich hart
fcheepsbroor, cn wat wijn van feker
Vemtineni Schipper
met fijn Schip tot Ragoufa in de Haven leggende, waer
mede wy het noch al gaende hielden, anderfints fou-
den wy buyten twijficl, van honger
en kommer heb-
ben moeten vergaen j of althans noch veel meer ar-
moede moeten uytftaen : Denfelven Schipperver-
haelde ons, dat geduy rende de Aertbevinghe , al het
water tot drie verfcheyde reyfenuytde Haven liep,
fulcx de felve ganfch drooch was, en't Schip in de
gront fonck,die fich tegelijckopende, en'tfelve Schip
feer dedefchudden en beven,dat oock het water veder
reyfe met fulcken vchementie te rugge quam, dat hy

-ocr page 137-

1667,

io6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1667. de welcke fiende de defolatie Van Regoufa, wel in den
.1 fin fcheenen te hebben, om de feJve Stadt wat te
plonderen, ( waer door
wy daechs te vooren al hadden
ghehoort, dat eenige Edel-luyden al vry bekommert
waren dat die menfchen daer op lòuden komen afiiac-
ken ) en begonden derhalven luftigh vuyr op die arme
menichenenop malkander te geven, 'cwelckallang
duyrde , foo dat wy Godt dandten, dat wy binnen
fcheeps-boort waren, om dat wy oordeelden 't perijc-
kel van in die wrede menfehen haer handen te vallen
en als flavcn wech gevoert en verkocht te wonien , als
nu voor ons foo groot niette wefen jais het foude ghe-
weeftzijn, byaldien wy re Lande waren ghebleven,
Vryimb den acbtftert April, 's morgens vroech overwel-
digden de voorfz
Turcken en McrUckfn met grootefine,
en in weerwil van den Adel en van den Wacht, de
Poorten van de Stade, om de fel ve te gaen pionderen,
foo dat degeene, die noch van de Inwoonders daer in
waren, om yets van het hare te berghen, met bloote
Sabels en het loffen van Mufquetten daeruyt wierde
ghejaefht, waer van wy vericheyde, en daer onder
veele Vrouwen, methaergheberchde goetvan bo-
ven neder in de Haven in't water fagen fpringen, om
de furie van die verbolgen Rovers te ontvluchten, ge-
lij ck om die oorfaecke oock alle de fchepen, die in de
Haven lagen, en onder de felve mede het onfe, hare
touwen los mae(3:en,en dat ongeval ter naeuwer noodt
ont vluchteden, hoewel fich weynich tijt daer na weder
een nieuongeluck vooronsopdede,alfo opons ijchip
groote oneenicheyt ontitont tuflTchf η den Schipper
en de Macroofen, waer door wy noch vreefden een el-
lendich eynde genomen tefullen hebben, doch Godt
de Heer reddede ons oock uyt dit labyrint, dewyle die
queftie door mijn tuflchenfpreken wierde bygcleytjen
quamen noch denfelvenavontto:Si»t Crweinde Ha-
ren,om aldaer af te wachte hoe't met
Bagcufa foude af-
loopen,alwaer den brant alnoch bleef' 'ntlleecken, ge-
lijck oock de Aertbevinge en groote difordre continu-
eerden, tot den
negindt en titnde April,fo en gelijck my
wiert gerapporteert door de geene die ick alle dage tot
dien eynde derwarts font. Terwijlen wy alhier in de
Haven lagen vertoonden haer in de eerrte w»» of
nact ten de
Mcrlacl^en , H.yducksn en andere Roovers op
't Landt en langs de waterkant wel gewapent, niet an-
ders doende alsfchieten , en onder anderen oocknaer
onsfchip, fo dat wy in geen kleyne bekommering wa-
ren , datfe or s noch eyndelijck wel eens met een boot
fouden hebben konnenaenclampe en overweldigen,
tot wekken eynde den Schipper fyn fes ftuckjes, die
hy op hadde geftadich gereer hielt, en ons dede belo-
ven, als't ter op ae;i quam,dat wy ons met het ghe weer
datwynoch by ons hadden welfouden defenderen,
gelijck wy tfelveten dieninfichte altijt geladen lieten
en oock door de knechts den ganfchen nacht door, de
wacht houden. Hier vooren hebbe ick gefeyr, dat me-
de met onsgefeUchap van
Vmeih tot Κλ^ολ/λ waren ge-
gaen wrFranfche Edel luydeneen Hoogduyts Edel-
man en
drie knechts, met intentie om voort mede
naer
Confiaminepolis en Smirna te reyfen , de felve waren
in een a der huys ghelogeert en meenden datfe alle
mede om't leven warengheraeft, alfoo wy niemant
van haer tot noch toe hadden vernomen, doch op
Sa-
ter dach
den negenden April des namiddachs wierden twee
van de voorfz. Franiche Edel-luyden met een barck
aenons boort ghebrochtncffensalle</»■«>de knechts,
doch allefeer miferabel geftelt, uytgenomen een,ons
verhaelende dat doen de aertbevinge gefchiede fy alle
noch re bedde waren, en datfe
drie dagen en twee nach-
ten als 1 vendich begraven waeren geweeft, en onder
reverentie gefeyt, haer dorft met haer eyghen water
hadden moeten ftillen, dat </>·/« van de hare waeren
verplettert, enfy met haer -vijgen in haer hemtghe-
echappeert, waer toe fy eyndelijck noch na lange bid-
den, fmeecken ende kermen van eenige Priefters wa-
ren geholpen , doch met voor niet, alfo die geen han-
den ?en 't werck wilden flaen voor en aleer toefeggin-
ge van vergeldingê hadde,dewelke beftont in een gou
den ring v^n
twintig fi fi,lm, die den een van Zij η vin-
ger trock enconfenc van al'tgelt te moghen nemen
datfe by haer hadden, zijnde wel
vijfoifes bendert che-
quinen, of over de
drie duyfent guldens. Den eifden
April my wordende gerelateert dat de faken in de Stad
fig wat begonde te fchicke, en datter eenige
ScUvaniers
en andere ontrent ons huys doende waeren, om alles
van de prefenten te roven watfe konden krijghen j
meende ick,dewij Ie de Heer Refident overleden was,
als nu te incumberen foo veel forge tot prefervatie der
iclver te dragen, als het moghelijck was, en begaf my
derhalven, in Gods naem met eenighe van ons over-
gebleven volck na de Stad en midden door den brant
en door alle de dooden op de puyn van ons geruineert
huys,alwaer ick de felve arbeyders feer befig vont met
alderhandeinltrumenten , om te hacken, kerven,fa-
gen, en alles het onderfte boven te halen, in 't eerft
wartrnie qualijck te ge(eggen,en wilden alles voor haer
als roofgoet behouden, doch kreegh haer eyndelijck
met goede woorden fo verre, dat wy half en half] [ou-
den deelen van 't geene by haer wiert gevonden, waer
toe ick my genootfaeft vont te treden en
van de noot
een deucht te maken, alfoo door de Magiftraet noch
gans geen ordre op't een of t andere was geftelt, fo da®
ick oordeelde, dat het beter was een half ey als een le-
gen dop. Dit mijn accoort en gedane beloften ani-
meerden haer feer, endeden ongelooflij eken arbeyt
omfo veel goederen te ialveren alffe konden daer van
ick niet hadde gedacht oyt yets te hebben fullen fient
alfo fulcken grooten menichte fteene, puyn en balken
daer op lagen evenwel berghdenfe den felven dach als
oock den volgenden dach fynde den
twatlfden dito, als
wanneer ick daer weder van's morghens vroegh tot
'savonts laet prefent was het goet breder uytgedrudt in
de lijftehier navolgende't welk wy desavontstefamen
j deelden als"wanneer ick't noch tegen alle verwachten
i fo verre brachr, dat de borgers foude hebben een vier-
dc,en ick drie vierde,waer in verlcheydeEdelliede my
de behulpelijcke hant feer boden, nier teghenltaende
fy felfs tot recuperatie van haer eyghen goet aendat
flach van volck de gherechre helft hadde moeten ghe-
ven,gelijck oock andere Edelliede het felve feer geern
fouden hebben willen belooven en gheven, dan kon-
den niemant vinde die daer toe moeyte wilden doen.
De vooifz, goederen nu algebercht ende gerepartieerC
zijnde, hadde ick noch de grootite moeyte van de we-
relt om defelve uyt de Stad te krijgen, fonder dat die
weder t'eenemael , of althans een goet ghedeelte der
felver wierden geplondert, alloo de poorten van bin-
nen lin van buyten. vol gepropt ftonc van die Rovers ,
ende voort van ander volck die haer goederen feer
geern fouden hebben ghebercht, van de welcke de
eene partye feer geern in de Stadt, en de andere daer
uyt foude zijn gheweeit, doch'rfelve niet wel kon-
j denobtineren ,'t weickmy evenwel altijdt wiert ghe-
permitteert, ende van de Edelluyden, allenthalven
j leer gefavorifeert in recognitie van'twelck ick eenige
[ van de voornaemftederielveruyt haer Ho: Mog: na-
' me^ regaleerde met eenighe bagatelles van Ooft-In-
, difch Lack-werck en Rottingen, daer van oock noch
I yets gebercht was, 't welck fy haer feer aengenaem lie-
ten wefen. En a!foo de Edel-luyden, die tot noch toe
onder malkanderen wat oneens waren geweeft, defen
dach weder waren geaccordeert, en een nieuwen Raet
hadden opgherecht , meende ick van mijn devoirte
wefen, en de beleeftheyt te vereyiTchen om defelve te
bedancken voor alle het faveur,en voort voor de eere,
civiliteyt en behu!pfaernheyt,aen den Heere Refident
zal. in zijn leven, en aen my na zij η dood ten refpeiSie
van haer Ho:Mo: btwefen.met verfoeek datfe daerin-
ne geliefden te continueren, en dat ick niet foude na-
laten fulcx aen haer Ho: Mo: bekent te maken, waer
van defelve my oock tocfegginghe deden, en fulcx
oock naederhant hebben bewefen. Woenfdach den
dertieiiden dito gingh ick 's morgens al heel vroegh we-
der na de Stad, doch vont niemant van de voorfz Ar-
beyders in't werck gelijckfe oock den gantfchen dagli
aldaer niet verfcheenen , foo datter van de pref enten
niet meer wierdegeberght, alfoofeaendc eene zijde

te diep


-ocr page 138-

^667. te diep onder dc puyn begraven waren > en aen de an-
j dere fyde den brant naeft ons huys was ghekomen,
waer door ick oock niet van myn eygen geit, goet en
fchriften konde weder krygen, behalven dat de ftanck
van alle die doode menfchen door de warmte foo toe-
naem dathetdaer niet te harden was. Alleenlijckliet
ick den felven dach eenige van onfe dooden begraven
die door de Roovers uyt de fbeenen waren opgehaelt,
ontkleedt, en haer geit datfe by hacr hadden uyt haere
facken ghenomen , doch tot noch toe en wiert van de
Heer Refidentea i^n Ed. Huyfvrou zal. of van de do-
den in fyn Kamer noch niet vernomen, oockwaffer
weynich apparentie, om aen die doode lichaemen te
komen,alio de felve te diep beded: lagen.DeHeer Re-
fident zal. had my in fyn leve wel yerhaelt,dat hy noch
tot f'i»»f/ifyn brieven van
Cmftantinopil had gehad,van
inhonde, dat aen't Hofaldaeralkenniffewas, dathy
Heer Refidencalop wech was met fijn prefenten en
honden, en dat men feernafyn komfte verlangde,
tls oock dat hy daer leer aengenaem, en welkom fon-
de wefen, om nae alle apparentie niet alleen de oUde
capitulatien met den Grooten Heer vernieuwt foüde
krijgen, raaer wel licht noch eenige andere pri vilegien
en voorrechten bedinghen, en by my felfs confidere-
rende, dat haer Hoogh Mog. buytcn alle twijfièl defe
importante befendinge weder hoe eer hoe liever foude
gelieven te hervatten, dat ick oock ontrent ' t berghen
van de'prefenten alhier geen vrucht meer konde doen
en my ey ndelij ck oock ontbloot vont van geit, klede-
ren,en voortyan alle andere nootfaeckelijckheden en
verfchooninge, ende voornamentlijck mede vaii alle
mijn Papieren, mijnaenbevolen Ampt concerneren-
de, en my door haer Ho: Mog: goetgunftichlijck me-
de gegheven, behalven dat ick door dit onverwachte
toeval, als nu een ganfch andere wechfoudé móeten
kiefenomnaSiM/Vnategaen, refolveerde lok met die
infigten myn reyfe weder te rugge na
Vtnetie te nemen,
met intentie, om my van daer ten eerften na
Ïitderlant
tebegeven en haer Ho: Mog: het geene voorfz is,met
alle fchuldige'onderdanicheyt te komen rapporteren.
Tot defen eynde nam ick dan de felven naermiddach
mijn affcheyt met de vereyfchte beleeftheyt en danck-
baerheyt van de voorfz Edel-luyden van Kagoufa, heb-

goafa gingh , om te fien oiFer noch yets van de goede-
ren gebercht was, of dat ick noch eenige andere ordre
daer ontrent foude konnen ftellen, dan aldaer komen-
de wiert my door de Edel-luyden geiecht dat degant-
fche Stadt door den voorgaende ftorm ghenoechfaem
ten vollen was afgebrant,gelijck wy oock uyt onsichip
wel hadden konnen fien, dat den brant'«u/if daegen en
twie nachten achter malkander aldaer feer fel hadde
gedomineert,en gevolgelijck die plaets fo veel als Λ-
rfsma en Gsrosra gelijck was geworden,en datfe derhal-
ven om meer ongeluck voor te komen ,niemant meer
permitteerden daer binnen te gaen, fo dat ick als doen
myn finael affcheyt noch eens van de felve Edel-luy-
den met het vereyfchte fatfoen nam, ende haer ander-
mael verfocht te willen helpen den perfoon, met de
Welcke ick van weghen de prefenten was gheaccor-
deert, oPt mochte wefen datter by 't een of't ander
halard noch yets van de felve mochte worden gevon-
den , hoewelder geen of feer weynich apparentie toe
was. By occafie dat ick metde voorfchreve Edelluy-
den in difcourswas, verhaelden my dc felve datter
noch alle daghen vericheyde menfchen wierden ghe-
haelt die
vin, vy/, »/»/«/jaer eenige e:bt dagen ende j

nachten feer miferabel, fonder eeten ofdrincken on-
der die ruyne hadden verborgen gheweeft , cn echter.
noch levendigh ,enfommigeoockongcquetfl: waren.
Saterdach den
fiftïcnJta April vertrocken wy uyt de
Haven van
S.Cmìì en avanceerden door de ftilte nieÉ
verder als tot'tEylant genaemt
Ifila de Mef»,^Iwzer wy
eenighe ververfinghe van Eyeren en Orange-appeleft
kochten, den
feventiendtn April gingen wy 's morgens
met den dach van daer, en zeylden door de Eylandea
MileJ.t,THrrela en Lagujia {Ot Óianent LiJJèi, fodatwy
dien dach en nacht ontrent ii»«i/frt
fijftigb Italiaeniche
mijlen waren geadvanceert. Des anderen daeghszijn-.
de Maendach den
achtieuden dito paflberden wy voor
by een rots die midde in Zee leyt, en
Pome wort ge-
naenit, de wint contrarie wordende moften wy onfé
coursfetrennadevafte KuftvanMw», met intentie
om de Haven van
F»rma ofAmonM te bezeilen, doch
konden ίο hooch niet komen, fo dat wy genootfaeckc
waeren ons ancker uyt te werpen voor by

Julia Nova, ende aldaer te blijven legghen tot den»»»
en twintigbflen dito, in welcken tijdt wy weder geen
kleyn perijckel liepen van te fullen vergaen, en met
ons Schip op ancker in de grondt te rijden, behalven
alle onfe voo verhaelde onghelucken , hadden wy
op defe plaetfe noch groot fpul met een van dc
Knechts van den Heere Refident zal. die
wy uyt
enckele compaflie mede van Kagoufa hadden gheno-
men, cndedeieoniè Weldaet fochtte.vergelden metT
het dreygheri, dat hy alle de geen die het teghen hem
hadden, met een mes in't hert wilde fteecken fonder
dat yemant een woort tegen hem fprack. Den felven
dach des namiddachs de windt veranderende i doch
niet fterck door waeyde , maeckten zeyl en avanceer-
den al langs de vafte Kuft, tot voor een kleyn Stede-
ken ghenaemt
Corre de Palma, leggende op een berch
die tamelijck hoogh was, daer wy des anderen daegns
'smorgens,zïjndc den
twee en twinticbflen dito met Son-
nen opgangh met de Boot na toe roeide, ende ons vaa
foet wateren andere behoeften voorfagen, de Landts-
douwen daer ontrent vont ick feer vermakelijckende
vruchtbaer, zijnde op een en deielveacker wijngaert,
Olijf-boomen en Koorn geplant, ontrent ten
tien uy-
ren Hollandts quamen wy weder aen boort, als wan-

bende alvoorenghefproocken met fcecker Koopman : neer de windt weder begondeopte wackeren, ende
tot
Ragoufa van onfe kenniffe, en met hem gheaccor- j wy langhs de vafte kuft heen te zeilen voor by Form»
deert oflFer noch yets van de goederen mocht worden Meferatti y'tvctmacide Loretto , en Ancona, alle Ste-
gevonden, dat hy de felve tot
Venetie fonde willen be- den die op bergen en onder 'tgebiet van de Paus leg-
ilellen aen S,
Marco Ba/ilio ; des namiddachs aen boort gen, die by ons gemackelijck konden worden gefien,
komende om fo ick meende noch den felven avondt
j alfo wy macr omtrent drie of vier musket fchoten van
feyltègaen,ontftonrfeerfchielijckeen hevigenftorm
j de wal waren. Defen en den volgenden dachavan-
uyt den Noort-Ooften duyrcnde tot Vrydach 's mid-
j ceerden wy foo verre, dat wy des nachts noch wel toe
dachs fij nde den w/^f/Wee dito, fodatwy niet anders ! Ale/wci; binnen fouden hebben konncn komen , dan
dachten als in de felve Haven met het fchip te fui en j dorfde't felve door de harde wint niet beftaen, alfoo
hebben vergaen, doch de felve wint ftilde naederhant
ì het inkomen van die Haven wat periculeus is, foo dat
Godtlof, als wanneer ick noch eens weder nacr Ra-j wy/»yï/>w Italiaenfche mijlen van de wal ons anck«r

uytwierpen, ende den gantfchen nacht daer op reden
tot ontrent acif of«ïj{in uren van den volgenden mor-
gen, zijnde den K/er ««
twinticbflen dito, als wanneer
dc wintfodanich toenam,dat wyons ancker niet kon-
den uyt de gront krijgen, fo dat den Schipper beducht
was,datwy wel fouden hebben konnen in de grondt
rijden, en refolveerde derhalven 't felve te kàppen, en
quamen naderhant ontrent's middaghs ten W/uren in
de Haven van
Lidos, ym waer ick myaenftonts met
onfe boot na
Venetie begaf aen 't huis van de gefontheyi
om pradicaoflicentie te hebben ona aen Lant te mo«
gen komen, dewelcke my, na eenigen tijt wachtens,
door de Heeren van de gefontheyt wiertgeaccordeert.

^ootoelirao?ïicï^Éercn ileìnateuri aliS bantoei ^f'
CenaSiancïicijcfi/rijnDetotcensÉtiacniMn ecndilflaiit ^^an
ten minden / om be ©looten binnen te öouben ; maec ν »ami
men öeeft alftiec niet toiücn baec na üipltoen. ^ijnbe
ben negenben USap goetgebonben / bat aW eecfte pec'
fooncniöpperijooftobecbeiS Eantsï ©lootegDebueï
cenbebeaenflaenbe ocpcbitie/ commanbeccii foiibe
tien pecfoon ban Michiel Adriaenfz de Ruyter 3tupt.
3ibmifa«l bailHolIandt «nbe WeftfVneflandt, ίκ

to^

en OORLOG. Seven en ^eerttgüehoeck. loj


-ocr page 139-

io8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

töiy, to.eIificngcBiMtïietttetccttiertCeötie iiiimaertiiili«-

ijcit/ iweutae öefcltie fpcctafijcfimttii öefett ttnccöeti
0cautïjo?tfe£«/ UanttatiiPljein inöeboojfiiCöi^öe
oétcoutoelfjcfi fouijeeuijtm/ ertlic beBeDeelm/Bem
tiji Baer aHjeceptó gegebcn/ of mjcó te Beten/
atDtectoölaeit eitïie naftotttem Cnbc b£i£i?t!S aljs ^otifr-
«©fficteteit Adriaen van Trappen ^efept Banckert,
ïuptitiant 3(lïnnttaeltian Zeeknd, öÊitEupt.
micaelAertvanNes, ïieit 31ΐφί. SCïntiicael Willem
Jofeph van Gent, Eupt. 3Ctimt»:ael Meppel , Hans
Willem van Ailva,Êllpt. 5fiïimirrael ball Vrieflant, be
3@ij!S-1CiJimcalert be Liefde, vander Huift, Cornelis
Evertfz, Schram, Crtbe Enno Doedes,eniJebe .:§f0óll'
ten D» llacÖt Jan van Nes, Sweerts, Jan Macthyfz
Vluch,erttieBruyhfvelt. 5©ocfiofÌ)« gjjêtieuctiebat
bert semelben Éupt ^bmicaef de Ruyter petjs men^
fcBelijcp mocDte obecftcimert/of toel öp jïcthte of anbe-
u ortgelegentfjept/ ijet commanbo ober be booifcD^è'
besloot niet fouöe fionnen eieccecen/ fouöebpbesi
felf affiecben / of in caii bart booMefepbe oitöljdegertti
ïiept / beg <0ob betïjoebÈ/ ofte abfcntie/beboojnoemi
öE ©lootealii Eerfte^etifoon/ ofte <?|)ppec-0ooft coms
manbecen ben boojnoembe Htupt.Ulbmit:aet van Nes,
enbe bp bejs fetfsi oberlijben/ óngöelegentöêpt ofte eb-
fmtic/ benEupt. iCbinicael van Gent: g&ejSfoube
öeitmeei-gj)efepDenEupt.3iïiitiicael de Ruyter enbe
anbece J§ooft-(©f|ïciewrt cefpectibe foobanen o?b?e
flellejt bp DaeconbecDebbenbefcöecpiS ©ificiecen/bat/
tn casi ban fobanigen boo?itomenben ongdegentftepbt
ban affietben / ilacnbe ijet gebecöt/enbeggemeencert
bjefettbe onbecbeji^pantiS 3©loote/geene be minile
teecfeencn ban foo droevige toevallen, ofeenigije be
iniiificberanberinge in 'tBeleptbec fa&entotecbefiei
fpeuct / maec alleiS in lïate gcfjaüben / om bp bectoifi
felinge ban touc!$ bec cefpectibe iBlooten / ofte becge^
ïticfeebeguame occaften baec ban rtotificatte tetoeci
öen göegeben acn be futceberenbe ï|ooft-<©fftoei;en /
ten epnbealö booten gemelt : ^nbetiS befe iiefolutie
gcfonöert aen ben gemeïben ïupt. 3lbmirael de Ruy-
ter om te fltretften tot fijne naerecljtinge/ gelijctt ootö
fftinectübbeganbit()taen be i^eeten jDaei:%:|ISo;
«©ebeputeerben eerliöaetOsi gaenbc naec't Texel, om
ben boojnoembe Eupt. Mbmicad de Ruyter, in boe^
gen aliS booten/te be-etìiigl)en/ enbe bentnöoutban
öien / aen ben ^cfjeepsi örögsïcaet be&enttemai
ften: '©e^eeten ^ebeputeecbenbanHoliandt ende
Weft-Vrieaant öeDbm beirftlaeit hjele]cp?esiboo?te
beiioubeit/ bat bert tweeden tangö aliitec öpfi)?me
ban ejcpebient ató boo? befen aeti ben Enpt. Stbmitael
Banckert toegcboetötin't toeöoiitenbe niet en bjierbe
geDjupcltttot eenicIjpieuibitie: ^ej^eeren eitcao?^
ïjinarisenbeoibinacisi .©ebeputeecben ban Zeeiant
ÖeöDenbebobeitflaenbecondufïe bjel ejcpjejsgijecon-
trabiceert/ cefecbecenbe baec opfobanenamteccfie^
ttingi^e te boen / al0 be ï^eecen Dai'e§^iiitctpalengoct=
binbci» foubcn 8im toe te fenbett.

ïDaecop bjiectben twae!fdenoocïibet(laert/ bat
bjcbeiOut tot betratfltinglje ban ben bienfi ban't
Saiit/ eenige toepnige co?bateenbe llantballige man^^
nenbartftennisi enbe Mept tot tweeadrieingöetale
iiptbeöooge ütegetingebp Daec ^o:iiKo;fouben toet-
ben (iöecommttteect/ om alis ^fiebcputcecbenjSeni
be^ftebolmacfitigijbensi banöaec lorlBog: inbe
©loot ban ben ^taetop^ee/enbetnbeejcpebttien
felf^g{jeB?upc0ttehjetìicn/ in boegen aljs baec toe in

be b00?Icbe ^acen vijf en feftigh en fes en feftigh toae
berteent getoeefi: «gnbe toiecben be cefpectibe #?obini
aen becfutljt/ gaec totDet nominecenbanfoobanigiie
«©ebeptiteecbeniei enbe (©ebolmacDtigben metten eet^
(lente toiilen beauamen.
®e
mit 3&e^eeccnbanèoïlant Beùben tot fuloe becfotftt
«ojiiEiii enbe ge-eltgeect ben ^eec Cornelis de Wit, boenmaojS
«dienende Borgeraeefter der Stad Dordrecht : enbe

ötputccw aengefïen na be ^tatnpten bec boo?fci)?ebe i^tab/ben
öe pp öe cegecenbe 25o2gemeefl:ec tn bec tijt niet en becmacö in
««ntiSi «mplop öiiptm be ^tabtgebiupifittetoo??

Ibêrt/fortbec boo?ga<ttbeton^t enbifpmfattebanben
Oud-Raetaföacc/ bat becoalben35o2gemee|lec enbe —
ffegeccbecssbéc boo?ftltóebe ^tebe / bpmiffibebeci
fodjtfoitbè tortöen be faetften baec fieencn tc btcigee^
een / ten ephbeben öéiiielten Keec 25o?gmiee)lec / bp
benboo?fiÖ?ebcnOüd. Raet, baec ban gebiftjenfeect/
enbefMlcitijem toegöeiartenmortjtebjoiben beboó?=
fcöjcbecjrijebitietenbeflehban begemeeiiefaecfie bp
tebJóorten.

^lllCC Ì!Ì bp ijaec Ila: ,#0ί ben fetren en twintich-
ften geapf)?obecct / en uptgegeben be bolgenbe Com^
miffie.

De Staten Generaci der Verèenichde Nederlan- Λ>0ιι
den, Allen den geenen die defen iullen fién ofte
hoeren lefen, Salut ; Doen te weten ; Alfoo wy "
nu niet minder als in de
twee j ongft verloopen laeren
van
fefliiil hetidirt een ehjiftigb en fefihn bondirt fes en feflig^
om verfcheyden redenen, ende confideratienonsmo-
verénde, noodich hebben gheacht, dat door eenighe
weynighe perfoonen, die wy betrouwen dat God den
Heer Almachtigh, ntetgoet beleyt,endegenoechfa-
me ftafitvaftigheyt begaefr Heeft, onfe authoriteyt
by
reprefentetie e/idi drltg»tie in 's
Lands VlootC ghebracht t
ende in dier voegen alles daer door in ordre, ende in,
krachte van executie p;ehouden werde, ende dat bo- '

ven ende behalven de ordinaris beftellinghe van be-
quame Hoofden ende minder Officieren, tot execu-
tie van oüfe Ofdres ende Inftruftien de nootfaecke-
lijckheydt vereyft ; Soö ilt :-Dat wy ons betrouwende
opdegoedequaliteyten> wijsheyt, voorfichtigheyt,
beley t ende ftantvaftigheyt van de Heeren
C&nelh dei
Wit,
tegenwoordigh Borgemeéfter der Stadt Dordrecht
refpedriveGhedeputeerden inonfe Ver-
gaderingevan wegen de Provinciën Van
Hollani, Zee-
Itnten Vrieflmt, defelvegecommitteert,gheauthori-
feert en gevolmachtigt hebben,gelijck wy hun com-
mitteren, authoriferen en volmachtigen by defen, om
gefamentlij ck, of wel een ofte eenige van haer, fonder
ruggefpraecke door alle bedenckelij cke ende betame-
lijcke middelen, naeringenomen advijs endegehoort
deconfideratien van's Lands
Luf tenant Admiralen end»
andere lieifden
, de conjundtie van degemelte Vloote»
met die van den Coningvan Vrancì^rijck, te faciliteren
endeefièüueren, oockdéfelve Vloote tot afbreuck
van den ghemeénen Vyant te water ende te Lande te
doen ageren > naedatae öccafie ende toevallen fulcx
fullen toelaten, ende voort alles terefolverenenéf-
fcdlueren, oock te doen efFeftueren, wes na gelegent-
heyten vereyfch dei" faken, ten mceften dienfte, wel-
ftant en verfekeringe van defen Staet, en afbreuck aJi
voren bevonden fai werden te behooren, mitsgaders;
de verdiende ftraflfe te decreteren of doen decreteren
tegens alle die geené dié ter faecke van
wandevtin^ dif-
eTàre,in(ibedientie,ohQanderfints tot eenigen tijdecul-
pabel fouden mogen bevonden werden, en voorts al-
om me de noodighe Chrijchsdifcipline te doen obfer-
verèn en onderhouden :beloovende voor goet,vaft,cn
van waerden te houden,'t geene by haer Ed.te famen,
ofte een,ofte eenige van hunlieden, nopende 't geene
voorfz is gedaen en geefïcóhieert fai werden, Laftea
en ordonneren dienvolgende alle Luytenants Admi-
ralcn,Vijs-Admiralen,Schouten by Nacht, ende alle
anderefo Officieren als gemeene Matrofenende Sol-
daten, in de voorfz. Vloote wefende, de voornoemde
onfe Ghedeputeerden ende Gevolmachtigden in de
voorfz qualiteyt teerkennen, refpeitcrenendeobe-
dieren. Aldus gedaen ende gearrefteèrt ter Vergade-
ringe van de hoochghemelte Heeren Staten Generaci
in den Hage denyìw» «»
tiuÌHticbftenMaf, feflien bondert
/eve» en feftigh ; Was geparàphecrt Α. £. Je Fallanti Θη-
derftont, Ter Ordonnantie van defelve , endeghe-
tccckent

«Énbenabemaeïbe <Sngiielfc!)emac8t niet befiant
fcöeentefuUcnjün/ om besSÉanbiji capitale ©looté
'ti)iMiftteft»men biebm/ enbebatmitji bi»nnaefcaHc

appaiò


-ocr page 140-

1667, appacctttte iKfen ,;^taet meeiifC ban he ^ce fouïte jijit:
. ^ao tjiten ijcmcjjtlen otutgebroniien/ ijat met alte
wfoiuptDepteinige öelTepneii fouïie)» toii?lie« gfjeten-
tecct/ felfs met I).etirt5eplcrt enïieloopen m
Revieren,
Baeyen , OOCft Havenen
baH Ùeit ©?atti)t / iJCt attap
eticcen toait eetiige «Êwlaniiert / oocfi (leùm en piaetfcH
aen
't bafïc EanUt. <Sn!)e bat gelijtfi öe Uifpojftte obcc
'templop ban ùe boo?f3 Eaniitss 35looten/tipbooj=
caeniic cefalutten toass geflelt enöe gljelaten aen be
iieeccnDaei:J|o.|K!jg.<i5eïiep»teeciien enïie (Sebol^
macDttcöïien m't (Cejcel/ öc felbe Sifporttte aen ijaec
gelatenenbe toehÈCtcoutbJiect mitosi öefen/met fe^
róufeenijeecnfiige cecommaiiiMtte nocfitansi/batfe
öacc omtcent met alle refoluptOept toüOm Defbignecen
enöe Piocelwcen / oocfe Itebec toat öafacbecen enöe
öocn Dafaciwcen / alsf öe ©loot in ^ee te laten gaen /
fonbec petS notaöelsi te ejcctuecen enïie te bemcljten /
allesÌopìiat men baec boo? te eecbec mocÏittie':
Ijojöecen enbe confequecen een fpoeötge/ eeclgcfte enbe
hccfcecfteciie ®?eebe met ben gemeenen ©pant. €nbe
totecben be ^eecen (©eiommitteecbe ^aben ban
3|cdlanbt atbi 3©e|l - ©jteflant becfocijt / fjoe eec foo
IteDectÉbnllert boen p?epaw«ii alle fobanige begoefi
tenalstotuptboeange ban fobanige beffepnen gOe^
L-egutreect hjiecbetticnbe foube be baeu aen te becfcljici
ten enbe beboucfecen penningen/be felbe ^?obincte
tegensbe <i5ettecalttept balibecen/op ben Betouflen
poll ban Donbett negen bupf^it gulbenjS maenbelöcfe^
ftaenbe op ben e]Ctt;ao?binan<$ ^taet ban «so^loge.
©αο?ί!ϊ totect
j<renc Raflchèr geflelt enbe gSeconti
mitteecttotCommiiS obec be boo?f? te pjepacecen
Deijoeften/ met autijoctfatte om tot i)cm te mogen ab'
fiimccen ttoee Conbecteucsi / toelbecflaenbe bat in» in
See 3ünbe in alles' foube fjebben te acDtecbolgen be bt'
belenenbeojbje.sibanbeï^eecenöaecl^o. iBog.
bepnteccben enbe iöebolmacijticfiben op'jS Êanbtsi
©loote/ofte ban ben geencn bic be felbe ©loote en
COeffoubecommanbecert; enbe iii ten b'icn fine boo?
ïiciti (iaittmiflïe in beöoojlöclie fo?me gebepefciieect.

3ίίί te noteten/ öoebjel aen ^eelanbt enbe ©?t eflant
ooc&toajstoegellaett pemant upt b?n Ijacen bp ben
ïleecbeaBitte boegen/bat nocOtansi niemant ban
toegen be felbe ^?obincien tsi genoemt* alfoo befe
geöeele ejcpebitte alleen bp Dem bc®it/ ooc6 ge^
Iiicfielijcftuptgeboect-

SfilfoobefetogtbjaiSbe laetllebanbefen φοΚοίβ/
enbe feec loffelöcfi toiect uptgeboew/ Dib goet gebackt :
in een gebolcf) te flellen tot ben epnbe toe»
 I

JUSaenbacö ben fefben 31unij/ Debben alle be göecebe
fcijepen onbec be ©laggetefoitecenbe/ ant&et: gelicBt
eribe 5epl gemaecftt / be toelcltéootfi beebolgensf / fon^
beceenicDongemach ben felbcnbooimibbac0ontcent
tenacDtupcenbuptenbegconbettinEeegetaecfttsön/
naebatbe )|eet; ijaec i|o. iBog. <i3ebepiiteecbe en
«©ebolmacfjticöbe tot ijet emplop ban Jtanbtjï
®lootegeI)oo?t enbe ingenomen Ijeeftbe abbijfenaen
be ^eec Euptenant 3(lbmirael be
Ruyter,enbe be θέη^
toefenbei|eecen<©ecommitteecbettupt be cefpecttbe
Coüegien tee aUbmicaliteut tot ïlottecbam / 3llmiei>
barn enbe in 3©c|l-©?iefïanbtenbe ben j^oojbeci
«©uartiece cefïbecenbe/cnbe Ì3ljea?ce(lectt indcuctie
boo? be leec Sfibmicad be
Ruyter,caecftenïié |et mt'
plop ban be boo?f3 ©loote 0ieï tta bolgenbei

ï?a« Γ) E Gedeputeerden ende Gevolmachtigden van de
implop. Ho: Mog: Heeren Staten Generael der Vercenig·'
de Nederlanden tot de expeditie en over hetemploy
van's Landts Vloote, hebben naervoorgae.nde rijpe
deliberatie, conform de advijfen van den Luytenant
jldmirael de Rnjitii·, als Generael van defelve Vloote,
mïtfgaders van de Heeren Gedeputeerden uyt de Col-
legien ter Admiraliteyt alhier aenwefende,eenparich-
lijck goedt gevonden ende gerefolveert, dat de voor-
fchreve Vloote, foo haeft.die voor Gaets by den ande-
ren fai wefen verfamelt, ende inEfquadres nae be-
hooren verdeelt, weder ende wint dienende, haer
cours fai ftellen langhs de Hollantfche Kuftjtot voor
■ie Mafe,ende aldaer, of wel onderwegen,by haer he-
VI Deel.

tem
SBït.

komen hebbende de bewufte Landt-Mihtie, éndé
eenige noodige behoeften, in de Mafe voorfe geem-
barqueert ende ingclcheept, voorts haer fours fai fct-
ten na de Revier van Lmdtn · Ende fai wijders tor nae-
richtinge van de Heeren haer Ho: Mo: Gedcpütefir-
den en Gevolmachtichden j die in de voorfi Vlooti
verblyven, ende expeditie felfs faywoonen fullenj
mitfgaders van deh geinelten Luytenant ^Idmiraclen
Opperhoofden dienen, dat de intentie ende refoiutie
is,dat met de voorfz Vlootej onder Godes coelaeinge ^
de voorfchreve Revierevan Londeniù werdeninghe-
zeylt,ende voorts de Reviere van
Cbittm of Recitfttf
raetgewapenc kleyn vaertuych j Branders, en oockfo
veel Ooiloch-Schepen vandeVtoote, alsdoenlijck
fai zijn, opgeloopen, orn aldaer, onder Godei gena-
de ende zegen, te vermeefteren oft terüyneren, foo
danigeEngelfchefchepen voor, ofoiritrent
ChtttaiH
en elders op de voorfz Reviere gevonden werdende f
midtigaders oock te verbranden oft op andere ivijfe
onbruyckbaer te maecken, de Koninghlijcke Maga-
fynen, Proviiie>ofce Amnionitievan Oorloch die tot
Cbattmn voorfz fullen werden gevonden ; Dat oock tot
beter uytvoeringe van al hetfelve j de Lantmilitie als
voren by de Vloate verwacht werdende, mid(fgadera
de Scheeps-Soldaten, ofte Mariniers op de vloote
zijnde met eenige aental Matroofen, voet aen la^idt
fullen fetten, foo omrae te bemachtigen de Forten en
Blockhuyfen, die de executie van 't voorfchreve voor^
nemen eenichfints fouden konnen vefrhinderen of ia-
commoderen, als omme het exploiiii felfs met meer-
der nadruck ende vigeur te helpen efFeélueren» Alles
met dien verftatidenochtaiu, dat aen de volkomend
^en abfolute difpoficie
Van degethelte Heeren hareHoi
Mog» Gedeputeerden ende Geivolnlachtichdenind·
Vloote, volgens den text ende teneur vaft Commiffic
fai werden gelaten, gelijck gelaten wert mifdefen < om
met ad vijs van den meergemelten Luytenant Admi-
raeli/i Rujter eode andere Hoofden der felver Vlootej
foo over de faecke felfs in het generael,
als over alle de
particulariteyten van dien j iiifonderheytmedeaen-
gaendedcordre, forme ende maniere van executie j
alles te doen ende in't werck te ftellen, 't gunt fy luyj>
den ten meeften dienfte vanden Landen bevindeö
fullen te behooren; eiide ghenefalijck haer roeide
voorfchreve Vloote, geconjongeertofte verdeelt, te
vervoegen ende te onthouden werwaerts, endaeriy
luyden fulien achten, 'tfelvemet derefolutien ende
intentie van haer Ho.' Mog; beft over een te komen »
ende oirbaerlijcktezijn, ten wekken eynde haer ter
handen geftelt zij n,oft hier ïisyens ter handen gheftelé
werdende Conventie,
op denvijfdin der voorleden
MaenCjtuiTchendenHeera Grave
/TEflradis, Extra-"
ordinaris,Ambafladeur a«nden Koninghvan Vrantkj
rijck^y endede Gedeputeerden van haer Ho: Mog; in
's Graven - Hage geltotem, mitfgaders Extrad uyt het
Regifler derSecreete refolutien van haer Ho: Mogi
in daté den
derticbfim der felver maent.

Ende fai vau nu af ae;n,de Heeryi Gouverneurs vad
Galais ende Bologne, by Miffive advertentie gegeven
werden, dat'sLandta Vlootehuyden ZeegheWen
heeft, ende haer coujrsfal ftellen van voor het Texel
Zuydtwaerts aen, inghevolge ende tot naerkomia-
ghe van de voornoemde Conventie ; met by voeginge,
dat fo wanneer de voorfz Vldte omtrent de Hoofden t
of de Reviere van. Landen fai wefen geariiveert, haer
daer van naerder advijs gegeven ial werden, met ver-
foeck, da? fy v.aui het geene voorfchreve is, in alle dili-

§entie, den Koningh haer Meefter, mitfgaders oocfc
en Heer Hanochvan Biw/rt-i, j4dmirael Generael
vae fyo Majefteyts Vlote, gelieven te verwittigen,ten
eynde opck van die zijde de voorfz Conventie, met
alleipoet, naeroogehjckheyt achtervolcht ende vol··
.daen moge werden,

pK wijders aen de Heeren Ghecomitiittecrde Ra-
den ter .Admiraliteyt in Zeelant, mitfgaders oockaea
dea Luytenant ildmirael Bancktn, van't uytloopea
der voorfz Vlote, advertentie fai werden gegeven,
met fofieufe recommandatie ,«nde aeenjaninge, ten

eynde

en OORLOG.' SeVin m V^ernghfle keek. i op


-ocr page 141-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

I 10

1667. eynde 'sLandts Oorloch fcheepen in de Zee-gaten
■ dervoorfz, Provincie gereet leggende, endetotdefe
Vlootc ghenoorende, fonder eenich uytftel moghen
Werden uytgeprcft, ende de Vlaggetegemoetgefon-
defi, riemende ten dien fine haren cours langs de Kufte
Noorc-Ooftwaerts aen , aengefien het voornemen is,
met'sLants Vloote voor eerftlanghs deftlveKufte
cours refetten Zuytwaerts aen, enincas daerinne
eenige veranderinge foude mogen voorvallen, dat de
voorfz Zïeufche Schepen daer van door eenich kleyn
Vaertuych, langs de voorfz Kufte fullen werden gead-
verteert. Adtum in'slandts Schip de
SevcnProvintien
leggendeten AnckertuffchenTexelen Petten, om-
trent een mijl van de Wal, L·nfιfiιn]\lD\](ι|lunbon-
dmfevint/ifeflicb. Was geparapheert Η Gw^injfl. On-
der ftont,
Ter OrdcntiiiniieVIMdtfelvi,ends was onder-
teeckent Larf. mj!.

jKct be ItmöafTaïia»; ban Vranckrijck toa^on-
öci-tufTcD^ttiiiöeit H^eocmaecfttïietoolijcnïie Con-
bentte om3cfamci»t®cU metïie J^lootete agcicn :

Convention fait par Monfieur VAmbaffa-
deur Extraordinaire de France & les
Sieurs *Deputez des Eflats Generaux des
Trovtnces Unies du Ψ ais Bas.

I.

QUi dt ctfti^ /aatre t'iio fera tw dernitr effen ptur
mettri en M.er une Flette atifsi confiderablt «« flus puif-
fam que celle que Ven a mis V mme f»ffee.

11»

Que peur prevenir l'ennemyles "Eflais Generaux feront teus
deviirs pefsilles À mettre leur Flette in MertnvirenliZS.de
te Heil, au flufteft s'ilfe pean^faire.

Que de pareillemint h Rej de Frante min devent oh en ce
temp! l.t fa Flette en efiat d'entrer dans la manche απmmeat
qu'ette auraappris que la Flette des E flats fera en Her Ö ap·
precbera la Riviere de
Londres cu Ie pas de Celais.

IV.

Qne la Flette des Efiats eftant en UerdevmtteKedeCenni-
tnj, Ie vent ejlant au Oiufi eile fe poftera vers Ie pas de Calais >
tu tien entrela Riviere de Lendres {ί le pas ^ Ö celle de fa
Majefl'e s'«vincera à la faveUr du mefnte vent dans la M^ncbty
peur jiindre celle des Eftats,

Maisfenmefmecasleventfe metal'Efl, aumemehtquela
Flette des Eftats attra advis, qtte celle de fa liajeftiferafirty da
pert de Breft, elle entrerà plus avant dans la manche , C? ira au
devantdela Flette defa lAajefte' jufques à la b/utteur de pente'
rieux, euenviren, jufqu'ieufa iiajefie en eet cas ferêavamer
t»fienHe,afin que la jenSim efiant ainfi faite^ par tagracede
Dien, l'enpaijje cenjeinSement «Herchercher l'ennetnf ^Ie
temiattre,

VI.

Et ferent teutes les aBiens defdites Ïletus, eftant jeintes ,
dirig'ees^ cendaitts decencert entrelts deUx Admiraax , eu
teuxiquifaUajefle Sieurs HaieteS Vai^ances refpeiHvement
aurent cenfi'e la iirelliinfuprtfme de leurs arm'ees navales , lef
qtuls de part C5 iautre ferent pteinement auttrifeespenr cela ίί
farticulierementaufsipmraider, lecas efchant , par teus les
meimspefsibles Ö raifcnnables, Ie rttear de la Flette de France
fufquis dans lel bavres delamanche y ettailleurs, amant que la
cenftitutien du temps ^ des affaires tefenrra aucunememper·
met tre. . ■ · 1 ·■■ r .·

VII. .ÌÌr.JirA

Mais fi la Flette AngleifeefttftUer plufief qtei eelh'des
Ïftats quej qu'ilfera bien difficile itfquiver alers le cèmbat dé~
vantlajenllieH, tieanmeins l'en l'eviterà autant qutVbinneur
ϋ larepHtatiendel'Eftat le penrra permettrej iStn eitisli
l'en advertira fert feigneufement lesms les autres j tant- par
Mei· que p^r Terre, de teut ce qui fe pajjera de tempt, iSdece
que les «ns Cf l*s autres pmrrent fair» ϋ emreprtndrepeUr
cbtr de facilitar la jenÌliett. ί ■ « l'i τ

VIII. <':

Si eti l'un ou l'auter cas il fe prefente quelque eccajienfavera-
: hli auRej/euaux Eftats piur attacquet-la Flette Angleife ^ eu
1 une partied'icelle , eu incemmeder l'ennemj cemmun enaucuiie
j nuanere netablement fenfiblement l'en ne manquera pas de s ^tti
i fervir Ö dele faire vigeur eufement.

FaitàlaHayeen Hollandele 5. May 1667,

<βίιοφ ban iiefe cortiunttie ijs nopt petjs geboicjjt.

Sten'tColle0ie tee 3iii)miràlttept «i geeiantcnùe
öen l^eec Euptenant ^Cìnmi-ael Banckert, tofect ban
toegen ùe ï^eec <l5eboImacBtigöïie tee felbec tiibt gfie-
filjjcben/ ten epnöeöefiDepen t'Dacec ïijcectteniciie
ten fpoeötcijlïcii in Eee mocöten too?iien gDeSolpen /
enöe Ijaer Up Uè blagge becboegen.

(€en felben bage toiett ooch gemaetht be bolgOetibe
p?obi|tonele bctbeelinge ban's HantiSBIootem b?ic
«rquabje.ö: ensünbefelbe gljefdimecitinmanta-en
Ijiecnaboigenbc;

Schepen.

Df Seven Vrevintien
d' Eendracht,

de Riddtrfchap vanVeH. jjitaot.
Delfi.
Vytrecht,
Gelderlant,
ti'affenaer,
de Spiegel,
de Cemeetftai·,
Previntie van Ütrecit.
Tijdverdrijf,
't Geleef.
de L'eutvin.
Amfterdam. >
Harderwijc^
Staveren,
't Znferhuys.
de Vrede.
Kleyn Uellandia.
Dordrecht.
Stad ten Laadt,
Oefterwijc^
Vftrecbt.
Schiedam.

Officieren.

ADmirail de Eufter,
Luytenant Adm, VM
Nei,
Vijs- Admirad de Liefde.
Scheut by Nacht van Nes.
Γ Hendrick^Getskeos.
Evert van Gelder.
Certielis de Liefde.
Dirck^Scbey.
Jaceb van Meeuwen,
Jaceb Cernilifx, Swart,
Jan van Amftel,
Niielats Marrevelt.
Abraham van ZejL
Jeeil Verfchuer.
Jan Pauw.van Gelder.
bapit.·^

Tbemas Fairicius.
Jan du Beis.
Jan van Nes, de eude,
Philips van Aelmende.
lacoh Andriefi Swart.
lan Reeteringii.
Elant dit Beis.
lacib Pieterjx, Sv/dn,

Branders.

Comm, Gertulis latelfx. vander Heeven. Hetterdm.

Jan Danielfivao den Rijft Pro Patria,

, . Gerrit Andriefx.Mac\. Scbiedm.

lanDirckftCeuwenheve. Delft.

Noord. Jan Cernelifi Jaebt. de Vijgeheem.

Epjuadre van den Luytenant Admirael
t^driaen Banckert,

IVeleheren.
Greet FH/ìa.^
Greemngetf.

Ziricfi^et. .....

Vlifsingen,: _
Heiedrie^Cli^lr.

-■■^'HÌS·.'

i n ;
• ■ 'Λ ν: · Γ

τ

■ t'JlrìOiV η··

. ƒ j

■rr l··

Pieter

LVpenam Admirael Bantksrt.
\'ψ. Admirael Aylua,
Vijs-Admirael Star,
Vijs-Admirael Evertft.
Scheut ly Nacbt Jan Matthyfx,,
Scheut bj Nacit Bruynfvelt^_
' Adriaen de ilafe. ''

V.

Ζ. " : ■. ·
ν:' ■ ■ ■'.\v··

ζ.

■V. -

ζ.·'

V.

Γ · ' ■ Jnna-

1667,


-ocr page 142-

Piitir Magmfk,
Jmtb WUltmfx. Brttdir,
Frani van Nyitci^.
WillmBmdrui^nfi..
NieoUis Naelhut.
léunuirins d$ Brujn.

Branders,

Comm. Gmit Ftrens»

Hendrick, Hmiritkfx^
Jan Bafti/t di Graif.
milimmHtrnfi,

Schepen,

denOolpbijh.
iVift-fri/ia.
denOljfbanu
de Pacificati!,
de Gcudt Leeuwt
dl Maicbt van Emkhuffin,
Calants Oogb,
Weerden.
Devifiter.
de Agatba,
EJfen.

dl Befibermir.
J'Epex.
de Stadt Gouda,
de Jufiina
van NaJJl
Camfen,
de longe Print,
't 'Smder Quartiir.
Jaerfvilt.
Haerlim.
dl Star.
Je Vrede,
de Broek,
dl
m»dtb«niti

Eftjuadrevm den Luytenant t^dniirael
van Gent.

Officieren»

LVytinant Adm.van Gmi.
Lujt. Admir. van Heffel,
Viji-Admirael Sweirs,
Vijs-Admirinl Schram.
S. hj
N. Jee Gidienft VertHTCb
Scbm by Nacht DaviiVlugb.
f Jan din Ham,
Hendriel(^ Adriomfi,
L, CeUoml Palm,
HendrickVilltnhavi,
Jaceb Binekes.
Tbebias Tbibiaft,
Jacob Paiuiu,
Micbiel Zuyft. *
Jan Huk.
Capit. Gillis dl midt,
Gerrit Bus,
P, Claeffx. van Wijat.
P. Thomas Sittir.
P. van Middillofit.
Cormlis ΙίαβίΜ Smient
Jan van BrakiU
iMbPhilifft.
lan lanft Verbeid^elt,

KendrickJEfdn.
lan lanft,
Simon Poppinga.
Kim Ρ iet er fi hltrs.

Branders.

Cim.

de Safama.

V Wapevan de H.vanltrci^.
't Wapen van Linden,
deCypirfiCet,
dt Hhftba.

Nitrdj.

(©p'tbei^OÉcBtjanliel^eecmffietottitBcbBitenbec
«©eoctcopeeEöe ©op
mìK 3®c(l- ginötfcöe Compag^
nientssgoetgebonlim üe Capitcpn Philips van Aei-
mondeCltiiePiecervan Middelanttelajich/iMlt fpöe
fcö^cn Meerman ettUe Stiti^tom/ 't een/ een <©ofl-
^nittfcB/'tanUc»: een 3®efl-antitftO /fauöen tm^
bopecen tot bp / ofte omttent ]^tt[ant.

^eit tien «(Ëatiitepn Aelmonde iisi beganbicl^t een bf
pooten 35cte / met Ια(ί &ίβ niet te ojenen boö? öat öp
emtt:enti^itlantfouïiejönce6tinten ïiat W ïrfen ge^
lefenfjeööenlJettaïiatBpïieceftiectibe fcfiepen banöe
(2Bo(ï ent>e SBelt^nUfcge Compagnten foube tiebben
geconbopeect enbetnfalbogeftjatSttotaert ©ttlant/
banbaecmetöen^apttejm Pieter van Middeiant»
bieöetbooifcfuebeConbopmeöeneffcnsi fiem gelafl
tufliSÌteboen/foube D^&ben obec te (teelden nae Qet
<iiplant Jpeco / enbe albaec geftomen 3önbe / te bemei
men /of albaec aengeHmnentoacen be <©o1t-3!nhffc{ie
«etouc-fcftepen/ fjiec te 3lanbebecbjac!}ttoo?benbc j
enbetngfiebfiueiui befelbealbaecmoclgtetiomen aen
tÊtceffm/aertbejelbe te boert aHe mogdöcöe ö«lpe
enbe afTtftemie / enbe boojtiS te tonbopeten enbe te ge^
{epbennaeüet K^abeclant/ infobanen Igaben atö ben
Commanbeuc ban be boo?fcteebe <iPofl-3!nbiftBe
fcijeepenfouiic goetbtnben tn te loopen. <Sttbe W-
öBeballeSP omtcent feto g&eftomen 5ij»«>e ban be

't Rm6. van HOirltm

deSmaPrtvincim.
il Lmyle,

*t Quert. vMi Nimw.

Hmrienaijcl^
dtPtftillm.

't Wafm vin Briflil.
dt Catbarina.
dm Gulden Af pil.

diDrMik:

booifrt?ebe<©ofl-Snbif(5eSetot»cf£Bepegeene£onb<= i60i
fcfjap Bonbe beBomen/ fouöemetten gjemelben Capt^ ' "·πι
tepn Pieter van Middelant fllbaeC omttcnt 5FeC0 af erti
beaenblpben ccupflen/ tot ben ttointicljden iulu/ens
be bp albien
Dp / ben boo?f3 tijist bccjireec&en jijnbe /
noöj geen feecftetljept ban b< boo?f5 ©oil-31nbifcDe
sietout-fcDqjeRmocljt ijebben ontfangDen / foube
BP ban Aelmonde,met ben gftemelbeit Capiteprt
iBibbelanbt alS ban toebecfiewn nae ftct ©abeci
lanbt.

3lettbenl.upt. mmirad Aiiua toievt gcfcD?ebert
ben febenöen / om met fijn onbecBebbcnbe ftljepen té
bolgen / enbe be blagge aen te boen omtcent be ïl^ffc
jien ben Commanbein; Willem vander Sacn i
totect gelaflop conbtfcijap te ccupflem

®ei|eecen Ekmanenbe Boxei,<©e£ommttt<:eib«
Saben ban i^oUant / fijn getogen na ben Briei, om be
fcljcpentot tcanfpo?tbanbejiBilttte en SfimmHnitie
ban «©ο?Ιοφ gebeflincect upt te pjeffen.

©enacD^engjunp te ancbec leggenbe
ban ben ijoetfi ban ï^ollant/ omtrent ttoee mjjlen bait
be toal/gaf ben l^eec «lÖebolmaiDtttljbc flen pebec
Itttepn be bolgenöe 2tcte/ öonbenbc Ijet giiearvefieecbe
^enbebou$Ì/inta$ eentge fcliepen boo? tlo?m ofte
miftQuamenbanbe plagge te becbtoaien / te toe^ .
ten;

Dat} nae dat men van daer gezeylt foudé zijh, ehdé
yemant door florm, mift, ofecnich ander ongeval j
van de Vlagge verfteecken wierde, die de felve eerll
op te foecken foude hebben tuffchen
Qoirei en Walche-
ren
, en die daer niet vindende, vorder op de Vlacke f
omtrent ter halver Zee van Schoemvdt ende Oofimdei
alwaer de felve Vlagge, ofte nader ordre door eenich
kleyn Vacrtuych j foude worden gevonden ^ nae dat
by vieren twintieb uyren daeropioude hebben ver-
toeft.

5&te ban ^eelant fcBjeben ben acBfien/ bat be fcBei g„ftóit
pen ban <i&o?locli flaenbe tot öaeïber bicectte/ fo (ledjt minali
ban i©atcofen enbe jgolbatcn al noci» toaren booj^
(ten/ bat be fdbeniet gftetaben fionben binben We met
foofobetenbemanninge upt tefenben/algoetoelbefeli
bebanaBe noobige behoeften boojfïen enbe nae bei
goocen gDeeguipeect toaren. ^SSaec op ben Jgeei: JM'
macgti^becefcn&eecbembebencfien te geben/eitbe
te cecommanbecen/ bat be felbe ten fpoebttljtien geliefd
ben fobantge o?b?e te pellen / bat eentge ban be mtnf{
bemanbe ftgepen/1' eenemadontmant ntocgten *-
ben / enbe
't bolcft ban befelbe obetgefet op anbecen /
enbefulcjcbaa:boo?göefuppfóêtt be befecten ban'f
9&oot3iÌbotc6betDe{c&egaetÌ €b.|©og.tn bet fdibe^
mtflïbe geltefbe te allcgeren:<l5elijc& oocft fitlcSe obec?
fetttnge ban ©ootiSboltfi bp anbcce Collegten tee 1ib<=
mfeartteptenbefpeaali)c6bpbteban3®efl-©jteitanÉ
enbe 't |®oo?beriauactiec becftjjepben malen / en nocö
boo? 't uptlofflpen ban'js itanbtis ©loote gepjatttfeetü
bjajii glgetoee(t;bectcoub)enbe'enbeba(lelBcli poopen^
be/ bat gaec iBog. m befe coniuncturé ban ttj^
ben enbe faecBen gaecfobenitjg fonben ebectuetert/ bat
be ©loote in allen geballe ban eenf ge fcgeilen ban Φίϋ'
Ιοφ / tot gaecbec btcectte flaenbe / geaflïdeect foubert
hjoiben / enbe batfe fiaec tot bten epnbe / toebet enbe
Uunbtbfenenbe/mct'jSllantii ©loote be0 anbecen
(tot boo? be iliiflen ban ^eelant/enbe op
inebelt fouben laten btnbert/löcicipenbc aibaci

_______fc0^en ban «©oilodj ban Ijaec €ollegic te fullen

aentteffea/ becfoet&enbe in allen geballe geabbecteect
te too?ben toat Ijaec bien aengaeube fouben gijelteben
te refolbecen/ op batfp moiBten toeten/ toaec nae öaei
mefiureii tenenten.·

t0cn töienben trt bejs Itartbte ^cTJip Φβ ^ebeii
^jobtncien/onbecjeplbe tornt metflijbi

koelte/ ieplenbi Έ. 3®. ten W. aen na iScÖoortebdt/
gearceffeett be bolgenbe generale gin(lcume enbe®?^
b?ebanbe «öiebeputeccben enbe «jESebolmat^ttcljbert
ban be JlKo. ^eecen Staten ^enecael bei; ©er?
eenitljbe Heberlanben opbesi i:anbtiS©loote/ met
abbösfertbegoetbiribert ban bén3titpt.aibnncaddé
Ruyter, geewelteect boo? be ^ooft #(fiaeceti en Ca»
^ à pitepneti

cn OORLOG Semen in ^eemgüehoecL· 111


-ocr page 143-

SAKENvan STAET

I IX

16^7, pitepnen tean ïic felttc J&lootc/bacc na fp ijaet m ùe aen-
iM—. ^aenöe eppeìittie/bntaille/ af cencontce met ümUpant
fuHmöeüücn teccoiulefcin/liipìimìic alss taoltljti

EEr/ft/iHworCemftelijckghelaft, dat in't uyt of in
feylen van eenige Zeegaten, de kleyne fchepen de
grooteuyt dezeylen moeten blijven, en de felve
achter aen volghen j om, of de grooce fchepen aen dc
gront quamen te fittenjhaer altoos te konnen affiftere,
opdat de felve grootefchepen gevoechlijckinZee",
of binnen mogen gheraken : ende wie contrarie doet,
fai arbitralij ck geftraft worden.

Ende alfoo 'sLants Vloote teghenwoordich is ver-
deelt in drie Efquadres, te weten, eerft dMvantguar-
de , ofte (voor de wint zeylende) de rechter Vleugel :
ten tweeden
het csrps d, iittaUh, ofte 't middelfte ghe-
deelte: ende, ten^rAnde Arriereguarde, ofte (als
men voor de wint zeylt) de flincker Vleugel.

Soofullen in Zee gekomen zijnde, de Luytenants
Admiralen
Air 'mn Bancktrt ende Hans Willimvan AUh»,
mitsgaders den Vys-AdmiraelOwi/i Evertfi. met ha-
re onderhebbende Efquadres aen ftierboort, ende de
Luytenants Admiralen
Willem Jeftfh van Gwt ende len
Cormlifx. van Meppei, mitsgaders den Vys-Admirael
Jfaac Sweers, met hare onderhebbende Efquadres aen
backboort van't Hooft-Efquadre gevoert door deLuy-
tenanten Admiralen
Üicbitl Adriamftd» Ruptrcn Atrt
JanfivaoNes,
mitsgaders de Vijs-Admirael Jobande
Liefdet
fichbegeven ende onthouden, als men voorde
wint zeylt,

Maer by de wint zeylende, fai het Efquadre vande
voornoemde Luytenants
jldmiralen Beweert jen van
Mua voor uyt zeylen, 'c Hooft-Efquadre van de Luy-
tenants-jldmiralen
ds K«;tif ende van Nei,in 't: midden,
ende dat van de voornoemde Luytenanten jldmira-
len
van Gent ende Meppei, in manieren als vooren ach-
ter aen.

Item j wanneer de Hooft-Vlagge geraden vindt by
dage ofte des nachts over te wenden, fai defelve het
feyn doen, dat daer toe in 't generael Zeyn-b9eck ar-
tijckel ®y/ofte
fis is beraemt, de andere Hoofden, fo
Luytenants Admiralen, Vijs-j4dmiralen ende Schou-
ten by Nacht,'t felve gewaer wordende, fullea con-
form de felve artijckeleo mede zeyndoen, waerop
dan'tachterfte Efquadre cerftfal wenden, daer aen
het Hooft-Efquadre, ende fo vervolgens het voorfte ;
hilcx dat's Lants Vloote alfoo ghewent zijnde, 'tEf-
quadre't welck te vooren het laetfte was, alsdan zal
wefen het voorftejende fai oock defelve ordre tuffchen
de Vlaggen van yeder Efquadre onderhouden wor-
den.

De Luytenanten jldmiralen fullen yeder hare Ef-
quadre, conform den inhout van defe Inftruöie,in
Jrit fmaldden verdelen ; ghelijck het Hooft-Efquadre
medegedaen fai worden, ende daer uyt eènige Fregats
deftineren, die expres daer op paffen, fo der van de
fchepen in de gront ofte in brant gheraeólen, 't volck
te bergen, mitsgaders ordre te ftellen dat de Branders,
volgens ende in conformite van het
fivmiendeartijc-
kel in de nader ordre van haer Ho: Mog. gheftatueert
den
ftvin en twintichfttn luly fefiien bcudert vijftn feflig,Otn
fo in goede ordre in Zee te komen, en niet confuys te
wefen, maer den vyant fchielijck komende te bejege-
nen ,altijdt in poftuer den felven't hooft te konnen
bieden, ende fai een yeder ghewaerfchout ajn, mal-
kanderen ruymte te geven,om ter degen den anderen
uyt het fchut te blij ven, achtervolgens het
iwatlfdi ar-
tijckel,van de gemelte nadere ordre ; oock wel te doen
letten op den brant die door het fchiere van 's Vyants,
of eygen proppen, in 's Lants fchepen fpuden konnen
werden veroorfaeckt, op dat die tijdelijck mach wer-
den gebluft. »
Ende fai derhalven,fo wanneer 's Lants Vloote,den
Vyant te loefwaert mochte gewaer worden, indien de
felve Vioote over ftuerboort zeylt, den Luytenant
Admirael Ailvut loefwaert voor uyt, ende den Vijs-
jldmirael
Cermlis Evmfx. te loefwaert achter uyt van
. dea Ljay t, ildpiirael Banikfrt ende des felj^ ondcrhftb-
bende fmildelen begeven en onthouden : Soofullen
oock van gelijcken den Luytenant Admirael
van Nes,
teloefwaert voor uyt, ende den Vijs-jldmirael hhan
</fI/f/i/e te loefwaert achter uyt van den Admirael Λ
Ruμer onderhebbende fmaldeel, fich met hare refpec-
tive onderhebbende fmaldelen begeven en onthou^
den.

Desgelijcx fullen oock'den Luytenant Admirael
Meppel te loefwaert voor uyt, ende den Vijs-Admirael
Ifac^Swetrste loefwaert achter uyt, van den Luyt.
Admirael
van Gent, ende des felfs onderhebbende
Smaldeel, fich met hare refpeélive onderhebbendc
Smaldelen begheven ende onthouden j maer indien
's Lants Vloote in't voorfz geval over backboort Zeylt
fai de felve Vloote haer in poftuer ftellen als over
j ftuerboort is gheordonneert j ende foo doende, fal't
j Efquadre van den Luyt, Admirael
van Ge»r,dat te voo-
ren de Arriereguarde gehadtheeft,nude Avantguar-
de bekomen, en daer van den Vijs-Admirael
Sweers
metzijn onderhebbende Smaldeel, diete vooren de
achterftevan degeheele 's Lands Vloote zijn geweeft
nu den voorften van de gehele Vloote \vorden, en ver-
volgens de voorfte van de gehele Vloote weder de laet-
ften, namentlijck den L. Admirael
van Aylua met zijn
onderhebbende Smaldeel,'ten ware nochtansindit
geval 'a Lands Vloore fodanich gepofteert lach, of in
fodanigen ordre onder zeyl was, dat, om te ipoediger
in goet poftuer aen den Vyandt te komen, defe ordre
moefte wedden omgekeert.

Ende oft het quame te gebeuren, dat den Vyant in
ly, ende
's Lants Vloote te loefwaert was, by aldien
de felve's Lants Vloote over backboort zeylt, fai den
Luyt. jldmirael
AHua aen ly voor uyt, ende den Vijs-
j4dmirael
Evertfi. aen ly achter uyt van den Luytenant
Admirael
Banckert, en des felfs onderhebbende Smal-
deel, fich met hare refpedi ve onderhebbende Smal-
delen, begeven ende onthouden.

Soofulen oock van gelijcken den Luyt. j4dmirael
ï/rt»Nri aen ly voor uyt, endeden Vijs-Admirael Λ
l/e/i^i aen ly achter uyt, van den Admirael
de Ruyter
onderhebbende Smaldeel, fich met hare onderheb-
bende Smaldelen, begeven ende onthouden ί Defge-
lijcx fullen oock den Luyt. Admirael
Meppel aen ly
voor uyt, endeden Vijs-Admirael Swiw aen ly ach-
ter uyt van den Luyt. Admirael
van Gent ende des felfs
onderhebbende Smaldeel, fich met hare refpedive
onderhebbende Smaldelen, begeven endeonthou-
dej maerindien's Lants Vloote in ditgeval over ftuer-
boort zeylt,fai de felve Vloote haer in poftuer ftelle als
over backboort is geordonneert; en fo doen de, fai we-
derom 'tEfquadre van den Luyt. jidmirael
van Gmt,
dat te vooren de .Arriereguarde gehadt heeft, nu de
.Avantguarde bekomen, cn daer van den Vijs-i4dmi.
raelSwiwmetzijn onderhebbende Smaldeel, diete
vooren de achterfls van de gehele Vloote zijn geweeft
nu de voorfte van de felve Vloote worden, en vervol-
gens de voorfte van de gehele Vloote weder de laetfte
namentlijck den L. ^Idmirael
AHuamex.z\]n onder-
hebbende Smaldeelj'ten ware dat oock in ditgeval
's Lants Vloote fodanich gepofteert lach,of in fodani-
gen ordre onder zeyl was, dat, om te fpoediger ineen
goet poftuer aen den Vyandt te komen, defe ordre
moefte werden omgekeert. 1

De Vloote aldus gerengeert, en in een der voorfz
gevallen in poftuer leggende,. om fich te defenderen
of den Vyandt t'attacqueren, fai een yeder van dc
particuliere Capiteynen opzijn Hooft daer onder hy
befcheydenis, welpaiTen, fonderia hetminfte van
den Vyant af te wijeken, ofte dragende te houden,
als door hooghdringendenooti alwaer'tdat hyfach
datter yemandt die voor hem gerengeert was, door
noot of wandevoir, fyn gheordonneerdejoft niet en
hielde, maer naer fyn Uytterfte vermogen betrachten
de plichten van Soldaet ende Zeemanfchap, op poene
van contrarie doende, aen den ly ve geftraft te worden
inconformitévan'tfefte jirticu inde meerghemelte
nadere ordre, ende andere Pubüc^U^a
van den Staet
geexprefleert,

Oocli


-ocr page 144-

' (iü-r Oock wcrt wel cxpréiïfclijck gelatt /''ithò.óh men by
den vyaninietenis,maeriri Zeezijndè'Vyder opz.ijn
- rangh ende by fyn Hoofc te blijvén i; daier'órider hy
befchey den is, mede op de poene als in tf? meergemfcl-
te nader ordre Articul vijf ftaet verajelti' "
'' V

Ende fiillen de HooftrOfficìeren viti yeder Efqua-
drealle dach, drie van haefe bezeylte Fregatten i be-
jiefFcns eenige Gaillots rontomme de Vlote ordonne-
ren, om door defelve alle doenlijcke kondfchap te be-
komen , en yets nieuws vernemende, fullen daer van
darelijck de Hoofc-Viagge komen rapport doen.

Eiifobyaldiende voorfz Fregatten eenige Koop-
i^aerdy-fchcpen quamen te veroveren, di© voor beuyt
veiklaert wierden , fullen de felve over'tEfquadre,
dier onder 't Fregat, of Fregatten befchey den fyn, ver-
deelt worden: Eode of liet gebeurde (dat God wil ge-
ven) datfe een Vyantlijck OOTlochfchip,ofte Schepen
veroverden, fai het Schip ofte Schepen, Gefchut ende
de premien daer toe by haer Ho: Mo: gheftelt,by den
OveraerofVeroveraers alleen genoten worden,con-
form 't Placcaet daer op by de HcK^-gemelte hare Ho:
Mo: ge-emanecrt den tienden May
fejhtn bmitrt fiven
tpfefligk Aldq^geconcludeertendé vaft geftelt in het
Schip defevenProvintien, zeilende omtrent Z. O.
vande Mafe, den tienden Juny
ftftre» kadert fe^n m
ίΦαΚ

5©«rt clfïien lagen op ^cftiimtebelt ten ancftcc/ öocn
toncen be
"Eemfcljt mbe ®?tefcöe ^cficpcn noti) niet
aeiigeftomen. acnaetome Eantp" jKiUttetoicct
beciïcelt ober i3e<0o2loci)fcljepcn.

.flDaenöacfj öcii öectienben cefolbescbén antficc te
ïicljten / en na be jJebicrc ban ïonijen tc feopen. 5icii
Pber frijtp tjs gegcben een Jtcte ban bc bcrbcelingö bec

refpembe €fqiiab?e!S be finaHe bicbcelmgij ban bc M67·.
felbe Biec na bolgenbe : —

Ordre enJe RenJëvetis, ïérafmt ^gearr^-^i^^^^
fleert by de Beeren Gedeputeerden en ge-
volmachtigde van de Ho: LMog·. HeereH
Staten Generati der Vereenïgde Neder-
landen op 's Lants Vloot e, met advp van
den Luyt. Kyidtniraelde
Ruyter, voor V ,
gehele gros van defelve Vloote.

E£r)i^iytit,ingevalle datter ycmant van 's Lants fche-
pen, ofte Vaertuygen van de Viagge wierden ver^^
fl:eken,diefaltotnarichtinghe dien,en, dathydé
ièlve fai moeten opfoecken voor de Rieviere van
Londen, of het Conings-Diep jom aldaer van defelvé
nader ordre t'ontfangea.

Doch alfoo de wint tegenwoordich .contrarie' is,om
derwaerts recht aeh t'avanceren, foo fai men alle de-
voiren doen met laveren, maerniec verder Noorc
overloopen als tot opclehooghte van de Mafe, enhec
dan wederom Zuy t overleggen, om atfo op de vlacke
Zee, vervolgensin 'cgefigtcvan'tNoort-Voor]ant,eii
voorts op de Rendevous bequamelijck te geraken.

Eyndelijck fy een yegelijck verdacht , dat hy fjch
van de Vlagghe niet en laet verfteecken, of fai fulire
voor den Krygsraet moeten verantwoorden , eh n&c
vereyfch van faken geftraft worden. Adum in 's Lants
Schip de fevenProvintien, ten Anker leggende Weft-
Capei O. ten Z. vande Vloose, deui dnüenden Jun^

f^β»n bnidertftvm tnJt^igl,

en - Ö^ö· Mv&eH^eBì^fiekeci ,Λ 1$


Verdeelinge van 's Lants Vlootc in drie Efquadfes.

Admirael de Ruyter.
9Jtt Vijs .4dmirael de Liefde.
^fcS. byN. lanvanNes.
•««Ijirt Cap^ Evert Van Gelder.

fian
»|βπ-

Hendrick Gotskens.
lacob van Meeuwen.
Niclaes Marfevelt.
lan Roeteringh.
Abraham van Zeyl.
I.Pauwelfz van Gelder
lacob Andriefz Swart.
lacob Paeuw»
lan Heek.

Pieter Cornelifz Sittcr.
lan lanfz Maeuw.
lacob Willemfz Broeder.
Francoys van Nideck.
Nickee Naelhout.
Willem Boudewijnfe.
Plcter lacohfz Nanninghi,

Branders-

Li Admirael van Nes.
Vijs Admirael Enno D. Star.
S. by N. Willem vander Zaea.
Cap. lan van Amftel,
Cornelis de Liefde,
Dirck Schey
lacob Cornelifz Swart.
looft Verfchuer.
Tan van Nes de oude.
Thomas Fabritius.
Yfbrantde Vriee.
Gerrit Boos.
Jan du JBois.
Michiel Suyft.
lan Gijfels van Lier.
Elant du Bois.
lacob Pieterfz Swart.
Pieter van Wijnbergen.
LauFensde Bruyn.
' Wijnandt van Meure.

Branders.

Lt. Admirael van Geotj
Lt. Admirael van Meppei»
Vijs Admirael Sweers.
'Vijs Admirael Schram.
S.byN. Verburéh
Schout by-nacht Vluch.
Cap. Hendr. Adriae^Tï.
lan de Haqn.
Lt. Collonel Palm.
Hendrick VoUenhoWen,
Jacob Binckes.
"Thomas Tobiaiz.
Pieter Claefz Wijnbergen.
Gillis de Wildt.
Pieter Magnufz.
lan van Brakel.
Cornelis loQften Smieiit
lacob Philipfz,
lan lanfz Verboeckelt.
Cornelis Geiritfe Vos,

> Branderf.


lan Dirickfz Kuwenhove.
Cornelis van der Hoeve.
Cornelis Gerritfz JHack,
lan Danielfz van Rijn.

lan Cornelifz lacht. jvcui riciqni ivia«.

Aitunjins'Landtsichipde.Seven Provincieoi dendtrthitm^n janyfiflitnbindtnfivittinfe^igb

Gerrit Forens,
lan de Graef.
Hendrick Hendrickiz.
WiUem Willemfz;

Hendrick Efdra
lan lanfz.
Symon Poppinga.
Willem Qerritê .^mberlaHdt.
Rem Pieteriz Mars.

Amiitf Smalle verdeelinge van't Hooft-Efquadre van *sLiants Vloote geformcert déti
fejf " ^ derticnden Juny feftien hondert fcven en feftigh.

Branders. /JanDirckfzCuwenhoTe^
IjsmCornelifzJacht.

-Abraham vào Zeyl»
lecob Paeuw.
Pieter de Sittéf.
Viij Admirael de Liefde.
Rans van Niedeck.
NilclaeS Marrevclt.
latob Pieterfz N«nnitìghi

■Ì

8ran·.


-ocr page 145-

Ì6S7: '66%

S AKEN van STAKET

lacob WittemfzBroedqr»
lacob van Meeuwen,
lan Pauwelfz van Gelder,
Admiraal de Ruy ter.
Hendrick Gotflcens.
Evert van Gelder.
Fregat. Dirckde Munnick.

Niclaes Naelhout,
lan Maeuw,
lan Heek.
Schout-by-nacht lan van Nes,
lan Roetering.
lacob AndriefzSwart.
Fregat. Willem floudewijnfz.

114

Cornelis Jacobfz vander Hoeven,
■ lin.

n„„j-„f CorneusjacoQiivanae
Branders^ janDanielfzvanRhijt

Brander. Gerrit itodriefe Mack.

ASum in 's Lahts Schip defeven Prörintien,
denij.luny 1667.

Sf»a//e verdeelinge van het Efquadre -υαη den Luytenant Admtraelmn Nes.

JJrander. Gerrit Foreue»

branders

Brander, lan de Graef,

geigoutim/ entieacllt
β neöen foö ^olöaten ais jBattofen/ «nntet ïie lïoot/
anöew iiuniier geflcaft/ om ten eyempei te Wenen.

®en fejlieniien legg&enïie ten ancfiei: finpten Set
3goo?tboo?lam / cnöe Betfdbe Z. 3®. ban
'0 ïanötjS
©loote/gaf öenl^ec «©etolmacSttsUe aen öe j^ertog
Ijan
Beaufort,enÖCÏgeet; Ijan Beuningen nottfltatte
iiat W ntet be ©toot aiöaec toasf/ om af te toartjten öe
conjunctie tiec jpranfcöe toolööenjs Conventie met öen
ï|eet;3llmtia(Tatieucd
'Eftrades benbijfiien cemacifit.
^enfebenttenben tetoopen tot boo?

$llen be leer beWit, <©fjebolmaci>ti0i)be op be
3^loot /oocli toegefonben een guatbe
Maritime ban
büftiflljafettigö man / totböftieuaaciitien gulben

^atecbatOben atïjticnben/ IeggBenbeboo?'tlïo=

ningsÌ-g^tepp?efent be%crenCorneiis de WitjbeiS

tno?8cni0Ìte btccuren aenöoojtgejepnt ben ftoogen
a^cijgsiraet/ fo ban be iKüitte te 3©atetalsi te ïanbe/
cnbetnnabetbcitberatte gdeptjjjnbe beerenitteban
iie ginflructie bp be ï^eecen Dacc ^^oi «iEScbepu-
teecben enbe«25ebolmacDtigl)benober'templop ban
ïanbtjs ©loote op ben fePïen 3Itinp fefiten ijbnbect
feben en fefligfj/ cnbe bc ^eecen «©ebeputeecben enbe
^ebobttacDttgljben op be ©loote bupten <(5aetjEi boo;
't (Cerdl / ten fdben bage öeijanbitDt / ias naec ctoe öc?
litoattegoetgebonbcn upt'sr^entstöfeotetciitcfen
atbe betafcBecenfebentienbanbe Itilitfie ^cijepen en^
ï»e jpcegatten/ nebenis byf^Wjij!S-3lati)tcn / eentgfje
<©aiUotsi en 25ootii / oratnetboojf^ltaB^j^^^iepi^
foo Daefl mogfjelijcft op te
5eplen / en tot in be üïebiere
banEonbengcitomen ^iinbe/ met alle bocche blüt
«nbefpoettracijten tciieloopcnticn attooelf Cngeli
fcfte ί cegatiS ban becttcl) tot bcectifift ftacfeen/ nebenjS
ttoiittigij ?6arbabO!S-baerbecö / öie bolgftatti. feetöer
nbböiS / op gilleren boo? een ^eljipper baitiSooitoCi

Hendrick Hendrickfc
Willem Willemfe.

{

lan du Bois,
Michiel Suyft.
lacob Coroeliia Swart.
Vijs ildmirael Enno D. Stw.
lacob Pieterfz Swart.
Cornelis de Liefde,
Fregat, Lourens de Bruyn.
DirckSchey.
Yibrant de Vriee,
lan Gijfels van Lier. >
Luyt. >!dmirael van Nes,
lanvan jlmftel.
Elant du Bois.
Fregat. Wynant van Meurs.

looft Verfcheur,
Gerrit Boos,
Schout-by-nacht Willem van derZaen.
lan van Nes d'oude,
Thomas Fabritius.
Pieter Claeflz, Wijnbergen.

toegelegentöept mofDtegSebonbetthJOiben/ f attai^
euecenoftete rupaecenj <©o£ftboo?btsifinftiecteceit
begefegentDeptbanbeïtebieceban
Rochefter, enbe
Setio?top't intomen ban be (Mbe/ albaerraeuge^
lept : (€ot bjelcfien epnbe met tommunitatie ban beit
ïuptenant 2(lbmiraddeRuyterenbeanbecpiefëntc
S^ooft-(®ffiaecengBebifPicieect/ mbeupttìl^onbett
5ön be ^cSeepen/ (©fpciecenenbe55?anbecii/ iiiec
naec bolgenbe b?eebecgöeijcp?efreert/ obecbe toeleg
fie Set commanbement göebefeccecttöi aen ben ïupt.
Sïbmiracl
van Gent, enbe baec neben^ aljS
Hbmtrael
Johan de Liefde , ettbe al0 i^CBout öji
nacöt
David Vluch, geielt toettiert : ^ijnbe boojbitf
gftcoiöonnecct eenicljWepn 3®aectupcft/ ombooiaf
gefonbente toecben/ üibebe bieptenm'tbooifsÉo?
ningljji-^icp / nebenjS be g?onben te peplen / om alfa
be ^tljepen ban ©o?loge ban be gelegentfiept ban Oe
feibe te fionnen toaerfcöoutoen en abbectecen,

Lijftevan'sLandts Schepen, Fregatten, Adrijs-
lachten, Branders en Gailliots die door de Heen
ren haer Ho. Mog. Gedeputeerden ende Gevo!«
machtighden op
's Lants Vloote, met advijs van
den Luyteaant Admirael
de Rujter, endeinder»
Hooft Officieren vandefelve Vlbte ..befcheydeii
zijn, onder het Commanderaent van den Luyt.
Admirael
Willem lojephvan Gent, om nefièns de
Vys Adm.
de Liefiitita dcSchoat by Nacht Da-
vidHugt daer niede een korte expeditie te doen. j^ji^

UytdeMafe.

Officieren.
Cipit.
Elant ia Boit^

Shepen, ^^

Utricbt. atn-

Wajjtnatr^ ftanifi

tQumtiirvm NiiKo^gett. ben ï.

Λ VretJe.

Gtmichm.

ildvijs

Ctrmlit de Lufiu
Nicehis.lSatlbcut,

mUern BmdiWinfi..
JmvaitBrakel,
Bietir lattbf» Neming


-ocr page 146-

Officieren.

Capit, HendrickVcüeniive.
Ibìmas Xbebiaji,
Abraham van Ζίβ.
Luyt. Coll.Pe/»i.
Jan dtt Seis,
Jacib Binckfs.
Jan Fauw.vOH Gelder,
Cornelis Iteften Smient.
Jaeeb Paeuw.
Pieter Magmfiu
7sbrant de Vries,
f LaurenS de Bruyn,
. .. r y' Jacob Pbilipfii.
AdV.JA lanlanfiVerèieckelt
I CirnelisGerritftVos

Brand. ^ UeuirickHend^ciefx.
Shippers.

tlMi M-etufiivan de» Rait,

geladinmet Ammunitif,
Direkje Titrck-
Jacob Tbomafi.Camp.
Adriaen M-Oertenfx, Bafque.
Jan Piiterfi Ot)e.
Cornelis lanfi. Drmithen.
Aelbirt Cuoi,
Jan Bafliaenfi.
fVillem Trompetter,
Mraham Crifpijnfi.,
GonJert Pieterfi,,
Cent Pieterfi.
Ary Coruelifx. Motnes.

jldum in'sLantsSchip de fevea Provintien, den
achtienden Juny feftien kondertfevenenfefligh.

I^ociun beKteattc glìelept 50nìie / i» Ueclweltnge
banùeÉam-iBilroc/enìiciiaarhuecsi /fegentooo?'
iacft bp ü?©tootÊ 5ijn&c/ obeciiefcDepm enìie5P?e3atsÌ
bmt / tot l^et beteufie eicplotct eDetiefÙneert /
etUieìite bp boo^banettbatt Éontriitge mttbefen gefleit
luecMt οη&εΓ 't commattUeinent ettì^e ctntìnitcte tian
lim Cotaid Thomas Dolman jholgertsi commiffte
tip fiacc <Èii.3i®o. öaec toe te bepefcDecett/ fiebben Bacc
<®ii.|B08.niet conummteatte aibe aUbiji ban iien
aupt.3lijniicaeldeRuyter,cnùcanbecpiefenteJ^ooft-
«©ffïdcccn/ïKfelbeijeuiieclttnnianiete Sto naetools
eettìie.

Memorie hoedanich het Volck verdeelt ende ghe-
embarqueertwierc.

<©p I)et ^cötp ban <Capttepn Voilenhove tsi Capi-
tipitPanhuyfen met fijn ®ml}?tgfiertö?K e« ùerticl)
manitoaec bp obct einc6 upt öe Compacnte ban
ïie ^eec Colone! va» Gene, böf en ttotntiiD man / en
cen^etocant.

iS <iùfliwel Palm öaöitt op fstt epgen ^φίρ
Muue ein en feütcö man / met ttoee^etgeantert / notii ban
•PftfH» CapitepnFabritius.beecbpquameen ©ertijji^met
atfttenttoiraid&raatt. Cafteljego. Dolman.
^ lacob Binckes '^βφ bon ÌK Compagnie ban
oen CoQonel van Gent negen en tbitnttcö ^^baten
«löceen ^cgeant/ fainoc&obtc nemen ban ben Ca^
pttepn Sitter dertich mat»; notfi fai Ci^rttepn Dolman
jtogaen mettóec en berttclïman ban teCmttpagnie
Mtt Veifen / met ben ïuptenant ofte ©enbitcft en
Setr^my tegenhjojbttöjgniie op ben Couronanbeur

van derZaen.
Capiteyn Luyt. Vakkenhaen ende Vendrich.
Capiteyn Veifen, metfynLuyt,ende Vendrich,
over by iinckes.

•Di Faem.

{(jimt Ananejx. αίΜίζ. Sclìiidemt
la» Dantilfx. v»n dt» BJj» Pro Patria.

Van Amftelredatn.

Ì667. AdviflÌ, DirtlL'l'^^^k·

Girrit Andnefn Mack,.

■ Schepen.

d'Agetba.

di Btfcbermingt.

diLteuWen.

Devtntir.
de Vrtdt.
Εβίη.

Herdtrwijcki '
de Star.
Ejfux.

't Raetiujs *>»!> HaerltHt
laveria,
de PifliilM.
de Bracl(.
de Winthênt.
de Galej.

't Wapm van Η, van Imk.·
dl Catharina.

Gaillots,

Swarte LtttitD,Flu)t fchip,

de Jager.

Sint^iictlats,

de Liefde.

't Swarte Paert.

d'Emdraeit.

de Catkaì ina,

's Lantf n'elvareu.

SiMt Catbarijn,

Sint f itter.

di loHge Frinì,

Ae Klomp.

't Sebiep.

Capiti^ Brtkei,öeeft hàn Capita Laucourr,
öen ffiupte^ wet beectien itian / bJaet fip ben bi>o?=
noemöwi capita / nebeasi gjn ©enbjicij/iSeirgeartt
enöe tfejötö mannen / obecgincft ban ben ^uptenant
3fibmimelvanNes.

Capitan Coitielisdje Wit met ïuptcnant/ ©en^
bjtcg enbe^^g^tenen fei$ bemcD mannen/gintb
ban ben ïuptenant Slbmfeael
van Mcppeien op Ca^
pttepn
Smient.

Capitepn iadburghDabbe fijn ©enbjicD op Tho-
mas Tobiafe
met negen en tb)inttci> man/enbe
pitepn
Maes ban be aibmrèadde Uefde gincft
obecmetftjtt©enb?icD/ é^etseant enbemt^ man /

op Thomas Tobiafs.

Capitepn lan Pauweifz van Geiderj gabbe ban Ca^
pitepn
Panhnyfen, fgn ^ecgeant enbettoitttitJ» man/
baccop Capitepn
Pompe, Hp Capitepn van
Meeuwen,
enEuptotantmeTacBi en. beecticö rttan
obec gittcfi.

CapitepnEiantduBols ijabbe ben ©enb?{cö ban
CapÌtepnIandeWitte,enCapitepn lan de Witte,
jijnbebp ben l.upt» iibmifael de Ruyter,met fijji
Sergeant ehbebertit^ man j ging obecop ben booj-
noemben
du Bois.

Capitepn Naeihout gabbe een ^geant enacDttct»
man ban Capitepn Carbetsmet fijn JHiiptcnant cn
bierenbecticömannen/obecgirtö/ siinbe be Capi^
tepn bp
Fabritius ,· enbc ben ïuptenant bp Capitepn
de Liefde.

Capitepn HartmantoaiS op Capitepit van' Zeyl,
enbe toacen bp Ö«n elf man ban Capitepii van Nif-
peii,
baec bp ben Suptenant enbe ^agcaittban b<n
bOO?noemben
van Niipen , Jijnbeoplacob Andriefe
Swart,
met fcjS en bertigö man nocg bp obec singl|. ·
Capitepn
lan dü Bois 0ab op fijn Capitepn
^iTendeift,metbe©ent9ic0/.Sergeant enbe negert
entbJinticSman /enbefoubefijnEupten,mimet een
^Sergeant
/ ine op Capitepn Broeder toacen met een
en bectifö mannen/o^ ben boojnoemben
du Boisebec
iiomen. .

Capitepn Nanning gabbe een ^etgeant enbe een
cn bictàg man ban Capitepn
Dedei, baec <ff^cpn
de G larges, fijttbe op ben j5ciJ0Ut-flp naigrt vàù Nes,
m^tfijn ®ettb?fggenacDienbettici)maitobecöinc.

Capitepn Willem Boudewijnfz gabbe ban Capti
tepnde
Glarge8,.eeniStt:geantmetbiei; en tbjinttcg
man/ baec Capitepn
Paemv met fijn ©enbjicg
geant en btjf en ttointicg man sÖnbeop
Evert van Gel-
der
obec ging/toaecban Capitepn Paeuw toajSOP't
^cljtp banCapit^n Paeuw.

CapitepnRuyfchmet bectïcg ^olöaten/isi geo?'
bonneectben ben CapitepnEvert
van Gelder obec te
gaen / op get mbyiS ^atgt ban Capitepn
Cornelis
Gerritfz Vos.

CapitepndeiaNcybcionge/boo? fijn pecfoon bp
Capitepn Brakeiobette gaen /bdn ben Capitepn
Pie-
ter van Wijnbergen.

Capitepn van Gieflen, ijEi ban Capitepn Verfcheut
geo2bonneecttegaen/op Capit^h fan van Gelder.

(iapiteprtNieupoort met bijf èn ttointigij man/
ging ban ben Capitan
Fokkert Swart obec/op't
^cgip ban ben Capitepn
Eiandt da Bois.

^en Singgenteuc de Biois iiï geiatl te gaen op beit
CapitepnEland du Bois.

Robbert Hoiiant,€ngdfcge ïooteman / IjS
la(l te gaen/ op 't ^tgip ban beit Capitepn lan Pau-
welfc van Gelder.

Memorie van de Lant-militie, dieuytde volghende
Schepen gelicht wierden, met het getal van halve
Piecken , als by yeder ftaet uytghedruft , diefc
T»n de Scheepen daerfeafginghen, mede moeten
brengen alfoo de heele Piecken ondienftich wierden
gheoordeelt.

toapciit.

©an be Compagme banbe ^ecgeant USa/oo? Limt fi» ecciv
borg, 3jjn Euptenant met ^geant en bier öt tWirti
tigg men/ jöitóe 09 ben Eupt. 3ibmicael
van Nefch, a^

ende

en ο OR L ο G. Senjenm éeertighfle hoeck. I 15'


-ocr page 147-

S A Κ'Ε Ν vàtiiS Τ Α Ε Τ

ιι6

)

1067. eniie ìic ©ci»lï?icD üa» ii^^öoui-fip-natfit van Nes,
met acBtien man meteen (ConiUoetpp Capitepn
Paeuw, , ■ );

Bp Capitepn Dolman. €toee en iKettioö /
ïiaec onïjcc beertien ijalbe ©iecftcn.,

Capitepn Ruyich, met ©enb?tcD «« ttoee
ante»/ bierentoeerticfjman/ obectegaen/ banöitj
^Dtp <©eliicriant met een iSamDoec.

©tee en bcatici) / öaec onbec meùe bcettien öalVic
pecften. ^c faobenfiaenUc jijn geUepefrDeect op
Se «©alcpcmetöctticDmait.

CapitcpnBeverenj.mctjtjn Euptenanten ©en-
bjicfjttoee ^ecgeaiiten/ cert®amDoecenfeiSeniiec=
ticlj man / ban
Bet frijtp ban iien Commanijettc ban
ïiec
Zaen, ertili ban 't i^ljtp igacDectoijcft / op Ca-
pitepn Corndis de Liefde.

en öecttcD / ttoaelf öalbe J^iecBen.
Capttepn
Adriaen van Gene, meteen ^Setijeant
éniie aciit en ttointicl) ^Ibaten / ban öen ï^eet: ïiip-
tenant SCijmirad
van Gent, tegaenopComeiisde
Liefde. «j
cDt en ttointirti / acijt Ijalbe ï^iecften.

Capitepn van de Val, met complete «©ifïcieren en
bijfert beerticö man/ fyniie opljet ;§c!)ip giufhna
ban i^aifauVD
lan Heek, en een ®ami)oec op Ysbrant
de Vries. ©ijf cn beecticO/bijftlnen öaibe ^^tefeen.

Lavecquerie, met Complete (©fftttereB en beecttgl)
man/ meteen (CamDoecjijn&eop
FransNiedeck,
op Pieter MagnuiTen.

©eerttcö / baec onöec bec^eti fìalbepctften.
Capttepn
Raefveit ban «fDo^ettoiitfi/ Capttepn
Roecering, en fi)n BlUptenant van Schram, obcc te
caen met acljt en öectirfj mnfquettieciS/ metttoee
êSecijeanten eo een (Camiioec/op Cap.
Naelhout.

©ler en tettcD / beectten ijalbe ^ecèen.
Capttepn
Prode, met een Sergeant «n atì8t en
ttomttcO
uuifquettterjEf / söniie öp Enno Doedes op öe
dUSunntclt.

^cBt en ttointicïj/ neaöt oalbei^iecfeen.
Capttepn
Droft met complete «©ffictecenennegen
en beema man/ban Ue iiaaegt ban €neft8upfe
David
tVJuch
, ober te gaen op lan du boìs.

jSegen en beerttcö/ acfjtien öalbepecfien.

öoniiect en ïi?te en fefhcf) ftoppea fonUec
tieiren / ijaec onöei; gOeteeciient / öonDett en ttoce en
ttotnttcö Dalbe ^tften.
<©en negenttenìien fteeft titgebolge ban öatre €ïiele
cefoUitie ban baegljiSte booten öeh l^eecede
Wit, riaecï^oilllo: «iDi£bepitteecïieettaPebolraac0=^
tt'gijiie op'0 ^lantiS ©lote/ ban fyn ïietiboit; eniie lie fn^^
tentiebanben ^taetoljeoo?iieelt tjebbcntietrtpecfoon
mebe te gaen / om op allesü / tot Detet; ejcecutte en meet:'
bet; nabjucft ban't Detonile boo?genomene]iplott/ tn
enöe omttrent be iïebtece ban
Londen,iie gereqnttreet:^^
be o?b?esi ten fpoetricDlten te bonnen (tellen / ftcft tnet
öct Innttecen ban iicn öacl) becboecijt op't ^cïjtp
Agatha, Dp iïcn Elnptenant 3Cbnttcael van Gent upf
geftoten/om öp ftjn gecommanïteect/ enbe tot ijet
boeten ban beSïbmtcaeliS ©lagge neöjtipcltttetoei·'
ben : enbe (iijn betbolgenss / met be ^Depeii en anbet;
hlepn ©aertnptö / onbet be felbe Deftftepben bten mo?^
oen oiMtcent teitbiec upcenmet be boo?bloet onbet;
jepl gegacn / met een Z, 3®. biint/ toaec boo? genoot^
faecht toaten bes?
KoningsDiepop te laberen/en Belet
ODetoo?ben met ftet felbe gettjentetbctbec te tomen
bait een toepntcti ücneben be ttttbbel g,ionhen / altoaec
SentHec gebjojpen enbe Det getpe geflopt ί.β getoo^ben:
€boti)omttentbiet; glafengelegenfteljDenbe/ tóben
tornt geloopen φ. met een tebclijclte fioelte / fo bat

ijetefolbeett totett acndontSflnchecteltci&ten/ enbe
onbet tijbt berltei tegeniS bc ebbe iiet J^oningsi <®iep
op te loopen / gelijfft oocfi ben tornt foo fabotaDel fteft»
jbeng&eljabt/ batbecDoopt eitbe ba(lelijc& bertrótit
totetbe/ be betoufle Jpregatten enbe ©acDaboif-baeti
beri btcnfelben abotitin be üope te fuUen fionnea at^
trapperen ;titaecï)et Beeft «iBiobt Silmacijttcftgelfeft:
omtrent ben aboittben tointte berlïappen: fnlcfiö
metbenbloet cnbefjetïjooge toaterntet berber fjeeft
Itoitnen geseplt toetben/ban tot
Hoihaven, 3jjnbc om-
trent anberDalbe.möle ban be
Hoppe bOil?HDi)»t/ W .'β^Τ*
op ben Oalbentoi(ötufli®enbeJiïebierbanRochefter^"----
en Gravefanc boo?noemt/ altoaer toebet geitootfaecltt
59rt getoee|i/fo Dae(lbe€bDeDegottbeaftegaen/|^t te
letten / en btenbolgenbe aen ben ©pant tot te betgtm-
nett'om titet be böo
?f3 fcDepen te ftonnen rettreren.

g^en twintichfteniiS goetgebonbcn e»bc göerefoi'^
beert met Ijet Ijooge toater / enbe naer Bet begin ban
be iillbe / anclter te ItcBten enbe afte seplen tot boo? be
iïebtere ban
Roehefter, enbe albaer geftomen jijnbe/
bat be Capitepn
Braeckel, Pieter Magnusfz etlbe lan
du Boys,
met Bate onbcrBebUenbje fcBepcn Bet fouben
fettenbtcBt onbet Bet 5Fo?t
ChameiTe, leggenbe op
ben Boech ban beboojfs iilebterc; bat berbolgBenjS
met "Betg
?0!SbanBet €fqtia?ebaerop foube toerben
gebolcöt : 5Bat be boo
?f3 b?te Capitepnen booj't Jpo?t
gBeitoittensönbe/ op Bet felbe fonbencannonerenfoo
beel mogBelijifi foiibe sijn ί <©at oocfi ottttrent acBt
Bonbitttnanbanbe Eanbt-militieenbe fcBeepsffol'
baten boo? be 25oot.^ enbe CBaloiipea aen Itanbt ge>
fet fouben toerben / enbe met alle bigettr Bet boo?fj
jpo?t attatqueten eube De|lo?men / om / foo Bet ntogc^
lijitt toasi / 't felbe te beritieelleten / in te nemen enbe
Defet te Bouben tot nabcr o?b?e.

©an bit notaUel «Etplott/ 'ttoelcfe tn effm ben
©?ebenaetoenffB Beeft gBebo?bert/ l«ntt!tmettiei
ter (Mlen alö be èpgene li?teben / We ben ï^er
Ruart
van Putten, Gevólraachtichde
bet ©lOOte Beeft gÖ^
fcB?cben :
3(10 eet|l ban ben twintichften.

Ed. G-root Mo.g, Heeren;

MYnen laetftenaen UEd. Groot Mog. isghe-
weell van den
feveatieeJt defer loopende maent,
dien felven avont quamen wy ten ancker voòr
aen de mont, ofte het inkomen van's
Konisgbs Duf ,
alwaer wy aenftonts de hooge Officieren van 'sLandts
Vloete aen't Boort gefeynt hebbende, bevonden ,dac
wyvande Vlagge, endevan'tEfquadre van de LuyC.
Admirael van
Gem, boven en behalven 't Schip van de
Vijs-Admirael
Swetrs noch vermijden den Capiteyn
Gillis de rcildt, voerende het Schip Campen j Wy
konnen als noch niet anders oordeelen alsdatdefel-
ve na verlies van Ancker en Touwen na Zeelantoftè
eenighe andere Haven fullen zijn geretireert; Ende
voorts met de opgemelde hooge Officieren in delibe-
ratie gheleyt hebbende wat met s'Landts Vlooteten
meelten dienfte van den Staet, ende tot afbreuck van
den Vyandt ondernomenj ende geattenteert behoor-
de te werden, ende in propofitie gebracht zijnde, ofc .
niet gheraden foudezijn , hetvoorfz.iC®»ie^ij-D»f/>,
en voorts de Reviere van Londen ofte van R^tbifter op
te zeylen j ende in achtinghe genomen feecker advijs
ons dien felven dach dooreen Schipper van Noorwe-i
gen, komende van Londen aengebracht, houdende
dat
tien of t-Moelf Enghelfche Fregatten van dirticb tot
veirticb Stucken met fw»nf/Vi iarb^adosvaerders waren
leggende in de
Hrop by Gravefam, ende geconfidereert
dat ten hooghften dienftichfoudezijn het inkomen,
ende de Reviere van
Cbattàm, ofte Rechefltr te recog-
nofceren, ende te befien de gelegenthey t van het Fort
op'éinkomen van de voorfz Reviere ghelegen, om-
me dan voorts nae ondervindinge met de Lant Mili-
tie, ende Zee-Soldaten, op ende teghens het voörfi
Fort naer gelegentheyt te ageeren, ofte wel voorts op
tc loopeii nae de
Hm^ voornoemt, ende aldaer de
voorfz Fregatten ende Barbadosvaerdeist'attacqueren
en waft mogelij ck te vermeefteren oft te ruyneren, is
defittale refolutiedi^n avontuytgeftelt, ommeop't
voorfz fubjedl mede te hooren de confideratien van
de hooge Militaire Officieren van de Landt-Militi*
wekken volgende de gemelte haoghe Officieren ,πβ·
vens den Scheeps Krijgs-Raedt > des anderen daegha
's morgens tuflchen
Jrii en vhr uyren befcheyden, eh»
de gekomen zijnde, is nae rijpe deliberatie goetghc-
vonden ende geconcludeert uyt's Lants Vloote te kier·
fen, ende te detaicheren
fmtmitn van delichtfte Sche-
pen co Frcgai{en,nevi;D? vfjf jldyijs-Jachten, en
ceni-


-ocr page 148-

li^ft

en OORLOG Stven en boeck. I I J

ge Galliots ende Boots, omme het Voorfchreve Ko-
nings-diep, foo haeft mogelijck optezeylen, ende
in de Reviere van Londen gekomen zij ade, met alle
doenlijcke vlytende fpoet, trachten te beloopen de
Fregatten endede Barbadosvaerdersvoornoemt,de
felve in dien daertoegelegentheyt mochte occureren
te atracqueren ofte te ruyneren, en voorts te fufpefte-
ren de ghelegentheyc van de Reviere
Rscbefter, ende
hetFort, op'tinkomen van de felve aldaernieughe-
ley t, tot wekken eynde gedifpicieert ende verkooren
zijn de Scheepen ende Officieren, in de nevensgaen-
de Lyile breder ghefpecificeert, ende hebben wy het
Com mandement over de felve ghedifFereertaen den
Luytenanc Admiraelvan
Gint, ende daernevensals
Vijs-Admirael ende Schout by Nacht geilek ίοίΐΜ Λ
lie/Je ende David Vlugh, ende is voorts op de verdee-
hnge van de Marines, ende de weynighe Landt Mili-
tiebyde Vlaggezijnde, over de Schepenen Fregats
tothet voorfz exploidt gedeftineertde gerequireerde
oidreg|ftelt, en voorts eenich kleyn vaertuychgeor-
donneert ende voor uyt afgefonden om de diepten in
het voorfchreve Konings-Diep, endede gronden te
peylen, om dan voorts de Schepen van Oorloghe van
degekgentheyr van dien te kannen waerfchouwen en
adverteren j Wy hebben ons fco wel gefpoeyt, ende
de diligentie gebruydl,dat tot verdelinge van de voor-
noemde Militie, ende het defereren van de voorfz
Commandementen, de noodighe Aóten ghedepef-
cheert, eude noch dien felvendach ofcelaet inden
avont ter executie geleyt, ende fulcx alles in ftateghe-
bracht is, ommethetaenbreeeken vandendachmet
het meergemelde Efquadre te konnen oploopen ; lek
hebbe oock geoordeelt van myn devoir ende intentie
van den Staet te zij η, om alle coi^afie voor te komen
ende op alles de gerequireerde ordres ten fpoedigilen
te konnen ilellenin perfoon mede te gaeii, ende my
te vervoegen op't Schip J'by de Luyt. Admi-
raelvan
Gent uytgekooren, en tot het voeren van de
jldmiraels Vlaggegebruydt te werden, gelijck wy dan
vervolgens den
nr^entieaJea defcs's morgens omtrent
ten z/ier uyren metdevoorvloet onder zeyl ghegaen
zijn meteen Zuyt-Weilen wint, foo dat wy ghenoet-
fteckt waren het
Konitigs-Diip op te laveren, epde met
het felve getyeniet verder hebben konnen iiomenj
dan een weynich beneden de middelgronden,alwaer
wygenootfaeft geweeilzijnhet Anckerte werpen,
ende het getye te floppen ; Edoch ontrent vier Glafen
aen Ancker gebleven hebbende is de Windt gelopen
Zuyt-Ooil met redelijckekoelte, foodatwyrefol-
veerden aenilonts Ancker te lichten ende fonder tijt
Verlies tegensdeebbe het Konings-Diep op te loo-
pen, gelijck wy oock de wint foo favorabel hebben
gehadt dat wy hoopten ende vaftelijck vertrouden de
voorfz Fregatten ende'Barbadosvaerders dien fel ven
avont in de Hfpe te fullen konnen attrapperen : Maer
h et heeft Godt Almachtich gelieft tot ons groot leet-
wefen, omtrent den avont de wint te laten verflappen
fulcx wy met die vloet, ende het hooge water niet ver-
der hebben konnen opzeylen, dan tot
Holbuwn, zijnde
ontrent anderhalf myl van de htpty ende op de halve
wech tufichen de Reviere van
Rtchtfitr ende de HoDpe
voornoemt, alwaer wy genootfaed waren foo haeft
de ebbe begon af te gaen, het te fetten i ende dien-
volgende ayi den Vyandt tijt te vergunnen om met
de voorfchTrevefchepen fich te konnen retereren.
Huydca:iDnirent de middach zijn wy met het begin
van de ebbe weder afgefackttot voor de Reviere van
Cbatimi, ende ordregeftelt hebbende, dat de Landt
Tvlilitie en een gedeelte vaü de Zee Soldaten haer aen
Landt foude begeven, ende aen taften't Fort CWns//»
leggende op den hoeckvande voorfz Reviere, fyn
wymet eenigevande Schcepenvan Oorloch voor't
voorfz Fort ten Ancker ghekomen, alwaer een Ko-
ninghs Fregat, endeeenige andere Schepen, doch
Branders foo wy bericht werden, geanckert waren,
de welcke alle de Reviere van
S-tcb^tr opgheloopen
Zijn, gelijck oock het volck in het voorfz Fort legen-
de , alle de vluclu hebben genomeQ eer d» de
γοοιίί

LantMilitie daer binnen is gekomen,fo dai deMatre-
fen na dat't Fort ontrent anderhalf uyr was gecanori-
neert de Vlagge op't voorfz Fort ftaendc, hebben af-^
gehaelt
t Wy hebben in het voorfz Fort ghevondea
w;^«ViyfereStuckenCanon, fchietendeefif«m endë
twael/ponden bals, de welcke wy gheordpnneert heb-
ben aen eenige van de Schepen van OorÌoge aenghe-
bracht te werden^ Voorts een feergroote quantiteyc
van Ront-hpüt, fo Maften als Reen en Stengen, van
allerhande fwaertej nawy uyt de Officieren bericht
werden,wel
Jrieofviirtonnen goutswaerdichzijnde ^
een groot gedeelte van de felve allegeprepareert, en
gereet gemaed ialle de Capiteynen zijn gelaft aen het
felve fo veel af te halen, als de lelve bequamelijck fui -
len konnen op de zijde van de fchepen bergen, en het
overige hebben wy geordonneert dat verbrant en aen
ftucken gehadt fai werden, vermits het ongeluck van
de abfentie der meefte Lant-Militie, door den ftorm,
en het vertreck van alle de Fleuyten, is de Militie niec
fo fterck dat de Hooft-Officieren gerefolveerc fyn in
het Landt te marcheren, alwaer ick vertrouwe dàt
anderfints confiderable dienftengedaenfoudenkon'
nen werden,

Wy lyn ondertufìchen in meyninge de Reviere
van Londen gefloten en befet,endefulcx deStadtté
water belegert te houden, ende fonder naerderordre
van haer'Ho: Mog: fo weynich Scheepen te laten paf-
feren, als wy met deiïidienft van hec Landt oordeelen
fullen over een te komen , tot wekken eynde wy den
Luy tenant AdmiraeU»
Rnjiiir met het gros van'sLantff
Vloote herwaerts op ontboden hebben, fujlende
voorts niet mancqueren Uwe Edele Groot Mogende
van tijdt tot tijdt notificatie te geven, nopeiide't gcn«
hier fai komen voor te vallen s

Waermede,

EJeh Gr. Mog. Bctren tic. Αβιΐίηίη'ι Schip di Agitba f
leggende op den boeci^junn dt Reviir ven Cbattmn , vcer't Feri
Chnrneffi, den
twintichften luny fefthien hondert fe·
ven en feftich V
Avonts het, gececckent

C. de wldt,

Η o, Μ o g. Η e e r e nj

WY hadden gifteren door eenige Advijs-jachteti
ende gewapende Boots, de gronden en diepte
van de Reviere van
Rocbifter nae Cbattam doen
peylen en fonderen, eli bevonden de felve van fodani-
ghe diepte, dat wy gherefoÌvcert hebben op hederl
oiet het Efquadre onder de Xuytenaht Admi-
raelvat
Gent geordonneert defelveoptezeylen, daer
toe wydoordchulpevan den goedertieren Godteen
favorable Noort - Oofte windt,met een redelijcke
koelte gehadt hebbende, zijn des morgens omtrenÉ
tenyJi uyren van voor het Fort
Cbameffl met en Voor^
vloet t' zeyl gegaen, ende omtrent de middach geko-
men omtrent verfcheyde capitale Èngelfche Oorloch
fchepen .leggende op de Reviere fonder ftengen ende
zeyle alleenlijck de maften ende hoofttouwen op heb·*
bende, de welcke echter van veel en fchoon Canoij
verCen waren, oock mede van volck wel befet, ende
fchenen haer,in't eerfte wel te fullen defenderen,maef
naerdatwf/r of
vijf door brantfcliepen gheruyneerc
ware, zijn eenige van de felve ghenoechfaem geaban·
donneertjenvervplgens in onfe handen en de macht
van u Ho, Mo. gekome;ick kan voor als noch nictfpe-
cificeren wat fchepen verbrant zijnjalfoo aenftonts
dit exploidlfo ver gebracht is, dat wy de
Recali Cbar-jffghUa
lts
met vijfticb metale ftucken genomen hebben, ende 6e Stom*
noch een fchipghemonteertmer omtrent de
ftucken ; weynich boven ons fagen noch vier groo- BecBiail··'
te vyantlijcke Oorloch fchepen,nae de welcke wyDeneeuiJ,
eenige van onfe fchepen ghecoramandeert hebben
twìjfele niet of fullen mede in onfe handen vallen ,al- ' '
fo ick niet anders kan oordelen of den Vyandt is extra-
ordinarisgheallarmeert, om ons dit te beletten,
ende
dc toegingh op de Reviej: tt floppen j hebbe de

-ocr page 149-

I 8 SAKEN van STAET

fche gifteren nae myne giffinge omtrenta achtien
wmmmmmm Schcpcn docD fiöcken j de welcke meeft Branders
geweeft zijn, nae wy bericht worden ; maer hadde de
Revier echter noch fodanich niet konnen fluyten, of
wy metonfe fchepen zijn daer door gepaflèertjifullen-
de met allen vii dt ende naerfticheyt trachten dit Co-
nincx fchip,ende de andere die wy fullen konnen con-
ferveren > afte brengen en na het Vaderlandt over te
fenden,
met intentie om op de Reviere van Ltndm
ordretc verwachten, wat U Ho: Mog: fullen gelieven
te ordonneren, dat wy met's Landts Vloot fullen on-
dernemen , of dat de felve de volkomen difpofitie aen
ons fu len ghelieven te laten ; danckende Godt Al-
machtich dathy door zijne Goddelijcke voorfienich-
heyt den hoochmoet van de Engelfche Natie, door
de glorieufe Wapenen van UHo: Mog: fodanich ge-
lieft heeft te vetnederen, dat wy niet konnen twijfïe-
lenofde
Vrede fai tot volkomen contentement van
den Staet konnen getroffen worden, of voorts die Na-
tie fodanich gedrud, dat wy by continuatie van den
Zegen van üodt Almachtich der felver macht niet
veel fullen hebbente vreefen, 't welck wy van herten
bidden,en wenfchen U Ho: Mog: metdefeongemee-
ne en heerlijcke Victorie veel gelucx; Enblyve Ho:
Mog. Heeren , &c. in de
Roj/^tt Charles den twei m
twimicbftin
Junij fiflii" hondtrt ftven enfeftieh , des na-
middachs omtrent
twn uyren, leggende op de Revie-
re van C/;iiMd/», geteeckent

C, DE WIT.

P. S. Het water is tegenwoordich foo veel gevallen
dat wy op
heden niet meer fullen konnen effedtuercn
alfo ons fchepen meeft aen de gront leggen, fo datwy
het hooch
water weder fullen moeten afwachten.

Ed. Groot Mog» Heëren;

ICk hebbe op ghifteren hare Ho: Mdg: geadvyÌeert

den toeftant, ende vervolch van de goede fuccef-

fen daer mede Gode Almachtich de Wapenen van
den Staet hadde gelieven te zegenen, dochbyghe-
breck van tijd», U Ed. Gr. Mog, volgens myne fchul-
dige plicht, ende andere voorvallende hoochwichtige
occupatien ons dien dach voorgekomen jujnde, daer
van niet konnen dienen, echter hoope de felve com-
municatie ende vervolgens Copye van't voorgemelde
geadvilêerde ter Griffie van haer Hoogh Mog; fullen
hebben bekomen j 't Sedert hebben wy ons foo veel
doenlij ck, gheinformeert op de particularitey ten van
't gepafleerde fo op gifteren als huyden voorgevallen ;
Zijnde fulcx dat onfe voorfte Schepen een geruymen
tijdt tegens die vanden Vyant hebbende gecannon-
neert, fonder dat noch yemant de couragie hadde om
tegens de felve nader in te dringhen vermits de diepte
van de Reviere foo naeuw is, dat niet meer als een
Schip en front gelijck konde inkomen, foo heeft eyn-
delijckeenen Capiteyn
Braecl^il-, gehoorendeonder't
Collegie van de Admiraliteyt, refiderende tot
Ketter.
d»my leggende van de achterfte, fich fèlven aenghebo-
den te enteren, of hy de anderen foude konnen paffe-
ren, met verfeeckeringe dathy den voorftenvande
Engelfche Oorloch fchepen zijnde een Fregat met in
de
vterticb ftucken gemonteert, en t'eenemael zeyl-
vaerdich en van alles wel voorfiert, het welck tot be-
waringe van't Fort CAurnfjfe gelegen hadde, en van
daer herwaerts aen opgeloopen, was genaemt de jonge
I()«»tif,pIotfelij ck foude aen Boort leggen, alhoewel hy
maer een flecht Fregat, en licht gemonteert voerde,
het welck by ons hem toegeftaen zijnde, foo is defel-
vemeteene refolutie fonder eenfchoot tefchieten,
alhoewel van verre, encontinuelijcke ioohevich als
eenichfints moghelijckwas,vanfyne parthye wierde
gccannoneert, tot dicht aen de voorfchreve Engels-
man voort gezeylt, ende na wy konden fien omtrent
een mufquet-fchopt van dc felveaf zijnde heeft hem
de lage ghegeven foo veel hy met de boechftucken
konde bereycken, cn fo eens loefs met een voorwindf

ïl

aengeklamt hebbende, heeft hem in een moment ver-
overt , en in de voorfz refcontre niet meer als driege-
quetften bekomen, van de welckc ick vermeyne ver-
itaen te hebben datter
jikm overleden zijn; achtervol-
gende den gemelden Cftpiteyn
Brseckil, avanceerdea
een vanonleBrantfchepen, de welcke het volghende
Schip van de Engelfche fynde
Sint Matthias genaemt f
gemonteert met en f^/iici ftucken aengeklampr,
en vervolgens verbrant heeft , het welcke foodanighc
confternatie in den Vyant heeft veroorfae(3: dat alle
het Vokk van't Schip de
R>f ml Charles afgeloopenen
ten deelein't Water ghefprongen i* ( het welcke niet
meer als met
twn «« dirtith metale ftucken zijnde, de
fwaerfte daer van afgelicht, alhoewel ick op gifteren
doorquadeinformaciegeabufeertzijnde, van
vijftigb
gefchreven hcbbe, nemende geen tijdt om defelve te
; tellen, alhoewel op'c felve fchip my hadde getranfpor-
i teert) ende fulcx door Chaloupen fonder eenige relï-
dentie ingenomen ende verovert j Voorts is na't fchip
Carolus Q«<nti»f gheavanceerteen Brander, detwelcke
voor de boegh ende ten dele aen de zyde van de voor-
fchreve
Camlas Quintas gefoncken is, op den welckcn
aenftoncs een andere iJrander geavanceert zijnde, is
den felven mede dicht aen de andere zyde van't voor-
fchreve Schip in de grondt geraeckt, foodanich noch-
tans , dat meergenoemde
Carelns Quintus, gemonteert
metfifiiA ftucken eenichfintsin de brant geraedl zijn-
de ,dien gantfchen dachgefmoo£l, ende den voorle-
den nacht mede is opgeiprongen.

Het Slitvan Hiwre^i», daer aen leggende, is door
Chaloupen van den vyandt ge-equipeert
zijnde, ghe-
occüpsert en4e ingenomen ,doch naderhant abufive^
lijck en fonder ordre , alhoewel met
fevtmicb ftucken
meeft Metale,
gemQpteert,in den brant gefteken.

Noch is een Capitael Schip, van welcke wy den
naem niet hebben konnen vernemen verbrant. Wy
fagen een groot iluck hooger in de Revier noch drh
feer Capitale KoningsOorlochs-fchepen, ende ver-
hoopten defelve mede noch dien dach te ruyneren,
maer het water was fo veel gevallen, dat de Scheepen
meeft alle aen de gront waren geraedl, fo dat wy voort
dien dach daerby moften laten verblyven.

Op huyden de wint weder favorabel ende N. O. en
derefterendeBrantfchepen vande Vlagge by ons be-
fcheyden en aengekomen zijnde, hebben de nodighe
"ordres geftelt en uytgegeve om die re verniele, alhoe-
wel tuffchen ons en de felve Schepen gelegen is een
Cafteél genaemt ü/xiw-Ci^f/ dicht aen de kant van de
Reviere, de welcke aldaer feer naeuw is ; uyt hec
welck gheftadich feer furieus ghecannonneert en met
fwaer ghefchut gefchootenwierdt j Het welcke ech-
ter foodanich fucces heeftghehadt dat de voorfchreve
fchecpenmede op huyden alle ontrent tenrfW» uyren
's naemidddaegs aengekiampt ende verbrant zijn j de
felve waren alle van de capitaelfte fcheepen van dit
Coninghrijck, ende genaemt de
Leyett Landra, de RhjmI
hms, ende Ro^tl Oa^, fonder dat wy tot noch toe
na onfe giffinge foo op branders als fcheepen van Oor-
loge niet meer als ®y/i/céman janoch minder na wy
oordeelen .verloren hebben, daer uyt onfes oordeels
oogfchynelijck de genade van Godt Almachtich be-
ibeurckan en behoordt te werden. Wy iullen nù we-
der nae het Gros van's Landts Vloote in de
Theems leg-
gende , voor deie Reviereafdry ven, alfoo φ wint om
nae beneden te fackencontrariezijnde, eg'é de Re-
viere foo naeu dat niet gelaveert kan werfflÉons niet
toelaet de Zeylen anders als tot het dry ven teghe-
bruycken j wyfouden welgeernede Reviere hooger
oplopen, maer alfo aldaer eenige wracken in de gront
zijn, is't felve niet mogelij ck.

Nae wy bericht werden is' het geheele Rijck in al-
larm, ende wert veel volck by een getrocken, de welc-
ke wy echter niet konnen oordeelen dat ons onder den
Zegen van Godt Almachtich eenichfints fullen kon-
nen bcfchadigen.

Vermits alle de Brantfchepen by de Vlagge geweefl:
zijndeop tWMnaefoo lofFelijck befteetzijn, fover-
foecken wy haer Ho: Mog; dat op■taldeΓφoedichftβ

mee


-ocr page 150-

njeteen goetaeatal van andere moghe werden vcr-
lÜZIlfien, alfoo defelvehierinde Reviereby occaüeon-
waerdeerlijcke dienllen konnen doen.

Naede refcomrevan gifteren is den Heet Luyt.
Adtnirael
dt Ruper van het Gros van de Vloote by ous
alhier aengekomen, ende heefrop 'c geene huyden is
ghepaiTeerc mede de behoorlijcke ordreshelpen ftel-
kn, Godt Alraachtich moet gedand: zijn dat defelvc
foodanich fucces hebb2n gehadt.

Sy hadden op gifteren in de confufie vanher ghe-
vecht , ende den brandt eenige Maften in de Reviere
geflagen ende mee kettingen vaft gefloten, om ons
hetaenkomentot deEngelfche Oorloch Scheepen te
beletten, de welcke wy voor gefoncken Schepen had-
den aengefien, maer nu beter geinformeert zijnde,
bevinden dac tot het ftoppen van de Revieren gefon-
ken zijn de
M.armtniucl(_, konnende voeren dirticb ftuc -
ken, noch een feer groote Fleuyt ende
-vijf [chepen tot
Branders geprepareert.

Alle de Hooft Officieren hebben in defe rencon-
tres haren fonderlingen y ver endq vigilantie in het be
vorderen van de executie van degegeve ordres loffe-
Jijck betoont,

Eergifteren zij iide den een tn iwinticbfltn deferlopen-
de Maendc, is den Luytenant Admiraei
Ayltmmetfyn
onderhebbende Efquadre onder de 71aggej ende in
de Revier de Theems wel aengekomen, foodat des
Landcs Vloote nu merekeiijck ende met een coniide-
rabel aenrai Üorloch fchepen is vcrfterckc.

fVaer mede J

Edele Groot Mog; Heeren, 6ic. In't Schip de
Agata den
drie en tiuintichflen Juny fiftienhuridert fiven
ttiftflich,
legghendeten Anckeropde Reviere van
Cbmam. Geteockent.

C. DE iWlDT,
5E>itnotaDel€)cploictt.ii alfoa odiicltdijcfi iipi0C=

lioa-t;DocüJel öe ^^eecEupt. Siirmttael de Ruyter
fdfis / eHöc au&ece ban öeit ï^cijcBsicaeiit/ 0et oniwiit»'
löcb eitöc niet caetfaein oöjöeelïieu.

l^aec J1B03. bortiien goct ijen feben en tUttrtttfö-
ficnlumjtttioen laDowcen/bat öm ï^omnöö ban
3l>?an&njclìfleìitfpcinem inocDte b>o?Den em öoet ge-
iJecItebanfcf)epenban(©oilo3eceBociccniie «töcc öe
©loteban ïtei^eec Jgactogij ban 23eaufo?t tebetafcne-
rett/eniieiiic te fenïien naec öen opoangl) ban ψί
Canael / out 't felbe baectoatec enije Ue felbe pafTagte/
met enïiettcbcnii. eenige Ïi»o?lociifc&cpen ban toegcn
tefeujStaetiiaeclJp te boegen/enùe boojt öeiEngel-
fcljebelïootentcljouijen/gelöcftooch De JKebiec ban
Eon&cnnicttct'js ïantjï ©loot Defet toass/omben
3i))!»antit bacc boo? te benautoen enbctot ceöen te bjen^
peti/ jijnbe als boen niet appacent/ iïat fp/bennitsi be
boojgeballen bcfa(i?e / met eenige conftüewble matiit
in iiSee fouöe ftannen tomen / enbe alfoo Wen iSomêc
fleen capitale OataiUe en (lont boo? te ballen.

©oclttebeufoecöenbe ?^eeren ban ;^o«anl)t/bat
i)aei;<ii0.bin<0?abeban^oo?o met foo beel «ffom-
?jagnic ban fijn KcgtmentaliSbpbeDanöt foube mo-
aentocicrt/foubettjjbtbeclieiStoilbeit fenben naec'if
Slanbisi ©loote / boen tee ttjbtleggenbe op be ïtebiec
ban alonben / om albaec in ailesJ tebolgen be 0|b?eiS
enbe bebeelen ban be i^epc en Daec ilSo, «©ebepu-
teecbe enbe <0ebolmactjticöbe / of ban be geene bie be
boo?f£l)?ebe J^loote en Cöef foube commanberen.

©abbcnoocögefcöjehenaengatttbe fiet maintenee
uenbantf o?t«Oamefle j maecbeMtiijsractSeeft
cenbMtFjttcDfulcïongecaben gfiebonben. iïïen ber--
focijt Baecoocö obecte fenbm be aitjllen ban öaer
©Pb?ejs/ üiec / toatet / l)?anti)out.

föaec jBog. SeUDeii oocfi o?b?e göeftelt om noti)
ocijtten 25?anbeC!8 boo? be CoUegién ban be Kbntifai
litept tot Sotta-bam enbe 3im|löi)am te boen fenben.

«De ©loote bonbt goet ben betticijften be debiel; af
tefac6en.<it)ntrentbeneet(len ijaiö toiett neinftjec^
tiert be i^aben ban ^^actoitg 5 men bebonbt bat biter

met lagen aiii eenige 3^ol-fcitèpen/ofanbefcc ban 1667^
toepmcD impojtantte: bonben niet go^be 55ianbef js/ —«ai
bie nu toepniclj bp be ©loot toacen ί ie fpillati

©anbei^eecen Eleman enbe Hafleiaer ontfingD
be ©loot eeragöe nieubje©pb?ess/ enbeJia»
tee.

g^en jêf^en ^ulij celebieecben ooch ben ï^ancii-
enbe-25ebebaglj sbp ben mmicacl
de Ruyter toiecbe»
gebaenbettien Canonfcöooten/ljpbe anbete Eupt.
acbtniraeielcftelf/bpbe ©yö - «bmicael negen/be
^cöouten bp nacfttfeben / bp pbec pecttculicc Capi^
tepnbyf.

iCecfelbectöttoiectbejlootenbat onbec be EuPt^
«bmicad ban
Nes, ©ijsi 3tbmtcael Scharm, enbe be
^cDoutbpJlatöt
vander Zaen,cen €fQuab?e ban
beetóen fcljepen foube loopeji nae ©oHon/ enbe albaec
een fuffifant getal Santmilitie enbe ^ee-folbaten aen
Hanbttefetten/omonbec Ijet commanbemetu ban
ben Cononel
Doleman, ben ©pant afb?utli te boen j
maer fp toiecben ootU becmaent boo? eip?eitf ftlj^ijben
ban öaec i^o. jlSog. oiti op be itebier enbe elbei-sf alle
bigouceufe amen te tontinuecen ; alfoo tot 2£»?eba be
©jebeBanbeling baccitafeectoasi lupjlecenbe/Doebjel
benachten tbjinticljiïen lulij alrebe Bp Oacr l^o.
iKogi toa.ö gecefolbeett feec tot lof ban be ©ioote / ge?
löcftbolcöt.

(0p Betg0ep?efettteefbeBp be^eecen Meerman en;
beanbewl)ai:ei^o.3i®og.<!5ebeputeecbentotbe fecre^ nacc m
te 2ee-faecften /tee ©ecgabecinge gebaen/t$inae
beliberatie goetgebonbenenbebecfiaen/Cecdeajtfi/
batbeJ^eecen Bace ^0. ülöog. <i5ebeput£;etben enbe öacnti-
«©ebolmacljticöbeop'tltanbtii ©loote/bp iBiffibe
bebancfetfullen toecbenboo^becfelbec tefoluptljept/
pbec/bigitantte/co?baetöcpt/|lanba(ligl)epteubegae=:
be conbuicte/fooin't €Fplioctfelfii geb?upct/baceboo?
onbec ^obejï gDertabtgen jegen Bet gljelucfiiclj fuicciS
aen be 3©apenen ban ben ^taet / enbe bictocie op
€ngelfcite ijS beröcegen: (€ert anbecen/^^at oocli gfjci
fcB?ebeti fàlb3o?bai aen ben Eupt. acbmitael
de Ruy-
ter
als <!Eicnecael ban be©lote enbe be St'SiÖimïaiÏ
van Gent gecommanbeect enbe gecmplopeert 5ijiibe
alsCDefbanbegebetafcBeecbcfcBepen ban be felbe
©loote/ bat Baee Jgo. stóog. tod laten geballe/ be fon^
beclinge (oucagie/pbec enbe bigilantte/ bie fp ccfpcctt=
bclijcfi in 't Debo?becen ban be ejtetutie ban be o?b?e /
ten fine boo?fcB?ebe gBegBeben/ Bebben betoont / enbe
bat Baet; Jteog. tóillen bectoacBten/ batfe baer tn-
ne befftanteljjcft fullen continuecen: ®en becbcn /®at
aen ben Capitepn
Braeckei » en bejs felfis SSootebolclt
boben Bet genomen fcBip/ beüeeitt fai too?&en/ gelijtft
Bun becleent toert mitsbefen / een foimne ban ttoaelr
bupfcntgulbensJ/enbeaen Be»w tn't pecttcuUei; een
goube SettingB met een Hàebaille t' famen teu toecbc
ban ttoaelfBonbect gulbenjS/ bie be Commisi ^^on?
fen gBelall toert te boen maetlten/ e»ibe bat gefcBJcbeti
fai toecben aen 't Collegie ter aibmiralitept tot Hot-
terbam/batfe ben boo?noetnbe Capitepn
Braeckel
toillejiBouben boo? ten BoocBfle gerecommanbeert/
om ober een ban be ttoee binne CiaetS leggenbe Ëloec^
6e<©o?IocB fcBepen als Capitepn oBeftelt te toet:!
ben. €enbierben / i^abemael berfcljcpbcnefcBei
pen ban be boo?fcBiebe ©loote albereptS niets foi^
toelban©ictuaille/25ier/ a®ater enbe 25?antBout
3ün boo?fien/als fp ban nooben Bebben/ om i^ett
reps / bie ban eenige tijbt foube mogen jijn/te totttten
uptBarben/ baer boo? be eretutie ban een goet beffen
itantoerben betBinbert/bat becBalben aen dltó be
CoH^en ter Ubmiraiitept gBefffóebett fai toecbert /
bat bie o?b?e moge toecben gejlelt/bat Bàce fcBepert Βμ
p?obirtetenmiimenban genoer^faem
enbe 35?anBout berber mogen toerben boo?fien/ enbe
fpecialört aen be Collegien in ^eelant/ Bet iSoojber-
auaEtierentrt©?tefIattt/baerenbobenom tenAJOc^
bicBflenin Eeete B?engBert rjctgBeenaenbeciui^
pagie / Bp refolutie ban Baer |]@og« bait beti
biet en ttointicBIlert december
1666. gBebette^
teert/ nocBfoumoge» ftoiit^nte matififueiiett/ óùcit
pertKuüeriijtB ettbe boo?ölbebefii«iirtbe be®iön'.

bctiS/

en OORLOG Sen)en en ^eerttgilehoecL i lp


-ocr page 151-

io8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ìi£c« / 5ijttl«'tmemtiieelbart beanùecc ©janiKcsiin
tééj. 'tión0üfle<iïrpiotttloffeujthbe|ïeet; ^ulteiiM Sicc
—toan Cjcwatt (gjcfotóernowciien aen bc gö^melte

een Baec =|oo0Ö eitùe <©ebol=

niacDticötim op'si Eaubtsi J^loote / tot öet feltoec

tCCtJtilipDc* 3©asi gDeparapÖeeCt lohan van Reede.

«©nöecjbnt 9tcco?ïieert m£ttetboo?ft{)?cl)e JHegifter/
iiiöc tuass getcccftetu l
.Spronfcn.

^eöect öibben toeöec oetracftt De itebier banSoit^
öeu op te loopen / tiocij ntetjS bci-ïict; al^ tot benelicn
«i5?al)efaiiiie. l^eUömooch öereöetufftBenilactoitsi
en Det i^omngsi - ^wp If-fft βεΟοιιϊκη·

©aectoietlien-nocOal bcrfcljcpUenbooiPagen ge-
iwcn. '©c fjabenen in J9o?tsimouti) en&e pepmoutl) /
gtKlijth mette be «SplanUen Dan 3© icfit enöe «iEiantefep
toiecitenDpbsiU^eecdeRuycer imp?cnal>el gfjeatfit.
^n't Canacl enöe op
öê ïteijiec toaccn iuel «enige
WeDncj§te&eIiensienlie^o?pmtepIon&Ècen eniie
te
ti?iinlien/maecfulc)t totoi niet feec öe pijne toaett
geacljt.

3l>cnncgenùen31ulij öen <©?aef ban ^οο?η met
acljt Compagni en ban fpn Regiment öp be ©loot ge^
fiomen jijniic / iss gefo?mwt öft beffepn op 't JFojtöp
ï^actottss.

^en ttaaelfiiett^Iunijin't lumtetenbanöettïiag/

uan»e be totnbt I500?bcüjcft/'0 HantsS ©loote onber jepl
ettacri»e gegaen / crtbe omtwnt fes upcen binnen be j^up?^
Sóit^at ''"et bp ©IfecnejS g^eplt sjnbe /abanceerbe bo?bec!$
foonaaen't5Fo?tban i^atbrftSÈ ató feonbe:toacc op
bp be ileéc <0eb^uteerbe enbe gebotmacj^ticDbe / met
abbijjei ban ben E» aubmicael
de Ruy ter, getomman^^
bcectjijn getoojben beettten (φερεη ban (©o?loge /
nejfensi een 3llbbij0 - 3lart)t/ ettbe
tìnte obmge 55?ani
Seri/ommeonbec ben ©ö!ï-3Cbmicael
Evertfz Ijet
boo
?f5 5Fo?t/tetoatecteattacqiiecen,· toeltö «fqnab^e
tocbccgefmalbeelt jijnbe in ttoee €fq[uab?e/ tsf ben
^cöoutbpnacBtvanNesfcöcpett göelaft Wnnen te
ioopen tot boo? ijct boq
?f5 enbe'tfelbe met
fijne otUiecl^eMtenbi fti)epen ban bie Ëambigouteufe^
ïijcfi te Defcfjieten ; toaec nae aenjlontji op
tiet Ιιφοο?=
igcii 5epn alle be Eantmüitteenbe ^ee - folbaten / tot
Det boo?fc8?ebe €)cploict gebelïtneect/ metssoots en?
be Cftaloupen / enbe cemge (©aillotiS / aen Eanbt ges
fct/enbcingoebeo?biemetgrootep?omptitubegeceni
gceit jijn-S^öbecsS iö bp meergemelte igeecen
(fBe^
bcputcecbctt enbe <i5eb£imaiijtic8ben / betoijle b£ fel^
be fagcii bat be fcBepen onbec ben ©g.s Ébmirael
Evertfz,bieöetj^ztbanboocentebjatec fouben tei
fcljieten/feecbetrebanbe 3®al bleben leggen/enbe
bat bie onbec be ^cgout bp iSacOt Det boo?(ii)?ebe
<5at niet inliepen /gerefolbeect met ben %
upt 2ïbmi=^
rad
de Ruycer ijaet aen beboo?f£B?ebefcl)epett te boen
roepen / ommebefelbete boen nabecen enbe binnen
loopen i aen be todcöe geftomen jönbe ( ïjebben bebon^
ben / bat be fcijepen / onbec gettielten
Evertfz gebefti=
neert / becmitjï be onbiepte / niet nabcc ambe 3®al
ftonbc homen/en fulcj: nautoelijoc tot aen ijet
i^t toe
fcfnctcn/banbebjelcöebefelbe Ijaet ïjebbenbe laten
roepen aen ben ^cl)ontbp5Sarf)t
van Nes, geeft ben
Eootss bp ben felben obecgefet ( sünöe Éuptenant
ban ben 311bmicael
de Ruy ter / genacmt Maerten
Ros
.be toelcöe langen töt op ©artoitis gebaren/ en op
bieljaben feer behent toaiS) bernlaert /bat alle be H^er^
ften/ enbe felfii be i25oomen albaec afgöeöacfet toaren/
foobat Tiet Dcm niet mogelijcB toajï Qet boo?ft{)?ebe
<0at / feec nau jijnbe / te binben ; fiitòus bat geteftii
beert biiecbe met be Ciialoupen be biepten te boot
foecbeit enbefonberen : ^ocfj onbectulTcgen be bloebt
berloopen jijnbe/ toa0 öetonmogödörft/ ai tjabbeljet
boo7fcf);ebe((Eiatefgepeplt bonnen toerben/ootb ter
oojfahebanfiilte/'tfelbe te ftonnen in jeplen: toaec
ober meer opgfiemeltc J^eercn <iEiebeputeetìjen enbe
^eboImacDtisbetigenootfaecBttoacen terefolberen /
te rneer geene anbere nptltoitifle oberiti) toajS/bte
fcijepen fo btcftt aen be a®alle te boen loópe ató eemcgs
fintss mogeUjtiö/enbe met be Cfjalonpeit bebonben
Debbcn bat niet naberalji omtrent een j^albe Canon
fif)ootbanDetboo?fcittebejFo?t öonben blott<n/bat

ootl! geene ofte toepnig li^te ftljepcn Dp öe ©loot ficö 1667,
bebonben i foo Jjebben meergemelte J^eeren ecijtcrbe —
boo?fclj?ebefcDepenfoonaeaenbe3©al boen loopen/
enbeljetmeergenoembe ^o?t naberen/alsi öoutlijcïi
lögetoeefi/'tbielch ebentoelniet naöer al.0 op een
öalbe Canon fcftoot ijeeft ftotmen geftDieben/ foo bat
uptbe boojfcljiebe frijepen geen fo?ce gebaen tionbe
toerben.

5^eboo?fcB?ebefcDepenin bierbocgen gijepolïeert
3Ünbe / cannonncerben op ijet jpo?t foo beel fp lionben/
toierbenupt öet fdbe ban gDelijtitcn begroet/enbe
oberf«l(6si oo?beelenbe albaer geen bojberen bienjl
te ftonnen boen/ ijebben meergemelte l^cöam «©ebepus
teerben enbe «©cbolmacljticljben geraben göebonben/
metbettï§eecïupt.9ibmiraelde
Ruyter,6acr met
be Cöalonpe te berboegen nae be Eanbt - militie / bie
fp in bataille bonben (laen/ toacljtenbe tot bat be fcSe^
pen ban (©o?loge foube binnen loopen ; aen toieii gfie^
rappo?teect sijnbe/ bat be boo?fcfj?ebc fcöepcn Ijet
bop?noembe €iat banï§ath)it0 niet feonbeji in ^eplen/
toterbe gerefolbeert fonber eenicö töbt berlieis/ «net be
boo?fcï)?cbe Eanbt - militie enbe "Zee - folbaten / nef^
feniS be iKatrofen / ftet meergemelte fojt te lanbe te
boen attacqueren :liorij bonben be ilooft- «©fRncrcn
geraben /een goet ae««al ban boetbolcb onbcr ben
^aefvan
Hoorn te latenop feetftere pa«/fo tot be-
tonnge ban be 23ootKi enbe Caloiipen / als omme te
beletten bat geene ïïupterie ban acDteren op be boo?^
noeitibe .pilitiefoubeinballen toclctie o?b?e gïjelielt
toefenbe / marcfteerben be (€roupen baer op in gotìie
o?b?e nae fjet 3Fo?t ^ebolcöt toerbenbe boo? meer op*
wnwlte i^eeren «iSebeputeerben / mitfgabersi ben
Enpt. bmirael
de Ruyter, tot onber een mnfgnetii-
fcöoot : €roupen ban als boorcn in feer goebe ö?*
abancerenbe/ enbe bicfit onber l]et gehomen
g)nbe/bebenbe|Battofenboo?afaban£ecen met be
|io?m - labbers enbe ijanbtgetoeer / maer ben ©pant
fm liertii met fcl)?ootftDietenbe/ pjincipalijcii upt een
Maillot binnen
't <l5at?eplenbe/ beroo?faec6te fobant:=
gen alteratie onber be Eantmilitie/ enbe p?iniipalijcfii
be ^atrofen/ bat be felbe be aabbers nebertoerpenbe
bleben leggen acfiter een Ijoocötei aibe be Officieren
ban be Eant - militie 't jhwt nabec geinfpecteert tfeb^
benbe/oojbedbebat geenapparenttc toas 't felbe te
empo?teren / foo bat be meergenoembe Eanbt-miltte
enbe H^atcofen refoibeeerben te retireren/ bwij in goe»
beD?b?eafmaccBercnbe:onbertufrcl)öttotertf)etbolcit
onber ben
^eerGraef van Hoorn gijelaten/geattacs
gweert boo? eenige fiupters enbe ©oetfinecljten /cgati
gerenbe eenen langen tijbt feer Debicfj opben anberent
maerbienpoHtoierbtfipöet bolcfe onber ben
Graef,
van Hoorn
fo tod gebefenbeert/ batbe €ngelfcöen nae
.Sonnen onbergangD aftoeecften / enbe be ïanbtmii
Ittte enbe Jlèatrofen in goebe o?b?e/ fonber eenige bers
ötnberinge boo? be Cöalonpen/ iöoots enbe «©aillottf/
aen be fcijepen ban <0o?loge aeng0eb?acöt jgn: <ütt
be boo?fcl)?ebe reftontreisbuptenbermoebenbanbc
5Ubeban ben ^taet/ (êertoepnicl) bolcft berlooren ofte
geeuet1lenbe&om«».

Ì|etbao?f5 jFo?tban 3|actotts toas Hcrtfier sefo^^·
tiftceert ais bericöt iS getoo?ben/3ijnbe aen be 3®alle/
mtmerS aen bejöbe baer bcrCroupengetoeeji3ön/eett
5Fanflreb?epe ^ enbe aiijoetoel beiJ-'acöten niet biep bart
toater toaren/footoarenbe felbe met eenen fleeaen
boet omtrent tieniifïe ttoaelf boeten lioi^ opgemet=
feit./'itoelift ben moet enbe be couragie/ bie uptne^
menbe groot toas onber bes ïanbts bolcfe / baer om=
trent feomenbe/ al b?pbeben ber(ï«üBen;l)ebljenbe ben
©pant boben
Ijet becftadbe in betooif? ïtebiice oocft
boen füttöen biec fcöepen / om be inftomfie ban 's
3[anbtsi©Ioottebet5eplen totboo? be Kebtece ban
Eonben / om be fdbebanalle feanten befet te Sou?
ben.

(©rtìier anbecen iSban befe jpe albaec boöbt geWe^
ben benCapitcpn vander Wai, ^oonban ben «εοΙΙα^
nelSteelant. <

^at€]cplottfonbech?uiöteeepnbic9t/toia:tgoeti
.gebonben/batbeitEupt. ^btttivadvanNes meteen

<0fau«b?c


-ocr page 152-

l^tren öoo^öe iScbiec bmtlortltóti δΛ ©panStelfó
it}eöli#c&c af&^eutfi boentie.

timmtgHen ioieit onìì^ìien wHtiirad
Everfz 0φη06« étt tìde't «SptóhSt Wicht,

om te (ten of iiaec aen ben ^vmt eéétMcj^ af&ieucb
waisteiwett.

eouwn ©en drie en twitttichften met βΠί Ικ fc9^en ott&et
awt-jepi gegaen jijniie / labeeciiert öe
Ooftnaeide ban
«ifc^ Wicht in Betobecfleecften nae Portsmuyden,'bocö
&iirn(ttaIfoo bebonben totecbe/bat albaer/notgte boo? be
·««"· Koe,ofteöet<0atban Nieupoort,no^teopbegami
ftfte ïteebe acötec enbe Binnen
Wicht ^tet een eentcö
fcpp todj^i gebleben /enbe Blaerïücb bleec6 bat be
Éooübaetbei^
fifnnenPortsmuydcn niet en toaten/
öoifiaattn be ï^ben maec
veertien a vijftien fcfjepen
lagen/toaerenöec foo /gepiefumeectbnecbe / be
Sou-
verainfieöent
ïKoibe h)o?ben/3önbe be felbe boojtiS

bennöbd® ginnai toebcc 3©. ten g» aen/be toinbt ιδί^,

«0.0, (©oft /öeöieüien nodi al motticS toecr:beiS_^

abortbes ntet^onne onberganglj feiacrbent toat op /
faegen bom ben ban
üourihert ten M' om==
tcentfevé mijlen ban Ijaec af/fagcn en berpjepben altf
boeit tippet
Hans Lucht ban StraeJfonf, boewnbc
i een fliipt-fcDip genaemt ben Gulden Engel,ben toel^
ite gcb?aegt jtjnbe/fepbe be toil te Ijebbe na öet
Texel»
beifoecfienbe 3^fpoo?t/ be toelcfie 8em becleent tif.

Sn be boo?nacl)t sim metftlpn jcpl ban Goutftaert
a©*aengeloopen.

3&en vijf en twintichften bito/bcsf mo?genji be

toinbt <©»/maetfetenmetben bagö 3cpV tt^en
Wtötombenljoec&ban
Goutftaert boo?noemt/enbe
quamen ten ancbec boo?'t^?tban
Pieymuyden »
op fes en een Dalbe babem.

CenigeCapitepnen/aenbetodti^e o^bje gegeben
toa^ombe €ngelfcDe ©ifTcDei^jai/ofte anber ©aet:«

en OORLOG. Seven en 'veertighjie boecL 111


ίίϊ nae böö^aenbe beUDecatie baec obec gijetjou''
ben/oocl^bcio^be infb^atten obec be gelegentOejet
ban
Portjrauyden genomen /gebleetBen /bat becmttö
be etiËi^te ban be boo^f^ebe l^aben / enbe bat aen b'
eene 5öbe ban be felbe gelegen toaii een feec confïbecai
Μ enbe regultec 5Fe?t/enbe aen be anbec 5ijbe be
^tabt/faoalifgefegiitbjtecbe/mebefeectoel gefij^
tiftceett toas/ niet gljecaben gebonben op be felbe
pct0 te attenteren ; maec anbecmael gecaben gebonbe
ben boojnoembe sBapecte ontöieben/bte/op Ooope
hanbupt/mebe binnen
Wicht inggeplt toasf/ betoelc^
{te nabec onbecb^aecgt enbe gei)oa?t5i)nbe/ bleef pecft-
(tecen bp fpne boo^gaenbe becftlattnge / aji^ecenbe
I)pbe]^{oote ^acbabO!$beecbei:{i albaec ^abbe flen
binnen loopen / toaec upt niet anbecss geoo?beelt fion-
bebtócben/ banbatbeboo?f? ÜoopbaerberiS metbe
boo?f5 «©oltelijcfte ttrfnbt ( bupten ttoijffelban be aen»
Somde ban
'is ïanbtsf ©loote beitoittifc0t 5tjnbe/
enbegaetopbieiSe^entet bertroubeCtoelna
Pley-
muydenfoubemogenbecsepltjijn/iis epnbeltjiii ge-
tefolbe^ gelm^en toebec bupten te loopen / en coucif
te fetten naec
Pieymuyden boo?noejtit/ op 9oope bart
onbectoegen / ofte t' epttbeöet €aneel eentge ^aet^
baecbecjs /biebecffaenWecben bagijclötftsi berinacDt
te biojben/ te fullen beiegenen·

ΦΡ liet <üplanbt Wichtbeele(€toupenfoo te boet
als te paect in be toapenen enbe in o?b|e gljeften .toec=
benbe/l^ebben be d^f^dmn ban be Eanbt militie niet
btenflicQ glieoo^beelt albaér te lanben / te meec / alfoo
be io?ten op 't hao?ft aeplanbt gelegen /ggefepttoieci
ben feer (ietcfi /enbe ftilcy niet apparent te sijn / bat be
tpdt fouben fionnen toet

5®eïgaben ban Portsmouth iiS gQelegen acfitet
eeni$ant/op'tb)dcöeg{jemaec6t een gcoot ihn
leggenbe beooflen be boo?f5 J^aben / be felbe ijs engft /

boojlaopen / be toeitfie mebe tod "gefiBtiftceect / oocfe
met bed Canon gefept toiect boo?fiente 5ijn.

^eboo^5^aben&an met een |tlu||uet boecben
obetgefcöooten / enbe fonbe met een ^upbfn enbe
Zupt-toeftelijcften bjint tonnen ingejeplttoecben.

©eïi naemibbagis omtrent vier upcen / alle be
fcD^enbanbeBlootetoebeconbecsepl gegaeii/enbe
ti;eben met be ac^tec ebbe acbtec upt / enbe bat met
(nlte paffeetiien ebentod be
Swaneklif.

^eis abonei met jonnen onbecgangfidagltbe
Stipbt8oetBbattWichta®.ten^.enbe be Kiif^.
5®. enbe^. 3®. ten ban öaec/ be toinbt ijoetoel
flap <®. liepen foo h)at Z. 3®. Oeen/ om
bnpten bea©ai te ftomen ; omtccnt be mibbecnacftt
gingen a®.ten^. aen/met 8et ftrietBenban ben bagl)
liep bebMnt^oo?ben/ enbe met ^«tnen opgangö

I&gR be tioetii öat^ S. Andries Oftê Perelpunt ,β,

ban ftaec / ènbe WoifFerts - Hom ten (©o*
fienenbe($i. <Dofi.

^enbiecenttointicgften bito be toint (0ofl om^
ttentacht upten lagl^

loer/ gabiie bif!^ toetc/en b?eben onbecbe toinbt;; na

YLDeel.

brengen/ otti bontfcQap upt be felbe te bebomen/ geb«
benden boo^t ban t)aer€b. j|I^og. gebjatfiteen ©if»
fcijet; 25ootie ban
Stoonhuys, boben Pieymuyden ge»
legen/met
fespecforien gemant/ban betoelcfte ben
^cöippec genaemt toas
ifaack Koeckejfcfjpnenbi
een man ban opmetciiinge enbe cebelöcö oo?beel/ bec*
filaecbe batomttent
veertich <iingelfcöe ^aetbaet'
bei:jtfboo
?bpPieymoath,(®ofitoaettaen toarat göe»
5eplt/ fo
Op rneenbe 3®oenfijagfj laetfllebcn/ en bat bi
felbe alle binnen
Dortmouth ten felben bage toei:en in
geloopeii»

©at Opdrié b«t be i^tTjippccii/ jönbe ^nen batt
Mr.
Matthys,gefp?oot{ien tiaö/en bat b' felbe alle
drie inbe meeat toawn getoeejl binnen Stoonhuys,
©atSr. Thomas Allen,<0oubeinteut binnen Plyn*
mouth
toajBt

©atop DratcksöafbelfeeübeelCanon laj®/<nbi
naa
ijp boöfowbe / tod tachtentich^mtBcn^

©ataiRtbei§tattttoa!$eennieu ^(ted/feec toel
gefij?fifittecr/maee iai öp niet en toifl Ijoe be^
^tucaènopfjetfelbe lagiirt^

©aröoben bien be ^bt ban Piuymuyden fea
toet{)l^efi)?ttfÉ£eei;t/ enbelian beel«nbe Hnaei: Canon
ain^ilefiianten boo^ften toaii.

©etsiaecbetopettf / bat giftecen abonbt tot Pluy -
möuth
tiibittgm toacen aengeliomen/bat be
toe!igefli«ttaimffk|jat0et feonirtgljnjd& ban Enge-,
gelanteitbebe Vereenichde Nederlanden.

S^a»; Op gebdibeceert enbe reffeitie genomen 3pnbe
ti gecefolbeect ban booiPJuymoth te bec5Q>len met '0
Urnbt^moote naer Dorthmputh boo?f5/enbe bat
ben ^djout bp üSacöt
vander Zaen met ies fdieepeiV
boo? upt fonbe tcacgten in alle fpoet Hem bectoaertjit
aen te becboegen / enbe upt eenige ©tfftiiecsi ofte
anbecepecfonen / bieöp baer omti:entfoube tcacijten
op te loopen/feedEtecetontfdjap te beltomen banbe
betoufte <engdfcDe ©loot ^traetbaÉcbeciS/ omme
aljes ban togbeciS gecefolbeect te toecben / fobanicj^ aljgi
nae gigdegentj^t enbe onbeiljinbinge ban faec&en
bebonben foube burben te begooceit.

^et<Satban Pieymuydenijeitoiibtenbiép/maec
eet men ftomt aen be ^aben/ om Ijet
Weft-Confcr in
te loopen / ofte Bet
Kattewater in te jeplen / foo t)ï op
een ülippe gelegen een feec ftocticnbe todgöeftitifi*
ceect ]öa(ied / gftenaemt
Draecx Ktfteel, op't toelcii
bedeenftoace^tuc&enleggöen/ enbenabe ©iflrei:ii
beiltlaet^en/tod tot
taciuich in getale/toeet; langl^ioi
menfeecbii0tmoetlpaffe>;enominbe
Weft Confer
in te loopen : 3®oo?t!Sfoo toainocft aeti enbetegenji
be emboiicfieuixn ban be ^aben / foo tod tegtien bet
Weft-Conier alii't Kattewater nieu OpOftemaecRtfotl
getfcfteen/ban mup^toei^tb een nieutoe fl^e batterie/
fealmtgö/mebemetbedefteace ^tucfeen/ foog^e»
afficmeerttoiert/ todboi^en,

©aer en boben be ^tabt / baee men mebe langiGt
moefi pafferen/ todge^jtiftceert/ foobatbeboo^j
^bengeoojbeelt toert een banbe befte enbe (imïille

bddep maniere geraben be fdbe in te 5ei4en.
S:


-ocr page 153-

I 2 SAKEN van STAET

I ίδ ;. ^etl fes en twintichften bttO ! 'jS ntOJSCttlS mct itm
. bage/ toen&cn't&e ©lasse ober na &e€ttgelfc0e
a©al/ 5£plejtiie i^.teitaa&illenmctDacbcftocitc/ eit
quam ten
tien upcen/neffenis öe ^töepmonöii; öefel·
bctm ainchccop fejï cn ttomttcl) babem / fcBcrpc
gront / öc JWljoecUban Saeckom^.tenl^ooiiim
«n ijalbe mül ban Daer af.
• 'jsjgaecmibiiatösi ten
twee iipccn jijn'öi EanbtjS
fdjcpen/ neffeniSbei^ooftmigge/ ten5iincftecgl)e=
homenop
tweeendertich®abem/ enliaöiieitGüu.
ftaert,
3©, ban Ijaeu ontrent anbccDalbe mijl ban
be 3©ai.

gi>e0 abontiSiö.op Bet gIjctooonlijtfK toebec
3{ncltctgfltcljt/ ointibecseple»/ enöaböenbetoint
jSoo?bcn / jiebcnben «öoft aen / cn ötelben't fo beii fel^
bennacDtloopenbe; op benmojflcnfcöootbctoinbt
iRoo?t i0ofl / met een aengenaeni ftoeltie/liepen langiS
bc «ngelfcljeliufl.

'0 ,fiÌÌ5o?gensf ben acht en twinticHften bttO bOO?
Torbaey gije&omen sönbe / Btelben ïjetb^aepenbe om
Dortmuyden tebeseplen / altoaer ten acDt ucten boo?
qiiamen/fo nae aen bc 3®al tot op
dertien babem / en
bea-c binnen fcftootsi ban be ίo?ten : €nbe ijS bebon=
ben / bat Ijet mbomen/oft Det <©at ban be i^aben ban
Dortmuyden, bjaji gelegen tuffc&enfeec öooge ftlip^
pen/ 5ünbefeecnaeu/ fobamcf)bat!)etfelbemeteen
Pfece ïsettingl) ban beeene söbe tot beanbece betïoten
tjonbjo^ben/ öeöbenbeban acfjtecenmebefeecfjooge
2Becgen/ fobàtmenbe ^cfjepen/ binnen beboo?f5
Jgabenleggenbe/nietbonfïen/ alsSmenban bupten
boo; D^t boo^f; gat Qaam.(2^p gaer aenhomlle albaec/
bonben ben toegangij ban be boo?f5 ï^aben gïjeflooten
met een ftoacenpfecen&ettingjf)/ gefpannen
ban Det eene 3àa|lcel tot {jet anbece / ben toelcfteit ban
twee bootjS onbecfliit totetbe/obec be toelcfic ben gfie?
meltc iüetttng gelept toatf. $ScDalben bepbe be boogf3
i^afleelen biajif aen get tnbomen gemaec6t eene gcoote
25attetpe / op eene platte fb?me/ metbecfcijepben
(iutftcn Canon boo?(ïen. g^entotnbttoaiSjS.©. ten
^oo?ben enbe betljalben abfolupt onmogelijclt op bie
tijt ijet boo?f5 >iEiat te paffecen / te meec boo? bten boo?
be Éjcceffibe Doocfjte bet 35ecgöcn/ baec meebe be
boo7f5 ì^abenen ban alle banten omangelt tff / nae be
vappojten ban afle be ^tueriupben/ be meergenoem^
be l^abenbebacen bebbenbc/ Detboojfs «©at boo?
bbja?relb)inben/ uptoii?faetbebanbe boo?f325ecgen
gccaufcettbjecbenbe/ mmmecmeerbon ingöejeplt/
maec bat altijt met ao^ecpancbecss tngetmtben / ofte
boo?25ootii/ betoelchetntijtban ©iebebacttoeejci
p^ejs rallen tijben gebonben / enbe met ftabeltotibien
boo?ften mbifien toecben / ingljcijaelt / fo bat abfolupt
onmogelijh geoo?beclt bjiecbe op be booifs 3|aben petiS
te attenteren. ^agen mebe op be gebeccDten baer on^
ti-cnt brie mtlitte/fo te boetais te peect/in becfcBepbcn
(«Tcoupen enbe onöci: CojnetsS en ©aenbelcn gljeceni
gecct : '©e^ niet tegljenflaenbe liepen mefsü Éanbt0
^cDtp biciu boo? be mcecgenoembe J^aben / en / afó
booten gcfcciit/ binnen Canonfcijoot/bocü ben ©pant
gaf ebenbjcl gljcen bnp? / Ijetfp biit ben felben gBe^
trncljt beeft Ijaec binnen te locften / of be fcöoten goet=
gebonbenljeeiftte tefecbetentotljaec becbccetnbomi
fle. g^ttbt boo? be ï^aben gebomen sgnbe/toenben ijet
Dberflaedj / en liepen alfoo toebeu te cugge / fonbec bat
albaer eenige ftbeepen bonben getoaec toecben alset al^^
leneliltb een groot ^tbip/leggenbe bicDt aen be beting
tnbe foo bet fcbeen/nocb bcftalben be 3^a|ïeelen/tot be=
toaringe ban ben boo?f5 !^etttng albaer gepo^eert.

©an baer boo?tge3eplt jijnbe / 5ön geancftert om^
tcentten
drie upcen op vijf en twintich babem toatersi
be 3®cftljoe(ö ban
Torbay een mijl bau

ïjaeraf.

, «©e Capitcpnen Floris Florifz Blom , enbe Adam
van Brederode,
bipbe ban Amftelredam aen bOO?t

gebomen jijnbe/ ïjebben geblaecDt/ben eenen/batgeen
SSiec mcec binnen ^cf)eepsi-boo?teni)abbe/ en ben
anberen/nfet meer als acDtofttien ©rtjoofben.
fcOepbenanbece fjebbcnmebeaengbebient/ ban bier
«nbc niet langer al^ omtrent boo? ^Dt baeg<n

gÖêP?obtbeectte 3ön. a^aec op nae boo?gaenbe rijpe
beliberatie goet gebonben enbe gerefolbeert is ijet Ca^
nari tocber op te loopen / enbe te berseplen tot boo? be
öebiere ban
Londen, omme be ^?obifie/iiPt ijet ©a»
berlant albereptis/ foo baflelijcb bertroutot toiert aen^
getomen / ober te nemen.

'jï jSacBtiS ten elf upren isi ^Hntbcr gelicljt/enbe toat
naber aen be 3®al geseplt / en guamen anbermael op
bijf entbJinticD babem toater ten 3J!ncber/ een grootc
Ijaibemijl ban'tElanöt.

'S i|lSo?gcn^ met ben bacD/ ben negen cn tbJintigfim
öito / ijaec €belc 4IlÖog. albooreniS / met communicai
ttebanben Euptenant 2libmitaelbc
Ruyter, geo?^
bobtteert Debbenbe
drie licljte 3f?egatss/ om be inbom^
(te ban bc i^aben ban
Torbay, te peplen / enbe ban bc
conlKtutiebanbieplaetfe fienniffe te nemen/ öebben
fitïi «I een bet booifj Jp?egatis/ met enbe benebensi beit
i^eere
Grave van Hoorn ( jijnbe beiiJ^eereBtuptenant
3tibmiraelüe
Ruyter'jsanberen baecDiS te boorenal
obergegaen) geembarcqueert / ben bJint
met nappe boelte/ enbe fön berbolgensS 't sepl gegaen:
omtrent be toal gljebomen jijnbe / boeren met jSloci
penbicDt onber'tïanbt,· enfcöotenbanalle hanten
feer met .flSufquetten / maer abanceerben be onfe εφ?
ter tot boo? bc ü^abenban
Torbaey, altoaer beoEni
gelfcDe t'famcnrottenìie/ fci)?eentoben atóbe3©ilbe
JlBenfcDen/ cnbeblebcntoacïjten tot bat be ^?egatsi
omtrent Ijaer quanjcn/ bie met (jaer Canon begon*
ben te fpelenjrocpben boen berberji tegDen be HSouille
aen baer ttoee leegc üoopbaerberii in lagen / bic booj
o?b?e in ben b?anbt gi)e(lcctì&cn toierben,· Bet bolcb
ban öet tDo?p liep ben 35crg0 op / maer ijS geenfcöai
be aen öupfen gjjebaen. <©pben mibbacDquamen
tocber aen boo?t/ boenbejepnomte berjeptoi/ enbe
lepben't met Bet Booft JS. <©. Been ; naermibbarBii
toiert Betboobt IWlIei beiiabontss/ bc^onacn ben
^orifont/
lagBPoorciant (©.ten Joo?ben banDaec
afbengeBcelcnnacBt bleef Bet (iille»

^amibbadjiü ij^ tocberom jepn gebaen om f jepl
tegaen/betointg. met (lappc boelte/jeplben
ten ^upb. 'g abontss met jonnen onbergang lacB be
3©e(ihoecb ban ai^icBt li .en "©^ban Baer of/Bab*
ben bten ganfcBen namibbacB met een bloet gcjeplt :
'sr j^acBtsi3eplben notB <0o(i ten aen / met (lappe
boelte upt ben a®e|len.

55en eerfte ^iigupi bcsi mo?gens{ ten fcif upren
Babbenben<©ollBoecfibana®icBt jS.tcna®c|lcn ban
Baer/met taepnicB toint upt ben gupben/b?eben
cttbe 3eplben tot negen upren/boen quamenfpten
ancber op ttoee en berttcö babem.

be mibbacB gingen tocber onbec sepl / b?ebett
meelt ban (ülte/enbe guamenbe^ abontiei tocber ten
Stncber.

3&en ttoeeben bito 'S mo?genjS met ben baiB '0
3LanbtiES©loote tocber onber3epI gegaen met eenj®.

3©int / 3eplcnbe <©. Φ. aen tot ten tien upren /
toanneerbefclbc tocber ten ajncberis gebomen op
berticBbabem /blpbenbe ban (tilte leggen tot ttoee
upren na be >nibbacB/ficegenbocn be toint
a©.mltrebelijcbe boelte/gingen tocber onbec 3cpl
<©.3^.<©o(iaen/bot:B bucrbe niet ïangB ofbc^en
tocberom fìilte / baer eaec toepnicB boelte upt ben

en met bonnen onbergaiw <©. 3cplbett
boen «0. aen / cn toajs 25ebe|tec ten 3Beflett
esf mijlen ban Ijaec : (€ec i^ibbemacBt toenbcn Bet
be3&lote3©e1lobcr.

^enberbenbtto'iS mo?gen)$ ten fe0 upren toaiEt
25ebe(ïer notB ten 3®. en 3®. ban Baer bijf
mölen/cntocnbert't<©o|lobec/be toint ι^.φ.
metrebdijtbe borite/en guamenten ttoaelf upren
ten^ntbecopbeblatbteban be ^nne op biiftien
babem / en lagen foo tot jonnen onbergangB / toan^
neer tocber onber 3epï gingen met een(0.^.(i^otlc
toinbt/3eplenbej^.flcn tot mtbbernaffit/ en toen*
ben Bet boen Ε.Φ. ober tot ben bietben 'jS mo?gcnif.

Hendrick Aioi Bccftacn toclgemete ileeren Baer
ï^o^naog. Ciebcputcccben bertoont een mtebanben
Ëuptenant 3ibmirael
Aert Jaafz van Nes :in bate ben

der-


-ocr page 154-

Γ

Μ commattiiemeitt ban Jacob Comdifz Swart, W'
totaetiiie onöec't CoDegietec aùmicaltttpt tot
Am-
iieiredam,
te» felbétt baege bait Uao? beiltebteccbatt
toajï aföefonliert ornmé'iï itantitsi ©loote/ ert
iie j^ogl^gemeltie föeecm Daec ^oog m^g.
teecben tit't
Canael op te faécften / eniie öec fdbet ot'
ùfed t'acDttcMginjenìie öett gemdten
Hendrick Mol
toitticcjci mouÏielmgl^ geDoo^t 5üntie / cefece^De iiat βρ
OniKC ÙCtt boojnoemtien
Jacob Comelilz Swarc, tte-
Densi notöfevenéScöepm ban (©o2loge/
acht 25?ani
iteciS enöe
twadf ©tctuaille fcöepen op ben dertichften
^Ulij feftien hondert feven en feftich bOOjfj ban bOO?
be ïlebtece ban
Londen toasiafgescplt/ meto?ïi?e
om be ©tote onöec ben Euptenant aibmirael
de Ruy-
ter
tniiet Canael OP te foecben/ enbealbaec getomen
jijnöe/ öeo?b?e!Sbanbe i^eecenOaec i|oogl) iBog.
^ebeputeecben / enbe ban ben S.uptenant ^bnncael
de Ruyter, te ac^tecbolgen : ©ecölacenbe bat Dp alle
be iScöepm onbccfjet tommanbement ban beη (Capi-
tepn
Swart afggefodben / gijelaten öabbe 3©. ban
'0 ïanbtss ©tote / ontrent
drie mölen ùoben Bevefier;
<©ptoelcörappo?taenflont8igoet gebonbentis heref^
pecttbc ïuptenantsi 3(lbmicalen aen Dooit te sejinen.

<©PÖet cappo?t biennamibbatfj boo? ben €om=
manbeuc
Hendrick Mol aettDaec «iBb. HSogijenbe
Ofjebaen / mttfgaberii naec lectuce ban be 3(lcteniS öp
ben €ommaniKHCboo?noemt geerOtDeett/ enboo?==

Cbe abbij^ ban be Euptenant^ ^bittttaelÏi de
:er, Banckert
enög Aylua, fnbeüDecatie gDdept
3}jnbe/ toat/ foo op't boo?f5 cappo?t / alsi mebe be glje^
melte SïcteiS ten meeden btenfte ban ben Hanbe gece^
folbeertm gQebaen beljooibetebieirben: enbaec op
booinameratócB in acöttnge genomen bjefenbe / bat
be fcfiepen enbec ben Capitepn
jacob Comeiifz Swart
boo?bert Euptenant mmiraelban Nesbanboojbc
iSebteceban
Londen na 'jeitanbtsi^toote ötecinbe
Caiiaei afi;jefonben/be boo
?f5 ©tote tuffcijen ben twee-
den
en derden befciS gepalTeett motsten 5ün : eeit^
paeclücft goet gebonben en gecefolbeect/bat aenflontjS
toutS foube gfiefet toecben m· 3©· aen met Oet gantfe
ScoiS ban be ©toote/ omme ben Commanbcuc
Swart
met alle be anbere ^c^epen onbec bei felfsi comman*
bementop te foechen/ enbe ben fdben onbec be ©lagge
beftomen gebbenbe / toübecii te cefolbecen / foobamcft
aliE{ itpt betngel^omen tübingen enbe bontfcl^appen ten
meeften bienfle ban ben Eanbe geoo?beelt foube too?^
ben te Beijooren ; toecbenbe onbectufTtöen be Capi tcp-
«en
AnskeFockesenbe Brederode, mitfgabecii ben
«iapitepn
Yde Hiikes Coiaert afgefonbcn omme met
aHemogj^elijcSe fpoetbooiupt teloopen/ benmeecs
Oüemelten èomntanbeuc Swartoptefoecöen/ enbe
ben felben ban j^aec aenftomfte te p^eabbectecen / met
ïafï enbe o?b?e / foo fiaefl be felbe be iScïjepen onbec
ben meecglöÉmelten
Jacob Corneiifz, foubenbecne=
men / alle glafen een fcftoot te fcöieten.

(©paenf^ÖbenjSbangaec^^ot H^gibanbe ifte^
bfece ban
Londen certiS toebec op te seplen om be Φη^
oelfcBe iScfiepert ban <©o?totö met eentgTje 35?anbecii
in be
Hoope gea?cfbeect t'attaeuecen/ts tonfo?m Daec
1^0: IKog: intentie goetgebonben en gecefolbeect/aen:=
flontii fonbeceenicgtijbtbecfupm/ metbienfabocai
filen (©ofldijtSen toint touci te fetten naec be 3©e(l /
enbe Qet Canael afte toopen tot omtcent be €planben
be
Sorlinges, omme ben ©panbtfoo beel boenltjch
t'alacmecen / enbe albaec / mftfgabecStn't opRomen
ban löet
Canael, alle ©pantìijtSe fcfiepentoaectenei
Mtn/ aen taften/becmeefiecen entecupnecent ®oo?tsi
foobanitöteagecenaliiuptbe in&omenbe töWngljen
enbe feontftijappen ten meeflien bienfl ban ben ^taet/
tot afftjencït ban ben ©panbt gfleoojbeeltfOHbe hjec=
benti beiioocen: ©atonbectufftijen eemgge ban be
6ejepl(lestï)eepcrt enbe üPcegatten gelaflfouben toec-
ben te lopen
langfSGoutftaert, Pleymuyden, Vael-
muyden
, enbebecbolgensi langjS be €ngdftiie !^ufle/
omme / toajs't mogelncfi eenige «engdfcöe ©ifftgecitf/
oft«a»bec$©aectup^teb«tomen/ ttnepi^aptiK

en OORLOG. Seven en veerHghjle boeci l ì}

dertichften iiicboaileW maettt: üpttietoelcftegBei ' f^enó&oïfiontfcöapbdnöeinflelfiljc^clj^crtbart 16Q7Ì

__„Weecitert tsi&atiiettgemelten (ffommanliem:/ on&ec <©o?logemiieï§alJcnenbait PorcsmuydenmöcPiej'- .„.r 74

muyden leggeitiie/mttfaaöecisuanöc^nractljaeci

beci/ bie gefegtbJiecbmtcDorcmouth tngehomcttte
jijn/ oftealg nocD bectoacöt biecbcn / te bonnen
ontfangöen.

feilen bito'^imojsOenjS/ be toint
met cebelgc&c öoelte / be Sec feec ongeltnpmiclj / tipt
bcn<©o1len/ toaecenbe acijtectle ^cljeepen foobecbt
acljtec lipt / bat men bte
qualijrii fw» bonbe/ alljoebjel
(lecfite boo?tganglïDpben Euptenant iflömicael
dc
Ruyter
gemaecfit toiecbe/ ontmoeten boenmaclö een
«ttsi ban ©liffingcn / bjaec op commanbeetbe . i
. . . i Manrenfz lipt Well-Indien , ban ben
Commanbeuc
Abraham Quirynfznaec Rochel afgc^
fonben/enbe ban
Rochel thienbagen onbec sepljle»
toeedjpnbe/ betoelcöecappoiteecbe/ batallesiinbc
Caribifch enbe aen be 3©ilbe feufttoel (hJitt.

'srHSibbacDsi gillen Gouftaert j^oojtten 3©e|len
vij f of fes mölen ban be ©toot / enbe toiect ben J^ftael
boo? o?b?e banbe €b. Jl©ogenbe afgefonben tot acDtec
tn be ©loot/om be acötec)le «Scliepen toat aen tep?ef<=
fen enbe meecbec sepl te boen maeclten / bte 'S abontii
baec op al b?p genabect toacen : be ^ee toais feecljoos
lipt ben 3©» ^upbttoefien / ben toint ^upbt ten
ten/5eplenbe3®e(l aen.

'©en ievcnden bito'!Smo?geni« toenben't Kantst
«Cfquabie W. aen / be toint 3©. S» 3©. met Höbe
öoelte/ enbebjifigelucljt,

(€en boo?f5 bage ijcbben be 5^eecen Daec HSog.
<!5ebeputeecben enbe <i5ebolmacBticDben/metabbiji
ban ben aiupt» mmtcael
de Ruyter, bert Capitepn
Eyert van Gelder, neffetiii ben Commanbeuc Ver-
boeckeit
.met twee <!3ailtot)SafgcfonbóVj)m be Capi^
tepnen
lacob Paeuw, lan Pauwelfz van Gelder, Anske
Fockers
enbe Brederode bett vijfden baec bebooceni af
gefonben/em eenige fiontfcöap te beöomen / op tefoeo'
fien / enbe becbolgOens öp be ©toote te boen ftomen f
omme Ijaec toegöefoiibene ©ictuaille/25iec en 3®atei;
obec tehemenin
Torbay, allesi bolgenS be 311ctefiaec
tenbienepnbebecljantceptiit. ^

icegenjsbenabont'sïaanbtsi ©looteljaec ontcent
vier miilen betoeden Pleymuyden drie mijlen ban'tnicoefici
ïant Debinbenbe/ 5epnben be ï^eccen «0ebepiiteecben Dicmiit»
enbe ©ebolmacljticöben alle be Capitepnen / en nae»
bccljantbe jöcijgljiScaet aenbooJt/ enbeftjn becbd-
gens uptgegljében beSlctenban «cnbebousr op bert
vijfden befec toopenbc maent gijeaccedeect ^· en ia
pitepn
Brederode aeii Doo?t ban Oaec Jl©og. gfie»
Somen/boenbe aen be felbe cappo?i/bat
Op b?eefe tjaö«
be/batbeCapitepnen
Paeuw',lan Pauwelf^van Gel-
der,
nebene Anske Fockes op Poortlant ben vijfden
biiii 'is abontsi fouben becjepIt3Ött : enbe toiect boo?t!i
gecefolbeect metbe©lootein
Torbay te toopen/ om
metcommobiteptbe ©tctuaille/ 55icccnbe 3©atcii
obec te nemen/upt bei hipten beboojfs ©toote toe®
gefonben/alfbobe^eefontdupmicO toa.e»

USet jonnen onbecgang seplben^ Eanhtiei ©toot^
betoeden
beMecuwefteen, enbebe fdbeanbeciialbe
mijl ban be ©toote/ ficegen be toint <0od / en jepl»
ben (©.
φ. tot ben achtften bito 'iï mo?geniS.

^eiS moigettiS b?oe£i) be toint i©ofl /5eplben
met Hanbts ©toote ©odaen/ enbetoiecbenbi

Capitepnen Paeuw, lanPauwelfzvan Gelder enbe
AnskeFockes, gefién naec be ©loote af teiiomen/
baec be boo?ttoembe Capitepnen ito?t baec op aen boojO
Quamen / boenbe cappo?t aen be i^eecen fóooBlj
Haogenbe <(Eiebeputeecbenenbe<®ebolmdtI)ticDbin/
feggenbe ganftii geen pecicul ban te beC5^len gegabt
te pebben. (Cen
feven upcen toenben't'S EanbtiS
^cfiecpen ^ 3©ed obec om onbec
Goutftaert te δο*
men / alfoo
Torbalj niet ftonbe firijgen / göelijitit oocS
baec aen bolgenbe met be bloet
Goutftaert niet fionbe
b^epleni foobat gecefolbeect toiccbe naecbe
Voert
ban Pleymuyden tejeplm / boiij be toint bjaepbefo^
banitf) / ban ^oo?t <©ofÌ / ban afeefMjjcit/ ban bttbeti
ganfcg diQe/bat be ©lagge tnaec met een gebe^tebast
bef(DΦm))00)be Voert geftomenjöm


-ocr page 155-

IZ4 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ 667. ^itcc toa^ een ipjesat ban ontcent feilien of fltötten

^tutten ban beain0elfcl)e0è5MP0en Kocks-broot,
ntacc ontscplïie'ii ïantsi beliepen / öoo? otm Bet
nteecbertotittonbcrtie3©aI Ijaöiieuntie met ^on^
ncn onberoaiiöij isi be ©laggèneben^ eenige fcDeepen
tnflröen
Kocks- Broot enbe Draecks- Kafteei becbol-
gcn.tf ten JfinclKC gctomen op ttoaelf babem.

negenden aen boo?t ban öe leecen «©ebcpu-
teecbcn enbc <!EicbolmacljtigObcn ontDoben jijnbe ben
Conimtii
Kruywagen , ettöe naet ejtaminatie ban
be ccfpectibe Capitepnen/ tó ben felben gelali / in ge-
bolge ban fijne «ffomnnffie/aenpbec banbefelbe op
teniaccften beo?bonnantiefooban25tec/ 3©atec/alii
nicbcbanbeanöèc®tctuatllc/biebe felbe ban noo-
benOabbe om ban nu af aen noci) fejS toeecfien te ton-
nen ^ee ijouben ; be toelcfte alle naec p?opo?tie ban be
b£ioifcti?cbe ©i£tuailte/?&tec enbe 3®ateu/boo? be
i|ceitn <©cconnnitteerbe liïaben ban
Hoiiant naec bc
©lote afgefonben / gebepefdjeect en aen be cefpectibe
«öfficiecen en Capitepnen tee ijanben geftelt 50«/ met
lall en o?b?e omme be boo?f5 ©ittuaille/25iec en Wa--
tfc ten fpoebicftHen uptbejPtiiptenobectenemen.

^entienden,besfabontsi omttentten vijf upren
jjjnuptbei^abenban
Pieymuyden meteene CDa-
Ioupe /opbetoeldieboo?op gliepelt toasi een toitte
©lagge/naec boo?t ban be %eren öaec iBog.
<©ebepHteerbcn en «©ebolmaciitigben fiomen roepen
be ï|eei'en
lohn Traiane, enbe ben «Efquiec %ars,
bepbe Collonellen/ geaccompagneert met ttoee tébel'
iupben / alle ftljijnc.tbe pecfoonen ban conbitie ; enbc
OpbesÜbeban'lS EantiS be
feven Provincie

aengeftomen jijnbe / foo Deèft ben Enptótiant 3tbmii
rael
de Ruyter be felbe aengefecljt/ batfp inbien fulcjc
coet bon'oen/ fonbec êeniclj öebencften feonnen oberöa^
itten/toelcöeii bolgcnbe be felbe cefpectibdijcft aeit
ï)00?t obec gDeftomen toefenbe / enbe becbolgensi boo?
ben3tuptenantUlbmicaclde
Ruyter in be Caiupte
ontcent Oaec Cb. jKog. gelept jijnbe/ Bebben gemelte
Jleecen Collonellen becltlaect/ bat/ be ©?ebetuffcöen
iöacen ïSaningBenbe Booggemelte Ijaec iloocBJiao-
genbefinalijcft gljefïooten toaji/metminicöbutbige
p?ate(iatie ban b?untfcBap / enbe genegentBept ban
t02rcfp0nbentte;aen be toeldte een Coüation ban
emtge tonfitiicen boojgefielt jijnbe/fo Bebbi" Oaec
<eb.,iiaog.mctbcnauptenant Sfibmirael
de Ruyter
bc ttoee Baogljtle plaetfen ban be tafel ingenomen / en
Ijerfocljt bat be gemelte i^eecen mebe toilben aenfit=
ten / be toelcfte oocfi becbolgeusi aengefeten / enbe met
beiloo?lijcfti-erpecteenigcglafen3©ijn fo op^ttoelba^
ren ban ben ^taet ber ©ereenicljbe J^ebeclanbeji/
alsimebe begefontBeptbati ben iioning banEnge-
]andt,enbeanbece fonbitien gebjoncftenBebbenbe,
jijn meci-gemelteJ^eeren/naei· bat onreent twee upcev.
flccollattoneect enbe bjoUjcft göctoeefl toaren /met beu
felbec Cljaloupc tocbec afgecoept / enbe naet
Pluy-
muyden
gebaren : 3!« 't afbacen fyn opgemelte l^ee-
ren met eenigc Canon- fcijoten gefalueert/ be Jooelcfte/
oen l.anbt glieftonten 5ijnbe/npt Bet jpo?t ban be
i^tabt
Pieymuyden jijn faeanttooo2t gijebJD?ben :
SöiijbenbeBaet; Cb. iRogenbe/onaengefïeit'tgeene
boo?f5 / niet alleen ban mepninge aen be boo?gemelte
tijbtnge ban 3©?eebe nietjs te befeteten / nemaec
ootbbpallcoccaftcnte tracBten ben ©panbt foobeel
fcBabe toe te b?etigen enbe afüjencft te boe»/ alsi moge^
liitfi foube fijn / tee tüt enbe toijle toe be nabei' confic=
matte ban bc boojft ©jebeBanbdtnge ban Boodige^
melteBaecl^oog.lfeog. mitfgabersi p?erifenla|tnpt
|jet©abci-lanbt foube fijn aengehomen ; tot toeldien
epnbemct'sfïantsi®lotc couriS gefidt toiect/enbe
ÖdOpentOtncnEngelants
eynde onitTcnt bert lloecft
ban
Lefaerdt enbe be Sorlinses, oiii albaec eenige ba^
gen te ftcupfTen/ niet fonber Bope ban albaer / ofte tod
fn't i©e(lcn ban't Canael/ bolgensf abbijss ban meer^
iJootBgemdte Baer iBog. berbat in bec felber
HSifltbe ban ben
feven en twintichften "iSuIijlaejileben
aettbenï.uptenant Ibmttael
van Nes afgefonben/
ienige Cngelfcfte ^djepentc fiiUen bejegenen.

eUden '0 mojgcmef omtccnt een upre beo? 't op^

Ι

i

hl
Λ

gaen banbe ^nne/tefolbecen Sintftec te liittm/
enbe gimteit onbecsepl / met intentie Bet
Canael loooit ■
af teloopenna EngelantsEyrjdcjOm.-aib.iWC aueopfeo'
menbe fcBeepen toaec ie nemen.
Omtrent ben mibbafB fagcit ?mige .EiElert / tot

t waeit a dertien in gBet^lle / maetliten iajcj&t op be fd'
be / fettenbe Baec cours E. 3©. .aen/iJtipben fdbe
gBeBomen jijnbe / bebonben bat een gebedtebaei: batt
toaten
drie ^eeufcBe ^Sapersi met vier pjljfen/ alle ge*
laben met €Hie enbe ^updiec / ïtomenbe ban
Major-
que,
enbe be ^lipdiet-p?i}.Ö upt be Barbados, 50nbe
befdbegenomenboo?
Jan Dingemanz^barenbe met
Commiflïe ban
Viifl'mge, boecenbe een 5F?egat /g0e»
monteert
tnetfes en twintigh fhitften Canon / enbe be
anbete / eenige 3iacBten enbe ƒ jegatss / boo? onjs boo?
afgefonben out te hriipflTen.

Twee ban be ^cBippetsê ban be boojnoembe
fenaenboo?tgeb?agt3Ìjttbe Bobben gebaen be naep
bolgenbe bcrltiaringe ; al0 /

Jan Spaldy η, jgdjippec OP 't ^djip be Gatrijn ,ΒΟ'
menbe banbe Barbados met ^uptftec enbeCatoen/
Bebbenbe be totl naer Eonben / fepbe nu
tien toeetfiet»
gclebenbanbe Barbados gejeplttejijn/beefilaerbebat
be Cngelfdjc/ (ierdt
twintigii jeplen/ ban be ifcanfcBe
mebe(tecdtgetoee|l5ijnbe
twintich j^cBepen/afge^
nomen Baböen
feven ftljeepiesi/ bte be ^tanfcBen boo?
befen op be oingdrdiebetobertBabben: 55atbepbe be
boo?f3 ©loten jfraisfcBen enbe CngdfcBen te famen
gBeflagen Baböen/maec bat Bp niet en toifl aen toie
be ©ictorie epnbdijdi gebleben toajS.

3&at aen be CplanbennocB lagen omtrent teertich
^opbaerber$i/be toelcBe niet en bermocBten batt
baer afte bareìi / maer albaer toierben opgeBouben /
om gefamentlöcfe tegenjï
January naer Engelant obec
te Bomen.

Caieb Cock, ^djippetop 't^djip be iïager/fioi
menbe ban
Genua,gdaben met <Dlie/fepbe twee
maenben gdeben ban baer berjeplt te 5ün/ ettìje bat te
laettotCadixtoajï aengetomen/om met be Cngd^
f£Be©lootiSaopbaerber0;enConbop ober te Bomen:
^at boo?t!$ albaer niets nieus en toas gepaffeert.

<©.'0 naermibbacBS ontrent drie a vier upren iö een
©aertupgupt
Pieymuyden geBomen/ enbe ωΑ'φη
fes a feven upreii onber be ©loote gearribeertjijn?
be/fagen bat Bet felbe op öabbe een g?oote toitte ©lag^
ge / enbe een feitfe toass / toaer upt met een CBaloupe
aen boo?tbanbeit atuptenant 2ïbmicad
de Ruyter
ie geBomen een ban be CngelfcBe Cbellupben /op
gilleren boo?
Pieymuyden bp be leeren Baer loog
.iBogenbe CSebeputeerben enbe eebolmacBticBben
gBetoeelt jünbc/betodcBe naer een bdeeft «mplci
mentaenbei^eere ïuptenant 3llbmirad
de Ruyter
bebe p?efenteten be naerbolgenbe betberftnge/ nebensS
Bent upt be làitfe te gdptft mebe 0eb?art)t:
Een Rhee-
bock, een quartier Offe vleefch , fes Schapen, een
Kalf,fes Enden,fes hoenderen,twaelfKieckens, twee
mandes met Fruyt, een halve ton Ael,een verfche
Saim ,Peen en knollen
,toelt:Be berbetftnge ben gBei
meltcnE«ptenant3llbmitaddeRuvter goetbonbe't
accepteren: enbe Beeft ben 3^ofmee|let
Knobbej t ,boli
gene be o?ö?e ban be ^eeren Baer ^o. JilSogenbe»i5ebei
puteerben enbeCiBeboùtiacBticBben/ aen ben Capti
tepn be boo?fcB?ebe ï^itfe commanberenbe / ter faecBe
boo?f5 bereert
twintich <Ducatén.

^cn gBemelten Cbelman Bet abontmad met Baer
Cb-ipogenbegeljoubenBebbenbe/ is baeroptnebec
naer
Pieymuyden bertrocBen /ban toaer'js HanbtjS
^tBepen boo? Hilte niet meer ban omtrent
drie tttijlen
"gBeelïotgneerttoaren/enbetoaii
Piuymuyden 4|oo?t
ten «öolfen
vijf mijlen ban 's EantiS ©loote.

<©en twaeifden, in beltberatie gelept jijnbe/ tjS goet^
gebonbenenbe gerefolbeert/bat alle be oberige ©ic^
tuaille/25ierenbe3®atet gdaben fouben toerben tit
twee ban bejplupten boo? bei^eeren <i5etommiteerb(f
j$abeningeBup?t/ en bc ©lootenaegefonben/ enbe bat
alle be lebige ©ictuaille fcBeepen enbe ^lupten gecon^
bopeert foube toerben boo? be Capitepnen Berckbput,
Kerffebogm,FlorisFlorif?Blom, enbe lacob Wil-

lemik


-ocr page 156-

1667;

cn OORLOG. Se'uen en 'Veertighjie keek 1 ij

lemfz Broeder^ batt ίΚ ÌMc6i Berckhout mùc KeriTe-
boom
gftdafi 3Ört/&«i? öe igoofuen eftetoineit süitïie /
' fiaectip ùcn Êuptenant -Jdijmicart vaa Nes i)oo?ùe
i^cbiecc üaii Sanïieti te baboegcn/ netienjï
drie Bran-
ders , De toelthc meiie gelad jün öectoaectsi te bettcet^
fteit / en be
twee aitbece / Blom en Brederode be boojfj
leöige ©ictuaöle ftftepen canbopecetttatbiBì?beccÌP=
pecttbe 2ec-0aten ban't ©abecCam i tot toelcïten epn-
bebenoobiae tfittengebepefclicew/ enaenbecefpsc-
tibe ^apttepnen/ Commanbewsi enbe ^φίρραιϊ
tee ijanticn 0e(lelt toacen.

g^en veertienden'^ itwiuenii tett fes iipcen/ be toint
(©olleiijcïi met mop toeec
/Engeiants-Eynde oepaflettt
3tjnbe ; Süii goetgebonben alle be «Capttepnen enbe be
^tiiecliipbm banbe tefpecttbe ^töcepmaenboojt
tOntDieöen boo? flet 3epn tot bten epnbe gijearcefleect/
onime nietbe felbe te onbecfiacnofaeneemge/ enbe
teeiciiebetnljomflebanbe ^Satenenbebe gconbenen
3Siippen/aen be «Êplanben be
Sorrels gïielegen/beïtent
toaten / om boo? eejtigOe HLanbisi ^djecpen twee
banbefelbete boenbcfetten; enöctncasseeniae
gdfclje öontngif ^cljcpen / öimien enbe onbec't
teel op be meetgemelte €planbcn gOelegljen/ opöe
ïïeebe gebonbenmocljtetoojben/ befelbeaibaeu aen
te tallen / te attacguecen / beumeeltecen ofte nipnecen
toaji'tboenlijifu ^eboo?f3 cStucciupben gijeöoo?t
5pöe/ iiigoetgebonbencnbegccefütbccL-tbatbe Ca?
pitepnen
lacob Cornelifz, S wart, lacob Paeuw, Coi -
nelis Evercfz.
be jonge / Frans van Nideck, lan Piererfz
Vinckelbos, ertbe Yde HilfcesColaertbOO^ afjjifanbcn
fmibentoojben/ ommetc öefetten öet J^aoibec <!3i;t
ban be boa^fs
Soriinges, foo bat geejie fcljipen binac
be ©ape ban bebaozfs ;$3?Itnaesi legiencie / öonben
iiptloopen: ^attoijbecsiiieCapitepnen
Vaiehenjan
Pauwelfzvaa Gelder,ettbe Ckes AnckerfoUilinlOOi
penboo? ijet<0o(lecfcöe <i3at ban be baojfs Soriinges,
omme te beletten bat gljeene ©pantlijcfte /

binnen be ©ape ban be meetgemelte Soriinges lecijeiii
be/quamen te efcfjappeceit: «i!nbe'epnMijcB be €am

manbeilt^ lacob Pïeterfz, Swarr,Adam vanBrederode,
Piecer lacobfz Nanningh > lan Verboeckelr
, etlb.
Daniel Verdieft, binnen we gemete Sorlmges boo? ijit
^upbec «©atfouben tnloopen / enbe boo? öet geo^boni
neecbeiSepn teecftenenboen/ of enbe öoe beel Bpant^
Igcfie ofte bjeembe ^töepen Binnnen be ©ape ban bc
boojf?
Soriinges toacett leggertbe r en bat omme ban
be gtielegemftept ban be meeugftemelte ©aepe te feecs
öecbet: te Bonnen lijn geinfo?meect/ fjjnbcccfpectibc
^tftoutenbp 5Sacfjt
lacob van Meeuwen,de Haes eiï
Vijfeiaer,gfjela|l tjaecop eert banbe boo?fdi)?ebe 3Ib'
hi)Si~9Iacliten te begeben/ omnte be boo
?f5 ©ape fel·
be te «tfpectecen / enbe na onbecbinbinge aen bc ^ti-
ren liaec3§oog8 H^og. 43ebepnteeïbcn pertinent rap-
po?t te boen / om't felbe geljoo?t jijnbe / tojjtictsi foba-
Ricfjte cefolbecenalsnaec onbecbinbiitgeenbegl)ele=
gïjentijept ban faecficn tenmeeflen biendenbanben
intact / enbe tot afbjeuclt banben®panbibcbonben
fonbc too?ben te befjoocen : ®ot toeltiten epnbe gftebe-
pefcfteeMenbeHptgegeben3ijnbe tefpettibe Sleten in
fo?ma.

<0mtrertt ben abont tis onbec be ©lagge aengSeSo-
men een jfranjS fregat / gemonteect met
twee en
veertich
ftucfeen €anon/op toelcfi aliS €apttepn comi
manbeecbe
Monf. d'Eftivai, en bes nacfltiS omtrent
elf upceit 3Ön aen boo?t ban ben Éuptenant ^bmirael
de Ruyter gljefiomen twee jprattfci)e €bellHpben upt
liet boo
?f5 fregat afgtjefonben / berfoetftenbe met be
®>eereni)aec ^^oogft st^og: <!Sebeputeetben enbe ben
Euptenant aibmirael
de Ruyter te fpieeciten/bebjelt=
fie berbolgenjs in be Cainpte 5unbe Binnen geitomen /
ijebben be felbe Daten bienft gep?efenteett/ een beleeft
fompliment göemaeclit/ met berfeetfieringDe bat
iiaeccnCapitepnbejs anbetenbaegösbe beijoojlijcftc
falutatte met Canon foube boen/ enbe felfsi aenboo?i
obcthomcn/ ommeiit pecfoon ftjn btenft tepjefen-
teten.

Φεη vijftienden 'ismo?gBensf fieeft ben ftanfcöen
Capitepn
d'Eftïvai be ©lagge. gcfalueect met derden '
of veertien fc0OOtett/ baec op bp be onfe met negen ge-
arttb3oo?t3ÖniJe/fo9eeft ben felben toeber gefalueeit ·
met vijf fcijooten/ enbe tjï öp Ijaer toebet beanttooo^t ;
a®epnicï) baa· itaet iöi ben genteiten Capitepn in peti
foon aen gaec boo?t gefeomen/ p?efentccenbe fijnen
öienfl/met betftlattitgc bat fijn €b»en alle be .^cijeepsi
efficieren op be franfclje ©loot ban öecten leet bjasf/
bat be felbe tot nocö toe geene o?ö?c ban ben itomingD
ontfangfjen Jjabben/ omme met be aêloote iipt te
loopen / enbe met be ©laggDeenbe ©loote ban ben
^taet teconjungeren j ben toeltlten bpljaec opïjet
nubbacömaelbecfocötenbegebleben sjjnbe/ foofjwft
ben felben na öet felbe ftjn afftljcpt genomen / na pje^
feittatteban fijnen bienjl / feggenbe / foo aenflontci

moeten berseplcn nae J3reft, aenbe toeltfte jpëene
|©i|Tibe aen ben ï|cet Hartoch van Beaufort ntebe ge*
geben öebben/öietnaetbolgcnbc geinfeteett.

t66f.

A Monfieur Ie Tiuc de Beaufort, Ie quin-
fieme
Aoufi mil fix ccnc foixance fepc.

Tres Illustre et Puissant Seigneur,

Lei6dejuindernier nousavoiis donnéavisà vó-

tre Akeffede noftre arrivés avec Ia Flotte des

Eftacs Generaux nos Maiitres aux environs dii
Pas de Ce/fl/'f&le XJ. du melme Müis en fuitte des
heureux fuccesqu'ilavoicpleu à Dieu d'óétroyer à nos
-ntreprifes tant iur la reviere deUfidrts que fur celle de
•iochejUr^ Da depuisnous y avons atcendu avec impa-
iicnce les nouvelles de laconftitution de celle du Roy
Trrs-Chreftien fousle commandemenc dc vollre Al-
teffcj jufqUes au Juillec que nous avons detaché
un Efquadre pour garder 1'entrée des dites Rivleres ,
pendant que nous iHonsporterrailarmc partouc fur
les Coftes Ennemis dans Ie Canael j & Corame nous
nous crouvons prefcntement aux environs des Ifles de
Soriinges eiiviron trent
'Sc troi? bons Vaiffeaux de
Guerre, bon nombre de Brulots, PattafcheSjGaillots,
&autresbaftiments de fcrvice nous n'avons pas vou-
lu mancqüer d'en aVertir voftre Alteiïè, afin que la
Flotte de fa Majefté^ftànc prefte de fortir, Ia jonition
fepuiiïe faire avec plus dccommodité,&quenoui
puifllons conjund:etiienc faire des entreprifeS plus
confiderablés fur TEnnemy commun, & qu'à la fin
nous pouronsjoüir dü bonheur j de pouvoir prefenter
debouche noftre fervice à voftre AlteiTe, ecdelq/
afleurer en pcrionne que nous fommes veritable-
ment j &e.

^cBowten Öp Jiacïjt op gijicren gTjelafl binnen
be
Series ttt te loopen / op Ijupbeu mo?gen becmitsi be
flilte bettoaectsi met CDalonpen gcroeptsijnöe / iicb-
ben omflanbicl) tappo^t gebacn / nopeube be infpettie
öpljaet genomen aen betnhamtlebaubeboo
?f5 Sor-
ics j
eitbe bat albaet toaji gelegen een Calleel / 't toelcft
Dp Ijaet ban be ^tïjeepen ooclt gljematfielijcfi gijefïeit
öonbetoerben/ betoijle3P geen Ijalbemijleban'tfel^
be geeloigneect toate : *©at baer en boben aen be toa-
tetöant opgfjetoo?pentoaiicen battarpemetecnigöe
^tnc&engcmonteert/met be toelette ban't Eant eent^
ge fcljaten op onfe (fffjaloupen gebaen totecben / botft
fonbeteenigcfcIjabe/aliSfeonnenbe maerpasi obetbc
bao
?f3 COaloupen fcDieten : qgiat binnen be boojfy
©apeban
beSoriestoa.ögöelegeneentieii)t ont fcDip
fonber focftemafl/ en t'eencmael óp b?oogïj leggenbe :
<0atmenbp fabo?ableen meetbet teint met eenigtje
fcftepen ban ©oiloije toel ftonben binnen loopen / enbe
oocfetotfes of acht toel antiieren /genoecUfaem bnpten
fil)ootban'tbóo
?f5 Calieélett©attarpe; g^atopbe
Cplanben en Slippen baer onttent beifcfjepbe beefïen
enbeJBiecaefïeneabben. lëaer oo gebelibeceertsijnbe'
en gecottfibetectt bat 0et boo2f?^c[)ip albaet op b^oo®
ge onbet ftet boo
?f3 feafleeT leggenbe / taai ban geene
baleur enbefonbet fotbemaft / foo isi niet gfteraben
gebonben/ meteenige fctjeepenban «©o^logebinneo
be meecaööïtóte SSaep^ tefoopen j maerisiopSet
3t 3 bec^


-ocr page 157-

I 162 SAKEN van STAET

1667. loetioecfi üaUöSiDffittCtCtt Jacob van Meeuwen, de
— Haes ente Vyfeiaer, öoetgeijonöen aen &e felb« te ac^
to?ttecen εεηιφ ®cc müe 25eetliaet Uai» lioo?fcij?e=
be €planöen
metfes oftefevcn Cljaloupentot bet'
bccfinoUe afte Ijatm.

boojfiljjsbe €>fftciccen ban öact toeUec gelieêct
lijrttic / ftettöcuiie ccniije ^iDapcn enöe anSec ® eftiaei
litct ije èOaloupi: acu ije ©loot oeDiacijt / ai gijcijaett
ba» ecu <!?plauïichen baiVttoelcfte aUeüeopgljcfeten
nfeebiucDt en&enae Detgroot|lc€planiit/ öaecDet
5f o?t op iis geleaeii / obecgcbacen toacett.

refpcctibe Stuptcnant Mbititcalett aen l)oo?t ge^
jejin 3paöc / iö met m felbec abbijiS gijecefoibecrt te
> fii-uiJfTm t)C3UiJi)en ciiöe Ditoefleiiöe ^ojltngesi/ te
toeten tjet «efqun&ic ban beiiEuptenatit Slömicael be
Ruyrerin'tmiiJiien/ ÖenEupt.Stbmirael Banckert
iii't Eiis>acii/ cnöeiien Supt. ^bmicael ^yiuain't
^oo?tien bnniieit opgijemelten flupt. Slïnnivael de
Ruyter, metlaft euïie ο?ϊι?β fo becw ban ben aiitoen
u ioopen/ ijat men ben anbecen naiitoelijtic ïionbefieti
enise ben
twintichften befec alle toeiiec omtrent be
bOD3f5 Cpianbenbe Soriingesbp beï^ooft-Hlaggebp
ben anijcccn te tomen,

g^en felitenben be^o?iinge^ bier rnjjlen
banijaecaf ί «©ciSmo?gen)ï metbenbagöetoepmcl)
iutnt upt bat bjeiten: (€en
negen «peen quameen
ftoeite al supbeiijift ί öe fcöepen bei'fpjepbm ijaer/ ben
Enpt. 2t£i',nti'ael
Banckert om be Eiipt/en ben ILupt.
$?!bmiraelAy!uaom bei^oojt/ met intentie om ben
tlointfcliflcn naeiï toebecom bpmalMnbecentefiOi
nten / enïie ban nabec getefolbeect tetoecben. ^agen
<£;iigeiant.s-€pnbt|S. ©oflteit (©oflenban BaeracDt
mylen: ftabben boen ben toint (©. top -
jepisilioclte/ enïjielben'tfoo al biennacfitaf eaaen
met feiepn jepl/ tot ben febenttenben btto.

ï©ert febenttenbcn tis goetgebonben ben ^etcetacijS
Sweers met ttoec ^olbatenin leb?êpe banBaecl^ot
IBog: gcMeet / afte fenben nae / met be Capi^
tepuen
Evert van Gelder en Cornelis Evertfzbe jottge/
om een monbeltngO compliment te boen aen ben ^èer
ilactogij
van Beaufort,en boo?tii ommetefnfpectecen
beconjittutie ban
befranfclje©loot: enbe togbetsi
ban baec af te Ijalen enbe onbet -öe ©lagge te bjengen
eenigije üapecö met betfcöepbe Solieliicfte p?(jfen al^
baec leggcnbe / met laft omme niet langer aliS ttoee^
mael
vierentwintkh uptentot Breit te berölpben /
enbe alö ban aetiflonbtsi met be boo?noembe Capiteps
nenenbegemelte Sapersi enbe ^?pfen/ (ϊφ toeber te
becboegen naer be ©lagge/bte ftp foube binben ficupfi
fm drie, vierof vijf mijlen öHpten ben DoetS ban Le-
faert
ofte bact omtrent.

belibcratie gelept jijnbe/ i$i met abbijii ban ben
Hlupt. 3ïbmtrael be
Ruyter enbe be boo2bere]^oofben
banben&rijcljii ïïaebtgoetgebonbenenbe gljerefol-
beert/ bat men met bit tegentooojbigegrotf toeberonï
ban baer foube jcplen in't Canael / om albaer btoarsi
ban ben Ijoecfi ban
Lefaert te firuplTen / te toeten beit
boo?iiacmïic ^tupt^bmirael be
Ruyter, metfijne on-^
bfrJ)eb&cnbe fcfjepen ter öalber ^ee / ben Enptenant
^dbniiraciBanckertmctbefijnc bejupben/ mitfgae^
berö ben BInpt. 'Hbmirael
van Aylua met be rede De^
Hoo^ïien bnn ben felben toel berfpjept / maec niet t'ee=
nenwelnptftetgöeficïjte/ omtebeteralleop eitbeaf?
öoiitenbc ©pantiijclse ofte l^eutrale fcftepen enbe
©aertiipgen te boiinen attrappecen oft berfpjcecften /
cnbeonbcrbe ©lagge te Ii^engen/ enbe baer ban alle
ftontrcijappen te treeften ; tot toelcRen epnbe göebepe#
tiiecrt 5öi>i>eöel)oo?lücfic eten beo? beï,upt. Sib^
miraelis/ omme refpectibelijcft ïjare onberöebüenbe
(OiTiciercn enbe Capttepnen te bcbelen be boo?fcö2ebe
intentie enbe o?b?e0 te acljterbolgen enbe aen pèber
ber gemeltc HuptenantsS SEbmiradijS een bubbelt ban,
be felbe ter öanöen göeftelt
om D«» P^ittfe baernae te '
regtileren.

boo?t!S gerefolbeert bat be Capitepnen Roete-
ring Jacob Cornelifz Swart
, enbejacob Binckes,met
eenóéatllotban be Sorles, iie?iipbcnenbebertoo?ben
baer aen foubentJlpbenfirupflTenben tjjt ban drie ba^

gen/ombeCapitepnNideck, eenigDebagengljelei 1667Ì
ben / afgöefonben tot Defettingc ban een ban bezaten --«ϋβ
ban be ^o^lingesi / enbe tot notlj toe nietteboojfcijpit
gljeliomen/ optefoetlieit/ enbefoo b?afp ben felben
gebonbm Dabben / be ©lagge te bolgcn/ ofte ïjem
niet binbenbe / nae erptcatte ban be boojfj b?te bagen/
etoentoelbe felbe ©lagge Bp te Itomen/ btoarjSen in't
geficljte ban
l eraert,of öp ftarbt aenljoubent toeer upt
be toeflelijclter Banbt in
Torbaey, ten toelt&en epnbi
aen pber be bel)ooiliitfie Siete tsi berSantrepcftt.

3^efemo?gen ben toint gupbt-toefl meteenjlijbe
feoelte/ bermiiien berfcftepbe fcöepen ban be ©fagge/
enbe fagen epnbelijclt
vijf groote ^c0epen aenltomen/
fp p?efumeetben be felbe te 5ün ban l)et €fqnaö?e ban
ben luptenant mmirael
Banckert, ebocljgöenabert
;ijube / fagljen bat een ban be felbe boerbe een toitte
©lagge/baer iipt fp oo?beelben Bet felbe te toefen eents
gBe dFranfcöe ®o?locB fcöepen ; enbe nae bat be felbe
een gerupmen tijbt met Baer een enbe ben felben cotirsi
( toefenbe be felbe omtrent een Balbe ntijle te loeftoaert
ban Baer ) geloopen Babben / fonber op Baer afte hO'
men/ oftetenaberen/ bonbenfpgoet Bet generaele

bebebeftojt naBaersepn/ sönbeeen rttobe©laggBe
ban acBteren/mebeban baer aftoaepenbe een toittc
©lagge/ toaeropfpaenfïontsseen^tate ©laggeop
be Compagne beben opfcttenj toepnicB tijbt baer na
toenben Bet alle bebao?fcB?cbe fcBepen ban Baer af/
enbe be geene bie be ©lagge ban acBteren Babbe boen
af toaepen / Baeibe be felbe toeberom in ; refdbeeri
ben mebe met Baer ober te boen toenben/ enbetoaec
Bet mogelijcli pentant ban be felbe te berp?epen.
belöcfe iiS ben Capitepn
de Haen, boerenbe Bet fcBtp
Caianrs Ooge, foobicBtbp een ber boo?f£B?ebef£Bei
pen geöomen / bat
Bp fijn CBaloupe Beeft uptgefet/be
toelcftemet bessfel^ Éuptenantaen fiooitjijnbegêi
roept/ fonber begnamelijcfe te Bonnen obergaen / ber^
mitis Bet Barbe toeber / berflont bat op Bet fcBip öaec
Bp toaiS aengeroept / commanbeerbe ben Hartoch vaa
Bouillon,
5ijnbefoo Bem toierbe aengefept ; met feii
fiBepen
/ tot Amfterdam gettmmert / enbe twee upt
Dennemarcken, mebe binnen Texel aengBeBomen/
onberBet comntanbement ban
Monf, laRoche boo»
twaelf bagen upt Bet Texel boo?fcB?ebe t'jepl gegaen/
neffen^nocBacht J^ranfcBe fcBepen/ bie be felbe upt
be Babenen ban ben ^taet Babben afgeBaelt / enbe be
toelctie be onfe mebe een groot llucB te loeftoaert ban
Baer fagen»

boo2ftB?ebe fcBepen fcBeenen Baer coursi te fet^
ten nae £reft, enbe niet gBenegen om anet be onfe te
fpjeecBen/ foo bat fp Baer courji toeber bében fetten
ïiae ben Boecö ban Lefiert,cnbe jpn in bierboegen fon^
bereenigefalutatie te boen/ban ben anbetengBefcBeps
ben.

g^en ttointitBlten bc5i moigenis be toint W. ΈΜ·,
metrebelöt& toeber/bebonbt'si Sanbtsi ©loot Baer
omtrent fejS itiiüen ban be toal/enbeisi ban baec
;jeftenBet€fguab?ebanben i;npt. ^bmirad Banc-
kertop fijn beBoojlijcfee enbe geaffigneerbe plaetfe/
maeralfoo geene fcBepen ban ftet ©?iefcBe €fquab?e
bemamen /foo i0 gerabengBebonben toeber te loopen
na be toalle onba'ben Boecft ban Eefaert/ oocft fiennif=
fe te gBeben aen ben Eupt. SCbmiraei
Banckert boo?fj
banbeabfentie banBetmeergemelte €fauab?ejmet
begeerte/bat
BPbe©lagge foube Beböen te bolgen;
ommegefamentiijcftteoberleggen toaer Bet gemen»
tioneerbe ^fguabje foube ^ijn op te foec&en.

(©mtrent bett abont / ajiibeerben met Baer Cfguflj
b?i toeber ontrent ben Boecö ban 3tefaert/in 't gljes
ficBte ban ©aelmupben/ 5Ünbe Bet ïfeajleelban ©adls
mupben toefl ban Baer af omtrent b?ie mijlen.

«iSeficrt ?ijnbe bat Bet €fguab?eban ben
mirael Banckert be ^ooft - ©lagge toaö bolgdnbe /ijS
gerefolbeert nae B^m toe te toenben/ enbe omtrent ben
mibbacB
öp ben felben aengefiomen toefenbe / toierbe
uptbertfelì)enb?rfteen/batfiirt<!E0el&eptben Hupt.


-ocr page 158-

en OORLOG Se^enmveertighpehoeck. ìiy

Sjiimicflcl van Aylua, ttotijte tuemfltitbaniiest fÉÌfS
. <Eft[iiaù?ebetnomenSatiiK/£nìiet!ti ìicrDalben naùef
nftmrolbeett öat met Set €fquali?e onöec öm ïupt.
Inimntael
de Ruyter (0o(iiDaet:t aett fouiie toetiKti
rt^teupji/omrjct boorftjfeelje <ifaiiaù?e on&et öen

)ooo?noeni&ettaiupt.3liitttìcaelAylua op te foetlicn/
«nöÉÖatïienïiipt. SCömwael
JBanckert omtrent öen
l)oo?fcij?ebeöoet& ton aefaert foiibe ölpben feciipf-

gingebolflebaniieïlefolutteop Qifleccn cenomen/
iien 0antf(Den nacijt met ftlepnjepl söeöiebcn Deb&en-
be / maethten bejü mo?öeniS met ben bagi) toat mecci
«epl / jijnbe ben hJtnbt bje(leftjth met tebelijcft ftoelte :
(Cen feben upwn öceaen eentoie fcöeepeti in
't oeficgt /
be oenabect jijnbe / bebonben te sün ben 3lupt.
3tömttael
van Aylua, m<t get öantfcöe €feiiab?e on?
bec fpn €b.aeo?bonneert/ ^^Uipmupben i^oo?ben ban
ijaec jtjniic / ontrent b?ie mijlen ban betoal: ben toeic^
feentoepnttfi tjjtbaer na aen Baetbiioit oberaefiamen
5Önbe/bcchlaetbe / bat met fijn onbetöebbenbe
<S((juaii?e boojleben g5onberbag nacljtö toasf ber^
ballen bicljt aen en onbet be ^ηβεΙΓφε bjal/ tot onber
ben9oeci
{banLefaert,fobanic0/bat l)p om ban be
fclbe afte tjouben / boo? ben flercfien toinbt bten felben
nacBt enbe ben gantftBen a^ίPba5JÏJ gDetoaept Bebben^
be / enbe boo?ttamentlijc6 boo? bten be Jpocbe - ree ban
benj$c50Utbp^aclJt vander Zaen toasi SDebjOOC'
iien/fo0be?te ban Bet öea?te(ieetbe enbe öBeojbons
weetbe «enbebouiS toasi betbaHen getoeefi/ bat
Bp on>
ber «©outftaert metfijn €fgiiab?e geraecht bjais /enbe
ban flonben aenna bat be boo?f3 ïtae ban
vander Zaen
met toangen toai gerepareert / fijn uptterUe bebbop?
ijabbeaengBetoent/ommeop Bet boo?fcO?ebe Jaen^
bebouiS enbe onbet ben Baecft ban
Lefaerc Baer te öo^
menopfoetfeen.

Corneiis AiiertjCommanbcutop icn Snaeu ban
aöltffmgete Saep gBeeqnipeert/ Beeft aen be ï^ceren
ijaet iBog. <©ebcputcerben enbe <©ebolmacBi
ttcBben gerappo?teert / batomtrent be mtbbacB btcBt
onber ^©oobemaniSBcioftbijf en bertig afeiS enbertfeB
5eplen/5jjnbe alle «SngclfcBen/heften ïjabbe/onber
betoelcheeenbea^laggeboerbeban be bobenjlenge;
bat onber befeibeboaren feben ofte acBt g?obte enbe
tapftalefcgeepen / be anbere ban nubbelmatige cBar-
ter/ be toeKfie aOc langBiS be toalle ©oftoaert op qua=
men jeplen: toaer op gêbeltbeert jjjnbe/10 goetgebo»'
ben enbe gcrefdbeert alle be €apitepnen boo? Beto?'
binartsi?epnaenbooitte ontbteben/enbe be felbe te
gelajlen Baer boihomentlijtb blaer te Bouben / enbe be
o?b?eOaet fiii?iftelötü ter Banben ge|telt/oocfi ben
rangïi aen pber ban befelbe geaffigneert / toel enbena
beftooren te obferba'en / enbe na be felbe Baer p?eiifei
lijfö te reguleren/enbe boo?tjs Baer bolcit op be acn=
ftomflebanben ©panhtfoobeelmogdijtb te anime-
ren/enbe Baer alle te totllen gupten enbe ebertueren
nae beBooren / enbe te betoenen bat fp meriteerben be
qualitept bp Commiflieban Baer Ijo. iBog. op peber
ban be felbe refpecttbelijch gBeconfereert/ enbe bat fp
feecfierlijtftnaerbetfelbetfompo^tementcn be beloo^
mitge enbe (baffen te berbjacBten Babben.

®attotjbetjs met be getontungeerbe <!cfauab?etf
onbet ben Ijeere
de Ruyter enbe ban Aylua, rourst
gefldt foube toerbe naet
Rams hooft, gelegen een toep^
nitDbetoeftenbe ]^aben ban pupmupben/foo nae
aen be alalie/als be tegentooojbigeftübe Boelte/enbe
ben^uptteeHelöclteittoint naet ^eemanfφap fou?
be toelaten/ommefeberlöcB te Sonnen bernemen of
bcboojf3<engelfcBc®loote in be ?^aben ban pepj
mupbeningeloopenfoubejijtt/ofte in allen gBebaile
foo'tmogelijcB toais/teö^omen feerttete feontfcBap
bjatioursbefelbegBeBoubenenbe geflelt foube Bel»-
lien / omme berbolgenji nabet gBerefolbeert te toerbett
foo alsf na onbecbinbtnge boo? ben meeffen bien|l ban
ben jStaet/enbe tot a^jenötbanben ©pant geoo?'
beelt foube toerbe te BeBoocen.^at be Commanbeutjï
ban be Hbböss - 3!acBten/
Comeiis Gerritfe Vos enbe
CornelisLievenfz, met ttoee <Ì5aÌllot -^tBippeti
öBelall foubentoerbenaöe blötenbe n«r|litBQ»taen te

uenben/ommeoptcfoecrtebe Eitptcnant 3tbmtrae/ 166%
Banckert met beS fclfiS onberBilsf-H&e «Êfquabie/
irupffenbe omtrent ben i|oecit ban Sefaert / enbe ben
clbengcbonbcnBeDbeiibe/Bim upt ben itnme enbe
bantoegenBaeriib. iliìog. aentefcggcn/bot l}p ftdj
aen(ïont.ö met alle fijne bp Bcbbenbe ^cBepen ten fpoe-
bicBIlen foube Bebben te betboegen bp be ïgcoft JSlag^
gBe omtrent pepmiipbcn enbe ben Doecii ban tiBout^
(laert / enbe om be felbe niet misf te ioopen/ Bp ïupt»
Stbmtraelfijnceenliomfic bp «ncBtfoube beftent ma»
ben met alle glafen een Canon frijoot te boen / baer op
Bemban'tmjiiiraelsÉfcBip foube gcmjtbjoojt tooi^^
ben t iCot toelcben epnbe aen be felbe tet Ijanben ijs ge^
fielt bebeBoo?lijtlte 3i£te<

SCeitflontjJnae BetbepefcBeren ban be boo?f3
tensi/^nbcbentoinbt feer BebifB op te (leethen/
3ijnbe^3IDe|iten^upben/ meteenen biclten regen
enbebupflettoebcr/ fo bat be t§tucriupben niet ge·»
taeben bonnen binben naebet aen be 3©alle te loopen /
b?ecfenbe te nabet aeit be lage JBalle te berballen/ootö
be&onmiattoefenbebpbupHet bjcberbe Mppe ge^
naemt naeeutoclteente fullenrencontrcren/ te meer
ben toint foo Bart toas opgBefïeecben / bat befcfjepen
geen HSar!ï3?pliS ftonben boeren / lieten Bet berBalben
belt gantfcbcnnacBt met ftBobct3cplsss bjijben / en fla<=
iienBetbanbea®alieaf.

^citb?fecnib)intitBllenbito')Sme?gen03ijnbcBct
toeber toat afgeitomen/ ben 3Btnt ten a©. botB
notfifïijbe fioelte/fo bat ecBtet naiitoeljjcjc iBatS-
sepljsgeboett Bonben toabcn/ftelben Baer cours! na
be toal / enbe be l^aben ban iMepranpben / met Boopi
ban baer / of baet ontrent ben ©pant te fullen
bejegennt.

i©enbietetttbJinti£Bfien'!S mo?gcnii met Betop«
gaenbanbe^onnebenbjintj,?. i©e|t/ettbe Bet
toeber een toepnicB aftenomcB 3ijnbe/ i0 goet gebon»
ben alle be i^ooft - ©fficieren enbe Capitepnen aen
boo?t te sepnen : enbe met be ï^eeren ban ben litijgSi
taet in beliberatie gelept 3unbe / of niet getaben foube
fijn met Bet gjojs ban be ©lote toebet in ^ee te loope /
ij$goetgebonbenenbe gljercfolbea't aen|l%intsÌ toebet
Zee te Biefen met Bet gaittfrBe grosi/ toetbenbe alleeiti
lijtfl betmift Bet sebböis - Sfaeöt ban ©jiefïanbt/
m-
bealBoetoel Bet toebet nocB buptgB toasf/ enbeb?p
Bart op fioelbe/te loopen naêt ©lepmupben omme/ in
bien Bet mogelijcfi toare BontfcBop te bebomen i enbe
te betegene be Cngelfe ©loote op ben ttoee en ttotntts*
flen boo? beit ïfeapet
Ailerc ontrent <©oobemani0f8ooft
gerencontteert / gelieft be felbe ten boo?f3 bage aen be
lieerenBare^oocBlBog «©ebeputeecben getappo?^
teert Babbe : ^at tot bten epnbe boo? afgcfonben fotti
ben toetben be Capitepnen
Frans van Nideck,Pie·
ter locobfz Nanningh, lan Pauwelfz van Gelder, lafl
lanfzVerboeckek,ende lacob Piecerlx Swart,
met

la|l enbe o?bic omme te ttacljte onbet be JDalle eeniclj
©aertupgö ofte ©iffcBeriS te beloopen / te» epnbe bat
feecöete ftontfcljap ban bett coutiS bet boo2f5 ©lote be?
bomen mocBte toetben : toelclien bolgenbe oitttettt teit
tien tipten jepl gemaecht/en met 't g?osi ban '0 Itantsi '
©loote coisti naet pepmupbenboojfsgefet iiS-iSoi
ben ben Boetft ban ©otitflaert geitomen 5ijnbe / Bre^
genbpbiipenflöbe Hoelte enbe B^rben toint/foobat
berf£BcpbeHSat5epliS/al!S banben Euptenant 2ibi
mitael
Bmckert, ©ijiï «fibmtrad . ♦ . . *
(iapitepn
Paeu w aen flucfien en toedj toaepben / oocö
bat be-pocfie - ree ban ben ^djout bp j^adjt
van <ier
Zaengeb?ootften/cttbebe^c6ef eenemadgefcBeurt
iiï g{}etoo?ben : g^esi niet tegenflaeitbe iif mét Bet
•nteefle g?ojï ban be ©l0Qteb00?t ge3eplt / enbe binnen
be ©oert boo? Pepmupben ten Mnchet geitomen.

©es abontii omtrent ten acBt tipten BeeftCapttepn
lacob Pieterfz swart aen boo?i ton ben ï. #ïmerad
de Ruyter aengBeb?acBt ttoee €ngdfe ©iffecsi /
bp ben felben boo? ©lepmupben aaigeBadt/ ben
eenen gBenaemt
loris Perckcr, enbe ben aitbiaren Da-
niel Levrey,
be toeltlte geBoo?t «Tonberb?aegt 3ijnbe/
berMaett Bebben;?^at op iKacnbagöben ttoeeen
ttointiiöflenbefejïomtrentbenabontbinmn be i|a<=

ben


-ocr page 159-

SAKEN van STAET

1667,

1667. ben ban peiipmtipbe tnsetomcrt toatm fciS fcfjcpen /

■-6ommitcban&e Virginifche cplanöm / jijnöetoan

önec OCjeplt in (iompacnie ban negen en veertigl

bepleit.

35>at een öDe&felte ban öe fclbe cïjeltnipe» tenten tit
Betbcc&ecw CanaelnaiSjiflol/ mbcauöfteiitcljet
Canaei toacen tngeioopen / ber(laen Deöbinïie öat eeit
Jdlootc ban öc J^oUaniKtiS öaer omtvent fa-tiplie/ iiaev
Secettoect tja&ïien / een geiKelte btnnm
Vaeimuyden
enbc be anbece Wnnen be i^abcn ban Foy.

ï©ai fp't gccnc boo?f3iss betflaen Ijabben tot Piey-
muy den
cti tot Stoonhuys, ban toelche ptócifcn centge

ïioopltipben tn be büo?f5 ^cljepen oemtef cffecrt nacr
öegenieltc ^abeitbectrocften toaren.

g&at een ban iteboo?fcï)?ebe ©trg!ni:S-©aci-ticc!S /
öcoot Donbcct iafien / in öct inhomen ban bc l^aben
ban
Foy aen öe gcont gljeraecftt en bei-gnen toais : bat
befcgantfcfie ©loote iöoopbaecbcrsi obci; gijetonien
toaieironbec eentcl) «Conbop.

55at eenige ïjoilantfcOe ©ojlocij-fcDepen boe? öaer
beitrecitbanbe
Virginifche €pïanben atóaec toaren
aengefionten/enbeOet ÏSïoningsi ^tï)ip gcnacmt
Eüia-
beth, tot Conbopban be boo?fcö?cbe ©loote gebe(it=
neect / becD^ant
/ dertien ^oopbaecbpe-fcljcciJcn gtje^
notncn/cn noc&
fesof reven mebe beïb?ant liabben.

©00?t5S bat fp*gl)etofben bat Jeremias Smith met
fSn <iefquaö?ctn
Yrlandttoa0 binnen gcioopen/bott)
bat fp jjet felbe met geene fecthccDept bonben affirme-
ren/ maecalieenltjcit boo?begI)emeene gljcrucfttcn
fiilc&iS berfiaen te fjebben
: a©aec op toijbersi gebeli^
beteert iünbe / enbe in acïjtingfte gbenomen / batljet
iScötp ban ben i^cBont bp l^atlit ban
vander Zaen,
bie p?obxfionelgcb aig ©iji-^bmirael dnbet ben
Huptcitant Sfibmitael
van Ayiua enbe besi felfjS Cf-
guab^e bjasi aengeflelt/ bcrmuif be boo?fcf)?ebc b?cuc=
tic fn be Jpacfee-tee fjupbcn boo?geballen/mei bequaem
enbe in (tate bjae omme onbet 5epl te gaen / fao ii na^
bet goetgebonben enbe gljerefolbeert bat ben Ewpte=
nant aibmirael
Ayiua ihetbe ^ciieepen onber fiin
oibetOepbtif <gfquab?e refojtetenbe fouben bipben
omtceitt
ijet iScljip ban ben ®üiS-?tbmitael bijo?^
«oenit / omme aen ben felben alle mogelijcbe ïjulpe en
afTtlientie te boen in ftet repareren ban bejs felfis itD^e
enbe Waer maecften ban't geene gi(eb?oocBen enbe ont-
ramponeert toajS: bat baet ncffeniS ;mebefoubeblpi
ben ben Capitepn
lacob Comeiifs Swart, onbet't
Collegie tot
Amfteiredam tefoitctenbe / be toelcbe
betMaerbe ban3@angljen abunbantclijcliboo;!ftente
5ijn / met la(l omme ban be boojfj
a©angijcn aen ben
2ibmttacl
van der Zacnfoobeelober te boen alss
ben felben ban noobe fonbe mogen Ijebben.

<!F>at boo?tiS aenfiom^ enbefonbo.· een moment te
bertoeben met liet reftcrenbe graiï gejeplt fou toerben
naer be ï^aben ban 5fop boo?nocnibt / omme bc fcfjei
pcnaïbaet binnen gDelcopen te bermeelicren/ ofte te
rnpueren toajS'tboenlijcli/ en na onberbinbtngïicban
be gfjciegftentOepbt en fitnatie ban be boo?f5ì^aben
fobantcl) te ageren / aiisftcnmceflen bienfle ban ben
Eanbe / enbe tot afb?;ii£h bnn ben ©p-nt / gftetaben
gebonben fottbe bjerben: tot toeicfeen epnbe bejs nacfttjö
tuffciien
tien en elf upren ijet beïjoojlijift 5epn gebaen
jynbe/iiin baer op t'jcpl gljegaen.

i

'I
'11!

'i

1

ii8

g&en vijfentwintichften'!Smo?gijen3S metOet op-
gaen bat» be ^^onne omtrent
Foy enbe Doodemans-
hoofc
gehamen jijntie / ben tointji. a®e(l/ retgt
upt be 3Bal / met fcet bariabel enbe buptgö toeber /
labeerben met aite fpoet na be Stgalle en be ^iiaben ban
5fop boojnoemt / altoaer bes boo?>ttibbacl)é omtrent
ten negen upten aeuunamen.,· bie ban jpop fcDoteit al
r fp be onfe ftonben befdueten ; fp lie^

eenige fcljoten'eer
ten ftet aincber ballen omtrent een Canon frtjóot ban
't Ciat of Ijet inbomen ban be boo?f3 i^aben ; 3©aet
opbe i^eeren ftaer %iaa HSog. Ciebepiiteetben rcfol=
bccrben met ben Enptënant 3ibmirael
de Ruyter ,
^tfiont bp nacltt van Nes, ènbe Capttepnen. Knop-
pert
enbe loha π de Witte, be boo?f3 l^abett ban 5Föp
en Ijet ίrtftatn^n ban be felbe te gaen tnfpectcten / oocfi
tefien of binnen befelbe einige fc^epen en be 6ebni|&

©irginiiSbaerbersitoaren binnengctopen; gineiien
tot bieneimbetneen «iBaillot/ enbelabeerbe naebe
boo?f3 ^aben
t J^oo? be meergenoembe J^aben gebo»
nien 5jjnbe / bebonben bat acn be cene jijbe ban be fel-
bebJiJiS gelegen een lUepn ;fo?tben/ jünbe een ouben
€oren/ enbe aen bcanberejijbe een iSattarijtiemet
vijf^tucöen gljemonteert/ uptbebjelclieop'tbooifj
<i3o.iliot / boo2 be i|aben aengbcftomen jynbe / Ijebirö
ranonneerben. 35inncn be boo?f3 i^aben toierben pet^
fcctcUjcfi gljcfien ober be
t wintich fcDoone ^cljeepeu /
fo 93inaffen ais groote f lupten / alle gelaben toefenbe
ontbjöffelöcb ban be fcDepen iipt be ©itginiiS aenglje^
ftomen : ban be betgen aen be feaben toierbe ootb met
.fBHfquetten of 3l>up?roer0 op t boojfcDzebe <0aillot
gefcfjooten/ macrbJietbeniemantgljeqiKtlti bocii
liteeg alleenlijift eenigbefcljooten boo? Det Eepl / enbe
toiert oocli bòo? be boo?f5 JlBufauetten oft i^aecüiS ee^
nicö toubjettli afgljefcljoten. g&e boo?f5 ï^aben enbe
c^cljepen geinfpecteert ftebbenbe/ bebonbenbe felbe
gelegen aen bjeberjijbenenbe ban acljteren met Doogc
25etgen befet / (iretlicnbe ten ©oflen en
ten bjeflen / 3ijnbe lang!) een Canon fcijoot. 3® eber
aen boo2t 3ijnbc / Debben in beltberatie gelept / of niet /
enbeop toatntanietebe boo?f3 5©irginiiS-30aerber$i/
bie binnen en acDter inbe boo?f3 laben bjaten leggen^
be/betmec|tert én gijeruineert foube bonnen too?bert :
^00 ijS geconfibereert ben JBint en ten aBejïen
toasi/met ongeflabiil) enbe bupigl) toeber/en be boo?f3
i^aben niet enbonbe toerben ingöeseplt/ oocb baet
binnen siinbe niet toeber uptgebomen bonbe toerben
fonber nootfaetbelijtb aen een lager JBalle / enbe bien»
bolgenbe tegen bejieenc ïilippen te ba-ballen,· temete
be toi)!e be boo?f5 i^aben feer naeii en geen fialbe muf^
quet fc&oot toijt toasi : bat baet en boben / na fp tipt
Oet ïiaertboecfi fionben bemercfien / oocb nabetöanbt
upt eenige <iingelfiBe gebangensS/boo? een iiaper gge^?
nomen enbe aen ïiaet boo?t obergebjacDt/ toelc&ets
^tDip in bc boo?jr3 i^aben teaö binnen gijdoopen / e»i
albaertot befentie banbe boo?f3 ©irginisi baetberjï
gelept geinfojmeert toierben /Det-'biep ban be J^aben
naeiitoejibcin't mibbenban be felbe toass loopenbe/
3Önbe met leeg toater maet twaaifboetenbiep/ niet
raetfaem gBebonben ecniglje ,;$c&fpen ban (©ojlogfie
binnen te boen loopen / maet flelben oibje / om befelbe
met 35?anberic{ aen te taflen : (©jbineetben bergalben

bier ijegatjS / genaemt Gornlchem, Leyerdorp ,
Over-Yffei
enbe ben Winthont onbet be Capiteprteit
Nanningh, Brederode, Anske Fockes , cnbeVer-
boeckek ,
{jact te popeten biiJjt onber ïjetboo?f5
5Ρο?ίδβη enbeiZdattarpe/ om opbe felbe foo beeltc
fcijietenaliS mogeljjtfi fonbe 5ijrt/ batonbertufTcijen
vier 25?anber;s fouben inloopen / om be boo?f3 Mctc'
pen te loeftoaert nen te leggen / befelbe te bcrD^anben
enbete rupneren.

ï©e opgemeite ^fregatten onber jepl enbe naerben
boojf? pofl geloopen toefenbe / bebonben bat ben toint
beeltefcöjaelenbe boo?bc ballingen bie ober begBe=
melte 25ergen foo upt en in fcfiooten / bat be gDefepbe
fregatten ben poC aen befelbe geaffigncertniet 6οη=
ben befenlen : bat ban befelbealleenlijcli ben Capitepn
Nanning omtrent be geo?bonneetbe plaetfe toaji aen-
gcSomen / 3ijnbe be anbere feer bette beneben berbal'
len ; fnlcbsi fp refolbeerben beiS^anbetiS op te Bonben/
om be felbe niet onnutteltjcft te fpillen / enbe te betlie^
fen/ 't toelcb onbermiibdijcft Oebolgt foube Debben
au
geballe be felbe binnen be ^aben aen leger 3@alle
raeclit öabben : Eaften berfjalben be boo^göcmentio'
jieerbe Jp?egatten toeber afte fiomen/getabenbinbetii
be beter otrafie enbe faborobelbet toint afte toacDten
fllgoetoel oogfcfiijnlijcitbonben (ienbeteleriteptenbe
rpoet booj Daer feer bienfiig/en genoecDfaem nootfà6e=
ij£fite3ön/ betoijleben ©pant bantijt tottijt bq»
oolcftmctcbelijtS toierbe berftetcbt/ enbecontinuei
Ücb Jttet grooten pbettotftaet beffenfie arbepbeabe
toareu / enbe meerbet ^ucben aen Sant op be aban»
tagieufe i^laetfen tegenjs gaer aenSomfl ojbonneetben
enbe opflelöen: ©at oocfi op enbe met ba-fcljepbe
a&aertupgen / beboo?f5 3|abcn met ï^abeljSfoobeei

mogOe*


-ocr page 160-

cn OORLOG Sevenenveertighfleboeck. . I lp

tttegejpö toterte gefloten f ftamtenbe niet pjefumctón

--iiat fooUantae ketenen aliia?c tjp ïie Dant toateii ( oo?-

iiceitien ijecBalbeit ijat be bci(i?f5 iCoutoen öp fabora=
ljeüKi;tointlüel0ije6aptfoul«en fonnen toccDm/tot
totlcften^nöejp öonöcct ^utaionjï belooft Debben
boo? 't Cpaloup - bolriö bie öe boo
?f5 €outoen fouben
{tonnen afkappen / aij$ ftUtbjEC goetijebonben foube
toecben.

Ben fes.cn twintichften be& mojgenii boo? öet op-
geen ban be ^onne sepnbc ben Jfecijgiscaet aen boo?t/
jönbe be toinbt aljf nocö jöoo?ben/ett fplcBsi niet mo-
gdijcfi tnbeftaben ban^p na bc boo?f5©icgimfbaeri
becsi binnen te loopen / refolbeecöen becfjalben ijet
guabjeiS ban ben lluptenant 38binicael
Banckerc aen^
(lonbtüS te boen Eee fetefen/ ommc te bcupflTen ontrent
ben ï^oecft ban Ltfacrc^be albaer af enbe aen te
poube tot naber oiii?ej enbe bat 5P onbertuffcDen met
betweerellecenbe <£fqnab?esf nocO cenigen tjjt boo?
beï^abenban
Foy fouben berblpben/op fioope bat
occajïe fouben btnben / om met faborabelbec toitit en^
bel)etecgelegentl)ept petsi op be gemeltc ©icgtmii-
baecbecsi met appatentte ban fuctejï te fionnen atten^
teren.

©mtrent ben mibbacD bonben gecaben noc^maeliS
met eén <6aiHot be meecgenoembe ï^aben te infpecte?
rcn/enboo?tjStebe|iicljtigen toat bp ben ©pant tot
ijace befenfie febect giflecen geajDept toasi/ en ftomens
bc boo? be boo
?f5 J|aben / bebonben bat alle be ^cfie^
pen biepec tóacen tnge{io?t/enbe ban be felbe niet
meet aljï
vijf bp öaec gelten bonnen toccben.

3©eber aen boo?t geftotnen 3ijnbe/onbecb?aegben
beboo
?f5 gehangenen toebecofbe biepte berber enbe
Booget opliep aliSfp (ten fionben/alfoo be l^aben bp
get ooge tegenjs be öooge 25ecgen / omtrent een USuf^
quetffljoot lengte ban be mont ban be boo?noembe
3|abcn gelegen/ ten epnbe ftijeen te sünt maer be
boo?fj gehangenen/onbecbetoeltbe toas een ^ωρ^
man / (cfjimenbe een man ban rebelijcfie befcfiepbenti
Bept/berölaerben / bat boben be boo?f? l^aben een
naeuto itebtertjen meteenliromme bocDt Ijooger op^
liep/enbe boo? ^cSepen ban
honden ende vijftigh
Eadmet ijare bolle labinge nabigabeìbiasÌtotSinte
Veepe, öet fclbe op be i^aerte aentoijfenbe.

^efen mo?gen met get opgaen ban be ^n be totnt
ttocg |^oo?ben
3i)nbe/ beben een ban be €ap. ban
benï^céc
de Ruyter met be Crjalonpe nocl)mael)S
infpettie nemen ban beftöepen binnen be 3^aben ban
Foy göeloopen / betoelthe gernppo?teert fteeft/ bat al
be boo
?f3 gelaben fcöepen be Sebier toaren opgefio?t /
«ibeaUeenlöcftbtoerjSoberbe i^aben toaren geOadt
drielebigebeliepen/enbeonber be felbe een g?0Dte
Fluy t i3®aet op göebelibereert jünbe bat met geen ap^
parentiebanfutteiS op be boo
?f5 i$ti)epcn/bie als
&οο?Γ5 onttoijffelijc6 be «ebiere toaren opgefto?t petis
eOeattenteertfoubeftonnentoerben/enbe ben bjinbt
ootft jSoojben toass blpbenbe met mop toebec/ iö getc>
folbeertniet Bet gantftlje gjoii ban be ©loote toeber te
bet^eplcn naer ben %ecfe
banLefart ,enbe albaec
tnet öet €fgnab?e ban ben Euptenant mrntrael
ianckertte conjungeren/ommet bc reftiettibe €fi
quab?e$Ìb)dbanben anberen berfp?ept notli eenige
iiagenteSrupffen/enbe albaer te berblpben tot ben
dertichften befer loopenbe macnt / atö jönbe be ©loo^
tealnotö boo?
veertien bflgen enbe langer niet ban
5eierenbe3®atethoo?fien/foobatfonber aenSomde
ban aitìier 25iet enbe boo?namentl9t6a®atcr/raet
beellangermct'SEanbtsiJ&looteijier ontrent foube
bonnen toerbenberbltben.

benacht entwintigften 'js mo?genjSb?oeti) toaren
ïBrbeöaïbemöl beju^en
Lefart:fagen ben Hupte^
tiantUbmirael
Banckert in't^. 3®e|len ban fjaer
metfön €fauab?e/baer 5p naer toe jeplben: '©e boo?=
«oemben Sluptenant aibmiraelquam aen f)aetboo?t/
ieappo?ta:enbemét
!0i gSeftente ïjebben;fiJberbeelben
Baerinb?ien.

5Saerbemibbac?»firegen toelte upt ftet 3^D0?ben /
Seplben
a®e(i aen j met fonnen onbergangfj toajï Le
facrt®.(©ojirìan8aec vijfmijieni5eplben (©o^ 59.

<00(1 aen tot ben negen en t winrigftcn bitO bOO? 5agc. 1

©00? ben bacö toenben't a©e|l aen met ben ——
bagefagenbcn ïiiptciiant
atümirael Aviuategenö
Daer aenftoinen/ ïjp toenben j3i3Beftaen /'en ticbcnbe
«©odaen/enfagenben Enptenant Slbniirael
banc-
kert
in'tZupt (©ofïten Eiipben ban ijaer/Lefaert
toa.öjS.(0.ten(g)o|lendriemüleni5P Öielben foo af
enaen.

JSae be ilSibbad) be toint j^oojben/jeplben
m aen met ®op5eplii boette/fagen een ^cBipinbe
tornt ban Daer/bat <©0(1 aen jcplbe/foo öae(l alö
jet felbe ben 3[iiptenant aibmirael
Ayiua gctoaec
toiert/ fo toenben 't 3©e(i ober enbe bleef langlj met be
.ïKarst-jeplen tegen iStengl) leggen/ftp quam een
(tuift toeegljii naer öaer toe : 5p giden bat ftet een <en-
gelfcfj :f?egat toaiS / boo? bejepnen bteljp bebe metbe
JI®ar
$i5eplen tegen ^tenglj en fün^rupösepl t fonben
ecn25?tef aen ben Eupteiuint atbmirael
Banckert,
ommemo?gcnb?oegBaen ijaer boo?ttehomenimet
bonnen onbergangD fageitbe
Sorreis 3Bc(l|^.a©c(l
baniiaer en toeitóen't^. ten ΦΟίΙεη ober/aibicn

nacfit tot ben dertichften bito.

'i0ï iBojgcniS b?octD toeiibe 't ban Lefaert, fagen be
Stbmiralen
Banckerr enbe van Ayiuabetoeften öaer:
?p fiabben al bten batö (töbe boelte upt ben IS. jg.3©.
Φεη iibmirael
Banckert guamacnboo?t/ berfilaerbe
maerboo? acljt bagen 26tcr/en tien bageit a©ates
Ijabbes 'ίί stbonei toenben aen metfjet b?e6en
ban ben bacOiuamcnbetoefteii boben be j©olf jep-
len /bie perfect fagen b?anben ; fcfjoten een fcfjoot om
be anbere ^cljepen te toaerftftoutoen : boo?ttf bwsÌ be
toint ISoo?ben tot ben een en bertitl)(len bito.

Φεη eenen bertic{i(len'i$ mo?gen!S b?oeglj quamen
Detoeften bc
a©olf omloopen seplben <©oft: aen naer
ben Hbmirael
van Aylua ; ben Hupt. 'SUbmitael
Banckert toaiÈf bicfttbpljaer :fagen ft& fröepenin't
€ia(lcnban{)aer baerfp nae toel)ielben/bpbe felbe
ftomenbetoaren Oet ^toeben/bic naer
Liflebon toii*
ben. 33ort) fagen büf^tljcpen in 't ©oden / baet
benituptenantMbmiracl
Banckert naer toe Bidbe/
enbe bet(h)nbcn upt gemelten Biuptenant 3(ibmirad
Banckert bat 9et ecu's aantiS ^cijip toajSin Zèc-
ianrt* ftupjs ftoorenbc/ met bier anbere ©aertupgen /
bie naer
Semame met ©olch toilbcn. Jeplben boo?t!i
<@.j^.(aodacnalbiennacl)tmct ftl^n 5epl tot ben
eerden September.

®cn eerden jgeptember 'S mo?getiiS b?ocgii fagm
ben Euptenant aibmirael
Banckert met fijn €fguai
b?e nict/foo toenben't 3©cd ober / be toint |8oo?ben.

iSebcnmo?geniii ben Capitcpn Comelis Evertfz
upt 25?cd bp Daer gcftomcn / enbe toasf ben Capitepn
Evert van Gelder iuijaer ge(tcl)t.

©ntfangeneen natfTibe ban be i^oocö H9ogenbe©eeiii*
l^eeren Staten iSencrael ber ©ereemcljbc l^ebcriani wraeiait
ben/gef£t)?ebeninbcn3^age ben bijfeuttointicf)(ïettï?p'''
aiugudilaedleben/ enbe baer nebcns een ilcfolutic ten
èiö^:
fdbcnbagegtjcnomen/ljoubenbe onber anberen bat
ben Hupten. 3llbmiraet
de Ruyter ,bolgensi fcii?0=
benjï ban ijoogljgemdtc flaer i^o. iKog. met fijn on^
berl)ebbenbc<!efguab?e!ifi(f| in cn bupten'tCanaei
noc[)e«iigetijtafertbeaen6rup(Tenbe foube ontfiou*
bentotnabero?b?e.

€pnbdöcbetoiert ben i|ecr <!BiebolmacDticiibe bart
tocgen öaer J|o. ifòog. bp refolutie ban ben bijf cn
ttointicBdcn 9iugudpaengefcl)?ebcn te mogen repai
trieren ; beiSfoubeben Huptenant ?ibmirael
de Ruy-
ter
ijem met fpn onberljebbenbe €fquab?e al ηοφ
OJtttrent Ijet epnbe ban Bet Canael enbe baer bupten
afenbeaenftrupffcnbe/foo tot p?otectieban beupi
enbeinfiomenbcïSoopbaetbp fcftepcn befer Eanbeti
bie albaer nocB fes toeecfeen be Bodüitcpten ber<Sn<
gdfcBe A«bicct fouben toefen / alS tot anbere boo?baIs
fenbebiertdenin ^cefoubcBebbcnte ontBoiiben
/tot
rtabero?b?e ban öaer ,fiaog. €nbe ts be bw
bendaenbcKefolutie bp «ictratt autljentöfe gelfen&eti
aenbcrefpectibeCoUegien ter aibmiraütept/ont te
drctben tot ber fdbcr naeri<J)tinge/met berfoetir
cnbebegeme/batgaer €.fonbec eam upttld be

lt)?e8i


-ocr page 161-

I 30 SAKEN van STAET

S667. I)?es8/bol0insi booisaett&e ïlïefolutiett /oeli£fitn««
—- tot tibittuatllmtige Uaft ùe ^cDeepeti οηίια: ùe ©laö=
ge ban öen gemdten ^.uptenant 3llitniicad
de Ruyter
ocijooccnöe / öectoaectji afte fenteii / op bat ixe fcib£
^^tljepenniitgljenootfaeét totecbentip 0i)elJ?ec6 ban
lebcnji mibbelen öacc poft te beriaten.

3©aecopoDebeliOeteert/oo(ftae8oo?t öe confibei
ratten enbe 't abbijjS ban ben ïooQien ^cDeepji -
fecüasiraet/enbeop beboo?f5 Öaec ï|o. Ιίδο. goeöe
mcpntngen enbe intentie fetteufe tepeyte genomen
jijnbe / foo ijS toel eenpacicfj goet gijebonben enbe ge--
afolbecrtbeojbiessbanfjaecl^ootl) iBog. punitiici
Iij£& t'acijtecbolgen enbe naecte ftomenjiitaec be
toijlc be meefle ban'jS EantjS ^cijepen ban iStec enbe
a&ateu niet langer aljS upteriijclt tot ben tienben enbe
ttoaelfben befer ïoopenbe maent i^eptembei: boo?(Tien
toaiw enbe batücljtelijcft fouben ftonnen göcbeucen /
batinljet tegcnbjooïbtgije faifoen ban Det Slaec be
3©efi:eiüciietoinbcncat göetupmen tjjt fonben fion^
nentontimiecen/temeec bebJiJlebefclbenH een Ian=
gentijt ijeubjaewjs niet beel göetoaept 0abbe/baec
boo?I)ct®iecenbea®atecbp'iillantii J^Ioote noot=
bjenbicD gccegnfceect enbe te gemoet gljefien toecbeit^
be/noclj een langen tijt foube ftonnen toecben opge-
ji)ouben:^ooi!eiopgeteenparicfjabbtl!Ci ban allebe
i^poge (©fftctecen /tegentooo?big onbec be ©lagge
3ijnbegeoo?beelt/batmengöeneceffiteect toass ttte^
f0lbecenbatöetgBemelteg?0!$ban'ii ïantjs ©loote
met ölepn 5epl ijet Canael ^cijtjenjS foube oploopen /
om öet boo?f3 ©iet enbe JBatec/ mitfgabeCiS be ceflei
cenbe ^ictuaille/ onbectoegen te cencontcecen/ ofte in
allen geballe be hoo?f5 p?obi(ie omtcent be ïiooföen
enbein'tnaeuteblijben af)jiacf)ten/op bat be felbe
boo? be tegenb)OQ?bige lange nacljten niet becmifl mo^'
ge bjecben/ ofte boo? contratte toinben enbe langer af-
bijjben ban be boo?f3 ©ictuaille enbe infonbecOept
Oijebjccft ban 25icr enbe toatec / meecgfjemelte'si
Èanbti^loteinbeupterflecitcemitept gebiac0t en
toierbc;aengefïenöietomtcent geen gelegenti)ept te
binben toaioi / om ban be gccequireecbe behoeften
ficï} te Bortnen p?obibeten : enbe toijberjS / be felbe be^
ftomen Oebbenbe/ bat als banmetïjetgjoss ban'jef
Eanbtii©lootebe€anaeltoebetaf göeloopen foube
toerben/omme be 5ilngefetenen ban ben ^taet albaec
te protegeren / enbe ben JSpanbt allen mogelijcfien af-
b^encft te boen / ter tijt enbe togle toe be (jofìilitepten
tn tonfo?mite ban be ©jebenji iCcactéten toeber:=
3ijbtsi qnamen te cefferen.

^efen naermibbaci) tö ben Capttepn Evert van
Gelder,
nebeniSbeCapttepnen ban be ï^aperis enbe
tJijf ©^Ufen/ bp ijaer gfjenomen / bomenbe ban
Breft,
onber be ©loote berfcftenen.

3l0ftebcnaenijaer ®o.|lSog. geeirtjibeert be ftier
naergljeinfereerbe Eij|te ban be€ngelfc!)e g?i}fen/
bcrobert bp be ïiapcriS barenbe met «fommiffie ban
be J^o. JBog. ï^eeren^taten<©cneraelber ©eree-
ntcijbe jSeberlanben/en Ijacr tegcntooo?bigö onber be
©laggebebinbenbe:

Lijβε van de Trijfen tegenwoordigh onder
de Vlugge t en by de onderghemmde Ca-
fers genomen.

E En Prijs-boot van omtrent Unàtrt -vijftigb Vaten
groot,geladen met
bondert vijftigb Pijpen Olye, en
dereftfmackin Balen, genomen door Capiteyn
Thùmus Aldtrfi., alias Ni>, tot Breftuytgeloftrtfit Kitfen
Caffonades toteenfeeckere borgh ftelt.
; ζ Een Pinas met OTfr AewArf Vaten Blaer-Tabacq
waer van
feftigb V"aten tot Breft uytgenomen, verovert
door Capiteyn
Andries Btrgtnair, cnWilUmihckyin
yiiffingbtn,

3 Een Kits met acht tn mhticb Pypen 01 ije, de reft
' van de laedings itìet Smack, genomen door Capiteyn

Ïitter Corrtman, endc Pittir ίιιβ par helft,

4 Een kleyn Fregatjen niet eenige Balea WeUc ,

fj


f

Ir

y
i

cn een partye Potten en Pannen, genomen door Ca-
piteyn
Sris.

5 Een Hoecker met Lixboas Zout, en elf Pijpen
Olije j genomen door Capiteyn Mtls van
Vtiffmgm.

6 Een Kits met tiun bmdtrt Vaten Blaer-Tabacq j
door Capitan
Cafm en Backnr genomen.

7 EenFluyt met Barbados SuyckerenCattoens
ghenomen door Capiteyn
Bmker en C«fm, groot bm-
dirt tnegimigh
Vaten.

Stvemien -Kaflen met Sij de Waren, dtrtbim Bael-
kens met andere ftoffenjgewerdlin half Sijde en Saeye
en
fiflitn duyftht gulden in contante Penninghen in eea
Hoecker gheladen, defe poft omtrent deββίώ dHjJtnt
guldens wfaerdich.

toelcfte aengenomen tsf boo? notiffcatfe.

(©ntfangcn een iBiflibe ban ben ïjeer Hartoch van
Beaufort,
gefcQ^ebentOt Breft beniefthienden luljj
laefHeben / Ijier naer geinfereert.

Messìeurs,

La httri /jtt'il a pi uà Hùs ExciVentts de mi f airi l'btnniur
de
m'iferiri tn datt ditló.da paffe , ne ftitvoit m'ijirt » «··
mifeenuntconjunüurequifufiflHS
fïUn mongcufi, qm
etile OU
je me tmwe prtfwtement, ayant recta les erdrts dn
pourrtiimr hs
ciuguante naviresdegttertt qu'tl a dee», fans
cemptn les Bruhts, njVEfcadfe dt
Ltvant ξ? ctllt dt Hella/tde j
ΰ de ttnir cette Flette, en eflat d'allerjeindte (tilt de ULtsfients
lts Efiats au premier commandtmtnt qui
nu ftrafait dtfa part ·
Ce quimtfait advoütr Àves Exetlleucei, Mesfieurs^ qm/af
bien del^impaiience de It rteeveir ^ afnqtte j'ayla jejt qutjê
pasfanne, il y afihng ttmps, dt voit lts fnets dt nun Maiftr»
Units i Celle defei Alliei, pmrl'execHtiendt quelque entreprifi
digne des trns Cf des antrts ijt veus fupplit ansji dt croire que j§
ne per
dra} pas iin moment dttemps apres etla,i me mittre ea
route peur tnlrtr dans la maacbt, ΰ qu'tn toutes rencontres , /'«
me portera) avtc tthprtjjtmtnt à i/eus ttfnuigntr queprfonn*
n't^plus vtriMbltmtnt qttejth fri Si nj avetune flus grmth
efiimtt

Messievrs,

Voflre bitnbumllt Sirviteurj efititfigni

Le Due de Beaufort»

ABrefih 12. 3?»»//« 1667.

P.S.De puis cette lettre eft écrit j'ay receu les ordrejs
du Roy de mettreau pluftoft àie voille pour aller join»
dre la Flotte de Meffieursles Eftats, mais paree que
dansle mefme temps j'aprens que Monfleur
dt Convtn^
try
doit eftre de retour à Breda avec la Ratification
du Roy fon Maiftrefur tousles Articlesdu Traitté de
Paix, je mevoypar cette nouvelle hors d'apparence
de pouvoir executer ledit ordre de fa M^'efté,de quoy
je m'affeure Mellieurs, que vous ne doubtes pas quejc
n'ay un extréme de plaifir.

<®enberben'sfmo?8enii be toinbt ©.3S.i®.met
toepnicD ftoelte ; tegen ben mtbbacö ftregen be fiodte
upt ben 3®. 3®. seplben ©ofi aen:'si abontss fagen
^oo?tlant <©ofi ban ftaer bier mglen / jepiben tot
ben mtbbernacgt/ get toierbe boen (hUe bat fp
ben.

'©mbierben besi mojgeniS fagen ben <©o<liioec&
ban
Sinte Andries-Landt^.(£>oji ten i^oojbenban
öaer / quamen beiS mibbacBiS ten 3(lncBec /en fiopten
be ebbe hjegeniSbeftilte/en lagen foo tot'jSabonbtii
naer iSonnenonbergangii: gingen ^jS boen toeber't
jepl om te b?pben ofte jeplen/en öabben be 3®eflnaeli
be ban boicijt IS. ten (©ofien ban Saec bier mplen / en
b?ebenfo'tgDeljeelegetpe upt/boen guamen toebec
ten 3(lndàer en lagen tot ben bjjfben bito.

^enb8fbenbe!Smo?genp ten feben upcen gingen
toeber onber ?epl / boef) fiet hjaö feer (ttOe / fagen m
<®oll epnbe ban Bicfit <©ο1ί ban öaec bier mp^
len ban be a©al/ en guamen toeber op bertigöbabem
biater ten Itncl^er : 0abb«n ben {toetft ban
Sioteiiens


-ocr page 162-

k

en O O R'L O G Se^enenveeriighflekeck.

'3'

\66η iiaèc vijfmijfenban iie toal % met

; ncn onöeciïangö begoiUjm ancftec te liigten / m toae-
" renomtcemfevenuprenoniiecjcpl/ijotiimettoep-
nic!) torntupt fjet ©ofl®aec guam em (&Φ
eiiöenaic Bp öaec / öte een potisi ban öe JPcanfcöen ge=
itomen öaö / met gteii en ©ojs-fiolen söelatïm : naec
mtbtimtacDt quanten ten ^nc&ec op tierttcD ba&em /
ctt l^en metl^be 6oelte tot hen
feilen ïitto.

q^n (efden '0 mo?sen!$ iie totnt <©o|i met ftijbe
goeite en mottttjD toetien ten
acht up^en gingen onÏiet:
jepl / giffen
Arondei (φ. vijf mijlen ban fjaec /
'j$namtiitiagf)!$toentienget/ en^epltientot'iS abont^

Φ. / ten elf upjen natijtss toen&en
aen tot tegen ben bage / en beguamen be totnt JS.
<©ofl /-boen toetüien fp 't <©ofl obec.

®en fevenden '0 moigeiiiì ten feven up?en toenben
't|5.3®e(l aen / be toint <©· met topsepis
lioelte / toace toel berfp?ept.

mojgiiensi omtcent ten feven up?en is £ip
'iaanbtjï^loote aengijefiomen ben Commanbeuc
Wijnbergen met drie ^upten met ©ictuaiHe / 25iec
en #atei:/ boo? be l^eecen itEigecommitteecbe litaben
ban JgoUanbt naet
'0 ilanbtjï ©loote afijefonben / te=
folbeecbenSdncltette toecpen/ cnbe'tbooifsSiieren
3©8tec te becbeelen aen bie geene bie't meefl ban noo^
beitijabben/en'tfelbe gebaen?ünbe/ met beBloot
toeiiec3®e(laente5eplen.

©ntrew be mibbagg jön mebe onbec be ©lagge en
δρ'ίί stanti ©loote aen^etomen
fes #tupten met
. ©ictuaiHe gfieiaben / boo? |)et Collegie tee SUbmicali-
tept tot
Amfteiredam afgöefonben ; foo bat be meefie
^ijeepen abunbanteliit^ enbe geno^aem baec boo;
becfientoefenbe/ oocSeenfcft SSietenbe 3©atet; aen
be^eeutofcge en®?iefcöe^cljepenbp p^obifieobei:
gebaen öebfien» ^en i^ecc ®o
?3emee|lc£ de Witc fja-
rei^o:|log:<{Eiebeputeei:be enbe 45ebolmacritigPe
cefolbeecbenobec tegaenop'tftöip 5!&ebentec/gfjei
boertbpben Euptcaant Colonel
Palm, ommemet
ijetfelbein tonfojmtte banfiacci|o: ïBo: ilïefolutie
ban ben
vyf en cwintighften 2llugu|ïp leflleben naec 't
©abeclant te becjeplen / enbe ban alle 't oBepaffeecbe
op 3lantii ©loote aen be felbe monbelingfi tappo^t
te boen.

àis toijbecjS goet gebonben/bat öet ^cBtp ban Ca^
pitepnRoeteringh, opöet becfoccb ban be i^eecen
ïSaben tee iibmtralitept tot
Amfterdam, bectoaecti!
gefonöen foube toecben
j enbe bat ben Capttepn Claes
Ancker /
göe0oo?enbe onbec't€ollegie ban 3®etl-
©jiejïant enbe ben 5^oo?öec-<©uactiece/ foube toec?
ben ougefonben / met be!Sfelfii,ScDepen / uptooifaec^
fee bat b^elbe feec tcaegli enbe onbejeplt toacen,

^atoocBbe 25?anbec!$becraitu
bet felbec beffetten enbe rebbeloosöepbt/ pebec nae bec
felbecbiffeiitenfoubetoecben betfonben/ om'tgcoiï
ban be ©lote baec mebe niet te intontmobecen / enbe
bat oocfi niet gcoo?beelt toiecbebe felbe bp befegöele^
gentliept bp be ©loote noobicf) te jiin.

ï©atboo?bec!ialIebeaant-militie/al!i ηοφδρ be
©loote jijnbe / foube afijöefonben toecben na öet ©a^
beclant: tot toeltfeen nmbè befelbe op be ^cfjepen ban

op fes »0aillot!S geembacciueect foube too?ben.

3ίί goet gebonben benBoogen jScBeep!S-ïSrögü.e'
raet te conboceren / enbe aen ben felben be boo?f3
ilutten/ en BetbertcecB ban ben ^eèce be wit Baece
i:j|ISo:<eebeputeecb£ enbe <£ieBolmacBttgbenaec
Bet ©aberlant / öeBent te maecften : betoeltfte eenpa-
rigbjcB goet gebonben Bebben ben opgemeten l|eere
de WittebebanBenboo2begocbe(0fficten gebuecen^
be befe ejcpebitte op
'0 Hiantji ©loote gebaen.

Ì9ocfigBebelibereert3i)ttbe ober Bet berber emjrtop
ban '0 ïantiS ©loote/ iö goet gebonben/bat benEupi
tenant Mbmirad
deRuyter met befelbe ©loote Bet
Canad tobber fai oploopen/ enbupten Betfdbeblij^
ben BrupflTen / in tonfti?mite ban Baer ifeog: iSe?
foiutie ban ben vyf
en twintigften^fiugullp laeflteben/
totnab«co?bje.

c i

(({ia·
itiwi.

a®aei: naec ben ]^eere de Witt ban be opgemelbe * ί
3|eecenbanöenfect)3ëraetafftf)^tgeitome ijebbm» sis—
be / enbe naeu bat be felbc J^ceceh cefpectibelijcft mal=
ftanbeccngebalebicecctenbcgOducfe op be ccpfe ge^
toenfcfjt Dabben/tiSobetgijegaen op Ijet ^φίρ ban
ben Euptenant Ctlloael
Palm boo^oemt/onnne met
öet felbe naec Bet i^abeclant te bccjeplén.

5&ejSabont!ï ontrent ten vijfupccn jijn be Mitpte^
nam 3tbmitael
de Ruyter enbe Banckert ge&omeri
aen boo?t ban ben Euptenant Colloncl Pa!m,ont
nocD nacrbec affcBept te ncmeji ban ben ]|cere
de
Wie
ïwre ^0. naog* <lEiebeputcerbe enbe «©ebol^
macfjtigbe/enbe ben felbin nocBmarijS fecieufelijcii
boo?allebejsifelf!$ goebe bieuflen enbe officien te&e^
bancl^ / berfoecltenbe bat be felbe baer ban aen gare
^0. iKog. rappojt foube totllen boen/ met pjefentatie
ban Baren biettfi/ enbe pjoteflatte ban fonberlinge ge=:
negentBept : toaec naec be felbe toebec na Bare refpec?
ttbe^tBepenberti:otitencnbe met CBalùupen gge*-
roept iön enbe Beeft ben gemelten ^eere
de wit 5epn
gBebaen oitt 5epl te mafeett enbe coursf te fettett
naer Bet ©aberlanbt ; gelijcfe becbolgetwf gefcBiet ifS /
maer 't toiert Bed tWl / fo bat be (Icoom niet
bec5eplen
Bonben/lieten berBalben ^tttfeer baRen:'^ nacBtial
omtrent
tien upren gingen toebec onbec jepl/maec
toaiifïiHe.

®en negenden'jSmtbbaegBS gingen toebec onbec
jepl/lepben't^. netti

^efen abonbt Quamen tett ^ncfter op twee eü
twititich
babem / ten a®. ban 5Fierlep vijf mjjlen
naec gilTinger.besï nacBtiï gingen fp toebec onbec
jepl ben toint ten IPI. met een topsepW Boeli
te.

'0 Sfêoigensi be toint 3®. met een jlijbe topjeplsi
Boelte ; tegen ben mtbbacB SincBecben op
achtien bai^
bem
/<©.3®.<©o|lbattSwarteNes ttoie gcootemi»i
len naer giffingB : naermibbacBs^ omtrent ttoee
upren gingen toebet onbecjepl/ben toint ^
(©oH/liepen naec be <Sngöelfö)ea®al/eiiamen ten
StncBec bicBt onbec be 3©al op febentten babem / W.
3®. ten ^upben ban be iStngelsi : 'ji natiötsi fesgöfett
tnbeï^onbetoacBt liep ben totnt <0ofl/gingert
toebec onbec jepl.

®en eifücn.'iSmoigenjS be toint ^.ten ©olleti
toacenbtcBt onbec ^oeb^en/fielben fiaec cour^i^i
ten boften*

(0ntflngen een IBiffibe ban ben %ere i^actoc0
van Beaufort, gefcB^bert tot fS^efi ben ttoee en tMhi
ttcBflen Süugufli laefileben/Biec nae bolgeilbe ban
tooo;be te tooo?be geinfeceect*

Messieurs,

J'Ay TtdU lei letirts iuftixfit S'aiti dtrnitr ^hiVos ExeUl.
ni'mtfmt l'hontuur di m'tfcrirt ««* qüelles j$ a*a) fas mitf
guidt/aiuttfptufti fouretllesdu vingtftptiifit»i,ilfaui

'iU oÌlhndtii
'uantii
tl^

beclant: tot toeltBen^bè befelbe op be.ScBepen ban 'hmpat^qite ι-φητΜ» deh p»ix d'Angietem^ ufii-

ciaei i^cker enbeRoeteringh bOOJttOemt / «t bOO?t!5i ! Meffedi « Φ''" ί'Φ' ^ f" ^/'fi^ ^ /«'"

IfinpavillMimihfiiihmentqeulqueefiadrtfajantdetdiJJiinf

regàrdefin plus pref ent fervile : Veeint prefenténitnt de reetvtir
tei ordres qui me ntierment enccre duns le ptrt,ptfq»'* te que ji
les Of exiottei > attendant peur itteffiS l'Efcadre de Ju. dtt
Quefne,^ celle de ìi.dtla RKbefitucèld jeme ferelt
ienni
l'bontìeur de allerveir vos ExcellenceS, p«urlest^eurèlr qUt
l'tnnepeut p*s aveir plnsd'efiime que^'tnày pm ìhtfieUH
des Bflàts fi pttir illes in pàrtitUlie^ , dbnt jefuis

Messieurs»

Vtflre HettbumUe SeririttUry efiiitfigni

LeDUCdeBetuiioifi

ABre^U %t, Αήφ

m


-ocr page 163-

IZ4 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

mojgcniS bjoccD sefiomeit siintje up ùe Sotigte
bau
öe Male, ontteiit vier mijkn öupteii ìie3©all« / Φ
luaec eentge Zipn-fcòmn geöaeti öebbeniic om «enig;
3!)aeL'tui>0ij aeit Doo?t te öelioinm/ footsü omtcem ten
?t(ri»cert tien ii^ccnesii Dan öe Eootss 25oiit!ï Ijan ben 25?tel
ineen aciiDit Deventer aertgeSomen / in {jet toelth

ïieu i^iii de Wit, fjace J^o: .«laag: «©eöieputeecïie enbe
«ÖcboImacOtigije / tg obecgcgaen / ettbc ontrent feven
upraiöcsi abmuötot
Maeiiaac-Siuys,enbiett felben
nacrjt in 'ss
Graven Hage omtcent tUwelf upten in
ooefle bifpofitte geajcibeeft.

mo?3en5È ijceft ben i^eec de Wit acn ijm ï^o:
aBogifaittmieclijclJ gecappojteert'tgeene gebiicenbe
bcss reif^ ba-Wijf op'jï lanDti ©loot ban impo?tan=
tic toasi boozgfteballen/ baec op bpljoocBgljemelte
ijaec ilorpai ii genomen be naecbolgcnbe tóefolutie.

Extraii uyt het Regifter der Refolutien

van de Ho: Mo: Heeren Staten Cenerael

dir Vereenigde N.ederlanden,Martis den

derttenden September fifiien hondert

twee en fefligh.

Γ)Ε Heer Cerneljs Λ Wit, hare Hoogh Mogendeghe·
wefen Gedeputeerde endeGhevolmachtichde op
's Landcs Vluoce i heeft fommier rapportghedaen van
't geene in dejongtte expeditie voorgevallen is : Waer
op gedelibereert zijnde, hebben haer Hoogh Mogen-
de den gemeltcn Hoere Jt fVit , over endeter faecke
van iy ne fonderlinge vigilancie, moeyce, arbeyc voor-
fichcicheyt, vaillantifche cnde goede condudie uyt
liefde tot het Vaderlandt, in hec uyt voeren van hare
Hoogh Mogende bevelen ,endchet bevorderen van
den dienftvan 't Landt, foo veel ais door Godcs toe-
lattnge menfchelijcker wijfeheeft konnen gefchieden
over nacht ende dach in defen gehadc, gebruyft ende
aengewent, in de befte forme bedanét, verklarende
daer inne ten vollen vernoecht te welen,

«®e ^^ecm ban Hoiiant ije&Ben be ïgeeccn be Wit,
^ucintenbent enbe <t9f)ebolmacOttcDbe op be
©loot/ùe Euptenantö bmtcaelsi
de Ruy ter cnbe van
Gent,
beceect deh met een fcijoone Jiöocael ban M^f'
föf goubt tee toaecbe ban ,

baec op gljegjabeect toasi be ïïcfolutie ftegelfenbe be
oo?fiietite. .€nbe aen ben ^ec be
Wit toaecenbc
meefte Ecben genegen te öonocecen met be ^eetlijcó-
ijeptbanSpykenes, gedegen onbet ijet ttuartfcljaf
ban Putten; enbe ^ngefetenen banbien fuppïiceec^
ben fulchsi aen {jacc <£b. ,iBog. / boclj toiect öp eenigc
Steöenban
Noort-Hoiiandt opgeïjouben.

«Dit aifoo gefielt fiebbcnbe/ fai toebec becfjalen eeni-
gOebinnenlantfcöefaeclten/ onbectuffcDente Eanbe
gepaffeert.

iïaecöertöe be Ommeiantfche biffecentai isf ben
tweeden SJunjj gei)oo?t {jctvafipo^tban be^^eecen ban
Ommeren enbe anbecefjfacrïpogii HSog. «iöebepui
tcecben tot be faecften ban be «ömmclanben / acfjtec^^
böigcnsf bet felbec Jltefolutie ban ben
vierden 3Ìip?ti
ieftleben gebilïteect ; enbe gljeejcamineectöebbenbe be
jllilTtÖebanbeïleccen Oecommitteeröe ütabenber
«ëmmelanben / tuffcljen
d'Ecms ende Lauwers, gfje^
fclr?eben tot
Groeninghen ben bjie ctt ttointtittjien
lilftactii baec te booten
/ftilo loci.becfoetftenbe bat fjaer
ifeöröace €iibcputeecbenMbenlafl:en metten
ectdén toebecom een fieec bectoaectjS te boen / ten epB^
be bat boo? bei* fcibci; bclcpt enbe bicéctie be openflaen»
be biffctcntialcpointenfoo banbe ifibmiralttept/
Silveftenyen, alsScentge Ommelanden liquidatien,
baec banliaec albeceptsi ftenniffe tiabbeit genomen
«ibeecnaeuba;tgl]gliemaecht/ fooboenltjcftboo? be
aenflaenbe Eanbtbacl) op ben
feften usap te ftouben/
afjeOanbelt macHten toecben. j^ocfj ingebolge ban
J)aecl|o;H^)gi ïïcfolutiebanben acljtieiibeit 3Cp?il
boojnoemt / geeramineect be Jiiaiflplbe ban be ï^eecen
25iurgcmeeflecen en Saetin
Groeningen, gefcfeeben
Qiboec ben feCden bec feibec inamt ilüo loci,0oubenb«

igaejifi.

©ait

fnmmift

ra^Vojc.

bcreitt
jiKi ccn
SBocliatI
baniBoiit
ol^ iiieoe
öc Bete
aam. ÏIÏ
euVtet
en uau
^enr.

©mme'

lantfe

faecltnt.

in efett /batalfojge^ <et bsvgiwbe^anttlMee^
cttljtgj^ebKi^/ bat#'9etr omfionQenibait «otigl^e
Schepperen becdnêDd&ijlenbe<iSÖCCOinitt«B!eerÜie
lïabeit bec

^ag. Ij^benofgebei^stAiWbaie&bFbeifoe&enb^bat
eenige Jgeecen-uptbei f^bec ®εcgal«5ίng9ί-πwφtεtt
toojben göebeputeetf om^ een lieet: öeiÏiKieoist ce boen /
ten epnbefeetBeceojij^tf/enbe cejiematt irtbooceni
bp gemelte ^djeppecen t«n obecfiacn ban Daet ïgoog
Haog. boenmaelis albaec aentoefenbe <©ecommitteeri
bensì gl)ep?ojefteeft/ op be maniere ban pjocebecm
bOO? be drie gpeconfcebeccerbe Silveftenyen ( Bpbe
bjelc&e fp Ijaetiieben Déf cecöt ban epgen 3®et-maeci
ftinge a?cogeecben ) mocflten gepacacljebeect toetben:
^P Üeecen 25iicgemec|fecen enbe Jtaet / om cebenen
tee geDoubene conferentie met gemeto öaec ^oi
aSecommitteecbenbpgijeiiiacljt/ enbenae berepfcg
ban faecfte gDenoecijfaem gebebuceett / öiec inne niet

ijtl

veftenyen nopt

[tonben ftiile tlaen/maec noobicf) ι
behent te maec&en bat bp g[)emelte
Si
eenige antonomie,
ofte cecöt ban epgen 3®et-mafeihi
ge isS getoeeft / maec bat afleöare totlöeuten ofte tdic
ïjuelle bietten met tonfent bec Schot-gevende gge*
meente / enbe ^nteceffeerben gfiemaecfet / enbe bp be
Staten ban ^tabt enbeSanbe glieapp^eert enbe
bebe(iic0t3ijngrietoo?benj toelcöer ïtefolutienfpfoo
toelalsianbcre^ngljefetenen ban befelbe ^obincfe
göeöoubentoaeren teobebieecen. <©atljetb}elhjaec
bjasi / bat (obecmitiS 8et beBoo?löf 6 ceguact / en goe^
be oplïcgt ban
bijcften enbe upttoatecingen tot tmfec^
batie bec boo^fj Hanben fo ijoocönoobicö toais) be ges
noeittbeSchepperien, footoelin ben omflatn enoe*
fettinge Bunnec
Zijl fchottcn, tfjei oocfi in be mamcce
banp?ocebecen/inboo?tÖtjStoacen gebeneficeert ge*
b)ee(l met eenige boo?cecDten/ betoelcfte gel^ atö een
ftljün ban mattjt en gebiet bectoonben ; maec befelbe
nabeconbecfocftt jijnbe/ göetoiffrföcftfoubetoecben
bebonbennoptop epgen autijaiitept/ maecintoillinge
bec contcibuecenbe (iPijemeentejBefonbeect / enbe op
anpjobatie best l^^njsi ban ben llaitiie ggeflabileect te
3Ön: gdjjcb in 't gemeen upt al öaec ^antb^en/ Zijl,
cnbe fnnbatie25?ieben/ en fiefonbeclöcSuptbiebec
drieDeif-Zyien foube fiomen te öltjcfeen / intoeltiie
be Bbtcn ban
Wierum enbe Tenboer, nefféttiS beïgoi
belingen enbe
Zeylveften bec Eölen ecpjeife Öetup'
gen/ met confent bec
Miente becb?agen te jön; geljjcd
oocftbe approbatie enbe todatingeban 0oogec<®be#
cigfjeptupt be bjief
Edfardi <i5cabenbatt Ooft-Vries-
land (bocnmaelsiliitoelgemelte ^iobintieöetBoogö^
ftc gljefacfj ijebbenbe} gSegfieben in ben giaece bjjftien
Donbectfcsinotopjtoas / intoelcfte met uptb?uc6ei
lijcöe
tooo?benfiactgefclj?ebeni Datophetverfoeck
der
Zflvtften ofre volmachten der irü Dtlf-ZyhH
haer is verguntende toegeftaen, datiy jaerlijcxfulleii
fchouwen.
«Sbocijof bjel ebibentetpffi ijiec upt toiect
gijefpeuct / bat nopt epgen a®et-maec&ing0e bp 0aec
toaiigljetoecfi/ batnocBfeteecbec foubelionrtentoo?<
ben bpgOeb?aci)t upt bie ©jobincialé ïtefoïutien batt
ben febentienben ^lunij fcftien hondert twee ban bert
fes en twintichften rfufitim feftien hondert fes, ban bert

tienden i^ecen»bcc beii felbigen Slaeoï / enbe bie ban

benachten twintichften ^CtOb^ feftien hondert ne-
ghen en vijftich,
al.iS mebe upt be epgen 'Confeffie bec
%ccenbanbe(®mmd[anben( goetoelanbecfimsgei
tooonbe
Schepperiente patcocineco» / enbefïcD nu
in bec felbec faet^enteinmifcecen )
batft>Iiebentoa^
een gtjdöouben be ïtefolntien bp tepbe be ^leben göe*
nomen te pacecen / enbe bat be ^tatài ban ^tabt en
ïanbe alteenicijtoefiaet Bennetten te ffeften/ enbe
biebpften gijepleecöbeono?ti?e!ï / enbeeroibitantien
te c^cigecen / gclijcft be fétbe
Öminelanden uptbjucf
heltjchm f|aec abbectilTement tqsetfüi be ^tabt in ben
31acce
féfthien hondert veertich in ceconbentione
Obecgijegeben acttjcfiel
drie, twaelf enbi leventhien
cïipit. vijf
öabben moeten abbobecen,· enbe bat bi
^tabt ootii boeitmaeltÌ tegensi gemette «©mntefanben
ijabbe gecontcntcect/ om neffensi ftaec cm
02b?e op ge*
fepbe ί
chcpperien te becamen / bwltfeen epftö boo? bp

gaenbe

iet fé


-ocr page 164-

en ο ο R L ο G SevenenueertighpekecL Ì33

aaen&tiict^mmdànlmt ùtggelmnìie ειέΐφ^^ lun
. ioajji geojöomteót te fieanttooojiien. -φίί iianfoófön=
öe/totlDett fp föcecert 25in:0emeeflerett enlie JSaet bic-
tcoutocn / tiatpei: Iföo: fou&m gelüb m niet
be'
ftniitnge ìiet fSibec ^jomimttteertiién te fupctfeije=
cett/ aeno^ien tie Staten ben j^taiï enbe Εβηϋιβτ' boi'
gen0 D^ βίΓβφ eetie foubecatratept gaec in ben
iiaren competerenbe / gdtjcB altooiS in boo?tijiien toasi
0eli?upf6t gijetoecfl / aliS noefj ite rtiacfit Ijaöüen Otec
fe o?b?e enbe toetten te fojmeren / enbe bienbolsSenit
gtec obec eecllelijcfi met imlftaubecen Dnbeclingfie
moeiten tonfentecen: bocDinggebaKe beì|eecen bei:
(^mmelanbentot maintien bec gemelte ^tgeppetrien
motDten bectinecen/ ontbeneffen^ be^tàbtgterop
falutaice o^bjejS te betamen/ enbebepbe be Heben j^iet
ober quamen te bifccepeten/ bat be ^tabt altoo!$ pa^
caet foube gebonben bJo?ben / ööelücft fP oocli in befm
toasf genecelTiteect ficö aen Baec ï^o: ,ΐίο: te abb2e|ie>
cen/met bafìefioope/ bat befelbeöiec op foobanirij
fouben bifponecen / bat alle inseftcopene ejcojbitantien
secettancöeect/ inBomfligö gep?ecabecct/ en be meet-
gemelte3^?obintie
bienaengaenbeeeniES in botinomene
gentfij^ept mocgte toecben gOeftelt €pnbeIiK& nocD
acBtecbolgen$i ijacc i©og: flefólutie bon ben böf-
ben iKap lejlleben
gebifltecEt enbe geepamineett Oefi;
benbebc iïeque(te ban Johan Wilhelm vah Dieft op
jenfemaburgh,
(©betjìe ^ciicppec bàrt Stbubjetben
2ijicn/en
Egbèrc Clant van Nyenfteyn,mebe i^CBep-
pee banbe 3©infumec Eijlen/berfoecaenbe upt firacgi
te ban Date refpectibe ccebentialen / bepbe göebateett
tot <6roeninge« ben fefiienben 9tp?il Ic^eben / bat in
Ijare p^ibilcgien op be gebane / ofte te boene infiantien
ban b'een ofb'anbec geene beranberinge gficmaecfit /
beclmineemglje «©ebeputeecbe in be ^?obintieban
jStabt enbe Xanbe gφnbcn / ofte alfiiec in ben ì|age
eenige tonfccentien aengc(leit mocDten toecben / toaec
boojcenigtieinfcactieninöace ^tlbc|lenien gijebaen
fouben mogfjentoetbcn/ maecaUessin (lategBdtaten
bp be ufantien / p?ibilegien enbe toel öecl)?acfjte toltu-
men / banbetoelcftebe boo?f5 ^ijlbeflenten onberbe
i^attogljen ban ^ayen / «©elbei; / enbe Ijet JgupjS ban
^ourgonbien/mitsigabet^ beSnientot notgtoe in
b?eebfamige poffeflïe toacen gebjee|L a®aec op gebe^
liüeceect jijnìK / ts^ goetgijebonben enbe becflaen / bai
aen be gemette i^eecen ^ucgemeedecen enbe Saeb in
^coeningen/alsi mebe aen be ï^eete Oecommitteecbe
Sabenbec (©mmelanbegefcïi?eben foube toecben/bat
befelbebe biffecentenobec beboo?fclj?ebe ^ülbellei
nien ontdaen/ onbec
tfaet in bec minne toillen tee ne^
becIeggOen ; metbecMatingije bp albien fulcjc bupten
becmoeben / niet en motijte fiomen te gefcöieben / bat
Bate 5^0: HSogralsS ban op berfoetft ban een ban
pactpen cecgt fuQen boen: ban be bobenllaenbe ton-
tlufïc gefoimeect bp ben ïgeec
van Benthem, alsS Ijeb;
benbe be i&?obintie ban
Over-Yffel be boo?lebene toe>
ï(egep?efibeect.

^etoel be faecfie meeltaenquam opbe cjcpebitie
teevee/ fooijsettitecniet becfupmt toat totbefeec--
ïtecBeptteaanbegeBooibc : fooom ben <©o?loiDbie
tuflr(öen©?attfiinjtfien ^paignenontfiont/ alis om
eenige gcimmaffenbie ina©e(l-3palietttoie«;ben gije^
maecfet. <!Eeite lijflte ban ïiegimenten toaiS gemaecbt:
befelbetoiert bpbenïtaet gUecefumeeet ben tienben
gunp / beöelfenbe be becbeelingij ban be fdbe iSegi^
menten gtóeWneect tottet aenflaenbe emplop / mitjïi
eabecjj aenhtijfenbe be plaetfen baec be<ionuiagnien
onbec be felbe ceffojtecenbe SlegtmentjS toöfe naec toe=
(lonben te hjo?ben gefonben/ bat aen eetttge iSegimen»
tenfoote boetatóte paett niet entoaiS geaflipeect
een enbe befelbe plaetfe ban tenbebouss / maec
pro in-
diftinao ttoee becfcöepbe;$teben/batfeooc& te gBe-
moet fagenbat'topmaecöen enbe bep^cöecea ban be
patenten boo?be Compagnienonbetbe boojfjeegi^
menten geBoojenbe/ immetjs in'teicecuttrcn ban be
gbe/ infonbecfjept tencegacbeban be Regimenten
bte gBebeliineect toacen onbec fiet biflcict ban be <i5e=
necalitept / niet en foube geobfecbeect toojben fobanen
puntu^b^e alsi beeicactitube en nature banbefafie
VI. Οςβΐ,

ten bienffe ban be Eanbe toel foube itomen te ceatwcf 16671
een: batDaec «Sb. becöatben omme te pjebeniecen —^
allebefo?b?e!S biebaec upt fouben mogften bomen te
cefultecen / be boo?f£ö?ebe ïüfle in becboegen ö^iJbrn
boen bjeffecen / bat aett be Compagnien gefMt onbec
iSegimenten betoelti&e ttoee onbecftftepben üïinb&f
boUiS plaetfen fouben fjebben / pebec een fpecifigue
plaetfe gljeaflïgneect toajï/ enbe bat bienbolgenbe ^a?
tenten becleeiu fouben too?ben aen be €ompe0iteti m
o?b?ebaniïegimenten pepengeect/ Biecnaecbtìgen*
be geejcpicfleect/ boojfoobeel eenigBebanbienalbe^
ceptsringuacnifoen tecgfjebefiineecbec plaetfen «iet
gebonben toiecbin te to^n/ nament^jc b aen

Wolter vah Briehen.
lohaH Hendrick van fiaflum» |
lacob vandcr Steen, endö^Hen- V
drick van Schimmelpenningh ,
van Oye,
 J

Om u tnarciinh Μ ïiitlc
d, Stat Gril,

ttnrtn·

Hendrick Turck St. Major. ">
Willem Pieck van Enfpieckeni
 Èrtvniri,.

Otto vander Heel.

Wolter Scholt Colloncl*
Hendrick Graham.
Robbert Sanderion*
Alexander Coljer.

George Laudér,;
Petrus Watkin.

Jacob de Chamfleurieeh Löde-
wijck van Brakel.

1

Nwr Emruriciij,

ti„t)

Lodewijck d'Aquila GolloneU ^
Gerrit Ploos van Amftel Luyt. |
Collonel.
 I

Gijsbeft lohan van HiSrdeii- \J^àthtgtHi

broeck.
Antony van Weft-Renen.
Dirck van Zuylen van Natewis.
lohannes Arskin.

•i

}

Τ
•ί

Dirck van Deuverdeiu
Carel Godin.

Philips deSaugé Collonel
Louys Wolvertvan DorpSerg,

Majoor.
Nicolaes Pieffen
Hendrick Bronckhorft,

Hugo Einholt»
Coenradus Coenen.
Sebaftiaen de Ridder*
Jan Frederick van Alendorf*

Stnniirgto,

Atrdmbor^i

Te Ψ eert.

Maurits Grave van SolmsCol-"^
lonel. \

CafimierHecr zu Sceincalenfelts >Gretni^gbie,

L. Majoor. j

Paul Heer van jlernhcm. }
Theodorus Brafler. J

Johan Roeter Heer van Erift-
ftein.

Dirck Statius van Haeften.

Godert van RedeHeer vapGln- ^
kei, Collonel. |

Graef van Stierum. , yDetfhtrti,
Hendrick van Naffou Heer vin ξ
Ouwerkerck.
 J

Heei

-ocr page 165-

»34 van STA E Τ

ïiatDaec<Cü.totUoliJomiii

fblutteban Óen negetiöen_________

ömniöouiJtbanlïe miflïbe ban €apitcpn Roffum
Coinmanùeiii; ban Steenbergen,bccfoetitenije tet-
meecUewnge ban auamifoen altoec / tot fccOritcpt
bartiieboojrcD?ebe^talJtaciKtafc0ccw Baüben ttoee
<rompagmenbait Oct ]^estm«nt ban ben Colioncl
Aquila,gebejlmeect nae iSicgm op ben ^oom.
aBacc op aebcltüei'cctt jijnbe/ tó soctgebonbm bat be
patenten tngljebolge ban Ijaec It^og. iScföIutte
ban ben fe(ien befe^ gljebepefcöeert/ bolgeniS en inaine
fo?mtte ban be öoben gelielöe Spe afgefonbcn fuUen
toetbert/uptgljefonbeïtbooibe Contpagnie te boet
leggenbeinbePiObtncie ban l^ollanbt enöe 3©e|l-
©jteflant/ toelcften oengaenbe be ^eeten
Ripperda
tenBuyricenbeenïiecenDaec^o«D lÊog. <i5eaepu=
teecben tot
ijtt lïiicfi ban be patenten betfocljt totecbe
beboo?3aenbeilii|lenoc0befennaemitibagi) te wbts
becen enbe baec ban rapport te boen.

ï^aei;l|o.|iaog,fciuebenootBaen ben i^eet iBif-
fcgop ben elfoen Stmij/ bat fp totecben ban allen can-
ten geabbecteect /bat fip toeöecoin foube onbecnemen
feccnenftenlöc&etoecbingen teboen-ban möfife/foo
teboetaliitepaecbe/fontram öet febenbe actijcftel
banöet ®cactaetban ©jeebebenacUttenbcnaiPiil
fefttenBonbert fejï en fe(iiclj tuffciien befen iStaet enbe
Igcmgeinaec&tenbegi^efloatenjbiejÌfi) upt een b^e-
beltebentgemoet goetgebonben gabben f)eni itttbtiSi
befen gantfcrjb?ienbt-naDup? enbe ecnfielijcfi te bec^
ftecften/bat belelbe baec ban brilbebefiflecen/om aen
l)aecQeeni;ecfubaécblgeoo?raec6 banombjagte enbe
jalouftetegebcn.

'©enïgeeciötfTcQopgaftotantbJooit/bat ÖP tref-
gelücic ntoefl ombjagte Ijebbe ban fo btel nteub^e toec»
btngejt enbe becfenbinge ban (Croupen op fün5F?on-
tfccen. ·

3&ei^actogenbanZel enbe Ofnabrugge hiagenbe
obcc toanbctaltngfj/ bjiecbt ben böfttenben goetgeboni
ben bat eenige ï^eecen upttet Jinbbel ban fwer ^ootlj
Hlàog. i^ecgabetmge gcconimttteea fouben bjo^ben /
ombebefcctuetife ©wbincien boo? alle conbenable
mtbbelenlean inbucttete gaen bifponeren/ tenepnbe
bat be felbe alnoci) ten fpoebitölten enbe fonbec langec
tiptflcl toilbcn fnpbecen itace bcfecten in be atijterdaU
Uge ftiDftlitert/Dp folcmned fCcactaci £ΐ?η be f)oocI)i
oemcltc©o?flcn belooft ; enbe bjtecben be Pjobin^
cien becfocfit tcgensi beö anbecen baegljii te bjtllen p?Oi
f cbccen tot nomtnatte ban be pecfoncn bte in be boo?f5
befenbinge geemplopcectfonbe bjeuben.

©e tiibinge ban be btctocic ban Chattam algiec fio^
ntenbe/btelbcltberatieofitien fonbe baec ober bic^
totiel)?anben. ©eelineenben'tbjais genoecD <0obtals
lentljalbentebancfteninbe üeMfieit jte meec/alfoo
altane men tot 25?ebat'famentoa!S om be biienbt^
fcflapte cebintcgcemt/enbe bat men be gun|l ban
«Êncelant iieijoozbe tecarptecen omttent enbe ten aen^
ften ban bm opgaenben jpcanfcfie (©ojlogO ;maec an^
beccoptneccben/foolange be®iebeniet toas gefïooi
ten/bat men ben j^taet niet tieljooibete ftaubecen
ban befe glorie binnen enbe bupten ïanbtsi / enbe be
<l5enicertte te pjiberen ban befe bjeuciibe enbe tncoui
ragement. Isialfogebeftineert ben feilen gjulpnieui
toen (öjl / om bcss nae be pjebicatie alomme teecftenen
ban b?eiicf)bebiccen te laten boen enbe fïjn be öameri
betoaerbcrii gelafi fo?gc te ifjagen/ bat be ^^emn

S AKEN

y Jirnbem

ϊ667· Heer van Lat^crack.
—— Heer van Langevelt.

Boudewijn van Zouteland, Coli
Willem Crock. ^
Francoys Boyex. i '

Wigman van Nieukercken.
Adolf van Cirocenhuys.
Johan van Ryfwijck,

]

i^oulienljeljiM?t00at öaei; ï^o. Jiaog· t»Pt öe bo^
benpaentic Wflcibutie nwöe
foutien feonnen becliaen /

ebanöaeci^o. Ji
rcis/eljeUt DebDenUe op

. HSo. Jfïei

4!

i

IStg

Hf

£

benban öaec l^otiao:i&ecoabec{n8ije/ mttiigaber^ 1667.
beniSaebtban 25?abantenbe befelbe refpettibe fup^ —^
pooflen enbe aenfileben ban bten / al^ opcb be l|eeren
KmbaffabeursÌ ban ^pangiêhenbe ^toeben/enbe
beanbere alijieraentoêfenbe uptljeemf^e/naeoubcr
gebJOOMte / ten boo?fcö?eben bage / met jlaecfecn enbe
pechtonnentot{)etboo?fc0?ebc bupren mochten too?-
ben boo?(iien: beji toiect ben Jiiaet ban ^tate ooib ber-
fociitgelgcfie b?eucDbe tekenen met bupren teiiboo?'
fcD?ebenbage/ boojfoobeelöaeraengingl)/ te laten
boen.

gijnbe ter ©ergabectnge tan3?geb?agen bat tuffcDen
timiierbam enbe't (€e)cel /in ^eelant enbe tot <®upn;
fterthen / biberfcDe 55?anbcr!ï lagen /geeguipeert /toe^
gernflenbegereet genwec6t/op o?bje en tot fioHen
banben€oningban ©rancftrijcftiSlsiben negen en
ttointicBpen goetgebonbentefcD?.pl)en aen ben i|eer
<i5?abe
d'Eftrades oEjittaoibinariji aimbaffabeuc ban
ben felben Coning tegenbjooibiclj op be ©jebeDanbe^
lingetot25?eba/bat/inta!SDp bp enbe ban bjegen
fijne iBaielicpt / gclijtft ijaer i|o. jBog. bertrouöen /
genoerijfaemgöeautDorifeectteaiibe felbc fobanigeii
o?b?e totlbe (lelleit enbe bie boo?fteninge boen ter plaet=
fe baer be boo?f£li?ebe 55?anber!S lagen / ten epnbe be
felbe in aller pie fonber eenicö tijbt berltejs naer bejS
ïanbtiS ©loot fitö tegentooo?bicD ontBoubenbe op
ofte omttent be Hebier ban Eonben / mocfjten bier^
ben gefonben / om te acDterbolgen be o?bje enbe be be#
beien ban beï^eerenïiaeri^o. iföog. «©cbeputeerben
enbe <©ebolmac8ticriöat albaer/ofban ben geenen
bie be boo?fc§?ebe
'0 üantsi ©loot foube commanbe^
ren;€nbeb)ierlJtooiH terflontbaer oberbirectelijcti
gefci)?eben aen be Comngi) ban ©iancftrgcit f jlfiS/ tett
epnbe om of ben toelgemelte ï^eer «Cxtraojb. 2ïmbaf=^
fabeuc bien aengaenbe mocDte toefen ongequalifii
ceect/lijniKaieflepttot Detgeene boojfclBebeiiS/ten
fpoebitD(lenbi?ectel0Cfebeberepjleo?b?e gOeliefbc te
geben; maer ©rancörijcfi gaf te Itennen boo? berfcDep^
be omfianbigDeben / bat fp be b^ientfcDap ban cnge^
lanbtbjilbe mefnageren/en ίί op bat berfoecft niet
gebolcBt.

iHenDeeftniet nagelaten ootli elbcc.s öet ooge te
(Iaën : 3iinbe töbinge bat be €ngelfe / tertojjrs Hants
©loot algier befitg toa!$/(lercb in be H^ibbelantfe
^ee toaren / om be ^ollanbtfcge Commercie albaer
te incommoberen: bieiS is ben een en ttointtcöfien ^ix'
Ipgegoo^t 8etrappo?tban ben ©eer ban Wynbergen,
enbe anbere Bare =|o. iBog. <eiebeputeerben tot be
faecBen ban be^ee/enbe neffenis bealBier aentaefen?
be^eeren<i5ecommitteecbenupt be refpectibe €ol=
legien ter atbmitalitept in conferentie gebjee|l 5ijnbe
ober Bet fubject / noopenbe 't fpoebicö equiperen ban
acBtien fcBepen ban (©o?loge/ om foo Oaeft ecnicBftnsi
bocnliicït / tot bebeplinge ban be jfeibbelanbtfcBe
^ee/ bertoaertji gBefonbe te toerben: toaer op
ia goet-
gebonben te berfoecfien be opgemelte ïljeeren <i5ecomi
mitteerben upt bc Collegien ter ^fibmiralitept/ bat
Baer€. toilben bifpicieren be fcBepen bie totfobanigen
emplop beguaem fouben mogen 3ön.

^n befe töbtquamebbihs/bat be ipranfcBeZee-
macBt (ίetcδbettiettlicBtefcBφen ban <Oo?loge onber
Monfieurla Barre, geconjungeertjijnbe met be bier
^eeufcöe<©02l0gB fcBepen onber ben Commanbeur
Abraham Krynflèn, t'|iJmen ban febentien Φοί-
logBfcB^en|lerc6 jiinbi/boo? Bet oEplant JSiebejï
BabbengBerencontreert be €ngelfcBe Eee-macBt/
beflaenbetn acBtien biergelijcftefcBepen: toaer tegcns
Bet gebecBt begonnen Bebbenbe / nae bat elcftanberett
boo? be eerflemael gepaffeert toaren/beiFranfcBen
fcBanbeïijcb bebetaiUeguiteerben/ enbeUepen na 25afi
"eteree aen Bet <!Eplanbts
»Chriftoffol, niet fionnenbc
100? Bet erêmpel ban ben Commanbeur ]&rpnffen tot
gljenjae bapperBept bertoecBt too?benj bte alleen met
fijn bier fcBepen boo? be ttoeebemael tegen.^ be «Êngel^
fcBe aentoenbe / baer couragieufelijcft boo?1ïoecB ftt
toelcB ttoeebe rencbntre be ^eeufcBe fcBepen beele boo^
ben enbe gequetflen ontfingen ; maer ben boo?noemi
b« Commanbeur fienbe bat be Jpranfe niet tege te öou^

ben


-ocr page 166-

en OORLOG. Se^en en veertighfie hoeck I

ften ban bert Eanbe niet temogenIpben eenige toóïber i66fi
Hptflcloftecappo?t/bp bie ban ©?ieflant befen aat^ —^
gaenbeaerti)àre3p?indpalente«emen/eitóe bat Dei
oocis anrce!Kljj£& enbe onbillicfe foube iön / bat mibti
i)et gebjefft banlafl ban eene ^?obtntie / be anbere in
fiUcften gebjitötigenfaecfeefoubenlebifl) blpbenflaen/
ban éntUjifi te cφlberen/ baec aen Ben iss geltóen öa-
ce wnfabatte/of gefteele rupne enbe onbagangD/
Bebtien nootööalben baerommegί)εcφlbεert bepa·'
bintiebanj^giefïant Biecntne te berbangen/
fpbe felbe berbangen mibts befen/betmogensf öet
inöonoenban ben negenbe attieni ban be naerbec
UniejaljSöetg^ioponeecbcenbe belatiebanbeboo^
fcB?ebeautljoriKptaenfjjn aEjccellentic niet toefenb»
öegcepenonberbebiertafmS in'tbco
?f5 negenbe ar^
ttculb^n benaecberetìnieuptgefieec&en; J^erDoopen^
b? niet te min bat be ü^eeren j^taten ban J0?iefïant
Ben al!Sgoeiïe25onbtgenootert!)iecimtenictfultcn bei ■
flaae«tbinöen/£n batfe Ben mette anbere p?obintieit
fnllenconfo?meren Bpbeboojfs üaere<©ebcputeecöen
onberricBtjijnbe ban be Booge en gebJicBtige rebenen/
bie beanbere ®?obintien Bier toe Belgen gemobcect.

^ieban Jfoüant gO^oojt en gefien BebDenbe bi
particuliere berclaringe ban bie ban<i5elberlant/g;eei
lant / enbe
Uytrecht op 't potnt ban be 31Ibminiflratc
ban be 3&mtiepnen/ berfelaren bat fp bec|ìae!ì/bat firn
€rcellentiebe ^omepnen ban be «iöBcnnieerbc ^^o'
bintiett ten minflen cofle enbe meeflen bienfte fai boen
abnnnifltecctt/tot fulcfier plaetfe enbe öpalfulcfteii
Camee ban be ïïeecUeningBe enbeanbcrftntis/ató
boo? ben <®o?lotB gefcBiet i$i.

ExtraftjUyt het Regifter der Refolüticn
van dc Heeren Generale Staten def
Vercenichde Nederlantfche Provinciën.

Vcueris den tienden January vijftien hondert
fes en tachtich.

GCbelibereert op bemibbelen bón conaibutien bte
menfpn ^iceüentieinBanbenfal fldlen.

ban <©elbcclantbeclilacen/ bat (p/ foo een
pgelftc^ fee^ielijcfe isS / ifronticc jön / in ben gcont be*
bo?ben / liiet foo ban ben ©paiibt / als ban be onba:«=
b?ageli)c6e inleringe / upteringe enbe plunbeangen
ban be epgen ïïupteren enbe ïtoecBten ban be Staten
<0enetaelofBaec ïSegccinge albaec gefonben/fbofp
P^efentecen te Betoöfen Dp beïteecfteninge/ baec
afbp
bec Bant toefeitbe/ enbe niet tegenflaenbe bat fp ;^ron*
tiec3pn enbe Blijben/ fpn te b?/ben tot toeberflant ban
ben 3&pattbt/ enbe op Boopeban betec ïfïegecingc/ ens
be Bulpe ban oengelanbt / Ben te Benaeutoen / enbeoï!
te b?engen maentlijcfi be genecalf confmttptten in ben
^tebett enbe ®o?pen/ enbe platten Hanbe /baec fulcï
mogeljjcft iis / fonbec beröinberingc ban ben l^anbt/
enbe baec en fioben te laten bomen ten p?ofi»te ban be
«i0enecaliteptbe29?anbtfcBattenban be platte Ean?
ben tot gelijche^onmie/atiSbe felbe plütte 3laitben
ben ©pam moeten geben/ baec be mibbelm ban cons
famtienniet en connei^jepjactifeecc toojbe / bolgen®
be Bet accoo?t mette Ciecommitteecbe ban be iSabe
ban Staten ban i^ollant enbe
Uytrecht gemaett/ be^
gcootenbebe felbe mibbelen tot omtcent b?ie cn ttottti'
tig bupfent ïïijnfcBe «©ulbenjj tee maent / met bo?bec
P^efentatie/ bat/ foo toanneec be platte ïanbeit fuUen
beb^tjt bM^ben / niet alleen ban be inbafie ban be l^p*
anbt /maec p?incipalijcfi ban be onbecb?aecBlöcheini
legecingeenbeupttecinge ban ben l^gfbolcfte ban
be denecalttept/ fp boen fullen/ niet tegenflaenbe ftace
boojlebett en nocB tegentooo?b{gc fcBabe/fo goebe
tciotten/enbelliefBcbbecieibcii jSebeclaittiS toeflaet.

<®ieban©laenberencortfenterert fpne ^rcellcntie
in Banben te fiellen alle be mibbelen bie in ©laenbecen
ballen fullcn/enbe fpn te betomen / be bjelcfic in
al·
Ie ^teben enbe ipojten ban ©laenberen fuUen too?ben
becpacBt/ fultjc ató bie in Eeetanbt/ in tcaia
5ijn/ enbe
bat boo?t fpn (Éiccellentte Beiti metten platten Ean^
betom ©lambece/
bp b^antfcBat en anbecfïntii fai moi
i© 2 gen

ijeittoaccrt/naeeïje iSoojt fe^m&e

m^nadfcijföem lietm bwm /eitïie fitmt lj?t na

iic ƒjaiifclj^ tae / om öaec Üe. ^ίίκ baa Baffeterre
u attacguEcen/miïe bupten ïtoijffelte CHpn^grt;
toitch rappoit alö eDeftwiten upt fcanf^e montie
itocIJtemeec&ecgelotifisÌmecittCÉttlJB. j

i^mttent hefetij&t fbaeefüe oocb 'tïtffecent óSjêc i>c
to«iöetattn0e Mtt üe ®?obmden batt «©elbettam
M(T£i i5e'Crt&eOver-Yflei,iit'toceitefpnioe|ieii0ebeii tot ije
ftcruciü ^iiDfiDtciÏtctoatec/toaecinfpIleetsi öefettucHFüte'
inbefa' jj^n/alsioocfi «1ÖÈ fu&|tïiiat tot öen ϊ^οηίηβΐ) taatii
t©£nneiitecciiéneniieiie ®o?(lert bait Luneborch. Hol-'
lant ije pjompfle enùc toilbaecbtcïjilem alless/ mfii
(tcccljcmeecmacl0/msitmoé(l en fiei|oo?ùe ìae feite
©lobtnciemcf executie te conlicmgecen ; maec fulcfes
iiatïj
5ijrtti£ / ijaïiiie J^ollaniJt beöacljt een aiiöec intö=
bei/iiamentlucfe /Öat fp öe Compagnie» ban Qaet
cepemtie/in iic<i5elöerfcf)eenïie ©ber-pffelftlje^tei
ben leggenïie /becftlaecbe te fuöen laten fiiipten ïantii
iietalingc/ombpbe felbe^jobincten enöe^teöen;
ban<©elöectonbtenbe<©bec-lflel betaeltte toci?iien/i
of toel tot talie ban be ©ucgme alöaec te leggen cnbe
tc teren;
tot bJclcfien epnbe ban ï|ollanbt tnljiei ire
bortrtantten/fnlcftss ben ^olltoteucsi /enbe boo? be
^oUtctteucif ben Capttepnsi boenbe aenfeggen,· maec
befelbe ^?obintien8et)t)ertbaecboo?met öonnen öe^
bjogentoo?ben/fp becftlaecben baec tégen / mgebal
üoliant fultftii
niet toebcc in tcoclt en becanb^cbe/
batfe be mibbelcn ban Cobopen enbe Eicenteii in ijaec
e§teöen ballenbe / foubenin Ijouben / enbe be0 noot /
ücfecen tot betalinge ban fonane Compagnie/ bie
Jlotlantopbie toöfe onbetaclt Öet. Sülfoo Ijceft Ijet
foliant bjebec moeten intcecfeen : «inbetoat <i5elbeci
lant op bie ntatecie abifeetbe/ tö elbecsï gefielt.

gn ben giare bijftienfionbettfei en tacRttcÖ toasf
bietgelijcfte onbetmogentijept/ enbe ijoe (Icfj boert=
macliS Piobintien becïtlaérben / is te fien upt be bol·
genbcitefolutien/biebjrfoubt/maec nocBtaniS feec
aentnerclteiijch 5t)n/enbe baerom meriterai altjier
gefielt tcbJO?ben.

Extraft uyttet Regifter derRefoïutien van
de Heeren Ωεπεπαΐς Staten der Veree·^
nichde Nederlantfche Provinciën.

^met'

lant cn

linoe.

Vencrisrffo tienden larmaHj vijftitn hondert
fes entachcigh.

ban <®elbetlant becMaren/ bat fpn €]ccellentti
in fjanben Hellen be^omapnen baiCielberlant/
bolgenbe Ijet out geb?upcö / (Cractaten ban Venbc,
JJ" enbe ben ®ractate met ben s^artoge ban
Aiencon ges
' maect/ ombefelbe te boen abminifireren Dinnen'js
Eantsi /fonbec ober fjen te fielten eenige uptlantfcge fis
nantteofïïeftenfiamer.

©ieban^eelanbtberïslaerben ban gelijcften/bat
fpn€)«:cllentiefali)eljljenbe 3Kbminiflratien ban be
'©omainen in
Zeeiandt, enbe bie albaec boen abmini=
(Irerencubebe reecheninge Ijooren/fonber ober fteit
te fielten eenige uptlantfclje finantien of ïïefeenfiamet,
u ^ün gecommitteertbe ï^eerenCanceler
Leomius,
Caron
en Zevender, om ban fptt Cjccellentie te ber-
(laen eentipre/toanneer biei|eerett ^tatert Cfene^
rad op nto?oe bp fpn ^pceHentie foube mogen itomen.

®ie ban Uytrecht geben fpn «Eycellentiein ijanben
ïtt^^omepnenban
Uytrecht,mit0batbe felbetoo?i
ben gtjeabminiflcett enbe reecfeeninge gi)ebaen/enbe
0Ïiei)oo?tin ftare ©jobincie/bolgenbe be fatiifactie
lÊiengegebenbp fpn Cjccellentie Oooge jHemorie bie
ïife ban Collant enbe ^eelanbt fjebben gesegelt.

Silfo bic Ciebepiitectben ban ©?ieflant / niet tegen^
Haenbe alle mogeljjche inbnctien/ ettbe goebe reebenen
6enboo?geftóuben/betMatenl)ennietbo?bec te bjil^
inlaten/enbe tonfo?merenmetbeoptntenban bean»
berei9?obintien/om be autfiorttept fpn «iEmllentie
opteb?agenenbe te gebat ober SetCioiibemement
bec^eunieerbe ©jobintien /ban fp tot nocö tóe gebaen

' faeci

öefela-
MnUan
SanVw
Mof.

-ocr page 167-

SA KEN van ST ΑΕΤ

»36

ï667. oeitBéïirfpen/fuWaliifim (fiïccHenrfetot rttceflen
Wmllclwn öe aant«n ocralwi fai ìmìjmt

g^ùban^ollmubcritlacen/bataltfS't foo öat be
Xantien ban i^ollanïit Dooj öe Eansiiupcige «©o?lo{je
OiOotcüjcjcöcfcDaWgljt/enDcmet bete fcljulùen eitïii
atètecfEallenöeflUtWtjijn/fp taplien notijtansS om=
tnc öe gfjemeetic öefencie ban öen ïanUe te bojtiecen/
te b?e&en 3i)n in b^e gljelesentïjept Ijen te ebcttuete/
enbe met öe ^?obmoen ban ^eelant/
Uytrecht, «tbe
©iiefIaitttecntaentboo?öerttötban een jaece naefl^
f omcnïie m te totttiae be ^ommc ban ttoeemaelijon'
beet bupfent snlbc/met fuicfeen bci^lanbe / bat befelbe
ttoeeljonbettbupfentoulbeniitecmaent obecbe biet
©iobtntten oebonben fullen bM?ben bp eenparige 0«=
necale nttbbelen ban Confumptten en anbece / begce^
pen m liet btjfae actttul banbe nabec U
nie j te b;eben
lijnbe/batrngebaUebefelbemibbelenmet en mogen
(ïcecften tot fountiffementban be boojfj ttoeegonbect
bupfent gulbensi tee maent / tot beröogftige ban bien
fai bJo?bcn gepjotebeett/ enbe οοΛ tot inboecinge ban
anbere eenparige mtbbelen ban cottfimtptien obec be
boo2f3 biet l^iobintten / alle toelthe boo?f®?ebe mibi
beien fp lupbentebjeben^ineffeitjibeanbe» ^^o-
bintienteftellenmttanben ban fpn €]cceUentie/om
baecuptmtbtfgabecjSbe afTiflentte ban gare Haje-
lept enbe beconfenten banbe anbete ®?obintien/be
aden ban be ©ojloge te becballen; toelbecdaenbe bat
boo? be eipttatte banft iaet raeuto Confent fM too?ben
berfotf)t / enbe oocH met fultften becdant/ bat alle btf-
fecenten bietuffct|en be |^;obtncten fouben mogj^
cpfen op be mbiilltnge enbe ^me ban be opl^eebe ban
be boo?ftf)?ebe «iSenetale mtbbelen tot fbticniffement
banbe boo?fclj?ebe ttoee öonbert bupfentSHjnfc&eguli
beni tee maent noobicf) ?ijnbe/ Bp be boo
?f3 ©jobtntie
BÖedelt fiilleit toojben tee betifïen ban fpn ofFc^eiitie
enbe be i^ceren ban be ütabe ban j^tate bp f)ace iBa-
jedept enbe upt be boo?fc!)?ebe biet ^?obmtien neflféni
fprt Cfcelientie te d^len / DeRoubeUjcft / bat aile
't fel-
be faltoefen fonbet pc?ejubitic ban be cetgten/ Piibile^
öien/ Ubectepten/ gecett>tttJjeben/®cactate/ «Contrae
ten/ ^tamten/ (©^bonnantien /ï&ecceten en dCodume
ban beboo
?f5 3^?ob{nttenin 't ggenecael / enbe dtfiet
ban Mee ^teben en ïeben ber felbec in't ©articulter.
^Sijn boo;t0 te b;eben / enbe tonfentecen bat be
bopen op be nptgaenbe enbe incomenbe goebecen/
bolgenbe be Slüdebaecaf gemaecfttgebupeenbe get
boo?fcö?ebe jaec fullen Wpbengöefontinnect tot bec=
baltótgfje ban beïaden / baec op daenbe / mitfga=^
bersi be toecudgingfje enbe onberiioubtnge ban be
^cQepe ban i@a?loge/baer toe befelbe innegetoilltcgt/
atbe gDebedincert 5p ,· 25ei)oubel9c& / bat be felbe al
omme in alle (0cunleerbe$;obintten op eenett eenpa*
rigen boet met goeffe
02b?c enbe ten meeden bien^
dcbanbeEanbe fullen too?ben opgefteeben boo? be
autDoritept ban fpne cEecellentie / enbe ten epnbe
boo7f3 alleenlijch bccdeeclit.

®tc batt Seelant / niet tegendaenbe be gtoote enbe
ftoacte laden bacc tnnefpöen tegenbjoojbiclj binben
uptoojfahebanbcnti!>o?loge en meccfidijcli om ber
onBodeJi bp Den op be ïïebiere en 5Fo?tcn geb?agen /
fpnnott)tan0 te b;ebsn/om l)en fdben/enbeliace
bontgenoten in befen tipttecde noot te fielpen/ enbein
fiwiberïicptomfprt
<S)cceü. be <i5?aef ban Lycefter
goetcontentementtemc^ geben/ neffenjcs bie b?ie
anbece contribiierenbe ^obtntien fjaec contingent te
bjageninbefommeban tìoec fionbcct bupfent gul-
bentf ter maent/ te binben in fiàre ^obintie upt be

Siemeene mibbden in 'tböfbe aittitul ban be naetbee
nie begcepen/geliititiiie tegenteoo?bige loop ïjeöben
obec i^ollant enbe ^eelant/ be toelcft fp ooc6 te b^eben
5i)ntecebereninf)anbenbanfpne (Secellentie om be
felbe te boen abntinideeeen boo? ben ïtaet ban ^tate/
tn afico^tinge b in fjaeriupbet: boojfs contingent/ntiti$
batijetBon bp Iien fai becballen too^bcn bp eenige
anbecemibl«eleit/enbeboo?tst tot onbecöoutban be
toerudingcban befcöepenban ©ojloge/ enbe bei baec
afbepenbeert;fpnooc6teb?eben/bat fullen ggeem^
plopeeet tooien be Cobopen tegeabwojbdilA in be

<®eunfeecbe ^jobintiert loop DebBenbe / mf btiS bat be ιδδτί
felbe gcb?ortjt enbe gefjeeben fullen bJO?ben op m
jten eenparige boet; atem/ alle oeupten enbe p?infen /
mitfgabets/ bea:icenten/foo be fdbefeemge tnb«
foube toegelaten bJO?ben / enbe bit alleiï boo? ben tijbt
ban een geQeel^aec/enbe ingeballe ban continuatie
ban (©o?loge/enbe bat boo? fjet e]φi^;eren ban ben '
boo?f5iaeceegeenmeubieconfentm enfullensiin göe*
b?agen/bat be boo?fi®?cbc mittóelen fullen blpbm
loop Rebben/ enbe gtietontiuneert.

g&ie ban Uytrecht fpn te b?eben /bat fpn €itcellen«
tie obec be biec contribuecenbe ^?obintten maentl0c6
gefucneect fuUe huüben ttoee gonbert bupfent gulbetV
en bat ü> baeéinne fullen b?agen gaec Quote/ gdijcB fp
totnocDtoe gebaen Rebben j fpn ooc^ te b?eben fpn
dicceli, tot becfeehcctöept ban be boo
?f3 euote öt San-
ben te dellen/alfulcftemibbelen ter <©o^ge gebedt*
neect/alis tegenb)oo?bic&in öaecliebec pjobinoe looa
ftebben/om bie bp fpn Excellentie boo? ben boo?rj
Sabeban ^tate abfoluteUjcit gecege«:t/ geabmim^
dceect/ berpacfjt/ gecollecteett/ enbe geöeeben tetoo?*
ben i mitjï bat bepenningen baec boocen be tnibbelen
becpacöt fullen bJo?ben / ofte bie ban be onberpacDte/
bpcollectatieontfangenfuUen too?ben/af|TiacD fullen
dcecfieniienfjaeclupbecboo?fcö?ebeQuote in beboo
?f3
ttoeeftonbert bupfent gulb. en'tgeene De bD0?f5 mib?
belettin Ijaec beb?Df min fuUen uptb?enge/batt be
boo
?f3 quote ii tjeb?agenbe ( betroutoen nocijtansi bat
fpn€)ccell. regacb fai neittenop be bertoöeding en
upttecing banbp naed b'eenlDdftbanDace^?obintie/
fo bp ben bolcben ban be Staten/ aljS ban bebpanben
gebaen) gullen bp anbece mibbelen fupplecen; €nbe
foo becre be boo
?f3 mibbelen meec foube geb?agen ban
Baeremaentlijcfie
Quote batöen'tfelbe goebtfalco"
men op benabolgenbe jBaenben enbe anbecfinttf
/tn-
be bit al boo? ben tpt ban een Slaec enbe bobe be Con^^
bopen / bupten 3^?tnfen enbe Eicenten / foo becce f^
«ScceKentieggecabenfoubebinbenbefelbe gier nae«
mael
!EÌ»>etelaten/becclacenbenocDter^nietgeca<
ben te binben / te treben in bifpute ban bebo?ber bec*
gelöcbing^ ban be mibbelen foo befe faecbe te feec
baec boo? becacgtect foube bw?ben.

^te ban 3@?ieflant / Doetoel gen Sant onbec ben
©pant boo? een moot beêl gelegen / enbe gecupneect/
enbeboo? fiet becbobt ban ben uptboec / alle iSegotia*
tieis dille daenbe/becfilacen/ bat fp nocfttan^ te b?ei
ben 3p / tot uptbperinge ban be <©o?log!5i fioden boo?
ben töt ban een ^aec öaece
Quote / 3ijrtbe Det bobbel
ban bie ban
Uytrecht, te b?agen in ttoee fjonbcct
fent gulbenis tee maent/ bie fp confentecen obec be bier
contribuccenbe ^?obintien / enbe bie te dellen tn San*
ben ban fpn <ejccellentie/enbe Üaet ban ^tate/om
gfjeemplopeeet te bJo?ben naec belioocen / mitsi bat fp
be felbe quote fullen mogen opb?engen enbe fueneeen
met al fulbe mibbelett en ^omainen ali tot nocD toe
in ftace ^obintiefpn geOebe/ enbe in teain geti?acf)V
toel becdaenbe alfoo Daee ^?obintie ie ftontiec/ enbe
contomme in ben ©pant gdegen / bat be <i5uacnifoei
nenbiein be ^teben / eBbeaanben3ijn leggenbe / of
bp fpne Cwellentie albaer noclj gelept fullen b)o?ben /
baet af boo? eeed betaelt enbe onbeeïjouben fullen
h}o?be/ enbebat get incomen ban be Cobopen/ ^ettp^
ten enbe p?infen mttfg^ec0 be Eicenten/ foo be felbe
loop foube gebben/fullen too?ben ggeemplopeeetoen
be toeetidinge ban be jScDepen ban (©o?loge/ enbe tot
afboeninge ban be Ea^n bacc toe daenbe.

3flfoobe<(5ebeputeecbenban ©?iefïant/niettegeni
daenbe alle mi^eljjche tnbuctie/ enbe goebe cébenen
Den booHjegouben / becSlaeen ften niet te toillcn inte'^
ten enbe confbzmccen metbe opinien ban anbece ^io^
bintien/g^eninöet intoilligen ban be mibbelen
banContributien tee (0o?loge/bie fpn oErcellentie
maentbjcfiinDanbentoecben gedclt/om be felbe te
boen abminidccren boo? ben iïaet ban i$tate nefFensf
fpn <ÊfcdIentie/maec alleen begeecen enbe befp?eeci
6cn boo? enbe aleec fpne oljccellentte fiaec aenbeel in be
ggeconfenteecbetb^ee gonbect bupfent gulbeni» tee
maent te b^taiw bat baec uptbtto^ od» ot)bte&eu«

bm


-ocr page 168-

en OORLOG Sevenen njeertigile bocck. I 37

,667 iiiti fulfcn to£i?iïen / öe gaimtfocnen m gate ^teöen en

_ϊαηοείίοαίη&β/εηϊ'ί tiat öe J^eecen Staten/bec^

(Ifleii&e öc faccltm ban ùc Eanïte met te niogm Ipijen
ÉcmtObojiici; uptfld/ofterappoit öpïiie l)an®?tef=
lant ùcfet» aettgaenùc acii fjacc ^jtntipale» te neitten /
en iiattet oncebelicfi fauìie sijn/bat mitiS 't geb^ecH ban
la(l bau ecnj^jobmtte/tie anöece in falcfien gctoitijtige
(öften fouöeu leöig blpben flacn bau epntlijch te tefoi'
becen/Uaec acn fjm tS gelegen Ijace confecbatte ofte ge»
Ijele tupiie en onìjecgancii/ftcìitien nootssftalbe baecom^
me gccefolbeert Ut e ^?obintie ban ©?iet1ient Diec inne
te berbangen / geliitü fp be felbe becbangert mitsi be?
fen / bemwgenis ijet tnBoMbcn ban ben negertben actt=
cui ban bc naecbcc
Unie ,ató Jjet gi)ep?oponeecbe enbe
belatie bau be boo^fs autijoritept aenfpne «Êïcellentte/
niet toefaiöe begrepen onbec be biet tafuss in be bi>o^f5
negcnbearticulban be naecbe
Unie uptgefleecfeen j
berijoopeubcinettemfnbat be ï^eeten jgtaten ban
©^icfïant öen al$f goebe 25ontgcnoten Ijtec iuue niet en
fiiUcuDefïoaettbinben/cube bat fp Den niette anbere
p?obinttcn fuUen confo?nieren ; öp be boo?rcl)?ebe fja^
re (©cbepiitceubcu onberricr)t5üttbcban beljooge enbe
gelDicfitigciïeiiencn/ btebe anbece ^?obinticn Dier
HieOcDbcngcmobeert.

®te boo?r3 ban ©?tc(ïant ftcöDen betWaect / bat fp
niet tcgenfïaenbe befe berbangtnge pecfiflecen öp Bae^
ceboo?gaenbe opinie.

Extraft, uyt het Rej^ifter der Refolutien
van de Heeren Generale Staten der
Vereenichde Nederlantfche Provintien.

Venerjs decima Ìanuarì) i ^85.

H€i)i»cn be 3|eecen Staten be opinten ban be refi
pectibe ^jobincien / op gtlieren giieopent op be
autöoritcpt / ft>n <ÊrceIlenrie in befe ïauben te
gftebeubereenicötjfutobe felbe fcijjiftelücftlijn ge?
(f clt/ cube ïjiec uae toert getnfereert/ beRoubefijch /bat
bie ban a5?tefTaut betMare te perPllcren ftp be opinie /
Dpijen op gilleren rjier opgebiagen/ jnttjS fp feggen
gceuennaeberlaft ban ftare ^iintipalen te ftebben/
bocljfoo be aubere ^?obintieber(laen bat fp Oier mebe
niet en mogen bolfraen/ mogen lijben bat ijaren naem
falange too?be uptgdlaten/ettbe begrepen onber be
<iPeajTocieerbe/tot bat fp naeberen lafl ban fjare
flensfullenöeööenontfangen/of anberfintii bat ften
3icte fai bjojben gegeben/ alleiö op tjet abbeu ban ïjare
Heelierii gebaen te fteDDen/ enbe bat fijn «Êrcell, baer
afmaci)too?bengeabberteect/betobenbe Sier inaile
Boet bebop? te boen. ,

toarben tüffcften eenige p^ebicantcn ortber ijaec en g'fj™
met be-ilSagifiraet / ter fafie ban 't beroepen ban een
nieu P;ebicant. 35e mceflc i5?ebicantenölaegben ober
be ontoettelijcftDept of infij?malitept. aiSaer ober
Domini OedzeniusettbejEigerfma ecnigeb?pmoebigc
tooo
?ben geb^uut&t Debbenbe/ toierben gefufpenbeert:
en Det^pnobcindineerbeomDaer teDcc(lellcn /fulcjc
bau toegen bepolit{aue
<0beri0Dept toiert getnterbii
ceert. ©nbertuffcDen be gemeente ( ban natuer gene?
gen/om te fijn
obliqui adverfusPotentes, enbe om te
fugiUeren be H^agipraten / bonben Daer niet ceui! ge^
(int; be een befe be anbere bie©?cbtcant gunflicD
be enbe aenöangenbe/enbe toat ban
Orpheus bjojbt
gDefabuleert bat
Dp allesi betooogft booifijne melùbte/
DeeftanbersigeenfaebupbingealsÌbeftratDt bau toet»
fpjeecftentDept.

Sjilvtftm bmmts, factr inttrprtfqut Deerum.

Cedibus Ö viSnfeio ditirruit Orpbius ,

DiSut »b htcUnin Tigm y rapidpfqueLmnes.

^odö een anbere fabel fecDt ooch/ bat be Congé ii
't (limile fo tod alsi be(le: te toeten/ na batfe gebjupiJtt
ioo^t»

®e ïtefo?ntateur!S Dcbben polttijcöeliicD toel gebaen ®'f -

Dai iStaten <0encrael 3im nerefolbeert/ batboben
ben €ptel enbe Contmiflïe bie Dare Coninglijci
fte jBajeftept ban «ïBugelant/ ben ©oo?Iugt{gert
llOOfD geboren ï|eer Robbert Grave van Lycefter 8cc,
Öeeft gegeben / ber felber (ijn €rcellentie oocft te conti
mitterentot <i5oubemeHr enbe Capitepn «Öcncrael
ober be uaber «©eunieerbe ©jobintien / te toeten/ ban
«©elberlant met Det «©raeffcflao ban.^utpDe/ ©laen^
beren/ i^ollanbt met 3®eft ©licftant/ ^eelant
/Uyt -
recht enbe ©jiejSlanbt/mibtfgaberiÉi Daw <©eaflbtii
eerbe / enbe bat (Ijn <Srcell. in ben name enbe ober be
felbe 3^?obirtcien fai Debben/ enbe gebiupcfien al fulc^
«en autD02i.tcpt/ als in't Cractaet met Dare boo?fcD?e=
ne .ïBaieftept gemaetftt/isibeg?epen / enbe boo?tsf
bollwmelütft enbe abfolutelijcft gebieben in't fept enbe
(lucft ban ber ©oiloge / enbe beö baer af bepenbeert
tetoatcr/ enbe tê Eanbe ober alle boo?f5 !^?obini
oen / ^teben enbe 3leben ban bien / enbe Dunne
afTocieerbe ^Boubemeuri» oerticulterö her felber /ober
wie generale enbe particuliere ©berden/ acbmiralen /
©üe - 9fibmiralert / Colondlen/ aitmceflcren /Capii

tepnen/enbe allen anberen25ebdDebberen/enbe ge^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^ ^^

meeneiSuptetertenbeSnecDtert/betoelcDe fijne boo?' i batfe be.mee(le<iE5objSbien(tDeBbenge(lelt in't p?efteu;
fduebeiïrceli. baer imte enbe beö baer af bepenbeert ! ©ertocrpenbealle anbere ererrttie ban bien aliS
Af- Gbrc;
fullengeDouben 50η bolfwmentlöcii te geDoo?faemen : 1
godifch enbe Superftitieuj. mt isi feer aenneme^
5®at mebe bet fdbet fpn «redi. IwlDomen wbj Ijjtö t>P be <i5öemeentert / al^fïcS berteli bmbenbe

3 ban

ai)folutemat!)tfalDel)benin'tfluc6 ban be Politie ett 1667.
31u(iitie obecbeboo?f3naetber <©euöieetbc ©?obHt= ——
tien / enbe Dare <0eafToaeerbe / gelijcft be boo?gaenbe
«iBioubemeurjsi ban befe .jgeberlanbcn ban allenouben/
enbe Bpfonbertnbe tijbe ban ben ïiepfec
Card devijf-
de
ïgoocljloffel. memorie ober be boo?f5 ^iobintien
toettelwI^Debftm geDabtj toelberfiaenbe bat upt be
incomllebanbe^omepnen banbe refpettibe
biptiejt üetadt fuElen toecbeu belaflen op be felbe%o>
mepuendaenbe/ mitfgaberji be i€tactementen ban
(©fficieren/^uditieten/enbeanbeEe dienaren ban
3[Hfiitie/ gelöcfe ban atte ouben tpben bp be booten*
be <i5oubemeuriS ijs gebaen/ en bat öe giften en colla?
ö'enban bepjintipalcofficien in be refpettibe p?obini
^ ^^ · ..·>,.....^ be©olicic/enbe

^enominéerbe ban be refpettibe ®?obintien/ enbe
toeltöe t'elclier repfe alii eenige ban oe boo?f5 <ö>ffi£iett
fullen fiomen te bateren/baer toe fuHen nomineren
ttoee ofte bjie bcquame pcrfoonen / enbe goebe ïiefi
Öebbcriibe0©aberlantsS; bies fullen beboojfs <i5enei

ter be nominatie ban be rêfpectibe p?obintieu (lellen/
enbe committeren eenen Keet ban ^gtate / bie toelcfte
mette ttoeeiSabeuBp Date boo?f3iïiia|. totten felben
iSaetgecommiteert/ofalnocD te committeren/bet

tate met Daer |taaj.gemaect»t/ toelcft fpu oSrce
leiS fai acDterbolgen / onöerDouben en boen onberDou^i
ben; enbe fai fpnCrcelLbe Staten «©cnerael banbe
boo?f343eunieerbeP?obintien mogen befcD?ijbentot
allen töben / enbe tot fulctie plaetfc binnen be «©eunii
eerbe Êanben/al!Sfpn<eFcellentieoirbaetbencbcufal/
betoelcfieopbebefcfepbingebanfpn Crcellentie ten
gDefielbentpbeenbeplaetfe geDouben fullen toefen te
bergaberen/boben batbe Staten generaeliicft enbe
particulierfulleu ©ergaüerenfulcit 5» lieben tot beji
XanbtjSbienfteenbetoelbaren fullat bebinben te be=
Dooreuj enbe bit al onberminbert be gDerecDtigDeben/
iSecljten/ ^jibilegien/ Eibertepten/ Crattateu/Con-
tracten/ Statuten/ <©?boitnantien/ betreten enbe Co®
(liunen ban be booif? #?obintien in 't geiterael / enbe
elclte ^?obintie / ^teben / enbe 3leben ber felbec
in 't partittilier / bie niet tegenflaenbe befot fullen blp?
bentnDaergcDeel.
g^efe fojMer toaiS 0et tamelijcfie mirufliiD tot Eeeu-- f

-ocr page 169-

I 174 SAKEN van STAET

ban Bit Biechten, Bedevaerden, enïtó bcél anöece fte-
- tetmiïtc oiffcrtutflcn ai&e tafaplmmrtg/ ettbciiat mm
0cmatftdijfU Itaii flculjeoren een atié / infon^
öerljipt ai^ ίμι een
Orpheus ofte Amphioa tjS ; tnaec
te .^iigiiiraten fjooccn bicUW in öaec oocen tmaen^
geiiame touchesofgjepenopiKiSetoctqMeLuyc, jae
Wcbïöiiö footwne Wc am be <i5emeente lieffeUjifi enbe
Beplfacm bunchctt. ai nbe iii te geloben batfe toel fom-
tyts bentiicn beter tc m / bat be Gemeente boojani
beceoeffciiingert toattotccbcn gebibectecct/ geiijc&tn
Öet
Paufdom. 't^sstoaecbepolttique baecentcggen
Öcböcn aen öaet glietcochen alle uptteclijcfie «»3φι en
0cfaφ
<;'ttDelfδbtcl^toilίJmet0enιJeφtieί, toant Or-
pheus cnbe iimphion öebDen
't oo? ban be <0emeente.

<Ênbc om batfe be boo?f3 Predikanten btenbolgenjü
be «©emeente toat onge»»ia£helij£& Babben gcïjanbelt/
toilben
acn be anbcce jijbe toonen / batfe &et niet Bab-
ben op be öcltote; niaec mecc bj>anbt ban be
Papiften
toaccnalö pemanbtopt oftedbeCiS/ enbe lieten upt^
gaen Bet bolgcnbe Jplaccaet ; maec fepben be ^pillen
'ttoasiecn jufttficatiebanbe ^accatenban iöepfec
Careimbe ïfeoningB Philips. 3laebat öiebeelmeer
oo?faeche Ijabben in Baren tijbt enbelanben/baecmen
in gceneeentaengB^oon Babbebananbere
Godts-
dienft,
alögeUjiB feöevtbetnboecingBban't €B?tf'
tenbomtn
Vrieflandtenbeanbece ïanbentoasii^e-
.fcBietjbaecmentoaö
Paepsgebtt?benfooBae|l men
Chriften toïecbt/ baec banbenoφjlaenbε5Öec£hett
een iebent getupaenisï sBn: baec
i)et Cour enbe Kapel-
len
tot oeffeningB ban be Misnoφtê(ïen5ön. €nbe
ntoaec men nii beelben cnbe (latnten jlelt/op be plaet-
fentoaecbe autacen ban begin aen gBetlaenBeböen /
enbe ftp be L
uyterfche ober al in Duytllant, Noorwe-
gen Dennemarck,
enbe Sweden ηοφ fïaen. ISèpfit
Carei, fcpbenfe / cnbe &omngB Philips, Babben gcoo'

» ^ · I V · · · W -W-W -^^r-w - -r—»---

baerbanfpnopt geljoojtBabben/ enbebicnict-----

be fteccftcn enbe Baec 45obti3i bienfi ( Bor, Meterer.,
Rey d, de Groot gtJCtUiigen
ban Obet be vier Bonbect
(ιpeenbaφ ) maet:otlΦbeïfïaebtBupfenbc1lo?mben
snbeinnanten. 3&aecimmcc0be ^piflen/ fepben
fp / ban oube ojbenin
Vrieflandt gBetoeefi/ enbe ηοφ
toacen/ enbenietl)etmtn|le bleecBbatfe naetbeGe-
reformeerde {tecificn oft iSaetBupfen (lonben / of met
een bingec aentaften ; maec alleen in (lίllίφept / gBe-
Ijjtftclbetsi oberai Baer
vryheyt van ConfcientiegBe»
nieten, ^οφ al toat be i^eeren toijfen/moetmen ptiy
fcn. ^p fnllen Beblien geBabt Baer infIφt enbe reben/
baer ban een Bier boben tjS gBefldt ; gelijcB ban ootft
ben ïUoningB ban
Engeiant in befe töbt / aljs (ϊφ aen
be een fpbe be
Presbyterianen BoogB ftefbjaerben / aen
be anbere 3Übe liet bemteubjen be oube
Piaccaten te'
geit be Papiften* Servienduin fcmt C? row gerindas efi

ihaidi. «eenbjöis <0berίφept foecfit Οφ te mainte-
neren op toat topfeB{)l<an bebentben.

Tlaccaet t egens de SeEie der lefuyten, Ψα-
pen, fJMmicken, Klonen, &c. en alle by
een komflen om de Mijfe en andere Taep-
fche Exercitie te doen y ofte Kinderen in
Univerfiteyten en Scholen te fende, onder
""tghebietdesConingsvan Caflilien» etc.

De Gedeputeerde Staten van, Vrieflandt.
A L'en den geenen di e defen fullen fien οβ hoeren
Wgentie l \ leien,
Saluyt ; Al hoe welwyby verfchéyden
voorige Piaccaten v?el expreflelijck verbo-
den hebben, dat defchadelijckeSeiien van lefuyten
ende andere Priefters, Monicken ende gefeyde Geef-
telijckeofre Religieufe Perfoonen , van de 'Reomfd,
Religit zijnde. alle bcfworen Suppooften van den Pmts
vanRtmiii, haernietfouden onderftaen, nochtéver-
ftouten , om in defe Landen te komen ; Soo befpeu-
ren wy nochtansuytdemenichvuldigeklachten, die
ons dagheiijcx voorkomen, daxdeielve Geeftelijcke
Roomfche perfoneii, foolangh foo Bieer> haerdaer

tegen opmaecken, ftout ende baldadich, oinmeten
platten Lande, ende in de Steden, feer openbaer en-
de publijck haer inftellen, foeckende met alle doen-
lijcke devoyren de goede Ingefetenen met hare valfe
Leeringe, van de ware Godts-dienft tot AfgtJerji, en
een afkeer van de wittighe Overicheyt te brenghen,
mitfgeders illufoir te maken 's-Lants Ordonnantiën
endefundamentele Wetten, voor foo veel in haer is,
ftreckendc fulcx alles tot groote kleynachtinghe ende
vilipendentie van de veelvoudige Piaccaten
en Waer-
fchouwingen, foo by haer Ho: Mog: ende Ons, op
diverlche tijden ghedaen ende gherenoveert, die wy
geendnts derogeren by defen ; maerom de voorfchre-
ve boofe menfchen te beter te weren, ghenootfaedl
worden, daeren boven tegens de felve nochmaels na-
der te verfien. Sooift; Dat wy hier mede wel ex-
preiTelijcken verbiede ende intercederen, fulcx doen-
de mits defen, dat geene Jefuyten, ofte in eenighc
graden ofte deelen van haer Ordre wefende, noch
Priefters, Papen, Monicken, oft andere gheorden-
de perfonen, van de voprfchreve Roomfche Gefinde
in defs onfe Provincie fullen mogeh komen oft ver-
blyven, 'tfv of de felve
Itigttmnen zijn of niet, op
poene dat alle die geene die teghenwoordich in onfe
Provincie bevonden fullen worden, of na dato defes
van buytendaer in fullen komen, gehouden worden
voorgoedcn pryfeende ranfoenabel, als
Vyimdmvan
dm Landt,
endealfulcke byelck een aengetaft: ende
aengehouden fullen mogen worden, ende ghelevert
aen den Officier van de plaetfe, omme met zijn ken-
nifle, voorweten ende goetvinden van de Magiftraec
voor de eerfte reyfe gheranfoeneert te werden , fte
hugh als mm fai ketine», ende in allen ghevalleniet lager
als op
hmdtrt piudiH grootin Vlaeits voor elck perfoon,
waer van den geenen, die den felven, in voegen als
vooren, fullen hebben aenghehouden, ofte oockan-
derfintï aen den Officier ontdedl;, fulcx dat die in
handen fullen zij η gekomen, genieten fullen de drie
vierde paerten , ende den Officier een vierde paert,
ende voor de tweede reyfe, dat de felve openbaer jfi»-
gnjjilt tttdi gebannen fullen worden, ende ghemuldteert
' nae ghelegentheyt van faecken, ten ]

ende voor c.......

fwaerder*

turbateürs van de gemeene rufte,metconfifcatievan
al hun goederen, naexigentie van faken : Verbieden
oock alleinghefetenen vanonfen bedryve ,alfulcke
erfonen ««ftfinyyie, hoven ofte logeeren, opeen
ocre van
biindirtpondi» Vlatms voorde eerfte reyfe te
verbeuren, voor de tweede reyfe van
twtebmdert fon-
dm Vlatms
, ende voor de derde reyfe aen den Lijvtgi-
ftreft, ende gebannen te worden, met coofifcatie vaa
goederen : Verbiedende infgelijcx alle conventiculen
ende vergaderingen van Mannen ende Vrous-perfo-
nen, van watftaef, qualiteyt ofte conditie de felve
fouden inoghen wefen, fooin Steden als ten platten
Lande in de Dorpen hun onthoudende, ende alle
Vreemde,binnen defen Lantfchappe verkerende ,om
in eenige Kercken, particuliere Huyfen oft Plaetfen
eeniget'famenkomilen te fullen mogen houden,ende
aldaer of andere exercitien van de Roomltheof
Faufelijcke Ceremonien te doen, oftehooren, ofte
daer w
tifmtie va» den Friifitr, ghelefen ende gefongen
wort, onder wat deckfel hetfelvigefoude mogen ghe-
fchieden, foo wel in't heymelijck als in't openbaer,
by poene van
bondntgouden Vrhfib» V^ijdtrs, totlaft van
den geenen, in wiens Huyfen ofte Plaetfen fulcx be-
vonden fai zijn ghedaen te wefen: Ende die geene,
dieop'thooren van voorfchreve Mij^rt»,
Virmeamgt»,
ofte andere exercitien, teghenwoordich gheweeft te
zij n, bevonden worden, 't fy de felve op der daedt be-
vonden zijn, ofte fulcx namaels totkennilFegeraed
te komen, fullen verbeuren boven het opperfte Kleet
vi^en twimith gouden Vrieffche Rij ders, voor de eer-
fte mael, ende fidici gouden VrieiTche Rijders voor
de tweedemael, boven de verbeurtèn van Lenen,
Beneficien en Alimentatien, in dienfy eenige trecken
volgtns Placcaec van den
Jnefijlitnbmitrt tan m vi^

i66r.

υ

I


-ocr page 170-

en OORLOG. Seven en veerttgfìe hoeck. I 3 9

vijftieb Gouden Frieflche Rijders, ende dat het felve 166%
terflont fai werden verbroocken. —.—*

Ende ten eynde hecinhout van defen te beter wor-
den onderhouden, ioo belaften wy mits deièn den
Subftituytvanden Procureur Generaehl, omme by
aldien oock hem eenigheder voorfchreve perfoneo
worden aenghiwefen , defelve te fullen alomme
aen
tajliu, ende overleveren in handen van de Jüftitie j ge-
vende hier mede oock allen ende een jegelijck, ende
befonderlijck de
Seld»ten , volkomen laft, macht cade
authoriteyt, on»fonder fpeciael confent van eenige
Officier der Plaetfche , de Paufelijcke Exercitie te
moghen verftooren. de Papen by nacht ende daeghe
waerfe die vinden, apprehenderen, met belofte dat
de felve fullen ghenieten de volle Breucken daer toe
ftaendei Ende by aldien yemandt de Executeurs van
defe onfe Ordonnantie in het allerminfte laefie aen-
doet, met woorden ofte met wercken, fullen ver-
beuren
btndtrt Goudt-guldens voor de eerftemael i
voor de tweedemael tv/ft bandert Goudt guldens,· ende
voor de derdemael ten Lande uytgebannen, alles toC
profijt van de geene, die fy eenighe licfie hebben aen-
gedaen» Ende op datniemant oaer van eenige onwe*
tenheyt foude moghen voorwenden , verfoecken hier
mede alle hooge ende lage Officiers, wel vlytich, en-
deordonneren niet te minden felven oock welex·'
prefTelijck,voorfooveel'tfelve nodichis, om defen
terftont alomme te doen publiceren, verkondigen ea
affigeren, fonder eenige conni ventie, gunfte, feveur ,
diffimulatie ofte verdragh, fooende als defelve naef
uytWijfinghe van dien, bevinden fullen te behooren,
fonder daer van eenighfints te willen blijven inghe-
breecke.

Gegevenbinnen Lttuwardtn op'tCollegie , defen
fis entwintigflea July 1667. T.vonBiirleiis.vidit. Ter Or-
donnantie der Heeren Ghedeputeerde Staten va«
Fóf/WijAbfenteSecretarlo, >

C.Fockes Eringa.

dopileËlacgteubdniie <6aubmm»;i$m&e Coitt^
manbenciS öecwfpectibe .^tcïieit ciiiie plaetfen tn't
tóUritt ban
Vlaenderen on&ec't ccffoit bflll iJifett
^taet Baec iHo: ban ttjii tot t jjtit boo?(jcfiomert /
ban iiatonü«cr)et>£jettÏteiJlaÏtfert imtfobjepntcl) owac?
nifomBefettoàcen: ^siöimbijfbca JUUgufiigoetge^
bonben bat aenfïonts! binnen be ^tabt
siuys ggcfon-
öen fouben tooiben bc Compagnien ban
Daemren
Hove,
enbc Pieter de Bitter bcpbcupt Breda BfnilCH
Doesburch bteban Dierckvan Haerfoire iipt'iS Harto-
genbofch,
enbe binnen Phiiippine bteban Poppo bau
Andringa upt Breda, baec toebe nobtge patenten/
met enbe nebenjS be becöece bepefcOciS / baec toefpec'
teecben / becbeccbttiöt toiecben / oocfe firnbet cefiuptie
afoefonben. ^esi biecben btm onbccrainbcct bcT|ee<»
een ban
Braeckei enbe anbece ijaec ïga. ilJog. 45cbei
puteecben totDetflucfibanbc
Patenten oOciommit<i
tcett / omme ηαφ befen naemtbbacg met eenige
een <!0iecommitteecbettuptbert Jiaebtban ^tateDp
Öaec fclfiS te nominecen / in confecentie te tccben enbe
te obecleggen/ toat berbec tot befettingc ban be ίΐοη^
tieten ban ©laenbecen foube bcöoojcn onbecnomen tc
b>o?ben/bocnbe baec ban rappoit aen baec ^ .

(ïecfelbectöt ontfangen öebbenbe eenHimbe ban Ìi'l'ij'
be ï^cecen «0ebeputeecbc ^tatenban ©jieftìnt/ gi^e^·
fc0?chett tot Eceubjaecben ben tbJintigfe Sluip up
leben ftiio loci, enbe baec nebensfeecBece genouitoc
be enbe in eenfacB gebjacDtepjocebucen/ obec beque^
(itcufc baectban 't i^cbuptenbiep tuffcöen be geinelbe
^iobtntte / mifiSÈgabecsÊ be(©mmelanbett/cnbeöet
ïantTcftap '©?εηφε tee eence / mbe be jStabt
<i5m*
nimj^jn tee anbece jijbe boojgljebaHen j becfoecftenbe
batDaec^^KHajg; aenbe toelcfte pactpen be boojfj
faecltigifuùmttteectl^abben) be felbejlucftertaenoet
een of anbsc ban gjuffitie fouben bjülcn obecfïuei
een / om gebctiöeect te toazben. jgacö ontfangen een
.fÜ^ifTibebanbe 253?gecmée(tecen enffiaetbec boo?f5
^tobt g9efc0.i«ben albaec ben b^ie

(nttotn*

1667. tick En op dat defe οηΓβ goede meeniiìge te beter ten
, vollen
effeü gebracht moge worden, ordonneren en
bevelen wy wel ernftelijck,dac alle
Diurm ende andere
openingen in der
Ραψ gtfindt huyfen j muyren, ftaket-
teü j ofce anderfints, om hooch ofte om laech zijnde,
terftont fullen worden
teegemetfilt, tetgipiult ende to^t·
tmcl(t, binnen arii dagen na publicatie van defenon-
fen Placcate, ofte dat anders (by nalatighey t van fulcx)
d? Subfiftuyt Procureur Generael geautborifeert ende
gelafticht fai zijn, (gelijck hy daer toe gheauthorifeert
en gelafticht wort, door krachte van deien) omme tot
keften, ende tot lafl: van de gebreeckige
Ïaus-gtfindtn,
iftnoot,met-genoech<ameaififtentievan Milhit, fulcx
door's Lantfchaps Metfelaer en Timmerman te doen
efFeftueren en uyt te wercken; met expres verbotjom-
me fulcke toeganghen in het eeuwige niet wederom te
moghen
epenin, onder geenderhande pretexten , by
poene van
vijftici gouoe VrieiTche Ryders voor yder
(oegangh te verbeuren, tenprofijte als vooren te be-
keren , ende dat fo wel voor den Eygenaer, ofce Hayr-
man der huyfinghen , omtrent welcke, als voor de
Metfelaer ofte Timmerman, door welcke de openin-
gefalwefcn ghemaeckc endeghedaen : verbiedende
oock alle onfe Ingefetenen, ofte felfs, ofhaer Kinde-
ren, of andere perfonen, daerovci fy eenich ghefach
hebben, ter
Scbooli te fenden, ofte te leggen, in eenige
Pafifie StiJta, Plfutfea, Vnivirfitiyttn ende Scbeltrt, ofte
in
Jefuytin Colltgien, onder het gebiet van Upbtimfcbi
Pitentatea j
Laftende ende bevelende allen de felvighe,
dat fy, ofce de kinderen die fy aldaer geleyt, ofte doen
leyden hebben, binnen een maendt nae de publicatie
van defen, daer uyt fullen trecken, ofte doen vertrec-
ken, op een poene van
bunJert guldens ter maent, voor
eick Kint ofte perfoon, daer ter Scholen gaende ofte
leggende, te verbeuren, fo lange de felve contrarie de-
fe onfe bevonden fullen daer gheweeft te zijn j defelve
posnen te betalen by de Ouders, Voo^hden, Rente-
meefters ofce Onderwinders van der ftlver goederen.
A\laΏ<ιpρen alhier te Lande zijnde, ofte noch te mo-
gen komen, worden wel iiridtelijcken verboden, haer
te onthouden , om eenige perfonen te exerceren in de
Pita/iiijckfSuperfiitU, ofteandereby een komften, op
eenige; plaetiën te oefïenen , by pcena, die in fulcx
bevonden wort, de eerftemael te fullen verbeuren
boaJirt gout guldens j de tweedemaeUww hnJertgoatr-
guldens, ende voor de derdemael ten Lande upgthan-
»fi», met confifcatie van alle haere goederen » ende ful-
y len alle de voorfz boeten ghediftribueert worden als
vooren verhaelt ; Ende by aldien bevonden wort, dat
eenige Officiers, fotcn platten Lande als in de Ste-
den, hier mede aen fchuldich zijn, ende doorcMw-
vtntit als anderfints,haerfchuldige plichtin'cefFeöu-
eren van defen onfen Placcate en Ordonnantie, niet
en hebben'gedaen, fullen in dubbelde breucken ver-
vallen , ende daer en boven van hen Officie afgeftelc,
ende om't felve meer te bedienen, inhabyl verklaert
worden. Verklarende mede dat alle contraventien,
tegen defe onfe Ordonnantie gefchiet, ende die nae-
maels ontded: fullen konnen worden, niettegenftaen-
deeenigen laps van tijdt geftrafcfullen werden , Γη al-
len fchy η, of die op de verfche daedt ware gefchiet ,en
achterhaelt ; ende die niet machtich fullen wefen, de
voorfz poenen, boeten, of muiden te betalai, daer
over aen den ly ve fullen worden geftraft ; Boven dat,
verbieden wy onfe Ingefetenen, omme in haer huy-
fen ofte plaetp;n, niet te mogen ontfangen ofce heb-
ben eenigerhande
Afgtdifibt inde Sitperfiitieufe M.is Kle-
dtrtn GiweedtindiCirOftvaa Altaren, onder pceae ,dat
verbeurt ende voor geconfifqueert gehouden fai zijn
het
Huys tndt Plaitfr, alwaer fodanighe Ornamenten al ■
k-en^fchaoa fonder eenige Priefter ) mogen'worden
gevonden : Defgelijcx verbieden wy onfe Ingefete-
nen, ommeopgeenderhandi plaetfen van haer huy-
fen te moghen maecken ofce hebben hoedanichhet
oock foude moghen \yefen, eenigerhandewrior^W
plaitsfftiflattfia tvrnst in de Paep ende Superftitieufe
Verfierfelen verberght konnen worden, by poene van
yeder diergelijcke plaetste verbeuren en fumma van

-ocr page 171-

14© SAKEN vanSTAET

i«67. ta ttoimtc!)fiÈn ^ulij boo?noemt me&e itilo loci, m&e
—— haet neffcniioofftfeetfere gljeHotiileeröe «ntte ittem
g{jc0?atìjtcpjticctnicen obec öebcio?rcl)?ebc que|li«tfe
baect bau 't
Schuytendiep , ttificijen ì>e ofjenidöe
^?obinttcban
Vrieflandt etiìie be ilanïitfcOap Dren-
the
tee anice/ Ellbebe^tatlt Groeningen tCC aitile^
re 3Üiïe ontdam ,· fjoubmtie boo?tiS bat nabemael boo?
Kntsen tijbt biffieccnten enbe onlulten tufTrijeu be
mclbe ^jobtiicie ban ®?tófianbt enöc ftet aanbtfcljap
Drenthe patcoctiicccnìie eemgije {jamcipanteii bcc
raeil aengejiclbe
Gaflìiler enbe Gofttrmoerfe Veenen
tecccncc/ mi)im253?gecmcetlaettenbe ïïaebtobct
irei bebarsn bau'tbciii?noembe
Schuytendiep tee ait-
bccc jij&e antflnen bjace» / eitbe be fdbe epnbelgcli fao
geflepgert/ imtban bjebcr:?ijtieit ecnigfie ^c^eepen
aengciSaubm toafcn ; om alie ocmpe bait biecgeijjcfee
fepteljjch
})c«Jtt'aniputccen/ e» be berbere bcctojjbei
riitgmtufTciieJt foonagebucccnte p?ecabecen/ boo?
toebecjuìjtjS (©ecommttteecben gfteconbemeect toass /
bat men be onberltnge betfcijülcn bp tocgen ban ïïecfji
ten faube laten betibewn ; <Ênbe bat be bifcrepecenbe
59artpmeerili)ai-e tefpccttbebebuctien bectoifTelen/
enbcbeebolgcniS binnen feecfiecen
reu-minum en baet
gefojuieecbe bebatten tn fjanben bet J^eeceit «©etoin'
mitteccben fouben ijebben obec te lebecen /ona als ban
öBgrotulccrt/ enbe tee ©ecgaberingiie ban Oaec
Slfeog: gcabbjcffcert tc iwnnen bJo?ben ; ten epnbe bat
befeibefictbooinoenibe ^joceiS aen em onpactjjbtcö
illofban 3|a|iitte om albaec gijebecibeect te toojben/
fouben totllen obecfenben/ op bat baec boo?bcoo?=
faecfte bee boo?rci)?ebê berfcïjillen gljecetcencljeert / en
goebc co?refponbentieenbc
harmonie tuflcDen fo nae^
gjenfenbe Eanbm gecefiairecect enbe nteec bebcjliciit
foube mogen toojben. 3©acc op tji petgebonbett eb-
be bccflaen/ batbefïiif&cnbanbe boo^fcfeebe ©^o-
(effe ten bjebecsybeu acn ben
Hoogcn Raet tn Jlouant
om baec opeen didïumban jgenicnttete fb?mecen/
m berbolgene öaec iBo: toe te laten bomen / om
aljs bat fonbeceeinge becanbcringe op bec felbec naem
gepionnncteertte bio?ben.

^e J^eecenban Vrieflandt iiabben mettet ej^e
bnnboo?{ebenÉace afgetoefeneenige Compagnie te
boet enbe tepaect/ baecmebe fpfepben te beel öe^
ftoaect tejyn. Cot ceb?effeban futcctoiecben gefonben
öei^eecen
Meermanenbeban Fallante maecfonbec
effect.

J^et mobcraet abbijss ban Zeeiant ban ben bertien=
ben aingufü raetficnbe be ï^eec
Kievit blijiht iipt
Öetboigenbe; StliS bat ben ©enfionacijSOabbp 3}jn
ODebaen cappo?t aen be 3®crgabectnge gijerefereert /
bat niet alleen be igeccen EngclfcheiHmbafrabeHCii/
macr ooci» be l^cecett^tmbaffabeucsiban
Vranckrijck
foo toel al0be J|ceren ,ìiBebiateur0/ met eenfi etibc
emiqefTcmeitt Dabben gïjececommanbeeet be HetM'
Itnge ban be
ï^eee Kievit, van derHorft, enbebe
3©cbebje ban be ïiitmceflee be
Buat ; enbe bat be ge^
melbe l^ceren jfranfclje 2tmbafT«beuri! baeetoetot
motiben ftabben gcb^ujicftt/ bat benlïomngij ban
Groot Brftrannien bp mifTibe aen D^ec fjabbe beci
lilaect/ enbe baec toe fijn tooo?t foube tstllenengagei
ren/ batbenboo?noeitiben
Kievit nopt metBem xipt
Jgollanbt eentge fo?cefponbetitie ijabben geftouben /en
Sebueenbe (j)n aentoefen in «Sngelant / bat Optnfgfle»
itjcc nopt eeltige faetftenöabbc gebaen of géfp?oocfien
tegen ben intecefi ban fijn Eant: ®en anbecen bat ben
3^oningban©?auchcijcftbcconfifquatie ban begoe^
becen ban be booin. Hitm.be
Buat ten p?oftjte ban fpn
3©ebub)enen <ecfgcnamen alccbe 0abbe gOeremtti
teect ; alleaecenbe boo?te becfcDcpbe rebenen toaerom
foobane ïjceflelltnglje en cemiffien bp't maltert ban
39?ebebcÏ)Do?bete gefcljiebeii / met allegatie ban φ
cmpele tee mateeie bieitenbe. 3©aec op biefenbe gebe^
Rbcrea-t/ Ijebben be Hleben ban be ©ecgaberinge/ con'=
fibccwenbe bat geen banbeb?ie boo?f3perfoone/rtocij
luegen be fanctie bp ijaee beh'eet/ nocb npt eenige an^
beccobligatieii aen be gemeenen ^taet bicectelijcB fufs
peet en cefponfabel toaee gcoojbedt / bat in befen niet
anïKCiï/alss Dp Uwge ban becfocfi en intecceffie/ otttcent

be^?cib.bani§onant6antoo?bc gegaen: SJfiibeegal^ 1667.
bengoetgebonbenbatobee befe faecb met be anbece —
^jobintien foube too?ben gefpjoocten/ en boo^tiS baec
gecnengebictgeect/battoegensi be gemeene 25onbti
genoten be %ecen ban J^ollant/ mocljten toecben bec^
focljt aen be mtectefTie en boo?fp?aeffe ban ben Coning
baii »i3?iiot 55?ittanmen/ en be ï|eecen ^ünibafTabencif
te totllen befececeit/en bolgenji acn be boo|noembe
b?ie pecfooneti gitnfïelijcit t' acco?bcren abolitte ban be
Uitentten en bifpofttte tegems ijaec gOeflcecfit.

m^aee üjollatit Deeft baec toe niet fionnen becflaen.
(Cec contcacte/ontbccftt jijnbe/bat Ijp/
Kievit/ee^
nige effecten ftabbe fiaen tot Siffebon / ini ben büf en
ttointicDflen aiugiijti beefiaen bat aen
Francoys Hen-
nekyn
Conful ban be j^ebeclantfcfje jgatie totEtffe-
bon gl)efcö?eben foube toecben / bat ijp tngebolge
banbeaenfcij?i)bingebanbeï^eccenöaben en iBce··
tiecsbanbe liefteninge bec «©omepnenbanbe ^eecen
Staten ban ï^oüant aen
Maerten Vlam iïentmeellec
ban be «Sjcploicten ban ben ï|obe ban i^oHant/ metbc
allececclte occafïe pee toiffel of anbecfintsi/ teiifettecfle
foube ijebbm obec te maecben alle fobanige effecten/
caecftenbe Hïccjlee
lan Kievit, alS onbecljcm Conful
ofte besf feifiS biccttie foube mogen beculien,

3In 3iugufio fcfijeben bie ban «Üüettebe be bolgenbe
Congeatiriotte obec be ©?ebe.

Treshauts bt Trespuissants Seigneurs,

LEs fignalez, tefmoignages qu'il a plu a vos Alteflès
nous donner de tout temps de 'honneur de leur
bien veillance, par un effe£t de leur zeieau main-
tien
del'Eglif, dtDim & de fes membres, nous obli-
gent bien eftroitcement a prendre pare a tout ce qui
regard leiijs intereft : c'eft pourquoy, comme nous
avons eflé touchez d'un extréme deplaifir de voir que
V. V. A,A. fe trouvoient engagez en une facheufe.
guerre ; maintcnant que Dieu, par fa grace, les en a
aelivré pour les faire jouïr du precieux advantage de la
Faht nous avons eftimé en devoit faire à V. V. Α. A»
nosveritablesconjouïflknces, & les aflürer que nous
n'avons pasplùtoft rcceu ces nouvelles tresagreables,
que noftre douleur aefté couvertie en uneparfaite
joye,&nos complaintes changées en des aftions de
graces au Seigneur, nous fupplions treshumblement
V.V. A.A. de vouloiraggrëer les finceres expreifions
que nous leur en donnons, comme des marqués dé
nos reconnoiffances &nous favorifer toöjoursde la
continuation de leurs bontez, en la confiance defquel-
les nous prendrons occafion,
Trtthmts Ö Trespuijjanis
Sf/fofiWijd'expofer en mefmetemps aV.V.A.A.qu'en
fuite des differents furvenus, des une année en ga, cn-
tre Monfieur
Ie Dhc deSevojie gcdcnous, dontnoüs
avons desja cydevant informe
V. V. Α. il auroit fait
paflerfuria findeTannée derniere des Troupes de
Cavallerie & d'Infanterie àtfuimMt e'n Snoiye, & a
quclques lieiies prés de noftre Ville, & que de lors il
lesaaugmenté&i-ortifié, &mis eneftàtfes placesSc
Chafteauxjqu'il a pourveu de munitions de bouche &
de guerre, enrollé & armé tous fes pcuples de noftre
voifinagejufques au nombrededixhuitàvingt mille
hommes, pàr le moyen deiquels & des autres troupes
qu'il a fait venir & des preparatifs de guerre que Γοη
continué de faire nous nous voyons comme blocquez
& à laveille d'execution de quelque entreprinfe &
d'unerx/iKiriiKKifii, cequinous aobhgéaprendrede
noftre cofté toutcs les precautions poflibles pour
nous mettre en feureté & en eftat de defenfe; Voi-
làjTrwAiwij
iS Triipuijpmts Siignturs j l'QÜat fafcheux
auquel nous nons rencontrons, & qui nousdonnefu-
jet defuppiier encore
V,V.A. A. de prendre de plus fort
nos interefts h cceur, & d'eftre perfuadez de noftre
conftanre, & immuable devotion à leurfervice, nous
ne ceflòns cependant d'addreiFer nos voeux trefardents
à Dieu, de vouloir nous affifter de fa paiffante protec-
tiòn, & qu'il luy plaifc «elleoiencalFernairlapaix qu'll

a rodon»


-ocr page 172-

1667. » redonnée a V* V. A. A. qifelle ncfoit jattiais inter-
·' rompue » qü'elle foie accóBipamée de toutei les
plusprecieufesbenedidions du Cieï&delaterrefur
eurs tres-illuftresjperfonnes & EftatSjComirteéftant
Treshauts & Tiefpuiflants Seigneurs, De Vos
Al-
teffes, Treshumbles Serviccurs, Les Syndiqs & Con-
feilde
Ceneve, figaé DtCiafρΜηβ^ί, Lea+Juillét

1667.

©en feftienden toieft ontfanöétt èm mifftbe biatt
fS. He Staten ban Vricnandt gifcDjebe tot Uxm^
toaeröen ben fetf «t ttointtc0(icrt SÜulö lelHeben
ftilo
loei,
öoubenliÉ tn effect / bat be ©ceren «ïBeb^utcecbe
Staten ban bePiobtntie ban ^tabtenbe Eanbc»/
mbattittcD 5i)nbe bs nipneufe onsentaCBen bte be felbe
é^obindeobergeBoraentoace/boo? be iongfie inbafie/
boo?t meecenbed becoojfaecet bob? ben {IetDtentoe:=
(lant ban be fmtiet ^tDanffen/en beranbectnge bei:
.fi
^oecaffen/baer onttent gelegen/ en bjel booinament-
iücfi boo?be (lecDteboo?|ïentnge ban
Militie, btefïcrj
boenmoetjïinijepbe beboo?noembe l^jobincicntoasi
Debmbenbe/onlangiS gefocöt Dabben met Daec incotti
fecentte te bomen ober fabm caetftenbe be boo?fiemni
ge bet jp^nttec ^cOanflen / cnbe alleji brat tot meec^
bet becfeeffiectngïie ban bepbe be gemette p?obiitcieii
foube mogöcn (Icccfteni ^Intoelcfte Cotifecenfieöp
toeöecjijiitiS «©ecommttteecben eenigBepointen ban
confibecatie op papiec geD?aci)t jijnbe/be boo?naem(ie
en ban toetcöe öaec €b, Det effect op 0et fecieufle toa^
ten betfoecSenbe / be nabolgenbe toacen ; ìMii eeufie^
ltjc6/bat bepùe be booigemelbe p?obtntten/niet te beel
ban ©olcS ban <©o?ioge ontbloot fouben mogen toec^
ben/om tot allen ttjbcn/bacc mebe be ipcontterfcöanf-
fcn na beijoocen te ftonnen befpjfngeii / en te öulpe hü-
men: (€enanbecen/ 3E>atbegöep?oiecteecbe5Fo?ten
ontrent
Straphorft enbe Roveen, met ben eecfien op^
geiuaecftt fouben itiogmtoecben : €enbecbenenbe
tcrtlactlien/ bat be ©ecommttteerbenbanbepbebe
baojrtocm&e ^?obmcien/mebe beneffenjï bie ban be
ïïaeiitban ^tate/ geabmitteert fouben mogen toeci
öcn/totöetbtfiteren/banbe
Dyierfchanfle/ gelijtfi
aljSmbe
Belling Wolder, enbe Langackerfchaftfen j
mitfgabecis be Bourtange enbe Lieroort toasÌ gefcöie=
benbe. ®otalle 't toelcfifp bafielijc&bectcoubaen /bat
'laec 3^0. HSog.be noobtgeoibieiSfoubmfiellen/ alö

boo? be boonaDe bjoebtgge ejcempelen ggenoecQfaem
obectupcöt jijnbe/ öoe gcootd^cr bepbe be meecgefep;
be ^?obincien baec aen gelegen toas! ; e« bat fjaec
Haag. geconftbereect be groote getotütcDept bte fp al^
tooiS en ban tijt tot tijt getoont Dabben om fiate
Quota
fti alle fo oibtnatfsi alis ettcaoibtnattiS petitten tot ton=
ferbatte ban ben gemeenen ^taet te bccbe te b?engen/
in'tgene b00?f3i!igeen bifficulteptfoubenniaecften;
te meet alfo fiet ten fioocfiflen onbtllijitit en ben ^Staet
ftljabelijcfi foube toefen / batfptoebectotfoobantgije
onbccljoopte ongemaclten/ en pectcnlen als booten/
eeb^icljt foube toecben. <©p't eecfle pomt tss goetgei
fionbcrt te betfbetben ben Kaebt ban ^tate / bat fiaec
€b. fiaec ï^o. iiaog.baecoptenfpoebtcrjflentoilben
laten toefiomen Sim abbtJiS : «©elijcft ootb ben felben
3Kaebt op fiet ttoeebe point betfocfittoiect be beftebftti
gebanbeboojfj gep?oiecteecbeJpo?te«/ metbeneet?
Pen te boen. €nbeop't becbe point / foiiben be He-
ttoactfl toetben naegefïen.
■tefatit be ^eeten ban Zeekndt ben fefttenbennocD^"
sÈMigotimaeisitoefenbe gebeltbeceertop getbecgebenbanbe
.fMitaiteCBacgeë/ tebpeenpactgeabbijfen
u C6at. ban alle be tleben goetgebonben bat tet ©ecgabering
fi· bar.ftaec^orHSog. foubetoo?bengep?oponeect/ en
ban tijbt tot tijbt aengeDouben / bat in befe confunttui
ce bes tijbts be boo?f3 Doge Hailitaice «ί öacgeiS moiD-
ten toetben becgeben / g#tB fiaec €b. Ifêo. baec op
boo2befen lange fiabben geutgeettj enbatbooitSbe
factfienbaetfieenen motïiten toetben gebttigeett/bat
ben
Prinivan Oraignetiu binnen toepnitfttfibtirfuli
fenbe trebeninfijn
achtiende gaet/ gDebenbeoocft
bageliio: pieubebanjyn tauacitept/ mobetatie/en
bifo-ctte/ mocötetosïbenoöffioorat/ snbeaen0ö«i

ftefttttt Capttepnm ^bmit^àe! ^etieilàei/o^bàet!SA;.

toegebefigneect/ oftetenminfiengfieinttobuteectin - ·ι

ben iSaebtban ^tate / metbefelbe eete / enbe opfo-

bantgeboet/àlstrònei^e^enJMier enbe

bet / DootBIofT* memorie / albaer toaten geabmitteetii

ggetoeefl.

^atben i^eet Prins MaüritsmotDte toetben geeli^
geetttot Vddi-Marrcbaickbet®ereenf(Dbe ^ebei^
lànben»

<enbefnta0be ^on^enootattftocDtenfndfnecetv
firn een ttoeebe
Veidt-MarfchalcktemaccBen:
fouben be^ee»n Staten ban Éeelant baet toe booj^
(Iambeï|eeten<i5?abenbatt
Waldeck, «ichriftd-
phorus Deiphicus vaa Dona j
ttoee Petfonagten/tn be^
toelette concu?teetbenb« qualtteptenbanggeboo^te/
Capacitept/ etpetientie/ benntffebanbeUïegectinge
enbe jjKilim ban befe Eanben / m niet minbec Ijaet
inttefleoaffectie totben^taetï ^llenbegaet^ab.
HSog. in't betftiefenbaneen ban b^be /öaec fcDicbm
nabemeeffe indntatiebanbetefpectibe ®?obintien<
^at boo^ts tot «6enetael ban be€abailin:te mocDt^
te toetben ge-riigeett ben^eet Rhyngraei^j bieljacï
€b. uaog. mepnen / bat boo? frine capacttept / tóngen
en gettoutoe bienfïen bie promotie Dabbe gemcritcerti
®ot Euptenant «©eitetaelban be Caballetie / ben
geenen/ baec toe be ^joUinfienbe meefle inclirtatie
fouben tDoonen*

(Cot <^enetael ban be 3CttilleCte / nietie ben geenen
baet toe be felbe meeflegenegentgept fouben Debben.

iSot^eegeant,f]ia;oo? 45enetaelban't Eegetbeii
^eet
Kiipatrickiiif bm 3|eec ban Zuylenfteyn.

(Cot Commifatis bàtt be Caballctie ben ^eet
Anthony van Haerfolte.of betti^eet ban Weel<iereni

<Sn toat Bdangt bat be^eeten Staten ban l^ollant
boo?|ïoegen/ bat boojtaen een Capitepn en libmitart
»<Eienecael geen
Stadthouder foubeniogen toefen ban
eenighe ^iobtncien/ oo^beelbenbe J^eeten Staten
ban ^eaanbt/ bat men btenaengaenbebegemeene
OoogljeiItegeecfngDe/ nocDbepoftetitept/ beelmtit
be cefpectibe^?obincien pbet in ben Ijaten be bjpfiept
0aet cefpectibelöcb competetenbe/ nieten fieftooibe
noci) en fionbe benemen. €nbe alfoofitfi bit p?epa<
teetbe / om / foo fiet mogelijcft toaete / be functie ban
Stadthouder allefÏntjïte mo?tificecen enbe toellfcöt
be ïïegertteii bp €ebe baec toe te berplicfjtejt
t ^ufKs
neetbengaet «Cbele l^gDeiibebatbat banbenenbe
obligatienopbe gemoebeten banbetcgentooo?bfg&i
enbe toeltomenbe ïïegenten foube gelecftt fijji / btefcet!
bette uptfagen/ enbe in befe b?pe Eanbeit toareti
ongeDoojt / oocB fltöötcO tegenief beeerfte funbamens
ten enbe beginfelen ban be Utegetinge ban befctt ^taet
foo aljS bie bp be
Unie en eeutoicfj buetenbe ©etbont
tn ben 3Iaece
vijftien handert negen en feventichbi^i
nen Utrecht toarengijdecljt enbe baftgDeflelt/ enbe
baec op fulcBen fuccess en jegljen ban ben 3|emel toaii
göebo cftt
t a®etbenbe alöaec boojgaeniS niet alleen
ban be ^tabtfioubets gBefp|ootften / maet oocft aen
be felbe bpfietnegfjenbe atojcftelbanbe boo?fc&?ebi
Unie, enbe «etitoicöbuetenbe ©ecbonbtbefeceert/
enbe nabecfianbt inbefuccefftbe ^tabtfioubetj$bp
P^actigiie gecontinueett be nebetlegginge enbe bettfïe
ban be ggefcfiitlen enbe mifbetftanben tuffcDen i»
^?obinoen ontflaenbe jtoelh befect in be ©etgabetin*
gebanbegtoote^alenietfiebbenbe bunnen toecben
gefuppleect/10 bat noobicD enbe impoitant point tot
gtoot ongdfucb ban ben éStaet in't gemeen / enbebe
meefle J^iobincien in't pacttcnltec tot nocö toe open m
fluctuecenbegebleb^. }gecfoeAenbebeì|eecen^e«
ten banSSedant / batbetefpectibe ^^obinctenb^g
Dateconfibetatien /el0 toefenbeban impostame / en
boo^gDeb;a4)t alleen upt een fucQt tot Det (^emeene
befle/tod toilben obectoëgen ; tm toel^en epnbe Det be
ojbinatis «®ebeputeetbe tet 4!$enecalitept aen
^^eDebben laten toebomen coppeban befe ïSefi^

m be entftige inftantie ban l^oUant /10 ben laet^
üen^ugufli goetgebonben nocDttiaelïe te betfoetben
i» Hmrn ^eelcnu/ bat befefb*(l($ el ηοφ met

bc

en OORLOG. Se*ven m veertìghjìe keek. 141


-ocr page 173-

'4-i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1667,1» ©tòece Uwlìien oijec 9et af=

ban jeen ejctt^ojìi^ciiS aimuaflia&e afit
^Wcetóeljet ^^tftöe éijitìi g^iSwt&^e 0«=

Χιώ teiifpqi&t^fUn tè toilïm ^chlflcéh ópDêtaffen^
öefi ban een €]Ctcao?öinan.ii ^mbaffaiie aenùm a»-
wnoOUan
Grooc Brittannienj mttfgaUiCiS l>an e«n
ISmbaffatimt aen ben ttoninsf) ban Swe-
den, als oociö bau iïe «iSetieputccciie foo aett ben i^ecc
Bi^fiop van MuflAefvalss aen be ©o?|ien ban Brunf-
wijck
enlie Lunenburgh, gelijcft ntebc t'n't üan
beo itwinöD ban 30|ancfHöc6 / om ontcent ben ©ec^
foon b®t fiin Iföaieliept te céftbeten / en ben btenlTban
lUttbt albaer toaer te nemeit>
efletit i^aetftenbebe ijaoceCljacgeii/ öeöbenbe l^cecen

ijtóop ban VrieOantbcnachtilen j^cptemöet: ftilo loci / «1

wr. nàetbec biltDecatie oDetePt boat o?b?eaenbeil^eecen
<0econttnitteecben toegenii btel^jobincictec ©ecga-
beringebanljaec ï^ooctj .fflSog. bienbe toegefonbentc
toicben / Ijoe fp Ijaec fouben öebbcn-te gljebjageit nef=
fenjsf Det confececen ban be Ijoge
charges obec be iiBt-
«tie ban befen ^taet. «©aer op bp tjaec aoetglje^
bonben enbe becdaen/ alfoo bpeentgc ©^obmcten
booiflagen toareit gebaen om eenige bet fdba;
€ijat-
öeiS te becbubbelen ; enbe alfo in plaetss ban een, twee
Velt-Marfchalcken,OOCft cwee Luytenants Generaels
obecbe Caballcrictebecfiiefen; batfp%etent©i)ei
commttteei-ben niet alieen fobamge boo?|ïagen fouben
ampkiteccn/macc oocft baec en bobe tcacDten te effec=
tuecen / bat tot pbec bec fjooge
Charges ttoee pecfonen
toecöengöeeltgeeL't. oSnCic infulcjc boenbe totecrfle

©elt HaatfCfjaiCÏt be ï^eec ©jinsjMauritsvan Naflàu,
cnbetot ttoeebe ©elbt-lBacfcftalchbeï^eec Wurtz;
©oojt^Det <©eneralactbanbe Cabalicrie boo? bp
gaenbetot
Luytenants Generaels ban be Cabalïcwe
be
igeeccn Rhyngraef ei1 be ^?ίη.ίί vaa Tarante : ®0t
<iienecaeli ban be 3llcttUewe be ^eec
van Noortwijck
mbe fobanigi) anbec pecfoon toaet toe be meefie
bincienmogcntncHneren: (Cot
Majors Generaels be
i^eecen Colonelsi ban
Zuylenfteinenbe Hans Willem
van Aylua:
boct) met bien betüanbe / batbe outjle
Colonel ban bcpbe ben boo?-cangmoc9t toecbengei
abiubiceect: (€ot
CommiiTarien Generaels banbe
Caballertebe^CCCcnHaerfolce eit Weideren ηιοφ
tentoecbenge-eligeect.

€nbe op bat m't betgeben ban meecgemelte ijooge
Charges, Vrieflant ntct teettcmael mocöt too?ben boo?=
bp gegaen / gelijch be ïijceucn j^taten ban
't Eanbt
baecbenejTensionlangsi eicpjeiTelijcbfeecftet; Sefoliitie
ïjabben genomen / foo fouben fp i^eecen «Oecommit^
teecben gecnftius tn't betgeben ban eentgOe bet boo?-
fcfjjebe Ijooge COai-gesS ijebben te confentecen / notijte
ijaec baec tune eentgljec mate engageren ofteflaec be
pUicalitept ban ftemmen onbechjecpen / ten fp befclbe
fipbeanbece
5^?Dbtncienmettcc baet fouben Oebben
geobtineect / bat be opgemelbe ï|eet Colonel en %up'
tenant 3(ibmicael
Ayiua ntociit toecben ge-eligcect tot
Major Generael, of toel tOt «©enecael ban be 5ÌCtÌttCi
rie / neffensi be opgemelte i^eecban Noortwijck, \tél·
lenbe bit alö een conbttie Μ ?«« «»«.

j^ocDmaelJSben ttoaelfben jgeptemDiisfin beltbei
ratte gelept 5ijnbe/ tjsgoetgcbonbcnte berfoecften be
ï^eeren ban Zeelanbt / bat be felbe flaet; al noci) ten
fpoebicbflen cnbe fonbec langcc uptftel totlbe berfriae?
ren op Oet affenbe ban een «Citcaoibtnaiiss Hijibaffai
be aen ben
Keyfer,gi)elij£h oocft bebefectuiuf? ®?0'
bincten becfocftttoetrben Oaetten fpoebicftftentebeci
lilatien op Oetaffetiben ban een (©jbinariiCi tfimbaffabe
aen ben üiontngDban^toebcn/ mttfgabecsibanbei
giiame nccfoonen ató €rtrao?bmart.ö <lEiebeputeetbe
aen be
3|cci:en ïücm:-®o?1l ban Keulen, jjiflbhop van
Munfter,
i^actogenban Brunfwijck en Lunenburgh,
oocft naet; Det f canfcfte Leger, om ben bien|i bait ben
^lanbe albac»; toaec te nemen.

(0ffieteen ci;ii(ï tiSgetocell met alle beboo?ft iSe^
fenbtngen / tocct icft niet / immersi iss op alle« niet ge^
bolcïjt/ oocft nietfonbeclingl) gebjeben/ als op be o?'
binat;i!S Ultnbaffaiwban ^toebw / 't toeltft bp anbere

W"

ìSfi

tninfinoobicft totett geooibeelt/ ja pup? onbtenlitcD en
lafiiïB; toant tidpt ban befe jStaetaibaeticen <©ibi=
hgcjig,.?imbaiTabei«; toasigljetoeeft : <enbe be J|eei·
Heins ftam bien |pò(l atièi Réiicjent feec loffeli) tft toact ·
bócfj baet; ban fai jjtet; ita méii; bJ£t;ben gefept. <enbe
Dennemarcken foube "pjetmibcren gljciycftfojmigöc
ectbooiijae»:. ...... ,

' öaetlieitbe DetcébjejS banbe iBilttié/ ftabbenbe
J^eecen ban ben iïaebt naet; l^o: JiBog: tn bebencften
gljegebenofljaec J^o: liSog: niet en fouben gljelieben
göet të bijibai / bat alle bé Compagnien/uptgenonten
eentge toepniglje Compagnieu »öuat;bejs / gljeb^cftt
fotiben toecben onbet^ljet.eeneofte anbetrjfleoiment/
op batbe felbentetalleenat0 guacnifoenfioubenbein
bejFiOtttieren/ maet;ooc6inbe ocpebtttetenbieitfic
ban ben Eanbe bequaém fouben mogen jün om glte^
b?tip£ftt te bonnen toecben. (€en
anderen: g^at be Kei
gimenten betoelcfte tegentooo?btcl) feec ineguael toa»
een/ enbe eenigfte ban bien fooonüectft/ batbe felbe
Kegimcntsi-iDijfe niette©elbe/ ofnietbanmetfon=
bedinge inconbentcnten en tot ejcceffibe belafltnge ban
't ïanbt geemplopeectftonben toecben / tnet ben an=
beren ge-c(ïacgccrt tttocOtcntocrben / enbe pebec ban
be felbe foo bcel boenlijcft gccompofecct. ®en
derden :
l^aebemael eenige itcgimenten bebonben toterben te
befiaenupt Compagnien ban
twee enbe tneecbec re-
partitie/ of Ijaer ï|o: .fïiog: niet en fotiben goetbinben
bat ailebe ïïegtmenten enbe pbec ban bien/ gljefo?-
meert fouben toecben tipt Compagnienbanecn enbe
be felbe repartitie/ foobeel fulcr infgelijcftsip?acticai
beltoa^. i©atl)aer aibelenabcrljantboojbe ^eeren
Dare «©ecomittttteerbetn becfcljcpbeconfccentien/aen
bei§eecenj)aeri?o: .flCiogf eebeputeerben bientïjali
benöabbe laten boen eennaöec ï5emou|irantie enbe
g^eöuctte ban rebenen ter materie bienenbe : ©p bafl
bertroutoeit / bat öaer Hao: ten beflcn ban be ge-
meene faecfte fouben Bebben gelieben goet te binben /
btenaengaenbe aen te (iellen een ferteufe befotgne ;
maer alfoo 't felbe boo? Baec J^o: |Ko: fluaertotcftttge
affaireiS tot noci) toe gebiffereert toast/ foo Dabben fp
niet Bonnen lebtcfj (iaën / 0aer ^0: |©og: nocftmaeljS
op't albccferieu|lebeboo?f5 pointente recomtitanbe^
ren / ató 5önbe niet alleen ten ftoocljfien falutatr/maec
genoecftfaem/ tenbienfle ban ben Eanbe/ ban een
abfolute neceflïtept ί Eatenbe Ijaec aen ben boo?tgang
ban befe faecfte / bcftalben bat ben bienft ban Bet gge-
meene Jlanbtiiaerbaertoebecobltgeerbe/ infonber^
ftept gelegen sph / boo? bien fp tegftetitotio?btcf) beficD
toarenmet 0einabecb?£ffecen banbe 3lp(ie banbe^
fetttnge i enbe bat ben tijt boo?öanben toajS / omme te
beltbeceren ober be generale petitie / mitfgaberjs ober
Öetfo?meren ban ben
StaetvanOorioch, tegenööet
aenjlaenbe 3jaer
feftienhondert acht en feftich.

^itlcr ilS gfteflelt in Banben ban ben ï|eer ban Bra-
kei
enbe anbere / om te eramineren / cnbe nacmacie /
foo beel boenlijcft / in't toercft geftelt.

^en een en twintichften giulij efclatteecbe ijet
iSentiittentban
Hoiiandt, ontrent be faecften ban't
oppercotttmanbement ober be iKilitte/ toacr ober bte
ban
Hoiiant foo in't particulier/ aWmetbe anbere
|9?obmcien nu eenige tnaenben Ijabben gebefotgneert.
^p openbeaen beì^eereit RipperdatcìiBuyrfeenbe
anbere «iEiecommitteerbe tot be feccetefaecften ( met tit
be bergaberingi) ban ftaer i^o; ifliaog; ) eeEfi bp monbe
ftet Bier nebensi leggetïbe j baer bp boenbe / batfe beri
(lonbenbatben i9?in!iban
Tarante foubefìjn<iJene#
rad ban be Caballerpe/ enbe ben Rijngraveonbec
Beni/baecnaer ben Collonel
Haerfoltej 3It«m/bat
ben ileerban
Noortwijck foube fijn «©encrael banbe
Artillerie, beu €i?àcf ban Hoorn ^ergïant lÉaioo?
ban't aieget.

j®aer ingefcftjiftBebben bat uptgelaten / feggen^
be bat Bet toercft baer aen itiet foubc acccocöcren.

DAt den Heere Prins Maiirits van Νλ/ο» by haer
Ho: Mog: gheeligeert moghe worden tot Vtlty
Miur/chaki^det Vereenichde Nederlanden. öaitoW
Dsn Heer fVurti, voor defeu Generael van de Infan-
terie

»667,

,.·;.··1


-ocr page 174-

.üAt riein dienft van Swtdm, endeJongft gheweeft zijnde
{^,/,.ii«f/cW(t,indienftvanden Köningh van 1?«»«-
- ■ m„cktOttwit Velt-Mairfcbalckj

Dat by eenparige verwillinge öf gemene concurren
tie van de Bonrgcnooten dooreetìe
Ctmfeaante Refilutiin
van haor Ho: Mog; geftatueerc ende vaftgheftelt mo-
ge worden dat die gene die oyt oft oyt fai j ofte fuc-
ceifivelijck fulien zijn gepromoveert tot Gi/iifi;»
oftt
AJmirait Generml, of oock in beyde de vooifz charges,
ofwel diegene aen de welcke onder eenigen anderen
titul het
Opftrcemmandmunt over de Militie te water of
te Lande lal worden gedefereert,
ni$t fal,effullin nugtti
■jjcJi» j oftt bljvta Stttdthondtr van tinigbi Prtvincii of té Prt-
viticiiii. ·

Dat mede tot fneerder vafticheyt van 'tgene voorfz
is, hetöilve uytdruckelijck in de Inftrudie foovoor
een
Capittyn als voor een Admlratl Gmirail fai worden
ingelijft ende de geeligeerde by Eede verplicht, niet
alleen daertegennoyt
dirtSφ indind eenich verfeeck
te fulien doen, veel min toelech te maecken diredte-
lijck oftindire^elijck j maer ter contrarie iulcx by
anderen buytcn vermoeden gefchiedende, 't felve te
fullcn teghen gaen, en hem t Stadthoiiderfchap, foo
hem te eenigen tijde die digniteyt byeenige Provin-
ciën mochne worden geoiFereert, te fuUen refdferen
ende van de handt'wijfen.

Dat den Heer Prins van Orangit vergunt moge wer-
den feflie in den Raet van State, om aldaergeimbu-
eert te moghen worden met de vereyfte kenniffevan
faecken van
Milita, Finaniin en Pilmt, en inghevalle
eenich Leger van den Staet te Velde gebracht mochte
worden, dat in fulcken cas den felven Heer Prins me-
de in
Politique fiialittyt 't fy als daer toe uyt den gemel-
de Raedt van Stategecommitteert, oftandeifintsde
deliberatien van de Gedeputeerden ende Gevolmach-
tichden van haerHoogh Mog: te velde fai bywoonen
om alfoo meer ende meer beqiiaem te moghen wor-
den toe foodaene Charges ende employen in ende
over de Mi7i>i> te water en re Lande , als waer toe
denStaec hem nacmaelsfoudegoetvinden teverkie-
fen.

»©it6omenïtóam'ti|offoo ban ^jtnce /aW
P?inccflen «iBicotitmoeïttc cnöe lïSoepe / gelijcfj aeit te
^^insföefinlie bom beet begoullenïie miföagctt/aljs
t' eenemael ötfcreaecettbe ban
't geene öe Prmfg.fìnd,»
aftiibtgcDooptenbe gcb^ebeti (jabiiim / bat men ben
beijaojbc te Decftctten in àile be ejittnente Cftac*
gesi ban fijn illu|lce^eecen ©oo?batiewn. 5&en
Rijn-
gracf
ortbeu anöece fcpbe te ijebDen gDecommanbeett/'
noen ben ^iinss ban Tairanumtïi niet met al toaiS.
JKenfp?acfioocfiboo? ©jtnjs
Maurits enbe anbece/
battetöentfilepnacrjticöfoubefiin eenen a®uct!ïaert
fijn 3ijije te öebOen /enbe bat Dier toacen beel oubec &f>
fitieceu alsÈ
Wurts, jae bat Wurts ijtec nopt in bienfl
toaisoftetoeeft

^at oocft alcebe ©^injS Hendrick Willem toaii
,§taiitöoubec m ©ncfianbt/ enbe bat men 5em üe^
nam be ijoop ban oüt
Capiteyn Generaei te jtjn/g^ijrt
aen ben ï^eec J^jinss ban
Oraage emopt ^tabtSoube»;
tebJo?ben.

©ie ban ï^illant fepben / bat ?p aen anbec Keten te
baenbjatiiaecgaetbacfjt; maecbatfp geen ^tabt=
öonbei: ftonbenlpbsn bie Capitepn «iPenerael toast ; o?

vice vnfa,

«Snbeonbcrbe ftantgahen te ftennen bat fii nie^
mant bjiiben ösböett / bte in foo gcooten autöow--
tewt bMci / bat i)p toebecom foube mogijen boen
aisi '3finua fcfttenljonbecbt en bijfttcft boo?
bain enbe op aoubellepnbMjSaMcniei/wAiii-iw-

nbMjt.

2i)mbijfbertiilitgu|it]Öeöb«n be ^eeten ban 1|oi-
lattt gijittomen bc bolgenbe ecn|ldöc&e ofabfolute ce*
foltme:

iSpccfttintie gebelibeteett jönbe op'tabböiï ban
be ü^eecen Dacc Cb.
Φϊ. |©o3. ^Becommttteeclii öeö'

benbe ingebolseinbetoe bolboeninge ban bei; fi^ei i^^Ti
Sefolutie fommifforiaelinbate bm cecjlenbcc boo??
-'
iebejiBaent öberiept enbeobectooogen toat pecfonen „
in confibecatien genomen enbe geeligeect fouben be- H'i'f^*
Dooi-eu te too^ben om D^t Eegec ban ben ^taet / Qet jjatT
toelctt in m$ ban nootg()efa;meect foube ittogen toOj- o^.
ben en
c0ef te commanbece/ enbe booitjï om ali ©oof»
beninplaetfe banbeafge|io?bcnen/ cnbetot benjuli
lingeban be bacerenbe ofte bacant baUeribe Boogé
«ffiacgegi geb?upc6t te toojbèn in boo^gaenbe l^otulen
in bate bettoeebebaec aen bolgenbe bjeeebet gemene
tionecct; SS goetgebonben enbe betffacn/ bat ban toec
gen Daet <0. jnaog. tee «©cnefalitept be faecB baei
Öeenenfaltoojben gebiïigeect/ten epnbe ben i^eere
©Jinfe Maurits van NaiTauDpOacc ïgO. |Kog (jeeJii
geect moge too?bcn tot Velt Maerfchaick b<E ©eceei

nigbei^ebetlanben.

®en üeecc Wurts, boo? befen «iöenecart banti?
infanterie in bienfl ban ^toeben / enbe iongBfl
gfjetoeedjijnbeVek-
Maerfchaick in bienfl ban ben
Coningf) ban 5^enemaccfi tot ttoeebe Vek
-Maer-
fchalcL

^en i^eere ^?ince ban Tarante, tot «©cnecael bört
be (ffabalietie.

®cn©eei;ban Noortwijck tot »iBenecaeI ban bi
StctiHecie.

g^en ^êev Rijngrave tot ïuptenant <iSeneraeI ban
beCaballetie.

ba^^en i^eec Grave van Hornes tot ï^ecgantllajoo?
n'tïeger.

5^eï|eec Antony van Haerfolte, jijttbe be 0ntfteC0l=i
lonel in be ïïuptecie ban bm <§taet/ tot €ommifTaw.«
«©enecael ban be €abaUeEie<

3&at toöberis get «©enecalat te 3©atec enbe te Htart^
be booi alnocg toecbe opengeijouben.

g&at boonsS bp eenpacige betoilliginge ofte gemeetti
contuccentieban be ^ontgenooten boo? eene confo^
nante üiefolutie ban Daet igo. iKog. gDeflatueew enbe
bafl gefieltmogen toojben/bat biegeene bic opt ofté
opt fai/ ofte fuctefftb^ijcfe fullm too?ben geb?uptftt tot
Capitepn/ of 2llbmicael <i5enetflel/ of oocfi in Bepbe be
boo?f5 Csacgejci / of loei be geene aen be toelc6e onbeti
ceniiOanbec titul 0et opperfle commanbement obec
be iHilitie te Skater enbe te lanben fai toojben
gööiefeceect/ niet fai / of fulien mogljert toefen / of
blpben/ ^tabtljoubec ban eenige 3^?obirttieóf
bintien.

55attoiibec!i/tflt meecbec bafligO^t ban't gene
boo?f5
10/ ftet felbe ùptb|uc6elijcft in be SÌnffciwtie foo
boo?een<Capitepna{jeÌboo? een ^bmicael «iEienecael
moge too?ben ingelijft / enbe be gOeeligeetbe bp <Sebc
becplicijt niet alleenlijcft baec tegTjenjs nopt bicecte*
lÖc6 noti» inbtcectelöcft eenicft becfoetii te füUen
boen/ beel min toelecQ te maecken bicectelütli of in=>
bii:ettelüc6tei; tontcatie/ fulcic bp anbecen/ Bupten
becmoeben gljefdjiebenbe / 't felbe te (uilen t^gert
gaen/ enbe't^tabtöoubecfiöapfooöemfcenigïiert
tübe bignitept bp eenigi^e ^jobintien mogjgte too^ett
{^eoffemct/1« fulien cefuferen etti» ban be gantte!
toöfen.

g&atbecbolgettsiben»eece^?ince ban érangieti
becgunt moge too?be jSeflTie in ben δaebt ban ^tate /
«m albaec geimbueect te too^ben met be becepfle tten^:
niffebanbefaecbenban be militie enbe ifinantie/
enbe politie j enbe tttgeballe eenic[t S^cgec ban ben
^taettebelbe gljebjacijt mocgte
too2bett/ battn fult^
hen caü ben i|eete fi^ince mebe in politiQue Qu^tept/
fjetfpaliSbaectoeupt ben gQemelben JSaet/geconti
mitteect of anbecfïntiS / be Compagnie enbe beübecafi
tien ban be <i5ebeputeecbert enbe ^ebolmacgtigben
ban gaec mog. te belbe bp te tooonen/ omme /al«
foo meet enbe meec bequaemte mogfism toojbentot
foobaene €mplopen enbe «ffOacgeii tn enbe ober be
HStlitie
te a©atec ofte Sanbe/ alö toaec toe ben
^taet naemaielji foube goet btnben
te
fen.

en OORLOG SenimenveertighfiehoecL 143


-ocr page 175-

S A Κ E Ν va» S Τ ArE Τ

«44

1667, ^uicx: in Zeckndt 6«nittìie/ Seö&ewöe Iwcm
^tatm altiaet ben fes ea twlncichAen ^ugufU
folUeeftöetljol0en&ei ^

jSotïjmaetó tocfenöegBelïililJÊcecttop iietbctgïje'
stétot^ijeit ban ίκ ïlooglje JlSilttaice «öacgejs/ öp
eÉnpariöDé öbbpfm ban alte ίκ aeöen eoetsijs-
boniien enöc becjlaen öat tee becgaùectttgBeban Ijaec
faltoojiicn g8ep?oüonec«/ mljan tgöt tot
ttjlit aengeööuöm/ öattn iiefe conjunttuce öejS tïHJtii
beboo?f50ooge .ïBiütaire €i>acgcjï mogöentoo?ï>cn
ïjecgeben / gclijtlt Ijaec «Sii. HSog. öaec op boo? ïncfcn
lange fjeb&en geucgeert; en öat UoojtiS üe faec&en üaec
Denen mortjtenloeciiengQeliiageect/ ùatìien i^eece
Prince
van Orangie,nuöümen toepnitö ttjlit fulUnlie
twùeninfijn
aciniende giaec/geiwrtùeoocB öageUjcftss"
p?eube ban fijn capacttept /moijecatte /enùe Wfccetie /
motDte toecöen geöoocen / en aengeffelt tot
Capiteyn
en jidmiraei Generaci,
oft Iwec toe geUefïgneect/often
nttniiengeintcoiiHceetttnben
Rade van State met be
fdbeeece en op fooöantgöen boet / aW fsjn ì|eecen
®aiiecen«i5?oot ©aöeröoogloffelöcftec memoiieal-
baec fijn geaïimttteett getoeeli.

g^at hen i^eec ^jms Mauritsmoge toecïien ge-eö^
geert tot ©elt lBaecfcDalcitijec ©eceentcööe Igeiiec-
lanben.

(©mmcasf&e ©ontgcnootentnocöten incönecen/
om een
ttoceiie3&elt-|lSaecfir}alth temafienj^oo fou=
ïien be J^eecen^taten ban ^eelant baet toe boo?|laen
iieféeecen<i5?abenban
Waldeck cnöe Chnftophorus
DeiphicuïvanDona/
ttoeepecfonagten/tn betoelcöe
concuccecenbe qualiteptenban (©cOoojte/capacitept^
ejcperientte/ftenniffe banbe JSegeringe en iBilitte ban
iicfe Hanben / en niet minbec Baec tntewH en affectie
totben^taet; ^uHenbeljaec «Êb.jfOog. injjetbeci
feiefcnban cenbanücpbe/ öaecfcSicöennabemecHc
inclinatie ban be rcfpectibe pjobincien.

3©atboo?t!Stot (iScttecael banbe Caballectemoge
tüo?benge-eIigccct ben ©eet
Rh ij π grave,bie öaec^b.
.fiao. mcpnen / bat boo? ftjne Capacitept lange en 6?e=
be getroutoc bienfienbie p?omotieBeeftgemeriteect.

®ot Luyceoant Generaci ban be CaballÊcie ben
eeenen baec toe be ©jobintien be meefie inclinatie ful^
lentoonen»

(€ot «iEfenerad banbe 3lctillecie mebeben geenen
iiaet toe befelbe be meefie genegentljept fuUen Deööen.

(€ot i§ecgeant.ïlSaioo? «©enecael ban'tHegecben
ïgeec
Kirpacrick.ofbeni^eecban Zuyleftc^n.

(€ot CommifTariii ban be CabaHeneben ï^eec Aa-
tony van Ha'erfolte,ofben=l§eecban Weeideren,

€rttoat belangt / batbeJ^eecen Staten ban 3[|oI>
lam enbe 3©efï-®?iefïant boo?fïaen en becfoetfien/bat
bOO?taett een
Capiteyn en ildmirael Generaci geen
Stadrhouderfoubemogeit toefen ban eenige ^lobin'
«e of S^jobincien / oo?beelben be ï^eeten Staten ban
zeeiant, batmen bienaengaenbe be gemene Booge iïei
geringe / nocijbepofleritept/ beelminbe refpectibe
®?obincicn pbecinben iiacenbelibecteptenb?pDept
yaecrcfpectibeltjcBcontpetecenbe/ nieten beljooibe
nocD en fian benemen. «Sn alfo bit pjepaceect / om foo
ïjetmogeljjcfi toate/be functie ban Stadthoudcrallei
fintiS te mo?ttficecen/ en tocl licftt be öegentenbp
be baec toe te becplicljten : ^uflinecen Baec €b. iBo.
bat be banbeiten obligatien op be gemoeberen ban be
tegentooo^big en toel^omenbe jfïegenten foube gelecl^t
3tjn/bie feer bette iiptfïen / en in befe b?pe Eanben 50«
ongeDoo?t / oocfifÌcpbiclitegeniSbeeecflefonbameni
ten en beginfden ban be liegeringeban befen jStaet /
foo ató bie bp be anie en eeutoig buecenbe ©ecbont in

ben ^jate fefUen hondert negen enfeventich binnen
Uytrecht fpn gelec0t en bafl gefielt/en baecop fulcften
fucceiS en jegenban ben igemel iiS gebolcïit ,· toecbenbe
albaec boo?gaen$i niet alleen ban be^tabtöoubecis ge^
fp^ootften/maecooriiaen befelbe bp Bet
negcnds
ticul baitbe boo?f3 ante en ecutoicli bupcenbe mt'
bonbt öefeceect / en nabecöant in be fucceffïbe ^gtabti
Doubecsi bp pjactiquegecontinucect belgebeclegginge
cnbecifie banbegefcOillcnen mijbetfïantKntufTcfjen
öefiobincien ontflaenbe/ toelcSbefectinbe^erga--
»667.

betinge banbe gcooteiEade niet BeBbenbe.fionnen
toetben gfjefuppleert / ijsbatnoobicii enimpojtant
poinct tot groot ongelucö ban ben ^taet in't gemeen
en ber meefie pjobmtien in't partiiulier / tot nocö toe

®erfoecbenbe be Éeeren Staten ban Zeeiant, bat
bereftjectibe^obincienbefeiiareconfiberatien / aljs
toefenbe ban impo?tantie/ en boo?tgeb?acIjt alleen upt
eenfucöttotöetgemeenebefie/bjeltoilleitobertoegen;
(€en toelcben epnbebe ì^eeren (@?binari(Ì <(5ebejpu:'
teerbenter «iSenetaliteptaen befelbe fullen laten toe-
ftomen coppe ban befe ïtefolutie.
i^etabböiSban
Utrecht iiSelberjaigefielt
ï®ie ban
Geideriant abbifeerben al!ï bolc0t:

ExtraEi iiyt het Reces des Landtdages Eu -
traordimir binnen Nimweghen ghehou-
den 'm t^ugufio
feftien hondert leven en
feftich.

Martis den JntUnJen Augufti fifihien honim fcvcn en
fifticb,

De Staten des VorftendorasGi/r*ende Gray^cirtp «Scliet·
Zutpheii, confidererende denootwendicheyc dat
over de Mihtie by defe conjunfture van rijden "^·
ende fwaricheden, die fich van alle kanten fchynen op
te doen ende dreygen. Hoofden ende Chef, enfub-
alterne dienen ghenomineert ende aengeftelt te wor-
den ,de welcke door haer reputatie ende goede con-
duite de felve mogen employeren, ten dienfte en tot
defenfie van den Staet, hebben verftaen en gherefoi-
veert, dat men voor eeril behoort te procederen tot
hetaenftellenofdefignerenvaneen
Eoeftpfn Capiteyn
ί«Λ AJmirael Generati
over de Militie van den Staet te
Water en te Lande, ende hebben nae rype delibera-
tie , inhererende ende perfifterende by naer voorgaen-
de Refolutien, ende confidererende degrooteende
onvergeetlijcke meriten endegedane Jienften van de
Voor-Ouderen van den Heer Prins van
Ormgien, om-
trenthet leggen van de fondamenten deferRepubli-
que, en opbouwinge van dien onder Godesgenadigen
aegen, den voornoemden Heer Prins nochmaek mee
gevolch van de andere Provinciën aengefteltoft gedc-
figneerttot Capiteyn ende jldmirael Generaci defer
Vereenichde Nederlanden, aenvangh te nemen met
den aenvang van fyn
achtiende]zeT, ende dat fyn Hoog-
heytvannuafaenfal Seffienemen inden Raet van
State j om geirabueert te worden in de kennis van de
Regcringe endeordres, de faecken van den Staet foo
dePolicie, Finantie, als Militie raeckcnde: Ende
worden by defen de Gecommitteerden ter Generali-
teytuytdefe Provincie gelaft met alleyverigedevoy-
ren ende krachtige perfuafien de andere Bontgenoten
te bewegen, induceren, en trachten te difponeren tot
een en't ielve fentimcnt, op fodanige inftruftie ende
commifliealsde Provinciën ten meeften dienfte van
den Lande te bevorens na de ordre van de Regeringe
fulIenconveiiieren,waerinfpeciaelregard genomen
fai worden, dat de refpedive Provinciën in haer vry-
heytnieten worden geledeertofvernadeeltj· cnfullen
de voornoemde Gecommitteerden in't formeren van
de gemelde inftrudlie aen de andere Bontgenoten ge-
ruftbeyt ghevenopden naemen welbehagen van de
Heeren hare Principalen, die anders niet voor oogen
hebben als'tgeen tot fecuriteytvanden Staetenwel-
vaert van de Ingefetenen isftreckende. Dit voorghe-
gaen wjnde, verklaren haer Ed. Mog. dat haer Gede-
puteerden fullen mogen procederen nevens de andere
Provinciën totdceledieen aenftellinghe ontrent de
openftaendeen hoogefubalterne Charges, nomine-
rendeen aenftcllende.daertocvoor eerft tot het va-
cante Vclt-Marfchalckaraptder Vereenigde Neder-
landen den Heer Prince
Uh»n Mmrits ναηΝαβαα en tot
tweede VeltMarfchalck de Heer Graefvan Waldec^-fih
ope latende de plaets van generalat over dé Cavallerici
Tot Luy tenant Generaels
over de voprfa Cavallerie

den


-ocr page 176-

den Heere Bijngrave, en tot tweede den Heer Prins
1667. ygn voorts tot Gencrael van
άβ Artillerie àie

ί- in rang behoort te volgen, die Luytenanc Generaci

van tle Cavallerie, en tot Sergeant Majoor van 't Le-
per,
dieCollonels, die voordelen by haer Ed. Mog.
refolutie
van den een en dertigen Marty fefi'ten hondert
fes en feflfg!' voorgeflagen zijn, namentiijck de Collo-
riellen Kirfatrici > Heer van Noortwyck j Itterfum ende
Meteren, waer by noch gevoeght worden den Heer
van Z«)'Mir»jden Graefvan Stimm, en den Graefvan
ÏJoom.
om daer uyt /roif by deOeneraliteytge-eli-
geertcnde tot beyde de voornoemde Charges gepro-
movcert te worden, en tot
Commijfsnffchap Generasi
van de Cavallerie den CollonelWèlderen, alles mede op.
fodane inftrudlie als by de gemene fiondrgenoten fai
worden goetgevonden , en indien de Gedeputeerden
ter
Generaliteyt mochten ontmoeten obfl:acuIen>daer
door
den inhout defer Refolutie mocht worden opge-
houden > of komen te ontftaen, fullen daerover fchry-
ven aen 't Hof Provinciael, om daer over, foo noo-
digh, de Gecommitteerden tot de rugfprake in de re-
folutie
van den ««geWe defes vermeit, dieinkraghte
defes daer toe worden geauthorifeert, of de Lantfchap
extraordinare te convoceren.

By Ridderfchap ende Steden Gefanten der Graef-
fchap
Zntpkejt, in deliberatiegeleght, wat pcrfonen in
confideracie fullen worden genomen en ge-eligeert,
om het Leger van den Staet,'t welk geformeert moght
worden
en Ci!v/te commanderen : Soo isgoedtghe-
vonden ende verftaen, dat wegen defe Provincie fai
worden ingebraght ter Generaliteyt, dat
fyn Uoogheyt
van nu nfaen fai Seiiie nemen in den Raec van State,
en met fijn jaren aengenomen worden tot
Cj-

piteya en AdmiraelGeneraeLcanioxra de refolutie van't
laer
fefiien hondertfeUigh, ende in geval een laer of fmee
daer mede mocht worden gefupercedeert, dat niet te.
min gedaghte fijn Hoogheyt daer toe van nu af fai we-
fen
geieftgneert, voor by gaende de reftridten en pre-
cautien by die van de Provintie van
Hoüandt over
't Generalaetfchap met den aenklcven van dien geno-
men. '

Die van 't Graeffchap Zutphen hadden wel gewen ft>
dat de andere C^artieren haer met defe bovenftaende
refolutie hadden geconformeert,maer om geen fcheu-
ringe in de Provintie te maken, fullen haei met de an-
dere Quartieren voegen. Onderftont > accordeert met
het voorfz reces, geteccken C.

P. singkndonck.

Edele Eerentvefle, Wïjfe, Voorfienige ende
/eer difirete Heer en.

"Y^ Y hebben fucceflïvelijck wel ontfangen U Ed.
^ * Mifliven van den
vijftieTiden en achtienden ouden
fiyl defcr loopende Maendt > by de welcke U Ed. on-s
der anderen verfoecken op 't fpoedighftc te vernemen
onfe confideratien ende Advys op
drie poinften van
bedenckinge by U Ed. gemoveert over de Refolutie
jongft by de Ed. Mogende Heeren Staten defer Pro-
vintie ghenomen omtrent het confereren van de be-
wufte
hooge Militaire Charget,lK\aA& de fel ve drie poin-
öen vervaten uytgedruckt ïn deMiilivevan den
•v'^f-
tienden defe voorcn gemeldt : Waer op wy U Ed. tot
refcriptie fullen toevoegen j voor foo veel het et^e
poinft aengaet, dat de intentie van de Heeren onfe
Principalen is, dat den Heere Pr/wi
van Orange vol-
ghens der felver foleÜnele refolutie van den
achfien
September tot Capiteyn ende Admirael Generaci
over 's Landts Militie te Water ende te Lande gede-
figneert, ende dat fijne Hoogheyt in den
Raet van Sta-
te
geintroduceert behoort te werdeti, foo en als't fel-
ve breder in de voorfz refolutie ftaetge-exprefleert,
wclckcrs uytwerckingc aen U Ed. goede diredie ge-
laten werc.

Ende belanghende het tveedef oi»& j raeckendc de
Refolutie by eenparige bewilligingevandegemeene
Bondtghenooten te nemen, waer by foude worden
VL Deel.

liRilTiDE
llian

llanit
lolitr tet
Ì3tlbt,

verklaart ende vaftgefteldt, datdègeenediefoüden
werden ghebruyckttot
 Generaels, ofteon-

der ander Titul het Opperfte Commandementover
de Millitie fai werden gedefereert, niet fullen, iho.·
ghen zijn, ofte
Stadthouder é-c. voJghensde
propofitie van de Heeren van
HeUandt, begrepen in
der felver Refolutie van den öjji/ïo» defes j daerom-
trentis by U Ed. ieer wel geremarqueert, dat daer van
in degedaghte Refolutie van de Welgemelde Heeren
onfe Prmcipalen geen mentie wert gémaeckt, ge-
lijck dan oock die fake by haer Ed. Mog. isopgheno-
men voor feer
hedemktijck, ende als ftreckende tegens
de vrye deliberatien van de refpeöi ve Provintien, en
implicerende veel prxjudiciable gevolgen, die in toe-
komende fouden konnen uytvallen, tot merkelicke
oodienft van den Lande, foo dat alle deredenen jdie
de Heer
Meerma?) foo by monde als bygefchrifte aen
haer Ed. Mog. opdat SubjeÖheeft voorgebracht, de
felve niet hebben konnen permoveren om foodanigeil
nieuwigheyt toe te ftaen, en verftaen wy derhalven
dat U Édele haer in de deliberatie over dit poindt val-
lende , niet vermogen in te laten, noch oock te ghe-
doogen, dat de voorfz Refolutie ter Generaliteyt wer-
degearrefteert.

Op het derde poinö raeckende denPerfoon van den
Heere Luytenant Admirael ende CollonelHdaiïi?/·
lem van Aylua. fullen wy U Ed. bekent maecken , dat
de ernftige meninge ende intentie vaadeHoogh ge-
melde Heeren onfe Principalen is, dat de felve ract
het MajorfcKap Generaci van het Leger, ofwel naec
eenige andere hooge Charge werde gebeneficeert,
ende vinden wy derhalven goet, dat de gemelde Hee-
re Ayluê aen de refpeitive Provinciën in een befon-
dere tjonferentie by U Ed. op het ferieufte enfavora-
belfte fai worden voorghedragen endegerecomman-
deert j Ende fullen U Ed. trachten van yder Provin-
cie in 't befonder hier op te erlangen een pofitive ende
gunftige verklaringhe ; Ende meenen wy, dat U Ed.
in de voorfz Conferentie behooren te allegeeren alle
bedenckelijcke Redenen om de Promotie van den ge-
dagten Hcsie-Aylua aende Provintien fmaeckelijck t«
maecken ; Waer toe oöck onder anderen dienen kan,
dat het niet billick foudetijn, dat de Provintie van'
Vrieflandt,zynàe een foo confiderabel Lit van de Onie»
t'eencmael loude werden gepreterieert in 't begeven
van de voorfz
heoge Charges, infonderheyt daer de
felve een Capabel Perfoon komt voor te dragen, zijn-
de oock feer aenmerckens waerdigh, dat defe Pro-
vincie, 'c federt het opregten van de
Vnie,aoyt de eere
heeft gehaJt,dat yemant uyt den haren tot eenige hoo-
ge
Militaire Charge, jae felfs niet tot eenigh Gouver-
nement, of Commaudement onder
het reflbrt van dc Ge-
neraliteyt is gepromoveert geweeft. ,

Wy iullen feer geerne met den eerften vernemen
den uytflagh van de voorfz Conferentiea, en fullen
oock niet naelaeten, U Ed. onfe confideratien by re-
fcriptie Ipoedig te laten toekomen: Onder des oordee-
len wy, dat de voorfz faecke foo lange moet blyven in
haer geheel, en dat U Ed. door het openen van der fel-
ver Advys
ά&\οοήζ hoogt Charges niet behooren im-
fretabeht
ftellen, noch haer dienaengaende ttfubmit-
teren
aen de pleuraliteyt der Stemmen > alfoo het felve
llrydigh foude zijn met hetoogemerck vandc Hee-
ren onfe principalen.

Belangende de vordere poindten van deliberatie >
begrepen in dc opgemelde U Ed. Miflìve, ende fpe-
cialijck raeckende de befendinge nae EwgiW^en el-
ders , daer op fullen wy ons verklaren in de nacftko-
mendeweecke,

Waer mede &c.

Edele, Eerentvefte &c. &c. &c. Leeuvaerden den
drie en twintighfien Augufti feflienhovdert ftven en fe-
fiigh.
Was geparapheert W. van Haren, ende Lager
ftont, ter ordonnantie der Gedeputeerden Staten van
Vrieflandt·

C. Fockeks Er inga.

39É ï^cecen Rlpperda tot Buyrfe rn toUett/ Ö^BÖ»»

^ Öfn

en OORLOGH, 'ìSe<ven~en-n;eemghfle Boeck. 145


-ocr page 177-

146 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1667. Öen een en twindghften ^eptemBtt; gecoppojteeti/

__L ftatbifcIbEiitgbeboIgijebfln üoojsainbEöaectoogb

j©og. öefoiutien/ cnöe be itecatibe aenmaningijen
bacc
Dpgïjebolgöt/ gaecg&ebagbtm ijebbenöe laten
Böeii Ijoe Uefi cnDe gebacgI)IijcR|l een goet bcflupt gljes
maeclit foubc honnen toecOen op be driepoincten/
toaec oùec becrfpectitje^ioümcien bpaenfcöiPbitige
ban Date ben
derden September ïefiïeben becfogbt
toacen öace <i5cöeputeccbcn m befe ©ecgabecingete
outöocifcccnj nae otiectocgingfie ban 'tgeene betta
fpecttPe 1^?obintten bien aengacnbealbcceptgerefol::
beect BatJben/ niet tegfjcnflaenbE beabbijfenbanbe
(tiïebeputeecben ban alle bepjabincienobet'tboo^f;
Subject ten opficöte bani)arc^taet^-getoijfeöefa=
lutien/ niet alIcntijalbentotecnpadgiieptDbebjecl^t
{jabben bonnen ttiecben/ ecgtec nae lange communi?
catien enbe tonfultatien / obec
twee ban be boo?f3
drie poincten gep?ojecteert/ enbe op ijetpapiecgöe:
bjacgt gabben in 't Concept {liet nae geinfeceect.

PROJECT.

CeHtept T^At den Heer ÏrinsvanOrangeWinnmiyCTgViTiX.
ohêcDc -L'fai werden inden Raedt van State, omme
mee jjdaer geimbueert te werden met de vereyfte kennifle
p^oiti' vaa faecken van de Militie, Policie cnde Finantie :
Ende ingevalle eenigh Leger van den Staet te Velde
gebracht moc^e werden, dat in fulcken cas de felve
Heer Prins mede in
Tolityc^ue qualiteyt, hetfy als daer
toe uyt den gemelden Kaedt gecoramitteert , ofte
anderfints de Carapaigne endc deliberatien van de
Gedeputeerden ofte Ghevoimachtighden van hare
Ho. Mog. te Velde fai bywoonen orarne alloo meer
en meer bequaem gemaeckt te werden tot het bedie-
nen van het
Cafittynfchap Generaci te" water ende te
Lande, als den Staet hem
mvtaels daer toe foude mo-
gen goet vinden te kiefen.

Ende foo wanneer den hoogh-gemelde Heer Prins
den ouderdom van
drie en twÌHtigh\zTC\x fai hebben ge-
adimpleert, dat als dan by de famentlijcke Bontgeno-
ten met een goede hermonie fai
over des felfs bequaemheyc tot het bekleden van de
voorfchreve hooge Charges, ende gerefol veert of met
den dienfl: van 'tLandt, defelve op fijn Hoogheyt
fouden konnen en behooren te werden geconfereert.

Dat imroiddels geen Stadhouder van eenige Provin-
cie ofte Provinciën fai mogen werden verkofen,

Ende by aldien de hoogh-gemelde Heer Prins ten
voorfz ^de by de famentlijcke Bontgenoten tot Ca-
piteyn Generael ende Admirael werdt aengefteldt of
anderfints , .onder eenigh ander tytul, het opperfte
Commando van de Militie te V/aterenteLandéaen-
bevolen, het als dan by de voorfz deliberatien,en voor
de eiïèdiveElcaiejtuflchen de Bontgenooten vaft ge-
ilek en die Inilruftie ingelijft: Dat geenCapiteyn
Generael of Admirael, noch eenige die het opperfte
Commando van de Militie te Water ofte te Lande
wegen den gemeenen Staet wert gedefereerc, fai mo-
gen Stadthouder van d'een of d'ander Provincie zijn,
dandeGe-eligeerdeby Eede verplicht weien,direCle-
lijck noch indireélelijck
eenigh verjoeck te fullen doen,
veel min toelegh te maecken direflelijck ofindiredte-
lijckjmaer ter contrarie fulcx by andere gefchiedende,
't felve te fullen tegen gaen, en bet Stadthouderfchap
foo hem t'eenigen tyde die digniteyt by eenige Provi-
ncie mogte worden geoffereert, te fullen refuferen en
van de handt ilaen.

In cas buyten vermoeden,mochte komen te gebeu-
ren dat de meer hooggemelte Heer Prins tot de voorfz
hooge Charges als dan nietefiê<3:ive en met eenparige
bewilliginghe van de famentlicke Provinciën wierde
aengeftelt, gelijck daer inne niet anders dan met een-
parigheyt kan werden gedifponeert, fullen aen de re-
fpeöive Provinciën hare vrye deliberatien in 'c ver-
kiefen van Stadthouders blyven ongelimiteert,en haer
voorbehouden de vryheyt die aen de felve hier bevoo-
renisgeweeft.

«Sntie ioat get derde Dee botufcfijfbe pojnttfntie<

IS

pi

lang&be / caecBenöe &et eligeten ban hooge en Subal-
terne
©oofben obec öe Militie, bat befeïbe=l^eecen
Öaec JBog. (©ebepntcecbenbanabböfetoacen/
bat alboocen^ tot€Iectteban@ecfonen tot bien fine
te gebjupcfeen/ foube toecbengepjocebeert/ bptjaec
i@o. IBog. becaemt enbe bafl geflelt foubcn befjoocen
tetoojben
DeCommiffien., InftrHdiien ende Trade-
menten
boo? be felbe. aDaecopgebriibeccèctstjnbe/
Öebben betefpectibe5a?obincienban 't boojfj Concept
Coppe betfogi)t/om be öefolutien ban be itefccn fjae»
ce Committenten baec op tenfpoebigl)(icntebo?be^
een: «Snbeftjn boojtgi be gemelbe Heecen fiaecj^o.
HSog. <@ebeputeecben becfoegt enbe gecommitteect /
om met enbe neffen^ eenige ifeecen (!5ecommitteec=
ben upt ben iSaebt ban ^tate/ bp |^ec C- felf^ te
noniinecen / boojgaenbe
CommiiTien , Inftrudien
cnbeanbeceRetroaöa, op 'tboojfj Subject applicas
bel/ naetefïen/ be felbe nae bctegentooa?bigeti
)tit^
gelegentljept te bjeffecen / ooch ban allegS aen ijaec fêo.
H^og. ten fpocbigg(!en te cappo^tecen.

ileecen ban Zeelandt jijn ben twee en twintig-
fl:en
toebec becfocfit / batfe baec al^ nocï) ten fpoebig^
fien enbe fonbec langet uptfiel to iiben becftlacen op öet
affenben ban een «Bjctcao^binacisS ^mbaflTabe aen ben
Keyfer, göeltjiït oocft bebefeetneufe^jobincicnbccs
fotfit toecbenöafc ten fpoebigijfien te tolHen becliïacen
op get affenben ban een^mbaffabe aen brn !ÌiQninglj
ban
Sweden, mitfgabec^ ban bequame ^icfoonen
al^ (iSetcaojbinaci^ (i^gebeputeecben aen öcn ü^eec
ban
Keulen, ^iffc&op ban Munfter,
Jlectogljen ban Brunfwijck ende Luneiibujgh , al^
ooch naec Bet J^janfcBe aiegöec / om ben bienff ban be
atanben albaec cetpectibelgcfe toaec te nemen.

3©at bp Uytreght te boo? / en baec nae bp Zeelanr,
caecïtenbe be hooge Militaire Charges ï^gebaen/geeft
fietbolgenbe:

O Et derde point van de befchry vinge naeder geleyt
Zijnde in deliberatie, is by de</«evan de
Staten van den Lande van Uyii-i^^iij meteenparighe
ftemmen gerefolveert endc verftaen, dat voor de opi-
nie van defe Provincieter Generaliteytfal
werden in-
gebraghtdathaerEd. Mog. confenteren ende toeftaen
dat mee cenparigh goetvinden van de famentlijcke
Bontgenooten moge werden vaft geftelt, dat die
gee-
ne,die t'eeniger tydt fai ofte fullen worden gekoren,
ofte ge-employeert tot
Capiteyn ofte Admirael Generael
van de Militie van defen Staet, of de felve te Water of
te Lande als
Chef, of onder eenigen anderen tytel, fai
ofte fullen commanderen, niet fai of fullen mogen v/e-
fen, blyven , of namaels mogen werden gemaeckt
Stadthouder van eenighe der Geünieerde Provinciën,
noch oockhetfelvc Ampt voor hem ofte yemantan-
ders direöelijck ofte indiredlelijck mogen arabieren ;
maer ter contrarie fulcx by anderen, buyten vermoe-
den , gefchiedende, 't felve tegens te fullen gaen, en
het
StadthouderfihapAoo hem tot eenigen tyde die dig-
niteyt by eenighe Provincie foude mogen werden ge-
defereerc , te fullen refuferen ende van de hant wyfen.
En dat tot meerder vaftigheyt en verfeeckeringe van
dien, een expresartijckelmetfynebehoorlijckeclau-
fulen in de Inftruétie voorden
CapiteyuGeneriel.Chef,
ofte Admirael,
als boven, te formeren, mach wor-
den gemaeckt en ter neder geftelt, ende by de geko-
rene met folemnelen Eede belworen,

Is vorder gerefolvèert, dat de gecommitteerde ter
Generaliteyt, als noch fullen aenhouden ende by ge-
voeghlijcke wegen urgeren, ten eynde de Heer
Ïrins
va» Oraiigie
» conform haer Ελ Mog. Refolutie van
den
echt en fmintighflen April feflien hondertfes en fefiig
by de gefamentlijcke Bontgenoten Seffie in den Itaedt
•van Stat*
moge werden toegeftaen, ende dat de ge-
melde Gecommitteerde van tyttottythaerEd.Mog.
fullen ad vyferen, ende kennilTe gheven van alle het
geen raeekende de bovenftaende faecken met den aen-
kleven ende dependentie van dien, ter Vergaderin-
ge van haer Hoogh Mog. fai voorkomen. Gedaen tot
Utrecht den twintighfftn Auguftyfeflien hondert vijfe»
feliig.ms
geparaphcert Jafier Schade. vi. Oederftont,

, Tcï

©tmii
tnStPl

Sefoli»

tietatc I

op,


-ocr page 178-

en OORLOGH, ^fSeven-en-^wrfighfieBoecL· 14.7

Ter ordonnantie van tnyn Heeren de Staten 's Landts
van Uytrecbt, endeonderftont.ii.':;a»H/7/ie, heb-
"" bende op'tfpacium gedruckt het Cachet van de wel-
gemelde Heeren Staten in roode WaiTche.

(ÊllDC Den twee en twintighften.

De Staten van den Lande van Uytreght naer verde-
re deliberatie op het
derde poinfi van haer Ed.
Mog. tegenwoordige befchryvinge genomen, aucho-
riferen haer Gecommitteerden by defen>oni haer Ho.
Mog. van wegen defelve voor te dragen,

Tot eerfie V^eldt-Maerfchalck Prins Maurits van
lieffau.

Tot tiueede Veldt-Maerfchalck den Grave van

deck ofte Wurtz. , „ ., .

Prins van Tarante tot Generael van de Cavallerie,
mitsfich onderwerpende het commando van de Velt-
Mserfchalck. , „ , , „ .
Rhijngrave tot Luyt. Generael van de Ruytene.
Den Heer van
Naorpw^ck λ Generael van de Artil-
lerie.

Den Heer van Zuylenfieyn, Sergeant Majoor van
'£ Leger.

Commandeurs Generael den Heer van Weldtrtn
okeHaerfilte.

Gedaen tot Vytreght den troet en tmntighfien Augu-
fty
feflien hondert fiven enfefiigh. Was geparapheert
Gafper van Schade jvt. Onderftont, Ter Ordonnantie
van de iel ve, geteeckent.<tf»i^w»H;/jrf.

®cn fclbm tpöe cp Rct acttjcftcl ban be bef^jpWni
sc/bc Staten ban benltanbe ban
Uytrecht, mtype
firiibccatic gdcptjönbe/ enbe inbetefpectibeEeben
Be&bcnöc aebfent/ ftet paini toaec op öe felbe alleen / en
«jcpjEflflijcit tofcben bcfcfjjrben/gebben eenpaciaölÓcR
Bottgebonbfn enbe baft oedelt/ bai
^etStadthouder
Amptban befepjobincie inalleftjnbeele/ enbe ten
eeuwigen
dagefaltoefen enbeWpben gemortificeert.

ΤΛ E Staten van Opreght verftaen, dat geen CtpUyn
^ Generael
fai mogen wefen Stedthouder.

Dat denPr/»i va» Orangit fai Seffie werden gegeven
ìaàciilRaedt van State.

Frins Maurits van Najfau, eerfle Veld-Maerfchalckj
den Grave van
Waldeck oheVTartz den tweeden.

Frins vaa Tarante Generael van de Cavallerie > mids
fiaende onder de Veldt-Maerfchalcken.

RhijngraefLüyt. Generael, Weideren ofte Haerfolte
Commiflarifen.

Macr indien de meerdere Provinciën veranderinge
hebben in den Generael ende Luytenant van de Ca-
vallerie > dat haer dat fai werden overgefonden,
Noortiaijci tottet Canon.
Zuylefieyn Majoor van 'c Leger.

^fbcct en onbertuflén gabben öe ©eecm ban Hol-
lant in Zeeiant
aefcl)fcBt be J|eeccn Vivien, ®en(ionas
ti^ban
Dordrecht, benj^eec Meermans50o?3Ctmee=

(lei;totDelf,en....... onibel|eerenbanZee.

lant te ttecfien in ïjaec fentiment. jBacc tot epntincfie
bethlarmgl) / gabm fgibendricencwintighAen^ep:
tenibec:

^ Edelibereert iijnde op het geene by de Heeren
^ Gedeputeerden van Hollantin de nadere Confe-
rentie met de fel ve gehouden was geproponeert, ende
verfocht aengaende het beftellen van de hooge militai-
re Amptcn,en dat foude mogen worden geprecaution-
neert, dat voortaen de
fm&ievitiCaftteynende^d-
mirael Generael wia
defunöie van Stadthouder'm een
ofte meer Provintien niet meer in een ende defelve
perfoon, foude mogen concurreren : Is goetgevon-
den ende verftaen,op het een en ander te perfifteren by
voorgaende refolutieop den
fefliende» der vootieede
Maent genomen ; ende dat inhetveraffcheyden van
de welgemelde Heeren Gedeputeerden van Hollandt
men haer ioude hebben te kennen gegeven, datde
Heeren Staten
ymZeelaadt feer verwondert waren,

16S7.

dat de Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vrleflant 1

hadden konnen goetvinden, ionder haer Ed. Mog. _L^

kenniiTe ofte communicatie hetampt van Stadthouder
in den haren te wort/^firi»dacr de beyde Provintien
op verfcheyde tyden hadden gefproocken en met den
anderen geconcerteert
de modo é" tempore, om de fun-
dÜe met ghemeen goetvinden te vergeven. Onder-
ftont, Accordeert mette voorfz notulen,geteeckent

JÜSTÜS deUÜTBERT.

<i5eljjcft geftgebonben toa^ te fenbrnembenfóo»
ningö ban
Etigeiandt, foo acn öeni gcfcjjjeòcn ben
feftienden^rptrmtiet. , '

Sire;

T^Es que lapaixentre Voft. Maj. &cetEftataefté
■•^conclue&ratifiée, aBwi/enousavontcumman- ilRiffi'
céafoignerdel'affirmirajamais. En pofant les armes, «^
β'
nous ne nous fommes pas feullement defpoüillesde baniffiv
l'animofité , qui a acouftumé de les accompagner ; selene
mais nous voulons mefmes perdre Ie fouvenir de ce, ^«"^öi*
qui s'eft paffé pendant la guerrepour enalTeurer. V. Jlwcf,
Maj. & pour luy en faire des veritables proteftations,
nous avons refolu de ]uyenvoyerune.,iwie/A/if3c-
traordinaire, la quelle nous ferons partir au premier
Jour. Nous en avons bien voulu donner advls a V.
Majefté pour luy faire voir, que nous cravaillons in-
ceffamment, au reftabliiTement&affermilTementde
1'amitié & bonne intelligence, qui a efté de tout tempi
entrctenue entre les Rois vos PredeceiTeurs & eet
Eftat. Ceux quidoiventeftre employez a cette Am-
baiTadeneperdrontpas un moment de temps a s'y pre-
parer , & cmporteront des Inftruöions, qui feront
des preuves indubitablea de la fincerité de nos inten-
tions,quiauronttoufiourspourobjeftlebien&l'avan-
cement de nos Interefts communs,en attendant, que
nous en puiiïïons faire voir les cSë^s, Nous prie*
rons Dieu. S i κ £.

SIRE;

An dat den Vrede tuflchen uwe Majefteyt en defen
» Staet
toKBreda gefloten eri* geratificeert is ge weeft,
hebben wy onfe gedaghten laten gaen om die, voor
altyt, tebeveftigen. Met het afleggen der Wapenen,
hebben wy niet alleen afgheleyc de<ro;'wfl7ifi^/diege-
woonlijck haer verfeltfchapt, maer willen felfs verlie-
fen de geheugénis, van 't geen by den Oorlog is voor-
gevallen ; om waer van U Majefteyt te verfeeckeren,
en waerachtige proteftatien te doen, hebben wy gere-
fol veert hem te befenden met een
extraordinaire Am·
ba fade,άκ
wy eerftdaegs fullen doen vertrecken. Wy
hebben fulcx U Majefteyt wel willen verwittigen,om
hem te doen fien, dat wy onophoudelijck arbeyden
aen de herftellingh en beveftigingh der vrientfchap en
goede intelligentie, die t'allen tyde tuflchen de Kc
ningen CJ Voorfatenen defeisgeweeft. De geene wel-
ke tot defe Ambafladege-employeertmoeten worden,
fullen geen oogenblicK om daer toe haer te prepare·
ren, verfuymen, en fodane Inftruöien mede dragen,
welcke fullen zijn ontwijffelbare preuven vande op.
lechtigheyt van onfe intentien, die altydt voor obje£):
fullen hebben het goede en de be vorderingh van onfe
algemene intereflen,verwagtendedaer van deefièöen
te mogen doen iien,Sullen wy Godt bidden S
ire,&c,

^e felbe toiecbt boo;een(i5enccaUtept^S3abeban
Schevelingh obecHarwich gefonben: enbebeaenge>
naemgcpt ban bien/ gafbelboninggte&enncnbaoj
benbolgenbenb;ief.

TTAuts&puìflàntsSeigneurs, nosbonsamis&al- URifii·
^^ liez, Voftre Courier nous a apporté deux Lettre ι
de voftre part du ly & i6 du courant ; dansla premie- nfnBö
redefquellesjpourtémoignagedel'entiereamitiéque em t>«»
vousdcQrezaflirmer pour 1'avenir fica tout jamais en-
tre noftreCouronneêc voftre Eftat, vous nous aver-
tiflez d'une Ambaflade Extr. que vous avez refolu
de Bous envoyer au premier, jour: l'advis nouien

4a» «ft


-ocr page 179-

'4-i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

KJö/.efttresagreable, & ceux que vousemployereZiacet

.:_ aflàire n'auront pas dequoy fe repencir de leur vo-

yage:foit a l'efgard de noitre «ccueìl, ou de leur Kego ■
tiatìtn,
danslaquelleilstrouverontquenousn'avons
pas feulement le Ibuvenir de toutes les difFerens paffez,
mais que (pour comble de la derniere paix) nous vou-
Jons encore imiter,mefme furpaiTer l'affe<Ìion de tgus
noi Predeceffears envers voftre Eftat. Dans la feconde
Lettre vousremarquésque nos paflèportes vousfont
arriyez trop card, pour eftre utilesalafin, qucl'on
s'y eftoit propoié, & que cependant un armateur An-
glois avoic attaqué &detenu une gaillotte, quevous
a viez fait partir pour porter les nou velles de la paix aux
Commandeur, de Vos Flottes ; Ce font deux chofes,
que tout le pouvoir humain ne peut empefcher,Ia con-
trarieté des vents & la
mefihanceté des armateurs ; celle
la n'eft pas a contefter, mais pour remedier a celle cy,
nous y mettrons tei ordre,que nos fubjedside quelque
condition qu'ils puiiTent eitre, ne fe renjouiront point
d'avoir contrevenu aux moindres articlesdelapaixj
la mainlevée&lareftitution de laditteG«iffi>«f eftoit
trop jufte óctropraifonnable que vous vous mettriez
en peine ne pour cela , nous ayant de noftre propre
mouvement (mefme devant l'arrivée de voftre ditte
Lettre) refolu d'ordonnera nos Officier qu'ils lafiffent
rendre en l'eftat ou elle eftoit, lorepu'ellefùtprife,
C'eft le commencement de la juftice & de la bien veu-
illance qui ne manquera jamais de noftre part a Pen-
droit de Voftre Eftat, & de Vos fujets. Et fur ce nous
prions Dieu. Eferite a Whitehal le iz Septembre
i66j.Voflrehonam^ C
HARLES R.

"O Ooge ende Mogende Heeren,Onfe goede Vrien-
den ende Geallieerden : Uwen Courier heeft ons
twee Midi ve van den
vijfìiende»enàefefiìeHdeH^m
de loopende Maendt toegebraght i In de eerfte van de
welcke, tot betuyginge van de volkomen vrientfchap,
die ghy voor het toekomende, en altoos tuffchen onfe
Kroon ende U Staet begeert te beveftigen, ghyons
adverteert van een Extraordinaris ^bajfade , de
welcke ghy gherefolveert hebt onseerftdaeghs te fen·
den. HetadvysisoBsfeeraengenaemgeweeft, ende
geenediehhy totdefefaeck fultgebruycken, fullen
niets hebben om haer van defe reyfe te beklagen, 't fy
ten aenfien van ons
onthael, ot van haer negotiatte j
waer in (y fullen bevinden dat wy niet alleen de gebeu-
genis van alle voorgaende gefchillen niet meer en heb-
ben , maer dat wy (tot overvloei van den laetften Vre-
de) noch willen herhalen, felfs overtreffen de aiFcdie
van alle onfe Voorfaten teghens uwen Staet. In den
itoeeden Briefaenmercktghy, dat onfe Pafporten u te
laet zijn toegekomen, om te nutte te zijn tot het eyn-
de als waer toe men die hadde voorgeilagen, en dat
ondertuffchen een Engels Coramiffie-vaerder aenge-
taft en wederhouden hadde een Galjoot, dat ghy, om
aen de Commandeurs van U Vlooten de tydinge van
den Vrede over te brengen, hadde uytgefonden. Dit
zijn twee dinghen die al de menfchelijcke macht niet
kan verhinderen , de tegenloop van de winden, en de
fchelmerieder Kapers, welcke niet istewederftrevenj
maer om daer in te voorfien, fullen wy foodanigen
ordreftellen, dat onfe Onderdanen, van wat condi-
tie fy mogen zijn, haer niet fullen verblyden tegens
de minfte artijckelen van den Vrede gedaen of gefon-
dight te hebben : De onthevingh ende wedergifte van
het gefeyde
Gii]oot was al te rechtvaerdigh en redelijck
dat ghy U daer over in moeyte foudet ftellen,hebben-
de wy uytonfeeyghen bewegingh (felfs voor de aen-
komft van de gefeyde Uwen Brief) gerefolveert onfe
Officiers te gelaften, dat fy 't deden wederom herftel-
len in den ftaet waer in het was geweeft doen het geno-
men wiert. 't Is het beginfel van de
rechtmetigheyt ende
g,oede wille,
die van onfe zyde noyt fai ontbreecken
voor Uwen Staet en Onderdanen. En hier op bidden
wy Godt Sec. Gefchreven tot
Withal den maelfden
September fefiien hondert feven enfefiigh. Uwen goe-
den Vriendt, geteeckent:
Charles R.

^itsafgiecnimtom moet tot een goetfitccr^ ijon

be mbafTabe. '©e ©eecen ban Zeelandt pjoponcfCi i
ben ben JlteC Boreel aBtltflfmrc(ice tot Middelburgh,. ' ·
tot tweede ^Imiiaflabcucj enbe üccfo0ï)tfn bat be
J^ecc
Meeiroans Ijfin jnocÌ)tintoafltm. ©efelbebfCa
WacrbeljEmin'i yarticnlitc tefullen acngenaem jijn
<n Qcfclfc^ap te eaen^maec bat be faeclt booj 'tpublych
I)ae(Ï beccpjie. l^ttUcnbe ooch niet toastten na bc gee=
nebie VrieflandtfoubEnotnun,

^en Tierden ^ctokci^grbooojtgetrappojtban

be JlefcenbanGellecom cnbe anbcce fiate to-IKoa.
<Ì5ebeputeecben tottct (inch ban be patenten / acl)tec=
bolgtn^ bec feïbec cefolutieban ben
derden btfr^ / ge»
eii'amineect gebbenbe be JlBifnbebanbeniQacbtban
^tate ban bm
eerften becfribccmaent/ öonbcnbe
tot bolboeninge ban gaer Mog. cefolntie ban ben
dertighftcn ^eptcttlbtC Icftlcbcn abbila/ op 'trem-
placement
bcc Compagnien in foobane plaetfen bte al
te fere ontbloot fonben uiojben banI)accnobigf)gitac=
ntfoen / boo; I)et iipttree&cn ban bie ban be ^rgimen^
ten ban ben <è;abe ban Witgeftey η, cnbe örn CoHo^
ncï
Hundebeck, b^ebec genientionccrt in ftacc J^a
JÊog. cefolntie ban btn
negen en twintjghften^(p=
tettibfc boojnoemt/boo?
betoelfte be patenten bolgcti^
ijaecï|o.J©og. tefolntieban ben
negen en twintigften
bec feibec macnt becbeecbigtsïjn· J©accopgcbeïibe=
ceectjönbe/ i^ goetgebonben/ bat be Compagnien
ban
Sybrant van Ockinga upt Maeftrichc, Lamorael
van der Noot Heer van Rifoir
upt Breda,Johan Huys-
man
upt be Bourtange, en lohan van Andla upt Coe-
verden,
binnen Groeningen gefonben fulIcn toecbcH/
baec toe benoobige J^atenten met tnbe neben^ be beci
bece bepefcgei^ baec toe fpectecenbe becbaeibigDt fnllm
toojben ; bc^ toiect bentoelgemelben ïSaet ban ^ta*
teootïtbecfog{)ti)aecl|oogbl©og. teabbifccen/ of
benaec gefpecificeecbe Compagnien niet fonbenbea
goocen gefonben te toecben upt/ enbe na be cefpeetfbe
plaetfen baec neben^ aengetcochen / ai^ namentltjcl^/
bie ba η Capitepn
Termeuien , Sergeant Haioj upt
Breda naec Knnberck, bie ban Braflet upt Rijnberck
naec Breda, Dolman upt Doccum naccDordrecht,
ben Öitmeellec Groothuys upt Breda uaec S wol.^ec»
geant It^ajo;
Haren upt Grol naec Cam pen, ben Öit'
mcefiecLlntlooupfsHartogenbofch naeC Groenin-
gen,
Capitepn Jan Loo upt Zutphen narc Steen-
wijck, Butler
upt &et Sas van Gent nacc Breda, la-
rich van Boerum
upt Coeverden naec Brede voort,
ban Capitepn ban Gent upt ben Briei naec Nimwe-
gen,
enbebe Compagnie te peect ban ben aE>;abe ban
Dona upt Alckmaer ηβ Aernhem, ïöijbcc^ ijS bec^
flaen/ bat be noobige bepefcge^ met enbe neben^be
becbece bepefcge^ baec toe fpectecenbe/ bolgen^get
be^ meecgemelöen i^aeb^ ban ben
acht en twin·
tighften
^eptem&ec lefHcben becbeecbig{>t foube inoi^
ben boo; be giec naec gefpeciffceecbe Compagnien/
giec beboocen^ gebefüneect totfiet emplopte^^elbe/
al^ te toeten boojbe Compagnien.

CAVALLERIE.

^ecgeant naajooi Ρ. Werrutius öpt ben Bofch naec μ ι
Groeningen. bnffl

lan van Rede van Renfwoude upt Zutphen na Rhees. j
lohan van Waiïenacr,ï|eec ban Obdam upt Zutphen.
lohan Frangois van Schagen
,l^eec ban Slydrecht, upt
HaiTelt naec Heufden.

Rudolf van Steenhuyfen upt Zwol 7 naNymwe-
lanvanderMculenU^Maeftricht s geo.
Maurice van Naftàujjj
^eec ban be Leek,*)
CoUonel upt Groeningen. !

i^na'sGraven

Willem vanNaiTaujJIeecbanOdijck, ι

g»ecseant USajoo? upt Caropen.
St.van der Does
J^eec banLangevelt upt ■
Aernhem. J

AmoutdeGrutere. ? uyt Groenipgen naden
TheodorusBraflèr. V Bofch.

Hendrick van Echten uptGroeaingen na Coeverden.
lohan Rauter upt Coeverden uaGorcum.

|uytWefeInadcGrave.

INFAN-

Hage.

-ocr page 180-

en O O R L O G Η , 'tSeven-en-veemghfie BoecL 149

lÉÓp

INFANTERYE.

Andr· Schimmelpenning u^t Gropningen. ^
Francois Appeltoorn upt Deventer. >na Zut-

OccovandcfHaluiitSluys. 3 phen.

Walccf van Bricncn lipt Groeningen. ?na Nimwe-
hlendrick van BaiTum upt Grol. f β^η.

Gerard Ploos van Amltel upt Bergen op Zoom lia
HaiTclt.

Toraas Levingfton uptöfll Bofch.x

Hendrick Turck upt Brevoort. /

Tde Touarsupt Νimwegen. \ Emrick.

Melchior Machivits upt Grol. J

lohan Lamy Upt Rhecs. I „ „ >

Reynoutvan BouckhoveaUptSwol. C """

Tacob van Imbife upt Groeningen na Heufden.

Adriaen Cuyck ban Meteren CoHoncl/ upt Deventer

nate Louvefteyn.
Jacob PafFenroodeaiuptetiantCoïtonel/ upt Deven-
ter nflCCGorcum.
Walter Schot upt Emmerick. ^
Coitipaönieöan toljim Dirck van V na den Bofch.

^aerfolte upt Zwol. 3

Hendrick Groham, ^ttfleant JUSaJoo?/ upt Sas van

Gent na bc Grave.
Willem de Perponcher Maifonneufve, upt Nimwe-

gen nac 'i Sas van Gent.
Jan de la Grand Maifon , upt Aernhem.?
Lüüis Laigciier, upt Mèurs. 5''a Orfoy.

Otto Pinfcn van tier Aa.

ïïuptcnant Collonel C uyt Zutphcn naer Rees,
Floris VÏin Wii teroy. f Worcunijen Maeftricht.
Maximiliaen Roofccrans

Jan van Be veren ïuptenantCoIIonel/ Upt Rynberck

nafC Geertruydeubergh, j

Charles Man maker, ï|f Ét ban Hofwegen, luptC^
nant Colloncl/upt Breda na Bergen op Soom.

Hans Willem Vryheer van Ailua^ ' „

<Co«on£l ?uytCoeverdenna

Tan van Roorda Itupt. CoHoneï. ^Lieroort, Harlin-
Tyaert van Andringa JjföajO?.·^ 8e> de Bourtange.
Feyo van Bourmania. } —
JobanEdzardvanDouma.Suyt Coeverden nae de
GeneTeyens. i Langackerfchani.

toictbt brn incccflemclbcn öact ban ^tate
bcifoaljt / be Compagnie ban ben Collonel An thon y
van Haerfoite.flcDffiinctct bp boojgacnbe patent iiacc
JIBaflicicötaentefcöjybcn / batbe felbe binnen Swol
fouöc tjrbbcn te brcblpbcn.

iSTcc ©etflabecinoóf Belcfenjijnbcbcöequefieban
Jacob Janfz, 3tuptciiant op 25?anbtfcljip flenacmtbe
i^jinccffe/ enbc br^ftlf^ .iBatioofen/ btcfaecfienbe
Dat öarc premie oorcöctbcrbjanbenüanbcRoyael
Oake in bc ïSibicce ban Chattam bp ijaec ï^ooflö .ïlioa.
ïiefolutic ban ben achften ^Hulpicdlebenbegtootop
fes duyfent, enbc bp nacbcc cefolutie ban ben eerften
ê>tptcniba bare arn bolgmbe op vyf duyfent gulben^
rot opbecetfïegioniincban fes duyfent gulbcn^bec--
ijooaljt / enbc pjomte ojbjc tot betalinge ban bien ge-
(leItmocötcb,iDjbfn.

bc» vierden ©ctobjigbecfiacn te confentecen in
fjct boo?r3 beifoeefi/ enbc bjiect bienbotgen^ jfjet boojfs
Piemie brtöooflljt tot op lïs duyfent gulben^.

Huptcnant ?ïbmicae! be Ruyter ban ben der-
Buntrr «©ctobrc siplcube in be Noort-Zee, f)abbtge=
fflct rc|)?cücn boo? Doe bed bagen fijne onbetöebbenb'e fc(je=
«nötu pen nocb ban toatec booijien toaccn benfeftienden
^rptembecboojnoemt: toaccopgcbelibeteect/ooclt
ΓΕηάι,. öelet sijnbebatöet faifoenbr^giaec^alberept^ bette
nm. bftloopen toa^ / cn bat 'ssïanbt^ ^cfteepen langöec
in Sec blpücnbe / boo? flo?tn en toinben beele rampen
fubjectfouöen bonnen toefen/ i^ goetgöebonben bat
ben gcmcibcn 3luptenant?llbmitaeIaHebe g>cöepen
ban «©ojloge / ficlj tegenbjoojbigö onbec fijne ©lagge
bcbinbenbe fo gcoote al^ minbere/fonbec ohbetfcDept/
foube ijebbeu te fenben nae De cef»ectiöe bifhilttcn baec

be felbe uptgebatenluacen/ ommeaibacctegen^öct 1667.
nenfwcnbe biintrcfaifoen opgflcabttetoreócn; b3ij= ƒ .
berji ijS aen DeCommifTacisSQuatke endeKnijfgöc=
fcljjeben/ bat fp tefpcctibrlijrh alle bc «öaljoot^ en ?lib.
bii^-25atf&c« in bienftbaii ben ^taet sijnbe / fouben
(jebbenaf te banclten.

JlBtn beeft ben tienden ©ctobfc gffcDjebenaenbe
Öcfpcttibe ©jobineien/ bat be felbe ten fpacbigljfien
Ijace pjobinnale ^tbbijfcnin DaecJ^o. Uiiog.J^fcaai
becinge biilben boen openen opget ^jojcet geinfeceetC
in Ijaec Ho. Jliog.
fecrcte notulen banben vyfcien-
den
^cptrmijec lefileben/ taeeitenbe öet intcobuee?
ten ban ben J^eete ©lince ban
Orangien in ben Qaebt
ban ^ate/ mitfgabcr^ 1)« fepacecen ban 'tCapi=
tepnfcöap en ^biiiicaeïfcljap (^enfcael ban 't ^taDt-
I)oubecfci)ap ban be cefpectibe Pjobintien/met ben ge^
bolge en aenHIeben ban bien-

30eni&eecban Beuningen ban Parys ÌDcbecgrfto=
men / (jaDbe aubientie S^oenfbagl) ben
twaeifden
«©ttobii^ / rappoitctenbe in 't hojte toat in fijn Jöega·
tiatie gebuecenbe ben€ngeïfen©o?lDg toag gepafeett/
refetecenöe fieljmecfi tot fijne baec obec gljefcljjcben
bjieben. ^n 'tgenerael toiert acngöcmercht/ bat
Vranckrijck beel eomplaifance babtgetoontaenEn-
gelant, bat ooclt nopt niet aen befen ^taet Ijabbe toil^
ien betlilaten op 't fiuch ban be
rcfalutatie ban 't pabil^
Ion: om
aenlingelantgeenp?ejubicietegeben. ?llcns
gaenbe be aengeboobcn mebiatie gaben be jH^inifiec^
genoeg te Itennen altan^ Ijaec gemobecefcbeconfllien;
bat
Vranckrijck (ïelj bjcl geconfenteertfoubeöouben
met ïjetgeenefp
inNedcriant tjabbegeconquefleect/
of met een
eqivalcnt ban bien/ 't5p op be JFrontiecen
tulTcljen
Vranckrijck f η Nederlant of elbet^ ; maec ÖP
babbe baet ban niet al^ bp bifcouc^; be^eec^m^:
balfabeut: foube tafi tjebben om bjebet: in ftt:iptii te
agecen.

23p occa^e batbiebanbeJBefÏ^nbifdjeCompa*
gnie (00 feec gaec te foeehen maecBtmen in 'tfoucnecea
bet
hondett duyfent SljciCbaelber^ aen be Sweetfche
?lffcicaenfc Compagnie (baec ban onbec be^toeebfe
faechen meet toetbtgefept/ i^ ben
vieren twintigh-
ften
(©etobec gecappojteect ïjetbolgljenbeConcept:
maec be f elbe Compagnie öabbe öaec b^ienben en gein»
teteffeecben j Uiaec boo; bet geen boojtgencUbabbr.

Ν" Aedemael by experientie ondervonden is, dat
_ degenerale Geoitroyeerdeif^-J»</j/c/&iCom- jgalitn
pagnie defer Landen in handen ende onder de becOpic^
direftie van die geene die daerinnehajrederen, ende
r werck van dien manieren, al over lange tot fodani- SjJi*^'
gen onvermogen ende difcourage vervallen ende gc-
bragt is gewecit, dat dacr door niet alleen de glorieufe
enprofitable con^ueften van Bro//.. by faute van vi-
goureufe uytvoeringe van 't aengevangen werck,ende
van genoeghfame SecÒurflcn,foo van volck alt van an-
dere nootdrufiigheden, mitsdeirew/ee/ientreprinfe
van Je
Fortugefen en andere toevallen t'eenemael zija
verlooren, maer oock de verdere Landen, Vaercen
ende Commercie onder het deftridk van de voorfz
Compagnie overgebleven, niet foodanigh gemainte-
neert, gecultiveert, ende te nutte gebraght zyn ge-
worden, alshetnaer menfchelijcke apparentieonder
den zegen van Godt Almachtigh welfoude hebben
konnen gefchieden, indien 'de vooriz Compagnie in
machtiger handen ende onder eene vigoureufer di-
redte ware geweeft, veel min dat de ielve Compagnie
haer metter tydt, foo als van diergelijckeSocieteyten
met reden gehoopt wordt, verder ende verder beeft
konnen uytbreyden, ofte
OQck recupereren 'tgeen
haer by defe en geene te onrecht afhandigh gemaeckt
was, jae dat de voorfz Compagnie al federt veel jaren
herwaerts tot die decadentie is gheraeckt, dat voor de
Participanten in de fel ve daer van niet te nutte gheko-
men, ofte aen hen Lieden eenige
vytielinge gcdaen is,
ja dat felfs aen die geene die haer
CapitaUn deer aen op
Inieri^gecrediteert hebben, noch Capitaci gerelli-
tueert,noch de bedongen Intereft uytgekeert wert:Dat
mede de Vrienden ende Geallieerden van den Staet
en hare Onderdanen door de
Bed'mdtn ende Suppoo-

ftcn^


-ocr page 181-

I SAKEN van STAET

1667» fien van de voorfz Compagnie verongelijckt ofte be-
-—fchadight, ende daer over by
folemnele JraÜaten ver-
goedinge belooft wefende, de Compagnie onmach-
tigh is dc beloofde vergoedinge te prefteren, in dier-
voeghen dat de faecken van de voorfz Compagnie op
dien voet voortgaende, daer uyt voor
dePartictpaxtea
in de felve geen voordeel, maer daer en tegen voor
den Staet ende delngefetenen vandieiiin'tgenerael
wel merckelijck nadeel isTC verwachten : Datdaer-
onime en om veel meer andere redenen, te lange hier
te deduceren , by authoriteyc van haer Ho. Mog. de
voorfz Compagnie in meerder megt ende vermogen,
niidtfgaders onder
vigoureufir direBiegebraghÏ {oude
behooren te worden, op dat alfoo niet alleen de Lan-
den, Vaerten ènde Commercie, daer van de voor-
fchreve Compagnie nochtegenwoordigh inpofleffie
is, nae behooren gemaintineert ende gecultiveert,
maer oock haer uytftaende Aöien met vigeur gevor-
dert , ofte over de
n07i freSÌatie van de felve ende
O ver andere gheleden verongelijckingen behoorlijcke
reparatie ende fatisfadtie geconfequeertrooghe wor-
den.

Ten Eerflen : Dit omme daer toe bequamelijck te
geraecken , voor cerft ende voor al haer Ho. Mog. het
OCiroy aen de gemelde Wifi-lnSfcheQompa.gmsvet-
gunt tot den uyt-eynde van dcfe loopenden eeuwe,
foude dienen te werden gecontinueert.

Dat vervolghens het recht van 't voorfz Oltroy,
mitfgadcrsa!Ie,vordcrer«AfffBj poffeffien, alfienende
frerogativen, de gemelde Compagnie competerende, ep
ofte tot eenige Lande», Caflelen, Stenkten, Eylanden,
Colonien, Geltfomnien. Navigatie. Cemmeteie, efte
êenigerhande anderé faecken,
hoe die oock ghenaemt
mogen wefen, om de felve te brengen in handen van
meerder vermogen, lufi, ende touragie, doorordreen
op rcfolutie by concurrentie ende bewilliginge van de
famentlijcke Provinciën te beramen ende vaft te ftel-
len, overgebraght foude dienen te worden in handen
van de geene die voor de felve rechten
het tneefiefullen
komen uyt te bieden
. boven het beloop der tegenwoor-
dighe waerdye van 'alle de Aöien in de voorfchreve
Compagnie tc famen met het
halve Cafitael^HiRt me-
de de felve Compagnie
à depofito is befwaert (de voor-
fchreve Aaien tot . . .
tenhondertgciettkcat)

ende (iilcx boven een Capitael van.....

ΊΙΙ.

Dat ten voorfchreve eynde feeckeren dagh nae ver-
loop van een competenten tydt, foude behooren ge-
prefigeert te worden, op de welcke alhier in 's Gra-
ven-Hage ter plaetfe, by Billetten daer toe te prsefige-
ren, alle diegeenen die genegentheyt foude mogen
hebben, en te famen gerefolveert wefen , nae 'tgeen
voorfchreve is , boven 't gementioneerde Capitael
cenighe
uytloovinge te doen, door hunne Gemagh-
tighden voor Gedeputeerden van haer Ho. Mog.
haer
hooghfle
bodt te laten inbreken.

Dat oock, om geene Provinciën ofte Ingefetenen
van de felve van He
participatie in de voorfchreve
Compagnie uyt te fluyten, ofhaerdefelve/xiri/oifii-
tie eenighQnts difificiel te maecken tuflchen de Pro-
vinciën onderlinghe voor af foude konnen worden
geconcerteert, nae wat proportie het yder Provin-
cie of haer Inghefetenen vry foude ftaen in de voor-
fchreve nieuwe contraftatie in te treden, mits haer
haer daer op binnen den tydt van
fes weecken na
't fluyten van de voorfchreve Contraitatie verkla-
rende.

V.

Dat hst Capitael, by de voorfchreve nieuwe Con-
traftanten uyt te looven foudege-employeert worden,
eeril tot aflegginge van alle de
hooftfommen, teghen-
woordigh tot lafte van de voorfz Compagnie op inte-
rdi loopende, in diervoegen dat aen alle de
Houders
•van de ObUgatienh&9it\t
foude worden vijftig teh hon-
dert :
Des dat by de ghemeene overgïFte van alle de
Provinciën foude worden gedecreteert ende vaft ghe-
iielt, dat fy Lieden haer daer mede ten eeuwige dagen

foude hebben te coiitenteren, en vervolgens mede tot i^gy
uytkoop van alle de
Participanten , betalende, hare _ ''
Aftientoc . . .
tenhondertalsboyeü.

VI.

Soo nochtans, dat het een yeder van dc voorfchrc-
ve
Participanten vry foude ftaen, des begeerende, ha-
re Aöien te moge behouden, ende naer proportie
van de felve, ge-efthneert ter waerde als boven, t'fy-
ner tydt, de faecken van de Compagnie fulcxtoela-
tende,oock uytdeelinge te
geniexenpontpontsgeviijfe,
nefFens diegcene,die het nieuwe Capitaci fouden hw-
ben gefurneert.

VII.

By foo verrede voorfchreve nieuwe Contraöian-
ten fouden mogen geraden vinden, de diredlie van de
Equipagien ende alle andere faecken de Compagnie
concernerende, toe te betrouwen aen de
collegien ter
Admiraliteyt
, ofte eenige van de felve, dat haer Ho.
Mog. in fulcken cas, de Raden in de gemelde Colle-
gien , mitfgaders hare Suppooften, fullen authori-
feren en beveelen dien üft op haer te nemen, fonder
ter iaecke van dien buyten ofte boven haer ordinaria
Traöementen van 't Landt, eenige
vzxàers gages tot
lafte van de Compagnie te genieten , welverftaende
dat onder de Superintendentie van de gemelde Colle-
gien door die van de voorfz nieuweContra<a:atie noch
fullen worden aenghefteldt de
riooàìgtBoeckhomers,
Caffiers,
ende andere dierghdijcke Minifters, diefjr
daer toe fouden mogen noodigh achten, mits dat de
felve tot lafte van de voorfz Compagnie gefalarifeert
ende betaelt fullen worden.

KORTE REMARG^UES

Dùo^ de Bewïnt-hebberen van de Geo^i^"
eerde Wefl - Indifihe Compagnie defer
Landengeformeert, ende aen de Heeren
Gecommitteerden van hare Ed. Groot
Mog. de Heeren Stat-en van Hollandt en
Wefi-P'rieflandt overgegeven, op feec-
ker Concept, tot redres van de ν er ν alk'
ne faecken van de voorfz Compagnie ge-
projeSieert.

Edele Mogende Heeren.

DEwijl u Ed. Mog. de faecken van de Geodtroy-
eerde Weft-Indilche Compagnie goedertieren-
lijck in foodanige aenmerckinge gelieven te ne-
men , dat u Ed. Mog. Bewint-hebberen de Eere heb-
ben gedaen, van de felve in het examineren van het
Concept, tot redres van de vervallene faecken van de
voorfz Compagnie geprojefteert te horen , en der
felver Remarques te verftaen , foo fullen Bewint-
hebberen u Ed. Mog. voor diegunfteonderdanigh-
lijck bedanckende tot voldoeninge van u Ed. Mog.
ordresfeggen.

Dat Bewinthebberen by examinatie van het voorfz
Concept daer in bevonden hebben twee leeden, te
weten, dat het fel vige voor af tot een inieydinge con-
tineert eenige generale en particuliere redenen ftrec-
kende tot Fondamenten, waerom dat in de teghen-
woordige conftitutie vande Compagnie eenige ver-
anderinge in deiTelfs faken, ende fpecialijckfooda-
nige veranderinge diende gemaeckt te werden, dat
de voorfz Compagnie foude werden overgebraght
in
handen van meerder maght, ende onder vigoreufef
diredlie, ende dan voorts'de manier, op de welcke
de voorfz veranderinge behoorde tc gefchieden.

Op beyde welcke poindlen veel fpeculatien vallen-
de , fullen Bewint-hebberen alvorens tot de felve
particulier te komen in het Generaci prcemitteren,
dat het van heden nochte gifteren niet en is, dat de
faecken vande Weft-Indiiche Compagnie een no-
digh redres, foo ten refpefte van hetongelij^ haer

bujr-


-ocr page 182-

en OORLOGH, 'tSeven-en^veemghfie'Boeck, i^l

ii buyten'slantiaengedaen , als tenrefpedle van hare
twj.
yerderefubfiftentie heeft gerequireen, maer dat de
—"" fgjye niet leetwefen hebben geüen > dat den Staet de-
fer Landen in de ongelegenfte tyden, als in de jaren
liA/.en de volgende
met foo veel y ver ende regtveer-
digheyc acngedaen fijnde gewceft, om de faecken om
de Weft-Indifche Compagnie foodanigh te redreflè-
,en, datalledelngefecenen, dieindefelvefijn ge-

intcrefleert, reden fouden gehadt hebben, om de re^
geringe over der fel ver protexie en rechiveerdigheyt
ootmoedighlijckuytgroncdes herten te bedancfeen ,
eontinueerende ten dien eynde niet alleen den O-
öroye vooraj· Jaeren , maer oock tot redres van de
vervallen faecken van de Compagnie, ende om defel-
ve weder te doen fubfifteren vaft ftellende, het onge-
iijck de Compagnie aengedaen, met de maght van het
Landt te herftellen, ende toe afloflinge van de fchul-
den, indewelckede Compagnie, haervandeachter-
ftallige fubfidien vindende gefruftreert, was vervallen
acn de Compagnie te betalen ) het gene den Staet ter
dieroorfaecken aen de Compagnie fchuldigh was, en
dat alleen den tijt foodanige veranderinge in die goe-
de en rechtveerdige genegentheyt van den Staet
fchijnt voort gebracht te hebben, dat in plaetfe van
door een goet fucces op de Refolutien, als doen by
haer Ho. Mo. genomen, geholpen te werden, de
Compagnie van de goede gunite van den Staet ont-

alhier door ongeval in ongelegentheyt fynde geraeckt,
alles ten appetijte van fijne crediteuren moet overge-
ven , fonder dat eens in coniideratie genomen wert,
de oprechte reden van de onmacht ende het verval
van de Compagnie, veel min de protexie, die den
Staet de Compagnie generalijck als een Ingefeten, en-
de een foo notabel getal van Ingefetenen, ende noch
ftecialijck uyt krachte van de beloften, in den O-
aroye gedaen, fchuldigh is, noch oock de dienden,
die het Lant in 't gemeen, ende alle Ingefetenen in
het particulier uyt de ongelegentheden van de Com-
pagnie hebben genoten, doordien infulckegevalle,
de reden ende rechtmatigheyt meer foude eyfchen,
dat den Staet de Compagnie e£Feàivelijcken dede ge·
nieten het cffeil van het Tradtaet met de Kroon van
Portugael, foo tegens de Borii van de Compagnie ge-
floten, ende de betalinge van de achterftallige fubfi-
dien, als dat de geheele Compagnie» ende al hacre
hoop gerenverfeert foude werden op foodanige fwac-
ke, ja (onder corredlie) abufive Fondamenten, als
in de voorreden van het voorfz Concept voorgeftelc
zijn.

Ende daer mede tot particuliere examinatie van
het eerfte Lith van het voorfz Concept komende,
fijnde een inleydinge, behelfende eenige generale en-
departiculiereredenen, waeromfpecialijck, fooda-
nigen redres in de faecken van de Compagnie foude
dienen gemaeckt te werden, als in het felvige wert
voorgeftelt} foo hebben Bewint-hebberen in het fel-
vige geremarqueert, dat in het eerfte deel een narré
van het geene in de faecken van de Compagnie gepaf-
feertis, gefteltwert, fpecialijck de Compagnie be-
laftende even als of haer decadentie door eygen fchult
was veroorfaeckt, waer door de genegentheyt van die
geene, wekkers oordeel het voorfz. Concept moet
onderworpen werden , aenftonts tot nadeel vande
Compagnie werdet gepracoccupeertj ende in het twe-
de deel hetweynige, dat van de Compagnie in toe-
komende te verhopen, ende de fchaede, die van de-
fel ve fonder redres te verwachten fijn, werden aen ge-
raeckt, waer door een geprsoccupeert gemoetgeprae-
cipiteertfoude konnen werden, om alle favorabele
gedachten voor de Compagnie tenenjael af te leggen ;
ende in het derde deel een conclufie uyt het oogmerk
Van den Staet geformeertwerdende , door dewclcke
alle de ongemacken, dieder re vrefen fijö geweert,
ende alle profijten, diemenvande Compagnie had-
den mogen verwachten, fouden konnen bekomen
Warden, faleenyeder, in de faecken van de Com-
plgnie niet ervaren fijnde, feer licht de intentie van
het Concept, en felfs alle andere middelen ampleéte-
ren, die maer konnen dienen, omde tegenwoordt- t^éfs
ge Compagnie te fupprimeren , endcfullendaerom- .. ,.„.;.
me Bewint-hebberen 't geluck hebbendé, om fulcx
te mogen doen, opditeerfteLidt, ende de fpeciale
pofitiven in het felvige geftelc, u Ed: Mog: verfoec-
ken, hetnaervolgendein favorabele achtingete ne-
men. '

Ende wel op de eerfte remarque, datiiet wel waer
is, dat (Godt betert; de faecken vande voorfz Com-
pagnie onder de diretìie van diegene. diedaer in he-
rideren , ende^t werck van dien manieren, al over
lange tot fuodanigen onvermogen vervallen, ende
gebraght fijn, dat de glorieufe en heerlijcke conque-
ften van Brazil, by fante van vigoreufe uytvoeringe
van het aengevange werck, ende van genoeghfaeme
feconrfen, foovanvolck, als van anderenootdruf-
tigheden , mits de trouwloofe entreprinfen vandd
Portugefen ende andere toevallen, t eenemael fijn
verloren, ende dat de voorfz Compagnie niet en heeft
konnen uyc haei· felfs recupereren, het gene haer by
defen ende geenen onrechtvaerdigh afhandigh ge-
maeckt is.

, Eride dat aen de participanten van de voorfz Com*
pagniefcderteenigeJaren herwaerts geen ijytdelinge
isgedaen, nochtedecapitalen, op intereft gecrcdi·'
teert, voor als noch kannen afjjeleyt worde.
MededatdeCompagnieinden Jarei6(57· i^scr

bloot, wert voorgettelt, even als een vreemden , die ; felvennietinftategcweeftis, om promprelijck opte

brengen foodanige hondert duyfent RycxdaelderSj,
als hare Ho: Mo:
ex plemtudine feteftatis de Compa-
gnie hebben belaft, promptelijcken te fourneren tot
voldoeninge van het geene den Staet by Traftaet aen
de Kroone van Sweden hadde belooft.

Maer dat men daer tegens moet confidereren, dat
de voorfz Compagnie, nochte hare conqueften geen
ongemacken fijn overgekomen
door de diredie van
die geenen j die het werck van dien in aliegetrouwig·
heyt, vigoreufelijck ende met goede couragte heb'
ben gemanieert, ende alles op de propofitie, formen>
ende maniere van dire&ie, door We Ho: Mog: (die
altijtsin de Generale Vergaderinge der xix, geprefi·
deert hebben j ende door haer gewigte alles foodanig
gefchickt, dat meerden dien ft van den Lande» als
het intereft van een Compagnie Koop-luyden betrara
wierd) voorgeftelt, hebben gereguleert : nochte tfec
oock door rnanquement van recourfen,ioo van volck,
alsandere noodtdruftigheden, tot fubfiftentie van de
voorfz conqueften gcrequiieert,de voorfz conqueften
eenigh gebreck heeft getreft, foo lange als uyt de in-
geleyde, ende tot twecmael toe verhooghde Capita-
Jenvande Compagnie, mitsgaders uyt alle de con-
fiderabele buyt goederen, op denvyandt verovert»
yets heeft gevonden konnen werden, jae felfs foo lan-
ghe als de Compagnie yets op haer credijt heeft kon-
nen negotieren 5 maer indien het gebreck van fecour-
fen de oorfaecke van het verlies van de voorfz con-
queften is, dat dan het verlies alleen is veroorfaeckt t
om datde Compagnie in alle haer doen inficht heb-
bende gehad op de beloften van aflSftentien, eerft opi
het fourneren der Capitalen, ende daer na op het ver-
hoogen van defelve door den Staet gedaen, en in on-
macht fijnde gevallen, de eflèden niet en heeft kon-
nen obtineren van de protexie, encfe afliftentie, die
bydenOilroye, ende verfcheyde fucceflSve refolu-
, tien door den Staet waren belooft ; nochte tot defe ure
toe maghtigh heeft konnen werden de fubfidien, die
haer niet alken fimpelijck fijn geconfenteert, om dat-t
fe waren verfocht, maer fpecialijck, om dat den Staet
.hadde belooft, dat defelve geconfenteert ende gepr®-
fteert fouden werden ; welcke belofte van aiEftentie,
door den Staet te doen, de Compagnie, naer dat haer
Capitaelen, en op credijt gelichte penningen gecon-
fuméert waren, buyten alle fchult ftellen, door dienfe
in den beginne van Oftroye genoeghfaem heeft ghe-
toont, datfegemeynt heeft fonder de afliftentie van
den Staet op een Capitaci van 73 tonnen Goutsgeea
Oorlogh tegen den Koningh van Hifpangien te kon-
nen voeren, die nootfaeckelijck binnen korten tijdt,
gelij ck gebleecken is, de voorfz Capitalen foude con-
^ fumeren,


-ocr page 183-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

ΐ667· iunieren, tenwaredenStaethaerinongelegentheydt

_vervallende, quame t'aflìfteren na behooren , ende

dat iy alles hebbende geprefteert» cnde meer, ais waer
tocfe door den Odroye > ende verdere reciproque
obligatoire refoluticn was verbonden, als haer met 7 ο
tonnen Gouts op Intreft hebbende belaft, geen fchult
kan dragen van het gene daernaer door manquement
van de beloofde affiltentie, door den StEet te doen j
opg2komenis, belopende de achterftalligi fubfidien,
dieaende Compagnie zijn belooft, delch^rges van
gegeven > geliquideert > en cxpreflelijck geconfen-
teert : cnde op wekkers vafte toefegginge in den Jare
1639. noch wel fo tonnen goudts wederom zyn inge-
leydt> fesMillioenenfesmael hondert drie en veer-
tigh duyfent twee houdert een cn tnfgentigh gulden ,
volgens de refpeöive refolutien , liquidatie, ende
defcharges onder de Conip?gnie beruftende, behal-
ven de Intereften van de gelden
à depofito, om uyt de
achterftallige fubfidien weder te betalen , genego-
tieert, en met dewelckede Compagnie van de beta-
linge der fubfidien gefruftreert werdende , belaft is
geworden, mede wei tuflchen de vyf ende fes Millioe-
nen monterende, die uyt de Compagnies Kafle heb-
ben moeten werden betaelt, 'c welck nacr behooren
in achringe genomen werdende , gclooven Bewind-
hebberen , dat U Ed. Mog. felfs wel lullen apprehen-
deren, dat uyt dit Pofitijf door den Staet geen argu-
ment tot nadeel van de Compagnie behoort genomen
tc v/erden.

Dat verder de Vaerten, Commercien, ende Ne-
gotienindelimiten vandenOöroyeby haer felfs in
deongelegentfte tyden niet verfuymt, maer foo vigo-
reufelijck zyn gemaintineert, gecultiveert ende te
nutte gebracht, als een machtiger Ibude konnen doen,
't welck daer uyt kan gefien werden , dat de Compa-
gnie , om alle lufpicie ielfs van achrelooshe yt ende ne-
gligentie wegh te nemen, endeden Staet, rochtede
gemeene Ingefetenen geen reden van klagen te geven,
alle ende een yeder gepermitteert heeft, te Vaeren en-
deNegotierenopdieplaetfen , daer rie Compagnie
geen voordeel konde beoogen, op dat even-wel niets
onverfocht foude blijven, ende voorts alle de Vaerten
ende Commercien, diefe oyt in poiTeffie heeft gehadt,
nderhet verlies van Brazil, tot noch toe behouden
heeft, behalven de conquefte van Nieuw Nederlant,
welckers verlies door een trouwloofen overval , by
eenbedeckten vyandt, onder fchyn van een goeden
vriendt in tyden van Vreden ondernomen, de Com-
pagnie niet te lafte geleyt kan werden, alfoo felfs de
machtigfte haer voor foodanige overrompelingen
niet en konnen bevryden , waer van in machtiger
Compagnie, des noodts, wel exempelen fouden kon-
nen werden getoont ; foo dat felfs niet eene plaetfe
foude konnen aengewefen werden , daer hec geper-
mitteert is te negotieren, of de Compagnie is noch
in pofleflle, ofte het ftaet allen Ingefetenen vry, de-
felve Vaerten te nutte te brengen j tot welckers beter
elucidatie te remarqueren is, dat de Compagnie ende
alJe Ingefetenen door geheel America buyten de Wil-
de Kuft uytgefloten zyn, als in Kannada door de
Franfchen , in Nieuw Engelandt, Nieuw Neder-
lant ende Virginia door de Engelfchen, van de ver-
dere Kuften tot de Wilde Kuft toe door de Spaen-
fchen, alsmededoordefelvein de Zuyd-Zee, ende
in Brazil door de Portugefen, ende dat allen Ingefe-
tenen door de Compagnie de Negotie in de Caribi-
fche Eylanden ende op de Wilde Kuft is gepermit-
teert, ende voortsin Africa alle de Negotien, aldaer
vallende, foo vigoreufelijck door de Compagnie felfs
werden waer-genomen, ende voort-gefet, dat men
niet fai konnen aenwyfen, dat een machtiger meerder
foude konnen
te wege brengen, als door de Weft-
Indifche Compagnie gefchiet, zynde tegenwoordigh
wel ontrent de dertigh Schepen van de Compagnie in
Zee, om de Kuft van Africa ende alle andere Plaet-
fen te behandelen, doorwelcke equipagien, eenige
particuliere Koop-luyden, die langh opdevoordee-
len vandenOdtroye gcloert hebben, ende van den
apparenten goeden ftant van de Compagnie nydigb

ι

Ί
te

zynde, dickwils door quade rapporten ontrent de Rei jgg.
genten des Compagnies onmacht feer breede uytme- _JV'
ten, om den Staet geabufeert zynde, eenmael haer
particulier voordeel, ende niet dat van het gemeente
procureren, ^

Dat verder de Participanten in de Weft-Indifche
Compagnie zedert het verlies van de Braziliaenfche
conqueften felffs tot verwonderinge door de goede
forgcnende mefnoge van Bewind-hebberen hebben
geprofiteert, want of wel geen uytdelinge is gedaen ,
('c welck niet wel kan gefcbieden , of de Capitalen
lullen tot haer volle waerdy gekomen > en vervolgens
alledefchuldenafgcloftzyn) foo is doch notoir, dat
zedert den Jare ifijd. tot den Jare 16^4. der felver
capitalen wel vier capitalen Wren verbetert, alfoo de
Aüien in den lare ι6^6. tot Amfterdam op de Beurfe
al voor y. ten hondert wierden verlaten, ende in dea
lare voorden Engelfchen Oorlogh in de fel ve
ftadt ende op de fel ve piaetfe voor 18. ten hondert zyn
verkocht, waer uyt gefien kan werden , of aen de
Participanten yets ten nutte gekomen is, ofte niet,en-
de voor foo veel de Obligatien belanght zyn de lelvc
zedertden Jare
t6f6. foodanigh tot den lare 1664,.
verbetert, dat daerfe voor 10. ten hondert Anno 16f6,
gegeven wierden , voor den Engelfchen Oorlogh
naeuwelijcks voor 48. ten hondert tot Amfterdam op
de Beurfe waren te bekomen, waer naer beyde Adien
ende Obligatien inde andere reipeöive Kameren naer
advenant zyn opgeklommen,boven het welcke zedert
Anno
16aen de Depofitarifen,die iommigezedert
den fare ι<ί45·.46. ende47. geen intereften hadden ge-
nooten, in de Kameren van Amfterdam· en Zeelandt
intereften zyn betaelt tot
% percento tot den lare 1664^.
toe,wanneer de faken in foo goeden pofture waren ge-
bracht , dat men al hadde vaft geftelt, de Kameren
van de JMaze, Noord-Holland en Stadten Lande»
waer van fommige zedert Anno ló^ó- een, cnde fom-t
mige twee jaren intereften hadden betaelt, met dub-
belde jaren te laten voort gaen , op datfe in egaliteyc
met de andere Kameren mochten komen, doch den
Engelicheti Oorlogh daer op feer onverfiens volgen-
de , ende fpccialijck de Vveft-Indifche Compagnie
feer exceifive fchaeden ki de Buyten-landfche con-
queften toe-brengende, heeft de Compagnie doordat
ongeval metde betalinge der Intereften moeten fu-
perfederen (gelijck felfs de Ooft-Indifche Compagnie
met hare uytdeelinge door het felvige geval heeft
moeten ftilftaen) doch derf gewenfcbten Vrede eyn-
delijckzynde geobtineert, verhoopt de Compagnie
by het arriveren van de Schepen, zedert het fluyten
van de Vrede af-gefonden, foodanigh weder in po-
fture te raecken, dat niet alleen in de betalinge der
intereften gecontinueert,de verloopen laren voldaen,
maer het werck van de Compagnie by continuatie
van tijdt feer verde, ende licht wel tot volkomen her-
ftellinge fai gebracht konnen werden.

Dateyndelijck de ordrc, waer by de Compagnie
gelaft wierdt voor de Kroone van Sweden 100000.
Rijcxdaelders op te brengen, inderdaeteen feer har-
de iake voor de Compagnie geweeft is, als zynde noyt
by declaratie van haer Ho. Mog. verklaert, dat de
Minifters van de Compagnie buyten 's Landts met
onrecht het Schip de Chriftina fouden hebben gecon-
fifqueert, ende daer-en- boven notoir, dat het felvi-
ge geen twee vyfde van looooo Rycxdaelders weer-
dighisgeweeft , dochgelijckaenden Staetin hetge-
nerael alle de onmacht (behoudens het groot refpeft
van defelve) moet toe-gefchreven werden , daer in
de Compagnie is vervallen, om dat de beloofde fub-
fidien noyt efFeflivelijcken zynde geprsefteert, de
Compagnie alleen daer door in foo veele fchulden
is
vervallen, en blijft fteken, datfediergelijcke ordres
niet en kan voldoen, alfoo moet oock alhier de on-
macht van de Compagnie niet als uyt haer felven»
maer uyt den Staet ipruytende werden geconfiderecrt,
ende kan die dienvo gende door den Staet niet als een
argument tot nadeel van de Compagnie opgevat wer-
den » ten warealvoorensaende Compagnie
over wé
voorfz fubfidien conccnteiaenc was gedaen.

Ané


-ocr page 184-

en O O R L O G Η, 'tSe'ven-en-^'ueertighfleBoeck. 15^

Alle het weicke genoegfaem toonende, dat het ge-
pifleerde in des Compagnies faecken, voor foo veel
hctfelvigede Compagnie by de inleydingc van het
voorfz Concept te laft werden geleyt haer niet kan ge-
•jjjputeert werden» hebben Bewindt-hebberen ver-
der op het tweede deel van de voorfz inleydinge gere-
niarcqueert.

Dat hoewel in het voorfz concept werdt gepofeert,
dat de iaecken van de Compagnie op den tegen woor-
digenvoetvoortgaende, voorde participanten geen
voordeel, macr daer-en-tegen voor den Staet > ende
de Ingefetenen van dien in het generael wel merkelijk
naerdeel te verwachten is, in tegendeel wser is> dat
voor de participanten ende andere geintereffeerdens
wel merckelijck voordeel , ende voor den Staec,
nochniemant van de Ingefetenen eenigh naedeel aen-
gewefen kan werden.

Want wat het voordeel vande participanten, en der
geintereflèerdensbelanght. is hiervoor al aengewe-
fen, dat door goede mefnage, NegoUeendeDiredic
haer Capitalen in 8 Jaren al totij. Capitalen waren ver-
betert , foo dat des Compagnies faecken op die voet
voortgaende, binnen korte laren de Capitalen , eil·-
Ae. Aöien tot vry hooge, ende light wel tot volkomen
waerdye ftaen te raecken.

Wat nu het nadeel van den Staet ende der gemeene
Ingefetenen foude zijn, kan men figh niet inbeelden,
doordien, voor foo veel uyt dit concept kan begre-
pen werden, 't felvige daer in foude beftaen, .dat,
de Vaerten en Commercien niet naer behooren waer-
genomen werdende, den Staet daer door in het gene-
rael de Vaerten ende Negotien ende de Ingefetenen
de proSyten fouden konnen verliefen ; is hier boven
aengewefen, dat alle de Vaircen ende Negotien by
de Compagnie naer behooren bevaren, ofte wel het
profyt van die gene, diefe niet bevaren wil > aen allen
Ingefetenen opengefet heeft, ende om de felvige te
maintineren geen andere middelen werden gerequi-
reert, als de profeten, die met de voorfz Negotien
werden gedaen ; want als men'defaecke ten refpetìe
van het maintineren gefont infieü, is de Compagnie
machtigh genoegh, om de Forten en Plaetfen, die
de ielve noch in poflèffie heeft, uyt de voordeelen van
de Negotie te maintineren
5 ende de Commercien die
ver der in de limiten van den Oftroye, ende voorna-
mentlijck de gebeele Kuit van Aftica langs mee de
Naturellen werden gedreven, ofte gedreven konnen
werden, terplaetfedaernietnoodigh is eenige pof-
fellie te nemen, konnen wel felfs in de handen van de
machtighile geturbeert, doch haer niet ontnomen
werden, ten ware eenigh Potentaet in Europa wilde
fuftineren, hem de Negotie op de Kufte vaii Africi,
ofte elders, daer niemanc eenige pofleffie van Landen
heeft, (gelijck de Natiën in Europagelegentheyt ge-
noegh hebbende gehad, om indie plaetfen, die al-
leen met fchepen bevaren werden poflèffie te nemen,
foo fulcks noodigh was geweeft, het meefte gedeelte
van de Kuft van Africaalleen met fchepen behande-
len) privati velijck toe te komen, en 't felvige met fijn
macht beftont te maintineren, wanneer felfs de mag-
tighfteCompagnienofdehulpevanden Staet fouden
van doen hebben ; ofte haer oppoferende confume-
ren, ofte de Negotie moeten verlaten.

Waer uyt mede confterende. dat van de tegen-
woordige Compagnie feer veel voorde Participanten
tehoopen , endegeen nadeel voor den Staet in het
generael, ofte de Ingefetenen particulier te verwach-
ten is, foovolgt nu het derde deel van de inleydinge,
op het weicke Bewind-hébberen hebben geremarc-
queert, dat de redenen waerom de Compagnie in
machtiger handen behoorde over-gebracht te werden,
deie twee
zyn, op dat de Vaerten ende Commercièn
gemaintineert, ende op dat de Compagnie haer oyt-
ftaende aitien ende. prsetenfien met vigeur foude
konnen vorderen , ofte over de non-praeftatïe van de
felve, enie over andere geleden ongelijcken behoor-
lijcke reparatie , ende iatistaiïie eonftqueren , op
welck eerftcpoind: aireede hier vooren aengewefen
zyodt, dat de Compagnie, fooaiffetegenwoordigh

i66j.

geconftitueertis, de Vaerten ende Commercien, die t</Cy
defeivenoch in poiTelIjeis hebbende, wel waer kan
'
nemen , ende maintineren , foo dat daer toe geen
machtiger gerequireert wert, foo komt de conclufie
uyt dat fondament geformeerc, te vervallen , ende fai
dienvolgende alleen het tweede poinft in confideratie
komen.

Waer op te remarqueren is , dat de uytftaende
aftien ende prjetenfien van de Compagnie
zya twee-
derley, te weten binnen-Iandfche , beftacnde in de
prsetenfien , die de Compagnie over achterftalligc
fubfidien tot lafte van den Staet is hebbende, ofte buy-
ten- landtfche , beftaende in de praetenfien tot lafte
van de Kroone van Portugael, om de non-praiftatie
van het Tradlaet met de Kroone van Portugael geflo-
ten.

C^we!ckceerftefoortenUHo:Mog: gelieven te
coniidereren, dattotbekominge van cu! felve alleen
de goede genegentheyt van den Staet, ende geen mag-
tigerhandtvan noden is, alfooalle Ingefetenen, het
faveur van den Staet, om de betalinge, fouden moe-
ten afwachten, hoe maghtigh de felve oock mochten
zyn, ende indien yets van dê felve uyt den Staet te
verboopen is, de felvige beter uyt confideratie van
de tegenwoordige Compagnie ende haredienften lul-
len konnen geobtineert werden, als door die geene ,
die niets ten dienfte van den Staet hebbende gedaen >
ende de Compagnie fonder hoop, om van den Staet
yets te obtineren, in handen krygende, geen fonda-
mentele redenen fullen konnen by-brengen, om den
Staet tot voldoeninge van de voorfz pretenfien te bo-
wegenj ten ware dat, als men op de fubftantie van het
Conceptfelfisfiee , een vreemt ende machtiger Poten-
taet, die alleen rechtveerdige redenen mocht foecken>
om den Staet fchade te doen,(gelijk die fpeculatien
op
't voorfz Concept mede vallen ) perinterpofitamperfi-
TUm, zijnde een Ingefeten van defen Staet, bet meefte
quame uyt te loven, om op pratext van de voorfz fub-
üdien altijts gelegentheyt te hebben,om den Staet te in-
fefteren,metgenoegfameverfekeringé,dathetgebee*
Ie werck van het nieuw Oöroy by hem al geabandoö-
neert ofte overgelaten werdende, gelijck hy behoif<
dende fijne pretenfie het felvige wel aen de ingefeté*
nen van deien Staet ioude konnen overlaten, ten allen
tyde evenwel hem geen gelegentheyt foude ontbreec-
ken, om fig van de betalinge der fubfidien te verfeec-
keren,ende daer uyt te vinden het gene by hem vol-
gens het Concept uyt-gelooft en betaelt mochte zyn.

Op de tweede foorte van pretenfien gelieven u Éd:
Mog: te remarqueren, dat a s men wederom infiet de
fubftantie van 'c Concept felve, en dien. volgende,dat
eenige nieuwe contrailanten, gelijckfe genoemt wer-
den, het werck rande Compagnie in handen foudea
krygen , foo konnen Bewint-hebberen U Ed: Mog:
wel verfekeren, dat van die prsitenfien noy t yets met
vigeur,'t welck men niet anders als gewapenderhant in
cas fubjedt kan verilaen) fai bekomen werden , de
reden daer van is, dat geen contractanten, buyten de
protexie, hulpeenafliftentievan den Staet, hier te
Lande maghtigh Zijn, foodanigen Capitael te fourne-
ren , daer mede dat de voorfz praitenfien op de Kroo-
ne van Portugael fouden konnen effeöivelijck gecon-
fequeert werden , want of al wel by imaginatie eenige
capitaelen daer doe by nieuwe contractanten kondefl
uyt-gevonden werden, foo fullen de felve fonder in-
fighte van de fpeciale afSftentie ende protextie van
den Staet, ja foo Bewint-hebbeien vertrouwen, felft
fonder fpeciale beloften ende toefegginge van prote-
xie ende aiEftentie van den StaeC, tot den Oorlogh
nietgeemployeertwerden, doordiende Weil-Iftdi-
fche Compagnie tot een exempel aen alfulcke lief<
hebbers fai ilrecken, ende een tràecke fijn, om hare
mefuren na'er te nemen, ende als die wel by haer ge-
confidereert wert, fullen foodanige lief-hebbers, voor
eerft vaft ftellen, dat geen Compagnie, buyten de
hulpe ende afliftentie van den Staet machtigh is, te-
gens een Koninckrijck foodanige defleyneh uyt te
voeren, als tot conftrainöe van den Koninck van Por-
tugael werden gerequireert, (wanthetisonmogelijck

dac


-ocr page 185-

IH

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

dat een Compagnie alleen door een macht ighPoten-
,■ taet aengegrepen, ofte gerefiftcertwerdendefich niet
en foude confumeren ) ende dan vervolgens confide-
reren, dat by quaedt fucccs geen efFeélen van de be-
loften van den btaet voor haer, die geen dienften aen
het Landt, ofte de gemeene Ingefetenen hebben ge-
daen, gelijck de Weft- Indifche Compagnie, maer al-
leen om haer particulier voordeel iullen geoorloght
te obcineren fullen zijn, ende hier uyt een noodtfaec
kelijck befluyt maecken, dat het ydereen ongeraden
is, op een onfeeckere hoope, foomachtigeCapita-
len in de weeghfchale te ftcllen, en als die gefpendeert
lijn te verwaghten, dat denStact haeronvernvoghen
liende, daeruyt een argument fai maecken , om alle
de voordeelen, die haer geconfenteert zijn» in ande-
re handen over te brengen, gelijck in defen remarqua-
bel is, dat alhier ten refpede van de Weft-Indifche
Compagnie gefchiet, door dien de Compagnie door
het tranfport in machtiger handt, gants geen voordeel
ter werelt by goet fucces door dit tranfport foude tree-
ken, hoewel het op die maniere in de voorfzinley-
dinge influeert, als of de tegenwoordige Compagnie
noen merckelijck daer door gebeneficieert foude wer-
den , jae ter contrarie fai de Compagnie de hoop be-
nomen werden, diefc tegenwoordigh heeft, om by
continuatie van Oftroy weder op de been te komen ■
'tis wel waer dat in het /^e Articul van het Concept;
de particulieren naer de waerdye van haer adlien, in de
nieuwe Compagnie fouden werden geadmitteert,
doch die het wel inliet fai aenftoms noteren, dat om
op die manier in te komen, elck een gepermitteert
is, jae nicmant kan verboden werden, alfooheteen
ende defelve faecke is contant geldt, oft aólien van de
oude Compagnie, foo alffe weerdighzijn, te four-
neren, en dien volgende, dat eenigevoordeelen op-
komende, defelve by haer niet als oudej maer als
nieuwe participanten foude getrocken werden, ende
vervolghens alfoo de oude Compagnie teenemael zijn
ge-extingeert} waer mede dan oockblijckt, datiefs
qe faecken in maghtigcr hant komende den Staet haer
QOghmerck niet enUlbereycken, te weten, fooda-
iiige formidabele Compagnie op te rechten, die mag-
tigh foude fijn, fonder protexie ende afliftentie van
den Staet te beftaen, ende om wekkers wille niemanc
van de andere Ingefetenen eeeigh ongemack fouden
behoeven te lijden, ofte yets te contribueren j want
in allen gevalle fai denStaetffTe/àiieweerinonlnften
met Portugael raecken, indien de nieuwe Contra-
öanten met de Wapenen haere ptjetenfien fullen vor-
deren , om welcke onluften te myden den Staet, van
het principaele interefl van de Weft-Indifche Com-
pagnie Anno
fefiien hondert twee en fefiigh ai&cnàt f
ende hetTradlaet metPortugaelgeflotcnhebbende,
fai defelvighehaerooghmerck, doordeftantvaneen
machtiger Compagnie niet bereycken.

Ende wanneer dan foodanige Compagnie niet en
konnen beftaen, fonder dat den Staet fich met belof-
ten, ende des noodts met daedelijckehulpeinteref-
feert, foo fullen Bewint-hebberen tot befluyt feggen,
dat den Staet des niet teghenilaende een Compagnie
van meerder luyfterende vermogen willende forme-
ren, geen rechtveerdiger middel daer toe is, als geen
nieuwe Compagnien te foecken , maer de tegen-
woordighe Compagnie machtigh te maecken door
fpodanighe middelen , die billijck ende rechtma-
tigh fijn , jae die , die (onder correöie) de Com-
pagnie , fonder defelve onrecht te doen , niet en
konnen gheweygert werden, daer in beftaende dat
den Staet aen de Compagnie voldoe, 't geene de-
lelve overachterAallige fubfidien fchuldighis, ende
foodanige middelen employere ) als hare hooge wijs-
heytnoodigh ende geraden fai vinden, om de Kroon
van Portugael tot voldoeninge van het geflote Tra-
öaet te houden.

Want wat het cerile van die twee middelen, be-
langht, is felfs uyt de eygen verklaringe van haere Ho.
Mog. waerachtigh, dat de Compagnie alleen totdefc
onmacht, is vervallen, om dat den Staet aen de Com-
pagnie de voorfz fubfidien niet en hadde voldaen, die
niet als fubfidien uyt defe ofte geene Ìnfighten> die
naederhandt fijn komen te cefleren, maer uyt een ré-
ciproque obligatie fpruytende, dewelcke de Compa-
gnie aen haer fijde voldaen heeft, ende daer door in
die onmachtjwaer infe tegenwoordig bevonden wert,
vervallen is, geconfidereert moeten werden, foo dat
den Staet ten dien infigte eerder een arcument behoor-
de te nemen, uyt de onmacht van de Compagnie, om
defelve door betalinge van de voorfz fubfidien te hel-
pen , als op defe geprojefteerden voet te diffolvc-
ren.

Ende wat het tweede middel belanght, is kenne-
lijck, dat de Hooge Overigheyt tot de protetìie in
het Generaci van hare Onderdanen niet alleen is ge-
obligeert, voornamentlijck in foodanighe faecken j
daer den Staet door vaile toefegginge aen de Compa-
gnie ghedaen , dat het getraceerde met Portugael
promptelijck foude werden voldaen, ofte hy daer ge-
conftringeert, vermeynt heeft, tegens de borft van-
de Compagnie het voorfz Tra^laet konnen fluy ten »
maer oock dat den Staet door de beloften, in den
Odroye, ende verfcheyde fucceffive Refolutien ge-
daen haer
quafi contraSu tot een fpeciaelder prstexie
van de Wefl-Indifche Compagnie, φ de overhee-
den in hetghemeen aen haer onderdaenen fchuldigh
zijn, heeft verbonden j gelijck de voorfz Compagnie
oock veel meer alsandere gemeene Ingefetenen, ten
dienfte vanden Lande heeftgecontribueert, jae door
haren onderganck, diverfie vande Vyantlijke magt uyc
defe Landen heeft gemaeckt, den Vyandt verfwackt>
hot Landt verreyckt, ende de ghewenfchte Vreede
gevordert waer door felfs fonder beloften niet alleen
den Staet « maer alle Ingefetenen die door de diverfie
vande Vyandtlijcke machten ontlaft, ende door de
Vreede met Spangien voordeel hebben genooten, be-
hooren te contribueren, om de Compagnie haer ach-
terftallen te betaelen ende te helpen recupereeren >
'tgeen haer onrechtvaerdigh afgenoomen is, ende
dienvolghende de Compagnie wederom machtigh te
maecken door foodaenige middelen, als de Regerin-
ge naer haer hooge wijsheytfalgeraeden vinden, ia
het werck te Hellen om de Kroon van Portugael toe
voldoeninghe van het beloofde te hoiiden, als op de
voorgemelde fondamenten de Participanten alle hoo-
pe van.herftellinge te.benemen,voor al, daer dogh den
Staet tot fchaede vande gemeene Ingefetenen weder
met Portugael evenwel in onluften foude geraecken »
Indien de nieuwe Contraflanten de prEetenfien met
gheweldtquame te vorderen, ende daeromme, foo
wanneer den Staet, alfnu niet genegen mochte fijn de
ftercke handt aende Compagnie te leenen, op dat de
andere Ingefetenen door de onluften met Portugael
geen onghemack fouden hebben, haer Vaederlijcke
oogh evenwel van de Compagnie niet behoorde af te
trecken, en door andere, die niet vanden Staet ver-
dient hebben haer het felvige ongemack te laten bren-
gen , 't weick alfnu tot foodaenige groote fchaede van
de Compagnie gedeclineert wprt.

Ende fullen Bewinthebberen vande iequiteyt vande
voorfz twee poÌDten,aIs wijdt ende breedt gededuceert
indeRemonftrantie, op dentff/ii*«»^»July aen haer
Ho. Mog. overghelevert, affcheydende, ende ver-
der komende tot het tweede Lidt van het voorfz Con-
cept, fijnde het Projeél volgens het welcke de Ver-
anderinge in des Compagnies faecken foude dienen
gemaeckt te werden, Articulatim haere Remarcques
fteliende ophetw>y?e Articul feggen, dat het felvige
fonder by voeginge van eenige andere conditiën in heC
generaci billijck en redelijck zijnde 1 niet en behoor,
de geweygert te werden.

Wat het tweede belanght alhier voor gerepeteert
houdende deredenen op de inleydinge, omdebil-
lickheyt inde voorgeflelde Veranderingh aen te wlj-
fen, gededuceert, waer bygenoeghfaem aengewee-
fenis, dat een geheele andere wegh, als dit teghea-
woordige Concept tot hcrftellinge vande Compagnie
behoorde by der hant ghenomen tewoiden, hebbeo
de Bewinthebberen noch foecialijck opdit Artijckel
geremarqueerC) dat door ioodaenige opveylin^ de

znid-


-ocr page 186-

■gerfie^f^ ' ftennelijck is, dat de voor-

naetnrte middelen, ende efFeden vande Compagnie
ZVD uytftaende prKtenfien, tot lafte van de Kroon
van Porcugael, ende tot lafte vanden Staet, waer van
die tot lafte van Portugael wel dertien Millioenen,
ende tot lafte van den Staet > wei tuflchen fes en feven
iVlillioenen bedragen.

Ende dat medé fooklaer als den dagh is, dat voor
de eerfte light niet eenen ftuy ver door particuliercjge-
deftitueert van d'affiftentie vanden Staet fai uyige-
looft worden, door dien particuliere fonder de autho-
riteyt ende ftercke handt van haer i-lo: Mog: wel foo
veel Capitaci, om den Koningh van Portugael te
conftringeeren fullen confumeren , dat de voordee-
lendie teverwaghten zyn, foo wanneer het werck
ten genoegen wiert uyt-gevoert, de onfeeckerheyt
van het fucces wel fullen op-weegen j daer van een ex-
empel inde Weft-Indifche Compagnie kan gevonden
werden, fonder datmen behoeft te dencken, datye-
mant, of t'fijnen kefte daer van een proeve te ne-
men , noch merckelijcke Capitaelen foude uyt-lo-
ven, voornamentlijck, om datmen weet, dat foo-
danige nieuwe Compagnie niet foude gepermittcert
zijn, haer aétie tegen Portugael met de waepenente
vorderen, als voot foo veelden Staet fulcx met het
intereft, ende de Commercie van hare Ingefetenen,
foude vermeynen j over een te komen, ende dien-
volgende dat den Staet, om de Weft-Indifche Coni-
pagniefelfs in geen Oorlogh hebbende willen blij-
ven, op dat de andere Ingefetenen haere Commer-
cie geruftelijck fouden dryven, die nochtans om het
wel-vaeren van de Compagnie wel geobligeert waren
yets te dragen, ende daerom in den Jaere/i?/?/ra
hon-
derteenentfefiigh
eenTraöaet voor de Compagnie
foo naerdeeligh, ja felfs nit t fonder prjejuditie vande
NegotiedeferLanden, gelijck deuyt-komftegeleert
heeft, geflooten hebbende , nietenfaltoelaetenaen
de nieuwe Compagnie. weder tot de waepenen te
komen, indien de Commercien daer door getur-
beert moghten werden , alfoo de andere Ingefetenen
dan eerft reden fouden hebben om te klaegen, als ful-
lendefchadelijden door die gene, vande welcke fy
Eoyt voordeel hebben genoten.

Voor de tweede prsetenfien fai minder als voor de
eerfte, uyt-gelooft werden, om dat de nieuwe con-
tractanten , die fullen confidereren, als een fchult,
daer noyt van fai komen , ten infighte den Staet in-
tentie hebbende, om die te voldoen, de geheele Com-
pagnie roet alle .haer gerechtigheden niet in maghti-
;et handen foude behoeven over te brengen, alfoo de

felve door de betalinge vande achter-ftalien, foo mag-
tighgemaeckt foude konnen werden , als de Compa-
gnie oytgeweeft is, ende dit foo fullen opnemen ,als
of den Staet haer op die manier vande achter-ftallige
fubfidien fai hebben willen ontlaften, ende vervol-
gens te gemoet fien, ende haer reeckeninghe alfoo
maecken, dat de rechte fchuld-eyflchers af-gewefen
zijnde , fy-luyden alleen als adie-koopers aenge-
merckt, ende dien-volgende haer niets toegeleyt fai
werden.

Ende of wel het nieuwe Odroy , mitfgaders de
poffeflien; die de Compagnie als noch binnen de li-
mitenvanden Odroyeheeft, hare waerdyehebben,
iooisdatwelblijckelijck, dat totgebruyck van dien
een goet capitael Jngeleyt werdende, op het felvige
feer raifonnabele winften konnen gedaen werden,
doch geene foodanige, dat yemant buyten den rifico,
gcloopen wert, noch foo veel foude meynen te avan-
ceren , dat hy mede een merckelijcke winfte foude
trecken overfoodanigen Capitael, als tot uyt-koop
vande Crediteuren ende Participanten volgens het
concept gerequireert wert, mitfgaders het gene noch
tot de negotie , ende om de Kroone van Portu-
gael te dwingen, van noode foude zijn, ende dan
noch om te remplaceren de fchaden, die op de Capi-
talen, ten Oorloghaengeleyt foude konnen vallen;

in allen gevallcfal die reeckeningh foo corred niet ge- tCè"**
maeckt konnen'werden j dat yemant opeen onfeec-
kere hoope van fucces fijne ijiiddelen foude willen ha-
zarderen, vooral, daer tot fourniifèment van foo
een confiderabel Capitael, al meer als eenen waeg-
hals van nooden foude Zijn, gelijck by experientie
wel fai bevonden werden.

Tenttpeedea, kan geen eftimatievaneenighdinck
gefcbieden, in een Landt daer geen kopers'zijn, ende
voor al niet by publycque op-veylinge , als in het
■νοοήτderdemycul^cttgt^oiem, daer, om tot dc
waerdye vande faecke te komen , den een tegens den
ander moet opbieden en 't felvige foo zyede, kan ook
d'eftimatie van dit groot werck mede niet gevonden
werden, ten waere alvoorens hier te lande verfcheyde
foodanige maghtige Compagnien eerft wierden ge-
formeert, ofte alhier te lande foodanige ende ver-
fcheyde maghtige kopers, die alle genegentheyt fou-
den hebben, om dit geheele werck aen te vangen,
ende noch uytontfagh, ofterefped, ofte om andere
redenen malkanderen fouden cederen , aengewefea
konden werden, als in de inleydinge werden geprc-
fupponeert , die buyten twyfFel niet geformeert ,
nochte aengewefen konnende werden, fouden inder
daet de Participanten vande voorfz Compagnie veel
te kort gedaen werden, datmen inde oogen vande
werelt foude toonen, hoe verre de Compagnie uytde
goede gunfte vanden Staet, van dewelcke de felve
haer ineeftc welvaert, naeft: Godt, te verwachten
heeft, vervallen is, ende dat in een tijt, daer men
door goede vigilantie, mefnageende Negotie in Λ^ίιί
jaren tijts de capitalen ende adien foo merckelijck
verbetert hebbende, als hier vooren gefegt is, den
Staet eer behoorde op-geweckt te werden , om de
Compagnie op de been te brengen, als onder de voet
te helpen, mogen de Bewint-hebberen wel verkla-
ren, dat door het op-ftellen alleen van dit Concept
hetcredijc van de Compagnie, dat door yver ende
naerftigheyt weder op de been was gebracht, meer
t heeft af-genomen , wanneer dit concept onder de
man is gekomen, als defelve wel konnen remonftre-
ren, ja felfs, dat de Compagnie door hare benyders
befpot is geworden, ende, ten ware de goede gene-
gentheyt ende courage vande Participanten fulcx had-
de verboet, een flagh foude gekregen hebben, (die
Godt fy lofFnu voor by is, ^ die niet licht weder gere-
pareert foude hebben konnen werden.

Welcke voorfz redenen niet alleen aenwyfende,
dat door de middelen in het voorfz
tnueede ende derde
artycul
voorgeftelt, de effeden van de Compagnie
tot geen, altijts η iet tot haer volkomen waerdye fou-
den konnen werden gebracht, maer veel eer wegh
gegeven als verkocht fouden werden, foo fullen Be-
wind-hebberen vande equiteyt vanden Staet Verhoo-
pen, 't gene de felve altijts noch al, ja felfs inde /nee-
fte ongelegentheden geexperimenteert hebben , te
weten, dat den Staet door defen beter onderrecht
zynde, noch foo veel genegentheyt oyerigh fai heb-
ben ; dat de tegenwoordige Compagnie door haer fa-
veur tot een beter geluck fai werden geconferveert,
ende ootmoedelijck bidden, dat de gemoederen fpe-
cialijckvanhaerEd:Gro: Mog: eer mogen geraeckc
werden, om haer met de andere refpedive Provin-
tien te conformeren, ende dienvolgende de prolon-
gatie van het Odroy confenterende, als dan op be-
quame middelen fullen konnen ve/daght zyn, om
de Compagnie ten refpede van Portugal, ende hare
prsetenfien op den Staet, contentementtedoen heb-
ben , 't welck twee feer redelijcke faecken in figh felfs
zijn, ende beyde fpecialijck dienen voor te gaen, eer
men in des Compagnies faecken eenige veranderinge
maeckt, om dat de veranderinge niet noodigh is, foo
den Staet die twee middelen prxfteert , ende den
Staettotdepr'aeftatie van dien door foo vele redenen
behoort gcpermoveërt te werden, dat de bedroefde
Participanten, ftil-fwygende uyt refped tot de Hoo-
go Overigheyt, niet foude behoeven te betreuren hec
ongeval, tot het welcke fy-luyden volgende het woort
ende het refpedvanéc Regeringe waren vervallen,

eade

ο* ο R L ο G Η, 'tSeven-en-^veertighfleBoéck, ï55


-ocr page 187-

SAKEN van STAET

i6(i/

ende daerora meynen Bewinthebberen , dat men
■op het voorfz concept willende aengaen de Compa-
gnie ten regarde vande felve alvorens behoorde con-
tencement te doen, endè indien alfdan noch de faec-
ke eenigh ander redres requireerden, gelijck Bewint-
hebberen wel weten, dat als dan deCompagnie mach-
tiger foudezijn , om den Staet dienil te doen , ende
de participanten voordeel toe te brengen , als de ielvc
oytvoordefeniigeweeft, ibudendaer toefoodanige
middelen kennen uytgevonden werden j die met de
equiteyt ende den dienft vinden Landen konden over
eenkomen ; ende hier mede op de refterende pointen
voor de Compagnie niet meer tc conOdereren vallen-
de, fullen Bewinthebberen alleen uEd. Mog. opde
refterende Artijckelen, dat maer Articulen van ordre
fijn , feggeu, dat naer haer kleyn verftant inde praöij-
que van dien noch feer veel inconvenienten, ful-
len komen, de nieuwe Compagnie concernerende,
die defe nietenraecken , en by voortganck haer wel
fullen openbaren , ende daer mede noch veele andere
redenen voor by gaende om u Ed. Mog. niet op te
houden, die des noots noch op 't papier gebraght ful-
len konnen werden, defe fluytende fullen Bewint-
hebberen ootmoedciijck verfoecken dat u Ed. Mog.
de faecken vandeCompagnic met een recht vaderlijck
oogh ghelievcn in tefien, niettwijiFelendeofuEd.
Mog. fullen als dan meer redenen vinden, om de goe-
de voorforge van den Staet te befteeden totconfcrva-
tie ende reftabliflemenc vande faecken vande tegen-
woordige Comp.ignie , waer door de felve op hope
van diergelijckeTraöement in toekomende mede te
fullen ghenieten , geapimeert mochte werden, den
Staet noch meerder dienft te doen, alsom haereva-
derlijcke genegentheyt vande felve aftreckende, op
.der fel ver ruine endeonderganck, gelijck in defen,
een nieuwe Compagnie te fonderen , diefiendehet
exempel van defe Compagnie, haer den dienft van
den Lande niet verder aentrecken fai, als voorfoo
veel die fonder haer fchaede ende met haer intereft
betracht fai konnen werden. Op alle bet welcke Be-
winthebberen u Ed. Mog. rechtveerdige ende favora-
bele hulpe in aller onderdanigheyt fullen imploreren 5
,'twelck doende.

EXTRACT

Uyt de Refolutien van de Heeren Staten
•υαη Ho Handt ende Wefl-Prieflahdt, ge-
nomen in hare Ed. Groot Mog. Pergade-
ringhop

Donder dagh den xxvij. OBoher 1667.

ï^acu E Raedt Penfionaris heeft ter Vergadennge ge-

ï^o.JlËo· JL/

refoUitiE

_ communiceert feecker Concept by de Gedepu-
teerden van haer Ho. Mog. ingeftelt, endeop't
papier gebracht',tot redres van de vervallene faken,der
GeodtroyeerdeWeft-Indifche Compagnie defer Lan-
den,in voegen en manieren, als 't voorla concept hier
navolgende van woordete woorde itaetgeinfereert.

Naerdcmael by experientie bevonden is, dac de ge-
nerale Weft-Indifche Compagnie defer Landen, in
handen ende onder de diredie van de gene die daer
inne herideren , ende het werck van dien manie-
ren, aiover lange tot foodanigen onvermogen en-
de difcourage vervallen ende gebracht is gheweeft,
dat daer door niet alleenlijck de glorieufe ende profita-
blc conqueften van Bra2.ii, by faute van Vigoureufe
uytvoeringe van 'taengevangene werck, ende vande
genoeghfame Secourfen foo van volck, als van ande-
re nootdruftigheden mits de trouwloofe entreprinfen
vande Portugefen ende andere toevallen , 'teenemael
fijn verlooren, maer ook de verdere Landen, Vaerten,
en Commercien onder het diftrift vande voornoemde
Compagnie overgebleven, niet foodanighgemainte.
lieert, gecultiveert ende ten nutte gebracht fijn ghe-
wordeh > als het naer menfchelijcke apparentic, on-
der den Zegen van Godt Almachtigh wel foudc heb· jgg |
ben konnen ghefchieden , indien de voornoemde
Compagnie in machtiger handen ende onder eene
vigoureufer direöie ware gheweeft, veel min dat de-
felve Compagnie haer metter tydt, fooolsvandier-
gelijcke focieteyten met reden gehoopt werdj, verder
ende verder heeft konnen uytbreyden ofte, oockre.
cupereren'tgene h aer by defen ende
gene'tonr echte af-
handigh gemaekt was j ja dat de voornoemde Compa-
gnie al federt veele jaere herwaerts tot die decadentie
isgeraeckt, dat voor de participanten inde felve daef
van niets te nutte gekomen, of aen henluyden eenige
uytdeelinge gedaen is, jae dat fels aen die gene, die
haer capitalen daer aen opinterelTe gecrediteert heb-
ben , noch Capitael gereftitueert noch den intreft
iijftgekeert wordt, dat mede de Vrunden ende Geal-
lieerden vanden Staet ende hare Onderdanen door de
bedienden ofte Suppooften vande voornoemdeCom-
pagnie verongelijckt, ofte befchadight , ende daer
over by SolemneleTratìaten vergoedinge belooft we-
fende,de Compagnie onmachtighis de beloofde Ver-
goedinge te prefteren, in diervoegen dat de faecken
vande voornoemde Compagnie opdien voet voort-
gaende, daer voor de participanten inde felve, geen
voordeel, maer daer en tegen voor den Staet ende In-
gefetenen van dien in 't Generaci wel merckelijck na-
deel is tc verv/achten ; dat daeromme, ende om veel
meer andere redenen te lange alhier te deduceren, by
authoriteyt van hareHo.Mo.de voornoemde Com-
pagnie in meerder macht ende vermogen, mitsga-
ders onder vigoreuferdiredlie gebracht foudebehoo-
ren te werden, op dat alfoo niet alleenlijck de Lan-
den , Vaerten, ende Commercien, daer vande voor-
noemde Compagnie jegenwoordigh noch in polTeiEe
is naer behooren gemainteneert ende gecultiveert,
maer oock hare uytftaende aöien ende pretentien met
vigeur ghevordert, ofte over de
»0» frefiatie vande
felve, ende over andere geleden verongelijckingea
behoorlijcke reparatie ende Satisfaöie geconfequeerc
moge werden,
i I.

^Ιί

ïlSi

|Ρ·!ΐ

II

Dat, om daer toe bequamelijck te geraecken, voor
eerft ende voor al by haer Ho. Mog. het OÖroy j aen-
de Welgemelde Wgft-Indifche Compagnie vergunt »
tot den uyteynde van defe lopende eeuwe fonde die-
nen te werden gecontinueert.

Dat vervolghens het recht van 't voorn. Oöroy,
mitfgaders alle vordere rechten, pofleiTien ende prse-
rogativen, de gemelde Compagnie competerende,
ofte tot eenige LandenjCaftelen, Sterckten, Eykn-
den, Colonien, Geld-Sommen, Navigatien, Com-
mercien, of eenigherhande andere faecken, hoe die
oock genaemt mogen wefen, om de felve te brengen
in handen van meerder vermogen, luft ende coura-
ge, door ordre ende op refolutie by concurrentie en
bewiiliginge vande 't famentlijcke Provinciën te bera-
men endevaftteftellen, overgebracht foude dienen
te worden in handen van die gene die voor de felve
rechten het meefte fullen komen uyt te bieden, boven
het beloop der jeghenwoordige waerdy van alle de
adtien inde voornoemde Compagnie, tefamenmet
het halve Capitael, waer mede de felve Compagnie»
i/i^fjyfioisbeiwacrtCdevoorncfemdeaöientot . .
ten hondert gereeckent) ende fulcx boven een capi-
taci van ....

NOTA.

Te vernemen, wat hetingeleydccnverhooghdecapitaci
is, tegens hoeveel ten hondert dca£tìen onder de Re^céKve
Kamcrenverkoft werden, hoe veel beloopt het
Capitaci à·
defofito gcliclit,

III.

Dat ten voornoemde eyade feeckeren dagh naer
't verloop van een Competenten tydt foude behooren
gcprafigeert te worden, op deweicke alhier in 's Gra-
venhage ter plaetfe by biljetten daer toe te priefigeren »
alle die genegentheyt foude mogen hebben endet'fa-
men gerefol veert wefen naer 't gene voorfz is j bovea

het


-ocr page 188-

\i&67 het voorgementioneerde Capitaeleenigeuytlovinge
μυν/. ^ joor hunne gemacntighden voor Gedepu-

teerden van hare Ho. Mog. haer hooghfte bodt te la-
ten inbrengen. ^ ^

Datoock, otn geen Provintionj ofteingefetenen
van de felve, van de participatie inde voorfz Compa-
gnie uyc te fluyten , ofte haer deielve participatie
eenigfints difficiel te maecken, tuQchen de Provintien
onderlingh voor af foude konncn werden geconcer-
teert, naer wat proportie het yder Provintie, of haer
Ingefetenen vry foude ftaen inde voorfz nieuwe Con-
tredatie in te treden, midts haer dacr op binnen den
tyc vanyêx weecken naer 't fluyten Van de voorfz nieu-
we Contradatie Verklarende.

V.

Dat het Capitael by de voorfz nicuweContraö:anten
uy t te loven,foude ge-employeert werden,eerft tQt af-
]egginge van alle de hooftiommen jegenwoordig tot la·
ile van de voorfz Compag. op Interefle lopende indier
voegen , dat aen alle de houders van de obligatienbe-
taelt foude werden
vyftigh ten honden des dat by
gemeene overgifte van alle de Provintien foude wer-
den gedecreteert ende vaft geftelt, dat fy-luyden haer
daer mede ten eeuwighen dage foude hebben te con-
tentercn, ende vervolgens mede tot uytkoop van alle
de participanten betalende hare a£tien tot , . . .
ten hottdert als boven.

VI.

Soo nochtans dat een yder vande vöorfz Participan-
ten vry foude ftaen des begeerende hare adien te mo-
gen behouden ,|en naer proportie van de felve,ge-efti-
meert terwaerdye als boven, 't fijner tydt de faecken
van dê Compagnie fulcx toelatende > oock uyt deelin-
ge te genieten pondtspondts ghelijck nevens diegee-
ne, die het nieuwe Uapitalen ibude hebben ghefur-
neert.

VII.

By foo verre de voornoemde nieuwe Contraöan-
ten louden mogen geraden vinden ,'dedireö;ie van de
Equipaglen, ende alle andere faecken, de Compa-
gnie concernerende, toe te betrouwen aen de Coile-
gien ter Admiraliteyt, of eenige van de felve, dat
naer Ho. Mog. in fulcken cas de Raden in de gemelde
CoUegien, midtigaders hare iuppooften fullen autho.
riferen ende bevelen, dien laft op haer te neraen,fon-
dere ter faecke van buyten ofte boven hare ordinarii
traöement van 't Landt eenige dien verdere gagie tot
lafte van de Compag. te genieten, welverftaendedat
onder de fuperintendentie van de gemelde Collegien,
door die vande voorni nieuwe Contraöatie noch ful-
len werdenaengeftelt de noodige Boeckhoudtrs,Cas.
fiers, ende andere diergelijcke Minillers, die fy daer
toe fouden mogen nOodigh achten, midts dac defelve
tot Me van de Compagnie gefalarkertcndcbetaeldt
fullen werden.

Van welck voornoemde Concept by de Leden ge-
neraci copie verfocht zijnde, om haer gedachten daer
over nader te laten gaen, oock d'intentie van de Hee-
ren hare Principalen daer op in te nemen, is de finale
refolutie dienthalven te nemen uytgefteldt tot nader
deliberatie.

Onderftont
Accordeert met de voorfx. rtfelutie,
Geteeckent

«

HERBERT van BEAUMONT.

9ecren ban Vrieflandtftebben ben vier entwin-
tighften
©ctobec itilo loci De j|cccen öaec (©ecommiti
tcecDen tee <!5metaIittpt/caecItenDe De intcoDuctie ban
Den ban
Orangie fn Den Saet ban ^tate /

Hl tfgabcr^ ïjct fcpaceten ban 'tCapitcpn enDe3ÏDi
ntitaelfcfjap <i5enfcael ban
'tSradthouderfchap ban
becefpectibe ^?obintienacngefcf)?cben; DatfpDieni
acngaenDe gl)cnoegl)faem fiaec fjabben geinfitueect /
namentltjcft in öace miflïbf η ban D«i drie ca twintig-
ften SJUflUfii/ oocft ban Den feftienden g»cpteftì&CC 1667.

6epÖc IaE(ïIeöfn 5 (Ê>üecfuIc)ciiEgcfcbcnaI^ nocöbat_—.

öaecaftcc<©EnecaIitrpt ouUrrtucc Doen cnöe'tfcnti»
jnent/bcfonötrïijch in De tfcfigcDag^e Ijace acnfcöjp'
binac op De boo?noftnDe «ÖeneraelfcB^Ppfn gc-eppjcfi
fccct cnDeuptSföiucht/ nate öPcfeibecgoeDeconbuii
te enDe bclepöt toilDrn inb?engljen/ aï^ conform De
Kefolutie Dccfelbccpjobmtien ban
öenachften Jjcpi
tcmbtt feftien honderc en feftigh, bp De toclclie fp bic^
benpecfllïeecen.

33ρ De felbe J^ercen oocïinocBraael^icDrlibrcfrct
5gnDe/ op 'c point ban eenige nieuwe Militie incecs
malen alDaec gcrenbopeert enDe afgetoefen/ cnDe Daec
op gdefen fjaecilo. Mog. Jltflibe ban Den
elfden De»
fe^ / enDe becfiaen {iet naetDer aDbij^ ban Den öaebt
ban ^tatc ban Den
vyfden Daec bebooien / foo op
'tiboojfcöifbe fuWect/ al^noopenDe De pofl ban De
hondert negen duyfent een hondert een en feventigh
guldens feventien ftuyversenvierpenninghen,Dp:Den

tegentuoojDigen e);trao2Dinac(n^taet bant^ojlogb
ten lafïeban HollandcmaenDelijchgeeepactieectcnDe
gebüacfjt. Rebben ftaet CD. JBog.fIcïibefbjaectbe»
bonDen te DcfiftecEn ban fiace foo meenicijmari cepic«
ceecDe ^efolutten / ïiemonficantien enDe ?tentept6es
ningen / om ceDenen bp öc felbe fuccelfibclDclt geDeDU'
ceertenDcbecmelt.

_ tojcctalöiecenDeinfonDecöept bp Hollant qua»
ïgcfi gbenoomen/ om Dat Vrieflandtin Den^aete
vyftigh De öcbighfie bja^ tegen Hollandt, DieDefge-
Ii|cF eeniglie
Militie gaDDen @|obina'a^'c& geiiitn«
tieect: ïöatc upt bccoojfaccfet toiect Ijrttoccchbati
•LouvefteyncnDe 'tfacIegljban^mf&tDam. ©ocDöc
j^eeten ban
VrieQandt fepDen/ Dit toa^ geen a^anc»
hing]^ maeceenafhirjftngg.

't aenmeccftelöcft Dat nu feDsttöctSiaec vyf-
tigh
Den ^taet toa^gebieefifonDec StadthouderenDc
Capiteyn Generaci,
enDefebett De Dootban Den «öjaef
ban
Bredenroode oocft fon&et Velt-Maerfchalck,
enDe in tegacD ban Den ileec f^jfn^ ban Orangie
il^onanbt: gcoote fo;gl| Dat be fitpublique
mocgt
blpben fonDec Stadthouder. ^ Dojfaecft
toötloopi^ te fïen in De DeduaicninDeSSacenvier
en vyftigh.
^oo beelbetanDetingïj ftan maecfteneeti
man/ Die DetpDttoaecneemt, gn De3
[acenvyftiea
hondert fes en feiligh,
cn ipepnigeteboo?/ enDaec
nae
hjaöNederlandc betoectDoo? De Religie, Rey da.·
nus
frggt/ Dat Willem Diemen noemt tBÈer-
ften Die^ tpDt/
nocö toepnigb fmaecft in Dc Religie
DaDt. ^ict te min fienbe Deban^fcfioon/ maechte

it^^a/een (ouj> d'E/at; b^n t^cfie maittdcDeff tan»
fen enDe anDece politgchen gegeelebaecKenj^bben ge«
fc&?ebcn. 't^^ niet al^de uccafieenDegelegentfteDe
Die De betanDectngen in De iStjdten maetften. ^te fulc);
upt De <i5oDDeIi}c{teof menfelgcfte toetten toflDefoeo
Ren/ fouDe toeccfibintien. Lipfiuïnoemt'eter^efew

confilium, cmfilium « virtuttMtRegihusdtviumlRtgne
regifyut bono.
Een lofe raedt, of aenilagh, van de wet-
ten of deught afwijckende, ten beften van 't Landt
ende Landts-Heer.
^e ({gemeente noemtget Polici-
que ftreeckj
al^ men niet cei^t Doo^^ee&angaen/
Dan labeettmen. CnDe |boe
fett men fpjee^t enDe
pjeecht ban De
J uftitie, foo Docb De bjecelt nopt an»
Dcci geceseertgBetoecfl/ enDe tnecfttaltan^ niet an®
Der^ gecegeect; enDe of Dct in 't tocftomenDe betec gaen
fai/ mogen De naeRomelingenoojDeelen.
Die wel fit,
wil gaftne blyven, ende die niet wel fit, ofomloo-

S;n moet, arbeydt om een goede plaets te krygen ;
tl" ^

it pDerman^ (iuDie / De eene min/ De anDece meer/
na peDec^ conDitie. ^e^paenfcge Stoninglijc&e^c:»
gecingt) toa^ enbe fat boei; toUDen gaecen btpben;

Willem enDe fijn ae^angöfaten niet toel/ en
De Gemeente Doo? De
Religie berbjeemt ban De tegen^
biOQ^tglje Slecchen-Dienf!/ foc^ttubccfeechetinggr.
€ct^ai^nu/ iniegelDtRBabDe/ toa^MuaeiS: ibi
fat, ubi maxima merces,
'c Recht is daer de meefte be-
looninge valt.
CnDe De uptfiomfl geeft De pptìse f
'ttoeccB moet fgn mecflec loonen : Defe Rctjrtt De
Kroon, een anDfc be Gaige, om em en De felbe faeft.

Φ

èn OORLOGH, Ί Seven-en-'veertighfie Boeck. 157


-ocr page 189-

158 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t66f l®en frsötoocftuaiiRfmlegien.

gte hanùec 30η bp De (©nbccDanen tcflen^ De Oveng
heyc, teacnöe Placcaten, tCfletl^ De Oudc Wetten
nciijupcRen cnöe gctooontcH üan De eccfle ClBi(im=
hept flf (Jifc ijccgcb?aci)t i ^aittteniin De
UjatiiDtnfìe
Ijfeftflfieecttoiectcbt tjabUcj Dàt Wii-

lem, aï^ fêooft ban fijn pactp / enDe alfop öaDbe men
't btrdaen tian l)«n έήΙΐΕ fijne .j^afionielingcn tot Den
^acevyftightoe. ^eöeitsfömcDc taeDec een anöec
BcIeaentDept / batmcnftlaeBÖe by be i^aRomeliHflö
fclfp gebaen te jijn tegen Öe
privilegiën , toaecom
men fijn ©oojfaten ben
Landt-hecr Jjabbe öerniei
tig|)t. «önbe booj gilijcfte
Coup d'Eftat ijabbe men fig
hiectoelgefirit j enbealtoaec 't fcïjoon Dat be fêeec
É?in^eenig Eri-rechtljaDDetjecitrEgentotbet fiooflö
betoint of Simpten ban Stadhouder ('t üjclcit be teE=
een ipiincen npcDtan^ nopt Öt&ben oepjctenDeectJfoo
feonbe
fjp bacc ban toecben brtfet / geltjch gp ben
ningöbacc banljabbebecfet/
toto mule. quod q»if-
guejures in altum. éfc.
«önDe fai Dcfc mapime cnbe fOi=
mefoïangebucen tot Dat een anbece acca|ïe plae^

Beeft aen een anöec Coup d'Eftat.

5&enachften j^obenibeci^geljoojtfiet cappojtban
be i^eecen
Huygens enbe anbece bacc 31^0. H^o. i0ebe=
pnteecbentotjjet flucftban be
patenten, acljtecbol'
Sen^
Dec fcïbcc iïefoïutie ban Den fevenden beffe^ ; ge=
bifiteettenDegcfjcatnineectljebbEnbe be Hèiflibe ban
ben öaebt uan ^tate
/ gefcöjebcn aibtec tn ben Hage
ben vijfden Dcc felbec JBacnt / en bacc neffen^ een bp=
iage/
5(jnbeeenIö(ïebanbccfci)eplJene Compagnirn
tepaect enbe te boet/ om öctcoclten enbegefonben te
toECbenuptenbenabecefpectibe plaetfen oaec in ge=.
mentioneect ; Boubenbe in effect/ Dat bacc «öb-.öaec
ïgo:Iföog; bp Ijaec cefpectibe JlBiflïöen ban Den
thien-
denenDe veertienden ©ctobec ÏEfllcben gcDient BaÖJ
benbanabbijsSop&etfiuciiban bepatenten/ ten ce^
Buacbc ban be compagnie te paertenDe te boet gelept
bio;benbebp ben (02abe ban
Dona, ben ^ecgeant
jjlajo?Haren,
bEn<Ì5?abebanStyrum, benCoIïa=
nel
Dolman, ben ^ecgeant maio? Walracc ccr Meu-
len, Groveftins enbe Lintloo, be Capltepnen ■

o-

. _ tl/

han van Loo, Butlerenbejarcgvan Burum, mitfea=
Johan Neel, Geerlach van Yf.

fel-muyen, Cornelis Witfcn, Johan Doublet, lo-
hanvanSteenwijck, Anthony van Weftrenen, Ge-
rard de la Vacquerie , Cornelis Hamel, Hcndrick
Hartman, Francois Chat velt,
enbe ban tuiflen Den
Luytenant-Collonel Perponcher , tOt Den inijOUbe
ban
toelchenaiflibefp öaec toacen cefececenbe; met
becfbecli bat bacc ^0· iBog. bun bientgalben fouDen
hjillcn laten toeliomen bec felbec cefolutie enbe goebt^
binben. I^oubenbe tobbeek bat baec io Ulog. bp bec
felbec cefpectibe üïefolutien ban Den
vijftienden, ach-
tienden, eenentwintigh, vijf en twintigh, negen
en twintigh enbc eèn en dertichften
<©ct0bcc boo^
noemt/ mitfgabcc^banDen
tweeden Defe^/ bjcbec
Babben gelieben te cequicecen öaec abbtj^ op becfcörp:=
üen pjopofïtien enbe {leiiionficantien tee ©ecgabectn^
se ban öaec üo. jiföog. geDaen : enDe enDec anbecnt/
of be Compagnicn Die in ^unij leflïcben biacen geb^
fiineettgetoeefitotbetcmpIoptcBclbe/ niet inöaec
boojige (^uacntfoen fouben beboojen geb;acgt te inoi=
ben ί immec^ boo? foo beel ben bienfl ban ben ïïanDe
foubehonnen toelaten : bat baec dSD. op be boo^fs
faefte cppelijcft gebelibeceect DebbenDe/ ban fentiment
toacen/ bat be patenten met be becbece bepefcg^/
baec toe fpectecenbe / fouDe bei)oo?en gebepefibectt te
toojbenboo^beCompagnicn m be boojf;
Miffte ge=
fpeeiftceect / ommete maccbecen upt enbe na be ^acf
nifoenen baec inne upcgetcoc^en; becfoechenbc ben
tocl-gemelben öaebt oan^tateDaec neffen^ a:ttfk=
Itjciv bat baec ï^o.ft^og. fouDen Mfen letten bat be
Compagnien ceffojtecenbe onbec een cnbe 't fdbe iSe:»
Biment/foobaniiaDmocbtentoojbcn göeplaetfi/ bat
ben bienfï banDen ïanbe fuicjc ftomenbe te becepf=
fcben/ befelbe toebec fpoebigb bp ben anbecen geb^gt
foubeboocentebiojben. (^n
anderen: Gateen at'
p?opo?tioneect fonds iebefpicieect enbe bpbecefpecti=
lief joülntien geafFecteectfpuD^mogentoo^Oeny (q;

RUYTEREN.

Jan van Coenen upt Wcfel na Nimwegen.

Requijn Frents upt ben Bofch na Deventer. j

Timanjohan van Lintloo, Upt ben Bofch na Groe- tenttti
ningen.

lohan Aelbrecht iCJeeC ban Doornwaert, Ujàt Mae-
ftrichtnaRhenen.

ileec ban Ouwerkerck , upt Doesburgh na Mae-
ftricht.

Paul van Aernhem, upt Groeningen na Wagenin-
gen.

Wernartvan Dort, J^eecban Yflum, upt Swol na
Rhyn-berck. '

Wigman van Nieukercken, upt Breda na ben Bos.

Francois Arnout de Durane, upt Zutphen ua Cam-
pen.

Elbert Lodewijck van Hartevelt, upt den Bos na Em-
merick.

i^eec ban Lier, upt Cafant na Bergen.

H^ajo; lofeph van Bamfield, upt Aerdenborgh na
Bergen.

Uniko Ripperda, upt Wefel na Rhees.

.iföajiJI Haren ί upt Grol na Kampen.

€>?aeff banStyrum, upt Doesburgh na Grol.

Sitmeellec Grooten-huys, upt Breda na Zwol,

V O E T-V O L C K.

Daem Terhoeven, upt Sluys na Nimwegen.

Colfonel Kilpatrick, upt ben Bos na Heufdcn.

Maurits Hacquet, upt ben Bos na Orfoy.

Reint van den Kloofter , upt Over - Yflel na Df
Vooren.

^ecgeant JtóajoïReynier Biffchop, upt Over-Yflèl
na Rotterdam.

Iluptenant CoHonel George Laudeg, upt Zierckzee
na Breda.

Alexander Coljer, upt Emmerick na Bergen.

PieterWatkin, uptReesnaGennip.
" 3rakel,

φ·

Lodewijck van Brakel, upt Rees na Doesbor]

rgh.
Arni

3luptenant CoHonel Elie de Gentülot, upt Arnhem
na Rees.

Viliaumir, Upt Aernhem na Heufdeo.
Otto van Gent,
upt Grol na Wefel.
Willem van Enfpick,
upt Brevoort na Orfoy.
XuptenantCoIlonelGuicherie, upt Wefel na Mae.
ftricht.

atuptenantotteii, upt Wefel na Huift.
La Riviere, Upt Wefel
na ben Bos.
Bringues,
upt Huift na Tiel.
Francois Braflèt,
upt Rhyn- berck na Breda.
Cafper Berck,
upt ben Briel na Maeftricht.
Jan van Lofecaet,
upt Rhyn-berck na Groeningen.
LouysdeLaignier . uptOrioy
na Steenbergen.
^ecgeantlÜ^ajojtorMculen, upt .Breda na Rfayn-

berck.

Francois Chat velt, upt bec Veer na Breda.
Jacob van de Steen,
u^ Breda na ben Bos.
Collond Aquila, upt Bergen na Uytrecht.
^ecgeant USajo? Gysberc van Hardenbroeck , Upt

Bergen na Rhees.
Anthony
van Weftrenen , upt Bergen ηβ Steen-
wijck.

Carel

maec toàtp?itìHe= becbaïbanbe eyccffibefeoptn/betoelcReflefUppoiteett ,
- ^ mciE|ién toojbcn tee faeche ban be menigbbulbl^E
tcanfpojten ban beHSelit e. €nbe ten
derden :
in acbtinge genomen foube mogen b3o?öen/ becmit^
eenige f contiec ^tebentegentooojbigt) met be conta»
gieufe itieclttc geinfecteect toacen/ bat boo; be becam
becingeban<©uacnifoenen/ be pofl nietbecbetbooi
foobeelmenfcbclijcfie pjubentietoeliet/ becfpjeptfons
be mogen toojben : TOaec op gebelibececct jijnbe / iö
goct gebonben/ bqt be noobige patenten/ met / εηδ
neffené be becbfce bcpefcbe^ öaec toe fpectecenbebeci
baccbigbtfouCientDo?ben/bao;/ enbe ten begocbeban
De Compagnie te boet enbe te paert/ in De nabolgrnbe
lUjiicBefpecificetct.


-ocr page 190-

en OORLOGHi Ί AchMn-^eemgt^eÉoech 159

CM CarclGodyn, upt Bergen nàDoKborgb.
' '' BernardWagenaer, uptMaeftrichtnaeBreda.

" Joachira van Gene, upt Schenckefchans nac Bom-

Weedc, upt öen Bos nae Utrecht.
Willem Booc upt Öm Bos nac Uytrechr.
Hendrickvan Uyctenhove, upt Hellevoet nat den
Bos.

Tohan Butler, upt Sas van Gent nae Breda.
φοΠοηεΙ Arskin, upt Groeningen nae Maeftricht·
gjuptenant CoIIoncï Hunfrey, upt Maeftricht nae
Den Bos.

Adriaen van Gent, upt Hollandt nac Wefel.
Ernft Viglin, upt Hollandt uac Groeningen.
3Lupt. ioflonelDidrickSteek, upt Groeningennac
Wefel.

Willem Sandland, upt Aerdenborgh nae Breda.
Charles de Lanoy, upt Bergen nae Zutphen,
Epo van Afgema ,,upt De Langackerfchans nae Dc Bel-

lingwolderfchans.
Johan Fredrick van Andla,
upt Groeningen tìae Mae-
ftricht;

CapittPn Jacob de Viry, u^tCocverdennaeGroe-
ningen,

Mello Jacob Broerfma, upt Groeniogen nae Coever-
den.

Barthout Huygens, Upt Öen Bos nac Zutphen.
Hugo vander Hoof, upt Weiel
nae Breda.
CoIIoncï Dolman, upt Doccum nae Dort.
Jan Neel, upt 's Harcogenbos
nae De Glundert.
Geerlagh van Yflêlmuyen, Upt Haflèlt
nae öe Glun-
dert.

Compasnie ban toijlen öen atuptenant Coïïoneï Per-
poDcher upt Bergen op 2k3oninaeDeP?0Öincieban
Hollandt ende Weft-Vrieflandt > cnDe Cornelis Wit-
fen upt Huift nae öe Glundert.

öaeciienDe De aage^ ban De ïjoóse JföiUtaice <©ffi-
citctn/ fjpjeecfit get boIgenDe aDbö^ De^ Raedtsvan
State
ban Den twee en twintighftcn jSoöenitifc,

Ho. tnMog, Heer en,

kij U 7 Y 'komen te verftaen uyt U Hoi Mog. reiolutie
•V in date den
feventienden defes, dat de concepten
Jt^ van Commiffien door de Heeren u Ho. Mog. Gede-
M ani, puteerden tot de Militaire faken met en nefïens eeni-
«K ge Heeren onfe Gecommitteerden achter volghende
ï^· der felver iterative refolutie gevaccert hebbende ge-
formeert, ten iel ven [dage ter Vergaderingh van U
it' HooghMog. ge-exhibeert en vervolgens gelefen zijn-
de , als namentlijck een voor
ieVelt - Maerjchalck van
't Leger van defen Staet, een voor de
Gentrael,
een voor de Luytenant Generati y en een voor de
Conmtis Generae! van de Cavelleri*, een voor de Ma·
Generali van de Artillerie i
mitfgaders een voor
den
Sergeant Majoor Generati van 'tLeger by de Heeren
Gedeputeerden van de refpeöive Provintien over-
genomen z.ijn, en datU Ho. Mog. hebben gelieven
goede te vinden omvanonsterequirereneenpofitief
ende geraifonneertadvysopde^Égroffiiige
derTraHa-
menten
voor de refpeétive Funftien, met ende nevens
bericht, hoe ende in wat voegen de felve Traöemen-
ten hierbevooren van tydt tot tydt gereguleert zijn ge-
weeft , mitfgaders ons advys op den
rangh tuflchen de
voornoemde hooge Militaire Officieren foude behoo-
ren geobferveert te werden,tot voldoeninge van welc-
ke refolutie U Ho. Mog. gelieven gedient te wefèn
voor bericht, aerigaende 'i
Velt-MaerfihaUk Ampt ven
'tLeger, dat de voorfz funöiebekleetzijndefedert
de wapenen voor de vryheyt aengenomen zijn fucces-
five ^ den Heer van GoìgnescnAtΈr^Hκo^s'υanlaì:io·
ve geieyt Bras de Per · niet bevonden wordt hoedanen
Traftement aen ghedachte Heeren ter faecke van
dientoegeleyt, en vervolgens by haergenotenis, dat
den Heer
Ιοοβ de Soete Heer van Fillers, by commiffie
van den Heer Prins van
Orange'm dato den feventien-
den
January vyfthien hondert -vier en tachtigh met die
Qhsrge fyndevoorfien, en naderhandt daer in gecon-
firnjeert byeen exprellè ende formele naeder com-
miffie van den Raedt van State den
negende» Augufti 1667I

■vijftiett hondtrt acht en tachtigh aen de felve is geaccor-__

deert een Traftement van ^//[ιλκΛγ/gulden ordina-
ris ter macnt,
dnyfentgulden tnfgelijcx ter maent, foo
wanneer hydatelijckin Krijghshandelingh gebruyckt
foude worden indenfelven dienfte. Datdengemel-
den Heer van
Viüers inftaende in den Raedt daer over
geklaeght hebbende, met allegatie dat hy voormaels
daer toe haddeghenootena7/i/«ï/>»üi:/i>·* guldens, en
daer naer hier
ia Hollandt duyfent guldens ter tnaent,
den Raedt van State goetgevonden heeft by de voorfa
fomme van
fet hondert guldens te perfifteren ; Ende
dat daer van communicatie aen U Ho. Mog. gegsven
zijnde,U Ho. Mog. by derfelver refolutie in date den
achfien Augufti des fel ren laers goet gevonden hebben
haer daer mede te conformeren, ende dat de Heeren
van den Raede de felve met alle behoorlijcke redenen
ende middelen fouden induceren om mettet voorfz
traöement hem te willen contenteren, ende dateynt-
lijck daer op ghevolght is dat den meergedachte Heer
van
trillers is toegevoegt voor tratìementfeven hondert
guldens ter maent, fonder yets meerextraordinaris
om eenigerhande confideratien of pretcnfien te mo*
gen verfoecken

Dat den Heer van Tii7irimeergenoemt ten dienfte
van den Lande fyn leven hebbende gelaten in de be-
legeringe voor
GeertruydenberghÌTià&n iicrenegene»
tachtigh',Έ,τίάαάΐί
voorfzFunftienaer verloop van veel
laren weder fynde geconfcreert aen de Heer
Ernfi Ca-
fimier
Grave .van Naffau, &c. Op den dertienden Fe-
bruary
feflien hondert en fevenby den Staet van Oorlo-
ge voor 't voorfz Jaer het tra<3:ement daer toe ftaende
is ge-extendeert op de fomme van
duyfent guldens ter
maent, ende in diervoegen geconrinueert op de fuc-
ceffivc Staten van Oorlogh tot den lare
acht en veertig
exclufive.niet tegenftaendemiddelerwylede Provin-
tien van
Geldxrlant, Zeelandt y Wtrecht. Vrieflandt à
Over-Xjfel,
ende Stadt ter Vergaderingh

van'U Ho. Mog. op den drie en twintigpert April fefiie»
hondert drie en dertigh
hadden geadvifeerttot een Tra-
öement van /ive» guldens ter korter maent»
dat by den Staet van Oorlogh van den liti^efiten htw
den atht en veerttg voornoemt het voorfz Traöement
ten regarde van dc meriten van 't Huys van
Bredenrode
is gebracht op de voorfz fevenhendertgMÌàmst ende
voor deflelfsSuccelTeur gereguleert op
vijf hondert gul-
dens ter macnt.

Ende wat bàmghthziGeneralatO'VCTàeCavallerie
tot dc voorfz charge , zijnde gefongeertby den Heer
Rohhert de Meledun Borghgrave van Gent in den lare
vijftien hondert feven en tachtigh
, infgelijcx niet be-
vonden wierden hoedanig Traktement gemelde Heer
ter faecke van dien heeft genooten, dat met die fun-
öie naderhant voorGen lijnde den Heer Prince
Frede-
rick Hendrick van
Na^wbycommiiEevanUHoogh
Mog. in dato den
ttuee en tivintighfie» April feflien hon-
dert drie.
het Traöement daer toeftaende by den Staet
van Oorloghe voor den voorfz lare is ge-extendeert
laerlijoc ter fomme van
feventien dwffentee»hondert^
guldens. ΒγdenSwtvaxiAenhxcfeSihienhondertfer ■
■uw» ende feflien hondert ccir ter maent ter fomme vaa
achtien hondert guldens. Ende naer 'tfluyten vande
fwaelf Jarige Treves ter fomme van vyf en tvintigh
duyfent
gulden laers, ende datdefelvefommefedert
op de faccefllve Staten tot die van
éenlssitachten
veertigh
inclufive isgecontinueert.

Noopende denLuytenant Generaci van de Cavalle-
rie met welcke Charge eerftbekleetfchyntgaweeft te
zijn, den Heer Grave
Lodewijck van Najfau , ^i.
by commiffie van U Ho. Mog in date den
veertienden
luiy vyftien hondert negen en tnegentigh. dat^et Tra-
cement daer tóe federt de originale eredlietotdeex*
piratie van den Oorlogh ende vervolgens tot den tyt,
op de refpeflive Staten van Oorloch bevonden worde
gebragt tc zijn jaerlijcx ter fomme van
vier duyfent acht
hondert
guldens ende fulcx ta macatvier hondert gal*
dens.

Dat tot de funiiie van Commi/farisGenetatlv&ndc
Cavallerie fucceffive op commiffien van den Raedt
<B i vaa


-ocr page 191-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

x6o

Legerte Velde wierde ^employeert, maenclijck de
fomme
van hondert vijf e» iaiatig guldens , ende fe-
deri den lare/efiieffiendert/eve» toe een ftaende Tra-
ktement ter maent de Somme van
hondert vyftigh gul-
dens.

Raeckende den Generael van de Artillerie, welck
employby commiffia van den
Grave van Lictfier in
date den vier en twintigften Maert vyfiimhondertfis en
tachtigh
is geconiereexit ende by commiffie van den
Raet van State in date den
negenden Augufti vtjftien-
hondert acht en tachtig,
gecontinueert op den Heer van
Fewtfrij weit bevonden dat ter faecke van 't Tradie-
ment, aen de gedachte Heer nagehouden communi-
catien originehjck ii toegcvoegt de fomme van/wgul-
den daeghs in 't Leger zijnde, dat inconformité van
dienby den Raet is gerefolveert den
negenden i\iny
vijftienhonderta(kten tachtig,
ende daer by geperfi-
fteert den
vijftienden daer aenvolgende.

Dat op den i/eriifw Augufty des felven laers, door
den Raedt by forme van ad vy ster Maent toegeleyt is
aen den gemelden Heer van
Famars de fomme van
twee hondert guldens·, ende te Velde zijnde met de jir-
tiUerie,
dat alfdan daer op behoorlijck acht genomeri
foude worden : Ende op den
negenden daer aenvolgen-
de de fomme van
drie hondert vyftich guldens, ende
eyndelijck naer gehouden communicatie ende refum-
tie, van voorgacnde Refolutien by U
. Mog. op
den
fevenden Maettvijftienhondert negen en tachtig om
goede confideratien , byfonderlijck , dat hy doen-
maels hadde dobbel commandement, géconfenteert
dat des felfs Tradement geaugmenteerc foude wor-
den tot
vierhondert gnidens ter Maent.

Dat op de fucceffive Staten van Oorlogh federtden
laere
vüfiienhondert vijf en negentigh tot die van den
i&etefeflienhondert een en tmntigh, ende vervolgens
tot den lare
fefiienhondm acht enveertigh,\\et voorfey -
de Tradlemeot ter fomme voornoemt bevonden wort
geextendeert te wefen, zijnde 't fel ve by den Staet van
Oorlogh van den lare
fefiienhondert acht en veertigh
voornoemt gemortificeert.

Ende eyndelijck dat het TraftemenC van den Ser-
geant Majoor of Wa(ht meefier Generael van 'i Legers
welcke fundlie federt de origineleeredie ende fuccef-
fivelijck fonder interruptie is bekleet, op Commiffie
van den Raedt van State, in den beginne is geweeft de
fomme van
hondert guldens, ter maent, gedurende de
expeditie te Velde, dat by den Staet van Oorloge voor
den lare
vijftienhondert vijf en negentigh daer voor ge-
ftelt wort de fomme van
hondert guld.,ende in 't Leger
boven dien
vijftigh guldens,mits onderhoudende vier
paerden, ende op de Staten voor de laren v'0ienhon·
dertfeven en negentigh j acht en negentich
ende negen en
itegentig
,exmQtdinms ter Maent hondert vyftigh gul-
dens , fonder meer.

Dat op den Staet voor den lare fefiienhondertfiven,
'tfelve is geaugmenteert ter forame van vierhondert
vijftich
guldens ter maent : Ende naderhant voor de la-
xenfeftienhonàert acht, negen ende tien > vermindert
tot de fomme van i/wi&Weri guldens, ende noch na-
der gereduceert by den Staet voor den lare
fefiienhon-
dertfeventientai de ioxnme yin tmehondert
guldens J
doch dat het felve wederom by den Staet voor den la-
\fifiienhouderteenentwÌKtigh, en de volgende jaren
ïbracht tot de voorfz
driehondert guldens.

het toekomendcr welcken aengaende wy, onder cor- fitr van 't Leger.

gei

Endedaer op gecontinueert by den Staet van den
Iw/efiienhoudert acht en veertigh, behoudens dat den
Succefleurniet meer foude genieten dan de fomme
van
hnee hondert guldens.

Waer mede vertrouwende voldaen te hebben aen
het
tweede Lit van de gemelte U Ho. Mog. Refolutie,
fu Hen wy te rugge gaen tot het eerfte point, concerne-
rende de begrootinge der voorfz Traftementen voor
en onder correöie als vooren,genomen foude konnen
worden voor den Veldt-Maerfchalck ende Generael
vande Cavallerie yeder ter loopende maent Ordinaris
ter fomme van
duyfint guldens, mitfgaders voor yeder
Extraordinarii, foo wanneer de felve effeétive ende
metter daetgeeraployeert foude worden in haerre-
fpeflive fundtien te Velde, gelijckc
duyfent guldens
naer advenant van de tijt dat de expeditie te Velde, en-
de de dagelijcke exercitie van de Fundtie foude ko-
men te dueren.

1667. VinStatebyBefffartPuehart, ì^armrtve»dett HeuU
_gefeyt du Bois. Tomas Staedenèroeck.GraefHarmen Ot-
te van Limhorg
ende Brouckhorfi Heer van Stirum, (^c.
en tegenwoordigh bekleet wordende op commiffie als
boven door den Heer
Wtlt en Rijagrave origineel voor

' Il

Hi

Voor den Generael van de ArtiUerie , mitfgaders
voor den
Luyienant Generati van de Cavallerie, ter
maent yeder de fomme van
vijf hondert guldens ordi-
naris , en extraordinaris als vooren g'elijcke
vijfhondert
guldens·

Ende voor den Sergeant Major ofWaghtmeefier Ge-
nerael van 't Leger, mitfgaders voor den
Commis Gene.
raelvao
de Cavallerie yeder ter maent de fomme van
tweehondert guldens, ende extraordinaris yeder hondert
vyftigh
guldens.

Ende ingevalle een van de voorgemelde Hooft-Of-
ficieren of een ander gequalificeerc perfoon ten dienft
van den Lande door U Ho. Mog. foude worden voor-
fien met de Charge van
Chef of Generael van't Leger te
velde,
dat aen den felven extraordinaris ende geduren-
de den tijdt van de expaditie behoort geaccordeertte
werden maendelijck de fomme van
drie dujjent gul-
dens. Des dat daer onder begrepen worde het extraor-
dinaris traöcment in andere quaiiteyten, 'tzyalsFe/i-
maerfihalck Generael vande Cavallerie of ander hem
toegeleyt,cn meynen wy dat boven ende behalven de
voorfz refpeöive ordinaris ende extraordinaris traöe-
menten, de meergedachte JHooft-Officiercn nieten
fouden behooren yetwes te pretenderen,over en ter fa-
ke van , veelmin te declareren v^nrsyi-ito.
yÌiWjWiar/ie.ofteJioedanigh 't felve foude mogen we-
fen,dat ook d'een of ander vande Hooft of andere Of.
ficieren,in expeditie te Velde, of andere occafien t?n
dienft van den Lande wordende geemployeert. raitf?
gaders voorfien met hooger en eminenter Charaöer
voor eenigen, als waer mede hy ordinaris is bekleet,
daer over niet en fai vermogen te verfoecken eenigSs
Remuneratie, veel min te pretenderen het Traflement
ftaende tot die fundlie by hem extraordinaris geener-
ceert,ende dat tot obfervantie van 't gunt vootfz is Ü
Ho.Mog. fouden dienen bedacht tezijn op falutairie
precautien,en dienthalven voorfien by bondige refo-
lutien om de fonderlinge befwaernis totlafte vande
Finantien,endedeconfequentiedaer in refiderende,
behalven de andere confideratien ten dienfle van dea
Staet reflexie hebbende.

Ende wat nu eyntlijk ende ten derden concerneert
den
Bang tuffen de voorfz hooge Militaire OiHcieren
t'obferveren,dicnthaIven fouden wy,onder Corredlie
van U Ho. Mog. als vooren van Sentimentzijn,nade-
mael den
Velt-Maerjchakk, foo wanneer geen Chef of
Generaehe
Velde wert geem ployeert > als mede by de»
felfs afwefen't opperfte commandement exerceert,ge-
neralijck niet alleen over 't volk te vi

volk te voet,maer ook over
de Cavallerie,mitfgadersoveraIde Hooft ende ande-
re Officieren de voorfz Cavallerie en Infanterie com-
manderendejdat aenden feiven buyten alleconteftatie
behoort te competeren de
prerogative van Rang.en na-
mentlijck mede
voor den Generael van deCavaUerie.

( Dat den tweeden Rang infgelijcx als vooren is coni·
peterende aen den
Generael van de Cavallerie.

Den ΛγΛβ behoort gedefcreert te werden aen dcd
Generael van de Artillerie, ten opfichte des felfs fundlie
fonder eenige fubordinantie immediatelijck reffor-
teert onder de diredtie en ordres van den
Chef te Veldt.

reöie fouden oordelen en van fentiment 2ijn>clat voor j ζ/
degemelte refpeöive Hooft-Officieren behoort ge- '
determineert te worden, een feeckere forarne tot der
felver ftaende ende Ordinarie Tradlement > ende bo-
ven dien noch aen haer toegeleyt een Extraordinarii,

traiSement geftaen heeft geduyrende den tijt dat het ί gedurende de expeditie te Velde,'twelck ons oordeeli

Den vierden aen den Lt. Gtneraelvgn de Cavallerie·
Den vijfden aen den Sergeant Majtr ofte Waght-mtt'

Ende


-ocr page 192-

I iC Endedenyf/ïfei* aen den Commtffaris Generaci van
[ióo/. jg Cavallerie > van welcke drie laefte Charges ons
— Oordeels, de redenen evident zijnde > fullen wyons
dien-aengaende niet inlaten in eenige nader deduétie,
endeonsvorders in alles gedragen tee de hooghwijfe
difp.:fitiev3n'U Ho.Mog.

Hoogh, &c. In den Hag&den . . . November
ftOien hendert feven en JeSiigh, Was geparapheert
Ucob STParte""·. Onderftont > ter Ordonnantie van
den Raet van State der Vercenighde Nederlanden,

Geteeckent

G. van Sjlingelant.

23p bi i^fcccn ban Zeelant (Den vier en twintigftcn
^otombcc ) in öeiilietatiegcUptjijnbe fefirc concfpt
ban eenige il^etieputeecben nan gaei; H^og. op bet
popiec geDjacöt / caechenöe De pjomotie enbe emploi»
toan fijn fêoog&tpt ben ï|eec p^ince ban
Orangie,
ineDe ijet repareren ban't Stadc-houderfchap, ban De
functie ban
ÖetCapiteyn-ende Admiraelfchap Ge-
uerael,
ten epnbe De boojfj hooge Chargies niet te fa»
men in ben pecfoon ban ben boogg gebackte i^eeee
^linee en fouDe mogen concurreren; enbebaec ober
Hoa? ben iSaeDt- t^enfìonaci^ aen be i^ecgabccinge
fenbetoegebjacbcbenoobigeconfibecatien/ enbe (]et
gcenebooiniael^op'tca^fubjeet&» baec €b. .flÊog.
bja^ gecefolbeett ; ^^ Daec bp al^ocö gepcrrifleect/
enbeDienboIgenbegoetgebonben/in ea^ be Pjobin^
lien noeg niet en moc{)ten toefen gebif]poneect/om aen
ben goog&gebacöten fêeec p?in^ban Orangie tcbefes
ÏCCenijet
Capiteyn- ende Admiraelfchap Generael,
ofte ben felben baec toe te defigneren j 3&at op nieuto
eflie bebofcen fouben toojben aengetoent / om ben fel<·
ben t'intcobuceten fn ben
Raet van State, ^nbe alfoo
bebelibetatiennufoo (ange baec obec gettonben een-
tnaeltenepnbetebiengen/ fonbecbie aen eenige an-
Dcte faeefien offiipulatienlanget te accroeliecen/ aap=
beelenbeallebejlleben/ uptgenomen be
j[|eecena5e«
Èfputeecben ban
Tholen ,i>ie fulep fepöen te nemen ad
referendum
, Datmen bp goebe oeeajie obec Ijet fepare-
lenbanDeboojnoembehooge Cljacge^ booj eictcao^
binaci^ (0ebeputeecbenfoubefp;eechen met be ]@eecen
êtatenban
Hollantenbe Welt-Vrieflant,'enbe öaec
traehten te inbncecen om.be cefolutie tot
Mortificatie
ban^t Scadthoudcrfchap in ben Ijacen genomen / niet
te
toillen pjactifeten / immecg geene p?c jubicien te Ijcl·
pen leggen boojbe anbece @?obintien/ om bienaen=
BaenbcTjacE libectept enbe bjpöept te geb^npefien met
biefundtieaenbenQoogggebactite ï^eece #jince
van
Orangien
te befececen / niet tegenfiaenbe be felbc foit
betoefcnbecfeoofen tot
Capiteyn ende Admirael Ge-
nerael ban
be Hnie / of üjel baec toe gedefigneert toes
fenbe. 20p befe occafìe in nabec belibecatie gelegöt/
ftetaennemenbanbefjoogemilitaice Cftacge^/ fjebs
uenbej^eecenban
Middelburgh enbe Tholen geabs
bifeect / ommc be i^jobintie ban
Hoilant ten ce mette
banben^eece
Wurts te gemoete te feomenj ^ocö
be
vier anbece ïïeben perfjticcenbe / om tot ijet tv/eede
.Vek-maerfchaick
Ampctepjefentecen ente nemen be
i|ectcn<i5?abenban
Waldeck ende Dona? goet
Bebonbrn enbebecfiaen te pecfifieten bp be boo?gaen<
beöefoUitientotöet becgljeben ban be ijoogöe mlli=
taice Cfiacge op ben
feithienden lïngufli en ben
drie en twintighften ^eptembec bepbe lejlleben ge?
nomen.

55en negen en twintighften ίβ geÖOOJt Ijet ®ap-
pajtbanbeni|eecenbanBeverniagh enbe iCcefo;iec
45enetaflBurgh, acDtecboIgen^bec felbec Öefolutie
ban ben
feventienden ©ctobec ïefileben / met cn nef^
fen^ eenige $eecen «Secommitteecben upt ben
Raet
van State
en bc^ «©enecalitept^ Öeecben-namec / ge^
baceectïjcbbenbein faften caecftenbe be openfiaenbc
celteninge ban ibijlen
Johan Doubleth in fijn leben
®ntfangeci5mecaelbec ©eceenigöbe jaiberianben
ban Den ^ace
feftien hondert acht en twintigh, gelijtft
f)ctfclbeiïappo?tbpgefcD?ifitebetbat enbe aHjiec na»
bolgenbeban tooosbe te knooibe flaet seinfeceect.

Rapportgedaen aen haer Ho. Mog. de Heé* j iS6f<,

ren Staten Geinerael der Vereenighde-

Nederlanden, aengaende de fuyveringe
vandiverfthe notabk. illiquide Ψofieny
op de welcke fnalijck moet werden gedif
poneert 'υoor het fluyten van de noch opew
iïaende Reeckeninge over den laren Ìè-
ftien hondert acht en twintigh van wij"
len
lohan Doublet in fyn leven Ontfan·
ger Generael van 's Landts gemeene mid-
delen ende inkomen.

Ho. Mog, Heemu

Λ Chtervolgens U Ho. Mog. Refolutie van den fi· «Èubitt
^ wW/We» Odtober leftleeden, hebben de onder-
gefchreve Gecommitteerden ten eerften by de handt "'"OT·
ghenomen het examen van de noch openftaende illi-
quide Poften > bevonden in de ongeflooten reecke-
ninge van wijlen
lohan Doulfleth, in lyn leven Ontfan'·
ger Generael der Vereenigde Nederlanden , over den
j^tte/eSiien hendert acht en tnnintigh ende a'le het geöne
zy hebben konnen oordeelen, eenighfints tefpeftc-
ren tot fuyveringe van de felve, exaöelijck overwo-
gen , hebben oock de Gommis
Ïsbrant van Noortw^ck
als volmacht van de Erfgenamen van Wylen den Ont-
fanger
loha» DoMeth j als het van nooden was, dact
overgehoort endede retroadta deie befoigne concer-
nerende van veel voorgaende Jaren mede wel nage^
iien, en daer uyt bevonden, dat by de Heeren gecom-
mitteerden in des Generaliteyts Reeeken-kamer al
over een langen tijt, namentlijckin den Jare yij?/»- ,
hondert fis e» derttgh, /even en dertigh ende acht en dtt^
tigh
groote devoyren, mettet fchryven van Brieven
nefiïnsoverfendjnge van den Staet vande gefeyde on-
hetiélàedefihMrgeszenàe refpedive Provinciën zijn
aengewenc, hebben daer uyt mede gefien, dat de
voorfz reeckeninge over den Jare
feflienhondert acht
en tvintigh
, in het begin van den Jare fifiienhondertfis
alleen eerftovergelevert zijnde, by provi·'
fioneleoveri)agh/)ir^(!ïivan de felve, den Ontfangei
ongevaerlijck foude zijn fchuldigh gebleven de fom*
me van
fes millioenen guldens, ende dat tot fuyveringe
van"*! ielve flot waren overgelevert verfcheyden Sta*
ten van
refianten, waer mede het fel ve flot volgens fu*
ftenue ontrent vereflent ende liquide wlerde geftelc *
ende dat uyt die oorfaecke by des voorfz Generali-
teyts Reefken-kamer, aen alle de Provinciën ten eer-
ften afgefonden zijnde copye van den Staet vande
voorfz
defcharges, als oock van de andere parthyen »
dc welcke den Ontfanger Generael verklaerden noch
te famen onvoldaen te zijn ; Daer op was gevolght*
dat alle de Provinciën (uytgefondert alleen de Provin-
ciën van en ^i^Mf) opde voorfz Staet van
gefeyde onbetaelde
dtfchargei fucceflivelijck, hebben
gedient van haer fchriftelijck bericht: oock vervolgens
by onderrichtinge van de Generaliteyts Reecken-ka-
merverftaen, dat na Provifionele liquidatie met dea
voorfz Ontfanger de feive vermits het doenmaels be-
vonden groote defedi, aireets tot goede reeckeninge
heeft aengenomen te voldoen > oockefièöive betaeU
de
fomme van tveehondert ppee e» veertighduyfent *
viethenderttenen veertigh
gulden v/ir ftuy vers, en dat
uyt het fchriftelijck Rapport van de felve Reecken·
kamer, van den Jare
fifiienhondert drie en vetrtigbt
daer en boven is gcbleecken, dat Gelderlant volgens
verklaringhe van den Ontfanger felft gheliquideert
heeft, ende alle de , daertegens ingetroc··
ken.

Item, datfedert den eerften overgegeven
Staet van defcharges van gelijcke heeft geliquideert >
uytgefondert van een partyevanecii
fent fis hondert vier è» tachtigh gulden, dewelcke de
felve Provincie noch fchuldig was ende betalen moe-
fte» om redenen dadr
by verhaelc, met ooch een partye
} van

cn OORLOGH, 't Seven-en^veertighflé Boech 15^


-ocr page 193-

i6z S A Κ E Ν van S Τ A;E Τ

Uytrecht.Over-rjfeltttxàù Stadt ende Lande ,ίοηάα òsi . ^ ,
ergens bevonden wat , dat de felve nader zij η gecom- τ/'

municeert aen de voojfz Provinciën 5 maer dat oock -
de Provinciën van
Zeelant en Vrieflant, tot date, noyc
hebben gedient van haer bericht, hoewel de
aenmaningen van des Geheraliteyts Reecken-kamer,
meermalen gerefcribeett ende belooft, het felve te
fullen fenden, met begeerte dan noch, dat met het
fluyten van de voorfz reeckeninge foo lange mocht
worden ghefuperfedeert, ende daer en boven gecon-
fidereert hebbende, dat by de nieuwe laeft overgege-
vene Memorie van den Gommis
Noortwijck inden
naeme en van wegen de voorfz Erfgenamen wen den
Ontfanger
Johan Doubleth evident is, dat federt de
voorige beloignes, by de Provinciën betaelt is een
fomme van
fevenhendert feventigh duyfent feven e»
twintìgh%u\àetiS eenStny ver dertien
penningen, fon-
der dat feecfeerlijck confteert van wien, of by hem, of
by de Erfgenamen in minderinge van de reftanten
oock noch meerder penningen federt delaetftegein-
termitteerde befoignes dit fubjed concernerende, be-
taelt mogen fijn, ende dat oock uyt de voorfz retro-
ada , niet blijckt , dat de gepretendeerde poften
van
reSiantien, in manieren als dep poft van geiufti-
neerde onbetaelde
defcharges aen eenige Prqvinoicn
oytzijngecommuniceert, foo hebben de felve Ge-
committeerde feer nodigh geacht U Ho. Mog. daer
van dit preallabel ende provifioneel rapport te doen,
ende meenen, onrfer het welnemen van de felve, om
eenmael de laefte handt aen dit werck te leggen, dac
gantfchdienftighfoude Zijn, dat daer over al noch
voor het allerlaecfte behoort gefchreven te werden
aen de refpedive Provinciën, als mede aen den
Lant'
fihap Drente
, met byvoeginge nochmaels aen yder
van de felve in 't befonder van de meergemelte Staet
van noch gefuftineerde ende weder ingegevene onbe-
taelde Item van het bericht by de Provin-
ciën daer op gedaen (onder het felve, vermits het ver-
loop van ontrent
dertigh jaren, in 't ongerede foude
mogen zijn geraetì) ende van de voorfchreve Solu-
tien van den Ontfanger daer tegens geexhibeert, als
oock van het antwoort van den Gommis
Noortvyck
op de laeft opgeftelde^eaim, ende van verfcheyden
andere opgegeven reftanten, dewelcke voorfz Erf-
genamen gi noch als onbetaelt, tot lafte van de Pro·
vincien en de Lantfchap
Drenthe, zijn pretenderende,
met ferieusverfoeck en begeerte, dat haer Ed. Mog.
fonder meerder tijt verlies en ten aller langften in de
r.i]fV3indriemaenden, willen gelieven te laten toeko-
men op alle voorverhaelde ftucken, van point tot
point hare klare onderrichtinge gemunieert met foo
veel bewijs van betalinge als eenighfints doenlijckis :
Ende in Ipecie, dat de betalinge. fy gedaen aen den
Ontfanger felfs, ofte aen yemant van fijne Gommt-
fen, ende aen wien met expreffie daer by van 't,yaer en
dagh, ten eyndeeenmael de voorfz reeckeninge ten
eynde mach werden gebracht ; waer by oock, onder
het welnemen van U Ho. Mog, als vooren, gevoegt
loude konnen werden by formevanconftrainte,in-
dien haer Ed: Mog: haer verwachte bericht langer
mochten komen te verfchuyven, dat U Ho. Mog.
verklaerden de Gecommitteerden voornoemt van nii
afabfolutelicktezijn aenbevolen, om op de voorfz
illiquide Poften finalijck te difponeren, ten eynde
omfulcx gedaen zijnde, des Gecommitteerden des
Generaliteyts Reecken-kamer fonder verder uytftel
fullen mogen voortgaen met het iluyten van de noch
ongefloten Reeckeninge over
dea Uerefifiienhtmdert
achtentwintigh
haer Ed. Mog. ftilfwijgentheyc voor
acquiefceraent en genoeghfaem adveu houdende.

Dat oock met eenen by de felve brieven aen gemei-
de Provinciën foude konnen werden ernftelijck gere-
commandeert, dat defelve uyt alle het geene voorfz
wel bemerckende de ongemacken vooren gementio-
neert, meeft zijnde gecaufeert doo»der felver naia-
tigheyt in de laerlijcxe
liquidatiAt, derhalven haer me-
de willen laten gevallen, wederom van nu af gelijck
in voorige tijden ende in fpecie conformite van u Ho.
Mog.refolutlenyanden heften Febiuary
feifieuhen-

dert

.4667. van eenenfiflighduyfinttdicivaa den Ontfanger de
_ ordonnantie noch in handen hadde.

Ende in reguarde van Zeelant, alfoo van de felve
Provincie tot date geen bericht was gekomen, dat van
desfelfs liquidatie, niét pofitivelijck konde werden
gefegbt ; alleen was feecker, dat de felve Provincie
ncfFensallede andere Provincie in afkortinge moe-
ftenftreckendetweelaetftei/e/ÏW"^ van
άα fubfidie \
aen Dememercken gedaen, de welcke die van HoUant
in de liquidatie met den Raedt van State niet en waren
te lafte geftelt .om dat de
dejcharges gedepefcheert wa-
ren na date endé tijdt da^t den Koningh de Vrede ge-
flooten hadde, ende oock de betalinge die de felve
aen de Admiraliteyten op de oude fchulden fouden
mogen hebben gedaen.

Belangende Oprecht » dat de felve Provincie doen
ter tijde op eenige partyen,
h^ioo^tadc tweehandert
feven en vyftigh duyfent feshondert
f//guldens , bericht
hadde gedaen, dat haer Ed. Mog. daer tegens Ordon-
nantie hidden, endeop de andere bedragende
drie.
hendertfivenenvyftighduyfent tweehondertfeven
gul-
àcnfis fiuyvers negen penningen, dat ttegens de lelve
partye ingehouden wierden de overbetalingen gedaen
aver fervisies, defreyementen, ende dat ia eenige pe-
titien by de felve Provincie niet was geconfenteert :
Edoch vermits defenthalven niet was geliquideert,of-
te van de deughdelijckheyt van de prseceniien gedaen
blijcken, foo moefte die tot die tijdt toe voor reftant
blijven.

Dit de Provincie van Vrieflant tot die tijt toe, noch
geen bericht haddeovergefonden, hoewel, foo als by
'c voorfz rapport bevonden wert, der felver Provin-
cie op aflGgnatie aen den ontfanger hadde betaelt
vier
hendertvyf en veertigh duyfent achthimdert drieentach·
iigii» guldens tfcAi ftuyvers wVr penningen j maer dat
daer van oock tot date met den Ontfanger niec was
geliquideert.

Ende dat de Provincie van Ovfr-lQTê/voor bericht
hadde gegeven, dat haer Ed. Mog. gereet waren om
met den Ontfanger generael te liquideren ende de
de-

ri

yci&/irj:fxtotlafte vanhareProvinciegeftelt in te tree-
ken > blijvende het felve niet te min ten reguarde van
denOntfangergoetreftant, ter tijde ende wylen de
liquidatie effeélivelijck foude zijn gefchiedt.

De Provincie van Stadt en Landen hadde voor be-
riciitgeftelc, dat haer Ed. JMog. eenige
Ordonnantitn
tegens de reftanten tot haren lafte waren hebbende,
behalven van andere kleyne partyen ; macr alfoo de
felve tegens
dedefchar^es niet gewiflèlt waren > bleven
als vooren ondertuDTchen voor den Ontfanger goet
reftant

Endelaeftelijck, dat den Lantfchap Drenthe niet
tnders tot lafte wierde gebracht, als haer ^mte in de
oude fchulden van de Admiraliteyt, de welcke neflfens
de partyen van alle de Provinciën geftelt was in han-
den van haer Ed. Grò. IVIog. de Heeren Staten van
Hoüant ende iVefi-Vrteflant, zijnde te famen v'^f e»
tieintigb tonnen gouts om
de betalinge daer van te vor-
deren : Latende daer tegens aen der iel ver reeckenin-
gen ende onderechtinge, welke Provinciën daer inne
defeiitueus mochten zijn > ende dienvolgens
goet re-
fiant, ter tijdt ende wylen aen den Ontfanger de
Adben van
defihtrge in plactfe van de verantwoorde
fiitf/iVande Provinciën fouden zijn gelevert; heb-
bende alibo doorgaens het voorit rapport genoegfaera
bevonden te confenteren op defe gerefumeerde befoi-
gnesalsbehelfendegenoeghfaem alledc poinden die
nu wederom in confideratie komen, om dat dier over
tot date geen finale difpofitie is gevolghc, ende dat
daerom oock de reeckeninge over den Jaere
fefiienhon-
dert acht en. tivintigh
tot noch toe ongeOooteri is geble-
ven; maeraengefien de Heeren Gecommitteeiden
by tegenwoordige refumptie van de voorfz befoignes,
oock hebben ondervonden , niet alleen dat den Ont-
f iDger Generaci
lohan Douileth op den drie en twintig-
fien
Ju ny feflhimhoniert negen en dertigh aen des Gene-
raliteyts Reeckenkamer heefc overgegeven fijn fchrif-
tehjcke Solutien op voorfz refpedive ingekomen be-
richten van de Provinciën
yinGelderlanttHoUant,

-ocr page 194-

en O O R L O G Η, 'Se'ven-efj^^eerHghfleBoecL x6i

derttaeeentipintigh, t'elkens voor d'expiratie van't
laer
aeo des Generaliteyts Reecken-kamer hare Pro-
vinciale declaratie, over te fendenj foo wel van de
ordinarii als van de extraordinaris confenten , daer
over met defelve Rceckei^kanjer laerlijcx liquide-
rende, doende fulcx oock dienvolgens mee den Ont-
fanger Generaci omnie door dat middel 's Lants Fi-
nantien (zijnde naeft Godt > de behoudeniflè van den
Stact van den Lande) te houden in goede ordre cn
buyten verloop.

Dit is 't gene de refpeöive Geeommitteerden heb-
ben nodigb geachtjaengaende de ongefloocen reecke-
ninge van Wylen den Ontfanger
1. Ooubht over den
lutcfefiienhondert «i^if e»iOTwi»g;&,provifionelijck te
rapporteren en U Hoogh Mog. voor te dragen. Die
vooren gementioneerde Brieven, met de behoeften
daer toe fpedereqde, meteenen geconcipieert ende
geprepareert, zijn hier by gevoeght, om fulcx nef-
fensdeHeeren Gecommitteerden by U Ho. Mog.
goetgevonden werdende, tot meerder fpoedinge van
defe befoignes, ten eerften aen de rcfpeöiive Provin-
ciën ende aen de
Lantfchap Drente j afgefonden te
konnen werden.

op gebcIiBccecrt 5tjnbE / gebBcn fiate
IK.og. De gcmdte i|eecen oïjec en
ttt faeclic ban öe oe=
nomcne mor
pten bebancht. CnDe boojt QoctS£öon=
Den / bat coppe ban 't boo?f5 cappo?t / met cnbe ncf=
fcniiöeSÖjiebenbpbeBemelteïIcewn onttoojpen eri'
De geconcipieert / al^ oocit
De bplagen Dacc neffcn^
oütroclcbect/ aenDccefpcctibegjobincien gcfonben
fbuDetnreöcn/ met gantfclj ccnjligö bcrfoecft/ bat
tefriüe ten fpocbiaftfir π / immec^ ten langfien binnen
bettjOtban
drie maenbmftaccbedc&t baec optoflben
toten inltomcn/ of batmen öaec fitlfajpgen/ foube
ïjouben boo? acquiefcemcnt / enbe be #ecten <i5icom=
mitteecbeninbe^ ^enecalitept^ ]SeccIien-l{aniecse==
autBo?ifeerttoefen/ omfonbecbecbetuptfielofte Di=
lap / aen be boo
;f5 ceecl^eninge / be Ie(le banbt te leg^
gen enbe finaliteit te fluptcn.

^e i^eeten <i3ebeputeecDe ban Zeelant, I)ebben
bendertigftentet^ccaabecinoegeopent öet ^ioii^^
tiaclabbg^banbellcecmgace^jincipalen/ in bate
öm vier ent wintighftenbcfc^/ fjoubenbcin effett in
taöbc ©?obincienno£ö niet en mocöleii toefen Bfbi^
fpancctt / om aen be ïleec iPjing ban Orangie te befe=
crccn !)ct Capitey η ende Admiraelfchap Generaci,oftc
benf
^clbenbacctoete defigneren, bat opnieuto^alle
Deijopjenaengetoentfoubentoetben/ om ben gemel·
ten in ben
Raed van State teintcobucecen ; gou-
bcnbe boo?t^ boo? gecepetcect öunne boo?gaenbe con^
fiCiccaticn op liet Concept bp eenige i(|eecen upt tjaec
J&o. iKog. ©ccgaöetingjje op 't papier gbebjacljt/
caecftrnbe Ijet
fepareren ban fict Stadtbouderfchap
bcc
ccfpectibepjobincien/ ban be functie ban Capi-
teyn ende Admiraelfchap Generaci
befcc ©eunieCE·
De
©ioöincien/ geïijcftoochop ijct betgeticn ban bc
Hooge Militaire Ampten
ban be Etgcc^ ban befen
^taet.

^ε Cfcecen <@ebeputeecbfn banbe p^obincie ban
Vrieflant, fjebbcn ban gelijcften becmeutot 0« P?o "
binciacl abbij^ ban be J^eecen tjace f>jincipalen / caeci
ftenbebeintcobuctiebanbfiecc^jin^ ban
Orangie
inbenöaebtbanêtate/ enbeljet fepareren ban be
boojnoembe
Stadtbouderfchap,ban be )30DCf3 Ampten
ban
Capiteyn ende Admiraal Generaci, illaec tqj gì;
btlibcccect?ijnbe/i^ goctgebonben/ bat be gemelte
Piobincialeabbijfen gefielt foubc toecben in fjanben
ban be ieeten
Ripperda tot Buy rie en anbece öaec ï^o,
.iHtioa.aSebeputeerbcntottie Militaice faechen/ om
tebifitecen/ejcamineren/ enbe baec ban tappojt te
Dpen.

Si^mebeartefenfnbegccefameertijet Concept op
Dato boo
?f5 bp gemelte ïleecen «©ecommitteecbcn
tttebcobecgelebett/ beöelfenbe benboetenbe raibbel/
toaec na be misverftanden, bie tuffcïjen bieleebent'ee=
nigccttjtmocfjten ftomen t'ontfiaen/ fouben toecben
bcflicfjt /enbe baec ober inbe ceipectibe ateeben^ aIbo=
ccnaeHelibn-ecrt jönbe/ 'tfelbe bp eenpacigöfpt
ban be
drye Heeben banbe ^taeten goetgebonben 1667.
enbe gcacce ffeert enbe lupbt al^ bolgt. __^

TNdien het mochte gebeuren (i 't gene God genade-
Xlijckverhoede:) dat t'eeniger ojt eenigh
verfcbiL

diffuyt > misverfianttohe onetnightp tuflchen de Le-
den van de Provincie van
Utrecht moghte komtn
t'ontftaen, foo fai uyt de naem van de Staeten wor-
den verfocht aende
drje eerfie in rang vande Geu^
nieerde Provinciën, die als dan geen
Stadthouder Tul-
len hebben j ten eynde yedcr vande lèlve een Heer
uyttet midden van haer willen deputeren, om de -uer-
fchillende Leden by middelen van accommodement
inder minne te vereenigen, enderfelver quasftiente
affopleren 5 en fullen ten dien eynde die
drye Gede*
puteerden, lbo haeft doenlijck, een dagh van byeea-
komfte binnen die Stadt van
Utrecht aenftellen,

Soo verre geen accommodement mochte werden
gevonden , fullen de dry e Leden vande Staeten van
Utrecht uytte Regenten vande drye boven gedefi-
gneerde Provinciën, oftc oock uyc de volgende, die
alfdan mederei»
Stadthouder fullen hebben, noch ye-
der een ertòfr verkiefen.

Endeindien overdiefweevendequxftie ofte quse-
ftien
twee Leden van een verftant moghten wefen, te·»
gens
helderde, fai dat Lit in plaetfe van een, twee arbi-
ters mogen verkiefen, omme mette twee andere Le-
den, yeder een arbiter verkiefendc te mogen gelijcfe
ftaen, ende niet te worden geprjejudicieert.

Ende in cas alle de drie Leden verdey Ic, en mettea
anderen oneenigh moghten zijn, fullen de
drie arbi-
ters by die Staeten vande drie Provinciën geftelc, en-
de drie by die refpadi ve Leden verfocht, een
TLegent
uyt een vande Provinciën als boven tot fuferarbiter
auumerenj ende de ftemmen over die verkiefinge
vande felve komende te ilaeckeoby het lot daer toe
procederen.

DatdandieHeeren Arbiters, foo haeft gevoegh-
lijck fai konnen vallen, metten anderen inde Stadt
vanüiWi&iverfchjjnende andermael fullen tenteren
den wegh van accommodement ende befliffinge inder
minne, en 't felve nietkonnende werden uytgewcrkr,
onpartydelijck oordeelen ende uytfpreecken, 'tgeene
fy luyden in rechten ende blllijckheyt
mérgoeder con·
fcientie
fullen bfcvinden te behooren, en ten dienneyn^
de voor het intreden van faecken, onder eede beloo'
ven ende verklaren geen fucht, aiïèótie, oftc party-
fchap tottet een ofte het andere Lith, in 't doen van
uytfpraecken ofte decifie te fullen dragen.

Dat, by een vande Leden eenige reden van recu-
fatie tegens een ofte meer van de Heeren
Arbiters op-
genomen endegeallegueert werdende, daer over by
dierefterende Heeren fai werden geoordeclt, ende
de felve fufEfant wordende bevonden, den
arbiter of-
te
arbiters, fai ofte fullen werden gerecufeert, ende
indesfelfsofteder felver plaetfen by die geenei die
dan gerecufeert hadde gecommitteert ofte gckoren ^
andere ofte anderen ge furrogeert.

Dat de refpeétive Leden fullen beloven, gelijck de
felve belooven by defen, te doene uytfpraecke fonder
beroep of eeniee provifie van rechten 't zy van
Af fel,
THelief. ΈΒνίβ, Nulliteytj
ofte andere querellen of
middelen te gebruycken, te fullen naergaen ende ach-
tervolgen, doen naegacn ende achtervolgen, fonder
te gedogen dat diredtelijck of ïndireöelijck yets daer
tegens worde gedaen,

Ende of het buyten verwachtinge gebeurde, dat het
Lith ofte de Leden, die figh by die uytfpraecke mog-
ten vermeynenbefwaertte zijn, weygerigh waren de
felveals boven naer te komen, lullen die Provinciën,
uytte weicke de Heeren yiri/ViW fullen wefen Gede-
puteert ende gekoren, mogen uytvinden ende ge-
bruycken betamelijgke middelen , om den gecon-
demneerden totte obfervantie vande felve uytfpraec-
ke teobligeren.

35efe Cornee oocfe ont|ïeIteni^ getoce(i in öe
jffcanfcije fteccfte tot
Middeiburgh. SUlbaec toa^ ren
fftan^ ®jebifeant D. Labadie, boojmaej^ ƒ efuyt, een
φ 4 man


-ocr page 195-

van S Τ A E Τ

fo?mcecbfï5eïigie op een bobt Bonnen quöt tooibeii;
maecbpwfifcteett op be Pjincen enbe potentaten
bie ban befclbe ïïfligie jij" / fnbe meent be fijne boo| ^^ ;
langbfaembept te (lijten.
Paufcn felf^ / toeten bat
Romen enbe Italien bol i^an Proteftanten, ja laetjë
bichtoil^ tot bcm Bomen / al^gecn ecgecnt^ toect gcd
geben:
ginspaengien bcfgelijc):/ eenpebec i^b?p;
men bebint bat bet bloebt bei; lUattelacen/ t)oeba=
nigb fp 3tjn) i^ ben aentoa?' ban bie «^efïntbtpt / enbe
be malcontente
Grooten boenbec baec pjofijt mcbe.
S^elnquifitie enbe»anbece fitengigbfPt/ ficcft fD«
tijbt enbe plaet^ / op fommige beeft fe fucee^ / op an>
bece toebccom nift.

,flocbtan^ i^ ban allen ouben boTgenbe ttjben / foo
in be ftepfeclijcBe recbtcn alg bp i>laccaten/in grbeel
€b|ifiencijcB becfien getoecfl tegm alle nitutoe ορΒα»
mcnbe<IB>cfìntbeptin be ifieligie/ al^ bcl'benbc een
gcoote ficacbt op be eenboubige gemeente
j een Da-
vid loris,
een lan van Leyden, i^ rapafafI om upt be
Bybcl, upt be Apocaiipfis te tcerBcn toatfe toilirn;
bocb al^ een ^taet toel getoapcnt \i/ Ban
lirbtec toccs
ben bebtoongcn / en of batgefcfjiet booj i>oidaten of
b00?ben
Beulj'ti^ eenbingb Conkici.tie dwangh,
b'eengeiutfetöet/ b'anbreniet/ befïiccftficfnipoj^
teert bet.

©e Heeren ban Hollant ben eerften ©eccmbec en
corps
tcc ©ergabfcinge becfcbenen jijnbe / bcbtim
boo; monbebanben)^ect:]i$aet'@enfionari
^de Wit
metbe cebenenbarc toe bienenbe/ feec infiantrlijch
bcrfocbtenbe geucgeect/tenepnbe/ bat eenmaelen
tenlang(ienboo?acnfiaenbcKerfmifle nieutoe (ïijl/
gebifponeect mocbte toetben ban be openfiaenbe boo^
gbe iVlilitaire
Ampten, obec be ItÌiilitie ban befen
ètaet.

Il^acc op becfïaen i^ / nocbmael^ aen be cefpectibe
Pjobincien te fcfijijben / bat be felbe al^noeijitn fpoe«
bigbfleninnaecbecbelibecatietoilbenleggen b^t
jectgeinfeceectinbace üoog. J^og. feccetc notulen
ban ben
een en twintighften ^eptembec lefileben / ca=
Benbebet
introduceren ban ben i^eece Pjinee ban
Orangeinbeniöaebtban^tate/mitfgaiiec^ bet fe-
i^irenbangetCapitcpn en ^bmicaeïfcbap «i^ene*
183 ban bet ^tatljoubecfcöap ban be cefpectibe
bincien/ met ben gebote enbe aenBIeben ban bien;
ten epnbe bat bet felbe project bao;<i3obt^ genabigen
;egen/eenmael met eenpacige abbijfen ban be gcfa<
mentiijcBe ®;obintien ten langfien booj
KerfmiiTe
boojnoemt nieutoen fiijl / geaccefieect/ of ten minfien
be ileecen «©eöeputeecben ban begemeïte pjobineicn
in baec )|o. HSo. J^etgabetinge compacecenbe/ ge·
autbojifeert mocbten toetben/ om 't boo?f3 pjojcct fo«
banig te betoen abjufiecen/al^ b^ft «öb.rnet be meefic
Harmonie fouben toeten in te fcbicBcn/ mrt becbec
becfoecB / bat be gemette pjobincien / ten bien epnDe/
pebec in ben bacen/ aenfiont^ baece ^tactfcjje bergsi
becingenofteSlent-bagen toilbenboen conbocecen/
batbefefaecBe ηοφ tijbelijcB boo?
Kerfmifle boo?-
noemt/met goebeeenÉBÖfPtafgebaen enbe tee ncbfi;
geflelt mocbte totcbcn.?&ep toiecben be Ileecen OSeDej
pnteecbenban be meecgemelte pjobincien oocB bec^'
focbt/ ,befe boceï^a. jjföog. goebe meeninge enbein^
terttiemet baece pacticuliece beboicen bp be Heecen
bace^jincipalen te toilUn feconbecen/ enbe ten fel«
ben fine pcmant upt ben bacen af te fenben.

^e ileecen ecbrputeecbrn ban be p^obincien
ban
Zeelandt, Vrieflandt enbe Stadt ende Landen
intjcceecben een ©?obinciaIen ïafE ban be ï?eei;fn
baece ©?incipalen op 't boojfs fubject tot meecma=
len / enbe nocg op gifieten tre 3^et:gabci:inge gb^
opent.

©e Ileecen «ÖSecommitteeïbeÖaben ban Zeelant;
refccibeecben baec op ben achften, bat fp bp abfentie
ban beüeeccn Staten nobigb gbebonben babben'te
cefetibecen/ bat ifoo baefl be ^cecen Staten ban
HoUandt en Weft-Vrieflandt. bupten alle bectoaclii
ten babben sccefolbecct
'tStfdthouderfchap in baece
P?obinciete
mortificeren,en bojbec te ucgecen bat bet
Capiteyn
en Admiraelfchap<©enei:aei/ booj altoo^
foubetoetben gefepaie(tt ban bft
Stadthouderfchap

ban

S A Κ E Ν

t64

t66f, rnöe arBrpt/ ία

—— bjacljtebichtoil^ veertien up?cn op εεη Dagö toe met

Catechiferen cnÖC preecken ; boojt^ ban een fXertl=
pïaeclfleen. «Sentooojnaem Êiöt ban be |®agi|ltaet
albacc / öctft mp frifé oefept / bat be j?canfcije üteccft
albaecteboojfeec toa^becüaHen j bat bepjcbicatien
butccbensebaen of ac!)oo^t met hicpnisl) aenbasbt;
öatmer quam
fpeöatum j bat be gionchtjept niet bebe
al^ elhaiibec aenfïen / enbe boo? teechenen fpjeechen /
Dat be p?ebicanten baec na öacc bibectercben in be
Sa-
letten ,
met bifcourffen We meec na Ovidius cooc=
δεη al^ na be
Bybei. alle^ fjabbe D. Labadie
feec aec£fo?meccti <Êen ban (gn Confcatecg onge^
tcout/ toa^fufpeetbanalteBemeenfaemtejijn met
cen©?ou petfoonj enbenabatijpbcfelbe ftabbe ban

Ïemorbaen/ liet niet bpfjcm in bup^te fiomen. D.
,abadiefulo:berfpiebenbc/ quam fijn gnp^ befoec-
fien/ enbe bonbt epnbeiijcft be ©?ou perfoon in be
Schapprayj boaec na fp J)em bebc af-banc6en. <i5cn
anber/
eeÜaenöebbenöeinNormandien, enbe ban
öaec aecemobecct / quam fï0fj aengeben tot
Middel-
burgh,
becjlutiecnbe be Sententie bie tegen Ijcm lagl)/
enbeinccgarbbat öp toajS een fitroemt Piebieant^
^oon / taiert albaec boo? jpcan^ Piebieant aengcno=
menfonbeÏbeel e)i:amcn#ban icben. .i^amael^ bec^
nam i
-abadie » batÖP bOO? be ê>pnobc ban Norman-
dien toa^
getcmobeert om fbn ecgeclijh Icben/ ente be
©jeecfifloeiontrrptboojeenigeiaccn; bat öp baec na
tot
Sedan l)p opceptie op be ^oel gehomen/ gabbe
quaigchbanbcKoninghgefp?ooc{ten/ enbe baecom
oochupt
Vranckrijck gebannen. <0mbcfeccbenbaafi
Dat
Labadie Ijem fufpenbeecbe ban 't Jöacötraael / tot
batbP fIgD foube gebl^rn gcpucgeect. Φρ
Labadie
fel^ biel te leggen/ bat f)p be Franfche Confeffie noci)
nopt öabbe onbccteecftent / baec in ftoacigftfpt raaec=
i^enbe / om battec inflont/ bat geieben gabbe
furl'auteldelaCroix, bitfepbegp toa^ Paeps, bat
necgen^Öct
Cruys toa^ een Autaer gcnoemt ; öp toa^
OOCN ban be opinie des Milleoairesi bat Chriftus fou^
He
duyfent jaec Komcn te cegetcn met be Sptbethooi^
neopaerbcn/ al^fiaetinbe
Apocaiipfis; (öchtccöp
QabbeOet
Synode van Dort ofte Nederlantfe Belyde-
nisgcteecitcnt. 3Doc5 bp ntaecftte flgb betbaet 6p ans
öece^jcbicanten/ om Dat öp be felbe tajjcccbeban
Wefcltsheytsjban on|iigbteïi)cfeen ottlmcgancR enbe
nalatigljept/ batfe mcec toetcft maccftte ban be
Zalet-
tenenbeJufFrouwentcöffoechenal^ban be Precck-
ftoei; batfe inp toacen ; batfe niet Catecljifcecben : im=
mei;^
ÖP fiont quaiijch mettet Synode ; gccitcect jijni
öe / cj;cufeecbc cn aUfcntcecben ftflbl epnbelrjcft in
«©ctobcc taiert
gefufpendeert, bocb (Qn Connflojic
enbe €>emeente maintincetrben bem / en be anbec bie
Bpftabbcgefulpendeert, toiectgereftitueert. .

Cot Amfterdamj bie ban beLuyterfche «©cmceni
te/ feec aengetaalTen jijnbe / becfocbten pecmiffie om
ten
tweede Jtcccft te boutoen / fulcj; toiect baec toege=
(iaeu; fp ftocbten tot biencpnbe betfc&fpbe bupfen
bp be
Haerlemmer-Sluys 5 macc eet fp bie af-bjaec=
fien / toiecben ecnige ban opinie / men foube en lionbe
fiettoelmeteen
Kapel af fien. ©e USagificaet fulcy
betnemcnbe/ ontbooben eenigeban be gemeente/
fiaerbecmancnbe/ gbeen
Kapeile, maec een ampie
Kccclt te boutoen / bat fp al eec be eecfic ïiecch oocb te
fiïepnboutoenbe/ Ijabben moeten t'elchen^ bie bec=
gjooten; niet fonbet moepelijcfibept/ alfoo 't eeneont/
cn bet anbec (iuh nien toicct/ baec upt perijhei ban ons
nclucfttoa^getoccfi. <0pbffclbctijbt gcbcucbct^iat
tot
Groeningen be Lutherfche, (igf) in tameli)ft getfll
binbenbe / ooeh een plaet^ tot pceecUen babben geno'
men ; j®agifiraet fulcj; betfïaenbe / beben be
Jp^eech- floel in (ïntfecn b?eecftcn ( enbe op (ïtaet tocc=
pen; toiefalmenBiejrpjöfeni bepbe / eJcB moetfyn
inefncen toeten / enbe bet i^ feec hiaec / bat be
Religie
poIitijcRUöcB toect gccegeect. Amfterdam maecftte
Qaec ^tabt baec boo; populenje / macbtigb enbe ciicFt,
Groeningen fai anbcce ceben bebben gcbabt/ baec
Academie in fupbecbcpt/ cnbe'tgeboo? in öaec pu«
blgcItelÌtecciiente gcootec te bouben.
Roningh
van Vranckrijck
foube feeclicbtbe tcft ban be Φΐΐξ-

,1ι

I

-ocr page 196-

rr^ banb£ccfpcrtiöe®?abintitn/ firt felbebp fiaccsSb.

■ Moe mftöfRonïtnfcinfl&e toa^ opgenomen en am=
·—— „cfiinai^cennicutoigBcpt/ fttybcnbe tegen^ beoubc
nronDcn en fonbamentcu ban be fìcgecing/en contea^
neDföiPÖept/ bieaenbc ccfpectibei^jobmcicninfop
fioosf» point öeöoo?öen gelaten te toecDen; en Ijabben
Uctbolgen^ Den
feftienden Augnili laetfllebcn bacc op
gmonieit Oc cenpacige contcacie ccfointie, Cnailjoe»
tucl bi öoogflgcbacijtc j^eeren Staten ban
Zeeland in

cube begcoet te tuccben boojbcil^eccen Staten ban
Hoilindc, foo öabben ijaec «Sb.HSog. niethonnen
toccbenbetDogljcn ban baec boojgacnbe fcntimcntaf
tc üJiJclJen / maec tee contrade goebt gebonben bacc
bn tc pcrftfifcen ; en toefenbc baer na op 't papier gc=
teagt en {jectuacrtsS obctgefonben fcccftct naber <ion=
ctpt / en becbolgen^ in bc jongöfie ©ecgabetingc ban
be Jgeecen Staten ban
Zeelandt gclegöt in belibcratic/
gcbben baer
Jll^og. baer in alfoo tiiepnigf) ggebal·
ien enbe fmaccfì gebonben / al^ in get boo^aenbe/ cn^.
Debaecopboo?bebccbc macl genomen contrarie re-
foliitic/ göflijclt banbe üeercn<l5ebeputcerbcn ban
bcfc ^jpbincic in ijaer ï|o. Jl©og. ©ergaberingc oecu;
ncrcnbe ban bc boojfj bjic onbcrfcljtpben refolutien
fuccefTibelnclt aen bc rcfpectibc|)?obincten be noobige
Renniffe Ijabben gegeben: ^ulcft^ bat ftaer ï^o. ,f©og.
tenoberbloebt banbegocDecn toel-gefonbccrbemcc
ningöe cnbc intentie ban be ï|eercn Staten ban
Zce-
landc,
onbtcricI)t cn bcrfeccftect iijnbe / cnbe bat oocit
gct mcfcenbrrl ban bc anbere #jobincien baer ban
nietenfeijijncntebifcreperen/ foo geben fpljaer i^o.

ofïebienbolgenbc/ bebJijle en£bc|9;obintten(uptgc
nomen
Hoilandt alleen / al ober lange ccnparigi) toa·
rengetoeefi/ ombcn ï$ccrc®?inc6banOraigneH het
een(gt) mannelgcit obecbltjffcl ban gct boo?lucI)ttgl)
©up^ / bat foo beelban ben ^taet Beeft gcmeriteert/
t'jntcobucercn in ben iSabe ban Staten / gacr Hoogt)
JtBog. niet cn fouben bciiebenftaer aenficncnbccrc«
Dijt tccmplopcrcn /ombe öoogft-gemclbe ^?obintic
ban
Hoilandt ban fingulariteyt af tc trccficn/ enbc tot
ftet eenparig^ fentiment ban alle be anbcrc ateben ban
be ^nie te bifponercn/ten epnbe bcfclbc bc introdua:ie
bmibcïjoogfi-gemclbcnjdcer inbeniSabeban
ifetatennict langer cnmocötenbliibcn acccocöeren/
aen faeehcn bic ban ccn gcl)eel anbcrc nature cnbc b?p
ftarbe bigejlic 5ön; gelnc&c #flfïcien fouben / onbec
Bct luelnemcn ban Η i^o. j®og, ftonncn toerben acn=
Bctairnt/ om be l^jobincien/ ìfjnbcinfgljeltjcB^ijft
nunbcrgetal/ bicIjaer inclinatie tl)ooncn/óftcalrc=
be gecefolbcert gebben tot bc
reparatie ban Ijet Capi:
tEpn cnbc 3ibmicaclfcbap «generaci ban ï)ct Stadhou-
derfchap
ban bc rcfpectibe ©jobincie tcperfuaberen /
om batu op niet bojber tc negeren / maer bic facchc tc
laten bpbcoubcgronbcn ban Sïegcringl)c enbc
Ijrpt / bic bc rcfpectibe ©?obintien baer omtrent com=
pcteerOe/ temeer/ alfootegcntoooïbigh noci) rcbcn
noclj oe^fahe tot foobanfge bcliberatten cn tnier ben gc^
geben / beelminbat ccnigcncceflïtegt of noobt boo?
ganbcn toa^ / bic fulch^ quamen te pgiteren enbc te
bcrepflc&en ; gelijcft toel ter contrarie boet Dc&eflcHin=
ge banbe
Militie te Lande, biebp bcj^ccrcn ^tatcn
ban
Zeelandt nict allecnc nu/ maer al ober bede laren
geucgeerttoa^ getoecfl / cn baerom i)abben I)acr
II^og.fool)aeflappatcntie toap/, ombatl)oog|)noo==
big!) torccft te boltrechen / acnfionbt^ baer op gcrefol·
tocertenbc cenig^c boo?namctoel geejjpccimcnteerbc
per foonen genocmt/ om tot bc j^oogc Militaire €bato
ge^teaianbc gecmplopeert tc toerben/ fooal^fiacr
ÜDog Jü^og. upt be boojgemclbe
drie bifiinctc i5eMu=
tienmcbcfoubebeKcbctiteficn; baer bpbanftomcn=
bc be fcntimenten ban be anbere Söonbtgcnotcn / foo
(ionbtge£n|jnt^tcttoi)ffclcn/Dfbacci|o.4!©og.fou=
ben gare iScgcringebon foogofbrno^bje gφjobibcect

ban Staten ban ben fevenden,

boeningöc ban öaer i^oogi).flSog.refolutic ban ben
driecntwintighften fn acht en twintighften ^Obem·
ber Icfilebenabbij^/ raccfienbe fjet (n boo?cact öoui
ben ban een con|ÏDerabel fonb^ / ten minficn ter foms
meban
een miliioen gulbcn^/ om bpaHcboojbalIens
bc göelegcntöcpbt pjomptcïijcft cnbc fecrctclijcft ten
bienflc ban ben Stanbe ge-cmplopeert te lionncn tooi-
ben: Jl^aer op gebelibercertspnbe/i^l)etboo?f5ab=
btj^ bp be gefamentltjeltc P^obinticn Coppcltjch obcc*:
genomen; enbebien onbecminbert£jl|lelt inöanbcn
ban be ]|ccren
Ripperda tot Buyrfe, cnbe anbcrc Ijaec
itoog HSog. <!5cbcputcccbc tot bc llilitaicefaecften /
omtcbifitercn/ iFamineccn / cnbc baer ban rappojt
te boen.

©c fccrcn ©ecommittccrbcn ban bc ?fibm(rali»
teptccnigcntijbinDecember bp ben iinberengebjecfï ^Bfetec

eaiif»

jïföog. in bcbenefien / of be natuere ban be o?b?c cn 1 nomen/ om ben ^tact bp alle boojbal en ongclcgent
faeciifnbanbe0egeclngenietmebccnb|ac|)ten/ bat | tjebcn tc honncn bicnen: ^p oojbcclben / bat in De
meerber .gijctal ban bc p.jobintlen niet cn toerbc macntban
Maerc tocftonicnbc gljcccet fbube bienen te

gepafuabceitcnbegepcrfï totöetfentiment ban ört
minbcrgetal/ maet tuel minbertotljetmeerbct/cn

toefen achten veertigh ^tf)epcnenbe fregatten ban
Oojloge/ ccnderdendeelgcmontccrtban feftigh tot
feventigh fïucttcn / enbc boo? ben anbercn gemant
met
diiehondert feoppcn/ foo ffiatrofen al^ ;feol·
baten; l)ct
tweedederdendeeigcmontctrt ban veer-
tigh
totvijftigh (lud&cn/ cnbc booi ben anbcrcn gbe«
mant al^ boorcn met
twee hondert ftoppen / cnbe
lactflc derdendeel gcmontccrt mct
dertig tOt veertigh
fïucften / enbc booj ben anbereti gemant niet hondcrc
vijftigh {toppen i bat bp bc boojfs Ï^Ioot foube bicnen
te toerben geboeg&t
twaelf ïïorp-jfregattcn / gemono
teert met
feftigh à twintigh fincltcn/ cnbe gemant met
feventigh il©atrofen/ enbe twaelf 23?anbcrsS/ pebcc
gemant met
twintigh hoppen/ cn bat be boo?f5 ©loot
tot laftc banbcnÈanbe foube too?ben onberyoubrn
inuptrnliingfje/ folbpccnbcRofi-gelbcrfn/ bentijbt
ban
achtmarnben/ enbc bobenbicnbeCoHegien ter
^bmiraïitcpt foo beri ^cIjrpenban©o?logi) fouben
equiperen / al^ befelbc upt Baer
inkoniften honben
berballen/ omtc bicnen tot
proteaie banbeCoop'
bacrbp-i&cöepen befer 3lanben / enbe tot bciificrchin.
gc ban be boojfj ©loot / foo al^ 'φ Eanbt^ bicnfi fou;
De Romen tc berepflcbcn ; bat boojt^ bc refïercnbc
^cöepenban ©o?IogB fouben toojben g&ctimmert/
geitifl-fiaelt/ enbe ban noobigl)ebel)oeftenboo?(icn/
om fpoebiglj gercebt te fionnen jtjn/ (nbicn bm ^taet
meer
navale maci)t ban noobcn foubc mogen Ijebben.
S^dchc «lEquipagieboIgcn^ bconberfiaenbecalcula''
tic booi ben ttjbt ban
acht maenben bp raminge/foube
Bomen te Roficn bc fomnie ban
vijf en dertig honderc
een en veertigh duyfent fes hondert vieren feftigh
gulben^. _

Sefthien ^c^fpmban (©Ojï
loge boo; ben anbercn gemanbt

met drie hondert fioppcn/Daet
ban folbpe / Ito|l-gelbt / toif rbt
genomen tegljcn^
dertighgul»
ben^ ter maenbt/ bcbjagenbe
maenbtljjch - 14.4000 ο ©

enOORLOGH, 't Seven-en-'veemghfle BoecL

UinDcM/ batbcfdbe in'tfiojteeengocbt fpntiegcluc= 1667

ItiflÖ&fflupt fouDen Bonnen maccftcn/ cnDcfoo Derf_L

ccbciijcfth(nDt bp bc rcfocctitjc ©jobintien binbcn/

iciijcftljfpbt bp bc refpectibe ^jobintien binben/
batgecnc ban befclbe foubefnfiinecen/ batljaet:ab=
bijeen
boDjflagb aïJeen nwfftentocrbcn gljebolgbt/
beeimfnonbememen ominbenl^accn ecnig[jrpat:ti=
cuKerc tiefiellingljc banbe .flBilitaire (CljacgrsSte ful«
len boen / bacc be anbccei^?obintien in geen
mora

----- ^ --------------------------------noci) gljebjceelunenfoubensijn/taceabbijfenopbe

Oeboigenbemaent ban September becere ontfingcn fuppïetic ban befclbe Cljacge^ na ojbjc te uptten.
ban ober bit importante fubjcct orpjeffeiijcfi ficfonben ®ec felbec tijbt quam een 25?ief ban ben ί

ïïaebt
inljoubenbe tot bol»

(iEnbc in acht maenben ixjiovo ο ο
€nbe om benSanbe/foo bcci
mogelijeh/ banbofien te ont^
flaen / foo foubc op bc boojfs

fct)epen itonncn toerben geem^

t^opeect


-ocr page 197-

i8o SA KEN van.-STAET

Citi derdepart jBaCl·
, '' nicr^ möe ^njijntcn/toafc Dan
Öcn^taEtfoiiüc ïionnm pjofi^
toen twaelf gulDin^ tee niaciit
bcDjafloiDc ili
acht nmcnDcu .

i5'36OO

tiffi 998-1.00

Cnöeacronfïöfrccrt/ irntop
De
Equipagie,ilytagi6 cnöc con-
fumptie
ban Dc ^cljtpfn ban
©ojloflc geen baPe cnDe feeclic»
ce calculatie Kan tuo^Dcn gtic-
nrnecUt/ footoicrt)tDebfacoo=
tinge geDacn op een
derde deel
foa beel De foïDpen cnDc ïtofï-
penningtjen bati
drie hondert
Roppen / bolgljen^ De Ijoben-
flaenbe calculatie qnam teim^
pojtcccn/jnnDe -
584-000 (

Sefthien ^cljepcn ban ©o?;
loge / Doo? DenanDcccn gemnnt
tticttweehonwrc fioppcn/ foU
fipe enDe fiofi-gclöt/ genomen
op dertigh guIDen^ tec nmenbt /
ibcDiagljenbe in De boo^fs tijQt
ban
acht maenben - yiSooo c

aiDiect becininDcctmct De fot
Dpe ban
twaelf gtilD. tecmaent
1)00? foo bed ÖCt
derdendeel
JCKacinier^ enDe ^olöaten op
De boo?f3 #)c{)epcn fouCie Iton·
iientoecDengccniplojJccct loz^gtf c

I

23eD?agcnbe 66^o o

©00? «Sqüipagie enbc(Töta=
Qie ban be boojfj ^cftcpen/ ge
iiomenbe ïjelfte/ boo? foo beel
öe foïbpe cnbe ftofi-gelbcn ban
twee hondert Koppen bebjas
aenbe - - ayficKJo ο q

Seflhien J^cegatten / booj
Denanbecen gemantmet
hon-
dert vijftigh
hoppen/ beb?agcn
öefoibpeenbe ftofi-gelbcn tegen
dertigh gulben^ tec maenbtin
achtniaenben - 1167000 ο ο

dSaet af boo? be folbpc ban
een
derdedeel jEarinict^ à
twaelf
gulben^ tec maent 7Ó800 ο ο

20Ι(ί00

ÓJZOO

i zoo 00

49pzoo o o

©00? «enuipoaic enDe flijtas
gie ban De boo?f5 J)c!jepen een
derdendeel ban öe boben|ïaen«
DefolDpeenDehofi-pennlngen ijaooo

Twaelf fïocp - fcegattcn /
Doo? Den anDcccn gcmant met
fe ventigh fioppci!/ alle jUatco^^
fett/ Dacc ban folöpecnDebofi-
gelt tot
dertig guIbenjS inaent=
ïücft / Itomt in
acht niacnöen te
JjeDjagen

©an Dc boo?f3 fomine een
derdendeel boo? (ffiquipagic/
ronfunitic enDefïijtagie

3^00? inhoop ban Dc boD?f5
Branders met Ijan; toccu|iin=
ge pDeC op
thien duyfent gul=
Deni^

©00? onberöouDt cnbe upt-
fioop ban ©fcniinctcn/ icanf=
pojt ban ^olbaten/crp0-gelbtn
aen befelbccnbcanberecjrttao?^
Dinaice lallen

100000

3ί4ΐίίό4

25eD?agcntTamcn

<l5eDuccnbe ben Cngclfeöen <©o?ïogB/toa^ op Hol-
landt
gecepactieect ecn.^ommaban hondert negen

duyfent guIben^ttiaent^/öI^eenFonds mboo?ïait/ τ/τ^,.
ombpboo?bal cnbe geleQentijepbt/ p?ompt enbefc» "/·
ccetcltjcit ten bienfie ban ben 3£anbe geb?uptht te Iton-
ncntuojbcn: 30nbc bpcv'pccientiebcbonben/batbp
geb?cch ban fooOanen
Fonds, gebnecenbe DcMunfter-
fchetnbaficn/
beel abbantagiengenegligecct tiabbeii
moeten toojben ; ^ijnbegebcuct/ baifscögantfciie
lÏrgimenteit arnbooben om obec te homen/ bpalbien
men contant geibt (jabb§ jegabt bp bet ganbt ; biacc
toepjomtitubcen feccctcflié toiecbtgcccquiteectjenbe
mitfOien geen
petitien ftonben toojben gebaen / beel
minafiabcbsagötbe confenten/ enbefucnifTcmentfn
bacc op bolgenbe ; bat aen be anbece j^bc boo? 't inib=
Del ban Dienonbec .<2Bobe^ genabigljen jegen in ben
(©o?IogD met arngelanbt/ DcBïoot ban Den ^tact
niet alleen een geöeel taifoen in ^eetoa^geljoubcn/
maec onbei; beneficie ban'tfelbe
fonds uptgctoctcht
bjacen notablefuccefleni maecaïfooDe !|eerenban
Vriefland: fiaec behlaegljben üaer boo? te ftoaec in be
extraordinaris Militie te 5ijn acngeflagen/ oftoelbat
HollandtDaec Doo?beel p?ofgtl)abDe genooten: foo
Öebben fp ban fiaec ©?obintie afgeüjefen enbconbe--
taelt gelaten ceniglje Compagnien ban ben
eerflen
Sïannuatp Defe^ ^aer^ af: toelcfte Compagnien bacc
boo? in cnpne gecaecfit / immecg onbeqnaem jijn ge^
bieefÏ om bicnfi te boen. j^ocgtan^ om bat foobanrn
fonds geoojbeeïttoiecbtnoobtfaecftelöcft/ öecft ben
ïÜaeDt göeabbifeect / ben
negenden , bat foobanen
fonds, ten fineal^ boocen/ in bm)?caebt foube be=
goocen gegouben tebDO?ben/ enbe bat becbolgfien^
'tfdbe op ben evtcao?binaicen ^taet ban <©o?loge/tbel
foube bonnen geb?acl)t enDe gecepartieect toecben/ na
I beQuocesobecbe cefpeetibe ®?obincien; maec boo?
Dien fp onbecbonben bat bD0?gaen^ be©?obincien feec
tcaeghjacenin'topb
?en5en ban becfelbcccefpectibe
contingenten tot ^tucc ban ben <©o?logö / enbe faecs
Hen ban ^taet / oocft felbe ten ceguacbe ban foobani.
ge fommenban penningen / betoelcfte becepfcgttDiec»
Den tot
executie ban De Traaatenmetfóoningftcn/
©o?fien enbe p?incen/ (6eallieecDen ban befen ^taet
ggcfiooten/ en boben'tengagement ban't
pubiijck

woordtmet öanbt cnDe ^egelfolemnelijc&belicacö:'
tigfit ! niet teggenflaenbe Dientjbalben continuelijcB
feec hcacgtige enbe cetle inflantien bitecben gtjebaen /
cnbe bat öetmeergemelbe
fonds noobtfaecftelijcft ten
DtenflbanDenülanbc moefl beftaenin preientepen^^
ningen/ Deb)elc6ebp alle occuccentfen ban faecben
aenlïonbg aengefp?ootften cnbe gcempïopeectfionben
tao?ben/ cnbealöoetDclfpöaec ten bollen becfeecftect
tnacen boubenbe ban Den pbec ban alle be |P?obincien
cnpebcc ban Dien in'tpacticuKec/ fpecBtecljaecniet
Do?(ien beclatcnop foobanigljen p?ompten foucnifié-
me« al^ in Defen bjiecbt gerequiceect/foo meenbeu fp/
Dat op Den e);tcao?binaicen^taet ban(©o?logbe be
P?obintie ban
Hoiiandc met een notable fommc ban
penningen foube bonnen enbe beljaocenaengeflagen
te too?ben boo?'t aenjlaenbe giaecfefthien
hondert
achtenfeftigh,
foo inconpbecatie/ boben öet gunt
becepbt^ g()eallegeect 'xH Dat egeene
Quoten banbc
anbece1^?obintien foogcoottoa?/ bat ben felbenop

gen / enbe alfoo cenige ©jóbintienfuflineecDcn/Dat
boo? De afectatieban De boo?f3pofiqpDcmeec-g|^e«
melbc ©?obintie ban
Hollandt, Defelbe p?obincie
Dacc Doo? foube 3ijn
gheavantagcert, cnDc Dcanbete
©?obincien aen be anbec jgbe meccfteliicft gep?ejH='
Dicicect/ foo toa^ben^üaebtbanfentlment/ bat be
l^ecccn Staten ban
Hollandt fouben befioocen gt)e«
bifponeectteh)o?ben/ om boben cnbefialbenDeopes
ningctt bp öaec albecepbt^ gebaen cnbe becmelbtin
Öaecï^oog&ISog. öefolutieinbate Den
een en twin-
tighftenji
©ep Icfllcben/ ban'tcmplopbanbcboo?f5
pofï/ cnbe namentlijclt/Dat ben felbenobec ben3(ai
cefescnfeftigh toa^ bolbacn in penninaöen ge-em^
plopeectboo?be gemcene Unie, totfaecftenbaertoe
be ^?obincie bp fpecide cefoluticn ban tiaeci^oogtj
jlBog. of inbcacBte ban Date m. .i^òfl-autljwifa:»

tien


-ocr page 198-

en O O R L O G Hi 'tSeven-en^'ueertìghfle'BoecL· 167

iiftiiuasS berfocöt; cnöeöatflocRDcbooifj^iObiacic
nocfiop öfnioopeglienSlaceininamewn boo?f5/ 6p
jjjnhifïe Docnmaci^ alBcrrpt^ Bccijacgeect toa^ tcc
ftjmim balt vierhonderc duyfent flUÏDcng/öacC ban ÖC
OEnninflf» ccötcc te ùiec φ nocö niaec Udo? εεπ gc^
Dccite gccjcpcnDBCCt enDeuptgegebcn toacen / acn Den
ijjacDt / öinncn feeclttrcn compctenten ti)t öacc toe te
Wigecen/ obet te lebetcn een pectincntc fpedfique
©eclatatie /gcmunicttt met ballable cnöe cceiftcnba=
cebocunientrn/ oin bp ùen lüacbt/ mitfgabec^ be
iiecrenbanDe<©enecaIitcpt^
Recckcn-kamer gebifii
icect/ gcciartilneect/ enöe geliquiöeect te ioojbcn αφ
tftbolgen^ ùe ojb?f si ban 't 3tant : <iïnDe ingeballe bp
opnemen ban be booifs Declaratie enbe bp 't fïot
ban bien / onbecbonöen moeite toojben / bat öe mcec=

gtmclbc Provincie nocl) eenige penningen baec op ïjetiefToit ban be «©cneralttept in ^e cj:tcap?bina

ci^petitienteb?agiienl)abbe: «tSnbe in ca^bat baec
ban tegenbooojbigb egeen penningljcn in boo^cart
foube mogen toefen/ bat baec €b. al^ ban be gece»
quiceecbe betalinge toilbcn iatéft boen upt fbobane
anbece penningen al^ ten Comptoice ban ben <@nt'
fangec «Öenecael
Volbergen tegentoooibigb üebon=
bentoiecben/ mit^ be felbe toebaom cemplaceccnbe
upt beeecfie penningen bie upt bet pjobenu bec boo|«
fcö?ebe
quote te becbe gcbjaeljt foube too?bcn.

Cen felben bage ben Raedt van State en corps
Binnen geftortien sdnbc/ beeft baec i^oog. iUogenbe
boo?gbeö?agenbun conlibecatien ontcent bet becbe?
tecen ban be
Fortificatiën enbe iecuriteyt bec ^tabt
Maeftiichc, mitfgabic^bftbec(ïcccfifn banbeouDe
Troupen, met nieutoe recreuces j tc becbeeien bol»
gben^ be gbetooonlijche Qi^otes obec be cefpectibe
^jobintten / metten gbeuoigbe en aenhleben ban
bien : !©aec op bebben bare ï&oogb· .ïBogbenbê
goetgbebonben te becfoec&en be (^eeccn banSrae-
lel enbe anbece baec Üoonb· ^tiogehbe (©ebeputteCa
ben totte
Militaire faecftcn ( bat bate «Sb. obec 't
boo?fcb?rbefubject met enbe ncben^ cenigbe ^eecra
i0ccommittcecben upt ben toelgbemelben]9aebtbani
^tatebpbaec^b. felf te nominecen/ (n coufecentie
^ilben tceben / enbe baec op baec i^oogb· l3Bog· bie?
nenbanbecfelbaiabbtj^.

^enfevencnCwintighitcnnoitmeeTi^bp be itce^
een <i5b«ommitteecbe iSaben ban Scelanbt gbe^,
bellbeceectopben inbout ban bace i^oogt». liiaogcn=
beHSifflbeban ben
twee en twintighften befcc loo» tlcami
penbemaenbt/ sönbeeen cefponfibe op be .«©ifTibe pótnùs
banbefen ^taet/ gbefcbicben op ben
achften baec
beboo^ené/ baec Dp baec ü^oogt). USogenbe nabec Sv
in(ienttebeeben/ bat be i^eecen j^taten ban
Zee-
landt
mocbten too^ben geconboeeect / om naebte
te belibececen op be
feparatie ban 't Capitrpn enbe
'^bmiceelfcbap<0enccaeI ban bet
Stadthouderichap
ban be cefpectibe p^obincien/ al^ mebe op bebc-
(iellingbe ban be
iHiooghe Militaire Cbacge^ te
a^nbe i boenbe baec neben^ becbael / bat be J^ecc
een <l5bebeputeeeben ban
Gtlderiandt enbe Over-
Yffel, babben gbeopent enbe laten lefen beiïei
folutim bp be i|eecen baece @;incipalen obec b^t
Ca^ fubject gbenomenj en boojt^nocbmael^gbe»
let sijnbe op ben inbout ban be Miffibe ban be
j^eecen Staten ban
Holiandt enbe Weit-Vrieflandt
ban ben vijftienden befi-^bebooigemrlte twee poin=
tm/ en bet boa?febiebe becfoech mebe Bebelfenbe;
^^ na bdibecatie goebtgcbonben be l^eecen o|binat;@
4B«bepuceecbe ban bic @|obincie tee Becgabecinge
banbaccil^o.Jl©og.tebccfoeifecn/ albaec/ al^ mes
be aen be l|cecen <0cbqjuteccben ban
Holiandt te toit
len befeent maecften / bat bc i^eecen «Öccommitteecbe
iSaben ban
Zeelant, geen ccbenen noeb oo;faeclte tee
i©eeelt en ftonben fien/ om be Jieecen Staten ban bie
^jobincie in bat ongelegen taifoen ban bet Sfaecte
conbocecen / ofte baec €b.
ll©og. ©regabcclnge te
becbae(len / om te belibececen obec faeehen / baec obec
ua cijpe eeaminatie enbe itecatjjf obecleg tot drie ma=
len toe bp be i^ooggebagbte üeecf η Staten toa^ gece^
folbeect jbebalben bat be J^ceccndSecommlttrecbe Öa^
ben niet anbec^ Honben fien aT^ bat be boojf;
feparatie '
ban bet Capitepn enbe 3libmicaelfc}jap <Benecaef

bant

tcooffnïaefï göebient fiebbenbe 09 bc Branders; bie
foo loffelijcft nmtcent
Chattam enbe Upnor-Caftcl
tenbienfl ban ben ^taet bóacen BeReet/ «nniael
gaec brcbienbe
premien betaclt mogljtcn toojben.
?&aecopi^goftgt)ebonben/ noc&maeltc becforchen
ben Racdc van Ücate , bat liaet «Sb. al^ nocfj boïi
gen^ enbe inconfojmité ban öaec toogl). jlÊoogtnbe
öoo?gacnbe iteratibe öefolutien/ foobanen p?onijia
ten o?b?c iuilbe (Ielleη / ten cpnbe bat be gemelbe <©fi
ficiemi cnöe m^atcofen/ mitfgaber^ alle anbece/
aenbebacïcfteöifc beboojcn erniflc
premien bp barè
ïloogf}. .ilSogenbc tofgrlcpt toaccn / ten fpoebigljftcn
enbe fonbec iangec uptfiei ban fjaec brcbienbe
pre-
mien
bolbaenmocijtenbjccbfnupt bft pjobenu ban
bc betonfie
quote ban vier boven 'c honder:, bte

166 f.

fchuibig^toa^/ batbeboo^Rfomme foube beljooien
aeb'acDttehiecbentenComptoiceban ben
Ontfan-
ger
<23nietael. <tSnbe op bat boo; 't toeftomcnbe be
lilacötm ban incgalitrpt tujTcÖen be ^?obmcicn mog»
ten ceflcrcn enbe gepjeben eect toojben/ be gantfcö
fchabeöcRf inconbenienten op bat fnbject/enbe tee oc=
tafieban Dienontfiaen/ booj't
afwijfenof niet betalen
bon'^Eant^militie/ tot irreparable p|cjubicic enbe
fonDeclingedcfrefpea ban ben ^taet/ oojbeelbe ben
Öact/batbenpoflingeïbe boojnocmt/ op be
bintie ban Bollane ge|ïelttoo?benbe/ be fclbcmaent=
Itjafouben moeten bolbaen Vuojben ten Comptoii-e
ban ben ©ntfangec ©enecael ban
Volbergen, fonbcc
l!attie<i5enieIbe^?objntiebanbe^te boen in cenigec
manieren of om eenige cebenen enbe pjcteptcn/ öoe.
baniglj bc felbe foube mogen toefen / egeen uptge:>
fontot/ foube betmogen't felbe t'onbeclaten/ o/be
bOD?(clj?cbe fucceffibe
maentlijcke jpuniiflTementen
tcDilapccen/ enbe becbolgen^ ten <itomptop?ebao2=
normtbebiaect te toojben/ om fonbec eenige bibec:
(ie geemplopeect te tuojben tot bolboeninge ban be
Iiitaiinge ban foobanige Ee(ien ten bienfte ban be ge'
tneene
Unie, iiiaec toe De famentltjche SSonbtge^
noocen be boo^fcgjebe gelbt fommen fouben geiie:>
ben te affectecen / enbe bat onbec bc bfcectie enbe
op (@;bonnantie Dan ben i^ebt / bolgen^ be
öje ban 't aanbt i enbe in faechen
fecreteffcn m=
quicccenbe/ op autgojlfatiebanbe i^eecen ijaet
iBoogenbe «l^ebeputeecben enbe)|eecen bp ben ]3aeb
tot be
fecrete faecken te tommittecen / conjun-
aim, enbe op (©jbonnantte boojen. ^at fnf·
eelijcfté be anbece
fes ©?obincien gijeljoubcn foube
jijn/ macnbclt)cfttcfoucnccenal^bobcn/ Ijct fnp^
picmrnt ban be penningen / toacc mebe be fcIbe
tcfpettibe boo? ben aenliaenbe ^ace aengc(Iagen
foube biojben. «Enbe ingeballe be ^^obincie ban
fiollandt, bobenbecmoeben/' foube mogen bigben
ingebjcEcfie/ ombe boo?fcb?ebe maendeiijcke fouc»
nitTcnientcn pjomtetebocn/ bat in foobanen gebal
enbcgebucenbe beu tjibt bat be meecgebacl^te
btncie foube blijben
defedueux, be anbece i^?abtn=
tien
de tafto fouben jjjngebecöacgeect ban be onbec.
goubinge ban foobanen aental ban
Militie, al^ tnaec
tnebebe felbe ijoogec fouben jijn aengeflagen/ ban
eig bie foube toefen ingebal be Militie op ben e):ttao;c
tinaicrn^taet ban<@o;Iog|bnabequotesbanbe ce»
fpcctib?#|oblncicnegalDCh toacengeccpactieert: en^
be ingebal eenige p^obincten fouben goetbtnben tjaec
quotes in be boo?f3 geitfomme te becbe te 6?engen/ on»
becconbitienljiec boo?en öecmelt/ bat be felbe tee
toncuccentie ban bien enbe na abbenant / fouben be^
Öoojenontlafitetoojben in be
Militie, enbe becbofc
gen^ baec na gealteceett enbe gecebce(reect ben ^taet
ban ©o?logb / enbe bat bp ben ïïaebt tot ejcecutie ban
albetgeeuboojfs/foo ten cegacbe ban be cefpectibe
foucniflTementen / al^ ten opficljte ban be
CafTatie
ban be Militie, in booten/ foube flefielttDO?=
ben begecEquiteerbeo?b?r^.

3&cneenen twintigften t£t Becgabccingegele=
fcn feecfiece JKemojie ban be aentoefenbe Hcecen
<0rcotnmitteccben upt be Collegien ter ^Hbmicali?
ttpt/ reflbeccnbein
Hollandcende Weft-Vrieflandt,
tcnbertnbe ten tpnbe bat aen bc ^fficfecen enbe Jiföa=

ψ

fi
}·ί

-ocr page 199-

168 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Morciiicactc UatlÏiie
funttielrouöe'uytióopen7immcr^ om Den i^ecte
ce ban
Oraigne Da£c ban inallebe©?obinticntefe-
duderen; 'tujelcft alöaecnift foube toefen te toeg&e
te brengen ; macc bat men bicnaengaenbe be liberoeyc
naebolaltenbe beoube Qconben encesei^ banbetSe'
Bfciiigc/ ongcttoijffcitfoubc toillenbaiïöouben.
Oeclenbc oocft lutjbec^/ battcc beelmecc materie en
(loffe toa^ / oin te accbpbcn batbeingeloopen/ en
totnocijtoe ongctrmebieccbe
nieuwigheden toiccben
upt be toege gelegljt/, al^ bat bepjobniticn footoiec
Dingepecji/ om bie met anb^ebfcceuptfienbe
nieu-
wigheden
teacciitiurcfn.

«een bclangenbeöe bifieìlinge ban be hooge Mili-
taire
Charges te Eanbe/ cn bjifïen be i^eccen a5tcom=
mitteecbe fiaben ban
Zeelandt niet/ toat bat bienaen^
gaenbe meecbcc ban bic p^obintie foube honnen toec=
Den gebelibeceftt / al^ bat be J^cecen bec felbee <0cbe=^
puteetbcn tee 3©ei;gaiïecinge ban Ijacc 3|o..flKog. com=
pacecenbetoiccben geautftorifeett/ geltjcfinutotbjie
malen toe bpejcpjelfe cefoiutientoa^ gtjefcbiebt/ om
Öaei niftalleeneobccbefaïte felf^/ gelijch allanslje
boojBenen i^gcfcfiicbt/ maecooch obecbepecfonen
totbeftleebinge banbe boojfj
Charges bien confojm
te becWaccn / en te bectoacljtcn / toat upt bat ^bbiji
en be Dibbijfen ban be anbere 25onb-genotcn / nee be
natuce enojb^e banbe (ïegccting{]e foube bonnen en
moeten tooiben gecontlubeett.

aen ftaer igoog Mofl. geiommuniceert /
zï y, . enbe aengenomeh boo^notifiratie ; inbetoeecftbooj
™ 'tntfl»
ïterfmi^ ben een en twintighften g^ecembcc jijn't
tificctEii fpnbtljjcfi be ïjeecen ban
Holland eeng gctoo?ben om
ben
£edt te boen tot mortificatie, fcljepbenbe baec op
^Iioeti ^^ twintighften, om bfΠ th ienden ^anuarp

ftijap. toebecbp een te fiomen/ entetceben tot befiellinge
toanbe fiooge
HSiWaice CDacge^: enmeteenoocït
jbp be anbece©?obinrien befeibe
mortificatie te boen
goebtbinben / bolgen^ 'c derde articul ban grt bo!gen='
lie
Perpetue! £d dEnbe om ben <{Eebt oocli te laten
Hoen in be
reftectibeVroetfchappenbet^teben/ 5(iin
béttoaect^gefonben bei^eecen
banMaefdam, eerf!e
enbe
prxfiderende ìfiaebt bttiet Hof ban Hollandt,
enDeïibt baobe Ridde/fchap, be^eec Valckenier,
SSojgemeepectot Amfterdam, enbebeïleetLange-
waege, 25o?gcmef (ice tot Hoorn. Ppt be bate ban
'tfelbe dEbict blijcftt battet al in Augufto toa^ bafï
Bljelielt. l^aec beel aieeben ban Hollandt tetgibets
feecbcnin ben KSebt; meenenbe'tficeebttrgen^ gaec
vryheytjbp albienfpbccbonbcntoiecben/en beanbe^·
cc
^ioüinticn bjp bleben j maec epnbelijcfi 't boo?t=
gegarn : ünbe ip toei feecfiec bat ren gcoet motijf baec
toe getueefi
ben «zSngelfen ^oiiogfy / en be menées
biemengabt ontbeehtuptben ganbcl enbe23?ieben
ban ben jSitmee(Iec
Buat, bie te ftennen gaben/ battec
een jïetclie parttjp toag biebe^jntcceffen banEnge-
landt, enbe
ban ben JDjince altjiec toilben connette:
een.

ï^etiibictlupbe al^bolgDt:

^erpetuel Edici en eemnighdurende iVety
tot voorflant van de vryheyty mitfgaders
tot confervatk vande eenigheyt ende van
de ghemeene rufle van dm Lande van
Hollandt ende Wefi-Vrieflandt.

1667. öan&it^tabtljoubecfcöati banDecefpertibepjobmi
_L. tifη
J epnöelijcft op ccn gcnctalc " ' ' ......

ü^nl'
toiiötff

irfi

kE Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt

ttnw-w r^E Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt
epnSe, xJ hebben naer voorgaendebefchrijvinghe, ende
naer rijpe deliberatien endecommunicatien in
de ordre van de Ridderfchap ende Edelen, mit%aders
in de refpedi ve Vroetfchappen gehouden, by eenpa-
rige overgifce ende concurrentie van alle de Leden,
voor een perpetuel Edidt ende eeuwighduyrende
Wet, tot voorftant vandevryheydt) mitfgaders tot
confervatie van de eenigheydc ende van de ghemeene
tufte, gcafrefteewen vaftgeftelt,gclijck gearrefteert

ende vaftghefteltwordên by defendepoindenende rg/
Atticulen hier na volgende^;

Dat de faculteyt van verkiefinge of befchrij vinge in
de ordre van de Ridderfchap ende Edelen, mitfgaders
de nominatie ende verkiefinge Burgemeefteren ende
Vroetfchappen, Schepenen, ende alle andere Magi-
ftrateiijcke bedieningen, in de Steden fai blijven aen
de ordre ofte befchrevene Heeren van de Ridder-
fchap ende Edelen, mitfgaeders aen de Steden refpc-
öive, ioo als die aen haerby oudtgebruyck, ofteby
Privilegiën en Odroyen isgeconfirmeertof ghecon-
cedeert, of noch geconfirmeert of geconcedeert fou-
de mogen werden, daer van by defelve vrye exercitie
van dien, conform de Wetten ende Privilegien, fai
verblijven, fonder dat de voorfz befchrijvinge ; no-
minatie ende verkiefinge, of cenig gedeelte van dien,
oytofoyt daer van in'c geheel ofte ten dcelee«»ye·
fai mogen werdett gedefereert ende overgegeven.

II.

Dat infgelijcks de Ampten, Officien, Bedieningen
en Beneficien , tegenwoordigh ilaende ter collatie
van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrie-
flandt , aen defelve fai verblijven, fonder yets daer van
te mogen werden afgegeven 5 welverftaende, dathict
onder niet begrepen werden de Militaire Ampten en-
de Bedieningen, die in de ofte expeditie te
Water of te Lande foudcn moghen komen vacant te
vallen, welcken aengaende haer Ed. Groot Mog., by
nadere difpofitie, al fuicken voet ende ordre fullen
beramen, nie( alleen op de provifionele beftellinge
van dien, macr oock op de begevinge ten principalen,
als'defelve ten meeften dienlte van den Lande fullen
bevinden te behooren.

IIL

Dat wijders haer Ed. Groot Mog. niet alleenlijck
hare bewilliginge ende toeftemminghe noyt anders
fullen geven, macr oock de faecke ter Géneraliieyt
met alie efficatie daer heenen helpen dirigeren, tea
eynde oockby de andere Bondtgenooten, enfulcks
by eenparige bewilliginge of gemeene concurrentie
van defelve door eene confonante Refolutie van haer
Hoogh Mog. geftatueert ende vaft goftek moge wer-
den, datdiegeenc, die oyt ofte oyt fai ofte fucceffi-
velijck fullen werden ghebruyckt
toiCapiteynoiAi·
mirael Gemrael,
of oock in beyde de voorfz Charges,
of wel die geene aen dewelcke onder eenige ander ti-
tul het opperfte commandement over de Militie te
Water ofte te Lande fel werden gedefereert, niet ia!
of fullen mogen weien of blij van ee-

nige Provincie ofte Provinciën 5 snde voor foo veel
de Provintie van
Hollandt en WeSl-VrUfimidt be-
langhtjdat niet alleen niet die gene die 't opperfte com-
mandement over de Militie te Water ofte te Lande
toevertrouwt fai wefen , maeroock niemandt anders
tot Stadthouder van defelve Provintie ghemaeckt fai
mogen werden j Doch dat de voorfz Charge in alle
manieren fai zyn ende blijven gemortificeert, ende de
Heeren Gecommitteerde Raeden in de refpeöive
Q^artieren aenbevolen gelaten, volgens harclnftru-
öie, de noodige ordre te ftellen endede vereyfchte
voorfieninghe te doenopdefaeckenbyabfentie van
haer Ed. Groot Mog. voorvallende , ende waer op
prompte difpofitie vereyfchtfoude mogen werdon.

IV.

Dat tot volkomen vaftigheyt 'van 't gene voorfz is,
erlingegeruftheydt van de Edelen ende
de Heeren teghenwoordigh in de· ordre
van de Ridderfchap beichreven ofte in de Vroetfchap-
pen verkoofen fouden mogen werden, by folemnele
Eede fullen verklaren de voorfz poindtenheylighlijck
ende oprechtelijck te fullen mainteneren, oock geen-
fints gedoogen dat daertegens eenige indracht of in·

ende tot onderlinge geru:
Steden, alle de Heeren

fraftië gefchiede, veel min oyt of oyt eenige propofi·
tie doen ofte doen doen , die daer tegens in eenigen
deeleftrijdigh foude mogen wefen, ende datvoorB
oock den eedt van de Heeren ter Vergaderinge van
haer £d. Groot Mog. comparerende > daer mede in de

bon:


-ocr page 200-

bondigfte kj-achtigfte forme fai werden geampli-
eert ' Datooclf
de Raedt-Penfonarhin dertijdc, inf-
geliicK by Eede fai werden verplicht alle de voorfz
pointen·, foo veel in hem is, te iuHen mainteneren
ende fteende houden , fonder daer tegens oyt of oyt
diredlelijck of indireaelijck eenige propoficie of em-
irage te fuilen doen, veelmin conclufie formeren.

Dat wyders mede tot meerder vaftigheyt van 't
yo;ix(% derde {oint t het fel ve uytdruckelijck in de in-
ftruétie foo voor een
Caftteyn als voor een Admirael
Generaeliù
werden ingelijft ende de geeligeerde by
Eede verplicht niet alleenlijck daer tegens noyt dire-
öelijckofindiredtelijkeenigverfoeck te fuilen doen,
veel min toelegh te maken direöelijck of indiredle-
lijck ( maer ter contrarie fulcx by anderen buyten ver-
moeden, gefchiedendcj't felve tc fuilen tegen gacn,en-
de het
Stadthouderfchap, foo hcm ten eenigen tijde die
digniteyt by eenige Provincie mochte werden geoffe-
reert, te fuilen
refuferen > ende van de hant wyfen.

formulier van Eedt op de bovenfiaende Ar-
tïctden Ì te doen by de Heer en ν dn de Rid-
derjchap ende Edelen , mitjgaders by
de Borgemeefleren ende Froedfchappn
van de Steden, als mede by de Heer en
comparerende ter Vergaderinge van de
Staten van Hollant ende IVefi' f^rtes-
imi.

ICk beloove endeiweere het bovenftaende eeuwig
Edidl, mitfgaders alle de pointen ende eruculen

daer inne vervat j.........

fuilen maintineren

gen datdaer tegens eenige indracht otte ïntraCtie ge-
fchiede, veel min oyt of oyt eenige propofitie of ad-
vijs te fuilen doen ofte geven, noch oock te iulleo
doen doen, of doen geven die daer tegCDS in eenigeo
deeien Arijdigh foude mogen wefen.

Soo waerl^ck moet ηη Qodt Almachtigh helptH,

Vormuüervan Eedt voor den Raedt-'Pen-
fionaris in der tydt.

TCk beloove ende fweere het bovenfiaende eeuwigh
If"'. lEdiil, mitfgaders alle de poiniten ende Af ticulen
IbkJ daer inne vervat, foo veel in my is, te fuilen ma-
||rttfii), indleneren ende ftaende houden j fonder daer tegens
jcaiji, oyt of oyt, direftelijck of indireflelijck eenige propo-
fitie ofte omvraege te fuUen doen, veel min conclu-
fie formeren.

Soo aaerlyck meet mf Gedt Almacht igh helfen.

i66i.

ί jojntii»
I iinban
; 4!tK,

ópdenEedtbyhenluyden in't aenvaerden van haere j Sj^y,
refpeitive Gfficien ende bedieningen gedaen. 
. ή

Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge
;emelte
Heeren StatenYan Hollancen-

van

de Weft V7ic:
Ze^le

feflienhondertfii
ha» de Wit
j ÖnderftontterordonrTantie 'van de bta
ten, ende was gcteeckent
Uerb. vm Beaumont,

.^icttofpnigfi toarinbecacfurpjpnefctbatbcn Eed
tot mortificatie ban f)et Stadthouderfchap foo pjomps
triijcftfnbEfantJcctcgcn-fpjccc&fn boo^tsma; macc
bcceDeti toa^/ ùat öe
pluraiiteyt öacc stjnbc / Dc aiiDe^
cc niet tiD?fitn Ijaer pellmteecn^ öt plaufjöic natnen

ban Liberteyc,Privilegien ! ©mOiCtCflcnÖaöDcmfn
öenïanbt-t«cafeeftooo?CH/ Enöeoetitooiisen booj
Den bjeöe te laten alif^ arn öfn ^tact/ mrt acn öcn
Prins: öaec ban in ben ©?Ebe ban ""t ^iacc achten vet r-

tigh nieteen^raentietoiectacmafclit. ï^ct»eaarauto·
creiKKwïiaDbcoocftbEbangcn.'t gchcEi licljacm ban
beütcaecingb· Jü^en bebonbt bat bic mccfi grcarpm
Öabbcn om atn bEnj(|eec|9iin^ tegeben be
eminente
Charges
ban fijne Jlfftf η ®ooj-<©ubfrrn/ toarenge^
meenlijcft foobane / bie in be ^teben Jjaec cceciteningc
niet bonben enbe onbet Ingcn. ^e faoben leggenbe
ftoqien (iiï/ enbe beben toat fy toilben j alic bie nu af-
ftecrigötoacenban ben
Eedt, bjee^ben upt be Vroed-
fchap
gelnojpcn te biojben ; enbe be blame ban te toit
len contcatieren be Guide Vrijheyt, be Privilegien
ban't©abcclant; omtocleftet^ hcenclUnge men be
a©apeneni)abbeaengenomen tegen Spaengien. ξ^ε
^tiben glo^ieerben oüec eeingïj Wt of bat fileen
Voor-
recht,
eenig& Vryheyt enbe Privilegie , batfe toeïeet:
ban be
Graven ïjafiben uptgeDeDen ofte uptgefioft/ of
be blijde
inkomften bet&tege» ; tnaec ìaAt ìoe.$
bat te becgelijchen bp bit gciaot F rtvilegtum p<i/»«e,
befòcoon ban alleai tofefoube bobben te hennen ge»
benbatfipioa^becfmabenbebit
Hemelfcbe Manna,
enbe tnebec janeltenbe naec be ^Egyptifche Vlees-pot-
ten.
€enigefepben tciel bacfe ecn0 Eedt gabben gf"
baenbantefuHenabbifeten
in genere alle^ toat tot
lenbt^ &c(Ïetoa^ / enbe bat be ttjbt mocbt 6onten
batmentoebecnoobiggenbetiefia^te een
:>tadthou-
der te Wefen. msaec baer op bienbe/ batmen fule)C ooft
in 't affkueeren ban ben iConingb ban
Spaengien in 't
3iaec
een en tachtigh gabbe tTJogen ffögen. ©diïjcft
banaleccbeRinbccenSfcael^oociitifpen / geeft ons
een Coningh.
©oojt^ Dacftt mi prbcc bie inbe Vrocd-
fchappen
tpa^ / bat öp tod toa^/ bat ÖP onbc wuffcficn
mebe bjoncft ban öet
»eiiar autocraticum. (gnDe 't b}a^
authibe, auttèi. 5i>aec tüHÖe «icmant acn. SHHeen
tot
Edam boa^ een out man : bie fepbe/ ick ben out
ende doof, ende kan den Eedt niet wel hooren, ende
wil liever uytgaen,
gelijefeftpbcbe.

2in befe raaent ©ecembec toiecben cppcefTeïanbt-
bagenopbatfiucitban be
mortificatie, of feparatie
gcÖOUbeninGelderlant,Vrieflant, Over-Yflel.
be eecfle enbe be laetfie toiecben gefonben be Heecen be
Wit, Vaickenier, enbe Langewagen. Over-Yflel ab<
b<feecbeal^ bollet:

EndefalhetbovenftaendeEdidin forme van O-
&.toy ofeeimigbduyrende Vnvilegie, de Heeren van
de Ridderfchap ende Edelen, mitsgaders de Borge-
meefleren ende Vroetfchappen van de Steden< Leden
van haerEd. Gro. Mog. ordinaria Vergaderinge, toe-
gefonden worden, om 't felve in hare refpeiti ve Re-
gifters te doen rogiftreren, ende voorts te beforeen dat
aJle Heeren die naermaels in haer luyder orare be-
fchreven, ofte tot Borgemeefleren verkoofen, ende
in de voorfz Vroedtfchappenjgeaflumeert fuUen wer-
den, daer op voor hare admiiBe, den Eed$t volgens
het voorfchreve Formulier komen af te leggen, ende
voorts haer daer naer precifelij ck te reguleren : Gel ijk
^khetvoorfzEdiaingelijckerwijfe aen beydede
Hoven van Juftitie, mitfgaders aen de Officieren en-
de Gerechten van de gemelte Steden toegefonden fel
worden, met laftendeordre om haer in 't adminiftre-
ren van Juftitie daer naer , als de
-uoomaemfie IVet van
<teaLemietotvoerfiantva»devrjjhejt,
mitfgaders tot

confervatie vaneenigheytendevandegemeene rufte ______________,_________

gemaea, puoéhielijck , ende euAelijck ceieguleren dei Bontgenooten te procederen,
VI· Deel. " ι ®

Extra£iuyttet Regijier der Re fokt'ten van
de Heeren by de Ridderfchap ende Ste-
den de Staten van Over-T^el^ totte fer
irete befoignes extraordinaris gecommit-
mitteert.

Heyno Jovis Je» vijfden December feftien-
, hondertlêven cnfeftigh.

en OORLOG 'tSeven-en-^eirtighfleBoeck. ié^

GËlijck mede aeogaende het tweede poin&, wort ^^titr'
goetgevondende Heeren Gecommitteerden ter glTfii·
Generaliteyt t'euthoriferen,endeteIaften, tot-
tcintroduaievan den Heer Prince van Orangïe in Jtijr.
denRaet van State, oock mee de meefle harmonie

Betref-


-ocr page 201-

170 SA KEN van 'S Τ ΑΈ Τ

ü

Betreffende die geprojedeerde feparatie van 'tCa-
· piceynfchap ende Adrairaelfchap Generaal van't Stad-
houderfchap van de Provinciën, almede met de mee-
fte harmonie der andere Bondtgenooten in't voorfz
iubjeót van feparatie fullen hebben te procederen, en
dacoock ordre moge worden beracmt daer na die diffe-
renten tuflchen die Provinciën, of oock Leden ont-
ftaende, fullen mogen worden gedemefleert. Ende
dewijl in meergedachte Projed: wert bevonden > dat
eerft over de Eledie van een Capiteyn ende Admirael
Generael fouden worden gedelibereert, als fijn Hoog-
heydt tottet ouder van
drieentwintigh laren gekomen
foude zyn ; Soo worden de voorfz Gecommiteerden
gelaft met alle bedenckelijcke redenen ende mogelijc-
ke devoiren het daer heenen te helpen dirigeren, ten
eynde den ty dt om over 'c eligeren van een Capiteyn
ende Admirael Generael te delibereren ende te refol-
veren, foo veel moghelijck moge worden gecortet,
ten minften tot fijn Hoogheyts ouderdom van
tinintig
laren, ende dat met eenen fijn Hoogheydt mettet in-
troduceren in den Raedt van Staten een confiderabel
pcnfioen van den Staetgeaccordeertendetoegeleydt
moge worden.

Onderftondt,
Accordeert mettet ιοοτβ Regifltr,
Geteeckent

D. ROELINCK,

Gelderlandt fiojt^ bacc nae.

Efctra£i uyt het Reces der Landtdaghen
Extraordinaire binnen Nimwegen ge-
houden.

Sahbathi den fevenden Decemher fefthienhon-
dert fcven en feftigh.

IN· nadere deliberatie geleydt zyndehetprojeftin
de fecrete notulen van haer Hoogh Mog. van den
een en twintighfien September vervat, raeckt nde,
het introduceren van den Heere Prince van Owe^w
in den
"Rade van Staten, mitfgaders het Jtparere» van
het Capiteyn ende Admiraelfchap Generael van het
Stadheudsrichap van de refpedlive rrovinti.n merden
ghevolge ende aenkleven van dien j heeft de Landt-
lch&^apfroberende en condefcenderende in het voorfz
projed goedtgevonden t'lnhereren haere refolutien
aengaende fijn Hoogheyt Anno
fefihienhondtrt fefligh
voor ende naegenomen , oock vervolgens geauthori-
feert hare Gecommitteerden terGeneraliteyt om met
die Gecommitteerden van de andere Provinciën te
concerteren, ende de faecke foodanig foecken te ftel-
len, dat alles wat eenigher mate doènlijckende mo-
gelijck is voor fijn Hoogheydt moghe werden geob-
tineert.

Voor al dat fijn Hoogheydt van nu afaen fai fe§e
nemen in den Raedt van State > endealdaernefFens
andere Leden ftem hebben , ende in die qualiteytj
als het Leger te Velde geemployeert wordt, alle poli-
tyque ende militaire deliberatien bywobnen > daer be-
ne/en alle doenlijcke OfBcien by de handt te nemen,
ten eynde de laeren van
drie en twintigh aengaende de
bedieninghe van het
Capiteyn en Admiraelfchap Gene-
rael te Lande ende ter Zee tot
twintìgh mogen worden
vermindert, oock dat fijn Hoogheyt toegeleyt moge
worden eenlaerlijcxTraftement, ende goede ordre
gheftelt op de Adminiftratie ende bedieningefijner
goederen ende finantie.

Wat vordets belanght de beftellinge van de militie
ende het vergeven van de
haoge MtUtatre Charges, ver-
blijf de Landtfchap alnoch by haer refolutien in date
den
dertkienden fefiienhondertfiven enfefligh,

ende verftaet voorfooveelaengacthet verkidien van
een tweede Velde-Maerfchalck daer toe uyc de voor

Ulti

defen ghenomineerde ofte uyt de Militie van defen
Staet een bequaem perfoon aengeftelt moge worden,
ende lullen die Gecommitteerden ter Generaliteyt ia
defen die circumfpedlie gebruycken, datdieeenig^
heydt ende goede intelligentie tuiichcn de Bondtge·
nooten geconferveert bly ve.

Ende woft hier nevens als voor defen verftaen, dat
die
en Chef fai comraandeeren, in de ftemraende Pro-
vintien daer in niet fai moghen ageren als met diredie
ende goedtvinden van de Beeren
Staten daer de aöic
fai komen te gebeuren,

Onderflóndt

Infidem extradorum i

, Geteeckent

p. SINGÉNDONCK.

abbljfcn ban Zeelandt, VrLeflandtfnöCanöCi
ce/ fijiiftifcbooigePclt.

I)icc boojgcfielDeabbg^bc^Raedts, omï^oli
lanDt met erti miliioen acn te flam/ iipbeilEttm
<0ECDmtnitteci
;lic Öafbm in geclanbtBffiensiinbf/
toierbt bp bcfelbe scooiDeclt te fijn onöctamclijch/
cnbebatgcnootfaccUttoacen tebrchlaccn/ bat/ in--
bim ben iiicntorn ^tact ban i^jlog booj ben Bcmcl»
ben Öaebt ban ^tate in bierboegen op een nieutoBc
bjEfreectfoiibe mogen iuccben/fotibec bolgen^beouöe
o|b?e ban bc öegeecinglje be militie efgualijcfi obec öe
refpcctibe ©?oüinticn na pber^ quote te becbelcn mate
be ecne boben be anbcce met notabele enbeabanta^
gieufe poflen te bcboo^beelen / bcmeergemelbe@;a<
bincie ban Zeelandt, foobanige geobtrudeerde ©ofien
af totjfen foube / enbe bupten alle betalingc laten : bet·
foechenbe fp i@eecen4&ecominitteccbe{iebenbecöaIi
ben/ batfoobanigbe ongdijckheydtboojsehomen/
mbe tjecbolgen^ al e ongemachen enbc moepelijclige^
ben/ bie baec upt foubenftonnencefulttcen/ g^je»
benieett fouben mogen inetbcn ; ban fuirjc i^ftenniffe
gegcben aen ben toelgemelbenifiaebtban^tateom
te flceehen tot [jaec nacicljtinge.

^nlcR^ mt^liaegj^be feec enbebctoooggbeileecen
ban Hoiiandt, om aen fiarc ïgo. j!©og, te fcfijijben
benbolgenbenbjief.

Hooge en Mogende Heerenì

WY hebben niet fonder grootebevreemdinghe
uyt U Ho. Mog. notulen van den
tmntigiien
defes befpeurt, dat het de Heeren Gecom.
mitteerde Raden van
Zeelandt gelieft heeft ter occafic
van feecker advys door den Raedt van State den
/even-
den daer bevooren geformeert ) endeonaengefien de
peremptoire redenen daer in vervat ter Vergaderinge
van uHo.Mog.te doen verklaren,dat indien den nieu-
wen ι/λ» Oer/igi door den gemelden Raedt van
State foodanigh op nieuws foude worden gedreifeert,
dat daer by de Provincie van
Heüant met een notable
gelt-ρόβ boven de andre Bonrgenooten foude werden
aengeflagen, de gemelte Provincie van
Zeeiant in fui-
ken cas foude afwyfen, en buyten alle betalinge laten
alle de poften van Militie of anders,daer mede defelye
Provincie teghen
{oàaxùgengelt-ροβ tot behoorlijcke
egalifatie in haeren reguarde aengeflagen foude aijn.
Vertrouwende dat U Ho. Mog. nevens onsj feer
klaerendehandtaftelijckfullen bevinden, dat door
diergelljcke manieren van doen fondamenten werden
geleydt tot
fuhiierfte van de Republique j want aJsden
Staet in occafien, daer fubiteHjck en fecretelijck een
goede fomm e gelts van nooden is, daer van niet en iï
geprovideert,geli}ck die in fuiken cas door't doen van
petitien aen de Provinciën te verfoecken van confen-
ten en fourniflementen van de refpeftiTe
quottt j daer
van niet tydelijck voorfien kan worden,fo gaen notoir
foodanige occafien die dickwils voor't welvaren van
den Staet feer iinporuntujn, 't ecnemaelrerlooren.

11 Be-


-ocr page 202-

en O O R L O G Η, V Seven-en^njeertlghfle Bóeck, 171

Behslven dit felfs oock veel publique faecken by faute

_Ji' v^anfoodanighexpediënt, tot feer grooten ondienft

van'cLsndtj onbetaelt blijven ftaen, gelijcktegen-
woordightotvercremdingevande Geallieerden, die
in hoogeendewelgefondeerdeklachten uytbarften o-
vcf de wanbetalinge van de fubfidien, haer by folem-
reek
Tra&tén belooft, ende tot het uyterfte delcrc-
dit vandenStaet, de Koningh van Derwemerde» en
de Vorften van Bronftuytk en Lmenborgh noch veel
tonnen gours tü buyten ftaen, ende vooral komt ons
dsvoor/ztalefraertelijcktevooren, als viiyconfide-
reren, da: de fel ve vcrmenght fchynt met
repmhe van
ciie provincie, die nu drie achter een volgende jaren
met eenigegeltfommen boven de andere aengeflagen
zijnde
geween, niet alleen de fel ve geldt-fommen ten
vollen heeft betaelt, ende t'elckens alle 't geene U
Ho. Mog. of de f^eeren derfeJvergeauthorifeerden
haeropgeleythebben, promte cndeop deeerlle fom-
matie heeft gefurneert, foo aJs alberey ts aen de gemel-
tenRaedtvan State by overgeleverde reeckeninghe,
fomtnierlijckisbewefen, maerdie oock voorts haer
W/^jafif in alle andere petitien, foo tot de faecken
van het Lsnt, als tot de faecken van de Zee geconfen-
teert, ten vollen heefi betaelt, foo als defelve befigh is
by declaratie gemunieert met beboorlijckc documen-
ten en decharges, of quitantien van den onfanger Ge-
neraci
van de Generaliteyt voor de Heeren Gecom-
rtitteerde in de GeneraliCeyts Reecken-karaer na de
ordre van 't Landt te doceren, ja die felfs vrywilligh
noch
miUioeaen over betaelt heeft, eer liefde van 't ge-
meen, ende om door de extraordinaris groote
Oorhgh
féepen, het metale Canon van feer fware calibre, ende
meer andere diergelijckeneceiBteyten, buyten con-
ient, ende fulcx buyten participatie van de andere
Bonrgenooten op haer beurs alleen aengebouE, gego-
ten ende ingekoft voor den Staet te mogen verkrygen
de gevenBe ende gezegende Vrede 1 die Godt den Heer
Almachtigh den Staet fo goedertieren heeft vergunt,
en die na menfchelijke apparentie noch feer verre te
foecken foude wefen, indien fo confiderabele befor-
gingen ende exceffive Contributien van
HoUant bo-
ven
haer guotemet hadden gefuppleert de defedten van
verfcheydeProvincicndieover de geheele Jaren fi-
fiituhondert fes en ββϊφ ende fevtu enfefligh, tot de fa-
ken van de Zee,noch niet een ftuy ver betaelt hebben,
ende daer van fommige noch nauwelijcx een
achtiende
/OThebbengefourneert, van'tgeene daer toe voor
haer is gepetitioneert ; ende indien de gemelde
Proviacie van
Hoüant fulcx doendejonder andere me-
de nietnotabslijk gefuppleert hadde het defeét uyt de
Provincie van
"Leelant felfs hergekomen, ende io's
Landcs Vloot foo notabelijckbefpeurt ge weeft zijnde,
foo verre dat in den beginne van de jongfte expeditie
mt eenfchip uyt de gemelte Provincie onder de Vlag-
ge van den Staet is verfchenen, en dat naderhant uyt
de felve Provincie niet meer dan o/j/ffchepcn, en die
noch ten opfichte van haer incom piete manninge en-
de andere defeden voor geen
drie complete fchepen
konden pafleren,by de voorfi VJagge te voorfchyn ge-
komen,ofte gedurende de gantfe
Camfagneùàier ver-
nomen zijn, niet tegenftaende tot w'ir capitale welge-
mende en van alles wel voorfiene fchepen buyten lafte
vande Provincie door de Kamer van de
Compagnie, aldaer volgens Contraél met den Staet op-
gereghtjgelt gefourneert is geworden : foo dat, gelijck
door de forge en liberale Contributie van
HoUant, bo.
ven't gene waer toe defelve Provincie was verobli-
geert.vcclcapitslermacht by's Lants Vloot is gekome,
allo ter contrarie door die van i/(i»iminder dan niet,
dat IS,noch niet ten vollen dat gene't welk uyt de pen-
fingen Van de gemelde
Oofi-Indifehe Compagnie als bo-
ven moefte geprefteert worden, by's Lànts Vloot ge-
Dracht is. Ende wat U Ho. Mog. Uyt eenige Provin-
ciën , ende in fpecie mede uyt de Provincie van
Zelatit
totyerfterckingeineene fubite noot, als vooren by
anticipatie in voorraet fouden te verwachten hebben,
Bis lodane
geld-fofi na proportie van de refpedlive ^uo-
/«overallede Provinciën ftondegcrepartieert, is lig-
«iijck af te nemen, daer uyt dat de fes
truvincien na

<fr«jaeren aen den anderen» foo wel %\sHüüandt ,τόά
eenige pollen, doch felfs verre beneden hare^«i>/fr,in
gcldcaengeöagen geweeft zijnde, meeftalle tot noch,
helder noch ρ emingh voldaen hebben ^ ende in fpecie de
Provincie van
Zee/andt in de repartitie van den Jare
vijf enfefiich in gelde aengeflagen geweeft zijnde met
t-wee en lèveutich duyfentfes hotidert feventien güldens
«f^fjr/ie» ftuy verseci^ deniers, ende in den extraor-
dinaris Staet van Oorloch de Anno
fefiienhoniert fes tH
fefiich
met drie duyfent twee en negentith guld. iwee
ftuy vers w;/penningen ter loopende maent, ende
fulcx in'tjaermetyi^vwiei/er/iciii
duyfent hondertvijf
güldens ftuy vers ende weder inden Iaer/fw»i»
fefiich met drte duyfent driehondert fesendertich guldens
Wifftuyvers/fi penningen ter inaendt als boven, en
fulcx in t'Jaer met
veertich duyfendt vijf en dertigb
guldensy?/ ftuy vers, maeekende de vooriz drie poften
te famen een fomme van
hondert ntgtn en veertich
duyfendt fevenhondert achten -vijftich
guldens Twi/V»
ftuy vers öf/rf deniers, daer op wegen ghemelce Pro-
vincie nit t meer ghefourneert is dan eens
tvee e»
ttoìntkhhondert
guldens, fulcx dat de felve daer over
noch aen de Generaliteyt muet voldoen of verant·'
woorden een fomme van ^eWfri/evfB eti
vertichduy'
fent vyfhondert achten vijftich
guldens veertien ftuy vers
acht penningen, 'c welcke na proportie van haer min-
dere Quote foo veel is, als of
Hoüant fchuldich ghe-
bleveri was verre over de
negen tonnen gouts; uyt
alle het welcke ende meer andere overtuygende rede^
een , te lange alhier te deduceren klaerblijkelick ende
als met handen te taften is, dat voort'ctoecomenda
ende van meerder fommen, daer roede de gemelde
Provinciën volgens het voorfz ghefuftineerde op haer
repartitie aengeflagen fouden worden, niet beters jfou-
de zijn te Vér wachten, in atlèn gevalle als de vöörfzi
fomme by de gemelde Provinciën effeéli ve gefurneerc
ende te berde ghebracht wierden, foude defelve daer
mede foo veel werden vernadeek als het avantagieufer
is Compagn ien te peert ende te voet op haer repartitie
te hebben, met de
Collatie van Je Charges, daer aen de-
penderende.en andere pointen van gefagh ende profijt
daer uyt refulterende ,J dan de volle fommen, waer op
fodane Compagnien uyrgetogen ftaen, fonder eenich
ghefach of detrafbie in baren gelde te moeten furne-
ren, behalven dat in allen gevalle en geene in defen
alle vordere oppofitie t'eenemael perineert de refpe-
étive Provintien volgens de voorfz voorflach van den
Raec haer door'teffèdliffourniflement van hare pen-
ningen ten Comptoire Generael van de voorfz Com-
pagnien en andere poften konnen ontlaften, foo wel
ais zy oock by gebreeke van furnilïêment van
die van
Hellendt daer van ontheven fouden zijij· Al waerom·»
me wy gedrongen Zijnde, door evidente nootfaecke-
licheyt om't gemeene befte niet te laten verlooren
gaen ende geenünts met bcooginge van cenigh parti*
culier voordeel,'t welck oock niet ghepaft kan worden
opeene Provintiedienochonlanghs om den Staet té
helpen redden >
veelmillieeneti boven alle Confented
(00 liberalijck heefti ecfpendeert, ende by dc twee
jonghft: geflooten reeckeninge fo veel
Tonnen gouts, té
weten by flodt van de eerfte over de
ailie», ende b/
ilodt van de laetfte over
àeacht Tomen goudfs, boven
al haer^oiif in de ghedregen confenten te boveti
komt,ook noch in den
Urtdrieenvijftigh een Miüioe»
voor de Generaliteyt verflrreél: heeft, volgens UHo.
Mo. fpecialc fchriftelijke aàe, met belofte van niet al-
leen het Capitael, maef oock den interèft van dien té
fullen refondercn, fonder van'teen of ander yetste
hebben ontfangen, maer onder correiSie beter toudeh
mogen werden geappUceert op de geen, die den Staet
in verlegentheyt, ende Geallieerden van dien voor
een gedeelte onbetaeltlaeten. Soo vinden ende feg-
genwy ons ghenootfaetì: U Ho. Mög. klaérlijck^e
denomitren, ghelijck wel expres fyn doende by de-
ien, dat by foo verre de Provincie van
Hoüandt
by de veranderinge van repartitie eeiiige Compa-
gnien
Ruyteren of knechten, of eenige andere poften,
te lafte geleyt foude mogen worden , t'zyiin déd
ordinarist'zy in
den Extraordinaris Staet van Oor-
a loge»

-ocr page 203-

i8o SA KEN van.-STAET

1^6'f. daermede de zelve Provintie tegenwoordigh

__niet aengeflagan is, dat de felve Compagnicn ende

poften gcenfints by de Heeren Stïten van den ielven
Lande fullen worden aangenomen of daer in bewil-
lighc, veel min becaelt, voor ende aleer de ghemelde
andere Provinciën, ende
notanter mede die van Zee-
landt,
alvooren mede ten vollen fullen hebben betaelt,
eerftelijckdeCompagnienbydefelve in de Jaren,/ί-
fiienhondert fes enfefligh endefiven enfefiigh j tot groo-
tenondienli ende refpedl van't Lande onbetaelt gela-
ten , ten anderen oock
degeltpofien daer mede de lelve
in de repartitie van den Jare
feflienhoitdertvyfenfefiigh
enindeextraordinarisStaten van Oorlogh de Anno
fefiienhondertfes en fefiigh tnàeftvett en feiiìgh aenge-
flagcn zyn ^eweeH, ende datfe ook
ten derden, neffens
haer Ed. Groot
Mok. pont ponts gelijck in gelde ten
Comptoire van den Ontfanger
Volbergen gefourneert
fullen hebben fodanen fonds als waer van 't voorfz ad-
vys van dengemelden Raet van State is mentie maec-
kende, die oockby alle de Bontgenoten eenparigh fa-
lutair ende noodtfaeckelijck geachtwort, daer"van wy
U Ho. Mog. bydefen in tydts wel hebben willen ad-
verteren, op dat defelve door haer hooge ende gewoo-
ne wijsheytalie defordres daer in den Ütaet by fodane
manieren van doen cvidentelijck ftaet te vervallen,
circumfpedtelijck mogen helpen prevenieren. Waer
toe&c, Hogc,&c. U Hoog Mog· goede Vrienden de
Gecommitteerde Raden van Hollandc ende Weit-
Vrieflant- Ter Ordonnantie van defelve,

Geteeckenc
HERBERT van BEAUMONT.

<SIöfr^ gefrpbt / bat obcc firt brbaccn ban 't
Schuytendiep tUfTcIjCIl tiE 3&?0bincic bOn Vrieflandt
«ibe ^taöt Groeningen oocft quefiietoa^: obcc Dat
UjOce^tQa^öEtt i^oogen flaebt becfoc!)t te focm^cn
eelt ^tntentie / om op bm naem ban gaec |@og.
te torcbrn gepjonunctent.

DeStatenvan HoUantendeWefi'
Vrieflandt.

EDele,Erentveftc, hooggeleerde, lieve getrouwe.
Wy fenden U L. hier nevens ons gerefolveerde
fub dato defes, raeckende de
adminifiratie van de
Jufiitie, ten aenfien van de genen die geaccufeert fou-
den mogen worden van haer in
Staet ofte Staetsbefim
te hebben mifgaen, ende begeren dat onfe goede mee-
ninghe daer in vervatU L. fai worden naghekomen}
Waer toe ons verlatende, beveelen wy U L. inde Be-
fcherminge Gods. Gefchreven in den Hage den
vyf·
tiendenOùcemhtTfefiienhondert (even en fefiigh.
On-
derftont , ter Ordonnantie van de Staten,

Geteeckent
H£RB. van BEAUMOÌÌT.

Defuperfiriptie was E. Dj Hooghgeleerde, onfe lif
ve getrouwe den Vtefident ende Raden van dtn
Hoge» Rade in Hoilandt.

Dht by een generaci Declaratoir van de Ridder·
fchap,Edelen,ende Steden van Hollant
ende Weg·
Vrieflent,i]s Souverejn
vanden felven Lande, tot
meerder geruftheyttnde veyligheyt van alle die tot de
Regeringe ofte bedieninge vandehooghgedagte Pro-
vintie, ofte van eenige Quartieren, Leden ofte Steden
vande felve beroepen zijn, op de allerbondigfte ende
krachtighfte maniere, voorbehoudens nochtans b«
EeumghEdiü tot'voQiü&ac van de vryheyt> mitlga-
ders tot confervatie van
eenigheyt, ende vande geroee-
ne rufte den n^e» Augufti
fefiienhondert Jeven «»
fefiigh gcvtTe&etit,
waer tegens byniemant, 't zyw
de ordre vande
Ridderfihap ofte in de refpefti ve Vreet-
fchappe»,
't zy in de Vergaderinghe van haer Ed·
Groot Mog. of
ia particuliere commiflic Ì en kan ofte

yerinig'»

ίΐΙ'Ι

ffiiiefcite diflFerenten ontftaen tuffchen de Staten van

Relitta. KJ^rieflant, waer by figh fto interefe voegende zijn
de jfonckeren, Hovelingen, Eygen-Erfden ende
Volmaghtighden der
Ommelanden tuffchen Eems ende
Lavmers j mitfgaders tuffchen de Ridderfchap,Eygen-
Erfde Staten des Lantichaps
Orente ter eenre ; ende
Burgemeefteren ende Raet der Stadt
Greeninge»,m\Ù·
giders die van het Schoyten fchuyvers gilde aldaerter
aiidere zyde, waer aft proces,ingevolge van't verdrag
tot LeeuTsaerden den feflienden Marty feflienhonjdert
vijf enfefiigh
opgerecht, zynde geinftrueerc, ende ge-
flooten ter Vergaderingh van de Ho. Mog. Heeren
Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden ingele-
vert, omme van de felve voorts aen een onpartydigh
Hofvanjuftitie der Vereenigde Provinciën overge-
fonden ende foo haeft mogelijck getermineert te wer-
denj haer Ho. Mog. hebbende de Stucken van den fel-
ven Procefle overgefonden
KnàsnlioogenRade in Hol-
/tf»f,ende daer over verftaen der felver oordeel, doen-
de recht verklaren dat het
Schuytendiep, gaende naer
het
Oofiermoer in den voorfz Lantfchappe Drenthe
naerder ten proceffe vermeit, is een vry e vaert, ende
eenyegelijckopenftaendeomTurf uyt de
Drentfche
Veenen te halen ; ontfeggen Burgermeefteren ende
Raed der Stadt
Groeningenjmitfgzdeis die van 't Schuy-
tenfchuyvers Gilde voomoemt·,
haer gefuftineerde ter
contrariejcondemneren defelve alle hinder ende belet
hier tegens gedaen,afte doen,interdiceert haer van ge-
lijken meer te doenjbehoudende Borgermeefteren en
Raet der Stadt
Groeningen fodanig rechr als haer foude
mogen competeren,om de
Drentfche Wateren, haer op
den hals komende ofte befchadigende, behoorlijcker
wijfe van hare Landen af te keeren, mitfgaders om in
't reguard van haerlieder Borgerj ende Ingefetenen op
't bevaren van devoorfz vaertOrdre ende Reglement
te mogen ftellen, ende compenferen de koften van de
Proceffe om redenen. Gepronunceerc den ;·. .

boojfs Diitum Den dertienden ©ecembec

öerf^giafr^alfoobantoeBenticnHoogen Raedtgen

taeci^o Mog. obcrgcfonbcn/ enöe becbolgcn^ oc= '
Pionuncirett.

§kt boo? gefielt öet eeuwigh Edid tot rao?tificai
tie ban
ÖetStadthouderfchap in Hollant. ©m'tfelljc
enbe anDrce faecften op Dien boet te betec te maintinei
een/ oocftaïle oneenigljcpt cnöe òiffccenten te booj.
fiomcn / tuifcbt in bcfe niaent bp D^ec jigoff
gefojmeert fietbolgcnbe Seglemeiit / enbe göcfonötii
aen ben
Hoogen Raedt enbe K^of ban Hoilandt, om
Öaecabbjjfen/ biein 'taenfiaenbe ^aec toiecbcn
in=
gebjatöt.

Extraöi uytte Refilutien van de Heeren
Staten van Hoilandt en We ft- Frieflandt
genomen in haer Ed. Groot ^JM.og. Ver-
gaderingheopTionderdaghden
vijftien-
den
'December feftienhondert icvenen
feftigh.

OP 't derde articul van de tegenwoordige befchry-
vingeendede pointen daer in gementioneert, "
raeckende
de Adminifiratie van Jufiitie, voorna-
mentlijckten aenfien van foodanige die geaccuiccrc
fouden mogen worden haer in
Staet ofte Staetsbefiiert
te hebben mifgaen, is naer voorgaende deliberatie
goetgevonden ende verftaen,dat de voorfz pointen by
copye gefonden fullen worden aen beyde de
Heovcn
van Jufiitie, om naer examinatie ende overwegingc
van den inhouden van dien, de Vergaderinge te die-
nen van haer conGderacien ende advijs.

Onderftont,
Auordeert met Je veorfa refilutie,
Geteeckent
HERB. van BEAUMONT.

mtnt
tol!»

banì
(liiiti
'tffl:
tifimi
ban't

ctip,

-ocr page 204-

volgende ·

^eriitl'^'k, Dat de Heeren van nidderfihtp^ Edele»,
roitfgaders BorgeTtnetfleren ende Vroetfchappen van de
xe{pe6àveSteden» yder in'cbefondercompeteerthec

recht ende de vryheydt, om indeordrevandeghe-
melde
Ridderfibaf tnitfgader» in de Vergaderinghe
\inBergemeefteretttnà^ Vroetjchapfen refpeöivc,op
allefaeckenaldaer in deliberatiegeleyt, ende orden·
telijckin omvragegebraghtwefende, voorbehoudens
nochtans 't voorfz
eeuvigh EdiH, 't welck alhier ende
in alle de volgende articulen verftaen wert te wefen
teapemanente ende peremptoire exeeptieAodunigh t'ad-
vifereni als zylieden na haer befte wetenfchap, ende in.
goede confcientie ten meeftendienfte van den Staet
in 'tgenerael, ende van deordreof de Stadt in 't parti-
culier) óordeelen te ftrecken, fonder dat de fel ve Hee-
ren van de Ridderfihap ende Edelen ofte Borgemtefie-
reu ende Vraetfcheppen
van de Steden, over de voor-
fchreve hun advylen aen niemandt ter Wereldt dan
aen
Godt Almaghtigh ende hun eyghen confcien-
tien reeckenfchap fchuldigh zijn, ende dat Imitfdien
gheeneperfoonen noch Vergaderinghe, of Collegi-
en, 't zy van
FoUtie, zy van Juftitie, of andere,
bevoeght zijn haer daer af direöelijck ofte indire-
öelijck aen te fpreecken, te calangeren, ofte doen
calangeren , veel min te dier oorfaecke eenighe
condemnatie ofte ftraffe t'faaren lafte te vellen ofte
decreteren.

IL

Dat de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen pre-
fent wefende in de
Vergaderinge van de Heeren Staten
van
Uoüandt ende Vfefi- Vrieflant, mitsgaders de Hee-
ren Gedeputeerden, van de refpedlive Steden ter
hooghgemelde Vergaderingh comparerende, de Pee-
fmarifen ende andere Minifters daer onder begrepen,
infgelijcx aldaermeteen volkomen
-vryheyt (mits al-
leen niet contrarierende bet MMvig^ £<//<9 hier vooren
geroert) vermogen te uy ttcn, ende met redenen te be-
kleedenderefolutienvanhaer
erdre ende Vroetfihtp-
fta refpeàive, oock voorts alle faecken,in deliberatie
gebracht, waer op zjf haer met gheene exprefleende
Ipeciale refolutie van de
vootizOrdreoiteVroetfihMp-
finrcfpeftive vinden gemunieerc, foodanigh t'advi-
feren, alszy volgens hun generalen
Inflmiìie, ende
in krachte van de maght ofte commiflie haer by de
or-
dre
ofte Vroetfchappen· refpedtive toevertrouwt ende
gegeven, ter intentie van de felve bevinden, ofte oor-
deelen te behooren, fonder dat fy ofte yemandc van
henluyden daer over, naeftGeif ende hun eyge
con-
fiientie
, aen yemant hare Rekenfchap fchuldigh zijn,
ende dat mitfdien geene Rechters hooge ofte lage, en -
de veel min yejnandt anders wie 'c feive oock foude
mogen zijn, haer daer over direöelijck ofte indire-
öelijckvermoge te calangeren, of doen calangeren,
veel min in eeren, perfoón, of goederen te befchadi-
gen, of uyt die oorfake t'haren laften eenige condem'
natie ofte ftrafiè te vellen of decreteren, by foo verre,
ende voor foo veel de erf/w ende de
Vroetfchappen re-
fpeftive haer niet felfs binnen 's laers daer over culpa-
bel, ofte calange fubjeil verklaren, blijvende naer ex-
piratie van't jaer alle adie ende calange dienthalve
geperimeert, fonder dat eenige Rechters hooge of la-
ge, en veel min yemant anders, haer daer over fai
vermogen aen te fpreecken, ofte doen aenfpreecken
dire^elijck ofce indireéielpk in eeniger maniere.

Dat voorts alle die gheene die eenighe in

'sLandtsfaeckenby de hooghgemelde Heeren Sta-
ten van
HoUant, ende Wefl-Vrieflant opgeleyt is, over
het geene fy lieden in kraghte ende ingevoljge van de
voorfchrevefenwiiJTe met'et gene dat daer aen depen-
deert hebben gedaen, gefproocken of verhandelt aen
haer Ed. Groot Mog. alleen, ende aen niemandt an-
ders reeckenfchap fchuldigh zijn, ende dat mitfdien
gheene Rechters of yemandt anders wie het oock fou-
de mughen wefen, haer daer over diredelick ofte in-
fJiieöelijck vermogen te calangeren of docncalan-
jeren, veelmin in cere, perfoon, of goederen te i66i,
jefchadigen, ofuyt die oorfaecke t'haren lafte eeni- ,
ge condemnatie of ftraffe te vellen of decreteren, by
lbo verre en voor foo veel haer Ed. Groot Mogende
haerniecfelfs binnen sUaers daer over culpabel ofca-
lange fubje(9: verklaren , blijvende naer expiratie
vanhetlaeralleadtieencalangie dienthalven geperi-
meert ende ghemortificeert , invoeghen ende ma-
niere als in'tvoorgaendearticul»»
flmtlicaj» breeder
uytgedruckt flaet»

en O O R L O GH, 'tSeven-m-wertighfleEoeck. ij}

te vermagh te worden^ geadvifeert foude behooren te
l"/· y,orden v«ftgeftelt de pointen endc ardculen hier na

IV.

Dat die gene die by haer Ed. Or. Mog. gelaft wor-
den eenigh advijs te geven, 'tzy geformeerde Colle-
gien of fpectael Gedeputeerden ende eenen yegelijck
van de felve in gevolghe ende tot voldoeninghe van de
voorfz laft, vermogen vryelijck ende onbepaelt hun-
ne opinie te uyten, ende des noot zijnde, in gefchrif-
te te doen vervatten ,'t gunt zy in goede gemoede oor-
deelen ten ghemeene befte oorbaerlijck te zijn, fonder
in die gelegentheyt aen eenige refolutie van de
ordre
van de RiWiie^^ïy of aen Burgemeefiere» ende Vroet-
fchappen van Steden
te wefen gebonden, ofte oock an-
ders , dan door gegeven Commiflie, te wefen bepaelt,
endatzyoockdienvolgensovertfi/i/jf/f»in dier voe-
ghen gegeven of uytgebraght door niemant ter werelc
aengefproocken, gecalangeert, ofte geincommodeert
mogen worden, mits haer niet vergrepen hebbende
regens het
EdiS van den vijfden Augufty fevea en β-
fiigh,
hier boven te meermalen geroert.

Maerby foo verre yemandc ofte eenige van de Or-
dre van de R.idderfchap uyt de Borgemtefieren ofte Vroet-
fchappen
der voorfz Steiin, na dat zy volgens de voorfz
liberteyt haer adv'ijs ghegeven hebben, de conclufie
die by de felvé
Ordre van de Ridderfchap, Borgemeefle-
re»ftQàQVroetfcbappenotàwe\i\Qk
, àhoewel moge-
lijcktegenshaeradvys ende fin wert geformeeit, of
oockwelfoodeprefenteEife^» ofte
Gecommitteerden
ter dagvaert
de conclufie die by haer Ed. Groot Mog.
infaecken, waer inne nader ordre van de Regeringe
overilemminge plaets heeft, ghenomen is door qua-
de
vunêes mochte traverferen ende pogen vruchteloos
temaccken, ofoock wel in plaets van de Commiflie
ende laft haer opgeleyt ende gegeven daer tegen of
daerbuyten,contrarie de intentie van haer commit-
tenten te ondernemen , ende door onbehoorlijcke
wegen voort te fetten, faecken die in figh felfs onge-
oorloft ende ftraf baer zijn, als mede fo yemant of ee-
nige in plaetfe van de CommifEe ordinarie of ex traor-
dinaris haer by haer Ed. Gr.Mog. na ordre van de Re-
geringe opgeleyt, getrouwelijck ende na behooren te
achtervolgen ende na te komen, de felve Commiflie
quam tegen ofte buy ten gaen, ende in die qualiteyt
ondernemen faecken het gemeene befte nadeeligh we-
fende , of figh op eenige andere wijfe door ongeoorlof"
de aftien endecomportementen, recherche, ende ca-
langie fubjedt te maecken, dat in fulcken cas foodani-
ge uyt de Ordre van de
Ridderfchap,Borgemeefleren of-
te
Vroetfchappen der voorfz Steden ofte ook wei uyt de
prefente Edelen ofte Gecommitteerden ter dagvaert,
of uyt die geene die ordinaris of extraordtnaris Com-
miflie van haer Ed. Gr.Mog.geemployeert werden op
voorgaende difad veu van de gemelte ordre of van
Bor-
gemeefieren ende Vroetfchappen
van de Steden ofte op
voorgaende refolutie van haer Ed.Gr.Mog. refpedive
binnen'sjaers als boven gedecUreert ende genomen
zijnde daer over gecalangeert,en te recht geftelt fullca
worden voor den Hove, ofte voor Schepenen diede
judicature eygptlijk falcompeteren,fonder dat de fel-
ve , ofte ook die gene van dc Onderdanen van haer Ed.
Gr.Mog.diegeaccufeert foude mogen werden haer in
den dienft van de
Generalittyt te hebben te buyten ge-
gaen voor eenige andere ordinaris of extraord.,en veel
min voor
cmigcgedelegeerde Rechters tei recht geftelc
fullen mogen worden, gelijck oock tegens de geaccu-
feerdeover fodanigequade handelingen in politicquo
dircöien gepleegt,niccextr£ord.geprocedeert fai mo-
gen worden, ten zy fulcx by refolutie van haer Ed.Gr,
Mog.gedecüreert en geordonncerc fai
zHdj daer by de


-ocr page 205-

«74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

endeallede Ingefctenen ende Onderfaten van den
Lande van
Hollant ende Weffl-Vrieflant achtervolgens
voorgaende gepaffeerde belofte ende geëmaneerde
Placcaten by alle v/egen endc middelen te fullen
maintineren.

VI.

Dat alle't gheene voorfz HitizcaétOrdrevande
^tdderfcha^, mitsgaders aen Borzmeefiercn ende Vroet-
fchappen,
als mede aen de Ojficiereu ende Gerechten
van de Steden in haer Ed. Gr. Mog, Vergaderinge
Seflie hebbende autentiquelijck bekenrgemaedtjmitf-
^^A&ttooùi iKuheyde de Hoven v*njuilttie in duyde-
lijckc ende klare termen aengefchreven fai worden ,
met laft ende bevel uyt den name ende van wegende
mdderfchaf,'Edelen ende Steden, als Souveraine van de
voorfz Lande aen de felve te geven » van haer daer na
punöiuelijck ende precifelijck te reguleren , oock
voorts een yegeljck onder baer gefubordonneert ende
t'haerder judicature ftaende j figh daer na te don re-
guleren , ende dat voorts de voorfz poiniSen na ordre
ende gewoonte lullen werden gepubliceert tot nae-
rechtinge van alle
Officieren, Rechtere», ende gemee-
nelngefetenen inde voorfz Lande, ende voorts van
alle andere die de faeckceenighfints raeckenofaen-
gaen magh.

VIL

Ende naderaael fomwylen tuflchen't een of't ander
van de ghemelte
Hove ende eenighe Stadt van de
hooghgemeke Provincie, difcrepaniie ende difpuyten
konnen ontftaen over het poïnt van
lurifdiBie, waer
omtrent fomwijlen voorvallen occurrentien , inde
weicke het niet redeiijck fou zijn dat de voorfz
Hoven
de decifien felfs foude doen , ende dat oock van de
andere zijde de Steden niet konnen wefen hun eygen
Rechter, dat over fulcx, om de inconvenienten die
daer uyt voorhenen fomwijlen zijn ontftaen, ende
Uaermaelsnoch verder foude konnen komen te reful-
teren op de bequaemfte ende ordentlijckfle wijfe voor
toekomende te prKcaveren,gerefolveertende vaftge-
ftelt foude behooren te werden, dat in voorvallen, die
van nu voortaen foude mogen komen te occurreren,
5n den weicke
BorgemeeSleren ende Vroetfihappen van de
een ofte de ander Stadt, alsreprefenterende V
Corpus
vandeganfcheBorgerye, ende van alle Ingefetcnen
der felver Steden, foude mogen fuftineeren volghens
Privilegie of reiolutie van de Staten van den Lande
gene faecke van die foorte, als.waer van 'c een of't an-
der Hof, figh een of eenige foude mogen aenmatigen
tottet
ludicature van 't felve Kof in 't geheel ofte ten
deele te fpeéleren,dat in fuiken cas op de exhibitie van
foodanigh Privilegie of refolutie, of van Copye auten-
tijcq van dien, by haer Ed
.Gi O. Mog. naer ingenomen
kenniflü van faecken fai werden ghedetermineert of
'tgealligeerdePrivileeienof reiolutie op 't
Cafus in
queftie applicabel, ende daer omtrent decifoir is, endc
fulcx of de faecke tot de
ludicature van't lelve Hof be-
hoort of niet, des dat middelerwijle totdat haer Ed.
Gr. Mog. daer inne ten Principale of by Provifie an-
ders fullen hebben geftatueert, aen de eene zijde alle
Proceduren voor degemelde fiovenfullen werden ge·
ftuyt,of opgefchort,ende aen de andere zijde ook par-
tye de faecken Tullen hebben te laten in State, fonder
dienthal ven yets te innoveren, veel min eenige wege
van/iy«tegebruycken direftclijck of indiredlclijck
in eeniger maniere.

Blij vende anderöntsbuyten foodanigh voorval de
gemelte
liove voor foo veel haer volgens inftruöie, of
andere Staetfgcwijfe refolutie toekomt, gequalificeert
emme over de applicatie van
Privilegien, ende Olïroy-
«H
op voorgevalle of geillegeerde eafus tuilchen de
contendercnde partyen te oordeelen, ende te decide-
ren als naer behooren, oock alle particuliere litigan-
ren, onaengefien eenige
corpora met haer gevoeght
mochte wefen, mitfgaders oock alle
litigerende corpora
Ìnfaeck,daerdefelveinwii!>-«»i/oco moeten gehou-
den werden , ende fulcx Generalijck alle
pleydoyevdt
fartyen
(buyten het boven geexpreflècrde geval), ge-

If^^y Ridderfchap, Edelen endò Steden haer in de befte ) obligeertharegeallegeerdeincompetentien/>wwffAw
endc kraghtigfte forme fullen obligeren, eickandere, te allegerenendaer oprecht te ver-

""""" ■ ·■ ' ' ' j ^ j Λ------- , wachten , ten ware nochtans den Hove by exhibitie

van'tgeallegeerdePrm/igif ofrefolutie bevende het
fel ve klaer en decifoir te wefen, in weicke cas de felve

Hovepartyeoftefynegemagtighdegehooit, de ver,
leende provifie te fullen intrecken, of immers
funt-
7»a;rien deplano, fonder de ordinaris treyn van de
rolle af te wachten, dienthalven difponere, ioo als
in goede Juftitie bevonden fai v/erden te behoo-
ren.

Edoch nademael de Heeren Staten van HoUandt ende
WeSl Vrieflandt, te weten) de Ridderfchap ende Edelen
met Borgemeefieren ende Vroetjchappe» van de reJpeBive
5rfi/i»omioodanigeoorfakenieten konnen werden
geconvoceert, ende dat oock fle prefente
Edelen ende
Gedeputeerden de ordinarie Vergaderingbe van haer
Ed. Gr. Mog, compoierende niet fonder merckelijke
inconvenienten tot fodanige decifien foude konnen
werden gebruyd, ten deelen, om dat de felve volgens
laft van haerjCommittenten te adviferen , 't weick in
rechts pleging niet fonder injuflicie kan gefchieden;
ten deele, om dat veele van de felve daer toe niet be-
hooflijcke zijn geinftrueert j geftileert, endc gene van
henluyden daer toe fpecialijck be-eedight, dat over
fulcx om 't bovengeroerde
eafus voorvallende in plaet-
fe van een inconvenient te verhoeden, in geene nieu-
we en mogelijcke grooter inconvenienten te verval-
len , tot verhoedinge van alle confufien,ende onrecht-
matigheyt, van nu
af aen tien verfiandige ende m mate-
rie van prtvilegien, ende rechte welervare mannen uyt het
Lichaem van haer Ed> Gr. Mog, naer ordre en ghevooon.
lijckeproportie nytàQ
refpctìive quartieren behooren
te werden gecommitteert, ende na bïhoorcn be-ee-
dight , om fodanige gevallen als boven of in complete
getale,of by fieiie, abfentie of andere ongelegentheyt
van eenige vande felve,ten minile het getale van
feve»
prefent wefende in de name van haer Ed. Gr. Mog. te
examineren, ende naer ïngenomekenniiTe van faeken
op de naem van haer Ed. Groot Mog. te decideren,
ende ingevolge van dien de noodige aenfchry vinge
aen de
Hoove of de Stede» refpedivelijck te doen,
wel verftaende dat die geene, die verkofen moghte we-
fen uyt het een of ander Lit, wefende partyen in de
faecke, daer over niet en ial mogen vaceren oftege-
bruyil werden, alles nochtans buyten koïlen endc
laftcn van den Lande fooals gebruyckelijck is in ge-
meene ende ordinaris commìflìe van haer Ed. Grò.
Mog. ftaende der felver Vergaderinge voorvallende
endeafgedaen wordende, en dat de Heeren vande
Ridderjch«p ende Edelen 3 mitfgaders de refpeöive Ste·
den
haer in der befte forme behooren te verbinden fo-
dane decifen beyde
Heoven ende alle andere, diè'c
foude mogen aengaen, pundtuelijck, te fullen doen
achtervolgen ende nakomen.

Ende op dat fodanc faken niet lichtvaerdigh of buy-
ten reden voor hasr Ed. Gr. Mog. gebracht mogen
worden, dat ο ver fu Icx als
tnpcenam temere litigantiura
een boete van ijpeey&tfwi/iriCarolusguldens foude be-
hooren te worden geconftitueert ; ende by bryde de
pleydoy erende partyen voor afin handen vande Rent-
meefter van de exployten moeten worden geconfi-
gneert, in fulcker voegen ende met dien verftande,
dat die gene van de felve partyen die foude mogen ko-
men te fecumberen de voorfz boete efifeftivelijck fou-
de hebben verbeurt, maer dat den Triumphantde fel-
ve wederom uyt handen van den gemelden Rent-
meefter van de exployten foude mogen lichten.

ì;

3η be bcrieöe ^omec öab be Conlnsö ban Enge-
landt
laten uptQafn ctn fcftccp USanffefi tegfn öe Φΐ'
ninsgban Dennemarcken; tafllcnbEQcntDgfenDatùe
feibefigDqualijchtenpjopoofi gabbe gccngageect in
bepactpetian bcfm^taet en&e
Vranckrijck. Denne-
marckbonbtnietgoebtopDciS Coningi)^ naem baec
pet^ tegen te feggen. Hàaec in befen tijbt guain in
'tiiggt een nette anttooojt op't felbe onbec be naem
banConfibecatien/al^boIgfit: ι

Conftdt·

Ö

-ocr page 206-

V Oor eenigedagen my ter handt gekomen zijn-
de feeckere Dedudie van alle de Handelinghen
tuflchen den Koningh van Dencmarcken , en
den Coningh van
Groot Brittangien, en 't felve
metaendacht geleien hebbende, mitfgaders de Decla-
ratic van Oorlogh van de zyde van
Engelandt teghens
VeTtemarckeH, en het geen fijne Koninghlijcke Maje-
jeftey t van
Engelandt > van fijne Koninghlijcke Μaje-
fleyt van Dfwiwarci^i» j in fijnelaetfteMiilivc aende
iitÏxmStatën Generativìinàc Vereenighde Neder-
landen gefchreven heeft ; Soo heb lek my niet ghe-
noegh kennen verwonderen over de ongemeene
vreemde procedueren van de Engelfchen , die in de-
felve Dedudtie voor fondement leggen en voorftel-
len foodanige dingen, daer van het contrarie
my feer
wel bekent is j endedeongerijmtheyt vaneenycder
bemerckt kan worden. En gelijk de verwondering een
Moeder, ofte oorfaeck van cutieusheyt en nafoecking
jSjfoo heeft fy oock by my hare gewoonlijcke opera-
tie gedaen, en in my verweckt een y ver, otn de voor-
feyde Deduótie wat nader te examineren,eti eyndelijk
't geene, dat ick daer in abufijf, ftrydigh tegen iigh fel-
ren, enaenftotelijckhebbeghevonden,aentewyfeD.

Voor eerft fai ick feggen, wat ick, en meer met
my, in defe conjundlure van den Koning van
Enge-
landt,κη
reguarde van den Koning van Oenetnareken,
vermoet ende verwacht hadden, namentlijck, dat na-
demael de Koning van
Engelandt wei wifte, wat voor
Obligatien hy, tn fijn Koninghlijck Huys hadden aen
den Koningh van
Denemarckm, hy oock lichtelijck
overwogen foude konnen hebben, dat fijn Majefteyt
van
Denematcken, in partyete kiefen, niet badde kon-
nen tc wert k gaen na fijne inclinatie, die wel bekent
was tegens hem befonderlijck groot te zijn, maer dat
hy fien moefte op 't geene hy oordeelde tot fijne fecu-
riteytnoodightezijn, endathy dieshalven den Ko-
ningh
vanDenemarcken felfsover fijn engagement met
de Staten der Vereenigde Nederlanden verontfchul-
dight foude hebben. En dit, dachte ick, foude oor-
faeck zijn, datmen het felve tegens den Koningh van
DfBfwmi^f» niet te hevig opgenomen foude hebben.
Macr die geenen, die fulcks van de oprechtigheydt en
genereusheydt van den Koning van
Groot Brittangien
verwacht hadde, bevinden figh met my feer bedro-
gen, zedertfygefien hebben, niet een fimpele Decla-
ratie van Oorlogh van dien Koningh, tegens den Ko'
ningh van
Denemarckcn, maer een Declaratie, begin-
nende meteen parade van den Koning en fijne Lords,
als zijnde prefent geweeft, bthelfende feer
exorbitante
en atroce injurien
j 'en ey ndigende met hem uyt te roe-
pen voor fijnen grootilen vyandt.

Maer ick moet bekennen, datickniet en kan vin-
den, noch beriencken de redenen, die eenen verftan-
digen en raifonabelen Prins,tot foodanigeaee/oii/i/i:-
i^eninjurieu/e proccduren hebben konnen bewegen
De Schryver van de Engelfe Dedutìiewil welter-
ftont in 'c begin yets feggen, en hy fielt ten dien eyn-
de fijn konft te werck; maer my duncktdathyhet
feer qualijck vat. Wanthet geene hy prcmitteert, en
voor af feght, om aen fijn volgende reden te beter co-
leur ende glimp te geven , roemende foo feer op het
Beptetendeerde lofFelijck compoitement fijns Ko-
nings, als of hy aen al de Wereldt genoeghfaem heeft
doen blijcken,dat,hocdanig mén hem oock geprovo-
ceertheeft, hy noyt ander refTentiment daer over
heeft getoont, ais met fich fel ven te defenderen tegens
de eflfedlen van dien; dit is by de geheele Werekin
queftie, immers wordthetwelexpreflèiijckontkent
van fijne partyen, die groote, en by na een univerfele
byval hebben van alle Koningen en Princen, daer hy
geen en heeft. Want de Vereenighde Nederlanders
fuftineren,
ds,th.y Aggreβiur is-, en de Koningh van
Vrenckrijck met de andcreGcallieerdcPrinccn geven
haerdaeringelijck.
Oe Koning van DenemardenCcyt

en OORLOGH, 'tSeven-en-njeertighfieBoeck. 175

Confideralien op de ^DeduBie en 'Declaratie
'van Oorlogh van den Koning van Groot
Brittangieni tegens den Koning van Tie-
nemarcken.

φίΜ'
loart'

tinfifC'

""'la
«11

goiimS?

«tiaiit?
jlüaM'
fift·

dat hy fijne Havens gevtoleert, en veele Schepen van_

fijne Onderdanen genomen heeft, al eer hy iigh noch
met de Staten geengageert hadde ; Sulcks zijnde, is
het gheen kleyne vermetenheydt en intentinentie, te
willen beginnen van een advantage van fodanigcom-
portement, daer de gantfche werelt op te feggen heeft.

Maer 't gheene hy voorts den Koningh van Tiene-
marcken
lafterlijck imputeert, kan foo licht ontkende
worden,als het gefeyt wort. En indien men niet meer
averfie en afkeer hadde van Majeileyten te lafteren,
als defe Engelfche Schryver foo foude rnt η foo lich-
telijck, als h y feght, dat den Koningh van
Denemare-
ke»
veele oniuaerdtgheden en troubreeckingen gbecom-
mitteert heeft, oock konnen feggen dat den
Koningh
y^ry Engelandt &zwnlaileraer%
of re liever, datdcfea
Schry ver een
onbefckaemdtn leugenaer ts.

Aengaendede reden felfs, die den Koning van
fe/Wi foude gemovceit hebben , om den Koningh
vzn Denemarcke» op foodanige manier te bejegenen,
als hy nu doet, lbo wordt vervolgens in die Dedudtie
een oorfaeck gefocht, daerom dat de Koning van £«-
gelandt heeft moeten voor de wereldt openbaren, hoe
hy daer toe gekomen is, dat hy fijn Vloot in de Haven
van
Bergen gefonden heeft, om vyandelijcke adien tiï
doen, namentlijck, om niet inperijckeltezijnvan
aenge/len ende geacht te worden vooreen violateur
van 't Recht der Volckeren. De waerheydt van defe
bekentmakingh die hier aen de wereltgefchiet,fai hier
naonderfocht worden. Nu flaett'aenmercken, hoe
ofte onvoorfichtigh en onwetende, ofte hoe ongevoer
lijck dc Koningh van
Engelandt voorghefteldt wordt.
Want volgens defe reden, foo heeft hy nu al langh
over een jaer, namentlijck, van den
tweeden Augufty
van 't voorleden Jaer
f^iev htndert vijf en fefligh, op
wekken dagh deattacquevoorBwgiagelchiet is, tot
den dagh van defe Declaratie, zijnde den
negentiende»
September defes lopenden laers, perijckel geloopen
van voor een violateur van't Recht der Volckeren
gehouden te worden ; en over fulcks moet hy dit pe-
rijckel of nu eerflgekent, ofte niet behoorlijck ghe-
acht hebben, voor al eer ick en weet niet door wat in-
gevinge ofte infpiratie het hem is bekent gemaeckt ea
vertoont gewordenfdat door een opentlijcke Declara-
tie aende Wereldt daer in moefte verfien zijn, maer
wie fiet niet hoe onghelooflijck dat defe Decla-
ratie gemaeckt wordt , door fulckc inpertinente ab-
furde reden ? Wie en fai niet geloven dai'er een an-
dere oorfaeck ie, daerom men nu daer mee voor den
dagh komt ì En nademael dat dit nu eerfl in de werek
gebracht wort na dat de Grave
Hannibal Zeefladt doot
is, foo kan men met reden dencken, datmen daer me-
de foo langh achter ghebkven is, op datmen van hem
geen verklïringhe ο ver defe Declaratie foude konnen
hebben. Of foude defe confideratie daer oock by ko-
men, dat de Engelfchen nu eerft dit verfiert, enden
Koningh van
Oenemarcken foo onwaerdiglijck getia-
(fteert hebben, om eenighe bededte vyanden van De-
nemarcken daer door te complaceren.

't Sy hoe 't wil, men fai gheen andere reden in defe
Diduétie vinden, als de geene, die hier inde Inley-
dioge voorgeftelt is. Want het geheele werck draeyc
hier op, dat de Koningh van
Engelandt^ reiTenterende
't ongelijck dat hem van den Koningh ven
DenemarC'
>tf» aengedaenis, met hem eerft in fijn Haven te in-
viteren, en te nodigen, en daer na met hem, tot lijn
groote fchade en difteputatie, af te weeieH,en eynde-
lijck met hem noch te aft te leggen, dat hy in fijn Ha-
ven violentie foude gepleeghc hebben, hem nu den
Oorlog doet aenfeggen, als fij η grootfte vyandt. Wy
fullen dieshalven, fonder verdere reflexie op de inl^-
dinge te maken,fien hoedanig in de Deduüie ten dien
eynde geprocedeert wort

Men heeft dan eerft hier in vertoont den tocftandt
van faecken tuflchen de twee Coningen, foo als die
was voor't begin van de tegenwoordigen Oorlogh
' tuCTchen
Engelandt ende de Vereenighde Nederlanden ;
alwaer men alleenlijck daer op uyt is, om te doen ge-,
looTcn, dat dea Koningh van
Denmertken aen den
^ 4, Koningh


-ocr page 207-

i8o SA KEN van.-STAET

groote
Obligatie gehadt heeft.

DeKoniughvaniSw^i/Widan) wanneer hy we-
derom in fijn Rij ck gekomen was, heeft den Koning
"van
Denemarcken met affcótie en vrientfchap ghetra-
Öeert, eerllten
refpc&'vendeProte^aHtfche Interefi.
Defetaftelijckeen walgende afFedtatie moet hier oock
te pas komen, 'c Is oock uyt confideratie
-vandt naeu-
<a>e Blosdt-veraantfihap
gefchiet. Dit foude billijck in
confideratie komen. Maer ik bevinde datmen nier aen
alle Bleet-verwanten fulcken groote vrientfchap ende
affèdtie betoont.! En daerom moet'er, behalven defe
confideratie,noch yets anderszijn.Dit is
een/onderlinge
genegentheytDanden Koning vanEngelanttot den Per-
fóortvan deit Kening va» Denemanken.
So fpreken Prin-
cen, niet van Princen, voornamentlijck als fy ouder
Zijn, en geen perfoneele con veriatie ende ommcgangh
tüflchen bun gheweeft is, Maer ket dit dus ai zijn ; foo
moet nochtans die genegentheyt een oorfaek hebben.
De ware oorfaeck daer af is, dat dén Koningh van
De-
wmanken
ende Noonsege» nu al van lange tyden af ge-
keft hebben in befondere goede correipondentie
ende vertrouwenmet de Koningen van
Engelant ende
Sch$tÌant,hfibbtaàe. Chrfflanus de I.aen den uls d. .en re-
gerendenKoning van
Sshotimt fijne Dochter tenHou-
welijck gegeven, mer veele vouideelen, daer defe Ko-
ning noch'c genot van heeft, endedevol-
gendeKoniugen van de beyde Kroonen fcdert in defe
goede vriendtfchapgecontinuecrt. Maer byfonderlijck
isde vriendtfchap en goede intelligentiedaernadoor
een nieuwe Alliantie van Swagerfchap,en daer op vol-
gende perfoneele befoeck ende converfatie tüflchen
Chrifiianus deVterde 1 Vader dan defer. Koningh van
Denemanken,ùn Jacobusvan Groot BrittangienjGroot-
Vader van defe Koning van Engelandt, lbo toegeno·
men,dat hy tot eene oprechte en fincere broederlijcke
afïèüie volwaflèn is, na welcken tijdt, om kort te ma-
ken, nietalleen defe Broederlijcke vriendtfcbap aen
beyde zyden in alle vertrouwlijckheyt is gecultiveert,
mach hoogft-gedachte
Chrifiienus de Vierde, ende Vre-
derictéf de Derde (ί]η
Soon , tegen woordigh regerende
Koningh van jDewwerr^i», hebbïnoock reële preu-
ven daer van ghegeven, foo aen de Vader van defen
Koningh van
Engelandt % en aen ifem felven , als oock
aen den Koningh van
Bokemen, als hebbende eene
Dochter van Engelandt getjo'ut, deweickefy in haere
tegenfpoet en rampfal'gheydt met hun macht en mid-
del len getrouwelijck hebben by geftaen , en oock foo
groote ongelegentheden uyt die occafiegeleden, dat-
men met waerheydt kan feggen, dat de vriendtfcbap
en 't maeghfchap met 't Huys van
Stuurt aen den Ko-

lit
|m

geloove, dat hy noyt daer over isgemaent.

Uyt refpedle van defe oüde ende nieuwe Alliantien
ende Obligatien foude ick moeten oordeelen, dat de
Koningh van
Engelant het geene heeft gedaen,'twe]k
hier in de Deduöie gefeght wordt, dat hy na fijne we-
derkomfte in fijn Rijck, ten beften van
Denemarcken,
gedaen heeft. En ick kan niet nalaten te feggen, ghe-
lijck ick aireets gefeyt heb, dat hy uyt dit refped meer
confideratie hadde behooren te ghebruycken tegens

met fijne vyanden geengageerc was.

Maer als men nu befiet, wat het geene is,waer rne-
dehy fijne affcdie en vriendtfchap teghens den Ko-
ning van
Denemarcken bewefen heeft, foo beftaét het
alleen daer in, dat hy alleen een Traétaet met hem ge-
maeckt heeft, na dat hy in fijn Rijck ghekomen was,
wacrinhyals tocovermast van danckbaerheydc ofte

l6()7 ^ngelamlt, en niet defeacn die

genegentheyt, gelijck de Declaratie feyt, felfs een Ar. j

ticul heeft geinfereert, figh verobligerende den Ko-__

moghym DenentarckemftiOHieiea, teghens alle die ^^
geene,die hem fouden trachten ongelijck aen te doen.
Ditfchijnt wat te zijn, maer ick weet niet, aenwien
van beyde de KftningenditTrailaetdegrootfteO-
bligatie geeft. De Koningh
van Deaemarcien bec(c
hem hier door aen Engelandt veel Itercker verbonden,
dan by voor defen aen eenighe andere Geallieerden
verbonden is ge weeft 5 en dat tot groot voordeel van
de Engelfchen : daer en tegen,uyt het geene,dat daer
op gevalght is,foudemen konnen twijffelen of Je Ko-
ningh van
Engelandt oock niet daer mede heeft willen
als een Parade van fijne formidabiliteyt maecken, en
figh voor andere onfaghlijck vertoonen. Immers dit
kan hier geremarqueert worden, dat nii in de Dedu-
ftiegefegtwort, met de infertie van foodanigen Ar-
ticul reflexie ghemaeckt te zijn, op de apprehenfie en
vreefe, die de Koningh van
Denemarcken hadde, van
verder door de Staten der
Vereeuighde Nederlanden ge-
opprimeert te worden, daer dogh terftont daer op die
geeneghenoemt worden, die dien Koningh ombrage
gaven. En men verdicht hier niet alleenlij ck een feer
finiftre en injurieufe explicatie, maér men valt oock
met feer flechté coherentie van 'teen op'tander;
't welck een teycken van verfieringe is,

MaeraengaendedeOfficicn, die de Koningh van
EngeUndti volgens't voorgeven van de Dedudtie, by
Sveden, ten beften van Denemarckea, foude aenge-
wendt hebben j ick hebbe doe ter tijdt weighehoort
datdienietalleenfeer flecht, maer oockondienftigh
waren ; foo dat het heel anders is als hier vertoont
wort, als of de Koningh van
Denemarcken daer in des
Koninghs van
Engelandtt groote vrientfchap bekent
hadde. £n wat heeft het doch voor fchijn van waer-
heyt, dat de Koningh van
Denemarcken·, van dien van
Engelandt verfocht foude hebben, Sveden tegens De-
nemarcken t
ofte hem felven te garanderen, alfoo hy
daer door teghen fijn eygeninterefi: foudeaengaen?
W ie fai niet lichtelijcker het geen ghelooven, dat my
verhaelt is, te weten, dat de Koningh van
verfocht beeft,dat de Koning
vanDenemarcken mogte
tot fodanige guarantie confënteren, om de Engelfcbe
Negotiatie in
Smeden te faciliteren,en die Natie aen fig
te obligeren, en aen fijne zyde te brengen ? Men kan
oock licht dencken hoe onwillig deKoning van
Dene·
T»artken,ÌQàimgc onvriendelijcke inftantien niet kon-
nende declineren, defelve heeft moeten inwilligen.

Deshal ven, indien men den toellandt der faecken
tüflchen b:yde de Koningen,ten ty de van 't begin van
den Oorlogh, wil overwegen
,fGo fai men wel konnen

ningh van Denemarcken veel Landen ende Provinciën oordeelen, dat de Koningh van Denemarcken een fin-
gekoft heeft. De Engelfcbe Hiftorien felfs konnen dit ' cere affèflie en vertrouwen tot den Koning van Be-
ten deele getuygen ; doch de Rijcken en Landen van ; ^ίώβΛ ghehadt heeft, en dat daer en tegen defe Kc^
den Koningh van
Denemarcken gevoelen 't noch, en ning geen andere preuven van vrientfchap en affëdlie
fullen hòc noch langh gevoelen. En om dit daer by te heeft gegeven als woorden 5 daeropanders nietisge-
voegen , ick gcloove, dat de Regifters van de Deen- volght, als eenige flechte Officien, by
Smeden aenge*
fcheFinantieo genoegfaem uyt-wijfen, wat
defe Ko· went, en foodanigh, datmen kan fegghen, dat hyvan
ningh van Engelandt Vin den Koningh van Disew^rc- I die tijdt af begonnen heeft met den Coning van Di-
ke» infijn iaUinghJchep ghetrocken heeft, 't welck ick I nemmken Politijckelijck te ageren,
nochtans prefumere, dathyna fijne herftellinge noyt 1 Om nu metonfe Confideratien de Dedudie ver-
geprefcnteert heeft te reftitueren , gelijck ick oock der te volgen, foo wort na'tverhael van den toeftant

den Koningh van Denemarcken, hoewel defelve nu feynen te brengen. Al 't geene dan alhier in de De-

vanfakenln'tbegin van den Oorlogh, een difcours
ghevoert van't geene naderbandt tüflchen die beyde
Coningen is eepaflèert. Maer een ghefont oordeel fai
wel fien, dat den Coningh van
Engelandt hier van eer-
ften af niet met een teerheyt van eiFeöie tekens den
Coningh van
Denemarcken, ghelijck in deDeduflic
voorgegeven wordt, maer een Poletijcq beleyt,en al-
leen ten reguarde van fijn Intereft, met hemgehan-
delt heeft, loeckende hem door artlficien tot fijne def-

duöie voortgebracht wordt, is maer gefingeert en op-
geraept, de Schry ver alle dingen tot fijn voornemen
verdraeyende, daer by voegende en uytlatende wat
hemtepaskomt, maerdickwils met foo weynigh be-
leyt, dat niet alleen de konft gemerckt, en deliftont-
deckt wordt, 'twelck de redenen t'eenemael ver-
fwackc, en een fonde tegens de konftis^ maerdath^


-ocr page 208-

,iC/?7 oockongevoegelijckcdingen'daer inbrengt» en be-

' tooncdat hy ter<juadertrouwe handelt.
' ' In defer voegen fchrijft hy den Coningh van
Enge-
lant
foo teer een affeitie tot den Coningh van Dtne-
marckentos, alsofthy grooter forge gedragen hadde
voor delTelfs fecuriteyt, dan hy en zyn Raedt felfs.
De Koningh van
EngeUnt wil niet dat Denemarken fai
breecken met de Vereenigde Staten, uyc confideratie
van dejongft-gepaffeerde troublen en doraeftikc on-
gelegentheden, immers niet voor aleer een vaile cor-
respondentie tuiTchen de beyde Noortfche Croonen
mocht opgericht en geftabilieertzijn. De Coning van
Dfwmariiti»enfijnraetconfidercren dat niet, maer
prefenteren felfs met Engelant aen te fpannen , fon-
der foo iangh te wachten, gelijck men hier in de£n-
gelfche Dedudtie ons wil wys maken. Maer indien de
Coningh van
Engelant foo een teere afFeöie heeft, en
fo groote forge draeght voor den Coningh van
Dene-
waerom waerfchouwthy hem niet ? waerom
laet hy hem defes Conings precipitatie foo fmaekelijck
en bevalligh voorkomen, dat hy op alle ouverturen ,
uyt dien gronc voortkomende, met alle haeft hem fy-
ne apprototie toefchidt ? Waerom foeckt hy bem daer
naer felfs doordrcygementen, te bewegen tot een Al-
liantie ofFeafive en defenfi ve met hem in tegaen ; Im-
mers behoorden de Engelfche Dedudlie-maeckersin
plaetfe van foo impernentelijk te allegueren de aenma-
ningen van den Grave voorleden Jaer

in Engelant gedaen , alhier met aengename expreflïen
gercprefen teert te hebben , dat den Coning van
Enge-
lant,vi^t
zyne teere afFe£tie,den Coning van Denemar-
ken
vermaent hadde niet foo feer te precipiteren, maer
fo langte wagten en ilil teftaen,tot dat hy fijne banden
van vnentfchap met fyne nabueren vaftergeleyt hadde.

Nufchynthetdathethaergenoeghis, foo zyyets
kennen voorftellen, fonder t'overwegen wat con-
nexitey t ende gevolgh het heeft, als het maer ter eerfte
aenfchouwingheenigeimpreilie geven kan. 'c Welck
cock foo verre gaec, dat hier de teere affeüie des Ko-
ningsvan JS»gi/tf»fopChimerique confideraticn van
domeAiquejalouQenendefwarigheden in
Deiiemari·
iievalt» waer van men daer niet weet, en die men
daer niet vreeft, zij nde Ëpidemique en gemeene pia*
gen van
Engelant die tegen bem, en tegen zyn Vader,
Rebelle verwekt hebben,en hem als noch allarmeeren.

Maer de waerheyt van het gheene hier voorgeftelt
wort van die confideratie , die de Koningh van
Enge-
lant
voor dien van Denemarcken gehadt heeft, en van
'tgeene, dat daer op van den Engelfchen Envoye ge-
feyt wort, namentlijck, dat hy maer weynigh maen-
den in
Denemankea was geweeft, wanneer hy befpeur-
de dat dien Coningh en fynen Raedt minder appre-
henfie hadden van de Hollanders te mishagen, alshy
uyt een teerheyt van affeftie tegens hem fupponeerde
dat iy hadden: lek fegh dat de waerheyt hier van is,ge-
lijck ick het verftaen heb,en de fake felfs uytwyfl:, dac
den Envoyé van
Engelant het niet anders in Denemar-
ken
bevonden heeft, als den Koning van Engelant ai tc
vooren genoeg bekent was,namentlijk,dat de Koning
van
Dentmarcken des Koninghs van Engelantds feer
groote en trouwe Vrient, en daer en tegen met de
Hollanders niet wel vergenoegt was, overmits hy op
fyne pretenGen geen fatisfadtie door alle zijne gedane
inftantien hadde konnen verkrygen : Maer dat de Ko-
ning van
Engelant vreefde di^tde Staten lichtelijk fou-
den konnen geinduceert worden om contentemcnt
aen'dien Koningh te geven < gelijck onder geallieerde
vrienden behoorlijck was.Dit fochten die van
Engelant
te beletten met hun Envoye aenden Koning van Dewff-
ftarcken te fenden, en door hem,beyde hey melijck en
openbaerlijckjde mifnoegingen tegens de Staten met
quade impreffien te voeden en te vermeerderen, met
ongemeene oppronckingen van de Engelfe macht en
fucceffen ,cn met te foeken den Koning en fyn Raedt
onder de handt te difponeren tot een naeuwe alliantie
met hun te maken, daer by voegende feer fmaekelijke
propofitien ende voorflagen, maer principalijck daer
toe employerende een van de grootte Minifters van

datelijck felfs fullen noemen en produceren, om tot i^óf
een goet uytflagh van hun negotiatie tegeraecken. 
-

DitisdeGraveHdiiwW Zeefied, den welcken fy
hier foo qualijck te pas brengen, dat ick my niet ghe-
noegh kan verwonderen, niec alleenlijck,om dat yder,
die weet wat een wonderlijcken appetijt hy hadde om
danck te verdienen by den Koning van
Engelant, en
met hoe grootenhaethy tegens de Vereenighde Pro-
vinciën ingenomen was, hier fufpicie fai konnen ne-
men , dat die Koningh , en die Raet, die foo weynig
Vreefe hadden van de Hollanders te mi shagen, flechs
een
Hanntbalgeweeft is, gelijck ick geloovedat het in
der daet fo heeft geweeft, maer oock om dat fy, te we-
ten de Engelfche Schry vers, defe haten Vrient het ge-
ne doen feggen dat hem niet en paft, als makende hem
daer door voor zyn Koningh fchuldigh. Want zy ge-
ven hier in de Dedudlie te kennen, dat de voornoem-
de Grave, doen hy laeft in was, proteflie
verfocht heeft voor fijnen Heer, tegens de infolentien
en oppreflien van de Hollanders. Indien dit waer is, fo
moecickfeggendathy grootelijcks tegens de Maje-
fteyt van fijnen Koningh gefondight heeft, met pro-
teAie voor hem te willen procureren.Maer hoewel hy
fonder alle twyfFel feer aengename propootten voor
den Koningh van gevoert.en miiïchien buy-
ten zijn laft fo hy laft had, geeaen heeft, fo is het noch-
tans niet te gelooven dat hy hem tegens de Maj. van
fijn Koning en Meefter foo feer fou vergrepen hebben
Soo dat de goede Graef Zal. (in vrede moet hy ruften)
nu feer qualijck geloont wort voor de forghvuldige
devoyren, die hy tot dienft van den Coningh van
Eri-
gelant
aengewent heeft. En in dien hy leefde, ib fou-
de hy verobligeert zijn defe EngelfcheSchry vers voor
Calumniateurs te houden, en tedeclareren.

Maer laet defe Engelfchen ondanckbaer zijn tegens
den voorfeyden Grave ; immers is het te fchandelijck
dat fy den Koningh van felfs, ingevolgh

vanzijnenDienaer, oock doen verfoecken geprote-
geert te worden. Een Koningh, die fijne MajefteyC
van foodanige vernederinghe bewaert heeft in zijne
grootfte noot, en als
Ummibal voor de poort was, om
foo te fpreecken, fai nu, uyt confideratie van ick ween
niet wat gepretendeerde fwarigheden, figh dufdanigh
weghwerpen ? Doch mijn voornemen is niet my hier
op te eilargeren, maer alleen fimpelijck aen tewijfea
watmy duncktdat by defe occafie kan aengemerckt
worden: Eerftelijckaengaende den Koning van
En-
gelant
hoe infolent hy zijn foude, indien hy (oodanigh
was, als defe Schry vers hem vertoonen; want afl^ften-
tie ende hulp van hem te begeeren, is protedlie te foe-
ken; Daernaaengaende defe Schry vers en hare De-
dudlie , dat nademael deiè vol is van propooften ea
verfoeckingen,diede Koninck van
Denemarcken fou-
de gedaen hebben , men reden heeft om te dencken »
dat die in de harflenen der Engelfen geinventeert ,ofc
gediftilleert zijn. Men heeft hier een preuve daer van
gehadt. En als men daer na fai lefen dat zijn Majefteyc
van Dffwiro-irciten met den Engelfchen Envoyé van de
Hollandtfche proceduren heeft gedifcoureert, dat hy
na de Attaque voor Bergen hem geexcuiêert heeft, ea
andere foodanige paflagienjfoo weten wy nu watmen
by provifie daer van kan dencken, of prefumeren.

Maer ick foude hier (oo veel dingen konnen aen.
mercken, dattet aen my felven laftigh en verdrietelijk
foude worden. Ick fai dan tot het Projedl van 't Tra-
élaet komen, daer van alhier in de Dedudiie gefproo-
ken wort. De Engelfchen feggen, dat de Koning vaa
Denemarcken, op 't verfoeck van geprotegeert te wor-
den, na fodanige Verbonden met Engelant heeft ge-
tracht, die op weynigh minder, als op eenoflènüve
en defenfive Ligue tegens de Vereenigde Staten uyt-
drayen. Defe Schryverszijn maghtigh met hun ver-
draeyen in de weer ; en ick denck, dat alt fy in 't begin
oock uyt dieTradaten, die laeft geflooten zijn tuf-
ichen den Coninck van
Dentmercken en de Staten, een
ofiènfive en defenfive Ligue maken, of dit niet mede
maer een verdraeyinge is. Want ick hebbe niet ge-
gehoorc ^ dat fy noch te dier tijdt haer foo verre geen-

den Koningh van Denmarcktn » die de Engelfen hier gageert hadden. Maer om dat daet te laten, foo fai ick

feggen.

en OORLOGH, Seven-en-veemghfle ÌBoeck. 177


-ocr page 209-

«74 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1667. ieggen> dac dit» 'c welck hier voorgegeven wort, rnaer

___L een Engelfche verdrayingemoeczijn. lek hebbe ge-

hoort dat dit Projedl van Traöaec tnaer ten principa-
len op de Commercie ging, en datter een werck van
den Grave Hi7»»/W,cn den Engelfchcn Envoyé was,
politiquelijck beleyc om de werelt te amuferen,en den
Coninglivan Engeifche Partye te

trecken j dtchdatditProjed:, inEngelandtovergei
fondcn, Ibodanigh befnoeyt en getransformeert weer
quanijdattet niets met allen waert was, en nietmeri-
teerde in confideratie te komen, lek hebbe oock ver-
ftacn dattet, om fijn aenfien en credijt te bewaren, ge-
accompagneert was met een feer groote en fpecieufe
guarantie , die qualijckopfulckecne Tradtaetjepaft.
Da Engeifchen leggen, dar, als dit Projed uyt Enge-
Jandt weder quam,die van Denemarcken figh niet feer
haefteden, om de particulariteyten teadjufteren,maer
ichynende een fubite invaile van de ^teeien teappre-
henderen, door den Coningh van
EngeUedt, om dit
ongeval te diverteren, verfochten dat eene volkome-
ne intelligentie en vertrouwen tuflchen beyde die
Noortfche Kroonen geftabilieerr mocht worden. lek
fai hierop fleehs dit feggen, dat het, gelijck ick ghe-
hooft hebbe,opgeene Particulariteyten, maer Uni-
verfaliteyten aenquam ; dewijl het haer daerom te
doen was,
om Denemarcken inde Engeifche Partye te
trecken. Enwacaengaet de vrefe van die van
Detie-
>»jrd<?»jick weetniecofhetfoois, ofte niet, als hier
gefeydtworc. Maer'tisraeeft apparent, dat de Co-
ning van
Enge/ant hier politiquelijck gehandelt heeft,
met nu en dan gelegentheyt te vinden om die van
De-
nemarckm
teallarmeeren , ende dan weder verfeecke-
ringh, ('onder verfeeckeringh,te verfchafiFen. 't Geene
alhier van den Coningh van
Engelandt ghefeyt wordt,
hem fonderende op het vertrouwen, dat hy ftelde in
de eere ende oprecbtigheydt van den Coning van
De-
nemanken ; dit is impertinent, en wort daerom alleen-
lijck gefeght, op dat de Coning van
DeneDtarcken fon-
de fchynen foo veel te fchuldigertez,ijn, als die van
Engelandt te grooter vertrouwen op fijne écre gheftelc
hebben. En datter by-gevoeght wort vandelnfluen-
tie der Hollanders op de meeue part van desConings
Raedt, mcriteert gheen andere remarquc, als dat het
fonder fondament, maer niet fonder calumnie, ghe-
feght wordt, en dattet feer waerfchynelijck is, dat de
Coningh van
Engelandt beter heefc geweten, wat In-
fluentie hy hadde op den Grave
HanMal, als wat In-
fluentie de Hollanders hadden, ofte hebben fouden op
deanderen van fijne Majefteys Raden.

f

à

t.

^^ Ot noch toe is 't met de Engeifche Dedudie
X feer flecht gheftelt. En wat kan men dan van
Έ volgende verwachten ? Dewijl 't geene,dat dus
verre in confideratie is gekomen, tot dien eynde ghe-
eompon eert it, dat het geene, 't welck nu voorgeftelt

men, dat onderfocht moet worden, of de Coning van
Denemanke», den Coningh vaniEngelandt niet alleen
occafie, maer oock recht en vry heydt ghegeven heeft,
om afte van hoftiliteyt in fijn Haven van
Berge», te-
gens de Hollanders, die aldaer lagen, te plegen. In-
dien niet, foo moet de Coningh van vol-
gens fijn eygenvoorllellingchier inde Deduftie, als
een Violateur ende Verbreker van 't Recht der volo-
keren aengefien worden, het welcke 't geene is, dat hy
meynde té ontgaen, gelijck uyt de inleydinge te fien
is. Siet in wat ghevaer de Engeifchen haer Coningh
Hellen, met te willen foo fuy ver ende rechtvaerdigh
zijn, ende haer faeekefoo hoogh uytvoeren: 't Welck
of een groote onvoorfichtigheyt,of een extravagantie,
of oock wel malitie is. En wat my aengaet, ick weet
niet wat ick hier van feggen fai, alleenlijck wenfchte
ick wel dat de Coningh wat beter hier op gelet hadde.
'c Is een vreemt voick daer hy over regneert,en indien
'cnu niet beweien kan worden dat de Coningh van
De»et»arcken die voorverhaelde vryheydt aen hem
gegeven hcefti en hy dan, volgens fijn eygen Senten-
tie, een verbreecker van 't Recht der volckercn foude jgg.
zijn, foo fouden die
van Enge/anttnet meerder fchijn
van
techttegevf hem dan t egens fijnen Vader, proteftc-
ren konncn. Macï mogehjck is't een onnodige vree-
fe die ick hebbe, en dfe Engeifchen fullen dat foo hoog
met opnemen , dat hare Coningh een Verbreecker
van't Recht der volckeren foude zijn, als hy maer
van 't Recht fijns volcks geen verbreecker is. Laet dit
dan een Digreffie zijn, hoewel niet buyten propooft.
En ick fai nu met des te minder fcrupul en bekomme-
ringeconfidereren, hoedanig de Engeifche Deduftie-
maeckers haer dragen omtrent defaecke, daer'ge-
lijck gefeyt is, principalijck op aen komt.

Sy moeten doen biijcken, als boven voorgefleltis,
dat de Coningh van niet alleenlijck oc-

cafie, maer oock recht aenden Coningh van "EngeUnt
ghegeven heeft, om de in fijne Haven te

te gaen actacqueren. Ick fegge niet alleenlijck occafie,
maer oock Want al hadde de Coning van De-
warf/tf«jmerckendehoepolitijcquelijck de Coningh
van met hem omging, figh oock wat politi- ·

quelijckgedragen,en'teenoPtander gefeght, waer
uyt de Engeifchen mochten occafie genomen hebben
om de Entreprinfe voor
Bergen in 't werck te ftellen,
dat foude foo een groot wonder niet zijn j en daerom
foude hy ten allerminften niet befchuldight, noch de
Coning van
Engelandt van het violeren van Neutrale
Havens, ten allerminften gepurgeertkonnen worden.
Dit dan aengemerckt hebbende,foo fullen wy nu fien,
hoe de Engelichen in deDedudie meenen het geene
goet te maecken, dat fy van den Coningh van
Dene-
marckenvoot
geven, als ofhy aen hare Coningh tot de
voorfeyde Attacquevoor B^r^ί»felfshadde<ïίc<Jƒίge-
geven. Sy allegeren een Difcoers, dat luffchen den
Coningh van
Denemarcken, en den Engeifchen En-
voyé foude voorgevallen zijn, waer in de Coningh de
ouverture dies aengaende
felfs foude gedaen hebben,
'r Sai daer dan op aen komen» oft foodanigh Difcours
voorgevallen is. By my leyt het vaft en feecker, dat

daer geen foodanigen Difcours ghevoert, maer dattec
puyr een Engeifche vercierfel ende compofitie is.
'tZijn niet alleenlijck de infichten van myne voor··

gaende Remarques, die my doet dencken , maer iele
worde principalijck hier in beveftigt door de confide-
racien van 't flecht gevolgh, ofte de coherentie, en vao
de Incongruiteyten ende abfurditeyten van dit gepre-
tendeerde Difcours.

„ Omtrent de volgende Maentjunij,feggen de En-
, igelfchen, heeft de Coning van
Denemarcken, ineen
„ cafuel Difcours met den Engeifchen Envoyé, over
„fijn quade toeilendt, hem door de Hollandtfe pr oce-
„ duren veroorfaeckt,geklaegt. Maer hoewel dit Dif-
,, cours wort gefegt cafuel geweeft te zijn, fo kan men
„ nochtans niet dencken,dat den Engeifchen Envoyé
„ fonder deflèyn by den Coningh gekomen is. En foo
„ wy dan nu fien op den Staet,daer in volgens de aen-
„ wyfinge van de Dedudie, defaecken te voorenghe-

laten waren, foo fchijnt hy gekomen te zijn,om den
„ Coning te preffen tot het gene te doen,daer in hyan-
„ ders fwarigheyt gevonden moet hebben. Dit fchlckc
j, figh niet wel by malkanderen, enisqualijck tegelo-
,, ven, dat de Coning van
Denemarcken Kgea denge-
„ ne, die quam om te preflcn, ofte die vande Maent
,, No vembris tot de Maent J uny, fij η werck daer van
„gemaeckthadde, fichfondereenigefcrupule, fon-
„ derbedenckinge,en metdegrootfte cordialiteyt en
,, openhartigheydt van de werelt uyteren foude.

Maer de Engeifchen allegueren de tijdt> wanneer
dit Difcours voorgevallen is, te weten, omtrent de
Maentjunij, fonder nochtans dendagh te noemen,
daer fy echter in alle andere voorvallen van minder
importantie figh foo naerftighe Aenteyckenaers van
dagen toonen te zijn ; gelijckdefeomfichtigheytpry-
felijckendetotdewaerfchynelijckheyt van Relatien
noodighis. En dieshalven fullen fy ons terftontgaen
feggen, op wat dagh de Envoyé den Coningh van U?-
«ïwiwii» verwittigde, dat de Coning
wm Engelandt
fijne Propofitie aen nam, op wat dagh datter tydinghe
van de komAe van den Hollandtidien Ad miraci de

Eu^ttf


-ocr page 210-

; iRuyter op de JvJoordtfche Kuften quam, op dàgh-ordrc
« 1°®/· yandenConing afgegaen is naden

—" Viceroy van Noorwegen j. en; foo voort.. Dtó haef
werck rnaecken van ielts in occurrentien niet foo fecr
toe de tseckcn dienende, de precife dagen aen te teyc-
kenen ; hoe zijn fy nu foo flordigh , dat fy dep dagh
uytiatenj endehaer met een flcchten
ofitretit van de
jilacnt
behelpen , in foo een notaheJen faecke, daer
'tnutneeralsoyt eygentlijckde pijne waert was, en
te rade quam dea dagh gedefigneert te hebben ? 5eec«
leer fy maecken het Journael op 't verbael van den En-
voyé fulpeift van dat het hier defeöueus en gcbrecke-
lick>
en dat vervolgens haergepretendeertDifcours
oock verdacht, en flechs een inventie is,

Maer'czijn voornamentlijck de ÏDCOngruiteytcn
cn ongerijmcheden van het gepretendeerde Difcours,
die de verfieringe daer van kennelijck maecken. Men
vindt hiereen Coning tegens fijn nature, ghewoonte,
en maximen, niet alleenlijck houdende
een langh Dif-
mrs
meteen vreemden Minifter, maer oock voeren-
de propooften, die van hem niet konnen gefeght zijn.
Want de Engelfen geven hier voor dat hy over de
jyverraderlykeprocedure» van de Staten]Generael klag-
,, te gedaen heeft, dat de Engelfchen En voyé op defe
„klachte den Koningh voorgehouden heeft, dat hem
„geen occafiekondemanqueren, om hem ielven fa-
„tisfaftie te doen hebben, dat deConingh daer op
„me:ernft cn yver ontfteecken, in fijn difcourscon-
„tinueerde, en eyndelijck foo verre verviel, dat
hy
„ fijne gedachten openbaerde, om alle de Nederlant-
„ fche Schepen, die in fijne Havens waren, ofte ko-
„ men foudcn, aen te taften, en figh in der felver pof-
,, feffiete ftellen, indien hy fterck en machtig genoeg
„was; datdeEnvoyé datelijckmet fijn Replique is
„gereetgeweeft, hem prefenterende fijnConinghs
„ Ooflogh Schepen, om hem in dat voornemen te fe-
„ conderen en te affifteren j dat de Coningh van
De·
ffnemarcke»eynddi}ckdiet op, fonder eenighe be-
„denckinge, enopftaendevoec, den Coningh van
de participatie ofte mededeelinge van de
„ buyt geofFereert heeft, biddende met
eenen dat den
„Envoyé aen fiijn Coningh die Propofitie bekent
„ ioude maecken.

Dit dan fai de ouverture van den Coning van Dene-
mrcken
zijn. Maer de Engelfche Schryversfouden
hier moeten bewyfen, datter foodanigh Difcours tuf-
fchen fijne Majefteyt van en haren En-

voyé vourgevalien is, aengefien men haer fimpel ver-
hael nietghelooven kan. Maer dat fy dit nietfullen
doen konnen, is feer licht te dencken, zijnde heere
verfieringe foo grof, en met foodanige ongelooflijcke
flbfurditeyten en incongruiteyten geaccompagneert,
dat het genoegh fchijnt te zijn dit Difcours fimpelijck
voorgeftelt te hebben, om te betoonen dat htt felve
vilfch is, voor foo veel het den Coning van
lienemarc-
ie»
toegefchreven wordt. Want wie fiet voor eerfl;
niet, dat Zy, als fy den
Coningh van DeHemarcieu,
voorftcllen, als lamenterende over de verraderlijcke
proceduren van de Heerjn Staten, en figh felvenop
dit argument by alle gelegentheyt altijdt eflargerende,
alleenlijck daer op zijn om den Coningh odieus te ma-
ken. 't Waer voör haer tot een bequame inleydinghe
genoegh geweeft, dat fy verhaelt hadden, dat die Co-
ningh in defe cafuele refcontrefijnegrootemifnoe-
ginge over de voorfeyde Staten hadden betuyght; en
men foude gedacht hebben,
dat het indie t 'ydtwel foo
haddekonnenxyn.
Nu verraden fy haer ielven met
hare hatelijcke voorftellinge ende exageratie, ende
^toonen datfe door eene malitieufe begeerte van den
Coningh van JDisfwwifin te injurieeren, verbyftert
ende verblindt zijn, niet bedenckende dat een yeder
wel weten kan dat een difcreet en wijs Prince met fo-
danige exprefiicn niet uyrgevsren is ? Wie fa! verders
niet mercken konnen,hoedanig de volgende Propoo-
ften van het gepretendeerde Difcours meteen Mani-
ftfte verfieringe, de een op de ander gepaft zijn? De
Engelfche Envoyé, met de opportuniceyten te ver-
klaren, diede Coning dickwils hadde omhemfelven
te rembourferen, geeft hem occaüeom tot die ge-
dachten tè kòmèh, van de Schépen tefaiferen, -die de l66j'
Onderdanen van de Heeren Staten tcebeboorden* '
ende die in fijne Havens waren ; aengefien btiytenditj
geen ander middel voor den Coning was om hem iel*
ven fatisfaöie te doen hebben. De Coning, daer op tft
gelijck betoonende fijn wille om dattedoen, en fijn
fwackheyt cn onmacht, geeft den Eogelfchen Envoyé
occafie om hem fijns Conings Oorlog-fchepèn rot
aififlentie in foodanig fijn voornemen te prefenteren.
Maer overmits hier in, ende principalijck in 't gheene
dat hier op volght, een groote ongerijmtheyt ende ab-
furditeyt is, foo fchij η t het dat deie DedüÖie- makers,
met te kennen geven, dat de
Coning heftigh ofyverigh
geworden -was
, ons willen doen bedencken dat hy heet
en op-loopcnde is geweeft, ende overfulcks fijn fake
niet <00 wel heeft konnen confidereren. Maer fy be-
toonen hier mede, datfynu , foo wel alstevooren,
verbyftert ende verblindt fijn. Want al was die Co-
ning foo voorfichtigh ende befadigt niet gelijck alle
die geene, die hem kennen, betuygen dat hy is, foo
kan men nochtans niet dencken dat de yver hier foo
groot geweeft heeft, dat hy foude vergeeten hebben
dat hy in fijne eygen Havens Meefter genoegh was,
ende lichtelijck, fonder een ander hem Meeftt r te ma-
ken, figh foodanigh foude konnen iverfien, dat hem
geen macht foude mancqueren, omnaerCjnwel-ge-
vallen met de Schépen, aldaer leggende, te procede-
ren, fonder den buyt met yemardt te deelen. En al
waer oock de Coning foo y verigh en heet geweeft,foo
iilet nochtans niet te geloven, datter niet yemant vaa
fijn Raden by foodanigh difcours met een vreemden
Minifter foude geweeft zijn, en dat die den Coningh
niet gevoegelijck van fijn yver afgebracht foude heb-
ben, om niet tot fijne groote prejuditie voort te gaen.
Maer t'alleronbegrypelijckfte is, dat de Coning op dé
prefentatie van de Envoyé, fonder de faecke in be-
denckinge te nemen, felfs de helft van de buyt aen
EngeUndt geoftereert heeft, daer hy dogh de prefenta-
tie van aflSftentie maer hadde konnen fimpelijckaen-
nemen, immers niet behoorde felfs foo onnoodighe
ende prejudiciableadvancete doen.

Het büjckt dan genoegh datter foodanigh Difcours
tuffchen fijn Majefteyt van
Denemanken, ende den
Engelfchen Envoyé niet kan voorgevallen zijn ; ick
fegge tuiTchen den Coningh van
Denemarcktfh en den
Engelfchen Envoyé. Want darter van dicfaecken
felfs hier verhaelt, niet voor den Coning eenige pro-
pooften ghevoert mochten zijn , nieit alleen door
dtu
Engelfchen Envoyé,maeroock door den Grave Hjr»-
nibal, en dat door defe niet abfurde vooiilagen fouden
konnen ghedaen zijn, wil ick niet tegen fpreecken j
maer'tgeenedie Gre ve ghedaen heeft, kan den Co-
ningh niet geimputeert worden, veel min hem ver-
binden.

Het blijckt oock vervolgens, dat de Coningh van
DeneTfiarcken tot de vyandtlijcke Attaque voor Bergeé
geen occafie gegeven heeft- Maci om nu verder te
gaen, genomen dattet anders was, en dat het gepre-
tendeerde Difcours, een difcours van den Coningh
felfs, en den Engelfchen Envoyé geweeft was, hadde
hy dan oock daer mee volle recht ende vryheydtaert
de Engelfche gegeven, om aöe van hoftiliteyt in fijn
Haven, tegens de oppefitie van fijne Gouverneurs, te
plegen ? want ionder foodanigh recht aen haer gege-
ven te hebben, blyven fy, gelijck boven gheremar-
queert is, defelve Haven fchenders, ende Violateurs
van 't Recht der volckeren, die fy.geweeft fouden zijn
indien fyfondervoorgaende ouverture het felfde ge-
attenteert hadden. Om dan te fien hoe't bier mede
is, foo vinde ick in die Deduótie niet, waer op de Co-
ningh van
Engelandt fijn recht in defe faecke fondoren"
kan, als hier in, dat fijn Envoyé de Propofitie, ende
't verfoeck van den Coning van
Dettemarci'tn.tea dien
eynde gedaen,aen hem b;kent gemaeckt heefteen dat
hy vervolgens den Coning vinDenemarcl^eHàooTàt
voorie)W Envoyé op foo een dach,te weten den /iw-
(/fejdnij, verwittigthadde, dat.hy die Propofitie aen-
pAva , en nu aen fijn Vloot laft foude geven, om in
conformiteyt daer van te ageren, 't wclcfc dc Gonirigb

vaö

en ο ο R LAO.G l^^iltS-e^ven-en-^^eertighfte^oecL


-ocr page 211-

i8o SA KEN van.-STAET

I (S67 van Otvmanitn, gelijck hier in de Dedudtie gefeydt
worde, mei blydtfchap heeft ontfangen< Ai rechts ger
■'■"" noegh,
Maerick moet hier aenmercken i dat indien
de Coningh van
Ettgelandt'ioo fcrupulcus ende be-
kommert gheweeft heeft om voor een Vioiateur van
't recht der Volckerenaengefien te worden, ghelijck
in 't begin van defe DeduSie voorgegeven wort, buy-
ten alle twijffel foude hy wel beforght hebben dat fijn
recht vafter ende fceckerder ware gheweeft. En even
dit, dot hy in foo een belcommerlijckeen fware faec-
ke foo loffelijck en lichtvaerdighlijck, ionder voor-
gaende provifie van behoorlijcke verfeeckeringh en
bewijs van recht tewerck gegaenheeft, moetnooc-
faeckplijck de onpartydighen en verftandighen doen
dencken, dat hy niet na /echt gevraegt, en oockgcen
recht gehad heeft, maer dat hy fleehts toegetaft heeft,
^Is hy meende occafie te hebben, ghedreven zynde
door begeerte tot de Nederlandtfche ryckdommcn en
de icbatten. Daer en boven, gelijck men prefumeren
kan , foo konde hy wel door den Grave
HanibalZee-
jfftfi/geanimeert zya geweeft, die hem mogtiijck wijs
gemaeckt heeft, dat de Coningh van
Demmanken fijn
attentaet foo qualijck niet opnemen, endsfighmet
een deeltje van 't profijt wel payen laten foude.

Maer hoedanige forge voor 'c ^etht, ofte hoe recht,
matige intentie de Coningh van
EngeUnit in ^t beleyt
ende aenvaerden van die Attaque kan gehadt hebben,
is oock hier uy t af te nemen, dat hy het daer voor ge-
houden heeft , dat de Coningh van
Deuemarcken foo-
^nige conventie van de Nederlandtfche Schepen te
ifaiferen ende te deelen niet en konde ingaen, fonder
de publijeque trouwe, in reguarde van de Staten Ge-
neraci , IC violeren, gelijck de Engelfche fchryver in
de laetàe Miti ve aen de Heeren Staten kfterlijckfeyt.
't \yelck foodanigh is, dat het niet alleendiftrueert
ende totonwaerheytmaecict, ai het geene hier boven
in de Dedn<aie genoemt word vah die befondere ende
teere afcöie, die de Koningh ran
Evgelandt tot pi-
nmmktn heeft gehad ; maer oock al het recht vitieert,
dat hy van den Koningh hadde konnen obtineren j en
fulcx foude hem niette min onrechtvaerdigh en fchul-
digh maecken.

Maer dit daer latende, fo fai ick nu wyders in 't kort
feggen, dat al't geene de
Ïngelfihen weten te alleg«e-
len, om te toonen dat de Coningh van
Denmareken
»en den Coningh van recht ende vryheydt

gegeven heeft, om in fijne Havens vyandtlijcke atta-
quen te doen, fleehts difcourfen ende propooften des
Coninghs van
Denemurckeu Zijn, die niet obligatoir
waren, als hy van meeningh mocht veranderen, dat
over fulx hy zyne ordres, daer op fpedlerende, mocht
inhouden, of al gepafleert zynde, revoceren > als hy
anders gefint wierdt ; in welcken gheval de Coningh
van
Engelandt van alle entreprifen ende pleginge van
hoftile afzien in de Havens, dien Coningh toebehoo-
rende, moeftdefifteren, ten fy hy hem fel ven als een
Vioiateur van foodanighe Havens wilde reprochabel
maecken ; dien volghende, al konde dien Coningh
goet maecken, ('t weick hy doch niet ghedaen heeft,
noch floen kan ) dat de Koningh van
Deaemarcken niet
alleenlijk het boven gemelde gepretendeerde Difcours
gehoMden, endedePropofitie, van de Nederlandt-
Iche Schepen in fijn Haven aen te gry pen, ghedaen,
hadde, maer oock het daer op volghende bericht van
approbatie uyt Engelandt met vreugde ontfangen had-
de , gelijck in de Dedudlie voorgewendt wordt, foo
fouden nochtans de Engelfchen niet minder fchuldigh
zijn, cpniidererende dat niet tegenftaende zy, voor
Bergen komende, met deflèyn om de Nederlantfche
Schepen aldaer zijnde, te attaqueren ende te verove-
ren , geen ordres van den Coningh van
Denemareken,
favprabal voor haer, by den Coninghlijckeö Gouver-

oppofeerde, iy nochtans, niet
_ 1 danck van de voorfeyden Gou-

Tertieur de Nederlandtfche Schepen aldaer vyantlijck
geattaqueert, maer oock felfs de Coninghlijcke Ka-
Iteelen, Forten ende Plaetfen openbaergeweltaenge-
daen beiiben.

neur aldaer vonden, maer oock fagen dat hy figh te-
ghens h^erattentaet oppofeerde, iy nochtans, niet
alleen tegens wijle en danck van de voorfeyden Gou-

Om dan tot een generaci befluyt van defe onfe
Confideratien te. komen , aengaende de
eccafie^ en .
^t récht , ofde vryheydt die dcEngellchen fouden wil-
len pretenderen dat den Coning van
Denemercken aen
den Coning van
Engelandt gegeven foude hebben, otn
in fijtt* Havens de Nederlandtfche Schepen aen te
taften, wat ander befluyt volght daer op, als dit, dat
de Coningh van
Engelandt feer qualijck gedaen heeft,
dathy, hoftiliteyt in en tegen een Haven van de Co-
ning van
Oenetnarcken gepleegt hebbende, nu volgens
zyne eygen Sententie, voor een Vioiateur van't Recht
der volckeren in de wereldt aengefien moet worden^
en dat hy nu noch qualijcker doet, dat hy den Coning
van
Denemarcken. tenaenfien van'tgepafleerdevoor
Bergen ί beyde in fijne Miflive aen de Heeren Staten
Generaci en hier in de Dedudie, feerinjurieufelijck
blamerende, hem felven daer en boven fchuldigh
maeckt aen ondanckbaerheyt ende cxorbitantie.

Komende nu tot het geene verder in de Deduöie
verhaelt wordt, dat tuilchen het gepretendeerde con-
cert , ende de feytelijcke Attaque voor
Bergen voor-
gevallen foude zyn, foo is wel te dcncken, dat dit,
zijnde een gevolgh op het geene voorgegien is, oock
van de felve nature moet zyn, namentlijck onbewyfe-
lijck ende impertinent, ofte oock wel lafterlijck. Daer
wordt verhaelt, dat op het aenbrengen van de Engel-
fche acceptatie van den boven gemelte voorflag, con-
cernerende de fayfeeringe der Nederlandtfche Sche-
pen , de Coning van
Denemarcken niet alleenlijck fijn
blyfchap foude betoont, maer oock te gelijck den En-
gelfchen Envoyé verklaert hebben, dat hy aen zyne
Gouverneurs in
Noorwegen airede ordre gegeven had-
de om te inviteren alle Duytfche Schepen in hare Ha-
venste komen. Een yder fiet wel wat fchijn ditheeft.
Immers is 'c abfurd dat de Gouverneurs de Schepen in
hare Havens fouden inviteren. Ick meen de Hollant-
fcbe Schippers oock geen haute Neufen hebben, al
feghtm^n dat de Hollanders bot zyn, ende dat over
fulcks liditelijck Was te prefumeren dat foodanige in-
vitatie haer verdacht foude voorkomen, en fy vervol-
gens haer wel fouden gewacht hebben fig in dé Havens
te begeven. Ten beften genomen, kan men dencken
dat yets is, 'r welck den Engelfchen Envoyé van dea
Grave
Haniialwijs gemaeckc is.

Daer na wort'eroock verhaelt van 't advys, datdp
Coningh van
Denemarcken op den tmintigftenjaiy ge-
had foude hebben van de komfte van den Hollantfche
Admirael de
Ruyter op de Noordtfche kuft f ende dp
blyfchap, die hy daer over aen den Engelfchen En-
voyé getuyght heeft, wenfchende maer dat de Engel-
fche Vloot by tyds hier van geadverteert mochte wor-
den. Dit is al weer een feer grove ende abufi ve voor-
ge vinge. Want ick hebbe van die geene verftaen, die
doe ter tydt te
Koffenhage» waren, ende kenniffe van
faecken hadden, datdeeerftetydingen, die van dep
Heer Adm.de
Ruyter aldaer in quamen, mede bragten
dar hy al verby de
Nes in Noorwegen, na de Jutlant/che
kuftgepaffeert was, waer op aldaer te
Coppenbagenge-
fuftineert wierdt, oock me^weddinge van verftandi-
ge luyden, dat de Engelfchen de gemelten Admirael
niet fouden konnen bezeylen. En nademael, gelijck
bekent is, de Coning van
Benenarcien feer gea&öio-
neert is tot den Heer
de Ruyter, gelijck defe den Co-
ningh wederom alle behoorlijcke eerbiedigheyt ende
erkenteniflè toedraeght, foo mochte dit wel bet geene
zyn, dat den Coning verheugt heeft. En dat (fé En-
gelfchen hier in de Dedudie leggen van de adverten-
tie van den Coningh van Ueeiwercif» aen haer En-
voyé gedaen, kan men niet anders nemen, als voor
een valfche verdichtinge j het zy de Envoyé hi«r al
weder een van den Grave Heeerfe/yets beeft laetea
wys maecken.

Op den vier en tvindghfiea (oude Qiàisghehadea
zyn aen den Viceroy van Noemueghe», den Heerc
Guldenleeuw, te Chriftiania, en den Heer Generael
Alefek tot Bergen, behelfende, dat fy fouden niet al-
leen de Engelfchen toelaten de Hollanders te befpria-
gen, maer oock defelve van haer ordre verwittigen f
foo dra als zy op hare kuilen fouden aeogckomen zijn.

Dwr


-ocr page 212-

Γ

en O OKluOGH^^-tAchMn-veemghfleBoeck, I,8t

daer mede, dat hy noch in 't eetfle gehadt lioch dacr x^óf,

naegekregen heeft,ordreom fodanige fchepen ecni*_

ge moey te eri moleft aen te doen,

ICk kome eyndelijck tot de befendinge van een
nieuwen Envoyé uyt
Engelavt > na dat de Attaque
gedaen was, om, gelijck nu in de Dedudie geieyt
wort, over die bejegeninge voor
Bergen te expoftulee.
ren, ende reparatie te verfoccken, en 't geenc daer op
gevolcht is. lek geloove j dat een yder wel bemercken
fai, datter in defe gelegentheyt yemant diende van den
Koning van Engelant aen den Koning van
Oenman-
ken
gefonden te worden,als_oock wat fij η aenbrengi ngi
als fy raifonabel foude zijn wefen moeftej maer nade-
mael dat reden en difcretie niet altijdt plaetfe by de
menfchen vint, en de Engelfchen in dit reguard wel te
degen menfchen zij n, foo fai ick feggen wat ick van de

ander eynde gecomen was, als om 't gecomihitteefde
abuys te excufeeren, ende te remonftreren ende be-
wijfcn, dat uyt de Forten des Conings voor Bergen
eerft op de Engelfchen gefchooten was. En ick bevin-
de datter meer zijn, die dit oock foo hebben verftaen;
ende in de onlangs uytgecomen aenmerkingen op
denlaeften Brief van den Coning van fiisgi/tfe^ aen
deSaten Generaci, wort dit oock bevefticht ί maer
defe nieuws Afgefonden, ende de andere Envoyé, die
al te vooren aen 't Hof van
Deaemarcken was,nu tc fa-
men laborerende, deden oock hun naerftigheyt, om
te weegh te brengen dat de Coning van
Denemarcien
daer toe verftaen mocht, dat de Nederlantfc fchepeti,
die als noch gefupponeert wierden in fyne macht te
zijn, by provifie aengehouden foude worden, terwijl
dateer vafter verbont, en een triple Alliantie opgericht
wierde j ende deden tot dien efïèö hoe langer hoe fe-
rieufer inftantien. Eyndelijck merckende^ dat de Co-
ning van
Jientmanken die hoftiliteyt in fyn Haven te
Bergen gepleegt, ende andere Engelfche onbehoor-
lijcke inlolentien, die daer by quambn, fo feer reflien-
teerde, en over.fulcx niet te bewegen was om fich in
de Engelfche partye foo losteengageeren^ende ver·*
volgens dat fy haer oogemerck niet wel bereycken
conden jfoobebbenfyalsdan begonnen een andere
tael te voeren, pretendeerende dat met haer Koning
niet fincerelijck was gehandeltj en dat hy met recht tot
fyne reparatie de voorfeydoSchepen konde cyflchen,
dreygende daerby, indien hem geen contentement
gegeven wierde, dat by gefint wasmiddelen by der
handt te nemen > om hem felven te wreecken j gelijck
uyt de Engelfche Memorie.inde Deduétie ingevoerr,
te fienis. Wat een ongehoorde ftoutigheyt 1 Want
genomen dat de Koningh van
Dettemarcken den En-
gelfchen Envoyé, en den
Gnve HanniM te voo-
ren hadde laten woelen j en den voorflag, daer bo-
ven foo veel van gefproocken is, aengehoort ; en sl-
waer'tfoo, dat die Koning ^ uyt confideratiea,
hem daer toemoveerendcj fodanig voorflag niet fo
feer hadde geimprobeert j competeerde het daer-
om aen de Engelfchen, reparatie le pretenderen.
ende dreygementen te gebruycken ? was 't de Ke-
ning van
Denemarcken niet, die geoffendeert, ende
beichadigtwas?

Maer fodanige onbehoorlijcke pradlijckj voorgeno-
men om den Koning van jDmBwri/tiie de Engelfche
formidabiliteyt te doen apprehenderen, fchijnt een
heel andere operatie gehad te hebben, als de Engelie
Envoyés haer hadden ingebeelt. Want gelijck ick
verftaen hebbenende in fich felven waerfchynclijck ge-
noeg is, de Koning van Denem.&enàz hoe met hem
omging, en in wat perijckel hy geftelt was, wordende
met vreemde machten^ die hem als voor de deur fton-
den, gedreycht, vont hem nu gedrongen fich van alle
andere confideratien te difpenleren, en allee

alleenlijck op
■ t tot fyne
!n gelijck
elde j fo
h«ft

't geenc te fien > dat in fodanige _
confervatie en fecuriteyt noodFch was.
men dan fo politi^elijck met hem handel

_______ ien,ofte niet. Het fchijnt wel neen. Want ; verrightingcvandefenEngelfenAfgefantgehoortheb;

anders geloove ick, dat de Engelfchen de Galjooten i namentlijck,dathyinfyn eerfte propoiitie redelijc-
van defc Viceroy wel by haer gehouden fouden heb- ker en difcreter geweeft is, a!s hier in de Dedudie nU
ben, en by gcvolch van dien wat beter in
Nomsegm voorgegeven wordt, 6ch houdende alsof hy tot geen
ontfangen geweeft Zijn, als fy ontfangen wierden. " ' ' "

Maerhoedanich dat fy ontfangen geweeft zijn, dat
gaen nu de Engelfchen in haer Dedudtie vertellen.

Maer my dund, dat ick defe hare vertellinge fon-
der eenige befondere Remarques willaten paffeeren.
Want dat de daetgefchiet is, en datfe flagen, in plaetf
vanbuyt, bekomen hebben, kan niet ontkent wor-
den ; boe wel ick geloove, dat de Koning van
Oene-
wariif» foo wel, als die van Engelant, hadde ge wil,
datter niet gefchiedt was. Dat de felve daet, nu hier in
de Dedudie op fijn fchoonfte, ten aenfien van de En-
gelfchen, fai voorgcftelt worden , kan een yederwel
dencken. Maer tot wat propooft maed men alhier
foo een lange vertellinge? En wat kan dit pu al helpen,
vermidts uyt de voorgaende aenwyflnge confteert,
dat de Koning van
Dmemarcien tot foodanige onver-
antwoordelijcke Entreprife geene occafie, ende geen
lecht ende vryheyt gegeven heeft, en dewij 1 oock be-
halvendat, die van
Denemarcken lichtelijck konnen
ontkennen'tgeene in dit verhael tot hare prejuditie
Befeyt wordt. Ick foude anders het een en het ander
hieroock wel konnen aen wyfen. Want hoewel inde
Dedudtie gefeyt wordt, dat defe vertellinge in alle
pointen accordeert met het bericht dat de Officiel-en
van den Koning van
Denmarthen felfs aen hem heb-
ben gedaen, foobevinde ick het nochtans foo niette
zijn,de Relatie van den Heere ^/
ì/ìW, die my noch
niet lang geleden van cenen Vriendt gecommuni-
ceeit is, in veeleftuckendaer van verfchillende, bey-
dein't geene voor de Attaque gingh, als oock om-
trencdie aftie felfs, en 't geene op die adtie gevolgt is.

Dit nochtans voor by gaende, foo fai ick alleenlijck
totroemvandevoorgemelten Heer van
Mefelditg-
gen, dat hy hem in defe refcontre van den begin af
totheteynde toe wyilelijck en wel gedragen heeft,
nietalleenlijck met brave Reioluiie, maer oock met
goetbeleyttegensde Engelfchen ageerende. En om
van de andere occurentien niet te fpreecken, foo kan
ick niet anders mercken,als dat hy oock na de ghedane
Attaque, een tweden aen val van de geheele Engelfche
Vloot heeft geapprehendeert, waer door felfs de Stadt
Bergen met alle fchepen mochten verovert, of in
brandt ghebracht worden, en dat hy uyt die oorfaeck
de Engelfchen gheabufeert heeft, met voor tegheven
andere ordres van fijnen Koningh ontfangen te heb-
ben, ( het welck wel kan waer zijn, hoewel 't fodanige
oj^dres, als de Engelfchen haer inbeelden,niet geweeft
zijn ) en daer op nieuwe conferentien te prefenteren,
om dustijdt te winnen van fich beter tin poftuerte
ftellen, en alle advenuen te verfeeckeren, verhaelt
wordende, dat felfs met communicatie en goetvin-
den des Commandeurs over de Ooft-Indifche fche-
pen , defe onderhandelingen ondernomen zij η j en dat
hy^^t eyndelijck foo verre gebracht heeft, dat deEn-
plfchenvertrockenzijn, methoope,dathyde Hol-
lantfc fchepen byprovifie foude aenhouden, daerhy
aoch geheel contrarie, fonder eenige moleflatie, de
Iclve heeft paiTeren laten, betonende genoechfacm
VI. Deel.

Dicr konnen wel ordres aen de voorfz Heeren afgc-
i<5^7'aaenzijn> maerindien de Engelfchen Envoyé hem
__^gebeelt heeft, ofte hem door den Grave
Havnìèal

vvysgemaedtisjdattcr foodanige ordrc was,
hier gefegt wordt, foo heeft hy daer na wel bev
dat hy geabufeert was. Dat de Viceroy
GuldtnleeHw
twee Galjoots uytgefonden heeft, niet allen om aen de
EDgelfchen kennifle te geven van 't gepretendeerde
Accord, mser oock om daer by le laten aen feggen,
dat om
haer Conings eere voor de werelt tc bewaren,
men in
Nooneegen fich veynfen foude ten hooghften
eeoflfendeerttezijnjfoo eenige aiTault quam te ge- ^
fchiedcn ;dit is foo grovelijck verfiert, dattet fyn i"el-
ven
fchaemt. Ende de Engelfchen vergeten hier foda-
nige advertentie te produceren, of te feggen ( 't welck
nochtans feer a propos
geweeft foude hebben ) of defe
twee uytgefonden Galjooten de Engelfche Vloot ge-
vonden

gelijck
wel be vonden j

-ocr page 213-

ι8ζ SAKE Ν van Sj Τ A E Τ

j667. beefthyoock alle circumfpeaie en voorfightigheyt

_gebruyd, méc hem van de Engelfcben niet te deta-

fcheren,voor al eer hy fyne mefures beter nemen kon-
de. En alhoewel hy wel begreep, dat hy om veelc
confideratienbyde Heeren Staten der Vereenlghde
Provinciën behoorde te bly ven, indien hy by haer fa-
titfaótiekondeobtinercD en door vernieuwinge van
Alliantie verfeeckert wordcn,foo heeft hy nier te min
de Conferentien en onderhandelingen met de En-
gelfcheïi haren gong laten hebben, en veele aenftoo-
telijckheden ο ver 't hooft gefien, om de ghedreyghde
attentaten te diverteren. Ondertuflchen heeft hy
oock niet nagelaten de Conferentien van fyne Com-
miffariflen met dé Heeren Staten Minifter, doen ter
tij dt oock aen fyn Hof zij nde > te continueren, en re-
den vindende om le hoopen dat hy van haer voldaen
foüde worden j en daer en boven goede devoires van
den Koning van
Vranckrijck by hem, als oock by de
Staten, ten dien eynde aengewent zijnde, fo vondc
hy goct den Heer
Paul Klingenberg , fyn Raedt j aen
de Heeren Staten te fcnden, met volle Pouvoiren
macht, om, benefFcns fyn ordinaris Refident in den
Hage,den Heer C/^tfr/^wi,met haer te handelen en te
fluyten. Defe befendinge is niet heymelijk of in ftilte
toegegaen, gelijck in de Engelfe Dedutìie voorgege-
ven wort,alfo de fel ve aen't heele Hof van
Denemarken
bekent was ; en fonder twijiFel heeft de voornoemde
Heere voor fyn vertreck wel felfs met den
Engeifche
Env0yé van fyne reyfe ghefproken. Maer het kan wel
wefen, dat fynelnftruÖie fonder communicatie met
den Grave
Zeefled gemaeft is, en dat alfoo de Engel-
fcheMinifters daer van geen kenniffe bekomendejdie
befendinge by haer voor een ftille en fecrete gepaf-
feettis. I^er de felve is niet lang daer nae voor haer,
foowel als voor anderen, publijck genoeghgewor-
den,de Negotiatie van den afgefonden Heer
KJingen-
ierg
met de Staten Generael fo wel fuccederende, dat
daer op een nauwer Alliantie tulTchen fyne Majefteyt
van
Omemarcke», en de Staten Generaci, tot weder.
Zijtscontentement, gevolchtis.

De faeck nu foo Zijnde, wat iffer te blameren in
defe Conduite des Coninghs van
Oenemarcken, die
hem in die Conjundure foo noodïgh was, en foo wel
fuccederende? Sai wel een eerlijck man feggen, dat de
felvc elufoir, en contrarie alle eere en trouwe geweeft
is, gelijck fy in de Dedudtie ghelaftert wordt ? Mach
men geen voorfightigheyt gebruycken,magh een Co-
ninck, die van nlemant dependeert, fich fclven niet
op de befte wijfe verfeeckeren tegens den geenen,
die« oock na aengedaene openbare violentie, hem
dreycht .· Soo weet ick niet wat men van alle verftan-
dige menfchen, van alle voorfichtige Princen, en Re-
genten maken fai, en hoe de Werelt te regeren is. En
indien de Engelfchen meenen,dat fy van deoudeeen-
voudigheytofte innocentie zijn, fo moet ick haer feg-
gen ,datfehaer felfs nieten kennen. Sy ftellen haer
nochtans, gelijck 't fchijnt, feer onnoofel aen, latende
in de Dedudliehaer feer aenftotelijck voorkomen,dat
de Coning van
Oenemarcke» met de Heeren Staten
van de Vereenigde Nederlanden verbant gemaedt
heeft, wanneer de Handelingen met de Engeifche
Envoyées te
Koppenhagen foo verre waren gebracht,
datfe door de Coninglijcke Deenfche Commiflàriflèn
onderteeckent waren, die volkomen maght daer toe
hadden, onder de Handt en 't Zegel van haeren Co-
ning, waer in hy, op'twoordt van een Koning ende
Chriften , belooft te ratificeren al'tgeene beilooten
foude wordenjfo breet wort die Procuratie alhier uyt-
gemeeten, op dat de faecke te fwaerder foude voorko-
men; maer of de felve in fodanïge termes gecoucheert
is, kan ick niet leggen, vermidts ick die niet hebbe ge-
fien ; maer ick hebbe wel anderen gefien, die foo met
en waren ; ende ick geloove dat men in de Cancelle-
ryen hier in meeft een fty 1 gebruyit. Dit magh wefen
foo 't wil, ick fa! maer aenmercken, dat dc Engeifche
Schryvers indeDedudie haer, ende haren Koning
foo onnoofel aenftellen, alsoffy nieten verftonden
ofte wiften, datter tuiTchen de onderfchryvinge van
ComoiiiTarifsenjen de Ratificatie van hare Superieu-
renj

i

fideratien i

mittenten van de Ratificatie van 't geene j dat door
hare Commiflariflen geaccordeert is, difpenferen, dat
over fulcks Traöaten tuflchen Princen en Staten niet
•voor Obligatoir geconfidereert worden. voor al eer
dc Ratificatie gepafleert is, en dat oock hier vjn
Exempelen genoegh in de praöijck van de werelt ge-
vonden worden,

Maer 't is niet de firopliciteyt,ofte onnofelheyt van
de Engelfchen, 't is hun bitterheyt en boosheyt, ofte
oock wel quaetaerdige fuggeftien en inrpiratien van
heymelijcke vyanden van
Oenemarcken , die defe
Schryvers van de Deduftie foo qualijck doen fpreken
van de proceduren des Conings van
Oenemarcken ^
daer alle befcheydenen en verltandigcn niet aiideri
als wel van oordelen konnen;en die haer foo doen ex-
travagercn, datfe alles bybrengen,alleoccurentien in-
terpreteren en exaggereeren, tot blame van den Ko·
ning van
Oenemarcken en fijne Miniilcrs,het pafi ofte
niet,
't is waer ofte niet. Om andere paflagien. hier in
de Deduftie gevonden, voor by te gaen, foo fai ick al-
leen aenmercken hoefe ten laetften den geen, die
aen
Engeiant alle mogelijcke dienften bewefen hadde,
niet verfchoonen jom een quade en odieufe obiervatie
te extendeeren, 't Is fulcks dat de Grave
Hamil>al,mt
HolUndt
en Engelant verlangende, fo lang arbeyt en-
de woelt, tot dat hy gedepefcheert wort,foo ais dat dan
was. Van defe fyne reyfe wordt foodanige Communi- >
catie, als inde Deduótie wordt vermeit, aen de En-
geifche Envoyé gedaen, men kan wel dencken door
wien, overmits
by defe communicatie een verklarin-
gevan de goede opinie van dc voorfeyden Grave is,
dat
Oenemarcken abfolutelijck by Englant foude bly-
ven. en een belofte van alle mogelijcke devoyren ten
dien eynde te fullen aenwenden. Die is imnjers ghe-
noegh gefeyt. De Grave gaet dan nae
Heüandt, ende
daer komende, foo my beright is, hadde gacrne een
fpaeckin'twielgeiteeckea, fo'tmogelijck waer ge-
weeft. Maer daer niets konn^nde uytwercken, door
dien fyne drift welbekentwasjfpoedthy fich naer£»-
gf&»<//,nietaenfiendede bittere koude j en't onge«
mackelijck reyfen, fijnde midden in de Winter, ter-
wijl het begonnen hadde fterck te vriefen, alfo dat hy,
van Maeflant-fluys afvarende,in't Ys befet wierdt,en-
de niet fonder groot perijckel daer uyt geraeft is.Doch
na defe en andere tegenfpoeden komt hy eyndelijck
tot Ooftendcj met intentie om nae Engelandt te gaeD>
en blijft aldaer eenige weecken lang, ojpiniatreerende
tegens'tgeene hem van 't Succes van de negotiatie in
den Hagegeadverteert ,ja oock van den Coning, fyn
Meefter,hem geordonneert wierdt. Dit is in
EngeUnt
niet onbekent gëweeft; nochtans gaet men nu feggen,
dat de Grave
Umnìbal direftelijck gegaen is van Hol-
lant mVranckrijck.
En men gaet hem blameren, die
niet gefondigt heeft, dan met al te forgvuldige ente
getrouwe devpiren voor
Engelandt aengewendt, ende
te goede opinie voor haer Partye gehad te hebben.
Maer men geeft met eenen een prcu vc van de Engei-
fche finceritey t : ende een yder fai bemercken konnen
wat de Engelfchen fchijnt geabuyfeert te hebben ; na-
mentlijck, dat fy in den voornoemden Grave te groot
credit geilek hebben , nemende fyne verklaeringe
voor Coninglijcke verfeeckéringe aen, en daer na de
felve tegens den Coningh felfs alleguerende. Maer
ick meen dat de Grave nu berou foude hebben,indien
Godt de Heere hem in 't leven hadde gefpaert.

Watten laetften inde Deduaiegefeytwort, van't
geene gcvolcht is op de Alliantie des Koning van
De·
met de Heeren Staten Generael j nament-
lijck dat de Engeifche goederen in de landen van dien
Koningh. fonder eenige formaliteyt te Mbruycken,
ende fonder eenige notitie te geven geftifeertzi|n,
en dat hierin feerrigoureufelijckgeproccdertis} ick
meene dat dit by recht ende forme van retorfiege-
fchiedtisjaengefien men in
Engelent al lang haode
gecontinueert met de Schepen ende Goederen van
de Onderdanen van
Oenemarcken ende Norwege»
op te brengen en aen te ilaen > niet tegenftaende

Aferftige

1 j als Committenten, wel konnen foodanlge Coa- jg/
eratien en voorvallen tuffcheri komen diede Com- '


-ocr page 214-

en OORLOGH, 't Seven-en-^eeHighfledoecL tS^

//Τ* neerftiee inftantien van den Coninglijcken Deen-
' ' fchcn Refitient, den Heer van
Fetkom, by den Co-
oin" ende de Admiraliteyt van Engelandt gedaen.
t' Is^dan impertinent naefortnaliteyren tevrsgen,daer
tnenfelisj fonder eenige formaüteyt, en tegensalle
rechten handeltizijnde notoir dat de Engelfchen foda-
pigeproceduren vanneemen ende coniirqueren van
Deenfche fchepen ende goederen aengevangen heb-
benjdoenfe noch wilden pretendeeren de belle vrien-
den te zij π ; daer doch her geene, dat van
Oenemarken
gedaen is} eerft gefchiet is naer 't fluyten van de Trac-
taten in den
Uage, die niet heymelijck , maer open-
baergenoeggeweeftzijn, wordendeinde Derfudie
felfs verhaelr» dat foodanich befluytaen vreemde IVIi-
nifters gecommuniceert is· Of nu in foodanige gele-
gentheyt door eenige van des Coninghs van
Dene-
tnarcken
Officieren in Neoina>egeM wat hardt geproce-
deert mocht weien , kan ick niet feggen 5 in alle geval
kan het den Coningh, foo verre van daer zijode, niet
geimputeert worden.Maer fchijnt dit moefte oock ge-
leydt worden, eer dat de Deduttie uyt was, op dat de
mate van impertinente exaggeratie vol foude zijn.

MAer naedemael dat wy nu tot het Befluy t van de
Engelfche Dedudtie ghecomen zijn,foo fai ick,
fonder eenige fwaerder reflexie te maecken op't
gene nu aergeweicn is, dit alleenlijck feggen , dat ick
defe Deduftie foo niet bevonden hebbe te zijn,als die
hier in 't befluyt, geüjek oock te vooren in 't begin en
in de Infcriptie, verclaert wordt te wtfen, dat is, wa-
racbtigh,ende dat in plaetfe van te bemercken (gelijck
de Engelfchen hier in dcWerelt willen wijs maecken)
hoe qualijck de Coning ran
Denemercken des Conings
waEngtlantt goede wille,regens hem getoont,vergol-
den heeft, ickbemcróte hoe qualijck de Coning van
SngeUnt niet alleen de goede wil , maer oock de reéle
daden van de Coningen van
Deneriartken aen hem en
ien fyn Huysbewefen, nu vergelt. Ick foude oock dit
wel mogen feggen, dat een yeder in 't toecomende
kan gewaerfchouwt zijn op hoedanige maniere met
den Coning van
Engelandt te handelen is. Maermy
dundtdatmyne waerfchouwinge niet noodig fai we-
ien, aengeüen de Engelfche Procedurcn genoeg be-
kent zijn, ende alle dagen meer en meer bekent wor-
den. Maer dewyle op een blllijcke ende ongefondeer-
de Dedudlie ten langen leften een onbillijcke ende
wanichickelijcke Declaratie volgt, foo fai ick beken-
nen,dat ick in die fel ve conditie eyndige, waer in ick
begon, te weten in een verwonderinge over't geene
ick fie, dat de Coning van
Engelandt nu eerft, onder'
gedurige Proteftatien van fyne groote genegentheyt
tot vrede, ende averfie van't vergieten van'tProte-
ftantfchebloet, goet gevonden heeft te declareren een
nieuwen openbaren Oofloch tegens den Coningh
van
Denemarcken, als tegens {yn grootfien Vyandt.

Een Declaratie, buyten tijdts, buytenftiji, ende
buytem exempel. Nochtans hoope ick dat de Coning
Van
Engelant niet de ondergang des Conings van De-
nmarckeu
foeit, maer veel eerder > als hy met behoor-
lijckeRemonftrantien bejegent mochte worden, be-
rouw fai toonen van dat hy flch tot foodanige exorbi-
tantie ende onbetaemelijckheyt heeft laten verruc-
ken, of door quade Raden, ofte door finiftre indudtie
van diegeenen, die
Denemtrcken gaerne gebrouilleert
fagen. Anders foude ick noch dit inbocfemen willen,
ditter een Godt is > die de Hovaerdigen wederftaet ì
«η dat gemeenlijck de geenen, die gevaer liefhebben,
oaer in omkomen, 'cis wel foo, dat de Coning van
Denmanken den Coningh vanEwgfW, ftetanéndè
op fyne menfcheiijcke macht, nu foo redoutabel niet
ftl voorcomen, als in de oudé tyden de Coningen van
Denemarcken geweeft zijn, die Engelant onder haei
gebracht, en daer over geregneert hebben. Echter,ge-
hjck de wereltlijcke ftecken fömtijre feer félfaeróè
cours nemen, ίο foude het wel fodatìich uytvallen
connen, dat hy aen den Koning van
OènetTiankeM eert.
vyant foude hebben , die hem groot genoèchfoudë '
iijn. Ofte miflchien kon de Koning van
Englandt by
ficm felven te huys foo groote vyanden vinden, dat hy

geengre^/PiwfJ'Wi van buyten fai behoeven tefoec-

ken. Djtevenwel,geloüveick, dat de Kuning van __

Oenetparcken felfs niet wenfchen foude; maer wel, dat
Godt wil den Koning van
Engelant doen kenner.,hoe
injurieusfync Proceauren tegens hem zijn; en hoe
redelijck ende betamelijck het fyn fai,dat hy een goede
ende eerlijcke Vrede foefl, beyde met hem, fyn
grOotften, ende oock an deren fyn vyanden.

Ysbransuptfïjn ^iDfftfcfic bcfmbinac/
fiibenirtljontiefìfflbcnt
Heins toacfiiinjannuary
tOtCoppenhagegöfftomtn
/fnÖEf^yn Örn negenen
twintichften
banöatc imc Co:i6er ΟΓβαπΙ / Ijoctur!
indrieacfjtccmiüolgcnbc tocchtn nocljbanFunen
nlöacc/ nocbban Daec nirinanöt op
Funen ftaDDe
itonne» homm/ fijiiöe Df paffasc oücc Dcgroote Belde
tioo? tjct cnöc IjacDe fio?ni tuinijfn onbjuprhbacc /
Ebniliidöcfftbe i^cfreYsbrants niet QOftaebonDrn
Dacclangcc tc bcctoebrn/mafc öEtÖBrttoccc amtie
Beidt afte toarDtrii / om te ffcDtc tc inorocn oi3ccha=
nifJl; op
Dat De Graef van Dhona; gfjcOefiinccrDc
Sweetfche^jmbaflb&fuiVnietin Hollant mocötajcfc
brrcn boo? Dat fjp arn fjacc ï^o. iSSog. cappojt fouDc
gcDafii liebbrn ban fijn
bjebrrbatcn in Swecden.
lua^
in Denemarcken ftrc bjtl ontöafït/cnbcacnBei
(ïmgclucffi.

25e betalingen ban De bcloofbc fubfibieη aen Dene-
marck
langfacin balUnDc/hebben De ì^ecren Ciin-
genbergh
cnDe Charifius noc^tan^ nift fupmacötigö
getoeefi fulcp te pojrcnj fpecialiirfi Den
ihrfienian-
nuary
,toanneecfpfcpDE betfpjooc6en te sgnDatDc
®ermpnenfouDcniic
!)Utf) aljeljcuDenbjccDcn/ enüe
Dat betalingï) pjecij^ / alg
wiffeigeit, gefcftteDcn; niaee
bebonDtficg Dat£[aeci|o..flIiiog. noci) niet in'tgeljeci
ben eerpen tee mijn foo öehan? een ^aec becloopen
bja^ / boIDaen ItabDen.

©atöooiöefetoanöetalinge oncec&t aen (ìjnCoi
ninghjcfee JÊajefiept gefeljieDe/Dat fgn
Jl©aÌt(iepc
ojbce^ enDe bebeelen raoefien onbolDaeii blpben/ fijn
^c()cep^t)oIch/&etopDe®Iote geDienc liaDDe/ber^
liep / ai^ onbetadt tot gjoote feftanbale enDe fcftaben/
enDe toltile fcbaDen Doo; {jetbojDete retacDement
ban betaling noc[) gjooteclaeonbiaerDectlljcIt fouDc
{tonnen too;Dcn.

^at Baec ί^σ. j® og. onceeljt beben aen gatr feïbe/
aï^ notoiclöcft berfjinDctenDe De equipagtc ban fijn
4J8a jefteptp ©loote tegen^ fjet naefie gacr.

33at bp fjaec JKog. tofI ftlaeclijch öabben ge-
cemönfïteect/ Dat De tijöt fo tjaec l&o. .ilUog. met Dc
betalingï) retacDeerDen/mebe becïoojentoifct inöct
b|oeg geceet toefen ban fijne JIBajcftepijS ©loote/Daec
ban tjaec dogo. JlBog. tegen^ De naefie Campatgnc
De Conjunctie becfotgt I)abDen; fijn Coninf^lijclte
HÖajcfiept toa^ bact toe oöeinclineect/ en IjabDe tjacc
D?D;eenDeboIniacI)tgegeben Daecobec tetcactecen/
maer bat bp öaec J|o. jliog. felf^ toiecbt Daec inne se=>
tecgiberfeect/nietDenchenDe Dat fpte Doen taDDeti
met een ftercfien ©panbt / en öoc onbetaemriijch/
cnbe onbecanttooejbeUjclt bat ()et toa^ be goebe affect
tieban Πίη Coninglijcïte naajcfi. te negligeeien/enbe
fgne®IootetecctacDecen/enDcbat D^ict j|o.J@og.
haecbcrlieten alleen op fiaec epgen macljt/enbefü
get fcjb^en om notlj booctl alleen te toillen combattee
een/tegen^ fomacljti0en©pant/ fùnbtc conjunctie.

^at t)aec i^o. JlBog. bdiefbe te confibeceten / al^
boo? fooDanen boojtgaHflÖ een
defaftre obec öaiefc
adloote moegte fìomen / enbe bat De felbe / get toelche
<©obt genaDelijch bccftoeDe / foiiDe gefïagen toetben/
Öijebeelljaec föoog. Höog· Dare Doo? fouDente Roet
boen aen !jaec<(&£aIlteecben/inljoebanïg bangeuc t)eec
iÈJoog. iöog. ^taet foube becballcn / enbeof öet niet
foo b()tnbet)acec rpgene <{^nbtrbancn iö'f enDe QoebC:>
cèti/in gebaet;/enDe tot een pjopeaen Dett 39panDt
fóübeng&eflelttoöjDen.

^pDeeben ooch eenige boo?ftagen: bat be^ubfïa
Wén mocf)ten alfilec op be^ ïant CceDit gcnegotlrect/

opRomen. Ifêaec men öeeft fulo; niet aoetgeboiibeo.

ζ ^ltecbc


-ocr page 215-

184 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ί 6ύΐ ^fcfiöc in Februïrio fci)icïite Öen ConhiBö öeel pec=
^ ./ 'foonenfoo nnrc Jutlandt, Holfteyn, Noorwegen,
al^
tiafc anöecc «QuactiECcn üan ftjne fiijcfien/Dtn een
eoe£ aljetal erüaccn asoot^bolcft
ehDé Conlïapel^
booj fijn ©iootetc gacnpjelTen cnDc toectien 5 en foo
Öaeftal^&fttoatrc toeoecom openfouöc ^gn/ fouùc
Him Dan Dlijtfcf) tarDeconj acntiangcn tot gfjercet-
maechingeüaiiComnaö^^cöfpentian ©ojlacb i be
iEìattooren Die base in üe öoorige ^omeE atjebicnt
ÖaDDcn tufctöen öoo? inanquemcnt ban geit nicilje=
taclt / toaecoiiimc D?ie ban De mipojtupnfìc in ljrcl)te=
nifTe toacen gefielt/onDer Ijacc toa0 en i|aIlani3Ee.5Dc
ban31>enematclti)aöbc alDacc
twaeifduyient
ï\ijc?;üaclöfc^ in contant geit IfSQcn 10« tacïch
bàn fgn lecngocöeccn behomcn/enDe gecefoluctrt
IjnDDe rot iitftoopingc ban ccnige nimblen in Hol-
lant teettiplopcrcij/tolcïi geit fijn «Coninglijthc Jgoog=
i)c|atnjit mcörlijDcnflcnDe'^DnHcaKttpt fjaööeDofn
tellen/'bjafc upt peöcc HÜatcoosS een maent gage ofte
itoee bp p^obijle bcquain.

φε ÜDHing ftabiie in Drfen tijt ttoee piaccaten Doen
publicecen/eoo?i
)eteEne&eeö ï)p boo: berörurtbrc=
hiaten / enfie ödoj Den (Öojlocl) aen öetn bfCballen te
3ijn/ailcljctgeene fijnïlcoon aen De
Engdfchein't
gcnn-ael/ enDe fpeciaïijcft acn De iingelfclje
Court
van Hatnburghfc
()UlDici) toag ; enDe oiDmineerOe op
e:aate(lcaff2boort^ aUe fijne #nOecDanen / binnen
Den ti)Dt ban fe^ JBarnöen acn tegeben afle bet geene
fp ban De €iigefc(je .ïlatie ui öanDen ijaDDen / ban De
felbe pjcttnDeecDen ofte aen öacc fcünIOIclj toacen.

üet anDcu contineecbe een beröoöt Dat egeene
Vreemdelingen eenige l)Upff>ioftcccbfn in De^taDt
Coppenhagenmoct)tcniioopen/enDe Die eenige alte=
be in epgenDom toaren befïttenfie/binnen eenf|aec
te moeten brrlioopen/ oppeneoat De boojft bupfen
anDet^ acn
Deïitroan bctbalien fouDensijn. ïöat fon=
OamentDitiPIatcaet baDbe/tionDe men cpgentlijclt
niet toeten.

gjn'tfaefi ban bie tnaent toa^ tot Coppenhagen
een Tartariich <i5efant/ jtjaütbp Denïïoningöpubfi
queauDicntie/tortelt beflont in't afleggen ban een
compliment enDe
groet ban fijn J^eet Den Cham, enDe
toiecDen be bjieben Die bP mcDe b?acöt / ten felbrn tijOe
oberlnptgeïefen/Diebaneenenin üouDt toacen/al^
lemlijcit toa^ bp be eene/Dat boojfj
Cham ben Honing
ban
Deneraarcken ecn pacct beccccDc : ÖP qiwm "iet
tó^ om öe boo3f5 g?oct afte leggen / enDe gingl) naec
«n tofpnicljbertocben^ / ban Oaec na
Sweden.

^e<Öencraïen.ÏÏ3ajoj?Frederick van Alefeltcn'-
bc RuGus, toiccDen ban De iioning naei; Noorwegen
gefonDen/omDaecgeDncenOebe Cngelfefte ©ojlogb
een toaecdcnDc oogb op alle bacc Deffepneh te bebben;
mentoasS in bjeefe bat be «engelfcbe JFcegattenin
Seegbeloopcn/ö'iüccang nietfcboon binbenDe om
in.ïicb£ClanDtpct tebecücbten/ wel mocbten nare
Noorwegen gacn / altuaec De plactfen maet tamelijcli
toeIboo?fïen toacen/toaeromme ooclt be J^eeceRu-
fius, Die ^ngenicuc ban Dat llijch toa^ / lafi baöbe /
omopaileJFojtificaticn te (Icn en Die te bctbetecen
foobctnoDlcö^a^·

gn Marcio quam Dacc oocït Detijbingb/ bat Den
Coningb ban
Kngelandc tot ten l^anDel-plaet^Den
j^ageigbenomineect IjaDbe/bet toelcfte Dare niet al·
leenboojtoonDecIijch opgenomen toiect/maetooch
beroqifareftte bede ^^olitijche enDe faeDenchelijche bif:
toucffen;cbentorI ftan men niet anbec^ befptncen/bat
inDien bacc ]i|og. ,i(ti)og. om beele inconbenienten te
cbitecen / enbe De ©?ecDe te bojDecen / Die plaetfe aen=
nemen/Dat men Daecniet beel tegen fonDe btbbfn/

tnaec met alle fpoet pcmant met bcbomljjche inficnc=
tie enbe qnalitept boo?(ien / bcctoaectiS |f nbtn.

?0el$oningtoa^feIfin'tDegin ban Maert op ftjn
Timmerwerfgctoccfi/baDDe fpn JBSagafijnen enDe
aHe^ toat ban De «Öqtiipagie Depenbeerbe brficbtiebt /
enDe tot geceetmaeeltinge banbe ^tbeep^ blootefo=
Oanen (icictcn oiDje geflelt / Dat een pebcc Dacc Dapprc
(n 't toerrit toa^ ; öaODe oocli eenicb flelt Doen geben
aenbegeenen toclcfte om bncc betalingeifp?aecftcn.
Haen «öbectifcbe/ bpalOien bacc #0. .J!©og. pjetife

jir

pi;.

ojbie fïelDen/bat De ceflanten ban be fubfidie PennJn-
geii ban 't boojleben / enDe bie nu bit ïooprnbe ' ^
giace / fouDenftomente becfcbptien toircDengegea —
ben /Dat men bacc tot bccbeerbigcn ban ccncouü:
bcrabIe©Ioot ^cbepcnban(0ojlogb/ bappctfouöe
pbccen.

^n Defe tijbt «Öjaef Pontus de la Cardie bcrgc=
felfcbapt met beele fêecen ban De ^toectfcbeÖegccm=
ge/met een train toel ban vijftich pecfoonentotEl-
feneurgeftomm/ om be üoninginne Chriftinainte
balen/enbe ban fijn Öonincp toegen te congcattile.
een; ^p fonde tòt Stockholm ftomenbe/op bet tiD=
nincjc ^lot iogrccn ; tace Hiìajcflcpt foube tot Cop-
penhagen niet Itomcn / maee obee Roocfchiit nare
hl-
feneurgaen.

gn 't laefl ban Die maent Bebben be J^ceten 55eens
fcbe.}iföiniilec^ toebcc gefilaecbt/feggciibc/ Datöe
Cqnipagie ban fijn .Jtiaajeficptl ©loote fere toa? brci
acbtectgetoecflboojbrt manqnement ban be beta»
lingb ban fubfidien, foo bacc Jgo. ,liBog. naec inboubt
ban be ®:cactaten fcbulDicb toacenjeDocb Dat fijneCo^
ningblpclteJ!l9ajePf pt fpne cpgene nnöDclcn tnDc<0n!
DecDanen met fcbattinge babOeanigrgjrtirn / foo ijcrl
be tegnitooojDige confiitutie ban tijOen bft toilöe
todaten/toaeeDoo? be €quipagie luel tofbeioiiUn
ganch toa^ gbcbjarbt / eDocb mrtfoobanigen niocuc
niet lionDe bcojtgbefet too?brn al^ nooDigb brttpftijt
toiccb / ten fp De betalingb ban be gtflipuleccbe 6ub-
fidfen Dacc bp quame.

©at bacc i^og. Mog. befirnt toc^/boe gjootc fotiu
meban'tsiarc lefllenhondertfes en feftigh notl) te
cugge (lonoen / enöe Dat bit ^Hare ban Den eerften tcci
mijn De toelehe Den eerften .JBaeet brcfcbren/enDe
P|ènj^ali toiflel gclbt fonDe bolDaen too?Dcn / nocö
nirt meee toa^ betarlt al^ ban De |)jobincic ban Hoi-
lant enbe Groeningen, rnDc Dat aiiebEtanDtc nocl) te
cugge bleef.

^atDefemanieec ban boen enbe betaelingb niet
alleen toa^ ficöDenDe tegen^ Den inbout ban De (iicacs
taten/mact tegensJbe onbe gbetooonbcptbanbact
iBog. De toelcftcaltijtmetnncecitept/floebegiu»
ftitie / enbe punctualitrpt toa^ geaccompagneeet φ>
tueefl;enDc op foobanige fonbamenten ijabbebooeijfi»
BeDacbtefdne Coningblijcfte .ïl^ajefiept De ®cacta«
ten met Bare ï&o.JlBog, gegzonbet/ enbe tot batft
liefbe niet fonDecgebaec ban fijne 0ijciif"£n<0ni)rt=
banen / bem in Defen (0o?loeb geengagecct.

^ilcecDe in De 3©intec toa^ goebtgebonben Den j^ecE
ban Amerongen tocbec te fenben na Denemarckeo,
©ace toe toictöt Den vierden bafiaifidt De
bolgenbe.

Inflrucïie van de Ho. Mog. Heeren Staten

Generaci der Veresmgde Nederlanden

voor den Heer e Godart Adriaen, Baron

van Rede, Heer van Amerongen,

Ginckel, Elft, &c. Gaende als Extra-

ordinaris Gedeputeerden na denKoningh

van Dencmarcken, Noorwegen, &c.

■yErflel'yck : Den gemelden Heer Extrordinaris Ge-
[j^deputcerde fai nacr genoomen affcheyt vanhaer W'J
—Ho. Mog. mltfgaders van den ontfangh van defe
fyne
Inflruilie endenoodige credcntialen, dc verdere tcnji
depefcheï, ende de flrucken daer toe (peöerende, g
fich over Landt begeven naer hetRijck van Oeae·]^^
marckm. II, ΐΡπ

Ende en paflint fonder publijcke audiëntie noch-
tans de Duytfche Vorften > Graven, Heeren, ende
Hanfefteden, die hy in fynen wech fai aen does, van
wegen haer Ho. Mog. fai falueren, ende de felve ver-
feeckeren van haer Ho. Mog. goeden willeende ghe-
negenrheyt tot haer refpeöive perfoonen, Vorften-
dommen, Graeffchappen, Landen, Steden, LuydeOi
Onderdanen ende Ingefetenen. , , 1

, lil. '
, Tot CoppenJiagi ofte ter plaetfe daer den hooghft

gemei·

E


-ocr page 216-

en O O R L O G Η, 'tAchMn-^veemghfleBoeck. 185

«emelten Koninghfal wefen aen te treffen, gearri-
^ veert wefende, fai hy fyne comfte notificeren, endc
—— ^et rfe eerfte gelegencheyc audiëntie Terfoeckeoi

De wclcke verkregen hebbende naar overleveringé
van fynen brief van Credentie fai fyn Majefteyt voor-
draeen dat haer Ho. Mog. hem derwaerts, hebben
cefonden om aen dat Hof voor eenigen tijc tever-
Ejyyen ) tot des te beter onderhoudinge ende voort-
olantinge van alle goede vriendt, ende nabuerfchap,
oock vertroude correfpondentietuflchen fyn Maje-
fteyt ende des felfs Koningrijcken, tot bcvorderinge
jj gemeenc befte van wederzijdts intereflen, endc 't
frd varen van de refpedli ve Onderdanen ende Ingefe-
tenen» fynMajcfteyt daer benevens toewenfchende
alle eeluck, heyl> ende voorfpoeti ende fulcken zegen
in fyn Koningrijcken en Regeringe, dat die in groot-
heyt ende eere alle voorgaande macht te boven gaen.

Sai in de felve, of wel in een twede audiëntie, ende
voorts daer naef by alle gelegentheden reprefenteren,
dit hy onder anderen mede expres derwaerts is ge-
fonden,omte bevorderen, datal'cgeenefynMaje-
fteyt by het Tradaet van alliantie en anders den
tvaelfdiH February in den voorleden jaere feflienhotP-
dirt Jes enfeftich,tVLÜchsn
de felve ende haer Ho» Mog.
alhier inden Hagegemaedl ende gefloten, punöuc-
lijck nagekomen ende onderhouden worden.

Eode vervolgens verfoecken ende geftadich infte-
ten, dat fyn Majefteyts goede gheiiefte zy, foodane
ordre te ftellen ende die voorfieninge te doen fulcx
ende daer 't behoort, dat inconformité van 't Tradaet
van alliantie tegen 't aenftaende voorjaer tot afbreuck
van den gemcnen vyant, geequipeert ende ter Zee in
dienft gehouden mogen worden van den
ierilen April
af, tot den December daer aen volgende, de
DOtübre van
vetrtich fchepen van Oorloch;

VII.

Met toefegginge ende verfeeckeringe dat haei" Hö.
Mogende van hare fyde ntet en fullen onderlaten
tebeforgendaiàeSuipdiegelJerm daer toe onder an-
deren gerequireert op de refpeélive termynen in het
voorfz Tradlaet van alliantie geftipuleert,promtelijck
ende tot contentement van fyn Majefteyt fullen wor-
den betaelt, op dat de voorfz equipagie by faute van
genoechfame penningen niet en mogen worden ge-
retardeert.

VIII.

Den gemelden Heer Extraordinarii Gedeputeerde
fai by die ende alle andere occafientot demeefte ge-
luftheyt van den meerhoogftgemelde Koning van
Denemarcke» mogen verklaren, dat haer Hog. Mog.
van hare fyde gemeent ende gereiolveert aijn ende
h\yvm religieujelijckfiandtvaflel^cke ende enverander-
lijd
te onderhouden ende punüuelijck naer te komen
het voorfz Traöraet van alliaocie ende anders den
twaeifden Februari fifiienhmdert fes en ee feflith als bo-
ven verhaelt gemaeö ende gcflooten,ende dat de fel-
ve nu nochtehier
m,tot geen fufpe)ifievatiit>ape»en,of
handelingen j van Vrede of Treves met den gemenen
Vyant en fullen treden noch vcrftaen,al8 conform den
klaren Text van't tiende articul van de felve allian-
cie, ende dienvolgens niet anders dan
gefamentlijck en-
de met gemencon/ent, ende
van gelijcken van de fyde
van fyn Majefteyt verwachtende j de felve fyn Maje-
fteyt verfoeckende daer op een vaft vertrouwen te
willen ftellen, ende geen gehoor, veel min geloof te
geven aen 't geene contrarie defe haer Ho. Mo. fince-
re ende opréchte verclaringe albereyts is, of noch fou-
de mogen worden uytgeftroyt of ghefpargeert, appa-,
rent voorkomende van de qualijck geaffeótioneerdo
foo van deeeneals van de andere Geallieerden, die '
r»ietdandiffidentie en-ombragie tuflchen fyn Maje-
fteyt ende haer Ho, Mog. trachten te verwecken en te
Voeden , om daer mede haer voordeel te doen.

' · IX·

Sai mede tereerfterghelegentheyt gaen falueren de ■
^^ingioDe ende den Ptins van
Dcatrnrcktn, als

mede de voornaemfte ende princlpaelile Minillers
van dat Rijck, doende aen de felve nac overleveringe, ,
van bare brieven van Credentie ende addrefle refpe-
öive ten dien eynde hem mede té geven, foodanigen
aenfpraeck ende complimenten als hy naer gelegent·
heyt ende naer advenant of proportie van ydersdigni-
teyt, qualiteyt j ende credyt by fyn Majefteyt oorde-
len fai te behooren«

Den gemelden Hfiere Eitraördiiiatis Gedeputeer-"
de wort vervolgens het
uchfie articul van de voorfz al·*
liantievan den lare fefiienhondertjesenfepkh^^ü'
thorifeert ende gevolmachticht om de voorfchreve
veertich fchepen van Oorloch by den hoochftge-
dachteKoning te equiperenen in Zeetebrengen>
oock te houden te fijner tijdt, en fulcx by hem raet-
faem gevonden wordende, te monfteren, van alles
houdende pertinente Lijften j notitien, ende rollen^
fullende tot dien eynde voor hem een liseciale aéte
van authorifatie ghedepefcheert ende benevens defd
Inftrudie behandicht worden.

XI.

Geduerende fijn verblijf in Denemerck, ende wel
fonderlinge op fyn vertreck fai by den Staet defer
Landen, de wel vaert, navigatie, ende commercie
van dien j allenthalven ten beften recommanderen eii
patrocinercn,foo by den meerhoochgemeltc Koning
als by des felfs Minifters.

XIL

Den Refident te Maire fai hy, des noodich wefender
in fijn Credit tc Hove ftercken, voor foo veel in hera
is. XI IL

In 't wederkeeren, fai hy de Hertogen van Uolfleynt
Gottorp, ende Sonderhorch
, mitfgaders andere Duyc6'
Vorften , Graven endc Heeren, oock HanfeAedeni
die hy onderwegen fai aendoen, wederom mogea
gaen begroeten, en con^limemeren.

Met den AmbaiTadeurs ende Minillers van decf
Keyfer, Koningen, Republijcken, Princen, Poten-
taten ende Steden, met haer Ho. Mog. in alliancie >
' vrientfchap ende neutraliteyt ftaende, die haer tot
Koppenhagen fouden mogen onthouden·, fai hy naet
gÉWOontÈ tfcn beften correfponderen,
. XV.

Ende boven dëninhoudé van defe Inftrudlie hem
reguleren naer alle het geene hem by aenfchry vens op
de voor te vallenefaecken fouden mogen worden aen-
bevoolen, ende 't felve naer fijn vermogen trachten te
efFeöueren.

XVI'

Sai oock met den Heer van Ètuningen haer Hooch^
Mog. Extraordinarii Minifter in
Vranckr^ck ftis oock
met die in 5iref</f» correfpondefen, ende de felve be-
kent maecken 't gunt by hem in krachte defes van tijdt!
tot tijdt fai wefen verricht, ende voorts van het gunt'
wyders tot fijne naerichtinee fai konùen ffrecken.
XVIL

Haer Ho. Mog. van tijdt tot tijdt ende by alle ghe-'
legentheden, oock met expreflen, is 't noodich, per-
tinentelijck ο verfchry vende't geen hem in fyne Ne-;
gotiatie ende anders in die quartieren, van confi·
deratien/al voorkomen, ende wat hem In'tuytvoéi
ren van defe I nftru£l:ie is bejegend ,

· XVIIL ,

De faken die fecretefle vereyfldien, falbf over'^
fthryvenin'tCijflfcr, daer van een fleutel gemae^^
ende hem' behandicht fai worden, addreflerende id
fulcken geval der felver brieven aen haer Ho. Mo^;
Griffier i volgens der felver jefolutie van den «i»
tvintithften lulij fefiienhond^ een miijfiich óp de
Groote Zael van 't Hof alhier gen'ónilen.

XIX. , 'V

Ënde te tijner wederkomil > van fijn verrïcKtinge

en wedervaren aep haer Ho. Mog. Rapport doen «
oock fchriftelijck verbael overleveren·, .j

XX. .J,.,"

Van ghelijkén fai hy vervolgens haer Ho. M. réiTo·

lutic van denVii en tvmtiMt^S^Qiabstfefiirnkeiidert

^^ - ■ · - ■ /ér


-ocr page 217-

86 SAKEN van STAET

iGCr.f" eoivijftighbinnen den tyd van tweeende uytterlijck

_drie Meenden naerzynevoorichrevet'Huyskomfte

ende ghedaen Rapport, zync Declaratie moeten io
dienen.

XXI.

Noch fai hy gehouden zyn de ftucken uyt de Griffie
van haer Ho. Mug. die hem onder behoorlijcke In-
ventaris ende Recipifle mede gegeven of toegefonden
fouden mogen worden, t'zyner weder komfte ne-
vens 'c voorfz verbael reftitueren, ende oock onder
Inventaris overleveren alle foodanige originele ende
andere ftucken, als hy geduyrende defe Commiffie
foude mogen bekomen, om ter voorfz Griffie gefepo-
neerc te worden.

Eyjtdeiycki Sai hy Heer Extraordinaris Gedeputeer-
de punöuelijck hebben te achtervolgen haer Hoogh
Mog. refolutie van den
thienden Augufti feflien hondtrt
een e» vijftigh
tegsns de Verteringen, gif te», gaven , of
gefihencken, genomen,
ten weicken eynde extrad van
defe refolutie hier naer volgt geinfereerC.

Extrad, &c.

Aldus gedaen, ende gearrefteert ter Vergaderinge
van de Hooghgemelde Staten Generaci der Vereenig-
de Nederlanden in den Hage den
vierden April fefiie»
honden feven enfefitgh.

(CfC ffltotijtittoiccbfnftacïllo. .ïilöag.inDtbcnci
firn oeöfbrn ecnigc naDfce poincttn / racchcnDc
bc ίιε=
fcnöinse/ öaec op gecefolüeect al^ boloijt.

Ten anderen, een
Secretaris ende een Predi-
kàiìt
den Heereyan Ame-
tóàgtfuUen wrrden byge-
voegft en dat hy voor mont
kofieù van yderi» fijn De-
tùraité fai mogen brenghen
ende genieten vijf guldem
^sdaegs.

Ten derden, dat den ge-
melden Heer va»
A mèron-

T7Erfielyck, of de felve
J_j niet goet en vinden
degemelteHeervan
Ameronge te geven den
Titul van
Extraordinarii
Gedeputeerden
uyt de Ver-
gaderinge van U Ho.Mo.
nademael die vanE*/rw-
dmaris Minifier aldaer on-
bekent > irnmers weynigh
geeftimeert is, ende dat
in 't Jaer
fefihien hondert
vijf enfeflig
fommige Re-
fidenten hem den Rangh
hebben durven difpute-
ren.

Tenanderen.hzïÏi'^ daegs
extraordinaris toe te leg-
gen
vyftien gulden,te we-
ten voor
een Hofiaeefier,
een Secretaris ende een
Fredicant, yder vy/" gul-
dens.

Ύen derde» i metwien
of wat Heer in uwe Ho.

gen volgent hare Ho. Mog· Mog. Vergaderingheden

Refolutie van den een èö Heere van JSmeronge in

twintigften July fefthien fecretefle fai mogen cor-

bondert een en vijftigh refponderen, boven en

dt {roste ZaU ven 't Hof buyten de brieven die hy

alhier genome», βίη brieven
dit Secreteffe vereyffchin ,
fai hebben te adrejferen aen
den
Griffier Ruyfch, ende
daer en boven tot fijne nae-
richtinge ende bevorderinge
van de pieefien dienflvan
den Lande corrtffonderen
met.......

Ten vierden,<Λιί de Hee-
ren Staeten van
Hollandc
fuUen werden verfocht t ge-
lijck haer Ed- Mog. verjocht
Toerden mttfdejen 1
ίei Lijf
Penfioeii ΚΛ»
deKonintk-
lycke Vrinceffe mede te ge·
ven aen de gemelde Heere
van
Amerongen, om on-
der quttantie aldaer evérge-
telt teworden.

Ten vijfden, dat gemelde
Heere pro re mii daer fijn
Ed- oordeelen fai den dienfl
van de» Lande te vereyf-
fchen
twee a drie duyfent
guldens fai vermogen te di-
firibneren.

Ten icfdctiidat degemel-
den Heere ven
A merungen
fai vjorden geauthtrifeert,
ghelijck hy geauthorifeert
wert mitidefen,
twee a drie
GaUiots tot lafie van den
Lande te mogen inhnyre»,

'De Staten Generael der Vereemgde Neder-
' landen doorgefienenoverwogeri hebbende _ . -

■ de nevenfiaende pompen, oock gehoort T^^tS"^^
het Rapport van de Heer en -υαη
Raefvek hier befijde»fiactgetxf ref-
ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeer- J*^^·.
, den tot de faecken van
Dcnemarcken,
die de felve hadden geexamineerti hebben
nae Deliberatie goetgevonden, daer op
•voor de Refolutie te verklaeren, gelijck
in margine vanyder van dien geteeckent
fiaet.

E^ Erftelijk, ^Λί ««i/tfei-
jfevan Extraordinaris
ΉΙϊαι&,η in de Infiru-
eiie brieven vav Credentie
tnde andere depefches, ghe-
fieltjalvordm
Extraordi-
naris Gedeputeerden uyt
de Vergaderinge van haer
Ho. Mog.

ri»fevende, dat de Se-
cretaris van de» Heer CUn-
geniergh ter eeren van den
Staeti honorabel fel luorden
geremunereert.

na gelegentheydt aen den τ//. |
Griffier fai addreileren. ,

Ten vierden. of U Ho.
Mog, niet en gelieven de
Hecren van Hollandc te
verfoeken, tot het prompt
betalen van de achccrilal-
len van het Jaerlijckfche
Lijf-Penfioen van de Ko-
ninglijcke Princefle.

Ten vijfden, den Hee-
re van
Amerongen te voor-
fien, van deiommevan
ontrent
tvee a drie duyfènt
gulden», om by hem van
wegen U Ho. Mog. ver-
eert te werden omdeii-
cretarifen van den Koning
van
Oenemarcken ende an-
dere zyne Koninghlijcke
Majefteyts Bedienden, in
de Cancelerien.

Gedae» ter Vergaderinge van Hooghgemelde Heere»
Staten Generael, In den Hage den
vierden Afril {e&kn
hondert fcven en ieftigh. / ;

■;ί;.·ΐ - "-S . Onderteeiként: / ■ t ν

JOHAN VAN SCHRIECK
Ter Qrdoonancie vao^deielve. ,

Teafefden, of UHo.
Mog.nietgoeten vinden,
den Heere
vìì^ Amerongen
van nu afaen teauthori,
feren, om in 'c aenftaen-
de voor-Iaer, of wel daer
tot koAe van de Landen
te mogen inhuyren
twee
a drie Galliots of ander
dergelijk kleyn vaertuyg^
om by hem geemployeert
te worden tot hec fpoedig
overfeirengen van Advy-
fen aen 'c Opperhooft van
U Ho. Mog. Vloote,rae-
kende de gelegencheyten
de conftitutie van de Vlo-
te van
Denemarcken en
waer die is, oo<.k wat
Cours de felve iet en hout,
ende van andere faecken
meer, dewelcke in die
quartieren en daer on-
trent foude moghen ko-
men voor te vallen, ten
eynde het gemelde Op-
per-Hooft , zyn
mefurei
als dan daer na mogen ne-
men. ^
Ten
fevenflen ende het'
fien,of
den Heere Clingen^
bergh
die onder anderen
twte reyfe over Zee heeft
gedaen tot bevorderinge
*an de Ratificaticn, eerft
op de Traftaten in Fe-
bruario
fefihien hondertfif
tn fefiig met Denemarcktn
alleen gtmaeöi ende daer
naer op het «/Tra-
öaet van Alliantie defen- '
£ ve, en defel ve herwaerts
overgebracht, foudebe-
hooren vereert te worden.


-ocr page 218-

en O O R L O G Η, 'iSeven-en-^eertighfieBoeck. iS?

/Ki Oe ban Amerongen onöatufTclien be^tepft /
''üonDt lïöD öen twaelfden j©ap tot Yborghlipben
— 25ifTrÖ0P öan Ofenbrugge; Die l)ftn albacc met alle
Cf c inöc ciiJilitf pt ( tf η κftjictc ban tm üo. USoa·}
nerfciüifftt / cn met vier Hoetfen gftcot&Eii pöec Uan
"es pacrDcn onbrt Ecn groot acntal ban €beliupbrn/
©.m^ «iDc ïïacqucpcn/ een sfoot half iip^banDe
staD laten ontfangen / enbc alfoo op git ^aficel/ Oat
Dü een 11003ε 25ec0!)lfpt/ ïatcn opbjcnocn / alüjacc
Dc Bfijfi 0«»' inffnapartement/ 'ttorlchbooiljnn
tua^ Bf befltncect/ De bi|ïtc quam gcben f nbe bectoellci
Romnicn; enDe nae Dat bpftet compliment bolgcn^
ftacc io. maofl. o^bjf^/ afnDEnfflörnöaDöeafgr::
icpDt/'toifcDt öp bacc opcccipjoquelijcftinfeccoblis
ncante tccnien ontmoet /met betnpginge ban een ce'
fprctiK«ff 0fnegentüfpöt tiic Dien j^eeve / nebeng Df#
felf^ 2B
jdeDcc Den ï^ectogö ban Zei fjaDDen tot
hft ujel toefen ban ïjaec if a. J©og, ^taet ; Daec nae
Ijaóùc
IJP Hecc ban Amerongen geiijche «©fficienbp
.fiDebjoutìae De ©ojfiinnc/ fïjnbe eenPiineelTcban
Bühemen, Die Ijem tn OelijcRe maniere/al^ De J^cec
©oi(ï ontmoet Ijceft/gljeDaen/ cnOei^Öem allenta
Jjalüen ter eeren ban&aec fooaen

(iEafel al^ elDer^/bp fijn ©ojiïeïijchc 53oo?lucBtigl)cpt
gföfffteert / jijnDe / bo?Der^ ijet affrfjept getoeefi
De teeeptie. ©an Daec Öeeftijp fijn cepfeboojtgefet na
Broeckhuyfen, aïtoaec l)P öen elfden abonDt^ Den
ïfffc Ilactogl) ban Broniwijckj[)ceftgebonDen/ Die
fjcin in gclijche manirce al^ booten l)eeft ontfangen /
alleen / Dat in plaetfe ban vier (CarojTen / geni maec
een tcgengeïwmen / npt oojfaecRe
bat fijne ©ojfic»
iöcfte 53ooaiucl)tigöfpDt jïjnDe op een ban fijn Stacijt-
ïjupfen/ in Defe^taDtniettijepniglj®cain^figI)be=
bonOe. <!Sm up? naec fijn ajcibement / quam ooch al=
Daec Den 25iffei)op ban Ofnabruggc ; De DecDe 23ioe:
Dcc De l|cer J|ettogl| Johan Frederick toiecDt alDaec
ï ierfìDaeg&^bectaacfit/ «iDefbu&enöaeca^liei^cfte
^oojIiitStigljeDcn toel drie toeccBen ofte iangec / öp
timanDeCenblpben.

i^em toifct Den een en twinf jghften flfngcfc&?eben/
tat Ijp alle gocöe Deboicen enDc ^fficien inDenemarck
acngehoraen jijnDe / toilDe aentofnDen / ten epnOe /
Dat De ^cljepen ban «^ojloge ban Den lÌtoningt) ten
fpoföigljflfn naec De Noordc-Zeegefonbenmocfttcn
toojöen om met bc ©loote ban befen à>taet te con jim^
gaf». ?ien De göefamentltjche ^jobfntien iji gcfcfj|e=
ben / Dat De felbe pDcc in Den tiacen / fooDantgen ojD^e
toilöf η lïeïïen / Dat Ijace cefpectibe Quotes in De beloof;
È£ fiibfiDien aen ben ïüoning cnDe ©ojfïen ban Broni-
wijckenbe Lunenborgh, boo? foo beel aengincft ben
ölccniijn flatnDe te becballen Den eerften gjunp naefïi
ItomriiQr/ bp tijDt^ ten Comptoire ban Den (i^ntfen-
Bct <Öcnecael Volbergen gefourneect mocljtcntoo?·
Den: topDcc^oocfitoiecDtaenDebef£Ctueafe®jobin=
iien noeömael^ gefc{j?eben / bat De felbe al nocö ten
fpocDigöfien enbe fonbec Iangec nptfiel / toilDen fup=
beren Ijace defeften enDe acbtecflallige enbe albetept^
becfclieenen fubfibien aen Den ftoogflgeba^te Honing
cnDe®o?tien belooft.

^eDcct fijne cepfe fpoebenbe/ i^ in Denemarck aen=
fiehotiten enDe'na be^oocen becbiclle&amt.

55endertighften, |Kap fcÖ?cef upt Coppenhage,
tat De^ boottgen baeg^ boo^ bie ^tabt toacen gea^i·
beert twee ban Baec#o.J©og.berl)«p?Dc^(ttiJfn
wn ben ftonirigb ban Denemarcken, met namen De
Herderin enbÊ be Fefant ; Öetoelcïte tot Berghen in
Noorwegen {jaDben obettnintect / geboect bp De
pltrpnen Jan'van Dort enbe vender Voort 4ÖeDetlan=
; Dftoelcfte op ben feven en twintighlten Dcfe^
tulTeijnt MacftrantenDe'tiucfche Rif in gebecötöeb=
ben getotejliiift eeng?oot Engelfch f cegatban twee
en ieventigh§,tuchen/ ban'^miDDaei^teneenup?
totj abonté g>anncn onbetrgangö toe / al^ tnannecc
oc ï^ollanDtfcljc ^tljepen fecc ceDbeioo^ gefcljootcn /
rnbe meefl al IjaecÖonDtftouDt enbe JlPant aen (iuc=
«en/ ban Den €ngelfcl|man fgnbEtlaten/ bjefïgö
opfifijtc ban bcrfcBepbencampenixjebecom naec
^ottenburgh IjabDemoeten ceticécen. Capitepnjan
Tan Dorc
10 DooDt gebfeben/neffen^ drie α vicranDetie/

enbebecfcrjepbe gfqnetfien; €apitfpn vander Voort

toa^oocli aen fijn airageqnetfi/ enbe fijn ^c&ip feec_i.'

ceDDeloo^ gefetjooten/ enbe ten toace al becljtenDe
inft een groote fiiltetoircDcn beballcn / fonDen fp Den
<engclfc0man aenboojbt gefelampt fiebbcn. Ctn
^f!)ip ban Gottenborgh De ^ontgfpa^eett / cappo?»
tccrbc Dat l)et boojnoenibe <i2ngelff[)eg>cl)ip fecc ges
bfbalifeert tot Gottenborgh bja^ ingeftomen / enbe
Dat Den Capitepn enDe anptenant toacen Doobt gïjea
bleben/ enbe ben ^cljippet Ijetbcen afgefeljooten/
bacc beneffen^ in be twincigh booben enbegequctficii
op üabbe.

«J^nbectuffeijen toa^ gffiojbcn ben (!5jacf ban OI-
denborghinljoogcn ©UbecDom / Den negentienden
3innp ouDen ftijl / l)p toa^ gebooren Den eerften gio:
bcmbec ?11ηπο drie en tachtcgh ; Dienboïgfn^ oiiDt in
fijn vier en tachtigfte fjarc. ï^p IjaDüc al bp fijn leben
geojDonnee ct enDe bebongen / Dat fijtt g)00n toube fijn
^taDljonbfc in De fflbe EanDfn. ©c felbe liet tecfiont
uptgaenljetbolgenDe:

DEn alderdoorluchtigften, Grootmachtighften
Vorft ende Heere,
Frederick de derden, tot De-
nemarck , Neorieegen der Wenden
enae Gotte»
Coningh 5 als uock den hooghwaerdighften , Door-
luchriglten Vorll- ende Heere
Chriftmen Aelbrecht er-
weelde Coadjutor des Stifte
Lubeck, Erve tot Noor-
wegen j beyde Regeerende Hartogen tot S/tip/jp^V;^.
tìolfleyni 'òtormarn, enànòtt Ditmarfchent Gravea
toi Oldenborgh cwàe Oelmenherfi j ^c. mynen alder-
genadigften Koningh oock genadighfte Vorft ende
Heeren beitelden Stadthouder des Graefrcbap
Olden-
borgh
ende Oelmenhorfi oockSteed Butjadingereadt
Wurdtrlandt
; lek Anthon, des Heyligco Roomfchen
Rijcx Graef, Vryheer van Altenburgh, Edelheet tot
Vareltndt Kniphuyfin, &c. doe hier mede eenen yge-
lijcken, maer voor af allen ende een yder Geeft ende
Wereltlijcken > Militaire ende Civile > hooge ende
lage Beampten ende Bedienten, oock gemeene On-
derdanen ende Ingefctenen der beyde Graeffchappeo
Oldenborg caàG Delmenhorfi, als oock der Sììì^-Bikì-
jadinger^nàcWurderlandt, kont ende te weten : Na-
dien tiec den allerhoogften na (ìinen al wetenden Racd
ende heyligen wille gelieft heeft den hoogbgebooren
Graef ende Heer,
Httx Anthon Gunt her, Graef tot
Olienhurgh ende Delmenhorft, Heer tot Jever ende
Kniphuyfen , &c. mynen in Godfzaligti ruftende
genadigh
ende hooghge-eerden Heer Vader, Chri-
ftelijckergedachtenis,
dea negentihendeaddcs, door
eenen fafcenende Zaligen dood uytdefe aertfche ver-
ganckelijcfcheyt af te vorderen, ende daer door op-
gedachte Graeffchappen ende Landen haer cydelijc-
ken Regent ende Landsheer wegh ende tot figh te ne-
men , ende de opgedachte Landen door alfulcken
doodts-val nu op ^eallerhoogft ende hooghftgedachte
fijn Koninghlijcke Majefteyt van
Denemarck j Noor-
wegen, &e. ende tot slee/wyck , Holfieyn regerende
hoog Vorftelijcke Doorluchtigheyt gefamentlijck,
els
onwederfpreecke Leen-Volgeren, vermogens beken-
de hebbende rechten, oock van de Rooms Keyfer-
lijcke Majefteyt onfen aldergenadi^en Keyfcr ende
Heere, geconörmeerde SucceiEe Traöaten, gede-
volveert ende aengevallen zijn ; ick oock daer op in
krachte der van aller ende hooghftgedachte fijn Ko-
ninglijckc Majefteyt ende hoogh Vorftelijcke Door-
iuchtigheydt onder Koninghlijcke ende boog Vorfte-
lijcke handen ende inzegelingen, aen my uytdeelde
aller ende genadigftebeveelcn ende macht, de volko-
me Lcen-heerfcbappye, werckelijcke poflèflie ende
befit, adminiftratie ende regeringe,der veelgemelder
Graeffchappen
Oldenbergh ende Delmtnhs^, oock
Steed-Butjadingh ende Wurderlendt, fampt alle daer
toe gehoorige ende vergeleeckene Leens-pertinen-
tien van Steden, Veftingen» Slooteo, Huyfen,
Dorpen , Onderdanen , Manfchappen , Leenen,
DienftenjRegalien, Hoogheden, Rechten, cndc
GereghtigheJen, in den name en tot behoef
aller en-
de hooghftgedachte mijne
eller ende genadighlte Hee-

é + «n >


-ocr page 219-

i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t56y ren Còfhthiténteh in dekrachtigfte ende beftendigfte

___forme, wyfe endcmaniere, gelijckfuicx van rechts

ende gcWoonheyts wcgen immermeer gefchiedefou-
dc , konde,ofte mochte,
animo ^torpore realiter acn-
getreden ciide ter hand gegrepen hebben ,oocknoch-
niaels by defcn aentrede ende ter handt grijpe.

So gact daer mede in krachte der my aller en gena-
dichtte opgedragen ampt, ende macht aeneenen yge-
lijcken in de voorgemelde Graeffchappcn
Oidentitrgh
en Delmen horif , als oock Steed-But]adinz en Wurder-
landt,
beitelde hooge en lage CJeeft ende Werehlijcke
Beampcen , Bedienten, ende Officieren, niet m inder
aen alle ende een'yder getrouwe Ondcrdaen ende In-
gefctenen , van wat ftaet wefen, ende conditie fy oock
zijn, dat ernitelijck bevel, dateenygelijck van nu
voortaen aller ende Hnochghedachte fyneKoningh-
lijcke Majefteyt van
Deaematckeni &c.ende hoogh
Vorflelijcke Doorluchtigheyt van
sleejhtjck, ΗοΙβεγη
&c. ghefamcntlijck , als fyne hoogh üravejijcke Ge-
nades Hooge Heeren Leens-Vólgeren j voor fyne al-
ler ende genadigfte hoogc Landts Ovefighcyt ende
Heer erkennen , refpeiteren ende houden , defelve
gefamentüjck trouwe, hulde, ende opwachtÈndezijn
met aller ende onderdanigfte gehoOrfaemheyt beje-
gene, ende venefere, der (elver befte over al wete en-
de vorderen, fchade ende nadeel veihoeden , oock
foo hy yctwes komt te weten, dat tegen fyn Maje-
fteyts ende hoogh Voritelijcke Doorluchticheyte eere
refpeit, authoriteyc ende intereft loopt, dat fclve niet
alleen foaenftontste kennen geven, maer oock met
raet eode daet, nae fy η uytterfte kracht ende vermo-
gen te helpen afwenden, en generaiijck een yder in
ongeveifde trou-Iiefde, gehoorfaemheyt en devotie
iich alfoo betuygeendedraeghe , gelijckfulckx zyn
voorigh ampt, ftandt, conditie ende wefen, oock de
aller onderdaenichfte plicht ende fchuldicheyt tegens
fyne van Godt voorgefette hooge Landts O vericheyc
vordert ende medebrerghr.

Daer tegens in den name efide van wegen aller en-
de hoogflgedachte fyne Coniaglijcke Majefteyt ende
hoogh Vorftelijcke Doorluchticheyt ick vermogens
ijpeciale aller ende genaedichfte volmacht ende Com-
miffie allen ende yder trouwe ende gehoorfame Be*
dienten ende Onderdanen der opghedachte Landen
Verfpreecke, dat de ielve by haer herghebrachte rech-
tetiendeprivilegien , vry ende gewoonheden , oock
tvateen ydsr by den fynen aller ende ghenadigftgelae-
ten, gefchut ende befchermt is, daer tegens niet be-
fwaert worden, maer alle Coninglijcke ende Vorfte-
lijcke hulde ende ghenaede te verfpeuren ende te ge-
nieten fullen hebben. Daer na fich een yder can regu-
leren. Ten oirkonde hebbe eygenhandig onderfchre-
ven, ende met mijn Gravelijck zegel laten bedrucken
Aldusgedaen t'
Oldenborgh den iiegentitndenJuly An-
nofefiienhmdert feven enfeftich.

{Ì.S.) Anthin Guntker.

<0l3ccbe fulTcDcii ίίίή ïtoniiiflö cn&fi^artagö van
Holfteynnoci) ftofbcnDe Diffccciitcii (DaeclianoocR
booi Dcfen öcBbe nirntfe gcmarcht ) luiert DtnifcEC

van Amerongen Den twee en twinticnften ^iuntjactts

nf)efc[)?ctien bat JiSoi baugrcten tocnjlen

Dat tuflcBcn fpn .ïjgajeflept enbe öen J^actoBÖ van
Hoifteyn cm 0Oft brrttouïDcn / enttteene c^cfcfite

b^ienbtfcgap gbcflabilteect moclbten taet&cn : €nùe
naebeinael fiaet: |@o. becictittciIccOm/ ùat ecntse
WfpHeoneffentjeDtntujfcöcn befcft»/ eojfarchehjas
een / bat bare omtcent nocÌ3 ptct^ Mcef btficiccen / Dat
|bl> olicc fiilcli^ gacc {^o. USa. intecccfTie enbc goebe φ
firien tottorcöncmingetjan beöoo?fct(jctoeoneffcnl)c5
ben/ op be Brfïe tnbe facfdjcpbEnliemaniice foube f)eb=
timacntebieben.

3nöffen ttjbüljieïben ïiaeccengoctbecIEngelfche
<©o?loal)fcljcpenenbc ttapct^ omtrent Ijtt Kattegat,
Ijfbücnoc acct^ tot be öebirr enbe Jlaben ban Gotcen-
bergh. 3&e K^oliantfclje (©oflerfcöe ^Saüigatie leebt
öoec bp toel eenidjrmti / toant be nieefte macftt ban
öen^taet
toa^ omtcent De aebfecban Londen, en
Saeïam Bon awn fUtcU «ionbop sön bp befelbe» maec

ben Koning ban Denremarckenftippïeerbebatbijm
fpne^tljrpni/ fo beri mogEljjcftjgeiDtft noti) fpecia;
irjcftbrnachften ^ultj mctvijf à fes capii ale fcijf peni'—
^a bat bEi^EEcban AmèrongenI)abbEobergfb?acì)t
bfbictoticufE tpingc ban Chattam, IjEt tOElcfe fijn
JBajrfltpt met een ijjoote gEhfgcnt&fpt tiabbe aen^
gEöoojt/
EnbeijEmbaEE inbetijfucbttonenbe/ Beefic
bicni^eec in ben naem ban gare Ilo. H^o. baEtme^
bEgljcfeliciteert/ met toe tocnfcöinge/ bat eenmael
booj fuiche enbe biErgElijcSe ïJoo?<lBobr^ jegen )göe.
nabigetoEbaHtn/ bietianbe Cngelfc^e^Satietotre^
bEn gebcactit / enbe baer boa; be langg geìnenfle
be gfconffquEECt moci)t too?bEn.

i|Eec van Amerongen itCEEC^ bEn negenden laji
om te vieren ober be gljemElbe bictorie/ enbcnfeaa
ning t£ bEtfoErlJEn bat öEt Kattegat brBoojlicft booj De
JBpanben moc{)t bio^bcn bebrpliclit : i^phabbe/al^
gelept
ig/ ÖEtfelbEalboo? beftnfpnlIfòajefieptEnDe
eerlte HSinifler^tot mEEtmaïen grremonficEEtt toatc
op msn ban albcrrpt^ ttDEe ccpfEn be ^^eDecIanfcöe
ïtoopbaccDp fc[)Epcn mEt
εεπ goEt aEiuaï ©ojlorö
fcbcpen ban bEn$ïoning|) nae 'tKabec lanbtijaöDe
boen conöoperen ; Dan fooianglj be boocfj iSngelfEöe
JFjegatten ljun in en omtrent Gottenbergh Enbe op De
Sweedtfche ficomEn mocljtEn ontjiouben / enbe De
grtoofbe goEberen alDaEC impuné opbjcnDÖf"/ foo
foiiben boojtaEH begarnbe Enfeomenbefcïjepenmct
g?oote Conboprn boo; 't boo;r(|)?cbe baertoatEc mor^
tEn gi)fb?acl)t
toErbcn. gjn 't Kattegat op De boo?»
; feöjEbeCngelfcIjEmfi een <iEfquab|eftiiare ©ojïogö
I ^EöEpEntehrufren/toiett gijcoojbcdt onmogljElijcft
! tesijn/ alfoo fp bp fio?m en ontoebec baer geciièa^
; ben en babDen om ficl) in te cetirecen / enbe
De anDece
I tEtfiontinGoitcnborghinloopen. ©ojbfr^MaEEijbe/
I Dat bat öp nopt te i^oof quaem / of öem toiEtt bp fpn
! JiKajefïept/fElfgi tn beEerfte|©ini|ier0 gbefilaetfii:
ober betoanbetalingöeDecfubfidiepenningen, enbe
gpljabbe |)rt onggelueft niet tegenfïaenbe tot meec^
maelen Ijabbe becfacf)t/ bat b^m mocgte pertinent
bericfit toe- ftomen ban ben (iaet toat baee op loa^ be=>
taeibt / batDemftet felbeniettDierbttoe-gbefonben/
fulEftjcbpopbaer iJlatötcmoEfifbjpgöfnonbEC öjElca
Dcr^ p;Etcj;t bp Dan Ducbte / bat i^og. .fHSog. ban be^
^oniiicB^ ®loot niEt EnfoubEn erlangben be b?UEb'
ten Die fp baEt imaginecrbEn/temcer/bctoiJtbemerelt»
te Datbe^ggiripagiemet
fnltfeenpbEr niEt meer boo?t
engingbai^ tuel op bet begin ban fpn acnHomfleacn
batl|of/ boen
bP fpn IKaJeliEpt betfechErbe in εοη»
fo?mitebanfpne2iniïructie/ bat öem gfieltipuleerDt
fnbfidle gheiden p^omptelijrfe fonbe hjojben bctaelt,
5&en entree banbeJIoogbc ftoningölijc&e ©^incefff
ban HeQèn ina^ boenmarl^ tot Coppeahaghe gbC'
plceebt.

^ebertjfjn toeberom aïbaer Romen opjeplenvijf
ban fpn jUBaieflept^ <©o?loEb fcbepen / met fteb bjetii
genbe een Schotfe ilaprr/ bie fp in 't Kattegat baDDen
gEnomenjtöElEftenEflren^ anbere/ betweejfranfcfie
<@o?locb enbe be j|ollanbtfcbe ïtoopbaecDp fcbepen
boo? befengeluchelijcftnae't ©lieftabben ghelfptjp
affirmEetben al nocb/ bat be vijf afes flEngelfcbe jF^e»
gatten bun in enbe boo; bet Kattegat op De Noortfcha
ïinfienontbielben/ Enbe bat fp m benne repfenaec
Hoiiandt be fëlbe baDDen gefjen / enbe neffirn^ De
|^;anfcbe fcgEpEn bacc t^facbtgeittaechti maer De
boo?fcb?ebe <tingbelftbe 't Seebjaert tagbefieecïitn/
toacen bun boo? be nacbt ontbondtEti : ^e boo2<
noEmbevijf<©o?locbfeIjepen benEffeng nófövier aii^
bEtE onber ben^ïbmirael Helt, öabDenojbjeom beri
twaelfden Dagb toeDer nae be Sont te be^etóen / enDe
be alDaEr fegoEnDe ïïoopbaerDp fcbepen met ben
bopec CapitEpn Tol, totbooi. Bet Vlie fe gaen
gen. J^etgftal becttoopbaerbpjècbepen taa^ boen
geacerefEErttot in De vijftich, allefeerrijc&gelaben
i>tl)epen

ggen veertienden beeft met bclieben banfpnïltoi
ningbl. JlBajefiept ^ebnpit onber bet lo^bjanben
ban bft €anon/ pecB-tonnen/ bupi-toercftenenDe
anberflnt^naebnt De^mojgen^ D8o|Den^;eDicant/
«aobt^timacbtlgb obepfpn eneynbelgcfee gbenaDe/

iirte


-ocr page 220-

i

fnbe bannöeciia&cpöi αεη DeïS lanÖtsS ©loote / cii&e
öE wnfiiuait Dm^taet/ öc<en0ElffBeop
"— Dcilcoicc üanChactam Uecïceni/ meteen pwDiratic
tee iTiatrcie DifiietiDe iiibe gebeDcn / uublDrfteiijcfe
Bhrbanciit ijaDDe. ©r^ abontg lierft ailc bc Eerfte εη=
De üoojnactnrtc HSinili ec^/bt lltjcftj: llabfn/ ?!!mbaf=

faDcucöanVranckrijck, cnbe bEÏÏcfïbEntcn Courtin
rnbc Leliekroon ban Sweden , tecmacltütgcöabt.
aan ïloninjijUjcfic J©aje|ifpt öceft ooch ccniBÖc
Kccftcncn ban b^eugïjbe laten öocn,

tfifc be UJinbt luilöc bienni/ toa^ tiet söctalban
lioopbacrbp fcbepen al obec be honderc aengciriaffen.
me ban bc ^bmiraeïitf pt tot Amfterdam ojbonnwci
Dein befetóbt/ bat öe fcljcpenupt öe Oolt-Zeeijoa
nicnbc/ fji^f*^ toehomenbe foube ijfö^ente öec=
naöfctll/ifplafiff lian'tSoenwatar, tót VLeckroo

©0 i^eeren Klingenbergh enbe Charifius [}ebbcn
tien vijftienden ^tiguflt) becmaent / bat gaet
jlBaniet onbehenbt toa^ toat fp ban biegeii gacen
ïitoninab ^^^ gefjanUelt babbea / caeclttnfie De
hJfbetStjbt^ pjetenlïen foobe Deenfche AWcaenfche
fnDe Nederlantfche Weft-Indifche Compagnie Ιψ

(ihanbec toacen iiebbenbe enbe bat be frlbe faeclte foo
t)»t;e toa^ gcltomcn/ bat befe becfc{)f[Ienin fjanben
ban onpactijbigc ®ecötcc^/ tocbecsijbt^ te nomineren
op ecnncutcaïe piaet^ / namintitjcft tot Bremen,
beu anbcren te itamen/ foube gefirit fcoajben : Boojt^
öataltansSmctbeïieben ban ïloogöfi <i5eb. €oningï.
jröajEfKPt boo? be^ felf^ Africaenfche Compagnie
tot öectjtec^ in befefaccfte toacen bcritofen ben ^oogij
«ÏD. icec Johan irielm ïiec^t^-gljÊlectbcn / fpne |tö=
ningfjl. JBajcfiept^ öaebtenbe Caiifrfaec/ ncffené
ben toci€b. Jleet Heorikus jThomaa, mebefpn $10=
ningöl. jBajefïepc^fiaebtenbe pjefïbenttot Gluck-
ftadc met becfoeclt / bat ijaec i|o. .fflSog. goeDe Delie fite
niociite jiin/oibonnecen/batbanljaec Weft-Indifche
Cempgniesijbe / met beneecflen/mebettDeebeclIan;
fiige cnbegequaïificeecöe onpactgbige pecfonen tot
aeefHecsSinbefefaecSeflenomineect toiecben/ en bat
fp boo;t^ mocgten conbenieren obec ben tijbt / aI0
toanuecrbje gtjeDaeljte Öecötec# totBrcemen fonbe
tefamenftomen/ enbeanöete omfianbigöEöenmecc
omtrent befe faecBe te obffcbecen.

©eBjebf onbetflcöen tot Breda g^maecht Sönbe
éebbenbefclbe l^ecreneen Secretaris eppje^afgefon;
öen metbe'ïCctüchclen tuflciien Denemarcken enöc
Engeiandt om te tatificecen ; geltjcft gefcljiet i^.

Ratificai ia Sereneffimi Regis Ίίαηϊα,fitper
Tra5iatu l^ads, cum Rege Magna Brit-
tmm, 'Die S.N, Breda con-

clufo.

fittóè'' Fridericus III. Dei Gratia , Dania .

baii ffit' jL^ Norvegia, Gotherum > Vatidalorumque Hex ; Dux
Btmarci] Slefuici j Holjetite ,Stormante, & Dithmarfia,
Btwt'^ Cewfi >B Qldenburgé' Oelmenhürfl-, Omnibus & iiogu-
' qaorumintereftaut quomodolibec intereffe po-
ta. teft ^notum reflarumquc volumus j poftquara , ad re-
ftii^uendura iuÖuofum illüd quod inter Nos &Sere-
niflunum & PotentiflimUm acque Chriftianiflimum
Principem, Dominum
Ltiiov'mm ^IV Francia &
Ntìvarr® Regem ; nee non Celfos 6c Prsspotentes
DominosOrifteer
Generalis Fcederatarum Beigli Pro-
yinciarum , ab una» 6cSereniiïimutn acque Pocen-
tilfimum Principem ac Dominum
Carolum IL Mag-
io® Britannise,f rand» δε JHIiberniiE Regem, Fidei
Defenforem, ab alter» parte 5 haftenus arfit Belli in-
cïndium , Concordiamque utrinque reducendam >
nuperin Urbe
Breda folemnis Convcntus infticutus
eft, quod ad eundero noftros Plenipotenciarios quo-
que miferitnu8, ncbiles&honeftos, grate, fideliter-
que Nobis dileiaosP<i«/«w
Klingenierih, noftrx Ad-
'njiralitatis Confiliarium j & Generalem Poftarum
'P.aefedtura , &
Fetrunt Charifium noftrum itidem
Confiliarum , eo fine, ut cura prsediöis, Magox
Biicannisc, Regis, Legatis Plenipotenciariiscpngrefll
de coropgaendis, que Nobis > cum ilio, intercedcbant

L

Diffidiisagerent; Quod Deo benedicente, eumha- 166 f.

buitEventum ut tandem, in certas Pacis Leges utrin- __{J,

que conventum öiconfenfum fit:quarum Inftrumen'·
tum, de verbo ad veibum, fe babec ut fequiteri

Inflrummtum Tacis.

OMnibus & Singulis (Quorum intereft aut quo-
tnodolibet, inrercfle >poteft, notum fit tcfta-
tumque ; poftquam Bellum exorotum eft inter
Serenii2mum Potentiflimum Principem atque Do-
minum, Dominum
Fridericumlll. Dania, Norvegia:
Vandalorum, Gothorumque Regem, &c. ab una; &
Sereniflìmum itidem ac Pocentiffimum Principem at-
que Dominum, Dominum
Carolum II. Magna: Bri-
tanniae, Francia, & Hiberni^ Regemj, Fidei Defen-
forem, ad altera parte j occafione icilicet Belli quod,
inter didtum Magnse Bricannis Regem, & Celfos ac
Praïpotentes Dominos
Ordine^ Generales Fcederata-
rum Beigli Provinciarum, aliquot abbine annis, exar-
fitmunercDeibenedicentis, faöum efle, ut, anni-
tente Sereniffimo ac Pocentiffimo Principe atque Do-
mino,
Ώ. Carolo, Suecorum, Vandalorum Gotho-
rumque Rege pro fingulari fuo amore & aiFeàru, quo
Rcges belligerantes, eorumque Regna compledi-
tur, tum ctiam publicae falutis & quietis, in
Orbe Chri-
fiiano,
redinte grand® acconfervandac ftudio, Media-
tionisfuEEamica & fincera officia interponnente, de
radintegranda Pace fu fcepta cogicacio, coque fini
Congraflui Extraord. Legacorum , & Plenipotentia-
riorum,oppidum Breda^ ex mutiua Partium Convcn-
tione, deftinatum Ct ; In quo Negocio ad finem op-
tatum provehendo, quam fupra memorar® Ser. Re-
gix Majeft. SueciEe Legati Extraordinarii, Illuftrifli-
mi atque Excellentiflìmi D. D.
Georgius Flemming ,
L. B.in Libelitz, Dominusin Nornasfic Lydinge,
Sereniflìm®. Regnas. Majeft. Suecisc, & Regni Se-
nator ac Confiliarius Cancellariic ; ut & Dominus
Chrifiophorus Delphicus Burggravius& Comes in,D/&®-
n», Hgreditarius Dominus in Carwinden,Schlobitten
Burgi-Dorp, Stokkenfels, & Fifchbach Sacra R^naÉ
Majeftatis Succi® Camm-Marefchallus & Confilia-
rius Bellicus ; necnon
OminitmTetrfts Julius Cojett
H®reditarius inBengts, Soda, Liüngbygard, Se Eques
S. R. Majeft. Succi®,Cancellariae &Sratuj Confilia-
rius Aulicus ( qui tamen, haut diu, poft fuum ad fiinC
locum, advencum, dum pio bine operi fimul infudat
inopina morte pr®vcntus eft ) nomine Clementiftìmi
Regi? ac Domini fui, omncm induftriam, dextert-
tatem atque prudentiam fincere&abfquetoïdioim-
penderint ; Pariterque fupra memorati Rcges, ad tam
falutarem Metam coilineantes, ad Pecificationem
hancce pertraftandam, cotnmiferintac deputaverinc
Extraordinarios fuos Legatos & Pleoipotentiarios ί
Sereniflìmusquidem acPotentiffimus Rex Dani®,
Norvegiaque
Ominum Ïaulum Klingenbergh , H®-
reditarium in Buftrup, Hanroaw & Toftrup, Ejuf-
dem Sereniilìm® Regi Majeftatis Confilierium Ad-
miralitatis, & Generalem Poftarünj Pr®fedtum; nec
non, D,
Vetrum chdrifium,, Eidem S. Regi® Majeft.
Confiliis , Sereniflìmus vero ac Potentiffimus Rex
Mag. Biitanni® Dominum Baronem

de Ifeild, 6cc. Sac Reg. Majeftati à Confiliis, ncc non
D.
Henricum Coventry ( honoratiflìmì Thema Cove»·
try
Magni Angli® Sigilli quodam Cuftodis Filium )
Eidem S.R. Majeft. àCubiculisintimis, infupremo
Angli® Concilio fi ve Parlamento, Senatorcm ; & in
Hyberni® Regno, ad rei Agrariaeadjudicandas Com-
mifl~arium: qui poft Plenipotentiarum Tabulas ( qu£a-
rum Apographa, fub finem hujus Inftrumenti, de ver-
bo ad ver bum, inferta funt ) rite permutates, in fequ-
entes
Vacìs & Amiciti^ articulos convenerunt.

Articulus 1.

Ρ Rimò conventum , conclufum fic conCtìrdittfm
eft, quod, ab hoc die, perpetua, firma 5c in vio-
labilis Pax fit, inter Sereniffimum Potenfiflï-
mumqucDaetsc, Narvegi®que Régem
D.Frideri'

CUTI)

en OORLOGH, 'iSeven-en-^eêm^hflilSoecL· 189


-ocr page 221-

i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

niK

reniilìmutn , Pocentiflimumque
gem.D.
Carelum IL inter eorumdem Ha;redes & Suc-
ceiTores , nec non utriufque Regna, Piincipatus, Co-
mitatus, Infulas jCivitarìs, Forcalicia, Texras fubdicos
&Incolas,cujufcunque Status &Conditionisfuerint:
iic quidem, ut alter alterius Commodum > non fecus
ac proprium, tutetur ac promoveat; Damnutn vero &
Perniciem, ftudio, quam poifit, maximo ,averruncec
arque impediat. Et hoc refpeöu Regis utriufque Sub-
dicis iiberum erit > ufum mutuae Navigationis &
Coinmerciorum, citramoleftiam, exercere ; nec non
alterutriusRegna, Provincias, Emporia, Portus &
Fluminaeum mèrcibus fuisadire, ibique verfari ac
negotiari.

Ariic. Il

CElTabit, hoc ipfo, inter altiilìme memoratos Re-
ges eoruraqueKfgwe,
Priftcffatus, ComitatusjPo-
pulares &c Suidiiostum
terra quam marl omnis
Inimkitia, Bellum, & Hoflilitas, in Oceano fcilicetSe-
ptentrionaii nee non
Mari Balthico èc Canalii 'mii^
diem vicefimum primum : ab Ofiio didi Freti feu Ca-
nali
ufque 5. Vincentii Promontorium, intra fei Hebdo-
madas : tum, intra fpacium decem Hcbdomadum, ul-
tra diftum
Promontorium, cis Lineam ^luinodialem
vel JEi^uatorem , tam in Oceano quam MariMediterra-
»so: Denique, intra fpacium odo menfium, trans
Terminos prffidiftas
Linea, petuttiverfum Orbem·, fine
ulla exceptione vel ulteriori, temporis, lovice diftin-
tìione ; omnes dies. feptimanas & menfes, à Subfcri-
ptioneprxfentisPafii, &ejufdem
Puhlicatiojte heic
Breda faöa, numerando : Ét quicquid, poft praefatos
dies , àRegwOTalterutfo, feu
Ùommibus eorumdem,
quibus
Literee Cemmiffienum conceflas iunt, ereptum
& occupatum fuerit, idipfum, ilU feu illis, cui, qui-
bufve ereptum, in folidum reftituetur, & pr®terea de
Damnis, ei vel illis, inde exortis, Sumptibufque fa-
öis, pkniflime fatisfiet, & qui facinusaliquod, hac ex
parte, commiferint, finguli, pro merito Deüfti,
punientur.

t^rtic. III.

COncordatum<juoque é"condujutn eft ; quod omnes
Miùnc^tOtfcordia tSufiiiionesbx. fintfine Volun-
tates
tam à parte Serenijpmi Regis Dania , &C.
quam à parte Serenijjimi Regis Mag. Britannia , nee
non, pro
Minffiris Ojpdalibus & Subdttis Eorundem,
fingulis
Amneflid perpetui, fepeliantur & conculcen-
tur. Quin & hoe ipfo expirabit, abolietur & seternum
obliterabitur quicquid
Damnorum, Offeufiomm injuria-
rumve,
Diótis vel Scriptis, aut alter alteri intulit, aut
ab altero alter pertulit; à primo, ftatim.
Belli, jam
cetTantis, initio,ad huncufquediem Sc priefcrlptum
temporis articulum,quo omnes utrinqueDi^w/w»?/,
D^ordia, Simulftes & Inimicitite fopientur ò: ceffa-
buiit : Nominatim ; Oppugnatio & Defenfio, ad Op-
pidumWöW. & quicquid demumaut

illic contigit, aut exlnde depcndet. Sic quidem, ut
neutra didarum Pdr/;ttM,obaliquodhujuimodi
Oam-
Mum, Offenfam
aut Sumptus, alteri, quicquam Nego-
tii, quocumque fub praetextu, faceflkt, nedum hofli-
le aliquod, hac de caufa, moliatur aut intentct.

c/iriic. IV.

OMnes utrinque Captivi, cujufcumque Fortunie
aut Ordinis fmt, abfque omni
Ljtre, liberi, fta-
tim , dimittentur.

tyfrfic. V.

QUicquid Navinm, Bontrum jpmiliumve, turbida
hac Tempeftate , hoe ipfo flagrante
Be/lo, inter
fupra memoratoj aftibos
Reges eorumque Sub·
rf//oxaut alter alteri eripuit, autPari/mwalterutra, de
altcriusNationisHominum Subditoiumve
Btnis &

, NorvegiKque Regem D. Fredertcum III. & Se-
sniilïmutn , Pocentiflimumque M. Britanniie Re-

Prateutionibus ^GonEiciitiane, protrivlt & fuftulit, j^/,

quin & omnes utrinque Bf/Λ Sumptus, parili prorftis
Abolitione, compenfabuntur, Qiemadmodumhac
Compenfatione fimul comprehenduntur
Debita illa
Subditorum
Regts Magna Britanma < qua; j à patte
Drf»/(fjFifcis ablümptalunt, hoc quidem fenfu, ut
quicquid hujufcemodi
Debitorum, ufque ad decimum
veteris & vicefimum novi Styli, menfis May, vi
Confifiationis oxit Reprejfaliarum, à Subditisiolutum
& acceptum fit j prorfus abolitum & fatisfadlum ma-
neantj Nec Creditoribus talium
Dtbitorum, quic-
quam jinpofterum, hoe nominejpretendere, ne-
dum jaliquaratione, quocunquefub prsetextu, hu-
jufmodi Solutionem urgere licitumfit: Talium vero
Debitorum bolutionem quaï, diöo die > non foluta &
accepta funt, per ordinariam Juftitiae viam ^ exigere
& urgere Creditoribuï Subditis
Regts Magna Britan-
»iiefaserit> Exceptis tarnen centum & "vigintimille,
plusminus, Thaleris Imperialibui
(profluencihus, fei-
licet, ex Controverfia quadam, qu® inter, g/erio/^
fima Memoria, chrifiianvm IV. Regem Dania, Norve-
gia^ue & Parlamentum Anglia,
propter Suppetits,
glorij^ma Memorine Carolo 1. Regni Magna Britannia
miflàs j exorta fuit ) quorum nomine Sereniffimus Rex
Dania
e^ Norvegia fé obftrinxit j & obligationem
fuam Societate Mercatorum quorumdam Anglice-
rum j qui Hamburgi negociantur.ibidemque aut jatn
nuDC habitant, autantehac habitaruntj exhibuit. Quai
C,
viginti mille 1 plus minus > Thalererum Jmperiatium
priEceniio . Confiicstione protrita, jam, vi prseientis
TraBatus, pro annullata, mortificata, & prorfus abo-
litahabebitur,ficquidemj utCreditores eJusDebiti
neque nunc ncque in pofterum j hoc nomine, nun-
Mam quicquam poftulare aut praetendere debeant.
^mmadmodum quoque verbis pgnificantijRmis conven'
tum é' cencerdatum
eft j quod, rationc hujufcemodi
Navium & Bonorum fic ereptorum, nec non Debi-
ti, feu Aeris alieni, eo, quo fupra didtum eft modo,
aboliti &confifcatione fublati, nunquam Prastenfio-
nisquicquam inftituatur« fedquod omnia, abutra-
que Parte, folemni Compenfatione, pro annullatis &
abolitisaEteraumhabebuntur.-Ita tamen ut
Terra ac
omnia Immobilia, in fupra diita mortificatione & an·
nullatione, non cempraehendanturj fedea, abfque
omni DifiScultateaut lnn(pedimento, iis reftituantur,
qui ante Denunciationem prasfentis BiWeorum fue-
runt Peireflbres & Proprietarii.

xyirtie. VI.

COaventum utrinque ^ concordatum efi, quod fub
proxime memorata compenfatione nec
Regio-
nes ^ntclnfula,
nec CivitateSi necFortalitia>
nec Portus,
nec alia, id genus j Loca veniant intelli-
genda; fin vero comperietur, quod
Part/um alcetu-
tra > hoc durante Bello, taie quicquam vel intra vel
extra Europami aut occupaverit, aut intra tempus, ,
infecundo articulo definitum. cccuparet, quicquid
id fuerit, cxpers compenfationes & damni, cum om-
nibus etiam minutiflìmis quibufque, eodem perti-"
nentibus, ei, aftutum, cujus jam antea fuit, &eo
quidem Statu, quo, quam occupabatur, erat, praeter
tergiverfationem, moram & prsetextem aliquem >
refticuetur,

^rtic. VII.

ì

Sub hoc przfenti Pacis Trailatu cojaprehenden-
turilli
quiitite Ratihabttionum permutationem,
vel poftea, intra fex menfes, ab una alteraque par-
te, ex communi confenfu numerabuntur. Etquem-
admodumPtfriexpacifcentes grate agnoicunt fincera
OfBcia & indefeffa Studia , quibus
Sereni£tnns Rex
Suecia
, interpofita fuà Mediatione, hoc falutare Pacifi'
cationi}
Opus, Divino gdjuvante Auxilio, adexitum
opiatum promovit, ita,ad teftandum paiem alïèörum,
communi,
Partium omnium, Confenfu, Sancitum&
Conventum efi
, ut altiffime memorata S. Regia Majefi.
Suecia,
cum omnibus fuis Regis,Ditionibus, Provfnciih

acW-


-ocr page 222-

ac luritus, huic TraElatui fit inclufa prafcnti Tact-
Ï007 jf^^;/(„/f,;otnniineliorimodo,corDprehenia.

tAnìc. Vili.

Dabanturin Arte ao&n.tiafiiie,diefextoApTilisAn·
mmiüepmofexcmtefirno Jexagepmo feptimo. __

SuBSCRrPTUM.

en OORLOGH, 'tSeven-en^^veerùgh^eBoeck, 191


Eniquc tonthfum > conventum ér concordatum εβ·,
lyquod praediéli SercniiTimij PotentiiTimique
Reges, omnia & fingula Capita, in prafenti
TraÌiatu contenta & ftabilia ^ fincera & bona fidc^ cb-
feivabuBtj perquefuos
Subditos ^ Incelas obfervari
facientj ncque iliis, diredlevcl indiredte, contrave-
nienc^autà
Subditiswùlncolis, direfte vel indirete
contravcniri permittentjomniaque Scfingula^ut fupra
convent3,pcr LiterasPatentesj manibusfuisfubicri-
ptas & Magnis Sigillis munitas j ratihabebunt & con-
firmabunt > in fufficicntij valida & eflScad forma con-
cepcas&exaratusjcafdemquc, reciproco, intra fpa-
ciutn quatuor Septimanarum proxime infequentiunij
nut citus, fi fieri poterit, poft datum praïfentium> heic
Brii/^tradentfeutradifacientj bonafide, realiter &
cum eöèdtu.

In quorum omnium & fingulorum fidem majuique
robur j nos Exfraord/rrar/ï Lfgati ér Plempotentiarii i
cum Illuftriffimis & Excellcntiflimis DommisLegatis
Extraordimris Mediatoriiuf,
huic Pacis Inftrumento
fubfcripfimus i illudque, Sigillis noftris > fignavicnusj
Breda, dte tricepmoprimo minfslulii, j^nmmiüefm
pscentefimofexagefirao feptmo.

Georgins Elem» Ïattl. Klingen- Holles. {L.S.)

ming{L·.S.) btrgh. \z..S.) Henr. Coven-

Chrifioph. Del- "PetrusCharifm try{L·.S.)

phicus i» Do- (L. S.)

TahuU Ψlenipotentlamm Serenì£ìmi Re-
gisT>ama & Norvegia.

Ν Os Vrederms UI. Dei Grati*, Danite, Nevegia,
Gothorum, Vandalorumque Rex, Dux Sle/uicijHol-
fatie, Stormaria, <iy Dithmarfig, Comes in Olden-
turg & Delmeuhorfi,&(.
Univerfis & fingulis Gonfiare
volumus : Quandoquidém inter
Nos i éf Serett^mum,
TotetttiJ/imumac ChrifliartiJJïmum Prinüpem ,D.LuJo.
•uicum XIV. Francia é' Navgrra Regem j nee non Celfis
é" Petentes Dominos Ordims Generalei Faderatarum
Beigli Provinciarttm
j ab una j ^ Streniffimum ac Peten·
ti$mum Principen, D. Carolumll. Magna Britanni^
Regem
; ab altera parte ; folemnes TraQattts ad compo-
nendsj qushaftcnus inter utramque Partem fueruntj
DiffidiajPd«wj«ereducendamj in UrbcBrii/einfti-
tutiiunt, quodNiw, ad eofdem, Noftros P/«>i>9/f»-
i/enwconfìituimus, deputavimus, &commifimus<
quemadmodum ^ hifce conftiiuimus j deputamus j öc
committimus nobiles &honeftos, fincere fideliter-
que
Nohisààì(k.os\Paulum Klingenherg^nopneAdmira-
litatis Conpliarium, é" Generdlem Pofiarum Pn^eiìum·,
&PetrumCharipunt,noflrut» itidem Cmftliarium, &
epud prsdiótos Domioos Ordines Generales Refiden-
tem,
quibus plenam & omnimodam poteftatemda-
inus& concedimusi cum praememorati Afii|»<e
Bri·
ttntiia Regis Commifario
aut Commijfaris, ad id ipfum
quoque,fuffidenti poteftate, munitis, noftro Nomi-
ne j de contro verfiis, qua
ìiobis cum eodem interce-
dunt, agendi & tramandi, eafque,penitus componen-
di 8c toUendi, nec non ea omnia faciendi, fradandi &
concludendi,qu® fimultatibus, inter Nw& memora-
fum
Megna Britanni* Regem, exortis > abolendis
infervire ^ priftinamque amicitiam & conpordiam
utrinquc reftaurare ^fle videbuntur; fpondentes,
verboqueRegio promittentes ; Nw, omnia qusfii-
pra diài noftri
Plenipotentiarii ita traftaverint : ege-
rint & concluferint. firma < rataque habituros, ni-
nilque fadturos, aut fieri permifluros j quod eifdem ^
quocunquemodoj repugnare, aut contrarium cfle
poflit.

In quorum fidem, Prxfentes, Man»noHray fubfi-
goavimus, ii^/Z/ejM noftro
Regio roborarijuiSmus.

FRIDERICH.

Paulò infra.

Ad Mandutum.Q.^i-EB.Uk-i^.

Tabulai ^Imìpotentìarum Serenijf. Reps
aMagna Britamia.

CA R 0 L u s II. Dei Gratta Magna Britannia ,

Francia ér HyèerniaRex', Fidei Defenfor ^ S^c.

Omnibus & fingulis hafcc Literas infpedturis.
falutem. Quum, difïèrentiis quibufdam, intér iibf
& Celfes ac Prapotentes Dominos Ordines Generala
F«deratiBelgii,\psìdeTaciLonis,
Biffe» inde exarfe-
rit, quod jam ultra biennium, acribus animis & ma-
gno utrinque difpendio, geftumeft, quumque 5«·£·-
ni/JtmusacPotentijpmus RexSnecia, communis Ami-
cus, fuam in hoc parte j
Meditationem obtulerit. ( quao
plurimum apud nos valuit ) ac didli etiam
Ordines Gr-
neralesià Kobis,
tandem pederintjut idoneos, ex
parte Noftra > Miniflros ad locum aliquem commo-
dum & opportunum mitteremus, qui, cùm ipforum
QommiJ/ariis ac Deputatis, adjunSis etiam Serenijf. ac
Potentijf. Principumi Regis Chrifiianifini Regijiue Da-
nia Minifiris ,
Uongreffu habito, iifdem Differtntiis
componendis, Bfii^o extinguendo ac Peé/demumre-
ftituend£e,operamdarent:Ni>Xj qui ad
Arma capef-
fenda invite admodum pertraöi fumus j &
Controverr·
fias
quafcunque, Rationis, Arbitrio, quam hoftilt
Contentione terminare femper maluimus, huic
Or-
dinumGeneralium deG.derio oc
propofitioni, de Vocis
TraBat*
protinus ineundo, libenterannuimus : eum-
queinfinem, Viros prxftantes & ad hujufmodi Ne-
gotium aptos, perquam fidelem ac dileöum
Confili»-
rium
noftrum Denzell Holles, Baronem de ìfeilde, (^e.
Etdiledlum nobis ac fidem HenrìcumConventrf ( ho-
noratillìmi
Thoma Baronis Conventry, JVIagni Angli»
Sigilli quondam Cuftodis filium ) Nobis a CubicU"
lis intimisi in fupremo Angliae Concilio five Parla-
mento, Senatorem j & in Hiberniae Regno, adres
Agrarias adjudicandas Commiflàrium,
Legatos no-
flros Extraordinarws
elegimus, qui cum praedifto-
rum
Regum atque Ordintm Genertuium Commiffarits at
Deputatis
congrefsì, de pradida Ρλ« traöent, con-
veniant & concludant : Sciatis igitur, quod Hos, Pru-
dentiam, Integritatem, Fidem & Induftriam diüo-
rum
Legatorum nofirorum Extraordinariorum f®piu3
experti, iifdemque plurimum confifi, ipfosveros&
indubitatos
CommiffariesyVrocuratores atque "ëlenipd-
tentiarios
noftros fecimus, ordinavimus &c deputavi-
mus, aci per prxfentesj facimus, ordinamus & de-
putamus , dantes iifdem & committentec plenam &
omnimodam poteftatem atque au&oritatem pariter
fie mandatum generale & fpeciale,
Nomine No/lro
cum praefatis Ordinibus Generalibus, ipforuroque ac
praïfatorum
Rtgum, refpcöive, Commijfariis, Deputa-
tatisé'Procuratoribus,
ad hoc, fufficientem potefta-
tem habentibus, de & fuper
D^erentiis prsEdiöis tol-
lendis, &
Pìì inter Nos & partes, refpeöive utiliffi-
mis6c maxime convenientious articulis &Conditio·
nibus reftituenda, ac ftabilienda, commuaicandij tra-
mandi,conveniendi & concludendi,ca:teraque omnia
faciendi, quxad prxdi&um finem faciant & condu-
cant j atque fuper iis,
articulos, Literas (è" InÌrumenta
neceflaria conficiendi, & ab alteris refpeftive Parti-
bus
petendi Screcipiendi : Denique omnia ea qua:
adpraemiCTa vel circa eadem erunt neceflaria & op-
portuna expediendi j promittentes bona fide & in
Verbo Regio, Nos omnia & fingula qttse inter diótos Le~
gatosaoArosExtràordinarios&tq\ie Ordines Generales^
ipforumqueac praïfatorum Regum Procuratores i De-
putatos,
aut Commiffarios refpedivc, in premiflis
feuprasmifforumaliquo,erunt fadia.pafta, 8ccon-
clula i rata, grata & firma habituros, nec unquam,

centra

Afpenfum erat
Magnum
Sigil-
lum Regium.


-ocr page 223-

S Α Κ Ε Ν van S Τ Α Ε Τ

1667 ìpforum'aliquid aui allqua, contraventuros.

^ f' Quin pottus, quicquid j NomintNefirOf promifliim
fuerit j fanfle & inviolabilicer obfervaturos Scobfer-
varicuraturos. IncujusrelTeilimonium, hafcel./-
ίί^λίfieri, ΑΓλ»«5»ιγNoftra fignatas, Magno Anglm
Sigillo communiri fedtnus.

Q^as dabantur ; apus Wefl Monn^eriuni·, quintodeci'
«fldie Menfis Aprilis ; Anno Domini mììleβm»Jex-
tentefimofixagefmo ; Regnique Noftrì decmo no'vo,

CarolusR.
Ratificatìonìs Conclufo.

NOs itaque, vifis & perleftis fupra metnoratisar-
ticulis j iifque mature expenfis, eoldem univer-
ibs j cum omnibus fuis
daufulis, approbavimus
&confirmavimus, quemadmodum illos, vigore prse-
fentiuni) approbamus & confirmamUs, promittentes,
Verltoque Regio i'potiàcmos, hios, non folum iifdem
conftanceriohaefuroS} eofdemque fanfte obfervatu·
ros} fed etlam non permifluros aut concelTuros, ut
quicquam, zNofiris, contra corutn Tenorem com-
mictaturautfufcipiatari In quorum fidem , hoc 2»-
firumentum·, ManutAofira > fubfcripGmus, Sigiüoque
jRigiomunirijuflimus. Dabantur, io Arceno-
firtL Hafniie, die primo Augufii > Anni mtUtfimi jexcmte-
fmi fexagefimi pepimi.

subscriptuu.

Appenfum erat
Magnum
Slgil-
luro Regium.

FRIDERICH.
Paulò infra.
Ad Mandatum.

Conrad Bierman.

formula ΨηΜκαΗοηί5.

S'Éreniffimat Regìa Maje^etis Davie > Norvegtaque,
Ïknipotentiarn 1 NosPauius Kiivgeahrg, &
Petrus Charifius,
notum Univerfis teitatumque
facimus
5 Quod, intcr Sereniffimum, ΡοίεηΐϊβηΐΗηι^μβ,
Prtncifem ae Dmimi», D. Fridericum III. Daniai hior~
•vegi<e I Vandalorum-, Gothorum^ue Regem, e^i, ^ Sere-
vt§imum atque Potentifiimstm Principem ec Dominum,
Ώ. Carolum 11. Regem Magna Brìtamix. ^c.
nec non
Mtriufyue Regna, Prineipatus > Comitatuij infulof, ac Do·
mina, Pax
vicillìm firmior , finceraque Amicitiacoì-
luit j beneficio TraBatusq\ìidietrìtejìmaprimo. Novi
Stili ) Veteris auteni j
vicefimo primo tneniìs lulii, pro-
ximeprxterlapfo, heicBfii<e, conclufus eli; cuju8
quoque
Rat'thabitionis, ab ambobus, altiilime memo-
ratis 5
Regiéus confeólae:, heic, bodie> folemniter, ad-
invicem extraditac fune : adeo ut
Commerciorum Liber-
tasproRcgis utriufque Subdlris jam in f^lidum rc-
dintegrata , Vigoriquefuo prorfus fin;iul reiHtutafit :
Heec autem, quae mutuo Confenfu, fic jam eft publi-
catio pro regula habebitur atque Termino > juxta
quem , omnis
Iwmicitia & Hofiilitas ceflare j & Pacis
hujus initium jeftimari debeat, quemadmodum idi-
pfum ex articulo II. prasfati Tradtatus,ex quifitius per-
fpic.tur ; Sic tamen j
ut primus Terminus ceilationis ho-
ililitatis > in Mari Septentrionali j nec non MariBal-
thico 8c Canali fit quarto die Septembris, Stilo vete-
li ; 5«»»i/«/ufquead S.'Fincentii Promontorium, die

Septembris, itilo quoque veterii
autemjultradiöum promontoriumj
cis Linear» ASqui·
noBialem vel Mquatorem
, tam in Oceano quam Meri
Mediterraneo 3
die vicefimo tertio Odlobris, ftilo etiam
veteri : §lt^tus denique Terminus ; transpr^ditìam
Lineam per Univer/um Orbem, die decimo quarto,
Aprilis, ftilo itedem veteri, Anno millefimo fexcentefi-
mofexagefimo o^avo.
In uboriorem Teftificationem
manusnoilrashisiipfis fubfcripfiraus & heic in oppi-
àoBredat clangentibus Tubis promulgavimus, die
micefimo quarto j nevi & decimo quarto , veteris ftili,
menfis Augulli, Anno Domini
miUefimofixcentefimo

ϊ

fixagefimofept'mo. quas buie adluì, Sigillis noftrisfi-jg/ ;
mui corroborato, fubfcripfimus, bona fide teft. "A

Paul Klìngenherg
L.S.

kAHus concernens fr/timfionem Sereniffì^
mi Regis 'Daniay Nowegiequa, circa
Infulas
Orcadcs & Hitlandiam j ab Ex-
cellentifflmus Dominis Legatis & Me-
diatoribus Suecis exhibitus.

NOs infra fcripti, Sereniffimi Regis Suecite Le-
gati Extraordinarii, & ad Pacis TraAatus, Me.
diatores
Georgius Flemmingh, L. Baro in Libe-
lits, Dominus in Nornas & Lydinge, Sereniflìtni
Regis & Regni Sueciffi Senator ée Confiliarius Can-
cellariiE ; ut Chrifiophorus Delfhicus Burggravius &
Comes in Dhona, Hareditarius Dominus in Car-
winden, Schlobitten, Burgs-Dorp, Stokkenfels δε
Fisbach j Sereniffimi Regis
Succìee Campi-JV!a-
refchallus & Confiliarius Bellicue ; Notum facinius
Teftatumque : Quoniam in prsefcntibus Pacis Tia-
öatibus, qui inter Sereniffimum & Potentiflìmurn
Daniie, Norvegiseque Regem, Dominum
Frideri-
cum III,
nec non Sereniffimum & Potentiffimura
Magna Britan
nix Regem Carolum II. heic jam habiti
funt.reftitutio, Infularum , quK
Orcades Hitlandia
cuncupantur, à parte Danigs, urgentiffime poilulata
fuit j in quem finem, Domini
PlenipetentiariiDania,
in Tratìatus fui concepto quod Kxtraordinaris ie-
gatts (^Plempotentiariis Anglicis exhibuerunt, articu-
lum quoque lequentem collocaverunt.

Quoniam quoque fufficientibös Documentiscom·
probatum efl:;quod Infulse Orcadcs de Regnum Nor»
vegiac
,plurimisabhincfeculis,indiflbIubiliiubjeiàio-
nc, pertinuerunt, & adhuc pertinent, Regi vero
Scotiae j pro certa pccuniae fumma, in
hypoth^ecam,
hisConditionibuSiOppignoratiB fuerunt. ut eadem
numeratafiVefoluta,viciffim reftituercntur, & ad
Regnum Norvegia redirent. Et quamvis hsec ipia
pecunias Summa i multoties
à parte Daniie, in rcfolu-
tionemoblatafuit, necfadVa tamen refHtutio, Con-
cordatum fimul
6c Convcntum eft, Audio imprimis
averiuncalidi Turbas illas, quibus inter Sereniffimum
Daoiae, Magnscque Britaùnise, refpetìive, Regesj
anfamfortaffisprieberetbaec controverfia, quodeie-
dem Infulse quae Orcades & Hitlandi®
nuncupantur,
Regi viciffim Daniie aut alii cui poteftatem adid
ipfum indulget, inSatu quo funt,
citradiminutio-
ncm aut moram aliquam ,poftiminioj reftituantur.

Difti vero Extraordinarii Legati & Plenipotentia-
rii Anglici, totidem verbis, ex adverfo repofuerunt ;
Q^od ad
feptimum fpeöat j dicunt j fe nihil in initru-
itionibus vel mandatis habere j de infulis ibi memora-
tis, nec aliquid de illis diótum inveniri, in aliisTra-
«flatibus priecedentibusj quocirca mirantur illarum
reftitutionem j nunc temporis j poftulari, &utde-
leatur hicarticulus cenfcnt ac rogant : Iniupcr quoque
Extraordinarii Domini Legati bereniffimi atque Po-
tentiffimi Principis ac
Ό. D. Ludovici XX y. Regis
Galliarum Chriftiaciflìmij nec con Domini Pleni-
potcntiarii
Ordinum Generalium Fccderatum Belgii
Provinciarum remonftrarunt j quod praefcriptus ar-
ticulus, hoc PacisTraÖatus reapfe non concernerct,
nec cum iifdem poffijtcoromiiceri.

Propterea diÓli Domini Plenipotentiarii Sereniffi-
mi Regis Danise, Norvegiaeque, Audio iniprimts dju
defiderat» Pacis ne fcilicet hoc tam falutare Nego-
tium hac éx parte retardaretur jconfenferunt tandem
ut j ex priefato Concepto, articulusexpungeretur qui
de Orcadibus & Hitlandia mentioncm injecit: hac ta-
men Conditione. utfufpenfiohujuï Negotii fcure-
petitionii diSarum Infularum, citra Prajudicium Se-
reniffimi eorum Regisatque Domini fiere/,nec quid-
quam eidem P/setenfioni » hoc ipfo, dcrogsreiur, fed
eadcm integra < infra^a j pacenfque petüilcrec, donec

melior

Petrus Charifius
L.S.


-ocr page 224-

\667·

melior occafiojfive brevi fi ve diuturno poft tempo-
re h«c calia prsECendendi ac poftulandi, prEeberetur.
CoDvèntum
quoque & promiiTum fuit, ucNosfupra
memorati Extraordinarii Legati & Mediatores, in
iiberiorem veritatis Certificationem, de his omnibus,
Teftimonia noftra exhiberemus : Quemadmodum
quoque lioC ipfum, jam nunc, fub manibus noftris,
quas
buie ailui, Sigillis noftris fimul corroborato ,
fubfcripfirnus, bona fide reftificamur. Bredxàìc , .
Menfis . . . Anno i66j.

Chrìfieph. Delphìcus ;» Dhen».
L.
S.

' Hic Aitus, eadem prorfus forma, ab Excellentis-
fimis Dominis Legatis Chriftianiffimi
Galliarum Re·
gis,
nec non Flenifotentìarih Ordinum Geweralium iub-
icriptus&exhibituseft.

lupöintic in 't .ï^cbecbupt^ aï^ bolfll&t.

Ratificatie van denDoorluchtighfienKo-
ninghvan 'Denemarcken, op hetTrac-
taet van Vrede ^ met den Koningh van
Groot Brittangien^ den
een en dertich-
ften
hilij nieuwe flyl^ tot Breda ghe-
fiooten.

WY Frederick de derden j door Godts genade van
Oenemarcken, Noorwegenjder Gotthen ende
©ent; Wenden Koningii j Hartogh van Sleefwjiclc.

S Holfteyn, Stormaern ende Ditmarfen, Grave in Ol-
gjtte denburgh ende Delmenhorft ; Doen kondc ende ken-<
Ulti én' nelijck,acnalle ende een ycder die daeraen gelegen
jilaiiDt. jj^ Qfjg eenighfints gelegen kan 2.ijn : Naedemael, om
uyt te bluffen den droevigen Oorlogh die tuflchcn
Ons, ende den Doorluchtighften, Grootmachtigh-
ftenende Alder-Ciariftelijckfte Prince, Heere
Ludq-
i/'m de •veertienden
Koningh van Franekrijck en Nà-
wrre; als oock de Hooge en Mogende Heetcn Sta-
ten Generaci der Vereenighde
Nederlandtfche Pro-
vinciën, ter eenre, ende den Heer
K<*rel den tweedea,
Koningh van GreotBrìttMgien^Vranckrijck enderer-
l»ndt, Befchermer des Geloofs, ter andere zijde ; toe
noch toe devlamme des Oorloghs gheduyrt heeft,
ende om de eenigheyt weder zijdts te h&rftellen, on-
langhs in de Stadt van
Breda een folemnele Conven-
tie aengefteltis, dat wy onfe Plenipotentiarifen oock
gefonden hebben, de Edele ende Eerfame, onfe lie-
ve, getrouwe,
Paulu! K/»»^i»£erg6,Raedt van onfe
Admiraliteyt, ende Generaci Poft-Meeftei ·, ende
Fetru! Charijius oock bnfen Raedt, ten eynde, om
mee de gemelte Gevolmachtighde Ambafladeurs te
famen gekomen zijnde, de onluften die wy met de
felve hadden, ter neder te
leggen :'twelck door Go-
des zegen oock dien uytflach heeft gehadt, dacmen
ten laetften verdragen ende geaccordeerc fy op feec-
kereconditiën van Vrede, welckerslnftrument van
woorde te woorde, luyt als volght :

Jnflrument van Vrede^

KOnt ende kennelijck fy aen alle ende eenye-
der, die deer aen gelegen is, ofte eenighfints ge-
legen kan zijn : Naedien een Oorlogh ontftaen
isituflcben den Doorluchtigften en Grootmachtigh-
ftenPrince ende Heere, Heer
Frederick den derden
van D«»f»jerf;tf»,Noorwegen,der Gotthen en Wen-
den Koningh, &c. ter eenre ; ende den Doorluch-
tighften ende Grootmachtighften Prins ende Heer,
ÏitÏ^T KareUentweeden .Υίοχηαφ wan GrootBriitan-
gien.
Vranckrijck ende Yerlandt, Befchermer des Ge-
ioofs.ter andere zijde; te V/eten ter oorfaecke van den
Oorlogh die tuffchen den opgemelcen Koningh van
Groot Brittangien, ende de Hooge en Mogende Hce-
ren
Steten Generati der Vereenighde NtderUndtfcht
VI. Deel.

Georg'vs Vhmming.
L, S.

fiatifi'

Provinciën, federt eenige jaren ontftaen is, door Go- -
des benediöiegefchiet tezijn, dat met toeftemminge
*
van den Doorluchtighften ende Grootmachtighften '
Prince en Heere, Heer
Karei, der Sweeden Wenden cn
Gotthen Koningh, volgens fynefinguliere liefde ende
affeftie die hy heeft tot de ftrydende Koningen, ende
der ielver Rijcken, als oock om degemeene welvaerc
enderufte ,indcChriften Werelt te herftellen ende
conferveren, met interpofitie van fyne vriendelijcke
ende fincere ofBcien van
Med'tatie, de ghedachten tot
herftelJinge van de Vrede opgekomen Zijn, ende tot
dien eynde de Stadt
Bredt door weder, zijts conventie
van Partyen tot de famen-komfte van de Extraordina-
ris AmbaiTadeurs en Plenipotentiarifen gedeftineerc
IS : Om welcke faecke,toteen gewenft eynde te bren-
gen,alfoo de Extraordinaris Ambaffadeurs van fyne
opgemelte KoninghlijckeMajefteytvan
Sti>eeden,àa
, IJluftre ende feer Excellente Heeren, de Heeren Gt"
orgim , Vry-Baron in Libelitz, Heer in

Mornas ende Lydinghe Senateur ende Cancely-
Raedtvan
fynKonighlijcke Majefteyt enhet,Rijck
SToeeden ; ChriflopkorusDelfhicus^MXQ^i-GxvìV:^ ende
Grave in Dohna, Erf-Heerin Carwinden, Schlobit-
ten,Burghs-Dorp, Stokkenfelsende VifchbachjVelt-
Maerfchalck en Krijghs-Raedt van fyn Koninghlijc-
ke Majefteyt
Van STpeeden j Als oock den ÏleeiPetrnt
Julius Coyet,
Erve in Bengts Boda ende Liungbygard,
Ridder, Cancellye ende btaets Hof-raedt van fyn Ko-
nighlijcke Majefteyt van
Sveeden ( de welcke noch-
tans niet lange nae fyn komfte in defe plaets, de wyle
hy mede arbeyde aen dit heylfaem Werck, dooreen
haeftige doodt overvallen is ) uyt den Naem van ha-
ren Aldergenadichften Koningh
ende Heer,alle vlyt,
dexteriteyt ende voorfichtigheyt, finceerlljck, en fon-
der verdriet aengewent hebben
} ende de opgemelte
Koningen het felve ooghmerck hebbende om
defe
Pacificatie te voleyndigen,hebben gecommitteert en-
de gedeputeert haer Extraordinarife Ambafladeursen
Plenipotentarifen,ter eenre, den Doorluchtigen
ende
Grootmachtighften Koningh van Denemarckentnée
Noorwegen!
den Heer Paitlits Klingenèergh ^Exf-Beer
in Buftrufe, Hanrouw ende Toftrup, des felven Ko-
ninghlijcken Majefteyts Admiraliteyts Raedt,
ende
Generaci Poft-Meefter,als oock den Heer PetrutCha-
rijïuf,àcs
felvcn Koninghlijcken Majefteyts Raedtj
Ende ter ander zijde,denDoorluchtigbften en Groot-
machtighften Koningh van
Groot Brittangien, den
Heer
Den/ell Hollet. Baron van Ifeld, &c. Raedt van
fyn Koninghlijcke Majefteyt,als oock den HeerHi»-
rick Conventry ( Soon van den Eerwaerdigen Thomas
Conventry,
voor defen Bewaerder van het Groot Ze-
gel van Engclandt ) gheheymen Reedt van de felve
Koninghlijcke Majefteyt Raedts-Heer in den Hoo-
gen Raedt ofte het Parlement van Engelant,enCom-
miffaris in 't Rijck van Yerlant om de Landt-faecken
te verrichten, welcke nae behoorlijcke wiffelinge vaa
Brieven van Volmacht ( wekkers Copyen in 't eynde
van ditinflirument van woordt tot woordt zijnin-
gevoeght ) in de volgende Artijckulen van Vrede en-
de Vriendtichap zij
η over een gekomen.

EErflelyck: Is roe geftaen,bcflooten,ende overko-
men , datter van defen dagh een eeuwighe, vafte
cndeonverbreeckelijcke Vrede zy, tuffchen den
Doorluchtighften ende Grootmachtighften Koningh
van
Denemarcken en Neoneegen, den Heer Frederick de
derden-,
en tuflchen den Doorl. ende Grootmachtigh-
ften Koningh van
Groot Brittangien, den Heer Karet
de tweeden^a
der ielver Nakomelingen ende Succef-
feurs, als oock hareRijcken, Prinfdommen, Graef-
fchappen,Eylanden,Steden,Forten, Landen, Onder-
danen ende Inwoonders,van wat Staet ende Conditie
de felve foude mogen zijn,ende opfoodanige wyfe,
dat den een des anders profijt, niet anders als fyn ey-
gen,fal hebben voor te ftaen, ende te bevorderejjbdaer
en tegen fijn fchade,ende verlies met ellen y ver ke-
ren en beletten, en ten dien aenfien fullen de Onder-
danen van beyde de Koningen » de Navigatie en.

13 de

en O O R L O G Η, 'tSeven^en-'veerttghfieBoeck. 193


-ocr page 225-

S A κ E Ν van S Τ A if Τ

194

de Commercie fonder eenige moleftie onder malkan-
der moghen oefFenen, alsoock derfelver Koninck-
rijcken, Provinden, Coopfteden, Haveni, ende Re-
vieren, met haer Waren aendoen, ende daer verkee-
ren ende handelen.

a. Sullen hier roede ophouden alle Vyandtfchap ,
Oorlogh ende Hoftiliteyt, tuflchen de Hooghghe-
dachte Koningen ende der felver Rijcken, Prinfdom-
men, Graeffchappen, Volcken, ende Onderdanen, te
weten in de Noordc-Zee, als oock de Ooft-Zee, ende
het Canael binnen den
een en twintichfien dagh van de
monde van de voorfeyde enghte, ofte Canael, tot aen
de Caep van
Stnte Vintent binnen fes weecken, ende
binnen de tijt van tien weecken voor by de ghemelde
Caep tot aen defezijde de Linie ^Equinodlael, foo in
den Oceaen, als oock inde middelandtfche Zeej eyn-
delijck binnen de tijt van acht maendcn,voor byde
VDorfchreve Linie door de gantfche Werelt, fonder
eenige exceptie of nader diftin<il:ie van tijt ofte plaets,
alle de dagen, weecken, ende maenden, te reeckenen
van de onderteyckeninghe van het tegenwoordighe
Verbondt af, ende des felfs Publicatie hier te
Breda
sfgekondight, ende wat nae de voorfeyde dagen van
een van beyde de Koningen, ofte der felver Onder-
danen, welcke Brieven van Repreflalie gegeven zijn,
genomen ofte geoccupeert foude moghen wefen, dat
het felvc dien ofte die geencn , van wie ofte welcken
betfelve foude moghen ontnomen zijn in 'gheheel
werde gereftitueert, ende daer-en-boven de fchade ,
dien ofte die geenen daer uytontftaen , endedeghe-
daene koften ten volle vergeet, ende by aldien ye-
mandt eenige mifdaet in dit deel quame te begaen, fai
nae verdienfte geftraft werden.

4.. Oock is over een gekomen,en beflooten,dat aen
beyde de zyden alle tweedracht, fuφicien ende quade
wille, foo wel aen de zyde van den Doorluchtigh-
ilen Koningh van
Denemarcken y &c. Als aen de zyde
van den Doorluchtighften Koningh van GrooiBrii-
taHptn, alsoock voor bare Dienaren t OfHciantcn >
ende Onderdanen , by een yeder, in een eeuwige ver-
ghetentheyt werde begraven ende vertredea i oock
iullen hier mede ophouden, vernietight ende in eeu-
wighey t vergeten werden > alle fchade j ofiènlien > en
injurien, welcke met woorden ofte fchriften den een
den anderen aenghecjaen, ofte den een van den ander
verdragen heeft,den eerften aen vanck van den nu cef-
ferenden Oorlogh af tot op defen dage, ende de voor-
fchreve Artijckul van tijt, met de weicke alle diffen-
fien, tweedracht, haet, ende vyantfchap, aen beyde de
zyden fullen vergeten werden,ende opgehouden, Na-
mentlijck, het bevechten, en verdedigen by de Stadt
Bergen in Noorwegen, gevallen ende wat voorders
of daer gafchiet is, ofte daer aen dependeert Ende dat
op foodanigiie wyfe, dat geen van de voorfeyde Par-
tyen, om eenige (iufdanige fchade, affront,ofte onko-
ften , den andere eenige moeyte maecke, onder wat
pretext het felve foude mogen wefen, veel min yet
vyantlijck omdefeoorfaecke, onderfta, ofte dreyge.

4. Alle Gevangenen , van wat ftaet ofte conditie
de felve foude mogen zijn, fullen aen beyde zyden,
fonder cenigh Rantfocn, vry, op ftaende voet, wer-
den los gelaten.

f. Oock fullen alle Schepen, Goederen ende dier-
pelijcke, welcke in defe beroerde tijt geduerende den
Oorlogh tuflchen beyde de Hooghgemelde Konin-
gen, ende hare Onderdanen, den een den ander ont-
nomen heeft, of dees, of geene Partye, van de goede-
ren ende preteniien van de Volcken ende Onderda-
nen van de andere Natie, door Confifcatie foude mo-
gen hebben verconfumeert, ende wegh genomen, als
oock alle onkoften van den Oorlogh welcke aen bey-
de zyden ghevallen zijn, gelijckelijck t'eenemaei wer-
den vernietight, ghelijck oock bier in begrepen wer-
den de fchulden van de Onderdanen van de Koningh
vmt^etBritaneie», welcke aen de zyde ven Dene.
rnarmn
geconfifceertzijn ,metditooghmerck, dat,
wat voor dufdanige fchulden, tot den
Utnie» oude,
ende den
twintkhjle» nieuwen ftyl, van de maent
May, door kracht van Coinfifcatici ofceReprej^aiien
van de Onderdanen betaelt, ofte oDtfangenZy, t'ee-
nemaei vernietight ende voldaen blyve, ende de Crc-
diteurs van dufdanige fchulden niet geoorloftzy, yet
voort aen uyt dcfe Nacm tepietendertn, veelmin
op eenighe wyfe, op wat pretext het felve foude mo-
ghen zijn dufdanige betalinge afperflen j maer de be-
taelinge van foodanighe fchulden, welcke op de ghe-
feyde dagh niet betaelt ende ontfangen zijn, fullen
de Crediteurs ende Onderdanen van den Koningh
van
Groot Brittangien door de ordinarife wegh van
recht, moghen eyiTchen, ende afperfen, behalven
hondert ende t-wintighduyfint ,mm ofte meer Rijcx.,
daelders ( voortkomende, namentlijck ,uyt feeckere
twifi:, welcke onftaen is gheweeft tuflchen
Chrifiiatn
de vierde
Hooghloflijker memorie Koningh Van U».
nemarcken ende Noorwegen, ende het Parlement van
lingelandt > om het fecours, Karei de eerftt Hoogh'
lo&lijcker memorie , Koningh van
Groot Brittm·
gitn
töegefondtn ) in wcickirs Naem den Doorluch-
tighflen Koningh
vza J3enemarcken ttiàeNoofwegen,
fich verbonden, ende lyn Obligatie ghtgheven heeft
aen een Compagnie van fommige Engelfche Coop·
lieden, welcke te HamburghNegotiëren,endedaer
nu noch woonende, ofte voortijdts gbewoont heb-
ben,welcke prctenfie van
kondert t» Iwintichdi^feni,
min ofte meer Rijcxdaelders, door confifcatie ver-
treden zijnde, nu door kracht van het tegenwoordi-
ge Traftaet, voor nul, doot, ende van geender waer-
de fai ghehouden werden, ende dat foodanigb, dat de
Crediteurs van de felve fchult, noch nu, noch in
toekomende, uyt defe Nacm yet fullen mogen eyf-
fchcn ofte pretenderen. Ghelijck oock met feer uyt-
druckelijcke woorden is overkomen ende bcflootcn,
dat ten aeniien van dufdanighe fchepen ende goede-
ren, welcke alfoo genomen zijn , als oock van fchult,
ende opgenomen geit, op foodanige manier, als hiet
boven gefeyt is, vernietight ende door Confifcatie
wech genomen, noyt eenighe pretcnSefai moghen
ghenomen werden, maer dat a les aen beyde zijden
met gewoone compenfatie voor nul ende van geen-
der waerden fai ghehouden werden, nochtans op foo-
danige wijfc, dat de Landen, ende alles wat onroet'·
lijck is, ende boven ghemelde mortificatie, ende ver-
metigingh niet begrepen en werde ; maer dat de felve
fonder eenige difficulreyt ofte beletfelen den geecen
gereflitueert werden, die voor het af-kondigen van
den tegenwoordigen Oorlogh der felver Poflèflêur»
ende Eygenaers zijn geweeft.

v66j.

i

6. Ij aen beyde zyden overkomen endebeifloo·
ten, dat onder de naeft-ghedachte compenfatie
noch Landtfchappen, noch Eylanden, noch Steden,
noch Forten, noch Havens, noch andere iöodaBt-
ge Plaetfen komen verflacn te werden i maer by al-
dien bevonden wert dat een van beyde Partijen, ge-
durende defen Oorlogh, binnen ofte buyten Euro-
pa hadt in-ghenomen, ofte binnen den tijdt in het
tveede Artijckul gedefinecrt,quamintenemen,dat
het felve, wat het foude mogen zijn, fonder eenige
compenfatie ende fchade, met alle, felfs de kleynftc
dinghen daer toe behoorende, op ftaende voet den
geene, welcke het van te vooren toe behoorde, in dc
felve ilaet,als het was doen het wiert in-genomen >
fonder tegen-ftreven,vcrtrcck,ofte eenighpretext,
gereftitueert werde.

7. Onder dit tegenwoordighTraöaet van Vrede»"
fullen begrepen werden alle die geene, die voor het
verwiiTelen van de Ratificatien, ofte daer nae,
binnen
Jes Maenden, van de een en de andere Partye, mctge-
meene toeftemminge fullen werden by gebracht, ende
gelijck de vreedt-maeckende Partyen danckbaerlijck
erkennen de fincere dienften, ende onvermoeydegc-
negentheden, met de welcke den Doorluchtigbitea
Koningh van
Swteden, door het tulTchen fetten van
fyn Mmatie, dit heylfame Werck van fmifcatte, met
de hulpe van Godts, tot een gewenftc uytkomft
ghe-
bracht heeft, alfoois metgemeene toeftemminge vao
alledePartyen om onfegelijckeafiFedicn te betuygen,
vaft geftelt eode befloocen, dat fyn Hoogbgedachte
Koninghlijcke Majefteyc
van met allefya

RijflifÏ


-ocr page 226-

tenrarifen, foo fullen gerraöeert, gedaen endegecon-
cludeert hebben , vaft ende van waerden Jjoudcn ful-
len, endeniet doen, ofte laten gefchieden, dat de fel-
ve op eenigerley wijfe konde tegen ftreVen ofte con-
trarie zijn.

Tot verfeeckeringh van welcke wy defe teghen-
woordige met onfe handt hebben ondertceckent, en-
de met ons Koninghlijck Zegel doen bekrachtigen.
Gedaen in ons Slodt te »<»ƒ»«» den yr/i/e» April An-
no
hndert/even enfefiich.

Onderteeckent
Frederick
__ Lager, door Ordre

ConraedBrigman.' ,

Onder een hingh k*t Groot
Zegel dts Komnghs.

Brieven van Volmacht van den Doorluch-
tighften Koning van Groot Brittannien,

en O O R L O G Η , ΊSeven-en-'veertighfle Boeck. "195

<Af,-t Rijcken, Landen .Provinden, endc Rechten, in die· | vende, ende mecocs Koninghlijck Woortbevefti" 1(3^7.'
''Xraàaet g(5includeertzy,ende inde tegenwoordige i gende, dat wy alles, wat de boven gemelle Plf-nin»-

' ■ pacificatie op alle goede wijfe begrepen. —„-r r_„------ r, , .

g, Eyndelijck is beflooten, overkomen ende«vaft
gheftelt ) «^^t de voorfeyde Doorluchtighften , ende

Grüotmachcighfte Koningen, alle,ende in 't byfon-
der veder Hooftlluck, in het tegenwoordige Traftaet
begrepen ende geftabilieert, in fincere, ende goede
trouwe iullen onderhouden , ende door haer Ondcr-
(Janenende inwoonders doon onderhouden ,nochte
de felve direfleiyck ofte indireöelijck tegen gaen,
ofte van haer Onderdanen , ofte Inwoonders direc-
telijck ofte indirete!ijck laten t^en gaen, maeralle
ende een yeder, gelijck boven beflooten isi door ope-
ne Brieven, met hare eyge handt onderteeckent, en-
de met Het Groot Zegel bekrachtight, fullen ratifice-
ren ende beveiligen , ende de felve in hehoorlijckc,
krachtige ende authentijcke forme geconcipieert, en-
de uytgefchreven'van weder-aijdts, binnen de rijdt
van de
vitr naeft volgende weecken, ofte eerder, γ00

hetdoenlijckis, naer date deies.....hier te

Brida over geven, ofte doen over geven, ter goeder
trouwe, dadelijckende metcfïtd:.

Totvcrfeeckertheyt van alle het welckc, ende een
yeder in het befonder, ende tot grooter kracht, heb-
ben wy Extraordinarife Ambafladeursendc Plenipo-
tentarifen , met de Doorluchtige, ende Hooghgebo-
ren Heeren, Extraordinarii Ambafladeurs ende Me-
diateurs, dit Inftrument van Vrede onderteeckent,
ende het felve met onfe Zegelen beveftight ; tot
Bre·
^t dea een en
 Anno Jefiien hondert fe-

il tn f» fefiich.

GurimVlemming L.S. Petruf Chari/usL.S-

Ckifioph.Deifhkttr mDoaaL.S. Hellei L.S.
ÏaiilKlingeniergh L.S· Henr.CanveatryL.S.

Brieven van Volmacht van den Ί)οονΙηώ'
tighfien Kmingh van Denemarckm en-
deiloorypegen.

WY Vrtderkk de derde, door Godts genade van
JJetumarcken, ÌJoonoeginiàti Gotthm en Wen-
den
Koningh, Hertogh van S/ee/hyckjHol·
βΐ]ΐη, Sternar?!,ende Dithmarfen,
Graefiri Oldenburgb
fXiitOelmhorfité'c. Doen kondt alle ende eenycge-
lijck naedemaél tuffchcn ons, ende den Doorluch-
tighften , en Grootmachtighften , ende Alder-Chri-
ftelijckften Prins, Heer
LuJowijck de veertienden, Ko-
ningh van
Vranckr^ck ende Navarn, als oock de Hoo-
ge ende Mog.
Staten Geiterael der Vereenighde Pro-
vinciën van Nederlandt, ter eenre, ende de Door-
luchtigen ende Grootmachtighften Prins de Heer
Kerel de tweede Koningh van Groot Brittangien ter
andere zyde, de gewoone Traöaten, om de Twee-
dracht, welcke dus langh cuflchen beyde Partyen gc-
weeft is, ter neder te leggen, ende dc Vrede te redu-
ceren , in de Stadt
Breda zyn aengevangen, dat wy tot
de felve onfe Plenipotentarifen conftitueren, depute-
ren ende committeren, gelijck wy conftitueren, de-
puttren, ende cemmitteren met dele, de Edelen ende
Eer waerdigen, finceerlijck ende getrouwelijck by ons
verkeren,
Ïeultts Klhtgtnbergb j onfe Admiralitcydts
Raedt, ende generaci Poft-Meefter; ende
Vetrus cha-
r'tfus, oock onfen Raedt ende Refident by de voorfz
Heeren welcke wy volle ende abfo-

lute màcht geven, ende toeftaen , om met de Com-
mifliris ,oftc Commiflariflen, van de voorgemelte
Koningh van
GrootBrittangieH.totditielveoock met
behoorlijcke macht voorfien,uytonfe Naem,over
Μ verfchülen, welcke tuffchen ons, en de felve ont-
ftien zijn, te handelen , en te traderen, en dc felve
t'eenemael te componeren^ ende wegh te nemen. Als
oock om alle die dingen tehandelen,te trafteren
,eD
te concluderen, welcke fouden mogen dienen tot ver.
^etiginge van de twiften, tuiTchcn Ons, ende den ge-
achten Koningh van
Groot Brittangien ont&aeaten·
de de voorgaende vriendtfchap, ende eendracht, a,en
beyde zyde
ichjroen te kunnen reftaurerenj beloo-

Κ Arti de tjetede j docir Godts genade Koningh
van
Groot Britavgieu. Vrflnckryck ende Ïerlandt »
alle, ende een yegelijck die dele Brieven fullen
lefen,
Salut. Naedemael uyt fommige verfchiJlen »
tufTchen Ons, ende de Hooge ende Groot-Mogende
Heeren Staten Generaci der
Vereenighde Nederlanden
onlancx ontflaen, een Oorlogh geborften is, welcke
nu meer als /wejaef metwackererooct>endegroote
onkoften aen beyde dezyden gevoert is, ende naede-
mael den Doorluchtighften ende Grootmachtighften
Koningh van
Sweeden , onfen genaeenen Vriendt y
fyn Mediatie in dit deel heeft aen geprefenteert (welc-
ke by ons veel heeft te weegh gebracht) ende oock de
voorfeyde Staten Generaci van ons eyndelijck ver-
focht hebben, dat wy van,onfe zydebequameMini-
fters in eenige bequame ende opportune plaêts wilmie
feriden, om met der felver CommifTarifen, ende Ge-
deputeerden gévoeght zijnde, als oock met de Mini-
fters van de Doorluchtighfte ende Grootmachtigh-
ίϊβ Princenjden Alder-Chriftelijckften Koningh,enr
de de Koningh van
Venemartken. nae gedaene confcr
rentie, alle vlijt aen te wenden om de felve difïeren-
ten ter neder telegghen, den Oorlogh uyt te bluiTcn,
endede Vrede weder te reftitueren, hebben wy,die
tot de wapenen t'eenemael regen onfe wil ghedwon-
gen zijn gheweeft, ende alle verfchillen liever in alle:
redelijckheyc, als met vyandighe Oorlogen ter neder
hebben willen leggen ,.defe begeerte ende propofitiCj
van de Staten Generaci, om een Tradlaet van Vredo
terftondt in te gaen, garen toe^eflaen, ende tot dien
eynde voonrefFelijcke ende tot dit werck heel bcqua-
me Mannen, onfen feer getrouwen ende bemindenj
Raedt,
OeazellHolles. Baron Van ifeildt, &c. ènde
onfen feer beminden ende getrouwen
Hendriek Co.,
ventry
( Soon van den Eerwaerdigen Thomas, Baron
van
Covéntry, eertijts Bewaerder van het Groot Zie-
gel van
Engelaadt ) onfen geheymen Raedt, ende
Raedts-Heer in den Hoogen Raedt van Engelantofte
het Parlamenti en Commiflfarisin'c Rijck van Yer-
landt, om de Landt'faecken te verrkbten /lol onfe
Extraordinarife Ambaffadeurs uytgekoóféri,'welcke
met de CommifTarifen ende Gedeputeerden van de
voorgemelde Koningen,en de Staten <3enerael,in òn-
derhandelingh tredende , over de voprfeyde Vreàe
foudetrafteren, overkomen ende concluderen : weet^
dan,dat wy de vobrfichtigheyt ,vroomheyt,trouwe'ea '
wijsheytvan-defeonfeExtraordinarifeAmbafladeursj"
dickwjls bevonden hebbende, en b|] défc bare deugde
veel betrouwende.de felve gemaéft, geordinèert eridii'f
gcdeputeert hebben tot onfe ware en ontwjjffèliicke^
Commifïarifen, Voorihnders, eii Plenipòtentiarirèn^^'
en met defe tegenwoordige maeckeiu ordineren cióüéj
deputeren,gevende, ende vertroüw^ndê de felve volle",
ende abfolute macht end« authoritéyt, te gelijck
oöck

& 3'

gene:

-ocr page 227-

i9<S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

166y. generale eij fpeciaei laft, om uyt pnfe nacm tnet de

_voprfeydeStaten Generaci, enderejpeiaiveWckder

fclver, ende der voorfz Koningen Commiiftrifen,
Gedeputeerden ende gemaghtighden > hier toe be-
boorlijcke inacht hebbende, van ende over het wech-
nenien van de vporfeyde dififèrenten, ende het refti-
tueren ende flabilìeren van de Vrede, tuflchen ons en-
de de partyen, refpeótiveliickopfeer nutte en bequa-
tne Aiticuien, ende Conditiën, te communiceren,
handelen, overkomen, ende te concluderen, ende
a) les te doen > wat nut j ende vordelijck is, oen toc het
felve oogmerck te komen, ende over het felve articu-
len , brieven, ende noodige inftrumenten te conficie-
ren, ende van de andere partyen refpeöivelijck te re-
cipieren, ende af te ey flchen ; ende alles te doen, wat
tot ende ontrent het voorfeyde noodigh, ende oppor-
tuyn kan wefen, beloovende ter goeder trouwe, ende
op ons Koninglijck woordt,dat wy alles,en een yeder,
wactuiTchen onfe voorfeyde extraordinarife Ambaiïa-
deurs en de Staten Generael, alsoock der felver ende
der voorfeyde Koningen gemaghtigde, Gedeputeer-
den of Commiflarifcn , reipeftivelijck in't voorfey-
de, uf yet van het voorfeyde fai gedacn ^ geflooten
ende geconcludeert wefen, voor vaft} aengenaem en
van waerden houden fullen, ende noyt in yet, of eeni-
ge delen tegen gaen, maer alles, wat uytonfenaem
Belooft fai zijn, heylighlijck lende onverbreeckelijck
onderhouden, en doen onderhouden : Ten oorkon-
de van welcke wy defe brieven mee onic handt on-
dertekent, hebben doen maken, en met groot Zegel
van Engelant bekraghtigen.

Gedaen by Wefi-Munfier Aexi v'^ienden Αγή\ in
'tiaeronfes
tìwTmfìfiienhendtrt Jtven enfeflich^ en
onies Rijck
negenth»·

Carolus R.
Befiuyt van de Ratificatie.

\TT / Y dan dc booghgedaghte srticulen gefien j
tifkatie.
VV lefen, ende rypelijck overwogen hebbend

jge-

ïndede

felve alle ^ met alle hare 'clauTulen gheappro-
beert, endegeconfirmeert, gelijck wyde felve door
kraght van het tegenwoordige, approberen ende con-
firmeren ^ belovende ende met het iKoninghlijck
woordt beveiligende, dat wy de fclve niet alleen vol-
ftandigh fullen naekomqn, ende heyliglijck obferve-
ren, itiaer oock niet permitteren ofte toelaten, dat
yet van de onfe tegen der felver inhout begaen ofte
^fufdpieert werde, tot verfekerheyt van het welcke
hebben wy dit Inftrument met onfe hant ondertekent,
ende met ons Koninglijck Zegel doen bekraghtigen
5
Gegeven in ons Kafteel te Kafnie den eerftt» Augu-
fty
knno fefiienhondertfevmeHfefiich.

i

li
k

Ónder at» hing het groot
Zegt! des Konings

Ondertekent.
Frederi ck.
Wat lager, doorordre

Conrad Brigman

- Formulier 'van Tublicatie.

"t Τ 7 Y Paului KVmgtnhtrg, ende "ietrus Carifiust ge-
yV volmaghtevan den Alderdoorlughtigfte Ko-
ninglijcke Majefteyt van ende

Nt?fr7»ege»,Scc. Poen kond en kennelijk een eygelijk,
dàttuffcben den Doorlughtighften ende Grootmagh-
tighften Prins en Heer
Frederick de derdttwaï Oene-
Miirfhn tjl!foorwege»t Goftketteade Wenden
Kooingh,
6iiG,ende<ierDoqrlugtighften ende Grootmaghtigh-
ftêti Prinè ende Heer, den Heer
Karei de tweede»
Kpijipef vao Groot Britannient &C. Alsoock haer
beyder Rjjckcn, Prinfdomen', Graeffchappen, Ey-
l»|idcn,_endeHeerIijckhedcn, weder een νώΐβ Vrqde

enfincere Vriendtfchapghemaecktis,door beneficie
van het traftaet het wcicck den
een en twmtigfltn oude ^
flijl,endedennieuv/en Itiil vande
Maeotjuly leAIeden, bier te Breda geflooten is welc-
kers Ratificatie, van beyde de hoogbgedachte Konin·
gen geconficieert, bier heden folemnelijck aen beyde
(yde fijn overgegeven, foo dit de vryheydt van Com-
mercie voor de Onderdanen van beyde de Koningen
nu in't geheel herftelt, ende in haer voorige kraght
t' eenemael ghereftitueeit zy.Oock ial defe publicatiei
welcke met ghemmene toeftemmige gefchietis, voor
een regel, ende bepalinge gehouden werde, neven»
welcke alle vyandtfchapende hoftiliteyt cefTcren, en-
de het begin van defe Vrede gheeftimeert moet wer-
den , gelijck dat felve uytdruckelijcker kan gefien
werden uyt het tweede articul van het voorfeyde Tra-
^aet, foo nochtans, dat het eerfte termijn, waer me-
de alle viandtfchapcefferen moet, inde Noort-Zee,
als oock in de Ooil- Zee, en het Cahael, fy den
vier-
den
September oude ftijl} het tweede tot Caep van
Sint Vincent den
tme en tnintichfien September oock
oudeftijl; het derde voor by de voorfeyde Caep tot
aen defe fyde de Linie ^Iquincöiael, foo in den
Oceaen als in de MiddellandtfeZeeden
drìeen twiti-
tichfien
Oöober mede oude ftijl ; bet vierde ende laet-
fte voor by de voorfeyde Linie door de gaotfche We.
relt den
veertienden April. oock oude ftijl, in 't Jaet
fefiienhondert «cht en feflich ; Tot naerde oorkonde
hebben wy defe met onfe handt ondertekent, en hier
in de
Si2iàt Breda metblafende trompetten gepromul-
geert den
vier en tviintichflen nieuwe « ende den veer·
tiendenonà^n
ftijl, vande maent in'tJaer

onfes Heeren feKienhondertfeven enfeJHch.

FaulKlittgenhrgh L. S. "Petrus Cherifius L. S.

lyiBe i raeckende de pretenfien van den AU
derdoorlughfl^hfien Koning van ^éne*
marcken ende Noorwegen op de Eylan-
den de Orcadesen Hitlanti van de fier
hooggeboore Heeren S-ïveetfche Ambaf"
fadeurs ende <Jiiediateurs voor ghe-
brdcht.

WYonderfchreven Getrgius Vlettming Baron in ftiba
Liielith, Heer in ÌAomes en Lydinge, Senateur
ende Cancelye Raet van den alderdoorlugtigh- ^jt^ij
ften Koning ende het Rijck van Sweeden. alt oock tn ifti.
ChriflophorusDelphimi Burghgraef, in , Erf-

Heer in Kansinden , Schloiitten, Burghdarp , Stocken'
/i/f,endeF«i<K/&, Velt-Maeifchalck van denDoor-
lughtigften Koning van Sweedeo, ende KrijgfraetJ
extraordinaris Ambaflàdeurs van den Koning van
Sweeden, ende Mediateurs tot de traüaten van Vre·
de .-Doen kont ende kennelijck, Nademael in de te-
genwoordige Treftaten van Vrede, welcke tuiTchcH
denDoorlugbtigften ende Grootmaghtiften HeerFr»?
dtr^k de derde, Koning van Denemarcke» ende Noor-
wegen ^
als oock den Doorlughtigften ende Groot-
maghtighften Koning van
Groot Britangnien,Karei de
tweede
, hier nu gehouden zijn, de reftitutie van de
Eylanden, welcke
Onedes tnde UitUmdt genoemt
werden, van de fyde van
Deeemartien met kragbc
wlerdt afgecyfght,ten welcken eynde de HeereDeen-
fche Plenipotentarifen, in't concept van haer tra·
öaet, 't weick fy de extraordinarife Engelfche Am-
baüadeurs ende Plenipotentarifen hebben overgete-
vert, dit volgende Articul oock geftelt hebben.
η Al/00 mot genoech/eme reden ievefenis, dat dtEf·
ItmdenOrtades,
tot het RijdCvvan Noorwegen m
voortijdts door een onverbreeckclijcke fubjeöietóe-
,> hoort hebben, ende nu npcb hooren ; maer deiCo-
„ ning van
Schotlant voor een fekere fomme geits fya
„ verpant, op defe conditteo , dat naer betalicge en
„ voldoeninge van de felve, weden fouden werder ge-
„reftitueert, ende aen het Rijck van JMwnw^ko-
„ men; ende hoewel defefommegelcs vandefyde van
O
Dtntmartkt» tot betfüinge dickwila geprefeoteert

„eadc


-ocr page 228-

. eodc evenwel geen reftitutic gefchiet, foo it ge-
1607· "jjjckelijclc beflooten ende overkomen, vooina-
"" 'wentlijck uyt gheneghcntheyt om deie onruftcn
" wcch te nemen, tot de welckc defe twiften, tuf-
"fchen de Doorluchtigfte Koningen van
Devemarc.
" km code Groot Britannttu refpeöivelijck , mis-
"fchieneenigcoorfiecke foude kuijnen geven : dat
" de felve Eylanden
j weicke Orcadts §ndt Httlandt
"ghenoemtwerdön,denKoningh van Ometnauke»
" ofte yemandt anders > welcke hier toe macht fai ge-
geven hebben > in de felfde ftaetals fyzyn, fonder
' lenige verminderingh ofte uytftel, wederom werde
„eereilitueett.

Maer de voorfeyde Engelfche Ambaflàdeurs ende
Plenipotentarifen met gelijcke woorden daer tegen
hebben geantwoort, ende aengaende het feggen, dat
fyinhaef inftruöie ofteordere, niet van wegen de
booghgemelte
EjUndtn hebben > dat oock in andere
Toorgaende Tradaccn niet kan gevonden werden
Tandeielveyetgefeyttezijn, waer over fy fich ver-
wonderen dat der ielver reftitutie nu ter tijt werdt
afgeeyicht, en derhalven verfoecken ende gevoelen,
dit
dit Artijckui werde uyt gedaen, daer-en-boven
oock de Extraordinarife Heeren Ambaflàdeurs van
den Doorluchttghften en Grootmachtighften Prins
ende Heer, den Heer
LeJevyck dt veertienden > den
Alder-Chriftelijckften Koningh van
Vranckrijck, als
oock de Heeren Plenipotentarifen van de
Staten
Gtnerttl
der Vereenighde Provinciën van Neder-
landt, hebben gereoionftreert, dat het voorfeyde Ar-
tijckui defe Tradiaten van Vrede in der daetnieten
raeÖ;,
ofte met de felve kan vermenght werden. Soo
hebbende voorfeyde Heeren Plenipotentarifen van
den Alderdoorluchtighften Koningh vinDenemarc-
ie» ende Wi>i»rni«£i»,voornamentlijck dit fco heylfaem
werck
hier door niet foude verachteten, eyndelijck
eeconfenreert, dat uyt het voorfeyde Concept, het
Ldjckul, 't welck van de
OrcaJet en Hithvdt mentie
maed, foude werden wech genomen, nochtans op
defe conditie, dat de opfchortinge van dit Werck ,
ofte van de weder ey finge van de voorfeyde
Eilanden,
ionder eenige praejudicie van haer Doorluchtighfte
Koningh ende Heer gefchieden, nochte yet hier me-
de van de felve prastenfie werde vermindert, maer dat
de fel ve geheel,
ongeBroocken, ende oftn bly ve, tot dat
een beter occafie om dit tc prétenderen ende te eyf-
ichen,in'tkort oftenae langen tijt, fichprefentere.
Oock is overkomen ende belooft, dat wy Hooghge-.
dachte Extraordinarife AmbaiTadeurs en
Mediateurs
tot meerder certificatie van waerheyt van defe alle
onfe getuygenifle geven foude, gelijck wy oock het
felve η u met onle handt,welcke onder defe Ade, met
onfe Segelen bekrachtight, hebben gefchreven, ter
goeder trouwe getuygen tot B«<&

Annofefthien hmdtrtfeven mjeflich.
GeorgiusWltmmmgh L. S-
Chripoph.Delphicus in Dhona L. S.

liete inItefcIfliefo?meban De m ÖooBÖ--
Obeboocen Jleeten ^ïnibaflaDeurg toon öin 36iDec·
iCb?((IeI{jcfi(icn feoningljban
Vranckrijck,aï^mebc
banbe picnipotentacifen ban Dc Staten ©tnecael
«löetteecïieiu:/ enbe oeej^ibecrt

ÜH 'tlactfi ban Augufty bonbt ftcl) een HeuC'
SSianbentiejÉöfcöe (©efant ben 25acon ban
Bloe-
mentaei
acn 't ütonincIjülcRe i^of: ©oc6 een Mofco-
vifche,
bie niet öobbe afeöelcpt alé een tompHment /
b^batöen <6?oot-®o?ftnu met alle fiane©panben
Öa^ ^beaeraaecftt.

©e ©ereen ^&eenfcge ?imba|Tabeur^ Klingen-
bergh cnbtCharifius
,öcb6cnboo? een jJSiffioenocB
«pt
Breda bm laetfïen Auguftus, fcec ccnfliBh laten
arnijoulicn om betaïinaö bec acötccfialliBÖE ^ubfii
plen. ®aec j©o0.l)ebbenbefcIbetnifrJbe coppe·
incn gefonbtn aen alle öe ^^jobincien / upööcfonbect
"''"»ndt,(betoeIcftebolbacn öabbe ) enbc3pnbefel=
bt tact neffen^ bctfocht/bat fiaet €b.i©0B. nl^ nocö
«n fp«bi0tijltn aeliafben te jupbccf η öace Deferteη in

beboo?f3^u6nöicn/fooin'tboo?Iebfng[aet/ al^in t^^y.

bit loopenbe albetrpt^ becfrfjrenen / οό bat alle bojbe»_^

cc fitaflljtin ban bc ermelöe igetcm ©eenfclje JS&fn{«
ftcr^ baec beo? mogfjten ftnmen te rrffrren 5 tnet bp^
bofginfltie / bat Bate <Sb. üofl. tsüben bctbad&t jpn
acn ben laetfïtn
termyn.bie mojgrn/toefenbe ben eer*
ften
^cpttmbct foube ftotncntebetfiMncn/ incon»
fojmitc ban &ct boojfj (Ccattaet ban Hiiiande teho?·»
ten enbe in te boubmBaec
quota in een tiiaent/of een
twaeifdepartbanbcbooif5ê>«&riöien/toelcftiwadf-
depacttoa^bebiasenbc befommc ban
honden vijf
en twintich duyfent gulbet)^.

Φεη i^oningf) ban Denemarcken (n^qitstn^
brcmet {)« gantftfte J&of gtjetoatjennacGiuckadti
Jurgenbf^ «ionuirj: tweede ^ooni^tot Cop-
penhsgen
gcbleben / upt ooafaeA ban ben canafi / bie
tufTcben l)ctn tnbe brn {tcuc-Pjin^ ban
Saxen fpn
i^ecc ^bjsgec biiett aebifputecct. ®en J^eer ban
Amerongen inaöcfelfcBap banben ïêeec icanfcfien
?lmbaffabeuc
Tcrlon, brn veertienden bcttoOftti
gcbolfiiit.

•een OaaB boo? 'tbectcecfi ban be lioninaSqua»
men tot
Koppenhage be <15cfantenban ben i^ifl ban
Hoirteyn Gottorp, om tc bcceffencn be biffecenten
tuekfee bie ttocc igupfen onbtc ben anbecen tjabben /
enbe 6» grn in toer aubientie tot anttnoout / bat fpn
J®aicfientnaeGluckftadt moefl bectcecfien/albsaet/
inbirn toilbm bolgen / men met bate obet be bifferen^
tcnfoube banbilen. ^e booifcö?ebe «iSefànten nabben
bit een totpnigb b^emt opaijenomen / becmu^ baec
geen
acht btìgen booj fiet be?ccpfen bah ben Itonttitò
acngljercg^cben isa^ / batfe bomenbm / tuelttom fou'
brn 5pn/ fonbcc mentie temarcRen ban bitbectcecb :
^eionaengljefïcn geeft ben ®o|(l ban
Holfteynbtn
ü^oningg enbe fjetgantfcfie ltoninggl|)t6e|^of/feec
ciblltjrft op fpn |>lot tot
Gottorp gljenoobMt / met
bpboeginge / bat inbien fpn JlHaieilepc ooiteelbe/ bat
Gottorp upt fpn torgl) taia^/ bat |)p een iCeote op ben
toegg In fpn Sanbt foube llaen : ful^: tot
Dunne-
weert
gefcöiebt.

® e i^eet; ^actogg baec naec gebdjjgt / enbe ben
achtienden @ctObéc tot Gluckitadt onbec ^rt lo^
bjanben ban't Canon / be militie enbe beSJ^mgecte
inbebiapenen/ge^tibeect / enbe op get itùnui{^
mcfte Stajieel gelogeert : ^aqii)^ baec een jbeefc
fjooaöffflebacöte ®eec ©artogöaen fiaec J©aiëflfp=
ten be IKoningb enbe be Stoninginne be oubtfle ongt:^
ÖouDe^^ïincefTe/ genaemt
Frederica Amalia tenfìou<
tìjflgcl» bccfocfit / be toclcfee fiera i^ toegefïam. SPooj
bcfe isniantie toiecben geintegceect
be boo^aenbe
bjienbtfchappen enbe bccblntenilfen tufTrlien bie ttore
5|llu(lce jltipfcn; enbe baec mebetetnebec glielepe
alle queflien enbe bbmeliique bifputen/bie boo^ecnrn
taebec^t^ tnacrn ontttaen.

^Itjtec totect ben twintichften ^ctobec tre S^rcs
gabetlngb boojc g!)ebrac|)tËieeegcootinge ban bc ce*
munccatie/ baec
mebe ben 0m Kiingenbergh ^fgc^
fante ban ben
floningb ban Denemarcken, boben be
albccepc^ ontftmgbcn beceetinge : bah een goube
ten enbe JHSebatile ban
twaelf bondert guiben^ / foube
bef)oocen getegaleert tetbecben ; mibtfgabec^ be ber»
eecin
^e bie aen be ^ecc Appelboom €]i:tcao}btoa9
ci^
Envoyéban ben Staniuglj ban Sweeden foube be^
goocen gebaen te tooeben: I&accopt^goetQ^ebon·
ben/ bat aen be boojnoembe ]^eec
Appelboom gfje·
been foube tdojben eene brceetfngge tee fommeban
drie duyfenc gulbrttg / tetoetert / dertien hondert
gulbeniS / al^ geafHIieect (i^benbe get iongtifl φ»
fTooteni^ractactben
Redintegratiebenb|ienbtfi$ep
met ben tlwiingh ban
Sweeden. Dertien hondcri
gttlben^ al^ geamfitect g^benbe beMediacie bàn
^jebe/iongMtuficben bm l^oningl} ban
EngeUndt
enbe bcfen ^taet tot Breda i^eflooten ; enbe noch
viecJiondert gulben^ obec be affifientie ban fongfc
grfiooten P;obiftoneel fi&actaetban
Marine met ben
|}oool)fIgbemclbenStaning|) : te famen uptmaec6en«
be be boo;f3 fomnte ban
drie duyfent guibm^ / beet;
ban (2^;bonnantte gebepefrljeeit fai ta»}ben·
foube arn bm boo^noembtn &rec
Kiiogenbergti

Ö 3

cn OORLOG H, Ί Sgven-en^njeenighfle Boeck. 197


-ocr page 229-

van S Τ A F, Τ

25p'tcapjfiojtDat δε j^m Klingcnbergh afnben
ïtoninsötot
Gluckftadtöeöe/ ïjaböe öe felbe onDer
anDecen gefe pt/bat/toat beöopcm ijp tee ©ecgabmn s
se ban j^aec Hgog. gabbe amgetaent otn te beltO'
men be bEtaiingebec
Subfidie-penningencefietenbc/
naegijEtioubeneliquiöatje/tei; fomrae ban omtcent
drie hoiideri: duyfent SjicFbaelbEC^ / l)p niit een fiup=
bec bupten be bolle quote ban
Holiandc, cnbe vijf-en-
iwintich duyfent guïben^ op bie ban Stadt ende Lan-
den
gabben Itonnfn behomen ^ 't Ittelch men te lobe
seljeel anbec^ öabbe becraoebet. ©aec op ban fpn
iBaiefiept ben ban Amerongen ïjabbe befon^
Ben Doo?
öc i^eecrn ïïij]c-?llbmicael Bieicken, enbe ben
^tabi&oubecbanGabel,mbe ïatenteobemoct boes
cen/Doebatbefelbe tot fpn Boog&fie
bn toonbetinge
Öilc)i;upt getcappojtbanben booinoembe
KUngen-
bergh
ijabbe becnomen / e nbc baec neffen^ et monfice?
cenbe / toat groote ongelegent&ept Ijctfelbe onbtc öet
gjcfteep^-bolcft tot
Koppenhagen becüO|faetïU / bc
koeichebpgebjeth banbetaiinggeupt benbienfï niet
fionben toojbe η ontflage n/cnbe al
fulcj; tot gcoote Ro=
fienbanben Honingl) nocljtotecbenaen beganbtge:
Bouben ; bjelcftefiofienljoogögebacïjte jRiaajefiepttu^
(ïineecbe ban öaec üo. ^og. tefeonnencepetecen,
3|aec €ö. fepben boojbec^ met fcbarpe tüoo?ben / bat
be toan-betalmge toa^ tegen bandt ende zegel, enbe
niet confojm be belofte / bie βρ i^eec ban
Amerongen
infpn eecde aubientie/ upt Öaec to.Mog.nacm/ aen
beniltottingt) babbegebaen ; tjemecnfieigcltbantae?
gljenfpn jjfeajefleptbecfoecftenbe/ batfulfjcmetbefe
©oft toilbe obetfebiijben / onbec pjefentatie / bat / foo
toanneec fiaec io. ^og. fonben gelieben goet
te bin^
tieit een gebeelte ban 't boo
?f5 cefioic / tee femme ban
hondert vijftich duyfent, of ten minfïen ban hondert
twintich duy
fentöijqcbaelbfc^/met be toeïche ïjet me»
cenbeelban beHlatcofen foube l^onnenbeteelttoj:
ten / booi ben <@ntfengei: <23enerae{ te laten negotie»
ceniöoogögebac&te 3®aje|ïeptteb|eb£nb3a^ öe in=
tet^banbeboojfcgiebefomme nae piopojtïe
tebe-
talen I/tee t0t enbe tbijlen be befectueufe#iobincien

ijunnennoten fouben geb&en te fiecbe 8ebja_cBt. <!5nbe

■ft...........- - - -

uptb;utKeli|cIi tebetflaen/ bat
ton jaaalejiept niet met certe ©jobincie in'tpacticus
Iiec/ raaecmetben ^taet in't gemeen ïjabbe gettao
tem/ tnbe obec fuIcj; be feïbe/ ïjace ê»cöepen/ <i5oeb£e
cen/cnbe «©nberùanen/ baec boo? toacen refponfabeï :
gelieft ben
Üeec Klingenbergh in een confecentie boo?
't némen ban fpn afftijcpt ban fiaec i|o..l!l§og.biecge=
IgcÈetaelfoube gebbengeboect. i^p l^eec ban
Ame-
rongen,
greft toelgemelte igeecen geanttoooit/ bat/ of
fcljoon bebftalingBefoopiomptnieten bolgijbe/ be
fcgult ecïjtec bleef/enbe fpn .fjaajedept geliefbe te £on=
pticcecen / in öjatfbjace lafien jbacc i^o. JBog. gfjebu^
ccnbe bcn<©o2logbtoacenbecbaQen/ enbe bat men
Ipctbefect ban be betalingeniet mofi imputecen boo?
feri
contraventie ban öetiScattaet/ maec boo? aï^
nótii boo
?efnonmogeiijckheyt:bat ec&tec becteou^
bé/befeibe (ΐφ fouben ebeetueeen. ^anfuloctoiccbt
boo? geen contant geit aen$|$enomen/ enbe beant=
looo2t/,batfe ben lafi nocg op ben galfe gabben / enbe

'tjl^JpubetoiHerrob^^^^ ^^

g5e,©eec Chriftiae^ Alprechc, ï^ectogö ban SJeef-
wiJc^iHolfteyn, geeft Denachften ^obemBji^
aÉn, '09eE io. H9ogV genotificeeet fpn i&utoelncjc-
fifflupt met öefe 25?ief. ; ;

Onjfè» Vrìmàtlijcken^ienfl, oockgunflige
groetei, mde fonder^ pTUk

tivoor,Ho.MògmdeHeerenihyfondere
Lieve Jonenden ende Nabueren.

fio, Mo.konnenwy uyt vriendelijckc weltiiey-
' Vt'ninghnictVerönthouden,in welcker voegen wy,
paer dcs^ Allerhooghften fonderbare direftis ende

#

fchickingh met de Doorluchtighfte Princefle Vrederì- -tit
ea Amdia.Vòt Oenemarcken, hloemegm, derWtHdtnen- ^
de Gatten
Erf-Princefle, Hertogin tot Sleefvyck, He/-
fieyn, Sterrearn, ende der Oitmarfiken. Gravin tot 01-
denhurgh
ende Oelmenhorfi > e^c. Jonghftleden in de
Koninghlijcke Stadt ende yeflinghG/«fity?e^,niet
Vrunt Vader ende Moederlijcke bewijligingh hoogh-
gedachte haer L. Ouderen den Dóorlughtichften,
Grootmaghtichften Vorfl: ende
Beete Frederick den
derden.tot Denemercq,Noorwegen
onfen &c.&c. midts-
gaders de Doorlughtichfte, Grootmaghtichfte Vor-
ftin, Vrouwe
Sophia Amelia tot DenemarckeH, Neerwe-
gen,&cc. onfe &:c,6cc. eene Echi-verbontgheflooten,
ende door Goddelijcke toelatingh voltogen hebben.

Alfoo wy dan tot U Ho. Mog. in dat feecker ver-
trouwen leven, de felve fulck Chriftelijck Echtenful-
len geerne vernemen, ende naeft ons anders niet als
uyt fonderbaere Godtlijcke difpofitie ontfprocghen
ende herghevloten erkennen j oock ons, ende onfen
hert-geliefde Gemalin L. alle welvarentheyt fonderj
geerne gunnen ende appreceren, ende dat te meer,
dewyl wy blydelijck vernomen hebben, dat U Ho.
Mog. onfe hert-gheliefdc Gemalin L.in denDoope
medegehevén, ende derfelver Geiiji/fri zijn.

Soo hebben wy U Ho. Mog. dàer van vriendelijcke
notificatie ende openinge te doen, ons fchuldigh ghe-
achtet, met vriendt eftde gunftighlijck verfoeck, ü
Ho. Mog. laten haer tot allen tij den ons, onfe hert-
geliefde Gimalin L, ende onfen Staet ten beften ge-,
recommandeert zyn, Wy zyn fulx aen U Ho. Mog.
in toedragenden gevallen weder vriendt ende gunfle-
lijck te vcrfchuldch, foo eerbiedighals bereyt, ende
bevelen daer mede de felve de Goddelijcke machtiga
bewaringe. Gegeven op ons Slot
Gottorp,itn 2. No-
vember *

ïlaec l|o. uso. Rebben met een cibilen SSjief ban
seïucft-SaenfcBinge/ Èpèc opgearittoooatal^ bolflöi;;

Doorluchtige,&c. ; ?

Y hehben eerft uyt het rapport Van den He^
^ » van
Amirongm, gewefene Extraordinaris Ge-
deputeerde uyt onfe Vergaderinghc by dén Koningli
vaii Denemarckén, Noorwegen, &c. ende daernae
uyt Uwe Vorftel. Doprl. Miflive van den «i^e» No-
vember laetftleden, met fonderlinghe
aenghcnaem-
heyt ende blydtichap vernomen, dat Üwe Vorftel.
Doorl. door de direélieende fchickinghedesAIder-
hooghften met de Doorl. Princefle
Frederica Amalia
tot Noor wegen,der Wenden endeGot-

then Erf-PrinceiTe, Hertoginne tot SchlefwjjckjHoI-
fteyn jStormarn ende der Ditmarfchen, Gravinne tot
Oldenburgh ende Delmenhorft, &c. Onlanghs in dc
Koningl. Stadt ende VcftingeG/«ii^e^, metghe-
meene, foo Vaderlijcke als Moederlijcke bewillin-
ghe van hooghgedachte haer L. Ouderen, den Doorl.
Grootmachtighen Vorft ende Heer . Heer
Frederick
den derden
, tot Denemarcke», Noorwegen, der Wen-
den ende Gotthen Koiiingh , Hertogh Wt Schlefr
wiek, Holfteyn j Storman ende der Ditmarfchen j
Grave tot Oldenburgh finde Delmenhorft, mitf-
gadersoóck de Doorl, Grootmachtige Vorftitìneen-
de.Vxouwe, Vrouwe So/Wu
Amelia i tot Vetiemtrc
ken
, Noor>vegen, der Wenden ende GottBeö Ιζο·
iiiriginine i gheboorne tot Brunfwijck; bilde Luneh-
buïgh, Hertogirine tot Schlefwkh iiifdlfteyn, Stor·
marn piwie der Ditmarfchen, Gravinnè| tot Olden-
burgh i&c. Delmenhorft, θέά een Echt-Alliaiicie
heeft gheflooten, ende dat die door .de.Goddelijo
kfe beftièringe oock isvoltrocken; hebben niet
wi|ieh öildetlaten Uwe Vòrftelijckè Doori. yoorde
vobj-iz notificatie mits defcn ten hooghften te be-
dahcken , ende over het hooghgetiielte ÌHiiwelijck
van gaiitfcher herten, ende uyt een vroiijckgemoet,
te cöngratuleren » ende des te meer,,om dat wyde
Eér? hebben ghehadt van
teftaenovèrden Chriilc·
lijcken vaji de hooghgemelte Koningl· Prin-
ceflè ; wénichendé ende Godt
Almachtigh biddende,

dai


-ocr page 230-

j dat-het iélve Huwelijck mach ftrecken ende gedyen
tefynereeren ,vreughde, ende volkomen contento-
" nicnt van beyde de hooge Gonthoralen, als mede van
alle die geene die haer aen de profperiteyt ende het
welvaren van Uwe Vorftel. Door. hoogh aenfienlijck
Perfoon» vooruaem Vorftel. Huys, Vorftendom-
men, Landen, Luyden ende Onderdanen, daer on-
der wy Ons, als goede, oprechte ende vertroude
Vrienden ende Naburen > oock reeckenen, laten ge-
legen wefen : Waer mede eyndigende, ende Ons feer
Vriendt ende Nabuyrlijcktegens Uwe Vorftelijcke
Doorl, ende des felfs geliefde Gemalinne erbiedendc,
biddende Godt Almachtich.
Doorluchtige In
den
Hìgtàsn derden Deeemherfefitenhondert[evenett
fe^ich.

't ben Cotiing boojnamentlijcR geDam geeft
tot
Glückftadt, üja^ / tat öoo? Den i|eec 5&cnc=
marcftfcijcn ^tabtftouùec Gabel enöe De ©oificlgcïte
lolfleijnïcbei^cecPiefilJent
Kielman fijn bpghelept
fllieDeDiffccenten/Dfe feDectal beel Siacen tuficöen
bifttoeeöooQei^upfen toacengetoeeji/toaec op
qz^
bolgbt bet gefepDe JguloelDCft.

©cfriföeï^cei: ^taDttjonDcc Gabel eecfl/baerna
tieïioning felf/ öebtienaltDebecom obcc
Defui?fidie
pmniiiaen in fcec fetieufe tecmen ben ï^eec ban Ame-
rongen
acngefpjoocitcn cnbt gefept : na bat met De
j(^ecc Klingenbergh obec De Jjupj ban De ^clicpen
tiiDc anbccl tua^ ggeliquibeect / baci; aen ηοφ foube
tcflCtEncnifommc ban tweehondert en tnegentich
duyfent Rijxdaelders;
bp gebjecft ban iueïcfee ρειηιίη=
ömfcpöen/tjafcHSatcoofenntette ftonnen afbanc=
ften / Dat gjoote ongeiegenttjept enöe hofien fgn Λα=
jfficptberciojfaecltte/Daer ban Doo? Df^feJf^Jginis
(icrsS
Ut ©enccalftept bja^ gepjotefieect.

I^Et Lubeck oocft ecnigö gefcöilg&ctöeefl / enbe
toiert afaemaecfit JSSet
Hamborgh toilBe 't niet IUc=
Ren. 55aec ban elbec^.30e ii^eec ban
Amerongen ljeb=
licntie aen be Conninginne
Chriftina een compliment
^g£l|it/.ontfïngöbanl)aecl©aJe(Upt Dc bolflcnbe

'Auts & Puïflants Seigneurs, Mes bons Amis ;
^I'ay receu avec toute 1'eftime qui eft due à vos
-civilicez & à 1'amitié, dont vóus me donnezdes
marqués fi frequentes, la Lettre que leSeig. Godart
Adrian Baron de Rede i Seig. d'\kmere/t£ert, G 'mkel,
Εΐβ, voftre Deputé extraordinaire m'a prefenté par
voftre ordre, & vous reraercie des obligeantes ex-
prefsionsjqu'ilmafaitesde voftre part, vous priant
devousalTeurtr qu'en tout teraps, &en touces let bc-
cafions je feray prefte à vous témoigner vivement la
fincere rêconnoiCTance, avec laquelle je repons à vo-
ftre amitié, & me fervant de cette conjcöure, je prens
l'occaCn de vous congratulerfur 1'avantageufe Paix,
que vous venez de condurre, dont je vous felicite de
tout tnon Cceur, & me remets aux expreiEons que Ie
Seigneur
de Rede, d'Amerojtgen, vous en fera de ma
part, qui me fera témoin que je m'intereffeavecami-
t'é en tout ce qui touche la gioire & la felicité de vo-
flre Eftat, priant Dieu qu'il vous tienne ^ Hauts &
PuiCTants Seigneurs , Mes bons Amis, en fa fainte &
digne garde.
 Ie ^uatriefme OSiobre, milfix

'mfoixante-refi i

- Fefire hvne é" veritahk amie, figné

Β

Christina Alexandre,

Flus bas »

M. Santiky.

HOge ende Mogende Heeren, myn gótóe Vrien-
den. lek hebbe triet alleriey achting ì die aen
Uwe beleeftheyt ende Vriendtfchap, van dè
Welckegymy foo üoeenighvuldige teeckerien geèft,
vereyftis, ontfangén den brief die de Héér Gatóri
'Adriaen, Baron van Reede, Heer vid Amc^é^gen Ginc-
ket.Elfif Uwen extraordinaris Gedeputeerde, mjr
door U ordre heeft aengebooden i· ehdé bedanck U
yandeobligsntèe
'xpréffiéH, dié by viti uwéiat wegen

aen myghedaen heeft. U biddende te willen verfeec- 1^67 ί

kert zijn, dat ick t'allen tyde, ende by alle gelegenthe- __C.

den bereyt fai wefen, om U levendigh te betuygen de
erkentenifle mee de welcke ick U vriendfchapbeant-
woordcj ende my van dit beloop des tijdts bedienende,
neme lek deoccafieU over defen voordeligen Vre-
de , die gy fluyt, te begroeten, waer toe ick U van
ganfcher herte geluck wenfche, en remittere my aen
de exprefsien die de Heer van
Rtede tot uimeratge»
U van mynent wegen daer van fai doen, de welcke
myn getuyge fai zijnj dat ick met vriendtfchap my in-
tereflere in alle "t gene dé elorie en 't geluck van uwe
Scaet betreffende, biddende Godt dat hy Uhoude,
Hooge ende Mogende Heeren myn goede Vrienden,
in fijn Heylige en waerde hoede. Datum Hamborgh
den
vierden Oélober fefiienhondert feveu en Jefiicht

Onderftontj
U goede en waerachtige Vrlendinne.

Wasgeteeckent
Christina Alexandre,
En lager ,

M. Santinï.

53e Coning fiB?tef ben negentienden ©rtobec aen
0aec ï^o. Iföog. een ern|l(ge b?tef / becljoop te öebben
Dat nunae gemaecfite ®2cbe De i^ect
Kiingenberg
(taebecna Denemarck gèheect ) fouDe Diefoogetoip
toegefppbe enDe in be (iEtaccatcn foo Depïigïl gfteHipUi

Decfnge moeten becneme/bat al^ ηοφ Bp bc driemael
hondertduyfenteijc
]cbaeIbec^ ban De gemelbe fubfis
Die penningen cefïeecbenenbe ten achtecen (ionben j
Daec noclitan^ in be iCrattaten De ciggtige enDe pjeci«
fe bctalinge ban befe penningen al^wiiTel.geit toa^
becfcöjeben enbeDeioofï /eoch öaec obec tot raeecDet
becfeechetinjge gaet )|οο0· Hdog. enbe Dee gefament-
lijcBe ©jobincien 31ntooonDeci toebeijotenDc goeDt
bia,{brcbonDen; enDenaebemael fooDanige betont^
Öouoingefijn iEaje(ïept tot mercfieiBcRefcöaDe enbc
nabrel flceciite/ booi Dien ïjp fijne matcofen enbe
bootflieDen boo| be acnttomfÏe ban Debooifclj^ebe pen=
ningen tiiet ftonbe afbancften / maec genootfaecfit
tciiecbt/ De felbe niet fonDec gjoote fcijabeenbegrtt
berguilïingenocöIangecteBouben/öaDbe fulcj; Den
Heereban
Amerongen uptboo;Iijcb Doen boo| oogen
(lellen/enbef)emDaecbeneben^ Den boojfiagb laten
Doen/toaecDoo? fijn Hlajefiept ftonDe taojben bec-
noegljt/ oocR l)aecïi?o.j©og.in alle maniecen bupten
fcfjabe blijben/te toeten : bat fiaec ü&o. l!®og. Doo? Der
felbec
Ontfangen Generael fo beeïe penningen toHDen
laten negotiecen / enbe op ïïente nemen/ toeltfie Sen^
tefyn jm^ajefïept felbec toilbe cemboncfecen enbe goet
Doen/tot enDetei;tijt>toe Datïjet Capitaci ban Dien
metgacebetalinge ban De acgtecfiaKige #?ob(ntien
mocftteinhomen enDe betaeït toojben.

Wbo fijn JilEtejefïept ficb pjepaceecbe om toebec
na
Denemarck te gaen/ {jeeft ben ©ccc'ban Ame-
rongen
Den twintigften ©ctobec bccfocöt om te cepa-
tciecen. 't 3@e{cR tocgeffaen / enbe in 't laefi ban
^bembec inben
Hage gcRomen/ enbe na gebacn
cappojti^bebancht.

SÏIfoo onbec Dien (n 't giaec fes en feftich Den elfden
jpebiuatp tufTcöenDenemarckenbe Defen ^taetopj
gececïjte i€cactaten/oocfi een toa^ ban
Liquidatie
obecbepictenfien/ DeitoelcISc Suebecji)^tiooge pat»
tyeii tegen malRanbecen gabben getjabt / enbe ecnige
Doenmael oneffens geblebcne pointeit aen De ecbitca»
gie ban Den honing ban
Vranckrijck onbcctoo?pcn
toacengljetoojDen/ enbe
Denemarcken fijne p?ctiii«
firn ilict Die Daec toi fjpeiïcrenbe l3onimenteti aen ben
SCÏbiÊ-^IjjifïcIijcMcn'ftoning ijabt Doen obe?cepc«
fteti';f:^óo ö«ft oW-'fe'fcc (Sj;tcao?bin«c<^ <Snbope
4 CbA·

en OORLOG Vi^^tSeven-en-veemghfieJBoecL· 199


-ocr page 231-

i8o SA KEN van.-STAET

-"mm

Charifiusbot negentienden ^ecem&ecamöaicïlo.
/ ' |©oB.ooch €appe gegibfn ban 't secnc aen Vranck-

-iijck toa^ göebacn ; met in(lentilc& becfoecfe / Dat

gaec jn&og. btliefDen binnen ben in 't boo^noem*
be fScactact gefìKctficeecben tijtit / oocft aen gem ban
Ifiaet tegm-bec egt ofte cepli}c{ie enbecontca-p?eten«
Itcn toebecont communicatie te geben. ^He^ bolgen^
öoojfcöjift ban 't felbe ®cattaet.

Memorie geprefenteert wegens fjn tJMaje·^
fiejt van
DenemarckendenAlder-
Chrlflelyckfien Koningh ghekooren tot
Scheytjman door hem y'^ende de Heeten
Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden t om te reguleren *tgeen tuf-
fchen hem ende haer noch ongedaen was
gebkven by 't Traiiaet vm Liquidatie^
inden Hagegeflooten den
elfden Februa-
ry
ièftien hondert fes cn feftich > door
fyn ondergefcbreve Envoyé.

ftetnt» T^ En Dooluchtighften Koningh van Jientnarti
ften tuf' I J km,iS[ant>egeri, Sec. ende de Heeren Staten Ge-
fijcnTOf nörael der Veröenighde Nederlantltfclle Pro-
wöe vincien » meer ende meer willende vcrfeeckeren de
befen goede Correfpondentie Vriendtfchap, ende Allian-
*tatt, tle, die fy te (amen hadden, hebben ferieufelijck ge-
arbeyt om te niet te doen ende wech te nemen alle
'tgeene capabel foudemoge» zijngeweeft daerinne
de minile alteratie te verwecken.

'c Was opdatooghmerck, dat fyn Majefteyt van
Denemarckt», ende de fel ve Heeren Staten Generati
In der minne termineerden verfcheyde mutuele, en-
de refpetìive Pretenfien dooreen Traöaet van
Li-
quidatie,
geflooten in den Hage den«^</mFebrUar7
fejlien hondertJès ettftβiώ.

£nde alfoo doen ter tijt vier Chefs of Artijckulen
refteerden, over de welcke de Partyen niet koften
eens worden , foo hebben fy de decifievan defelve
geftelt aen de arbitrage ende Oordeel van den
Alder-
Chrifielytkfle»
Koningh, als zijnde haer beyder Ge-
tllieerdc ende Geconfoedereerde, gelijck het tefien
ii in het hier boveagemelde Traöaet.

Intveeàet voorfchreve vierChefi,zyn de Heeren
Staten Generael Eyflchere tegen fyn Majefteyt van
Oenemartkert, ende in de twee andere is hy Eyftcher
daer tegen, maer'tgeen hy met recht kan pretende-
ren , verre te boven gaende 't geene fy verfoeckcn,
hy belooft fich van de Juftitie van een foo
Auguflen
Rechter, dat hebbende fyn eyflchen tcgers haer pre-
teoGen overwogen, hy hem daer van fai ontüaen,
ende hy verwacht felfs van de billijckheyt van een foo
onderrechten
Middelaer, dat hyde felve wyders fai
condem neren tot een ige moderate
indemniteyt, voor
een gedeelte van de fchadcn, de welckc haer onbe-
hoorlijcke Proceduren aen hem hebben veroorfaeia.

De Heeren Staten Generael eyflchen van fyn Ma-
jefteyt van
Denemarcien een fomme ven vier htndert
//«jKyJeiRijcxdaelders, van de welcke hy twee Obli-
gatien heeft gepaiTeert tot voordeel van dc Heeren
Staten van
HoUaitdt ende Wefi- Vriejlandt, de eene van
den
veertiende» November fefiien hondert feven eu
ende de andere van den May daer aen

volgende.

Sy pretenderen oock de betalinge van een fomme
van
hondert fmintich duyfint Rijcxdaelders van de
Stadt
Amfierdam geleent door Cor/?ix,voordefeB> Vle-
feldt',
fyn Majefteyt fyn Obligatie van die twee fom-
men gepafleert hebbende, ende wil de fchult niet di-
fputeren, hoewel hy folide exceptien heeft t* allegue-
ren om fich te defenderen van de betalingh , ten
roinfte van eene gedeelte.

Maerde Heeren Staten Generael zijn oock fchul-
digh hem van harentwegen latiifaÖie te laten erlan-
gen vandepeRoiogenjdieiy hem hebben (
Jocb vei·'

ii

liefen, en de fchaden die fy hem veroorfaedl hebben i ^^
door 't tegens fyn wil
licentieren van de Troupen die
hy met haer toeftaen hadde doen lichten in
HoSandt,
ende door 't efdamken oock van een groot getal fche-
pen,de welcke by in
HoUandt geequipcert hadde,
ende met haer verlof om fich van de felve tegen»
Sweeden te dienen.

Defe twee Artijckulen vervatten de eyflchen die
fyn Majefteyt van
Demmarcke» fteltteghcns de fmtt
fretenfien
der Heeren btaten Generael.

Om van de merite van de felve Eyflchen te zijn on-
derrecht , is 't goet de faecken van haer oirfpronck op
te haelen, en t'obferveren, dat den overleden Koning
Carel Gufiavus van Sweeden, Fruyfen, ende Poo/o»geat-
tacqueert hebbendeirdeJaeren léö^.en Ki^^.endein
de felve niet mingroote alstioyt gehoorde Progres-
fen gedaen hebbende, de Heeren Staten Generael,
aen defvekkedaer door jaloufie ontflont,oordeelden
haer Intereft te zijn, den voortganck daer van te be-
letten) ènde de faecken foodanigh temenBgeren,dat
defe nieuwe Macht moghte verfwadl worden, of ten
minften foo fterck tegen gchoudëh, datfe geen hin·
deringh foude konnen toebrengen in den
Koortfchen
hendel, uyt de welckëde Nederlandtfche Provincies
foo véel voordeel trecken.

Sy oordeelden, dat fyn Majefteyt van Denernrtken
daèr toe veel kóft contiibueren,ende fy geloofden dat
hy tot hetaen-nemen van 't felve licht foude konnen
gebracht worden, alfoode Intereft Van fyn eygen Sta-
ten hem genoegfaem nodigen om alles
te vreefen,van
een fubiten aenwas van een Nsbuyr, die meer
focbt
fijn CoEqueflen voort te fetten, alsinrufteteleven.

In die gedachten fonden fy aen hem in een Ëxtra·
ordinarii Ambaflàde , de Heeieo van
Beunmgn,
Amerongen, ende Vierffin,

Indien men de moeyte wil nemen om haer Inftruc-
tie te doorCeo, mep fai daer in vinden de Exprefle
Iaft,diefy hadden; omingetrouwicheyt

'aen fyn Majefteyt te vertoonen de inquietuden vaa
haer Meefters op den ftant, in de welcke de ovetwin-
ninge van
Sweedm de faecken van de Noort-Zee,
ende van de Nabuyrige Provinciën hadden geftelt.

Ten tnteden,heva openinge te dóen van haer meenio*
gen, of fich daer tegens vigoureuielijck t'oppoferen.

Ten derde», dat fy door alle middelen fouden tracb·
ten fyn Majefteyt enfynMinifterstedifponerenom
bet felve DefTeyn te willen by woonen, ende fich tot
dat ey nde fterck anmeren, voornaementlijck ter Zee,
aenbiedende de conjundiie van haer Vloote tot het
effeö.

£nde ten laet/len hem. te Terfecckeren, dat inge-
val hy uyt reden van 't voornoemde engagement fi(.h
bevont geattacqueert te zijn, fy hem met alle haer
macht fouden aflifteren.

Syn Majefteyt van Denemerck vertrouwde hem foo
feer op de woorden van de felve AmbafTadeurs, dat
nietgeeftimeert hebbende,datter moeft onderfcheyt
zijn tuflchen haer beloften ende e£fc(3:en,ftont het toe
omfynfchepen
tn^titHeBandtfche te conjungeren,
ende met haer in perfoon te gaen tot op de Rede vaa
Daatflck, om aldaerden voortganck van de Satetfiht
Progreflën te fluyten.

't Is een notoire faeck,ende aen niemandt onbewuft
datdieaÖie heeft begonnen aftebreecken de goede
intelligentie , die tot dien tijdt toe tuflchen de twee
Noortiche Koningen geduert badt.

Een ygelijck weet van gelijcken, dat van dien oo-
genblijck af, dat den overleden Koningh
KanlQuftef
de tydinge van dit Exploit ontfingh, by protefteerde
van fich daer over tegen fyn Majefteyt van
Oenemrik
tewreecken, ibohaeft als de beftommeringh, waet
in hy fich bevondt in foolent hetn iulcx foude konnea
toelaten.

De advyfcn die van alle kanten daer over aen fyn
Majefteyt quamen, deeden hem oordeelen, dattü
voorfichtig gedaen was, voor den flach te
gaen,ineen
tijt, als den Staetvan de Sveetfeheü»<^tik haer na» '
alleapparentien een veelfkvorabelderfuccei beloof-
den,ali hiei DM wanneer zj h«ific1t f«udeo zij|i·

Sf


-ocr page 232-

en OORLOGH, 'tSeven-en-^ueertighfeBoeck, 201

/Sy wierdt ten overvloede benoodight door 't harnec-
^ 1' big refuys dacde Sweeden decden van hem een biliick
fatisfadtietegcven.fooaeDgaendede/rWe»,diehun-
lieder Schepen dagelijckx begingen in de
Sondt,&\s ra-
kende andere gcfcnillen, invoegen, dat konnende met
reden niet langer twyfFelen aen 't deileyn , (by hen lie-
den geformeert, otn fich tegen haerte reiïcnteren,van
'tgeeneopdeRede van
Danx-ick voorgevallen was,
acbtede hy geraedciaem t'ageren, continuerende, om
loc te fpreecken, met fyn maghten alleenlijck, 't geen
hy aireede begonnen hadt met de Heeren
Staten uene-
rul
door de conjunftie van fijn wapenen met de hare.

Hy liet fich des te vry williger leyden om daer in op
dcfe wijfete handelen,vermidts hy eenebefonder ver-
trouwen genomen hadtj in de proteftacien die de Hol-
lantfche Ambafladeurs hem foo veelmaels gedaen, en-
de gerelcereert hadden van de conftante refolutie van
haer Meefters, om hem tegen de geweldadigheden
van
Sveeden t' onderfchragen ; mapr't fucces bevoodc
fich met de hoope niet over een te konen.

Want den overleden Koning van Sweeden wel voor-
fien hebbende hetgevaer, waer tegens hy geexpofeert
foude blyven. ingeval, hy ter felver tijt foo veel vyan-
den te wederftaen hadde, foght middelen om die te
fcheuren,in 't welke hy ten aenfien van de Heeren Sta-
ten Generaci reufleerde, hebbende defelve vernufte-
lijkgetroken van de gemene party,door 'c middel van
betTradaetjdat hy met henlieden
tot Elbing maeöe.

'Den Koning van Sweeden door dit beleyt ghewon-
nen hebbende van nu niemandt anders te beveghten
als fyn Majefteyt van
Denemercken, alleen > ende ont-
iet van de maghe van
HoBandt, met de welcke hy had-
de beginnen t' ageren j quam fich met alle fyne Trou-
pen werpen op de Landen ende Staten, al waer'ton-
geluck wilde dat
de Deenfihe Armee haer al tcfwack
bevindende om het Sjj>e«/f;&e te refifteren, defe lefte
vermeeilerde de Hertogdommen van
Holfieynetidé
Sletfaijci,
de Fortereffe van PrederickOddfen't Lant
mjetlendt. Endeeyndelijckderen Oorlogh,inde
fvelckede Heerea StatenGtntratHAk&iam^e&eyt
geengageert hadden, in maniere hier boven gededu-
ceerc, is niet getermineert, als doot 'C verlies van veel
ihits, Steden ende Provinciën,

Sijn Majefteyt ven Oenemarck menqueerde nietge-
duyrendedefedefordre, met alle mogelijcke inftan-
tien by de Heeren
Staten Generati te doen folliciteren
de
fecmffen, die henüeder AmbaflTadeurs hem foo
Jtraghteiijck hadden doen hoopen > ten tyde als fy hem
petfuadeerden met
Siteeden te oorlogen » maer 't zy
door een effeÖ van 'tbefluyt van
'tEliinghfcheTxn-
öaet, of eenig ander motijf, fijn Majefteyt en konde
geen verdere afliftentieverkrygen *
z^devier hottdert
dujfent
Rijcxdalers, die «»? van de/w« pretenfien
van de Heeren
State» Gentrael maecken, de welcke
foo veel te wettelijcker wederfproocken foude kon-
nen werden, om dattet een fchulcis, tot een
Owlogh
gecomraiteert, diefy felfj fyn Majefteyt opiden hals
gehaelt hebben, ende die hem foo
y manne», mil-
lioeneu, ende Lande»
gekoft heeft.

Defe fomme om te fpoediger gefurneert te zijn,
wierdt ghelight enee afgevordert door de ProviDcie
Vin
Hellaitdt ende Weji-Vrieflandt, onder borgtoghte
vp de andere Provintien, die haer, een ygelijck voor
fijnaendeel beloofden i'inderociferen.'tWelckalhier
inpaflanc geobferveert is, om aen te wijfen, dat dit
verfchot van
penningen moec aengemerdt werden,
els gedaen
door aUe de feve» Provintien, hoewel
maer door eene van de fel ve uytgefchooten, ende dat
het over
fulcxmet foo veel Fondament niet en is dat
de Heeren Sfate» Generae/ in 't Traflaet van Li^uf-
^«geallegeert
hebben, dat dit articul niemandt als
de Heeren Sieieavtf» HoUandt ende Wefi'Vriefiand$
ottreft, ende niet gemengt mach worden mettet
geene fyne Majefteyt van
Denemarck van de Staten
Gweraelmagh pretenderen.

Om weder te komen tot het vervolgh van t* r elaes :
ίnder daet, de voordeelen die 't gheval van de wape-
nen aen de i-uwfrfieuytdeelde op de
Deenfche Trou-
Peo, hebbende .daer van de befte party e, ende onder

andere de Iw^»/w>verftroyt> fichfeer verfwaöbe- ιζ^γ
vindende, is fijn Majefteyt van 2?i»«»<wi;it«» genoot-
drud geworden te dcncken op het doen
nieuw* ver-
vingen ,
waer toe hy dede arbeyden iri de Landen van
deHtereniruri»
Generaci·, ende daer aen wiert het
meeftendeel van
de vtermael hoxdert duyfent Rijcx-
deelders, van de welcke tegenwoordigh gefproecken
wertjverquift, met haer weten, bewilliginge, en
felfs door haer advys.

Men kan doen fien, dat in de Provincie van Ho/-
/<i«f alleen
fes en vφigh dnyfent Rijcxdaeldersgedl-
ftribueerc wierden, ende Patenten ende Commiffien
uytgedeelt > om aldaer
acht Regimenten Infanterie te
werven, waer toe de Collonels ende Officiers ten
roeeftendeel gherecommandeert ende voorgedragea
wierden door de
Staten felfs ; Daer waren oock ver-
fcheyde Leden van haer Vergaderinge die aen de
Gouverneurs ende Commandeurs van haer Staten
endeForten recommandeerden,aen de acceleratie van
defe Wervingende hant te houden,alles nochtans mee
Cooyiee\fecretefe i als dcfe faeck konde lyden, opdat
fulcxnietefclacteerde, en om haer niet quaetsmet
S-weedenoverden hals te halen, aen de welke de Hee-
ren
Staten Gentrael wilden myden cenige ombragp te
geven.

Defe felve confideratie bewoogh de voornoemde
Heeren
State» tot het licentieren van defe Troupen i
waer van alrede een partye nae
Kopftnhage ingefcbeepc
was in
drie fchepen, tot dien eynde in 't Vlie gehuyrc i
ende de overige oock in bereytfchap om ingefcheepc
tc werden.

Defe licentieringe met de omftandigheden, is geju-
ftificeert door twee Aöen in date den
achtienden ende
Jes ent-wintichfle» A^rÜfefiienhondert acht e» vijftich.
het is ghedaen uyt kraghte van een ordre van de Hee-
ren
State» Gentrael, verfelt meteen brief van dcBe-
dienten van de Admiraliteyt tot
Amfierdam!, isghe.
executeert binnen de haven en op de rede van hee
Vlit felfs, met bevel aen de Soldaten haer Vaendels tc
verlaten op peyne van ftraSè, verclarende hun de
Staten vry van hier£edten dienft;» en doende haer
betalingevan 'tgelt datde Officiers haer ghevorderc
hadden; allerepartitievan dienverboodewerdende.

De date van defe twee Adtes > is te obferveren 5 'c is
eenige weecken nae de teeckeninge van 'c Traétaec
tot
Rotfchildt gemaeö, waer by den eerften Oorlogh
tuflchen haer Majefteyten van
Denemarken ende Sjpf»-
</fsgeftiltis, ende
drie maenden ofte daer omtrent
voorde vernieuwinge van defen Oorlogh, door de
Extrepnfe die den overleden Koningh van
Snueedt»
op de Stadt van Coppenhage deed.

Oock moet niet vergeten worden > datindientijdt
de
Sweeden de Deenjche plaetfen niet gheevacueert
hadden j ende dat om aen de ftrafheyc van bet Roei-
fchilfihe TraBaet te voldoen, fijn Majefteyt van Dene-
marcken
gheobligeert is geweeft fijn befte Troupen
aen den Koningh van Simden te geven, invoegen «
dat hy abfolutelijck benootfaeft was die door nieuwe
wervinge te vullen · met des te meer vlyt ende neer-
ftigheyt, omdathyncohbyhem hadde die van een
entrepremenant Vyant, nieuwelijcx ende mtcr m
yï/fey», bevreedigbt.

Ende in efïeögeen Militie genoegh te hebben
binnen Keppenèage, de Hooft>Siadt van 't Rijck, vati
'c verlies of de confervatie van de welcke, die van den
geheelen Staec dependeerde, was, OjMntlijck
fchoon te ftellen voor de invallen van een Prins die
alles beftaen dorfte, ende niec en focht als na de oc
cafie om weder te krygen 't geen bf geloofde hem
ontglipt te zijn.

Men kan dan ftoutelijk ende met ter waerheyt ftel·
len, dat de
litentiering* die deHeeren State» Generati
deeden van 'c Oorldghfvolck dat fyn Majefteyt van
Denemarekengeiigh^ haddeom na Coppenhage overge-
vóertte worden, den overTeden Koning van iorr-
i/fein gedaghten braght de belcgeringh van dien^
ondernemen , welck gebreck van fuffifant Garnl-
foen, hem dede gelooyco di« ven een Ught code feec·
ker fucces tc weien.

Welc-


-ocr page 233-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

m

201

1667 Welcke d ingen fo waeraghtigh ende klaerlijck be-
' kent ende vooriien zijn geweeit, voor datfe voorvie-
len, dat den Heer van Beuningen extraordinaris Am-
bafladeur van de voornoemde Hceren Staten Gene-
raelfchryvende henlieden Φ5ί7ϊ««ί/ίβ dagen daer naj
enxlen
tvaelfdeu May van 't ielve laer, haer aenwijft,
de rechte en levendige apprehenfie welcke de Z>«»e»
hadden, fiende een bevredigden vyandt wel gewapent
in't midden van haerLant overblyven, fonder van
haer fyde het nootwendige Guarnifoen te hebben tot
verfeckeringvan
àe Hooftr StaJt van Rijck.

Hy voegterin 't vervoigh by, dat ;fy gehoopt had-
den dit gebreck te'remedieren door't getal Soldatenj
dat fy in de Vercenigde Provin tien hadden doen wer-
ven , dogh dat de licentiering die men daer van be-
vont in Hollant gedaen te zijn, henlieder faecken
feertroublcerde , ende dat fijn iVJaJefteyt van
Detie·
rxarci hem dacT overfeer ferieufe ende gereitereerde
klaghten hadde gedaen j als van eene feer nadeelige
faecken, aen fyn affaires, en bequam om de
Sveetfche
macht te doen prevaleren tegens de fwackheyt, in de
welcke fich bevondt.

De uytkomft heeft waeragtigh gemaedlalle wat de
DesMwindefen gevreeft hadden ^ ende wathicfuyt
voortgekomen is ; het fichtbaer ghebrek vanTroupen,
braght den overleden Koning van
Sweeden in gedagh-
ten van
Cofpenkagen te. konnen vermeeileren > en
quam tot dien ey nde in de Maent van Augufli
feftim·
hondertacht en vijftich,
daer op aen, maer aldaer meer
wederftant als hy verwaght hadde,ontmoet hebbende,
wiert hy genootdruft tot een formele belegeringe of
bloccade te komen, die by na
fwee laren duy rde, tot
groot verderf van 'tfchooce Eylandt
van Zee/andt,
ende defolatie van de befte Provinciën des Rijcx,

Ommeondertuffchenalle defe dingen wel te exa-
mineren j de voornaemfle of veel eer eenigften loop
van defen beeck van rampen j komt van 't
Ucentieren
der wervingen, waer van nu gefproocken wordt; ende
al hoewel, tonder twijÉFel, de
St^tea Generati niet ver-
hoopt hadden, dat defe mifgreep, de welck fy foo ont-
tydelijck deeden ^wasom wederteontfteecken eenen
foo droeven ende felfs tegen haer eygen intereft in
den Oorlogh, foo is niettemin waer.datfede
eerüeoor-
faeckvan amfloockinge
zijn, ende dat fe over fulcx vol-
gens de natuerlijcke billickheyt refpondabel zijn, niet
alleen over de penningen, die zy aen fijn Majefteyt
van
Dettemarck hebben doen verliefen , als hem on-
nut maeckende de uytgifte ende onkoften , Jghedaen
voor de Wervinge by de Heeren Staten gelicentieert,
maer oock over alle de fchaden, 'die dele licentiering
hem veroorfaedt heeft, hem daer door de belegeringe
van (yn
Hoofi-Stadt op den hals halende.

Dit fiet op een van de twee Hooftpointen van fyn
Majefteyts eyflchingen, ende belangende 't ander is
aen te mercken , dat, hebbende geen genoeghfaem
magbtbinnen Cc/i^fB^egi»ontmoet, omme debele-
geringh van dien, ofte te betetten.ofte doen opheffen,
hoewel dat omtrent den Herfft van het
liet/e/lien-
hendert acht en vijftich
de Heeren Staten Generaci
derwaerts ghefonden hadden > omtrent
twee duyfent
mannen in plaets van fes duyfent, die fy gehouden wa-
ren te furneren achtervolgens'tTraöact van Allian-
tie den
{even en twintfiighflen luny fefihnhondert fes e»
met henlieden door fijn Majefteyt geüooten,
wierdt hy genootdruö op middelen te dencken hoe
die van buyten te doen komen > om de belegeraers te
dwingen tottet begeven van henlieder voornemen.

Daer weren DeenfcheTτοηγζη in 'c vaftc Landt »te
weten,inende
Sleefwyck> byde
welcke die van de Geallierde Princen van fyn Maje-
fteyt ghevoeght wierden, alleghereetom in Zeehnd^
ende andere Dfiw/cie Eylanden te pafleren, om de
S-meden daer uyc te verjagen,gelijk fy eyndelijk deeden.

Men hadde fchepen noodigh om de Tróupen aen-
ftonts in de Eylanden over te voeren. Sijn Maje-
fteyt van
Oenemmken verfoght die van de Heeren
Statev Generaci, achtende dat fy niet behoorden te vi-
ficeren aen hem toe te ftaen een fake fo hoogwightigh
tot fij η bevrydinge » ende die fy met foo veel gemack

endelightii
loofde f ■ '
fonder

fy altoos gehad hadde van de opreghtigheyt van haer
intentie om aen 't devoir van de gemene Alliancie
te voldoen.

En hy achtede de faeck des feeckerder, overmits het
φ j/i/i articul van het Traétaet van Confoederatieex-
preflelijck mede brenght,
dat ingeval het feceursvan
fes
duyient mannen tujfcken de twee Geallieerden ge-
fproecken , niet bequaevs is omdeniwal aendengeenedie
Jich befprengen fai vindt», gedaen te Stutten, den andere
gehouden falfyn htm ter goeder trouwe t'ajjifteren met
allemogelycke maghten en middelen ^ em htm van detp·
preffie te garanderen.

'tOefchiede niet te min tegen alle verwaghtinge
van fijn Majefteyt dathy van de Heeren Staten Ge-
neraci niet konde obtineren, felfs oock als in't begin
jef ienhondert negen en vyftigh om'twerck
te facjlitercn, fy henlieden inflantie hadde doen
doen, om hem de noodige
veertuygen tot tranfporc
van de Troupen te fourneren, inplaetfevandeoi/i»·
duyfent mannen die fy noch verbonden waren ge-
"Ibleven in
Denemarck te fenden, 't iy dat de vreefe
van de
Üjneeden tegen haer te verwecken, of eenige
andere cuniideratie haer braght om op defe wyfe hasr
daer in te dragen.

Syftondcn alleenlijcktoe, dat fij η Majefteyts Mi-
nifters felfs een ieecker ghetal fchepen in
HoUandt
huyrden, 't welck alfoo met de Heeren Staten Gene-
raci wiert geconccrteert, dat om aen de onkoften van
de vraght der fchepen te helpen fy lieden een femme
van
ftventtgh duyfent guldens op een veel gtooter die-
fe aen fyn Majefteyt fchuldigh waren aennemen te
betalen.

Sy deden de ordonnantie daer toe expedieren, ge-
laften felfs aen de Capiteyη
Adriaen van Reede de fche-
pen van
HoUandt af tot in Jutlandt t' efcorteren, code
bevalen aen de overleden Heer van
Obdam henlieder
Admirael, om
acht of tien van de allergrootfte en be-
fte Scheepen van Oorlogh van de Vloot te detache-
ren , om die te ontmoeten ende verfeeckeren.

Na dat ondertuflchen fyn Majefteyt van Denemark
de oncoften van de bevragting en equipagle van ftvtn
en vijftigh
groote Fluytfchepen gedaen hadde, tot
tranlport van de Troupen gedeftineert, en datliy
henlieden de nootfaeckelijcke dingen tot haer reyle
gefourneert hadde, trocken de Heeren Staten Gene-
raci de ordonnantie tot de betalinge der
feventigh duyt
yê«/guldens, boven geroert, weder te rugh, ende
weygerdenhet Convoy, datfe belooft hadden, ge-
lijckals blijd door een Adtevanden
dertienden Ma'/
fefiienhoniert negen en vijftigh,
enisuyt een Certifi·
catie van de Schippers der ghemelte fchepen te fico,
datter ghebreck van Convoy't welck haer geoflroy-
eert was achtervolgens! de gedane belofte, henlieden
de reyfe beletteden naer dat menfe daer nae langen
tijdt te vergeefs gewaght hadde.

t' Is felfs aenftotelijck, det den Vijs-Adm. de RuyteVi
gaende met een goet getal fchepen van Oorloge
naer de
Beltifche Zee, de Heeren Staten Generacii
fyn Meefters, niet ea wilden ghedoogen, dat hy on-
der zijn befcherminge nam ende
efcorte gaf aen de
Fluytfchepen tot het felve tranfport gedeftineert,'e
geeneblijdtuytde Certificatie van den w^nx/M Λίφ
die fijn Secretaris daer van expedieerde voor de
Schippers van de
fevenen vyfiigh Schepen > doen fi
prefenteerden 't zeyl ce gaen met -de Viete van de
Ruyter.

De Minifters van fijn Majefteyt van OenemmhtHt
wenden te vergeefs al haer vernuft ende Solicitatiett
aen om van de Heeren Staten Generaci te obtineren
het
Convoy, 't welck fy belooft hadden, onder welcke
hoope fyn Majefteyt in
HoUandt eer als elders, hadde
doen arbeyden tot het vereyfchte
Vrtt Van de fche-
pen, fo dat de fteck 't volkomentUjck'defperaet
fcheen, de meefters van de gehuyrde fchepen vir-
drietende langer leedig te blyven, ageerden tffieni
den Heer fiiUrctUift CemmiiTaris van


-ocr page 234-

I , r fy deden baer vry verklaren van de Κβορ. cndé C»»-
tentje die fy mee hem gctnaeckt hadden» ende verkre-
^ gen condemaatie tegens hem van de
twee derdeparten
der fommen, welcke voor baer Fret gedeftinecrt wa-
ren, gelijckgefuöificeerc werdc doordc Senteiatien
door de ordinaria Juftitie van Hollandc gewefen den
dtrtichflen Mef > cndc den fivént»twintichfiea Junii
fdienhmden negen en vijfticL

Het verlies van de fclve fomme, hoewel fy tame-
lijckgroocwaren,is van weynighconfideratie in te-
gendeel van de fchade die fyn Majefteyt van Dene-
mràen heeft ontfangcn, door de proceduren die de
Heeren
St*ten Qenerael in dac voorval hebben ghe-
houden, want het achterblyvcn of de facit van die
fchepcn, belet zijnde te komen , veroorfaeckte dat
de
Troupen, tot wekkers Tranfport men de felve
gedeftineert hadde, gcnootfaeckt waren by nae een
geheel Jaer leedigh io
Jutlmdt iSleepmijck endeHo/-
Sep, te verblyTen> fonder op de Efiande/tte kon-
aenovergaen. Endegeduyrende die voorvallen wier-
den de
EyUnien verwoeft door den Vyandt, ende
't vafte
Landt geconfumeert door de Vrienden, de
welcke men moelle onderhouden ende doen fubfifte-
ren}'tgeenmen lichteJijck door de Calculatie iou-
tle kennen doen begrijpen meer dan
vijf millioenen
Rijcxdaelders gekoft te hebben, fonder
te reeckenen
dac door dat middel den Oorlogh ineen LongueurK
gheiijck ruineufelijck ende onverdraeghlijck isghe-
ciocken.

Dit Artijckul voeghcnde by 't geene fpreeckt van
'ilnentiereH by de Heeren State» Generaci in 't Jaer
{φ(η hondert achten vijftich, van de Troupen, de
welcke fyn Majefteyt in
Hollandt met haerconfent
en advijs· hadde gelicht, het en fai niet difEcil zijn in
'teenent'anderluffifantemiddelen te vinden om te
voldoen aen de vyƒ/&e»</iri«a
tmutich duy/entKiia-
daelders, 'twelck bedreeghc haer pretenfien. Η y hoop -
te dattet alfoo geoordeelt fai werden door den cquita-
blenMiddcl«er,de welcke de Partyen hebben gekoo-
fen, en verlaet fich dien-aen-jgaende,aen de rechtvaer-
digedecifie van fyn Alder-Ghriftelijckfte Majefteyt.

mtft Ban toeaen Sweeden, Baùtte Öe ï^ef C Appelboom
tetfotöt Dat vijf Ccoon-fcöfpen met aïïecljanöe foeji
teto':: gocDecen OÖ£C Engelandc naec Portugael bjp
ratJE oBöccbinöcct fouüe mogen pafecen. 35ieban
tielomicaiitcpt oan
Amfterdam abifcErbcn Dascop
Den feven en twintichften niet te honticn (ΐεη/foo
lang!) Ijacc igo. .(Boe. öccltonbcn Dat öft ©laccaet
ban Den
negentiende ,J©acct ieftien hondert vijf en
ieftich
,tenDp|jcI)te ban Dc<©eaHifCCDen ban befcn
^taetfbuDeblpbeninbigueucenDe totafbjeuch ban
Di<2ngclfcöetec efccutie sefïelt; öat De boojftSjebe
fcbfpen/jijnDea&tlaDen ojDinaci^ met3©atcn ban
Contrebindejin
üweeden baïlen&e/onDcc p?fte]ct/ Dat
öe fribe JBacen Obec
Engelandt nac Portugael foHöen
b)0|Densttcanfpo}tcect/baetomme enDeonbec:·
Öinöecc ÖE 2ee ftonben paffeccn / macc tee contcacie/
in Eee moe|ien bJojDen gebifiteect ; en onDetbtnDenDe
Dot öe felbe frfjepen met fooDanige ©aten fouDcn sön
Driaöen/bie bp Ijct gcaUegueecDe paccaet toacen bet=
boDen/ in DefeHanDen be&oojDen tetoojDenopBije»
bjacöt/ enöe in gebolgeban't boo?f3©Iaccaet gecon=
fifqueect / en alfoo Den J^panDt alle tocboec ban ^m^
munitie ban ©ojioge enDe fcöe^beljocflen af-ïjani
Wobgcraaec&t; toantinDienonDec fDoDanfgenDecft=
mantel
Sweeden met betboben agaten bjiett gepec;
mitteett be i^abenen ban
Engelandt te mogen aen^
noftt/ foofouDen alle anbece 3^jienDen cnbe (DeaHieec^
^banbiefm ^taet be felbe pjitcFtenmeDe niet on=

fouöe Engelandt ban alle ?fimmunitie ban <0ojloge
mbe fcöeep^-bcljoeiïen tot genoegen toerDcn boo?»
pw/enDe oetboojfj^Iaccaet Daet booi t'eenemacl
intactucu^ gemaecfct.

©an Dat aDbijg bjacenoocftDteban De?tDmira!i=
lept tot
Rottordam ; enDe fuloc toiecDt Den ï^eec Ap-
pe
^oom gegeben tot anttooo?t.
. Φοφίιρ continuRcOe ησφ Dagelgc}: nimto hlacf):

tenbanopBiengen/confifcatien/ cnbimif-fjanbden,,-,
banfcίlφenenDegoeDeren/cnDεDecj!βao:o^n. 5&en
drie en twintichften
fpcbjuatp flelDcn aen &et 00|DeiI
ban öaec ï^o. ^Sog. felf^ / of Dit foo mogijt paffecen/
of De iöoningf) Daec toe han fltlle ftopgcn t of ïjet göe^
nocclitoa^/DatDeJIceccn tee ?iDmicalittpt fepDcn/
Daecban geen iienninëteD;^cn/enDe Dat DcCapis
tcpn^ enDe jplfcael^ onDectuffcljm f elcften^ ageecDen
naeijun toelgeballen/ enDe alle^met ooghiupcliinge
toicctaengfficni Ü^pnufooOlcfttDil^ baec ©o. JBog.
SUnDe moepelgcft gebalIen/mctDietgelDcfeebec^ietu
ge hlagöten / Die aen Den pbec / Die fen Itoninglj cee»
lijch toonDt te ïjebben
tottoelftantbanfjaeciHoDg.
J®og. ^taet/ enDe tot confetbatieban De onDecïmge
b?ienOtfcöap/niet anDecsS aï^ IjinDcc® cft lionöcn jijn :
©ertoacöte epnbelgcfe een^/Datftaecìgo. JlBog.foo
biet in/ in alle anDcce gebalten fooDanigb fpoeDigj^

raogötefien enDe geboelen/Dat öacc ilio. HÖog. niet
minbcc al^ fp/ genegen toacen/ om elc&anöer^ Sjnge»
fetenen enDefjacejöabigatienae tetljt /billöchöept/
enDe bjienDtfcijap/ enDe nae Den teneuc bet onDeclinge
Alliantie te bejegenen ( fonDcc te gelooben/ Dat onbec
t'een of't anbec p|ctej:t bati De dallegientec ^ïDmicas
litept of ban Dee felbec fublïitntcn Daet ttgcn^ toecDcn
geDaen.

?tlie öefe gfpjetenDeetDe toeDcctoeeciiigfjeben niet te*
genfiacnDe/ öeeftmen grfien Dat
Sweeden poog|)Dete
homen tot een betnieuüJingctoan ©jienDtfcBapmet
Defen^taet; 'ttoeUitmen öiecniet engeloo^e.
ileec (©jaef ban
Dhona toiect bier tot Dien epnDe üecs
toacöt. ©nDectufleben p?rpaceccDe beileec Appel-
boom alle^toat De faecïte honDe facilttecen. ^eeehet
boojnaem Ett ban bc ©ecgaDecinge/.fcpbe bem / bat
men alte^fouDe bp brengen toatDienbe tot gaeDee]c«
peDitiebanDcni^eec <&jaef. ^at bet fouDe geDaen
jtjnin een balf up?/ naeDeraaelDefaecSc aïcceDe foa
beelmael gee):amincect enDe behenbt toa^.

<@nDectuncben ontfingen baet i^o. JÉog. Den twee
cn twintichften
JKaect eeiie HSiflïbe ban Den ï^eec
<0;aef ban
Dhona €]cttao?Dinaci^^mbafTaDeiir ban
SweedenygefcbjebenDienbagb tot Delft,bouDenDe
aDbectentie ban oeffelf^ aeneomfie biet teÉanDe:met
beefoccft / Dat op fm ceceptie be nooDige ojDjt^
gefitic
mocbten too;Den. mm op i^ goet gebonDen te taflen
Den jgofmeepf c Heflclt, fïcb Datelöc& nae Delft te bes
geben / enDe alDaet bén J^cec ^ImbafTabeue ban baet
lloiliog.toegcu bettoelhomcn/ complimentcccn / en
eecipieeen naeouDec getooonte/enDeDienboigenbein
Delletbecge Daet tienfelbcnl^rer^mba(rabeut bin*
nen Delft boojnoemt gelogeecttoa^/affp^ecÌten De
twee laetftleden macltijben / Die bp ten tijDc ban fpn
bettceclt ban baec fouDe bebbcn geDaen / en met btm
De teecïteninge ban Dien/Dateïijch obec te b|engen/om
ojbje op De uetaltngc geflelt te toojDtn: <{£nOe fouDe bp
i^ofraeejict boojt^ tot Delft boo?nocmt / op De ftojiin
banbedSenecalttcpt/becfo^en DenooDige
voiture/
fooboo?Denperfoonban Den ©eec^tmBaffaDeHC ol^
boo? De
^felfg ^upte/ emme tot aen De Hoornbruggc
geboect te too?Den ; fouöe bp Igofmeefiee baec
^0. |@og. notb Dien abonDt / aDbettecen ban be ttp»
te Dat Den felben ileec ^mbaffaDeuc fouDe honnen
toefen omtcent De Hoornbrugge. ©ooit^ toiecbengea
committeert be J^eeten
Ripperda ten Buyrfe en Afpc-
ren
,ommeDen lïeet ^mbaiTaDeue tegen^ foobani^
gen upce al^ Den êofmee(tee fouDe aDbettecen/ aen be
boojnoemDe
Hoornbrugge te gaen eecipieeen enDe
ontfangen/ enbeboojt^conöuifeeenin 't3logement
ban baec ï^o. .Üiog. omrae albaec op ftoffen ban't
3£anDt/ ben getooonlijchen ttjbt ban
drie Dagen gebe:·
fcopcectte too^Den: «iSnDe fouDe Den meecgemclDen
iïcee ^mbaflabeuc in 'tfeibcEogement gbehomeu

5i}nDe/boo?Deieecen..........

...........toojDen bectoilfe;»

gomt nae onbecgbetooontein Dietgelijclte gelegene
bept gebjupclteiijcl^/ toelcheS^eecen baecj^o·
ji@og.
<Deb^uteecDen hem il^eet WmbalfaDeut tee marl»
töötgbefdfcöai fowlwnSouiïin. ©ejDerétoircötbfn

vlanift

en OORLOGH, ' t AchMn-'vsêhighfieBoecK 20^


-ocr page 235-

204 S A-K 'Ef N van^S Τ A E Τ

t667

QEtal iian £àco(fcn niet ies, vier, enDe twee jpaecDen
ccfpectitte/ alamen öiecbebooccn^ getooon ijoa^ op
öe receptie ban De teecf " ?8m&aflraöeuï^ ban fóonin=
BcntegcBiupciten.

3Bona ^atetDagl) öen fes en twintichften Ijecft Dcn 3|ecc
aiiï 'üj' <i5?aefban Dhonaal^ eptcaojöinaci^ ^im&aflraijeucy
nodi ' cnöe Denneet Appelboom aï^ e);tcao?b(naci^ tCnbope
scinbaf' ban Sweeden boo? öe Heecen ban Reygersbergh en^
faiieiiï De vander Hoolck, nietöe Cacoffe ban^taetenbe
«iutec».«naenriciilijcft acntal bananbece<iacoflen/sctcoc=
öin giec ftenmetfes, vier, enbetwee pactben upt'^ Stanti
geljupjbe öup(inQe / Süp''^ öet aiogement ban be toel
göemelbc #eec ?Imba|rabeur opgeljaelt/ in be ©erga;
ctinge gcconbuifeert / enbe ben eetfien op een gjoote
utoele fioel met atmen / beanbecenop eengjoote
"aften fioel mcbe met atmen nebet gljefeten jijnbe 5

Sijrt

geeft ben feibcn ï|eer3tmtiajTabeut upt,fttacÖte ban
Denöjiefban C?cbentje/ gfjebateerttot
iScpckholm
ben twee en twintichften ^ccembcclcfiùben/ cetfl
bp monbe en in be
Sweetfche tale gfjcbacn /tooch bec=
bolgen^ gettanflateert in be .ï^ebccJautfctje tale obec=
gegeben fijne p|opo(ïtiebp g{)efcl)?ifte 3©aetnaeben
©eet ban
Ameronge tet ©ergabctinge pjcfibetenbe
ÖegemclbePcet?tmi>affabcuc enöe
Envoye Dfjegent
ïjeeftmetfoDanige complimentcn al^op gcïijcftegei
legentljept fijn pafferenDe ; ioaetop be felbe fêeeten
afgegaen/f nöe üjcbetom boo? be boojnoembe ]|eccen
Ijaccto. .f©og. <l5ebepiitcetbennae't bao
?f5 Hloges
ment
51 jn geconbuifccttgebjeefi. «Ênbe i^boojt^ goet
gebonben tc betfoechen be ü^ccten ban
Gent, Afpe-
ien,Raedt-Penfionarisde Wit, Kien,Amerongen
Bootfma, Benthem
enbe Ysbrants, om met bemeeti
gÖemeïbe ïleeten ^ümbaflabetic enbe <i5nbopc in con
fetentie te ttcben / bet felbec
overtures te ontfangen /
oibe ban aile^ tappojt te boen.

^ei>?opo|jtielupÖealiboIci)ti ' " .

Γ

Hoogh Mogende Heerenì

SYne Coninglijcke Majeit. van Sneden, mijnal-
lergenaedichften Koning ende Heere heeft ftrax
van den beginne, dat den allerhooghften God den
fel ven heeft ghelieven tefettenopden Troon fijner
Voor - Ouderen , niets innerlijcker fich laten aen-
ghelegenzijn, dan dat de oude ende vertrouwelijcke
vriendtfchap en confidentie, die daer voor defen ende
van alle tyden geweeft is tuiTchen het Rijck
Siueeden
ende den Staet van U Ho. Mog. in naeuWe achtinge
mochte worden genomen ; en heeft den felven fyn
Koningl. Majeft. tot dien eynde met grooten yver,
voorforgecn
tendreffe. gheftadigh laten bearbeyden,
daer mede de onluften ende raifverftande|}, die nu fe-
derteenighentijtherwaerdts tuffchen beydenfouden
moghen fyn opgekomen, heel uyt den wegh mochten
worden gheruymt, en alfo vervolgens wederom ghe-
reftabilieert den ghemelde vertrouwelijcke mutuele
vriendtfchap in haren ouden ftaet, ende tot nut ende
voordeel van allen voorighen handel ende wandel van
beyder Natiën Ingefetenen : allerhoogftgedachte Co-
ninl. Majeft.heeft om fulcx tebereycken noch moey -
te noch koften ghefpaert, ter werelt niet hooger wen-
fchende nochteoockanders konnende vertrouwen,
als dat defe fijn Majefteyis oprechte meeninge van ge-
lijcken in haer Hoogh Mog. foudc printen eene reci-
proque genegentheyt tot bevorderinge van foo noodi-
gen, nutbaren, ende heylfatne intentie : Waer toe al-
lerhooghftgemelde Coningl. Majeft.een ontwijfelbare
hoope vattede, foo haeft de fel ve bericht wierde, dat-
ter U Ho. Mogende hadden belieft aen haer af tefen-
den den Heere
Tsbrantjk met goede en raifonnable re-
rolutie,om,fooalsgefeght wierde,alle de klachten en-
de mifverftanden, die fedett eenighen tijdt herwaerts
tuffchen beyde waren opgekomen en geurgeert ge-
worden , wech te nemen, ende af te doen.

Of nu wel den uytflagh daer van niet heel ende al
conform isgheweeft aen de goede hoope die meer-
fijne Nègotiatie niet hebbende gebraght tot volleper,
fedlie ; maer wel dat die faecke door des felfs arbeydt
en dexteriteyt nevens die van fijn Majefteyts Heeren
Commiflariien , nu ftaet in foodanen ordre, ende op
foodanen voet, dat de felve bequamelijck kan worden
voltrocken, foo pouffeert de trouhertighe ghenegent-
heyt, die meerhooghftgemelde Koninghl. Majeft. U.
Ho. Mog. alle tij theeft toeghedraghen , ende als noch
blijft toedragende, de felve nu noch om aen hare iyde
altans niets onghetenteert telaten, maer in overvloet
alles in 't werck te ftellenj 't geen eenighfins kan die-
nen tot herbrenginghe van de oude vrientfchap ende
Unie, als de welckein veelen oorfaecke is van den
Florerenden ftandt, daer iìgh beyderzijdts Staten ende
Inghefetenen innefijn bevindende ; en waer van de
verflaeuwinge en interruptie geen der beyde
Partyen
is nut noch oorbaer gheweeft,· maer alleenlijck aen ha-
re mifgonners heeft geftreit
tot vieughde endeavan-
tage.

Om dan alle hinderpalen van vrientfchap wech te
ruymen, of oock om meerder onheyl voor te komen,
heeft het allerhoogftgemelde Koningl. Majeft, aller-
genadigft gelieft myn perfoon in defe Extraordinaris
Ambaffadeaen U Ho.Mo.af te fenden, ende tot dien
eynde de Koningl. Creditive aen de felve bshoorlijck
over te leveren, met bevel en ordre om te gelijck met
fyn Koningl. Majeft. Afgefante den Heere
Appelkom
U Hoog Mog. te verfeeckeren van des felfs voorver-
haelde goede en fincere genegentheyt ende intentie 1
foo tot U Ho.Mo. als tot der fel ver Staet, welckecon-
fervatie ende welftandt meerhoogftgemelde Coningl.
Majeft. niet minder van herten gewenft, als die van
fyn eyghen, ende dat de felve tot dien [eynde gheerne
verder fai trachten by te leggen den fchadelijeken en-
de bloedigen Oorloch ontftaen tuffchen de Croone
van
Engelant ende defen Staet, ende vervolgens laten
continueren in alle mogelijcke Officien tot bevorde-
ringe en herbrenginge de Vredes, waer van de Hande-
linge,naeftGodcszegen,vermiddeltt.Koningl.M8jeft.
mediatie, aireede nu niet weynig geavanceert ende in
hoope van eenich goet fucces gebracht is. Wy hebben
dan fingulierlijck
inmandatis, ende fuUen daer op geer-
ne van U Ho. Mog. verneemen, wat de felve oordee-
len, of fouden konnen defidereren dat in 'tfel ve werck
wyders fai konnen worden gecontribueert, daer mede
die groote fake tot fijn gewenfte perfedtie moge wor-
den ghcbracht, ende ghelieven U Hoogh Mogende
fich verfeeckert te houden, dat fulcx alles met grooten
ernft ende yver van ons fai worden betracht ende be-
vordert; als daer toe, behalven de plicht die ons obli-
geertnaer te komen't geen allerhoogftgedachte Ko-
ningl, Majeft, ons defen aengaende heeft believen aen
te beveelen, ons vindende aengeperft door naetuer-
lijcke banden, ende daer uytfpruytende inclinatie die
ons engageren tot de profperiteyt ende den welftandt
defer Provintien allerhooghftgemelde Coningl. Ma-
jeft. wil daer tegen oock verhoopen ende vertrouwen
dat ten aenfien van des felfs foo fincere ende oprechte
proceduren endeintentièn, die t'alle tijdt niet min-
der hebben geitredb tot voordeel van defen Staet als
van fyn Majeft. eygen intereffe, foo wanneer die an-
ders van oprechte Patiotten naer haer natuer ende ey-
genichap wel fullen worden gepondereert, U Hoog.
Mog. het oock fai gelieven behoorlijcke reflexiedaer
op ce nemen, ende van hare fyde mede daer door be-
woogen worden, omme te doen voltrecken,{foo wel
't geen door den Heer
Tshantfi. begonnen is (als waer
in fyn Coningl. Majeft. in allen ghenoechfaem heeft
laten blijcken des felfs fonderlinge inclinatie ende
cordiale genegentheyt, ommetfyneoudeendever-
troude vrienden ende Geallieerden te leven in eene
oprechte ende mutuelle verfeeckeringe ) als mede om
'cgeen behalven dien onsaenbevoolen is, onsdaer-
innetedoenobiinereneenen goeden
ende proraten
uytflagh; tot weickers faciliteringe wy verfoecken»
dat U Hoogh Mogende onsgelieven te laten toeko-
men eenige Heeren Commiffarifen, met de
welcfce

wy fon-

KamecBeÜjaeïÖEC s'Herwouters, gelali team öc^ atti ι hoogftgemelde Coningl. Majeft. dienaengàende heeft tìa
• bfccn.öaeaö^ tebrefoiflcn (oDaRÌflen acniienlljchen gehadt, den ExtraordinarisAfgefante Heer


-ocr page 236-

en OORLOGH, 't Scum-en'-'üeerüghfle BoecL· 205

\ . fonder retardement mogen treden tot de af-han-
BOO/· jeiinge, waer toe wy wenfchen dat den groeten God
' fijne genade ende zegen gelieve te verleenen, ende U
Ho. Mog. Scaet ende Perfoonen by profpericeyt ende
ecfüntheydclangeendealtijdtgelieve te conferveren.
Datum 's Gravenhaege den fes en tvintighfien Maert
fiftit» hoiidirt ftven *n fiftigh.

Getecckent

Chrifioph. Oelphicus, in Dhona.
Harald Apfelboom,

(gnöc tettoöle «'cn fecc fpoebi'sö tot

öc confcccntie ; foo ftcbben fp ötn laetften i©a£Ct
nocDinseSEüfHÖftboIflentie:

DEn Extraordinarii Ambaflàdeur en Extraordi-
naris Envoyé van Ìipii/f» j hebben haer Hoogh
Mog. by defen vriendelijclt willen bedancken,
dat het de fel ve gelieft heeft hun toe te voegen eenige
Hecren Gedeputeerden uyt haer midden, om acnde
fclve voor te leggen > ende te doen overnemen 'c geen
fy Excraordinaris Ambaffadeur ende Extraordinaris
Envoyé in naerderen fpeciael bevel hebben ; endeal-
foo 't fel ve principalijck daer henen gaet om re con ve-
nieren over't geen tuilchen Sijn Koninglijcke Maje-
fteyt ende haer Ko. Mog. reciproquelijck heeft te wer-
den gcadjufteert, foo hebben de Extraordinaris Am-
baiiadeur ende Extraordinaris Envoyé uyt defe haer
Ho. Mog. wilvarigheyt een goet vertrouwen gefchept
dathaer Ho. Mog. niet minder ais Sijn Koninglijcke
Majefttyt genegen fullcnzijn,om nae wegh-ruymin-
ge van alle'tgeen tufllhenbeydeoneffèn moghtefijn,
wede/om te herbrénghea de onderlinghe Confidentie
ende Unie, welcke aen beyder-zijts Staten alle tijt foo
ialuiairenavantageux, ende aenderfelver Onderda-
nen ende Ingefetenen foo nut en profitabel is geweeft.

Ende om niet met het ophalen van het gepafleerde,
te lang, nochte te verdrietigh te vallen, 't welck aen de
faecke ten principale maer Ictfel, ende geen voordeel
kan bybrengen ; haer Ho. Mog. figh lichtelijck kon-
nende recolligeren van het geen van tijdt tot tijdt is
voorgevallen. Soo fullen de Extraordinaris A mbafla-
deurs ende Extraordinaris Envoyé hier alleenlijck
kortelijck feggen, ende haer Ho. Mog. verfeeckeren,
dac Aller- hoogftgemelde Koninglijcke Majefteyt van
herten foeckt code tracht met haer Ho. Mog. in
{er-
fcSe vriendtfihap
en confidentie te ftaen : Ende dat de
lelvetot dien eynde feer geerne foude hebben gefien,
dat de Negotiatie van haer Ho. Mog. Extraordinaris
Afgefanteden Heer
Tsbrantfx, niet foo onvoltrocken
wareblyvenfteecken, endefulcx blootelijckop een
Alii'van Neutraììteyt te redrefferenjdie Aller-hoogft-
gemelde Koninglijcke Majefteyt, behoudens eer en
refpefl, niet en verftont te konnen inwilligen , alfoo
meer-hoogft.gemclde Koninglijcke Majefteyt fodae-
nige^ffealréedegepafTeert hadde, die aen figh felfs
konde voldoende zijn, dat Sijn Majefteyt van
Vranck-
r^Vi, figh daer mede bevredight hiel, ende haer Ho.
Mog. dieswegen oock niet wel konden meer preten-
deren, dat boven dien Hoogftrgemelde Koninglijcke
Majefteythier Ho. Mog geruft ftelde door des felfs
koftbare en[fincereMediatie in 't byieggen desOorlogs
tuffchen Si η Majefteyt van
Groot Brittamiea ende
haer Ho. Mog. daer Aller-hoogft-gemelde Koningh-
lijcke Majefteyt geerne met allen yverwil laten inne
continueren, ende dathaer Ho.Mo. noch daer en bo-
ven gen oeghfaem verieeckert wierden van Sijn Ko-
ninglijcke Majefteyts oprechte intentie^ tot continua-
tie van alle vriendtfchap met. haer Ho. Mog. Dat nu
den HeerrtÌMBi/aj geeneder geallegueerde redenen
admitterende, figh is blyven ejccuferenop fijn precijfe
ordre,ende de Negociatie liever heeft willen af-breec-
ken,al6meer-boogft-gemeldeKoninglijcke Majefteyt
hier inne te gemoet te komen, Sulcx heeft mear-
hooglt-gemelde Koninglijcke Majefteyt niet anders
als vreemt konnen vinden , infonderheydt alfoo haer
Ha Mo. Extraordinaris Ai^efante den Heer
Tsbrantfz.
Aracx in den beginne verÜaerde gcenep anderen laft
VI.DceL

te hebben,als om fecours tegens Engelandt'te verfoec- τ gg-

ken,ignorerendegeIijck(aem alle dereft, als of daer _^

niets onefiFen tuffchen beyde ware geweeft, ende alle ^
remonftrantien die meer-hoogft-gemelte Koninglijc-
ke Majefteyt van tijt tot tijt, aen haer Ho. Mog. haddc
; laten doen, in geene confideratie hadde te komen.

Maer Allerhoogftgemelte Koninglijcke Majefteyts
gedachten zyn niet minder gegraveert geworden door
de klachten van hare Onderdanen ende Ingefetenen >
diemethaere Schepen geladen of ongeladen in Zee
ioopende , hoewel verfien met behoorlijcke Paffen
hier te Lande opgebraght, van hare Reyfe gedi ver-
teert , onder verfcheyde prsetexten opgehouden, mee
Proceflèngetraineert , met eyfch ende befchuldingc
befwaert, ende dickwils of heel geconfifqueert wer-
den , of foodanighe fch'imp of fchade aen haere Per-
foonen ende Goederen komen te lyden, datdcr fel-
ver ruyne genoeghiaem daer aen dependeert, ende
vervolgens de totale Navigatie ende Commercie van
'cRijck ÌB>«i/if»gettut wcrdt. Dat het evenwel ge-
meent foudezynom Allerhoogft gemelde Coningh-
lijcke Majefteyts Vriendtfchap ende Alliantie temef-
priferen, kan de felve als nogbgeenfints aennemen,
Allerhoogft-gemelde ConinghlijckeMajefteyt wil het
liever rejefterenop de mjKeii/i?» der tyden, endeop
de Conjundturcn van faecken : dogh moeteyndelijclc
verfekert zyn van haer f-io.Mog, intentie, ende van
't gene hy van haer Ho.Mog. vricndfchap te verwach-
ten heeft, konnende met alle tydtindefelveonfeec-
kerheydt blyven fluöueren, infonderheydt alfoo de
klachten harer Ingeiètenen figh vermeerderen, de in-
folentien der particuliere Commiiije - vaerders vry
groot zyn, ende by de Ed. Collegien ter
Admiraliteyt,
alhier meerendeels niet op den teneur der onderlinge
Alliantie, die de eenighfte Right-inoer behoort te we-
fen, maer op de particuliere i'laccaten van haer Ho,
Mog.die eygemlijck der felver Onderdanen, ende niet
Allerhoogft-gemelde Coninglijcke Majefteyt Subje-
den konnen raecken, in het uytwyfen van faécken ge-
fien wcrdt. H^t eenigfte ende befte redres hier inne is,
dat de
Sveedtfche Onderdanen Schepen en Goederen,
die hier met Arreft fouden mogen zyn bekommert >
wederom werden vry gelaten, alle veroorfaeckte fcha-
de warde vergoedet de infolentie der particuliere com-
mi ffie-vaerders werde gerepri meert, ende de Heeren
ter Admiraliteyt werden verfocht,in faecken raecken-
de zyne Coniugi.Majefteyts Ingefetenen, figh te hou-
den ende.te reguleren nae den inhoudt der onderlinge
Alliantie, ende in conformiteyt van dien fpoedigh
recht te doen ; ende dan dat de Λέ/Λ, die figh by de te-
gen woordige Occurrentie van faecken fouden mogen
op doen , ende waer van de Articulen der Alliantie
fwijgen, onderling ende by een wederzijdts Concert
werden gereguleert, daer mede foo wel de Hoven van
Juftitiealsde particuliere Ingefetenen mogen weten
waer aen fy figh te houden hebben. Allerhoogftgemel-
de Coningl. Majeft. heeft tot dien eynde, alioo ftracx
in den beginne doen urgeren op foodanig Concert of
Reglement van Marine, heeft gewenft gehadt dat het in
den eerften al hadde mogen werden vaft geftelt, ende
fai geerne fien, dat het nu als nokh werde voltrocken ,
waer van haer Ho.Mog. niet konnen af-keerigh zyn,
't felve fai ftreckentot fecuriteyt der Navigatie, die
haer Ho.Mog, alle tijt in foo gropte recommandatie is
geweeft,ende fai wegh nemen, oock doen voorkomen
veele difpuyten en onluften, die anders nogh ftaen te
vreefen, ende infonderheydt fai het eene aenleydinge
geven tot alle vriendtfchap, ende verhoopentlijck by
haer Ho. Mo. als een bi llicke fake, η iet wi len werden
gedeclineert. Dit foo eens zijnde geadjufteert, Tullen
figh de andere openftaende pointen mede wel vinden,
gelijck dan vcrli:heyde debatten dienaengaendemec
haer Ho.Mog. Extraordinaris Envoyé den Heere Ü-
irtf«i/»zynde gevallen ; verfcheyde Projeden over en
weer daer op zynde verwiffelt, komt het nu alleenlijck
aenophetgeénedaerhetleft by gelaten isj ende om
niet onnoodigh veel tijts te verliefen, hebbei> de Ex-
traordinaris ^iajfadeur ende Extraordinaris fntvj^/
haer Ho, Mó, willen over-handt-reycken dit
bigatndt.

^ Sro\*Ït


-ocr page 237-

i8o SA KEN van.-STAET

l6èf prajeiivanricmfliatie, niet als een voorftel daerop
^ ' wyders te rabatteren valt, maer als een fchrifc 't wclck
in fich hout de uyiterfte meeninge van allerhoogft-
gem. CoDingl, Mijefteyt waer op alle voergaende de-
batten fyn gevallen ende gheeyndight, welck projedl
als het haer
Ho. Mog. fullen gelieven nae fyn natuyre

ende intentie tc Confulereren. fullen het felve in
niet anders als billijck bevinden, en fodanigh dat het
by haer Ho. Mog. wel en bcquamelijck kan werden
toegeftaen, ende diej verhoopentlijck geen fcrupul
maecken om't felve fodanigh als hetleyc, te adj afte-
ren ; infonderheyc als het haer Ho. Mog. fullen gelie-
ven cc confereren by de eerfte projcden, ende daer
uytfien > hoe wijt allerhooghftgfemelde Coningl. Ma-
jefteyt om geen wortel van onminne overigh te laten,
vantijdttottijdtis afgegaen van veele ende ghewigh-
tige pretentien, als van 't
Veyl-geldt, van 't point der
/ubfidien, van veelen in de Guineefchefeecke, dogh al-
les op het vertrouwen, dat haer Ho. Mog. dan van
dit gemelde projcft mede niet en (uilen gelieven wey.
gerigh te zijn, maer geerne daer op willen fluyten.
Ende deprincipaelfte mifverftanden, die wederzijts
gemoederen tot nogh toe in balance hebben gehou-
den , hier door wegh genomen zijnde, iuHen haer
Ho. Mog. feeckerlijck bevinden hoe avantageux haer
Ho. Mog. fulcx anderwaerts fai welen, ende hoe fin-
ceer ende genereux allerhooghftgemelde Coninkl.
Wajefteytfodanigeavantages, die daer uyt fullen ko-
men te refulteren aen haer Ho. Mog. fai gunnen en
helpen bevorderen. Ende fullen ditswegen de Extra-
ordinaris Ambafladeur ende Extraordinaris Envoyé
hier op geerne verwaghten haer Ho. Mog. fpoedige
refolutie ende favorable antwoorde.

Voorts hebben fy Extraordinaris Ambafladeur ende
Extraordinaris Envoyè expreiïe laft haer Ho. Mog.
re notificeren,dat meethoogftgemelde Coningl. Ma-
jefteyt van intentie is > nu dit voor Jaer fjffvan hare
Creon fihepen naer Por/ugae/ce laten afgaen om Stut,
dogh eerft met eenige Cargo te Terfien ( om de on-
■koften ecnlgfintsgoet te maecken)op Eagelant·, welc-
ke Cargo niet fai be Aaen in
Contrebande, maer in rou-
sseSvieetfchewartn,
gelijck aen haer Ho. Mog. daer
van aJreede voor delen is notificatie ghedaen door
hem Extraordinaris
Envoyé. Ende vertrouwet meer-
hoogftgemelde Coningl, Majeft. dat haer Ho. Mog.
niet en fullen gelieven te gedogen dat door der fel-
ver Oorloghfchepen of Commiffievaerders aen defe
voorfz
vijfCioon Scheepen eenigh hinder, onghe-
mack of affront werde toegevoeght, alfoo iulcx aen
booghftgemelde Coningl. Majeft. al te fenfibel foude
voorkomen, ende verfoecken fy Extraordinarii Am-
bafladeur en Extraordinaris Envoyc over fulcx feer
vrindelijck, dat het haer Ho, Mog. goede geliefte fy,
daer en foö het behoort, fodanige ordres moedigh te
laten afgaen, daer mede aen defe Croon ichepen op
hare rey fe over
Engelandt nae Tortugael, ende op haer
te rug keeren, geen moleftie werde aengedacn, maer
onverhindert buyten alle difrefped werden gehou-
den ; waer op meergemelde Extraordinaris AmbafTa-
deur ende Extraordinaris Envoyé, haer Ho. Mog.
verklaeringe ende goede verfeeckeringe > fonder
eenigh uytftel, vermidts die tijdt fulck niet en kan ly-
den, de voorfz vijf fcheepen, flaende nu alle dagen
om Zee te kicfen, geerne fyn verwaghtende, &c.

i^ett>joject/ inöeffnöfcmelt /lupDe al^bofeiit :
I.

QUandoquidem Tradlatus Elucidationi» Fsederls
Elbigenfis die aj». Novembris Anni idfp. con-
clufus, ad inftantiam Sacrx Regix Mijeftatis
Suecias fpeciali adtu, vel inftrumento abrogatus
Sc
extindtuseftj ita quoque pro majori ejus firmitudi-
ne, & quod ejufmodi explicatio Traöatus Eibin-
genfisimpoilerum nunquam prastendi debeac, mu-
tuo confenfu placuic ipfum abrogatae Elucidationis
inftrumentum huic Tra^tatui verbotenus infere mo-
<lo fequenti.

pjojtft
ten bieii
epntie

( Inferatur Inflrumentum )

I I.

Qiwntum adjus veöigalium utriufque paitis ficcoü-
ventum eft ; Ut quemadmodum penes fummam po-
teftatem utriufque Status de oneribus & veöigalibus
in propriisditionibus fic dominiis terrà & mariple-
niifimum difponendi jus, fine controverfià refidet,
ita etiam pro ratione temporum ac Status, eadem pro
libitu variare & augere utrique refpefliivè parti con-
foederatorum integrum eiTe , hoe ipfo declaratur, nifi
pro ufu
Sc commodo utriufque Status,mutuàconven·
tione aliter de hinc ftatuere vifum fuerit : quo in Cafu
eaquas invicem ftipulato funt, bona fide & fine ulli
aliquaimmutatione fubfequente debent obfervari.

£t quemadmodum aniea ita conventum eft,ut neu-
ter Fcjederatorum circa vefligaiium folutionem ia
fuis refpedive Regnis & Oominiis aliter haberi auc
aggravari debeat, quam conjunAiillma quxque gens
peregrina, qusepotiffimaibidemfruituraut impofte-
rum fruetur, in vedigalibus immunitate ita etiam
hic idem confirmatum ficroboratura eft. Qupdfive·
rò contingat, certus ob caufas & propter reciproqut
aliqua commoda, uccum alià gente,aliquisFcedera-
torum de fpeciali quodam beneficio convenerit, lice-
bit utrique Fcederato iifdem commodis in alteriu»
refpeöive Regis & Dominiis frui, modo eadtm vel
fimiliapro mutuà conventione fefe obftricxeriiit.

IV.

Maneant itaque de estero Fcedera antehac intet
Sacram Regiam Majeftatem Suecix & D. D. Ordd,
Gen. Fcederati Belgii diverfis temporibusconclufain
fuo plen ο vigore, cum omnibus eorumdem ariiculls,
ibidem comprehenfis, tanquain prxcipuum
Sc ira'
motum amicitiae
Sc neceiStudinis arfìioils funda·
mentum ; falvis tarnen per omnia fcsderis cutn Sere·
niiSmo Magnse Britanniie Rege fupeiiori,
anoo
i66j. die i.Martüconditiooibug.

V.

Vigeat praeterea liber navigationis 6e cofflmercio-
rum ufusjuxta priorum fcederum tenorem atquead·
eòut literis falvi pafliis, pace vel bello monftratis,
navibus [utriufque Status & iifdem impofitis homi-
nibus & mercibus, liber curfus pateat, abfque in·
quifirioneulteriori, vel impedinoento ullo; fi vera
qusedam naves de mercibutvetitis, vulgòcontroban-
dis., iufpedaeeflent, deadjundà defignatione trin*
queconventum eft, undeconftabit, quienam mer-
ces in pofterum pro vetitis feu controbandis faaberi
debeant.

VI.

Quod attlnet fubfidia qux Sacra Regia Majeft· Sue*
eia: tenore padorum fuperioribus temporibus inito·
rumhadenus exegit& poftulavit; Sacra Regia Ma-
jeftas evidenti figno teftari defiderans quanti faciat
amlcitise antiquae cum Fccderato Belgio reftauratio-
nem 6c coalitionem, obinde declaravit, ficuti A hoc
ipfo declarat,fe omnibus illis prsetenfionibus quK jam
diüorum fubfidiorum nomine hadenuc poftulatx
funt, pro fe Se fucceflbribus fuis vigore pnefentium in
perpetuum
Se penitus renunciaturam, ita ut nullo
modoampliusScimpofterum à parte Regni Suede
prsnominata fubfidia ur^eri polunc vel debeant.

Viciflim & Celfi Se Fiapotentce D. P. Ordinei
Gen. Foed. Belgii confimili evidentia teftari defide·
rantes, quanti faciant amiciii» antiquae cum Sacra
Rege Majeftatis Succise reftaurationem δε coalitio-
nem declararunt, ficuti & hoc ipfo declarant, fe om-
nibus iisprietenfionibus quae tenore paAorumfup»·
rioribus temporibus inicorum ,hadenusàSlac.Reg.
Majeft. exegerunt
Se poflularunt, vigore pr«fen-
tiumin perpetuum, Sc penitus renunciaturos, itaut
ejufmodi prastentionum nomine, ab Ordinea Ge-
nerales Foederati Beigli nibil quicquam amplius urge-
ripoflìt vel debeat.

VI» il


-ocr page 238-

'' ' ' Controverfise autem quasinrer Sereni Rcg. Maje-
ftatétn SuedsejufqusprivilegioinHruétam focieta-
tein
Africanam, & Celfos & Prsepot. D. D. Ordines
Gen. Fced.Belgiij corumque itidem privilegio muoi-
tam 'Sociecacem Generalem Indi® Occidentalis ejus-
dem Fccderati BeJgii oborcse fuerant de proprietate
quorundam locorum & nomÌDatim fortalicü
Caio
Qorfo
in Guinete Africa licore fiti, & decommerciis
quic iifdetn in locis cxercentur, nee non de navi qua-
{jam Chriftina nuncupata,indidisoriscapta,coin-
pofitK atque fopicx funC;inodo & condicionibusfe-
quentibus.

Ac primo quidem Sereniflimus & Potentiifinous
Rex SueciS) ejufdemque Sociecas Africana, fuo quis-
que
nomine, renunciabunt, quemadmodum bifcc
prsefcntibus renuntiant, omnibus omnino aöionibus,
qu^ab iis in hunc ufque diem in Societatem India;
Occidentalis Feeder. Belgii circa diélum fortalitium
Cabo Cerfo , &, diftam navem Cbriftinam inftitutae
& motxfunt j qualefcunque illa: funt, aut quo nomi-
ne inftitutae
fuerint, vel inilitui poiSnt : ficut ab altera

Π ne parte, Celfi ac Prapot.D.D. Ord Gener. Fce-
elgii}& eorum privilegio munita Societas Indi®
Occidentalis renuntiant etiam omnibus aitionibus
& prietenfionibus, qu® ab iis aut ab ea in diftam So-
cietatem Africanam motas funt aut inoveri poflenc,
qualefcunque
ess fint fine ullaexceptione.

Secundo, fummemcmoratusRex Suecisc, diiba-
que ejus Societas Sueco Africana,alter memoratis D.
D.Ordin.Gener.Didaeque Societati Indiae Occiden-
talis Feeder. Belgii cedunt& in eos transferunt omne
jus,poiIeffionem,adionés,&pr£Btenfiooes ,qua8 Sac.
Keg. MajeAas Succise, aut ejufdem (ocietas Sueco
Africana, aut revera habuerunt, aut fe habere putave»
lunt, ic fortalitium fitum io promontorio
Caèt Carfi
nominato, ut & om neju9 ab eo dependen», nec non
omnia reliqua forcalitia & receptacula in Guinea in
Africae litore fita, cum omnibusjuribus ab iis depen-
deniibus, cum hac renunciatione fpeciali quod nec
sltiffime memorato Regi, nec ejufdem focietati Afri-
ctnx, nec etiam reliquis coroe® fubditis ad didum
fortalitium diótaque receptacula,locaque ab iis depen-
dentia,navigare,aut ibidem commerciorum gratii ap-
pellere liceblt, direöe vel indiredi:e,& quod didra Sa-
cra Regia Majeftas diöaque Societas Sueco Africana
nemini omnino,nec advenis ut ad difta loca navigent,
ncque autbores erunt, neque eos etiam protegent.

Tertio, quod navis difta Cbriftiana, cum fuo one-
re &eum fuis dependentiis cedet diöaïSocietati In-
di» Occidentalis Foedcr.Belgii,& eum in finem di<3:a
Sac. Reg. Majeftas renuntiat taro fuo nomine, quam
nomine ditìie Societatis Sueco Africanae, & aliorum
omnium, quorurn imereft, & quibus in didtam na-
vim & in merces quibus onerata erat, cum omnibus
dependentiis aliquodjus erat, commodo & ufui So-
cietatis Indias Occidentalis Fced. Belgii.
Quarto,& poliremo, hac de caufa perfolrentur Am-
ftclodami, Ei vel iis quos dida Sac. Reg. Majeft.ad id
conftituet, centum & quinquagintamillia Imperia-
lium in fpecfe, tanquam fumma principaliter debita,
lìmul achifce tabulisfubfcriptum &earum ratihabiti-
tiones in debita, formà exhibitae & communicatie
erunt.

IX.

Quod vero damnaattinet,qu?Societas Sueco Ame-
ricana à diöa Societate Indiae Occidentalis Fced. Bel-
gii,Cbi ad eadem io America illata effe praetendit cop-
ventum eft harum prf tentionum rationes juxta acqui-
^tis regulas cum Sacrz Regiae Majeftatis Ablegato
Hagaj-Comitisquantocius examinari,dcfuper tranfi.
Partique i^fie confeftim & fine mort. fatisfieri dc-

X.

Decaterojus Fcederatorum fubditisfecundum le-
ges & paöa fine ambagibus ullove refpedtu integre
reddatur,redditum fine ulli procraftinatione aut mo-
«ecHtioni tradcter. In fpecie autem, ut & caufa
Gmt

yoenwj· contra Cw;>«r aliquando terminctur, utrin- i^öf»

que vifum & comprobatum eft, quo fupremi iVlagi- ___C,

(tratusauthoritate,nonnulli cordati & probativiri,
utrimque ad arbitrium ficaflum compromiflìonisà
partibus eligantur, qui Hamburgi poft fex menfes à
conclufo hoc tradiatu congredientcs, fecundum mo-
rem in compromiffionibus ufitatum,pro scqui & bo-
ni confcientià, prxtenfiones partium cognofcant, δε
adajquent; decifa veroab utraque parte Confoedera-
torum open danda> ut mox Ëxecutione mandeturt

XI.

Et cum nonitapridem è controverfiis interSere-
niiEmum Magna Britannia: Regem & Fóed. Belgii
Ordin. ardiffimum bellum contra Sac. Reg. Majeft.
vota enatum fit j Sac. Reg. Majeft. autem pro fummo
& perpetuo fuoinpacem ftudio & amore nihil prse- '
ter belligerantium partium reconciliationem magis
exoptet > ita pollicetur fe vigore Mediationis fua
omnem pollìbilem operam impendere velie,quo pras-
fens bellum inter Sereniffimum Magnae Britannisc
Regem &Fcederatum Belgium aquisutrinquecon-
ditionibus quantocius componi & defiderata pax rur-'
fus revocati & ftabiliri queat.

g^cn negenden ?lpjil gabCicji öc J^f ccen aimbaflas Hllcmtw
öf uc enDc «Cnbopé bacc cf cfïc tonferentfc / mDc ( bot
oen^CfratictjanDefdbÉi^iiCtn) nacflciüKitfpt p?o=
poneàùen De ü^cccen ^taetfcge Coinniinaci^ ; bat
De l^Ett l^ranfc&cSlliïibaflaDcuc <öi?acf ban Bande
bcÖoo^De alöact b£tfoci)t te bsojDcn mcDe p^cfcnt te
jgn/ omtcgctupgeittoatin beconfcccntimpafTeec»
Oe/ enbe om De |)anDdfnge te bo;Dctcn.

35e i^ecr <0?acf ban DhonabonOt ftócp bjeemt/
bfU; fuTq; fouDegδefφteDen/fonDecbaccoptbange::
fpjooclten te jgn/ Datj^et ecne nitutoiggcpt cn ongee
bjupcIiIgc&bia^/enDe in Detoelcbebene Oifftcultep»
tenceflDeten / bejbelben Dattcc gem ggctupgenban
nooDen toatm / bp albicn ' ec aen De jijoe ban De l^te»
een <i3eDeputcccDen indfinatie loa^ om De gefcgillen
in Dee m^ne bp te leggen / gcltjcft fotl MBaftfttpt aen
f^nejpDe Dacc toe tn alle optcctjtigtKPt genten taia^.
#e jiieecen<0eDcpnteetDcnaUt}topI)actfeggf)en in*
fificcenDe/ enDefpn CFccïIentie geanttooojt öcbbeni
De/ bat Dy Daec ban fouDe aDbifeten/i^ Defe confecen»
tleDaecopgeepnDigljt

twaeifden ban De felbemaent ban 3(pjtlop
eena©DonfDagbDcn derden DagD ban bci)arfcDfef«
fie/üiifctDeConfeccntiebooj De ttoccDemael Benio*
men/enbeDnpjDe ban nee nnDDagD^tcn fesupren
tot abonbt^ ten thien upcen.

#rn cetllen 45eDfputeecDe l)ct hioojDt bóetenDe /
DeeDt en niaet&te een compliment/ Dat De boo^gaenDe
Confccentie aen De Üecten Etsten contentement,
t)aDt ggegeben op gct rapport Dat fp bacc ban gcDacn
ItabDen } cnDe infifieccDe toeDecom Datmen gtoote<
lijci befibereecbcn Dat De 'itecc ?llmba(fabcuc ban
Vranckrijck altoo^ p^efentmogljtejpn/opDatDooi
fpn (i^ffidcn cn entcfbcue De oube goeDe bjtenDtfcgap
be^tccctDetöetfielttoietDt/toacc ober men altan?
inqueflie toa^. ^pn <{E);ce(L onttooojDe fece àleep^
ii|clt op Defe ttoee pointen/betupgenDe fpne blijDfcIjap
Datfpne pjoccDucenDe ÌÌecten^tatcn aengbcnaem
ïnacen/enDcacn DeanDccejilDeaentollfcnDe De incon«
gtnitcpt obec 'tDoen toepen bon te ^ecc Franfche
AmbaOadeur in aHeconffrcntien jtDaccinDeJ^cccen
(6cDcputeetDen epnbeltjt&acquicfceccben. (CnDeljiec
opballenDetot Defaechcfelfi^/ namDcn]^eeci3aeDt-
#en|ïonac(^ de Wit öct tooojDt / cnDe DcDeeen lange
yatangue / btcbnlt met ceDenen / ar^Umcntm / cnbe
fubtilitepten: fufiinccenDe ai ben Den beginne aen/
Dattctfeec nootfaeeheUichcn al^'t Bafisban bcgc|)ces
Ie fabe toa^/bat S wceden be bercplïe
Aöq van neutra-
litey t gaf ; biaei: obec IbP ££ti fece ampel bifcottc^ upt;
IijepDc. ^e I^eec Dhona antlDooibe Dacc op ooch tD#
felifcK al^ ban punct tot punct: Ijaec ban be;cc brctoo»
nenDe cnDe cememocecenbe / De quaDe effecten Die
(SEcaetaet ban Eibingh gijetoolgbt bjacen /febcttben
tijbtbattctScniaet&ttDaitotopDefecupcetoei ntbe
a bai

en OORLOGH, Seven-en^^eertìghpeBoeck, I07


-ocr page 239-

i8o SA KEN van.-STAET

batSweedenbaeCUptnoptfmiitìPJtìfiÌtÌfC B^fCflt

__gettocften öaDöe / maec in teöenöeel anecïcpe contca=

benticn/ tucDettoaecDigïieöcn/entïE quaöcn/ban Defen
^taet ontmoet ; Uan Oc toelcfte Γόη «Öjrcdienrie lieUcc
toiiOefttjneen / al^ ren ïanaö bctBacI maccften/ om De
faccftEniEt tebrcöittécenin ptefr^üan Die te beifoe^
ten. ©en i^eec penfïonaci^ enöe Den Heer Ybrancfz
toierDeit ftiec op toat ïjeftigec / aeincft of fpn ίΕ?;κΠεη=
tie Defen ^taet foc^t
te befcftulDiBÖen ban Ijet boo?=
noemDé Cractaet gecontrabcnieert teöebbcn ofan=
Decfmt^; en pooflljDm fijn «gpcellentie in fpn toaaj=
öentebangen: Den©eeEi^enfionaci^b?acöt alle^bp
om te Doen ftcnnen/Dai alle tantreibentien enDc inob=
fecbantten ban Swecdcn cnöe ntet ban Defen ^taet
boojtquamen-.DattEt S weeden feIfi?/enDe niet Defen
^taetentoa^/Dle De acte ban Redintegratiegepjep
en gerecommanDeett baDDe / in teechen Dat De ttan^:=
Btefïïenban Die/ enDe niet ban Defe quamenj 't 313ekft
Den teecgenponaci^ fubitdijcft Dt&atteecDe obatcef^
fenbealleceguïcn enDe p?fccpten ban Öe Logica enDe
Rhecorica, Dicftmaei^ IjcttjalenDe Dat Swceden nopt
fouDe öetoonen Dat Defe ^taet bet boo?noemDe fflcac=
taet nocö eenigije anöete in eenlgij i^oint gecontcabes
nieettöaoöc; enDeDebattecenöe eenigepaffage^ban
De Sweetfche pjopofitie enDe ban ijet project ban Red-
integratie, Dat ijaec eenigen tijt te booten bp gefci)?ifte
tee öanDt baasi gc|ïcIt:aIiegneecDen onDec anDet:en Dat
fngcbolge banDellSemocien cn<©fficien Die De Heer
Appelboom ijiec beboocen^ aen Den ^taetgepjefen=
teertÖaDDe / Weech / Dat Sweeden tjft Elbinglc Ccac^
taet bQojraael^ geappjobeert enDe begeert IjaDDe Dat»
tetfiaii perfectie enöe fttacfjt bethceegö. ®an Daec
(luamöptottetparticiilacifcren ban De painten ban
't booinoembe pjojcct/enDe DcbatteecDe öoogelijcft en=
be DefappjobeecDe
gl)eljeeltjcit Dedrieeerfte ^HrticftU'·'
len/ fuliineccnDe (lercit enDe bafleltjcft Dat Öet Elbiog-
fche (®cactaetban geen Bi;aci)t of toaerDe en toa^ /
bpalDienDe boojnoemDe driéeerfte?6rtitftulen batl
't pjoject geaOmi tteect toietDen/ enDe öatmen Die Dcc?
Öalbent'eencmaclbcijoajDeteropecen/ al^ abfoIute=
lijcft |tcijOia& mettet boo?noemDe iCcaitaetjenDe Dat=^
men Ijet felbe göelieelöcft nietfionDe nocöte mogijte
Doenbccnietigen/nocögeDogenDatbeniietigöttoiect/
gemettfit Dattet een ®cactaet tea^ / 't toeïcfi folem^
nelijcft gemaecftt/ geappjobeect / enDe toeDec-jijt^ ge^^
tatificeccttoa^. ©e <é?aefban DhonaantbJoojDeop
» aUe Defe reDenen enDe objectien met eene toanöeclijc»
he fpoeDigljept enDe moDccatiCienDe&eeDt&embcci
fcöepöe acticn ban Defen ^taet fien/ Die gepaffeert
enöe mettrtbooinoemöe iEcactaec geenfïnt^ ober een
ftomcnDctoaten. <euDeom tebefïupten/becfocöteea
nigU anttoao?bt ingefcöjifte op DeboojnoemDepjo»
pofïtie enDe pjoject/'ttaelcR Dei^ecceiKSebeputeec»
Den naec eenige tegen ceDenen/epnDelijcft belooft &eb=
ben ; geloobcnDe be monbclinge tonfetentiegenoecg
te jijn. ©efe fanglje conferentie toiecDt epnöelijcft be=
flooten op De boojnoemDe Djiepointen/öicDelleec
iSaeDt-^enfïonart^ enDe De anDcte Heercn <$eDepu:^
teei;Ocn bcgeerDcn abfolutelijcft eecopeecc tebebben/
al^ incompatibel mettet Eibinghfche ®cactaet.

^endertienden tDtecDt De Conferentie fjetbat ban
vier npren tot Dc^ aboiit^ ten acht npcen ; in Defetoe
tDlctben alle De refïetenDe ^rtichulen ofte ^ointen
ban'tpjoject geDebatteert/toaec in'et niet een toa^
tegen^toelcheDeï^eercn (©cOrputecrDen niet petste
feggen enOe Seftigö te Difputeren OonDen.

tiet cerile '?ErticAuI ban 't profeet af tot get
laetfle tndup^/DiffjcuIteecDen en DifputeerDen Dc i^ee^
een OSeDeputeecDen ade bePointen/relf^ get laetfle
alfoo booglj al? öet eerfteof eenigfjanOecpoint;fu=
(linerenDc bjelbafieliich Dattet ongebjnpcRcIijdft toa^
een fuich of Diet^ebjcfi point (n een i^ractaet tc (iipu^
leem. 4£nbe alfa DeJ^ee^limbaffaDencceinonflrefCs
tic,/Datai [jetgeencDat in geen ggebmpclt toa^niet
eltìittoa^ te bertoecpenoftc te öef^ppjobecen ; bat
eengoeDe faccfe een^ aenbanglj beijoojDe te nemen/
enDe'bat öp fjaetbacrom Oe^ te meccpieffcci^e om
betcDcn te toeten/toaerom fp Dit laetfle point torps
gecDtnteaDmitteren j Ijeeft Deni^cer^aeDt-^enfio:^

nari^ epnDelijchgljefept/Dattet tot oncetc ban ben ifii»
^tact fonöe 5pn / eb m fal^ of fp tot Defe eictremitcpt ''
toaregebjacljt ban geDtoongen te lionnen toojDcn om
een point ban Die naturen te flipiilcren / enDe om Den
©jeOetebiDDen niiebetfoecfien;en Dat noopeiibe Jet
boorige point/ fpjeechcnDé ban een fomme ban hon-
dert en vijfcich duyfent ÖtJc>;Dalcr^ / DcJ0ctelt foube
mogengelooben en intetpieteren Dat CEfegelt-fomme
mrtrecl)tegcgcbcn toierötoniDen ©?cDe teftoopen.
^e J^etc ®jarftoa^ ban een foo abfutbe fnfienuc ge»
caeclu/enDe geloofDc berobligeect te jyn een tocpnigft
Öoogcr en op een toat crnfligcr toijfe te fpcecchen/enDe
maintincfiDe geheel Ijct tegen Deel Dat Ditlartfle point
Dacr nioefle en brljoo?De te toefen; enDe felf;^ Dat Defen
MaetDeeerOacrban&aDDc. ilct Difpupttoierbtboa
De cene en De nnDere jrjDe ftecbigcc/ enDe De Umbafla«
Dtuc crpjcfentrecDc De Jteeren iSeDeputctcöen feer fi«
rieufeljjch cnöe hojtclürit : Dat ingebal men ficD aen 't
uoint ban ecce toilDe floorcn/Oattec fpn JSajcft. ineec
öaDDe toaec aen ficlj tc floocen / al^J Defen ^taet / ten
toace Dat (lel) Defen ^taet op geen ban alle en bet'
tcoutoDe / nocö op tooojt ban Den fóojiingt) / nocD op
öct effect felf^ / Datfe in fijn opcecljte en genctcufe ac*
tien fagcn/rnbc fonDer Ijet nunfle Dingb in Den tegnv.
tooo^Digen «©ojïoglj gecommitteert te Rebben / toaec
ban Defm ^tact ficti ItonDc behlagen of fijn ll^Qjcfï.
blameren; enbe Dat Dit alle^ niet tegenpaenbcDefen
^tact bleef opiniaficecen op een aöe van Neutrali-
ccyc. oSpnDrlijch bjoccb Ijaer: of fp in 6e Mediatieban
fijn JBajffl.en De continuatie bati Dien/geen coiitctites
ment namen i ^e (©eDeputeerDeη Ijaec een toepnic^
confu^ bebinbenDe Dattet fijn €>;ceH. fo Ijoogf) nam/
bielen tcrflont op conteflatien ban Den ^taet/toel
flercftelijcherfienDeDemoepteenDeeer Die fpn Jla·
jcfl.Doo? Defe fpne Mcdiatie Jjaer DeeD/ban ben toelche
fp toacriijcR öe rontlnuatiefaegccrDe/enDebeftoegm
grooteltjcjc aen fpn Jü^ajefleptberpMjt toaren; bet>
WacenDe totjDetjStip ccfolutle/ ejcpjeffc o?D?e ban De
i^eeren ê>tatcn te Ijebben / om bacr ( Sweetfche Mi-
niiters) Daet: obec ban toegen Den i&taet tebebanc»
ïten/ göelijch fp in ampie enDe goeOen fojme DeDen. ι
^openDejjet point ban Guiné enDchonderten vijf. '
ticb duyfent ï3j5c)cDaelDet^5De j^ccten <©cDcputeetDeii
blebenperfifictfn bpöetgeenDaec obec met Defêeec
Sii vercroon toa^ geconbcniccct getorc(l/tc toeten^an
niet meec al^ De liondert en veertich duy fcnt cijcibarf'
Dec^ te geben; en fulcj; nocÖ onDec De conDitien ober De
toelcfte De t^c Silvercroon met Defen
fitact toa^ge»
conbenieert / befïaenDe Daet in Dat Sweeden foube gc"
ncralijcft quitccen enbe cenonciécen ban geljeel Gujué
en De feuficn ban Dien / fonDcc Daec meer te {tome^ ne»
goticren ofte tcafiquecen.S^en ï^cec SlaeDt-^^enfidna^
ci^ fepDe / een fooDanige Stctc te öetbcn / bp öem ijU-
vercroon felf^ geteccficnt/al^ IBinifleC ban S wcedàn,
en boegl^De Daec bp/Dattet aen Defen Maet nietek
fiontomfijninflructieen oi^ete e):arainccen/macc
alleenlijch om met hem te tcactcccn/ bolgen^ enbecp
fïjn poubopnenDe foo fin aen fpn o?D?eg gemanqueert
öatiDe/ Dat ïjet aen Den «oningft flonDtom ïiem (Sil-
vercroon ) Daec obec aen te tcecïien/cnbe aen Dcfcit
^taetomöaec teöouDen aen'tgeenegeflootentoa^
getoeefl met een gljcbolmecgtigc iQiniflecban fijn
|Bajeflcpt:en Dat Defen ^taet De hondert en veertich
duyfent ü^jjcDadDec^ niet entoüDenocgeni^onDebe::
taleii anDccfïnt^ alé onDec De conDitien / Die get gefep»
De Contcact niebe bjacDteni ofte toel/Dat f^ niet me£t
al^ hondert duyfent tìpciDaclDaclDec^ fouDen beta»
ien/onDec De conDitien Die fpn JS^ajeflcptDoo; (jaeic
( lleeren Sweetfche Jiföinifïet^ ) al^ Doen DeDe pjop»
necen. ?llmba|1aDeuc fpcacft Daec tégen / alleguci
cenDealle^toat tepa^honöehomcn. g^e^taetfcfie
bcDifputeecDen oocit Ijet point ban Groot Jan, en ban
Krewitz, fiiflinecetiDe / Dat men getbegoojDe te fieHen
tee acbitrage ban 't l|óf ban ^ttflitic ban Spiers.Me-
chelen, ofte ecnigl) anOec / enDe niet aen ceniglj com-
promis ban A i bi tres, ten toare bat bepDe De §patipflt
felf^Daecin confcnteerDen ; DatDitbobenigeiioemDi
cetibcptoel Uonbe gefcfjicöen fonbtcnacDfcl of"»^
cc bau De Sententien ban b'een enDeDeanDetcïÜoe

geges


-ocr page 240-

fifflftini/ foban sweden aï^jbanöefen^iaft €nbe
' Mfl»a«töefcn CcactaEtfaan Marine jtnöeöftrisw^
icecfh üflh öc Contccbanöcii / cn toat öafc ban Dìpeu-
öfftDf/ (iciOcnOc ifffreu<J5iDcputcrtùentcniaci-etb=
liiticii op bnt fubjfrt abcnomen / iuöanbcn banöc
Stteedfche.i!Biniflfcg: luafcopDcfe Confrrcntif feri·
cacuU) öïjfciinDicljt t^ / toffcjiDe cfnigfte goeöe upt^
Itoinfi ban Dtfe jScflotiatie geijctl Defpecact.

^en veertienden beffi? Dabben tpebec ren Confc-.
ccntieüan vier upcen totbrp'aUont^ ten acht upmi.

if ffc öiiföt· nfionarijS baccbe aibari· Ijet tooojt
niDc cfltcrcfcDi be bancïiff0öinsen bie be l^cecrn
ten acH biJfc ( Sweedtfche jBinifici;^ ) toacen bocnbc
toeao'^O'"·''^ oflridcn bic iwcden boo? öaec .E^ini^
(ïcc^ toeüracDtcii tot bcbojbecinQÖc ban be Vrede;
toaEC op DP Oe ccfoliitic ban ben ^tact Ijaci; i» gefcftjif^
te oüergaf/ bic be ü&cec ?l!mba|Tabctic met een fleüjeh
coinpliitiHit bcantluoojbe. Ban bacr quain men tot
^etocbat ban bc drie Uolgenbe pointcn/ tctuetende
Afle van Neutraliteyc, bie aen bcpbe jjjben ccn a?00t
filfpiiljt caufeecbe ; mafcöe acgnmentrn cncebenen
ban öf» limbaflabent; toacen foo toel gefonbecct/.bat
De l^ecccn «Sebeputeccben cpnbelijci! baec in acquief-
ccccben / nocBtanjJ befcBonbccen opöalenbe / alg fien?
De BeonmoselijchOept onibeïfeecen Sweecfciie ban
Ijaer (iucft tc bjengen. J^ct twede point bia^ / bat ban
DeContrebanden, nae ccnicl) bcüat bjiect ba(t gefielt
öat öe j^cfcen Sweecfche in eenl.tj(le foiibcnfo;mc=
ren eiiDc fpecifieccen / toat boo? Contrebanden ges
jjouticn inoefi toojben / enbe batmcnbaeEopECc(i=
Dacflji etn cypjeflie Confecentie foube i)ebben.
I):c|Tecr!)en bitpoint op'tfonbanientbanbeiCcacta'
ttn ban be ^jacen feftienhondert en veertich; enbc vijf
enveertich ,fnb£op bC ®cactatcn ban Marine bie
öcfeilj&taetmet Vranckrijck cnbeSpaengienljaböe.
get derde poiiit Vnas? / Dat ban be S weetfche fcljepen /
Iiiealbicc getcoubleect enbe qualijch getcacteect toiec^
tim.^e{|)eec ^mbafTabeut; boecgbe bate bp |)ct point
ban be vijffcgepen ban bie Ccoon/ be toe{c&eban
Stockholm nae Engelant toatett-gebefiineett getoeefi
(ntieban baec nae Portugaei. «©pDefetvree pointcn

He Sweetfche l!3ini|lcc^ te toeten / een ban jpe»
lijuatp op een JHöemocie bie be ü^ecc Appelboom gijes
Piefcnteect gabbe op getfubfet ban be boojnoenibe
vijffcljcpen/ cnbeanbecban ben twaelfdenbefe^ / be
lotiche fp ( ilcercn <i?ebeputeecbe ) beloofben tc amp=
liticcen cnbc nocï) becbecg te bccbetci;cn/ te boeten bat
men be Kapers foube abbettecen fiaec te toacfitcn ban
Sweetfchefcf)fpenacnte taften cnbc te nemen / Ijaec
tocfcggcnbecrnnacömeecbolöocnbeanttoooit op bc
Jfìemocic bie fp ( ü^eetenS weetfche ) gep?efentecrt
Ijabbcn noopenbe bcfe vijf Ccoong fcljtpen / mboegen
Dat fp baer ban bolbaen foubfc jijn. ^ulcpbat bcfe
laf(It Conferentie mccc al^ inbeboocige drieuptgci
recötlüirctalltp pafTfecbealbaeccibyl/ beleeft enbe
minnEljjcft. Jfeeten <iSebeputeetben beloofben een
faUorabtl rappojt tc toillen boen ban allcp toot in bc
vierdonftrentieu ban ben negenden, twaelfden, cn^
öe veertienden bcfc^ boojgtjcbaHen toasS/ enbe beri
lEfcftccben bat fp allccliaube facilitcpt cnbc goebc
olficicn tot öitgoct fucce^ban bicfaechc aïbaccfoUi
ofntoebjfngeniblbbenbe be ïjeecen SweetfchejjBi;
Jillfr^Ijetfelbe aen&aec iijbcbartgclijcftenteöoeni
mact inebc befe ïactflc φonfeccntie epnbieljbe.
«loiacnégingl) fijn Cjcccïl. bcicec Ysbrantfzbi|ite-
ïen / enbe bc i||ecc Appelboom ben bagö bacc acn. löp
wtrcecfterbe badicljlijctt enbe met bede fc&Done e>^?cfi
firn / bat I)P upt al fijn bccniogen foube trachten / om
bic jàcgotie toel te boen tculTcccn / cnbc tot een goebc
concmfiE te boen homen/ enbe bat ftp bciftooptc bat
liicccli alljjct betcc teiepnbig&enalgljpin't Sweden
begonnen en gijeljanbelt ftabbc / tccommanbfccbc
DeUi ccnieft glicifcljjtft Q&ccect te Ijouben tot een
(ccactaet ban Marine enbe 3ltj(ic ban Contrebande,
enbe bat Ijp foube tcacBtcn Baci; te boen ftebbeneeni·
gije fati^factie op bc Sweetfche fcljepen/ bie alljlec
p&cincommobeect bicbcn. ®e J?ctc Appelboom gaf
Dcm baec toe ten fficmorie booj fijn patticulicc/
'ttoclcR B
p Beïoofbc tot Bare contentcment tc bici» χκκ^
gcrctì. 
ιοογ.

«Spnbelgcfi toiefbt ben fes en twintichften aen bc ^
ticecen Sweccichen obnrBanDi^t be boigenbc öes
fofiitle:

Extraöi uyt het Regtfier derRefölutien van
de Ho. Mog. Heer en Staten Generael der
Vereenigbde Nederlanden.

Martis den Ces encwintichfte Af ril feftienhondert
feven en ieftich.

r^ E Heeren Raedt-Penfionaris de Wit en andre ha- «<ƒ«/«/>«

re Ho. Mog. Gedeputeerden totte confcrentien
mee den HeerecxcraordinarisArabaiTadeur en extra-
ordinaris Envoyé van
Sweeden, hebben ter Vergade- gaende
ringegeexhibeert, oock vervolgens doen lefen feecker
concept van
Conventie met de Kroon Smeeden opta
rechten, mitfgaderseeneopfteliingevan
redenen toe
adftrudie van 'tvoorfi concept van
Conventie, die-
nende, geli|ck 't felve Concept endeopflellinge hier
na volgende van woorde te woorde ftaen geinie-
reert.

TrojeÌÌum Conventionü interSereniJJumim
ac Totenti^mtm Regem & Celjbs ac
Trepotent. 'DominosOrdines Generales.
FmderatiBelgn.

^ Uandoquidem Tradlatus ElücidationiS Faderis
^-v^^lbingenfis Helfirgore die 49 Novembris Anni
i<if9. conclufus ad inftantiam Ser. Reg. Majeftatig
Sutcia {pociali adtu vel inlt:rumeDtoabroi|atus&ex··
tingatus eft ita quoque pro majori ejus firmlnidine mu-
tuo confenfu placuit» ipfum abrogata: Elucidationis
inftrumentum huic Traftatui verbotenus inferere
modo fequenti.

{Inferator Inflrumentum^

Quae omnia eotam'en fenfua ccipienda fuut, ne
per prsïdidium didlarum Elucidationum abrogatio-
nem ipfimet fcederi Elbingenfi ulla ex parte derogetur
ejufve in praejudicium ex inde ulla rationeargumen-
tari liceat, fed ut è contrario legibus ejus vigorfuas
illaïfus atque illibatus conftec atque confervetur, &
Confoederatoium uterque corumquelubditinunc&
inpofterumfecurègaudeant atque fruanturcommodis
omnibus eo comprehenfis eo modo quem yerusacge-
Β uinus vefborum fenfus diftat atque praifcibit.

III.

Maneant.itidem in pleniflimo vigore reliquafce-
dera annis refpeöive
164.0. & ió4f. inter Ser. Reg.
Majeftatem Succi» & Celfitudinem D.D. Ordd.Eoe-
derati Belgii conclufa, & per praedidtum fcedus Elbin-
genie priftinae efficacia; reftituca cum omnibus eorun-
detn articulisjtanquam prsccipuum & immotüm ami-
citiae & neceifiiudinisaritiorisfundaraentUmSevin-
culum.

IV.

Et quetnadinodutn difta die dpNovemb. Anni
165-9. abölitis & extin<Si:is,quà inter utrumque Statuin
interceflèrant, controverfils&fimultatibus, priftin»
amicitia rettaurata & foleihniconventione cautum eft,
prsdiàa föedera religiofe ab eo tempore obfervandfl
forc,ita quoque in praifentiarum,quo de fid® amicitia
& confidentiaè fincere ferioque fervanda cultu, deque
affedlu & reali praftatione eorum, quasin fupradidtis
fcederibus invicem promiffa funt,Sereniffimus ac Po-
tentilTimus Rex Sueciae & Celfi ac Priepotentes D.
D.
Ordin. Generales Fccderati Belgii omnino certi effe
poffint, declarant nulla fefe habere cum qüoquam Fqs-
dera aliafve conventiones » quae fupradidlris focderibus
paöifve pfaefentibus adverfentur, vel quoquo modo
impedimento iìntquo minusea in omnibus fuisarti-
culis üc capitibus bona fidead implere poiSnt.

^ 5 S Vigeat

en O O R L O G Η, Seven^en^veemghfleBoepk. 209


-ocr page 241-

210 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

7 · Vigeat pricterea liber navigationii ac Commercio-

"" rutnufusjuxtapriorura foederum tenorem Mque de

quibus bocce Tra<3:atu fpecialius convenit, atque
adeo pace vel bello exhibicis literis falvè paffus aliif-
que documentis atque Certificationibus quibus liqui-
do conftet alterutrius fiederatorutn bello cura aliis
gentibus terra marive impliciti hoftibus eorutnque
fubdiciaeasnonfuppeditari merces, quas di<3:o
Foï-
derato ejutque fubdicisledendis ac impugnandisinferi
virc queant, navibus, utriufque Status, & iifdem im-
pofitis hominibu! mercibufque liber pateat,abfque in-
quifitione ulteriori vel impedimento ullo. Atqueuc
conftet quEenam merces pro contrabandis> flcipecia-
tlm in Bello navali vetitis habend® fint, qu^ve e con-
trario hoftibus concedi, atque ad cos libere transferri
poflìnt de adjunöa prohibitarum rnercium defignatio-
ne convenit, ea tamen fub conditione. ut à SereniiE-
mo MagnseBritanniasRege non minus,quamàSer.
Reg. Majeft.SucciseFcederatoBelgio ejuiciem fubdi-
tis ac incolis eadem omnino concedi debeat navigan-
di & cum aliis nationibus populifve , quibus cum di-
ais Serenili Regibus bellumerit, commercia exer-
cendi libertas atque merces fupradidta defignatione
non comprehenfas ad eos traniportandos, facultas.

Controverfise autem qu£e inter Ser. Regiaro Maje-
ftatem Sueciie ejufque privilegio inftrudiam Societa-
tem
Stteco ^fricaitam & Celfos ac Praspotentes Domi-
nos Ordines Generales Foederati Beigli, eorumque
itidem privilegio munitam Societatem Generalem
Indice Qccidentalis ejufdem Foederati Belgii obortK
fueruntj depioprietate quorumdam locorum & no-
minatim fortalitii
Caho Cor(0 in Guinea Africae Lit-
tore fiti, & de commerciis quie iifdem in locis exer-
centur j nec non de navi quadam
Chrìfiina nuncupata
in diftisoris capta acfub haftata, compofita: atque
fopitx funt mode & conditionibus fequentibus.

Ac primo quidem Sereniffimus & Potentiflìmus
Rex Succise ejufdemque Societatis
Sutce Africana fuo
quiique nomine renunciabunt, quemadmodum hifce
praslentibus renunciant omnibus omnino aólionibus
« prastenfionibus, quae ab lis hunc ufque diem in So-
cietatem Indise Occidentalis Foederati Belgii circa
diftum fortalitium
Caio Corp & did:am Navim
Chriftinam inftitutK vel motsefunt, qualefcunqueil-
Iffi fint, aut quo nomine inftitutat fuerint, vel inftitui
poiTint, ficut ab altera quoque parte Celfiac Praepo-
tentes Domini Ordines Generales Foederati Belgii,
&eorum privilegio munita Societas India; Occiden-
talis renunciant etiam omnibus aftionibus &
prx-
tenfionibus, qua: ab iis aut ab ea in diélam Societa-
tem Africanam motxfunt, aut mover! poflentqua-
lefcunqueese fint, fine ulla exceptione.

Secuudo fummè memoratus Rex Sueciac, diftaque
ejufdem Societas
Suieo Africana,ùte memoratis D.D,
Ordinibus Oeneralibus, diSaeque Societati Indi»
Occidentalis Foederati Belgii cedunt, &ioeostrans-
feruntomne jus, poffeffionem, aftiones & prietén-
fiones quas Seren. Reg. Majeft. Suecise aut ejufdem
Societas
Sueco Africana aut revera habuerunt, aut fe
habere putaverunt in fortalitium fitum in promonto-
rio C^^eCorf 9 nominato ut & omnejus abeo depen-
dens, nec non omnia reliqua Fortalitia & receptacula
in
Guinea in Africa littore fita, cum omnibus juribus
ab iis dependentibus cum hac renunciatione fpeciali,
quod nec altiifirae memorato Regi, nec ejufdem So-
cietati
Afi'icame nec etiam reliquie ejufdem Coron®
fubditis ad diilum fortalitium diöaque refpeÖacula,
locaqueab iis dependentia navigare , aut ibii;iem com-
merciorum gratia appellerò licebit diretìè vel indire-
«aè & quod diita S. Reg. Majeft. diftaque Societas
Sueco Africananeminiomnirio nec fubditis necad-
venis, ut ad di&a loca navigent , neque authores
erunt, neque permittent, neque etiam eos protegent.

Tiri/o, quod navis didla Chrifiinay cum fuo onere
& cum fuis dependentiis cedetdidse Societati India:
Occidentalis Foederati Belgii & eum in finem diöa
S.Regia Majeft. renonciac tam fuo nomine, quam

quam nomine aidla Societatis Sueco AfruanieSitA^
quorum omnium quorum intereft & quibus in di- "ÌS'
ttam navem, & in'merces quibus onerata erat, cum ·—
omnibusdependentiis aliquodjus erat, commodo&
ufui dia» Societatis Indi® Occidentalis Foederati
Belgii.

Quarto, & poftremo hac de caufa perfolventur
Amitelodami ei vel iisquosdi(3:a S. Reg. Majeft. ad
idconftituet ro/iy/e Imperialium in fpecie li-
mili ac per Dei gratiam funefto buie bello , quod An-
giiam inter & Fcederatum Belgiutn geritur, finis
impofitus, ac optata pax reftituta fuerit, addito inte-
reiiejufto, à tempore commutationis, ratihabitio-
num harum tabularum computando.

VII.

Controverfias autem, quae inter Societatem Sneco
Amertcanam, didtamque Societatem India: Occiden-
talis Foederati Belgii intercedunt, ratione damno-
rum qu£e fibi à fefe invicem in
Ameriia illata eflè prse.
tendunt, fecundumjuftitias&^equitatis regulascum
diöie S. Reg. Majeft. Ablegato Hagie-Comitis quan-
tocius examinandas, defupertranfigendum, parti-
quelcfa:confeftim& fine mora iktisfaciendum eflè
Itatutum atque decretura eft.

VIII.

Quod attinet fuhfidia aliafque praetenfiones quaf-
cunque quas Sereniffimus ac Potentiflìmus Rèx
Sue·
die tenore paitorum fuperioribus temporibus inito-
rum vel quocucque alio fub titulo aut prsetextu ha-
öenus àFosderato Belgio exegit ac poftukvit vel exi-
gere aut poftulare fefe poffe exiftimat, S. Reg. Majeft,
evidenti figno teftari defiderans, quanti faciat ami-
citia antiqua: cum Fcederato
Belgi» reftaurationem
& coalitionem, ob inde declaravit ficuti
Se hoc ipfo
declarat fefe diftisprietenfionibus omnibus renoncia-
turam, quemadmodum iis vigore pra:fentium proìlt
ecfucceiToribusfuispenitus & in perpetuum reoun-
ciat, ita ut nullo modo in pofterum à parte Regis Re-
gniquc Succiai urgere polunt vel debeant.

Viciilìmec Celfi ac praepotentes D.D,Ord.Gefl;
Foederati Belgii confimilievidentia teftari defideran-
tcs quanti faciantamicitia: antiqua: &
neceffitudiDis
ar«Slioris cum S. Regia Majeftate Regnoque 'Sutcia
ncxum , obinde declaraverunt ficuti & hoc ipfo de-
clarant fefe renunciaturos quemedmodum vigore
praefentium penitus & in perpetuum renunciant om-
nibusin univcrfumpratenfionibus, quas didtorum
padorum vigore, nomine auxiliorum contra infeftof
Magvte Brit amia Regis ac E^ifcofì Monoftertenfs co-
natusvclquocunquealio fub titulo aot pra:textuha-
tìenusàS. Reg. Majeft. regnoque Succia: exegerunt
vel poftulaverunt, vel exigereacpoftulare ftfepoffe
exiftimant, ita ut nullo modo amplius in pofterum
à parte Dominorum Ord. Gcneralium Foederati Bel-
gii urgeri poOìnt vel debeant.

Perfupradiöa tamen pra:judicium ne fiat iis, quai
privatisi utrinque fubditis publicèvel privatim legi-
time debentur, quin potius primo quoqua tempo-
re iis fatisfiat, jus quoque didisFcederatorum utrin-
que fubditis fecundum leges & paila, fine ambi-
gibus ullove refpeilu integrò reddatur, redditum-
que fine ulla procraftinatione aut mora executionl
mandetur.

XI.

Quod autem infpecìe attinet negotium inter Cri^
vitzios & Groot Jthamem Controverfum placuic
caufam univerfam delegare acfubmittere cogniiioni
ac decifioni Camera Imperialis
Spìrenfis vel rupremi
Scnatus
Methlimenfis alteriufve cujulcunque Curie
communi confenfu, eligcnda: ita tamen ut parti-
bus utrinque integrum ut, validitatem atque juftì-
tiam procell'uum qui utrinque inftituti Sententia-
rumque qua: utrinque latae fuerunt aftruere refpe-
£bive & impugnare, antequam de caufa principali
cognitio inftitnatur, promittuntur autem Screniff
Re^^ Majeftatis Succia: & Celfi ac praepoteotes
D. D Ordines Fccderati Belgii operam fefedaturos

ac


-ocr page 242-

lésf.

acraandatos, utconfeflim pleniflimè efFedumfor-
i°"7'tiatur, quicqueeo modo decretum acque decermi-
" natura fuerit.

Antwoord van haer Ho. CMoog. aen de
Sweedfche Mimfiers,

EErflelijck : Gedeputeerden by de Staten Generaci
der Vereen igde Nederlanden geftelc en de ghe-
laft om te overwegen de fchrifcelijcke memorie
ende bygevoede
articulen van redintegratie by den
Heere Grave van Extraord. Ambafladeur en-

de den Heer Apfelhoom extraordinaris Envoyé van
den Koning van Sweedcn den
een en tvjintighjicndei
voorleden maent oud. ft. opgeftelt, enda den eerfieu
defer ter Vergaderinge vàn haer JHo. Mog, ingedient,
mitrgaders om met de gemelde Heeren extraordinaris
Ambafladeur ende extraordinaris Envoyé over den
inhout van de felve te concerteren ende in conferen-
tie te komen, hadden ghchoopt, ende vaft vertrouwt,
dat het de goede geliefce van den hoogftgedaghte Co-
ning foude
fijn geweeft in confideratie vandeghe-
voeghlijckheyt aen de zijde van haer Ho. Mog. in re-
gard van fyn Majefteyt ghetoontjende ten aen fien van
de reële marqués van haer eftime voor des
felfs vrieat-
fchap, door het inwilligen van verfcheyde confidcra-
bleavantagienbewefen de meergemelde Heeren ex-
traordinaris AmbaCiadeur ende extraord, Envoyé te
voorlïen meteenigeordres, omdoor reciproque gc-
negentheyt haer Ho. Mog. goedtwiliigheyt te ont-
moeten , ende te bejegenen, of immers de felve te in-
ftrueren met ghenoeghfame redenen, om hoogftge-
melde haer Ho. Mog. iuftenuen ende begeerten van
ongefondeert te overtuygen, maer hebben foo uytde
leöure dan de voorfz geichriften, als uyc 'tgeene in de
gehoudene Conferentie fucceflivelijck voortgebraght
endegepafleertismecbevreemdinge vernomen» dat
by de felve al noch abfplutelijck geperfiftecrt wordt
bydefuftenuen die het'befluyt van de negotiaticin
Sweden geentameerc. onraogelijck geraaed: hebben,
ende dat de felve by haer gedebiteert ende haer Ho.
Mog. voorgeftelt worden » als
deuytterfie meeninge
van den meerhoogftgemelde Koning haren Heerc;
Waeropniet wydersterebatteren foude vallen fon-
der gelaft te fyn aen de redenen ter contrarie byge-
braghttedefereren, ofverfien te wefen met noodige
Inltruftien om de felve te konnen debatteren,

I I.

De gemelde Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeer-
den fouden reden hebben om uyt de voorfz extraor-
dinaris maniera van procederen geen goede uytka»-
ftc te augureren, ten ware het de meergedaghte Hee-
ren extraordinaris Ambafladeur ende Envoyé goet-
gedagbt hadden haer af te vorderen een Projct van
Conventie, vervattende hoogftgemelde haer Ho.Mo.
ende goede meeninge ontrent de voorfz, pointen, en-
de een fchriftelijcke opftellinge van de redenen tot
adftrudtie van de felve dienende, ende haer daer door
acnleydingete geven om te gelooven dat de intentie
is om de felve naerder te pondereren, en dat de wel-
gemelde! Heeren genegen ende bequaem zijn, om
daer aen te konnen defereren, ofte immers om over
het geheelevverilc nader geinftrueert te worden.

III.

In verwaghtinge van fulcx, hebben de voornoemde
Heeren haer Ho. Mog. Gedeputerden fig onbefwaert
gevonden devoorgcroerdebegeerte te voldoen,en-
de beginnende met de belofte van de
Neutraliterthy
ineerhooghftgemelde haer Ho. Mog. aen fyn Co-
ningl. Majefteyt van Sweeden,
ghedurende den Qw-
hgh metEnielandfvooihiii.tt
ende haer Geallieerden
verfocht,dewelcke onder de pointen in het voorfz
memoriael bet eerfte in ordre is opgeftelt, vinden fich
genootfaedl te feggen dat het haer ombegrypelijck
fchynt, hoe 't mogelijck is dat de felve geweygerc
heeft konnen worden, ende alnogh ge weygert wordt.

ende hoe ondar alle de meenighvuldige proteftatien,
die uyt de naem ende van wegen den hoogftgemel-
den Coningh dagelijck gereitcreert worden van fyn
Majeft, ünccre genegentheyt om met den Staet der
Vereenighde Nederlanden te leven in de oude Vrient-
fchap, vcrtrouwclijckheyt ende verbinteniflen, noch
iwaerigheyt ghevonden kan worden, om in te wilJi-
gen cene belofte fonder de welcke geen vrientfchap
imaginabelisjdatis, eene verfeeckeringc van geen
quaet te willen doen, noch affiftencie aen de vyan-
den te verlenen.

I V.

'tisbuyten twijflFel de wejghemelde Heeren Ex-
trordinaris Ambafladeur ende Envoyé kennelijck,
dat den Staet der Vereenighde Nederlandjen buyten
verdienftende alle verwaghtinge van dcnKoningh
van
Groot Britartgnten met een iwaercn Oorlogh over
vallen zijnde, beöalven haer eygen middelen van de-
fenfie, oock haren toevlughc ghenomen heeft tot hare
Vrienden, ende onder de felve mede voornament-
lijck fyne Coninglijcke Majefteyt van Sweden, als
de welcke door de onderlinge alliancien
verbonden
•was kaer inde voorCchreve hare ongelegentheyt met alle
fyn macht te -mater ende te Lande te ajpfteren-,
ende
dat als de oiBcien
by haer extraordinaris Gedepu-
deerden in Sweden niet kraghtigh genoegh waren,
om den meerhoohftgemelden Koning uyt kraghte
van de voorfz verbinten is daer toe te difponecren,
haer Ho. Mog. getraght hebben het werck te facilite-
ren, en daer tue te gheraccken door furniflement
van confìderable geldt middelen , byden voornoem-
den haer extraordinaris Gedeputeerden gheprefen-
teert, om voor te komen dat fyn Majefteyt uytap-
prehenfie voor de exceffive onkoften daerinne de
felve ter oorfaecke van de voorfz ailiftentie onver-
mydelijck moefte vervallen, nietgedeterreert mogh-
te worden van de voldoeninge en executie der voorfz
Verbinteniflen, ende fulcx alles niec alleen in Casina
Majefteyt ingevolge van de meergemelde verbin-
teniffentfich aenftontsin fgveurvan haer Ho. Mog.
gereghte laecke foude willen verklaren, cn felf« in
tventum, cn ingevalle hoogAgemelde fyo ConingL
MajefteytfyneOfiHcien vanmediatie foude wille ke-
ten voorgaen, ende in de onderhandelinge bevinden
moghte, dat den meerhoogflgemelden Coning van
Groot BrJtaugte» wcygerigh ioude blyven, om toe
hetaengaen van een raiibnnable Vrede te refolvcren;
En als alle de voorfz equitable prcpoiïtien by den
mcerhoogftgem. Coningh van
Sveeden niet ghcwon-
nen het fucces, dat haer Ho. Mog. daer van verhoop-
ten , ende dat in 't tegendeel de terioghte ailiftentie
abfolutelijck afgeflagen Worde, ondgr voorgceven ,
dat het aen fyn Majefteyt vermooge de naerdere al-
liancie met Bsge/iwiiopgereght, niet meer vry ftondt
om de felve te mogen prefteren ; waer van haer Ho.
Mogende de fchult figh felven moghten imputeren^
alt hebbende door Contraventien by haer eerft be-
gonnen , ende door refus van reghtmaetige fatisfadlie
op fyn Majefteyt gefondeerde pretenfien den (elven
tot het iluytea van de voorfz Éngelfche alliantie gc>
nccefliteert.

V.

En als de voorfz 'jtrfierde pretext eenabfqlu-
te nietigheyt ten vollen geconvinceert wierden, al-
leen daer uyt, dat noyt eenige van de voorfz pre-
tenfe, contraventien, ofte eenigh refus van fchul»
dige iktisfadie heeft konnen aecgewefen worden t
ends al fchoon haer Hoog. Mog. tegen de evidente
waerheyt ditfaengaende in 't ongelijck geftelt ende
ghepoieert fouden worden in voldoeninge van hee
geene waer toe fy gehouden waren gemanqueert
te
hebben, dat evenwel de voorfchreve uyt vlughten
(er intentie van den meerhoogftgemelden Coningh »
ende om onder't beneficie van de felve het gedane
werck van ailiftentie te eluderen geenfins dienen kon-
den, aengefien fyn Majefteyt dc voorfz pretenfefa-
tisfaöie.als noghuigarende , ende haer Hoog. Mog·
willende obligeren tot preftatic van 'tgeene dat de
felve volgens
't voorfchreve prefuppoft, uyt kraghte
^ 4· va»

en OORLOGH, 'tSeven-enrn;eertighfeBoecL 1\X


-ocr page 243-

248 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

van de Traftaten voot'defen hadden behooren te
_ ^· doen met geen reeden ter Wereld t da obligatie van
' - " «le voorfz Tradaten hoogftgetnelde haer Ho. Mog,
appliceeren ende^ opdringen kondc fonder de felve
oocif in |fyn regard obligatoir t'erkennen, ende by-
gevolgde fich fcbuldig te kennen aen de preftatie van
de voorfz afliftentie uyt kragt van de voorfz Trava-
ten op hem verfoght, fo hebben echter haer Ho. Mo.
dies alles onaengefien, om aen den meerhooghftge-
melde Koning van Sweeden te geven een uytfteec-
kende preuve van haer moderatie ende aiquanimi-
teyt goedtgevonden hebben geen verdere pourfuit-
les op het meergemelde point van ailiftentietedoen,
ende .haren extraordinaris Minifter in Sweeden aen
te fchryven, dat hy fich foude mogen contenteeren
met eene
fvre tndeβηιρίβ aBe van Neutr^teyt, ende
declaratie van den meerhoogftgenvelden Coning van
Sweeden, dat fy Majefteyt in dit oorloghs wefen
geenipartye wjldekiefen, nogh fich voor deneenen
der ftrydende partyea meer als voor den anderen
verklaren.

VI.

De Gedeputeerden willen fich op't geen e voorfz
tsnietbreedt extendceren,imaer alleen aenhetequi-
tabel oordeel van de meerwelgomelde Heeren
ex-
traordinaris AmbaiTadeur ende Envoyé laten , of
by foodanigen conftitutie van faecken, als voorfz
is, haer Ho· Mog. met eenige fchijn van reden yets
meer gheverght kan worden, ende of niet buyten al-
le contradiöie den Staet der Vereenigde Nederlan-
den van een Goning die ghehouderi is haer in defen
befwaerlijcken Oorlogh met alle fyn maght te aififte-
ren, ten minften behoorden te hebben een volko-
men verfekering, van dat fyn
Majeiieyc geJuyreffde
denfelven Oorlogh
geen contrarie aÖiftcntie aen haer
Vyanden verkenen fai ; Ende naedemael , volgene
't geene voorfz is, den hoogftgemelden Koningh van
Sweden geene difficulteyt gcmaeft oftefcrupuie ge-
vonden iheeft, om in faveur.van de voornoemden
vyanden van defen Steet, by monde ende gefchrifte
te doen fodanigen pofitiven verfclaringe, van dat fyn
Majefleyt in defen Oorlogh tegensdelelve aen meer-
hooghftgemelde haer Ho. Mog. geen afliftentie ver-
kenen fai, ende dat den meerhooghftgedaghte Co-
ning van Sweeden nogh boven dien gedifponeert is
gheworden om tot geruftheyt van den Coning van
Denmanken ghelijcke pofitive verfekeringe te ge-
ven , van dat by fyn Majefteyt
gheduyrmde dijen Oor-
iegh {pendantcette Guerre)
in faveur van EngeUndt
tegm% Denemarcken
nie^^heattenteert fai worden.

Soo bekennen de meergemelde Gedeputeerden
geerae, dat het haer onbegrypelijck voorkomt,
vaer-
emme aen defen Staet
ghelijckc verklaringe tot nogh
toegeweygertis geworden) voornamentlijck,alsby
haer geconfidereert wort, dat fulcx ghefchiet ineen
tijdt, waer inne boven ende behalven de overgifte
van de voorgeroerde afliftentie in de tegenwoordige
ongelegentheyt van den Staet foo confiderable uyt
den name ende van wegen den hoogftgemelde Ko-
ningh gceyifchet fyn geworden, ende alnogh ghe-
pretendeert worden verfcheyde importante endewor
de Onderdanen van S we^n avantagieuje pointen.

De welgemelde Gedeputeerden willen niet ope-
reufclijck ophalen hoe verre haer Ho. Mogende figh
ontrent de voorfz pointen, tot contentementvan fyn
Majefteyt albereyts gceflargeert ende genegentheyt
betoont hebben ·, om t'abandonneren ende naer te
geven verfcheyde confiderable avantagies by haer
wettelijck voor haer Onderdanen bedongen in een
folemneel Traftaet by het leven van den overleden
Coningh, glorieufer Memorie, geflooten, endeby
den tegenwoordigen regerenden Heer in vollen vre-
de fittende, uyt vrye wilie ende buyten alle ongele-
gentheyt vanHyden geratificeert, maer alleenlijck
de welgemelde Heeren extraordioaris Ambafladeur
ende Envoyé tegemoet voeren, dat al het felve
by
haer Ho. Mo.origineüjck gercfolveert isgewecftop

• een prafuppoft ende vaft vertrouwen, dat hy fyn Co^
ningl. Majefteyt animeren foude, om hacrin hate
ongelegentheyt deste kraghtiger ende gewilliger te '
laten genieten deefFeöen van de onderlinge allian-
cie, ende dit foo wanneer haer Hoo, Mog. van 't
voorfzraifonnabel oogmerck gefiufteert zijnde, de
voorfz pointen ende avantages alnogh gheverght
worden, de felve ten minften verfeeckert behooren
te zijn, dat fulcx by haer gedaen fai worden ter con-
templatie van een Coning die haer vrient wefen,
ende de partye van haer Vyanden niet kiefen wil,
ende dat foo fangh fyn Majefteyt fai blyven difficul··
teren de verfoghte belofte van Neutraliteyt, haer
Ho. Mog. dienaeegaende niet alleene niet gherull
konnen wefen, maer reeden hebben het tegendeel
tebeforgen,aengefien fyn Majefteyt refufercndein
defen Oorlogh neutrael te blyven by een noodtfaec-
kelijcke conlequentie beflooten fchijnt te moeten .
worden, dat den felven genegen ende gherefolveert
is partye te kiefen, ende figh met de een of de ande-
re der ftrydende partyen te voegen, ghelijck dan on-
der de redenen, die haren extraordinaris
Minifterin
Sweden voorgekomen fyn om het voorfchreve refus
van
Neutraliteyt te fonderen, mede duydclijck gefeyt
is, dat fyn Majefteyt
fghdoor een belofte van Neutra·
lite-^tmede de handen niet mlde laten binden,
om in
defen Oorlogh geen partye te mogen kiefen. DeHeé-
ren haer Ho. Mog. Gedeputeerden laten aen de ey.
gen difcretie van de meer welgemelde Heeren Extra-
ordinaris Ambaffadeur ende Envoyé, om te determi-
neren wat befluyt op het geene voorfz
is fchijnt te
moeten volgen,foo wanneer geprefupponeert wordt,
dat den Coning haren Heere party wil kiefen, ende'
albereyts by monde ende ghefchrifte verklaert heeft,
dat hy vermogens de alliantie met den vyant van den
Staet der Vereenlghden Nederlanden gcmaeà der
felver partye niet kiefen kan.

IX.

Der meergemelde Heeren haer Hog. Mog. Gede-
puteerden fouden konnen vertrouwen door het gee-
ne voorfz is genoeghfaem gejuftificeert te bebben
de redenen waerom de verfoghte beloften van
New
traliteyt
den Stateli der Verecnighde Nederlanden
niet gheweygert kan ofte behoort de worden, 'tea
ware de fefve in 'c overgegeven Memoriael geremar-
queert hebbende eenige redenen ter contrarie by
gcbraghc, fich geobligeert bevonden, de meerge-
melde Heeren Extraordinaris ende JSa-
voyémet weynigh woorden daer op te dienen.

X

Op 't geen dan gefeyt wort, dat den meerhoogbft-
gemelden Koningh van
Syiede» albereyt een Afte
van Neutraliteyt gepafleert heeft, die in fich felfe vol-
doende il, ende dat den Koningh van
Fmadrijci Cich
daer mede bevredight houdende, haer Hoog. Mog.
niet wel meer konnen pretenderen j ende dat fyn Ma-
jefteyt van
Sweden het redres van de felve, behouden»
eer ende refpedt, nietverftaette konnen inwilligen,
ende eyndelijck, dat haer
ho. Mog. ghenoeghfaem
geruft geftelt worden door fyn Majefteyts koflbare
ende fincere mcdütcie, midtfgaders door verfeecke-
ringevanfyn
Majefteyts iopreehte intentie tot conti-
nuatie vao
tUe vrientfchap«dient,^by den meer·
hooghftgem. Koningh op dcnijfi/wr^uly des voor-
leden Jaers
feflienhondert fesenfefligh ghepaffeert ïf,
niet een Afte van Neutraliteyt, maer een alfooge-
naemde
Declaratie ratian* mediationis » waer] inne
mede Vin de Neutralfteyt en paffantt
endegelijck als
van een effeft van de voorfz mediatie gefproocken
wort, ende waer inne van wegen
haerHO.MOg.gere-
marqueert zijn gheworden
tvte ^mtielesrieveni^xt
accepteren van de felve belettende, als eerfiei'^tk
dat fyn Majefteyt niet verder beloofde neutrad te
willen blyven, als
dumfaci reducenda aOaborat, en-
de dat over fulcx de voorfz neutraliteyt gebon-
den wiert aen den tijdt, dat de voorfz geinterponeer-
de mediatie duren foude, ende daer nae , dat felft de
voorfz mediatie geattachecrt ende gefendeert wiert

ia


-ocr page 244-

'166·!·

en OORLOGH, *t Seven-en-veemghfie iBoecL· 213

in't Tradaet hj den meer Hooghftghemeldeti Ko-
nuieh met
Vyanden ran den Staec opgherecht ,
waer inne mctujrtgedruckte woorden geliipuleert en-
dc bedongen was het fenden van
auxìliare Troupen nae
verloop
van wr Msenden, onacngefien dc geinter-
poneerdeOfficien vaniWii/W/e, waeropof wel fyn
Majeileyt krachcel ijck te geraoet is gevoert gewor-
den, dat de voorfz ftjpulatie ende verkenen vanaf-
fillentie renverfeerde het geheele ooghmerck ende ef.
fed van de verfochte
tieutraliteyt icnàs defelvedì-
rede diftrueerde : Datoock deiii?eir«ft«^fghebon-
denzijnde aen de tijdt van de voorfz
Mediatie krach-
teloos ende nul was, foohaeftde felvïfoude komen
tecefferen; Soo heeft de fel ve echter feer befwaer-
liick gepermoveert konnen worden om eenigh re-
dres in de gegevene
Mediati* te admitteren,doch eyn-
deüick by een nieuwe Declaratie foo verre verande-
ringhe daer inne gemaeckt, dat wel eenighfins het
voorfz aenftootelijcke fondament van de Engelfche
Alliancie gelicht, maer evenwel de limitatie van den
tijt daer in gelaten,of wel om beter te feggen.de voorfz
belofte van jN^f/riitoifj/feenemael tot de voorfz gc-
interponeerde
Mediatie relatifghemaeckt, ende aen
de felveals oorfaecke van dieii gebonden is 5 Ende of
wel ce meermaJen geprefenteert is geworden, dat haer
Ho. Mog.noch latisfadie noch fecuriteyt daer in vin-
den konden , maer in een abfolute onfeeckerheyt
bleven, hoe lange fy van de voorfzNroirö/z/iyi foa-
de konnen gauderen, alfoo het in de vrye difpofitie
vanfynMajefteyt zijnde alle oogenblick fyne OfE-
cien van te doen ophouden, by gevolge het

oock in des felfs believen ftont fich buyten Neutrali·
;f)'fteftellent'allentijde als't hem foudewelgheval-
len, ende dat boven dien de meergemelde
Mtdiatie
door toe doen van de een ofte de ander der ftrydende
Farcyen,ende door veelerhaAde andere incidenten
kennende opgeheven worden, ende komen te cefle-
reomet eenen oock
deNeittralitejt daer aen depen-
derende nootfaeckelijck foude komen te corrueren,
ende te evanefceren, ende dat daerom eene abfolute
enàePMgelintiteerd0i>elofee van Neutralittyt voor den
gheheelen Oorlogh gepaflèert behoorde te worden ;
ϋοο heeft den Hooghftgemelde Koniögh tot noch
toe daer door niet be woogen konnen worden,om aen
haer Ho.Mog. eenige meerdere verfeeckerheytals de
voorfz temporelle
Neutmliteyt te geven.

De Heeren haer Ho, Mog. Gedeputeerden laten
weder aen het equitabel oordeel van de Heeren £x-
traordinaris Ambaffadeur ende Envoyé,of devoor-
fchreve maniere van procederen voldoende behoort
genaemt te worden,fclfs als 't gCene van de voorfz re-
den voor haer Ho.Mog. foude militeren, ende dat fyn
Majefteyt de voorfz hare begeerte foude inwilligen,
uy t geen andere inficht, als om haer eenigh contente-
menc te laten wedervaren, in een tijdt dat hy (gelijck
hier vooron verhaelt is ) van de fel ve totfynconten-
tement foo veel notable advantagieseyft., en foo veel
voldoende gewilligheyt daer omtrent rencontreert j
Ende voorts, of voor haer Ho. Mog. fatisfadoir ende
voldoende gereeckent kan worden dat ( gelijck mede
te vooren aengeroert is ) den Koningh haren Heere
geen fcrupul gevonden hebbende om te palTeren eene
Declaratie, waer in de Vyandea van defen Staet vin-
den een volkomen geruftheyt en fecuriteyt, ende een
abfolute endeongelimiteerde verfeeckeringe,fyn Ma-
jefteyt tegenwoordigh protefteert, behoudens fyn eer
eadetefpea,ghelijckeverfeeckeringe aen haer Ho.
Mog. Biet te konnen geven.
_ ^ XII.

De Gedeputeerden van haer Ho. Md|;. weten wel,
d»t aen niemandt, wie het
oock foude mogen wefen ,
veel
weyniger aen Koningen ofte Souveraine Staten
ycts ghevercht te konnen worden, tegens der felve
w
ende rtjftii Ar jdende , en konnen de welgemelde
Heeren
Extraordinarii Ambaffadeur ende Envoyé
mfeeckeren,
dat haer Ho.Mog. geen intentie ter
Wereldt hebben om
fulcx aen den Koningh haren
Heerc te doen,ende fynoyörbodigh, foo wanneer

fyte rechte gelnformeert fullen wefen, waer in het iggy
voorfzpointde honneurrefideert,totcontemement
daer op te dienen, ende vertrouwen ondèrtuflchen,
dat het geen reflexie kan hebben op de faeckefelft,
op het verkenen van een ongelimiteerde afle van
Neutralità, alfoo fulcx ghebruyckelijck, elide naet
haer opinie, noyt anders gepraöifeert ende bydeii
Koningh haren Heere felfs in regart van EngelandS
ende Denemarcken gedaen is.

XIII.

De meergemelde Heeren haer Ho.Mog. Gedepu*'
teerden meynen dat het onmogelijck is, de adlien, re-
foiutien , ofte proceduren van de een of de «ndef
Potentaette Hellen tot een regul, omdeadlienende
refolutien van andere daer nae te richren , naedemael
der felver inrereffen, verbinteniffeh jende alle 't gee-
ne daer uyt refulceert, 'teenemael onderfcheyden ,
ende dickwils contrarie zijn, ende willen daeromme
niet penetreren, ofte, ende hoe verre den Koningh
van
Vranckryck de voorfz aite vaaNeutralitert geiC-
quielceert heeft, ende of by fyn Majefteyt de felve
weloyt is gepretendecrt geworden, ende konnen by
gevolge uyt krachte van 'tgeene voorfz is, geen re-
den zijn die haer Ho. Mog.fouden obligeren, óns
niets anders of meerder te eyffchen alt den Hooghft-
gemelde Koningh ghedaen Ibude mogen hebben,te
meer, om dat fyn Majefteyt van
Sweedea niet foodanl-
ge defmellécs gehadt heeft met den meerhooghftge-
melde Koningh als wel met haer Ho. Mog. ende te-
genwoordigh van haer Ho. Mog. veelerhande dingen
eyft die fyn Majefteyt van den felven Koningh niet
pretendeert. De Heeren Gedeputeerden vertrouwen
mede door 'c geene voorfz is, ten genoegen aengewe-
fen te hebben, waeromme de geruftheyt die by het
meergemelde iMemoriael ghefeyt wort van fyn Ko-
ning!. Majefteyt van
Swteden aen haer Ho. Mog. ge-
geven te worden door der ielftkoftbare ende fineer»
Mediatie wel hertelijck aèngenomen, maer niet vol-
komen is, ende waeromme haer Ho. Mog. de felve
geerne verder, ende tot den geheelen /ji
van den Oer·
Ipgh gtextendeert fagen
; De verdere verleeckeringé
van iyn Koninghl. Majefteyts oprechte intentie tot
continuatie van alle Vriendtfchap van defen Staet,
daer van infghelijcx byhec voorfchreven Memoriael
gementioneert wordt, zij η mede haer Ho. Mog. har-
telijck aengenaem, ende worden de gemelde Heeren
Extraordinaris Ambaffadeur ende Envoyé verfochc
vallelijck daer van geperfuadeert te willen wefen j en-
de den Koningh haren Heere infgelijcx daer van vol-
komen verfeeckeren, oock des noodt zynde, den fel-
ven te defabuleren van alle finiftrc impreflien, dia
aen fyn Majefteyt tot naedeel van haer Ho, Mog. fin-
cere intentie gegeven moghten wefen, als of de felve
aen fyn Koninghlijck woordtendc parole diffideer-
den, ende vervolgens fyn Majefteyt krachtelijck rc-
.prefenteren, dat haer Ho. Mog. geheelijck daer aen
defereren, voor foo veel fyn Majefteyt goet gedacht
heeft fich te verklaren- en dat ingevalleden Hooghft-
gemelden Coningh believen fai de voorfz fyne ver-
klaringe te extinderen tot
den geheelen Oorlegh ^ ende
defelvetepaffereninfoodanigen forme ais alk paro-
len en verbinteniffen tuffchen de Souveraine Staten
ghewoonzijngepaffeert te worden, haer Ho. Mog.
daer op infgelijckx een abfolut vertrouwen fullen fee-
ten, vermeenende daer toe geen andere Preuve van
nooden tehebben, altden yver ende empreftèmenC
daer mede de felve daerom aengehouden hebben.

XIV.

Wat verder aengaet de refterendePointen van het
meergemelte Memoriael, inhoudende klachten ovec
exceflen die by de CommiiE-Vaerders deier Lan-
din ghepleeght foaden worden, ende over'taenba-
lenendeopbrenghen
wm S-weedtJcht icht^e^x en goe-
deren, midlfgaders over'tqiiact traöement't welck
de Onderdennen van fyn Conincklijcke Majefteyt
met de voorfz fchepen opgebracht , hier te Lan^
aengedaen fouden worden, vermeynen meergemel-
de Gedeputeerden daer over dat albereyts op den
twaelfdtit April lactftlcdea, by haer Ho. Mog. (ktii-


-ocr page 245-

214 S A κ E Ν van S ΤΑ E Τ

ΐ6δ7. faÖoirlijckerefolutiegenomen, ende de Heeren ex-
>1 traordinaris AmbaflfadeurendcEnvoyé ter handen ge-
fteltztjn, vertrouwende dat de verfoecken dienaen-
gaende gedaen, daer by totcontentementafgedaen
zijn, ende iullen fich voorts gereec houden, om mee
de gemelde Heeren extraordinaris Ambafladeur ende
Envoyé in conferentie te komen over het adjufteren
van
het vcriochKRegÌemnt de Marine, foohaefthet
dè felve believen fai, volgens hetgeconvenieerdein
de gehoudene Conferentien aen haer Ho. Mog. toe
te (enden een deGgnatie van de
verboodene Waren >
ende fodanigeandere articulen als de fclve fullen oor-
deelen bequaeme Ingredienten in het voorgeflagen
Tradiet de Marine le konnen wefen, als wanneer
haer Ho. Mog. mede bequaem fullen zijn, om over
het veffoeck van relaxatie der opgebraghte Schepen,
ende vry paflagie voor de bcwufte Kroons Schepen te
kbnnen refolVcren.

De felve Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden
prefenteren by deien tot voldoeninge van hare belof-
ten in de gehouden Conferentien gedaen een projeél
van Conventie, gedrefleertnaden voet by de welge-
melde Heeren extraordinarii Ambafladeur ende En-
voyé in de overgegevene Articulen van redintegratie
gevolght, mitfgaders naer de remarques op yder van
de felve in de voorfz conferentien by haer gededu-
ceert, ende na haer opinie met peremptoire reedenen
geadftrueert, waer acn de felve verhoopen dat gedefe-
reert ende vervolgens't voorfz projedl in alles geam-
pledleert fai worden, in verwachtioge van dien fullen
de gemelde Heeren Gedeputeerden fich onbefwaert
bevinden, om op het verfoeck van de meergemelde
Heeren extraordinaris Anibailadeur en Envoyé ende
tot voldoeninge van haer belofte aen de felve gedaen,
by gefchrifte te exhiberen de voorfz redenen van we-
gen haer Ho. Mog. te meermalen voor defen ende
noch jonghft in de vooifchreve conferentien gededu-
ceert.

XV.

Qphetter^e Articul dan vanhetovergheghevene
Tractaet van
redinttgratie behelfende cene repetitie
van de caiTatie der
Eìucidatim van het Eibinghfe Tra-
ftaet, ende een infertie van de Aöe diesaengaende
ontworpen, hebbende voornoemde Heeren Gede-
puteerden gefeyt, dat haer Ho. Mog. in de callatie
van het voorfz Traöaet van E/««W<ii;egeconfenteert
hadden, ende al noch genegen waren de felve ghe-
ftant te doen, nietten aenfien van eenige van alle de
redenen tegen het voorfz Tradaet geallegeert, die de
felve niet relevant genoegh hadden bevonden, maer
uyt een pure complaifance voor den Koningh haren
Heere, ende om aen fijn Majefteyt te geven een illu-
ftre preuve vandeeftime die fy hebben voor des felfs
Vrientfchap, ende vinden daerommeaenftootelijck
de odieufe claufulen, daer van men fich voor defen in
de overgegevene projeiten omtrenrde voorfz caflatie
heeft willen Ijedienen, ende daer van noch een reli-'
quie in het voorfz eerfte arricul bevonden wordtin
de woorden :
^t^iejufmedt exphcatioTraSiatus Elbin-
^njts in pofterum, nunqutm pretendi deieat.
In allen
ichijn of de meergemelde
Eluadatie te houden was
voor een
deteflable fake, en daer van de mmoriegtdam -
Tteert
behoorde te worden , behalven datcet oock
fchijnt een feer utile fiiputatie te wefen de pretenfien
yan den toekomenden tydt te willen precavcren, na-
demael hec voorfz Traftaet van
Elucidatie eens gecaf-
ftert zijnde,niet wederom revivifceren kan als met ge-
meen conient van beyde Contrahenten, wat aenfoec-
kingen ofte pretenfien daer omtrent oock gedaen fou-
den konnen worden.

XVI.

Maer voornamentlijck naedemael de voorfz woor-
den duydelijck fchynen wechte nemen alle explicatie
van 't EIbinghfche Tradaet, oeck foodanige die de
eyghenfchap en rechten fin der woorden van'tfel-
ve conform is, en niet anders gedaen kan worden,
als waer van maer eenige de minfte mentie in 't meer-
ghemelde Traöaet van Elucidatie gevonden foude
worden j Soo hebben de meerghemeide Heeren haer

% ■

Ho. Mog. Gedeputeerden geoordeelt» dat niet al- τΚ/τ,
leen de voorfchreve woorden uyt het voorfchreve ''
eérfte Articul gelicht, maer oock daer benevens ex.
prefle verklaringe gedaen behoorde te worden» dat
men niet veiftaet dat door de caflatie der Elucidatie in
eenigher maniere gederogeert fai worden aen het El-
bingfcheTraöaetjOfte daer uyt tot prejudicie van dien
geargumenteert, maer dat ter contrarie het felvein
fijn geheel gelaten en geobfervecrt fai worden,volgens
de eygenfchapen rechten fin van alle fijne ingrediën-
ten»} ende hebben de meergemelde Heeren haer Ho.
Mog. Gedeputeerden 't eeneen'tander van'tgecne
voorfz is in
'tetrfie en iwM^iff van het voorfz projeit
ter neder geftelc.

XVII

De felve"Gedeputeerden vordersconfidererendc ,
dat fijn Kohingl. Maj. vanStuiii/isdevoorfzcaflàtie
der Elbingfe Elucidatien, ecrft metfonderlingen yver
gepouflèert, en eyndelijck uytgewerckt hebbende by
't voorfz
eerjlea Articul van 't overgegeve Tr&öaet
van Elucidatie, boven dien noch goetgevonden heeft
t'urgeeren eene prohibiti ve claufule, van dat dierge-
lijcken explicatie van 't Elbingfche Traétaet in 't toe-
komende noyt meer gepretendeerc foude mogen wor.
den, hebben reden gehadt om te gelooven, dat de in-
tentie vanden hoogftgemelten Koningh foude wefen,
om de voorfz prohibiti ve claufule wederzijtsapplica-
bel en obligatoir te maecken, ende partien wederzijts
fodanigh eende obiervantie van 't Elbingfche Traöaet
te binden, dat het noch d'een of d'ander vry foude
öaen eenige nieuwe elucidatien, van den rechten fin
van 't felve defledlercnde in't toekomende te mogen
pretenderen. Ende konnen derhalven de welgemelde
Heeren extraordinaris Ambafladeur en Envoyé niet
verbergen dat fy niet als met de grootfte bevremdinge
van de Werelt, in 'c meergemelde overgegevene Tia-
öaet van redintegratie geremarqueert hebben,dat im-
mediatelijck achter de voor'z caflatie der Elucidatien,
die ter begeerte van haer Ho. Mog. gemaeckt waren,
mitfgaders achter de voorfz prohibitie van dat dierge·
lijck in 't toekomende niet meergepretendeertiou-
den mogen worden ,in 't volgende
tweede en derde Ar-
ticul van '
e voorfz Tradaet haer Ho. Mog. geverght,
en acn de zyde van fijn Majefteyt voorgeftelt, werden
niet alleen nieuwe Elucidatien van den fin en oogh-
merck van 't meergemelde Elbingfche Traöaet af-
wijckende, maer foodanige diede geheele kracht daer
van enerveren ende 't felve direSelijck deftrueren.

Haer Ho; Mog. hebbén niet konnen verwachten
dat definguliere complaifanceby haerin'tconfente-
ren van de caflatie der Elucidatien in reguard van fijn
Majefteytgebruyckt, metfoodanigen extraordinairen
maniere van procederen bejegent foude worden, veel
wcyniger in de faecke ten principalen felfs fich kon-
nen imagineren,dat oyt ofte oyt van de fyde van Swe-
den gedacht foude worden foodanige altemtien, ofte,
om beter te feggen,vernietÌDge van 't Elbingfche Tra-
öaet te pretenderen,
Cao wanneer fy fich erinneren,
ende in de memorie revocerendemeenigvuldigein-
ftantien, foo by den Koningh felfs, als by fijne Mi-
nifters uyt fijnen naem ende op fijne ordreby monde
en gefchrifte vede Jaren achter den anderen by haer
Ho. Mog. gedaen, om te obtineren de ratificatie van
dien, mitfgaders de elogien waer mede men gcfocht
heeft het felve fmaeckelijck te maecken, ende tere- ^^
commanderen
de nohreckinge ende compliment venfoo
i<ffelyclten^erck
: van het foo meenighnaelgeresmde El- tbr Jf
hmgfche Traaaet
; 't welck geoordeelt wierde te zijn «Λί
effeB eene redintégratie en refiitutie van de voorige Tra-
Baten · en van de voorige goede -vertreulijckheyt tuff'chm
de Kroon Swedenen defen Staet,
en datgeimtubcertis
geworden
artibus certorumhminumquiconfiliafianon^^^

Jalute patria ^dpropria libidine met metiuntur , é" -vi^i
bus major & turbidis fuam compofitts rebus lucrifpes
ge tuta porte Celf. ac pr^ep.Dom. Ord. ratificatio nonfue-i»^
ritfecuta; endefolemneleproteflatie gedaen,
Koninctlijcke Majeileyt ahydt feer leet heeft gedaen dat
door de mifgunners der goede vrundtfchap ende corref-
potidntit tuffthtn fijn Kmintkl^tke He\efieyt *n haer

H<KtJf


^ i

-ocr page 246-

Hops- Μφ ^^ uyttu'Jftlinge van dien is verhwdert, met
allegane van confiderabic redenen die de pretenfie
vandevoorfzElucidatieof ftipulatiegeheel om verre
ftoren > dat
na-mendijck de ervarentheyc airede geitent
heeft dat fukx niet heeft g^itent als de navigatie te hia-
dtren elfo door V fehe TraBaei alles vatmea Ί>εφ koftnen
ieiencken > gereguleert envafigefielt is^
en wederom-
me.
dat de Oprechte nUiantie» malles komen voldoen,
eu eenige verdere fitfulatie Jchynt onnodig te zya.
En
eyndelijck de folemnele verklaringe aen haergedaen >
waerbymen haer éraghtelijci verfieckert » dat met het
refdndere» der e3e va» Elucidatte aüerheogfigemelde
JLoninilijcke Majefleyt gants niet voer heeft eenige -nitu-
weiHigaliteytenin ^tfiuck van Navigatie endeCommer'
dei» te voeren, ofootkdefes Staets Ingefetenen onttrec·
ken ie
eens biüicke bedongene avantages, moer fimpelyck,
om de voorfo aBe vermtdts fine quaetaerdigheyt ende
die nette onderhoudiig van aUevrientfehapmcompafibel
is , ep te 1)φι» 3 ende uyt de vegh te ruyne» en da»
voorts oprecht ende heyliglyci t» hlyven hj alle de el·
liantien ende TraBate» met defen Staet opgereght, die
immers fonder de voorfa Elucidatie haer voorde perfe·
iiiefyn hebbende.

DeHeeren Extraordinaris Ambafladeur ende En-
voyé werden verfoght geperiuadeert te willen wefen,
dat de voorfe kraghtige verfeeckeringen kraghtige
motiven fyn geweeft ende nogh zijn, om haer Ho.
Mog. tc induceren ende te difponeren tot de caflatie
dervoorfzElucidatien, ende dat de felve noytdaer
toe gerefolveert fouden hebben ingevalle fy door de
voorfzfolemneleproteliatien niet geruft geftelt wa-
ren geweeft van dat haer condéfcendence ontrent het
vernietigen van de voorfz Elucidatien niet misbruydt
foude worden, tot inbreuck van de andere Traótaten.
die fy met fyn Majefteyt hebben , haer Ho. Mo. ac-
quiefceren al nogh in de voorfz folemnele verfekerin-
ge aen haer van wegen fyn Majefteyt gedaen, ende ge-
ven by defen ghelijcke verfekeringe van dat fy de On-
derdanen van Sweden fullen laten by bet painbel ghe-
not van de avantages in de voorfz Travaten voor de-
fen bedongeni ende dat fy voorts opreght ende heylig-
lijckneven fyn Majefteyt fullen onderhouden alle de
Alliantien ende Tradiaten met de felve opgeright, en
laten by gevolge het geheele contenue van 't voorge-
roerde
tweede en derde articul by de difpofitie diei-
aengacnde in de voorfz Tradaten gedaen, ende fui·
len de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden by ge·
volge maer met weynigh woorden repeteren de re-
marques, die boven 't geeoe voorfz is, op de felve in
de géhoudene coaferentien ghemoveert zijn > ende
feggen, eeiftelijck op 't voorfziB>«i/iarticul, dat het
evjdentendeby haer Ho. Mog. tegengefproocken is,
dat
qnemadmodumpenesfummampoteflatem utriufq-,fla-
tus de oneriius veàtgalibus in propriis ditionibus pienif-
fmmiijponendi jus fine coutroverfia refidet, itaettam
pro rationetemperumac Status 1 eademprolibitu variar»
&augereutrique\refpe£Hve parti integrum fit, nifipr»
«fu & commode utriufyue Statut mutua eonventione alt-
ter de hmcflatuere vifum fuerit
mser meyrea dat't
geene ontrent de maghe van over de Tollen in weder-
aijtsgebiette difponeren, by voorgaende Traöaten
albereyts gheftatueert is, van even de felve kraght
Moet blyven, ende ter goeder tronwe gheobiérveert,
ende fonder eenige veranderinge nagekomen wor-
den, als'c geene volgens de voorfchreve laeft gealle-
geerde woorden ,by naeder Conventie diefaengaende
geftatueert foude mogen worden, daer nevens hebben
de meergedaghte Heeren Gedeputeerden op de woor-
den
Tèrra ó" Alari in het felve articul influerende ghe-
feytj dat haer Ho.Mo.aenhaerfydc niet en preten-
deren, noghte ooek aen yemandt ter wereldt fouden
konnen toeftaen eenigh reghtom op de Zee over tol-
lendireaelijckofiodiredelijck tedifponeren. Ende
op het voorfz i/wifc wticul is by de felve Gedeputeer-
den aengcwefcn dat declaufule
 ver» contingat
^i.ghevoeght achter'tgeene in^lbinghfche Tra-
waet diengaende geeonvenieert is, ende aldaer ghere-
Peteert wordt,'c felve los ende vrughteloos maeckt,
wobligereode een van de G.ealli«rden tot prcftii-
den, ende daer van de preftatie voor de felve GeaU
lieerden, ioo ten aenfien van intereflèn van Staet als
van Commercie, onmogelijck foude konnen zijn.

^tm rl'

un Λ»
ΙΙΗΤ Λ}-

\!· Ι'!}
lisi-

>ί W'

ι?./»»;
.tóf

Op het volgende articul fyn by de Heeren
haer Ho. Mog. Gedeputerden geremarqueert aen do
eene iyde, de woordekens
de catero, mede brengende
een ftujtwyfe beveftinge ende confirmatie der onder-
linge Tradlaten tuflchen de Croon Sweedèn ende de-
fen Staet intercederende, ende aen de andere tyde
de claufüle
Salvis tarnen faderis cupt Serenijfimo Bri-
tannia Rege fuf erieri Anno die i. Mariti initi

conditionibtts, in 't laeft van 't voorfz articul gbeinfe-
reert, mede brengende eene generale confirmatie van
ailedearticulen van't jonghfte Traélaet tuflchen de
Kroonen Sweeden ende Engelant in den voorleden
]iTefeflienhondertvyfen fefligh geilooten.

Op'teerfte,'tweickop devoorverhaelde nieuwe
Elucidatien fchynt refiexie te hebben, is by de meer-
gemelde Gedeputeerden verklaert, de intentie van
haer Ho. Mog. te zijn, om deobfervantie van de
voorfz onderlinge Tradiaten in alle haer Leden on-
verbreeckelijck te houden. Ende op het laetfte fou-
den de felve bequaem geweeft hebben haer ientiment
te konnen uytten, inge valle het de Heeren extraordi-
naris Atobaifadeur ende Envoyé gelieft hadde, het
voorfz TraiSaet
by den Koning haren Heere met den
Koning van
Englandt opgeright acn haer te exhibe-
ren , ofte wel den waren inhout van 't felve te openba-
ren j Dan t' felve niet hebbende gheobtinéertkonnen
worden , vinden de opgemelde Heeren öedeputeer-
den fich verobligeert aen meergemelde Heeren ex-
traordinaris Ambaifadeur ende Envoyé te moeten re-
prefenteren dat het een vreemde ende naer haer opi-
nie feer harde proceduren fchynt te wefen j in een en-
de felve articul te pretenderen ende van haer Ho.
Mog. te eyflchen de vernietinge» immers vooreen
ghedeelte, van de oude verbonden, ende die zy met
iyn Majefteyt hebben, ende die op eene feer lang-
duyringe vrientfchap tuflchen beyde Staten gefon-
deert zijn ; ende aen de andere fyde de felve te vergen
eeneblindelinge confirmatie van een Trafliaetmet
hare vyanden, ftaende den tegenwoordigen Oor-
logh gemaedlj daer van men hier geen kenniflè ofte
communicatie goedtvindt te geven , ende 'twelck
nochtans volgens de verklaringe nu ende dan pu-
bliquelijck gedaen, behelft faecken voor den Staet
der Vereenigde Nederlanden ruineus.

De Heeren extraordinaris Ambafladeur ende En-
voyé werden verfoght in redelijckheyt te willen confi-
dereien, of haer Ho. Mog. met eenigen fchijn van re-
den geverght kan worden de approbatie van eenTra-
«ftaetdataen fyn Majefteyt van Sweden beneemt de
faculteyt,om haer in defen Oorlogh te konnen prefte-
ren,'tgenewaertoede felve door de voorfz onder-
linge alliantie verbonden was, ende dat ghedenun-
cieert is geworden fyn Majefteyt boven dien nogh te
obligeren om met de Geallieerden van den Staet, met
namen den Coniog van Oenemarcken in 't rupture te
treden,ingevalle de felve haeriHo.Mo. volgens de op-
geright^ alliancien te hulpe foude willen komen, en"
de dat oock volgens kenniflè daer van ghegevenin
een fecreet articul, behelft een feeronvriendelijckü
verblntenifle» om met de vyanden van den Staet ge-
voeght, haer Hoo. Mog. te obligeren tot vernïetingc
van een Traöaet waer van den Coning haren Heere
figh niet vermoght te difpenferen ; Ende eyndelijck.
dat volgens de confeflie daer van ghedaen, de vyandt-
lijcke oorloghfchepen in de Havenen van fyn Majeft.
verleent, vrye acces en proteftie ,en 't felve weygert
aen de Oorloghfchepen van den Staet, ende'twelck
nogh daer benevens iogevalle men gbeloove foude
konnendefereren aen een Copye van dien, diede
meergemelde Gedeputeerden van ter fyden bekomen
hebben, een de Ingefetenen van de Vereenighde Ne-
derlanden beneemt alle andere conditiën voordefeli
ve by het Tradlaet van 't Jaer
fefiienhondtrt en veertigh
bedongenjCQde alle de felve overgeeft ende toe-eygenc

aeo

cn OORLOGH5 'tSe'ven-en-'veerttghfieBoeck. 115

tievandefeIve,ofgelijckeavantagiesendeconditiën,
dicbyeenige uytheetnfe Natiën belooft foudc wor- ^_^

r


-ocr page 247-

ιί6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

aen haertegenwoordigevyanden, endcofhet byge-
/· volgenictfpottclijckis.defakenfoogefchapenzijnde,
met opgeprocöe woorden femblant te maken,van de
voorfzoude verbonden,met den Staet der Verenigh-
de Nederlanden opgericht te willen confirmeren.

De meergemelde Gedeputeerden confidereren wel
dat het
vooiizvieriie articul in figh fchynt te behelien
alledcvoorfz incongruiteyten,
ende konnen echter
feer befwuerlijck ghebraght worden, om te ghelooven
dat de intentie aen de zyde van foo vei re

ibudcgaen,omalledeTra(aaten, die haer Ho. Mo.
met de felve fyn hebbende, te derogeren door de
voorfz
Engelfche AUtavtie, maer willen liever abfolu-
telijck defereren acn dc hier voor geallegeerde krach-
tige verfeeckeringe,van dat fyn Majeft. op'c point van
de meergemelde Elucldatien contentement ontfan-
gende, dan voorts oprechtelijck en heyliglijckfoude
blyven by alle Allianiien ende Travaten met defen
ötaet opgeright, midtfgadersaen decygenconfidera-
ble verklaringe van den meerhoogftgemel. Coning,
gedaen bydesfclfs Miflive, op den
een en dertighflen
lanuaryfiftienhondertvyfen fefiighaen
haer Ho. Mo.
gefchreven,ende den
fevendedatt aen volgende aen de
felve overgelevert ; Wacr by fyn Majefteyt figh eerft
op de voorfz pretenfien van fatisfaflie peeilareeert
hebbende,befluyt met volgende woorden;^irj«;Viw
»w eum tarnenfinem müo moda dicimus, ut à paéìis rite
tosderibus recedere unquam animus nabisfuent, faniliora
enimullahabenda fuHt, quamque ifijuriis, qu<eper amica-
iilemcampofitionemre^ararifojfunt, flane conveUantur
fe.iut pofltotrequifitianesadhuca vobis amice contenda-
musvelitis adpa£iarum leges refpicere ac eademquanto-
ctus{rafiare ahfervantiam quam uUa vebis pra/criéunt.
Konnendé geenfints gtprefumeert worden· dat op
dcn>^i/i»Marty nieuwe füjldaer aenvolgcnde,zijniie
Ïen maendt naer date van de voorfz miflive, ende
vier dagen naer den onifangh van de felve, <yn Maje-
ileytaende voorfz woorden ende de heyiigheytder
Verbonden, daer by gementionneert, niei meer ge·
daghtigh foude lyn gcweeft, maer de ie! ve alle door 'c
oprigbten van de iVOOrlz
Engelfche Alliantie foude
willen hebben te niet te doen ; en 't beflu> t van de fel-
ve daerom expres precipiteren, om voor te komen
dat haer Ho. Mog. op den inhout van de voorfz milïï
ve tot contentement refol verende, daer van heton-
mogeliijck was, datin de voorfchreve tijdt van vier
dagen kenniilè in
Sweeden komen konde , fyn Majeil.
daer door alle pretext tot inbreuck
cnienonabfervan-
tit
van de voorfz Traöaeten benemen moghtcii.

Het is dan op 't voorfz prefuppooft, dat fyn Maje-
fteyt niet van meenigegeweefl is, oock buyten ken-
niflbindetoeftemmige vari haer Ho. Mog, niet ver-
moght heeft, de Traftaten met de lèlve opgerightte
derogeren, dat de meergemelde Gedeputeerden in
hetprojeö van Conventie byhaer opgheltelt, de re-
ligitufeobfervantie van alle de felve vaft Itellen, en
tot meerder verleeckerheyt van dien , daer by voe-
gen een verklaringe» van dat de Geallieerden geen
VerbinteniflTen met anderen hebben die de felve fou-
de konnen beletten, in dér daet te voldoen de Allian-
tiendie de felve met eikanderen fyn hebbende.

In't volgende vijfde articul van 't o/ergegevene
Tradact van redintegratie, hebben de Heeren haer
'Ho. Mog.Gedeputeerdcn bevonden dat de pretenfe li-
berteyt van Navigatie en Commercie (oo verre geex-
tendeert werdt, dat over de fchepen ende haer inge-
ladene goederen geenerhande recherche ofte vifitatie
foude mogen ghefchieden , als by de felve alleenlijck
vertoont ende gheexhibeert foude worden eenfim-
pele vrye Pas j ende geoordeelt 't felve buyten exem-
pel, immers buyten alle reden ende tegen degemeene
obfervantie van andere Natiën te wefen ; onder de
welcke benevens de voorfz vrye Zee paflcn,noch
verfcheyde andere documenten , waer by dan de la-
dinge der voorfz Schepen geblijcken konde, gerequi-
reert wierden ende geexhib^eert moften worden }be-
halven dat het feer onnodigh ende illufoir foude fyn,
teconvenieren over eene defignatie van verbodene
waren;daer
in-'claetftevan 'cvoorfz aiticul gemen-
tioneertwort, als de fchepen fonder van haer Ladin- .f,
ge te doen blijcken, met opwij finge van fimpele Zee- "7
brieven ibuden konnen volftaen.

i

De Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden hebben
by gevolge verftaen , dat fulcx verandert ende in'c
vourgeilagene
Reglement van Marine naer behooren
ghereguleert behoorde te worden , tot dien eynde als
noch afwaghtende de ingredienten van dien, ende de
beloofde defignatie van Waren van Contrebande,oin
fyn Majefteyt daer over in billickheyt te bejegenen,
mits dat 't geene alhier diefaengaende geconvenieerc
fai worden, oock aen de Ingefetenen defer Landen by
Engelant ende Swedcn toegeftaen werde, ten regarde
van den toevoer die de felve Ingefetenen van fodani-
ge Waren hier naer fouden mogen doen aen andere
Natiën , daer mede de Rijcken van
Swede» ende £«.
gelandt in Oorlogh foude mogen Zijn.

Op het fefde en fevexde itùcuX van 't voorfz overge-
geven Tradtaet van redintegratie, hebbende Heeren
haer Ho. Mog. Gedeputeerden geremarqueert eenc
feer eiTentieleongelijckheyt, daer in beftaende, dat
het voorfz
fefde articul by ofte van wegen den hoogft-
gemelden Coning van Sweeden alleen ghedaen Wor-
dende eene particuliere renunciatie van de bewufte
pretenfien der fubfidien, echter in het volgende
feven·
i/e articul haer Ho, Mog. geverght wort een generale
renunciatie van alle pretenfien,die de felve tegens fyn
Majefteyt ende de Kroon
ìjpmì^» uyt kraghte van de
voorige Tradtaten foude konnen moveren, ende ge-
oordeelt dat fulcx geredrefïeert, ende de voorfz arti-
culen op tene ende de felve wyfe ghecoucheert be-
hoorden te worden, latende noghtans aen de optie en-
de keure van de meergemelde Heeren Extraordinarii
Ambailàdeur ende Envoyé,om naer haer welgevallen
de vooriz renunciatie der wederzijts pretenfien parti-
culier of welgenerael te maecken,hoewel fy voor haer
opinie ghelultineert hebben,dat een generale Renun-
ciatie verre te prefereren, ja nootfaeckelijck was, in-
gcvalle men eene folide ende vafte vrientfchap ftabl-
lieren, ende alle occafie van mifverftandt voor 't toe·
comende precaveren wilde, gelijck fy dan in de arti-
cuien van 't projcö van hare fyde overgegeven,fooda-
nigcn generalen Renunciatie ter neder hebben geftek.

In't volgende iic^e articul hebben de meergemel-
.de Heeren haer Ho Mog. Gedeputeerden geremar-
queert j dat in de laefte periode van 't felve, beginnen*
de
ξΙναΠο efl fofirema &c. de fomme, de welcke by
de v, eft-lndiiche Compagnie difcr Landen aen de
Smeetfche Africaenfihe Cocnpsgaie uytgekeert foude
worden, begroot wordt op
hondert en vijftigh duyfent
Rijcxdaelders tanquam fumma princifahter dehit»,
welcke laetfte woorden de felve gheoordeelt heb-
ben dat gheroyeert behoorden te worden, als van ter
fyden implicerende eene repetitie van de ongefon-
deerdeende in
Sweeden albereyts naegegevene preten-
fien van intereffen jende voor foo veel de voorfz be-
grootinge aengaet, hebben de gemelde Heeren Ge-
deputeerden verklaertals nogh geftant te willen doen
de fomme van
honderten vtertight duyfent Rijcxdael-
ders , voor defen door tufTchen-fpreecken van den
Heer Ambafladeur van
Vranckrijck aen den Heer
Silvercrean belooft, ingevalle de welgemelde Heeren
Excraordinaris AmbaiTadeur endeEnvoyé inigelijck
geftant wilden doen den vorderen inhout van t gee-
ne met den gemelden Heer
Silvercroon geconvenieerc
is ge weeft; maer ingevalle de felve gerefolvecrt fou-
den zyn daer uyt als nogh te doen lieten de confide·
rableclaufule, vervattende de bewufte gheneralc re-
nunciatie van alle Commercie op degheheele Culle
van
Guinea, inconfideratie van de welcke haer Ho.
Mog. tot het uytlooven van de voorfchreve groote
fomme gerefolveert hebben, dat de felve als dan in re-
delijckheyt vermindert ende op
hondert'duyfent Rijcx-
daelders ghenomen behoorde te worden.

In'tsi^iWi articul daer aen volgende, hebbende
meergemelde Heeren haer Ho.
Mog. Gedeputeerden
gheobferveert, dat aldaer alleenlijck in confiderà*
tie komen de pretenfien, die de Swte^he j^icae»'
'Jihè^ Compagnie op de vooineemde· Weft-ïndifche

Com-


-ocr page 248-

en O O R L O G H^ *tSe^en-en-^eemMeBocck. %\ή

Gömpagoifedefeir Lahdén iöbrenghc» fondéidiè inièn-
■ctcgémaecki worde vatï éenigè cdtóràpretenficn, de
• weicke mcer-gèaielde Wcft-lndiichéCompagniede-
fer Landeb tip de vòòrnòémde Africàenfctie Cdinpa-
gnie hééft ofcé gettiëync foudè iilogeh wefen té infti-
tuereojéndemcyiiéhovérfülcks dScdo crans-àétie ih
'tvooifz Ardkiil vödrgeflagen i opdcprccenfien vata
weder-zydeö applitàb'ci gëinaèck: bchoóit te worden.

Op hK tiende Aftikul, fprèeckènde van de Queftie
tüflcben
Groot Jòhàn eaCnviiz, hebben dé Heerèh
haer Ho. Mog. Gédepiitóerdcn gèprèfcnteert, dat on-
aengefien alhier dè vooffs fiécke naér wettige Procé-
dueren by dén Gompetéiitéh Rechter getermiiieèrt
was, haer Hö. Mog.échter ömailc|evüéglijckheydc
te toonen, foudéh kohiien coéftaen , dac in plaétfe
vanComproiriiffiHièn by't voorfz Artikui vodr-gé-
fljgen, de deteiiiainsitib éridè décifiè van dé vooriz
iaecke geheel ende al gélübtnittéêrtcride verbleven
werden aen het Hoöghe Gericht van
Spiert, of den
Grooten Raedc van
Méckelèh , df fdodanigh ander
hofvanjuilitie, als met gétüeen coiifent geëligeert
Coude konnen worden > inidrü dat het Parthyen vry fai
ftaen de deugdelijckheyt én ondeugdelijckheyt vande
wederzijtsgehdüdénéProcédürén, endegeobtioeer-
de Senrcntien té fuftinérén éndé te debatteren, al voo-
rcDS de faken ten principalen op nieutvs in te tieden,
enJetedifpucerén.

Op het elf Je énde laétflè Artïkul van 'tmccr-gettiel-
de Traitact vaii redihtcgfatie, hebben de meer-ge-
melde Heeren haer Ho.Mog. Gedeputeerden geièyt,
dac Hoog-gemélde haer Ho.Mog. niét genegen noch
gemeynt zij ri in een Tràdìaet té Itipuleren, of tegens
cenighe Reciproqüe prseftatié van den Coningh van
Svedtn te bedingen des félfs ihterpofitie ofte mediatic
tulTchen denCöning van
GrtotBrittàngìe» ende haer,
maer dat fy de Telvc al éenigcii tijdt ghelèden van Sijn
Majeileyc aengébodèh zij ndè j mét ièngèhaemhévdc
opgenomen éh géiéccptëëic hèbbéndé, fighgedoli-
eeert houden Hdóghft-gedachtè Sijn Kooinghlijcke
Majeftey t in gélijcké gèlé^énthé)ft,dié Godt Almach-
tigh nochcatis génadelijck verhdede, gclHckc cröuhar-
tige Oiicieh té dfferërèh ènde tb bewijien ; Eiideàl-
foodacrmedëdéngehèéléninhoui:
Vàn'tVOdrft Ar-

teerden dac'ét fel vé geheéiijòk gelicht, ènde uythct
vcwrfzTraélaétbfchoordéb gtlarén te Wördén.

Waer op gedèüberéért zijnde, hebben haer Ho.
Mog.figh voor
heottce^i ven Conventie ende opftellin-
ge van redenen wel laten gevallen ; En werden de ge-
melde Heerén Gedeputeerden verfocht 'téen endé
'tander aen de Gedaegdé Héeren Extraerdinaris Am·
i»iait»T ende Envof étei handeö te ftelien.

Was Géparapheert labandelVith**'·
Onder ftondt, Accordeert met 'c voorfz Regifter

N. Rvyfch.

ii»Mt u gc6oo?t öet cappo?t

i/üsl ban beteeten öaeDt-®en|ionati^ deWit,tnDEan'
ir.:t{ti:i)iCi;()aecj@o.jlEoe.^ebeputeci:{ien tot bc faechen
ban
ΰweden, ttcbbenDeingebodgj^eenbe totbolt>oe<
muflc ban Dee felüec fucceffibe tefolutien
Gommiffo-
riacl til dates cefpectibi Ocn twaelfden, vijftienden fef-
tienden
enUe vijf en cwintigftén ?ïp|Ü lefiltt»n Qciica·
wmeect/ DibecfciJe mtniocialert »janDcni|eec
Appci-
ooom, (SittaejDinaci^ Eovoyé Dan Swedenj alle
fioubenbe filacbten obec O^t opb^ngen enbe aengpn·
wn ban ^cljcpeh en (Soebecen be
Subje&en banóen
wooflbli flcmelDe feonihflö toe ftebootinbe ; euüe in
fpmtmebe/ batbmiibüocaet jFifcaeHJonljetCoI»
«Oie tec^Hbniicalitept tót
Amfterdain be ocint^ff'
fcetbrn infeechec ^bcfjip/ geuactnt
het Wapen van
i>tockhoIm
,tiaecibcftipprtop ClaesSneriög, Öab"·
oe boen toeten bat fone faecfef niet 6onbc toccDf η ee=
tectnlneectbooj enbe al eet ftaec Üo. JlBog. fouben
tebbfn gebifponecctop feethfc ftböjj^ öan be ©ee.
een ©ccommitteetben upt be Collegie tee ?ibniicali»
ttpt/ionali alöiccaenoljetocefljnnbeoöcc fictboo?»
Delielbe
Gafus enbe beQueftien, of namentl^OÉi Yfer»
Koper, Peelen, enbe D«c8ilöc6e rouwe Materialen,

ttooi Γόο tì«IIiien(eten toatitiBfacBepbt/ becftlàctt 1667.
Kóhbtii totòben te toefen öan goeden prinfcjitibc con- -— / '
lifcabeluptbientioofom/
bat èifiJtjena Vyantiijckc
ü^abeHén geöoett iioiecbénj met betfaecb/ Dat bet
baec
Móg. góébe stjeliefie inoobte toeren f)acelt(>

tthfii· Mn ht>t Rfntrll-p ^hVihti hn in<>rnfiiriii >·> .

éhbe o&iv op in ecgtinge genamrn/ bat ben
liinabfadM
Sweeden enbe ;6i)n iEaieflcpt^Kooifa.
ten / bóo? béfen met àhbecc f jinceri enbe ifetatcn in
BctDeefl sijnbc / niet alteenlöch in {jace on»
bett)èbbenbê üStjcben enbe Sanben / (lebbm boen
Cdnfifqueceriàllecdanbe
Materialen enbe Koopman,
fchappen , gefatfoeneerc
üftc origèfatfoéneert , bic
eenigbUnt^ bequaem toeten / óf met bet {teenen ban
eetiigge fo;me beauaem gtiemarcNt bdhbéti toojben /
otri
'töijcRbanSweden, of beffeifi^ <&nbecbaeHeft
baéc méde te bonnen belebigbcn / maec oócb fetfé al*
lectjanbe feaitenban
Granen, Hrten, Bonen, Wijni
Oly, Sout,
engenecaltjcbailefoojteban Vidhiahe,
footaanneecbefeibe bitectel^cb rifiet baere 3dpan·
ben brcboert fouben sQn getoojben. ^at oocb nogb
boben bien ben ©ooaflgebacbte
«oningii ban Swc-
den,
gebnecenbe ben tegentaKiojbigen Φϋ/ϊροθ tuf«
fcben ben Iftoning ban
Groot Brittangien eribê befen
^taet / bp een fo;meei iS^cactaet gefloten tot
Stock-
holm
ben eerften jlBattp v©Hbcn Pöl / brö gjaeci
feftien hondert vijf en feltigh aen bcn ^OOQ|l-(]jcriieis
ten ftonfngö ban Groot Brittangien, toefcnbe een
gebeclaceecbe iPpanbt ban béfen ^taet / ingetDil·
ligbt beeft / niet aliecnlbtb bat alte
Materialen ebbe
Infliumenten ten Oorlog dienftigh, maec OOCh felffi
Geit enbe Viöualie boo? Waeren van Contrebando
fouben biecben geceechent ; baec ban tot naececbtbi^
ge ban alle (@nbecbanen ban
Sweeden cene folenine^
le publicatie op beri neem bari De ftònfng uprgegaen
/ gebateett in
Stockholm ben iéilienden ^et^uacp

fcftieii hondert fes enfeAigh; in bbesten batbé^il*

becbanen ban Sweeden , toillenbe bate Commercie
bipbenopbtfeSlanfiien/ niet aU«nlt^b met
Mate-
rialen erioejlnftruménten tot den Oorloge bequaem »

ofte tne mee töepjtiigb moepte bàet toir beqtiaem gbe»
maécRt mógb^ri tbecben / maéi;
fclfi^ met Kdom of
aribece
Leef-tocht, iae ootR toel allèetililcit met Gek»
ben ISoningb ban Groot Brittangien boflafolemncclè
obecgiften ban Den Coningb ban
Sweeden cecbt bet.
bregcn beeft / om alle
foobariigeSweedtfche Waren
te boen intetcipieceity enbe confifquecen / enbe in
blec boegben oocb bp gebolgbe befen ^tart ban bie
commoDitepcteftufleccn. ^aec in tegenbeel baec
JBog. om be bjienbtfcbap enbe goeoe geliegf nt»
bepbt ban ben i^oogfi gemelben Coningb ban
Swc-
den,
be^tebeteeteconfecbecén/ nopteenigbe gbc·
bacbten gebabt bebben om te confifguecen/enbe boo|
alnopteffectibelijcftgeconfifquerct öebben eenigbe
Levens middelen, enbe beel min Gele, ofte ooch
eenige
Koopmanfchappen ten Oorloge niet bequaem
boefenbe / nügb met eenige moepte enbe bofien baec
toegeappjopiieéct bonnèribe biecben / al-boetoel ben
fclbenCoriingiibanSwcdenbolgen^be
Alliancie in
ben üate
feftien hondert Veertig met befen ÌÈitaèt ge^
maecbt/ éribi in ben Slacé
feilien faòndert fes en vijf-
tighop nieutoiibafigefitlt/ gebouberikoa^benCo·
Hing bari
Groot Britta^ien mét alle macbt enbe gc=
tselt te 3@atec énbe te Xaribe
te belpeii beoorlogen /
tot bat be óetucbeetbe
Navlgatié enbe Commerclé
ban befen βίβεέ biébecorii becftclt/ cri bate $0. lËo.
obecbe ontfangben léfie fati^factie gegeben foube
jbn; eribe battet oocH confeQUtmtìgtB bolgen^ bé
nlace bïfpofltie ban bet
tweede, vierde, fevende, enbC
aribece
Artikulen baribe bOO?f3 Alliàncie, be Subjec-
ten
ban ben Conitighban ï>wedéii órigeixKlofttóe^
met eenigecbaribe/ aiboetnef bocH f!^ feff^ gepec*
mitteecbe
Waercii triöe Koopmanschappen , 0p be
Landen enbe Havenen banberi meec-bbogfi-gemelbe
iConingb ban
Groot Brittangien tc Mavigeren ofte
Traffijcqueren. IHiitfi alle bjelcfte cebenen/enbe mtei
anbere toicbtige tonfibccatir n/ enbe boo? al/ becmit^
bettenbaogbjienoncebelnc6 toefen foube / bat baec
§0. JitOB. bupten eenige
Obligatie, ja? tesene be bif*
« politik


-ocr page 249-

2,i8 S AKEN van S T A E Τ

1667. Pofit's bon be bao;f5 Alliande, metcbec libectept fou^
, ^ ' öfη bcCQUnncn een ΰε Sweedtfche Ondeidanen j om
be^pan&en ban Defen ^tact gare rótnmobitepten /
iaeöE necifT<t«pten toe te öoeccn/ al^ am öe fcltte

Sweedtfche Onderdanen, bolgeti^ obecgifte ban bun
Épgen Souvereyn obetbltjft/om Op bcfe aianbcn öace
Navigatie enbe Corntnercie te bjijbcn. na bOOJ»
gacnbe cgpe belibecacie goet gebonben εηοε becflaen/
Dat nogbtan^ om alle bolboen^ toille/ aen be it^eccen
altjiec aenteefenDe <igictcao?binflci^ Umbaffabeuc cn^
δε <!Bnbopé banbe raeic-t)OogÖ(i-gemdbeConingl)
ban Swedcn upt ben nacm enbe ban tof gen fiaec ïgo,
behent gemaecht fai toojben / foo al^ boo? bes
fcn te raeec-raalcn gefcbiet; bat fiacc Ifo. JBog.
op Bate gebane boojfieliinge om een goet
Reglement
de Marine
te maefien/ gecefolbeectöebbin enoc oocB
alinogli te biebejtjn baecomtcent be begeerte ban
Sweden <rt te bolgen / enbe felf^ in 't boojfcftjebe Re-
glement )
of toel bp een A^e apact, be Waeren van
Contrèbande,
enbe bie geene biemen in eenen navalen
Oorloghniftgeboubeni^ bc ©panben te laten toe»
boeren/ foobanigö te boen limiteren / bat Ijet
rouwe
Yfer, Koper,
enbe biergeltjcfte ban alle Callacge enbe
Confifcatie fuUen toefen gee);imefct : ja bat bientljal=
ben in alle^ tot be meefle b;pbepbtacn tjet
Sentiment
ban Sweden foutie toerben geDefereert/ onber benefi·
eie ban een ontoebecfpjeechcliiche recip;ocatie / enbe
Öilc):/ bat aenljaet êo. Jlog. ten refpecte ban bc
^ngefetenen enbe i@nberbaenen befec39eceenigbbe
jl^eberlantfcbei^jobincien mebe geiijche b^pbept bp
tiweden enbe Engeiandc toegefiaen toiec&en ; toaer
omtrent/ alfoo bet be gemelle ïleeten albier aentoe=
fenöe
Sweedtfche j^inifler^ tot nogö toe niet gelieft
ïjeeft
baer explidté teberfilacen/ ootB onaengbefien
aenbefelbeban toegcn öaet ïlo.^og.bcftentgfiei
maecht toa^/ bat men aen befe stjbe geinrlineert
toa^/ op baec eetfle febjifteltjcRe betfttotinglje/ enbe
beloften ban
reciproque Traétement aen be ^ngefes
tenen ban befcn^&taet te fullen laten toebec baren /
fonbec af te biacbten bet finael beflupt ban 't gbeen
bien aengaenbe bp concupcentieban
Engelandt foube
laecben geconttenieett / niet allecnl0cft boo? Ijet ioc=
Romenbc/ maet ooch ten aenfien ban
't gepaffeecbe/
enbe in fpecte mεbε tεn aenfien ban be alberept^ eens
Sebaelbe
Materialen, foobanigb tebifponeeren/ al^
ban geaffectioncecbe ©jienben / nietnae l)et p/ect)0
cecbt/ maec in cibilitepc enbe uj;it coutto|le bettoacbt
foube Konnen toerben. «ï^at bberfulch^ oocit foo Ian>
gebebao?fcb?ebe gebefibcreecbe bcthlacinge enbe re·
tipjoque Beloften gebeclineert toiert/ baec J®og.
iiietltonben naerlaten tegben^ be <@nbetbanen ban
Sweden te geb^upciten/ enöe te toercfi te leggen / tea
minile een gebeelte ban 't gbeene ben Coningb ban
Sweden feifi^ b?ptoiUigblöcft aen be ©panben ban ùe-
fen j^taet toe- gbejlaen baObe / enbe mibtfbien oocft
geenfinté gebogen / bat b?p enbe onberbinbert baere
^panben toe gbeböett toierben be
Materialen, baec
ban met toepnig mo^te enbe ftofie gefojmeert toier.
ben be boo;naemfle ^nfirumrntcn/toaer mebe befel·
be befen ^taet beoo|logfn/enbe beg!ngefetenεn ban
Dien honben belebigen. «tSnbe tot naber berb;agb/en·
be o;b;e in bracbte ban be boo;gecoerbe
Aiiiancie, ett'
bebolgen^ epgben ober-gifte ban ben Coningb ban
Sweden aen be ©panben ban befen ;&taet in fmieri-
éus
termimgtbaen/ oocR ban bare jijbe ban goeben
Prinfeboubenenbebecfilaren alle foobane
Materia-
len» Waren enbe Koopmanfchappen,toefenbeinftru-
menten van Oorloge, ofte met toepnigb moepte euöe
hofïen baec toe geapp?op?ieert bonnenbe too?ben/al^
bpbe
Subjedten ban Sweden onbetnomentoacen/ofr
tenabecbantnogb onbecnoroen fouDen mogen toer.»
ben be ©panben ban befen ^taet toe te boegen/ enbe
baec onbec fpecialijch mebe
Yfer enbe Koper, ali
toaer ban bet
Canon gegoten / enbe ooelt boo;gaenS
nenocgbfaem fonbec eeniglje introbuctiebau nieutoe
fojine De
Schietbouts gemaecht toierben ; gelfjcR baec
jaog. mibtfbefen oocft om befelbc rebenenbp

SObifie/enbe tot nacbec©erb?agb ofte ojbieuntbe
onfifcatic niet ftanben eFimecten
Hennip, Peck,

Teer,fware Maften,Kromhout,fware Balken,gcbeeps ti<a,
Plancken,
enbe anbere Materialen, boojnamentltìtft y
Dienende tot aenbou ban
Schepen van Oorloge, bje,
fenbe in befen be boo?naetti|ie gnfitumenien / toaec
mebe bp be
Engelfche aen befen fiitaet af b?euït bjiett
gebaen. ^a toelebe boo;f; bethlaringe be cefpeetibe
Collegien ter Admiraliceyt mitfbefengelafltoictbcn
bp pjebifïe/en tot nabec betbiaeb en o;b;e al^ boben/
be falie boo? baec lieben ongebecibecrt fjangenbe / en
bieboojbefeibenocb naetbec geintcobueeertfouben
mogen toerben/te tecmineren/ en fpoebig af te boen :
fonbec Roebtan^ onaengifien be boo?f3 bifpofitte ban
be
Alliantie de Anno feltien hondert veertig,enbf Jet

Sweden eenije Viöualiejal^Scut, WijnjOlyejEtwe-
ten.koornjBoneOien genecalbc6/pet^ totbetboetfel
geboocenbε/ onbec be boojf; Con^fcatie te tcechtn/
noebte ooch baec onbec te begtöpfn
vuyre Deeien.bie
bp be Subjeden ban Sweden in gcoote meenicbtetia
be tabenen en Xanben ban ben Coningban
Groot
Brittaogien
geboect toiecbeii / betoöle befelbe feer
toepnig tot ben aenbouban fcbepen/maer booigacns
be tot anbere epnben gebjupcbt toierben; en bac baec
Ho. SBog. al-boctoel upt cebrnen boo?f3 baec toe ge;
cecbtigt/eebtcc liebec felfi^ een hleen ongemacb ipen
al^bait
Vrienden en Geallieerden een gt00teiucom«
mobirept toebrengen toilbeti. ^e^ toiect be gemelde
Collegien tec^bmicaliteptmitfbefentoelr;cp;efrci{]h
geojbonneect in bet tecmineren ban be boojfj faeftm
boo? al mebe boo? oogen te bebben/of ooch be
Warea
rn Materialen bier boben geroect/ en anbece genera·
Igchboo?
Contrebande •KoDpmanfebappengeaBnof!
ceert toerbenbe/nabe ilabenen banbe ©panben ban
befen ^taet gebefiineert toaren getoeefl ofte niet ; en
bie geene ban befelbe bie bebonben fouben toecben
cectelijch nocb inbirectelgtbnabe ©panben gebe^
neert getoeeft te fgnybjp/fiofi enbe fcbabeloo# te ont«
Paen/oocb litc fahe ban foobanige confifcable
Waren
gecnftnt^ mebe onbec Confifcatie te b?engen anbcte
gepermitteecbe Coopmanfcbappen/ alboeb^elbaet
netfen^ in een en 't felbe jëcbip gelaben getoeefl jijn*
be/en nocb beel min 't fcbip felf^/ maec 'teen en 'tatt'
bec b?p enbe onbecbinbect toebecom te laten bectnc
hm/ofte becboect toojben. bat allentbelben blif<
fte mogbte bat baec in befe met be upttetRe

bifrcetie banbelen/ geitjcR befelbe ooch geecne βΙ^Εκκ
benbequaem gbfmacche toilbentoecben/ omnotfi
meecbec cibilitept enbe compiaifance in befen te mo-
gen betoonen. ^aec op bebben be
Sweedciche |Ëi-
niflec^ toebec ingegeben bet bolgenbe :

DEn ExtraordinarisAmbafladeur en Extraordioa· „
ris
Εανογί van fijn Coningl-Majeft.van Zwedtni »
doorgefien hebbende haer
Ho.mo.geraifonttric jj^·^
refolutie vanden fes en twintigen April left-leden, en
iedere noch eenige andere van den
fèfde» Mey, die het
haerHo. Mo.belieft hun Coningl,Af<ȣ/?iri toe te voe-
gen in a ntwoorde van der felver Propofitie, en 'tgeen
verder uytde verfcheydenegehoudene Conferentien
metharer Ho. Mo, Heeren Gedeputeerden is komen
te refulteren, willen geerne bekennen dat fy niet ven-
wacht hadden gehad, dat haer Ho.Mo. in plaecs van al*
lerhoogftgem. Koningl.Majeft.fo minnelijkeen Φίτ·
tiedige proceduren en oflFerten, met gelij ke refpeö en
minnelijckhey t te bejegenen, de fel ve foudeo hebben
konnen goetvinden hun Coningl.
Minijlers foo af-fli-
gigen antwoorde toe te voegen, cnde de extenfie v»n
dien met foo fenfiblen maniere van fpreecken
teliten
aen vu Hen j daer op wel gelij cke, en oock waerachtlge
reprochet foude konnen worden geretribueert, foofjT
Koningl.
MiniflerSf afgaende van hare ordre, de faek^
liever fagen te verbitteren als te verbeteren. Sy Ko-
ning!,
Minifiers willen evenwel vertrouwen » dat haer
Ho.Mo. innerlijcke intentie foaf-kerig niet en is van
de herftellioge van goede intelligentie, als fighdeie
eerftc antwoorde van haer Ho.Mog.uytterlijck op-
doet , ende dat haer Ho. Mog. foo wel als fy Koning-
lijcke
Minifiers overflaende het gheen maer hinder
ende gheen voordeel kan by-brengen, liever alle P"
voeghlijckheydt ende
wat meerder facilitevt fulleo

gelie·/


-ocr page 250-

en O O R L O G Η, AchMn-veemghfieBoech

I , ghelieven by tc brengen, 't geen fyn Koningl. Mini-
! loO/· jisnoch feergeerne van haer Hoog. Mog. fullen
" verwachten, endc konnen fy ondertuflchen niet on-
derlaten alhier eeoige redenen tot defiruBie van haer
Ho. Mog. fuftenue aen te roeren.

Ende voor eerft is het hun Koninghl. Minifters
feerleetjdathaerHo. Mog. bynae alles gelieven te
contradiceren't geen fy Koninghlijcke Minifters zijn
voorftellende, als of haer Ho. Mog. meeninge ware
'telckens foo veel verder afte tredenjsls aller hooghft-
gernelde Koningl. Majefteyc ibedl: byte komen. De
pointen difFerentiael, fien principalijck op een
Alle
vanUeutraliteyt
op'c veranderen of niet verderen
des£/^'».g/f''Tra£tacts; op de vry/f-^i van deSweet-
fcheNavigatie, en het point van
Contrebande Waren
daer annex» opdèGuinefchefaecke, en foo voorts.

Ophetprooemium van haer Ho.Mog. antwoorden
moeten fy Koningl. Minifters feggen, niet te weten
van foo vegl gevocghlijckheyt, noch oock van fo ver-
fcheyde a^ntages aen allerhooghftgemelde Koningl.
Majeftcyt ingewillighc, als het haer Ho. Mog. gelieft
daer in voor uyt te poferen ; maer wel het contrarie,
indien men anders foude willen ophalen het ghepaf-
ieerde, foo by den laetfte
Sweedtfche-Oeenfchen Oor-
logh, als den ghedurigen tijdt daer aen, cnde nu noch,
van foo verfcheyde hinderniiTen, onvriendelijckhe-
deo, prejudicierende Alliantien, difrefpeöeren ^ af-
keer van alle bilUcke offertes,daer haer Ho. Mog. aller
hooghftgemelde Koningl. Majefteyt medeghelieven
tebejegenen , felfs fodanigh dat haer Ho. Mog. ner-
gens inne aen aller hooghftgemelde Koningl. Maje-

konnen weten wat hy van haer Ho. Mog. eyndelijck ,
te verwaghten hadde,ghelijk hy daer van als noch niet
kan verfeeckert zijn, ende niet te bevreemden
ia'.y fob
slier hooghftged. Koninglijke Majefteyt daer door ge-
nootfiCcRt is gewerden, naer verfcheyde vergeefiche
centatie om fich met haer Ho. Mog. nau te verbinden,
fich oock met andere tot haere fecuriteyt te engage-
ren; ende evenwel traghtalle hooghftghemelde Ko-
ningl. Majefteyt als nogh by te komen, ende laet aen
bacr Ho. Mog. fodanige aenbiedingen doen, die beter
plaetfe behoordeo te vinden, als aen de zijde van haer
Ho. Mog. is gefchiedcnde ; wordende alle voorftel-
lingenof koutflnnigh opgenomen, of ten fcherpften
uytgeduydec, gelijck dan daer ghefeyt wort, dat aller
hoogbftgem. Koningl. Majefteyt in 'tbeworpen pro-
jeü van redintegratiehare uytterfte meeninge heeft
willen te kennen geven, fulcx niet en is op te vatten
«Iseene hardigheyt,tnaer als eene vriendelijckheyt en-
deopenhertigheytjom met het ter zyden letten van
alle het (r>f»/i«»,'t welck dogh niet ter iaecken kan
doen, ende veel meer die veraghtert, fpoedightot een
flot te komen;alfoo de pointen in 't voorfz Projed fo-
danigh vervat zijn, dat als haer Ho. Mog. niet alles ten
argten willen uytduyden. de felve ghenoeghfeaem by
haer konnen worden ingewilliglit ; hebbende den
HeerrjiriiBf/z fulcx in lelfs foo geoordeelr.

Als haer Ho. Mog. fich dan van alle prejuditie ful-
len gelieven te ontdoen, fullen de felve bevinden dat-
ter geene redenen zijn, waerom haer Ho. Mog. foo
hardt op een
jlde v«n Neutraliteyt fouden blyven
dringen, daer fy uyt aller booghftg. Koningl. Majeft.
aftienvan de faecke felfs konnen verfeeckertzijn;
cnde dat fy meer hooghflgem. Koningl. Majefteyt op
het naufte wilde binden,eBde felfs van haere zyde ner-
gens in wilden toetreden, als of de ware vriendtfchap
van eene zyde alleen konde beftaen;ende het genoegh
wre dat aller hooghftged. Konlngl. Majefteyt fich
i\^-umulereny ende haer Ho.Mog. vry bleven, de
felve Majefteyt alles naer gaf, ende haer Ho. Mog.
nergens toecondeicendeerden, haer Ho. Mo. alle in-
terpretatien nae fich namen,ende aller hoogftgemelde
Koningl.Majefteyt niet anders overigh bleef«lt fulcx
alles goets tc heeten endc in te volgen. Met wat reght
wonreght haer Hoog.Mpg. den tegenwoordighcn
Oorlogh met
Engelandt zijn ingewickelt ί fulcx fy
bier ongeexamineert ; ende behoorde het haer Hoog.
Mog. te voldoen, dat aller hooghftem. Koninglijcke

hooghftgem. Koningl.Majefteyts Extraoid. Ambaf-
fadeurs fodanigh procederen, dat haer Ho. Mog. naé
fcherpe examinatie felfs moeten bekennen j weJ ende
trouhertighdaerin gegaen te werden j meerder kon-
nen haer Ho. Mog. niet defidereren, nae datfe in den
beginne aen meerallerhooghftgemeide Koninglijcke
Majefteyt fo weynighfatisfadie hebben foekcn te ge-
ven , fo weynigb aenfoeck aen haer hebben laten
doen ; foo verre in veele dingen haer fyn tegen ge-
gaen ; welck alle ongheacht aller hooghftgemelden
Cooinglijcke Majefteyc fich niet alleen ncutrael
hout, maerfeifsyverigh fich laec employeren, om
den opgberefen Oorlogh te aflbpiereri.

De redenen die aller hoogftgedaghte Coningl. Ma-
jefteyt aen fyn zyde is bybrengende te willen doopert
met den naern van
verjierde pretexten, gelijck haer
Ho. Mog. gelieven te doen, is leer
choc^uetit, en fou-
de met meeder reght konnen worden geretorqueert >
lbo men een lirytvanj«e w
veen altijdt wilde doen
duren. Andere alles naer tegheven, metkraght van
geldt aen te houden en de Croon
Sweeden het hacre te
benemen of te difputeren, cnde evenwei te begeren
datter fai toetreden, cnde tot alles fai ftiliwijgen, is
een
iUufie ende elufie.

De mortificatie der Ehcidatie des Elbinghfche Tra-
öaets is niet te confidereren als een
beneficium, maej*
als cene ceiTatie van aengedaene lasfie, die tyde leg-
gen veel kraghtigertegcne haer Ho. Mo. alsdeaÖien

fieyt willende te ghemoet komen, de felve noyt heeft 1 diefyfooopereuxfoeckenoptehaelentegensSwee-

. 1

den : wat kan daer van de memorie dogh anders by
brengen
a.\s«Iteratie», verbitteringen endefelftverwy^
deringen?
De abrogarle of extcntic derfilucidatieaen
fich lölfs
een^difiruilie van alle de redenen die haer Ho,
Mog. ter contrarie konnen bybrengen, en bUjckt daer
uyt dat daer door groot ongclijck aen allerhoöftge-
melde Coningl, Majefteyt van haer Ho. Mog. moet
fyn gefchiet, gelijck dan de felve Majefteyt doen beeft
moeten aenfien dat hetTrtóaet van
Elèfngb,operici
tot continuatie van oude Traftaten en vriendtfchap,
door foodanige
eluddetie wieTdegeekdeerttjuea langi
ende hebben haer Ho. Mog, felfs gemortificeert endc
tenietgemaedtde vrughten van vriendtfchap en afli-
' ftentie,die aller hoogftgemelde Coninglijckc Maje-
fteyt uyt kraght van 'c felve Tratìaet van
Elbingh be-
looft waren ende te verwaghten ftonden, loo dan
meer allerhoogftgemelde Coningl. Majeft. foodani-
gen vond en praflrique voor dcteftabel wUdehouden,
gelijckhaer Ho. Mog. foecken te in/erereren, daer
noghtans hooghftgheoielde Coningl. Majefteyt met
meeder retenue ende min quetfenden woorden daer
van is fpreeckende, foude haer fulcx foo heelqualijck
niet fyn af te nemen j deHiftorien Oillenhet damna-
bel genoeg inne roeren : de Complaifante was aller-
hoogftgemelde Coningl. Majeftcyt doen evenveel
noodig, omringht van <00 meenighte van opgehitfte
vyandenjdietyden fyn gcpaflècrt, ende hoogftge-
melde Coningl. Majeft. wil nietgeerne daer van lipre-
ken, alleenlijck moet het noodigh hier werden geiegr»
dat het niet luffident is, de adle van
Elucidatif w^h te
nemen ende de wortel daer van in 't
Eibinghjihe Trac-
taet te laten refidereo, ende dit is alleen de verandt-
ringe die hoogftgemelde Coninglijckc Majeft. in het
Elbit%kfche Traliaet is defidercnde,ende niet de wegh-
neminge van 'theele Traftaet, fynde belagblijck
um-
ÌMwwiifite willen lighten, cMcmalum ifjmtelaten
aengreeyent fwcicks
een fpecie foude fyn van een erger
iUi^e als de ecrfte is geweeft; fyne Majefteyt wil geer-
neölyvenbyhetgetraüeerde foo wijt fulcx eenigh-
fintstollerabelis, endenogb meer by Vriendtfchap,
endedaerom heeft hoogftgemelde Coningl, Majeft.
alle tijdt laten aenhoudep op
de ratificatie cnde onder-
houdinge desTraöiets, foo wijt dic,namentlijck met
àtElucidetie gtcn gemeeofchap heeft, ende op ver-
trouwen dat haer Ho. Mog. aen hare zyde dan mede
fouden bybrengen alle 't geene 'c welck een mutueelle
vriendtfchap en de woorden de» T/aöaeti waren di-
(Φ X <£lerend«


-ocr page 251-

Ilo

1 öerende : ende is de intentie van de felve Majefteyt
als nogh te blyven by 't Traélaet, met blootelijck daer
■ uyttelightende wor/i/ende het quaet van de
Eluci-
i/e?/f,endedaer tegens te ftabilieren eene onderlin-
ge Correfpondentxe ende Confidentie, ende daerom
fpreeét hoogftgemelde Koningiijke Majefteyt niet
foo feer van «iro^ire» als yets
tepoferen ende ftatue-
ren, waer door de oude ende nieuwe Traöaten, en-
de felfshet Tradaetvan
Elbing in haer waerdemo-
gen blyven, ende beyderzijts heyliglijck mogen kon-
nen werden gheobferveert ende naegekomen ; de
weynige woorden of claufulen die hooghftgemelde
Koninglijcke Majefteyt by de jongbfte projeö uyt
hetjongfteTradaet wil hebben ghelight, gevpnaen
de fel ve Majefteyt gw»
vo§rdeel,bo\cn haer Ho. Mog.
fynde alle't famen
Claufula teque Jaluteresuniquam al-
teri
, ende in 'c ftuck van Neutraliteyt voldoet hoogft-
gemelde Koningl. Majefteyt meer als van haer be-
geert kan werden, vermidts fy fich niet alle Neutrael
hout, nocbte oock de minfte hulpe en ailïftentie aen
de Vyanden van haer Hoogh. Mog. is toefendende,
maer door haerew/»«e/jV/te»»erf/iii;> de partyenpouf-
ïeert tot een accommodement ; fynde foo wijt daer
inne gheavanceert dat airede een
armimfiitiuntibuie
fyn geplacideert geworden, in dien haer Hoog. Mog.
daer toe hadden ghelieven te inclineren, ende dat
fyne Coningljicke Majefteyt van
Groot Britangien is
gebraght geworden tot het accepteren der
by haer Ho. Mog. eerft voorgeflagen, waer op den
Vrede door Godes genaden oock ftaet te volgen.

Dogh dat hooghftgemelde Coninglijcke Majefteyt
fich niet verder en nauwer kan noch wil laten vinden,
alsdereeden ende deconjunöurevan tydetoeiateti,
fulx is haer niet te verdencken :
Wie ktm affien.ivat wr-
andermge in Europa noch fouden konnen vogrvalle» deor
het tergmerferen van de een of de ander, ende by Confe-
queutie door het trainfnertn des tegenwoordigen Oorloghs?
meerhoogftemelde Coninglijcke Majefteyt heeft dan
liever
Neutrael te blyven, foo in t' regard van Enge-
/««Ì& als van defen Staet, om dat eerft party te kiefen
als het des felfs
intereffe onomganckelijck falvereyf-
fchen ; welck foo wel kan vallen tot voordeel van de-
fen Staet als Haer Ho. Mog, konnen dit
alfoo weynig vreemt vinden als yemant ter Werelt,
alfoofynoyt anders ghewent fyn te procederen, felfs
niet op verre na met fo veel precautie,als meerhooaft-
gemeldeConinglijke Majeft. is gebruyckende j daer
van den left verleden
Neortfen Oorlogh tot exempel
kan dienen, doenshaer Ho. Mo. hare Tradtaten felfs
expliceerden nae hare fautafie, \msconfilia cnàeprincipia
varieerden nae haer goetduncken en voordeel ; en het
ElbittghfeTtaika.^ foodanig elucideerden ende inter-
neteerden
dat meer aller hoogftgemelden Coninglijc-
' κ Majefteyt in plaetfe van eenige verhoopte goede
vrughten, daer uyt quam te onfangen vyandtlijcke be-
j^eningen,end e feer quade efféflen : als men de voo-
rige tyden tot nu toe fai naefien, fai fich niet bevinden
dat de Croon
Sveden de Vyanden van delen Staet oyt
in 't minfte heeft geafllfteert ; maer fulck kan by haer
Ho, Mog. niet werden geroemt, die in verfcheyde
occafien Vyanden van
Sweeden forcelijck hebben ge-
fecondeert, ende fich met hun geengageert contrarie
den teneur der onderlinge Tradiaten : Evenwel wil
tneerhooghftgemelde Coninglijcke Majefteyt een
hare fyde alle voorgaende Tradiaten geene confir-
meeren, fulcx aenprefenteerde by dit jongfte projeö:
aniculo If^ maneant itaque de Citerò feeder» ante hae
inita infilo pieno vigore
Soo haeft dan dit jongfte
projedl fai wefen gheflooten ,fal oock alle andere vree-
fe cefïèren j ende by confequentie een finguliere adle
van
Neutraliteyt onnodigh zyn. Denparagraphus ge-
ftelt in 't eynde van den felven articul, feggende/i/v/x
tarnen per omnia faderis turn Anglia initi conditionibus,
kan gans geen bedencken hebben, alfoo hoogftgemel-
te Coning!, Majeft. verklaert
Neutrael te konnen ily
ven Salvoifiofcederei
ende dat den Vrede tuffchen de
Croone van
Groot Britangien ende defen Staet ghe-
flooten werdende, alle verdere fcrupulen komen te
ce fleren i om den inhout van 't felve Tradliet konnen

haer Ho. Mog. niet verleegen 2yh, alfoo ïdenHee^
al lang voor defen daer van cene Copyeghe·
hadtheefr, behalvendatheteflèntieelftedaer vanal-

lefintsin druck is ; ende wil hare Maieft, geerne alles
inmelitrem fartem tot faveur van haer Ho. Mog, ex
pliceren ende executeren. De Tradtaten die haer Ho.
Mog, met andere nu eenigen tydt herwaerts hebben
opgeright, liggen meede foo heel favorabel voor iee-
i/f» niet ende konnen in veele met de alliantien met
de Cwii» 5iue</fe opgeright, niet werden ghecotnpaf-
feertj daer van lange deduftien fouden konnen wer-
denghemaeckt, foo het konde gheoordeelt worden
dienftigh te fyn tot opbouwinge van vrintfchap. De
Termen
vnO fpottelyck van fernhlant te maecken, ende
wat dierghehjck meer is ,dic konnen met de felve fa-
ciliteyt ende met meerder waerheyt werden geretbr-
queert als die van haer Ho. Mog. werden gepofeeit.
De reghte
Neutraliteyt beftaet daer inne, dat hoogft-
gemelde Konmkl. Majeft. fodanige afte ajs^haer Ho.
Mog. fyn urgerende, nieten geven, nocffieaenJEw-
gtlandt nochte aen defen Staet, maer dat de iel ve Ma-
jefteyt in der daet de neutraliteyt preftere en fich
Neutrael houde, gelijk allerhoogftgemelde Coninckl.
Majefteyt realiter is doende. Soo haer Ho. Mog. dan
fouden verftaen, onder dat pretext de abrogatie der
te willen revoceren, magh met reght ghe-
feght werden dat fy die in efFedt weygeren,
namparia
funt negarefimpltciter>vel negare fub conditione inhonefia
Al dit diiputeren ende argumenteren doet weynigh
terfaecke,ialsliefde en onderlijcke vertrouwen uyt
blyven,en haer Ho. Mo, continueren in de jaloufie of
diffidentie, die fy van de
Croone Sir«i/i»,fonder eenigh
gegeven reden, ghevatfchynen te hebben, waer van
een ghevolgh is het onvriendelijck Tradtement, 'c
welck fy de
Sweetfihe Onderdanen in haer Negotie ende
Navigatie alhier laeten aendoen, onder pretext, datfe
of voor geene
Sweetfche Ingefetenen konnen wor-
den gehouden, of datfe Waren van
Contrtbande in
hebben, of datfe nae andere Plaetfen fyn gedeftineerc
geweeftalsdeZeq><»j^»endc
Connofementen luyden:
ende op diergelijcken prsefuppooft worden de ^imt-
fihe Schippers, Scheepen ende eflfcdlen hier opge-
braght, door proces getraifneert, op groote coften en
tydtverlies gejaeght,ende eyndelijk of geconfifqueerfi
of hun geen vergoedinge gedaen van geleden ichade,
ende worden fy
Sweetfihe\ngei&.tnen die' opgebragt
zyn, alfo geruyneert, andere die noch te konnen heb-
ben , daer door fchroomaghtigh ghemaeckt,haertrafi-
que te vervolgen; De infolentien der
Commijpvaerdm
ende der F^i/i» ter Admiraliteyt daer mede ick niet
wydergae, met oogluyckinge worden aengefien, en
noch foude men wel begeren dat hoogftgemelde Ko-
ninckl. Majeft. tot alles foude ftilfitten endeftilfwij-
gen. De placcaten, die haer Ho. Mo.doen emaneren,
konnen maer fien op haer Ingefetenen alleen;foo wyt
die van de Alliantien afraen,foo wyt raecken die Plac-
caten der Geallieerdeningefetenenniet. De Tradta-
ten en Alliantien moet in delen het
reghtfnoerzijn,
dat van hmofefiienhonderteMveertigh,kytà\iyào\i]^··
Ofwel d'een of ander der Geallieerden in Oorlogh wort in-
gewickelt,manebit tarnen alteri Navigatie éf Commircie-
rum ufute /iber;de
felve Alliantie feyt mede wat fpecien
van Waren voor
Contrebande hebben te worden ge-
houden jalles wat haer Ho.Mo. boven en buyten dien
propria authoritate ende fonder voorgaende concert
met de
Kroone Sweeden zijn doende, Isonreght en ge-
welt, ende dies niet aenncmelijckdelRefolutie vsn
haer Ho. Mog. op
étnfefien May omtrent het ftuck
van
Contrebande gbenomea, alfoo hetconfent van al-
ler hooghftgemelde Koninckl. Majefteyt eerft mede
daer toe vereyft wort : Soo didteren alle Tradateo, en
het zijn jae haer Inghefetenen, want foo haer Ho.Mo.
alles mogen interpreteren naer haeren fin, alles mo-
gen ftatueren uyt haer eygen mouvement fonder toe-
treckinge van
èwéeden, foo zijn alle Alliantien buyten
kraght, alle Befendingen onnoodigh, ende belachge»
lijckjom overeen Ampliatie van eeaTraitaetvaii
te concerteren, als haer Ho. Mog. daer inne
over uyt alleen refolreren*. Ende dat nochilellenfo-

dxnige

S A κ E Ν van STAET


-ocr page 252-

en O O R L O G Hj *tSeven~en^*veemghfie Èoeck. 221

danige Waren voor Contreiande, die alle Sweetfchen
' handel doet ftille ftaen, en die haer Ho. Mog. by geen
andere occafie voor Contrebanden fouden willen ge-
reeckenthebbsn, confifcerende nÌet>»^<i«r»Mimaer
in antecejfum cffeéten en goederen daer over proces
hangt» beginnende
ùiooalr exeeutione, ende felfsprac-
tiferende 't geen fy foo feer aeti Engelant improberen.
Jnallen valhaddejaediergelijcken PJaccaet vooruyt
moeten gaen, ten minften hadde aen
SweeJen daer van
Itenniiïe moeten worden gegeven j ende kan het niet
raecken die daer van noch geen kenniflè hebben ge-
bade,hoewel hooghftgemelde Koninglijcke Majefteyt
verftaet dat het >«
tetum niec en vermach te gefchieden
infonderheyt in foodane exorbitantien onlydelijck,
datmen van
Zee ■ Flaetjen ende Cogunfcementtn afgaen -
de, de faecke wil oordeelen nae dtdepofitievme^n
fcheepsjongen ofte Beatsgefel,άι^,οΐ ayc pyn,of uyt on- ^
gedult van de gevangen ifle, of promefle, gebracht is
om te attefteren 'cgeen den
Kaper of den F//c«f/cot
iljn voordeel bevine, in dien val kan geen Koopman
een oogenblick van fijn Schip en Goet verfekert zijn,
ende fouden oock alle
paffen fuperfla zijn. Al dit ver-
fcheelt veel om nader tot vriendtlchap te komen.

De Gutaeefi Ìaecke importeert de Kroone Siueede»
bydei/r/i à vier hondert dayfent Rijcxdaelders, de fel-
ve heeft die laten vallen tot op
hondert vyftigh duyfent
Rijcxdaelders, haer Ho. Mog zyn gekomen op hon·
clert en veertigh duyfent K\\c:idae[Aers ,
en nu Ipriogen
de felve wederom op
hondert dnyfevt Kiiciiàdi^iàtts t
ende wie kan verieeckeren of die betalingedan noch
prompt foude vallen, vermits van ter zyden verftaen
wordt, dat men voorgeeft, dat het een grooveon-
verrichtigheyt foude zijn aen geldt te tellen,

ioo langh men niet kan weten of het niet tegens den
StaetfeJfsgeempIoyeertfal wordenjeenampei efchap-
patoir, 'c welchTveele
Oebiteurs wel fouden willen la-
ten gelden voor eenftale Wet.
UeHstt Silverkroo»
heeft procuratie gehad om met haer Ho. Mog. te han.
delen over 't Schip en ladinge van het Schip
Chrifiinai
ende over het geen Sweden op de Kuft van Africa had-
den befeten, ofte noch waren befittende, wyders
konde fijne procuratie niet flreckeη, wyders konde
hy oock niet gaen ; wyders konden haer Ho, Mog.
hem niet vergen , of wel hebben haer Ho. Mog. bem
Sikêrkroon ter quader trouwe foecken inne te leyden,
'twelck de Kroon niet geobligeert is te ratifi-

ceren noch ftant te houden , behalven dat de Heer
Ükerkroon ontkent veele dingen die haer Ho. Mo.
poferen.

De aftieyanGrWflf la» tegens de CrivitfenAazx over
aen d'een èn d'ander xyde Sententien zijnde gegaan,
watkanredelijcker, ende tot fai veringe vanyderseer
cnderefpcdt beter werden gevonden, als dat men die
Sententien laten ruften, fonder fich aen een ander
Hof te fubmitteren, men
hinc inde Arbiters ftellejdie
onder Eedt van onpartydigheyt de faecke
hono decideren.

Defe andere noch refterende poinften, daer over
ware wel te concerteren,als het haer Ho. Mog. allecn-
lijck gheliefde meerder genegentheyt byte brengen,
maer nu de felve alles verwerpen, alles contradiceren,
ftaet de gemelde Koningl. Minifters niet anders open,
ais aller hooghilgem. Koningl. Majeft. daer van ken-
nifle te gheven, en des felf goet achten daer_op af te
wachten, die niet anders kan zyn, als dat, byaldien
haer Ho. Mog. gelieven te bly ven by hare «wzjW/gé
ienomene Refolutie in 't ftuck van
Maritte > ende by
de eens gevatte meeninge om yets nae te geven,dat by
Extraordin. Ambaffadeur wederom vertrecke,endede
faeck in die ftaet late daer die tegenwoordigh in is, en
foo als het haer Ho. Mog. wyder te rade fouden mo-
gen vinden, tot dat haer Ho, Mog. in fich fullen gelie-
ven te gaen ende aen aller hooghftgem. Koning Maj.
minnelijcke ofièrtes wat meerder lullen ghelieven te
defereren, 't welck fy Koningl. Minifters wenfchten
dat als nu ghefchiede, ende willen het van haer Ho>
Mog. alsnoch geerne verwachten, en ondertuflen on-
fchuldigh zyn aen de intidentien die foude moghen
voorvallen van dat haer Ho. Mog. hebben gelieven te
tergi verferen nader byte treden, 'twêlckfy dan fich i6Sf]
felfs vonden te imputcren hebben. -r-mmmmm

negenden i^gcgoott gftcajipOjtotJecfEEcREt
jlBiiiiotiael ban befelüe l^cfwn .il©ini|ïtr^/ tenDccfn»
miDe ten cpnbE Dat De ^toccötfcöe fecöepcn/ <0nb£Ci
Danni m <$ocDeccn {)iec te 3Lanbe ten Dele Doo? Com^
ttiiffte ©aitDet^/ enDe ten Dcde byDe^cbipcnton
«©ojlogcopgeöjaflöt/ nueenmael/ fonDecl)fcDfcDi=
lap/ ontflagcn moeite toojDcn; al^oochnaDecge»
cefolbeert inegcn De öetoufïe
vyf Kroon Schepen, Die
ban
Stockholm obec EngelandtnaPortugaelljaDDM
te gacn/i)ouDenDe boojt^/Dat fp i^eecen <£)ettao^Dina«
ci^ StmbaflaDeut: en CptcaoiDinaci^ <Snbope bcccpDt
toarcn om met De ï^eecen bare ©o. l®oa. «ÖcDepu»
teecDen in Confcte ntie te tceDcn obrr fjet fiucft ban be
^©accn / Die in 't toellomenDe bOOJ
Contrebande glje·
ftouDen fouöe jijn, J©aec op geDelibececct mbe gccon*
fjDeceEct toefenDe Dat ftaet |©og. Den
achften jFe®
D?uanj leflleDen aïbcrept^ fjatuben gefcbjcbtnamDe
gefamentiijcfte Conrgien ter
Admiraiitey t, Dat De fel=
be aen alle Capitepnen enComm(flïe©afrDet^ban
jacen reflbite fouDe ÜjiHen ojDonnecen/ cnDelafien
boojfs
Koorn Schepen onbecginDcct te laten paffes
cm / en l)nnne ccpfe becboiDecen / in ragfp bebinDen
fouDen / Dat De felbe ^cljepen nietlgljelaDcntoarfn
met eenige 3®ai:en ban
Contrebande ofte matrcialen
tot De ^cBecp^- öou ofte Cquipagie DienenDe : al^
nu goetgebonDen en bctfïaen/ bn foo bcccr De gemcïDe
J^eeren «gjctcaojDinad^ mbaftaDcuc enöe «Ftraoji
Dinai-i^<tEnbope ftaet ï^o. «og, in beftooilijcRefojme
upt Den naem ban Den fóoningftftaten JlJeefici; hon^
nen enDegeliebentebecfeecfeecen/ Dat metOeboojfs
^cftepen geen
Kennip, Peck,Teer, fware, Maften,
Canon-kogels,
en anDece Diecge!ijfte3©a£cn De®pan=
Den ban Den^taet fuïlcn toojDen toegeboegt/Dat ftaec
Ilo. |@og. in fulchcn ca^/ftet betfoecfeDienaengaenDe
geDaenboo2t^ completclftctt enDe fonDec eenige limita''
tie ofte cefetbe fuUen intoilligen.

30efc iSefoïutien ftebben ftacci^o. Jüog.oocRgflCi
fonDen aen Den ï|eec
banËeunineen,DieDefelbein
't laetfi ban H9ap aen Den Stotiingft ban
Vranckrijck
tot Amiens geeft beleent gemaecltt / om te tftonen De

fcootefacilitcpt Die befen ^taetbpbjacftte/ om te
omen totDecorielufïc DccbérnleubjingftbanbeouDe
?llïliancie met
Sweeden 5 cnDe oni te tjjoonen ftoebeel
ooth ftatc üo. lEog. DefcceetDen tot De cntcemife ban
Vranckrijck.

og. oSeDfputeecDen tot De faecften
Den
een entwintigftengunffgerappoiteett/ ftetgeci
ne in Dibecfcfte nocft naDece <i onfecentie met Den fêeec
<!5cabe ban
Dhona enDe Den ©eec Appelboom in pfte-
boïge ban ftaec i^o. .f©og. Sefolutie ban Den
achtien -
denDtfe^/ bjasSboojgeballen; enDe becbolgen^ laten
lefen feecRer geDjeffeect Concept ban pjobifionfcl He®
coo?Dt tuflcften Den fdben Koningft ban
Sweeden tee
eence / cnDe Defen ^taet tee anDece jijDe
te maecftcn /
obec De Dejïgnatie ban JlDacen Die boo?
Contrebande
gfteftonben fouDen toecDen met Den aenRIeben ban
D ra 5 boegftenDe De gemelDe igeecen ftaec ©o. JHàog.
©eDeputeecDen Daecbp/ DatDegemcIDe<ÌFtcao|bi«
naci^ Wmbaffabeuc enDe €7:tcao?binaci^ €nbope
ecnfiigftftaDDengeinflfieect/ omin't
vyfdeIBctijcftei
ban 'tbooifs Concqjt te Doen influecen Defe naecbols
genbe claufulc/te toeten
; Dat by aldien den Koningh
van Groot Brittannien gedifponeert kan werden om
by onderlinge conventie met fijne Koninglijcke Ma-
jefteyt van Sweeden ende van haer Ho. Mog, de meer
gemelde Scheeps-behoeften van nu af aen voor altoos
vry te verklaren, haer Ko. Mog. oock om alle vol-
doens wille tegenwoordigh hettranfport van de felve
aesp Vyanden van d'een of d'ander der Contrahenten
fouden toeftaen.
?&ocftDat ftaec<Ê.fuIc]CijaDDenge=
Declineect/ becfoeRenDe Die^aengaenöe/enbc boojt^ tqj
'tgefteele toeccBtebecfiaen/ ftaceilo. JIEog. upttecs
fïe goeDe meeningfte enbe intentie toaecopgeDelibe;
ceectsönöE/ötbben ïjaec^o. Hog- Ρφ 'tboosfj alfoa


-ocr page 253-

S A Κ E Ν van S TA E Τ

22α

17. Bf&?efre«be€onttpi ban coojt fcael laten gcbalïen/

-- cube goetgeUonDEn De BEmelDeilcfcenliacc lo. Λο.

©cöfputeecDcn te becfoecfien en te autBocifeccn om
öaec op in De aengDebanueneConfccentten te conti·
nitcren / ooch te jiupten enDe te teeciicnen / naDentael
Öaec
éo. mog. bafklijcft bcctcoutoDen bat De toclge=
meiDe^tecen <eictcao|b.?imtiaffaDcuccn <iEptcao?D.
CEnliopc aen De tencuc ofte tnljouDe ban |)et geDjeflTeei;:
De Concept/ aï^3önbet)ctupttec(ie/ toaectoenien
(icf) ban tpegcn öefcn ^tactfonbe fionnen eflacgecen/
boïfiomen contentement fouDe nemen/ Doenbeban
fiaec beccccljtinge cnbetuebecbatentappojtaenDefe
'©ergabctinge.

«©uDertufïcn luiert oocft aen De J^eecen ^bjeetfcöe
.fllSinilï. benachten twintigttengrfilaegt/entegemoet
geboect bat fjet birecteïijclt toa^fïrijDenbctegen^öct
©raetaet ban ben
^ace fellien hondert veertigh, bat
iie ^cgepen ban be dEngelfctie ΠΦ Dienben ban be
^toeebfcije J^aben enbe in 't
Cactegat, enbe baec om^
tcent be ^ngefetenen ban befen ^taet obabielen / en
Öaec ban Ijace ^cijepen enbe ©oebfcenbccoofDen.

gn toat maniere epnbelijch men öet eenjS i^ getoo?i
ben met D£ teecen
Sweecfchc jBinifiet^/ geeft bet
bolgenDc :

Sacra pravia inter Sereniffimum ac Ψο-
tentiffimum Trincipem ac Domintm j
Dominum
Carolum Suecoriim, Go-
thorum , fVandalorimque Regem &
Ψήιιάρετη Hareditarium , Magnum
ψΓΪηάρεηι FmUndia, T>ucem Scania.
Eflonia -, Livonia y Carelia, Brema y
Ver dey Sietini, Tomeraaia, €αβίίΗ£ &
Vandalïa , ^rincipem Rugia, Domi-
mm Ingria & fFtfinaria·, Nee non Co-
mitem 'Palaünum Rheni^ Bavaria^
luliacii Clivia & Montinm T>wemy &
Celfis ac 'Prapotentes Ί>. Ordines Gene-
rales
Foederatt Belgii, fuper mercium
qua pro vetitisβνο
Contrabandis ha^
benda defignatione aliifque copert 'menti-
bus negotiis, communi confènfu placita,
protenus qnidem ad amufftm praflanda
atque adimplenda, dehtnc autem folem^
ni de re maritima Tradiatui inter Sere-
riiff. Reg. Majefi.
Succia:, &Celfitudi-
nem Ί). T). Ord. fanciendo, tnjerenda.
I.

1

3tccoo?t
mrt

^inctieit
OU De

SUbditis ac incolis Sueciee, fimul ac Faderati Belgii,
piena Commerciorutn atque Navigacionis hinc
indelibertaseritper Regna, Status, Ditionesöc
lontra!· Provinciw,quaecumSeren. Regia Majeft. Suecise, aut
bBiiötii.j cufn Celfitudine D. D- Ordinum Gcneraliunj
Fcede-
ratUBelgii
Pacis, Atnicitiie aiuNeutralitisjus fivejam
Duncexercent, fiveexercebuntio pofterum. Eaque
libertas nequaquara incerpellanea autturbanda peral-
terutriusparcisejusvc fubditorum navigiaexoccafione
inimicitiarum quse illi ejufve lucceflbribus interce-
dane forte,vel de futuro fint interceiTuraiiCuiij Regnis,
Statu,Ditiontbus,quibuscum parti alteri jus Fcederum
auc Neutralitatis intercedat,interccflurumve fic.
IL

Nee propter^a liceat tarnen auc fas fic,fubdïtis inco-
lisve Ditionis alterutrius Foederatorum prohibitas
merces,(quas
Coyitrabmdas vocant) importare in Reg-
na vel Regiones, quibuscumquidem ipfe ex iua parte
auc amicitiam aut neutralitatem colat, fedadverfuni
qout alter'Foederatorum bello vel jam implicetur, vel
implicandus fit de futuro.

Ut vero cvitentur penitus atque amovcantur Con-
troverfiffi 8e difceptationes, quae ob defignandam jam \ ff
didlam mercem de
Contrabanda, oririaliquandopof. JÌ 7
fentjconvenit utrimque ac pro re rata habituro eft,hoc
in numero duci & cenferi oportere armaquavisad
vim tam propulfandam quam inferendam apta,prxfer7
tim quas ignem concipiunt pulvere tormentario,
quem dicunt admoto, aliaque eodem pertinentia,ejus
vero generis intelligantur
Tormenta hellicamapraé·
w/»»r<j onjnis generis, quae Canones&cSclopetavùfigQ
àìcaTiX.nT,Mortaria,Vetardie,Bembie, Granata,Saucifa,
Corone Picele, ./ijfeuta, Furca Sclopütariée, Bandelaria,
Pulvis TormentariuSi Fomitesβνε Lontem, glandes Tor-
mentaria tam ferrea.^uam plumbea,nttrnmJì-ve Salpetra
EnfeSiLancea.tìafia^HeUebardai Bi{en»es,FlageUaar·
mata, Cttjpides ,
& reliqua id genus arma ad vim infe-
rendam apta.
TumCaJJtdes.Gïileie.Lorica.Thorgcesienti
ferreique,clifei,
aliaque arma ad vim arcendam idonea,
prseterea ad bellum ìnftruendum utilia qujecumque,
nempe
Equi.Ephìppa) Sclopetorum Equeprium reeondi·
quicquid ctenique utileautneceiTarium adin-
ftruendosequos tam turmarum equeltrium, quam rei
tormentaria:, nifi numero fint admodum exiguo, ut
inde conjeélura probabiliselicipoflìt, eademnonad
bellum, fed ad a ios ufus eiTe deilinata.

IV.

Merci prohibitas nequaquam ^cceDÌebuatm,pecunia
frumenti,
ac/i^ww;»»genusonine Sal,yinum>Oleum.
nec quidquid ad viEiuvuMalimentum refertur, fed nec
Ferrum.Cuprum^as, nec quicquid ad navesconftruen-
das, inftrucndasve, neceffarium eft, cujus notse fune
Cannahis, Liuteanemvelis nauitcus,picis tamii,
qmda quam artda
umne genus, mali. Trabes, liguumin·
curvHm,Tabulanavales , rudentes.anchora, νύαηώο·^
rarnmpartes qmlibet,
hoc in numero habebuntur; nec
alias tncrces, quse proterreftri vel maritimo bellofer-
mam non acceperunt, multo minus hx, qu£e ad alium
quem vis ufum jam apparatseac Conformat» funt, nec
aliud mercimonii genus quodcumque, quoprfcen·
denti paragrapho deCgnatum non fit. Sed id omne
tranfporatari bue illud licebit, etiam adilks Natio·
nis, quibuscum Foederatorum alter bello jam nunc
in volutus eft,8ut poft modum inveivi poifet.

At tamen aecpetuniam nec Commeatum auc quicquid
vitae per
aJimentum fuftentandie conducit ,quodjam
fupra paragrapho
quarto inter licitam mercem fit nu-
meratum, nec militem nec quid aliud ex hifce rebus,
qu® hcifti in commodum vel adjumentum modu
quocumque cedant,rubmitti bine in de fas efto ad mu-
r.imenta, oppida vel locaprxfidio militari inftruita,
quamdiu ea ipfa per militem Fcederati alterutrius, re'
(peótu locorumin oris maritimis fitorum, tam terra
quam mari, obfidione cingi vel manu armata aflideri
continget,animo eadem in jwteftatem fuam redigendi.

Porrò ut impediatur ne merces in iUicitis jam defig-
natas ad hoftem Foedetati alterutrius fubvehantur, vel
etiam ne,fub hoc ìpfo fubveilionis implendae prietex-
tu,libertas fecuritafque Navigationis& Commercio-
rum detrimenti quid capiat, ab incolis fubditifque Di-
tionis alterutrius ubivis locorum tam in portu atque
Natione navali alterutrius Fcederati, quam in aperto
mari,nihil emnino requiri autexigi jus efto, praeter
exhibitionem talis diplomatie, quale utrtmque ufus
haélenus confirmavit, aut quale deincepaper paöa rei
maritim^e ucrim^eineunda ratum habebitur ; Exhi-
beri ad hiec neceiTum eric literas
Tajfeportus, in quibus
quancitas qaalttafque mercis,quà navis onerata eft,de-
fignetur, & eas quideo) indultas ab ofEcialibus publicS
audoritate conftitutis illiclocorum,unde merces^ipte
tranfportaftur, &juxta questura, qu£e pro mcrcimp-
niis tranfportandis dcbebantur, perioluta func,quodfi
navis haïc non nihil mercium vecitarum,quas de
Ce»·
trabanda
vocant, vehit, oportebit in literis pajfeportut
exprimi atque deOgnari ea loca,ad quas id genus mer-
tee devehendas funt; poftquam exhibitionem, fcruta-
tioniautvifitationinaves, mercefque non fubjicien-
tur,necquicquam damni,n)or2 «ut moleftixiifdemf
quocumque iub pr astextu objicieiur.


-ocr page 254-

Qu^od fi conftitérit naves ad fubditos alterutrius F®-·
derati pertinentes, quie ex toto vel ex parte merce in-
terdica hujufcemodi onerataefint, ad portum quem
hoftllem autadlocainimicaeditioni fubjeöa deltina-
ri, merce omnis cjufcemodi prohibita per Judicem
competentem fifco addicetur Naves
ipfx & quod re-
liqdum mercimonü baud vetiti in iiserit tutum à fifco
iliibatumque permanebit^ ^ ^ ^

Bona five merx quKCumque pertinens ad fubditos
FceJeratorum alterutri, etiam illa> quam ex fuperiorutn
Tsragraphorur» Auiioritate permifliani ac neutiquam
prohibitam effe conftabit, in navibus
$mmUis forte de-
prehenfa, in prasdam occupanti Cedat, ac fifco addica·
tur ulia
fine exceptione ; contra tutum omninò & im -
mune i fifco habeatur quicquid navigiis ad Federati
alcerutrius, fubditos pertinentibus concredetur, ut-
cumque fit parti alterutri inimicorum, exccpta foium-
modo
merceContraèanda ad pOrtum hoftilem deftina-
ta, adverfus quam procedatur per modos jam fupra de-
fignatos, fed &
veàores quofcumque quam vis fubditos
inimico partis alterutrius, tutos Navigare conveniet,
dumdevehunturaliquoin navi partis
Faderatiehvì]\ii
vcl illiuS) nec eoe inde avelli aut auferrè licebit, excep-
tis tantum Dmbus five officialibus hoftilibus.
IX.

DeniqueD.D. Ordines Statim poft fubfcriptionem
harum tabularum mandabunt, ut naves merxque
omnis ad fubditos
Suecanai Ditioni pertinentes, atque
exAuitoritate
Paragraphorum fuperiorum pro licitis
habendaï, quas in poteftate occupantium, aut in Cu-
ÌLoà:\iAdmirelitatisBelgicie liquebit, etiamnum deti-
neri) nec fifco hadlenus addiilas effe, quafvè occupari,
poilquam padtis hifce jam fubfcriptum erit> contin-
get, quantocius proprietariis reftituatur.

Quantum verò attinet ad reliitutionem navium mer·
ciumque quarundam
Sueeanarum) quas per fententiam
folemnem
CoUegiorunt rei maritimse five Aèniralitatis
per Vaderatum Belgium pro Jure captis hab jtas, ac pro-
indefifcoaddidìaseffeconitabiE, cum nomine Reg.
Majett. Ser. contendatur,urgeaturque folemnes hafce
fententias fub fundamento minus ftabili folidoque ac
pamm validis de caufis, qu® per patronos fifci
Admìra-
/Ìfii/iinremfuamfintallegatas,latesfuiffe, curae eric
D. D. Ordinibus j ut ejufcemodl fententise
fetundum
Leges & ftatuta FosderatiBeigU'ptt Ri-vifioniSt quam
vocantformam,altiori attentiorique indagini permit-
tsniuijjudicibufquejiJmira/itatisOrdtnarm, alii £x-
traordinem, ut fieri confuevit,Judicesperiti, quique
inpartibusnonfunt, adjungantun Q^od fi rationes
nonnallas folidas in caufam continget proferri, quse
conducant ad revocandosJJew^ew/ialiorum-
vedefeduumnegledluumvè decurfus, poftelapium
jam liti profequendse tem^s prxfcriptum, iis locum
haudquaquam defore D. D. Ordines pollicentur.

Hifce Padis fubfcriptum Öe per nos LegaturnSiA-
thgatm
Extraordinatios Sacra Reg. Majeftatis Suecia
ab una parte, à parte verò altera per nos Commiffarios
Celfitudinis D. D. Ordinum
Faderati Belgii Genera-
lium, & depaétis iifdem utrinque dcbitum in modum
Convenir. Promittentesnos bine inde haecipfapaóta
per Regiam Majeftatem
Succia, ac Celfitudinem Do·
minorum Ordinum Generalium ratahabenda, ratiha-
bitionemque hinc inde exbibendam ac tradendam
fore intra fpatium
trium Menpma, cujusinreifidem
Majorem manu noftra, noftroque figlilo hoc diploma
fancivimus. Aitum
Uag^-Cemìtum Anno miUefmo
fexcentefimo fexagefimo feptimo
die festo July.

(L.S.) Chrìfiephorut Del{hicus (L. S.) J

. ·ααη Gent·

Β. ac C. à Ohona. (X.. S.) B. d^Afperen.

(L.S) Haraldut Appelhm. (L.S.) Johan de Wìt.

{L.S.) M.van Crommon
(L.S.) G.Hoolck,
{L. S. ) L. V. Beotfma.
(L.
S.)W.R0yer.
{L.S.)Tsl>rantt.

QUandoquidem paragrapho quarto Conventionis
praevis, hodiè iater Dominos Legatum & Able-
'gatum Reg.Majéft.Swirt^ Extraordinarios,Cel-
ucuIiTu
fitudinifque D.D. Ordinum Generalium FsEderattBeì-
fM Commiffarios conclufa generatim ftatutum fit, ia
vetitarum mercium,quas vocant,nume-

rum referendum non effe, quicquid ad naves conftru-
endas inftruendafve conducit, cujus funt notae,
cama·
iisAinteanen veìis nautici! aptumpicisitam liquida quam
arida
omne genus, maliy trahes^ lignumincurvum. tahu-
lanavaUs, radentesj anchora
earumque partesquasli-
-bet)fedeaomnia
^Fcederati alterutriusfubditislibere
tranfportari poffe, etiam adeas iia/ioew quibufcum
Fcederatorum alter Bellum jam implicitus eltj vel cui
poftbac
BeUo implicar! forte continget ; Ar vero quan-
do Reg.Majeft.
Suecia piena jam nunc gaudet Pace,
nec nullaomninodepraeliaturcum gente, contraque
Fcederati Belgii Refpublica cum Brittanniarum Rege
Bello decertat navali, atque hanc ob caulüm D.D. Or-
dinum declarant,durante hoc rerum ftatu permitti auc
indùigeriabsfefenequaquampoffe, ut ne intermer-
cem
iüicitam habeatur,acproinde fiCco praedasque non
fit obnoxium omne id, quod ad conflruendas inftruen-
dafve Naves
Bellicas referri poteft, ut inntCannatiH
linteamen wits nauticif aptum, picis tam liquida quant
arida omne genus, mali Majores, trahes Majores , lignum
tncurvum, tabula navales quemea. rudentes Majeris ge
neris, Majores anchora,QiïnmqaQ
partcs quaEliber,quo-
tiefcunque hsEC omnia aut finguladevehenturin loca
Ditionis
Brittannia, utpote initiumenta ptaDcipua,per
quae à
Brittannis Federato Belgio damnum vel maxime
infertur. Itaque ut de vero ac genuino teftius paragra»
pbi quarti fenfu conftet,invicem placuit atque Deere-»
tum eft,licitum nullatenus foro modo deCgnatas Met-
ces, quai ad naves
Bellicas conftruendas inftruendafve
requiruntur, inportusaliave locafubiiaperio
Magiue
Brittannüe
Regis conftituta per omne Belli hujufce
Bwii«iwM« tempus fubvehere, acD. D. Ordinibus ji^s
poteftatemque maners > earum quamlibet, quando^
cunqueilluodevebi deprehendetur, intercipiendi ac
fifco addicendi. Ad quafcunque autem alias genees »
quibuscum
Faderaterum\itetq\ie?acis, amicitiasvcl
iJeutralitatisjura exercet, merccs hafce ipfas & navale
inftrumentum omne libere ac tutodevehere permif-
fium erit.

I I.

Cum autem nomine Sacra Reg.Majeft. Suecia ex-
pofitumfic ,hacpraefcotis
Belli Angle Belgici occifioaü
evenire frequenter Naves Sjtecanas in Fcederati Belgtì
ditionem appulfas SocÜs navalibus privari, qui mune-
ribus forte aui: ftipendiis menftruis aliquanto largioti·
bus invitati alibi operam fuam addicant, unde incom-
modi non parumlad
Suetanarum navium Magijlros, di-
fceffum molientes redundet, cum baud liceat illis per
edidaD. D. Ordinum, novosex
Fcederati Belgiina'
coUs Socios Nevaies loca elabentium dcligere, fibique
adfcifcere ; £a propter D. D. Ordines, quo palam fa-
ciant Reg. Sacra Majeft. affeAum fuum
Snecana Na-
vigationis commoda promovendi , promittunt, fi
quando navium
Sueeanarum Magtfiri oftenderinc, fo-
cium fociofve füos Navales fugitivos operam fuam
Faderato Belgio addixiffc, ac fub hujus vel iftiuï, navis
Belgica pra5fe(9:o reipfa ftipendia mereri, de rigore E-
diöorum fuorum fefe remiffuros, Naviumque
Sueea-
narum Magifiris
poteftatem faduros, focios Navalee
aliospari numero in Locum fugitivoium horumdeJi-
gendi, obfequiifque fuis addicendi.

Prieterea ne impenfae Judi^ii Reviforii, quod bene-
ficio paragraphi
decimi modo άί&,τί Conventienis pra·
via
inflitui porerit, eorum, quorum intereft fipgulis
nimisgraves fint, vel quemquam à perfequendo juro
fuo deterreant, promittunt itidem D. D. Ordines ièiê
Caufas eorum omnes, quibus Diplomata
Revifianis
indulferunt, iifdem judicibus extra Ordinem deligen-
dis judicibufque Admiralitatis Ordinariit adjungen-
diSi jundim decidendas commiffuro^.

(Φ 4. Pafte

eii O O R L O G Η, 'tSeven-eU'-'ueerüghfleBoeck. 22^

vn. - Articuli fefarath


-ocr page 255-

S A Κ E Ν

16^7. roboris fore cum Reliquis modo

, dièta Conventtonepraevia coroprehenfis, cademque

fide prSEftanda, aceodem tempore à Dominis fuperio-
ribus refpcdtive Noftris
Ratìhahenda fpondemus. Cu-
jus in Rei fidem Mejorem manu noftraj noftroque fi-
gilloTabulashafceiàncivimus. Adium
Hagte Comi-
tum
die decimo fexto July Anno miUefmo fexcentefimo
fexagefimofeptimo.

(L. S.) Chriffofkorus Delphìcus {L. S.) J. va» Gent.
- " {L.S.)B.d'Af{erett.

'L.S.)JohandeìVith.
'L.S.)M.van crtmmen
L.S.) G.HooUk.
L.S.)E. van Boetfinan
L.S.)Tf.Royer.
(L.S·) J.XsbranU,

Separate ^jirtyckelen.
I.

A t-foo by de v'mde Paragraphfi van de voorgaende
^^Convcntie, op heden tuflchen de Heeren £xcra-
ordinaris Ambafladcur ende Envoyé van STveden,
endede Commiflarifen vande Ho. Mog. Heeren Sta-
ten Generael der Vereenighde Nederlanden, gefta-
tueert is, dat onder hec getal van de verbodene Warenj
diemen
Conirehanden noemt, niet geftelt vcorden,
alle het gene dienftigh is tot het opbouwen ende equi-
peren van Schepen, gelijck als zyn
Kemip,Zeyl-doeck,
alderbande loorien van Teer ende Peck,Mafien.,Balcken
Cromhout, Scheefs plancken, Kabels, Ancktrs
, ende ee-
nige der fclver i maer dat alle de felve van de Onder-
danen van beydeGeconfoedereerde vryelijck vervoert
fullen mogen wordeni ook tot die Natienxa^. dewelc-
ke de andere Geconfoedereerde althans in Oorlogh isj
ofte met de welcke hy hier na in Oorlog foude mogen
komen te vervallen ; dogh dewij Ie althans zyne Maje-
fteyt van
Zwedeu in een volle Vrede, nochte met nie-
mant in Oorlog is, en dat daer en tegens de Republijc-
que.vande
Vereenighde NederUndett met den Coningh
van Groot Brittangien een Oorlog te Water heeft; foo
verklaren daerom de Gemelte Heeren Stateq , dat zy
gedurende defen toeftant der faken geenfints gedogen
oftelyden konnen, dat onder de verbodene Waeren
niet gerekent, ende overfulcx niet geconfifqueert en
fai worden alle het gene dat tot het
Bouwen ende
peren van Oorlogh-Schcpen gerefereert kan worden ,
gelijck als 2y η
Kemtep, Zeyl-doeck, alderhande foorte
van
Peck,Teer=grooteM«fien,groote Balcktn. Kromhout,
JEycke» Scheeps-plancken, groote Kabels, groot β Anckers,
ende eenige Deelen van dien ; foo dickwils als alle dele
dingen,ofte eenige van dien,gevoert fullen worden na
de Plaetfen
\i2.nùeBrittannifcheHeerfchappye,ti-WQtta
de principaelfte Infirumenten, door de welcke de Ver-
eenigde Nederlanden vande
Engelfthe de meefte fcba-
de toegebragt.wort : alfoo dat blijcke vande ware ende
eygen lin van de
vierde Paragraphe, foo is 'et met we-
der-zijts believen vaftgeftelt, dat het geenfints geoer-
loft fai zyn de gefeyde Waren, die vereyft worden tot
het
Opbouwen ende Equiperen van Schepen, iu de Ha-
venen ofte andere Plaetfen oöder het gebiedt van den
Koning v«n
Groot Brittangien gelegen, te tranfporte-,
ren, ende by de Heeren Staten het Recht ende Macht
verblyven,om een yder van defelve,foo wanneer men
ge waer fai worden dat defelve daer na toe ge voert wor-
den, te intercipiercn, ende te confifqueren ; dogh fai
bet vry ftaen na alle Volckeren,daer mede beyde Ge-
confoedereerde in Vrede, Vrientfchap, ende Neutra-
liteytzyn, defe felve Waren ende alle Scheeps-Inftru-
mencea vry ende vranck te vervoeren.

Dogh dewyle uyt den naem ende van weghen zyne
Koningl. Majefteyt van
Zweden gefeyt is,dat by occa-
fie van defen tegenwoordigenHotfii»ix ende
Engelfchen
Oorlogh dickwils gebeurt, dat de Zveedtfche Schepen
die in de Domeynen vande Vereenigde Nederlanden
aenkomen,van hare Boots-gefelJen berooft worden,
die miflchien door giften, ofte wat hooger
Maentlijcke
Sc/i/yfaengenodigtzynde, elders haer beftcden, waer

Β. ac Comes à Dhena.
{L.S.) Haraldus ^fpelèoom.

E Τ

uyt de Schippers van de Stueedtfihe Schepen, alszy
meenen te vertreckcn, geen kleyne fchade ende ohge- ®J/·
mack komen te lyden, dewyle het haer geenfints door ^
de Placcaten van de Heeren Staten toegelaten is,niea-
we Bootsgefellen uyt de Inwoonders der Vereenighde
Nederlanden te kiefen ende aen te nemen : daerom-
me beloovende de Gemelte Heeren Staten ^ om aen
zyn Majefteyt hare genegentheydt te bethoonen, ten
eynde om het proffijt van de
Smedtfche Navigatie
voort te fetten, dat, foo wanneer de Schippers vande
Smeedtfche Schepen bethoont fullen hebben, dat eeni-
ge van hare
fugitive Bootsgefellen dienft aengenoroen
hebben onder de Vereenigde Nederlanden, ofte on-
der d'een ofte andere Hollants Scheeps Capiteyn met-
ter daet
boldye trecken, zy af fullen flaen van de bar-
dighey t van hare Placcaten, ende aen de Schippers van
de
Sweedtfihe Schepen de Macht geven, om andere
Boots-gelellen ten gelijcken getale in plaetfe van defe
fueitiven te verkiefen, ende aen te nemen,
III.

Vorder s op dat de onkoften van Revife, de welcke
uyt hoofde van de
tiende Taragraphe vande Gemelle
voorgaende
Conventie geinilituecrt fa! moghen wor-
den , van die geene die daer aen gelegen is, aen yder
in 't byfonder niet al te iwaer en vallen, ofte yemandt
deterreren, om zyn recht te vervolgen : Soo beloo-
ven de Gemelte Heeren Staten, dat zy de faecken van
alle die geene, aen de welcke fy
Mavdemtvten van Re·
vifie
verleent hebben, aen de felve Rechters Extraor-
dinare daer toe te kiefen, ende de Ordinaris Rechters
Via àt Admiraliteyt daer by gevoeght, gelamentlijck
geven fullen te decideren,

Ende belooven wy dat dit Traflaetmet de andere
dingen, in de voorgaende Conventie begrepen, van
de felve kracht fai zyn, met de felve trouwe naergeko-
men, ende op de felve tyt van onfe Heeren Refpedlit
ve 5«/fr;>»«geratificeert: fai worden.

Tot welckers meerder geloofs, hebben wy dit Trac-
taet mee ons eygen Handt en Zegel bevefiight.

Gedaen in 's Graveitkage den fefiiende» July feflien
hondert fevenenjefiigh,

(L.S.) cirifioph. Delphìcus. {L. S) J. van Gent,
B. tnae Grave van Dhena, (L S.)^

(L,S.) Harald. Appelboom.

) B. d' Afperen. ι
(L.S.)JohandeWith.
(L, S.) M. van Crommm,
( L·.s.)G. Hoolck.
{L.S.)E.v.BootJma.
(L.S.)WRoïer, !
(L.S.) I. Tsbrants.

3&f©eeren ban Afperen inöeatiöewöafCi^ooBÖ
jesos- <<&e&eputecclirn totbefeConfccetitkn/gebbrn
ben
achtienden OCCOppOjtEirt / bat tttct tJC éeecf
(ffij;«ao!öinatii Ambaflàdeur, enbe «iBjctcaojbinaci^
Envoyé IjaDben gefloten enbegeteec{tentI)et|^]obi«
öoncel Wccoojc otoec 't flucfi banbe
Waeren ban Co-
trabande ;
boaec Op gcbelibeceett sijnbe / gdilifn
fiacc Ho. jeog. be ^emelbe j^rccen bcc felbec
beputeetbenbebancht / enbeboojt^ goet-gebonOen
bic 3^?obir>oneef ?lc£oojt Coppelijch te fenben aenbe
gefaraentlfjcFteP^bintien / nietetn|iig6becroec&/
bat be felbr gacr iSatificatten baec op binnen ben ge*
emcfTecrben tijbt algiet: tet iSecgabecingbe Isilöen
boen ïnbjengjüen. (@ocft €oppe ban 0et booif;
#?obinoncel ^ccoo}bt gefonbcn aen alle CoIIegien
tee
Admiraiiteyt, om be faccfien enbf ^loceffen/
Zweedtfche Onderdanen foncecnecenbe / Dien-boI»
gcnbe
te tccminecen/enbroochbeCapitepnenban
Ijare ceffo?te ofte bitectie te lafien/ fiaec in 't ontmoci
ten ban be
Zweedtfche ^cijepenbaec nae te ceBuIe-
een/ enbcepnbtlijch ooch gelöcfie €oppc gefo»·
ben aen be Heeccn gate J^o. J@og. <{3ebepntefCben
enbe<@ebofmact
)tigl)ben op '^3Lanbt^J^Ioote/ om
te flcee&en tot becfelbeEnacictitinge/ enbeb^betji
bienen fulch^ cnbebaec 'tbe^oo^t / inca^ beboc^B
Moote 'teen of'tanbec Efquadre , ofte een φ»
beelte ban öién/eenige
Zwcetfche^tljepen/gtbup·
cenbe be tegentooo|bige ejipeöitie in See mogDte fio'
men te (encontc^ccn,


-ocr page 256-

en O O R L" O G Η, 125

\

m fiiiptiJ'SÖ' ban'tp?iticipafï(if ®caciaEtban
1667. ©.jfnDtfiöap/öaPiTöenMöcfnifle Oafltn/cJcftHijf
• Z'ftin fiucft blpüwDe (ïaen.

aptn negencienden ^U©/ IJUani bpmp Dcnï^ctt
Rover, fcggcnDctc moeten ecngi gatn naeOvei-Yi-
fel,òfnilceDtte3an öat DP nitt moBbt ti η cpnöcn
lictofii Ditnsömtietüjfccft met Sweeoen jmautoetp
fDCÖt DaticfeOcfêefcena&iaefkJan Dhona tiiDe Ap-
nelboom üjilöc tciidflijcfe ftclpcn Difponcccn / tnoe
ücojoogcnfirllcu/ Datfpaltan^em sotDcntytliaD^
Dcn/ ciiOE feev tofl fouDen Öocn Datfe flootcn öoo?
bat 'tÜJercft mtt
Engelandc af Ijfp.

3E>at Dacr nae Hoilandcfouöe totpnfgb bjasen nae
Swceden; Datfe «cljtelgcft cm öefpfcate of UjttmDc
cefolutle inoflöt nrmm ( ttbbtnoe etn ©loot tan
honderc <©o?lo8& fcöepen m See ) enöe üalltn bwec-
den op'tigfin Schoonen, of clöec^.

®at De Sahe Fcedere Anglicano toa^ οηίΐίΙϊίίΛ.

30ant öocfouDeOtfcn ^tact appiobetm toat fp nopt
gcfitnljaDDei

©at acngaenDe ïjet quantum b OO? be Afncaenfche
Coinpasnte mmtoel fouùc acco^Deten.
àcft ücö fulciCBöÊDaen. 35e felüe üeectn ontboo»

ijcnnipoaec nae^fesgmöeaenQaenÖE jjct Salvo Fa-
dere,
fict) tc Ijcbbcn beDagijt/cnDe Dat 't lioutif η laetcn
gacn. Jil^aec Det
quantum ntct lagecte mogen 3i|n
fll^hondcrc envijtugh duyfent ÖiJtiDatlDttg. JÏStt
ctunilfic
ban Dcgcnecale renunciatie.

'JcU bm Daec op gctoeiftlip ben Igecc Ysbrants,
tiieliftiDe te fnllen fpjeteHen met Den l|ect Kaedt- Pen-
lionaiis, Dim icfe tecfianDtoocft fpjaeft. S^claet^e
WljarDtacngacnDeljetquantum. ^eU gmch alie^
cappojtecenaen DeJ^eccen <<5?aef enor Appelboom.

©aanaetoa^ tpcöecbpDen jgetc YsbianUzjbie/
el!$lact|igctiiecfl3tJnbeinöweedeD, Demecflc bcnni^
IjaDDc ban De faftcn.5iiaec opfp tajebec-jijtè lu .€on=
fctentie ftomcnbe/UiiecbentepnDelgcUeen^/al^ boigt.

; $!iitri' O Erenifllmi ac Potentiffimi Prindpis ac Domini,
f^^" O Domini
Caroli, Suecorum Gothorum, Vandalo-
2 rumque Regis & Principi» Hiercditarii magni
iijin Principis Finlandjie, Duels Scanias, Ethonise, Livo-
to mtt aix, (Jarclia, Brem^, Verd», Stetini, Pomeraniie,
Caffubias & Vandaliie, Principis Rugi®, Domini In-
grise & Wifmariae, nee non Comitis Palatini Rhenij
Üavari» Jultaci, Clivia: & Montium Duels, Legatus
extraordinarius, Campi
Marfch^lus,Confillarius Bel-
[iiMsChrifiaphorus I>i^;&/iRf,Burggravius& Comes in
Dhona KsereditariusDominusin Carwinden , Schlo-
bltcen,Borgdorf,ScockenfeIts,6cFiichbaeh,S. R. M.
Sueciae Ablegatus Extraordinarius} & Confiliarius
Aülicus
Haraldus Appelboom, Haereditarlus de Sodor-
bil ; Nee non Celforum ac Praepotentium Domino-
rum Ordinum Generalium Fceaerati Bclgii adhuoc
aftum fpecialiter Deputati Commlflarii
Johan Baro
de
Genti Ïhilifpus lacobus van den Boetfelatr Baro d'A-
fperen,
lohandeWith, Confiliarius & Penfionarlus
Hollandis & Weft Frifiae,
Ithemei Kien, Gysbtrm
vander Hookk,
Senator acque Exconful Ultrajedtinus
Efteus Bootfma, Everwyn van Bentheim} ü-D, & It-
hen Tsbrantt
Senator Groninganus refpeftive Depu-
tati Ordinarii ad confeflum Ordinum Generalium
Fcederati Beigli nomine Provinciarum Gelrise, Hol-
landiffi Weft-Frifisque, ZelandlxjUlcrajedlijFrifiae,
Traofifulanlie ,& Groningse Omlandiaeque. Notum
teftatumque fiicimus, quod ficuti S.Reg. M. Praede-
cefforibus Regibus
Sueciie·, & Celfitudini Domino-
rum
OrMnum Generalium Fcederati Beigli conftans
femperfuic propentiffima voluntas ftabiliendi atque
promovendi veterem illam amicitiam atque neceffi-
tudinem quse à multis retro annis inter eos viguit > ac
magno utriufque fubditorum commodo arÖioribus
aliquot Foedejum vinculls firmata fuit; Nee non in
heib a opprimendi atque componendi omnes difiBcul-
tates atque controverfias, quae prout variae funt rerum
humanarum viclifitudines > fublnde enatx fuerunt>
quo fuus in perpetuum dlftaeamlcitiae, Foederibus-
que vigor" conftaitt atque confervaretur,ita etiam im-
prsefentlarum Domini ac Superiores rcfpeitlve noftri

laüdsbili majorum atque Predeceflbrum fuorum in- % é6f
flituto infiflere decreverinc, nobiique in mandatls
'
dederint,utexminatis probcqucpeipenCs omnibus
iis, qu« S. R. M, i«i(/*acCcllìtudo D. D. Ordirum
Generalium
Fiederaii Eetgü, pro jureEmicitisE nc Vi-
goreFcederum àiefe invicem deliderarcprcfitcntur,
eò confilia Doftradlrigiremur, qüod diöisDomino-
rum atque iüperiorüm noftrorum votis iatisfieret, at-
que ut Hatüeremus & deceineii mus cmne quod
id >
quod in turbato bocce rerum ftatu bono communi
conducere jüdicarcmus. In cum itaque firem con-
greili,matura inftituta delibcratlone, & exhibitis pto-
curatoriii vigore poteftatisnobitpereaconcellie,ln
iequentia capita conretifimus & conveniAius.

Inprimis qüldem fitacmatieat ih perpetuum intér
Sereniffimum ac Potentiffiir.iim Regcm
Sutctte, Sc
Celfosac Piiepotentcs DominosOidints Generales
Fcederati BelgiijeorutiiquerefpeöiveRegna, Ditio-
nes, Provincias, ac fubditos, iyblatis & abolltis omni-
bus controverfiis &£multatlbus,prifìina, vera, iìda>
ac conftans amicitial&necpffitudoaiöiflim; fint iti-
dem ac maneant in plenilEmo vigore antiqua Fcedera
&PaaainterS.R.lVl. Sueciie & Celfitudinero Do-
minorum Ordinum Generalium
FaderatiBelgüanaia
refpeftive mil./excent. quadragef. tiolmia miLfexeent.
quadragej.quinto,SudoïQCXièimil.jexcent.fexagefquin-
to Elbingéc
in Boruilia conclufa, cum omnibus eorun-
dem articulis tanquam pffcif uum & immotum iflius
amicitiac & neccifitudinisaiétioris fundamentum öf
vinculum. II.

Ciuo autem de fidae iftius amidtiae, & confidentiai
fincere ierioque fervandaeculiu, dequeeffeau & reali
praeilationeeoium, quaeiniupradiüisFoederibus ini«
vicem proroiiTafunt, Serenifl.ac PotentilT, Rex Sne-
cise,& Cclfi ac Praepotentes D. D. Ordines Generaki
FosderatiBeìgiiomnìxiO certi eiTepolTint,declarant»
nulla fefe babere cum quo quam Foedera, aliarve Con-
ventiones, quse fupradi&is Fcederibus j Padtifve ptse-
fentibus adverfentur^vel quoque modo impedimento
fint,quo minus ea in omnibus fuis aitlculis & capiti-
bus bona fide adiroplcrc ^offint.

Quandoquldem vero fuper difto Foedeie ititCr S.R.'
M. Succise & Celfitudinem Dominorum Ordinum
Generalium
Faderati "Beigli, dieNovembris
Anni
mil. fexcent. qninquagef.fexto Elbingte in Β oruflia
Sancito Tratìatus vulgo ditìus
Elucidatiomm Helfin-
goiK die
viginti novo Novemb.Anni mil. fexcent.quin-
quagef.noBO conclufui fuerit ejufque abrogationem di-
tìaS.R.M. pollea mutuo confenfu decerni pecleriti
celfifque ac Praepotentibus D. D. Ord. jam Anno
mih
fexcent- fexagef Jfixto
proxime elapfo placuerit defide·
riis Regiis annuere, adeoque inler fiix Majeft. Com-
miflkrios ac Fcederati Be gii eo tempore in Sueciatn
extraordinem Deputatum, eàde re jam tum conveni-
retjid circo quo ift haecFccderatorùm utriufque Con-
iìliaScopumguocollimaverantjomninoaflequanturji
placuit conventionehacce mutua eadé fancire>iftum-
que Traöatum
Elucidatienuh Fcederis Elbingenfis y
àvzvigintinovo Novemb.Anni mil.fexcent. quingentef.
nono coTìdabxm,abrogare, dijfolveremmque ^ejeffew
ejufdemflatte&inferpetttumrefcindere.extingUereÀrri·
tumq·, & omnino nuUum
i/ic/ewri,quemadmodum idem
vi ac vigore prasientium abrogatur, diflolvitur, vifque
&cffeöusejuldem piane & in perpetuum refcindi-
tur, exfinguitur, irritufque & dmnino nullus declara-
tur. Itatamenut ipfimet Traftatui
ElbingenfimhxXo-
iijinus Vigor fuus in omnibus illasfus atque illibatui
co>tìet atque confervetur, prout verusacgenuinu*
vetborum ejus fenfus dito atque prefcribit^

Vigeat praeterea liber Navigationls ac ComìHwcio-
rum ufus juxta priorum Fcederum teqorem paöaque
nupera de
vetitarummerdum, quas Contrebandatvo'
cant, defignatione, aliifque eò pertlnentibus negotiil '
die^xrejulli Allo veteri, proxime elapfi conclufaica-
que de quibus pleniori de re piaritima tradatus quaia
primum Sanciendo fpecialius convenir.


-ocr page 257-

ï Controverfi® autem qua inter S. Reg. Majeft. sue-

.........(ite ejufque Privilegio inilruftam Societatem Sueco

yifricanam & Celfosac PiaepotenCes Dominos Ordi-
nes
GzmraiesFmderatiBelgii^ eorumqueitidem Pri-
vilegio munitam Societatem Generalem
Ivdia Qcei-
dentalis
ejufque Fcederati Belgii obortae fuerunt de
proprietace quorundam locorum & nominatim For-
ralitii
Cabe Corfo in Guinea Africae Littore fiti, & de
commerciis quac iifdem in Locis exercentur
,Dec non
de navi quadam
Chrifiina nuncupata > in diöis oris ca-
pta ac fubhaftata) compofitas atque funt modo & con-
dicionibus fequentibus.

Ac primo quidem Serenillïmus & Potentiflimus
Rex
SueciiB , ejufdemque Societas Sueco Africana
fuoquifque nomine rènunciabunt, quemadmodum
hifce prsfentibusrenunciant omnibus omnino aftij-
nibus & prsetenfionibus, qu» ab iis inhuncufque
diem in Societatem
Indite Occidentaiis Fcederati Bel-
gii, circadidlum Fortalium
Cabo Cer/b, & didam na-
vim
CMfiiitemia&imx vel motx funt, qualefcijnque
illas fint aut quo nomine inftituta; fuerint, vel inftitui
poflint ; (kut ab altera quoque parte Celli ac Praspo-,
rentes Domini Ordines Generales
Pwderatt Belgii, &
eorum Privilegio munita Societas IW/W Occidentaiis
resunciant etiam omnibus ad:ionibus& piaïLcnfiu-
nibus ; quae ab iis aut ab ea in diüam Societatem
jifr 'uanam mora: funt aut moveri poflent, qualefcun-
quc cx fint, fine ulla excepcione.

Secundh fummè memoratus Rex Sueeix diitaque
cjufdcm Societas
Sueco Africana alte memoratis D. D.
Ordinibus Generalibus, didffiqueSocietati Indite Oc-
Fcederati Belgii cedunt, 8c in eos transferunt
omnejus,poireffionem,atìioncs & Piffitenfiones,quas
S. Reg.Majeft.
Sueci/e aut ej uidem Societas Sueco Afri-
cana
aut re Vera habucrunt, aut fe habere pucaverunt
in FortaÜtium, fitum in
ptomontoriò Cahe Corfo no-
minato, ut & omnejus ab eo dcpendeuS, nee non
omnia reliqua Fortaluia & receptacula in
Guinea in
Afric® Littore fita j cum omnibus juribus ab iis de-
pendentlbus, cum hac renunciacioue fpeciaii quod
nee altiiEmè memorato Regi, nee ejuldem Societati
Africana, nee etiam Reliquis ejuldem Coronae fubdi-
tisad didlum Fortalitium diétaquc receptacula, loca-
que abiis Dependentie, navii^a-e,aut ibidem Com-
merciorum gratia appellere licebit, direöè, vel inui'
reétè, & quod S. Reg.Majeft. diit^quc Societas
Sueco
Africana
nemini omnino, nee iubditis nee advenis,
Ut ad didta Loca navigent, neque auftores erunt j nc-
que permictent, ncque etiam eos protegent.

Tertio j quod Navis dida chriftina cum fuo onere,
& cum fuis Dependentiis cedet didtse Societati In-
diie Occidentaiis
Pcedemti Belgii, &cum in finem
diftaS.Rcg. Majeft. renunciat tam fuo nomine,quam
nomine diöae Societatis
Sueco Africante, & reliquo-
rum omnium quorum intereft, & quibus in didtam
Navem,&: in mercesjquibus onerata erat, cum omni-
bus dependentiis, aliquot jus erat, co.mmodo & ufui
didl:asSocietatìsi»i/i^ Fcederati Belgii.

§uartò'ic pojiremohicde caufaperfolventur.<i»»-
ftelodamicï vei iis, quos difts Regia MajeA.ad id eoa.
Ïituet, centupt & quadraginta miUia imperialium inJpe·
eie j vulgo de Banta
didorum » fimul ac hifce Tabu-
li» fubfcriptum, & earum Ratihabitiones in debita
foriQa exhibitse & commutatae erunt.

VI.

Controverfias autem, quas inter Societatem Sueco
Africanam
Indije Occidentaiis Fcederati Belgii inter-
cedunt, ratione damnorum quK fibi à fefe in vicem in
Amtrica illata effe prgetendunt, fecundum Juftitis
&EequitatisregulascumdiéiaeS. R. M. AblegatoH^-
ga-Corsitìs quantocius cxaminandas, de fuper tranfi-
gendum,partiqiieLa:fa2confeftim & fine mora fa-
tisfaciendum effe jftatutum atque decretum eft.
VIL

Quod attinetfubfidia quas Sereniffimus & Poteniis-
Gtnus Rex Sueeia tenore padorum Superioribustem-
poribus initiorum hadlenus à Fa^raio
Belgio poftu-
lavit, aliaique prsetenfipnes quafcunque quEe eodem
y[cl quocunque alio fub titulo aut praetextu moveri

veHnöituLpoffent, S. R. M. evidenti figno teftaji
defiderans, quanti faciat amicitiae antiquae cum Fe- j
derato Belgio reftaurationem & coalitionem obinde
declaravit, ficuti & boe ipfo declarat fefe diftis po-
ftulatis & prKtenfionibus omnibus renunciaturam,
quemadmodum iis omnibus vigore prEefentium pro
fe& iuccefforibus fuis, penitus &in perpetuum re-
nunciat, ita ut nullo modo in pofterum à parte Regis
Rcgnique urgeripoffint veldebeant^

VUL

Viciiïïm quod attinet auxHia, quac Cclfi ac Prse-

(L.S.)J.vanGent.
\L.S.)B.d'Afperen.
{L·.S.)Jo^}a»dtWith,
{L.S.)Johan Kiem.

L.S.)G.Holci.

L.S.) E.v.Bootfnta.

L.S.) E, man Benthem.

(,L.S.) I. Tsbrantf.

DEs Doorlucht, ende Giootmachjiigfte Prinsen
Heer, Heer
Carel, der Sveeden, Gotte» en fTen-
den
Konineb,&c. Extraordinaris Ambaffadeur,
Velt-MaerfchalcK, Krijgfraet
Chriflophorus Delphicus,
Burg-groveenGrave in J>^ff»e,Erf-Heerein Carwln-
den, Schlobitten, Borgdorf, StocfeeofeltseadeFifch-
b&éì-jHarald Appelboom Extraordinar.Envoyé vanf/n

Majtfteyt

potentes Domini Ordines Generales Fcederati Belgii
à Sereniflìmo ac Potentiffimo Reg®
Succia haftenus
elHagitaverunt , aliafquc praetenfiones quaicunque,

-----D---------- J-----1— t-.—w^ .juaivuJllJUE,

quie eodem vel alia quocunque fub titulo aut pratex-
tu moveri vel inftitui poffent. Domini Ordines cop-
fimili evidentia teftari defiderantes , quanti faciant
amicitiae antiquas & neceffitudinis arftioris cum S.
R.M.RegnoqueiwwVrnexumjObindedeclaraveruni,
ficuti & hoe ipfo declarant, fefe diöijs poflulatis &
prietenfionibus omnibus renunciaturos, quemadmo-
dum iis omnibus vi ac vigore prafetitiumpeniius &
in perpetuum renunciant, ita ut nullo modo in po-
fterum à parte
Fcsderati Belgit urgeri poffint vel de-
beant.

IX.

Quamvis autem, utomnem omnino in futurum
diffidentiae anfam praecide.'ent, amoverentque omne
id quod priftio.ae
confidentisE reducendse quoquo mo-
do obefle poffeti SereniflSmo ac Potentiffimo Regi
Suecia;, Celfifque ac Pri^otentibus D. D. Ordinibus
Generalibus Fcederati Belgii, proximc priecedenti-
bus paragraphis renunciare placuej-it omnibus in uni·
verium praetenfionibus , quse quocunque fub titulo
aut prsetextu utrinque moveri vel inftitui poffent,
mentem temen fuam neutiquam effe declarant gene-
rali ifthac renuDciationeprsejudicium ullomodofa-
cere privatis fubditorum utrinque fuorum adioni-
bu!, juribufque, iifve, quae nomine publico vel pri-
vato iifdem legitime debentur,atveropromittunt,
iifdem quam primum fefe fatisfaöuros, & utàfub-
ditisifuis fatisfiatcuraturos: Jus quoque iifdem fecun-
dum Leges & Pada fine ambagtbgs, uUove refpeöu
integre ut reddatur, redditumque fine ulla procrafti-
natione aut mora executioni ut m^ndetur, operan?
daturos. in negotio autem inter
Groet Jeannem &
Crivttfm
controverfo terminando, obfervabiturid,
de quo partim jam convenic , & poft
hac convenit
ulterius.

Pada hsEC bona fide prasftanda, atque à S. R. M.'
Sueciae, & Celfitudine Dominorum Ordinum Ge-
neralium
Faderati Belgii rata habenda ratibabitiones-
que bine inde intra fpadum
trrum menfium exhiben-
das atque tradendas fore promittimus. Incujus reifi-
demm^orem nos fupra nominati Sercniffimi ac Po-
tentiiümi Regis SueciaeLegaius& Ablegatus Extra-
ordinarii j Nofque Celforum ac Prajpotentium Do-
minorum Ordinum Generalium Fcederati Belgii
Commiffarii matiu noftra, noftroque Sigilloiahu·
lasbafcefancivimus. Adum Hagas-Comitum Anno
mil. fexceHt.fexagef.feftimaàÌB decimo affavo JuIiL

(L.S.) Chrifieph.Delpkicus.

B. ac Comes in Dhona,
(L.S.) Harald. Appelboom.

SAKEN van STAET


-ocr page 258-

Ji'jck (y een yegelijck, dat gelijckals by de Koninck
..... r-Ouders van fij ne Majeftey t van
Sweden cn

lijcke Voor

de Hooge ende Mogende Heeren StatenGenerael der
Vereenighde
Nederlanden, altydt een vaft voorne-
men, ende genegen wille is geweeft, om te beveili-
gen ende voort te fetten die oude Vriendtfchap ende
alliantie, die nu federt vcele jaren tuflchen de felve
geweeft is» ende tot poot voordeel van beyderzijdts
Ooderdanen, meteenige nadere verbonden gefterckt
isgewceft; als oock in apparentie om te opprimeren
en
ter neder te leggen alle de fwarigheden ende con-
troverfien, die gelijck als de wereltfche faecken feer
vefiïnderlijck zijn, fomwijlen opgekomen zijn, waer
door de gefeyde Alliantie en Vrientfchap altydt in fijn
geheel foude blyven ende geconferveert worden,oock
alfo deHeeren onfe refpeöive Superieurs altans voor-
genomen hebben te blyven in de lofFelijcke inftellin-
ge
van der felver Voor-Ouders en Pr®decefleurs, en
ons belafl: hebben» dat wy na examinatiëenderype
overweginge van alle het geene, dat fijne Majefteyt
van
Smeeden. ende de Hooge en.Mogende Heeren
Staten
QmEXi&Xd^VeretnighdeNederlanden, naehet
recht van vrientfchap ende uyt kracht van de Traéta-
ten wederzijdts van malkanderen begeren, daer hee-
nen onfe gedachten fouden laten gaenten eynde aen
de ghefeyde begeerte van onfe Heeren en Superieurs
voldaen mochte worden, ende dat wy ordineren ende
vaft fouden Hellen alle'cgeene, dat wy in defen ghe-
troubleerden toeftant van faken tot het gemeene befte
noodigh fouden achten te be hooren. Ende fijnde tot
dien eynde by een gekomen,fo fijn wy,narype gedane
deliberatie, endeovergelevcrde/>»«ii«>i» uyt kracht
van de macht ons daer door gegeven, geaccordeert en
verdragen, in de volgende Capittelen.

Eerfiilijck. Daer fy voor eerft ende blyve altoos
tuITcheudenDoorluchtigflen, cn Grootmachtigften
Koninck van
Sieeden, ende de Hooge ende Mogen -
ge Hesren Staten Generael der
Vereenighde ÌJeàtrlan-
den.
en der felver refpeöive Rijcken, Domeyncn,
PtDvintien,en Onderdanen, nae wechneminge ende
te nierdoeninge van alle cóntroverfien endeheyme-
lijke vyantfchappen,de oude warc,trouwe,cnde ftant-
vaftige vrientfchap, ende nauwe alliantie; Oockful-
len de oude Traüaten ende Verbonden, tuCTchen fijn
Majefteyt van
Sweden en de Hooge en Mogende Hee -
ren Staten Generati der
Vereenighde Nederlanden i in
de refpefti ve Jaeren
ftflien hondert en veertig tot Stock-
holm >
fefiien hondert vyfen veerfigh tot Suderoere. ende
fepien hondertfeven en vyftig tot Ulbing in Ïruyjjengt-
flooten, in haer volle vigeur zyn ende blyven, met
alle der felver Artijculen, als het prindpaelfte cn on-
beweeghlijck fondament ende bant van de vrientfchap
endeAlliande.

II·

Düch op dat den Doorluchtighften Koningh vati
Sweden en de Hooge ende Mogende Heeren Staten
Generael der
Vereenigde Nederlanden geheel verfeec-
kert mogen zijn, van de trouwe, van de vrientfchap,
ende fintere obfervantie van dc confidentie, ende de
reële preftatie van alle het geene by de bovengemelde
Traöaten , wederzijdts belooft is, foo verklaren de
felve, egeene Tradiaten
ofte eenigc andere Conven-
tion,
met ymantte hebben,diede bovengemclce Trac:
tenzy, ende fijneghemeldeMajefteyt daernaeghe-
eyfcht heeft dat het felve met gemeen confent vermei
tight foude worden, énde het de Hooge ende Mogen-
de Heeren Stateh Generael in het verleedeti laerβ·
üitn hondert fis e^fefligh laefl:lcden gelieft heeft, te be-
willigen in de begeerten des Kohings, endo fulcxovei
de felve faecke airede geconvenieert is tuflchen dè
Commiilarilen van fijn Majefteyt, endeden Extraor-
dinaris der Vereenighde Nederlanden, doen

en OORLOG }ìì, *iSeven-en-'veeyttgl^e!BoecL 227

/■ti-, Maiefteytvan5wi</i»i deffelfs.Hofraet,ende Heerej tatenoftedlttCgenwoordigh Verbondcconcrarieren j if^Kv.

■ van Soderby ; als oock der Hoöge ende Mogende ; ofte beletten, dat de felve in alle haercArticulen.ende
—" Heeren Staten Generael der VereenighdeNederlafì- Capittelen «iet ter goeder trouwe naeghckomén en
den, tot dcfe handclinghe ilieciaHjck Gedeputeerde worden.
QQ^taxR&ùicaJohanBarottvanGent.Philifpfiila- ΠΙ.

cotns van den Boetfelaer BaroK vm Afperen, lohan de Doch tiaedemael op het gemélde Traftaet tuffched
ffTrt Raet ende Penfionaris v9,n Hùìlandt en Wefi- mef- , fij η Majefteyt van Sweden, ende de Hoogc ende Mo·»
lendt.JohanKien^Gijsiert -vanderHoolck. Raet ende ^ gende Heeren Staten Generael der iVeiw/g^ Nii/er-
out Bórgetrieefter van
Uytrecht, Epo 'van Boetfma, | Unden den èerfièn Septeiftberoudeftijl désJaers^/?/irt
Ïvcrwün -van Bentkcim der Rchten Χ>β<3β>·, endeJö- hondert fit η vyftigh tot ElBing in tmfen beveilight,
j{ii»rriwBfiRaetsheervanGroe»;»^É'«,refpea:iveor- { het Traftaet, gemeenelijck genaemt
deÈlifcidaiiea
dinaris Gedeputeerden ter Vcrgaderinge van de Sta- j φλ» Etfeveur den végen en tiuintigfien November ou-
tenGeneraelder Vcreeriighde Nederlanden, uyiden I de ftijl des
l^rs f^ien hondennegtneu-vyffighg^^Ïio-

name van de Provintien van Ge/i/fr/ewi, HolUntetide ' " .........

Wefl- Vrieflant, Zeelandt, Vjttecht, Vrieflandt, Over-
yjfeh Groeningen ende Ommelanden,
kont ende kcnne-

ter tydt in afgefondenj Daeromme, opdat

defe Confili» van de beyde geconfoedereerde, het ge-
defidereerdeoogmerckbereycken mogen, foo heeft
het de felve gelieft by defe mutuelle conventie het fel-
ve vaft teftellcH, èndedatTraflaet van Elücidatien
van
Elhing den negen entwintighiien November in het
iACrftSiien hondert rtegen en vrftigh geflooten, te ver-
nietigen,diflbl veren, ende des felfs kracht en efFeö ge-
heel ende voor altoos te r^/wifcri»,
extingueren. e»
tiotr nul ende van geendtr waerde
te verklaren , gelijck
het felve door defe tegenwoordige
vernietight.gedifoi-
veert, ende det filfi kracht ende tffell geheel ende voor
altoosgerefiindeert ige txttngue'ert i
ende voor nulfxdf
van gender woerde
verklaert wort. Alfoo nochtans dat
het Traöaet van
Eliing, felve niet min in fijn vigeur
ènde kracht blyve ende geconferveert worde, gelijck
als de ware en eygen fin van des felfs woorden didtcert
endevoorfchrijft.

IV.

Daer iy verders cenvryghebruyck vanN^f/^e/i*
ende
Commercie, Volgens den inhout van dc voorige
Tradiaten, ende het laefte Verbont, rakende de bej
teeckeninge van de verbodene Waren, diemen
Coft ·
trebanden
noemt, ende eenige andere daer toe behoo-
rende Waren, den
fefden oudeftijl laeftleden gefloo-
ten,en die geene,waer over men metten eerften nader
fai convenieren door eeR Trai3:act van
Marine.

V.

Doch decontroverfien die tuOchen fijne Majefteyt
van
S-wedtn, ende des felregepriviligieerde Sweetfche
Afritaenjche Compagnie.
ende tuflchen de Hooge ende
Mogende Heeren Staten öenerael der Vereenighde
Nederlanden, ende der felver gepriviligieerde gene-
rale Weft-Indifche Compagnie, opgekomen zijn*
over den eygendom van eenige plaetfen, ende fpecia-
lijck de forterefle van
Caio Cerfo in Guinea op de Kuft
van
Afrtca gelegen, ende over den handel, die in dé
felve plaetfen gedaen wort, als oock over feecker Schip
Chriftina genaemt, Jin de gheieyde geweften genoraea
ende in de gront gheboort, fijn gecompofeert ende
bygeleydtep de maniere code conditiën hier navol-
gende.

Ende ten fir/?iw, fullen denDoorlUchtichftenért
Grootmachcighften Koningh van ende des

felfs Sweedtfche Africaenfihe Compagnie yder op fijnen
naem renuncieren, gelijck als de fel\>e by defe tegen-
woordige renuncieren endeafftaen van alle de aaien
ende prerenfien die van de felve tot defen dagh toe»
tegens de Nederlantfcheif^·
iHdi/chtCempagnif.ova
het gemelde Fort van Cato Corfo, ende het gemelde
Schip Ciri/ï/wegeinftitueert ofte gemo veert Ì0n,hoc-
danigh de felve oock fouden mogen zyn, ofte op^vat
naem de felvegeinftitueertzyn geweeft, oftegeinfti·
tueert fouden mogen worden; gelijck oock van de an-
dere zyde de Ho. ende Mog. Heeren Staten Generael
der
Fertetiiehdt Nrdtrlanden, cn der felver geprivi-

JiigiéeN;


-ocr page 259-

218 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

■ l66y lègcerdè Wifi-lndifihè tèmpàg^U rè'nuncieréri van alle
dè afl;ien endc pretenfiéd, die
via hàéi óftc van defe
tegcns de
geràeide Afìuaeefché Ctìmpàgriie gimovtett
zijn ) ofte gemoveerc fouden konnen worden,hoeda-
nigh deielveoockfoudénmogen zijn» fonder eeni·
go exceptie. ^

Ten tweeden, ftaet den hooghJlgemelde Koningh
yziìSis>tdèn, éhde deifÉÌfs geiuelde Sweedtfche ^/ri-
èaeufìhé Compagnie if, àen die hoógKftgemelde Hee-
rcn Staten Geneiaèl def
f^riènighdé Nedèìrlàndei* —

dèi^ fèÌVer Wefl'ÌHdifche Compagnie,

cn

„ . eride transfereert
aen de felvè àìle rèciit, feoffelÈc j aitien en pretenfien,
die fijri Koningiif. Rlaièliéyt van
SiséedéH ofté des felfs
Swéedtfche
Afncàeitjihé Compagnie ^ of in der daedt
gehadt hebben, ofte meencfen te hèbbéii óp de For-
treiTe
naemt

de, „ , _

nen in Guinea. op de Kiiften van gélègen, met
alle de gerechtigneden daiér van depehdercndè > mec
dcfefpeciale renuhciàtìe, dathèti nocK den hoogft-
gemeldcn Koningh , noch delTeifs
Africàèrifche Com-

Ìagnie, noch oock de verdere Onderdanen van fijn
]roon, vry ial ftaen tot de gemelde Fortèreflen ehde
Magefynen, ende de plaetfen daer van dependeren-
de, te zeylen, ufce aldaer, ter fake van trófijck, aen te
komen, direftelijckófteindiredelijck, ende dat fij-
ne gemelde Majefteyt van Sweeden, èn de gemelde
Sweedtfche
Africaenfche Compagnie aèn niémant ter
weréldt, hetfy Onderdanen ofte Vreemdelingen ful-
len toelaten, dat fy ha de gemelde Plaetfen zeylen,of-
te oock de felvêeenighiiots protegeréri fullen.

Tcnderdèn, Dat het geinelde Schip met

ïBjrie lidinge, ènde tö6t alle fijne deplendcntién fai zijn
endè blyvèh aeh àep,ehieldeìPifi'Ì7iJt/cheCempagwe
dér
Fii-eettighde Nedèrlanien. endè tot dièii eynde,
rénuncieert fijne ghetnélde MajéScyt > foo uyt fijnien
neem, als «yt die vari de gemelde Swcedtfchè
Ίcae^tfibéCompàgniétaάt^\U^aάsï'^t die hêtaètigaëta
ende de welckc op het gemelde Schip én Wareii, daér
niede het felve geladen was, met alle fijne depcnden-
tlèn, eenigh recht hébbén, totprofyt endegebrüyck
van dé gemelde Weitt-Indifchc Compagnie der Ver-
eenighde Nederlanden.

Tea vierde» ende ten/aef/^ei»} fullen hierover tot
AmSerdam. aen die geene de welcke Gjne Koningh!.
Majefleytdaer toe fai ftellen,
benek vioxàenhondert
en vtertigh duyfent
banck Rijcxdaelders, foo als dit
Tradlaet onderteeckent, cn des felfs Ratificatie over-
gelevert, ende op de behoorlijckewyfegewiiTcltfal
zijn.

VI.

Doch de ControverBen « die tuflên de Sweedtfche
Africainfche Compagnie'·, etidc de gemelde Wefi-lndifiht
Compagnie
de Vereenighde Nederlandenf^eyen, ter ia-
ke van de fchadcn die fyhaerwederzijdts in
pretenderen, aengedaen te zijn, die fulkn volgens
de Wetten van Juftitie ende equiteyt,met den
En'vojé
Tan iljne gemelde Majefteyt indenHegi ge-exami-
neert j geterminecrt, ende de geledeerde Partye aen-
ftont fonder ecnig uytftel, fatisfaöie gegeven worden.

Wat aengaetdeSuf/idten j die den Doorluchtigh·
ften ende Grootmachtichften Koningh van Svee·
de» uyt kracht van de Tra<Saten, in voorige tyden ge-
znaeckt, tot noch toe van de
Vereenighde Nederlanden
ge-eyft heeft, éhde allerhande andere pretenfiea, die
op de feivé ofte op eenigé andere maniere ofte pretext
gemöveeit of geinftituèert foudth moghen worden,
daerob fo heeft Gjn Koninghl. Majefteyt, klaerblyke-
lijck wiliéüde bethoonen, hoe veel hy eftiméertdé
herftéllinfeéende het aenjgroéyên van
Oudèvrientfchap
met de vereenighde Nederlanden, verklaért, ge-
lijck hy bydefen verlilaert te willen reriühcièrcn Van
elle dé gemelde
poflulaien fende prétenfien, gelijck hy
àen àllè de iélve uyt kracht van dir tegènwoordigh
Trai^aét voor hem endc fijne Nakomtlingcn ge-
faeel, ende voor altoos reiiuncieert > alfoo dat dé
i«lve hier pamaeltop geeiiderhaadeqjiniérén» van

dë ij'de van'den Kóningfi ende het Rijck Swedm ghe. V
vordert fullen koiièn m^ogen worden. I ofij

Wederom wat aengaet defubfiditn, die de Hooge
én Mog. Hecren Staten Generael der
Vereenighde Ut.
derli/nlen i
tot noch toe van den Doorluchtighften en
Grootmachtighften KoningH van
Sveden gevordert
hebben, ende allerhande andere pretenfien die op dien
fclvfcn voet ófte eenigh ander pretext gemoveert ofte
gëiriftitueert foudên konnen worden, ho hebben daer
om oock de gèmeltcHeeren Staten met de ielve waer-
fcbynclijckheyt willende betuygen, hoeveel fy de ou-
de
V fientfchap, ende een naeuwer verbinteniflè met
fijn Majefteyt en het Rijck 5s?;</(meftimeren, ver-
klaert, gelijck dé felve verklaren by defen, dat fy van
alle gemelde poftulatien en pretenfien fullen reniin-
eieren, gelijck fy van alle de felve uyt kracht van defe
tegenwoordige t'eenemael en voor altoos renuncieieo
alloo dat die op geenderhande manieren .hier oae van
de fijde »an de Vereenighde Nederlanden gemoveert
fullen konnen ofte mogen worden.

Doch alhoewel het den Doorluchtigften en Groot-
machtigften Koningh van
STvede», eadede Hooge en
Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde
Nederlanden gelieft heeft, om in 't toekomende, alle
occafie van diifidentie af te fnyden, en wech te ne·
men alle het geene obfteren mochteomdeoudever·
trouwelijckheyt ende confidentie te herftellen, TSyde
vooiige paragraphett te renuncieren van alle preten-
fien in 't geheel, die op eenigerhande voet ofte pretext
tén wederzyden gemoveert ofte geinftitueerifuudea
konnen worden, foo verklaren fy nochtans geenfiott
hare ineeninge te fijn gheweeft, door
àie generale re·
mnciatte,
eenigh prejuditie te doen aen de private
aàien ^ ende rechten van bare wederzijdts Önderda·
hén, cf aen ket geene tnen aen dc felve van wegen dea
Staét of eéhige particuliere fchuldigh is, maer beloven
ter contrarie, aen dé felve metten cerfteniatisfaÖie
te geven, én béforgcn dattet felve oock van haere Öa-
derdanch gefchiede > en daer toe arbeyden,dat aen do
félvè volkomen récht gedaen worde nae de wetten en
Traftaten fonder eenige omwegen ofte refpedi,εη ge·
daen, fonder eenigh dUay ofte uytftel ter executie ge-
leyt werde. Doen in het termineren van de fake, con-
trovers tuflchen
Groet Jen ende Crivit/en, fai geobfei-
veert worden het geene,waer over men nu al eènfdeel»
verdragen is, ehde hier oa vordet fai verdragen.

Ende beloven wy dat dit Traöaet ter goeder trou-
wen nagekomen ende van fijne Majefteyt van
eten, ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten
Generael der
Vereeniehde Nederlanden geratificeert, en
de ratificatien wederzijdts binnen den tydtvan<fr/*
maenden overgegeven [en uytgewiflèlt fullen worden.
Tot wekkers meerder waerheyt, hebben wy boven-
genoemde
Ambajfadeur ea extraordinaris Envoyé wa
aen Doorluchtighften ende Grootmachtighften Ko-
ningh van Smedenitn wy Commiffarifen van dé Hoo-
ge ende Mogende Heeren Staten Generael der iir-
eenighde Nederlanden, dit Traöaet met ons eyghen
hant en Zegel beveftight. Gedaenin denHageden
acht en JulyNieuwe ftijl Anno fefitm h»'.

diri [even enJefiigh.

(L. S.) Chriftophoruf Delphkus

B. ende Grave van Dhena
{L.S.) HarM Appeltom,

L.S.iB.d-ArpereiH.
L.SAJobàndemk
'L.S.)phanKiiit.,
L.S.) G. HookL·
'(L.S.)E. v. Beetf)
{L.S.)E,'v.Bèntbi
{L
:s.)J.rsbrmt.

^(ti dertighftéfi, grbi[)atbiefel|eecétl dSecottttüiif
tcetOe aetappditettt üan Defe tiBcninsè : jö'n öaet
oUcc Eiebanclit i mbe ^ boo;t^ Qtictgcbontien Dat get

bat befcli ____________________________

eicpjeffeetben àlgict; tes J^ttaattrnme tófllni

ill62«IV


-ocr page 260-

en OORLOGHj Ί Mt-en-WrHghfle Boeck, 229

iiXdfiMfn ban öe tjeDoufte Affricaenfche öiffrecntcn/
cS ncffen^ ijacr i|o..i®as.ÖEfolHtiebanDen
twintighften Dcfrs?/ op't feltìcfubiectgcno^
tiieii/ eefoiiOen foube too?Dcn aen öepjcfïöialcCai
naüaii öe
Weft-lndiiche Cotnpaffnie Defcc 3tan=
ncif metbeflefcte/ ommetgöeItjchDenooDiflco?D?e
tciirilcn/ totbrtalinfle ban Dcfonimeöanhonderc
duyienc ötjciöaeïiiEr^ in fpecicn binnen ben tijbt ban
drie macnOen/battoebecsijbt^ Öatififatien / boleen^
pti in contemite ban 't meec gefepbe ®cactaet / fou»
m moeten too?ben uptoetoiffélt: bet felbe

öLcactaPt oocft CoppelöcR booj ben?Caent be Heyde
^communiceert/ en öctbantcgcfit aen ben i^eec ?Dm=
bn(T. ünn
Vraockiijck, mitfgaberg acn be jfötnillec^
üail Den ïtan. ban Vranckrijck en Danemarcken,
ïieuc en ©aiflen ban Brandenburgh en Lunenburgh,
tot Zeilcnöfnabrugge, alDiec cefïbeccnbe : toöbccé
ooch ii Coppe ban't boojfs ^cactaetgefonben aen öe
©ffccn
Boreel, enbe ban Beuningen, cefpeetibc Sfinii
baflTaöcni en ^ptcaojbinaci^ .IBinificr^ ban befen
àtact in
Vranckrijck, al^ oocft aen ben J^ercban
Amcrongen (iSjetcaojbinaci^ <0ebeputeerben upt bcfe
©ctaaDrtinge in
Denemarcken, omme baec ban aen
be tefpcctitte l^obc albaec be noobige comtnunicatie te
ncüen ; en gelijcfte Coppe aen be iïcfibent Hey ns, om
te (Irccften tot fijne nacccötinge/ enbe tojjbec^ te bic
«cn fulcft^ enbe baet't beljoojt.

©epacticuliece Ratificatien bfi;®?obihcien/ Hol-
lant
tm boo?|ien/ fpn ban tiib tot töb toel ingeftomen.
(^nbectufTcgcn (ilaeggben ècbtec be
Sweetfche jiüSini:
(Icc^/ bat beaenghegaclbe enbe giet te Hanbcopge^
bjacfite^toeetfcöe |>cbepen en (Öoebecen al norö/on»
aengedcn be filate bifpofitie ban tjet
provifioneel Ac-
coorc
Oen fcftienden 3|ultjlefileben /alöiet in ben Ha-
ge geflooten/be <iBpgenaer^ ontBouben toietben ; baet
oDft oocft eene Confecentie met be gemribe J^eeien
iE):tcao?binaci^ |®inifiet^ i^ gefiouben/cn ingenomen
titbbcnbe bec felbcc nabece pjopoptie enbe infiantic
'tfclüe Subject concecncccnbe / enbe fpecialgcft in
atl^tfnge genomen jpbe/ batgaecio. j|Iàog.aIop
benachtienden 5|ulij boojnoemt/ 3Önbe ben tweeden
taglj naec ijet flupten enbe teechenen ban't ρ.!ο0ίΓιο=
nfel'?l!ccoo?t op be
eerfte oubecture ijaec bacctian ge?
barn/ 'tfetbe aen|ïont^ be CoHegim tct?libmicaM»
trpttocgefonben/ enbe be felbe belaft bcbbcnbefaei^
licn enbe p?oceflen S weedtfche ©nbetbanen concccnc=
tmDe / blenbolgenbe te tecminecen / enbe bat bp bate
ï?o. lÊog. bebooifs laflfoobicftbjii^begriegentbept
ficö Daer toe gepjefenteectbabbe/ cnfpecialöcfiben
dertightten gillij ic|ileben/ mctempjeffcmcntgeceii
tetecct toa^ met bpgeboegbbe tecommanbatieaen
be gctnelbe Collegie tec?ibmicalitept/ om in't tee
mincccn banbeboojfsfaeeftcn / Sweedtfche <©nbec;
banen concecnetenbe/ alle boenlijcfietebelilcfib^Ptt^
gcbjupcfecn/en am be (JSeinteccffeecben te laten eclan=
gen/ aïle ho?t enfpoebigeejcpebiticbanSlufiitie:
goetgcbonben / bat aen be gemelbe üeecen €^t;ao;b.
aimbalTabeuc en €nbope ban
Sweden becljantcepcftt
fouben toojben Cptcacten ban baec ï^o JKog. Sefoïu·
tien ban ben achtienden en dercichftengiuIijopgbe=
«lelt / omme baec upt te bonnen becnemen metjïiat
womptitnbe en genegentbeptbaeci^o. I^og. gepje.
(tcEctijabben alle 't geene toaec toe fp upt ftcaeftte ban
Bttboojfj
provifioneel Accoordt becbonbcnbjacen/

ofte anbfcfintg upt confibetatie ban b?ieftbtfcbap
met fijn StonincW. USajeficpt ban
Sweeden,ban Baec
Broojbcct ftonbe toojben. <!5nbenaebemaeIöace©o.
JUaog. foo upt öe boojfjMaciiten/tì^uptbetbecbec
gecappojtectbe ban be boo?noembei|eccen<Öebepu-
teerben faemctcftten / bat be oo?faecfte toaecom be
boojfs Wagenbe
Sweedtfche ©nbecbanenbaec oogb
niaclt niet becepcftten baec innef^eentecefibecen;
bat be felbe |icb niet confo^mecenbenae be ïBetten cn^
be Coflumen befec Itanben / enbe bemaniece ban
Piocebecen/ in be feïüe geb^upcftelijcli/ be gbemelbe
Colleglm tee ïBbmicalitept onbequaem maecRen /
om tot bet ticmineven fnöe aflwen ban Of gefepbe öa.
y I Ded.

'\667 inbinwfn. ooch Coppe ban 'tvyfdeStrtijcfid

cefaften/ (nconfojmiteban 'tmeecgemelbe provifio- léëf^
neel Accoort
te Bonnen pjocebecen : foo al^ aen öe ne= - '
melöe J^eccen iEctca0?ö.,!i©ini(ïec^ ban Swedeo in be^
bcnchen gegeben toiect mit^ öefen/iof be felbe niet fons
ben gecabenbinben/ boo? baceautbociteptomtcent
be ijoojnoembe hlagenbepactpen/ in'tgeeneboojfj
te cemeöieren.
e felbe l^ecccn USinijiec^ bf bbcn ben vyfden^ep.»
tcmb?i^ boo? een cipjeffe aubientie baec l^o. naog. ges
congcatuleect obec be geflootene ©jeebe tnctEngeianc<

Hó. en Mog Heerett.

ALfoo Wy voor eenige maenden by onfe eerftci
aenkotnfte alhier j ende dat wy van onfe aenbe-
voolcn Negotiatie een begin maeckten > die wy
vervolgens met alle mogelijcke neerftigheyt en yver
hebben bearbeydet, endegenoeghfaem daeropvol-
trocken,de eere haddeii van in deién llluftre plaerfe U
Hoi Mog. te begroeten,gjngh ons voornaemfte oog-,
merck daer henen ; dat wy U Ho. Mog. volkoment-,
lijck mochten verfckeren van de ware en oprechte in-
tentie en genfgentheyt van onfen aller genadighftea
Koning en Heere,foo om te herftellcn ende voorts te
culti veren de oude verircuwilijcke Vriendtfchapea
Confidentie met u Ho. Mog. als oockom u Ho. Mog;
neflfens der fel ver Ingefctenen hertelikkroe tewen-
fchen alle heyl, voorfpoet, en voortsalle'tgeenge-
oordeelt konde worden tegedyentotderfelvernut,
befte, en proiperiteyt. Wy hebben oock fedeit dien
gedurende den geheelen cours vanNegotiatie foo hier
als tot
Breda, met realiteyten felfs doen blycken dat de
verfekeringhen en aiTecuratien die wy doen van ons
gaven geenfints gegrondet zijn gheweeft op ydele of
bloote woorden. £n wortonsnuby de ongh ite Poft
uyt Sweeden weder nieuwe occafie aen de handt g^e*
ven om met de grootfte expreifie U Ho. Mog. te be-
krachtigen meer aller hoogftged.Koninckl.Majefteyt
finguliere vrientichap en affeöie tot defen Staet en dei
felfs Natie : Sijn Koninckl. Majcfteyt genadighil
ónt
aenbevelende, dat terwijl wy noch hebben af te wach·
ten eenige nadere ordre en beveelan diehetintereiTo
van meer aller hoogftgemelde Koninckl. MajeileyC
raeckende,om kortheyt des tyts,te gelijck met de felve
Poft, doens niet konnen hebben afgegaen, wy ondtr·
tuiTchen fonder uytftel by U Ho. Mog. fouden afleg-
gen de toe wen finge van alle geluck en zegen,met foo-
danige vati de gantfche Chriftenheyt hooghverlangde
Vrede, ala U Ho. Mog. nu metfijnMajeileytvan
Gfffff/
BfittàngieH Zijn komen te fluyten en op te hech-
ten 5 waer door alle vorder Chriften bloedcvergieten,
ende het dcftrueren harer goederen ende welvaert na
oock wederom is ceflerende, ende alle Negotie ende
Navigatie daer tcgens in alle bevaren wateren,tot ovet
groote vreu^hde van den geheelen Aerdtbodem , hcr-
bracht wordt. Syn Koninckl. Maj. wenft dan van dé
grootcn Godt, wiens goetheyt voor foo grooÉeh weiclt
alle lof, danck ende eere alleen toekomt, dat het fy-
ne fouveraine macht ghelieve 't geen onderllngh is ,
foodanigh van fijnen Hemel af te ratificeren ende t6
zegenen, dacr mede hetgenegotieerdevaftenbon*
digh moge bly ven 9 oock voor bey de Partyen > ναοί
haer Nakomelingen i en niet minder voor der felver
Geallieerden, Vrienden ende Naburen moge zijn en
ftrecken tot een volle contentement endegedurïgö
profperiteyt. 't Welck wy op bevel ende van wegen
aller hoogftged. Koningl. Majeiieyt u Ho. Mog. mitS-
dcfen nu hebbende gehadt toe te voegen, fuilen Wy
geerne oock in ons particulier het onlfe tot alles trou*
welijck foecken te contribueren jeftimcrende het voot
geen kleyne glorie gebruyckt en ge-cmployeerttezijn
geworden in foo importante en loffelijcke afFaires, en
die den Hemel met foo goede en geluckige fucceflen >
heeft ghelieven te Kroonen. A<Sum
's Graven. Hd-
ge den
vijfden September feftitn kmdert fevevHtft·
fiigh.

55e IgifC ban Gent piefibecertbe ( Ijeeft gaer 6fis
bandit obec De aelucitb?en<inge/tn fpecf^eftban tos*
© B«n


-ocr page 261-

Z30

SA KEN van STAET

1667. O^^^foo Bitcouiuriijcft BpBacca^jeficttÖÉbeniid-
, ' delinge.

^ti ac&iicmiötiae^ toa^€onfirentie met öefrfbe/
ateact De i^eccen S
weetfche cepiefentcerDen De gcne^
Bentljcpt
boii Sweeden, om l>en<©o?toBÖoac{ttuf=
fbljen üe ϋυαοηεη Vraocknjck enöe Spangientete=
mibödm / enDe be al tc gcoote inefgalitcpt in Europa
booste itomm : bat Vranckrijck groote piefentatie
am
Sweden t)a&be gcbaen/piefcntecenbe gcoote ^ub-
fiDicn/ alleen om
Sweden te obligccen / tot fiil Tttten ;
bat |)Ct gelDt tot
Hamborgh gcceet lag. 5i)at s weden
noptficbbaec toe ftabbetoillen becbmbeni maet fiaec
SicmeE in Ijetltant tian
Bremen geceebt lagl) om met
co^cefponbentte ban befen ^taet te becepcl^en liet op^
Qemelöe oogötoit. <βθοφ/ ftlaegöDmbatDcKeyier
fict) tegen S weeden foo pactgbigl) gaDbe geftelt / rnbe
m alle occurrentien ongelijcit gabbe geOacn $ inbigite^^
cenbe flilftoijgen^ {jet bjeccft ban
Bremen.
Siaet -penfïonati^ ban taocgen befen ^taet / liecft niet
tnin genegentbept getoont ten epnbe boo; mcbe toecc-
htngeban
Sweden enbe Engelandc, f)rt gemelbe Φ01'
logö moc&t toojben bebat/ bat/ gdijcft boo?toefen
ïjct Noortfche ©ojlogh booj (STcactatrn in ben Hage
tuffcBen Vranckrijck, Engelandc, enbe befen Staec,
OOCBt aifoa ttU tuffcljen Sweeden , Engelandc i enbe
befen ^taet/ mocljt ttjojtjcn behangen/ enbe be .fBe·'
blatte aengtjebobcn totmobecatie banbenieeflbrge»
cenbe enbe tpojbitfcenbe f>arrljpe. 3©acc toe goetgcs
bonbentoiect/ battuffenüwecdenEnbeÖefen ^taet
een pjobifioneel Confect mocöt too^ben op öct papicc
Qefieit.

«©nbectnjfcljen toiecben bte ban be Weft-Indifche
Compagnie
gepecft tot opb^enginge bec hondert duy-
fenc ïiijcFbaelbeté aen ^toeeben/totbolboeningeban
het ®cactaet; fullenbe Ijetcederenbetoecbenopaöci
b;atl)t bp ben ^taet/ ofte cefpectibe ]^jobinc(en, ^ie
ban be
Compagnie gebbcn gcbucigl) / enbefpedalgcl^
ben
twee entwintichften befe^/baet tegen geallfgeelt
Ijaec onmacbt; maet alfoo tjet ^cbipChriftinam
De ttioapmanfcgappen bp Ufaectoacengenaoten/ i^
berjïaen/ bat nodjmaeii aen be
Prefidiaie Kamer ban
De gemelbe Compagnie in be anec fecieufte tetmen ge^
fcl)?ebenfoube boojben / batgaec al^ noci) fobani^
gen o^b^e fbnben licbbente^ilen/ ten epnbe bat be
toooj(5 forame ban
hondert duyfentilïijcicoaelbec^ op
Den pjecifen tijbt in 't boojfj Ccactaet ge-fjrpJcflTeert/in
bacen gelbe gefucneect enbe opgeb^cgt moeite tooj'
ben / of bat gaec l|o. JO^og. anbetfint^ gcnootfaecltt
fouben toefen te bencften op mibbelen ban
conftraìnt«,
koacc boo^ be booif; Compagnie gebifponeectfoube
mogen toojbenV om be gefepbe fomme bmnen ben tijb
^boocentefoucnecen.

't cappa;t ban be l^eecen Geliicom enbe enbe«
te gaecilo. jI@og. <0ebcputeetben tottefaecltenban
^toeben / caecltenbe be begrootinge ban be p?efenten
te boen aen be )|eei
:enSweetie|Iàebiatcut^ enbega--
ren ^eccetaci^ ; ben
feven en twintighften bet»
(laen / bat be ï©ebuiBe en «Srfgenamen ban ben ®ce=
tcFlemming jal. gebacljteni^/mibtfgabet^ ben fêiete
<B>cabe ban Dbona, in ecbenteni^ ban tjacen acbept
enbe moepte tot bebo|becing||banbe)^;cbetufTc()en
Dm ïtaningö ban
Groot Brltraugien en befen ^taet
Den
een en dertigften g[ulp ïe(HfDm geflootcn/lgebup^
cenbe be onbetganbclingeaengetoent/ piiet getege=<
ieect enbe beteett foube biojben met een fomme ban
tien duyfent Cacolu^ gnlben^ / enbe bec fclbei ^ecces
tatil met een goube ketting en Jl@ebaeil(e / tn; bjaec»
Dpeban
acht hondert geliiche gulben^.

Sten be i^eecen banVrieflandt, toepgecenbefiaeE
quote te foucnecen in be cefiecenbe
veertigh duyfent
»ijc);baelbec^ aen Sweden/ i^ben vierden «i^ctobec
Qcfcg^eben eene (lecc&e aenmaiiinge.

%en ben i^eec Appelboom e]ctcao?binaci^«Enbope
ban
Sweden,i^beniwintigb{len goetgebonöen tebec^
eecen
drieduyfentgulben^; te torten dertién hondert
flulben^ al^geaffiflecct fjebbenbcljetjongfigeflooten
iCcactaet bancebintegcatieban Bjientfeljap met ben
i^oningt) ban
Sweden; dercienhondertgulben^at^
Qeaffifiéect gcbbenbe be
mediacie banS^^etwjongf)^

tuffcïien ben föoningban Engelandt cnbebefen j&taet
tOtBreda^^OOten/ mbe noc^ v^r hondert gulben^

®cactaef ban Marine mefLn föoningfj ban Swe!
den.

3}n befé tpt nafleecbe ijler oocR een Afgcfonden ban
ben ^cootenCfjaac ban Mofcovien, bjengenbeniet
al^ een Compliment, ^en
twedenjgobemb. boojbcn
^gent be
Heyde met een üaco^b'antteee^eetbtn
upt fön ïïogement geijaelt / enbe boo? be Heecen
Col-
terman enbe Kien boben aen betcapgeceeipieectenbe
in be39ecgaI]ecingegeintcobuifeett3tinbc/ geeftfyn
affejjcpbt ban Ijaecïlo. Jl©og. genomen/ enöe jjceft
ben lleecban Afperentfc©frgabec{ng|jepje(ìDtren-
be/ acn be felben obecgfjelebect gaec Ho. j|)3og.t;e:,

Cijaac/ met enbe neben^foobanigeCuctalia alj^ in
biecgelijcltetgelegcntljept gebjupchelijcit jtjn j baet
met ben felben bjcber afgegaen i^ / «nbe toiect aen be
gemelben «Snbope tot becbalien ban ftjncep^holien
ban
Hamburgh tot bec Mofcouw booj ben ^gcnt be
Heyde tec öanben gefïelt be fomme ban vyfhoudert

. •efelbeligentïjeeft ben felben Afeefonden ban ben
l^eec <&cooten€{)aac ten bage ban fijn bectcech ban
ben
Hage na Amfterdam, ijem onbettoegen metfijn
fuite befcoperenbe bantoagen-lj?acïjtciifnanb?eon>
Ito(Ien tot feofien ban 't H.anbt / enbe tot
A mfterdam
boo;noemt geaccibeect toefenbe / geeft be aenhotnfie
ban begefepben ^fijefonben aen be#eei;en23ui;gc·
mee(letm enbe Jïegeecöec^ Bec gemelbe ^tabt beftent
gemaecht met becfoeclt/ bat baec
<tS. ben felben Afge.
fonden
met fyne boo;noembe futte/ toillenboenacs
commobecen op een ban be ^etjepenbefecXanben
gebeflineect na
Hamburgh, omme btctoaect^ g!)(s
tcanfpmteect te toojboi.

g&c felbe ?llgent geeft ben veertienden gerappo}»
teect bat tjpaen ben l^eeceO^cabeDhonaeietcaojtiis
naci^ ^mbaffabeuc ban
Sweden, gabbetoefenp^tt
fenteecen ben gouben Keten enbe Mebaille / φ
maec&t boo; ben ^eccetaci^ banbel^eecen^bjcet'
pe JQebiateucé/ gebaceect gebbenbe op&e3P^Dc>
ganbelinge tot
Breda ; maec bat ben gemelben Heete
<&cabe ficg beftoaett gabbe gebonben ben felben üe^
ten aen te nemen / boo; enbealeec bat gaec @o. iBog.
gebefineectfonben gebben aen toien ban bepbe be^^
ccetacifen / bie be boojnoembe il^eecen
Sweeticht
A^ebiateuc^ gebientgabben/ ben felben lÌteten enbe
m^ebaille gegeben foube biojben ; alfoo toijlen be iee*
een
Flemmingh endeCoyec, ingaeclebenraebeep
tcao^binacii ^tlmbaffabenc^ban
Sweeden gacen^e·
ccetaci^ / en gp $eece ecabe ban
Ohona fpcn
nen^eccetaci^apactgegabt gabben: 3I9aecopent>
Igcl^ goetgebiHiben battet aen elc6 een foube b)o;bni
grgrbrn.

39e betalinqö öecöeïoofbe hondert en veertigh duy-
fent Rijczdaelders
nietibolgenbe/gebbenbefeeceti
^toectfcge:ji@ini(lec^aen beJ^eecenCommilfecifm
gehlaeggt op bolgenbetoijfe :

p\E Konincklijclte Sweetfche Minifters vertrou-
^ wen, dat uyt foo veel voudige Conferentien, als ut
fy de cere hebben gehadt, geduyrende hare negotie-AiJ
tie alhier met haer Ed. Mog. te houden , de felve hare g
Ed. Mog, niet anders in haer gemoetovertuygt fullen mig^
konnen zijn, als dat iy Konincklijcke Minifters van
wegen fijn Koninckl. Majefteyt, barenallergenadig'S

fteo Koningen Heere,8en harezydc alles hebbenby·
gebracht wat tot fpoedig wegnemingQ van alle ombra- gni*·
ees endilFerentcn, en vervolgens tot de reële volwec-
Einge van hetdaeroponderJingkgeflaotenTnÖMt

van hun Konincklijcke Minifters heeft konnen
werden vereyfchtjdat fy daer boven felfs oockeen feer
willigh oir hebben geleent, niet alleen tot de herbren-
ginge
Viti àteuJtFrieHtfitapmde ConfiJentitf maet
Dock tot het geen aen den Staet vanhacrHo.Mog.
byfonder heeft konnen geoordeelt worden
nntenvttr·
dttlighttïxin.
EndetlfoofyKonincklijckeMiniftei»

nicc en hebben koaaea twijgen, of baer £d. Mo-
gende


-ocr page 262-

en OORLOGH, 'tSe^ue^i-en^'veeriighfleBoeck, 231

öogrocrck j ibo nochcans fconnen üaer üd. Mog------

ODtkennen, dat fy Koningl. Miniftersaen haer zyde
eetcel zijngeweeft om het geflooten Tradaec fijne
perfedie te geven, haer Ed. Mog. in tegendeel daer
van tot noch toe in gebreecke zijn gebleven,cnfulcx
mits verfcheyde traineringen, waer van hun Koning-
lijcke Mmifters oorfaecke niet allerdingns

bewuft is; De continuatie van weickedilayen lichte-
lijck nae fich foude
konnentteependettonexecutione
van alle het genegotieerde j 't welck nu voor langs foo
wijt al fijnde gebracht, datter nietsenrefteertalsde
uytwiiTcliDge der aden van ratificaticn, mits voldoen-
de de Conditie daer aen annex ; waer toe fy Koninck-
lijckeMiniftersaen haer fyde nual lang en binnen den
behoorlijcken tydt reede fijnde geweeft, foude het
flaecken van dien, aengefien moeten werden als eene
volle mtraSüB van een deugdelijck gefloten TraSacc
aen de fyde van haer Ho, Mog. waer van de Confe·
quentien foo feer niet fouden drucken Allerhoogftge-
inelde Koninckl. Majefteyt wiens interefle foo haogh
niet daer aengelegen is> als wel den Staet van haer Ho.
Mog, die daer door een irreparable nadeel foude ken-
nen komen toe te waffen. De Koninckl. Minifters ge-
ven haer Ed. Mog. alles rijpelijck te bedeücken, en op
dat fy Koninckl. Minilïers aen hare zyde niet en fou-
den mogen fchynen in eenighen deele yets aen haer
yveren devoir gemanqueert te hebben; als hebben
iy haer Ed. Mogende mitsdefen de faecke nochnjaels
ten overvloet ernitelijck en
voor het iaefie ten voordeel
van het gemeene befte willen gerecommandeert heb-
ben, ende vertrouwen fy Konincklijcke Minifters
dit het haer Ed. Mog, 1 ever daer heenenfullcn be-
leyden, daer mede alles fyne uytterfte perfcdlie beko-
me; dat als den mutuel gedaen arbeyt vruchteloos fou-
de te rugge gaen,ende heritelien alles in voorige onfe-
kerheyt, ftaende gevolght te werden door on verwin-
deiljcke fwarighcden.
Signatum Hage den tienden De-
cmhnsfifiiea hondertfeven eufefiigh,

C. D. Gr. tot Dhona. H. Appeleoom.

i^tcfdbec tpbt Deilecrenban Geilicomenbeati'
brac bacc Ho. .llog. (©cbcputeecUcn tot bc
S weetfche
faechen / gebbm ineebalge enbe tot bolboeninge ban
öECfdtjec fucceflitoe Sìefolutim CommijTociaelinba=
te^Öcn vyfden <©cto&eccnbenfevenden jloüenibcc
Iclile&cn / tot bEcfcöepbEn malen met be 25ctointi)fb»
ïitrcnban be «©coctcopeecbe
Wcft-lndifcheCampa=
gnie ingefpjechgetoeefl obec 'tuptbinbenbanbebe-
iau(le hondert duyfent ötjcicbaleci / bie bc feltìeban
gaerjijbe gegoubentoami te betalen all een gebcelte
ban
De hoqdert veertigh duyfentjjijcjcbaclbcc^/ bp
fict
vyfde HJctiicfiel ban Dct ®cactaet tuftcljen ben
itoninsl)
ban s weeden enbe befen ^taetben acht en
twintighften
^uHj fefïleben gefïooten tot afhoop enbe
e;ctinctte ban beGuineichebiffecenten/ enbe ban
be
quefiic obec Bet ^φίρ de Chriftina aen fijn J©aje=
Pept btlooft: BebbentecSfcgabecmsege-eF&ibeect
be jonflölle pjeftntatie boo? bie ban be gemelbe Com^
pagnfeam Baec Ho. ltgog.ingefcB?ifte obecgelebect/
tiaubenDe in effect bat Öaecï|o.|feog.totf]acenlafle
nemenbe te n^otiecen be boojfj
hondert duyfent
öijcpbaejber^/ fpïieben aen cntenbefioebebanBaEC
Ho· .fl^og. foüben cebecen/en obecgeben 'tcecj^t tot be
elbeceptg bccfiftccnen tecminen/ bie be boojfj ingebole
ge ban 't eecfle ?8ctÖcMban 't ®cactaet met ben fóo'
wnflöban
PortugaeUtot ïajie ban ben felben lüoningö
va^ toinpctetenbe / om baec mebe te boen / al^ met
oaec epgen goet ; mibtfgabec^ om baee upt toebecom
te confequtten be boojfs
hondert duyfent aö'qcbael=
Oetp bie {jaecJ^o. Höog. al^bowen fpuben ftomen te
negotiecen enbe ben$ioning& ban
Sweedcn te betalen.
»00 nocötan^/ bat geen baec ban meecbccingelbe
of cffecte boo? ben ^taet bebongenofgeconfequeect
fouoe mogften bJo?benaenbemeecgebacliteCompa=
gnie biebecom pjompt foube b)o?ben uptgefteect; enbe
ingeball; baet ban yet^ bgi ben ^taet gecemittegct of

acn be fioogögemel&e ftoningf) qurjt gefcBoïben fouDc 1667,

mogen too^ben tot toegljneminge ban be queflien nooa_L

pnibebe beeobrcinge ban Couchin enbeCananor,
of anbece begemelbe Weft-Indifche Compagnie niet
concetnecenbe/ bat al^bantegeiijcRben^taetaen
bc feibe Compagnie baec obcceenaenlienlgcfie fonts
me in geceben gelbe foube betalen / foo cnbeinbiecboea
gni al^ ben ijoogögebacBte gitaet/ bienacngaenöc
touöe honnen obcc een Bomen. Cnbe epnbelijtfi/ bat
in ca^ met ben öoogögemelbe fóoningij banPortugael
ecniflö naebcc Ctactaet foube mogDenbiecbengBe^
maecKt/ bat aïiébantotboïboeningebanbebolgens
be tecmine en pje(ïatie ban bebojbecc 3llctijcïtelen balt
'tboo?f5 Cractact boo? Baec Ho. Jföog.baubenïitos
ningb ban Portugaei fobane becfeecïtecinge bcbongen/
of anbccfint^ bp ben ^taet aen be meecgöebaè»
Compagnie gegeben foube moeten lao?ben/ batbc
fcIbe Compagnie ijaec intorhomenbe ban be bolboe^
ninge ban bien becfeftectmocBtenBouben; allego»
pjefuppoofi/ bat Bet^ctcop/mibifgabec^bepjeco^
gatiben/ bjp&eben/ en beneficien boo? befen een aen be
meccgebacöte Compagnie beclecnt tot in 't uptepnöe
ban befeloopenbeeeutoen bp Baec io. Jüog. gecon*
tiïiueectbjifcöf, 30accDpgeDeIibcceect5ijnbe/i^bec='
fïacn / mit^befen tebecforciien en autbocifecenben
ïïaebt ban ^tate / om bebooifj fommeban
hondert
duyfent
iBnficbaelbetsJ boojceccneningebanbemeeci
gemelüe
Weit-Indifche Compagnie boo? ben^nt^»
fangec<0en£cael
Jacob van Volbergen fonbccuptffel/
op intEceji tcgBen
vier ten hondert in'tSfaccteboen
iicBten / ten epnbe om be felbe penningen met be ceflea
cenOe
veertigh duyfent tìijcpbaeJbfc^ fap ben gcmee=
nen ^taet te foucnecen/te boen ballen
in Banben ban
be alBiec aentoefenbe Heecen Jföinifiec^ ban be Βοοπ^
gemelbe StoningB ban
Sweeden, mit^battotcem»
boucffement ban be boo
?f5 hondert duyfent aifcybacli
bec^ aenbe Boog gebatfite ^taet pjefecablemem booj
alIeanbeceCcebiteucen ban begemelbe Weft-Indife
Compagnie foubtn jgnenbe blpbengeaffecteectaifó
be^ffecten ban be felbe Compagnie ; etibe fpecialijcft/
bat be jaeclöRfeSIntecefïen ban be boo
?f5 hondert duy-
fent
jSgocbaelberg fouben b?o?benuptbccfiogniiieii
ban beboo
?f5 of fobanigB anbec glab inRomen/ ai^bp
be felbe Compagnie ten genoegen ban Baec Ho.l6og.
aengebjefen fonbebjojben : ot bat bpfauteban bien/
be gebacöte Compagnie Bate metB«gefneboo?f5/
niet confojmecenbe / of toeï / bat Bacc ï!)o. .i®og. booj
be felbe Compagnie of anbetfïnt^ bah 't effect ban
bien / gefculietït toiecben / fp bate in anbccg fouben
becfien.

Heec ban Gent tee ©ecgabecinge p|c jibecinbe /
Beeft ben
veertienden ©fcemb?i^ gecapp0|te£ct/ bat
Den Heete <©cabe ban
Dhona rj;tcao?Dinacié
bajfabeuc ban
Swcden Bem brftent gemartht Babbe/
Dat BP cecftbaegB^ naeEngeiàndtmeenbciebettcec=
ften; met becfoech/ bat BemeenbanbelicBfleJpcei
gatten ban befen ^taet tot fijn tcanfpojtbectoaectg
becguntmocBtetoecben. (ïïen
anderen, bat Bem al»
nocü bagBeiflci beele ftlacBten ban be
Sweedtfche
©nbecbanen toacen boojltomenbe/ obecbeguabe/
immec^ be tcoge Si ufiicie ban 't Collegie tee ?6bm{ca=
tltept tot
Amilerdam. <i£nbe eyodelijck, bat BP Heec
^tmbaffabeuc alnocB feecinflanteïócBbccfocBtenbc
gcucgeect Babbe be p?omtebetaIingebanbebetou|!e

honderten veeriigduyfent isijcjcbaelbec^ bp 'tjonga
Ile geflooten ®caftaet aen be Hcoon
Swecden belooft,
3©aec op gebelibeceect sönbe / i^ goetgebonben op fiet
eccfte point/ bat aen 'tCollegien teclïbmicalitept
tot
Rotterdam geftBjebcn fouDetoecben/ bat Baec
ten fpoebigBften Baec io.|13og. luilben becicBteny op
enbe tegen^ toat tijbt een ban
f cegatten ban oojloge
ban Barec ceffojte gecect foube Bonnen toefen om ben
gemelben ileec ^ïmbaflfabeuc met fgngebolge enbe
bagagie/ naec
Engeiandt te tcanfpo|tccen. «©phet
tweede point toiftbi ben Heec David de Wildt, j&Cs
ccetaci^ ban 't CoHegie tee Hlbmiraïitept tot Amfter-
dam
boo?noemt mibtfbefen bccfocBt ben meecgBe*
meiben {|eec ^mbaflabeuc te gaen infojmeecm caec«
Benbe be faeclten ban be ^toeebtfcge <@nbetOanen
@
Λ baoi


-ocr page 263-

Ili S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

boo?öetfcHje€oHeaieöansenöE: «inbe op ört derde
^ J' pointcaecIteiiDeÙebetalinaebanöetjoojfcjjebehon-
dert veertigh duyfent ÖijcFDaelDec^/ toÌfCDm tJ£CC»
fpectiüe p;ob(ntirn noc{)madi^niit^D£fcngantrcgfe:'
cieuflijcft bfcfoc&t/ liei) alinoci) tEnfpofbiflöfïm
te
tailllcn brthlacccn op gettonccptbanlücfolutie&ie^
aengatnöe ben tienden befe^gefoinieatenbe op 't
papifc flepjacöt. mebeacnDel|eecinc);tca·

ojbinati^ ^nibafTabcur^ öan befcn^taetinEnge-
landt gefcïjieben/ bat i)afc<!B.met bmboojnoimbe
j[|fct;e<i5?aòeban Dhons aïbacc oberBiJfhomtn 3i)n=
bc/ omtirnt be faecftcn toncecncrenbe be gcmecne
intetcflen / alle goebe cojcefponbentie tollben fiou^
Oen.

©en negentienden tet ©etgabecinflöe SOrtöBf»
bonben bat eenojbinaci^^mbafTabrucbaniuegljen
öefen ^tact / gefonbm foube tdetben aen ben Itoning
enbf Ijet ban
Sweeden tot Stockholm, om albaec
ten bfenpe ban ben ïanbe en tot onbetfioubeban be
onbecIingegoebeCojcefponbentie tulfen bentjoogöll'
gemelben fóoninaïj enbe befen^taet/ albaec te wfi'
Dccen boo? be tpbt ban bjie Afaren. <!Bnbe toiecben be
ï^eecen ban
Ommeren enbe anbecegacci^o. ilBog.
<!5cbeputeecben tot be faecRen ban Sweden gccora=
mitteect / om een conceptban inflcuctieboo? ben aen
te flellen ^mbaffabent: op 'tpapiec tebjengencnbe
Daccban Kappoot te Boen. toiecben be^pjobins
tien becfocijt / ten eecfïen te toülen pjocebecen tot no^
minatie ban be pecfoon / bie be
bao?fci)?ebe ojbinaci^
SUmDafìabe fcube öcbben te befeleben. ^e tffcen
a5fbiputrfcben ban be |)|obincic
banZeelandcfep;
Den / Dat fii ingeboïge ban be cefolutien ban be ï^eecen
ftace pjincipalenban ben vier
en twintigften atiobems
bec leilleben / tot ïjct beccetecen enbe affenben ban een
tvtcao^binai-i^ ^tmbafTabe na be Coningtj enbe be
ïilcooncban
Sweden alleen gelafi toacen/toelcheljaec
abbij^ nocb bleben inljececen. m teccen<i5ibepu=
teecben ban be ©jobincieban
VrieQandtende Stade
en Lande fïenbe be bifpacitcpt ban be boojHemmenbe
©jobincien omtrent öct bececnecenbaneen^jbinai
^ümbaffabe na
Sweeden, IjEbbtn becMaect niet
anbec^ gelafitesijn/ inbeboo?r3?Ìmba|Tabetecon=
fentecen/ al^ ingebolge ban begefamcntIijcfte1Pia=
bintien.

me ban bc Weft-Indiche Compagnie Bleben al^
nocijingetijeecfte.

twee en twintighften 35ecemb?i^ be l|cecen
ban
Gellicom enbe anbereöaecl|o.H3og.<i5ebepu=
teecben tot
be faften ban Sweede,J)tI»bcn ingebolge cn
tot bolbocning&e ban bcc felbec fucceffibecefoluticn
Commiffodael tot becfcïjcpbe malen met be 25ctointi
Ijeti&fcen ban
be (0eoctcopeecbe Weft-Indifche Com-
pagnienin
aefp?ccUgeVuee|l/ obecijetuptbinbenban
De betonile
liondert du yfenc ïïij 0}ae\ìiet$ / bie be fd^
be ban {)aec SQbe geI)onben toacen te betalen / al^ een
pebcelte ban
hondert en veertig duyfent SjjlCbaelbfC^
Bp
fjct vyfde Sïctöcftel ban Ijet (Ccactaet tujTeÖen ben
Coningl) ban
Sweeden enbe befen^taet ben acht en
twintighften f
^uli) lefileben gefiooten / tot afhoop en
extinctie ban beGuinefche biffecenten/ enbe ban be
quePie obec öet^cftip Chriftina, aenftjn IKajefiept
belooft ; gebben tee Bccgabecingge ge-e^ijibeect be
iongbfle piefentatie boo;biebanbegemelbe€ompa:
gnie aen ^aec ingeftf)?ifteobecgeIebcct/goubenbein
iffect: batijaecJ^o-Haog. totljacenlaliennemenbe
tenegottecen
be boojfs hondert duyfent i^tjcjcbaelbec^/
fp Eieben aen enbe ten begoebeban gaec ί|ο. .ft^og.
fouben cebfcen en obergeben Ijet cecljt tot be albecept^
betfcgeenen tecmtjnen/ bie beboojf; Compagnie in
oebolge ban 't
eerfte ^Hctijcftel ban 't i€caetaet]ongfl
met ben Coninglj ban
Portugael aen gegaen/ tot lafïe
ban ben felben Coning^ toa^ competecenbe / om baec
mebe te boenen tot befiominge ban beeffenBeptmet
be iücoone
banPortugaei te ganbelen al^ met gaec ep^
aen goet ; mttfgabec? om baec iipt toebec tc confeques
ren
be gefepbe hondert duyfent agcpbaelbec^/bie öaec
i|o. JBog. al^ boocen fouben Itomcn te negotiecen/en
Den ^tonfngii ban
Sweden te betalen ; foa noditan^ /

bat Bet geene baec ban meecbec in gelbe of effrcte Dooi
ben ^taet bebongen of geeonfequeect foube moQtjcn
toecben/ aen bemeecgemclbe Compagnie toebecom

pjompteigcfó foube toecben uptgeheett. <Snbe ing&i
balie baec ban petg bp ben^taet gecemitteect ofte aen
be BoogligemeibeöonmgquDtgefeöolben foube mo.
gen toccbentot toegljneminge banbequefiicnenDif.
fecenten/noopenbe be becobecingB ban
Chochin cn De
Cananor,ofte anbece be gemeltcCompagnie niet coma
petecenbe/ bat aï^ ban te gelgcft ben ^taetaenbe
felbe Compagnie baec obec eenaenficnlücltefomtne
in geceben gelbe foube betalen / foo enbe in biecbocgen
al^ ben lloogbfïgenielben^taet met be Compagnie
bien aengaenbe foube bonnen obec een Itomen. (SnOe
epnbelijch/ bat in ca^ metbenBoogbgcmclben&a^
ningö ban
Portugael eenigö naebec Ccactattfoube
mogen toecben gemaccht / bat al^ ban tot bolbocnin·
ge ban be bolgcnbe tecmijncn en pjeflatie baube bcc*
bece ^ctijtlteicn ban 't gemelbe Ccactaet / boo; t]occ
üo. JBog. ban beïtoningB ban
Portugael foobanifle
bccfehccinge bebongen/ of anbecfint^bpben^tact
aen be meccgemelbe Compagnie gegeben foube moc^
ten toecben/ bat be feibeCompagnieBaccin'ttoe>
homenbe ban be bolboeninge ban bien/ bccfcccfmt
nioeöte tjouben/allc^ opp?rfuppoofi/batBet<©ctccp/
mitfgabecg be pjecogatiben/©?pljeben/ en bcneficim/
boo? befen aen be nieec gemelbe Compagnie bcclecnt/
tot
benuyteynde vandeieloopendeEeuwc, bpjgaec
ilo. j©og. gecontinueect toiecbe. 313aec opgcbtliDei
ceect sönbe / i^goetgebonben mit^befen te berfoechcn
enbe autbocifecen benKaet ban^tate/cm bcgefepi
be fomme ban
hondert duyfent öijflcbacibfrg booj tcs
fteiiinge ban be meec gemelbe Compagnie boo? Oen
Ontfangec (Benecael
Jacob van Volbergen fonDec
Uptfiel op inteceli t^en^
vier ten hondert in't3!acc
te boen licöien / ten cpnbe om be felbe penningen met
enbe neffen^ be ceflecenbe
veertigh duyient öflq;*
baelbec^ bp ben gemeenen #)taet te foucnecen/te boen
ballen m banbenban be alöiec aentoefenbe fieecen
jBmifïec^ ban be Boogfigemclbenïtoningl) ban
S»e-
den
:mit^ bat tot ccmboucfement ban be gefepbe hon-
dert duyfent Sgcibaelbec^ aen be Boogb/igöemelöe
^taet p?efecablement booj alle anbece Ccebiteuten
ban gemelbe Weft-Indifche Compagnie fouben Jtjit
enbe blpben geaffecteect alle be effecten ban befeWé
Compagnie/ enbe fpecialficft
batbelaeriijcxclnte-
reffen
ban be gemelbe hondert duyfent ijSgcjcbaelberö
bccballen foube toojben
/uptberecognitien banbegc»
fepbe Comp / ofte fobanig anbec glat inhomen/ al^
bp be felbe Comp. ten genoegen ban &aec i^o. JBog.
aengetoefcn foube toojben ; ofte bat bp faute ban bini
enbe De gemelbe Compagnie Baec met Bet geene booj»
fcö?ebefiaetniet confbjmecenbe/ oftoelbatbaccto.
jaaog. boo?be felbe Compagnie/ ofanbeclint^booj
Bet effect ban bien / gefcufiteect toiecben / ben ^taet
abfolutelijcft foube bifponecen ban 't cecBt De gcnieKii
Compagnie competecenbe tot alle be becfcBeenen φ
ben/ bp't
eerfte«ctöcMban'tiCcactaetJongflmet
be Koning ban
Portugael aengegaen tot lafie ban ben
felben «oningB/ enbe tot beboef ban gemelbe Com^
pagnie bebongen tot beftominge ban effenBcpt met bc
Hcoonban
Portugael, noopenbÉ bebetoujieque|Ile
obec
Cochin inbeCananorteBanbelenal^nietiiaft
epgen goet; foo nocbtaniS/ bat Bet geene baec ban
meecbec in gelbe/ ofte effecten bebongen «tgetonfe®
queect foube toecben/ ban be gefepbe
hondert duyfent
Bpc);baelbec^ met ben ^ntetefi ban bien / ten befioe*
be ban toelgemclbe Compagnie foube toecben uptoe*
beect 5 enbe in ca^ pet^ aen be Boogfigemelbe lltoninB
bp Bace i^o. ,{igog. foube mogen toecben jgecemitteect
obec faedïen be gemelbe Compagnie epgentliicft niet
caecbenbe/ en otn met ben felben ^oningBai^boo'
een obec eenigeopenffaenbequeflien tot effenbeptte
gecaecften / bat baec obec nabecBant fnnec töt met bie ^
ban be meec gemelbe Compagnie fn alle bflUebB^t cn
cecBtmatigBept gcBanbelt foube toecben: metbelof®
te/ Dat baec i|o.|Kog.bcgoebeeneffïcatieufeöani
baec aen fouben Bouben / bat ben Boogfigemelbe
ning ban PortugaelnittaHeenlöcR/ Betgeencin αιΛ'

ηί(Κ


-ocr page 264-

en OORLOGH, 'tSevetuen-niêertighfleBoeck, 233

fi^ ntoe toojfciiwöefouöe toitDen oöeöanfriöt / man:
Z-hDitfcmijiKn/ Dienuiboojtaen t«ibtöoeU£ban
- hcmfcc-aertiriDe Compagnie acfjtec-bolaijen^ ftct
nliEftpOe ?fi«ijchel ban Betmtrc-gljemclOe
aracMrt fouù^n lioomen
te oerfcöpncn / punctue--
tócft/ cnDe p?fclfrIÖci{ quatti te tìoIOocn. iBnöc fai
tìftiiFtwrt üanDcrcÖace iloogi) JKDgenbe iiefoïu=
jji gfjefonben ÜJOjDen aen Deprefidiale Camer,Uan
Oi ntefCgcfepDe Wert-Indifche Compagnie, otti te
(becfien tot öaw nacecijtinge/ en toijDec^te öientii
jiiIcFinöaec&etbcIjooit.

jf etceti ©eöeputeecöen ban GelderUndt, ijeb=
öm in De boojfs Conclufje geconfentefet/ mit^Dat
het ©cttop ban De
Weft-lndifcheCompagnie gfjes
Prolongeert toicctie ten upt-eynDe ban Defe loopenùe
^Sfutoe.

^e peren dSebeputeer&en banöe^^obtncieban
Zeeiaot, j^eliben in bebobenfleenbe €oncIufïen(ct
anDtri geeonfenteett al^ op &et befjagen ban öe J|ee=
tfitöace©?incipalen.

©c i^fecen (©eöqjuteecöe ban De ©jobincieban
Uyrrecht,{jeeft tn be boojfS Conclufïe geconfenteect /
mit^ tiat©Cti:op ban öe Weft-Indifche Compagnie
grp^olongeect biiccbe ten uptepnbe ban Defe loopeniie
«efiitoe.

ieccen «Biebeputeccben banbe ©jobintteban
Vrieflandt, Rebben ingebolge banbebiBecfcijeaefa»
lutfe bp be Heecen fiace ]^?tncipalen boo;ùcfengÌ)e:
nomen/ enbe tee S^ecgabecinge bangaceHo. jHSog.
geopent/ niet alïeen geinljececirt öaere boorigeacn-
tfftftmingen / omtrent De faecfien ban
De Weft-Indi-
fche Compagnie
fucceffibclljcft gefielt / maet ooch ban
{jaren plictjt gOebonben niet te (tonnen conrenteten in
öcNcgotiatie Decflefcpbetiondcrt duyfentSijcibael»
örri.

©e i?eecen <i5cDeputcecben banbegjobincieban
Over-Yfei, fjcbbcn in beboqjrjConriufjegeconfen:
t(ect op 'tbegaggen ban De i^eecen dace #2inapa-
Im.

^e )|eeten 45ebeputeetbett banbegiiabincieban
Stadt ende Lande gebben in De boojfjConclufiegei
tonfmteect/ rait^ bat Set ©ctcopbanbe
Weft-ln-
difche Compagnie
gepjotongfctt toietbe ten uptepnbe
ban Defe ioopenbe Ceutoe.

^m feven en twintighften op 'tgecepjefenteecbe
tee ©crgabecinge gebaen/ i^ na belibecatie goetgebon=
Dmmit^befen nocljmael^te betfoechenbeniliaetban
^tatc/ bat ïjaec C. alnocbingebalgebanfjaecllo.
Haog. tefolutie enbe autöocifatie ban ban ben
twee
en twintighften
bcfe^bebetou(lcfommebanhondert
ouyfent SgocbacïDec^ booj iScecHeninge ban be Wcft-
Indifche Compagnie
boo; ben <@ntfangct: <t3enecael
Ipb
van Volbergen fonbec uptfiel op intecefl tege»^
»ier ten hondert in 't ^aec toilben Ooenlicfjten / ten
^nbe omme be felbe prnning()en met enbe neben^ be
ïeftctcnDe
veercigh duyfent èöqcbaelbec^bpbenge'
wiemen g>taet te furnecen / te boen ballen in hanben
ban beall)iet: aentoefenbe .ïl^inifiec^ ban ben honing
ban
Sweeden, geconfibeccect be becbintenifle baec
wnegcmcntioneect bpbegemclbe
Weft-IndifeConti
P^nie ten brfioebe ban be <©cnecalitept te boen / on=
feimactJijcit falgljcfcöieDcn/ of immct^ bat getin
«rffabolgfjcn^be boo^fcfoebe tefolutie ban ben
twee
en twintighften bef^ albetcpbtg ecne bafle becbin-
teniffttoa^.

'|?ïnbeccn bacgIj^rönbegeï>oojtBetÖappo?tban
^«eecen ban
Gellicom enbe anbece gaec Igo. iBog.
^brautttcijcn totte faecften ban
Sweden, acïjtcci
boiOwn^ bet felbeccefolutiecommiffotiaelbienrao?
Bfn in conferentie söetoeelïfïjnbemeteenigefêictcn
©ecommitteer Den upt ben Öaebt ban ^tate noopen.
oe De reDenen enDe conjïDeraticn gifïecen ober cnDe toef
oer in öaeriloogij usog. ©crgaberingegemobcert/
omtrent get fubfect ban bei^egotlatie ban
hondert
duyfent Jüiicpbaeiber^ boo^teecfieningebanbc Weft-
'ndifeCompag.booiben ©ntfanger «©enetaella-
QDb van Volbergen Op intetefï tegen vier ten hondert
w'taaectc boen/ tenepnbc ommebcfelbe p£nnin=

göett met en neffei^ beveertigh duyfent Köcibael'
ber^ bp De tefpectibe ©^obintien / peDet boo? baete ,
«ignote te fourneren/ telaten ballen intianben ban
be aljbirr acnuiefenbe MiniHer^ ban ben Stoningl)
ban
Sweden. naec bcïiberatie goebt gbebonbcn
enbe ber|iaen / mibt^ befen te berfoecUen Den tort-
gt)emelDc|iSaeDt ban^tate/ DattjartCb. alinoci)
De boo|fcï)jebe ^egotiatie bolgljen^ De uptgegfjebeii
Hicte ban autöorifatie ten fpoeOigljficn fonbec becbcc
tijbt bcrlir^ / op be o?Dinari^ JFo^nmlierenfoo ban
obligatien al^ aggreatien IxiilDen Doen boltrechen /
oocit tenlafiebanDenbooinoemDe^ntfangber «See
neeaellacok van Volbergen, (Ì^|Donnantif Depefcge:
ren ban be bolle fomme ban
hondert jen veertigh duy-
fent
!i)crbaelbfC^Banck-geldt, ten be{)oebebanben
Öoogbfi - göemelte ïiioningl) ban
Sweden, in confb|s
mite banjjct
vyfde Strticul banBet®ractaet/ ban
miliancie / bien-aengaenbe gljemaecftt/ baec ban
l)aec<S.tcn ober-bloet nocljmael^ coppe fouDe ϊοομ
bentoe-gefonben/ ombeboo|fcb?ebe fomme uptgl)e«
telt en betaelbt tetoojben aenbiegljeene/ biebpofï
tebantoegtjenDen felbenltoninggtot benontfangt)
ban bien beI)oo;lijch fouDe fijn gcqnalificecrt/ rnbe
geaut&orlfeert. ©oojt^toietbtbentoel-gemelbe öact
bebancftt ober enterfaecheDanbegoeDeboojfo;gl)e/
Die Baec <SD. allentöalben öaDDen gljeD?aegcn/ enDe
betoont tot bebojDecingtje ban be nicefte fecuritcpt
ban Den ^taet / ten opflglite banDerettitiitie en rem^
bourfcment/ ban&etbooifcbjcbe Capitaci / enbe De
bcrloi^en Sinteceflcn ban Dien / met ernfligberfoeclt/
Dat in ca^ Baec naer ingenomen rapport ban De
]^eccen|)aec (SecommitteetDcn Dcfenmo;genmetDe
gemelDe @eeren gaec I^o. |^og.<£>ebeputecrbenin=
conferentie enbe befoigne^gebaecftsijnbe / nocbeeni·
ge confiDeratien fouDen toeten te moberen / enDe raib^
beien boo; te ffaen om te bienen tot be^ te beter berep^
fiinge ban 't boojfj oogmeccfe ban fecuritept en betfes
Recinge ban 'tremboittflTement/fooban'tbooifscai
pitael al^ intecefien/ gaec ^o. ji^og. bie bp gbeft^jtf-
ts tbillen laten toehomen / om be felbe ggefien /
ge-ê);amineett/ enbeobectoogenbaefenbe/ bienaen»
gaenbe bp be fdbe gaec i^oogl) iBoggenbe fóoDa«
nige refolutie genomen en bal^efielbt te kDo^ben/
al^ men tenbtenfiebanbenXanbebebinbenfouDete
begoocen. ^e &eeren «^ebeputeecben ban be
bintie ban
, Vrieilandt inDececen tiare boocige aentecc-
Iteninge.

^e Stonitiginne Chriftina bonbt ficl) inbefettj&t
tot
Hamborgh, ïjcbbenbe intentie gheDabt om cene
repfe te boen nae
Sweeden, gelnch oom een^e Slaren
teboorennabeboobtbanbenKoningCarei. |@aer
in
Sweeden bonbt men een oo^faeehe/ gefoc^itof niet
gljefocïit/ om Baer bupten teReeren. fêetïccitbaec
bani^al^bolgljt:

#eïitoninginnegetefolbecct;nntie een toégt in Swe-
den
te boen/ beebt fulg; benlioningl) enbeïtoniiv:
ginne Stegentebeckoittigben/ berRlaerenbe baec niet
te fullen bomen fonbec yaec
Priefter, oocbgaecte
toillen bebienen ban Deb?peej;etcitic brcMifle, bie
be
]^c]C(ÏenDenban Sweden gaer op ben le^en Sant::
bagB Babben ingetoilligBt. ®efe berltlacingB beebt
fp boo; b^ieben aen Den foningB en Den )^eec ^acon
Booi, (i5oubecneuc<l&cncrael ban Baec ©oeDercn.
^n
i^eec Adamy, BaecCapitepn ban De Garde
Switfers,
BaDDe oorlt lafl om op Die .topfe met alle
Die ban be iiegccing en ben Öaebt ban
Sweden te fpjCi
Iten/ en om te betoonenbatbaecinb;peli)cltep?oce^
DeecDe/ fonbt be aiBfle ban Baec gebolgB ober / met
inbocgingebanbaccSecretaris, een Itaiiaen. cneen
pecfoon Die gBeBeel
Sweden boo; belient toa^/ febect
be eecfle atocBt ban Batte .fl^ajefìept toaec in Bare
boo?
Aelmotfeniers bienbe / B"" met feer uptb|uc<
helijcBebioo^benBaer Priefler noemenbe. (i^efel,i>
(Ie gaf ben <!Eb.)|eer
Adamy aen ben <Dcoatmee(iec
banBetilup^banbenStoningB/ b?iemaenben booj
be aenhomfi ban be boojn. Iioninginne > taoaec te:
gBen^ booj bat mad niet^ en taiietbe gBemoberrt /
maer alleen geanttooojbt/ batmen Baer Uàa/eflept
met impatientiebfttoacBte/ rn mttbeleef^epbt ra
© 3 c^Pfcf


-ocr page 265-

i

234 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

.oocfttecfïonttoiecDe
ieUeréDigljt De
iHffCe <0jaüe Pontus de la Garde
t een aenfienlöche ^mte / om öacc Jfêajcfiept tot
Helfinfaorgh te flaen cecipiecen/ enal^ ben pecfoon
banijaeccn Coninoftfelf^/tebebicnen. 5&efeBant=
fcöe flipte bleef De homfle ban ï)aec l!©aj'e|ïEpt tot
Heifinborgh macnben acBtcc een af toacDten /
tnüjfpnigöDaec nacc Vxiiecbt Den Coninsb ujatfijn
apawcment^ gcDEflogeert/ enDe boo? {jace ilföajcflept
ee[)ouDen ; en alfo men op Dien tijt niet en fp^ach ban
De
Religie, cnDc alle^ bebacflelijcft pafleecDr/aeloofDe
ùefe Dat men obec Datpoint nietentoilDe rijicaneten/
niaecöaei; Daec (n te gemoet fiomcn/enDeDatmen
ÖaecfonöebfjcseneninDat fincft met Deifclbe cibili^
tept / aì0 mpn ijaec UctupgljDe in alle anDece fiuchen.

16^7· Cl

a

meteen

35ecDaIbfn fonbec ficö in moepte tefïellenban't
felbe topöec te Öocn eppiiceccn / cefolbeecDe 't cegljt Dee
boIcBecen/en Dat ban geIjcpliBDf pecfoonen te gebtup:
ftf η / foo lang fp BouDc / en niet al^ op Ijaec bectcech
te ceDecen/ ingebal men Ijaec 't felbe toilDe Difpnteren.
«©efe fiace meening bccïiiaecDe fp aen Den Sdcec eiDöe c
Terion, HmbaffaDent ban Vranckrijck, Die op öan;.
amfiomfl tot
Corfleur bja^ gbcftomen / cnDe öaet:
tecfelfcöaptetotaen De
Sondt·, feggenbe: icfiljoope
öatmen bclenDtfcfjap m confïbecatie genocgl) booj
nip fai öebben / om mp De
Mifle niet toegl) te nrraen/
niaet bp alDien tegen mijn opinie / men ficb oppoftxe/
ben ieft gerefolbeert/ allfg te begeben/ tn in Dien felben
oogenblitft mjjn toecb toebecom tefteecen.
iiiiiflinnemetDitbooinemen/ pafleecDeDeSont, en
quamtotHelfingborg, altoacc toiect ontfangen/ gr;
Igth te boot toa^ geojDineect/ en een pecfoon ban gacc
qualitcpt meciteetDe / DocnDe alle Dagen De
Mifle feg^
Dtn/fonDec becbinüccingb / enDeajcibeerDe alfootot
jönKöping, toaet ficö een Conciec ban'tïlof be^
toonbt/biengenDe ojDjc arn Den i^eec <i5rabe
Pontusde
la Garde
, Dat aen De «ioninginne fouDe befient niaec=
iten/Datmcn baec
Priefter niet fouDe ipen/en bat men
öaecbaD De felbe bjebec tecnggcteftpnDen/ Datmen
ten minflen Daec in met ban; fouDe p;oceDecrn bolgcn^
be toetten ban betEant.33e(l5tabe
Pontus o^ofeerbe
befe commifliemètfoo beelcetbiebigfjeptenDecefpert
aen baec JBajcfiept / Dat fp
't bfm Dancft toi|I/en ban
BemfeecbolDaen bleef/bet tarfeltfp bethpgDe intec=
men / toaec ban fp baec toeet te beDienen / ai^ De
Den toil obligrren / Diefp efïimeect. ©p 't laefie gaf fp
rot anttooojt/Dat fp nopt jbuDe confentecen in Dc p?o:
pDfitie ban De Regcnte, en haren Priefter cenbopeten/
maec Dat 3p / om De felbe te cdntentccen / felf^ m Dien
oogenbliclt fouDe toeDecom lïeecen / met eenen bela^
fienDe Den
Graef Pontus, alle Den Coninglijiftfn
train te congeDiecen/ Detoijl bQ^i^ bethlactng in
(iaetbracbtban egeene
dvilitcyc ban fijnen'ttorgen
meet te bonnen ontfangen;en gaf ooch aenflonbt^ ο;:
Dje/Datmen De pofitoagen tot baec bectcccb fouDe p^e^
pacecen/ boetoertal ceeDe meec Dan
middemaght
toa^.3&en <iBcaef Pontus fuppiieecDe baecIISajcfi,ban
$itboojnemen te toiilen affiaen / om tbbt te bebbcn
baec obec aen 't ©ofte fcb?pben/en ttn minflen De toe»
Decftomfi ban Den
Courier afte toatbten / toaec in De
$toninginneconfenteecDe/ enfeb^eefmet barcrpgen
Bant een bjief aen Dfn
Koning, bp De toelthe fp confiti

Slïl

fi

tneecDcalle^toataenDm ^eec <{E>;aef Pontus baDDe
Obcff pt.^efen Couciec toiecbt Dien felben nagbt nocb
geejcpeOieect ; De^mo?gén^ becfilaecDeaen De<©caöe
Pontus Dat lujl baDDe in De ^tabt Nord Köpingh De
kdebecfiomfï ban De Couciec te bectoeben / feggenbe :
Ickfoudegaerne mytot daer toe vervorderen j want
by aldien 't antwoordt my favorabel is j fai ick myn
reystot Stockholm toe continueren, ende (00niet,
kan ick foo wel van daer als van hier wederom keeren,
dewyl ickweynigh confidereer een tijde vanacbtien
uyren,ten meeilen, die totmyn wederreys vcreyft
zijn.
't ©ectceclt toiecbe geconcecteect/ na ttoee Dagen
rufl boo; De peecDen ; touche tijDt De Coninginne met
be $|acbt tot op ttoee upcen ban be ^tabt Doo^
bcagbt / niet becfupmenbe bagelijc); be Mifle te laten
boengeitjcft fpteboo?geDaen babbe; belafienbefelf^
ernbie ban bare bup^/WetotJönKöping. Böet>«=

cenbebacchleene toanbeïingen/ becWeben / De felbe
nocb bageli}c);/bp baec abfentie teboeM/gtlijcftfui);
ootS gcoatn toiccDt/ boitoeï 't gern jFerfiDagb tti
toa^/en 3p bartin bat gcbal niet fouDc bebben gl)c:i
afafcntecrt ban De Μiflë. SHarc IBajeft. bectcocfi ban
jon Köpingh Den Dafib nate bate toeDetbomfì ban ùe
giacbty naec Dateteli De Miflè baDDe Doen celeb?tceii/
quam boojtgtot
Linkoping, gatnDein'tConingliji»
he^altp^/altoatcboojbaec btcttctb be felbe Defge^
lijtjc lift Doen/en begaf ficb ban Date naeNördKö^
ping,b}atc op Dtn feibrn tijt ooclt ajcibetcDe Drn €00=
ciec/metDecefolutie ban De
Regeme aen Dtn i||cfc
<6raef
Pontus ; bebtlftnDe/ Datmen 't geen meeneen^
baDDe gecefolbetct/niet enbonDe becanbecen/ ootk
bat bp aen baec na ajefiept foube boo^bjagen/Dattnm
niet alleen bacc
Prielter niet foube Igbcn / mate batt
oocftbecbinbecenin DeMiiTe tegaentotOenHimtiar=
faDeuc ban V
ranckrijck enDe alle anDece publique jffiji
ni(ïtr^/Die De felbe tot
Stockholm toiect toegelaten.
HElen belafïe btm oocb/bp baec Ifêajeflcpt te eicufirt^
ten/Datmen bacc b^ief niet beanttooojbe/'t todclt
toa^ombaecDefmect ban een bectotpgectngb tebt·
ntmen j men boegbDe bicc bp beelecbanbe feboone be*
loftenenDe boopcningen/ombaec te betoegtninbe
p?opo(5tie ban De
Regente te betoilliaen. MSaec De Cdj
ninginne fonDec baec te betoegen/ anttooojDe/ Dat
baecibooj ijaec aenbiebingen bebancbte/en ftpbe : bat
na Defe becKlacing fp in geen fiaet toa^ Die te ontfan-
gen / nocb geDoogen / Datmen baec eenige meec ώ
bilittpt banbacen-ttocgenbetoet^/gebenDe terfiont
o?D?e alle ben €tain ban DeConing af te Dancben/tn
ficb totte toeDecom ccpfe te bccbeecDigen. ^en <@?abe
Pontus,bacconbctoeegbltjcR ftcnDc in baec boojnc»
men / becfogbt pccmiffie om bacc boo? fijn pccfoon te
;nogcnbolgcntot op De
Frontieren,'ttoelcft Defeoi
ninginne bcm tocfiont/bcm bebancbenDe boo? Dtfe
aenbicDinge ; feggenDe/ Dat fp felfi^ toenfie bp Defe
moepte nam om tot een gbetnpge ban gaec actiën te
Dienen / en te Doen fien àen De obecige ïl^ecelt / Dat fp
bacc
bweeden niet baDDe ontogen/met nocbmetcanj
Dece ccDtnen ; bcm alttjbt betfeecbecenbe / bat De aen^
birbinge ban
alle Kronen van deWerelc, fiaecntilit
fouDtn Doen confentecen om Derjcetcitieban baie fie-
ligir te becfupmen. <£nDe nee een lange conbecfatie op
Dit ^«bj'ect/toicct gegeten/ en batr meDe nam Dé ïto»
ninginne ban een pbcc baec affcbept/en ccticeetDcn
(ïcb om op bacc facchcn enDe bectcecb te Dencbcn/cms
pIopeccnDc bicc toe ben gbebeclcn nagbt / enDeniJol»
genDe mo?gcn ; enDe nae Dat De
Mifle gbeDaen/ enfitt
niiDDagbmaclgbcbouDcn toag/ i^fpficacj; bectröc»
ben. ï^ctbolchban De Itoningb ttonbcn nitt fonbet:
tranen ban De
Koninginnebaec affcbept nemen/g^
lijcft oocb De gbcbecle ^taDt enbebct gantfcbcStjiE
iacc IBajefïept tcocb obec al boo? in gcoóten beé|i /
en bleef ncrgcn^al^ tot
Heifinbor^h, en totbetupgin?
gebat boo? niemantbeb?eef!tDa^/bectcoéb niet boo?
Dat be Mifle baDDe laten boen / altoaà: btn Ücec
<$?aef
Pontus ontboot / enDe bem betupcbtié be f^^;"
factie Die ban fpn Pccfoon babbe/btm bibbenbe ben
Stoningb ban bacentbaegen te becfeechecen bat fpn
/onclibcbtbatc alttjtfouDe becbinDecengaecblagbten
te Doen / enDe Dat De liefDe enDe obligatie biefp beiecbt
ïo?
Sweeden te bcbben / baec belette βφ toegfn^ b^
pafrcctbeteto?eecben. Ï^aecnabcSonten anbcce
'cegelucfteftcft obecgefcbccpt 30nDe/quamin min
al^
tien Dagen binnen be ^taDtHamburgb.

^eDect bidt baec bp p?obifïe op tot Hamborgb t flt
fcb?eef Defecibilenb?ief.

Auts& Puiflans Seigneur», ines bonsAmis;
j'ay receu avectoutel'eflime^qui éftdueàvos
civilitc2j& à l'amitiédont vous ttedónnézdes jit0
marqués fi frequentes. Ja Lettre que Ié
Sr. GeJfrt
Adtìà» Sàren de Rede
λ Sr. d'jiteeronge», GmCktl, EMu
voflre Deputé Extraordinaire ni'aprcfenté pilr vpftre
Ordre, & vous remercie des obligeantei cxpreflSonii
qu'il m'a faites de voftre part ; Vous priint de voüsip
feurer qu'en tout temps, & cn toutes les occafionïje
feray prefte à vous témoigncr vivemcnt la fiscere
te-

ma·

Η


-ocr page 266-

4'jiMerongen vous en fera de ma part, quimeferaté-
Djoin que je m'intereflè avec amitié cn touc ce qui
touche la gioire & lafdicité de voftre Eftac. Priant
P/eu qu'il vous tienne, Hauts&PuiiTansSegneurs,
mes bons Amis, en fa fainte & digne garde. Ham-
borg le
^uatriejme Oftobre milβχ cens Joixante-fept.

Vofire home vefitable Amie,

Signé,

CHRISTINA ALEXANDRE,
Plus bas,

Μ. S ΑΝΤΙΝΥ.

HOogh ende Mogende Heeren, myne goede
Vrienden; lek hebbe mee alle de eftime, de
weicke u civiliteyc ende vrientfchap toekomt,
waer van ghy L. my fo veel frequente teeckenen geeft,
ontfangenden Brief die den Heer
Godart Adriae»>
Baron van Rede
, Heer van Amerofigen > Giechel, Elfi,
uwe Extraordinaris Gedeputeerde door u bevel aen
my gheprefenteert heeft, ende bedanck u van de obli-
gante cxpreffien » die hy aen my van uwentwege» ge-
daen heeft ; u verfoecken te willen verfeeckert zijn dat
ickc" allen tijden, ende in alle voorvallen gereet
fai
zijn om u levendigh te bethoonen de waere ende
opreghte erkenteniffe, waer mede ick u vrientichap
beantwoorde ; Ende my van dit voorval dienende,
neem ick dcie gelegentlieyt om u te congratuleren
over den voordeligen Vrede, die ghy L. even geiloo-
ten
hebt, waer over ick U met al myn herte feliciterc,
ende reftrere my aen de exp rellien die den Heer
Eede
tm Amronge»,
U van mynentwegen daer van fai
doen, die myn getuygen fai zijn dat ick my met gene-
gentheytintereflerein alle het geene de glorie ende
hetgeluckvanUStacc acngàet, Godt biddende dat
hy U hebbe, Ho. ende Mog. Heeren, myne goede
Vrienden in fyn heylige en waerde bewaringe^ Ham-
borgh den
vierdeH Oftober

fefiieuhendert feven m

fiPish.

U L. goede ende waraghtigeVriendinne,
Geteecken,
CHRISTINA ALEXANDRE,
Onderftont,

Μ. San tin γ.

'^it ban Geneve Ijebben in 't bf gin ban Dit SJaer in^
liitcctflöcft te tenne» óÖtBibenöate Difpute met Den
^tWtogljüanSavoyen, oüec De^ouberainitept ban
tciiiae tanDetpcnDaÉtorntcehtgefeSfn· <!2ban=
Brtiftöc Switfers fjebbm De Ì>taDt / selijcft altjjDt/ bot
Sm^ öccbonDt Daec tegen QéappupecctsenDe onlang^
«n
qunntitf pt toapenen / Die De Sieift-Bojfl ban Bey-
eren
fcijuftte öiin Savoyen aengeffagen; 'ttoelcfeie
abmiocijfccnbttbittccDe:Dogb ftaetoelal nocft eeni=
grn tijDt bup?De/ Defe coocft nopt een blamban
«DwIoaÖBctoojDeh.
(tifiïï; κ Coninginne ban Vranckrijck, nae bat tufìcljen
g"·^ omachften tnöenegèh entwintighften5&£Cèmb.(ïetit
^^ 0&etoo?Dtn7 t^êpnbelijcft tuflcben ftonDag&en
^arntiagtiDc^nacbt^
Denderden ^anuaciu^ban
ft>itoelgemaccfite#|incefre bÉcïoli/ Daec obec op'^
anöttenöaegg bf^ abontgi De b?eiigl)Ï>É teechenen met
0« loflen ban Caiion tot
Parys toTecïeri gepnöHceect.
,f©rn fpjatft DaDeltjcft ban een ©ntoeltjcfe tuflcljen Dén
ïlqning bon
spaèngierii étiöë béfe Madame de Fraiicci
an Februario toa^ üpt Dèfetl ^taet aen 't ï^of ban
Vranckrijck g|)efcl)jeben / Dat toenifiingen teri
©oilog!) tfflen ftet
aen(laenDeboo?-}àecalDaec met
fninbfcpbccal^boo? Defen boo?tgöcfet toiecbt/enDe
pat feec te bebugljten iuag batfe Dooj gcbjecftefijcRöept
{n 'topbifngenbanDe gebjagenConfénten ban bec-
icorpùe p^obintien / enDe Daec bpt ontflaene Diftiuten 1

om boo? te Romen De ftaace naDeelen/ Die Dacr upt ons
brcmijDcItjcft fouDen onfiaen/ Dctoijl in bientoDtfo
feeral^eptbiguec enbe fiantbaftigbtpt DienDe gfjes
toont/fooom tefucmontecen De opinfaficitcpt bati
Den ggf meenen J^panDc tot continuatie ban Den (Θο;^
logt) / al^ om te Doen te niet gaen öaec Deffepnen / om
anOece^^incen enDe^taten in bacc pactpe te ttecRen/
met De üjclche men becfiont Dat fp feec befïgi) toacen.

üet contcacie gebleecRen ; maec men facg al^
Doen alteDctoel Dat
Vranckrijck aaecnfaeö Dc conti=
nnatie
be0 i^ojlogï)^ tufTcftcn Defen ^taet enDe Erge-
landtjom onDec Dat fabcuc boojt te fetten öacc helfepn
op^eDecIanDt. 3&e<e?aef
vanS. Albans, ïang&in
Vranckrijck becboagijt / tua^ tpnDelöcft omtcent Balf
f ebjuacp tot Parys gljcRomcn. j^eece JBatqui^
DeRuvignyöaDDein^eecmbcclrftiebfn/mrt ftewiifi
feban'tüof/aenöcm gefcticben/ Dat DeconDitteti
ban ©leeDe (jaecïlo. JKog. boojgeflagen ban De faecs
Ren te laten in ben fïant in De iaclche fp Dooi Öe toape»
nen tuace η gljebjatjöt/ bp Drn Stonlng ban
Eogelandc
gcnegcntlijcRarngenomrn brI)oo?Drn tetaojDen; enDe
Dat De Rojtfie bacgö om tot een bjugDtbacc beflupt te
Ronjen fouDe sQn Bet ceaflunifcen ban De onDectjanDe»
ïinge boo? Dcfcn in'tPalap^ ban De ïioninginnejaaocs
DecbanEngeiantgccntamecct/cnDc Dat BptotDien
epnDejgelafl fouDe mogen iuojDen/ enDe alfo gcDagtjte
<I3caef bp anttooo^t op 't gemere fcb^ijbenenDebp
toecfcljfpDe fpnc mifiïbe nabccbanDt acn Dc feoningins
neUSoeDec ban
Engelant,cnDe aen Den i^cec Ruvigny
afgegaen/ feec gocDe goope (laDDegegeben Dat gp Dec«
toaect^ RomenDe/goeDeojb;e^ enDe inflcuctie Dien»
aengaenDe foube meDe bjengen/ foo {lerft meec ge^
Dagöte
i^eet Ruvigny Rojt^ nae fpn aenRomfic De oc-
cafte ban een bifite ggcb^ipcRt/om te onbetflaen toat
tiiec ban foube mogen <SnDe aifoo meec geDagg*
te ©eec <i5?aef (ìcb
feer göeflooteen öieiDt/ enöe te Ren»
nen gaf / Dat !)p bcm becDec fouDe Ronnen openen/in*
Dien f)p gelegentgept bonbt om met
Lionne te fp?eec·
Ren/foo bp Den honing ban
Vranckrijck gaebtgge^
bonöen/DatgcDagbte
Lionne befe nabece openinge
fbube ontfange n/met ojDje om Oacc ban communtca»
tie te gebcn acn De
l&ecc Petcom, Jtföiniflcc ban Dene»
marckenenbeBeuningcn; Lionne
ïjeeft bienbolgcn^
tot
Parys meec gebagfitc fêeec <l5caefBefIcn / enDe acn
ben
i^eecPetcom enDe Beuningen in fubfiantie beca
gaelt/Dat f)P ^eec <0?aef gaDDebccRIaect ojDje te fieli«
ben om een pjopofitie te Doen / enDe bp alDien De fclbe
geacceptecct toiccöe/iicö in te fiellen al^ J©iniflec ban
Dc itoningb ban
Engelandt, om Dc 3^;eDe €^cactaten
met Baec i|o.Mo. tot een gocDt beflupt te biengen/ens
De inDienfe bectuo;pen toiect / ftcb met alle i)et geen be
B^ben^-Ccaetaten betcefte/niet tebemoepen. Cnbe
bat De felbe p^opofttic giec innebcflontbatbenUto^
ntngö ban
Engelandt ten aenfjenban fjaec Üo. Hllog.
[jaDDeggeaccepteect Dcnboojflaggbaneenl^Kbe (loi;
temaecRen/opconbitieban bat een
yder foudebiy::
ven by 't geen hy hadde geoccupeert,
en Dat ÖCt ®cac»
taetban't^aec
feftienhondert twee en ieftigh met
Baec3®o. J©o. opgecegfit /booiBet toeRomenDc foube
toojbengeobfecbeect/ cnDe een
IjanbelingbtotLQrt-
deo
aengcfidt / om Den anDecen obcc een tScactaet
ban
Marine te moggcn becfiaen; maec bat ten eenfien
ban
Vranckrijck, een pDcc foube moeten toojDcngljCi
cefiabiliecct in &et geene booibni ©o?logö IjaDDe befc*
ten/enDe Dat obcc jüïej; öet geene Doo? D^ianfche bja=
penen in be
Caribifche £y landen op De Cngelfcge tna^
bfcobect/ aen De felbe fouDe moeten Ujo?bcn toeDec
ingecupmt. 25pgeDagi)teï^eec
dcLionhe toa^ Ricc
op gcanttooojt / Dat
l)p ban Dc intentie ban Den
ningljban
Vranckrijck Daec ontcent boIRomen toa^
gein^imcect/ cnDe po(1tibe becRIacen Ronbe /1 bat Die
baec toe niet cefolbecen fouDe/ enbe fïeö betfcecRect
ÖieiDt/bat fpne <i5fallicccben beflenbióB metöem fou»
© 4· «f»

en OORLOG Η, 'tSeven-en-veemghfle BoecL

conniffjnce.ayeclaquellejeréponsà voftreAmitiés ,cnDüBattcntfC<6mEtaiiirpi/torifccrmcrcMljfibCCi χ^ζγ

£rme/l-rvantdecetceconjuna:ure,jeprensi'occafion | tcafflfjt; jaeoocft'BemUtileat foilDe tnogEtl tQO?ïien,_

devüuscongramler iurl'avantageufc Paix que vous De Lionne fjeeft βΠΙ Din ©CfC Bcuningen

venez, de condurre, dontjc vous felicite de reut mon > Daft obfC gÖefpjODChetl / aï^ Dbcr fili fatcftc Die bp Den
Cceur,& me remets aux expreffions que Ie Sr, Je Hede, fóoilinsö onBctjaegblÖ'cft cnDc bcitomniCClijcR toifCbt

fltfien / cnDe in De tijelcïie DicnDe te toojDen boo?fïen /


-ocr page 267-

2J6 S^A κ E Ν- van S Τ A E Τ

I 66ί. Öe fu(iinttfn/t>at inUiiti regeï ban yeder te laten by het
„■, geen hy hadde,
op toelcfie men De faecfte toilöc afliani
öelen / Defe naöciige e^ccptic in fpn ceaacö niet bel)o?be
te toojDfn gmiaecfit, tc mecc/om Dat De Cngflfcfje in
He geraelDp «SpIanDen De |f?anfcl)cn tot Den <!&o?IagIj
ïjaDDen göcfiajceett / cnDe Dare Doo? Den epfclj om niet
toccfïeecfim
te tDecöen ban De fati^factie Dirnien in
ijanDenöaObe/ te meet cegötmatigö· 23p öen Igecc
de
Lionnetoa
^bo?Decgctj?aegl)t/ offtpfêeecban S. Al-
banes
gccnlafl óaDDe te gdtjcR De facchen met Dcne-
niarckenafteI
)anDelen j ^nDe De felbe Daec op bei:-
filaertötbbenbeDat fpnpoubopjlicftDaec toe nieten
t>:tcnDeecDe/foo toaifpn<CD.Daer op te gemoetge<=
boett / Datfnlcjc nocljtan^ nootfaecftelijcft tuag / cnDe
Dat Die nootfaecHelijeBIjept in
Engelant geignoceeit
SijnDe/DefecomiirieenDeDebcfepDe p?opofItie biliith
naebeOenrften gaben / ban Dat men in
Engeiant göe^
fint toa^ De faechc Daec / Doo? fpn «SD. ijaefì afte t)an=
i)elen/aI^b}eiomtijagteenDe Debatten tuffebenDefcn
Honing enbe fpn (t^ealIieecDentebectoecften jtoelch
DanoochinelteminDe^appacettt toa^ om Dat men
niet becnam Dat geüagbte i^eet <(^?eef pemant met
ficg gaDDe/ omjiem in De ®}eDen^-€cactatcn biec aen
te liellen / te aflifiecen/al^ oocït om Dat aen De i^cccen
Sweedtfche^fimbajfaDeuc^tOt Londen, fooDe^eec
Futtendorp fepDe/ DoojDen Canceliec pofïtibetua^
toegefept/ Dat fo Ijaefl öet paclement gefcfiepDen
fou-
öe sijn ( 't toeleft in 't iaetfi ban De boojleDe toeecit / of
in
't begin ban Defe fouDe bjefen} op baet; memotte/bp
koeleeeeenftilAantban boapenen cnDe&et bectiiefen
ban een neutrale Piaets tua^ boojgeflagen/ een bols
DoenDe anttooo^Dt fouDe bebben-^aec ioairen bo)bec^
fn De Confecentie tufTclien De ttoee gemelDe Üeecen
ceriige Debatten booigebailen obec Ijet
refìicueren ofte
niet
reftitueren ban öegefepöe geoccupeecöen «ïEpian·
öen / in De toelcfte Den «ipjaefban s.
AJbans, tot upt=
biecchinge ban De intentie ban Den Coning fpn Mee
fttc gaDDe lulllen Doen gelDen / Datfe ban gioote biact:·
benfouDen;i)n. ^aecina^ooeltgefpjooatenban De
fo?me in 'ttcactacen / enbe ontcent &et flupten ban be
(atcactaten / oocït in 't upttoiflélen ban De
Ratificatien
te obfecbecen / enbe toa^ ontcent l^et teecheivn ban De
fScactaten bp De i^eec ban S.
Albans ggemobeect/Dat
^Deciiet felbe foube bonnen Doen in fpn logement/
fonbec eenige bp-eenbom(le Daec obec ; enDe aengaen:>
ile De
uytwiiTelinge van de Ratificacien, bOOigeflagcn/
Dat Die ofte Doo? ?ïmbaffaDeitt^ op een beflemDcn
bagö obec enbe toeDec af te fcljicfeen / obecgï)cb?agl)t/
ofte op eennentcale PlaetfcgijeettcaDeect foube Hon^
nen biojben. Het fiot ban alie^ ipgebieefi / bat be i^eec
<l5?aef ban
S. Albans becfocöt/ bogö ten aenfïen
ban fpn gemelDe pjopofltie gece/ecteect toiect / niet al^
beftDeecIgcIt aenjóenomen beeft ttetgeen bejegent loa^
boo; een aen Den l^oning ban
Engeiant obec
tefc{);pben/ om op alie^/ enbe pecticuliecli|ch on:
tcent jet gbemobeecDe / caecftenbe
Denemarckeb,
ie^felfg intentie naOec tebebojbecen.

Φε ì^eec Petcom becWaecbe met pou voir enbe 2In«
(ïcitctie boójfïen
te jtjn / om Daec te tcactecen / enbe De
lieec
vanBeuningen bp bej^eec be Llonne|becfog[)t/te
&ebo;becen / battet felbe to^en^ gaec IBo. oocg
tiptgeb^agbt moggt taojben bp Dien geen bie fp be fet
be .ïlegotiatie / inbienfe boo?tgangIj foube mogen
bebben fouben gelieben aen tebebelen-

^e tijbing ban bat Engeiant ben Hage tot een gan:
belplaet^babbe genoemt/onbectuffctien tot
Parysfto«

fonbec eenfïecthnabebentlten/ban Dat be bec6ie|tnge
ban ben
Hage Bp ben Stoning ban Groot Britangien
niet foo feec ggefeljiet om Den 39;eebe fpoebel^cft te be·
boibecen / al^ upt eenigb bebecBt^ioelegö/om öoo? fnn
lil^tnifleci^ in ben ^taet ban gaec Mog. eenige in:>
tcigeaen te centen / enbe ben toegö/ fooDocnlijcft
fcaace te openen/om epnDelöcft teceuffecen inhetbe·
ftenbeDiflepn omDefen©o?logb niet te tecminecen
fonbec boo?t)et een of anbec mibbel te hcencben be bec:
tcouDe b?ienDtfcftap mffeben
Vranckrijck enbe ijaec
,II®og. 35elBcecban Beuningenjjeeftgmooght
Defe acötecbocöt / foo beel al^ boenlöcR toa^ / toegb te

nemen/ met alïe öet geen bp fiem «ptgebaöbt beeft τ/ί.
Itonnen too?ben/ om te Doen confjbeceren/ bat ben '
Coningb ban
Engeiant foo gjoote ceben bebbenbe om
ben ©jebe te confiDececen/ fijn becMaecbe intentie om
bie fpoebigb te bebojbecen toel bonbe boo; finceec aen-
gcfien toojben
j Dat in 't fenDen nae ben Hsge toti
eenifllj feeceet Deffepn mogbte feöupïen/macc bat liatc
ï^o. IKog. boo?f«l)tigöept loube genoegb 30« /om öe
nuabe effecten Daec ban boo? te bomen / mfonbecöipt
Dcbiijle fïeb niet De allccminfle appacentie bectoonbe tn
be tegenb)oo;Dige Difpofïtie ban faechen/ en begemoi^
Dccen ban bat foube mogen fuccebccen'tboojnemtn
ban be geen bie
defordre m Den g>tact of bet tojibecina
inDebjuntfcbap tufleben
Vranckrickenbe|)accl§o.
j®og. foube boo? bflJben tebectoecften, Haec'tlö
bjugbteloo^gebieefl/enbe naec batbecfebcpbenma:
Irn inbenSiaetbanbenHtoningobec befe faeehtoa^
gebelibeceett / beeft be ©eec De
Lionne brr&latct/öat
fijn .ïlfênjtfï. tot befie ban jijn en baec
ìHd. HSo. faftm
bet boo?flellen ban een banbeling in Den i|age ongEca^
Den bont; bat fijn H^ajefiept aHe^ befibeceecbe bat em
3^?ebe-befIupt{tonbcbecbaeflen/ maec Daecom
ntct
ftonbe go etbinben te confentecen in een boojffafllj / in
De bieicbe bp ooibeelbe te cefibecen een toelegb / om be
gbebeele ©jebeljanbeï te turbecen; bat men bp nae foo
baejïtotLuyck al^inben
Haegh ftonbesjjn/ en bat
boo; cetacbementen in baec üo. j|@o iSefoIutien bare
alfoo toepnigb alg in Den
Hage tcapn becoojfaetfit
bonbekDo^ben / infonbecbeptinDienbeCngeifcbefin:
ceec toacen / en niet^ cefecbeecDe in De becblacinge bie
De ï^eecban
S. Albans baec babbe gbcbacn ontcentùe
conbitien ban een 3^?ebe-fIot met baec JRaog.bat
Defefubiteromplaifanceban De€ngcifcbe om in ben
^taet ban baec l^o. jl3og. te gaen tcactecen/nae bat
fp foo lange maenben fonbec ceben alle booj^ellen ban
Neutrale plaetfen babben bectnojpen / upt fpn feiben
fufpect bia^ j maeciiet nocb meecbec toiect / boo; bien
benHoningbbanEngelandt bpna ontcent befdfbe
tijbt al^ bp ben Hage tot een i|anbel>plaetfe boo}
florgb / enbe foo fonbeclinge baecbigbept toonbeom
ftjn <&cboImegbtigbben met be meejle fpoet beti>
b]aect^tefcnben/Doojben]@eec<3jaefban 6'. Albast
tot Parysoubectuce babbe gbebaen/om totParysin
eenjgegotiatieobec
benVrcede tetceben/ meteen
boo^flaeb bie nu niet al^ al te blaec bleecft / aengrlept
te 5bn/ om traec b^t boenlgcft/ttoift enbe oneenigfieet
onbrc De (t^eallieccben te bectoecben ; bat men tot
Pb-
ry s nacegbtinge babbe ban Dat Defe cefoiutie niet toa^
gbenomen fonbec participatie ban be i|eeclibia,enbe
onbec De geene Die De
Vreede enbe be b?lenbtfcbap tuf-
fcben
Vranckrijck enbe baec ï|o.l3og. geernefaflen
getucbeect/toiectaengefien/ enbe gbepjefen al^ een
meefiecfïucB ban een booitcapt becflant j bat be eStts
gelfcbein een ttjbt baec i^o.l6og. op befe maniecfd|e>
nentetaiillencajoleren, enbe baec gbenegentbtpt ti
captibecen / metbemonflcatiebang?ootebecepbttoil«
ligbept om met baec tot een becb;agb te bomen/ enbe
onbectuflcben tot
Parys taepgecen teaffiaenban't
«Splanbtban S.
Ghriftoffel bp ©jancftcijcfebetobert/
fonbet 't bielclte men baec tot geen %ebe fepbe te ful^
Ientceben;omnae'tantta}oojt Dat fp op befe
avan-
ces
foo tot Parys el^ tn ben Hage fouben bcijgen/ gaec
^etfonageteifpeeien:'t{|eeft ooth gbecontcibueect
om befe gebagbten alDaec te fieccHec te boen optte»
men / Dat Die ban be l^eec
Ρ etcom baec mebe obec een
quamen / enbe bat bP befelbe
inquletudes ontcent eoi
banb^ing in ben
Hage aen toonde teb^bben-
(@ntcent een flilflanbt ban toapenen babbe be Seec

deLionnebechlaect/Datbie JÈajeflept geecne i
ÌEI& JII3og.cefoIutiefoubebetneraen/ met intentie om
Πφ niet ongeecne met be felbe te tonfo;mecen/ inbieti»
fe baec ilo. jtngog. fonbemogen blagen.

^ebert beeft Albans bebentgbemaecbt/ batbp
een pouboic babbe ontfangenom albaec niet alleen
met befen ^taet/ maec oocR met
Denemarck te ba»
beien tot ©?eebe.

^e üeec de Lionne beeft Den i^eec ban Beuningeo
becfogbt/fulcictebiinen obecfcb^Dben/omlafl.
fepbe oocft Dat be4fonlng nieub^e abbectentie j^^be


-ocr page 268-

en O O RX O G Hi 'tSeven-en-veem&hfieBoecL 137

I beBometi / öfó ^Ön JSajcliept öe boo?(IaB& tian öen
f leo/' ώοπίπίΐ öan Engdandc Otti iti Dffl Hage te tractfffH/
mEec cnöf '"«C ötDen appjeDenbecfπ al^ boo? tjaec
©0 fBofl.fefCBeöaecIijtR/ EODatljp òaccomooet-
afö'oiiöcnöaDtmct be becleöenj^ojlaenöaecilooa
Vqq. bp HSiffibe Ce boen toeten becebenentnaec^
ointne öp in De felbe niet ftonDe confentecen. €nDe
DO Dat fulcR^ niet mosiJE opaenataen toei:Den in En-
gelaadc, noc&te elDec^/
of men tot Parijs min ge=
iiEflcntljept BaDöe om 'i töeccR ban De Vrede, foo bcel
Docniijch te becljaefien / enöe otn De Engelfche occafie
te bcimneit/ om op b^t aenlieiïen ban Öe liCcactaten
in Dm Hagc tepecpHecen/ faHgeïijcfeDaDDeoüECse:
fchicbcn/ Dat {)p fouDe bonnen toefmen Dat be BjeDe-
ji^Deltot DouvresfouDetoecbmaenaeficlt/ Detofjle
ie ïipninflö ban Engelandcbp'tboojfsfijnfcïiitjben
ani tjaec ÉooaHaoo;. becWaettljebbenDetefeonnen
tofftcnimcn/ Dat Die in Den ^tactDecBeceenig&De
j^cücrianDengefcgieDe ; enDemiDt^ Den laft aen De
i^£ei;<i5jaüe banS-Aibansgeseben/ setoontBcbben=
üÉ/ oocit te ttonnenlijDen/batfetotParysaengeltelt
tiiiccöe/ DafC raebe ceffeecDenöetrefpecten/ Diebooi
Dcfen een t)?opoficte/ otn in «iSngelant te IianDelen/ on^
aennetnelDcfi fouDcBebbensemaecfet. 'tmHtbJoo?Dt
banBeuningen op'tbooifepDe/ Bibifefl/ Dat i)p
nutDelPofi/ b)e(clte DienDagfjinj^DetlanDtfouDe
acnitotnim/ bet:toaci)te t;efctiptie op een miffibe/ bp De
tuclclte (jp tjaet; i^o· Hàog. ban be oubmucc^ Doo? De
gecK (0?abe ban S. Albans gebaen öaDDegeaDbeCi
tccct/ cnDete geltjcS ban Vranckrijcks brgettteop
laa: Ulog· om iafï enDe inficuctie oüet: te fcnDen
om ί ot Parys te öanDelen ; enDe öoetoei öp ban 't 6ci
flin aen ïjaDt geoojDeeït / bat ïjaec igo. HSog. ten aen=
ienbati De Defecten in De lafi ban De igctc ban S. Al;
>m enDe om bet;fcI)rp&eanDet:e om|tanDigf)eDen fou-
te acDten/ Dat{)etDe<iEngelft[)e geenernjtisa^Daet;
te tcactecen / enDe Dat to na De geDane boojflag in ben
Hage teganbelen/ moeit gelooben/Datiiaec Mo.
ful^boo? onttoijffelbaet moefien öouDen/ Dat bp ΐφ
tet alboocen een Couctei: afte fenDen / De boo?f5. ces
fttiptie fouDe Dienen afte toactjten / enDe bat öp oocft
iini)ertuflc5en upt ben i^eei; t^jabe ban s. Aibans
fouDc ftonnen becjiaen baat cpgentlijcft ftjnlaflomf
ttcntöe conDitienban Vrede, bietcl^e De Coningfgn
Mcllec aen fraec ©α. becfiont te accojDecen/
enDe of Die gegeel obec een quamen met l^et geen geec
]^o.j|Boa.in beirfcBcpòe ipm/ enDe fpecialrjch bp
ì)afrniiffibebanDefeftienden ^rptembecDc^ boo?le=
Dm ^aec^ aen De Koning ban Engeland öaDDen bDO|i
SÖcflaam; bat gem tot bien epnbe eenoccafïevua^
aciigeboDen/ om meetgeDaclite Heec ban S. Albans
Dien abonD ten gupfe ban be Heei; ^acqui^ ban Ru-
vigny tefien/ öie tmtneIfouDeiDillengeb?upt&cn/ bp
Qlöien !)etaen beisoningnietongebalIiaftfauDesijn/
eiiùeDat bP naec DenupC-(!egbanDefeibeentrevue
natïbec met geDacfite éwcDeLionnefouDefpjeïten
obtï'taeen ber Dee in öefemet bet affenDenbanecn
Courltr/ ofte
niet/ te Doen oftelatmfouDenioaen
30«. Φε teec De Lionne beeft bit fön anttooo?t geacs
§uiefccect/enDebecfiIaei;bc/Datfpneencre»ue met Den
Üeet batt S. Albans aen be l^oning niet !tonDe onaen::
amaem jijn/ öetogle fp bieuDe ora'ttoeccft ban De
Vrede te t)ebo?Deceri: l^p baDbe alboocen bem in be bi»
fite met De üecc <15?abe oan S. Albans t'engageccn/
«Pt oen ieet macqiw De Ru vigny seti;acbt te becnei
mw ofmengetullftonbesgn/ batbepjopofitieban
JbcfCBcDacöte ï|eec «Ì5?abe alle^ begceqjy 't gene baec
IKog. αί^ De upttecfïe conDitie tot öetoelcfiefp
fou^ihonnencefolbecen/boojgebjagenbaDDe/ enDe
pacticniittiiicft oocft brtafliaen ban 't €plant Poule-
= 03tttiü£r|c{,£pt,jgeIegentöeDen/enDe fpecialöcft
w DcConfermtie met be ï|eet: Hollis in 't ©alep^ban
oe Conmginne HSoebeiJbanCngelanteypIicitetoa^
flpnoetnt/ enbe inbe boo?8«oecDe3®iflribebanben
«eltienden^tcmbct;/ onDctbettoooJüt
cequUeitf
(ignificanteïöcft toa^ begrepen 5 enDe alfoo
W f eer hem Dacc omtrent niet ftonbebolDoen/ beeft
te meecnooDtfaecReüjcftBbeacöt.
«otijtan^ Öeift aetoilt bat öie niet fouDiBeftìiKOen/

al^ténoberfïaenbanDettieecgeDacbteificRuvignjr, t66i,

enDe b«ft naeceenigeteeipjoquedbilitfptcnfpnebif»_L.

concfen foo gbeDicigeect / Dat bP niet f cbfcn op eenigc
tbiijffrlingenonDercicbtingetecpfrcOÉn/ macc alleen
met ^et bei;meiDen ban
particularia t'e^piicccen 't
geen
bP upt DeJ^eec be Lionne bccfiacn baODc/ bat bp
Üliet:
ii5?abe ban S. Albans in generale tetmen becs
iJiacrt baDt ïafl te bebben om aen haer Ho. Mo. te ac-
corderen;
maer bP baDDe op Die boet foo baeiinietsee
noemt
bit spiani ban Pouteron,of fpn CD. fcpbe bat
men in €ngelant geen gebacbten ter toeceltbaDt/ om
't felbe aen baer ©o.|©a. toe te fiacn/bctoöïc bft boo?-
fepDe «epiant niet met toapenentoi^arnomen/ e«De
Dat bet aen Defóoningban «JEneelant tnoefl obergclea
bett toecben upt ïiracbte ban 't iCcactaet ban 't gacg
feftien honderc twee tn ieftigh, 'ttoelchmenbpDe
nieutoeaen tegaene^jeDe toeDcrjfjDt^ gbrlïnt toa^/
niet te becbjeechcn / maer te ccuficniccrn ; ï|p beeft
baer opgeexplicreert/ Datbatr^o-fiSog-oochinDe
booifcijjebe bare IUàifTibe/iMDc in becfcbcpbe occaflcB/
bamteer ober conDitienban toa^ gbcbanDcIt/
niet (inipelijcfi enDe abfolutelöch baöDc obetpfi/ bat
baer
Pouieron mocfï bjtrDtn gelaten/ marrtoelin
ca^ men baer toilbe ontbouDrn / 't geen men in bolle
fonDer eenigeboojgaenDe bctlaratie ban φορ
iogbbarrbaDDeafgenomen ; enDe Dat bet niet toa^ te
bffltijpcn/ boe bat men acn be
jijbebanEngelandE
Itonüe cpffcbin baiHietecbjeibelijcfttfgen^'tbooifs»
(Ccactaet ban ©jebe fonDer fcniBcrcbcnentoa^flecc^
cupecct/atn
Engelandt moet berblijben/enbe bat Daet;
tegcn^ bàft fêo JScg. niet fouDetoeiiomcn bet geen
fp/ fonDer baer aen bjeDe-bjeuth fcfauIDigb te maliën/
booj een genootfacclste retoifïe DeCnBeifcbebaDDen
ontljouDen ; Dat / toilDe men allr^ reguleren bolgengi
bet l^lracteet ban
't ^aer feftien hondert twee cn fc'
itich, foo toel moefle toojDen gccfffitueert betgeen te·
gen# b^t gcnomene geretineert tuier t/ enDe bat fult&^
ben tóoningb ban Engelandt &onDe bf bben
Cormon-
tijn
enbe Pouieron (nDien fijn JI©aTrfïtptNieu-Ne-
derlandt
enDe Capo Cors, enbeijet geen bojDer^ baec
ilo· HSog. foo boojal^nae ben <!^o;Iogb afgenomen
isa^/toilDe cefiitueren; meer bat bp Defe laetfÏe plaet«
fennietftonbebebouDen/ enöe te BrfÖ'ci» boopen bft
obergeben ban
Pouieron, bat bet geen men ober enbe
ktjcber gbeabanceert babbe ban te confirmeren bet
®cactactban bet
^aer feftienhondert twee en feftich
moet ober een gebjacbt tuerben met bet geen te geiijcft
uptDjuchelöcft toa^booagefïeltbaneen
yder te laten
by 't geen hy hadde,
enbe nict mOc(i UptgeDjUcRt iDOJe
Den om bet feibc te booDen; toant Dat een
generale
regel
met een exceptie tpertgelimiteett/ enbe niet be
exceptie Doo? De generale regel tD0?bt bcrnieticöt j Dat
men anbcrfint^fouDeftonnenfuflineren/ Datbpbet
aen te gaen ©jtDen^ iCractaet Demeefiepjetcnfien
ban ouDer bate al^ betbeginbanben<@o?)oQbobec
fiiDebjeDer mae|ien bltjben/ betoijleb«afbanbelen
ban De felbe bp bet meetgeroecDe Cractaet ban 't
3aer
feftienhondert twee en feftigh toa^ gereguleert/
eii min Waerlijcft inbeboojft»ffibe ban baer i^o.
HSog. toa^ geftpt/ bat men fouDe beboiiDen ee qtïen
λ
fris OU retenu, al^ bat alle pjCtcnfien ober enbe toebec
fouben toefen geeytiiigneert. 5^atben€oninabba«
Engelandt r eben babbe om (ϊφ te confentecen met be
fteure/ fgne ^ajefiept aengeboDen ben
alles dat mea

genomen ofte den anderen onthouden was, recipro-
que te reftitueren,
ofte Ober enbe toebec te öebouben/
enbe niet meerber ftonbe pietenbecen/ 't en toaec nmi
toiibe tot een fonbament fïeilen een ban Defe ttoee faeo
ften:namenthjctt/ batbaec üo. Jl@og.aen
Engelandc
moefien fati^factie geben/ om Dat bet felbe te onrecbt
ijabbengeïebeert/of bat baer enbe baer ©eaïlieecbmi^
fafteninDiemtfecabteliantfouDenjb'ngebjacbt/ bei
fp met affïant ban't pen fp in ganDen baoDen be
©?eDe moefien hoopen/maer Dat baer Jlöo. nocft
b'een notb b'anbct ban bcfe pjefuptwfÏtien honben
àDmittecen/ nocbtc gbcabmitteert babDen / toanneec
baer faftm in beel agct flant toacen al^ fp tegentoooi*
bigb toaren ; Dat bP alle ©jeDe-banDelinge oocft Die
geen öie met «ptrewibinati^ ögn iPoiloBb bwc^


-ocr page 269-

Ili S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι66·7 ben / enöcfnappacentie fionben omme Bace Con- Bet tot bc

__queiien biccbec te poufecen/niet meec toann oebioon

teepfTcBenali ùat ijaec öoo? een Vredens-Tratìaet
toiect Bcaccoiöeect öetoeen fp met be Wapenen i)ab=
Den flcoccnpeect / enöe
Dp Ijet feec bjeerac fouQe sjjn/
batËngelandtinbefeP .eeentijepbt eiibe confluutie
ban faehen meec fouw i pjetenbccen. 4Snbe met een
tooojDt gefept/öat bacc bp te tuiUen pecfiflecen tna^/
te betfilacen/Datmen be
Vrede niet Uegeetbe/ betaflle
Bet bupten alle bectDact)ten taoa^/bat Baec Ho. JR^oo.
ofte pemant in ben ^taet be minfle gebacfjten foube
Bebben/ om Bacc tot fso
difreputaticufe ende onrede·
lijcke Vredens-conditiën
te laetenbifponeecen; bat
Baec jnaog. enbe Baec <i?ealUeecben i·, inbienfe in
befe toeflant ban fatten een 39?ebe met
difreputaticufe
conditiën
moeflen doopen/ nopt met be minfie fecu-
riteyt
befitten fon&en Bet geen fp befec toBfe foube ge^
KocBt Bebben. dEïeDacBte l^eec <0;aefgeeft t'eic&en^
gecepeteect/ bat
Pculeron ben Coning ban Engeland
toeQuam / upth<;acBtebanBetbao;-gecoecbe(€cac9
taet/batBeteen gepicpateecbefaecft hja^/ ban Bet
geentegenteoojbigBOonttebecBantJclen j enbe bat
Baecl^o. jnsog.niet beBoo^en om
Pouierontecon'
tinueten jmaec BP Beeft baec op geanttooojt bat in be=
fen
Pouleron boo; B^ec ilo.lQo. niet toa^ aen te fïen
in fdn toaecbe / maec bat te eftimecen tna^/ Boe Boog
Bet boo; Baec ||o. j^og. enDe Baec ^eallieecben im>
pojteecbe in befe toeflant ban fahen geen
difreputa-
tieu fe Vrede
te maften, ©et bcflupt ban aUe^ gBe-
toeefl ban DejBbeban belleec 4&{aefban
bi. Aibaus,
bat'ec geen appacentie t»a^ bat be Coning fijn JHee^
(iec
Pouleron foubc af-ftacn 5 enbe ban Bduningens
3Bbe/ bat Baec do. IQog. Baec upttecfie intentie on«
tcent Bet aengaen ban een
Vrede Babben bethlaect
bp be boojf;
Miflive, ban bat aile^ / dat men vanden
anderen hadde, over ende weder moeften werden ge·
reftitueert, of over ende weder behouden.

Beeft niet bientligB geacBt na foo abfolute bec·
{tlacinge/banbaCec gBeen appacentte i^ tot Bet af-
(iaën ban
Pouleron,aenbe EngeiichejBbe obec anbe;
te Pointen caüenbc be Vrede-handel, in een bifcouci
te tceben/ op bat Bet felbe gBeen Boope mogBt geben
aen gebacBte fêcec/al# of bit
Pointbp Baec ï?o.JilSog.
foube Ronnen isecben toe-gegeben ; enbe i^ ùan baec
mebe Baec
Conferentie^na oat fp ban befe bifcoucfen
opanDecemincontentieufegeballen toacen/ grepn*
bigBt. Beeft be^ anbecen oaeg^ ban allr^ cappo;t
gebaen aenbe $eec be
Lionne, enDeBcm becfocgt
aen ben Coning te boen confibececen/bat Bet onbien^
IligB bia^ bat in befe ttjt een
Courier e^ÏPieffclycl^ bp
ïjemaf-gefonben foubc toecben/foo omanbrcecebe»
nen/al^ op bat be Heec ban
S. Albana in geen gebacB:·
tenmogbtl^omen ban bat'ecleenige appacentie fou·
bejön / bat Baec igo. .WSog. in befen fouben celape.
een/ betoBle bat boo? onbeBoo;lDcft enbe onmogelgcg
aentefienVsa^i enbei^ bienbolgenbeoocitbp^gn
jnaaleflept goet-gebonben/ bat BP met Bft af fcnben
ban een
Courier foube fuperfederen, maec onbec'
tuflcBen op Bem begeect/bat BP met be
ordinarisPoit
op Bet obecfenben ban een Pouvoir enbe Inftruàie
becbjaect^ ecnfteltjch toiibe inf{ecen/om batmen niet
kDifl biat nabec gebacBten be
Engelfcben foube mogen
ftc0gen
5 Boebjeljp baec jepbe bat be faechen in Enge-
landtfoogefcBapen toacen/ batbeConingg ban bat
iSgcË niet foube becben
Pouleron quitecen.

«{^nbectuffcBen Bab be Coning/ na bat sn'n
fiept ban 't gcpaffeecbe in befe bpa^ becicBt/ feec
obü-
geantlijck
gefepbt / bat BP seen contentement Babbe
foo langB oBeen contentement aen Baec i|o.JQog.
toiecbt gegeben.
't <i5een Biec boben becBaelt f^ ban
be boo;fiagB ban bien ConingB / om tot
Douvres te
Banbeien/ i^ aen ben @ecc ban
Beuntngen nietje*
communiceect/ boo; op j^aenbagB ben
laecfìen ban
Öeboojteben maent/ ina bat Bet op
Donderdagh baec
beboocen^ be^ abont? bp ben ConingB in fBn Saebt
tna^ gecefolbeert/ enbe op
Vrydag aen Baec l|o. jIQo.
obec gefcB;eben. ^ei|eecban
BeuningenbecfocBt
aenflont^ batmen Bet toilbe feccetecen/ tot Baec $0.
I^og.
refcriptie fpubr 3Dn obecgebomen ; toant Oat

jettot be oocen ban be Engeifcbe grficmen jfinbe / „
foube appacenteigcR oojfaetfi jijn/ bat be Banbelinné ^^^
abfofutelflch nae
Douvres fouOefcDOibcngctcochtn/
bat foo om anbece cebenen / al^ om bat Bet een oum
feecbrpIaifantepIaetfetDa^/ inbetoelchebecl cW
f!uentt( toe^ ban couto S3oot^- bo(t6 / nocB beballfn
iiocB al te bepltg gcacBt ftan b]o;bcn ; maec be f ran·
fcBe i^eecen mecnbrn bat'ec toel mibbel foubejijn
om op De bepIigBept te boen boo;(icn/ enbe be btb^c
iteIBcitBcbcn Cie men Babbe geBabt trgen^ Bet traete»
ten in ben
Hage, BabDe Bet boben alle anbete gtcm.
po;tecct/ foo bat oocK fgne cecommanbatie ban
fe·
cretefle
in befe te (aet bia^ gehomen / om be Benniffe
ban Oe boo;f3 booiflagB be
Engeifche te ontbou&cn

msiibbeletttglc toa| Bem tot Parijs beBonDigt booj
een <i5)cp?fflc (ttoucicc/ Baec ©ο. JUSog. Miffibeentie
iSefoUitiebanbcn
vijf en twintighiten ban be boojle·
ben maent / tot bplage BebbenDe Baec ^oogjQofr
iSefccipcie ban ben felbcn
bate fìijio novo op De^ 4Cq|
ningbi ban
Engelandts JBiffibe ban ben een en der.
tighiien
gianuacp flijlonovo, bpDetotlcftebebooifi
boojflagB ban Den Hage tot een Vredehandel piactft
toiecbt gebaen j BP Beeft naec ben omfang (jgj aen·
(iont^ na
S. Gerinain begeben / aïtoaec Bp te gtljjcft
Beeft gebonben ben
{^eecbeLionne, enbe be ieec
Pctkom,
enbe Beeft bp be een enbe be anbec afgeient
Baec ilo. |©og. Jaflj aen be ccrfie / om aen
JKajefiept te boen geballcn Baec i^. jHgog. Qefcci»
tie aen be Sioning ban
Engeiandt, toelclie met cod·
eert ban be Heecc d'Eftrades toa^ ingcflelt enbe te 06»
tinecen / bat ft>ön Jllöaiefïept foube mogen goctbin»
ben in Baefi boo? een <£]cp?ene Coucier acn beMedia-
teursinEngeiandtte boen boeten / bat;&Bti|Ëaiei
Pept figB baec mebe conftimeerbe ; enDe omtcent lie
anDec 1 om be felbe in bit becfoecö te boen eoncuccea
een toegen^ ben Coning fBn J@eefÏec ; be ^eec
Pet-
kom
Beeft Dit feec becepDttoilIigB gebaen j Cnöeta
be Coning Bctft befaecfeebie uptflagö geBabt/Diete
fìen igupt be J^iffibe (elDec^ gefïelt) banbe ï^eete
deLionne aen Beuningcn. 9&eHeerPetkomenlli
B
p/ Bflbbrngeecne gBefien/ bat geen mentiebjflic
gemaeclii
bp De Heer ban S. Albans ban be boojflmb
ban Düu vrw, maec Baec te gemoet geboect / fiat
De
Engeifche bie biiflen / enbe bat bie te tunB tebou»
ben / al^ be
Engeifche baec toe meec al^ tot Breda,
's Htrtogenbofch ,lVlaeftricht
,oftcanbece®l0rtftn/
genegen mogBtenjBn 't felbe niet anber^ foube ope·
tecenal^
nteutaetrainiiTementen, cnbebatinalltn
gebal op befe boet be toegB foube gebarnt teoibcn om
bp ben anbecen te Bomen / betogie ben Contngb ben
Denemartken aen bienConihgB Babbe gebf|we«t
be gene ban een
Handei-plaetfe, enbe bat Baec éa.
J^og-Babben betMaect/ bat jpbooj Baec boei to
ben becflaen om in
Engelandt te tcactecen.

©c llionincftlScfie mainipec^ gaben te Bennen/
batalbaectoepnigB oenegentBepbt toa^ toteenflifc
(}antbanï@apenen / totbebielcBemenanbctflnt^
(isanneec be )|eec ban S.
Albans eecfl becBIaect Babt
Iati te Bebben / om oocB met
Denemèrcken te BmiDc
icn) geinclineect fcBeen
j niet te min f0n pouveyrtot
beBanbeltngB met Oenemarcken, taja^totnocBtoe
niet bectBoont/miffcBien om bat Bet niet i^ geepfcBt.
UIBiec toiecbt baec
to ben achtften jjföaect gefctóe»

ben aen be Prefidiale Kamer van de Ooft-Indii
Compagnie
befec 3tanben/ bat Baec «Sb. ten fpoebfip
fien Baec ^o. jeog. na be cecBtetaiaecBepten befc^
penBepttoilben becicBten/BoeBet tegenbioo;bigBse^
legen toa# met be confïitutie ban
Pouleron in Ooft-
Indien,
en in fpecie of 't felbe Eyiant aenbe Engelfcbe
ontBouben ofte obecgegeben / ofte toel nae be gebai»
obecgebinge / gebuecenbe ben tegentooojbigen Φοί^
log toa^ gececupeect. ^en be gemelte l@eec ban
Beu·
ningeni
^ingebolge/ en tot «Executie ban Baec
jUSog.boojgaenbe fiefotatien ban ben
een en twin-
tigften
?ïpjil enbe fefden |®ep / bepbe be^boojIeDiB
3aec^
feftien hondert fes en feiligh toe-gefonben eed
Pouvoyr in forma ten bien fine gecequiceect smet aw
tBocifatie om Bet felbe
Pouvoyr te mogen pjobuert*
een enbe geb?i®cften/ (n cai ben Coning ban Grwt

-ocr page 270-

^„iji^nlitt anöcce mcbcflorbtaebonbcn hja^/ batbp
hccDcn boojtganob ber gemribeöanbcIinaegfbeUbc=
r«nt enöe ge Difponeect foube toojben ob« Ijet eligecen
haneenieebequameprcfonm/ ombefElbe met enbe
„pffené De meecaebacljte Heet toan Beuningen ban
wEiten oefen ^caet bp te tooonen : m aecefolbeect
fiat aeii ö^n /«'"en ï^eecban Beuoingcn geefctjjeben
fouö' bw?ben/bat t)p c® ?t aemdbe Pou voir niet foube
hcbùcn te piocebecen tot finale Iluytinge enbe teecke-
niDgebanbettfna®^^" )®cactact/ boojfnbealeec
ne ahemelbe te eliaecen pecfonen albaecfoubenbie:

fervices; Nous ies fupplions d'eii éflre pleinemeni ✓✓
perfuadées., Sc qu'il kurplaifenouscontinuerksef-
feös de Jeur bonté en cc rencontre, puifque fadite Al-
teffe Royale a feit avancer des Ttoupes à quatre ou
cinq
/tettis de nofire Ville, & que nous fommes me-
nacez de quelque E ntreprife j En quoy nous afleurant.
nous ne ce0erons d'eddreffer nos prieres ardentesà
Dieu,pour laconftanteproiperité de Vos Aiteflesj &
de leur Illuftres Eftgts, demcurants

Tres'hauts, & Tres'puiffants Seigneurs j De Voe
AltefTes, Tres-humbles Serviteurs, LesSindicxSC
Confeil de Geneve.

Signé,

en O O R L O G H j 'tSenjen-en-'ueernghfie Boeck. 239

,,, BrittaosienfeuöetnoeenbetHain be öanDcHttfie tot

SarVs wn öooitaangB te laten getDinnen ; Dan aifoa,
~ öc 000?Γ5. Êefolutie ban «ben «en en cwinrighften


ce Chappaurouge,

tm Der uoiijnaembe pecfonen ten fpoeWaÖlien te toit
Icn bcrftlatf"·

^e teecen (<5ebeputeetben banbe^^obincieban
Zeeiandt, ftebben inbeBobenfiaenbeConcIufiegöe^
coiifmtcat op &et betjaaen ban be J^eecen fjaete
cipaien·

©e aenbJefenbe ©ebeputeecbe ban be Piobfnde
ban
Vrieüandc, Ijeeft in bebobenflaenbeContlufie
nitt Bfeanfenteect/ aI0 baectoeongelafisijnbe/ ces
fcrUecen&e bctgaibcnbe bjpebelibecatienbanbe
ïtii^tatcn fijne i^jindpaltn / ^an^l^taet^Betogfe

betgaöiït.

Zeeiandt abbtjfectbe ben elfden, bat men al noci)
ticljoojDetepecfilIccenbp be Alternative, enbe bien^
boiacn^ acn fpn .fl^ajeflrpt beb^l^ept te laten'teen
of ött anOfc tefeiefcn/ foubecljetCpIaHt Pouleron,
Ofte emise anbece plaetfe baec ban te epetpieten / al°
foo
fulp: niet alleen foube (lebben tegcn^aUeceben
tnOe tiillicft&cpt/ maec oocft met be reputatie üan ben
jitact oceniinté obec een Boraenbe; boo?namentïijc6
in een tijDt / in be boelche gace faetfee booi <0obe^ ge»
tutbe in foo^jantagieufetoeftonttaiatenggeteertit/
iue^gatoenfp oo;bedben/batgiec ban geenfini^Konte
toccDen gecelafeöeett/ maettonttipt moeft toojben
bciHiaett geen anberen Vrede te bjilten maecHenal^
met reciproque reftitutie ban be ^^laitfcn/^teccftten/
cntieColonien/biebenanbecen ontbonben / ofte boo;
tie toapenen afgl^enonien tnacen / ofte bjel bat pbec
cefprciiüelijclt fbube bli)ben bcfitten al get geen ben
anDettn toa^ ont&ouDen / ofte boo? be tuapenen afae»
nomen/ enbe baec baiib'eenenb'anbecepactpe/
te
toeten/uenConingi) ban Groot Britaagicn aen Baec
Bog. bp t)Ft onbecteecl^cnen ban geti3Lcactaet
ban Vrede fouben bebonben iceecben te toefen in be
pofli-fTie/ fonbec eenige cefecbe.

^ic ban Geneve^ gebbenbe ontfanaen een bjief
ban sbcueacntliept ban befen ^taet in gaectegen^
b]aa;biaegt|clegentl)ept/gebbenbaecopgeentbuio;bt
Ql^bolgtit;

Tres-hauts et Tres-puissans Seigneurs;

titii am "VI avons veu par la Lettre qu'il a plü à Vos
Wtti AlteJJes de nous efcrire Ie ii Janvier dernier.

itstt.

comme par un eded de leurzeleau maineien
de la
waye Religiott, & de ceux qui k profeffent. Elles
avoieot la bonté de nous finire paroiftre leur finguliere
affeöion à ia confervation de Nottre Eftat par les or-
dres quelies avoient donné% Meilieurs leurs Ambafig-
deursen la Cour de Franse, des'employerprés S. M.

Chrefliejme,^ün de la porter àterminer par un,ac-
commoderoent favorable^ les differents qui nous font
futvenus avecfon Alteffe Royale de Saviyei&c comme
ces nouveiiej marqués de l'honneur > leur bienveuii-
lance nous
obHgent tree-fenfiblement, nousioubait-
terions fort de poùvoir tétnoigner à Vos AltefiTesle
feflentitnunt aveclequél nous les avons regeües; c'eft
dequoy nous avons defia par Lettres aiTeuré MeiEeurs
leurs Ambafladeurs fur radvisquenousenfuftdon-
avec nosremerciements d'une faveur fi lignalée,
de laquille nouscooferverons cherementlefouvenil'
pour dotiner à Vos Alteffes en toutes occafionsdes
pteuv« dc nes legonnuiflances par noitree-hMmbles

Leio. Ïforter 1667.

Seer Hooge, ïnde Mógence Heeren,

Wy liebben geGen uyt den Brief die Uvy Hoog-
heden belieft heeft ons te fchrij ven den 11 Ja-
nuary leliteden, ( als by een voldoeninge van
haren y ver tot voorftant van de waere Religie, ende
dergeenerdiedefelvcbelijden:) Syliedende goedc-
heydt hadden van ons te vertoonenhaere by fondere
aifeöletot behoudenifle van onfen Staet, volghene
de ordres die defelve hadden ghegeveo aen de Hee-
ren haere AmbaCTadeurs aen 't Hof van Vranckrijck,
van haer uytterfte devoir te ghebruyciien by Sijne
Alder.Chriftelijckfte Majefteyt, ten eynde omme
defelve te beweghen tot het helpen terroineren, eo;-
de tot een goede by-kgginghe te brenghen, de ver-
fcbillen die tuiTcben ons ende fyne Ronioghlijcke
Hoogheyt fijn ontfiaen ; Ende gelijck die nieuwe
teeckenen van cere en baeren goedeo wille > 001
feer ghevoeghlijcken verplichten j fullen wy altijdc
wenfchen te moghen betuyghea aen Uw Hooghe»
den hetghevoelen met dewelckewy die hebben ont-
fanghen;j Het is daerom wy bereytsmetonfeBria·
ven haere Heeren AmbaiTadeurshebbcn verfeeckerr»
(op den Brief die ons was behandight) van onfe
danckbaerheydt voor foodanighe bezeghelde gonfie»
van de welcke wy de gedaghtenifTe onwaerdeerlijck
fullen bewaeren , om aen Uw Hoogheden in alle
occaiien door onfe onderdanighedienilen te geven*
de teeckenen van onfe danckbaerheyc, wy bidden
Uw daer van yolkomeotlijck te wefen verfeeckert»
ende dat defelve gelieven te volharden in bet vol-
trecken van haere goetheydt in defeghelegentheydCi
dewijle Sijne ghefeyde Koningtilijcke Hoogheydc
fyne Troepen heeft doen avanceren, tot op vier a
vijf mijlen van onfe Stadt, endedatwy worden ghc-
dreyght met eenigheaenflagben : Waer op vertrou-
wende, fullen wy ons ghenoodfaeckt vinden om
onfe vierigbe ghebeden tot Gode te fluyren , om de
geftadighe voorfpoet van Uw Hoogheden , ende
derfelver Doorluchtighea Staet j blij vende

Seer Hooge, ende Mogende Heeren, VanUïT
Hoogheden de ondetdanighfte Dienaren, Den Sya·
dicus ende Raedt van Geneven·

Ceteeckent,

J>K CHAPfAVSemiE.

Dt»io Vthrmry 1ÌÓ7.

^ebett fijn aen bm ï^eecban Beunbgen^tefoo»
ben ojbje^/ enbe een 95?fif aen ben ïtoniiigö / ï>p bf
toelche be refìitutie ban be4EpIanben Sint Euftache
enbe Tafoago, enibe ban be Colonie Baumerooa,
toietbt beifortjt/ met fret fecieufe ojbj^ op fiem/
om niet alleeii boa; alle Iifbenche{||ctömibbelmcnw
motibcn baec toe aentefionbeu/ maec oocti ten
goebe ban be (Oeoctcopeecbe Weil-Indikbe Coni*
pagnie enbe anbece geinteceffeetbr^ngefetenen ton
ben ^taa/ te bebo^btnn/ bat b; troojfs. ce^rntie

efiefcfiiebt/


-ocr page 271-

α4ο

1667. Bbffcöieöe; hjeröenbeBcm bo?ö£c &p Deboo?fii)?ebe

__L. tiaec J^oogli Uàog. tÈjoIuticnsBefuiwninifÌccirtbeci

fcbfpbfrcDmen/ toacropDftl)aeei||oo8ö ieo8.tott=
ifoctliacnDtfeföanirtöbtoa^ Sijcfonöcttt/ fnDe om
Der aiiDeceii fmcdae^üan'tQepafféfcDein'tcecupe»
ccccn ban
't «iplanùt Sint Ëuftache op bc Engeliche,
lipt Ijet torlclie bicecit / bat get feibe «Cplanbt niet
(pgentWclt b? I
k Franfche taalbeniat()ttgt]t ! tnaec
bat btficcc Doo? be fElbe aenbe onfc f effect ban bc
birtojie opbeEngeirche,cnbe be pofleffïeban'tJFojt
op 't felbe Cpïanbt gelejjen / toa^ gepjecipfteett enbe
onbel)oo?Iijtti onthouDen.

oBnbc be boo;t5 lü^ifübe enbe trefolutie ban gare
i^ooab Jl^og. ban benachftcnbecgefeitgaenbemet
een bdeefbe refeciptie aen brfen honing/ bp be bielcbe
ÖaccföooBÖ HSog. bctupgbenbet becnocgrn/ raetljet
toflche fp opgenomen öabDen fijn IKajefiept^ iongfie
becftlaringe omtrent (jet becRiefen ban be Vreede-
handelplaets, bp fijne iiBiltibe ban Den vijf en twin-
tichften bc^ beclebe maent aen tiaec obetgefcljjeben/
enbetegelijchaenboogflgebactjtettjn J!@ajc)iept be^
feceetben be macljt om met ben honing!) ban Eoge-
kndt te conbeniecen obrtgetbafl-^ellcnbanfooba:
nige plaetfe ( ben Hage alleen uptgefept ) al^ be felbe
gecaben foube binben.

Igem toa^ oocft tegclijcft neben^ beboojfj. miffibe
ban ben achften, toegcfiomeneenpouvoirinfoima
op bem/ om be aen te (lellen b^ebcganbcl toegcnj^ gaec
i^o j.>fêog. bp tc bioonen/ giec boo; becmelt-

?ten|iont^ na 't ontfangen ban alle be boo?f5. bc;
pefdjc^/ Ijeeftlicljnae S. Germain tcnï^obebegeben/
cn in naitominge ban ijaec l^oogl) JlSog. ojbjep taec=
lienbe be ^planbcn ban S. Ëuitachci Tabagoenbe
Collonie Baucnerona; be j[^eec be Liooneenbe bei|cec
Colbert in bifiten aen fjarc «Ö gegeben/ in'tlanoö
onbetgouben met alle bccebencnenbemotibcntoclc^
be fn boojgecoecbe (jaec i^oogt) IBog. refolutie op bat
fitbject bctmclt biacen/ enbe bp t)em becbctuptge^
öaebt öfööen Itonnen bJ0?6en / om be eblbente cec§t^
tnatigbept ban Ijacc ï|oog Hào. becfoecfi tot cefiitutie
ban be felbe Xanbrn aen te tonfen ; en öeeft baec nc«
ben^ aen gebacgte i^eec be Lionne beganbicljt be
f^iffibe bp fjaec Hoog |Iàog.giecobecaenbtel!@a«
jefiept gefcfeeben/ enbe te gelöcft een (Ccanflaet in be
JFranfcöe €ale ban 't celae^ ban 't geen flcö in 't
iong&fl becobercn ban't-pojt op't€planbt S.Eu-
^tacbe (jabbe toegebjaegen ; en op bat bit alle^ te meec
bolhomentlijcfic aen fBn Il5aie(lept boo?geb?ac&t/
cnbe'tgoet cecfit ban bacc ifêo.JlKog. 2|ngefitenen
in befe brI)oo;ltjcEt gljeconflbeceect mocBt boojben/
{jeeft be booinaemfïe cebenen/ in befen bpfjemge^
allegerrt in aDefcgjifte becbat / enbe aen ben i^eec
de Lionne toegefonben/ om neben^opgebacBteijaet
idoog JIEog. JlBlflibe/ aen fijn iBaie(ìeptgep?efen=
teece te toecben/ geeft in't felbe gefcg^iftenocbtan^
niet gerepeteert'tgeen gp nionbelingftaengebaeljte
ï^eec [jab gebebuceect upttet ongelijcfte gaet Hoog
Ülog. ©nbecbanen op ü.Euilache boo^beFranfchc
aengebaen / om bat men baec contcacie becicljt fepbe
te gebben/ enbe bat be obecige cebenen hlaec enbe
hcacgtigg genbegg baacen tee intentie ban gaec üloog
jÜEiog. om m befen ijaec oogmecclt te becepclten.

geeft bojbec^ in befe bifïte aen ben ï^ec be
Lionne obetgelebect be bobengecoecbe gaec itooglj
jftSog. cefcciptie obec 't bcc6iefen ban een Handei-
plaets, toelcfte baec feec aengenaem bja^ opgenomen;
enbe Iw albien ban be boojgeflagen plaetfeneenigg
bp be ftoninglj banEngciandtaengenomentoiecbt/
foube bat p;e itninaic point baec mebe gljebonben
3ijn; meet tot Londen foube men niet ggenegen
Vnefen
te tcactecen/ foo om anbrce cebenen al^ om
be cetacbementen en onbepltoliepbt/ toelcbe be be^
pefcfjeg ban baec ïioraenbe/ (ubjett foube stjn. 3©at
nu becefolntie ban be StoningIjbanEngeiandcgicc
omtcent aengaet / toa^ ben achtienden jQaect noeg
niet becnomen ; alleen ïna^boo; beü^eec ;&eccetaci^
TufFendorf npt fcgjijben banbe ©eecen ^bjcebtfcge
ftmBaffabeuri tot Londen becitgt / bat be boo^
■flagg ban Docvres, bp Vranckrijcls gcbaen/ aen't

g-Uli

m

Signé,

de Li®nne.

Je vous prie de communijner ai^aurdhuy ckj à lioU'
fieur de
Petkom.

A S. Germainle 18 Mars 1657. ^

Mijn HEER>

Η Et geene dat ick weet van de wederkomftvan
de Poft van Engelandt, is alleenlijckdat, dat
mijn Heer de Jiwwgwy mijn komt feggen met
een cnckel woordt» dat men niets goedts heeft toe-
gebracht door de Vrede, want de Engelfche abfo·
lutelijck Pew/ire» willen hebben , ofen doen het nietj
enaengaendedeplaetfevan de byeenkomfte, perfi-
fteren van te willen gaen in den
Haege, feggende voor
alle reden, dat foodehandelinge mochte komen te
breecken , fy liever willen dat het is in den H«|«
als tot D^Mvr»; Icklaet u daer op oordeelen, d'in·
lentie van die proceduren, wancfyfullenminderin
macht hebben
Breda ofte den Bofch te kiefen > foo
fy niet en willen dat het Traöaet tot harent weidt
gbebroocken: lek beni &c.

Geteeckent»

DE Lionne.

lek htide U defen van JeJindaghtemUeneommm'
ceren aen mij» Heer van
Petkom.

Tot S. Germain den 18 Maert \66η.

"ξ^ί pjefenten bielclte boo; gaecI^aogllSog.o;&je
op aenftg?gbingge ban be ^eecen<0ecommittcnbe
föaben ban Hollant aen be ©cecen (©ppcc-©ffitio:m
ban be jFcanfcgeauj:iliaice(CroupenfIonben tiptge·
Iteett te bio^ben / fijn in befen tijbt bolgen^ be oberge:·
fonben lijjte gebificibuecct/enbe met beelpiotefiatien
ban banebbaecgept tegen^ gaec l^oog Hàog· {φ pbcc
ban be felbe ï^eecen aengenomen : Eönbe be veertien
duyfent ftcoonen ten boo?f3cpnbegebi(icueettopaf«
flgnatie ban ben I^eecban Beuningen uptgeteltaen
^utoeliec^ / of aen baec toegeauto?ifeecbe©?ienDen
ban gebacgte J^eecen / om naegaec beliefte indutte*
Ιεη/ gout/ ofte filbetbseccft befteect te too?ben.

^e i^cec ^mbafTabeucBoreeiabbifcecbebenlKn

(Sngel^©offcgecn teignbanfeecsofteffftt/enbebat r/fi
men bcftclj ïaa^ met baec obrc te belibecccen. ^ »0;,
3&it bolgctibe frgjeef be Jgetc bc Lionne aen btn'"·

ÜeeCbanBeuningen.

Monsieur>

CE qu6 je fgiy du Retour du Courier d'Angle-
terre, eft fculcment ce que Monfieur de
Rntiignj
vient de m'en dire en un feul mot > qui eft qu'on
a rien apporté de bon pour la paix, car les Anglois
veulent abfolument avoir
Feuierou, cu né la faire pas,

δί pour UeudcraflémbléeiIsperCftentavouIoiraller

à la Haye, difant pour toute raifon, que fi la negotia-
tion ie doitrompre, ilsainientTOieuxqueceroitàla
Haye qu'à Deuvr/s 5 Je vous laifle a juger là de0us
l'intention de ce proctder , car ils aurcient pü au
moins choifir
Breda ^ ou Bo/^ììc s'ils ne veulent aue
le Traitté fe roinpre chez eux. J e (uisj &c.

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

vijfentwintigftenUSaeCt/ bat men tot Parys baflC"
Ijjch^ faeg upt 4^beclant in bat Sìgcl^ aentomen bet«,
figepben toeccftjiebcn ofte acbepbec^ in allecftanoi
doffen enbe Manufaduren bfe in i^ebeclanbt gg^
maecRt/ booj befen ibecüjaett^ plegen te iuetben α®'
biacgt/ albacc tod begeect/ enbe in gcoote quantitepf·
ggebjagen enOe gebjupc&t/ om be felbe genaemoe
bjeembe Manufaöuren in VranckrijckfelfiStenifi^
hen/ enbe be Sptlanbifcge niet meec ban boen κ

Iriehondercfatni

gebbcnenbetebetfcgupben.
beclanbm toacm tod obec be

m


-ocr page 272-

,famrticn öare toe ingchomm / Die booj öefcw tot en&c
' ' omtrent
Valenciennes De IPeöccpecnOe aHerljanDc

inmBoIrficwn/enDe aen Die ηοφ toolgen fouöe/pIact<:
feti tot öacc toooniitaen toifcbea acngetocfen / cnöe
hfraunt in
CliampagneenDc in bc plaetfe ünn la Ferté;
ijiiDe toiecDtljaPctitDalbcnemigDBelW/ bpabance
cotft bfciccnt/ ïi|ibtlcgieenöe libctteyt ban rjceccitie
Dcc (©icefo^mterOe Öeligie / nae upttoijfinabe ban
't €Oict ban Nantes, foD al^ 't lelbe toa^ IcagcnDr.

©are en boben toilbcmen becfee citeren/ Dat Ijet Ta-
rif
ofte De 3Uj|ie ban alle bjecmDe cnDe ban buptcn in=
hamrnbe
Manufadturen cnDefjanttocrcften toarcn in
bcfoisne aetefumeect en becDooght mccc&eltjch / cnDe
onDfC
anDecen De Hollantiche Taeckenen met tacb-
tigh
fltilDcn^ op 'Pöic flucfe / enDe anDere Manufadlu-
ren
meet enDe meec/ bobenDegoogebelaftingenbe'
ac^en it» De jongden booigaenDc
Tarif,toaec ban ftp
acn DeJ^oogeKcgecingen omtcent twee jaccngijrtc^
ben/ De Coppen ofte geD^icMe e);emplaccn f)aDDe toe< j
gefbnOen/ neffen^eenigeconllDecatien banecbacene i
^cbeninDattoercB.

^oe B;ancbciic& (leb becltlaerDe aengaenDe De
b£ plaet^ / i^ te flen upt &et boIgenDc ;

Le Conte d'Efirades Ambaflàdeur Extraordinaire
de Frange a ordredu Roy fon Maiftrede repre-
fenter a V'os Seigneuries que lors que le Roy
i'Angleterre felaifla toucher aux penfées de la paix, la
premiere qu'il eut > θε a laqueliC i s s'actafcba ailès for-
tement, fuftqu'ellefetraittaftal,w</m, mais corn-
ine Vos Seigneuries ny Icurs Alliés n'en convindrent
p; faMajeftéBw/ee/jKi, nommadepuislelieude
la Htje, pour y traitter 5 dequoy V. V. S. S. s'excufe-
renc par des bonnes raifons, Se le convierent que ce fuc
en l'une des crois places, di
Btifleduc, Breda, cu Mat'
pìcht
5 Et en Suite le Roy nomma Dovres, ÖC laiffa
le Cholx de J'une de touces ccs places (horfmls la Hit-
}>() a fa Msgefté
Britanique, qu'il fé promettoic Welle
«ccepteroit
comxac Dotvre. eftantdeltfatisf»«ion,
daas fon Royaume, dansfa bienfeance, Scfacom-
modité, qui eft tout ce que le Roy pouvoit faire pour
le bien de la paix ; mais comme cette civilité de la
pattde faMajeftélesoifi-esde V. V. S.S.Sc lesautres
confiderations n'ont peu rien gaigner fur l'Efprit du
"S-o^ Angleterre, furceChoix, & qu*au contraìre
ils'eftdeclaré des'en vouloir tenie ala
tìayej non ob-
ftani les inconveniente qu'on luy a fait connoiftrc
qu'onypievoyoit, &la force des raifons qui luy ont
efté deduites la defllis, & qui ont fait propoierpar
V, V. S. S. au lieu de citte place, les trois autres > pour
cn choifir une, cette
ohftinattm fait venir des pcn-
iées, que dans cette nomination de la il peut

y avoir eu quelque autre bat que celuy de la paix, car
fi on l'avoit fouhaittée fincerement » le Roy
ά'Ληφ-
terrt refuferoit illechoixqui luyeftlaiffédel'unede
ces places que le fatisfait plainement enee qu'il a defi-
ré ? Car au lieu de
Londres qu'il tefmoignoic aiFefter,
il a
Doevrtt j βϊ au lieu de la H»ye par luy nommé.dans
ces Provincss Unies, il a laChóix de l'une de trois
^tres places dans le même Pais & voiGnes de la Haie,
& ainfy l'on ne voit pas qu'il y ayt plus rien a defirer la
deflus pouriledit Roy apres les avances faites par le
Roy & V. V. S. S. iurquoy fa Majefté leur fait favoir
qu'elle
demeurera firme a ni confentir fas que Γ»η traite
? '" Ηλ^», & qu'elle eftime tout a fait important pour
le bleu de V. V. & S. celuy de la caufecommune,
qu'elles ne fe relafchent aufly nullement la deflus ,
en même temps elle convie V. V. S. S, de n'en
perdreaucun, adonnerleurs Ordrcsa leursadmirau^
pa "»vailler inceflkmmentamectre leurflotceen
tltat depouvoir fortir bientoft a la Mer, les affeurant
qu elJe donne tous foins a ce que la fienne foit prefte
avec la méme diligence, puis quec'eftaujourd'huy
«(eyle, &lapluscertainevoyedeparveniraun biea
J^^Mf^^ qu'ft celuy de la paix. FaitalaH^jrelcay

Sigoé

iESTRADES.

VI Deel.

ningh fijn Meefter om te vertoonen aen U Ho.
Mog. terwijlen dat den Koningh van Engeiandt fich
laet geraecken aende gedachten vande Vrede, de eer-
fte die hy hadde, ende aende welcke hy fich gants fter-
kelijck was bindende, was dat men foude tiaifterea
tot Londen 5 maeralfoo uw Ho. Mog. noch haer Ge-
allieerden fulcx niet wel gevaliigh was, noemde fijn
Majefteyt van Engelandt daer naer de plaetfe van-
den Hae^et om te traöeren , waer van
U fioogh
Mog. mee goede reedenen fich excuieerden , en
floeghen voordat het mochte wefen in ecne van defe
driePlaetfen,
'sHertegenbofihy BredaoiMaefiricht.
Ed dien volgende, noemde den Koningh Douvret,
laetende de keure Van cene van alle die Plaetfen >
(uytghefondert den
Haege) aen fijne Majefteyt van
Engelandt, welcke beloofde dac hy 'cIbudeaenne-
men als
Dtuvres, fijnde van alle voldoemngh , ia
fijn Konioinckrijck in fijne welvoeghentheyt, ende
bequaemheyt, 't welck is al dat den Koningh koude
doen voor de welftant van den Vrede , maer ghe-
lijck defe heusheyt van de fijde van fijne Koninck-
lijcke Majefteyt, én van U Hoogh Mog. ende alle
andere confideratien niet en hebben konnen winnen
op 't herte vanden Koningh van
Engelandt 1 opdie
keure 9 en dat ter contrarie fich beeft verklaerdt van
fich te houden eenden
Haege. niet tegenflaende men
hem bekendt ghemaeckt hadde, de ongevallen die
men was voorfiende ; Ende de kracht der Reede-
nen , die hem daer op waeren byghebracht, ende
by U Hoogh Mogende vertoont geworden, in plaet-
fe van dien, de drie andere omme daer vaneenete
kiefeojdefe hartneckigheyt doet in gedachten komen»
dat in het nomineren vanden
Haege wel een ander
ooghmerck mochte ghehadt hebben, als dat vande
Vreede , want foo men fulcx oprechtelijck hadde
begeerde, foudede Koningh van dan wel

de keure weygheren die hem ghelaeten was , van
cene van die Plaetfen, diehemvolkomentlijck voU
deden in het geene dat by begeerde; Wantinplaets
van
Londen 'tgeen by betuyghde te begeren , heefc
hy
Douvern Ende in plaets vanden Haege; by hem
voorghefteldt in de Verecnighde Provinciën , heefe
by de keur van een van drie andere Plaetfen, in het
eygen Landt, ende Gebueren van den
Hage 3 ende
alfoo kanmen niet fien dat daer op yets meer is te
defireren by den ghefeyden Koningh, nae de vor-
deringhe by den Koningh ende U Hoogh Mogen-
de gedaen , waer op fijn KonincklijckeMaJefteytu
laet weeten , dat hy ftantvaftigh blyven fai van niet
te confenteren dat men in den
Hatge traderen fai,
ende dat hy hooghnoodigh-achte voorden welilanc
van uw Regeeringe ende die vandegemeenefaeck©
^t defelvehaer geenfintsvan gelijcken daer op wil-
den los maecken, maer ter felver tydt hy verfeec-
kerdc U Hoog Mogende niet te fullen tyt verliefen »
van haere Admiraliteyten te gelaöen, omme fon-
der op houden te arbeyden van haere Vloote in ftaec
te brenghen, om haeft te konnen Zee kieien , haer
verfeeckerende alleneerftigheyt aen te wenden, ten
eynde de fijne met gelijcke vlytgereet wefen mach,
dewyle het beden daeghs de eeni^hfte ende de al-
derfterckfte wijfe is, omme te ghefaecken aen foo
een ghewenfchte faecke, als is, die vande Vrede,
Gedaen in
den Hage den vrfetttvmtighfienMiCitfi·,
fiienhondert /ivinenfefiigh.

geteeckeni:

i> ESTRADES.

SJen 'tiof ban Vranckrijck toa^obttgeftBirtm
DatinDe^ecgaDecingbanliaeci^o. IBog. toacenge»
banen beel contcflatien obec 't bcctoccpen ban Den
boo!flagl)ban
Engdant om tettactfceninDen Hagei
Dat fuloc gtootmifnofgöenbpbtttJtoiiinaö cnDeDf
JH^inifier^DaDDegccgu^ect} cnDe botfuic]; ìoa^Hbt"

en OORLOG Η, ^tSeven-en-'veertighfie Boeck. 241

DEn Grave J.Efiradët Extraordinaris Ambafla-
deur van Vranckrijck, heeft ordre vanden Ko-


-ocr page 273-

cêDouWef tt/ foo oni bat men üfrnomm gabt bat in be
■—— i^joüinticn ÖE üooifs conte|ïatim toaccn Icbmbiglj ge»
maecfit/ fclf^ nac Dat aïDaec toa^ getoeefl Oe€o'
tJinsï. mifTioe bp öctoelche ftjn naajeftept ucsEEcbe
I)pt iiptfluptcn Dan Den
Hage cnb£ om be upttctfie fa^
cilittpttctietoonen
Douvresboo?(loe0lj/ al^ om bat»
ntenbecfiacntiabbe/batbefaecltefa becce tua^setto^
men bat geen monDtlingeWaatcn maec fcfj?iftelyche
cefolutien tegen't
UooifsgccefoltjeecbE tee «©enecali;
tept toaccningeb?agöt / enbe infónberïjept om bat be
bnojfjalbaecingcliomenabötjfen bol banbeftommfi
cingen toacen/ ban Dat befe ttoifien niet pmpeïöcft
boojquamen upt bibec|ïtept ban g&eboelen obec bit in=
cibentepointban eenhgndeipiaets, maec beel eet upt
een
fecrete partyfchap; bJeïcSe Bpgcbotoe openbace
fcöeucingen enbe allecöanbe meeji geb?eefbe ongcbaI=
renfPuDengffctjapensgn te becoojfaecRen/ enbe bp
pjobifïebat be equipagie feet befectueu^ foute jijn.
J®en machten Jjiet op aen 'tjfjanfcöe fêoffeec fcljabe^
lijcBe cef!ij:ien tot naebeel banijct aenfien ban ben
^taet / toelcfie aen bat i||of feet boogö geepablifféect
• ■ ' —-----taebaeclijciiebecanbecin=

Denbancefolutienbiec upt foiibe Bonnen gecoufeect
toctben/ inbien niet pjomtel^clt in befebolftomen gfie»
cufiöcpt
tegcn^ be opgebatte app?el)enricn toiecbt ge»
oeben. UàenacljtalbaecbuptenaUe anbcce tcbenen
ban (tlacliten / oücc be p;e jubitien / bie aen be gemeene
faecft upt befe
ontydige debatten ontPonbeu/ infon»
bec&ept
te fiebben / bat men geenetljanbe bel)oo?Iijcite
canfibecatien öabbe boo? bien Coningö / op baelcft
i>ff

fubfrctbic^fcftecpe boleantien toiecben gebacn/ban

— ■ - ..... ·pt niet in

ι/of men

fonbec Bem faubebiilien tracteren.

©efebeftommecing toa^ pbel tbcüeec ban Beu-
aingen becfeïaetbe toel toaec te 5tjn bat be Jfeeren
Staten ban
Zeeiandt rapport ggetjabt gèbbenbe/ban
bat fonbei; t)aec €b. .flllog. enbe be Staten ban be an=:
&ece)^?obtnciente confulteten / tet ^enecaUtepttot
Bet bectoetpenbanbe boo?f5 boojjïagï) ban ben €o»
ning ban
Engelandt bja^ gecefolbeect / öabbe boen
becalacen / bat fp in be
forme ende materie, bat gece?
folbeerbc tmpjobeecbe / enbechlaecben't oojbeelf bat
conbenable beboiten begoojben te toccben aengetoent
ombeïjanbflinge ban ©lebe ia
eenige plaetfen van
den Staet te doen aenftellcn;
macC battet foberCC batC
banbacntoa^/batljaer^b. jlSog.in befc öafc aen
Den
Hage foube binben/ oftepet^ bupten ©lanchcijcfi
Qbbg^ fouben ttagl)ten te boen concïubecen / bat fp te
gdgch becWaecben te mogen Ujben/ bat be iCcactatcn
totDouvres ofte elbec^ aengebangen bjiecben/nae
batlbetfeibe tuffegen be iiaogfIci)benbe pactpen al^
becbefienop'tfpoebigtifle foube honnen bjecbenin^
gefetjicftt;
batOOCB ban weygeren van confenten, ofte
ban
ftaecken van equipagien in be bOOjfS cefolutie
gant^ niet toa^bemielt/jae bat alleabbiifen mebe»
bjag^tenbat biemetpbec enbegoetfuccc^onopljou^
DdiKÌt toiecbt boojtgefet.
^oo; bit becigbt toiecben be gemoebecen toat i»

fijpen/o gefjouben / tot bat fp fouDen becnemen / toat
fuccel gjöeöabt fouben ijebbenbe officien toelcftebe
BmbafTabeucd
'Eftradestoa^ gelafl in befen aen te
toenben/anbetfìn^b^efìiemnibat bpfiece enbe gc=
baeclgthegiefolutien een bat Hof
te app?e{)enbecen
(ionben/en gingen be opgebatte ombjage foabecce/
öat een abbö^upt
Bruflei bcctoaect^ obecgefcfjieben/
ban bat benboo^flagt) banbe
Hage upt ben ^taet
ban be ^eunieccbe )^;obintien o^iginelöelt boojt^^
ïtoint / enbe bp be ^nbcntcuc^ ban be fclbe met feec
bebenchelijcft beflTcpnen toaggefmeit/toepnig!) min
al^bolltomen geloof bont.

Vranckrijck toa^ in bie opinie/ batbemecfïe^^jo!
bintien gDenegen fijnbe tot be Ijanbeling in ben
Hage,
foubm blinbeling pee met Èngelandt affonbecling
inbiclKlen/ enbe aifoo be geljeele pactp beclaten/
totbecbjcecfiingc ban Bet fjan^fecceet beffepnom
Nederlandt te obccballen/'töjricft befe ^aet met
Engelandc fubjjtelijch bcb?ecbigi)t/ feec toel fouben
{jebben Bonnen boen/ geigch baec na boojbr3>/·

ι [

ïjctoeicfte'tbtflupt toa|/batfijH Jliaa(e(ìept niet in
ben J^age foube t)anbelen / notg afb)agt)ten

€ot®actj^toiectin befeu ttjbt becaetffaegljt obec
eenige nieutoelijflen ban belafiingen op beïnhomen:
beenbeenptgaenbe Coopmanfcbappen/ met intentie
omfe op be
uytiandtfcbe manuFa&uren na foobcel
boojgane beclioogingen/noti) ejepieffflijeli ftoaccöec
te flcllen / jae 7 foo gefcpt toifcbe / te becbubbelcn / en»
be bienboïgenbe een fiucft ataecften 't toeïcfe tot feet
^aec
feftienhondert vijftigh met fes gulben^/ tot
leftienhondert drie en vijftigh met twaelf gulbcn^/tot
feftienhondert een en feftigh met drie en twintigh gulj
ben^ / en tot
feftienhondert feven en feftigh met veer-
tigh
gulben^ i^ beftoaect / op't inftomen boojtaen
taghiigh gulbenlop te {eggen / enbeanbece matiufac::
tucennaeaDbenant tetajcecen/ toaec boo? be felbe
upt bat aijcltfoube becbannen jfjn.

€nbe be l^eec ^mbaffabeuc gaf obec ben tweeden
^ïpjilijetboïgenbe.

CMemoire du Roy au Sr. Comte d'Eflrades,

IL auroit efté bien à propos qu'auffi-toft que ledit Sr.
Comtei/'^r<ii/Ma apprisquequelques Provinccs
eftoyent du fentiment d'accepter la propofition de
traitter à la fiöy<,il euft reprefenté vivement non feu-
lement lesinconveniens qiri pourroient s'en-en-fui-
vre ; mais le peu de rapport qu'a voit leur advis avec Ia
Réponfe que les Eftats ont faire à la dcrniere Lettre de
falVlajefté, parlaquelle ilsla remercient delafacilité
qu'elle a apportée à 1'avancement de la Paix, ayanc
bien voulu donnar les main s à 1'aller traitter dans ΪΑη·

gleterrem^imt^ enfuiteluy remettentabiolument Ie
choix du Üeu ; furquoy fa Majefté auroit pü s'engager
( comme en effec elle s'y eft engagée, ) à rejetter enco-
re plus fortement la nommination de la Haf e, que
quelques Provimes veulent aujourd'huy accepter, mais
puifque cela n'a pas efté fait, faMajefté delire que le-
dit Sr. Cpmte
J'Effrades ne tarde pas plus long-temps
de tefmoigner aux Eftats, qu'elle a appris avec
grand
dépUifif
que quelques Deputez des Provinces s'op-
pofent à ce qui vient d'eftre cftably de commun con-
cert entre Elle Sc lefditsEftiatstouchant/exr/t^tfffde
la Ntf^'i pour la negotiation de la Paix.

Sa Majefté veut charitablement efperer que ce n'eiè
que 1'effet d'une fauileimpreffion, &des artificesde
ceuxquiont voulu eflàyerde faire pafTer ie refusde
traitter à la Hej'i peur un obftacleàla Paix.

En cette confideration fa Majefté juge neceffaire
pour prevenir de plus grandi inconveniens, que ledit
Sr. Comte employe avec foin & vigueur toutes les ral-
fons&moyens, qui peuvent ferviràredreflèrlesel·
prits ; 85 en cas qu'il voye que Topiniaftreté refiile
aux remonftrances amiab es, ildoit faire valoirleju-
fte
rejfentimtnt qu'un procédé fi déraiibnnable & fi
prejudiciabie à la caufe commune excitera dans Ie
cceur du Roy.

Ildevra faire bien confiderer, comme une chofe
tout à fait evidente, que ces diiTentions cauferont bien
pluftoftleretardementde la Paix, que la refolution
que fa Majefté & les Eftats ont prife de n'admeltre
^oint laHaye.

Que les Anglois ne Ia reculent pas, comme on voit,
fur aucune prefumption de leurs forces,ou decelles qui
les pourront aOifter » mals pat la feule efperance, danC
ils fe flattent, de divifer les Provinces Unies entr'ellcs»
OU avec leurs Allieï, àquoy ils ont toufiours travailléj·
mais Oieu niercyjufquesicy inutilement.

Quelafeulccomparaifon desforces que Γοη peut
employerdepart 5c d'autre à la continuation de la
Guerre, peut faire toucherckirementaudoigtcette
verité: Cependantilfemble que quelques uns veüU-
lent aujourd'huy conüderer
l Angleterre comme un
Envemy triemphent, qui a reduit fes parties à lanecef-
fité d'impJorer d'Elle un accommodement.

Qu'on apùremarquerksBrands eflprtsqueles.ii«i-
glois ont fait depuis Ic commencement de la Guerre,
pour obliger les Eftats à aller traitter
à Lendret, enfui-
te pour feparer Ie Roy de
Danemerc dans les Traittes
desaucres Alliez, ^plufieureautres femblablesdiffi^
cultezrechercbées» pouf jetter de la djvifion cntrc

BOVUj)

SAKENvan STAET

pie Allimte be bojöcce p^oajefTEn ijeb&cn seflut.

rif to

Nats


-ocr page 274-

cn OORLOGHj 'ί Se^ven-en-veertighfle Boeck. 24.3

nous, mais qu'on a vù auilì qu'üs s'en font départis,
"ujnd ils nous les onc veu rejeccer avec fermeté & de
—— 'ontmun concert ; & qu'cnfin il eft déplorable qu'au-
'ourdhuy > que leidits
Anglois joiient iereftedeieurs
irtifices par la propofition de
iaHaye, il y aitdesgens
dans les Provinccs Unies qui foient capables des'y

laiflerfurprendre.

Que cela auroit ene en quelque fajon excufable,
dans uoe premiere ouverture reveftuè d'une fi belle
apparence, d'u α veritable defir de hafter la Paix ; Mais
il eft eftonnant, que quelques-uns donnent encore
dans ce piege, quand ils ont veu que les Anglois s'opi-
nlaftrent à vouloir venir à la Heye, lors qu'on offie
d'aller chezeux-mefmes, qui eft ce qu'ils avoient toù-
jours uniquementfoubaitiéi où ils peuvent traittcr
avec plus de coinmoditc & avec autant de promptitu-
de qu'à la Haye^ aprés cela il fauc fermer les yeux &
s'aveugler foy-raefme peur ne voir pas Ie venin qui eft
caché ious vn voile de finceritc & de complaifance.
Que cela paroiftra plus evidcnc fionfaitrcflexion

luy fmit fiaffrir l'ìndigaìté de traitter lapxix aiUeurs
avtc lts Ejlats·, Cependant aujourdhuy que par une
ccrtaine difpofition des affaires, on luy offre d'aller
traiccer
ïDouvres, il ne le veut plusautre part qu'à ώ
Hayefmsen alleguer la moindrc raifon vallable.

Qu^il eft extremetnent à remarquerlà-deiTusque
Ics AmbaiTadeurs du Roy de
Suede dans leur Lettre du
αι Févrierau Seigneur^/if/ioow, difent qu'ils font
aflurezqueledit Roy n'acceptera point des places pro-
poiees par les Eftats.ny aucun lieu efloigné de
l'Angfe-
terre,
faifaUt aflbz entendre par là qu'il auroit accepté
bien volonciers une place de
l'Angleterre, s'il n'avoit
Igeu depuis qu'il avoit jettéune Pommededifordre
entreles Pro vinces paria propofition de&
qu'il luy feroit plus avaotageux dans la negociacion d'y
Jnfifterque de traitter chez luy-mefme.

Et cette verité eft entierement confirmée par Ie
Billet du Seigneur
Vufendotf Secretaire àe. Suede tn
France,efcritau Seigneur de i/oese le 16 Mars, que
i'on joint à ce MemOire en originai, par lequel il pa-
roift evidemment que la propofition de
Douvres, dés
qu'elleaeftéf5eueàI,o»i/w, y futreceuë non feule-
mcQtavec grand plaifir, mais avec tefmoignage du
Roy
d'Angleterre de s'en tenir fort obligé au Roy >
qui avoit eu pour leur une fi grande condefcence,
ufant mefme de ces termes qu'il faifoit voir par là qu'il
iouhaittoit entierement la paix.

QujS cette même propofition de Douvn fera encore
receuë cn
AngUterre avec Ie mefme aggréement» ii
par le reftabliffement d'une bonne union & unifor-
raité de fentiments entre les Provinces, & par une
loiiable fermeté dans les refolutions delia prifes, on
ofte aux
Anghis l'efperance de profiter d'aucune di-
verfité d'avis (qui paffe pour foibleflè chez les
Anglois)
qui rabatte tant du prix delabelle&conftantecon-
duitte que les Eftats jufques icy ont tenue fi avanta-
gieufement & fi glorleufement pour eux.

Que quand il n'y auroit pas eu tant demal&depe-
rili à craindre > comme on es voit, à accepter d'abord
la propofition
άζ IaHaye > il y auroit prefentement un
prejudice irreparable fi on les laiffoitforcerày con-
ientir par une procedure fi haute & fi chocquinte
qu'eft celle dont les Anglois ufent.

Ledit Seigneur d'Efirades fera fur tout confiderei·
Ie tort &lahonte, qu'il y auroit de vouloir retrader
legereroent la refolutionqu'àeftépiifetouchantl'ex-
clufion de
U Haye, huit jours aprés que lefdtts Eftats
PW leur Lettre du 8 de ce mois, ont tefmoigné à fa
Majefté une joye & une fatisfaöion fi particuliere, de
cc que fa Majefté s'eftoit trouvée eftre de leur mefme
fentiment fur cette excluGon, mais principalemenc
apres que fa Majeftéa fait dire au Milord
S. Albans qui
avoit ordre d'infifter fur la Haye, qu'il pouvoit & dc-
ywtefcrireau Roy fon Maiftrc> que jamais ny fa Ma-
jefté ny les Eftats confentiroientà traitter la paix au-
ditlieude/.»H47».

Le Roy fe confie donc qu; par les raifonsqu'on χζζγ

vient de toucher & par plufieurs autrcs que ledit Com- _{J

te y pourra adjoufter dans une Conference qu'il de-
manderafur ce fujet, qu'on pourra prevenir les maux
que pourroit caufer cette diverfiré d'advis,& porter les
efprits à demeurer fermes dansles Reioiutionsdefia
prifes avec la mefme conftanceöc la mefme vigueur
qu'ils ont loüablement fait paroiftre dans tout Ie cours
üe cette guerre.

Les efprits eftans dans l'affiette d'uniformitc de
fentiments qui leur eft fi neceffairc, ledit Seigneur
Comte portera alors les Eftats à eferire promptemenc
une Lettre au Roy
d?Anglittrre par laquelle ils luy de-
clarent, que ny leurs Alliez ny eux-mefmesnecon-
fentiront point à traitter la paix à/λ Hi^'e; paree que fi
cette nouvelle démarche ne
fc fait bien-coft. Les An-
gkk
fe fiattanstoufiours de l'efperance de noftredivi-
iion en ce point-cy, perfifteront encore des mois en-
tiers àdemander qpiniaftrement
U Haye, fit la paix eö
fera d'autant plus retardée.

Le Roy fit appeller Mercredy Ie Seigneur vm» Beu-
ningen,
& lüy paria fortement en conformité des or-
dres qu' il don na audit Seigneur
d'Efiradef, & Ie char-
gea auiB de rendre ua compte bien particulier aur
Mats de tout ce que fa Majefté luy avoit dit, àquoy
on fe promet qu'il fatisfaira pointuellemeot. Fait à
S. Geimainen LayeleayMars ì66t.

Signe',

LOUIS.

Et plus b;is

de Lionke^,

Memorie van den Konmgjo aen den Heer
Grave d'Eitrades.

Η Et hadde feer wel te paCfe gelcomenjdat foo haeil
als den Heer Grave
d'Efirades hadde vernomea
dat eenige Provinciën van gevoelen waren, om
aea te nemen den voorflggh van te traceren in dea
Hage dat hy levendigh vertoont hadde, niet alleenlijck
dc inconvenienten, die daer mochten volgen, maer
het weynig aenbrengen 'tgeenhaerfchrijvens hadde,
met de antwoordt die de Staren gedaen hadden op hcC
laetfte fchrijvens van Sijne Majefteyt,waer by hy haer
bedanckt voor degemackelijckheyt die de fel ve had-
den toegebraght tot bsvorderinge van de Vrede, heb-
bende wel willen de handt geven van te gaen traöeren
in Engelandt fclve, ingevolge hem abfolutelijckher-
ftellende de keur vandeplaets, waer op Sijne Maje-
fteyt hem heeft konnen verbinden, (gelijck in der daet
hem is verbindende by defen)om noch veel ftercker te
verwerpen de noeminge van den
Hage, welckc eenige
Provinciën heden ten dage willen aennemen,maer (k-
wijlefulcx nieten is gedaen, Sijne Majefteyt begeert
dàt den gefeyden tieer Grave
d'Efirades niet langher
fai wachten van aen de Staten tc getuygen, dat hy met
groot mishagen vernomen heeft dat eenige Gedepu-
teerden van de Provintienfighoppofeerden teghens
het gene welcke met gemeen bcwillingingetuOchen
hem ende gefeyde Staten was opgeftelt, raeckende de
buyten-fluytinge van den
Hage tot de handelinge vaa
den Vrede.

Sijne Majefteyt wil vriendelijck hoepen dat het niet
Iisalshet werck van eene valfche inbceldinge, ende
de konfte van die gene welcke hebben willen beproe*
ven of men het weygeren van in den
Hage te traöeren
konde doordringen, tot verhinderinge aen de Vrede<
Om defe aenmerckinge oordeelt Sijne Majefteyt
noodigh om alle verdere onheylen voor te komen ,
dat den ghefeyden Heere Grave met alle neerftig-
heydt ende kracht fai hebben in 't werck te ftellen
alle redenen ende mVldelen, die konnen dienen , om
de gemoederen te herftellen, ende inge valle hy fiet dat
de hertneckigheydt wederftiaet elle vriendelijcke ver-
tooninge, heeft hy te doen gelden het rechte gévoelen
wat een foo onredelijck ende fchadelijck procederen
voor de gemeene faecke, fai verwecken in het herte
van den Koningb.

^ ζ Ky

en


-ocr page 275-

244- SAKEN van STAET

1667. Hy behoorde wel te aenmercken als eene faecke

__gantfch endc geheel blijckelijck, dat die oneenighe-

den wel eer fullen veroorfaecken, hec verachteren van
den Vrede, als de refolucie diefyneMajelteytende
de Staten hebben ghenomen van den Hage niet toe
te laten.

Dac de Engelfehe foo tnen fagh niet en weecken op
eenige achterdencken, van haere krachten of van de
gene die haer mochten affiftcren, maer op de eenige
hope, dasr niiede fy haer flatteren, van te icheyden de
Vereenighde P/ovintien van den anderen ofte met
haer Geallieerden, waer toe fy altijdts hebbenghe-
werckt, maer God
fy gelooft tot noch toe onnuttelijk.

Dat de eenige gelijckeniffe van de krachten die men
kan in 't werck ftellen, van gints ende herwaerts tot de
continuatie van den Oorlogh kan men met den vin-
ger defe waerheyt klaerlijck aenwijfen. oodertuflöien
fchijnt het dat eenige hedenfdaeghs willen Engelandt
confidereren als een triumpherende Vyandt, diefyne
partye gebracht heeft tot de noodfaeckclijckheydt,om
van haer te begeeren een verdragh.

Dat men beeft konnenbemercken de grooteneer-
ftigheyd welcke dc Engelfehe hebben gedaen,van het
begin van den Oorlogh, omdeStatenteobligeren,
van tot Londen te gaentrafteren» ingevolge om den
Koning van Uenemarcken afte fcheyden in de Trac-
taeten der andere Geallieerden endc meer andere op-
gefochtedifficulteyten, om oneenigheyttuflchenons
te verwecken, maer dat men oock heeft gefien dar de
felve fijn verdweenen als fy ons die fagen verwerpen,
met itantvaftige endegemeenebawilliging, endeon-
aengefien het hedenfdaegs te beklagen is, dat de gefey-
de Engelfehe fpelende'toverblij Hel van hare konfte
by den vporflag vin den Hagejiïjnder noch menfcben
in de Vereenigde Provintien, dewelcke bequaem fijn
yan haer te laten vervoeren.

Dat't felve in geeniger maniere hadde gheweeft te
excuferen in eene eerlte openinge, bekleet met cene
foo fchoonen fchijn, van een warachtige begeerte van
den Vrede te haeften, maer hec is te verwonderen dat
èehige haer wegh geven in die ftricken daer fy hebben
gefien dat de Engelfehe hertneckigh blijven van te
willen komen in den
Hage, terwijlen men aenbied toe
harent felver te komen , welck is, 't gene fy altijds ec-
niglijck hebben gewenfcht, waer fy met meerder ge-
mack konnen tradleren, ende met foo veel veerdig-
heydt als in den
Hage daer nae moet men de oogen
Iluyten ende figh felven blinden j om het venijn niet
te fien hec geen verborgen is onder een deckfcl van
finceriteyt ende beleeftheydt.

Dac 't felve veel klaerder fai fchijnen foo men in acht
neemc, dac den Koningh van Engelandt hier bevoo-
rens heeft gegeven een foo groot Capitael om de ne-
gotie naer hem te locken, dat hy heeft doen feggen en-
de fchrij ven,
dat geen ongeluck hoe groot het mocht e ive-
fm, hm fiude doen lyden d'onwaerdigheydt van den Vre-
de met de Staten elders te trailer en.

Onderiufïchcn hedenfdaeghs dat byeenefeeckere
geftaitenifle der faken men hem voordraeghc, te gaen
tradleren, tot
Douvres en wil hy geen andere plaets als
in den
Hage, fonder by te brengen dc minile redenen
waerdigh te achten.

Dac het boven maten daer op te letten is,dat de Am-
bafladeurs van den Koningh van Sweden, in haer
fchrij ven van den
%i Feiruary acn den Heer
éoom feggen, dat fy verfeeckert fij η, dat den gefeyden
Koningh niet en fai aennemen die plaetfen by de Sta-
ten voorghcflagen , noch oock eenige plaets verre van
Engeland gelegen, doende daer by genoeghfaem vcr-
ilaen, dat hy hadde feer geerne aenghenomen een
plaetie van Engelandt, foohy niet en hadde geweten,
dat hy hadde gefmeten een Appel van tweedracht
oh-
der de Provinclan , door de voorflagh van den Hage,
ende dat het hem veel avantagieufer foude wefen,in de
handeli nge te volherden, als tot fij nent te traöeren.

En defe waerheydc isgeheelijckbeveftightbydcn
Brief van den Heer
Fuffendorp Secretaris van Sweden
in Vranckrijck, gelijck aen den Heer de Lm»t, den
i€Maerti die men voeghde by die Memorie in origi-
ne], waer by hy klaerlijck bewijftdaC den voorflagh j<c,
van
Douvres, waer van men geweten heeft tot Z.»»- '
den, daer was ontfanghen niet alleen met groot ver-
maeck, maer met getuygeniiTe van den Koningh van
Engelandt, van hem verplicht te houden aen den Ko-
ningh welcke voor haer gehadt hadde cene foo groote
welgevalligheyd, gebruyckcnde felver van die termen
waer by hy foude doen fien, dachygheheelijckver-
langhdc naer den Vrede.

Dac defe felve voorflagh van Douvret, noch in En-
geland fai werden ontfangen met de lelve aengenaem-
heydt, foo door de herfl;ellinge van een goede eenig-
heyd, ende gelijckformigheydc van gevoelen tuffchea
de Provinciën, ende by ecaeloffeiijckeftandvaftig-
heydc in de refolucien albereyds genomen, fai men de
Engelfehe de hope benemen van te winnen van eeni-
ge verfcheydcntheycder meyninge(die vooronmach-
cigh gaet by de Engelfehe ) welcl te veel sf-flaen van
de waerde van dat fchooneende volftandigebeleydc
'c gene de Staten tot noch toe foo voordeeliglijck, en-
de foo glorieufelijck voor haer hebben gehouden.

Dac als men niet cn hadde gehadt foo veel ongeluck
endepericulen te vreien, gelijck als men fiet, van foo
aenftonds te aen veerden de voorftellinge van den
Ha-
ge,
men hadde tegenwoordigh gehadt een onverbetcr-
lijcke fchade foo men figh laec forceren om fulckx toe
te ftaen,door eene
foo hooge ende aen flootelijcke pio-
cedure als defe is welcke d'Engelfche gebruycken.

Den gefeyden Heerd'£/M</ffi,'gecft boven al in be-
deucken het ongelijck ende fchande die men foude
hebben, van foo lichtelijck te willen wederroepen de
genomene refolucie, rakende de buytenfluytinge van
den
Hage, acht dagen na dat de gefeyde Scacen by haer
fchrij vens van den 8 defer Maenc, aen Sijne Majefteyt
betuygt hadden eene vreugde ende eene foo byfondere
voldoeninge,van 'c welcke SynelVlajefleyt ficb bevonc
te wefen van h»ereygen gevoelen^ op defe uytfluytin-
ge, maer byfonderlijck, na dat Sijne Majefteyt hadde
doen feggen aen Milord
S. Albam, dat hy ordre hadde
om te volherden op den
Hege, dat by koude enda
mofle fchrijvcn aen den Koningh fijn Meefter, dac
nimmermeer noch den Koningh noch de Statenea
fouden toeflaen, dac den Vrede in de ghefeyde plaetft
van den
Hage foude werden getrafteert.

Den Koning betrouwt fich dan, dac door de redea
die men beginc te raken, endc by veel meer andere die
den ghefeyden Grave konde toevoegen in eene Con-
ferentie , die hy op dat fubjeét foude verfoecken, dat
men konde voorkomen het quaet't^velcke defe ver-
fcheyden cheyt van gevoelen konde veroorfaken,enda

doen blijcken in den geheelen loop van defen Oorlog.

De gemoederen fijnde in vermoeytheyc van gelijck-
formigheyd van gevoelen,hec welck haer foo noodlgh
is: Sai den gefeyden Heer Grave echcer de Staten daer
toe brengen, om veerdiglijck eenen Brief te fchrij ven
aen den Koning van Engelandt, waer by haer de felve
verkUren, dac iy, noch hare Geallieerden felver, niet
en fullen toeftaen, van den Vrede in den Ha^e te trac-
teren, na dien daC foo defe nieuwe vertreckinghnieC
haeft cn ghefchiede, de Engelfehe haer altijdt fouden
vleyen van de hope van onfefcheydingein defe fake»
volherdende noch heele maenden, omme hutnec-
kelijck den
Hage te veribeckeo, cn den Vrede foude
daer door le meerder verachterc werden.

Den Koning dede op Wocnidagb roepen den Heer
vatiBeunÌTigert, en fprack hem fterckelijek in gelijck-
heyt van de ordres die hy aen den ghefeyden Heer
ffEfiradesg^f, endc belafte hem oock, van wel byfon-
derlijck kennifle te geven aen de Staten, van al 't gene
hem Sijne Majefteyt ghefeyde hadde, het welckhf
beloofde volkomenclijck te fullen volbrengen. Ge-
dàen tot 5/.
Germam ert Leye den zy Mam ΐ66η.

" Geceeckenc, ,,

tOtJIS.

Unnochlaghtri · a

DE L'ïonns·


-ocr page 276-

^Jf/JtM»-·'»»^» l'ir····* ---—■ -

1667· flfn / tmtaoch öooi ijit oüechomen ban be mtlTiije Uan
ί- Lnitonfeü Hngelsndt, Bp lie toelcfte Breda tot
ΜΠ IianöfïPlaet? toiccbt genaf mt/ alle Difcrepanticn
mOEdontfliatifii taelcUe t£c occa(ieiban'tüoojfïacn

ban &aec to. JBoa·
boojacüalieti
/ niec alieea opgelfeeijetj toacm seiuecft/
itiaerDot oocftlip DeÖifcKpfcenbe PiobintienfooDa»
iif rcfoluticn ontcent Ijet fdbject ban öe be öanbel
toatcn göfbjacDt/ bat Daec boo? aenbe «Unaeifcöe
iie hoope / toriche men (jicc bccfcec&ECt toa^ bat fp op
Dcimpcooiöan onemgfieptenùe finacBljeptin Oen
étaEtgcbout Ijabbm/benomen toiecbt/toecbcnbe
SaliclijcitüECtcouVDtbatbefaecfeop bie B?onbenba|i
cnDe onDcbjefglijcR bipbenbe / bit gebcele aioote
torccU /oiiDec (©oDif Sfgen / niet beftaaetlijcH tot con=
icntcment ban Vrancknjck
enOe ban ijaec to. Jföas·
iotecnaoct befïupt fouöe bjecbengebïacbt.

29iii)ctc Wickaöcfibentbanben ïüepfec aen bat
jftof/ Ijeeftbe Iföebiatie banfgnfótpfici.31Bajtli.tot
febojbfrinflban be©?ebemct
Engelanc, acn Vranck.
lijck acuifbooOen/ mate be felbe afseijjefen/ap em
baojbjcnben ban bat bie aiccbe fn ganbenban be Sta;
ninfl ban Swecdcn toa^/cnbe bat het onbeballiaft
fouDc sijii/neben^ bc teecen ^toeetfc&e JlBebiateui:^
toelclte ùu^ lang in befen geatbept gabben / te abmit>
teren Ole gecne/bie in cangö boo^aenbe öaet 't toeccfe
dl^uptbe bantfoubm fct)i)nen te nemen.

^en I^eec ban Beuningen toasi geïafi / aengaenbe
He tot Parijs aengcfielbe befoigneg obec be nieutoe bec»
iiooginge ban be iCoIlcn op be Manufaduren ban
Duptenmöatöijcftltomrnbe/ toaccobecalftifc aen^
ftfepbina aen be l^eccen Öabenltec 31IDmicaiitept om
f)aiT dScDeputeecben metten eecflen in ben Itage bet»
toaclltbjojöenbe/tcinficuecen ontcent be augmen;
totieuan Oebeiafiingen/bieopbe ^janfcge manu:=
factiiccnijlet te 3tanbe fouöe mogen bJO?benopge=
(lelt; enbe om te beba;becen bat aen ύεη {|eei; ^robaf=
fatimcd'Eftradeseaipouvoir mog^t toojben toege?
fan&en om te banbelen obec een garantie obec be
DemctEngeiandc, getcoffen foube mogen bjoiöcn.
iCot be garantie geeft gp goebe inclinatie gebonben.
©en acht en twintighften 5fip?il toiecbt ben Igeec
ban Beuningen aengefcg^eben/nabemael ben Coning
ban Vranckrijck gaec êo-IÉog. bantijbt tottijbt
fccrinlÏantel^ch gabbe boen aenpoiren/ommeboo;
alfe magcighe mibbefen te fpoebigen be e^tcaojbinaci^
tnuipage ban befen ^taettfc
Bee/bat gp i?eecban
Bcuniagen bp ben honing enbr elbet^/ baec fnlcjc ban
noobcti foube mogen toefen / ecntlelgch foube gebben
m u gouben enbe fo beel boenlijcR toa^ pjefTccen/ten
^nbe bat fgn .Jil^ajeficpt^ ©loote mebe ten fpoebigg-^
ftemoBbte toojöenin Eeegebjaggt /ommeneben^
ï>if ban befen ^taet te ageren/ enbe met befriibe te
tonjmvitcen ten meeflen bienlie Uan De ggemeenc
faht; batoocftbqpbec^benlleeciimbaflraöeuc d'£-
«radesgeautgocilfeect moggte too?ben omme obec be
te bocnc conjunctie met gaec^o. JKog.tciflupten/
miötfgaöer^omaenöefdbc obec getfaiuerenmette
Vlaggebiiiijcftcontentement enbeggccuflgept te Ia=
ttn ontfangen / alfoo gaec ï|o. Jlkog. oojbeelben / Dat
boQ? beboojfs mibbelen De aenfiaenbe 3B;ebeganbe«
lina met Engelandcmetmeecbecnaeö?uch ggefaciH^
tiert / enbe een bafie / ceclijcfte enbe befienbige ©^cbe
Bcbojöert fouöe too?ben.

Sin befe maent goojDe men meec enbe meec ban be
OQccuggten/ bat ben lüoning get gemunt gabt op
Nederìandt.'ta3a^b)atabufent/DatgpaIceebebooi
cfnjaec jabtfijn bolcft intepeccitie gefldt/ becfcgep--
oentnariggcmanfiect/ eboggtoa^ baec op boen niet
flebolggt. giulcp beöe aïtan? mebe fulcp gelooben/en»
k gipaenfcge onacgtfaem.l©cn gafoocfe

o>Mar(iui^na/ batgpbefeoningnoembe cmRoyJt
rneuÏ. of get maec een Spiegel beggteniua^.
«nbebtn Coningg gabbe öoo? öen <ffijabed'Eftra-
«s öefcn gitaet laten becfeechecen / bat gp tegen
5>P^gnenniet foube attentecen/ al^mctcoramuni-
catie ban gaec ilo. JEogenbe:
3n'tlac(l ban April, ben Coningg in
be fUm

ί/Ό«;Ζ?ί gctcampementenberf««ff ban ontcent veer-
cien duyfent man boitcocftcn gcbbmbe/met gocöe

o?b?e/lup(icc/ enbe magnificcntie/ fooifl't felbe Ie» --

gec gdicentieect getoo?öen / enbe fgn be ®coupen
pbec enbe alle getoogennae gacc cefptctibe(6uacni:
foenenenbe ojbinacife logementen/ met iafl/ om
gaccneben^ beele anbece i^ouprn meec/ geceette
maethenenbe baecbigg te gouben om eecflDaeg^te
bonnen maccgecen naebe jFjontteccn ban bat iSgcIt
tegcn^ be ^paenfcge j^cbeclanben.

"iille gjoote pjincipale fubaltecne enbe minbece
IBi{itaice(@ficiecen fijnoochel genomineect/ enbe
pb£c een niaechte gem geceet tot be macdje,

Coningg foube fdfi^ get aegcc commanDeccnj
enbe IVlonfieur Fiere du Roy ontcent Parys nitt een
goebe maggt ban cefecbe becbipben.
^aec foube een Eegccbp een homen ban ontcent

veertigh duyfent ^oïOaten/'t todcR inttoce COiP^
b'^cmee foube maccgecenj

33e Jleece igectocg ban Lorraine toiect becfoggt
om twee duyfent ban fijn öuptec^ fn öienfl ban fune
Jl©aieflept obec te laten metten dibeccccfïen.

©en ileec ban Beuningen naebec boo^gebiagen
gebbenbebefaecHeban eene Garantie obec Oe toelto^
mcnbe®jebemct£ngelant, bonbt begenegentgept
bie te boo; baec toejsetoont boa^/ becanbect/ enbe
toiect be felbe geberiineect al^ een faecfte biemen fepbc
niet noobigg te ;gn/ becmit^ alle^ bat in een Garantie
bebatftantooibcninget (Ccactat ban alliantie met,
gacc ^0. Mo. foube fgn beg?eepen enöe bat be ^tac*
taten Die Vranckrijck enbe gaec lêo. j®o. fepacatelgcft
met Denemarckgabbtti / ftoobcntot e«cwftjcptban
bit SijcK bienen; enbe joetod men moeti toejlaen/bat
fonbcciingb/ tenacnfenban-Denemarcken, aen be
bfcbinteni^tuffcgenbedric gjtaten boojeen Garan-
tic nieutoe bigueuc foube too^ien gegeben tot gemeen:
nefecuriceyt,fooIietmenbetfoobccl niet gelben al^
een naebebentüen / met get toeleg men ingenomen
totecbtbanbatbufbaniggeen nieu engagement met
gaec fêo. Λο. enbe Denemarcken foube occafïe toni
neni]^en aen IK oSngdfcge om fid) niet be Croon
Spaignen nabec tebeceenigen/ίπ een tjjt Dat Defen €o>
ninggecefolbeecttoa^bepjetenfieDiegpecgttop Bra-
bant enbe Henegouwen te gebbenupt goofbeban De
Coninginne / met De toapenen te boen gdben / inbien
gpbaecinbpcenminndgcl^ becb;agg niet tegemoet
gcgaen toiccDt ; aïieé toiecbt baec toe becbeecbiggt/ens
be toiect fcbect eenige Dagen baec in fobanigen accdie»
catie gcbjupcfet/ bat get feec te ttogffcten toa^ of men
get cpnbe ban bc ©lebe^ ®cactaten fouDe aftoagg»
ten/ inbien De felbe ban eenigea train toacen/ alboocen
De toapenen tegen ^paignen op te nemen/enbe fcgeen
tod feedftcc te to£fcn/bat in Defe gdegentgcpt geen an-
Decefojmaliteyt geb;upditfoubetoo}ben/ al^ batmcn
tegdgcHbe^ lÌionin^ p;eten(Ie boo^fidlen/ en met be
toapenen bccbolgcn foube / fonbec ficg Doo; eenige
pieallablefojmalitepten telaten opgouben / om alfoo
temincefiltentie tebinben/ enbe#t aenflaenbefai»
foen ban een Campagne te naciitoec menagecen i
(ènDectuffi^entoa^be intentie ban Den Contngfgn
^Cmbaflabeuc tot Madrid niet te ceboccccn / en mobe»
catietebiupcfienin'tafganDdenban De 0οο|β pjes
tenfìen / bp alDien menban be Mjbe ban Spaignen gec
negen toa? baec obec in compofitie tetcebcn / enbe bea
leonina ract fbjtable offce^ te gemoet te gaen; goctod
bed toacen bie meenben Datmen De facch becDcc Doo}
De toapenen / af^ boo; De toegg ban een tcanfactie
toengen foube/lenbe bie ban opinie toacen Dat in'c
ftojtinbe^paenfcge j^eDetlanDm gjoote pjogieffen
ibuben too^Den gcDaen ^^n Dee Daet De toefld baec toe
toa^ feec g;oot enbe aenfjenltjcli/betoillmen niet elDec^
afê Dectoacct^ Oe®coupen/Diemcn te bdbe Ronbiens
gen/toilbe Doen maccgccen / enbe aen Dehant ban
òpaigneoenDeltaiieonict al^ matige befettingefou»
DeJaten/DetoglDe^pacnfcge albaccnletin(laettoa= ©iene»·
een om eenige fonbeclinw attaque te Doen gjrmf»

Conino fouDefdf^optcecften/en De «©c^iogg
niet affilïecen allccn/maec in pccfoon boecen / enbe bp
PjobifietcgcnDe^paenfe jaeDecIanDen tebdbebienp

en OORLOG Έί ^ ΊSeven-en-veemghpe Boeck. 245

©nDtrtwIfcDen quam tijbinse tot Parys tot becnoe=


-ocr page 277-

24é S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Ti66f ΒίΠ acht en veertigh duyfent mannctt /ottöec lIÉ toeica

__Li fie omrent twaeif duy fent ïluptÊt^ Beteït iDifCöen}

De toerufïinae ban (©ffcOut ta anOcce tcain/ fouöe ge^
p^apojiionecct fijn nacDeecootbcyttjanbefemacbt/
eit na i)et Deffein 't tocich mm Dacc mebe boo? öaöOe/
επ men fon be infanterie in negen en veertigh Dat^
tailloPiS becbelcn/ boo? pDetbataillon een belt-flucK
toeahebDCQbt tnojDen boben be oiHinaci^ tcain ban be
awilfericibaec toifct ftaet flemaccftt bat boben 'tboo?s
fcl);ebe getal ban gefolOoyeerbe tcoupen/ ben lÌtoning
öooi ontcent twee duy fent ©olontaicen;<l2Dellieben/
onöer Detoelthe beel gcoote t eecen fouöe sön/ gebolgt
foubetoo?bfn. , ^

©en woning Öeeft vier Luytenants Generaels enbC
vier Marefchaux de Camp genoemt/ om in 't belept
tot befe ©elt-toeDtgl)eb?upcftttetoo|ben/ nament»
lijcit
/ tot Siuprenant^ «©enecaelg be teeten Inacqui»
fen De Bellefonda, d'Humieres, enDeben fêeec Pradel,
cn tot 41©acecl)au)ibc Camp be 5|eccen Podwitz, S.
Lieu, Pigueflin , cnDe d'Elpenfes.

^e tceupcn in be boben Quactiecen ban 't ïiiiicit
gijnöe / toacen in macfcl) / om naec be Seberlanbfel)e
ffcontiecen af te hpmcn/ enbe De Q uirdes Francoy ies
ctiDc Suifles in ben eecjlen/booïben tienden IKap me=
Debectoaect^bcttcecften/ en binnen tien a veertien
iagen baec na fouöe ben fóoningl) bolgen : ©atc toa=
een Commiffacifen op De ί conticcen/ om fo?ge te D?a=
gen/ Dat alle^ Dacc in gocDe o?D?e baa^.

©e jgeec d'Abbeviiie toa^naecDcnìlectogl^ban
Eottecingcn gefonDen om be felbe twee düyfenc feup»
tec^ obec te nemen / en IjaDbe noci) eenige om
' nieutoc toecbingen in Duy üant te Doen aenfiellen.

^e l^eec ((^^abe V ivonne IjaDbe patenten om een
ïiegiment ban tien Compagmen te peect te licljten.

#anbecbrc nieutoc toccbingetoiecùc niet gcfp?ooc:
Ben/tboclj Dacc toe ttia^ foo bcclfioffe in Dat 0t)cft/in«
fonDecl)cpDt boo? foobeelDeKSuptec^ aenginch/ bat
men oojDeelDe Dat Die nacc becepfclb ban faecBen / «1=
tijDt in obecbloet te behomen ftuDensiin.

ϊοαφ noci) Den lefien ^ρμΐ niet bcctcocften / enDe toa^
noci) onlang^ te i|oofgetoecfï/ maec tjabDc tot nocf)
tot alle^ metfiilttoijgeneengeficn/ cnDetoagtoeDec
na Parijs bectcochen.

^en negen en twintighften Den ^;abc d'Eftrades,
^mbaffabeuc ban Vranckrijck, fiaenDeopbefTelf^
tiectccch na Breda, om De aenfiaenbe t)anDelingt) met
Ëngeiandt alDacc mcDc bp te tooonen / boo; De ^eecen
ban Gent en de Swart met De Cacofle ban ^taet / cn-
be een aenfienelijch aentalbananbeceCacoffenban
fes, vier enDe twee |9aecDen upt ftinltogementge·
|)aelt/ enDe in De 39ecgaDecing ggeintcoDuifeect / cnDe
op ccn gcoote flutoeclefiocl met acmennebccgefeten
Sijnbe/öecft ban ftacc Ho JKo. fïjn affcfiept genomen;
toacc naec Den,l|eecJohande WittecBecgaDeringl)
p?efjDtcenDe/ bengemelDenï^eec ^tmbafTabcuc met
De complimenten op fooDanigegelegentl)ept paffcnDc/
ggebaleDiceect en geluchopfdncepfeg|5ctoen(il)reft/
baec met De felbe to^bec afgegaen / cnbe boo? be boo?»
noemDe föeecen ban Gent en de S warte na fijn loge»
ment gececonDuifccct gctoec(i.

gin't larfl ban ?llp?il enDe begin ban IBap / begofï
t'efclattecen/ bat De Honing met toapenen De ^aen^
feöe jaeDeclnnDen toilDc aentaften / om ïjet cccj)t ban
devolutie Dat be koningin pjetcnDeecDe op Dc meefie
plaetfen ban Brabant en vlaenderen. i|aecJ|o. HSog.
fulocbecnemcnbe/ autfiocifeecben ben vijfden jEan
Beni^eec ban Beuningen, om mct De mecfie bifccctie
cnDc confiDcntie (iel) t'info?mecenenDeopeningöete
becfoeclten/ toaec epgentlijcB De geDacgtenbanDen
Honing ban Vranckrijck, bic men alDaec becfeecItecDe
niet immoDecaet te toefen/ fouöeftomentctecminec
een/ en all^ fo beel Docnlijclt/ Dacc öenen teijclpen bi=
cigecen / bat fijn jjaajefiept jgeinbuceect mocljte tooii
i>en ban alle feptelöchheptinbe jSabup?fct)apteab=
fEinecen/ immec^ enbe in allen geüalle|ic& te boegen
totfoobanigenmobccatie/ batöaec ©o. JlBog.cnDe
anDece confiDente b?ieHben ban ©iancftrijcft / 6c«
quaem ggcmaeclit mocötentoojDenomDefaecitcbB

Spangien enbcrlöec^/Daic'tbanbjucötfouöe Bonnen
toefen / tot cene gocDe et; getoenfie bjeeDige upthomll
te öelpCTi Dicigeten / fooDanigft / DatboojtaenDom
genebecDere gecucljten bantoapeneninDeüpaenichc
Nederlanden, cnDe omtcent De O^jenfen ban befen
intact mocliten toefen te bebjefen.

(©nbectuffcöcn toiecDt alDaec met gcooten pbec aU
le^ beccDfg gemaechtommeteenmacbtigaiegecoa
te tcec&cn/ 'ttoelchbpDenSloningfeiffoubetoecDm
gbecommanDeect/ alle^jinccnbanbrnbloeDe enbt
anDece (©^ootenfouDcn bolgen fijn JlKajeflept; ϋοη(
ieuc Ie Prince,-()oetoelftec& / öaDDeijem meDeaenfle»
boben / maec fijn Jföajeflept fjceft Dem gBeeicufcettj
alle ileecen jiBacefct)al}en ban Vranckrijckginglien
ooclt met Den Honing enDe De l^oninginne/ enbe 't ge:
ijeele l?of fouben op Den feventienden befec banS.
Germain en Laye becttecBen / cnDe Den toegö nemm
recïjt op Abbeviiie in Picardie, altoaec Ijaec JlSajciï.
cnDe De ©ame^ affcgepDt fouDc ftnjgen ban Den
ning/ cnDe ïjaec gaen becboegen tot Compiegne, om
alDaec .te bccblijben gcDupcenDe be^ Stoninole afkie^
fen Defc :fomcc- ttjDt ; jRSaDame fouDe fteecen al^ ban
nae Parijs bp De$loninginnemoeDecbanGróocBri.
tat^en.

^c ttoupen becDeelt boo? DeianDecefcparatelei
gec^ na d'Eiratz,na ^taliën/ cnbe na Roufìiiion, gab:
be ootfi al öace Generaien cnDc o?D?e^ tot ben ©ojloa
alDaec / om De felbe obec al op eenen enDe be felbe tijiit
te beginnen / Den ttoningb fouDe in Dienfi uebtien
obec De 't negencigh duyfent man/ foo te boet al^
tepaect.

(0eDuecenDe be mactge ban'tEcgecinbej&pam:'
fege .i^ebiclanDen enDe De^ltoningicabfentiealbact:/
foo (jeeft ftjn 4IBa|efleptbec&laectDei^oningtnnetot
Regenteban'tïSöcR/ met alle autöocifatieal^ Daec
toe nooDigl) toa^ / cnbe tot googe iSaDen ban De fdbe/
ben geece Cancei Ier, en ben Igecce d'Eftrées, φορ«ι
ofte oubfie ban be Marefchals ban Vranckrijck.
Twintig «Êngelfcbe <©o?log-frf)epen metbeelbolqt

®ei|cccDeiaFuente^m&afreDmcbanSpangien> gemontcect ti;trao;Dineec/ fSninDe23apbanS32ef{

in 23?etagnc ing&eloopen/ meteeniggbeffepnopDe
ipcanfcöe fes <©o?log-fcl)Qien onbec Monfieur le ι Juc
de Beaufort Sïümicael ban ®?ancÉicöc6 alDaec Ifp
genbe/ cnDe liaDDen fp alcccDe vijf bagen gem Daec ix»
flaotengebouDcn.

^ie ban De öepuWtgue ban Genua in fufpitietup
fenDe geltomen/ Dat be acmeecinge ban Den i^eec ilcc'
togl) ban Savoyen oocb toel op baec i^qiublicque
mocöte aengelegöt jijnjenDe Dat men ooch fp?acft ban
een Sirgec d'Aipes te Doen paffecen naec Piedmonc»
hibbcn aen Dat |^of in gaefl gefonben omme aen öm
Honing fati^factie t^geben<ιbec cene faecBebpfijn
jlfêajefiept gualijcB ot^enomen i te toeten/om Dat öe
gemelDe ^róublirgue nu lto?t^ totConftantinoptea
een ^mbaflabeuc gegabt/ cnbe Die geobtineect baööe
be cefiDentte aen bfe Porta ban een o?Dinaci^<0enuee^
JI®inifiec enbe Confnl obec baecteboeneCommtts
cien enbe banbelalbaec/ cnbein'tgeheelgdiieDtban
ben<©?ooten i&eec boo?gaen^/ 'ttoelcRteEebanifcöe
l^anbelaec^ ban Marfeiiie ftaDDen gecemonflceect e»
De gefilaegtacn fiaccn HoningI) / bat beJFcanftfieaiea
bantfcöe i^anbei t'ecnemael fouDebecnictigbenenDf
ctφnecen/ inbien bie eenuefcge iRefiDetit enbe Conful
alüaec ftuDen blijben plaet^ öouben; enbe bie »o»
ning foube Daec obec feec fecieufe ftjne bjieben gefcS)}^
ben bebben aen De Sïepublicque ban Genua, toelclui?
inbout be fnfpitie al^ bitx boben gefegbt/ fleccfe Saööe
boen becmcecbecen / enDe befe befenDlngen foo baeflt'
lt)iiiOoenbebo?Deccn.

3&en Honingb fcb?ecfacnöaccï|o.U5oa.Dfnb»'
genDen t(?<ef / Die De ?lmbaflaDeuc op JBacnba^ Do»
feftienden obecgaf / feggenDe/ bat öp fic& geD?oeatoi
bcn25?icf/ enDe-toat De Honingb baDDegbefiél^
aen be Honinginne ban Spangien ; boo?t obetlebe»
cenDedriegeD?uchte®oec&en/ een in Folio, Dean»
Dece ftlepnec} alle fp?eecftenDe ban fiet Droit de «
Rey ne, enDe Dat be cenunciatien Daec tegen^ gebaen/
toacen mil.

yre»^


-ocr page 278-

en OORLOG Ïi/^iSeven-en^n^eemghfleBoeck. 24.7

Leifre du Roy de Ff ance a cét Efiat.

TRes-Chersgrands Amis j Allicz & Confoederés,
nous depefchonï un Courier, ex pré» auSieur
Corate
d'EfìraJes, Noftre A mbaiFadeur Extra-
ordinaire auprés de vous, pour luy ordonner de vous
faireentendredenoftrepart, conameànosbons, &
veritables Amis &Allies,. la refolution qu'aprc'sun
Ione & manifefte
deny de tonte juilice, noftre honneur
gc noftre Intereft nous ont enfin forcé de prendre
pour le fouftien des droits de la Reine noftre Tres-
chere Epoufe, & ceux de Noftre Tres-cber Fllsle
Dauphin : Nous cbargeons à cettefin Noftre die Am-
baffadeur, de vous communiquer un efcric que Nous
avonsfàitcompofer &
mettre aujour, pour faire con-

noiftre à toute la Chreftienté l'evidcoce de Nos rai-
fons, & une Copie de la Lettre, que nous efcrivons
aujourdhuy à Noftre Tres-chcreiceuriaReined'E-
fpagne; Vous verrés dans la premiere piece les fon-
demens inconteftables de Noftre conduite, & que
(MS vouleir rompre la Pei* > rien freteadre ou defirer
da iien d'autruy,
toutes nos penfées ne tendent qu'à
nous tirer nous-mefme ά'ορρτφοη, par un efibrt de
nos Armes, ou par un Accommodement raifonna-
ble,auquel on noustrouveratoùjours tres-difpofésj
Ef nous remettans de furplus à noftre die Ambaflà-
deur : Nous prions Dieu qu'il vous aye, Tres-chers
grands Amis, Alliés,& Confoederés enfafainte &
digne garde.

Efcrit à S. Germam en Laye le mufviêm jour du
Miy MìSeβχ eensfeixante é"fipt.

Voftre bon Amy, Aliié Sc Contoedere'. Signé,

louis.

Ec plus bas

ds lionne.

Γ

^e boojfs SSi'if otoecflöefet in Oc j^DeclanDtfcöe

SEer Lieve groote Vrienden, Geallieerde en Ge·
confoedercerde, Wy depefcherep een expres Cou-
rier aen den Graef<i'£/?y<i<&ionfen Extraordina-
rii Ambafladeur by U, om hem te belaften, u te doen
verflaen van onfent weghen, als aen onfe goede en
vaerachtige Vrienden endeBondt-genooten, deRe-
folutie die van een langb en openbare verweygeringh
van Juftitie , onfe Heer en ons Intereft ons ernftelijck
hebben ghedwonghen te nemen, totonderftancder
Rechten van de Koninginne onfe Teer lieve Bruydt,
ende vitt oafeCeer lieve Soon den Df/plfgi). Wy be-
laften tot dien eyndeonfegefeydeD Ambafladeur, u
mede te deelen een Gefcbrift, dat wy hebben doen
maecken ende in'tiichcgeven, omtedoenblijcken
ten de gheheele Chriftenheydt de evidentie van onfc
reden, ende een Copye van den Brief, die wy heden
fchrijven aen onfe (eer lieve Sufter de KoninginDe
van Spangien. Ghy fUlt fien in 't eerfte ftuck, de on-
wederipreeckelijcke gronden van ons recht i ende in
't tweede, de moderatie

van ons bcleydc, en dac, /h»-
ér te wiUen brmkm de Vrede, ofte yet teprttenderen
Dm het geen een ander toebehoort,
alle onfe gedachten
ftrecken niet als om ons te crecken uyc de
eppreffie
door de kracht van onfe Wapenen, ofte door een re-
deiijck Verdragh ; waer toe men ons altijdt fai vin-
den feerbereydc. Ende wyghedragen ons vorders tot
onfe Ambafladeur, Wy bidden Godt, dat hy U, feer
Lieve, groote Vrienden, Geallieerden ende Geco»
fcedereerden, hebbe in fijn heylige waerde hoede.

Gefchreven tot S. Germam en Laye den negenden
myfefiien hondert feven titfefligh.

U goede Vriendt, Geallieerde endeGeconfce
dereerde.

Geteeckent,

louis.

Lager

oklionme.

iMae»
Bfi"

fi^ii,"'

Lettre à la Reine d'EJpagne.

rRes-haute, Tres-excellente & Tres puifl'ante
PrinceiTe noftre tres-chere &tres-aiméeSoöur, jsjief
Ie fincere defir que nous avons toùjours eu de etu ®
procurer & de maintenir la tranquillité pubIique
,doDt
les Traittez de Weftfalie & des Pirenées, ont donné au ^pai^
monde des témoignages aflè^ éclatans, nous porta en- a'^"·..
core für la fin de l'Année itftff.par une obligeante pte-
vention, qui nefuftpasreceueàitfai/rWdelamefme
maniere, à rechercherlesmoyensd'empêcher, que
rien ne fuft caché à l'avenir d'alterer entre nous & vó-
tre Majefté &nos Couronnes cette bonre intelligence
& amitié, qui avoit efté fi heurefeméht eftablie & mê-
me augmentée par noftre augufte Mariage ; ce fut dans
cette intentionlà, que la defunte Reine noftre tres-
honnorée Dame & Mere, à noftre priere, chargea le
Marquis de la Vumtes d'écrire de fa part à voftre Maje-
fté , que s'eftant fait plainemcnt informer des droits d6
la Reme, noftre tres-chere Epoufe, fur
divers Efiats
des Fays-Bat,
& en ayans trouvé les fondamente fo-
lides, Juftes & inconteftables, elle conjuroitvoftré '
Majefté inftamment par la tendre Amitié, qu'ellè
avoit pourelle,de vouloir bien auflì fe laifler inltruire
defdits Droits & en prendre une particuliere connoif-
fance, afin qu'en voyantleur jufticeauill cJairemcnt
qu'elle avoit fait, fon equité la poitaft en fuite à nous
etj faireraifon par un bon accommodement, qui peut
déraciner tout fubjeft de mes-intelligence entre nos
Monarchies·, qu'elle f^avoit affez nos fentimens pour
pouvoir refpondreque i'on nous trouverez fort mo-
derez fur lesconditionsdudit Accommodement; &
que £e fentant proche de fa fin, elle ne fouhaittoic
plus rien enee monde, aprésfonfalut, ny avec tant
d'ardeur, que la fatisfadion d'avoir affermi entre noi
deux maifons & l'union £c l'amitié, que ce dÌ£Ìèrenc
pourroit bien-tòft troubler. Toutes ces particulari-
cez ne feront pas efchappez à la meoioire de voftre
Majefté, & les Confeils d'Efpagnen'auront pas ou-
blié
noapaslaquaUtéde larefpence, (ju'ilsobligerenC
voftre Majefté de faire fi peu conforme à la pieté, &
à l'utilité de l'inftance de fa Reine Mere, & fi con-
traire , fans doute, à i'inclination que voftre Majefté
a pour la confervation du repos public. Cewe ré-
ponfe fui,
que voflre Majefié ne pouvoit én aut%ne
maniere i ^ pour quelque confideration que ce pÙt efire t
entrer dans la dijcujpon de cette affaire ^ ny iienfiipuhr
9tt traitter /ùr dei Droits, qu'eUefuavoit efirt fausfon·
dement.

Et auflì-toftaprés, voftre Majefté envoyao'rdreaù
Gouverneur de
FlandresAe faire prefter le (èrment de
fidelité aux Eftats du Pais, & à tous les Peuples : Ce
que jufqu'alors υη avoit negligé de faire depuis lede-
cés du defunt Roy noftre beau-Pere. Ce refus abfolu
de nous rendrejuftice, & cette detniere refolution,de
lier à voftre Majéfté, par leur ferment, de peuples qui
font veritaèlement msfubjeUs, du chef de la Reine nó-
tré Epoufe, nous ayans reduits àlafacheufe &indif-
penfable neceifité, ou de manqueràcequeinou«de·'
vons à noftre honneur,à nous-meme, à la Reine,6c au
Dauphin noftre Fils, ou de tàcher à nous procurer par
quelque
^ort de nos armes la raifon qui nous a efté re-
fufée,nousavons embrafféce dernier parti,que la jufti-
ce& l'honneur nous ontconfeillé ; Et par ce Courièi
exprés, que nousdepefchons à l'Archevefq.
d?Ambrun
noftre Ambairadeur,nou; luy ordonnons de faire fga-
voirà voftre Maj. la refolution que nous avons prife
de
mareher enperfonne à la fin de ce moH j à la tefie oenS'
tre Arnie, pour effayer de nous mettre enpojfeffitn de et
qui nous appartient dans le Pais dud. chef de la Reine oU
d'un equtvalent,5c en même temps de prefenter à vö-
tre Majefté un efcrit, q^ue nous avons fait dreflèr, con*
tenant les raifons de nòtre droit, & détruifant pleitìe-
ment les frivolesobjeòlionsdesécriscontrairetquele
Qouvern, de
Flandres a divulgé dans le monde ; Nous
nous promettent cependant de fon equité, qu'suHì-
toft qu'elle aura fait examiner leditefcrit, elleblà-
mera fort le confeil qui luy a efté donnés denoui

lefufu

tesy

1


-ocr page 279-

248 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

tigheyt, en het nut van de InftantievandeKonin· -,/λ
ginne Moeder, endefondertwijfièlfoo contrarie de 7'
inclinatie die u Majefteyt heeft tot de confervatie ven ^
de publijckeruft. D at antwoort wae % dat
u Majefteyt
nietkoft in eeniger viijfe, noch
om eenigerhande ctmfide·
rat ie, hoedani^h die oockmochte ayn, treden in de dif'
cujjie vaa defejaecke,i noch nietsftipuleren ofhandelenop
de Rechten die β wift teftjnfonder fondament.

Ende terftondt daer naer, fondt u Majefteytordre
aen den Gouverneur
v^tiFlaenderen, om de Staten
des Lants en al het Voick den eedt van getrouwigbeyt
te doen preileren ; Sulcx men tot dier t ydt toe hadde
genegligeert, te doen federt de doodt van den overle-
den Roningh onCen Schoon-Vader. Dit abfolute re-
fus van ons recht te doen, en defe laetfte refolutie van
aen uMaj. door eedt te verbinden deVolckeren,
die
■waerlijck onfe Onderdanen fijn
uyt den hoofde van on-
fe Koninginneonfe Huys-Vrouwe,ons gebracht heb-
bende tot defe verdrietige en indifpeniable neceffiteyt,
te manquercn aen 'tgeen wyfchuldigh fijn aen onfe
eer, ons felfi,de Koninginne,en den Dolphyn onfea
Soon,of aen ons,door eenig efFort van onfe wapenen,
t'onderftaen te procureren dereden die ons geweygetc
is geweeft, hebben wy omhelft dit laetft gedeelte,dat

cn Pyreneea aen de werelt genoegh kiaerblijckelijcke
getuygenifle hebben gegeven , bracht ons noch op
't eyndedes Jaers
fefiienhondertv^f enjeftigh dooi eea
obligante preventie, die tot Maaridnietopdefdve

wyfe wierdt ontfanghen, tot opfpeuringe der midde-
len, om te beletten, dat in toekomeade niets capa-
bel en foude z,ijn defe goede intelligentie ende vrient·
fchap, tuflchun ons en uwe Majefteyt en onie Kroo-
nen t'altercren, de welcke foogeluckigh herftelten
felfs door ons doorluchtigh Huwelijck aenghewaflen
was, 'twas met de fel ve intentie, dat de overledene
Koninginne onfe feer ge-eerde Vrouween Moeder,
op onfe bede, den Marquis de ia Fuentes belaftende
om van harent wegen aen uwe Majefteyt te ichry ven,
dat hebbende fich ten volle doen informeren van de
Rechten der Koninginneonfe feer lieve Bruydt, ep
vericheyde Staten der Nederlanden, en uytgevonden
de bondige, rechtvaerdige en onwederfpreeckelijcke
fondamentenjfy uwe Majefteyt door de tedere vrient-
fchap, die iy voor haer hadde inftantelijck verfocht
fich oock wel te laten inftrueren van de gefeyde Rech-
ten , en daer van particuliere kennifle te nemen, ten
eynde, om haer Juftitiefiendefookiaeraisfygólaea
hadden,vervolgens door equitcyt te worden gcBracht,
oas Recht te doen door een goedt accommodement,
het welcke alle reden van mifverftant tuflchen onfe
Monarchien mochte uytrQeyen,dat fy onfe fentimen-
ten genoegh wift om te konnen antwoorden, dat men
ons wegens de conditiën van 't gefeyde accommode-
ment feer moderaet foude vinden, ende dat fy gevoe-
lende haer eynde,op defe werelt niet meer en wenfch-
te (na haer faligheyt) noch met foo veel y ver dan de
fatisfaöie van tuflchen onfe twee Huyfen te hebben
beveftight deeenigheyten vrientichap, die dit diffe-
rent haeftelijck foude konnen troubieren. Alle defe
particulariteyten fullen de gedachtenis van uMajefteyt
niet fijn ontfchoten,endedeRaden van Spangien ful-
len. niet meer hebben vergeten de qualiteyt van het
antwoordt, dat fy uwe Majefteyt obligeerden te doen, i
iooweynigh overeen komende met de Gudt-v/uch-

de gerechtighey t en eer ons hebben aengeraden: Ende
door defen expreilèn Courier, die wy afveerdigen aen
den Aertz-BjiTchop van
Ambrun onlen Ambafladeur,

ordonneren wy hem te doen weten aen u Maj. de refo-
lutie die wy hebben genomen om voor't eynde van
defe Maent io perfoon aen 't Hooft van onfe Armée te
marcheren, en ons te traghten
inpo/fejjie tefteUen van
'tgeen inde Nederlanden ons toe behoort uyt het ge-
feyde Hooft van de Koninginne,of een
equivalent m
dien, en ter felvertydt aen u Maj. te prefenteren een
gefchrift, dat wy hebben doen drefferen, behelfende
de redenen van ons recht, enten volle omftootende
de frivole objeftien van de contrariegefchriften, di«
den Gouverneur van Vlaenderen aen de Wereltheeft
gedivulgeert, ons ondertuflchen van haerbillickhqft
beloovende,dat foo haeft ly'tgefeyde gefchrift fai heb-
ben geficn en doen examineren,fy ten hoogften fai bl»-
msren den raed( die men haer heeft gegeven van ons
een Juftitie te weygeren, die fy foo klaer en wel geftelt
fai vinden, en de felve middelen die wy haer noch di-
gelijcx aenbieden, wel willen omhelfen, van dit gefchü
tuiTchen ons dooreen minnelijckaccotnmodementte
termineren, verfekerende in dien gevalle u Maj. v»n
tvee dingen j Het eene,dat ons fullen laten geffg·
gen op feer moderate conditiën, ten aenfien vande
qualiteyt en importantie van onfe gerechtigheden,en
'tendere, dat wanneer het progres van onfe wapenen
oock foo geluckigh foude 2jjn,als haer oorfaeck recht-
veerdig is, onfe intentie niet en is die vorder te pouflè-
ren,dan tot het geen ons toe behoort of van haer equi-
valent in eenig geweft waer wy het foude konnen heb-
ben,en dat voor alle overige Staten van onfen feer lie-
ven en feer beminden Broeder den Koning van Span-
gien, het eetfte fondament, uytgefondert aat men
odi
het recht dat ons toebehoort wedergeeft, wyaltydt
gereet (ijn de felve tegens alle aggreffie te defenderen,
om die hem teconferverea, entotf^profperiteyt,
die wy hem taelrijck ende fonder eynde toe wenfchen,
als ten overvloede om feer religieufelijck den Vreede
te onderhouden, gelijck wy den Marquis de
la Pun-
te
daer van verfeeckerde, wanneer hy van ons if*
fcheydt nam,
niet verftaende dat gefeyde f^rede vanaf
fint vege» fy gebroocken,doOX
onfe intocht inde Neder·,
landen, hoewel ghewapenderhandt, dewijlwyder-
waertits heen niet en fullen mert±eren, als om ons
te ftellen in poflèllie van 'tgeen onsontweldightis»
oiisvorders remitterende tot onfen AmbalTadeurjbid-
denwyGodtdsthyuhebbe, fterHooge.

®eBfn De boo?f3 Doecftrti öafc tiareiiptlïBffe'/
men een rcfiitatie/ eftenaeftit
Bouclierd'Eftat&de
Juftice,
Böcfielöt booi benlleeclfola, <i5efantetep
fóepfct^ / in Defe tpöt tot Bmflei ; en;|l af(int ornai*
biec t(homen<{ Οοφ ìplecDt beter gctwnOnt teoaen
Rai Londen. *

refuierunejullice, qu'elletrouveraficlaire& fibien
eftablie, &c voudrabienembraflerlesmefmemoycns
quenous luyo£Fronscncoreaujourd'huy, decermi-
ner ce difièrenc entre nous par un accommodement
amiable, affeurant en cecas voftreMajefté
de deux
cfaofes; l'une, que nous nous leftraindrons furdes
conditionsforcmoderéeSieu efgard à la qualité & à
l'importancedenosdroits, &l'aucre, quequandles
progres de nos armes feroieoc auffi heureux, quc leur
caule eftjuftc, noftre intention n'eft p|as Λ
lespoujfer
alt de là de ce qui mus appartimi, e» de fin equivalent
en
quelque endroit ou nous le puiffions avoir. Etqae
pour cout le refte des Eftats de noftretres-cher & tres-
amé Frcre
\e Roy d'Efpagiie, le premier fondament
fuppofé,qu'on noui rende lajuftice,qui nous eft deue,
nous ferons coufiours prefts
delesdefendre cantre ioute
aggrejjien fottr les luy conferver 1 é" à fapoffewiti,
que
nous luy fouhaittons nombreule & ians fin, eomme
au furplus
d''entretenìrtres rtligieufementlapai%>amfy
que nous en affeuràmes le Mar^uis de la Ïuente ^
lors qu'il
fTÌtcon?,éàsnoVÌS,n'entendant pas que iadite pàx/oit
rompui de noftre part par noftre entrée dans les Pais Bas >
quoy qu'àmain Armée>puisque nous n'y marcherons
que pour cafcherdenousmetcreen/iii^^owdecequi
nous
eft ufurpi; & nousremettantdu lurpiusa noftre
Ambafladeur, nous prions Dieu qu'il vous aie. Tres-
hauc> &c.

SEincItic 23?iefoljccaffftin De i^cbccbuptfcBe
flTael/ tuptal^bolflöt;

Brief aen de Koningtnne van Spangten.

SEerhooge, feer uytmuntende, ende feer mach-
tige Princeflè, onfe feer lieve en feer beminde
Sufter , de oprechte begeerte die wy akydt ghe-
hadt hebben om te procureren en verdedigen de pu-
blijcke ruft, waer van de Traftaten van Weftphalea

I

-ocr page 280-

166/,

yooo
1800
1000

e Regim· öei^naiiiHasiiicuc . . lyoo
5
Re^im. de Normandie de . . i6oo
- Regim. du Compre de Sault . . . 14Λ0

g'Regim. deS. Valie.....1600

O Regim. d'Auvergne .... 1800
10'Regim. du Pieffis Praflin . . .1800
ii.Regim.deTurenne .... 1800
II. Regim-delaFerte .... 900
II. Regim. du Roy. ..... aooo

14. Regim. Royal...... 1800

jr Regim. delaReyne .... 1600
itf!
Regim. Lyonnois .... 2000
57.
Regim. du Due d'Orleans . . ιίοο

18. Regim. du Due d'Harcourt . . 1600

19. Regim. de Louvigny .... 14.00

jo. Regim. de Souche.....1000

si.Regim.deCaftelno .... 14.00
ai, Regim. dcCatelan.....800

Chevaux .... 14000

LeGeneraliffime Monfieur deTurenne.

Luyt.óeneraux, iDumierijxBeUefonds, 3 Durai,

^ Marefchaux ou Maiftres de Camp) i.Monf.de Vi-
vonne, aBaudewi[z,3deS;Lku,4.Depence, 5·Ie
Brec.

?llfn öen banBeunjngentoa^aSifontimeen
lonctpt ban
Conventie mctDctoonSwedenopte
ïcciltEn/ ncben^ rra amplt bebuctiebancebenmtot

at)(icuctie ban 't felbe concept bicnenbe met ojbie aen
ifm om acn
't ©af bc biHicfiljf pt ban fiatc to. HSog.
fUlicnue te boen blijcftcn, cnöe om te betfoecften / bat
Dt fdtjetoeflcn^ bicn Itoninsb allentÖaïbenBwPPW*

ί Ecct moge toecben, lilen tweeden, cm öplaue of con»
tfptba»
Ligue guarantie tuffcöen bc ftcoonDene-
marcken ende haer Ho. Mog. Obec Öie
met Engelandt
amtesaen/neben^ecniSefoluticbp betoelcftetjP SC'
iflIitoiEct bicn ülomngt) met aUebcbencHelijcfteccbcn
tnöejüotibcn teWfponeccn/ orabc^feïf^Citcao?»
öinaci^ ?imba|rabcuc^ tot Breda tot ïjct acnQaen ban
befclüc
Guarantie te autbocifccen ; ®en derden,mif=
IJbE tot bplage ficbbenbe copie ban 't becb?acB tuffen
te teerm <i&cabc d' Eftrades en be <i5ebcputcecDen
ban fiacc jUo. IISog.tq]Sccecbtbbecl)etin^eeb?cn^
flm fnconjungcccn ban De ©looten/nebcn^ een Bcfo=
imicban ftacc J^o. HSog. bp be toelc&e 't Daec gelicföe
t'appjobecm becebencnenbifcouclfenbpöem albacc
gtbjupclit enbe gcboett ban 't falueren enbe contcafa=
luecen ban De
Vlaggen : al^t'ccnemaelobccecnitoi
ttitnbe mtt Ijacc intentien ; met acnmaninge om De
fribe bp gclegcnt&ept upt
De name cnDcbanbacscn
iioce i|o, iBog. te betnteutoen. JlEet bcrbece lafi om
pjecife naehomingc ban 't boojfcpöe
verdragh bp alle
toegen cnDemibbelen teöcbojbecen/ toecbrnbeïiem
baer ncbm^bp beboo?f30Efolntieacnbeboo!ennoo=
PttibE be beflepncn ban bitn fóonlng tegcn^ be^paen=
fc JSEbecIanDen/metftjne jiBajcflcpt enbe fgne jl©in(=
itec^ te plegen alle boenincfee conflbentie / enbe öaec
op 'tfbnbamf nt ban boocigc toefc® inge/te fonberen/
nm tonbenpeninge enbe communicatie banbeuyter-
itemeeningeaibacc/te mogen ontfangcn; wrt bec=
fcactinge/bat ïjaece fêo. naog. a!^ opcecbte ©jienben
en gctcoubje «Scaliieecben ban fijne JBajcflept geecs
ne be goebe öanbt baec acn fouben ftouben / en ccnfies
iÖcKbcbojbecen/ ten epnbeftjneJiaaje(ieptboo?cen
vrcdigh accommodement fijn oogljmectfe mocfite &e=
tcpchen in'tgeisiebp be felbe bolgen^itecatibegeba'
JJE pjotefiatien in cebeliJciUjept/moDetatie/en befcljep·:
oenftept foube toecbcn gebëjiöeccett. 5©at l)p bof
BKl/ om totörtfrtbiepnbe tebittcteB&twwRen/
foube cojtcfponDeccn met be jjfêinifïcrpbanDuytie
©jincén/ ©jienben en «Oeamccröcnbanbatiüijift/
bic Dare aen|bat tofbebinbcn/tocrbcniieijem becöec^
Orfa|t/foo toanneec bic ja5a=f fitpt na Amiens ofte na
clbcc^ foube ftomen te bectceclien / De fclbc acnftont^
teboigen.

en OORLOGH, Ί Acht-en-'veertighfieBoeck. 149

ban ÖeaimenteK/ Die te beïbeflin;
■flcn/ ïo^^

Marinei

η Eegim. des Gardes Franc, de . 3000
des Gardes Suiffedc , yooo"
liRegim. dePicardiede ... 1800
1 Regim. de Piedmont de .
Γ Regim. de Chatnpagnie de
/■ Dwifim de Normandie de

Marinea.

.0

, O
. O
. O ,

.0

. O

. O
. O .
, O .
. O

. O

, O ,
. O
. O .

O .
, O

O ,
. O
O

O .
O .
. O

. O ,

«iboOTcn^ a«ebeboo?f5 o?b?e^&eratofgcfiDmcn/
ma^ DeConmgban St. GermaìnbEctcoc&en /mct ίη=
tcntie om met mfpnebagί)cφfcπ Den een en twintig-
ften befié tot Amiens te 3ön/ macCfllfoo Dcilecred
öe^ fflf^ JlBinifïcc^ en oocft beJ^eece^jinccDeTu-
renne tot Parijsaengebleben toacen/m boo?nfmen om
fijn J® ajeficpt op Den toecö tot A mlens te binbcn/ foo
fjeeft bpoccafïegeiiabtomaHebefeIbcilceccn/ uptgcs
nomen De teer De Tellier, Debjelcfic op frec picjfan=
te b^oigncii fpne bifïten Bc-o;fUfecctijeefc/ obec De
boojfcpbe facchen fcccomflanbelijch te onDecijouben j
imbei£bo?bfc^ ban inccninge in naftomingcban öare
to- J®og. bebelen ban ojp anbcrcn baegfig ban ijiti:
te bectcechcn/ om bacgb^ bacc acn tot Amitns tc^ijii.

(©pöitgecnbp ïiemaeDifcouccciti^ mctbcJijmi=
peg/ om te öoen confjbeccccn met öoe arootcc ccbcn
öaec i^o. iföog. inpeccben / ten cpnDc Die iioniglj fou=
De gclieben foo aen fiet bVeetfe Jgof ali inbcn Hage
omtcent De teeten Sweetfe Hinificc te Dooi appupts
ccn öaer gant^ biiïicfematige fufienucn ; öcm in ge.
necaie tecracn geanttoooit/ Datmcn bon bic fpbe gccc--
ne contcibuccen foube/om De fafte tuflcn S weden cnDe
Öarc j©og. tot een accommoDcment te bjcngen.

©mtcent DeOBuacantie bleef men al^booccn / baf
Die aen tjace J^o. j©og. enDe aen Vranckiijck niet noo=
D®f| iaa^. «©Eiijchöpoodftinfulcïtcn gcbalfcpbe/ficö
meec bolhomentlijcfe al^ tcgentooojDteb tt (Uilen bcc*
laten op alle Se.gcnctalc tocfeggingen Die nu göefcijic'
ben:ban Dat Den (@o;Iogg tegen Spangien met De mins
fie berpautoingö foube caufbcen in 'tboo?tfettcnban
Den <©oj|ogl) tegen Engelant, cn Dat onttoDfFelÉcft be*
Öoo?li)c6 ge-cyecutcect foube toojbcn 'tgccn met De
JIcccd'Eftrades, aengacnDc 'tuptIoqs>cnfntonjun=
gccen ban Dcttoec ©lootcnina^becfpioocïien.
Df 3©e(l-feujiciibanDat0ijch/ toacen geccctvyfea
veertigh fcijccpen ban(©o?ïogI) onbccDenl^actog ban
Beaufort, cnfouDrn bicbpbccbolgöbantjjDt/beci
fierclit ftonnen tocjbrn met vyf anbccc bic upt Dc
jjaiDDdantfcftc
Zee bei toacct^ quamcn. Jl©cn pjote»
peccbe oocït/ bat ijaetilo.Hdog.nict öabbcnccnigö
naDcnftcn op te nemen / ban bat fijn IBaj. bc minfie
gbebacijtm fouDc ï)cbbcn ban pct0 tot nabecl ban
öaec l^o-H^g.teftccncbcn omtcent De ©jebetjanbei
met Eegeiandt, of Daec inne pcbt te Doen of t'attcnte»
ccn Dat niet confo3m De ?ïiiiantietu|Tcöcnöaccïgo<
jlEog. cn bic iicoon fouDe jtjn ; batmcn cebcn ^abbe/
om foo beel Doenltjch te boojbomen/ bat De Engelfche
de Spaenfchc fafte Ijacc nict mocötc aenncmcn / macc
om batmen fuicy te toegc te brengen niet foube te ho|£
boen oen bc (Sngagcmcntenbicmetftacci^o. jiSog.
gljcmaccftt 3ijn. geeft omtcent gct falut ban De
Vlagge eenDeboaif3]|cecenbQojget)anbcn/ Dattjet
geen öp boo? bcfenbabbegcfcpt upt fijn epgcn motief/
ban Dat Ijaec io. J®og. ^DrnfcadfouDegdafisijn
geteerfte falut met Dc Vlagge niet te boen boo} bat gyi
ban get contre falut met be Vlagge foubebecferchcct
3ijn/ tegentooo?bigö bp öem booifpecialcaaflban
gaec Üo. lEog. moefi ta}0|Den gecφetecct ; enbe Dat
men Daec opbieégÖeKcfbcftacttemaecBen. temi^
toebtcom gcanttooo^t Dooi bc !|eecde LionnejDat tcrt
bien aenfien be conilunttie nietacljtecblpbenfouDc/
maec pct^ expUcite ban be^ Stonine?: ojbjcbcfenaen»
De èfctosö ban Beaufort te gcben/ öecfttebecgecf^
BctEacbttebccnemen.

ìHP meccfttc mecc enbe mcec Rlaeclöcft / bat aïïe Dtf
alteratien biemcn feDcct ccnige {to;ten tijtin be conbut«
te ban De ipcanfcije ontccnt get Enghelfcfae tnefeo
fcgecn tebefpcucen/ totoo?faccfti)abbebeinquietu-
des, Die baec opgebattoacên/ banbatbcEngdiche
gaec fouben moggenmenggenmetbcttDetcftbenDé
Spaenfe Nederlanden tOtnabcdban Vranckrijck, cn
batöaer jl^o. HSog. fulcp/omljaec inteceffe/lieborfoui
Den tDilfrn fi^al^ t^en miia bet üacc ìSoMog.

ήι


-ocr page 281-

25θ S A κ E Ν van S Τ A E Τ

\66·). in btfen üt bc patine ban Spangien foubcnftonnm
_L tceöen/ of iininrc^0PO?aüC indirete wegen contea

niinccen De fcanfc Drffcyncn ftiöe p^ttenlicti op öe
Spaenie j^eöctlanöen ; öjo?DfnDe Öacc ban feec Qoebe
ïjant aEn0Cb?acÖt bat brit i^ecc
Marquis Caftcl Ro-
drigo
oen bci^tct ïifUC-©Ol|lüan Keulen foubetjeb'
ben bectoont: gp
Marquis ltonbc0cgb£clacen in be;
fm <©o;logö op
DconbecjiantbanEngeianc,enfiare
Üo. JÊOB. en tüa^ baecom/narc fijn aa?bfcl/ ört αε"»
baec ilo. IKos. Öcm Ijaböen amgelaflban bacc boo?t
te bjaaen ban öarc fïncece intentie / om ecnflifll) te be=
bo;Decen / bat bp een
vreedigh accommodementfïjn
lïaïejicpt foube mogen betepcfien contenteinent op
't scene be felbe in moDeratie en bcfefjepbentljept foube
mogen befibetecen / Jjet toaece miböel / om tegen alle
ombrages in befcji tc boojfien/en om be fahen tuffeljen
Vrancknjcli en IjafC H^o. .flàog. op fobane goebe gron-
ben te (icKen/bat l)et geen tegentDoa?big/'foo aengaen=
be Deboo?f5 Guarancifcaf|^anberrmtgtebetgecfiiBc=
fpllieiteert biiect/ fonbeceenige nabeceinfiantievan
felfs fjaec i^o. JlBog. toehomenfouDe/ en alli^ in öet
tocliomenbe bcicpt IionnentDojbenineenmeeflbaiie
bolUomrn bertcoutocltichbept. l^accl^o. jiSog.l)aö=
ben npt fijn boojgacnöe fcl)?poen grljfn met Ijoc irn Ρ
λ
nicl) fucee^ ÖP tot noci) becfogt gabDe/bat Ooo? br opc=
ninge ban
br^ ftonincjc uyttertte intentie atn fjacr ilo.
JP@o. ben iuecD tjiectoe gebaent foube mogen tuojben.

biifi ooeh noc^ niet of het metmeec fueecp'te'
genttioojDIgl) bp ben Coninglj fbube gefcljiebeu ' niaec
bctoijl èaec ®o. .1©og· lefie tefolutic op Datfubjcet
pet^ mccc bebatte ai^ be boojflacnbe / cn bat men bie
foo opnam / Dat Daec ©o. iKog. intentie toa^ om brfe
gtoote bcroetten boa; een biebigt) accommobnni-nt tc
boen (ïillcn/ öeeft bp bc ©eecen ban bc^ Conincjc
ïtaet betec ge ïjoo? gebonben al^ boo? oefen/ enbe toa^
niet bupten Doope ban bat ben €oningb gebifponettt
foube fionnen toojtien om tot eenigeouvenurts tc fto=
men/om op befen boet in concert ban tjait Ho Mog.
te tceben/ cnbe aifoo aen boocige toefegginge/1 η aen
Öet geene benaeutoetoiientfcbaptuffcgenfijn JlSaje»
iiept en ijaec i^o. HSog. ïnfoobeljcateticonjunctuce
Uerepfietebolboen.

lip öeeft onbertulTcDcn om te bolboen aen öaer ì$o.
IBog. / om met bc JIBiniflec^ ban be ^uptfe
5@o?fleii d^eallicecbcn ban bie Ccoon aen bati^of aen:
toefcnbe ijiec obcc te €o;cefpanbecen / be felbe biebcc=
om in't langl} onbeci)ouöen op bitfubject. ^r l^eec
<@eabe ban Furftenbergbetupgljbe bcfetjaerü^oog!)
IQog. Co^cefponbentie aen be felbe )^eecen39o^ftrn
ontïoijffelych fe(i; aengenaem foube 3ön/ cnbe bat I)p/
fudcnbe eecflbaeg^ een beet; boen nae ùen I^eet Sieuc-
ban
Keulen, fouöe bebojbccen bat ban bie jpöe
oocft in aHebectcoubjelijeïtDfPt metöafc mocöt tocc=
ben gepjocebeect. ï^p betfiont ooc6 upt l)em/ bat
|)p ten felben epnbe al^ gaet; laboceetbe ban

te mogen bieten/ waer mede men daer fith vemoe·
ghen ioude
in ca^ ban eenebjeebtfaemecompofitie.
^ijn ontfingb tot noct) toe 't felbe antbioojt / bat
aen be iG^eec ban
Beuningen boo? befen gegeben bia^'/
ban bat be^paenfe I)aectoteencompo(ttie oenegrn
moeflen beclNiaten / en acnbieben 't geene/bjaec mebe
fpfoubentoinenfijnJiKajclïeptcontcntecen / bat fijn
«δ. toifl bat alk Ijet geene ί)ρ aen 't ftcpfec^ I^of öabbe
boo?gebjagen ombenbirehtot een
amiabic compofi'
tic te boen aenfien al^ nootfacdteiijcit/en al^ be eenieö=
|ie boetboaccboojgcoote c);tcemitepten honben toec-
benbctmijDt / naec 't ^paenfcbe JgofobecgefcD?eben
iaa^/ enbe bat / bebùjie men nu niet langeceeube
Spaenfche fpöe in tluijffeï fion jijn of bc faccftcn toaren
biecmaten geflcibt al^ fijn bie aen be {{cpfec gece^
monficeect öabbe / bcctoacijt moefl toecben toat ceffc
IiUie Daec op genomen foube biecben.

©mtcent De Conbitien / met be toelcïic tnen aen bc
3?ranfel)e spbe ficl) in ca^ ban tcanfartie foube toilien
bccnoegljen/ Ijabbe
Furftenfaergh nfet expiicitebec-
fiïacct /
mm upt Ijft geen/ foo met öcm met Beu-
ningen in vago boo? befen gebifcouceect toag / enbe
tcgcnüjot^bigö gcfpjoocRcn toicct / fcfleen feec te bccf
nioeben te
30'n/bac alle uycilel io deie voor deSpaenfc

ïjudiciabei was. rnmcnmcccfttcDatmcnbaec/in t-c.
re materie niet feec bupfltjfaem fouDe toefen/ betoij^
Ie men ban 't fucce^ ban De^ Coninglj^ toapcnm
meec ac^te te honnen bectoacfiten in iso;tcn ttjt / aü
't geene men op öefc boet cpffcften honbe} bebjijleocs
looft bJiett Dat De Strniee onOec De
Marquis de Ctcqui
fonoec eenige bccminbecinge ban be üZTcoupen / tocit:<
fìe tegen^ De
üpacnfche j^ebeclanDenin'tbeltggec
bjacöt tbtcc Den / licijtelijcli in bie ^taet llon biecDen
gijeb;acbt / batfe boo; 't enbe ban Oe j^omec
la Fran.
(che Comté
fouDen fionnen c'onDetb^engen/eniie bot
be pjogtelfen in De
Spaenfche ^ebcclanbenùaecen
bobcn na alle appacentie feec confiDecabel foube jyn.
^aec b)iectgerp;ohenbanbecfct)epbe i^;ojectenom
bic boo;t te fctten / en bat t)et oogttmecch ginch/ boo|
eetfl niet
te beginnen met eenige Iwaere belegeringen,
maec batmcn fouDe tcac^ten biep in 't 3lanbtinte
Dringen / en fïgbbaec meeflec te matten ban paflaoè^
Ottec De
Schelde, cnbe be Revierc de Lis, enbe toiecbc
gcioofi/batmen 't toeccft bu^acnbangenbe/intoepnla
tijt foube honntn brmacbtigen
Douay, la Baflée, Ai-
mentiersjCortnjckjofte anDccc Diecgelgchc min baflt
plaetfen/enbe fjg toebecom pofiecen tot
Oudenaeide,
'c toeich in 'c cpnbe ban be boo;leüen t@ojlog in fiam
ben ban
Vranckrijck 3nnOe / nae 't oo;Deel ban bccü
${cijgt)^hunDige/De faben in tecmen biacen gcbjacöt
om met toepnigtj moepte
Bruilel tc occupecen / cnBe
Dooi toanfioop een
revolte m 't ïanbt te bertocclitn.
^acc toiect oocb gefpjol^en ban een anbec pjojectom
Cambray aen te taflcn / enbe ooclt pet^ gbcniompelt
ban een
derde, om tot BergemnHcncgouweointe
bjtngen / enbe bte plactfen te belegeten / bat biel fere
ftuaec/maec becmit^ be Coning
twee gcoote airget^
bon fo;meecen / met onboenlgcb geacfit tolett ; naec
act)(enDe battcc teben toa^ om le gelooben / bat ban
bi fc DefTepncn bc gebacfiten meefi op bet eec|le bidcn.

^ot la Ferté toiect gefoimecct cenCorps ban twaelf
duy leut
]^oet-linect)ten / enbe drie duyfent iSiwtet^/
bp be toelclte toa^ be meefte
train ban 't Efgec/
'ttoclch Die Honingb <n pecfoon foube (£amnian6r<
cen/enbe bia^ aen befe C;oupen o;Dje gegeben om te^
gen ben
les en twintighilen j^ap bp een te tnefen/otti
tehonncntnac(tcccn i een anbec Diecgelijcb Cojti^
tbiert gbefo^meecttot
Ancre, cn een betbebanonii
tcent
tien duyfenc man onbec be ifeec Marefchal
d'/\ umont
ontcent Abbeviiie, cn ccn biecbe omtrent
Cirick onbec be i^eece Marquis deCrequi, bielcKi
men meenbe / bat oocb omtrent be gefepbe tijt gereet
moed tocfen/enbe bat tegen^ bet rpnDe ban bc macnt
be Eegec^ gefo;meectfouDen3bnominNeerlantin
tetcecficn. l^cecbcLuuvoy, toa^febcrteenise
bagen op bc jfjontieren / om alle^ bat tot beoptocBt
becepfcbt tua^/ in goebe oibje te brengen. ,
9^aec toiecbt met alle bet geene tot befe e);pei)ltii
bienDe / meec enbe mccc gj)c&aefl j cnbe fcbcen öW"

tjoop tee Ï&ereltobecigi)te3dnbanbatboo2eenig|e

jS.gotiatie 't emplop ban be iiiapenen in'tminjti
gcfcbo;t ofte becfcljooben foube bonnen b)o;ben/3gii'
be aeuDen]|eecban
Beuningen conbeI£|cIt enbe net
gefept/ bat men geen quactiet^upj^be felbe baec
ommc cetatbecen honbe. .

<@nbertulTcben biiecbt befcbept bccteacfit op De
JB^iffibr ban ben $taningb aen beiSoningnneban
Spangien Den achften bcfc^ DOO? een COMtKt

naec Madrid afgegaeni i®agi Daec in te (itn/ totlc»»
maten baet in bcanttooojt toiècben / be 6Iacbten we
be ^eccc bc
la Fuente bcebt/ban bat bc ISoningb ^
b«n fijn genegentbept tot onbecöoubingeban ©15®
betfceclicct fiobbe / in De felbe tgt al^ fSn
J©aje|lipt
gcccfolbecct toa^ in fiojte bagen/ met een ategec η w
Sipaenfcbc^cbetlanbcntetcecficn. (©ebacbtcff»
imputeccbe ooch aen Den S^juchec ban
't IBanireiv
bat bp tegen^ toaecbept in bc boo?reben flclbe/ b« or
Coninginne Moeder,πα bc boot ban ben fioning wn
spangien fouöc gefpjoficn bebbenobecbepjctetifien
ban
Vranckrijck, enbcfcpbe/ batbebifcoucffnoais
obec met bem gemobecct toacen gebouben bp 't Ifben
ban boogftgebacbte Stoning ban
Spanjen,enbc taiiib^
oocit boen gelooben / bat bet antb^oojt bacc (Φ S^^

, brti

prej
Oefe


-ocr page 282-

I ,, j^,„j„t,et,(,o?f3tìoo|cebenniettocItoa^8«Ftentiecct.
y^r batter in 't etcPe toa^/ tuifröt ctftmt/ mate
- ìnicct ni« toeecflaen / Dat l)et anttooojt in fubdantic
anDEt^ toasS oUftìJecd / al^ (jet (n
De boojfj boojteben
In frt bftJjaelt
en BEfuflineect / bat gctcbcnbcti toa^
ofbe fommatic otti fiaö in bet minne oöec De bboifs
η itenflcn te ü£r|ïaen ia 'c leven ofte naec De dood ban
Dm honing ban Spanjen toa^ oefcfiitt. 't fcftec/
Dfltin Dit tDcrcit gcoote beBenbig&ept toa^ oibiupcftt
om öc Spaenfche in flaep te toiegen/enbc om te boo?»
Romen Dat fp seDucenDe ben ©
ojIobB met Engclandt
Doo' het maecUen ban een ©?ebe met Portugael, ofte»
Doo! enaosfment met be <Ì«fldfcl)e / |ΐφ niet fouDen
lebben mogen Declten tegen tiet ftnarc ontoeDec bat
act altan^
D?epgDc/cn bp na fcBeen te fuppiemeren.
«gnöeDeüJÖlmctalöetaeeneben StonmginDefen
beo? fjaDDe/ boo? geen inFaàie ban ]9jeùe tQilDe Doen
palfcren/ foo ii oocft o?Ö?e Böegeben aen ben l|ecc
Icmbaffaöfuc d'Ambrun, om tot Madrid te betbI0»
bm
foo lange Dp Daec ggeboogljt fouDe toojDen. <l^e
I9cec De La Fuentes toa^ ooch ndcfi Daec.

®cn lÌtoningb i^met get gantKlje Hof o£i I^aen*
Daflö Den
feftienden befec becttOCRen ban s. Germain
en
Lave, enDe i^ getcactecct enDc gelogeect s&etDee(l
tot Champiaftreux Doo? ben J|ecÉ gjefiDent ban Die
nacm; 35ingfDaofi abonti aengefiomen tot
Lien-
court, atoaec aBoenfoagft Den geBeelen DagD i^ giie=
• bicben / om aen be ISoninginne te boen fien br aenee·
natmDeüen banbieplaetfen.

m Heet ïtmbaffabeuc Boreel toa^ gcMitBocifectt
aenaaenDe be becijooginge ban öetTarifofte Htjfïe
Dee inliomenDe b?eembe ManufaöurenenDeJ^acen
Die iH apt{)ecmfci)e<iSuactietcntoacen aöcmaecfit/
Die Dan
oocfi be^ te betec baec in 't üigclt na gemaecïtt

lirtttt

Kt»
II lU.

tupne ban De Spttieemfcfie iSLcafih en manufactucie·
^engaenüe becfcgepbe poincten ban Blacgten aen
Iiaec i^o. |@og. en be i|ooge aegetingen/ eenigé tijc
boo? beien obecgefonben / bien aengaenDe en tniecDt
getn ofte fpet: tBepnigl) cemebie enbecebje^aenbat
eofgtobtinÉCCt.

f amilien upt be Spienfche jgebetlanben in
Vranckrijck ingekomen/ begon men gaec bafl nebec
t£ (iellcn/ etibe fouDen cenige pjibilegien enbe ejcempj
tien bchomcn ban be fitoningö/ onbec anDecen oocl^/
al^ Dat De ^toffen
/Baracanen genacmt/Dfe ban büp>
ttnin toiloen homen/ fouDe feecgaogbtoetbenbe·
ftoaert in be
droits d'entrée, om be bate Die fp baec in
'tQijch aengenomen gaDDen te ttieben/ te betec hoop
t£ macchen/enbe be anDece bjeembe
Baracans alfoo af
tebnjfen / enbe in bec baebt bet inliomen te beletten/
tiaec op Ijet in 't genecaeï/namentlijcR om alle b2eera=
De
Manufaduren upt te |iupteti àengefien toa^ / enbe
lictbcfTuptaengelegbt tpiect.

S>oo ljae(lal^eenigbel|ollanDtfcDeEQec&en|^nu
Bn?t^inQcIatcn toaten gljetaojbeh/ foo betbielen alle
f janfcöe
a.aeclten^/ enbe en ftonöe ban be jF?anfc6c
niet bct{ioc|[it too^bèn/ om 't tbelcft booj te komen/be
betljooflinflö ban ^tTarifaengefientoiect.

«l^n Paus gabbe in fijn (Sebieb alle f j^infcge Sl^a·
ten enDe
Manufafturen, {jet ingomen becboben.

®e ttoningO bén vijf en twintighilen USap ban
orattent Amlens met een
Corps ban vijf duyfent
paccDenenDe biepnig Compagnien <@uacbe^ te boet
op aeb?oociien/am be^ abontg tot Ancre te Jjijn/fulcp
Dat Defe optocöt bectjaefi
ié/ fonbec be cefcciittie ban
Desoninginne ban
Spaengien tebectoaci)ten/1oefcn<
De acn alle iCcoupen ojDje gegeben om boo? feven oe>
Bf η pjobifie ban b^oot met öaet te bjagen 5 ecnige ba»
pn boo? Defe optoclit/iDa^ alcebe een begin ban öoflis
iiteptcngemaecfit/belDble be honing betnomen Deb<
omDf/Dat Doo? o?D?e ban be
l^eecCaftel Rodrigo eenis
8ÖE min toeetbace ^teben toiecben gebemanteleect/
«nDeonDfc anöecenArmenciers;ban DebooifsCabal·
ictic Daet omtrent / toelcfee ongebaeclijcfe feven duy-
|ent paecDcn fieccft toa^ getoeeft / omtrent feventien
nondert paetDen onbec bc^eecen Artiguon cnbcbe
tourneaux tjaDDe boen betafcìjeten/om een intocftt in
oc ^paenft&e ^tbwlanbm te öoen/tntK Armenüers
te bemachtigen/ cleecbe bcmolitic banbetoallen

foubegeeffectueettjijn/ 'tbjelcftemetfucce^i^gfte»_L.

fcbiebt i na 't toelch be^janfe be toailen toebcc cepa·
certDen/ enbe baec bafl itiaecftten/ijoetoelfe niet boa^
bart be #?obincien/ obec betoelche be ^ iSonincR^ pjef
tenfien gingeii/enbe bienbolgen^niet aengrfïen lioni>
be toerben / ban al^ een
equivalent ban bet bjilrfte in
bcbiufle mifTtbe aen be Iftoninginne ban
Spaengien
becmaen gemaecët teiect»

53e dcec ban Beuningen geeft ben ©eec be Turen^
ne
in 't lange tueberom onbeebouDen / obec bet gecne
baer Jüog. bem in lafi babDeggegeben omtrent
bje^ i^oninch^ PKtenfïenopbeSpacniche^eberlane
ben / enbÉ bei ft fijn <S. met alle mccfi ficaebtige ce»
benen getracht tepecfuaDecen/ batbeteccompliffe*
ment ban be betonile beloften 1 ban een
confidente
openinge,
niet langer uptflefïelrbeboo?be/ nocgte
bicnbe te toerben i beeft ooch feec aengebiongeny bat
men be goebe Oifpofïtie ban taille / in be toeicKe gaee
üo. jaa og. toacen / fouben tuillen geb;upclten / enDe
geen oojfaecli gbetien Dat bie boo; recbtbaecbige
om.
bragie,
boo; mancquement aen be gece gebane toefege
ginge / ^nDe boo; betanberinge in be goebe
conduite,
bie men boojgenen geb;upcht gaDDe/ gealteceett fou-
be mogen b)o;ben j beeft oocit aengebiefen / bat men
in befe niet bonbe bolboen acji be becbDacgtinge/biele*
he gaec |@o. bojbecben opgetgegeben tooo^t ban
fdn JBajePept met
generale proteftatien,nocbte b00|
een cecgtmatige ceben ban uptfiel/noeb geen fpecific»
que bechlacingge te Doen ban ftjn JIJ2ajr
innerüjcke
intentie/honbe Doen pafferen/bat be ^paenfcge gace
niet berltlaecben. geeft ooch berbolgen^ in rene
aubientie bp ben Sloning op be felbe gconben met be*
goojlihe biftmie/feec ferieufe infiantie ten boojf; epn»
be gebaen / macc geeft be fahe boo? al^nocg niet bec*
bec gebjacgt / al0 Öat fön Maf, bp conclude gem ge·
fept geeft eeniggebepefcge^banbeileec
d'Eftrades,
toelche in ganben ban be l|eec de Lionne toaten / te
moeten becbiacgten / hl booren op be bp gem gebane
infiantie te cefolbecen. ©nbettuffcgen gabbe f|jn
m^aledept tsebecom bechlaect / bat gp bleef bp fgne
bogige goeOe tBille/maec geeft t'eenemael efgefneoe»
alle goope ban Dat op renigebectoacgcingge ban
commobement/ fgn optocgt trgen^ be
Spaenfche ji|e«
betlanben foube honnen bctfcgoben toojoen ; feggen»
be/ bat bie get meefl cfficaficulie mibbel geacgt moeft
toecDen om tot boojfs accommobement te gecaethen.
30e i^cec ban
Beuningen ooch inbefelbeauDientiei
ecnlÌElgch geutgeect/ ten epnDebp fgn JBaiefieptale
Ie noobige ojDje mocgte taecben gegeben / om met br
ejcactituDe toelche in fahen ban ^ojlog toa^ bec^fi/
te boen ejeecuteten 'tgeen met be i^ec
d'Eftrades toa^
berbiagen obec be
Conjundie, enbe ten emplop ban
be ]9looten/enDe becfocgt te mogen becfiaen toat ten
bien cpnDe bpfgn J@a]eftept aen beteec i^actogg
ban
Béauforc a ceebe aenbeboolen foube mogen ;gn/
om gaec i^o. IQog. baec ban henniffe te gebenjmaec
geeft tot atitbjoojt gegabt / bat fdn jasaiefiept neeg
geen refolucie obec bie faeclt gabDe genomen/enbe bie
nemen foiibe fbó gaefi be ü^eec
de Lionne bp gem fou·
be 3gn· i^P geeft in'tepnbe ooch fijn jQaieftepton*
Decbouben obec ben toekent ban be i^gotie tiiffcgen
be
Kroon Sweeden enbe gaec 1^0. JBog. / enbe geefic
upt gaec üo. Jlllog. naem indantelbch becfocgt/ bat
fgn JSiaiedept gaec l^o. HSo. billichmatige
fuftenue
met fgn Ccebit enbe goebe <@{ficien aen 't S vireecfche
Hof
föuDe gelieben te appupecen / enbe geeft becbol·
gen^ aen be felbe oberggelebecteen
Memorie op bt
twee boojfjlaetflefaechen/ bie fdn Jl^ajeflept geeft
aengenomen na te fullen fien / om met meecbec henu
niffeop alle^ te cefolbecen. ^ebect ontfangen geb*
benbe De ^nflructie aen beüeecen gace ^lenipoten*
tiacifen tot
Breda, met o?D;e om bie beer te commn*
nicecen / enbe te gelijch confibente openinge ban be
^ndtuttie ban be üeecen ^canfcge mmbaffabeuc^
tot be 39;ebegenbeimet
Engeianc te berfoechen/oocK
te bebo;becen/bat be opgemel.Üeecen ^canfcge ^m·
baffab. gelafl mocgten toecben met gaec goet belept/
bitectie/ en afTiftemie/ te coöpeteccn tot get wc*

toecchea

eli O O RL O G Hj 't Severi-m-^eertighfleBoeck, 25 ι


-ocr page 283-

1607

S A Κ E Ν van . S Τ A E Τ

. toeccftenbanfiair Igo. j©oa. WlIicRmatige intentie
in ùe boo?f5 Ijace gjnflcuctic üerbat/raet aenWebinfle
bancecipjaqueaoeüeöMcÖt'fle «©fficien/ i" 'tfleo
ban fijn J^ajcflept^ cecötmatifll) ooameccït faï 30π;
ntft tiecOece (pedale iafl/om ftcacbtigg te appuptcen
gct
elfde ^tijcltel banùe op-aemelùe ^nflcuctie/
fp;ehcnt)c ban be
Canbifche Êyianden, cnDe te infie^
ten Öat meec-ecDacbte lleeten
Franfche Ambafla-
deurs
Dien confojtti moaöten gelafl taojlien i maec De
toDDl niet oaecüigl) TtonDesgn om getXegec tetaol·
Ben/öeeftonDectuflrcljenbp JBiffiöe aenüeigeec
de
Lionne
get bebojDecenban een gunflieelSefoIutie op
Bet aeenbilanoötöeijniicucticbantte Jgeecen
Ple-
nipocentiarifen
feec fecieufelijch Qececommanùeect /
enbe patticulieclfjrl^ becnteutait/filn bicfimael^ gecei-
teceecbe in|tantten tot cefiitutfe ban De bemufie Cari-
bifchc Eyianden, fonDec nocDtan^ mentte te maeften
ban bet geen in 'tboojfs
elfde ^ttfjKel becbat i^/aen»
oacnDe een beDingt) banb;pe 3@aett op De gemelDe
Eyianden, DebJtjrtfelbctoa^ een alternative, tot öe»
tbeIcBe gaec üo. jifêog. conDercenbecen/ bp alDien De
iSefiitutie geobtineett 6onDe.tDei;ben.

^e Brieven ban Den @eec Marquisde Cailel Ro-
drigo
een ben Coningj) tot Champiaftreux obecgele:
beet / al^
OOth Die ban Heraut ban Madrid gefifECt /
meDe 8eb?aol)t fjaDDe/ toefcnOefiet anttooojtDec Co-
ninginne Regente
ban Den achftenbefei: maent/ en
gaDDen ganfcg geene beranDecingen bp-geb;aal)t/ in
beacoote DcfTepn^ tea&en^ De
Spaenfche Nederlan-
den,
maec beel eec Den aentocOt Doen gaefien / alfoo
geen contentement Daec bp en bitect gegeben / maec
allc^ opdiUy cnDe töt te minnen alleen aenaeleg{)t
ban De
bpaenfche jijDe. 39eele gecucbten Die (ieccft
liepen/ contcibueecDen macgtig tot bebojDetinge bec
aemelöe beflepn^/ al^ namentI0cR/Dat be
Spaenfche
Nederlanden
met tDepnlgf] Ste0af-bbk& tot nooDiae
i^efifientie toeten becfien ; te toeten/met alleen
der-
tien
of veerfien duyfent te Boet/enDc qualfjch drie
duyfent vijf hondert
iSuptec^in alle^/ Die aenaeflen
beonfeecItectKpbc enDefecceteffe banDe^ConlnQl}^
beflepnen en
Marche,enDe boat Provincie oft Provin-
ciën,
enDe boat Plaets ofte Plaecfen fouDe tbillen een«
tafiea/ op becDe na niet bemant en tanacen em alle ee·
fo;tificeec
&eSteden enDe Piaetfen te Ronnen befetten/
enDe befcDecmen tegen^ Degeepp;eDenDeecDe S^ele·
gecingen/ enDe Dan nocg om een
Corps d'Armée in
't ®elt te l^ebbcn/ om be Diepe intocfjten banbe JFcan^
fcge aiegec^ (Diein becfcgepDe SialiamcnbecDeelt
toacen/ enöeinbetfcijepDe
Provintien ofte Quartie-
ren
fouDen mogen intcecfìen) te fionnen met eeniglje
^patentie tegenfiaen enDe cepouffeten.

lOTot een feecKec betoij^ ban bit/ bja^/ Dat baecom^
me De
Spaenfche Regeringe becle gefloottn En φε^
fojtificeerbe
Piaetfen gaDDen gebemanteleett enDe
opcn-gelegöt
/toeltottwaeif ofte dertien in't getal.

Ïl^at gaer IBog. Den elfden aen Den Coninag
fc!);eben/ obec De
lic&tlng&e ban Den BiüTcbop van
hiuniler
, i^ te fïen upt De bolaenDe 232tef :

Sire.

LEs ad vis, que nou s regevons de tous coflés, des le-

vées, tant i'Infanterie que de Cavallerie ^ que

MoaÏiGVix ÏEveJ^ue de Munflerfüt en fon Païs&
Ailleurs, nous obligent d'en donner connoïiTance a
ceux de nos Alliées & Amis, qui ontjugé avccnous,
qu'il ne pou voit point faire de Troupes au de la de cel-
les, qui luy font neceflTairesjpour garnir
les places, fans
nous don ner de l'ombrage & de la jaloufie, le
feftiefme
Artide du Traitté, que nous fifmes avecluyau com-
mencement de l'anoee paiTée, a 1'inftance de pluGeurs
de Nos Voifins, mais principalement en la confiderà-
tion de VoAre Majefté a larecommandation de qui
nous luy donnaftnes nos intereilsfic Ie defdommage-
ment que nous luy pouvions legitimement demander,
eft il expre? iiir cela, que nous n'avons que faire de
nous en expliquer : Et comme Voftre Majeilé a
bien νυυΐα proinettre la
gvermtie du Traitté eo

li

i^aec
ϊ?ο·ί|βο.
JTOiffiüe

BCIl ,

rt(H ob£r
ÈC 9Cir»
metinafi
t)an ben
SSif'

ial?'

Muil'

fler.

tous fes pointï, nous_ eftimons qu'elle voudra bien /
prevenir le mal, qui peut arriver de ces ievées de
Monfieur
l'Evefjue de Munfter, pluiloft que defe*"
voir obligée d'y remedier quand il fera arrivé, &
ainfy qu'elle ne fera point de difficulté de feconder Ij
lettre , que nousefcrivOns a S. A. pour Ie fairedefifter
de faire des leveés & licentier celles qu'il a defia ftitej,
non feulement par des offices gsneraux ; mais suflTy pjr
des moyens, quiluypuiCTentfaireconnoiftre, qu'ii
droit donner a Voftre Majefté cette latisfaftion pais
qu'il y va de fon repos, aufly bien que de celuy decet

Eilatj par le paffe il en a ufeavec nous d'une maniere

qui nous cxcufera bien, fi nous faifons infìance aupres
de tous ceux qui font intervenus au traités denouj
delivrer de 1'inquitude » que lea Ievées qui fe tout dani
Ie voifin3ge,nous donnent; nous fCBvous,ii>e que l'au-
torité de Voftre Majefté eft feulecapable de la
diffiper,
ceil pourqouy nous lafupplions tres-juilammentde
la vouloir Employer en ct ttc occafion, & de nous
faire fentir 1'effèö; de l'amitic qu'elleapromifeacet
Eftat, & de
hguarantie a laquelle elle a bien vouiu
s'obliger, & fans laquelle nous n'euflïons pas cru pou.
voir faire une paix feure avec Monfieur
l'Evef^ue·, Lc
Sleur van
Beumvg, Miniilre Extraord. de eet iiftat au-
pres de Vorfte Majeilé a ordre de luy delivrer cette let.
tre j & aura l'honneur de l'entretenir plus amplemert
fur ce fujet, c'eil pourquoy nous jugcons ne la dcvoir
pas faire plus longue, π non pour prier Dieu.
SlREj é-c. A la Haye l» Nnfiefme Jum mitte βχ fins
fiixente ^feftiefmt.

Sire.

De Advyfen die wy van alle kanten ontfangen
vande lichtinge, foo van voet als peerde vulii,
die den Heere BilTchop van
Mmfier in fijn Lane
ende elders doet,verplicht ons daer van IcennifTe te ge-
ven,aen die van onfe Vrienden ende Geallieerden,oie
met ons hebben geoordeelt dat hy niet en vermagh
meer volck te werven boven die geene, welckehcm
noodigh zijn om fijne piaetfen te befetten, (bnder on«
te geven eenige achterdocht ende jaloufie,
h&fevenii
Artica! dat wy met hem maeckten in het beginfel van
het voorleden Jaer, op het verfoeck van verfcbeyde
van onfe Nae-buyren, maer principalijck in con fide-
ratie van uwe Majefteyt, op welckers recommandatie
wy hem fchoncken onfe Intereilen, ende de vergoe-
dinge van fchade die wy hem gerechtelik hadden ken-
nen eyflchen, zijn daer op too befcheydentlijck dat wy
niet en hebben van doen van ons te verklaren. £nde
gelijck uwe Majefteyt wel haddewillen beloovende
guarantie van hetTraöaetinallefijndeelen, achten
wy defelve wel hadden willen voorkomen het quaet Ί
geen konde aenkomen van die lichtinge vanden Bif-
fchop van Munger i veel eer als hem verplicht te iien
om te helpen wannneer het gekomen was, ende alfoo
defelve geene diflficulteyt en fai maken van het fchrij-
ven té feconderen, het weicke wyfchrij ven aen fijn
Hoogheyt > om te doen afftaen van lichtinge te doen,
endedie hy ilbereyts gedaen hadde te licentieren, niet
alleen by generale middelen, maer oock by middelen
die hem mochten doen erkennen, dat hy behoorde
die voldoeninge aen u Majefteyt te geven, dewijle hy
van fijnruftegaetj alfoo wel als die geene van delen
Staet, over de pafte heeft hy met ons gebruyckt cene
maniere, dat ons genoegh verfchoonenfai, foowy
verfoeck deen, by al die geene ophetTraétaetzijn
tuffchen beyde ghekomen, van ons te bevrijden van
d'ongeruftheyt, die de lichtinge in alle de Naebuyi^
fchappen ons geven. Wy weten
Sire dat d'authori-
teyt van uwe Majefteyt alleen machtigh is » van die te;
verftroyen, waerom wy feer Inftantelijck verfoecken,
van die te willen ghebruycken in defe gelegentheydt,
ende ons te doen ghevoelen 't eflïdt van de Vrient-
fchap, dewelcke defelve aen den Staet belooft heefri
ende van de
gparantie aen dewelcke^ hem welwüdc
obligeren ende ibnder dewelcke wy niet en derven ge-
loven, van eenen vaften vrede met den Heer BilTchop
cemaeckea. Den Heer vanBeuniogen Extraordinarii

MiuUicr


-ocr page 284-

, Minifte'· V®" Majefteyt heeft or-

po/· uw defeo over te leveren, endcfalde eerbeb-

^ ben defelve ten vollen op defe faecke te onderhouden,
waeroin wy oordeden het niet langer behoeven te
maecken als alleenlijck om Godt te bidden,
Sire, &c,
Inden Hage , den (ΊβΜ Juny fefiicii honiert feven

(Ut'
(ϋβ

feuftft

tn

^yien de Heer en Keur ende Vorflen -van
Ments,Keulen en Brandenburg,öi?;? Bif-
fihop vanVsitrhootnydenHertoghvan
Hieuborg, Auguftus ende Johan Frede-
rick Brun%ijck ende Lu-
nenburgh, mucatis mutandis, den elfden
Juny feftien hondert icven en feftigh.

NAer dat wy van alle kanten gheadverteert waren
geworden, dat den Heer Biffchop van
Munfier
~ wederom foude ondernemen feeraenfienelijc-
ijg, wervingen te doen Van
Militie te paert ende te
voet, contrarie
httftvende articul van bet Traöaet van
Vrede den
achtiende» Aprilis fefiien hondert feven en
jefiigh,
tuiichen defen Staet ende hem Heere Biffchop
gemaeckt ende gefloten, hebben viry daer over huyden
aen fijn Vorftelijcke Doorluchtigheyt ghefcbreven,
met verfoeckjdat de felve van ibdanige wervinge wille
defifteren, om aen oosgeen rechtvaerdige oorfake van
ombragie en jaloufic te geven, ende dewijle uwe Vor-
ftelijcke Doorluchtigheyt nevens den
Keyfer,den Ko-
ning van
Vranckrijck,d& Keur-Voriten van Keulen en-
de BrWen^w'X'den BifTchOpvan
Taterborn, den Her-
togvan
Nieuhurg, Augufitis ende lohan Frederick, Her-
togen van
Brunfìp^keade Lunenburg het voorfz Trac-
taet van Vrede mede heeft geguarantgerriSo en hebben
wy niet konnen onderlaten, maer ter contrarie goet-
gevonden ende noodigh geoordeelt j uwe Keur-Vor-
llelijckeDoofluchtigheyt van de voorfz wervinge mits
defen kenniflête geven,oockuyt een Vredelievent ge-
raoetgants vrient nabuyr ende ferieuielijck te verfoec-
ken ,dat de felve uy t krachte van de voorfz geinterpo-
utùcguarantiet den hooghgemelden Heer Biffchop
van
Munfier wille difponeren om aenftontsdaer van te
deGfteren , ende voorts totexaóteobfervantie van't
mcergefeyde Tradlaet van Vrede , tot voorkominge
van alle verwyderingen die by onverhoopte ontftelte.
nilTe van dien,daer uyt fouden mogen komen te reful-
teren,gclijck uwe Keur- Vorftelijcke Doorluchtigheyt
Daer des felfs hooghlle wijsheyt,foo wel als wy kan oor-
deelen , ende willen daerommegeenfints twijffclen of
uwe Keur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt fai aen defe
onfeVredelievende intentie,fo veel defereren als dege-
legentheytende importantiederfaecke,fonderlinge in
de tegenwoordige conftitutie van tyden is vereyffen-
de,endefullen dienvolgens daer van metten eerftcnde
gedefiveerde effedlen te gemoet fien ende verwachten.
Ailumden
elfden ]nny Jefiie» hondert feven en fefiigh,

't W^ hiaec/ bat Den ^ificgop eetiige levées
bebe / enbe toaEcfcögndfjcft bat 6« Doo| Vranckrijck
fclf^ af fcl)i£be/om ùcfen ^taet ialoupe te geben/enbe
afte fcöiicBen ban gebacijten/otn aen
Spaignen eeni»
O^tipftanc
te boen j i^acc allc^ tQa^ meec a^tuc&t al^
ί ffect/ enbc ben 25iflcBop foo Doo? nesatibc al^ eFcufc
op fijn epgen neceiïttept/ bibecteecbe be felbe{tlacg«
ten/ enbe anbec^ en bolggben Oaec niet na / 't tnacen
«laec aecucöten.

m Conlnaö OeDe fijn entré tot Binche ben eerften
^iinp / onbec be acclamatien bec üntooonbecen ban
Vive le Roy, tnbe fijn JSaieftept {jeeft öaec betfeet!·
Beet ban rön Conina&IijcRe pjotettie/enbe fjetft baec
Binnen flöelacten
leSr.deMiremontal^Coramani
bant/ obei; een (@ua;nifo£n ban drie hondert boet·
Bnftöten/ enbe
hondert öuptet^.

©nbettufTcIjen Jjabben be g>paenfci)ebeclatenbe
nicntoe befiina&e
Charleroy.biefe be betleben ^oraet
tmt fooatootcnhoflenBabbengeboutDt. jpcan»
Köe (lebben biebMbec befet met
ieilien hondert te boet
en etnige
hondert jjaetbiti / om öe felüe te tepawten.

VI. DecL

©eUSacefcEiald'AumontoccupeabcWijnoxberge. I

©enj^attoailban Lotteringen ÏJeeftOOtfeEcniBÖ*--

BolcR te boet enbe te paetbe moeten fenöen aen't
f canfe Eegec.

3&en feftienden gnnp toa^ gefc&^cben aen öe üeet
ban
Beuningen, bat fjaet ^0. ^og. geinfojmeect
inacen bat be
Ëngelfche onbec be con^rflen biebe
jFcancopfen op gaec in America gebaengsbbtn/oocft
ceftenben be «gplanben
Tabago en Euftatius, en mifa
fcöien ooiR feobanige anbere plaetfen onbec Defen
g>taet betjoojenOe/ bic boo? be fcanfcftelimcfliace
toapenen ban be «Snaelicfje moc[)ten toefen ijecno»
men / bat becgalben Ipl^eecban
Beuningen aen't
üef ban
Vranckrijck totlbe Defient moecBen/bat Baec
JS^og. Bet felbe feec b^eemt enbe bupten bec^·
toacBtinge boojgeBomen toa^ / enbe upt bie enbe an«
bece bifficultcpten ttoöffelen moeten of tictbc<en<
gelfcge oocl^ toei ecnft mocbce toefen / om Sjeebe
te
maecRen j boc{) bat gacc ^o.Mog. nietentoilben
bcctcoutoen bat ben Conina ban
Vranckrijck,en bec»
bolgeng oocft fgne ^ajepept^ MmBaflTabenc^ tot
Breda, baec toe opt of opt ijet eoje fouben leenen/ofte
aen be <2naelfe een gemepnen ©pant/eenige be min»
fie öoope geben/batfe Capabel fouben Bonnen toefen
upt be ijanbenban
Vranckrijck bpiCcactactteont··
fangen fiet gecne befen^taetfootoettelijcfttompe»
teecbe en be €ngelfe nopt fìabbe toebeBoojt/ ja bat be
jpcanfe in geballcget felbe noct) onbec be macgt ban
be «Sngelfe macftte toefen/ geoWigecct toacrn alle be*
boicen aen te toenben/om foobanfge plaetfen ten pjo»
fgte ban befen ^taetijetpen cecnpececen. ^efe fahe/
baec ban elöer^ mecc toect aöefpiDOcftfn / ig tot con"
tentement ban öaeclgo. Jlog.nptgeballen.

^e Coningtnne iSegente toa^ ben negenden befe^
becccocfìen upt be^tabt
GuKenaAvefnes, onbec
get gelepbe ban ontcent
duyfent öuptec^/neben^ een
e);tcao?binari^ groot getal getoapenbe S^olontaice^
en ^omefttjcque^ ban Bace JHaefeficpt^ ]@of/be Co*
ningb ontmortebe gaece JËajeftept een hiepne mijl
bupten
A vefnes,en maecBte men (loet bat get gegeeie
tof baec binnen foube becbli)ben totop maenbag ben
dertigbften befec·/ toanneec be Coningö naec fijn Hes
gec in en ontcent
Charleroy, en be Coninginne naec
Compiegne toebecom te cuaö gefieect jijn.

^e ^eece baitBeuningen toa^ in 't gebolg ban be
Coninginne mebe tot
Avefnes aengficRomen/ met
boo;ncmen om bolgen^ ejcp^ife betEtiatinge be^ Co'
nincj; boo?befen tot
Amiens gebaen om 't^oftebol^
gen na
Cbarieroy. enbe albaec fijn j@aie|ïepc gebue« .
ciaöbp te Wijben.

IBaec booj be ileece 4?;abeben Louvoygem'i
felbe boojgenomen gebolg boen afféggen/fbo bat bon
Avefnes booj Guiie op Compiegne toebec Ì0 geheect.

't laetfi ban befe maent toiect toebecom ieben^
biQb be faecBe ban
Portugael boo; be Bomfte ban Don
FrancifcodeMe!lo
,upt<lBn8elant. „

33ei^eccenban Pailant enbe Ludolphi, öaecHo. S*''
I@Dg. <t3ebepuceccben/ gebbenben negen en twin- ùanpo;·
tighften
Slunp noe be mibbagl) meteengoetaental
Cacoffen aen be
Hoombrugge gececipieect enbe in 1""·

3lant^-geBup?be t^upfingegeconbuifeect ben ^m*
balfabeuc ban
Portugael i oocB (lebben be ^eecen ban
Wijnbergen enbe anbece Baec ί|ο. lÊog. <@ebepu'
teecben ben gemelben i^eece (S):tcao;binaci^ ^mbafe
fabeuc bectoelIeBomt / enbe be^ abont^ tee JBaelcgt
becgefelfeijapt.

^ijne pjopofitie toa^ al^ bolggt : baec op gemboo;
ben üeece pjeflbecenbe i^geenttoooKmetgbelijcBe
cibilicept.
Ho. Mog. Heerenj

DEn DoorJuchtichften Coningh van Fortugael. ^tin
mijn Heer, iendt niy, om van fynenthalven u ffijf"'
Hoogh Mog. te groeten, als Vrienden, Bont-
ghenootien ende Geconfccdéreerde * de welckc hy
{eer bemint ende acht , ende te betuygen aen U
Hoogh Mog. de gheoegentheyt, met dewelckefijn
Majefteyt wenft te volherden de Vrede ende Vrient-
fchap met U Ho. Mog, ende te fchuwen ai hetgeen 'ε
welk mocht beIecceo,dat die nietReligieufelp wierde
® waet-

QYl O O R L O G Hj ^tSeven-en-njeertighfle BoecL 253


-ocr page 285-

254· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

January leftleden, tot hetaccommodcmentderiwa-
righeden, die deiyrfi ende niet de»//, heeft byghe-
bracht tot volbrenginge van de gefeyde Vreede : Tot
dit ooghmerck fendt fijn Majefteyt my hier, in quali-
teyt van fijn
ExttaorUnarii Ambtffadeur, ghelijckhct
falijckt door fijn Brief van Credentiej endeickhoop
dat U Hoog Mog. in den couts vandefe Handelingen
fullen kennen door mijn vlijt, niet alleen de goede
meeninge ende finceriteyt, met de welckeden Ko-
ningh mijn Meefter wenft dit accommodcment,maer
oock den drift dewelckeickdaer toe hebbe te contri-
bueren met alle mijne forge, ende te verdienen by U
Hoog Mog. de eere de welckeick verwacht door dit
Employ : Ende hoewel de intereften van d'een ende
d'andere zyde vereyffchen dat fulcx fich terminerò
lbo haeft als fulcx kan zyn jick geloove dat u Ho. M^.
aengenaen fullen houden van my te noemen
Commtffa-
rifin.
met welcke ick in Conferentie kan treden, ende
die Trailaet beginnen, waer van icfchoopedoorde
genade
GodtSjeen geluckigh fucces,ende dat de groe-
te
wijsheyt ende gerethtigheyt van U Ho. Mog. fai
over
een komen met een gelijcke ghenegentheyt, tot
die, de welcke den Koningh mijn Meefter heeft van
te wercken tot herftelling« van den
Vreede, die hy met
U Ho. Hüg.heeft, ende te maecken, dat die fy vaft en
durabel reciproquelijck vermeerderen in degedachten
defe goede wille ende vereeniginge, welcke maeckt
het fundament van een ware Vreede i

Geteeckent

Όοη Francifco de Mello.

iilcecbe Den elfden fjanuacp ΙαεlIIeDen / toa^ aen
ben Oen
^ccc ülhöi, jüiniflec ban Portugael, Qege^
ben ùe üolscn&e iScfoIutte :

mtt Τ Sgehoort het rapport van de Heeren van Ommertn
ii)o, JL ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeerden tot de
JlïloS·. iaecken van
Portugae/iKhtervolgeas der felver Re-
rcjolutie f-Qiijtij. van den
negentienden December leftleden, ge-
©ü)oa/ vifiteert ende geexamineert hebbende het Provinciael
•fiISiul' advys van dé Heeren Staten van
HeUandt endeWeft
fht
ha η gefórmeert alhier in den Hage àeatveeen

^el flé' twintighjien der felver maendt, op feeckere remon-
0cöciw itrantie by Gecommitteerden Bewindthebberen van
de Geoótroyeerde
Οοβ-lndifche Compagnie defer Lan-
den aen haer Hoog Mog. overgelevert, raeckendc de
queftie over de Steden
Couchin ende Ci»»e«or,tuflchen
de Koningh van
Ïortugaelende defen Scaet hangende;
Weer opgedelibereerczijnde, isgoetgevondenende
verftaen,dat den Heer
XJlMa alhier aenwefende Mini-
fter van den Koningh van
Fortugaelop fijne voorgaen-
de iterative Memorien tot antwoort fai worden toe-

gevoeght>gelijckhem toegevoegt wort mitfdefen,dat,
alhoewel aen d'eene zyde haer Ho. Mog. op de vooriz
- gemoveerde .queftien hier bevoorens tot verfcheyde
malen, ende in (pecie by fchriftelijcke Dedudli? van
date dea - . met goede redenen ende
iolide fondamenten geantwoort hebben, ende van de
andere zyde oock wegens haer Ho. Mog. rechtmatige
ende feer gefondeerde declaratien tegens fijn Maje-
fteyt ingebracht zynde, over verfcheyde faecken, en
wel "voornamentlijck
in Ata eerfien over de wanbeta-
lingevan de
veertigh hendert dnyfint Crufaten folem-
nelijck bedongen by 't
eerfie Artijckel van 'c Tradlraet
van den
feften AuguftyJeJtien hondert een en fefiigh tuf-
fchen den hooghftgedachte Koning en haer Ho. Mog.
gefioteojdaer op tot defen huydigen dage toe noch hel-
der noch pennigh is betaelt.

Ten anderen; DatalhoeweUn't tnieeJe Artijckel
van 't voorfz Traélaet uytdruckelijck is bedongen dat
Jaerlijcx tuffchen den hooghftgemelde Koningh ende
haer Ho. Mog. een fpeciale conventie foude werden
gemaeckt over den prijs, waer op by alle Ingeietenen
ccde Onderdanen van defen Staec toe
St. üiet fodaoi-
dat in allen geval by onfteltenis van iodanige confunj.
tic door difcrepantie over den prijs in 't regardt van dè
Ingefetenen ende Onderdanen van defe Vereenighde
Provinciën foude cefléren endeafgedaen worden de
repartitie voor eenighe jaren herwaerts aldaer geintro-
duceert,echter mede tot defen huydigen dage toe
nocli
't een noch ander is geprefteert. i

ì Krt-r waerghenoiiien, ende verminderen haer goede intelli- gen quantiteyt Sout foude mogen worden ingekoften. Ι6ί,

' ' Ecniie· Oock heeft fijn Majefteyt genoegh verftaen de de afgehaelcjals het haer foude mogen goetduncken.of
--lefolu'ie, de welcke U Hoog Mog. namen den
eifden - —"·' '

ί ^

ì'H'

i

Ten derden j Dat onaengefien by 't dertiende Artyc»
kei van 't voorfz
Traftaet voor de Nederlantfe Natie
op de alderkrachtighfte manier is bedongen devrvc
Navigatie ende Commercie op de Conqueften van
de
Kroone van Ïortugael> mits in 't gaen ende weder-
keren de havenen van
Fortugael aendoende, ende al-
daer de gewoonlijckt
Tollen belatende, metexprò
bedingh., dat de Schepen van de gemelde Ingefetenen
ende
Onderdanen defer Vereenighde Provinciën in
VortugaehoadcT geenerhande pretext ter werelt foude
mogen worden opgehouden, echter nochtans de felva
Schepen aldaer tegen het voorfz uytdruckelijck be-
dingh geheele maenden opgehouden , ende alfoo
van
alle voordelen harer voorgenome reyfe t'eenemael ge-
fruftreert geworden, fulcx dat haer door 't felve raid-
del,de vrucht van voorfz Artyckel,teenemael worde
afgefneden.

Ten vierden!, Dat de Ingefetenen endeOnderda-
nen van defe Vereenighde Provinciën tot
noch toe
niet hebben konnen confcqueren d'allerminfte vol-
doen inge of betalinge van de fchulden diede felve in
Brafil in Ïortngael. ofte elders onder gebiedt van de
hooghftgedachte Koning uytftaende hebben, welcke
voldoeningh t'haren behoeve foo folemnelijck by't
vyfen tmntighften Artyckel van't voorfz Traflaet is
geftipuleert.haer Ho. Mog. echter des alles niet tegen-
ftaende, om van'hare zyde abondantelijck te bethoe·
nen, dat de felve veel liever door amicable wegen de
continuatie van de gemaeckte Vrede willen bevorde-
ren , dan tot reparatie van de voorfz
nonprefiatie ende
contraventie van 't voorfz Traöaet haer goet recht by
andere wegen tejvervolgen, te vrede ende bereyt zyn
met den gemelde Heer
Ulh'óa foo over de voorgeroer-
de gemoveerde queftie, raeckende de Steden
Couém
ende Cananor,
endede voorflagendienthalven vervat
in voorgaende haer Ho. Mog. Refolutie van dateden
fevenentw 'mtmghfien February des verloopenen Jaeri
feflien hondert fes enJefligh.ùs over de voldoeninge van
de voorfz
eerfle, tweede, derde, ende vijf en twintiMt
Artyckelen van 't ielve Tradtaet in minnelijrke Con-
ferentie te doen treden, ende de gemelde dififerentiale
pointen in 'tgheheel en al door een vrientlijcke com·
pofitie uy t den weg te leggen, ingeval den felven Heet
Vlhea fich daer toe metbehoorlijcke Inflrudte txAz
pouvoir
bevindt gequalificeert ,endcdatetby ontften-
tenis van dien haer Ho. Mog.aengenaemfalzyndat
hy fich daer toe m;t degherequirecrdelnftruàieea
vereyfte
pouvoir in debita formi doe voorfien.

©en tweeden «uflufïp ö«ft öc ^mtofTaDtUï
obecgegeben Ijet bolgentie ;

Illustres et Puissants Seigneurs;

L'Importance de ce Traitté, auquel nous entroos,
eft fi conuc,aufly bien que 1'intereft reciproque, ti«i{iiill
que 1'ona, d'accommoder
les difficultez conte-
nues en la Refolution prife par leurs hautes puiflTances»
qu'il ne m'eft pas befoin de reprefenter a Vos hautei
puiiTances, les motifs qui nous peuvent obi jger a con-
tribuer chacun de noftre coftepour par venir au bo»
cfied que nous defirons.

Et pour entamer Ic fujet la de conference, il eft»
confiderer que des difficultez mentionnées enladite
Refolution de leurs hautes puiflTances du
anütfm Jan*
vier
m$Befixcemfonante fept les unes font aftivcs &
les autres, ce qui me donne iieu & de demander, & de
refpondre.

Pource qui reguarde les iemandes ce que j'ey β prq-
pofer 8 V. H. P. eft l'accommodement de le reöi-

tucioB


-ocr page 286-

nuelque partie, du monde que ce foit ; leurs haufcs
puiffaDces ayant, deliberéfurcefujet,RefolurencIe
i7 Janvier
1666. une altemativs (laquelle on peut
voir par la copie de ladite Refolution que je prefence)
gc qu'en cas que 1'on ne peut convenir de l'une ny
l'aucre des coadltions yconcenues: L'onfefousmet-
troitreciproquementau jugetnent d'un trìerst laquelle
Hefolution du a7 Fevrier
i6'66. aeftéconfirtneepar
iutredu II Janvier i66j. Etainfyj'efperequ'ilplaira
a leurs hautes puiiTances me ftire ouverture de la for-
me en laquelle ils defirent que nous entrions en ma·
tiere pour eet accommodement.

Et quant auxdifEcultez aufquellesj'ayarefpondre,
ie puis afleurer V. H. P. qu'il n'y en a aucune qui foit
provenuede lavolontédu Roy monMaiilre, qu'au
contraire l'intention de fa Majefté eft d'accomplir en-
tierement tous lesarticles duTraittéde Paixdel'an·
néeióói. corame ildevra, &y feraobligéenraifon
5c juftice, & mefme que par Ia confideration de 1'ami-
tié, Ie Roy mon Maiftre fera teut ce qui fera poffible
&juftei pourlestefmoigner a leurs hautes puiiTances
que fon deffein eft
d'eftablir une Paix fermei aflèuréej
Cc qui s'obferve religieufement, Sc dont fe fuive i'uti-
litéque 1'on en peut attendrej Ainfy que V.H.P. peu-
vent avoir remarqué par Ia fatisfaétion avec laquelle Ie
Roy mon Maiftre aaccepté &refpondu a ladite Re-
folution du 11 Janvier, & la diligence avec laquelle U
luy
a plu m'envoyer pour travailler a fon accomplifle-
roent, & par celle avec laquelle j'ay obey aux ordres de
fa Majeflé V. H. P. peuvent atìèsi connoiftre avec
quelle volonté je fuis venu, pourjuger gue je ne man-
queray pas de contribuer avec touc Ie foin & I'inclina-
tion pomble pour voir entre Ie Roy mon Maiftre, &
V.H.P. une Paix & Alliance ftabJe &afleurée; Et
j'cfpere aufly de trouver en V. H. P. une fi grande
correfpondence, qu'agiflkns avec pareil Zele pour un
fi bon defTein V.H.P. auront autant de foin des in-
terefti du Royaume de
Vortugael, que j'en veus avoir
deceux de ces Proviaces, & de la facisfai^ion & du re·
fpeödeuaL.H.P,

lUufire mde Mog. Heerem

Η Et gewichte van 'c Tratftaet daer wy in treden,is
fo bekent gelijck oock het onderling intreft, dat-
men heeft om teaccommoderetidedifficultey-
ten begrepen in de Refolutie van haer Ho.Mog.dat
ick niet noodig achte àen U Ho. Mog. te verchoonen
de motiven,die ons fouden konnen verbinden om elk
vaa fynentwegen foo veel toe te brengen, dat wy tot
het gedefidereerde goet eynde konden geraecken.

Endeom 'tfubjeö van de Conferentie t'entame-
ien, ftaet te conCdereren dat de difficulteyten > ver-
meit in de voornoemde Refolutie van haer Ho. Mog.
van den
elfden January fefiien hondert feven en fifligh
2ijn d'etneaftoiii, en d'andere/>e^vex. 't welck my
middel geeft foo om te
vragm als te anttioorien.

Wat aengaet de -vragen, wat ick aen haer Ho. Mog.
hebbe voor te ftellen? Dat is het accommodement der
xcfticutie van de Steden
Coucbin endt Cananor ienvm
alle 'tgeene genomen en geoccupeert was federi den
ν'φη twmtighfie» Odlober twee en fefiig, in wat deeie
van de werelt het foude mogen zijn; haer Ho. Mog.
hebbende op dat fubjeft gedelibereert, refolveerden
den
fevtn entvmigh/le» February fesenfifiighwas
alternative
(hiervoor tefien,^ £nde in ghe valle men
niet kan overeen komen met d'eene ofd'andereder
Conditiën daer inne vermeit, (oude men figh reCipro-
quelijck onderwerpen aen 't oordeel van een
derde,
welcke Refolutie van den fiven e» tvintighfien Fe-
o^^^TjfefiienhondertftseHjefiigh is door een andere
van den
elfden January fevenenfiftighgtcoafame&it
geweeft : Ende alfo hoope ick, dat het haer Ho. Mog.
jal believen my openingete doen van de forme ,waer
in fy begeeren dat wy tot die Accommodent in mace-
nefullen treden.

Eude wat aeogaec de diffculteytmiSiSï aea ik hebbe

ml·

teantwooïden, kan ick u Hoog Mog. vei-feeckeren iSSfi

datter geene en is die voorgekomen fy uytde wille___

vaa den Koning mijn Meefter; dat ter contrarie de
njeeninge van ïijn Majefteyt is, om geheeiijck te vol-
brengen alle de artijckelen
Van 't Traöaet van Vrede
van 't laer
te» en fefiigh, gelijck het fai behooren, ende
door reden van luftitie verplicht zijn; Jae dat felfjden
Koning mijn Meefter,in Confideratie van de V^ient-
fchap, alles fai doen wat mogelijck en biilijck fai zij n»
om haer Ho. Mog. te bethoonen, dac zijn meenirge is
eene vafte en feeckere Vreede te ftabilieren, dit Reli"
gicufelijck fai geobferveert wordién, en waer van het
genot dat men daer van kan verwachten mach vol-
gen , gelijck u
Ho. Mog. fullen hebben konnen be-
mercken door de fatisfaÖie, waer mede den Coningh
mijn Meefter heeft ontfangen.ende beantwoordt de
meer gefeydc Refolutie van den
elfden lanuary, en
met wat vlijt het hem gelieft iieeft my herwaertste fen-
den om tot zijn voltrcckingh te arbeyden j ende door
die waer mede ick aen de ordres van zijn Majeflieyt
gehoorfaemt hebben, konnen u Ho. Mog. genoegh
bemerken met wat wille ick gekomen ben, om te oor-
delen, dat ick niet fai nalaten met alle forgh en moge-
lijcke genegentheyt te arbeyden, om tuflchen deii
Coningh mijn Meefter, en u Ho. Mo. eenen vaften
en geftabiiieerden Vrede ende Verbintcnifte te fien:
Ende ick hoope oock in u Ho. Mog. te vinden een foo '
groote Corrcfpondentie,dat arbeydende mee een gelijr
ken y ver tot foo goet voornemen, u Ho, Mog. fo veel
forgh fullen hebben tot de intereflen van *t Rijck van
Portugael, als ick tot die van defe Provinciën , ende
van de fatisfaöie, en fchuldig refpedt van haerHo*
Mog. wil hebben·

3IcR Reec toeDec tot öe ^janfcfte faeeli£ti.35en vier «.«„j,
entwintigiiften^uny toa^ite jKoninginne IScBeau men.
ban B|anc6i;i|cl( tncDecotn tot Compiegne geiteed/
enöe
Monfieurle Dolphio ,toat(ïecBBetDOiDenbaii
Oe tnafelen en Kinbet {locjeEten^/ generen / foo Dat get
üofbaec binnen
Compiegne ipa^ ggeUeDen/enbe
Denftoningg naec
Charleroy gj^e&eect^'tltegec/
ent ban baec metare bemacgtup teb;eec(ten enbe
gecbttaect^ en bectoaect^ te ftoieten tot een feecKec ff«
cceetbeffepn.

€ot tjooilopent effect ban be jF;anfcge J^iebe met
Engelandt, gfngen be ifianfc{)e j^iflcijerpen in 't Ca·
naelbooit/ enbe tniect geeicecceeet bipelöcbfonbei^
becjiinberinge/ inaeconbecgegeben becfeetbecing/
bat fp teegen^ be oiSngelfcige niet fouben boo)ben
ge*
tcoubleect nocfìte befc{)abic{)t. 4Snbe foo toel toe
Londen ej^ Parysbiiect gcmcccfttbatbeConingen
be Ji^abigatien enbe Commeccie tuffcben bepbebe
jgatien open enbe b;p gabben gefielt/ niet bp pubü*
Que
Proclamatie, maec bp mutuele becfeecftecing en»
be belofte aen tDeber5t|ben gegeben*

$et bojbec becloopite fSelbe fai {toìtelgcl^ obecloe*
pen^ ^e patticulacitepten/ aen bepbe jtjbenfabu*
ieuï); gemeenlitce toetittnbe ingeflelt/ geb niet toiHett
aencbecen.

jF^anfe macgt geeft flgg eenigen t0bt omttene
CharleroygeamufecK/ enbe ;6paenfcheinth)öffcl
gefionben/ ai^ of Set op
Leuven, Mechelen, en Bruf-
fel
gemunt bia^ / tiocD entIHcli te caebe getoojben
öaec beffepn te fs;meecen na
Weft-Vlaenderen, oo^
beelenbe bat ^icje foube min lacioufle geben aen befen
fitetes. ^at be ^eeben Ooornick, Douay, Cortrijck
enbe anbete bequamelf{cfiec (al^ naecbec aen be
^;enfc|)e ^ntietenleggenbe) Iftonbengetoonnra/
enbeàeb]onnen3f|nbe/g^ubenbMi}ben.iDecgeweti
tialfSluniosgnbe jFjanfcgeonttent
dertigh duyfenc
flecfi ban omtrent Charleroy opeeteooHen/inpeffant
innemenbe
Aeth'tta)eIEibe$paenfcde{iabbengebe' ^«βκ»
molieectenbebeclaetenjben eenen twiatigften toiett mcDin
Doornick beceut i bit meenbemen foMbe eenigg mee»
itelijcft tegenfient gebben gebaen/ maec i^ bebonben
gelüh meef{ alle plaetfen/ bat geen noobigg €Hiacni«
foen en anbete begoeften baec inb>acin/i^ becljaibfn
gebtDongen (igö ben
vieren twintighften obec
ben/mee^uptb2refe;be honing öaevfammetenbe; '
Ρ » fepbe/ ·

en OORLOG H, *tSeven-€n-veemghfle BoecL 155

mtion des Villes de Cechi» & Canàner-, & toUtes les au.
tresprife occupées depuis ie zy d'Odlobre liii.en


-ocr page 287-

256SAKEN van STAET

i 667 fepöe / geftomen te fgn met feftich duyfent man nirt

___^ om öan: conbitic te öeceraecen/ maec betec machtiV

fao fp QoeitDilIigf) inftdOen; Dat fp felfi^ bt^ö&en
t'obcckageu / ofte tiaec befiant toonbcn om tjet slje^
ttieloc tracn^iefiaen» alfoo Uoofcn ùen feci)|lenen
feecriecfiën lueflö.

©c Coningl) in pccfoon bacc in oemben sfjnöe/
tooe tecllont mcbec na 't Eegec / bc S^oigec^ eenige
jaccn bjpöcpt
fafloobenDe. llSarqui^ be Treflci-
gnics,
getnefen ^oubecneuc albaet / tot BruiTel
mcnbe/ hlaegl)öef«c obec ffaeuftictigfjepbtbanbe
SSo^gccie/ batfe be knapenen ntct gabben toillen in be
ïjanbt nemen.

^en negen en twintigilen be dToning gebbenbe be
noobige gegeben toc confecbatie ban
Door-
nick,
taefcHöe ge&omen tot Heleyn, bebe op ben der-
tigften.
met get aenb;eec6en ban ben baci)/ be 43;abe
ban
Duras met twee duyfent paccben boo? af maccfte»
een/ omme
Douay. op be aebiece oe Efcarpe, fe^ mij»
len ban
Arras ^ te berennen / toaec nae ben Coningl)
, op ben
tweeden ^ulp felf bacc boo; quam / laetenbe
een tameiijhc aental «Suptecp tuffcben be felbe en fi)n
Xegec plaetfen/ toaec toe een
Efquadre gebetafct)cect
jijnbe/ Djeef be belegecben in Bate Contecfcöarp 5 op
tDcIcHe fucce^ op ben
derden Oefec be Ccencgecn
taiecöe geopent Boo^be JFjanfcöe
Guardes tee cecfts
m /enDebooifjetSegimctttban
Picard tee fïincftec
S^beibe iDacfcgal en i^artogg ban
Gramont in qua·
litept ban Coloncl/bleef ben gantfcgen naegtbaec
&P/ enbe tuiect ban be
3t)be ban be Guardes tpel mecfl
gebojbect : ^e^ mo?gen^ quanten becfcftepbe 39ο·
lontaicen t)et toeccl^ beficötigen/ bocDteiecben bibee·
fcDengcquetfl: ianbectu(fct)en ceeDt benConing()
cöntonibe ;&tabt/ en bie ban be ;btabt beben meec
el^
twee hondert Canonfc&ooten op be JFjanfcfie
Trenchée cRùc ^Satecie. ® en felben bagg bebe men
twee nieuüie attacque^ op bet ban£icarpe<maec
met toepnigt) fucce^ / foo bat men eenige goebe boop
gabbe / bat be belegecingenocblangg foubebucen^
maec Rebben al ben
fefden ^uip begonnen te capitu:^
lecen; be^ anbecen baegg^gaf figb
bet JfoiC/ d'F.fctr·
peoocït obec/ upttcecftenbe beteenenbe fiet anbec
hondert ende vijftigh man / gebbenbealfoogeb^cb
een bofcft enbe ammunitie gebabt.

i&ebect bleben be jF^mfcbe tuffcgen Doomick,
Ry
flèi^enbe Douay toat (lil.(©nbectufrci)€n be JlBac.
fcöalcft
d'Aumonttoefenbebectrochenban Arraen-
tiers
ben laetfieti üunp / gabbe figl) neergeflagen tot
op een piftoolfcboot ban
Ryiïel, en baec een bagb en
nac&t gebleben jtjnbe/ en bebbenbe boen becbjanbtn
Bepöe bebupten ibteben met
feftigb ofte tachtentigh
Molen^; gingt) figbnebecfiaen aen beb;uggeban
Teifon, om be belegering ban
Douiy te fabocifecen;
bocb nae be becobecinge ban be felbc plaet^/ bebbens
be gefotegen
fes duyfent man ban be IScmee ban ben
Coningb/ nambPSSn macfcb na
Corcrijck. q^en
tienden en elfden totecbenbetcenct)fengeopent> be
;6tabt biiect geoo;&eelt fieccfter al^ een ban be booj<
gaenDe; bebbenDe een eonfiDecable
Citadel, be^on^
aengefien
tjeeft (igb oocft obecgegeben ben feftien-
den^
be Citabel bült tot ben negentienden.

debect betten be JF^anfcbe nietal^ ftotecenboo;
't Ïanbt / ban omtrent Gent > ban omtrent Brugge;
bepbe plaetfen toierben boel boojfien : iCUiee becquic'
bingen gefcbieben in befen tiiOt aenbe
Spaenfche,
't een toa^ bat ben d'Ligne floegb ies hondert
fiupter^ / bie Charle Roy enbe Philippe Ville kearen
uptgetogen om eenige Contributie in
te balen / nee
£en bebigb gebecbt / toierben be ^paenfcbe meeflec/
afb;engenbe
twee hondert gehangen naec SSjttffel/
hondert bleben op be plaet^.
0et anbec toa^ be b;ucbteIoafe belegecingb ban
^ Φ£η· Dendermonde, ban be jp;anfe berlaten teojbenbe
Btctnon' Denfeften9fiugufli. ^p quamen ban boo; ben
twee-
M wBcc demael, beeben bp6an^ niet al^ gebupcigö (lo}men/
toel
een en viiftigh upcen acbtec een.
f <0pbeaenItomfiban be jF;anfe/quamen baec6in>
Jien be ©rlt-mee(icc0
Louvigay, de Silly, en Over-
; meer, boenbe bacc CabaUecie aftceben/ en be poflen

«n

Corti
C0C&

met
terlOf

tni>

neben^ be ^nfantecpe betoaren. JSen maecbttti
beele boojfngbingen/ ombetBcrcfeen bec Jfjanfcfie
onbertoatertefetten/ en men becb^uiben enbe tul '
neecoe aile i^upfen enbe geboutoenboojbe^tabt/
felfi^ be ^bbpe ban
Swy wijck. be jpwinfcbe baec boo/.
homenoe beeben oenflont^ aen be Sinien acbepbtn/
enbe een S3;uat)obecbe
Schelde flaen/ baec fp drie
hondert ruptet^ obecfonben/op toefche de Louvigny
een nptbal Deebe enbe becfcbcpbe ban baec uebet,
maec&te / met bet becliri^ alleen ban een CapitruR
ifiec nae quam be Coningb ban
Vranckrijck feif fti
't Slegcc / en als$ boen tuiect een fucieufe aenbal ban
beboogefìant gebaen/ alfoo albrceflonbec tuater
ffonbt/ maec luiecben aen bie bant foo beg;oeti bat fti
moeiten af toijtlten / enbe boo;t be belegering op tun
vijfden bec felbec maentbeclieten / nabaerafbjccD
benbebebjuggetot
Appel, enbelatenbebpbe twee
duyfent
man in 't Xant ban Waes, bie ten beelege:>
bangen toietben binnen gebjacbt/ men bonbtoocg
brele JF;enfcben becb;onc6en ; be ;i)paenfcbe maecg·
ten bet betlie^ ber jpjanfcbe gjoot/ia ban eenige duy.
fcnt
man ; Oe f janfcbe fepben geen tien man beclaos
een te bebbcn; b}ie fai bit conciliecen^ bocb ftcnbemm
feggen / battet booj be
Spaenfche een g;oote bictecit
toa^/ à toties viftoie houe vinei deiincre. φρ
fcbebiacenboojttDecbeetcociien tor nae Cortrijck;
toerbenbebacce iCroupenop biberfcbeplaftfenbn>
beeft / ben «tToningb felfjSgingb
Aetb beften, ^ef^
b^eugbe bec ^aenfebebuecbe niet (ang/ biantben
tienden caechten be jp^anfebe boo; Ry flei, ontbieden·
be upt
Arcois enbe anbece quactieren een g;oot aem
tal Séoeren om aen be
circumvalatie te acbepben; bie
tDelfcven mijlen tn'tconbe enbe bubbelt foubejijn/
om ban bupten enbe ban biunen in befcnfie te sün; be
Spaenfchen maec&ten fleet batalbaec foube g;oote
biebecflant gefcbieben; battetguacnifoenbia^ban
vijfdnyient man / bebalben een feecoioot getal ban
Solontairen enbe SSojgerie/enbe batfe banalità tol
bnojQen biaceni becbalben be f ;anfcben een upttec·
(ie effojt fcbeenen
te moetenboen,^aer binnen conto
manbeerben be 43;aefben
Brouvay, enee liet bet·
fcbepben uptballen bom. jgu koafi ^bt boo; Ot
;&paenfcbe baec in 't belbt te p;efentecen;men bjacgt
bpaltoatmen&onbe/ upt OoytflantenbeLDgeiuu
toacen becfcbepbe ^oupen gehomen. Omtrent ben
twinrigften maccbeecben onbec ben «a^aef ban Mar.
cyn ben loegbnae Gent,Brugge,enbe Ypercoonf
tcent twintig duyfent man te boet enbe te paecbe/nt<
bemeecboIc& foo bendingen al^ anbece toiecbenitt
baefi getoojben / men fepbe ban
acht duyfent in Bra-
bant,
enbe twaelf duyfent in Vlaenderen.maeC bet bW»
een meefl tboo^ben.^mmec^ be jf^anfcbe b^ongen fo
(leccia op RijfleUbat
Saterdag ben léven en twintigileD
^ugufii be bjant gecaecfit i^ in eenige Üupfen ban be
belegecaec^ boo? bet Canon / tajaec op bet Canaillr
beeft beginnen te pionbeten / enbe alfo ben ^oubef
neuc eenige militie upt be bupten bieccben mofï tte^
Ëen/ om befe tumulte te (Uilen/ s^n be f janfcbe aen·
gebjongen boo;be
Breiie bie fp inbe be(Ie babbege»
fcboten/bebbenbe be folbaten en S9o?gecit upt be bup;
te bieccfteo gebjeben tot inbe ^tabt/ en be felbe bei>
bolgt tot op be maccht / altoaec een C;oup SSojger^

bun al eeecliic&e conbitien toegedaen bie fp boibei^
ben/enbe i^ gebacbte JQajeflept op ^onbocb baet in
getcocften/betft aenfiont
tien duyient man fo te bort m
al^ te paect gefonben nae
Gent ; *t toelcft ^baec een
g;oote fcb;i& maeftte/alfo be j&tabtMepn guactlfoen
In bab/enbe geoojbeelt koiect/niet lange
te fullen hm
nen tegenbouben / Jbnbe maec vijf hondert man op
bet Cageel: JQaec 't beeft gebleecEien bat be Coning
bet niet meenbe/ 'tfpbat bpeen befen ^^taetgeen

Slalau(!eb)ilbegeben;ofbatbpb;eefbebecirconvaua·

tie niet te fulleti bonnen maSen / ecc be ^aenfe met
een bliegent SLegec baec in ofte bg quanten. «Tot
biellten epnbebe€»)aefban MarcijnbectDaect^ban
Brugge maccbecenbe / caecBte in 't gebecbc «"ίί
jp^anfe/altoaec benjpjince be LigneBequetfibeRijo-

gravf


-ocr page 288-

en OORLOGH, 'tSeven^en-^eertighfeBöeck, 257

nocljtaii^ De jpcanfcDc bctoogen/1
taftcn i maecljaei: te aaen cccoUiflfccn/ om boojtacn
iiicttcDoen ai^ aHEiiiljaftjen ïjct plattraianö tel)£D£C=
l,„' fuöE cm awote üicüafctöcpt acn te jagen,
©cn fevenden ^Eptctiiliec lasEii öc jpcenfcfiE noci)
i (ίίΐ tot Dwinfe : i©cn cwaelfden ötoongen öct ^amU
Lutot Aelftöi|>tat)toptfflebcn
:DaEcnafl)ct (ia=

fiCfl Liekercken, en Sancberge. ®at Aelft ijcbbfnöe
fffirpt
twee duyfenc fao anöece ^ot

Daten / DieiuDc23uraec^0upfenarIoeeert sgnj ^p
ficbDen Doüen ijun ?tlccoojDt/
De i=il0f{ten boo? vier en
twimighhoudercguldens
moeten cantfoenecen/ tiet
45atit)upé enöe anöcce plaetfen iepbetìol0cque(ien 5
't
êpaenfcfte <0aniifoen / befiaenöc <n ies a fcven
hondtfrc tnaii/
fi)n na Bruflèl getcochen.

il3cn Sifie Öet JFranfcl)e Eegct vier en dertigh duy-
fent
man fteccft te jijni drie duyfent paeciJcnqua;
nientotfip
Rupelraonde, opbe©acocBienbanBorn,
ΡΓ Engen,Eyckensviiet,enbeDaecamtcent/ gaenöfbfi
IS (icötiBen
'tForc Margriec : een anbfc gcDecltc totTe-
f^natj Airche,CapelIe,Dielbeeck, enDe Dc omleggcnUe
éacocbien/alle^rabagecenbeentie pilIieecenDe; fpa<
tfiiDe(aIfofcf)?eefnienban
Bru(rel)noct)ïllecchennocö
llloolier^! 3n 't ÏÜlooficc tee
Muyie, fjabben fp fclBic^
Rclijcfte €pcannic ge bat η / onteerenbe oocR Οε Hrplt
flc plaetfen/ ©joutoen cnbe ^ocbtecen/ fonbec onbec=
fiöcpt üan pecfonen ofte oubecbom j iae felfi^ tjabben
t)c ^ocj^tec^ moebfc nacc&t onthleet/ gebicdrett/ met
de boeten opgc&angen een bebalchen / enbe nae Ijun
üctbloecheitjchbaeccRgegeelTelt tot ben bloebe: ^e
arme
Paters CarmelitentìaDbcnfp (opecnmeec aï^
S3dcliarift{)e to{)fe) ggebonben aen be fiaectenban
|)unne paecbf n/ enbe alfoo gefleept upt finnnc We pne
gctmitage: ^n Ijet fóloofiec Den iJ5?ooten Bygaert,
labben ongobbelych gekeft, ^en^ifncebe Ligne
ajl) met vier a vijf duylenc man tuffcöen Vilvoorden
tnDeBruffelj
toeïcfee^tabt/ aI#meDeBergen,Na-
mea,
en anbcce ten uptetflen ίοΛ boojfien enDe fieccK
Demaecftttoacen.

®en twee entwintighften laflenfpnocöomtrcnt
Nynove, BruITel, Dendermonde, Vilvorden> enbe Φ
It^ rafecenbc enbe plunbecenbe.

j^oe bat Γρ Aei A ()abben gebemolieect / ge&Iien Den
feseatwincigftentiegonnenl)eecfiecIten en grquefien
tc bccboeren/ toetbenbe De(©fficiccenin3litieccngei
ftjflflcn ; bni
acht en t wintigften {jit fteele Itcgec op^
flfttochen/ met aïle De ^olbatenöie binnen befclüe
gitabt sDrlcgen IjabDen/ rcflerenbeaUeenlncRmaec
topnig gequellen. 3ln Ijaer bectcech gcbben fp ganfeg
BrmnioleftegebacnaenDiebanDE ^tabt/ alfoo φ
pje^bectiobtgebacntoa^aenbe ^olbaten/ op pene
ban'tleben/ aenbeSàucgec^ ofte gaece goebecen
niet te toucljecen/ tot toelriten epnbe bc geec
Talon
in t)e ^abt bleef/ tot bat Den iefien manggemac^
tficetttta^/ Dfe meticnlgeHieglnirntennaet;
Oude-
naurdeo
g|)etcot{tcni^ / enbe ben .fSacefcgalbe Tu-
rennenafinguin.

Siile be particulacitepten ban befe Compagnie laet
ichaenbepartnenfelfiS: rtjnbe&pbefelbe{gcl0ih ae-.
meenelijch) alfoo tocl met be pen al^ met be toapenen
pcflreben/ elcft Bet fijne op moncBenbe j maec be toaet»
Ρ tpt taa^ / bat De Jfcanfcfte met De gemelbe getponne
peben boo?b?ingen / cnDe in 't bolgenbe aec toiecDt
be ©jebetof^Uftengemaecfit.

©nbtrtuflc&en toiecbt oocft niet becfupmttoat tot
be©jcbcbienbe.

I&cn^bt Rofpigliofi.iSctfban De^au^/namael^
Cardinaeijijeeft in 't Ie|i ban Julius,nebeniï aenbiebins
ge ban be iBebiatie ban ben gau^/ beboicen gfjebaen
om em fcBojlfingfjeban bpanbfcDap upt te toetcften/
eoDcl) men hon tot
Parijs gantfcB niet berfiaenom
oen cour^ ban bc toapenen eenigec maten te laten m
tcctumpecen/fnöe men bailbe oocft boen gdooben bat
foobanislje inteciuptie öet toercii ban Deffi^eDemet
bpangien meec blfficilfoube maften/ Detojjlbe ftoning
met toepnigö fïclj fai contentecen ; maec Deboo?f5
Medutie ban ben pau^ beleefbeiycl^ aengenomei^/

enbe acn ben boojfs J^eer Rofpigliofi niettemin beftcnt 1

gfjemaecftt/ bat ncbm^ be felbe meet Pjincenenbe_i,

;&tatcn/ enbe appacenteltjcft ooeh Proteitaocen, l^ec
tot Dct mopennrrenbanbe©?rbcfoubcnaen6iebfn/
enbe bpfonbecI0cft gacc ]|o. JlSog. beknjie
Vranck-
rijck
cecDt foube fjebbenomtecpfTcbcnbat&artkDa»
penen met Die ban fnn.f!©ajeficpt tollben co!»Jungecen.

^aec i^ ooch^efbioohen ban be plaetfen tot be on>
brct)anbeIingB / enbe get fc{)ecn bat ben ^au^ gecme
foube (ien bat bejftegotiatie tot
Romen tuiecbeaen:'
gefêelt/ enbe in gaefl gebojbect Doo; be ^mbaftabeuc^
ban betbiee Ctcoonen/taielcftealbaeccefibcetbcnimaeE
bit boo^fiel banb?fcanfrDe3Dbeg|)cDcciinecrtop
een boo^toenben/ bat bie ^tabt te bette ban be ganbc
gljdcgcn toa^. il^eec ban
Beuningen öabbe in be
conbctfatie met bcni^eccdeLionneDaecobetgeïjoua
ben/ bpmanjccbanDifcoMc^gbemobecrt/ Dat men
boo; ben ileecd
'Ambrun tot Madrid, enbe bOM ben
ileec de
la Fuentes tot Parijs, obecbebOOifjKjebe
©jobifïoneel foube Ronncn tcaitecen/ om 'ttaeccft ten
principalen boo? beel belibetaticn obec
Prseiiminaria
niet te laten becacgtecen/ enbe {jabbe Dit oocft aen
ben ï^rec
Baron Wicka, <Cnbopé ban ben Keyfer, ge*
infinnccct/ bie Bet nietb?eemt fcöeen te binben / maec
ben i^ecc be
Lionne fepDe/bat be iactfie Depefcije^ upt
Madrid mcDc tijacDten/ Dat men in ^pangienben
<@o?IogB fbjmelijcft tegen^ be jpranfcfje Sicoon gabbe
gebeccetectt/ enbe aen Den i(^eet ^t mbaffabeucd'Ain-
brun Doen bcftent maccfttu Dat i)p albafc nict langec
gebult foube toojben.

g^e ©uptfcbcKojfien toelcïte in bc öffnfe allinntie
toacen/ cn namentlijefebe
drie GeeftelijckeCheur-
Vorften,
en ben ©ojfl ban Ni euborgh,en alle bie ban
ben i^upfe ban
Luneaburgh,mitfgabec^ oocft beigeet
SSiffetjop ban
iVlunfter, toiecben gefrpt op een fimu^
lact betfoecft toeggen Denl^oninggboo^eenigen^bt
acn gaec ggebaen/ om pecmifTie te gebben tot ifet
booj-tcecften ban een
Corps Franfcbei^coupm obec
Öaec aianben / tot fccouré ban
Polen tegen be Turc-
ken,
enbe op een anbecfcet wei-gemeende inflantie
om geen ©olcftecen tot fecoucé ban be
Spaenfche jgc
betlanben te laten paffccen/ in ggefcgjifte ggeant»
tooo?t te geböen / bat fpomcebenen/ bpgaec gge»
bebucrect/ in DepaffasiebanDeFrinfcheTroupen
na
Polen, niet ftonben confenteceti / cn Dacr en trggen
oocft niet foubenbulben/ batter obectocgtnafcgaec
3lanbcnggcnomen toictbe/ boo;S9enbenDieteggcn
Vranckrijck nae be Spaenfche ^ebcclanben ggccoms
manbeett fouDen U)o?ben ; $lcoon
Sweden, ïatic»
fte oocft in be Sïgnfi^e Alliantie ggetoeefl toa^/
bjiecbtin befen nietggcnoemt/ enbe 'ti^gibleecftcn /
Datallcétuifcgcnbiettoee jfttooncn i^ggebleben fluì»
tnetcnbe.

Vrede tOt Breda toiecbtggefïODtcn ben laeften
July,
Daecban getlnArumenttUffcgen Vranckiijck
enbe Engelant i^Iijpbenbe al^bolght. 30c Deeniche
enbe Nederiamfe ^nflcumentcn fgn te binben onbcc
Die faecften.

NOtumfituniverCs&Gngulis, quorum intereft
auc quomodo libet intereffe poteft, poflquam
exarlic bellum incer Sereniilimum & Pocentim-
mum Principem acDominum
Dommum Ludevicum
Xlf^.Galliarum
& NaverM Regem Chriftianiflimunv
ab una parte,Sereniilimum ac Potenciflimum Pria·
cifKmacDominum,Dominura
CaroÌttm 11. Magns
Britannia
Regem, ab altera , occafione belli jam fx-
vientis incer di£ium D. Magna BritaimiieRegem , 6c
Celios ac Prsepotentes Dominos Ordines Generale·
Foederatarum
Belgii Provinciarum,tandem divina bo-
niiace failum eflè, uc Sereniflimo ac Potentiflimo
Principe ac D. D.
Carele Sueconm.Gothonm ac Venda·
/orKwRege, pro fingulari Tuo amore &affe£l:u, quo
belligerantes Reges, corumque Regna compledicur^
tum eciam public^ fa!utis,6c quietis in Chriftiano urbe
redintegrand^ ac confervandae ltudio,medicationis fusi
amica & fincera ofScia interponeotejde pace fit fuice-
pta cogitatio in eumque finem ex mutua partium con-
ventione
BrtdtecÓDgteffai Legacor, ac Plenipotentia-

riontai


-ocr page 289-

25δ S A κ E Ν van S Τ A E Τ

j667 "Ofum locus conftitutus Ct, quo in negotio, ad finem
„,. optatum provehendo cura Alciflìme memoretae Sacrg
Regi» Majeftatis
Suecia Legati Extraordinarii, lllu-
ftriflìmi atque Excellentiffiini Dom. Dom.
Georgiuf
Ïlemming
> liber Baro in Liebelits, Dominus in Λ or-
naas €c Lydinge S. R. M. Regniquc Suecise Senator,
&Confiliarius Canccilarias.ut & Dominus
chrifiopho-
rus DelphicuSj
Burggravius & Comes in Dbona, haere-
ditarius Dominus in Corbitten, Schlowitteni Burgs-
dorfjStockenfelts & Fifchbach S.R.M. Campi Marei-
challus & Confiliarius BelUcus j nec non Dominus
Tetrus lulius Ceyet. hxreditarius in Bengtsboda & Ly-
angebygard, Eques, S. Reg. M. Sueciie Canceliariaï
& Status Confiliarius aulicus,qui tamen haud diu poft
fuumadhunclocumadvcDtum, dumpio buie operi
fimul infudat, inopina morte piaventus eft, nomine
Clementiilìmi Regis ac Domini fui, omnem indu-
ftriam,dexteritatem atque prudentiam, fincere & abf-
que toedio impenderint, pariterque fupra memorati
Regcs,ad tam bonam mecam collimantes, ad pacifica-
tionemliinccepertraftandam commiferint &depu-
tarint Legatos fuos Extraordinarios & Plenipotentia-
rios,Rcx quidem Chriftianiflìmus IlluftriiTimos atque
Exceilentiflìmos Dominos,Dominum
GodefridumCo-
mitem d'Eflrades
Regiorum exercituum locum tenen-
tem Generalem,D«wj»frf(e Gubernatorem,B«r</f^e/ie
Praetorem Urbicum perpetuum
, America Proregem
Ordinum Sacra Regia; Majeftatis Equitemi nec non
Dorainum
Honoratum Courtin, eidem Sacrai Regi®
Majeftatis à fecretionbus confiliis, & libellorum fup-
plicum Magiftrum, Rex vt ro
Magme Brittannia lliu-
ftriiEmos atque Exceilentiflìmos Dominos, Donii-
num
Denxell HoUis Baronem de Ifeildas Sacr® Regiae
Majeftati àconfiliiS) nec non DominumHear/cww
Coventry honoratiifimi Thomit Coventry Magni Angiif
figilli quondam Cuftodis filium, eidem Sacrse Regiae
Majeftati à cubiculis intimis,in fupremo Angli» con-
cilio five Parlamento Senatorem in Hibernise regno
adres agrarias adjudicandas Commiflàrium, qui poft
mutuas Plenipotentiarum tabulas,quarum apographa
fub finem hujus inftrumenti de verbo ad verbuinin-
ferta funt, rice commutatas, in mutuas
pacis,amicitia:,
& confoederationis legcj conlenferunt & convene·
mnt tenore fcquenti.

iyirttculus 1.

■p Axfituniverfalis, perpetua, veraque, &fincera
amicitia inter beieniffimum & Potcntiflìmum
Reg.
Chrifiianìjjimum & Sereniflìmum ac PotentiflS-
mum
MagHiB Brittann'ue Regem j eorumque hseredes
& fucceflores,nec non mriuique Regna,Status & fub-
ditos; eaque ita fincere, ferioque feriretur & colatur,
ut alter aiterius utilitatem, honorem, ac commodum
promoveat, omnique ex parte fida vicinitas, & fecura
• pacis atque amicitias cultura revirefcant, öcrefloref-
cant.

II.

OmnesinimicitÌK, hoftilitates, difcordiae, & bella
interdiftum DominumRegem,
Chrifiiani§mum,Sx.
άϊ&,ατη MagnaBrittamiaKegitm^
eorumque lubdi-
tosceflentécaboleantur, ita ut uterque ab omnidi-
repcione, deprasdatione, laefione, injuriis, ac infefta-
tione qualicumque tam terra quam mari,& aquis dul-
cibus ubi vis gentlum, ac maxime per omnes alteru-
trius Rcgnorum ac ditionum Traftas, dominia, loca,
cujufcumquefintconditionis, temperet impofterum
abftineatque.

III.

Omnes ofiTenfa^, injurias, damne,quaepraediÖus
Dominus Rex
Chrifiiatti^mus ejufque fubditi, vel
prsedidlus Dominus Rex
Magna Bnttannia ejufque
fubditi, durante hoc bello alter ab altero penulerint,
oblivioni, tradantur, itautnecearumnec ullius aite-
rius rei caufa vel prastextu alter alteri, aut alterutrius
fubdici pofthacquidquam hoftilitatis, inimicitiae mo-
leftise, vel impedimenti per fe vel per alios, clam, vel
palam, diredte vel indirete, fpccic juris aut viafafli
inferant, vel inferri faciantaut patiantur.

IV.

Liber Ct ufus Navigationis & Commercii inter
fubditos utriufque diöiorum Dominorum Regum;
prout jam olim erat tempore pacis & ante nuperritni
belli denundationem, ita utquivis eorum, alterutrius
Regna, Provincias, Emporia, portus, & flumioa Ube-
re cummercibusfuisadire. ibique veriari, acnego-
ciari citra moleftiam poffit.

Captivi utrimque ad unum omnes cujurcunque
dignitatis aut foiiis fint abfque Ij^tro aut alio ullo re-
demptionispretio, fine mora dimittantur, dum abiis
quidquid pro viöu aut alia de caufa legitime debitum
erit, perfolvatur.

VL

Omnia Edida & Senatus Cotifulta,quse rationehu·
jui beili alterutra pars in pratjudicium alterutrius con-
tra iibertatem Navigationis & Commercii promulga-
vit, bine inde abrogentur.

VIL

KtxChriiltani^vius, Magox Brittannia! Regi aut
iis, qui ipfius mandata, Magno Angli® figlilo di.bitè
munita, ad id acceperint, illam irJulae S,
Chrifiephori
partem, quam Angli Kalendisii»»««wanni 166^. an-
te nuperrimi Belli denunciationem poflSdebantjquam
primum fieri poterit,aut ad fummum
inmfix mtTifeff
à die fublcriptionis prffifentis pafti numerandos, refti.
tuat : eoque diöus Dominus Rex
Chriflianijjimus,
ftatim ab ejufdem paóti ratihabitione inftruracnta&
mandata omnia neceilaria,ritèconfedla,di£to Domi-
no Magnae
Brittannia Regi, aut ipfius Miniftrij, ad
id delegatis, tradat auc tradi jubeat.

VIIL

Si tamen aliquis fubditorum didli Domini Magrse
Brittannìa Regis, bona, quxinea infulapoifidcbac
vendiderit, venditionifque pretiumipfi rumeratum
fuerit, non ante in eorum honorum poffeilìonem, in
vim prasfentis paöi mittatur ac reftituatur quam pre-
tium aut acceptam pecuoiam j defadio folueritacr^
penderit.

IX.

Si vero contìgerit (quod tamen huc ufque compefï
tumnoneftp fubditos Dumini
Regis Chrifiianiffim
diöa S.Chriflopbori Infula, àfupra memorati Domi-
ni Magnx
Brittnnnia Regis fubditis, ante autpcft
praefentis paóti fubfcriptionemexpulfos fuifle, nibi-
iominus rcs ineumftstumreftituantur, inquoinitio
aoniiddj. (id eft ante ceflantis jam belli denuntia-
tionem ) erant, ditìufque Dominus
Msgrs Br/tfait·
ma Rex, ftatim atque resinnotuerit, citra ullamm^
ram ac dilatiocem, inftrumenta & mandata omnia
ritèconfefta, adeam reftitutioncm neceflaria fuprt
mecnorato Domino Regi
CbrifiianiJJìmo aut ipfius Mi:
niftris, ad id delegatis, tradat, aut tradi jubeat. "

Djöusetiam Dominus Magnse Britteuma Rei,
difto Domino Regi
Chrtftianiffina. aut iis qui ab ipfo
mandatum Mag. Gallias figlilo debiiè munitumadid
acceperint, Regionem, qu«
Acadia dicitur, in Af-
rica Seftentrionali
fitam, qua didlus Dominus ReX
ChriflianiJJìmus olirti potiebatur reflituat; eoque diflus
Dominus Magnai
Brittamiia Rex ftatim ab hujus
Foederis ratihabÌtione,inftrumenta& mandata omnia
ritè confefta ad eam reftitutioncm neceffaria, difio
Domini Regi aut ipfius Miniftrisad

id delegatis tradat aut tradi jubeat.

Si qui vero ex ìncolis regionis illius, qu£ jicatSt
dicitur, Sereniflìmi Magna
Brittennia Regis domi-
nio inpofterumfubeflemalint» liberumfit ipfisintr»
fpatium unius anni, à die reftitutionis regionisilliui
computandum, difcedere, fundos sgros, mancipia bon
na denique omnia mobilia vendL're,alienare, vclaliter
ut ipfis vifum fuerit de iis ad libitum difponere j 6e
qui cum ipfis contraxerint ad ejufmodi contraitusad
implendos Serenisfimi Regis
ChrifliamJJìmi authori-
tate teneantur ; fi vero piKtuleiint numraos, fupel-
leiftilem, vafaj mancipia, omnia denique bona mobi-
lia fecum avehere, hoc ipfis citra ullum impedimen-

tum


-ocr page 290-

en ο OR L Ο G Η, 't^even^en-^veerttghpe Boeck. i^p

tum aut quamcumque moleftiatn intcgrum ac liei-

Item KeyiChrifliantjJtmtts Magna Brittannia Regi
inmodum fupradidum infulas, ςυα^βί/χοΛ. & Mon-
{arat nuncupantur, fifint in cjuspoteftate reftituac,
acque etiam quafvis alias infulas
, regioncS) arccs&
Coloniaijqusedidti Domini Regis Chrifi'taniJJimi ar-
inis, ante aut poli praefentis tradiatus ÌubfcripHonem
ebtineri potuerint, quafquediörusDominus Magnai
SwiiiBW'iRexpoffidtbic, antequam cumDominxs
Generalibus Foederati Beigli Ordinifaus bellum ( cui
finis hoc tradatu imponitur ) iniret ; & vice verfa
didtus Dominus Magnae Brittannia Rex in modum
fupradidtum,infulas omncs» Regiones, Arcesj& Colo-
nia;
ubivis gentium iìtas, quse ipfìus armis, ante aut
poft prsefentis padi fubfcriptionem obtineri potue-
rint, quaMe ante Kalendas Jeweer/di anni di-
ftus
Dominus Rex C^«//<j»/^w«poflìdebac, fupra
memorato Domino Regi Chrtfiieni^mo reftituat.

Si qui vero ex illis Tcrvis & mancipiis, qui Anglis
fcrviebant, in ea infulaeSanfti Chriftophori parte,qua
ad fupradiétutn Magnae
Brittannia Regem pertine-
bat, & in infulis, qu»
jintigea & Monfarat nuncupan-
tur, cumfupradidti Regis
Chrtfliantffimi armis occu-
pata funt, in Anglorum domitiiura redire iterum ve-
llnt ( citra tamen omnem vim ac coadtionem ( id ip-
fisintra (patium/i* menfium,à die quo eaedem infulae
reftimentur computandorum, liberum atque licitum
fit. Si vero Angli antequam diétis infulis excederent,
aliquos fervos vendiderint, pretiumqueipfis numera-
tum
fue[it,non aliter ii fervi reit:ituan[ur,nifi pretium
redditum ac repenfutn fuerit.

XIV.

Similiter fi quidam ex fùpradifti Magnai Brittan-
«/> Regis fubditis ( quiinterferros & mancipia non
Dumerabantur
) operas fuas locaverint, militis vel co-
loni vfl alio quocunque tirulo ; fupradifto Regi
Chri-
Λίαηίβηο, vel alicui, ex ipfius fubditis, in prsedidtis
infulis degenti, mercede in annum, velmenfem, vel
diem pada ; poft infulae vel infularum reftitucionem,
ceflet, talis locatio feu obligatio, accepta pro rataope-
rarumjamexhibitarum mercede, liberumque fitipGs
ad fuos redire & fub Dominio Serenisfimi Magnae
Britmiìia Regie vivere.

Quodcunque de praedcïis infulis, fubditifque ibi de-
genubus ftatuitur, eo modoftatutum intelligatur de
omnibusaiiisinfulis,Arcibus,regionibus & Coloniis,
fubditis &fervis ibi degentibus, quos qiafque fupra
memoratus Rex
Chri^iani^ìmus armis fuis occuparic
veloccupabic ante vel poft fublcriptionem hujus cra-
ftatusmodoeoseafve diélus Dominus
Mag. Brittan·
BW Rex poflederit, antequam cum Dominis Genera-
libus Foederati Beigli Ordinibus Bellum (cui finis hoc
Trattata imponitur ) in>rer,&vlce veria idem etiam
ftaturum intelligatur, quod eas infulas, Regiones,
Arces StColonias, Subriitofque & fervos ibidem de

quas fupra memoratus Magnae
fuis ante vel poft fubfcriptionem hujus Traftatusoc-
cuparitveloccupabit.

XVI.

Omnes litterae, χ,ΛΤΛ reprefaliarum t quam SarcxSc
contra marcae, quae hadtenus quavis de caufa utrinque
conceflic fucrint, nullae, caiTae, & irritae maneant &
habeantur ; nec ulla inpofterum hujufmodi litterse
ab alterutro Dominorum Regum, adverfus alterius
fubditos concedantur, nifi prius de
jurìs denegationt
nanifefte conftiterit, nec aliter de jurit denegatione
conftet, nifi illiusqui reprefaliarum literas fibi conce-
ai petit libellus fupplex,Miniftro,Regis illius nomine,
contra cujus fubditos illu Litteric poftulantur, ibidem
degenti, edicusac oftenfus fuerit, ut is intraquatuor
roenfium fpatium aut citius, in contrarium inquirere
posGt,aut . - .

mutufatia

procurare, ut ex parte rei, aflori quam pri-
fiat i fi vero Regi» illius, contra cujus füb-
ditos
reprefalia poftülantur, nullus Minifter ibi degat ί j
refrejaltarum littere non concedantur, nifi poft fpa- ' '
tiumjwe/wirmeniìum, computandorumàdie, qüo
libellus fuplex Regi contra cujus fubditos
rsprefalnt
petuntur, aut privato ipfius confilio editusac oblatio
fueric.

XVII.

Cumadprascidendam omnem litis &contentio-
num niateriam, quas oriri poflec ex caufa reftitutionii
navium,mercium,aliarumque rerum mobilium,qua8
in regionibus & oris longe disfitis poft fancitam pa-
cem, & antequam ibidem inrotefcat captas & occu-
patas fuifle. alterutra pars ab altera conqueri poflct >
omnes naves, merces, aliaque bona mobilia, quje poft
fubfcriptionem & publicationem praefentis paéti u-
tiinque occupar! poterunt intra fpatium
Juodecim die*
rum in maribus proximis, intra fpatium
fex hcbdo-
madum àditìis maribus ufque ad
S.VÌncentii Promon·
torium
i tum intra fpatium decem hebdomadum, ultra
diftumPwwo»iori«WiCÌtlineam
aquinoEÌiatm velrf-
^uatarenti tim in Oceano & Mari Mediterraneo qmm
alibi, denique intra fpatium fex menfium trans tcrmi-
nos priedidta:
linea per uni verfum orbem fine ullà ex-
ceptione, vel ulteriore temporis locive diftinftione,
ullave reftitutionis aut compenfationis ratione habca- '
da, occupantium fint & maneant.

XVIU.

Si vero ( quod omen Deus optimus maximu»
ertat) fop icae fimultates inter didtos Dominos Re-
ges aliquando recrudefcant & in apertum bellum e-

fubditis alcerutrius diftorum Dominorum Regum fe-
meftre fpatium integrum bine inde concedatur, quo
res prsediÖse ac aliud quidvis ex fuis facultatibus, quo
libitum eric, citra ullam moleftiam inde avebant^c
transferant.

XIX.

Sub hoc prafenti pacis TraÖatu comprehcndentur
illi qui ante ratihabltionum perrautationem, vel intra
Jex menfes poftea ab una alceraque parte ex communi
confenfu nbminabuntur, interim tamen,quemadmo.
dum partes pacifcentes grate agnofcun t fincera officia,
acindefeflàftudia j quibus Sereniilimus Rex
interpoCtafuamediaiionehoc falutare pacificationig
opus, divino adjuvante ausilio ad exitum optatum
promovit, ira ad teftandum parem afFedtum commu«
ni partium omnium cònfenfu fancirum & conventum
eft; ut Alrillìme memorata Sacra Regia Majeftas
SueciéB cum omnibus fuis Regnis, ditionibus, Provin*
ciis, acjuribus huicTradlatui fit inclufa, & piaefentl
pacificationeomni meliori modo comprebenfa.

X X.

Denique hujus praefentis paAl ac Fcederis folennea
acriteconfedicratihabitionest intra ^««/«or hebdo-
madum fpatium à die fubfcriptionis computandum,
vel citius, fi fieri poiSt,
Breda utrimqueexhibeaBtur
& reciproce riteque commutentur.

X XI.

Georgius Fleming, (L.S.)
■ "■ ' 'phici '

In quorum omnium & fingulorum fidem maiuf·
que robur, nos Legati Extraordinarii 6c Plenipoten-
tiarii cum Illuftriiiìmìs & £xcellentiflìmis Dominis

Legatis £xtraordinariis Mediatoribus huic Pacis In-
ftrumento fubfcripfimuB ^ illudquefigillisnoftriefi^··
navimus. A^um
Breda die trigepmaprima.Κύ!\ novii
veterisautem wgf/i»iii/>r/wemenns JuliijAnno
miUt-
pmo fexcentefmo jexagefma feptìmo >
tali modofigna^
tum.

____..........,____, d'Eflradet.(L.S.)

Chrifloph. Delphicuij in Dhona, Courtin. (L S.)
(L.S.)

HoUts,[L.S.)
Uenrie. Coventry, { L.S. )

i^ct toa^ b?femt bat in alle Defe tijot ban ben Key-
fer
geen àffilUntie gefcfìiebe aen :>paiigie, De oò?facc&

toai/


-ocr page 291-

296SAKEN van STAET

\66ι. toa^/batDe^tjincenaenbrnlabijntien Coninggtran

_L Vranckrijck ijaODeii Derfeecftfct/ bacgcen paffaaie en

fouben gcben a?n ccnige €coupm Doo} t)acc San·
btn/ Eie [laec fauDenmoQenp;efenterenomneebe
Spaeniche j^cbeclanben tetoiUen bectcecbenj €nbe

tucQcrom/ ben Coningl) t)ab bejtoepen 09 liaece bebe
fgne^cmee in
Luxenborg tDefenbe/gecommanbeecc
Ιιαο; Monfi: ur de Crequi,om alle pieterc ban jaioufie
oen alle )p;tncen ban
DuyOanctoegt) te nemen / enbe
!}aectn
Vlaenderen te conjugecen; altoaecbolcltge:
bjech begon te b]o;ben/ alfoo ben ({Toning noct) nieu
b3c commilfie tiptgegeben Ijabbe / om te lichten f)on.
Dect Compagnlm
te paecbe/ enbe oocfi foobeelte
boet / bart cn botìen foubebc ©ree Hettogb be
Beau-
fort
lafi beitoraen {jetiben / om fesduyfent manupt be
©loot naec ©laenbecen te fenben.

(E^en ^bt Rofpigiiofi , i^ ban Parijs beettochcn
na
Romen, ©jpbagö ben vijfden liuguflp/ naee bat
ftp bede confetentien gfieljabt fiabüe met be «eec
jfeacqui^
de Lionne, mfgcltjci; met be J&eeten ?imï
bajTabeuci ban
Spaigncn enbe ban Venecien, obec 't
fubjcct ban ben©0|l0gl)inbc
Spacnfche Nederlan-
den ;
be (Coningb geeft tiem boen beteecen met een
pjefent ban
twintigh duyfent Ctoonen / toefenbe een
l^rupf met fesbtamanten befet

Jiaen i^ tot Parijs reecontnifigetoecftobecbein·
bifpofttie en (iecltte ban JQonfleuc
ie Dauphin tot
Compiegne, ben Coningg abfent biefenbe/ mit^ ben
intocht inillaenbecen/ enbebe dToninginneeegente
tot
Arras j ^onbagD ben Tevenden befcc boa^ I|et feec
qualtjeh met bien fiechen / en ben
achilen nocli ecgcc;
foo bat bie tpbingbe albaec homenbe/
iviadamede
Colbert
in l^ae|i bectoaect^ bectcocË ben negenden
jtjnbe ^infbag. <5nbe boa^ ben pecKen ai thieemael
b oebt gDelaten; enbe men bjeefbe bat gethinbec-
pocrlten^ foubenjpnboef) febect gebetecr.

(Cot Sc. Clou ende Parijs maetfitemen gcoote p?epa·
catien/om te bieten met gcoote A^agnificentie ih bep^
be plaetfen obec begtjeflootenSiebe tot
Breda, i^ot
Sc. Clou alleen beeb l^abame baec aen b^eccben met
bondert mannen baegfi^.

Ses hondert paecben en ggeldcB ggetal te boet upt
Camerijck hiaten getcocKen naec Guire,enbe gabben
bpfuojteban
refprefaiile be SLanben baec onbec gele·
gen be eontcibutie af-geepfl / en bp &;anbtfcf)atttng&
genomen : gebbcn ingenomen onbecanbece op ben
achften befcc/ be plaet^ ban Rybemont, biien^boo;:'
(ieben becb;ant gebben.

^e i^oningD bebé epntlijch in Augnilo ejcpebiecen
beojbjc^tot eitcaöitie ban
Sc. Euftache, Tabago,

Baumerone,

gn bc felbe ojbjei toiect gefeoBt/bat be boo?fcö?ebe
ceflitutie foube fjebben te ggefcgiebenaenbegeene/
bie bp gate l^oogb lËogenbe baec toe gbeautljoji:
feect foube ;pnompo(fetTiebanbeboo;fct);ebe3£an·
ben te nemen / enbe bat gaecjloogg Jltàogenbece·
folutte toa^ becmeibenbe / bat be felbe cefiitutie gge^
baen foube liiojben aen ggeautDoiifeecben ban be
2@cfl-3nbifcge Compagnie befec Eanben 3 ^e
i^eec ban Beuningen abbifeêcbe baec ontcent te
oo;beeIen / bat I)et geen inconbenient en gabbe/bac be
boojf; autljojifatie btn naem bangace igoogb
Mog.
foube b;aegbtn/ maec bat fuleic tee contcacie foube
honnen bienen / om be felbe te meec te boen cefpec»
tecen/ enbe bat bp bienbolgen^nietgoetgebonben
babbe eenige becanbetinge in be ejctenfie ban be boo2«
naembeo;bje^tebecfoctl^en. ^^eficecenbebp Üeece
ban
Beuningen toijbec^temogenbecfiaen baece90.
jüog. goebe meninge/ ofbefrlbecaetfaemfouben
oojberlen / bat bP foube bebbcn te bebo;becen / bat be
booinoembegetoeflen/ ooei^ ban baec afgefonben/
boti of b^t genoegb foube toefen/ batfebpbeboo;^
noembe geaucbo^ifeecben ban baece to. Mog. obec-
QdbiRcijt fouben toetben / op bat geen pjeellabie noti°
ficatie ban be intentie ban beboogbflgemdbcn Co=
ningj) / ombeboo^noembe «Sp anbrn teceflituecen/
becGiSjfaecben mocbten/ befelbe ontgbigb te beclaten
enbe te bectooeflen/ maec bat bet nietonbienfligf)
30Hbe ;i)n/bat be geene bie De meecgefepbe ofiie^ upt

ben S>teet bectoaect^ fouben brengen/ oocltgemu· τ/;/;
nieect mocbten toefen met bjieben ban be igeece
d'Eftrades, aen ben toelcften ben gemelten Igeete de '
Lionne
aengenomen babbe obec be boojfetijebe fate·
be te fcbjijben. 3Baec op i^ goet gcbonben bat een
acte ban autboiifatie met opene nacmen / op ben
naem ban baece j&oogb
.fl©og. gbebepefcbeect foube
tooiben booj bie geene bie be boojf; Cplanbenupc
banben ban be <@fftciecen banbeboogbfigtmelbrn
Coningb fouben bebben obec te nemen/ enbe al^ ban
nebtn^ be boojfj bepefcbe^ ban ben meer {looobfl.
gemelben Conmgb gefonben aen be pjefibiate Cemcc
ban be gebacbte 2@e(l ^nbifcbe Compagnie/ om bp
be felbe be booinoembe opene naemen gefuppkett/
enbe becbolgen^ afgefonben tetoecben/ fulcpenbe
baec 't bebooK· ^e^ toiect ben ^gent be
Heyde oocit
geoo;beelt ben gemelben i^eec Stmbaffabeuc d'£itia·
des te gacn bccfoetlten / bat be felbe bie geene biette
boo;fcb;ebe o;b;c^bectoaect0 fouben bjengcn/ oocK
met f!)ne b;ieben aen be opgbemelte jpcanfcbe <@|fi9
ciecen toilbe accompagnecen.

3&en »©o?Iogb met Vranckrijck toiecbt in Augufto
oocK in Spaignen op be Stuften binnen be iviidde·
lantiche
gee gbtpubliceect/ enbe toiecbt alba» tcc
Eee gbeajmeect/ al^ nube inlMajorcaenbeanbece
«Eplanben/ enbe toacen alceebe eenige ]^;ijfcn ban
toebecjpben genomen.

^eConmgbi^ ben tienden ^ugufli boo; Rijfld
gbeliomen i ban ben obecganch ban R ijfltl ig oittbe
gbefpjoocften : ©en üeec ban
Beuningen fclijccf
ben
negentienden baec ban befe pticticulatttrptcn}
bat beConingb baec toa^booigbehomcn ben
tien-
den )
naec bat bie ^tabt ttoee bagen te booten boo;
be l^eec jHSecefcbal
d'Aumont becent toa^j bat
febect ben
elfden gbetoeccRt toiecbt aenbe circum-
vallatie endecontrevallatie,
en bat fiaet o|)eniatc6t
toiecbt / bat be loop-gcaben fouben too;ben gbeopent
ben
fevencienden. 39aec toecbt met ceputaiie gb^
fP2ooc&en ban be 4E>oubecneuc toelche binnen be
! ;^tabt commanbeecbe/ enbe ban eenigbe ecbatcn
]%ct|g^-®ftciecentoelcbeomtcentbem toacen. t|et
^ua^nifoen foube beflaen in ontcent
acht a negen
hondert
ifiuptec^/ enbe omtcent drie duyfent twee
hondercjofdrieduyfent vierhonderc fcOEthnecbten/
enbe fouben baec en boobennocb ontcent twee duy-
fenc
SSoecen onbec be befolbinge jgn geti;acbt} ^cn
Coningb babbe be sao^get^ boo; b^epgemenien teiil^
ien abfleccecen/ om be befenfìebanbacctoaHen&e
milluie alleen aenbebooien te laten / mate fp babDeit
bie^ niet tegenflaenbe gbecefolbeect be toapenen aen
te nemen.

^e^ Conincfi^ Xegec/ baec onbec ggeceecRent
be^coupen onbec ben It^acefcbal
d'Aumont toler^^
ben gbefept / boo; be befettingbe ban be gbeconque*
(leecbe ;&tebcn / boo; befectie/ ban fiecbte/ etiDe
fiecfte/ enbebooi anbece ongbeball-n/ niettegtti'
flaenbe be Pabigbe cecceute^/ tot
opfes aievenen
twintigh duyfenc
mannen becminbect te toefen.
b?e^ enbe boecage toa^ in 't felbe Seegec in obec
bloet ineenbetaianbt/ enbe in'tmibtien ban ttoee
fiebiecen enbe beel gcoote ^teben/ bie onbec bege'
|)oo;faembept ban Den Coningb toacen gbebiaclit/
maec 't toatec toa^ albaec niet feec goet / enbe toiect
gbeb;ee(l bat bet felbe 't getal ban be fieeben oie boo|
bemacfebnae
Dendermonde,meec al^ fes duyfent
toiecben gbefebjeben tesDngetoeefl/ toel feec foute
mogen becmeetbecen.

^en Coningb babbe nautoeltjc); in De dertigh
Commiflien ban Coioneisuptgegeben aen becfcgeP'
be üeecen/ bie aengenomen b^ebbenlüegunenten te
paect/ pbec ban
vier Compagnien op baec iiofien
te licbten/ maec beeft
febect be felbe in^etcoelien/
enbe liet alleen boojtgaen be toecbingen bie in (cai^n
toacen.

jl^ommige toilben baec op fonbecen eenigegoopc
ban gebaebten tot een aecommobement / boetoel toc
noeb toe befatcften baec tot meec enbe meecbpant»
febap fi^eenentefcbielicn.

φε igeec IGacqut^ de 1» Fuente toa^in De boojlei'

ben


-ocr page 292-

cn OORLOGH, Seven-en^veertighfle Boech z6\

hen tofwR cpnrtöcft "aec bfttcocften/ cnbe tjaDöe
Si ' Booi iön oectcecft gcfept / öat ftet niet te öectoacijten
inaö Dat DC l»?oon i&pangien roet aianDeti cnDe
hén Den ©jcöe fouDe ftoopcn / tn öatfc lieüec ijct lot
San De i0apencn fouöc af toacbten/ enDe öaec Dcfen»
fierinhet bc(lDatfefionDen.

33e Meningiti üan Spangie (jabbe Bp mifliüe atn
Den ittoninalj üan Vranckrijck behent göeraaeciit/
öatfe öanöaecfpbcDe mebtatiebatiDen Paus, boo?
Den Cacbinael Vifconti {jaec JEajeflept aengcbn»
Den / haboegeaccrpteect/ foobatben Paus met toe·
ftemminaöüaiibepbe pactpen tot JBebiateuc toa^
aenaenomen. JBaec men facg bat men tot Parys niet
nefmt tta^ te tcactecen / fonbec bat neben be ®aufe=
Inclie iQebiatie bie ban anbcce/ enbe patticuIieciDch
banQc Duycfche ]^o
;(len/b}iecbeaeactepteet:tenbe
otn
Mcf te biUtclten/ bat ben Coningt) biilbe bat aen
De felbe in be ^egotiatie moctjt blijchen / bat fl]n ge»
badjten niet ban be gefioignem taacen geliiclt
De^paenfctieboD^gaben.

tjaec i^oog jBSog. obectooogen jijnbe ben vijf
en cwiDtigften ?tuguPi bat be mifbecfianben tuffcfieη
De Koningen ban
Vranckrijck ende Spangicn opgece^
fen / foo bette ggegaen / enbe in openbacen (©oiTogb
uptgetiacllcn toacen/ baec booj niet alleen biebecsQt^
^nOecbanen gjoote fcbabe/becbetf/ enoe cupne qua·
men te löben / enbe nacfj becbec gebjepgftt toiecben/
macc Dat oocft be
nabuyren ban bepbe Jjoogfigemel·
Den Coningen enbe bacen Ijanbelenbefcequcutatie/
Datr bp raecchelijcfe tuaten geinteceffeect / i^ naec fe»
tieufe enbe ecnfiige obetbieginge ban be impojtantie
banDe faecbemetben gebolgeenbe aenhiebenban
Dien / goetgebonben bat t)oe eecDec tioe betec alte be^
quacme enbe fojtable mibDeien tot nebetlegginge ban
DeDoojfj opgecefene «@o;Ioge/boo; enbe aleec be felbe
becDet fbube feomen tipt te betrfien/ bp bec bant gena<
men / enbe tot bicnepnbe aen be i@eer^mba(fabeuc
Bareel enbe ban Rede van Ren fwoude toegefonben
fouDenbierbcn gaecboogDflgemelben
J@og.ce·
felutien ban ben tienden en vijftienden jQapIefile'
fm/ met o;b;e/ om cefpectibeli)ctt boot alle bequame
tnDeaeboecjjItjc&cmibbeten befaechen baectjeenen
te tcatl)ten te bttigecen / bat bepbe be googficpbenbe
{uctprn tot be nebetlegginge bantieboo^noembc op*
cDnefen (@o;Iog{) ettebifponeect mocgten too;ben.

toietbt ooch aen be ij^eecen tjate JIQog. <&e'
ixputeecDenenbe i>lenipotentiacifen tot Breda gge^
fcöjeüen/ batfjaec €.obcci)etboo?f5fubjectmctbe
$eeten lilmbaffabeuc^banbrn Caningban Groot
firittanien tegenb}oo;Digb tot Breda boojnoemt/jtin^
be / en be felbe betfocchen alle goebe <@fficien aen te
taiillen bjenben/ ten epnbebat be felbe €oningI)in
't boo?f;(£i);i^eliich boo;ncmcn/met baet JIBog.
toilDe tontutecen / op bac alfoo ben boojnoemben
opsecefen <{^aj(ogl)onbec «iSabe^ genabigen Slegen
SealTopiecct enbe tee nebec gelectit moeite tno^ben.

Monfieur Ie Dauphin enbe La Peticc Madame tua»
een in 'tlaetfi ban ^Suguftp tot
Compiegnebangaec
(iicfitetoelbeftomentotbocigegefontöept.@mtcent
bien tijbt
bia^ be l^eec van Beu ningen bp ben de
Lionne,
om te becnemen loat befct)ept ban ben φο·
ning te tugt) foube mogen gehomen jgn op be insele·
becbe ^emotie / om hofleloo^ en fcOabeloo^ afgt)e>
uaen te Rebben ()et Kccefi tot
Breft, gebaen op eenige
Zceufche fcftepen / enbe toat cefolutien op anbcce
openliaenbe faeclten bp fijn lla^eflept fouben mogen
3i)n senomen; maec gp tjabbe tot nocb toe geene ont«
rangen/ enbe fepbe / bat fonbec intecmiffie atle nacf)«
in ïtJn Eegec op be
By wacht toeb;cngenbe / om
Κΐφ op aUe^ o;b;e te flellen / en een gebeelte ban ben
Dagg Qcbenbe aen be nootfaecfteltjhe cufl ban 30« Ιί·
^aem/ met (jctbeleptban faecften ban ben i@o}logö
Dircmaten geoccupeect «a^ / bat beri bagen aen ben
enbecen bichmael DoojUtptn fonbec bat be ©eec
Tei-
ϋ®^ ofte Colbert aceeé tot ftem honben gebben-.^ulc);
Bp tleec
van Beuningen gecefolbCBCt ftabfie be hom*
jwban ben Coningb afte boar^ten tot Parys, al boo.
ïen ban baec te bectcecften / infonbecljept / betotjl be
fitmeene opinie \
ds4 / ba( be toebecflant banöiebao

Ry iTel, niet appacent toa^ langec te fulten bucen al^ 15 67

tot {)et epnbe ban bie maent / ofte tot be eecfie bageu_L-

inbebolgcnbe.

^atbe3iloapg^aben boo; be felbe ^tabtgeopent
ben nacdt na ben
acbtienden enmetfobanenbiqbt
boo?tgefet sijn / batfe ben
een en twincighften tor fcec
bicüt aen be Conttefcgacpen toeten geb;act)t. Oie
ban binnen {jabben niet meec al^ een nptbal gebaen/
enbe bat met geen fucce^ / enbe fcgeenen te itjoonen
minbec cefifientie al^ men in 't begin ban Ijaec babbc
bectDact)t.

30an be feven duyient beetfinecljtcn / betoelcfte in
S witferUnt (ïonben getbojben te toojben/ toacen drie
duyfendc
inmatfcgnaecbat tStjch/ enbeneffen^be
Ccoupen onbec ben
Marquis de Crrqui, enbe eenige
bolciiecen bie op be Inloot tjabben gebient/ en neffen^
toepnici) nietttoelpe opgececljte SSenben fouben ge*
b;upht bwjben/om get jpjanfeOe Xcgec in be gipaen·
fctie jgebetlanben te becfietchen;
foo bat geftrn bia^
bat bet fdbe nocb fo fjae^ {jet belt niet foube cupmen/
en bat miffeljien niet fonbec fonbameiit buect gefept/
batmen niet alleen boo;
't epnbe ban be Campaigne/
beobecigefa
)acftepIaetfeninViaendercnal9Yperen>
maec ooth anbece ban confibecatie/ toaec onbec men
Condé noembe / foube tcacbten te bemacötighcn/
toaec boo; be communicatie ban
Valenciennes, Bou-
chain, enbe Cambray, mctöét ffcenbe ^paenfcöe

obecbabben in be Hcbeclanben / fece fouben toojben
becfpetcet / aelöcft boo? be alcebe gebane conqueften
in
Vlaenderen bie ban Airecnbe S.Omcr,bpnage»
beel toa^ afgefneben ; fo bat be
Spacn(che faecften in
b; gefepbe jfgebecianben / tot feec gebacclf)che c]i;tce«
mitepten fcbeenen te btcballen. ^it toacen fo be bif*
coucfen;ban Orn obecganclt bebbe boo; befen gemelt.

3n Zeelandc, toa^ bo^ etn litapec opgeb;ac!}t eeo
jp;an^ fct)ip gclaben met τίη,'ι torlft ben (ioning al^
pecticuliecceclameecben: ^c felbect^bt toacen toe
Breft geaccefieect eenige Zeeufche Commifiìebaec
bcc^ / enbe boetoel bupten o;bK be^ «Conin^^/ bleef
nocbtan^ bef accefi in bcacgt en onafgebacn/ tot bat
iwn inZceiàntfoubebebben tocbec gegeben bet Tin.

S|n t begin ban befe macnbt September, toocb be
Marquisde Ruvigny («©ebtputcecbebanbe 45ecefo>·
meecbel^eccftenin 39;anc(tt3cftbpben Conmgjne
Oiepen, ombanbaecnae £njgehndtobcctegaen in
een «Sngei^ <©o;Iogb fcbip ; bPl^ccbe metficbecn
fomme ban
tweehondert duyfent gulben^ / toelche
foube bienen om sbn Jlegotiatie te facilitecen/ of om
eenige ban be iCcoupen toelfte bp jijn JlÜalefïept ban
Groot Brittangien gelicentieect toiecbtn/ in bienfl
ban
Vranckrijk te tcecften: jSeben^ ben» bectoaect^
becrepfl be i@eec
IntroduAcur ban be ^tmbaffabeuc^
ban ben i^actogb ban
Orleans,om upt ben naem ban
Stjn €omngbIbchei@oogbcpt enbe ban
Madame, ben
boogflgebacbteConingbbanGroot Brittangien obec
öc
Vrecde te complimentecen.

39aec toa^ oocft een goebe fomme ban penningen
aen ben i^eecGravcileopbie tt|bt tot
Regensburgb
obecgematcftt/ om tot betbebo;becen banbeooQ%'
meccften ban ben Cpningb in 't^uptfcbe ati^U/
aen bie geen/ bie baec toe contcibuecen ftonben/ gebf*
flcibueecttetoecben.

^en jfcanfcbe I3efibent in Switrerlant,betie bp alle
be
Cantone inftantie om te bebben pofltibe beloften/
ban bat f^ baec be p;otectie ban be
Franfche Comptd»
tegen^ ben Coningb niet fouben aentcechen ; enbe
alfoo bP baec op gcenbolboenbe anttooojtbequaip
ban bie ban
Zurigh, Bern, enbe Friburgh < maec f»
botabelbec aen be anbece
Cantons, toeltie ooth be ge»
tooonli)Cfte ^;anfcbe penfioenen genooten bobben;
becnam men baec upt / bat bet fuppott bat be boo;f^
Franfche Compté aen&e Switfen foube mogen tieb·
ben/ mit^ befen bifccepantie enbe femimenten onbec
Se felbe/ toel niet g;oot foube mogen ;ijn.

^efteec Gremunviile fc&;een>pn>eu^Upt We«-
nen, bat bit ^aec ban bie sgbe/ niet^ tot onbecflanc
banbe üpaenfcheonbecnomen foube toojben/ enbe
felbe be iCcoupen / toeicbe na
Brifgouw toacMBCbt^
|liBtect/toiei;bfns«wntcatnanöee«, _

39

-ocr page 293-

298SAKEN van STAET

obligeecDe gctn Vranckrijck te fuUcn in fabeuc ban
Portugael, mebc in òtienbecen (@o;Iogt) tceben/ met
beloften boo;
thien faecen/Dat Defe Ligue buecen fou^
ùe/
Portugael te fullen affiflercn met een ;6uti(iöic ban
achtienhondcrtduyfentgulben^jaecllic);/ of negen
hondert duyfent
Ccufabcn/ enDf Dat Dcn »©ο?1οα1| bp
Vranckrijck eMDe Portugael, genecalijR obec al tegen
SpangienfouDeatngfbangenen
gecontlnuectt bjo?»
ben De boo^fj thien jacen geDucenDe / fo in De Spaenfe
Nederlanden
al^in Catalonien,BifcayeD,enbeelDeC^
Obec al in
Europa, 6cc. fonDet:DatD'eenei0eanieecDe
ofte De anDece / eenige fepacate Ccactaten ban 3|2ee:
befiilflantban 3@ap^nm/ ofte lang^ucigen
be^
fouDe mogen aengaen met Spangien fonDec con^
fentban Deanoece.

^n 't fefte attpel ban 't gemelde iCcactaet/toiect
'ίΡίε^ gefept/Dat Bet een
Alliantie enDe Ligue ofFen-
five en defenfivefouDe
toefen tuffcljen De Coningcn
CnDe ConincBtijchen ban
Vranckrijck enDe ban Por-
tugael
tegen Den Coning ban Caftilien enDe De^ felf^
Geallieerden, met bpboeginge exceptez les Roys
d'Angleterre & de Suede, &c.

©enin&outbanDe Alliantie enDe Ligue oflFenfif
ende défenfif toa^ al^bolgt:

Traine de Ligue offenfive & defenfive, en-
ireksSereniffimes & Tuijfans Trtnces
Louys quatorze Tres-Chreflien, Roy de
France & de Navarre,d^i·. Et Alfonce
fixiefme,
RoydeVonw^7\i&deΑλ^ζΧ'
\cs>&c. contrele RoydeQ^iMs.

A Pres que Ie Roy Tres Chrefiien d'une part, ufant
des moyens dVux & amiablcs, n'a pu reduire Ie
Roy de
CefiiUe a ce que par Ia ju ilice de fa caufe
il luy rendit les places& Etats, qui appartiennent par
fucceflion a la
reine Tres-Chreft., fon époufe, ny d'au-
ire part Ie Roy de la For/«^ii/,apres plufieurs viéloires,
& avec l'intervention du Roy de la
Grande Britanne,
n'apeutobtenirdu ^oy à&CaftiBe, une honorable&
feure paix, commc finalement il fe connoit par infinies
expcricnces que la feulc force des Artnespeut obliger
lesCaftillans a ce qu'ils confentent que chacun joüilTe
de ce qui luy appartient Nous
Mekhiolde Hero>t,Biton
^eSt.Romain
Cbevallier de l'Ordre de St. Lazare,
Abbédeii. Léonard de Coriinace, CommiflTaire ayant

Φί9ίιΐ'

tioilen

bantiùn.

I

pouvoir, Deputé pour Ie preient Traitté peur fa Maj
Tres-Chreft. d'une part, & de 1'aucre
Don Vafio Louis
d'Agames,Marqais
de Nejfe, Cornee de Laridizuire, &
Admir.des tners des IndesOri(^.& Don lean de Sylvei
Marquis de GauveiComte de Port Alegre, Grand
Maiftre de la maifon du Roy, &
Don Antboine Loijis
de Menejfes,
Marquis de Marialve,Comte de Cafiape·
de, ére·
Et Franci/cede Mellü de Torres, Marquis ésSar$.
je,Comte
de Ponte,à'<:.Louìs de Vafconcellos dt Some Ca-
fielmehori&c.Anthoine de Stufe Macuede,
Seigneur de
Pyie Grande, Secretaire d'Etat,tous Deputés de la part
defaMaj. du Perieli»/, avec pouvoir pour faire ledit
Traitté, aprés 1'examen fait des pouvoir», & procu-
rations de l'un & de I'autre defdits Seign.Rfyi avoir
ineurement examiné tous les points d'iceluy, avons
fait & contrafté par ordre defdits Seign.Koyf, en vertu
defdits pouvoirs, cyapres inferés, la fuivante
Ligue
φηβνΒύ·defenJÏve,&clesmick8d''icel]es,
afin que
par ion moyen on oblige les
CafiiUans a unejufte, feu-
re » & honnorable paix,
ï.· '1

j,, AumétneinftantquelaP«*,quife traitté prefen-
temeiit entre ia SQUranoe de
France , fes AlliéS)

16^7 ^öefeitttjttoffct openftaec battet op ftfn raft=

_L' fien naafce Dffe^ Uacrà / tot Liffebon geflooicn en;

be getcccftpnt toa^ε«ι Ccactaet ban Ligue offenfive
cnöedefcnfivetulTcbenbE
Contnaen toan Vrankrijk
en Porcugicl, tcotn Den Coninflö öan Caitillie,toelcft

Je Roy Tres Chreflien declarera la guerre a la Ciifiiée,Sc
s'obfervera religieufemeot le prefens Traitté pour ύχ
ans, entiers, a compter de ce Jour, & fi pour quelque
raifon importante fa Majefté ne declaroit pas la guerre
WiCafiiUe. apres l'Efpace defditsmois paffes.
Neantmoins le gardera encore ce prefent Traittéjuf.
ques à la fin defdits
dix am, exaAetnent en toutes cho-
fes, comme auffy la continuationde lafubventede
neufcentmiüe ciafadoe, en la forme convenue, ti» l'ar-
ticlefuivant, jufquesau Jour que le Roy
Tres Ciré·
fiìen
declarera la guerre au Roy de CafiiUe.

Dulour auquel leprefent Traitté fera figné,juf-
quesau jou r que la Franςe declarera la guerre, foit que
pendant l'efpace de
trente mois, ou moins lapiij
d'Angleterre fe faiTe ou non, le Roy de Portugal fera la
guerre avec toutes les forces, & ne fera Pe»* ou
Trefvt
aucune depeuou delong-temps, avecla Gouroime
de
CafiiUe ; & afin que le Roy de Portugal puiffe plus
commodement foutenir les frais de la guerre jufquesa
ce que le Roy
Tres-Chrefiien la declare a la CafiiUe, fa-
dite Majefté
Tres-Chrefiienne accorde afaMajei^éde
Portugalpìi chacun an , un miUion & huic cent mille li-
vres, monnoyes de Fran;e laquelle reduitte monnoye
de
Portugal fait la (omme de neufcent miUe crufadns, de
laquelle fomme
fix cents millet livres feront employés
a l'entretien des Troupcs Frangoifes, parl'ordrede
noble homme
Fiere Grave, ou lòn Succefleur, com-
me il s'eft prattiqué jufques a cette heure, & les
douzi
(fnts mille
livres reftants, qui font fix cent miUe crufadot
fe payeront a
Ltsbonne au Roy de Portugal en troit
payemens de quatre cent miUe livres chacua, ìepttmier
dans deux mois apres la ratification du prefent Traitté,
lefecond ^we/r^ mois apres, &ie (hefme fe fera tous
les ans, de
quatre moins en ^atré^oìs.

Dés l'inftant que la Guerre fera declarée parie Roy
Tres Chrefiien a celuy de CafiiUe, fa MajeCé Tres Ckre·
fiienne
demeureradelivréedu payement d'un mìllim
huitcent
livres, & feulement payerapouriubfi-
flange un
miÜion de livres, defquels enferà employé
fix cent miUeWsti&i corame ileitdit ^deffus, pour
l'entretien des
Troupes Fran(oifeS) & le lurplus a l'ordre
de fa Maj. de
Portugal comva' auiTy il a efté dit, decla-

rant que fi leurs Majeftez de Portugal & de Frange font
retirerles Troupes Fran50ifes,laditefommefeddi-
vrera emierement au Roy de
Portugal pour les frais de
la guerre,

V.

Et afin que ladite fomme fe paye a Lisionne, le Roy
de Portugal feramettre fa marque a deux centfiiixmlt
m/i/epatacons fans aucun frais 6cdepens,tant pour li
folde des Troupes Frangoifes, que pour les falaires que
le Roy
Trts-Chrtfiien donne aux Chefs & Condu·
éteu rs de Guerre qui fervent en
Portugal par ion ordre;
lefurplus de la fomme promife, avanc ou depuisls
guerre declarée , fe payera en
Ltsbonne, & le Roy de
Portugal tectvtii la moitiéen monnoyed'argentFran-
gois, appellés efius blanct ou E^agnols, vulgairement
dits patacons ^ pour
la valeur de fix tenti Rez chacuD,
&l'autre partieen fiftoles d'E^agnes, ou Louis ^'f
FraifotS)
pour la valeur de deux mille Rez chacun.

Leprefent Traitté s'obfervera le temps de <//χλ»«
& pendant Ics premiers mois dudit temps, «
avant qu'ils foyent paCTés, s'il eft poiTible le Roy TVw-
Cbrefiien declarera la Guerre au Roy de CafiiUe, com-
me il eft dit au α. & j. art. Du premier Jour de la d^
claration de la guerre, jufques au dernier Jourderf/*
ansy il y aura Alliance & Ligue (fienfivt ^defiffi''^
entreles Roy8& royaumesde CafiiUt, &fesAllieJ,

Ie Roy Tres-Chr,fli^ ,

öclafeiaparmer&par >1

& l'Angkterre fera concluë ;
deplarera la Guerre
h CefiiUe
terre.

II.

Sicontrel'cfperance & ledefir des deuxflej-ij )j
Cractact fcCceet foHöe bigben énöe al^ onbeRent/ tot paix d'AngUtent ne fe concluoic pas prefentement,ni
Öen®CeeDeoftC©ai^®lincDen Vranckrijck en En- dans 1'efpace de /««ietnois, d'aujourd'huy, Jefdit»
gelane
fouÖeüJefenBiflaaten/ m ban Dien DaaO afi moispaflës, non obftant la guerre


-ocr page 294-

O O R L O G Η, 'tSeven-en^'veemihfieBoscL

en

prerogatives, qui par les derniers Traittés ont eflé -ιΑΚλ.

iconcedés aux Nations Angloifes, & Kollandoifes, 1_

.qlie nous tenons pour exprefles dèciarées au prefent
' Tiaitté, comme fi elles cftoient inferées en iceluy,
&,de la nrcfme forte que les Portugaisjouiront dans
les lieux fujbts de la Couronne de Frange, desmef-
mes privilégesi Gomrnodités &prerogatives(Juipar
ce prtfent Traitté fe congdent aux Frangois.

Les Confuis de laNation FwefoZ/ï joiiiront, fié
tous les lieux fubjets à la Couronne de
Portugal, prin-
cipalement a Lifhomti de tous les privileges, drolti
& honneurs, dont joiiiiTent les Confuis des Nations
Angloifes & Hollandoifes, & de mefme chofe jouï-
ront les Confuis Portugais en tous les lieux dependans
de la Courpnne de France.

ΧΠ.

Sa Majcfté Portugaije ordonneraqu'on regoive etl
tousJes ports & Coltes les Navires Frangois, & par-
ticulierement ceux qui font aux Compagnes d'Orient
& d'Occident, favorileraautant qu'l pourra le Com-
merce defdittee Compagnies, & de la mefme forte
fe regevront en tous les ports fujets de Frange, les Na-
vires Portugais j mais pour eviter les tumultes qui
peuVent arriver, eft accordé qu'il neferegevraplus
grand nombre de Navires de guerre que celuyqu'onà
accouftumé d'aomettre des
Anglois, luivant de Trait-
té fait avec eux.

XIII.

En ce Traitté feront admis tous Ics Roys & Princes
qui voudront y entrer , avec des Conditions utiles
aux deux païs, principalementau RoydelaGrande
la
BrittaigMe ; Le defir du Roy de Portugaleftant non
feulemënt de garde les accords , & amitiés Frater-
nelles qu'il a avec la Majefté
Brittannique, mais s'il
eft poflible les accroiftrc par les deux Roys en faveur
du Roy de
Swede.

XIV.

Quand & apres la Conclufion de la paix avec \^JÌH.
ghttrre Ie Roy Tres-Chreftien procurerà par toutes
iortes de bons OfBcesd'accommoder les differens qui
font entre Ie
Portugal &les Eflats Generaux d'Hol-
lettde,
afin que les V illes de Couchin, & Cananor foienC
rellituées, &fut cette matiere fefera un article fpe-
dal dans Ie Traittd de la paix
d'Angleterre, & HoUande\
& de la mefme forte le Roy Tres Chrelliert intercederà
envers Ie
Souveram Poutife, afin que non feulement
il confirme les Evelqué dc
Portugal, comme avoyent
accouftumé de faire les
Pontifes envers les Roys fes
predeceflèurs.

XV.

Sera permis au Roy de Portugal de lever gens de
pied & de Cheval, s'il luy eft neceflaire en FwBfi
& en
Alface , a fes depens, conduire Ingenieurs 6c
Mariniers.
acheter chevaux. & toutes fortcs d'armet
pourfadefenfe & Oftcnfe de fes Eonemis, munitions
& vivies pour Ie mefme prix, pour lequel 1'achéte Ic
Roy
Tres;Chrefiien, moyennant que les CommiCTa·
res qui feront commis a cela donnent un Eftat du
nombredes Soldats & des Mariniers & autres chofes
aTIlluftre Seigneurs
du Terrori a la llochelie, &aux
autres Miniftres des autres places & villes.
XVL

Toutes les fudits chofes ainfy arreftées&conclües
entre les fufdits Roys de &de
Portugal fere-

mettrontpar Traitté, ratifié a Perw dans jBwxeiour»
apres 1'arrive'e à la Cour du Roy
Tres-Chrefiien de
celuy qui portera la
Ratificatie» de la part du Roy de
Portugal y & Ie prefent traitté ne fera manifellé en
aucune forte, jufquesa ce que Ie Roy
TresOhrefite»
ay t declarc la Guerre a Cafliüe, & en foy de quoy Sc
forge cedit Traitté noas avons figné dc nos mains fir
(eings a
Uffebon Ie Dernier de Mars mille βχ cent
Joixante Seft.
figné , Melchior de Heron , deputé du
Roy
Tres-Chrefiien , Ie Marquis de Nijfe Admiral
des Indes Ie Marquis
Grand Maifire, Ie Marquis Ma-
rialve,
Ie Marquis de Sande , Ie Conte de Caje/
Meihor, Anthoine defiufede Ma^uede.

^ralifet:

eïceptéslesRoys-/'^«^/iWwé'd'iiWf. jufquesà

I j^dj. g nu'il fe puifle condurre une bonne& commune
- Paix, par Ja quelle demeurcnt refpcöivement fatisr;
faits les i^oy® Confoedere»
,i favoir Ie Roy Tretrj
Chrifiitt fur les places & Eftats qui appartiennent
Ì Ja Reyne fon Efpouie par droic de fucceilion,
& Je Roy de
Portugai tur la reconnoiiTance &
reilabliffemenc de fa Couronne Royale , fous Ia
declaration que la paix fe traite diredlemtfnt , &
nar efcrit entre les Roys de
Portugal, & de Ca-
01, nommément comme il eft accouflumé de ie
faire entre
Roys efgaux de bonne foy, &. hors de
toutes, & furprifes ,
&c que Ie Roy de Portugal
regoive toutes les places de Portugal & Algarw,
que les armes Caftilknes auronc occupées > & de la
mefme maniere Ie Roy
Tres-Chrtfiien les fiennes en
Frange. ^^^

Durant 1'efpace defdits dixans, il ne fera licite à
aucuns des Roy de trailer de Paix ou
Trefve , &
moins de les condurre fans un commun, expres,
tnutuel confentemenc > & agiront en cecy l'un óc
l'iutre Roy tellement de concert, & union qu'oB
ofte a l'Ennemy toute l'efperance que les affaires des
CoDÌoederés fe puiflenc accommoder par traittés dif-
ferents, ny fe divifer, ny fe feparerpar aucunarti-
fice ) δε promettent mutuellemenc leidits Roys de le
declarer en temps & lieu aux Miniftres du Roy de
Cifiille» & accordent entr'eu, qu'ils ne traitteront ny
coDcluront aucune chofe, imon conjoindement
reciproque.

^ Vili.

Et afin que l'Ennemy commun foitobligé de faire
la PaiX) le Roy T.C, luy fera tous les ansie guerre
avec toutes fes forces par tous les endroits par ou il
pourra> nommement en £fpagQe> par Catalolgne
ou Bifcaye, & le Roy de
Portugal luy fere la guerre
qui luy fera poffible auCTy avec toutes fes forces, &
avec une Armée Royale de
douze mil hovamts d'In-
fanterie, &
cinjmiÙe Chevaux, &cn Chacque Ar-
mee fera
deux Campagnes l'une avant, & l'autre
ipres la rigeur desChaleurs. Etfipourquelquediffi-
culté irreparable il ne fe pouvoit faire une defdits
Campagnes fe fera au lieu d'icelle au moins quatre in-
vafions dans le pais Ennemy chacua d'elle avcc
quatre
mi!
hommes.

IX.

Le Roy de Portugal donnera , comme il a fait
jufqu'a prefent aux troupes Frangoifes , Chevaux,
pain, orge, &paille,dcleurpayerapunöuellement
le vert, felon la Conftume, & le Corps de milice
Frangoife fera commandé & gouverné Comme il a
eflé jufqu'a prefent par l'Excellence Comte de
Schom-
ttrg,
ou autre General experimenté & agreable au
Roy de
Portugal qu'envoyera laMajeftéTres Chri-
ftiens s'il eftoit neceilaire d'en mettre un autre en fon
lieu, lequel ainfy Comme ledit Comte de
Schemberg
ou fon Succeffeur obeironc au Gouverneur des armes
de la Province, en laquelle ils feront la guerre, eux
MaiftresdeCampGeneraux , & de la mefme forte
sux Generaux de la Cavallerie, & Generaux d'Ar-
tillerie, & aux Gouverneurs des places ou il y a Guar-
oifon, & afin que la guerre fe faffc plus commode-
ment, il a efté arrefté qu'entre les Frangois &
Portu-
gais de mefme polle, les plus modernes, fuivancles
pstcntcs, obeïront aux plus anciens, &quelcsMai-
ftres de Camp de Cavallerie Frangoife feront eftimés
efgiux aux L. Generaux de Cavallerie Portugaife,
«aurafa Majefté IV
m Chrefiienne droitdepourvoir
Ics poftes qui vaqueiontau Corps de la milice Fran-

X.

Le Roy de Portugal Confirmera lesjprivileges &
& immunité accordés par fes predeceiIeursàlaNa-
uon Frangoife, & de la mefme forte le RoyTres-
^nreftien aux
Portugtk . les fujets du Roy Tres-
'-nriftien, principalementlesmarchandsde
Portugal
de ga & de làlaLigne , joiiiront de toutes les Com-
«odicés, libertét, & privileges, droits ^ exeroptions,

-ocr page 295-

264 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ(Sö/. TraSiaetναηΐ,ψιο oflfenfiveende defeniï-
- ve
tujjchen de hooge ende machtige Ψτin-
certi Louys de veertiende Alder-Chnfle-^
lyckften Coning van
Vratickrijck en van
Navarre, &c. Ende Alphonfe de fefte
Coningh van Portugaeli» Algarves, &c.
Tegens den Coningh van Caftille.

Na dat den Alder-Chriftelijckiten Coningh, van
d'eene zijde gebruyckende foete ende aengena-
me middelen,den Coning van Cafliüei niet we.
der heeft konnen brengen, dat hy volgens 't recht van
fijne fake, hem ovrergafde Staten ende plactfen weicke
by erfïeniflè eygen waren,aende Alder-Chriftelijckfte
Coninginne fijne gecroudejNoch van d'andere zijden
den Coning van
Fortugaeinaer verfcheyde Viótorien,
ende met de tuflchen fprake vande Coning van
Groot-
Brittaagien
, vandeu Coning van Cafiille niet en heeft
konnen obtineren,eeneeerlijcke ende vafte Vrede; fo
hy eyndelijck moet bekennen door ontelbare erva-
rentheden, dat alleen de kracht vande wapenen, den
Cafitüiaen kan verplichten dat hy toeftaet dat een yder
geniet hetgene hem eygen is. Wy Melchior de Herony
Baron de St.
 Ridder vande Oidre van St.Laza-

re. Abt van St. Léonard de Corbinace , macht hebbende
Commiilaris, Gedeputeerde tot het tegenwoordighe
Traitaet, wegens fijne Alder-Chriftelijckfte Maje-
fteyt van d'eene zijde, ende van d'andere
DonVafco
Louis d'Agames
Marquis de Nejfe, Grave van Lartdi-
z.mert.,
ende Admirael vande Oofl ItidifcheZeen > ende
Douluan deSylve 1 Marquis de Gauve.Gtwe van Fort
a Legre, ére.
Groot- Mci lter van des Coninghs Huys,
ende
Don Anthoine Louis de Menejfes , Marquis de Ma-
rialoe,
Grave van Cafiagnede > ^c. Ende Vr.ancifco de
Meüo de Torres,
Marquis do SandeSjxxvz van
Ende
Louis de Vafconcellos de Soufe Cafletmehor ì ende
Anthoine de Ζοφ Macueda, Heer van Lifle Grande, Se-
cretaris van Staer,alle Gedeputeerden van wegen fijne
JVlajefteyt van
Portugael, met laft om te maken . '£ ge-
fey deTradi:aet,naer gedane examinatie vande laftjende
procuraticn vand'een ende d'andere dergefeyde Hee-
ren Coningen ende rypelijck geexamineert hebbende
alle de pointen vande ielve hebben gtmaecki ende ge-
contradtcert door laft vandegefeydc Heeren Conin-
gen , uyt kracht vande felve latt, haer nier geinfcreert,
dc volgendeoffenfive ende defenfive Ligue, ende de
Articulen vande felve, ten eynde dat door deifelfs
macht, men den
Cgfiilliaen verplichte tot eene rechte,
feeckere endeeerlijcke Vrede.

Op^t felve oogenblick vande Vrede dicmen tegen-
woordigh verhandelt, tuflchen de Kroone van
Vranck-
rijck
ende haer Geallieerden, Engeland fai wefen in be-
flooten; Den Alder-Chriftelijcken Coningh fai den
Oorlogh verklaren acn
cafiille^ cnialdieacndoente
Water ende te Lande.

II.

Soo tegen de hope ende den wenfch vande tiuet Co-
ningen de Vrede van
Evgelant fich niet en floote,noch
binnen den tijt van dertig maenden van defen dach af,
de gefeyde dertigh maenden paflèrende, onaengefien
den
Engelfche Oorlog,den Aldcr-Chriftelijckften Co-
ningh fai den Oorlogh verklaeren sen
Cafitlle, ende ial
heyliglijck onderhouden bet jegenwoordige Traflaet
voor
tien geheele Jaren, te rekenen van defen dagh af,
ende foo om eenige gewichtige redenen, fijne Maje-
Iteyt den Oorlog aen
CafiiÜe niet en verklaerde, na den
tijt vande gefeyde dertigh verfcheenen maenden, niet
te min fai men noch bewaeren het jegenwoordigh
Traitaet, tot aen het eynde vande gefeyde
tien Jaeren,
volkomen tl ij ck in alle deelen, als mede oock het con·
tinueren vande verforging van
tiegen hondert duyfint
Crufados, in maniere cndé overeenkominge, als in 'c
volgende Articul,tot den dagh dat den Alder-Chrlfte-
lijeken Coningh,den Oorlog aenden Coning van
C4-
fiiüi
iai verklaren.

III.

Vanden dagh dat dit jegenwoordig Traitaet fai zijn % i
getekemjtot aende;i dagh dat
Vranckryck den Oorlogh
fai verklaren,
'c is tuflchen de tijt van dettlg maenden,
of minder, de Vrede van
Engelent gemaeckt worde,of
niet,den Coningh van
Vortugeelhi den Oörlogh doen
met alle fijne machten j en fai Vréde noch verdragh
maken met de Kroone van
Cafiiüe, 't fy van weynige
ofte langen tijt, ende ten eynde dat den Coningh van
Fortugaelvttï gemackelijcker moge onderhouden, de
koften vanden Oorlogh totter tijt toe, dat den Alder,
Chriftelijcken Coningh hem verklare tegens
CafliUi,
fijnegeieyde Alder-Chriftelijckfte Majefteyt ftaet toe
aen fij ne Majefteyt van
Portugaelop elck Jaer, een MiU
lioen,
ende acht hondert duyjent guldens, Frans geit, het
welck gebracht zijnde tot PeriK^ee/i geit, maecktde
fomme van
negen hondert duyfent Crufados, van de
weicke fomme
fet hondert duyfent guldens fuilen wer-
den geemployeert tot onderhout vande Franfe Trou-
pes, doorordre vanden Edelman ofte fijn

Succefleur fo het gepraftifeert is tot defe ure toe, ende
de reftereode
tmaelf hondert guldens,welck fijn

fes hondert duyfent Cruiades, falmen tot Lijto» aen den
Coningh van
TortugaelhmXen, in drit termijnen,yder
van
vier hondert duyfent guldens,het eerfle binnen tvit
maenden na de ratificatie van dit jegenwoordigeTrac-
taet,het
fweede vier maenden daèr naer,en alfo falmen
alle Jaren doen j van
vier maenden tot wer maenden.

IV.

Van't begin dat den Oorlogh by den Alder-Chri-
ftelijckften Koningh fai wefen verklaert aen die van
CafiiUe , fijne Alder-Chriflelijckfte Majefteyt fai ont^
laft blijven vande betalinghe van een
MiUioen en acht
hondert duyfent
guldens, ende fai alleenlijck tot onder-
hout betalenjfiBguldens,waer van geemploy-
eert
{\ì\\eav/Giàen fes hondert duyjent%vi\àtmy fooals
h ier boven gefeyt is,tot onderhout vande FranfeTrou-
pes, ende het overfchot ter difpofitie van fijne Maje-
fteyt van
Porttigael,{oo als mede is gefeyt geweeft,ver-
klarende dat fo hare Majefteyt van
fortugaelta Framk·
rijck
de Franfe Troupen doen te rugge trecken, de ge-
feyde fomme fai geheelijck ontlaften den Koning vaa
Vortugad tot de koften vanden Oorlogh,

Ende ten eynde dat de gefeyde fomme tot Lifloa
betaelt werde; den Koning van Fortugaelfai doen Hel-
len fij η werck tot
twee hondert fefiigh duyfent Patacons,
fonder eenige onkoften ofte vereering, fo veel voorde
ioldye vande Franfe Troupes, als voor den loon de-
welcke den Alder-Chriftelijckften Koning, geeft,aen
de hoofden ende condudleurs van Oorloge,die in P«r-
tugael dienen, het overfchot vande beloofde fomme
voor ofte van de tijt datmen den Oorlogh verklaerde,
falmen tot
Lifbon betalen, ende den Coning van Vet'
tugael
fai de helft in Frans geit ontfangen,genaemt (cu
■blancSiOiK Spaens, gemeynlijck gefeyt Patacons, voor
de waerde van
fes hondert Rez yder, ende d'andere par-
tye in Spaens Piftplen,ofte goude Franfe Louifen voqr
de waerde van
twee duyfent Rez yder.

Het jegenwoordige TraÖaet falmen onderhouden
den tijt van i/ÈiiwIaeren , cndegeduerendede<ifrf«i
eerfie maenden van den gefeyden tijt, ende alvooreM
die fij η verfcheenen, foo 't mogelijck is fai den Alder-
Chriftelijckften Koningh den Oorlog verklaeren aen
den Koningh van
CafltUe, foo als gefeyt is, in 't eerfie
end? tmede Articul vanden eerfleri dagh vande verkla-
ringh vanden Oorlogh, tot aenden leften dagh vande
Jaeren, faldaerfijn een verbintenilTeende Ligue
ofiènfive ende defenfive tuflchen de Koningen ende
Koninckrljcken van
CaftiUe ende haer Geallieerden
uytgefondert de Koningen van
Èngelant ende SweJen,
totter tijt toe, datmen mochte fluyten cene goede
ende gemeene vrede, waer mede de Geconfoedéreer-
de Koningen refpe^tivelijck blijven voldaèo ; te we-
ten , den Alder-Chriftelijckften Koningh op de
plactfen ende Staten weicke eygen zijn aende Konin-
ginne-Cjne ghetrouwde, by door 't recht van ert-
fenifle
, code deo Koningh van Ïtrtugetl, op de

crbea·


-ocr page 296-

1607

erkenteniiTe ende herftellinge van fijnKonincklijcke
Kroooe, op de verklaringe dac men de Vrede oprech-
relijcke fai tradleren, ende bygeichriftecuflchcnde
Koningen van Portugael ende Caftillie > namcnElijck
alfoo men gewent is te doen, tuffchen gelijcke Ko-
ningen van goeden geloove » ende buycen alle twy-
fej
ende overvallingh, ende dat den Koningh van
Portugael fai ontfanghen alle de Plaetfen van Portu-
oael ende Algarves, die de Wapenen van Caftillie
loecnonien hebben, ende op de felve wyfe den Al-
der-Chriftelijcken Koningh de fijne in Vranck-
rijck. yjj

Geduerende den tydt vandê gefeyde thie» Jaeren
en
fai niet geoorlooft weien aen eenighe der Konin-
een , om te moghen tradteren tot een Vreede ofte
Treves, ende noch minder te fluyten fonder een
ghemeen expres ende onderlinghe toelaetinghe ,
endefullen hier in d'een en d'ander Koningh foo-
danigh ageren tot bewilligingh ende eenigheyt dat
men aenden Vyant alle heopa fai benemen , dat de
faken van de geconfcedereerde niet konnen werden
bygeleydt, door differente Tradaeten noch fich deel
noch fcheyden door eenigh werck j ende beloofden
gefamentlijck de gefeyde Koningea > van die in tydt
ende wijlen te verklaeren aende Minifters van den
Koningh van Caftillie , ende accordeerden onder
malkanderen, datfe niet en fouden Tradleren nochte
eenige faecke fluyten, alsghefamentijck over ende
weder.

VIII.

Ende teneynde dengemeenen Vyandtwerde ver-
plicht om Vreede temaecken, fai d^en.Alder-Chri-
ftelijckften Koningh hem alle laeren den Oorlogh
aendoen met alle fìj ne machten, ende aen alle kan-
ten daer hy kan , namentlijck in Hifpangien naer
Catalogne of Bifcaye. Ende den Koningh van
Portugael fai teghens hem Oorloghen daer het hem
moghelijck is , oock met alle fijn macht ende met
eene Conincklijcke Arnje'e van
tweelf duyfent man
te Voet,
endevyf duyfent Peerden', ende meteick
Leger fai hy toffe Velt-cochten, d'eene voor, ende
d'ander naer ftrengheyt vandehitte doen,· Endefoo
om eenige onverbecerlijcke fwarigheden, hy geene
vande gefeyde Velt-tochten konde doen , fai hyin
plaetfe van dien ten minften vier invallen in 't Lande
van den Vyandt doen, yder Van de felve met
vier
duyfent mm.

IX.

Den Coningh van Portugael fai gheven ghelljck
hy tot noch toe ghedaen heeft, aende Franfe Trou-
pestePeert, Broot, Gerfteende Stroo, endehaer
precifelijck het Gras betalen , volghens het ghe-
bruyck , ende bet Lichaem vande Franfche Mili-
tie, fai wefen gecommandeertende gegouverneert,
ghelijck het tot noch toegheweeftis, door den uyt-
nemenden Grave van Schombergh ofte een ander
wel geoefFent Generaci, ende aenghenaemaen den
Coningh van Portugael, dewelcke fijne Alder-Cbri-
ftelijcklte Majefteyt fai fenden foo 'tnoodighiseeh
ander in fiin plaetfe te ftellen, dewelcke van ghe-
lijck , als det^hefyden Grave van Schombergh ofte
Ëjneo Succeflcur fullen obeieren aenden Gouver-
neur vande Waepenen vande Provintie, in dewelc-
ke fy den Oorlogh doen , aen de Meefters Gene-
raels van't'Legcr, ende van ghelijcken mede aende
Geaeraels vande Cavalerie ende Artillerie , ende
aende Gouverneurs vande Plaetfen daer fyinGuar-
nifoen leggen ν ende ten eynde men den Oorlogh
veel gemaokelijcker moghte doen » is yaft gefteldt
gheweeft, dat tuffchen de Frangoifen ende Portu-
geefen van eente pofte , de meefte behoeftigh vol-
gende de Patenten fullen ghehoorfaemen aen iden
oudtftej Ende dat de Meefteré van^ 'i L^her de(
rranfe Cavallerie, fullen ge-extimecrt welen «
mcI
met de Luytenants Genéreelé%ijdé PortugeefctJe·^
vallerie, ende fkl fijne Alder-Chtlftelijckftc Ala/ei
fteyt recht van macht hebben ovttn de plactf^ diè
kotaen te vaceren onder dé Frenfe MUiritt
yi Deel.

X. 166/,

Den Koningh van Portugael fai beveftighen de--

Rechten ende Vryheeden, by fijn Voorfaeten aen
de Franfe Natie toegheftaen, ende de op felfde wij fe,
den Alder-Chriftelijckften Koningh een dePortu-
gefen, de Onderdanen van den Koning van Vranck-
rijck, principalijck de Portugeefche Kooplieden,foo
aen dees en d'ander fijde de Ligne,fullen genieten alle
de gemacken, Vryheden ende Privilegien, Rech-
ten , Voordeelcri ende Prerogativen , die in het
laetfte Traftaet aende Engelfche en Hollantfche Na-
tie is toegelaten, welcke wy houden voorexprefle
verklaringe in het jegenwoordighe Tradtaet, als of
het in het felve waere geinferÈèrt, ende van gelijc-
kerwijfej als de Portugeefen genieten indeplaètiea
gehoorende onder die Kroone van Vranckrijck, de-
felve Rechten , gemacken ende Prerogativen vol-
gens tegenwoordige Traftaet, werden aende Fran-
fche toegeftaen.

XI.

De Confuls vande Franfe Natie fullen ghenietea
in alle plaetfen gehoorende aende Kroone Portug&el
principalijck tot Lisbon alle Privilegien , Rechten
ende Eere , even als ghenieten de Confuls vande
Engelfchtf ende Hollandtfcbe Natie ; Ende defeiva
faecke fullen genieten de Portugeefche Confuls in al-
de plaetfen dependerende aen dc iCroone van Vranck-
rijck.

XII.

Sijne Portugeefche Majefteyt fai ordonneren, dat
men in alle Haevenen ende Zee-kuften fai ontfan-
ghen de Franfche Schepen, ende byfonderlijck die,
welcke ghehooren aende Ooft ende Weft indifche
Compagnie , begunftighende foo veel moghelijck
de Commercie vande gefeyde Compagtiien , ende
op de felve maniere , falmen ontfangen de Pbrtu-
geerche Schepen in alle Havenen , Onderdanen
van Vranckrijck; Maer om te vermyden, alle op-
roerten welcke mochten aenkomen, is geaccordeerc
datmen geen meer ghetal van Oorlogh Scheepen ten
wederïyden en fai ontfangen, als de geene die men
ghéwent istoetcftaenaen de Engelfche volgende het
Traftaet met haer gemaeckt.

xin.

In ditTradaet fullen geadmitteert werden alle Ko-
ninghen ende Princen die daer in willen treeden ,
met profFytelijcke conditiën voor beyde de Lan-
den , bytonderlijck aenden Koningh van Groot Brit-
tangien ; de begeerte vanden Koningh van Portu-
gael is niet alleen om de accoorden ende Brocderlijc-
ke liefde die hy beeft met fijne Majefteyt van Brittan.
gien te bewaereo, maer is 't mogelijck te doen aen-
groeyen door de
twee Coningen, in faveur vanden
Koningh van Sweeden.

XIV.

. Wanneer ende nae het Slot vande Vteede met
Engelandt den Alder-Cbriftelijckften Coningh fai
bevorderen, by alle wegen ende KoedeOfficien, om
by teleggen de verfchillen, welcke fijn tuffchen Por-
tugael , . ende de Staeten Generaci van Hollandt»
ten eynde ide Steeden
Couchin ende Cnnaner wer-
den ^reftitueert, ende op defe materie, fai men
maecken een byfonder Articul in het TraAaet van
d'Engelfche ende Hollandtfcbe Vrede, ende op de
felve wyfe, fai fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt
ten beften fpreecken omtrent den Souverainen Paus
ten eynde hy alleenlijck wilde beveftighen de Bif-
dammen van Portugaej, gelijck als gcwöon waren
de P«ufen te doen, omtrënt de CoAingen fijne Voor-
faeten,.. *

XV.

Sei tocgelaetw werden een den Coningli ven Por-
tugael van te moghen lichtfcii Voet, ende Péerde
Voick, (föo *t hém noodigh is ) in Vranckrijck ,
elide itt Aifacc tot fija«n kófiett , Ingenieurs ende
JVfarinieré geleyden, Peerdcn koopén, ende aller-
handci foorte Tan Wacpcnön töc ifijne verwerihghe
' ende tcgenÖandt van fijne Vyandea , Araoiuditie
S ende

en O O R L O G iï /t AchMn-veertighfleBoecl. 265


-ocr page 297-

ιί302 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ende Leeftocht, voor defelve prijs, daer voor het
den
Alder-Chriftclijckften Coningh koopt, byal-
foo verre dat de CommiflTarifen, die daer toe fijn
ghelaft
eenen ftaet van 'tghetal van Soldaten Ma-
noofen, ende andere dingen geven, acnden Door-
luchtigen Heere
du Terren toe Rochelie, ende aen
andere Minifters van andere Plactfen c«de Ste-
den.

XVI.

Alle de bovenghefeyde dinghen aldus gearrefteert
ende geflooten tulTchen de faovengefeydeConiMen
van vranckrijck ende Portugael, falmen tot Tra-
öaetbrengengeratificeert binnen Parijs, binnen
thien daegen nae de aenkomfte van den geenen die
de Ratificatie van weghen den Coningh van Portu-
gael fai brenghen aen het Hof van den Alder-Chri-
Itelijckften Coningh, ende hetjegenwoordigeTra-
«Saet , en fai in geenen deele geopenbaert werden
voor ende aleer den Alder-Chrifttlijckften Coningh
den Oorlogh aen Caftillie fai hebben gedeclareert,
tot geloove van 'twelcke ende krachte van't«fey-
de Tradlaet hebben wy 't met onfe Handt en Zégel
beveltight. Tot Ltflebon den leften Maerteen^y-
fent fishondert ffvenenfifligh. Geteeckent Mtlhior
deHeron
Gedepuceerde van den Alder Chriftelijck-
jften K
.onÌDgh, den Marquis de NilTe, Admirael van
Indien, den Marquis
Grand Maifirt. den Marquis
Marialva, Den Marquis van Sanda, den Giave van
Caftel
Melhtor Anthoine de Soufe dt Maquede.

toietbt bicE bjeemt opgmomm t cm^beri^ al^
conicacie toat ötlooft bja^/ Dat
Vranckrijck tesea
Spangien niet mfaubeaniietncmcn/ al^ metCom^
municadeban Defai^taet. ^nùcrDcd^/ oinDatbe
itoningl) bccltlafct I)aùi>egcen(!Pa:Iog6 tegen
òpao-
gien
te Daeni maec aiieen poffcfTie nemen ban I)et
jecht der Koningin, enDe Oat inDitiiEcactaetoocIt
btloofùe tefuReno^eerïtcn tegen allc/ uptggennmen

Engelandt ende Swedcn, ^OCl) J|CCCCn bOECÏmt fijn

te lefen.

tÉ>en iitoningg enöe De ïtoninginne quamen ben
fevenden bxbec tot Sc. Germain en Lave, mettoe:"
Ieg{i / bat gebuntcnbe befe Campaigne ooo? 't J^^an-
fcüeatcger oeenïgcbojbccebelcgeringöban confi beta·
tie foube onbecnomen toojben / beioijl 'tboetboIcK
Doo; be (Duecnifoenen/bjclclte in be becobecbe^teben
gelept toacen/ bao;efb;eucItinbecrc[)epbegelegcnt·
|ebm geleben/ afó niebe boo? (ïecftteenbefettiefett
toecniinbett toa^.
©c Igeet be Turenne onbectuffcben
met Oftaegeim 't©cItoebleben/ foube Aethboen
fo?tificecen.

i^rn üioninaft ï)«ft fjjn conqneficn in Vlaenderen
becbedtin &}ieXuptenant$S^cnei;acI^/ banbeiuel·
Se b'eenet^ grgeben aenben Jl^atqut^beBellefons,
onbec ficf) öebbcnbe Douay., l'ifle, mbeOrchées,be
tweede aen ben <&cabe ban Duras, iociche (ici) e);ten>
Oeetbe obec
Oooruick, Oudenaerdc , enbe Aeth ,
enbe be
derde aen De Heer PaOàge, ficöficecftenbe
nber
Bergen ende Veurne, Oaec toiect fiaetgemaecitt
Dat aile iCcoupen toelcfte tegen j^ebeclanbt i^getcoo
ben toacen albaec fouben obettointecen / uptgge-
fepbt bicmet ben J©acqu(^ be
Crequi na d'Elias gge^
Deflineect toacen / enbe eenige benbe
de la Maifon du
Roy,
tnelclte tot be toacijtomtcentflin Jll^eiefïept^
pecfoonbeccpfisrjn.

Si^aet; luiecbt feet ggefp joocften ban €jctra(fjDlnace
gcootc nienbje Hdecbingljen / binnen enbe bnpten bat
XÏijthdentefienen/ onibpontfUnteni^ banBjebe/
ben ({^ttlogb met gcoote bigetnctebecboigen/ enbe
om in (taet te jijn/ om nirt alleen be^paenfcöe/
niaet oofRbigene/ Wefiaet met befelbefouben tol-
len boeggen / bet gooft te bieben. igpt Cng^nbt
toiecbt bectDO^t bet $legiment^cgotten onbec Den
<l3cabeban
Douglas, Datin'tbegtnbanDefen^^a}'
logb op opboDt ban Den Stoningg ban
Engelandt,
Dccloacctë tüa^ obet^Aesemy enDe baec en boben
twee duyieotboet-ltnecbten Qon De in iSngelanDtges
licentieecbe iScoupen. ({Pmtcent Metstoacengepaf·
feett twee (n«tfe atsinunteti te
pmt/ Dietmbei;

DenaSebeban Den tot Paris ainhiefcnDe|5?ineeGuü.
laumedeFuraenbergh, in bienfi ban Oefen ïitoningij
quamen.

3'ri Defen tpbtRceegbbeifêeecbanBeuningenbol!
gomen pecmiffie om te mogen cepattiecen : (3lot to^
hen epnbe een(@o;Iogbftb^biicrttaegemaetI{eoni
Ijem te tra^fpojtecm / offijabagagej toam bpte

jl^et teDe'rugB-fiomfiöanDen fóoninBuptfijnït=
flec in
Vlaendercn, ffin toeDeC gefteéct hondert en
twintigh Guardes deCorps, twee (Compagnien ge.
naemt d'Armes, DeCompagnieii De^ Cbevaux Le-
gérs,
De tweeCompagnien Mufquetaires,achtCom=
pagnien ban De J^canfe / en vier Compagnfen ^toit»
frr^ banbe
guardes, en bp nae alle be Voiuntaires,
enbe be bojoéce iCcoupen be la Maifon du Roy ftjn in
De becobetDe ^teben in4Ìuacnifoen geiept/ ofte in
'taaeibt betbleben/ maechenDe eengebeeltebanhet
JFcané aeget/bat boo? De Hecc De
Turenne, in abN»
tie ban fijn jBajefÏeyt tniecDtgccommanbeect. ^e
ï|eet
Marefchal d'Aumont tua^ te itaof / gfielijcft
ooch De i|eec
Marquis de Crequi, enbe maccftte be
laetf! genoembe ^taet eecfibaegg^ na De
Elfas te bet:
treeften/ omeenCo?^benJIBiUtte/ Decteaett^ge^
Defiineect/ tecommanbecen. J&etJFcan^aicgcclacij
gepofleect omtcent Aeift, metboojnemen.ominbit
afgornbe fatfoen boojnamentStjeft gebH(pcKtteb)cc>
bni/ om teconfumecenbeboecagiebaneen gcbeelte
ban 't platte 3lanbt/ altoaec be^paenfi^einbeop
aen(iatnbe 3©intfcfouben bonnen atogecen/ om
al'
foo aen be felbe be quacttcten fecc eng te mahen.

<©e jFcanfeboetUDlcftcceij tDacenfeecbetfmoften/
enbe nae 'tfcggen banbegeenbieboo?Rij(reltDai:cn
gebiccft/ foube bc ggcl)eeie armee in't begin ban De
belegering geentwintighduyfentmannenwbebani
ben/ enbe tn ra^ ban ecnmetrcbigoureufeEe(ifientie
ban Die ban binnen/ 'tfuece^ banbeboojfsbelege'
ringe foube feer Douteujc fijn getoojben.

^e ojbinari^ €coupen ban ben Coningg gabbe»
niet meec al^ een
halve maent Solts gebutenbe btfe
Campagne genooten /■ enbe bie de la Maifon du Roy
een maent en een halve ;
^acr teiect in 't gemeen niet
abbantagieu^ gt)efp?oochen ban be ggemeeneboct·
hneeiiten/ uptgefept ban f)et Regiment banbe
S wit-
fers j
maec be (i^ffitieten enbe be iSuptecpegencra'
Ijjch fouben fitg inalleboojballen toelj^ebbengeb^a*
genj onbec De l^eecen bieal^ Volontariicnbenfto'
ningliaDbengeboIgttoaren beele/ Die meenben niet
gettactcert te jtjn/ al^ Ijet bef)oo;bcn / enbe bie niet
tnpgben De felbe lufi / Die fp boo? Deen Ijabben getjaö/
om fonbec cmpio£> tot gaec gcoote Itojien in'tltarc
tejön.

^en Stoningg Deeftaen ben J^eec ban Beuningeo,
fiet) gereet maecftenbe om te bectcechen/ Doo: Oen t»»
<&cabe ban
Berlyfef^ntcobucteucban De^mbafTa^ £
Deuc^ boen aenp^efenteren een po;tcait ban fdnUaoj./ ΐί^
ctjcBeltjcK omfet met groote diamanten en bebecfìttinat.
met eenlÌtoning^Htroonban geI|jcftehofieIi|cft
||(pt/
tectuaecbe/bantuflcöen beacht en tien duyfentitoos
nen. ©p beeft De eecefjem ten aenflenbanhaecto.
Mog. aengebaen/met cefpect en Danciibaecgept aeii-
genomen / en bet ontfiangen ban 't boojfs pjefent
bt>
leefDelijcR ge^ejcmfcect/op baec ί?ο. JBog. cefolutie.

?5en iKoning iaa^ (iabig befigfj met S« canien ban
o?b
?esJ tot bet opbrengen ban een gcoote StröeftnacBt
, tegen^ 'tbolgenbe^ïaec/toanneec rDnlKafefieptW·
be in (ïaet te toiïlen sijn/ om bp continuatie ban mp
, ïog looooo nian/becbeeltin lEegec^/banbetoeïcw
twee. De öcoot(lc geDeffineect fouben too?Den tegen öe
Spaenfe Nederlanden,(n 't beït te bjengen. 5!5aec bja«
cenDpp^obiliecommiirienopgcniaecftt tot't mW
ten ban 14 nieutoe Regimenten te paect/toeIcSe eetp;
Daegb^ban meecDecfootepaectal^ te boei geboiopc
fouben tooyben. fjn 'tlae|ie ban
September toacen De
tpbingen uptSpangién bat De^paenfen feec blebm ar·
bepben/ om Den ©?eDe met
Portugael upt te toWi^n·
jjaen fcbeen tot
Parijsie tbJijffelen / of fulflf niet raei
fouDe mogen gefcSicDeti met fbceei^/Detofjl be
fen Dm (©o?log feet moeDe toamj / en fo bed «iW


-ocr page 298-

en O O 11 L O G Η, ^iAcht-en-^eernghpeBoeck, 2Ó7

i „ hcrnenicii/ nict anentöalben boIDaen ban bepjocc
ml ,u£jnVranckrijck inljaecccöuat£/ ecïflcftmcii

u voordeel raeckt, hebben, Ende dat alle occaGen die,

om u daer van nieuwe preuven te geven, haer fullen --—

aenbieden, ons feer aengcnaem fullen zijn } Waer op
wy Gode bidden dat hy u hcbbe, feer Lieve, groote
Vrienden,Geallieerde ende Geconfoedereerde,in fija
heyl/ge en waerde bcwaringe. Gefchreven tot
S. Ger ·
ptain
en Laye den twaelfde» Otìober fefiien hondert
(even en fefiigh·

U goede Vriendt, Geallieerde ende Geconfoc
dcreerde.

Onder ftont

LOUIS.

©an ben iSjepfec qnam ben tienden ©ctoDcceen
«Sjcp^e^ Couciec acn ben ï^eec Wyca fgn iïefibent/ bic
baec obic tecfiont naec St. Germain en Laye bertCOCi
fteni^/ neffcn^ beobeclebecingljcbanbebjiebenbe^
fóepfec^ / enöe Beeft aen ben iSoningl) berSaittiaBt in
alle tiecutnflantten be gelucttt'aBe becloffmaebanbe
$teprei1nne/ enbebe geboomte ban een opben
acht en twintighftee September / bjelciie tijbinae aen
't ilofbIpbelöcR opgenomen toa^.

jH^en facb tot Parys bagBeitjej; aenl^omenupt&e
^paenfege ^ebetlanben gcoot getal ban <i$ebcpu°
tcecben banbegeconquefleecbeenbe openleggenbeen

tien/infgelijc); om te mogen toojben boojH^η met ^au-
vegardes enbe bjieben ban ^eutcalitept/ bie Baet tnil»
beltjch taiietben toegefiaen/ enbcbiiccbenbecfct)epbe
Intendenten öeciijaect^ gefonben/ooch eeuige ban bien
toat boo;f!en ban penningen, ^ieban be ^tabt Ryf-
fels eebeputeecben itlaegOben <nfonbetI)ept oocl^/ bat
gate «Ëinatnifoenen geen goebe bebbopcen enbebeti
om get ^paenfcge Stcdgö^-bolc}; coucfTen / bat bp be
fes duyfent fieccft Binnen Yperen lagg / enbagelncic
boo? Baec ©oosten coofben / en 't felbe niet toiecbebea
Iet / fbo bat fp ban bepben spben alle^ moefïen lijben.

g^e ©eet ban BeuningennietinfcrjptisBebfienbe
mebegeb^acüt/ maec gefeptbat ï|eec?imbaffabeuc
ban Vranckrijck foubc lafl Be&bfn/ toiect aen Bern
gefonben om be openinge te ontfangen ; maec be feibc
fepbe/ te Bebbcnpofitibe lafl ban geen fcBiiftobectc
geben; bocB B«ft bp lectutegecommuniceect/ bat
be ftoninaBficB foube ïaten contentecenboojfgnpies
tenflen met Bet GraefichapvanBourgoigncn, Har-
toghdom van Lutzenburgh, enbe cenigBe J^contiec
plaetfen/alé Cambray.St. Omer,Arien,Lincke,Fur-
ne enbe Wynoxbergcn, tefuHen aen befen ^taeten
«Öngelanbt benemen / alleg toat billicite jaloufïe foubc
gcben:?5ocö te fullen alle^
tc laten beBanbelen/ en be^
cibeten ^ biilbe ooclt cefecbecen fijn cee it/bp albten be
mtoningB ban Spangicn qnam te obeclijben in mtnbec^
iacioBcpt / offonbec man^ ecben. ©iec upt fagBmen
tol batBcteenlangljbigltge bclibecatie foube gebeui
toantbefefaeche Blngbaen^pangten/ decujusco-
rio agëbatur. <{5nbe üpangien Babbe Boop om ben
Keyfer enbe Bet ööcR öefe ï0(ntec in toapenen te |ïen
fiomen : gijnbe tot Regensburgh een tamelöcB Coa-
clufuro in 't 3902flen ColTegio geballen / af^ bolgt :

Conclufum tgepublkeert tot Salsborgh den
veertienden Sefter^er Ìf:SCvsx\. hondert
fevenenfeftigh.

N" Ademael In 't Vorfiel. Collegiehetdenay/</i»
Augufty leftleden
fer JiSaturam gecommuni-
ceerde
Bcrgcndifiht Memoriacl in propofitie en
omvragen gekomen was, beeft men geacht, alfoo hec
'Heylige Roomfche Rijck daer aen gelegen is ·, dat de
in den
^orgondifchen Crait% ontfta&e beroerten, hoe
eer hoe liever nedcrgeleydt worden, fulcx men fich
oock een
memirum imperii betre^nden werck van
Rijcxwegen biUick ae& te nemen hebbe :
Weshal vea
goetgevondèo eadegeconcludeertis geworden, door
Eet middel v^a e«n «en beyde de geiotcrefliierde
^ » K/OT-

nncft tot i'arys iiiet üjag öan oe ïDcpnise ccnft / toeURe
hc Forcugeien fcbect Ijct aenl)ana«i üaii öeffn(0o?«
iniT Dttoonöen om aen be Spaenfche afbjcuch te öoen.

£ot Parijs taicct DcIee|Tjcit)cfi opacnomen / öat öcn
«fcc «ÖcaUc ban Donagcrieflentljeiatbeiupgtjbeam
ffii rcpie DcEtoafCt^ tc boen om ben lianinglj upt ben
lacm oaiifijn .ïl^ajefifpt ban Sweeden obec ben
Dc inct bun Cloningij ban «tSngdanbt tc felicitfcen/
itiaec Date
ié aen btn J^ctc Puffendorf gcfept / bat ge--
iiaclitei5raüe fanbcc aenfioatriijcftj&Ept be mocptc ban
Die KP^ honncn rjicufccen / mbicn fijn acnöjcn-
ncn niet anbÉC^ al^ complimentaic foube
5|jn.

Ii02t^ Daec na toifctam ben tEcc(i5cabe ban Do-
na ncfonOenbc^fóoninglj^efiigie, met 'ï^iamanten
bcfft/tet: toaecbe ban tien duyienc Jicoonen / ban lüe=
ncn oc mcoiatfe bec ©jecbe toe Breda, befgelijcjc bjiect
gljrfoiiDen aen be ©loubj aiiicbutoebanbenSöacon

l'lemmingh. ' _

©f i|ect ban Beunmgen ig bcn negen en twintigh-
ften öcrtwcften banParysop Mezieresom be.1]®ae^
afte Itomentot Maeitricht. ^ijnbagagicenmeefle
©olciifenbenbeopDiepen,

gijiiùe aen ben tloningtj aefcD?cben tot gclucfitocns
(inge oüct bc ©|cbe inet Engdandc, bp öera geant?
bjoojt:

Lettre du Roy de Fr ance à cét Efl&t.

TRes-Chersgrands Amis. Alliez & Confoederés
la conduittequ'ont tenue nosAmbaiTadeurs pen-
dant tout Ie cours de la negotiation de la paix, qui
aeftélieureufementcondiieàJ3rii/a, entreIaFwecf
j
VosEftats, vousayantfaitconnoiftre
par avance Ie defir tres- fincere que nous avons toùjours
eu deprocurer vócre repos,en faifant cefler une guerre
dans laquelle noua n'eftions cntres, que peur fatisfaire
SU devoir denoilre AlliancesScpourlefeul maintïsn
devoftre tranquillité, nous ne pouvons pas douter que
cetteconnoiflancenevousaitfaitconcevoir tous les
bons feniimenrs, que vous nous temoignez par voftre
Lettre du
19. de 1'autre mois ; mais vous devez eftrc
perfuadez auffy avec Ia tnefme juftice > que les aflëu-
rancet,que vous nous donnez de voftre reflentirae nt
confirmeront ds pl^s en plus la bonne volonté que
rous avons pour tout ce peut regardervosaVantages,
icquetoutesles-occafions, quifeprefenterontde vous
en donner des nouvelics preuves nous feront tres-
«greablesiSur ce nous prioos Dieu qu'il vous ait,Tres-
chers)grands Amisj Allicz & Confoederés, en fa fainte
& digne garde .Ecric a
St. Germain en Laye Ie douziéme
jour d'Oitobre Milleβχ censfoixanteé'fept.

Voftre bon Amy, Allié & ConfcEderé. Signé,

LOUIS.

Et plus bas

de Lionne.

lupbtnbe'tboojfs in be .ilebecbuptfe ii:ael al^bolgt:

C E*r lieveigroote Vriettden, Geallieerden ende Geton-
O federeerde ; De conduitte, die onfe AmbaÌTadeurs
gedurende den geheelen loop van de Negotiatie
0« Vrcede, (de welcke
tot Breda geluckelijck gefloo-
ten it, tuffchen
Vranckryck j Engelandt j en U Staten
lefpeöivelijck, hebben gehouden), hebben omute
vooren doen kennen de feer oprechte begeerte die wy
altyt Kehadt hebben om u ruft tc procUreren, doende
een Oorlogh ceflèren in de welckewy nieten fijn ge-
treden, als om te voldoen aen 't dèb voy r van onfc Al-
liantie, en om de eenige verdeding vanurufte. Wy
Konnen nlettwyfFelen, ofdefe erkéntenjfle he^ u al
het goede gevoelen, dat ghy ötis door uwen Brief van
den
negentienden van de voorlede lüaéüt betuygt hebt
doen ontfangen} maer ghy rriòét oòck metdeielve
lechtmatigheyt Vertrouwen, dat de veriékeringeii die
Rhy ons van u we erkentêniflè geeft,meer en meer'fiil-^
icn bevcftigen dc goede Wilte dié wy tot alle het gwne

-ocr page 299-

304SAKEN van STAET

1667. nen Bemee iwfer/i aen te bieden Rijcx mtdiatie enl»·
- terpofitie^
daer heen te gedenckencnvlytaen te wen-
den, ten eynde de vorder
turjus armorvm\&n bey de
partyen gefifteert, defwevende difFerenten, fpoedigh-
Hjck b/geleyt,en de opgedachte
Borgoudifen Crait)^^-
ren ruh cn vrede herbracht moge wordenjmaer op wat
wyfe iodanigea beliefden
Rytx Interfofitie.mMediati*
werckelijck in ts rechten 2y,daer van is noch eerll te
fpreecken.

gintoatmanifc/ boo?öctIac|lc/ befaecftebanöe
BorgondifcheCraitztoicctaetecommanbeect / geeft
Öft Uolacnöe / gEöatccct Den twaeifden September.

Reverendijflmi & lUuflriffìmi 2). iD. Le-
dati pÌurìmum colendi i éfc.

V 7 Onmelatetnemincm in caufa propria judicem
eiredebere,undenec in prasfenti materia votare
mihi mens eft,verum antequam ab hoc Amplif-
Hmo Confeiru difcedam, pauca dìcam cum venia in
commendationemjuftiflìms caufas Burgundicse.

Minim dubito, quinReverentiiflìrax&Illnftrif·-
fimx Dominationes veftrjB perlegerinc validiffima
fundamenta ΰε folidiOlmas rationes, quibus in nupero
Memoriali ad didtaturam exhibico demonftravimus
guarantiamab Imperio deberiCirculo Burgundico, Ut
igitur jamdióti ommitt9m,fufficiat certe,quod Circu-
lus Burgundicus Gt membrum Imperli (idquodipfi
G
aIIì fatenturjad hocjutdiftum Imperium adguaran-
tiam prailadtam teneatur. Si enim membrum j qui
fieri poiTet, ut corpus fuccurrere non teneatur mem-
bro laboranti Se in extremis auguftusverfanti, ut no-
tum eft. Nec fané in praefenti deliberatione de folo re
Burgundicaagitur, fed de re 5eguarantia omnium fta-
tuum ac Principum Imperli,nam fi impofterum qui-
dam ex illiseafdem inanguftiasinciderintj&oppieifi
fuerint bello à vicinis Potentiis live externis five aiiis,
& cogantur ad fuppetias& fuccurfum Imperli con-
fugcre ? Q^od jure conqueti poterunt, fi illis de-
negetur, quodipfimetCirculo Burgundico, ideft,
Imperli membro , denegaverint, adeoque caveant
Reverendiffima: & llluftriffimeDominationis veftra:,
ne hac denegatione fubfcribant & fuiFragentur futurse
ruinffi & perditioni eorum Principum & Statuum,
quorum hìcresgerunt, nec eft, quod fidantauxiliis
Imperrii fi femel uni membro tam principali denegata
fuerinr.

Deinde cum Circulus Burgundicus Imperio fit con
tiguus, imo £c antemurale acmunimemtum, quod
unicum reftat Imperio contra Gallos, ratio flatùs exi-
gitjUt illi
feria fuccurratur, utque à prxfenti invafione
& oppreilìone vindicetur. Dixi unicum, quod re
ftat munimentum & antemurale, nam alia omnia jam
occupirunt Galli. OlimhabebaturAlratia,eamjam
obtinent Galli prsedidii ; habebatur & Lotharinga, in
illa jam Rex Chriftianiffimus adeo abfoluce Domina-
tur, ut fuasetiam illuc copias ad hyberna tranfmittere
fubinde foleat,& unicum,quod SerenilfiraoDuci for-
talitium fupererat,fcilicetMarfal,à conclufa pace armis
occupavit, & adhuc in prxfenti retinec. Rhenus olim
folebat effe muntmentum ad arcendos ad Imperio
Gallos, nunc mu«imentum eft Gallis contra Impe-
rium Scjanuaad invadendum Imperium, cum illi cla-
ves Briiacum & Philipsburgum occupent, Mofella
quoque in illorum poteftatemceifit mediante Theo-
nis-villa. Paitem praeterea Luxenburgi per ultimam
pacem fibi vendicarunt cum plurimisaliisfortalitiis
Beigli. Ditiones denlque ac Civitates Metenfem,
Tullenfcm & Vendunenfum Imperio fubduxerunt.
Ita, ut unicum amplius contradidorumGallorum
poteatiam Imperlo fuperfit munimentum & antemu-
rale, illa fciiicet Belgiipars, quamjaminvaferunt,
quod fi iliam expugnaverit,co certe ipfo injecerint ca-
tenaslibertati Germanix Galli. Si enim nunc tempo-
ris Principibus Impérii & Eleftorlbus,imo & ipfi Im-
peratori minari pafiim audent,quid non agent,cumlm·
perium fuls penltuc denudatum pr^ugoaculis expofi-
tum vidcbunt,tunc videlicetRegi Gailiai pulcherrima
fuppetet Provincia > cotam illam Germania partcffl

invadere, quamfuislibellis antiquamRegumGalli» <

patrimonium vocant, neceruntHifpaniadmanum
quifuisexercitibus, qui pecuniis fubveniant, ut hai
aenus fecerunt.

Huc ufque Imperli praxis fuit inter Hifpanican] 8c
Gallicam potentiam iequilibrium fervare, qua unam
alteri opponete po(fir,quod fi vero Galli occupaverint
Belgium,certe Hifpannica potentiaimpofterumop-
poniGallicsab Imperio non poterit^cum futura fit ni·
mis remota, adeoqueliberrimum in Germania Cam-
pum nancifcetur Gallica ambitio,

Has confiderationes ut Reverendiffiraje & Illuftrif.
fim^e Dominationes veftrx hac in deliberatione ma-
ture perpendcre veline , squi
fic boniconfulereeDixe
rogamus.

Hoog-geeerde lUuflre HeereTiì fier gelief-
de Heer en Amhajfadeurs.

Η Een ismy nietonbekent dat niemant Rechter
in fijne eygen faken moet wefen, fulcx die ooclc
niet van meyninghé ben, in defe tegenwoordige ma-
rie te ftem men, maer eer ick nochtans fchey de van de
Illuftre Vergaderinge, foo fai ick mee permifliedic
wey nige feggen tot recommandatie van de rcchtvaer-
dige faecke van Bourgondien.

lekentwyflFelegeenfintsofuwe hoogh-geeerdeen
Illuftre Heerlijckheden fullen gelefen hebben , de
vafte fondamenten ende ftercke redeneii, door da
welcke wy in het onlanghs overgeleverde Memorile!
onder diilatiebetoont hebben, dathetRijckdegua-
rantiefcbuldighisaendeBourgundifche Craits. Om
nuvoorbytegaenwat voor defe gefeyt is, foo fai het
feeckerüjck gecoegh wefen dat de Bourgondife Craits
fy een lidt van hetRijck: 'tweick de Freniche felfs
bekennen,tot fuiken eynde dattet meergemelde Rijck
ghehouden fytot de voorgeroerdeguarantie, Ind en
het nu een lidt is ? hoe foude het konnen gefchieden,
dat het lichaem niet gehouden foude fijn te fecourc-
ren hetkranckelidt, endeverferende indeuytterfte
noot gelijck bekent is. Ende
Yoorwaer defe teghen·
woordige deliberatie raeckt niet alleen de Bourgondi-
fche faecke,maer de guarantie ende faecken van alle de
Staten ende Princen
des Rijcx,wat indien eenige van
de felve naderhandtin de fel ve noot mochte fijn ver-
vallen, en met Oorlogh onderdruckt worden van de
;iabuyrige macht,het fy uytheemfche ofte andere door
wat recht fullen fy konnen klagen, indienhaerge·
weygert wort het geene fy felfs geweygert hebben aen
de Bourgondkfche Craits, dat is het lidt des RijcK.
Daerom foo mogen uwe hoogh-geeerde en Illuftre
Heerlijckheeden haer wachten, dat fy door defe wey-
geringe niet en onderteeckenen en hacr eygen flem-
me geven tot de toekomende ruyne en verderf van die
Princen en Staten, wekkers faken fy alhier handelen,
oock foo en behoeven fy niet te betrouwen op de affi-
ftentie van het Rijck, indien de ielve eens gewey-
gert is aen een ioo principael Lidt.

Vorders dewijle de Bourgondifche Craits een het
Rijck ftaet,ja een voor-muyr ende Fortreffe,de eenig-
fte die het Rijck noch overichistegensdeFranfche,
foo vereyfcht de reden van Staet, dat die met ernft ge-
fecoureert worde,ende bevrydt van de tegenwoordige
occa fie ende oppreifie. Ick hebbe gefeydt de eenighfte
Fortreffe ende voor-muyr die noch overigh is, waiit
alle de andere fij η by de Franfche ingenomen i Voot
defen hadde men de Elfas, de felve worden tegen-
woordig by de voorfeyde Franfe befeten ? Men hadde
oock Lottharingen, waer in altans den Alder-Chrille·
lijckften Koningh foo abfoluyt regeert,dat hy fomtyts
fijne Troupen daer natoefendtindeWinter-Quar-
tieren, ende na de geflooten Vrede noch geoccupeert
heeft, ende tegenwoordigh nech benout de eenighfte
Fortreffe die aen de& Hertog overich was, te weten
Marfa Den Rijn plachteertydts een ftercktete wefen ,
omde Franfche van het Rijck af te keeren, nu is het
een'fterckte voor de Franiche tegen het Rijck» etide
een deure, om het Rijck te inVaderpn
, met de felve

kebben


-ocr page 300-

hebben fy verovert de Sleutels ^ Brifack ende Philips-
burgh. De Maze is oock in haer macht gekomen,door
het middel van Thionviüe. Oock fo hebben fy door de
laetfte Traöaten gekregen een deel van
Luxenburgh.
met veele andere FortreiTen van Nederland. Vorders
hebben fy oock het RijckontrockendeDomeynen
ende Steden van Metz, Toul, ende Verdun.

Suickx dat altans de eenigfte fterckte die het Rijck
teeens de voorgemelde macht der Franfchen refteerr,
Jjdat deel van Nederlant,het welcke fy tegenwoordig
geinvadeert hebben, ende by aldien de fel ve by haer
komt verovert te worden, foo fullen de Franfe in den
toom hebben de vryheyt van geheel
Dujtflendt. Ende
indien de felvcnutertijdtoveraldervendreygende
Princen des Rijcx endede Keurvorften,ja den Keyfer
felftjwat fullen fy niet doen, wanneer fy het Rijck ge-
expofeert fullen fien,ende geheel ontbloot van alle fy-
nefterckten,danfalaenden Koning van Vranckrijck
de fchoonfteoccafie van de Werelt geboren zijn, om
teinvaderen
dat deel van Ouitfland, het welcke fy by
haer Boekjes noemen
het oude erfdeel van de Konin-
gen van Vranckrijck, en daer fullen geen Spaenfche
meer aeade hand zijn,die mee haer geit en Legers den
byftant doen , die fy voor defen wel gedaen hebben.
Toe nu toe is de praöijck geweeft,de balance te hou-
den tuifchen de Spaeniche ende Franfche macht daer
mede men d'een tegen d'ander konde ftellen, maer in
dien de Freniche komen meefter te worden van Ne-
derlandt, feecker foo fai de Spaenfche macht voort^pn

van 't Rijck niet meer geftelt konnen worden regens
de Franfche, dewijle de fel ve dan al te ver af fai leg-
gen, fulcx dat de Franfche ambitie vrye Meefter fai
konnen fpelen in Duytflandt.

Defe confideratien verfoeckenwy feerhertelijck,
da: by uwe hoog-geeerden ende illuftreHeerlijckhe-
den in defe deliberatien overwogen moghen worden,
en ten beften gehouden.

be f jopofitie tot Geulen Voa^ oocit eyntlijtb
ge&aen/ in I)et bolacn&c te ficn·

DEfe loffilijcke Neder-Rhynfihe IPéii ■ Phali/chen
Craitz.
uytfchrij vende Vorften,ontbieden der fel-
ve CraitK-ybrfitH en Standen aenwefendeRaden,
Boden, ende Gefanten der felver genadighiten groe-
tende geneygden wiUe,met aenwenfchinge alles goets
ende verheugen fich harer geiuckige aenkomft, ver-
hoopen oock, fy fullen hare genadigft ende genadigfte
Hoeren Principalen ende Overheden in goeden wel-
ftant
hebben gelaten , den Almachtigen biddende de
fdve lange daer by te bewaren, ende defe handelingh
foodanigh te zegenen, daermededefelvetot fyner
Goddelijcken Al macht igheyts grootfte eere ende des
gemeynen VaderlandtsDuytfcheNatie, maerinfon-
derheydt defes
Craitfit beftendige ruft ende feecker-
heydt mogen gedyen.

Ende is de aenwefende Raden,Boden, ende Gefan·
ten te voor, fonder wijtluftig verhael, bekent wat ob-
flaculen ende mifverftanden by het
Dir*£torium aen-
gaendeeenigen tijdt herwaerts zijn gemoveert,en dat
men derhalven
toteenoTdsntüikcCraita vergaderm'
ge
niet wel heeft konnen geraecken ; maer nademael
Μ fel ve nu, door Gods gehengenis, tuflchenhaere
Keur ende Vorftelijke Doorluchtigheyt tot
Branden-
tmh
ende Paltz Nieutorgh zijn bygeleyt,gelijck fulcx
net voor defen in druck uytgegeven
E^ergelijck uy t-
wijft, ende of fchoon aen de
MunHerfche zyde wegen*
de
Ceur-handenèurghfche toetreding tot httCondire·
itom men fich befwaert vind,ende gefuftineert werd,
dewijl het
Dortifihe Verdragh nieuwelijcx van Kenr-
Brandtnborg
geextradeert, ende met haer H. G. reci-
proquelijck gepermuteert,oock het
Cletffche Verdrag,
voor foo veel het haer H. G. betreft
ret inter alm αβα,
dat zy daer door niet zy gebonden,tot dat uyt het voo-
»<ge ongheratificeerde van nieuws gheredintegreerde
Verdragh met aliertijds principalen hand ende Zegel,
volgensde afforaecke, geextradeert ende uytgewilTek
w»re,foo heeft men doch aen de zyde van
Ktur-Braa-
mhrgh wederom gefuftineert, dat mta van de Mnf
dergelijke gedreygde qualen bytyden voorkomende,
te konnen afwenden. Tot welcken eynde dan defen
lofelijcken
Craitx. met nodige aengeworvene welge-
oefende manfchap te paerde en te voet,oock verdere
vereyfte Krijghs-nootdruft fich behoort te voorfien.
Ende fullen derhalven de aenwefende Raden, Boden
en Gefanten, haer vernuftige
veta en gedachten daer-
henen gelieven te laten gaen,hoedanig foodanige ver-
vatting met ftercke ende fuffiiante nadruck,ende haer
genadighft ende genadige Heeren Princ^alen en O-
vcrheden, oock der felver Lauden ende Onderdanen
minfte befwaernifTe ten fpoedigften in 'twerck te ftel-
len zy, en by de erlanghde rufte ende fekerheyt te be-
houden, fulck een wichtigh ende nootwendigh werck
oock beftendig in te richten, ten eynde men alle defe
be JroeffeniHen, opgeroerde door ende over-tochten,
loop-plaetfen, inquartieringen ende KrijgspreiTuren,
deArelckebyden voorigenOorlogh de ontfchuldige
Stenden ende Onderdanen met haer onverfettelijcks
fchaden verlaten heeft, en nu op defen t ijd in een an-
dermalig oogefchynlijQk naefte gevaer ftaen^ daer van
mogen verlicht en bevryt blijven. De lofièlijcke Sten-
den fich ook dervoegen met den anderen mogen ver-
bindcn,dat een ygelijck wat by by aendringent gevaer
van fijn medeftant af heeft te vorderen, 't fy van geld,
manfchap, of andere nootdruft,fulac beftendig weten
ende verfekert magh hebben, endealfoo vermiddeU
aliulcken vervattingh, fich niet alleen in poftuer mo-
ge ftellen omalleonbillijckgeweittekonnen afwen-
den, maer oocktufTchendebeydekrijghendehooge
partyen de Vredens
Mediatie bevorderen.

En dewijl even tot dit hoognoodigh werck in de
jongfte Rijcx affcheyt heylfamentlijcic verordentis.
in de
CraitM» des Heyligen Rijcx txeaaions ordenmg,
na desfelfs t^nwoordigen toeftant te verbeteren en-
de gevolglijck in te richten,fo koft 't felve oock voor-
ghenomen worden t ende was met gemeen befluyc
goetgevonden aen fyne Keyfcrl, Majeft. en de Cheur-
meatzife Cancelerie, fo als op de naeftrolgende Rijcx
Ζ 3 depu-

en OORLOGH, 't Seven-en-veemghfle Boeck^ 169

fierfche zyde fich niet hebbe te befwareojdewiil het Λ- j ζζγ,
rtilortum
op voorgemelde C/ef/^ii^tfErfvergeljjck een
verliefde
aheritative, en des felven verderen inhoudt
van de hoog geerde haer H. G. tot M»i>fiei> in 'fDet^
tifche Verdrag bereyds belieft is gewerden , welck dif-
ferent men echter hoopt,door de ontfangene Vorfté*
lijcke
Guhckfihe Veritiiddeling,vcor bet tyüdigen dc-
fes
Craitz-daget byminnelijcTte wegen byte legghen.
Ënde heefr men raetfaem geacbtetdcienwerende
Rst»
den, Boden> ende Geranten> deer van by defen noch-
meel deel te gcven> op een feker vertrouwen dat in de
fel ve niet minder als in haer hoogeHeeren Principa·
len ende Overheden, totfuickengemeene nutlijcko
werck > oock een algemeen behagen fullen bevinden»
fich daer op betrouwende,dat een yder van fijne zyde,
wat in oprechter trouwe tot t'famenfettingh des fa·
menclijcken
Creitz ende detfelfs Leden t nut ende
dienftigh zy, fulcx trouwelijck co oprechtiglijckgefa-
mentlijck Tullen helpen dragen, gelijck men dan van
weghen de uytfchry vende Vorften niet fai laten ont··
breecken, wat tot fuicken gbemeen nutlijcbenecde
noodigen werck dienftlijck moghte xijo,

Gelijck als nu van de lofiFelijcke Voor* Vaderen de
Craitz-vervatting in het H. Roomfche Rijcktot on-
derhoudingh der algemeyner rufte,feeckerheyt, ende
tijdlijck afwenden van alle onbillick gewelti heylfaem
aengefien is geweefl, foo fai, wanneer eeniehfints by
hoogh gevaerlijke toeftant men feeckerlijck oefpeurtt
dat etlijcke Nabuyreo ia
AercYiearmature begrepen,
ende ten deele bereyt aen den ander geraeqkt zijoi dc·
fen
Craitx. daer op bedacht zijn, ende toefien moeten,
dat niet alleen defen lofièlijcken Creiti fuiken Vrede,
maer oock inde naeil-gelegene
Craita in gebeurlijcke
ende voor'tgevaer geproportioneerde vervatting wer-
de gehouden, oock de vaile plaetfeo met manfchap eo
aile nootdrufc voorfien,maer men oock tegen alle vaa
een of ander partieeenigfints trachtende eygenmach-


-ocr page 301-

270 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

j /i- dcputatien, of andere Vergadering verder te overwe-
/ gen, jmmiddels doch ende tot het te volgen Rijckx
" beüuyt in
defen iofiëlijcken Craitz dcsfelfs conclufie
ingevolght worden.

Alfoo oock by de algemene Munilerfche ende Ojha-
tru^ch* Vrede-fluyten onder anderen voorgoedt be-
vonden is, op middelen ende wegen bedacht te zij n,
dien
Cm;/« te vernieuwen, ende de tegen de billick-
heydt uytgetogene> of fich felf uyttreckendc,of de tot
den
Craitz gehoorige Stenden weder by den anderen
te brenghen, foo fullen de aenwefcnde Raden, Boden
ende Geranten,ficb hier over defgelijcx believen te la-
ten vernemen,of fuicic voor haer ielfs gemeynt zijn.

Defgelijcx is de felve bekent,ende foo wel de Rijcx
als
Craitz altaxnds protocolla brengen mede,wat we-
gen die
van den Raedt van Brabandt alfoo genaemde
Bul, voor hooge befwaernis, infonderheytvan defen
loiFdijcken Craitz-Stenden ge voert wordt, ende ha-
rent wegen fo wel by meergemelde algemeene Vrede-
flot, als vericheydene Rijcx affcheydcn, naaer infon-
derheyt
Jbtnofefliin honderteen en veertigh, als oock
nadere Keyferlijcke wael-capitulatien, voor heylfa-
men en voortreflèlijcke verordeningh en voorfienigh.
gedaen is, ende dat des alles onaengefien,onderfchey-
dene Stenden en der felver Onderdanen onder fchijn
ende pretext Ailcker
Gu/dene mUe. den een na den an-
deren met
ongewoonlijcke evoMien.arrefien, ende re-
frejfalien
ongerechtigh befwaert worden,fo vereyft de
noocdtuftfulcx oockin rijpe deliberatie te leggen,en-
de op middelen ende wegen te dencken, hoe foodani-
gen heylfame
conclufa te werck te leggen, ende tot ef-
feà mogen fijn te brengen. Ende over fulcx werden
die aenwefende Raden, Boden ende Gefanten, hier
mede nochmaels na gewoonte verfocht, het een ende
ander alfoo te overleggen,en in haer hoogvernuftighe
gedachten ende
votes daer heen te dirigeren,dat tot het
op gemelde hooghnoodigh enonvermijdelijck werck
der gemeyne fekerheyt en fchutting tegen alle gewelt,
de
noodige voorforgh eerft ingericht ', en op de andere
pointen een gemeen nut en bdievent befluyt moghe
volgen en gemieckt worden. Gegeven tot Ceulen aen
den Rhijn, &c.

«Öiibe Spangien Roiiöe (icf) bEcfeccftewn bflt befeti
^taet entte Engelandt, ten tninflen / Vranckrijck (fij0
fp ccniglj ccgacD namen op öacc ί ntctefi ; niet fouDen
Öelpen.

jBaec'tquaefitoa^/hatlnMartioin't gfacc vijf
en feftig, Vranckrijck inet Ceur-ColeD,Ments,Trier,
MunfterenOe Nieuborgh,
|)aDDeQemaccItteeni!irrac=
taet ; baart bp toctjccjijOi beloofttuietDt aeen paffaae
te geüen aen Itcpfeclijcfte ®coupen : aeljjeft ooelt
Vranckrijck beioofOe geen pafTage te fulïcn nemen
öoo?Öefec ©o?fienÉanDen ; enöe Ijact; tefiillen gcben
fubrjöie tot onDetljoutiina ban iCcoiipen om [jaec paf^
fagientebcbiijDen.

i^iec üoo? alteeöe gcfpjoRen ban ben Portugeefche
?imbafTaöcuci naeenigeConfccentienmetfjem ge^
ïjouDen/ ben
twee en twintigften ©ctobec gfjeiefen
een Concept ban anttooojbt aen öem te geben/ inge=
fielt bp be Jf eeren
Huygens,en anbeceijaec i|a.JllSog.
«©ebepnteecben tot öe faecften ban
Portugaei, in bol»
öoeninge ban bibecfcfje becbelbecboojgaenbeccfolUi
tien ; naec beïibccati'e Ijet boojfs. Concept gejjou»
Den boo; gbeacciHeect / enÏie bat [jet felbe btenbol^n^
fn 't net aftefehjeben / en ben gemelöen l&eec ÏCmbaf»
fabeuc beganbtgöt fouben toetOen/ al^ (liec naec
bolgt
Bcinfeceect;

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den,doorgefien,geexamineert,ende overwogen
hebbende de Memorie aen de Gedeputeerden
van haer Hoog Mog. ο verghegeven door den Heer
de
Mille, Excraordinaris AmbafTadeur van den Konlngh
van Pffrfxgi^e/alhier aenwefende, ende door defi^ve
Heeren Gedeputeerden op den
tweeden Augufty left-
léden ter Vergaderinghe van haer Hooeh Mogende
overghebracht, hebben naer voorgaende deliberatie
goeCgevoaden,dengemelden Heer Ëxtraórd. Atobaf·

fadeur daer op mits defen tot antwoort toe te voegee·
dat haer Ho.Mog. uyt de voorfz memorie befpeuten'
dat hy Heere Extraordinaris A mbafladeur hare voor-
gaende refolutien van den 17 February
1660. ende
ende van den ï I January 1667. foodanig opnemende
of duydende is,als of haer Ho.Mog. van haer zijde gc,
refolveert hadden,ende aenbiedende waren de altena.

tive in de eerfle der voorfz iwee Refolutien vermeit

oock dat menbyontfteltenifle van een vrywillig Aci
coort opd'eene of d'andere vande conditiën daerinne
vervat, van de zijde van hare Ho. Mo. prefentatie fou-

de doen ominfulckencasdequeilievandezjjdevaa

Pirr«^tfe/gemoveert werde over Ceuchin enétCanentr,

te fübmitteren aen't oordeel ende de uytfpraecke van

een derde-,e.ndQ dat haer Ho.Mo.g derhal ven niet heb-
ben konnen afwefen dengemelden Keer AmlàiTad
voor af tot nader onderrechtinghe by defen bekent té
maken,dat de vooi^eroerden/iïreeiiwjende eventue-
le/«
ìot/J^ì in de felveRefolutiealleenlijckinfluerea
narrative, ende deiiheratii, of by maniere van bedenc-
kinge,als gerefulteert zij nde uyt de difcourfen over de
voorfz gemoveerde queftie tuiTchen Gedeputeerden
van haer Ho. Mo. ende den alhier aenwefende
Minifter van hooghftgemelde Koningh van
Portugul
gehouden,fonder dat dienaengaende eenigeρφινβ rt·
folutie
fy ghenomen, maer alleenlijck de faecke geren-
voyeert om bericht ende advys aen de Bewinthebbe-

ren van de Geodtroyeerde Oofi-lndifihe Compagnie de-
fer Landen, met expreffe by voeginge, dat fulckx
ghe-
fcBiedt, alvoorens aengaende de voorfz bedenckingea
finalijck te refolveren : Ende hoewel de voorfz gemo-
veerde queftie t'eenemael frivool ende ongefondeert
is,foo als hier bevoren te meermalen,ende in ipecieby
fchriftelijcke Dedudlie van date den January
met goede redenen en folide fundamenten is aeaghc.
wefenjDat mede noch daer en boven wegens haer Ho.
Mog. rechtmatige enfeergefondeerdedoleanciente-
gens den hoogftgem. Koning van
Pertugael ingebragt
zij η over verfcheyden contraventien ende
non-prefta·
tien
van 't jonghft gemaeckte Traöaet van den 6 Au-
gufti
1661. daer van de voornaemfte in de voorfz haer
Ho. Mo. Refolutie van den 11 Januarii leftleden bre-
der zijn gementioneert ; Soo hebben haer Ho. Mog.
echter, des alles niet tegenftaende, om van haer zijde
abondantelijk tebetoonen,datde felve veel lieverdoor
amiable weghen de contir,uatie van den ghemaeckcen
Vrede willen ampleéieren, dan behoorkjcke reparatie
vande
voorlzno/t-prefiatie ende contraventie dooron-
vrientlijcke wegen vervolgen, by voorfz hare Refolu-
tie vanden it Januarii
1667. verklaert, geiijck haer
Ho. Mog. al noch verklaren by defen te vreden ende
bereyttezijnmetdengemeiden Heer Extraordinarii
Ambaflàdeur, foo over de voorgeroerde gemoveerde
queftie rakuide
Couchin ende Cananor, ende de voor·
Itellinghe dienthalven in de vooriz haere voorgaende
Refolutie van den ^^ Februarii des Jaers ι6ι5(ί.vervat,
als ever de voldoenlnge ende reparatie van de voorfz
non frefiatie ende gepleegde contraventie in der min-
ne te handelen, endede voorfzdifferentiale pointen
in 'tgeheel ende al door eene vriendelijcke compofitie
uyt de wege te leggen: Ende of wel den ghemelden
Heer Extraordinaris Ambaflàdeur by de voorfchreve
fyne memorie met groote retenuë is procederende,
fonder het fentiment van den Koningh fijn Meeftet
over eenige voorflagen van accommodement re ope-
nen , ja felfs oock fonder explicite te verklaren of hy
fich over de voorfz voorftellingen in de meergemelde
Refolutien van den 17 Februarii idiJiSgeroert, ofwel
over eenige andere, vintgelaft ofte niet ; foo hebben
haer Ho. Mog, echter, om van hare zijde meerder rer
ioluvtheyt te toonen, ende 't voorfz gewenfte accom-
modement, foo veel doenUjck, te vorderen, by defen
wel wülen verklaren, wat, nahaerfentimenc, ontrent
de voorgeroerde
alternative, foo wel alstenaoifien
van de geaIlegeerde7«iw#f^nootfaeckelijckincon-
fideratie fouden moéteo komen, qp datden meer-
gemelden Heer An^balTadeureodeden Koniogb. fiji»
Meefter dwsr tiyc bemercken mogen, waer op het
g^^dcfifectde «ccptomodemenc u^werckeHJck oitfr

DÌ«t


-ocr page 302-

en OORLOGH, 'tSeven-en-'ueemghfle Bceck. 171

. njgtuytwerckeHjck fai werden bevonden; Ende wtt
dien volgende beianght het van de voorfz al·

" ftmative,mmeaüiick, of de voorgeroerde gemoveer-
de queftie niet foude konnen uyt de wege geleyt wor-
den in Tulcker voegen, dat de voornoerrtde pUetfen
vao
CtHcbrn ende Canenor gereftitueert wcrdende > by
den booghftgemelde Koningh gerefundeert fouden
worden de onkoilen van de Ëquipagie die de voorfz
Qofi-lndifcht Compagnie tot veroveringe van de felve
plaetfen genootfaeft is gewceft te fupporteren; Indien
de gedachten van do zijde van Vortugael daer heenen
mochten loopen > om daer op ce handelen} foude
nootfaeekelijckendeonwederfpreeckelijk voor af niet
alleenlijc.k opgebracht, ende voldaen moeten worden
degeheeiefchult, ofte alle de termijnen volgens het
«ry?i artijckel van't voorfz Tradtaec albereyts verloo-
pen (gelijck dan het felve verloop oock buycen dat on-
wederfprekelijekfonder eenigh verder dilay voldaen
nioet werden >
Uquidum enim cum iUiquiJe non comfenfa-
fur) miU
foude noch daer benevena prompteiick
jnocten werden gerefundeert de onkoAen van de ex-
traordinaris Ëquipagie ende andere toeruftingen,
waer mede onder anderen de voorfz plaetfen van
Cou·
(hin ende Cananêr zijn verovert, als by de voorfz
Oojl-Iiidi/ihe Compagnie gedaen wefende, geduren-
de
den tijdt dat by den Coningh van Pertegai onbe-
hoorlijck ende tegen de difpofitie van 'c voorfz Tra-
öaecgedilayeert wierdede vereyfte
Ratificatie Myt te
wiilèlen ; mitigaders oock de koften na de veroverin-
ge
van de voorlz plaetfen gefupporteert in 't fortifi-
ceren der felver^ alsmede in 't formeren der Stadt
Ciuchi» tot een ftercke Veftinge.

Daer en bpven nademael haer Ho. Mog. tot noch
toegefrufteertgeweeftzijn van't effedlvan 't
tweede
irtijckel van 't voorfz Traöaet, ingevolge van 't wel-
ke ten regarde van de Onderdanen ende Ingefetenen
defer Vereenighde Provinciën moefte cefleren ende
afgedaen worden de reparatie van eenige Jaren, her.
waerts tot
St. Xlbes omtrentde verkoopinge van 'c Sout
geintroduceert , 't en waere den hooghftgemiiden
Koningh van
Ïortugeel ende haer Ho. Mog. met den
anderen jaerliicx konden convenieren over den prijs,
waer op by alle Ingeietenen ende Onderdanen van
defea Scaet tot
St. XJbes voorfz > foodanigen quanti-
teytvan
Sout foude mogen worden ingekocht, ende
a^ehaelt» als het haer foude goetduncken, foo fou-
den de felve in cas van handelinghop 't voorfz
eerfle
Lft van de voorgeroerde alternative, voor al mede
dooreffeöiveafdoeninge ende caiTatie van de voor-
icbreve reparatie geruft geftelt en verfekert moeten
werden, van niet langer van 't genot van
'C voorfz
artijckel oncfet tc fuilen blijven ; indien verftande
nochtans, dat ten regarde van yder laer over 't welc-
ke foodanigen generalen Conventie, als boven, no-
pende den prijs van'tioai fai worden getroffen, de
voorfz
repartitie fai mogen blijven in haer wefen, ende
in praftique geftelt worden.

Wyders , alfoo onaengefien by *t derde artijckel
van't voorfz TraÖaet voor de Nederlantfche Natie
opdeallerkraghtighften maniere is bedongen de
vryt
Navigatie
ende Commercie op de Cen^ueiten van de
Kroone van
Vortugael > mits in 't gaen ende wederke-
«n de havenen van het felve Rijck aendoende, ende
aldaer de gewoonlijcke Tollen betalende j met ex-
pres bedingh, dat de Schepen van de Ingefetenen
ende Onderdanen defer Vereenigde Provinciën in
P»ri»g«/onder geenerhande prerext ter werelt fullen
roogcn worden opgehouden, echter nochtans de fel-
ve fchcpen aldaer tegens 't voorfz uytgedruckte be-
dingh, geheele maenden aenden anderen opgehou-
den , endealfo van alle voordelen harer voorgenomen
reyfe, oock by gevolge van de vrucht van 't voorfz
^tyckel, t'eenemael ghefruftreert gheworden zijn :
Dat mede de goede Ingefetenen ende Onderdanen
vah defe Vereenighde Nederlandtfche Provinciën tot
noch-toe, niet en hebben konnen confequeren de
alderminfte voldoeninge ofte betalinge van de
fchul·
««die de felve in Brafdjia Pertugael, ende elders
onder hec gebiedt van dc hooghgcoieldcn Coningh!

tjjrtftaende hebben, niet tegenftacnde de felve vol-

doeninge ten haren behoeven foo folemneelby 't __'i^

ent^^intigifienmyckd vail 't voorfz Tradlaet is gefti-
juleert, ende dat haer Ho.
Mog. haer voor het toe-
iomende geenfints wederom gelijcke
ludificatien op
andere frivole opgeraepte prcieiten fouden willen
fubjeö: maecken, foo foude het oock voor al noot-
ikeckelijck zijn , dat als den hooghflgemelden Co-
ningh van
Tcrtugael foude pretenderen op ziine te^
genyfooxàigtepgtraepteprettxttHVa^t effeöive refti-
tutie van de gepretendeerde plaetfen te worden vol-
daen , haer Hcogh Mogende door fuffifante cautie >
wekkers executie haer eyghen macht of juriCdiÖic
fubjeét foude wefen, geruft geftelt wierden, foo van
de toekomende betalinge der vordere termijnen, dio
ingevolge van't voorfchreve eerfte articul noch fuc-
ceffivelijck fullen komen te verfchijnen, als van de
efiFeöive ende complete preftatie der voorfchreve def'
detndevyf en twintighfle. mitfgaders oock van. alle
de vordere articulen van 'c voorfchreve Traöaet,
fonder dat daer omtrent namaels cenige exceptie of
uytvlught voorgeworpen , veel min eenige nadere
verhinderinge ofte dilay in't werck geftelt ende ge-
pradtifeert faJ worden.

Ende nademael de voorgeflagen SuimiJ/te van de
gemoveerde Queftie over
CouchinenàsCenanor aen't
oordeel ende de decifie van een derde,van de eene Zy»
dedehooghftgedachte Koningh van mede

wel foude benemen fijn voorgenoemde pretext, on-
der allei ^atie van 't welcke tegen woord igh gepooght
wordt de wanbetalinghe ende nonpreftatie foo van
de voorfchreve
Termjntn à aU Van de voorgeroerde
der goede Ingefetenen ende Onderdanen de-
fer Vereenighde Nederlantfche Provinciën te jufti·
ficeren, maer aen de ander zijde haer Hoogh Mo*
gende in 't toekomende al wederom fubjefl fouden
maeoken allegatie van w;>«w
pretexten , die noyt
enmanquerenaendegeenen welcke groote capitalea
fchuldigh zijn te betalen , ende of ongelcgentheyt
hebbenommede felve te voldoen, onder beneficie
van de welcke dan ooclc aInSQ'erom nieuwe wanbe-
talingeende nonpreftatie volgen, mitfgaders op ge-
gelijckefubmiiEegeinfifteert te worden, dat àei^-
ven mede als van de zyde van
Portugail op fodanige
fubmiiSe foude worden geinfifteert, foo wel als in 'c
voorfz eerfte cas, voor eerft ende voor al prompteUjcfe
foude moeten warden voldaen
àegeheelefihult, of alle
de
termijneH in krachte van't voorlz terile articul albe-
teetsverfcheenen, mitfgaders de voorfz repartitie toe
Si. üées in maniere als boven gecaileert,ende daer ne-
vens mede haer Ho. Mog.
άοοιfuffifante cautie geruft
geftelt, foo van de toekomende betalinghe derw
dere terminen, ende van de fchulden in 't voorfchre-
ve articul gementioneert, mitfgadera
van de refufie der onkoften hier bevoorens breder
geexpreifeert, voor foo veel by uytfpraecke ofte deci-
fie verftaen foude werden, dat den Koningh van Por'
iugaeldaer inne is gehouden, als van de efFedive ende
complete preftatie der voorfz
ΛγΛ ende andere arti-
culen van't voorfz Tradaet, fonder alle 't welcke haer
Ho, Mog .met geen fchij η van billicheyt of finceriteyt
de
refiitutie der voorfz plaetfen (als daer toe fchoon
eenige redenen mochten dienen, foo alfTer in defe
geene en militeren) geverght, nochte oock op een igc
fubmiJlie van de Queftie daer over gemaecktj mee
recht geinfifteert foude konnen worden.

Ende nademael haer Ho. Mog. iniiende den tegen-
woordigentoeftandtderfaeckenvan de Kroone van
Portugael, lichtelijck konnen oordeelen, dat cenige
vande voorfz faecken, die in cas van handelinee over'c
eerfle Lidt van de voorfz Alternative, mitfMders oock
in cas van
SubmijJU als vooren, nootfaeckelijck van nu
af aen,
ilito geprefteert fouden moeten worden, fo de
felve voor de hoogftgemelde Kroone niet t'eenemael
ondoenlijckzijn, tenminften de felve buyten con^.
troverfie meerder befwaren ende befchadigen foude
dan vcdmael het verlies van
Couchin en Cenanor voor-
noemt,immers en in allen gevalleidatmen den andere
dae^oτer inder feeu wigheyt niet Λ1 ten genoegen ver-

' % 4> A^c'i


-ocr page 303-

308SAKEN van STAET

1667, ftaen konnen en voldoen, foo fullen haerHo.Mog.
, ' ' dooreene tafteHjkeconfequentiede^9e^//«,die van
de zyde van
Portugael tot handelinge op de eene of de
andere der voorfz twee voorftellinge fouden mogen
werden gedaen > niet anders konnen aenQen, en opne-
men , dan voor mercktekenen, dat men van die xyde
niet en is gefint het werck tot eene efiènheyt te laten
komen, maer gemeynt onder beneficie van geduyrige
queAie,
mdegefgthu uytvluchre», defen Staet ende de
goede logefetenen van dien,fo wel voor 't toekomen-
de als voor'tgepafleerde van de voldoeninge van foo
notable beloofde geltfommen, ende andere bedongen
avantages te fruftreren,ende niet te min te blijven in't
befit van
Brafil, en andere Landen, defen Scaet en de
Geoftroyeerde
Weil-Indifihe Compagnie in de felve,
op eene ongehoorde maniere afgenomen, ende waer
voor in
cffède tot afkoop van haer Ho. Mog. recht-
vaerdigh reffenciment, der voorfz Notable geit-fom-
men,ende andere advantages zyn belooft, en dat mitf-
dien voor haer Ho.
Mog, niet anders overigh fai bly*
ven,dan recours te nemen tot die middelen, die Godt
de Heere haer tot befcherminge van haer Onderdanen
in'tgenerael, ende in't particulier ter handen heeft
gefteit,en tot het gebruyck van de welke fy in fodanige
gelegentheden van verongelijckinge haer in confcien-
tie vinden verobligeertjcn geneceifiteert; doch omme
in defen te bethoonea haer uytterfte remedie haren
toevlucht nemen,fo fullen de felve haer bereyt hou-
den, om van de zyde van
Pertugael te ontfangen eeni-
ge befcheydene
evtrtures op 't twetde Lidt van de
yootfl· Alternative,taàa fulcx van't geene den hoogft-
gem.Coning van defen Staet (oude mogen defire-
ren tot mitigatie ende moderatie van de voorfz albe-
reyts gecontraheerde en verfchenen groote
fihult.oti'
der beneficie van de welke fyne Majett. genegen fou;
de 2ijn van de voorfzgemaekte pretenfie op
Couchm en
Canaiior in de be&er forme te renunciereti, met ge-
noegfame verfeeckeringe ten aenfien van de punàue-
le ende precife voldoen in|e van 'c vordere, ende van
*t geene waer toe 't voorfz Tra Aaet de hoogftgemelde
Kroone noch voor'ctc^: mende mede verobligeert,
ende fulcx alleenlijck uyt vredelieventheyt, om alle
wegen van Excremiteyten onaengenaem vervolg van
haer goet recht door wegh van wapenen, te eviteren,
fonder in 't alderminfte te verftaen tot eenige af koop
van de voorfz gemoveerde queftie, ende
opgereepte
frettnfien^thoudta
te Zijn, haer dienthalvcn noch-
maels tot voorgaende geraifocneerde antwoorden, en
in fpecie tot die van den
vier e» tmntighfien January
des laers
fiHienhondert vier en fefiigh refererende.

^en Klmbaffatieuc ban Portugael geeft baei; op
ben
achften j^obcmbec gefielc-

LEioubfigné AmbaiTadeur de Portugal ayant veu
& confideré Ja léponfe des Hauts öc Puiffants
Seigneurs les Etats Generaux des
Provinees Unies
du αι. Oólobre au memorie pat luyjprefenre aux Sei-
gneurs Deputez de L. H. P. en la Conference du z.
d'Aouftdernier, a trouvé bon repliquer à ladite ré-
ponfe en Ia maniere qui fuit.

Q^ebienquelareiolution des Seigneurs Etats du
aj.Février mentionnée audit memorie n'ayt
pas efté une refolution formelle & eiièéUve, mats feu-
lement une infinuation du deflein qu'avoient les
Seign. Etats d'accommoder les difièrents qui eftoient
entre fa Majefté Settniifime de
Portugal Se L.H.P. par
cette voye : Neantmoins ladite deliberation a efté dc-
puisconfirméeparlefdits Seign. Etats Ie
ïi. Janvier
enfuivant
1667. Ce qui montre qu'elle ië pouvoìt
preodrepour une
refeìutim fofitivt & determinaiion
formele,
& d'autant plui que cettedeliberation allant à
perfuader & difpofer la
Cmpagnie Orientai intereffce
en cette afi&ire à accepter
fattematim, propofée en
ladite deliberation» de l'efièd de lamelle ledit Ambaf-
{adeurnepouvoitavoir deconnoifi^ce certaine, ny
f$avoir fi ladite Compagnie avoit acceptée ladite
propofitionounon; plus que cela fe traittolt dans Ie
particulier entre les Seign, £ut«& les Piredeurt dc

ladite Compagnie. C'eftoit aflez de Toir que cettede-1 Κι
liberation de
talternative avoit efté confirmée prés
d'un an, aprés par les Seign. Etats, pourjuger que
c'eftoit une
refolution firmele & approuvée par ladiie
Compag. Et quand mefme elle auroit efté feulement
deliberative,par là les Seign.Etats tefmoignent
vouloirpour accommoder cét afiàireprcndrecét,ex-
pedient, & que fa Majefté l'aggreoit aufli de fa part;
Cela fuffifoit pour Ie prendre pour fondament & pouf
une entrée à la negation qui fe commenioit.

Quant à la defence des pretenfions de fa Majefté
pour la reftitution des Villes de
Couthtn & Cananor,
iefquelles le Seign. Etats nomment en plufieursen-
droits de leur relponfe
Vrivoks & fans fondament', dans
les difputes qu'il a eu fur ce fubjed entre les Miniftres
de fa Majefté & ceux de cét Etat, & par les efcritsSc
alleguatioDS de droit que l'on a prodnits, & particulie·
rement parcduy du 13. Janvier ì66^. ona fuffifam·
ment fait voir qu'elles font
folides Sm bien fondies,ii
que non feulement Ie droia & la raifon fontducoflé
de fa Majefté mais encore quelesplaintesdefesfub-
jeflshabitansde fe Etats des Indes, nefontpasmoin·
dres ny moins juftes, que celles que peut avoircét
Etat contre fa Majefté pour I'inexecution de quelquet
articles delapaix,àquoyil aluymefmedonnéocca-
fion par l'injufte occupation de fes Places.

Mais parcequeparlepaiTécefubjeéla eftéatnple-
ment agité de part & d'autre & auflii que la continua-
tion de cette Difpute au Lieu de conduire à la fin, qu»
l'on defire,ne ferviroit qu'à s'en efloigner,& qu'en ces
occafions il eft ordinairement plus à propos d'oublier
les plaintcs, qui les efclaircit, fa Majefté voulant téf-
moigner combien elle defire conferver la paix,& lever
tous les obftacles, qui en ont empefché l'execution,
ainiy que fa Majefté refolflt d'envoyer ledit Ambaffa-
deur en cette Cour dés Ie moment qu'elle a entendu
que les Seign. Etats vouloient vuider cesdiftèrentià
1'amiable, de mefme à prefent ladite refponfe tefmoi·
gnant que L.H.P. continuent dans Ie mefme deflein,
fa Majefté ne manquera pas de s'accorder à toutce qui
fera de ralfon, & d'y contribuer de fa part par wus es
moyens qui pourront avancer une oeuvre fi loiiable&
fi utile, comme eft l'accommodement, dont ils'agir;
difpofant les chofes de maniere., que non feulement les
diiFerens pafiés demeurest terminez, mais qu'àl'ad-
venirils n'en puiflè naiftre d'autres,qui troublentl»
paix,&bonne intelligence que fa Majefté defire toù-
jours conferver aveccet Etat.

Cela fuppofé. & l'alternative des treis moyens propo-
fez pour l'accommodement declarez en ladite refolu-
tion & confirmezpar ladite Refponfc, il eft evident
que le plus jufte & le plus raifonnable eft la
refiitutim
defdites Villes de Couchin é" Cananor^
non feulement paf
ce que par là fa Majefté recouvrira ce qui eft fien, mais
de plus, qu'ayant efté l'occupation defdits places qui a
fait Haiftre toutesles difiìcultez ou
l'inexemien de la
paix dont les Seign, Etats fe plaignent,en oftant la cau-
fe, non feulement les diftèrens qui en font provenus
ceiTeroient, maisencore la paix feroit Religipfemeot
obfervée en toutes fesparties,auftì fa Majefté ayant le
choix, prit ce moyen comme plus raifonnable, en fui-
vantcelaenvoyaledit Ambaftàd. pour entraitter, &
les Seign. Etats n'ont pas lieu dereprocher audit Am-
baflàd.quand en fon memoire il parie avec referve,fans
declarer l'intention du Roy fon Maiftre, ny faire au-
cuneouverture d'accommodement, puis que dansla
verité il y declare expreflement que le defir de fa Maj.
eft que l'accommodement fe faflfe par ce moyen, διΐη
termes pofitifs,demande la
reflitution de ces places,St ce
D^ftpasàceluy quidemande àmettrelesconditions
de ce qu'il precend, veu principaletnent que dans la
propofition de Seign. Etats le conditions avec lesquel-
les elles s'accordoit.eftoient defir fousentenduè's & in-
finuéesi & il n'eftoit point neceffairede declarer qu'il
avoit ordre pour traitter en la forme qu'il traittoic,j:liis
que cela fe devoit iuppofer comme une chofe innlli'!'
ble, Et bien loin d'ufer de finefiTe en cette matiere, il «
declaré pluiìeurs fois en parlant aree divers MiDÌftr®i»
qu'il n'avoit inftruiftion que pour traitter feulement

W


-ocr page 304-

en OORLOGH, 'fSeverf-en.njeemghfleBoecL· 273

<At de la re/lituMit defditee placesj aufli infiflant furce
poini, conformementàlaréponcedefdksSeigneurs
" Êtats, & pour eviter tout fubjec de lïniftre incerpreta-
tion,Iedi: Ambaffadeur declare que fa Majefté accepte
ladice Refolution > & veut traitter de Ia
reflitution def-
i{j,efflaiesain(i qu'elle y eft concenuë, non feulement
contenatic lefdits Seigneurs Etats en tout ce que leur
Tera poffiblei mais facisfaifantencoreauxdifficultez
dont il s'agit prefentemenc, & d'autant que les condi-
tiont que les Seigneurs Etats impofentàcette r?/?/;»-
iiwfoDC non feulement onereufcs, mais en quelque
facon impoflibies, & d'ailleurs font fondezfurd^s
furdesplaintespeujuftifieZ; ledit Ambaffadeur efpere
que les Seigneurs Etats, ayans regard aux raifons qu'il
leurrepreientcfur ce fujet > trou verent bon de mode-
rerles charger de cette
refiitutiou, comme auffi les
plaintesqu'ilsfont contrele procédé de fa Majellé,

(^an: au Fremier point du retardement du paye-
menc des termes écheus j tout Ie monde a fceu avec
quelle diligence Ie Roy fon Maifire donna ordre pour
les eflfèts necellaires pour faire lepayementconvenus
dans les termes determine2.,& que ce qu i feul cn arrê-
ta l'execution, fut la nouvelle qui vint de la prife de
Cmchinér Cananor, & de ce que l onq ugea que l'occu-
pation de ces Placess'eftantfaitecontre Partiele
i6, du Traitté de Paix> il eflait jufte d'arrefter Ie paye-
raenc du prix de ladite Paix > en laquelle il s'eftoi t fait
unealteration fi notable, mais à prefent eftans conve-
DUS de la
reflitution. & ayant efté Ie preteste legitime
de 1'inexecution de ce que a efté premis ,1e Roy fon
maiÜre fera accamplir entierement toutes les chofes

àquoyileftobligé.

£t comme fa Majefté n'a pas efté la caufe que les
payemens des termes écheus ont efté arreftez, & que,
de plus, l'Etat auquel eft à prefent Ie Royaume ne per-
I metpasdedébourfer une fomme fi exceffive, ledit
AmbaCTadeur pfpere que les Seigneurs Etats donne-
roHtau Roy fon Maitre un terme raifonnable)& dans
lequel il puiffe faire venir du
Brazil les effets neceïTal-
rcs pour lefdits payemens, & lefdits Seigneurs Etats
par leur grande prudence confidereroncqud'oneft
dans un Traitté amiable , dans lequel les conditions
doivent fe rcgler à 1'equité, & non à une exaite ri-
gueur; & d'autant plus , qu'il eft certain que Ie plus
puilTanc motif qu'ont eu les Seigneurs Etata de faire la
Faix avec Ie Roy fon Maiftre, a efté qu'ils prennoient
comme leur propre
Imcre&hconfervetioHdt Portu-
gatl,
qui eftoit occupé à la guerre de Cafliüe.Sx. que ces
raefmes raifons continuans-6e eftans à' prefent plus
grandes, il aefe peut pas croirequ'en cette occafion
les efiPats en foient differens.

Pour les affeurances que les Seigneurs Etats preten-
dent pour les payement de ce qui fera convenu, outre
qu'il eft contre tout droitdedemamderdesleuretex
d'un debiteur, dont la condition n'eft point changée,
& qu'il feroit difficile de trouver des cautions pour des
fi grandes fommes,de plus comme lefdits Seign. Etats
ne donneront point de caution de la reftitution [futu-
re de ces ptlacesjCe feroit une inégalité tropgrande,
que fa Maj.fut obligée d'en donner à prefent pour uoe
chofeque fans caution on luy doit à 1'avenir reftituer.

Pour ce qui regarde 1'alteration de l'article i. fur Ie
Sdde SetuvalAoax. les Seigneurs Etats fe plaignent,le-
dit Ambaffadeur répond que fi ledit article n'a efté
jufqu'à prefent obfervé, 9'a efté pat Ia faute,negligen-
ce,ou malice des Subjeéls defdits Seigneurs Etats,par-
ee Que Ie Roy fon Maiftre n'a jamais fait de difficulté
de faire faire la
taxe du Sei en la forme determinée cn
cette article,& qu'avant que Ie Refident
Cafar Barleus
fut à Lìshonne,\\ n'y avoit perfonne de la part de la na-
tion Hollandoife, qui eut foin de follidter cela,& dés
Ie moment que ce Refident Ie demanda, le Roy écri-
vit à fa
chmbrtdt Setuvali & Ie Conful d'Hollande
tapportant fa réponce, & ne s'eftant point convenu du
Pfis parl'affbdtion, ordinaire aux achetteurs&ven-
faöion des deux partlffi; ficquoyque cette nomina- tCG·],
tionfutfignifiée au Refident. & qu'onl'euft averty
' '
d'envoyer ledit Coniul avec ce Miniftre, il ne le fic
pasjEtceafinqneleprix du 5i/ne s'ajuftant point^
point, les marchans euilent lieu de demander, que 1'on
abolift la
refartition,comm^ 1'on Ie demande à prefentj
Et la chofe eftant telle, & fa Maj. n'ayant point man-
quéà ce qu'il avoit promisdefapart, ny ne voulant
manquer a rentier accompliflement decéterr«/i, ca
ne doit pas y demander une nouvelle condition, Sc
mefme fi prejudiciable aux interefls de fa Majefté 5

Quant a 1'accompliffement de ce qui a efté convenu
pour la liberté du Commerce de
ΒτββΙ, Ledit AmUf-
fadeurrefpondqu'encorequepar les articles g. 4. öc
partie du f. cette liberte' ait efté accordée,il eft en fuite
declare par le mefme article que dans ce Commerce
les Sujedls des Seigneurs Eftats joüiroient des mefmes
libertés,&feroienttraittésentout comme les PortU'
£<iMfansaucune diftindion, &feferviroient de cette
conceffion de la mefme maniere, 6c aux mefmes con-
ditions, qui avoient efté accordées aux
Angltts ; Or
eft il qu'il n'eft permis ny aux
Fortugah par les Loix
ny aux
Anglois par leur Traitté de retoumer du ΒταβΙ
que dans Ie Corps de la flotte, ce qui ne fe refufe, ny
ncs'eftjamaisrefuféauxSuje&deces Provinces. &
toutesfbis, & quantes qu'ils voudront, ils le pourronc
faire, comme lesautres; ce qui moncre qu'il ne peuc
avoir eu de fujct de plainte, puis que la deeention , des
navires,qu'aleguent lefdits Seigneurs Eftats n'a efté
autreintention,& cela eftant ainfi, ce n'eft pas une
chofe praétiquable de demander cautiod pour une
chofe ou il n'y a, ny peut avoir de diifìculté.

A la dirniere condition que les Seigneurs Eftats im-
pofent pour l'execution de l'article ay. ledit AmbaCTa-
deur reipond, qu'il appert par le Traité de Paix que les
creanciers devoient prefeater leur papiers, 6c tiltres ea
un temps limite ; & parce qu'en iceux ils ne gardoienc^
pas la forme declarée par ledic Artide, le Refident de
fa Maj efté
O 'tego Lopez de ülhöa demanda l'accomplif-
femcnt de ce qui eftoit couché, δε d'autant que cette
demande eftoit fort j ufte & fondée fur le melme trait-
té les Seigneurs Eftats donnerent ordre que l'on y fa-
tisfìt, &requerant verifìcation defdits tiltres parde-
vant des Commiffaires des Seigneurs Eftats, & de per-
fonnes entenduës dans les affaires du
Brezil» 00 com-
menga à y travailler juiqu'à ce que Ia Guerre avec
l'Angleterre arrivant on cefTa Ia communication do
cette
verification j & Ie Refident de fa Majefté ne peue
mettre 1'aftkire aux termes de traitter de la tranfaétion
declarée audit article, & les Juges qui devoient deter-
miner des detes & des payemens difpofées par ledit
Article,nefurentpointaIi/xi<»»iw,ny eRoy fon Mai-
ftre ne pouvoit pas les forcerd'y aller en cas qu'onne
peut pas convenir icy, & en cette forte fa Maj. fatisfit
a 1'obligition dudit art. en tout cc qui dependoit d'el-
le, & prefentementeft toute piefte pour la mefme
al·
ieriiwiiwportée par l'article af. & fi l'on peut faire la
tranfadion en la forme qu'elle y eft di4>ofée, ledic
Ambaffadeur ne fait point de difiiculté, d'en traitter
dés cette heure, fuivant ce que contieni ledit article
jufqu'à ce que l'on y donne entiere accompliflcment ;

Ïinalment fur ce qui regarde les defpences dc la
Flotte,
qai aprii les Villes de Ceucliitt& Caifaifor que
les Seigneurs Eftats pretendent leur eftre rembourlées
avantquecesplacesfe reftituent, ledit Ambaffadeur
refpond,qu'encorequeledroit 6e la jufticc, qu'àfa
Majefté de r'entrer en ce qui luy appartient,le peuffenc
déchareerdecela, ócqu'il ait point de loy ., qui obli-
ge
l'offencé à payer les frats a Paggre/feur. ny de raifon
quiperfuadederembourferla defpenfe d'un attentar
contre la Paix, commeaefte la prife de ces places;
Neantmoins Sadite Maj. pour montrer combiea il
veut faire pour Ie bien & la confervation de ladite Paix
mettantàparttoutes fes confiderations, confentira à
payer unebonne partie de cette defpence pourveu que
l'on y mette des bonnes > juftes, & raifonnables, 6c
qu'on ne Ia faffe monter a une fommefiexoeflìve,

deurs de faire chacun de leur cofté leurs conditions
Ks meilleures qu'ils peuvent; fa Majefté nomma le
"(weut
Antonia da Sylva du Zo»fa\ pour aller à Sttu· gu'elle rende ce rembourfement impoflible ; A cette
wavec le mefme GonÜJl, ecajuftcrleprixàlafatii- fin pour faire fjayoirproinptementà fa Majefté quel-


-ocr page 305-

274 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ef que choie de certain là deiTus, Lcdit Ambaflàdeur de-
^""7· mande qu'il plaife aux Seigneurs Eftats faire faire le
---- compre fans delay, & delarer la (bmme qu'iis preten-
dent, pour ladefpencedeladiteflottcjenfortequele
Roy fon Maiftre, en ayanc entiere connoiflance puif-
fe prendre là deflus fes rcfolutions fans perdre plus de
tcmps en pour parler, ny retarder davaniage la con-
dufion de cette affaire i

Et bien qu'apres le choix & l'acceptation de ce
m'ttr γ artyàn l'alternative òcìarefiìtutìon des placet, il
femble inutile traitter des deux autres,les n'ayans
efté propofez que pour en choifir »». & que les ordres
dudit AmbaiTadeurneluydonnentlieuqu'à pourfui-
vre ce premier i Toutefjiscommeilpeut arriver qu'il

Compagnie, in defe faecke geintereffeert, te periua-
deren, ende te difponeren tot aenneminge van
de al-
ternative
geproponeert in de voorfz deliberatie, vaa
weIckerseflFeél den voornoemden Ambaffadeurgeea
fekere kennifle koft hebben, noch weten of de voorf?
Compagnie de felve propofitiegeaccepteerr haddecf
niet; temeer^ dewijl fulcx verhandelt wiertin'tpar-
ticulier tuflchen de Heeren Staten ende de Bewint-
hebbers van de ffflve Compaignie
; 't was genocgh dat-
men fach de deliberatie over de
Alternttive bykanj
een Jaer was geconfirmeert geweeft, daer na doorde
Heeren Staten Generaci om te oordeelen dat het was
cene formele refolutie, ende geapprobeert door de
meergefeydeCompagnie. Ende al was hy maer alleen-
lijck ge weeft,de wijl de Heeren Staten daer
door betuyen tot
accommodatie van die faeck te willea
nemen dat expedient, ei·. dat fijn Maj. het felve oock
van fijnentwegen
agreerde, het felve was krachtigh ge-
noegh om tot iondement ende tot een inganck van de
Negotiatie die doen begon,genomcn te werden.

Wat aengaet de defenfie der pretenfien van fijn Mi-
jefteyt tot de reftitutie der Steden
Couchin ende Cana·
nor
j de welcke de Heeren Staten in verfcheyde plaet-
fen van haer
anfwoort noemen Frivool endefender fm·
damenti
heeftmen genoegbfaem doen blycken in dl-
fpuyten die over dat fubjeft geweeft fijn tuflchen de
Minifters van fijn Majefteyt ende die van defenStaet,
ende door de
fchriften en Alleguatien van Rechten j die
men heeft voortghebracht, en particulierlijckdoor
die
yin den drie en twintighfien ]imxïj fefisen htndtrt
drie enfefltgh >
dat fy folide en wel gegront zijn, ende
dat nietalleen bet recht en reden fijn aen de zyde vaa
^n Majefteyt, maer 'te meer dat de klachten van fija
Onderdanen, Inwoonders van fijn Staten in
Ibì/ì«i
niet minder, noch min rechtvaerdigh zijn, als die
defen Staet tegen fijne Maj. kan hebben om de
tnexe-
cutie
van eenige articulen van den f9ede ^ waer aen hy
felfs gelegentheyt gegeven heeft door de onrechtvaer-
dige occupatie van fij ne Plaetfen.

Maer alfoo dat fubjeil door 't gepafleerde wijtluf-
tigh van beyderfyden is aengheroertgbeweeft, ende
oock dat de continuatie van defedlfputeinplaetsvan
ons to: het gedefidereerde eynde te geleyden, niet bsn
als ons daer van verwyderen, ende dat gemeenlijck io
die g'elegentheden het beter is alle de klachten te ver-
geeten, alsdefelveoptehaelen, foo beefc fijn Maj.
willende bethoonen hoe feer hy begeert de
confirveren , ende alle obftaculen wech te nemeo,
die de executie van de felve belet hebben, gelijck ^ne
Majefteyt refe!veerde den voorfz Ambaflàdeur op
'c felve moment dat fy vernomen hadde dat de Heereo
Staten het felve difièren in der
minne wilde afdoen
oen dit Hof te fenden,
gelijck oock tegenwoor^li
het voornoemde antwoort betuygcnde dat haer Ha
Mog. volherden in't felve deflèyn, fijne Majefteyt
niet fai naeleten fich tot alles wat redelij ck fai wefen te
accorderen, ende
daertoevanfijnentweegentecoo-
tribueren door alle de middelen, die een foo
leffel'^ck
eai^ttelijckvreTck fullen konnen voortietten, als het
accommodement is daer toe altans gearbeyt wort, di-
fponerende defahen tot eenc foodanigewijfe, dat «iet
alleen de gepaffeerdc differenten werden vcmietight,
maer dat in tockwsendegeen
andere en konnen ge-

jaetftleedcn, heeft gectgbevonden op het voorfchre- beren wei^eriidie dc Vrede,cn goede iBtéIl}gentic,die

fijn

fe rencontre en celuy-cy des difficultezinvincibles,& foo de ielve deliberatie ftreckteom de Oofi-indifét

que Ie prix, öelcsconditions auxquelleslesditsSei- --------J-f··

gneurs Eftats veulent faire cette Inftruftion, pourront
cilre fi onereufes que Le Roy fon Maiftre aymeroit
mieux fe defifter de fon droit fur lesdites places, que
de les achetter plus qu'elle ne valent j Ledic Ambaf-
fadeur declare que nonobftant qu'il n'ait point d'or-
dre de traitter de cette matiere, ny neÌ5achela volon-
té du Roy fon Maiftre fur celai il ne refufera pas d'en-
trer en Conference a vee les Miniftresdecét Eftat,
conditionellBment afin d'eftre inftruit de leurs inten-
tions & pouvoir informer Je Roy fon Maiftre de ce
qu'ils veulent donner pour compeniation& equiva-
lent , de la demilTion de ion droit, afin que
fa Majefté
Toyant en mefme temps
les unes & les autres condi-
tions, puifle choifir celici qui luy feront plus commo-
des.

Ec commς Ie party de fe remettreaujugement
d'un
tiert confortnement à ladite Refolution ne fe doit
praöiquer qu'en cas que Γοη ne puifle convenir du
premier ny du ƒ?«»(/fee qui ncfe doit pas apprehen-
der, veu labonnedifpofitiondesdeuxpartiesj&qu'il
ne feroit pas aifédetrouveruniuge fides-intereiTé,
qu'il ne fut fufpeüal'une des deux j ledit Ambafla-
deur non qu'il doute du droit du Roy fon Maiftre,ny
de la juftice de fes pretenfions, mais pour eviter les
longeurs qui font ordinaires dans les procés,& tefmoi-
gner par là, combien fa Majefté a d'enviede terminer
cét accommodement, parJes voyesles pluspromptes
contre l'opinion deceux qui croyent le contraire,n'in-
fiftera point prefenteraent fur la propofition de fous
roettreà d'Arbitres, eiperant que les SeigneursEftats
uferont fi bien dans les deux autres qu'il oefera pas
neceffaire d'en venir là.

Et parce que des deux coftez on doit defirer la deli-
gence & le bon fucces de ce Traitré pour parvenir aux
avantages, qu'apporte une paix aflTeurée & permanen-
te,& que le deffein dudit Amba/Tadeureftd'informer
au pluftoft le Roy fon Maiftre de la refponce & Refo-
lution des Seigneurs Eftats par perfonne capable, &
qui leut foit agreable, Laquelle avec toutela deligen-
ce poflìble rapp jrte une refponce eiFedtire , & que
Fon concilie en bref ce Traitté, avec la fatisfaéìion
mutuelleque l'on en attend ; Le dit Ambaffadeur de-
fire que lefdits Seigneurs Eflats ayant pour agreable
qu'il fe traitte en Conference particuliere tout le con-
tenu en leur refponce, du αχ Oftobre & en la prefen-
te replique, & qu'il fe dreiTe un projeft, par lequel il
puiffe informer fa Maj. non feulemeni de l'Eftatde
cette affaire, mais auffi des dernieres conditions aux-
quelles lesdits Seign. Eftats peuvents'accommoderà
l'amiable, s'aiTeurant qu'en tout ce qui ferajufte&
poflìble ils remarqucront l'inclination & la bonne vo-
Jonté,avec laquelle le Roy fon Maiftre defire confer-
ver & continuer la paix, & alliancet avec IcnrsH. P.
^ la Hai e ce i Novemè. i66j.

ΤΛΕη Onderghefchreven Ambaflàdeur vanPortu-
gaelj gefien ende overwogen hebbende het ant-
woordt van de Ho. en Mog. Heeren de Staten Gene-
raci der Vereenighde Nederlanden van
àentweetn
tvint'ghfien O&ohei,
op de memorie door hem aen
de tìeeren Gedeputeerden van haer Ho. Mog. ovet-
gelevert in de Conferentie van den Augufti

ve antwoordt te repliceren in de volghende maniere. tfifC,
Dat hoewel de reiolutie

van de Flceien 6taten van ■ ·
dah
feveventmntsghfien¥<ibmm]fefiienhondertjesen '

fefiigh vermeit in de voornoemde memorie, nietis
geweeft cene formele ende effcdlive Reiolutie, macr
alleenlijck eene
infinuatie van 't deffeyn dat de Heercn
Staten hadden van door dit middel te accommoderen
de differenten die tuffchen fijn Doorl. Maj. van
Ïortu-
gaelen haer Ho. Mog. waren : heeft de felve delibera-
tie niet te minfedertgeconfirmeert geweeftdoorde
voorfz Heeren Staten den *^i/i»January daer aenvol-
gende
(èfiien hondertfeven en feiitgh "t geene betuygt,
dat hy voor eene pofitive refulutie, en formele </eier.
minatie koft genomen worden, en foo veel te meer al-

-ocr page 306-

en OORLOGH, 'tS^ven-enr^emtghfiéBoeck.

i„ Majefteyt altydc met defcnStaet begeert te con-
ferveren, foudcn konnen
tfoubleren.

Het ho'ieti&imAsgefitpponeert > tnde de altertutive
^.uniedrietniddtlen
> voorgeflagen tot het accommo^
dement verklaert in de voorfz refolutie, endegecon-
jifmeert.door 'tmeergefeydc anti^oort, is evident,
dat het rechtvaerdighfte ende redelijckfte is de
voorfx,
SttJe" CottchmendeCanencr Urefiituerm,
niet alleen
om dit fijn Majefteyt daer door fai wederkrygen ^t ge-
ne bem toekomt, maer temeer, lijnde de ofccupa-
tie van meergemeldePlaetfen geweeft de oorfaeck van
jllede difScuiteyten, of deinexecutievanden Vre-
de, daer de Heeren Staten foo feer overklageq, de
oorfaeck daer van obmitterende, de difFireuten die
daer door voorgekomen zijn, fouden' niet alleen cef-
feren,inaerte meer de Vrede foude in alle haerdeelen
■Religmfil^ik fijn geobferveert, oock fijn Majefteyt
hebbende de keur, nam dat middel, als de redelijckftej
ende daer op font hy den mecrgefeyden Ainbaffadeur
om daer over te handelen ; en de Heeren Staten heb-
ben geen oorfaeck yets te vetwyten aen de meergefey-
den
Anbejfadèw als hy in fijn memorie fpreeckt met
refervc ionder de mening van fijn Koningh te verkla-
ren , noch eenige openinge te doen van accommode-
ment, dewijlhy indefelveinw^aerheyt verklaertdjit
de begeérte van fijn IVJaj. is dattet accommode ghe-
fchiededoor dat middel, en in pofitive Termen,ver-
[oetkt dereflitutie van devoor/i PÌaetJen > ende het en
behoort niet aen die gene die verfoeckt de conditiën
te ftellen van 't gene hy pretendeert, hoewel principa-
lijck gefien is dat in de propofitie van de Heeren Sta-
ten de conditiën viraer mede -hy te vreden was, reede
waren verftaen ende geinfurneertj-ende 't was niet
van nooden te verklaren dat hy ordre hadde om te
handelen inde maniere als hy deede, dewijl fulcx be-
hoorde gehouden te worden, als eene onfeylbaerlijc-
kefaecke ; Ende verre van fineffe in defe maniere te
gebruycken, heeft hy meermalen verklaert, fpreken-
de met v.erfcheyde Minifters, dat hy geen
IndnBie
hadde als alleenlijck over òc^eflitutievandeiewufle
ΐΐαφη te handelen; Oock infifterende op dat point,
conform het antwoordt van de meergemelde Heeren
Staten, en om alle fubjeften van
ptufire Interpretafitn
voor te komen,verklaert den meergefeyden Ambaffa-
deur dat fijne Maj. defelve refolutieaenneemt, ende
dit hy over de Bi/?»r«f»> der voorfz plaetif η wil han-
delen, gelijckhydaerinne begrepen is, contenteren-
de niet alleen de meergemelde Heeren Staten in alles
wit haer mogelijck lal wefen, maer voldoende te meer
aen de
difficulteyten die men gebruyckt, ende alfoo
de Conditiën die de Heeren Staten de felve reftitutie
opleggen niet alleen fijn
tmereufes, maer in eenighe
deelen onmogelijck, ende wyders op weynige gejutti-
ficeerdeklachten gefondeert zijn,foo hoopt deh meer-
gefeyden Ambafladeurdat de Heeren Staten, regard
nemende op de redenen, die hy haer op dat fubjeÖ
reprefenteert. Tullen goetvinden de laften van de felve
refiitutinc matigen, gelijck oock de klachten die fy
doen tegens het procederen van fijn Majefteyt.

Belangende het eerfte point van 't retardement van
de betalingh der verfchene termy nen ; heeft al de we-
relt geweten mét wat naerftigheyt den Kontagh fijn
Meefter ordre gaf tot de noodige eflfeöen om de beta-
lingh tedoengefchieden volgens de vaftgeftelde ter-
mijnen, ende deoorfaeck alleen die de executie daer
van belette, was de tydinge van *t innemen van
Ceu-
thintnde Caiumor,
ende datmen oordeelde, dat de
occupatie van de felve plaetfen was gefchiet tegen» het
^ fiieHtwmtighJleaxtiCülvm hetTraöactvan
Vreede, foo was "het billickde betaling der waerdye
ven den voorfz Vredeteftaecken, in deWelckeeene
100 notable alteratie wa»gcfchiet, maer altans gecon·
venieert wefende over de
refiituti», en fijnde wecb ge-
nomen wet wettelijck pretext v^in de
ineamtie van het
g«Be is belooft geweefl, foo fai fijne Maj. volkoment-
p y®" 'oldoen aen alle 't geene hy verplicht is.
fin^ alfoo fijne M^j. niet de oorfaeck ii geweeft
'aa t ftaecken der .voorfz verfcbenen termynen,ende
0« te meer dea Staet d«er
het Kemmkrytk t^enwoor-
digh inis,niettoeenIaeteeneiQoexceiSveSommetc trÌÉf^
debourferen,fo hoopt den meergemeldeAmbalTadeur·
^^
dat de Heeren Staten aen denKoning fijn Meefter een
redelijcken tydt Aillen^even > en wacr in hy uyt Βταβ
kan laten komen de noodigeefFciten tot de meerge-
melde betaling van nooden , en dat de Heeren Staten
door haer groote voorfichtighey t fullen confidereren,
datmen is in een minnelijck Tradaet, waer in de con-
ditiën volgens de billickheytfichbehooren te regule-
ren,en niet naer eene exaile rigeur,en fo veel te meer,
alfoo het feker is dat het llerckfte motif datde Heeren
Staten hebben gehadt om de Vrede met den Koningh
fijn Meeftertemaken isgeweeftdatfydeconfervatie
van P<jri»i^«/nemen als haer eygenintereft, die met
den Oorlogh van
CefiiBie geoccupeert was, en dat da
felve redenen continuerende, ende fijnde altansgroo-
ter,foo en kan niet gelooft worden dat de eflFeöen daer
van in defegelegencheyt cfiflèrentzijn.

Ten aenfien van de vorfeeckeringen die de Heerên
Staten pretenderen van de betaelingen van 't geene
geconvenieert fai zijn, behalven dat bet tegens alle
rechten is verfekeringen te vragen
vancenDeiiteur,
dwr de conditie niet is van verandert, ende dat qua-
lijck borgen fouden wefen te vinden voor foo groote
lommen ; Tc meer, alfoo de Heeren Staten geen Cw
tle lullen ftellen van de toekomende rtfiitutit der
voorlz Plaetibn ; Het foude eene al te groot
inegaUteyt
zijn, dat fijne Majefteyt wasgeobligeert borge te rtel-
len voor een faeck, die men hem fonder borge be-
hoort in 't toekomende te
repit»ertn.

Belangende de altemëtive van hettwtdearticufra·'
kende bet Sout van Setaval, daer de Heeren btatea
over klagen, antwoordt den meergefeydtn Ambafla-
dEUfjdat indien 'tgefeyde Art. niet tot dees tydt toe ge-
obferveert is geweeft,
'tfelvegefcbitt te zy» door faute»
onachlaemheyt, ofquaetwilligbeyt van de Onderda-
nen van de meergemelde Heeren Staten, omdat den
Koning fijn Meefter noytgeendifficulteytgemaeckc
heeft den
Taxt van 't Sout te laten roaecken in de for-
me gedetermineert in 't felve articul, ende dateer dea
Refident
Cajptr Barltus tot hishmme was,DÌemant van
wegen de Huilantfche Natie aldaer wat, die forge had-
de 'c felve te folliciteren, en van 't felve oogenblick
dat den voorfz Refident het verfocht,fchreef den Ko-
ningh fijn Meefter
^zx\(i\aCamtrteSetuval', enden
Confiti van Uellant wederom brengende fij η ahtwoort»
ende niet over een gelR>men fijnde van de Pr jr ter fa-
ke van de
ÏaJJieAïc ordinaria is by de Koopers en Ferko-
, ms
om elck van haer fijde haer conditiën te maecken
iet beft fy konnen, nomineerde fijne Majefteyt den
Doder Antonio de Silva de Zeuzt, om DiSetuvalne·
vens den voorichreve Con/iilte gten , ende den Prjf
tot fatisfaöie van
àt twee part jen t'edjufieren·^ enac
hoewel defe nominatie bekent gemaeckt was aen dea
voorfchreven Refident, ende datmen hem gewaer-
fchou#t hadde den felvenConful nevens den voorfz
Minifter te fenden> foo en deet hy het felve niet)
Ende dat om den prijs van 'tSout fichniet adjufte-
rende, de Kooplieden niiddel fouden hebben te ver-
ioeckendete nietdpeninge van de r^erfinV, gelijck

men het felve tegenwoordlgh verfoeckt, ende de lake
dufdanigh zijnde,ende fijn Majefteyt niet gemanquterp
hebbende aen het geene hy van fijnentwegen beloooft
hadde, noch niet willende mancquerenaendcvol-
komeoe voldoeningh van't felve articnl, fo 3 en be-
hoort men niette verfoecken een nieuwe Conditie,
ende felfi foo prejudiciibei aen 't Intereft van fijn
Majefteyt.

Wat belanght het accompÌiÓement van 't geene ge-
convenieert is geweeft ten aenfien van de vryheyt van
de Commercie vanBrap, antwoordt den gefey den
Ambaflàdeur, dat hoewel de felve vryheyt door het
derde, vierde, en een gedeelte van 'tvyfdt articül ge-
accordeert,vervolgens verklaert ìsgeWceft door 'c
felve Art. dat d'Onderdanen van de Heeren Staten in
de felve CwwBfrf/# fulltn joüiflerèn^an de felve vry-
hedeD,ea foiiden in alles getraéteen Worden als de Pof^
tpgefia fonder eenig onderfcheyt,en foude fich van de«
Te conceÉeop defeive maniere dienen,ende op de fel·

ve


-ocr page 307-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι667· ve conditiën die aen àeEngel/ehgeaccordeeettvii-

».--"ren gheweeft, echter is 't alfoo dat het niet geper-

mitteert en is, noch aende Portugefìn door de wet-
ten J «och aen de
Engelfche door haer Traftaten, we-
derom in
Brafil te mogen keeren, aJs onder 't Hchaem
van de Vloote, 't geene niet gewéygert nochte oyt ge -
weygert is geweeft aen de Onderdanen van defe Pro-
vini lenjcn fo menigmael als fy 't fuIlen^Jegeren fullen
fy het felve konnen doen, nevens de anderen : waer
uyt blyckt datter geen fubjeét van klaegen is geweeft,
dewijl 't aenhouden der Schepen, 't geene de Heeren
Staten allegueren>tot geen ander meeninge is geweeft;
Ende het fel ve alfoo zij η de,is 't geen praöiicable faeck
Cautie te verfoscken voor een ding > waer in geen dif-
ficulteyt is, noch kan gevonden worden.

Op de laetfie Conditie diede Heeren Staten ftellen
voor de executie van het
vyf en tmntighfien articul,
aniwoort den meergefeyden Ambaflàdeur, datdoor
bet Tradlaet van Vreede blyckc dgt de Schuldenaren
haer papiereq, ende Titulen moeten preienteren op
eenen gelimiteerden tydt ; ende om dat fy in de felve
niet en volgden de forme verklaert door 'c meergefey-
de articul, verfocht den Refidentvan fijn Majefteyt
Jiiego Lopez. Λϋ/Aeii't accompliiTement van't geene
by gefchrifce ge-exprefTeert ftondt, ende alfoo dat
verioeck feer rechtvaerdigh engefondeert wasophet
felve TraiStaet, foo ordomeerden de Heeren Staten
dat men daer aen voldeet ; ende verfoeckende
verifi-
Mi/fvande voorfz Titulen voor Commifliirifen van
de Heeren Staten, ende van perfoonenonderrecht
in ae faken
wmBrafil, men begoft daer aen te werc-
ken tot dat den Oorlogh tuflchen
Engelanit opquam j
doen ceCTcerde men de communicatie van de felve w-
rificatie·, Ende den Rtfidenc van fijn Maj. keft de fa-
ken niet brengen toteen^ndeom overdetranfadtie,
verklaert in'tmeorgefeyde articul, te handelen. En
de Rechters diedeichuiden ende betalingen gcdifpo-
neert door 'c voorfz articul moeften termineren, wa-
ren niet tot
Lijfeion j noch den Coningh fijn Meefter
koft de felve niet dwingen derwaerts te gaen , incas
men hier niet koft over een komen, ende óp die wyfe
voldeet fijn Majefteyt aen de obligatie van 't felve ar-
ticul in alle 't geene van haer dependeerde, ende is
althans geheelijak gereet tot de felve
aUernatinie voort-
gebraght door 'c
vijf en ίτΒΪηΐίφβΐ articul, ende indien
men de tranfailie wil doen ii^de forme daer in fyge-
difponeert 15, maeckfden meergemelden Ambafla-
deur geen difficulteyt,daer over van defe uyt af te han-
delen, volgens 'tgene het voorfz articul inhout,totdat
men daer aen het volkomen accompliffemen t geeft,

Eyndel^ck: Op 't geene behnght deonkòften van
de Vloote, die de Steden
Couchin en C^w^eor ingeno-
men heeft, de welcke de Heeren Staten pretenderen
aen haer te moeten worden gerembourfeert voor en al
eer de felve Plaetfen worden gcreftitueert ; antwoort
den meergefeyden Ambafladeur, dat hoewel het recht
en degerechtigheytdie fijn Majefteyt heeft > van we-
derom te treden in 't geene hem toekomt, hem daer
van koft?=n ontlaften, ende datter geen wet en is, die
den
geoffenceerde» verplicht aen den ^ggrejfeur te beta-
len de onkoften, noch de reden die perfuadeert dc ón-
koften van
attentai tegens de Vrede te ww^oei^fri»,
gelijck'c nemen vande voorfz Plaetfen is geweeft, fai
fijn Majefteyt niet te min, om te becuygen 5 hoe veel
hy doen wiltotconfervatie van den Vreede ; aen een
fijde ftellende alle de confideratien, confenceren tot
de betalingh van een goet gedeelte van de voorfz on-
koften, by aldien men daer toe rechtmatige en rede-
lijcke
iornen ftel, endedatmende felve niet tot eene
foo exceflive fommedoet klimtnen, dat fy het rem-
bourflèment onmogelijck maeckt ; tot dit eynde,om
aen fij η Maj. hier van yets feeckerlijcx promptelijclt te
doen weten, verfoeckt den voornoemden Aitìbafla-
deur dat de Heeren Staten gelieve', de reeckeningh
fonder uytftel tp doen maectcen, ende de femme te
declareren die fy pretenderen, voor de onkoAen van
de voorfz Vloot, op datden Coningh fijn Meefter i
daer van geheelijck kcnnifle hebbende, fijn refolutien
daer op kxn nemen > fonder meer tydts te verUeren in

voorredenen, noch langer uyt te ftellen de cónchfn
van defe faecke.

Ende hoewel na de keur ende acceptatie van 't terflc
deel van de alternative van de der voorfchre-

ve Plaetfen, onnojligh fchijnt te handelen over de twee
anderen, zyndede</wvoorgcfteltgheweeft, alsem
een daer uyt ce kiefen, en dat de ordres van den voot-
fchreven AmbaCfedeur hem geen ander lïiiddel ge-
ven als om het
eerfle te vervolgen; Evenwel gélijcfc
het kan ghebeuren, dat in defe on verwinnelijcke dif-
ficulteyten konnen ontmoet worden, ende dat den
Prijs, ende de conditiën, waer op de Heeren Staten
de reftitutie willen doen , foo fwaer fullen zyn, dat
den Coningh fijn Meefter liever van fijn'Rechtop
voorfchreve Plaetfen foude willen defifteren, als de
felve dierder in te koopen, als fy waerdigh zyn, ver-
klaert den meergefeyden Ambafladeur dat niet tegen,
ftaende hy geen ordrehebbe, om op die marnerete
handelen , nochte den wille van fijn Coningh daer
over weet ; niet te fullen weygeren met de Heeren
Minifters van defen Staet conditionelijck in Confe-
rentie te treden, om vaii haer meeningen onderrecht
te zyn, ende den Coningh fijn Meefter te konnen
informeeren j Van 't geene fy voor
comfenfatie ende
equivalent
van de dimiflie van fijn recht, willen ge-
ven , óp dat fijn Majefteyt te gelijck de eene en d'an-
dere Conditiën fiende, kan kiefen die hem de gemac-
kelijckfte fulienwefen.

Ende ghelijck het derde deel om fich aen't oordeel
van een %rde te verlaten,conform de voorfz refolutie
niet behoort gepraöifeert te worden,als wanneer men
over 't
eerfie noch tweede niet kan over een komen,
('t geene niet en behoort gtvreeft te worden,gemerckt
de goede difpofitie van beyde partyen ) ende dat het
niet licht foude zyn te vinden een foo ongeintereffeer-
den Rechter, die niet aenten van beyde partyen fu-
fpeft foude wefen , fai den gefeyden Ambafladeur te-
genwoordig niet infifteren,op den vootflag om fich te
verlaten aen Arbitren , niet dat hy twijffelt aen't recht
van fijn Meefter, noch aen de rechtmatigheyt van fija
pretenfien, maerom voor te komen,de longueurs,tlie
gemeenlijck in de procefiTen zyn, endedaer doorbe-
tuygen hoe feer fijn Majefteyt genegen is ditaccom-
modement te termineren, door de prompfte midde-
len i tegens de opinie van die het contrarie gelooveoj
Hoopende dat de Heeren Staten foo wel in de toisan-
dere fullen handelen, dat het niet van nooden zy daer
toe te komen. , '

Ende om datmen van beyde fyden behoort te wen-
fchen den fpoec en goec fucces van dit Traöaetom
tot de avantages te komen,die een vafte en fekere Vre-
de mede brenght, ende dat het voornemen van den
meergefeyden Ambaflàdeur is, den Coning fijn Mee-
fter op't aller-eerftc van de antwoort ende refolutie vió
de Heeren Staten te informeren door een bequaem
perioon,ende die haer aengenaem fai weien,de welcke
met alle mogelijcke vlijt wedeiom brenge een effeöif
antwoordt, ende datmen in korte
fluyte dit Traftaet
met de mutuele fatisfaótiedie men daer van verwachtj
verfoeckt den meergefeyden Ambafladeur dat de Hee-
ren Staten voor aengenaem mogen hebben, dat in eeti
particuliere Conferentie ghehandeltwerde over den
gheheeJen inhout van haer antwoordt van den
tviee ea
twintighfien
Oélober, ende van de tegenwoordige Re^
plicque, ende dat een projeil opgemaeckt wcrde,wael
door hy fijn Majefteyt kan iùformeren,niec alleen νω
den Staet defer faecke, maer oock van de laetfte contll-
tien,wBer op de meergefeyde Heeren Staten fich miii-
nelijck konnen accommoderen, fich verfekerende,dil!
fy in alles wat billick en mogelij ck fai wcfen, fullen bi-
fpeuren degenegentheyt en goeden willé,
Waer mede
de Coningh fijn Meefter begeert fonderhoudenen
continueren den Vrede, ende alliancien met haer Ho,
Mog. Hage den
achtten lio^ttàhCT Jèfiten hondtrt ^
five» e» Migh. ψ'^

. <0ïit)ECtu|jc6en toa^ tot Liflebon wn αΡΟ"»»»"^'
antiitina Μφεν, Eerfteiijck, oniwnt be twee ptim ^
iP<n(fiec| üanoielSrodn/ DcnJI?m<(5?ati;
ftelmelher, cnOr Den ^ecwwcii Antheme Soufito

ai


-ocr page 308-

en OORLOG Sen)en en ^veêmgSlehoecL·

tot fijntoèblut&t geftoofenfiabbe jbaec (liecfmebeeen 1667»
anbec(aombanoebacljte«!5cabe/ jünbebe «©ppec* —
fle ban een ber bermaecbe Klooflec^ in be boo?fdj?ebc
.iStabt/ befetoai <6oubecncucban
Ëvora,enbeeec^

(leAelmoeffeniervanitRijck* g^aeC tóaiS beciCDt bat

menonbecBem ontbetfetuabbeeen foittiiiéban acht
tonnen goutjSingeibe. <abecati>t bogen ontboot ben
ConingÖ teìfóobe eenen
Emanueld'Anthunes(gl)ei
toeefi(i)nii3aje(lei'til onbec-Camerlinaö/ enbe ban
bo?bereconfïbentie nebenjS ben boojnoembe ^eecctai
riiS
Miranda) mebeban't3^ofgetoeheninbenbegin=
ne befec onluften/befen iiabbe ftem aen be obec^ijbe beï
«ibiec begebe op feltec afödege 3|of(lebe/ en
tg albaec
boo?
Percuflbres a({it«i)adt en om't leben geb?acöt.

Ji{ecboo?toas< ijet bup? ban oneenicBepttufTcyen
ben Koningöenfgn 55?oebecop'tmetiont|leetben/
alljoetoel in ben boo?leben toeetbe toebec eeii ouberti^
re t0 gebain ban't
>lmphitheatre mbe Stierengevecht
't toeltft een inteccupture gBelcben Ijabbe / met Det be^
gin ban befe tcoublen. (€ot op ben atijt en ttointicöi
flen ©ctobec bleef be «ubicntie iiamec ban't ï|of ge=
fïooten /enbe(ionben fltHeaUebebefoignesi met Mpt'
DeemfcöeHöinifleciS.

€enen ^inthonio Gavide gfietoefett fciceetHainiflct:
ban ben jöoningij
Johan de vierde, toiect üp p?obifie
gefcBangecct in be plaets ban ben ]^eec
Spuze de Ma-
cedo.
goegemeente in Liffebon toaiï feer begecicö
na©?ebemet
Caftiiien, bpalbienbieonberQonocaf
ble c^nbitien / bat ilï ban
Coningh aen Coningh, fou'
be Bonnen too?ben geobtineect/ enbe fcBeen bte te jijn
een bec p?incipael(le effecten bie te toacljten (lonben
uptbeboo?becDaelbe becanbetingöe/ cnbeceb?efTen
baec upt becbec te bolgen / na alle Eypparentie.
45rabe toiect getnfuituleect/bat Jjp in be laetfte aüian»
tie ban befe Ccoone met bie ban
Vranckrijck fiem feec
geintece(teecbt foube fjeiiben geb?agen ί ^it flacft Det
bolcl»biφίnbeooöen/ mebeeenige banbe 4Bcootert
boenmaeljS tot beSooge jïiinïftecen ban Det itijcS ge*
bifpicieect. Haen fp?aft ooc& bat be goebecenban be
opgemelbe abfente ï^eecen fouben toecben geinbenta^
cifeect/ omtodïcc aenbe Ccoonete becballen/ bie
gDefePt toiect eeltige
miiiioenen Ccufabente miffen.
éenige bagen DeetoaectjS fijn boo?gegaen met Det be^
talenbanbe iêolbatefca/ Biecbanfieeft bececeben
l|eec
Infante, mebe bm ^ctocD ban Gadavai.

Sn 5Sobembec bonben Daec becfcDepben Sifgefan'
ten upt 35uptjïant/ beBalben bie ben ben
Keyfer fdfff
ootfi beele ban anbece enbe ©o?(len / bie
Daececefpectibe aenbiebtngen toeb?acDten totaccom*
mobatie ban be opgecefen becfcDillen tuffcDe
Vrancfc-
rijckenbe Spaengien,

ï^et ïloftofliStot Parysban Verfaiies toebecgOe^
fieect ben
negenden ^obembec / cnbe gaen togecen in
'tnieu gebou ban be «©allecie du Louvre, 't toelcfi
uptftetop
bejardin desTuilheries.

i^ettoasreen^allepiSinftjnelicuctucefeecabmicai
Μ / om alleen ban bupten aen te ften/en ban binnen fo
toelgeo?bonneect tot be appactementen ban ben
ntngD / i^oninginne/ en
Monf. le Dauphyn, bat niet
pecfettec en 6on toojben bebacBt. ©oben al quameii
baecnoöjbp becijcfebom/ èoïlelöcbDept/ enbe fion^
(ligeluflce ban meubelen/ baec mebe't felbe ^atoji
toaicÌ becciect/ foointoonbecbaecliicfie fcDoone ma^
piffecien / flatuten / enbe antiquitepten ban oube
mepnfcDeenbe<©cfet6f£9e ^cfonagien/ gebote ba^
ten ban macmec / po?fïec / en anbece ftoflelgtlte (lec«=
nentrt oubetijben^emaecbt/ enbe beel ontalltjtöe
liuciien /bafen/ baffinii / b?ant-precsi/ enbealleanbe-
ce meuBdten ban
Silver, infeec aenftenlijc&ltonfticD
toeccb/enbe fatfoenDupbenbaegii toegemaecbt/ toelc^
6e toecben men fepbe alleen in getoicyt te pafferen
vij f
en twintich maccft/fonbecDetf&tfoenteceecfeenen.

Φί i^eec Klmbaffabeuc Moreel peeft fijneaubientie
becfocDtbancongcatulatie bp ben €ontng/€oningin<'
ne/ en
Monf. le Dauphyn en fijn Dent beaubientten
toegDeftaenop ipaenbatD ben
veertienden ten tien
upceiibeis mo;gDett0 bp ben l^oningD / enbe be anbec«
bejSinamibbegDjü baec aen.

na

de Macedo, namenilijtlt / 8oe ben befett toaec öefuf-
L-l ueniiecrt Uan Γι)« CDacae/ cttöe ben ^ac «©robe oöe-
Μ ïioo? ïJf" itócmiiiöD öct ^of
tz beclaten op bm vijf-
tienden
^cptemDec. iSebect ijS ben auptenam

jterfld baiib« Jirriilericeti g^imtèuc ban'jS aijtic
jiagaOjnen Henrlcusde Miranda,öcootjfaboritbart
öeiiïSomng (maccmctban't scflacDten ban ben
öc-
toefen 3lmDairntieucbp ijaeci^oj HSo: )opbmder-
tichftenbanl3efelbe|^3aenbt/ mcbe jjepmelijcftban
Liffebon fletoeecfteii / na batfip bess natijts te boocen
009? ecn'flcootacntal niptecen in (ïjn Sogemcnt toaö
befp?onoeit Sdvicell / en na Det gecncljt liep/ met ö»pjs
Éii ftalicn in fiolen fonbe h)o?bert cefet j men fepbe / bat
I)P fielt eccff infeecftei; làlooltec bec Capucinen, ebocl)
nabaljaiit becbec bupten be boojfj ^tabt gljefalbeect
ftaööc. ft'ben tijiïe toiecbt ben opgemelbe ^c-
crcwrii ban ^tate / boo? bc0 ïSuningsi oibje / toebec
tm ^bc geroepen / in toecc-bJille ban be Coningtnne
eiibe tegen fiaec |l^ajefiept!ïf)Oogep?otettatien/ gfie^^
Iij£U p albaec boo? ben tijbt ban fes ofte feven bagjjen
jcocciipeert Ijab / alftoebjel met gijeflooten benw ban
leéantec bananbientte; enbeïjabbeben Jiïe(ïbent
farixusecnsigefpjootltettljpfoimeban congcatulaicé
cotnpltnientatieobecfijnijeclleltinge. '

.©aetoclcfie cenconux/ isSBp ^eitetacijS op ben
vijfden octoOec/ mibbacDniael {jonbenbe met ben
jöoniiiglj/albaec Dcfpiet/ boo2o?b?eban ben i^eet in-
• fante, cnbe tó fijn ï^oogijept baec op aenflonts te
bcöctie!3en/?ijiiöetngei-oepen/ enbeiitetfonbec gtoo^
teontftcltemö ban fijn jTSajedept / bpbetoelctieöaec
op beboet gijeboecljtfteeftbe Vrouwe Koninginne,
fiepbegcaffifieectmet berfcfjepben banbeboo?naemi
(IcAdel, mebeben «©ppecltenofte üïecDtec ban't
bolcfti bic
't felbe rep?cfertteect ) alle te famen ben Md'
iiiiigfjljecfoechenbe/ bat fijn Haiejiept gdiefiie ben
gcmclöcn ^cccetaetsi te-beclaten ; befe toasi eecfi gOe*
biiitijttn feecfiec ©ecttetfitei^obe/ baec't Geweer
banbeniioningri/ noobttlj totbe %ΐφΙ bebiaert
toiert / {jicc ban Ijabbe Ijp be beute geflooten en gebold
tdccc&t/ toübatben ^amtlD ban Cadavai gijeiad
luiert Ijem baec upt te Dalen / énbe boo? ben ifóomngg
tefilieren,· S^iecjijnbe/ toiecpDpfïcfi boo?beboeten
bniibe ïSoninginne/ bibbenbe omgenabe/ bieöem
ontfept toiect / aliÈ te laet becfocljt bit gefiDiebe be
filotöe drie upcett naer be noene / en genoec0faem met
open beute eitbenfiersi ban't^^alepiS/ toaerboojflet
tailclt in gtoote tonfïuentie gaenbe bjtecbt / enbe met
lupbec (lemme Uptriep ί Werpt ons den Dief van bo-
ven neder ί i^p begaf (Itli bicljtaenbe sijbe ban ben
ïScmiiigij / fjebbenbe be Banben ge(ïagen acn fijn iBa?
leftcptjs ópper-Meet / bie geb?ongen toiecbt / fjem
ttetarissoberte leberen in fjanben ban ben i^actogg
ban Cadavai al.si gehangen / onbec toelcft beneficie öp
beii natljtjs boo? o?b?e ban ben 3àoning0 ijs losi gelaten
en geWucöt / fonber te toeten toaer öeen.

ïltccopiiS gfieboltljt bat ben öoningöen ©jinte
eirtianber emb?affeecbe boo? be bolcfie / 't todlcB baec
boo? in rulie toiecbegeljoubett / cnbeafgelofl ban een
onbermijbelijclte tumulte / toaer nae 't allei (lont ge^
ftOapen ; cnbe bleef ntenalbaer ten goocDfien bectootti
bert / bat be b3o?becljaclbe coitimotien tot op benacht
en twintichften, gelucfteltjcft / cufonbec Moettlo?tinge
flfgeaacnjijn/ innegefienbattot bccfcljepbeöagöen
enbe boojballen/ be ftupfen enbe toincSdS in be ^tabt
ujn geflooten getoeefl / upt cecötbaecbigDe ooifaeclien
roöeappieljcnfiebanmeerbeconöeplen: benmeefim
abeienbe alieljet bolcfi toajsenbe bleefgBepo?tcect
boo? ben ?3?tttce. <©P ben negenden (©ctoöec iji feeti
wc öonibanbcn^iabc/ jijnbe Prefidentbanbe
25o?(ieimefl:ctenberjStabt/ fiomenbebess nacOtSin
een cacoiTe ban't ^alais^ / aengetall boo? eeragc ^ol^
raten/ enbcfttjaerlijchin'tftooftgeguetfl/ metftem
toasigcfcicnfeetfiec fijnen 55up?man Corea dcZaa,
w «Sbelnian banlupflec / enbe ban be pactpe banben
'®?abe,· befenontfp?ontBtmeteeit gcootebecterttept
ober be po?ticc / enbe begaf öem in feetltec 25oot / leg^
ömbe aen (irant boo? ancltet/ toaec in B
p beit ηβφι
«Mc0?acöt/en bejS mO?geniS ijet Kloofter derjeiuy ten
VI Deel.

-ocr page 309-

178 S AKEN van ST AET

2667. 8?eft fict geluffe gjijali bait öe alöeceecHe pwBli'
eue auUtetttie / eitljB öat öe <i5«ai:l)esf bait ùcit Conrng
mmeecïicc g^etal Oe&Beit ööctwuöleect gïjetoeed tn
Bapeis / ijaec öaö? W oelept entie oepalTeitt tjï met feec
gociie ο?ίι?ί iioo?&?iefalen,· enöeiiometiiïetecpiaetsf
ùaer&e auUtenttc róitfouiic/ te toeten/ eenclangöe
<©al&ecte/ tenepitlietoan öetoelcfteïien (Cceonopge-
retDttoasi met gcoote magniiicentie/ foöebontDp&en
€omng!)gl)efetenin een ftolielijcfien(loei/ onöec een
feec röcö
daix, enije een feec fcftoort boet (Capöt ban
tocccft / 't toelcti men öarc noemt öe
Savomerie, iiaec
mebi DeUecBt toasi öen geljeelen onbectcoon.

SCen'töegtn baniiet fcIbc(€apÖt feomenbe/toajs
öen Contnglj opgiiefiaen upt öen ^toel / alis toanneec
öctïmöalTatieiic öeöefjne getooonljjcfte eecdecebe^
rentte/cnöe baecnaefelom optoaect!Sïi?te tcappen/
enbebeiie fijne thjceöe rebecentte/ enbenotöb?te an=
bcce trappen opgecefen l^efenbe be becöe»

«©en Coningl) ontbecBt toefenbe/ enöe gem laflenbe
te betften / Ijccft fijn aenfp?aec6 beginnen te boen.

Eerftciijck: (ffoniouilTecentie toegenu ftaec
«nbc bat be eec Oabbe fijn iBajefiept te riiogijenfien in
soebe loffeiycfie gefontDept/ enbe bat <i5ob lìlmacfitig
Bdteft öabbe in foobeelbangeceufe paffagienaliibe
<©o?li)cij!ïtocl)ten gfjemeenltjcfi mebe öjengïjen/ fijn
jBajeHepttebetoacen.

®en tweeden : %eftbeniSonittg5 bebancfit obec
be gcoote affectie enbe pbec gebjupcftt boo? fijn iKaje-
fieptiS KmbaffabeucjS €)ctrao?binaci!S tot bebojbe-
cinge en fjet (lupten besi (Ccattaetif ban ©jebe tot
25jeba/ baec toe geb?upc6enbe becbec be tooo?ben ban
Saeci|oi|Bog: 25?ieben eitbe bancftfegging&enjjim
bien aengaenbe boo? befen toegefonben.

€nbeljeeft baec nae met becfocgte pecmiffie ban
ben Comng nocO gep^oponeect be faecli ban be dFcan-
f(Öe enbe «©enemeccfefcöe ^fpoo?te« / toaec obec be
i^eec ^mbaffabeuc
Meerman uptHLonbenaenDem
babbegefcl^jeben.

I^otfj aengaenbe be goebe obfecbantie ban 't <€tat'
taet^nno f^en Ijonbectttoeeen felligj^ tot^acjjïi
gefïooten/caecfienbe ban
'tDrokd'jiubaine, ^tem
ban 't cecöt bec böfticö ftupbecs pee bat / ben be Be
berlantfc Commiffie ©aecbecjs met ongelötfi albaec
gebecgót / enbe epnb^dt ban be jgabecte tot USacfetl^
le/qualtjcli opbel^ebeclantfcge l^opmanf^appen
tot^micna/geSomen in^canfcöefcDepen/ opgöe^
legijt/ obec faute Bp be f canflDe gebaen tot Conitene
tinopelen.

(©becallcbefebiec jongde potnten/ Beeft ben Co^
ntngö ftent getoefen aen be
Marquis de Leonne.

«©es namibbacBiS öeeft mebe aubtentie afgelept tip
be Coninginne en
Monfieur le Dauphijn.

i'fC

j^etgtjeijeelcilof/ ijaeclKajedepten/ enbe alle be
3^?incett/toacen in ben cou obec be boot ban ben^?inis
Matchias/ 25?oebec ban ben i^actogD ban Tofca-

li

SetDer
S0«etr -
tem

oitu-

aac

nen>

©anbe becanbecingB in®o?tugael Beb Biec boo?
ceebeoocligBcmelt
j beïSefibentBarieus fcB?ecfban
ben böftienben befeö / bat be faetften ban bat i|of / al^
nocBblebeninbe felbebectoaccingBealiS boo? befen.
<©bcr acBt bagen Babbe ben Coning gecommanbeect
bijf Coiitpagnien paecben/ omme ben €icabe toebec^
om te ïjobe te Balen / maec toiect 't felbige acndontiï
boo? ben ü^eec infante gBedeupt ; 3|nbe boo?leben
toeecft toaecenbie ban'tï^of/ ofbe<08ebepHteecben
lipt be vtBilbenji in competenten getalle op 't ©allepiS /
becfoechcnbe bat ben ConingB toilbe onbecteecBc^
nen feecBece acticnlen fijn USajedept fcB?iftelijc&
bertoont/cahenbeeenigi) p?obidoneel ceb?e!S in ben
tegentooo?bigBen^taetbaniSegecinge/ maec toiect
fulcr bp bett ConingB gccefufeect/ beS boo?mibbagS/
oBclijtft mebe op ttecatibe indantien naec ben noene /
alis toanneec ficfl een confibecabel getal ban populace
ten ]^obe liet fien ( men gBeloofbe boo? feetitec fepn upt
be ©endccsïbnn 't i^alaisS baec toe uptgBelocftt) enbe
flont alleiS gefcBapen tot een genecale confufie en bec·;
tojjbecinge/ ten toace fiJcc boo? be bejctecitept ban ben
ï^eec ]^ecto0 en ben iKacguiiS de
Mariaive toacs bep»

Dinbectgetoeed/ SetbleecBftlaec batbenfeontngboo? ιββί
feccete cojc^ponbentie banbe b?ie afgebjeertiEttiifòi=
nideciS gedijftbJtectj 'tbeftf)?ijbenbanbe
«i0if)ebcpui
teecbe enbe .iètaten alomme upt bit iSijcfi / Ije^t φη"
belijcfi fijn liajedept toegtjedaen enbe laten gltffecm /
enbe i.o ben bacft ban be eecde feflïe albaec te l^obe ge^
lept op ben eecden 3(anuacp aenflaenbe j op ben name
banitie «©emepnteijs op papiec geb?acDt en be toecelt
öeiientgemaecfet/ eene ampie bebuctte iipfbjmeban
JSeguelle/ t)p betoelcbe bectoont toiect ben fobccen
daetenbebebzoefbentoedant banbitiiijcfe; fooiti't
ducfi banbe politie/juditie/ aléUSeligie/ letconfe^
cecen ban be o?b?e en jütbbecfcOappen / boo? giften op
ontoaecbige pecfoonen / met eicclufte ban ben 3lbel/ en
bie fultc gemeciteect gabben ; bit alles gtncfi foo becce
battec een gecucBt toagi alomme in be^tab / bat beit
iÖontngsÈ Keften en (€ollett op be cetoncen upt Bra-
2iji bp anticipatie ggeaffecteect toaren met biec bon-
nen goutiS ; öiec Bp iuam bat be iBagafijnen toacien
ontbloot ban alle noobigfje beïjoeften / be 5Fo?ten enùe
Cadeelen onboo?(ten ban ^olbaten/ enbe ammunitie
ban (0o?lacfj / foobanicö / batmen b«p?toefcciien in be
.StabtonlangisibecbobenDabbe boo?fcDaeciStjeptban
bufpoebec / bie fo gcoot toas bat be toatectoD?n / be tn
en
Hpt5eplenbe fcBepenin öawgetooonlijtfie^alba=
boiS met een ftanonfcöoot niet beanttooo?be.

ilKenbecnam oocö bat ben jiider-chrifteiijckften
Coninggeen fcBecpen biief Dabben laten afgaenacu *
ben Coninglj ban ^jtugael enbe fijne HSinidecsi/'tip
be-toelcbefDn jiBajedept fig feec fenfibel betoonbe obec
't ftleen cefpect / 't toelcft men in berfcöepbe boo?bal-
lenaen be ©?outoe ïSoninginne baicte iiobe Ijabùe
betoefen. ï^iec bantoass bitecempel/ bat ben Ijoning
op febecentjjt in fjebigljen g0e«nocbe be Coninginne
Dabbe bejegent enbe ggecepjo^eect in befe (C^men :
Gy zij t een Vremdelinge in dit Rij ck, ende hebt we-
deromme te vertrecken als 't uw goet dunftj
bitlöOiect

gelooft geftfiiet te 5ön / boo? ingeben ban ben <è?abe /
enbe öeeft 't gepaffeecbe nabecïiant aen bea i^eec
Bat-
leus
beetecBtigggemaecftt ben ïgeec sfêinidec ban
3&?antì6cijcft ; firn <!Eb» bonbtfip oocft iongBdfeec glje»
remitteect enbe ban bifccetec geboelen/fijnbein bif;
couciciop'tfubjectban be$i l^ontncic ai^epenein ©laen^
becen /feggenbe/ baec fijn nu fes maenben boo? be öant
in be toeltbe men ben anbecen foube Honnen becdaen.

5®e ®?oub}e Coninginne op ben een en ttointiclj|ie«
befec/ Beeft Bet ïgof beciaten / enbe Baec öegebenin 't
©?outoe ïftloodec ban €fpecance : ben Contng bolgiie
' BaeciKaiedeptop be boet/en toilbe Baec baec upt
bjebec ontflagenfien / maec te becgeef? / blpbenbe be

te».(©p benb?ie enttointicBden baec aenbolgenbe/
Beeftben Coning beCcooneenbe^ceptecgeaübtceett
enbe aen ben ^eec
infante obecgeb?agen/bre met
böo?aaenbe acclamatie ban't bolcB aendontji pofTeffte
Beeft genomen ban 't^alepjs enbeben felben natijt
baec getlapenj fijn H^ajedept toiectin een befioote
Camee ten %ibe betoaect / Bebbenbe alleen accejï ban
feiï jonge <!Ebellieben/Bem boo? ben ^?irtce toege^
boecBtjfijnloogBeptboecenbebennaem ban <i5ou=
becneuc ban Bet lÌlijd^ / enbe anbeciEe niet / gaenbe aSe
b
^efcBeiS op ïSoninr naem al.« boocen. 35en Grave
iieCafteimelhormetfijnb
?oebecen'si jöonittci fiboi
cptHenrieus de Miranda, toiecbeboo? lad ban ben
^?ince gehangen tot Aanbal/een plaetfe fesi mplen
banailTebon.

i&e 3ilmbaflrabeuc ban ©enetien tot ^^cijis / Be«d
aenben 3^eec SdmbalTabeuc
Boreel ben ttoeeben ïï^p
cembecbehentgemaec&t/batbanfpneiSepubligueeïi
p?e(fe lad ontfangen Babbe/om*aen Baec ï^o· iKoff·
ftenniiS te geben ban ben beb?oefben iStaet en be Booge
noot baec ficB tegentooo?big bie iSepublijcquc boo?«
noemt in bebont/ ten cegacbe ban't «Êplanbt en be be^
legecbe^tabtCanbia/biegcootgBebaecliepbanficB
epnbeöjcbaenbe ®ucc6en te moeten obecgeben^
bien boo? be («Seallieccben bpdam niet op 't fpoebigde
gBefecouceect en toiecbe ^at ben <i5cooten©tdec en
't gcoji ban 't (€ucc6fe Xeeec be ^tabt Conbia bde^

gect


-ocr page 310-

en O O R L O % Severi en veertighjie hecL I79

,ίή7 emfieliltónöi/' Hief aU,eeii0attrt?tì«tì)i>ieÌJ«nom&efe ontettsDjïi» bwnfiban'taan&ttoawnsetoeeli/ ente
19°/· ùacf «^t Defloopit» 5öttöe / aensNocfet toatittlsoo?

Ijoosé »iaèm-0clùm / öie toicrìwtt gqpjcfentewti
fiCÉdtónUe totocoote ìubei^e in't iSootsSbolcft /fottìia:
}Β£ΐώέηι>φ öe Commecrie ηοφ öen βοίΐοφ ttc Ste
Seii^m (tonile ixiD^tieiu ^at Uaec iKcDalben
flie fjet 25oot(ÌJoUfi / ^ngefctencii befec SantiaVbaec
aföaööen ϊιοεηϋφίεη/ cnlicnae
cpamtnatie Ijan te
fdbe/ ftmnüöé/ ìrtemni metfion&é fiebtnïien öat
Öiec te ïanöc Domicilie öaïiiicn / Inebei; getiimtttcerts
oeaniiece/üi effect Slnaefetcnen iiefec Eaitben jyiitïie/
in becfeec&ectnge geb2acf)t / om bolgensi De piaccaten
teaens gttóc gepjoceiieect te tpecben t '©oct) öatfe /
uptiien iiienjl ban Det ïanöt toawn geloopen / enöe
geen pafpooit ofte toettelöcfi affcOcpt en tfonöen tDoo^
noi / boo?i®enomen Daïibcntefenben tcc juWcature
ban fotaiiicD Coflegie tcc^&miralitept/öaec onbecfi»
lietienlaetdöabbengeliient/ omtegenslgaci: g8e|la==
tueectte toecöen anöere ten exempel j ü^oiibenbe
boo?t!S/iiatfebe ©laemfefcö^enbaectngeen Coop^
manfcöappentoacen/ toeE^tcn ftabbenbip tebec'
tcetöen / 00C& fcöepen ban anbece Jatten / aliS Vene-
i:iaenfcheenbiei:gelijc6ej©eutralc/ öocööatbe rejleï
renbe met labinge gebleben toacen / tottec tilbt bae^
obeceljïboo^rc^ebetjï/ fatisifactiefoube b]efeng{)e>
baen boo?'t gepafleecbe / enbe baft getWt fonbe toefert
toaecnamen ncft toebec3Öbtsi foube t^ulecenin't toé^
(tontenbe : ^e boo?f5 raiffibe ijS copteliici^ becijanbt^
repc&taenbe i^eec aembafTabeuc banstjaignienem
te (itetfien tot bejs fdfis nacic^tingc.

^e^mbalTabeuc fepbebatget toasS eert foo^e ban
RepreiTaiiiej bie men nietmotSt gijebjupctien ató
tngebal bjanneec giulKttetoietbt göebjepgect; bic
noptbetfocfjttoaiS; batootft biebartbe ^tbmicalitept
in Zee]andttoatengual0cftgeinfi)?mcei:t; alfoomen
alleen öabbe Cautie geepfcDt om ijet cecTjt
d'entrée ge
fortietot
«©oflenbe tebetalen/irtgebalSetCollegiebart
beCommewe fiet alfo foube becflaen :
't toelw nopt
toajïgefcöiei/ 00(6nietöon.gefcijieben j fünbeeene
putebooiSÌDept banbe<afficieten/btebaei: ober foubett
bjojben geftcaft. ^oetodöomenbe tot owberfoecfe/
menbebonöenijabbebateen
Jaöbb Moyer öim^e
ban
Rocheiie gabbebetaelt ttoee gulben acöt ftupi '
bersi
Roergeic génaemt: öet bielcfi ober al /fi^ben jp/
gepjacttfeect toiert tot cepatatie ban be 3|abet)sq: bat

Quincin Roothave Ëomenbe ban Noorwegen g^e^
iaecftt boo? contrarie toinben /boo? Γόη geöeele labini
getttetmeetalis bea;ttert gulbenjs / en
Jansybrantfert
de Vries
tbwdif fiabbe betaelt ; 'ttoeltft een foo gernt^
ge faec&e / bat men nopt gabbe bonnen berbiacg''
ten een bietgelöc6ereto?(ie/aefianbeectop een fo mac
tigen eractie of reto?(ïe banbe entfangecji of ban Ha^
re «i^jfitier j$/tegen!ei be intentie ban be ^eer imrgutiei
Caftej Rodrigo / enbe be ?5eb>in®ebbet0 ban be Ma'
mer ban Commercie, ^aer i^o: Jil^g: fouben oocft
Bebben gefïen / batbp albien menobec befeerceflTen be
minflebtac^engabbegebaen/ baeraettpntjïtnglDe'^
remebieert foube fijn getoeell / batmen aenbiebingen
beeb ban't geen onbeDoojldcË biaiü beteelt / toeber te
re(litueren/ begefleibecautien te licfiten/en bie ban
bjegen be (©nberbanen ban ben öoningö lijn USeeflec
in plaetjS te geben / tót bat bit geringöWerait foube
fïjngöeaccommobeert boo? een aenbepberjS fojtabd
Reglement / en gegeel eguael tngebt^ ban (Cractaet
ban librine.

Si fcdjeii ben aProoten ï|eer(ïtö baerbtcB tnaecbte
ommepgen perfoonmet meetbec macgc bi? plaetii
te btotngen ; «Sn aengeften ( berbolgbe fgn €ù, ) gaer
öorjIïog.'metEngeiant irt©?ebe jönbe/ getmee^
totöeclgarer fcgcpenniet ggeti?upcftenbe/ iniStaet
iuatc om fo een CÖ?i(lelÖc& toercS ban aen fijn ïïepu=
WiitBefecouriï tc geben t'effectueren / bit boenbe/ fou^
öcn öacc Jgoogö JlKog: niet alleen be berbinteniiS ban
0<S' «cpubligueberbubbelen/ maeroocftaenbe
Acgcele Cftiillengept aenfientijtöcnbien(lp?e(ieren
tot eeutolfleh gcooten roem bangaer üo: jBog: loffe-
lijcficii ^taet enbe ïïegetinge / ic.

Jleeren Hayghens enbe anbecc gaer ï|o: itóogj
<5£tiepiite£cbcn tot be faBe ban be ^ee / gebbenbe ter
j^Etgaiiertnge geergibeert / oocB berbolgensi boen te*
feu ijct abbijif ban be aentoefenbe ï^eeren Ciccommit'
tcfröcuptallebe CoUegieter Stbrniralitept/ggefo?-
meert alljter in ben i^age ben
derden december / tot
baibocninge ban gaer ï|oogg iKog: refolutte ban ben
dertichften November leftleben/ genomenop be me-
morie ban ben l^eer iEmbaffabeur ban Vranckrijck j
Ijoiibenbelilatgten/ batbaggeUjcöïi eengoetaentai
CoimnilTie ©aerbetsiin
viiiììngen Commifltentot
Ooftende hjaren nemenbc / om te Rapen op be ^Inge^
fctcneitban
Vranckrijck. 3©aecop gebelibereert3Uni
ìie/ίίί goctgebonben te ojbonnercn ben 3tgent be Hey-
de, öat gp ficg foube gebben te abb?elTetert aen be gge^
melöe 3|ecr aimbaffabeur / metberfoecft/ bat be felbe
toilbc acnbj jfcn bie geene / bie gaer tot getboojfj fia^
om Dabben aten emploperen/ om baer tegens nae De^
l)a!itcntep?ocebcren: ^^ejibjiertmebeeen ^laccaet
geemanecrt/toaer Dp be pngcfetenejt ban befen ^taet
fccrfittctelgcb geinterbiceertenbe berbobentoierbt/
jaecfcljepen of perfonen niet te laten geb^upcftcn ofte
nnplopcren / om be laburen / i^eutralen of <CSeal·
liccrben ban befen ^taet eenige moleflie aen te boen /
tnùat op arbitrale iTraife enbe confifcatie ban be fel^^
be fcöepen enbe alle gare peberen.

^n'tlaetflb&n December tof er ben be ^^obincien
btcfocgt (tcg met ben eer(ien te totUen berblaren op get
fpacbicg aflenben ban een <£)itrao?birtari!ï Sdmbaffai
ie ban toeggen befen ^taetaenben 'ISoninggban
Vranckrijck. a®at anbertf iwff^en be ï^oningg enbe
icfcn ^taet paffeerbe/is te lïen in be bolgenbe
Spaen-
fdiefaetfien.

51 gin'tbegin ban Januarius, opeentijbtaliS be 3|ecr

"»'■ Strnfialfabeur Don Eftevan de Gamarra fetóecgbe /
iimm een iKilTibe ban't Collegie ter acbmitalitèpt in
Zeeiandt, goubenbe üt effect / bat aen gun bertgoont
cntiege[>leecl)cn toa!$/bat 't febert eeiten gerupntèn tgt
ijecbiaertii / foo toamteer be fcgepen befer Eanben tot
Ooftendc gabben moeten inloopen/'tfi» om fïcg tefal?
berm / of anbere nootfaechelgcftgept/ be felbe fdieepen
alter bJierben aföebo?bert/ enbe betalen mownbe
bolle mbomenbe enbe uptgaenbe recgten/genaemt get
KcgtbanConfumptie ober alle goeberen / monterens
be mcrthelOcbe fomme / enbe bat alleai onaenggefïen
niet öe minile la|i en toierbe geb?oochen ; ^at mebe
oitlattijljii boo?geballen jtjnbe / bat eenige ©laemfcge
fcgepen ban «öoHenbe/ gebe|lineertn«e
Spangien,
boo? contrarie toinbt/ op't ©lacfte boo? Rammekens
ingeballen toaren / gaer Cbele be felbe gabbe boen ne=
»nm in arreft / om
twee rtìienen.

^ceerfte: (0m ban be felbe mebe afte bojberen
bes tanbtö uptgaenbe enbe tnftomenbereigtenober
oe Ifoopmanfcijappen baer innegelaben / gelgcS aen
pc aiBgtfetenen befer aanben tot ©oHetóiegefcgiebe/
fmnmbc fidi) niemanbt met recgt beWagen / bat in
3ynregarb toierbe gepjactifeerftgeen gp felfsf recgt-
«Jaticg gaiitje fteijonben ten regarbe ban anbere.

tweede reben toass; ^at op be^emdbe Vhem -
^ciiecpcn tn btenH toaren een merc6elöc6 ggetal
wntrofen/ ginaefctenen befer Eanben/ niet alleen
wefonber pcrmiiTiebcrtroifienMjn / enbe tegenö gare
m iKos: paccaten / foo bicfitoiliS gerenobeert/ficg
Wb^eembenbienllgabbenbeggebew/ meer ooc6 bie

^e ;^eer ^mbafabeur beeb 'lESanboren baegjï noci)
bertgoonen be acte bie be
Marquis gabbe boenbepefs^
cgeerenbpbeniSaebt banbejptnantie. doopte gen;
fóm iBog: fouben baermebe ten oberbloette b^e
jijn/ enbe belafien aenbie banbe Hlbmirdiitepttot
Middeiborch be ontflaninge bet fcgapen ban Ooftcn-
de
op be reebe ban VliiBngen aengegouben / en gaec
boo?taen te ontgouben ban fobane feptdötiSgeben.

Die van de Donieynen en Finatien van den Ko-
ninghfyndegeinformeert, darde Ontfangheis
van de rechten van
ìhm ujt£»mttt Ouftmltm
Brtugt i fel ve Rechten hebben doen betalen aen
"" - a conige

-ocr page 311-

18 ο SA REN vati' ÌTÌ'ÉT'

1667. eenige Hollantfche Schepeh j de w'elckc doof ftorto
, .Γ·ν·ι I . of andere nootfaeckelijckheden fich iride voomcietn-
de Haven van
OsfttoJt haddcii g«reiireert, gèlij ck oock
aen,andere caurie doen
ftellen voor de betalingh der
fclver rechten , hebben voor en inde naem van zijn
Maj efiey : verklaert of verklaren by defen, dat alle het
geene dat voor en om réden als boven is gedaen, buy-
ten haer
Weten en tegen haer intentie is geweeft j in-
jhevolghe van 't welcke fy voor en in den naetn van
loogftged.iyn Majefteyt hebben geauthorifeert eade
authonferen by defen den Chef en luyden van de Ka-
mervan Commercie eeeftabileert in de Stadt
Bruggt ,
Rromptelijck aen de Gheintereffeerden te doen refti-
tüeren, al de rechten die fy hebben betaelt, als mede
te Cifleren ende te defchargeren de gegheven Cautien
tpn ielven eynde i Verbiedende wel expreflelijck de
gëlieyde van de
Finaatitnfowü aen de Officiers vande
rechten van
in «; nytgam tot Osflendi vooriz als tot Brug-

haer t'onthouden van in'ttoekomende de
lantfcbt fchepen , door ftorm of andere nootfaecke-
lijckheden inde voorfz Havenen geworpen, eenighe
rechten te doen betalen, deghefeyde rechten prom-
ptelijckte reftitueren, ende haer cautien te cafleren ;
ordonnerende aen alle den geenen die 't fai aengaen
fich hier nae te reguleeren, Ghcdaen in Brufft! den
Jertiebftin December fiftim benintfu enfifltgh.

Siötim öe J^eercn ban Ommeren
enbe aitbece öaet
<6eùeputeeri>e bccfoiijt öen Icec
SimDalTaïïcïw: tacio? tc b?agen/ m ftasli Uefelbc eert ?Ccte
Uan ùdofie / onücc fijn Dam fou toillen pafferen / ban
bat biJo?taen in öeene Babenm/ofti «ben/ Qeöoocenbe
onbec 't aelJiet ban bm ïtoning ban ^paigne / eenig
inSomentie of uptflaenbe wcöt/of emigc tollen ofte an^
bere beftoaetniffen/joebanta bte oo£& geitaenitfouben
, Hiógért toef ben / ge jeben fouben toecben ban be (φ-
pen befec Eanben / be toelcfte in be boo
?f3 Oabenen of'
teceïien geen tafl gwamen te biehen / mitfgabecii bat
be penningen aen eenige ï^cBepenbanbe felbe lanben

η en aen brfelbe ge^
ebanbienalbaecge-
aen bjtecbcrtfmitjS
batÓP ^eeÉ ailnt&afratieui:beboo;r5 atte ban beloften
binnen boeten tübt foube boen catificeren/boo^ben
googf^emelbe Coning ban j^aignen)bet gaet: ]|oog
po. in fulctongeballe/ batelucfi na be obeclebecinge
ban fobane acteban bdoftc onbec βη Sant gepaffeett /
be boo;r3 fchepen ban «i^otlenbe fouben boen ontflaen j
€)ctratt ban befe ίϊφΙηιίβ gefonbèn aen'tColf^
tec3Cbmicaliteptin^eelanbt0mte|lcetSen tot fiaer
<2;nat;icfmng/metbpboegingebat Baec |®og.
ijaec toel lieten geballen 't geen öaec €. fo ten cegarbe
banDetajïicöten ban Bet boo?fiiB?ebe 25oobtsÌbolt6
atöbenaenfelebeh ban bien/öabben gljebaen/ ooilt
berfoecben / batfe baec inne i){> alle foobantge enbe alle
anheceboo?baHcnbeoccaftentotlbencontin»erat.

«©en Eupt. Sflbmicacl de Ruyter ben ttoaelfben
binnen gettonienjönbe/ijeeft aen Baec ï^o. iHog. De^
ftcntgijemaecftt/ bat DetCoIlegietec ^Ibmicalttcptin
'tiSoo?to-<iSuattiecboo?genomen BaiJbe om Baec
ortbccmogcntlieptom be USatcofen bienenbe op b»
fcöepen ban <ll)o?loge t' Baecbec bicectie ftaenbe / afte
bantbetuan^aerop iit goetgebonben aen't gBenielbe
€oHegieinfecieiifetetmen te fcBiPben/bat Baec €.
teilben fujpecfebecen met B«t aföanclien ban eenig
25oot.ö boicft / ntaec tee tonttacie ingebolge ban Bace
]^oogB.ïl^og. «efolutie ban ben böftienbeit ©ctobet
leftlebeit in Bace toecbinge tontinuecen/ ootH bienbol-
genssi be Booft (©{fittecen / enbe Capitepnen ban Baec
bili cict lalle/ Baec be(le bolcB in continuelen bienfl aen
te neme/ enbe be cefi tot Baec boHe getal toe/ met goet/
cnbeUegitaembolcfite complctecen/enbe baec inne
ban tijijt tot tijbt te continnecen.

5©e ï^cccen Witfen enbe anbece Bacc 3got |tao.<0c;
rommitteecbc/ Bebben ben febentienben ^antiacp ge^
cappojtcect / batfe gBeecamineect Babben be ttoee
Concepten ban mctess bp ben l^eec Simbaffabeucban
^paigne obec't fiibiect ban befcBeepen ban (Ooffenbe

tn Eielant aengeBowtfW / onbec fijn Bant te 'pafTecet» / les.''
bie Baec bebonbcn uabbéit ganftB enbe t'éencmacl —
t'af Cùiteeny cnbeobec een te bomen met jjaccÊo:
■JlKor go^e ineeninge eftbe intentie / enbe bienbolgenjS
geoo?l»;Èlt Babben bat befelbe in biec boegen bp be gei
melbe ï^éec aimDaffabÉuc fouben beBoojen gepaffeett
te tóojbeit ; toaec op Baecl^o; ,ΐίδο: ficB be boo?fj attes
toiSBebtien laten gBeballen; cnbetoiect bienbolgeitóc
beï^eecjohande Wit becfocBt/ fnltcbengBemeltett
3|eec3lmöa|TabeucbeBent te maeclien/met berfDKli
bat befelbe beboo
?f3 actejs ais nu in fo?ma totlbai
paffccen/ tepcfeenen/en aen Bem ^eec
de Wit tecljans
ben ttellen/om aen Baec igo: IKot obÉcgelebect te toeti
beni met beclilaringebat Baec^o: iPoiootö ban ijacc
fijbe fouben boen pafleecen foobantge acteiS in fb?ma/
aijs inbeboo
?f3 acteiS banB^ti ï^eet Stmbaffabeuc
bJiecben gecegiiicecct/ biefe becbolgensi aen Bern Beb^
ben boen becBantreptben j mitiigaöerii batmen te
bjeebentoaiS/ beboojfsgBeaccefteerbe jScBepcnató
ban aenflontis te ontfïaen/onbec cautie ban bat ben ίη^
Bout ban be attesi bp Bent i^eec 2(mDa|fabeuctepaf=
fecen/ mettec baet gep?elleect (óube toecben / afó toeti=
neec ootb be
boojf5 te tlellen cautie ontttagBen fouben
too?tien.

®e i^eec lohan de Wit cappojtïecbetcrfelbec tijb/
bat
Bp met etibc nebenss ben ïgeec ban Om meren, te--
gentooojbicB abfentjijnbe/ aeabe ]^eec 9finiba|Tai
beuc ban ^pagnie gBecctommanbeert Babbe/batten
fipoebicBt&n enbe fonbeclangecuptflel aenbcn^?intc
banOragne betaelt mocljtetoecben/'tgunt be felbe
ban ben Coningban^paigtie toajs compctecenbe.·

;©en^eecde Wit Baec Ι|ο· JKog. <5cbepnteecbe
Beeft ben atStienben ^anuacp gBecappo?teect bat Bp
aen be ï^eec ^Cmbaffabeuc ban ^paignen / ingebo^
ban Baec iBog. cefolutie/beftent gemaecftt Babbe/
bat be felbe Baec toel Babben laten geballen be ttoee at*
teisbp Bem ^eec SSmbaffabeuc obec
't fub/ect ban
befcBepen ban «©oflenbe in geelant aengeBouben/
onbec ftjn Bant te paffecen/met becfoecS batbe felbe
beboo
?f3 attesi alii nu in fo?ma foube biillen becbaec»
bigen / teecbenen/ enbe aen Betti igeec
de Wit tecBan^
ben pellen om aen Baec ^tt, ijBo. obecgelebect te too?-
benj metbecblacingebatBaecl^oocBlfêog. ootbban
Bacefjjbe foube p?efieccnfoobane acte in f)?ma/a^
in be boo^fj acte ban Betti ^eec 3llntbaffabeuc toiecbeit
gecequiceect/biefe becbolgeni aen Bem foube boeit
becBantceptben ; mibtfgabecsi bamten te b?ebe teaiS
be boo?ftfeebe gB«acce(leecbc fcBepen alis ban ae«=
flonbtii te boenontHaen/ onbec cautie ban bat bettitti
Bout ban be actejï / bp Bem ï|eec 9(mba(irabeuc te ba·'
(eenen/mettec baet gep2e(leect fouben tooibcn;®at
baec op ben getttelbe l^eec SCmbafTabeuc bei^ be
boo
?f3 atteii onbec ftin ^acapBuce enbe tacBet / initf»
gabeciS be contcafignatiu:e ban ben ï^eec
Richard
ccetarii ban ben Coning ban ^Spatgnen enbe ban
beji felfjï 3(lmba(Tabe alBiec/ in fo?ma Babbe boen paf^»
fecett/be toelcBe becbolgenis tee Ï^ecgabectngf^n geet;'
BiDeect/in boegen enbemaniecen alS be felbe 'Biet nae
bolgenbe ban tooo?be ftaen geinfecbeect.

Nous iJMeffire Don Eftevan de Gamarra y
conrreras,C&wtf//i"r
de l' Ordre Militair
de St. laques, Confeillter de fa Majeflè en
fes Confeils pipremes de Guerre-tdes Ψ ais
Bas,& de Bourgoigne aufres defa Roya'
Ie performer C^aiftrede Camp General 1
Gouverneur du Cliafleau de GentAm-
bajfadeur anpres des Seigneurs Eflats
Generaux des Trovinces Unies defdits
'PaüBas&c.

COmrae ainfi foit que I'on nous aurolt faitplain-
te de la part defdits Seigneurs Eftats Gencraux
que les Rcccveure des droiti d'enttéc & de foc-

tic,


-ocr page 312-

en O O R L O G* Se^enen^VèertighfiehoecL iS l

tie, quifcicvent de la ^art de & Majefté aii port
—/Öi'^io^ii. iesauroit exigé deguelques nayires de
ces Provinces qui s'y eftoienttctirez pat tempefteou
jutre neceifiié Gtnsrompre la Charge, &obligez,
quelques autres a donner Cautioji pour Ie payement
diS mefmcs droits, ce qui àuroit donne fubjet au
CoHegedc I'Adiuirauté féant en Zt/^B^e de faire ar-
reftcr quelques narires dudit Oofiende, chargez pour
Efpaigne, qui auroient efté contraints par Ia cempefte
de relaicfiel: à la Rade
de P'hffiage, ann d'exiger re-
ciproquement d'iceux lesdrbits
demrée & de fonie,
que l'on leve dans ces Provinces, ou d'obtenir repa-
ration de 1'exces commis par les Receveurs fubtnen-
tionmezicontrelabonne intention de.faMajeftéöi;
à ΙΊηΓςοα du Gonfeil de fes Domaines & Finances au
Pais Bas, pourrant fouliaittant de conferver la bpn-
necorrefpondence fi necelTaire au bien des deux
Eftacs de prevenir tous les defordres & abus prejudi-
ciabJes à la liberté du Commerce des fujets refpec-
tifs, & de donner toutela fatisfa<ftion raifennable
auxdits Seigneurs Eftats Generaiix, nous proniet-
tonsparles prefences, de faire promptement re-
ftituer aux intereilèz tous les droits qu'ils ont payè
indeuëmenc, comme auifi de faire caHètjannulIer,
& defcharger les Cautions qu'üs onc donnez pour ce
fujeft, & de plus l'on renouvellera les ordres que le-
dit Confeil des Domaines & Finances de fa Majell.
adonnè par un Afte fpecial daté à Bruxelles le 30,
deDecenibre dernier, paròrdfedefon Excellence
le Seigneur Marquis de
Ca^el %ódrigo aux fiifdits
'KiCismtsàis droits d''entïée & fonie nOfltndej& k
ir«^«&aucres Havresde la ComCe& province de
FUndrci, dependantsdsl'obeillancede fa Majefté,
des'avenirde faire payer lefdits droids aux .navires
de ces Provinces qui feront obligez de relafcher dans
lefdits havres par cempefte ou autres neceifite^, de
quoynousptomertonsde procurerle plustoft qu'il
fera pofTible la Ratification de fadite Excellence {
Bien entendu, que lefdits Seigneurs Eβ4ts (^enerau)^
nousferont delivrer un
uEle reciproque en deüe For-
me, par lequel ils s'obligerontafaire promptement
telafcher
hs navita d'OjìeHde i a prefent arreftczà la
^dsd^Flifingue, ou autres PottsdeleiirobeiiTan-
ce, pour ce fujeft, & a donner les mefmes ordreS au Χ
Receveurs
dssdtoiéïid'Enirée & de fonie t qui font
eftably, dansles ports& HavresrefpeiStifsdeleurs
Provinces
; Commeaufly a faire reftituerfans delay
Muxqu'ils pourtoyentavoir exigé cydevant en des
fembables rencontres des fujeéls de' fa Majeft.
Sc
caflet.annuller, &deichatgerles Cautións qu%
pouttoicntavoirdonnees, aumefmeeffe<a. Enfoy
deguoynousavonsfalc depefcher les préfentes, fi-
gnées de noftre main, feelées du feel de nos armos, &
contrefignées par le foubllgtté Sectetaire de fa Majeft.
«efonAmbaiTade, àlaHayele 17,^6janvier 1667.
Signé.

G AMA11.11.A,
Ordonnance de fon Excêllénce contre figné

lei auroientéxigè indeüementde quelques vaifleàux
de ces Provinces, qui avoient efté obligez dc s'y teU
tererparlatempefte ou autres neceffitez fans qQ'ils y
autoient rompu charge contrevenant pat eet exces, a
ce qui a eftè ftipulè folemnellement par les
TrditiÌs dè
patx, & de Manne
conclu entre fa Majefté & léicHis
SeigneursEftats,& qu'il eft à craindre que les niefme
delordres &inconvenientspourroyentfurvenir en
d'autres ports, & havres au notable ptejudicede Jà
navigation, & Commerce des fubjects reipectifs ^qui
enoncre§eu des fafcheufos incommoditez j pattami
ayant meurement Confideré le Contenu dcfdits
Traittez
de ψα'ιχ φ· de Μ Arine, & l'irtipoirrance de
cet'afFaire&different àia requifitionqui nous a efté
faite de la part defdits Seigneurs Eftats, Genetaüx i
nous avons bien voulu declarer, comme nous le de-
clarons par ces prefentes, que la veritable intentìon
de ia Màjefté a toufiours efté & eft encore, dè fairé
obferver & accomplir religieufèmént les Ttaittez
fufmentiònnez dans tous les Ports, havres, & Rades
de ibn obeiflance fituezen £Hrope(d.ns permettre què
l'onexige aucuns
àtoìtsd'emréeonàcfonteì oude
Tottlieax de Vaiflèaux de ces Provinces, qui fé
troHveroient contraints d'y relafcher par Tempeftè
ou autres necèiiìtez fans yrompre charge, ny autres
quelconquesdiOits que ceux que les fuje(3;s de fa Ma-
jefté payent ea femblablee rencontres, piromettanÉ
de pfocuter l'approbatton, & ratification de fa Ma-
jeitc k deiTus le plus briefvement qu'il fera poffiblé
pour la plus grande aflèurance & appaiftèment def-
dits Eftats Genefaux: Letoutfous Condition qu'ils
ilous feront auifi delivrer au plüftoft un Ade^ eri
boline i & vallable forme, par lequel ils declatenc
reciproquement quel'onen uferade mefme danS
touslesports, havres,&Rades, deceS Ìfoyincéi'j
au regarddes VailTeaux àpparténatìts aux fubjéiSs dd
fa Majeft. Ert foy de quoy nous avons fait depefchef
lesprefptes lign^es de noftre mairi, feéllèes dufeel
de nos Armes & coiitré ÌÌgne du foubiigné Secre-
taire de fa Majeft. & fon Ambaflàde. Ala Haye
li
ί 7 Janvier 1667, figne

6AMARH.A4

(i^-S.) Par Ordonnance de fon ExcelÌcncecòti·»
tre figné

j V» Richard,

Wy Heet Don Êfievan de Gamarràjf
Contreras
, Ridder van de Militaire or*
dre van St. laques, Raets-heer Van zy riè
Màjeftcyt in zijnen geheymen Raeid iraù.
Oorloge in Nederlant en Bourpigne»
byzijnKoninglijeke Perfoon, Möeftetf
Generàel van 't Leger j Gouverneur vàii
't Kafteel van Gent, ende Adiairadeui·
by de Ueeren Staten Generaci vandé
Verecnlghde Provintien van 't ghcfeydë
Nederlant.

Richatp,

NOusMeiTire Don Éflevatide Gamartdj/Co»^
teras &c.
Gomme l'experience fait Connoif-
tre depuispeu, que quelque Rcceveuts des
droits
έentrée & dt fonie > eftablie de lapàtt de fa
^iajcfté aux potts & Havres d' &ae Sru^ef,

G<eiöc6 alfoo'tiiïïiatttim ortiSïtfflciitóngïjéWeii
Bceftljàn hjcgen tic ócfcpiieïlcemt iëtatm
ncraei / öat De «©ntfanaerss ban't «cfjt bah üi'
fiomiieenUe uptuóo!/ iifeget ban tocgcrt fijne mai^
flept ItcBtettiniiei^aöenban OoftendefjaWienéBfi^^
epftljtbartèenijie^cBeepcnljflrt&fe ^?ohinrfeH/^öié
àlttaet; IDUKII i^ntoeét^ofté antoe

36a 3 roaretü


-ocr page 313-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ 66% tiiitrctt ittseloópm fon&ec laft te 6?eec&in / cft ofiligcec-
— biB eemg? anùécc om Dwcö « tldlm btiti? öe fi-^aUiti
je bant fdbe
m\yt/ iiet toelcfti oojfaccö Ijaötie gesöe^

umaenljet CoHeate tec setumcalfteiJtCEfitoOT&dn
Zeelandc, ' ' " '.....

om te Domacccileceit eetiigöe ^f&eepen

ijan'tgef^ìieOoftende, gela&ennaccSpangien, ijte

lioo? orttoiéc BalJöen oibtoongm gljetoeell ban te 100=
pertob öe Öceöe ban ν
Uifingen,ten cpn&e omme ban
geliffBenban IjaecteeplTcijert öetcecOtbanmöomtl
«nöe up^oec öat men lic&t in tiie |^?obinttett / ofte te
becfitósen bertictecinoD bmii>enmoetbJtlenöeobec=
laibp ïte bobengenoemDe ©ntfangecjS begaen/ te^
ÖÖertsi be soetie mtentie ban fijne iBa/eftept enöe fon»
ijeröemüffebaniien ïiaelitbanförte ^Domepnen en^
öe dftnantien in jSc&ccïanïit ; baewm begeetenöe
te betoaren be goebe cojccfponbenttefoo noobtclj boo?
öe toelbaect ban Depbe be Staten/ ban boo? te ftomen
allewroitoes? cnbeaDiipfen fceaöeujcbambcb?pöept
banbe Cbmmecne banbc cefpecttbe o^nbecbanen/
enbetegcbenalte eeclijcbe bolboentnge aenbegefepbe
i^eecen Staten «!5enecael. ®eloben bip bp befen te^
genb)oo?i)tgi)mban p;omptelüc6 te boen ceftitueren
aenbe gi;eintecelTeerben alle be cetBten bie befelbe on^
öeöoo?li)£& öebben betaelt/ gelijcft ban gelijcfeen te
boen cafferen / becniettgen / enbe ontlaflen be
totSten / bie fp boo? be boo?f(B?ebe faecto Dabbe g^e^
0e1|}eni «ü^nbebatmeei; i^falmen bemieubienbeoj^
b^ebieben boo^fepbeniltaebtbanbe ^omepnenenbe
^tnantieban ^üne H^ajeftept bp eenfpeciale atte
öeeft gegeben/ gebateewtot
Bmffeiben dertichften
ban ;®ecembet:le|lleben boo?laflban fijne €ïceüên=
öebenï^eet: naacguiss
de Caftci Rodrigo aenbege^
fepbe (©ntfiangecsi ban'treeöt ban inftomfl enbe upt^
boectot
Ooftendeenbe Brugge, enbeanbece ï^abe^
nenbarft «©jaeffcDapenbe ®?obintieben®laenbe=
ren / geBootenbe onbec be gegoojfaeniiiept ban i$0ne
iiaajePïpt/ban 8ae«; tn't toefiomenbe f ontöouben ban
ïjetgefepbeireciitaenbe ^cSeepen ban tie f^obin;
cien/betoelcfe becobligeect fpn boo? (lo?m ofte anbece
nootfaecSdöcöijept te loopen inbe gefepbe 3fêabenen/te
boen betalen. aOBaet ban top beloben foo Saefi boen==
Igtftte p?oiutei:ettbe SatiftcatiP ban jtjne aöcf^be
Cluellentie. si^elbecflaénbe bat be gefepbe leecen
staten <i5eneca^ onjsi fuUen boen lebeten eene 1
Beaetein iie8oo?löcRe ^?me/toaetl)pfp ftaer
bet:binbenbanp?omptdi)t&be(0ofienbif$e ^cgee-
{len te fullen boen ontipiaen / )egenb)oo?bitg op be
beban
Vliffinghen, ofte anbece i^abenen banfjaec
flebiet I om bie oo?faecft geatcefleect ! enbe te geben be
«pgen o?b?eiiaenbe (i^ntfangeciS ban'tcecötbantni
liomll ertbBiiptboec/ toeltftesön geflelt in be Zee-
plaetfen enbe cefpecttbe l^abenenban öace ^?obin
tien / alssba» godijcfien ommefonbec bilap te boen
toebecgeben bietoeltbe Ijtetbebootenjei motsten toe»
fenafgeQjfcSt/ingelöcfie boojballenbanbe <©nbecba=
nen ban fvjne USajejiept/ en cafTeten / bemtetigen / en
ontflaen be ®o?ti)totljten bie be felbe tee boo?fclf)?ebe
faecAe mocDten geùben gegeben. (^tgeloobe ban't
Inelcfte Debben top befe )egentooo?bige boen betbeecbi-
oen / ban onfe fjanbt geteecfient/ gejegelt met Öet ^e*
gel banon^ l@apen enbeonbec gigeteetltentbp ben
Dnbecgefcö?eben iSetcctatiii ban fijne 3Haaie(lept enbe
fóneUlmbaffabeinben
Hage benfcventhiendenban
^atWaCE^uyfent feftien hondert feven en feftich ge^

Gamarra.

(Cec «©jbonnantie banfpn «wdlentie onbectee£=
6ent

Richard.

Tlrpi^ecc Don Eftevan de Gamarra yContreras

VV &c. «Gelijcft beonbecbinbingefebecttoepnigen
tijbt Tjectoaectii bebent maecKt^ bat eenige (^nt-
fangeriT banöet cecljtban inöomll enbe uptboec / op^
eececgtban toegcnsifóne iBaielleptinbe ^ee-plaet^
fen enbe ï^abenen ban
Ooftende enbe Brugge, ban
.i^cDeepen ban bie ^jobtnnen onbegoojltjcii

foubetfltebbengeepfcgt/ btè genootfaet^ttoamtgfiei
toeefl/ omboo? ontoeetofte boo?anbecé nootjiïttfei
lijcbD^en gaec te cetececen/ fonbec bat bie l^ ge^oo-
henijabben/ tegengaenbe boo? bie obeclall getgeene
folemnelgcb toais aengpetoefen/inijetiEcactaetban
30?eebe enbe ban it^arine/ tuffcben fsne nfêaieflept
enbe be gefepbe ©eecen ^tatert g^ooten/ enbe bat öet
te b?^en iiS bat ftet felbe mifbal enbe befo?b?eii in an^
bete ^eeplaetfen enbe 3§abenen/tot meccbelgcite ftfia»
bebanbe j^abigatie enbe Commentebanbei;^pec==
tibe (^nberbanen / be toelthe ontfangen Rebben mope:
lijcbe ongemacben i ^aecom j^ebbenbe t^e^jcfiiobet:
toogtjenben ^nfiouben ban't gijefQJbe (Ccattaetban
©?eebe enbe ban lEacineb'impojtantiebanbefe faet»
fie / enbe Bet becfcöil ban ïjet becfoecö 't geen onssban
toegen begefejtìw igeecen Staten toajSgebaenj Be6i

boen onbecgoubenenbe geplicglijcben bolb?engenbe
jobengenoembe ®cactaten inaile ^ee-plaetfen j^a--
benen enbe ïfteeben ban fijn gebietin Cucopagelegcn/
fonbec.toeteflaenbat meneenicB tetötban tnftomll
ofteuptboec/ ali mebe batgeit ban ïêtD^enbanbte
P?obincien bie öaec ggebtoongen binben boo? ontoeec
ofte anbece nootfaetbelijcb&eben fonbec lafl teb?eets
feen fontlolfen fai epflTcfien nocD eenige fobanige ceth=
ten / aljS bie / toelche be o^nbecbanen ban filne
(lept in biecgelijcbe boo?ballen betalen/belobenbe te
iw te becfo?gen be app?o&atieenbe catificatie ban flin
ifeaiedept fooBaefialiS mogfielijtfiiii/ totbeme^
becfeec6mnge enbe bolboeninggebanbe gefepbe
een Staten <iEienecael/ bit alleisopconbitte/batfp
onsëootb fullen boenlebecen met ben eecften een acte
ingoebeenbebe]^?ltjtaefb?me/ bpbetodc&efpten
toebecfpben becblacen/ bat men ban ggelijtfien ftU
ganbeleninallebeEee-plaetfen/^abenenenbe Ktee^
ben ban gace l^jobincien tn't cegacbe banbe ^tgepett
to^omenbe aen be (©nbecbanen banfijne i^ajeH^t.
(^otgdoobe ban 't toebte gebbe top befen tegentooo?'
bigen boen becbeecbigm / ban onfe ganbtgBeteeciient
enbe gefegelt met Bet ^egelbanonfe
a^apenen i ent»
Onbecteecbent bp ben onbecgBefcö?eben i§etcetac(si
ban fijne msajeïiept enbejöne sumDaffabe. 3In öen
Hage ben fevemienden ^anuaCÖ feftien hondert fe·;
ven en feftich
geteec&ent

Gamarra. (L,s.)

van fyn Excellentie ghe·

Ter Ordonnantie
teeckent

Richard.

SIBaei; op geb^Ubeceect 3|jnbe /gebben gaec l^o.
H^g. be gemelbe ^eecen (0ebeputeecben boo? be
nomme moepte bebancbt i enbetö boo?t!S goetgebon^
benbatbebobengecoecbecec{p?otgue 3icte.e bp '
Igo. iBog. mebe ggepaffeect/ enbe ben geba^ten
^Cmbaffabeucbecganbtceptbtfouben too?ben:4Ei ,
mebe go^ebonbenijS bat aen't Colle^tec ^tmti^
calitept in ^eelanbt gefcB?eben foube too?ben /üat
Öaec€.aen(lontsïbeboo?f5gean;e(ieetóef(®^enfou'i
ben ontflaen/ onbec cautie ai^ boocenj jijnbe giecbon
eocb oErtcact aen ben meec gemelben Igeec
beuc becganbtcepcbt/ om te ficecben tot b^ (φ nae^
cecijtinge/.enbetoijbecsstebienenfulcjcenbe baec Bet
beBoo?be:<iBieöc6ooc6fobanicB «Êctcactgefonbeniii
aen alle be anbece CoBegien tee aibmicalitept /om
Baec baec na tecegulecen enbe boen cegulecen allen ben
geenenbie ijet aengaett matg / onbec Baec bicettte
g^oocenbe.

ISaecbat be(@o(ienbifcBetot)^UfTingeaengB^u'
bene fcgepentoacmgBecelaceect/Beeft be |llacQUt$i
o?b?e gφnben om tot (^oflenbe tn accefï te nemen / ett

tmo? 3®a(Bten te betoacm tot Bacen Kofte/ g^iitb fint
iejc£ell.benleecJSe
|tbentSajborgh gecommw'
niceectöeeft/allefobartócbetoelalebupte confajt be
fcBepen ban Baec ^0. Img. «attinecbanen enbe
fetenen / getiwijïïteect gehwll jptw iw tèiwg


-ocr page 314-

1667.

en OORLOG Sevenen veerngUe hoeck. 283

aHwecofer&ccJintiriiotien/BetKilitban in mupt--

' iBonwnéaöiï^efiïöwmen.

^ cntie laecbolseiijï /totecbt oegoojt

tiatpjandttiicft tot etùecji/lùt

fthut ctttii antiecc]öc!jcö.ö - seceetföiappert bjengen.

Regimenten toegen o?b?eom een-
ftoittjii na be ipconttec-plaetfm te maccDetren/ iie toelc-
IBinaeltaentie^i'anfcge gelegen jyn/upt oo?faec&/
nat de iranff&ejfcontieren tegen öe ^aenfcöe met
^eileboltfiecentoteciienbectiult/aljai melïe metaOet:'
lepantmumtteban (0o?log[| boojften.

lÜfnljecftoticËeengcoot getaitoagenentot^juf-
fdaepjejlomammumtteeniïeantiece begoeften ban
4D0?l0C|^tn tie j^paenfcge ^eUerian^tge ülaetfen te
toeten. ^ej|Barqutj$gmt6t>e p^tnctpaelfte ^teiien
Mtfjtigöen en ban noottoeniügljetien becfien.

g^inl^ontnglj ban ®?ancBcijt6 in iBactio/ gafo?-
ji/i/omin'tïantrtbanEupclteengoeïJt aental be'
quante enÏie gDeejcpeamenteertie H^ineur^ op te foet-
licn/oiniiaecban öp bao?baUenije occa(tete mi^en
(letiicnttooitien.

^ej$tetenban ^jabantDettbentniBactioaenbe
jlBacquiiStoegef^neen ejctcaojtunaci^ petitie ban
tijccDonliect bijfïicB öupfent gulbensS/ omme öaet upt
te becballen be onëalien ban eenige nieuine jf 0 jtifita-
tien fieteptsi gemaec&t enbe nocB te maec&en.

ùe geffaittge ghecuct)ten/ be toelc&e nu fommi^
pe öagen tot 25?u(ïel Dabben gdoopen/bat eenige
fraitfcfje bolc&euen op ben böftDienben ofte fltStijien-
imi
i/cfet fouben becgabecen omtcent be naefte ^con-
ttetenban befec jöbts jSebeclanben/fieeftmen bec^
f$ei>itepecfoncnuptgefonb£n/omte bememen hjat
tianbebiaecDeptmocbt jtjntg&e toelcfee göecappo?-
teertöeti&en/in't minfle niet geÖoo?t ofte geflente
Jirttien/bat eenige iianftöelBilitietotriocö toe/Baer
È^ùfie te roeren.

®ettfe^enben3(!p?il/öei,
®e(!jabe«ngep?efïbecenbe/öaecï^o. Haog
bjaaen/ bat ben Sfimbaffabeut: ban iSpagnien
(imbtggemaetlttDabbe/batbeConinginne iSegente
lian ^pagnien goetgebonbm gabbe gem l|eei: ^m-
iialfabeurte continueren in ftjne o^btnarijÏ Klmbaffa'
Heaengaerï^o. iBog* 3©eerop ìì
S goetgebonbente
bitfoetfeen be ï|eerenJohan dc Wit enbe Kien ,
emine aenbengemelbenïleec SUmUafTabeuc te noti-
fiiteren / ïat be continuatie ban besS felfg becblilf enbe
amtia|fabei#er/gaer Ifòog. feer aengenaem
Ινβί.

3ln befen töbt toiect Bp be iSpaenfcSe ontbecfit een
fransi beflepn op Eupenbojgfi} baec ober ben 3l!u-
tfieucgehangen jijnbeenbe allesf B^enbt öeöftenbe/
(ijniie5Fcanfiöe (Ccoupen baec omtrent bergabert/
hü^cberbtoenen.

®anben<C!raefban|Ièegen<(E(oubemeur tot ^a-
ntm/ quam abbgsi/ bat Ijp oocti gabbe gehangen boen
fcllm een ban fijn getoefen '©omellöcften/befcfiHUiigt
Jan tóöebBen getrampeert in ben aenfïagö op Euïen--

bekeur enbe®o?|len ban ïSeulen/ iHunlier enbe
wbojgg / beben bierbingen ban omtrent tgiena
ttoaclfiiupfenbtmart/toth^enfiebattBaer aanben.
^otB(fomenbaer nae'öeeft gemerc6t( boo?aertra=
range enbe op fubfibien ban ©?anri&röc6.

^ej^eecnaareuisi geeft gaer lo. JHaog.aefïbent
Sasburg ben eertlenilftap getammuniceert/bat bien
W(i?eenfe6ercabbtjfenm«t|tociiii gabbe ontfàngen/
fecbatijpgetafranfcgelofbaflggefieltbjasiop ben
^Jtcn tiaintitgflen befer tegentoooibtge maent be
^Paenfti)c|^ebcrianbcnbpantìiiifiaenteta|bn/aIleiS
te cupneïen enbe berberben fo b?d gaer mogeïgcfi fou=
«e jyn/ fonber al booren eenige r^en tefuBen geben
"Pt Doebantgen oo?facc6fulcr onbemomen toiert /
«lacraifeen metben (latftte brfBen toaerfcgoutoen.
«5nbeoflel)?upcBtefpn <e.baerbp befetoooibeninfub»
(tantie: 55p aibi<n befen <®o?logg Bp befpranfe hwjbt
nengebangenupt eenige onge^nbeerbe pjetenfïen op
®^aöanbt enbe ©enegouto / gdijcB " '

ï>w?BSeöebenfalb)o?ben/foofu«enfp Hiebrnmettec

tijbt bf felbe p?etcn|ien opnemen en gebjupcBen tegens
allebeplaetfénbetoeïtfiegaa-^af Ifêog. tegenbjoo?-
bi<®in25?alianbt5!jnBe(itttertbei^at bjclte ggcloo^
ben igi/Bpa^jancliCijcft alle mibbdcn enbe motibcn
fullen aengebjcnt bJo?ben / om fttben ^taet bait gaer
i^o.nlo. contrarie impjelTien te geben/ban bat tot get
ledegeene be minile gebacgten geübenj oocb fonbec
tto0|fel(iilcrmetbioo?ben enbe fcgjiftentoel bc^>e(lti
gen; <!ebotg goe bafl lïnbament enbe tlaet op iaeiggei
lÖöteBdofïen fouben mogen geflielt too?ben/Banale
ïeen aföenome bjojben/ Bp albien met een ongφafl'ίOί
neert ggemoet toil conftberere get tCractaet ban eeu^
toigebiientfcgapenbeaiüiancieinben Sïare fcflteni
gonbert negen en bgftitg opgerecgt enbe geflooten tuf-
pen be ttoee Croonen/enbe met ConingglijcBe b>oo?i
ben enbe eeben foo googg BeBratgticgt. ^00 toanneer
nu baet tegen een jongen Coningg / be toelcBe naeu^
toelöcjcben ouberbom ban böf ofte fe0 Sïaren geeft Be^^
repcBt/enaenniemant ter toerelteemdj ongelijcftge»
baen / boo? bes felfsf naefle 25loet / bp toie beel eerbec
alle gulpe enbe Befcgermingg Begoo?be te binben/ tegen
alle recgt enbe reben in fpne Eanben aengetall toojbt/
bat biergalben altübt meerber rebenen tegen b?eembe
Staten opgeraept fullen Bonnen too?ben,

Jatter maer ttoee mibbelen jün ombe Jpranfcge
^effepnen tegen te gaen ; ^et eene / om (tcg ban bêfe
$9be tegen alle opBomenbe gebi^bt met be b^apenen /
foobeelmogelijtfitebefenberen. ^et anber/om met
©jancBrijcB tn eenicg accoo?bt te treben ober
m felftf
ongeficinbeetbe p?eten|ïen. a®elcBe lefie tnbe macgt
ban^pagnten alleen niet Ban geoo?beelt bJo?bente
5pn/ seconfibereert Bp gaer ï^o. SBog. gdgcB giet Bo'
beni$iaengebjefen/00tBplaetfentn^2aBanbt)xi0}ben
Befeten;fuloi; bat men al booren nootfaecBel^tB ober
bat fuB/ect met gaer ®o. Ulog. foube moeten conferei
ren.<£nbeb>ilbe(i>n^rc^.bertroubien bat Bp gaer
i^o. jiIgo.gterontrentfobanef^taireenbeggenereu«
fe refolutien fouben ter neberggefMt b)o?ben / ggelgtlt
be felbe nae gaere googe enbe oeroembe tog^gept ettiie
booifïcgtigStópt tot be gemeeneruH enbe toelftónt fou-^
ben oo?belen te Begooren.

^jjn irceli, geeft gem oittfi ggefeggt / bat am ben
«eer 3(mBaffabeuc ban ^angien oenflonbtiï bepe»
njiiEt foube boen afóaen om aen gaer jKo. be ge^
baet^^e confeQuentieban befen aenflaenben <i^o?los
booste blagen.

^ntoat manier ©?ant6rijc6 epnbelötfi geeft ge=»
baen efclatteren gaer beffepn/ij!Ì te ften upt bejs €0^
nitmj$^?tefaenbe€oninginne ban Spagnien ; be
toeicfieben 3llcct!S-®fr<®op ban Ambran obergaf
boo?bolgenbeaenfp?aeci)e/op toelcBe ^?ief be ent-
b)oo?t ban be Conmgin baer na te fien ijï.

Tradu£iion de Ïefcrit » qui a eflé delivré
par Pjlrchevefque d't^mbrun Ambaf-
fadeur de Fr mee ,à ia Serenifiime Reyne
d'Efpagne a CHadridi Ie dix Jeftiefme
de May mil fix cent foixante fipt.

Qi

Madame,·

Uoyquej'ay receu ordre expres du Roy mon
Maiftre par un CourierExcraordinaire de repre- ,
fenter à voftre Maj. les juftes motifs qui l'obli-
gent de commencer quelque demonftration de guer- sionm-
re contrevoftreMflj.je.doiï neantmoinsprotefter pour
la juftification publique de l'honncur du Roy mon ffta
Maiflre, &pour lafatisfatSion de voftre Majeft. en «m&juii
cecaccident, qu'ilapriscette rerolutionavecdesin-
tentions pacifiques : C'eft àdire j que fa Majeft. eft
diibcféeàacgepter toutsles partis raifonnables, que
voftre Maj» ferafervisdeluypropofer,afind'eftien-
dre cetincendie dans fa premiere fource: De forte

[uelesSaintsPeres
ens, afin de
àfgaroir que les cau-
fet


-ocr page 315-

S A KEN vamcS TAET)

i667. fes foient neceffaires, ou inexcufablespourla deflFenfe
·—— del'honneur, oula eonfervationdela juftice j& quc
les Princesayent coufioursleurs volomës, & Cpeurs
inclinés à folliciter, &: rechercher la reconfiliation.

Voftre Msjcit. fepeut fouvenir , qü'incontinent
aprësle rrefpasdu Rpy Catholiqu.e (quePieuaiten
gioire ) ia feu Reyne, qui foit en gioire, fa Stieur, &
Mere du' Roy mon iVlaiftrê, appella à fon inftance ie
Marqüisdeia Fuente Ambafladeurdeyoftre Majeft.
enFraiice, à ceqü'il feroitfgavoiràvoftre.Majclr, Ie
di-bidt de Devolutioh, qui competoit àu'Roy mon
Maiftre fur diiFerenteì Pro vinces des Pais Bas ciepen-
dantes de cette Couronne du clief de ia Reyne fon E-
.poufe j lequei droid eft acquis à fa Majeil. comme à
fiiie üiüqu.e du Pren^iej- manage du feu Roy Catiioii-
que fon Pere en vertu des ioix municipales, couftu-
tnes, & ufances defdits Païs, qui difpöfent, qu'en cas
que lè inariage fe vienne à diffoudre par la mort du
Pere, ou de la Mere, le furvivant joüit feulemcnt de
1'ufufruic de fes propres biens, fans les poUVoir alieflei
ny engager, & que ia proprieté d'iceux paiTe aux Fiis,
öu Fiiies du premier mariage àl'exclufion de ceux du
fecond. Voftre Majeft.refpondicàla Reyne Mere par
lemcfme Ambafladeur, qu'elienevouloicadmettre
aucune forte de temperamens, ou accommodement
fur cetre demande, Scaencore mieux tefmoignéfa
volonté pariesefFeils, queparlesparoies ,obligeant
du depuis les Peuples à pVefter un nouveau ferment de
fidelité au Roy CatlioiiqueFiis de voflire Majeft. afin
de les detafclier totaiement de la fujedtion deüe au
Roy mon Maiftre, fortifianrlespiaces, & augmen-
tant lesguarnifons,
Sc les gens de guerre comme fi
die auroit voulu faire cognoiftre à tout Ie monde,
qa'eile fe preparoit àmamtenir paria force ce que
Γοη luy demandoit par les formes dejuftice ,· Partant
Voftre Majeft. nefe doitpas eftonnerdece qns Ie Roy
mon Maiftreayantrecognu,que lesdemandesciviles,
Jes negotiacions, 1'interpofition de la Reyne fa Mere
& les tentatifs pacifiques, dont on doit ufer premiére-
ment entre les Princcs Chreftiens, Amis, Scf arents,
ne produifoient aucun- efFedt capabie de ^rfaader
voftre Majeft. ilprendfon recoursàla force j tj^ui eft
laderniere loydesRois,' oupour mieux dire, à fon
Efpée, kquelleil ne portepas inutilemenc, ' coinme
Roy Tres-Ciireftien j enconformité de la parole, &
da commandemenc du Dieu, afin de faire reparer les
torts j recouvrer fans aucune convoitife, ou ambition
lesEftats
Devi>luss.h Reyne fon Ëfponfe par droid de
fuccellion ,maintenirl'Hoiriedu Sereniiïïmè Prince
Dauphin Fils<ieleurs Majeft. & mettreenlibertéfes
nouveanx VaiTeaux.

C'eft pour cesraifons, quele Roy mon Maiftre
m'acommandé.dedeciarera Voftre Majeft.qu'iieft
refolu de iortir en Campagne a la fin de ce mois, & de
conduire luy mefme fon Armée, afin de prendre
ροΠείΠοη defditsEftats , foit eii reduifant parl'efibrt
de fes Armes ies inquiete2,6c fadieux, ou protegeanc
la plus grande part qui (e foumetcraala Puiiìànce
que Dieu, lanature, & lesloix ont eftably fureux,
mais comme Voftre Majeft. fera informée plus dif-
tindementdós intentions du Roy mon Maiftreparfa
Lettre particuliere, & des droidsdela Reyne Mada-
me parce Traitté, quij'ay ordre de mettreentre les
mains de voftre Majeft. je ne m'engageray pas a en
faire un difcours plus individue!, efperant auffi de
pouvoir conferer plus ampiementavecles Miniftrcs
de Voftre Majeft. fur cette matiere.

Ce qui merefte, Madame, a dire a Voftre Majeft»
avec toute foumiffion pour mon particulier eft de
faire paröiftre ladouleur,&defplaifir quej'aydeme
trouver obiigé de taire une expreifion de cetce nature,
qui peut eftrc la Denonciation d'une fanglante guerre
d'autantque fitoutsies jlmbaffadeursfontobiigezpar
ledevoirde leur charge de maintenirlabonnecorref-
pondance entre ies Princes, mon Caradere par lequei
jefuis dediéaux Autelsdu Dieu de laPaix, mefert
d'un lien facrè, afin que je le demande par mes prieres
écfacrifices, Scjéle voudrois racheter parla perte de

■! ■

mapropreyiejEtainfi, β VpftreMajeft».trouvebon > igi

quejè püïiïecontribuêr quèlque chofe par niù.n
nift;e jqui.puiffe fervir au répos, & accommodement ^^
deS déux Couronne? j'pbeïrayfes Royales ordres
aveé le'inéfme zele qu'eild fe peut promettre de qui
quece jpiideces fajédSi '

"Ìsotiingiis epgcit 25?icfin ïiefe aenfpjaccfi nei
mclt/,Utpïiealsibcililjt:

Lef tre du Roy.tres-Chreflïen Λ Ιλ Reyne
dEjpagneiDatée a S.Germain le huìtìef
me de tJMay.

Τ

Res haute, tres- excellente & tres-puilTante Prin-
ceiTe, noftre tres-chere & tres-animéeSceur,le ·
fincere defirquenous avons toufiousen de pro-
curerà demaintenir la tranquiliite publiqne, dont
lesTraitte2.de
Wfflphalie & des PiVfw«f ont donné au
monde des tefmoignages aflezefclattans, nous porta
encore fur la fin de l'année 1665. par une obligeante
prevention, qui ne fuft pas receiie a
Madrid de la mef-
me maniere, a rechercher les moyens d'empefcher
que rien ne fuft capable a l'avenir d'alterer entre nous
& Voftre Majeft. & nos Couronnes cette bonne intel-
ligence.&amitié, qui avoicefte'fi heureufement efta-
bly & mefme angmentée par noftre auguftemariagej
Ce fuft dans cette intention la, que la deiande Reine
noftre tres-honorèe Dame& Mere, a noftre Priere,
chargea le
Uarquis dt la Fuente d'efcrire de fa part a
Voftre Majeft. que s'eftant fait pleinement informer
desdroits de la Reine noftre tres-chere Efpoufe fur
divérs Bflats dtsPaïs Sas j 5cen ayant trouvéIes fonde-
raentsiblide3,juftes& inconteftabIes,elle conjuroit
Voftre Majeft. inftammeut par la tendrc amitié,
qu'elle avoit pour elle, de vou oir bien auifi fe laifler
inftruire lefdits droirs & en prendre une particuliere
connoiffance, afin qu'en voyant leur juftice auifi
clairemént qu'elle avoit fatt, lonequité laporteft en
jfuittea nous en faire raifon par un bon accommode-
ment,qui put defraciner toutfujed de mes intelligen-
ceentrenos
Momrcbits, qu'ellefcavoitaflèznos fen-
timents pour pouvoir refpondre que l'ori noastron-
.veroit fort moderez furies conditionsdaditaccom-
modement , & que fe fentant proche de fa fili, elle ne
fouhaittoit plus rien en ce mónde ,apres fon falut, ny
avectantd'ardeur, qaelafatisfadion d'avoirafiermf
entre no? deux maifons l'union & l'amitiè que ce
different pourroit bientoft troubler. Toutes cei
particularitez ne feront pas efchappez a la memoire
de V oftre Majeft, & les Confeilsd'Efpaignen'àuront
pasoubliénonplus/ii
quotiti di la rtffmfi, qu'ils obli-
gerent Voftre Majeft. de faire fi peu conforme à la
pietè, & a l'utilitè de l'inftance de la Reine Mere, &
fi contraire, fans doute , a rinclinationqueVoitre
Majeft. a pour la confervation du repos public, Cette
refponfefut,
qui Veflri Majefl'e ne ptuvoit tu aucufu »>»-
nitrt, ny ptur qtitlque confideration que ce peut efire, entrif·
dans la difiuffinn de cette affaire , ny ritn flipuler ou traitterfm
des droits qn'elh fcavoit efireftms fondiment·

Et auffi toftapres Voftre Majeft. envoya ordre aa
Gouverneur de
Γ/λβ//γ« de faire prefter Ie ferment de
fidelità auxEftats du Païs, & àtous les peuples. Ce
que jufqu'alors on avoit negligé da faire depuis Ia
decez du defund Roy noftre Beaupere j Ce refus
abfolude nous rendrejuftice, & cette derniere refo-
lution deliè'rà Voftre Majeft. par leur ferment des
peuples qui
font ■vtritablement nos fubjeSs du Chef de II
Reine noftre Efponfcjnous ayants reduits à la fachen-
fe & indifpenfable neceffitè, OU de manquer à ce que
nousdevons à noftre ihonnenr, à nous mefme, àia
Reine, & au Dauphin noftre Fils, oude tafchcrà
nous procurer par quelque
effort de ms armesh rai-
fon qui rious a eftè refuiêe , nous avons em-
brafifè ce dernier party que Iajnftice& l'honneor
nous önt confeillè Et par ce Courier expres,
que noHS depefchoos a i'Arc^jevefque eS'Aidrurt


-ocr page 316-

en OORLOG Se^venen^eeriighfiehoecL

noftre Ambafladeüri noüs luy cfrdotinoils de fairö
-fravnffa Voftre Majeft. k rerplüCion que nousaypqs
" prjfe de
marcili· iu ptrfimt « U^n if itnuis, à U ttfi'é ie
„ιβη Armee, ptür ijfijtr dt tiiüs nuttre en fojjiffiahije h
tui litui effartùhi iltuis les dits Fais
du chef de là Rei-
ne , OU d'.une eqHiralent & efl mefme tenlps de pre-
fenter a Vòrtre Majeft. ün'efcrit, que nous ayöiis fait
drcflerj contenantles raifonsde noftre droit j &de-
truifant pleinementles frivoles objedions des efcrits
contraires que Ie GouverneutdfeFIaiidres a.divulgué
dansle monde j Nous nous promettons cepi^ndàntde
fon equité , qu*aulIÌ toft qu'élle .aura ven & fait eiairii-
cerleditefcric, elle blafmera'fortléconfeüquiluya
efte donne de nous refufer une juftice ^ qu' elle tròu-
verafi claire & fi bien eftablie, & voudra bien"ein-
brailer les mefmes moyens que nous luy offrons en-
core aujoürd'huy, de terminer ce difFereöt óltre nous
parunaccommodenlenc amiable, afleuranteöcecas
Voftre Majeft» de diux chofes > 1'une, que nous nous
reftraindronsfürdesconditionsfort moderéeseuef-
gardàla qualite & a l'importance denos droits, &
Γ
àutre, que quand les prögres de nos armes feroient
süili hcureux que leur caufe eftjUfte, noftre intention
b' eii pit de /ts feiijjirdu déU d4ce^uinms éifpitrtient, cu
difen equivaUnt
en quelqueendroit ounous Ie puif-
fions avoir. Et que pour tout Ie refte des Èftats de no-
ftre tres-cher& tres-aimé Frere Ie "Ray d^Efpaigni \e
premier fondement fuppofe'qu'on nous rende lajufti·
cc,quinouseftdeüe, nousferons toufioürs preftsde
lei defFendre
contre tome «ggrtffim pmr les lujconferiiiTi ζί
ifapofltrii'e, que nous luy fouhairtons nombreufe &
fsnsfin, comme au furplus
d'e/ttretemi' tres-retigitufemim
iapaix, 'iftfi que mus in affeurames Ie Marqais de la Fuenie,
lorsqu'ilprit congé de nous, n'entendant pai^utlaJite
fiixfeitrempttedt tioflre intree dam les Fdïs Bas ,
quoy qu'à
main armee, pais que nous n'y marcherons ^uepour
tafcher de nous mettre
enpapffiin dece qrànous »y?
ufurpi : & nous remettant du furplus a noftre Ambaf-
fadeur, nous prions Diea qu'il vous ait. Tres haute j
&c.

ìKt Stontttgimté ijd^t op / lupbé al«

bOicDt: '

Traduéiion de la Refponje de la Seréniffmi
Reyne d^Ejpagrie a la Lettre que Ie Roy
Tres-Chreflien a eferite a Sa Majeflé, le
8. àe May, qui luy a eflé delivrée far Jm
Ambajfadeur daté e à Madrid le ii.du
dit mais de ^May 166y,

TRes haut, tres Excellent, & trés- f^uiiFant Prìn-
ce noftre tres chcr bon Frere. L'Archevefque
/^wir»«Ambaflàdcur de vòftré Maj. en cette
tour tn'adelivré la Lettre de Voftte Maj«ft. dù8.
du courant, accompagnée d'un Livre , &c d'un lìen
ercrit, reprefentantamplementlesmotifs, «Jue vo·
fireMajefté a pour prendte les armes en vertu des
droits, qu'il dit ; luy cotnpeter fur les Provinces du
PaysBas, aquoyon fatisfera avec plus de particu-
larité, mais entre temps je η ay pas Voulu difFerer de
refpondre à la Lettre fufmcntionnêe,quini'acauré
"negrande admìration pat lanoirVeautéjquepto-
duit un femblable deileln ; Èt encor que voftre Maj.
iniìnuc quelaReyne Tres-Chreftienne ma Soeur
(quifoiten fainte gioire) ledonnaacognoiftreau
Marquis dt U fame ,& que je me fouviei» bien,
qu'il m'cfcrivit Tur catte affaire, je me perfuaday
touiìo[irs,que ce n'eftoit qu'un difcours Domeftique,
& de cqnfidencc, puis que cela ne s'eft pas feit l'avec
'es formalitez d'Ambaftadeur, ou de Miniftre de v6.
Se Majefté ny en ion Roy£jnom)& je me confkmay

'd'autarit plus dan^a iiricfeHté de ce Dictame'j pai-cê isé^l··
Iqu'ayarit refpondu au Marquis une perite partie dei -s™» '
'tantdèchofesquejeluyauri>i$pù diré,rottiié l'yen
plus parie, 6c de s'eftre teu, apfes l'avoir efconté,ce
devoireftre parce que Γοη s'eftoit informe du droit
|duRoy mon Filsj&queron recognoiffoit labon-
pefoy; Outre que cette irtfiftuation rie fit pài riori
plusavcc lesformalitezrequifespar lesartìc es dela
Paix, afia deprevenii la ruptute, principalement
eu efgard a ce qu'il eft cejiain, qué Γοη a ftipulé daris
l'article po. du Traitté des Pyrené ss, que les preten j
fions de cette nature, quand mefmes on n'y aurolï
pas renonce, ne fe doi vent pas intenter f6r les atmes^
ains par voye amiable j &dejufticej & puifque vó*
tre Majeft. dit maintenarit qu elle eft preft à fairé uri
accommodement à l'amiable, j'y correffiòridsauin
tres volontiers eftanc (commeje le fuis) difpofée à ce
que ΓοΒ entre en conference fur lefdits droits, & quei
l'on en examine la juftice i ou les moyens d'accord ί
auquel effect on poutra riomtnerdes PerfonneSj&
une piace pour l'aflemblécjmais il eft neanmoins riè-
ceflàitejqu'entie tamps les deux parties iurièoyetit
toutesfortes devoyesdefait, & d'Armésj éfpérarii
que voftre Maj. fe contenterà de cefi oiftej puis que
tantqu'elle ne le trouveta pas bon, je fuìsobligée eri
confcience,&par le Miniftere Royal de la Tutelfedii
Roy mon Fils de deffcndre fon bon droit par Ics meP·
niésvqyes,&c.

(Ccanflaien in 't lèclKriiupiiS /üiïiïie ató böïgti

GeféhrifÉ van den Aertz^Biiïchopyan Am·'
' brun, Aittbalïadeuf van Vranckrijck aert
de Doorluchtigfte Koningin vati Sjpaü^
gien den . . Mey te Madridββien htnt'·
dértfiven enfefiigh behandigc.

tth ban iim δοηίηοί mptiiit |féee(ie| UM
een e][itrao?imiarifen Couciec ejqp?effen lalt ont^
fönöenöebbe/atoeJPaietleptöe cefötbaecbtgi
ooifaHente bectfjoonen/We Bern ìibringen een.aeHi
ben0g tot een beÜDp ban jpo^Iocg teaen Woicp^ii*
fiept temaecficiV fo moet ti&niette minpjoteffecetot
openbaee iulitff catte ban ίκ& Ι^οηίηαίίί ntim ,^ec(ieciS
eec/entotub)ec|laie^t$ratt0factte in be^ Qfie»
legBentijept / bat^piriecefolutte cenomen Ijeeftmet
b?eeïifami0e wtentten / bat tji te fecgen/ ba^fpn jtSa^'
jeliept sgebtfponeect tg alle cebelgclie tonbttte bte ub»
iKajeflw gdiebe fai too? te (lellen aen te nemen/
om befen bjanb in fpn ectllen aenbflitgö te fmoocen*
5in boegen öPfoogefteltiiS alii öe ©itntett/boitensi
be leere bet i^epligSe ©aberjs in be <i0it|ïeliicfeö
ïftccifteiieöoorente 3ön/omöunne(©o?logen milt*
baetöttD / of oof6 B^ltffj te maöen : te toetm / bat
be oorfaerten nootfaecRelpcft ofte onbet;mpbe{öfa jij»
om fijn eec te befmbet;cn/ of be iuflitiete begou*
ben / en bat gate totllen en gecten altjjbt^ nepgeü/ otti
be becfoentnge te foecfien en nae te iagem

ötoelföajeHeptfianinitócj^ticö ^/ijóe bat teiii
(lonbtnaebebootbess Catftotót6en ïtoitinfliS ( bie met
<i5obtngöeloobemoet rujlenjbe gtetoefme |»ηίηί
ginne ( bie in be i|emrfftBe glorie 5P ) fi>tt su|iec/ af
jlKoebec ban ben Èoning mpn ïiöójiec / op fpn m^
(Ìarttiebenjl©atfl[UÌ!<Sde laFuenteutoeii naafwepttf
3ilmbaffabeur in
j^mic^cücI^ tip gaec ontbobm geeft/
opbatDputoelfêajeflept&eto foube maetl^en get
i;e(Dt ban Ti^ebolutte beit ^ontng mp Itleeftet: (iòm<=
petetrenbe obet betfcBepbe l^ebettóntfcge #?obnKÌen/
ban befe fn^oonebepenbecenbe/ tiptten yoofü» enb«

b^ti


-ocr page 317-

i86 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

^67. ban bKoen tie ï^oninginne fpit «^emaele : toeltfi mgt
befelbc Daw JiBajcftcpt Decfi o&ehwgm/atócenige
g^ocötcc ban't eecllcöoutocUcfi
DcjS gctoefenCetBolB-
feen iöciningiS iiacm ©aöec/tipt ftcaitjtban ijé Beuren/
co|tumen/eii ai^naen bec felbec Eanijeitj inBoubenbe/
toanneecöutodöcft öoo? ©aöeciS of KSoeöccsi iiocilJt
bomt 0ci)tfToitieei;t tc too^iien/imt ί>ε een iangHlelaen&e
alieen't b^ucgt jjeb^upcB ban fpn cpge
0oei>ccen geniet/
fonliÉC bte te mosen bcrh?eemiien of befiaaeren/en öat
ben epaenöom tiec felbec comt op öe ^oonen of g&ocö-
tewnbatt'teet(le Doubjelij^/met uptflupttnge öer
ftmticcen ban fiet ttocebc : en bat utoe D^jefi^t aen
iiegefcpïiei&omnginneiieHfioetiei; ban mpnen Üeec
ijoo? ben felben ^mbalTabeuc anttooojbe / ot> bten
epfcfj ganfcl) tjeen temperament ofte atcommobement
te bJülen toeftaen,· betupgenbe oocft befe Dai» toille
ηβίί) meer met baöcn ais mettooojben/hjanncerfe
beSJntDoonbeusibcrfclbec ^lanben met eenen nieu=
toen <ecbt ban getroutotgfjept / aen benCatljoIijcften
ConingutoetjjBaieUeptii^oort/Beeftgaenbetptìciii
ten/ om be felbe alfo t' eenemael ban be (@nberbamr|):
Bept / btefe bni jàoning mpnen ï^eete fcBulötcö fpn af
ti tóflben / bc paetfen becflteccftenbe/ en be gamifoe?
nen / en 't getal bet folbaten alfo bermeetbecenbe / ali
ofub}e,pa)c(lept beganfcQetoerelt beleent gabbebnl^
ien maecften/ batfeöaer öetepbeom met getoelttehjit=
len tnDouben't geene batmen 9aer Dp fo?me ban reeftt
afepfc[je.J^ieromenmoet utoe iBajellept Ijaec niet
bettoonbecen/ fo be ïSoning mijn ,iBee(let/ge(ïen ijeüi
benbe bat be cibile becfoecfien enbe öanbelinge enbe
intetpolïtic ban be Coninginne fpniKoebet/en be
b?ecbfamc nnbbelcn.btcmenonbet Cftjiften ^?inccn/
®?ienben/en55loetbecbjanten/eer|l befioo^ te ge

bebiegen conbe/ nu fpnen toeblucgt neemt tot ijet gge>
Voelt/ 't toelcli be uptecde toet bet iöoningen tiSj of om
beter te fpjeechen tot fpn jgtoeetbt ; 't toel(| bp alj$ be
^lbet'C6?ifïeli}c&fie Contng niet te betgeefjS en
bjaeggt/boIgenj^Det tooo^bt en'tjsgebobt <t3obt0/
om'tgöebaene ongeliitft te boen repareren/ fonbet
sentge begeerüc68ept ofte eergieticöept be Staten bte
aenbe3Soninginnefpn<i5emaelenaettecöt ban fuci
teffiebetballenjpn/temaecften te fttijgenbeörjfei
itiflè ban ben <!^oo?lucj[)tig|ten BoIpDpn be ^oon
ban ijate Maieftepten te Danbt^aben/ enbefpne rtieu=
toe ©affalen in b?pi)ept te (lellen.

<®m befertóenen Beeft mp be Koning mpn USeeflet
bebolen utoe iBajepept te betMacen/ bat Öp giierefol^
beert i^ op'tepnbe ban befe maenbt te bèlbe te tree-
6en/ en felf fpn llegct te boeten/ om be gïjefepbe ^ta^
ten in poffeffte te gaen nejtvn / 't jp met be onbieebt^
fame enbe oproerige boo? getoelt ban 3©apenen on-
ijer ftem te bjenjjen / 't fp met fjetbefcöetmen ban ben
mee^en goop bie ficg begeben fai onbet be matgt/ bte
<iPobtenbe|3atureen be 3®etten ober öaet gefielt
ïjebben. g^oclibetoijl utoe aBajedept partttulietöer
onbetrecfttfalcojtnentoetben aengaenbe be intentie
ban ben Coning mpnen leer boo? fpn epgenen b?ief /
enbe aengaenbe be gerecijttgljeben ban iHebjoutoe
be öomnginne boo? bit (Cractaet / 't toelcft mp belaft
tiiin utoer H^aiefieptie f)anbente(tellett/foo en fai
icfe baer ban tcgl)entooo?big9 geen pertinenter bif»
toutsi gaen maecften / betijoopenbe ober befe ma-
terie met utoet .pia/efleptsi HSimflerjS b?eeb<t te con-
fereren.

s-ii

Ilu fcljtetet boo?mp felben fn't bpfonbet nocö ober
iKabame/ bat itft utoe .ïBaieflept in aller ootmoebig-
öept befient maeclte / en fegge / bat ic6 mp met gtoote

een aenfeggcnltan toefen ban een bloebigen «z^o^logj
toantalitlbatelle ^Ombaffabeurj} ban toegen ftaer
«ualiteptbcrplicljtjïinbe goebe (o?refponbentie tnf-
frrjenbc^^lincenteonöerijoubeni^ooiff/batöetirai
racter/'ttoelcBmpten bienfïber 3iutaren ban ben
«iPobt bCiS ©?ebeisf toege - epgent Beeft / mp nocB Bep-
itcBltjffterbedJintommetmpngebdjeen offérBanben
benj^^ebtte betfoec^m/ cntontfcj^te/bat

lenleben foubm mogen 11005 1667

pen. j^etljalben fooüïne Ifêajefteptgoetbtnt/ öat
icft p^tiiat?? mijnen trtcnjl bp mecö 6?engen / tot tuli --
enbe actommobemòit ^jan bepbebe ïSroonen dcec»
henö?/ icfifal öaerBómngBlÖcfie bebelen metfoòba=
nigen pbet beöertigen/ alffe ban pe"htant ban alle Ijace
epgjjéne enbetfaten/ toiebat öpis/ foube moghm
bcrtoacï)ten.

Brief Hjan den Alder-Chriflelyekflen Ko-
ningh aen de Koninginne vanSpangien.
(, Gedateert te S^Germain den achjien Mey
'feflienhondertfevenenjefiigh.

C €ér Booge /fett uptmuntenbe/ enbefeei:.fI9acïjti=
Oge i^?inte|Te/onfe (eer liebe en.feet beminbe^u(ter/
be oprecBte begeerte bie top altijtgeBat Bebbcn om
te piotuteten en berbebige be publjjcfee ru(ï/toaer ban
be (Ctactaten ban 3©e(l-pBalen enbe Ppceneen acn be
tocrclbtgBenoecBftlaerblijc6elijcfiegBetupgentlTeBcIii
ben gegeben / b;acBt onjs nocB op 't epnbe best ^aetó
feftienBonbertbijfen fe(iicB boo? èenobligantepjsbcni
tie/bie tot iBab?ib niet op be felbe topfe toiect ontfan^
gen / tot opfpeuringe bet mibbelen om te beletten/ bat
tn toefiomenbenietsi capabel en fonbe jtjn befe goeiie
tntelligentieenbebiienbtfcBap/tulTcBenons! en utoe
maiejlept en onfe jftroonenfaltecen/betoeltbifoii
gBelucfiigB Betitelt en felfjs m ^oo?lucBticB 3|utoei
lijcft aen getoaffen toass : 'ttoaiS met be felbe intentie/
bat be obeiiebene Coningimie onfe feet ge-eerbe ©jou-
toe enbe Ji^oebet / op onfe bebe / ben liarquisi be la-
Fuente bd[a(lenbe om ban Barenttoegen aen utoe
|lSaie(tept te fcB?pben/batBebbenbe ficB ten bolle
boen infïi?meccn ban betecBten bet Coninginne onfe
feet liebe =l|upiS-©?outoe op berfcBepbe Staten bet
l^ebetlanben / en uptgebonben be bonbige recBtbaeti
btge en ontoebetfpjeecltelìjcfte fonbamenten/fputoe
3HSa)e(lept boo? be tebete b?ienbtfcBap / bie fp boo?
Baer Babbe tn(tanteliit6 berfocBt / ficfj oocB toel te la^
tenin(iruetenbanbe gefepbe KecBte/en baet banpac^
ttcultete BenmflTete nemen/ ten epnbe om Baer ^ufiitie
(ïenbefoBlaeral^fP gebaen Babbe berbolgenjS bo»
eQuitepttetoo?ben geb?acBt/on!StecBtte boen boo?
een goebt actommobement/ Bet toelcBe alle reben ban
mi0bet(tant tu(TcBen onfe iföonatcBten mocBt upt^
toepen/ bat fp onfe fenttmenten genoeg toifl om te cottf
nen anttooo?be/batmen onjs/ toegens be conbitien ban
't gefepbe actommobement feermoberaet foube bini
ben/enbatfpgeboelenbeBaer epnbe/op befe toeccit
niet meet en toenfcBte (na Baer
5£üigBept) nocB met fo
beel pbet ban be fatiffactie ban tulTcBen onfe ttoee
i|upfen te Bebben bebe(iicBt eenicBept en b?ientfcftap/
bte bit bi(fetent Bae(lelijc6 foube Bonnen tcoublee#
ten. 3fille befe particularitepten fullen be gebacBteniji
ban utoe Itlaieltept niet ontfcBootetV en be lüabert
ban ^pangien fullen niet meet Bebben bergeeten be
qualiteptbanBetattttooo?bt/batfp utoe ifeaieficpt
obligeetben te boen / foo toepnigB ober een Bomenlie
metbe<©obtbjutBttgBept/enbeBetnutbanbein(iani
tie banbeContnginnelBoebet/ en/fonbetttoij|frf/foo
(ontratte be inclinatie bie u,#a)e(tept Beeft tot be con^
fetbattebanbe publtjcBe ru(t. ^e anttooo?t toa$f:

batuweMajefteyt niet koft in ecniger wyfe,noch
om eenigerhande conGderatie, hoedanich die oock
mochtc zijn, treden in de difcuflie van deie faecke,
noch niets ftipulerenofhandelen op de Rechten die
fy wlft te zijn fonder fondament.

<δη terdonbt baer naer/ fonbt utoe|lSaie(tepto?ii?e
aen ben «Soubemeut ban ^laenbecen/om be j^taten
beiei3tantiSenalBet©oU:fiben<fiebt ban getroutotg-
Beptteboenp?e(tetenjïSulcicmeö tot bier tijbt toe

Babtgflenegligeectteboenfebertbebootbanbenobcr^

leben «ConingB onfen ^ScBoon - ©abec. g^itabfoluK
tefuietbanonsicecBtteboen/ en befe laet(te tefolutte
ban aen u |©aie(lept boo? €eb te betbinben be mlC'
iiiwn/Wetoeerliiiiionfe «©nlKtbanerijn/wptbenBWg

D8


-ocr page 318-

nVceititept/oftem meuecen acit't geen top fcöulötclj
fpiiaertoitfe cec/oitiS fdifs/öe öamttginne / eit ben
éoIpDön onfi" ! of / eentgfj e(fo?t
ban onfe a®apenen/te ontiec(laen te p?ocucecen öe
reien öte enjS getoepgect ijï getoeefï / öï&öen top on»=
lielll
ött laetlle gebeelt/ïiat be gecetljtitljept en eec on$i
ijeDDcn aengDccaben ; boo? befen «Sipjeffm Cou^
ner / We top afbeetbtgen aenbeit €«5 -25ί|Τφορ ban
Ambrun onfen 3Sm&alTabeur/ o^bottnecen top gem te
iioen toeten aen utoe ifeajeflept be cefolutte bte top
lebben gl^enomen / om boo?
't epnbe ban befe maenbt
iit pccfoon aen't l^ooft ban onfe Hmtee te mawBecen/
siionitetcacBtentnpoffefltetc (lellen ban't geen m
iji 32cii£clartben onjï toe Iie0oo?t upt Det gefepbe ïgooft
batibcConinginne/ of een eeuibalent banbien/ en
tecjelbectijbtaen u|Ka)e|iept tepjefenteren een B0ei
fcöjtft / bat top öeböen boen bjeflecen / befidifenbe be
rcbcneii ban ons m0t/en ten bollen om(iootenbe be
fdbolc objectten ban be conttane gefcg^iften / bte ben
(èmibenteut ban lOlaenbeceii aen be a@ecelt geeft
oijetitbulgeett ; οηι$ onbectuffcgen ban gaec btlltcl^'
Öjptbeloobenbe/bat foo Daelïfp't gefépbe gefcimft
jiil Dcbben gepen en boeit eiammecen/ 3p ten googpen
fai blameren ben caeb bte nten öaec öe^t gegeben ban
onö ceit 9!ii!iitie te toepgecen / bie fp foo Blae»; en toel
Gc(ldtfalbtnben/cnbe felbe mibbelen bte top Daec
tiocD bagelijcr aenbieben toel toillen onii;elfen/ban
aitoijifcljtltiifllOenonsiboo? een mmnelöcft acconta
moìienient te tenntnecen / becfeecftecenbem bien gDe»
balie u .ilaieflept ban ttoee bingen. t^et eene/ bat top
ons fullen laten gDefeggen op feei: mobecate conbttten
teiiacnrienbanbegualttept en tntpo?tantieban onfe

bojbec te pouffeceit / ban tot öet geen onss toebeöoo?t /
ofbanöaecequtbalentineentg gttoed/toaec top get
foube fionnen ftebben/ en bat boo? alle oberfge iStaten
ban onfen feeclteben en feec Bemtnben 25?oebe»: ben
Sonrng ban ^pangien/ 't eecfle fonbament «ptgefon»
ti$Mbatmenon.{Ìgeti;ecf|tbat onj$ toeb^oojt toebec
geeft/top altijt geteet fpn be felbe tegenis alle aggceffte
tc itcfmbecen / om bie Dem te confecbecen / en tot fpn
p?ofpmtept / bie top Oem talcijclj en fonbec epnbe toe
toenfcfjen/alstenobecbloebe om feec cdKgieufelijcft
tel ©jebe t' onbecBouben/ gBelijcS top ben iH^acquiiS
bela Fuente baecban becfeecftecben/ toanneec ftp ban
onsi affcl^ept nam/niet becllaenbe bait be gefepbè ®?ee-
be \m onfenttoegen fp g0eb?ootSen / boo? onfeintotljt
in be iSebeclanben / öoetoel getoapenbec gant/ betoöl
top bectoaect.e geen niet en fullen maccgecen/ alsi om
onsiteftellen in poffeflïe ban'tgeen onuonttoelbicijt
ie/onjiboibeciS cemittecenbe tot onfen 2llmBaffa=
beur/ bibben top «©obt bat Dp u öeöBe/feec^oO'
δί/ic.

Antwoort van de Doorluchtighfte Konin-
ginne van Spangien op den Brief by den
Alder· Chriftelijckften Coning aen hare
Majefteyt den achften Mey gefchreven,
en door den Franfchen Ambafladeur be-
handicht. Getadecrt te Madrid den (?-?»
en twintkhflen dito, in 'tjacrfiflien hon-
den fevm en fefiigh,

Höotl)(jcbocen/55oo?lncïjtitDlien/ imtijtigDfle
/ liebe en toaecbe 25?oebei:. g^en Siewss -
2ö!(Tcljop ban A mbrun utocc 3l®aje(lsi. SUmliafi
fabcur aen befcl^obe/ Oeeft mp beftanbigijtben 25?ief
nan itociBaj. ban beiiadjfien bcfejsiopenbemaentis/
?5M«rcf)ap niet een öoecB/neffensi ooti&cengefcBiift
wm felbe geHclt / in 't 6?rite beitgoonenbe be 00?^

en OORLOG. Seven m 'veertighfle hoecL· l8 7

,ίίτ öebatilieCottmainne onfe l^upsi· ©joutoe/oniiψ--
iZ-bìXtft öcDbenDe tot öefe beciiiiettijen m mùifpettfable
' ' nttMtmi ofte m meuecen acit 't ocen top fcöulötcö

tebaecbenuiitficafötban begecetDttgöcbenbtebefel»
befoubencojttpeterenopbejgebeilanbtfcfie 3^?obin= ——
aen. 3©aec op ti?ebec en pacticuliecbec
fatiiSfactie nae
bel
^bolgcnfaljonbectuflcOen en ijeö ieh niet toil'=
len uptftellen op ben boo?gemelbcn 25?icf te anttooo?»=
ben/bat bie mp een gcoote
bectoonberinge aenbiengt
ombenieutoep?otcbui:cbieuptfulche0i boojnemen
itffpjuptenbe. a®ant Doetoel utoe HöajePept infï-
niieect en onjï laet toeten / bat be 3llllec Cfeillelytfetle
iöomnginnc mön ^uflec ( bie met ben öepligcn «iBob
bec9eeclic6t5P) i)et felbe aen bejiBarguisi dek Fuente
Öeeft te Bennen gegeben / enbe bat icfe tod gebatljtitD
Den/batDp mp baecobergefcD
?ebenÖeeft/ folietitU
mp bocöaltöbt booi^aen/bat niet anbecjsen toasi ban
eenbifcouriionbec ^omeflijcBen tn conffbentie ge^
fp?oot»e/betoijl öet met
geen fb^malitepten ban 3llm=
Baflabenr/of jiBinidec utoec üajellept/ηοφ op utoer.
iKaieflept öoninlötöen naem / boo?ge|ielt en ii gije-
toeeft^ntoeltteoprecOte eenboubige impjeffie icEt
be!$ te meer Bebefii^t ben getoo?ben/ om batmen ben
gefepbeniISacqui!^/toanneec tcB Dem ban foo bee(
bingen bte icBöabbe tonnen BpB?engen/niet ban eert
Blepngebeelteen öabbe geanttooo?t/obec bat (iuch
niet meec en öeeft aengefp^oocften/acljtenbe bat Det
flilftoögen op'tcappo?t Bp öem gBebaen/baec iipt
moefl fp?upten/ bat men (ïcö op 't
mijt ban ben lo^
ningö mpnen ^oon naebec geinfojmeect en be opcecD^
tetoaetöept bec faecfte Bebonben Dabbe. SSeneffenjS
bat befe inftnuatte oocft niet gebaen^tiS met be fo?nta«
litepten bte bolgenjs be actiheleit bejï ©jebensf bec^
epfcöt too?ben/om't Bjefeen besi felben te Beletten/boo?"
namelijthtenaenfiat Det feecltec tei/batmen in Det
megenticöfte acticulban Det (Ccactaet bec ^^pceneen/
öebongen Beeft/ bat be p?etenfien bie ban befec nature
50«/ alöoetoel men bie niet en Dabbe gBecenoncieect /
met geen toapenen Bp bec öanbt genomen/ maec in
't
bjtenbeliici^ enbe Bpmaniec ban 3|uflitie aengelepbt
fullen too|ben.^etoi)l utoe iPajeflept ban nu fept/
Becept te fpn tot een actommobement in't bjienbeliicfi
temaften / foo toil tcö baec toe feec geecnr mebe bec^
(iaen/enteb2eben5Ün(gelgc!ial0 Ben) batmm
obecbe gefepbe iEfececötigöeben tn cenfecentietcebe/
enbecfdbecrecDtbaecbicBept ofte be mibbdtoi ban
atcoojtobectoege/toaectoemenpecfoonenen plaees
totte ©ecgabecing fai mogen «oemen j maec onbec^
tuffcjenijl cbentoel noobig bat Bepbe partpen alle
mantece ban feptelit&e getoelt enbe toaipenen opfcöo?''
ten : bergoopenbe bat utoe iHa^efiept met befe piéfm^
tetie(!cBte30?eebefalDauben / betoplitfianbei^tie!/
toanneec fp bie afìlaet/inconfcientte enbe boo? Det
3^oningBloc6e^mptbanbe®oogbpe ìxg l^0Hingi$
mpnen ^oonegeöouben Benfgn cecDt boo? teflaenen
te BeftBecmen op be feöje mattieren /

g^elKaceuss fcB?eef oocfeonbectufftDenbefen 35?fef
aen ben inning.

SiREJ

£JE advyfen die wy krygen, verfeàfckeren ons van al- -[ew®

Ie kanten, dat u Majefteyts Leger en toeruftingen
ten Oorloch naer defe Landen afcomen, hoewel on- etbjtga
dertuffchen de wettellj cke redene, die uwe Maj efteyt «n
connen bewegen om foodanigeeen Vreede te willen
breecken,indewelckedeKroon van Spangien foo
veel uwe Maiefteytvoojrdeels heeft gelaten, als haer
felven nadeeisgedaen ; alleen uytconfideracie om hec
Chriftendom in ruft te brengen ,ende eens uy t die on-
zalige Oorlogep te gerake, daer de arme onnofele On»
derfiten van beyde Landen foo lang en deerlijck me-
de geplaegt lììB geweeft,ende te vermyden andere
noch grooter Iwarighedep die geheel Europa nootfae-
kelijck fai moeten befuyren, ingevalle dat fulck eea
Vreede nietfoofeer om gewichtige redenen,als uyt
moetwilligheydcgebroockenwort. Nu heb ick dan
goec - gevonden om my behoqrlijck te quyten als ick
fchuldichben, indeftaetdieickbekleecje, uwe Maj,
te vertoonen wat ergerniflè dat het voor i dewerelc
geven lal alflcu Majefteyts Oorloghcn fuUea fieo,

tegCB


-ocr page 319-

288 S AKEN van ST AET

'1667. tegen een Broeder ende Neef die maer ƒ« Jaeren
fi lil.· oudt is, ende tegen een Regente, die de weccen van
den Teftamenteur onderworpen is /onder eenigc for-
me van Rechten te hóuden, oft eenlgen regel te vol-
gen van fatisfaöie te eylTchen.
So uwe Majefteyt eeriig
mifnoegen of prctenfic heeft, de billigheyt vereyfcht
aller maniere, datie de felve te kennen geve ende goet
make of bewyfe, niet alleenlijckaen degeintereffeer-
den in't particulier, raaer oock aen de nabuyrige Prin>·
een ) aeh de Natten daer 't verfchil over valt, als oock
aen fyn eygen Onderfaten, dé wij len na de natuy rlij ckc
rechten, felfs fyn eygen Leenman , Onderfaet of Sla-
ve, uyt fyη poiTeflìe niet feytelijck en mach llooten
t
Hoe veel min eenonnfel Kint, 'tfvelck onder ander-
mans Gouvernement moet ftaen, tot nadeel van al de
Onderdanen en van's Coningrijx lichaem,uyt krachte
van wiens wetten,en fomier wiens kenniire,men fulck
een edel geilt als den Kreyts van Borgondien is,niec
machaffetten ,raecovertredinge van dc Vrede van
Munfter in 'c geene dat volgens des felfs inhouc, die
naderhant in onfe Vrede ingeHoten is gheweeft, ende
volgens de onfe fonder gelijck als dier in bedongen is:
den Oorloch
fts maenden voor heenen aen te feggen,
ende aen de bygelegen Princen, die om liaer eygen pe-
rijckel verplicht zijn, het gemeen intereft haer aen te
trecken, Boven't welcke uwe Majefteyt aen den Mar-
quis rfe
la Fatnte ia fyn vergunde audiëntie ghefeyt
heeft, dat hygetuygenkonde metaendacht de felve
m de goede correfpondentie verlanght hadde,en de
Vrede beforgt te onderhouden, ende dat hy van Me-
Vroawe de Koninginne te verfeeckeren daér wel by,
mocht doen, dat uwe Majefteyt op de felve manier
ende in de felve goede wille fout volheiden: den Am-
bafladeur van uwe Majefteyt die te Madrid redderen-
deis, diergelijcke verklaringen meermalen medeghe-
daen hebbe.S ί R lek geve uwe Majefteyt te be-
dencken ,hoe onrechtveerdich ende onchrifteijck het
wefen foude, en hoe weynich de genereusheyt uwe
Majefteyt betaemde, een invafie te willen begin-
nen fonder die formaliteyten en interpofitien, die de
Chriften Princen van allen tijden gewoon fyn te on-
derhouden, op dat uwe alder- Chriftelijcke Majefteyt
geen Exempel en beginne te geve contrarie alle de an-
dere Chriften, contrarie haer felven en alle hare nafa-
ten.

lek en bidde uwe Majefteyt niet, datfe haer Recht
late varen ( indienfe het heeft ) maer alleen datfe het
verklare, en dan vervolge, noch datfe den Oorloch
Gpfchorte, indien met haerfatisfadtie weygert tedoenj
maer datfe fonder groot gewoel te maecken ende vy-
andelijckheyt te plegen, de welcke de oorfaecken zijn
datmen naderhandt geen accoort en kan makent ver-
myde defwaricheden dieanderfintshetgheheelChri-
ftendomfullenkonnen treffin,ende gunne datmen
tot handelingen mach komen. lek geloof vaftelijck,
dat Me - Vrouwe de Coninginne in geen gebreecken
en fai bly ven, uwe Majefteyt alle redelijcke fatisfadie
te geven, ende niet nalaten fulck een fake daer beyde
de partyen foo doer geinterefleert fouden werden te
verblyven aen de kenniiïe , Meditatie, ende voorts
oock aen de uytfprake van "alle de geene die door 't
breecken van defe Vrede befchuldicht fullen mogen
werde. lek verobligeer my, fo haeft als ick de oorfaeck
of de pretenfie van uwe Majefteyt fai weten, die met
Me-Vrouwe de Koninginne re communiceren ,niet
twyfFelende,of fy fai de fake compromitteren, op dat
haer intentie ende gcrechtigheyt voor de Werelt niach
blycken, niet na het oordeel van een of twee perfo-
nen alleen ,maer van allen in 't gemeen, ende in't by-
fonder van alle Princen des Heyl. Roomfchen Rijcx,
van de Kroon van Engelandt (met de welcke ick oor-
deel dat uwe Majefteyt de Vreede haeft fai treffen)
ende van de Vereen ighde Nederlanden onfe Naebny-
buyren, op datdegefamentlijcke Volmachtigde de
redenen mogen verftaen, ende die gelijck te geven ,
die gelijck heeft, eermen 't gewek van wapenen gaet
gebruycke j temeer alfodefaecke geen haeft en heeft
noch door het opfchorten der wapenen geen perijckel

f: «

5'

en loopt, maer ter contrarie beyde de partyedaer aen igg
gelegen is dateenyder voor de Werek doe blycken
de rechtvaerdicheyt van 'c gene datter op vólght.

Si R E, Dit vertooch ende deftf bede, die ick uwe
Majefteyt uyt hertelijckeaffediie voordrage, als die
niet anders en wenfche, dan van alle de Ghriftenheyc
van onfe Gebuyren, en gemeyne Vaflalen af te wen-
den de nieuwe onheylen en fwarigheden, die veel gro.
ter fullen fijn dan de voorgaende diefe geleden hebben
uyt de left geleden Oorlogen, daer uwe Majefteyt en-
de fy lieden ingewickelc waren,ende noch niet ten
vollen daer uyt gereddet fyn, dunót myfoorechtvaer-
dichte wefen, datick hoop uwe Majefteyt fai defelve
aennemen, ende wil verwachten, dat de jllmogende
Godt uwe Majefteyt ingeven fai te refolveren toe een
middel die rechtvaerdich ende lieflijck , endeelck
eenenprofijtelijck is,luyfterendenade reden,ende
behoorlijcke acht nemende op de tere Kindtsheyt van
den Koning mynen Heer, als oock de fatisfadtie ende
kenniiïe der ongedecideerde diflFerentie, bevelende
aen de Nagebuyren om alle de ellenden die contrarie
executie ofte violentien over degeheele Chriftenheyt
fullen brengen , te vermyden.

Ujt Brufel dtn Veertienden lAnj feftien hondert feven
enfeftich.

Φί i^eet 5iml)affaljeut ban ^patgne alDtec/ bwùt
oocl^ fielten ite bolgeitlue rnnacQiie.

IlS't (Cractact ban Dct JS«t0t öeu 5ïHec-«irD#elötfi=
tic Coningiinne/'t toeltit öenl^eccöen ^mDalTaiijut;
iien<©i'aéf
d'Eftrades ban toegen fijn jöonmgB öcii
leUtmben lEiap Jjecft tnöeUbect / bint men battec qìì
tra£i|ttoo?ùtgep?eteni3cec&e *©2boIutictc Sluflifice'
cenui>tiiai^iflo«e-^tlj?öbec €manuel baniBci
temi/öieiïocDfo bette öaet ban baen ijf/iiatljpiii
rijnJ
|i|lortebanbJoo?ttotb3oti?tinlJ?eng0t be 9ictm
ban donatie tiet jgebetlanben ben Coningij
bani^pangien
Philips de tweede aen fijne oubtllè
'©OtÖtet Ifabella Clara Eugenia in ben late bjiftiettf

fjonbctt acDt en tnegenttcB gebaent alsi oocB ban't cons
fentbaectoegI)eb?agen Bp
Philips de derde,boetii
maelss©siliceban ^pàngien sönbe/fijn^ijon ban»
DetiaetfieiSebbetfiKialsSmen fai bonnen (ïenuptiie
<2Ftcacten Stee öp geboecBt / fieneffenjS bat be gDe^
melbe ^^inceffe lip be ^tate ban 25?aliant boo?^oui
becaine ecftent ijS getoo?ben / alleen upt fecacDt ban te
ï©onatie/ enbe niet uptfiracBtbanbe <®ebolutie : öat
fpootltnae be boobt ban ben «ctjs-i^actog Baten
iBan/ geen ^onbetaine meet getoeeH iö/ maet fìnti
peli)t& <0oubetnante bolgens^ ben inijont ban be ^o^
natie.3©aetupt Waetlücfi bli)£ftt/ bat bit KetDt't
toelclt ®?ancfitijt&ficlj inbeelt op be i^ebetlanben pM
tö/enfonbereenicö fonöament ofte teben baec'top
fouöe mogen fleunen / en gelooft men / bat ben 3ïlto-
Cfjiiflelöcftflen Conincfe/hjaec Ijp baet bantetfjt
gi)einfo?meettgöctoee|l/be Sinbafle niet en foube
aéngebangenBeöDen/beelbjpnigetnoclj nae bat 8p
beit®?ief/ bie Diec mebe öpggeboecDt iiï/t)p ben

ï^eet Marquis van Caftel Rodrigo actt be felbe fpe

liaa)e|leptgefcB?eben/ Ijabbe ontfangen: op ben torit'
Be ÖP tiiet en Beeft toillen anttnoo^ben.

In 't Tractaet van de Gerechticheden der Aller-Chri-
ftelijckfte Coninginne van Vranckrijck, te Parijs
in'tlaer
fefiitnbmden feven en feflith, in je/»-M ghe-
druckt, pag. 216. wordt dit navolghende gele-
fen.

D^t Philips de tweede jConirtgB ban ^pagiifen
ban ttoee becfcBepben bebbeniS t^inbecenDrf"^
Dcnbe / ali namelijfft
d'Infante Izibelle, en Ca-
tharjn a
ban Bet eetfle / en ben p?injS / bie na Dein Ph«-
lips de derde gchjeetliji/ban Bet ttoeebet . ,
^icB om f olitijcBeconfibecatien betoWigeect B^cf'
gcbonben/bej^ebetlanben aen be 3[nfant Ifabeiia
te gcbeit ;
't gBebaen / enbe be donatie in alle be Sta-
ten beu gefepbe Slanben ingöebjacBt Jijnbe / .ow

gcf egj*.


iH

-ocr page 320-

OORLOGH, 'tSeven-en-veertighfieBoeck. 289

het Houwelijcktnet woorden van den tegenwoordl- x66fì
gen tyt te celebreren alle mijne rechten en affien feu- —i,
de hebben te cederen en te renunceren aen den Ko-
ningh mijnen Heere, cnde aen de Perfoonen die fijne
adie hebben fullen ,ende die fijne Majefieyc fai wil·
len , endc foo als het bedongen, ende particulierder
verklaertisindegefeyde
vier en vijfde articulen > die
ick meermaels geleien hebbe en hooren lefen, eer ick
toefiont datmen defe aüe foude formeren, en de be-
geerte dat die van letter tot letter, en van woon tot
woorc, daer ingevoeght werden : en zyn aldus luy-
dende,

II.

Dat fijn Catholijcque Majefteyt belooft $ ende
verbonden blijft te geven en geven fai aen de Door-
luchtigfte Infante Me- Vrouwe
Mar/a Therefa tot haer
Houwelick met den Alder-Chriftelijckften Koningh
van
Vr»7fckryck, en aen fijn Alder-Chriftelijckfte Ma-
jefteyt, ofdievande felvegemachtigt of gecommit-
teert fai ζ ijn
vyfhondert duyfifitgoude ireonen ter Senne
of de rechte waerde van dien binnen de Stadt van Fa-
rijs ;
welcke fomme in defe volgende maniere fai be-
taelt worden, het een derde part als't Houwelijckvol-
bracht fai zijn, het tweede op 't eynde van *t jaer na
het gefeyde volbrengen, en het laetfte derdendeel
fis
maenden daer naer ι in voegen dat de geheele betalin-
ge der gefeyde Somme van
vijfhovJert duyfint goede
Kroonentct Sonne
afgedaen fai worden binnen achtten
maenden op foodanige termynen ende porcien als
hier gefpecificeert is.

ΙΠ.

Dat midts de eflëöive betalingen VMÓevijfk»'
dertduyfentgoudeKreouen ter Sonne ^ of de oprechte

ME-Vrou Maria Therefa Infante van Spangien> en waerde van de felve op de boveugemelte termynen
van Godts genade toekomende Koninginne aen fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt, of aen
„ , -r ι-, η _ j— dengeenen die de felve door fijn ordre fai moeten

ontfangen ^ gedaen > <le Doorluchtigfte Infante Me-
Vrou
Maria Thereja haer fai hebben te vreden tc
houden , ende te vreden is met het gefeyde Hou-
welijcx goedt, foo datfe geen
rectmrs , affie . noch
recht overich en fai hebien,
om te eyflchen, of preten-
deren dat haer fouden toekomen , of konnen toeko-
men
andere goederen, rechten, ofte afliien op de Erf-
feniflen van hare Catholijcke Majefteyten hare
Ouders, 'tzy ten aenfien van hare perfoonen,
*t zy
in eenige andere maniere, of eenigen anderen ty-
tel geweten of niet geweten, om datfe vandi feivt
alle van vat conditie , nature j of qualiteyt datje fyn
vytgefiooten moet bleven
: en fai fy voor de onder-
trouwinge in 't werck te ftellen daer van in forme
renunceren met al de verfeeckeringen, vaftigheden,
en folemniteyten die daer toe vereyfcht worden en
noodighzijn, het welcke fy doeq fai eer fy trouwt
met woorden Λ/ΐΓ<ς/«»ί», ende daer na met den Al-

der-Chriftelijckften Koningh gefamentlijck appro-
beren ende ratificeren, foo haeft als fy haer Hou-
welijck fai ghecelebreert hebben , met de felve
verfeeckeringen , en folemniteyten, daerfe de
eer-
fle
 mede gedaen fai hebben, ende die da

bequaemfte ende nootfaeckelijckfte fullen moghen
fchynen ; waer toe van nu aen, voor ils doen ful-
len blijven verplicht zijn Alder>Chriftelijckfte Maje-
fteyt , ende hare Hoogheyt, ende ingevalle fy luy-
den de gefeyde Renunciatie ende Ratificatie niet en
doen,
dat de felve van nu aen voor alfdan alleen uyt
krachtevanditTraSaet voorgedragen en volbracht ge-
hoiidenworden
, ende fullen de felve, foo veel doen-
lijck is, beftaen in de alderkrachtighfte en behoor-
lijckfte forme tot volle vaftigheyt met alle claufu-
len , derogatien , en abrogatien van alle en aller-
ley contrarie ende In't geheele of ten deele beteec-
kende wetten, ufancien , ,ende cdflurnen gedaen»
aen de welcke ten dien effeöe
hare Catho^cke en^
de Aidtr-Chrifieliyckfie Majefiyten fullen Jeroguere» ι
ende datmen verjlaenfal, datfi van nu aen voor alt dan
gederogheert blijven door de approbatie dieft va» dit
Traffaet
fullen doen ■

Ende alfoo ick nu door Godtsghenade boven de
tw'mtigh Jaren out ben, ende foo het Godt behaecht,
H^ binac;^

• 2 JSn Brabant alttit (alOBC^ Otti Ijare Piibileaic" te
- KuDcn /cnDe om acn ùefe bace ^oubfcainc

allccn Dacc artcoutoiabfpt/ mare ootli fjarc
"'LafffCtiffngfnEBcntöept te bctQtjfen/ foo fecc
(temeefi
/ of mea eclooben tnorijt / bat d'ln-
Γ riiabslic bic 't aefrpDe IfectooBöoin bp tcc&t ban
Zboiutictofqnnm/ αεηιΕΕηί itiocljte taojDcn upt

ereninfynilfojieDEC^CiJt
.iifiienhondertacht en tnegentigh tjerftarit/ pjote-

ftccr&cn / Dat Die ü^onatie Oe iSrcgten en p^ibitegicn
LL 't «cïtogöom niet fη foube mogen fcftaben noct)
mtiubtciercn : ©atoocfttenfelben tpe bp na alle
&£IECCDC lupùcu ban öet jStDcclant malftanDecen
nm ficOOt gaenùe maecftten om t)et cecgt ban ^cbo·
üiticfnfabfUCöecBcfepDe Infant ifabeiie iJcacötigD
bafl
tc (icilcn / enOe bjeeöt upt te meten / om ftaec te
Doen bcrflnen / batfe fiace 5»oubetepne ©jincejTe
Djainaöeil^ettenban'tllant/enbenlet boo? belt
bfraelDcpt ban
Philips den tweeden Ijacen ©abec.
«Ifo jijn bffe jSaticn niet bergenocgt öace natueclij·
fic ©jinccfle te öebDen/baec en boben nocft foo pjecö^
ntttccdöatfcijaecoocftopbemaniere en toöfe ban
De fclDe tcftcHcn / bebben gaen fojmalifecen / op bat
ijECodumcbanljarenSitaet met öet cecöt ban öa·
ccn ^oubecain aliijt foube obec een bomen.

(gnbclictbaetneben^oochuptËomcn De bolgcn^
tieQcnunclatie ban be Coninginne.

iE-Vrou Maria Therefa Infante van Spangien> en
van Godts genade toekomende Koninginne
van
Vranckryk > Eerft - gebooren Dochter des
Hooggebnuren, Doorluchtigften, Machtigften Vorft
en Heer
?hilifs de Vierde door de felve genade Catho-
lijckenKoningb van
Spangien mijnen Heere, ende
de Hooghgeboorene, Doorluchtigfte, Machtighfte
PrinceffelVle-Vroujyeietó Catholijcke Koninginne
hoochlofFelijckerzaliger gedachte: Door ditlnftru-
ment, ende Ade van Renunciatie, en van 't gene daer
ïerder in begrepen fai zijn : fy notoir ende openbaer
jende geene die daer in eeniger maniere kenniffe van
fullen hebben, dat door het
tweede ende vierde articul
vanhetTradaet van mijn Houwelijck, belooft met
denhoochgebooren, Doorluchtigften, machtigften
Ymzz hoieys den Veertiendeni Alder-Chriftelijckften
Koning van
Vranckryck, geflooten op het Eylant, ge-
mmàixFaifantenia de Riviere Vidafoa^ reflorte-
rende onder de Provincie
Guipuuea, ende gelegen
by degrenfen van defe Rijcken en van
Vranirijckt den
fivende» November des voorleden laers fefiien hon-
dert negen
en vyfìigh gerefolveert ende gearrefteert is
geweeft, dat de Koningh mijn Heere (ter oorfaecke
entenopGchtvan dit Houwelijck, ende op dat ick
miin Houwelijcx en mijn eygen daer in brengen fou-
de) belooft heeft dat hy my
vijf hondert duyfent goude
Kroonenter ίο»»? foude geven, dieberaelten gele-
vert fouden worden op fulcke plaetfe en termijnen als
In't gefeyde articul gefpecificeert is aen den Alder-
Chriftelijckften Koningh , of aen die Perfoon die
daer toe van den felvengemachtightmoghtzijn, en-
de dat ick daer mede te vreden foude zijn, ende my
houden voor voldaen van alle rechten endeaöien al-
toos, die mytoebehooren of fouden konnen toebe-
hooren,nu ter tijt of in't toekomende op de goederen
enerffenifle vande Doorluchtigfte Koninginne Me-
y rouwe
Ifabetta myn Moeder, ende op de toekomen-
p Succeflie van den Koningh mijnen Heere (dien
Godt in fyne bewaringe houde^ ende op al 't geene dat
my foude mogen competeren cn toebehooren, als
Dochter ende Erve van hare Catholijke Majefteyten,
loo van wegen haerluyder recht ende hooft, als van
Wegen eenigen anderen tytel, gedacht ofte niet
ge-
aacht, geweten of niet gheweten, foo wel voor de
Vaderlijke als Moederlijcke linie, rechte of zydelijck,
niidiateli^kofimmediatelijck;, cnde dat ick al voor

-ocr page 321-

190 S A Κ Ε Ν van S Τ A E Τ

'"•ï^m

t667 . weynigh dagen onsHauwelijci ten cfFedlege-

. ' ' bracht fai worden door woorden depnefenti.en dat ick
tot mijn volle genoegen verfeeckert, onderrecht en
geinformeert ben van den inhoude, én de kracht der
gefeyde Articulen, en bevlnde en bevonden hebbe,
dit my van de toekomende fucceffie van den Coning
mijnen Beer, endevande Erflenifle der Doorluch-
tighfte Coninginne mijne Moeder, na fcherpe rech-
ten voor myn Erffenifle en Ligitime de gefeyde fem-
me van
vyfhondert dnyfent goude kroonen ter Sonne
nieten foude konnen nochtoebehooren, endewan-
neer die my al toe behooren mochte, dat het een feer
redclijck houwelijcx-goet is, en het hooghfte dat tot
noch toe aen eenige Infante van Spangien is gegeven,
«nde dat de Coningh royn Heer my 'cfelve fo groot te
geven bewogen en geneyght is geweeft om my te be-
gunftighen, en ten opficht en aenmerckinge van de
Perfoondes Alder-Chriftelijckften Coningh, opdat
men door middel van dit
Heuiueiijck bekomen mocht
de effèftenin't gefeyde Traftaet van
Houwelgcf: ghe-
mentioneert, dewelcke van foo grooren impurtautie
lijn tot den gemeenen welilant des ChriAendoms, en
tot conteptement ende fatisfaöie van defe Rijcken
daeromilïdatuyteygenerfeeckere kennifle en we
tenfchap, en eyge vrywillige goetvindinge approbe
re, ende wil, datmen onderboude en volbrenge het
geene dat gerefol veert ende gearrefteertis gheweeft
düor de gefeyde
twee Articulen, ende datmen verfta
dat dit Himmelyck beflooten ende voltrocken fai moe
ten worden onder de conditiën in defelve begrepen
en verklaertjende dat het fonder defelve conditiën,tot
degelegentheytdaer het ten huydigen daghe in ftaet
niet en foude gekomen zijn. Ende van nu aen boude

ick my voor vergenoeght, ende voor geheel betaelt en
t'eenemael voldaen van al dat my behoort ofte toebe-
hooren foude mogen, ofte nu ofte in bet toekoomen-
de door eenigerlcy geweten ofte ongeweten recht van
de toekomende Succeffie ende ErfFeniflc van haere
Catholijcke Majefteyten mijne Ouders, ende ter oor
faecke vande Vaderlijcke ende Moderlijcke Legitime
ofte om der felver fupplement, of tercaufe van op-
voedingen, of van Houwelijcx-goedtfo vande vrye
goederen, als van de gene die aen de Kroone van hare
Rijcken, Staten, ende Heerlijckheden vait zijn ;
fonder dat my ofte den mynen blijft eenigeaftie ofte
recours tegens zijne Majefteyt of zijne Succeffeurs
«m te eyfchen of pretenderen dat ick een groote lom
me, ofte portie van meerder waerde ende importan
tie, dan de gefeyde
vijfèondert duyfint kroonen fou-
de behooren te hebben. En wille dat defe renunciatie
oock veraten werde van aUerley andere rechten ofte
adtien, die my fouden mogen competeren ofte toe-
bchooren door ErfFenifle ofteSucceiEe van eenigh
recht, ofte Bloedt-vriendt van rechte ofte zijdelijc-
ke Linie by hoofde ofte by Perfoonen, en als Doch-
ter van hare Majefteyten, ende dat ick die
alle d'eene
met d'andere, va» wat emditiei mture, qualiteyt, kracht
efte importantie datfe zyn, afgae en laet vereng endt die
•cedere, renuncere» en everdraghe aendenConinghmy
Mu Heere j e» aenfyn univerfele en finguUere Erfgena
weft en Succejfeurs, dieβηrecht fuUen hebben,
ende
teneynde, dat hy deer van moge difponeren fooaJc
hem behagen en goetduncken Tal, foo by donatie on-
der dc levende, als by Teftament ende Uytcrfte-
■wille, Tonder dat fyn Majefteyt gehouden fy
my te in-
fiitueeren, ofte te laten νίφη βη Erfgenaem ofie Le-
£atarifëj eftevanmy ghemaehtemaeckeni
om dat ick
my ora de gefeyde effeüeη verklare, en behoore ge-
houden ende geacht te worden voor een Vreemde ,
«nde ale een foodanighe en behoore my daer in dan
geen middel over te blyven, om teghen te raoghen
i^rceclcen, ofte eenige klachte voor te fteilen, niet
•tcghenftaende de Erffeniflè die fijn Majefteyt myn
Vader fai nae-laten feer overvloedigh, ende van foo
grooten waerde, ende foo veel bedraghende fy dat
my, als een van zyne Kinderen, gelijck wynuter
tijdtzijn, ofte in toekomende zijn fullen, daeruyt
fbude mogen coekomtln een grooteren hoogerfom-
me» ali die ven de gefeyde v^fhoniertdnyfent kroo-

-, . - zyns fteTveos
bleve , en
x^n eenige Dochter (imm te zijn, doordien
dat myn Broeders en fyne andere wetteiijcke Defcen·
denten voorheenen gheftorven waeren,
op dacmen
ingeenen ghevalle ofte toeilant, voor my ofte myn
naem, noch op het recht van myn Perfoon, en mo-
ge cyflchen noch pretenderen eenige andere grootj
portie van Legitime uyt de goederen en ErtìTenifle vm
den ConinghmynenHeere, foobeloove ickdatick
te geenen tijde, en om geen reden, onder wat pretext
dat bet mocbt zijn, en fai toeftaen noch toelaten,dat
men tegen defemyne renunciatie ende afftant, die
ick van myn gefeyde rechten, aftien ofte pretenCe
doe agere. Ende ick defiftere en renunciere met eene
teghelijck
atte ende fderordinarife ende extraordimifi
remedien,
die my toekomen, ofte foude mogen toe.
komen na gemeen recht en wetten defesRijcx, oftê
byfpecialeprivilegie, en met byfonder
de refiUuUc
in integrum gefondeert op 'i wanquement van Ouderdom
of op de over groot e ofiegrouwelycke ver kort inge, efìe oft
Jeggen, dat de lifligheit gecaujeert foude hebben, efie 0}
deoHfeeckerheytvanhetgeeniekrepnucere,
op dat geen
van de gefeyde remedien of voorgemelte toevluchtcn
my dienen ofte dienen mach in wege van JuftÌ!ie,ofte
in conteftatie, en dat noch ick, noch myn Kinderen
ende Erfgenamen j om defelve daer niet van gehoort
en geadmitteerten mogen worden, en datmen ons
daer den toegangh van weygereendefluyte dat wyfe
niet en mogen deduceren en voorflellen in ofte buy-
ten rechten, noch by wege van befwaerniiTe ofte van
toevlucht, ofte van fimpele klachten ; macr datmen
t'allen tijden en wylehoudeen navolge'tgeendatby
de gefeyde boven-gemelte artijckelen gedifponeertisj
als oock het geen dat ick door defe Aóte aengaende
haer confirmatie ende approbatie belooft hebbe code
beloove op trouwe van myn Coninghlijck woort, du
fiilcx t'allen tijden onverbreeckelijck ghehantbjeft,
voldaen, ende onderhouden fai worden, onder ver·
bandt het welck ick mits defen maecke van myn goe-
deren en renten tegenwoordige ende toekomftighe,
ende geve den Raedt van zyn Catholijcke Majefteyt
ende Heeren Coningen zyne SuccefTeurs, cade de
perfoonen dien fy deexferatie van defeadtefullcn be»
velen, macht, dat fyfe doen obferveren en in
't wêrck
fteilen ; ende tot meerder kracht foo fweere ick by de
heylige Euangelien begrepen in dit Mi0ael (daer ick
myn rechterhandt op legge ) dat ick ten allen tijde ea
fo veel als het aen my mach hangen, het fai onderhou-
den en volbrengen, fonder te feggen noch te allegue«
ren, dat ick tot defelve aéie te maecken en
accorde-
ren geinduceert, gedwongen, ofgeperfuadeert ben
gheweeft door 't refpeft of eerbiedinghe die ick fchul-
digh en toedragende benden Coningmynen Heere,
die my gehad heeft en noch heeft onder (yn Vaderlijc-
ke macht : alfoo ick verklare, dat fyn Majefteyt fich
altoos gedragen heeft aen myn vrye wille en begeerte·
ende dat ick die vrye, engeenfintsrefpeflijf gehadt
hebbe in ai 't geene dat dit contrad geraeckt heeft.

Oock beloove ick geen difpenfatie over defen Eedt
te verfoecken by onfen Alder-Heylighften Vader en
by de Hylige Apoftolifche Stoel noch by fyn
Nmtiut
en afgefonden i latere, noch aen yemand die qualiteyt
of macht mocht hebben om my die te verleenen : eo
foo die quam verfocht te worden op myn aenhouden»
of van eenige derde perfoon, of verleent te werden
motnpriprie, dat ick die niet gebruycken en fai, noch
my daermetje behelpen, alen
ware het niet anders
dan alleen oni in't gerecht te treden, fonder de kracht
ende fubftantie vande gefeyde twee articulen des
Hou-
welijcx
aen te raken, noch van defe afte die ick make
om defelve te beveltigcn,niet
tegenftaende dst het wa-
re met wat voor claufulen derogatoir van defen Eedc
die 't mochten zijn. En in gevalle datmen
my die een
of meermalen accordeerde,fo doe ik van nieus weder-
om andere Eeden en foo veele datter aitijdt een moet
zijnboven alle de gefeyde difpenfatien, ende obden
felven verkbre cn bilove ick,dat ick geen proteftatK

Μ

-ocr page 322-

gji ο ο R L ο G Η, ^tSeveii-en-njeentghfie Boeck. 291

rh reclamatie int 't openbaer noch in 'c beymelick,
"" irLiecrende dcfe. mijne belofte cnde verbinteniiTe
hebbegedaen, noch doen fai om die te verfwac-
i^n ofhaerkrachctevertnioderen: ende foo ick die
me te doen al ware het Énec een anderen eedt de-
?.!?rofltrarie2iindc, datfcmy
niet en moge dienen

W'' ___«i^nrrlool ftrprb#>n · r-nAf hplnui» pi

lek de Koningh,

fcy t een andere Ade fai maken
eeclaufulen, Eeden, endeverbinteniilen, metin-
voegiogeenderatificatievandefe die gemaeckt is in
defc Stadt van FuentaraÌìa. daer fich als nu bevindt
de
Koningh mijn Heer mee fijn Hof ende Paleys den
fiprti/fodagh van de maent Junius in dit Jaer
feflienhon-
'jlertjefiigh in 't bywefen vanden Coningh onien Mee-
fterj devvelcke in continuatie van 'c boven gemelte
Oftroyj feyde, dat fijn Catholijcke Majefteyt met fijn
Koninckiijckeauchoriteytfuppleerde,en wilde dat-
icen voor gefuppleert houden moeft allerley fchortin-
gtn, en vcrfuymeniffen van feyc, of van rechte, van,
fubftaotie. of qualiteyt, van ftijl of coftumc die daer
wefen
mochten in't ftellen van defe Aite van Renon-
ciatiederLegitimenen toekomftige Succefljen, die
gemaeckt en geaccordeert heeft de Doorluchtigfte In-
fante beloofde Koninginne van
VranckryckiyaieQt
waerdeenfeer beminde Dochter; en dat hy met fijn
volle en ibfolute macht, als Koningh die in 't tydelijc-
keniemant boven hem en erkende, de felve mede
confirmeerde ende approbeerde, ende confirmeerde
endeapprobeerdefe met derogatie voorditmael van
alle Wetten, Ordonnantiën, Ufantien, enCoftu-
men
die daer ter contrarie mochten zijn en het effeél
en executie van defen fouden mogen beletten} ende
toe
meerder verfeecketinge belafte dat men die met
het JConinckljjck icgel foude zegelen, hier toe tot ge-
tuygen geroepen en verfocht 2ijn geweeft Don L.ouys
Uniti de Haro
Marquis vanden Ctnde Carpio Hartog
van
Olivares, Don Ramiro Nunjem de Guzman Hartogh
van
Medim de las Torres, Don Gaderde Haro Marquis
ve» Eliche, Don Jean Domingo de Guzmaa Gr&efv&n
Mmlirey,
Don Diego de jirragon iiattogh van Terra
«ewjDon GuillenRamon de Moncadt MaiquiSvanj4y-
toNi, DoaPedroPuertoCarrero Gneiva»
Medellijn,
Tha Fedro Colon de Portugal Hartogh v an Veraguas,
D
m Antonia dePeralta HurtadodeMendoaa Marquis
van Mmdejar , Don ^Ιοηβ Perez de Guzman Patriarch
van de Indiens, Don Alonfi Perez de Vivere Graef
van Tuenfaldagme van den Raedt van State, Don
JoaitdeCarava]al de Sandi van den Raedt ende Ka·
mere,
Don Diga de Tejada BiiTchop vin Pamf eluna,
en verfcheyden andere Hecren en Ridders die daer
tegenwoordig waren.

Getekent

Maria Theresa.

Ick Don Vernando de Fonfeca Rm'z de Contreras Mar-
quis van
la Lafilja, Ridder van de Ordre van Sint Ja-
(ob.
van den Krijghs-Rade van de Indiens cn Ka-
mer der fel ver, enaijner Catholijcke Majefteyts Se-
cretaris van State, en van de Univerfelle Defpefche,
cn Notaris in zijne Rijcken en Heerlijckheden, die
by den Eedt, by het Oöroy, en al de reft hier boven
gemelttegenwoordigh ben geweeft, verklare het fclve
waerachtightezijn; en dat degefe^de
v^deen/efde
articulen des Houwelicx, fo alffe hier boven gefchre-
ven ftaen, getrouwelick gecopieert cn met het origi-
neledat onder tny is gecoDationeertzijn. Totgetuy-
geniffe der waerheyt heb ick dit geteyckent en mct
mijnen naem enderfchreven.

Do» Fernando de Fonfeca Ruix Λ Centreras.

Alfo het den Catholijckca Coningh mijnen Hcere

belieft heeft my Don Blafcede Loyola Commandeur ïèCf^

van Viüarubia de Ocanja van de Ordre ende Ridder- _

fchap van Sintjacob van fijnen Rade ende zijn Secre**
taris van State, te belaften, dat ick foüde doen maec-
kcn de Copye hier boven gefchreven van de Renon-
ciatie die de Vrou infante Me-Vrouwe
Maria Therefa.
zijn Dochter op huyden Koilinginne van Vraackr^ck
heeft gedaen, en gheoilroyeert voor den HeerPon
Fernando de Fonfeca Ruiz de Contreras Marquis van la
Laplja
Ridder van de Ordre van Sint Jacob, van den
Rade van Oorloghvande
Indiensca van zijner Ca-.·
tholijcke Majefteyts Kamer, der fejver Secretaris van
State en vande Univerfele depefche,en Notaris in zijti
Rykenen Heerlikheden van hare Vaderlijke en Moe-
derlijke Legitimen,om die aenden Heer Don
Eflevaé
de Gamarra
zijne Ambaflàd.by de Staten Generael der
Nederlanden te fenden: So ift, dat lek het felve geefce-
cuteert hebbende, verfekere, dat defe Copye met het
Origineel Inftrument onder myberuftende, accor-
deert, ende op dat fulcx blijcke onderteecken ickfe
met mijnen naeme, ende is gezegelt methetfecreeC
Koninglijck Zegel dat van gelijcken onder my is. Te
Madrid Atnfeflienden van de maent Julius des Jaers/i-
fiienhondertdrieenfeflig. Was geteeckent OonBlafii
de Loyala.
Ende ter zijde het fecrect Zegel van zijn
Majelteyt op een roode hoftic.

ME-Vrou Maria lierefa Infante van Sfangien, en
door Godts genade toekomende Koninginne
van
Vranckrijk. eerftgebooren Dochter van den
Hooghgebaoren, Doorluchtighften , Macbtigften
Vorft en Heer
Philippus door de felve genade Catho-
lijcken Koningh van
Spangien mijnen Heere (dien
Godt wil bewaren ende groot gheluck en voorfpoet
geven) ende van de hooghgeboorene, Doorl. mach-
tighftePrinceiTe Me-Vrou
IfahelU Catholijcke Ko-
ninginne hoocbloffeli cker gedachte mijn Moeder en
Vrouwe (die in den Hemel is) door relatie ende no-
titie van dit Inftrument, cnde Afte van Approbatie,
confirmatie en ratificatie, ende van het geen daer
meerder in begrepen is, ende op dat het in eeuwiger
gedachtenifte blij ve : doe ick te weten en maecke be-
kent aen de Koningen, Princen, Potentaten, Repu'
blijcken, Gemeenten en particuliere perfonen tegen-
woordigh zijnde ofte noen toekomende, dat alfoo de
hoocbgebooren, Doorluchtigfte, machtigfte Prins
Low^ de Veertiende de Alder-Chriftelijckfte Koning
van
Vranckrijck mijn rechte Neve, ende in fijnen na-
me ende met byfondere Ambaffketfcbap van den Ma-
refchalck den Hertogh van
Gramont aen den Catholij-
ken Koningh mijnen Heere mijn ondertrouwioge en
Houwelick verfocht heeft, en fijn Catholijcke Msje-
fteytditofHcieen propofitierecht overwegende, en-
de lettende op de fubjedlen van behoorlijke bequaem-
heden,gelijckheden,endepublijckeconditiën die in
fülcken Houweiijck te famen komen, het felve in''
gewillight en toegeftaen heeft, mits datter voor foude
gaen dè difpenfatie van fijn Heyligheyt over mijn Na-
maegfchap ende Bloedtverwantfchap met den Alder-
Chriftelijckften Koningh mijn Neve, ende dat men
naderhandt ingevo'gh van het gefeyde Odroy, en ac-
coort, en met macht van de twee Majefteyten de Ca-
tholijcke ende Alder-ChriftelijckTte het Tradaet vaii
onfe Houwelick denyiw»i/i» November des voorle-
den
licisfefltenhondert negen en vjjfìigh op het Eylan t »
genaemt der Frfi/iwie», gelegen aen de Riviere f^ida-
, forcerende onder de Provincie
Guipuzcea byde
grenfen van defe Rijcken en van het Rijck van Prank.
rijck : ende datter in het vijfde en fijde Articul van'tge-
feydcTraftaetgefamentlijk en eendrachtig inét een-
parig goetvinden naaendachtigeopmerkindeen rypa
overweginge als een gantfch behoorlicke fake gèrefol-
veert en gearrefteert is, dat ick en de Kinderen en De-,
fcendenten die Godt ons uyt dit Houwelik fai geven >
fullen ziin,ende blijven inhabyl,en incapabel en abfo-
lutelijk uytgeflooten van 't recht en hoc^e van te fuc·,
cederen in eenige van de Rijcken,Staten, ende Heer-
lickheden die defe Kroone en Monarchie van Sfav
lien te famcD üyt makeajcode die voor fyn Cach^ijke


-ocr page 323-

291

ie6i. Majeileyt,alsòock(nafiinlangeenvoorfpoedigeda-

_gen ) door de Koningen fijne Succèfleurs daer noch

toegebracht fouden mogen worden ; Ende al is 'c dat
Souveraine Princen eii Koningen (die in het tydelic-
Ke nicm'ant boven haer en kennen) dufdanigen ver-
drijgh, uyt goede guhft ende genegèntheyt tot den ge-
Aèynen wélftant van de twee Rijcken gemaeckt heb-
ben,· hier irt fich voegende na 't gemeen verlangen
€Ìn wenfchén harer Ööderfaten, Vaflalen en Ingebo-
renén > ende willende dat het de kracht 'ende macht
van een Wét én
Sanzio pragmatica hebben, en als fo-
danigh aengenomén en nagcvolght fai werdén, en dat
hét ovér fulcx fcheen datter geen ander folemniteyt
totbéyeftigingh van nooden en was: evenwel hare
Majéfteytefi begeerden foo mijn approbatie om eeni-
ge confideratiedienftighkonde wefcn, datick de fel-
ve oock van Honden aen doen foude, inge vaile het ge-
beurde dat het toegeftanè IHouwelick met woorden
de
prtf/iwi/ghecelebreert ende gecontrafteert foude wor-
den . ende dat miin approbatie gedaen foude worden
met alle de claufulen ende nootfaeckelijcke (olemni-
teyteo, volgens en foo als het particulierder bedon-
gen ènde verklaert is door de Adle van
thien artijcke-
Icn, Van de welcke den inhoudt van het
vijfde ende
fejde uyt het origineel getrocken hier van woorttot
woortisingevoeght> end^luydendie alsvolghtJ

Dat aengefien hare Catholijke ende Alder- Chrifte-'
lijckfte Majefteyten geconfenteert hebben en confen-
rerentotditHouwelick, omdooidefenbandf dege-
meene Vrede dés Chriftendoms ende de Liefde en
Broederfchap , die men tuflchen hare Majefteyten
wenfcht > gedurigh te beveftigén, ende ten aenfien
van de réchtvaerdige oorfaccken die de behoorlick-
heyt van't felvige Houwelick te kennen ende ten vol-
len re verftaen géven, als wier door nefiFens Godts
gunite ende genade men geluckige fucceiïen mach
hoepen, tot groot voordeel en aenwas Van hetChri-
ften geloof ende Godts- dienft, ende tot gemeen pro-
fijt der Rijcken, Onderfaten. en Vaffalen van bey-
dedeKroonen; merckende hoe veel den algemee-
nen Staet ende hare eygene behoudeniflè daer aen ge-
legen is, darfe foo groot iijtide, niet tot een ge-
bracht en worden, ende dat men de occafien die daer
fouden mogen komen totfoodanigh een vereeniging
behoort voor te komen, ende dat men uyt confidera-
tie vao gelijckheyt ende om andere rcchtvaerdige re-
denen by Contradl van accoort gcarrefteert heeft, dat
hare Majeileyten begeren dat het fai hebben de kracht
en macht van een Wet die in faveur van hare Ko-
ninckrijcken, endcom hetgemeene irtenfl: van de
felve vaft geftelt is, dat de Düorluchtigfte Infante
Mü-Vtow^eMariaThirefaenAs de Kinderen die fy
hebben fai, van Mannelick ofte Vrouwelick geflacht,
ende hare Dcfcendenten, foo £?ry?-geboorene So-
men, als
tmsede, derde ende vierd*, ende voorts In
TVat graedt datfe foude mogen zijn, noyt en nimm'er-
tneert'eenigen tijde en mogen noch en fullen fucce-
deren in de Rijcken, Staten ende f^ecrlickheden van
fijn Catholijcke Majefteyt in dit Traftaet gefpecifi-
Éeert j noch in geen van al de andere Koninghrijcken,
Staten , ende Heerlickheden, Provinciën, byleg-

gende Eylanden, Leenen. . .......

..... ende Frontieren, die fij η Catholijc-
ke Majefteyt tegenwoordigh heeft ende befit, ende
hem toebehooren , ofte hem fouden mogen toebe-
hooren, fop binnen als oock buyten
Spangien, ende
die fijn Catholijcke Majefteyt ende fijn öucceiïeurs
in toekomenden tyde fullen hebben en befitten, en
die haer fullen toebehooren, noch aen alle die daer
in begrepen > beflooten, en bygevoeght mogen zijn,
noch aen alle 't geen dàt tót eenjgen tijt ^t gecónque-
fteert foude mogen worden ofte aenwaffen in de ge-
feyde Rijcken j Staten ende Heerlickheden, ofte dat
wederom gekregen of daer op gedevolveert fai zijn,
onder wat tytel ofte oorfake dat het is ofte mach itjn,
al ware het dat oock bihhen't leven van de Doörluch-
dgfte Infante Me-Vrouwe
Maria Therefa. oftè daer Ila
bjf'tléwn vanyemant, altoojvan hare DéfcèiïUen-
viel, en daer oock voorvielenjletevallen in dc welc- lÌjf
ke men na recht, Wetten ende Coftuymen der ge' --v!,
feyde Rijcken , Staten ende Heerlickheden endè
door de difpofitien ende tytulen door de welcke men
fuccedeert en op de fucceiSe pretenderen mocht, de
felve fucceflie haer foude behooren toe te komen, de-
wyl dat mén haer van nu aen verklàerc, dat de gefey,
de Doorluchtighfte Infante Me-Vrouwe Mgrit Tbi-
refa van de felve, ende van 't recht én van de hoope
om in de fel ve Rijcken, Staten ende Heerlickeden!
ende in elcke een van de felve te mogen fuccedeicn
Sy en hare Kinderen, ende Mannelicke ende Vrou-
welickeDefcendenten blijven uytgefloten,
niette·
genftaende of Sy feyden ofte mochten feggenofte
pretenderen, dat in hare perfonen niet en concur,
reerden, oftfe niet en fouden geconfidereert kennen
worden de redenen van de gemeene faecke, noch
bq.
dere, op de welcke defe cxclufie gefoodeert
mocht
zijn, ende dat zy wilden bybrengen, dat de fucceffie
van fijn Catholijke Majefteyt, ende van de Doorlug.
tighfte Princen, en Infanten, ende vande andere Kin-
deren die hy heeft ende hebben fai, ende van alle de
wettelijke Succefleurs(dat Godt gelieve te verhoeden)
quam op te houden j oin dat fy evenv/el niet en Aillen
behooren te fuccederen, noch pretenfie te maeckea
om in eenich geval, of tijdt of geftaltenifle, of uyt-
komft van faecken te fuccederen, noch Sy, noch hj·
re Kinders , noch Defcendenten , onaengefien de
Wetten, Coftumen , Ordonnantiën ende Difpofi-
tien uyt krachte van de welcke men heeft gefucce-
deert, ende als noch fuccedeert in alle de ghf feyde
Rijcken, Staten ende Heerlickheden, ende allerley
Wetten ènde Coftumen van de Kroon van
Vrmk·
rijd
die defe exclufie tot prejudicie van de Succeffeutj
der iel ve beletten, foo voor het tegenwoordige als in
tijdt en wyle wanneer de Succeflìeuytgefteldt foude
worden ; aen de welcke alle ende yder een in 'thy-
fonder hare Majefteyten fullen hebben te derogue-
ren, ende te abrogueren ofte affchaffen in alles daer fy
contrarie ih fullen zijn, ende den inhoudt van defen
artyckel ende voile nakominge en uytvoerioge vtn
dien beletten ; ènde dat nien verftae, dat fy met de
approbaye van dit Tradlaet de felve derogueren of
krencken ende voor ghekrenckt houden, ende dat
het felve mede fy ende verftaen werde, dat Me-Vrou-
we de Infante ende haere Defcendenten , uytghe-
flootenblyven van t'eenigér tij.dt, ofteineenlgege*
leeentheyt te mogen fuccederen in de Staten, ende
Nederlanden van
Vlaenderm, en 't Graéffchap van
Sourgongien en van charlois, met al't geen dat daer
by gelegen is ende haer lieden toekoiïit; inaeroock
verklaert men uytdruckelijck,
indien hetghebeurde
(dat Godt verhoede) dat de Doorluchtighe Infante
Weduwe mocht worden ionder Kinderen van dit
Houwelick te hebben, dat fy in dien ghevalle van
de bovengemelde cxclufie vry fai blyven, ende ge·
nieten het recht om in al het gheen dat
haer foude
mogen toebehooren te fuccederen in twee gevallen.
Ten
ewrfien : Soo Sy Weduwe van dit Houwelick
ende fonder Kinderen zijnde. in
Sfangitrt, wederom
keerden. Ten
tweeden·· SooSy quam te trouwen tot
nut van 't gemeene befte, ende om rechtvaerdige con-
fideratien mettoeftemminge van den Catholijclten
Koning haren Vader, ende van den Prince van
Sfa»·
gK» haren Broeder, in welcke gevallen Sy capabel ea·
de habyl fai blyven om te erven en te fuccederen.
VI.

Dat de Doorluchtigfte Infante Mc-Vrouw
Wireyi eer fy het houwelick met woorden
fai celebreren en contrafteren, een Aöe fai heb-
ben te defpecheren, haer verbindende
voor haer en
haer Succefiëurs tot het onderhouden » nakomen, en-
de volbrengen van 't geene voorfchreven is, ende van
haer ende harer Defcendenten exclufie
alles foo ende
geüjck als het in dit Tradhet begrepen is,
met de no-
dige Claufulen ende Eeden approbeerende, en^oif
fedit Traöaetendede Ade van
Obligatie ende Ap-
probatie,die hattHoogheytftl hebben doen maton.

S A κ E Ν van S Τ Α E Τ

ten Ee)J?-geboorne of tvitede , of ander fala voor


-ocr page 324-

weïiickt fai zijn, de welckc geregiftreert ende by 't
PailementvanPiirjigepaaeertfal moeten werden in
behoorlijcke forme ende met de gewoonlicke claufu-
leu; welcke renunciatie ende ratificatie in dier forme
ende met de gewoonlicke ende andere noodige Clau-
fuien fijn Catholijcke Majefteyt fai hebben te appro-
beren, de ftlve oock doende pafleren en regiftreren
by den Raet van State ; de gefeyde renunciatie, Rati-
ficatie, ende Approbatie gedaea lijnde, ofie nagela-
ten te doen, foo houdtmen de felve al van nu aen uyt
kracht van dit Traftaet, en van 't Hou welij ck dat uyt

kracht van'tfelvedaer op fai volgen, voor gedaen en
flfgeveerdight.en voor gepaiTeert en geregiftreert by 'c
Parlement van
Parys door de publicatie van den Vre-
de in dat felve Rijck.

Endealfonu onfen Alderheyligften Vader Alexan-
^</iFZ/.nabetbovengeme]t Traöaet over het na
bloedtverwantfchap datter tuflchen den Alder-Chri-
ftel.Koninghendemyis , gedifpenfeert heeft, ende
metfijn Authoriteyten Apoilolifche benedille ons
Houwelicx Trailaet, ende des felfs articulen geappro-
beert heeft, en dat nu de gelegentheyt en den tijde ge-
komen is dat het Hou welick met Godts fegen behoort
aengegaen ende beflooten te worden, ende dat fo als
men behoort te hoopen tót fijπ eere en dienft, ende
tot verhooging vau het Heyligh geloof ende ruft van
dengeraeenenStandtderChriftenen, waer over dan
degelegentbeytentijdtnu oock geboren is, dat ick
voor mijn verlooven en trouwen behoore te voldoen ,
foo veel my aengaet den inhout van het vyfde en fefdv
articul, die in defe Afte zij η ingevoeght, ende dewijl
ick my bevinde boven de
tiuintigh Jaren oudt te zijn

capaciteyt en difcretie te geven om de fubftantie ende
het efFcct van de felve articulen te verftaen ende te be-
grypen, daer ick wel van verfeeckert ende onder,
recht benj dewijl ick dickwils hebbe geinformeert. als
ookvanderedelijkheyt der felver geduyrende den tijt
van/fi maenden die daer verftreecken zijn, van dat-
menfegearrefteert ende uytgegevcn heeft j ende datfe
gerefolveert ende gearrefleert zijn : dat het my oock
genoeghwasom behootlicke fatisfaftiete hebben van
de juftificatie der felver, dat ick wete dat het een fake
is by den Koninghmynen Heere overwogen en toe-
geftaen, die mijn ruft ende welvaren met fonderlin-
ge liefde en forge wenfcht etide behertight te gelijck '
acht nemende op den geraeenen Staet vande Konink-
fijckendieGodt hem bevoelen heeft, dewelcke met
de Kroon van
Vranckr'^k gelijckelick geintereffeert
zijn dat de groote macht ende Majefteyt die fy nu foo
fo laoge laren met fuick een voorfpoet ende glorie van
den iiaem harer Catholijcke ende Alder- Chriftelikile
Koningen in haer fel ven behouden ende befitten,niet
en verminderen noch en vervalle, gelijck als fy noot-
faeckelijck verminderen en vervallen foude, foo fy

m yemandt van de Kinderen of Nakomelingen qua-
men vereenighc te worden ; waer van het fucces den
Onderdanen ende Vaflalen dat mifnoegen ende die
jwarigheden foude aenbrengen die men kan bedenc-
«Π, ende waer uyt men met recht (oude vreefen dat
diefchaden en inconvenienten fouden Ipruyten, die
hchter vertoont en gemerckt worden eerfe gebeuren,
danfenaderhant gebeurt zijnde wederom gebetert en
geremedieert fouden worden als menfe befocht had-
de , waerom behoorlick is geweeft datmen de reme-
dienvoorheenengebruyckte eerfe gefchieden moch-
ten, op dat dit Houwelick geen oorfaecke en zyvan
contrarie effeften dan men figh daer van belooft, en-
dedie men behoort te hoopen door het felve te fullen
Mkomen ; behalven dat men met dit exempel, ende
door het volgen van dien , in toekomende tijden de
onderlinge Houwelicken van mijn Kinderen en Na-
komelingen met die van den Koningh mijnen Heer,
te meer fai faciliteren, 'c welck een confideratie my
'Otgrootentrowftopghcnoegen ftrcckcnde, om dat
ker te beveiligen de Allianden, Vrientfchappen,
ende goede corrcfpondentie die tnet foo geluckighe
beginleleu tuflchen defe twee Rijcken aen een ge-
hecht ende gecontraft ert zijn, en ter eeren Godts
tuflchen de felve ende der felver Catholicke ende Al-
der-Chriftclijckfte Koningen glorieufelick continue-
ren en blijven iullen : Het welke als de gemeene wel-
flant en welvaren zijnde dan om goede reden hooger
behoort geacht te worden, dan hetgeen dat my in 't
byfonder en myne Kinderen en Nakomelingen aen-
gaet } 't weicke in den tegenwoordigen flandt weynig
confideratiekan meriteren, dewijl het verre van de
handt is foo men kan mercken ; waer by komt tot mija
tneerder genoegen en juflificatie van defe Renuncia-
tie ende Afte j dat ick die toeftaende, myconformc-
rc en navolge het exempel van die Afte, dewelcke om
en voor haer Hou welick gepaiTeert heeft de Hooghge-
boorne, Doorluchtige en machtighfte Princefle Me-
Vrouwe^B»« infante van Spangien , tegenwoordig
Alder-Chriftelijckfte Koninginne van
Francirijci,
mijnEerft-geboorneEerwaerdige Moyeende Vrou-
we j ende dat boven de publijcke voorgemelte confi-
deratien ende oorfaecken , als oock die van de Vre-
de tuflchen de
twee Kroonen te conferveren en te ver-
feeckeren (die mede geconcurrcert, en in ^t gefeyde
Traftaeten Renunciatie geallegeert zijn) het in den
tegenwoordigen ftant, fightoegedragen heeft,enge-
confideieerr is geweeft als een publijcke de princi-
paelfte en grooclte oorfaecke tot de Renunciatie in
mijn HouwelicxTraftaetgeaccordeert, dachet Ac-
coort van mijn Houwelicknotoyrlijck was het middel
: en de principaclfte oorfaecke van den Vrede te treflFen

cn O O R L O G Η, ^Seven-en-'vemighfle Boeck. 293

fuflchen invoegende fy der een ander diergelijcke ge-1 het een middel fai ïyn van den bindt des Bloedcs en- l667.

toenclijckmctden Alder-Chriftelijckften Koningh' de der Verwantfchap nader aen een te halen, en dick- --

fa! roaeckenfoohaeil als fy met fijne Majefteyt gehou- wils Ie vernieuwen, ende te ftercker en krachtelic-

en het den Heere belieft hetft my in defen ouderdom ! van yijfen twintigh]ìven tuflchen deiwei gefeyde Ca·

door het middel ende ter oorfaecke van dit Houwelik daer van zijnde het principaelfte ftuck ende de kofte-

tholickeen Alder-Chriftelickfte Kroonen (waer me-
de de grootfte Potentaten van 'c Chriftendom door
Alliantie ofte dependentie geinterefleert waren ) ende
des felfs algemeenerufte ende de publijcke cn hoogh-
fte oorfaecke van de Catholifche Religie ; alles te
vooren merckelickgekrenckt door den Qorlogh , ca
niet te helpen dan door den Vrede door het middel ca
ter oorfaecke van dit Houwelickgsaccordeert, 't welk
niet en ibude geaccordeert worden , noch en foude
het de Koningh mijn Heer niet toeftaen fonder de
acngenomene Renunciatie, foo als het aengemerckt
isgeweeftin'c ei^i artijckel van mijn Houwelick,
ende in 't
drie en dertighfle van den Vrede der tvee
Kroonen , 'c weicke fich in defe ccnfideratie ghe-
draeght tot het particulierder Traftaet over de con-
ditiën van mijn Houwelick gemaeckt, beyde op
den felven dagh en dafum geteeckent, ende in 't ge-
feyde
drie en dertighfien artijckel des Vredehandel»
heeft men verklaert, dat het ielve Traftaet gemaeckt
over de conditiën van mijn Houwelick,hoewel het if-
gefcheyden was van 't Traftaet des Vredens, evenwel
iOchaldefelve mccht en kracht foude hebben, al*

lickfte panden tot grooter feeckerheytende langhduf-
righeyt. Hierom ift, dat ick uyt eygener bewege-
nifle, vrye genegentheyt ende welbehagen, feeckere
kennifle ende wetenfchap hebbende van dc Afte die
ick make,en wat defelve importeert, als ook wat mija
confeoteynge importeren kan, bet gefeyde AccoordC
foo ende indier maniere als het particulierder in 't ge-
feyde Kji/ï/i artijckel begrepen is, approbere, beve-
ftige,en bekrachtige op de befte maniere en forme die
ick kan ,en die ik behoore : Ende in gevalle dat het no-
digb ende dienftigh mocht fchijnen, foo geve ick dea
Koningh mijnen Heer ende den Alder -Chriftelikften
mijn abfolute en genoeghfame macht, datfe het felve
wederom van nieuws arrefteren en accorderen mo-
gen, Hoevvrel ick my uyt kracht en door 't nakomen
van 't felve artijckel voor uyt geflooten en vervrcemt
verklare.en bovde, als oock de Kinderen en Defcen-
denten van dit Hpuweiick voorabfolutelijck en fon·
der limitatie,onderfcheyt,ofte diftinftie der Perfonen
graden, Mannelicken ofte Vrouwelicken geOachtei >
S^ti 3 «g


-ocr page 325-

i86 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t667. tijden van de Aibien ende Rechten om in de Ryc-

__L" ken, Staten, Provinciën.....

en Heerlickheden van defe Kroon van Spangien te fuc-
cederen door 't fel ve uytgedruckt en verlclaert, uy tge-
flooten ende inhabyl geworden, ende dat ick begeer
en confentere voor my en voor mijn gefeyde .Delcen-
denten, dat men de fel ve van nu aen, en voor als dan
houde, als gecedeert ende overgedragen aen den gee-
nen die in den naeften graedt bevonden fai worden
(om dat ick en iy lieden uytgeflooten , inhabyl ende
incapabel £ijn}ende immediatelijck te beilaen, den
KoniiKb door wiens doot het Ryck vaceren, ende
Succeifie der gefeyde Rijcken gereguleert en gedefe-
reert fai moeten worden, ende ten eynde dat hy de-
fel ve hebbe, en befitte als wettelickeen oprechte Suc-
celTeur, even als of ick en mijne Defcendenten niet
gebooren noch op de werelt en waren geweeft, om
dat wy voor foodanige gehouden en geacht moeten
worden ; op dat men op mijn ende op hare Perfonen,
geen con Gderatie en neme, noch eenigh fondement
maecke van reprefentatie aftive ofte paffive j aenvang
of continuatie van Linie effeilijf, oftein figh hebben-
de de fubftantie Bloet of qualiteyt, noch trecke de
Afkomfle ende rekeninge der graden van 't Geflachte
van den Koningh mijnen Heer of van de glorieufe
Koningen fyn Voorfaten j noch tot eenigh ander ef-
fedl om in de Succeffie in te treden, ofce om de nae-
fte Maeghfchap te preoccuperen, ende die perfoon
die bevonden lal worden van den Bloede te zijn (foo
gefeyt is) uyt te fluyten j Ende beloove ick ende ver-
binde my op trouwe vantConingl. woorde, dat men
in 't geen dat aen my en aen myn gefeyde kinderen en
Nakomelingen hangen fai, altijdt ende immermeer
forge ial dragen, dat het nakomen en voldoen van het
gefeyde artijckel ende van defe mijne AAe, die ick
maecke tot approbatie en confirmatie van het felve,
inviolabel fai zijn, fonder toe te laten noch confente-
ren dat men daerdireöelijck ofte indireitelijck, in't
geheel of ten deele gae of handele. Ende ick defiftere
en cedere alle en ygelijcke remedie, bekende of on-
bekende , ordinariife ofte extraordinarife, en die ors,
tny ofmij ne gefeyde Kinderen ende Nakomelingen.
na'tgemeenerechte, ofdoorfpecialeprivilegie fou-
de mogen toebehooren, om tegen 't geen hier voor
gefeyt, te reclameren, tegen te fpreecken, en te al-
iegueren: Enderenonceredie alle, ende fpecialijck
die vande herftellinge ofte reftitutie
in wtegrum gefon-
deert op onwetenheyt ofte onbedachtfaemheyt van
mijnm nderjarigheyt, of op de blijckende enorme,
en grouwelijcke quetiinge die men foude mogen con-
fidererenopditaf-ftaenen renuncieren van het recht
van te eenigen tijde in fo veeleen foogroote Rijcken,
Staten ende Heerlijckheden te mogen fuccederen,
gevallen tezijn. Ende begeere dat geen der gefeyde
remedien, noch eenige andere, van wat naem, merk,
importancie en qualiteyt datfe wefen mochten, ons
In rechten ofte buyten rechten fullen dienen of kon-
aen dienen ; ende foo wy defelve intenteren ofte
trachten tededucerenby wegevanjuftitie ende con-
teftatie, datmen ons af-flae en alle foorten van au-
dientie weygere : Ende byaldien dat wy defelve fey-
telijck > ofte onder eenige onrechtvaerdige pretenfie
de luftitie miftrouwende (want wy moeten altijts be-
kennen ende belijden dat wy der geen rechtvaerdige
eh hebben om in de gefeyde Rijcken te fu
<|Eederen)
metgewelt van wapenen wilden innemen met een of-
fenfivenOorlogb opteftellen, dat men die van nu
&en, voor als dan houde,oordeele en verclare voor on-
geoorloft.onrechtvaerdigh ende quilijck geattenteert,
en voor violentie, invaile en tyrannelijcke ufurpatie
tegen reden ende confcientie, ende daer en tegen dien
Oorlogh oordeele en qualificere voor rechtvaerdigh
geoorloften toegelaten die aengenomen ofte aenge-
ftelt foude worden by den geenen die daer in behoor-
de te fuccederen om de exclufie van My mijne Kin-
deren ende Nafaten , deti welcken f^n Onderfaten
ende Inwoondèrs fullen moeten aennemen, gehoor-
faem, hem Manfchap doen, en trouwe fweeren, en
hem
dienen als haren wettelijcken Koningh en Heer ί

Kt

Ρ

Ende verklare en verfeeckere om defe Afte teoftroy-
eren nieten ben bygebracht, getrocken, nochgcpej.
fuadeert door het refpeü ende eerbiedigheyt die ick '
fchufdigh ben , en toedrage den Koningh mijnen
Heer, als foo machtigen Prins, en als een Vader die
my foo bemint als ick hem wederom > ende die m»
heeft, en gehadt heeft onder fijn Vaderlijcke macht
om dat inder waerheyt in al het geen datter paileert eó
gepalTeertisjten aenfien van deconclufieeneffiélvaii
dit Houwelijck aengaende het gefeyde Accoort ende
artijckel van mijn exclufie en mijner Nafaten, ick ge-
hadt hebbe alle de vrijheyc die ick hebbe koonen wen·
fchen om mijn wille te feggen en te verklaren, fonder
datmen vanfynentofyemantanders wegen, my ee-
nige vreefe of dreygementen heeft gedaen om my
daer toe te induceren, of yets tegen de felve te doen ;
ende dat ick tot meerder kracht en verfeeckeringe va»
't geen gefeyt en van mijnentwegen belooft is by de
Heylige Euangelien in dit MiiTael (daer ick de rech-
ter handt oplegge) begrepen j fweere, dat ick het fai
blijven onderhouden, nakomen, en voldoen in allen
deelen en ilucken > ende by onfen Alderheylighften
Vader, noch by de Heylige Apoftolifche Stoel, noch
by fyn Gefante > noch by eenige digniteyt die macht
mocht hebben my fulcx te vergunnen van defenEedt
geen difpenlarie fai verfoecken : Ende foo men my
die op mijn inilantie odroyeerde of van eenige Uni·
verfiteyt, of particuliere Perfoonen, of
piotuproprie,
al ware het maer alleen om in recht te mogen treden
fonder de fubftantie der gefeyde remedien, ende van
de kracht van defe Ade, ende van 't Traöaet dat ick
daer mede approbere aen te raecken, Ick my daer me-
de niei en fa behelpen noch dienen, maer in gevalle
datmen my die oftroyeerde, foo doe ick een anderen
diergelijckenEedt, op datter altijt een fy endeblljve
boven alle difpenfatie die my geoftroyeert zullen Zijnj
Ende fegge ende beloove onder den felven, dat ick
geen proteftatie of reclamatie, noch in *t openbaer,
noch in 't heymelijck en doe, noch fai doen, die de
kracht van *t geen in defe A£te begrepen is,foude koo-
nen beletten ofte verminderen j ende foo ick die koinè
te doen (al ware het onder Eede) dat die van geeoer
waerde en fai zijn, en geen kracht, noch eftft, of
werckinge en moge hebben: Endebidde fijne Hey
ligheyt, dat de wijl dit Houwelijck en des felfs Tia-
Traöaet met fijne Heylige en Apoftolifche approba-
tie, beflooten endegeaccordeert is, ende met fijne
benediöie in 't werck geftelt en gecelebreert fai wor-
den ^ dat de felve gelieve de kracht van den bandten
religieusheyt van defen mijnen Eedt door de auihori-
teyt van fijne Apoftolifche confirmatie te vermeerde-
ren : Ende beloove en verbinde my dat ick in confor-
miteyt en tot volbrenginge, van 't boven gemelteyi^
artijckel, foo haeftalsoockterplaetfedaer de AI-
der-Chriftelijckften Koningh my fai onthalen kome,
met fijn tuilen komen ende authoriteyt en gefament-
lijck met fijn Alder - Chriftelijckfte Majefteyt met
alle noodige en behoorlijcke claufulen, Eeden ende
Conditiën, een andere des gelijke Afte van cocfirma^
tie en ratificatie, alt die gemaeckt en afgedaen is in de-
fe Stadt van
Fontaretie daer tegen woordigh de Catho·
lijcke Koningh mijn Heer met fijn Hof ende Paleysis
den ijr«</e«dagh vanlunius defes Jaers
fefiitnhmitt%
fiSiigh,in
't by wefen van den Koningh onfen Meefter.
En tot meerder folemniteyt, authoriteyt en kracht
van defe Aöe, heeft fijn Catholijcke Majefteyt tot
vervullinge van het «^fifc ende/e/ïfeartijckel die daet
ingevoeghtzijn,gefeyt, dat hy, aengaende'tgeene
gemeene befte en welftant van fijn Rijcken » Onder-
faten en Vaflalen der fclven belangt, die beveftighde
en beveftight hadde, volgens en in dier forme als de
Doorl. Infante
Maria Thertja. beloofde ende toek^
mende Koninginne van fijne feerwserde

en feer lieve Dochter, defelve heeft gemaeckt, ende
doen opmaken ; ende dat by, uyteygenerbewüligin·
ge, feeckere kenniiTe, volle en abfoiute macht, ende
als Koningh ende Heer d ie in het tijdelijcke niemani
boven hem en kent, fuppleerdc, eije .wikle dst tiiefl
door fijn Konin«klijcke authoriteyt Veer gefupple^


-ocr page 326-

en OORLOGH, 't Se^en-en'-'ueertighfle Boeck lp 5

I falhouden allen mangel of verfuym van feyte, ofte
l·""' ·L,echte, vanfubrtantieoHequahceyt, van ftijl,ofte

--collumedie daer in dele afte foude mogen wefenj en-

de da! hy fpecialijck en parciculierlijck beveftighde
endegoec kende hec voorfz,
v^fde arhjckel, en 'tgeen
door het felvetuffchen zijne Cathoijcke ende Alder-
Chrifteückfte Majefteyt van
Vranckryck gtJtfol-vKn
«nde gearrefteert is , ende dat hy begeerde en be-
laftcde dat het gelden co valideren foude als een Wet
g^^^ilseenSanÌliofragmatica, ende voorfulcxaen-
ecnomen gehouden, onderhouden en in 't werck ge-
Itelt
foude worden, in alle zijne Rijcken, Staten ende
Heerlickhedeo > fonder acht t& nemen op de Wetten,
Ordonnantiën > Ufantien ende Coftumcn, die daer
ter contrarie zijn of fouden mogen zij η, die hy dero-
geerde j en wil dat menfc voor defemale voorgeabro-
geetten gederogueerc houde.alhoewelfe fodanig ende
vsn fodaniger qualiteyt mochten zijn, dat tot haer de-
rogatie een andere uytdruckelicker ende fpeciaelder
mentie
vereyicht en nodigh foudezijn; ende beeft be-
volen datmen het met fijn Koninghlick Zegel foude
zegelen en regiftreren,ende publiceren in zijn gehey-
men Raedt ende in andere daer het fai behooren. ·
Van alle 't welcke getuygen hier toe geroepen en
verfocht zijn gheweeft Don Louys Mtndezde tìaro
Marquis van den Cende Carpio Hartoghvan Oliva-
res
j Don Ramiro Nunjez de Guzman Hartogh van
Meiimde las Torres, Don Gag-arde Haro Marquis van
Eliche,
Don Joan Dominge de Gmman Graef van Mon-
terey,
Don Die^o de Arragon Hartogh van Terra mvsi
Don Guiüen Rame» de Moncada Marquis van Ayto-
ni
j Don Ved'o Puerto Carrero Graef van Medetlijn,
Don Ïeiro Colende Portugal Hartogh van Veraguas,
"Qoa Antonio diFeralta iiurtado de Mevdo^,1
Marquis
van
Mtndejar, Don Alonfo Peren de Guzvta» Patriarch
van de
Indim, Don Αίοτφ) Perez. deVivero praef
van
Ïufnfaldaj^nie van den Raedt van State > Don
JosndeCaravajal de Sondi van den Raedc endeKa-
mere,
OonDigodeTejada Biflchop vmPampelunai
enverfcheyden andere Heeren en Ridders die daer
tegenwoordig waren. Getekent lek de Koning» iHn-
ritThtre/a.

lek Don "Fernando de Fonfeea Ke/a de Contreras Mar-
quis van
la Lapilja, Ridder van de O/dre van Sint Ja·
(dl
van den Krijghs-Rade van de Indient en Ka-
mer der felver, en zijner Catholijcke MajefteytsSe-
creraris van State, en van de Univcrfelle Defpefche,
en Notaris in Zij ne Rijcken en Heerlijckheden, die
by den Eedt, by het Odtroy, en al de reft hier boven
gemelttegenwoordigh ben geweeft, verklare het fefve
waerachtightezijn; en dat degefeyde
v^deenfejde
articulen des Houwelicx, fo alffe hier boven gefchfe-
venihen, getrouwelickgecopieerten met het origi-
nele dat onder my is gecoUationeertzijn. Totgetuy-
geniffe der waerheyt heb ick dit geteyckent en met
mijnen naem onderfchreven.

De» Fernando de Fonfeea Rmx de Centrerete

Alfohetden Catholijcken Coningh mijnen Heere
belieft heeft my Don
Blafiode Loyola Commandeur
van
ViUarubttdeOeanja van de Ordreende Ridder-
fchapvan
Sintjacoi van fijnen RadeendezijnSecre-
tuis van State, te belaften, dat ick foude doen maec-
kcnde Copye hier boven gefchreven van de Renon-
CiMie die de Vrou Infante Me-Vrouwe
Maria Therefa
Zijn Dochter op huy den Koningin ne van Vranckrijek
heeft gedacn, en gheo^royeert voor den Heer Don
Fimwi/o^
Vonfeca Ruix. de Contreras Marquis van/«
^.idder van de Ordre van
Sint Jacoh, van den
Rade van Oorloghvande
Indient m van zijner Ca-
tholijcke Majefteyts Kamer, der felver Secretaris van
otateen van de Univerfele depefche, en Notaris in.
«jn Rycken en Heerlikheden uy t de welcke de Croon
ende de Monarchie van Spangien gecompofeert is,
™evan degeenedie inde feivegeincorporeertful-
ten worden, om die aen den Heer Don
Efievan de Ga-
mra lijnen Atnbaflkdeur by de Staten Generaci der

Nederlanden te fenden: So ift,dat lek hetfelve uytge- KÌgy.

voert hebbende, verfeeckere, dat defe Copye met het _C,

Origineel Inftrument öndermy beruftende, daerfe
mede gecollationecrt is, accordeert, ende op dat fulcx
btijckeonderteeckenickfe met mijnen naeme, endei»
gezegelt met hec fecreet Koninglijck zegel dat van ge-
lijckenondermyis. TcAf«i/r/</den
feftienden van de
maent Julius
desjaersfefiienhondert drie enfefitg. Was
geteeckent Don
Btafcode Loyala. Ende ter zijde het
iecreet Z:gcl van zijn Majefteyt op een roode hoftie.

^ft alom bate Doai aen te boijfm De ottgefoit:·
beectfjcpt ban t
droit de la Reyne, üjacc tegen oocB
Srleeröelöcft fcöjeeföen
Baron Ifola, ttepfecltjcfte
lifgefantfn
Engelandt.

IQet öe tnapen/ foo beel tie JFinantfen Bonben toe« «ϊΧοεπι·
tepcften / tDiect bp üen
Marquis geDaen toat Bp Ron.
®ottjcc(ieccRingc ban
Bruffei, toiectbp trommet Slpec».
flagOben
negende DSapgepubliceetc/ batpbecban fee»,
toat qualitept of conbftft Ijp mocbte jQn / b|p en on»
bjp/ fou öebben een man te fenöen/ om aen De nleutoe
fo?tir»catien boo? öe bupten poojte ban
Halle begon»
nen/ al^ mebe alomme baet; 't noobigg bebonoen
tbiect/ te gaen inecchen/ geldH ban 't felbe met gtoa«
ten pbec enbe coucagie bagelgcjc gecontinnecct toietti
^e Papen enbelQonnichentolecben tot bit toeccti
oochnietbecfctjoont.

Söupten öe pookten ban Leu ven en Schaerbeecken
eltoaecbeadvenuesgoogB toaren/ enbe niet onbec
toatec honben aeflelt toojben/ fjeeft men alfe boo*
men en Dagen afgehapt/om {letbefbtbe^ te btquao
mee te onbechen en 't Canon te bonnen gebjupcben.

Üalf May, continneetbe men met geflabigen pbee
öe ètabt
Bruflei öoo; cetcentijememen en eenige ana
bete bupten-bietcben aen be Ijooge jpöe / boo; eenen
oberbal en fucp^infe te becfeecbecen / gdgclt mebe al*
lesJ biiect becbeecbigc en in flaet gebjacgt om be felbe
aen öe lage 3ijbe/ öe^ noat^ jijnbe/ onöec toatet te
fetten.

9^e<t5;aefban Marchin Maiftre de Camp <!Sene«
rael/tcob na öe Quactiecen ban Henegouwen, en an*
öece dSenecaei^ petfonen/ bebonben {latc nocb t(

Bruffel.

^oo; o;b;e ban ben Marquis,geefcmen bp af«
flictie ban billetten bebent grmaettten gein/ongeect /
öatpöecöupfgerinficDfoube tjebben te booifien ban
gcanen ofte meel/ en anbece leben^ miböelen/ fo beef
pbec^ gelegentheptfoube bonnen toelaten /boo^ een
tgt ban
twee of drie macnbenjmebe öe granen niet te
fullen mogen becbocj[)ttoa;öena[^ tot een reöelDcbe
ptd^; öe toelebe eegter niet teiere uptgeö;ucRt. ^at
oocb alle befcfjabigböen toelftec^ Xanben ofte goebe*
re n/toc öet maben ban be nieutoe biercben en fo;tifii<
catien toieröengeb^ipcbt/ eendaetfoube {tebbeno*
ber te geben ban baer lieber betlie^ / en öat men aen
gaereen rechtmatige bergoebinge fouöe toeboege»
enbe effectibe betalen.

3^aen baren omtrent vier duyfent jFrenfcge pm*
bennefen^eenigge infanterie tot Maroies^ refoj*
tereenbe onber ffranfcfie gebiebt / enbe ggele*
gen
feven mijlen boben Bergen in Henegou bttept^
geacribeert.

©ooj Bruflei paffeerbe acht honden man te boet
neffen^ een Compagniepaeröen / ben marfcg booK*
fettenöe na
Ni veile enbe öie quartieren.

fenöen lieer (Si;aef ban £gmont toiett geconfe*
reert be
Cherge ban Generael des homtnei d'Armes *
(betoelcltealtijbtbebienttoerbt^ öe eetfle ^eeten
ban 't Senbt) befiaenbe upt
Edelen, öie b;p enbe tp>
empt3ijn ban ^mpoflen enbe anöere belaflingen/
enöaertegen^berobligeertbiebenaen {)eet aiieöec
j^eer ofte op öe^ feifi^ bebeten te furneren / en
onbergouben
een Man te paert, bjel gemonteert enbe
toegerufi j enbe bp albien alle^ baer omtrent naec tv»
gooien biertgemefnageert/ foofoubenöe felbe tuf·
fcgenbe
twee à drie duyfent paeröen uptb^ingen.

^e plaetfe d'Artnei boo; öe ^l^paenfe / toiert ggfe·
noemt omtrent
Nivelie. ^en achtiende paffeerbe tof
Bruflei get^gement ofte Terre tHmöen ^taef ban
S^b f Men*


-ocr page 327-

296 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

xA^f Monterey i fiffcB amtCCHt veertienhondert ^paEi1=
alle^ met birn fpecieufen iCittl. €nbe gelijclt aen ifi/,
b'eenefjjbe/fithobecbirn boeg meent cecötbaetbe. · ''
Itjch ïant te befcplen : fo noemt het b'anbfc onrecht
<iEnbe toat i? ban be betifle i b'uptfiomn ©obt allctn
tenjongflen baegefalern ccc!)tbaetbigl)002brtlge(;
brnban alle^.

gin befe töbtVuictt epntlijtft tuffcljett Spangien em
be
Engelant gcflootru Ijet boIgenDf'.

TraBaet tot continuatie endêvernieuwinge

van Vrede.

D Carelde tweede, by der gratie Godts Conirg
van
Spangien, ^c Encie de K<!ninginne, Vrou
Maria Anna\&ïi Oofienryck, ére. Doen te weten tt^^
by defe onfe Brieven van app obatic, ratificatie, endc iiisj
confirmatie, dat op den
drie en fwintighflen May van
het tegenwooidigejaer
fefitenhondertjevtnenféfiigh,

ende meerder vaile vriendtfchaptüflchen ons, dege-
melte Doorluchtighfte,ende machtigfle Koningende
Koninginne van
Spangie» ter eenre, ende den Door<
lucht, endemachtighften
Carel de tveede, Konipgh
van
Groot Brittangien, éfc· Onfen Broederj Neve, en·

de wairtften Vriendt, ter andere zijde, welcke is vin
den volgenden inhoudt.

TraBaet tot còntimatìe ende vermeuwingt
van Vrede ende Vrientfchap tujfchendt
Cr omen van
Spangien ende Groot Brit·
tangien.

GEadjufteertende geflooten, door de feervoor·
voortreffelijke Heeren
JuanÈverardoììldhtrit,
Biechtvader van de Serentjpme GatholijckeKo·
ninginne, Ihquifiteur Generael ,cnde Raedtinden
Raedt van State, Don
Ramiro Pbeìipts Nunes de G··
mat», Hartog van ε. Litcer la Major ende vza Medina dt
las Torres
, Raedt in den Raèdc van State, ende Prefi··
dent van Italien, ende Don
Gaarde Bracamonteenh
Guzfna»j Grave van Peneranda, Raedt in den Raeic
van State,ende Prefident van Indien,in den name van
den Doorluchtigflen,en feer machtigen Koningjende
Koninginne van Spanffenhitie: Souverainen: Endeden
feer voortreflfëlijcken Heer Don
Eduwardo Grave νω
Sandwich , Raedt ΐΛ dcD Raedt van State van dea
Doorl. ende feer ftìachtigen Koning van
Groet Brit-
tangien ,
ende fijnen Ambafladeur Extraordinarisin
Spangien, in den name van gemclte Doorl. Koning.

Binnen Madrid don drie en tointighfitn May/i/Zffl·
hondert feven en fefiigh,

N'Adien het Godtden Heere gelieft heeft,dit mee
de doodt van den Doorliichtighften ende feer
machtigen Cathglijcken Koning van
Spangitn
Don Vbilips de vierde van glorleufe memorie, inde
Koninghrijcken, Staten ende Dominien van zijne
Koninghlijcke Monarchie, den Doorluchrigftenenda
leer machtigen Catholijeken Koning, Don
Certldt
tweede, fijn
Soon, is gefuccedeert, ende blyvende
voor fijn Tutrice endeCuratrice,gedurende fijn min·
derjarigheyt tot de Regeringe der felver.de Doorluch-
tigfteCatholijcke Koninginne,
Vrouwe Maria yimn
venOofienr^k:
Soo is met egale ende reciproque ge-
negenthey t by de Doorluchtigfte, endc feer machtige
Catholijcke Koning ende Koninginne, ende by ai
Doorluchtigfte,ende feer machtige Koning Van
Groot
Brittangie» Carel de tweede
vernieut, ende met nieuwe
aengroeyfelen geconfirmeert de goede
correiponden-
tie ende reciproque vriendtfchap, weickealvsn over
oude tijden is geweeft tuffchen de Croonen van
Span-
gien ,
ende van Groot Brittangien, tot dat de verande-
ringen der Werelt, de rufte, ende vriendtfchap ver-
hinderden, weicke tuffchen defe
twee Natiën wiert
geobfervcert j oock vermits de wederzijdts frequents·

tle ende gemeenfcbap vao Commercie » gelijck de

gemr


'ìli

fi

li

-ocr page 328-

'«révftT tot Wieken eyride defl gemelten Koningh
Vin öwffi Bfittangien gefonden heeft, de» VQörtrefle-
nicken Heer, Don
Edeard, Grave van Sandwich,
Burehgrave van Hmhingbrock. Baron Mentagu van St.

vice-Admirael van EngeUndt, Meefter van
ies Konings groote Guarderobhe·, Raedts-Heer in den
Raedcvan Stace, ende Ridder van defeer uytfteec-
hencieende nobleordre van de
Coufeband, als zijnen
Extraordinaris Ambaffadeuraen hare Catholijcke Ma-
iefteyten, omtnc niet alleen te vernieuwen de oude
banden van vriendtfchap, los gemaeckt zijnde, door
de boosheyt der tyden, maer oock om de felve vaft te
binden, roet een knoop van nieuwe krachten, welcke
lange jaren fai hebben te duyren, ende heeft den ge-
melten Ambafladeur met feer ampie volmacht, welc-
]fe Copye hier nevens is geinfercert ; oock is de
nego-
liatie van de gemClte AmbaiTadeur in 't Catholijcke
Hof metgenegentheyt en goeden wille ontfangeft,
dat
de Doorluchcigfte Koninginne Tutricè, ende
Gouvernante van den Catholijcken Koning goetge-
vonden heeft re nomineren, de feervoortreffelijcke
YlKXÏnJueitEverardNtdhdrdo, haeren Biechtvader,
ende generale Inquifiteur, Raedt in den Raedt van
State, Don
Ramiro Phelipfez tiunuts de Guzma», Har-
tog van
St Lucer la A/(»;or,ende van Medina de las Hr
m, Raedt in den Raedt van State ende Prefident van
italien, ende Don Gajpar de Bracamonte, tnde Guzmati,
Grave van Veneranda Raedt in den Raedt van State,
ende Prefident van Indien, om met den fclven een
Trailaet te adjufteren ende te fluyten, aen welcke de
volmacht ende còmmiffie van den volgenden inhoudt
wortgecoflcedeert.

van de Volmacht van zijne Catho-
l^cke Majefteyt.

"Γ\ On Carelbj der gratie Gods, Koningh van €«βί-
^ lim,
van Leon van Arragon, van beyde de Seetlien,
van Jerufilem, van Portugaf, van Navarro, van Grana-
dl,
van Tokdoi van Vateneieu, ven Galicient van Maffer-
ia,
van Sivilie» i van SardaignCiVaxi Cordua, van Cora
gt
, van Murcia, van JaeM > van de Algarvet > de Algeci-
Ti,
van Gibralter, van de Canartfihe Eylanden, van Oofi
en IPé^-InJien, Eylanden en vafte Landen van den
OcMe», Aertz Hartogvan
Oojlenryci, Hartoghvan
Boiirgoig»e, van Brabandt, van JUiiaen, Grave vm
HiMurg, Vlaenderen, Tirol,
ende Barcelonien, Heere
van
Bifaye, ende van Molim> Ende de Koningin-
oe
ViCM^tMaria Αηηαΐ\\α Moeder, Tutrice, ende
Curatrice van zijn Koninglijcke Perfoon, ende Re-
gente der voornoemde Rijken, ende Heerfchappyeh.
Nadien, de nederlegginge der difFerenten van de ge-
meene faeck der beyder Croonen van
Spangte» ι ende
Groot Brittangie», welcke door eenige accidenten van
den tijdt bevonden werden afgeweecken te fijn van
de obfervantie ende Capitulatien geaccordeert in de
oude Traftacen van Vrede tuflchen beyde gemelte
Croonen, noodigis. Soohebbegoedtgevonden vol-
le macht te geven , gelijck in krachte van defen ick
volmacht geve, aen
Jna» Everardo Nidhatdo mij-
nen Biechtvader, Raeoc inden Raedt van State, ende
Inquifiteur Generael, Don
Baudro Phelipez Nunnem
de Qnzmani
Hartogh van St. Lvcar la Major, ende van
Medina de lasTorres Raedt in den Raedt van State,
ende Prefident van Italien, ende Don
Gaf far de Bra-
famonte
, ende Guzmen, Grave van Peneranda, Raedt
mi den Raedt van State, Prefident van de Indien,
vermits inhaer Perfoonen de prerogati ven van groó-
teqmliteyt concurreren, hatnentlijckναο voorfich^
nghcyt, ervarentheyt, yver,ende genegentheyttot
raijtien dienft, en particulierlijck wegen deverfeec-
^theyt, en vergenoegen, WàCr mede de felve my by-
ftaen ia 't geene zy verforgen, ende my alle 't geene
tot eenig beneficie voor hetgemeenkanaenleydinge
eejen.uytwcrcken.
Dcrhaivcnuyc köwhtedefcir velmscht authörifere

cn OORLOGH, 't Seven-en^veerùghfle Boeck. 2p7

I uMweentheyc van beyde de Natiën een parcrculiere
o^een koroingevan gemoederen ende intereflen

ick haeii ende geve de felve fo volkomen facalteyt,als ié67,

naer rechten gerequireert wort,om uyt den naeme van _iJ

den Dooriüchtigfte Koning mijn feer waerde en feer
beminde Soon , ende in zijn Koninglijcke naem re-
prefenterende mijn eygen Perfoon, te mogen hooren»
confereren, handelen, adjufteren ende befluytcn,mec
den Grave van 5e»<fa>/£Ì).Raedtsheer in dea Raedt van
State, van den Doorluchtigften Koning van
Engtlmt*
Corel de tveede^
mijn goede Broeder ende Neve, ende
fijn extraordinaris Ambaiftdeur aen dit Hof, uyc
kracht van fijne Volmacht, welcke hy oock felfpre-
fenteert van den Koning van
Groet Brittangim, eenig
Tradaet van vernieuwing van Vrede, en meer vafte
vriendtfchap, ende geve haer oock volkomen macht,
om eenig Tradtaet van Unie ende Alliancie, met ge-
melte Koning van
GrootBrittangienze maecken, ende
eenen Trefves met de Kroon van
Portugael, voor al-
fukkeri tijdt als men fai gocdt vinden,met alle dt mee-
fte authoriteyt ende macht, welcke in mijne Koningl.
Perfoon refideeit : My felfs verbindende, gelijck ick
my verbinde, ende voor den gemelten Koning mijn
Soon,op Trouw ende Konicglijck woordt, daer voor
in te ftaen, ende voorts 't ielve te paflèren.tc approbe-
ren, ende ratificeren met cede, ende andere vereyfch-
te folemnitey ten, welcke ia fulcken geval noodtfaec-
kelijckfcuden mogen zijn, binnen deo termyn welc-
ke byhaerfai wefen overeen gekomen fondereenige
verminderinge van dien. Tot vtrfeecktringe hier van
heb ick defen doen depefcheren. Geteyckent met
mijn handt, endegezegelt methetfecreetZegeljeB·
de tegen geteyckent door mijn Secretaris van Staet :
Gegeven tot
Madrid^ den vijfthienden ÌunyfeftieM'
hondertfet enfefiigh.
Was geteecUent Je la Reyna^
Ënde tirgen j geteyckent Don Pedr» Ïtmandtx. rff/
Campo yangulo.

Copye van de Volmacht van pjne Majejf
fleyt van
Groot Brittangien.

' TranflaetuphetLat^n.

CArelde Twtede by der Gratie Gods, Koning van
Groot Brittanpea , Vranekryck ende Trlarrdttbc-
fchermer des Geloofs, &c. Allen ende ygelijcken
die defen letteren fulien fien,Saluyt.Nadien het onge-
luck defer eeuw, hier in aldermeeft fchij nt te zij η gele-
gen ,dat vele Princenicn Staten hare gelegentheden,en
nutigheden fo veel toegeven,en daer aenhangen,dat fy
alle vrientfchaps, en Nabuyrigheyts rechten, met voe-
ten treden, ja lèlve de gehecle alheyt der ikeken willen
vernielen, wanneer die van de min fte van hare opi-
nien, ende voorftellingen (by haer ligtelijk ofte t'on-
rechte opgenomen ) komt af te wijeken, te meer moe-
ten die weynige Koningen, wekkers machten, de
Heere Godt, wegens hare geboorten en goede liefde
heefcverknocbt,naet alle haer vermogen,endeu^terftc
befte arbeyden, om foo heylige noodtfaeckelickheyts
verbonden onder haer op te rechten, ende te onder-
houden , op dat de verkeerde neygingen, door dien
glans tot ghefondereendraghtsluft faaer mogen bege-
ven,ende haer daer toe buygen; Aengemerckt nu, dac
de nature der Engel/cl>eneπdsSρaeιιβiιe^^a.ìtì}t{oo ver-
gelijckelijck fij η geweeft, dat de felve feer noode van
den anderen vervreemten lichtelijck metden anderen
weder verfoent plachten te welen, ende de beyde
Rycken als doen aldermeeft floreerden, als de Regea-
ten volgens de drift van hare nature de Vreede foch-
ten,endewederzijdte geftabilieert, de felve feer hey-
lichlijck onderhielden : Dit wei overwogen ende by
feeckere blyckelijckheden beklaeght zijnde van de
Doorl, Koninginne Vrou
Maria Anne van Oofienrtjck
des Doorluchtigften ende machtigften Koning van
SpÉUgim, Moeder, Tatrice ende Curatrice, oock
Gouvernante vau des felfs Rycken ende Landen, is
detelveindie neyginge met ons, tot diergelijcken
raedt gebracht, omniet alleen de oude Verbonden
tuflchen onfe Kroonen te vernieuwen , maer deielve
mee ftcrke banden,cade vafter als oy t voor henen,aen
I " " malkan-


-ocr page 329-

29? S A κ E Ν van S Τ A E Τ

malkander tè hechten : Soo heeft ons niet gefdbenen,
tot uytwerckinge van foo heyligen wcrck, te ontbre-
ken, als de verkiefinge van een waerdigh PerfoDn>tot
de wichtigheyt van dat werck bequaem, welcke het
empt van Extraordinare Ambaflade by de gemelte
Boorlachtige Koninginne Regente van
Spangien fon-
de bekleden, cndede charaöer met fijne deughden
fonde verderen 5 waerom wy voor anderen geoor-
deelt hebben te nomineren onfen wei geliefden, en
feer getrouwen, oniën CouQn
Eduardo Grave van
SiTtdwigh , Bnrggrave van Hmchingbroeke , Baron
Montagu van
St. Ntote, Vice-Admirael van Engeïant,
Meefter van onfe groote Guarderebbe, van onfen fe-
creten Raedt, ende Ridder van de over oude ende
vermaerdeOrdrevandeCw/e^eei; Weet derhalven
dat wy van de trouwe, vlijtigheyt j oordeel, en voor-
fichtigheyt vanden gemelten Grave van
Smiw'tgh on-
fen Extraordinaris Ambafladeur volkomen vertrou-
wen hebben, ftellen, ordonneren, ende deputeren
wy den felven tot onfen waren Commiflàrit, ende
Volmachtighden, gevende en committerende de fel-
ve Vollemacht ende Authoriteyt, gelijck oock een
generael, ende fpeciael bevel, om uyt onfen name,
met de gemelte Dooiluchtige Koninginne Regente
van
Spangien, der felver Comm iflarifenjGedeputeer-
den en Gevolmachtighden > tottet felve genoeghfame
laft, ende procuratie hebbende, om een fterker Ver-
bintenifle tuflchen de Kroonen ende Rycken van
Groet Brittengie» ende Spangie», gelijck oock van de
vryheytvan Commercie ende Navigatie, en nadefen
vaneen Verbont van defenfive ende ofFenfive , tuffen
gemelte Kroonen ende Rijcken, op de nutfte ende
meeft over een komende wijfe, articulen, ende con-
ditiën op te ftelien, te communiceren, traöeren,over
een komen ende te fluyten, ende alles te verrichten
wattot een goeteynde van dien foude mogen ontbre-
ken," ende over het fevc, articulen, brieven, ende
andere noodige Inftrumenten op te ftellen, ende van
de andere parthye te verfoecken ende te ontfangen,
cyndelijck alles, wat tot het voorgeftelde, daer om-
trent nootfaeckelijck ende behoorlijck foude mogen
werden vereyft,teexpedieren, belovende ter goede
trouwe endé op Coninghlijcken woorde j dat wy alle
ende ygelijck , welcke tuiTchen de Doorluchtighfte
Koninginne Regente van , hare gevolmach-

tighden Gedeputeerden "ofte Commiiianfen , ende
voorgemelten onfen Extraordinaris Ambaffadeur in
Yooraffendinge, ofte eenige voor uytwerckingeful-
lenïijn gedaen, vei dragen, ende geflooten, gewis
aengenaem, ende van waerden te houden > nochte
oyt tegenshet felve yets ; ofte op eenigcrley wyfe te-
gen te gaen, maer veel eer, wat in onfen Name be-
looft zy, heylichlijck ende onverbreeckelijck te obfer-
veren, ende gelaften te obfer veren. Tot getuygenifle
van 't welcke, wy defen met onfe handt geteeckent,
ende met het groote Zegel van daer aeo ge-

hecht, hebben doen beveftigen :

Gegeven in ons Palays van ii'e/iwewjïir den fefiien·
at» ¥ehimiy fefiienhondert vijf en [efiigh.
Ende
het
eehtieiidtjm van onfe Regeringe.

Carolus R.

Uyt kracht ende conformiteyt van defe Commif-
fien, hebben de gemelte voortreöèlijcke Heeren
Commiffarifen ende Gedeputeerden van den Door-
luchtighften Koningh ende Koninginne van
Sfangitn
ende de gemelte voortreffelijcke Heer Ambaffadeur
van

e de gemelte voortrettelijckc Mei
den Doorluchtighften Koningh \
'ion na verfcheydene ontmoetine

II
jlil·

\ van Groot Brit-

tangion na verfcheydene ontmoetingen, ende voor
heenen gegane neerftige beforgelijcke conferentien,
examen, ende rypen overlegh ; gelijck in ioo Impor-
tanten negotiatie vereyft wert, geconcerteert, gead-
jufteert, geftabilieert, geflooten, ende vaftgeftek,
het Traitaet van Vrede, welcke met de hu pe van
Godtfaleeuwighdureade wefen> ende is foodinigh
als hierna volght.

I

il

i'
Ili

In den name -van de i^lderheyl^hflt Tirie. ^
vuldigheyti Vader^ Soon^ ende H. Geefi^
drieverfcheydenTerfoneuj ende eeneel
fdge waerackttge Godt.

I.

np En Eerflen : Is geaccordeert ende geflooten,dat
X na defen dagh, ende nu voortaen, tuffen de Pmet
Kroonen
svaSpangienciiGroofBrtttangien, fai
weien
een generale, goede, fincere, waerachtige,vafte
en volmaeckte Vrientfchap.Confoederatieende Vre-
de, welcke eeuwigh fai duren,ende ongefehenc onder-
houden werden, foo te Lande als te Water, en op de
Revieren, gelijck oock tuilen haere Landen,Rycken
Dominien ende Landtftreecken behoorende. ofte on!
derhoorigh zijnde de onderdanigheyt van d
'eeneoftê
d'andere der gemelte Heeren Coningen ; ende dat ha-
re Onderdanen, Volcken ende Inwoonderen refpe-
öivelijck, van wat conditie, digniteyt ofte qualiteyt
die zyn,den anderen helpen aflifteren, ende d'een dea
anderen reciproquelijckalle foorten van Liefde, cn,
de dienften van vrientfchap bethoonen.

Π.

Dat noch d'een noch d'ander van de geraelte Hee-
ren Koningen, nochte hare refpeöive ν olcken j On-
derdanen ofte Inwoonderen, binnen hare Dominien,
op geenderley pretext ,fo publijck als heymelijck, fui-
len mogen tenteren, doen oftebeforgen, dat yets ge.
daen worde Welck foude mogen ftrecken tot fchade
ende verderf van d'een ofte van d'andere zyde, in ee-
nige plaetfe ter Zee ofte te Lande, nochte in elckan-
ders Havenen ofte Revieren, maer dat d'een den an-
deren fai tradleren met alle liefde, goetwilligheyten-
de vrientfchap, ende reciproquelijck te mogen vry en
vranck over Zee ende Revieren paftèren,ende aen ha«
re Limyten, Landen, Rycken, Eylanden,Dominien,
Steden ende Plaetfen, bemuyrdeofonbemuyrde,ge·
fortificeert ofte niet, hare Havenen ende Reden, al-
waer handel ende negotie werdt gedreven, ende al·
daer te handelen, koopen ende verkoopen, fo wel vanj
endemetdeinwoondersvan de refpeftive plaetfen,
alsvanjendemecdievan hare Natie, oftefoodanige
als aldaer foude mogen gevonden werden, ofte noch
mochten komen.

iir.

Dat de gemelte Heeren Koningen van SpangtmiXi
Engelandt. forge dragen, dat hare refpedlive Volcke-
ren en Onderdanen, haer van nu af, voortaen fullen
onthouden, malkanderen eenige force, violencie, o(
af breuck te doen, ende indien van d'een ofte d'ander
2yde, tuffchen de Heeren Koningen ofte hare Volc·
ken ende Onderfaten, tegen die Onderdanen van den
anderen, eenige injurien ofte fchade mochtezijn ghe-
daen, contrarie de artyculen van Vrede ofte het alge-
meen recht, foo en fullen daer over tuffchen de Ge·
confocdereerde geen Brieven van Reprefalien, van
Marcque,ofte contre Marcque gegeven werden,totter
tijdt dat dejuftitie daer toe verfocht zy, ende den or-
dinaren wegh daer in gevolght, volgens de Coftumen
ende Wetten daer van zijnde j maerbyaldien hetby
delufticiewortgedilateertofteafgeflagen, als dan fai
den Koningh, welckers Volckeren ofte Inwoonders
fchade geleden heljben, reparatie daer van eyffchen
aen dat Rijck, voor dien aen den wekken (gelijck ge·
feyt is) de juftitie uytgeftelt of geweygert is, of van de
Commiffarifen welcke daer toe mochten geftek wor-
den , foo van d'een als van d'ander zyde, om al fui-
ke verfchillen in amiable tranfaöie mogen werden ter
nedergeleyt, ofte ten minften conform de Rechten ;
maer indien men noch dilateerde, ende geen luftitie
daer omtrent en pleeghde, oock binnen Matnde»
daer op geen fatisfatìie dede, naer het felve alfoo ver-
focht te hebben, als dan falmen konnen Brieven van
Reprefalie, van Marcque ende contre Marcque, gft
ven aen de gegraveerde parAye.

Dat tuffchen den Doorluchtigften Koningh vaü
Spaneie», ende dea Doorlufhtigliften Koningh vae

Eni'·


-ocr page 330-

en OORLOGH, 't Seven^en-^^veertighpeBosck. 299

den Doorluchtighften Koningh van Engeltnt, alwaer l^ó/.
men de voornoemde gerechtigheden ende Tollen re- ■
fpedlive betaelt, men fai hebben te ftellen een Lyfte,
by welcke klaerlijck büjcke de rechte verfeeckertheyc
van de betalingc der felver gerechtigheden , in het
voornoemde aitijckel verklaert, foo wel van inko-
mende als van uytgaende goederen, ofte binnen de
Landen van d'een ofte d'ander. Ende by aldien eeni-
ge Officialen ofte hare Gedeputeerden eyften, ont-
fingen ofte namen . diredtelijck of indireftflijck,
heymelijck of openbaerlijck, van eenige der refpeai-
ve Kooplieden ofte Volckeren eenige fomme, ofte
fommengelts, ofte eenige andere faeck by wege van
taxatie, gerechtigheyt, gefchenck, erkenteniiïè, re-
compenleendeexadtie, welcke in de gemelte Lyfte
niet en flaet gecxpreflèert (ichoon dat het gefchiede
by wege van vrywilligegifte) woit verklaert, dat de
genoemde Officialen, ofte hareSubftituten welcke in
gefeyde maniere haer te buyten gaen, en van het fel-
ve voor den Competenten Rechter van dien Lande >
alwaer die faute foude mogen gecommitteert werden,
konnenoveituyghtworden, fullen voor
drie maen-
dengevanckelijk geftelt worden, ende drie-fout refti-
tueren de waerde van gelden , ofte andere faecken,die
fy in de voornoemde forme fullen hebben ontfangen,
de helft voor den gemelten Koningh van of-

te gemelten Koningh van Engelant, ende de ander
helft voor den Aenbrenger, 't welcke mach gerechte-
lijck ende conform de Wet geeyft ende gevordert
worden, voor eenigh Competent Rechter van hec
Lane alwaer genoemdeoffenfse foude mogen zijn ge-
committeert.

VIL

Dat het de Onderdanen van de Coningh van Groot
BW«e»^/iwgeoorloft fai zijn, den uyt ende invoer in
Sfangien ende de Landen en Dominien van den felven
Coningh, welcke die mochten zijn waer de felve
voor heenen handel ende Koopmanfchap hebben ge-
dreven van allerhande foorten van Koopmanfchappen
Lakenen, Manufaduren , ende andere faecken vao
hetKoninckrijckvan(3«9/£r/««irg/V», ende met de
felve handel drijven : Soo oock de Manufaduren goe-
deren , Vruchten ende Gewaffen van de Dorpen »
Eylanden , Plantagien , haer toebehoorende, ofte
door Engelfche Faöoren ingekocht, van defe zyde,
ofte verder aen geen zyde van de
caep Je Bonne Ejft·
rance,
fonder gheobligeert te wefen aen wien, ofte
tot wat prysfy de felve Koopmanfchappen endegoede-
ren verkoopen, nochte en fullen niet gemolefteert
worden over fauten welcke de Schippets ofte andere
begaen, by het aengeven ende de regiftratie van hare
goederen, en als zy willen, fullen fy weder mogen
vertrecken uyt de Dominien van den Coningh van
Spangien, met alle ofte met een gedeelte van hare goe-
deren, Koopmanfchappen ende middelen, na eeni-
ge der Landen , Eylanden , Dominien ende Lant-
ftreecken van den Coningh van
Engelant ^ ofte na ee-
nigh ander Landtbetalende dc gerechtigheden ende
trybuten inde voorgaende Capittelen gementioneert;
ende het refterende van hun ne goederen dat niet ont-
laden fai zyn, konnenbehouden ende hebben, ver-
voeren of wech brengen in fijn genoemde fchipofte
fchepen, vaertuychoftevaertuygen, fonder eenige
gerechtigheyt ofce Impoft, hoedanich die foude mo-
gen zijn, te betalen, gelijck of fy met de felve nim-
mermeer waren geweeft in eenige Bayen ofte Have-
nen van den Catholijcken Coningh, ende datallede
goeder en, middelen ende Coopmanfchappen, fche-
pen ofte vaertuygen, ende alle faken hoedanigh die
mochten zijn: ingebracht in de Dominien ende Plaet-
fen van de Kroon van
Groot Brittangien, als Piinfea y
ende in de felve Dominien ende Plaetfen voor fulcs
geadjudiceert, fullen gehouden worden voor goede-
ren en Koppmanfchappen van
Groot Brittangien, oock
gecomprehendeerc tot het verftanc van die Capittel.

Dat de Onderdanen ende Vafallen van den Door-
luchtighften Koningh van
Groot Brittangien vermo-
gen te vervoeren ende brengen aen alJc code yder det

Domlv

vmnlandt ' ent^e hare refpeflive Volcken, Onderda.
lio/· „eHende Inwoonders,fo ter Zee als te Lande,ende op
--—' He Revieren, in alle ende yegelijx Rijcken, Landen,
Dominien, Limyten, Lantitreecken, Provinciën,
Fvlanden, Plsnragien, Steden, Dorpen,Gehuchten,
Hivcncn, Reden , Revieren, Bayen, Enghtenende
Ruymten,in welke men tot defe tegenwoordige uyre
Handel en vrye Commercie is gewoon te dry ven, op
Tulckenwyfe ende maniere , dat fonder fahe conduiB
ende generaci ofte particulier verlof, de Onderdanen
ende Volkeren van elcx, fullen vryelijck vermogen
fo te Water als te Lande.ende langs de Revieren,der-
wae;ts te reyfen ende te varen, ende inkomen in hare
eenoemde Landen,Rijcken, Dominien, oock in alle
Steden,Havenen,Ruymten,Bayen,Engten ofce ande-
re des felfs Plaetfen, ende fullen mogen in yders Ha-
venen inkonnen met hare Schepen, geladen of niet ge-
laden , Karren ofte Wagens mee welke fy hare Koop-
manfcbappen voeren, ende aldaer koopen endever-
koopenfoodanigeende hoe meenige quantiteyt alsfy
willen, ende haer oock voor behoorlij cke ende rede-
lijckepryienkonnenvoorfien van nootdruften ende
andere nootfaecklijckheden tot hare fuftentatie ende
reyfc noociiih, geli jk ook tot reparatie van hare Sche-
pen ende Wagenen, ende daer van wederom vryelijk
mogen verreyfen met hare Schepen, Wagenen, Goe-
deren, Koopnianfchappen en toebehooren, ende we-
der na haer Lant keeren, ofte na fulcke plaetfen te ver-
reylen, als het haer fai goetduncken , fonder eenige
raoleftie ofte ophoudinge, m its betalende de rechten
ende ImpoGtien, conform het geen in dit Traftaet
dien aengaende is over een gekomen, referverende
yderparthyede Wetten, Coftumen en Rechten van
haer Landt.

V*

Item: Isoockgèaccordeert, dat wegen de Koop-
manfchappen, die de Onderdanen van de Koning van
Gmt Brittaepe» {allen koopsa ia Sfangieu of andere
Rijcken ende Dominien van de gemelten Koningh
van
SfaHgim ende in hare eygene fchepen, ofte die de
felvegehuyrt oftegeleent mochten hebben,wech voe-
ren niet en fullen nemen, nochte verhoogen eenige
nieuwe Impoften, nochte gerechtigheden, Thieii-
dcn, Subiidien, nochte andere Laden, hoedanigh die
mochten wefen, meer als't geen in diergelijcke oc-
cafle de eygene Onderdanen, ofte eenige andere Na-
tien geobligeert zijn te betalen ende van haer wort ge-
vordert ; Ende dat de gemelte Kooplieden in hare
verkoopingen, inkopingen ende verhandelingen ha-
ler Koopmanfchappen (foo wel ten refpede van de
fpecien; gelijckvan allen ende welcke gerechtigheyt
men oock mocht betalen) genieten en hebben fullen,
de felveprivilegiën gelijck als hare natuyrlijcke On-
derdanen ; ende dat alfulcke Koop-handelaers mogen
koopen, ende hare Schepen met de gemelte Koop-
manfchappen ende goederen laden, welckc Schepen
fo geladen zynde, ende gerechtigheden van de Koop-
manfchappen ende goederen, (gelijck gefeytis)be-
taelt zijnde, en fullen de voornoemde Schepen in de
Haven niet mogen werden opgehouden, op wat pre-
text het foude mogen wefen, nochte de Inladers,
Kooplieden ofteFaftoren , diede gemelte goederen
gekocht en ingeladen, en fullen oock na het vertreck
der felver Schepen om eenige oorfaeck die 't felve fou
de mogen raecken, werden gemolefteert.
V L

Ende op dat de Officialen ende Bedienden van wel-
kers Steden , Dorpen ende Plaetfen van d'een ofte
α anderezijde, niet en mogen eyflchen ofte nemen
van nare refpeitive Kooplieden ende Votckeren hoo-
>gerechtigheden ,Salarien, erkenteniflen,
gefchencken, of eenige andere faecken,al3 die, welcke
Bet voorgaende artijkel verklaert, ende op dat gemel-
«,de Kooplieden en Volcken, klaerlïjck ende blijc-
Keiijck tpogen weten ende onderkennen wat hier van
M. boo IS geconcerteert ende beflooten, dat in alle pu-
'•jcque Impoft-Comptoyren van eenigerley Steden,
yofpen ende Plaetfen, foo wel in de Dominien van
aen Doorluchtighften Coningh van Siangit», al» van

-ocr page 331-

1667,

300 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Dominien van den Doorl. Coningh van Spaugten, al-
lerhande Vruchten en Koopraanfcbappen van Ooft.
Inftien; blijckende by getuj^enifle van de Gedepu-
teerde van de Ooft-Indifche Compagnie tot loonden,
dat het zijn, ende gekomen van hare Conqueften,
Plantagien ofte Faöoiren,inde fel ve forme noch meer
noch minder geordonneert aen den Onderdaen van
de Vereenighde Nederlantfche Provincie , by
t-mee
Koniocklijcke Brieven van Contrebande, harcadien
van den
/even en ttuintighfien Juny ende den derden
luly des Jaers feflien hondert drie e»^//gè,gepubliceert
den
dertichfien]\xny, ende den -vierden luly des felven
Jaers : Ende voor
loo veel beyde de Indien raeckt, en
andere deden, welcké die mochten zijn, refpeótive-
lijckonder de gantfche Kroon van
Spartgien,concc·

melten Koningh van Sfangien, fullen hebben, genie-
ten, ende joüiileren van alle de privilegiën en immu-
niteyten welcke den Koningh heeft gegeven, ende
gecoijfirmeert aen de Engelfche Kooplieden in
Anda-
lufien
refiderende, door fijne Koninckl. Brieven ende
Ordonnantiën , gedaen op den
negmiende» Maert,
fefe»twifitighfe»iuny, endeden jiegtnden Nüvem-
bris van den lare
fefiienhondert -vijf en veertigh i fijne
Catholijcke Majefteyt confirmerende het ielvc duor
defe tegenwoordige als een gedeelte van dit Traétaet,
tuffen de/wfffKroonen} ende ten eynde dat het Ma-

alle en elcke der Onderdanen van den Coningh van
Groot Brittangien refiderende , ende handelende in
eenigerley Quartier, welcke foude mogen welen on-
der de Dominien van de Catholijcke Majefteyt.
X.

Dat de fchepen ofte andere eenigerleye Vaertuygen
welcke foude mogen toebehooren aen den Koningh
van
Groot Brittangien ende aen fijne Onderdanen ,ende
Inwoonders,bereyfeudede Dominien van den Ko-
ningh van
Spaengien, in eenigerley van fijne Havenen
niet en fuilen gevifiteert worden door de Bedienden
ofte Rechters van Contrebande, ofte door eenigh
Perfoon uy t fijn eygen ofte yemants authoriteyt,noch-
•te op de felve eenige Soldaten, gewapende Mannen
ofte andere Officialen, aen het boord van eenige der
voornoemde fchepen ofte Vaertuygen te fetten,
nochte de Officialen van de Douane ofte Impoft-
Comptoyr j van d'een ofte van de ander Zyde, om re-
cherce in eenige der voorfeyde Vaertuygen ofte fche-
pen te doen, toebehoorende de Volckeren van d'een
ofte andere zyde, welcke in hare Landen, Dominien
ofte refpeftive Havenen fullen inkomen, voor ende
aleer dat de felve Schepen ofte Vaertuygen fullen zijn
ontladen > ofte totter tijdt fy aen Landt fullen gefet
hebben dat gedeelte van de ladinge der Koopman-
ichappen welcke fy verklaren in de genoemde Haven
te wil en loffen, nochte fai den Capiteyn, Schipper,
ofteyemant anders , van het genoemde Schip ofte
Schepen gevangen geftelt, nochte fy, noch hare Vaer-
tuygen aen Landt opgehouden ; maer ondertuffchen
vermogen de Conincklijcke Officieren , ende die
van het Impoft-Comptoyr ingaen in het Schip ofte
Vaerti^gen, maer niet meerder in getal als
drie op
jeder Schip» om daer op te letten dat geene goede-
ren,
ofte Koopmanfchappenuyt de genoemde fche-
pen, ofteeenige Vaertuygen, ontladen en werden,
fonder de gcrechtigheyt te betalen, welcke volgens "
defe voorfchreve artyckelen yeder parthye gehouden
is te betalen, welcke genoemde Officialen daer
fullen gaen fonder onkoften te doen tót laftc van
het Schip , ofte Schepen , Vaertuygh ofte Vaer-
tuygen , der ielver Officieren , Matrofen , Com.
; pagnien , Faftoren ofte Eygenaers, ende wanneer
de Patroon ofte Schipper fai verklaert hebben, dat h»
alle de ladinghe van fijn Schip in eenige Haven fai
ontladen foo moet de verklaringe en inhoutvande
voorfchreve ladinge gedaen werden
in 'c Impoft.
Comptoir in gewoonlijcke forme, ende indien n»
hetfelve gedaen te zijn, eenige andere goederen in

η.

i

ij

fchepe , geen moleftie ofte caftydinge gedaen wor-
den , ende de felve fchepen ofte Vaertuygen geladen
zijnde , fullen vryheyt hebben wederom te mogen
vertrecken.

XI.

Dat bet Schip ofte fchepen, aen den een ofte den
anderen Koningh toebehoorende, ofte aen hare re-
fpedtive Volckeren ofte Onderdanen, welcke in eeni-
ge Haven, Landen ofte Oominlen van d'een of d'an-
det inkomen, ende een gedeelte van harelgoederen
ofte Koopmapfchappen ontladen, tot eenige Haven

nifeft, en bekent zy, is toegeftaen, dat de felve Brie- I ofte Rede, zijnde geconfifqueert, met de reft van fijne
ven,
voor foo veel de felve by fijn volkomene fubftan- ι ladinge na andere plaetfen, binnen ofte bujrten deiél-
tie pafleren en transfereren in'tLichaem van defe te- | ve Dominien, en fullen niet gehouden zijn te regi-
genwoordigeartijckelen
,in den naem ende faveur van | ftreren ofte gerechtigheyt te betalen van de andere

goederen , ofte eenigerley Koopmanfchappen , als
van die geen die zy aldaer in ;de gemelte Haven ofte
Rede ontladen hebben, nochte geconftringeert wor-
den om borge ofte andere fecuriteyt te ftellen voorde
goederen die zy elders hebben te vervoeren, alfoo
het klve geen diefte, fchuldt, verraderye, ofte ander
capitaci delitì is.

XII.

Ende voor foo veel als de helft van de gerechtighe-
den de goederen ende Koopmanfchappen die in £»·
gehmt ingebracht werden,haer felfs komen te vermin-
deren, ende weder keeren aen de Perfoon die de felve
heeft ingevoert, indien al fulcke goederen uyt d»t
feJve Ryck, binnen den tijt van /sPiif^maenden, ca
dat de felve eerft ontladen waren ende uyt dat Rijck
zijn gevoert,onder eede,dat het de felve goederen zijo
welcke het recht van inkomen betaelt hebben,ende by
aldien de felve binnen de genoemde tijdt van taaetf
Maenden niet wederom zijn ingefcheept.konnen dies
niet tegenflaende t'eeniger tydt werden uytgevoert
fonder eenige Tol ofte gerechtigheyt van uytgaente
betalen : Iterhal ven is geaccordeert, dat by aldien ee-
nige Onderdanen van den. koningh van
Grott Brit'
tangien
van nu af voortaen , eenige goederen ofte
Koopmanfchappen, van wat conditie ofte gewafch
die mochte wefen, aen Lant fielden, in eenige Haven
van fijn Catholijcke Majefteyt, en
hebbende de felve
geregiftreert, ende de fchuldige gerechtigheden n vol-
gens dit TraÖaet betaelt, ende daer na de felve willen-
de vervoeren,ofte een gedeelte van dien,ofte na eeni-
ge andere plaetfen , om een hooger marckt te foeken,
fai vermogen ende gheoorlooft zijn aen die perlbon
ofte'pcrfoonen de welcke de felve ingebracht hebben,
't felve ooli vryeüjk te doen,ionder tc betalen,ofte dat

deert aen den Heer Koning van Groei Bn/Meg/Vw^alle i't genoemde Schip of Sehepen gevonden wierden
'tgeengeconcedeert is aen de Heeren Staten der Ver-
j meer als by den verklaerden inhout foude opgeftelt
eenighde Nederlanden ende de Onderdanen der fel-
xyn, worden haer^iA* dagen tijtds verleent, dagen
ver, byhetTraöaetvanVWwwTiervanhet J[aer
fefite» , in welcke men vermach te arbeyden, ionder de Feeft.

hondert acht enveertigh Ci^wtA dagen te tellen, welcke opgetelt fullen worden van

punà voor pund, londer yetsdaer aen te ontbreken, den dagh dat fy hare lail hebben beginnen te bieec-
metdefelve kracht ende ampliatie de felye Wetten ken,omintekonnengaen, ende haer niet verklaar-
obferverende, by de welcke de Onderdanen van de de goederen te openbaren, ende des ielfs confifcatie
gemelte Staten zijn geobligeert en gereftriiigcertjon- tefalveren: Ende in cas den inganck van het felve
derhoudende de lelve reciproque vrientfcfaap. ende de openbaringe van dien, binnen de genoemde

IX. I tijdt niet en kan gefchieden, als dan fullen die parti-

Datd'Onderdanen vanden Koning van Greo/BriV- ■ culiere goederen (die fy fullen vinden , gelijck gefeyt
tangien handelende, koopende ende verkoopende in blijft, alhoewel de onrladinge niet volkomen is ge-
eenigerley'van de Rycken, Gouvernementen, Ey- ifchiet) alleen geconfifqueertzijn ende geen andere,
landen. Havenen ofte
Lant-ftreecken, van de ge- ende fai aen den Koopman, ofte Schipper van den


-ocr page 332-

en OORLGH, 'tSeven-en^'veertfghpeBoecL· 30Ì

dservjoi

klaringhedaervan, ____

ifonnende quijt worden, refol veren die in een andere
Stadt, Dorp ofte Plaetfe van de genoemde Dominien
te remitteren, konnen het fel ve doen fonder eenighe
difficulceyt ofte verhinderinge.
gerecbcigheydt te betalen als het engagement in fijn
inkomen, endü alfuicke gerechtigheden en heeftmen
rdetweedemaelniet te betalen, in geenighdeei
van
de gemelte Heerlijckheydt ofte Dominien, ne-
mende getuygeniiTe van de Officialen vande Douane,
dat defelve vodr heenen in behoorlijcke forme zijn
betaelt, endede Rentmeeftersende Adminiftrateurs

die

van deinkomften des Konincks van Spangien
Plaetfen j ofte andere Bediende of Beaienden,
daer toe fouden mogen geftelt zij n, fullen hebben toe
telateti, ende
het tranfport van alfulcke Goederen en
Kooptnanfchappen van d'een Plaets ne d'ander, tot
allen tyden niet te beletten , ende geven aen hare
Offidalen ende Failoren, fuffifante getuygeniiren,dat
de gerechtigheden betaelt Zijn geworden, wanneer fy
defelve de eetftemael quamen te ontladen , door
t'welcke fy konnen vervoeren ende ontladen in eeni-
geHaven, ofte gedeelte, vryvan alle verhinderinge
ende gerechtigheden, gelijck gefeyt is, behalvcn altijt
betrecht van het derde.

XIV.

Dat het fai gheoorloft zijn aen de Schepen van
'iVolckende Onderdanen, van d'een en d'anders zy-
de, baer Andiers in Zee ofte op eenige Reede uyt te
wrpen, wekke aen een van beyde xyden mochte toe-
behooren, fonder nochtans ghshouden te zijn binnen
de Haven in te koomen : Ende als het gebeurde dat fy
genootfaeckt wierden door ftorm, of op hare Vyan-
den, of Zee-Roovers te ontvluchten, ofte om eenigh
inder accident binnen te loopen, het voornoemde
Schip niet geconfigoeert zijnde na eenighe Vyandc-
lijcke Haven, ende voerende ghecn verbodene ofte
Contrebande Waren , waer van men verfeeckerdc
preuvebeeft, fsl hem geoorloft Zijn weder in Zee te
ileeckenalshethem fai goetduncken, mitsfijn Sche-
pen en Goederen niet hebbende ontladen, ende fijn
Koopmanfchap te koop geftelt, ghelijck als gefeyt is,
en fullen niet gevifiteert noch gemolefteert werden,
verraitsbetgenoeghisdat fyhare Pafpoorten in fulc-
ken geval tboonen, ende den Inventaris van hare La-
dinghe, oock hare Zee-Brieven, weicke behoorlijck
lijnde, fullen by de Officialen van den Koningh van
Spengieui eade den Koningh van Groot Brittangh»
refpedive toegelaten werden, vryelijck weder in Zee
te keeren, fonder eenige moleftie.

XIV.

Dat by aldien fy in eenige Baeyen ïljn ingekomen,
ofte in volle Zee gerencontreert door eenige Schepen
vandeghemelte Heeren Koningen ofte particuliere
Artnateuts bare Onderdanen, de genoemde Schepen
( otn alle diiordre te ontgaen ) fullen een Canon-
Icbootvan den anderen blyven, ende konnen haere
Bootste Chaloupe affenden aen boort van het Schip,
latende maer
tnuee ofte drie Mannen in gaen,aen wek-
ken (y hacre Pafpoorten fullen exhiberen, door den
Meefterofte Patroon van gemelte ^chip; ghelijck
hare Zee-Brieven , conform het Formulier,
welck fai gcinfereert ftaen aen het éynde van dit te-
genwoordige Traöaet, waer by fai moeten blijcken,
niet alleen iijneLadinge, maer oock de Plaetfe waer
oy woonachtigh is, in de Dominfen van de een of van

f'^rC) ende den naem van den Schipper, ende vani _______________________ — _ _ _

netöcl«p,opdatm^ door defe middelen foude \ |)en,Kgopmanfchappen,KÌèdÌDgco,oftèandere Goe-
yi. Deel. Ce deren

,ϋ/ί-ί van baer geeyfl Cd worden eenigh Recht ofte Tol van
uytvoer,
by, ofte defel ve doende Ecdt, indien de-
fcJve
dacf toe verfoghc werdc, dat het defelve Gof^--
reo
zijn > waer van fiy de gherechtigheyt ten tyde
fijn oDtladinge heeft becaelt : Ende of het ghebeurde
jlat de Onderdanen, Volckeren,
ofte Inwoonderen
vandeDorainien, van deen ofte d'ander quamence
ontladen, ofte in eenige Scadt, Dorp ofte PJaetfe re-
rïnpHeri^n. KnonmanfchaDDcm

konnen 0iiderkennen,0f hy Waren van Contrebande
voert, ende dat ghenoegfaem blycke de qualiteytvan
m. ^
het Schip, gelijckoock vanden Schipper ende Patroon
van 't felve ; aen weicke Pafpoorten en Zee-Brieven,
volkoomen gheloof ende credijt fai werden ghege-
ven, te meer, overmits dat oock van wegen den ghe-
melten Koningh van
Spangie», gelijck mede van we-
gen den gemelten Koningh van
Groot Brittasgien, in-
dien het nootlneckelijck is, eenige certificatièn ende
tcgen-teyckeningen fuUen gegeven werden j op daC
hare deugdelijckheyt te beter foude bekent, en dat de-
felve in geenderhande maniere foude vervalil werden,
XV.

Indien eenighe verbodene Goederen, ofte Koop»
manfchappen uytgevoert, uyt de Rijcken Dominien,
ende I .anden, van de eene ofte de andere der voor-
noemde Heeren Koningen, door de refpeétive Vólc-
kefen, ofte Onderdanen van de eene , ofte van de
andere, in fulcken ghevalie , fullen de verbodenea
Koopmanfchappen alicene geconfifqueerczijn, endo
niet de andere Goederen, ende en fai den Delinquane
geen verdere flraffe uytftaen, ten ware, dat by aldiea
denDeliquantuytderefpeélive Rijcken ofte Domi·
nien van den Koning van
Groot Brittatrgieaujtyoetde,
zijnde eygen Munte, Wolle ofte Vol-aerde, vande ge-
melle Rijcken ; ofte voerde uytde refpeilive Rijcken
en Dominien van den gemelten Koning van
Sfangim
eenig Gout ofte Silver, gewrocht,ofte niet gewrocht ;
In ygelijck defer faken,fullen de Wetten van de refpe-
£live Landen geobferveert werden in harekracht en
vigeur. XVI.

Dat het fai geoorloft wefen, aen Volcken ende On-
derdanen van beydede Koningen, acces te hebben
tot de refpedive Havenen, van de een tot de andere,
ende aldaer te verbly ven ofte weder te keeren, met de
felve Vryheydt, niet alleen met hunne Schepen ends
Vaertuygen, om te handelen ende negotieren, maer
oock met hare Schepen ten Oorloge uytgeruft jghe-
wapent ende gedifponeert zijnde tot refiftentie, ende
oock om den Vyandt aen te doen, ende ghebeurende
dat fyghedwongen mochten werden door ftorm hare
Schepen te repareren, ende defelve van noodighe
Provifien te voorfien, in fulcker voegen dat goetwil-
lighlijck inkomende, defelve foo numereus niet en
fullen zijn,datmenrechtveerdige redenen foude mo-
gen hebben haer te fufpicieren, tot fulcken eynde ful-
len fy niet excideren het ghetal van
echte, noch hare
onthoudinge niet langer in de felve Plaetfen ofte om-
trent der felver Havenen continueren, als de behoor-
lijckheyt van tijdt tot hare reparatie, ende andere ne-
cefliteyten vereyft, veel minder occaiïe geven , om de
vryhey t van Commercie ende de inkomfte van ande-
re Schepen, van Natiën daer meded'een ofte d'ander
Koningh in vriendtfchap is, ende wanneer een onge-
woon ghetal van Oorlogh Scheepen figh liet vinden
omtrent een Haven, en fai haer niet geoorloft zijn te
kometj in hare Havens ofte Reden, fonderal voorens
permiffie vanden Koningh te hebbein verkregen, aen
welcken ghenoemde Havens toebeHooren, ofte vui
de Gouverneur van gefeyde Havenen, daer toe door
ftorm ofte andere nootfaeckeiijckheden,niet gedwon-
gen geweeft zijnde om het peryckp van de Zee te ont-
gaen, ende in fulcken geval fujjen fy rekenfchap aea
den Gouverneur hebben te doei<^,ofte een de principi.
Ie Magiftraet van die Plaetfe, wegens de oorfaeck van
hare komfte, ende lullen daei· niet langer hebben te
blyven als het den Gouverneur ende Msgifl:taetbil-
lick fai duncken, noch eenighe afte van hoftiliteyt in
alfulcke Havenen te betoonen, weicke totprejuditie
van d'een of d'ander der voornoemde Heeren Konin-
gen fouden mogen wefen.

Dal den genoemden Koning van Sfangien,ao(k dea
Koningh van
Engelandt, door geenigh generael noch
particulier Gebodt, noch om eenigerley oorfaecke,
hoedanigh die 2y,ral fequeftreren ofte ophouden, bs-
I letten, of in fijnen refpeétive dienft nemen, van eecig
Koopman,Schipper,Stierman of Zeeman,haer Scbe-

Ïvan

Γ ^l'veiiick eenige Goederen, Koopmanfchappen,
i?7rhTen ofte Middelen, ende de gerechtigheden
Itf Vin behoorlijckbetaelt zijnde , volgens de ver-
vau υ ^^^^ ^^^^ ^^ defelve aldaer niet

ende fonder andere

voor

-ocr page 333-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

fk/Cy deren, d'een ofte d'andertocbehoorende, in hare Ha-
^ / · venen ofte op hare Revieren, de felve Koningen ofte
Perfoonen die de Scheepen toebehooren, daervan
niet geadverteert zijnde, ofte toelatende dat het ge-
fchiede; welverftaende, dat dit niet gefeydt wordt,
om te beletten, ofte den ordinaten wegh van Wet-
ten ende Juftitie in een^h Landt te verbreecken.

Dat Kooplieden, Onderdanen,van d'een ofte d'an-
der Koningh haer Faftoren ofteDienaers, ghelijck
oock hare Schepen, Schippers ende Zee-lieden, ver-
mogen oock ( gaende ende komende in Zee, ofte.an-
deie Wateren, Reden ende Havenen, van d'een ende
van de andere refpeótivelijck ) te gebruycken, ende
met hen te voeren foodanige flagh van Wapenen, de-
fenfijf endeofFenfijf, fonder geobligeert te wefen, daer
van Regifter over te geven, ende vermoge defelve
oock aen Landt te brengen, ende haer daer van tot
hare defentie te dienen, volgens de coftume van al
fuicken plaets.

XIX.

Dat de Capiteynen, Officialen, ende Zee-liedea,
van de Schepen der Volckeren, van d'een ofte d'ander
zyde,geeaProceiTenmoghenaenftellen, adiie infti-
tueren, ofte ooriaecke van moleftie, fchade, ofte na-
deel geven aen haer eygene Schépen, Capiteynen,
Officieren ofte Zee-lieden, inde refpedive Koninck-
rijcken,Dominien,Landen ofte Plaetfen,om hare ga-
gien, falarien, ofte eenigh ander pretext, nochtedie
mogen inftellen, ofte tot het felvige onttangen wor-
den, by eenich pretext ofte couleur, in den dienft ofte
protcdic van de gemelte Heeren Koningen van
Sjiaa-
gim
ende Groot Brìttangìen refpeöivelijck i ofte on-
der hare Wapenen zijnde; maer by aldien eenige con-
troverfie fig opdede luflTchen Kooplieden ende Schip-
pers, ofte tuflchen Schippers ende Matrofen, defelve
met malkanderen te bevredigen, al alleenlijk ftaenaen
den Confai van die Natie ; maer op fulcke maniere,
datdiegeene, die figh niet tegenftàende nietfubmit-
teert aen fijne arbitrage, vermach teappelleren aen de
ordinarii Juftitie van die zyde, daer hy Onderdaen is.

XX.

Ende om alle beletfelen wegh te nemen, ende dat
de Kooplieden ende Avanturiers van deRijcken van
Groot Brittangie» fouden verlof hebben, ominBra·
bandt en Vlaenderen, ende andere Provintien, onder
de lurifditìie van den Koningh van
Spangie» behoo-
rende, te mogen gaen en komen : Ie geconfidereert te
accorderen ende toe te ftaen, dat alle ende yegelijcke
Wetten, Ediöenende Aflen, by de welcke dein-
brenginge van Laeckenen , ende andere Manufadtu
ren van WollejVan wat qualiteyt die zy, geweven ofte
Hoch tc weven, gevolt ofte noch te vollen, in Vlaen-
deren ofte andere Provintien verboden zijndc,werden
gerevoceert endegeannulleert : Ëndeby aldien eenige
col, gerochtigheydt, tribuyt, impofitie, laft, ofte pen-
ningh ( met verlof ofte andere maniere ) op de La-
kenen, ofte andere Manufadturen van Wolle, isghe-
ftekgheweeft, uytgefondert de oude tribuyt op yder
(luck Laecken, ende na proportie op yder van defelve
Mànufadlurenvan Wolle, conform de oude Traöa-
ten, ende geaccordeett tuflchen de doenmaels Konin-
gen van
Engelandt ende Hertogen van Bourgongien,
Gouverneurs van de Nederlanden, fullen oock van
nu af en voortaen vernietight zijn, ende dat oock op
genoemde Laeckenen ende Manukt^uren, geene van
defelveTribuytenoftelmpofitienopgelteit, ofte de
gemelte Manufadturen befwaert werden, om eeni-
gerley pretext ofte oorfaeck, hoedanighdiezy, ende
dat alle Engeliche Kooplieden in de genoemde Pro-
vintien, Steden ende Dorpen de» fclfttraficquercnde,
hare Fadtoren,Dienaren ende Agenten, van nu af aen,
en voortaen fullen jouïiTerea van alle Privilegien,
Ëxemptien, Iromuniteyten ende Beneiïcien, welcke
in voorleden tyden zijn geaccordeert geworden, ende
by de voorgemelte antique Tradtaten ghegeven ende
geaccordeert, tuflchen de doenmaels Koningen van
Èagf/Wi ende Hertogen van
Bourgonpen* Gouver- ^
neuf s
viu de Nederlanden: Oerfaalven is geaecordeert, ;

dat wegen fijn Msjefteyt van Groot Brittangim Gede.
pureerden fullen genomineert worden , welcke met
den JVlarquis de ofte met den Gouver, ·"

neur van die Provintiein der tijdt weiende, oftemej

andere Minifters, welcke fufEfante Volmacht daer toe

fullen hebben, fullen concurreren, welcke met rypen
overleg van de reciproque nutheyt van beyde de Na-
tien, met malkander fullen handelen, ende een amia-
bel befluyt maecken, overal'tgheene hiervoorenii
gefeyc. Alfoo ootk fullen de Engelfche Kooplieden
gauderen van meer ampie Privilegien, Immuniteyten
ende Exemptien, welcke ten meerendeelghefchickt
zijn, na den tegen woordigenftaet van ikecken, om
defelve Handel-Lieden te meer te animeren, ende tot
fecuriteyt van baren Handel ende Negotie ; ghelijck
by een fpeciael Traöaet fai worden gheaccordeert
welck ghemeeckt Tal worden, defe faecken particuüy!
lijckraeckende.

XXL

De Onderdanen ende In woonders van de Konin».
rijcken ende Dominien van de Doorluchtighfte He^.
ren Koningen van
Spangim ende Eegeieudt refpedi·
velijck, vermogen met alle verfeecfcertheyt ende vry·
heyt, Scheep-varen ende Handelen in alle Rijcken,
Staten ende Landen, welcke in Vreede, Vrientf^hip
ende Neutraliteyt met d'een of d'andere zijn.

XXIL

Ende en fullen niet mogen ghemolefleert ofteont·
ruftight worden inde genoemde vryheydt, door de
Schepen ofte Onderdanen van de genoemde Heeren
Koningen refpedtivelijck, ter oorfaeck van hoflilitey.
ten die daer zijn, ofte hier na tuflchen een van haer
ende de boven genoemde Rijcken, Landen ofte Su·
ten ,ofte eenige der felver, welcke in vrientïchepende
neutraliteyt met den anderen foude mogen wefen.

ΧΧΙΠ.

Ende in gevalle dat binnen de genoemde Schepen
refpedtivelijck, door 't boven genoemde middel, ee.
nigc Koopmanfchappen ofte Goederen, welcke hier
boven voor contrebande ofte verboden zijn verklaert,
fullen defelve ontladen, gedcnuncieert,endegeconfi[·
queert voor de Rechters van de Admiraliteyt ofte la.
de re Competente, fonder dat om die reden het Schip,
ende de vrye en onvefbodene Koopmanfchappen,
welcke in 't felve Schip bevonden fouden mogen wor-
den, in geenerley maniere fullen wefen vervallen ofte
geconfifqueert.

XXIV.

Tc meer, ende om alle differenten voor te komen)
welcke fouden moghen ryfen, raeckendededefignstie
van de verbodene ende Contrebande Waren, isver-
klaert ende over een gekomen, dat onder diennaem
fullen begrepen zijn alle Vuyr-Wapenen, ende haer
toebehooren, als Canon ofte Gefchut, Mufquetten,
Mortieren, Petarden, Boxnben, Graneden, Sau-
cyfen, Peck-repen, Affuyten, Fourquetten, Ban-
delieren, Pulver, Touwerck, Salpeter ende Ko-
gels, hier onder werdt oock verftaen, dat voor vei·
bodene Koopmanfchappen ende Contrebande Wa-
ren , fullen gehouden worden alle andere foorten van
Wapenen, als Piecken, Rapieren, Morlioenen, Hel-
men, Curaffen, Hellebaerden,Javelinen, ende andere
diergelijcke ; Wert oock onder dien
naem verboden
het tranfport van Krijgslieden, Paerdenmec haer toe-
behooren, Holfters voor Piftolen, Hengfels, ende an-
dere toeilellen ende toebereytiels tot den Oerlogb.

XXV.

Oock om alle materie van diipuyten ende contea·
tie voor te komen, is over een gekomen, dat onder de
verbodene Koopmanfchappen en Waren van COTtre·
bande, niet bi grepen en zijn de Tarwe, Rogge, ende
andere Granen, ghelijck oock Boonen, Erweten,
endediefoorte, Zout, Wijn, Azijn, oock ^ne-
«Üjck niet wat tot fuftentatie ende
voedtfelvande
Metifchen leven noodigh i» ; maer fullen de felvebly-
veijvry, endegelijck alle andere Koopmanfchappen
in't voorgaende Artijckel niet begrepen» ende f»
faettranfpcrc der felmgfaeoorloftzijn, (al fchoon he:
aaVy«Q(^clijckePlOTcren gebracht wiert) uy^efon-

I derc


-ocr page 334-

cn O O R L G Η> Seven-en-vemtghfie Boeci 3 03 :

dert Steden ofte Plaetfen die belegert, geblocqueert,

ofte omfet zijn. χχνι.

Isoocktoegheftaenende over een ghekomen, dat
11ê het gheen, 't weicke bevonden wordt gheladen
7Ìin door de Onderdanen ende Inwoonders van de
Riicken eadeDominienvaneenighe beyde Heeren
Vnnioeen van ende EngeUndt. in Schepen

S anders Vyandt, alhoewel de feive gheen Con-
trebandensijn, fullen geconfilqueert wefen met alle
Γί eeen in defelve Schepen fai werden bevonden fon-

derUepàeofterefe^v^^^^^

DatdenConfuI, weicke voortacn fai refiderenin
«niahe Dominien van den Koningh van
Sfangiea,
^or de aiTiftentie ende proteétie der Onderdanen
vL den Kooingh van
Groot Brittangien. fai ghenomi-
Lerc werden by den Koningh
vinEngelandt. ende
jpfelve alfoo genoemt zijnde, fai hebben en exerce-
ren defelve macht ende authoriteyt in de executie
van fijn chargie, ghelijck eenigh ander Confai fou
demogen hebben in de Dominien van den gemelten
Koningl#ende op defelve wyfe; de Confuls van
Spaniteli, weicke in de Coninghrijcken van Engelant
fullen refideren, fullen joüifferen van defelve autho-
riteyt, welckede Confuls van eenige andere Natiën
iQdefelve Rijcken fuHe^gehadt^ hebben.

Ende op dat de Wetren der Commercie door de
Vreede geobtineert niet onvruchtbaer en blyven, ge-
lijckdefelvefouden blyven, indiende Onderdanen
van den Koningh van
Groot Brittavgieji. wanneer de
felve^aen, komen, ofte verblyvei^ in de Dominien,
ofte Heerlijckheden van den Koningh van Spangien,
om reden, dat fy aldaer handel dry vende > en Koop-
manfchappen doende, in haere Confcientien worden
ontruft ghemaeckt; Derhalven op dat den handel,
ende negotie feecker, ende fonder rirque,foo wel te
Water
ais te Lande mochte toe gaen : De ghemelte
Koningh van
Spangien fai vooriìen, dat de Onderda-
nen van den gemelten Koningh van
Engelandt, niet
en fullen belwaert worden, omtrent dc Wetten der
Commercie, ende dat niemanc van hun in hare Con-
fcientien fullen werden gemolefteert ofte ontruftight,
behoudens dat ff geene publijcque fchandalen of of-
fenficaen rechten, endeden gemelten Koningh van
QmtBrittangkn fai oock in defelve maniere, ende
om defelve redenen voorfien, dat de Onderdanen
van den Koningh van
Spangien niet gemolefteert ofte
geinquireert fullen worden in hare Religie, teghens
de Wetten van Commercie, behoudens de felve
gheen publijcque fchandalen ende offenfien en ver-
richten.

XXVIIII.

Dat de Volcken ende Onderdanen refpedlive, van
'teeneKoninghrijckin de Dominien, Territorien,
Landen ofte Colonien, van den anderen, niet fullen
werden gecompelleert, hare Koopmanfchappen te
geven voor kopereMujite, ofte defelve te verhande-
len tegen andere Μμηίε, ofte faken tegens fijnen wil-
le, ofte defelve verkoght hebbende, betalinge te moe-
ten omfangen, in apdére fpecien als fulcke, gheliick
over een gekomen is,niet tegenilaende eenige Wet of

coftume contrarie dit ArticuL νϊ-Λ . .
XXX.

Ditde Koopluyden van beyde Natiën .en hare Fa-
toren, Dienaren en Familien, Co
'inmlfeneDdean-
oere, _hoedanigh defelve fullen Employeren 5 gelijck
oock Schippers, Piloten en Zeeluyden, fullen vrye-
iijckendeverfekert moijen blyven in genoemde Do-
fflinwn, Koninghrijck«;n,eti Landt.ttreecken, van de
een de andere der gemelte Koningen, gelijck oock in
nare Havenen ende Reden, cndedat4cVolcke;en
enUnderdanen vaii de eene Koningh fullen houden,
en jouifleren in de Dominien, ende alle foodanighe
Unden van den andati, in welcl^e fy ievwjvan hafe
eygene Goederen"",. h«eLogien βί) Magwynen
, tot
oncfangenifleenbewarMéVM Goederen ende
koopmanfchappen ^ geOuyren^é.dentijdt
dat fy d?-.

ψΐ'

felve gehuyrt, en daer over geaccordeert hebben, fob- > > ·«
der eenigh hinder ofte belet. - I66f.·

'XX XL · r ---

De Inwoonderen ende Onderdanen, Vfin de eenè
cn van de andere kant, fullen haer in alle ghedeelten '
van de Landen onder de onderdanigheyt van de (elvtì
Heeren Koningen behoorende, vermogen te diénen
van Advocaten, Procureurs, Schryvers en
SoIIìcIìì'
teufs, weicke haer befl fai goet duncken, aen dewelc-
ke
ly hare Proceifen mogen belaften, met bewilllginge
van den ordinaris Rechter, als het nootfacckelijck fai
iijn, ende de pleytende parthye het fai verfoeckeh 4
ende cn (uilen niet geconftringeert wordenjhare fchulc
en reecken-boecken, aen cenig Perfoon te exhiberen,
'tfelve niet zijnde om blijck tcgeven,of om Prcceflën
en controverfien voor te kómen, ende fullen niet be-
let, opgehouden,ende uyt hare handen genomen wer-
den,om eenigerley oorfake,weicke die zy,ende fai aen
de Onderdanen en Inwoonderen, van de een of de an-
dere gedeelten, in de Plaetfen waer fy refideren, vrjf
itaen,dat hare fchult-boecken, en die van hare cone»
fpondentien, in fulcken lale zijnde, als fy goetvinden,
defelve in te ftellen, 't zy in 't Spaens, Engelfch, Ne-
derduys, of andere j fonder dat ly om 't felve gemole-
fteert of onderfocht werden ; is beneSFeos anderen
toegeftaen,aen allerley andere Natiën, en particulier-
lijck van wegen haer Boecken, raeckende haren han*
del en correlpondentie,

XXXII.

Dat inge valle, dat de Goederen van èenigh Perfoon
ofte Perfonen, mochten ghefequefbcert werden vodf
eenige Rechtbanck weicke die ly in de Rijcken ende
Dominien van beyderzyden, ende het gebeurde dac
in handen van eenige der Overtreders mochten wefen
eenige Goederen ofte Schulden, weicke ter goeder
trouwen aen' het Volck ende Onderdanen van d'een
ofte de andere toebehooreti, en lullen niet vermogen
door eenige der voornoemde Rechtbancken te wer-
den geconfifqueert, fonder dat defelve aen de rechte
Eygenaers fullen werden gereftitueert, indien defelve
infpeciezijn; endefulcxnietzijnde, faldewaardye
daer van volgens het Verdraghen Contraötufrchea
Partyen voor hecnengemaeckt,biniinn dr/e Meenden
na de genoemde fequeftratie, gereftitueert worden.
ΧΧΧΙΠ.

Dat de Goederen ende Middelen vén de Völckea
ende Onderdanen van de eene Koningh, weicke ko-
men te fterven in de Landen,Rijcken ende Dominien
van den anderen, fullen gcpreferveert werden voor
de wettige Erfgenamen ende Nakomelingen van den
overledenen j de gerechtigheydt van bet
dertle altijdt
geconferveert zijnde.

XXXIIIL
Dat de Goederen ende Middeleta van deOndérdi'
nen des Konings van
Groot Brittangien. weicke ko-
men te fterven fonder Teftament te maeckcn binnen
de Rijcken van den Koningh
van Spangien, fullen ge-
inventarifeert werden by den Conful ofte publijck
Minifter van den Koningh van
Groot Brittangief.meV
der felver Papieren, Gefchtiften ofte Reecken-Boec-
ken, ende defelvegeftelt in handen van
t'u>ee okeJrit'
Codplieden, weicke daer toegenomincert fullen wer^
den door den gemelten Conful ofte piublijck Minifter,
op dat fy defelve voor de Eygenaers ende Crediteurs
des Overledenens bewaren, ende dat noch de Crufade,
nóchte andere Jiidicature figh daer tuiTcben fai hebben
te ftellen, en in diergelijcke occafien falmen reci»
proquelijck procederen met de Onderdanen vanden
Küninck van
Spangie» in E^eUndt,
'ïo. XXXV.

'Dateenbequameèndebehoorlijcke plaetfe gh^e-
ven ende aengewefen fai worden tot bègravinge der
Onderdanen van den Koningh van
Groot BrittangieHi
wekkefouden komen te fterven binnen de Dominien
van den Koningh van .SMittWf».

...... . /jXXXVL

' Dat byaldien in toekomende voorviel , dat eenigh
difièrent^uame vóór te komen tuflchendenghemcl·^
.tcn lioningh van i/itBg/iXi ende den ghemelte»
Ces Koningh


-ocr page 335-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

Bo^

wgg- Kgningh vàp dewelckc de mutaelé Coni-

*mercieendcgoedecorrefpondeotieder Volckeren en
Onderdanen van yeder zyde, mochten in perijckel
fteilen> fai daar van kenniffe by tijdes werden gege-
ven» welcke fai 2ijn,namentlijck, den termijn van fis
Maenden, om hare efïèden en Koopmanfchappen te
tranfpQrteren> fonder haer om die oorfaecke, binnen
gefeydetermijn,eenigemoleftie, vexatie>ophoudin-
ge, ofte ontladinge van hare Goederen ende Perfonen
te doen.

XXXVII.

Alle de Goederen, verberghde gerechtigheden,
meublen > oorfprongen, adlien , fchulden, credi-
ten , ende andere, welcke door den Fifcael niet zijn
beflagen, na beboorlijcke bekent· maeckinge van fijn
faecke> voorden dagh van'tiluyten defesTraftaets,
fullenaldaervryblyven. ende tot volkomen difpo-
fitie van de Eygenaers, hare Erfgenamen, ofte van die
dewelckerechtopdefelve fullen hebben, met alle de
Vruchten, Renten, Inkomilen, ende profijten,
ende alfoo weynigh fullen die geene, die de Goederen
ofte Gerechtigheden fulien verbergbt hebben noch-
te hare Erfgenamen , niet mnghen gemolefteert
worden door de Fifcalenrefpedlive ter oorfaecke van
van dien ; maer de Eygenaers hare Erfgenamen, ofte
die gheen die darr recht op fullen hebben , Tullen ten
refpedle der feJver, hare adie behouden tegen een ye-
ge/ijck, geliick als om fijn eygen goet.

XXXVIII.

Isgeaccordeertendegeflooten, dat de Volckeren

ende Onderdanen van d'een ende d'ander van de ghe-
melte Heeren Koningen, fullen hebben ende joüifle-
xen in hare refpedlive Landen, Zee ende Havenen,
Kevieren, Bayen, Landtftreecken ends Plaetfen, van
d'een ende d'ander, defelve Privilegiën, verfeeckert-
heden, vryhedcn, endeimmuniteyten (foowelra-
kende hare Perfoonen ais hare Commercie) welcke
gegeven zijn, ofce gegeven fullen worden, by d'een of
d'ander, aen den Alder Chriftelijckften Koningh,
ofte de Staten Generael der Vereenighde Nederlaadt-
fche Provintien, ofte de Hanze-Steden, ofte aen ce-
nigh ander Koningh of Stact, hoedanighdiezy, met
alle de claufulen en omftandigheden in haer faveur, in
foo volle, ampie, ende alderbencficieuite maniere,ge-
lijckofhct iel ve alhier met alle hare particulariteyten
ware gerefereert ende geinfereert.

XXXVIIII.

By aldien van d'een ofte d'ander zyde eenighe con-
traventie der voornoemde Attijckelen raeckendede
Commercie, begaen wierde by de Ofïicialen van de
Admiraliteyten van een der gemelte Hecren Konin-
gen. ofte eenige perfoonen hare klachten byde gein-
terefleerdeparthyeaen die Majcfteyten, ofte aen ha-
ren Raedt doende, fullen de fchadcn ten eerften repa-
leren, ende alle de faeckcn executeren, in der manie-
len als hier boven is geaccordeert, Ende by aldien dat
metter tijdt eenige frauden ofte inconvenienten,raec-
kendede Commercie ende Navigatie, quamen ont-
deckt te werden, aen welcke men niet bchoorlijck by
defe CapitteJen ial zijn voldaen, ende bi y ven, kanmen
opnieuw® eenige andere jpretenfien, welcke men fai
oordeelen convenabel te zij η, foo van d'een als d'an-
der zyde opftellen, bly vende ondertuiTchendit tegen-
woordighTrailaet in fijn volkomen vigeur.

X X X X.

Item : Daer is geconcerteert ende beflQoten,dat de
gemelte Doorl. Koningen van
Spangien endc Groot
Brittangien, alle ende yegelijck defer Artyckelen ge-
concerteert ende opg^ftelt in die tegenwoordigh Tra-
öaet, fullen onderhouden, ende onderhouden wor-
den door hare Ondeφanen ende Inwoondereo, ende
dat fy defelve niet en fullen contravenieren, direiKe-
lijck noch indiredelijck, noch toe laten datdefelve
doot hare Onderdanen ende Inwoonderen ghecontra-
vcnieerc worden, ende dat fy defelve alle ende yder
van de hier boven geaccordeerde (aecken, ratificeren
ende confirmeren, door opene Brieven aeti bëyde ty-
den, geordonneert ende in beboorlijcke valide, ende
(tiSciwafe forme, en die over
hsadelen, ofte recipro-
quelijck ter goeder trouwe, ende reëlijck binnen titr,,,
Maenden te doen over handelen, welcke gereeckent ;
fai worden, na den tijdt van defe tegenwoordighe ^
zijn gedaen : Ende fullen de gemelte Koningen ordre
geven, dat de tegenwoordige Vrede ende Vrientfchap
gepubliceert werde in de forme, ende ter plaetfe daer
men fulcx ghewoon is te doen, gelijckvoorheenen
plach te gefchieden.

Tot veifeeckeringe van defe alle ende een yegelljclc
der ielver, confirmeren wy ondergefchreven Com.
mifïariffen van den Doorluchtlghften Koningh ende
Koninginne van ί/ΛΛ^ΐί», ende Extraordinaris Am-

bair.:deurs van den Doorluuhtighften Koningh van
Groet Brittangien, het tegenwoordige Traftaet met

onfehandt-teeckeningen, ende bezegelen'tfelvemet

onfeZegelen; Gedaen in Madrid den Jrie enfain-
tighfienmt^ JeflienhoHdertJevenenfefiigh.
Getekent
Juan Ever har do Nidhardo. elDuque yConJede Oriait,
el Conde de Venerattda, Sandaich.

Welck Tradlaet hiergefchreven ende geinfereert,
gelijck boven is gefeyt,my geprefenteert zij^e, door
my ne gemelde CommiiTarifen, na het felv||%efieo,eQ
rypelijck van woorde te woorde in mynen Raedt g®.
examineert te zijn; lek voor my η Ie! ven, endeden
Doorl. Koningh van Spangien
Careldell, onfeal-
derbcminde Soon, ende voor fijne Erfgenamenende
ende Succeiieuren j ghelijckoock voor de Vafallen,
Onderdanen ende Inwoonderen van alle onfeRyc-
ken, Landen ende Hterfchappyen, approbereende
ratificere, alle den inhoudt des felfs ende yder particu-
lier poind: dat 't fel ve innehout, en by de tegenwoor-
dige houde lek voor goet, krachtigh ende van waer-
den ; belovende op Trouwe,en Koninghlijcke woott
ende in den name ende plaetfe van den ghemelden
DüOfiuchtigften Koningh mynen Soon, ende alle
fijne Erfgenamen en nakomelingen te achtervolg
en na te komen, in diervoegen ende op die maniets
gelijck of ick 'c iel ve in eygen perfoon hadde voltroc·
Iten, fonder daer tegen te doen noch te lyden, dat ia
eeniger manieren, hoedanigh die zy, daer tegen gfr
daen werde, en by aldien eenige contraventic, tegen
den inhouden van 't gemelde Tradlaet begaen wiert ι
fai ick 't felve efFedivelijck doen repareren fonder dif-
ficulteycofte uytftel, ftrafFendeende doendedcover-
treders van dien flrafFen, obligercnde tot dien boven
gemelden effcdie aen den gemdden CatholijckenKo-
ningh mijn Soon.ende aen alle fijne Erfgenamenende
Naekomelingen ende alle ende een ygelijck van onfe
Koninghrijcken,Landen ende Heerfchappyen, ende
alle onfe andere goederen, tegenwoordige endetoc-
komende, fonder eenige te excepteren,cnde tot ver-
feeckertheyt van defe Obligatie, renuncierelckvan
alle wetten,coftumen ende andere faecken dcfen coo-
trarie:Ende tot getuygenifle van alle 't bovengemeWei
hebbe defe tegenwoordige doen depefcheren, geteyc-
kent met mijn handt,gezegelt met mijn fecreet Ze^el,
ende tegen geteyckent van mynen Secretaris van Mi-
te, Gegeven in
Madrid den «n» entièintighfienZt^'
ttm\i^ïfefiim hondert fevtn eh fifiigh,
Geteyckent

xao ■

Y O la R E Y Ν E.

F. Fedro Werdinandez del camf ey

^m^mBeiratiititban Spangten obrtöatiöiaP
öen drie en twintlehften fteUolflettlK SSjtóf/ eif

fpcötConmiifracjfen. ' . -

Hautsà'PuiputsSfipKursi

Ρ Ar Ie Lettre quej'ay entendu que le^PJ^^f. ƒ 1

Chrefiitn \ efcrittea νοβΗίμίεβ Ρηΐ^πΜδ elfesj^s·

auroni:· veu la Refolutlön. qu'il doit avoir pr'
' d'evabirceiPaislcy,
/antrompreèiPaix,ioasfim^^^i^
quel'on luy auroJt /efiiié fatisfjftlon ïouchant Ie drostt «J^

ivec

dare


-ocr page 336-

cn O ORLGH, 't Se-ven-en^veertighfie Boeck. 305

I Ie manifeftequ'il a fait publier, & auquelje

li^/. que dois «prefentei à Vos Hautcs^Puif.

■ Κïr inTccident dc fi grande imponance, &
£ maniere fi irreguliere d'agir, elle» l'entendront
l l'Ambailadeur Don
Efieu^andeGam^rra, & auffi
f« raifons qui accompagnent lacaufeduRoy Mon-
feeur, elperaötqfeVos Hauces Puifla^es
M dans une invafionfiimpourveue, & je n'en
do spasdouterde lajuftification de Vos Hautes Puif-
ionres &del'Amitié, Voifinage, & correfpondence
Sn daneer qui eft commun à nos Eftats, & ainfi
SemeSàc^u'ilvo^

lutiMS proportionées à h grande prudence de Vos
h'u' Puiflances, Stàremedier un penlccminun,
5nnt font mcnacés non feulemenc les EftatsduRoy
Monfeieneur, mais auffi ceux de fes confins.Sc que ce
fJra a vee labriefvetéque la prefente prefle requiert ;
Dieu garde Vos Hautes PuiOances longues Années,
romme ie fouhaitte.
Bruxelles Ie vingtiefme de May
Me/&CInsfiixtnte fept. De Vos Hauces Puiffinces
Ie pius grand Serviceur, leMarquisdó CafielRodrigo.

Hoogt ende CHogende Hee^en.

11Y den Brief die ick verftaen hebbe dat den Alder-
DChriftelijckften Koningh aen u Ho.Mog. heeft
gefcbreveu, iullen defelve gefien hebben de Refo-
lutiediehyghedachchadde te nemen om t'invaderen
defe Landen alhier, fonder den Vreede te breecken,
onder pretext datmen hem hadde geweygert, voldoe-
ninge, rakende het reght, methetwelcke hy preten-
deert te ontblooten den IConinah mijn Meefter vande
Provintie van
Brabandt, ende den aenkleve van dien,
alfoo hy verklaert in bet Manifeftdac hy heeft doen
publiceren» ende waer toe ick my referere, 'twelck
ick u Ho. Mog. moile voorhouaen op eenongheval
van foo grooten gewighte,ende van eene foo onreght-
mitigen maniere van ageren, 't welck de felve uyt
den AmbaiTadeur Don
Efievatt de Gamarra fullen ver-
ftaen, ende van ghelijcken de redenen dievergefel-
fchappcn defaecke vanden Koningh mijn Heer, hoo-
pende dat u Ho. Mog. defelve fullen aflïfteren, in ee-
nen foo onvoorfienen overval, ende ick en wil niet
twyffslea aende reghtveerdigheydt van u
Ho. Mog.
ende vande Vrientfchap, Buyrfchap,ende Correfpon-
tie in een pericul het gheen gemeen aen onfen Staet
is, endeaifoomy gedragende tott'geen hy u falfeg-
gen, (alick afwachten de geproportioneerde Refolu-
tien, na de groote v/ijsheyc van u Ho. Mog. ende om
te remedieren een gemeen pericul, waer mede niet al-
leenli ck zijn gedreyght de Staten van den Koningh
mijn Heer, maer oock die de fijne naeft-aenpalende,
ende dat fulcx mach wefen met die korthejrt die den
jegenwoordigen dwangh vereyfcht} Gode beware u
Ho. Mog, lange Jaren,foo als ick wenfche.
BruJ/eidea
tviintighjhit van Mey fefticn hendert fivenen fefligh.
Van u Ho. Mog. den aldergrootilen Dienaer > den
Marquis van
Cajlel Rodrigo.

^pmibbflcnmtiecebencnbiebp Uoojflofaö/ 5ij«i
teöeitiÊrchcn iipt Ijct boIacnDc Sffc&|i|ïüan Den Mar-
quisjbanörutwintighften.

QUe par la Lettre que Meffieurs les Eftats Gene-
rauxontreceudela part du RoydeFrance. ils
aurontyeiilarefolutionqu'il dit avoirprisd'ac-
ttquer ces Pais, fans rompre la Paix,pour luy avoir re-
iule fatisfadtion touchant Ie droit par lequel il pratend
de depoiiiiier Ie Roy noftre Sire des Provinces de
Bra-
1 appendences, ainfi qu'il Ie declare dans

Lr qu'il a fait pubUer, &auquel onfere-

ce^i^ilyenflutnetejfttre peur elieetrque nor pojjfeder' t66f.

ò'il'onviolel'amitié, jJarentage, un Traitté fi fo-
lemnel comme celuy de
Mutifier.&cceluy des Firinht.
& fironniclariee«f«i/e»fi expreflèdu Roy, & de
la Reynede France, Meflicursles Eftats Generaux
peuvent aifement voir, ce qu'iJs doiventefpereren
leur particulier, puifque cequ'ils pofledentn'eftpas
«»»»«/,à quoy les Fransois aipirent pour eftablir une
Jüonarfhie Uaiverfille.

il eft defia temps de fonger à la commune Seda
pourvoiràfadefence.

Cìue Meflieurs les Eftats confiderent qu'eftant ce-
luy.cjr Ie bucduRoy de Franccjilaprocuréavecun
cftudeparticulier, &premedité de s'introduire en la
guerre pour affbiblir
les Provinces UnieSi

& triompher par aprés de celles là & de celles-cy, vo-
yant toutes deux deipourvcücs, & Meffieurs les Eftat»
enouyés de la guerre.

Quanti Ia fuppofition d'avojr demandê fatisfaÌiio»
àlaReyne, il eft ncceflaire que Meffieurs les Eftats
fiachent, que c'eft contro ce qucl'on fuppofeeftre
fait, puifque Ie Manifcfte dit, que ce fut depuis la morc
du Roy que laReyneMere de France avoitparié au
Marquis
àclaFuente, eftant ainfi que 1'onfeia comp-
ier par fa Lettre que fe fuft le
trtftèjme d'Aouft, que
la Reyne Merecn parlaau Marquis, n'ayant pas cfté
une Propofition pofitive n'y ayant pü donner non plus
la Sereniffimo Reyne une refponce telle, vcu que fa
Majefténegouvernoitpasalors, le Roy n'eftantpas
mort, qui ne fioit fcs jours que le
17. jour deDe·
cembre.

Par où on verrà que cette fuppofuion eft mal
fondée, puis qu'elle eft fi efloignée d'une veritc fi
clairc.

Ce qui fait voir evidemmentqu'ils mendient dei
pretextes, pour endormir ceux qu'ils veüillent atta-
quer apre's nous de la mefme maniere » £c a veda mef-
meinjuftice.

Que l'onprenneégard,fijamaisona veu une ma-
niere femblable de procede, fi folem-
nel de Paix, apres une
rennndation, où on n'a rien ou-
blié pour e viter c'eft accident, & dans laquelle le Roy
Tres-Chreftien confentit entierement, &laMajeft6
de la Reyne fon Efpoufe devant&aprésd'eftrema-
riée, ayant efté non feulement acceptée & comprlfe
dans le Traitté de Paix, mais de plus approuvée par le
Parlement de Paris.

Puifque comengant à ufurper des Eftats par armes,
& hoftilitez, il dit qu'il nepretend pasderomprela
Paix, δε afleure qu'il fouhaitte feulement de nous o-
bliger à un Traitté raifonnab/e, auquel Γοη le trou vera
toufiours difpofé, & fans avoir traitté nydeclaréce
qu'il pretend, ilcommence par des hoftiiités,ainfi que
fes grands preparatifs le font paroiftre.

Etfinalement, que Meffii;ur3 les Eftats confiderent
la Propofition qu'il fait, de ce qu'il viene prendre pof-
feffion du
Brabant é-yie fis eppendences ; par où il de-
nonce clairement, qu'il vient les defpofifeder auffi de
la part qu'ils y ont pris, puis quils poiTedent celle qua
le Roy, difent-ils, ne pouvoit pas aliene» au prejudice
del'heritiere.

Meffieurs le» Eftats ne peuvent pas non plus douter,
que celuy, qui nie la renonciation, rompt l'amitié, of-
fenfe un fi cftroit Parenrage, & viole un Traitté juré,
qu'ils feront traittez de la mefme forte que nouS]& veu
que l'intereft eft commun, & le periiégal, j'ay trouvé
bon pour fatisfaire àl'obligation du Voifinage &a-
mitied'avertir les Provinces Unies de leur ritque par
le noftre ; Et demander à mefme temps de vouloir
pourvolràladefencecommune, faifant desvivesin-
ftancesau.RoyTres-Chreftien, afia qu'il diffèrelef
hoftilitez & mette fes plaintes entre les mains de Mef-
fieurs les Eftats (que l'on veut bien choifir pour Arbi-
tres,quoy qu'il on faic leur eftroitteallianceavecla
France ) & d'autres Princes neutres, n'eftant pas rai-
fonnable, qu'il nous veiiille donner la Loy, fe faifint
luge, öe excuteur de fes injuftes pretenfions.

Puifque la Reyne ne fera point dedifficultéde luy
donner la Iktiffaàion} qu'ilsjugerontraifonaabie.

Ce 3 £jf


-ocr page 337-

3 o6 s a κ e ν van S τ a e τ

ϊ667. Et fi Sa Mijeflé Tres-ChreftJenne ne veitt paa di-
__L layerlarupturc, &donnerlieuà la mediutionöe ac-
corti, MeffieurslesEftats reconnoiAront la fagonde
proceder, & quelle eft fon intention contre MMt Jeuxi
&prennantrefolutiondejoindreleurs armcs aux no-
ftres,nousdevonsnousprotnettre d'une caufe fijufte
les benedi^ions du Ciel,& de redulre les chofesen
feureté & que nous fauvant decctte invafion&com-
mun perii, le Roy de France fera obligé de fe defabu-
fer des pretenfions β vaines, & desdefleins fi ambi-
tieux qu'il a d'opprimer touts les Voifins.

Mefljeurs les Eftats doivent f^avoir quel'on propofe
fous maio que fiJaReyne voudroit ceder la Viliede
Cambray à la France, & s'obliger à la laifler agir con-
tre tous ceux fur qui fon Roy a quelque droic & de ne
nous poinc aiiiez avec eux, ny rompre le Traitté pour
ce fujed, in ferole content Scnous laiflèroit en rcpos,
ÌWeffieurs les Eflats peuvent bien confiderer quelle
doic eftre fon intention, & qui lenvie de nous englou-
tiraudevant, & l'autre aprés ; que de plus il eft cer-
tainqueles Eftats de l'Empire ont desja depefchéau
Roy de France, pour luy dire, qu'il donne dutemps
pour traitter, ou qu'il mette le different en Compro-
mis, fans rien attenter, par ce qu'autrement ili fe trou-
veroient forcés de fe joindre avec fa Majefté
Imperiale,
en noftrefaveur; l'EmpereurnepouvantpasfoufFrir
cju'il fe rende maiftre des Païs Bas, puifque avec une
li puiflante Conquefte il deviendroit non feulement
Ar bitre, mais
Monarque de toute l'Europe, à quoy il eft
conftant qu'il afpire öc qu'il ne medite pas moins /a
ruïne des Trovivces Unies que la itofire,

II n'y a poinc d'argument plus convaincant (laiflant
fon arobition à part) que celuy de croire que puis qu'il
maintient, que fuft que fa Majefté n'a rien pü, aliener
au prejudice de
l'Infante fa Femni.W peut fouftenir fur
les mefmes motifs & fondamente,qu'il n'a pas efte non
p'us en fon pouvoir de declarer libres les
Frovintes
Unies, au prejudice de la fufdite Dame Infante.

Enfin UE. pourra difpofer avec fa prudence cette
affaire puifque fi nous ne pouvons rien obtenir de nos
Voifins, qui font fi intereiTez dans la caufe commu-
ne, ils ne fepourront pas plaindre, fi nous nous per-
dons, que nous neJeuravons advertientempspour
eviterleurperté.

Hoogh ende CHogende Heeren r

WAt by den Brief, die d'Heeren Staten Gene-
raci van wegen den Koningh van
Vranckryck
hebben ontfangen, gefchreven is, hebben fy
gefien uyt de Refolutie die hy ieyde te hebben gheno-
men van t'attaqueren dofe Landen , fonder den Vre-
de te breken,om datmen hem refufeerde voldoeninge,
raeckende 't recht by het welcke hy pretendeert. Den
Koningh onfen Heere, te ontblooten van fijne Pro-
vintien van Brabandt,màc vanden aenkleve van dien,
alfoo hy bekent maecktinhet Manifeft dat hy heeft
doen publiceren, en waer toe men fighgedrage.

Dat defc foo geweldige maniere van ageren, klaer-
lijckdoetblijcken aen mijn Heeren de Staten by ons
exempel wat fy hebben te verwachten , aengefien, dat
foo den overleden Koningh, geen rechten heeft ghe-
hadt om aen fijn Soon te tranfporteren, het geene hy
heeft op
Brahndt, alfoo roeynigh heeft hygehadt, em in
te ruymen aen mün Heeren de Staten, hetgeen fy itfitten
vandatHertoghdem, deviijle het niet noodigtr is om te
vervreemden, als om te tefitten.

Soomen violeertde Liefde, Vriendtfchap,endje een
Tradlaet foo folemneel, als dat van
Munjler, ende dat
vande
Ïirinces-, ende foomen verfaeckt de exprefle
verlocheninghe vanden Koningh ende Koninginne
van
Franeirijci, konnen mijn Heeren de Staten Ge-
nerael lichtelijckfien, wat fy voor haer in het by fon-
der hebben te hoopen, nademaeldat, die'tbeutten»
niet verlochentzijn, waer op 't de Francoyfen aen leg-
gen, om op te rechten een algemeyn Rijde.

Het is albereyts tijd om te dencken op fact gemeen^
ende te voorficn op fijne vcrwceringe.

Dat mijn Heeren de Staten confidereren; dat dit
felve is het ooghmerck vanden Koningh van Framk^.
rijck, 't geen hy heeft befoght met een byfondere ftu!
die ende voor-bedencken, van hem in te laten indea
Oorlogh met
Engelandt, om de Vereenighde Provin.
tien te verfwacken, endedaerna overdefelve, ende
overdefetetriumpheren, fiendedie alle bcydenon,
voorfien. ende mijn Heeren de Staten verdrietie van
den Oorlogh. ^

Wanneer op het voorgeven van te hebben verfoght
fatisfàiiìie van de Coninginne, is het noodigfa dat
mijn Heeren de Staten weeten, dat het is tegensdat
't geen men voorgeeft te zijn gedaen, dewyle het Mj'
nifeft feyt, dat het was na de doodt vanden Koningh,
dat de Coninginne van
Vrancirgckheeft gefproocketl
tegens den Marquis de
la Puetite,zij nde alb datmen fij
doen blij eken by haer Brief, dat bet was den
dertéieg.
den Auguiiy )
dat de Coninginne Moeder, teghsns
den Marquis fprack, zijnde oock niet geweeft eeae
pofitivePropofitie, noch hebbende niet meeraendo
machtige Coninginne konnen geven eene foodanlge
antwoordt, aengefien dat fijne Majefieyt alfdoen niet
en regeerde, den Koningh niet doodt zijnde, maer
die fijne dagen niet eerder eyndealsdm
feventienit
van December.

Waer by men fiet dat defe voorftel quaiijck gïfpn-
deert is, dewyle defelve foo verre vervreemt is Vande
klare waerheyt.

t'Ghcen klaerlijck doet fien, dat fyghebruyckei
die voorwentfels, om in flaep te wiegen, die gene,
die fy naeft ons willen attacqueren, ende met defelve
onrechtveerdigheydt.

Datmen acht neemt, ofmen oyt ghefien heeft eee
ghelijcke maniere van procederen, te violeren foo
folemneelen Tradtaet van Vreede, na eene ontfeg.
ginge, daer men niet en hadde vergeten om dit acci-
dent voor te koomen, ende in het welcke den Al·
der-Chriftelijckften Koningh geheclijck confentcer.
de, ende haer IVIajefteytde Coninginne fijngetrouw-
de, foo voor, als naerdeffelfsTrouw-dagh, zijniie
niet alleenlijck aengenomen, ende gecomprehen-
deert, in het Tradlaet van Vreede, maer noch meer
geapprobeert by het Parlement van Parijs.

Déwyle hy begint de Landen onrechtveerdigh te
befitten door de Wapenen endegheweidt, feythy,
dat hy niet en begeert den Vreede
te breeckeD,ende
verfeeckert dat hy alleenlijck wenfcht van ons te
obligeren tot een raifonnabel Traiftaet, daer toe men
hem altijtsbereyt fai vinden, ende fonder te hebben
getraöeert ofte te voorfchijn gebracht, wat hy eyfcht,
begint hy door gewelt, alfoo, als fijne gtootebereyt-
fchappen doen blijckcH.

Ende eyndelijck, dat mijn Heeren de Staten wil-
len cónfidereren den voorflagh die hy doet, van dat
hy komt pofleffie nemen van
Brabandt, ende den
aenkleve van dien, waer by hy klaerlijck ontbiedt,
dat hyfe van gelijcken komt ont ■erven,
van weghea
dat fy hebben genomen, dewyle fy befitten ( feythy )
het geene dat den Koningh niet en vermochte te ver-
vreemden tot nadeel van fijn ErfieniiTe.

Mij η Heeren de Staten en behoeven niet minder
te twyfiïlen, dat die geene, die lochent de herroepin-
ge, breeckt Liefde, mifdoet eene foo naeuweVrient-
fchap, ende violeert een gefwooren Tradaet. of fy
fullen werden getraöeert op de felve wyfe als wy,ende
aengefien den interellgemeen, en de periculen
zijn, hebbeickgoetgevonden, om te voldoen a«»
de Obligatie rande Buyrfchap ende Liefde,
vande
Vereenighde Provintien te waerfchouwen vin haer
onheyl. Doorhetonfe, endeter felver tijdt tevir-
foecken van te willen voorfien tot de ghemeene de-
fentie, doende alle mogelijcke inftantieo aanden
Alder-Chrlftelijckften Koningh, ten eynde hy wil
ophouden van hoftiliteytcn,cnde geven fijne klachten
in handen van mijn Heeren de Staten, die men wel
tot Arbiters kiefcn wil, hoewel men weet baere naeu'
we verbinten ifle met Vranckrijck, ende waeic
Neutrale Princen, zijnde niet
redelijck > dat ny
OM wille wetten ftelien» fich maeckende R«:tit«


-ocr page 338-

en O O R L G Η, V Seven-en-'veemghfle BoecL j 07

j Executeur van fijne onrechtmatige pretenfien.
" Dewijle de Coningh niet en fai weygen van liem te
geven foodanighe voldoeninge alfmen reedelijckoor-

'^^nde'foo fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt niet
en wil wachten met den voortgangh vande fcheu-
: ende plaetfe geven acndc Mediatieende ac-
oort fiillen mijn Heeren de Staten erkennen de
wiife wn procederen, ende wat fyne intentie is te-
eenoDS, beyden, nemende refolutie van haere wa-
oenen
by d'onfc te voegen, foo derven wy ons belo-
ven van foo een rechtmatige faecke den zegen van-
den Hemel ende dc dingen wederom te brengen in
verfeeckerheyt > ende dat ons bevrijden van defe inva-
de ende ghemeene periculcn , den Coningh van
Vrunckrijik fai wefen verobligeert van fich van fulcke
ydele
pretenfien ende ambitieufe defleynen dien hy
beeft van fijne ghebuyrea te verdrucken , te de-

fjbuferen. , ^ ^ ,

iVlijn Heeren de Staten behooren te weten > dat-
men onder de handt voor geeft, dat foodeConin-
ginne wil cederen de Stadt
Cgmhr^y aende France, en-
de te verbinden van haer te laeten ageren tegens al die
geene daer op fij η Coningh recht heeft, ende van ons
niec te allieren met haer noch bet Traétaet om die oor-
faeck breecken, fy te vreden foudenzynendeonsin
ruftelaeten, mijn Heeren de Staeten konnen wel con-
fidereren welcke fijn intentie behoort te weien, ende
dat hy in den fin heeft van ons alvorens ende d'andere
daer naer in te flocken, dat noch meer is, het is feker
dat de Staeten van 't Keyfer-rijck albereyts hebben
afgefonden aende Coningh van Vrattch^ck om hem te
feggen, dat hy foude geven tijt pm te traöeren ofte dat
hy het verfcbil in Compromis foude leggen ionder
yetwets te attenteren, na dien fy anderfints haer fou-
den gedwongen vinden van haer te voegen aende Zyde
van fijne Keyferlijcke Majefteyt in ons faveur, het
Keyfer-rijck niet konnende lyden, dat hy hem mee-
fter foude maecken vande
Nederlanden, dewyle hy
met een foo machtigen Landtfchap niet alleeniijck
foude gheraecken totmiddelaer, maer Monarch van
gheheel
Europe , op weick hy is ftantvaftigh toe-
leggende ende dat hy niet minder en peynft op
de myne vande Vereenighde Provintien, als op de
oofe,

Daer en Is geen argument meer overwinnende
(laetende fijn eergierigheyt aen eenzyde:) als dien
te
geloQven, dat nadien hy voorflaet als of fijne Ma-
jefteyt niet en mochte vervreemden tot nadeel vande
hfante fijne Huyfvrouwe, kan hy oock ftaende hou-
den
op de felve oorfacck ende fondamenten dat het
mede niet meer in fijn macht is geweelt, van vry te
verklaeren de Vereenighde Provintien tot nadeel van-
de
boven gefeyde Vrouwe Infante.

Eyndelijck U E. kan dele faecke ordonneren nae
fijne wijfheyt, op dat foo wy niet en mochten ebti-
neren fy haer niet en behoeven te beklagen, foo wy
verloeren gaen, dat wy haer bytijts niét en hebben
gewaerfchouwt om haer fchade voor te komen.

mebe ULH ùe bolQenticban tren drie en twin-
tighften.

Copie (tune Lettre queMonfteur Ie Marqms
</eCaftel Rodrigo λ àPi^mbafi
fadeur d'Efpagne, de Brüüeiles Ie de
May ι66γ.

ιίί;.

ACét inftant vient d'arri ver uft Courier dé Mon-
fieurle Marquis
de la Futntés, pjirléquclilme
mande qu'il avoit donné addreflë à là Lettre qüe
J ay efcritte au Roy de France, dontj'ènvöye Copie à
h (vr^' laquelle je luy requerrols dedilayerlès

«aste
Ö:

propofijtion eitanc fi raifonnable que convcnabletu

biendelaChreftienté, & utile a luy, oiïrant de faire t667,
venir au pluftoft Plenipuiflances de la Reine, iln'a ' '
pas voulu admettre la propofition, njmefiaeyrefien·
dre-,
ce que juftifie d'autant ^\wilnjufliee avec iaquelle
fe fervant de la conjunöure prefente de P£ftat des
Provinees Unies ér d'Angleterre, il entrepend d'ache-
ver avec celles cyj& de parvenir(opprimant les Unies)
à une Monarchie univerfelle.

I'ay receu la Lettre de Voftre Excellencedu &ö, οίϊ
elle me dit
Pinquietude que cette guerre donnoitaux
Province® Unies, & ce qui eftoit paffé dans laré-
ponfe que Ie Sieur
Trefidmt a faite à Monfieur d'Eflra'
des
, je crains que 1'on confidere par de la noftre com-
mun danger avec plus de
Flegme que Ie mal n'exige>
plus qu'il feroit
facile à prefent de Ie detourner, &
fi on ielaiflèenraclner,
irremtdiahlei VoftreExcel-
lence peut prefler Meilieurs les Eftatt, & les per-
fuader que s'ils n'eftoient cn guerre avec les
Jlngltist
ce feroit Ie moyendetoilfecourlr, de faire Prom^re-
ment la Faix avec eux , pour accourir à noftre dc-
fenfe, & en ayant tant d'npparence, il conviene de
la condurre ,
à quel fris jm » foit, pour eviter Ie
dernier danger, & de nous pouvoir affifter, faifant
une
Ligue avec les Anglois nam, & PZmpereur , i!
n'y aura point de perii pour perfonne, & 1'on eviter»
dc8 plusgrands maux, & Meffieurs les Eftats a'afleu·.
reront dés qiie nous fairons tous enfemble cette Li·
gue, qu'ils ne feroht f)lus rooléftci de Ia France pour
la pfeteiifion dece qu'ils pofledent dans Ie Pais de Bra*·,
bantj ce qu'il arrivera fì 1'on ne prenneavec nous»
car fi nous veniöns à faire un
accordparticulier, où IK
ne feroient compris, la France les traitteroit comme
elics nous traitte. 6c avec plus de raifon, car lìdie
nous demande ce
qu'il a renonce, combienplusde-
mandera-elle la part qu'ils polTedent qu'elle n'a pas
renoncê. Si nous aurions prefent Ie fecours contre les
menacesdela France, peut eftrecoafidereroic elle ce
qu'elle fait avant que s'engager ; & bien phis fi elle
nous voyoit unis, & «s
Ligue avec let Angloit-, qui
aflèurent de la faire,
SiMeJJieurs let Efiats Ie veiiiüenti
àinfy que
Voftrc Excellence l'aura veu par Ia Lettre de
Moniieur Ie Comte de
Molina, & s'ils prenoient refo-
lutlon de
faire lapaixpromptement avec les Anglois, dc
de commencer incontinent cette afifaire, je tiens pour
infaiilible que Ie Roy de France feroit alte j finons'il
commence les hoftilitez, il nous mettra
tngrande con-
fufioH, 11 n'y a point de temps à perdre, fi nous auriops
cinq O»βχ mille pietons des Regiments qu'ils ont par
delà,cette invaiion ne m'inquieteroit pa5,& il y auroit
du temps pour gagner celuy , qui feroit necefifaire
pour condurre les Traittezj Voftre Excellence peut af-
feurer Meffieurs les Eftats quenousfoojmespasenfi
mauvaiséftat s'ils nous aflSftent,car je me pourra met-
tre en Campagne fi j'avoisce lecours, & celuy que j'at*
tmsd'Angletterre dans un moisou quarante jours,mals
il ne me fera pas poflìble fi l'infanterie me manque;
Enfin Voftre Excellence voit qu'il n'y a rien à efperer
par voye detraitté, quipuifleeftrejufte6Eraifonna-
ble 5 C'eft pourquoy il ne refte qu'à repouiTer la force
par une autre proportionné k fa Violence & vigeurj
j'efpere que Voftre Excellence travaillera plus qu'il
n'eft polfible afin que Meflïeurs les Eftats prennent
une refolution qui aflèure leur perii & le noftre, &
qu'ils fe conhoiflent en temps, afin qu'uniiTant par ce
moyén nos deux Domaines, avec cét benefice oftet
pourtousjoursles defiances dans lefquelles les Fran-
ςοίί nous ont jufques à prefent tenues, pourtriom-
pherde nousautres par des polixiques divifions & ja··
ioufiescontinuelles, noftre Union, celle de l'Empe-
reur, 6cde l'Angleterre ne fera que fort avantagieu*
feàMeilìeurs les Eftats, fi Ics Suedois voudroient les
inquieter, ce qvi'ils n'oferont pas, les, voyant unie
ivéc nóüs.

ledepéfche ce Courier afin que V. E. faffe enténdre
par là i'éftae de nös affaires, & que I'on f;ache què 1
b
Frince ne véut aucun accommodement, & que fon
but eft de
noHt opprimerjpour les opprimer par apreSiqu'il
eft neceflairé de prendre des mefures & des relolu-
tioas, & de joindre des forces contre l'ennemy coni-

Cc 4- «nun» /


-ocr page 339-

3O8 S A E E Ν van S Τ A E Τ

^ mun, eftant celle-cy le remede le plus propre pour de-
lOO/· tourner la rupture^ & forc convenableque Γοπ prenne

--la refolution avant que la France s'engage entiere-

ment ; Dieu veiiille que MciEeursles Eftats prennent
celle la que demande, dani un commun perii, ia con-
iervation commune.

Il eft neceiTaire queje fgache en temps fi l'on prendra
refolution par de là, de Licentier l'Infanterie que nous
avoDs befoin, afin de tenir l'argent preft, & tout s'exe-
cute avec briefveté & fecrec.

Poft datée de main propre.

Enfin les Francois ne veiiillent pas la guerre, & ils
vienncnt à main armée dans la Maifon d'aucruy. lls
prefentenc de s'accommoder j & ils ne veüillent pas
permettre que l'on en traitte. lls demandent fatis-
faftion, & ils comencent par l'execution. Ils deman-
> dent le
Brabant. & nous ne fommes pas les feuis qui le
pofledons j & veu que celuy qui die tout j n'exclue paS
une part que Meilieurs les Eftats voyent> fic'eftune
caule commune celle,ou que ncustiouvons, &s'ilne
convient pas de commencer dés à preient > ce qu'ils fe-
ront contraints de faire par apres avec d'autant plus de
peine & de dcpenfes.

Copie van eenen Brief·, die Mijn Heer den
Marquis de
Caftel Rodrigo heeft ge-
fchreven aen den Kjimbaffadeur van
' Spangien, Bruflèl den 23 May. i66j.

SOo datelijck komt hier aen een Courier van mijn
Heer den Marquis
de La Faente, by dewelcke hy
my laet weten , dat hy den Brief heeft verhandt-
rijckt, die ick hadde gefchreven aenden Coningh van
Vrenckrijck , daer van ick Copie aen U Excellentie
overlende, in den welcke ick hem verfoticke van na te
laten alle vyantfchap, ende het te ftelltn aende Heere
Stacten, aen die van 't Keyferrijck > ofte andere arbi-
ters , wie het oock foude mogeri wefen, ten eynde om
by te leggen fijne pretenfie by mediatie, ende defe
propolltie zynde ioo redelijck ais wel voegende tot
welltant vandeChriftenheyt, ende proffijtelijck voor
hem, aenbiedende van te doen komen metten alder-
eerften volle macht vande Coningh, heeft hy dien
voorflagh niet willen admitteren noch felfs daer op te
antwoorden» hetwelck aen wij ft foo veel te meer de
onrechtveerdigheyt waer mede hy hem behelpt, in
de jegenwoordige conjundlie van den Staet der Ver-
ecHighde Provinciën ende Engelandt > die hy onder-
neemt te voleynden, met defe alhier, endeteghe-
raecken ( onaengefien de Vereenighde ) tot eene al-
gemcene Monarchie.

Ick hebbe ontfangen U Excellenties Brief van den
twmtighfien, daer in hy my fey t d'ongeruflhey t die de-
fen Oorlogh fai geven aende Vereenighde Provin-
ciën , ende het geene gepafleert was in de antwoorde,
die den Heer Prefident mijn Heer ƒ heeft ge-
daen, ick vreefe dacmen daer door fai confideren ons
gemeen pericul met meerder vilainie als het quaet
niet en vereyfcht > hoe wel het jegenwoordigh lichter
Ibude wefen van die om te keeren, als datmen die on-
vcrbeterlijck lact inwortelen ; U Excelentie kan mijn
Heeren de Staetenaenporren ende daer toebrengen,
dat foo fy niet enwaerenin Oorlogh met
dat foude het middel weien van haeft te helpen maec-
ken veerdighlijck den Vreede methaer, ende om toe
te loopen tot onfe defentie en hebbende foo veel ap-
parentie falmen komen tot het befluyten tot wat prijfe
het oock is om voor te komen het laefte quaet, ende
ons te konnen aflifteren. maeckende met de
Engelfin,
ons, ende den Keyier eene Ligue, en fbudc daer geen
pericul voor yemant wefen, ende met^foude voor-
Komen de meerder quaelen, ende mijn Heeren de
Staeten foiiden haer verfeeckeren, dat foo wy al te
faemen defe Ligue maeckten > dat fy niet meer van
Framkrijck fouden werden ghemolefteerc oyer dc

pretenfie welcke fy befittea in het Landt van
idsi , het geene haer fai voorkomen foo fy 't ijj„ 'oij
ons niet en nemen, want foo wy in'tbefondereen "
accoorc komen te maecken waer in fy nieten zyn
gheflootcn j fai
Vranckrijck haer traöeren ghelijck ft
ons nu doen, ende met meerder reden, want foo fy
van ons eyflchen het geene fy hebben verloochent
hoe veel te meer fullen fy eyiTchen vande geene dié
befitten 't geene fy niet en hebben gheloochent. Soo
wy jegenwoordigh byftant hadden tegens de drev.
ginghe van
Francirijek , Ikhtelijck fouden fy coq.
fidereren het geene fy doen, alvoorens haer t'engj.
geren, ende noch meer foo fy ons vereenightfagen
ende in een Ligue met de
Engtl/cben diefulcxvet!
feeckeren te doen, foo mij η Heeren de Staeten fui»
begeeren. Alfoo dat U Excellentie fai hebben ghe.
fien uyt den Brief vande Grave van
Moline, ende
foo fy refolutie nemen , om den Vreede met
êu.
gelandt veerdighlijck te maecken , ende defe faecke
met den eerften te beginnen, Ick houde het voor
onfeylbaerdat de Coningh van
Fremkryck fai woort
houden , foo niet, dat hy wederom de vyantfchsp
begint, fullen wy hem brenghen in groote confufie,
daer en is geen tijdt te verliefen, foo wy hadden™/
ofte
fes duyfindt voet knechten vande Regimenten
die derwaeits gaen, defe invafie foude mynieton-
ruftigh maecken > ende men hadde tijdt om die geene
te winnen die noodigh fouden zyn om te fluyten het
Traöaet, U Excellentie kan mijn HeerendeStal·
ten verfeeckeren dat wy noch niet en zyn in fooqm-
den ftaet, ofioofyons aflSfteerden, dat ick mochte
te Veldt komen, foo ick dat fecours hadde, ende het
geene ick binnen een maendt ofte
veerthün daegen
uyt
Engelandt verwachte , maer het en fai my hiet
mogehjck wefen, foo my het voet-volckmanquere,
Eyndeüjck U Excellentie fiet datter niet en is te hoo-
pen by wijfe van Traitaet dat recht ende redelijck
mochte wefen ; Daerom en refteerde niet als om de
macht te ftuyten , door eene andere gheproportio-
neert nae haer ghewelt ende fterckheyt, ick hoope
dat U Excellentie foo veel als het mogelijckis, ten
eynde dat mijn Heeren de Staeten moogen nemen
eene refolutie, de welcke haer pericul ende het onfe
verfeeckert, ende dat fy 't in tijdts fullen bekennen,
Kn eynde door dat middel vereenigende ons beyder

Domynen met datbenifitie voor altiidt mogen aüeg-
gen de beroepinghe, in dewelcke ons deFranfchen
tot noch toe hebben ghehouden, om over ons teÊe·
men door een politicque fcheydinghe ende conti-
nueelejaloufien te triompheren, onfevereeniginghe
die vanden Keyfer ende van
Engelandt en fai niet
alsfeer avantagieux wefen voor mijn Heeren de Stae-
ten, foo de
Sviede» haer willen onruft aendoenhet
geen fy niet en fullen beftaeo, haer fiende met ons
vereenight.

Ick depefchere defe Courier, ten eynde ick Ü
Excellentie foude doen verftaen, den toeftant vaa
onfe faecke, ende datmen foude weten, dat yraiulf
rijck geen accommodement en begeert, ende dat
fijn ooghmerck is van ons te benauwen, omnader-
handt te verdrucken, dat het noodigh is van mefti·
res ende refolutien te nemen, ende by een tevoe-
ghen de machten teghens de ghemeenen vyandt,
zynde dit felve 't alderbequamfte middel, om de
fcheuringhe om te keeren ende feer wel voegende»
datmen de refolutie neemt alvoorens dat Vrmhr^à
figh gheheelijck engagere, Godt wilde dat mijn Hee-
ren de Staeten mogen nomen die felve die vereyfcht
werden tn een ghemeen pericul, toe ghemeene be-
waeringe.

Het is noodigh dat ick tijts ( foomen daer nae refo-
lutie mochte nemen) deinfenterye die wy niet van
nooden hebben licentieren , ten eynde omme n«
geldt ghereet te houden ende alles heymelijck end»
kortelijck uyt te voeren al w»ft datelijck ofte morgen
aenden dagh. , ,

, Eyndelijck de Franfchc begeeren den Oorlogh
niet, epde fy komen
metghewapendehandtlohaef

naeften huy», fyprefeateren om te willen byte®^^'


-ocr page 340-

, fy ga willen niet toelaten datmen fai trafteren,
h %iTchea voldoeningh , code fy beginnen met
Ixecutie ,
fy eyffchcD het Braèant ende wy en
vn hec alleen niet die het befatten, ende aenghc-
f,L die geene die 't al feyt, geen deel buyten fluyt,
L· mijn Heeren de Sraeten fien , of dat een ghe-
meenelaecke is. die, waer dat wy ons bevinden en
foofy niet voor en komen, de tegenwoordige begin-
felen 5 fullen fy gedwongen iyn 't felve dacr na te doen
pjcc meerder moeyten ende koften.

articul ban ben 25?iff böti Den <15?a£f Dan
Mdina, i>pacnfcöe 3llniba|Taörac tot Londen,
{upDtal^boIsDC.

L'Oa me refpond aux inftances que ie reïtereafin
qu'ilsnous donnentdu fecours, qu'ils veüillenc
attendre,
ce que feront MeJJteurt les Mats. &
nu'lls n'en feront pasmoins> infinuants que les pre-
miers pcu vent agir avec plus de juftification & que leur
iDtereft les ι blige à fe dedarer contre les defleins de la
Francc) puis qu'ils poffedent
desflacesfi conpderables
dans Ie Bfdant, fur leiquelles Ie Roy Tres-Chreftien
iura la mefme pretention ( quoy que mal fondée ) que
fur ks noftres, puis qu'ils peu vent bien connoiftre ce
qu'ils doivent attendre de la France ; & je puis afleurer
Voftre Excellence que felon les plaintes & reflènti-
mcms, que la NobleiTe & les peuples de ce Royaume
tefmoigaent de la
tiedeur de ce Gouvernement, s'ils
vcrroient que les Provinces Unies agiroient avec vi-
gueurcomtnel'exige Iaconfervation de leur liberté, il
feroic force que ets gens-cy changeailent de maximes
& s'engagealfent dans nollredeienfe; Cependantle
Roy nous a permis de recruter les Regimens des An-
gioli & Iflandois qui fervent au Pais-bas.

Μ En antwoort mijn op 't verfoeck dat ick weder
ophaele, ten eynde fy ons fecours geven, dat fy
willen afwachten, wat mijn Heeren de Staeten
fullen doen, ende dat fy niet minder doen fullen, te
kennen gevende, dat de
eerfie met meerder ontfchul-
dinge konnen ageren, ende dat haer intereft haer ver-
plichte, van haet te verklaren tegens de delTeynen van
Vrmkrück, dewijle fy fulcke confiderable plaetfen in
Brdiint befaten, op de welcke den Alder-Chrilte-
lijckllen Coningh defelve pretenfie foude hebben,
(hoewei quali] ck gefondeert ) als op dc onfe, de wij 1 fy
wel konnen bekennen wat fy van
Franckrtjck te ver-
wachten hebben; Ende ick kan U Excellentie verfeec-
keren, dat volgens de klachten, ende hec gevoelen,
het geen den Adel ende de Gemeente in dit Coninck-
lijck betuygen vande lauwigheyt van defe regeringe,
foo fy fien, dat de Vereenighde Provintien.mec vigeur
ageren, foo als vereyfcht, de confervatie van haere
vryheyt, fullen fy gedwongen weien, dat haer voick
alhier veranderen van Maximen, ende haer engageren
in onfe defentie : ondertuiTchen heeft ons den Co-
ningh toegeftaen om de Regimenten Engelfche ende
Yren, die in
Nederlaadt dienen te verftercken.

JDat onDcttuiTciiEn be Marquisambcn fóoningö
bnn Vranckrljck ijaöDe flcfcfjjcucn Den veerthienden
JDap/ |<J tc fitn in 't boIgenDc / cnDc bit tna(l toact op
fcn?(mbafTa0£uc ban Spangien altjicc aaeecDe,

SiRE;

IEs ad iris qui viennent de tous cóftés aifìlrcnt que
l'armée.öc preparatifs de guerre que Voftre Ma-
jefté fait en acheminant vers ces Eftats, à mefme
temps que Γοη la tieat póur aCTeurée, Ic monde ignore
f ' raifons legitimes.qui peaventobliger Volt, Majefté
"nePaix danslaquelle laCourohne d'Ëfpagne
alaiflé à Voflre Majefté autanc d'advantagei comm' à
•oy de prejudices, iïc ce à la feule conüdcration de
donner le repos àlaChreftienté, êcfortir döê guerree
tl raalheureufes. & fi longues au grand doftimage des
Pauvfcs, Innocens, Vaifaux des deux Eft^csy
& fou-
taittant d'eviter la recheute dans des autres plus gran- 1667.
de», dans lefquelles il eft neceiiàire,que toute l'Europe
s'interefle, encas que la rupture foie plus Volontaire
que raifonnablej'ay trouvé bon pour fatisfaire à I'obli-
garion de la charge où je fuisde reprefenter à Voftre
Majefté Ie fcandale qu'il caufera à cout Ie Monde, de
voir Voftre Majefté engagée contre un Frere , &
Coufin de fixans, contre une Regence fujette aux loix
du Teftateur, fans forme de Tugement, & fans la regie
de demander fatisfaöion, fi Voftre Majefté a quelque
mécontentement
OU pretention, laraifon, 6clalu-
ftice requierent qu'el e donne à connoiftre & la ju-
ftifie non feulement à l'IntereiTé en particulier maie
auöS aux Princes Voifins, aux Peuples controvertis,
& mefme à fes propres fujets, puifque 1'onnepeuc
felon la loy naturelle depofTeder par voye de fait fon
propre Vaflal ^ ou Efclave ; combien moins un Inno-
cent , pendant un Gouvernement forcé, au dommage
de tous les fujets,& du Coufin Royal en Vertu des loix
duquel & ians fa connoiffance on ne peut demt mbrer
une
ù noble partie comme celle du Cercle de Bour-
gogne; Violant la Paix de Munfter enee que felon
la teneur d'icelle ( qui aprés a efté comprile dans Ia
noftte) & felon la noftre, lans denoncer comm'il
y eft ftipulé, la ruptu'e fix moisauparavant, &aux
Princes circonvoifins, qui fontobligcs par leur rifque
dc s'intercflèr danslecommun 5 outrcquoy Voftre
Mjjefté a dit au Marquis de
/a Fuente dans fon
Audience decongé, qu'ileftoit tefmoin de 1'atten-
ïion avec laquelle elle avoit defiré la bonne correfpon-
dance & procurée de maintenir Ia'Paix , & qu'en
afllirant Madame la Reyne, il y adjoufteroit qu'ellc
continueroit en la mefme forme & avec Ia mefme
bonne volo η té, ayanc fait plufieurs fois les mef-
mts offices à l'AmbaiTadeur de Voftre Majefté qui
refide à
Madrid ^ je laiiTe àlaconfideration de Voftre
Majefté,
Sire, combien efloigné feroit-il de la ju-
ftice, Chreftienté, & generofité de Voftre Majefté
de commencer une invafion fans les formaütés &
interpofitions, que les Princes Chreftiensont obfer-
vées de tout temps, afin que Voftre Majefté, comme
Tres-Chreftien, ne commance un exemple contraìre
aux autres & auifiàfoy,
Sc à toute fapofterité.

ne fupplie pas Voftre Majefté qu'ellefeprejudie
en fes droits ( en cas qu'elle en ait ) leulement qu'elle
les declare, & qtfelle les pourfuive, ni qu'elle fafTe
fufpenfion de Guerre fi on luy en dénie la iatisfa-
ö:ion , mals qu'avant de commenceraucun mouve-
ment, OU hofliliré ( qui impoftiblité l'accorde ) elle
e vite les dommages qui pourront enfuivreà toute la
Chreftienté, donnant lieuà Ia negotiation ; jecrois
fermement que Madame la Reyne ne manquera pas
de donner à Voftre Majefté toutes les fatisfaöions
raifonnables, & ne lairra pas de compromettre chofe
ou toutes les deux parties font intereffées à la con-
noiiiance, mcdiation, & de plus, à la declaration
de tous ceux qui pourroient participer aux domma-
ges que la rupture caufera. le m'óblige qu'aüflitoft
que je fgauray la caufe ou pretention de Voftre Ma-
jefté 1 d'en donnei patt à Madanie Ia Reyne, laquelle,
je ne dome pas, fe compromettra, afin que Ie monde
connoilTe fon Ìntention& luftice, non pas aujuge-
ment feul d'un ou deux, mals aceluy del'Univers,
& particulierement de tous les Princes du Sacre Em-
pite Romain, de la Couronne
d'Angleterre, avec la-
quelle je luge Voftre Majefté bien proche de Ia Paci-
fication) & des Provinces Unies, NoS Voifins, afin
que les Plenipotentiares enfemble voyent les raifons,
& juftifiem celles qui les aura, avsnt de venir à Ia vio-
lence des Atmes , n'ayant rlen qui prefTe , ni qui
court rifque dans Ift fufpenfion d'icelles, au contraire
Ie communi intereft eft que chacun juftifie au Monde
les advenemens de l'àdvenir.

Il me femble, Site, fi juftifiée cetre reprefentation
& fupplication, qua mon zele falc à Voftre Majefté, '
comttie qui defiré détournef de la Chreftienté, de nos
'Voifins, & VaflàuxcommunslesnotivellesCalami·
tés & miferes, qui feront beaucoup plus grandes que
ìespKCedenteSjfaDì eftre encor remis de celles des der-

oieres

OORLOGH; ^tSeven-en-veemghfieBoecL· 305


-ocr page 341-

310 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

guerres, dans lefquelles Voftre Majefté & ceux
' ' feront croùvésengagés, quej'efpere,
Sire, qu'cile fera

---admife de Voftre Majelté, & fuis attendane queie

Dieu Tout-puiflanc infpire Voftre Majefté la refolu-
tion, d'un moyen auffi jufte que doux, &profitable
à tous, donnanc Iku à la raiion & delie attention su
peu d'àge du Roy Monfeigneur, comm'à Nos Voi-
fins la iicisfailion, & connoiiTance des diiFerens inde-
cis , pour eviter tous les maux que les executions con-
traires ou violences cau feront à toute la Chreftiente.

Bruxelles le li^jour de May i66-j·

5©efct}ooifcij»lJc 25?fefatoCBefct,ln De^e&rttent·
fcSetaEl/ luptal^ boiflfit:

s i β e )

De Advyfen die wy krijghen verfeecketen ons
van alle kanten ; dat U Majefteyts Leger en
toeiuftingen ten Oorlogb nae defe Landen af-
komen ) hoewel ondertuflchen de wettclijcke rede-
nen , die Uwe Majefteyt koenen bewegen om fodani·
ge een Vrede te willen breken, in de welcke de Kroon
van
Spartgie» foo veel uwe Majefteyt voordeels heeft
ghelaten , als haer fe/ven nadeels gedaen ; alleen uyc
confideratie om het Chriftendom in ruft te brengen,
ende eens uyt die onfalige Oorlogen te geraken > daer
de arme onnpofele Onderfaten van beyde Landen,

foo lahgh en deerlijck medegheplaeghtzyngeweeft,
eiide te vermijden andere noch grooter fwarigheden
die geheel
Europa nootfakelijck fai moeten beiuyrèn,

ingevBÜe dat fulck een Vrede niet foo feer om gewigh-
tige redenen,als uyt moetwilligheyt gebroociten wott.
Nu heb ick dan goet gevonden om my behoorlijck te
quyten als ick fchuldigh ben, indenftaetdieickbe·
kleede, Uwe Majefteyt tevertoonen watergerniiTe
dat het voor al de wereldt gheven fai alfe Uwe Maje-
fteyts Oorlogen fullen fien , tegen een Broeder ende
Neef dio maer
fes jaren oudt is, ende tegen een Regen-
te , die de wetten van den Teftamenteur onderwor-
pen is, fonder eenighe forme van Rechten te houden,
oft eenigen regel te volgen van fatisfaftie te eyilchea.
Soo Uwe Maj jfteyt eenigh mifnoegen ofte pretenfie
heeft, de billickheyt vereyfcht aller maniere, datfe de
felve te kennen geve ende goedt maecke ofte bewij fe,
niet alleenüjck aen den gheinterellèerden in't parti-
culier , maer oock aen de nabuyrige Princen, aen de
Natiën dner't verfchil over valt, als oock aen fijn
eyghen Onderfaten > dewijlmen nae de natuyriijcke
rcLhten , felfs fijn eygen Leenman , Onderfaet of
Slave, uyt fijo pofleffie niet feytelijck en magh ftoo-
ten : Hoe veel m in een onnofel Kint, 't welck onder
andermans Gouvernement moet ftaen , tot nadeel
van alle de Onclerdanen en van des Koninghrijckx
lichaem, uyt krachte van wiens wetten j en fonder
wiens kenniffe, men fulck een eedelghelidt als den
Kruyts -va» Borgoadien is, niet magh affetten, met
overtredinge van den Vrede van Munfter in het gene
dat volgens des felfs inhoudt, die naedethandt in onfe
Vrede ingeflooten isgheweeft, ende volgens de onfe
fonder, gelijck als daer in bedongen is, den Oorlogh
/ï'i maenden voorheenen aen te feggen, ende aen de
bygelegen Princen, die om baereygenperijckel ver-
plicht zyn, het ghemeen interfthaer aen te trecken.
Boven 't welcke uwe Majefteyt aen den Marquis de
laFuente in fijn vergundeaudientle ghefeydt heeft,
dat hy ghetuygen konde met aendacht de felve nae de
goede correfpontie verlangbt hadde, ende de Vrede
beforght te onderhouden, ende dat hy Me-vrouwe
de Koninginne mochte verfeeckeren, dat uwe Ma-
jefteyt op de ielve maniere, ende inde felve goede
wille foude volherden ; den Ambaiïadeur ran uwe
Majefteyt die te Madrid refiderende is, beeftindier-
ghelijcke verklaringhen meer- maelen mede ghedaen*
SIRE, lek gheve uwe Majefteyt te bedencken,
hoe onrechtveerdigh en hoe onchriftelijck het wefen
foude, ende hoe weynigh de genereusheydt uwer Ma-
jefteyt becamende > een iav«fte te willcQ beginnea

fonder die formalitey ten en interpofitien,diede ChrM6i
ften Princen van allen tijden ghewoonüjn te onder"-
houden, opdatüweAlder-Chriftelijckfte Majefteyt
geen exempel en beginne te geven contrarie alle 4
andere Chriftenen , contrarie haer felven ende alk
hare Nafaten.

lek en bidde uwe Majefteyt niet, datfe haer Recht
late varen (indienfe het heeft) maer alleen datfe het
verklare en dan vervolge ; noch datfe den Oorlogh
opfchorte, indien men haer fatisfaöie weygere te
doen ; maer datfe fonder groot gewoel te
maeckcn
ende Vyandehjckheyt te plegen, de welcke de oor^.
ken zijn datmca naderhandtgeen accoort en kan ma·
ken, vermyde de fwarigheden, die anderfins het ge-
heel Chriftendom fullen konnen treffen, enÜe gun·
nedatmen tot handelingen mach komen. Ickgh^
loof vaftélijck. dat Me-Vrouwe de Koninginne in
geen gebreecken en fai blij ven, uwe Majefteyt alle re·
dtlijckefatisfeöie te geven, ende niet nalaten fulck
een f»ke daer beyde de partyen ioo door geinieteffettt
fouden werden j te verblijven aen de kenniffe, Mefr
tic, ende voorts oock aen de fpraecke van alledegene
die door't breecken van defe Vrede befchadight fullen
mugen werden. Ickverobligeremy, foo haeftalsick
deoorfaeck ofte p'etenfie van uwe Majefteyt fai we-
ten , die met Me- Vrouwe dfc Koninginne te commu-
niceren, nifttwijfFeknde, of fy fai de fake compro,
mitteren , op dat haer intentie ende gerechtigheyt
voor de V/erelt magh blijcken , niet na het oordeel
vanofiwiperfonenalleen, maer van allen in't
gemeen, ende in 'tby fonder van allen de Princen des
Η Roomfchcn Rijcx, van de Kroone van
Engeteedt
(met de welcke ick oordeel dat uwe Majefteyt de Vre-
de haeft fai treffen) ende van de
Vereeni^hde NederL·»·
den
onfe Na-buyren, op dat de gelamentlijck Vol·
machtighde de redenen mogen verftaen , ende die
gelijck te geven , die gelijck heeft, eermen het gewelt
van wapenen gaet gebruycken ; temeer, alfoo de fi-
kegeen haeft en heeft, noch door 't opfchoitcn dei
wapenen geen perijckel en loopt, maer ter contrarie
beyde de partyen daer aen gelegen is, dat een yeder
voor de Werelt doe blijcken de rechtveerdigheyt van
't geene datter op fai volgen, ...)

SIRE, Dit is't vertoogh ende bede, die ick uwe
Majeileyruyt hertelijcke afiëÖie voordraghe, alsdie
niet anders en wenfche, dan van alle de Chriftenheyt
van onfe Cebueren, en gemeyne Vaflalen aftewen·
den, de nieuwe onheylen ende fwaerigheden, dié veel
grooter fulien zijn dan de voorgaende dietegheleden
hebben uyt de left geleden Oorlogen, daer uwe Ma-
jefteyt endefy-lieden ingewickelt waren, endenodi
nietten vollen daeruytgereddetzijn, ditduncktmy
foo rechtvaerdigh te wefen, dat ick hoope uwe Majc
ileyt
fai de felve aennemen , ende wil verwachten,
dat de Almogende Godt uwe Majefteyt ingeven fel
te refolreren tot een middel,die rechtvaerdigh en lief·
lijck,endeelckeenenprofijtelijck is, luyfterenden»
de reden, ende behoorlijcke achtnemende op de teere
Kintsheydt van den Koningh mijnen
Heere,als oock
de fatisfailie en de kenniOe der ongedecideerde diffe-
rentie , bevelende aen de Nae-ghebuyren om alle de
ellenden die contrarie executie,
ofce violentieovcr
de gheheele Chriftenheydt fullen brenghen, te vet·
myden. ,

Uyt Bruflcl den 14.. May 1667.

©it taacen öe ccbenen en motiben öie öe
5itnba|TaCimc alfjicr bp b?acöt i« De Confcwntifli.

JÜSatc toat fouDemcn fliecDoeni Siooianoijau'
men niet in ®?ci>e bia^ met
Engelandt? >( meicb ηικ
lionDe Be(i:B<eDcn op een fpjonch. -««i

3!n 't laefi ban May BonDemen nocfi niet ftfacc Ρί»
inbe jpcanfcfje öeffepnen. «Öen öeel toaö ointOTC
Charieroy ; een tieel omtcent Quefnoy, enDe anwe
quawiecen öaec omttent. ^p floeflen oocft een ^m
DbeC De
Sambre bp Pontau Mercyseenijalfup?»®)
Charieroy. ψζ J^iini? Ijan Ligne <0enecael üan w


-ocr page 342-

«.«aiMfrhe dabalicrie hja^mettettneewnbecltìan
£ ontcfilt Bergen in Henegouw : ©e g>tabt Rijf-
' f—i- fél ftfiicittfn ©eoeputeccöe
om meet (©uacnifocn.

' j JJ en en twintighftcn liet Detl Mocquiji npt»
ga^ÖftöflflenDe placcaci.

(j)0 Vrancifco- de CMoura & CortereaeU
(J^arquis de Cafiel Rodrigo j du Confeil
4' Εβαί du Roy noflre Sire > Lieutenant
Gouverneur j & Capitaine General des
fayS'BaSy & de Bourgognei &c.

AYant Ia France prefentement raanifeftc, & fait
veniraujour, ce que doitieTraittc de Paix,fait
lan Scconclu aux Pirenées,avec Ie Feu Roy Philip-
jjJ» " pesIV.elleavoit déjà premedité,vio]ancaÌDfifans cau-
iSi (i, & fujet la Rcligion de Serment, & les autres Loix
Sia"''' Divines & bumaines, & k Foy publicque, & eftant
: g'V;',' plus que temps-que les Eftars, Villes & Peuplesbonsfic
iSiW Wcls aubjeas,& Vaflaux de fa Majeftc commencent à
■ Ibi, mettre en ceuvre tous les moyens, qu'ilafe font cy-
devant propofés & promis d'employer pour parvenir à
une vigoureufe refirtence à toutes ces iropietez > &
praöiques inoüisde la France, fous ferme aflèurance
que la Juftice du Ciel les y feconderà pour s'en venger.
Vour ces caufes,nouï avons ordonné,& ordonnons par
cettebien, ficàcettesà tous Gouverneurs, &Com-
mandans de ces Provinces,
Villes, Bailliages, Magi-
ilrais, & Officiers de quelquequalité, oucondition
qu'ils foientjdes auffi-toft que la France s'advancera de
commettrequelqueade d'hofl;ilitc,ou d'entreren ces
Pays avec armcs > s'y oppofer de touc leur pouvoir &
force, chacun en fon
diftriia,& donner ordre precis,&
jbfolu par tout oii il conviendra, de ferrer les chetnins
publics par coupures
d'arbres, détruire les ponts &
barrer les advenües Ie mieux qu'il fera poffible, pour
en difBculter Ie paiTage, lever & quitter les fers des
moulins, deiquels ils fc pourroient fervir,flc de procu-
tcrque par les Mayeursj& OiEciers des Villages foient
fiitcs ic tenues gardes aux ad venués,en leur donnant à
ces fins les armes en mains pour battre les Convoys, &
commcttre touce forte de refiftepce > & d'hoililité, &
donner fucceffi vement ad vertence des routes que 1'en-
ncm y tiendra > & en fuite de ne plus admettre aucun
commerce avec lesFrarigois , ny derecevoiraucuos
Trompcttes, ou Tambours,que fur les precautions, &
formaliïei requifes en tel cas,ou tc-nir autre communi-
cation quelconque avec eux. Eftan t de plus expreffe-
ment defendu à tous de quelle condition ou qualité
qu'ils ioienc,loit Ecclefiafticquesou Seculiers decher-
cher, prendre ou recevoir aucunes fauvegardesdela
France de quelle nature ellespuiflentcftre, foitper-
fonnele,ou par efcrtt, fans noftre congé & permifljon)
à peine cl'cftre tenuës& punis comme criminels de le-
ze Majefté; Ordonoanj aux Gouverneurs 8t Officiers
à qui il appartiendra > de le faire ainlì entretenir & ob-
ierver,& de faire rechercher ceux qui y auront contre-
Tenu. Fait à Bruxelles le 19 de May 16^7. Eftoit para-
phc
D. £"'. Mkrit ElAiarguis de CaMRodrigo, plus-
^KParOrdonnencedefo»ExceUmce,^ignéDeGeitignìes,

Don Francifìo van Moura en Cortereah
Marquü vdn Caflei Rodrigo y van den
RattvanStateby den KoningonfenHee~
reyLuj/tenant Gouverneur, en Kapiteyn
Generaèl der Nederlanden en Bourgon-
iient &c. \

ALfoo yrmth^ck nu klaer en opeubaer laet bliic-
ken,hecgenedatfeal't federtde Vredehandlingé
de Pywew» metten Oveledeti Koning
« rierdt gemaeckt en beQoten, bedacht en voorgeno-
men hadde , fonder oorfake ofte réden, aldus overtré-
dendeden Heyligen Eedt, en andereGoddéUjdteèfl
nsQichelijcke
wcikd» als oock 't isemea« ltatt iröU'

, aen
fy mogen zyn,
Geeftclijck of Wercltlïjck, eenige Sauvegarden van
de Franfchen , van wat natuyre of conditie datfe mo.
genzyn, 'tzy byperfoneelofbygefchrifte, fonder
ons conient en permiffie te verfoecken of aen te ne-
men , onder conditie van gehouden en geflraft te wer-
den, als criminelen van gcquetfte Majefteyt. Ordon-
neren aeo de Gou verceurs ende Officieren, dien het
aengaet, dat alles foo te doen onderhouden ende na te
komen, en op de overtreders fcherp te onderfoecken.
Gefchreven te
Brujfel den ntgen en mintighfien May.
Was geparapheert D. E". Onderfchreven den Mar-
^isvmCaflelRodrigo. Noch lager. Ter Ordonnan-
tie van fijn Ëxcellencie. Onderteyckent

Se Gottignits:

Eftant parvenu à Ia connoilTance des Eflatt, VtUet
érPèuiles decesPsysbas, que la France, pour
mieux executer fes defleins premeditez delongue
main, auroit fait publier, ( par quelque Efcrlt femé 8e
diftribué en divers lieux) quelepretendu.droitdela
Reyne de France àcefditsPays, feroltfuffiffamment
aveté, & qu'en fuitte leRoyTres-Chreftien, bien
loin de
vouloir venir defoler ces Provinces parlafu-
reur de fes Armes, aHeuroic de venir en intention de
n'agir, que par les voyes amiables & de douceur, pour
(bus cit amorce
hire fouilever les Peuples, feduire &
corrompre la fidelité naturelle des bons Sujets&Vaf-
faux du Roy noftre Sire, & les perdre, comme il en a
déjà fait la prcuvé par l'invafion & Prifede la Ville
d'Armentiers;
Lifdits Bflats , ViBes & Ptuplet de
cefditiPaye, declarebtn'avoirbefoin de publier, ny
ftlre ulterieurement efclatter,,que Ie droit, que Γοη ft
va figurant il ceiiPays-Bas j eftvalo» fienotolrement
deftitué de tout foodetnent ràifoti, ^uand mefme il
n'y auroit autre liltre, que la Pf agmaticque de
nw Chtrkt V. de l'an mille dnqcetis quaranteneuf^
eelesTraitteifieDifpofition-yeniüiviës, aveclesre-
nonciation» retemàelletde 1» Rejne de Frence, por-
. tóCB

verbrekende ; waer over meer als tijt is, dat de Sta-1

ten, Steden ende Volckeren,goede Onderfaten en ge--—

trouwe Vaflalen van fijn Majefteyt zynde, in 't werck
beginnen te ftellen alle middelen, diefy voordefen
voorgenomen en belooft hebben te hefteden, om eea
kloecke refiftentie tegen alle defe Goddeloosheden»
ende ongehoorde pra&ijcken van
Vrmekr^ck te mogen
doen > met feeckerer vettrouweo , dat de Hemelfche
rechtvaerdigheyt, om fulcx te Wreecken,haer in defen
fai (econderen. Om defe redenen hebben wy geordon-'
neert en ordonneren by defen feer ernftelljck aen alle
Gouverneurs en Bevelhebbers van defe Provinciën,
Steden, Ambachten, Magiftraten ende Officiers, van
wat qualiteyt ofc conditiën de felve zyn, dat foo haeft
als de Franfchen figh fouden mogen bevorderen om
eenige ade van Hoftiliteyt te beginnen, oft met Wa-
pens in defe Landen in te treden, fy haer met alle
hare uytterfte macht daer tegen ilelleb, elck in Cjn
pbiedt, ende volkomen precyfe ordre, over al daer
i 'c behoort, geven, de gemeyne wegen te fluyten met
I Boomen af te hacken, brugge te breecken, endede
aenkomfte te fluyten op de befte wijle die men fai
konnen ghebruycken, om de paflagie door de felve
fwaerder te maecken,oock door het lichten ende wegh
nemen van deMoolen-Yfersi die haerte pas fouden
mogen komen, ende datfe befchicken door de Meyera
ende Officieren der Oorpen datter wachten op de aen-
komftengeftelt en ghehouden werden : hàer ten dien
eynde de Wapenen in handen gevende, om de Con-
voyea te ilaen, ende alle foorten van refiftentie by der
handt te nemen,en hoftiliteyt te plegen, ende fucceffi-
velljck advertentien te gheven van den cours die den
Vyandt houden fai, ende vervolgens gants geen Com-
mercie met de Franfchea toe te laten, nochgeenige
Trompetters ofTrommelOagers toe te laten,dan op de
verfeeckeringen ende formaliteyten, die io foodani-
gen ftandt van faecken vereyfcht worden : noch geen
andere communicatie met de felve te houdea.

Waer by noch uytdruckelijck verbooden wordt,
allen van wat qualiteyt ofte conditie fy mogen

cn O ÖRLOGH,/Seven-en^^ueertighfleBmk. 3 11


-ocr page 343-

312 S AKEN van ST AET

\(ì6l P" Traitfé de Mariage avec ledit Roy de
. '' Fraacc, ayanc Jadite Pragraatiquc efté fake & diöée
~ àmeure deliberation & pleineconnoiflancedecaufei
approu vée par tous les Eftats de ces Pays legitimement
pour ce aiTemblez, & lefdics renonciations efté confit-
méespar une Paix eftabliefur cc fondement, fignée de
Ja main de leurs Majefté confirmé par Serment foletn-
nel, prefté d'un cofté & d'autre, & fi faindlement 6c
rcligieufemenc gardéc & obfervée en tous fes points
de la pan du Fen Roy
Philtppes Ie IV. & du Roy noftre
Sire, qu'elle ne peuvent eitre enfraintes, fans violer les
Loix 1 iivines & humaines, qui ne permectenc encore
audit Roy de France,de faire droit à foy- mefmejmoins
de comtnencer par la force & violence, en cliocquant
dircdement les principes & formes de la Juftice, en fe
prevalant de 1'age papil du Roy fon Frere, & de Ia
Rey ne Regente ia Mere,& partant lefdits
Eftats, Viütt
é- Peuples
de cefdits Pays-Bas, declarent öc proteftent
heutemcnt devanc Dieu & Ie Monde, qu'ils ne fe laif-
ieronc jamais ébranfler par telsou femblables alleche-
racnE,pour perdre les fruits d'une fi ferme & conftante
fideli té, qu'ils onc depuis peu confirmée par leurs Ser-
niens, & par de fi notables fervices > qu'ils ont rendus
par tant d'annécsde guerre, & qu'en fuiteiis employe-
ront leurs vies & toutes leurs puiiïances, pour fecon-
fsrver & maintenir foùs une fi douce &c aymable Sou-
verainetéj Supplia ns & requerans cous les Roys, Prin-
ccs & Ettats voifinsj de jetter leurs yeux benings &
debonnaires far lajufticeinconteftabledeleurcaufe,
& la violence evidente dudit Seigneur Roy de Franca,
& de les fccourir en cette leur oppreifion par les reme-
desàceoportuns.

IDjotcH Λ Lfoo het by de Staten, Steden , en Volckeren
fciSita' /
λ defer Nederlanden, bekent isgeworden, dat
ten öEï
Vranckrijck om haer al feer langh ghepremedi-
f.EtKi' teerde defftjynen te beter in'c werck te ftellcn , door
een Schrift dat op verfcheydene Plaetfen gheftroyt en
uytgedeek is ) heeft ruchtbaer ghemaeckt, dat het
gepretendé recht van de IConinginne van
Vranckryck,
op defe ghefeyde Landen ghenoeghfaem blijckende
ende waer ghemaeckt is : Endedatden Alder-Chri-
ftelijcken Koningh, ingevolge van dien , fonder de
ininfte ghedachten te hebben van defe Provinciën,
met een Furieufen Oorlogh te willen vferwoeften,
verklaert en verfeeckert, dat hy met geen andere in-
tentie en komt , dan om met alle vriendelijcke en
lieft'elijckc middelen te handelen, om met fulckeen
lock-aes de Luydengaendetemaccken, haertever-
ieyden, en de natuyrlijcke trouwe der goede Onder-
faten en ValTallen, van den Koningh onfen Heereaf
te keeren en te vervalfchen, ende haer te ruyneren :
Gelijck ais hy daer van airecdeeen proef-ftuck gedaen
heeft, door de invafie ende innemen van de Stadt
Armentiers. Soo verklaren de gefeyde Staten,Steden,
ende Volckeren der felver Landen, dat fy'tonno-
digh achten veel af te kondigen, en verder groot ghe-
luyt te maecken, dat het recht, 't welck men fich op
defe Landen in fijn herffenen gaét in prenten, gantfch
ydel en notoirlijck ongegronten buyten alle reden is,
al ware daer felf geen ander Tytel dan de Pragmatijcke
Ordonnantiën van Keyfer
Cani de V. àf:s]i£f»vìjftien
bmdert mgtn en veertigh
, en de Travaten en Üilpo-
fitien daer op gevolgt, roet de folemnele Renonciarien
van de Koninginne , volgens den inhoudt van het
Tradtaet van haer Houwelijck, met den Koningh
van jVi voorfeydt : Dewijl de ghefeyde Prag-
matijcke Ordonnantie ghemaeckt ende ghepubliceert
is, met rijpe deliberatie ende volle kenniflè der faec-
ke, gheapprobeert by alle de Staten defer Landen,
wectelijck daer toe by een vergadert : ende dat de
ghefeyde Renonciatien gheconfirmeert zyn geweeft
door een Vrede, die op dit fondament ghefticht wat,
geteyckent met barer Majefteyten handen, beveftigbt
met folemnelen Eede, gedaen van de een ende van de
andere zyde, ende foo heyligh en religieus in alle deer
len en punüen, van de zyde van den KqniDgh
Ïhilips
4e IV. HoogloflFeliicker gedachte, onderhouden en na
gekomen,al» oock van den Coningh onfcn Heerjdatfe

(daDciu

niet en konnen verbroken worden, ion der fo de Goj.
delijcke als de Menfchelijcke Wetten te fchenden : die" ^^
den Koningh van
Vranckrijck oock niet toe en laten "
fij η eygen Rechter te wefen, en noch min met
kracht
en geweldt te beginnen,regel recht tegen alle gronden
enformen van lufliitie aenloopende, omfoototfljn
voordeel de Kindtlche Wees-Iaeren,van den Koning
fijnen Broeder, en den Weduwelijckenftaetvande
Koninginne des felfs Regeerende Moeder, te mis.
bruycken. Η ierom verklaren de gefeyde Staten, Ste·
den, en Volckeren defer
Nederlanden . en protcfteren
ten hooghften voor Godt en voor de Wereldt, datfe
door fulcke ofte diergelijcke aenlockfels, haer noyten
fullen laten bewegen, om de vruchten van foo een ge-
duyrige ftantvaftige trouwe, diefe noch onlanghs mcc
hare Eeden beveftight hebben,ende door fulcke mere
kelijcke dieniten, die fy foo lange Jaren van Oorloge
hebben bewefen,te verliefen; en over fulcxhaerlevea
en alle hare machten te werck fullen ftellen, om te vol.
herden en teblij ven,onder foo een liefFelijcke foetecn
aengename Souverainiteyt ; verfoeckendeen bidden-
de alle de Nabuyrige Coningen , Vorften en Staten,
hare oogen gunitig en goedertieren te flaen,op de on-
wederfprekelijcke rechtvaerdigheyt van haer fake,enda
op het blijckelijck kracht en gewelt van den gefeyden
Heer Coningh van
Vrenckryck^ende haer in defe hierc
verdruckinge, door bequame middelen te huipe te
komen.

aDatütntcentbe CaiflpQQnci^öfpaifmt/ {jeiiöe
Btfielt onbtr De f caufclje facchcM.

De Spaenfchc deden wat fy mochten om defen
Staet te intimideren ende te engageren in dit ghe-
meen intereft, ende in een ghemeenen Oorloghie-
gecs
Vranckrijck. De Franfche fulcx wel fiende en-
de wetende, merckten daer teghen, met fecretesen· JJ]^
biedinghe aen de een zyde, omdenbuyttedeelen,t«ii,
ende te verftaentot in 't laer
t!gf en dertigh ghe·
maeckte partage, oock die te verbeteren j maer fiende
dat dan in allen gheval foude
Vraitckryck tot Nabuyr
krygen , ende dat men liever hadde
Sparigien toteea
antemural ofte fcheydinghe te houden : Soo heeft
Vranckrijck aen de ander zyde door defen Staet de
Spaeniche foecken te brengen tot eenige redelijckefa-
tisfaÜie, daer toe het eynde is gekomen; maermen
konde in lange niet gelooven, dat fulcks de Fi"anfchen
ernft was. Niet te min leende men het oor, ende men
pooghde de Spaenfche daer toe te bewegen al van May
af, verfoeckende van den Marquis een generale Aöe
te teeckenen, dat de Spaenfche iouden ftil ftaen, ende

belooven de verfochtefatÌ5fadi:ieaen^?rfffcirj'ii, om

daer opby Vranckrijck tewercken j ende fulcks gingb
meeft op de voet als daer na isghevolght; maerde
Spaenfchen verfochten daer tegen een reciproque
Aöe, by aldien
Vranckrijck niet ftil en ftondt, ofde
Spaenfche
Nederlanden quam te attacqueren, om dien
aengaende geruft te werden gheftelt, fpecialijckdoot
defen Staet : Sulcx konde niet zyn, foo lange den
Oorlogh duerde met
Engelandt, Ende Vranth'^'i
fprack ghedurigh van fich met een redelijcktefuUe»
contenteren ; maer daer tegen wierden van wegen de
Spaeniche geftelt de volgende redenen > waerofflaff
op niet was te vertrouwen.

D<S eerfteïtb£ni^/öai bcnöoniiiabanVranck- ^jj

rijck bectcout / Dat foo toel fjacc io. iBofl· »?

oocR anbece oDeintcreffefcDe PotemstenDiw w

Öoope ban fen accommoDemtnt i«eOf«onien cnoiwi»

afieamufeect teecDenDe/ ficö noci) foo Ijaefi
famen fullen brtlrtnben/ nocö oiicft tecfiontficDin
foobaniflbc pofïucce feiten / ttaec Doo? fp tfflöc"?
toffiomenbc lèomec aen
Vranckrijck fpf ÖW
Öebbenbe berbere piocceflen foube &onneti
toant foo toanneec maec öaec ï^a uaog- bot»? ^
booïfiel ban accommobcment Du^ berte Ronnw
Böeftjacöt bactbtn / bat fp gelooben bat
Vrancknjci
vifées
enbe intentie niet en / ficö niceflet ban aw
be,g>paenfcBe
Nederlanden temaecften/ m»^
wn Wepn firii u fuUen bfcflwocflfn/ «»


-ocr page 344-

ÊIl Ό ο R L O Ci Seven en njeeriighfie boeck. 31^

fttój&ifmfatötrntoesöbanacttimmoiiatfe toteenm
mnffi fai fionnen (jeraecfteit/ foniwc fti pmc^
ban miffcDi«t cencit tolHiacen/fcftaiielijc&e «löe

ïeneOimriSJfrt Φο?1ο00 te becballen / foo tsï feecappa-
tent / en fou&e ®?aticteöcft gem eenicDIïnjï becfeecfte-
tcnfiontten/ti.it öe concepten ïrfe men tegenss fpne
^at« ijeffepncn öcgtnt tii^itnecen / toel öaefl fu len
^cntebeViitopnen. (Cen imn|lett fiap öp öaec op
(tact maetficn / Dat De fdbe met geene fotorté biguetti;
Éti naeönicB alö aniictftnt^ toelfoutieentie tjeöoajöe te
flcfrifneben/ fiiUenhieciie t)oo?0efet ofte effect sebjöcïjt.

éiilie öat Op onhertufTcöen öefen tööt upttoömenije/
toefiomenöc ^umec fobantce pjoo?effen fai tonnen
tioctt/iwtlipöaec nae nocD Baec iloocl) nod)
tcnigeaiiöicci^atentatert meet fai öeööen te appje-

fiett&crcn.

^acrouiöefeniföorangijtoelfïeniictieapparentelieri
ccniiitjc ban Dct ©uptfclje Hpcft / ofte ten minltett ce=
moeUecbooinaemfleifeiicttlian öten/mct öaecl|o.
ikog.ücötdijcö&aeciiptftan afnemen/bat SP öaec
öooi foiiiw ftonnen giicoDItfjcert toeciien fpne g?oote öefi
fipiicn t' eencinael te laten bacen.

feti fp öat Ijp öefen fiaglj ten eecflen boo? be boo?f3
yjcfciitatim cnbe boo?(lcllmgeban accommobatte
ha-
mete bjcecten.

(iiniieìiatijpDaec3|a.,!iiaog. op foo fmaecfielö^e
acnacnanie eitbe obltgeante maniere / afé boenlöcfi » iS/
liaii ^ec boo?nemen btbertec cnbe bebincete / jiellcni
iieùcclialben nae be uptteclgthe appatentie Bet arbitri-
umcaufetnDace ijanbcn.

3©acciioo?banoocfebe©ojficn m ^uptflant bie
Sunneberttontoenenbecefïectte op Ijaec i©og.
ncineit/crt&ciipt bien öoofbe tegenjS öem Beginnen
iiciicnïictefmncntefpannen/mebe ban Ijunne con^
tepti'rt fiillcrt bonnen toccben gebtbecteert/ ggelijcft iip
iicfelbeöusilangB Beeft toeten te enbo?mecert/enbe
(inbcr f),icc foobanige bibifie te maechert bat |jp tot nu
tocbmittieltanttoepnitlj Beeft te bjeefengeBabt.

©e ttaeebe reben : a®aecom ben J^oningB ban
©jaiithnjchBaec lo. lBog.be faecfie /gelijcB als in
fianUcn geeft/ enbe fpn genegentBept tot een accom>^
«loöementiiptterlijcBen betoont ijï/ombatBpBaec
ï|o. jjtio. öacc toe Bannenbe bifponecen/bat 5p (ϊφ m
IntmöcnfiomngBban ^paengten te betoegen/bat
S
p acn 352ancftcijc6 fai moeten gBeben eenige fattsffaci
txt/ ©jantliuijcft aisban in bec baet baec mebe fai Beb^
öcngeetfcctueect/ bat Baec ï|o. iBog. fpn b?eeti&en ban
foo em foïemnele®?eebe / enbe fpne JÈapenen foo Bp
ittiicöanbtBeeftgBenonten/ tcnmin(lert totbaectoe
iu(i(fitt«n enbe boo? cecBtmattcB ecfiennen/ baec ban
iieniÖoningBbanB^ancftrijcB Bem bp alle ©?tncen
enbe patentate/ enbe infonbecBept tegensi ^aengien/
nu cnbc tot allen tgben fai toillenenbè Bonnen btenai.

Φί bccbc ceben tjs : om ben ïtontngB ban ^paen^
glenUaccboojmetaUeente meet te incommebecen /
tnaec ootft alleit Baet ban ben (öo?logB op Bént te boen
bebolbecen.

3©ant obecnutjS ©jancftcijcfe (ïet / bat Böet ^oocB
Hao. tot geruHBept enbe berfeecfiect ban Baten i^taet
mctbeöcoÉinc^paengien in Banbdtnge (ïaen/ont
«enige ban öccfelbec aengrenfenbe ^teben enbe jpo?-
toimctliacegua?nifoentc befetten/enbeboojtis oen
Spamgtcn eenigBe penningen totbefenfie ettbe fietecc
tonfecbatie ban 't Batige te becfcBietett.

€nöebatboo?bft beginfel Böec i^o.3iloö.betbêc
fouoen ftonnen toecben gBeengageect/om be fSecfie
ban^paengien meet tee Bectert te nemen.

<©00 en Beeft ©jancittüiB óm fulcic te belettett cnbe
rooanioc ijanbeltttge met iSpaertgien infïuctueujt te
maetfieiv geen bcquamcc mibbel aliS boo?f5 të / Bonne
uptbmben / niaec ijS geliicfiaiss genootfaect / Baec^o.
iKog.boojfoeteboo?|letIinge ban accommtöatie op
wne anbcce taegB te b?engcn.

«nbcbaecen tegen be ^pawfcBeBoe iaiiget Boe
meecin pecplcjcitept/ enbe fo mogelgifi / gBeel tot
wanBoope te bjengen/ om fpn oogetoit ongemerct «ibe
Pfietectebeceptfiert j

meec / baec Bp (ïet7 bat ootB w ottafw ban befe
YlDeel,

'lê^·

begotltten Banbdtnge tulfcBen be Ccoon ^pangien en-
beBaeti|o.|ISog.beongelegentBept ban öe ^paen^ ■•
-ί^
f^e|3ebettonbenmcctal${ boo? befeti begint faeijcc?
ticBttetoetben. , .

tSnbe bat be fdbe nu oocfi op ben iipcjcbagB tot iïe?
geitiSbucgö/enijeopanbeteplaetfeH toett gBeapP?»'
Benbeew/en bat bienbolgenjs befefaBe albaecen elbecs
fcBpnentoelBaeli een anbec plop te fuHennemeti.

't 3©dcBe niet alleen toebecom op ben böowgen boet
fai Bomen f0 rass 0aec ï^o. iBo. maec fullen refolbeten
be l^^oon ^paengien tetoillen Belpen betomen / bat^^
feaenjö^ncBcücBöe boo?ge(ïagene Paet|en/Betfi«
alle/ofte boo? een gdoeelte aftcebe; .

IKaecjöjancBcycïifaloocBnocB bit bbo?beel baec
upttcecBen/batfootoanneec ^paengien aljS ban bc
boojfs plaetfcn ntet en fai toillen af liaen cnbe euitecen
gelijcB Bet met goebe rcputaticcttbefonbec tupnc ban
beboojfj i^ebeclanben niet fai Bonhen boen/bat be
BoopebanbecbeccBanbelingen tuffcBen^aengieji in
Baet HSog. fai toecben aföefbeben/ cnbe De fcBulbt
ban continuatie bcjj «©oilos^iS cnbe confeqHcntclijc&
allen Baet baet ban / ^paetigien toecbm opgBebjons
gen enbe toegifclueben.

t©e biccbe wbe/ ^ie bc JàoningB ban 30?ancrmjcfi
betoecBt om be boojfcBiebc boo?|lellinpacn Baec
jlBog.tcboen/isSbefCj

<©atfoo toanneec Bp fpn beffcpft tegentoóo?bicïi niet
foube bemiogen upt te boeten/ gdijcB feec g?ootc apa^
rentieijS/bfltBpBetbaettoeniet bjengen en fal/Bp
boo?bitmibbelban boo?ge|telbe accommobatie/tett
minflen belette/bat Bem betoegB oftebe beute boo?
Bettoeftomenbe/boo? cene goebe €»uatantic/be toelcBe
Bp ie gcmoet fiet / niet en toecbe bec|topt of toegeflote;

3©ant Bp hiecct toel / bat niet toepnigec Baet ^ot '
lïöo. alsS oocB be meefle ®o?flcn ban't ^DuptfcBe ïïijcfi
enbe meet anbcte CBtilldijcBe potentaten/beoogen
Boe langct Boe meet beginnen te openen en te fien tont
Bpboo?Bce^.

aSnbcbatbe fdbc bactomme altebe baec op bet^
bocBt 3ijn/ BoebatttcBfpbe ongBctegdbe bcgeetlyfiBcpt
cnbe appetijt ban Bem/Betbe|l fullen Bonnen tegen
öaen / enbe alle betbeceongdegdttBeptin't tocBomeu=
beboojBomcrtt

(STectoijlcnnu ©?ancStijcft fect tod toeet/batBct
eenicBfie mibbel Biet toe ijü / een pebe <©uacantie /en^
bebatbefc<©uacaniicnicten Ban toetben belet ofte
gefteupt / ban allccnlijch baet boo?
i

5ï>at Baet ©0. itSo. en aribecegentfetcfTeetben/ boo?
be foete Boope bati een accomrtiobement toctbenbc bet*
lept / fïcB met te fameit bccbinbeit / nocB een fobanige
macBtbanbolcBopbe beenente brengen toaec boo?
Bp Bem tot Bet aengacn cnbe acccptetcit ban een foba^
nige <©uatantie foube Bonnen obltgeten.,

^00 moet Bp alle fpne Btacflten cnbe bctflant aeti ί
■fpannen/omBetbacc toe te b?engcn/bat Baet i|o;
jEogi cnbe anbetc 5^otentaten footaiS niet cn toecbcR
betcenicBt/nocB in potlute Bomen om een .fobanige
•©uatantietc Bonnen bejlupteh enbcBem bcfdbebocti
aennemcn. .

ï|cttoelcfieootBbcoo?faecBe istoactom ben bóó?*
noèmbe ïtoningB bpBah.ö aen alleanDcte i^oofbcn eni
f)otentatertinbe€B?«(l«nBept/iae felfss bpben i^ep^
fet enbe tegentooo?bicB binnen ?5?uffdop bitfub/cct
boo? fpn iKitttdetsf laet acbcpbe/en een pgdijcB ttacljÉ
topiitemaecBcn^

©atBpnictanbetjSen toeafl/aisi een tebdycBac^
commobement«

a©dtoctcnbe/alf£Boon Bet felbe mocBtc gemaect
toetben/batmcnBem nodjtanss alö be matBticBfié
cnbe (letcBfle in torenen fot Bet aennemcn bah een
fobanige <©uacarttic alss boo
?f3 isi ƒ niet cn fai Bonncrt
betoegen / bed min btomgeM.

bijfbc enbelaetlleteben/ ®ic ben ï^onihgB bait
®?ancBriicBbetoccBtomfi®te p?efentetcn bön mei
een Blcpn öB^bedtc banbe^paenfcBelSebetlanbcn gei
confenteett te toillen 50rt/;baetBpnotBtanii tot aliesf/
bececBttcBt tc toefen / opentlijcB aen bc g^edc 30eedt
Ö^ beB^» gcmaett/ ? .


-ocr page 345-

314 S A Κ E Ν va n S Τ A E Τ

<@at bit fïinÏiammt eimti ged&mDetiafl aefidt / Ijat
i Ìieljoo?r3 pitjeclanbenalteaenfünöcoongeöooaai/
fotiijectoteaugec ttjìn&ooieeittgfje piefctotptie ofK
anbec mi bDel / tiaec ban te feonnen gealteneett oftc 0«=
fepateectujojiieii.

'©en ïSoniiiöö tie boo?f5P?eferttatie/ al fcöoon Qem
öiececDtmocDtctieïiocIjtjijtt/ ei)&eDpfjem boojùefe
cepjSmet eeitfileentiefoulie toiUen laten iicfflenoegen
fonöct ecnitö pecicul ofte pjejuïiicieboci? ïgemöfïe
fpne ^utceffeuriS gefjeel tori üoen itait.

a©el toetcnUe / '©at al fcijoon ij? oocö maec eenige
^^laetfen ban öe boa?f3 iSeijeclanben op fpn gcp?etcn=
ïieect cecljt öoo? öet niiötiel ban tcanfactie ofte accom»
ntobement foube mogen behomen.

l^em bat niet bdetten eit foubein't toe&omenbe /
toanneei: öp toeberom gelegentöcpt baec toe fai binben
Bern oocft ban pet oberige boo? be a®apenen / ofte foo
alsÌ ftp't telt faiftonnen / meejlec te maecften.

Eijnbe ^p ofte fpn i^aftomelingen / niet meet gc^
Bouben aen een fobanicö accommobement ofte tcanfs
actie / aljs ijp (ïclj gebonben öeeft geacljt aen een foo fo-
lemnedenbe beftaojen (Ccactaetban ©?eebe/ nocDfo
onlangftii acn be
Pyreneen met spangicn giie-
maecfit.

(©nbectuffciicn fai tTönec tijbt altooö 39n enbe
lilpbenbcrfeec&ect ban tjet geen gent bp eenfoobantcB
accommobement ofte tcanfactie foube mogen toecben
toegelept j «inbe baec en tegenjs aen befecoon ^pan-
0ien/ enbe aen alle anbece nabjucigöe potentaten aU
toojs boo? een J^annibal a^ti mmum ptrtm öonnen beci
ftcecfien.

5gae öet obecgaen ban Doornick, begolten be
eöefetenen ban't ïanbtban Waesteblucljtenmet
paec meublen naec Huift, oocR met «öcanen / be fdbe
opgi)eQup?befolber!$op(ïaenbe. ^e ^ommanbeuc
Bone fuicic becftaenbe / gaf acndonbtjS o?bje / bat geen
toageniei ofte gcanen albaei: foube becmogen binnen te
fiome/ maec alle be felbe bupten be poo?te opgeïjouben
cn te cugge gefonbe-ïgace i^o.3lKo.9ebbett baec op ben
ttoeeben ^ulpboen fdRpben aen öe boojfs Commani
öcucBont, batöpbe boo?f5blucBtenbe Eieben met
gaece goebecenenbe<0canen metbifccetie biretenbe
(elbe iStabt foube laten bomen enbe becblpben / mitjs
onbectuflcöen goebe toacDt boenbe Bouben / enbe op
alle fufpecte pecfonen acöt nemenbe / enbe isi be boo?i
fcijjebe USagtfli-aettotDacenaecifDtingöe/ Diecban
Cptracttoegefonben.

J^oe ben Biffchop ban Sainborch ïSepfedijcft» Φί^^
mteuc/op be 3S0chsibac8 tot Regensborch,be^paeni
fcBefaecbebegunflicDbe/ tiiteftenupt fietbolgftenbe
relaeiS/ aliS bat fpne ?^oocf)bo?|lelycbc «Sminentiebp
be 3àeuc ©o?|l ban
Beyeren cep?efentcecbe öoe bat be
jialoufie bp't Éepfeclicbel^of en be^tanben be0 istjcic
foube becgcooten/ingebal öp bolgeni be met ben ï^ac:=
tocfjban
Savoyenopgöececöte Ccactateneen (lccc&
aental ban 3^oltl^ te boet enbe tepaecbe/in beö feifs
iStaet te toecben / enbetegenjSiSpaignen tot Deijulp
bcc jpcanfcfje toapenen/ aen te lateit maccljecen /nocfji
maeliS inDeceecben j,alfoo men tod bride bat befe in
't
làeuc ©epecbomaengeflelbetoecbingcn/ niet alleen /
BDelijcft menboo?gaf / tot befenfïe beis HanbtjS /maec
boojb?cembe potentaten aengefïen toacen. 3&atboo?
öefe met i)et J^upsi ©ofiencöcfi onbecmoebe ttoeefpalt
bonbe in't toebomenbe een fulclt ongepl in 'tiitgcït
ontflaen/ aljSöeebenntet te befcDiÖben toajf.

5®enSe«c-®o?ftban25epecen contejleecbe nocS^
maelsi batmen fjiec boo j Ijct ïïoomfcDe Sijcft niet nae^
beeligsi Begeccbe toe te boegen; enbe geltjcb alsr anbece
bjeembe potentaten onflcafbaec Baece toecbingen
in'titoomfcrieïïijcftaenflelben/toaecom een Hanbt
bitvstnm^fijjhattiiniie ©o?(len ïtaebt öabbe/fulcjc
Rortbe belet too?ben / baec 't bod) in 't Uflrununto p»cit
nietbecbobentoai.^e P?etenfien ban ben i^actocft
ban ^abopcntoacen Bet HoomfcDe
ïtijcfi niet caeci
6ctibe /enbe Bablic 't felbe geen onnifi enbe gebaec
te bcfo?gen; beBalben oocft fobane folbiiij tuflTcBen
fiiniCieuc - ©o?(ïelijcfte ^©ooilucBtigBept ban ©epe-
r«tt enbe ben i^amge ban ^bopen naecbm inBóu-
be ban't injtrummto Pacis tegen fjjnifeepfetìSjc&e JUSaiji
lïeptnocBweJubitiebeiSiSijci; aengejien toass/macc ^
alleen tot betoacing ban Bace pófoonen/^anben/ ^
enbe ftupben/ fulci bat fijn öeuc-©o?|ieöjc&e Φοο^
lucBtigBeptban 25epecen bejïfelfiS eenmad g&egcbm
Cfleuc - po?fldijcB tooo?tntet ftonbe fieccoepen/maec
baec bp bolflanbig'mofle bloben; met bat bectcoiitBen/
men foubefulcjcnecgenii aualöcft nemen/betoijlom
(ïcBtebefenbecenalleinbenatup? en jan gmtium
binbdijcBe mibbden te geb^upcBen niet becbooben
toaji/enbe bat ban bie 3pbe men niet liebeciS (ϊω
mocBtealssbanbetulTcBen bcpbc i^coonen ©?anc&.-
cöch enbe jSpaignen ontdane tirpbigBeben bermatm
bo?beclüdi|l ingefdjitfit toiecbc/ op bat niet elbcciS pip
mant/ als een of anbec bed bat bup? in
't üïjjft tcatlii
te te leffen/nocB meecbec Bout tot becbec uptb?epi)tna
enbe becnieïing mocBte aenb?engen /toaec boo? ΐι«
gebolgbe quaetin't Kijcfi gcootec foube «jn/ alsi bete--
gcntooo?bigeboo?aebedbe oncuffe upt befe Confeijes
catte metbe Bupfe ^abopen.

i^pne i^oogbo?fldijcfie eminentie Beeft Biec na
ban ftcB gegeben j bp albien fp getoeten Babbe/ bat een
foo flecBte cefolutie gBebolg^ foube Bebben / bat Ijem
niet na (©eiiSfdt foube begeben Bebben ; moetenbe Dct ·
aen <©obt enbe betijbt geltelt 3ijn/toelcÖe tod Ijacft
be b?ucBt metficB foube brengen.

t©en aenbang bec 55eclacatien/ droits de la Reyne
OmBetIusdevoledtionis
,enbe toat tot Madrid ittJt
ben €ctjs- ©ilTcBop ban Ambrun totpacijtf metìim
jHaaccquiji
de Fuentes, enbe tot 55?u(Td boo? ben
IBaccguiiEi be
Caftel Rodrigo gefcBiebe / baec ban iis b'ï,»,
ben aenbang te (ïeninHSap. j©an ben beectienbe fits
lpupt.pab?ibBoo?bemett/bat^tccbagB ben
genbenbe ^eec 3tmbaffabeuc
d' Ambran ban bc fitot
Coninginne itegente cefolutie ontfangen Babbe /toaec
bp Bem te Bennen gegeben of gebenuncieect toiectfijn S
affcBept^^ulcjc fucpjeneecbe Bem:biejs baet opIjp«{mi
ben dfben becfogl&t enbe gBepjoponeect Babbe aen bot
eecffen ^eec iêeccetacisi / of foube Bonnen goetgeboiii
bentoo?benbatBP een eïtcaojbinaciss Couciec obec
befe cefolutie aen ftjn «ConingB affontjbaec op Beeft
Bp een fcBiiftelijcB anttooo?bt ban be ®eec ^eccetarist
ontfangen / baec toe tenbecenbe / bat
Bp' tod fobanm
Couciec foube mogen affenben/bocB onbec Ìonbli
tie/ bat fulcic fijn bectrecfi niet moge opBouben / ntaec
bie met ben eecflentot effect gebjacBt foube moeten
too?ben/ alfoo be Coninginne fuloc goet bont. ^e öea
fjanfcBe mrabaffabeuc Beeft baec op gecepliceect/bat
om te toonenBp niet ban finsi toas φη bectcetB upt
te (lellen / niet refolbeecen foube ben Couciec af te fen»
ben / maec alle blijt aentoenbebe / om
fteij tot be c^fe
te Bonnen bequaem maecBen» ^em toiecbt ban toegctt
be Coninginne ben ttoadfben gBeb^acBt feecbec
toed / Bet todcB fepbe met bie intentie te fullen aennc
men / om tot een gebacBteniffe mebe te b?agen / liu al»
bien
Bp Bet gBeludi foube Bebben ban ftjn affdjept
ban be Coninginne te nemen / enbe anbei^ntsi Bet «
fullentecuggefenbenaenbenpecfoonbie Bem Betfil«
begBeb^acBt Babbe: inficecenbeben i^eec aimbafffl*
beuc «pt Bet anticipeecen ban
't boo?fcB?ebe ^utocel/
Bet todcBe anbecfintjS maec plag ontfangen te too^ben
naec be laetfie aubientie ban affcBept / ató mebe boo?
be aenbjingenbe tecmen bie men tegen Bem gebi iipife*
te / bat Bet ï^of met fijn bectcecB feec tóebient toasi ;
gebenbe
Bp ^eec 3imbaflrabeuc te Bennen bat fijit'
Coning fute boo? eene publöcBe cuptuce foube opne^
men / baec anbecftntiS Boog p^otefieecbe fulcr niet be
mceninge te jijn / met be tegfentooojbige bemonficatte
ban polfelTie te nemen ban't geene fpne jKajedept m
euàm/ ofte Bet cquibalentban bien. ilüaec be Conin*
gin becdont bie fubttlitept niet: batpjancitctjtSfiott
poffeflïenemen ban be ^tebenin l^ebeclant inetge^
toeft ban toapenen/ fonbec met een te b?eecfie be ©jee*
be ; enbe fp meccfite bat Bet becblof ban Baec ©pam?
9llmba|Tabeuc / niet feonbe btenen aW tot fcBabdijffie
eicplocatie / enbe co?cuptie ban Baec ^of enbe
«aebt.

3ln3iwgu|lo69bbe0aec3Si'SKo8'0oen minutei^

een

1%


-ocr page 346-

en Ö O R Χ Ö Ü U ^eerti^e kecL

öPö&ébW/öitbiÈ faèifitòtot fobanen ejctcemitept
tn bm:e niet toaiJ göeftomen/ om een ^tabt ban fobe^
n« mtpo^tantie ober te geben j maec tcc contraile in^
bien men maer be miiiiie coiiragte toiibe tDoonen/ bat
nocfj een gerupmen tijbt ftonbe gOcbcfenbecrt b)o?ben/
aWjynbebaerbinneiioitgilijc&ntect toeectwcenian*
nat/aijS bpanben ban bupten / foo Deeft besi niet te^
geniïaenbe belKagiltraet jnctljoogetooo?öcn en
genteilten op't obergeben ber boo?f5 ^tabtaenge-,
b?«igenvl^et<i5narnifoenbe(taenbein omtrent ttoeé
biipfent mannen/ fo te paert al0 te boet/ toas met bol»
legetoeer/ ffaenbe trom/ bliegenbcbaettbel/ $c. upt^
gDetroc&en / mebe boerenbe ttoee (liitften göeftljut
«nbe een Heoiiier/ enbe toaerentotlitcacngtjehe·
ttten.

. ®fe ban't Sas vàn Géne fcfj?ebén bcnéÉnénbec#
ticDlftn liuguftp / alfoo boo? be laetfle refcontre booi®
seballen/tnfTciienbe^ranfcBcn enbe bc ^paenfclje
boo? g&cnbennonbe / in ©laetfberén beel bolcft albaec
gDébluciit qi^amen/ enbe bat bc f ranfclje naerbetben
op
Moerbeecke enbê Wachtbeecke/bat fp met ben ge^
Öeelen jötijgRjïtaebt/ Jiabbcn goetgcbonben te rejblbei
ren / tot bet(let(fiingc ban be ^tabt enbe i^teti/ bet
be ^upjs üan Cam.öbliet / leggcnbe biipten be «Oofl^
poo?t /fonbetoojben open gefet/ otmiie be Ëteecfien
bol toatec te laten ioopen / omme baec boo? te beletten
batter geen bolcft/ijet fp franfclje ofte «SpacnfcDe
boo? be felbe öteeclten fonbe ftomen inbe ö ban
Canisfhlietert ban SCuftriclie/'ttotìcft tot liocij toe
echter niet geerecuteert en toaiS/ maer alfoo nu op beiv
boo?Iebennacr)t/enbe in bien mo?gen tionbt/tocba:
een refcontre toass gefcBiebt tuffcljen bijf a feji bupfenc
ïïHpteriS ban be ^paenfclje; en acljt a negen biipfent
banbefranfClje/ inbier boegen bat bc ^paenfcOe
omtrent ben «D?tfcl)c enbi <Sertbclbe( jijnbe maer an^
berfjalf up?ban't toareaengljettoffen/ enbe ban
bc ^canfcfte tn route gljcjïage tot albàer boo? be poo?t
ban 't ^aiS / bacr tegenji noti) twee a b?tc lionbert Ia?
gen/ onber't fabeut bati't Canon geblucljt / bol b?efe/
om toeber te bertrecften/ enbe öaböen berfotöt boo? 'i
^si/enbebeboo?f3 ©olberiS te mogen palTcren oin
0aer retraite te nemen nae 3Cnttoetpen. «&atfp fon^
ber o?b?e ban gaer Igo. Hi^og· niet Ijabben toillen eon^
fenteren; maer om't felbe te beletten alle goebe o?b?ö
gcflelt / enbe beligentie àengetoent/ eitbe bienbolgenbc
ootft bcboo?f5 rcfolutieüan'topentotertban befaoo?f3
^lupfegeerecuteert,-en alfoo Oet foube mogeit gOe^
fcgiebenbatbejpranfcgeDaerbictoric fouben toillett
berbolgen/ombe ^paenfcge onber D^t Canon 0e:<
Wucgtleggertbe/ boo?ti5 aen te tafle/ bcrfbcijf batöaei:
ito· JPog. Daet op Ijet fpoebicljffe geliefbett o?b?e toe
te laten ftomen / ftoe enbe op toat mattieren fp tjaer iti
fulcften boojbal foube fjebbert te geb?agea.

®ot i$lupiSfci)?eefbeColonelenbe Conttttanbeué
©jpbergen/bati&em beneen en berticljdeit Stuguftp
tegen ben abonbt toasi ftome begroetett/ boo? «b?c bart
benCÌ?aefban
Saiiazar CSoubemeur ban ^?ugge/
feecftet Cbelman/ gftenaemt
Meuienaer, enbe atnge*
bientbenfoberentoeflant ber ^paenfclje (^roiipmi
onber anbere/bat op ben berticUflen befejï be J^ait*
fcge 38rmabe toaS gepaffeertljet ï©o?p ®cllem / göe*
legen b?iemplen ban «ipent/inteittieom bie ^tabtté
beleggen. i§paenfcDe t«|Tc&fn bepben Debbenbei
con^jjap beftottte/ bat eenige (Croupen ban be jTran^»
φ onber be iKarefcfjal d' ^umont,ficö tuffcDeit
iru^e enbe Gent, acn be Φο|1 söbe ban be itebier be
Leye Segonben te tampecen / lEiabbeit btjf bupfenc
paerbeonber{)etcottmtanbemcntban ben^?aef bant
Marcyn enbe ben ©?insi de Ligne j mct intentie otti
be felbe dp te flaen Qertoaert0 gefonben / eitbe Dabbett
biert ttto?ge ten feS upre be göemelbe ^rartfcöe (Crou*
pen göeccncontceert / altoaer feer ïjebicft toiert ge*
boci^ebotOepnbelücft be^paenfcIjegeitootfaecfttt«!
retireren. ®Eegïiitenten/te toeten/bat ban bi
Marck - Graefvan Baden,ben iongcn Rhyngraefenbe
Hoifteyn, toacen f eenemael geflagen / be refierotbi
confufelijcft tot onber
Damme gtretireert/enbe bart
be ^ranf^en tot onber ftet Canon/ bat biebcrfe maleil

m placcai tcgcitjs fjct twnfpojt tón C^tteÌwmiK
itefm ^taet göeftfiielim&i ita
—' MtaTei' ^ulcx comrtnnuceceiöe aeB Ije» i^ecc
linOaffaticucJjait i^patsne. Φέίιβ ϋαέϊ ^OvlBofl.
^icL· liDOJ Detrniiclmi / cntie Ijetfogte iiattec mocöt öp
flêb.icHtoci't'»» een clnufe/toacc Bj» toetDo&m toicct
aÉnì>É'0o?lorfjfci)eepenofConbopeciilOOitiicfe^iaet
te U20tcgcce« öc iwopDaectia-si / öfè gelaijen toacai
mctiiontrfiJantie. g^atfe niet mogötett brfeitóii ίκ
«Matfcijc (OiijiocOfcfjccpcn ofComnnflïe toaer&eijS
(aenjcö btcfttoiljs aOeöcucbt toaii)m'tbifïtcceti ban
bwi j aUcf boiijensi {!« dföe actöc&el ban 't !€ta«a«
ban Marine ; fuicjc öcbaen.

©cnbjjfaeti&cit 3iii0u|it ut confïöiratie (jenomen
«möc/öat ijet point banbiatmiitfig^Wnöe m Vken-
deren tioclj ntct fHialijcfi toaiS gepecfatecrt/ en iiat
öcfctt iwec oiitccnt toat mcecbec fatijSfattte
[loojbf tc too?ïieit (jegebcn / aliS itiibe bat ötbetfe artti
öilcn ban't sÉractaet ban ®?ebe tuflTcBcnten ^ηίηβ
ijaiiiSpaitaienenbeiicfcn ^taet m ben^Jaw feflisn
ijoiiiicct acfjt crt beecticö gcflootcn/ niet en Dabben oe-
ifiatitiiact beceplie crccuttcy en onbec anöccen be ttoce
£11 bijftiglle en acïjt «t fe(ttci)fle actiÉulen / fpjeecften^
bc bait ccn pccmiitntie bàn 't (©bccquacttec ban 45el·
bcriant tcoensi een equibalent / enbe öemolitte ban be
^pacitfcljefojten ontrent j§lnpsi;isi naec (èrieufe
bclidccatiegoetgebonben be felbe tee ©ecgabectnae
ban fjacr l^o. liaog. enbe boo?ti5 in be fecwte Confe^
rentten bacc D«enen te bicigïten / bat ben 3|eec %m'
tolTabeut: ban ^Spaignen mötijt hJO?bcn becfocöt möe
ncngemaent/ oin tot fjet een eti't anbec te mogen befta?
incit bc noobige autijonfatie/ ten eumbe bie opendaen^
öc fitccfien t'eenemael tuflciien ben ïSoning ban ^pàU
gncn/enfiaeciilo. ,#o. mocDten too?ben gDeab/u^
(Iccrt. jKacc bàer ùp tsï niet gebolgt.

Hpt KijiTeltotetbt ben negen en tbünticBlten ö8e==
fcfiatcn in bolgenbe itianiere.

i?ct Decft: <!5obt Bdt^t ònsi gtfiet:ctt ban Stee te boen
baanbewitii^c Koning Qecftfpn intree al in befc
^tabtoDcbaen/Dettoelcftteasi een loftoaecbicft/en
bcio?on.« een l>eb?oeft fpectaecfiel / be iSuptecie / «t be
liicceiitttfcccgcootefeec ftolïelijcft/enbe tìle be èei:=

acn oni een (€cagebie / top öeöben alötec feben baöen
Ιαηα^ gdebcn be tomben enbe Cononnaben fo Heccfi
alis beii3ufauettabe/bie eelt gcootgebcelt ban beöiip'
fm cn Scccfien gecupiteett öetibett ; Wp öebBen alle be
IBcuüeliiiii ïiclberjs gelïooeöen j attacaueiS ge'
ftöieben aen be 3pbc ban be poo?te be ^inel/ iritoaec fp
©ipbagijö'is uacljti ben fesi en ttointtcöfte fnStege
ttocc linlbe iKanen/ 3ijnbe be toallen geopent/ en itten
fiabbc otiis een becbal fecouriS belooft boo? ben tienben
^eptemb. ©e ï^cijcDiicaet 3i)Jtbe bergabect getoeejt/
oo?beclbeb9tl)etnootfafielötfitoa.ötn €ompojïtie te
tteben/ltet bjdtfiegcfclnebe ^atecbaegji '0 abontiS/ en
«e bolgenbe nacfit troeft Oet «©uamifocn op bcittibbag
niet hiecftiicïien Canon ïjiec upt/ beactiicBelenfpnfa;
borafiel geHoecö / iêJ fides
Gallica; be Iteccltelijc&e en
«beien (pn gemàtnteneect in fiaec pjibilegien / g^öcli
aucöoninööiijcfie <0fficiece; 3E>eï^eecenbanbe ^eet-
Keiifiaitiecj&ebbenttoee^acc omiipt te gaenofite te
wpben/ eningebalfp uptgaen/ moete fp albe ^eegelsf
^be®ptHienticllentni)attbenbànfpn3lilbec-€8?ifle'
Wnilie jBajeflept/ aen toiertbe^^cec ^jefiöent/ gelötft
ootft alle be anbeceïicijame/pet: complimettt öebben
ecbaen met een bec finien op aecbe/ in be Captile ban
i
>'Pieter,bolgetlöbcO?b?ebartÖeMaiftre des Cere.
monies.5&ct)iicgersifullen niet gdogeect jijn/jttaec
fai
Baracquen ntaccfte om 8àéc te accomtnoi

©an^iiireihjiccbt gefc8?ebert bp bolgejtbe ttta^
Ü^J ^^^ of böfnpcen attagiieij op be Con-
trcCTacpeti bp bc jfcanfclje gftebaen / be USagiflraet
oen ^eet Cijaef ban
Brovays Ciaubetneiit: albaet; fou^
pc gefo?tectt ijebben tot goebe enbe t:ebebjcBc Capitus
wtcn te tteben : €nbe alljoetoel bp be gemelben ψα
©oubecneui: feec goebe enbe fuififante wbenen toiccbe

-ocr page 347-

316 S A K E N van iS T A E T)

»6δ7. ïtaetopf£rji)ot/atIttecbaIcöt.®aei; toacm W
-(©ffitiecew enöe «uptccst ban öc ^paenfclje öi»
5Franfcöen gctonsm /mtie ooc6 oea»«|l. 25imieit
3tetiienüo?5ljtoacett eentgc fao geauetfle aW anöece
ïïuptccjï binncii gljefioinoV ooch ttoee €o?netten iww?
ttoce ïtuptctii tnoeD?acl>t / öoclj aUuftbelycft /^nöe
iioo? ó?a?e b>c:)cr öaec uptseoaert·
man becfocOt ootft upt ïien naem ban öen i5caef boo?^
noemt / öehJölealleïieiïtroupciÏ ban ^paengien nu
omtcent25?u8öcm<Damme Ijacc ontijieliien/atïie
communicatie ban <l5ent enbe ©jabantban ijaec toaji
afgcfneöen / enöcin Die liBuacticcen oantjs geen bolcft
«t toae/ entje 0« iitteccU ban Ijaet öaet on=

liecHcd/bjicctOpColonel ban ©jpöHtgen berfoiDt
toeteflaen/öat ccingc ^paenfcije foloatcn omtcent
ίδΗιρί mocljtcn toecïien ingljefcljcept entie g^oect
obet fiacc iBog. tttoomen naet 23?abartt; 't toeltfe
aiu bacc toe ongelaft / öeeft gceïcufeect ; ebentoel fpn
iebop? gcatljt/ 't fdbe iJacc ^o. naog beUent te malie.

z^eCommanöiuc ^tljottc ban f ljiUppwe/fcIj?cef
tecfelbeu tpt/ öat bupfcnoen ban menfcDen enüe bee=
(Icn bacc euamenbUicljten / alfo SülTel baUbeni^a--
tccbagljtaaiJ obcrgegaen/eittie De fcanfcöe toacen
nehomen omtrent «©ent / ijebbenbe llobenljigcitnnct
aSingge/ ïïoücnUupfe/ cnbe anöete / becmeeilert/ oocft
öe jSpaenfrDe iïuptece met ti^ie^tanöaerben/ b?oege
boo?ïicpo(i?ttoatcn ïiomcn blutljten/ïrte Ijp IjaDbe
aenflwuies boen cetetecen / becfoccfeenbe becbec o?tt?e/
aljs b' een of b' anöec pactljp Ijem te na auanten / Ijoe
fouhe rjebben te öjagen.

<®p alle öc felbe abbijfen iiS ben ttoeeöen ^eptem^
Dee gecefcribecct / bat ftp be booifcl)?ebe geblucljte
i^aenfcfie / latenbe <©|lctgicrsi tegensi alle fouleiS / üp
toipen
boo?'t meet gcfepbej^aiSfoube laten paffee
ren / mttsi bcöoojlijcltc fo?8e b^agenbe boo? be becfeec^
öerijept ban öe fdbe plaetfe/ 3önbé baec en öoben ootft
aen be Commanbcuc
Maifon neufve gefcljieben / bat
B
p hem aendantsï op Oet ficöt be.ö bjiefss naec fpn com^
manbement foube Ijebben te üegeben/ om op allest
caelieo?b?etetleUen} €nbe Oebben ösrce ^o. maog.
fico Ijetopenen ban beboojfcfeebe^lupji biel tótcge=
ballen :€pnbelöc&iitb«cllaen/bat aen be «©oubec^
muc ban ^lHpi/ mitssgabcris aen be Commanbeucs
banbeanbece plaetfen iuSlaeitberen/gefciijeben foube
b)02ben bat fp Etebeit niet en foube gebben toe te laten/
öat eenige bolchecen ficfj retitecenbe onbec Oet Canon
ban Daec cefpectibe onbeiijebbenbe plaetfen/opget
(Cetxitop; ban befen ^taet / albatc boo? pemant aen-
getaflfoubenbjecben.

'jS3tnbecert baegsiiiïgeÖoo?t 8etaappo?t ban be
fitten ban
Braeckei enbe anbece gace i^oogg .fiBog:
©cbeputeecben tot bemilitaice fahen/enin fpecte ge^
letopbe Compagnie bolgensi refoluttebangijlecen/
oot6 baet op gtjeöoo?t cnbebec|laen be Confiberatien
ban ben èeec ban
Noonwijck <0oubecneuc ban
^lupiï i #acc o{! gaetgdebonben bat be patenten
boo2 be Compagnie onbet 't Jitegiment ban ben Φω^
be ban
Sol ms aenpontsi afgefonben foube toet ben : en
bjiectbenboojnoembcn ïtaebtbanéState becfocgt/
foobanigfien o?b?e te toillen (lellen / ten epnbe bat be
boo
?f5 ^atentett m allei: pie/ enbe fonbec fjet allecmin^
fle tijbt becfupm / boo? be cefpectibe 25ooben aen be
Capitenncnen «i^f^tiecenbecgemelbe Compagnien
belianbicljt/ mitjïgabeciS be felbe Capttepnen enbe
4^^(cieten bacc toe gcQouben mocliten bi02ben omme
ftcacj; naec be receptie bec meecgefepbe patenten /gun
totbe tttacfcöte üaepben/ enbebe felbe patenten/
fonbec eenicD bectoef te pateccn ; enbe toiecben be oö^
öemelbe ï^eecen Daec i^o: iKogj Ciebeputeecben bec
fotgt / obec Ijet cemplacement ban bien / met öe ï^ee^
ren <i5ecofnmftteecbcn upt ben«aet bandiate in
naebec conferentie tctceben enbe baec ban itappo?t te
boen. ^ullenbeboonsibe Compagnien ïlïuptecen
ban be
iïitmceltecFredrick van Pol upt Nimweghen,
enbe bieban be ï^cer ban Lier upt Emmerick, gefon?
öen toecben naerUetcetrencOementin't oïplantban
Cadfanr. €nbe bjiict ben Staet ban ^tate betfocBt /
teb^enbefojgen/ batbefelbe Compagnienbante--
foliïfen toecben eeiiige attesi Dp fo?meban patent/met
openenaemeit/.banbc Capitepnen enbe «iDffiticceit
Ιϊβί,ΒΡ / beis noot fiwiöe öebDetJ tefupplereq / bacc bp öc
Olbe Capitcpnmenbe ©fficiecen/ gelafl foube toecben

- . . - roubetoccöeit

om metljaec ComiJagnten ©aenbeljSenbc complete
toapcnen/fïcö te becboegen tee plaetfe / baec Bun 't fc[=
bebaK)?bengemelben ïleereban Noordwiickggeoii
bonneect foube too?ben : alles met bien becltanbc/önt
be leere ban
Noordwijck niet en foube öebbcn te ein=
ploperen be boo?f3 fittesi/ alisten regacbeban be
Compagitie <6uacnifocn goubenbe binnen
Siuys, iier-
dcnborch, Ooftburgh, Philippine ende Yfendijcke,

, (€en felben bage obecgafben ^paenfcöcn Hmliaf=
fabeuc Bet cemaccaöel bolgenbe memoriael/ bacc ban
Dier na meamael faltoecbett gefp?ofien: alfoobaec
ontrent enbe baec op beel Banbeljï χβ gebolcDt.

Lefoubfigné Ambailàdeurd'Efpaigmfedifpenfede «
faire recit à Meffieurs les Eftats Generaux desΓ^'ίκι
Provinces Unies,
pitifoiU tflat,oh font reduittes b'ain'
celles, qui font
dtijjaates au Roy fon Maiftre, dans li
croyance qu'ilaque L.L.S.S.cnfoncbieninformezbtiit''^^
auilì bien quedesraifons.qu'ellesont pours'intereiTerStoïi;
dans la confervation de ces Provinces, & pour en de-
tqurner lamine totale, ilvient notifierà L.L.S.S,

Sii'il a receu cette nuit une depefche de fon Excellence
lonf, Ie Marquis de
Caftil Rodrigo avec authorifation
pour offrir de mcttre entre les mains de L.L.S.S, les
Villes de
Brugts, Offttndt C? Damt, & les Forts de S. Ifa-
tiilt & S.Dtnm
, pour lesdefendrede ceuxquiles vou-
droient attaquer, moyennantle preft d'unmi/Mnde
florins, & dejoindre
Jtux.t milU hommes de celi Eilat
ànos Troupes,aux conditions dontonconviendra;
&comme c'eill'unique moyendefauverlerefte, 8c
Ie remede aux malheurs prochins Se futurs, Ie fóufi-,·
gne Ambaffadeur ptié & requiert tres inftammcnt'
L.L.S,S. deprendre une prompte refoiution. Car
l'txtrimiti Ju mai ne fouffre point de dilation, authori·;
fant des Commiflaires avec plein pouvoir, pour avec
luy conclure cette negotiation. Fait à la Hayc. Ie g.
Septembre itfóy.geteeckenc

Camakra.

g^en onberf^eböt 3|m6aflrabeuc ban spingien
neemt öe b?p0ept banbecSael teboen aen mijnree*
cenbe^taeten «Bienecael bec ^eceenicgbe ^^obitt-
tien/ban ben beeclpc6en ^taet toaec toe ge{i?aci)t lp
biegeene/ bteonöecbanicD fijnaenben iöoningBfp
i®ee|lec /in Detgeloobe bat öp öeeft/bat fjaeciioo®
JSiog.toel getnfb^meectftjn/ alfootoeUlSbereebm ,
bie be felbe ö^bBen / om Baec te inteceffecen in be coti"
ferbatie ban Bare p^obincien/ cnbeomaftetoenben
be totale ruine/6omt
Bp befient maeclten aen a Ι^αοΦ
jHaog: bat
Bp befen nacBt fcBipbeniS Beeft ontfangöcrt
ban fijn «ejccellentie mjjnï^eecben HlacqisSbe
Caftei
Rodrigo,
metlajlomopteoffecen enbe in BawìiiWK
(tellen ban
a ï^oobD |Kog;be^teben ban Bro^e»
Ooftende, ende Damme,
fllSmebebe ÜpOJten if®;
bella enbe ^ ©onaesi/ om te öefcBecmen ban tw
geenebiefe toillen attacquecen/in öienfp
toillen leenen
een ifötllioen gulbensi/ enbe 6p onfe (Ccouppen
ttoaelfbupfent iKanban
öefen^taet/opfobanjge/
coabitien aljimen fai obec een Bomen / enbegönsP
batiiSBet eenicB(iemiöbel
omöece(ietebetoaren en
be cemeöie/om ongelucBen en onBeplen boo? te Bonw j
ben onbecgefcB?ebe9llmI)a(rabeuc bibtenbebecfoe^
feec indantelijcft Stoe i^gB ilSogenöe ban te totitej
nemen eene piompte JSefoiutie/toantö'eïtcemttept
ban'tauaetenlijtgeen bilap / eutïwfecenbe Comi
mijfarifen met boHe macBt/om met fiaec beffe B^'
linge te (lupten. C5ebaen inben
Hage öen 3. ^eptem®
ber 1667. gBeteectient

camarra·

m

tl^ojiïen tno^^ toecben Ì «jnt^ ^^


-ocr page 348-

en OORLOG. Seveiien^vèerfighflehoêci

/τώ, 9iirt Diti (iommottìian; Vrybergcn, is aeneaentie
i!^ fiinc ftiic booiSellelï"? Decfoofi öDecefmDeew / m ^p
"'•'■'■^omùetioiwfstnfcBeptnseenttanftJOit ban ίιβ Spaen-
fche^olüatöi/ toecùettite Ijecfoclit/ lipbotiiballeni
hcaïieleoentöeptfoutii fulcösi becmogente confcnte^
ΐίπ ; fiiniie Biet ban ejcttact gefontienaen 0«n«ae&t
Han^tatetotiiccfelbenaeMcDttnöe.

©cilunfclje öeuc me ffio?(ien ftii?eben aen ite
(ffoiunginne ban ^paignien ben boleöenben 2S?ief.
mm upttefieniiïbjatöe felbeDebUen 8ije&aenon=
trcnt Oefen ©oilocD tuffcöen ίκ ttoee ïftoningen^

8,itf QEriiiif/im» MPtttntiffima Sigitia; Non fine lilagno
trniCi X animi moerore accepimusoborta non ita pridero
dÖ interReg. Majeft. veftram Regemque Chriftia-
eraöf niflìmumdeiridiaeòeriipifle, ucjamtum Provincias
toniti' ggjgiciE aperto bello accenfae, cum irreparabili fan-
iMa- fiu'nis Chriftiani, fortiinarumque jadura, vix non
»(B conflagrent. Judicabic facile Majeft. V. quxquanta-
venosfubcat doloris moleftia, dum vicinos Reges
tam arilo fanguinisnexu conjundlos hoftilibus invi-
cemarmis, collidi» quin&propinquasRegionesiif-
demfiuftibus j nifipropitius Deusavertat, invoWi,
atqne adeo Chriftiani Orbis quietem periclitari vide-
mus. Noneft nobis in animo, inter utramque Maj.
Regiatn incaufe arbitrium nos altro ingerere, vel
modum agendarum 12 May.veftraeprefinirejveram
prout merito S.R· Imperli Eleöores Principefque ac
comprimisvidnioresea tangitcura, quo exorti jam
motus tempeftive componantur , adeoque Orbis
Chriftiani incéndlüm, & innoeui fanguinis profufio
avertatur,ita&munerinoftro planè convenire credi-
mus, ut fincerò, fie a partium ftodiis libero afFetìa , ad
conciliindampacem, Officiorum noiirorum promp-
titudinemoiFeramus;Neqae enimnoslatetea, quas
RegiasMajeftatis
VeftriE nomen & gloriam illultrat
& aaget, ®quanimitas, pablica;que tranquillitatis cu-
ra,cum ftudio & esemplo eamfemper animi mag-
nitadinem juxtaac moderationemfuifle meminimus
ut ambigere aliennm fit, quin Majeft. Veft.etiam-
nnm paci bellum preferre fibi ingloriom ducat adeo-
guefanènon poffumusnon optimèfperare quin Maj,
Vedrà fopiendis hifce diffidiis pervertendifqne gra-
Tioribus tempeftatibus fuavia atque opportuna appli-
care media» quam bellum bellotrahere>& incertis
eventibas caufam & gloriam Regiam committere
ma!it,qaippe qui Majeftati Veftra amicam compo-
fitionem jam ante non ingratam effe tum ex literis
ejofdem
ad Regem Chriftianiffimum 2u Maiidie da-
tis, tutn ex declaratione Domini Marchionis de
Caflil
RcJrigt
nobis perfuademus, acviciiSm altè memora-
tam Regem Chriftìaniflìmum, ubi hoc itidem Maj.
Veftne placuerit, adineundos in locoaliquo vicino
aeutrarumpartium, utpotèCi/omVivel
I^jp, tradta-
tus pronum effe percipimus. Obteftamur itaque Maj.
Veftram enixè, utRegii animi magnitudinem, ex
innato manfuemdinis moderamine ad reftaurandam
pacem eoncordiamque inclinare, eumquein finem
compolltioni amicabili deferre, nec nön locum &
tempus trailatibus fufcipiendis quam primumdefig-
uare velitquo toto Orbi manifeftum fiat, veram fin-
ceramque Regi® Majeftati Veftrae mentemfemper
fuifle, ut eò potius modo, quam bello, nupera utfin-
que reflorefcat amicitia, & Prcvinciie Belgica; tot
jam cladibus affliéfe, tranquillitati priftinae reftitu-
antur. Nosinterea, quifidem& finceritatemadtam
aiutare negotium pollicemur integerrimam, confi-
dimus
fimul officia hsecnoftra pacificatum, ad con-
cord iam, tum ad profperri(nos rerum fuc.ceffus &
regnorum tranquilitatem R. M.V. non ob fiitura,
quem in finem votapariter noftra ad fupremum nu-
men animitus affundimus. Dabantur » , ♦ .
die i6. Septembris
1667,

Regi» Maj. Veft.

Oifnvmìffimi (i dwtiffim.

AdReginam pifpani».

Ai Regem Gallìai· li^fi

Serenissime*
A DRegem Galliarum > fabinitom pdnàttirpòii
Z
a verba, tMnit»fridtniy inter Regianï Μ; V;ReJ
gemque Catholieum.
Port
cotnmitttrt melit illud quippe qui Majj Véftrani
obi hoc Reginae Cathoiicje placuerit ad ineundos ili
loco àliquo Vicino neUtrarum partium, atpoteColo*
ni£vel Leodytradatusj pronam effe percepimus ac
viciflim altè memorata Reginae Catholiae amicam
Compofitionem non ingratam effe tum ex litterisejuf
demadRegi Majeftat. Veft. 21. Maii proximèelapfi
datis, tum ex declaratiotie Domini Marchionis de
Caftel Rodrigo nobis perfuademus. Datum lóiSep-
tembris 1667.

^aet 9et obecgaenban iïöflcl/ BeÌi&enDaecJ|ó:
Àg: ee^rccDt in bebent&en genomen be fecciicn bctì
j^ebupifcljap j Hoiiandt futtenbe eecjl ben derthien-
den bp een fiomen / anrictpeecbc be ©ergaberingc ont
benachtften ijiectejijn,

3&en ï^eec Glinftra ttOCh ben vijfden na Vrieflàhtj
Doopenbe ben achtften oocb be jStaetcn tot Leeuwar.^
den te binben: tot Groetiiiighen tosasi be i^eer Yf-
bràhtfz ; in be anbere ^jobinnen bcfgeltjcic. Vranck-
rijck gabbe alceebefecceeteBjcfi aen ben ^taet gep^e^
fenteertntetalieinbeoubeCin'tgiaci; vijfendertich )
geitiaecftte pactage/maet mecc ι ató Gent en Brugge;
bpangien beebe Ijtectoel gebuprigeainiTianingeont
Öulp j maec inen toasi noc9 in ©o^loglj tnet Engelanti
en fonbct bat iïijcfi l foube meit niet gactn peti boen /
jijnbeoocti tegen be alitante / enüe mert meenbe Span-
gien toillenbe Deliben / 6eöoo?öe pètsi te bieben / ató
Gelder,Damme,ofbecgeljjcft. «©aectocbcïümbaf»
fabeuc obecgaf DetöteCboo? g0ettdbe memorie bart
ben derden September.

ï^efaetfeeban be ^aenftBe J^eberlanbènltìietc
tOtRegensbnrchùpben RijxdachiJOOJbe Bdrgohdia
fche 3tfijefantengeceiommanbeect. '©cntwaeifdeü
i^eptembn; 10 bolgenbe toöfc gereiomitonbeect.

Reverendijjimi & ΙΙΙπβήβΐηι Domimi
Uomini Legatiplurimum colendi t &Ci

NOa tne latet neminem incaufa propriajudicem
effe debere, unde nec in praefenti matèria vota- ^^
re mihi tfiens eft, verüm inteqtiam àb Hoc am- ;&pefnf(>:
plillimo Conceffa difcedam, patica dlCam cum venia ^cocc-
in commendationeiii juftifliina; caufse
Bmrgendica. /„."m»"
Minimè dubito, quin Reverendiirimai& Illuftrif» «ή^
fimseDominationes veftr^ perlegerint validiflima f tin- "Ufff δ
damcnta& folidiffimas rationes, quibas in nupero
Memoriali ad didlaturam exhibito, demonftravimós Sêectt
gaarantiam ab Imperio deberi eirculo JBurgundico,
Utigitur jam diita omittatn, fuffieiat certe, quod
Girculus J8«>y<«(/««»fitmembrum Imperli (id quod
ipfi Galli fiitentar ) sdhöc, utdidum Imperium ad
guarantiam prsediéiani teneatur. Si enim membrum?
qui fieri poffetj ut corpus fuccurrere non tefteatuf
membro laboranti & in extremis anguftiis verfanti, ud
notumeft. Necfanèinpratfenti delibörationede fola
re Burgöndica agitur, fed de re & guarantia omnium
ftatuumac Principufn Imperii, nam fi impofterum
quidatn ex illis eafdem iti augitftias inciderint, δε σρ·>
preffifuerintbelloà vicinisPoteiitiisfive externis five
alii8> & cogantur ad fuppetias & fuccurfum Impea
riiconfttgere
i quo jure conqueri poterunt ? fi illis
denegetur, quod ipfimet Circulo Burgüüdico, ld
eft, Imperli membro denegaverint j adeoque ca-
veant Revereadiffimae & Illuftriffjniai Dominatioi
nes veftrae , ne hac denegatione fubfcribant fie
fuffragentur fdtnra ruinae & perditioni eofum Prin·'
dpumac Stacuum, quorum mcresgerunt, nec eft «
quod fidant auxiliis Imperli, Ω feinel uni membro)
tam principali denegata fuei^int,
Deiadc «umCirculusSuigundt Ituperiofic contlgütii
Φ ibi j
 tmè


-ocr page 349-

318 S AKEN van ST AET

1Ó67. ìmò & antemurale ac munimentum , quod unicum
' reftat Imperio contra Gallos, ratio ftacüsexigit, ut illi
feriò fuccurracur, ncque à prefenci invafione & op-
preflione vindicetur. Dixi unicum, quod reftat mu-
nimentum & antemurale, nam alia omnia jam occu-
rarunc Galli. Olimhabeatur
Alfatia,eamjamobtinenc
Galli predi£ti j habebatur & Lotaringia, iniliajam
Rex Chriftianiff. adeò abfolute dominauir, utfuas
etiam illuc copiasadHybernacranfmitterefubindefo·
leat, & unicum, quod Sereniffimo Duci torcalitium
fupereratjfcilicet Marfal > à conclufa pacearmisoccu-
pavic, & adhuc in
priEfenti recinet. Rhenus oli m fole-
bac eiTe munimentum ad arcendos ab Imperio Gallos,
nunc munimentum eli Gallis contra Imperium &
janua ad invadendum Imper»,cum illi claves Bnyimini
& Philifsburgumoccu^cat, Mofellaquoque in illorum
protcftacum ceilit meaiance
Tbeonis Villi», Partem praa-
terea Luxemburgiper ulcimam pacemfibi vendica-
runtcumplurimis aliis fortalitiiseelgii, Ditionesde-
niqueac CivitatesAl»nn/èm,
Tullenfim Verodunenfum
Imperio fubduxerunt. Ica, uc unicumamplius contra
diiitorum Gallorum potentiam Imperio iuperfit mu-
nimentum & antemurale,illa fcilicec
Belgii parsjquam
jaminvaferunt,quod fi illamexpugnaverint,eocertè
ipfo injecerint catenaslibertati Germaniie, Galli. Si
enim nunc temporis Principibus Imperli & Eledlrori-
bus, imò & ipfi Imperatori minari poflim audent,
quid non agent, cum Imperium fuis penitus denuda-
tum propugnaculis expofitum videbunc ,· tune videli-
cec regi Gallias pulcherrima fuppetet Provincia totatn
illatn Germanias partem invadere,quam fuis libellis
antiquam Regum Galliae patrimonium vocant, nee
crunt Hifpaniadmanum, qui fuis exercitibus, qui
pecuniis fubveniant, ut haótenus fecerunt.

Huc ufque Imperli praxis fuit inter Hifpanicam &
Gallicam potentiam asquilibriumfervare, quaunam
alteri opponere poffit , quod fi verò Galli occupa ve-
xintBelgium,certè Hifpanica potentia impofterum
opponi Gallicae ab Imperio non poterit, cum futura
fit ni mis remota, adeoque liberrimum in Germania
CampumnancifceturGallica ambitio.

Has confiderationes uc Reverendifllmae & Illuftrii-
fimae Dominationes veftrae hac in deliberatione matu-
re perpéndere velint ; scqui &c boni confulere enixè
rogamus.

Hooghge-eerde Illuflre Heeren^ feer ghe-
liefde Heeren tjimbaffadeurs :

HEtenismy niet onbekentdatniemant Rechter
infyn eygenfaecken moet wefen, fulcx ick oock
nietvanmeyningeben, in defe tegenwoordige
materie te ftemmen, maer eer ick nochtans fcheyde
vàn defe Illuftre Vergaderingh, fo fai ick met permif-
fie dicweynigc feggen , tot recommandatie van de
rechtvaerdigefaeclre van
Bourgondien.

lek entwijfFelegeenfints ofuwehoogge-eerde on-
de Illuftre Heerlijckheden fullen gelefen hebben, de
vafte fondamenten ende ftercke redenen, door de
welcke wy in het onlangs overgeleverde memoriael
onder diiStatie betoont hebben, dat het Rijck de
g»»-
rantie
fchuldich is aen de Bourgondifch Crtyts» Om nu
voor by te gaen vi'atvoordefegefeytis, fo fai hctfeec-
kerlijck genoech vccfen, dat de
Somgendifcbm Crefts fy
eenlidtvanhet Rijck; 'cwelckde Franfche felfsbe-
kennen,tot fulckeneynde dat het meergemelde Rijck
gehouden fy tot de voorgeroerde guarantie. Indien
hetnueenlidtis? Hoe (oude het konnen gefchieden
dat het lichaem niet gehouden foude
fyn te fecoure-
ren het krancke lid,en verferende inde uytterfte noot,
gelij ck bekent is. Ende voorwaer defe tegenwoordi-
ghe deliberatie raeii niet alleen de Bourgondifche
faecke, maer de guarantie ende faecken van alle de
Staten endePrincen des Rij cx, want indien eenighe
van de felve naderhantin eie fel ve noot mochtefyn
vervallen, ende met Oorloch onderdruft v/orden van
dfi Nabuerighe macht, het fy Uythecmfcfae ofte

andere, door wat recht fullenfy konnen klagen, ïq. i
dien haer geweygert wort, het geene fy felfs ghcwey.
~ert hebben aen de
Bourgtndifcbe Crtyts, dat is het lidc '
les Rijcx. Daerom mogen uwe hooghge-eerde en-
de Illuftre Heerlijckheden haer wachten, dat fy door
defe weygeringhe niet en onderteeckenen ende haer

eygen flemme geven tot de toekomende ruyneende
verderfvap die Princenende Staten, wekkers faec-
ken fy alhier handelen, oock foo en behoeven fy niet
te betrouwen op de affiftentie van het Rijck, inden
de felve eens geweygert is aen een fo principael Lidt.

Vorders de wyle de Bmrgündifchi Creyts aen hec
Rijck ftaet, jaeeen Voormuyr ende Fortrefle , de
eenichfte, die hec Rijck noch overigh isteghensde
Franfche foo vereyfcht dereden van Staet, dat die
met ernft ghefecoureert worde, en bevryt van de te-
genwoordige occafie ende oppreffie, lek hebbe ge-
feyt de eenichfte Fortereflen en Voormuyr die noch
overich is, want alle de andere fyn by de
Ïrmfe in ghe-
nomenjVoordefen hadde men de i/m/,die felve wor-
den tegenwoordichby de voorghefeyde
Ïranfin befe-
ten ; Men hadde oock
Ltnbaringen, waer in altans den
Alder-Chriftelijckften Koninghfo abfoluytregeert,
dat hy fomtijdts fyne Troupen daernatoe fende in de
Winter- quarti eren, ende na de geilooten vrede noch
geoccupeerc heeft, ende tegenwoordig noch behoudt
de eenichfte Forterefle die aen den Hartoch overich
was, te weten
Mar/el. Den Rijn placht eertijts een
ftercktetewefen,om de
Franfibe van het Rijck af te
keeren,nuisheteenftcrckte voor de
Ïran/ihi tegen
het Rijck, ende een deure om het Rijck te invaderen,
met de felve hebben fy verovert de Sleutels ,
Brifat{
ende Philipsburg, De Mate is oock in haer macht geko-
men , door het middel van
Tbionviüe. Oock foo heb-
ben fy door de laetfte Tradlaten gekrege een deel van
Luxenburgb, met veele andere Fortereiïèn van Neder-
landt. Vorders hebben fy oock het R^ck ontrocken
de Domeynen ende Steden van MetHjToul, ende Vtr'
duo. Suleks dat altans de eenigfte fterde die hec Rijck
tegens de voorgemelde macht der Franfchen refteert,
is dat deel van
Nedtrlmdt, het welcke fy tegenwoordig
gein vadeert hebben, ende by aldien defe by haer come
verovert te worden, fo fullen de Franfche in den toom
hebben de vryheyt van geheel Duytilandt. Ende in
dien de felve nu ter tijdt overal derve dreyge de Pria·
een desRijcks, ende de Keur- vorften, jae den Key-
fer felfs, wat fullen.fi' niet doen, wanneer fy het Rijck
geexpofeert fullen fien, ende geheel ontbloot van al-
le fyne fterckten, dan fai aen den Koning van Vrane·
rijck de fchoonfte occafie van de werelt geboren zijn,
om te invaderen dat deel van Duytilandt, het welcke
fy by haer Boeckjes noemen het
oudi irfdetl dt Kt-
ningiti -van VnMckrijcl^
, ende daer fullen geen Spaenfche
meer aen de handt zijn, die met haer gele ende Le-
gers den byftant doen, die fy voor defen wel gedaen
hebben.

Tot nu toe is de pradtijck geweeft,de balance te
houden tuflchen de
Spaenfib» ende Franfibe macht daer
mede men de een tegen de andere konde ftellen,maer
in dien de Franfche come Meefter te worden van Ni-
dirlant, feecker foo fai de Spaenfibt saacht voortaen van
het Rijck niet meergeftelt konnen worden teghens
de
Tranfcht, dewijle de felve dan al te ver affai leggen;
fulcksdatde
Franfibi ambitie de vtye Meefter fai ken-
nen fpeelenin Duycflandt.

Defe confideratien verfbecken wy feer hertel! ck,'
dat by uwe hooghge-eerde ende Illuftre Heerlijckhe-
den in defe deliberatien overwogen mogen worden,
en ten beften gehouden,

©einemom ban ben éSpaenfcDen SdmbalTalKUi;

ban ben derden i§ipteml)ic0iecboo?oc|lelt/met öe

pjefemaiicbaec in betbat / toaöaltecfiont toctnaef
tooj ejcpjeffe <0ecommttteecïien ööefonlien in iie
bincien.

ï|et aöbij« ban Geiderlant(«iïie op irte boet
pen ooc6 meeft be anbece ) toass geöateett ben
dertien-
den <$qjtem&er / aljï bolgtit.


-ocr page 350-

166?'

.„„„-Pjc^eecöe/ Énbi)o?lj?ag8enbfln
heeeccmöP'öeCiöecommittiettieniiêfei; #?ol)mae
vtm w èeiiewlitept fpecialijcfe geìKpumw en α^ΟΦη^
ϊβηΟΕ / 0,„ Oefent te maecfien We QcooteDefeommetinse
?Ì?M0ten&c£ie&eti£fieliicWjeptbicìJc 3©ecgatomge loan&aef
So- öo:.jiloö:t!S.i)el'tenïie/ teHaenfieniie3®apetienban
ti£ ω»'" fi ne ï^oninoUjciie iBaiefiept ban Vranckrijck metfi»
ncootcpjogcetTenenbe conqnefleninìie Spaenfche Ne-
Imijair· derianden fp fiomen te efclattecenomtcent We «©cen^
oDctflc- j jpcojtticccn ban ijcfen ^taet ; (©ocft öÖeDoojt
öc opcniiigfie ban ïte p?£fentatte öp ùtc pitniliccsi ban
fijn jioitinglijilKiiiaajefieptban spagnien, ontoconi
öittc aeii befm ^taet gebaen / geeft ïóe ïnntfcïjap na
lijpe obcctoegtnge goet gebonben en getefolbeect Hare
<éctominittceciie tee <i5eneralitept en tóe ηοφ (ρβαβ^^
lijdt ten iïefeHcpn&enaeiJeiteben ban öe «iBuartieccn
01) öir fclbec ftofien fulten mogen toeröen gcöeputeect/
te Oria(ten/om met ioncett ban öe famentlijcfee 25ont:=
flijciiofltenalleijebotcen acittetoenben/ tenepnbebie
ocrefene cnöe ontfiane ©oitofj tufltöen bic twee (iriji
ïieiibeöroonen/ bao? een mfonnabel accooit/ enbe
amicableconbentiegetecmtneect engeaffopieert mus
nctoojben/baettoe emplopecenbe bie goebe offïden
(00 bmt pjefentatie enbe intecpofitie ban iRchtatie/aljS
oocfi ùoo? Coiifecenttcn met bte inainijlecsi/ 3fiml)afla=
ticii/enbe?5crenbingen aen be naebidge ïfeomngen
tn&c ^^ince in «Êucspa/ bie ficfi ïjtei; öp getntereffeert/
en aen be mfie ban be €ö?iften!)ept gelden laten bin^
ben/ btefelbe te tcacljten te inbucecen enbe bifponecen/
ont tot Dcccpclttnge ban fo falutaicen oofDmewft te Del-
pcnco-opccecen.

<Èniie toti?ben bie felbe <!5ecommitteeCbe giiela|t
toel/ciiiiefo?gijbnlbelöcUte lettett/bat aen fpn
ning(iI.|la)efieptban3©?ancitvöc&/a{!S jönbe glje^
lijdt fptte ^?ebecefleuc0/ een oube enbt enbe <®ealï
(tcci'iie ban befen ^tact / geene eecftttnatioe oojfaecfie
tot ttiptiire / en onb?icntfcl)ap mogetoö?ben gljegebe/
«taci· bic fcibe iiP aUeöebentftelötftemibbelen boo?ge=^
tioinc enbe gebcclinec«/ enbe bat alle mogeUjcöe blöt
flcttoftetoenbt toecbe / om bie gcmaecfite SCUtancie/ en
oprcfiiteb^ientfcDap met fijn JKaiellept onbetbieec=
licüjcötconbcclfjoubenencultibeten» » '

€ni>comtmit bic berbere belibecaticn/bctoclc&c
ìioo?eciicinebitat)leneceffiteptbiefamentlij£fie25onbi
Bljcnootcn mocDten ober faomen/toctben bie boo?-
nomatile <i5ccommitteerben gïjeautDotifcett/om bic
fmttmcnten ban beanberc 25tintgenooten te ïjooren /"
iiacc mebe in conferentie te ftomen / te tonfentetcn en
Iiefotgncren ober 't geen ten bienfte enbe fecuritept ban
ben ©eunieerben ^taet in 't gemeen / enbe befe
binttcin't bpfonber fai bebonben too?ben tebeljooi
ten/fonber nortjtansi abfolutelijtB bad te itellen en
atteliccen fobane pointen baer upt een apparente rup-
tucctu(Ttöen®?ienbenenbe <0ealIieerben foubc «w
scn te gemoet gDefïen too?bertj maer in fulcfeen onber-
UDopten toebal/ fnllen bic booif^i l^eeren €iebepiiteeri
bm baer ban notificatie boen aen be i^eeren ban ben
l^obc /ombe aantfciiapop'tfpoebicBfletei)efcï)#
ben / enbe ber felber refdutic aftoacftten.

3ln anbere minbere faeclien/ fnllen bie boojnoembe
«Secomntitteerbert mebe aen boo?gemclbc ban
tijbt tot ttjbtabbertentie gebcn / om foo fnloc noobicö
inoriit too?ben gfieacöt/ baer ober be <0ecommitteeti
oen tot be rucD -fp?aec6c te berfcSjijben / enbe bet fel^
oer refolutie baer op te gemoet ften.

^iefdbe(®ebeputecrben bjojben oot6 fpctialijtfe
SDclali üpbefenbangercufe enberre tiptfienbè cornuta
ban tijbencnbcfaecftenmetaEen pbecaen te Don-'
bmöp beanberc ©onbtgenijotcn/bat bie iojtifica-'
ttm bet iSteben enbe 5Po?tert befer ©?obintic / ali aen
bcneecftcnaenllootgelegensöhbe/en ban alle anbes
xnnttteren ban ben iStact / öeéoo?lÖc& gerepareert
inbebecöetert/enbebetfelbetïteagafijnen met noo^
btge enbe 91!mmunifiebàrt <®o?lotö boo?ficn/
«t met tieBoo?li)th<i5natmfoen berflercfit mogen
imp
ben / enbe bat bie iBilitieban befen iStaet in een laen^
''™^»oflup?too?begiieb?acftt/enmct tóe bcrcpffe
i^oofben in cónf3?mitcpt ban öè boojiwemtic Eanbt=»

f(|tó|)Si wfolutic ntöge tooiben befleltj ©ocft bat foba®
^coiPiSbanilMitiemogehjerbengebifpicieert en
öeraemt/'ttoelcöin casi ban noobt/enbe jJiepgenbe
tn^fïe ban bpantlijcfie macljtmetfpn öeljoèEenbatei
gCB gecect0ibe fuffifant móge 3ijn befe enbe anberé
Piobinticnte betlien / enbe alle onDeplen afte toeerenj
baeBöenebeniSfullenbe felbe <iE5ecommitteerbcn Ijebi
Ben aen te Oonben/ bat bie refolutie
Op be ^eeren^ta;
tenbani^iilanbt enbe 3©efï-©?ie|lant alleen enbeaf=
fonberlöcfe genomen/om boo? een inöicette manieri
befe / en bie ^jobincteban <©bet- f ffel te ejcecuteren/
moge bJo?ben bemieticDt / of üp be <iÉ>enerael gebifabs
bOUeert* In/iJim

losiAS van Ì-ÌAftfii Sécrétarisi

^n toat maniere öct Concept ban befe ftoaertoicDi

tige faecfec toaiS göeconcipieat/ ftactin 'tbolgenbe:

<

ExtraEi uyt de Refolutien vande Heerefi
Staten van Hollant ende Weft-Vrteflant t
in baer Ed, Groet Mog. Vergadermge,ge^
nomen op Saterdach den vier en twintig-
flen September fefiien hondert féven eri
fefikk

De Raed PenfionariS heeft ter Vet-gaderiilgeghe- öa^^sac?
rapporteert de confideratie ende het advys van- Po.^di
dcf leereö haer Ed. Groot Mo. Gecommitteer-
denj hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van
declaufuleCommjflbriael vervat in voorgaeiide der
fel ver Refolutie van date den
tiendm defer loopendd
maent j bare ghedachten nader laten gaen op de parti-
culiere conditiën en formalitey ten j wa«r op met den
Heer
Gimarra Ordioaris jlmbailadeur van den Ko^
ning van
Spagnien als dael" toe geauthorifeert zijndejon-
der beneficie van befettinghe van eenighe plaetfen by
maniere van
Vtrpandwge ofte Overgifte van de felve ia
pandfchap,geconvenieertfoudekonnen worden ovei
een moderategelt-beleninghe, cock dienthalven opt
't papier ghebracht het concept van Conventie hier
naervolgende van woofde te woorde geinfereert.

Kennelijck fy eenen yegelijck die't aengaen maclii
dat tüflchen on$ ondergefchreven Minifteren van dd
Coningh van
SpagnUn ende by Subftitutievan de Heer
Marquis
deCafitlRoJrigi)·, Gouverneur General vaii
wegen de hoochftgemelde iConingh in fyn jMajcfteyts
Nederlanden, fpecialijck geauthorifeert ende ghevol-
machtichttot het navolgende ter eenre, en deGhede·»
puteerdenvan de Heeren Staten Generael der Vera
eenichde Nederlanden van wegen haer Ho: Moi hiei
toe infgelijcx met behoorlijcke authorifatie ende pou*
voir voorfien ter andere zijde, veraccordeert ende vafi
gefteltfyn,ghelijckveraccordeert endevaft gheftelÉ
worden by defen, depoindlen endeartijckelen hieï
nae volgende.

Dat haer Hol MogJ haer credit verftreckeo ende ifl
der befte ft)rme interponeren fullen, ten eyndc doof
N» N. aen ofte ten behoeve van den hoochftgemeldö
Koningh van
Spagniengeitegotiecn, ende vcryolgKens
ten behoeve van fyn Majefteyt verftreckt moge wer-·
deneenfomme van
titnbtndnt duyfent ofte ttnmillitiH
ponden te f«rt/c4grooten.'t pont, opintereffe tegens
o/^fiwfciwrffriin'tjaerjdaerover tot verfeeckeringhö
van N. N. by provifie obligatie in de befte ende bon->
dichfte forme iàl werden ghepafleert, door den Heef
Gamerra j Ontreras Ambaffadeur Ordinaris van de
hoochftgemelde Coningh aen haer Ho: Mog: endd
vervolghensgheratificeert, fo by deh gemelten Heel"
Marquis de
Cefiel Rodrig0 in qualité voorfz,alfi mede bf
den meer hoogftgemelte Koningh ofte de Koningin-^
ne Regente in den naem tan fyne Majefteyt,

Dat den hoochftgemelte Koningh laerUjckXcie bü-ï
talingevtóde fnfereffeOp'tyoorfz Eafteel verfcfaëéi

neei .

en OORLOG. SefvenennjeertighliehoecL ^ip


-ocr page 351-

310 S AKEN van ST AET

1^67. nen aen de voornoemde N»N. fai doen j oftebefor-
——. gen ghedaen te worden, door den gemelte Heer
Ga-
mm», oft fodanich ander Minifter in der tij dc, als fy-
ue Majeft, daer toe alhier fai gelieven te auchoriferen,

Ende by (o verre de tegenwoordige ongelegentheyt
van de hoochftgemelde Koningh, ofte andere opko-
mende fwaricheden, eenich onvermoghen caufercn
mochten om den voorfz interefle aen de voornoemde
N.N. opteleggen en te betalen metfodanigepuαc-
tualiteyt als tot confervatie van't credit ende na het
publick gebruycken in defe Landen is sherequireert,
dathaer Ho:Mog: tot facili tacie vande voorfzlich-
tinge ende toe fecuriteyt van die geene die hare pen-
ningen ten fine voorfz, aen den voornoemde N. N.
crediteren fullen, tegensfodanigen onverhoopten ge-
val haer van nu af aen fullen
verbinden,gelijck defelve
haer
inenmivmtum van nu af aen verbinden by defen,
oock wederom haer credit te fullen interponeren voor
delichtinge van fodanige Capicalen als voorgedachte
authorifeerden van de hoogftgemeldeConing tot vol-
doeninge van de voorfz Inttnfft» van nooden hebben
i^l, en dat even en in fulcker voeghen j mitfgaders tot
gelijcke fecuriteyt van de geenen, die de penningen
ft] ofte fullen verftrecken, over't Capitael ende Inte-
reffenalstenaenfien van't voorfz»"//»«») gelijck in't
verloop van dien hier boven breder uytgedrudt ftaet.
IIII.

Dathaer Hoi Mog: noch daer en boven in gelijcker
wyfe door interpofttie van haer credit en op Interefle
als boven, aen den gemelte Heer
Gamana, ofte foo·
danich ander Minifter in dier tijdt, als den hoogftge-
melte Koningh alhier hebben, ende dienaengaende
behoorlijck authorifeert laten fai, fullen doen mach-
tich worden fodane fommen van penningen als waer
vanfyn Majefteyt hier te Lande lal hebben ghedifpo-
neert, tot bctalinge vaningekochte Waren, voldoe^
ninge van verdiende Lonen ofte anderfints, mits dat
haer
Ho. Mog. niet gehouden fullen wefen, daer inner
te excederen de fomme van
twii milUtimu aen Capitael
met het geene fucceflivelijck tot betalinge van de In-
tereft van dien als boven fai wefen gerequireert, ende
fulex in't geene daer en boven hier te Xande by of van
wegen hoochltged. Koning mochte werden gedifpo-
neert, nu of namaels buyten haren vryen wil en onbe-
dwongen toeftemmingh niet fullen wefen verobli*
geert.

V,

Tot den ontfingh van alle wekke voorfz pennin-*

quireerde tot betalinge
opgelichte Capitalen lullen wefen verfchenen midtf-
gaders van ingekochte Waren en verdiende Loonen
en anderfints, nabehogren wederom te mogen uyt-
keeren, mits defen ende in krachte van ratificatie hier
op als boven te volgen, van nu voor als dan geauthori.
fta-t wort de Minifter in der tyt, die,den hoogftgem.
Koning by haer Ho.· M^: hebben , gehouden fai.

Ende ten eynde haer Ho: Mog.· mitfgaders de parti-
culieren die de voorfz Capitalen, ende 't gunt tot be-
talihghvan't verloop van tijdt tottijdt wederom fou-
den mogen werden verflj-eófc, fullen hebben ghefiir-
neert, voor haer geinterponeert credit met genoech-
fame feeckerheyt ,gelibereert, mitfgaders van'trem-
bourfement van hun uytgefchoten hooftfommen met
de IntereiTen van dien, behoorlijck vcrfeeckert mo-
gen zijn en blyven, dat overfulcx de Steden, Porten
ende Plaetfen van
Bmggt ,ΟφαοιΙι, Dammi, Vlajfendutt,
Slyf
, BhmckfnbiTgb , IfMlt, 5. Dsnaes, Thtrtfi , d, Stirtt
S. Itb, de Parel,
ende Maria, alle op den grontende
bodem van Vlaenderen gelegen, binnen . . . ,
dagen na onderteecfceningc van dit Contraö, tot
Oa-
dirpant
aen haer Hoogh Moghende fullen werden in-
ghcrm^mt, welcke voorfchreve plaetfen, dienvolgens
met Gouverneurs, Commandeurs, ende Guarnifoe-
leeeyanbaerHeoch Alog:befet, eqd* voerdefelve

behouden fullen worden, mei alle prerogativeii die i§L·
dePant-Heeren nae rechten volgen móetenj welver-

ftaende dat haer Hoogh Mog: onder pretext van dien ^
fichgeenfints fullen bemoeyea met het beftellen van
de
Magifiratt, ofte eenige andere publique bedienden,
noch oock met een ige andere faecken van PoHcie oft
iorgherlïjcke Regeringhe van de voorfz Steden ofte
Plaetfen concernerende j ende dat ter tijdt ende wy-
len toe de penningen in voegen voorfz fucceiSvclijck
te verfchieten met de
vtrlcoptn iminjfin als vooren,ge-
rembourfeert, ende haer Ho: Mog: van't voorfz ge-
interponeerde credit, gelibereert (Uilen zijn j Oock
voortsin gelijcker manieren reftitutie fullen hebben
ontfangen van de penningen die tot verfterckinge en-
de defenfie der voorfz Steden, Forten ende Plaetfen,
fo in't onderhout der guarnifoenen, 't^etalen van
nieuwe of reparere van oude wercken,als in't furne-
ren van
Catita, Jmumii oft ander Oorloogs behoeften
endiergelijcke fullen wefen te koften geleyt, ia mar
niere als hier na breder fai worden verklaert.

VIL

Dat de voorfchreve Steden, Forten, ende Plaetfen
aen haer Ho: Mog: in
Fantfihap te leveren, fullen bly.
ven voorfien ende gefterd met fodanich Gefchut, Bus-
polver, ende andere amunitie van Oorloch,al8 tegen-
woordich in defelve werdt bevonden, daer van In-
ventaris ghemaeót ende te fyner tijdt perfedte verant-
woordinge gedaen fai worden.

VUL

Dat alle het Krychsvokk vap wegen den Koningh
v^nSpangitH tegenwoordich in de voorfchreve Steden,
Forten , ende Plaetfen bevonden worden, uyt de
felvegelicht fai worden, ten^eynde de Gouverneurs,
Commandeurs, ende andere Ïevelhebberen van ha"
re Hooch Moghende aldaer ghebieden moghen, ten
aenfien van hpt fl%ten ende openen der poortenj hec
beftellen der Wachten, het doen van ronde, hetge-
venvanhet woort, het exerceren van militaire ju-
rifdidlieendeKrygs-difciplinc, endegheneralijck in
alle 't geen de bewaf inge ende verfterckinghe oer fel'
ver Steden , Forten » ende Plaetfen aengaet, met
den gevolge encfeaenkleven van dien; welverftaende,
dat de voorfchreve Gouverneurs , Commandeurs,
ende andere Bevelhebberen van haere Ho: Mogende
haer niet en fullen fteecken in 't ftuck van
Pelitit ende
Borgherlijcke Regeeringh, dan voor foo veel alleen
particulierlijck aengaet die geene die daer in guarnì·
nifoen leggen.

m.

Dat haer Hoi Mog: haer in de befte en krachtich- '
fte forme fullen Verobligeren ende verbinden, ghe-
lijck defelve haer ter goeder trou we^ligeren en ver-
binden by defen de voorfz Steden, Forten, en Plaet-
fen , wel ende getrouwelijck te fullen bewaeren ,ende
tegen een yeder, wie het oock foude mogen wefen,
die daer op y ets foude willen aitenteren, vigoureufe* ^
lijck te fullen befchermen, met ghelijcken y ver ende
kracht als fy eenighe van de Plaetfen ofte ftontierea
van haer Ho: Mog: ofte van de Vereenichde Neder-
lanrfche Provinciën felfs fouden kpnnen ofte mogen
doen j Oock tot dien eynde de voorfz Steden,Forten,
en Plaetfen, altijdt met een competent ende fuffifant
Guarnifoen befet laten, ten wekken eynde oock van
wegen den hoochftgemelte Koningh de pafTagie en-
de repaflagie voor het Krygsvolck uyt haer Ho: Mog:
Frontieren na de voorfz Steden, Forten, en Plaetfea
CS
vifavirfìmex den bodem van fyn Majefteyt,fovcei
doenlijck, gefaciliteert ffti worden.

X. ,

Indien nu ofte namaels, met communicatie eade
overlech van den CommiiTaris ofte Gemachtighde
van de hooch%hemelde Coningh in de voorfchreve
, Plaetfen, (gelijck dan fyn Maje&« aldaer dooigaene
, een CommiiTaris ofte Gemachtigde hebbeo fai) goet
' en geraden ghevonden mochte worden, tot meerder
verlekeringe van de voorfz Steden en Plaetfen eenige
eietiVKewerckeateaukeefOfceoudete veroieuwen^

eenigi


-ocr page 352-

en O O R^ ©:<?, Sevmmpierftghfiekeck. %%ì

aif, «enige Magafynen te bouwen,de geboude met peer-
^ jer^vifia te voorfico, ende diei^elijckc ΛΙΙβη haer
Ho: MOg; de wercken met communieatie^ ende ten
överftaeo van den voornoemde Comniiflaris ofte
SJevolmachtighde van fyn Maj?fteyt, publijckelijck
gen de minft eyflfchende beftéden, oock voorts in ge-
Jijcker voegen alle noodighe inkoop doen j ende in *t
opnemen van de beftede Wercken, mitsgaders by
leïerantie ofte den invoer van de gekofte Waren den
voorfi Commiflaris ofte Gemachtichde verfoecken >
aldaer mede prefenc te willen wefen, op dat alfoo de
openinge t'fynen overftaen, en met behoorlijcke ken-
niflègefchieden mach.

XI·

Ende ten aynde de voorfz bewaringe ende befcher-
mingedes tefeeckerderende metdes te beter ordre
„jjflfeiilueert.iniiigadersdenoodigccorrefpondentie
ende eenicheyt tuflchen de Gouverneurs ende Com-
jnandeurs met haer Guarnifoen ter eenre,ende de
Magiftraten vande.Borgerieter andere2.ijde, inde
voorfc Steden > Forten ende Plaetfen des te beter on-
derhouden worde , dacoverfulcxfoo welde Magiftra-
tcn voor haer fel ven ende in name van de gantft:he
Sorgerle, en den voorfz Gouverneur ende Comman-
deur
mede voor haer fel ven, en in name van hetganc-
fcheguarnifoen bovenden Eedtdaer mede defelve
lefpedHve aen den hoogftgedachte Coningh ende aen
de hoocfiftgedachte haer Ho: Mog: albereyts fyn
verplicht, in handen van Commiflanfen ten weder-
zijden daer toe le verkiefen) by folemnelen Eed fuUcn
belooven de rechten van fyn Majefteyt als waren ey-
geaaer ,εη van haer Ho: Aiog: als
Ïmdsbitrm te fullen
voorftsen ende mainteneren na hun vermogen, oock i
de voorfz Steden te fullen bewarenjende foo veel hun ij
aengaet helpen bewaren, ten behoeve van de hooghft
gedachte Koningh, voor fo veel de felve by reftitutie

van'c voorgementioneerde verfcjioc met deainterefle
vandien, daer van den eenigen ende onbefwaerden
eygenaer moet zij η jende voor haer Ho» Mogiten re-
garde, de felve tot dien tijde toe de voorfz Steden,
Forten ea Plaetfen als ifl!e!ttigepand$heeren in manie-
re
voorfz met recht mogen blyven b<ïfitten,» sn voorts
in alles haer naer het tegen woordighe Gontratì te ful-
len reguleren, fonder daer tegensyets te doen, doen
doen,oftegèdoogeng^daen tèwordeii„ direfàelijck
ofindireftelijck in ccniger manieren.

XIL

De Gouverneurs oft Commandeurs met de yoorfz
Cuarnifoenen fullen in de voorfeStedea, Forten ende
Plaetfen vryelijck ende fonder eenich belet oftcbe-
fchimpinghe den
Gtrtfirmtirié Godt-dunfi oefïênen in
fulcker manieren als binnen de Vereenichde Provin-
eieninghebruyckis, daer toe haer ineen ycghelijck
der voorfz Steden ende Forten bequame plaetfen ver-
gunt fullen wprdei»., ende fullen daer en teghen de
voorfz Gouverneurs ea Commandeurs exa^elijck
hebben te beforgen dat haer onderhebbende Soldaten
geen
btfpmïngi of bt/cbimping^eel min eenich belet aen
de
Rcsmji Cttelijki Gf tfitlyckfiijt of oock aen de Borgeren
cade Inwoonderen der voornoemde Steden en plaet-
fen in deoefiëninge van hunne Ceremonien of üode-
dienft, ende in casdaerteghent'eenighen tijde by
ymant, wie't oock foude mogen wefén, mochce
Werden gepecceert, dat fodanen daer over door den
politiguen ofte militairen Rechter naer dat het
ca/us
comt te vereylichen, tot verhoedinghe van ghelijcke
eKeflen voor't toekomende wel ftrengelijck gecorri-
geert, oftegheftraftfai werden, naerdatde circum»
nantien van fyne begane mifdaet fullen komen te ver·
•yilchen,

XIII.

®3tde Gouverneurs, Commandeurs, Majoors,
^diteurs, Próvooften, ende voorts de gheheele
Cuarnifoenen in de voorfz Steden , Forten, en Plaet-
fen,tnetbehoorlijckeLc^ementeh , Barcquen,ofte
in^rfints buyten cofte ende lafte voorfién Γι^ίαι wcr-
- Μ...;.........

Datvabwegeà dén hooch%emelde Koninp dé
nodighe vooiiSeninge ghedaen fai moeren wérden'i
teneynde de voorfz Guamifoeiien haer Orditottriife
ViSmillin eftt irottis-midAltpfio wel als de Sorgercn ea
Inwoonderen der voorfz.Btedeit ende Plectfea ted
reeddijcken prijfe bekocrtên mogheii j eijde
dit,
voortsaldaer behoorlijcke iiag^nm voor erénta,tur/
ende andere noodigeProvifien aengewefen,oftein
maniere voorichreve g^^W mogen werdeti.

Dat fq wanneer haeir Hö. JVÌog< vin hare Verfchoe-
tene penningen metten interelfe van dien fullen heb^
ben omfangen behoorlijck remboiirfement,etide tart
haergeinterponeert credit volkomentlijk gelibcreert
7Ùjn,alfdan aenftohtseü fonder eenlge tergiverfatië
de Voorfz Steden, Forten ende Plaetfen mêtalle 'tge^
ne volgens Inventaris als boVeh nevens de felve ovei
gêlevert fai zijn j ofle het equivalent van dien, ter goe-
der trouwe, wederom ontruymtjehde aen ofte ted
behoeve vandehooghftgedachte Koningh wederom
overgelevertfullen werden*

xvi.

Dat het itìtìiboUrfetìient, eù beVrydinge vàfa^tgeiii·
terponeerden Credit van weghen de hóoghftgemeldë
Koningh gedaen en geefièiftueertfal moeten wordeü
ten minften bincen deii tijde van » < . » Jared
fullende middelerwijle voor betaélinghe vin de Jaer^
lijcxelntereflen verbonden fyd ende door bediended
vandali hoogftgemelden Koningh op ordre van fyjrt
Majefteyt eflèdtivelijckuytgekeerÉwerdefl, hëtpre-
venu van deiTeifs Domainen ende andere incomften
onder 't reflbrt van de voorfchreve Steden endé Pket^
fen vallende* Ende in cas buyten verwachten ofte:
vermoeden den voorfchreve tijdt mochte kdmen t'ex-
pireren, fonder dat het felve ten vollen gheprtfteerti
mochte wefen, dat als dan devoorfchieve DmuUnmi
ende alle andere publiqke middiUn tt>d$ wkgmfiitt van dé
voorfchreve verpande Steden ende plaetien vallende ι
voor de Jaerlijexe voldoeninge dergeftipuleefde In·
tereffen van'cgeenedenhooghftgemelden Koningh
als dan noch ili't geheel fai wefefi verfchuldicht,ali me*
dein verminderinge van't ielve Capitadj voor fo veel
de voorfchreve inkoJöften daer toe wyders iullen kon-
nenftrecken, byhaerHoogh Mog.felfsonder haré
adminiftratie genomen » ende ten fetì vöorfz efièili-»
velijck bekeert fullen mogen werdefl, mits daer vad
doende behoorlijcke rëeckeninge, bewijs en reliqtia ;
opdatby faute van dien defchult niet oneyndelijcM
geeyndichtende expreüèré, ende metter tijdt onlo»·

Baar werden'

XVII.

Ende hebben Wy ondergefchreven wederzij ts ghai-
authorifeerdertendegevolmachtichden belooft, ghe*
lijck wy beloven by cfcfcn het teghenwoordighe Gon-
traft by de Heeren onfe refpe&ve Committented
ende Principalen te lullen doen ratificeren j te weten,
döor haer Ho^ Mog. en de welgemelde Heer Marquis
de Caftel Rodrigo in qualité voorfz, binnen den tiidS
vant(iirt6»fed^en, ende voorts by Hooghflgemeldc
ConinginneRegentc in namé van iy'neConinglijcke
Majefteyt binden den tijdt van
twie maeöden, Aldu»

gedaen endegefloten in'sGravenhage den.....

Set €on£e{» ban'c itfetitfeti ijec^Hptecfe ente gel
a^oetMtoSjjaljïMt:

RÜYTERIB.

Β^κη öat . 4 't * * * * '^^P'iiiaKtff
WWeniïonöeiidfeebejllSïmfi»^^ m ^ wn.
rana ban iSpaignert tot Bet naetUolerate^ ·«<««««

^ / b^tioiïiÉect mise btrìJiagenals tooltijt.. ^


-ocr page 353-

terctgtett mhoin ben titdtlt-^an ben Itoninsj^ ban
^jpa^ten té bótit aettinesn ^eeiment paeiiwnbian
fcöiCompatgme«/l»aec banbeCojnpasnie Colonels
lenöeliaai faitiptfesi «n ώφάφ powöm/ettöeböf
óttbece Caiftpa0iU£n peb£C ban neom en febeitticlj
paccben/fuioctefamenbto ijonbctt
een en ιβφοφ
liaecben/baa aUejütoetenbettaebeDoocen gemonteect
«t boojffen / boloensi be ojbje enbe EPe ober gelöcöe
Compasmcninbefen^tactbec ©ecceniflbe
ianben bctaemt enbe geacwjieett.

(€e« anbcceu/ üebben top onbero«fciJ?ebe HaintHeuö
banbenïionwgban^paiönen bacc tegen toegefept
enbe belooft/gelijch top tocfeggen enbe belooben bp
befen/ben bao?noembe tot aen ritsigelt boo? pe^
ÏKC ïtuptec te futten betalen öonbett<ii:acolu!sgulb.fo
afsi bc J^eecen ^tatc €5enccael ten tpbe ban Ijaet jong-
de toerbtngcneffectibclijchbetaelt öebben/enbe fulijc
boo? 't gDeDeele Regiment acöt en beecticD bupfent m
wnöonbertgulbensi
/oocbboDjtiS tot^olbie boo?-be
boo?f3 Compagnie Colonellen te fuUen betaelen ttoee
bupfentatQtöonbeKtnegengulöcn tee Ijeele maent/
ban ttoee en beert»cij bagen boo? pbec/ ban be refteceni
beböfCompagnien ttoee bupfentfcsS Donbect bertien
Bulben tee maenbt alö boow enbe boo?tss tot gaegie
aenbenboo?nomibe3^. ^.alsi Collonelbjie Oonbect
gtilben/ mitfgabecii aen be ^ecgeant IBatoo; obet 't
felbeiSeotmentte becbiefen/ tacöticDgulbentecBoite
inaent tot ttoaclf maenben in 't 3aec / ootft be boo?f5
betaelingefpeaalijciitefullen effettuecenen ontoebec=
fp?eecftelijcfe afftgnuecen/ op be poft ban ttoee «^Uiae^
nen gulbenjï /geetpjcffeettin 'tbietbe articul ban't

Contract ban gelt-leeningeben.......

tufTtfìenbetoelgemdbelBtmfter^iben bm ï^oningD
ban ^patgnen tee eenre / en bc CSebeputeecben ban
teirio..ïiKog»tecanbere3Pbe gefïooten. Stlbuss ge^
oaen/ft.

-VOET-VOLCK.

03^Öupbenben.....isituffcBenonjS

onbecgefcö?ebe UStniflersi ban ben honing ban
^paigne tottet ttabolgenbe met beDooiUcbe pro-
curatie booiften / enbe mp onbergefcgjebe ober

t

il

31%

ft (iptéc0t«t ban einSegtmettt boetftttetSten bttàctói ,ϊ .
beert enbeberbjagentoatböltöi: -

anben serften / Deb icb m- aetigenomert ehije
belooft / giA^tb icb aimneme enbe beloobe bp 'béfett ήη
te reci)te/in ben bienjt ban bett honing bab^paf^^
te boen treben een ïSegiment boetbnettjten ban tien
Compagnien/toaerban be Coltonei^ Compannteii
be(ïaenfal uptl)onbertböftien/ènbebe negen anbere
Compagnieniicberban m en tnegentici» 5^ppcn/

fulty te faemen «egen Oonbert negen en febentig
pen / naer beljooren gijetoapent / enbe ban alleji nacc
ben epfcöboo?fien/ bolgenjS be o?b?e en be Eijftenobtc
gelijifteCompagnien in ben ;^taet bet ©ereentaöi
l^eberlanben nu beraemt enbe gearcefteert»

(Cenanheten/ijebben top onbergefcöjeböi HSinli
(ierss ban ben ïtontng ban ^aigne bacr tegen bciooiit
enbe toegefept / gdijcfi top toefeggen enbe belooben
Jbp befen/benboo?noe)nbe ^ tot aen titfgdt boo?
Pber ber böo^fj Compag.te fullen betalen bilftienflon'
beet Carol. gulbens/ foo alss be Igeeren Staten <6ηιεί
rael ten ttjbe ban fjare f ongfle toetbingen effecttbeUjcö
betadtöebben/ enbe fulcp beo?'tboo?f5 geöedeKei
gtment
vy fticn duyfent gulbensf/ enbe boojtnï tot
bie banbebQ0?f5 Compagnien ter beele Haentban
twee en veertich bagen / enbe boo? pber ban be te|ie:
renbe
negen anbereCompag^upfent b?ie Ijonberteen
en febenticg guib. ter maent al0 booren/ en boo?t^ tot
gagieaen beboo?f5ilì.^.al!Ei Colonel bji^lionbew
gwlb. boo?ben E. Colondijonbert/ mibtfgabecjsboo?
ben i$erg. jlSajoo? ober't felbe ïtegiment te bertóefiit
tacDtig gulb.boo?be «©iiattiermeeiietbijfenttotnttij/
en boo? be |^?oboeflttointig gul. alle ter bo?tec maent
:totttoaelfmaenbenin't3!aec/oocft beboo?f3 betae»
linge te fullen effectueren enbe ontoebecroepelijcft aflitö»
neren / op be poff ban be ttoee millioene gulbenjsi/geeri
P?e(feert in
't bierbe articul ban 't Contract ban geit--
leeninge ben . . » . tuffcfien be toelgemeliic
iSintfteRi ban benï^orting ban ^paignen ter eenre/
etùie ^aerlgo. Ulog. ter anberespbe geflooten. llbufi
gebaen/fc. ^

R-E N· vtoCS.'TOE Τ n^

(Cot meerber berblaring ban bien / baietSt baer lip
obecgegeben öet bolgenbe iStaetje.

fti


Staetje vatide Extraordinaris onkofiengevallm op *t aennfimen va» de
Extraordmaris Kjiiilitie,

Maurits Grave zu Solms Callonelte Poert,

bahlie

onttsfbtt

Bibaliin

flpbe

ntcnto

miMf.

pzoo—O—-O
420—0—β
88ββ—ο—.0
Sooö—ο—ο
8aoo—ο—ο
8οοο—ο—ο
• 8ο©ο—ο—β

r\En tweeden Octohctfeflieit honden vyftnfeftigh tot acn ritsgeit fynat

^ Conjpagnien  —— - 0100—

Den negen en twintichden dito het tnaecken van fes Standaren -
Steiticallefelts Majoor aen ritfgelt . ■ ■.

RitmeeAer ^ernibcmritC __ -

Ritmee{letf/^/7«Hritf. ■■ . .. .
Ritmeeder^sM/crritO' ■ ■ . .) ^

Ritmeeilet^fif/trritr, ......—... .μ,·»..

5^420—ο—Ö

lofeph Catzeler CoUomlte Taert.

Den tweeden October feflutt honden vijf en fefiigh rïtf.
Den twintichden dito het matcken van fes Standaren
Graefvan F/eiiir;»ritf. . —
ρ.

RitmeefterWoWerritf. ■ .i 1

Ritmeefter Caèeljatt rkC.

RitmeefterT^^^irW^titf. « ..........—

Ritmeefter Cif«e«ritf. " ·ί· —...-—

yo^io—O—β

9200—O—d

jao.—0—β
88oo—β—O
8000—O—0

8OQO—β—O
8000—0—β
Sooor-o·—O

fo4.a.o—.0—β

1—0—0

50420

■IJ;

Drfebovenftaende Regimenten en hebben geen wapenen y« Wegen' hetjliandtgehadt, noditc eeniga
pcmungcndaetvoorgetfocken. ν -

-ocr page 354-

O' O R L O'G Stvinmveertignehoeck Jij

Cafpar Rtchéird Hmdehecq Collmt te Voet, -

Den derden October/e/?;i« honden vijf en f^igh aen ritigelt fynet Coöi-

1 y 00-^0—ö

400r—ο—O
xjoo —0—O
lyoo—O—d

1500—O—9
ly 00-^0—O
lyoo—0—O
lyoo—0-Ό
lyoo- c—d
lyoo—o—O
ayco^o—d

iy4oo—O—d

pagnien

Den negen en twintichften ditö 't tnaicken van tien Vaendels

Aimth Luy tenant Colonel, aen titL - —

Hnjffcn Majoor

16240

ftitif»'
ggin

bwtfli,
«tllgnd
(afitM'
ixnra

Kuilt»·
(IjiiK·

^irls

IIiMa
oniit

cuetjf·

aiiit

Richohe Capiteyn
"Sracm Capiteyn
Brauwers Capiteyn
Haficu Capiteyn
ftfAT Capiteyn
Grnbbe Capiteyn
t^oo—o—ó mntntbtrg Capiteyn

^0—O

Het Reffment Vah den Celione! ΐΛϋβίναη Holfiiy» heeft ghelijcké Otdonrtantiett

van gelijcke date, en de fomme gehadt als van Hmdtbteck, de fomme van i y 400— 0—d
Infgelijcks het Regiment Van den ColloneiOlJcs de ly 400—0—0

Het Regiment van den Collonel te paert Frcdrick, Μληυ 'μ de la lonr beloopt ghe-
lijck net Regiment van den GiaVe van Si/w 
1 ■ y,o42ö-~o~ó

Inl^elijcks't Regiment van den Collonêl Snf4n/f»i»f|/& t —---j o42or-ó-i-o

Het Regiment van den Colonel den Grave van Witgen^eyn bedraeght ——— 1 y ^óo -r-b—d
Het Regiment vanden Colonel ifeiifcricf. . .......... . 154.00—0—0

Het Regiment van den Collonel iiitfwM^ritf. - i ' · 1J400—0—a

177840—O—Ö
116240—o—d

2^4080—a—ö

Defelaetfte drie bovenftaende Regimenten hebben complete Wapenen uyt de öenerallteyts Magafy*
nen tot Delft gelicht. Μ ·

Staet vande naermtgende CmpAfftienfoo te Taert aU te Voet t jts •üoUht.

SesCompagnienPaerden, yder llerck 8(i. tegens 280? i . « , « ter

maentvan42. dagen,komt in'tjaer _  ■ ■■■ . Xi^S^.óp'-f-^Sj

<581240—8-dJ

Dertich Compagnien paerden, yder fterck 73. tegensnöij.
ter maent, van 41. dagen komt in 't laet
.....*

^ TeFbet,

~ }

SeiCoIlonelsCompagmenflerckiyj.tegensijSa. ; . . tefmaent,koint

in'tlaer , 84490-^-0—0

VierenvijftichCompagnien,y«derfterck9d,tegensi37i. ♦ ♦ ♦ ♦ ter maent

komtin'tlacr 64j390-^i4--3ji

TraffemntteTaen.

SesKollonels Compagnien tegens 300. , ; ; ; ter loopende maent,komf

in'tlaer - - -- -aiÊoo~o—d

SesMajoors tegen 80. * , · ter maent, komt in't laet ■■· .............J760—o—ο

. , TraffemententeFoet* ■

Se? Kollonellen yder tegens 3 00. « . ; , tet loopende maent, komt in 't laet 21 ff óo— 0—ö

SesLuyt.KolIonellenydertermaenttegensioo. . . * komtin'tlaer .. 73:00—0—0
SesMajoorstreckenyedertetmaent8Q<.„., , ; komdn/tlaer
^ « ' j^tìo—0—σ
SesQ^artier-Meefterstevoetycderjf, . ♦ tet loopende macndt<

komtin'tlaer -—.., . ' j ; -i— *8oo—o-^-ö

SesProvooftenydeitegensao. ; * » tetlwpendemKQttkomtia'tlaet—^

'ΓΓΙ.. ,

ov " r ^aeritn\

en

-ocr page 355-

3»4 SA KEN STAET

ίδβ?.' 'Ïatrden.

♦ ï66>
^370

2886
Z885oo

,Β-^ SesCompagnientot8(i. paerden
3 O. Compagnicn tot 79· paerden

Te faraen

Acnritfgelttot 100. guldens voor yeder Ruyter

Voetvolck,

\

ScsCotnpagnientotiiy.koppea —
yier en vijnigh Compagnien tot ρ
6. koppea

6po
5184

y874

poooa

" 378609
1018756

Aenritlgeltvoor ycder Compagnien 1500 guldens
Te famen het aen ritigelt voor by de

De Soldye en heoge Ttaftementen in 't lacr

«Θο^ t>e bolseniie Eöflen.

■Liflen vm Compagrùen te Ψαάάί ende te Voet, ende -van 't beloop van hare befoUinge m
de fiercte hier nagefpecificeert t alle ter maent van twee en veerttgh dagen.

Een Compagnie Ruyter en Harquebufiers ν om 8ó. Taerdtn.

6 De Rittneefter ter maent tot Tratìement 2 yo. guldens ende iès paerden efck 2 j,
guldens, mits met hare mannen gewapent op de Monfteringe prefenc fynde, komt

te famen ---■■  ' · 400 guj,

4 De Luytenant tot Trailemeat 8 o. guldens > ende vier Paerden, prefent aU vooren ï 80
3 De Cornet tot Traftement 7 O. guldens, en drie Paerden prefent als vooren 14J

a Quarticr-meefter met twee Paerden —— ......- —— -

a Trompetters, elck 5 y. guldens ■ ■■ ψ yo

X Schryver —— ■■ "■ ' '  ■ ■ . a8

I Hoef-Smit

........aS

«7 Harquebufierselcxtot aS· guldens» met la. guldens voor adrantage van 3. Corpo-

raels komt te famen « ' " ' '1888

: < ' ·

2809^1.

'Somma

8<S

■ /ili;· ' ■ '

Een Compagnie Ruyter en Harquebufiers van 7P Taerden.

40Θ
180

'α//14?
- 70
70

^ aS
— 28

6 De Ritmeefter met fes Paerden, als vooren ·—
4 De Luytenant met vier Paerden, als vooren ' 3
j De Cornet met drie Paerden, als vooren —
a Quartie'r-meeftermeCtwee Paerden, als vooren '

ζ Trompetters elck 3 j. guldens, komt -

I Hoef-Smit - ■ ■ ■ ——-

I Schryver

60 Harquebufiets,elck 28 guldens ter Maent ,mettwaelf guldens voor avantagie van
drieCorporaels, komt ' ■
' ■· > ■ ■ ' ■ '. .....l', ■· ' . Ü.iipi

<Somma ·'

Een Compagt^ van i ti Soldaten ti Voet.

■ [r'àór^ gul·

79

. ■ , lil··:*': ■..Ij-.Ho'tiyjj'ü

éi Λ ■ i'iiiil;

ì ' 40

ΐην ·-[■

J -- - ;π -Γ/.: .

^ovc-ή J4
— >2
— 12

2 Sergeanten ΐ elck i4.gulS3énS - ■

, 3 Corporaels,elck iSguldens " ■ . τ~

2 Trommelflagers, elck 12 jgulden' ' tiLiil.

., I Schryver ---■■

" Chirurgijn ..i. . .

I Capiteyn voor fyn Perfoòn
X Luytenant ' i.... , ,
1 Vendrich

-ocr page 356-

t667*

cn OORLOG* Sè'Ven en'Viertighfie keek, Jij

, Provooil ——. ■■■■ ■ ■ ■'· J2

Komttelsimeii -i— j^i

jd SpiefTctii als

1 tot - ......■ Ι(ί

2 tot tf ' - — --30

1 tot 14 ■■ ■ ...... - ■" ■' -^ 28

4. tot IJ -----------—-Μ-—

Il tot 12 ■ —" ' ' -— lytf

14 tot li ----■ --^ Ij·/}.

φ

ij Mufquettiers, als

2 tot 14 -'·■- ■ · · ' ' ν 28
6 tot 13 - . ·■ ■ . 78

20 tot 12 —i-is- —-ïi^ ■ 240

a tot II ---^---

731

3 Jangens, elck 8. guldens > --^ — ^^

iij Somma — ijSaguIdé

Een Compagny van 96, Saldati» te f^oeu

I CapiteynvoorfynPeiiboft -- ■ t^à

1 Liiytenant — ». — -ü

1 Veiidrich ■ ■ ' ι — ——^ ' 40
ζ Sergeanten,elck24.guIdetiS
"ψ- ■ ■■ ---— ^g

3 Corporaeis, elck 16. guldens ■■ ··· ~ 48

2 Trommel-ilagers,ékk Ia,guldens ·■ --— 24

I Schrijver --- —· — ——. χζ

i Chirurgijn — —ϋ

1 Provooft ' ' ■ . . ......... · χζ

IJ Kömttefamen jjU

3Ö Spieilèn,als

1 tor lö ■■- r » ■ —f6

2 tot ly ·■ In ■ ·■ —— jo
2 tot 14 ■
■■ . ' > —— 28

4 tot 13 -----yi

IJ tot 12 —ii· * iii- lyö

14 tot ir ■ ' ' ' ·'·'', '» " ' ■

w Γ · , ^^ '

44 Mufquettiers , als ι

2 tot 14 ■ »' " I '· "·'·■' 28

ö tot 13 · ■ -------78

18 tot 12 ' ■■ —^ >' ·■"' r f.

18 tot II ■" ---■ «.T—r ipi

iàò

3 ïongens, elck 8.guldens» — ................■ ' ' '» 24

96 Somma ·— ijTigüïX

Èea Cempagnit van ?>}· SolddtcHtc Voti»

\ Capiteyn voor fyn Perfoon · tjo

I Luytenant — ^ 4J
1 Vendrïch

a Sergeanten j elck 24, guldens — ~ 48

3 Corporaeis elck 16. guldehs ^ ... *m. —, — ^g

a Trommei-fl^ers,elck 12» guldens — — —* ' 24 .

I Schryvec ia

'U' Beloopcatfffeiheh

22 Spieden,als

I tot li ---' i ·'■ té

1 tot 15 ... ...... — tj,;

1 tot 14 ■ ------- ■·'· '——-*. ■ ' ·■■■ 14' .

2 tot I 3 .■» II IIWI— . ■ 1 rfi xt

4 tot 12 .W .πι·ίί · · · 111·* 48
13 tot li ——-i. ^,
11-, ■■ ■ ■ · 1· Ì4J

• fni; · . àéi

Vl.DecJ„ β 39 Muf.

-ocr page 357-

SAKENvanSTAET

3I6

iSSy, 39 Mufquettlers,als

I tot 14
3 roti 13
9 tot 12
tt tot it

39
108
Λ86

3 Jongens, eick 8. guldens

7?

Aldus gcdaen ίη den Raedt van State ghearreflectt den vyftbiendcn Marty fcftien hondert fes en
feftigh

F,V4nGovefiepStVt^

Ter Ordonnantie, van den Raei van State

G.VanSLlNGBLAMT,

55enebeniSiïcii ïgeec 3fim&a|TaIieuc Don Eftevan
de Camarra,
toa^ aiDtec ban toese tien iBacQutii ooc6
aMonöen öen ©acon ban
Bergheyck,om obec ίκ
boojgöemelbe ittipo?tame faecfte te jian&den. |Β<η
meccBtetat öe öÖenegcmBept ban be iSpainfcfie toai
bccBoett/ Sijnöe be «Campaigne gSqpafleect/ enbe ton=
fibeceecbm bat be ©ecpanbmge boo? flofftgöept /
cttnacIangDeptban tjjbt epnbdijcfteeene bet:b?eem'=
bingg becoo?faec6ten/ enbe in epgenbom foube becan^
bfcttno^ben/IiÊbbenbe em eicempet am get altana
totiBecDdenfìangenbe p^ocejsi ban ^^anbenbo^gDies
comp7omt0 / bat ban een fomme ban Oonbett bupfent
ciitjcbaelbeqsbiajsopgeloópentotmtutoenen.
g&e 25acon ban
Bergheyck ( jijnbc al boo? een ge^
βοο?< cupmen tijtgegaen na©?uffcljijs ben laetflen (©ctobec
^^ Btec göehomen. 5©eïgeecbanBeuningetoa!ei
iSi ienalfebeweenigert töbt upt ©?ancftti3cft. SItteiS bnect
«tnttc feec fecïetdötftge-emaneect. ®oc0 allesiüep aen b'een
^rtcn jjjjj^ dp jjg nientocte en pjefentatte ban Brugge, Dam-
Wanee men,$c. enbeaenb'flnbecjübeopbep?efentatiebe!S
irtam. ïtomnci ban ©jantfitijcS; bat öp te b?eeben toasi met
get geett biat gp ggeoccupeect gabbe / ofte met be cefi
ban
Lutienborgh, met Camerijck, S. Omer, Douay,
Doornick, RyfiTef, Lincke, Wynocxbergen
enbe Vur-

ne, met
fejsmaeni

(ïagenbemeWatiebanben^taet/lonbec fic0 tebin^
ben aen be felbe poflulaten.

€nbeaen^paengten beccgbemen/boben get ge^
p^efenteecbe/ oocb be obecgebtngeban Sdntbtecpen eti'
be <(9ent. ^e ^paenfcge fepben / bat men gaec totlbe
j-eflcingeten / alSï in een bOOfe
( comme en une boette)
batfegeen btn fouben tonnen toeten/bat men ötec
irtet totlben boen aljs om pjofijt/ bat men giet ntet con?
ftbeceetiie get mtecefl ban ben ^taet / niet op be oube
majcimeban^taet:
Inagendum ne omnium rerum
jusacpoceftasad unum populum perveniat
,al|E( Li-
viuifeggt.®attopbetbonben toacen te geipen onfe
^abupcen/oocB tegen begeenebfe onjs nopt quaebt
ggebaen gabben/ upt b?eefe bat gaec onbecgangg niet
toieibteenfijuróom onfe cupne te becgaefien j enbe
bat onf
e ^agebnpten boo? be Cydops opgegeten ^
be/top met ontfangen fouben aföbe gctitte banUlif-
fe$,biebelaetftefoube3On:<0c{üch in boo?tiiben be
^canfcge plege te fp?eecfien upt b?eefe bec ;Spaeji:=
ftge» '

g^efeiStaet gabbe fultiisi oocft genoecg gep?aftii
feect nocg onlancjc in 't ^oo?ben. iSiet temin b?ee(be
fïtg aOeen/fonbec^uptfianbt enbe €ngelanbt teen^
gageceni^aecombefbittalle gaec b)i)j$gept/omte
ficnoffp niet fonben boen eenicgpjofijt fonberficg te
enoagccertin<0o?logg/b?eefcnbete (uilen hjo?oenof
geabanbonneert/ of niet gefecunbeect ban g^uptfïanbt
een Hicgaent foo bol jielen/ battet in effect toasi fonbec
een jiele /enbe ban oEngelanbt/een Eicgaem bol»
guabe gumeucen ban binnen / enbe bol onbecnoecgbe
gumeucen tegen befe ^gtaetom ben laetflen <©o?logg.

«Cnbe^^ollanbt confïbeccecbe feec get becbal ban
l^ecliilttteboi:^ mancguement ban bifttpline. ^n

efentatiebppiobifïe ban een tKlflantban
Tt. ©an gfec gabmenbp mobtfieboo? gDe^^

ben Prins mancqueecbebe jacen enbe ecbacentgept/jn
't ooggmtccftbanfpn gefmtgepttoair om gemmetal!
leen te boen gebben get oppecgefacg in be iBilitt;/
maecooth in'tpolittjcg. ^aetom toilbe ^ollanijt
bat boo? affoube toojben gemo?tificeect get
Stadthou.
derfchap.
€nbe ^eelant biflRimuleecbe niet te feggen/
bat een
Stad thouder ban nooben toai/ om te t)allan«e
een be alte gcootemacgtbanl^ollanbt/btebe me^
autgocitept felfjs in be <©enecalitept ufecpeecbe/tot
nabeel ban be anbece / fo fp fepben. ^ofg oocfi Zttf
lantfdfjStoaiStoatgebeelt.

®en eetlien a^obembecbecttfaecbenbeïgeecenbaii
^oUanbtconbtupt/batfpbegeecben een epnbe ban
. be lange belibecatien obec be googe
militaire iïinaie 1
enfpecialöctt aengaenbegetabböjsof cefolutie Con-
ciiiatoirbanben .
. September/ofbat foato
fouben (lellen enbe begeecen / be googe
militaire fun·
a:ienobecgaece^?obinctale|iailitie.5&ocB fiet Dte
ban in be btnnelanbtfcgefaetfien.

^et toeccö banfecouc«/3@ecpaubinge/ ofligue
befenfibetuffcgen be iSpaenfcge enbe bie ban örfm
^taet/tcotteecbeenbefiuctueecbeal nocg gebum^
mbefentöbt. iKen toa? giec bectoonbect te (!m iie
langgfameb)ebecgom(lbanben%eecban
Bergheyck
ban Bruirei. j|p caufeecbe be inbitofitie ban be M»r-
qui8 van Kaftel Rodrigo,
ooc6 befijnej maecbetoseci
s^t toass / bat be jSpaenfcge bJilben fien goe fiet im
»omng ban €ngelant foube aenpaen bat befen ^taet
met
Ooftende,Brugge,Damme,S. Donaes, S. I6belle,
foube b»i?ben becg?OQt/ enbe men bebonbt gelijtlt
men biel fionbe bencfien / bat get albaec fcgede oogm
foube becb)ecfien.|ISen toübe oocS (ïen toatbe fn^
tDOonbeciibanbie ^laetfenfelfis foube feggen/eniie
men bebonbt batfp gantici ongeecn onbecb^en^taet
foube tomen/ met pecpcbelban gaec öeligiei feggen'
beoocöbat get ftceet tegen gacepjibilegien/ enbenict
te bonnen hJo?ben becb?cemt tegen gacentoil. Φοιίι
goo?bemen bat(ïcg be fe^fec begoflin poflupttefM^
len / 'ttoelcft nocgtani niet als gecucgten bleben:
©at aenmeccfienbe / geeft be iBacguiii tì&etempoti'
feect / enbe algiec boo? be ^paenfcge boen meecfpieef
ben ban bat befen Staet begoo?be pet te boen omga»
cpgen intece(l/bat men bego0?be te maecBen een

Ligue defenfive.

©nbectuffcgentoiecbenoocftbe^tebenin ®Iaen=
becentetoilligec/ ombeel aen ben Soninggte pge^
ben ; enbe men fagg bat €ngelanbt gaec epgen m^-
cedmeec enbe meecbegecticgbe; bat get l^clem^t
fpecialöch ceben epfle ban ben gebimitteecben Canta*
liec obec get becgoope ban
Duynkercken aen ®?an(6'=
cötS:enbemenfp?acg gualöcft ban ben
Cancelüer,
batgp boo? ©?anc6cijc& koasii geco?cumpeect/moe
mennoembe't
Huys byS, James gebout/fotoflelöiH
al? Bttgal / gcmcenltjcft
Duynkercken.

^tt toebecom bebe gier befgeljjoc becflappen Μ
confilien ; foo aengaenbe be befenbingen naec
lanbt / alii aengaenbe get beftellen beiS googe jBSiö^;
ce 3tmpten. <iEnbe toat be ^paenftge allegeecben /p«
befen iètaet om gaec epgen tntecefl öegooil» togte


-ocr page 358-

en ο ο R L O G. Se^enrnveertighphóeck, ^tj

volontiers que tous lesPrinces &Potentats qui le votf- tBèfì
dront faire, dotinent reciproquementauxparties leur ""
guarantit de ce que chacuft d'elles aura figne.

Que les £ftatsayants trouve raifonnablelespropofi-
tions & oflFres fufdites de fa Majeft» qu'elle a méme
beaucoup moderées, commeilsfaventi aleur prierc
& confideration , promettent reciproquement àfa

fìcfm·
taiiiUan

Q A Majeftè entre cy & la fin de Man,
e;ancli- Oc

pourJebien

delapaix, fi lesEfpagnolsen acceptent lapropo-
t|(ii em fition dans ce terme là, fe contenterà pour laβtis-
''("1
fi3iio qu'elle pretend des drsits efekeus à la Riym , par la
mort du Roy
d'Efpaigat, de la ceilìon que luy feronc en
bonne forme lefdits Bfpagnels des Places, Forts, Portes
&lenrs dependances quefesarmesont occapéspen-
dantla Campaigne derniere,

fi les Efpxignols ayment mieux Traitter avec el-
le d'un efchangedefditesConqueftes, fadite Majefté

£our cetre mefme fatiffaüim des droits efcheüs à la
>eyne,&danslemefme terme de la fin de Mari, fe
contenterà de la ceffion, de ce qu'elle poflede prefen-
temencdansla
Duchi Je Lnxembtrgb, deCambray-, &du
Cmirefis, Donay , Aire , & S. Omtr , Btrge, & Furni, &
leurs bailliages, appartinances & dependances, & que
CW/iEo; ferarafé, &fa Majefté reftituera aax dits
iffaignols toutesIcs autres Conqut^ts, comprifesen cet
article que fes armes on fait certe Campaigne; qne
pour plus grande facilitc àlapaix, fi les
Efpagnds ay-
ment micux ceder afa Majefté la
TrancbiCtmtiquelc
Duchédc Liixiiribttrgh pour partie de affions a faire dans
l'article immediatement precedantfa Majefté enre-
cevrala ccffion aulieu & place du Duché de Iw«m-

Quefa dito Majefté, moyennant les c^om oudu
prBniVr party qu'elle oiFre, ou du
ftcond, fourniraau
Roy
à'Efptigne fes renunciatiuns OU celle de la Reyne
en bonne forme de tous les droitsefcheiis.àla Reyne

Majeft. qu'ilsemployeront leurs offices aupres des £f-
{«igHiìs avec touce forte d'efficace, pour les porter en-
cre cy, & la fin de Mm-i à l'acceptation del'unede»
deuxd/firneti'wf, offerts par fa Majeft. Se que ö contré
toute Efperance les '
Efpaigmls refufent dans ledic ter-
me d'accepter l'une ou 1'autre defdites
altimaiwis, fe^
lonouapres ledictempsexpiré,fa Majeft.nepourrà
)luseftre taxée & reputée par les
Eftats, avoirrefufé
a paix, maisfeulement lefdits
EJpatgmh j auxquels ea
confequence toute afliftence de quelque nature qu'el-
le foitou puifTe eftre dans Ia continuation de cectii
guerre non feulement fera refufée par lefdits
Eflats aut
ditsEfpaignols, mais lefdits
Eflats joindront leurs for·»
ces én nombre competent, & non moindre d'In/iwfi·!.
ne que de Cavélirii^ celle de fa Majeft* jufquesace
qu'on ayt peu conjoinöement obliger lefdits
Effaigtialt
de donnerlesmainsàla-paix. Lefdits Eftats promet-
tent en outreàfa Majeft. de ne fournir aucuö/«ί/Λ
d'argent aucun Prince ou Potentat de l'Empire ou
hors dudit Empire, qui voudront employer fes armes
contreleRoy en faveur des
Efpaigmls dans la conti-
nuation de certe guerre,qoand les
Efpaigmls auront re-s
fufè la paix aux Conditions cy defliis fpecifièes en I'ane
des deux
alternàthes.

(^antau prtm/Vrpointde FirtUgól, cottlmefa Maj.-
fgait que la refolution a eftre prife à
Madrid de Traitter
avec le Roy de Portugal de Roy* Re^jcequeformoit
lafeulc difficulté, qu'on a arrefte la conclufton de cet:
accomraodement avantle Traittefaitentrela
Frana
& le Pertiigal,
que cettc oflFre doit defia avoir eftè feic
au dit Roy de
Portugal, &qu'iln'eftpasàcroÌreque
les
Efpaigmls voul uflent la retradter. ^ant a ce point,
touslesautres articles adjaftesil feroic efFecSivemenc
queftion defairecefTerlesmauidela Chreftientèpar
la prompte conclufion d'un bon recommodement, fy
Majeft. fecontenterafur ce Chef) & des offices que
les
Eflats luy prometteront de faire avec toute forte
d'efficace aupres des
Efpaigntls pour les maintenir dans
Ja bonne refolution qu'ilsont prife de traitter la paix
avec Ie Roy de Portugal
Je Rty à Rηt Sa dite Majeil<
fachant bien qu'elle ne peut pas raifonnableuient de-
manderà fes amis&alliez aa delàdefdits Oificösen
uneaflàire qui leur eft toutafeit eftrangere; maisfe
refervanten meurtemps encas d'opiniaftritè invin-i
cible defdits
Efpaigmls de faire ce a quoy elle eft obli-
gèe pour ne jamais manquerau Traittè qu'elle a avec
ledit Roy de iertwga/. A Paris ce i8. Novcmbrei
1667.

Tointen welc\ mochten inhouden het Trac^
taethet welck te maecken fiaet tt^hen
denKoningh ende de Staten.

C fne .ïBafejiept tuffcSen bit «nbe Bet ïaetft bart
ifèaert / boo? ben toetflant ban ben ©?eebe / foo b«
.i^paenfcöe ben boo?fïati) in befe tentten aennemcti
falDettt bolbaen Douben toegeitsi be fatijSfactfe'taeat '
Op p?etenbeict ban be iïecöten becfcèenen aen bc im
ninginite boo?be boot ban ben Koningïjban ^pan»
gien toegentf b'int:upming&e / bie be gefepbe «gpaenfe
in goebe gelialtenifleöaet beben / ban be
Steden, For-
ten
enbe Piaetfen, enbebotaeofilebenbanbteit/ be
toeiclte fóne 3©apenen öabbe tngenmtien gBebuptenbe
benlaetftenbelttocBt.

<®atfo be,;§paenfcf)eltebet: metrjaecteilben (Ccaci
teren boo? eene toilTelingfje / bet: gefepbe ConqueHen (
fijnegefepbeJllSa/elieptboo? befelbe bolboeningebaw'e
trecijt betfcfjeenen aen be Sionfnginne en in be felbe φ
totöet epnbebanHSaect/fislBettite b?eebenDoubeii

par la mort dudefuna Roy d EfpaigiitiSt confemira I met tftiwupmtnge Wtgeenegp ieget^ojb^ Bis

i (it

ic, iiflflt font"® ©«panïwniïi J ^ «P f^femw / m
meer toa^ ööetntecefleect / ÉttUc öat ïne öe^
fSaet l)e!)oo?!K te Uefenije» / möc am κ foecfien.

(Irttie men nam Dtec iiet ceculecm Uatt öe 3)lacani«
tn'tffiiiB öec ©ecpantiinge qualijife/iafoiiBp eensf
hi miji aenöeUoiJen ijeiJbeniJe/öaei; Bp ljeDt»?iiete
lrfeftirEn;maecbe,pacgui.ö fepöe/öat eet(l öefm
ItfletfiinpeUjcft om aflTidentic becfoc^t jönïie/Baïiïie
Seepfi öe aaet^anöntsc : bat in ben töbt inaitneec fjet
Drtijcfiel 't ftöaccHe toasi / mbe ©?antltfijc& aen €rt'
nficlanïitöcoote picfcntattm beöe/Dabbe toegedam
«11 beftrt ^taet ϊιίε plaetfe; op conbitie/ aljS in be iBe--
tnortc ba» ben bicbcn jSeptembec tc fien ijS. (©f om
hlncïbcctefpimhcn/batbefert ^iStaet fjabbe gepjc^
fcnteetttiefelbeplaetfctttebcfettcni enbc batfip baec
00 liaööe bat jBemotte ïaten piefentcwn.

éacc op Babt men Ije»tt langlj getcatncect / fenben=
liiriiecambc^?oljinctcn(e«beeinitlijcltgcp?efmtceM
bcfelbe^laetrentc befetten op 6o|len ban ben Mü'
niitaii / toelette onliofien foube geloopen fijn foo öooc0 /
liatftilc(aenbefenj§tflet foube gegeben öebben een
«utotgecetentte.^nplaet!SbatDi>meenbe men fou?
beiiieplaetfcniiebbenbefetomDetepgen intecefi ban
befeitiStaet. ©nbecttiffcBen ficeeg be .Iföairautss
nocij&egeepfcötetbjaelfbupfentman/nocD Öet bec-
focfitemilltoen. €nbetrt mtbbelsf gingen beel ^teben
oticcaett a^ianclicijcft/ enbe bc a©intec (iaetftte öet
Dojöecpcrijtfiel.i&aecna aen ben ïgeet ban
Berch-
eyck fitec toebct geftomen /objïcieecbe men bat be
jKarouiö ceciitcerbe / tjp fepbe/ neen; bat befen i^taet
felffjaöiicbenjbt becfupmt / enbe bat öet pecijcftel/
toaèc om
ijp bat becfocöt ïjabbe / ober toajï. ,fBen fep?
be rjet ftoniw of foube toebec fiotne. fepbe /ban fou'
bcinöontic men toebeu ïjanbelen. igiei· p?etenbeecbt
mctt
Op fiaöbe plaetfen gDepjefenteeit : lp fepbe j fa ;
op€onbttiert.€nbefebei-t {jabbe men gtec geepftOt
Antwerpen en Gent» 3|p fepbe te becfoecfien geit te-
OOTpaiit/tegen bijftenDonbect; enbe bat goebe bec=
fcccfiering foube geben/ te toete op 't Eant baniöae^/
maet bat toais met fmaecfteUjcfe.

feoningfjban a9?ancfn;ijcfi pjefenteecbe tn
tomDec be bolgenbe pointeu»

TüJfi/s que pourroit contenïr Ie Traitté
qui ββ à faire entra le Roy é· les
Eflats.

-ocr page 359-

318 S A K E Ν van S Τ A BT

fit/ ttigfijlactócPom LuxenbMchvao Cambfayi «Kmiinifitotï^mne0. .sgnegef^tiè iiaafefÌQittoa

endevanCambrefisj Douay ,Aire, S.Omer,Ber- toi^ tot ÖP'tmetgeoie weÌttltjCÌlSeptJianftjne li^Z'

b^ienben enbe geallteecben macö becfoecben be gefepc
beofficien/ in cene faecBe bie öaecgeöeel bieemt tg/
maec öem refufeecenbe totcijpec töbenj intajsban
onbectoinnelijcbe opiniatecöeptbet gefepbe ^paenfe
ban teboen'tgeenefp becplicöt toacen / om nimmec«
meec te manguecen aen öet (Srattaet 't geene fp hàii
ben met ben gefepbeniöoningö ban #o?tugael.(Cof
pacösi ben adjtienben .f^obembec bupfent ffgboni
bectfebenenfelKgö-

aien ben ilmbaffabeur d'Eftradcs, toiect ootb boo?
ben l^eec be Lionne gefcöjeben alsï bolcöi i

POurnevousrienceler, Monfieur, Ie Royeft
fgrcmalfatisfait duprojed & destouceslespro- "'i®
politions de ligue en Allemaigne >qu'ilapprend toj/
de toutes parcs que les Eftats font contte fa Majeft. car
quoy qu'ils fe couvrent du pretext dc la paix, nous
ne donnons plus dans ce piege. Le Roy fait que Ie
S. Meetman n'ofantpaspropoferau Roy d'Angl»-
terre diredement une ligue de fes Malfìres avec luy
contrela France pourla defenfedes Pais Bas, de
crainte fans doute que ce bruit ne vient bien-toft aux
OreiliesduRoy, ilapriéieComtede Molina Am-
lalladeur d'Efwigne de Ie faire & luy a donne pou-
voir de repondre pour les Eftats que leut intention
eft de faire la dite ligue fi le Roy d'Angleterrc
y a les
mefmes difpofitions qu'eux* Vous dtvez juger pat
cette conduite, que fi Γοη continue à joüer au Roy
de telles picces ,je vois fa Majeft. en refolution, de
e rendre au doublé, quoy qu'il en puiffe arri Ver, &
a dire le vray, je ne comprendi pas quand mefme
l'honneur & la bonne foy n'y feroient pas fi notable-
mentblefiez, a quoy peuvent eftre bonnes ces fi·
nellès quand onalapaix entnainpar des voyesplus
honeftes & plusfeures. Lesrecriminations queiaic
MonideìVit, dece que ièsMaiftres n'ont pasefté
avertisdudeflèin de fa Majeft. d'entrer dans les Pais
Bas,que peudetetnps avantqu'elle fefoit mìfeen
devoir de l'executer, font aujourd'huy bien impro-
pres,& ceque nous Yoyons, quife pafletoos les

m

jours à Ia Ha^fCy juftifie que trop que fa Majeft. 3 fait
prudement (Ten avoir ufe ainfy, & qu'elle ne le pou-
voitautrementiàtis s'cxpoièraux mefmes prejudices

qu'elle eutfoufFert, fiellecu decouverï toiices fes
penfées aux
Efpaignols,

Je ne croispas mefme qu'onreflànieà Mttdrd
autant qu'a la Η λ je le moindre progres des armes du
Roy. Sa Majeft. n'a que de bonnes inteotions, Dieu
lebenira fansdoubte, & l'afliftera, s'ileft contraine
de fouftenir cette guerre ièul : aprestout,onluy
peut faire du mal, mais il (èra mal aifê de luy en don·
ner la Crainte. Mais ce que produira bien toft la paix
eft que les
Bflats declaism aux Efpaignols qu'ils fe
promettent de faire confentir le Roy au* condi-
tions propofèes, &encasquelesdits
SJpaigmlsle
refufent qu'ils joindront leurs Armes aux lìenne»
pour les y torcer, cette voye eft bien plm feure &
iplus promte pour la paix que non pas celle desn·-
gotìations furmentionnéesde
ligHes& d'VnioUt
qui font aulfy peuneceflàires, qu'il eft peu certain
qu'ellesreiiiiìront. Commele Royadonné
Γ^Γϊ
gent des nouvelles Troupes qu'il leve pour fon At-
méed'AlIemaigne, que Monfieur le Princedoibt
commander & que les reaeiiesdefon Armée de
Flandres font diftribuées avec l'augmentation de jo
Compagnieipoitf les vieux corps. Sa Maj. ne peuc

entendre

gen ende Furne .mitfgabecii fiaec 25aIIioufcDappm /
möeöooititt
crtiie fliiifilebm banöieii/enlie&atChar
ie Roy faltefeti 0e|ïecf)t / eirtc fiine Hiaaieflcpt falaen
te oefep&éjëpaenfcöe toeùec oberteUicen / al ùe anìK»
re tonquelteti iite (Ijne 3©apenm befe j^eitocDt gatitim
{j^etiàeit/ £tt iit bit actttul beflooten/ enbe om mmiiet:
lìetìiclitirtse boojbcn fooöe^paenfcöelie^

ììtc toilbcn ccba-cii acH fijnc |Kaje|lcptDet Franche
Comté
allS f)et ï^aCtrjCÖtiomLuxenburgh boo? eeti gè-
Ijeelte banbc imtipiiiingfjeimmitibetjitebQeninljet
b0O?0ainìi?acticul/fairyne |Baje(lept&e incupmin-
de ontfangen in (lebc oft plaetfe ban Det i^ettocD^n
vati ü:u]embui-oij.

ïDat toe ocfepöeiKaieflept in Wen tic inrupminge
üft ban het eec^e glje&eelte bat op fullen b?agen / ofte
banöetbolgöcube/ fal^pangien aenben ïSoningD
ïiefcDtcften tn goebc fo?nie fjaec becloocljenin^ oft bie
banbe l^oninginne ban alle be tectjten becfcljeenen
aenbe ëoningtiine boo? be boot ban ben obecleben
jfeoningf) ban ^pangten/enbe fai b?pb)iHicij toeHaen/
bat alle be plinten enbe potentaten/ bieget toilben
toetv tentoèbecfpbcn aenbe pactpen fullen mogen ge?
bengace <{3uai;antie ban'tgeenepebecban gaetfal
Sielibengeteecftent.

g^atbe Staten cebelöcft gebonbcnBe66en/be6o==
ben göefepbe boo?(icllen enbe offcejs ban füne USafeft
toelcfec fp felbec bcel Oabben gemtbbelt / foo aliS fp toe^
ten/ opöaecoeDebenenbeconfibecatien/ lieloobenbe
ten tocbetfpbcn aen fijne iKajellcpt bat fp bp be
;SpaenfcDe met alle ficacBtÒace «©fficienfuuengöci
fi?upc6cn/ omfjaec Diectoetebjengen/ totbeaenne-
minge baneenebanbettuee altecnatibenbinnenl^et
cpnbebanbe jfföaentbanjiaaect/ bpfjineHaajetlept
boo?ge(lelt; enbefoütegen^ allegoopebejSpaenfcge
ipefufeecben binnen be felbe tijbt te accepteren / b'eene
ofte b'anbece tan be göefepbe alternatiben / met
ofte naebe göefepbe göeexpiceecbetübt/ fooen 6an
épne iBajeflept bp be Staten niet meet göe-ejli=^
meert nocöte geöouben toecbcn/ banben®?ebege=
refufeect te öebben/ maecalleenebegefepbe ^paenfe/
aenben toeltfìe bienbolgenbe alle afTtHentie ban toat
itatnccbefelbefDn/ oftemo^te toefen in öetbecbolg
ban befen (©o?locö / boo? begefepbe ^Staten niet aflee-
«elöcfi fai toecben gerefufiect/ maec be gefepbe ^ta^
ten fullen öaec matöt in competentengetalle boegen
enbe niet minbec tn boet enbe peei:bebolt& / bp bie ban
föttt iKajeffept tettijbt enbe toijlenbat mengöefa
mentliicSbe göefepbe ^paenfcöeöeeft bei^licöt/ be
lianben aenben ©?eebe teflaenj begefepbe ^aten
beloben öiet ober aen ftitte jt^aiejieptbanaengeeni:
ee l^jincen ofte 3^otentaten ban't i^epfemjcB tegöen
ben Koïiingö in fabeur ban ^angien/ en in öet beu
bolgö ban befen <©o?logö ofte bupten't gefepbe Mep
feccpcft ( bie öace ï©apcrien toilben geb?upc6en ) egee^
ue fubfibieban geltte fullen fucnecen/ toanneec be
i$paenfcöe bcn©?ebe opeenebanbe ttoee altecnatt
benöiÉcbobengöefpeitftceect fullen öebben 0öerefH=
feect.

Stliop'teecfïe point ban Portugaei/ gelgcfi fijne
Ifêajéflept toeet bat
be cefolutte tot Madrid toasf göe^
nonten ban te tcacteten met bert üoningö ban
Portu-
gaoi
J^oninoö metöoninoö/oet gcenebpb?acöt Öet
eeiu'ge betfcljil / bat men öeeft te rugge geöouben / be
CQneJufïebanbat accomoöenient booiöet (Ccattaet
tiiffcöctt
Vrànckrijckenbc Portugaeljênbatbefeoffce
aibcEcptiS
aen ben aöefepben ïSomnöö ban ^
öaöbebeöoocentcfijngebaengetoecft/aiiimebebatöet
mittegeloobeniiS/ batbe éSpaenfcöe öetfoubetoi
bn
hicbec beriranbelen / alss op bat om be geabfufleec
be actttulen faï baer bolftomentUjcft gue|lie toefen om
ïie fcljflbe ban ^t CÖJilïcnbom te boen opöouben
/boo2
&c beerbige tonclufie ban een goetaccommobement}
fijne jKajcdcpt falöemop bat point / becgöenoegen
cnbeop bieofficten bie be Staten öem füllen belooben
met alle öratöt
bp be ^paenfcöc te boen/ banboo?te
peen in be ooebetefolutiebiefp ö«ööin genomen ban

g

■ii;';
ϊΐ

-ocr page 360-

en OORLOG.

,667. ertteniJfe à Ia forme prefcrltè pr lê detnier ptojeö:,
^ toHchant la
fufptnfm d'Ermes, il 1'accordera ainfi
qu elle eft fpecifiée dans fon mcmoire. Quant à 1'in-
teritn.Monlieurde
With nousacru peu habiicsde
pgnfcr, que nousle paflerions fans avoir un terme
prefìé, fa Majeftè s'en tient auffl à ccluy du d«rnier de
Mars de cetre Année aux cohditìons que les Efpai-
gnols refufants les Propofitìons portées par le memoi-
recy-jointqueles Eftats prendront lesarraespour
les y forcer, ainfi que le port la premiere propoiition
éììAonGeutdeWith. En verité le Roy n'auroit ja-
mais creu que s'eftant relafchc pour le bien de la paix
atout ce que Monfieuti/iiyiii' avoulu, dontMon-
fmvyìn Bemnfen fut fort coment, lors qu'ìl partir
de la Cour, l'on voye naiftre des Ìncidents tout à fait
iurprennants, apresavoirtiré du Roy fon fecret fur
une affiiirefi importante, &puisle mettreen poche
fans fairerien de cè qui avoit efté promis ; ce n'eft pas
ainfi que les Eftats doivent craitter avec un grand
Roy leur Allié, & qui leur a donné tant de marqués
de fon aiFeftion, & qu'il veut continuer enccre, en
fe contenant des offices, que les Eftats veulent ren-
dre pres des Efpaignols, pour les obliger à traitter de
Roy à Roy, ce qui ne fera pas difficile. Sa Majefté
ayantdesavisde
Madrid que les Efpaignols y font
pottea ; mais en tout cas fa Majeftè fera content des
offices defdits Eftats, fans en venir à une tupture
pout leur Interefl;, Pour la guarantie ; comme fa
Majefté ne fera jamais d'accommodement qu'ella
n'aitdêilèind'entretenirdebonne foy; Elledemeu-
rerad'accord iànsaucuae peine»quetousles Prin-
ces & Potentats qui le vouiont bien &ire, donnsnt
aux Efpaignols leur Guarantie de ce que
Γα Majefté
autafigné, & àelle dece que les Efpaignols auront
figné. Qiiant à ce qui eft dit en fuite du projet que
l'onpropofe un moyen aiTeuré à fa Majefté de par ve-
nir à fa fin, d'autant plus, qu'on fera obiigé, d ufer de
eette maniere d'agir de la part des Eftats pour tirer
dans le mefme deflèyn plufieurs Princes à'AlmaignC}
quiians cela pourroient eftre portez à des refolutions
dangereufes pour eux & pout la fr^eci; fa Majeftè
teraergie le·
Eftats decettebonnevolontèdontla
nwitie luy fuffit, c'eft a dire que les
£/ìats ne
promettent, que pour eux mefmes & le pro-
metcent fans ombrage ni equivoque, Gomme elle eft
preft de le faire de fa part fort clairement& nstte-
inentjfic c'eft làfeulement le veritable moyen de par-
vetïir feurement à la fin commune que l'on s'eft pro-
pofee d'un bon "aocommodement auxconditions,
dotit oti conviandroit enfemble par antìcipation,
^e fa Maj. fe fait fort de bienGouverner les Princes
d'AlIemaigne,iàns que les ίβαμ faflènt de li^es avec
euxfurcepoint. ^anc a l'Artide du proied qui
«tranche les contributJons, a eftè congeu tout a feit
a l'avantage des
Efpaimolt & à la ruïne des troupes
w F
rame, & de forrifier celle des Ennemis ; Car par
lalevéadescontributions&de lieux neutres, nous
n'entretenons pas feulement Pigmèi du Roy, mais
lousctnpefchonsqueles EnnbtaÌsne puiiTent avoìr
aucun quartler pour le maintien de leurs troupes,
ainfiteMaj.voitclairement la partialitè des
Eftati
pop les E fpnignels en une.^àire qui ne les regarde
point, & que les chofes demeurent en l'Eftat, qu'elles
onteftèeftablièstouchantlescoii/ri^etiiMij C'eft un
nouvsaucompulfoire aiTez prcffint pour porier les
à la pai, Qyant auxnegotiationsavec
««PtineesdH'Erapjóre, poiirVeu<iuil ncfe tratte

ePi ^eeriìghjìe hoeck. j %()

pai de liaifbn teële avec eux par des ttaìttez, fa Ìkiaj. lèè^
apres que tout aura eftè arreftè & fignè entre Elle & -
les f/ïiïMnonleulemenrneletrouverapas roàuvaisi
maisjugequii (eratrefutileque lefdite Seig. εβαιί
Communiquent la chofe aux dits Princes pour leur
infpirers'il eft poffible les mefmes fentiments, comi
me eftantlesplusjuftes&le piusfeursmoyensjqu'iis
ont trouvè pour parvenir prom ptement à un bon ac-
com modement. Vos deux dcrnieres depsfches qui
alTèurent Ie Roi des bonnes intentions de M.detyir^j
n'ont pas puaideràfairerelafcherleRbifuitlepoinc
du 'Vermaal&aacceptcr la q^n^ranticdcs Ì'rinces &
Potentats qui iêront
Aiedtamtrs. Si les £ftats apres
cela font autant d'avances poni· nous > que rious fai-
fons pour eux, la Paix fera bientoftfaite, aùtremenC
je cMins ime longue Guerre, & qne tous nos Traittcs
viendronc à tien, Vous fgavez que tout le mondo
ne veut pas la paix, vous tenez la balance, travaillez
donc pour nous le donner & raettez à la raifon les ·
Efjiritsdifficilesdepuisou vous eftez puis qù'onnc
leur demande que ce qu'ils ont propofé eux mefmo.

i©munfóttcbecftop0ei»tttüit ©cec/ öch ïtottiilrjg
fsffeiciiualijiit tool&ambanljct project eii&e υοοίίϊαί
flen / ìite f)p bau alle fianteu ücïticenit / bie bc ^tateit
«eertis fijne Ji^aiefieptijocn / toant Ooetoeifp tjaei: fiif
Öct6m met ijet öeiftfcl Vian ben ©?eeiic/ eii fuHcn top
ons niet mcecin öieftricftenöcbcn; φεΙι&οΜίηοΟ
toeet bat beu l^ecc
Meerman, ambett iKomngljban
Engelandt, llictcnbccft bicectelijcfi ljij0?|ïellctt ccnc
Liguebatt
fijne iKecfïcriSnjctljcmtcsöensi Vranck-
rijck
, tot befenfic bait be iSebcrlmtbiii / fonbec ttoijfi
fd upt bzeefe / bat bü Haaere feer Ijaelï foube Bomen
tecoojmban ben iöomnglj/ ïjpDccftbm
Oracfvan
Molina
Sïmtiaffabeuu ba» spangen óeöebenomfiiltii
te boen / enbe öceft jjem niacijt gegeben bou? be ^ta^
tenteantbjoojben/ öatijacc intentieisi/begDefcpbc
Sigile te maethenfoo ben i^oningban
Engeiandtbij
felbe meningeDeeftalS fp. «©öplionbioojbeeien boo?
befe maniete / bat foo men tonttnaeert ban foobanigj
Hiicftcnte fpeelenaen ben Sfeoninglj/ficnicfi fijn iKaf»
ban refoïutfeban Daec fiilcp bubbelt te betalen / toaet
Set foube mogen te paffe öömen; €nbe om bebjacci
öept te feggen / tcft en ftan niet Debenthen ( toannecc
felbicVeece enbeBetgoet gljeloobenieten toa-cnfooi
meccfteljjcft gBcquetll / toaec toe Oacetooffiept itonbe
goet toefen baer men ben 39?eebe tn fjanben [jabbe / bp
beel ccciijcftei; enbe feecfiecbec toegen. <®e bectoö=
tinge bie mijn j^eec
de Wit boet / ban batfixne
tecs / niet en fijn afjeabbecteeit getoeefl: ban öet booi''
nemen ban fijne iKaielteptbanteftomenin inebetì
lanbt / als toepnicB tijtiS te boocen / bat ficl) be feibe
gelieltöabbetotïjet upttctltcomt'ejcccutecettfijit De·»
bcn!ï-bae0!Sö«eI onbequaem enbe'tgeene topfienbac
aHebagenirtbénHaegepaffeeït/entupg0tnietal!eftc
beel / batföne jEiaie(tcptboo?ficr)tefijcïigebaeni)ccf£
banalfoote fjeftöen geijanbelt/ inibebatOpnietaui
beciS en ftonbe fonbet ficl)
te bertilaren nen bte acljteiv
beelenbiejjpBabbe geleben foo ï)p allefijnegebacBteii
aen
Spangien gabbe ontbccfit.

en Ban felbet niet geloobeii bat men tot Madn<i

nietal!S0oe&eintentien/<©ob faiöem fonbec ttoijffcl
iSegenen enbeaffilia'cn/ foo
Bp gebtoongen iiSbefen
<©o?loi8 alleen té onbecflanben/ icgen.ei alle / men fou^
be rjem fionnen quaet boen / maec öet fai ongematlte»
lijtft fijn ban Bern bjeefc aen te boen j maec't geene bat
ben ©jeebe B'aefl: fai te boojfcBpn brengen / isf/ batbe
iStatenaenöe^paenfcBc becftlacen / ba^e rjaec Delo^
ben ben KoningB op be boo?geficlDc conbitien te fulleit
boen confOTtecen/en in cajs be gefcpbe<§paenfcBe
fuicK
refijfecen / batfe Bare 3Bapcnen bp be fijne fuilen boc^
gewomöa^tebtoingiien/ befetoöfeijï toelbeelfeec^i
<Se ) üecbei:


-ocr page 361-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

33°

ban Ligue ctibc Unie, We alfoo tocpuitlj nooWcDfsjit
alflc toepntcl) fcerficc fp / ϊΐ3φ fuia-n gducöen ;
lijtö öni ï^oiuiigl) «iet (jelt cjigcben fiecft boo? öemeui
toe fCcoiitJejS ïietoclcltc ijpltcljt boo?fyn acgcc m
«©iiptfïanöt/ljie't geen mijn J^m&cn ^jinsiftaette
(ontmanöa-en /
éuöc ïiat üc Ucrileccfiinge ban fijn
gcc in ©lacnUecêu fijn uptgeücelt met öe hecmeecUei
Finge ban
tien Compagnien boo? ijet oube EicDaem.
«Ên hanfijneiKajetlqJtniet bccfiaen/ inöemantece
boo?f5ban fjetlaetlle p?oiect/ caechcnbebe fufpenfie
banbe aBapcnen/ maecljpfal alfo toefïaen aljS )et
boo?gellelttsiin fijne memorie ; a©mineectnïien&ei
ginne mjjn =l|eet
de Wit fjabDe gebacDt top fo gaeuto
niet en toacen ban geöacfjten / bat top't fouben IjeDben
toegeflaen/foniieceen geitelïrattijb; ^ijn USaiefiept
Jjoutïjcm oocftaenbicgcenebanbenlaetfliett iKaect
banbefen^aere/ opconöttie bat be ^aenfetefu-
feecben be boo?geb^agcn boo?|leUe bp öe nebensigacntie
Uìemoiiebatbe Staten be
a©apenen fulten nemen
om iiacc te btoingen j alfoo mebe I)?engtbe eecfle p^a^
pofitiebanmijnl^eccde Wit. gjntoaecDcptben-ini
utngljijabbe noptgljelooft( batfijnbe afgegacn boD?
ben toellïant ban ben ©?«be ban total bat'tgeen
mijn
lieerde Wit Dabbebegeert/ baec b'ï^eecban
Beuningcn feecut gfjecontcntcccttoaiS/ bom Bp ban
Bet ï^of bectcocl! (bat menfoube fien gljebooren toer=
ben t'cenemaeUngcnomen boojbaUen / nae bat Dp ben
iöomnglj Ijetfetceet getcocfeen ïjaööe op eene footm-
po?tante faecftc / enbe baec nae in be facfi lieec6enbe
fonbec pctis te boen banljei geene bat beloofttoass;
J^et en iss alfo niet bat be Staten beDoo?en te tcacteren
met foo een g?oot tonirtgö fiàec giieallieecbe / en bte
iiaec Ijeeft gegcben foo bed teec&enen ban fijne gfjene=
oentDept/ enbteijpnocD toilonöecDouben Bembol=^
boenbe ban bie «©fficien bie be Staten bp be ^paen=
fcöe toillen bctoonen/ om öaec te oMtgeecen om te
tcactecen / ban S^ningïj tot feoningi) / öet toelcb niet
ftoaec toefen fai/alss fijne jnaajefleptöiböenbe abbij=
fen ban Hüabjib / bat be ^paenfcfje baec toe geb?acDt
5ijn j maec in allen gfjebal / ^ijn JiBajefiept iii te bje^
ben met beoffittenban begljefepöedStaten / fonbecte
ftomentotecnfciieurirtgeboojöaecinttcflen boo? be
<Di«acarttic; «©eljjcft
5ijrte|Baje(leptnopt©erb?agö
maec&en fai foo Bp güeen boo?nemen Babbe
't felbe bp
coebeit gelobe teonbetijouben ; i^p fai ootB te b?eben
blpben fon bec eeniglie fozge bat alle be ^?inten en ©o^
tentaten / bie Bet toel toillen boen Bate (iBuacantie acn
be ^paenfcBe geben / ban Bet geene bat ^ijne jjïsajei
(lept fai BebUen geteecBent / en acn öem ban Bet geene
iatbe^paenfcBegeteecfientBcblien/ alsü ingebolgBe
ban 't gene gefcpt ijS in Bet boojtlel (batmen een fee&ec
mibbel foubebebencJten boo? siine USajeflept om tot
3ijn epnbe te gBetaecöen / enbe nocB meec batmen beci
plicBt fai toefen te gBeb?up£Bettbe foobanige maniecc
banageecenbantoegBcnbejêtaten/' om in Bet felbe
boo?ncmen te tcecöeii becfcljepbe ^uptfcBe ®?inten /
bte fonbec bat tot fobamge tefolutten honben geb?acBt
toecben/gebaerïijcB boo? Baec enbe boo? ©?ant(tcijtB.
^ijne jil^atedept bebancht be Staten boo? Bacen goe;
ben toille / 't toelcB Bent gBenoegB aen be Belft tiS / bat
iiS te feggBen : bat be ^Staten niet en beloben aljf boo?

jeca&en tot
: ban een

goetaccoittmobement/ op conbitten alamen gBefa^^
mentlijcB obec een fai Bomen bp anticipatie : ^at ;ijn
inaa/ellept feec toel fai boen goiibemecen bebuptfcBe
gjtnccn s fonbec bat be Staten op bat point eenigBe
Itianesi met Baec maecBen/ aliS tn't3ficttcirt ban't
project bat becontoliiitienaffnijt boo?geb?agBeniii/
t'eenemael tot abantage banbe i§paenfcBc enbe tot be
ruine banbefranfcfie Ccouppesf/ ató mebe oiu bie
ban ben ©jHinhtte (ïewhen; 3©antiipbelicBtingBe
batibe (iontrtlHttienenbe Jeutcale plaetfen «non^
nieten fai Bonnen ftcpgöeneenicB quartiec tot onbec;
Bont ban Bate (Ctoivpesf. illfoofietjijne JHaajeilept
Blaecüjtfi/ be pattiaelBept banbe Staten boo? be
^paenfcBe/ in een faccBe bie op Baec niet en fict/enbe
baec be faechen caetftenbe be contcibutien in itaet tiiBt
ben / gelijcB be felbe optccBt toacen ; ^^at isi een nieui
toeetibetetelBetBobe genoecBfaem macBticBombe
iSpacnfcBe tot ben ©?eebe te b?engen / atö bp jegoi
ttatien met be ^?incen ban't Kepfetcöch/ bp albicn
batfenietenBanbelebanceele becmnteniffe metBaec
bp (Ccactaten ; 5Öne |T5aje|lept nae bat alles tufltBcii
Baec enbe be Staten foube Beöben geaccePeect cube
geteechent getoeefl / en foiibe Bet alleenelijcB niet qua^
lijdt Bcbbengebonben/ maec oo?beeltbat Betfoiüje
toefen feec bo?beclijc& / bat be gefepbe l^eecen Staten
aengefepbe 3^?ittccnBenni|Teban faecBengeben/ om
Baec in te blafen foo't mogelijcfi isS Bet felbe geboden /
als! iijnbe be aibecbefle enbe albecfeecftecfte mibbelen/
bie fp Bebben gebonben / om beecbicljlïjcB te gfieraccj
öentot een goet atcommobement. ötoettoee laetite
<©epefcBeiS/ bie ben ÏJoningB becfcecBeren bmi be
goebe intentieban mijn ï^eec de
Wit, en Beeft niet
Bonnen Belpen/ ban ben 3SomngBteboenafgaenban
BetpointbanPortugaei,enbe aen te nemen be <èiia>
cantiebanbe ^?tncene»ibe ©otentatenbie löebiai
tenciS fouben toefen / foo be i^aten baec naec foo bert
bo?becirtgBe boo? ows boenbe/ alss top boen boo? Baet/
foofalbeJi>?eebe BaejtgBemaecBttoefen; anbiéciïmiji
ttB b?eefe boo?eenen langBen (©0?10£B / enbe bat aite
onfe (Ccactaten fullen Bomen totniet/ gBptoeetbat
al be toecelt ben 39?eebe ïüet en begeert / Bout gB? tie
mtbbelmaet toectfitbanomonss bie tègBeben/eniie
b?cngt tot ceeben be ontoillige geellen altoaer gljpfpt/
betoölmen Baec niet meec en becfoecBt aljï Bet geene
fp felbec Bebben boo?ge(lelt.

. fticùcc «nbe bcel beccbiget tooo? ben i^eetìe / efó tort i ίκφιώβη top niet alfeenlijta Tjet Uan bén ΐ^α^
— JrfcgesneljanïiclJotomgD^ertöomecije iSegortattm nincft/macrtop fullen bdetten/ öat öm ©panDt/

»607

I 1

'1,

Bet toaeracBtige miijbelom fefteriijften te geca
't gemeen epnbe/'t geen meit Beeft boo?ge(ielt
1

^n ^obeittbec toacen becfcBepbe ©fRcieceii tot
25?uffet/bieDaecbien1ïp?efenteêcbetot Bet fo?merett
baneenige nieutoe Regimenten/foo te paect al? te
boet : iEbocB iö baec omtient niet gcBanbelt/ boo? etti
be al eec be cefojmesf albaec gebaen foube wn/ out alis
ban te fien Boe b«l nieutoe bricfiecén nocfi foubengei
cequiceect too?ben ί a^an baec toiectooc&beciciit/tiiie
men boo?taen gecefolbeert foube 30« be ^gpactifiJje
.ïKilitie in be bepooten ^teben te legge/ om Bet platte
=llanbttebecfcöoonen;BetBabbe (eec goet gctoeeH/
bat men bate toetn ben beginne becflaen gabbe foo
fouben foo beeie ïanben enbe Hieben itiet gecuptieett
getoeefl 3ön/bie nu onbeguaem enbe onmogent btf
bonben toiecben / om nae beBoocen tot toellïant ban
't
gemeene be|le petii te iontcibuecen. ©ecfcBepben ^ec
een albaec/Babben obec be bijfticB bupfent gulbensi
iaeclijcjc/ gBebucenbe befen fio?ten <©o?logö beclooi;eit.
<!^ert??eecï^actogB ban Aerfehot fepbeobecbe b?ie
jonbect bupfenbt gulbcnjs bit gfaec te becliefen.|lSett
joo?beaenbat%fin'tminfieraet bat obec eeniecn
(lildant ban toapenen tulTcBen be ttoee l^coonen fow

.· wj -· . M. . s jm.ir.___C.-

abbijfenmelbenbat.be l^oon ©?ancBcij(:B meteen
fpecieuis boo?geben tot ee» accommobement fiöeat
teintlinecenimaccfulcïtoiect baec opgenomen/alii
eenuptflcopfelom pbec in cu^e te
Boubert/eiibe op
geene bigouceufe cefolutien
teboenbencBe/metöpboe=
ginge/ bp albien©?an<iicijcB ecn(l Babbe getoeed/'i
bat ató banbe biffecenten tuflcBen bettoee »i;oone|i
boo? 't aenbangen ban ben (iDo?ÌogB / aen (©npactjjbi*
ge Babben beBoocen gBelïelt te too?ben/baec toe op

^paengienalletttogdijcBebe6bopceaena^^'?tto^
cen/ebocBtehecgecfsf. iSoo fp?acfimentöt. ®?ufriit
Mit alleen be SStffcBop of #?in.tf ban
Straesbergh,'
iitaec ooêB ben igeec ban schoubom,Coufijitba«

Keur Ments, enbe bessfeljis Sifgefanten/ toiecben B^
in't làetlle ban |3obembec bectoatBi;ntaecDoew
fen(iittpt|ten ban bien toacen/ij0( af te nemen uft Bet
bolgenbe bifcouciS / gefcB?eben upt ©acpii ban bOTfe"
bentiflxben <®ctobic. ' . j,

3®antal^eciniïefen töbt tot

eew5

I66X


-ocr page 362-

lêëf^

en O O R L O G. ^Sè'Vèn in Vèertìghfie kecL J J t

Ì667, fliHflitiirt/tirtmfrtfiinirt5öt©o?fïin«*eiJi/«n m^
i»-—ScfieHnfKt0öfP"Pttot (onfecbatte ban lleto^
tónt/atóeert
Uit ban iw 25utSHnÌKfc&e CceptS/fo
fiatilie öe iSifTcfiop te 6ennen eeseben/fiUcji:

hjawitiö tt atöten} ^esgenbe aen een boojnaent iKi^
tSftic/ öat fotone aflïflentte ofte öefïupt/ niet fjet rccBt
müJiicl toaiS / ont &et ïtöch in feecBecBept teöouïien /
ntaa beel ecc öen toeeO/om fultytn eenraeutaen
ftriieflte inbolbecen. ©en Sfee^eC öaööe altijöt bc
rMjotatn be aSoiflen Raebt/betotjl be nieefie ban
©iancitcijtftbja«ntoi)tafaclegen/enbeaIfoogcen0c=
iactonbectoojpen/maec (p/aen ben ïfiOönjicoom/
toatcn onöet btfccctte ban be fecoon ®?ancbtijcB / eit^
Iietoi)ftortt(iaenbaneert ii>o?ioci|/öet (Sfjeatreban
ten ÖïÖöD- ll^^i fouöe öentoyfen Boe na ^ebertanbt
be strmeenanöcc^ paffewn moe|len ais baec ontrent j
ilittécpfecntoföt iSeberianbttoel feionbccen/bocD
alèoiMtbeanbecetSteben niet opgegeten toiecöen/
ttim niocgte bp befen toeflant belibececen / nietöp
Djcltfie men mee|ie te getotnne/ maec Bet nim
|ie te bec^
Itifett {jabije : ban op be langBtoijle 3©eenfcBe of MtP'

niet beclaten itoanneec
beamiiien ιίϊρη bjoonenbe i^tenben opgegeten (bUi
bctoo?0eji/DiJ&benfpaenbe Iftontngö ban ©jancft-
ïijift een macBticB öooft / bie Baeu met bolcft en geibt
fouiicboo?(ien;enbealig gantfcQ <©upt(ïanbtfoHbete
groiiiiegaen/ftonbefiiibeeleec toat pjofitecen. iBen
noöoticccbeboo?gBeBeel5^upt(ïantom aen ben Mo'
jiingljban^jancftcijicli een fcB?tcli aen te/agcn/bic
fllseenljciotBnioeöttBiongB^eec/bat bjepmcö flcB-
te/inaerliebecfoube onbecieggen/alss ban firn P30=
jpoolltoijtfien. €nmoe(l men ftclj oocft niet inbeelbcn/
bat j^jaiit&cgcfi be eet|ïe foube fpjeecften/ capituleren/
of p^opojïtien boen ; maet foo Wanneer Bet gefament'
Ijjthe ïtijcft ficB be jBebiati e onbername/ moefle felfjs
ceit <0efantfcBap aen ben SioningB of o?benen / enbe te
nijelijtft laten boo?b|agen neffengf be mebiatte/toat
boojfariiS^ctiebefelbetcBoopen enbe te bertoacDten

Eöei l|et toare ban beter bat ^paengien eenige
ctfen enbe Eanben minbet Babbe/ en Bier namaelsi
euarantieberfeetfierttoierbt/ alsi bat ter contra^
ttegeljeel€uropainörüg!iblammensetae£fite.,ïï9en
bmiam be Sïeuc 25ranbcnbo?gB ben ^eer ban Bloe-
mendaeiberbjaertssfoubc fcBichen/oni Bet armilïfi
ttura aen te Weben ; maer bat foube befelbe anttoooi*
be tietomen bie anbere«©efanten oocRtoierben gege^
ben.3ae ftettoare recBt abfurb/om een gBelibtte
tehijen/fitBbeöop te laten affnpben/bat fonbe geen
^StanbtboenfpttttanbtenEtcbengeliicfi op te o|Te=
tenjoocftalismen Bein ©o?tlenDutg/ban ttoee een
boojlïeilcn foube tuffen ben bagB ban mojgen ben 6op
te bicliefen/ of bat Bem Bet leben ober ttoee ^aren
y»«Mi«iM,gBefcBoncBenfoubeb)erben/foubeBP ban
beeji ttoee Betlaetfie berfitefen / tn öoope/ baer foube t'
allen ^be pets tuffcBen ftomen bat fufci niet gefcBfei
be : l^tec boo? foube be bitterBept hejüi bootii / boo? be^
fefoeteljoope bes lebeniS berb?pben/alfoo Bet beter
fiDccntetoatBten/totbat ©jancfetjjfft ?5o?gonbien
onberlïtB fiabbe/ ali öeUjcfielijc& baer tegen(tcB te op®
Donecen/inbefottberBoope/berbaentetoerben:a©aer
Mpt te öeflupten toasi bat be <©eetlelijcBe aen ben
wypn/ meer genegen toaren Iteber
proefentibus bonis
mcifire
te gemeten / alis (ïtö opponendo in gebaer te

©aeruptfian men afnemen toattael BPBiec ootfi
ööeojuptften foube / enbe geb?upifet Beeft.

^eecöeriStaetöunbicB man / fepbe/ bat men befe
opimentoeimocBtbeigOelycfeen metbe fletterle ban
«bonmanen. 35euniberfeiöercfte/iaebaft alle
^oere Setten / befcBjeben be «©obbelgrfte (Ìrajfe
wet be onboctbaerbige eeutoigB enbe fonber epnbe.
®e^ocituancnalleen/fu|itneerben/batfulcB!Sfn:eebt
roet aneen met be goetöept enbe barmBerticrti^t
voote ( bie eeutoicB burenbe enbe fpne gcSmfcBap
«o?tbefcB?ebentoo?t)maetooc& tegen fpne eeutoige
ttcötb^bigBept ; bie geene t#btljjc6i enbe epntlöcfte
jonbenfeonbe onepnbelècB eneeutoicBlÖ£6ftra|^/ali
l^allermenfcBen fonbennocfi oniprtbelöciK Boêtoelfp

figu^lijtïi alfoo toerben gejioemt ;toaht Bet fanbt
ber^ee/enbe be (iertwjbeö i^cntelsi/Boe antalljjcft
fp fprt.fp fiin nocBtaniS epntltcft en telbaer in Baer felfjï;
toantntetonepnbeiiltbis alsÌ <0obt) notB ontetbaec
5Bn/batter ban geen p?opo?tte foube 50« tufTcBenbe
.iSonben enbe be ^traffe^

^atop bie felbe manier Bet quaebt/batupt bi
l'ranfcBe ifêonarcBieöniberfele te baeefert fiont / nier
foo eeutoicB en onepnbdiijcft quaet foube (gn.

2Ilbetoerdt/immetiS geBeel Europa/toasi bart
geboclen( gdjjc&T. Livius en alle toijfe ^olitgcfeetl
feggen} bat men moet toefien
/ ne omnium rerum j u®
ac pöteftas ad unom perveniat,
enbc ben i^ntUgB batt
©iancfiriirti in fpne <©eclncatie/ gcgebeit aen ben J^eet
StmbaffabcutBoreelin «©ctober besi giacrsi bjjfticö
te ften in befe mpne ï^i|loEicn op bat Slaer / tons' bam
befelbe opinie.

IBaer béfe iprans - gefinbeboefcbebact itt ecnefirti
gullere {als ^ociniaenfdje opinie ) ben t©upbel fcBtb
berenbe niet foo (toaft al? be anbere Bem bepingeer^
be.

®e Socinianen oocB itttecp?eteecbenbeteyten/ biö
baer fpjeccften ban be eeutoige ftcaf / gBeBeel anbetsf /
ató na ben letter: bat Ijet tooojbt eeutoigB fomtöbtsf
een langen tijbt/fomty&tii een baji bcflupt beteecBe^
nen. 3©ant Bet eeutoicB berbonbt met 2lb?aBam öBe=»
maecltt bup?be niet «l$i tot €B?i(iusi. 5©atBaertoo?m
niet foube fleitben / ban / tot bat Bet bemigtigBt toaiS /
bat fp fenaegben. ^at Bet bup? onuptbliiffelöcft toasf:
bat isij foo lang aliïbe màterie/bfe gBeojant toierbt
bupibe/enbebernteticBttoasi. 25lpcftenbe oocfi bats
teronberfcBepttoajïinbediaffen ralsi bie ban Sodo-
ma ende Gomarra, ban bie ban ^inibe.

<©pbie felbe maniere interpjeteerben be ^eans-»
ge(ïnbebequalen/bie men ban be dftanfcBe pjeb»·
minattetebzeefen Bast-
ali bea©erelt oo?beelbe/bat bie nae|ï aen't bup?
faten/mee(iljeBoo?bentoe teloopen/om be blam te
leflcBenV niet boo? tooB?ben ( ban mebiatte bie beSKo»
ningfclfin be bobenfle '©eclaratie bertoiecp )maec
boo? toercfien. iKaer befe JpranjSgeftttben fepben/ om
bat be naefl aengelegene min ban ben franfcBe [)?anbfr
Babbentebieefen/enbealten quaetlïen gaenbe/batf
fpnocB ban ®ianc6rijc6 Babben goet te bertoacB^.
ten.

®efe ^ciniaenfcBe politijcft /fept/ enbe geleert^
Bept / anbere fepbe berSeertfiept toiert aen aHer|3jtn=»
een i|oben geinflilleert / aljs een aengenaem fenyn /tc^
genbebpeenpegelgcït geloofbe eeutoige Cprannpe/
enbe onberbjae^elycfte ^ranfcBe '©ominiatie. g&s
toaerBept toasf/bat be <i5ec(lelijcRe 3^?elate enïïoomif-
gBelïnbe ©?tncen aen enbe omtrent be ïïBpn febert ee^
nige^laren Babben ficBgBelïen feec berbiongen enbc
benabe^ booj be macfittge ©wteftantfCBe ^agebupi=
rerti enbe iat Spaignen teftoacft toaa om Baer té
BanbtBaben; faege baerom niet ongaern/ bat ®?anc6=i
ràcitbobenbieef/enbebaerom gBeloofben nietbatbe
jpranfcBeBaeroppjinneren / maer beel eer piotegee^
ren fouben tegen be p^oteflanten / bie alreebe fo beel
«©eefleljjcSé goöiecen Bàbbeningeflotfit / enbe ηοφ
meer affetteetben.

'Ï^efe Conflberdtie toai^niet guaet bp be ïïóomfi gieo
finbijmaerbe ©ereenigbe gjobintien enbe atn^e^
lanbt Babben eben bergelgcBe imp^effen/ gelijcit ^o}""
lienburgB boerbe : immerstoonbe geen etnjl.

il&àtbefe ©jobintim aengincfe /bie meenöen gc^
noecBoojfaecS te BebbenBet toercfeaente fien/ omt
baitet €ngelanbt enbe ^uptilanbtaenfàegtien. «δή^
be Cngdanbt facB Bet aen / om Baer ^omeftijceuei
ontiefteniffett; oocft min gBeintereffeert/ ató Beb^
fienbe eerte goebegragBt enbe ^eetegBerts ®mtit'
rijcft; baer neffensS niet ongaemefullenlien/ bat be^
fen^taetboo? be aennaerbetüngB ban be jPt^ànfcBef
toat totert geincommobeert.

befen tijb toais ηοφ niét feecfeer bat let accorti^
mobement met ^pdgnenen 3^o?tugad boltemett
foubeflfiï^anbelt en gfteteecfimt
m l allem toajf W
ri^tbat alle^ ingoeoè termetipm/fultif bat ban

eeniDo

-ocr page 363-

S A Κ ΕΝ van S Τ A ET

h567. eenfacn p?ccifen tijU toante oDec&oinlte toan ïien l^eec
—— ^jmciDonJohanljooi aliSttocÌJ ttirt pojïttbe Sonile
Cöefegfjt toecbcn
/ alDoetoelfomiuiae boojflaben / &at
fÌjrt;^oci30ip0t titìie aenflaenìje mamDt/ offjet öe-
gitt bnn Sianuaciiiö Oetìuaectjs fou&e homen.

«©ejisacqut.öïie Caftel Rodrigo öa&ttó oocö lafi
gegibcn/ïiatalle jiailmein hecltantim ίΰβηίϊΓόΠ'
öe / eelt niaenùt öagte geabanceert / enöe tiaec en οα^
ben boo? ben tijb ban i3?ie iBaenben aen pbec aSuptec
bppjobifteOetaelt foube toojbe ttoaelf/ enbeaeneen
boct - Itoec^t b?te (tupbecsi beiï baegDst boben get
amiminitie ti?ooijt.

|©enOoo?öenocD oantfcB mei/bat ecntge o?&?ei5
ofle ©atenten totecben liptgegcben tot ijet toecben ban
meutoeSegimenten/be toelcfte nocBtanss bp contt^
nuatte ban ben «©o?iocI|tuiTcljen be tbiceiöconen tot
befenfiebec ïanbeu bjel noobtgö toacen / enbebpfortf
beceen a?oot gfjetal boetboltft j €en g?oot <iBene=
caelö pecfoon tot ®?uiTcl / Ijabbe op bat fub/ett gefept;
5iIcfimecc6eecng?ootonberft0Ept tuffcftcn onjï enbe
beiL'anfcl)e;fpiicbenmpen/geben boo?/enbe to)il=
len bp pbec boe» getobcn bat fp ben ©jecbe bcgeecen /
enbe onbcctuffcijm p?epacei'cn öaec feec fletclt ten
«©ojïocö
ί a©P lieöÉrt tee contrarie geeben aen alle öaet
fcDoone iiptdcopfden geen gljeloof/ b?eefcn enbe (lellen
baflbe continuatie ban ben (0o?loc9/fonbec nocö-
tansün'ttoeccft te (lellen't geen baec toe tocepfcijt
toecöt.

^ocBtansi tcotteecbeboenöetgDmitöt bateemge
^opefoubegegeben toojben ban eene bp eenöomjte
bet 3Cfgefanten ban be ttoee OoogPrpbenbe partpen
tot 3ifien / en bat be iSonciu0 ban be ^^ujs/ ceitbereni
be bp ben =öem; - 3©o?{i ban 3feeulcn / upt eenige reben
ongecaebe»! gabbe geoojbeelt/ bat be boojfs bpeen&omi
(iein bte^tabtfoubegefcljteben.

^mtecefatecen be Btèc boo?ge(ielbe beftoaecntfi
fen/öeeftbe SUmbaffabeucban ^paengten ben biep
iien5®ecenil)?i!Saenbe ®?obintien alBin: gefcöjeben
bebolgenbebjtef.

I

Mïn Heerenj )

NAe dat ick achterhaelc hebbe dat eenige perfoo-
nen niet wel onderrecht van de gemeenefaec-
ken, haer befte doen om my ende andere Mini-
fters van de Heer Koning van Hifpangien onfen Mee-
ilerte befchuldigenende kentbaer te maken, </
λ( wf
necb ms felvm ivilUn httpin , oech van ein ander willtngebel"
penwardtti m de Pnvintiettvan Ntdirlant dit βπ Majifiijt

tefii tt befchernun : Waer van de eere van die Minifters
en de myne niet weynich gekrendten wort, fo bevint
ick my verplicht anders te onderrechten de geene die
het miiTchien niet en weten,ende te kennen geevende
de devoiredie wy ghedaen hebben om huipe ende
fecours van defen Staet te verkrygen, ende fai in kor-
verhaleh wat in defefaeckc gepaffecrt is.

Sijn Excellentie den Heer Marquisde Caftel Ro-
drigo heeft my belaft in fy ne brief van den
ιηβιη May,
datickfoude verfoecken aen de Heer Staten, dat zy
foude Licentieren
een duyfent Manaen of tw»,omìn
dienft van den Koning mynen Heer te nemen, waer
op gheantwoordt hebben dat de Conjuncturc Van
tij dt haer eer verobligeerde tot wervinge als totjaf-
danckinge van volck.

Volgens den brief van den twinticbften Mey,heb
ick nieuwe inftantien ghedaen omme
met dUyfeat
Voetknechten te bekome, onder dehantprefenteren-
de het gek voor fulcke wervinge ofte het felve volck
weder te gheven inghevalle van Oorloghe meC 5wi»-

Volgens den brief van den fei tnminticbfltn ,jieb'icfc
verfocht
fes duyfent voetknechten om deaeerfteö in-
val van den Vyant te ftutten.

Vólgens den brief van den derticbfltn, heb ïck ghe-
waerfchouwt, dat ten ware men de Infanterie die de
Marquis gevraecht hadde bequam dat
Oudenaerdi niet
aJleen, rnaeroock degrootftedteden van't Landt yer·
looren gingen j waer op
ίγ geantwoorc hèbbea'dat fy

niet en koften doen fonder cpnfent vanille de Proi
vintien,|vreefende datfy ons verioeck nietcnfuUen
toeftaen voor dat den Pays met Engelapdtgemaeö: ij^
ende om de vreefe die fy hadden voor Sw^p ende den
Biflchop van Mmfitr , die ghedurich volck werfde
volgens hunne ad vyfen, ende verfach alle fyrie Plaet-
fen van vivres en ammunitie van Oorloch.

Volgens den brief van den Juny, gaf ick tö
kennen dat door manquement van voetvolck dea
Vyant de poorten van
tmven ende Mecbclen foude opejj
vinden , en niet tegenftaende de Heeren Staten hua
geexcufeert op de Oorloch van ,ende'tach·.

terdencken dat de Sweden ende den Βίβώορ vm Munm
/?er hun caufeerden.

Volgens den brief van den «^f», hebbe icklatea
weten dat de Enghelfche ons permitteerden volck te
werven, ende ick vei fochtdat den Staet als meer ge-
interefleert zynde als Engelandt om ons te helpen ,
ons fouden laeten toekomen omtrent
àcdrit dnyftnt
manncd.

Volgens den brief van den mgentbUndm, hebbeick
andermael gevraecht om
drie duyfent man.

Volghens den brief van den fiwn m twinticbflenf
Vraeghde ick pofitive antwoorde raeckende het fe-
cours van volck.

Volgens den brief van den ® ji/t;W/» July, hebiclj
op een nieuws gheinfifteert om
drie dttyfint mannen ,
aengefien den Pays met Engelant gemaeöwas, waer
op men geantwoort heeft dat hy eerft moeft geratifi-
ceertweienendegeadjufteertmet Sweden.

Volghens den brief van den een m twinticbflenl\i\y
hebbeick verfocht eene Cathegorique refolutieofte
defen Staet van finne was ons te helpen, maerflelden
daer op uyt pofitivelijck te antwoorden tot dat de ge-
intercipieerde papieren van Tf//»<r foude originelijck
ghefien wefeninde Vergaderingevari de Staten van
Hollandt, ende ondertuflchen, tot verfeeckeringha
van de betalinghe van fecours vraeghdemen in pandt
Brugge, Domme , «n Oeflendt,

Volgens den brief van den fesiutwhticbfttn, hebbè
ick andermael verfocht omtrent de
vier duyfent mm,
men antwoorde wederom , dat men die van Hclknit
daer toe niet en kofte brengen voor en aleer dat den
pays met
JEngelandt gheratiftceerc was, ende dat mea
yets moefte prefenteren van het geene het fecours
koften foude.

_ Volgens den brief van denierfiea Augufti ,,hebick
nieuwe inftantie gedaen om het fecours te bekomen ,
aengefien den Vyant
Oudenaerde vermeeftert hebben-
de naer DiWirmw/rfi marcheerde ; volghens hei: advys
van het belech van
Denderminde heb ick weder aenghe-
houden om fecours, waer op men antwoorde, dat
waertfaecke datmenhun vraegde, »wwi«»««telee-
nen,
eaie fes duyfent voetknechten, hun in handen
ftellende voor onderpant
Ogende, Brugge, Damme, de
Forten van
S.ifabellkende S.Donats dat men on8 leene
foude een Mi7/wfe,en afdancke/»i Regimenten Infan-
terie die onlangs gheworven waren; hebbende dat te
kennen gegeven aen den Heer Marq^uisde CaflelRtdrigtt
antwoorde my , dat die propofitie feer
exorbitant was,
maer de felve geconfulteert hebbende met den Raedc
vap Staten ende andere Minifters, vonden goetio*
dien grooten noodt een Lidt a^e fnyden otn het Lic-
haem te Talveren, foo dàt Hen Heere Marquis my be-
lafte te prefenteren de voorfeydeSteden ( gelijck ick
dedemet memorie van den derden September van
dit tegenwoordige Jaer.

Ende om te betopnëü dat hy met.allc finceriteye
voorgingh, heeft hiér gefonden den 'Heer Baron van
Bergbeyck.) op dat wy t'fatQen fouden een accordt ma-"
ken ende teeckenen het traöaet, ende het traÖaet
foudegheflotenfyn gèWeeft hadden alle de Provintiea
gheconfenteert, eiid'epp dien fel ven tijd heeft defea
Staet in ons handen géftelt een ander projetì ofte voor
flach, wier in eehige nieuwe articulen warep» die ons
noyt Yoór^cflagen hajddeii gheweeft,
en wy niet fyn-·
de glie^thorileéri^ Ï)ih die te accorderen i .hebben wy
goetgttevóndeo (Ιώ Heéievan Prum^s

' " fcpoel


-ocr page 364-

en OORLOG. Sevmen^certighflehoecL 3 JJ

frnden. ommcdiétc communicerenaeniyh Excel-
j-L
Jendc de Heere Marquis dc €φΙ Rodrigé, op dat ky
ons fonde authorifercli die tc accordéren, maet de
moeyelijcke endefwarefieckten van den Héerc Mar-
quis, is oorfaeck gcweeft dathy hem niet en köft fpré-
ken in veel daegenv

In dien ciidt qüanien brieven van Ehgilónt j mec àd-
vyfeh i dat de Engelfche qualijck namen, dat men ful-
ke iniportante plaetfen gelijckOiyiW»,
^rnggt. Dammi
cnde de Forten van S.Dmms ende IfMU [oade ftellen
in de macht van defen Staetj die in meerder perijckel
was als fy lieden, ende dien volghende meer verobli-
ceert door haer eygen intreft de Spaenrche Nederlan-
den te befchermen, ende pretendeerde oock foo veel
ofte meer te hebben om datfy nieten waren in fulc-
ken perijckel als defen Staet.

Defe Confideratie ende dat andere Princen van de
welcke wy affifteniie verfoecken fouden, oock door
die exempel pretenderen andere plaetfen, de welcke
waert by aldien wy toeftonden, fo louden bycans alle
de
Spaenfche Nederlanden in die macht fyn van die
Princea ende Franfchen, ende oock om dat men te-
genwoordich foo nietgeprefleerc en isgelijck wy wa-
ren als ickdeiè prefentatie gedaenhebbe ;
tén anderen
om dat indien felven rijdt den Koninghvan Engelandt
jeratificeert heeft het tradiaet dat geQooten is tuffchen
ïem ende myn Meefter, dat hem verobligeert direc-
telijck
noch indiredtelijck te affifteren de vyanden
van
Spaigiiti, en gelij ck noch gefeyt is, waert iaecken
dit den Koningh van Engelant niet en foude fyn tegen
onsendedefen Staet, datdeHeeren Statenterftont
fouden ruymen
OtfimJe, fonder te reftitueren het gek
dat fy ons fouden leenen, bly vende voorpant van dien
de andere Steden ende plaetfen.

Syn Excellentie de Marquis heeft goet gevonden te
prefenteren in panr voort geit,dat defen Staet aen den
Koningh fou leenen hetLantvan Η'Λβί het befte dat-
ter is inde Provincie van
Vlamdireodiftantie zyndeeen
Eylant door't Schelt omcingelt onder'tgefchut van
Huifi m 't Sas van Gent ; en de Schanfen die dependeren
van defe Steden, fyn licht om cedefeaderen tegen
den inloop der Franfchen.

Ende en foude geen Contraven tie tegen het traftaet
V8D
Guarantieiyn die defen Staet heeft met Vranck-
rijckjfynde gegeven voor pant die defen Staet foude
bcfitten, en dat KrüBC/^jci^geenfints qualijck en cofte
nemen dat defen Staet het defendeerde, ende by al-
dien fy niet te vreeden en waren met dien pant alleen,
dat men haer een achterpant foude geven tot hare ver-
feeckeringhe,enift datfy niec enapwoberendefen
voorflich, dat fy door hare groote wijlheyt eenige an-
dere middelen fouden fuggereren om ons te ailiftere ;
wy hebben verwacht eene Cathegorica antwioorde op
onfe prefentatie, maer tot noch toe en hebben wy
geene konnen krygen, ende eenige Minifters hebben
ons gefecht dat fy geloofde dat defen Staet ons niet en
foude affifteren als men nieten foude accorderen de
Plaetfen die ick hebbe gepreienteert by memorie van
den iiriraSeptember; waer op ick goet hebbe gevon-
den , dat den fieere van B»rj^%citwederom foude naer
Brupigiea om den Heere Marquis te adverteren wat
terpaflèerde indefe Negotiatie j fommighe andere
feggen dat defen Staet te iamen met
Vraac^rijci^de wa-
penen foude aennemen om ons te dwingen de vreede
te maeckèn, endè dit (oude fyn in Gonformiteyt van
dcft Briefen projedldat den Heere de
Litnne gefchre-
ven heeft aen den Heer Ambafladeur d'Eftradesdeü
etSuWra defermaent, omdaerovereen Tradaetté
maecken, directelijck fynde tegen den Koningh my-
ren Meefter ; het is my feerleet ge weeft te vernemen
dat den Heere
diLionni feyt, dat den Koningh niet
en eyfcht als defen Staet hem gheprefenteert

Ende dat den Heere van Beuningea feer content was
vertrocken van het Hof van Krencit^-jVitj om dat den
Koöingh het geaccordeert had de aen defen Staet, fo
«at wy merckcen dat op dien felven tijdt als men hier
o»nd«lde om oos te helpen
defmdmt», dat defen Staec

traflecrcte met Vróntkiijskóm οπΒte dwiógeàidit wy
fouden geven op al het geene hy goetvintonidéiiiifi-
fmtdeerd, fitijjfmit j die hy preténdeerc door dé Doodt
van de Cöningh mynén Meefter, niec teghenftaendè
dat de Heeren Staten wel weten datfe onghefondeert
is i maer ick en wil noch en kan niet gelooved j kén-
nende den cincereil Handel van defen Staec, dat die
waer föiide fyn j inaer dat bet een vont énde treek vaa
de Fi^fche is om ons in mift^ouwen te ftellen i endè
te fcheyden van onfe ghemeene ihtereffen, ende dat
fy oock geptibliceert hebbe» dat wy noch van
énsfel'
vin, nàcbvon ÀndtnwilhngbtbilfenxJjny ende het foudé
myvreemt valletti dat de Héeren Staten nieten foui
de bemercken, dat den Brief van den Heere de Umni
ende het Pwj/S van het gepretendeerde Traftaet, an·
ders niet en is als om haer ende andere Princen irt
flaep te wiegen, op datfy ons niet en fouden affifte-
ren met het fchoon pretext van de Vreede die hy niet
en wilt noch en foeckt, maer alken om al de werelt
wys te maecken en te bedriegen , feggende, dat hy de
Biaat/ijfhet Tradlaetfal maecken met den Koningh
mynen Meefter j want wieifler die niet en weet, dat
hy tegen fyn vftmendi W»tinde Vrede van Pirineeii
Pertugatl heeftgeaffifteertfoo ras als de Vrede gefloten
was,ende daer naergemaeiS: eao ligueoffenfive endé
defenfive met dat Rijck, ick laet de Heeren Confide-
reren j of hy voldaen heeft de
Ligaev/Hi Gmarantüia
den Oorloge mec EngeUnt, of hy gehouden heefc't ac-
coordt van de Vloten
t'famin h i/oegeh, wat moeyten ed
devoyrenhynietghedaenen heeft om een Vrede te
beletten, ende als hy't niet koftedoen , heeft hyleit
gegeven aen fyn Ambaifadeurs dé felve foo lange uyc
te trecken als fy koften ; niet tegenftaende alle de grl-
mafle die fy gedaen hebben om te folliciteren de
Cm-
ilujleo van den Vreede, omalfoo defen Staet wys tê
maken dat hy't mevnde en voorcginck alle
Btmt IPoji

Ick wil hoopen, dat de Heeren kennende den won-
deren handel van de Franfche, en datfy
bitrviunnejt
en bDudiM
, hare gedachten lullen laten gaen om te hel-
pen defenderen de Spaenfche Nederlanden, bidden··
detenlaetftendatzy ghelieven te confidererén naer
hareghewooneiijcke wijsheyt al dat icfein defe brief
haervoorftelle, op dat noch d'eennoch d'anderbe·.
drogen foude mogen worden j hier mede bly ve, &c,

ïSaei6eniie ίκ «0ο|ί-3ΙηϊιίΓφί 3©3»:m ia ^paifi
gfeti te boewn/toajï eetiiclj eefcDil gelueeft. Jim^
öaflaiteui;/ om te tDoeiwnöeii feonttiöÖiSgeiiegeiiti
ijepttotoniterDouWneije ban gocöe co^cefpüttïiemie/
Beeft ïien
twaeifden ^«cemBcc iniJöeöeiKn öetbol»
gentielgeittonael:

LEfoubfigne Ambafladeur d'Effaigm, fatisfkifant JlSictiid*
aux ordres qu'il vient de regevoir du Roy fon ^
Maiftrff, en date du quatorziemedu paflè doit oe βοΛ»,
dire a MclTle» Eftatsdes Provinces Unies, que fa lnWfr|t '
Majeft. ayant faire Une particuliere refleXion fui Ie Comis
memoires que Ie Seig.
Kenrj de K/</«leur Refidenta
M.idrid\\xy auroit dohneau réguard des precautions
quiauroientefte ordonnees touchant l'introdudioa
des
Mmbandifts dt Vlnde Orientale ^oüt eviter celle dé
fes Rfii//»f de
Pmugal, & fur ce que Ie foubfigne Am-
bafladeur auroit remonftre a fa Majeft» iür Ie mefmé
fubjeitj elle auroit efteférvie deluycommenderdé
declarer a L, L. S. S. que Γοη regevroic dans fes Roy·*
autoestouces celles qui pro viendroient des conqueflés
deiiCamfagnh de ces Provinces $ oUdeleuisComp-^*
toirs, en fuitte de ce qui convenu par le Traitte dé
Paixjfansy admettreaucune interpretation, ouex-
plication : L'intention de fa Majeft. eftant qüe Γο0
i'obferve abfolument & fanS aücun changeinenc, ainfl
qu'ellel'a ordonnedans toütSles jiortsdefesRoyad-
mee d'ouL.L.S.S. peuvent införer Ie fincere defii
quefa Majeft. a de niaitìtenir toUt ce qUileUra
promis par lédit Traitte de Paiit &de beneficierlö
Commerce deleurs fabjé(^, quientirerontunno-
tabieavantage, lesautres l^ationsendenieurantsex·^
duet. FaitalaHayelé ui dé Desembre r^ÌTj.


-ocr page 365-

334 S A Κ E Ν . van ..S Τ A E Τ

D€uouïiei;rti)2bectt JimDaflTaiieuubanSpangi?,
bDllioeiiïie acuite öicfjp Ijecft üifiomm
* ' "batt iJêi» =0οηίη0ίι fy» .iBecttec i» öate öcn Meet'
tienöèn .boojleïicivmoctreaoc» aiit nwj» leewntie
^tatert liaitbe JDcmmcIjïJc ^?oWnrieii/öaiftnie
iKajeliept genomcu {jcböeniie eeit paiticultece reflocie
tóe ÖClt ï^eew Hendrick.van Reede I)acc Seft&ent tOt
Madrid ί|ίΐη OsÉft obccgegcbeii / teil aetifieii ban&e
boo? wtBteit bc toelcfte oeo?PO)iiKci-t toaceii caicftcntê
ietnUpWngeban öu €>oll 35nljjfcfieSoopinanfcljap'
pen / omboojtefiomcn/ biebait fijne öebellenban
©o^tugael/enöeop 'tnceue ùatùenonUecgefcfeeben
fJmöalTaiiem: op't felli; fuDject acn fijne Aïïajeflcpt
be«Doom iieeft/ öe toeicfje öienlliglj Oaiiöe geartjt
Öem te commanbecett ban acn ü 3§oogl) .liBogenije te
bectoonen / bat nteii in fijne ©iOJungcijciien foiibe ont^
fangöen alle biegeene bic mocfjtenacnhomen uutbe
contiueflett banbe Conipagmc ban bie ^^obtutien
ofte ban IjaceContpioircn/ ingcbolgeban't gecne isï
bccb?agen öp öet (Ctattaet ban 3®?cebc / foubct toe te
(laen eenige bebiipbinge ofteuptleggtnge/ jijnbe b'in--
tentte ban fijne iKaiejleptbatmen abfoUitelijciienbe
fonbec eenicl) engageutcntfalnaei-ftonien / alfoo alö be
fHbei)ctgOco?bomiee«rjeeft/ tnallebe ^eeftabenen
bait 5ijn iioningDrych/ ban toaec Ijnci; ©oogD iBog:
fionnen bccnemen öe finceue Degeerte bie fijne Jiïèajefl.
ticeft ban te onbcuöoiiben alle Jjet gecne ijaci· bp't gDe-
fepbe (Cractaet ban ©jcebe i^ belooft / cnbe te benefit

Etccen öe Commercie ban Bacce (©nbccbancn / bie een
latabd boojbcd fiiUcn genieten / blpbenbebeanbete
fatten baec ban bupten gijeflooten. «iSDebaeit in ben
Haegebcn i2.3ï>ecembci; 1663.

^Ölagenbe oochtec felbertijbt obecDft (Ccanfpojt
öe»;
Contrebanden na Portugael.

ttlat

«el

ftön Τ Efoubiìgné Ambaffàdeur avoitfer-

_atBte JL/ memenc efperè l'encier, & inviolable accom-
feiibin ' pliiTement du placarc que Meflieurs les Eftats
tKS^n"* Provinces Unies aiiroientfait publier

tn na" fiir les plaitites, qu'il leur auroit porte par coniman-
^önent expres du Royfon Maiftre, afin d'empe-
* fcherie tranfport des marchandifes, & dcnréesde
Cfinirebande au Royaume Rebelle de Tonugat ttn
fuitte de ce qui eft fi [olemnellemertt ftipulé à ce ra-
gatd parie Traitté de Marine parlequel placarc
L. L. S. S · auroient ordonné que touts les Capitaines,
& Meflieurs do Navires, & les marchands fe de-
vroient regler precifement, felon la teneur dudit
Traitté ( fans y contrevenir en aucune fa^on ) &
cncharge deplus aux Colleges refpeóUfs de leurs
Ad.
mirautex.
de pouvoir & r^medier à eet abus par tou.
tesfortes demoyens, n'accordenc non feüiemcnt
mcmsTaJfeports^om femblablesDenréesde Con
tr e bande difimécs
aux Havres dudit Royaume de
Pertugili, mais defFendant de plus aux Capitaines des
leurs VaiiTeaux de Convoy de laiflèr paiTer,&c entrer
dans lefdits HavreS ceux des Marchands, quien
ièroient chargez & mefme de permettre qu'ils fe-
roient vifites par ceux de Guerre, ou des
Armatenrs
defaMajeft. qui les rencontreroientenpleine mer,
& que les Ccntraventetirs feroientchaftiez ; mals
cependant ayantdonné ordrele
6. du courant au
Seig.
Richard Conful de fa Majefl:. en Arnflerdam de
remontrer au Colhge de l'Admirauté, que
Simon &
Loptys 'KpdriiHeid:Sauz.ii Pormtais
auroient chargé
milie Bartls diPoffdre dans Ie Navire notnmè l'Evtf-
15«,qu'ils envoyoient àZ/iii^a»»e, lefquels ils avoient
couvert de planches , afin que 1'on ne les trou-
Vaft pas fi facilement, & de demandcr qu'ils feroient
arreftés, &confifquez, SclesditsPortugaischaftiez
comme contraventeurs du Traitté en conformité du
Placart de L.L.S.S.toutei fcsplaintcs > Scfesde-

Voirsfa'onteu aucun efFetìfous pretexte qu'Hn'y
avoit pas des preuves fuffifantes que ledit Navire
feroitfrëttèpour
Lubonne, quoy qu'j'l cóntoit que
d'autres marchands y avoient chargé de l'tAvoint
pour là mefme Ville, & que mefme 1'on auroit allèii*
ré quelque partie de la charge a
fix pour cent Sc affi,
ctié des bi Iets imprimés ( comme 1'on Ie faitotdi'
nairemonr ) qui contenoient que ledit Vaidèau allolt
à
Ltsbonne, maïs au lieu de faire'defcharger, & con.
fifquerces munitions, ainfi que lajuftice Ie tequiroit,
apres beaucoup d'oppofitions 8c de difficultez
meücspourgaignerdutemps, onena donne ordre
au Capitaine dudit ì^av'iTetnomméAbrahamKrpj-
fen pourfortirdu Tellel, fans attendre Ie Convoy.
L, L, S. S. peuvent bienconfidererquefa Majeit.
ne pourta point diffirauler cette procedure, Ia
connivence erop evidente, que l· on a en ces Provii».
ces, pour femblables exces, & concraventions au
grand prejudicedefon Royal fervice, les Rebelles
de Portugal ertane continuellemenc fecourus, &
ailifté de tout ce qu'ils ont befoing, Ce qui oblige
Ie (òuifigné Ambaflàdeur de prie r,&requcrir tres-
inflamment L, L. S. S. ace qu'elles facent chafliat
lefdfrs
Simon & Lonys de Soufa refidents à Amfierdam
& le Capitaine ou Maiftre de ce Navire, comme in-
fraileurs du Traittc de Marine, & empeicher par
une demonftration exemplaire, que l'on ne com-
mette plus à l'avenir des excésde cette nature, qui
donnent occafions aux pleintes, que L. L. S. S» font
fouvent du mauvais traittement que Ics VaiiTeaux de
ces regoivent. Fait à la Haye le 12. deDecembre
1663,

D<!inonbccftDjebcii 5lmba(fabeurban i^pangtcn
Babbe baltelijcft gcDoopt op be geDeele enbe onge^
ffrienbebolb?enginge ban {jet placcaci bat mijn
JUoccen be ^taten Cienccaelbcc ©eceentgbe
tieniiabben bocn publiceren op be ftlacBten/bie lji>
ljaeL-f)abbetocgOeb?acDt/ öoo?ei:p?csi bebelbattbcit
iiomngDfijn iKecflec/ tenepnbe ommete bclettm
Set bccboecen ban be JSoopmanfcgappcn / enbc ©a^
een ban Contcebanbe nae'tcebeUtgDe ïioningMcli
ban ^ojtiigael/ingebolge ban't gecne foo folemnelijtii

geflipuleect ten inftcBte banfiet Contract ban
cine / bp toelcli ©laccact öaer .fiföog. Dabben gljC'
o?bonneect/bat alle be Capitcpnen/JI-^eeren ban ^cljc
pen cnbe Cooplupben/ Oaer nae ben «löoubt ban't ge--
fcpöe ®cactaetp?ecifelijt6foubenI)ebben tetegulccctt
(fonba· tegen tegaentneenigec mameren )eitbei)!>i
benbten gelali aenbecefpectibe CollegtenbanBaere
3fibmiralitepten ban te boo?ricrt enbe cemebieccn in
bat abupssbp alle toegeitenbe nubbelenmettoefiacii''
beallcenelücö eenige §9affepoo?ten/ boo?Wccgelpc
3©arenban Contcebtinbe gebefltneertnaebe^abci
ncn ban't gcfcpbe i^oningDrijcft ban ^o?tiigael/ma£c
becbtebenbe nocfjmeer aen be Capttepnen ban Dacce
^cljeepen ban Conbop ban bte telaten paffecen/ enbe
in f 'oopen in be gefepbe Babcnen bie ban be Cooplie^^
ben. c toelcfte gelaben
5ijn / alii mebe toe te ^acn batfe
fitlleu toecben g&ebffiteect ban bie ban <©o?lo08c ofte
3ficmateiir0 banfijne .ïKajeflept/biebefclbe in bolle
^ee mocQten rencontreren / enbe bat be (©bertrcbecsi
foiiben toerben ge|iraft;maerüebbertbeonbertu|Tcl)Crt
o?b?e gcgeben acn
Sr. Richard Conful ban fijne iKoj.
tot «mUerbam ban te bectoonen aen't Collcgictcc
5CbmtcaIttcpt bat
Symon enbc Louys Rodrigo de
Soura,^o?tugeefcn oclabenijabben/ bupfenttonitCi
luniiföniptinöet ^cljipgcnaemt ben25t|Tc0ot)lJ«
toelcft fp fonben nacc
Liibon, be todcRe fp met plaitC'
Iten bcbccfitöabben/ op bat men bic foo ItcBteltjcfi niet
en fonben binbcn / enbc te becfoeciten bat bfe mocDte»
toer ben gearrefieert enbe geconfifguecct / alii mebe bc
gefepbe ©ojtHgee^fgeflraft:/ gelijcBbbertrebersibw


-ocr page 366-

ίΙΓ^η flèüöeh geftatit eenicD effect / onöct't öeci el Dat
fnSSV&öVuffifante betogfett/ ijatöetaöefepöe
Kö Miiifl'oiitoa.tf l>eb?ac!)t Ooe toelijet tileecfe
Sorte iffooplupïienDet met fiabec Ijebben gelaben
Kftlbc ^taùi/ enbe öat men felbe BöeafTuceect
ftabbc eentcuaeiieelte banöe laeömge tot feis pee cent
rtùc aeiiecffagert geti?uc&te büüetten ( gdntS men
m^ltjcli iïoct ) m Dielöen / bat Ijet {je^ije ^cljt.
MC L il bon gmc6/maec in plaetfe bat men fciuöe boen
eüriaöcn cnöe tonfifquecen bic aimmunitie / alfoo ais

itoiiwc ettöe ötfficiuteptcn booi0yeb?acljt om tijqt te
toinneH /oil^e gcgeben aen ben €apttepn ban't boo?f3

AriliPOÖèneintt Abraham Crynflen, om Upt Bet
Mitelte loopenfottbecDetconboptetoacSten. ©aec
Mjjrtfi jjiaogcnbe fionnen toelconfïbeceten/ bat fijne
® aiclicpt met en ftan berftoijgen befe pjocebupcen en
öcftalte DIijcfedijcfteooglHpclimge/ btemen Deeftin
fiaece è?obintien boo? biecgelijciie moetbnl enbe obec
ffclimalie / tot gcoot naebeel ban fijn feoningBlgcBen
inmft/fijniie be rebellen ban ©o?tugael göebtincöl9c&
oiiiicciicunt enlicgeaffiltecct/ banalïjet geen fp ban
noo&e iieöDen / Ijet geen ben onbecfcIj?eben SCmbaflTa-
öcurlJciplicDt ban öSi^o. il^og.feec miiantelijcfete
fttijbeii/ entte te becfoecBen ten epnbe befdbe boen
(feaffcn öe gcfcpïte S imon ende Louys de Soufa, tDOO?
nm&c tot ^mfterdam, enbe bert Capttepn enbe Haeef-
m ban öat ^cljip / alis inb^eecBecji ban öet Ccactaet
ban jiSacine/en te beletten boo? eene eïemplaice bec-
tooniiigc / tiat men m toeBomenbe niet meec en fat ge^^
ijoogen niocttoillenbanfoobanige natupce/bieocca^
(iebanfilacijtcn gebenbatljaec ï|o. ïBog. beeltijbtii
Doen ban Ijetquaet (SEcactement batbe fcfleepenban
Ijacre iD^obÉnrien gOenooten. <!5ebaen in ben Haege
tot 12. g^ecembec 1663.

®>c25tffci|op ban Straesborg toaji ötec in be maent
);an ^ccembec / gelogeect in 't i^upiü ban be ejctcao?-
SinacuiSllmbafTabeucsi/bo^ op ^n epgen hoflen/
^teltltcljfllötecfeec ^jincelijcB/Bebbenbe een trapn
liaitbeel€Ìtellieben/^ie$Ì/Ea^epen; {atenbe fic^
Dbeintaelriibtopbtai$tenboo?eenconfert ban confi-
fjKicnijc (SrompettetsS j enbe met to^niilj minbec
0!jebolri)quamho?t!Sbaec naerfjjn ï^eec i^tóec/
ìim25iffc{)opban Metz, g^itmoefle aen be «löcceftt?»
mceröe eiitie anbece CbangelifcDe Jttectfienbienaerii
b?cenibtboo?Bomeni öieal e Douben d'ifoftimie ofte
fldjjföïjciJtjbolgeniS betegel Ommanmryms mttm
unfic. ginbecbaet toafl toat/bat nopt/gebupcenbe
iicesi öepublique /toaiï gljeftöietjoffebect bat ben
t» ®i(Tcf)opban Uytrecht,ertalle nieutoe 55i|Tcöoppen
•^«'ban ï^aerlem/ban Middelborg,bart Leeuwaerden
cni){ Groeninge bjawn bjecö gebaen/ nopt toaren giet
ofjcftcnfoaïiane ^jelaten enbepacaben/opentlijcS /bes
bent/ enbegeabboueectj öfec toaren toelfebectbe ©?e=·
ìieìie<ect5biffc8opbàn ïieulm/enbe ©ifTcIjop ban
Munfter getoeefl onbefient. jHaer bit toaö altartiS wie

©ifcipulen banben ^eeceGhrifti;ia niet met 8et lebett
ban
Chrifto felfs/bie göettomeiiS in een armen fcDijn/
ofgelöcfi
D, Lutherus feptineenacmecgeflalt;maec
baer tegen bjo?t grfegpt / bat ben i^eereCOjiflusf enbé
fön apoflelenleefbenm een tijt ban micaculen; Wé
geentoerdbriöcöemaciitnod) mftibelen ban noobert
öabben / nocö totlben gïjebjupcBm. jKaer febeet bieit
tgbt ( irtfonbecfieptbehnW be <!£bangelif<®e fuftinecett
bat be miraculen Rebben ggecefTeett (0eeft be Cfuifle'
lÖcBefiercSoocfttöbelöcBeenbe menfriöeüjcite imbbe^
lengeb?upc6t.€nbenoc8 öebenbaetöe be^bangelts
fφe ^?ebicanten niet alleen app?oÖeeren be toapenen/
maec bibben ooc6 baer boo?/en feer bieriglijcfi/ gelijcil
meninbenleflen«©o?lotöfoo ötecaljS in €ngelanbt
fieeft göefien / fioetoel geen ban bepbe partien onbepl,·
baerlDcit can berfcecfiert jijn / toie recfit Dabben ^n be
eenboubige fiecfjte «©oopSgcftnbei fjoctoelbe toapenen
en be(©berigf)eptberfiïepcni)e/enbe baer in toillenhe
boigen öet oube €bangelifcU enbe 3Cpoftolifc0 leben )
baben boo? 't fucces ban be toapenen ban Daer (©be^ ©ffi
rig^ept. conr^

'©eïuruii ofte oberbaet ijS te mifp^ijfen in aiïe
foo?tert ban menfcljen/ infonberDeptin be «©eefielijtiEie/
enbe baeromfp bit niet gefept tot berfcljooningeban
bie ban befe ®?claten, «finbe 't is beöent bat be groote
fcDeuringen Sec 3®albenfen / ofPaipim d, lugium on;
trentjtietelpïefecuium;eniiein Det bijftienben fecu-
lum bp onfe tpben inberbaet gDefpiooten jijn boo?
bien oberbaet ao^er ober Ërarmiis fegt : bat b' eerfte
bet SIpofïelen aleec logeetbe «/>«<< Simonem Cerhrum,

enbebatnutrinmn^nm PMtia vix fufficeriM rmfimdó

eptiSumjjhri, 9ΐ11β cenbouWge Eiebenbatatmeeerft
leben bet ^poflelen/b^gelijtBenbe met get tegen^
tooo?bige itoomfcDe / binben Öaer ge-ergert mbe
pjacgt enbe oberbaet.

IBaet toat falmén feggrn i toitmen be I^erc6e toe«
berom fidlen onber be tpben bet berbol^nggenl
toatfal't banfijni <6obt be ï|eete in
'toubeTefta-
ment
geeft ttt't boutoen ban fünmdie alle bebentft^
lijcbe ornamenten aen beJ^ercB enbe pjerogatiben aett
bej^cB#cEieperfoonena^bebolen/enbe Cg^ifhiiet
eeef%etntetbarboben.(lEnbe be anbete Cbangelifïlie
8ebenbaecöSfelf)ï/<mp?obeeten befanatöcfie manier
reban boen banbe USàmifteni bie Quanfupjif ggeÜicB
be SCpoflelen ( leeten/ enbe gaer tübdüjcïi jpanbttoercit
boen.€nbegoetoeIbeanbere-0een ftoaetiggeptmaec^
genbanbenaiutaet/biefpbienen/telebert/jae Ma^
gen enbe bideren genoeg bat menfe foo foberenbe ar«
mel{)cBgageettuptber{^et^e oberblo^e Mttt^
fieli)cBe mtbbelen / bie ban outsi baer toe gegeben toa«
cet9lttben3atetai®ti£98flbbe een 5^ebitani tof
ïipben( foo «ioolöaejïbefcliiöfr) niet meet àlsi b?ii
"lonbettgulbeesiiïaetó/enbebettiggmben totöupjj:»
JHP?· 91« be iSteben ifl / naet abbenant be tegentoooi^
bigeliojtdicBöept/becbetert.j©aecoi)be 33o?penifi
boo?gaenss nocfj ontrent böfDonbeit gulbenjï. ®oi

en O OR L O Se'Ven en'veerHghfle hoecL 335

iÊ.cacmt'ia confiï?mtt^tbait öet ©laccaetban enöefanfacetnöetoicdtquamntctfeec tìaecten met
tói-i^l^aO iKog. alle toeUBe 6laiï|tm «ιώβ öebotcen öetjgtongdtfcö eenbouöiiö lehm ban öe ICpoflelen ««

i»MM.€ni)mbetoaerBeptteffeggen/foo gtootenfìaet bienepnbefiill^fiellenBetbolgenöe Beb^iSi


Biwp dat het een Predicant metfijn Huys-Vrov, alleen, niet mozetijck en is
dertguldens eerlijck televen^ want hy nootfaeckelijck des ïaers dit 'üolz
S^W doenheeft, ^

Aen twee vierendeel Bottr toet den Impoft

Bfli, AcnKrfex,fookoeye,viritte,gtoene£betmelcKeenW^^ ---

«orlati Aen een vierendeel van een Oi, en een half Farck,en > Yier bouten a twee gulden,acht hoendeten
a vijftien ftuyvers, tien paet Duyven a viet fbyvets het paer, dri· cn dertich pont Hutfpot

Aen verfche en ^efoute Fis, Haringh, Stockvis -—

Aen vijf en twintich pont Rijs, Haver en öoft  ■■'-ι n -1-

Aen£npi(iBen5eoMiw,foogtoenalsdtoogh ■ -■ ■ »·'■' ik—a—

«η W^rwow.i^a/jiM en allerïey Wortelen en K00I —- . -

fttSchcpci'Boeckwe^temeel --- ■ r „ .

^tynnuchpontr<iwwMÌ —-- , n. ι·ι.ιι·

tjfhon·^
i? vaft

AEnBroot

Mfiiii AetitWi»P

36— d
48-- Ö
4- <S

jo— «
lo— α
f-iö
4— ο

«—lo

Αηή

^füa

«Wlf-
Btni

-ocr page 367-

>0^ O

336 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i<67. etideander Freuyt —

—— TweehondercE/ii-ina twee gulden 'thondert
Aen allerley
Melck^ en Hoom

4- O
le— β

O

3— O

a—10

2—10
2-10

O

30- O

40- 0

10- O
12— 0
O

7— O
2— O
2— O
12- 0

2— 0

O

1— 0

ÏÓ— 0
Io— 0
ay- 0

10— O

Teper, Gember, Nagelen, Foely, en ander kruyt;

%i4)cker en Sjroep -;--—

Aen alIerJey Salade

Een halve Sack Sout, met Import ende t' huys brengen
-- -- -

O/re van Oiyven

Acht half vaten Bier met impoft ende t' huys brengen -

Hondert entwintich manden Turf met het opdoen fcven en twintich gulden,ende dettien

gulden aen Hout, tefamen-- ■ ■· ' ■■

Een half Aem Franfche Wij» ,met den irapoft en t' huys brengeni -

Aen licht, fookacriïen als Lampen ........- --—

Moftaert en Swavelftock ■ —-------——

Secp - -- ---

Stijfrïl ---— —-

Potten ende allerleye aerdewerck - ——— ——

Aende Wafteren Schoonmaackfter metdeKoft - ...,.,.,,,—

Feylen , Befemen, Boenders, Kalck, Swarfel, Schiilpfant ende Bickfteen -

Tot onderhout van Huyfraet ioo yfer, koper, tih, Bedden, ende Deeckens ■

Aon Briefloon----■ ■

Aen Reyfgelt --—— ——

Aen Doder, Apoteker, Barbier, met Scheeren, Laeten ende Drancken
Aen Boecken, Papier, Pennen, Intì ende Courant

Aen den Armen tien guldens laers, 't is ruym een halve ftuy verxjaeghs, de Vrouw en mach
deDiaconen niet laten voor bygaen,al(öo de man alle Predicatien de Gemeente totmil-
daedicheyt vermaent, foo moet fy een goet voorganghfter wefen, oftedaer foude van dc
Diaconea opge Iet worden, die mochten hem dan van gierichey t befchuldigen, Λ volgens
dien voer een afgoden dienaerfchelden «—.

421— 0

Somma

53ctt atpoltcl ©aulusS fcpt/ tóe Den 3llltacc iitent tóe
niocteu af Icben/Sm acbcpbet ti fpn Ι,οοη toaectórti /
tttiic men moet öen ©ffcBe/tóe öojfcijet/ben mont
niet toebitiüen / toaecom en l»o?(ïct men onfe <0ee(iei
Iijtftcacbepüetsi/iiteai!ï3®acöteEsi obec onfe Stelen
öBefleltjön niet met een eeclöcfi SSalarfi/op iatfc
mogen / g^ücK taan paec becep^ i»o;tit/<0a^b2p 3911/
omBpöeltetien eerlijcfi te berfcDiinen/ men 6eBW
tegöeöencfeenbatiSamueleenett Spïien wil ^«tB

I Sam. 28 -14.


WyfitlUn de Klederen flellenmet haer tosbeboorterti en dffelve wat partkulariferen.

De man alle twee [aren een Kleet, dat koft vcertich guldens jaerlijcx
Om de tien |aer een Mantelvan feftigh guldens 'slaers ■

Om de tien Jaer een Tabbert van veertich guldens, 'sjaecs ——
Om de vier Jaer een Hemtrock van achtguldeo, 's Jaers ——

Aen fomcr en winter Handichoenen --—-

20— 0
tf- 0
4-0
β— O
I— O
8-0

7- 0

3- 0

4- 0
3—β

8- O

tf-e

0

a— O

Jaerlijcx aen fchoenen ende muylen voor haer beyden —
Aen boven ende ojider Kouflèn voor haer beyden .
ToteenHoet'sJaers

De Vrouw om de tien laer een Huyck van veertigh gulden, laerlicks
Alle twintigh laren ee« Vlieger van fefiigh guldens, laerlicks
Alle drie laer een Rock vah vier en twintigh gulden, laerlicks
Alle drie laer een lackjen van achtien guldens, laerlicks —

Alle drie laer een Borft met mouwen van twaeJf guldens, laerlicks
ABc drie laer een Borftrock van fes guldens laerlicks —«

SomtiM

ΓIV" .

80— 0

i^ief tiS noclj niet hotü Lint in ïie 25?oert enöe Veters in l>e jgtfjoenen / Meffen, Kannen, Kranen, Kam-
men , εη beel tóngen tóemen altejsi niet ban debenc&en / bujji giec boo; memoTts :

' - Foor het Linden laerlicks.

Voor Man en Vrouw yder een Hemt

Een paer Slaeplaeckens —. —

Voor hals Neufdoecken en Beffen --

VoorNeufdoeckenindcfack — — —.

9

8-Ρ
w—
O

' TWetf

-

-ocr page 368-

en © O R L O

Twee Servetten

Peeckhnptn

i^inniCÌaHalfdtecken_ —

Ultekfmerm ·

lindmi^oeck. -

^aijcsentamsjyCutfrn —

337

4— O ism

O

. z·— «

3— O

i— 9

β— 6

-Q^ 8

t— O

42»—IÒ

80— o

547^ 4

Somma -

«itii3iboo?tSÌa«0ewì)in0en /Weom 6o?tBept hw
ticnDba0e|ïa0«t'3®ÊCtit in beijencltert acöeüeit/aliS
ien®?eöicanttttetfijtt3|iipnj?oualieeit (otocd noaiiti

fact&eljjcftbaniiamöeeft/als ÖteclwUen sedeltii/

ïmiMiornmevtijatïite moeten mm/Ui Bela|t jijn
««bdiiiniiecm/enïie auöcciS geen miööelm ban
iiacrfclffienSebDen.

beiliteïien ban te l^utoeliicfi ett't eeBfeöen öec

Deeft/ fijn nieccHte&enen ban iien 3llntfc(i?i(t / fo geeft
men in b^eticften/af öitniet meïie gêfjooit tot öen
folitpe3lnticB?i1l/iiaec ban D. Lucherus fc0?jjft
(ftet op öet Slaeu ö?ie en feUfcD) toant geen onUecijout
te gettcnomeen©?oute onbecfiouben/ist inbtcecte-
©ί&'ί fötitoelijcli becbieöen / en geen oniiecöout te
oebcn aö ban ©ITe en ©acc6ertjS bleefcB teeeten/i0
in-
iiircctelijcft becbieben anbece beltcatec fljpfen öie oDoii
Ogcfcùapenfteeft; een feecïiecgeefiicD^ietiicantfepi
ÌB / tcö D«i een a©ijnbeclatec getoojben t te {jennen
gibentie / bat f)P öoo? be &ojieUJcBöcpt ( enbe beelöept
ban fijn fitabem» geen mibbelfjabt om toönte ö^itic-
tol.6eltjcfenube oEbangelifcge <iEö?i(lenenlatcfjeit
metöefeconfequentte/ alfoolatcöeitïie anbece/in beel
crootei; öijetal ( enbe febett fobeel eewbjen ) met be con^
fcqumtien bie be <£bengelifcge ttecben upt bei-gdiit&e
®i5ctcn ifanatijcii aen alle hanten. toaecSepttsi/
batbeteccfte moet aKentijalben gecegeect too?ben/
cnbc bjitt geuegeect ©olitöti&elöcfi/ eben fo toel alss Bet
ïtaüötljiips. SInfonbecBept onbeE be «©ecefbimeecbe /
flitoaet: be j5olitijcBett alleiS Bpböen onbec Daeu getrof=
fcn : aifoo ootft batfe Bet cecBt Beböen / enbe gebjupc^
ficn/aitffptotllen/om ttoee upt be H^agttïcaet te
8oubm in alle ConfiHociett / om toe te fienbattec niet
totnabed ban'tpolitöifi gebaen en1i>o?be. ^önbe
fllleJuraEpifcopaiia getogen aenbe hjeieltliit&e iïe=
gceting/jijnbeoocft in befe ®?obintten Bet Confifto?
ricof ï^eccHenraet gecompofeert bo«? een meeicbec ge^
tfllbanïaique (©ubeclingen en ;®{acotten. gin be
©altjiiSeengeBeel ïteccfiencaet ban Eaiflue/ mee(i
Kecötfgeleecbe enbe alle ©olitttiuen; be €ngelf£Be Bie-
rancBteDeeftbaeein meec gebigileectialtoaecfe batt
geen Eaigiie (©ubeclingen of ^&iaconen en toeten en
Deolien oacfi nocB DeBouben Bet tetBt ban te compare^
m in't f aciament. '<€ bjelcfifjjn fbttbement Beeft op
« iaectteiijitie goebecen bie be ©ewfte baet notB obe^
ntlj Beeft/enbe om Bet inteceji ban ben t^etcftelBc-
nen^tact en ittibhelen in acBt te nemen ; toant alfo
SRwe^taetfcBe'öecgabecing göeBanbelt toojt Bet
w^aKiibarialleangefetenen enbe 0aec goebecen,·
«nöatbaec'ntet aiton Boogec ^tantss-pecfoonen /
be aiiftètii/ ?0io?geci enbe €pgen- ge- ecfbe
Ofte pbemeit cej^efentecen: fo Beeft Bet alle ceben ban
®^i«it/batbaec ootö compacecen bie te ï^ecfie^
WBe tt^jefeiiterert / niet alleen aengaenbe öe ï^eccfici
^taet( baec immecss fo beel aengelege ijS) maec
TOCfi belangenbe Baec jfeercBelijcBe goebecen. €nbe ttft
mene met bat Btec eertig cecBtfinnicB ^?ebicant i.ö bie
wtoocfi niet/in Baec /foubc tiUitö oojbeelen. €η
WbijMibtfcBeïïijcaen too?t fultF ootft alfoo notB
gqj?acttfeert. Hacc onbec be ïloomfcBgefïnbe
i$ bàrt
ùe eecfle tpben of ( naec bat be pecfecutien in be öecbe
en biecbe eeutoe opBielben ) enbe nocB / ftilcjc gBepjac-
tifeect/oocö met p?ecogatibe enbe ojecebentie boo?
beXaiQuen.

©nbectufftBenbeBenicftbatBaec obfleect bentejet
rtgisdpminanmrvosaatem mnfiimtiÏt fp fullett f^geil
batCBiiftujSfpiatfe banbe becbjutHten ^taet inbe
todcftefp boen toaceit.€nbe alfoo BP nocBtansf Baec
ftBtc&tenom't€bangeliumte planten onbec befêcpi
benen/enbe be 3ipoilel ^auluiS ficö felf noemt een
aipp!Ïelbeci^epbenen/foomoe|lbotgen bat foo toet
bei^oningenenbe^^incentoacenombebeect te tooj<
ben / aljs ben gemeenen man ; gefleele ïïücften belteect
toojbenbe / toasi niet gefept bat alle ebecicBept of be«
penbentie enbe fuDojbidantie foube too?ben afgefcuaft/
funbe fanatijclt battet be .fiHennifien baec toe allejS
toillentcec&en.«!EnbetoatCB?ifïuii gefept Beeft ban
benebericOept/ijsmet gef^t/batalle menfcljen'tfp
«©eeflelijtU / 'tfp a^eteltlijcli / foube egael 3ίΙη / οΐβ^
lijch Bet beLë\reiiersin€ngelant/naec bat ben Co»
iiingB toecBtoajStoilben bec|iaen/maec bat een pe^
öec in fijn flant moet neebecicB sön / niet BoobaecbicB
öpgelJlafen.<i5elijc8batt g^iogenes in fön bat alfoo
toel fijn pbeleglocte toonbe/ alsi Alexander booi fm
ï^cooneniSceptec*

la ató men 't toel fnfïet ; in be gBeBeele fauffelijci
fteBoogeaenfienlöc&Beptisieengcoote bcbec&te nebe^
riiSept : toant niemant op aecben / ootft ban be alleen
minile enbe gBecingBfle conbitie/ too?bt baec ban upt»
geflooten. ίl^an be minbece bignitepte ootft memanbti
een foejt^ Statue gelijcfimaetitBept enbe
ifottmie/bat niet ban alle ïüectftelikfte btgnitepteti
ecffeKjch/maecalless eieftif 10/«niemant toojt upt^
gepooten.i®enfcB?oltbeeiop be Biirchoppe,oocft bate
fe baec bp eenige &en(f itulBeböen ban Rijcx-Vorftcni
enbe 3lanben en^teben te cegecen Bebben*

Haeciiï Bet niet alfoo goebt bat alle famiiieit£apa<=
bdl 5ijn baec toe te Bomen/ ató battet bp be toeceltlöcfie
Bojjlen ecffeliitft gBemiJetftt too?t / met uptfïuptinge
ban alle anbece itoaec fijn nu be Jitepublicaenert/ be
aiiefBebbecsi ban be
biPBept/toaecbigec itlss gout ί alle

beneficien » Abdyen, Prelaturen j Bifdommeö j fae bd

Bauffeltjcftebignttept felfiS/ftjn niet al^ Htepublijc^
Ren/gBefonbeect opd' eiedlie enbe b?pBePt» febeC
jöloopec ijS een ïïepublijc&e.'t ^si toaec/ be ©jeScani
ten too?benooffi geeligeect jmaectoatBeböenfit' ab^
miniflceceni 't^si toecD. €nbe be becmaecbe Voetiüs
enbe anbece/gebengenoecB te ftennen in Baec ftB?ifi
ten/ battec in be eecfie cefo?metie in bat llucft qualijtK
isi toegefieitt

«pbelflcfte goeiteïen te poflïbecen citbe epgeti te Beb^-
ben/ iSnietbecboben; enbegeenecBanbe «©efïnBeptisi
baec tegen : felfsi be |®eiini|ie becmaenbec^ / Sonnen»
fegelt enbe goebt bcrgabecett/ft> bccfupment niet/
ertbefulcjcgeatguiceert ofgeecft Bebbenb:/ tcanfmfti
tecert'taenBaecKinbecen enbe <£cben/fonbec petsi
oen bei^eccfte te laten.

g®aecom ban fouben bie ban be SoomftBe ^seeftes
ff löt%


-ocr page 369-

338 S AKEN van ST AET

i667;!rijcfi0c!«tnfótmoö«n/önêéftS3 te op^

, Ïomfleit Vian'tgeenetoaectOÊ fp toettdijcfi fijn teci
feootenofgelleltiifpttöemeffectmet alfS öfufwittitai
ïifmvcnïieileiumeellecsiljfln befcüje goeöerenilaetettïie
attesi emlie Öeccit. ainijc fp feggen bat/niet fonto
fatciieijte/ ije Éerclicly che goeöecen Öp aiiöece (ön Φ-
feciiiarifeert* g^iealtatiiS onöei: Erf-Pnncen fitten/
fuUenlmetcntoat onbecfcOept isi tiiffc0eni5ie/enì)e&e
ccomflabige Stegcrirtg //ht fd, pcflarMii, g^te tieïiaci}=
ten ί öat Ijaec tijt bon toa0 / IjaUtien ©jou nocij ftinije=
ten/lecfijcnenitetenleben /toasi'eceen anae&en aiftt
of Biffchop, i)em bolgljöen een lietecsgelijcft aïtanjS
öie ban USunflec tocnfcijcn, iBaec nu οηΐια macSti=
get iSoningen enUc iScf - l^jincen 3ijnïie/ IjeDtien gem
foöantge Ijoop / enbe nicniariïitban be «©nbetbanen of
giiigefetenen ItanUci· toehomen. ^ocfj / alsS in 't begin
pcfeptisi/iieA'ww tnotijt toet toat gctenipert too^
öen/enöÈontteralïefoo?ten hart mcnffBen fijn Coebe
itiiiequaiic.'^iirerfcitiefalmcn in ben ï|emel btn^
ijcn.<ÊnbefpfnIIenoocft feggen: bat ben iCratn ban
fbobeel bomefiiicquen/bte fp ijeMien/fijn ootft een
foo?te ban elmoeflen/ enbe Cacitaten bie fp betoijfen
in't opbrengen enbconbecBouben ban bic geenc/bte
anbei'iSgeengiielegentöeptfoHbcBeiiben om te Icben.
€nbe Dp alle meufcDen moet eenige plantie 3Ün:

Q? qtiifenditfummas tfl mifantropes, ConjervMioJui^ fao-

rum efl ris naturali!, ^n ftaet tcepn cnöe familie öeböen
enbe boebenfé eenige upt beffecijte geringe liant/ee^
nige upt be 25o?gerlöciie/eenige upt be^beiötlien
llanbt/ eeiiigc upt be <6eleei:ben tot iïabeni enbe obec
olpjeluceei-tljetticrc&eltjch. <!inbe men fegge toat'
men toil/bie curieusüiS/fai in't gemeen beel onbec=
fcOeptbinbentuffcöenbeLuxus ofte i^ooffcge obeci
bact in be JBereltUjcfte citbe in be gee#elijciie famiiien/
fijnbebefe oocit berbonben aen Reglementen. <©οφ
battet een generalen tegel tjs/ battet ftp be <S5ee(iei
lijclietoel/enbe bp bebjeteltlìithei^obenqualijchtoei
caet/feggeic&nretÌv^aeu toasi nopt feoom fonbec
6af/nopt goutfonbecfcfjupm.

USaec be toaecftept toas / batmen inbefe tijbt fagi)
inttoeebecljanbegcoote^piegelsiiin ben eenen facö
men fiiec ben Erf - Prins van Florence ,enbe öoe booj
ïjemtoaecengljeeicttnguectt/immerii becbiucftt alle
anbece famiiien bie albaec plegen pact enbe beel te
fteblte in be foubecaine Segecing/ofte baec toe elegiöel
toacen. gin be anbece facijmew i)oe fojgbulbigft be
^nfelijclieof itoomfclje abminifïratte toasi getoeefl/
om be ifotimieenbegl)eltjci!maetigliept/of3tibectept
teöetoacenfoobeeleeubjen lang jalfoo bat famiiien
enbe menfcljen teiecben geconfecbeett bp Oaer Eibeci
teptenbe begaemljept om te bonnen ftomen tot alle
3i!mpten enbe bigtiitepten/ jae tot beöoogfle toe: too?^
ìjenbeniemanbtuptgefloten. Oce bat oocb/om
fllleerfrctöttebempen/mebe upt politique confibei
ratien liet cseiibat ofte ongetroutoe ^taet / alsi fp baer
toe toïllen afpiceren /ïjaec toterbt gl)ep?efctibeect/
toaeromoocfitot^ogeban©enetien toterbt geftooi
ren/ bie of ongetcoutet of fonbec ïtinbecen toa.ö. 3Bant
baecboo? alleöoopeban «Êcfcecljtftem iiS afgijefnee-
&en/enbe een eeubJigljl)upcenbeb?pljcpt boo?alle fa=
mtlien gep?efecbecr t. JilSaec ban be felbe boo? be fetu=
larifatie ber iSifbommenin^^nptflanbtenbeelbersi
t' eencmaelfiin uptgeftooten fecljtmen ftiec tegen Ijet
gebobt: toatï enbebecmeenigbulbicDt/fpfeggen/mcn
ftanbanoocftallegeecenbe polygamie in't©ube Ce;
fiament. ^atootli fietbjaffcljenenbebecmenigbulbi^
gen boo? beele 25ptielfcl)e enbe cibile toetten binnenbe
ecaben ban ©loetbectoantfcljap enbe ^toaegecfcDap/
befaren ban pubectept enbe onbecmogentgept enbe
nnbece^eboelenÌ!Sgl)eliEingeect, €nbebat Cfj2i|iu.ii
iiepolpgamte totbe Monogamie ijeeft gerebuceert;
alsf ooclt totbe becfcijepben befnedene, enbe fpeiia^
liicfi bie Daec befneben om't iStjtfte bet i^emelen.
^Oföfultrlaetenbeaenbe bifputen ban anbece/foo
Slijft ecijtec bafi/ bat booi bccaeiibat of ongettoutoben
Ptaetbebipijept aen alle famiiien in't gemeen toert
oeconfecbeat/politijcltelilcö. iinbebatiiï bat icU be-
totife.

!i ί

penalpec;
geben/ma

bettcoiijen ; Ijebbenbe alleen biftten aen ben éeer
Raedc. Penfionarisenbeanbeceboo?namepacticiiife=
ce/ enbe aen be 3ïmbafTabeHr0 bec Coninge al|)iec ge^
baen ;enbe Ijeeft ben iiaet-^enflionartsi baec ban eens
g8ecappo?teect / bat Ijaeu perfnafte t' eenemael gingh
opbe 3tltecnatibe bp enbe ban toegen ©?antftciicfe
boo?gell£lt; toillenbe batmen aen bie Sicoon foiibe cie*
menfnpben upt Ijet ^paensS leec j bat tp i^eec Raedt-
penfionaris|)aecbaer op l)abbe te gemoetgeboect/bat
fulcp niet ftont aen be jle'utcalen; bat men geen ®cclj=
ter ofte 3lcbiter op bie topfe bonbe3imi batmen Ijet
Munfterfche (Ccactaet enbe be pcinefcfje ®?eebe uiet
ftonbe tegen gaen.

■©e 25ilTcijoppen fijn bectcotfien tDonbcrbagfj booi
nieatoe ^aec ben negen en ttotnticDlien ; geli/cfe bc
]|eec Sciionborn alcebe lang te boo? toais bectcocften/
fonbec bat nocfj be een nocO be anbece eenigï) Creden-
tiaei,pouvoir,ofaddreffe aenbett^taet ïjabbetigei
opent of gebaen. 31a ooth fonbec Daec bectcecft te noti^
ficcren : ^ijnbe alfo getoeefi niet alsi pup? pacticuliec/
Bebbenbe alleen gefp?ootitai ban be altecnatibe.
benbe alfoo attesi beculienbe op feetSec p?o)ect of me^
mocie / ijiec nabolgenbe/ getcotben npt be altecnatibe
bp ©?anciicifcft aengebobett;enbe toaec op be iSif»
fcBoppen befgelticr ucgeecben/ enbe:t toelcftin be pjo^
binden tcotteerbeopbeEantbagen-iKaet men fati)
Bier toel/ aljs bp Engelanc,befen Staec, Sweeden ,Bran.
denborgh, Lunenborghjenbe anbece naefi ggeintewfi
feerbe anbersS niettoiecbt gebaen/enbe geen onbec
becbattinge enbe onbeclinglj becliant ban befenfie
toiect gemaetfit/ bat ©jancltcpcft onbec bepelban een
b?ebel)anbeling enbe mobecate fatiiSfactie / foube boett
toatfp toilbe. <®eci)albenboo?begemelbenaemotie
niet en toiecbtgececommanbeect/bat menbienbei!»
pofluce te 50η J enbe becfeetbect ban Sweeden, Bran-
denborg , Lunenborgh enbe anbece/ om aen ®?ant{ii
cgcb te ggeliicb met be Ü^ebiatie te betoonen/ battnett
bonbegoebt enbe quaet boen/bp albien ^?ancbc|icii
oncebelijcfttoaif.

«Êngelantïjabttotnocötoe niet toillen becblacen/
alleen toonenbe aen 3&?ancbcijt& niet ^«gunnen fiaec
p?ogceffen; enbe tn be Confecentien met be SSmbafai
beuciS ban befen ^taet/ beebmen niet Mjs tonge fc0cai
pen ; feggenbe toel batmen aen 5®?anfbc{jcb niet in
^ebeclanbt belioo?be te laten : begeecenbe te toeten of
men Diec baec toe foube gecefolbeect m/ fonbec te fegs
gen / of fp felfsï baec toe gecefolbeect toacen. €nïte
ftonbt te bebucbten bat fp foobane becblactnge ban be
onfe8ebbenbe/foubenfulc)caen ©?ancbcöfb befece^
een / enbe befen igtaet tn openbace <0ffen(ïeflellett.

Silfo bleef men Iiiec in meening ban ft cö niet te toil·
len engagecen/ fonbec becfeecbect te fïinban be gemeb
be i^abupcige mebe göeinteceffeecbe. pobitt'
cien aen be <0ofl jpbe bejs Jttijnsi app?eöenbeecben ten
fjooglien/bat ©?ancbcijcb in cajs ban ruptuce/bie
noobtfaecbetijcb moejl bolgen/ foube tecfionbt met een
macfjticö Eegec be felbe #?obintien enbeloppecen
't
toelcbteboo?ben Biffchop alleen Sabt bonnen boem
iBen boo?fagij oocb/ batinfulcben göebal be felbe
^?Obintien / infonbecöept Vrlenandt ende Stadt ende
Landen fouben 0aec militieaen Oaec tcecben j Over -
Yffei enbe Zutphen fouben becgelgtb 0aei; enbe anbe^
ceHSilitieingaec «Suamifoenen leggenbe/ntet toi^
len latenbolgen opbe patenten. <©el0c& tn ben laet^
flen naunllerfcben 0o?lotD toel toass gitebleeiben.

Detbpbe ^?inten ( Maurits enbe Hendrick arti
bere gingö : al« toanneec fp be patenten enbe be.ill9{==
litie ( fonbec aen te |ten öet pacttculiec ) ten be|ie ban
Öet gemeen abfolutelijcb bictgeecbert.

i|et geene/ toaec op be igegotiatie ban be MfftfiW
pen enbe Schonbom (fep tjStefienuptbpgaeniielBe-
mocie.

Ttur


-ocr page 370-

en OORLOG. Èenjen en ^eerHghfle ioeà. JJ^

ι667 Tourfervi^ àe memoìreà Monfieur le Ten-
^ fimaìredeWit.

SQjj AlcelTe Eledtor, eftant toutafait perfuadée
d'une part qu'il eli quafi tumainement impoifibJe
nv qu'on eftabjiffe une bonne & ferme Paix entro
I sdeuxCouronnes, ny quelesEftats& Pais Voifins
j pajsBas, & peuteltre mefme ceux qui en font ]es
nlus eiloignez ne le trou vent a la fin en veloppés, mal-
f igux,aansles malheurs de Ja guerre qui yeftallu-
^^e fi ee n'eft que toutes les puiflances de la Chre-
Senté)
cu pour le moina lesElc<aeurs& ]e« Princes
les plus confiderables du Empire, & les Seigneurs
Eftats d«
Frovwces Vnits s'entendent, s'uniffent, & fe
lient fortement enfemble pour une mefmc caufe,à Γςα-
yoir,poureftaindre, s'i! eft poffible, le feu, quis'eft
allume dans leur Voifinage, & en cas que l'on n'en
jfj-gpas veniraubont, quepourlorson fefervede
tous les convenables, & eflficaces pour empefcher qu'i 1
n'embralTe pasleurs propres EftatJ & de l'autre corte,
que pour obrenir un bien, figrand & confiderable, &
dont depend la feureté & repos de tour le monde j il
femble necelTaire, que dcvant toute chofe on tafche de
guerirleseiprits des uns& dcsautres de certains foup-
consj orabrages, & mesfiances, dontils femblent
eftre en quelque fagon preoccupés. C'eft pourquoy fa
dite A.
E. a crù, pu il ne pouvoit pas donnerune mar-
qué plus evidente de la finceriré de fes intentions, & dc
laveritable confiance qu'il aen celle de Meflìeursles
fftats, qu'en donnanc CommiifionàS. A. deSirat;-
iir^i, fon premier Miniitre, & quieftentierement
informe de fes fentiments,d'aller luy rocfme à la Haye
non feulement pour communiquer avec les principaux
Miniftres & Deputez defdits
Eftats far les deux po'mts cy
delTbs dit) & pour convenir apeu prés enfemble de
ce qu'il y auroit a faire, mais de plus i pour les affeurer
quefadite A»
E coöperera finceremenc, & de benne
foy,autant quelesfoings, &fon credit fe pourront
eftcodre, afin que las amy s les alliea fecondent con-
joindlement avec luy de touces leurs for^esles bonties
imentionsde Meff. les Eftats, pourveu quelesvoyes
& moyens dont on pourroit fe fervir ne foyent telles,
qu'ils puiffentmener S» A.E.dansuneguerre,· qui
pourroit traifner apres foy la ruine & la perte entiere &
inevitable de fes fubjedts & Eftats : Cela eftant comme
S.A.E.afgeuquefa Majeft.
Xres-Cbrtfihnne ^voitMt
declarer a Meflieurs les Eftats les mefmes chofes qu'il
afaitdireauxEIed:eurs& Princesde l'Empire,· àfa-
voir, qu'il eftoit pret de faire la paix avec
l'Effoigm,
d'envoyer pour eeteffèdt dee DeputésaveC pouvoir
fufEfant de là condurre en telle Ville Frontiere des
Pais Bas ou dans l'Empire, que les Efpaignols mefmes
pourroient choifir, de trouver pour aggreable l'intera·
pretation&mediation detousles Princes&Puiflan'·
ces,quilaluy ont offerte, & de fe contenter pourla
fatisfaftion de toutes fes pretenfionsprefentesfuries
Pais Bas Conqueftes qu'il avoitfaittes la Campaigne
paife'e, & flnalement de donner les mains que toutes
ces PuilTanccs fe j oignent pour
guitrantir ledit traitté &
tourner leurs armes contre celuy des deux Roisqui
Toudroit Ie premier y contrevenir pourvù que la Cou-
ronne
d'Efpaigne de fon cofté y venille donner les maids
& que l'adire s'acheve ceft hy ver. S» A. de
Stmisiorgb
feroitbienaifejque Moni» Ie Penfionaire J<Wtvolut
s'efclaircir unpeu plus preflement des fentiments de
Meflieurs les Eftats la deifuSjSc de luy fairefgavoii, s'i 1
abiencomprisque leur penfèe ou pour Ie moins la
fienne ne feroit que pour l'intereft de tous, apreS avoir
pnslcs prccautionsneceffairetavecle Royde Fr«»tf
pour plus grande afleurance des chofes qu'il a fait de-
clarer , l'on face remonftrer d'un commun concert,
foit au Marquis de
Cafltl Rcdrige,{oit à la Reine d'E/paìg'
w mefme, lesraifonspour lefquelleS cette Couronne
femble avoir fubjed de conclure laPaix aux conditiöns
que la Fraw, offre ♦ veu qu'en casderefus MeflieUrs
les Eftats, &les Princes de l'Empire pour nepasfe
Voir cnveloppés par 1'opiniaftretédes
Efpaignols dAns
"ης longue êc dangereufe guerre, fe pourroient trou-
ver obligès non feulentent déneleurpàs dohneraü-tSff/.
cunsfecours ny affiftence, mais mefme d'emoefcher j
queceux qui pourroient leur eftredonnés "du coftè
d'Allemaigne ou d'aillears j ne paflent pas leurs Eftatb
& encore qu'il ne puifle pastomber dansl'ei]5rit d'aa
homme fagej que les Efpaigntisy voyant cette refolu-
tionde Meflieurs les Eftats, & deplus confiderable»
Princes de l'Empire, puiffent avoir des raifonSaiTeZ
fortespour ne pas donner les mains a eet accom mode*
ment ^ qui ne leor eft pas moinS neceiTaire pour em-
pefcher
izperii mtiirt dis Pais Bas qu'à noüs poUr confer-
yerle repos dans la Chreftienté, neantmoins comme
il pourroit arriver qa'ane certaine opiniaftreté, oU
desraifonsdontle fondament eft inconnuj les pour-
roient obliger a vouloir continuer la guerre j S^
A* E>
donne aufli a eonfiderer, s'il ne feroit pas bon j que
poarlafeurete& defenfe reciproque des Pro vincesse
Eftats des uns & des autres l'on tache de faire au plu-
toftune//4//ii» ε» rt//M«« forte & eftroitte entra lefdits
Seigneurs
Efiats, & les Eledeurs & Princes de l'Em-
3ire leurs Voifins qui ont efte afTemblez
k Cehigms
'eftè pafTè, afin que paree moyenils puiffent avoir
lieu d'efperer, que, quand mefme la guerre continue-
roit, ils ne laifferont pas de conferver leurs Eftats SÉ
Pais dans Ie repos que cctte guerre les menacedö
troubles.

ι

S. A. de StreishuriiCetöit infineitieflr obligèe a Mr.
de ponvoir eftre bien toll efckircy avecquel-
quecertitude furcesdetucpoints, puisqu'ileft con-
traintdes'enretoHroeraupresde S. A.Eilaqucllefait
eftat de s'entrevoir perfonellement avec quelques
Eleéteurs & Princes de l'Empire, pour pfendrelà
derniere refolution dece qu'elle auraà faire en fuitce
du rapport que ledit Seig. -Ewf^y»*» luy fera dei intca-
tions de MeffieursIesEftatsfur cetafïaire;

En tout cas S. A, de Strdeihurg peut afTetiret- pófi-
rivement Meflieurs les Eftats qUe quelque chofe qui
puifle arritfer S. A. E. ne prendra pafty pour l'une ny
pour l'autre des Couronnes, fi ce n'elt de concert
avec Meffieurs les
Eftats êc les autres Princes d'Alle-i
maigne Voiiïns, oil qu'elle fe trouve obligée de le faire
par une refolution unanime detout l'Empire j òli bien
que quelqu'un des deux Couronnes ne le contraigné
parforceéc Violencedes'uair a l'autre pour la De··
fenfe de fes Eftats*

i.^otBaenìién ^tàet nietriiniic gclanot/ tóbatt
tocgen Ijaec i^ooglj iBog. »nct baer op gcöacn / «laec
opröttMoop gelaten; entietoartot Aeckenepnùei
Ijjcfe iö gebolcïjt / fai te fpnev: tgbt te fïen 5ijn;

SVt 43'^agi io8i;cn loSi.op't^aec
1663. tiEÌ inetme gemaecfuUan öe non admiiiie banöe
i|eec enìie iBcellet Daniel Ockerstn't CoUegictec
aiDmicaliteptiiVt j^ooitierfiiiartiec en&e toat Op Zee-
landt bacdtegenssiis booitgcöiatljt/ nufiiHéniópDil
faecfte ten uptepnöe toe üecbolgen / entie ten bien fïnei
Ijiecin laffeniic iKifltbebanUe jKog. J^eeccrt
«©eeonimitteeibe iïaebett ban Eupt-Bollant / öeabi
ii?efleect aen be fóollantfiüe ïtaeben in't CoUègie
tet
Sïlimiraliteptin t jSooibet quatticii ; alsmcbefeeti
Bete <ii]ctracten lipt öe cefoUitien banbcïleccen^ta*
ten ban Zeciandtenbe gaet; ^ootl) .HKog, àcì^eecert
i§taten45enecaclbeC®ereen{c80c JIcticrianben: 2(11
ilietfienöe tot BeboibemiflTe ban geuielte Jgeefc Ockers
aiimifrie/bjelcftecpnbdöcfeben ifi^j. mei

eenpaticöept ban ^temmen ban alle bc pi efente üeei
een ban ben ïlaebt Dinrten Hoorn tji gebolcljt.

^eb(it>?gemêlbé|I^i<Ttbe lupbealbtiisi:

Erëntfésté, &c*

^ben24* <©ctotiecöiiSbóóitebert ^aeïiS iééi,
KJ ï)öÖben top a ftennilTcöcgcbcn ban't geipiaf''

feetbetec <0enetalitepf / aengaenbe bé
ittiffiealbàec boenmaeliSfip fiibjeptiebjegeriéfi^ti»
neett booi bin Daniel Ockers als! JSaeöt

ί f ί miïalitepl


-ocr page 371-

340 SAKE N^ van S Τ A E Τ

befub bate Hen 13» ^ecemUcc laejlleoen /
bolgmiöe mcbetcc ïloocljflgemelije ©ccgabecmgetoan
be i|eecen Staten <©enecad met toeilemmtnglje in be
nacmebanljaci;<iib.<0jo. l^og» be l)oo?fepbe Con»'
milTie o?bentelijcft accoiiclnbecct/ cnbe gOecfpebieect
fonbcc bat be fettje of bp tjaec i^o. iKog. of öp Ijaeï
<5200t iBog. langer geOoubenisSmfufpenfo
; toant
ofbeltoacEiif/iljelijcfta €b.iiptbeboo?r3 tefolutie
fullen becnemen / bat op'tgefHltineecbc lian befe ©20^
bintie online be cene plaetfebooj'tgemelbeqnartiec
ban a©e|i-©?iefliint enbe ben Jiao?5ecquartiec tn't
<Collegtetcc?tbmiralitgjtin 2eelanbtte oUttnewn/
ter «©enecalitept gcbefoigneect / en met be ]^eccen ban
^edanbtmebe nacbec geconfeceect (taettetoecben/
foofionnen ton noclitanii niet ften bat öe mceninglje
wnicfjfintji toefen foube Ijet effect ban befelbeconi=
mtffte baec aen te boen actrocljecen / enbe becftalben
tornt ons met bectoonbecinge te booten bat be boo?^
noenibeï^cece Ockers fijne boo?fcl)?ebe CommifTte
albaccgetcaclitljeöbenbeteejajtberen/ afgetoefen/ of
tett niinften fyne abmtfrte boo? aljS noclj gfjebilapeect
foube toefen / onbcc pjetcict ban be boo?f£ö?ebe befotg-
nei of confecentte ; citbe Oeböen top becDalben meöc
tot onfe becDatgiie niet mogljcn laten a «Cb. obcc ftet
boojfcöjebe fubject mitii befennaebec te efclaicceren /
cnbè gantfcljb?tenbelncl{teberfocc&en/ tenepnbe a
<eb.tot opbolginge banfjaet;
«eb. <ì5.jo. iKogijenbe
goebe mepninge / bc faecfte baec Deenen bfcigeren toil·
len bat meecgemelbe Contimfffe aengeitomen / gei'ef^
petteect / enbebe ?|eecert Ockers btenbolacnbe fonbec
eenige b02bete ccflcïie ofte tegenflant tot cefTïe in fiet
toelgljemelte CoUegiegljeabmttteectmogije toecben.
a©aec toe onö beclatenbe Eren tfefte &c.

4Eiefcr)?eben in ben Hage ben ip.^annacp 1664,
toajigetcecfient

C. Raden.

ï^etaïxtcact nptbc iSotnlenbaabc ^ecten jSta^
ten ban Zeeiandc bate ben 28. jKe? 1665. luptalsi
boIcDt:

ExtraEl uyt de Notulen vande Ed. Mog.

Heeren Statenvan Zeelant.

I

Den i8. Mey 166'^,

Γ)<β ïïaebt ^enfionartiS Deeft be ©ecgaberingSe be-

ftent gemaetüt / bat be ^eec Dirck van Veen,iitaet
en ®2oetf£f)ap bec ^tab iïotterbam/ ftem öabbe toc=
fen begroeten en aengebient : I)oe bat Dn tee betfiieftn-
ge banbc l^ceren j§taten ban i^ollant en 3®efi-b?iC!S'
fant bp ftaec ii?o:5iliiog: toaö getommitteect tot iïaebt
ree mbmitalttept tn bcfe ^jobintie : betfoetfienbe bat
tip naec o?b?e in fijne boojnoembe functie mocDt toet^
ben geabmttteert. 3©accoptoefenbe gebaenlecture
ban fijne tonimifTïe/oofft naergefien be rettoactatot
befe belibecatie applttaOel. goet gljebonben enbe
bccflaen/ bengticinelten%er Dirck van Veen, boo?
anttooo?ttoeteboegl)en/ bat bemeten jgtatenban
^eelanbt beffelfiS pecfoon tot beboo?f3 functie toel
booi aengenaem fiotiben/ boclj ben felben tot b'ejterci'
tie ban bien niet en honnen toelaten boo? bat ben ^eec
Daniel Ockers achoorcn tot üïaet tec 3fibmitalitept in
a©eftbiicfiant enbe 't ,j5oo?bec gnactiet/ bolgensi fïjne
commtfTte tot bcbieninglje ban fijne flinctie albaec ef^
fectibelücft fai toefen geabmitteert/en baec in naec fie^
itoojen ccfeent/t geene bpfiem nu biecmaelacijtecben
anbecen tebecgeefss toaiS becfocDt/ totgcootebilipen--
tóebanbe o?b?esf banbe öooge «cgteringe/ «n tegöen

νβδγ. ntfralfteiit in Weft Vriefland mtie rjit Noorderquar-
——. tier, tm epnùeiie felbeopiie boo?f3 Commiffte niet
gïjeatimttteettfoutiÉtoecöeit/ obecUjelcfie faecfietec
bcrgalieottge bait öe i^eicctt Staten ban i^ollaniit en
aa&i(i-©jtc(ïanüt in Ijacc €D. ilSog. longfileUen

13 ί

Bet rtotoicteciit/ enbe nopt getucBeecbe pojTj? banh».
fefiobintie. ^««w^w^

3tcco?beect met'tboo?f50egifier»

3©at boo? een «efolutie Daec |©og; bc «tatm
<i5enerael ben z6, fïunp cn25.3[nlpi665*bpc^
Öebben genemen i? te ften upt Jjetbolgenbe: ^

Extracten u)'t het Regjfler der Refolutien
van de Ho. CHog. Heeren Staten Gene*
raetder Vereenichde Nederlanden.

Veneris den li. Juny 1665,

I ^ gcijoo?t Bet cappo?t ban be ï^eeren Huygens/tnc
1 be anbece Baec l^o: ,#og; «©ebeputeerben tot öcfiii
Benban be Eee /arijtecbolgenjï becfelbec iïefolutii
ban ben y. befeii / göeèjcamineect Bebbenbe't gunt tm
fdbcn bagc bp bc ï|eeccn «©Bebeputeecbe banbe
bintie ban ï^ollant tee jDecgabecinge toajS bcftentS
maecfet: namentlijcfi/bat be l|cec Dirck vander Veen
ïïaebt en ©joctfcBap bec ^tab Sïottecbam/ onfanoe
op bc pjefcntatie banbe boo?f3 i^jobintie bp Baec
jiBo: gecomniittcect tot iSaetit tee 31lbnncaliteptin't
(ffollegie binnen .iKibbelbucgD in Zeelant refïbeceiibc/
boo2 fpetiale liefolutie banbe ^^eecen ^Staten
bOo"?f3 PJObintie in bate ben achtentwincighftenbii;
boo?leben maent/ toecbegBeflouben bupten b'ejcetcitti
bcc boo?f3 functie/ enbe bat bp fcBiin ban cetojfieofte
f0o alsibetooo?ben becbooïfsiiefoiutie toacceniWlie

b?engenbe: ter tyden en wijlen toe,dat de Heer Daniel
Ockertfz gebooren Raet ter Admiraliteyt in 't Noor-
derquartier tot de bedieninge van fyne funàie aldaer
efFeótivelijck fai wefen geadmitceerc.

3©aec op gebcliöeceect fïjnbe/isi goet gebonben enbe
becflaen/ bataen bel^eccen Staten ban Eeclnttiit
boo?noemtgBefcB?eben fai toecben/ bat befelbefjaec
niet toillen aenmatigen eenige ^?obin£iaU bifijoftótn
in faccBen ban icn «©BenecaliteptjS Colicgie / entte in
p?e|ubitie ban Baec .ilKog: o?bentelijc!te Cornmtf»
fie met Bet ^egBel banbe gBcmccne ïJnic bebeftitfjt.
ïDeiS fai mcbc gBcfcB?eben toecben aen 'tgemelte Col=
legietcc^bmtcalitept in^edanbt/ bat Baec «Êö. in
geeti gBeb?eecfte fullen Bebben te blijben banben booj»
noemben ï^eece vander Veen, acBtecbolgenö be boo?fj
fijne CommifTie albaec alsS ïïaebt te abmittccen / fon»
bec baec ontcent eenige b'albecminflecelatie tema«i
hen tot't geene bfentBalben bp be Boog© gemelbe
ren Staten ban Zeelant albeccptjs isS / of <iocfi nabet'
Bant nocB foube mogen toecben gebifponeect. WP
becss ili becflaen / bat nocBmaeljS aen'tColIeoie tiC
iCbmicalitept in't jSoojberguartiec gBeftB?eltienfaI
toecben : bat Baec €b. alnocB ten fpoebicBfiétt/ «nt»
fonbec langec bectcecftbcn boo?noemben ^eec Oc-
kerfz tot fijne ^effie albaec fullen Bebben teabmimi
ren / ofte bat Baec C. becbacBt toillen toefen / bat {lajc
^0; Dp langec bectoepgecinge joan bien gemepnt
enbe gBecefolbecct 3ijn mettec bacbt in te trecfien / te
CommifTien banbie ïïabenin'tboo?nttembe Colle?
gie cefïbecenbe/ bie baec inne toepgecigB bebonben ftti«
len toecben / ali oocft geene Commiffien tot ïïabm iit
'tfelbeCollegie inBrt tocBomenbc te becleenen aen
foobanige pccfooneit / bie boo?geb?agen fullen toecben
upt be ^teben / toaec upt be <©ccommitteecbe jegeii»
tooo?bicBin'tmeecgetticlte Collcgie cefïbecenbe inbe
abmifTie banbe gBemelbe i^eec Ockerfa becbet fultot
Bebben gebifficulteect.

Sabbathiden z^.julyiiitff. 1:

5Inbelibecatie gdeptfpnbe/iis goetgBcbottìiinenbi
bttfiaen/ mitiöbefen te becfoec&en be J|eecen van 1^·
rode en anbece Baec^o; jàog: iiBebcputeerben eecfl^
baegBiï gaenbe na't ,faoo?bec guactiec / op be beflebtn'
gebmibe nieutoe ^cBcepS·Bollen/ batBaec <Sb.6p
'tCollegie tee 3Cbmicalitept albaec toillen
ren / bat be l^eer Ockerfe in fpne Mefite alö «aebt in '
'tfdbeCollegiemacB toecben geabmitteect^^'-
. - i5«llenbettuflenéneem0«faain mim^tmtm

Dit


-ocr page 372-

en O OR LOG.

'fameiim öe Cotonel Haeribltc fifö in SJanuawo

ftikin ffödMmWii'iBJIwfen^aïtóSentot^eienöei^f'
'iXi'^ Suee^ ^pntaet6tcnm't begin ban tiefe meen^
""JfiiflitoKfiwniatieinBacc mtlttie/aaes iwec op upp
Γ Ste/^öepöeöcfdhcj^iinwJfip ρΐοίήίϋηοφ
fa «énllfeuöm öouöm ttoee m ùati^^
^/eitDefeis^buprent tc tioet. b^ocgtm D^m

lm iMm tot öetaltnEte ban öe acötec^anöt / fonijcc öe
Uuldteniettuauamt (buiten (gn befe (€coupm lange
ten oente^ O^fte te bonnen aengoulien.

^h^ tien ban Biandcnboig nieinantit

otjtoton^ttitiebanHüdensheim gtóbe öifoniicn/

«Èctottie ftfijefanti ban ïge|Ten-€afrel (iclj boo?
aunot&net0eni3ij)ebbenb)tUen inlaten/ fo Iiabtie εφ-
^Dwt ifeeutboifl ban j&euien (ϊφ met fier Befieeic
ilto)iE(Bronrwickbecbonbe/ot)^eop6oment>e getodt
^ otcafte ban be conferentie ban be ^taDt Bremen
flf te

®eiStoe^«ncontinueerbett garebjerbingeninBet
;Rtìftircemen,atliegclgtii ÌK g^ecaffcecbe ®iipte=
trtbanöen^^actogjohan Frederick ijecbwertii toa^
Ktigigaen/eniie aengcöou&en/foo (lonbt te b?eefm
tietlei fattemene ban befe (Ccoupm bie ben ^ac^
10^ tot Sëel cefojmeerbe foube gefcpieben.

®eiieetSpencke,3tunenbo?£®(c9e 9ifg^antetot
l^engagen / iiabbealbaei; te ^oobe bencDt/bat
Iie ètoeetfïöe (Ccoupen in ^tfioonen mecbc c?b?e
fiabiwi om ficD gereet te Ijouben/ om tegenjs Detboo??
feec nae Smeten obecgefciieept te bJO?ben / eniic
bJierbtniet meet gettoöffelt/ofbe ê5bjeeben toacen
gftenegen/ aljï ban pebtjs boo? te nemen / fonbec ecDtec
» toeten tegenis toic ; bocD is bic b?eefe pbel getoeelt»
^e l^me ^itTc^op ban Ofnabrugge gabbe ben
Coionei Haerfoite boen6«6entmaec6ett/batljp|iaec
»tiotf|j|t9ogenbe gabbe becfotgt tot «^ebaber^ ban
'ten jongen 0eboocenj®?ince/mi» btenbolgenii begeec^
tBiiatöPbenftlben#?tnceten '©oopetoilbeDouben/
bantoelrte éSolemnitept gp (ïtl) met alle tibilitept
i)ai)tie moeten ejccufeten/enbe niet becbm onbeme?
nrn» foniiec autöonfatte ban öaec ^o. lHog.

^eDectanamabbijiCÌ/bat epntlijtbbe %fgef»tten
ban SSjanbenBo?^ / mebe te Hiidesheim toaren aen^
geliomen/enb«fitDmetben anberen 0l)eamfii;meect

beten bat be faecïtm in <©o(l*®?iifïanbtba«;&<ei
mnmotiitenbelepttoo?ben/b(ïtbe felbeten miitpen
ttoeeabiietoeecfeenbuptenfeptelötfeöeptenbe berber
iwemiteptgeöoubenmo^tenbjoibenifsnbe tegen=
toooibiiö ban fentiment bat ban toegen be (®o|l b?ie=
f^eWfficenten be®?ientfcSaptuffcf)enöaer^o.lBo.
tnoei)aerj^o?1tdi)tìte^oo?uigttg|)ebenonIang{Ì op-
Bire^t/nietbefioojbegöeörentiitofaeniïöotgegeben
teb)tti}en;tentodit6en epnbc ootb ben lartog ban
^Bfenbiugbenfefben een <£icp?eipren naer ^eUe gab-
be gefonben/om niet Γόη ^m 25?oeber te tonterte^
gnobccita^re boojflagen enbe (Cemperamenten /
jttemaitoilbenberfacftecenbanfobanenatHpretefuli
i^3iin/batgaer%oog|^g.baerinne contentement
fouben nemen ; fpnbefijn^oiflel. Φoo^Iuφti^t
SDenegen bp befe conruncture ban tijben / meer op get
meene befie / enbe op be t^^btfcgapiien ben
^aet / alji op (lün epgen particulier te reftàteren. i^p
«wbtmebeberfocBtanefletgeene booifcïBebe/aen
^%ecmftaer^o.||Bog. «Sebewteerben in (@o(t-
»»«mtetecommanberen/opbatimmeï!S befaec^
^«tebuptenfó>tdö^gept motiiten berMpben,·
fnfi^iitteiiejj maer li^befiawtingeneraliliuif/
wBopfip e4)tet niet ntìaten be boo?6 retommani
J^aenbebooifsfteereaïjaer l^o. Iföog. <0ebepui
t^n tn «©0(1-©?te(ïat»t te boen / om bat ben Jöf fi
l^boojnoemt/fdfEi gem met p?ote(latien gabbe
i^^be genegent^t bie gp gabbe om géoeg^
«TOPttoetebjengm/batbefefaecSe in bet mimw
(mggtpt nvt^ intciKti neecseladt «ti»

batoocS besBarttctiSeiretarW Knoop
patenten nae <@oft - s^^iellanbt toa^
om alle be (€roupen ban baer teboen
aliSbefelbebeta^tfoube φι/ ofbat,—
boo? bebetalingetoiUien taberen. (Onbertuff^ót^^^
be toelban ter (^bebefpeurtbatfgn
tuggticgeptnietalleeng^cgen foube;m/om^ bi
€roupenιφt(©ofi-1^ne{iάnbt te It$ten/meer bat
oocbboo^betpbt ban een maent of ttoee befettinge
ban<©o1i-©?ietlanbtfoubegebaenbJo?ben/8aïfmet
be Croupenban gaer itóog. enbegmfmetbeïtl*
nenbo?gfcöe/toelc6e laetfïe geïmprenbe befe tgbtftp
gaecj0o?fieüjc6e ®oo?lucgtiggeben/of 6p be j&oji
pinne betaeitfoubeftonnert toojben /ettìje bat ortbeci
tiiffcgen get ggegeele point banbe «©o(i - ©?ief®e
be*
fcttingeopöitgeboeglöt6fteittgeféitfttfoubeltótmm
too?bert. itacn gaf ootfi goope bat i^artogg Jurrien
Wilhelm baer mebcfoube toeflemmen/immecibat
tenepnbebantten^iftbjaelfbagetvoft eerber/fomoï
gdijcfttoasi/gaetnaecbec rφlutίein ben l^agc ge«,
fonbenfoubetoo^ben.

i^etbifferent met be &eurbo?(l ban Keaien oboe
iiïgynliircit / iis epntlöcfeben becrttenben#jeb|uatiurf
bpgelept op bolgeitbe maniere/ immers^ alfo geteltenk

Pointen ende KArticuUn èeraetni tuJfcheH
de Ondergefihreve Heeren Gedeputeer*
den vande Ho, Mo. Heeren Staten Gene»
melder Vereenigde Ke der landen ter een^
rCi ende de Heer lohan vander Veecken,
K^gent vanfyne Keurvorflelijcke *Door'
luchtighep van Keulen ter andere zijde^
omme by alle die geene die *t eeniglofints
aengaenmach,precife ende punÊiueliick
nagekomen ende onderhouden te worden,
geduerende den tijt dat zijne Ceurvorfle-
lijcke 'Dooris, Stad Rhijnberck met hoer
Ho. Mo. Guamifien falblyven befet,

EErfteIijck(dat dc Parochiale K»rfV m Mfnhrcìt Wctedji
voornoemt (met de appendenden vai
laten worden aen haer Ho. Mo.

Seiiên en veerHghfle hoech

..van dien,fai ge-
jevendedaervoor
eens tot een Reci^nitie</r/(i/«;y<nt Rijcxdaelders ,of- lËiMjlS·}
te
finmiujfintvijfbondmmùàtas HolJantsgeJt,om in
defelvekercke den
GirtfirmttrJt Godts dienft geoef- bittfi»
fent te worden, gelijck tegcnwoordich Kfchiet, ende
fai aen de
Vjiomfgtfitiim vry ftaen h«re Dooden in de»
felve Kercke, ofte op 't JEerckhof , ia dien fyluydea
daerinneeenige Graven louden mogen hebben,té
begraven, de welcke oock met geen meerdere onko-
ften van luyden, ofte anderfìntsfulien befwaertof be^
ta(lvrorden,alsdievandeG;r;/(rm»(ri« Religie wer^
dengedaen.

De Capelle van Kam^M,tegenwoordigfageappro''
prieerttotde wooninge vande Commandeur,faitoE
ghebruyckvandete^enwoordigenCommandeurghe·
laten worden, ende in 't toekomende aen iyneà Sue-'
ceiTeur, tot dat de Stadt den Succederende Comman*
deur, met een ander beqtiaem huya .ende Logement
fai hebben voorfien.

Dat aen den V.emfg*findin Pafletr fulleh verbly ven ali
le foodanige inkomften, ale hy fai connen bewyfen toe
de P4j/f#ri» aldaer te behooren, des fai den Qitt/mam^
dm Predicant het Paitorie huys fyn leven ling geduy*
rende gebruycken.

Gelijck den Abt van Kuwgm fai blyven ontlafl Vati
{ooàtxàgefiAfìii» ,als Iw tot noch toe aen de Gmfir»
iMir^Predicanten heeit betaelt.

Ende dewyle het Huys dat men fey t den VUéUn toe
tekomen,inhet Jaör
Ιφη btniirt fism dmld door
den Blixem verbrandt, eade naéderhantop hare Ησ;
Mog. koften weder van dé grondt af
is opgljietim-i
mert,ioo wert tot optie vin fyn Jfeur-Vorftelijcke
Doorlw;cigheyt|eflelt,hec Kuyitc laeteo «en faaére;

IFf* ' "


-ocr page 373-

S A KE Ν van STA E'Τ

Ho: Mo: of wel de aengcwende kofteo te rcfunderen,
'.■ DetiimW» KerckyanijÌTwM» met de annexe pre-

benden , ghelaten werdende aen de Paf-

r toor, ial het aen de Heeren van Iffum, als oock de op-

;efctenen daer ontrent vry ftaen, op, by ,ofte omtrent
iet Hiiys van
JJTum te maken,endete gebruycken een
be'quanjejplaetfetot exercitie van de Gereformeerde
Religie, lulcx die fel ve teghenwoordigh in de voorfz
Kerckegepleecht wert.

De Eleftie van de MtgifirM^Scètpin tnJtRailen jfai
gefchieden volgens de Privilegien, hantveften j ghe-
woönten, ende Ufantien, daer van fynde, en fai die
geene dewelcke de Eleftie competeert, ende daer toe
gequalificeert is, fyne Stem vrygelaten werden, fon-
der dat yemant anders fich daer mede fai hebben te
bemoeyen, direaelijckofteindiredelijck; So noch-
tans } dar altijd de Magiftraet, Schepenen en Raet fai
beftaenhalf uyt Luyden vande voorfz.
Gm/irmitrJe
Religie 5 ende half uyt de Koo/^igefinden.

Haere Ho: Mog: fullen geen belet doen aen fyne
Keurvorftelijcke Dooriuchtigheyts Tolbedienden,
in
het ontfangcn van des felfs Landt-Tcl, fullende tot dien
eynde deTolberden by haere Ho: Mo: bedienden in
hét Ampt Rhijnbercl^^ Opgerecht,weg genomen werden.

De Mart-Schipperop fh/ei Lucas VineliyM voorfyn
leren in het bedienen van het voornoemde Ampt
werdengecontinueert j Sullende naer fyn overlyden
de difpofitie daer van gelaten werden aen fyne Keur-
Vorftelijcke Doorluchticheyt.

Soo wanneer de Haven, de welcke fyne Keur-Vor-
ftelijcke Doorluchticheyt van meeninge iste maeken
fai aijn voltrocken, ende volkomen tot het gebruyck
gheappliceert, fullen de Schippers hare Hoogh Mog,
Onderdanen, het Haven geit gehouden iijn, nevens
andere, foo wel fyn ICeur- Vorftelij cke Dooriuchtig-
heyts Onderdanen, als andere, doch hooger niet,
te betalen.

Ende fai voortaen niemant fonder behoorlïj ck daer
toe van fytie Keur-Vorftelij cke Dobrluchticheyt ghe-
lijn, in het Ampt van
Rh^nitrc\mogea

ttagbii!

qualificeert te zijn,
jagen, veel min de Βββίί»» aldaer met houwen of an-
derfints mogen befchadigen.

Eyndelljck, verklaren haer Ho. Mog. niet te fullen
gedoogen, dat door die van het Guarnifoen van
Rbijit-
ierck,
ofte eenige andere, 't fy politijck ofte Militaire
perfoonen, van wat Staet die zijn, Syne Keur-Vor-
ftelijcke Doorluchticheyt eenige indracht ghefchiede
in des felfs
Rigalien, hmgbeJin, lurifdiilim, Rtcbt »ft$gt·
rtcUisbedtn, Dtmejinin ,Tol/tn, Gxderm, Rivenuti y Bóf·
febea, Wihhanin,
ofteoockzijne Keur-Vorftclijcke
Doorluchticheyts beampten ende lufticiere in de ex-
ecutie van hare Ampten eenighe hinderniffe aerghe-
daen, veel min dat des felft Onderdanen met eenige
exadtien, ofte extorfien fouden gequelt worden.

Alle welcke poinöen aen den Commandeur van de
Stadt Rhynberck tot des felfs naerichtinge fullen wer-
den bekent gemaeckt;

Gelijckoock dit alles mede wegens fyne Keur-Vor-
ftelijcTce Doorluchticheyt fai werden bekent gcmaedl
aen den Ampcman .... ende de Magiftraet
van de meèrgenoemde Stadt Rbijubtrck^ om infgelijcx
te ftr^cken tot hare naerichtinge.

Defepointen ende articulen fullen niet prejudicie-
ren, nochteoock derogeren aen de 0/)»>«/Λ»νκ ende
Conventien, die voor date defeï,foudemoghen fyn
opghericht, anders ofce,verder dan voor foo veel me
felve^ïer mede uytdruckelijck fouden mogben ver-
aridertzijn, . π

De voorfz Pointenende Articulen, hier vooren
verhaelt, fullen ten wederfyden ter goeder trouwe en-
de onverbreeckelijck onderhouden worden » ende tot
meerder vaftigheyt ran dien, fyn hier vanghemaeckt
twee gelij cktuy dende Inlirumenten, ende by de Hee-
ren Gedeputeerden van haer Ho: Mog: tereenre,en-
de den voornoemden Agentvan fyne Keurvorftelijc-
ke Doprluchtigheyt ter anderezijde, methantende
Zegel beveflight i ende li^^deRatificatien.daerop
l)Ì2i;ie&4ea tijdt vaaeeQ^jnaeat mer ofte.

' 4. V».

wel eerder,ift doenlijcfc, inbeftendigeéndebehoorü
lijcke formewerden uytghewiflelt. Aldutgedaenin
'sGravenhage den vnrtimdmFehiuvy^fiimitndtrtf,.*^

vininftftigb. λ

(L-S,) J. Ere,ckih ^

(L.5.) S,diAff>na,

{h^S^JebanJtmu ii;.

(LtS^) M, van Crtmmai

(L, S.) Jtbaa van Rttdi* ,3

(L. S.) £. van Bsttfma,

(LfS,) ^en van TJJtlmHfdm, i:

(L. S.)H. Gwim^d. 4

(L,S.)Hmdrickvan Itdtere», .ü

(L. S.) J.»""» fiwj»/'

(L.S.) C.B«rii. .„

S!n 't laeft ban boo^leiim ^omec toaiï bt Stm:
tenant CotondCopes oljcfonïwn aen öm i^eec
fcDopban Munfter. g^acrban öeetit tappojt to'''"«ι
febenttcnücn^cliniaupöefeiiSlaersi. ,

ϊ©εη b?te en ttotntig|len3{u0u|lt fefKen Bonttm r^
en feflic0 flinbe betfclj^eben upt SDefel op ben te
fioinen / op een (Sractenient ban böftien βΐιΐί»^
baegtf / iiS na gebanen €ebt tegien giften en oaben/ai
ontfang ban fpn finpnictte nebensü becftöepbc (ïtap.
tatenenbe3(lUtanttenbenttenbe fluguftp bettiiot^
enbe ben beerttenben tot
a©efei gijcfiomen / fijne equti

4
Μ

©elen/aliS een ber boo?naenilie ïeben ban bten ( enl»
naecgöebaen compliment met beel eere tee cefpette
ban paec 3§o. iKo.ontfangenenbe gebimitteect. Φίη ■
acötienbentot Steinen op be €emfe geftomen/ban
baecfijn ©o?fieIiii6e 3&oo?Iucï)ticBcpt ban fijn aai»
bement aengebient: ben ttointig&|ien 3iugu|li ten
elf wpcen ter aubientie gfteabmitteett / enbe (pne tci»
benttalen obergdtebert / enbe naer afiegginge ber Cu/
rialia ter (€afet enbe madtgbt gelept / enbe met bettqi«
ginge ban alle eer enbe affectie ban fpne ®o?|lelja«
l^00?lucDtig|DeptI>ejegentgI)eb)07ben. <$nbe foo batt
ReinentotBentiagenbic6maelsfönbe ter aubietitie
enbe ter maelttjbt opgeDaelt / Oeeft bolgcns gaer
iBo. aenfcD?ijbenst geremon(lreertbefoitìejSbi)o?iK«
j®ber|len iSerenje in be ^eerlijcftBept 3gam / toé
&ei)oorenbeben ^aron be Faiiant gepleecOt;toe(^
SlacSten ben «©berfìen fijn toegljeffelt/ met belofteban
Boet recBt te fullen boen. ^tìn ©o?|iel. Φοο^Ιώ»»
ttcBeptfepbe/bat b?te ©upfiteben tot 3®eftìi tegetw
(icactaet/ göebantfeelijtiftgeDoube toterben/ enbe bat
boo? be (Croupen ban Lunenborg boo^'t^tiftieMn··
lier paflTagie aen Sem berfociit toajï;maecBte't^toe«f<=
fcfieEegerfeergroot/en bat be ^tabt Bremen,l»l
onlufl en oneenigflept toaff. Φε bolgenbe bagen B«ft
toegeD^acfit met bifite te geben aen be IKeeren
ten enbe ©o?|ielijc6e |Bim(iersi/Bpbeife6erenbe ban
Baeri§o.Haog.gocbe intentieenbe genegentBept tot
®?eebe;oocftt)pben <i0ioubecneucban Munfter bec^
focöt be rdajcatie ban eenige «©fficiecm ban btfm
^taet/ bp reto?(ie tegen be3©e(elfc0e fiwren aen^
geBoMben/enbefiabbe Biec ban Baec ^o.ì®o0.' l|«
Ifêiffibe öenniffe gegeben alss mebe ban beconfmntit
ber Munfterfche bolcfiere/fo?ttficatteniieri5teb«ntó®
baer/ be aenfìaenbc bergaberingB tot ben Eanbtbfl^
enbetoat upt Bremen^^ii mebe upt B«i«i^bw<Iifi8e
EegertotfSnftenniffe euami <©ocitBa«^ Φ· l^og.
OBenotiftceertbefilacBtebiebenl^ec ®ifT<®0pb0tti
betegenjsöen «©enerael Cornmiffarisi Groenewalt,
enfi)nJ&i«flelijri&e©oo?lucBttgBept b?eödiiebe«t ge®
moettegmbec^nberbanen banb^en j^taet/biebatt
Groehingen of tot aen ftjne 3tanb»alen contrflw»
tien Dabben belooft. geabifeert bfe omb^ag^
bieaen'taSifrcBoppeüjc&e^of toaji / oberöie

bomfle bér Kenrbrandenbòrchfche,Lnnetibbi«h^O(

CaiiBifejfòimfleristot Biieféit.bat oocBbefisbeirt^'
Sweedfe: Heger sBeapp?eBenbeert toiecbt / met
taglie enbijfpetialöcö biat (öfeneraliflïmu?

-ocr page 374-

en OORLOG. Stven en veertighfte keek.

.Air iiaeirefSiHtant» metöen^taetbOT

ili α en mt abantagte be toctmtept fpitec Ean-

'''^ SnùeWngett/ettiiaebarc ban op mm beele
fintctaocnftalitte gebaen / citbebattot biencpiibe
'manijt meenöeaf te fmì»eii:baec mboegmliÊ/bat
net bidè ©o?|ie« best ütijcjc toass m alUancie / enbe in
toten tiibt oen bupfent man inbe 3©apenen fionbe
fo^cn / on&ec goebe «©ffidecen /fonbec onbecfcijept
Silteie/Bwnrpttii^ff^ ©ejlingcn becttoutoenbc.
SiS 't öaec^o. naog.ijabbeBeüeftljeinCom»
tM ffatiö te lallen feeffeec iinbecbanen ban befen
«toet fafftflecen tot cecoubjement ban feecfeec biif^
^ibupfent i58c]cb.bec iStabtManfter beclimfet/
mrt be becbailen inteceffcniöeeft ben ©iffcDop op
fùnermionfirantteallefacilitept geb?uptöt/entnfge»
ii£» nctraen met be faecfien ban be <i5ebioebec£n wk-
kefort tegenö be naelatenfcöap ban be obecleben
®omii£cc6enMaiincroc,'tü)eIcfi tc fpoeötgec fouöe
fiinbetritftt/inbten niet be cepfeban €oiitbap/be
%tluen/enbe befc&ipbingen ban Hantbagen beele
intcwuptten öabben gemaet&t/ boclj epnbeljjtft fo bec -
retóOibjacDt/bateengoetiontement aenben oeinte=
relTeecöei!Sgeöcben, bjacc Dpboegbebe Rlacötenbec
«taötMunfterobecöaecbecfcöooten penningen aen
iieacbfliigcnct^fficieccn/aiiptcrcn /enbe ^olbaten

toitöefeniStaet / enbe ηοφ (laenbe onöetaelt»

<enöc otn fpectaelbec t'abiferen obec't point ban een
flUianttemet befen ^taet in te gaen/ljaböe bencïit
iwtiieniceceBiirchopbecfocDttebJülen fonbecen of
fpne aeiibielimge ban mclufie in be befenfibe Stiliantie
follile oeatccpteect hJO?ben/ ftonnenbe fien upt be iipt^
gcliropiie pafguilien / enbe licentieufe boecften beel
otiffcneaemDcpt tot fijn petfoon.

l^accl^a.pog.iiaiibenuptrijneabbtfen gefïcn be
Itotitimiattebteben J^eece iiflchop öabbe gefonben
nijetniprentie be Belegeringe bec ^tabt Bremen, enbe
ioeijpljare gefotöte affiiientie Ijabbe göeeiccnfcect/
omt)cn^b)eeiitfcöe<©enecaelniettO|fenbecen:^oc9
cnü)?agencmenbebanbc Lunenborgfe maccö® ita*
i)c i?ontteten ban
't iStift Bremen , enbe bat ben
<!5;acfWrangei fig in gelijcfte pofluec flelbe öaec
te öe^
wnen/IjabbefimiSupta-pgelecBt op beEemfcbe,
cnlicfi>iii§olbaten/uptfcijotofKeuriingen,Beflaenbe
in öm opbijïit ban ben böföen man fpnec «©nbecbanen
opbcpaffogciS enbe abbenucsi ban fijn ^tifticnbe
fiaùbciiaeren tiobcn pecfonelijrtt gcabboucBeect ben
|?ttacur-©o?|l ban Keulen geamfteectbanbeïgeet
23i(fClJ0p ban Straesborch tOt Couvroy, om CCiJOlItai
lidcrtejijn teget» bepbe boo?f3 HegeciSj Φε Drtege>
rinöftjntiegfieepnbicDt/Babbeböfen ttointtcD man
liati pbet Compagnie te boet tot Coefveic afjjebancbt/
öengebangeneBaenbiageciSofcö gecelajceect; g^ocD
iieto?cefponbentie met ben i^ecce <!5?abe Wrangei
metaf8ct)?oot&eni<enbealfoobe gecurtjten ban ben
intotljtijec Sweeden naec Ooft- Vrienantcontirtueeci
ben / ïicn ijccben man fpner <©nbetbanen bjebcr opge^
toticii/ enfoallettjt op fön jjoebe geWeben. ïSaecHeni
bcöc tontriDutten 6p Ijaec .fKog. gep?etenbee«;t
niöe bpbentiaebban ^tate öem gccecommanbeew/
iiacc ober Ijabbe be Commiffatiii btbecfcDe bjieben
>nctben CommifTariiS «iScnecael Groenewald getoif^
[fit / oocft ùm igcece SSiffcDop becetötmaeticfiept ban
οφ pmfK boD?8eb?agen / bic tot beffcuctie ban
pcfclbcfeptie /ijem ingetoillicilt tefpn be contriButien
ban <0?ocningcn tot aen fijn fpontieccn / bie D
p boclj
jUpt infittite ban ©?eebe liet ongeepH : men foube
«cm ecljtic öp autDentique coppe te bctoone/ met toat
fonbamcnt men be felbebo?becbe/om baec ban te
mogen oo^beelen/ alfoo'tgebenbec Coittributie aen
fpifö(0niiecbancrtriabbebecboobeit

peawlKKftfìeban befcanfcge Envoyé Milet, gaf
wet conftbitatim aen 't iof/ ót óüeii Cafel bifcöücf:'
im ban becfcBepbc fpeculatini / fottitijbtiï BÜigen»
iBog. bifobfecbantieban òstMm*

mi

^tabt beftouibi^ben/ metbedie wbenen ful^ab»
(icuecenbe t φοφ baec naeop be onbcctecötptgöeaert
fpn ©ojfleigtfee 3&oo?l.gebaen/ fp?ac6bantagieufe
^nbenabece AiiiantiCjien bat geen |9otcntà«:fowbe
ïmben onbecnemenbefefjooge ^wpen aen te taffen /
jjjnbe Keur-Keuien genegetf / enbe bat ïjp béc^oui»/
ben ì^ai:tagD ban Nieuborgh ootb baec toe fbiibe δοη<
nen uetoegen.

maeifienbe feecBece gebetineecbc üïuptecen itiatt ben
5^eec iSitmeeflec Ripperda, fepbefön ©ο?|ϊΛ ΦοοΛ.
bat be ejcecutte conttacieecbe ben i«Doiit ban be (€cac#
taten / mebe bjengenbe/ bat bic ingetoillitijt toacm /
fouben bpgeb?a^it toojben '/ bocD boo? pebecfijm^oo«=
ge «©bei-fiebcn / nietboo? göetoapenöc Su^écii enbe
önecöten / in befen toasi gefcfiiet i enbe befe -δυρ»
teren toillenbc bipben fitten op feoflen ban onglje^cfe /
f^fS Bace ciipne Ijabben becoö?faeciit»·
^ ©p'taffcöept/ Beeft fijn ffio?|lcI» bécli

beetenfjjn oprecBtegBenegentflepttot Baec
getoont/bat tod ©?tent3örtbe ban beli ^ιβέΐ/ εφ^
ter niet foube ftonnen flïlflaen fijne fecnritjmite ion*
ferbeten / enbe in tiibt ban noobt örijcBiSbblcft àen t«
nemen; iijnbebe macïjtbanbe iferoon Sweédèn t«
confïbetabeibct getoo?ben / boo? ben ©?cebe gcmaecöf
metben<i5?oot j9o?(lban Mofcovien, enbeffamert
gOeboecBbe lürroupenlcggBenbeirt't^tift Bremenen
in 't ©o?(lenbom Pomeren ober be ttointicB bnpfent
man/onberb?abe (©ppetloofbenbpeengeöiacftt ;
55atbe ©ereenicflbe jlebèrlanb'en ba'etDpiifet mti
femer mocBten toefen/ fpiibe Baveftroomen licijtte
paflTeren / poUen te batten / enbe feec Oaiatbhii» afe fp
be militaire rencontrejS met ' Sweden ^onbèh toillen
toagen j bat ben «©efanten bart ïjaet ^tx .ïü^r b?ucBi
teioosi upt .iStoeben te rugge guam / besi <0?abe ban
Donas ftomfle onfeccftcr toasi; Sweeden alCcebefci
duyfent man ïgeer BiiTchop Babbe aengijebcöen/
bat Sweden met honbe bergeeten toat be l&o?(lcn ban
Lunenborchcn Ofnabruggp , BoebJelmacBttge
fientoaren/ ïjunBabben gsbaen. «enbebo?betSEtai
benbe in bifcourflen/ oo?beelbe beaHiancie ban te toep?
nicö^arentesijn / oocft toet te toillen feparaét tcaci
teren / enbefulc)c boo?bèdé^cen / Boetoclbat toet
ftonbe begrijpen bat fijne ®a«ben be mcellen acn|loiili
foubelijben. ^ .

(©nbettuffcDen bicfimael^ UerBalenbe befe tóóo?beft

Aèir wit becmmin tuir onftr Btrculi wtdttümb j Beili Om*

mifTarilS bo?ber bimitterenbe met groote DelceftBept/
enbe met 25?ieben ban jJeaebcniieBp ben =^èerp?e*
(iberenbeingelebert.
^en vieren twintichften JpetouarpijS tet

^^ «ttliw

nover ben bjjfben befesf ftiio loci, énbe g&eabö?^éért
aen ben Coïlonel Arentjurrieri van Haerfolte iflOlM
benbe in effect : ïDat fijn ©o?|lel 3^oo?UicDticBét g^
mepnttoasieerflbaegBss pmantbanfpne iSabetttpA
toaerts te fenben/ tot Bet boen baii openinge enbe wc
felaeringe op't geene ben boojnoemben CoUonel ttóer-
folte fijne a0o?|&lijc&e «©ooilucIjtigBept Bier bebiSieót
bantoegBenfiaer ï§o.Jiiao.Babbc boo?gcb?aQ[ett/i)rtt
fïcf) mebe in te laten in be AiiiaDtieonlaiigsS gBcpcbten
tuifcBenben ïtainingB ban Dennemarck, bcfw'Stóeu
den Heer Keur-Vorft ban 25?anbenDiitgB/ ert Bep
bel^eererti^ertogen Georgh Wiiierti enbe Erenit A»·
guftus ban Bronfwijck ende Lunenburgh. ^Êfler ö^l
.gebelibereert jönbe/ iugoet gBebonben tcbccfttóctjcn
bat ben boo^noembe afte feitben ïtaebt Bare Klijfêo.
aengenaem foube toefen/ enbe bat ben gemelbe cSllo»
nel Haerfoltefulcid bert BoogBgebacBtenï^eer liéttocB
foube bermogen te refoibeten.
©ejl^nttieriSbanbe^cetett",Georg Willens, ^

lErneft Àuguftus, refpectibé%ct?togcnt0t BtuhfvPijcli
i&burgh, BabbeAbro? berfcBepbe meiiiotterf

enbe Luni
mbe nocBonl
rebenyftpBaec
öatbéat"
maitn

op ben feftienijen Jpeb?lS»ÌPÌift«

jfeog. oitórflrt^^ flcitÈtffltf^^
fubfidlëtttio^tTeen

jjaii/ cpnbMöi»
mocBteq

-ocr page 375-

S A KEN van STA ET

1667. tnocgten een {laec go£t (t^cbem ettbt beta^ too?tien j
- maec alfooìKfelbcrait aUeengeenUetalingSe/ meec
oocli fclf«igeenamb»o?topöactin0ctiimiw .fKemO'
rie» ce ii^ometi / foo öat fp nfót m toifien toat fp am
ώει; tz^oojlutfiticljepi^obanltoeoen gaec

^iiltificattelttintim
Ïotuiiienoert ; ente öaec
m Doben öe Muller mf-

Bifanten op fijn bectcecS flonöt / om ceu Beec naec fijn
^eflecg teöoen / to tegöensi ïiöielfden iKatrt tot
Ofnabrugge fouben fijn /foo Dabben nocIjmeeIenbet«n
ob«cbioet biienbdöcft/bocfjfeecan'

^cEi benbecben jmectbetfocOt/batbefelbe
geliefbeteetinneccttbe fjimetm en pofmbc belojFteii
ban pompte betaUMgfje/bieban toegenbefcn^taet
ipÖetiScflotwrenin (luptenban't (Ccattactbanben

negencienden iSeptembcc feftien hondert vijf en fef-
ticH aengaec jdojlMijc&eVDoo^UitgticD^bengOebaen
loamtjmettoatboo; genegDentTjeptbefelbeijtm fe-
coui:)^ aen ben ^taet boo? anbereii gep^efmteect / enbc
ïftbic baet oep?efleect/ enbe in toat boo? ongdegentljei
ben enbe perpcbelen fp gaec perfooncn mbc (0uba;ba^
nengDefleechenBabben/ enbebaecop eenfecieufecc-
(lejn'e gemaecfit te gebben / bat gaec gelieben fobamcD
ficDte uecl^lacen/ bat liaei: IDojddjiche ^oo^hicfKtg''
lept eenmacl mocfiten bieten/ toaec op fp ^ec Dabben
tebeclaten/ op batbe boojnoembeeKtcao^bmarist
gefante Muller tngeballe met (ebi^e l)anbm moefi bcc:"
ttet&en/ ten mfnften een fcfinfteluc&e pjeubeban {jaec
l^o: IQog: goebe enbe toelbecbienbe affectie / ettbe ban
fijn pbec / enbe giec in sepleegDbe neecfficBept mocDte
mebeb;engen.

^aeropfijnbe l^^bintien toebec aengipemaent/
^Daec quotebpte'tmanQueecbemtnll
fiitnHollandt.

%&*iaa> ©eecen ChriftiaenLampadiui enbe Joachim
ftiMi/ Frederick iohlerceft>ectibegDef)ef>mc=^ofettìB4ran-
^oitt» telecpi^aben/ enbe traOentooo^btgD agenten ban
«fontm Dooflteeiwjwn ©0?(ί«1 / l^eetenjohan Frederick ett
l^ccRoedoif Auguftus^eben/eactogentotBronf-
wijck enbe Lunenborch, onbectuffc0en gfec 6omenbe
(ijn boo; ben 3taent
de Heyde ben acgtienben iföaect
meteen Caraffe met ttoee^eecbenuptgaec Soge^
ment geSaelt / enbe booi be ©eeren ban
Yfleimuyden
m Gockinga, boben aen be <Ccappen gerettpteert im
Inbebergabednge geintcobuifee»/ ooc6opo?btnatx
toden gieten jijnbe/ Bebbenupt ftcacöte ban Barai
Djtef ban ccebentie ban ben fefKeitbtn 5peb?uacp lefile^
ben/ eerfibpmonbeggebaen/ enbebecbotggemebp
gefcBiifte obecgelebect gaece #;opo(ttte / gtec naebol-
eenbegeinfeceect, iSnbeDeeftbe
%ci;Stavenifle,tec
" ©ecgaberingepiefïbecenbebegemelbe %eccn 3lfgei
fanten beanttooo^bt met be complimenten tecmatecte
bienenbe/ toaetmebebe felbetoebecafgfiegaen enbe
booibeboo?noembei^eeccn<i!5ebeputeecbcnbanYirei-
xntiyden en Gockinga tot aen bc boo^nocmbe cCuap
gececonbuifeect/ oocHboo? benboo?noemben Sigent
fcebet aenDaecSogcmettt gdept 5ijn getoeell»
ISaer p;opofitie toais al^ boIcDt :

HO.Mog. HeerenStaten Generaelder Hoogh-
k)fifelij«er Vereenigde vrye Nederlantfche Pro-
vinciën, hooghge-cerde Heeren.
De Doorluchtigfte ν orften en Heeren, Heer him
Trii$ri(k,fmàcHwT'&MÌcl{bAugupusy Neven, Her-
togentot
Bnnfiaijekjndt iMnrn^fr^it onfe ghenadichile
Vofften ende Heeren, erinneren fich wel hoe dat U
Hoogh Mogende door der felver Afgefanten de Heer
Overften
hairfehi, eenigen tijdt gheleden haer V. V.
D, D. hAben doen inviteren tot mede intrediiighein
de Allianciemetde Koninghl. Majefìeyttoc Utfwt^
m*r(kfnj endefyn Keur-Vorilel. Doorl. toe BrWw-
hrgh, mitfgadersmetde Heeien Gttrgi m/iim , ende
Heer EnefiJnguflHt Broeders, refpeftive Bigcbof tol
OfaaimggtcadeHutogcatol Brovfwijck,
endc hututt'
itrthtdcc.

Nu is hoogtoedachte haer V. V. D. D. onfe beyder-
Sjrdta ghenidi^fte Heeren om u Hoogh Mag. goede
ferttottvrca te Tcn^wwgpo veelte mv lieten xea;

344

IìiW

génaemgewceft, dewijldefelvefederthet aentreden
van hare Reuringen, haer fonderlingedaeraen heb.
ben laten gelegen fyn otnme met U Hoog Mo, ingoe-
de correfpondentie ende nabuyrlijcke intelligente te
leven jgelijckfulcx het intereffe op de genjeene feec-
kerheytghefondeertalfoo is requirerende ende vet*
eyffchende.

Ende dewyl meerhoogftgedachte haer V. V. D. D,
op den voorflach bvden gemelden U Ho. Mog, Afl
gefante den Heer Overften Huiryi/»» ghedaen,doen.
macls hebben verklaert dat de felve met haer refolutia
door middel van een byfondere befendinghetegheni
defen tegenwoordigentijdtfoudeninkomen, end»t
als nu den voorfz. tijdt totalfulcken verklaringegedc-
termineert, is verfchenen, fo hebben de felve ingevol.
ge van foodanen belofte, ons der felver Raden, mpt
het Credenciael u Ho. Mog. albereyts verhaadtreyft
ende met behoorlijcke inftrudie afgefonden, oockge»
nadichft aenbevolen u Ho. Mog. alvoorens der felver
vriendelijcke groecenisendedienftete vermelden;
aengefien dat haer V. V. D. D. uyt onfe diesaengaendi
tedoene onderdanichfte rapport geernefullen vernet
men, dat u Ho. Mog. figh in goeden énde geluckigea
■welftant bevinden, dat de goedighey t des allerhooch·
ftende felve voortaen daerby ghenadelijck wille be-
houden, hare raetflagen ende adien ftreckendetotde
gemeene nutticheyt dcfer Vereenichde vrye Provin-
tien voortaen van boven af zegenen en middelen toe-
brengen tot wechnemingevanden tegenwoordigheu
bloedighen Oorlogh tuffchen defen hooghlofFelijcken
Staet ende de Kroon Ïngtla/tJt ontftaen, endeom bey-
de Oorlogende partyen met elckanderineengoedt
vertrouwen teherftel en ende defe Vereenichde Pro·
vintieoin^elucfcigen welftant in haer luftreendeby
hareflorilantenftandt gcnadich mainteneren, eoa·
ferveren endc behouden.

Daer benevens fyn wy van haer V. V. D. D. gbeni»
dichftghelaftderfelver beloofde verklaringe voor fo»
veel te openen, gelijck de felve van meergedachte al-
liantie de hoopeninghe hebben gemae^opeeneby·
fondere beveftinge van een alghemeene ieeckerheyt,
dat fy niet ongenegen fyn fich
*p fttdart ttiijft iaàe id·

ve mede in te laten, fynde overboodich iich naer't be-
fluyc daerop gevolchtalfoo tebetoonen, datuHoog
Mog, der felver oprechte intentie ende vrientnabuer-

lijcke genegentheyteffèaivelijckfullen tìeipeuren.

Dewijl dan alvooren dtfortieuleriius nootfaccke-
lijcfc moet worden gefproocken ,foo ftellen wy tot Ü
Ho. Mog. believen, of het de felve goetvinden eenige
Gedeputeerden ofte Commiflarifente denominerea
ende ordonneren,met de welcke wy over eenige
cularia konnen confereren.

Ende dit ift geene wy U Ho. Mog. op ghenadichU
bevel van onfer Genadichfter Vorftenende Heereo
V. V. D.D. tegenwoordich hebben willen voordragea,
ons tot uwer Ho. Mog. hooge gunfte en aflFedie voor
ons particulier ten beften recemmanderende,end»
bevelende, &c.

iSibettöebbenbefe l^eeren <®efant« ben vijfco
twmtichfteneen Confecentte göeBabtmetbeJgeaen
ban bec Steen, enbe anbeceBaei: i^oog |log« (@etont«
mitteecbe/ enbegBebifcouteectobecbe Aiiiandein
maniecen al^i tn't bolgenbe memojie te <ïen ii.

WE] Edelen Crootgunftigher hooch-aenfienne·li^,
lijcke Heeren CommiOarifen van de Ho. Mog. ^
Hecren Staten Generael der Vereenichde Ne·
derlantfche Provinciën.

Wy feggen u Hoog Mog. hoogen ende aenfienlijc-

kendandk, dat de felve met alleen by die ons jongbft

gegevenc audientie .ons van hare Vorftel, Doorl. on-
fen gènadichfte Vorften ende Heeren wegens haer
gedaen aenbrengen, aen te hooren, maéroock op onl
verfoech,onfe hoogge-eerdc Heeren tot de te houd»
conferentie te dep^uteren ende Commiffie hebben wu^,

San

fUK

tü'9'
|f

-ocr page 376-

cn O O R L O 6. en ^eenighjle keek.

Mo? mochtaenghenaera zijn, wanneer hoochftghe-
dachre hare V. V.
D. D. onfe genadichfte Heeren , in
aietuiTchenfyneKomnghlijckeMajefteyttot Dene-
marcken ende andere hooge Potentaten in den voor-
ledene Maent Odtober alhier ghetroffene defenfive
AUiantie mede in treden mochten.

Sooftellenwy buy ten alle cwijfièl, defelve fullen
van harentwegen, die middel, waerdoorfoodanich
Ìfiritium totlofFelijcke perfedtie foudckonnen ghe-
bracht werden, te faciliteren, genegen en willich fyn.

Als wefende ons genadichft aenbevolen, ons te in-
formeren hoewyt ende met wat ««Λποβί^κί defen
hoochlofièlijcken Staet,de Heeren Hertogen Gecrgh
WHbilm ende Ernifi Au^ufius Vorflel. Doorl. met de
Kroone van Οί«ηί«Λι·φη, wegens Noorwegen ende
Y^f^xSrimdinborcb^Cg&ns Prti^m y cm i'attiiq»tiich
hebben ingelaten ende verbonden.

Sc willen wy onfe hooghge-eerde Heeren hier me-
de dicnftelijck verfoecken, dat defelve believen ons
daer van ende infonderhey t
dt modo , hoe fodanige ad-
fiftentiCi op voorgemelde voorval ,foude ofte kan ge-
prefteert werden grondelijcke naerichtinge onbe-
iwaert tegeven, op dat haere V. V. D. D. onfe ghena-
dichfte Heeren hare daer na nemen , en'tgene

vanharefyde by defen mgith mochte t'obferverenfyn
konnenrefolveren endebcfluyten.

Naedemaeloock bekent is > dat haer Ho. Mog. den
Heeren Hartogen
Georgh Willtm tnde Erenft Angiiflus toe
Brunfivijckindt Lniiinborgb, &c, Vorft. Doorl. wegens
die tot de Alliantie geconfedereerde Voickeren in be-
trachtinge der koftbare wervingen en an deren daer by
aengewende hooge koften, gelijck inden aenvanck
cene merckelijcke fommegeltsgefurnecrt ende ver-
fchootenis, Onfeo genadichften Heeren Vorftelijc-
ke Doorl.evenwei derfelver met behoorendercqui-
fitis wel voorfiene militie van gelijcken, foo wel in den
;aenvanck, op de been te brenghen , als tot nu toe te
onderhouden, gelijckfulcx fichte oordeelenis, een
groots gekoft heeft, de welcke fy niet alleen den Ge-
allieerden op die toekomenden cas van noodt) fich
daer van te dienen, teghenwoordich prefentcerden,
maeroock albereyts voorheenenby de voorgaende
forgelijcke conjunàaren, goede dienften daer mede
hebben ghcdaen , ende de voorgheftaende
mitus
mede helpen afweeren,

Soo willen hoochgemeldc haer V. V. D. D. op die
goede hoope leven , dat naer rypere deliberatie van
dien, van de fyde van haer Ho. Mog. geene andere
meeninghe en fai zijn mee hun op de felfde wyfe
ende maniere, gelijck hier bevoorens met hoochft-
gemelde hare refpcdlive Heeren
Broeder ende Nive, at η
te gaen, ende hun van gelijcken wegens die de
pnettrio
geene geringe aengewende koften met eenen verdra-
gelijcken byQach in het toekomende, oock wanneer
het tot de operatie foude komen,
metfut/idiimende
handt te houden, op dat hare Vorftel. DoorJ. in alles
boven gemelte, der felver refpedtive Heeren Broeder
en Neve gelijck mogen werden geconfidereerr.

Wy doen ons diefaengaende eene dadelijckerefo-
lutie verfeeckerenaenonfe hoochge-cerde Heeren al-
le behaeghlijcke dienften te bewyfen willich ende be-
reydtzijn, &c. Geteeckent C
ìm^» Lamfadius, U-
*bim ÏrtdtrickJSibltn,

^ultïhjiccttoeiieromöDcfleltitt Banbeitban uc-
mdtÈ^^ecc ban bec Steen en anbece. iBeii tan baer
«pttocilïcitöntljaec'memiigöiwt toass otn ρ»ηριΐψ^
wepe te ttcbcn in be 'alliancte/ oocti ecnigD bolcft f on^
becijouiictijinaecoDetcacteerttetooibeit gijelijcü öte
bflnZeienijeÖfnabruggemctfuBfïbten/oftoel in be
Kibe naefcctftece p?opo?tie te pacttttpeten / 3ünbebic
P^tncen ban een öupiSj en onbec ftcö becbonben {Daer
^ölRog.fonbe'tijocfibjelebett eeniS sctoeefl Jijn.
iiaaec titonbtepocntlöcftaénijëanbere ttoee
jw /oni fjacc baec toe te nóóbiijem <Ênbe be iactofiien
Mn,Hanover enbe iVoifenbuttel luarert foo gljenef
twï/batfpbanfelf^fiilcï.ntétainroiöten. aclfbWeef
.. —Sohlc toiert fllin

giunto tocia: cBtteboccett, φε igeeC Lampadius i6è%

bleef noci) tot öet boigeniie fïacc in be hornet:/ foniec —*
bat pcbtsi onbertuffcDcn baec ob«: 6p be cenc of anbc=
cetotecbtgerept:enbe
i$ alfoo niet geflooten. «nbe
onbcctufrcDenftceegöbci^eecl^actogU ban i|anob;t
gebacljtettoinin©?antftrijcfttert J^ontoelöc& te bcc^
foechen een p?ince|Tc upt fjct iöeuc- JDoiltclijcfie Dupsi
i^altiS / göenaenit 25enebicta.'t Weit in
't felbc bol?
genbe Slacc toierbt bolttocfien.

Slnstpiiltoass Di« ban toeöen bén i^ccc feeut-jBonri»

©0?|i bau Keulen» geftOUien be ï^eer johan Adoli van Bojfl af^
denBouckhorft fjjn ïïaet enbe 3imptmaii/banchtea«f®"'«
ban bat Ijaec ^o. iBog. t' allen tijbcn / nocij onlancjc /
alsSfijn jKeuc^-lBoifteliicftc ïDoojl^ ^ecccten liacbt
enbe (ffancdtec ben Igeec Bufchman Ijtec toaii afgefon^
bengetoeefi/öabben gecontejlccrt/mct fijne ©euc-
©o?ltel. «©oojl. niet alleen religieufeljjcfe te totöen ou»
becDouben/ inaec oocfi meet enbe meccfocifien tc culti»
becen/alieopcecDte 3Sabup?Iijclie bjientfcljap / co;-
refponbentte/enbe eenigBept: bat alfoo fijne Éeuc-
Bo?(tcl. g^oojl. met fonbccbacc bjclgcballen upt be
puncten boo? toepnfcö bagen tuffcljen Ijaec Jgo. iliiog»
^eecen <0ebeputeecbctt eitbe fijn iöcHC-©oaiiel.^ooi'
lucljttgijept Agent be Jgeec vander Veecken Op bcpöec»
3iit0 liatificatie bcraemt/Dabbc bentoincn / bat gDe^
buecenbebebellellingebanOact: J^o-jKo. JHÜiitttetn
bc.sfelfjs jgtabt Rhynberck,r)aeC5|o.H3o.ntetfoubeit
gebogen / bat tnfijne Öcuc - ©o?(lel. Hoogheyts Ter-
ntoriaei «cfjt in 't geefl en tocccltlöcRe rcgalim / cnöe
ben aenöleben ban bien / ooch giucifbicticn enbe Re-
venuesbeminde inbjacljt niet gebaen/maec'tfeibJi
boo?taenonbecb?ecchciijcft te latebccülpbe allÉenlijcft
tee bolfiomen bifpofïtié ban fijn ï^ciic-j5>o?|te!i)cöe
<©oo?[. enbe bat boojtsi alle befmamuffcn/bacc obit
{lia-tebooceitbantijbttot tijbt/acn Ijaer i^o. ülog»
metfpne Keuc - name/ ölacöten toacen glje*
bacn/bowbeboojfsobcccenSominge foubefpn enbi
Wpbcn afgebaen. ifeaec alfoo fpne feeuc - ©oiflèl.
®oo?l. t)pbeboo?f3becaeinbepoinctcncÉntge öebenc*
iHrtgeöabbenoobicDgcacijtBaec J^o. Jföog.
te late»
boo?(leltert7fo Dabbebe fdbé bolgeniS nebenjigaenbe
biieben ban Ccebcntie / goebt gljebonben fpn pecfoon
aen Daec ίζο. iKog. afte fenben / ornine be felbe booi^
eecflobecbe boo
?f3 becaiacinge enbe gebaene bjimt
llabupjliicÖeconteflatiebangantfcDcc öcctcn te be^
bancficn/enbe te berfeecfteren bat fpne itieuc - ©o?|ïei.
«©oo^l.gïjenegentoasimetOaec =l|o. ilSog. te contii
nuecen/enbe bci-meecbece/lïnccre enbe opcecDte biicnt^
fcDap / naeDup?li)cfteintelligcntic/j5cutralitcpt/cniie
eenigfiept/ fulcjc bp alle booiballenbe occafïen eiTcc==
tibe enbe metter baet/ gfjelijcft alteebe lit be Opgelcpbe
làetfte .ïiaun(iccfcf)e onCuflen gljcfcljtct toasi/ meec eiu
be ujecc te betooiien/mct bccbcc bctfeecfteringe baf
fpne Mmt · ®o?|tel. ΦοοίΙ niet liebec foube fien / ató
bat tot b?ebelijche bplegginge banbe noilj bupcenbe
oncuflen totget gijemeene bette/ petj:; ftonbe contcibu«<=
ren / fullettbe baet toé/ foo beel aert be felUe toasi t'allen
tijbe occafiefoeciien te btnben.

ainbe i)p betfocijtberbct/ bat Dftcfe ,Hiiog.
lief^en fpoebige énbe BillicOmatige öcfolutic te becle^
nen / op Bet geéne öp gelafi toasi be felbe nabet boo}
tefiellen.€etoeiat:

Hetf

D

Confiderat'm o-vergelevert -van de
Boukhorfl aen haer Ho. CMog.

At de Gereformeefdö de P,i>-<)ebie binnen Ri^e-

fullen behouden,mits dat daer voor uytge- ftöttoMih
keert fai worden, een feeckerefofflme pennin-

gen ) die men feyt feer geringh te iijn, hoopende dat
haer Ho. Mog. die fullen vergrooten, anderfints foudes
fyn Keuf-Vorft. Doorl. fodanighefommewd willea
uytkeeren » mits dat de vóofnoemdfi Kercke aen de
Catholijcke Religie foude thogen komen.,

Soude oock niet konnen. toeftaeri 't Huys van de
Vicaris langer als een jaer naer dato defes ; ende dat dan
aea de
Ciubilijck/" foude moeten iverdjÏn getsAitueert.

Aen->


-ocr page 377-

340 S A Κ E Ν van S T A E Τ

ï66% Aengaendede Kerckevan I£Umis blootelijckaen
■ 1.1.1· de Gereformeerde toegheftaen, exercitie te hebben
op't Huys, ofte foodanigen oorc als fyn Keur-Vorftel.
Doorl. fai welgevallen. ,

Oocktenregardevan'cftellen van Sebipinta m't ge-
richt, can η ice anders daer in tocftaen, als dat ontrent
de felve geen maet gcftelt wert > van wat
Ktligit die fel-
ve zijn, ehde dat voorts de elecftie van Borgetneefters,
fcn die J^agiftraets perfjonen gefchiede, volgens de
obfervantie, blyvende de Borgerye by· alle haer privi-
legiën, envryhceden; de Tollen endeLicencen van
oudts ,als de felvefyn gewefen, fyn Keur·Vor.Doorl.
foo binnen als buytea de Siadtongheturbeertghe-
laten, engeen Lwt-ToWfnofc 1)'«»««»foo binnen als
buyten, van haer Hoogh Moghende fullen werden
ontfangen.

Camptrhtf bctieffcnde, (yp Keur-Vorftelijcke Door-
luchticheyc fai beforgen ,dat den Gouverneur met een
bequacme huy finge lal worden voorfien, met begeer-
te,
dat Camptrhff fulcxghedaenfynde, gereftitueert
werde.

3Bat alcebc onüeuiecct toatf / U Ötec ijooi tc (ten:
Êiiöc op öefc poiutcn iiS namaelsS fatijSfactte glieacbeiu

Btut- φβ ©?OUto Keur- Vorltin üa» Brandenborgh ΙΰΠ.Ο"

®o?fiin ijefc tointccnict DacL' ®?ou-j,1Soeiieu öDefionim ban
ffiienun CleeffaDCJi Hage, inCtömSBoUtjljdiOt CleefgctoOi

Ilfn.

ÜS

a

«otr

ti«t)Bt(r·

"ίΐ'··^

Qart

1.4

wn i fjjnöc te ^oncft oin mibinni in ijc Vuimcc
Dan
cieef ηλ; Berlin geboevt tc too?ïieu.

i^acc <©αο|1. Ucttnöcn Hage een

bnbcclittöc gljci)c«0c«iffeban!jacc: niet min lictctc-'
ijch cn ïjeurijtfaeni al0 p?incipalijcit letìm i Ije&Dnibe
ïicgctooontc / Doüm anöete bcbottcn/ eens alle toceci
ften eert bacö tc öcpligcn niet baticn enïie ftiböcn; ntct
geljjcftiic Roomfche, fjaccontljoutcntie üan Vlees
flUeen/maccbanallc fpijsi. .ilBacc ijacc iicuc-©o?(leI.
3&oo?l.gafïiaec meïieniette hennen / ìiatfpìiaccom
alle fpüfc getiupcenbe Ijacc balten/oncepn ötelt/'ttoelcft
notljtanjs fouïic moeten bolgen Op alöien De iSoomfcfje
oeöupwnïieöaec baften oocfi Det Vlees oncepn Dielöen.
«Êenenficancöen üjojïittoijnenïjc ftoaceenoUccinati-
gefpijfe bccDooïicn/ nictomöattet onrcpnis/ maer
fciialieliicö aen'tUcOaent ; 3(iifoo tiS fcecöec / bat blees
een ftcacDtigec enöe boeïitfaiKcc fpöfe iS acn
't lichaem
alsi vis, eitbe bat ban 'si mo^gcnsi tot ben mibbacö aii=
fttneuen ooclt iis gebaft / enbe abonbtsf niet afö ma^
ticDlijtft gijctollattoncect / ootft isJ gijebaH. t <i5cljeel
balien ban alle fpüfen cn b?ancft in Moies, Elias, enbe
ChriftusoniS ^aUcDmaecftcrtoasinm-aculcujt:/ enbe
1)00? oitinogclijch ; bat nocljtans / na onsr ftrancft bcci
ra0öcjtfulc]c b)o?btnacgljcbolcl)t opbegefepbetoyfe/
feantcnnitnflcn nietaliSboojecmgije <i3obtb?u£ljigljc
oebacljtentlTc toecbcn opgöeljouben ban ijet albccbec-
ö?{eticlj enbeinii acnlenic ballen ban onö ^alicljmai
ïiec i enbe Ijet Vry Jach Vallen ban blecsÈ boo? een fjepi
Itge gljcbacDteiUITc/ ban batons Ji>ci-loiTcï fjccftop
bienbacDoelebcntnben Vieefche 3^ct feggen/ Wie

heeft dat van u handen geeyfchtifnubeiUenaenl^OOgi

gebacïjte ©^tnccfìeoatit mogen feggen.
^^cnfeftienden ·3ϊρ?ίΙb^OCCf) be ©ecc YsbrantstCC
bmVirft. ©ergaberingc boo? / bat be ï|ecr iïefibent Copes öem
öeöent Ijabbe/ batbe Vrou $jcut:-©o?|linne ban
Brandenborgh gcnwpnt bJasi / toeftomenbe Dingfdach
ban ritec ban cie ve, enbe ban baec becbolgijeni naec
Berlijn tcbcrtceificti. 3©aecop gtjcbeliDeteect jünbe /
i& goet gcbonben te betfoetlien / enbe comnrittecen be
ï^eccen ban Gent, Joan de Wit, Bofchvelt.Pieterfon,
Renfwoude, Glinftra, Schrieck, enbC Swarte, om
be OootfjgTjemelbe ©?onb3e Keur-Vorftinne upt ben
naèm enbe ban tocgen ijacc ïgo. iKog. te gacn balebii
cecen / enbe gljelncft op Ijacc cepfe te toenfciien i <©cii
lijiecbeiibe ?^ecrcn Bootfmaenbe Schrieck göecomi
inttteert/ ontöfec i^cuc-J5o?|lel. ^oo?l.tenbaegije
jjeisfelfss bertcefii meteen goetaentalban Caroflen
tot Dupten Voorburch te gelcpbcn : ^ulc]c ijï alfo ge^
fcötet / jijnbe ftaec ï^cuc-a0o?ftcl. Φοο?Ι. alcebe boen
(i;er ftoatfi/ cnljabbe met bed bjienbelpcfie ejcpjefften
'te ^^ennen ggegeben be groote jjOenegliemSeiitbiefp

f

Hy kennen uyt hmh bedreef de gemttt V Ho, Heg. nitt vi»
ontbonden, boe dat din Allirboccbfiin naerfytien tnvenndtr.
lijckffiRtude endewiüede Doorl. VorftimtoKfi hertsgtelùfil,
Gemaliane , Vriit
Louyfe , Marc^. Gravinneeade Keur- Vcr·
^iWe/«Brandenburgh, Gulick, Cleve, Berch,St«-
tin, Pomeren,
den CaiTuben ende Wenden, «wi^ia
Slefien,
tot Croiren,fe</f Jagerendorp Hertoginm^Hnh-
Gravinne tot Nurenborch, Vorflinne tot Halberlladt
Minden
ende Gamin , GrAvinne tot der Marck ende Ra-
vensberghjFre»
tot Ravefteyn ende der Landen Lauwenb,
ende JJutau ( noe d>it batr L, voor vjipieb weeei(tn up Hcllan't
feer fwack. wederom alhier is aengbekomen , ende fulc(e kranig,
beyt nu er ende meer beeft toegenomen ) bay de» op den at/m taf.
fcben
fes ende feven uyren , up defe ■verganckflijcke fPirelt, ttt
Jkh in Je bimelfibe vreugde der Ziele nat beeft ^geverdnt,Jt,
als bun enfin LegaHons-Ratdt den van
Schoningh iriedir
fai refreren,

Gelijckjttt U iJoogh Meg. ghenoecbfaem bekent is, nut v/»
groot e affedie haer L. boocbfix^l. gtd, baren Staet geduerendt dm
tijdt van boer leven is toegedaen geweeft , daer tegens fy oot^wm
U Ho. Mog, alle vriendthjcke ietooningen beeft onlfangen, fu
en twijffelen wf niet of defee droevige , eode onsfeer fmertilijtk
ter herten gaende doots val fai bun niet minder bedroeft vm·
komen , ende dat fy met ons over dit beklaegeliyck verlies, Chrif·
telijcktcondoleantiefullen dragen;, endedtwyl wj biüic\iitii^t
onfe droeffeaiffe onfe toevlucht lot de Goddelijckf Mmethtne·
men, ende ons des felfs wille met gedult moeten onderwerpen·,S>
bidden wy de felvige innichlijck, , teneyndefyonsmetkrachti·
gen troeft willen byftaen, ende dit kruys helpen dragen i

Voorts willenjicb UHo. Mog. van oefi vrient-nehytlijcke
dieKftbacrbejt tot allen tijden verfeeckeren ; Gegeven
ie iitfe
^e/identie tot Kolnaen de Spreeden
achtften ^««^iefthicn
hondert feven en ieftich.

Van Godts Genade Fredrick Willem, Marck-Graef
tot Β randen burch</ii üeyl. Roomfche Kijcx £rts-Kamtrer
ende Keur- Vorft in
Pruyflen, tot Magcnborgh, Gulick,
Cleve, ierge ,Stettin, Pomeren,Λί-Caflaben««Λ
Wenden,
oockjndt ttt Croflën ende lageren-

dorp, Hartocb^Burchgraef tot Narenborch, Vorft tot Hal-
berftadt, Minden
ende Gamin , ende Ravensberch ,
Beer tot Ravefteyn, ende der Landeet LauwenbBrgh,t«"i<
Bnttau.
Uwer Hoog Meg. goetwilligen Vrient ende Naiuyrj
geteeekent

Frederick Wilhelm Kettr-Vorft.

tDei^eec Schoningh, boo? bcn 3tgent be Heyde
meteen CacosSmettteecpaecbcnuptfpn ïogemeiit
gDeöaelt/ enbe boo|be Sjeecenbanbet Hookkeiiiie
. . . Dobenaen betrappen ontfangöen/inlie
©ecgabecingOc gDeintcobnccect/ enbe op eengnjci
nelaecfienfetloel metacmen nebecgljefetentoefeiiiic/
Deeft ben acht en twintichften ^Junp gcbaen f^epii^
pofïtie/ caecöenbe öet boo?f5 oberlijben ban be fioocljff
gemelbe ©?outoe Keur-Vorftinne goebet gljebatljte'
niffc. «Snbe öceft bei^eec ban Renswoude ta J^sm'-
becingepjefiberenbe/ benfelben göeanttooó?tmctbc
complimcnte ban tonboleantieen anbecfintsi tet mate--
i'te
üimniie / baec met Dp alsr booten toebec tiS gelept
cn aen fpn logement geconbuifeert getoo?ben
toanneec ijaec ifòog. goet gebonben gebben bat be
boo?f5.#iflïbemeteen ^SMCfban conboleìince f^be
toecbcn lJcanttooo?t j gdöcB gtjifcijtct iss ben cetflen
31ulp/ too?benbc meteertgBerefolbeeMte fcnben bra
i^eec ban s'Gravcmoer, jKajoo? cn JSithi, ten biftiw
öefcf Itanben/ ont inbcn naemcnbcljàrt.tow^

ftacïil^oogö naogcnbefiii bert|ee»; ©cur^wan

Braftdepbjvgh te


-ocr page 378-

■Ν,

en Ο Ο R L O. G* ^sven eh,'véeriighfte hecL 347

irtnhùbatitii / ftìec Bet battbe _

S"So2fiiltneÜiin Brandenburgh fJOOflÉC

'S^e ötenUoïaüenss toooiljemtic gljecegutoecïie
m
Zn ban «ciUctttie / foo am fpnKeuc-©o?(ieli)c=

fei ©oojUicBtttöept aisamöen Mm Keur-Prince
;!n tondenborgh ,inttfgaïietii«en ^Cteei
ommspofU-

I,flfieöcpffcB«Wi ©es iwiew öenïSaeiitbaitiëtate
3otiiteen ozöonnanoe te totlien öepcfcgeren ter

fnimtie DiHi dùyfent guliJÊHjï m beöoelje toan ïie 006=
©eer ban 'sGravemoer, öaec banfjp tfljncc
wVtfiomflefoHlïÊDeöben tebfmetfienen.
®ej>acriculariteptcn Jjanïie bcgcaöi«gSe/' fpntc

^ïeSSStitÖlle/ min eotitjalicS tupaiiie

jtcnc-©03fiu««toan Brandenburg., genaemt Louy-
banöcit lupfebait Oran-
eien, in öcu fa» fibett cn ttointicö öen fcbcnttóni
Icn J^obmiöec in öitt Hage gOcDoocêU / enUe in iien
%refes en veertichiJCtt fevenen twincichften
bciniiccflltiaer met fijn 3Seuc-®i>?fielyc6e Φοο?Ιι«{)ί
ricfjept öBetCOUti ben achtften ^Ulp Anno fefthien
hondert fe^^en en feftich {nacc öat fp een en twintich

blaren gcfjoiitot / enbe ban «©oïit met njcfte ccDtjeges
iunatìcn toaren öcgenabtdjt ) bcfec toecelt oberici
ùen; toaci;&oci?fUtt3àeuc-©o?(lclijcttc i©oo?lutl)tig-
iKpt in ίίε ijoocljlle ö?9efDep6/ fonbec ficij te totllen
la--
tcnbccttoolim/ iis gcfet.

φςη fesen twintichften ^Obcmto bijS fclbCtt
qaecöftSabontiStuffcöcrt vier enbe vijf uprenbpeen
grootm gcbaüenccgijen/ ijibcLijckftatiegïjefcDtet/
flltoaet twintich Voriieiijckepecfoottcntesentooo?!«g
flctocejlfön. ©cïSepfetlÖcftc/ ContngijlijcfiEfrani
fc0c / ^toce&rcöc enöe anbetc puWtque iKinilleriS /
toricficpïaeuc-öoijlel. '©oojl. öebDen laten ton^
iioiercn/ toiccben cccijtboo? öepjoceflïe gi)eüeeöen.
jtltesi tsifm; o?l}entelöt& en bjel toegcgaen. Stllie ^cïjoi
Itctmtoaimtn'tftoactÈnbe metiangfje mantetenfiei
Jileet; boouttöenae öaec gingen be Maerfchakketi ;
ijct Etijcfe toietöt ban acht peeröen bfto?tgetm6en ; be
i^rcö tofliSban
twintich centncc t'eenemael fcljoon
i)ir0ult en met becïjcbene Cngelen gecieit ; be bjape:
ncntoatcrt toan gout op Samet Eaecftengelltcftt /obec

iJeiBeltfiiecngi'oot Sametbec0emeIt gebjagentoiect»
©£io?l)ctEi)rfiOm0e«be lieuc-®o?flelötf«e Carnet
gonificïsi/ enbeben llanbt-3ibelj booibe peecben
ömeerftenHSinidecofte #ppec|le#?ertbent malle
Baöm/ öen ©jpDeet ban schwerin, biebe Ccoone
met tien 3^eutï)oet / feec fiolielöcl! en toel op
vier hon-
dertdayfent
Sijtïbaelbetii geftljat/ opeen Samec
kaflèniijaegj bp'tEilcttbeï|eeten€ienecaeliS/' iiai
nict-®eecmenbeanbece!&oogljeönjgO«senbc^taetii
jiamifteïsi; baec onbec ooch ben ?|eec 3©etanacfci|al£6

<5?aefSpar.

ij^e itene en ©o?(leli)tfie pecfoonen / ban be toelci
Be twin !:h Bet S.gcftgebolc8tijeliben/ gingiienalle
metbeljeclite aengefïcftten/ imbepbec alleen ,· ©oo?
ecrfi: ©?tn!S Frederick de Keur Pritis, fljrt Éeuc-
©0?|ie®tlie ^OOjlucijticDept ban Brandenborgh, fijn
leui;-®o?|tel. <©oo?l. ban Saxen btebenvieren twin-
tichften acnquam / ben ©ojfl Johan George van ^en-

hiit, fün öcuc-^oifieU 5©oo?l. j^tabtöaubec/ben

^ecc i^altjs-gjflef ban Symmeren j toelcÊe ben een
en twintichen ^obembct nebewsifïjn 4Biemaltrten
liacc ©jon -^uflec be j
©0?!tinne ban Anhak met hon-
dert twee en fevencich
paetben enpetfoonen ingefeO'
mcnjijn/ benïleei; J
^dminiftratorvan Hal,bendati
totö
Aaguftusban Holfteyn, bett^?tnce ban Hal,
octtoce giongeïleecen Eanbtgcaben ban Heflen-
Caflei,
ijctiMcc ïleerêtt Eanbtgtaben ban Heflèn
«amburgb, epnöelijcft ben iBaecfcöalrlt met be ^taf.
giecnaijetCeucen ©ojlielijtöe ©jougetimmec / als
OeKeur Vorftinne^n Saxen, bcis^^eec i^dminiftra-
tors©jotitoe(©cnialin/ be®?outoe Eantgcabmne
Mn
Heflen Gaffel , Jje 5®0?(ίίηηί ban Anhalt* be
palt^gcabinneban
Simmeren bettoee Demoifelle
orntmi, eniiebieban Koudandt; beel SUbelöcfte
fijn ebcnbaecntetgtjetoeefï/ fulcibat bec
«aocnj^ioutocn/ fiaec mannen gcenlbeljjclie ϊίβί
behto^nbe/ raetmfebegèlbltDtbeblicn.

ItéiT·

Μ'".

Jjtl'

Φί Söcö-^iebitatie toiecbt gtjeöaen booj be ·
Stoffius obó; be to00?ben Hiobsliptpet hondert fes
endertichfte Cappïttrfop't veertiende bCTiSt Wan-
neer my de Heer als deodende, fóó wil ick iiöchtans
op hem hoeren j toeUftetextbe ï[teuc-®o?|linne/«pt
CÖ?tHelgt6e aenbacDt/ felfs gijefioocenljabbej €«
toaec tip becfcBepben Carmina enbe Gratiën ΟίΚίϊ
maecfttsfin;

5©en vierden ^ciembeci^ìjenièojllbàit MettBalt
met bejSfelfiS «Semalin b?ocgtijbtiESrtacc Denaubep=
trotfeen/ ombe ©?oubje Haniitgrabinne albaecte
traetemi / en fijn nocö ben feiben bacg ban fijn ïitew-
3öo?flelijc&e «©oojlucijti cïjcpt bectoaertsi gebolgt / bes
nacljtjs tot Pofdam berbleben / enbe ban baec op Zie-
gefor , enbe foo , becbolgijcniS tot Deffau göciiomen<
Drie hondert (Cafelen Joiecöen gBefpijft/Jjoebjelop
fes hondert iBajï toegecccDt; fijn ïiieuc-©o?|teli Φοο?-
lucïittcBept ban saien, enbe Den 3§eei; Adminiftratori
fjjn^ dertjchften ^obcmbec te nigge gerejifti

IKenljabbefeöertbe berjiaefrcntlTe/ oefteele/Bal'
be/ en vierde parte ijan föyocbaelbcris met bei^ obefi
leöen üeuc-©o?|itnneüeeibemsi laten toemaetften/
maecfllfoo ben (tempel niet gelutïste/ fijnsentet iipt=
eoebeelt gBetoojben» ^e aycBp?ocefTie toiect bolHoi
mentl0cö in fioopec gefneben / en befc begrabeniiS fon-
be ober be twee hondert duyient j^yotbaelbaeriS B8e=!

6o|iBeDben.

Φβ ^air enbe ©üilieliicöe petfooneh BeDbenbê
poogDeenbe lager 25eampten ban fijn ^eur-©o?(lei
luche i©oo?luci)ticBept feerbefcDonclicn/ entisfiitati
boo?be i^eeren Keur-Vorft ban ^jcejienbebe Ad-
miniftrator gebaen»

©nbertuffcBen Babbebe ^ect ï^artocB ban Ny-
borgbooiben^eer killer fijn <©?binarisf ,fiBint(ler al^
Bter/ ootft tóten boo?b?engenbe nabolgenöe ölatBte
ben acht en twintichften |feap*

Ho> Mog, Heeren }

HEtheeftfyn Vorftel. Doori. myn Heerdeji Har-
toghvan
Nimhrgb hclieft, my genadichtebe-
veelen U Ho. Mog; ( naer preallable aenbiedih-
ge vanfyne vrient nabuyrliickc dienft ende groet, en-
dfe verdere toewenfinge alles goet-s ) behooriijck Voor
te dragen j dat buyten allen twijffel de iëlve haerghe-
noechwiften tèerinneren, fonder dat het noodig was
daer van wijdtloopiich verhael te doen,hoe dickwiJs en
meenichmael, fo wel fynör VorfteL Doorl. Heer Va-
der, Hertogh
Mfg»ngh mkm Chrift, ghedachtenifle j
alsoocknaderhantfyne Vorft. Door .felfs omtrent u
Ho. Mo. fich hadden beklaech't,enten yverigften ge-
doleert j datdefelvefodickwilsop of eenzydi-
ge rapporten j haer hadden laten induceren ende be-
wegen hare Doorluchticheden op verfcheydene ma»
nieren en uregen in hare
limt-Vorfl/lijckf iJmbavn ende
gembtichedtn, foowelin't Geeftel^ck,a.\iii'tff^mhlijcl(_të
troublerenen indiachtte doen,ja dickwils, als fich
maer de geringfte occafie daer toe hadde gepreiènteert
ende dickwils badde gefcheenen, alsof de occafien ti
fri/fjfi waren gefochtgheweeft, om t'elckens nieuwe
grtvaiMDé op de oude of voorige t'accumuleren.

Dit was onder veele andere ghebreecken door hef
gevdncklijcfc weghalen ende detineren van de Ceth.
lijckf Geeftelijcfce Paftdren eade Zieiforgtren, hetffWi-
rm tndtfcbimptlijekarrilltrtn van haer Doorluchtichcderi
Onderdanen f door de gepleechde nieuwiclleden en-
de indrachten in haer Landt ende Hcerlijckheyt vaö
&»viftejfn, in fulcker voegen als noyt Heitogh van ϋτα-
bent heeft gedaen gehadt, doo r het pr0tegtren van fyner
Doorl. eygene pntwekene Dienaers ende Onderda-
nen , dis den
Ktlmr van Laaicb, eenen anderen Gu-
lijckfen Onderdaen Kscii» ghenoemt, den Heer vaa
Limbricbt, dien van BelderSafib) ja tot rtprijfidieti in-
cluys. Daer naer door de feytelijcke ende vyandt-
lijcke invafie van u Ho, Mog, .Krijgfvolck in't Landt
van G»/jcii,ter occafie van de Keyferlijcke executie ge-;
dreven tegen 't huys en goederen van
hut, en nu lefte-

felacötr,
ncn befcii


-ocr page 379-

148 S A Κ E Ν van STA E T fi.

1667. lijck door het arrefteren van fyne Vorftel, Doorl,

■II SchUut des ^mpts JAonjtye,

Het Getfilijck aengaende, daer van fai hier geen
wyder verhael werden ghedaen , alfoo het felve door
hctreligioDS verdrach tuffchen fyne Keur-Vorftel.
Doorl. vàn
Braiidmhnrgh cn hoochgddachte fyne Vorft.
Doorl. abfolutelijckisafgcdaen, ende voor altoos ghe-
regufeercjtnaer partculierlrck vindeick my genadichft
gelaft te fpreecken, eerftelijck van de faecke van
EeU
dnhufby alsdattet welwacr wa8( nadat byweghen
van rcpreffalien, by de gemeene rechten ende Key-
ferlijcke Conftitutien, ende inlpecie de Concorda-
ten tuffchen deliuyfen van
Bmrgeignf ende van GMlick
opgerecht, ten hoochftcn verboden, fyner Doorl, on-
fchuldighe Onderdanen eenen irreparablen fchaden
was toegevoechc, over de
hoodirt dajfint njcxdaelders
bedragende, die met geweltende door militairfche
executien den armen Onderdanen waren afgheperft )
dat de faecke ten principalen alhier in den Wagt voor-
langft was vergelct eken, ende aen de zyde van
Elver-
vtlt
de parcye van BelJeriufib c'eenemael geadimpleert,
maer daer tegens was
in f'ült vvaer, dat die van Bildtr-
bufcb
noch op defe huydige uyre aen hare zyde met de
effettive inruy minge van de beloofde Hoven 't gecon-
veniecrde noch nicc en hadden voldaen, ende alfoo de
Weduwe van
Eivervelt haer daer over omtrent fyne
D^rluchticheyc feerbeklaecht, ende immers niet
billickersnoch redelijckers en is,alsdatdeeene partye
foo wel als de andere voldoe aen de Obligatie haer
ex
tintriUlH incumberende, foo wil fyn Doorluchtigheyt
vertrouwen, dat u Ho. Mo, geene fwaericheyt en ful-
len maecken, dien van Belderbuich ernftelijck te ver-
manen , oock
cum iffedu aen te houden, datfe al noch
promtelijck en fonder verder dilay, het voorfz Con-
venieerde ende beloofde mede voldoen, ende de We-
duwe van £/wri/i/t laten wedervaren billickefatisfac-
tie j anders konnen U Ho, Mog. lichtelijck afnemen
dat fyne Doorluchticheyr/e/fa3P»/ï«iiiniet weyniger
fullen connen doen, als de ghemelde Weduwe van
Jï/t/iczii/t te laten indemniferen uyt het geene dat aen
die van
Btldtrbufch vigori dilli Cemrailus is ingeruymt.

Ten tifffVin, is my als vooren belaft, in korte op
te halen een ftaet van de gemelde invafiejfo weten
dan u Ho.Mog.ongetwijflèlthaer noch te erinneren ,
dat haer voor defen gebleecken Zy, dat fyne Vorftel.
Doorl. als
aytfchrjvm Vorft des Weft - Phaelfchen
Crayts, de executie op voorfchreve Haysende goe-
deren van Xewtby expreffe Keyferlijcke Commiffie
is gedemandeertgeweeft , ionder dat de faecke felfs
fyne Doorluchticheyt voor fyn
privtê was raec-
kende , echter haddet π Hoogh Moghende belieft
niet alleen de voorfchreve Keyferlijke executie op no-
toiren Landtkondigen endc om onwederfpreeckelic-
ke B»;is;Wen met ghewelt van wapenen te verhinde-
ren , maer waren oock hare Tronpen daer op gheval-
len in 't Landt van Gulick^, hadden iich met gewelt tot
Vrmunt ghclogeert, ende niet vergenoecht met voeder
ende mael, door hare Dourfee ende Militairfche drey-
gementen veele omleggende Dorpen ende Vlecken
ghebrandtfchat, de pillage der kercken, granen ,ende
beftiael doen rancoeneren , fyner Vórft.Doorlut^tig
heytseygen
Officieren fide publica tot hun gefonden,
gevanckelick weghgevoert, felfs oock de eygen Pacht-
hoven ende Tolhuys van fyne Doorluchticheyt niet
verfchoontjvoor weicke-vyandtlijcke invafie,bo-
ven den höon fyne Vorftclicke Dooil, aengedacn,de8
felfs onfchuldige Onderdanen wederom eenen groo-
tenfchaede,opettelicke</«//f«t
?.ijcxdaciders be-
dragende, toegevoeght is, fonder dat oyt fyne Doorl.
de geriogfte fatisfadie daer over gegeven is.

Ten derden ende leften,foo is oock fyne Doorl. feer
vreemdt voorgecomen de Contrarieteyt van de Refo-
lutie by u Ho, Mog. noch onlancx ghenomen in de
»rreflf»ec\in vanfyner Doorluchticheyts Schoutet des
jimpts Uonjoje ; want nadien by de eerfte van den /even
tn twinticbftin Decemberfeflimbondert fes in fefticb de fel-
ve Schoutet uyt fyn arreft abfolutelij ck was ontflagen,
fnby de tweede van den
mgm itt twimitbfitn Maert

I» · ■ ":· ' 'iiïïir,;.-

de;arreftantNïw/4i»f Sf6»M gerénvoyeert aen deaCan^ jggj.
ceirye totI>»pWer/>,om aldaerde executie te;verfoeo,
^ _
ken, ende te obtineren vari de fententie op fyne voor-
gaende fubmiiïie gegeven, gelijckfulcx de praàique
van alle welgeftelde Regieringen ende Hoven van
Juftitie conform is, foo was dies niet tegenftaendeop
de Inftantie van de ghemelde
Scbuts op den mhtfin
dach daer na, namentlijckop denï/j/Jien Aprilis, we-
derom genomen eene^nfch Contrarie refolutie,a!i
dat hy fyn proces tot
Hulpe tegen den iorge den ge-
melden Schoutet buy ten kenniffe ofte tOeftaen van
fyne Doorl. afgedrongen , te mogen vervolgen ,'t
welck onbehoorlick zijnde j foo werden U Ho. Mog.
feer inftantelick verfocht de voorfchreveen »iui»-
de refolutie te doen fubfifteren, en de lefte als onbe-
ftandich wederom in te trecken, ende den ghedachte
Scbttts als noch aen de gemelde Cancelerye te rfcnvoy-
eren, om aldaer de executie van fyne Sententie,ende
wat daer aen dependeert, te vervolgen : onder verfe-
keringe dat hem aldaer fai wedervaren korte ende on-
partydigeadminiftratie van Juftitie, die hy al lanck
hadde konnen genieten, haddehy hem daer nae maer
willen fchicken, ende fich na dat de Sententie gegaen
was, dat nu f//"Jaren gheleden is, by de ghemelde Can-
celerye willen aenge ven ende executie verfoecken,
hebbende hy
Scbuts felft my, die t'hans de eere geniet
u Ho, Mog, aen te fpreecken, noch onlancx bekent,
dat hy dat niet hadde gedaen, noch oock van fints was
te doen; foo dar defe man in allen gevalle federt de
Sententie, geene redenen ter Werelat en heeft gehadt
te klagen, dat hem tot
DulJelderp luftitie of executie is
geweygertgeweeft; alleen daer nae trachtende,om
eerft't water troubel te maecken ende dan daerin met
andere fyne fauteuren te viffchen, ghelijck hy weet dat
anderen foo isgeludtgeweeft ; maer gelijck het u Ho.
Mog. vreemt ende mifvallig voorkomen foude,dat
fich eenig Keur-Vorftof Standts des Rijcxfoude wil-
len mengen in hare lurifdictie, en haer
leges prsefcribe·
ren, foo konden u Hooch Mogende haere prudenti®
oock lichtelijck afnemen , dewyle de voorfchreve
onnabuyrlijcke ende onvriendelijcke procedaren ,
daer doorfyner Doorluchtigheytsals eens vrye Rijck-
ftantsLandts- Vorftelijcke hooch- over ende gerech-
ticheden veelfints wat te na getreden, niet en wierden
geftaed, niet tegenftaende alle bcdenckelijcke devoi-
en ferieule Inftantien , fo door wiffellnge van

ren

brieven, als koftelicke deputatien daerom op 't yver-
fte gedaen, dat fyne Vorft. Doorl. rechtvaerdige oor-
faeckegehadt heeft, daerover by fyne Keyferl. Maje-
fteytende dc famentlicke Keur-Vorften endede
Standen des Rijcx te doleren ; ende heeft oock fyne
Doorluchticheyt my wel expreffelijck ende genaii^
gelieven te beldlen,u Ho. Mog aen te dienen, dat
by foo verre boven beter toeverfigt het hnn r;iet en
foude believen fyne Doorluchtigheyt ende fyne poftc-

rittylàooresafcbrifttlijck^ fincerath te verfieckeren,Ju
in 't toeccmmde^ diergelijcke befwaermffe ttt laefte v»n fini
landen ende Jjiyderi niet meer fouden werden vaorgemmmf
Dat alle evitati en , arreflen , reprejfalien , ende prajitdicierlijc·
k*indriicbten( Ïcgenwoordich
de principale Steenen des
aenftoots zijnde)
die gbemeenelijck of 't aenbrengben van
d'etti efit ander cm fijne misdaden ujt fintr Deorlttchtig'
bejts huiden veriatf enen , gbeflrefti efie des Landts ver·
laefetu Ondericmen werden ter bandt ghettmetiy niet fif'
den werden »fgbefibaft
, ende als yemant over ienten-
tien by fyner Doorluchtigheyts
Opper-hooveo
van Juftitie ghewefen , fyn recoars wederom tot
U Ho. Mog. mocht comen te nemen > om gehandt-
haeft te worden,«m
detft onder haergefich metier weet»
ftch hadden ter neder gifet
, ende alfoo de luftitie vaD
fyn Doorluchtigheyts hoogfte
Tribunale» te illuderen,
niet en fouden af en tot hun devoxr gewefen, ende op
die tì'yfe die noch overige wonden
geduerig vernieut
ende
gerefriceert fouden werden ; dat, fegh ick ,fyöe
Doorluchtigheyt in fulke Cas genootfaed fonde wor-
den, niet alleen wederom byfyne Keyferl.
Majeft.eu
andere Kenr-Vorfte ende Standen, maer oock by ψ'
lantfibe Geallietrde, ooek andere welmenende Kroonen


-ocr page 380-

en O OR L OG. Se^en en foeerrìghpe keek

Potentaten fichte beklagen, en noch eens Γο luyt,
1 rdefeπfyπeDoorluchtigheycoπguetdijckna-

| ® „even is » «Jat tot Rigtnsborg foüde zijn ghefchiec, te
fy,uwn, en aen de gantfche werelt de onbillicbhey t
nu Ho: MOi proceduren te kennen geven, en re-
medkringl» daerteghen te vérfoecken, want zijne
VorilelijckeDoorluchtigheyc meynt, dathy'tbyde
ofteriteyo niecfoude konnen verantwoorden,indien
Fv met i'">vii van dierghelijcke continuerende
moleften en overlaften haer ten uytterften fochten te
Mtlaöen ; maer fyne Vorftelijcke Doorluchtigheydts

leven ter conirarie die toeverlacige hoopeningej dat

eelijckuHo. Mog, door verfcheydene hare brieven
aen fyneDoorluchtighéyt ghefchreven fohoochüj.k
hebben gelieft te contefteren, datfe metfyn Door-
kichtigheyteenefincere,
goede nabuyrlijckecorref-
pondentie begeerden
te plegen, en de felve beften-
dicli te onderhouden, oock meer en meer cs culti ve-
lemUHo: Mo:alfulcke hareghedane aenghename
Conteftatien fuUen kracht geven, en geen difficukeyt
mikendooreenc gedefireerdeSchnftdijcke lincera-
tie
de eflfeiiten daer van inder daet te bewijien i op dat
fyne Doorlachtigheyt, des
felfs poiteritey t en getrou ·
we Onderdanen eenmael in eenebeftendigeenghe-
feeckerde rufte geilek mogen werden: Daer tegen fy-
ne
Voril. Doorl. fich niet weyniger fai bevlijtigen, en
inaile mogelij cke manieren daer na trachten ,datal-
fulcke oprechte vriendnabuyrlijcke correfpondencie
en
vertrouwen op 't allerbeft? en meeftc gcftabiüeert,
en altoos religieufelijck onderhouden werde,

Geteeckent F* Alltr,

Φίί #0 Dp auïiientie eïPieffc gewoponeect jijitüÉ/
fcsg{ic|iilt m DanöenUatt öe leecban Heucfceium cit
aitberej aftoact't tjï geWebcn foitïiec topiiew pomf ittc.

iJltittii t)S gefept / öat onacngïjelïen öe eebe inct
öen ^iec 25ί|Τ£0ορ bait Munfter, be fdbe in öcfc tijïit
roeutoe toeciatngt) aenltelijc totjaioufïc ban öèfen
iStaet/iitcjïft&iijbenïjaeci^ciog iHlijg^öen bolgcn&fi
?5i<ef felfiÌ aen ïim l^epfer.

Serenissime ,&Cì

Ghiri qtmtidiead nes ntwcii ferfirHntUr y i'RtVertH'
iiffim nc Ctlfiffmt Dtmino
Chriftophoro Bernar-
do
Ïpifctpa ei Priitcife Μιιηφηβηβ niagties ifirum in
timiiniftriiqUitumpiJituniqUedeUBusfitri, qut/itamvis
feptimo capite Iiediris inter ml Ö illnm decimo nono
Afrilis (uptritreanao initì duttarn fit, «t trilim, millium
nmirum, qm fimandis prafiiiis, Ö adfecuritattm Prüvin-
(i* ijm, domims mtdiaioribm ίί ipfi quaqui Demiaifufficert
vifus φ, non excederit,oeve in pófterum niavum militm cm-
fcribirtt, nifiid ηιαΓβίαι imperii ξί circutarum vel ttiam fa-
Atri nw cmraria reqUipiMriiit drft peflalaverunt, idqut ift-
fitper mnàlittr qtMm fecundiim Imperii canftitütiams, Infira-
mmurnPacis^ jitraprincipam, quibmnos nihil dtrigatam
VêlmiU! ; Cum atitem novam illunt, de qm hquimitr , detie~
itm non propttr ntceffitatem Imptrii ac circttlarum > vtl fecun-
dttm Imperli anfUtuiianiSy Injiruntmtam pAcis aut Jura pria·
tipium, inflitHtum φ judicemus, idcirct è re cornrnHm φ cm ■
fitimm prtiiBum Domiimm Epifcepum amice acferiò per lite-
t'as rogare ) Μ ab inftitma deteilude^ftere Ö cànfcriftuni no-
vum militem dimittire atqüe ex mtberare i)etit j ne inter tam
visita; ^ ^ farti amic»s GintesiterummvisfufpicitnibusjHc
^i(jfidiis caufa prabeatur, gag fe ülterias etiàm ai terras
«1401 Impnii, cujus Cafarei Veflra ti.àje^.fnpreniumcaput
tmceps ,β j ρφ„( estendere , acprvpterea nece^arium ejje
ittxinvts, ipfam de toto boe negotió certierem fwere , eindirrtqw
*3c>'fifftmtrogart ,Htprafatum dsminHtn Epifeepam mntan-
ttmie promovendi! altra deleSibüs dehertarivelit, vermm
ttiem aimmere, ut cenfcriptunt mvurn militem quanto ocius
prxdijbo fcederii ut pàr e^ , fatisfóciat, quodiò
ficilius Λ Cm farcì Veltri λΙα)ββαΐβ »os impetrattiril effe cenfi-
dimiis, cum ipfaad ejufdem foederis majoreni. fecuritatem Ì?
cmelam Gua,rzntizmfam iattrpoaere digttàtafitt Q^od
fff tref.

Sereniflime &c. OeUm Ópt* Maxinium rogamus j Ut
^faream Uajeflatem Veflramdiafervtt incelumett acfefpitet*

DtówfarHagaeinBac. ii.J»»iï 1^67*
vifoed. ·'

ÀlMRÌJOORLUCHTIGSTEì éfc»

WYwerdert dàgclijcx Véelmaleli beHchti diat
van den feer Jberwaerdigen ende hoóchgebo-
'renHeer
Chrtfiophorus Bernard Hiffcho^
Verft van tJifw/iir, wederom in ortfe Naebiirighe
Lahden > groote wervingen van Ruyters en Voet-
volck gefchiedcn, onaengefien dat in 't
[cvende nrcic»
kei van't Tradaet, tuflchen ons ende herti den
ne-
gemmde»
April des voorleden laers aenghcgaen, bc·
floten is, dat hy niet meer
ùsdrie àujfem manjwelck
getal da Heeren Mediateursy ende oock dien Heet
ielve, genoech hebben geacht te zijn i tot beïettin-
ge der Guatnifoenen, ende fecuriteyt van des felfs
Provincie jfouden mogen in dienft houden, ofteiri
toekomende eenige nieuwe wervinge aenfteUen.teri
fy de nootfaeckelijckhey t des Rijcx.ende der Creyt-
ien, ofto oock de Tradiaten hier teghens niet ftry-
dende fulcx quamen te requiteren ofte vereylichèni
doch niet anders als volgens des Rijcx Conftitutiehi
Tradaet vari Vreede, ende het recht der Vorllenj
weick alles wygeenfints willen verminderen ;maer
door dien wy oordeelen, dat defe nieuwe wervinghè
van de welcke wy hier fpreecken j niet om de nooc-
iaeckelijckheyt des Rijcx der Cfofoock vol-
gens des RijcxConftitutien, Traitaet van Vreede
endé hét recht der Vorften is aengeftelt, foo hebberi
wy gèacht het gemeene nut te vereyllchen, de voor;
noemde Heer Biflchop dooi: een Brief vriendtende
ernfteiijck te vetfoecken: dat hy van fyne aengevan-
gerte wervinge afftaeii, en fyne nieuwe gheworvenè
Soldaten dimitterén en afdartcken willen, ten eyndé
tuiTcheh fo Naburige en nu vereenichde volckeren
niet wederom door nieuwe fufpicien en diiTidien eert
oorfaecke werde gegeven, welcke fich verder, oock
tot het Territoir des Roomfchen Rijcx, waer van ü
Keyferl. Majeft. het Oppcrhooft en Vorft is, raoehtè
komen te extenderen j en om dieswille hebben
wy
noodich gheacht de ièlve van dit gantfche werckte
verwittigen, enfeergedienftelijck teVerfoeckcn j
dathy de voornoemde Heer Biffchop niet alleen
van fy η verdere wervirighewil afraden, maer oock
vermarten, dat hy fynnieuwgeWorvenê Soldaten i
met den eerften dimittere, en het voorghemelté
Tradaet rtaer behooren voldoe. Hét welcke wy des
te lichter van uwe Keyferl. Majefteyt vettrouwen tó
fullenobtincren, doordien de fél ve rot grooter fe-
curiteyt ende verfeeckerheyt van het felve Traftaet
fyii
Guaramie heeft gelieven te interponeren· Ver-
ders.

^Iderdoorluchiichile .,&α- Bidden v^ Godt dè
béftè en degiróotfte, dat hy uwe Keyferl. Majefteyt
in langhdurighe ghefontheytbefware, ertde conferà
vere. Gegeven in den Hage in Hellant den
tlfderi
Juny fefiig» honden fcvcn en[φίώ^

^t» fcölehert bietgeiijcfts! aen ben i^cec 3Séür-3©o?|i
ban-JSinntienBucgD/ijteben bijftienbcn lunijöaec
op antiDooibe / bat ÜP ban fulcr mebe gabbe geBoojt j
inacctotltìcnocrjtanSDoopcn/bàt biebaeti ban göe^
fpnrae.f|;be tijbtnge fonbecfonbanienttoaw/enbeberi
»ccr 25ifTifiop geen anbere intentie foube Ijefttien/
ban öp bcfe fojgelijcBe entte öoocölfgetoaeriijtöetöberi
fijne aanbenboo? alle geb?eefbe inbape enbe gebaec
tcbccfcecBecen/maecgeenfintiigem in anbece enb^
bjcembe <©o?lo0eri tet öoocDfien fcBabebàn alle bie
3labumtieimplicece«.HSa«:tìnt Siec bah meerbec
feecfieilj^t te gebben/eribe baec nebenjS aeri (Öne fcBul=^
ïi{3i)e>itenfo?cBbulbig9eptttitconfecbatie ban befoiï
biec 3DiéoBÖmecbei^?epbefmtt«itemew motfit φ'


-ocr page 381-

350 S AK EN van S Τ A ET

ί·667. ben/ fmSalïljeftiettoiUeti naiotcn m ban fone «a-
öenacnbe éeec ©iffchcip booj'tintomen ban Daet
^o. JHaog. fcij?pben te fenDen/ omme ep3inilöc&e te
becnemen / of cnöe toat gct boo? een befcfjapeiiljipt
ban fjjne toecbiiigemocljt Debben/ïrten öpoocfi ijaübe
aenbebolcn,· bat/tniMcnöP bememen fouöe/ïiatïten
JSifTctjop baec tn te toöt stnije / bp Ijem «pt fijnen na==
uteDctoeecljlijclttoefp?eechen/enbe öaef toe bccma=
nen fouöe / öat O
p ban biecgljeUjcSe boo?nemen / al0
niet ban tot fpnen enbe bet JSabucen fcöaöe/ en&e
baerlijcfte bectoijbeimfle tenbetenbe/afllaen/teien^
ùe opgfìececDte ®tactatenniet Danbelen/ not8 aen an--
beccn wt fcijabelijcfieialoufie enbe fiifpttte oo?faetHe
toilbc mebcn. i©at ijn oocit baec en boben niet fjabiie
Oemanqneect/ nict fpn iiepfeclijihe jpajeltept /Jteuc-
lUenttf / iöeiic - Sieulen / enbe anbece mebe Varani
bciu-ci /enbcD)>fonberiijt&met iiet ©02|telijfft
■ Bronfwvck ,obec befe facche toijtioopictì te tommunii
ceccn / éibe aen alle plaetfebe gebaeclucbe confcquen'
tre ùic ijtei' iipt fonbe fiomen te ontfiaen / te cemonfirci
ten; ttoöffelenbe of een pegdütb foube fulcj; «iet alleen
bcljoo?Ujcfi bca?PP««/ enbe ben 25ί|Τφορ ban bierge-
tijcfte belïepnsi / tnbten be fdbe op Ijanben toaren /ecn^
fitti) enbe betoeecljlijcii afmanen ; nemaec ootft bp al=
len onbertjooptenbalnaeallebecmogen tontrtbuecen
't geen tot onbecljonbinge ban b?eebe enbe cufle/ enbe
berijoebinge ban alle 0i)cbaeclüt&e ertcemiteptebtert'
iiitfttoajS :31rt boegen # bienaengaenbe aen fpnen
öctiOiibJen pbec enbe fojtfjbnlbiglöcpt enbe fpoebige
beboibectngemeten toübe laten manjjueten. '©aec
obec a jiKog. fjaec toelftonben berfeecïiecen.

3©at befe hornet isS geflootcn met be tbjec IgactOi
togen tot Brunfwyck enbe^uncnbo?gf» / iiS ιεΙίβηΐφΐ
bebolgenbe üïerolutteit.

In. 3

Sabbat is den een en twlntichfien Imffeflien
hondertfeven enfefl'tgh.

Vfltr
Qa·

ISefalU'

lletaMSen

faijffi en
S.un«n<

fiojgfi.

SgnbeoI)e8oo?tiöiCtcappo?tban be ï^eecen Ripper-
da tot Buyrfe, enbc anbece Daec IKog. «©ebe^
puteecben tot be faecfien ban |[unenbo?gl)/ acöteci
bolgenii bec felbeccefolutte ban ben biifttenben befejï
nabecobectoogenijebfienbebepointenbpbeigeerenali
OtecaenbjefcnberKinifleciSbanbeï^eece Gorgh Wil-
helm , enbe €?n(l miguliuis / ï^actogen ban Brunf-
wijckenbc5lunenbo?g en betStfftfjopbanOfnabrug'
ge, raecbenbc be gljemeene ^Wltancte: i$J naec beltberai
tie goetgftebonben en betdaen/ op't eecfte ban beboo?fj
potnten/ bat bc cefpecttbe i9?obintien öp iKiffibe bec^
focijt fuUen iBo?ben tn be tegenb»o?bige confittutte
ban töben enbe faecben ι al ηοφ boo? ben tijbt ban
biec maenben tot onbecfjout en fnbfiflentie ban be
(ScoupenbecfioocDgemeibc^eerenï^ectogen te con;

iéntetcntnbcOelftbanbe fubfïbten/bte aen be felbe
liet beböotensi belooft enbe tocgeftaen 5ön getoeefl; öet
ectfiebtetbe patt/teteecfecncn ban p?{ma befcje af/
en foo betbolgeniS bp efguale berbelingen ban maent
tot maent te Detale; op bad betttouUien bat be gemei'
te iCtoupcn boo j bni boo?f5 tijbt ban biet maenben tot
bebo?bctinge biiit 't gemecncbe|le aeitgeljouben fiillen
toecben. ©p ftet ttoeebe/ bat nocijmaelgöerfO^eben fai
bJo?beiiaatbe f>jobinrie ban Pedant/om be felbe
tebifponerentotfiipbetingeban öate befecten in be
boo?fialbere(>tiigl)cconfcnteetben fubftbien. <0p ijet
betbe/ bat be gemejte ï^eeten öaet iKo. tgiebepui
tcetbegeatitljottfeett fuUen toojben / gelöcö be felbe
0eaiitDotifeeftb3O?benmit!Sbefen/om be gebefiteet^
bc communicatie tontecnerenbe be faetfte ban ©jantfi
rijcft /^toeben / en ben JSiffcöop ban jnsim|let7 aen^
be gemelbe ©eeten Ennettbnccijfcfje nainifleti te ge^
ben. <0p ïjet bterbe enbe laetjle/ bat fp ï^eece ijaet i^o.
ίίβο. <©ebeputeetbenbetntcntie banbe felbe ï^ea-en

ban Waldeck nabec fullen foecften te betfiaen/enbe
baec ban cappo?t te boen aen befe B^ecgabetinge.

Lune den twee en twintigfien Augufi^
fefiien hmdert feven en fefltg.

I^ter becgabecinge no^maelii boo?tgeb|àtfit be
ilSemone banbe ï^eet Wickefoorc,i5aeïit enbe
Hüinifiet banbe l^eeten ^togenban Brunfwijcit
enbe Eunenbo?g{j boo?leben^atetbett) gdeefen / tm;
betenbetenepnbe/batbe acöterdallige fubftbien aen
beeoocggemelbeJ^attegentotonberDoutenfubftftffli
tieban^aete (Ctoupen belooft/al in ben boojlebeó
Slaecebecbailen/afeoocftbe Ijalbe fubftbien bie tint
een en ttotnticDHen 2iunp IcfWeben/ nocD boo? biec
maenben geatio?bect/baet ban nu bjte maenben eecfe
baeci)!ï foube come tebecballen/fonberlangetuptftd/
betaeltenbebolbaenmocljtenbJojben ; a^aetopeeìfe
libeceect sijube / enbe bebonben bat alle be ©jobintien
Oebben g^econfenteertinbe ödft ban be boojfcjöehi
fubftbienboo?bentijbtban noc& biec maenben :3e
goebtgebonben enbe bei:^aen mitiS befen te betfoetto
be 3^eecen ban Brakd enbe anbece iiaec ^o. JH9o.
beputeicbentotbefaecften ban 3[tmenbo?g&/iiat ìie
felbemetbeiKinittecjïbanbe éoocfjgemelte ©eecen
i^actogeninnabeceConfecentie toillen tceben/enbe
btenaengaetibe conbeniecen/ ooc6 (luptenoö ben boet/
onbetanbecenbecbatinfiaecjfóo. uaogenbe cefolutie
banbeneenentbJinticöfien ^unp laefHebeniboenDe
baec ban «appojt aen befe ©etgabecinge.

Salhaty den feven en twintigfien Augufiy
fefiien hmdert feven en feftig.

r\€®eecenbanBrakel, ertöeattiiêteÖaetlo.|Bo.
•--'©Bebeputeecbentotbefalien batt Éunenboittfi/
tjebben gOetappo?teett/ batïiaet «2.acïitcrbili

geniibetfelbettefolutienbanbenttoeienttointitöllen

befess/ cdatijf tot bie ban ben een en ttointicöflen am
np leflleben / met be 5%ecen alhier aentoefenbe uatnis
^iSban be ï^eeten i|attogen ban ironfwick enlie
3[unenbo?g in confecentie teacen getoeefl/enbe onbeti
üngegijecortbenieectenbe bad - göefldt Babben/öat
be (Scoupen ban be öoogögemelbe ^eecen l^actoaett
nocfj tot ben lefien ^eptembec naeflitomenbe / tot be^
bojbecinge ban 't gemeene befle aengeöouben/ enliein
bienfl gecontinueect fullen toecbenj mits bat befen
^tactaertrjaec©o?fi«[ijc&e5&oo?lu^ttgert tot fubfl^
flentie banbe felbe (Ctoupen/foitbe betalen boo? bat
tijbt ban bietmaenben / ingancfij genomen fiebbenlie
ben eetflcn f unp lefHebe/ be fjelft ban befnbfibien aen
Daet biet beböotensi göelooft enbe toeggeflaen; 3©a«c
opgljebelibeertjijnbe/ijebbenfiaet l^o. ®Sog.fïtö't
boo?f3gebefoigneetbe enbe geconbenieetbe toel laten
geballen /enbe goebtgebonben/bat ben «aebt ban
^tatebecfocötfalhJo?ben /gelijcft Daec betfo^t
toecben mitöb^en/be noobtge befcBatge«f te toillen
boen bepefcljeten/enbe aenbecefpectibe #?obinc{ert
te laten afgaen tee concuccentie banbe domine bate
tocbeboo?f^ijaïbefuBrtbieboo?biecmaenbeniiöetooi
penbe/enbebe felbe met BaetfetieuiS fcBipbens at^
compaigneten / ten epnbe baec op p?ontte betaling
mocljt bolgen ; bat boojtis be Dooggemelbe ^jobintien
, bccfocïjtfullentoecbeninbetegentooojbigeconliittitie
: ban tpben enbe faecften / tot boibec onbetjiout ban be
boo?fcl)?ebe EunenbutgDfcöe (Ctoupen boo? ttoee an^
betejilSaenbennortjteconfentecen ineen fommeban
ftflicl) bupfent ïlijcrbaelbetiS / mibtjS bat be felbe
(Ctonpen baec tegens tot bebo?betinge aliS booten/in

enfupberenóate bef^tcn in be fubftbien Wee δβ«
bootettii aen be fjooraemelte ]^ecce l^actogen belooft /
enbe in
't boo?lebett alaec betballen. _

fien iSobembet naefitomenbe/ enbe boo?tiS op be ton='
bitien met be gemelbe i^eeten HSinifletsi nabec te 6««
taemen / enbe bat fjaec <eb. |©og. baec ban ten fpoe*


-ocr page 382-

1667·

banMunftcr, Beeftfootodflen
■fteur-BoifilOanBrandenborgh alSiactt ïWi

firt ^taet/ nljeaitttooo?t ooiiec Öato öett ttoee én ttotiti
^rfifen 3!unp / fàt fjp 0et febenije acttcul iieii fCtac'

«rtsif. ^Tifoo il» tot noclj tae BetaDctal tot bcfettinge fpner
f^'n.rtfsufloiiroaw' niet ioj^tot ijaöüe fleijatitiöat lp
Sm niet te betöencfien toai öat W tegentooti?tiiö
& öe 36cö30acmatuce / Irfei: en Öaet in öe
&im?fiDop boojijenonicn kuojöenïie/ niet leijiclj
δΰϊΒωΛ^ bullen/enöe

Ktöfoobcel ©ofcftecenop öe fieenete D?engén7 alsS
hcmboleensS^eJfWjijnfcIjeaHiantieen ben boo?|laeni
^rt jmetofiaelfcöen Cwptsi - bacD / M^epacatoire ίη=
fiSenöeenöeallelïniSconfojmtoass nietbe öytp
«infttwtien/InftrumentisPacis,enbeöe cecöten ber
Xken / fHl« notljtansi tot oeen anbece intentie ali
ttiWftecRalitgefpnecïantfcfjflp/cntieba'.t be ge^
mcÉtten Crcpisi / niaei: bat fulcjc boojnaemelfjcfi niet
^etncent toniS tot befcDabiginge eentgec l^aebupcen /

lactomDem eenigfinis b^eemt te booten
' ijcft gfjeloof gaf aen fiacö

Baec lïöog.
©atlietïiactomöem eenigfin

euam/öfltmenfoo BaeHclijcft^ - ,

öiualcnt üectrtjt/ en bat men be felbe 0« een abufilf P?®-

ftmijootlalfuli&etoecbingenin becbatpt troeft,
öeet Keut-©o?tl Keulen bejgelijcjc aengi
^ bcniiinöe/fcl)?eefbanbcnfebenen ttotnticDflen/toel
aoeöcftcnnilTetcftcljDcnban beiS ©iiTcfjopjs toetbin=
acn/iaöatOnfelfiibenefFertss anberemebe geallieecbe
Wen J&o?|ien/i)p be tegenbJoo?bige feer gebaer^
liirte enöe topt uptfienbe Ctijgltojben/fijn Iwc^
focfttbaiirtcljineertaenfïenlüciipojlup? nebenis Dein
te lieden / ten epnbe men tegen alle onberUjaeljt opfw-
raenöe aog?efl'icn banb'eene of be anbere. oorlogen/
öe pattie tot befenfie enbe tegentoeet öerept fpn mocQ'
ttjlaaecomme Ijp Ceiir ®o?fi foo beel teminber con^
iien bccmoeben/ bat besi uteccgemelben 53iffc!)opjaï
flcbatOten bacc toe fouben tonnen ftrechen / oinmc
pei:i|o.|Eogenbebeminfleoccaftétegeben ban ee^
mc^attterbencften / bat ebentoel fijn baer ober
titoeenltjcft aenfc8?pben / enbe it\ casi be felbe immeri
tegen (we meeninge enbe bertroutoen/ pebtii anberis
fouüe ftomen t' onbememen / foub^Hp niet naelaten
met enlie benebenö be anbere (l>n< meebe g&epacifceeti
betoheenenttacBten/Omme fijtt in tijttf baer
tontebtmoberert / enbe tuffcBen ben felben afei oocft
tufftöenftaerl^oocöJllSogenbe Bet goebe bjeebtfame
toeltocferi geburicö te öeljouben.
©ej^artotöban Nyborg fctoeef opbe felbe to^fe.
m ©o?(lelücfee 3iiinenbo?afe iBiniflersÌ öc&öen
tieneifbcn lumj bertoont/ batbolgeniS öaet^. Uto.
refolutie ban ben een en ttointicfUten üunp lefHeben /
8aet©o?|lelijc&e 5^oo?lucfttigl)ept aengenomen rjab-
ben / eniictn effect aennemenbie (Croupen bie fp op
bebeengetiben/nocD Ui^ maenben tèonbergouben/
tereecltcnenbanbeneerflen betl)be!$ boo?f5maenbtj$
31unp/op tonbitien bp be boo?fcB?ebe refolutie öeflelt/
ntetthjijffelenbe of Ö i^o. jlSog. fullen befdibe ban
Baete fpbemebe naftomen/ enbe berfotSten berl)al=
ben ntetalleenbatbePiobintien bie tot nocötoe fjaer
tonfenten niet fouben mogen ingebjacBt ijebben baer
toe modjten aengemaent too?ben / maer ootfi bat bol'
gens öe boojfj refolutie be fuüftbien met be boo?f5
niaentbcrballen/motfjtepiomtelücftbolbaenenbeöe'
tadt b)o?ben / mitfgaberjS noci) ban be oube / enbe nu
al boo?lang berbaüen fubfibitn/fouben mogen ten
acteren 5ijn / foo aen Capitael aliS aen 3©iffel en p?0'
wfie/uptiitacBtebanljet (Cractaet ben ben negen^
nenten September feffienDonbert böfert felKcö enbe
oaeropftaenberefolutié*

^el|ecc25iffcl)op ban Munfter fjabbe oocft bif
putemet)ticitï^cetöeur-5©o?|l ban Keulen ober be
Coadjuterieoftoeïiomenbefutceffte in fijn 25ifbom:
thjelcftfjpalfaotoitletebelepbenbatbe meefle ftem-
men bielen op ben ©tffcliop ban Paterborn ; en be
minflc op be =öeur - ®o?fi ban PTeuleti, ijoetoel befe
^fciicr eefcij?tftoffactmnaenb)ceii/ìiati>p bei^eer
WtDop toare ^ebjup^t eenige trreguKKitepten.

bi

15 i

Φί ©oinbeecften Brabeck cetireerbe ficij naer ücui t6ér,
ten/en .mertb?eefbebattettotbehjapcncn foube sijn
ffijeBomett.naaerbe©aU!Ciljeefitbe<£iectieopbieban
Parerborn geapp?obecrt.

^ 3|"L*"«'««Mtt«nbe%crenïSeurcnbc 3Do?iieniu
ben 31i>c|Ipöaelfcl)ett «ireptiiljacrirt öefcntybiefamen
beeben / ii te (ïen upt ijet bolgenbe.

|^EHeerenKeurvorftentotiC«//men BraUnÌorg, f'ff'
JL/pock de Heeien Biffchop toe Ofratruggc, en Georg

WfWimjais piede Eai/i/^jlri^fi^wi Heitoghen tot faclfcit
Stou/ivijcl^ elìde Lvntpiirgi; raidcfgaders de Vrouwp Craiiì
Landtgravin ende Regente
tot H^in-CaJTt/, ghdijck
voor delen, alloooock affonderlijckby den teghen-
woordigen loop en conjunaure des tijdt», fullen hare
raedtflaghen ende ibrchvuldicheyt voornamentlijck
mede daer heenen latenghcrechtichc zijn , hoe der
felvervan Godtaenvertroudc Landen ende Lieden j
in beftandige ruft ende vredegerègeert ende behou-
den , van de felve alle gevaer ende ongelegsntheyt aP·
gewendt j ende tegen alle onbillick gewelt, met Go-
des hulpe, in de t'famengevoechde vereenigingh ghe-
fchuten gemainteneeit mogen worden : En alfoo nd
doch daer nefFens by ervaringe felfs waergenomen is i
datdein'theyli Rpomfche Rijck metgroote mocyté
en welbedachtelijckgemaeatì conftitui:ieri,execiitioliS
ordcningh,en andere dierghelijcke middelen, onder··
wyl weynich efFedl ghehadt hebben, foo hebben iy
iiyt Landt-Vorftelijcke ende Vaderlijcke voorforghé
hoochnoodich gheacht, niet alleen in de voor defen
met eickander oprechte ghepleeehde Corifidencia
Vrientende Nabuyrfchap te continueren, maer oock
fich ih eene nadere ende vaftere defenfi ve Alliantie tc
begevefa ende ftellcn., Defwegen dan hare Keur ende
Vorflel. Dóorl derfelvér Radenalierzijdts hierin
Brunfwijck.te famen gefchiiü: hebben, de welcke tot op
voor hoochged. hare genadichfte Heeren Principalen
tevolgenegenadichfte Ratificatié en approbatie * op
volgende wj^fc haer met den ander verdragen, en een
drftn/ivi Alliantie gefloten hebben. .

I.

Sai tuffchen alleriijdts Bontgenpten cene óprechte
ende wel meynende Vriendt ende Nabuyrfchap zija
ende blyven, in diervoegen dat den eenen des ande-
ren nut ende beften fai bevorderen ; ende foo yetwes,
wat de felve beieghent, in ghevaer brachte, fulcx deil
geenigen welcke het aengaet j in tijdts verwittigen ea
te kennen geven, oock op alle beghe ventheyt, waer
uyteenige verwyderingheontftaeti, endedehierin
verfproockene hulpe begeert kan woiden, roorhencà
tijdichmecden ander communiceren»

II·

Sooisdefe defenfive Allianth tot niemandtsej^/i/Ti,
veel min tegen fyn Keyferl.Majefteyt ende het Rijck^
maer alleen tot behoudingh ende fchuttingh der vre-
delievende Landen, Lieden, recht en gerechticheys
aengefien cndegemeynt.

IIL, , ,

Syn alle ende een yegelij ck der Bentgihàetm Landeh
welcke fy tegenwoordich in hebben ende befitten, en
in't heyl. Roomfche Rijck fyn gelegen, in de tegen-
woordige Alliantie begrepen, fulcx en in diervoegeti
dat ingeval deseenen of des anderen der Geconfoede-
reerden Landen ende Lieden overtogen, ofwel rtie£
eenighe andere ge wëltdadicheden hoedanig die oocfc
genaemtmogheniijn, ende wie de felve komen tc
ondernemen, infgelijcx niet eygenmachtige Inquar-
tieringe, ofte tegen de Rijcx-Conftitutien ende In-
flrumtnio Pacis loopendé doortochten befwaertj ende
op die wyfe
tegea de Rijcxvervattingen, executions
ordeningh,
Itiftl^Umnto Ptkh (als waer op alle teghen-s
woordige /iJiraghcgrontzijn ) endedefe Verbinte;<
nifle verweldicKt ende befwaer't foudé worden , alle
en een yder der overige pacifcerende, de welcke everi
op die tijt allulcken gewelt niet en lyden, fullen óp de
befcheiicn notificatie van den beledichden nietib veel
manfchap tepaert ente voet, én in der rijt, ghe»
lijck Tulex
in'l navolgbende arcycul met meer duyd^>
«B »

en OORLOG. SeveneHvsHl


-ocr page 383-

35X S A Κ EN van .S t A E Τ

Am"
fc-

1667. lijckheyt is vergheleecken, fonder verfuym hem te
r- hulp komen, ende in krachte defes, fchuldich ende
gehouden zijn de verfproockene affiftentie merckc-
lijcktedoen. .

IV.

Maerop dat men oock moge weten, wat een yder
deel aen
manfchap te paert ende te voet den beledigden
Requirantte huipe toe te voegen hebbe; Soo is ver-
dragen , dat fyn Keur-Vorftel. Doorl. vknJKfuiwacit
hindert tieiiticb te pactten feflicn iW«rt te voet j fyn
Keur-Vorftel. DoorK van
Brondtniorgb duyfent te paert
ende (w£i/i»^/<Bt te voet, fyn VorfteU Doorl.totOj-
«iiirw^e Awjrfert te paert ende
twee hindert tevoez·, fyn
Vorftel. Doori. Haj-togh
Georgb Wilhelm tweihendert
uttrtich
te paert ende fes hendert vitr en veertich te VOet,
fyn Vorftelijcke Door). Rudolf Augufins tot Heffen €φΙ
twee bctidtrt
te paert endefiVc hndertte voet,gereet
fullen houden, en by voorvallende occafien fonder
verfuym, als voorgemelt, toefchicken; Oock wil-
len de Geallieerden boven dit quantum, noch de helft
van dien paraet houden, oock lulcx naer bevinden
verhoogen.

V.

Defe verfproockene ende vergeleeckene ftulpe, fai
een yder der pacifcerende, als wanneer den
BtUdigh-
den
het ghevaer en werckelijcke befwaringh een yege-
lijckbyfondernotificeert, ende aen defelvedaerop
een aparte requifitie doet, binnen
veertien dagen van
den tijdt der gedane requifitie af te reeckenen .fonder
afgang ende verfuym, aen tuchtige gheworvene man-
fcbap te paert ende te voet toefenden, ende van de fel-
Te niet eenen weder te rugh roepen, of afvorderen ,
ten ware nochtans dat den Requirant, die niet meer
van nooden hadde, of wel, den Affiftent en te hulp-
komende felfs overtogen, ende als voorgedacht, ver-
weldicht ende beledigt wierde,

ïvlaer foo nu, meer als een van de Geconfcedereer-
de mochte overtogen worden, ende gevaer komen te
lyden j in fulcken ghevalle fai de overige Bondthulpe
ven wegen den
tniehdigbden aen den eenen, ende den
andere helft aen den anderen
behdighden toegefonden
borden, op mate ei/de wyfe als voorgemelt ί Ende
cvermits het gebeureh mochte dateenediergelijcke
hulpe niet ghenoeghfaem en ware, als dan fullen de
Geallieerden gehouden wefen, foo zy voorheen van
al lukken
cafu ende dubbelt ghevaer naricht erlangen,
ook aenftonts fonder uytftel daer over te confulteren,
ende fich een fulcken aenftant endehuipe verghelijc-
ken, door dewekke en waer mede den βοβφΛ»//» in-
derydaeten werckelijck geholpen mach worden.

Wanneer nu de hulpe werckelijck gefonden wort,
ende in des Requiranten Landen of by des felfs Trou-
pen kome aen te langen, en fich te conjungeren, van
die ti dtaf heeft ende behoud den geenen, den welc
ken de hulpe toegefchickt wort, het Oppercomman
dement ende diredie in alle Cryghsfaecken, het zy
die in zijn of in eens anders buyten des Bondverwan-
tens Landen ageren, Öoch fai hy evenwel ydermael,
als yets voorneemt, daer over gewoonlicke Cryghs-
raet te houden hebben.

Vin.

So geeft een yegelijck Affiftent fo veel Veltartiilerie,
nefiëns vordere toebehoren, met zijne Troupen, als
fulcx de nootdruft ende Crygsreden vereyft j Edoch,
fo wanneermen fwaere Geftucken noodigh heeft, fai
de fel ve naeft het toebehoren den Requ trant gheven,
byaldien in des felfs Landen falageren, maer in
hce
tertic
den geenen weicke onder defe Bondtverwanten
de naefte zy ; maer fulcx beyde op gemene onkoften,
fchadcn ,en ongeweygerdeherfteliinghen betalingh
der
Vereenighden,

IX.

So bebout de jurifdiftie over de Troupen een yder
Officier der Bondrgenooten, weicke hy aen den Re-
quirant te hulpe fendt ; maer foo yetswes mochcc
voorvallen datecngcnerael Crygsrecht requireerde,

fo zijn tot defelve oocfcbevoegtalle de gen® de wejc- igc»
ke tot een generalen
Crijghsroet gehoren, ende is daer
in Praefes de geene dewekke vermogens 'c
ftvende Ar-
tijclcel het direöorium^voert, offo degene die het ü-
rtüoriüm heeft daer by niet wil of kan zijn, alsdan die
de hoghfte Charge bedient.

Tot onderhout van yder Bondtgenoot zyne Trou,
5en, fo is den Requirant fchuldigh die auxiliaire vol-
ceren, fo wanneer fy in zijn Landen ofte by zijnj
Troupen aenkomen, fo lange zy onderzynedireitie
flaengeconjungeert,in inquartierïngh endeeven aU
de fynen allerdinghs gelijck , ende niet anders te
trafteren.

XI.

Op dat oock by gevolchde conjunöie onder de fel-
ve Troupen geene warringh, ofte anderfints confufie
veroorfaeót worde, foo willen fich de allerzijdts
Bmdt.
verwanten
een gewifTe verflegings - Ordinantie vergelijc.
ken, na dé weicke by voorvallende conjundtie door-
gaens alle Troupen eenmatich getradteert fullen wor-
den : Oock dewijl de n«Jt//iai>e volckerenhet
frtvjmilt
niet gelijckelijck met fich connen voeren, fai den Re-
quirant fchuldich zijn, de felve foo fy in hare Landen
fich bevinden,metnoodige provyandi te voorfienj'c
weicke hem doch hier na van een yder der. hulpfchic-
kende na proportie, in redelijcken prys weder wil be-
taelt ende voldaen worden.

ΧΠ.

Vordersfai defe Oe/etifte Allinncie van dato aen, te
reeckenen
drie achter eetiv(ilgende]ìLKTi, ouverbreecke-
lijck onderhouden worden,ende beftaeniDaer by
dan in dér Geconfosdereerden vryen wille ende belie-
ven blijft, of fy voor het verloop der
drie laren fich
wederom willen verbinden,ofte de geenighe van haet
die fich willen t' famen voegen, defe illliantic naebe-
vinden noch prorogeren.

■ XIIL

By aldien oock eenige der Bgntverwantio buyten de-
fe , noch in eenich ander
Verhmdt mochten begrepen
zijn, uyt crachte van 't welckfy ghelijckerwyfe gehou-
den zij η een ander hulpe te doen, fo fai in geenen dee-
le aen beyde
Fadiriius, maer alleen aen eenen de affi-
ftentie tot te fchickenghehouden zijn, ende de Re-
quiranten vry ftaen op welck Verbont hy fyn Gecon-
federeerde wil requireren :
jIIs oock eenmaels eene
Craits ofte RycubilifigheCchid: wort, foo fai oock defe
van de quante der Bondthulpe afgetogen worden.
XIV.

En nadien fich in de Nabuyrfchapeene en andere
gevaerlijcke ftaen op te doen, waerafhetheyl.
Roomfche Rijck wel lichcelijck ongelegentheyt ende
nadeel konde toekomen ,fo willen de allerztjtsBont-
genooten op den noch ftaenden Rijcxdagh, fo veel in
haeris, met alfe vlijt ende forchvuldicheyt helpen be-
vorderen, dat
depmÌlHsfeturitatis Impiry opdeghe-
voechlijckfte wijfeinachte genomen,
ende daer by
niet verfuymt worde,

XV.

En alfo oock de handelingh over defe naeuwe Ver-
bintenis de Gefanten van den Heer Hartog
Jobao Tre·
derick^tit Brutifuiijc^j Lunenhnrgb
mede by gewoont,raaer
dees opgerechte
reces aen te nemen en mede te onder-
tekenen by manquement van fpeciael bevel weghens
fyn Vorftel. Doorl. afwefen haer ontfchuldicht heb-
ben , ende begeert, dat haer genadigetn Heer de plaets
open gelaren mochte worden, alfo is fulcx gefchiet, en
fyn Vorftelij cke Doorl, de acceflie voor behouden ge-
wordenj mits derfelver verklaringh daer over voor af-
loop des tijds, weicke in 't naeft volgende Artijckel tot
uytbrénginge der Ratificatie gefteltis, fo veel mogc-
lijck te bevorderen.

XVL

Is verdragen ende verfproocken, harergenadighe
principalen believen de Ratificatien over defe Defen-
five AlliantiealhierinBree/wjci^den
vinden Oitober
naeftkomeade oud. ft. tegen elckander uyt te wiflelen.
Tenoirkonde defes, ie dit
ri«s van de aenwcfende

hoochft-

Ι

I

δ

i ïil'

'i

Τ
Ìì

!
y

' r

-ocr page 384-

en

«w h^kf^d^haerK-eui-etìiafe Vdrftei. ÖooAtefimién
li gefchi<aeRa<ien onderfchrevénende bezegelt joock
f aen yder deel een gelljck laydende ^empiair toege-

fchift gheworden. Aldus ghedaen in BrmJviijekjien
twitt» twmtieb^in AugaAy fifthnbgndert fevmen/tfiicb.
( L.S. ) Hendrick. Ïrantx. NiefUtlü.
(L,8.) H/fTM^WBi VM Grafendórft
( L.S. ) Inièric\yan Jena. '
( L.S. ) G. Cbrijl. van Hamerflew,
( L.S. ) Ki^nii iW Budiniaufen,
^Ι^,ξήΡβκΙ JóUcbimvMBula-ui,

Lunenborchfche iiaint(leC$i gftìlìiért Öm tWin-
tkhften Jlitgultpnaiciiecmlïantiegeïiaert/ tmepm
ïje öat öe atDtfclïaUiac fubfidien acn beljooggentelöe
©attoeDai tot onöecOout znùz fuüfiflÊntie bait ïjaecc
iroupil' belooft / al in ben booikben ^acc betballen
ató oo(ö Dalbe fubfibien ! bie ben een en twincich-
ftco5|urtple|ïiebat nocöboo? biet maenben geacco?'
jjcert / baec ban nu bjte maenben eeclttjaefiljsf fouben
{tomen te becbaUen/ fonbcclangöec uptpel faetaelt
tnotlitcit toojbcn j baec op gebeUbeceect / enbe bcbon'
ben iijiibe / bat alle be ^jobintien öabben giietonfens
teert iti belJelft ban beboo?f3 fubfidien ,boo? ben tijöt
ban notD biec maenben/ tssgoetgebonbente becfoec^
iieaìieieecenBaec loogft iBag. aWjiec aentoefenbe

iisn

ren artogen in naeuece Confecentien toiiben tceben/
enïie bienaengaenbe conbeniecen / oocït jïupten opben
boet/onöecanbecen becbatin Baecï^o. iBog. cefolu-
tiebanbcneen en twintichftenSIunp lettleïjert.

ftebben baec ban ben feven en twintichiten ges
cappo^teect/ bat fpacBtecbolgenss Baec ^oogjBog.
boo?gaeiibe Scfoluticnmetbe ileecenalBiecaentoe^
fcnbe iBtnifiecïS ban be ^eecen ïiactogen ban Bronf-
wijckertbe Lunenborgh m €ottfecerttie toacengBes
toeeli : €rtbe onbeclinge geconbenieat en ba(l gBêjielt
iiaiJöm bat be sEcoupen ban bc BoogBgemelbe ^eecen
üattoBen nocBtotben laetften ^eptembecnaefi&o-
menöe tot bebo?bccinge ban't gemeene befl aengeBou^
itttt enbe in bienfl gecontinueect fouben toojben/ mitii
befettiStaetaenDaec ®o?|lelijclie i©oo?lucBticBeiieit
tot fubfiflentte banbe felbe iCcoupen fouben betaeïen
boo? ben tijbt ban bJte maenben / ingangB gBenomen
ieööenbeben eerften ^unplefllebenbe 0elftbanbe
fu&ribienaen Baec Biec üeboocensi belooft enbe toege^
te. ^aec op bp Baec igo. .pag. gebelibeceect jijtti
bc/ Bcbfien fp Baec't boojfs gcbefoigneecbeenbe göe^
(onbenieecbe toel laten gBeballert/ enbegoetgebonben
tat benRaedt üan ^tatetaecfocBt foube to(>?benbe
«ooöige befcBacge0 te toillen boen bepefcBecen I enbe
aenbe cefpectibe®?obinticn te laten afgaen / tee con^
tuccentie ban be fbmme baec toe be boo?fcB?ebe Balbe
fubftbiert boo? biec maenben toa^ beloopenbe / enbe be
felbentetBaecfecieue aenfcB?pben3i teatcontpaigne^
een / ten epnbe baec op p?omtebetalinge mocBte boi^
flen: ®atboo?ti! be BooiiögBentelbe ^jobintten bec^
focötfouben toecben / in be tegentooo?bige conflitutie
bantijben enbefaecBentajtbecbec onbecBoutbanbe
boo?fcö?cbe (€coupenboo? ttoee anbece maenben nocD
teconfentecen in een fomme ban fefticB bupfent MtiC'
baelbectf / mitg bat be felbe (Ccoupenbaec tegensi tot
nebo?becfngB alSboocen / in bienfl getontinueèct fouf
ben moeten toecben tot ben lefien iSobembec naeflBoi
njenbe / enbe boo?t$i op be Conbitien met be gemelbe
^eeren iBiniflecs naebec te becamen / enbe bat Baec
«0. iBog. ùaec ban ten fpoebtcBflen in gaec i^o^lKo.
becflabcrfnge openinge toiiben laten boen. Cnbebat
wiw aen be befectueufe ©?obincien gBeffB?ebett foube
^ben bat be felbe toillen fupbecen Baec defeften in be
lubfidien, giec beboocensÈ aen be ï|eecen l^actogen be?
ioo|t/enbealin'tboo?leben 9laecbecballen.

^aecï|o»0lo. Babben nabec gefcB?eben aen bej^ee^
«n ban Hamburg,begecenbe Rudolf Berenbergp?ei
nfe baec toe aen te Bouben / bat BP bie aen Bem boo?
^ i^actocB ban Lunenborgh gBicemitteecbe gelbe»
fpnbec uptfleltoebecom uptlebeceneuiwcabe-
boen / bat be boo?noembe Berenbergh toeg'ens bc noc0
ceflecenbe gelbecen / boo? Baec g[BeciiBtbo?becù3thj!
mocBte belanget too?ben ; toaec m fp ban / aliS bobett
gcfept/fonbeccenicB becfoecB enaenfïen in abmini*
ftcatie bec ^uftitie/becgeflalt Baec fignalecen fouben/
gelijth fultc Bacen afgelepben €ebt/ enbe be tegBenji
Baec 1^0. pog. ató Ijace Boogge-eecbe ^geecen 55ont^
genoten b?agenbecefpect metficBboecencn Uo?bece«
foube/ gelijcB fp ban met bie bo0?beBoubingB Baec l|o*
mogBrnbe BooiiigBenegen affectie aitooiS gBeblpticBt
toacen / bat geentgBe te boen / enbe te beccicBten toat
tot ba felbe contentement enbebetgenoegingB gSe^^
cepcltett ιιιβφ·

t©e^taht Hamborg Baböe in befen t^jbi oocfi ύψ
pute met fp Jlafefteptban Dcnnemarcken(al#
boen (ïcB bebinbenbe tot Luckftadt aen be El ve ) gBe^
Igclt mebe eenigBc bec ^tabtss iCfgefanten. Slct^e^
cucBttoajS/ batfpfeec gfootep?efenten e?acBtetti
jllaec't toacen met alsS Civi iiteyten cnbematdijcftg
beceetingen. ®cn ï^oningB gaf ben «enden ^eptem*
betaen Baecbefe anttooo?t;

ISfyne Majefteytvan DeaneiMnkt" eode Ntirrv/e^ea
iic. rapportgedaenvan'cgeenedeHeeren Afge-
fanten van fyn Erf-Stadt Hamhrgb haer alhier be-
vindende , foo byghefchrifte als bymonde voorghe-
igen hebben;infonderheyc na de
Curiati» continue-
rende , datdeBürgemeefterenertdeRaedtdervoor-
noemde fyne Majeft. Erf-Stadt gehoopt hebbende te
werden gecomprehend^rt in het Tractaet van Vrede
tot
Bnda geflooten, de felre indufie niet hadden kon-
nen obcineren, niet tegenftaende de gereitereerde in-
ftantien, die fy daer toe aengewent hadden, alfoo
ff
daer in teghengegaen waren door de Heeren Ghevol-·
machtichden vanfyn Majefteyt > hoewel de Burghe-
meefteren en Raedt,geen geheugenis hadden daer toe
eenige reden gegeven te hebben, endatfyfelfsnieE
confiderabelgenoech fyn om'tfelvetekonnen doen |
nèfièns meer andere daer aen gehoorende dingen fyn
Majeftey t feer ootmoedelij ck biddende altans aen fyn
voornoemde Stadt te willen toeftaen de voorgeroer-
de imlufit, en haer daer van doen overleveren een for-
mele Adte, de wekkefoude konnen dienen toe ver-i
feeckeringe van fyn toeftemmingeaen alle de andere
Geintereffeerdepartyen op daify'tfelvepockibudea
moghendoen.

3 W

O ' O R LO®· Sèvm m meertlghfle ^ecK 'j ς j

cenmwöt. l^aaitttooo^ttoaöJ&at/oftoelfpBaéc
Öiecin allato^Benaengelegeniietenjön/ enbe Wet,
liebec öabben ban mee ^o. USog. alis öace gcootgöe-
acöe ;|eec«i JSontgenoten aengenamebienjlen te 6<a
topfen / en be felbe in öaec begeecen / altijtif te gentoet
tceben/fpnoc0tansiintegentooo?bigenbal/ bolgeniS
bec ^tabtsSbecbattingijenbe ^tatupten/ toaecaen
Öacen bice af&elepben €cbe becbont / Rudolf Beeren-
bereh M(ra/W»«wi«r,enbefonbec booigaenbe gecf^t? '
löcfieftlacöteenbe becSoo?tetftetalinge becbanSte-
phanon öem ö0ec«mitteeite enbe baec ban cetlecenttf
gelbecen / aeti te öouben / niet becmocfiten t fulcjc f?
ban oocit ben ^eece ban Amerongen, bpöesffelfsi
aentoefenalbaec/ boojöace «©ebeputeecbentetneeci
malen gecemonfïceect enbe boo?gefjoubcn/ baec benes
benis/ gelötRboojöeen aitoojs toasl gefdjiet/ öaecte^
genji be felbe aengöeboben öabben / bat toanneec te=
genjs ben booinoembe Berenbergh uolgenss bec ^tatjï
ceiBten/göececötelijc&eftlacDtcaengfjellelttotect/ fp
in bo?becfaeiti(le abmintflcatie bec aufïitie / Daec irt^
biecboegenfignalecenfouben/ bat Daec iloogönao-
gïjenbeallegfiebefibeceecbe fatissfattie baecinfoubm
j&cbbertj toaectoefp Daccnocömaelsst'allen tybeeci
booben / enbe öaec ï^oogö .ïlogettbe baec neben^ g&e-
btcnflicBbécfocDten/ in Doogen gunite Jüet enbe te

.......... ^^ .. . . ^ , toillenbupben/batacBtecbolgenjs becfelbecbegeecen

<0iiieputeecbe tot be faecuen ban Lunenborgh, uat fp tegöen berenbergh «»»■* judkianter niet booitbacert
iicfelbemetbe MimftcrsijanbeBoogSgemelbe J^ee^ fionben/enbebefonbecUjtft befe OacetoaecaiDttgeonti

f^yi^j^ggj ^atfp bolgeujib»: ^tabtiS Statuycen
enbe toetten baec op afgelepben «Eebt/ Daecniet meec^
bec ftonben becïtlacen / bp Baec BoocB genepgBt te la^
tengBelben/ enbe bie gcootgunftige boojfieningB tl

im


-ocr page 385-

354

Ì1667, Waeropfyn Rlajefteytgheïaè feèefcieii^evoiirfz
mmmm Afgefantcn tot antwoort toe te voeghen, datfy hacr
nietweynich verwondertvinde» datdeHeerenBur-
gcmeefteren endc Raedt van hacr voornoemde Erf-
Stadt Hamhrci haer fo onnoofel derven flellcn, als of
fy noyt de minile fout hadden begaen, hoewel fy niet
konnea vergheten hebben hoe veel offencien fy noch
onlangs tegens fyn Majefteyt gepleecht hebben, on-
der de welcke ( fonder echter te fpreecken van de
Er/-
fcbulJigi fimmagt
de welcke fy tot noch toe hebben ghe-
weygert ) niet dc minile ie, dat die voorfz. Burgêmee-
fleren en Raedt haer reuckelooQijck hebben verftout
aen'tKeyferl. Hof aeniyn Majefteyt te difputeren
den Tytel van Μφβιμ, die gelijck het notoyr is, alle
gekroonde Hoofden toekomt,en in fyn plaetfe te ilel-
len die van
Ctmngblijcki viatrdichtyt, hoewel fy niet kon-
nen ontkennen datter niets ge voelicker is voor groote
iPrincen als dat met haer wil difputeren het refped
daimen haer fchuldich is > cnde felfs als men daer van
deghedachten alleenich bekomt. De violentien de
welcke onlangs by nacht ghepleecht zijn door het ne-
derwerpen ende afhouden van een baluyllre in de
Stadt
Altena, fyn Majefteyt toebehoorende, ende be-
ginnende verfcheyde nieuwicheden in't Huys te Sch»~
lutnburib neffcns verichey de andere exceflen en info-
lencien, de welcke niet konnen geleden worden , fyn
cockgeen teeckünen van die onnofelheyt, de welcke
fy allegeren : Al't voorfz tefamen, kan geen verwon-
4eringh veroorfaecken in'therte van wel-befinde
Lieden, en die daer van oordcelen fonder paffie, dat
fijn Majefteyt de verfochte »«/«/'> in'cTraöaet van
Vreede tot ^ri 'da gheiloten, belet heeft ; Daer is eer

Ïlaets fichte verwonderendatfy vandatuyr af haer
Loninghl, goetheyt dieaenalde Werelt bekent is
niet verandert heeftin eenfwaerder ftrafFe,'tgunt
oockonfeylbaerlijck foudegefchiet zijn,indien fyn
Majefteyt geen meer regard haddeghenomen aen de
onnoofelheyt, ende welvaren van de Burgerie als aen
de abiolute ambitieufe ende ongeregelde proceduren
der Burgemeefteren ende Raedt, de welcke een fwa-
rc ftraffè waerdich fyn-; fyn Majefteyt wil echter hoo-
pen, dat de voorfz Burgemeefteren en Raedt van fijn
Erf-Stadt
Hemiurgb haer fullen bedencken > en wyfer
worden, ende niet alleen confidereren de uytnemen-
de fchaden, de welcke de meerghemelde Stadt ende
haer Onderdanen in 't generaci gheleden hebben fe-
dertde opiniaftriteyt van de Magiftract, tot groot
Icetwefcn vanlyne Majefteyt, maer oockvanhoe
veel voordeelen fy gepriveert fyn gheweeft, ende haer
noch onfeylbaerlijck in't toekomende gepriveert fui-
lènfien, inghevalfy buytenalle hoope volherdenin
in een foo onlydelijcke conduite.

Wat vorders belangt het overleveren van fvn Maje-
fteyts brieven in't toekomende, waer ende op wat
pleets het fel ve foude behoorenteghefchieden, ver-
Klaertfyn Majefteyt op datfubjeft: dat, gelijck fy al-
toos geweeft is,ende fich noch bevint in een feer goe-
de intelligentie metfynKeyferl. Majefteyt, het haer
genoech bekent is hoe fodanige brieven behoorenge-
refpcdtecrt te worden: hebbende tot dien ey nde ordre
gegeven, dat, wanneer fodanighe brieven bevonden
werdende 't Hartochdom
Hilfltfn te concerneren ont-
fanghen fullen worden met het behoorlijckrefpetì
door de Cancelarie, de welcke iS in defe Stadt indien
iy't GraeffchapP(n»ini<;r^Aaengaen door die geene de
welcke als dan van't fel ve droft of intendent fai zijn,
en inghevalfy de Stadt
Altem concernerendoorden
Ïrtpdtnt der Borgemeefteren en Raedt van die plaets,
de welcke fullen befoighen dat de felve aen hem wer-
den overgefonden. Wyders begeert zijn Majefteyt
-.een andere
fnftnun in defen tegenwoordigen tijt v.an
ijnErf-Stadt
Hamborgb, als alleenlijckdatfy haer pro-
ceduyren aenftootelijck bekenne,cn de verfcheydene
faüten die fy begaen hebben, en haer in toekomende
toedraghe't refpeiü in ghehoorfaemheyt't welck hem
toekomt in wekken gevallefyne Maj. noch fodaenich
nieC verloeren hebbende alle de goede willen en ghe-
•egcnth^aeq totfyn Srf-Stadc of fy foudcn noch kon·

's

isp

i'

refplviren om uyt te tinden, endete-pTocurei-eij·
de bedenckelijcke middelen om't welvaren van
de felve té faciliteren haer Koophandel wederom
doen floreren lbo wel als eenigh ander Trafiek, ende
defelye wedefom herftellenin haer voorighen ftandt
ende Lüyfter, fyn Majefteyt foude feer verblijt zijn
dat de Borgemeefteren ende Raedt Wederom tot haer
felven wilden komen en nuttelijck profiteren van dea
tegenwoordigen tijdtj daer den wech omtegeraec,
ken tot een volkome rcfconfiliatie voor haer noch
open is,om door't felve middel voor te komen groo-
ter inconvenientien, in de welcke fonder dat de Stadt
en de gheheele Borgerie niet fouden konnen voorby-
gaen te vallen. Gedaen tot
GIrtckfladt den titnJth
September feflien bmdtrt fivtn tn fificb. Ondei't Ze- '
gei van de Cancellarie.

a©atalbaet: gDcfcpttoieclitljan ïJonöif&U wurde
of bccbtÊfcct in plnctsi ban .iiKajefì^t / toaief toacr.
iKacc't toajS tn faecfie ban p?ocìsì offollintatic ; loiti
lenire be IScpfcljccfcDe geen Ijoooec ®ptel aijnüttcra»
ali ban J^oningrijcfte towtìjc. 25uptenii3tU.'a!EiiJ0Pt
öe tCptel ban naajeflept getoepgect.

©antoegcnïie^ee»: i^enrbojll ban ïSetilen quant ««ta,
fitec toetiecbc ï^eec Bouckhorft, öocniieïiettttoaelfsi"'*®
öen^eptenitoiiebolgentiep^opofttie:

Ho. Mog, Heerek;

SYne Keur - Vorftel. Doorl. van ÌCf«/i», Hartogh ^ï»
Maximiliaen Hendritkia Beyereo,mynengenadichtenP,""'
Heer, heeftuyt een aengebooren Hoocb Vorftel,
vredelieventgemoetvan den aenvangh fyner Keur-
vorftel. Regeringe voornamentlijck daer henen ghe-
tracht om met al lyne en fyner Landen Naburen, in-
fonderhcyt met u Ho: Μ og: meer en meer te cultive-
ren alle oprechte vertroulij ckheyt, fincere vrientfchap
enNeutraliteytj fyn Keurvorftelijcke Doorl, conti?
nueerc in defe oprechte mecninge,endeheeftgoet ge-
vonden my aen U Ho: Mo: af te fenden, om defelve
over den getroffen
Vntdt met de Kraan van itigihmdt κ,
ccngraiulerm, Godt Almachtigh wil geven, dat U Ho:
Mog; Staet daer in lange jaren moge floreren.

Ende alfoo weynich gheleden het den Heer Bi(fckp
van lA$(u[ltr,
tegen goetvinden van fyn Keurv. Doorl.
daer van door den voorfz Heer
SiJTcbtp voorheenen
fchrifcelijckgeadverteert zijnde, als mede tegen ad·
vijs van de Heer
Demdeien en de voornaemfte Heeren
belieft heeft eenen
Ceadjutur en toe-
komende Succefleur in't
BifdcmMunjltr tehtendige*
ren,en (Je felve Eleilie doorfonderlinge fchidcinghc
van God Almachtig eti eenparigheyt van de meeftge-
melde ftemmen der voornoemde Heeien
Dmcil··
pitularmop{yD
Keur-VorftelijckeDöorl, isuytgeval-
len, niet tegenftaende eenige weynige Heeren Capi-
tularen, niet wettich vergadert, de felve
Coadjutcm
op den Heer BiiTchopvan P^firiew hebben foeckea
te brengen, fo is datfyn Keurv. Doorl.U Ho.Mo. vah
defe op den felven gevallene rechtmatige eledie heeft
notificatie willen geven, of miffchien aen defelveee-
ftich ander bericht ghefchiet mochte fyn.

Het is U Ho. Mog. overvloedich bekent hoe roe-
nlclijckde Vöorighe Bijcidp/i»» van Munfter uythet
Keur-Vorftel. Huys van Bc^rrro
Enaiftus tn Ftrdinaad
hoogfter memorie, dit Vorftendom voorgeftaen en-
de geregeert hebben, ende hoe vredelijckin dc doen
maels hoochftbefwaerlijcke tyden de felve tegeadefea
Staet fich hebben ghedragen ; jllle de werelt en infon-
derheyc UHo. Mo. is niet onbekentmet Wat goede
renoméefyn Keur-Vorftel. Doorl. mynengenadich-,
ften
tiecr, zijnde even foo wel uyt het Ceurvorftel,
Huys van
Btytrm met veele hooghe qualiteyten be-
gaeft, des felfs Landen en Luyden tot noch toe gere-
geert en befchermt heeft ·, over fulcx en twyiFc tfyn
Ceurvorftel. Doorl. geenfintsof U Ho. Mog. fai defe
op fyn Ceurvorft. Doorl. gevallen eledtie aengenaeni
zijn, endc dat dienvolgensU Ho, Mpg. geen andere
alsfya Ceur-Vorflelijckc Doorl, yoorgheeligcer-»

S A KE NiVii S T AE T

nen

alle de


-ocr page 386-

^CtaJ^i^tìilUàeTienacù, deielvé daer tegen van
alle vrunteöde goede nabuyrfchap verfekerende.

U Ho; Mog: iullen oock vernomen hebben dat tot
fjuUn veritheyde Keur en Vorftelijcke Gefanten te-
genwoordig vergadert fyn. Ickhebbeu Ho: Mo: be-
W te maken dat defe vergaderinge tot geen ander
eynde is als by defe veruytfiende tyden het Rijck vopr
alle
onverhoopte toevallen te verfeeckeren, en mid-
delen te vinden om deiiiNederlandtverrerenghéi.
fchillen tuCTchende twéé machtigeConingen byte
jjggen, en de felve is het döenlij ck tot Vrede ende ee-
nigheyt te brenghen, metvaft vertrouwen, dat der
vergaderde RijcX-Ceui^vorften, elide Stebdeh media-
tiedaertoe van beyde zijden fai aénghenomèn wor-
den , gelijck de Stad tot plaets van de handeling.

Ccteeckent

Je, Arn.vahBtuckhcrfi.

bettl^CCt ïSCUM&O^tt wn Ments ban ïiJtt ne-
ncgentienden, quattt ïifl-{jelijcfien 25?tef.

Onfingunfligengoet engeneyghàen Wille te
usor Ho. CM,og. Hoeren befindere lieve
Vrienden.

®tjin rjOe onlief ons de tuflchen U Ho: Tviogi ehde dc
ÌBtti'j· ITlConinglijcke Majefteyt van
Engflant ontftaen-
dene bloedige krijgh isgeweeft, alfo hebben wy
daer tegen gantsgeerne vernomen, dat onder de fel-
v'enaegeplegene handelingh de wapenen althans on-
dergeleyt,endadoor Godes ghenadige toelatihgh rot
alleizijtis Landen en Onderdanen befte éen oprechte
beftandigen Vrede geflooten, ende daer door een ge-
duerige goede vrientfchap ingeplant en gheftabilieert
is, Weshalven wy oock niet nalaten willen Ü Ho:
Mo: hier over tot vriendelijcke goedé welmeyiiingh
tc congratuleeren, en van den allerhoogftén dlle pro-
ijjeriteyt en welvaert aen te wenfchen.

Endedewijle oock ons die tuflchen beyde Kroo-
nen
Vranchrijcl^^in Spangien in de NiJtrtiurgenJifctn tan-
den ontftandene beroerten niet weynigh diep ter her-
ten gaen, foo fyn wy oock deshalven billickforgbvou-
dig,endewenfchen evenmatich van herten, opdat
foodarie diffcrenten in geli] cker voegen, hoe eer hoe
liever,wederom naerbillickheyt vrientlijck vergele-
ken , dienvolgens in de gantfche Chriftenheyt fo veel
Kieerbeftendighe goede rufte ende eenigheyt erhou-
den, ende oock met een degemeene nutte Commer-
eie ongehindert voortgefet werden moghe. Tot dien
eynde dan wy ong nevens andere Cheur en Vorften
desRijcx,oockgeerne tuflchen bey de hooge Kroo-
6en, foo het haer belieft, interponeren, oock anders
allemogelijckevlijtaenwendenfullen, ende twijfiè-
lenbock gantsniet U Ho: Mo: niet weyniger die we-
dervereeningh der falve geern fien, ende oock haeres
vermogendeh oorts dit vreedewerck door aen te wen-
denc goede vermiddeling geern vorderen fullen : En-
de fyn daer by U Ho: Mo: tot bewijfing van allen goe-
de wille, endfi behaegelij cke vriendtfchap gheneyght.
Datum tot St.
Marttmberg in onfe Stad Mmts den ne-
gmienim SepKmbeife fi itii.bèndtrtftven *n fefligh.

Jolim Philips vm Godes genade Ertz-Biffchop tot
M»»t/, ende Keur-Vorft, Biflchop tot it^ttrtteniurgben
Wtrmi, Hartog tot Franck/n.
U Ho, Mog. der Heer goetwilligen Vrient,

JoHAN Philip.

Φί Lunenburgfe JltaimlleCjS öeöc öm twintichften
Wöitt toacBttgc mftantie/om te öebfim bctalmgc ban
wnotftatïiteïjiaaigöe fubrtöien/ mete)qp?e(ftencniie
B«upgmse} Ijat/ ten toate iic befectueufe ®?obinacn
rafoiïlianitöebertueccïicn/ öat ef^ctibefietoelineDe
W^/ fietïiciotögettielbe ©ojften onmogetgdi fw-
w tomn öace (StoupenlangDetin ïrtenfi te tontinuc-
J®\/™ecïioo? / otBaec groot lecttoefen/gDebeuten
'^ι«ΐ03εΕ3®ο?|ΐ6ΐ.^οο?Ι.0οο?98ί;6 (ïcoupen bc

3J?

htet foUben Rönncn toëbienggen / bcc'meneftbe bat Dcf 16S7:
be ijoocögemelbe ®o?(ien aengenaem foube sgn / enbc -üsi
oocö baftec Doope tot beter Betolinge gebm / inbten bc
tefpectibe ^lobintten ΐφ Ijaw geb^agen confenten / tot
betalingljebanbebéloofocfuftlïbieii/ t'rfcftenji op bè
berbaUeit termgnen / inbien gcea p?omptc iiennftinim/
ten mtnften <!|>?bonnantien tot öetalmge ban Dare fiiitó
ftbten op Bare refpcctibe Comiitotren bcrleent/ of toei '
#l)Iigatientotliarertlaflepa|Teccbin/oin baerop mi
bit té tonnen inaecften/ olïe toel penningen te negoties '
ten i 3®aet op ertjtet nocfj niet ijS gebaen / ais emftfί
oebermaningöeaenbe ^obincicn/bic totbeboozi
Hacft ban ©Dligatieofte negdtiatie noptDibbén toillen
berftaetti

, 3£(ecbeboo? befen tóa? gefij?oocfien bahéeii SÏHti
oaflTabenaTDuptnant. ©cntienben «Dctoberiicbbcn
be ï^eeren <©ebeputecrbcn ban beJ^?obintic ban Eee^ '
lant ter ©etgabcringljc geopent fict ^jobinciad 5£bi
bij$i banbelieeren yatc^iinripnlcnop Detaffcnbcn
baneen(Êrtrao?binai-iiS^inbaffabciieacn bën
fee met ben gebolge enbe aenlileben ban bfen/ untiSgai
berjSbatben ïfteur-©o?fl ban Brandenburgh en be -
j052(ictibauBrunfwijck cn Lunenborgh pebcrapatt
bifaiben mocfttcn tooiben : 3©aec op Debbeti öaec
ï^o-MKo: begc!nrfbe;^eccert <©£bepntccrben boo? bc
gebfliicoiJcittitgOebebancht/ enbeloierben beanbeii
pjobiniienbcrfofiit fiiijopbebooigcffnöen bcfcnbin:·
ge aen ben DoocDgemelöen l^ecr =öc»rbo?fl ban Jiran-
denbogrh mebitebiillcn bnftlareit.

(Cccfelbectöïit tjebben Daer ì^o:Ht5og;beit ^tufi
ï^etilfcDe ^fgefant Bouckhorft gegeben bcfe affcBcpt;

pyE Staten Generaci dei-VereehictìdeKTedérMndeH ^iffcfim
t-ydoofgeGea, geexaraineert j ende dVerwodenheb- brntócijf-

bende de Propofitie die dén Heer Jclaa Annoh
vanBffKc^iir^jRaetenAfgefantevanfyn Keur-Vorft.
Doorl, van Kiulm, &c. den . . . leftleden aen haet
Hoi Mog: heeft overghelevert, behelfcndee/<i· poin-
ten : ende eerftelijck, datfyn Keurvprftél. Dooi'lug-
tigheyt gemeent is te continueren niet alle fyhe ende
fyner Lartden Nabüyrén, infonderheyt met haer Hoi
Mog: fijieerénde meer te cultiveren allé opréchte ver-
troUwelijckheyt> fiöcere vriehtfchdp, neütraliteyt eii
eenigheyt; Ίιηβηΐιτώ^ dat fyn Keurvorftel.Dbor-
luchtigheyt hem Héér Afgefànte aen haef Hoi Mog:
hadde afgefohdeh om defelve óvér deri ghëmaeckteii
Vrede met den Cofaihgh van Groot Britrannien

congratuleren ; Ten JtrJi», datfyn Kcurvorftelijckc
Doorl. tot
CeaJjuter en toekomende iucceflèüriii't
Bifdom Munfterdooreenparigheyt van dehieeftgeU
dende ftemmen der Dom-Capitulareii onlangs geeli-
geert,hiettegenftaendeeenigé wbynige niefwettigli
voorgaende Heerett Capirularen defelve Coadjutofid
op den Heere Biiïchop van
Paterbern hadden Ibeckeö
te brengén ■ En ten
vitrii», dat tot Kenlm tegenwòor-
dich verfcheydene Keur en Vorftel. Gefanten véiï
gadert zijn, ende dat hy Heere Afghefantelaft hadde
haer Ho. Mog; bekent te maecken i dat dé felve Ver- '
gaderinge totgeenen anderen eyiide is aéngcfien, ali
om by defe verre uytfiedde tijden het Rijck voor alle
onverhoopte toevallen te verfeeckeren, ende midde-
len uyt te vinden orti die in JSidtrlmdt virrefintge£c\]LìU
len tuflchen die twéé machtige Coninghen by té leg-
gen ) en defelve, ift doènlijck, tot Vrede en eeöigheyc
te brengen: metvaft vertrouwen, dat der Vergader-
den Rqcx iCeürvorft en Stenden mediatie daer toe
van beyde zijden fai aenghenomen werden; hebbeii
naer deliberatie goetgevonden deh gemeldeu Heerd
Afgefante tot antwoort toe te voegen : op 't
ttrfte piini,
dat haer Ho: Mog: daer uyt met fonderlinge aenghc-
ftdemhéyt Hebben vernomen datfyne Gheurvorftel.'
Doorluchtigheyt dien aengdende t'eetìemael met dé
felve is correfponderende i als wefende hare Ho: Mo;
aen hare fyde van gelijcken ghemeynt engerefolveerC
ömmetfyne CheurVi Dooil. te continueren, te on-
derhouden, oock meeren meer te cultiveren allegoe-
deVruntNabuyrfchap, fincere en vertroude confi-/
dcntie, tot bevorderinge van 'tgemeene befte, rofte

eitde

en O O R L O GrSéiJm in^Urilgh^e hoeci


-ocr page 387-

35Ö S A Κ E Ν vàtì S Τ! A E Tl no

1607. ende welvaren refpeitive van wedei^ijts Staten, Lan-
· m den > Luyden , Onderdaenèn ende Ingefetenen ,cn
dat hare Ho. Mog.daer van by voorv^Uiende occafie
efieótive preuve fullen geven. Op 't
tvieedt poinü ,dac
hare Ho. Mog.fyne.Keur- VorfteU Doprjgchtigheyt
over de daerinne gementionneerde congretulatie ten
hoogften bcdancken , oock de felve wederom van
Gode Almachtich toewenlchen alien Keur - Vorftel.
welilandc volcomen lij (sgefontheycjgeluckfalige en-
de yreedtfamige langduyrige Regieringe j Op't Λί-Λ
poinc, dathaerHo. Mog. welgeerne hebbengheiien
dat fìjne ÌCcur - Vorftel, Doorl. toc
Ccadjtticr ende toe-
komende Succefleur in 'z Bifdom Munfteris geeli-

f;eert,maerdewijlevali de fyde vanden Heere Bif-
chop van
Faterisrn wert ghefuftineert, dat de felve
Coadjutorie op hem isghevallen,endedac midcsdien
dacr overftrydichheden metten eerften in der minne
fullen werden geaiTopieert ende ter aeder gelecht,en-
de by onvermoedelijck omftenteniile van dien,de
fwevende diiFerenten door den geenen die 't behoort
fodaenichgedecideertjdatdeoccafie van Vrientfchap
«n goede nabuyrfchap tulTchefyne Keur-Vorftelijcke
Doorl. en defen Staet moge vergroot worde j
Op't vitr -
di ende laetfte point, dat haerHo. Mo. nietghenoech
eti connen pryfen ende lauderen de Hoogfchriftelijc-
ke intentie van de Heeren Keur· Vorften en Sten-
<len des Roomfchcn Rijcx , welckers Gefanten tot
Keulen vergadert zijn, om de Coningen van Vrancì^:
riJcli^enJe Spaigaen tot Vreedeende cenigheytte bren-
gen , ende dathaere Ho. Mog. fulcx met deste meer-
der aengenacmhey: hebben verftaen, om dat de felve
ilbereyts federteenigen tijdt herwaerdts tot bevorde-
TÌnge van foodanigen heylfamen werck uyt Vriendt
naebuyrfchap, fo door't aenprefenteren van hareMe-
diatie, als anaerfints
alle goede ofïïcienhebbe ghecon-
tribueert , ende daerinne met ende nefFens haere
■fioogh Geallieerden ende mede geintereffeerden ful-
len continueren, met vaft vertrouwen dat den Godt
dee Vredes op'c een ende'tander fynen Genadigen
Zegen fai verleenen jNiettwijiFelendeofden meer-
gemelde Heere Afgefante fai van defe haere welge-
ïneynde fincero ende oprechte verklaringe ende ant-
woordt favorabel Rapport doen aen fyn Keur- Vorflel.
Doorl, ende uyt den Naem ende van wegen haer Ho.
Mog. verfoecken datfyne Keur - Vorftel. Doorl. by fo
Chriftelijcken ende goeden yvertot rufte van de ge-
meeneChriftenheyt, door alle goede Officien ende
hetaenwendenvanfynhoogh credyc by alle andere
Keuren Vorften des Rijcx believen te permitteren
van daer inne te continueren, ende haer Ho, Mogen-
de tot foo hulpfamen oogmerck helpen coöpereren.
Cedaen in den Hage den
tie» Jee Odtoberfifihn hndirt
fevm en feftich,

'©C^^eewnGeoi^h Willem Éllìie Ernft Auguftus
tefpectiüc I^awoge tot Brunfwyck ende Lunenborgh,
Ijecmcertïteit genoecD oeliam te Debbm am 'tocconj
cecteecbe ban ùcii feUen eii ttotnticPert 2twc»|lp / en^
ïttilicöaecopöebolcijöc ïïcfolutte ban öcn becctteni
ben i^cpteniDecieflleùen / benntt0 öarc (€«inpm tot
ιιοφ toc onüecBouiicni' en tjaec in geen engament tegen
ajeinteceffen ban üefen i§taet ingelaten {jabUen / bec^
focDtenöaec!^o.Jifêo.i>atiiefelbe fobanen plompten
DjïijctotiietietaKngebmt üc betonde feltt'cij iönpfent
ïtijciïiael.tiancRgelt/iitennalboo^eemgen tijljtbeci
liallentoacen/mitfgaberiiiibanbcboojgaenìiegiielltpui
leerte ^lènbfiìiien enbe actiecagesi gljelieföen tè llellen/
ïiatöaei®o?(leU ^oojl.öefattsifacticbiefp totnocö
xoe aenbefen ^taet g!D<^geben fjabiiien / ban Deec jijbe
«cttfa motïiten genteten.

«Enbcboo? ötcn Raec ©o?(iel. i©oo?I. öaei; tegen-
tooo?öicDbuptenal e engagement Debinben/ofte ten
tuinden ten epnbe befesS maenbtssV Dacc bupten eenigfie
fpactiiuïiecc ©Wigatie bebinbenfonben / en ecfjtec ge-
tttotfaetfitiMnbpöeeiStegenbMio?bigeconHinmtteban
tiibaienbefaeifienecn bonbtge enbe falutaice cefolus
tiete nemen j bat baecom ft» feec geecne te gBemoet
(ïMt toat {laeci^o. iKiog. aljj |aec gocbe cnbc bec^

f4

ÌI-J

liiart faeitten ten öehfbbèn'lgemeene Bepe ltefoui''^·^
ben gelicben te caSeh / ^ttbê baec obec bóó? ^ec ^tcc ^^
aentoefenbe i©iniliec«i /^ÖW op bit fubjea, trieiteti w»
flenin «infetentic.te tceben geteet bjacjeó
ie:Omfangen, ,n5.-i,. ...ι^^πι^ίί;

,. i©aecj)p btelenÜeMépbtn opiniéii/eii^tóetioep;
nige j ijetbaajsbetei felfis («i'oupeit boù? g^t te
ItcDten/baecobecmenbolfiomen gefacö ij^be.
toat aetiging Ijet engageren ban be felbe P?incen,tegen
©?ancteijch / bat ft? bcöoo?ben petiS te boen boo? Ijacc
epgen inteceft , bat '©nptfTant meecin gebaec bttji
alji befen jStaet / alii macDttcB en eenttlj/baec be
g^uptfiBeBoilìen open lagen/enbedtö gaec befonijec
intcced liabbe. isiet te min toajS ì^?ancteijcft tnapp^ji
lienfie bat befen ^taet foo toel öie ©oifien atss s wee-
den, boojfiaecfoube engagei-en/enbe baecom ftouiie
men aijs noci) qua^c&befefaecfee gantfci» aftoöfen.

^aa-ommebe i^eeren ban Braeckel enbe anbice
Daer Slöo. «iScbcputecEbcn tot te faecöen ban Lu-
nenborgh ben böfttenben «©ecembec Debben gïjerapt
pojteect; batfja«:ö2b.atfjterbolgen!S beu fëlbet Kes
foiutte ban benttoaelfben befeis inconfcrentic gDetoeed
toai-en/metbe^eecen alöier aentoefenbe iBinidetji
ban be ®0?den ban ironfwij ck enbe Lunenborgh, iiii
be todcfte be gemelbei|eecen.iiKintdersi op't alleterni
dtcöde gccecommanbeect tjebben be betalinge ban
beatöterdaUige^ubfibienban tijbt tot tnbt aen be
ftoocljgïjeb. ©o?dcn belooft / enbefpectalijtö 0et^uB<
fiiite boo? be ttoee laetde maenben met Bet laetüe
loani^obembec gee]cpiceew/beb?agenbe tee fomme
ban fedicö bnpfent cijfjcbaelbei-si j bat bjijbeciï oocft be
meecgebacBte^eeceniHSinidecii becfocDt öabben te
mogen becdaenöaecïÏo. .fKog.goebe meninge enbe
inteittie obec't lange onbecöonbt ban öie lïiilitiei^aec
opisÈgoetgebonbentebecfoec&enbeïgeecen ban ^ol»
lanbt/ bat be felbe fobanenpjompten oib?e totlbm
dellen ten epnbe bat beboojfsfomme ban fedtg bup;
fent tüocbaelbersi aen be meec fioocögemelbe
den/ofbecfelbec lad fiebbenbe/ten fpoebicöd«n btt
taeitmocötentoojbenuptöetobecfcfjotban ben po|l
banljonbectnegebupfentgulbensi tecmaent/ baecmes
be ijaece ^lobintie op.ben €)ctEao?bittarisi ^taet ban
(©ojloge ban ben ^lace fedienBonbectfes en fe(Mt&
aengefïagen toaiS / bat / toataengingg be bojbec ton*
tinnatiebanbe^ubfibietotlangec onbecBoubt bati
be opgemelbe iKilttie/ toiecben be gefamentljjtfie fjoc
bincienbecfocBt BaecfoBaedöoenlöfö bieneengaeni
öetetoiHenbecHlawn.

g^e leecen «©ebeputeecben ban be ^bintie ban
©jiefiant B«bben be bobendaenbe €laufule gBeciW"
tcabtceett/alfoobeileecenBaer^jincipalentiitbiber''
fcBecepfenbpbecfelbecintecatiSe Refolutien Dabben
tegengefp?oot6enbepodbesboo?noembe Bonbect ne*
gen bnpfenbt gulbenjs/ op be^jobiniieban ifêollaniit
maentlötit gecepartieert»

'©eneenenttointicBden december isSoocftontfait' jjojM
gen een miflïbe ban ben itepfec / gefcB?eben tot
Wk' S
nen ben negenben ^obembec ledleben / Bon^inbesdw
ccebfttefboo? enbe ten beBoebe ban ben Jgeeu Johannw

Kramprich ,omin guaüteptaliSReüdentbantoegen "μι"'
fijne Stopfecliicfee jjKaiedept alBiet te refiberen. a®aet:
op be retroadia jgitìie naegefïen/ ijS beii anbembaegïli
nae getooonte ter aubientie geBaelt.

^oe enbe in toat manieren met be Ifêea
©o?d ban Keulen gBdjanbelt / iii Bier boo? te fien /
enbeoot&rjetbebencften öatBp baer op öabi».
iütlN ί!3ί &et bolgenbe bad gefMt :

ψοίηί/η


-ocr page 388-

.1(567-

pointen ende t_Articuten ttijchendm Heer
lohan vander Veéckeniò^entvanfyne
Keurvorflelycke 'Doorluchtigheyt ter
genre) ende de Ondergefchrevt tieeren
Gedeputeerden vande Ho, Mog. Heeren
Staten Generaelder Vereenigde Reder-
landen ter andere zijde, om by alle de gee-
ne die 't eenighfints aengaen mach, pre^
cife ende pm£iuelijck nagekomen ende
mdèrhouden tewordenygedüerende den
tijtdat zijne Ceurvorflelijcke Ï>oorlug'
tigheyts Stadt Rijnberck met het Guar-
nifoen -van de Ho. Mo. Heeren Staten Ge·
neraelfalblyvenbefet.

Elr^ijAi Dat de Parochiale Kerck tot MijfihnK
voornoemt, met de appendentien van dien, zal
gelaten worden aen haer Ho: Mog: gevende daer
vooreenstoteen recognitie
drhdjfjfmt Rijcxdaelders,
ofte
fi^i" dtifint vilfbendertguldens Hollants geit, om in
defelve Kerckeden
Gerefimieerdin Godtsdienft geoef-
fentteworden, gelijcktegenwoordichghefchietj en
(al aen de
Roomsgtfinden vry ftaen, hare dooden in de
felveXerckeotKerckhof j indien fyliedendaer inne
eenige Graven foude mogen hebben te begraven, de
welcke
oock met geen onkoften van luyden ofte an-
derfintsfuilenbefwaertofte belaft worden alidieyan
de Gereformeerde Religie worden gedaen.

IL

De Capelle van Cmpiit, tegenwoordich gbeappro-
prieerttotde Wooninge van den Commandeur,fai
tot ghebruyck vanden tegenwoordigen Comman-
deur gelaten worden ; ende in 't toekomende aen den
Succeflfeurjtot dat de Stadt denfuccederende Com-
mandeur met een ander bequaem huysende Loge-
ment fai hebben voorfien.

Ditaen de B.ιιmιgeβnde Pe/ïiirfullen Verblijven alle
fodanige inkomften, als hy fai konnen bewijfeh tot de
Po|?iri»aldaertebehoorch; des fai den
Genfirmiirdm
PaftoorhetPaftoriehuys fyn leven langh geduerende
gebruyckea

IV.

Gelijckden jiifvan fai blij ven ontlaft van
fodane iubfidien als hy tot noch toe aen de
Gerefirmnr-
diPrtdicantin
heeft betaelt,
V.

Ende dewijle het huys, dat men ièyt den Ticuriui toe
tckomenin'tjaer
fiflim bondert festn dirtich door den
blixemverbrant,endenaderhant op haer Ho: Mog:
koftenwedeiom vandegrontis opghetimmerti foo
Vort tot optie van fyn Keurvorftel. Doorluchtigheydt
geftelt het huys te laten aen haer Ho: Mog; of wel, de
aengewende koften te refunderen.

VL

De Parochie-Kerck van Iffum, met de annexe pro-
benden, gelaten wordende aen den
RemigefindePaftMr,
fai het aen de Heeren van I/^m, alsòockde opgefete-
Mn daer omtrent vry ftaen, op, by, ofte omtrent het
Huys van Ijfam te ghebruycken een bequame plaetfe
tot exercitie van de
Gtreförmmdt Riligit, fulcx die fel ve
tegenwoordich in de voornoemde Kcrcke ghepleecht
wort. ®

η r VIL

Ue El,pit ven dt Magiflraet fai gefchieden volgens de
^viiegien, Hantveften, gewoonten ende Ufintien,
daer van aijndé, ende fai die geen dewelcke de Eleftic
competeert, ende daer toe gequalificeert is, fyn ftem
y? gelaten worden, fonder dat yemant anders fich
^^"■^fdefal hebben tebemoeyen,direa:elijcfc ofin-
eitettelijck , fo nochtans , dat altoos deMagiftraet

itreiit

nffifltn

Itfin

jSiaitcn

iitultn

liDiafCt.

fai béliaen j halfüyt Liédén vaö de Ginfemmdt Rdigie
ende half uytJ{»«>wfi/fB(<(B, a

Vili.

Haer HokMo:fuIlengeen belet doen àén fyn Keüri
vorftelDoorl. Τί/-ί»Λ>β)ίίο in'tontfangherj vàn des
felk Landt.Tel i fullendetot dieneynde deTMerdi b*
haer Hoi Mog: bedienden in 't Ampt Rlytihnk öpge'
recht, wechgenomen wordenv

IX.

De M^ckf-Skipperip ίί^φΐ, luca! t^iwct^fal voorfyii
leven in t bedienen van't voornoemde Ampt, wor-
den gecontinueert, fullende nae fyn overlijden de difr

f>ofitie daer van gelaten worden aen fyn iCeur-Votfté-
ijcke Doorluchtigheyb

X;

Soo wanneer de Haven » dewelcke fyh Keurvorftet»
Doorl. van meeninge is te maecken, fai fyn voltroc-
kenende volkomen tot het ghebruyck gheappHceerti
fullen de Schippers haer Ho: Mog: Onderdanen, het
Havingtli ghehouden fyn, nevens andere, foo wel fyn
Keurvorftel. Doorl. Onderdanen, als andere j doch
hooger niet, te betalen.

XL

Ende fai voòrtaen niemànt fonder behoorìijck daer
roe van fyn Keurvorftel. Doorl. gequalificeert te zijn*
in 't Ampt van E V^irci^moghen jaghen > veel min dtì
BoiTchen aldaer met houwen of anderfints mogen bea
fchadigen.

XII.

Eyndelijck verklaren haer Ho. Mog. niet te fulled
gedoogen, dat door die van 't Guarniiben van Rbyn'
btrc\, ofte eenighe andere 't fy Politij ck ofte militairö
Perfoonen, vafawatftaet diezijn, fyn Keurvorftel;
Doorl. eenige indracht gefchiede in des felfs regalien*
hoogheden,jurifdiélien, recht ofte gherechtigheden 4
Domeynen, Tollen, Goederen, Revenuen, Boflen ,
Wiltbanen, ofte oock fyn JCeürvorftel. Doorl. Beam-
pten, endejufticieren, in de executie van hare Amp-
ten, eenige hindemiffe aenghedlen, veel min dat dee
felfs Onderdanen met eenige vexatien ofte excorfiefl
foudèn gequelc worden»

XIIL

Alle welcke pointen aen den Ommandetir vati dé
Stadt Rb}tibirc^j tot des felfs narichtinge fullen wordetì
bekent gemaeckt.

XIV.

Gelijck oock dit alles mede wegéns fyn Cheur^
vorftelijcke Doorl. fai worden bekent ghemaeckt aeri
den
Ampmm, en de Magiftraet Van de meergenoem-
de Stad om inigelijckt te ftrecken tot haertf
narichtinge.

XV.

De pointen ende artijckelen fullen niét prejadicié-
ren, noch oock derogeren aen de
Capitulatütt endé
CenwiiMi», die voor date defes fouden mogen zijn op-
gerecht , anders ofte verder dan voor foo veel de ielvö
hier mede uy tdruckelij ck fouden verandert fyn.

De pointen en Artijckelen hier vooren verhaelt*
fullen ten wederzijden tergoeder troUwe ende οηνεΓ-^
breeckelijck onderhouden worden, ende tot meer-
der vaftigneyt van dien, hier van gemaeckt ttu«ghe-
lijckluydende Inflrumenten byden Agent van zyö
Gheurvorftel. Doorl. ter eenre, en de Gedeputeerden
van haer Ho: Mog: ter andere zijde, met hantenze·»
gels beveftight, ende fullen de ratificatie daer
οό bin-
nen den tijdt van een maendt na date defes, ofte wel
eerder, ift doenlijck, in beftendige ende behoorlijcke
forme werden uytgewiffelt. Aldus gedaen in'sGra^
Venhage
dcnminntviinticbfitn December fiftiia htu*
dntfivmmfipigb,

Ceteeckent

vaödei Vkegkéìtì

^e^ett Cràmpricki^eritient bàrtìiettRepfet/is'
ïnenfevenentwintichften^ecemliec boo? ijm3igenÉ
de Htyde uptfjjtt Eogemem tmt ««n Caroffc n»^

viti .

en O Q; R L 0"G. Sevenen^eertighlieheéL J57


-ocr page 389-

S A κ E Ν van S Τ* A E^t

358

Η67, vierpaetbcnaêBadtottieboo^ïicigeiren ban Renf-

■ woude enöe Booiima ÜOl)£ll 001ÖC (Ccop^tn OÖÉCCtii

püert / tn iie bci'oaticriitoe geüturotiutfem / m op een
gcooteieiimcti ^toelntet armen ncbecgefctm toefen-
öe/ban l>cn©?ief ban Cwtientie ban
fpnc Siepfeclijcftc jiRniedcpt ontfanöcn cnöc gljctefen /
inùc JpcanfcDc iCalegcdnen eeti compltmcntatte pjo-
pofiriej en iiecft ben i^cec Reygersbetgh tesentooojtiitö
tecBccgaïimiiöc p?cfiijcrcnöe/iicn oDetnelöcnJ^m
Kcfiïienttiaecopmcbcinüc jfvonfclje (Cale Dejeoent
met iie coaiplimentcn ter materie inencniïc / en öen
felben berboIociüS ofijeoaen ïioo? be ttoee oDejnellie
J^eecen tot aen &c boo?rtlj?ebe (Crappen gcaccompagi
necit / enbe boo? ben boo?ttoem&en 2i0eiit toeöeci
om aen fijn Hogemcnt cljeconbiufeert 3ünbc aUe^
toojben.

^olt·

Diiefcfic

fafKn.

. ,ΪΙ
,ίΙ

neten foo bat men nu noti) befïgö ^jnbe met een fi-
nael Pot temaethebanbcboo?f3liquibatie/bettroiii
be / bat in 6o?ten tijbt o?bet foube tomen tot een pafi
fagie boo? be (Sroupen, |Kaec fp fagen te gemoet eat
gtootc biffituttept ober 't befetten ban be 5Ftontiecen /
alfobe©o?(telijche Segeringe alnocO geenfinte W-
be toellacn bat baer toe Ijaec ilBog.©oltfenfoui
benb)0?bengcl)?uptlit/felf;ff niet ad interum,totiiat
baec ober naeber tuffcöen be boo?noembe itegetingem
^tenben foube fijn geconbenieert; baer ter contrarie
be ^tenbeit fufiincetben bat geen anbere ®roupenalS
bieban Ijaer i^o. iBog. IicDoo?ben te b30?ben gceins
plopeert/ allegerenbe berfcljepbe ejcempelen tot öet
fettenbanöefdbe frontiereninboorige tijben geolt
ferbeert.

iCertoöle nu noclj eenige bagen / nae be o?b?e tot tot
boo?totBt ban be meecgemelbe (Croupen moejlentooji
ben afgetoacïjt / öcbben be i^eeren Cidjeputeerbat iie
®o?tl. iïcgering en be «©ecommftteetben ban ίκ
^tenben aengefegt / bat fp gereet toaren om te öcfoig»
neten ober öet fefbe en febenbepoint ban Qaet aenb»·
boolene3!n1lruftie/baetopbe;5tenbenbetWacïtSc6--
ben / bat fp feer ongeraben bonben te befoigneten oto
eemgegravamina,fo lange ató öet 3lHnenbojgi)ftö«
©olcfinoti>in(0o(i- ©jiePanbtiatij/alfoo fp bjeef^
ben boo? bcel tnconbenientten/ bie baer upt tot becljinf
beringebanDctbertrecfifouben tefulteren/n'aec öat
fp ban nu af Itaer fouben gereet ïiouben / om foo fiacft
αΐίίί be €roupen bertroc&e toareri/ be felbe aen oni$ ob(C
te leberen enbe berbolgenjei baec op te befoigneten.

3©at aen 't 5öepfeclüf ft ^of ontrent befe faecfte paf'
feerbe / te ften upt (jet bolgenbe:

ExtraSf RycX' Hofraets TrotocoUhVeneris
den
4. Feb.fefììen hondert feven enfifiig,

Ooft - Vrieflant, Tutela, i«fptciicontra de Ooft-
Vrieflche Stenden rifo/pti
dt agnofctndo V.tgimiei
Tutriari, fivi
Vorftin Douariere en Vormunderen
in littris «d Impirntorum dt dm uyimuarii nupiri ΰ prefiU'
tl btdiirne :
'Beklaecht fich wydersj dat de Landt -Sreii'
de door macHt en by (landt van vreemde Potentaten,
en voornamentlijck der Generale Staten der naeft
aengrenfende Vereenichde Provinden
vooreerft de
yura fupirieritatis en regalia, haer Pupil competerenoe j
of nemen fich van deghehooriaemheyt eximeren,dat
gantfche regiment aen fich trecken,en niet alleen met
de Landtgelderen , maer bock in alle faecken het
Landt concernerende nae haer eygen wil domineren >
en gelijck de ervarenthey t leert, fich
ai etwt dtfmfrn'
pnhlica
ontrecken willen , maer infonderheyt , dat
voornoemdeStenden metfodanige gedachten oroffle-
gaen, en in Gravenhagi fich ten hoochften bemoeyea
ecngrootaentalvan5Mf«yiif i'o/fiir»·*» in het Vorften-
dom te voeren , en daer mede niet alleen die tot
defenfie des Landcs geleende
Brunfa>^ck, SMnmbtrC-
fch,
neutrale Rijcx - Volckerea met ghewelt uyt te
dry ven, maer oock de
Vefiingm κ befetten ,glieUjcK

dsin de Stadt Smideti a<h Compagaien te voet ScatiKM

^fcebem'tbeflinbanbitjacttontftuieecbenbeigcei lteboo?tocljtte becfoetfien boo? fobaentgcberbecttnoé
η Caöt, Haren Geriacius. tn (0o|l - ©?itfiant. ^p ban toegen/ enbe paffen alss tjp foubcgeliebcn tcoiboni

rencaöt,------------ ------- . .

gabbenontfangcntnberadjtifii patenten tot fo bcel
Compagnien / om baec ban te bifpontcen. ^p bjaten
baecmebemacDtigljgenortlJommebe toepnige %n'
neniJ0?gfi8etebecb?mgen/ertbe te boen befïogecen/
befelbetoacen tbieebcrlep ; omtcent bnpfent/ïiie met
<tonfentbanbcfen^tactbaei:b)acengeftomen:€botf)
met Conbitie ban te belïogecen / foo ljae(l be noot
obec bjas. 3inbcce bupfent toaven bacc ingeftomen
fonberConfent ban befen ^taet/maeu op Degeerte
ban be ©o?ttinne g^onatiece. i^o, iKog. Dabben
Dprcfolntiebanben een en tbjintitljflen gjinipreebe
berölaert: bat be Continuatie ban bieinlogcring /fou=
be moeten iiomen tot lajie ban ben ?^upfe <ii)o(l-®?ief5
lant. aaaasi beclwlben be queflie : «eecflelijiti/ om alle
tebe|ïosettn.(€entbJcebert totebe ^olbpcnbaecban
foube betalen. <©e^tenben öabbenenbe Baecaccoo?-
ben enbe bebooiÏjcefoUmeboo? Ijaec. jKaecbe ©0?==
(t^ebn'tbebicibe eetHe bclogecen/maec be ttoeebe
niet ί enbe fepbe/bat be^tenbcnmo(j(len alleis beta=
len. I^aec i^o. HSo. moeflen beliennen geljouben te jijn
aen be accoojben / aeti be opgljcmelbe ïiefolutte / enbe
aenDaerepgen intecelli iKaec be ïunenboigljfclje/
0eappupeertboo?beiöepfei'lijcfie/ ©eneinaccBfe/ ooth
centglïntii boo?be ^Sianbenbojgljfcfte/meenben bat
oo^beel ban matntentte en gnacantte/tompeteecbe niet
een bcfen ^taet/enbe öaeri^o.
M03. iotecbm baec
boo?enbeboo?beatjcb?ecfbctnba|ïe bec iStoeebtfcije
(biebe3tnneubo?gljfclje lieebtss boo^toierpai) geinti-
ntibeert / enbe gingen langfaem.

^eï^eec ban Gent ïjeeftben fe(ien tecbecgaberinf
ge obergel)?arl)t be Coppe ban feetfiece Caerte figura-
tibe/ in ben ^lare fcjtienOonbat bier enbeectitS gefoi-
meect bp ben gingenicHC Beiiekom, toaer ban öet oci=
gineeltoais becnllenbe onbec ben l^eece 3^?ince ban
Orangie, nebenjs Coppe ban't betbael/ ofte boo?pacl)/
ïjoemen Ijet EanbtfcDap ban ©ofl - ©?ieflanbt foube
fionnen betfliertijcn / enbe boo? bet bpanbcn aenifom'
fle befenbecenbe / allcjs op papier aftcbjatljt onber be
jmjïcöteban bengfjemeltel^cetban Gent,boenmaelii
<0Êbcputeei:bc ban Ijncc i|o. iDog.
na bc boo?r£fi?ebe
«©nartieren. 't ^elbe iss in bc ^erreete Calte ban
fjaerï^. Jitaog.gefcponeert/om tefpaettijiJt te bie^
nen fultjc enbe baer 't bciiooren fotibe.

^enboojflati) ban tluncnlJo?g toass/ batbe Φ^ειΐ'
fenmetbiteCompagnicn EunenbojgriiS bolcft/enbe
met b|te Compagnicn ^tactfciie toierbcbcfet.i§et
toeltimotöbpl)aeri|o.|19oa. nocD Dpben ^tenben
nietaennemclijcftftonbc inii.

^ebett benaftocDtbanbelaeftingefiomene ©olc-
Itet0i npt ίίίοΙΙ - ©jiePanbt fijn be «©ebeonteecbe ban
fiaer ïjo- jiBog. geflabiglt befïci) gOetoeeftom be «0c=
iojnmittcerbe tot belcquibatic ban be^olbp enbe fet-
bictc geiben ber repcrenbe ©olciwen aen te mae^
nen / bat fp Tjoc eer fao Itcbcc ftaec aeitgebangen
toertii foube totllen nfboen/enbe Ijeböcn becbolgcjui
ire ©Dzfïrtijcfte Seneringc berfcijepbemalenbecfocijt/
bat ben pjerifen batf) tot be belogeringe mocftten hjo?-
lienbadgeflelt/opbatecnmael be ^ngefetenen ban
iiebo?bcre lalïen enbe ottRoftcn mocfjten beb?Pt iijn
enbe Wpben. «CpnöeljjtR ijeDbcn tn't taefl ban ^a-

nuacinji ban öe Saben iiptöen itami b^ be ©ïoufee
©Diftinné / m meebs bp eert particuUece bifite ban
betteecen Wgefanten ban be,©o?(len ban Huneiii
Ultra chbe; a©umnBct0i} bettiacn/bat abfoluteiöcït
rtftgceftlbèetttoatf bat mecrgemelbe (Ctoupcn fbube
bewteclim/botljbatfpìjaertosgcenpiettfen battj en
honben betermineeten /om cebenen/foo fp fepben/
bat ben <i0?aef ban oidenbürgh ben pas boo? fijn
»03aeffcfiap foubeïjebbeii oöcbifftmlteert/ enbebatte
een erpjëö «ebelman nacÉ Harburg aen fijn ©o?(ï£iijti
{iegjJooilucöttgljeptljabbccefonöenombettboojtotijt
tenbeflente becfo?öen:bactop naebecrefcviptu bcc.
toatI)ttoietbt/betöoopenbeebentoelbaimceï0ebaci>
te <i52aef ptlj foubelaten bifponeten j bat fp óotft baec
benebenji Dabben laftgeoeben aen ben <0bcc|le Frais^
om felbec aen bten «Sjaef tefcfepben enbe meetgemeli

-ocr page 390-

il eftlcfcerenbuytenhaer der Vörihoftderin weten en
" «i len
inghcnomen.· Vorders ,hoe dat eenige tijdt
herwaerts, vèelroudige mdiuiàns baaMegin en dade-
üicke proceduren van de Staeten ende hare Lanr-
Stenden voorgenomen,en de TraSattn daeibehfeta
waren gedirigeert, hoe alles na form van de Populaine
reeeringe der Nederlandtfche regeringe al daer moéh-
re ingcfchift worden ,fowel tot
frajuditit van fyne
Kevferl Majefteyt afsden Vorftel.pupil,en diende
Peroro den Keyferl.Refidentin'i ÏriqUtt

te bevelen, dat hy de Gmirah StMf» door bewegelijcke
rrmonftrantie daer heen difponeren,dBt fy tegens/«i
pùwfli/eendierfelven mede Voormondere τ/ιαβαϊ
nieis voornemen» als mede de fel ve niet dringen hun-
ne volckeren aen te nemen naer hare Landt - Stende
in diergelijcke
psfiuUtis byvallen fullen, ende daer bie-
nefièn» voornoemde Stende by hooge peen te beve^
iea defrl'/·''" tot confervatie der vaile plaetfen, den
Rijcx conftitutionem conform, buyten eenichman-

quement te betalen.

IneiuitmUzttOghEim-berdtOt WuitenbCrgh iniiti-
fi! lul ImpsrMiremde date l^.yanuary nuftri ^ prtfintat.

hiiiiTKt intircidit voor de Vorftel. Voormonderl'chap
J{^«i«rCiES. MAJESTATI.

Veaerie 4.. Febr. 166·/.

I. l/iprttMurdcT Frieueu Hit overige begefen we-
gen
àsrfubftiiin tot defcnfie der Lànden belangende ,
enmSeturrifiripto htridtcrita, dacfy der Rijcx-confti-
;ehoorfamen,en totgeen andeirinfien oorfaeek

lillen.

tutien
geven

Venetis II. Fcbr.Kiii;.

Ooft-Vrieflant inpunSt Tuutaris iRe^itninii jivi hmtee
Vrou Vorftin Diuan$rt Jonas Schrimph fkbfnef, 8.
hjui agitido gratias frt nuptr» rijilutitiu Cxfarte pt-
lit,
in'tbefonder het refcript ad Status Previncia-
Us
daer heen te laten extendefen ) dat ^ fo wanneer de
Stenden tot onderhout der Guarniroenen en Vafte
Plaetfen,
àtSuhfidié reelijckniet bybrenghenj de
Vrouw Weduwe macht hebben foude tot dien eynde
gewiflë capitale Schattingen, foo veel als noodich, uyt
tefchryven, en tegin defuymhafte na bevindingbe,
de reale executie voor te nemen * op dat eygene neu-
traal Volcker befettet, en van de Landtfchap onder-
houden werden moge.

Idmfido tmperit refelutioni incladatur ίί btc memirialt
den Heer Commiffario metaenduydinge ipecialijck
daer aen te fien, dat de Stenden hierin fich de Confti-
tuciondes Rijcx buyten tprgiverfatien conform be·
toonen mogen.

Franti. Marl}»'ìitéscbii>g,

^eiilmn Stenden ge&Bm gaêc becMactne^iien
negenden l^ebjuatp öe&aet» aljïbolcDt:

ALfodeDoorl. Hoochgeborne Vorftitt en Vrou,
Vrou
CbrifltHa Charhtta Vorftin Douariere van
OtflVriifl4at, geboorne Hartogin van Wurtmbtrg
en Ceckj Gravin tot MemptlgerdtV rou tot H^dènibtjimt,
Sfinii Sudifdorp
ende Wittmnt, onfc Genadige Vorftin
en Vrou,op uytlantfen raet ende aenraden van vrem-
deMmifitrs, tegens de Acctrdtn ende Viirdragin van Οοβ-
yritfianit, buyten confent ende in weerwil van de
SttnJ,, niet alleen Verfcheydene Vorftelijcke Srujnf-
Kijckfchi htntnhtrgbfcbt
volckeren te voet ende te paert,
londer eenighe oorfaecke in'c Landt gevoert, maer
oock diverfche capitale Schattingen cygener authori-
'eyt uytfchryven en ontfangen laten > waer door voor-
BMmde
Atcnitn en Verdregm, foo dickwils en dier be-
eedmer onwederfpreeckelijck zijn inghebroocken j
oe Onderdanen ende Ingeletenen ten platten Lande
onverantwoordelijck onderdrucket, ten de
Sttndif»
^f afperfinge vangrootegelt-fommenbefwaert»*^
ende als ten rove gegeven tegen alle natuyr-
lijcke liefdé elide mededöghéntheyt, dé wèlcke éen tSéfi
rechtmatige Overicheyt tegens en met fyn Onderda»
""Vi ιΐί
nen behoort te dragen ende re hebben;

Daer benefiênshacrHo: Mog: de HeerenStatett
Generael derVereenichde Nederlandfche Provini
cieh dé maintenue en guarantie der Ooft-Vrieffe Ac-
corden, op beyderzydts foo wel Heeren als Stenden
begeren op fich ghenomen, de felve met handc en ze-
gel dickwilSgeconfirmeert, oock vele jaren herwaeré
nuttely cfc geprefteert, waer door hoochgemelde haer
Ho: Mc^: zijn bewoghen , harehoochaenfienlijcké
Heeren Gecommitteerde de Heeren
Fhris Cant ghe-
committeerde Raet wegen de Provincie van Hollant
en Weft-Vrleflant, Out Butgemeefter ende Raet der
Stad
Geuda, als mede de Heeren Wilhim van Htrth eil
Tjerd Gn/rtfiöi Grietman in Bih^en Raetsheer dfcrStad
Orttningtn j beyde Gecommitteerd»in de vergadering
van de Heeren Staten Generael der VereenichdeNet
derlandfche Provinciën, van de Provinciën Vriei^
landt ende Stadt ende Landen refpetìi ve, herwaerti
te fenden, alle mifverftande by te leggen, de deflo^
geringhe del· vreemde Soldaten te bevorderen, bet
Landt in fccurittyt te ftellenjen
àegr»vamma conforra
de Verdragen en beloofde maintenue afte doen.

En hoochged. hare Ho. Mo, Heeren GeCommiti
teerde door Hier felrer hoogwyfe conduite de defloge-
ring der vremde militie geefFedueert, en dienvolgens
billick over de fecuriteyt des Lants als het voornaem-
fte hoofwerck, daer aen der Stenden welvaren t'èe-
nemael ghelegen j tc treöeren ; Soo hebben èot dieii
MHde de Stendén op den Lantdach tot AUricBi hunne
Gedeputeerden volkomen laft gegeven daer over met
haer Vorftel» Döorl» Gen, te conveniereö en tt fluy-
ten, ten overftaen van fiobchgemelte haer Ho: Mog:
Heeren Gecommitteerde, déwelckeoock op derfel-
ver inftandich verfoeck, eeh anderm*el aen haer
Vorftel. Gen. om eenighe Gecommitteerde tot dieii
eynde herwaerts te fenden, géfchreven hebben j over-
mits nochtans hoochghemelte haer Vorft. Gen.foda-
nige befendinge buyten al vermoeden plat afgeflagen*
en veel liever het Land in gevaer en de
Sttadtn in vreé-
fe ftellen wilden, van diergelijcken overval, extoifieri
en excoriatien in't toekomende, foo fyn defelve ten
hoochften geneceffitetìrt fig felven na hun virmogheii
te tedden en te helpen.

Wel is waer, dat de Stihden op voornoemde Lahdt-i
dagh, neh dickwilïverklaert, dat door haerHodg Mot
Troupendegrenfe moeften werden
befet,/Mvé^tri
Imptr^iS Impirat$ris pre inhrim,
tot men fich overhec
hooftwerck hadde vereeleken, waer toe oock de Heó^
ren haer Ho: Mog: Ghecommitteerden niet onghe-
neycht fyh geweeft.

Maer alfo fulcx geheel niet aehgehaeth isghewéèflj
fo hebben de Stenden geprefenteert en prefenteren al*
noch (onaengéfien de Overigheydt conform de Ac-
cordenjfchuldichde Onderdanen te befchefmenj en-
de de Grashuyfen tegens hun jaerlijcxe daer toegedeii
ftineerde intraden , felfs tc bcibttcn.) etfi ofbc twft
Compae nien te ondefhouden , ende de huyien eil
grenlen daer mede te helpen defenderen, tot iy feeö
beter tijd fullen vinden, of houden dat fulci onno-
dich zy, echter onder conditie^ dat den Cömmandaiië
op
Stickbuyftn naer aenleydinge vati fyn Keyferh Maje-
fteyts
Embdifib txtmti0t> reces van den tbhndin Maert
v^titahtidtrt nigiHticb, een ingebooren Lantzàetzyj
en fich door
Eedt aen de Ovirigbijdt tndi Shndi» verbin-
de,dat hy voornoemde Veftinghe beware, en in geed
andere handen overgevenj noch oock buyten confent:
der
Sttndcn geen vreemde uytlandifche volckeren in
Landt komen late, daer benefFens fich allenthalvêh n!(
de Accorden verhouden, endfcdaer teghens nieton*
dernemen wille. Gelijck dan oock de Steden te vte-s
den fyn, dat hare völckere dewelcke fy daer toe ghe-
bruycken willen, een diergelijcken
Etdi doen mogenj
echter dat £/ïfl ende mimmi j conform't oüt-^lierjio-
men, den rechten
vijfdtn Seti daer toe contribueien.

Dewijle nochfans buyten i Uë vértnoedej fulcxailes
by haer Vorftel. ΟβΠί biec eü isghenoinen j en cven=

m'

en O O R L O Gì Se^enmveeHìghfiekeck 359


-ocr page 391-

j6o SAKEN vanSTAET

l667.welnodichckt àeSuadm voor diergclijcken overval
— „iM, et) ondeidruckinge van buyten foo >Vel als binnen, in
't toekomende mogen fyn bevrijc, fo verfoecken haer
Ho: Mog: deStemittt-uanO^-urieflatttgtntfch gedien-
ftich, dat defelve achcervolgens aengenomene en be-
loofde
maintintte, generale ordre gelieven te geven aen
den Commandeur van
Embdta, Liir0irt,hingiKkfr ende
Otyltrfcbms, dat, namentJijck de ielve op het aenfoec-
kenvan
Landt-Sundm, ofce dierfelven ordinaris
Gedeputeerde, voornoemde Stenrfeo, fullen hebben te
adfifteren, en met haer onderhebbende macht cËFec-
tive te weeren , dat van nu af aen buyten confent der
Stenden geen militie in 't Landt moge werden ghevoert
ofte geinquartierr, en daer beneftèns dat buyten con-
fent der
Sttndin geen txaSien of Scbatiingin moghen wer-
den acngeftelt, of oock de ghemeene Lanrs-gelderen
anders als inde Accorden begrepen oncfangen , of
oock de Onderdanen tegens de Accorden beiwaert,
cn tot dien eynde het Guarnifoen der Stad
EmbJm mei
fodanigen aental van Militie te houden verfterckt, de
weicke ten fine als vooren , fai fyn fuffifant; daer te-
gens dan de SWio fichgaerne in billickheyt vinden
kten,
Rtjolutum in Vergaderinge vande extraordinai-
re Gedeputeerden der
Snadmvaa Ooft- Vritfianti defen
negenden Ftbruarj Annefefiien hindert jivea en/iftigb.

Quorum fuflll, Humme fVeflendtrf

creiieiitteban öe famentlöc&e ^tcniien
ban ©ofl j&jicfïanïit ban öen bijfttmöen ^bjiiacp
ouiKn(liil/Ijet>betciiöeuiieciienjH9actp tee toecgatïci
ring ban Ijaeci^o.
jjiaog. gepjopomett/ Dat De i^tetea
famentiötöe ^taniien ban (©otl-©|iefïaubt mp b«la(i
baiiöm / ncbenss ijacc tienlitoilUslte faiutatie ende

Μ

hJì
f

4 ί

bancBm bóo? be gimjhge olficien bie be felbe Dabt öe^
liehenteboen iooiöaeceöoogö aenfieneiycöe i^eecen
<l5ecominitteeci)en/ be
ï^eecenCantit, van Haren, en^
be
Geriatius, ten epnbe fp inocDtentoo^ben geitbeceect/
Qeltjcö nu epnbeljjth gefc0iet toass / ban be bieem^
oe (Ccoupen / bie tegeuji iïee)cp?ejTe tepten bet betbjai
0enenbe tegen bec ,$tanben confent boo^ be quabe
uptlanbtfcije i/taeben in <0otl - ®?tefiaiiat toacen glje-
boert/ficögelogeertiiiööinbe in be belle qnartieren
beiS Sanbtif/ baer bo£& geen gebaer toaö / enbe be Sin-
Befetenen metafpetffing ban beelegelbecen enbeop al=
lerleptopfenexactionnetenbe/ enbe alfoo tcacterenbe
al<( of öet openbaere bnanben toaren.

JllSaet alfoo Oaec ©o?|lcli)cfte g&oo?lutl)tigöept be
3^?mce|Te Douanere baii i©o|l-®?ie11ant bp ttbiee mifi
Hben/aliSbanben een en betticljUai 3lanuatp enbe
hen bierben Jpebiiiarp / nptö?utfielijcff becWaert gab^
be niet genieent te 5i)n / in eenigerljanbe maniere ober

be puntten ajpcuratitms , Regiminis , ^gravamiaum ,bOO?

mterpolttte ban Ijaer Jföog. Oooggebacjjte ü^eeren
^©ecommittcecben in Ijanbelingij te treben/boo^gei
benbebatbepBwö'" Rtgimmh vet tuix aen liet ïScpfer^
ïijcS i|of toasi rccljtfiangicl) ; Ooebael be l^eecen ^ten^
ben niet alö een alteconbcrbanicUlle info?matoir (φρ'
ben bertoaerttf Dabben laten afgaen.

^00 Dabben DoogDsebatDte i^eeren öaer ï^o. iBog.
«©ebeputcerben / fiettbe bat alle mibbel enbe toegen tot
berbere Cractaten tearen afgefneben/Oaer affcDept
moeten nemen.

jSabcmael onbertuffcljen allerfijts! geraeben hjais /
öatbp Piobifte getoaeclu enbe boo?fientoierbe/bat
Öergelijcftjjinconbenientien niet toebergebeutben;en
niet gettoijffclt toterbt of Daer tgo. Iiaog. fouben bie fo
ï^eplicD berfp?aocliene.fllSaintenHe berber p^elleren:
bat tcft gelali toajS met Daer ï^oocD iKog. ï^eèren St-
bepHteerben ( onbcr't toelnemen ber felber ) baer
toe aen te Hellen / in Conferentie te fiomen / enbe
ÖaerDoogDgunlltcDöebel enbe *goebbinbcn te beme^
ttten.

Sn be 3ficteban mafntenne Hontfilaer/bat be felbe
op6o|lenbanbetnl>?eecfiet bcr€ractaten enbe ©et'
t^agenfonbe gefcDteben/gelijcD banooch Daer
öen een en ttotnticDllen 3unp ielK^ foo aen

•i
fc 1
'
Η

f0n39i)i(leIi)c6e®oo?lwcötisD«pttót 3®üctintieïflf|/ ,,,
atöaen ftaec ©o?|lelöcïie '©ooilucijtteDipt be mtL
(effe^ouariereban <©iï|i-®?igfïani}t iwube MJt
tefitepbm / bat alle Bollen enbe fcfjaeben tot latte bait
Ijet ©o?|ielöcfie ©0(1 - ©?tefcDe J^upiS fouben tebun"
beren.

'©otBom batljetiinVH/»»!»» more toajs / fotoiecìu»
Öaec i^o. IKogenbe ootmocbelij(& becfocöt / bp pjobi'
fte be Commanbanten in «Êmtóien / 3ltetoo?t enije
«DpelecfcBanjStebebeclen/bpalbien |ϊφ eenttO αΐ^
baet te 3® atee ofte te üanbebectoonbe/ met liaec ^ol-
batefcflfulCFte toeecen. ©oo?t0 be ^tenben/ op l)a«c

berfoecö/bp be ©erbjagen te maintineren/ enbe te
berDoeben bat nicmant eenige «©elberen afgepétft/
geen fcfiattingen uptgefcD?eben/ of be EanbtjS mibbei
beien en Comptoirengeinbabeetttoierben.

(€er felber töötbebebe ^eer Cant ingeben eenim
confibcratien / baer op 'sanberenbaegsi biel befe fe»
folutie.

ExtraA, &c. V«nerls den vierdai Marty feftien
hondert feven en ièftigh.

Γ)€ i||cer Cant een ban Daer iBog. «©ebeputeetJ
ben iongll gctoee|l sünbe in <©o|l - ©?ief[ant /Deeft
ter ©ergaberinge gecrDiöeert feDere pointten ban
naerbere conftöeratie/ gDetrocDen tipt Bet berüaelban
be(®o|l -©?iefcDe Commiffie/gDeliitfi be felbe ^cc
naebolgenbe ban bioo^be te b)oo?be |laen ggeinfe;
reert:

Tointenvannadere confideratieghetrocken
uyt het verbad vande Oofivriefche Cm-
miffie, ende daer van den Refident Aïu
, zemain fynTropofitieoock mentieheeft
gemaeckt.

EErfitliJck., Alfoo de Vorftlnne Dtaariere geen Ce- <toii(lJ
committeerde heeft belieft te fenden om metGe- ft
deputeerden der
Stendente confereren over dee/-
Jeeunttie van de voorfchreye Lantfchap, wat haer Ho;
Mo: oordeelen dat hierin behoort gedaen te worden.

Item over het point van de Vtiirmombiurlijckf Regi·
rinrk,
vervat in het fevendi articul van de Inftruftie.

III.

De Officieren van de ach Compagnien left binnen
Embden in Guarnifoen, klagen, dat fy nier werden be-
taelt van hare fervitie gelderen, waer van Burgemee-
fteren van
Embden prefenteren de fefle queta te betalen,
en fuftinerende dat by de Stenden de refterende
vijf
Jifie fatten
behooren te worden voldaen. Waer op ver-
wacht wert haer Ho. Mog. Refolutie. /

De Heeren AJftlftrtn Hane ende Vrj/Jotb in den /are
fefiienh0ndendrieenfeftichvet[cheyde malen in denH«|»
geweeft zijnde in commiffie , van haer declaratien
geen beraelinge konnende bekomen, verfoecken dat
de ielve by haer Ho. Mog. mogen worden geexami-
neert endegetaxeert, ende dat voorts de
Adminiflrete'
rea
geordonneert worden daer op de betalinge te doen.

Waer op ghedelibereert zij nde, is goedtgevondcn
ende verftaen mits defen te verfoecken de Heeren van
Brflicit/ende andere haer Ho- Mog. Gedeputeerden
tot de faken van Oe/f-
Vrieflantom de voorlz Pointen
te vifiteren,examineren, cn daer van rapport te doen.

jSa geDonbene Conferentie ben fellienben iBat^
tp gDef)oo?t Det ilappojt ban be ]^eeren
van der Steen
enbe anbere Daer i^o. jBag. «©ebepnteerben totte
faecfien ban «©o|l - ©?ieflanbt/ acDterbolgeniS bet
bet refolutie ban ben berbe enbe tbjaelf ben befesS / g^
bifïteertenbegeejcamineertDebBenbebe p?opo(ïtte ten
felbenbage aen Daer J§o.jlBog.l>p mp gebaen/bowf
benbe onber anbere berfoecft bat be ^tenben banmol*
©jiepanbt bp be gemaecfete berb?agenöDementt«^


-ocr page 392-

«itöÉbciftocötinöfDcc toecl)ett/&at niemaitbt cenisc
^Μ,,Γοι afncpecit / cgeme fcBatttngcn upt0cfcij?eDeiV
nftc öcis Eatiïitjsmtïiïielm en&c Cotnptoicm Qm'
hWtmocötentPicöen.ï^acr op tó coctffebcutbcii
SetaciiIie0emclte^teniim gcfcDieljcii fouöetueclïen/
totbcfdbcmcasicmtgefaeclien Dieu bobcnbemielt/
^iKCttomert mocijtm toccöcn/ Ijaw i^ooclj SISO. öaec
ban acnioniJtsi itmutlTe toilben geljctt/ oimiie aliS
üm
naccöcc ötcisaengaeniie foijamcg gljecefolUeect te too?-
iicii/al|SKHinee(ien ötenfle oo?l)acc/cniie cuHc ban
't boo?nocmiie StaniitfcBap / tot matntim ban öe
boojf? geinacciJtc ©ccbjagcn m ^icioojijcn/ftcboni
iimfouliebjecbcn te betjoown.

(Sec jtlbec töbt itf oocit öeejcaitiinccct tnpii JlBemo^
rie aiit iiacc ioocö JI©oa· cepjefeitteect
/ Ijouömïic in
tffcit/iiat ïic g?tnce(Te Douaricrft ban eo(l-©?iefIant
ti^Iicftfiaiitiertteflelfenem ^ctcetaciss tot Norden,
Énlteii«tfelbeit0oo?fjacci®?ofTactte boen inaobucc?
ten: <Ênöi ben ®o?aeinec|iec Reyckena, tcc tijbtban
be 1)00?Γ3 introbuctie
fitïj abfentcccnb? / te bepo?tecen :
ailesionaenöe|tettbatbe25o?iemeeilewn tot Norden
boo2tiocnit/toacenWf;Mw,enbebati)et ftelllen ban
een ièefr£Wi'ijï bjasf competecenbe aen bc ifòagtltcaet
alimct/öepbeblpcfienbelJiobcn Wacen ®eït ban Ijet
bijfentiyftiöfleenfeisbijftigile actiail ban Qet Oo·
flerfe accoort; becfoccficnbc ; bat bcfcrt mcubjen tn-
l)jciitribec2llccoo?bcn/boo?öaeu ,fBog. bolgenö
bcbeloofbc maintenue gijcccpaucect moci)tcbjo?ben.
3!öi)aecopaenbc©o?fiinne Douarieretn ctbtlc tec^
niengtjefcli?ebcn/bat fiacce ©o?|ieIi)ciic ^oojlucfji
tigftept ben boo?noemben 55iicgemee|lei: Rijckena
infyiicöcïitertmgetoilbe boen Der(ieIlen/ofte in caö
batbcfdbeeenigegfjetottOttge cebenen ttiocftte öeb'
Ben tee tomtactc / batfe onbeftoacrt toilbe fijn öaecc
lio.,#o3.baecban{tenniflre te geben;be faecfee ban
iien ^eicetariiS toass atobe gecepaceect.

ï^aec Jio. iBog. toajs toegen bc i^eecen stenden tn^
gelebetteen toiibtloopiclj fcl)?pben/ met Bplagen caec-
ftmbc eentge onfiofien tot öaec lafie / gcp?etenbeect bp
bc ïjeeren Hane cn Vrydach. €nbe öaec in aengetoc-
fenöcnulliteptcnongefonbeectöcptban bien. ^ulci
ciot6in'tt)?ebena£öteboo? aen be i^eecen ijaec 3|o.
ïKoö. «©ebepnteecben iongfi tn (©oli - ©?teflanbt
jijitiie sjftetoeeli/ toasi aei^ctoefen: 21110 mebeljet point
Dan be fecbitien bec acijt in «Êmbbc gljefonbene Com^
paignten j bat be felbe in
't mtnfle niet öonben fiomen
totlali ban be ïgeeren Stenden ijgnbe toel meec en
bicfimael't <6iiacmfoertin<iem6ben(gelötfiin plaet^
fenbangöelöc&fnatiip?)totf)ooaccenbe mtnbec ge=
talbecfftetöt/maectoatennoptbe^tcnbengebeccöt/
cclijtftootftfpin geene rccDt noci) ceben fionben ge-
berotbjojben / om biein't gljeiieeï of ten beelen te De-
tneleit. ®ot toelcften becijïe tjaec bc^tenben nopt flaec
Jjabben bonnen nocD mogen inlaeten. «Decljalben bec^
focijttoicrbt/batopbe boo?fcO?eben HSifftbe/raec^
fienbe be mille u?etenfen ban bc ï^ceccn Hane enbe
Vrydach, etnflelpcft bitetbe gelet/ enbe't felbe gBclaten
op3ijnbeloop :5il!Smcbebegemelbefaecfie becfecbi-
«en / sijnbe ( onbec rcbeccntte) ecne puce nicutoicDept/
baec ban nopt boo? befen toass gDegoojt /enbe im^
«necs altanji / baec be ^tenben foo feet iwacen uptgc^
put boo? be 3tuncnöo?8öfc0e inguattiecingD / niet bC'
l)oojbegecepttctoo?bett.

i^oebteban SiucicftijaecfotStentc bienen ban be
«wrlijfhe autocitept/ ijS te fien uptbc bolgenbe me^
«none ban ben 3^eece Friquet.

iltlwn
fttquit
htjm

3&mo- Τ ? Confeiller de fa Majeilé Imperiale, &
Envoyé Extraordinaire vers Meflieurs les
Eftats Gcneraux, fe trouve obligé par ordre de
"dito Maj. dereprefenter àV.V.S.S. qu'apres la

,__________________quapres .

raortdufeuMonfienrle Prince dOoftvrifeGfir?ej
Madame la PrinceflTe Douariere fa Vei'ue
•ereiolutde donner à Monfieur Ie Prince fon Fils

pupille une grande marquc de fon afFeaion matet-
oeueen fechargeant de (à tutille, & qus Monfieur
i Υΐ.ΟζςΙ. '

le Due de Wirtinhrgh CoaPets , & Meflieurs les
Ducx
Georges gutUanme & £rnefie Au^u^e de ■
Brunfwick, & Monfieur ie Comte d'Oofltrife εά-
fard Ferdinand, luy aymt efté adjoints pourla feu-
lager & l'aiTiiler de leur Confeil, & fa Majeflé les
ayant confirmez pour Contuteurs, apres lesavoif
obligez à prefter Ie ferment ordinaire. C'eft une
chofe eftrange que les Eftacs de Ia Province & en par-
ticulier Ie Magiftrat de la Ville d'Embden ofent s'op-
pofer à l'adminiilration tutelaire de lad. Dame Prin-
ceiTe & defditsSeigneurs Ducx, & refufer de leut
rendre l'obeiHance, qu'il leur doivent en cette quali-
té, fous pretexte de qualques Privileges & de cer-
tainTraittez , qui ne peuvenc pas juftificr letort
qu'ils onc de manquer à leur devoir. C'eft pourquoy
fa Maj. ayant regou avis de ce defordre, treuva bon ds
commander ferieufement, & par un decret folennel
en date du cinquiefme Febr.
1666. auxdits Eftats &
à la Villa d'Emden, de reconnoiftre ledit regime tu-
telaire
Sc de ne point empefcher que les refolutions,
quiferoienc prifespar lesTuteurs pour Ie bien du
Prince Pupille fuflènt executées, mais lefd. Eftats au
lieu d'obeir à l'ordre de ia Maj, n'ont fait autre chofa
que d'exhiber au Confeil
Imperiai Aultque un volu-
me d'efcritures confenant leur exceptions fondez fur
les Privileges & les Traittez dontcydeffus aeftéfaic
mention. Lefquelles exceptions pnt efté communi-
quées, à ladite Dame Princeflè , par un decret dudic
Confeil
Aulifie fuivant laformalité ordinaire de la
Juftice, & en mefme temps fa Majefté donna Com-
miffion & plein pouvoir àMonfieur Ie Due de
Brmf-
wick.Rudolphe
Augufte dedeterminerce different à
l'amiable, s'il eftoit [)offible, & au cas qu il η 'en peut
reufllr, de prendre connoilTance de la caule & de Ia
decìder felon la Juftice & l'Equité. Et comme lefdits
Eftats n'ont aucüneoccafion defe plaindre, fa Maj.
avoitefperé qu'ils n'encreprendroient rien qui peut
troubler l'ordre de juftice, oudeftruire Ie repos & la
bonhcur publique de la Province en rompant/'t;-
Miott & la bonne intelligence a vee leur Prince, de la»
quelle depend Ie falut de l'Eftat ; Mais fa Maj. a efté
informée tant par une lettre de ladite Dame Prin-
ceflè que par d'autresadviscertains que lefdits Eftats
au grand mefpris du refpeél qu'ils doivent à leur Prin-
ce legitime fous l'authorité fuperieure de fa Majefté
ont la hardiefle
d'ufurper les droiis de Souverainité &
regales, & tout le regime de la Province, de difpofer
à leur fantafiedes deniers & revenues publiques, et
de toutes les afFjires qui fe prefentent dans Ie Pa'i's, de
fe dilpenfer eux mefmcs de l'obligation de contribuer
ce qui eft neceflàire pour leur propre lèuretéfic la con-
fervation de la Patrie, de traverfer en toutes occu-
rences par une injufte & violente paffion tous les
deffeins & les interefts du Prince, & enfin de paflèr
jufquesaudernier exces, en recherchant Icsmoyens
d'eÌtablirun Gouvernement populaire dans la Pro-
vince , contre leur ferment & au prejudice non feu-
lement de leur Prince, mais encor de & Maj. & de
tout
ίEmpire Romain, na taiiànt point de difficultè
de publier qu'ils ont une entiere ailcurance d'eftre
appuycz des forces de cet Eftat, comme fi V. V. S.S.
prenoient intereft de forrtienter leur contumace, &
les deftourner du droit chemin, qu'ils deyroient fui-
vre pour leur propre bìen ; & comme ilsfefondenc
uniquement iur quelques Traittez qu'ils ons fait avec
leur Prince par l'entremife de Meflieurs les Eftats, ià
Maj. acomm!«idéau foufignéde declaier à V.V.S.S.

ifêÖ que

ι6β7*

Cn OORLOG. Sevenewveerttghlìeboeck. j6l


-ocr page 393-

302 S AKEN van ST AET

1667. que toiB Ics Tralttez qu'ils peuvent avoir faiti contte
les conftitutions de l'Empire , doivent cftre tonus
pournuls&denul cfFedè, & que le College Eletìo-
pal l'obligea de promcttreavcc un ferment folemnel,
donc mention eilfaicdans rarcicle huitiefmede la
Capiculation Imperiale,de cader & annuUertousles-
dits Traittez plutoft que d'y avokaucun eigard.
Neantmoins fa Maj. pour u£èr de fa Clemence ordi-
naire a bien voulu commander encor une fois auxdits
Eftats & auMagiftrat de la Ville d'Embdendefe
foumettre au jugcment dudit Seigneur Due de
Btmln'UckRudolphyiftgufl, & defeconformeraux
loix publiquez de l'Empire, fans faire aucune nou-
veauté , les exhortant de plus de ne Ie pas contrain.
ie par leur desobeiilance
à fe fcrvir des dcrniersre-
tneoes qui les accableroient. Le foulìgné fuivant
l'intention de fa Maj. laiflè apart pour maintenant les
attcntatsdont Γοη a parie cy defliis, fur l'efperance
que lefditis Eftats fé tainettront à la raifon, & ne pro-
pofe à V. V,S. S. que dcux points auxquels (emble
eftrereduittela difficultéenla conftitution prefente
des affaires j l'un eft pour reglet le gouvernement de
Iai«.i//f. SurquoyfaMaj.feconficque V.V.S»S.
n'ont pas fi peu d'inclmatlon de conferver la benne
correfpondence, qu'elles ont avec le Corps de l'Em-
pire que de prendre la party defdits Ellats pour rom.
pre le cours de la
fuflice uUqne, mais que plutoft
«lles leur donneront un confeil falutaire de recourirà
lad.
Qiantbre Imperiale, en tous les differents, qu'ils
peuvent avoir avec leur Prince, ou pluftoft à fa Maj.
comme le fupreme & feuijuge des deux Parties.
L'amre point eft encofe plus important· à iiavoir que
ladite Dame Princeffe ayant eu cette deference pour
V.V.S.S.que deconfentir queMonfieur leDucde
Zeli, qui eft un de les tuteurs r'appella les Troupes,
qu'il luy avoit envoyez pour la defence du Pai's, &
niefmes avec le contentement de Meflieurs les Eftats,
& apres avoir eu le desplaifir de voÌr que V. V. S, S.
ont fait entrer dans
h Ρ'Uled'Embdtnhmt Com^ì.-
gnies d'InBinterie fans fa permiifion & raefmes àibn
ìnfceu, & que leur Commiilàires ont exercé desades
de
Souverainué dans la Province, en donnant des
fanfcondtttts & prattiquantd'autresviolencesfansau-
cun pretext ni couleur de juftice ; Lesdits Eftats
d'Ooftfrife fujets du Prince fon Fiis, luy donnear
encor un nouveau furcroic d'affli<Sion j enprennant
l'audace de folliciter Meflieurs les Eftats de leur En-
voyer d'autres Troupes pour Ics racttre dans les
Chafteaux & Fortreflès du Prince, c'eft àdire pour
lesrendremaiftresduPaïs, fans ftìre reflecìion que
ladite Dame Princeffe n'a point d'autres ennemisà
craindreque ceux qui feront en guerre avec V. V.
S.S.Sc qui auront un fpecieux & plaulìble pretext
d'attaquer la Province, comme eftant au pouvoir de
cetEftat, fuivant l'Esemple du Roy d'Angleterre,
qui pour cett' confideration n'a pas voulu accorder la
neutralité à la Ville
d'£mbiie qui fans cette trop gran-
de dependance enpouvoit joüirpaifibiement com-
me tous les autres Eftats de l'Empire en joiiiflènt làns
difficulté,& comme fa Maj. ne peut refufer fa pro-
tedion à ladite Dame Princefle Douariere en une
caufefijufte, fansmanquer audevoir deladignité
àlaquelleil apleu àDieu de l'appeller, clleacom-
mandé au foufigné d'affurer V. V. S.S. qu'elle fera
ïendreune bonne & briefvejuftice auxdits Efliacs
d'OoftÌrile remettant au refte à leur Prudence de
confideter , qu'elles fufGiteroQiuiweTihle bri-r, ft

un eftranga trouble dans l'Empire fi elles fupppttent t^ ^
lefdits Eilats contre leur Prince & lìelleg leardon-
nentdel'affiftence pour les empefcher de fe fom.
mettre à l'authorité legitime de (à Majefté. Le foufi.
gné fàtisfait à l'ordre de tà Majefté par le ptefent Me·
moire>&fuppIieinflamment V.V.S.S. de prendre Ij
peinede roir& d'examineravec attentionlesefcrits
cy joints, afin qu'elles ayent une entiere connoiiFan-
ce du vray eftat de l'affaire, & qu'elles puiflentpren.
dre une re(blutiondign« de leur prudence ordinaire
&de}a bonne ccrrelpondence&fincera amitiéquc
fa Maj. & tour le Corps de l'Empire defirent d'entre-
tenir avec Me.Tieurs ìes Eftats.
Le foufigné fe trouve obligè d'ajouter queMefficur»
les Eftats ont donne à ladite Dame Princefle un
nouveau fujet dcs plaintes, en ordonnant que le ft»-
gfquife prenoit iX^Tiounangeivit les barques quj
MÌlènt la Riviere d'Eems,fe leveroit maintenant au
brt de
Deyl qui eft fitué fur le territoire de l'Effl-
pire ce qui devoit retenir Meffieurs les Eftatj
d'introduire ce changement lequelle r'ouvrira
uneplaye quiiàigne encor, &d'autant plus qu'il eft
direótement contraire au
reverfat (p'ìls donnereiici
feu Monflieur le Prince d'Oofttrifc, quand il miten-
tre leurs mains led. Fort de , & par ce qu'il in-
commode les Habitants du Pays qui ne peuvent plus
fe fervir de leur barques. avec la mefme libertéqa'ili
avoientauparavant,comme lad. Dame PrinceiTe leur
reprefente plus amplement par une lettre qu'elle leut
a eferite fur le fujeft a quoy le foubfigné fe remet,
iuppliant feulement V. V. S.S. de prevenir desin-
convenients, qui peuvent refulter de cettenouveau^
té, fi elles n'y apportent le remede convenable.

Signe Τ, γ.ΡκίορΕΤ.

Fait d la Hajie le 2 d jluril %66j,

©ti toasi filaiT 0«fp2ooittcn ban fe intentie tóe mm
totAurickgaiiiK/omtecenbecfewn attesi toatfeiiitt
tachtigh^aectofliiflejjnfTeew/ gefiaiiìielt enl«rD?ai
gmtn OoH-vrieaant, ùoo? öemtbijelinglie bantiefm
^tect/ìiie om Daec tnteceflCt toeltft iief be ii«i8lle3®«t
onbetbc ^ouberainm) «nïKfetuKtept/ beelBatiöm
Gcöacn.

g^e Bcpfec toasf nict te becbencBen / bat befcj^i
bc Det cecDtban Set «ijcft ; maec öabl»
Dp «u foolait»
Se/acen mct soebeoogen allesìaensc|ten/ toatittDdi
biitofiefionbeöpöebiim betbe i^taet alle Set booi^
jjeeitbe faiibe becanbecen om een papieren memotte ί
Oelijc&ljietrnafalge&liichen/ batalle^tjsi geblebenop
ben ouben boet / etibe bat bie ban Aurick feifiei j^ebDm
0ereboceeci/ toat fp aen ben ÉipfeïlÖtRei» Rycx-Hof-
iaeti)abbertaenacD?acOt/ en liti^penbentgentaeiiit/'
fpeaaltjcli tegen ben Baron van Kniphuyfenenbitie
^tabt €jiibben/ met b^epginge ban ben «iiijc-iSflii;
enbe&leec&nubeguabe intentie ban bie ban
Aurick
met Det inboecen bec Lunenburghfche (Croupen / ïiat
jpet toaii om be jStenben te onbecb?ucfien / enbe befen
,;$taet te ontblooten ban fiaec cecDt ett belofte enbebs^

illl

'©epointenban belibécatiè fóo bpben l^eetCanc,
niii boo? mp/ öiec boo? aen Ijaec ï^o: |®og: ggepjopo'
ncett/rpnbcnnegéenben3lip?il toebec enbe nabecop
fjettapijtgeD?acfjt:al!Seerftelijck,bat aengÖefiMi^^
©oiflimie 5©ouaaere ban(©opb?tefIattt bpttoee ïïi
liinctc naiflïben aen be gfiemdte ï^eecen Daa^o:
li^og: <©cbcputeecben gefc0?eben / öabbe geefiufcfft
eentgc<i5c£ammittcecbentotEmbdentefenben«nöe
pointe» epcHraticnis Rtgimitiis / öfteboen/ atbebit·'
ttt pmmium in mora toasS / 5aec |©o: be Contw^
bcuc0! ban Emden, Lieroort enbe Dylerfchans foiwi»

feüien iunïmiiü'ïirsn / inbien jïc9 efnfgii ^eb^

tk

1

Λ

M'
Jil!

. »4'


-ocr page 394-

Ό GR t O G.

lèè?' ^„Cmoöml^^

— S^iaet Öat öe

fdüïïoiiöi» Bi^Melt / Ίίαι mernant caiioDe

ndöctïiiafd^^ffi^ÖTO^^ uiJtÖficrtBiêtoeii /
jfteijvjiigftìjtsinuaijclen enùe Cmnptofcöli giititoi
ù£i« ' (btiöeti toecìicn. ©erfoccRinUe boojts Μ ï^ecw
flefijmtlip 0?lJ0D?f5iieii,felf^ttì)eeìie ranhöne/öat
jjcniciriRiKkena ®ij?gimeifl«r:tOt Norderi/ Bp

ö£®i«föiinétjeiicpo?teett5ijuïie/ oni&atDPnietöati
toillittfócfcnt toefen op öeöebcflmói baneen iSecw=
tart? We iiöcrtii De 3Cccao?lien tüajs acnQcflelt/
ïdéUcc-
ointttfiine D?tiienin0e Decflelt niocljti tottìictt. 3©afc
OD flcijiIiDcr eert jijuöe / goetsebonöe» bat met Det
nficljenban fooöamoDcn aüfoliiten lafl ae» öe boojfs
ConiniaiiìJeucsÌ tiocO booj ecnigen tijt acfiipcrceïim't
eniie aföDetoacBt foiitie toeröcn/ ofte'tboo?fcD?ete
ïanötftöaiimet Dctotlligtnaebanïic ©o?!tinncenbe
^tettöinoti&eE beDoojIijcftetefcttirtöfje eitbebcfcïieci
tntngljcban befen ^taet geb^icljt foubefionnen tooj;
ïiciij fiiUcnbc üp pjobtftc öeboojfj Coninianbeticfi
nco?tioraieett toojbeti / op't öcenc boo?f5/ een toneci
hcntooge tcöouben / met lalï om pet0 btecgdijtic ficö
nlöacc opcnbacenöe/baec ban aenilontsfop Date
11500. p?oihtccnbc fpoebisDeftenmfletegijeben/ ten
ówiie bfltalg baec tegens foöantge o?h?e gfjefleit enbe
bic boo?fientrtge gebaen motfite tocrben/alii tot main,
senuebanbe ©ecb?agBcn bebcmben foiibctoojbente'
Dc0OO?Clt.

φρ'ί boo?f£D?ebe tweede potnt / als 5Önbè conform
ïjcbcio?f5 3(ltco?benenbe ©etbjagen/ toaet'ban8aec
öè mairitenue bjaü gebefececf t/ tjï bctifKien
bot be boó?f3 Commanbenrif gelàfi/Hllen toecbcn alfe
(iioijclötlie fo?gc tê b?agen / énbe bebopien iten te toeni
bcrtijflt ntemanbteetttge geïbecen afgijepecfl/ geene
^cf)attingeuptgcfcr)?ebcn ofgi'^tanbtsi miböeitmert=
be Comptaicen gettibabeect mocfiten toeïben / rttaer
olle'tfclbe/ foofulCF/ Bnptenbecmpebengöetcnbeect
foMiwn mogen toecben / effectibelg^te toeeten/ enbe
tegen tcgaen.

(giibebctóngBenbc be becfotfiw ïeltttutfe ban ben
ïjcerSSo?gemcêi|let:
Rijckcna j fjï 'goetgebonbm bat
aengljefïen bp ijàec liSog. baetobec àltiereptiS aen
be ®o?ftÉntte. bjas geftl)?eben / nocB eenfgen tüt afije=
hiacBt fonbetoecben/ albeboocenssbaec toeemigOe
itifiantteteboen»

Φαη toat aengintfi ijet point ban be boo^momberi
Iticfic aegecingl) / baec mebe be Jèojflinne ijaet mebe
niet Ijabbetofllen inlaten/ al^fufiinccenbe 'tfelbe
point «ttfipenbertt tejpnbooj'tKofgfjericljf bdnben
öepfec / 't toelclt rtoiDtaniS bp be boo?fc8?ebé Steiiden
toiectgDecontcabiteect, bet|laett /bat ben uptPacij
ban Ijct felbe p?oceii afgetoac0t fon bJo?ben / om't fei-
beocDoo?t/alsi bannaebec btenaengaenbe gijecefoU
beect te h»?bett / fulcy als: bolgenö be boo?f5 %too?=
bciicnöe becb?agen bebonben foubehj£CbentcbeDoa=
ren / ten bjate nocljtanii bat 0aec i^O. JlSo. nttbbelec-
toiiteanbetg btenaengaenbefouben inog0«ttoecben
uericljt.

Sijniïeboo?tsfaettbcboo?f3 ^tenbentn fecfeufeteci
mengcfcïjjeben/ batbefelbcnfet langec brillen toep»
geriti Ölpben öace quota m be fervide gelden boo? be
nttittic ban bef^ ^taetiongfl tot Embden geingtiaci
tiert gctoeefi iijnbe / op te b?«rtgi)en énbe te öetaelen /
acnoèficnbifeibclàilittetot befettütgebattbe J^on^
tieren albaec aengeboben / bp Benlupben toasi aengöe-'
nomen / cbocft alleen Bp be ©o?tlelöcBé :öcgcectrtgrje
waö gljetoepgèct gebjoiben.

€wtö{jcfe eabe ten lefien / ijS gecefolbcect bat öp bé
«iacïttenbanbe^^eecen Sfiffefforen Haen etide Vry-
aach, ban bat be felbe'tfcbect ben 9!aceieftien hon-
gert twee en feftichbanbé Stendeft geen Betdlingöe
nabbeii toetmtebeftomert ban^acebéclacattenobec
wMtten / cep^g&oden enbe becfcltoten ρ ennirtgert / tee
wnte ban bebefoigneealDiecm ben Hageértbecl-
wtf gebnllen / be meecg^emelbe s^tenben ofte ®2bf==
Jfiebeputecccbert enbcabminiltràtorejtban't

Se'vm m ^eefiighfle hoecL jöj

bcctf^leni«ógirijijrt/4eliöcfcïiiebeit foubctoectìcnifiSifi
...... "igj^grt Hacn enbe Vry dadi teli

/ tmmersrxifnttért ben tiibt ban veertien

en

bagett/Hdet! be Ceceptic bcsf b?fcfjï/ BlaföteloóSittffcli
len «rttilijé boiboen / oft'bat anbcrfintis fiaec Éot
gcgoiibèrt fóubensijn / baec inbe te boen boojfien alsi
nàcrO¥0ODreii».

«©ft tijierbe idBicC bert tWaelfdea in (jan&ett Ìeficit
banbé llieCin 40ccmnJ4iittcccbni oinnaebec tcbift^i
teren / éitamineCcn/ enbe rappo?t te boeii / fcöyncnbc
ïiaecilóogöiKog. toritfmipiiiciiirtejijn/ ombatüt
Ooft-vijeflanteett iJepferiijciic CommilTariiJ toai
bertoatüt/ enbe gfjrfertjt toiert bat öpbe ©ifnceiTii
DouarierefirdcDtelijCBfoiibê ablïftef eii in bc pointert
ban he
Tutele, affecuratie enbe grieven, «iinbcmciï
toajSïiier riotfl belemmert met ben Engeifchen
löfft.

anbefetijbtBahben be%ccenban Èmbden
een mcrcftelijcfte grabamcn baec ober fp ben ncgenbeit
.iilSapfcDieben-/ Ijaec^ö. Aliiog. befienttejijnbatbe
10O?jïinnc Douariereban Ooft-Vrieilahdt fn'tlefïi
bant SBacc feftien hondert vijf en feftich blipfeilt mart
©ojtïel. E«nenbo|gfe bolcficren / bnpten / ja te^cnis
ber^tcttben<iÌonfeni/ enaljS toanneerbaer bOo^bü
©nbérbanenntet göenoecfjfaem bcrbecbcntocrbctt
Itoflen / notfj vier Compagnicn paerben / enbe fes
Compagniente boetin Jifeapofeftien hondertfeveft
en feftich (n'tEanbt gcboert / tot totale onbeL'b?uci
fiinge ber j§tenben / en bentietinge ber 3fccoojben /
toSeC ober fjaec l^oog IKog, be maintenne ii? gebefei
recrt en bp be felbe aengenomertt

%atf00'toclbp bc Stenden ólsibe^tabt Ëmbcieli
in't laetff c tjcrlèben Sjaer befcnbinge toas gefcritct ont
baec ober bp öaëc ï|o. i®og. te Wagen / en reele pie^
(tatieban bebeloofbe iiiaintenuc te foecfien*

g^atoocii tot bien epnbe enbe tot maintertnetiei
3ïaop2benbanDaecl|o. Jiio-acht Compagnienti
boettn be ^tàbt Embden toaren gefonben enbe gjfie?
laeten / bc toelette ecljter totbcfettingc beC Gj-cnfeii
( imnléclijcfe p^obifionaliteC toi iHen fïclj ober een foz*
melebefettingfj foubenDebben bccgftelcftcn )toaret4
gcbeftineert/ cnbeboo? {raeti|a.|Bog. öoocijaenfïeii
neliichc ileereit <i5ecommittccrbcn laeflin Ooft-
Vrieiiandt gctoeefl jijnbe / baec toe sDcpjefenrecrtirt
öp be ^enben aengenomeri.

Ifóaer obcmtttsf be ©o?fKnne Oouarierc (Wtj: ^ütéi
fnfeert / énbe btesifjalben boo?nocmbe acht-Compagi
nicrt bfrtnen be ^tabt Embden tot öfer toe gOebkbcn /
foo Dabben be ©fpciersi ber boo^noem&e acht 4tom<
panien fjunne ^erbtciim upt SiMiijte ban Oun patcn:^
ten / bicfttoili ban be ^tabt Embden geepjl / en bicjSi
fjalben göcBeel moeplijcft gfjetocefl / fulcjc böt bW
ban Embden genootfaecftttoaren'tfelbcaenbe ©eei
ren öare ï^o. Jli^og. <©ecommittcerbcn / bp bier fei^
becbeca-ecli/boo?ant ilföemortaelte r<p?efentercn/
enbe bc felbe te berfoeclien bp ijàec jfêog. befaefee
baa' ijeenente cecomiiianberen/ batbc^erbicicif
ban bicfi gementionccrbe €ompagnicrt mócijten toeci
bcnbetaelt 5 metanegatiebiinrebenen/ bat/ cnbé
toeberom Embden befelbe te betalen niet en betmotiji
ten rtoc0 berbonbenbtóii; fpetialiicliootb baerom/bàc
Baerfêo- iHSog.fjiiec flabbengcltebenbp fpeciaclrei
beCja/jelfiS eer befe acht Compagrtien toàreu ingelatert
te beloben / bat cerfl acht «jtompagnien op be Sm-
fengelecöttoerbcnbe/ anbereacht Compagrtien tot
mcerbéc fecuritept beiS ^tanbtiS / in be ,;ètabt op feec^
fieCedEortbittertgelaten/ en befelbe bupteneenigelafi
biirt be ^tabt onbccftowbert toerben fonben* iSaetop
bàrttóasfgebolcftt/ bat flàer loogiiaog-opfjetrapii
poltbartbe üeeCenber felbeC aBccomniittcerbinbctt
ftégendeii 3Cp?illae|Ìlebenl)abbeit gercfolbeertàen be
Stenden biin ©o(l^©?tenant te fc0?pben / batbefelc
be önnne quota tot bei^etbitien ber acht <itompagi
rtien / fortber btlap / foube gdteben bp te foengert en ti
betalen. 3©cltBe iBifTibeinbe l^ergabecinóie bed
«öjctraoïöirtartii <®ebeputcerbe bp be Stended geiortt"
mitteert / om in fass ban non vergadefitighe < ijnrt
tt

ïiintfcBap in bien be fdbi Stenden «iet becga^ j r^^efentaen / geopent||nbe / öabbert bï l^eerên^^tt

-ocr page 395-

56+ S A K E Ν van STA E Τ

<667. Embdenìim resentwimichften ^^

-feibe in alle dijilitept aejige8oiH>«i/tiat acpftfbdgenis

iiaec iSiog. iScfolutte mDe aenfcg?{>btngel9an ìun
negenden 3ip?tl itilo loci, öe iSecbittÖl bOO? vijt de-
len tipt iicjSEantitsi CafTa mocttmi tnectim mtadt ·,
«n&eofbKlfpj^eecenban <iim&tientioo?)>eit
fctftn / eit&e Uaec op gebotcgtie nedngl^Ioojj^
gcptmgì:oote fietfte/ t'emmaelimtenoitbeiitam
omeemgenbecbecen lallop gamete mirteti/ ooclftiipt
fecacfjte ban Baec j^ci. iBoe- tebecjS baec ban t'ecne·^
ntael toacen 6eb?üt / batfp edjtet om gaaigo, jlSog.
Inec tn am tu fjanbt te oam/ toegen be ^tabt be
fefle
quotabaecmteb?agm/ itietongeneptgt toaren.

«©fnutoelfp igeetrcn ban Embden eenen anbccii
baecopuptbt rctroadisbangetnaefl becUtien^aec
teplicecen fionbcn / foo Dabben fp nocDtanjS baet: obec
tn geen conteftetie getcebenAitaer fulcr alleiei Daec ^0·
jKo. bp befen te fienneit gegcbe/ eit nocfimaelìS temone
(IrcccnbitUeit/ batl^ecbe betaltngeen ,;$ei1>icten
gfjeDeelonntogelijcti / cnbeuptftcacfjteban't meecgci
noentbe reven, niet een te becgen biasJ ; tttet gamfcH
gficiitenfltcö becfoecft/ batopeenaf anbewtoijfebe
^ccbtctentot ötectoe mocDten bJO?benbetaeIt/ aljS
tnebe tn't toeëomenbe bf en aengaenbe begoo^litc^e
bjegelteU/batfulcj; ofDpïjaecïgo.iiaog.felfii/ on-
bec cojcectte motötebJö?ben gepjejleect / of be jSten»
ben ban <0o(l-©?iejïant be toelcöe op ben twnntichfte
Siaap oub. jl. foHb'en betgabecen / baec toe ceeïijcti ge»
bifponeect / of ooth bp ontflentenifTe ban rat anbec /
bieboo?noeittbe boUbecen 9oe eetfooltebec / totìier»
Bitt lipt be ^tabt motfiten tatojben gelülM:·

ïDe^tenben fcö?eben oocöaenïjaer So. iKog. ben
b?te en tbjinticBfleit/bat ftjne 3fteucboi|lelijc6e Φοο?ΐ.

beï^eec Rudolph Auguftus ^amcDbanBrunfwijck
enbeLuncnburgh.aö Commtffacijjbanfpn Key-
feri. Majefteyt aen be Stenden ban (®o|l-©?tefïanbi
öab gefcljzeben / eentgöe l^eecen gefubbelegeecbe bec^
toaci'tsitetoillenfenben/ ontbe SlnlantfcljebeïfcBtli
len tn bec goebe te accontntobewn/ of bp ontflententffe
ban bten / aen SHUecfiootöllgeb. Γόη Inferi. |®aie(i.
ban allei! tecappo?tecen/enbat be^tenbenboojnoemt
eentge/ bolftomentlilcft geinficueecttegensibenacb-
tienden^ulp naeflfiomenbeo.(ttot Aunckfouben
fenbeu. (©fnntoelfp ftenden geen bebenc&enbioe^
0en boo? be gantfcije toeeelt / ett fïjn Öepfetl. iBajeft.
öacen 3iHcL-geenabicii|ten ï^eet; felfsi ofte oocB bec fel»
ijec OoogTje ^eecen <i5ecommitteecben oft «©efuöbele^
OcccbeBaecfaecfte bef)oo?löe{iboo?teb?agOen/ enbe
gaenbe te Douben be totjle nocgtan^ befe (Ccactaten
uptbe aicco^beit toacenrefultecenbe enbeop befelbe
beenden / toaec obec be maintenue aen ijaec ^ο.|ϊβα.
foo toel ban be r cgecenbe ]^oogIje <©becic0ept / al)$ be
Stenden ban (0o(lb?tefiantboo?foo lange jacentoas
gebefereew / enbe bp be felbe aengeitomen ; fo öabben
fpacnöaec jijbebec Stenden Aanbenen ^egelisntet
toiKen tnb?eecben / ofBaeti^o. liBog. maintenue pje-
iubiciecen / maec becfoctjten gantfcD gDebten(lclijc& /
be felbe geliefben Oacc tn befen ftace gocbe ittentnge te
laten toeftomen / enbe te becftlacen of bp be felbe boo? -
genoeittbe cnbebeloofbe maintenue bec 5icco?bcn fous
be bJo?ben gepjefleect ; enbe tn casi ban jae / op mtbs
beien bebacfit te 3ün toaec boo? fulcjc ten beauaentflen
tnocöte toojben geeffettueoct/'t fp boo? aentoefentfiept
ban eenige ijacc l^oog iKog. igeecen <iDiecommitteeci
ben/ofteanbersi.

^accoptoiecbtben twaeifden giuip gljefcB?eben
aen be Stenden, bat fiaec ïgo. HSog. gecefoìbeect toa^
ccn cnbebleben / ben stenden bp be <©o1l-©?fefTc0e
2iicio?bentcmatntenecen / geltjcfiStec bebocensi boo?i
g.iens toais gcfcijtet / en batfp btenbolgijenss ban bec
^tenbcn getooonlijcfte toijsJficpt enbe btfccette toilben
bectoacRten / bat be felbe tot nebecleggtng» ban eeni^
gelnlantfcfje biffccenten/bte fjaec JKog. tot nocö
toe/niet fpecifice toacen boo?gf)efionten/ ntentanbt
onbeciS ban bcfen ^taet / foubeabntittecen ; maec be
felbe enbe fnltcnuoocft betntecpofttte banbeftooci^:^
gemelbe ï^eec^actogli Rudolph Auguftus, opbebei

fc0epbenlt«b)öf«enbe mamec«b»Unecm ntbeaftoiH

et;:

spi
i

il;?!·

t

i jj Ïjp ^

be J|eêcett Graven, enbe baec'na 6i> Vürflen b^
(©ojï
-a0?iellanbtinbiecti}bt/ atóbeStefKjen, obec

aengenomen / oocli tot nocfi tot göeejfeccééct: ; becftai
ftenbe becijalben / bat be ^tenbenjöaec itiet ben ietiie
pecttnentlöcB toilben bebertt ittaecften be teöBentoooii
bigeftoebenbebecftijillen enbiffecenten/ tufrcfieube
©?outoe ©ojdtnne Douariere ban <©ofl-©jieflanöt /
aliei boojnionbecinne ban be jongen 30o;fl tee etnee/
enbe be ^tenben tee anbece jübe uptfiaenbe ; enbe We
ontfangen fjebbenbe/ fouben aen|lont0öacegebachtea
laten gaen / op mtöbelen enbe ejepebtenten/ ottt befels
be tot toebec3ijt!£S contentement/tn confo^ntiteban Ue
boo?f5 Hlccoo?ben enbe ©ecb?agen/te affbpieeen en
tee nebec teleggen/ 't fp boort fenben ban eenige «©e^
beputeeeben beetoaects/ofte toelanbecfmtjï /gcint&
men alici ban na bebinbtnge ban faecBen oo;beelen fou^
be meed noobicfi enbe btenfliif! te toefen.

©cfgdijcr fc&?eben op 't felbe iSubject aen be ©;iftti
cefle '©ouaciece/ bat fulii bp Daer ggéponbeceeet im
be/Dabbengoetgfjebonben öace®o?del. Φοο?ΐ. te
becfeecbeeen / bat Bace Êo. IKo. gecefolbeeet toaeen/
enbe Debben Dace ®o;delücfte ^oo^lucgtigDept Qlii
a^oojmonbecinne ban ben ionge j^jtnce Daeen èuuiU
Iebpbe«©od-©?icfcöe 2llccoo?ben te maintftecen/
gdijcft Diec bebooeencr boo?gaeniS toaiS gefcfiiet / en öat
bienbolgemibanljacegetooonltltiite to^isgept en btf'
ceetie toilben bectoacgten bat be felbe totnebecleggnt'
ge ban «enige inlanbtfcDe biffeeenten/niemanbt an=
becji aljü befen ^taet foube abmittecen /maec befelbe
altgten fultjc nu oocft be tntecpofttie ban be googgtjei
meiben %ee iìactocit Rudolf Auguftus op be befctoi
bende topfebeclineeen enbe aftotifen.

® e ]3o;dinne ^ouactece onbee bato ben ttoititttfi^
den Sluip fcijjeefbaec op naed cepetine ban ben in»
Dout/ bancSfegmngD enbecompltmenten/batmen al^
ceebe upt öaec ®efanten / enbe memocialen in 't btr^
leben 5|aec Babbe bonnen becdaen/bat be =öepfec lite
tn ahbec)SBabbeboo?fïcn/enbebe ©o?den ban ïu<
ttenbucgö en ateiètenboMiD in be boo?munbecfcijap öe«
ftelt mgeconficmeect j conclubecenbe / ban bat ft» Ijet
beefoech ban Baec i^o. jKo. in befen geen plaeti Ειοη^
be geben / maec bec 3fillecgenabigde Éepfecpie
commifTiemoedobebtecenenbe albaec gep^ebetto^
be l^oocDlofTatjcbe «gcï-Saet jucifbictte/ be todc
Be OOCB fp enbe be becbece googe i^eeeen Boojmoiti
boieSfonbec fpne Jtepfeclpcbe iKa/edeptjï enbe bei
ï^epltgenfiijcc ïioocBde ongenabe enbe offende niet
ftonbenbecltnecen/ten opfïcBte ban Baece ftöulbige
gOT?monbo?l0tfee plicBtenna getooontebeiSil^liflin

^e ^tenben toaii aengenaem gebeBojteect te b»;'
ben /baij ftcB bp benj^fecin te laten:cefccibeecbm
ben b?iiien ttointicBde 3fulp/batfp tegen Baecatenbti!
^ccoo^ben fulcc niet fouben boen. 3@eltoaiei toaecbat
fp BaeciiSebeputtecbett op ben aengedelben tijt foo tot
allee onbecbanigBden gB^ooifaemBeptbanfiirtiKiP'
feclijcfteHaajedeptaliStot onbeebanigen ceftject ban
fijn 5&oo?lucBticBeiatbenï|eec Rudolf AuguftusJ^ac'
tocBtot25?unftoï)cB/naec38uci(&Babben gefonbetti
maecalfoofpupt be Ceebitiben Babben gepen/bat
ben ^geece Hopfner, tegenteoo?bicB «ffanceöec bp
BoocfjgBemelbe ©ojdeUjcfte '©oojlucBticBept enbe
onlancc getoefen Canceltec in <©od- ©?ie(ïanbt /mebe
toacegeflibbelcgeect/toaecbanfpbo^bpbooetgeaen'
fcB?pbett niet en toacen gBeabbecteect / foo Babben fp
benfelbcnuptBoo^toicBtigemotiben ewtfecenntoei
tcn:toacenooc6ntetgBefïnnctftiBboo? benfdben in
te laten/niet tegendaenbefp banbe ®o?dfil. i^eeeen
ïïabenbaectoe/gelöcBaljSfbiceecttotecben. _
^ace i^o. i®o. bepbe fcBiPbenss/ fo ban be ©o?dnt'
ne^ouaciecealiban be ^tenben/obectoogen tim


-ocr page 396-

en OORLOG. Sevenewveertighlìehoeck. 565

ccctifattc nocömaclji bafi gedclt / foo Dabbe (ίφ iM^»
mclbenCanccticuonbecffacn/ metailcenobecbeoo?i -
^ -;.
faecöeïiba: cccufaticteoojbeclcn/ maecoocöbefclbc
gcijeel tc bectoccpcn tcgcnsi alle cebcncn enbe cecljten /
toacc üp geojbonncect toai / ögt foo toanncec een «©e^
fuBOclciïeecbetoa^gccecufccrt? bcsfeifii macïjtcnbe
(ubdeiegatiebecc Op algi boo?t bjaii gccpnbicljt / im-
mccsgefufpcnbecct j fulcr/ boo? bit inb?ingmen pac^
ttael beginnen / Daccc boocige recufatie tc mcettoass
ge^nbccct gctoo?beiu gDctoijlc fp ban niet ttoijffcleit
of ben dgeec Canceltcc foube nacc fjjn gljetooonte iipt
«nbccbittect gljcmoct/ ootö mctbcfpaciitgcofbeci
bjapinge banbe toaccDcpt alleiS foctijcn tc craggceccn/
cn tip fan ï^epf. iKajclicpt giiaet cappo?t boen/ fb bjcl
ban öacc i^o. .ijKog. fclfji/alij ban be ^^tcnben/ gdöcB
ban aen m iSepfal. |Kaf c|l. be ©o?rt. ijcecen Haben
ucceptstjabbcngcbaen; foollclbcnbe ^^tcnben öacC
ï^o» jUog. Ijoocljtoijfc bcliüccatie / of niet bienttjalbcit
aen fyn ücpccl. iBaicli. Op Dacc l^o. iliiog. eii bienbe
te toecben gefcljjeben / foo tod tot fjaec éo. Λα. cpi
gen ccpntatic/ aliï bcc ^tenbcn onfcfjnlt/ immecs bat
fltbaec niet tegenis bc ^tcnben en mocötc tooiben
qc-
betcetcectalboocenfpgcljoo?t toaccn. ^ebiffcccnté
Ijooft pointen acngaenbc/ beruftcn boo?nameiitlycfi
op be VoormonderJijcke Regeringe, obfCCbantte bcC
^cco?ben ( bacc ban men tc i|obc niet cn toitbe Ijoorcit
«iboecinge en onbcrijonbingc ban bjeemtJicijgjabolb/
opiiebcn ban ^cDattingcn/ optocfit bec<iünbecbaneit
enbe befcttingc bcc »©?enfcn j 't todcft allee / tiptgöe^'
nomen Ijet ttocebc/ abfolnt ban Dacc j^ojfl·. «©eit» ntci
allcctv/ met uptfïuptingc bcc Stenden, maec oocfe bait
fpilljoocö^^aeffel. <0cn. <©iaef Edfardt Ferdinand
fclfis toterben gcpietenbeect / jae bc contcacic fuiieniiÊ
alsi nieiitoicijcben bp fpncïicpfccl. j^ajcfiept acngrie^
g^cn; baec banbe Stenden üpbcfe Éepfccl.Comi
iiuffic fouben toccbcn afgcmaent/ of nu tod alle bbo?'
genocmbc potnten biffccentiaettipbc 3lcco?bentoa«
cenafgDcbaen/eneenen anbcc ontoebccfp?eet&cliicö
lipt bc ^ccojben ccfultecen / foo toitbe bocö in fcecfeece
HSiffibe acn fpn&epfcrl. JlKajcll/de dato achtiendcn
53etemÖCC feftien hondert fes en feftich actt bC Jijbe

ban fjacc 30o?(lel. <iEien.fn|linecct too?ben / batfooba^
nigc lEtcoibcn /-«»■ ^ metam, mitfgabcciS boo? öul-
pc ban Oaec jBog. toaccn gccicto?0[ucect j jae bccf^
ben ficD bc ©ojftelijcfie ï^ccccn ïiabcn tot betoijsi bait
bicn pjefcnteccn/ falce bat bc scen den niet anbectfcrt
fionben oo?bedcn ofteDaccüo.3iïlog. maintenuefoe
todaliSbC Ooft-Vrieffche Accordcn toiCCbCrt t'CCllCi
mad gccontcaminccct ; infonbecijept bctoijtc bc Sten-
den met Sweedfche, Lunenborchlche, j'aeKey/erI»
Voickeren fdfiS geb?cp£ljt toiccbcit ©ccfocDtcn DaeC
i§00gi),ilI90g. maincenue.

(®ot mcecbec becftlaringeban bcfebtffccentcn/bient
getbolgDenbc:

Extfad, van^tgeene by den onderghefchreveii Af^
gefanten (4) van de Heeren
Cjeorg Willem en Erηβ
Augufius,
refpeftive Hartogen tot Brunfwijck en
Lunenborgh, en BiHchop tot Ofnabrugh, in de
Conferentie met haer Ho. Mo< Heeren Gedepu-
teerden , Vrydach laeftledcn den negenden defeï
Maeiits, niondelingh is voorgebracht, en volgen»
op haer verfoeck, in gefchrifte gefleit,

IV.

In de faecke van Ooft-Vrieilant,hebben haer Vol-ft. ^mp
Door], een en de fel ve intentie en intereft met haer
Hoogh Moghende te weten de confcrvatic en fecuri- ^"JtuJi
teyt van't Lant. (i) Confe»

Nuvermeynen haer Vorftel. DoorI, „

innemen van de Troupen van haer Hoogh Mogi het gj: ^^
rechte middel is, om tot dit oogmerck te komen. {t)iétbttf.
Soom datdèielve in het Roomfche Rijck,als vreem-
deen Uytheemfehe gecöhfideteert werden, (rf) Als
TDOckom datdefelve iö openbaren OorlochmetEn-
gelantzijfldcj'tfelve Landt als dan fich niet langeriii
Neutralitetft foade konnen conferveren.
(e) het fou-

^ D J · 4e

iiatÌPincttoeemoeteMìii ganfcfi oitflcccne bmicmeii

■--ttwcfif» / ©ozjlelijcfee <βίπ.ιί)£ ïoo? be

uptiaiufcöe iìaìiiii/ cnìiccfeitaec Doofcraetffagcii/iiti
ijtitrinKt flnbccsialiSöaecepoDmnutcnforöKn/ Ijet
rtiotijK in't Eanbt eacn foo't totlUe/ Ijacc fo bccrcUet

ttliflcpllfn /Öat fp ÖtCfeiiCVt ùe SilCtlOOJtCijCgi longhen
Prins opsccefitte mifUcrftanbcn/ ötc Itcljtelijcii Diimcn
't iaiiìit afaebaen ftonbc toojbeii/ in foo giootcn toijt^

enbciïoom.ö iie!ifcïl..iiï^a)c|l.
öacr mcbc Ijabbai totlien Dcmocpeii/ baec bocfiöe
«tcnbenftcO pbecinaelonbccbamcij Ijab&cnciüobcii
«lijtfi fp »οΦ öercpt luaccn/Ijafc ©o?|ïcl» ίδεη. famt

Ferdinandt tOtt©Olì-©?Ìenam

foo f)ae(t bic beltelien motijte be Jfïegcrinjïlie am tc tts'
beit/fliiï ©oo?monb£reit tc ctlienncn/ tc gcljoojfamciV
eit
te KftJettcceit / alsi mate be iiepf. decrete, en bacc
eöijcfonbecrbc©ccb?aoctV boojijceu ocionfàineat
Éti ban ben fclbcn bccfp?oo£licn toicct / bat al ftiicftc cn
in torii bcclacfi uptgcgcbcuc huldings revers ten tijbc
bit ntinöcilaricijcin besf gjongcn l^ccc ?0?mcc cn
κη (€Htclc aöeotiferbcci-t en ceijoubcn föiibc too?bcn /
iacföoo? banaHettoilleiionmucrjcpt oï^öeljcücn
toacc·

©etoiji nu bcii Slonacn ïljeec pjin.öcrtbcsiganti
fcöcn ϋύρΓι'ίί en Eanbtrtijayss tijbclijcfte toelbaect en
opnemen in ni(i / li?cbe / cit ccntcftcpt (lonbe / en fjaec
3&o?ltel. «0cn. ijetfelfsiui fjanben fiabbebcfelbe tc
(öcijtcn/aïfaoiietcnïiaeL· ®o?ft· 45εη· tn namen Ha-
rec^ecten iDjinripalcn be <Ê>ebcpiitcccbc bcc itenden
anbicijaniclj cnbc crnitelijtïi biöben / tot ficB te oaeii /
bit felbe tocl te confibeccren / enbc bc quabe caebtfia^
0cn niet nieec in tc Uolgen / maec bacc en tegen be ee-
mm te faecftcrt / bacc Dp ban hccfcfjepttenc rationes
aetiaeboert toaccn om ijacc ®o?flcl. €5cn. bacc fiewen
tc DcUjcgen / oocft cpntlijcit acngcfecDt gctooiben / toat
l)p toebjigcn onbecDooptcn bal boo? gljcbaec enbc 011=
Ijepl baec ban fionbc boojftamcn»

®ei|ccc «©zabc Edfard Ferdinandt #om ban hcn
teoeiitooo?bigcrt g!ongcn®o?(lban Ooft-Vrieflandt
fcljjeef ben negenden 5Cugufìpbecnomente Beböen /
i).it(jctf)acc3|oog ,iiBog. belieft ijabbeaenbe ®o?fiin
Dousriere tc latcnacnDiebctt/ bolgDcniSbc opgeb^ai
öcnce«bcaengcnomenc meintenue, |ïtij ecbobcn / bc
iniiSbccllanbcn baectc 3lanbcopgcrcfen/boo?ljaccc
iiiterpoóttc tee nebcc tc leggen ; 35an betoijl 0aec ïï.
uptepgenc p?ctenfc ccbcjicnop'tongcttoöfTelbeingljCi
ben ban cenigc guabe ïïaben/ (Ultjc niet Ijabbcji acn--
flenotnen / macc't fclbc afgcflagen / enbc bat geni ató
«aedetiBectoant cnbc^uccclTeuc/ mitfgabccii oocft
©oortit/ lip bc-fóepfecl. JlBaiejlept gijeo?bonnccct/
cgecn ftennisi bacc ban toa0 gegeben /fuioc bat öp baec
inmeten ftabbe ftonnen confcntcccnj 3(lnbeciSfoube
Öent Ijnec .fRog. intecpofiticaltijtlief cnbeacngci
naem 3ijn gctoccfi / op bat ten l)e|tcn ban fijnen ^lon^
gen ?|cet5aeef enbc 3^upillc/i)ctÉanbtincutlcmocö=
te toecben ge|ldt / cn tuffföcri ben 3|cec cn be ©nbcc-
banen een goct bectcontoen gcfticöt / toacctocficB be
^tenben in cccbdiicpcptfiabbcn ecöobcncnacnnci
mdijtfie boojflagen gffebaen : ^00 fjabbcn fp noobirij
ptlitfjaec ï^oogl) flSog. be bcfcijapcntticptbart bich
wfient te niabcn/ op bat fjcmfulcjc fcöipbcns? niet
«notfite toccbcn geimputeect.

iKaecbe^tenben frtj?cbcn bcneifden 3ilt«g«|ip/
wtfpfoa toet boo? ben i^ecc €ancelicc Hopfner, öc
^tfte fïcO nocfi alS gefubbclcgcccbc ban fijn ^föepferl.

tonjs inijjingcnbc/ al.ö mcbc boo?be ©o?ficl.
«gieren alfoooijenacmbe Voormont-Raden gcfticï)
^igebjongen toiccbcn bni f jaec in te laten en te qHalt'
fitcren iit fultftecbocgen/bat fp Ijaec cpnbclptlt feenc-
maci boo j Op ttcgaen cn een hJijtlooptcij paccact boo?
wagantfcije'tanbt/ in maniere ban een 5lanbt0<
oacgi «ptfcijipbingc cefpecttbÈ aeitflaen/ infirtuciW /
ïtioe ban be p?ebicfe(loclcn pHftltteccn jfjabbcn laten ;.
oaec tn foobanige bingcn tóacén bfegccpcn bic eénoéclj
rouben lijrt feditfe oitóec bc^tenben te bectoecftett/ ofti
winecii befclbc tcfepacccmAcnbe ofbJd Ijet fclbc
wemcDfjabbc gcopececct/'fijrttó Ïoegsftebwttiie

-ocr page 397-

366 S A Κ E Ν van S Τ A Β Τ

Ι6β7. de oock buytea twyfièl in'tRoomfche Rijck een
-
.■ I Gravaraen daer uytghemaedl, en de klachten, die
aldaer bereyts teghen defen Staet voorghebracht zijn,
vermeerderen, en aen de fel ve noch meeronluften
viroo/faea hebben, (ƒ)

Daer tegens vermenen de felve , dat men geen be-
ter middelheeft konnen beramen, alsdaertcfenden
noch eenigeTroupen boven de eerfte,
(g) met com-
municatie van de Vorftinne Dovariere
(t)

I.

Dewylehaer Vorftelijcke Doorluehticheyt geen
vreemdfemaereen Rijcxftant (>) cn in geen Oorloch
met eenich ander Potentaet zijn, (<0 fo dat daer door
de Neutralitcyc van de felve Provincie niet en kan
gealtereertwerden: (/)

11*

Niemandtenkan Ooft-VrieOant nu «ttacqueren,
fonder methaer Vorftelijcke Doorluchtigheyc te bre-
ken: (m)

III.

Soo kan oock in 'tRijck geen Gravamen teghens
defen Scaet weghé Ooftvrieflandt ghemaeckc wer-
den:
(n)

IV.

Hare Vorftelijcke Doorl. zijn den Prince foo naer
Verwant, en boven dat Voormombers, dat voor de
felve fay niet en heeft te vreten. (»)

Dewyle haer Vorftelijcke Doorl, geen andere
intentie en hebben, dan her Landt, ende de On-
derdanen tc befchermen, ende niet te onderdruc·

VI.

Ι

Ijl;

Ι

II

Mi

Datfo haeft haer VorfteL Doorl. en defen Staet ge-
famentlijck fullen oordeclen,dat geen troubel van die
kant, (f) meer te vreefen, fy haere troupen foo haeft
die betaelt fyn , wederom uyt Ooft - Vrieflandt
fullen trecken, ende het felve in haren fiaet hcrftel·
len.

Was geteeckent^

Lorehs Muller·

(0) J^Efe befendïngen i$, onder ander gefchict,o[n
JL/haer Ho: Mo: contentement te gheven, over
de invoeringe van haerVorft, Doorl, Volc-
keren in het Graeffchip
Otflvriiflitndt hebbende de
Sundi van voornoemde Lantfchap,mitsgaders de Stad
fm</»«, onlangs geklaecht, dat de Vêr^in DtumtrivM
Otfivrieflam, iwte dujftnt te voet en vitr Compagnien tie
caerde, tot oppreflie der
Stmditi, buyten, ja tegens der
felverconfent, en tegens de Ooftvriefche Accorden,
aldaer in't Lant ge voert hadden,tot dier fel ver onder-
hout de Onderdanen conftringerende, nieuwe fchac-
tinge buyten confent'der
Sttnitn uytfchreefen by mi-
litaire executie innede ; daer cn boven voor fich felfs
ordinantie van Servifen maeckte, vyantlijcke aggref-
fienjQp de huyfen
Oldirfrm, Tidn/ili, Grimirfitm en Mid-
lum
gedaenhadde, en diverfche fo Adelijckealsona-
delijcke voorname perfoonenghedwongen haer huys
en goet te verlaten, en fich in de Stad
Emdtn te retire-
ren, Daer haer Vorftelijcke Genade dickwils van de
Sunden in onderdanighey t ware aengefocht,om deflo-
eeringe der voornoemde volckeren,maer niet en had-
den tot antwoort bekomen: alsmenmoefte fich aen-
ftellen, als andere Onderdanen van het Roomfche
Rijck. Waer door de
Stmdm in achterdocht gebracht
fynde, en een geheel renverfement van Regeringe en
hunner Privilegiën ende Accorden, dewelcke fy bo-
ven alle Provinciën van het RoömfcheKijck, voor
ondenckelïjcke jaren gehadt, of dier genoech by hen
gekocht fyn, vrefende; waren ten uytterftengenecef-
fiteert geweeft fich aen haer Ho. Mo.als
Mainttniurs dtr
. Osflvriifebt Acccrdtfi tn Virdragm
teaddrefleren, en repa-
ratie van alles, fpecialijck de defiogering der Vorfte-
lijcke Lunenborgfche volckeren te foeckem. Waer op
fc·' ·

haer Ho: Mo: fyn Vorftel. Doorl, den Heer tiattofel»
Gterg mibtlrn tct ZtUiop den Mgta m Kuintiéfm JuJ»
nieuwen ftijl onlangs voordragen laten ·, Dat niet al-
leen met het affenden van de bewufte troupen na
Ooftvrieflant, maer oock met het Traöaet felfj tuf.
fchen fyn Vorftel. Doorl. ende de Vrouwe Korftiune
Dcuaritrt, over t felfde fubjed: gemaeckt, »««»>» tegens
de accorden voor defen tuflchen de refpedive Gravm
en
Sundtn geflooten, was gepecceert, als fynde het een
en'tander fonder kenniffe en wil van de S
mbJm» on-
dernomen : Dat de felve volckeren niet fo feer tot de-
fentie van 't Landt, als wel tot befwaer der
Sttndi» cq
Onderdanen wierdemisbruyckt, werdende de felve
niet op de Grenfen, maer in 't midden van 't Lant, en
onder het Canon derStadt
Ïtndm ghefnquartiertjdat
hier uyt niet anders als groote confufien en defordre
te verwachten waren, en felft een groot befwaer van
het Korftel, Huys van Ooftvrieflant, tot wiens parti-
culiere laft het onderhout van defe troupen,uyt kracht
vanjgemaeckte Accorden, foude moeten komen i als
fynde de Fbrftinne in geenen deel bevoecht om
buyten toeftemminge van de
Stendtn eenige fchattin-
gen uyt te fchrij ven, veel min om de felve door Milis
tie te doen executeren. Ende alfoo haer Ho; MQg:de
Guarantie van de meerghemelde Accorden folerani-
ter van beyde parthyen was opgedragen, cn oock by
haer Ho: Mog: aengenomen, fo verwachten haer Ho.
Mog: van de goetheydt en de wijsheydt van fjrn F
on
ftel.Doorl.dat hy fyn Troupen, fonder eenichver,
toeven, uyt Ooftvrieflant wilde revoceren, ende alio
voorkomen, dat defe faken tot geen vorder extremis
teytwertgebradit, ten welckcn fine, oock de Frou-
we Forftinne, en den Hartogh van
fVurtiniirg door
ferieuiè brieven van haer Ho: Mog: waren verfoAt. ,
Waer op fyn Doorl. antwoorde, dat den Heer
Mutlir
gelaft was om over het felve fubjed haer Ho: Mo: alle
contentement te gheven, en ten dien fine fyn reyfe
door Ooftvrieflant te nemen, en met de Vrouw Vor-
ftinne confereren }*t welck contentement hier mede
wil werden gegeven,

(i) De Smdin fyn mede by de confervatie en fecu·
riteyt van het Land ten hoochften gheintereffeut,
ende hebben fieh noyt ongeneycht betoont doorcy.
gen befettinge defecuriteyt van die^i, nagheleghent-
heyd van defe tijd, vaft te ftellen; echter werden in
dit importante werck van den Heer Afghefant niet
eens ghenoemt , als wanneer der felver confeot
daer toe niet noodich en waere, waer van fyn Key-
ferlijcke Majefteyt
Rudelpb Jt twndi, ghehee anden
heeft gheftatueert, Behalvendat, ii'tnietgenoegh
een goede intentie te hebben, maer defclve moei
werden geexecuteert op behoorlijckewijfe, en naer
'» Lanrs wetten. Doch een goede intentie brengt noyt
fo qaade vruchten voort als het efièö van
defe,Teyder!
uytwijft,

(f) Haer Ho. Mog. door derfplver Heeren Gecom-
mitteerden laeft
in Ooft Vrieflandt geweeft, bericht
zij nde, dat de onderhandelinge over de fecuriteyt vaa
Ooft Vrieflandt, noch ter tijdt, vruchteloos geweeft
was, begerende de Vorftel, heeren Minifters allés
wat daer aen vaft
is/iriwnwaenfich te hóuden, endii
de Stenden niet met allen, aUde bloote betalinge
,ea
byconfequentietelatenfien,'teenemaelfubjugeerteo
de Accoorden renverfcert te werden, hebben uyt fin-
cere ende vriendt - nabuyrlijcke affêiftie
maeìf» dir·
timhndirtmzn
aengeboden, tot verfeeckeringe van
Ooft Vrieflant, maer het felve by de Vroa Vomin en
anderegeexcufeert zijnde, hebben haer
Troupen in
Ooft Vrieflant niet gMonden tegen haer Vorftel. Ge-
nade en der Stenden
wille, gelijck haer Vorflelijcte
Doorli heeft believen te doen, maer in continuatie
van de goede affeótie, tot confervatie van
voornoem-
de Lantfchaphare Troupen op haereygen bodem>'O
dcnaeftgelegenplaetfen van Ooft Vrieflant geleyc»
ende haer Vorftel, Doorl. verfocht het felve mede ge-
lieven te doen, Waer door de fecuriteyt desLantsge-
nochfaem ware geconfequeert gbeweeft, immers be-
ter al» door brceckinge vanbe · cedichdc .Accoorden:


-ocr page 398-

t66fi

Te meer dier tijdt hetaen biHickmittige betàlingevan
ievoorigcLunenburchfcheTroupen nieten foude
' tebben geraancqueert, fo wanneer de Stenden flcchtï
waren verfeeckertgeweeft van de beloofde deQoge-
rinsedervolckeren.Meerden Heere Colonel fr^yi
ί yen gecapituleerde betalinge, hoewel buyrtn con·
/ent en weten der Stenden, voor de Stafsperfonen van
>t Regiment een feeckere Ibmme. en voor Service
tlf
i»ìTintfiv*»i" fiviniìA rijcxdaelder voor den tijdt van
i>i/laDgemaenden>envoortsrtcitiuffni rijcxdaelder
voorkledinge der Soldaten, regelrecht tegen voor-
noemde Capitulatie ,eyfchende,is de deQogcringe
der felver niet alleen achter gebleven» maer oock noch
imftttt man te voet en vier Compagnien te paert op 't
nieu in't Landt gevoert, éndeàlfoomet verderf van
'c Landt het oochmerck en de fecuritey t des felfs be-
ter ,ƒ«'»■"» ! bereydli (d(Efl0, Mochten daerom haer
Vorftel. Genade en de Stendetì haer Ho. Mogi Trou-
pen tot haer eygenfecuriteyt> onder feeckére condi-
tiën niet in't Landt nemen ? Geheel anders fpreed
daer van het
Infirumtntum peds , art, 8. uH ita i Cum
tniivirt jusfucitadi inter /#, Ó cam ixttHifedtra, frófua f
iukutctafttvMhmftniulit StatUm libirutHtpi,itatmuK^tu
MufmidifxdtritfititctntrM ImpirattriimiÏSc.(e)Dek con·
/eqpentieis geheel en t'eenemael ongefondeer», eü
regelrecht tegen den Brief van fyn Keyferl. Maje-
fteyc om de Nutraliteyt van Ooft Vrieflandt, en fpe-
dalijckderStadt£inWie,aenfyn Maj. van Gr#«
Brit-
»iMe(>»gefchrevch uyt fVtom den acbfim Anguftyfeftitb-

hndiriv^nfefiitb.QuêJ iumpt,ciX)itU Embima ,tmuifi

tMfiris,diil(ii intif PreVintiM Biigicas ïS artnam üiffmicam
tnttih" fiednattrumpritfidium edmiftrit, id turnt η majttis
ficrimlifint caufafic&it, nulltttmu vtrê in tjufdiufufttn-
iftitmimtiutribiuUt:
Ahwàeruyt te Gen, dat nae het
oordeel vaft fynJKeyferlijcke Majefteyt felfs,het in-
voeren van haer Ho. Mog. Troupen
froficuritate ,gcen
Neutraliteyteökan breken.(/(Den Heer ilfgclante
foudegrootgelijck hebben, byaldien haer Ho. Mog.
Troupon tegen confent van haer f'brftel» Geüade en-
de
der Stenden in Ooft Krieflant waren gevoert ehde
geinquarticrt,gelijckhaer f'orftel. Doorl. Troupen
tegen bewilliginge der Stenden aldaer gekotben zgn;
maerfulcxisheerHo.
Mogi intentie noyt geweeftj
Ter contrarie hebben de Stenden fich voor het gint-
fche
Jiumfibi Rfck voor haerHo. Mt«» als maintcneurs
der Accoorden en de geheele werelt ten hoochften te
beiwaren ,dathaer Doorl. Ooft Vrieflant tegens het
, hflrummtutn Pms, ende de Ooft Vriefche Verdragen,
met gewapende macht overvallen, Adelijcke huyien
. metdreygen van moorden en anderfints opeyfchen,
de Onderdaenen, Γοο wel Adel als onadel, qualijck
tradleren,ja vanhuysen goetverjagen laten, (ί;) Geen
beter middel om Landt en Lieden te verderven (fpe-
Cialijck in defe tijt, dàer de Dycken noch ter tijdt door
onvermogentheyt niet en hebben konnen werden ge-
■ repareert|de Stenden tefu^ ugeren, en de jlccooraen
t'eenemael te vernietiged.De Vorftel. Miüifters heb-
ben noyt geiuftineert, dat tot fecuriteyt der Landen,
■E/roiende Wtrnwiftt mede ingheflooten, by tijdt van
Oorlog meer als man noodichwas,hoe-

^'cl de Stenden met groote redenen fuftineren lo veel
niet noodich te zijn, ende nu moeten op't nieu by
tijt van Vrede ende geen pericul zijnde, boven voori-
ge
dujftM man, en Droft Wtrfdt Compagnie op baadirt
«ψ» tn tftvmticb
koppen gerekent > tot fecüriteyt der
Landen noch meer noodichzijn,cn tegen wil der
Stenden noch
iuyfmt man te voet ende -bitr Compag-
nie te paert ingevoert werden. (6) Soo heeft dan de
VorftinDi«erwi noch den Heer
Cnef Ed/ard Ferdi-
Voormonders van defe laetfteinvoeringe niet
gneweten, alsby communicatie j daer nochtans feec-
keris, dat hier over exprefle Capitulatie opgerecht
endegeteeckent is, 't welckegeen Regefenden Heer
buyten confent der Stettden vermach te doen, fo wan-
neer jJccoorden fullen werden onderhouden*
en dc
Stendcndaerbygeguarandeert. .

(«} Soo mach dan een Rijcxftant den andereil eö dei
lelfi Onderdanen tegens de be > eedichde ilccoorden
töde dei Lancits W^éA öTérvallen, eb itlet itiqUólr-
tieringe befwaren : Geheel anders fpreedl daer van het
lafirumintum Patisk Veel wej^niger mach een kijcxftahc
op den Bodem van een mede Rijcxft^nt faieuwe For-
tificatiën maeckefajgelijckinOoft frieflant tegeni
woórdich omtrent
Gritdjl ondernoihen wertj te·^
gens het
^fnlijckf PrivHigit Jn'Studt Emhdm Arm» vijf*
iiinbtndirtvifjfen tmgwtiA tnàzftvn tn tti^intki
ghege^

ven, tt»Je.fii>ditkwils bt-ttdicbii (it)Daer uyt volgt niet
dat haer Doorh haer volck in Ooft - i'rieelant mogen
fenden, Schattingen uyt fchryvên en excuteren,eii
andere ofii^erantwoordelijcke exorbitaiitien doenla*
ten mogen. Dé Ooft^ fViefché verdragen feggen niet
alleèh vah Vreemde, maer van alle buyten Ooft-Frie-
flant zijnde ,jiae dat een Regerenden Heer felfs ii»
Ooft Vrieflant geen volck mach àenneihen j ofte in-
voereii > als met confent van Stenden:
Audiamur virtm
Om, Gràvtm^.p H«gi/ib vtrgil. Ì* Am i66i.
Dat volgen»
AccobrdehendeDetifie,hier bezyden geallegeerti
fyri KorfteK Genadeleen volck en fai mogen «mownw,
etci^niti νάα bufiw ia 't Virftm^cmvunti, ais mit vmigtbt·
willigingt inJt tttfl mmingt dir Stmàtn, én efbtvm verméi'
din ycentraritgbtdain windt, dat bacT Hó, Mtg.dt indrecbt
vtlgins veernttmdt Accirdm tn dtcifn frllmdttn rtfartrto
J
Kan dicjivolgensen mach oock uyt de Hartochdom»
men Braynfwycken Lunenburg geen volck in Ooft*
Frieflandt gevoert worden buyten toeftemminge def
Stendeh.

( l) Hier uyt en feah geénfintü de invoerlnge vaii hei
volck, al waer het fchoon waer, werden gej u ftificeert j
maer boveri dat is tegens de klare waerheyt,aengeijeni
Engelandt, niet tegcfaftaefade ille moghel^jcke remon-i
ftrai^en ende hetferieusaenfchryven van
tya keyferh
Mijeftey t felfs by ezprefte Decreten fo wel aen Ooft-
Krïeflant als aen de Stadt
Embdta de Neutralitey t ver-
weygert heeft, oock al eer deie Troupen in ÖoÜ*
Vrieflandt ghekomen , hoe kan dan geconferveert
worden Wat bereyts verlooren is. Maer willen haei
VorftèUI^JoH.aenËngelanthet verwèygeringh vuà
de Neutraliteyt vàh Ooft ViieÙant dirputeren,moe«
ften andere middelen by der hàndtgenomen iiebben».
(m)byaldienEngeIantoccariehadde,én<ic de adve·
nuen van het Lant toelieten, ghelijck niet, foude heÉ
felve defe diyeginge weynich achtej maer boven dat*
fö volcht hier uyt niet het geringfté tot juftificatie van
de itivOeringe acr vokkeren, ende tot contentemené
van haer Hö. Μό0. öfTatisfaüie, om de felre van de
beloofde GuaTantie tèdiverterén, dewyle haerÌ>oorC
fich tegens den Heer Colone!
Hatrsbein expreOe ver·"
klaert, de
Aceetrdtn ih bàir vtBt φ it willtH latte* Prefii'
tun&giGumentii.ìAa.ei'KA foiide het de Stenden «1
helpen,aUhaerDoorLtegenseenen ilggrefteur vati
Ooft Vrieflatotfich vyandt verklaerden, foo wanneef
fy eerft vah haergoet ende vryheyt berwft wierden >
Wat fouden haer Doorl. fe^en, by éldieli een fterc-»
ker quame, en der felver Onderdanen overvallen ,en<·
de vangoet en vryheyt berooft hebben, feyde: dat
niemintde Hartoghdommen Bruffwijtk,, tuntnbuT^
foude ettacqueereö» fonder met hert te breecken?
(i) Defe redehen gepofeert zijnde,foo is dàer iiyt niét
metalleo te fliiyteb, tot juftificatie van dick gemcldi
invoeringe der volckeren in Ooft Vrieflandt, te*
gens bewilliginge der Stenden ,ende be - eedichde
Accoorden,ghefchiedt,Ey lievelhoe fluyt hetj tè-
gens den Sfaet der Vereebighde Nederlanden kaft
geen gràvamcb in't Ryckwegen
Hijih txtthpli gratié
gemaeól werden,«χ» tnOgénhàer Voiftel. i>oorl.ia
Htjfln of in't Lant van eeh ander Rycjtftàbt haet volc-
keren inqüartierch,èn de Ohderdanen vah dien tot
dei felver betalihge dwidgen, niet met àllen. (t) Ge-
nome» , denjobgeb Prlhs hiidde niette Vreefen,al-
hoewel oorfaecke van vreefe genoich zijh, by veran*
deringevan tijden énde Eerlonen, füvölchi Het daer
uyt in 't mitifte niet, tot juftificatie vati defe invoerib·'
ge,aengsiien de Stendeö vóór fig, eb voor haer Privi*
legien ende jlccoofdeb tè viecfen hebben, ende in def
waerbeyt mach geen regérehde Heer van Ooftvriei-
lanteemct) Volck «ebbcmCb^oftem l)dyt«b ib Öoft*

' Viiiis

en O OR L O G; Senten enmèertìghfle ketk 367


-ocr page 399-

368 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1667» Vrieflant brengen, hoe kan een Verwanteen Voor-
. momber daer toe berechtiget Γ/η,οίmeer rechtals een
Regerende Heer felfs pretenderen? Maer boven die
cn kan de Stenden tegcns haer wil geen Prins, buyten
Ooft vrieflant gebooren , uyt kracht van oude Κ ey fer-
ii] cke,en noch in het jaer
vii/tien hundirtfeven en ntgentig
van den Keyfer Rudolf den twedm geconfirmeerde Pri-
vilegiën voorgheftelt werden; te meer dewijle haer
Vorft. Doorl. figh het Hofgerichte van Ooilvrieilant,
gelijck uyt kracht der Accorden gefchieden moet, no-
pende alle tutelaire handelingen noch niet en heeft
gefubmitteertjnoch op de vafthoudingeder Accorden
belofte gedaenjhetwelcknootfakelijck voor aenvang
van de tutelaire adminiftratie gefchieden moet.

(i) .Ghenoraen de intentie van haer Verft. Doorl.
warcfodan'gh, daer uyt kan echter niet hetgeringfte
tot juftificacie vandefe invoeringe, fo openbaer te-
gen de Accoorden ftrydende , werden geinfereert,
maer boven ditfeytfyn Vorftel. Doorl. van
VPinenbirgb
indesfelfsMiffiveaenhaerHo. Mog. van den τ<ί(/"ί·»
twimicbflen Mey laeftleden , dat na den by geleyden
Oorloch met den Heere JBiffchop van Mnnfler, geen
perijckelen of vyant voorhanden, dat Engelant felfs
niet en foude een Stant van't RoomfcheRijk vyande-
lijck overvallen. Waer toe dan defenfie? tegens wien?
immers is geen defenfie van nooden daer geen vyant
of perijckelis. En is een overval oft defcent uyt En-
gelant noch doenlijck, noch raetfaem,fonder fich fel-
ven in de Fuyckete brengen?

(j) Dit is geheel doncker gefeyt. Is'etvaa Enge-
lant te verftaen, den Heere Hartoch van
ifinmberg
feyt, daer van daen geen pericul te zijn, en kan men
wyders feggen , dat voor Engelant geen occafie, en
geen commoditeyt is te vinden, in eenige Haven van
Ooft - Vrieflant
Munfltr kan het met zijn, dewyle
daer mede den Vrede gemaedl, en buyten dat Ooft -
Vrieflant door een fpeciael protedorium van fyn
Keyferl. Maj. is verfien. Anders zijn geen Vyan^n
vfn het Huys Ooft- Vrieflant en het Landt, of moch-
ten daer onder de Stenden bedeételijck verftaen wer-
den, de welckeop hare vryheyt endede Accoorden
fich beroepende, voor wederwillige en Rebellen met
fodanige onbevoegfaemheyt uytkreten, als hare adlien
voor troubelen gehouden werden: by lieden, nament-
lijck welcke de conftitutie en Regeringe van Ooft-
Vrieflant niet verftaen,en de felve naer andere Provin-
tien des Roomf. Rijcx fonder onderfcheyt eftimeren.

(r) So foude miffchien noytgeoordeelt werden, dat
detroublenquamente cefferen, en altoos op koften
van Pupiilien Onderdanen een paer Juffent man en fo
veel Ruyters in Armis gehoude konden werden, aen-
gefien gefeyt wert, dat de Troupen eerft moeften be-
taelt werden. Een fchoone fake ! Ten , buyten
der Stentien confent, tegens het
Infinmentum Pacis, en
de Ooftvriefche Accorden Volckesin 't Lant te voe-
ren. Ten
twndm, de felve daer te houden, tot van
felfsfoude geoordeelt werden noodich tefyn,ende na
defen allen.
Ten derden, het Lant als dan noch niet eer
te verlaten voor 't volck betaelt is ; defe verlaetinge
ende herftéjlinge foude den Stenden al te fwaer, ende
niet aengenSem zijn.

Eyndelijck is re verwondere, waer in den Heere Af-
gefant kan vermeynen haer Ho. Mog. contentëment
gegeven tc bebben. De invoeringe der Volckeren is
met het geringhfte argument »iy«>(/«m
apparemir ^ela-
ftificeert: over het inbreecken der Accoorden, ey-
gen wijligh uytfciiryven en opheven van fchattingen,
aenftellinge van fervyfen, onderhoudt der Volckeren,
onverantwoordelijcke extorfien ende foules, vyant-
lijcke aótie tegens vafte ende andere /iuyfen , ver-
'dryvértende verjagen dèr Ingefetenen, het verderf
van Lant en Luyden,he,t onderdrucken.der Stenden,
waer over de Stenden by haer Ho, Mog. gheklaeght,
en dien felVen contentement belooft is, daer vanfeyt
Üen Heer ilfgefant niét een woordt, miiTchien dat
daeir tegens niette feggen valt, of moeften fuigeerde
difcenteiien fcheltwoordeqzijn ,dewelcke liever by
monde «is by ghefcbriite diénen gefeyt te wèrdep.

Het befte middel tot rufte in Ooft Vrieflant in prom. ,
te deflogeringe van defe ongenoode gaftcn, ende daec ''
toe te doen watter toe hoort.

^pfcrl. ï^eccett .©cfuDïclegcccïic bai ïjcrttetts
Den öefeii bcnrcpli jünlie/Dcötimop ùei» UijfocnJtuaus
(Ipüeugljepjoi-üöcci-öca EantööacD Diiuicu Aurichin
acljt
gcuomcn/ eiinae ùat ijaec cappogt Uwstgi^eiiaeii
ban al iiet accu Daec tsi gcpaffccit / öi'öuraiöe öcii töt
baiiijctüecülijf öcc boo?micmi)e lacere» gucfuüijeie=
gueecöc / en allesi toat ïiei* ^tcn&cn <0ljc0ep«tcctii£tt
Jjaiiöcn gcöaen / Dp ijaec toaiS gljcappioöccct ; foo öe6=
iieit fp goetgeDmtùen on» fjiii ücpfccl. .liBaj. uae iiacc
«Pttecllc bcriiwgen Ijaec aiicrouDeïöautcfjiie gljefjooii
faemljcix; tcDctijooneit/ l)aEi; 3i>o?tM.«i5cii.giij)cftt{
bwi^en öcreptsi boo? Daec l^ciccn oScticputccrocn toag
gcfcljtet/ onöecbamrij acn tcbicijcn; j^oatoannco:
öefdtJeöeobfecbantie beu Hlcfoojben en pjibtlegiett
gelicfbc te bcttioonen/ gcüucccnbe be niinbecjartgDcpt
ban ben 3iongf)fn ^^iiiji / bnt i)p nl0 ban Ijaocljgcm.
[laec ®j)?)tc[. (©in:en fyn Ijoocijgcb. «iScaef Edfard
Ferdinand,aljSEcgceccuDe ©oo^monbcL'cn Êcftcnn«t
bjtllcnj inaeu fiiia' baegs tc booccn ijacu ©ο?(ίίΐ.φειι.
fcO?tftcii}cit tocgelidlet 3Öi>bc / bjass ben fclben abonbt
te cugge acfcijtcftt / met beciilaringe bat ijaec ©o?liei.
<i5ert. allcsi tot jubicaturc ban fijn ïiepfccl iBaj.moc^
(Ie cn bJilbe lacten betlidiet fijn / Daec ootfe boo? geett
^tertbeii / atö tegljcnjS betoclcltc fp Ijabbe pjotefiecett
laten/ niet en ïtofte eriienncn.

bemant fcïj?eef baec neffensi bat be ©o?(linne enb»
Öaet nsmtficcis (lelben fiaec beflepnen baer fieeii/ om
alleiiobecfjoop tetoecpni/ baecmct fpalfoo totöa
obeclangij öcgeecbc abfoiutum Dominum mocfite ge^
caecijcn. ,

ï©efefjDOcDIooi)enb"efiIa£0te« ö^Se» iiaci;i§o;|19iK»(fei,.
ipnbelyciten öetoogen ben twimtgften ^eptemöcctot"""»"
eeneöefenbmge/ beSiat baecbanooch ftenntisfouiieff
toojben gegeben aen bm ïSepfec; metbecfoecft batfp '
ïSepfert.jiBaj. ftg niet bccbec toilbe tnlfltm in be Φο|1=
©jtjefcöe queftien en becfcBtUen/bJelttosü bcafïefoöii
be <©taben en ©oillen ban i©o|t-b?tefïant boojnoemt
in biet tijb / als ftp be ^tenben / en be <§tab €nt6ii«t
pitbattbe aenöaet banoiiben öec6ijmen

toaögebefeceert/ gfielilcft fiUcrDpbe ©ecb?agfienm
fjfcooiben baec ban Onbe / b?ebec bjaiS blychcittii.
«©e 2ln|iaictfe lupöe aljs bolcDt :

Inftruaie van de Ho. Mo. Heeren Staten Genetael
der Vereenighde Nederlanden, voor de Heeren
Cam van i^rjkrgen, Schotanm, Bmhem, en Lui
refpective Ghedeputeerden in der felvet
Vcrgaderinge van wegen da Pro vintien Van Hol-
lant ende Weft-Vrieflant, Zeelant, O ver-Yflêl,
enSc.iden Landen, gaende als Ghedeputeerden
van haer H» Mo. in Gommiffie naer Ooftvrieil.

c ErfteUjck.·, De gemelde Heeren haer Ho: Mo: Ge- ^^
deputeerden fiillen haer ten fpoedigften over den 3|n|ttw·
kortften en bequaemften weg op de reys begeven.

11.

In Oeftvrieflam gearriveert wefende, fuljen naer over-
leveringhe van haere brié/en van Credêntie, fo by de
Vrouwe Vorftinne
Douaritrt, den Heer Grave. Ed/»d
Ferdinand, en
de Stenden va^ Oeflvriislant als by Borger-
meefteren en Raet der Stad afleggen de ghe-

woonlijckecurialia.

III.

En dewij Ie de Heereü van Bral^el en andere haer Ho:
Mo: Gedeputeerden totte faken van
Ooflvrieslant den
tviiatigflen
defes hebben gerapporteert, dat haer Ed, in
geyplge en tot voldoeninghe van der fblve* refolutien
van
dcny^ieade», vier en twintigften en negenen twintig'
ften
Augufty leftleden,mitsgaders van den «r/ffedefer,
nagefienen geexaminecrt hadden alle de V^etrtiè»àe
vooriz faken van Ooityrieiflant rakende,
als mede de
brieven by haer Hp. Mog. aen de Vrouwe Vprftinae
Dtuariiri ende den Grave Èdfard ffr^'eenigeichreven,

code


-ocr page 400-

en O OR L O'Gj Senimèn 'Veef'tighpe hecL jöp

poflèlïits fyö géwéeft, van het>f pitriitàtìt té ëXerCé;·
rea, cn dac Ailx foude
Cya gedaen contrarie het Ver-
drag de
kariöfifimhiHitTtitinH fifiicb; vcrftàen ^hiéi
Ho, Mogende dat fy Gedeputeerden oock die qtieftie
aldaeri nier verhoor van de hooggetnelde Vrouwé
Ki)ry?iB»»fullen hebben te decideren en ce tcrmihérekü
VI. ·
Op de vordere klachten diè hun van de eeti ötlde'fte
ander noch foude mogen voorkomen » raeckénde (ic
difobfervantle ende contraventie der Accoordetì en»
de Verdragen : Sullende de Heeren haer Ho. Mog»
Gedeputeerden fulcx ende daer't behoortj by allé be-
quaeme ende convenable middelen van indudtie ^e^
voiren doen en bevorderen, ten èyndédafdcfólVe aU
lerzijts punihielijck na hareforme ende teneur.^^ori-
derhouden en nagekomen mogen werden > oöck dci
nodig fynde> de verfchiilenV»i/ï»r»n» ,f·.

De gemelde Heeren haer Hö.Mog. Gèdepüteerdea
fullen generalijck hebben te obferveren en te bevorde-
ren,alie'tgeene hun foude mogen voorkomen, dell
dienft ende'r welvaren vanOuftvritslepdt, ende de in
en opgefetenen van dien eenigfints concernerende»

Indien oock yets mochte werden ghemoveert vati
de Vrouwe Vorftinne
Dmaritrt van Graif Eitni tuidt^
wyti· H. L. memorie » rakende de Vmmtndtrjibapowt
des felfs Vorftelijcke Vrcuiutlint by haer Ho. Mo» voor
defen aengenbmen} worden ghemelden Heeren Ge-^
deputeerden gheauthorifeert
om pre rt naiÀ ^ of doof
haer felfi, ofte haren ghefubdelegeerden > fodae-·
nig daer in te difponeren, als fy na gelegentheydc Vaa
faken fullen bevinden te behooren,

IX.

Endet'haerder wedcrkomfte van haer Verrlchtinge
en Wedervaren aen haer Ho! Mo: Rapport te doen,ca
fchrifteliick Verbael overleveren.

X.

Van ghelijcken fulien fy Heeren GhedepUteerdetl
volgens haer Ho: Mo: Refolutie van den
fit eit twinti^·^
fltnOSobirfepienteniirt fistaVijftigh, naerhare t'huys-
komfte en gedaen rapport, hare deckraden moetea
overleveren.

XI.

Oock fullen fy ghehouden fyn deftucken diehaef
uyc de Griffie haer Hoi Mogi onder behoorlijcken
Inventaris en Recipiflè me gegeven, ofte toegefonden
fouden werden, om hun daer van te dienen in 't uyt-
voeren van defe Commiflïe, t'harerwederkomfte,nc··
daeBhs fullen affeiiden : metverfoeck, datfyneKey- | vens hun Verbael, by intreckinge van den voorfzin-

ferlljcke Majefteyt fich niet verder willen inlaten in
de
O^ VriiJfcbi queftien endeverfchillen,wekkers
decifie fooby de
Graven mde Fw/Ìinvan Ooft-Vrief-
landtin der tijdt, als hy de
Snndm en Stadt Emhdtirpri-
veiréf aen haer Ho. Mog. van ouden herkomen is ge-
defereert, bivckende by de Verdragen ende Accor-
den daer van fynde,

IV.

Belangende de Declaratie van Reyskoften ende
Vacatiën van de Heeren
Àpginntìatneii Vrjdecif
waer van wel de betalinghe op haer Ho. Mog. ordres,
foo by de gemelde Heeren
Ajjifftrta, als by haer Ho.
Mogende Gedeputeerden in
Oofi-Vrit/latidt iterative-
lijck is verfocht gheweeft, maer tot noch toe het eflcél
van dien van de Heeren
Stenden niet heeft konnen
geconfequeert worden, fullen fy Heeren Gedeputeer-
den in
Oo/f- Vriesltmdt gekomen zijnde, aldaer exami-
neren ende de partyen daer op zijnde gehoort de ver-
fchillen termineren, en voorts M»c»ririn'tgeenghe-
oordeeltfal werden de voornoemde Declaranten by
finael üot van reeckeninge te competeren.

V. u:·

Ende wat aengaet het fchryvensvan' de ghemelde
Heeren
Stenden van den wr en twintitbfim Augufty
leftleden, klagende van dat de Vrouwe Vorftinne
feycel ijck hadde belet het aenftellen van een
frtJicant in feeckere Plaetfe in Rejderltmdt gelegen
daer dc Heer van
Ptieums Voor - Ouderen ώοοί ii

»

in

ventaris en recipifle', behoorlijck tereftitueren, ende ν
daer nevens oock onder Inventaris over te leveren alle
foodanige orginele, ende andere ftucken, alt fy geduy
rende defe Commiille bekomen fullen hebben |Onl
alfdan ter GriflFie voorfz gefeponeert tc worden,

Epidtlijtl^t fullendeghemelde Heeren Gedeputeer-
den haer reguleren naer haer Ho. Mogende Refolutie
vandenriWtn Augufti/cjfiwi»«</«r»
ten tn f/ijlfticbfte'
gens het nemen van Ff r«rin^»», giften, ga ven ofte
ghefchencken ghenomen ,ten wekken eynde
Ex-
trad van defe Refolutie volchtgeiufereert,

ExtraB uyt het Regifier der Refolutien
van de Ho. Kjüog. Heeren Staten Gene-
raci der Fereenichde Nederlanden.

Jovisden lo. Augufti 1651,

γ fSt ïieüberatieadept jòn&e/iii gaetgebontien ente
I badacn/ batoemel^men jönteoftc oaentieupt
ben naem ente toantoeoDenöe <i5cne«ralfteiitin
jlmbaffate / CommifTte o^ eenigge anbece^^u*
tatie/of befenbinge/goebanfe te fcttoe foutemoge mf
foo binnen αΐίίί bt^>ten'i$ EanbiS/ eeniggetoeceettn^
gtfïen/ aebenoftgefcgentAenban pemantealtoojS
fuHett mogen ontfE»^ / felbe ofttoro? pmant anlieci
tnnctelöA oftobtnM^/ ot> tpatkopfeofteontei:

toeicfi

ende de refcri]jtie Tim de ghemelde Vorilinnê νώ
iw· ? jgden i/OT/wJulyleftleden o. ft, op de miifivevan
haer Ho. Mog. van den
twatlfit» dito nieuwen ftyl,
daerby defclve verklaert aendc dehortatievàtìhaer
Hoog Mog· tenderende ttncjaàefybatr ìaieltfiigHts
nul dt rtfpbdtltgurde Κιφγψί(ξ Ommiffmim tiinfmdt wil·
l„i„Uuni niette konnendeferefen, ghelijckoock
Ijot^gemelde Vorftinne gheweygert heeft eenighe
Rieden te commineren om met haer Ho: Mog; Ge-
deputeerden laeftin Otfi-Vrhflmit gheweeft zijnde,
over de openftaendeverfchillen enqueftieoin min-
oelijcke conferentie te treden, op prefuppoofldat/J
jhïiMM^eltf detifittfrfl miifii a/iuiuhtin, ende dat daer
uvt klaerlijck af nemen is, dat meerhoogbgmelde
y pfftinne tracht hare Hooch Moghendete/<fW»r«
fftndi iitififdfr queftitfi mdt gefibiUm die aen de fel ve is
ffhedefereert volgens de Accorden ende Verdraghen
dier van haer Ho, Mog. de
maiattnut hebben belooftj
Soofalde ghemelde Heeren Gedeputeerden gaende
jjaer
Οοβ-Vritflandt voorgenerale mftrudlie dienen,,
dat haer Ho. Mog.fichaen de vooTÌzbilitfdimamtinue'
foo veel laten gelegen wefen, dat fy ghemeent ende
ghercfolveert zijn ende blyven, de felve ^rofW/yfit
ende efiêdivelijck te prefteren, ende fullen fy Gede-
puteerden op dat fondament, ende voorts by alle'
vordere motiven de hoochgemelde Vrouwe Vorftin- '
„e
Dcitnriirt ende den welgemelde Heere Grave EJ-
Uri hrdmnd
, als frtximum agnnnm Ö fuctiffcrtm in fiu.
iis, by alle motiven trachten te difponeren, om de
Voormonderlijcke Regieringe, beyde ende fament-
lijck aen te nemen, ende alibo het Landtende goede
Ingefetenen van dien, nae de öude Accorden, Pri-
vilegiën ende Verdragen, geduyrende de minderja-
righeyt van de Prince te Regeren, waer toe
fy beyde
ende yderin't byfonder met folemneleEede, con-
form voorgaendeghebruycken, haer fullen moeten
verbinden j ende in cas, of hoochgemelde Vorftinne
ofwel de Heere
GnefEdfard Ftrdimnd daer toe niet
cn konden werden ghedifponeert, werden fy Gede-
puteerden mitsdefen
gbtautbtrifiertomdtn giitwilligben
iffiSiviin de Regiritight, Jis daer tte verfocht vjnde j η matris
titurin inde offifitrtn
,alles conform de Accorden, daer
toe ghebruyckende de Aatbtritej/t tndi de macbi van't
Landt, tot wekken eynde aen de fel ve nevens defe
inllrudie eenighe Ρ«<»ί<ι» ende
RttturpattHittiCallea
werden mede gegeven j Sullende tot hare narichtin-
ghedienen, datalbereytsaen denKeyfer kenniiTeis
gegeven, dat haere Hoogh Mogende ten fine voor-
fchreve hun Gedeputeerden naer
O^-Vriiflaadt eerft

-ocr page 401-

16S7. toelcfrp?ete!ct0fté«amcfulcï fouöe mog«itöi(it9tebett/
—oocftlioiöamg m öoe ftl^tt ìiicfouDeti ntcìsen toefen/
βΙίς$ί Qp'pcpue lietu infamie / siibe gabittte^ om eeni^
9Cmptm / iöetiiertingen / «©fficien ofteöenefiöeti y
Oo«iwnici) tic oocftfouöe mogeu toefen/immecmecc
ί?·ηΜαίηΛβ£ΐείΐίηίΊ)β0υίη ofte gijenteten/ettljc im
snjcöïicfelbc ipfofaào ettìte mettec ïwet/fuUen fpn-
soöö iifeJlien göepiilieew ban alle fooöanige /,
25eiïkningen/«©fficien enite beneficien/aliS iie felüe·
allcïsijtji foHlicn mogen öeübcn / bcclccben ofte gfjcniei
ien/ifonbec iwt Diec inne eenigc Connibintie/ mitiga^
^teofte ntn&ccatti faimogen toecùcn gtbiupcftt/enbe
acDkcaiücfi ïioec en tiol3engc(ìcaft. iv
.I
r iinöe fai Cmact bau bcfe Daec ^0. jaSog. ïtefolu-
ttetoeuùen toegftcfonïjcttaen alle i^eecen öie ban toegen
öcopgemeliicilBicneralitept tegentoD0?öt^i in ccntgc
StinüafTaïic / Conimifftc / Reputatie ofte ©efeniitn-
SC / fo Dinncn als Oupten atantsS fouten tnogen 30«/
om Daec na ïten tnOontt ban bten/ pjccife tc tegulecen/
fonbiÏbaecbaneenicljfïntsün gct)?ecchc teblpben.

Aldus gedaen cnde gearreileerc ter Vergaderinge
van de hoochgemclde Staten Generaci in den Hage
den fiven tn twintichflea Septemhsr feftienbatidert feviH
f» feflicl·.
Was geparapheert Jcban van RiJe > Onder
ftont ter Ordonnantie van de felve, Geeteeckent
N.Ruf/ci.

iciitappnpban bcfe Dcfcnbtnge toiecbt ben feften
öctoöec gelalt aeii öc CommaRbeuEis ban befen ^aet
tot EmbdcnenbeLieroort fcfpecttbe / bat fp Htieben
acnbeï^eecenDaccïio.lBog. «©ebeputeecben eec(t^
baegOiS gaenbe naec i©ojl - ©iicffatibt/ fouben fiebben
te laten bolgenfoobeele militie ban öefelben^tact/
al»· be gemcltc i^eeten <5cbcputeecbin tot cefpeit ban
beijootflgem.^taetenbetotfecucitcptbanfiatepecfoi.
nen/mttfgabecistot toecinge ban aUe fouless fouben
acDten ban iiooben tc IjelJben/ niet emöetenbe ïw num-
B^eban tinse Bonbew man.

ï^aec l^egotiatie / infonbecijept tot Aurick, fiabbe
bcelmoepte/ombe©o?(limieofte JSabentc bibecte-
cen ban be Utispendentie, wi
quafi, bie aett't öepferlöcö
i^oftoaif; öaectc boen afgaen ban be lunenburchfche
oibe Wurtenburchfche ©oointontfcljap ;.ertom bie
tetunigcnottbec be©o?|tin Douariere,jiBoebei;/en
ben <©MffEdfard Ferdinand, (©Om ban Öen
Pupil,
en bp (©jaefEdfartsbecdccf/onbectjeiiDoua-
fiere alleeit. 't 3©clcft &up?be tot in jpebjuacio beii bot
öcnbe giacu.e ; fai baetom mp cefecere tot Dct bolgen^
be:

Vcrbael,gehouden by deHeetenjF/oWj Cm, Bo-
nifacius van Vryberge» j Htnricm Schetanus k
Starringa, Evtrhard van Bemhem,
ende tAndreas
Ludolphì ,
Gedeputeerden van de Ho: Mo-
gende Heeren Staten Generaci nae Oofl-Vries-
Inndt.

©Hftaer
liantac-
ernbc

f

D€ opgemelbc tiSebcputcccbcn ijebben nae geno»
men affcijept ban fìaei: ïgo. iBog. ©ecgaberinge
jj
f ^ «ptiJenilagebettcocficnsijttöe/maUfanbecgOei
eerenam» ciucontcccct binnen 45?oeningeiibenbecctienbené£i
tobcc fcfltenijonbert feben en fediti) / ban toaet fp bcfS
anbecen baegliss Dacu fjebbebegeben nae 55clf3pl/ baec
fp ontmoet ?ijn ban ben ^etcetacijs Weftendorp, bie
ban toegen be J^eecen ^tenben ban ©od -©?iefianbt
riacu te gcmoet gefcfiicht toaö / om befelbe tc gelepben
naeEmbden j maer bermitsi Bet getn beiS mojgenjS
icclb?oecf|lacD/cnbe bat ftet tocec fcec onflupmicö
toiKS / fpn fp gitenoobtfaeciit gfietoeed albaet tbxec
nacfiten te becblpben/ foo batfe eecd bejS ino?gcnii ben
fedienöen
üito tot Embden aengefiomen / enbe op Baec
aciibementonbec ftet losili?anben ban't Canon boo^
eenigije l^eecen <©econmrittcecben ban be ïïiiibeci
fcftap ban Embden enbe ban ben becben eStant / met
bcclcjfp?e(Tenbancec cnbc aengcnaemijept / bectoit
leftomt/ cnbc met betfcftepbe tffawfTcn iia Bacc Eogc^
ment gctonìHufcict jjin getoogbenjsijnìii-tgwacmi

. !Y©f)ï anbecen bacgBiS ben atDticnbcn /Bebbeii fu*"
j<0eïicputcet:ben Baren ^ecietatijs afgljsfonben
ί Aurjckv cnbebp miffibeaen be ©o?fiinii6 Douarieie
Bact acuftorad gcnotificcctt/ met bccfoetfi/ bat gdtifj
;jae0jbttep?efigcren:totiK awbientie/op-toelthen L
VSeöeputefben foubm niògen afleggen ben lad bm»
-Bm; Ì0. ilSog. dcecfeenbe tot bebo?ba5inge ban 'tacf-
iictetrHdecnbebjebe ban Bct i^upsi enbe be ^cen
jStcnbcn/mibtfgabcrsfbcop enbe gsngefetenen lian
«©odij©?ie(lanbtfoiibe mogen bicnen.
■ '<0emeiben^ecmarisitisopben ttointifBden toe?
berom tot Embden aengBchomen met obecïebeciuMi
ban cenmiffibe ban BoocBgBeb. ©ojfrinne /baec Sn
Baec ©ojdel. 55ooil. beïtciibt maechte / bat be tornde
banBaetil§o.|lSo3.<i3cbeputeecben Baec toel aciinci
nacm foube 3ön / maec bat fp ecBtcc niet en toajs
toitticBt om toat oojfaecB Baec 3|o. |Ro. «©cbcputccr;
bcnbcctoaectiSgiiamen ; toaec op gcmeltc «iSeöeuui
tcerbegecefolbeeitDebbenficB besi anbecen baegliJna
Aurick te begebcn.

©eatupt. ban bei Compagnie ban ben Capitemi
Brons velt, ftceft fta^ «Êb. beficnbt gcmaetfit / bat to
patent ban Baec i^jo Ji^og. Babbe ontfangenomnm
be fdbc Compagnie ban bacc tc bectcecBeni maec ìiat
Bem fulcc boo? ojbje ban $l5iicgemeedecen enbe üacht
toiecbc belet/ten toacc Bp toidc bo?ge te ddlcii tot
bctalinge ban fcBulben bic be ^olbaten aen Baec 25in;<
gecen Babbcn öBemaccBtj ban't toelche Bacciio. m
ftennijsijs gegebcn.

©00? 't bcctcecB/ fpn Baec ï|o. JilSog. Cfcbcputeeci
ben tot Embden, uptbctt naeitt ban be©ti?dinncb(ioi
bci§e;eccngi>?olTaect enbe Sïmptman banEmbderi
landt bectocllecomt / enbe ban befclbc nae Aurick
conbHifeect; «anbectocgen op bc ïiïppc/ ftcbbcn fpoe,-
bonben ttoee ©o?dcl. Cacoflcn /enbe ttoee ©ojftci
ItjcBc Jiïabcn/toacc mebefp bectoaectjs geceben/en»
bcalbaecoabecBet lOiSb?anben ban Bet Canon/bm
ttoee en ttointicBden acngtóomen / enbe boojtsf op öet
gelept jijn. bolgcnbe baegBiS Bceftmcn Bacc
«gb. op bc cccdc Sttibientie met alle ccc enbe «btlttejit
ten cefpettc ban Baec ïgo. jiKog. ontfangen / en&e
na bat be gctooone curiaiia toacen afgdept/Bebfioi
becfo^t bat Bacc ©o?dclötBc Φοο?1. ecnige itaiim
gBclicfbe tc committecen/ om tc ontfangen otibcrtucc
ban Bacc aenbebolcn tommiffic i toaec op bcsi anberm
baegBficenConfcccntic acngeddt/cnbe een monbe^
lingep?opofitiemetbcrebcncnbacctoc bicnenbcgBc^·
bacn ijs / bc toclt&e bpbc itabcn jijnbc obecgenomat
ad referendum, ijSbacc nae bCCfocBt/ batmcn biefOU'
be dellen bp gefcB?iftei't tocltft alfoin'tBo?t ijS gc^
fcBiebt, 3©el£Be p?opofitic obecBanbtccptftt jijnbc / ig
nae b2te bagen beliftecatic baec obcc gBcBouben/ aen
meecgebacBte <!5cbcputcccben toegBeBomcn / em
fcB?ifteüjch cnbc toijbtloopttB anttooo?t.

55eiEibolgcnbcttbacgB)ï/5Önbcben acBten ttoin*
ti£Bdert/bitofpnfp<0ebeputeecbcu ban Aurick naic
j50?bCi» bCCtogen / om ben S|eec <i5?abC Edfard Ferdi-
nand , nae obcclebecinge ban Baec Cccbentialen boo?
tc b?agcn Bacc ï^o. iBog. gocbeintentie/ becbat in bcc
felbec ^ndcuctie / mibtföabcciS obcc tc Icbecen bc
ftB?iftctijtBeanttooo?t banbc ffiojdinnc Douariere,
om op 't een en 't anbcc bess felfioï BoocBtop tonfibcra^
tien enbe cefoluticn tc bccdaen / bc toelcBc met bed Φ
PicfTicnbanaengenacmBeptBacc 3§o. llSog. obccbc
goebe boo?fo?ge / fecc offïticufelijtfe Beeft bcbanclit/be'
loobcnbcbatafJcBeelc tocccFi met acnbatijt te fullctt
cramincccn ; cnbc becmits
Bp feec onpaflTelört te beb'
bc latB / foo Baed mogclöcB fpn anttooo?t aen bei|ti^
een «©ebeputeccbe tot Aurick bp gefcB?iftetclatcrt tocf
Bomen ibocBboo? af becfilaecbc Bet gccne be BoöiÖ'
gBcb.©o?diti' in Bacc anttooo?t pofitibi fepbe/batt
bat bc ©oo?monbecli)tftci5cgecingc aen Baec
tibe foube jijn gebefeceect / nopt te Bebben toegedacrt;
.macctodbatibpbe'3{föefanten ban be öooge J^oo?'
ittombecis ccn Concqjt op bat fubject bett b?ie ett ttoin^
t»cBli«t jPcbjuacp ingcdcit/op ratificatie baniK^i»'

S A-K E Nivlii'S Τ A E Τ η-

foenirtbetoapenen gSeiengeect toetÈEïööS bcfirat^.^

t»U. 'iOifi: :·»'.· πα .1; .· .'-il; ■•'·ι( «'· ■ ·


-ocr page 402-

'1667*

en ο OR L ο G. Se^en m véertighfle ioecL

-ittfiaet üiötrfïialen l»? SoocSaeli. ©ojlhnnc aUeeii
' iSent ente gejéselt met Det^eöel Dan öe Can^
r-" / ftem ^«ec <i5?abe tot i^ojiim toeaefonïicit
tefli/flrttirt Det ^öocij i©o.m ©rtgtnalüiïgecï'
wSwt/fonöec öat D
p opt fiet fette \yuft oeopp^Ucect.
" ©titecfdM JlobemDec IjcBtienfp (©eöeputiscöm
hÉfiamenOaec ^o. Kfolutte ban m iJtcc ett
ttóntitljftcn (©«oBec feffienijontiectfebcn en fefKcO /
ncttomen op'tbecfoccttban iSucóemeeflecen énireiïc-
ncctltcrjs öec ^taïttEmbden, ïraec Dp fp oDclalt toteci
ben fiet tappo?t ban öe J^eecen <itomp?oi«iffatifen
oberile iiieiltcufe faecfie ban ïte «©ba--<eint>!3ifcDe
tDPtfiinacöttenemen/enöeoocii te becibecen. (€en
fdbentjaöiiefpnfpbaneenisei^eètenHPtbe^tenöcn
metiTatoffenopoOeöaelt/enbe inbec (elbcc ^^ccca^
betinge gljelept / baec fp öaec 25iteben ban Cwbentte
neerfjiDecct/ enbe baec neffensi aen be felbc oberaelcbcct
ftrfiDeniffoppenbanbe rcfpettibe anttooi-jijen/oljei
oebenf)pIie©?ou©OJ|tmne Douariere enöc bp ben
^jabe Èdfard Ferdinand, om baec obcc be confibcra-
ttenban öe ocbacDte^tenöcnfcD?tfteIiJtfi temogen
tiitfangen ,· toaec ntebe fp iipt ber ^tenben ©ecgabe-
rmflc oeftDcpben/ enbe tocba· alsi booren nöe Daec So-
aementen gccanbiitfecut fijn getooibeii.

®cit becben iSobemberijebDen fp «©ebeputeecben
bacoDsi te booten een bjief ban Ccebeiitie ban gebacf);
te<i5?abC Ferdinandbooi beï^eec Gerard van Cloo-
fterJieccban Doornum otttfangert ïjebbenbe/ baec
öp
befdbebjiettgecommttteect/omfijn faecRen albaet
toaecte nemen/goetgebacfjt be ïïaben ban Doocij^^
nljeliacöte ©o?flmne tebecfoecften metOaec «ii»m £on=
ftcenrie te toillen 6omen / tn be toelclte fp aen be felbe
<ii:oppebananttooo?beban<e?aef Edfard Ferdinand
obecgeIcbect/ettbeboo?t£i (teltenbt gemaet(tt f$ebben
bat fpnec 31. be boo?noembe ^eec van κ loofter tot be
fiefotgneji ijabbe gecommttteert / met becfoetli bat
ccmeibe litaben foo eec foo Itebec be boo?f5 anttooojbt
baitgcmelbett 4Ei?aef aen be ©?ou ©o?tlinnc toilbe
otelcbecen/enbebecfelbecconltbecatien baei-op bp
flefcöjtfteaenOaec €b.iaten toefeomen/op bse ont-
fangcnöeDbmbenabecöacc ijo. iKog. bebelen enbe
Cominifftete mogen uptboecen. «©nbectnjTcOen Oeb^
Den i|eei'en ^tenben j^aec conftberatten enbe cebe^
nm op be fcB^iftelijcfie anttooo?t ban igoocögeb. ©o?-
löniie / en op bte ban be <i5?abe Edfard Ferdinand aen
iiaef Oebeputeecben bp gefcöiift obecgïjtlebett / baec
in fp aentoefen bat in bic ban meec öoocögeb. ©o?(liH'
nebceltoasi gcpofeert/'ttoeltft niet bolfeomen toass
oDfbcctfieect/ enbebatfefulcje be goetfiept ban oïiei
batrite ©o?(linne niet fionben toefcfepben / maet toel
bat bc felbe bjierbe gfiefebuceert booj't belept ban eeni-
gebanfiaece iïaben/boiö bat fp jStenben Baec in
omnibus & per omnia fionben confb?meren met be
anthj00?tbanbjêlgemelbett 45?aef.

^matöllenjaobembecfpnbp be <0ebeputeecben
bcrftjjeenen be ï|eeceit Wiarda, Amersbeeck enbe
Stambier, ©o?(ieU ïSabett / enbe öebBen gijeejcijibeert
bcfcgjifteitjttiebecirtanngeban be ®o?(linne Doua-
nere op beanttoOO?tban be tl5?aef Edfard Ferdinandr,
Daer®o?tleI.5©oo?l.bp Coppe tee ijanben aljeflcU/
baecbpfp3^o?|linne conbelijcft becftlaecbe ban ficD
meti!e<i2iebep«teecbenbanSaec^o.iKog.
in eenige
icrattaten obec be ®oo?momboo?lötftc Jïegeang niet
te ftonnen inlaten
ί alss met goetbtnben ban be anbere
SoogcBoojmomboocen/enbeonbetminett be faeche
öangmbe booj'tï^epfert. Igofgectcöt/bjaec ban fp
^«PtfiasDte gijemoetfacB. SWiS be <i5ebeputeetben
nter op be l^eecen ïtaben te gemoet boecben / bat fp /
in taiiiie©?oubje©o?(lirtne baecbp bleefpetfilïecen /
OD«a(i toacen als ban te Banbelen met be igeec <i5?aef
EdfardFerdinandt,ertbenfelbenin be Jlïegctinge te
inttobucecen/alfoo eenige faecöen onbeBoo?lijcft aen
^ Mmt toacen boo?geb?agen ί ίίΐίί ten eecHen/
^at albaec becfoCBt toasS / bat per mandatam Csefa-
"wmbe^tenbenmotBten geïnd too?ben eenige iKi-
ttttewt befettinge ban be<i5ienfenteonbecöouben en»
be tt betale/'t toeltfe ficijbiiB toass tegettsS bê 3Ìfiao?ben
««» ©ecbjagen/ bii mebe t>?enge«/ bat geen igmW'

bolcft fai toojbett aengenomen alii met belieben ban be
ïantöcec enbe^tenben/ enbe bat bienbolgcnii Bet on»
becBoubt/ oftebe Betalingc ban bien
per decretum Cx-
faris, be ^tenben niet en bonbe opgIjeb2ongen too?bciti
(Cen ttoeeben: fpn öepfert. IKajedept foube be=
lieben bé ^tenben / enbeinfpenebe J|ecc Ι^οίποΒ^»
tecenbebe^ètabt
Embden / toegens Baec oiigerjoo?^
faemBept enbe BaltleccigBcptbanbatfp niet en Babbed
bnllencompacecen boojbe gBefubbdegueccbe^eecen
löepfecl. Commiffacifen/ aen te manen / om baec bati
affiant te boen / enbe ben 9longen ®?insJ aijï een «ïcf-
^eec /enbe be©o?|iinne
Doaarierc alsi©oo?mom=>
bocinneinbe (Cntetatce /«egeringe/ Deneben be Boogè
J^eecen ©oo?monbocen te ecfiennen enbe te cefpectecot
ebentualitec / onbei; beclaratte ban iSan.
a©acc op
fp <i5ebep«teecben ïjebDen betftlaect / bat Baec ï^o»
IKog. be gBemelbe^tenben Dp fpe ctale rtaefcBlpbingc
ban bato ben ttoaelfocn jTïïaeft feftienBonbect feben ert
fetticlj Babbenberfoclitenbe aengijemaentfirtjingec^
nige conferentie met be gefepbe gcfuDbelegeccbe Com^
miffarifentnte toiiltnlaten/obec faechen becbat in
be3tttoo?bcnenbe ©orbjagen/bJcltRersibictfte enbé
m aintenue aen Boocljltgljemelbe fiacc
ï^o. Haog. toasf
bii'Dleben /atbe batfp ^tenbenettbepbec ban Baec
tn'tpilcttculiec tegen^ alle opp?e|Tten foube toojbett
gepjotegeect; «Dat becBalben fp iïabcn toel fotibet»
boen be ©ojllinne te pecfuabecen / batfe be (Cutelairi
iïegecingeaennameinfobanigcc boegen/bat fp aüè
iïtten op Baec name p?ibatibefoubèn laten bepefcBc^
ren / fonbecinbefelbcmcntietcmaecften banbe an^
bece fjooöBe l^eecen ©oolmombece»/ aen ftcTj [jouben*
be om met be felbe enbe anbecen naeBaec beliebcjitc
abbifetert/teconfuleren/enbete beltOecemt / fo aljS
Baec toijfcrtraebtfoubetoebjagen/onbecmtnbert enbe
Diipten p?e/ubicie nocBtanjS ban't pacticuiicc interc(l/
't toelcfe ben ï^eec
^?acf Edfard Ferdinand, alSS pro-
ximits agtiatus , ■fuflineecbe Bem meer aisi anbere on«
teem be boo?momboice ilïegeange te competeren ;
toaec obec Dpnabece conferentie/boo? mibbelen ban
acconnnobatie foube Bonnen enbe DeBoor cn te toerbeii
gBeconfenieert ; besf baf niibbelertople alle p»«r /mitus
enbepjoceburen Dp be©?outoe©o?|linne enbe anbece
Booge ^^eecen ©oo?momDecen booi 't öepfecl. ï^ofges
ci^tgeentameect/moeften opBoubcn;temeec alfoö
Bun «©ebeputeecben geeyBiDeccttoatf feecftece 3tctc
ban bato ben acBt en ttointicBften September feflten^
tien Bonbert feben en felticB / baec Dp Dleecfi/bat fp
^tenben ben eenen ïiepfeclycfee ConjmtlTactsf D^
Hopfnör tanquam fiffiSum Babbeu gecccufcect/enbc
batfe ficBccDoben tot goebeltjtfie tompofitte obec be
Φο(1 -©?icfcBe©ooimomDecfiBap wfundaagiufcwdi
Regiminus TitttUris boo? intecpofttie ban <l5?acf
Edzard

Ferdinand taaquam preximi agnati (kcctfftr in fiude »i

,tiam Taitris; oocit toiecbt ïu befcfclDc 3tttc bp gebatB=
te<i3caefberfocBt/batfpn iöcpfecUjcfte iKlaweptbe
©o?|linrte ©oo?momDoicinne bccmaenen toilbe Bet
DillicftmaettcB aenbieben bec i^tenben aen te nemen /
opbatbe gBemeene cufle Bebo?bert toierbe tot Defie
ban fpn jongen CoHfijn/enbe Bet ban (©ofl-
©?ie{lanbt;toaecopDpBct ï^cprcrfcBc l^ofgeci^t/
in plaetSbattet felbe baec opequitable refieitie Bab^:
be DeBoocen te nemen/ boo? appointement gejlelt toaiai

cemmmicmnr parti imfttrandi adaetithm C? injungatur belt

HTanbt jStenben / bat fi^ >»ιτα ttrminum quotum mmfiumt
acBterbolgeti$iBetboocigc ^ecceet ban ben eecfleit
(0ctobccfclliciiBonbcctfe!S en fefticB een procurator
ad afta (lellen fouben; foo bat Biec iipt genoetBfaent
afte nemen toasi/bat be ©joutoe ©oi(tiinie (ιφ in
geene befoigneiS obec be Detoufle <0ojl - ©itefcBe ouei
jlien met Baec ï^o. iKog. üjSebeputeecbeit inlaten foui
be; alle toelcfie cebenen fp ^eaen ïïaben BeDDen obecs
genomen om ambe ©o?|ltmtc te cappo?tecett / enbe
bec fdbec fïnaele refolutte becflaen BeDbenbe/ Bun
4Eiebeputeecben baec ban nabecopeitinge tegeben.

^aecfpnoorii bp be gemelbc ïïaebert eenige btf*
coucflTen geBouben ban bat be ®?outoe ©ojdirtne/ (tu-
boocen fp met anbece ï^eeccn©oo?tti«nDotcert geenóa"
geect genegen foube ^n gBetoeeft be lloo^mom»

boiclöcfec


-ocr page 403-

408 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Sönïie geDoo?t / bcrfilaert OeDbm / Dat fulcjc foo niet en
toa.s/ìloojbicnìicnaiaiititDacl) laclttot ^ltcc «ptgc^
ff{)?ebin ìioo?0eì>e|iilcntiaIcftccte ïjociunaelss al&acc
gcaflewnïie/ijp ije jètenbe toasJ gctranffcrcctt tot ©εα^
funV om te contpareceit tegensi öen elfben ©ttobec fe>
flienljonïiictbijf enfelïicD/ ?ijn&e een ijatïj bjoegccalii
iieiiptfci)?pbinge üp IjoogfjgeiiacDte ©o?(tmnc bjajS
0cbaen/ tn todclien lj?icf ban iiptftO^pbtngc gantiS niet
en biiectgcfp?ooc!«nban öe j^oojniombotrlijtlie nz-
gecinge te toillen aennemen / onbcc p?cfcntatie ban öe
3llctoo?ben enöe 3Derb?agcn te fuUcn tonfo?mcrcu /en^
De öet Eanöt baei· öp confcrbercn enbc tegecen/ gelijtft
toelbaec tn erpjeffe mcntte ban'tgcene boD?f5 tó/
iiaecinbcfiooiïicgemaeciutcsim gebjccft, enöe boo?
foo beel gefept totecbt / bat als boen bc ©joubae ©o?-
(imncDouarierenocIjbiiptcn engagement foubesiin
eetoeefi met bc anbece Ijooge i^eeren ©oojmonberen /
ijacc op bccftlaccben be ^tenben bat tn ben boo?fcÌ)?ei
be Djief ban uptftljjpbingc expjeffe mentte ban be
3©oo?ittonbDiccn toicibe gemaecftt/ cnbe bat bicnbol=
CenbeDctbjerchbanbcffiutclc al bpbe ijanbt moet
gDtiwme fijn gDctoecIt boo? bcgcboo?teban be iongen

^enttoaelfbeni^obemtiecöeeftbelliecc ban Do-
rum , 3£fgefantc ban ben <ii5?abc Edfard Ferdinand
ï)aei;j^oocD5®og.<©cbcpntecrben in een (onfeccntte
booigeb^agen/ Ijoe bat Ijp bp be naöci; berülnrinae ban
ïiej^joutoe ©ojttinne Ijabbe bebonben/bat baet tn
gepofeert totecbt / aisS of tn't Koomfcfie iiiicli ge^
t?upcltel0£fifoube3ijnbat berefpecttbe g^ouarieseis
δρ mtnbecjai'igDept ban be (ücfpjinten be ®oo?mom»
fioice öegeringe aenljaec beljielben / gdiijch alss

ticmi-

BflnmgefcDtct toais tip be Eanbtgcabtnne ban Heflen-
Cafleljbe 3a?mcefle ban Anhalc.enbeJuliana Φθ?ί
Pmncban <©otl- ©?ie<ïanbt/ bie gljemelbe i^eeu Hfgc^
fant toel beftenbt alss ©oo?moml)oirinncn gecegeect te
fiebBen ; maec foo beel be ecc|Ïe aengingl) / bat fulcjc
«pgfiefiomentoaisbaa-booibatbe l^cec ïanbtgcabe
Baret» ,fEian/ fpncniiDom/enbebicnbolgensibcjïioni
oen ^^incen Patmus Uagnm ban be ì9oo?momDeclijtfie
iïegennge bp (deliamente Oabbe gefeclubeert /niet
alleen bat fjp fpnec %. ijet ampt Rij nfeit ïjabbe afge^
nomen / maec oocli om bat Ijp gaepsS gcbJo?ben toas/
cnbobenbien Oet betotnt ban be ©oojmonbeclijtfte
Kcgeringe nopt gep?etenbeert ïjeeftgijeljabt j €nbe
öelangenbe be J&oo?mon0evfcöap ban be ©^inceiS ban
jinhaic enbe bte ban be ©o?|ïmne luiiana ,Ïat alii boen
gem Panni tn bte familten toacen bie »» feu dun, ftonben
fucccbecen / baer contcai-te erempelen honbentoo?bcn
öÖeallegeert / ais in 't $?ηρ0 ban be ©o?(ien ban
3vieckeienborgh, albaer bcn Patrim bc ©oojmomDoiCi
iijcfte iiegecrtnge/ gljcbupi-enbe ben minbeciaerigi
ijeptbanben ^cfpjinjs acngcnomen/cnbebebucatte
ljanben|5jinccfclbebc©02ltinne Douariere ontroci
ften Deeft gèöabt/ bei foccltcnbe lip leef ^ifgefant bo?--
öersÈ/bat be <i3cbcputeecben totte faechcn ten pjini
ttpalen totlben tceben/cnbe bat ben »i3?abc Edfard
Ferdinand ίη bc iïegci-tnge gcllelt tooibenbe / mocljte
toerfeetliert5ünbat DpDp ü l^ootl) jjliogenbc fonbe
toojbengfjepjotcgecrt/Ujaccban Dp berfocDc eentge
toecfilacinge te mogen IjeüDen.

©en beecttenben .ïSobembec ftebben be i^cecen ©o?i
Helijcfie ïiïaben Wiarda enbe Scambicr, be finale cefo^
lutie ban be a0o?|ïinnc Douariere aen Ijaec ^oocft
ïKog. (iScbeputeecbcn obergelebert/ baet bp fp alnotlj
becfilaerbe ftaec geenfintii in eenige faeclten be ©oo?-
tttonOeclijcfte itcgmnge confcrnecenbe/ te fionnen in^
iatcn/afemetp?eallable contmnnicatie enbe goebt-
tetrtbenban be anbece iiooge l^eeuen ©oojmomboiren;
Oïnbebatfebccöalbenoocfi om bc boo?fcD?ebc cebe=
nenöe Hlccoo?ben enbe ©eub^aegen niet foube lionnen
ciinficntecen i bat fp ooclt baegsi te boocen met een ei-
beffen Öaiii gcfcö?cben aen be lactogen ban Lunen-
borfchenlïe Wirtenborg,(im ίίΡ felbec goebtbinbin
ergensÌ in te pjecipttecen ofte bertto2tc/ enbe batfe bim
tijt toelfouben afbacljten ; g^ess batfjooc&gem. ©oj-
(linne foube moeten becftlacen / bat alle be Piotebucm
boo? ïjet itepfertijcljc ^cfgericöt tjangenbe/ müiiiei
lectübtfoubetJlpbcn gcfnrciieeri/cnbe in ca« onbcc;
tnlfcljen bp 't gemcltcilofgeL-icOt pet toiecbe gebecre;
teew/battetfelbcntoe|tgci)ouben toojben alles offec
niet gebeccetecct biaS getoeelt ί bocD be gemelbe®e£i
ren Saben Oebüen 't felbe mebe gebeclineect / als niet
gelali sönbè pet toe te geben / bocli fepben / batfe 'tacn
be ©?onbjc ©o?|iinne fonbcn refci'eren,

1667. boa-Ujche ïtcgeriiia oen te tiemeit / oitbcc conficmattc iwcc otectc bet(laen/ toelcftec bep&c tefcrtptien fp niw

-- biinöc mcoo?tic« cntic ©ccijjase» / cnùc öat fptot boo?iiennjiitban &?ic tocecfien fouöc tionn?n öefiij:

öienepnïie ecu Ean&tbacl) Ijatiùc uptgefcö^iüm tot j mm ; aBaec op fp 43c0eputeeciien öeiiDm göeam=
PenfumraBaecop öc ïLJca-ctt ^tenìtcti naUcdjanbt jtooo?t/iiatfeaceitftntiSfori)tenöe©o?|ïmneDouariere

«Mnhd ^Α^ηΛΐ» / Virtt-bf ÌiitifinM ! hat fiitrr fnn tItiX· Ml orntmtiin fö ηιι<Γίτ«>ίΐι·ι>ι1ΛΛ·ι>4ιιΊ·ΐ4η1(·ί·/ «ithii Satf^t^;.

ïDefaetliebiiSllaenbeiiebbenfp Jgeeven «iBebcpu;
teecben naec göefjaubeite belibecatie goebtgeboniicn /
upt ben I)a;enbc%ci'enCant enbe JScnthem te bei·;
foecïicn een fteec na ben iijage te toillen boen / om Bnec
ï|o.,ï|Bog. ban alles pertinente informatie te gcbcii/
enbe ber felbernabere intentie te ber|iaen/tot toi)it=
fien epnbe oocft gebacljte i|cecen Cant enbe ban Ben-
chem op ben büfttenbe jgobembec na ben ï|age boois
noemt bcrtrot{ien3ijn.

5®en feliienben .ïlobembei; öebben be üeccen ©oj^
llelljcbe jjaben
Croneck, Wiarda enbe Stambler,
Ijaer ï^o. JlBog. <i5cbepntcctbe gecommuniceect /batfe
aen l)aet®o?|tel.^oo?l. Dabben gfterappojteect ben
boojllacfj op ben bectticnbcn befcS bp gcbac0te <i5ebc=
pnteerben gebaen/ boei) beclilacrben bat ïiaec 30ο?|ίίί
Itjclte «©oo?l. be felben niet Dabbe bccben amplectcren/
fonbec baer ban alboorcn aen be öooge ï^eeren ©oo?^
monbecen communicatie te geben / gelijcfife (epìteti
met be poft ban giftecett gDebaen te Bebbe/ becfoecfeett^
be batmen fulcit ten goeben toilbe opnemen ; toaec op
fp(iEiebeputeecbenfepben toel getoenft tegeDben/iiat
ijaet; ©ojft. toat meerben fatilitept in 't een ett
't anbec Babbe getoont/ bocfl fulcjc niet gefcfiiet jijnbi/
batfe Bet gecommuniceecbcn fouben Bouben boo?
notificatie.

tiegentienben jSobember Beeftbe 3|eec
fant ban ben <i0?aefEdfardtFerdinandt aen Baecl^o.
IIKog. «©ebeputeecben obcrgelebect een miffibe ban
gDebacBtei^eecejabe/intoelcfieBP alle be politicn
enbecebenen banbe 30?outoe ©o?jlin in Baer laetlie
cefolutie / ban batfe fonbec boo?gaenbe becifte ban
fi»n Mepfeti^tbe uaajcftept (tcö ttiet itonbe inlaten/ om
metgebacBteBaccI^oogiBogenbe <i5ebeputeecbintc
Banbelen / opgeftelt / in 'tbjebe cefuteerbe / enbebaec
benebensbanfpnefpbe nieutoe enbe b?ebece aenbie-
bingebebe ban be ®Htclaire ^egecinge aen tencmeit/
enbe ban ficD Boe eer foo liebec tot be (Cractatm
in te laten.

'S 2inbeten baegOS bp be ]^eccen ^tenbe gebolecct
Sijnbe bat ben ï©?o|i Croneck niet Babbc toillen geloot
ben / bat be ttoee capitale fcBattingen / Bp be gebatD·^
te Sfgeeren ^gtenbcn ingetoillicBt/tot betalinge batt
Baer ï^o. siKog. acBtcrftalligBe penningen in ©jebefti
burger Sitnpt fouben too?be geinnet/ Bebbenbe tot bieit
epnbe aen be ©oogben albaec <]tp?effe o?b?e gegebén /
om ben (ifjcecuteuc fulcï te beletten ·, Bebben Baeci^o.
iBog. op
't becfoecft ban meecgebacBteïleeren jgteit·:
ben/ ben Cotttmanbeuc ban Bet <©uacnifòen ban Em-
den gelali twee a drie ^olbaten ben boojnoemben
ecuteur toe te boegen/ om Bemin'tgeen boojfsisite
affifterett.

«©en negenden «©ccembec fijnbe ©cerenCanten
banBenthemuptbenHagetoebectot Aurick geaoi'
beert/om nebensöe anbece ï^eecen «©ebeputeerbcn
jaec |ï9o: bebeelen / becbat in bec fdbec cefolutie
ban bate ben dertichften iSobembec lefHeben/ teBcl'
penuptboecen. (Sottoelcften epnbe fpbageödcfoöp
be ©joutoe ©o?ft(nne / als bes felfS Saeben Β^δβ®*
aengÖeBouben / om te Bebben een pojïtibe cefolutie op
Bet geene bp be ©oojmonboice cegecmg/ enöe Bet»"*
ficmeecen bec 2tccoo?ben en ®ecb?age«/ fo bp
ftinne als bp ben <®rabe Edfard Ferdinand te boen/ nu
meenigmaeltoassepwpuniÉCtenlKcfotBt/


-ocr page 404-

en OORLOG. St^enen^eernghfieketk 373

molieett i 3©aeE op fiilt «bel&ept ttóetànbèiiiit^ ié ge^
moetgBcboctt/alisbatmeninfaeiften ban getoitBté
nietmEcipitantelöi& en fieBoo?be te pjotebeecert iOt
bat fp <i5ebeputéetben niet en bJilben becttoutoen ('bat
bact pctsiiïuaet.iifoiibentoetben0eitiolieeii;/mfle«! bat'
fe geloofben bat eenige ban be Saeben Baet pattitulieè
tntctefl baet: onbet toat mengbeni

boo?f3 bolgenben bacö oepaffeefci/ étifié biti
toegen be ©?Outoe©o?|tirtncgcetinaetbet betfelam'tti
gegBebaensönbe/BeÖöenfp «©ebeputeetben gOeiaii
beelt/ bat fp / om 't tefpett bön Baet iBog^ comé
midïete Debtaten/ fïcB niet langet enfionben lateit
ttatnetcn /maet bat fp BeBooiben tep^otebeten tottef
ttoecbeïit ban BetbetbefltiticMl Baetet ÉnIltMCtie/
cnbienboigensaffonbetlöfft met ben <©?abe Edikid
Ferdinand obctbe(Cittelaiife J5egcringe te BSniWêiii>
®ot toelcïien epnbe fp «©ebeptiteecbenbetfcBeenett Étt
tnbe©eegabetingebet^tettben/om aenben fdbett
oefiertttê maecftebatfpgBetefölbeetttoatenöetl
be
Edfard Ferdinand in be Kegeetiitge te Bdpen (tellett/i
alfo fii bebonben bat bp be ©ojltinne toepnig inclirtdHé
toasi/om Denebenji gebacBten €S?abc be Segefcirtgiè
gBefamentltjtliaen te baetben/en bet^tBteit bieni
boigenii bat fp Jgeeten jStenben allesi tot be onbêtlöaiiï
bdtngehjtlben p?epatecen. <©eli}cfte notifitatie enbi
betfoecfetsimebegebaettaert bett fteet ban
Doniin ,
3llfÖefant ban mcecgebatBte <i5?abCi

€rtbe om alle fottlcsJ boo? te Bomen / enììé tót ttiêéi'
bet fecutitept / Bebüenfp «©ebeputeetben een €>:ρ?φ
fen afgefonben aen 'tguatnifoen tot
Embdefl, enbe
bm Cöntmanbetit ban 'tfelbe ittconfojmite bàrt flàe^
ilo.iBog.tefolutieban böte ben feifben «©etöbet ert
ben betticBIlen ISobemBet tejü^en / gelaft ttoee Bflrt*
bett^olbaten onbet bequattté «©ffuieten geteet

Bouben/om op be eetfïe aenmaeninge gebjupcbt té
toetöen/baetenbefo'sillanbii bienitfoiüjitomertM
betepffCBetu

iééf,

SsÌbLuteeciienmitii&eàBfentie ban eemoe mi^'
Scfi^aeben öeen anttoooiüt tonnen bcfeomen /al0 ep
telt Döföentien toec aenbolgeniic/ alsS toanneec be bi)f
Sfliliàijcfieiitae&en tip ïie<i5eiieputeet:ijcnfïjrtbicfcöe-'
ίκή/ We tioenmadJS een fcSjtftelijclje cemonltcane ban
fliöötïlte a0o?lïmne/met biec βιιφίηίίήιιε Coppen
fon 25iieben ban be ^attogen ban Lunenborgh enöe
wirtenbórgh refpecttbe / mttfgaïtcc0 feccltec Cjc-
«act upt Det ^?otocoI ban 't ï^epfeclijcfee ï^ijfgentijt/
hcfaecfeêtt ban <©o|l - ®?icfïanbt concccneteniie / Deö-
fienoöecgelebect jtoaec Dp öacc ©oiflelijtöe ï^ooi-
lUtfiöUDiPt becölaeclje: datfe tot aenneminge van de
Xutelaire Regeeringe met ende nevens den Grave
EdfardcFerdinand niet konderefolveeren, roaer datfe
daeroverde uytfpraecke van'i Keyferlijck Hofgericht ^
moell afwachten; ende verfochtetf ghemeldc Raeden,
datfy Gedeputeerden van alles vi^ilden kennis geven
aen haitr Hoog Mo. ende tot dat der felver naerder re-
folutie daer op foude wefen overgecomen, met de vor-
dere Procedueren fupercederen ; 3©aet Op 0l)eanti

tooo?iit toicïijt/ öat noclj bej^^ontoe ©o?|ïimie bp ϊβ^
reïlemonilcantie/nocOtóöerefpeittbe Jiactogen öp
taDjteben pet nteubJSS bp ftjacijten; 't geen te booccn
up gacc 3|o. JUSog. niet en toajs geexannneect getoeefi /
iitbc öat fp ecbepiiteecben bienbolgcnbe bact aen niet
feoniKttbefeteten; batfeupttet boo?f3 Crttact ban 't
©?otqcoltiocöbebonben/bat be ^iotebuecen albaet
Mrebegottbentegaen/ enbebaccoin gerefolbeei'ttoas
ren bw laU ban ftaet; i^oog nao. tee executie te «tellen ;
toêfjalben fp beopgemeïbe liïaeben becfotöten ijet ge=
fictiitocttftnaecfijngebjtcöte te bJiHen ponbecemt;
enbe om ölle bectoijberinge boo? te tornen / be ©iou^
toe ®o?|iturte ten belten te raeben/ofte bat fp «Sebe-
puteerben Dp ùnbectoacQten uptftótB Bet felbec nabec
ainiie©?outoe ©oillinne fouben tomen ceittonflcei
Ktt/enbeatöban fjaecaffcöept nemen ; a©aec ban fp
öaeiiBtDeloofben aen IjooiÖgemelbe ©o?(linne om=
(lanbtcf) iSappojt te fullen bóett /ertbe bess anbecen
is^fjs becfelbec tefólutie tomen bechtóeten j maer
en iö ben tolgenbenbacf) baec ban niet geballeit /ntaec
baecRiöaecaenijeeftbeileei:
W iarda ,©o?fleiöcfien
«aebt/aen be Cant fiomen befient maetften / bat
Öa0cffio?|lelijc&e ^oo?Uici)ttgDept toebec eentge be-
ïlo?tato<reb?teben/ om fitl) m be gDefamentHiefee tute^
lette Segcetingemettntelaeteh/ Dabbe otttfnngen/
enbfijatfebecöalbenalnofïjbaec toe niet tonbeh re?
folljctnii 3©a£c op fp <©eïieputeccbertlip öaec ©o?flei
lijcfie^oo?l.aubientief>ei)benberfoc0t/otntnp?e(eni
öeban^ateiftabenbegeöeete factfte albaet te bebu^
tecen/ijatincaö Baet ©o?|telijcfte 3i>oo?Uici)tigïjept
nfetentoaii te pennobeten / om gefamentlijcit met
<i5?aefEdfardFerdinand be €iitelatce ïïegcringe aen
te nemm / fp onfcijulbig biilbcn 3ört ban alle onDepfen
We tee biec oojfaecto fouben mogen obecfiomen enbe
batfebait ftaec affφeptbί^n be ©?outoe ©o?(linne ge^
nomen Seübenbe/ ftcl) foitben Oegeben na j^o?bcn/
om ben <!5?aebe Edfard Ferdinahd tottet aennemen
wn be tutelaiee Kegecinge te bifponetren ί toant fp
«öebeputccïben niet langer al0 met gioote Weenàil)-'
«nge ban Baet; j^o^jtao. Commiffie tot ^urick ton/
^ölpben;3©eltfie^?opo|ïtieacn be 3è?ottixje ©o?-
fnnnein'tftptocl^n ban alle Baet: iSaeben in fo?ma
epeoaeniürtbe/BeeftBaet J^ojflelijtBe 35oö?luiBtig=
«ept uptticl becfdcBt tot 'js anbecen baègs / toannêer f?»
Beet nahec bebacfit/ enbe be faécHe ten p?intipa{en'
g«etamineertBe£ibenbe/ecncategotijcftanttuooitb)öii
ne0cbett/'ttoelchtipbe<i5ebepnteecbeft alfooiiS öett*
Binomm.

(Cenfelben bàge'jinamtbbàtÌjsi Beeft bé
ffio?(linne alle Bate 5Kabcn bp be %eren «©ebepMteece
ben gefonben / enbe boen betBlaeten/ bat BaetSi^eT»
ti^ojl-betept toaiS be ®oo?monboicliicBe jSegeetingé
aen te itemen/enbe alle 3ic£oi?beit enbe ©etb^igin^
fooaljS ©0?fl
Georg Willem Chriftiaén » Baten Jfti
liget man enbe iiéete Babbe gebaen /te conftttnéiiien ί
toaetmebefpbeettottbe/bàtBaet ^o. jKog. fouöeti
nemen öolBotiten iontentetttent;toàet op bi éeile'
pnteetbenBebben geantbtoo?t:bat Baet jjUagt.
la(i lltict enbe pjeciiSbaet Benen lag batbe ©ooimon^
botte iïegeeringenfoobpbc ©?oiibie
bpbeft<iS?abe
Edfard Ferdinand roit/uncttm éttbegei
faittentlöcfie moeite aengenomen hJ0?ben / enbe bat fti
(©ebepMteetbengeettlangecbtlap met tepMtatte bàtt
Baet 3|oog jtSogenbe ftonbeit toeflaen ; tttaet batfe gc^
nootfaecftt fouben ft)n fepatateltjcB tttei ben ï|eet
be te Banbelen ; Baetlieben bojbets becBaeienbe't geé^
nealbetept^pisepatatottetoaief gBebaen ; ^aet? Ap bi
boo?noettibe Kaben tijbtbetfoiBtett om bes? baêta^s
bolgenben baetBsi aen Baet ©o?|lel. '©ooil.ömliatti
bt$ tappoit te boen/enbe ban
m fslf0 üïefoluti^
baetoptpbelötfttebetWatett/gelijcB fp öaegjS itóej;
aett'S moigenis jtjnbe benttotnticBlïe 55ccemBee BeB*
ben Bomen aenbtenen bat Baet ?&oo?l.
jKog.te Beliebett öBetefolbeetttóasS/ be onbetBónbe^
Itngeobetbe ©oo?monbetlijcBe ïtegetttige met atöé
nebenjï ben (©jabe
Edfard Fefdinatidt aett te gaeït/
bes? bat fpmocBt fijn enbe blpbert onbet öe j)|OieÉtÖ
ban Baet l^oocB É^i^enbe/ enbe bat be felbe ifooj Bàee

bat fp ©ojftinne fn Baet öoogBept en tefpect ttfeÈ·
geürencBt mocBtetato^bert/ en onbefcBabifB ^étf
itWfBte. ï!3at fp ban öeltjcftm aen Baet
be r eötttmanbectbcn ben Slongert p?in£e Baten iwotl

wpetticiiliëtebifïteetnitantte gébà^/òm eentltaei" focBt/batbefeottöerBattbelingeniet tttötilfce
^afrcöepi:teBebb^ban 'tbjeidlbai^^auteldit^eei cietén BetretJjtbati bemiiïeeeBooge^eete©oójftttöi!Ï·.
/ alfo B
p b'eìKtcBttoaiS/ batiiciöi Bet langö ttafi ' toiten üe lattagen ban Eutiertto?8B «tbe mmtetté'.

-ocr page 405-

37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι667. ï)(it fi>.ljM?teniie ije intentie ban Saec |®og.be
—— hiel honUm bctfeecfecen ban ftacu

Éo.^g.:P30icctteboo?l)aei; E* enïieOacen jongen
^jincc/ .Êfitie't Siene beröerjS öaec nntc^nt toietïit
ittx-
fotötj enöeMaiigmïie't ccclit ban öe opgebacljte i^es'
reiijBactoom tot öe iJoojmonboiclijcfte iïegecinge/
öatfe'tfclïie niet aentcotlicn; öocö öat ijaet ©o?(iei
ft)fÓe ^Qo;lu(Stiti)e!>tfouiie moeten befojgen bat be
pjoceinréc» booj't ^pfetlijiite i^ofgecttBt öangenbe/
Q^uamgt (Φ te gouben ; 'ttoeit6 be gemelbe ^aeben
aerinjàmiitbatfulcifoube gefföicben/atsi bruflaenbe
bat bie piocebwcen nu ban ficD felben qiiamen te bec^
balien; ^^ecopfpoDebeputeecben be^ namibbed)!^
. be ®?o»)üoe ©o?(tinne ijebbm toefen öebancften / obec
befflciliteptbicftaet ©o?|leI. '©oo?U in befen ijabbe
toegeb?atl)t/nietaenbiebingeban ïjaecE· alleöulpe
«itiïe afjïftcrttte te toillen boen / om bit goebe toeccft tot
ruUe ban öet Hanbt in 't genecael enbe tot bafïftellin'
ge bati't «©fl(i ®?icfct)e in pactituliec te petfec^
tecen j a®aec op met gljelijclie cibilitept ban gemelbe
©o?|iinne bejegent 3önbe/BelJöen fp «6ebeputeetben
gaeraffcljept genomen,

jgacc ®o?|ieI. öeeft ban op ben een eft twin-
tichiten^ecemb. aen be CSebeputeerben boen be^an^
bigèit een betWatinge/ beDetfenbeberfcDepbeacticu=
len bqnie toelcfiespmeenben/ bat eenigDe bpfpn
iS5?abel. een. ett anbete toebec bp be ^tenben refpec^
tibe beöooibe göeacccfieert te too?ben/om alfo betbol'
geitiT e?n goebe öamionie en bectroube ©?ebe en rupe
otibec ben anbecen upt te toctcïien en te cultibeteH / en

bi^fêftbe tot ^ft Grave enbe^ totbe

boojnoemben Stenden cefpectibefpctteecben / fo Oeb?
benfp (©ebeputeetben banbe boojf; becftlatingefoa

ibaecopaen Bunfouben laten toefiomen/ be
c)c cefpectibelöth Ijebben gebaen : alS tetoe^
ten /. bieii 3ifgöefant ban fipt öootljflgcaeffel. €ienabe
op ben drie en twintichften 3^ecemb. / en be ^tenben
op ben feven en twintichften bitO / hieUft È ttoce lactHe
bibeiiffiingeit gefieltftjnbeinöanbenbanbe ©joutoe
VgritiiiBe, fjeeft bc fclbe Op ben tweeden ^anuacp
(èflien i hondert acht en feftich baet Op Dp gÖefci|?ifte

W^ec ofaergegebcn Baec nabec bebencfeen en refolutte.

ïljitnube «©ebeputeecbenmeenben bat aUesi gewet
toas / om bp onbecljanbelinge tot be faecfte ten pjincii
palen te bonnen tceben / ijebben fp bebonben bat ben
boo^f5 ^fgefant niet toasi boo2|ïen ban een ccebitif aen
i^oog gemelbe ©ojflinne/ onbectoijlenöpom'tfelbe
te fteitorosn naec Norden fcl)?eef / öebben fp »6ebepui
tpecben aen bc Stenden in bebenihen gegeben of Bet nu
metaltöten toajS/batfp aenbe ®?outoe ®o?|iinne
(«t» iiptfcB?i)bingeban eeit algemeenen Lantdach bec?
focötoi / alfoo fp bei'tvouben / bat mibbelectötbefaec'
lierafiftcnbebe ©oo?momboive cegecingBe tulTi^en
Boer ©02(ϊε1.φ00?1. en ben l^oocBgBemelben <0?abe

Oipfielben / enbe bic aen be ©o?flinne fonben/ om baet
op.i«t,felbet fcntimcnt te mogen toeten/ met^jcfen-
t^itie batfi»/ bpalbien baet in eeitige aemlootelijcBe
pcnóbsumocBten fpn/ berepttoarcn biete co?cigeten/
enbeirtet herfoethbatBaet ©o?|icl. ï®oo?l.aeni»aet
«Èb^leltòlbe laten toehomen copf>eban ben bacfbati
nptfifcijbingije / op bat fp bie ban gclilcftenmocBtcn
efiimvwiin/ofj&aet in mebe niet acnftootelijcjs gebon?,
benmoicBtitoojbÈn j Bettoelcftealfoo toebetsijtis gjiei
f^iïite/allfibêbencftelijcfiiacnfitaotelijcfiBebentöegge?
nomai/ en gftcnoecDfaem alle be -©ebepnteerben ïwt
^gtenftmgefföepben 50«be/ Bebben betoepnigeteite?

«ptfcïi?ijbingcfBub? mbetettboen infUimnbifMjerifli ,ί^,
befonbeu onfeen onffssEflittfiÖWiïPiejubiaecntoB,
fequentie j boojggebenbeiiatfp fonbecalbooRn beti
feectot tejönbat bieelaufule ^ixifice in benbotaft
b?ief foube tnfiuecen / niet öeboócöt noti) gelaft to^
Betfequifition-fcD^jyen/ofte'tbiïfiKtfebanup^
bingöe banbe ^tenbenobec te lebeten;
puteerben banfienbebefe.piecijii&ept/ enbatSet jai
peciobe toas biein ben b?ief en tot bematerte tüet te
peji enQuam/bonbennietanbei^bePtrwitoene^ijM
be boo?noembe cefietenbe <l5ebeputeicbenbec«tai-
ben maecfocDten battec geenaantbacBuptBeftfiiei
ben mocDtetooiben/ enbebecfoc0tenbaetOmfdf^
bat meecgemetbe <6ebeputeei:ben banbe ®02fìinne
eenuptfcBaibingebec Stendentoilbenlaten afgam/
enbaertnboen infiuerenfoobanigepointen/ afe ban
toegfjenis be ^tejiben baec ©o?(iel. Φοο?1. toacen 00«
gegeben/ Ijettoelchebe ffiojftinne aenllontiigeconf^
teert enbe ingetoillicöt öeeft / en becbolggeng foobaitó
o?b?e geltelt bat be ^tenben tegöen ben tweeden Ia,
nuary, ouben i^tïjl / Befc{)?eben 3ön.

iSaec bat ben «©jabe Edfard Ferdinandt bp nrtfltbe
ban ben een en dertigfteng&eiembecle(ilebena£niie
45ebeputeetben gabbe laten toeten/ batfïjnec
malin ten felben bage ban een iongen p^inici toasi ont:
bonben/ ïjceegiien fp «©ebeputeecben op ben ttoe^
^aniiarpbaec aen bolgenbe / bepbe ftiioioci, ^iitne
bati^ooiBgSebacDte «©iabe'sSbaecDsi teboocenteag
oberleeft enbe feer fubit göe(lo?ben / baet boo? alle ίω
befoignejS op befamentlijdie ©oo?mombóit:lö(&et{i
gering t'eenemael guamen te teffecen.

^it afflecben 0eeftoo(6oo?faecfte gegeben batìK
Stenben gaecj^ergaberingen nietengebben {tontmt
aenbangöen / alfoo be pjopofitie biemen getooott is te

aenbeeenalsi aenbeanbec coppebecgantceptltt/met ' boen/nubpbeB?outoe 3^o||tinne alleengbeteetgeitt
bje^oetìft.batfpiioe cerljoe liebet Baet liebecbebenc-l niet en toajs^nfbjm ben b?iefbanuptfcBiijbinge/ett

foubBfpnbpgOelept/ opbatban betbolgljenif op beni grepen/Bebben eerHelijffiaengetoefen/ batbenbjief
booifj Lanrdach bp bepbc ^oocBgcbacBte perfoonen ban beftBjijbingc toasfafgegaen op ben naem banbe»
aliï©oo?mombeten ban ben iongen <gtf-^?ince/ be Soógen p?inis / maer bat fp ©o^flinnebe p?opo(ïtie
tonfirmattc ban be cco?ben en ©etb?ag|)en mocBte g^elt enbe laten boen Babbe op Baet. epgen naem·^;
toerbengljebaen/ mit0batoocltaenbe jijbebanbe contrariebeaccoJben/ bolgBenjStoelctebe p?opofit»
StenietiMspr'ft'Mja gep?efleetttoierben; B«bjekBe , foobtólals ben biiefbanuptfcB?pbinge op bert naem
bcgebacBte Stenbeii toelfcBeenengoette binben/|banbena.antiiBeermoe(lgebacntoo?ben,®enanliei
alfwfp baer op een concepten bjief ban uptfcB?ijbinge ! ren / bat in be hoo?f5p?opofïtie gefielt toaten be bwoi^

' ^...... ' ^ .....' " ben feipfetliicBe g&ecretiiaen refolutionen/ baet noci?;

tan^ maet een i^erliicB betreet enbe refolutie in:
01 be a£coo?ben tebinben toaiS / bjeefenbe (p Stenbe» =
bat Bier boo? petsi^betjei toiett gBemepnt aliE^ in bit
acpot^ben fïont begri^en. o^m nu bit toercB ten befletti
inj»fri[iic&my Bibtìen fp <©ebepuieecbep g8eBoo?tbix
betBlaeringebp ben ï^eer Wiarda MptfpedalelaflbeHn
Baeta^^fld^c&e 'S^oo^btcBtig^e!^ aen Bint '
t^mge^enrbanba(fp,in -t to^Bomenbê.foo is^Ür^
piöp^fute afei

becbatteeenigBe aenflootelijtbe ingcebtenten/ bietie
Stenben fepben inben boo?f3 b?icf ban Mptfcfcöbinge
bp Baec ©o?!lel. Φοο?1. en be gBebacBte i^eec «©labe
gefamentlötfi «'mine t«t<»Wi onbecteecbent / niet tejijn
begrepen getoeefl / bat oocft in be p?opofite niet efl^i
tieeW motöt infiuecen toaec ban in ben bjirfban upt»
ffB?übinge geenmentie gemaec&t en toajs j Bet toeMe
ooib be «©ebeputeecben Stenbejt boo? een gcoot getal
upt be Baten aen BoocBgebatBte 3lo?1linne Bebbett m
reinonflteett / met betfoecB/bat baecin tebiesmotBi
tegeftBieben.

■Öo?tii baet aen Beeft gebacBte Vorftinne gaetìSas
bengefonbenbpBaec lo-lHog. «©ebeputeerbenont
.teboenaentopfen/ bat Baet ©o;fieli)tBe ^oo}li(t||f
ticBept in't minfte geen guabe intentie Babbe gBeB^
enbe oocB niet Bonbe bebinben batter pet£i in be
fitte fìont / 't geen be Stenben esnigBe be minfte m^
floot Bonbe geben.

Φε <©ebeputeecbenber Stenben naebic becfo<®t
3Ünbe/om aen te topfen toatpecioben of aenfiootelfttf
itetooo?bert inbeboo^fj p?opofitie mocBten söntie*


-ocr page 406-

1667·

en O O R L O G.

Lìt; ««ifetlifto öeccetisi «töe cefolutien qm anïwc öc^
^ -SBettftaiJiie aDeBaöt/aW öaec bauw be af«o?=
i^ftontaementioiteect/ tot een ocpeWent uptsrijoni
teit/öatfpbanöefe öaec ©o?tlelöcfte ^DoojlucDtiCi
^tóborlilaetingeaenüe^tetibmtotïwc felbec ge^

affc9ept/ bj> Baec
£etttot/foutii0ebert/gelöciifpmeiJe8«l9Cfieöefcö?ift
^&itteiflebettaen ben üeecwiarda.om aen öaec
«ttiftelncfie^ooilutDitgöept te oijec jantiiflen tot öesi
ft^öneatciit» fBaec op ùanùe «©ebolmacDtigötien
iijifte ^oo?lucöti8öept enöe ijc <!5ebei

Sl&Ptte^ti"^®» eöetceben wit tot bee)canii:=
natie Jwnöe ©olmacöten tonöe aawbttocö Compa-

'^"StóhuiK^oIttïwBten gelefen/entie De iStenlien
fijtoiteljjcli becgabert toaeen / Ijebbcn fp boo? een
mootaattai «©ecommitteccbe uptten Baten/ Daec l|o.
liaog.<25ebeputee«;ben6omenbef blagen be bolgenbe

'©at be ^tenben m geene faetften fton^
bcntteöentenfpaltjoocensibe ©o?|ltnne ^ouactece
fiate aualiiJSabenijabbeaföefcljaft. ..

m ttoeeben/ bat fp bte affcljaffingesonbe gebacn/
uioicit ban een cebecfS foube eiPecen om aengebacö-
te ®o?(Hrtne obecöantceptfet te tooïben/ nae Det toeio
te fp «tenben oo?beelen / bat be (Cntdatce ïtegecinge
bPöaer ©o^Heljjc&e Φοο?Ι. foube tonnen aengije-'
notttitt too?ben / baec op fp ban aüe fcSulbtge geöoo?-
faemöeptMbeöelooben. ^ ^ , ^ .

®{nöecben/batfp<i5ebeputeerben befaecfte ban
Petcum, tijebec berbat in 't bjjfbe atttcul ban bec fel^
bitirtjltuttte bJilben bebojbecen.

(gniie laefhlijtfe / bat ben 55o?gemee(lec Ruckema,
betolifie öetboo?leben ^laectegensS afle balttfi^ept
uptfijnbiendtoassgefet/ bwbecmocBt öecfleltbjo^
bra·

m't eerfte SeBöenfp «©tìieputeecben geantb»o?t /
tiat(eöe®?oubJe VorftinnentetöoniKnbecgöenficö
ban eettige tacec iSaben te omflaen / boo} enbeal eec
fjiinbe Tutelaire Regering bebefliiljt/ enbe Set
Kljet^liaer banfpm'f ttoeebepoóit mentiemaecftten
ggeetcelteett biajij ^ocgtoat aengtngg getbecbe
point/ batfp 45ebeputeecbenöet felbefoubenbebo?-
biteit; enbeop'tlaetfle/ batfpalbeceptiiuptbe ©o^
Itfidie «abenöabben betliaen / batbe ©oifWnne op
tettimmanbattebanDaet:lSo.|Bog. «©ebeputeetben
tjen25o?gemee|iec Rijckematoilbenfjecfleaen.

JSaiiecfiam öebben be Stenden aen be <6ebeputeec#
ben iioai beöanbigen becftSepbe Gravamina en Con-
tmentien, met betfoetl^ ban bebotcen te bitUen aen^
tomlieit/ tenepnbebe©|outoe ©ojIKttnebaecfncei
mcWcecbe/ en tegenss befelbe f»/wwr»o?b?e flelbe /
flpbat alfoobeStegecmgïj meteengotìje öacmonte
enöe contentement ban be ^ngQefetenen mofgt bJo?i
ben aengebaect/ alj$ mebe get concept cebecjï baec ban
boten tsi gefpjoften / 't toelcb fp iSebeputeecben aen^
fïontööebben gefonbenaenDaec ©o?tlel. 5®oo?l.om
becfdbec conflbecatten baec op te mogen Ijoocenen^^
be innemen.

©en een en twintichilen ^Januacp 0Λ6βη fp «iBe?
bWut<ecbenboo?eette)cp?ejS «Cbelmanbanbe ©?ou
45?abinne 3®ebutaie ban <i5?aef Edfar.d Ferdinand Oe-
6omm een HSiflibe / baer bp fp notificeecbe Bet aflleci
bmbanöoocögebacBte <i5?abe/ meteentngijefiooten
«ïttactupt besi felfsü (CeHament /boo? foobeel aliï be
cUufuia concernens aengingö/ baec bp Daec Igo· JKo.
bcncbens be Stenben briecben geflelt tot Tuteurs ober
wtbKc5jonge <i5?abenfpnc^oonen/ enOaecJgoog
fw. aUem becfocgt tot efecuteucsÌ ban bes felfss me
ftament. 3©ae»:opfp<l5ebeputeecbenbeconboleance
aenBootö8ebaci)te<©?abtnnebp ifèiflïbegebaen/en
S jSff gebacijte <ebelman afgefon=

^ebat ènfij «CScbeputeerben altoos bificö gBe^
weftmetbe concepten ban teberiifoftbpbe ®o?(ieI.
«pen alsbp bel^eecen ^tenbeni«ge(Mt / enbe bec

gbec bebatten pro & contra ge^jmeect / en alfoo be
pesten
Stenden tnfïjleecben / tet be tontcabemien /

Seven en njeemghfle keek. J 7 j

■ mt^abecjseenigp toepnige ertbe Wéèrte Gravamina bp
be^enöen Norden enbe Aurickingclebect/ inibbei
toQibtmocDten bjo?beng0eeicamineat/ Beêftmen
baa ban mebe eenaenbangDgemaecftt/ en befelbe
onbectuflTcSenafgebaenj iatenöeomDetbooinoembe
mettebecöinbecen/ eenigebanbcfinaecffe peinten/
concemerenbebe ©oo?monberiijclie Sïegecingïi/alii -
mebe omteBebben becgoebingBe ban fcBaben boo?
luquacttecingft ban be €>unenborchfche bolröecen
gejebeneen laj^nicB tgbijs becujien/ om boojafbe
biffióIeBumeuccntoattecnebertefetteni
3ilif men nu tot Bet toeccft ten p?indpalai foUbe 60«
men/ fijneerftbe tebecfentoaec opbe ©ojliinne Do-
uarierebe booimonboiceaegecitjgB aennemen / en bé
gtenben toebecom aliecefpectenbe ghetcoubrfcBepi
Moben fouben / gefo?meect/ bcjibe Éonfem be acco?;
bm enbe becbjagen. 2$oben bten toasi bp gBebacBte
©oiftmneeen Revers opgDeflelt/ baecbpfp beloofbe
we be p?oceffen / foo tegen be^tenben ató eentge ïe»
benban bien/ enbeinfpeciebietegenbe^tabtEmb·
den boo? t i^cpferiijciie ï^ofgeritOt Bangenbe/ te boert
cwcm / onbeuminbectBet cccüt banfönï^epfertijcfeé
.fiKajeflept/ ban'tï|epügijeiïoomfcl)e«üc6/ enbe
ban be anbece Booge ï|eecen ©oojmonbecen / alsimei^
be Bet wcDt enbe Regalia ban ben Jongen Prince, m'
beboojtjS te fuUen fcB?üben aett igactocB Rudolf Au-
guftusban Bronfwijckende Lunenborgh, flljSilep?

fedijcfte gBebelegeecbe Comntiffacisiobefbe ©oll-
meffcBe biffecenten/ bat nu alle queltien tuffcBen
öaecenbebe Eanbt-^tenbentoacenbpgelept/ Bern
boibecibebancftenbe/fc. i^aci;©o.|Ba. «©ebepu»
teecben toel toetenbe bat be Stenden geenlïntsf fouben
fijn te biftjonecen om te tceben tot eenicB accommobè»
ment/tentoaceupt bebobenHaenbepembe/ begint
nenbeonbecminbectBetcecBtlc. gecopeert toiecbeni
be tooo?benenbe ban be anbece Booge l^eecen ©oo?»
monboicen/ BebbenBaec ©o^ffel. ^^oojLbecBalben
feecmliantelijcfibetrfocBt bebooifsbjoojbente bnllert
uptlaten / 't toelch Baec ®o?fle l. 3?oo?l. alBoetoel on^
geecne / epnbeiijcB op Baec iH^og. <25ebeputeecben
becfoecb Beeft toegeftaen. Sdliï nu Baec .filio. «t3e<
beputeecben mepnben batalle^opeen goebenboet
(tont om te bonnen conchibecen / Bebben be Stendea
geeïfiibeect een Eüfieban elf pecfoonen / namentirjcö

Oeynhaufen, 35?ojlEckD. vlmeribeeck, D.5tam-
bier, Simptman Vrydach, tot Behrutnb D,Pauü,
Umptman tot Norden, Vrydach, 3imptman tot
Grietzyi, enbe D. Erven jtanbtct^ltec / bé toelcöe
fp
becfo^ten bat bp gemelbeJ^ojltinneban Baec ifimp*
ten mocBten toojben pecaffeect/oiti cebenen / bat eeni^
ge ban be felbe geen tngeboo?enen toaeen / enbe anbe«
ce/ tottettnboecenban be Euaenbo?gec (Ccoupen en^^
beBet aentleltenbanbe proceffen boo?'tfeepfeclöc6e
ïgoföecicBt geabbifeectöabbcn.

a®aecop be^tenbeniiS tegemoet geboect/batbes
fe Hölie Bun «iöebeputeecben fecc b?eemt boo?euam /
be tojjl fp toel toiflen bat be ^teben Narden enbe Au-
rickfïcg opbecafTatte baneettigBe bebtenten nieten
Babben bedtlaect / enbe bat bte ban ben becben j$tani:
bp Bet nemen ban fabanen cefolutie niet en toacen p^iy
fent getoee(l/gelücft oocb befelbe aen Ben «©ebeputeec^
ben contupt gefept Babijeivbatfe tottet licentiecenban
eenige bebtenten geen confent en teoegen. g^e <©ebe'=
puteecben ban fienbc / bat onbec bit toeccb b?p toat
pacticuliecjÌ fpeelbe/ Bebben/ om alte obflaculen toeùQl
te nemen / gBepjoponeect / bat//»»/ ö f^ti be toebeet
3ijt!S reverfen uptgetotffelt / alle toebecfytjSpjetenfïen
w^eBeben enbe Bet ceel compliment aen be30?au
©o?(linne genoecBfaem toegefept / gBeconfentcect bes
Boo^e tc too?ben/ op baötien 't toeccft eenmael tot eert
goet bejïupt mortuc b?cngen} ®aaec Bebben baec op
eengcooteabecfiébpbei^cecen ^tcnben gcbonben/
bie na bat fp eentge Dagen nabsn anberen baec op Bab^
ben gebeUbeceect/ epnbeltjcb op benachden jpeb^uacp
nocö bleben inftliecen/ batbe ®?outoe ©oiflmne
moi^te tobben aöebifponeect om'tcebecsibanbe

- ■■ ■ iSegei


-ocr page 407-

376 S A Κ E Ν van STA E T fi.

öegccijtgB tcgctt^ ftet ijace upt κ toiflTelói/ en öatmert
_ ïic Do?becopenfl.ic«öc 'auefl»fn fouoe laten op fijn
Joop. ^c (öïaepiiteeclien öemcccïieniie bat öan fjet
bitr ïjniioiiéenig8cpt nüt alleen niet fouöefijnuptgei
blitfl/maóMnsccenUenwe»; ontlleiterttoieìién/ bec=
(ïonbènV öattèt em enbe 'tanitéc te cD^Öifi moefi
tnójötóaföfjcïiacn/ oföatfp met geeiuntufltupttet
3i^nljtrpitiienfcl)q»üen/cnteecfotBten öecöalben öat
fti^tehïicn 0atT uptteclle mtpnüige totlïien bertlaei
ren otnceiW Oet itceittjccen toan eentoe öetifentitt / enbe
bantoclcte; Jêaec op geanttóoojttotect/ öatfptoan
ùéopgàtteltje df perfoonen ùen35aron Aiiva, om tt'
henotöatfjaer ®o?|ldtjc&e ®óo?lucöti(ïöepi ö«n
bin begeécije te fitiuben / öe l^cet Eek om boojbecijail''
birctrenen / ben '©iolTaect Stechou om batfip fiet
Üiipjifoljec be fes en dertig ^aceit cetroutoelijcS gabt
öcittertt/ enbebcn3lanbtcicfjt«ban Aurickerampt,
om bat Öp gefegent toa${ met een ftoace famtlfe / m^
ben Bonnen cftmecen} J®aec op gebiaegfjt toiett: toat
recöt bat fp Ijabben om be ©?outoe ©ojHinne te otili=
gecen tottet aen0onben of öcentiecen ban befe vier erti
bebeanbecefeven pecfonen/ alfoogenoecQ ftennelöcfi
bjajs toat mtbbélen 3finno feilienhonderc vier en feftig
gebjupcfit fijn getoo?ben / om ben ©o?ll Georg chri-
ftiaen af te peclTen een cefolutie alleenltjcft ban bat Bp
gein b?eembc bebienten meeu fonbe aennettien / maec
niét baiijpbart bic geene btealrebc in bienfltoaecen
foubege&oubenfijn eenigöetecafTecen. g&e<§tenb<n
ebaitoeï pécpllercttbc/ enbebccfocntfijnbe tetofllen
nomfnecen bte geene bie jp geem ggecaffwrt fagöen /
ficWert gèrepHceect / bat be ©oiftinne fdbe foube
itebert te fcgg?n toelcite ft» Uefll totlbe mifftuen j maer
be %eécen <{5Debeputeei:ben oo?beelben fiet feec abfucb
te^tjn / batmen 0et felbe be ©joutoe ©oilttnne fouben

iiéfioóil. Oetal bebe/ ofbe i$tenben baec mtìiete
bjeten foube fTjh. ?I!>e <©ebeputeetben ban fïeitbe bat^
tic mtt bé ^tenben niet toaiï te boen ί enbe batmen in
plaètiJbanfabànceceu/ maectemgge ginqp/cefoU
bieerbeii iliico bàn A urick te bërtrecBen / gelutfi fp op
bert àchtfteti ^eti?uarp ooth ban baecnaecEmbden
tóéctrocfiert^jn/ altoacc be!Sanbeccnbaegiii0ig6Eceet
(hictlbëómbahbaei: boo?tif tebercepfen/ ebenboo?
gÜicbÊrirörttnbcc fclbecïogement gii^mcn(!jn
eenfgrje oPfjecommitteecben upt be iKagiftcaet bec
^b Einbdén, berfoetfeertbe bat fp <0rjebep«tecrben
bieh bàci) tofiben bectoeben / alfo fpban toeoöén fiate
^tàbtfóftfiiàbbcn metbci^eeccniStenben (btemebe
ban Aurick tot Emden toacen gei«omen)tebeltf>aft-èn
en refolbéren óp fobane mibbden toaec booj alle biflTêi
cehten bpgèÏepten aen öaep 3^0.1®ο. <ί5ebφuteίnίten
bolftomen tontentement gegeben ftonbe too?ben.

iBepniòft tijtiS baer na een groot aental ban
iommttteci-bên ber j^tenbenaenljaer «Sebepùteerbcn
temen feggen / bat be iStcnben te bjeben toaèren bat
be bjebecjötsi üïcberfen obecbe 30oo?mon£ioic®cfte
iï^tïiigcfbnbec eenige reftrittctieof refecbàttefoui
bïttteo^bmnptcOelcbert/ bat bedrïe oftligatientec
foittnicban fiftien duyfem Jïijorbaelberii fapttàei/
metàftcbcp?etenftenobergf)eIebene fcfiaben ban ίη^
quiirticringe ber Lu nen borgfe ®olcfiecen fonben t^s

ftwbe opficfFcnen te niet boen be p?oteburen 6p fiaer en
oe artbece^ceren Contutoren aen 't ftepferlijffie ^^of^
gecicTjt amgebangen / enbe batbe «ffontrabentiert ais
mebcbé Gravaminaban Norden en Aurick mettet
toieoaecopbjais geconbenieect/ toebecfijtsf fouben
taMbcngelieRcnteniiptceiebcrt; bo?beciS ber^tpteh
fp/batmebacftte ©D?(tinnemocijt too?bcnòilébifpoi
neàt om écnfgc ban fiare Jtaben en bebietìtert ie fiêerti

Étotbanbe ^tenbentn erSentenisi bart bien
immiti ïantbacijfaborabelop eèttcMiiiiftt=
t töflben rcfolbecen. ©p toetófte fcèfötutie bé
Wtfecben goet gfjcbortbert ftcbben/ bàtpèmànt
racenténigTina AuHckfouben gàert/omìye
f^lbeireforutteàèh Ìwecφ. iteSint en fmaMj^ïe
mairen/ ^nc6 fuifje liötïi t«n f^Iben bage bbo? bc »eec
c»ntÉO(ftl^/tn&?efiffii ièojiKnfter^ ftwtöi yi«r

ein;(lepotrttiêrteiMS)fffbiWiat; en-Bèiangenbetitiaiti isi.
Ite/bàetfin toiïb> frbben fooalistot meefï^cuilbnj

lant en ftWeiiepgen reputatili foübeflcéïten; mfobas

itigD bat fp toUbe bettronbien bai op bit^betfbi^gem
bo?ber« trtfïantïe 8p bfeïStenben foube bjerben geöaoif
(atertbeinbi^cgepbi^g^ ban be^enben ominec*
tentenijii ban bien foobani^ tetrifponeren^/' aiiEt^ft{;
)e fouben 00jbeele ti bej^oren. a^natittoel^ iMt

be ^eer^n^tenben rapport gf)ieba»t ^nbe;/fjstic

boo?(5 bprBlartngebBtt meergeDat^er vorftinneam
be felbe aengenaem gebuêlt / uptgefiH^ertbat biebm
ben derden Standc fiiebeiü Blagert bat fp geene ϊκ mins
flebergoebinge&régenbenbe fcgabert/ f^booiDe
irtQuartieringe ban be Lunenborchfe bolcberentoege'
b?aci)t/ baet faeel anbere tngelanben f eenemael toacen
berfcgoont gefileben / en berfdcRten berftalben alnocft
bat Itaer eenige bergoebinge 't fp boo? eerte te maetlten
egaiifatie of anber|ints m«®te toojben gebaen ; ιώ
en iiebben be anbere Eeben/en infonberfiept bie ban öe
itibberftBap baer toe niet fionnen gebjacBt too?ben.

Hae bat nu be toeberfgtjSl Reverlen en Ratìiìcatien
ban't geconbemeerbe ober be opgemelbe «6?abamtna
bjarenuptgehjiffelt/fijnfr «©ebeputeerben bectroti
ben onber Det lofb^anben ban't Itanmi / tlaenbe get
fjeele «tSuamifoen in be 3@apenen gerengeertlangsiite
flraten/ enbeboo?t!S boo? eenige <!Re(ommitteetlien
ban be ^tenben enbebe ^tabt Embden ggeconbui*
feert gebiojben tot Groeningen toe.

€erto0l men mettet principale toertftober'teen<
(teilen ban be iltegeeringe ijj tieficB getoeeft / gebbétt fp
(0ebeputeerben tot bolboeninge ban Ijaer l^oog lio.
refolMtten ban ben vier en twintichften (©«ober enlie
dertichften ^obcntber feftienhondert feven en feftich
op be remonftrantie ban ?3o?gemee^eren en ^aet bet
^tabEmden gegeben odc6 na bdie opereufe befoigneii
^belpcg geactommobeert alle QuettientutTcgcnbe
Crediteüre ert Debitéuren Ofte {rtteteffe ban be Over-
Emdifche Dijckacht, en boojtiS tot tontentemettt batt
be3Irtgefetêfteneénreglementgefi>?meert/ toaecttaa
fp Dner in't toeboittenbe fouben gébberte te regutereit.

^ot0Bebbenbe <0ebeputeeiibót in bolboeningHt
ban Baer i^oogiBogenberefolutte ban bate benacht
en twintichffen September feftienhondert feven en
feftich bep?eten(!ebetod[cbebel^eer Ludoiphi gobbe/
uptitraiiite banbiiebiflinfte obligatten/ (lairtKtot
falle ban be ©bet'^mbbtfcöe '©öitocötban itateis
ben bij^enbe/ feltiénbe en febentienbert léaertfijtien
Oonbétt büfttcg/1* famen ittonterenbe ter
ban bitf bu^ent gulbenjS Hoiiant capitael met be ber»
(oopenintereffen/ bpamicable ioteceffentufrcBOTbe
^eec Ludolphi boojnoemt en bel^eeren <0ebeputett»
öenbér^taötÉmbdetiafiïebaeni enijïbpobetlcbeï
rirtöDbartbebjieben banCrebentteaen 55D?gimee'
(leren ehbe«aebtber ^Stabt Embden boo?noerttt
't fdbe accoö?t op ben vièrden ©ecetnber feftien hon-
dert feven en feftich bp be opgemelbe ^D^^uteerbtn
mebeonberteecbeMt.

(0t>cftBebbenfp<!Eieb^uteecben ingöebolgSeban't
bierbe articul ban tjaer indructiebagelpo; bpbe
ren Stenden aengOeBouben om eenmaeleen aftomli
te &èbbeh ban be red^emije «©ertaratien banbel^eei
ren WefToren Hane enbe Vrydach, obetDaecer^f*
lioftenenbe bacatien/ bàernaer beelfUbterfugjenen
bilapen/ be felbeeprtbeifiib fooberregfieurgeett enbe
gebiftjoneert/bat fp gerefolbeett jijn getoo?ben be ge'
melbe ZDedaratien t'EjEaminerert / en Daer ionfiberfl^
tienbaerop bpgefcD?iftete (lellen/ tniöelcbeboo?af
gep?emifteect toiert bal be Stende» geenfïntji aen be
onRodenban begebane beputatienip^ubentoacen/
boo?l!S ftebben fp be refpectibe ^eclaratien fdbeg^'
bàtteert ittaen Bun «©ebeputeerben obergMeben; aW
mibitócöpêèrt Conferentie bwerbeeengfiepeit/ «nii»
<i3cbeputeetbe op 'c eerfte potntfepben : batbiÈfaiwe -
nufêsgiatöiBabbegettotteert/ eftbataentefiJéftftw
ijaer iBo: <i5eb^uieecbert na <©o(lb?ie(Iant / iw

tebcboibimi/ aftooiSbart teeg|iiw be «tenbenh^


-ocr page 408-

iSittteaaetn&eOeöiepnteaïiettm Ooft^Vricflajodt

- BJjematumwYö«tboo?f5

öan mcijcbp be üanöt ge-
' riamai afööeöaen fouIi« toojtien i ijeöDeji ft> met
•'^i^fcfijgbenen attöere ceöeiwnöcontieboiötiiept

' Sn^ Stenden fuitmueaengetocfm-ö^^

^t / itjltótafïfofDt / öatmti» boo?tsf foutié toilim.tr^i
'
m tot iie;ej;amtnatie öeij i©etlacatim fiüje 3 maet'Ïie
"Zgfcnïiie totbcfe CoiifecenüeMpt öe ^gtenùcutoai
'm eccoiiaiüttcect/ fepöen geen la(t te Biöbcn ban fitji
ffijit: in telatc«eitìiealle8ì tefullcn tefecewnacrt
-Sp?tiidpalcn. gi)e!ES bùlgenijeitùaegljjS öctt fc^ert
'üntóticftlïe» iSajiuacp öebDeit fp (iBebepiiteecïictt {fip
'nfö(ïet)attcieenan&cceftcföt3nefou!K3Öu)tDeijerom
iieJieecci' ilteniien laten toeten / ■ ïiatfe ΐοφ toüöÈn
accatjijrtoiiina't cpnïiisBcnlian ïictiotD?fc()^eljen lie<
' toiic/toeiifc te tfeben tot eiaminatteban De cefpcci
©édacfltten j maec gdbijen öe felbe toctec niet
baliecfiotwi^tt toecben {jebjacijt / als Dat fp bei-Weec-
!beniKitiie^boo?fcij?ebe 3iffe|To«rt Daecoiiliotlenmiic
ijacaaetinocïitcnberboloen Dp Dace Committeren/
ofuatfe anöa'sï te^ bjeiictoacen/ öatmeiiöc ftuc&en
baitffliViH totljaa-c ^tenijenjfiodenfoMbc btrfen^
iiió aciticniiO anbei; i|of ban üuftttte / of Uni vfeVfi-
teyt.omalöaei· gcteamneect tetoo?tien. ©e^eebiji,
mitttriieii batften&e öat öe orttelmge pactpftDapfoo
jjfoottotTSi / bat geen iiptliomlte honbetjeröoopt teei;»
iattot iwt otibcriing accontmaöemeat en becb?aci)7
fiilÊÉngoetacbonben bccefpecttbe -^^eclauattenfelfS
t'oammeraï enöe inobececen / enbe booj fmaelnpti
fpiaeilitcgcbiatölsitioltDt. j

«pt- πΐίί^»'^';» lifl'i fjaeclgo.iliiaogv eicti-ao?i3i«öa"st50e=!

■ Si'hatt iie}«iteecöeiim Ooft-Vrieflaricaiêöftóningeboigfie
' iilfflo. tettljaeiJilo^lSa. itcEatiberefoiuttMi./'enfpeciiJlijce
«<^1"'- i^pt fuatöte en totibolbcreinnge ban-t-bteciie öcticnl
ijBniialjüjerft^gentooojtiige ntllnictfe/ naeewmii
ttatielianiicïefpÊtttbe 5i)etlacatienban be -^eecéh
«{(Teflijren Haneenbe'Vrydaeh obsc ijacc Eegattons
bofen enbe ^Bedatatienban ibataticn inben Saeix
fcftien hondert.feftich ,;en nabetijanbtgebaen/ ijefeis
bcflclümtiiueect / ^gemabei-ccit enbe getaujcecct /tges
j^feijiötmmuei'en / imobececenm tanrecenfip befen
bieiiinbe Weflb? HaneiniJlaetfeban tien biip^
WfeSlionbectfeben enfcfitïi) gulbenjs op-een fom'mé

liilt vier duyfenc feshondert guldens vierftayve. j
ttcB penningen, bie ban ben 31|eece ^Èffoc Vry ■
d»cb in iJlaetfe ban acht duyfent twee hondert fes en
feftich guld. tgj «cn fontmc ban vier duyfent negen
hcMidert negenen vyftich guldens twaelf ftuy vers ; eil

ìBcnJjolgenjS goetgljebonbenbe ï|cepcn Affignatdren
hau Oort-Vrieflant ijfec mcbBfecte«felijc& aen te ma-
nenenliete cecommanbeccntot bolboentngïjebanbe
l»a?f5 «©cclacatiettfonba- longfjet uptdel / upfiS gl)c=
meirte tanbtis feaffe te totllen betalen aen gficbacljti
Ï^WCHane be bOO^cft^ebc fommeban fes duyïcnt vier
hondert guldens vier ftuy vers tien penningen, en aen
öibacötc J^eo: VrydachbcgcmeUie fommc ban vief
duyfent Degen hondert negen en vyftichguldenstwalf

ftuyvers, bepbe eensf en «0ofl-®?tef£l&e baleiaV op bat
mfoo boiiiece ottludcn en ongemachen boo?ge6mnen/
^e^oosliflcmelbe gaeui^o. H^og. geen ceben om op
mbece mtöbclen te bencften gljcgcböi too?ïrett. 33e!»
mlien be boopioembe i^eecen Affignatoren aen be
boejitócmbc ^cewn Vry dach mogftett &o?icn foobane
wnine ais Dp ben fdbemalOeceptiS uptbciS. Itànbts
Wc tcnboo?f3 epnbc genoten jijm
©oibersi fai gijebatHte i^eec Vrydach boIgcw0 beS
nDltgatteaenbcn^eei; Hane boojnoemt/ ijebDen
taOctadcn en tebalboen elf hondert en dertich gulb.
in«/eS5ïaettitb£döonentiuerelT«tban bten tegijeftss
vijfitenhondert-InH^laec/ mont^enbc tec fomme
WJlveertien hondert fevctï en feftichtJUlben<S ^ïert
lil^JjiCjS/ nO£i) een fommeban twee hondert vij f en
^rtich öuibeniSÈïjem i^eec Hane tan meagébacöte
lÏÏbtis geit"^^^^ SlegattMtcompetècenbe/ Bepte

«nbebpalbienïieopgfiemelöi} llieïert-WePc·»»'

fïcD öp itê -feobenfìaenìtó' ööémobcceecbc ^tattmèti
motötett öeOaatct oftebettojtbinben/toewbefelbe
b?p gelaten fiunne actie té mogen inlKtucccn öaet εη^
oe foo fp iteben te taeben ftillen tooiben* Aftum m^
rick^ den derden February ieftien hondert aeht ed
feftich.

23p Oet vijfde actttul banöaec Jïioö. <©etiCi
iJutcecben^nfirnttieVtóacert be felbegelaflop't bec^
foetfe ban ben ü^éecban Petcum, beqiiefiie afte boeit
tuflcfjenitc J0i?outoe Vorftinne en ben meccgöebacBte
ileecban Petcum obcc'taenltéfienban éen ®?ebtcant
tot Dirfum enbe Pauwingen, eiibe toiéJiiinoclötftÖet

Patranàium albaec foubc tompetérciv lóact toe pac-
tpen paec öeDbcn laten ijtfponcrcn / bat boo? b?ie toe*
•beigijtsiaentelïcllen itec9tiö-gT)eleerbcnbicfaecöte»i
p?inctpalen fonbe b30?öett geterinineect.

«^nbeHjtlt/ïieDbcnlV <©cbqjiiteet:benfngebóióïié
ban i)et achtiie atttcul ban bemeergemeUw 35n|icuci
meentge biffeteutèn tuffcljen bepbe be ©jontocnVor-
ftinnes Douarienen van Öoft-Vrieflant opeiiflaenbe/
fobeelaljiijaecìgoog iBog.aengftenoniin DcöDenbe
bóoiniomfiotrfcljap obec be ttoee ©oifïei. ©loulingjï
'ban toijlen be Ijoodjgebojen l^eeucn ©o?(l £nno L
o^
dewijck, niebe afgebaett en ftpgelcpt.
, €nDe ft)n fp «©ebeputeetbet» op ben negentiehden
efl?nai'p feftien hondert acht en feftich toebccin bett

%ageiï0ciiomcn/ om aen rapport tg

^0131.

. «iSnbe alfoo iö oocft (ipgelept be (trpbicitept in Ooft-
Vneflant. «©elijcfi tÉ böo? ben (©ojlocfj met Cngeiànt
εηΐΐίΐιε 'SStffcDop ban |Bini(tei% φε oo^facifie ban
ftrtthexmttillen rijH niet alsi itpt bcgljeicHjcWjept bait
têcc^eii^orte / éx ambitione. ^at men mo'ge anbete
öbcttoinnèn. Wanficfj'felf te obectoihnen fün teep=
nfcO ereiüpeléh. l©ie ontltlèet ftcö gàevti/ boo? bat b»
feBebbé^att/^^Cöninoiniie Chriftinaban Sweden
enbebmilioningl) Gafimirusban goülërt gabcn boo?
rjöece aöbicatienaénmerthelythe boo^öeelbeii. <enbc
alg men'macl^ 6leene bingen Op gcoote becgeljjcfien t
becle toàKén 00(6 bectoonbett / bat baec nd^tanis foo
bÈeigljebtóelt entic gijefiHppt toójt om in aenfïen bart
gcootcflèbieiititgene'tt SfimptentejiJrt; bei^eerBe-
verriingh fljne'<i®acge ban T€cefotiei: ipenerael bet
©cceèHïftbeertiJe «0lorieufej®éberlanben banjvifji
rÉftgtieécbe / fonbec cenige oojfaechè / alö orti booi fïcO
tefebctt
jljjö'elsel 6p een pbei· be naem DeöDenbe/ niei
mittliifl^lötft/ ölisöptpemant göebaen&abbe/ bat
ampttoaSbefilèbèrtbe. llittoelcfi getupgenbecetfOi
acten/tie bit giaec botootfien ^Onbc ttR
ijisc coroniju
/erööpeenftiertgije» (Cemeec alfoo eer(l ben febenbat
jSbbertiDêcVefeS SJaeciSbie faecfitsi boltcotfienenbi
aenDsmbeccèct bantoegen i^ollanteen filbecfecbiö
tot cetögrtitiè bàrt fijne bienlien/bolgtiensibefecefói
lirtic.

Extra6t uft de Refolutten -van de Heeren
Staten va» Hóllandt ende
Wefl-Vrieflant
ghenomeninhaer Ed, Grò. Mog, Verga'
derïnge opVrydach denz6.Aügufly

en ο ο R L O G* Se^en m ^eertighjie boeck. J 7 7

BY fefumptiéghedèlibereertzynde op'tadvijsran Jf/fc!?'
de Heeren Gecommitteerden Raden in gevolde Ιια«βο.
van hderEdele Grò, Mog. refolutiein dateden JJao-etn»
dirtichpti Aprilis des Voorleden laers gheformeert, ^/,Τί?
enop dén
acbt m tmintichfleti May daer aen volgende nfiieg.'
alhier tefVergaderinge by monde gheopent ,
is naer
voorgaende deliberatie goet gevonden endeverftaen
dat aen den Heere van
Beverningh ^ voor dts feifs con^
tinuelitndt mtmcbvülJigi extraordinaire Jiinjhn aen den Stait
defer Lande» itf t Gmerael, ende aen dtfe Previficie in't by~
fonder gidaen , fio in virfcbefde vjithtige üegotiatien buytent
Latidts , els mede in qualiteyt van Thefaurier Generael dcCei
Vereériichde Nederlanden , tot eene erkentenilTe
toegevoecht ende vereert fai werden ,gelijck denfeL·
vön toeghevoechc wort mits defen een
filver fervis ter
waerdye viintbieada)'/êntCarolusgüldens,'twelck de
Heerea Gecommitteerde Raeden by defen ghelaft
91» ί wor-


-ocr page 409-

37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

»067. worden behoorlijck te doen öp maisckeö, ende
den gemelten Heere vin ÌH-irBi/i^iindennamcvan.
haer Edele Gr, Mog. te laten t'huy» fenden, Accor-
deert mette roorfz Rerolutien.

Uiri.i^iiitBtmmiBt,

ïgpfjaiiiic flltcrtc feliett tottööte boojbpmonöe
boo^feptfpnc intentie ί epntltjcltin't^aervijf

en feftich Ucchlflcrt möe öp Hoiiaiit gjjepjgparent /
filpclimlieDp bolgcnùercfolutie. ijatiwii vijftien-
den ^ccemdec tiejS fclbm jaecict tccbecoaiimngt ben
Holiant iis oeccfeceect / öat ί)ρ ï^cece ban Bc vem ingh
tipt hen name enbe ban tocoljen tjacc €0. <!5?o. Höog.
bolg!jensibaci?gafnöe becfelbeciSefolntie inöateöcn
drieën twintichrten (©ctoücc Uftletien/ferieufelijc6
betfocfit geJDicfl: jtjniJe / ommc in fijne tegenbjoo^öiöe

öelrfeninoie ali Tiiefaùrier Generaci öcfet ©cceenictM
bc ^eHecIanben te toillcn continuecen / baec toe geen^
(ïntéentoajite pecmobecen/ maet öatöefelbebieni
öenöaeni5c peccmptoirluib bleef petfillcren Bp be bet >
lilaringe op ben boo?f3 drie en t wintichften (φοοίχι:
leflieben aeu fjacc «Sb. <(5?. ,ϊϋίίαβ· oebaen/ oocfe eeente
ttocij ban befctoceclie be boo?fcD?ebe Charge foube ce-
ftgnccenin öanbcnbanijacrJ^o» iiaog^ombaetban
bolgOemeibe o^bjebaii ben^^anbe/ inbeaenllaenbe
bjeccfie/ onbec'tp?cfibic banIiaec<Sb»»!5M®o.3!5
Dp J^eec ban Beveming ober fune goebe bienflen met
onbcnnoepelijtlien oubcpt/ cnbefonbecHngöe gocbe
conbnite in be boo^fs «Cfjacge ten beflen ban ben Staet
trt't <0en«rael / enbe ban be <!5enecalitept!i financiën
in'tparttculiecgebaen/ tenfjootljflen öebancftt/ ge^
iijchl)aec<icb.«öi?o. .liKog.bcnfelben baecoberinöe
ïiefle fb?me öebancöten befen ; enbe öeBben boo?tif
aliiaetoelongaeme/' infijnberfo(i)te dimiinebanbe
b03?f3functiegtjecottfenteett/ gelgclibaec tiitteoocft
ban toegen fjact:€b.ti5MÏ5o.tet <5eneraIiteptfoui
be bjoiben bcbrillicijt i met bien bccfianbe nócïjtanüS /
ïiatbcn gemelben^ecceban Beveming bpftaeci^o.
iloo.-foubeinoocn too?ben becfocljtengebifporteect
onaengefienfiijncbechceoenc dimiflìe, noc^eenigfjen
tijbt bcbcfoignetf bint ben Saebt als Thereforier 6p
te toooncn / Γοο omme aen fijn ^ucceffenc in officio
benoobigefienmfleban faccfienmebetebeplen/ enbe
rjeitt ten
tJclicn ban allcsi te informeren / ali mebeom
ùcimpojtanfleljcfoigncisban fiuantieonbec fpne bi^
cectiebcgonneit/ enbcalbeccptsi bemgljeabanceect/
noci) te Delpen iftteprtbc te D?engen/ cnbebacc onbec
in fpecie mebe te fielpni nfaoen enbe flupten beceecftcf
Mingcn/banbe (£>utfang!)ec.ö <i3encvael Johanende
Philips Doubierh, bic beube ttocö ongwotett jtjn :
flinbe bat ©jpbacf) toeftomenbc / bp öaec «Êb.
Iiaog.gctccbcnfoube toojbentot electie ban een pec^
iiKUiomtocgenbe 59jobincie/ totbehleebingebanbe
felbcCHargieboojgubiagen enbeanbcte ^?obincien
ten Itelïengerecommanbeci'tte b)0?ben.

ïDaccopiö gOcboltljtbattec ©ergabecing^e ban
OaecJ^oog Jïiaog. ben een en twintichden «©ecemöec
nociiiiiaclö tee ©cugabecinge boo?tgeI>?acijt jünbe be
bcrfDCfjte'©imifl'icbani)mt l^cecban Beverningh,
tsJ naec bcUDocatte goet gebonben enbe bccftaen / fjem
initiS befen te bimtttecen/ cnbete ontfïaen banfjet
Stmptcnbe Debieningcban Threforier Generaci bec
33ereenicl)be ,j^cbeclanben/ metbecftlamngrie/ bat
r>acc]^o.|iai. ftcDaltijbtfonberiingfj toel gebDenla?
hngcbadenbe goebe "Conbmte / Capacitcpt/J^igii
lamie enbe pbcc bpben%ccban Beverningh in be
boojfi Debieninge ten bienjleban ben 3lanbegeli?upto:
cnbeöctoont.

51« Sniuifliio fes cn feftich i.ö gijebolcljt befe ïïefoi
lutie.

<εη i^eec iCfiefo^tei· generaci ban Beremingh,
A^fjecft acni)aec<!2b. jBag. bchent gemaecBt/bat

ijp ban iiaec i^o. Jila. Ijabbebecfotlit en oocft ge*
obtinccct dimiiSe van fyne funitie, bat DP berbolgeni

0(Öh?eberomme SaMttó ingTjefteft öinrten bet «tah ttu
ban bec Goude ais eejt Jtibban be Segeringeaibam J™
p;cfentecenbe obcc te lebeien alle be (hicften en
mm^ ^
ren'tï^anbtcaeclienbe/ enbetoelcBe ohberfim «T
toacen tiectiUcnbe.
a©aeropgi)ebeUiieceert enbe in
artjtinge genomen fpnbe/ bat ben gemdbe (CfiJ
fortcc <©enecacl Beverningh berfcDepbe faecfienhm
fonbetlingöi ^mpojtantie Ijeeft gemanieect/ toaa
lian tot nocfi toe geen ]!tappo;t en ü gebaeit / beel mte
bientgalben genomen eenige ütefoUitien/ ie goet nitte
bonbeninbecflaen/ batbe meecgfjemelbé (^Μιία
<®cnerael fai b}o?ben becfocftt/ oHelijcö fijn «Sb.
focgt too?t mittìbefen/ommc ten bicn(le ban
bea Jan,
be be befoignei enbe belibecatien ban gaec €b>.|Bo(r
foo lang tc toillen bptooonen / tot bat be boo^em&
Importante faecSen gel>?ac8tfullen fijn tot een finale
Conlufie / enbe bat flet gunt boojnoemt aen 5aa: 60,
iKog. befient gemaecht fai too^ben; met baft bettroui
toen / bat öacc J^o. .fiBog. 't fcibe fjaec tori fuUenlaten
geballen/ ett ii becbelgUenjS boorben^ecretaciisbön
Slingelanc
tet ©ecgabenngc ban öaec i^o. iKog. bm
inj^oubebattbe fiobenjlaenbe refolutie genotifiteect.
2llCC0?beeCtmeft ïtegiflec. G, van Slingelanr,
©en 29. lip?{lbecftlaerbcnbe%ctenRadenvui
Staten abt bOlCDt.

i©atbe%ec ban Beverningh ban ftaec
gfieoBtineect öeböenbebimiflïe ban fijne fimttie^
Thsfaurier Generaci ban be©cceenici)tbe ^ebecten»
ben / Dabben in feec beleefbc en «Conrtoife tetmen ban
Baec €b. iBog. genomen fijn affcDept toaec op ώβί
monbe ban ben l^eec ^jefibecenbe in namen enbe ban
toegen Daec o^b. il^og. ban gantfcD'ec D^ten toel gtie:
toenff Dabben/ fpn «eb. Dabbe gelieben
te contimittm
inbe boibere beDIeebingDeban gDmiribe functie tm
bienltebanbenHanbe/ tnfonbecDcptöP ίκ tegfien»
tooorbige befiommeclijcl^e Confïimtie ban tübenentit
faecften ; maec be toüle be felbe ommebe c^enfp
dEb. baec toemoberenbe / goet gDebonben gabbe ^
baec ban t'ontflaen/ batDaec<!Eb» Demï^eec Bever-
ningh baec omtrent toenfien alle foojtebanConteiw
tement enbe pacticnltece fatiifactie : met bpboeginge
ban be complimenten totgelijcbe gdiegentD.^a)mlii
cabel / en fpeaalijcft bat Daec <Êb. JKog. altjjt confet»
becen be memorie ban be ©igilantie / 3nbu(irie en
fonbeclinge goebe Conbuite bp Dem geburenbeben i^t
ban begemelbe fijne functie aHentDalben enbe fonlw
intermtffiegeacDibeert / enbe bat Daer €b. iBogcnbe
niet enfoubennariatenbp boorballenbeotcefie/ beiï
felfi bienflen te erliennen j toaec op gemelbe i|eec ban
Beveming na een beleeft contra compliment Μ Srfi^
benbegeceitereect; iiStoijberinabelibecatienjwetgei
bonben/ bataenbenfelbenter gDebacDtenifliitttot
bitupginge ban be «enime ban bei feifi pecfoon enl»
goebe meciten/ beceerifal too?ben met eenmafTöf
gouden Kop, metDet3©apen banbe «©enetalitcpt/
en fijn be J^eecen ban Afperen en ban Vry bergen bcp
focQt ommena't mobel bienaengaenbe alboocsnte
formeren/ benfelbeitïfeopbp eenfeunftigennaeefler
cierlijcb te laten maften / omme t'fprtec ti)t aen meec
gemeltei^eerban Beveming in name ban Daer <Ctt.
IKOQ. ten fine boorf? / geprefenteett en berDantrepcSt

tetoorben. a^aigDeteecftent J. vanBorfele,vander
Hooge. en lager G. van Sllngelant.

φ2η 31. jfeep ii bp ben ïïaebt ban i§tate na
gaenbq beliberatie goet gDebonbente berfoecftenbe
^eecenban Vrybergenen Rodenburgh, tmepnUe
Dacc €. be moepte gDeliefben
te nemen / omme feit'
Deren gouden Kop irigebolge ban Daer €b. SBogenoe
boorgaenbe refolutien gebaenmaeclien too?benbooi
ben%erbart Beveming getoefen Thefourier 4l5enjf
raelban be i&ereenicDbe^eberlartbenaen ben genin·
tenlgeecban Beveming in name ban Daet af-lBi®'
te gaen prefenteren / met ti>boeginse banbe ba^tf*
monbelingecibilitepttot gelijcftegriegentD^ applj'
cabel. J^ai geteecDent Ph. Zoete de Làke,
tod vit'
Iers. en lager G. van Slingel^nt»


van Udert'mdt 7)eeL

-ocr page 410-

1667·

SAKEN van STAET

EN

O O R L O G H,

Innende ontrent de

VEREENIGDE NEDERLAMDEH

Daorde HEER

LIEUWE van AITZEMA.

ACHT EN VEERTIGSTE BOECft»

KORT β E O R,Y P.

De Heer Tempie aen dcfen Stàet en fyn Crecknciael. ï^ropö-

fitie. Concept Tfaftaten aengaende den Oorloglj tuilchcn Vianck*
rijck en Spangie. Brief van dcfen Stact aen Vranckrijck. Swedeil
mede in d'Alliantie met Engelant gemaeckc. Secfetc Artijdkeleft
tuflchen Engelant en defen Staet. Saken in Engelant voor defeh Staet. Brief
van Engelant aen haer Ho. Mo. raeckonde Ooft-lndien. Proteft vande Weft-
Indifchc Compagnie aen de Engelfche. Vredeni Articulen tuflchcn Spangie
en PortUMel. Engelfche faken. Spaenfchc faken. Ooftindifòhe iàken.
Saken rakende de Triple Alliantie, als mede de fubfidien aen Swedcn regeVen.
Afte van Subfidie. Triple Alliantie gefloten tot Londen. ^Jader dIφuyt op
't Contra falutby de conjunftievan de Vlootenvan Enghelandt en defen Staet*
Aengaènde Serenarne, De Grave van Dona overleden tot Londen. Gàmar·
ra klaeght over de fubfidien aen Sweden te geven. Brief van de Heer Mölinea
tenfelveneynde. Miffive vande AmbaiTadeurs in Engelant daer tegen.
AU
mede van Engelant in de felve faeck. De Stadt.Bridges in de Barbados door on-^
geluck verbrant. Brief van Engelant aen den Gouverneur op Scrinarne tot refti-
tutie van het felve. Verder befoignes aengaende Serenarne. Brief van dea
Koninghaen Willogbyaengaende'tfclvc. Venetien.. Engelfe faken. De
Heer Meerman repatrieert. Switzerfe Kantons genoodight tot de Triple Al-
liantie. Colbert Ambafladeur van Vranckrijck in Engelant» De Heer Tem"
pleAmbaffadcurvan Engelant alhier. Zijn Credentiael. Redenen waerom
de Engelfe A mbafladeurs geen SeiïïcmeerindenRacdttegheven, als van'cjaei
8 j·. tot 'tjaa
26. hadden gehadt. De Refolutie van haer Ho: Mog; dien aen··^
gaendc. 't Selve in Engelant door de I leer Joachim Ambailadeur doen in En-
Eclant van defen Staet voorgheftelt zijnde veroorfacckte groote oniftelCenisu
Joachim daer over acn defen Stact. Als mede Buckingham. De Raedt van
Staten ten ièlven cynde aen alle ftemmende Steden. Haer Ho: Mo: perfiftcreti
Volgensd'ingekomen Advifen, byhacr voorgaende Refolutie, Engel ie iàkeo»
Brief vanden Koningh van Engelant aen deferi Staet. Den Ambafladeur Tera-
pie doet lynintrée alhier. Zijn Propofitie. Verdere Engelfe faken. D'Am-
baifadeur van Venetien hier. Memoriael van d'Ambaflàdeur Tempie aengaende
de gevangeniflè des Gouverneur van Jurename. Zijn oniflaginge. Klacht«
yan d'Ambaflàdeur Tempel over Capiteyn Bracckel. Zijn verdef ghepropo·

nccrde

ϊ6ίί·

-ocr page 411-

»668.

ncerdeaengaende hetTraftaet de Marine, iftact daer^ over ^dc Provintie zijn
aen^ag€rftivooi®hare'(|tibtèsin de Militie. ^in^rvaiWof^eii ^ièr. Hoo- ^
ge mil{taire'ì\.n»f>tfcn. * CdnifidcMi'ef óp deTtins'van T^ant^. -'Eleftievaa
de hooghe militaire Officiers. Haer jCoramiflic. Veranderinghe des tijdts.
Memorie raeckende den Oorlogh Mfet lÌpangie en Vranckrijck aen de Provintien
gefonden. Ordre op de Monfteringe der Militie. Voorilag van 12000. man
^-toc verfterckinge van de ^ilitie. ΒηΊ^van de Heef Wurtz^enJ^acr Hcy Kïqg,
t'-Peritie van den Raedt vàn Strte aen haer^o: Mo|. Μiifiy^e vat» Zeelaadc ^n
haer Ho: MÖg:^aer in fjr hacr mifnoeghin ovcr^-Hollant toorien. Brien/an de
Heer Haerfolte aengaende fyne befchuldingen. Zijn verantwoordingen. Brief
van Vranckrijck aen dcfen' Staet aengaeiöüê dé" "Alternativen. Uy trechts con-
fent op de nieuwe Militie. De Prins van Orange geeft een magnifijck Balet.
De Gfedeputeerdeover 'tièpareren van't Stadhoüderfch^ fn.Zi^lantgearrivcert.
Haer Propofitie. Onruft rotter Vere over't'ftëlTen der Magiïlfa^^ '' Publi-
catie ten dieneynde.. Advijsvanden Raedt van Jtaten, op't werven van de
ilooo.mannen, Traftaet de MarinetuflchenEngelanten defen tJaec. Formu-
lier van Paiïèpoorten. Formulier van Eed voor den Patroon of fchipper. De
Heer Tempie neemt fy η affcheyt vandeicn Ìtaet. Confent van Uytrecht op de
aen te nemen Militie en Oorlochfchepen. Brief van i'tad en Landen aengaende
de Militie aen hacr Ho: Mog. Onruftin Vrieilandt. Verfch^yde Adlesaen-
gacnde die quertitì: Renionilraritibvan de dolefende Heer aen'haer Ho; Mo,
Mifnoej^cn van Vricflandt over haer Ho: Mog: Gedeputeerden. Content van
Over-\ flèlopde nieuwe Militie. Het fortificeren van Naerden en andere
Frontier-fteden in Hollant. Confideratien en Reiolutien van Amfterdamdaer
tegen. Haer Miiïïve aen dc.Ghecommittcerde Radeii rakende de felve. Be-
fendinghen uyt de Geconimitteerde Raden, cn haere Propofitie tot dien eynde.
Saken rakende de onluft in Vflcilant. Propofitie van haer Ho.%Mbg: Ghedcpu-
teerdeaen de Staten van Vrieflant aengaendedc ieparatie van't Jtadhbüderu^'ap.
Refolutie van Vrieflant daer op. Confiddratien van Zeelant op 't ielve. Vries-
'iantsconiêntin de laooo. man en 48. Oorloglchepeni' ' Haer ratificatie op de
gemaecktc Alliantien. Haer Ho: Mog: refolutie opde izooo. man en^.Oor-
/logfchepen. Bede-dagh. Drie duyient main cn hondert vee'ciigh Paarden
overgenomen van de Biflchop van Ofnabfügge. Miifivè enLijftèVail denRacdc
vàn Jtate van twee en dertigh Regitfientcn te voet 'en' veertigh téPa.ecde.^ 'Rap-
port van haer Ho; Mo. Gedeputeerden over harc befoignès ih VrieÖant ghevalleni
cn 't geene daer op is gevolghc. 'Ad miralifeyts faècken. Ordre op het wer-
ven van de 12000. man cn acht en vecrtigh Oorlogfchepén. iaken rakende de
onluftcn tot ter Vere. Capitulatie tot wervingé van een Regiment Voetknech-
ten voor haer Ho: Mog: by de
/Jeer Wurtz. Còrifideràtien over dës Aaets
Regeringe, Veranderingedesfijts. RendevoÜs tótZutphen cn Bérghenop
Zoom cH.de Cavallerie op den //ardenbergh. Lijfte der Patenten voor de Ruy·
terye» Ambaiïade naer den Keyfer, en het reglement tot dien eynde.' Wprtz.
Veranderingedestijts.i Ordre tot den Velt-tocht. Aeriwijfinghederguar-
nifoenen voorde Lunenborgfe troupen. Patenten tot de felve. Vry leger aen
den herdenberg. ' Prins Maurits vereert met tien duyfent gulden voor deh laet-
ftcn Velt-tocht. Gelderlants confideratie op het Commando v^n dien, nevens
den Chef te Velde fynde. Ordre op den ràng vahde militaire Oitìci:rs. Vnes·
lants refolutie aengaende de Lunenborgfe troupen. Labadies c^ueftie. Re-
quefte dies aengaende. Revue op den //ardehberg,'waer op'c Leger fcheyt.
Vrede over gantsATriftenrijck. //armonie derRegerihge inHollànt. Verfchey-
de confideratien op't felve. Vcrkoopinge van eenige Heerlijcke goedcrmby
Hollant. Voorilagh van Geertruydenbergh, Veranderinge destijts. Mil-
iivo van denRaedt van itatenop den rangh der Officieren, ^ 'Continuatie van
Équipagie. Overyilèlfe queftien. MiiTive van Swol aen hacr
Ho: Mog:
dien aengaende. Confent van Ovcryilcl op den Staet van Oorlogh. Bedrijvca
van 't Franfe Leger. Staten Leger ontrent Bergen op Zoom. ' Verdere'r^fe
van Coljert naConftarttinopelen. i ' Klachte van Hollandt over

de wanbétafinge

Different over'c//of van JailitietuflTchen /foHant cn
- - ■ ■ Zeelant

vand'andere Provintiea;

-ocr page 412-

1667·

Zedant. Advìjs vinden höogert Raedc daer óVdf. Advijfe vàrt 't Hof vàri
Coitane twi dien cynde, als mede 'cgcene verder tot die faecke dient. De Com-i
ni»van Breugd ghedetineerc ^de ΥοοφοοΓΕ van 't Hot Advys des Raedts.
Nader Advys op den rang der Officieren. Oude ufantiert van dien. Grafrö
vanFIodorti Admiraliteyts faecken. Co^efts intrede tot Conftantinope*
Icii. Uytichryvinge van een Bcde^eh; Prins Mauritsïfooo. gulden toe·*
geleytvoor onkoften gedaen op d'Ambai&de naer den Keyler. Overyiïèliè
queftien. //ollantspretcniieopde//eej-lijckheytvanGecrtruydenbcrgh.
re waef fchouwinge tot dien eynde. Princeffe E>ouariere haer Recjueftc daef te»

fcn. Contra waerfchouwinge by den Prince van Orange ghedaen. Verdere
rocedueren. Koftverlooren en difcours daer over. Caflatie der militie*
Confuf van Damme en iaecken raeckende fyn fundlie tot Smirna. Finantie in
//ollant. Twee handertften penningh. Weib-Indifche Compagnie. Ha-
re remarcques. Memoriaet tot dien cynde. Accoort tuflchen Zuyt en Noort»
holiant over hare laften. Col^rt na Adrinopelen. Ommelantle laken. Ad'
miraiiteytsfaecken. Reduöieder militie. Memorie van den aenilagh op
/foliant. Surename» Penfionarisde Withfyne getrouwe dicnften. Sakcii
rackende de militie. Demiflieder Lunenborgiè croupen· Advys des Raedts
yan State dacr over, Princc van Tarante. Hauterive. Over-yfelfe faken*
Advpvan Stade en Landen op de caflatie det militie. Ommclantfe faecken.
Bonftetten memorie van weghen de ^ywitzcrfe Cantoiis. Caflatie. ConfenÉ
der Ommelanden tot dien eyndc. Als mede van üytrecht. AdmiraliteytJ
fekcn. Overyflèlfe faecken. Verder befoignes met Bonflretten. Ommc-
janriè faecken. Grave van Benthcm verandert van Religie. Brief van Over^
yiïcl dien aengaende. Brief van den Graef van Benthem aen hacr Ho: Mog.
G'eneraliteyts Rekenkamer. Queftip van't Wals Jynode en Labadie. Dif-
cours op 't felve. Wonderlijcke confideratie by den Paus. Oordeel des Wal«
fchcn j'ynodc. Ommelantfe faecken. Voorflagh indé fclve. Naerdef
eore(3:ic. Brief van den BilTchop tot Munfter. lyaken der militie. (Jeldcr«
lantsadvijsop de caflatie. Brief van defen Staec aen de «iwirzeriè Cantons.
Venetien. Prins van Orangie premier Ntible in Zeelandt. Hollandts Voor*
flagh tot avancement van de Prins van Orangie. Zeelants voorflagh van 'cjaei
IfSdo. dien aengaende. Memorie van de rrincefle Royael mede tot dien eynde.
Als mede van de Staten van Zeelant. De Princefl^è Douarierc ten (elven eyndc
aen Zeelant. Vanden Koningh van Engelant op't felve fubjeft. Als mede Due
dejorck. Klacbte der Kooplieden teghen de Franfche Weftindifche Compa-
gnie. Lijflie der Lunenborgfche Troupen ende haer afvoeringe. Caflatie.
Graefiijckheyts Tiiul gemortificeert. Kort verhael van 't introduceren des Prin*
ce van Orange tot premier Noble in Zeelant. Vorder Rehes. Heylwene diert
aengaende. AenfpraeckvaniynHoogheyt aen de Staten van Zeelant. Dif*
cours op dit alles. Holiant aengaende het Aadhouderfchap. Zijn Hóogheyrs
wederkomfte in den Haegh. IMaccaet van Keyfer Karei de vijfde van de Nerin-
genen Ambachten ten platten Lande. Hollandt te veelbetaelt inde Marine*
Balance tot dien eynde. Retour der Lunenborgfe Troupen. Grave ^n Ben-
them'. Ommelantfe faecken. Memorie ten dien eynde aen haer Ho: Mo: ert
de verdere fliucken. Patenten voor's Landts Militie. Schotfe Officieren.
Naerder Procedqren raeckende Geertruydenbergh. Zijn Hoogheyt de Prince
van O rangie buyten Voogdie geftelt. Notificatie daer van aen haer Hoj Mogi
Ujrrrechts refolutie op 't mortificeren van 't Jtadhouderfchap. Den Eedt dien
aengae nde. Beaiwnont en de Heer van Gent in onluft. Overyflèlfe iaecken.
Vordere Procedueren teghen Labadie. Ommelantlè Iaecken. Prïnceflè van
Üoogenfolders diflèreot. i/ollant« advijs op de caflatie. Coljers prachcighe
audicBtie voor den grooten Heer. Pointen van ^n verlbeck aen den felve, en
'tEcconfenteerde. ï'refenten. Briefvanden <rrooten Heer aen haerHoogh
Mogende dis mede vao den Caimàkam, Hollants Refolutie op de Caflatie.
Requeflie vande Weftmdifche Compagnie tot prolongatie Van haer Oftroy*
Refolutie daer op by den Staet genocnen. Hollants verdere belbignes aengaen-
de de caflatie. Verder&proceduren by de Pnos van Orangie aeogaende Geer-

truyden.

-ocr page 413-

38 χ

truydenberg. De Heer Odijck by Zedanctt ghecomraitteert in Admiraliteyt. Ι5$|
Hollants rciblptie daer teeen. Baillii prefcntatie ontrent dc faecke van ScbimJ

melpenningh. Rcquefte van de Prins van Orangie om tc hebben brieven van

Reprefalie op de Coningh van i'pangie. Raedt van Jtate tegen //ollanii fepa,
rate caflàtie. iïoUant daer tegen. Notulen van haer Hoogh Mogende dien
aengaende. Vrieflant aen Gelderlant raeckende de Prins van Oranje, Ak
me^eStadt en Landen. Doubleth. Franfche faecken raeckende den Oorlog
metJpangie. Boreelsklachteoverde roveryen van Ruc. BrieffanVranck-
rijck aen haer Ho: Mo: ten dien eynde. Brief van van Beuningenlien haer Ho:
Mog; aengaende de Vrede tot Aken, Voorflagh van Vranckrijck dien aengaen·
de. · Demiffie der Duytfe Minillers aen't Franfche Hof. Vcrklaringhe vaa
Vranckrijck. Traftaet dien aengaende tuflchen Vranckrijck, Engdandc en
haer
Ηοοζ Mogende Projeft. Traftaet tuischen Vranckrijck en «Jpangie belan-
gende de Vrede: . Den Coningh aen Colbert tot uy tvoeringhe vande Vrede tot
Aken. AeniynOfficiere, Aen den Paus. De Heer Vclt-MaerfchalWurtz
doet Eedt. Vordere Franfche faecken. Traftaet van Vrede tufsen Vranck-
rijck en ipangie. Veneticn. Nieuwe onluften tuischen deièlve jSTroonen
overdeLemijtfcheydinge. Pretentie van Vranckrijck op Condé,&c. Vranck-
rijcks fuftenue dien aengaende. i'pangie daer tegen. Memorie van Vranck»
fijck ora flemme te hebben in de Vergaderinghder Rijcx-Vorften. Syn Brieftot
dien eynd^. Vervoleh der Franfche faecken. De £fcer van Beuninghen arri-
veert in den Haegh en doet rapport aen haer Hoogh Mogende. BegraefFenife
van de ^eer fioreelgewefen Ambafsadeur van haer Hoogh Mogende in Vranck-
rijck. 4Spaenfche faecken. Lemijtfcheydinge tufschen Jpangie en haer
Hq;
Mogende. Afte van Authopiatic tot dien eynde. Vranckrijcks verklaringe
aengaende de vrede met .Ìpaigne, Jpaignes Remarcques op de felve. Mon·:
fieur de Lionne aen d'Eftrades op 't felve. De Heeren Trevoir en van Beunin-
ghen haer Melnarie aen den Coningh van Vranckrijck aengaende den vrede,'
SynAntwoort. Inftantien van de Heeren Gedeputeerden van deièn Staetby
den Marquis de Caftel Rodrigo ten felven eynde. Naerder Memorie aen dea
ftlven. iSyn Antwoort. Vorder Antwoort dien aengaende. Brief van den
Marquis aen haer Hoogh Moghende. Nieuwe fwarigheden van wegen Span-
gie aengaende de vrede. Het pouvoir van den Coningh aen den Marquis tot
fluy tinge van dc vrede. Speculatie der Spaenfche op de ghedaene inftantien tot
den vrede. Traftaet van Oppignoratie met Spangie en deien Staet. Memo-
rie van Gamarra aen defen Staet ten dien eynde» Brief van Spangie aen haer Hoi
Mogende aengaende het ovprfenden van haer pouvoir en 't aennemen van de Al-
ternativen.
A&e van fecuriteyt van defen Staet aen Spangie. Conferttot
dien eynde. Ade van Guarantie voor Spangie by Engelant en defen Staet ghc-
geven. Brief van de Marquis aen Bergeick tot teeckeninghe van 't Traftaet vao
vrede. Vranckrijcks Ratificatie tot dien eynde. Brief van de Coninginne vaa
Spangie aen haer Ho; Mog: over de ghemaeckte vrede. Klachte van de Mar-
quis over de France Procedueren. Brief van deièn Staet aen Spangie tenderen-
de de fubfidien aen Swcden belooft. Miffive van defen Staet aen den Marquis
aengaende de l'roceduren van Ooftende. Memorie van Gamarra aen defen
Staet dien aengaende. Spangie aengaende de Subfidie gelden aen Swcden.
Naerder Miffive van Spahgie aengaende de fubfidie penni^hen. Miffive van
Caftel Rodrigo aen haer Hoogh Mogende. Naerder miffive van Caftel Rodri-
go aen haer Hoogh Moghende. iÖemorie door den Spaenfchen Ambafladeur
aen haer Hoogh Moghende overgelevert aengaende de procedueren van d'Ooft-
cndenaers. Bylage daer toe. iWemorie van Gamarra aen haer Hoogh Afo-
gende raeckende de Ade van Guarantie en fubfidie. Jaecken raeckende hei
jruwelijcke feyt inde Oudeman. Drie Spaenfche fchepen van Oorlogh in Zee·
ant gearrefteerr. Bericht van de Staten van Zeelant ten dien eynde.
Memo*
rie van Gamarra daer tegen. Naerder memorie van Gamarra op de felve fteck·
Publicatie van defen Staet aengaende φ Coopvaer^e-lchepen van Neiitralcn.
Saecken raeckende de Triple Allianrie. , Memorieaen defen
Staet van den Am-
bafladeur van Portugael aengaeqde de "fwcvcndc queftie.- Tradaetvan

-ocr page 414-

1667·

tüflfchcnSpahgieenPorfügaeh Antwoörtvan Portugael aeti Barleus Refidetit
—— van haer JHoogh Mögeildé àen^^ het gbemaeckre AccoorC. Brief van den "
"jPriricc R^ènte in Portugael aen haer Hoogh Moghende betreffende fyn ATuwe-
üjck. Duytfe 'faecken. ConV-entie tuilchen haer Hoogh Moghende en d«
Hartogen Vaii Bronfwijck en Lunenborgh aengaende 't overnemen vàn Troupea»
Keurvorft van Brandenborgh ontrent de Triple Alliantie. Memorie van de
Heervan Anierongènaenden Biflchopvan Muniler aengaende het paflèren dei
Lunenborgfe troupen. Jententie over de
fiocfy ferfe fchult. Onluft tuilchen
Keur Keulen en de Stadt. Zijn Manifeft tegen de ièlye. Wezerfe Tol. Keut
Brandenborgh op 't fel ve fubjeil. Ridderen van Malta. Gravin van Benthem.
Palze en Lorreyniê faecken. Verdere faecken racckende de Wezer Tol.
Benthcmfe faecken. Den Biilchop van Muniler daer over aen haer Hoogh Mo·
ghende. f^aer/:/oogh Moghende aen den Graef. Zijn Antwoort. Me»
morie van Cheur Keulen aen haer Hoogh Moghende, Dona aficheyt en gaeC
naerEngelandt. De Heer de Groot naerJweden. Appelbooms Volmacht»
Sweedfe faecken. Accoort van de Triple Alliantie tuilchen Engelant,
«Jwedea
en defen Staet. iicparate Articulen. Pompones affcheyt Oratie aen de Ko·
ninginne van Sweden.
Het antwoort daer op. Des Coninghs Van Polena
Oratie op 't afleggen van fyn Croon. Brieven van den Paus tot afmaninghe van
hetièlve. Brief van Sweden aen haer Hoogh Moghende. Saecken raecken-
de de Triple Alliantie. Appelbooms memorie aen haer Hoogh Moghende
aengaende de Commertie. Deenfche faecken. Projeél van Traftaet tuilchen
de Këyfer en Sweden: Deens memoriael aen haer Hoogh Moghende raec-
kendtì de fubfidie penningen. Brief van haer Hoogh Moghende aen
Dene··
marcken raeckende de Noortzee Tollen. Zijn ancwoort daer op. Dene*
hiàrckens brlefacnhaêr Hoogh Moghende aengaende zijta different metEn^he-
lant. Nader inilàntie raccende de Subixdie penninghen. Proteft van haef
Hoogh Moghende teghens de memorie by den Envoyé van Dennemarcken ovef
ghelevert. Haér antwoort dàer op. Brief van Denemarcken aen haer Hoog
Moghende aengaende de Noordfe Tollen. ! Refutatie op de Ìnghelevèrde me-
morie aen haer Hoogh Mogende by Dennemarcken inghegheven. Pretenfien
van defèn Staet op Dennemarcken. Dennemarckens pretenfie hem aen Vranck-
fijckghecoiiipromittèerh GraefEdzard overleden. Memorie vande Gra-
vinne van Ooftvrieilandt oni haer Hoogh Moghende Protedie. Executie toe
betalinge van Joricker Hane en Vrydagh. Reeckeninge aengaende den eys van
de felve. Brief vande Gfiaefinne van Ooftvrieilandt aen haere Hoogh Mo-
ghende. *t Teilament valide Grave Edzard. Codicil van den Oldenborgh-
fenTol.

<S ïStHiiecTempie,balt bettBonintjij

ban Cngetóht oifonben / oliec - oaf öcn
ati)tf(nbmbit bolgenïie CtÊbéntiati:

Ho, Mo. Heëren>

^ j Majefteyt van Groot Brittannicd,den
riKoningh mijn Méefter ,aÌreede de goede
ifftSm
van deh laetften Vrede toe Brida met U Hoge en
Mogende Meerjijckheden geflooten, foo wel als fij ne
eygene bevonden heeft, eiidc niet en twyfFelt, of U
Ho. ende Mog. Heerlijckheden hebben 'die defgelijcx
foo wel in 't gemeen als byzoqder, ibo cn is'er niets
datfijne Màjeftèyteygientìijcker acht tot vermeerde-
ringe van de famentlijcke voldoeninge, en vaft - ftel-
lingevandefckerheyc derbeydcr- Natiën als d' aen-

waffioge van d'alrèëtf verhandelde vertrouwejicfcheyt

ende vriemfchap tuffchen fijne' Majefteyt èii· U Ho.
en Mo. Heèrlijckheden door noch vàfter en naëuwer

AI]iantitMndefi»/«Bfl«r>., , , η Ptó'r 1 Ί

Endealioo fijn MajéftcH, vi!rnóegÏi:'m,etiyiieg^p^
mwhtigeRijoken ςη Hecifcteppyèn, dèwelcke
oen Aldermachtigtten Godt jiém^egey.eri i^c floor
e^e ònbetwiMijckè1Si«rt#», vài^àri^èVe nicV«n ber.
geeit, en alhier geen,· ini&k géàachtcn als die
«ï»«ngeméeneóVrtfdêéii 'xuft'vaü Cluiïfenrijclt',
bevintfich fyne Majefteyt tegenwoordighgeVoelijck
gcraeckt van alle die
cahmiteytm, Voor dewekke foo
veele andere by vervolgh van den Oorlog, korts taf-
fchen de twee Nabuyrige Croonen begonnen, bloot
fullen geftelt worden» cn die by vervolgh van tijdt on-
getwijffelt het meefte gedeelte van de Princen
cn Sta-
ten van Chriftenrijck fai benaeuwen.by aldieii die
vuyrniet werdc uytgebluft voor en al-eer'thooger
opklimt : en fijne Majefteyt gelooft datter niéts foo
veel kan bybrengen tot een geluckige en fpoedige ver.
effingevan defe
QutrelU noch de ruftein Chriften-
rijck beveftigt, als eene bemiddelinge gevoegt van fij·»
ne Majéfteyt en Uw Ho, en Mog, Hcerl. met des eert
en andere
Gtallinrdta tuffchen dc twee> tegenwoordig
in Óorlogh zij nde, Kroonen,

D

Glütn:

(πη-

«liin

hfn

Aitnni

Pp defe twct Confidtratitrt heeft fijne Majefteyt gdee
gevonden my aen Uw Ho. en Mog. Heerl. te /enden *

wciucuL.rji/ r» lAi jLUliucu f^tzicy L

. _n haer befluyt, fop verhoöpe „^^^vb

M!^. tullen góedt vipden Commiffaffiièritis^^
toei^te'widcke ick ten eerften fai kooné in^^i» ö'fef

de


-ocr page 415-

384 S A κ E Ν van S τ A E τ

1668. de handelingh van defe materie, en aendewelckeick
——— t'cenemael bereyc ben de volmachten, welcke fyne
Majefteycdeh Koningh mijn Meefter my in die ge-
val heeft gegeven, ce Vfrconen,

3i>'3inrta(Tatieuc!Sban&efm toon&en niet
filö'tP?oiiCt ban Hiltentattte/eloersi geftelijt/aeti
©iancficijcfete p^cfmtecmiEp toiccbm geb?ae0fjt/
toanneet ©?anctjcijtli niet am - nam ofje laji fta&ijen
om öan teem ©?aiitBcijift te Dieherti ^p i^Uen igeen.
€noela»t / totüeitiie bccbec gaen/ftötcfite tot tien
epnüeiienï^eec Tempie {jaït'jSanïiecen baegöS
3iuïttentte/l>oojïiei|cecmvanGe|iicom en Coiter-
man, ban fijn Eoseinent afgeljaett cttiic toebec gelept
tgp bwö oelogeecttit een ïleciierglj : Itaeit p?e^nteeci
te Dem ifjet Eogemcnt bait b' ^HinbafTabeucsi <Èitca=
o?tiittariii. Ép fpiacft m't öEngelsi : öocB gaf Oet obec
in 't ipcanji. 't obec - een - tlemmcniie inet ï»et
Cuebenttael. ^e ï^oningi) llelije een anöec 9lilteniati=
be : nameüjcli / of öe ®?et)e te maften/ of ( fo ©?anchi
röcft niet toilbe ) te samen t' agecm ; cnbe öaec obec
gieu te fluptert.'öaci; ijet opgemeüje SCltecnatpf ban
befen ^taet niet becbec ging/ aljs om aen ©?an£ficijc{t
ie boen beïjouöen toat
jp Dab/of een aequivaient :ïioe;
UjelbpmonbebaecDpgcïiaentoiect;bat/alsi
djcii nu fobanigenaccoojbt toebecfpiacft/ befen Mtàet
foubebetooben te b^eiien.

aïngelantgaf te ftenncn/men moelï gecefolbeect
jijn ©lancltcijcft een rebdijcite ®?cbeboo? tc fjouben,·
of/bpont|lenteni$i/Demmetgemeene macfit tegen
tegaen.

^eöoningin Elizabeth, alleen flliS Itoning Hen-
drick de IV. eenjï ontcent Caiis quam met (Ccoupen/
in fcljpn / aljS of
Dp bJilöe Ijet ^ebeclant attaguecen /
QMamtnpecfoontot^otibec/enbe liet gem toeten:
tiat3e niet ban baec foube gaen / boo? bat gp oocft bec-
troc& ;5ao iatoucsi bjasi jp/ ban bat ®?antficijc6 petsS
feiubepjetenbecen op i^ebeclant. j^uSab <2ttgelanbt
heel meet reben baec toe»

g^e ï^eecen ban Geilicom, en anbete/met ben ^n-
gelfclien €nbope iCemple( feec ampel tegen be ^an^
fcöe beffeinis fp?eecfienbe) tn conferentie getoeeji
aè/toiecbenben ttointigOflen geautöonfeect ontme
met ben boo^iioemben ïleece Tempie een p?e>ect ban
Eigne bifenfïbe/tulTcDen ben 0oogB|lgemelben feo^
ningii enbc befen ^taet / op 't papiet: te b?engen : la=
tenbebaetinnemebeinfluei-en befebentien ïictijche;
len/calienbejet fiutft ban be €omme«ie/neben0
ïjet (Ccactaet ban ©?ebe / ben een en bectigöfien
lp lefielycii fot Breda ge(ïooteu;mttfgabec$i een
lect ban mutuelle becbintemffe om te mogen bebomen
cenfebececrtfpoebigeuptbomlie banbe <©o?logl) in
be^paenfcDeilebeclanbeu/boenbe baec ban aSap'
50?taeni)aeci|o.,ïKog.

tCot noti) toe Dabben be i^eecen Jfimbaffabeucss ban
befen ^taet op be grootefafte(bec 3tlliancie tegen
35?ancbcijcli / nocD geen lalï of o?b?e ban öaeciloogD
iBog. ontfangen/ enbe alfoo 3P gillen bat naec b' aen^
Bomjiebanbenlecc CDebaltec de Tempie in ben
3|age be boo?f? fafie boo? ben feiben onttoijffelötit met
ecnjl foube toojben gepoufleert /
't geene fubject foube
gebenbannieutoebelibecatien/ fooDebben 5p moe^
ten lìti sitten; €nbe Oebben onbectwfTcOen eenigDe
mitibece faften beginnen t' entameren ί gelijeft als ge^
toeeflisp?etenfie banbe Crebiteurenban be^iomni

ginitebanBohemen.

<©êJijfliipoottibpben3|eer ^riington ,αΐ.β poftf
meelter<i0£itctael ban Engeiant ,pbcr bacD/ebocD
tatnöcö toefonberb^cDt/Del'bcn boen acuDonben/
om bp gef(D?iftc te mogen Debbcn beflelfsi tonltberatie
opöetpapiet/'t geen jp op Dct fubjectban't ohet^
Ujengenban toebecsötis toeetbelijcDe iS^ieben/boli^
genis ΐώ bzaet ban ben bijfben tE>ecemb^ berleben aen

Dabben toegesonben.

ontwoeiinge bie alS bojen bp gelegentDept/fpjei
tórtbe met een enbc onber Jgeeren ban ben ïtaebt /
bàtt'gettóectil ban Serenarne ontfingen/ beeb Dier m

ili

I

ρ
11

banfgnifïaebt/foubÉ5ön:om/foci te booifsptetfe ift-s
boo? Sr. Harman geoccup?e« foube ΐϊΐοββη toefen /-i^'
bena fide, in tonfD?mitept ban get ^cattaette fulto
relKtuecen/ geltjtli men öaec bericDte bat mért in 't ce^
garb ban be ipcanfcDetn be Weft - Indien Dét (€tae»
taet ad Litteram ooc6 pMnfiuelÖth ejcetuteeröe / ettite
fionben oótfi inbec baet genecalöcft anbecs niet / fien /
ofte be intentie ban fiin Ji®aie|lept / enbe beffelfis siu
ni|ler.if gingD baec bol&omentlöcfi Deenert om met
paec ^og.t'onbecljoubeneen opcecDte/goeiiÉ
enbebettroube tonfibentie.

3ïc8terbotgen!Sbelaeil-Mptgefiomeno?b?ebanftji
ne USa/eflept beben be jnfiiciecen of iïetètecss banöi
pjobincie ban Lacafhire :alle ^apifien enbe bie gene
bie gefufpecteect toaren foobanig gejint te toefen booi
rjaerfajmen/omDaetben €ebban Suprenacy en&e
allegantietcboen boen jenbebermitii bie ^jobintii
banEupbenbanfobanigen gejintDepi b?i>bol toa?/
toietben be boojfj itecDtetji boo? be (troupe paetìie-
bolcftban8etfelbe<©?aéfftDap geabfifieert.

3[n gebolge ban't geene onlangDiS be ïSibbec Tem-
pie, o?binari!ï €ngelfcSe iRefibent tot 25?u|Tel Dier in
paffantDabgebifcouceect ban ben ïioningDiS goeie
genegentbept/ om be Danbt mebe te fïaen aen be nebeci
leggtngD ban b' (0o|logD tufTcIjenbe ttoeeï^roonen /
tst D
p baet na alö <extcao?binatisi «Snbope toebec gier
gflebotnen/enbeDeeft ober gDegeben be bolgDenlje
25?iefbanCrebentie:

I/aufs & Tuijfants Seigneurs^

NOus avons regardé avcc bien de déplaifir lesdifti
ferente qui font furveous entre les Princesnoï
voifins, fouhaitams que noftre entromife & me-
diation foit capable de les eceindre pour Ie repos de leur
fujers,& ceJuy de laChreftienté qüe lèur avons fait of-
frir avec teute effi^cace poffible;&tbinme ils nous ont
cefmoignè tous deux , qu'ils l'aggreoient j noos de-
vons efperer , qu'avec l'aide , & concurrence des
Princes êcEftats voifins,vous en tirerei à la fait la fatis-
faftion que nousyfommes promife. Les Ambafli-
deursExtraordinairesquevousavez auprezde nous,
nous ont entretenus plufieurs fois, fur Ic fujet, & tfr
moignés la part que vous prenez à
eet afi&ire, & nou»
ayant reprefentez les expedients &adjuftemerits, qui
vous avoyent femblés capables d' acheminer la paix »
nous avons crcu que nous ne deyions plu» perdre de
temps ( voyant comme la faifoii s' avance ( à eri faire
lapreuve conjointement avec ypusj j4.ce propos
nouS
avons trouvè bon, des vous dépefcher en toute dili-
gence leChevalier Tiniplt,ea qualité de noflre Envoyé
Extraordinaire, pour traiter & condurre avec ypus
les moyens d' effeétuerlapaix entre
les deux Cqu-
ronnes; ou d'aiTeurerautremencnosfujctscommóni!
des mans, & calamite dont ils font ménafle dé®
guerre, fi, pour nòe peches, Dieu vent fouftrir qu'el-
le dure encore, Vous donneres, s'ilvous plaïtj^en·'
tiere
creance à ce que noilre ditEnvoyé voos dit de
noftre part, St parciculierement, quand il vousaflëu- ;
reradudefirqiienousayons,d'afiërmirla paix der-
nierementfait entre nous de tous les oiRc^s pofïïbles.
d' amitié, & de bon voifinage. Dlea vous j&c: Don·
aélezjanuier 1667. ' ''

■ ■ - '-,^···· i.ij'i

Hooghende CHogende Heeren. -

■1} " ■

Wi Deinen aengBefien met bed mifnoesDi»^
berfcDiilen öiegDifefen föntufl'cDenonfejlfl''
burtigDe pjincen / toesifcDenbe bat oiiss onber*
toint enbe bèntibbeiingDe matö bcguaem fónbiete
blnlTcDen/.ontöemlie ban ijaw;#nbecbanen-/|rtöe
btê ban Det Cfetflenaom j 't toeltïi top Dun Öelw»
boen aéiilBebén met alle moöclötbe ίη-αφ W®
fp ö^bèn b»i$J gDctupcDt Debben bat Detboo? aen^,
naèmfiattbeirtj top moetenDoójiêrt/ bat mét ber


■ i·;,!

-ocr page 416-

iêm

en Ö O R'L O' Gi achtenìtkertighflekeek 385

' ffiicbDctt. <e]Ctrao?itmari!S ^efanten We'ö
Sri Di' oitii Diööm / öeöbeit oiis bcefcïjepUe repfmon»
hcrHoiiöcitoP'tüóojtlul/ enïieöetljaontiiet öeclïiiea
iicincnmöEfefaecfte/ en&e IjeDöeniic oirtf ljoo?-
rTiftrft öi nutricijcpt cnijc bececninge ïiie u Oaö&cit De-
η amtcfJclwcDt te toefen om bc ©jecteacntccacn/
ioti licbbcit gelooft öat top egeeiiert tijUt mecc ιηοείίεη
iiaiicfeti( mci'rfteiiiiealfoo'tfapfoeniiacciiect )iieöe5
Mjodjinöc baec ban te öoen oefanicntlöcttmet a «Éis./
sLoiiiljcUben topöoet Detoon&en uaftetoeecïiïöDcn
i l allee epie ö^ii i^tbUet: Tempel, tnbec ijoettamcBept
an onfcn iïictcaoitimacilTcrt «EnUopc om teBaniielen
fnüctc iiefluptenmet ube mtöïi^cii tot een ®?cel3é
tuffiliai öe ttoee €toonen ; ofte anïiet|ïntjef onfe oDe-
iiicenc iDnöcL-fatente bei-feccfterenbnnïie jammeren
Éii&eoitgelHCften itaecfeboojijcn <©o?iagömeiie oije^
i,,c«irfit#i/ ijS'tfaecftctt/ bat «ifJobtter oojfacchcn
ban onfe iSonbett/ geboocijt batfeölpft buecen. 4ÖDp
gr. fiilt in bien't a öeltefi;/ boltiomm geloof geben
acn't eeene onfen <!5efant u fai fcggen ban onfen
't toe^
(icn/ enöe Dcfonbeclijcli / al.si fjp ii fai beufeecitecen ban
bc ncncgaitijept bte top ijeDben / te ftebefttöen be ©lé^
öc lactt tiiffcijen oniS o^maecftt / ban aite moöBelöcöe
Ijcliitmnofnban ©^ientfcijapenbcbangoebe SSuer^
fcijap/ uto/?r. «©eortien ben ^o.^anuatp
1668.

^ijncJJjopofitietoasi.
Hauts&TmJfants Seigneurs.

lOJO-

COntmifa Majffii Jtla GrauJe Brittaigne ieV-bytnen
Μαίβπ) a Ji/iatrowaeles bom ejfeds dt la dirnien Paii(
(IW· comhie » Brida avecuos fiaati t5 Vuiffants Seignew

rits, atijp! bint qnt la fienne propri y Ö ni fait pas dt dmte
fjuivos
H.iS P. S, n'àytnt αιφίπ genir»l aujjj tien qu'ttt
jmktilier·) fa Majfflè efiime pasaumtie arttre chfe plus pro-
frt a aiigmntnttr lafatisfaSion mutatili, ζί iftahlir la fiurit'e
dl ms diux miions, quel^accroiffenunt dcla^onfianfi ^
miti'tilitjii cmtracbè elitre S. M, ^
t/cs iÌ, Ö P. S. f»r wu
Allimt mare plus ferme, Ö pi*" eflroiti in .mie ctnjunc-
titru

Et emine S. M.ctnientidefisgrands ii? PaiJJams Royou'
(HIJ '6 dominions qae Ie Dim tout puiffaiit luy a donne, par iitii
Jmif/ìea indifputable , ne tonvoit rie» d'euirttj, impari»
η'ιβin/pired'iMtres penfees , quede celles de lapaix ccmmune
ΰ repos dt la Chreflieate , Sa Majeft. fetromte maintenant
fiii/ibltmint touche de taut de calamitei, nttxqutUts tant d'au-
tris ftrint expofet. par la coittinuatioa d$ la guerre , depuis peu
cmmtiici enire lts deux Onronncs Voipnes, Ö lajueSeevec
hfmie detemps ne pMrrapas maiijaer d'ttivilopper la plas
grande part des Princes^ Eftats Chrefiiens ficefwlane
ft pint efleindre devant qiiil monte tres ham j EtS. M. (reit
jurienae pourratant contribuir a ttn heurittx Cé promtac-
coimodtmiHt de tette querelle, «y par la refiaitrer le repos i la
^hrepmte, camme une mediati»» jointe de St
M, de V, H.
^P.S, aveclis aHìeidel'u» , "ddel'autre, entrt les Jiux
t a preftut en guerre,
Surcis deux; cenjiderations S. M,a trattve ion dem'envtyer
àV.H,^
P. S. avecplein poHvoir i de traitevÏS condurre
far tom ce qui fera trouve oeceffairt entre S, M. (gV.H.iS P,
S. dans l'adjaflement de tous matitres tentante! β ces deHx
grandi fins, ij puifqmrii»
ne pourraconduire ces negotiaiiòns
«Jitr iffeSfafcite tant qtte la promptitude de lettr conclujisn,
j'tfpere qne V, H. Ρ. S. trouverent io» dt orAóhner it
(^ommijfaires , avec qui ilpourra au ρίπβοβ entrer fur le
yaittedi ces matieres , ÌÌ auxquels ilftraj tout preft d\xpofer,
'"pltitis potivoirs atte S, il. le ^oy nua Maikrt r»'rt donne

etite ouajiott.

Ho. Mog. Heeren j ^

Alfooben ïjoninrjl) mpn .#ei|Iet/ fijne IH^'

jclìcpt ban Groot .Brittannien Mtéebe be ^òebè

effecten ban be laetjle ©?eebe/'meta BooöÖ
Jiaogcnbc 3|eecen binnen Breda gefïooten/ öeéftle^;
e«t Qliebonben/, alöförtepeften iutecefi/footoÜflP
nwttoijffeieiibata i|oogD ^ogBenbe foofn'fèenci

VL Deel»

taelalif patifaiÖec'tfelbificDiftón rterttirt
cenbctot onberiingefatiiifattje ntetöeter om te beri
nieerberen enbaflte llelien tot berfeetbergcptban
Depbebe l^atien/ tnbefDrtroutoitfteptenöe b?iêriti
fcijapalreebe gefïooten/ tuffcDenfijne iKajefleptert
a i^oogö HSogljenbe/ aisün befe conjunctuce bart
tpbcn te ftupten een ballet en nabete ©jebe.

«enbe gijelijcH fijne iiKa/ejlept ntctbegrooKinbi
macDttgije ïSomngijtijciten cnbe S^eerUjtfiïjeben/
ttoelch bm tiimacütigen <il5oöt Op eene ontoebec^
fp?cecfielijthe fucceftte ijem gegijeben öeeft/ te b?ebeii
t^/ enmetenbegiieiWban anbeuen/ fooenfjee^öp
öienbo^bece gebacDten alsibe aigeineene ©^ebebart
t €0?i|ienci)(6. ^öne iBaieflept bint (ïfö i)ecte=«
lycft' tieb?oelïboo?be mifecten/ toaecinfoobeeiani

ter tijbt te Detotmpeien bc meejle part ban be Cfei»
(ten jB^tncen en^êtaten/fobit bupteer'tgcootectsi
niet upt oiieWufi en too?bt. oenbe fijne USaieliepbC
gelooft bat geen bingijfoobeelfal contribueren/ toi
een gelHiBigfj en UaeiHgij Sïtcommobement ban befé
aueliteottttegetjieUenbc ©jebe ban't €lj?iflentöciÉ
alisbemebtatiebanfijne SKaicfleptena Éo» HSog*
Jgeercn/ metbe <®caliieerben ban b'ecnen b'anbere
tulfcDen bettoee Croonen jegDentoooibigöin ©o?»
logö.

<0pbefe ttoeèionfïberatten Beeft Sijoe Majeftcy»
goebtgöebonbenmpaen a^ooglj IKogÖinbe
ren met boBematijtte fenben/ omopalieii'tgeene

noobigljfaibebonben toojben/ tetratterenen fium»
ten tujfcöen fijne iKaieliept en a ^jogSHSogijei.,,
ï^eeren tot effeningBe ban alle faetfien/ aenöefettoei

grooteepnbenjijnbei «Cnmitftóenmenbefe liego^
tìatie niet beter tot fijn effect fian bjengöen/ om te

len/ foobi

DaelÜgöer totbe Conciufte te tomen/ „

tcft bat a Jlogöenbe l^eeren (Villen t-___

binben Commtffarifen te o?bonneren/ bat icfi otfÉ
fpoebicBHemod&t ban befe faecfien öattbriert/ aenbe
toelf6etc6 altijbtBerept ben te toonenbe 3&olma(5teit
btefijpe jaaaje^^tben l^omngïintpn IKeeffwop
befe occafte mp segeben Beeft.

/m

be ]^ergaebertnge oBeititrobuteert / «tbe op m groo^
ten ïaecfietti^toel met armen nebet gefeten jönbe/
Beeft upt {nracBte ban be geitielbe Crebena'ad gebaen
fijne mopolïtie/in be <SngelfcBe®ale/bp monbey^
oocfibefelbe berbolgens obergBelebert Bp eefitoif^
te in be f ranfcBe fÌEaele / foaer naer öeA
ban Paiiant, ter ©ergaberinge ©?efiberenbe / ben gea
mdben ï^eer €rtrao?binari!S cnbopé tn bcifranfiöe
(Caele bejegent Beeft / met bé complimenten op ofeta
gelijcfiegBelegeHtBeptpa(renbe;baeF mebe ben feU
ben toeber af gegaen is/ enbe iö boo?tsi goebt aBebon=*
ben boo? befe repfe te berfoecRen enbe commtttereil

(Sebeputeetbén'totbefecreeie icanfcBe (à<

len gemeltot %er ^iStaOibtnatig _
obet'tfiibiectbanfijne CommifiienocB befen tweci

mibbagD in conferentie tetfebeiienbebaec bftrt wpf
ponteboenj^eÌ$.ij$eenatte1»ànpoubo{ropgemaeà(
boojenten.bejtoebebatjibe jJemeueΊ|eerm ^Φφί'
teerben/teit epnbe / OmtHe met ben mee^gejePb^
ï^eer<e);trtoibiriaïiiS<enbcpè te mogeh Bànii^'/
enbefluptem ï ,

gn conferentieBOtttentieBeêftBBftooiit p 'iibtìs
boir / en berSlàett laft te Beb^en tot Bet ittaeiieit biti
een ^lltancie befettjibé perpetuate / enbe bdt fod
alü men alBter tot toeber - jöbi» nut met Bem Bet fou"
beeenieitoojbett :€nbe bepbe beelen ga^craenef
gen jtjnbe/isÌ uten'tBae^ eeniS e^o;tien:(oobac
jttoee concepte (Crdttaten toierben iSaterbagB ben
éen en tbüintljjBlien ter ®ergaberinge selefót enbeg»»


-ocr page 417-

SS6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

«Sontept
fCtactact

ncneaen- ^^^^ Dominum, Dominum Carolum M^nae
φο;Ιοπίι Brittanniffi Regem ab una, & Cclfos ac Prsepotcntes
SSiawh- Dominos Fcederace Belgii Ordines Generales ab al-
ijfcft en tera parte conclufis, priftina inter utramque nacionem
Jt>B»m· amiciua ac bona correfpondeniia, annuente Divina
gratiaj reftituta> adeoqucad przcidendum otnnem
omninoio pofterumnovis diUìdiis anfani acque ad
prsevenienda nova inter ucriulquc partis fubditos acci-
dentia, qu« didtam amicitiam & bonamcorrefpon-
dentiam turbare aliquando poflenc, in arciculos quof»
dam legefquenavigationis ac commerciorum ibidem
confenfum ac fpeciatim undecimo didi trai3:atus ar-
ticuloftatutumiit, utididus Dominus Rex ditìique
Domini Ordines Generalesmaneant Amici, con-
foederaci, necelfirudine& amicitià conjundi & ad-
ftridi ad jura,
6c jmmunicates fubdicorum alterius
contraquofcunquedemumtuendas, quiutriufvisfta·
tus pacem terra marique difturbare conabuntur, vel
qui intra alterutra dorainia dcgences publici utriufquè
ftatushoftesdenunciabUntur, neque tarnen fpecince
definita reperiantur media auxiliave j quibus foedera-
•torum pars una alteri tali cafu fuccurrere debeat,
dido autem Magnas BrittanniK Regi didifque Ordi-
nibus Generalibus ilet fententia ifta paita corroboran-
dimagis, magifque perficiendi, placuit in primis at-
que ante omnia didum tradatum
Sredx conlufum
dit^fque leges navigationis, & commerciorum eo
fpcdantcsconfirmare, quemadmodumper prefentia
confirmantur obligauone mutua, atque indilTolubili
eas bona fide obfervandi atque adimp endi, jubendi-
quc ut àfubditis utrinqua exdè atque religioio obfer '
ventur atque adimpleanturjuxtagenuinumdiditrac-
tatus didorumque articulorumfenfum actenorem.

Ut autem prxtereade fpecialiori auxiliorum mu-
tuo praÉftandorum defignatione prioribus padis omif-
fa, prò amìciti£e inter didum Dominum Sfgtm, dic-
tofque Dominos
Ordims Gintreìn incremento majori
Gonilet, ucque fecuritati & dcibnfioni mutux utriuf-
què Status contra infeftós conatus vel infultus hoftiles
^ quoquam. forte, quòcunque fub pretextu inftituen-
dos, ardiori fosdere atque unione plenè profpiciatur j
Nosinfra fcripti, virtute mandati plenseque potefta-
tis nobis conceiF® atque inferius inferendo, conveni-
iBiu atque ftatuimus, didum Dominum
MagtmBrit-
imnia Ktgtm
, didofque Dominos Taderati Belgii Or-
Λρίί^οίΓΛ/ίί invicem obflridos, unitoà, atque con-
fccdèràtos fore, quemadmodum viac vigore prsefen-
tiùitì
iavicem obitridi, uniti atque conFccderati funt
fiéive ìtftnfivt firpitue, modo atque conditionibus
fequentibus.
■i

' Quodfi principum Statuumvcaliquisaut quilibet
àlius , qualifcunque ille tandem fuent, nmine acctft»
fub^quocunquepretextuinvaferitvel invadere tenta-
ycritj Territoria, Regionefque , aut locaqualibet
fiibditione didi Magna;
BrittaaniKRtgis {ita almmve
quemcumque adum hoflilem, terra marive contra
didum Dominum , cjufve fubditos exercueric,
didi Domini
Ordims Gimreits tenebuntur, quemad-
modum virtute priefentiura tenentur dido Domino
Xegi,. ad infultus eos, adufque hoftiles arcendos ,
ftipprimeiidos «atque repellendos >debitamque damni
«lati réparationem obtinendam, auxilio adeOfe
qua.
iir<i/i>ie Br//('fii'probe inftrudisj quarumjee-
tamiittiMifixaginteià eSUigintà Trrmtrita Btìlita ma-
ìor^, bpminefque fcrant fingulaefada

jtiftsi compenfatiohe aut retributiope inter eas, qusc
numèrofiore & eas qus minus namerofo milite naO'
ipftrude ertlilt;
qUetuarduim ίΛιχα gnadragint»
T'rmentis
, homioibufque ad minimum
Itktnm, fada compenfatione, utfupra, inilradE
fiiil qaselibet & nulla reliqoaram mitiusferacqaam
yi^wteftx Tmmm'»i hominefqac amum iS^tin^agime

apnjobeect ; «n^e ilaetrìta^ tien ti^le en ttofntto^en
•—r— gcflooten«niie 3ÌÌntieti« tuefenfìiie·

-w
!>i ·

)t ^^ Uandoquidem paais.oon itapridem Brcdaein-
V / ter Sereniflìmum & PotemiiEmum Principem

il

atqtieinraper/MmiY/f ^ifftiiw Qf
vel valore jufto ejufmodianxiliiinpccanianomeian.,
do, proatdido Domino Sijieligereplacoerit, γΜ
parte tali prsedidi anxiliiaat didi vàloris in pecunia
quxàdido Domino expeteter ; Pneftabontur
didaauxilia intra
fi» fiftimanarum ipitiam ,poüquttii
poftulatafuerinc, didifque Domini® ΟτΛίΜίΛΐ^^ΐς,
to Domino Ke^» retundentur impenfx omnej intra
triirinium à finito atque extindo beilo nomeranda®,

11·

Quod fi Principum Statuumve aliquis aut qoilj,
bet alius, qualifcumqne ille tandem fuerit, nmint
Mw/f», fub quoconque praetextu, invaferit, vcl in-
yadere tentaverit
Provimias Confaderatas aatlocaqojc
libetfubditione Didorum Dominoram OrAn«m G».
nerahum fita, velin quibus ipforum milcs praefidio
pofitus eft , alumve quemcunque adum hoftilem
terra marive contra didos Dominos Ordines Gene-
rales eorumve fubditos exercuerit, didus Dominus
Rix tenebitur, quemadmodum vinate praefcntiutn
tenetur, didis Dominis Ordinibas Generalibus ad
infakns eos adufque hoftiles arcendos, fuppritnen.
dos atque repellendos debitamque damni dati repar».
tionem obtinendam aaxilioadefle
quadragìnta navUnt
Btilicis
probe inftrudis, quarum guatundttim à/<««.
ginta ad eSui^iata tcrmiatd htllica majora bomincfque
qHadrtugtntes fingaise ferant > fadaj aftacompenfado-
ne aut retribatione inter eas, quie numerofiorefic
eas, quae minus numcrofo milite nautaque inftroöae
erunt,
quatHerdieim alia; à .jnadra^intttüd ftxagint» tor-
menta , hominibufque ad minimam
tucmtis fkfli
compenfatione utfupra, inftruótie fint quaelibet, &
naila reliquarum minus ferat quam
trigininftx tor-
menta homineique
centum guinquagima j atqae infaper
ftxmilltpcdìtìhus Se equitibus quadringentisvehìHoK
j ufto ej ufmodi auxilii in pecunia numerando, proac
didis Dominio
Ordinibus eligere placaerit, vefparte
tali prasdidi auxilii aut didi valorisin pecunia qu»
ab iifdem expetetar. Prieftabuntur autem dida atnci.
lia
ìaa&ftxfiptimoMrum fpatium, poftqnam poftnhta
fuerint, didoqae dommo Regi à eidis Ordinibni
refandentur impenise omnes intra
tritnniumìi finito
acque extindabello namerandum.

III.

Didae naves bellicse ac didae Eqaitum pedìtnm-
qne copiseauxiliares,naviam &copiaram prafetìl
cxteriqac OflBciales bellici minores, vim atqae inja-
riam paflbfabmiffi, ejus voluntatem refpiceretcne-
bantur atque obfequi mandati; ejaseoramve, qaoi
fummà cum poteftateexarcitai fuo terrà marive^··
ficcrcvolaerit,

IV.

Qao autem exada computatio inftitui poffic ìm-
finfarum, intra trinm annorum fpatiam, poftqaim
bello finis impofitus fuerit, reftituendaram , vel
etiam jufti earnndem valoris in pecunia numertt&i
quam vim hofticam paflb loco didarum navium,
Eqitam, peditumque vel omnium vel pro parte eli-
gere fortè placuerit, vifum fuit impenfas qaataor-
decim navium à
fixagintaad dSi^ïom tormenta inftrBC-
tarum,
gsRimiiTepieùoailodtcimmìllifimfexnntmmSc
fixagiuta fix liirarum Sterlings
, five monetae AngU-
canae, earamque quatuordecim, quas a quedragiat*
ad
fixaginta tormenta ferant, quatuerdicm miHihmU'
iris SttrIingSi
reliqaaram aatem i/»#/fc«Df ,/»«r M'W'i»^
ej ufdem
mctuta libris, [tx miìh aatem piditts ftftm mìl·
Mus ϋ qHingemis lihis Stirlings, qHadriageMtfVtrf
tis, millt qaadraginta tjufdm mtnitit libris,
prof
mtnfi computandis; omniaquea dido qaidem D»
Rege
Ma^nu Brittannia Lendini, à Dominis veroOf-
dinibus Giniralibus jimjii/rei/nm/folventur juxtacuffum
Cami)iieotempore, qaofolatlopreftandaerit; pre

primo aatem menfe refpedafiAtemftipradidoram,

mfuper perfolventur fix mlUlibr» Stirlins, piJKiam
nimirom ad eos confcribendoi inftraendofqoe ae-
cefTariam»

Fosdus hoc omniaque & fingul» eo content»» di^
«!!■ ^ " Domino


-ocr page 418-

en ο ο R L ο G. acht en veerüghfie keek. 387

Domino Rege Maga* SritanU diaifque Dominis Or-
Generalibus FosJcratarum Provindarumpet
pacenies utriufqüe partis literas figillo magno municas
debica
Sc aurhenticà forma intra quatmr fiptimam
proximèfequentes autcitius, fifieri poteric, confir-
mabitur & racihabebicur , mutuaque ratihabitionum
jnllrumeiita intra prsedidum tempus hinc indeex-
tradencur,

Nademael door het Verdragh,'t weick onlanghs
tot Breda tuffchen den feer Goedertieren en
^ rnaclitigen Princeen Heer, Heer Karei Ko-
ningh van
Greot Brittannien ter eenre, endede Ho.
Mog. Heeren Staten Generaelder Vereenighde Ne
dcrlanden , ter andere zyde is gheflooten , de oude
y„n,fchap en goede Correfpondentie door de Cod-
delijcke Genade tuffen beyde de Natiën is herfteit.

Endaer en boven om in't toekomende te benemen
ilderhAde occafie van cwift ende oneenigheyt j
roiis^aders omme te voorkomen eenige nieu wcroe-
vallen, de welcke dc gemelde Vrintfchap en goede
Correfpondentie tuffchen beyder zyden Ünderfaten
t'eetiiger tijdt foude mogen verhinderen eenige Ar-
ticulenen Wetten van de Z;evaerten Commercie
aldaer zyn goet gevonden, ende fpecialijck in't Xi,
van't gemelde Tradaet is vaft geltelt ;

Dat den Hooghgemelten Heere Koningh, mits-
gaders de hooggem. Heeren Staten fullen blyve Vnn-
deneode Geallieerde, dooreen nauwerband van
Vrientfchap vereenicht, engehoudenom de Rech-
teuende Vrydommen der beyder Onderfaten tegen
veder een te verdedigen , de welcke de Vreeie van
een der gemelte Partiente Lande of te Water foude
willen beletten j ofte de welcke onder de Heerfchap-
pyevan een van beyde woonende openbare Vyan-
den van beyde de Partyen fullen verklaert worden.
Sonder dat nochtans aldaer byfonderlick werden be-
vende aengewefen te zyn de middelen en de maniere
op de welcke beyde defe Geallieerden den een den
anderen in fulcken gheval, ghehouden fulleu zyii te
helpen befchermen. En den Hoogh-gemelren ICo-
ningh, mitsgaders de Hoogh-gemelte Staten vaile-
lijck hibben voorghenomen het gemeite Verdragh
meer ende meer te bekrachtigen ea te voltrecken,

Soo is'tdat eerftelijck en voor al is vaft geilek, het
meergemeitc Tradlact, 'twelcktot Brtda isgeiJo(>
ten, mitsgade: s de gemelre Wetten van Navjgatie
ende Commercie daer toe behoorendete beveiligen
gelijckcrwijs de felve by deie tegenwoordige Hande-
linge werden bevefticht,omme de felve door een on-
verbreeckelijcke Verbinteniffe ter goeder trouwen
te achtervolgen ; en te volbrenghen ; mitsgaders te
belaften dat de ielvc van wederzydes Onderfaeten
volkomentlijck en Religieufelijck achtervolght ende
volbracht komen te werden, volgens den oorfpronc-
kelijcken fin en inhoudt van het meergemelte Ver-
dragh en des lelfs Ariiculen.

Ende opdat daer en boven tot vcrmeerderinge
van de Vrintfchap tuffchen den Hooggemelten Ko-
ningh en de Hooghgemelte Staten kome te blijken
een fpeciaelder aenwijfmge van hulpe de welcke on-
derlingh fai moeten volbracht worden, ende in het
voorgaende Verdragh niet en is uytghedruckt, en
de fecuriteyt ; mitsgaders de onderlinghe befclier-
minghe van beyde de zyden, teghende vyandlijcke
machinatie en aggreffienj van wie, en onder wat
pretext de felve oock foude moghen werden aenghe*
■vangen, door een nauwer Verband ende Unie vol-
komentli)ck ten vollen wewien beforgt enverfekert.

Sozynwy ondergefchrevenuyt kracht vande laft
cn volmacht onsopgedraghen, enhiernaer byte
voegen, overkomen, en hebben vaft geftelt ; Dat
de meer Hooghgemelten Koningh van
Groit Brit-
tannim
en de Hoogh-ghemelte Staten Generael der
vereenkhde Nederlanden onderlinghe fuUen zyn
verbonden, vereenight en geallieert, gelijck de felve
«yt krachten vigeur van defe tegenwoodlge Hande-
unghe onderlinghe zyn verbonden, verceaichtcnde
geallieert dooreen altydt duerend defenfif Verband
op de volgende wyfe en conditie.

ï»

Soo wanneer eenige frincen ofte Standen of ye-
mant anders, hoedanich de felve oock foude mogen
zyn
nitmmt ujtgtfondtrt, onder eenigerhande pretext
komt te overvallen eenighe Landen, Rijcken ofte
Plaetfen, ghelegen onder het Gebiedt van den meer
hoogh-hemelden Koiünghvan
Grttt Brittaanitn, of
eenighe andere vyandlijcke a<itie te water ofte lande
tegen den hoogh-gemelten Koningh of des felfs on-
derfaten komt aen te rechten ; in fulcken geval fullen
de meer hooch^gemelte Heeren Staten Generael der
Vereenichde Nederlanden gehouden zyn { ghelijcki
de felve aireede uytkrachte van defe tegenwoordighe
Hindelingefchuldighzijn) de hoogh-gemelten Ko-
ningh om fodanigen overval en vyandlijcke aentaftin-
geafteweeren, te verhinderen en te verdryven, en
omme behoorlijcke reparatie van gheledenfchade te
moghen bekomen, behulpelijck cezijnmet
vtmigb
wel gemonteerde Oorlogh-fchepen.

Van de welcke vembitn fullen voeren yeder van 6a,
tot 80. heele Kartouwen cn 40®. mannen: metbc··
hooilijcke compenfatie en verdeelinghe tuffchen de
geenede welcke meerder of minder getal van Solda-
ten oft Soots-vulck fullen op hebben.

De andere ιψ. Scheepen fullen voeren yeder van
40. tot 60. Kartouwen en ten minften 300. mannen
met behoorlijcke compenfatie als vooren.

En de rcfterende fchepen fullen yeder niet minder
mogen voeren dan 36, Kertouwen en t f o. mannen«
Ende daer en boven met 6000, Voetknechten >
en 4.00. Ruyceren ofte met aentellinghe van foo veel
geltals fodanige hulpe wertgeoordeek waerdigtezyn
fo als de geme te Koningh fulcx fai goet vinden ende
verkiefen ofte met fodanigen gedeelte van de gemelte
hulpe of de gemelte waerde aen gelde de welcke van
den hoogh-ghemelden Koningh fai werden verfocht
en begeert.

Endeialde gemelde hulpe of byftant werden vol-
daen, binnen den tijdt van fes weken naerverfpeck
en afvorderingh van de felve.

Gelijck oock de hoogh gemelte Staten, van dea
hoogh-gemelten Coningh binnen den tijdt van drie
laren te rekenen vanheteynde ende ophoudeh der
Oorlogen fullen werden herfteit alle de onkoften de
welcke van haer fullen zyn gedaen.

,1 f*

Soo wanneer eenige Princen ofte Standen oft ye-
mandt anders hoedanich de felve oock zyn nieraandt
uytgefondertonder eeniger bande pretext komt ofte
poogt te overvallen de Vereenichde Nederlantfche
Provintien, ofte eenige Plaetfen de \yelcke onder het
Gebiet vande Hoogh-gemelte Heerén Staten Gene-
rael der fel ver fijn gelegen ofte in de welcke defelve
haer Κ rijgsvolck en Guarnifoenen zyn hebbende , of
eenige andere vyantlijcke handelingh tc warer ofte te
lande tegen de Hooghgemelte Staten Generael ofte
der (elver Onderfaten fai komen te plegen, in fuiken
geval fai den Hooggemelten Koningh van
Grw Brit-
tfl»«/>n gehouden zyn ! ( gelijck de lel ve uytkrachte
van defe tegenwoordige Handelinge fchuldich is ) de
Hooggemelte Staten Generael om fodanigen over-
val ende vyandlijcke aentaftinge af te weeren te ver-
hinderen en re verdry ven j mitsgaders omme behoor-
lijcke reparatie van de fchade te moghen bekomen ,
behulpe ijck te fijn met 4e wel gemonteerde Oor-
loghfchepen, vande welcke 14 fullen voerenyedef
van
6a, tot 80. heele Kertouwen, mitsgaders 400.
mannen, met behoorlijcke compenfatie ofte verdee-
linge tuffchen de welcke meer oft minder Soldaten of
Bootsvolckfullen ophebben.

De ander 14. Schepen fullen voeren yeder van 40«
totöö. Kertouwen , mitsgaders 150. mannen.

En daer en boven met éóoo. Voetknechten ende
400, Ruyteren.

Ofte met aentellinge van fo veel geit alt fodanigea
hulpe wert gheoordeelt waerdigh tezya, looaU d·
l^ft a keogb«.


-ocr page 419-

37* S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι66δ. hoogh-gemelte Staten Ghenerael fulcx fullen goec
vinden en verkleien, ofte met foodanigenghedeelte
vandeghemelte hulpe ofte deghemelde waerdeacn
gelde de welcke van de hoogh-gemelte Staten Gene-
raci fai werden verfocht en begeert.

Endefalde mcergemeltehulpe ofte byftant wer-
den voldaen of volbracht
binnen den tyt van fes we-
ken naer het verfoecfc en afvorderinge van defelve.t

Gelijckoockden hooch-genielten Coningh bin-
nen den rijdt van drie laren te rekenen van het eynde
en ophouden der Oorlogen door de Hooghgemeltc
Staten fullen werden herilelt alle de onkoftcn dewel-
ke van den Hooggemelten Koning fullen zyn gedaen.
III·

Degemelte Oorlogh fcheepenen Auxiliaretrou-
pen van voetvolck en Ruyterenjmitsgaders de Over-
ften van de andere Troepen ende voorts de lagher
militaire Officieren deweicke de gemelde en onge-
lijck lydende parthyefyn toegefonden,fullen gehou-
den fyn den vk-il van degemelte parthye te volgenen
dcffelfsgebodennatckomen, ofdergeener deweic-
ke defelve parthye met dehooghfte macht overfyn
Leger te Water ofte te Lande fai komen te ftellen.

IV.

' En op datter een behoorlijcke rekeninge foude mo-
gen werden geraaeckt van de onkoften deweicke bin-
nen den tyt van drie jaren naer dat den Oorlogh is ge-
eyndight moeten werden herftelt.

Of oock van der felver oprechte waerde in baren
gelde, °t welck de parthye die'"t vyandlijck ghewelt
heeft geleden inde plaetfe van gemelte SchepenjRuy-
teren, Voetknechten ot van die alle of ten deele fai
hebben mogen verkiefen.

Sooisgoet ghevonden ,datde onkoften van de 14..
Schepen yder van
6e>. tot 80. Kartouwen voerende,
fullen werden ghewaerdeert op ι86ίί6, ponden Ster-
lings, ofte Engelie munte.

JEnvande andere 14, Schepen deweicke yder van
4.0. tot 60. Kartouwen fullen voeren, op 14000, pont
ilerlings.

En van de refterende iz. Schepen op öooo.ponden
van de fel ve munte.

En de 6000, Voetknechten 0Ρ75Ό0. ponden fter-
]ings,en de4.oo. Ruyteren op 104e. ponden van de
ielve munte voor yder maeni te rekenen.

En fai de betalinghe van fulcx alles, aengaende de
hoog gemelte Coning van Grost Bntf. ghefchieden tot
Londen,en van wegen de hoog gem. Staten Generaci
der VereenigdeNederlanden tot Amfterdam,volgens
de keuren van de WilFel op dien tijt op de welcke de
betalinge moet werden volbracht :

JSndevoor deeerfte maenden ,tenopfichte van de
voorghemelte Voetknechten, fullen daeren boven
werden betaelt (>000. ponden fterlinghs, als fynde de
prijsdewelcke van nooden is om de felveaen te ne-
men en te monteren of wapenen.

V.

Dit verbond en alle't geen in'tfelve byfonderlijck
is begrepen fai van de hoog gemelte Coning van
Grtiet
Britt.
mitsgaders van de hoogh gem. Staten Generaci
der Vcreenighde Nederlanden , dooropene brieven
van beyde parthye, veriien met het groote Segel in
behoorlijcke en auihentijcque forme, binnen den tyt
vande4eerii:komendeweken of eerder, fo'tmoge-
lijck is , werden beveftigt en geratificeert, ende fullen
deonderlingheinilrumenten van Ratificatie binnen
den felven tijd van wederfijds werden gewiflelt.

Sequitur tenor tmndati à Strettif/mt D. Keje klagnit Brit-

fannia ditti.

CAroIus, Dei Gratià, AngtUx, Scotia , Vrancia , Ö
HUirniaRex, fidiidefenfor
, &c. Omnibus , ad
quos p.r«fents fcriptum pcrveneric" , Salutero :
quandoquidumisfitprosfens apud Vicinos Noftros
EuropïBPrincipes, utplurimum , rerum Status,ut
merito metuatur ne fiamma irta, quEe inter Sercnillì-
naos Vicinos Reges bonos Fratres noftrps circa
Sue-
ciffioneni Brabantìcum
, qufeqite exinde pendent, ndper i66l>
eruperit, ni communiope quantocius occarrator

η:

MP

■t.·!;
ld.

li

11

9

fioitima quoque corripiendo totuui tandem Chriftil
anorum Orbem invadat,non nifi multo Sanguine
reftinguenda; nos pro ninatoillo, quo in principum
Statuumque Vicinorum nobis& Confcederatorum
pacem & rranquillitatem fumus animo, ferio cupien-
tesut bellum iftud,in proximos quofque mox
viturum , & ( quod Principem Sandum Chrifti
nomen purè profitentem imprimis dolere debet )
ipfi tandem religioni reformatie funeftum futurum
omni meliori modo fiiti queat & fopiri , bonos
noftros Amicos & Gonfcederaros Ordines Gene-
rales fcederatf iSelgii commonuimus , rogavimufque
uti amicitiam, qua; cum illis jam intercedit, artilio-
re fa'deris Ligseque nexu conftringatur , quQ
aut vicini illi motus , fi Deus, ita voluerit, feliciter
poiTint componi autnoftri ipforumfaluti communi-
qué Populorum bonotempeftivius profpiciftur, in
quo didi
Ordines Generales eam prorfus eOe in hoc ne-
gotio mentem fuam oftendcrunt, quam & Comtna-
nis inter nos utilitas& tam pii in Chriftianiim Or-
bem operis fenfus, vindicare poterat ; fciatis ideo,
quod Nos fidelis & diledi Noftri
Guilielmi Tmiple
Equitis Baronnetti fide, induftria, judicio, &pra-
dentia plurimum confifi, eundemverum,
certuni
&indubitatum Noltrum Deputatum, CommiiTa-
rium, procuratorem, & fadorem nominavimus,
conftituimus, & affignavimus , dantes ei & Conce-
dentes, ficut & per prasfentes ei damus & concedi-
musomnimodam facultacem, poteftatem, authori-
tatemque, ree non mandatum generale paritene
fpeciale, noftro nomine cum diftis
Ordinibus Gemra-
//^; vel cum eorum Commiflariis, Deputatis, aut
procuratoribus , aliifve quibufcunque, authoritate
fuiBcienti ad id inftrudis, fuper omnia & fingala,
qua; vel ad prxdidum bellum confopiendum
vcl
ad commnnem utriufque noftri fubditorumque
noftrorum pacem & falntem penitus confervan-
dam facere videbuntur , tradandi, confulendi,
confentiendi , & concludendi, quseque ita con-
clufa erunt & conventa noftro nomine fablìgnan-
di mutuoque extradendi , reliquaque omnia factu
neceffaria prasftandi perficiendiqae tamamplismo-
do& forma ac nofmet 'ipfifi intereffemus facere &
prxftare poffemus , fpondentes & promittentes,
fìcut & per prjefentes manu noftra fignatas fpondemus
& in verbo Regio promittimus , nos quKcenquè a
dido noftro Deputato Commiflarioque noftro nomi-
ne tranfigentur concladenturque rata , firma, grata,
& accepta omni meliori modo , habituros, neque
paiTuros unquam , ut in toto vel in parta a quopiam
violentar a;ut contraveniantur : In quorum omnium
liiajorem fidem priefens hoc fcriptum propria manu
fignatum , magno noftro Anglise figillo communiri
juifimus ; Dabantur in Palatio noftro
Weftmsnajltritnfi
die lanoariifecundoineuntis Anni fuprai668. Re-
gni Vero noftri
decime allevo, fignatum erat.

Garolus Rex.

Oen Inhoud van de lafl gegeven vcm de Coning van Groot ■
Brittannien.

KArel, door Godes genade Coning van EtigehaJt,
Schotlant, VranckrycìζJn Terlant j
befchermer des ge-
ioofs&c. Alle degeene deweicke dit teghèa-
woordigegefchrift fullen iienof hooren, ialuyt.

AJfo den teghenwoordigen Staec by deJ^abuerighe
Princen van Europa ten meerendëel fodaniglick
is ge-
fteldj dat niet fonder reden gevreeftibude mogen wer-
den
, dat de vlamme deweicke weghen de Brabandfe
fucceiïie,metdegevo]gen en aenkleven van dienituf-
fen onfe naburige Coningen-Broederen
onlanghs u
doorgebroocken, alle na by geleghen plaetien aentaf-
tende, eyndelijckganfch Chriftenrijck
foude komen
te befchadigen, deweicke niet dan methetbloet van
veelefoudekonnenuytghebluft werden, ten ivdaer

inne door gemeeae hnlpe veorfien komt te werden.

i>00


-ocr page 420-

en O O RL OG. acht en veertigh/ìe keek. 389

Soois't, datwy, volgens de aengheboren aert en
freDL-eentii^y^ welcke wy hebben tot de Vrede en
rulle van onfe Nabucrige endeaenons Geallieerde
princen en Staten, ernftelijck begherende , dat de
(elve onluften de v/elcke naderhant onder alle de Na-
buerige Vorllenfou de komen over tegaen jcn ('tge-
neeen Princede welcke
den Hejiligen Name Cbrifli fuy-
vcrlijck komt te belyden , aldermeeft behoort te
foerten) eyndelijckde Gereformeerde Religie fel-
vefoude komen te verderven, ten zy defelve op de
beile wyfe tegen geftaen en ter neder geleyt komt te
werden, onfegoede Vrienden en Geallieerden de
Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden heb-
ben verrnaent en verfocht dat de Vrintfchap dewelc-
Jiewy
met den anderen z,yn hebbende dooreen naeu-
werBandtvan Alliantie en Ligue tnoght verfterckt
■werden j waer door defe nabuengeonruften ίο Godt
fulcksgoetvintgeluckelijck mogen vi^crden terneder
eeleyt, oftdat ons eygen Heyl en'tgemeene welvaren
des volcxjydelijk mogen werden beforgten verfekert.

Waerinne de hooggemelte Staten Generael heb-
ben betoont haren fin ende voornemen van op figre
van defe faeckefoodanightezyn, als ons onderling
engliemeene welvaren mitsgaders het ghevoelen van
füo Godcvrüchtighen Werck voor het Chriftenrijck
loude mogen vereyffchen.

Derhalven fteunende aldermeeft op de Getrou-
wigheyt, verflanr, oordeel ende voorfichtigheyt van
onfcn getrouwen en beminden
GuMem Tempte Ridder
£,viimt, foo hebben wy de felve genoemt, gheftelt
ende aengewefen tot onien waerden , fekeren en on-
feylbaren , Gedeputeerden , Commiil'aris Procura-
tcurcn Fadeur.

Ghevendeende vergunnende de felve ghelijckwy
hem by defe tegenwoordige Brieven gheven en ver-
gunnen alleen alderhande Facukeyt, macht ende
authoriteyt; mitsgaders gheneraleenvan gelijcken
fpecialelafl: ; Orarne uyt onfen Name met de Hoog
ghemelte Staten Generael oft met der felver Gede-
puteerden 5 CommiiTarifen ofte Procuratoren ende
allen andere», de welcke Siet fufficante iiuthoriteyt
daer toe fuüen fijn verfien, op aller en op yder dinck
in't byfonder, 't welck tot voorkominge van de ghe-
melte Oorlogen , ofte tot volkomen onderhoudinge
van ons en onfer beyder Onderfaten Vrede en wel-
varen ioude mogen flrecken, te Trafteren, Confi-
lieren, toefte mmeri en belluyten.

En al het gene alfoo fai befloten en overkomen fijn
nyc onfen Nàme te onderteeckenen ende wederzijde
tewiflelenen, ende voorts alles te verrighenende te
volbrengen'tgene nootfaeckelijckfal werden bevon-
den,op foodanige ampie maniere en forme als wy fel-
ve aldaer tegen woordigh zynde : fouden kannen ofte
mogen doen en volbrengen.

Belovende en toefeggende : gelijk wy oock by deie
tegenwoordighe Brieven met onfehandt onderteec-
kcnt, beloovenenop Koninghlijcketrouwetoeieg-
gen; datwy alle het gene van onfen gemelten Gede-
puteerden Commiiïarisfal werden geratificeert ende
beiloten vaft, btflendigh, behaeghlijk ende aenge-
naem op allerhande befte wyfe fuïlen houden,fonder
dat wy oyt fullen gedogen dat 't felve in't geheel of ten
dele van ymant fai werden gevioleert of tegen gegaen.

Toe meerder vaftigheyt van alle't welck wy dit te-
genwoordigh Gefchrift, met ons eygen handt hebben
onderteeckent, door ons groot Zegel van
Engelant
nebben doen beveftigen.

Gegeven in ons Paleys van Pfefimimper op den twce-
Λ» latiuary i668. En van ons Rijck her acitjinJe,
tnde
V/as onderteeckent Karei Koningh^

Seqmtm twor mandati a Celfis ac Vrapotentibus DominisOr-
dimèus Gene,·Mm Meraii Belgii dati.

I Es Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays
·■-' ^as, a tous ceux qui ces prefentes Lettres verronc
oalut. Le Seign.
Guilliattme Tempie, Cheralier,
&c. Envoyé Extraordinaire du Roy de la GrawJi
Bri-
toi^ne, nous ayantfsit entendfe ,en fuice de ces lettres

decreance, datées à fVhitebil Ie deüxiifme jourdtl {ire- i6ö8.
fentmois lanvier, ftiloloci, qu'ilavoit ordrede S. ■ ' '
M. de propofer& confertiricy des chofcsavaatagieus
fes pour ie bien commun de fes Royaumes & de ceft
Eftac; & ayant demandò pour ceft eiFeiilque cort-
raiffairesluy fuffent donnés; aquiline put pas feu-
lement ouvrier les intentionsdu Royfon Maiftrej
mais auffi avec qui il put traiter, negotier, & condur-
re ce qui feroitjugé bou & utile de pare & d'aucre.
Nous voulant bien correfpondreaux bons inrentionS
dudit Seigneur Roy deh
Grande Britagiie, &d'alli-
eurs fachünts, que pour cela noüs ne pourrons parfai-
reunmellieur choixque des perfonneedes Sieursde
Gelicum , d'Afperen , Confeiller Penfignaire de With
Crommna , Amerongm, Vnkel, Coeverdcn ,
Ö Tsbrants, De-
putés en noftre affemblée de la part de toutes les Pro-
vinces Unies refpedivement, tant pour la parfaite
connoiffance d'affaires, qu'ils fe font acquife, dans
les premiers employs des memés provinces & dé
TEftaten Generael j que pour celle, quenousavons
de leur prudence,ieleau bien de la patrie ,de]igence
capaciti & fidelité. jlinfi Nous
poUr cescauies &
pour d'autres, qui neus y conviene avons donné,
δέ
donnons par ces prefentes plain pouvoir, autorité j
commiiBon , & mandement fpecial aufdies Seiurs

Gtllicim , d'Afperen , Cenfeil/er Penficnare de S'fitb, Crom-
msn, Amerongen , Unkil, Cmverdeo, Tsbrams
, OU a
quelquesunsd'cntre euxen casd'abfenceoude mala-
die des autres , pour de noftre part, & en noftre nom
en qualité de nos Deputés entrer en Conference avec
ledit Sieur Chevalier
Tempie, oüir les propofitionsj
qu'il voudra faire de la pare du Roy de la
Grande
negotier, convenir, & condurre avec Juy
tel Traittè qu'ils jugeronta propos pour I'intereit
commun, aulïi depromettre ,refoudre & arrefter en-
femble toutcequifera jugè bon & necelTaire pour
la bien commun duRoyaume
d'Angleterri &c de eet
Eftat& mémesd'enconclurre & figneruq Traittè,
faire & paffer tous les inftruments, adtes & promeffes
neceffaires en bonne & deüe forme, & faire genera-
lemenc touc ce que nous pourrlons faire,ü nous y efti-
ons prefents, quand mèmespourcda ilferoit requis
un pouvoir plus fpecial. Promettant fincerement δε
de bonne foy, avoir agreable &c tenir ferma Öc ftable
tout ce que lefdits Sieurs Deputés promettonc,accor-
deront, agiront, conviendront, & figneront en iadi-
te qualitè, pour 1'obferver, accomplir executer in-
violablement & de n'aller jamais au contraire, direc-
tement ny indireitement, en quclque maniere que ce
puiiTe eftre, mais d'en faire expedier nos lettres &
ratificationsenlaformelaplus authentique que faire
fe pourra & quand il fera befoin. Donné a la Ha^e en
noftre affemblée foubs noftre grand Sgeau & foubsle
Prefident paraphé en feing ordinaire de noftre Gref-
fierle 19. jF""®"'· ii>68. eftoit paraphé B.dePallaat^
plus bas eftoitefciit. Par ordonnance defdits Seig-
neurs Eftats Generaux, & figné

N. R UISCH.

E Staten Generael der vereenichde Nederlanden,
Aen allen den genen die defe Brieven fullen fien,
Saluyt. ^Ifoden Heere
Wilbelm Timple, Ridder &c.
Extraordinaris Afgefante van den Koningh van
Grani
Brittannien,
onste kennen heeftghegeven doof fijne
Credentie-brleven gedateert tc
Wbiteha! den 2. lanu-
ary defer Maent, fti ο loci, dat hy ordre van zijn Maj;
hadde voorteftellen enbeftuyten tot voordeel van't
gemeene beft van zijne Koningrijcken, cndedefeii
Staet,hebbende daer toe verfocht van Comniiffarifen
verfien te worden, aen de welcke hy niet alleen de
intentien van den Koning zyn JVleefter, mochte ope-
nen , maer om met de felve te traderen, handelen èn
befluyten 't gene van d'eene en d'andere fyde noodigh
fai geacht worden, Wy willende over een komen met
de goede intentie van den voorfz Koningh van Griüf
Brittanmen, foo en hebben wy geen beter Perfoorien
daer toe konnen kiefen, als de Heeren *an
Gdicm,
vaa Afiemj Λ Ktudt Pmftmarjt dt mtt J Crémméhi
ί """


-ocr page 421-

390 S AKEN van ST AET

tööS. Ammifgm, Untiti, Cotvirden enTjirants, Gedeputeet-

—-deninonfe Vergadcringhe van wegen de refpeiilive

Vereenichde Provinciën » foo door degroote ken-
nifle van faken, diezy inule eerlle bedieningen van
de felve Provinciën enden Scaec in'cghenerael, als
Voorfichtigheycj Yvericheyt voor'c goec van'c Va-
derlanc, naerftigheyt j bequaemheyt en getrouwig-
heycbechoanchebbenί Ooidefeen meerandere re-
den diedaer toe dienen , foo hebbïn wy ghegeven en
geven by deie tegenwoordige volle macht, autoritèyt
eommiilie en fpeciael bevel aen de ghefeyde Heeren
van
Gtlicom , vm Afperen , di RaiJt Ptnfionaris dt Wt,
Cramnun, XJmk^l ,Ci)tvcrdtHcaTsbr»nts ,
ofaeneenighe
van haer, 'czydoor afweién ofte fieckte vande ande-
ren j om voor ons, en uyc onfen naem in qualiceydt
van onfe Gedeputeerden in Conferentie metten voor
feyden Heer Ridder
TempU te treden om te hoeren de'
propolïtien de welcke hy van wegen den Koning van
Grom Brittmnien wil handelen, over een komen eodc
befluyten fulcken TraitaetalszyfuUcn noodich ach-
ten voor de gemeenelnterefttezyn, gelijckte belo-
ven , befluyten j en famen vaft te ftellen al'tgheen fy
fullenoordeelengoeten noodigh voor'c gemeen beft
van't iConinghrijck van
Engelant en delen Scaet te zyn>
aifmede befluyten en teeckenen 'tTra£taec maken en
pafleren alle Inftrumenten, Aden en Beloften in goe-
de en noodighe forme, en generalijck doen'tgene fy
ibuden konnen doen fo wy daer felver tegenwoordigh
waeren, alwas'tdathet nadere en byfomiere rhacht
vereyfchte. Belovende oprechtelijck en ter goeder
trouwe voor aengenaem, vaft en beftandigh te fullen
houden alle't geene de geieyde Heeren Gedeputeer-
den beloven, accorderen, ftelleo j over een komen »
en teyckenen in de felve fake, om te obferveren, vol-
• brenghen > en onverbreeckelijck uytte voeren, ende
noyt yets ter contrarie 't fy richtelijck of onrichtelijck
te doen, op wat maniere het oock mochce wefen maer
op'tfppf4ichfte met onfe beveftichde Brieven endc
RAcificatien foo 't noodigh is te verfien. Gegeven in
dea .1%» in onfe Vergaderinge onder ons Groot Ze-
ghel j. gheparapheert van den Prefidenten ordinaris
teeckeaingevanonien GreSter, defen ip. lanuarius

1668.

Endc was geparaphecrt

B. dt Palimi

Onderftont

" Ter Ordonnantie van dcgetiielte Heeren Staten
Generaci

i Getceckcnt

. , . ST, Rttjfch.

I in quorum omnium & fingulorum fidemmajuf-
querobur hifce tabulis fubfcripfimus, illafque Sigillis
noftrisfubfignavimus. Hagae Comitum in Hollan-
dia a die
vlgtfimttirii» lmüzriia.nnomilltfimiiftxciftt*'
fimo ftMgifmo oSavOf Signatum erat,

(L.S.)

W. TEMPLE.

, Tpt vaftigheydt ende meerder kracht van alle't
gheene, hebben wy defe Schrifcure onderteeckent
ende' met onfe Segelen bevefticht in 's Gravenhage
inHollant.op den
drinn tiuwticbftea lanuary ββίιη
bondirt acht tnfefiigh.

Was onderteeckcnt

(L. S.)

m TEMPIE.

.'t^niiec toajï/ Doe men ontrent öctwee ϊίοηΰΐί
g^foiilicpioce&ecerttat OetaenBteöeatoartiJe
nadbe/ omtcftomen totùe

SEreniffimusêe Potentiflimus Princeps ac Dorai-
nus, Dqminus
Carolm ejus nominis fecandus Mig-

Ord'"" Gittraltt Fadtnit Selgii, repatantes atque apud
animum expendentes fummo dolore miferias, Cala-
mitatefque Belli,-quodnupcr interi/»aj
Corén^sin fi-
nibusexarfit,qoudque neceilìtate quadam inelmfla,
bili maximam psrtem Principum Scatuumve
Chrì-
/ÌMsiOrbisiifdeminvolvit malis ,ierpenre incendi!
iftius fiamma ad Vidnos, nifi tempefti ve & in princi-
pio extinguatur, exifìimarunt fenullatenusfenulla-
tenusfundturospartibusofficii munerifque fibi a Deo
mandati, fi poft felicitef inftauratam amïckiamfub
aufpicio Divini Numinis & reduftam veterem ne·
ceffitudinem inter
Magnam Britinaian & Fcederaturn
Belgium, eodemque tempore ftabilitatem pacem in-
rer
quatuor Potentes flatus , qui cruenti iftius £elli
partesfuerunt, animumnonapplicentfedulo omni-
que induftria ad componenda diflìdia, qu® obtìrta
funt inter praedidas duas Coronas, prafertim ut me-
morati in fìnibus belli fiamma fopiatur. Proinde·
cum Sereniillmus
Magnx Britannie Rtx&cCùfi Pr®-
potentefquc
Oriines Federati Bilgii, poft multuin
operas infumpcum variasque obteftationes, obtinue·»
rint a Chriftianis fimo Regc, ut profeiTus fit Ordi-
nibos Generalibus ,
ft tx hoc temport ama dtpofitumm ^
dummodo Bifpam parati fint, illi ritè atque folerani-
ter cedere per Tradtatum Pacisomnia loca& munì-
menta, ut & Caftellanias cum annexis, quaearmis
in expeditione prKcedentis anni occupavitaut muni-
vit, vel ut Hilpani permoveantur , in eum tran{^
cribere omne jus, quod illis reflat in Ducatu 1«*«»-
hurgiio ( five in Ducatu Surgundia ) prasterea Camiru
cum
, cum Cameriuto , Duacum, Fatmm fattSi Aadomeri
Strgas , St. Vimci , Furtias , Ö Linkjam cum BaìUiti
tìbusj Cfl^i/flnHi, cxterifque quK inde pendunt,Re-
gemque Chriftianifiìmum, pofteriori cafu reftitutu*
rum Regi Hifpanias omnia loca ditionefque qua:
Galli Armis, ex quo FlandriamingreflSfunt, occtt-
pavere., ealegèut Οβ1Γι& prxpotentes D. Ordinai
G^wales reciproce caveant, R^emque Chriftii-
niffimuniiecurum reddant, fe eflfe(St;urosapud Hif-
panos rationibüs aliiique momentis , ut in eafdem
confentiant Leges j arbitrati funtfe hac tempeftite
atque hoc rerum articulo optimam navaturos operam
non modo utrique prsefatorum Regum, fed&alii»
principibus & flatibus Vicinis, fi conjunilim com-
municatis confiliis collatifque operis adhortentur &
quantum fuarum virium eft, permoveant fsepioi
didas duas Coronas ad ineandam Pacem legibus at'
qae conditionibus fapra memorati: j in quem fitiein
faélanobis qai has tabulas fubfignavimus, poteftate
libera, ex praefcripto mandatorum ooftroram toavc·
nimos de articolis & capitibus fequentibus.

I.

(^od Ei* Magna Britannia & Ordiats Giniralit Fct"
derati Belgiiconjandlim vel feparatim, commnnict-
tis tamen omnino confiliis & fecandum ea.de qai·
bus mutuò convenerit, omnem operam, omnemque
induftriam adhibebunt apud Regem Chriftianifli-
mum, ut in optima legitim <^ne forma folenni traih-
tu fpondeat & promittat Regi Mag. Brittannif & Foe-
derati Belgii Òrdinibus Generalibus fe pacis fiedos
fafturum cum Rege Hifpanias citra omnem quacun-
q«e de caufa exceptionem vel difpenfationem fi Hif·
paniiE Rex induci & permoveri queat per Regeoi
Magnae Britanniae & Ordines Fcederàtos, ut cedat
Regi Chriflianiflìmo aut loca anno proeterito in Bel-
gica armis occupata, autaliud tantundem valeni per
traditionemlocoramfuperius memoratorum ,aUo·»
rumve in compenlàtionem, de quibus mutuo confen·
jii partes interfe convenire poterunt

II.

Ut Rex Chriflianiilìmu» confentire velit in frtrp'
gatianim vacatims artmrtm in Bilgica ad finemnJenuS
M«y,
Ut interea temporis Rex MagniB Britanni®»
Foederati Ordines fedulo omnique induftria Se dm-
gentia operamdare poiSht apud Regem autReginain

tìifpagi», ejuf^uji egnlï|riqs, «ti Jegibis coj^


-ocr page 422-

en OORLOG, acht en njeertighfle keek, 1

tioöibufque praefatis confenfum adhibere velint.

III*

Ut vero Rex Chriftianiflimus nulla jufta ratione
éiüam ArmiftiiproiOgacionem recufare queat, Rex
Magnje Britanniie Ordinefquc Federati ie eodetn
Tr^acu obftringenc id fe eiFeiluros, ut reapfe Gallise
cedarur ab Hifpanis ornne quod Gallorum virrais
jnno pmerito occupatum füic aut aliud
taman-
Jimvalem,
de quo mutuo partium confenfu coiive-

IV.

Quod Rex Chriftianiflimus indücetur&permove-
bitur > ut predillo protniflb plenatn adhibere fidem
atqueineofiduciamponerevelit,&ut proinde cjus
Amainpofterum quiefcantin Belgica ,ita quidem
ut fi proeter omnem fpem & expeétationetn Rex
jsAignx Britanniae Foederatique Ordineanequean per
exhortationes obteftationefque permovere Hifpanos
amefinetn menfisMay proximijuc confenfum ad^·
hibeantconditionibus fsepius memoratis ,ac proin-
de
ad mediamajoris efficacia: venire neceiTefic, nihi-
lominus Galli intra fines& in finibus diétic Belgica
fuaarma non movebunt aut introducent, fed Rex
jvlagnie Britanniae & Fcederati Ordines feadftringenc
atque in
fe recipient id fe fuppleturos, quod neceiTum
^(iz, iit Hi/pani rtipfa obflringantur , Uti pacem legibus
fupradi<3:is accipiant , adeoque Regi ChriftianiiTi-
mo
iniigrimniDiirit Uhs txercireaÌlus Heililts in diöis
Regionibui' neque ullem occupare
Oppidnm , licet
fponrefuife dcdere velit, nifi Rex Magnae Britanniae
ScFoederati Ordines ceflent atqac omittant efficere
idquodjamdidtum eft.

Q^rod fancitainterduas Coronas pace,ejus fervan·
dx Spmifcris Viniicifque ertint in forma omnium opci-
raa, anplillìma, & fecuriflima non modo Rex M.agnx
Britvtniie & Faderxti Ordines , fed & Imperator mnef-
gmRigis Se Principes Vicini,
qui exiftimabunt fua in-
tereiTeut OrbiGhriftiano inconcufla maneat quies
& Belgiche fua reddatur con ftetque tranquillitas ; in
quemfinemdefiniaiurcopiarum nùlitarium nume-
rus aliaque media , quibus utendum erit adverius
alteru rara partium , quae temeraverit vel viola*
verit pacem ,uC injariam demac ac parti Ìa:fx rc-
farciat.

VI.

PadahKcconventaomniaqae&fingulaiisconten-
taa didto Domino
Rega Magna "Britanni* diiftifq; Do-
miais
Ordinibus Generalibus Fxdiratarum Prruineiarum
per pateotes utriufque partis literas figlilo Magno
muniras debita &authentica forma iwtre
Quatunr fipti-
mnx proxiöie fequentes aut citius, fi fieri poterit,
confìrmabuntur & ratihabebuntur, mutuaquerati-
habitionum inftrumenta intra prsedidtum tempus
hincinde extradentur»

In quorum omnium &fingulorum fidem majufque
roburhifce tabulisfubfcrlpfimus, illafque figillis no-
ftns fubfìgnavimus, Hagse Comitum in Hollandia
"je.....lanuarii 1668. Signatura

(LS.)

W. TEMP LE.

DEn Goedertieren eti Grootmachtichften Prin-
ceen Heere, HeereKarelde 2. van dien Na-
me Koningh van
Grtn Brittannieo, mitfgaders
de Hoogh Mogh^ende Heeren Staten Generael der
Vereenighde Nederlanden, aenmerckendeendein
haerghemoetmetgroote droefheyt overwegendede
ellende ende fchade van den Oorlogh, dewelcke
onlanghs tuiTchen de twti Kroonen , ontrent haer
Landt-palen is ontftaen ende de welcke door een on-
vermydelijck* nootfaeckelijckheyt, hctmeeftedeei
van de Princenen Standen van Chriftenrijckdefelve
fatnpen fcomt te onderwerpen, door dien de Vlam-
ae van dien Brant tot alle de Nabueren komt over te
'd^*^ ^^ in den beginne uy rgeblu β komt

Hebben ghcoordcelt d« zy gheectìndts foudén
volbrengen de deelen van haren ichuldigen plichten
Ampt, 't welck haer van Godtis to^evoeghc ende
bevolen; byaldienzy, naerdatde vrintichapendé
oude Alliantie, door behulp van de Goddeliicke
Maght geluckelijck is herftelt en bevefticht tullchea
GrDii Bnttannim ende de Vereenichde Nederlanden ,
mitfgadersop defelvetydtde Vrede tuflchen de w«r
machtighe Standen de welcke deel aen foodanighen
bloedigen Oorlogh gehadt hebben, haer gemoet cn
gedachten niec vlytighlijck lieten gaen om met allen
yver de Twiften en oneenicheden de welcke tuflchcn
de
tv)ee hooghgemclte Kroonen zyn ontftaen te be-
flechten, en voornamentlijckopdatde vlammcvati
den gemelten Oorlog ontrent hare Lantpalea mocht
werden uytgebluft.

Derhal ven alfoo deh hooghgcmelten Koningh vaa
Griit Brittanmen, mitsgaders de hooghgemelte Staten
Generael der Vereenichde Nederlanden naer groete
moeyte en obrellatien van den Alder-Chriftelijckfte
■Koningh hebben verkregen, dathyde hooghgemel-
te Staten Generael heeft belooft 1 dat hy van defen tyt
at de Wapenen lal ter nedérlegghen , by aldien den
Spaenfchen Koningh bereyt jshem behoorlijcJt ende
folemnelijck interuymen, volghens het TraÖaet
van Vreede, alle de Plaetien ende FortreCfen, mits-
gaders de Kafteelen met haren aenkleven , dewelc-
ke hy door de Wapenen inden Veltocht der voor-
gaende laren, heeft ingenomen of verfterckt.

Qfte dat den felven Koningh van Spaugie wert bc-
woogen op hem Koningh van Vranckrijck te laten over
gaen, alle het recht 't welck de Spaeniche noch ove-
righzyn hebbende in het Hertoghdom van
iaxm-
burgb , ofte in het Hertochdom van Baurgoigne, en
daer en boven,
Camtryck^, mn Cambre fis, Oouajy St.
Omir, BergmSt, Wjmx , F»«rni ende iinf^en , met dc
Balluagien en Caftellanien, en voorder alle dat dacr
toe behoort.

Ende dat deti Alder-Chriftelijckften Koningh iö
hetlaetftegevalaen den Spaenfchen Koiingfalher-
ftellen, alle de Plaetfenende Landen de welcke de
Franfche door hare Wapenen, naér dat zy in Vlacn-
deren 2yn ingevallen, hebben verovert.

Midtg dat de hooghgemelte Staten Generael reci-
proquelijckkomen tecavcren, ende Franfche Ko-
ning verlekeren dat fy by den Spaenfen Koning door
redenen en anderfins, foo veel fullen tewege bren-
ghen dat hy defelve Pointen komt toe te ftaen en ia
te willigen.

Soohebbenzy gheoordeelt in foodanighe ghele-
gentheytjtydenen faken een feergoet werckte fallen
doen, niet alleen ten opficht van beyde de Hoogge-
mei te Koningen, maer oock van de andere Nabue-
rige Princen ende Standen, by aldien fy gefatnent-
lijcken met gemeynen Rade en hulpc de meer hoog
gemelte Kroonen komen aen te raden, en foo veel
in haer vermoghenis, komen te bewegen, om den
Vreede op dé voorverhaelde Wetten en Conditiën
aen te nemen.

Tot wekken eynde foo zyn wy, de welcke defe
Schrifture hebben onderteeckent naei" dat ons vrye
macht was ghegeven volgens het voorfchrift onfe laft
overkomen, fo als de volgende Pointen en Articuleö
zyn medebrengende.

I*

Dat den Coning van Greot Britiannieo cn de Stateti
Generael der Vereenichde Nederlanden « gefament-
lijckoftaffonderlijck, nochtans met communicatid
van Raden eti volgens datgene'c welck onderlingh is
vaftgeftelt, allerhande huipe en vlytfullenaenwen-
den by den Franfchen Coningh : dathy in der beftef
en wettige forme door een foletnneel Tradaet fai be-
loven en toefeggen aen den Koning van
Grmt Brittaa-
nitn, mitsgaders aende Staten Generael der Veree-
nichde Nederlanden, een verbond van Vredeteful·*
len maken met den SpaenfeKoniiig fonder eenigeex^i
ceptie ofdifpenfeom wat oorfake defelve oockfoade
moghenwefen} by aldien den Spaenfchen Coningh
ondetrecht en bewogen door den Coning nm Grooc

BriE-

t66È


-ocr page 423-

392« S A Κ E Ν van S Τ Δ E Τ

ί65δ» Brittanien en de Staten Gcnerael der Vereenigde Ne-
- derknden,
dathy den Francen Koningh overlevere
en inruyme de PJaetftn van den felven Koningh in'c
voorgaende laer in Nederlandcdoor de wapenen ver-
overcjofteen ander asquivalenr,door overlevering van
de Plaetfen hier boven aengewefenjof andere in com-
penfatiCjWaer van dePartyen me: onderlinge toeftem-
minge,onder malkanderen fullen mogen overkomen,
1

Dat den Franfen Coningh kqme toe te ftaen den
Stilftandt van wapenen in Nederlandt, tot heteynde
van de maenc Mey ; op dat ondertufiTchen den Koning
van Groot Brittannien en de Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden , met alle vlijt en naerftigheyt
haerbeil mogen doen by den Coninglien Koningin-
nc van Spanjen en der fclver Raedts Heeren, dat
zy de
voorgeftelde pointen en Conditiën komen toe te flaen
en in te willigen. I I ί.

Ende op dat den Franfen JConing, de gemelte ftü-
ilandt van wapenen, met geen wettighe reden foude
komen te weyghercn en af flaen , foo lal den Koningh
van Groot Brittannien ende de Staten Generaci der
VereenighdeNederlanden, baer felven in hetfelve
Traiïtaet verbinden, dat zy fullen te wege brengen :
dat Vranckrijck metterdaet van Hifpanjen alles fai
werden ingeruy mt, 't geen het voorleden laer door de

pelijtli ïjab beritlaertte fullen fijne pjcfentatte tot
b'2t!ltccnattbe ge|iant boen tot ben leflcn i^aect.

aiEenfcfijeef/ tot obevbloet / aen ben iSomngbati
Vranckrijck,befen25?iefbanÖeu fesen twintigften.

SIRE,

Epuis que voftre Majefté nous afaitfgavoir/a „
derniere intention touchantlafatisfaition jqui („jj^jj
pourroit terminer la Guerreentre elle, & le éim
Roy d'Efpagne, nous avons fongè continuellement
& avec application, aux moyens de la luy faire don- I^IP'
ne, Nous pouvons dire que nous avons travaillé for-
tementayfaire acqaiefcerles Efpagnolsj mais nous
y avons trouvèuae fi grande repugnance, que nous
ne pouvions rien efperer en fucces , fi nous ne voyons
entrer dans les mefmes fentiments ceux qui pouvoi-
ent feconder nos bons deffeins en prenans d'autres
vifées. Nous avons enfin efté ailesheureux, pour
voirreuffirnosfoins. Le Roy de la Grande Bretaig-
ne s'eftant expliquè en la maniere, que voftre Maje-
fté Ie peut defirer pour fon contentement , s'eftant
laiffé difpofer d'agir efBcacement avec nous, pour
porter les Efpagnols a donner a voftre Majefte' ce
qu'ellea demandè. C' eft dontnous avonsfait parta
Mon fieur Ie Comte d'Eftrades, & luy avons fait con-
noiftre, que prefentement nous ne pouvons pas feu-
lement continuer detravailleravec beaucoup d'ap-
parencede fucces, mais aufly que maintenant nous
ne craignons point d° en refpondere j & de dire ,que
V. Majefté peut obtenir, a fon mot , fans effufion
d'unefeulegoutede fang Chreftien ,ce que elle»
temoignè defirer, Nousnedontons point que'elle

1 ^ . η 1 Λ· ί ' 1 _____^C

tannien cn de Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden ) maer daer en boven oock de Keyfer cnde
voorts alle die NaebuyrigeConingen ende Princen de
welckc fullen achten haer daer aen te zijn gheleghen ,
dat het Chriftenrijck in rufte bly ve en in Nederlandt
de Vrede komt herftelt te werden ; tot wekken eynde
dattereen fekergheial van Militaire Troupen fai wer-
den verordent, en voorts andere middelen dewelcke
gebruyckt mogen werden tegen een parthie deweicke
de Vrede fai willen verbreecken , offulckx fai poogen
te doen, op dat hy de injurie verlate en de beleedigde
parthye kome te voldoen.

V r.

Weicke Verdragh ende overkominge, mitsgaders
slles'c
geen daer beionderlijck in is begrepen, fullen

Franfe wapenen is verovert, ofte een ander icquiva- jtoasi; OOCfi bat men Ijcm bJllbC oWtgeCin tOt (Itltiaitt
lent, waer van met onderlinghe toeflcm minghe der bali BBapenetl tOt bClt Icflen Jllep : ban DP alleen (tltti

Partyen fai werden overkomen. I V.

Dat den Franfen Koningh ial werden aenghemaent
en bewogen, dat hy de gemelte toefegginge en belofte
volkomen geloof fai gheven, en daer op zijn vertrou-
wen fai ftellen , ende dat over fuickx zijne
wapenen in
toekomende
in Nederlandt fullen ftil itaen,

Alfoo nochtans dat by aldien , buyten alle hoope en
verwachtinge den Koningh van Groot Brittannien en
de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
door hare aenmaninge en obteftatien de Spaenfe geen
fints konde bewegen, voor het ey nde van de maendt
jMey naeftkomende, dat
Zy toeftaen de naer gemelde
Conditiën, en dat volghens dien nootfakelijckis tot
middelen te komen die van grooter kracht en vermo-
gen zijn , dïsnietreghenftaendede France binnen de
Landtpalen van 'c gemelte Nederlant, of daer ontrent
hare wapenen niet en fullen voeren of gebruycken.

Maer fai de Koning van Groot Brittannien , en de
Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden haer
verbinden en op haer nemen , dat zy fel ve't gene als
dan foude mogen van noodezijn, fullen voldoen : dat
deSpaenfche metterdaet fullen werden ghevordert de
vrede op de voorgemelde Conditiën aen te nemen.

Soo dat de Francen Koningh geenCnts fai moghen
eenighe vyandlijckeaftien, in de gemelte Landen te
plegen, noch oock eenige Stadt fai mogen innemen ,
hoewel de felve haer vry willig aen hem quam over te
geven : ten
zy den Coning van Groot Brittannien en
de Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden niet
en quame te volbrengen fulcx't geen almede is gefey t.

Dat, na de gefloten Vrede tuflchen beyde de Kro- _ _ ^

nen, tot vaiÏigheyt van de felve, als borge en verfeke- ' n'agrèe noftre procede ,fi plein de marqués d'af-
raersin dealder befte, heerlijckftelenfeeckerfte forme : feition & de Zele pour la gioire & pour fon conten·
fullenzijn : niet alleen den Koningh van Groot Brit- tement,auffy bienquepotirle refposdelaChreftien-

tè. C'eftce,Sire,qae nousavonsjugèneceffairede

faire f^avoirauffy a voftre Majefté, end'ttendant qae
nous nous expliquions plas amplemenc pour la bou-
che de Γ jJmbafladeur Extraordinaire, que nousfe-

ronspartirau pluftoft,pourconcerter avec elle les
moyens, dont il fe faudrafervir pour achever ce grand
ouvrage, avec reputation pour voftre Majefté, &
pour Ie bien & Ie repos de l'univers. Nous eftimons
que noftre veüe en tout cecy eft fi fort
conforino a
l'intention de voftre Majefté, qn'il ne fe peut qu'ellc
nedonnefon agreement anx preuves que luy don-
nons de la fincericè de la noftre j Corame nous ferons
toufiüurspreftsde luy en donner des fentiments reh
pectueux, avec lefqaels Bous fommes,

" " te aéJioj

van de hooggemelte Koningh van Groot Brittannien.
micsgadeis van de hooggemelte Staten Generaci
der '
Vereenighde Nederlanden , door opene brieven van ■
beyde zy de , voorden met het Groote Segel in der be-
hoorlijcker en autentijtkeforme, binnen den tijt van
vier naeftkomende weecken of eerder, foo 't moghe,
'lijckis, werden beveiligt en geratificeert j en fullen de
onderlinghe Inftrumenten van ratificatie, binnen den
felven tijt wederzy de werden gewiiïelt.

Tot fekerheyt en vafligheyt van allesen 'tbyfondete
daer in begrepen, ioo hebben wy defe Schriftuyreon-
derteyckenr, en metonfe Segelen beveftight, binnen
'sGravenhagein Hollant ,opden lanuary 1668.
Ende was getekent

(L, S.) W. Temple.

©an fijicftiï alli'Si toiicöt ïjoo? <©ctommtttceci)i
ijflu fjaa 1^0. coiiintuiitcatie geUacn aen be
een ^imOatTaöeuïsi ban öc 'i^voneiVootfi αεη öcjfeii
niltctiSlian Denemarke.Brandenborg εη Lunenborg.

5[5'3tmiia|Tai!ci!c ban Spangien gaf te hennen/ 011=

biiltcftiejón/ Siatmmfün ItomagfifouiieolJltgmn

omaen Vranckrijck, in fött ftOtO»:Onrecljt/ fattói
factietegijeben. «©te ban
Vranckrijck ijaijin öifi
coucfTen aiveeöe te bennen gcgeben/ bat bte mantoe
i ban boen aen ben iiontnglj/ fijn .liBecfiec/ offenfpf

-ocr page 424-

,668,

en ο ο R L ο G. ack enveernghfle keek. 39 J

SIRBi

SEdert Uwe Majefteyt ons zyne làetfte intentie
raeckcndc de fatisiadie'cgene den Oorlogh tuf-
fchen U en den Κ oningh van Spangun kan eyüdi-
heeft laten weten, loo hebben wy gheftadigh
met vlyt gedacht, om middeien te vinden U de iel-
te doen geven. Wy mogen feggen dac wy fterck
sengehouden hebben de Spaenfche in vrede te ftel-
)en maer wy vonden fulcken grooten tegenftant,
dattergeen hope van een goedt tucces te verwachten
ftaet "in dien eenige andere van't felve gevoelen ons
in'ceoet voornemen, en andere infichten hebbende,
helpen. Wy hebben nochtansfeergeluckiggeweeft
dat onfe forge fo wel uytghevallen is : Den Koningh
vau Groet £πίΜ»«ι>» heeft fich verklaert, op de bef-
te wyièdiezyne Majefteyt nae zij η begeereu foude
konnen weiifchen , als hebbende fich laten fchic-
ken
met alle yermoghen ce wercken , om de Spaen-
fchete brengenaen Uwe Majefteyt fatisfadtie te ge-
ven: Dat is't gene wy hebben laten weten aenden
Heere Grave A'Eflrades, ende hem te kennen ghege-
ven dat teghenwoordigh wy niet alleen fuilen conti-
nueren te arbeyden msc hoope van een goet fucces ,
maer oock wy en vreefen niet te antwoorden, en te
fegghen, datuwe Majefteydcop zijnwojrt, fender
een droppel Chriften bloecte ftorten, 'rgheenehy
heehbetuyght tebsg;eren ial hebben, Wy en twyf-
fclen niet ofcghy lukte vrceden zyn, matonfea
voortganghdievolteeckonsvanoiïicie en y ver voor
fyne glorie en verghenoegini^h z/n als voor de rufti
vanh.'t Ciififtenrijck. Dit lit S/rj'cgene wy nooiig
hebhen geachc uwe Majefteyt te laten weten , wach-
ten Jeu't felve breeder te doen verklaren door den
mont van onfen Extraordinaris Am''alTadeiir, die
wyop'tfpuedichftefullendoen vertrecken, om met u
te accorderen over de middelen, die hymoetghe-
bruycken om tot reputatie van uwe Majefteyt fulcken
grooten werckteeyndigen, voorde welvaerten ruf-
tevaa de werek; Wy achten dat onfe infichten foo
overetn koitic mecde intentie van uwe Majeft.eydc,
wynieten willen twijfFelen, ofhyialeen welbeha-
gen hebben inde proeven vanoprechtigheytdiewy
geven; Gclijckwyaltijdtgereetfulleiiaijn orn hem
te betoonen een eerbiedighghevoelen mecdewclcke
wyzyn,

SIRE, Öi.

Den 26. lanuarius i6óS.

2tl tjïjcbuisJL-cnije ùe €o«fei-e«tic ftecft öe i|eec Gra-
ve van Dhona te ficititenaOsgebeti/ ïtatljp la|l{»ai>=
ÌIC fitl) uieïjc/ ten minden op befiicB /
in öcfc nl·
Itautictiue laten. een ofte twee «Confewn'

tieugijiijouïjen/ toicct gewnbenieect opiJcUolgeitiie
Uiyfc.

CUm MagnaiBfitanniajRex ac OrdinesFcede-
ratarum Belgii
Provinciarumvaldedefiderarint,
RegemSueciie unàcam ipfis inpartem princi-
ena'^ni adfcifci illius f^deris quod hodiernodie perDe-
Jinuttht Pn^atos ac Flenipotentiariosfuos conclufum fignatum
queert, quo promtaatque tuta pax inter Reges quos
vicinospromoveatur, quoque divina afpirante gratia
perorbemChriftianum publica tranquillitas inflau-
retur ; Prajtereacum Rex ipfe Süecix jam ab initio
eorum motuum , qui inter duos defignatos Reges
cruduerant , tam magnaz- Brittannia: Regi , quam
Fa;dcratorum JSelgaru'm Ordinibus fit teftatus bo-
num fincerumque (uum propofitum ac ftudium, quo
tenebatùr,fefe cum lisin Koe negotio ,modofupra
didlo, fociandi ac jungendi, idque refpeöu ardtiflimie
neceffitudinis , & horum fxderum , per qux com-
inunibuscum iifdem commodis adftringi fe agnof-
citjUt per hunc interventum perque modos utiles
quofcunqueachoneflos, paci inter binos Reges fta-
biliendie infudetur , nee per ullam difEcultatetn fe
haélenuscohibitum, mentem fuamfuperretotaape-
riendi , nifi quod prseftolatusfit, dum certo refci*
retur, quid deliberati atque firmi conftlii Rex Magn»
Brittanni» & Ftederatorum Belgaium Ordines fuper
omni hoe negotio eflent capturi ; tum quo ufque pro-
moveri fubfidia aliique id genus nonnulla poflent^per
qu® diöus SuecieeRexfibi farifieri exoptat , ut pari
& squato cum Magni» Brittanni® Rege ac
Fìe-
derati ieJgii Ordinibus paiTu in hac re procedat;
eapropter ex commodo communi vifum eftfore j
fi hoe inftrumentum inter MiniftrosDeputatos, ac
Plenipotentiarios ditSorum Regum Magnce Brittan-
nix Sueciieque , nee non diilorum Fsederati Belgii
ordiiiam fcripto confignaretur, quo una ex parte obli·
gareturRex Üueciie , mediante iatisfadiorie prEcdida
adampledtendum delignatum fsedusjöc ad eandem
navandam operam eodemque palTu procedendum >
quodidusMagnse Britanni^ Rex didique Faedera-
torum Belgarum Ordines , procedendum fibi effe
exifliiment, ut negotium tam falutarepromoveatur,
nec non parte ex altera didus Rex
SuecÌEe certus ita
fieretlocamfibi vacuumacintegrumrelinqui faïderis
hujufce inter partes ptincipàles ampledtendi, quem*
admodum id ut faciat à Magn® Urittanniae Rege &
ab Ordinibus Faderati Belgii per hafce pr£efentes ma*
xime amicum in modum rogarur,qui & ipii libenter
apud Cajfarem & Hifpaniarum Regem omne officii
genus eò convertent , ut controverlise nonnullic >
quae ditìo Suecis Regi cum iis poilìnt intercedere»
quamprimum componantur , .& fccundum jus faf-
queè medio toUantur. Qiiantum verò ad fubfidia ,
quieàdicto rege praetenduntur , Ordines Federati '·
^elgiinon defuturi funt mandatis neceflariis confe-
flimadJegatosfuosinaulam Britannicam mittendis,
uthofce inter &commiffarios
,quQS diÖus Magnaa
BritanniieRexeamin rem defignabit, interque le-
gatura RegisSuecise Extraordinarium ,qui iterjatn
nunceó meditatur ex Belgio ,aliofque illic degentes
MiniftrosPrincipumStatuumve, quos id negotiuih
quoque tangit acque concernit, coniilia ineantur iupei
neceflariis ac requifitis omnibus conftituendis j Sic
ut faedusjam diótum confequaturquam primum
fub-
ftantiam atque forman padi tripliciter conventi, ad
quod invitandis amicis &faederatis, fi qui ejus in pat-
tern admittivolent, omni ex parte opera quamdili·'
gentiilìmadabitur. jldlum Haga; Comitum die 23»
lanuary 1668.

niiit UI
tl'illf.

Cbiftopborus Diìpbicus,
B, ac Comis in Ùhana,
haraldus ^ppilbeem.
Galtiium,

B. J'Afptren.
Jcbat, Λ ff ir.
Μ. vau Crcmim».
Adolpb van OmktU
Jobin Sebritck.

ALfo de Coningvan Grott Britt. mitsgaders de Stap-
ten Generael der Vereenigde Nederlanden, teii
hoogften hebben gewenft,datde Coningvan
Sw·
i/feghefamentlijck methaer als eender voornaemfte
parthyen mede foude werden aeeghenoomen in dac
verbond't welck tcgenwoordigh door hare Gedep. ea
Plenipotentiarifen isgeflooten en gerekent.waerdoor
een yolkomen en fekere Vrede tuilen de twee Nabu-
rige Coningen moght werden gevordert, en door de
Goddelijcke genade de rufte van geheel Chriftenrijck
vernieuwt mocht werden.

Ende terwijl de Sweetie Coningh felver van den be-
ginne der beroerten dewelcke tuilen de tweegemelte
Coningen van nieuws waren ontftaen, foaen de Co-
ningh van
Grm Britt, ais oockaen de Staten Gen. der
vereenigde Nederl.heeft laren fienfyn goet en opregt
voornemen en yver door weicken hy wert bewogen »
om metdefelve inioodanige handelinge op de voor-
verRaelde wyfe
ce moghen werden ingelaten ca <iat ter

fake

iffóÖ,


-ocr page 425-

394 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

l668. faecke van naeuwe vrientfchap en dit verbond, door
■ ■■ 't welck hy bekent, da^hytot deghemeene welvaart
wert gevordert, op dat door defe tuffchcnkomfte ) en
door allerhande dienftlijcke en eerlijcke manieren de
Vrede tuGTcben beyde deKoninghen mocht werden
gevordert.

Endathy daergeenfwarigheyt tot noch toe is ver-
hindertfyn den fin en meyninge over defe gantfe fake
te openbaren, als alleen dat hy ge wagt heeft tot dat fe-
kerlijck foude werden bekent wat voor een vaftbe-
iluyt den Coningh van Griet
Bnttan/iien en de Staten
Ghenerael der Vereenigde Nederlanden aengaende
defe faeckc louden komen te nemen.

Als oock, hoe verre de fubfidien en andere dingen
dien aengaende ghevordert fouden konnen werden :
waer door de hoog gem. Sweetfe Coning wenfcht dat
hy mochte voldaen werden, op dat hy ghelij ckelij ck
met de Coning van
Grm Britt. en de Staten Generael
der Verccnighde Nederlanden in defe handelinghe
mocht voort gaen :

Daerom me is tot het algemeene welvaren goet ghe-
vonden, dat ditinftrument, onder de Gedep, en Pie-
nipotentianfen der hooggem. Coning van
Grm Britt,
en Sweden,als oock de hoog gem. Staten Generael der
Vereenigde Nederlanden foude werden befchreven,
waer door aen de eene zijde den Sweetfchen Coningh
foude werden verbonden, door het middel van de ge-
melte voldoeninge, om het ghemaeckte verbond aen
tenemcn , en om defelvefake te helpen bevorderen
en op geiijcke voet voort te gaen op dewelcke de hoog
gem. Coning van
Grett Brìi «.en de hoogh gem. Staten
Generael der Vereenigde Provint. meynen datvoor-
gegaen behoort te werden, op dat fo heylfamen werck
gevordert mocht worden.

En dat oock aen de ander lijde, de hoog gem. Sweet-
fe Coning, opfodanige tijd mogt verfekert fyn daiter
vcror hem een ledige en vaile plaetie werde geleden in
dit verbondt't welck hy onder de principaele parthye
foude mogen aen nemen : ghelijck hy tot het felve,en
om fulcxte doen van de Coningh van
Grm Brittmniin
en van de Staten Generael der Vereenigde Nederlan-
den, door defe tegenwoordige letteren Op het alder-
vriendelijckft wert verfocht en gebeden ji

Dewelcke oock felver feer geerne by de Keyfer en
Spaenfe Coningh allerhande vlijdt daer toe fulien aen-
wenden dat defe en geene controverfen en ghefchillen
dewelcke tuiïchen haeren de Sweetfe Coningh foude
mogen werden gevonden, metten eerften werden af-
gedaen ,cn naregt en billickheyt werden vernietigt.

Voorts aengaende de fubfidien dewelcke van de
hoog gemelte Coning werden verfocht en ghepreten-
deert, i'o en fullen de Staten Generael der Vereenigde
Nederlanden nier nalaten metten eerften haren Am-
baffadeur aen het BrittannisHofte bevelen, dattuf-
fchen haer en de CommiiTarifen dewelcke de Coning
van
Groat Brittannien haer tot dele fake fai komen toe te
voegen,en tuffen den extraordinaris Ambafladeur van
den Coningh van Sweden, dewelcke alfnu van voor-
nemen
'uxiytliollant niie Engdant te vertrecken, ende
voorts tuffen andere aldaeracnwefende Miniflers van
Princen en Staten dewelcke defe fake mede betreft en
aengaet, kome beraetflaeght te werden op alle 't geen
tot defe faeck van nooden is en daerinne vereyft foude
mogen wcrdenjop dat dit gem.verbont meteen eerften
kome te verkrygen de fubftantieen forme van een
Triple Alliantie, waer toe alle vriende en Geallieerde
met alle ernft werden genoodigtom delfeve te helpen
vermeerderen en verftercken. Gcdaen in's Graven-
hage denzj.January ï6^(i8.

Cbifiopborus Odphicus,
B. ac Caines in Dbonot
HaralJus Jppilboom,
Galticum. ^

B, d' Afptrtn,
Joban di Wit.
•M. Viin Crommsn,
Adotphvan OncktU

Jtban Sibriiclf. *

Scerete Articulen, die van geiijcke kracht
ende authoriteyt fullen fyn, als ofzy ^^a,
ren ingelijfc in het Traftaec op defendaè
gheflootentuflchen den Coningh van
Groot Brittannien en de Generale Sta-
ten van de Vereenigde Nederlanden.

I.

Β

fai men 't ioo in fchicken, dat of geene melding daer
van in de handelingh werde gemaeckt, ofdattet for- ίι^"

muiier van dien werde gheconcipieert met
woorden, dat aen geen van beyde twn Kroonèn*^
daeruyt eenigh vermeerderingh of vermindcringh
van rechte verkrijge. Ende ingeval de Koninghvan
Spangien of die van I^renci^r jic^in fulcks niet willen con-
fenteren: Soo fullen de iConingh van Groot
Briumgin
ende de Vereenighde Staten Generael tegen de Re-
cufanten procederen, gelijck verdragen is by de diri,
ende
vierdetn laetfte jlrtijckelen refpective ,· Op die
conditie nochtans ,dat,by aldien de Koningh van
Spangien recuieert, de Coningh van Kraw^r jr^nd, re-
ciproquelijckial verbinden ,geen Wapenen te iul-
len ghebruycken in Nederlant.

Dat den Koningh van Groot BrittmmitH, ende de
Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ( op
dat des re meer van alle zy den werde voldaen) haer

fullen verbinden, alle mogelijckenarbeyt aen te wen·

den, ten eyndede Vrede tuflchen de Koningen van
Spangien ende Vortagatl op gelijcken tijdt getroflïn
werde; op conditie nochtans datfich Vranekr^c^^v/e-
derom verbinde, in geval die handelingh fo ras niet
konde ten eynde gebracht worden, dat des onaenge-
iien nochtans de Vrede tuiïchen hem ( Vranckt^ck)en-
da Spangien werde gemaeckt : So nochtans, dat dan aen
den Alderchriftelijckften Koningh fai vry ftaenhulpe
te doen aen den Coningh van
Portugtul zijn JBontgc-
nooc, om van elders den Vyandt te diverteren ,of op
eenige andere wijfe 5 foo als hy het bequaeroit ende
voor lich nuttelijckft fai achten. Ende by aldien
Spm-
^/ra kan ghebracht worden orate confenteren in den
Vrede op de ghefeyde conditie, ende de felve dien-
volgens geflooten werde : fofal de Alderdiriftelijck-
fte Koningh ghehouden Zyn van Nederlandt, als be-
vreedight, ende in geene faecken van de partyen in-
gewickelt, t' eenemael af te houden ende t' abftine-
ren ; Ende fai hem geenfintsgheoorloft zyn yastegen
Nederlandt t' attenteren, noch metopenbaer Krijgs-
inacht , noch mee bedeckce kunften , oock dat hy
nie: fai eyilchen, eenige fatisfadie onder pretext van
onkoilen ende uytgifte, die in den Portugyfchen Oor-
loge moeten ghedaen worden ,foo om Volckte wer-
ven, als andere lalten des Oorloghs. By aldien het
ghebeurde, blijvende 't geene voorfiis, dat door dft
jluxiliaire Troepen van Vranckrijck eenighe Plaet-
fen jn
Spangien of Italie» wierden geoccupeert idie fai
d' jllderchriftelijckfte Coningh, foo haeli als de Vre-
de met
Pcrtugad gemaeckt ial zyn, wederom gever,
aen Spangien. Maer by aldien, tegen verwachtioge»
Spangien vergeet Vreede te maécken met den Coning '
van
Ponttgael, ais oock met den Coningh van Vrmk:·
rijck, metdie exceptie dat'hem fai vry flaen, als gefeyt
is, fij η Bontgenoot te helpen ; in defen onvcrwachtcn
gheval ('uilen de Coningh van Groot
Brittannien ende
de StwiwGfwerae/gehouden fijn eflfeiitivelijck te w^
tc brengen , ten eynde de Spaenfche daer in betui-
gen : fo nochtans dat reciproquelijck d' Alderchriftc-
lijckile Coningh fich verbinde, gelijck in 't eerftege-
val, dat hy geen wapenen fai voeren tegen Neaer-
landt.

iy

Yaldien in 't vervorderen der Vreede tuflchen
Vranckrijck,endeHifpanien voorkomteenige fc i
fwarigheytophetpoint van de renunciatie, fo Itn^


-ocr page 426-

en OORLOG, acit mwmìghfle hoeckl J95

,, ili.

^ iy tldien teghen «Ile verwachtinge de jlldcrchrifte^
liickenConinghghefintwierde niette willenbeloo·
ren het Tradlaet van 7rede té teeckenen, foo haeft
als de Spaenfche fullen cederen ofte af ftaen alle Plaet-
fenby
Vnuickrifckia de jonghfte expeditie in gheno-
men
Ì of eon equivalent van dien, daer van onder-
liDgh fai werden gheconvenieert, of fijn belofte niet
Tofloet, of verwerpt de cautien ende voorbouwin-
cen in 't i®^^® Traftaet uyt gedrackt, die noodcfaec-'
kelijck zyn » to^ voorkominge van 't geene men recht-
vaerdighlijck vreeft, dat namentlijck d' Alderchrifte-
lijckfte Coningh fijne vidorieufe Waepenen in de
voorgernelde Nederlanden fai willen voortfetcen, dat
in alle die ghevallen, gheln ck oocfc by aldien hy door
andereuytvluchten , of llimme kunrten tracht de
fluytinghe der Vrede te beletten of eluderen,
Bngt-
laiidt
ende 't VereenightNedcrIandt fullen verbonden
zyntekiefen de 2.yde van
S/kw/^m»,ende met alle,
endcghevoeghde machten te Lande ende te Water
(eghen f'renife'yf^den Oorlogh te voeren j om haer
te dwingen niet alleen op de voorige conditiën
Vrede te maecken, maer,
by aldien de Waepenen
tot
dien eynde in de handt ghenomen ,de gun ft ende
genade van GodtAlmachtigh genieten, ende dattet
meighemeenconfert ghevonden werdt raedtfaem,
oock den Oorloghe te continueren, tot dat de faecken
heflteltiijnin dien Staet, daer in fy wraren ten;tyde
vanHetTradtaetvandePyrenèes.üedaen in 's Gra-
ven - hage in Hollant, den
la twintighfin January
βΐιίιιι iittdtrt acht tn (iftiib.

Üim
ui»·

llllDt

Getecckent

TEMPtE-

^it (jÌngelant toajef ben pbec tot Det boltcet&en ban
tofalutatcetoecdt/fooöraot/ bat ben 35ioebec ban
S b'Iccc^ïmlialTabim: Tempie met bejs Kontngöiai
fiiiWieattficattealopben eet(ien l'eDiuatp ban ^onben
taierijt geöepcfcijeect / enbe b' mbaffabcutii ban be^
fm^taetbecfocöten enbe bechceg^en bes anba;cn
liaegljö tip fijne Jlfeajefiept een pacticultete anWeniie/
iitbetaelcftefpbpbenfelbenafgelepbf fiebben be ge^
tooonlöcöe complimenten obec be geflooten MEtac=
tatm / enbe bJiïöecsftffecfocBt/bat oelijcft Baec ^o.
USatj.onttoijffêlijtöbattöaecjijbe aenllonbiei fouben
Uomeiecntecen olleiS bat in bieConbentictotp?omp'
te toeuifiiiige ban 't falutaice oogBineccfi baec
in bermeli / toasi begrepen / bat rjp fijne .ïKaje»
ll^tjS goebegeliefte mebe mocBte toifen 0et felbe ban
fijnjijlje infgelücRjSteboen/ enbe becbolgmsi aen be
ï|obenban®?ancScöcften 25iHffel boo? m iKaies
Wjiaftefertbennainideujs foobane hcaclitige offï'
tien te boen/ aliei tot upttoectbinge ban be gebeficeeci
be ®?ebe op be gepiojecteecbe gconben be tonbenabel'
llefoulie mogen toecben geoo?beelt.

i^nenaaielteptöeeftiiaec tn fecc cibile enbeobtt'
eante temtenbelteben tebeclacecen/ en te ggetupgen/
befinQuliecefatijSfactiebtebaerin fcljqpte/enbe bat
fp(§eecen ^mbaflbbeucjS )uptb' aenftcgten ban
elte|9n(2^nbei:baenen toel bonben ften bat alle be
fdbe baec in ongemeen becDeucDt toacen^enbe bat
npoo^be^e/batbefaecbemicecgt toebec Becb^cgt
bMWinöetoubegoebe fboo?/baeconsi foo bed cebci
ttenbangemeeneintecclten / enbe befonbedgcii ben
naaitoenbanbtban een enbe be fdbe p?ofieflïe ban
«Sobtü-bienli altooö toe Sabben genoobigOtienbe
batfgnmaiedeptöacci^oogö HSog. baecebet inf^
eeltjtös ooc6 beel gelucb toenjte i g&atljp bocb tìcee^
beo?ìi?e gfiegeben öabbe / bat aen fijne USajefliept
^©?ancteijcftopbcnfelbenbottfllii ijaec ^oogö
SBog.alcecbeöBefq>?ebett9abbc/baet ban 0em be
Copie boo? ben i^eec Tempel toaji gecommuniceert/
««t©?teffoube af gaen/alsi mebe nae't^of ban
®?ufTel5batöpinfgel0t6iSmet ben eecflen een
W#nna^cijefoubefenben/om begdiefibecocbe
«Tieten olbeec tefeonnenafle00Ba»/enbeïwtfiin<i5ni

bopé Tempie (iaét tnaedËiU / nà« tf upttoifTdingè
)»ntieSeQfitet»/na«^|@acqu()$ tie Gafteiro·
drigo te fuUcn bettcecftcm

ii' jimm 3(lmtia(Te&eucjei De^&^ berlitilgéniS fgtf
tó9a)epiptoortitooo?fleb?a0en öet toirtii ban Suie-
name, cnbe Beeft fijn Ijoog löeöacBte jnaa/efiept öaec
op 5ljeantooo?i3t / öatijit ficü felf berfionöt ïiat We
ceflttutte inoefl gfjcfcBiciiiin.

^PDcbbenoocfi cpn^iüië in'tgtneràcl met flitt
UaaiifìcptgÌjefjwoociJEiiban iic,$nipi)clij(fte infoimi
tien ban bc ©oftcnWfcije Caperjï / en ban bc toegficrt
too? öe tocicftc / öacrsf oo?tieelsi / öte Ιιβ0οο?ίκη te toep
bentcoengegacnjen in fpcetc ban't nemen ban't
^cDipdelupitertot ?imticFìiàm,t· Dupjs iHJotenbe/
toaeropeenban be feibe ^apcr^ làngO met Canon
öefcDootenijab/ en bacr öoo? aeh 't25ootsi -bolcfiaps
pacentie etjegeben ban öat be Capet een (Curcft toaiS /
enmbefclbcöaec boo? foabancn fiD?tf6 oDeiijaföt/.
bat öet ©olcft Het ^cljtp acBcei berlaten / enb<
ficBaen Eanbt Qcfaiueeit (labbe/met toeitlN fcgip
be boa?noembe «ttapec tn 339tgljt toa.«i tn geloopen.

^ijn jtiajellept belief be te feaoen/ bat 0? ooc6 bati
alle iianten erojbitante ölacöten bön bfe Capecöi
Boo^be/batBetinbccbaebttoacen pure ^ee-cobe^'
epen/enbebat Op ci;ib;e foube (lellen/batalle funei

Sngefeteneii/bieopfobanige ^cgepen fouben toec^
ben gebonben/fouben toeCbeti op gBeQangèn enbci
batBpboott^bigouccufetnflaiitienfoube boert boen
aen
't i^f ban Bruffei tot febece (ïcaffe tegOenfooDa»
ne^icatenicnbenoopmbebefaecfi ban't^cöip bi
3Iupitec / bat fp ( i^eeren iïmbafrabeucji ) baet obec
eensKemocieaenbinïïaet feubeit Bonnen pjefente»=
een / gijelötó be felbe oocb Bcbben göebaen ; alS mebi
obec ί iScijip be ^agec/ op toelcfec laetHe faec6e Γόη
jHàajeflept Beeft beitel en te cefoibecen/bat ben
pttepn/een (©oftenbenaec/trt beffdfi i?egat fou*
be toecben tn betféecbecingö ggenomen / enbe tegert
be felbe gep;oc^eect / alüS na cecBten t <t?.tt inbecbaed
toacen befe emftenfoobanigB bat men m'^'^ bebu(^t
5tjn / bat foo ben Coniugio nocB Baec iiaog.
tegen bebtoifj Capecg geen btgouceufe o^ie (leU
ben/beCommecctebanbeiSieenenenbecii ^ngefetce
nent' cenemael foubetoecben bebojbett. ^

^efeSiobecpen moefim noobttoenbtgg bé ^ΡέΗ»
fcBe bip in 't ooge bjengen / enbe meti Babt toepwigii
teboocengefieitbat €ngeIenbtom gecingec feeclünt
eenfloaiic enbe gcoot ®ü?logb Babt bannen met
beTén^taet/inboegBen bat tnen niet fwbet: ilebett
b^ucBttnge moefle Bebben / bat bit bert goeben pbet
boo? 't gemeene intece(i fouben bonnen betHoeten.^^
itoopbaecbeciSbanbefen^etlebtn met beél min
alii fa'^ngelfcBe/enbe toat&loCBten men baecobec
beebe/fooaenbeniföacauiiS be Caftei
Rodrigo toc
25?uffel/aWaenben ^paenfcBen 3Cmbaflrabeuc al^·
Biec / totect biet gebojbect / enbe men ging maec booi
eïBo?tatien/fomtöbib?epgementett/biebe «Spaen?
fcBetoeltoipenbat geen effect fouben Bebben/om
gcooteintenflbàt cngeldnbt en befen ^^et
benmetBaaalBiectegengi j^iancfti^cb te cortf«;be;i
ceni€nbe 't fön gBóneenlöcb b' effecten ban bert
(©ojlogB / gemectót' ec nopt ©ojlogB te getoeeH bae»;
becgcijpingengeen gemeene bingen toamt/ geijjcn
be^eutc^tnbm iongBften «engelfcBen
Bebben geboet.

b'^eecC(?abebattDhona,<£jrtcao?binacfi$,j$toeetp
fcBe^mbaffabeuc/tot Sonben incognito aengBebo»
men / ontfbigB ootfi een btfite iian be ^mbalfiïbeucjS
banbefim^taet/tn beboelcfte oHeen't compliment
ban bectoeQebominge/al0 anbecfint? / paffeecbe»
»PBabebennaBeeceenpact(culteceaubtentiebpbeit
ConingB·

^eCommiffacifenbpM Mement geftdt om
ben Banb^tulTtBen «Cngeumbt en ^cBotlanbt eett
goebeo?b?eenberegilementteb;et^/ fiebbebbebefe
bagenmetbe ^cBotfcBe Commiffacifim een confe»
centie gegabt/ in be toelcbe be bao?naem^ j^^nfèe
Commiffacifenpietenbeecben ; ®at ben BanM mf^
fcBebepbebe^iöt&enmoottoecbeneefl^ ^btnboet


-ocr page 427-

396 SAKE N^ van S Τ A E Τ

i668. flisi te felbe tijlie bah Coninsö lacobus', Dób? ùe '!
öoenmaelii öBemaecftte acte uan 33aWgatii / toas '
setoeefi i maec alfoo &e booifs p?opofittebp
ìk Cngel-
fc08 CommtiTaafmaengljemeccftt totecttejijtt üait
inei'citclutbeconftùecatie / Debbiti iiefeiDe eeitgena^
me» ijaec üaec op toat te fuUm betient&en»

q&eöepeftljesi totùe «flitiitic bau Surename nu'
Ï100? o?ì>?e ban ùeti Caniitgö/enfijn üïaet/ljecbaecïiigt
fijnìje/ teiteceecùeit ù'SfimbaffaùeuciS ban befen ^taet
ftaec becfoecli om te mogen cepatrieceni maec 't bjtect
niettoegeftaen.

öpt Vranckrijck iuamett op bceii tijt abbijfett tot
Londen, bat ben <©cabe ban ciarendon, nabat Ijem
bantoegenfijne jiBaislteptuan Vranckrijck boo? be
ttoeebe mael aengefept toaiS/ bat fjp ficD "Pt bat i5ijc&
foube öeööeii te miwcen / ficD op ùecepis naec Luyck
begeben gatibe.

g&en elfden aìjbifcccbert/ bat ben Boning goet g9e=
bonbenDab bcn3|eec Treavor, fónöe eenfcecöabtl
jjiaan/ te committecen / om aliS Cjtcaojbinactsi
boprin b?te a biec bagen na Vranckrijck te gaen/ ert=
ìKalbaecmctconcect ban benzee ban Beuningen,
be goebe mepningljc ban fijne |©aic(lept en ban öaec
ï^o:3Haog:outcentbebeb?ebtnge ban ben opgljecefen
<©ojlogö upt tc toeccften / gljelijcB fp oocB bie gbeöeele
toeecft fjaec befigD Oaböen gfteBouCen / om foo bp ben
Keet Ruvigny, alsïbp beigeecen Molina enbe ifoia be
blfpofittete bectoecBen/ batpebecin be fijnen goebe
Dfficien foubetotllenboen/ batbe ©jebeopbegconi
benbanbebcftenbe alteniatibe ten fpoebicBltengfje-
ttoffcnmotljte too?bert.

.iKaeubagg baec teboo?en fiab be 3^eec ^tteta-
ctjSMoriceaenbe ttoeeï^cecen Mmbaffabeucif ban
icfen ^tact eenTjiftte göegeben / enbe in be felbe geejc

OoÜ-^niiien/ Ijebbenbe bpmonbcftetcontenu ban
331 en ten Ooonifleu gececommanbeett / enbe baec bp ge^
fecljt / bat fijne .fBajeftept ban €ngelant met be
ban bien bagO obec ©laenbewn op Ijet felbe fubjet aen
aea öaec ^o: |Βοί een gljevatfonneecben 25?ief gabbe
laeten af gaen ; ^pïjcbbert baec op bolbaecbigaenge-
nomen met bebolgenbe obec Harwich'tboo?f3
öefc
&2iftöacc ï^o: llilog: toe tefenben ; cnbeUp bfeoc-
cafie in bifioucffen gecaecftt ftjnbe / Debben boo? öaec
pacttCHUecfenttment gefept/ bat niet en geloofbe bat
in beboo2f5faecUegcooteftoacigDept foube fön/ mitjs
bat bi felbe o?b?c bp föne iBaieflept in bepbe be Indies
mebe gefldtiajieut ; meenenbe ben boo?r5^eec Morice
iwt befelbe.Stcticnlen be Marine ban ^jiöa in defini-
te gOecontipieectfijnbe / oocft aen geen piaetfe/bjaec
ijet mocStefijn / geceftcingecrt mocljten too?ben / bat
bajt'tpacticiutecfentiment ban b'leecent 3ïmbafllii
beucii oocft niet feec bifcwpeccben ; <ènbe loat epgent^
iÖtltOetbe-eebigenbartben<©enecaei ban Indien be^
iangDöe / battet fe$i en bectigfjjle 9tcticul ban't mat-
taetcpgijetttlijcft baec ban ntetenfp?acft / maecbat/
na Ijaec pacttculiecfeiuinient / al.ö fijne Hiajeltept in
bepbe be Indien bien <!2ebt ootii toilöe laetien boen bp
beÌTelf!S <i5Denecalertcn <i5oubecneuc.$i (biitfpfepben
qualijcfttegïjelooben/ bat men albaecfoi tbe totllen
boen) inbefaecfteoocft milTcïliengecngcoiiteftoacigi
ïiept fcöeen te fullcn toefen <iEnbe fepben frp bie occa=
(ïe oocft/ bat/ om becfcijepbe cebcnen / infgi.lijtfiiES boo?
naec pacticiiliec méenben / bat ftet fcec bien:|lt^ foube
fijn/batbeboo?noembe Kcttculen ban HEI acine/(bie
maec met een genecale tlaufule in be iongfle conbcntie
toacen eapp?obeect) bp een nabec te Doube icotifeÉentie
in een anbec befonbec tndciunent ban tooo^üe te toooj'
be toiecben geinfeceect/ tn toelcft inllcument men mifi
fcDten met tipboeging bon b?ie tooo?ben batpointban
be Indiésfoubcftonnen efclatcctffecen ; fijn beliefd
be baec op te anttooo?ben / bat fjp meenbe (foo fp Ice^
ten 3l!mba|Tabeuc!S) inffatttien bp fijne naaiellcpt be^
ben/ ten epnbfe bat ban beböojfs 2icticulen een apact
inficument mocfit toecben gfiejleït / bat Öp niet ttojjfi
felbe bat baec ftoactgOept in foube toecben gemaecftt.
^aegD^baec aen ontfingDcnfp eenbifiteUanben

leec Ariington, altoaecbp ottafie ban 't^ttobê m

Jupitéc / tn bifcoucffen fijnbe obec be toeeringe banhe ^

Capecpen in 't generaci / Ijebben fijn gijecominM-
niceect / bat baec obec aen l)aec3^o:|iaoi Ijabben crtie'
fcfeeben/ en toatfp obec^ulcftss meenben batljaeciL
H9o: baec ontcent beIjoe?bcn te boen 5 enbe atfoo tófc
^:|Bog: foo eeti notabel pointinljet ®:ractaet"batt
jfèacine Dabben bebongen / namemlycftbattopfcïijn
b?p goetmaetftte/bat fp(]|eecen 3tmba|rabeucs)iitt
om meenben / bat foo Ijaec Ì^
SEogi bat ban jSuaii-
giennietgljcltipuleect ljabben / bat befetbenocftthia»
mael meec ban beboojnoembeCapecii gequeltfouiie
too^bcn. ^.€b.fepbe/ batmenbaecte ^obeinfcrei
lijcftjS tegeasi be boojfj ^ipecsi feec toasf geantmem /
enbe bat men een <engclsiman/ gljebaecen fiebbenlic
mett0o|lenïitfcBe(fl:ommi(Tie/ enbe upt ftcacöte batt
Dien/een ^cljeepiebangiecnfep gOefpolieect geböats
be / appacent foube boen opöangen. <Ênbe boojtiï m
ballen jijnbe op öe bifcoucffen obec 't gijeftfeiftè fin ^
ì^eec j^eccetaciis Moricc ijaec tee öanben göefleit /
fepbe ben boo?nocmtien Sojb Ariington, batbctt
feoningö / battecceguifitiebanbe€ngelfcöe <®oft.
ginbifctje Compagnie IjaiJtgoebt gebonben te p?opo'
necen/ omtefienofDetfjaec %oglj jMog. oocft toei
geballigö mocDtjijn ; enbe bat benitoningi) feectoas
gepojteect / om alle faecften/ be Commectie bitceffms
be /bie foo nu en ban be goebe co?cefponbcntietn|TcBm
bettoee jgatienBab getcoubleect/ foobanigijtec nei
bec te (lellen / battec mmmecmeec geen bifputen in
eenigöegljetoeften banbe 3©ecelbt tuflTcfien befyije
meec foube ftonnen op cijfen. ^abecöant φη b'jieei
een aimbaflabeucss becicfjt/ bat be ^cijepen naet
©ofl fjnbien gftebellinccct / elfin't getal/ bte mat
eecfi gljcmeent iiabbe / <> hfiu fouben öebben bectroti
ften/ ineen Compagnie fouben gaen/ ijebbenbetot
3llbmicael Capitepn Picrce, op
't ^cBip be iioriaen
tót ©ice-mbmicael Capitepn Rifby, op
't ^cflip tie
Loyal Marchand, tot ^CfiOUt bp JgaCftt Thomw
HarmenfzjOp't^Cljip d'Eenhoorn ,aUeb'<®0|l-giHj

bifcDe Compagnie toebeöoocenbe : met la(l / om Sr.
Eduward Winter te boen iittupmen Ijet io?tSt»
George, «tbebe^tab Matrafpatan,g8clegenopiiÈ
isulïban Gormandcij enbe ban tegaennaeMonbay
negenbanbe felbe lagen boo? Gravefande, eniieatia
bece ttoee toat öoogec op be ïteyec.

'©en tienben öeeft ben lto?bCornbury .CBantBeci
lan ban be Coningin / outlie ^oon ban ben gljetoffm
©eecCanceliec/ b'J^eecen 3llmbaffabeuciibanliiftn
^taet een bi|ïte gSegeben / tn be toelcfte flp ftaecBeeft
gpefept/ batbeffelfiï^abecin ©jancftcrfcftfooöatt
totecbt beiegent/ batijemboo?be ttoeebe-maelaav?
gejepttoasSljetfiijcfttebeclaten,· niet teggendaettte
bat men ban be fijbe ban aSngelanbt bat aen ©jantfti
cijcft nieten becgbe/ enüeftlaecgefegïjtöabbe/ bat
men oocft niet becgljen foube/ enbe bie ijet in €ttgef
.lanbtgljenoecBfcBeen tejrjnaljïjijn ©abecmaecupt
Detïïijcft toais/ bat öp baec op ban «ouaen toeUec
naec Galais toasS bectcocften/altoaec öp boo? Set
dPlecejpn nu eentgDentijbf 25eb-legecigrj gfiebjeefï
5pbe / be jfjant ban eobt 3filmac0tigö/ Sem boo? liic
ttibbanbieo?b?ete ftonnen-pacecen/ Öabgöebifpeiti
feect; maec bat fijne meeningöetoass/foo b?aöetf{jn
ftcacöten toelieten/boo? 25?abantenbe aSeceéniifiiie
l^ebeclanbenna ©uptflanten SBtalierttcgaen,· oat
Bpao?bbaecom boo? fijn ©abecopBaecbecfo^/bat
gdücfi aljï ben <®?abe ban Molina aengBenomen Bab
Bern een ©afpoo?t te befcBicften / om tn be jSpaenfcBc
l^ebeclanben te Bomen / jp aen Baec ilog. 't fel^
bebecfoetfi foube toitten obecfcB?pbett. ï|tec op
bengBefecBt/ bateecflmetjön lUaiefleMbaecbait
eenjS beBoo?ben te fpjeecften / om beflelftf fentimentti
becflaen : 't toelcft bari ^en ebtmt / boo? ben ï^eer Bo-
reel gefcgtet Jönbe / Beeft 5Βη jaaafefL baec op cef^·»
tiebeliebentefeggöen/ bat
Bp feec toellpben xtmtf
batBwi Bet boo?f5 ®iafpoo?tgegeben toiecbe / im
ten cffécti om in be ©eceentgbe ^beclanbcn ficDtoflt
te Bonnen ontBouben; oocftbleecftupt b'2tcte|^t
^arïement / bat{ip aUem becftlaect b^bt fm'

btjju


-ocr page 428-

Stó litfiomm/cntie tn fult&enocbal inöaiiü om
Sett iöoittng ^jijon te genieten ünpten tocficni^
^mU Dflrt'tf aclamcnti

©en ttóintigllcn öeöDen ijeJ^eccenban Geiiicotn /
etii)cantie«Ijaec;^oogt) <i5ebepatecciim tot öc
iïnaclfclje faöen / getappo?teect : öat öacc €i acljtcc^
^taeu^Deiilefolutte banboo?te&en ^atecöaglj i)aii=
öw flctoifttcett enöe-gc-ejcamineect ttoee iBtlfiijen
ban&e Cïtcaoïtiinatti 3ïinöaffatiCHC$ ban
&cftn^taetinEngeiant,Bepùe gefcljjeben tot Lon-
don, ij'^rteü^ï" öen clfücn cnùeìi'antiecc ban iien
bjifticitw öcc toopenöe iKaent; en Deljon&m/ïiat
öaetitmc/ öoben tje pointen tmcc op ten boo?f3 öage
al·
iidteptStt^ssgecefolbeect / infiuceciiBn ccntgc Perior
den, rnftenöe ÖC Spaenfche Nederlanden, enöc Fran-

ceCompté :

(Êiitie tcnanöece/ öat &en ïojii Cornbu^, €Bai«=
belton ban tie5fóoninginnc B&n Engeiantjgoon ban
öcn ijen ciarendom j gefecscne Canccltec ban
öat JÜijtt» / bet30Cljt Ijaïiïie : ùat boo? cnöe ten bcDoe--
beiionfön®aïtccDp fjaec .fKog. βέη parpoo?t
mocijte getiepefcöeect toetöen / otn öoo? be Têxxzo
ntaljtie l^eöcrlaniien na Duytflant enöe Iraiien te ntos
een gain ;enïic bat ben öonmgij ban Groot Britan-
nien öw? ü' M^it Boreel, eelt ban bcboo?f5 amblTa'
Iieurs» / öt^n aengaenbe gefonbecct toefenöe / refolutcj
löcft (jejept Ββϊ'ϊ'β
♦ 0p feec tocHijìten mocöte / bat
Μ öe bcio?noembc <i5?abÈ'tboci?f5 ^^afpooit gege^
benfouiiebjccbcn/felfisten effecte om m be boo?f5
©tïtemgöe jgebetlanben / tjp pjobtfie / ftcD toat op tc
moöcnDclUbert.

30aec.op gcbêlibewect jgnbc/tiS goebt gebonben
M'teetlïepoiut/be Uooifs ©erfobcf'getoacit maec=^
fenile ban be ^paenfcBe sseberinnben cnbe öe Fran-
iche Comté, uptbepbe be boo?f5 ,iliStflïben te treeften /
tn&e ï>' l^eecen Burgerfdijck enbe vander Tocht, fjaec
l|o
.ìiiaog.<i5ebeputeecbentotBrufrei toe te 5enben:
omtelteeclientotbec felbec nacttljtinge. ain&c op't
tweede, tsi tett fteftocbe ban ben gemèlbcn getoejcnen
CanteUcc ban Engeland j ^fpoo?t tn beBooilijcfte
fii
?me5ebepefcBemiomin6i:acijtebsn bten te mo^
jen pareten langöiS of boo?be Jfconttecen ban öcfen
^taet / enbc alfoo fijn boo?gcnomen cepje/ nae Duyt-
üand, tc bojbeten / fonbec in 't i;effo?t ban befen ^tagt
ientöPecDIöftemaöcn/of ooifi(|inc rep5e öoo? cc?
nioöetoanbestemmende Provinciën tenemen,^SS
isJ öet booifs te bepefcgecen pifpoo?t gefonbm aen be
gentelte l^eecen €xtcao?binact!S 3(lmBa|TrabeucjS /met
laU enbe oib?e / bat öaec €. 't felbe aen ben ï^oningl)/
alboocensi 0« aen ben boo?noemben S.o?ö Combury
obecte lebc«n/ fouben OeKiintc bcctoonen enbe te
tommunicetèn / om / df fijne i^ajejlept bp nabec
Dbetljentftingebten aengaenbe eentge contcacie con>
ftöcïaticnmocïjteijebDeit/trt fulcfien tas't felbe tn te
Sciuiien.'^'^ïeecen 3embafli»beuc0 befe lafl óntfan=
genlic/fjebbenbaecobecmet b' ï^cei: Arlingtdn ge-
fpMm ! en bécjïaenbe bat ben ContngO ban geen ge^
bacDtenbetanbecttoasi/ fiebtien't^afpoojtacn ben
ϊο?ύ Combury ter Sant geHelt.

^nbefcntlantbanfaftenDeeftrsjn iBajeliept aen
't feament bp monbe boo?geb?agen : bat ï)p goebt
Sebortben Qabbe imt be
Vereenighde Nederlanden
ten defenCve Alliantie te maften / mifgabecs een
Trafttaetvaii Mcdiatie, tot fiebojbectnge ban ben
©jebe tufTtSenbc
twee (ïrijbenbe (itoonen ; baettnne
Bpjepbe/ bat be Croon
sweden aenbiebenbetoais me^
bein te tteben/cnbe bat ï)p/bermitsi alle J^atinpten
(itft toapenbe / mttfgabetiS om 'tgebolgö ban be
gcflaoten SJlliantfe / nobigö geoojbeeit öabbe een
Ooebe©lott Stfjepen f equiperen/ bat W eenige
ttffutoe^cfj^enbtenbeaen te boutoen/enbe eentge
^ee^Babenentefett^cerenienbat öp baerom ban
befelbe®eteabêöngebet50fet/bat 3P baerop btere^
flerie tóilben nemen / bat öP beeuaem Bon^
nenjtjnbeboojfsfaetfieupt te boeren / mitiigaberi
toeft böt 3po?b?e toilben fiellm / bat ftt&et (lucft bart

be ï/ïeitgie alte fijn ^?ote|iantfe SJngewtenen todt
meecber bergenoegtngD mofèien öefifw» aisS te
booten.

iBcnfegötbat itetEager-BupiSopbenfelbennioji
gcn/enbccbentebooccnalsibe booif5 ©?οροΠο« ge-
fcDtebe / in ftaer feamer / naer een rebelycft 3&ebat een
vocemiieDbenöefo?meett/omben Contnglj te beri=
foecften be faften ban be tïetigie bp be
Aöe vin um-
formiteyt te bjtllen laten; cnbe bat bat be teben iiS/
batfe fijne HEiajeflept op ben bagij bat be boo?f3
pofitiegebaen bacrt / nae getooonte / boo? be felbe
Ouverture niet fjeöben beïtancftt jbat nocijtansf bp
't iiooger-l^ups foubefttn gefcfjtet. ^aer i^ bie bjcctft
boo? een onbeftent ©ecfoon een jacquet ban bccftBcpt
be^remplarenban een
fchaftdaieus Ubei in't^at»
lament tngegeben / enbe fto?tif bacr nae toeba-om eert
anbcriboclj befe laet|ie inbjenger toiert bp be iiop
gehregen. .

«©nbettuflcflen Ijecft b' l^ecr Rüvigny aen be ^zt'
ren Umbaffabeursï ban befen ^taet tot
Londen trt
een biftte / bie jp aen bc felbe IjeliÜen gegcben / toebec
berfilaert / bat be groote ^?ogte(ren ban bc JFranfclje
3
©apencninBorgondien,fiju Coninglj niet fouben
boen te rugge gaen in fjjn oBebeclaccecbe genegentijcpt
totben©?ebe.

3&cn«©?abe bàtt DhonatnllantiegebacttftcbDcnbé
ten fine aen fijn Cycdlcntte bp ben jCtoningij Com=i
miffatifengegebenmocöte U3o?ben/ïjecft fijne naa^
ieflcptbaerinbetoilligijtjen b'^eercii
Meerman en^
be
Boreei, öaec ifeog. € Ftraojbinaciji ifimDafTai
beurss baerop banbe jpöe ban Engelant gebjaegljt
3ijnbe/ of be te ijoubenconferentie met be 3§eeren
gdfcBegefamenttijcft foube bonnen bptooonm^iicQ^

ben moéten feggett / bat ten bicn èpnbc metten cci'fïcn
Pouvoireno?b?e!SbcrtoacDten/bat 3p upttcn naem
ban ben^taet niet fp?eftcn en ftonb'en/enbe bcrliali
ben ittaer bei;fociiten / bat / foo be J^eeren ^ngeifctjc/
om'tbjertfttoattebebo?bcre met ben boojttoemben
»i5?abe ban meeninge fotiben fijn toat tc bifcoureren /
bat aen öaet ban alle ijet felbe fuccelTibclijtft tonnnu-
nicatie motljte gegeben too?ben/'ttoetcit men ban
aengenomen fteeft te boen; men Deeft ïiaer baci; op fcet
gececommaribeert / bat Ijaer iKog. bocD be
ÖOebeoccajte/omSvi;edentn be Sartie te b?cngen /
boo? langtopligebeliberatie/totgrootnabcel ban be
gemeencfaetfte/metmotljten tomen te bettoaerlooi
fen ibaerbefe 3©intecfföe 3^?ogre|Tcn ban
Vranck-
rijck
Baer foo flercft toe toaren rabenbe.

g^cnvijfentwintighften hJiectOiniien Londen ofi
bc26eurfemcitegetooonlijcftefolemrtiteptenI)ctii3ng(i
ge^looten (€rattaet ban €ot«mercie tufftijen bit
ïïijcfienbeSpatigieB afgöeftonbigöt enbe gïjcpublis
ceert,

25eBalben Bet Jitc(iiiutie - ^oint ban Suriname
trotteerbe notB öet ftucft ban Commercie op d'Ooft -
Indien, ÉorifiJ?mBetBrédaefche
©jebcniS (Ctattaet:
toeltSefafie boo? ben Secretaris
Morice (geiijcfiBiec
boo?gefept) aen b' i^eeren SCmDafTabcurji "ban be=
fen ^taet tot
Londen , alrebe fecr toasJ geirecomi
inanbeert.

'©en ïSoningfcfeeef bacr ober ben acht en twiti-
tigfteniebiuacp/<!ingelfci)e(Hjl/ecn feci; belecfbert
55?iefaen Baer i^o. ilKo. en fonb bacr ncbeniS iiet Jro?- .
muiier ban ben
Eedt,tn be «Sneclfdje ertbc Hatpn^
fcBe (€alen/foa al0 bie Dp fijne iliiajefleptsi «©fficiccen
in
d' Ooft - Indien foube g^?cftccct b>o?ben»
^nöoutban ben 25?ief toajï alis bolgt i

Hauti & Puijfants Seigneuri , Nos bóns
\jimis à"

E Noor que neus n'attetidiohs moins de voftre
Amitié qü'iinc prompte concurrence en touteSjj^lgnj
chofes,quipourront augmenter la bonne intelli-«u ^eé
genceentre les deux NationsSc etiaffeurerlèCom-«e.^
merce, tótitesfoii la maniere aveclaq nelle coöperez à^g Jolt -

en OORLOG. achìeH^ùeriìghfteioeci

Sicctfieit JFeö?uatp tn Engeiant ntet tocitfrorii

:ftb<aivement dans ^nlrtfn ~

voftre

c«lle8fins,&qtïo vönsex^ri^mezfic:


-ocr page 429-

398 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1668. voftre Lettre du Λ* J»if (t/wi du Courant, nous fetn-
I
·"' ble fort obligeante; c'eft une preuve indubitable de la
fmcerité de vos incendons furjaquelle nous nous re-
poferons avccautantdefatisfa'ilionque deconfiance,
&enefchange, comrae vous faitres mention d'une
conteftacion d'Amis,
i j»< csntribaeral> plus à l'ajfcrmif-
fement di ncfire Uahn,
nous ferons en forte denoftre
part, que fi nous ne vous donnons des exeroples à fui-
vre, aumoins nous ne manquerons pas d'imuer, mef-
me d'exceder les yoilres ; Au refte, felon q^ue vous
l'avezdefiré , nous avons faif dreffer une forme de
ferment que nous envoyons cy joindle, tant en Latin
qu'en Anglois , que nous croyons cftre conforme au
Traitcé dcrnieremenc fait, lequel Traitté nous defi-
rons obferver en cous fes points,comme nous ne dou-
tons nullement que vous n'ayez la mefme intention ,
& que
V0U3 obligez vosfujets, particulierementceux
des Wfi à faire demême, donnant vosordrcsau Ge-
neral de
Batavie de prefter le ferment pour cet cfFed j
& fur ce nous prions Dieu, &c» Efcrit à Withal ce
dtxbKitiefme de Fevrier 1068,

Voftrebon Amy,

Siné

CHAULIS REX.

Plus-bas,

Guillaume Morìce.

©Olgfitfrt't^CliitbuptSi.

Ho. (JÌÌo. Heererii onfe goede Vrienden ende
Geallieerden.

ALhoewel wy niet minder van uw Vrientfchap
verwachten als een fpoedige concurrentie in alle
dingen die de goede intelligentie tuffen de twte
Natiën konde vermeerderen, ende de Commertiè
verfeeckeren j nochtans de maniere met dewelcke
tot dien eynde coöpereert, ende die ghy foo mercke-
iijck uytdruckt in uwen Brief van den
acbtienJm defes
loopende maents, dunckt ons Teer verbindende ; 't is
cene ontwijfFelbaere proeve van de oprechtigheydt
van uwe meyningen, vi^aer op wy met alfoo veel vol-
doeningh als vertrouwelijckheydt fullen ruften ; en
inwiffelingejghelijckghygliewach maecktvan een
conteftatie van Vrienden wie het meefte tot de vaft-
legginge vjn onfe Unie fai contribueren, fullen wy
fulcx van onfen't wegen doen: dacingeval wy uwgcen
te volgen exemplaren geven, ten minften fullen wy
.niet in gebreecke blijven d'uwc t'evenaren, felfs t'ex-
cederen. Wyders, fo hebben wy volgens uw begeerte
een forme van Eedt doen drefferen, die wy hier ne-
vens overfenden, foo in't Latijn, alsin'tEngelfch,
fulcx wy over-een-komende gelooven te fyn met het
Jaeft gemaeckte Tradtaet dat wy begeeren in alle fijne
pointen t'obferveren, ghelijck wy niet entwijfFelen
ofghy hebt de felve intentie, en om uw onderdanen,
byfonderlijck die van d'Indien , te verbinden hetfel-
ve te doen j ghevende aen den Generael van Batavia
uw bevelen om den Eedt tot defen eynde te preileren;
Ende hier op bidden wy Godt,
dcc. Ghefchreven tot
Whithal defen
acbt tn twintighfltn february 1668.

Onderftont :

Vw guiditi VriiHt,

Wasgatekent

CHARLES B.

En lager

Willem Morice.

U^ËC in tiit torcer toais ijett ttoimiglgiltett/'op't
rapport ban ban Geliicom,entie enbece/

tot6'<enaelfciiefa6ensil}eputeiFt/al ban öa» Éo·
|]gtig,geïnfpwwm»

18

SnïKfetpDguamcn fn €nsdattlït BlacOten/Uaj ,α

öen '©tcemuc <©enecaeIop Dal Mina ben Éonmnjfc
lijtten €nselfcöm 3ioent in
Guinea [jab lateninfinue=
ten oin fjein met bc fi)iie te ccttwmt upt feecöccc ttoee
jpojiceffen
AdiaenCormanygtjenaemt/ onbetbooj;
Ocben
bat Ijet eecfle een reffojt ban Cormantine hjag/
iongfl bp b' onfe getoonnenj enbe bat ïjet anbec bp ons
altpb toasÈ beseten. ^en ïJonmgD nam bit tn 't beerà
feec Ijoogij op / enbe ïiet bacc obec fcBecpelijcft blagen
aen be i^eecen SCmbaflabeucss / enbe aen öaec obetiei
beten Dit ^?otelt boo? ben Igeberlanbtfcfjen ^trcti
teut aen bc ocrtgelfcöcn %ent gebaen in|ïnnecin / met
bec?occfe ban baec op fijne fatijSfactie bp ijaec
IKog. tebo?becen· «iPelijch 3p bp een ferieiifen
beben ; ebocf) be
Weft-Indifche Compagnie bjifttne»;
^jocebucenfoabjelteiiifitficeccn /bat befe fafte na^
niaeijS geticcl becbtoeenen

üct ^?oteft lupbe boïgöt·

Dierck Walree, Diredieur Generaelvan
de Noord' Kufl van Africa, het Eylandt
vanS. Thomê^en de Ψlaetfin daer ontrent
behoor ende, in den name ende van wegen
de Hooge ende ^JMogende Herren Staten
Generael der Vereenighde NederlaMen^
gelijck oock van der felvergeïncorporeer-
de fVefi-Indifche Compagnie,

Aen den Eerzamen TomasPerfon, Agent
van de Royale Engelfe Compagnj/i hande-
lende a en de Kufle van K^lfrica.

Edele Heer,

WY hadden buytenalle twyffel ghehoopt, datnjj.,
ghy foudt hebben ghelet op ons rechtveerdigh ffi
ende billick verfoeck, aen u gheprefenteert op ®tllllti
den
tvindm van defe loopende maendt, nieuwen ftijlj Hm;
met lukkeen determinatie, dat wy diefwegen moch· gnit en
ten hebben bekomen de gedefidereerde effedten jtpt^Jdi
voorkominge van verder Procedueren, het contrarie^'
van 't welcke wy niet alleen hebben bevonden , tot
onfegrootedroeiFheyc, door uwe antwoortterfelver
tijdtop ons voornoemt verfoeck, 'twelck ons niet
weynigh vreemt is voorghekomen, maer wyders on-
dervonden uwen voortgancfc in het felve, tot onfe bo-
ven maten groote ontfteltheydc : Te meer federe dat
UL. opfooqualijck ghegronde redenen uwdevoir
doet van u felfs te erigeren ende te ikbilieren tot
Mta, pretenderende (volghens den inhoud van U L.
fchry vens) dat de voornoemde plaetfe by uwe Natie,
in den laetften Oorlogh tuflchen de Doorluchtighfte
Majefteyt van Groot Brittannien ende de Ho: Mog:
Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den j welcke God Almachtig heeft gelieft te kroonen
metfoodanigenvaftenendegeluckighen Vrede, was
bezeten j welcke met weynigh woorden (onder cor-
redile) wy verklaren tewefen buyten blijckvan waer-
' heydt, ende immer fai konnen werden bewefen : Het

is waer, doen van uwe zijde feecker Schip daer naer

toe forceerde, in het laetiie van het Jaer fifiim bmditt
fa la fe/ligb
arriverende tot Ccrmantini, ende dat eenig
volckaldaer geland was, met intentie
om die plaet-
fe wederom te couvreren, dat alfdoen in die tijd, de-
felve paffeerden, endei repaiieerden, door het boven
ghenoemde Ma, welck wy niet hebben teghen gbe-
igaen, wetende dat foo langh als C»rw«»«B»in on-
fe poflTeifiefoude blijven, wy ^
ΙΛ'λ niet en konden
verliefen ; ende
Cormantim ghenomen wordende
bydeuwe, noocfaeekelijck
foude moeten heb-
ben ghevolght, foo dat wanneer Cermmi»* wierC
behouden,
AJia van;ghelijcken by ons foudebiy-
ven ghepreferveert j het laetfte van de huipe vtó
bet grootfte ghQdeftiiueert iyndc; ,.gheen macht


-ocr page 430-

en O O R 'L 'O G. ack en 'veemghpe hoeck. Jpp

foude hebben fich felfs te defeiidéren : welcke maii-
me in tijden van Oorloghende belegcringe meenig-
— v^"·''^® van Jen laetften

fvtei van het fwackfte, nochte doen de gefeyde navale
macht vruchteloos vertrock (mee geen kleyn verlies
^nvoickjendeachteriatinge vati haerGeichut)van
Ctrmui'H" j eenige poflefDe'ge-·

nomen» maeris tefamen met Curmantijnv/edeideCert
eloopen,endefedert dien tijd, alswefende gelegen
ojilerhet commando van
Cormimtijii (ghelijck U L.
daer van niet onwetende z.ijc) fel ve by ons behou-
den gebleTcn : foo verre tot preuve van ons wettelijck
rechtop Adio^ ende wat belanght Cermantj», dat wy
alleenlij ck van deoutheydt van onfe poffeflie aldaer >
feggen: dathet baerblijclijck genoegh is, ende die
experientie van die kuften hebben is'tfelve volko-
mendijck bekent, dat fonder eenige interruptie, wy
dcfelve plaets altijdt hebben ghehadt ende bezeten,
ende dat hetnoytby onsdefert is ghelaeten j ende
federe dat U L. allegeert dat ghyluyden die Kuft hebt
gekocht ende verworven ; ende wy verfeCckeren uw
(dat de wervinghen te faemen vergheleeckcn zijnde)
dat onfe priorxteyt van tijden, diede uwe verre fai
excederen, ja foodanigh dat fonder beter preuve tot
rechtveerdigingh van uwe pretenfie op
Cornmnt^n en-
de
AH» , ghelijck oock van alle andere plaetzen,
waer U L. mocht pretenderen eenigheintereft te
hebben, by ons behouden, ende bezeten fy nde, nie-
mant van onfe Natie en kan , of magh lij den, fonder
tefien dat de Rechten eode Privilegien van onle
Compagnie , verworven door het fpendeeren van
foo veel bloets ende middelen, geinfrlngeert ende ge-
violeertfouden werden: Dit dient vooreen Antwobrc,
endediefwegennocheenmael verzoeckeby défe te-
genwoordige , in alle maniere van vriendtkhap, en-
de amicableNabuyrfchap) eer dat nieuwe gronden
van tweedracht mochten werden geleyt ) dat U L»
wilt doen vertrecken de geene die by U L. geordon-
Beertzijn op
Adia te refidercn ende Cormantjn aen ons
geheel, ende alleenigh te laten, als zijnde de rechte
bezitters
Vin beyde de plaetzen ; ende dat ghy voor
het toekomende diergelijcke Aftien niet en wik
ondernemen op eenige plaetzen behoorende aen
onfe Compagnie, Ende by aldien U L. dit ons twee-
de verzoeck wilt verwerpen,ende'tzelve niet nae
biilickheyt wilt beantwoorden , maer ter contrarie·
continueren in't geene by U L, aireede is begon-
nen .fonder te defifteren, niet in een gedeelte, maer
in'tgeheel: Wydoenbydefejegenwoordige in den
naem ende van wegen de Ho. Mog. Heeren Sta-
ten Generaci ende der zeiver generale geïncorporeer-
de Weft-Indifche Compagnie, protefteren ontfchul-
dightewefenin alle fu cke ongemacken,fchaden,
ende-inconveniènten ,d€welcke foo wel in Zee als
aen Landt, door de voornoemde oorfaecken , foo
aenonfeals aen uwe Natie , foude mogen overko-
men , federt wy van onze zyde aliecnlijck ons devoir
doen,
om te houden ende te bewaï en ( achter volgens
onzen plicht ende trouwe ,ons aenbevolcn)'tgee-
ne eygentlijck ende gerechtelijck en aen de Com-
pagnie toebehoort,· fonder te hebben de laetfte ge-
neyghtheydt, veel min het eiFeflueren eeniger faec-
ke , contrarie de laetfte geflootene Aruculen van
Vi;ede, tot welcke in alle nederigheyt wy ons felven
geerne willen fubmitteren. Ondertuflchen (om de
fchandilen te ontwycken , vai\ te werden genoemt
ooifaeckersvan nieuwe onluften) Tullen wy van on-
ze zyde debvoirdoenom U L, in alle biilickheyt en-
de
rechtmstigheyt volkome fatisfaöte te doen heb-
ben, het welcke wygelijckerwyfe van uwe zyde ver-
wachten , ende wil hopen dat ghy ons fult gheven ge-
Ifgentheytendeoorzaeck om aenUL. toetewen-
ichen het zelve 't geene wy met hert ea ziele ons zel-
ven toewenfchen, Gedaen in het Cafteel
Garg, d,
M/nainGw/wa, den vitrtnKnintkhfitn Eebniary fefiim
hniirt «ebt inftjiicb.

geteeckcnt

Dierick WiLRie.

FRanceis kitnan, Oppèl· Cotlithiflkris tetl dlehfte
van deghenerack ghcincorporeerde Weft-Ifadi-
fche Compagnie j in het Cafteel vaa
St. Gt^t it
Mifuiy wort gheeommandeèrr endegheauthori/rorc,
gelijck wy den felïen door defeyegenwoordige com-
mandeeren ehde authoriTeeren j ghefameötlijck niec
twee ghetoyghen » hem te traniporteefen tot Cebi'
Con, otte nae eenighe atidere plaetfe j alwàèr detì
eerzamen ^gent van de Royale Ebgelfche Compa-
gnie aldereerll vàn alien kan werden ghemöet,endtf
aldaer in de prefentie van de ghenoetnde ghetüygen t
den gemelten Agent te infinueren den inhout van het
KiervoorgementioneerdeProteft, ende't fel Ve gele·'
zen hebbende (wefende behoorlijck geteeckent ende
geattefteort) defelve aen hem over te geven j aen. on*
weder hrenghende eenAdte in behooilij cke forme
van fulcx infinueren , ende deiTelfs belangh ende
antwoort op het felve. Aldusgedaeninhet Kafteel
van Λ,
Getrgi A Mina, ten dage en/aere als boven»

Geteeckent

biERÌCtC WtiiRË®-

§n't Desili ban Öefe macnt e«am Sr.Robbere
Soutwel bati Lisbon tot Londen, met öe becfeecftetlii
tiji}m0f)ljanïten©?etiE tuffcften SpangienenbePor-

w^iopöett dertienden jFeö?uatp toajigBeffooteni
^lleecèn gUmfiaffalwuciS fonben iiaec toan ftec^
toaectiÈ Det bolgenite oefcfeift t

OP den dtrdm oudin en den dirti,nim defer, hieu- ^ j,,
wen ftijl wierc den Vrede tuifchen
Spangie» ende ®trijc8««
Pmitgat/geÜoocea ; deA-ticulcn van dien ko-lenmf-
men, Behalven eenige weynjghie veranderingh, met
heteyghenfte Projeft over een, 'twelckSr.
Francbam ende Sn Richard Simdwti tv/ee Jaergheleden tuaart*
tot
Salvatm» ingeftelt Qnde getekent hadden.

Foorfz Artïjckelenβη dertien mgetatt bi*
helfende in fubflantie :

Datter zy een oprechte ende eeuwigdu'yrelide Vre»
de tuffchen fyn Catholijcke Majeftey t ende den ïio-i
ningh van
PtrtugaiL

Dat alle de plaetfen, die geduyrende den Oorlogh
ghenomenzijn, t'famen met alfulcke Artillerie, ds
fich ten tijde dat defelve inghenomen wierden daer in
bevontj binnenmaendennaedefen, wederful·»
len werden gereftitueert ende ingeruymtj alleen uyt-
gefondert de Stad
Ceuta, die aen fyn Catholique Ma-
jefteyt fàl verblijven.

Dat in het point van Trafiek, Portügael gaudereri
fai vaji alle de benefitien en Voorwaerden die fyn Ca?
tholijcke Majefteyt onlanghs aen de Engelfche heeft
toegeilaen, als mede van alle andere Privilegien daef
vandePortugefenghejouifleert hebben ten tijde van
den Coningh StbajUatn.

Dat den Vrede beginnen fai een jaer na defes in de
Indien, ofte eerder, indiender advijs van kan ghefon-"
den worden in die verre afgelegen plaetfen, maeribo
der na verfchijn van 't jaer eenighe hofllliteyten fou-
den werden gepleeght, dat de fchade wederfy ts ghele*
den, fai werden vergoet.

Dat alle ghevangenen van Oorlogh terftont fondei
eenigh rantfoenofte belet, aen wede/fyden fullen vr/
gelatèn worden.

Dat alle confifcatien van Landen, onder pretext
van den Oorlogh ghefchiet, fullen werden ghedecla-'
reert van geender waerde te fyn, ende ajle perfoonen
herfteltinalfultfkepoffeflien daer in fy fouden heb-
ben gheftaen, inghevalle den Oorlogh noyt en haddoi
geweeft,

•Dat, fonder eenige particuliere tutragi, ofte oiïën-
fien aen wederzijden fouden gebeuren, 't felve niet
dienen fai tot een pretext om weder in Oorlog te ko-
meo f maer ter contrarie, volgens gewoonFe> brieven
i vta


-ocr page 431-

400 S A Κ E Ν van S ,Τ A E Τ

ϊ668. van Rtfrt[falitn verleent, inghevallc dejuftitie daer

-I ......1. overgedenegecrt.

Dat Portugael vry fai ftaen part te nemen, ende in
te treden in eene Liguemet Engelandt, ende deCfelfs
Geallieerden, ende dat uyt krachte van dit Tradiaet
alle de artijckulen van dergelijCke Ligue foo valide,
ende van fUlcken force fullen weien , als of de felve
hier in dit Tradtact geexpreiTeert Honden.

Dat foo wel den Catholijcken Coningh aft denKo-
aingh van Portugael, elck voor iyn felven, fullen be-
looven een onverbreeckelijcke obfervantie van dit
Tradaetjgelijck de felve dan fulcx belooven tefamen,
met .den Koningh van üroot Britcannien alsMedia-
teur en guarandt van den Vrede.

Dat de Vrede fai werden geratificeert in vyftigh da-
gen naer deffelfs tekeninge, en na dat de felve met alle
neerfligheytfalgepubliceert wefen, fullen d'jirticulen
OQckbyfyn Majefteyt van Groot Brittannien werden
geratificeert binnen den tijdt van
vitr maenden, naeft
daeraen volgende.

5©efcn3^2eiieijaffcio alpec ali! in €ngelam beel
genocgmnhaecquam onbectoaciit. ^pangten fiofi
upt öe jSebeclanïien tocpiiiBlj nut tcetten / om öc
becce gdegentOept/toacc öoo? iieiiEioubecncutsi en
€>f'
ficiecsimetö'infiomliinna öaec appetyt fianöen k-
Jjen/en&e ïiicfitoiliS fon bed / en meec /ban onheet
Bouöt SofieUcn / als iie ^^eUecIanïien opbjacijten:
3©elifte ijtfcoucffen öen ^paenfcìjen^mtjajTa&eur
al·
tliec felfjs tóbulgcecije/ entie iïat öaeEom öen feoninsjl)
ftjniBeeliec/iieiSeöertanïientod mocfite qutteren/
enöeaen ®?ancteijc6 boo? eenigD anbec equibalent
obec öjagen t €n nu facö men / bat jgpangien om irft
onnutte deel ( gelöcB't öen 3lmt)afTaiiaic noembe)
te confecbecen / fenoncteecbc ban een p?eten(te aen
toelc&ec!$ fonque(le Ijaec intecefl ö0e8eeliicli gelegen
toa,ö.3®at fai men Dief ban feggenï meti ftofl niet
oojDeelen of't bjasi upt purejaloufieban®?anc&tijcfi/
Dat ^pangien &efen.©?eiie maetïtte/ cnbe 't toass mif^
fcliien om öe felbe ceöert/ïiat ffi?anctei)cft nu met
êSpangien om üe aieïiertanïien ttoifletie.
«naiife ^«Dalben öe ^ee - robecpen ban d· Ooftendifche
mm. Gapers, quamen in «engelanljt oocfì ölafDten ober
ftoace infoleriti e cnbe moebttoilligDcljen ban ùe i^an-
ffge / enöctn fpetie obec ben Commanöeur la Roche
tnaBicöteittie Tourbay gcpleecöt/gelijtö ben Öo^
ningljaenb'l§eecen3iml)afrai)e«Eiiban befen ^taet
iioo?b'i|eet Ariingtonlietbefiertt maec{ien:(iïe toe^
ten; öatiienboo?nocmben ia Roche,in'tberbolgen
ban feectiec (©otienbifcD ^tfjcepje/'ttoeliS fïcfj in
Tourbaey, upt b?ecfeban genomen te too?i>cn öp't
ftcanbt fettenbe / en fijn (Conto / (Caecfieiji / geplen /

öe / met ttoee {jonbect man geianbt toaiS/enbe
boojnoeinbe 45oebeven upt be boo?fcii?cbc l^upfen
met getoelbt öoïi gljeftaelt/ enbe binnen Γήη ^cöeepjï-
boo?ïitgcD?titi)t/mitfgabetsil)et ^clieepiemebe ge^
nomciii <©ati)pooi{ün't€planiit Wicht vier ©0=
(lenïiifcöe jEatroofen in een ^loep geatttapeert
sn&e gehangen genomen Oabbe mitfgaöetiS teginis't
cjcpieSberDobt ban öefen ©oningij een partpeban
obet bc hóndert «fingelfcije iBatcoofen gebeliau;
ctjecw/enùeobci· genomen liabbe ; 'ttoeicfi fijne ΐΚβί
fedeptùetoogenijeeftornate Thomas Alle te lafien
öcboojf? la Roche, aliSÏjp öe fclbe in eenige^abei
nen ban be aingdfrfte foube binben / te bifpoiieren tot
toebccgebinge ban ai!c0 cnbe bjpllcllinge ban be
tïoofcn enbe ^olïwtcn. ti^en boo?f5 Allen fjabbe
öaegif booi Deen be boo?fi la(t bie Dein boa? benï^ectog
banJorck,alii libmirael/toegefonben toiecbt/bp
be boo.2noentbc la Roche op be ïteebe ban Sin-
theadjbp Portsmouth,ορ fijn ^φίρ teil eeten ge^
toecft/eubebacgDö bacc acn be booifj lafi ontfan:^
gen Ocbbcnbe / berfocijt Dp ben boo?noèmben laRoche
tjpDcmopfijn^cDtp tetoillen liomen/'ttoelcö ben
ljoo?noembcn la Roche, onbec boo?bjenbeit ban fgn
inbifpofitie / Dcliefoe te beclinecen ; ettbe baec op
ben booinoemben AUen booj eim Capitepn öem

Debbenbeboenaenfcggcntoatiafi&pselaiesen fiabt/
tgi/ naeenige3|atquetten/ baet obec g&eballen/ben ^
boojnoembenia Roche te cabe getoo?ben/be bODift
«SngeifcDe ifeatvoofen cnbe ^olbaten toebec aen iflnt
tefetten / enbe te lejlitiieren'tgeene bat gDenoinen
mocDt3ijn;Debbcnbeftjne|Kajefieptniet gaebt nltei
bonben be becbece reparatie ban ben boo?noem6en
la Roche af te bo^beceit ; rnaec Deeft be pourfuitte ban
bien aen ben üeec Trevor tot Bracasi aenbebooim
gelaten.

'©engemelbcnSir .iiien geeft berbere o?bie out '
fangDen om bp piebifiein 't Canael toat te iaupffeti/
enbe alle be^tDcpen ban be «©eallieetben ban Φη-
gelanbt / be$i bccfoetfienbe / te efcojtecen enbe ti
gelepben.

25epbebe lupfen ban't^arlament toonben fiaec
feer becgenoegDt in 't geen bp fijne IHajedept tegen ben
boo?noembenia Roche b3a.e gftebaen / bocD ben ieec
R u vigney Deeft baer obec feer beliebente boiecen.

i^et partament Deeft epnbeüjcb boenma^ aen füs
ne ^ajeftept bp pjobifie toe gejiaen een iSubpto ban
drie hondert duyfent poilben jleclingj^ / met tOCi

feggingeban'tfelbe/beg noobtsijnbe/te fullen bccs
betecen enbe berDoogen i g^e boo?f3 fomme fetStinen
foube niet gDebonben too?ben op eenigDe Eanbttam
notJj op 2Itcijfen ban inlanbfcDe «Soebecen ena©aten/
maer op een anbepe maniere,

i^eeren Tempie, Burgersdijck enbe batóia
Tocht, €ngelftÖe enbe ^taetfcDe lïlinidctii tot
35?nfTel / befpeurenbe b' icrefolutie ban ben ifearguis
de Caftel Rodrigo,maetöten mine ban tetoiHenbeti
treeften / enbe D« ^paenfcDe intecefi te laten bawn.
^en 2Sacond· Ifoia ) boenmaelg tot Honbendjta;
ban bertoittigDtsiJnbe/beebt aenponbii b* 3iratiaf^;
beursEi ban befen ^taet boo? een €belman berfoecben/
batspbpDaec^o. JiKog. inflantie toilben boen/ten
epnbebe fclbe i^eeren acngefcD?eben morttc toetbat
omSaecnocDeen toepnigD binnen iS^uffel tot ftjtt
(^eer d· ifolaes) hompe/1' ontDouben ; of foo be booji
noembe üleercn al beutcocftcn mocDten jijn / batse
onbeftoaect toilben toefen toeber cen&eectjc na SSjup
fel te boen / op Doope om niet b' ï|eer Tempel een ca-
thegorijck ende fatisfaftoir antto00?bt ban |b' ï|cec
IfêacquijS de Caftel Rodrigo op fllleSi te fufleu m
toeccheu.

<©c ïgcccen 5imbafTabeuc^ met ben «©laefbait
Dhona op 't fïucS ban be (Criple ^lliantietn bifcouci
fen gettcben jijnbe/ Deeft bien %ec gefept/ bat öp op
fijn eerfte aenliomtic Det bcrch ban be (CcipU ^miien^
tic feer Dabt aen eebonben / om bat Dp meenbe Betfel^
be Det DracDtigDfie tompulfoir foube jijn tot ben
be / en bat
Dp nocD ban bieopinie toasi / bat Bet feUie
een groot getoicDt tot bcboo?fcD?ebe ©?ebe foube toe
brengen j maer aengeften b' lieeren Émbaffabeiirii
op 't point ban be «öelt - fubfibten / bat Det notabellte
ingtebicnttoaii ban'tgeDeele toatb/nocD geen ϋί"
bjejS ontfangDen Dabben / bat Dp baecom meeitbe/
bataüeDarebefoignesi boo? bie tpbt maer bergeefis
foubenjijn.'batDpootiifebertcenigebagen toel Dab
gemercDt/bat tertoöl in'tparlament be belibctai
tien obec be <aelt- mibbeltn /nocD alle bleben fiut^
tuecen / men oocfi albaec be boo?f3 (Cciöle llliantie fo
PberigDnietbeliefbete poiifleren/ais te booren/en
bat Dp / lïenbe ooeft b' ongereetDept ban Daec ( ieecen
2£mDa|Tabcuc0 ) gernebfaem acDtebebO?b?eii af te
toacDten / bie Dpoift.e upt ^toeben in acDt a tien ba=
gente fullen ohtfangen/naec bat albaer b'e feenmsi
foube fijn gefiomen ban be gePooten l^aegDfcfieCon'
bentie.

^pmercfitenoocliaen be ^couciTen banb'^eet^'flp
jjriington, bie jpimmebiatelijcft baer aen bearoete^
ben/ bat be boo?noembe 3|eec <!B?abe gaer baer in itae
be toaerDeptDcriiDt Dab ; toefDalben fp Daec l^oogij
IKog. o;b?eS berfodöten.

3©?beciS obertoegDenbcDoebecre belBaenW w
l^acrtalrcebe berloopen toajs/enbe Bo««flntSï9
iKxBtansi be berfeiacingD 1)9« ï>' CaM Rodrjo

ïJicftyee»»


-ocr page 432-

en OORLOG, ack en'Veemghjte kecL· 4ÖI

betoelcftemenöe rnibÌiel^bàrtnSchjiitfifoiiìwmàéi
ten gebiMpcöen / opeen ftleene iKemone foube teiiien
becbatten.

©pbefe^^aclamentiS-^itgöïtócfrtge bjiettg68té=^
nobeectljetCòmmittè ,omiiaetefien be 3^?ibtlcgtert
btefjet Eaget-ïgupiSöeeft/ aismebe be jurisibicfte
baabc'a,o?bS/ omineen faetfeebanpemaitt ban't
Sagec-^upjsÌ te p^cebecent

<öel9tmjet Btagcc-J^upsiootìftgeoibonrteetf öééfÉ
bat begeingroffeerde Bil, tontiitecenbc / bat men toi
fententte fai mogen treben op aenWacgteban mijïflai
gen of eiTeutji in be finantien gebaen / gepafTeert fou'
be bio^ in bie foime alj$ befelbe ban be obeé
gefonben toaiei geb)ee(t

i|ct Eagei^-ljupit Ijeeft ooiii infgelijcftS tó öN-
bonöen/ bcrmitjs beelinfolentien enmoettotllicljebert
obèc algljepaflcerttoiepben/ batöetJ|up!ienCoipi
ftcD aen fijne naajeflept foube abbjeffecen / enbe be fel^
bebafuefften / bat föne proclamatie tot betllcwRingö
ban be aiDetten tegiims be ongepectnittectbe bp-een·'
fe&mftcngeUatueect / iuilbe laten aptgaen/ enbatteti
fajge gebjagen mortittoerben/ batbebjebeenrufte
ban't iSijcS öOcionfetbeect tniccbt / enbe niet gljetuci
üecrtinjoibcontocttigebetgaieöngïjeban ^api(iert

enbeanbece Nonconformifteni

«ènbe ia oocö becjiaen / ìjattet laetfte ^tbt bàn be^
ïioningf|Saeiifp?ee£ö/ aengaenbciiebeceeningö bait
t}jtte|]öaje|i£pt!S p?ote|ïatttfefuü)£rten / ban bien bag
aba-acljt bagöertin üeliberatie foube bwibengDe*
legfjt^

3©eïc& beifoecfebiinbotgottf BpBet
acii fijne jKaiejlcpt en Corps gebaen jijnbe / fjeeftaiijni
jiaajeflopt baetop geanttoeo?t / bat ijp tetftont fijrt
Pioaamatie tegenjS be onöeljoojlijche ©crgabccingcn
fjjubcii laten upt gaen/ göeljjcft fpbecfocijten/ en^
be bat gp ban ootB niet loflbe ttoijffden / of fp fouben
(jettb^eebe libtbanfijn pjopojttiein tonfibecatie ne^
men ; toaec obeï ïjet üupsföne USajeHeptbooi be(i=
felfö anttaoojt [jeèft bebancSti

53e «eommiffatifen tottet böjl fieUctibaat Üi ^egóé
tietufTcöenEcgeiaiidten Schotiantbjacenfeetnae toi
bebetecminatie ban bic faet&e gfteöomen / (9nbe alö
boen toepnitö meertinbet Saec te berijanbden.

ilpt öeti&upnis totecbt gftefigjeben/ batfeecBetr
j^mtsf <!3o?logM fcöip boetenbefes eb twinrich fluciiert
albaeE gfjcHomen jjjnbe / int begin getoeljgcrt j&abbé
be gfjebJ00nclijc&e eec-teecfeenen te boert / maet ^nbe=i
löift gepecfl jjjnbe om't felbe te ööen/ Ijab föiitop-jepl
geilreeclten ; enbe bat baec na bejpïanfcge Capitepti
acnboo?btbanbe €ngf)elf(Be iécDeepenöOeSomert
sgnbe / en gtjcbiaegljt / toaetom fp onbeclaten Oab*
bebegemelbe eec-teecfienenaenbe €ngelftBe©lagi
ge te bebjijfen/ raetanbei-s tot anttooo?t gabbe gfle^
gljeben/ aiiJbatöpeen 5Ftanfdöe usacquis in fijrt
^cïjip rjabt / enbe bat ijp geen o?b?c Ijab om te fb^
Ben/ eöitecom batf»maet metfijrt iScljipalleert
toajr/ijet felbc ten laettienijabtoillen boen /maet bat
Ijacen ^bmirael ben JgawocB ban Beaufort, ontceni
bie lüufi fcube Bomen/ ettise bat aljtian bie queflie fou^
bebjerbeng^etibeert»

^en fes eh twintichfteh ψ gc(joo?t Set c^pojt b
be ïleewn ban Geliicotn enae anbcce tot b'<SngelfcIje faiSii
faecnen/ acDtecbolgensi bec fdbecöefolutie ban ben
drie en twintichften befeé / gebifiteect enbÈ gfc-eicami*
neect fteböenbebe jKiflïbe ban ben itoningB ban
Groot Brittannien, gcfcftjeben tOt Whitehal ben acBt
«I ttointicDfien JFeb?uarp lefHeben / ftiio iingiiK, enbe
ïieti^jmuliep ban ben «Sebtirt be aengdfdje en Ma^
^nfclje (^alet'pfijne jïlaiefiept gebaen f)?mecett/ om
gep?e(lcett te toetben bpöéffelf^ afficieten irt bé In^
dien,totfeetBecbec eicetutieenbe naBominggeban't
®cactactbart ©?eebeben ecnetìdértichHeh.^uiii

Mien hondert feveü feftich tOt Breda göefïooteni

SBaecopggebdiiberéettj^e/ f!$goet gebonbenQec
boojfcöiebe Jpoïmuliet te bjeflTeten boipcnjïbenftìii ·
mbe mantece ^ie^ te EdrtbegebiuptBettjcB ; bat men
oocB baec inne fot^e boen m|Iuecert öet Craöaet
bon Marine bert (eveflthiendén febfftOfP l0βebe(t

ϋΐβ tmt

/dl Mii^edtiebeneettfupbereàcceptatteltanìiifAkcmà-

' mitfeaïttïiiÖoeftcD öefaiten tot Parijsop iïeïien/

h^Éiifpnaec't fcöjphettbanïieji^eecban Beuningen
tìmieeiit/ met tóenflfgcEin öefen tijirt/ totDecepÈi
^h bait ben oltebatn te tonnen Imctien : aljEi
ifoi^j ìrie'$anìiei:enìiaeg|g;e!tenbe6en^
Iictt^e tiacc -BruiTei fou&egaen/ nocömacisi met alfe
firacötiije mottbeit eitiie wlienen tratDten te b?enöÖen
ftt'tgoeöc fpoo?/ nemeutlijc&omtf^eec .ïföarqtóiS
boMttoemt toelmte fcöecpe»/batfooDp tft'tniet
atceptecenbanbe beKenbealtentettbe quam tepcc^
(ütecen/ beDooge^SeaKteetijenbefelbemettie SiBa^
«ίηίη dier toe fouden moeten obligeren j (Cen ttofei

öen / tiat DP bfl» befribe <!3ealltee»:oett niet in öe a©e=
tdt ftaö
te bectoacDtcn boo? bat öe booinoemöeAitcr-
uacive fupbec en fonöa; eenigOe refetbe biasi (jeatcep^^
ttittj en ten laetflen/ öatootftnaöe boogftö?ebeali
tmiatibe men tn een ebentueie Ligue tonbe tceben /
bi)ii?cniteaIeer:iicboo?f5 acceptatie acn Vranckrijck
toas öeftentoDeniaecftt/enïiat Vranckrijck alfbantn
ppotittban0e ©|e0ececuieccìieofìitlapen en upf
blutrjtenp?etc)ceec&e»

gpfjoopten nocDtansSbatiie booifjfaecfie Dp ben
©KC ifoia toel tn öenomen / enbe Wen ©eec 0epo?teect
raniic/om fijne offmen opïecDtdijcö 6p bie ban ben »
Tempel en öe^eetenèaecil^D. IKog. «iBebepu?
tefcijeiì tot Bruffei ten bten epnbe te boegen / een goe#
iimuptlTacö inbefaetBcit tebettoatSten fouùe?ynj
Ciiöeöat b%et;enHSitttjleciiban Engeianr enbe ban
hatrJgoogiBog. tot Parijs fiennt!Sbdnbeboo?f5 ber^
Itodnge ban ben ll^eec .paigHt^Ì g(jegeben 5önbe/ ten
(jpoeincljffen enbe boo? t uptgaenban Maert fouben
fiomtrti anttooojben/enbcalöaecte l^obe beïtent
tttflcdicitj enöEÖpbatöenlHpbec infiantienbanöeii
tc mcec eflfeatwDp ben 3|ecc Ifoia fouben 5ün/ oo?»
WöiiifpbienllicB tespaiatben <i5?abeban Dhonà
eniieìicn I|ecc AHingcon te bcifocciien/ ten epnbe ban
gaie Bant ttetfelbeop't aUerfiEaci)titDflciniite0eMi=
jjicctmocDte bjecbertj toeltft g^eboelenbie Jgeccen
pecfimetongcmben tjebonöeiï te 5ijn.

b'ljeecen 3tmüafffttieiiCf« Ijcijften ban b'oCiafïe toaec
BÖitwmcn batbenfteec IfokbanDflec rönaffiöept
euamnemeny enbegcOben^. (Sbeleobecbebooifj
jjojjttenlang onbetDouöett / en acngetoefen blnebfta^
Me neteffitept tn be toelcfee öc ^paenfclw faecfien gi)e=
i?fli]|t toacen / be toeltfie geen uptllel et» icben / nötS
Botïintetenpecmitteetbe na eeniae teil ban Madrid,
ofte obetüNomfl ban Don rean te tvacgten / b^ant bat
todfdiecpelticii be ^paenfe ^^eöerianben pertcitlfo«i
beloopen banin'tgfieïiert boojöietjjöt beclootente
gaai·

59mbüo?naemben l^eerlfoia.SeBBenbe ficgfn't
regtntoat ge-eitenbeectopbe fiacbicfteptcntnegaWi
teptmeibebJdtftemen Spangien boben Vranckrijck
ttactcecbe / namentlgcfe / bat men met Vranckrijck
ïietofieöeele toeccft totlbe abjiifleten bpeen fJimele
Conbmtte/enbatmenbatetStecaen beanbece jijbe
ebentualitecmet Spangien bedtneecfteteboen/ljeeft
«ditetepnbelijcfi rjaecbtegoope gelaten ban fijn upt^
tet(le cffbjt te fuHen boen,· om ben boojnoemben öeei;
Marguis tecftitemte ban bebooinoèmbe <iEieaat«Wiett

b^uteccbentot^rnffefme^ö^^
«enecgeben.

^p ijaöbcn ebcn te booten tn 5aet entrevcnue met
M^ec Ariingtcnijaecooch gfte^eitpliceert confj^m
^et^oogl) HiJog:ïïcfoluttebattöen eecflen iKaett
wojndcmt/ enbe ijen becmaten getupttet/ als be
öw^ebe ïicfolutte bjasimebe iS^engenbe/ maet
wnm'tboo?r3 tocfcéöibaec nocïjaltoongeceet.
^eleöenban't^clement/ tmmeriifómmigebfln
wtt/hjfiöcn't ©at bat men ben iföonitigS foube ge-
bw / notjf) al Uaien «pt be öalTett bàli bie geerte / ble ftt
«n boo?gambcrt (©oilogg öemamente battbe^el-
ftaöben gfieljabt
ί ebötD gaf fioopebat ficB bie
Pjtfie terffjaeft foube infcDicöen en bec^^ OEb.
•«fp(i0«wn2imbaflabttMÌi) een^begeiialKrt/m

Φάβ-

nbifcBi

-ocr page 433-

401 S AKEN van S Τ ΑΈΤ

Ì668. öen Sodflljtïgenfritett ïtotttnsB enöe ge

.,, Poaten / np uafte pjefuppofttic / öat ftjite USaieft't
felbe niet allee» alDeceptii foulie öeti&en getattfïceect /
nemaecoocfiöatïi' Siete ban jHattficatte oeöaen af
fcöjpUen en&c becüeerbige» / ont tesens öie ban öefen
^{aet ge-ejcttaijeect enbc upt getotffelt te tojecten/ en=
öe öat öan boo?t!S Ijet alfo geii?c|Tcertie en geamplicec^
iie jpojmultec ban^ebt gljefonbenfoubebsecbenaen
beéceceneacen^oogö H&og. €)ctt;ao?Wnariii Sfim-
fiaffabewcsi in «engelanlJt / met lafi enbe autfiottfatie/
ombaet op met fijne IBajeltept/ofïe inct beflelfiS
•iotnmiifactfen te flupten : met cectp?oa«c belofte»/
iiat Den boo?f5 <!ieitt foubc toecben gep?e(ieert red pro-
cé mbe teu ta3eber3ijlien / bp alle bte gljeene / We onbeï
be bteectie ban be (©ofl - Inbifcfie Compapie in
€ngelanbtenbcin befen ^aeteenig oppec-gefacD
offe commanbeitient te 3®atec enöeteEanbeobec ee^
«igöe ^töepen / g&i|tcicten / ofte ©laetfen fouben
Éïerceren; eniiebatïjai;ci|oosi),f|lSog.benboa?f5 «Cebt
geaccefieect/ mttfgabci-si oe Siete bientij^ben meting
fertteban be boD?f5 belofte geflooten wnbe/ïngDe-
bolgebanbecfelbec üïefolutieenbe aenfcDiijtoensiban
ben acDtienben 5feb?HacpIe1lleben o?b?e fouben ftel·
len /enbe bic boo?fieninge boen/ten epnbe bat ben
tooo?f5 €eöt niet alleen bp ben <i5oubeineuc <i5enecael
op Batavia,nemaec oocfibp alle anbece (©jficiecen/
tea®atccoftc te Eanbe/onöec be bieectie enbe ben
6eb?ijbe ban be ^^ebeclantfcfie <©ο|ΐ- 3lnïttft&e «ffom^ ·
pagnie eentgij oppecgefacD of tommanbement eicecce^
tenbe/ effectibefoube toecben gebaenj enbe bat öace
l^ooglj JlBog. fultfó infgelijclijs ban be jübe ban
gelanbt boo? foo beel be «Êngelfclje «©fficieten in
öe^nbienaengingö fouben bectoacBten/enbe bec=
troutoen.

©ooitsi totecbt ben 3^eete ban Bevemingh flaec ï^o.
HSog. gebelÏgrteecbc penipotenttattiS naec Àecken,
becfocBtbatbefelbeficij ten fpoebicöllen bectoaectjs
toilbebegebentotupttoeccfiinge ban be öoeb« «lee-
itinge enbe intentie ban ben j^taet.

b'ï^eecen SBmbafTabeurjS tot Londen op ben ne^
oentftienben eenige abbijfen / caecöenbe ben toeflanbt
banfaecöen rnitfangenbe/fjebben aenjlonöiS b'Weet
Ariington gebifiteeit / enbe met bfsn^^cecaenbacBtCi
löcfigebeltiiefeect/ofbanbejijbeban «Sngelanbtop
lte25?iebenbanbettl|eec Trevor oocfi pets naebecsi
gecefolbeect enbe gebaen bienbe te toecben; H&aec aen-
gefien becfcöepbe bfepnefaetften baecinnebecbat /on^
gettoijffelt bp ben ï|eec Tempie enbe be ïgeecen Daec
!|oogljl©og.<©ebeputeecben tot Bruflei al upt ge^
to;ocDt foube 5ijn / enbe bat Oet point ban be bec^ie^
finge ban'teen enbe anbece aiibt ban be Siltecnati-
be/inplaetfe ban be maniece ban acceptatie/baec
ben leec jiSacquiS! fic0 ban iiabbe Belieben tebienen/
fllceebeaen ben boojHoembeni^cec Tem pie thien ba-
gen te boocen opeceufelijfö toaji obet gefcöjeben : «En-
be bat epnbelijcft 't póint / 't toeltfi tot be gepieteyeecs
be belatten ban öetpouvoir celatie öeeft fcijeen bol·
öaen te jijn / met be bifpofitie ban öet btecbe 3icticul
banOetCcactaet/mitfgabeciSmetöet biecbe Stcti^
' tul ban be giniicuctie ban ben i|eec ban Beuningen,
al!Smebemetbco?b?ejï confo?m be felbe Slnflcuttie
aen ben leec Trevoor, nae fön bectcecit / nae gefon^
ben ; enbe bat be boo?noembe Jgeec ban Beuninghen
enbe Trevoor, ficDoocïtbp öaec USemocie ban ben
bijfbenalceebe tot gecuflfjept ban Vranckrijck feec
becce Ijabben becfilaect/ enbe onttoijtfelijtft onbeftomi
meet fouben ?tjtt/ omme ficD op alle be boo?fcö?ebc
oüiectien fatisffactoiclOth te beclacecen / foo becce
aliSbe felbe bp fijne jjEajellept ban fngekndt enbe
Baec i^o. HSog. bolbaen ftonben toecben / foo Bebben
3P geen ban alle anbece gebatöten göeöabt / als acn
be boo?f; ttoee i^eecen Det becbec, becbolgB ban be
faecheaentebebeelen.

cDtec ebentoel / tectoijl Baec boo? Baec
* naebeceo?b?e0opbat boo^fcBiebe fub^ect toacen toe
gB«fonben:^ooBe&ben3P aeh|Ïonbi$ naebe receptie
Ban be felbe / be injlantien baec inne becmelt /
gebaen/enbe f]^ Haieflept becfocBt/b< bQo;f3 of

I
1;!

i

II li

1

,1
•J

b?e!S/boo?foobe«lbienae3&2ancfeci)tft fouben Λβω/
nocBopa©oenfbagB/enbe fulti&si boo? Bet bectcetb.^''
banbe o?btnacife ^onbecbagBfcfle fcanfcge èoft/^
boo?cen<e]cp?ejTc €ouciecaf te toillen fenbeit/enhé
be
5®?u(Telf(i>ebepefcBi!S mebe ten fipoebicBflen te toil-
len laten af gaen ; toelcBe alles fijne iKajeHept op ha-
cc tnllantien Beeft belteben t' o?bonnecen / gBelijfe Bet
ootö in biec boegen effectibelycB ijS gefcBtebt.

g&ie toeetft Beeft ben i^eec Brandt, ^fgefante ban js^j
fijn=0eucb0?|iel: ban Brandenburghb'®ee=taÏÏ

een SUmbaffab^CiS ban befen ^taet een bijtte gBwes ^ tf
ben/enbeBaecnaebegDetoooneUjcBe complimentm/ SS'
eecfï pofittbe becfeecfiect / bat ben i^eec iteucboiftenfö
nocB geen anbece fentimenten Babbe/aljS be toeUfteff»!»
tenbeecbentotbeiecjieliingeban be ©?ebe tujftften eR'
be ttoee flcijiienbeï^coonen/enbe bat
Bp in allen
balie met ©?antftajc{t ficB niet becbecs of toijìiei;iì''™«ii
foube in laten / als alceebe gefcBtebt toas. «Enbe Beeft S
boo?tsgBefe<i)t/batbei|eecen Peinics enbe Meyn. ^
ders foobanige Bactige tale tot Parijs boecben / als
toepnige ban bic geene bie Baec met Bet maecBen bans
be©?ebc albaec bemoepen / boecenbe toacen
toijbecs Baec 3|oogB.iKog. toelop Baec Boebe bienbe»

gcoote faetfte toprtuftigB gebifcouceect 5ijnbe / Befiöen
3P ( ï^eecen stmbaffabeucs ) Baec HSo. in bebettci
fien gegcben/of in bie conliitutic ban tpben enbe faeti
Ben niet fcec bienltigB enbe oo?baec foube 5ijn/bat
benboo?n«embentgeecï^eucbo^boo?een cibile at'
beobligante il^iifibe ban Baec l|oog ecnftel!)c6
genoobfcBt enbe becfocBt toiecbt/ (ïtBbp bego^epat;
tpe te toillen boegen / enbe b' oube fententimenten alS
nocB te toillen bolgen enbe Beipen appoperen. €nbe
bat aen't^of ban iStocben m^e in^antie motöt
tooien gebaen/omoofi^ban toegen biel^n actt
Bct^eHcbo?(ldijcfte3gofgBelöcfie <©ffiricn te
imi
gdücB ban toegen (Sngelanbt/enbe Baec alBiec bpbe
<i5?acfbanDhonaootHn{ctfoube toecben bec
<©cmclte Jleecen simbaffabeucs Beöben tn 'tt
ban bie toeecfe / nae bat 3p bectcoutoben bat Bet μ. ..
banbe fubfidienjjjjnbe Bet p?incipael|ie ingredïent
banbeTribleAlliantie,bOO?be ^eec ban Molina,
enlfoiabp ben <i5?abebanDhona toat gep?epateect
toas / aen bien <©?abe in een bifitc getcacBt fmaetliei
lijcB te maecBen be foiide enbe bonbige ceben / op be
toelcBe 'tgecefolbeecbe ban ben fevenden beffcs / caec^
Benbe Bet boo?f5 point ban be fubfidien
toas becuftmi=
be ; maec BebbenBetongdutb geBabt bat ben i^eec
<i5?aef (Kp is g®ebleben bp fsne boocige fentimenvfo
ban be boo?fcB?ebe fubfidien "t 3P boo? be beclebene /
't 5P boo? be becloopene tijbt / alleen ban Engelandt
cnbebe i^ereenighde^?obintiente toillen flipulecen/
enbe Spangien nict in'tfpel te toillen 6?engett
/éüsi
mebeomtcentbe begcootinge bec fubfiwen fdfj np
menbcbicalnocBopfeventig duyfent Kjjocbaelbici
'SÜaentSbanben eerften «©ctobec fefthienhondert
fevenenfeftighafte ccccBenen; boegenbe baec Dp/
bat
Bp bectcoube / bat fp Baec op be felbe faetBettaa:'
bec foube öebenciten / enbe fijn iSontngö niet netef"
(ïtecen / om nieutoe Confiiia te nemen.

€nbc nae bat fp(ï|eecen 3imba(rabeucS)|iectB
öabben geucgeect / batl^ Baec op Baec geaflegueecbe
ceben eenige bolboenbe fplutie foube toillen geben/
f^bebataltoaecBpfcBoon boo? fijn pacticuliec bol^
baen/batBpecBtecbelad ban fijn ïSonineij moei
bolgBen. ^p Bebben aen ben boo?nocmben l^eet
«i5?aef fecieufelijtli becfocBt / be boo?fcB?ebc faetBete
toillen cuminecen/en gefecBt bat jp ban be sKcooit
^htóben geenfints bectoacBteben/bat be felbe (ϊφ
ban bi goede partye , met toeltfiecS inteceffen «e
jöcoon beftjne ootft hBemeen Babbe/ foube toiltenaf'
tceffte/ enbe aenbc^canfcBe jpbe tegens beffdfS
pable inteceffen obec gaen. ®at 3P. oocB niet bectcou^
ben bat be felbe ïJcoon/ftcBmctneutraeiteblpbin
foubetoillcnlaten uptbe Banlïen cucSe» be doöe/
ban boo? beffelfs bicectiebe b?ebeaert beitBliffeoB^
te geben / enbe pact nocD beel toilbe Bebben/fe^


-ocr page 434-

briuncn ban öc faecfteti ban mwùt

UaöctöanbttiS ù' ^fimöaflraïteucsi t«r Banùert
ftomcn ùe ll^ffibe ban öcn
i^ecc ban Beuningen upt
Parijs öert feventhienden Ïiefe0 / Upt ttt toiicfee fp met

eiit(idtatifre0ert«nijclitien/&atficDalöaecfeec toep^
tófiii appacentten boo?taen op öeiien / om met eeniglj
fonöamettttefionnenfioopen baf De b?elje/iontïi?m
flCt/blemnelegegevene woordtv^n Vranckrijck,m=

it oö öe Delienöc gconöen / geabiulleect foube tonnen
toojöciijmaetitattecfomtarieltcö aUeii albact tot
ÉCttfcOJiftelÖcften <©o?loöïi aen (lelbe- €nbe «pt ben
©eer AriingtonbetHaenbe bat be 56?ieben ban ben
ötitTrevor0etfclbemebemöielben/öebl)en5P/acöi
mbalijems ben iïaebt fjint bp ben ü^cei: Ariington (jc^

ftecöeti/enbe albaet; te inft|lecen/eet(ieI0c6/o}J be
attelecatie ban be equipage / enbe Ijet nomineren ban
een 9tiimfcaeIobec be ©loot. ®en ttoeeben/op bep?Oi
bilionele ItcDttnge enbe gijeceetDoubinge ban biet bups
ftntmart/metbcti;anfpo?t-^öepen baec toe noo'
lugft/ om aenfïonbiS geb?upcfet te toecben/ alsf men be=
fpeuïïtebatbcFranfchéinaentoclit foubeit 3ün/om
öc^paenfcöelSebetlanben in te tceclienjenbe epn^
Mijtfi / enbe ten bctben / om be befotgneii bp bec
janijtteiiimen tot fojmeringe ban een aenfienlijck
Corps ban een aicmec met alle ïjet geene baec toe ban
tiooöertfeube mogen toefen/enbe tot Wen epnbe oocft
een <iienctael te toillen nomineren / immecss enbe ten
minltcnb'anbeceijoogeefficiccen/om beïjanht foo
aenficttoeccS te |ïaen/ tectoijl 9aec ï^oogij IIS03. aU
■ ree&etotiictfojmeuett ban vijf eotwintigh ïtegivneni
ten Sfitfantecpercfolutie genomen Dabben :<Ênbe tiS
pact öe boo?f5 aubtentte tegensS anbecen baegDsi na
iiemibïiagötoegefiaert»

SMsitoanneei; 3Pb'ceceï)eI>Benbe om ftjnc USaje-
flfpt te fpjeecften/ Baec felben boenmaelss' ge-ejcpliteett
ftcüBcit / eben enbe in bec fdbec boegen / aisi be$i
toegfl^ te booten goebtgebonben toa^»

^jjn jiajefiept geeft baec op beliefte feggen/ bat
totaltjtfi toaii gqjerfuabeett/ bat 3©2ancBtijt6 niet
min als den Vrede in de fin gabbe/en betbolsenjs
> iiatmenopbe nobigecemebienom bie te p?ocucecen /
acnbatStigö moe|l belibececen : €nbe alboorens op 't
gep?oponeecbebanb'leeren ambafliabeucss te ant^
tooo?ïien/öecft:benfelben®ontng9feec (ieccö begtn^
nenaenteb?tngen/enbe flaa te pecfTen/om fonbec
naebcc ojbjesS afte toacgtenbe Triple alliantie te teec?
benen / met belofte ban aen sweden, enbe boo? bege^
Pflffeetöe töb een tonbenable fjmme/ enbe boo?'t
toefioinenbeeen gep?opo?tioneecbe iSubfïbic bfcecte^
löch ban toegen Engelant enbe be Vereenlghde Neder-
landen upt te loobenjfonbec beel t'ocöminecen ofbe
^toeebfcBepjetet^enaebe p?e£ifc reben gcoot fon^
bamcnt Dabt / of niet: alfoo be noot be ceben boo? (ïcD
nwc(t boen tojjifien / en (tcD te becnoegen met een
fcjj^iflclijtftebec&laringeenbebelofte ban dedomma-
gementop'teenen'tanbete Bp ^pangien te boen:
batb'mbpïenuptjgtoebennoiööl mebe fi?acBten
be continuatie ban be goebe indinatie ban bie ïicoon/
«töebatbe ï^eec «©jabe bàn Dhona (ïcfj-nocD bien
nio?aen tegen fijn iBajeftept met bolle toegenegent^
ücpt om op bie boet be Triple Alliande te teec&enen
Daiiije geupttet ; bocD bat ben boo?noemben <i5?abe
Spangten niet genoemt toilöe BeBben : maec bat
Jpmctbetfeec6ei;ttoacenbatbte iafpofitie bp i^toe^
bcnnltooiïfoobanigij foube BIpben/enbat b'inffi^
nettbanMr, Pomponeenbebe reële perfuafive ittWi
wien / bie gefepb toietben albaec fn 't toercfi ge^
lieittehjo?ben/altijb b?utBteloo!S fouben af-loopen;
oatoocit ben <i5?abe ban Dhona miffctiiett ober b?te
wgen / alsi b' abbpfenupt ©jancficijcB motöten ίη^
pnomenjijnbanibat be iCcactaten toaten afgebje-
Hen/ beelfccupuleufec foube 59η om be Triple Ailian*
«cteteecBenenjenmiffcBienBct boo? bie tpö abfo^
juptfoubetoepgecenboo? bat iipbaec toe fpecialöcö
«wjt foube toefen. Bpber^/ batgaec

naeftge-eiponeertiijndé,amB^péCicuIitttnbiifii t6§§i

cuitept mocfien maeeften ató €itgelant/ cn bat be εοη^
clufie ban be Triple Alliantie jraflicfiien Baec ben ©je»
be ηοφ foube itonnen geben /eec men ben '©egen ·
upt trocfe ; immersi ben <©ο?Ιοφ boo?tgaenbe / bat be
felbe een flectftappupboo? be goebe faedöe foube 3ön /
enbe onttopffêlijcft ^jcen/enbc Brandenborg j enbe
miflïljten ailep?irt£en ban Duytflantin bepactpefoü:^
be trecfem : boo?tii bat 3P in befe faecfte niet en beBoo?i
ben fcEupuleujS te 3ijn bp befect ban genoegösame la(ï/
aengefienspin'tgeneracitoel toiflen/bat Baet
H3og. uptbeboo?f5 Triple Alliantie beel goetiS toai
renbettoatBtenbe/enbefèlbe feer toateit p?effeercni
be; enbe foo 5P op bit IKoment baet ober belibei
reetben / niet anbetjS alsi confo?m fijne iKaiefleptsi
boo?fIagf) fouben refolbeeten / enbe bat be naintfïersi
m foobanigen crifi ban faeciten obet Baet toat beBoo??
ben tenemen/ofanberfintsibat men aUe onberBan^
beltngê tod (bnbct jKiniflerii / enbe Bp fïmple bettoif^
felingBeban29?teben foube tonnen boenj^at fijne
USaiejleptBaet betbctsi tcfponbeerbe b00?b'app?0i
batieban Baet J^o. iKiog. enbebat 3P Bp continuatie
ban Baet btfftcultept Bet boo? Baet 3^oogB Uöog. tuei
fouben bonnen beranttooo?ben/te meer om bat fïjit
4)©a>e(lept aen Baet %.JI©og./ Boetoel in be fojme
Baet tot bitecte bebiteutS lletlenbe / ebentoel in effittö
nietanbetii alss 25o?gett fouben sijn / enbe bàt ^aiti
gteneltej$foubebetalen/biebaettoeftcB ootEt aBfblUi^
teiijcBgeneceffitiert foube btnben om bat na te fio>
men/npt b?eefe ban anbetif ban fijn (iSealliecrbenö/
fonbet betoelf fie
Bp niet beflaen en tonbe / berlaten te
too?ben.

g&'J|eeren SIlmBafTaöeursi BeBBen aen (Sn jBSa/ci
peptbaer op geanttooo?t : bat / aljs gefcponeert Bonbc
toetben Betpoint banSubfidien, enbe bat Bact^oi
IKog: fouben toetben gBe-emifeett ban (ïtB'baer on^
trentt'engageten/ batfpbeSMltamie/ mitsïontfaui
genöeBBenbe BaetPouvoir, batelijcb fouben tcecfici
nenj iKaetbatBaer ï^o:iiao:albooten!S eenigefuB^
fibie aen S weden upt Baete caffa te gefien altijbtsi ban
betfiant toaten getoeefl/ batSpangien t? booten met
Baetigo:|l^og;moefle conbenierenobet eenigB ΑιίΤΐ'^^
fant hypotheecq, enbe bat fp nu be faecften banbe toe*
reit in fulcften toonbetiöcRen Bo(®t flonben / booj Baeii
pattttuliet oocfi toel gBepetfuabeett toaten / bat Baeii
^0: ilog: aenllontsi iwet toe begooiben te tefdberen/
enbe bat Spangie volens nolens tOt bebOO
?f3 hypoche·'
catie toel foube Bomen i maet fp Boopten/ oat39ne
iiaajeflept Baet ten goeben foube bupben / batfp be te^
ben boo? Baet BeBBenbe/ ban bat boo? s weden bat ban
Baer niet BeBoo?be geberg0t te toetben / en baet en Bo^
ben ongelali 3önbe / om Baer ïgo: iBo: bitect aisi Bor"
gen te Binben / maet tet contrarie om alle bo?bcte en^
gagementen ban Baet Jgo: ilSog: aen S weden te boen/"
op be gtatieufïe enbe beeuaemtte toij3e boo? alfnoφ ti5
bedineren / betmitsiBaet fóó:i®og: foo beel bao?bc
gemeenefeetfee ban be befenpe Boben anbeten Betoon?
ben te boen; enbetoetenbebaet en boben Boeb'abbti^
5en ban b'een en b'anbcte bet i9?obtntien op bat point
geupttet toaeten/ Baet niet tonbeK intotcBelenmeeti
faecfte bic foo confibetabel be JScurss raecfite / of bat fp
Baet felffouben erponetenaen'tpettcul bangBebefa»
boueett te too?ben / enbe bat Bet boo? nainiftetii / Boe^
toel5P boo? Baet felfiioocfi gBepetfuabeett mocfttm
fijn/niet en toasf te bergen / (ïcB biermaten fexplicei
ren ; bat fp ecBtet Boopten op aenftaenbe iKaenbagö
5!5?ieben upt Bet ©aberlanbt te fullen BeBBen/ bfe Baet
totbe boo?f3 fnne Jföajefteptis boo?flagB fouben au^
tBorifeeCen, «inbcfoofön iKajetleptmocBfe meenen
battet onfeeciiet toasi / of men tit ben J^age bie faecBen
met foobanigen em(iapp?eBenbeerbeaisi fijne iföaiei
(lept meenbe bat BeBoo?be te gefcBieben / battet obet?
fulq: toel foube Bonnen Bomen te gBebeuten / batbe
boo?fcB?ebe 2$?ieben Bet felbe foo coitipleet niet ert
mocBtemebeB?engBen/ enbe baetomfijn Hèaieflept
foube begeeten bat 3P aenflortfiS een eïp?eflren naet bert
Hage foube toillen fenben / om baet op ten fpoebiglien
gelali te ntog^n toojbm/ iw fp bat fe«r geetne fouben

boen?

en OORLOG, achtennjeertighftekeek. 403


-ocr page 435-

404 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i6é8. iKttrtjmfleufSneliaaÌ.fleltófïietefeggenöatïietiiiiijat
—— uptiiel geenfmtiiitjtien entonìie i gödöcft oocftftjne
H^aieflept een ban gaec beisttbottt^ baec aett κ i^obe
rencontcerÊttiïe/ öcfelbemfiantienöceft geretteceect/
ntrtfoniin: tuflfcöenmenijtngfj ban tooo?&m toanon»
oettiugDtetncajaiDantoepgecfngge^ ttaecopm
aebiro?geimllie3lluliientie fïcij tooojt^ ingelatin6eB=
ïtcnÜÈopiie mgceljtentm ban Öact pjopolittc/ fteeft
gefcgDt iiat ïi'^guipagie ban alteite vijftigh ^cgepen
totect booitgöejet/ entte ùattec aijpacmtte toai / bat
nfet alléén be vijf en twintigh maec oocfe be bo?bece
primo May gémt foube jijn/ ïjebBenbe fjet ^clament
een fonöiiitcamlïeect / om upt te binben be geconfen^
teecbe Subfidien ban drie millioenen gulbettjS j cn bat

gebolgebanbten/aen(lont!Ei in belibecatte foube boen
leggen €nbe noopenbe i)et laetfie potnt / bat Jjp baec
aenbacDtigO fiin fpeculatictt foube laten gaen.

l^abecOantisi ben i^eec Ariingtoa uptfperialelalì
banOjtt iKa/edept b'^eeren 3fimbaffabeucsi Bomen
feggen: bat (ijn USajeflept befe faecft ban Swedea
ftoaec tooegB / bat BP Beni gelaji Bab aen Baec te
meit boen befe nabolgpmbe boo?(IagB: namentlücB/
bat tectoijle ftjn iBaieftept meenbe battet toat Bact
foube 31J11 / bat men Spangie perde om aen Sv/eden
^elt te gfteben boo? 't onbec^ouben. ban bec felbec
«Ctoupen boo? be boo?Ieben tybt / in betoelcfie be felbe
ntet alleen niet fijn gBetoeefi ten btenfl ban Spaneien.
maec tee contcacte bat men be felbe in Duytsiandt
Beeft gebetineect / om in feecBec gebal bie Bcoon boo?
be felbe te Betec te Bonnen fo?cccen : bat men bltibenbe
in
't ceguacb ban be toefiomenbe tijbt/ bp Bet geen fijn
IKajelfept in Baec laetde iHubientie Baö geucgeecttn
't ceguact ban be boo?lebett tijbt / befe faecB op een bil^
licBtempecamcnt beflooJbein tefcBicBen: tetoeten/
batban't geen beboojiebeit toucBeecöe Spangien, En-
gelant, enbe be Geünieerde Prcjvintien , pebec eert
derde beBoojbc tc b?agctt ; infidecettbe deccB baec op/
bat Φ (lleecen ifimbaffabeurö) Baec baec bpfonbcc
b'albecminde uptdel fouben toillen conficmecen/ alfoo
B
p anbecss fecc fiebucftt toais/ bat ben «iprabe ban
Dhona eenige toepnige bageu fccuouleujc foube fïjn/om
fonbecnieutoe lad te ontfangen fïcB in befefaecfi
in
te laten / enbe bat alfban bie bifficultept bp ben boo?i
noemben <©?abe ban Dhona, tmmecis tot acBt a tien
toeecten baec nae / nietfoube taefeit te fucmontecen.

aa^elcBe boo?dagO nodi bejtoaeclijcltec boo? Baec
1^0. nao. ?ijnbe alsf b' eccdi bie macc ban een 25o?gB-
tocBte fp?atft / enbe be ttoeebc / bie een btcecte bdofte
ban becbiutcnisf / onbec een toefeggen ban dedomma-
gement impltceecbe/Beööcn jp Baec boocige ceben
Éoebec op nieutojs gebebuceect; maec alfoo fün
nteenbe battet in bcfetijtjSgelegentBept met geen ce=
ben - fabelen alleen té boen toasi/ enbe bat ben boo?'
noemben a5?abe ban Dhona op geen onfeBecBept ban
een becpanbtngB/ bacc
Bp eenö be p?eubc ban Bab ge^
Bab/maec alleen op/tfonbajtient ban een pofitibe
toefeggingefoutoillen tiuptcn/Bebben jp ben boo?-
noembe l^eec baec boo? geen fatiiïfactie Bonnen geben.

g&oenmaclssiis be ï^cece Tempie bp fijne Höajei
(lept gebedfneect om nae Wecken te gaen,

^OCBbenvi)fentwintichften 'jSnacBtsi isib'%ei

ren tCmbaflabeucjs beBanbigBt Bet langB gebefïceecbe
Pouvoir, ittitfgabeciS becfcBepbe iïcfolutien ban Bast

't ^elbe Pouvoir ge - eramineect jijnbe/ Beeft ben
Ozabc ban Dhona baec 00 bie bilficiiltept belieben te
maften/batb'lleecen3ïmDalTabeucitom te (ïupten
een ®cactaet/bat tiifftijcn Baec HSog. enbe be
ttoee anbece ïteiningBen foube toecben aengegaen im
ticfulcic/omtefiuptencert Triple illliancie,b^oo?i
ben boo?fïen te ban ttoee Sicten ban pouvoir: een/
't toeltfi aen «Sngelanbt foitbe too?l3en obecgelebm /
enbe baec fti obcc fuitfijS be «aem ban «gngelanbt
boio?f«ibedaen/enbe Bet ünbec bat boo? ^toeben

geen notabel ijooft bclïelt beöoelÏe te toc
foube bfe taci Oaeü fionnen uptbtnben ; i

lil

i ili·
'li

t

Sii!.

■>i;·
I

J H·'

I

if

1

i

m

^........- . ---------jfi^^^Hi'

tateh'tfelbealtooiS foo toag p?acttfecenbe/enbatbe
HeerGrave van Dhona Bp Baec nO(B Op Beiert boec
obec begcoet jijnbe / bp be boo?f5 confibecatien beltefi
betepecfidecen/faobecfoctjtensp feec ecnfttgB/öat
aen Baet fonbec eenigB tpb becfupm ten albecfpoeirtgi
deneenfoobamgB indniment ban pouvoir ató
toeo?noemben€>?abetoa!S befïrecertóe/faoben 'tgeen
3P BaiJben / toegesonben moe Bt too?ben.

^p Beöben topbeci aendonts op ben ontfangB ban
Baeci^o.liSog. ïSefolutieban ben acBtienben öefe^
gepjocuceect /bat ban baec op't toeccB ban't <S&t
dcelGenappegelijcft -lupbenbe o?b?eaen ben Heer
Trevori^ a^egsen / aliü Baec iISog.amben Heer
van BeunicgenBabben laten toeBomen:mitfgaì3ec$s
batop'ttoeccBbanbe Betoude ^Itecnatibe aen bm '
Heer TempelfoobamgBeno?b?eÌ!Saf0efonben/ atójp
( Heeren Ambafladeurs) Bp maniece ban COnfibeCfltK
en BebencBtngen aen beleecen Baec ^o. 3|I^og> <0ebe«
puteecben tot Bruffei gefcBjeben Babben.

mtebancattfïcatteban't^cactaet baniBa*
cine tuflïBen €ngelanten be ©eceenigBbe ^ebeclaiii
ben gefloten / toasS tot Londen al obec eenige bagen
completelgcB geceebt enbe opgemaecBt getoeed/ entie
toacBte men maec naec bat ,Baec |Ï9og. be ga»
albaecfoubebeliebentefenbenomtegen ben anbecen
uptgetot(relttetoo?ben. f

Baecïgo. jlSog. allé ban ben fes en twintighften,mi
bebienmo?genDet gducfi BeBBenbe ban ttiet meed
alle be i^eecen Commiffacien ban fjjne iKajedept iH
ionfecentic getoeed te 50« / BcBBen be felbe Baec
becBlaect:

igecdelijcfi/ bat Baec bjjf en ttointigB ^^tBepen ban
<©o?logB/ met be ^janbec^ en Bet bo?bec Blepn i^aet'
tupgB /op bo!)?ge(iagen bagö feecftecHjtB cfieceeWi
foube to^enj ebocBi0bebelibecatteobec be mantecò
ban conjunctie/uptgedelt tot nae be ï^eplige bage»
ban J^aefcBen / op toelcBe faetBe Baec J^o-iKog. fttö /
Baec!Soo?beclö/ niet Rlaec Babben ei^liceat/ ofb«
felbe mebe Babbenbecdaen / baec onbec te BeBBen bt^
gcepen be jBilitie te boet/ bie men boo?ge(Iagen Bab /
bes nootji / op be boo?noembe ^cBepen te toecpen.

®en ttoeeben/ bat obec be geceetmaedSitMB ban bi
biecbupfentmanginfantecie alceebe jSefotatie toatf
genomen/maec en toajs be fdbe nocB met geefew^
teectj en namen beboo?noembe ^eecen Commiffa*
cienaenBet point ban een fujfifantïegec bae^ett-
Boben op be Been te B?engen aen fijne
0afefiept te fui*
lencefececen.

•(Cenbecben/bat3eoo?beeïben bfendfg tej^n/bat
bc lleecen Molina en ifola bec^t totecben eenii
een Concept op
't papier te totOen (UOen ban een
Eiguebefenribe/inta^benB?^ niet Quam boo?t
tegaen^

(«en biecben/ bat ftjn üSaiedept ban «Sngdantinf'
gelBOC Mbiefoube dellen tot Bet afgaen ban een
fonneeaiei^flitbeaenbeConingin ban
m« lad aen ben <0?abe ban Sandwig.bie tege^
töbtbatbeboiBawmiK iRifpt» öaa Γ«Λί to^

foubesnn/ittSetvijelciiebmnaembatt ^toeben nae ιβΒβ
Wngetanbt foube toefen göefielbt ; enbealfoo ?p; maee ^
een Pouvoir ftabbett / enbe bat baec tn be·
naem
ban<2Engelanbtb'eec(letoieEbtge(telt j bat Im Heer
Grave bat Pou voir niet obememen lionbe maec bat
5P(i§eecen 2ïmba(Tabeucss ) beBoo?ben te ftftjphen·
omeen geljjcft^lupbenbe 3fi«e ban Pouvoir ,alleen
metttanfpofttie ban'ttooo?ti^totóen boo?'ttoooit
«engelanbt/enbebatjjattniicumentban/tncasiban
3ficcoo?t/bp Bem obecgenomen enbe ttae ^totìjen
gefonbenfoubetoecbeniSPbonbenfjaecobetbebooifj
bt|^£ultei»ttoatgefiitt>?enneect/tectopl5paltoo
!$ge.
meent jjabben battetfliiitoaji/bat be Pouvoirs nict
en totecben getoiffelt / maec bat alleen be Coppe U
uj
tentijclt ban befelbe oboegelebect toiecben. €botij aU
/'o?nten ' foobeHeer AriingtontotensilfibböiSjpobecbeboi^j

Umaio^ foc.fhnVitfrfrtfrifMH-itK'ffi'aiM/ftaei-hilt·,^-*-—^gjj^

obec'templopbanbeeecfle vyfentwintigh ^^epen

' ....... toecben/ofmen . „ .......... ___

1 ; bat fgn Haaien ; faeche becfocljten te becfiaen/ Baec beitele te seggi
(lept becbecsi'tpomt ban vier duy fent man met bert ibat^toeöenbuptenbegetooontebananbece ^oten-


-ocr page 436-

ifSi rijrt/Micf te Madrid fouöelijercii/ befilhelKiflt--
"üi. èc mitrön mciiiiiclinöUe<0fftctentcto«lcit feconiie^

rilt.

(gnïie cpitöelijcB /. öat aett öctt i^ecc Treror, Dobm
't (teen msn aen fijn €i)ele Belajt Daöiic / öat m beele
teclmboltiectiiafci^ff. .iKotj. iïefoUuic ban brnfcs

en rwintichften Marty boocnoeitlt ( JWCÖ foilöe to£Cf

öm flen0cfc0?ebin (ίφ in alle 't gccne ïiaec en Imbcn in
ïk1joo?6 iSèfolutiemotfite fgnbecloatnaebefelljete
tffluletitt / ùe toelcfteDem hetboloensi boo? «n iïccBt
frtiKC jbulK becllcecftw ; mitsi te {jdöcii «pttoeccftcntic
àbOOJSiflagcn COnttnuarte banfufpenGe van Wape-
nen , «löe aen geen 5^?opo(ttim getoo? gebenUe / bic
boo?spangien p^eïuöictaüeleufciubcrün «IssbiJ^aeofe
Conbentie j enbe &oe toel bie ttocebe niamecebnn
mttancntoat biip(lccl)ept entje anibiguite);t fcljccncn
« 5c6Dcn enbe tmpliccccn/ nocBtani tectoijl be boo?=
noetntieï|«eKn Commiffacienbat par force bJilben
jnfccercnmbeo^bjesibieb'ilcci; Trevorfouben tae^
rtljefonöen h)0?öen / 0eDben 3P ( Heeren Ambafla-
deurs ) bat fp bacc bp foa moeten laten betblpi
uw.

Ilocf) laet in ben abont ijs een ban öaec naec Gerin-

houfen gfieccebcn / om boo? b'Heer Harlington toat

naDcc obcc befe bupftecljcpt en ambtguitcpt geefclatr-
iiffcect tctooibcn sltjantfoo bemcpningljetoasi/bat
men bpoccafic ban alle beujoeclten enbc confecentten
atlc iiiltaiiticnfoubemoetcn becgljefclfcljappen met
{ibcrigcbcboti-cn banbenfiilltantban j^apenentn^
getotlltcDt te örpgcn/ mibtfgabei-üi bat be ü^eecen ban
fieuningeneitbe Trevorgljecn ^otntcn ban meccFtói
lijcficraDebJicIjtefauben becmogljsn in te toiiligfjen/
maeriic felbemaeten obecfciijpben aenfijne iKajCi
lïcptenfiaec i|oog. nao-footoieWeniietanbecjigei
fept alis alcebe in be cefolutic biais gecomp?eBenbeect
enfoobemepninge batnietfoube jjjn/ fooöienbebe
^ceren t'ejcplicereit/ op toat periode ofparagraphe
ban be biJ0?f5 aefolutie / bie ceebelijcft enbe beillebiclj
toasi/ 5P bi boo?fcöiebe Etmitatten crpUteecbcn/
betmitö'ec perioden ïn bjamt / op be toelcfte be boo?'
fcöjcbc Uimitatien/ notoiclijfftniet fcljeenen appli^
tnDeltcfionnentooitien gemaeclit. ©oojuoemba Heer
jirlington toonbeficlj fmipulcnr te?})» banopbe
J)o«f5 faceft alleen te antbJOO?tJen/ maecbmttgoebt
tatmen aenltaenbe Maendach baecobecnorijeensi
naabcc foube r onfeccren.

©en dertichften Maert bJieet aen be ijeecen Meer-
man enbe Boreei, «ÊjctraojbinacisS ?imbaifabcui-ir
banbefen i§taetin Engeiant, toegefonbenBaec
ilicia.panboiuenbcJCntljojifatie/ om'ttoeccö ban
öe betonile (€ciple iilliantie tuflcften Engeiant, Swee-
den enbebefcn ^taet/ temogljen abjuflecen enbe
|liif>tcnop begronben inDaec boorige 2$?teben/ en
Jjaec ï^oogD .tKog. boojgaenbe itefolntien betbat;
enöcnamcntUjch/batbe Ctoon Sweden tenminflen
tnct bijfbnpfentpaecben/ enfebeit biipfent mante
boct/ inactiefonbeijebticntcti-cben/ ingeballe(bat
<0oiitbeJ?ccc 3lllmacljtitD gi)cnabiil)becftoebe)een
baiibe tafusün'tbccbe banbe feparate 2ïEti)cöelen
benb?icen tbsinticfjlien Sïanuacp lellleben tnffcöen
be ï^eet Tempk, <£jrti'ao?binaittii<Ênbo)?ebanb£n
jöomngrj ban Groot Brlttannien, enbebe lleecen
iiaecï^a.,i!l5og. <6ebcpnteecbcngc(ïooten/ ittMijten
homen t'cjctecen; enbe op bat be OoogijgebatBtcccoon
Sweden Of beffclfii i^ìiniliet/ totoetgijeene boojf?
ts bcsi te bctcc gcbifponeect mocljte too?ben / toiecben
iieefjcmclte ijaec iloogl) ,ìiK5g.2£ml)a1TabeHCS00Cft
«rntiS bcfcn gï|cantl)o?ifeett om be gei-equiteetbe Sub-
fidienncit bcfclbe=0coonbanb)egcnfjaecÌ|o. IBog.
ttcbenö Engeknt incebelücfiOept te mogen belooben :
beciie ijclftban bien tebetaelentip éngelantboo?'
noemt/ enbe be toebertjelft bp befen ^taet t met bien
becftaiibebatinallén gcballe ban toegen Spangien in
bc bonbicljltefojme belooft fonbe moeten toecben/
«alfoo beloofbeèn gijebeboucjeecbcSubfidienfepnbe
ban ben <0o?logi) aen Engeknt enbe befeji ^taette
gwnrembonufecen: metöpboegingïjbatöaecigoog
»^.89ntfcöoncebelijcfiacöt(ïn/ bi»?fo<«b«lt»effn

^taetbcfandlj^e/ obetbebecloopentöbtaen Swte-
den
eentgefubiidien te betalen / enbe bat be felbe nocji
iiebec öe loopcn maenbeltjffie fubfibien toat fjoogec
fonbenintoiiligljcn/ aisfïciiobec'tgepafleecbe tela^
tm £)e5toacea. ^©pbecflï ί.«ί becdaeti bataen be boo?i
noembe l^eeren ^mbaffabeucsi beftetit g&emaetftt fai
hJo?ben / bat obec 't poiiit ban be betonffe verpanding
baneenige jgtcben enbe Jpojtenbp Spangien aen öe^
fen ^taettebocn tuffcijenben i^eec ^mbaflabetui
ban ^pangienenbebe i^eeren «Cfebqiiuteecben ban
IjaeciloooD iKogenbe geabiulieert enbeop'tpàpiec
gebjacOt/ toaisfefeec Projea van Conventie: ebocö
bat ben felbért l^eec Simbalfabeut; |ϊφ niet geaualtft^
ceen öepDenbe gebonben / om't felbe project finalijcB
te fiupicn / een €j:p?e|Ten een ben iKai:quii de Caftel
Rodrigo afgebaetbiiljt öabt/ ombaetogboffiomen
gelali te nwgljen Iwcben ; ban alfoa öÖ«lij£& ^loject
Ijifc booL'en tiifTiljen ^angienenbeöaec^o»
ohttoo^pen/ iuteccnpt toa^sgeloopen / bat becgalben
fp l^eecenJïmbaffabeHcsi fowben tcacfjten upt te toecc?
ben/ bat ben Ijoogljgljemelten i^oningSban Groot
Brlttannien toUbe bclooben enbe gacanb Wpben battet
ii£>o?f5 iongöjlgemaecht project bec boo?noembc ver-
pandinghe flet» jjacc J^o. jlSog. effectib? ingijetoülitöt
of gep^ejleect / en niet meeciilufoicgemaecbttoiecbe/
enbe bat tot bienepnbe Jaan toegBen fijne |©aje(lep£
b'Jleeren Molina enbe ifoia gljebifponeett motDtm
Uiojben/ ombaecaen banfiaer jpbemebe beftanbf
te Ijouben / fuicjc enbe baec 't beBoo?be : «pnbelycö ίβ
becllaen/bermitiSbatop alle pacticultece/enbe inci^
bentelefaecfiengeenfpecialelaflof ©ouboic gegebetf
bonbe too^ben/ be meecgöefepbe ^eecen Stuibaffó^»

approbatie

—---------------— -^ecbenbelii«t

ban oocft €]Et^ct gefonben aen ben igeec ban Beunin-'
gen, <e);tcao?binaciii3fimbafTabeuc ban befen ^tàeÉ
m Vranckrijck, enbebe ^eecban Beveminghtólei
nipotcntiaciiSnac»: Aecken, mitfgabeciSaenbe ^ee^
>:enDaecl|o.,lllStig.«©ebeputee«:bentot Bruffel, oiti
te Hcecften tot bec felbec naecicötingöe / en topbecss
tg
bienen fiiltjc en baec't beDoojbe»

<S)e ^eeten «^ebeputeecben bàn 2eelant gebbjirt
tegen befe bobenHacnbe conduite laten aenteecheneni
ban Baec tingelaH te binben om te bonnen abbiferen
t
maèrö<ibenbeboo?f3conclufïe/foo tencefpecte ban
be becanbecinge in bebegcootingbe ban be-^ubfibien
al!$ tat acnfien ban be becpanbtnge Q^econtcabiceect»
Φε l^eeten «©ebeputeecben banbe anbece ©jobintien
Öebben in be bobcnUaenbe €onclu|ïe geconfenteett
op't beljagBen ban be l^etcen Satcé
len.

! fcljen Engeiant, Sweden enbe befen ^taet / namaelsi
I genoemtbe (€ciiJle SClliantie. ^p fcD?eben baecop
1 ben vierden 3ïp?il/ batjp bectcoubïben/ Itufooba^
nicB/ boo?befeèaet: 3^o.iaog.iïefolutie/ tejijnges
^qalifïceect / bat 3P goope Dabben / get toecc&ban bé
i€ciplc 38lliantie tenlaetlleneenii toteengetoenlleptts
be te fuUen bonnen brengen ,· ebocD betopi ftaec %ooö9
Siaog. Bet boo?(5 toecth nocB alcelatüf beliefben te
maecBen tottet Contract ban be bebenbe 3@erpanbirt«
gBe/enbe batter geen appacentietoas^/omjUnitSaie^
jiept ban €ngclant tebifponecen/ omte.beloobert
bat foube boengaranberen/ battetbdoutte^wece
banbe®erpanbutgebp spangien foube toecben in«
getoillitöt of gφ^eίleεct/ fooalssbe l^eeKn<SrtgeÌi
fcBe CommiflTacienBaecconbupt Babbenbecblaert/
foo moeHtn 3p aftoacBten Bet abbij^ ban't flupt^
beteecBenenban't felbe Contrett<

^%erett Molina en Kola recotittitànbeerbétf fit at
Baec 2$?{eben aen ben iBacguiss be Caiiel ftodrigo be
Conrtufle ban't Jwetcii benbe rerpandiughe/ fi»

en OORLOG* aihunvemt^jhhoeck 405

gconben Diet; boo? gite-erö^effeect aUe^
en ratificatie ban öaec ^oog JH^og


-ocr page 437-

4O6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι668, ijcd ali tn fjact bctmoöen toasi / foo flisi jp öe Scaetie
Miriiftersfucttffibelöcfi Quaimn tiecWacen.

^ebiffttultcptïiicöaet^OtlBoö-fcöenen te ma-
l«n obcc ìK ^ubftlïtcii bp ^tocùen boo? &en ijoojleben
tijiigepjéten&cctt/cefi&eetìie onöettoijffdt öacc in:
tiatJjacc 1^0. USo. ineenttett/ öatjemitscen ïjeelgoet
fonöamcutfouiicn ftomienpjetenDewn/banìsaec oUcc
6p ^panpi crt oeïtommagecct te toojticn / bccmiti in
tretütiiie^tj)Ëétif£(Ccoupmmei)oai;en bp tue D^nt
oebleben / om épgcmlijc6 ^panstm te get^ / maec
om aeri ïie iBeiriatte natt^tich te geDetV entie mifTcDtett
iudtom tegen ^panjjien felf gcD?upc6t te to03ïien j

CÌBJtlJfobe Heeren Minifters ban'E Huys van Ooften-
rijck ,ötc tot Londen toacen / öeïttfponeett fionöen
toet&en/gelijcBiiJ^eecenlCmliafTa&euciS ban öefen
^taet bectcoutoZienbaniae/bante belooben
lanten öe ©ereemofltje jgeïieclantien fcf)aiietoo!i te
fiouöen boo?
't Cceöpt öat Öe felbe bp ^bwöen obec öe
gepaffeecbctijtiboo? Daec fouben belteben t'intecpo-
necen/ mttfQabecd ban te berïtlaren bat gaec
foo beel ban be twee miiHoencn, bie be felbe anberfinss
aenben Marquis de Cartel Rodrigo ponben te fullen
eentellen / fouben mogen tnBouben / enbe boo? ceechei
ntngen ban Spangien aen Zweden betalen/aljï be
hoo?f3 ^ubfïbien booi be boo^leben t jjb fouben mogen
btoiben begcoot/bat tn betioo}f5 faec&e nototrltjcb
gfieenbifficulteptfcBeen te fullen jijnjtoant ijet in^
&ec baet eben eeniS bJajS of Zweden, Spangien niet ft'
becenbe/ljae»; geit ban ben boojlebett tijb ban öaec
iKog. boo? ceec&eningf) ban Spangien ontfingfi /
of bat Zweden, Spangien fibecenbe/ ban 't götot /alS
Bet b' Heer iviarquis mrebe foube Ijebbén gemucBetct /
enbeboo? be boo?f3 Iteeninge in fjjn Caffé slieftre-
gen/al^ bat ban Spangien foube bonnen ontfan^
gen enbe beoroutoben baecom / bat be faecft in bier
boegen gettaincert50nbe/tegen be gebeclateecbe in^
ientiebanl)aee3|o.|fòog. toaeri&H niet foube iton-
nen tünjben ; immersi Beeft ben <©?abe ban Molina,
om foobaniöen belofte te mogett boeivop ben biet;
benbefesi/opb'inftantieban be igeecen Engeifcbe,
ccne>:p?effenaei: 25?ufrel gefonben / geljjcii Dem niet
alleen om be bobengemelte belofte te boen boo? be
boo?!ebentöb een geiioegljfaem pouboic ontbjacït/
ittaectoas felfji ban geen l^boti: boo^fiengetueefl/
om te belooben bat be ^ubfibien ban be bolgenbe tiib
naec 't epnbtgen ban ben «©ojloglj toebecgegeben en^
be gecellituccrt fouben toecben /enbe bettoatljt bient^
l^alben be noobige ^utgocifatie op alle bepbe be
faecBen. "

Heer van Dhona tOOnbe biat mifttOegilt te 3ijn/
batbefTelfjüconfiberetien bie gp op'tfubrett ban be
(Cciple mitamteljab geljabt / enbe bie bp be HSiffibe
ban eenban onfe^eeten 311mbafTabcursi eenigên tijb
gcleben toaixn obergefonben getoeeH/ foo publijcö ge'
toojbentoacen/batmen be felbe aen öem
tipt ^ol*
lant/met alle pacticularitepten/fiab Bonnen obec'
fffepbeu.

^ebcctïjahbeneenpacttculiereSiubientie bp ftjn
jKajcflcpt / toaec in jp befelbe boo? eecfl feec officieusi
enbe belcefbèlijc&bebant&ten boo? be goetö^t bie be
felbe i|ab belieben te toonen irt
't geben ban be oibjesi
aenSr. Allen, boenmaeljSftnipffenbemeteemgeiilioji
log!) - fcliepen in 't Canael / om alle be ^cBeprai ban
fijn j|iaaie(icpt!ï «öSeallieecben
't sfcoitam / gelepbert /
enbe alle ©^otectie / bejs ban noobien Bebbenbe/ te bec-
lecnen / enbe alfooïjacr iïSos. meenben met goebt
Ketljt iiaec be p?incipaelfie plaetfe onbeciie felbe «©e^
ollieecben enbe goebe ©?ienben ban fijn USajefiept te
mogen toefcf)?Pben / bat fiacc llSog. baecom
fiaer ( ©eecen SCmbaflabeucsi ) oot fe fpecialijcB gelafi
ïjabben be bèpojlijcfte complimenten ban bancfijeg?
Qinge aen fijne ilSajed^t bacc ober afte leggen MP"
oeris bat ftaet ©
ö. ffòog. baer neben öaer ootfe fpectai
lijcft gelali dabben / bp ottafïe ban 't gepa(i«rbe ban
be Commanbeuc la Roche in Tourbaey enbe Wicht,
te berBlaten / bat foo pemant/hrie ïjet ootfe foube
mogen toefen / firij foo berte foube mogen fiomen
«pt fijn bibtaiic f emantiperert ( snlw jjet feU

betebuptentegaen/batljpeaiige foobantge inbafïe «βί»
Dfte turbatie in be aanben ofïte >©nbetbancn ban fjjn —
.pajellept foube toillen boen/ alsSin'tjongftgcmaetöi ^^
te Siractact ban befenfie biebec uptgeöiurfit flaet/
DaerilO' ltSog. geenfinjü in geb^cecBe foube blpbcn
ftjn iKajelteptrefolutelijcB enbe'ter goebec troutoe't
effect ban be boD?f5 befenfibe 3iüiancie te Piejieceni
toelcBe beband&inge ban fatijsfactie aengenomenjijn;
be / ijebben 3P toöbecgf gefepbt bat ben tpb ban bai
cecfleniRcp ( op betodc&egoeb gebonben toaiS /iat
bppiobifieban toebec5pben vijf en twintigh ^jea
penban(©o?loggmetben anberen fouben conjungci
ren/ omgeb^ipcBt te toojben/baec enbe fulcï als
ten bienjle ban bepbe be Staten alber effitacieuil en»
be boo?beeligtjfi gljeoojbeelt fouben mogen too?bai/
nubeginnenbetenabecen/Betten öooglien noo^àeci
beljjcb foube 3ijtt/bat men met ben anberen perfett
tonbetüeerbeober beboet enbe fojme ban be boo?f;
conjunctie / enbe nantentlöcB / bat alle be attien enbe
beffetnen ban öe gecombineerbe ©loot fouben too?j
ben belepbt enbe ter erecutiegeHelt met gemeen ίοη^
eert ban Chefs, ofte bie geene bie öet opperfte gejagft
ban b' een en b' anberejpbe foube mogen toojben aeui
beboolen; mitfgabersi batbpbe chef ban Baer l^o.
.ìHìog. ©loot / Bet getooonlijcftsaiut aen beJionitigD'
üjclis ©lagge gebaen jünbe / ban be 3Pbe ban bie geec
ne bie b'€ngelfcBe ©loot ais Chef foube commani
beren / toeber Bet contre - faluc foube gefcBieben;
^ijnn^ajeftept Beeft Baer baer op belteben te ant^
toOD?ben enbe te gemoet te boeren ; bat / boo? foo
Bet eerfte belengBbe battet felbe nootfaecbeljjcB biaji/
enbe bat3P baet ober met (ïjn iKajetieptiS Commif»
fatifenin conferentie foube Bonnen tteben ; €nbe ivat
Bet point ban't contra - faiut belangBbe / bat Me
faecfi in't gebjupcB enbe obferbantie aen alle ^ee-lie^
ben footeBenttoass/bat baet in geen onfeecberB^pt
ofambiguiteptoberigB^on^ejijni enbe bat men tite
faecfie/bolgenssBet (Cractaet bait ©jebe/nae'tgej
b^uptfi moefl reguleren i enbe bat BpfitÖ baet op βρ
fijne oublie (©fficiereiyoube infoimeren.

©'J^eeren 2Imbaflabeurii Bebben baeropgccepKi
ceert : bat Bet (Cractaet alleen bifponeerbe ober 't Sa-
lut, baer in bat 3p eeniei toarén enbe niet een
fp?atB ban't contra · faiut, baet Bet nuop aeneuanif
enbebat3P bertrouben/ bat fijne iKajeflept niet m
foube toillen p?etenberen / bat men minbet cibtlit«pi
ban befielfiï j^abilioen/ bàt maet een Blpen rep?efetti
tatpfbanfïjnïSoninglöcfie ©erfoon toasi/foube ont'
fangen/aliSfijne iKajefieptsi 3iugu(le #erfoon felfsf
op fyn ïtoningBl. €roort aen be Wöefanten ban Baer
J^o. HSog. toaii betopfenbejenbe battet nu bèent
toaii/bat fijn Höajeflept bpbe felbe met afnemtnge
ban be Boet gegroet 3Önbe / toeberom be felbe met ζρ
'ijcbecefalutatie ö^egcnbe;enbebatbat raifonnement
^oo conclubant enbe bolboenbe toas / batter /ontf 00?«
tieelsi / niet op te repliceren en biel / enbe bat oöcft/
bien confb?m / b' 3ibmiralen ban €ngelant Babben
gecontrafaluteert be geene/ bie Baer |lSog,©looi
te gelept Babben / fcBoon bat b' onfe maer ©ice - ab^
micaeliitoacen/enbe battet oocB in bier boegen ift
berfcBepberentontren tuffcBen be ©looten ban fijne
.pajèllcpt enbe Baet J|o. Il^og. gep?actifeeett toasf
getoeeii; enbe foo opt ofte optpetsi anberS ofte coiti
tratte toajï gefcBiet/bat al Bet felbe itioefl bo?bert
aengemercBtalsi een incibilitept enbe onBeuiDept/
bie epnbeltjcBeeniSnae be reben gerecBt beBoo?ïie te
too?ben.^iin iKajeflept Beeft baet op geanttooojt:
bat 3p moffen toeten battet een ttoeeberlep geb?iipta
baer ontrent enbe ban alle tij ben in Cngelan t toasi ge^
obferbeert ·> een/ particulictlijcft boo? be Middelantfe
Zee, ofte baer ontrent^ enbe een boo? alle b'anbcte
Zeen;bat3PmogelijcB cfempelen ban'teetfle foH'=
ben Bonnen allegeren boo? Bet contra - faiut,maet
geenfintjS boo? Bet ttoeebe ; enbe bat
Bp geen nieutoig'
Bebentet toerrit p?etenbeerbe te toillen boen inboet
ten /maet alle0 bp'toube geb?upcbt te toillen fó^
ten i Bet toelcB oocB c)cp?e!ï bp Bet iCractact bebongeit
3ijBbe/ontcentöet faiut enbe còatra - faiut nirtt^

toeriit


-ocr page 438-

en O O R L O G. ack en "Veemghjk keek, 407

wtdtb? öawlb. JiISog.setonttafItpuIeecthjcfenùe/
ftA ficfifelfiS toecö/ öatiie fliputótte ban te moeten
iiipbcn tjp'touiie 0Dcb?upc6 ban'tfalut, oocftmeöei
hMit enöc «npliceecte / öat m't boen / oft niet boen /
fficontra-faiuc ,'t toelcfe itt alten gebaUe een conbe-
nciibciuie ban'tfeiutfDubesön/ geeninnobatie bec-
iiioclit te gijcfctiiebcn/ maec öatbte gljeljcclefaecii
h))'t oube0Deft?wpctt moe(l bccblpben; bacr opfün
Majcfteycnocljmaeirepbe/ ftcljriaebec enbe eractec
foiibe infb?nicccn ; enbe bat öp oo?beeIbc / bat befe fa^

fieiuetnaeteeit fpeculative redencaveiinge, maeciiae

ccn pcmianent eiibe ba|löei>?upcft geceguleert Dcljooji
ti£tetoo?öenj enbebatljp jfjetooch bten confo?mtei

vranckrijckfelfss foube bocn pjacttfccen.,
^möflfTabeuc.öbonbciintetgoet/ fimbe bat fijn Ma-
fefteyt fttc iDterbe gcp?efTeeutoni aen 't nttbbacijmael
teuacit/ fö» iBajefteptbooibtc ccp5cbaecobcclan=
after fonbecDouben: .fHUaccBelilicn bie facctic tot een
ttoeeïic f onfccentte ggewfecbecct met fijn |Bajc|tept0
Commiffatten. ^ .. "

feventienden jgnotttfangett twee jlSiffiben
ban ïicleeten Meerman enbe Moreel «gxtraojbiuariiiS
^tiuDaffabeursÌ ban befm ^taet tn Engeiant, gcfcfj?ci
ben tot Londen bCtt elfden en veertienden bcfcjs / l'ef-

ncitil)cgï)eabb?e|Teertaenbcn3^cec<0^ifficc Ruyfcn,
iiiiicbaccncbensf onbeuanba'enfeecRece conccpte acte
ban Guarantie, bp fjen ü^eecen SimbafTabcucsSiiict
öeicicctt (SngcIfcDe enbe ^paenfcBe,JlEmi(lcL-siap
't^apicc gljcDjacDt/ öonbenbe trt effect/ batber^
teuficbanbebod^noembe toncepteiücteban Guaran-
tie oDelcfen jijnbe / üp be 3|eecert €ngi)clftlje Com^
nufaofcn gOcapp?obeect / enbe beubolsöenjS goebt
jOcbonbm toa0 / bat aen bej^cec Tempel be gemeld
bc conccpte mete met enbe nebeniS een ampel pouboic/
foube taeuben : «iiet ïa(ï enbe o?b?eom
bio? cccfi enbe boo? al l)p be ï^eec Marquïs de Caftei
Rodrigo pbectgge tnlianttenteboi»/ enbe ben felben
l5cacl)tcli)cli te peciTen / om Det obecglJφnben pjoiect
ban b?cebe onl)efcD?oomt te tecclienen. <2nbe ttj ca^
buptenalle becbjacljtingDe naecalle aengetoenbe bc^
boircnbe booznoembefïgnatute ntetupttetoewften
foubcjijn/ battnfulcltm gijeballeben boojnoembw
^ccc Marquis ten ijiinflen aen bc J^eecen Trevor eitbe
ban Beuninghen tot Parijs een baUabel ponboit fOHbe
iBillcn toc fcnbcn om beb?ebc op't boo?fclj?ebe project
ti (luptcrt / gljeUjtìft atö omtcent be fltUlmit ban
penen ban bc boo?leben .ïtaaenbt toaiS oljep?attifcett
Oljetoeelii enbe bat onbccbeji/ aliS ben ggemelten
|eec Marquis fulcftiS mocöte Itomcn te becfoecSen am
bcfelbe ggcojfeceect foube feonnen toccbenbelofte ban
Guarantie juDct boo?fclj?ebe p?o)ect becmdt/ bacp
nmtcenttot Bruflei biebeisjbtö HêimftecjS ( mibtsS
be fub|ta«ttcbab be faecBe a tijbtii Ölpbenbe ) foobanii
oe betanbcctnge en ceb^ejS fouben feonnen bp b?cngen/
ali bcfelbe naec be mgenomene tonfibecatten ban ben
mecrgljcmclten ï^eec Marquis fouben mcencn te be?
Öoocen : aUess nocotanjS met btcn bccfianbc/ bat Baec
JooflljiBogljenbe mebeban Ijet felbe fenttment fou?
ben mogen 5ijn/ enbe ten bten fine ban geljjcRenbec
felbccl^ccren 40ebeputeecbentot Bruflei boo?noemt
Ocqualificecctmocljten Df&bcn: ïBaecopsijebcltDei
teert 3ijnbe/ DcbbenDaec 3|o.,pog. 'tgcetieboo?f5
jacrboellatcngeballcn/ cnbebtenbolgensS goetgöci
)onbcnf)ctboo?f5 Concept ban Guarantie coptelijcii
'"^be tcfenbcn aen be gemelteileeren öaec jBog.
©ebeputeerbentot Bruflei met enbe nebensi een be-
Hoo?Ujtftpoubotc baec toe bienenbe/ om't felbe ofte
liet cqutbaicnt ban bten ijt fubHantte nebenö ben gBe^
meten J|cec Tempie met ben gebacöteï^eec Marquis
deCafteiRodrigofnicic becfoecftettbe temogen
ten mbeteedienen; besibat ben felben ^eee .ìilac^
Walboorcninconfoimitebanöaei; J^oogij iKog.
«efolutte ban 12. 14. enbe 16. befeiS foube Debben
Meteccltent'tboo?ftlj?cbe project ban (Cractaetban
gjebe/ ofte een àlcte ban irrevocabelpouvoirOP be
l^eercn ban Beuniogen enbe Trevor gijepaffeect enbe
bajiijuni^eecen <©ebeputeerbengBe|lelt/
banfpncnt toegw enbe in name ban ben üftonmgö

ban Spangien ÖCt-felbC p?ofect met Vranckrijck te 1668·
bolttec&en cnbefïuptcn/ bacctoeljaec<!Ebelebenge» ——
meiten i^ecc JiKaiqutsialnocl) met allen bcbcncöe=
lijtfiljebcn/pbec enbeernlï fouben Ijebbcn te p?efleren /
in (as fiilclisi bp Ijem buptcn bermocben noflj niet ge^
bacnmocDtc3jjn: g5esit.e0ctboo?fclj?cbep?o)cct ban
«©uarantie mebegljefonben aen bc J^eecban Beunin-
gen, met enbe nebenjS een 3llcte ban pouboicaliS boo'
ren mutms maianJis op Ucm tc bcpcfcljeren / omme be
boo?fclj?ebe Guarantie bolgeniS'tboo?fcl)2ebc
muitetofte't equtbalent banbteninfubflantte/ ne^
beniS glJebaφtcïì?ec»; Trevor tot g&ecuföiöcpt enbe
becfeecfiecti)cpt ban ben jfóoningf) ban Vranckrijck
ittetftjn jKafeiieptofbe ïlceren beflclfsS (Jpommiffa*
cifett/ fulcbss bccfoccftenbe/ temogïjeitfluptcnenbc
teccfeencn; 3©ecbcnbe tot bicn epnbeaenbeopgOei
mdte ïiccccn <ej:tcao?btnariii 3£mba|Tabcuris tn En-
geiandcgi)cfcD?eben/ batljacc aJbelcgrijjclieautftoi
dfatte enbe aitte ban poubott ban ben ïMontngfi ban
Groot Brittannien boojcttbetcn bcljocbc ban beri
ï^eec Trevor tcn fincalss booten totlben bebozbéi
ren.

i©'Ì5ecrcn :a!mbafTabeursiì)abbcn/ albooteniSbat
3Pbcfe iïefoluticontftngen^iipb'Jlcecen €ngelfcöe
CommifTartfcn gijcinfi^ecrtfooop Dci affenben bait
't'poubotcacnbcn l^cec Trevor, om iïcbeloften ban
«©uacantte aen Vranckrijck, bcsi becfoecftcnbe/
te
mogen boen / be toeicbe oocli alrecbe af gcgaen toajS /
alisoocb acnbe ü^oningmne degente ban Spangien
tn briecfbe enbe niet te min fectcufe termen ccn bonbii
gljc natlTibetefclj?pbcn/ enffen inDoube ban biett
boo?ben<©?abcban Sandwich aen Det ï|of ban Ma-
drid ftcacljtelijtft te bocn fcconbcrcn j mibêrgabctjS
om in ber felbcr manieren aen ben %ec Marquis

Caftei R odrigo enbc bcn 3^ccc Tempie refpcctibclijift
be bepeftljesï te laetcn af gaen / enbe boben al b'3Icte
ban jSatiftcatie aenftontstébocnopmacclien/ sjjns
beallebe boo?fclj?ebefaecben epgentlijclimaccojbii
narifepointen ban executie / en toasi al f)ct felbe bp be
bop?noembe l^eerenooclifoo gcagceectcnbcgoctgei
bonben ; en 5P ten bcele alreebe op be tbjceijc ofte gnc?
ceitereerbeinjiantien / bie boajEf nae be receptie b^be
boo?noeinbe Daec i^oogli jtóógenbe üïefolutic gebaen
ijcWen / g8e-e)t:ecutecrt / enbe ten beele in termen om
iiico gijebaen te üjerben. Quietò batter nictii ban
OaecioogD HE)ogenbeboo?g^enbeo?b?ei8/ benegoi
tiattebanbe b?ebcconcecrtctenbc/ bupten ijcttoercH
ban be (Criple 2(llliantte rellcerbe aisi
Ijet potnt ban be
conjuntie ban toeberiöbtif ©looten /'ttoelcft a*/
bcrmttjï Dct gljccónbeniccrbe tot Parijs bc macOtett
ban Engeiandtenljaec ï|oog .üKogenbc tot ultimo
May buptcn alle appacentie foube ïiouben/ niet en
jiteenben nu te fijn ban foobanigljc p^cffantöcpt / ofte
fjet foube itocD tod be tijbt toteeniglje belibcratienban
Sacrilo. JlBog. baec ober bonnen toe laten» ■

Q

Uaudo^idem cum Sereniilimo magna Brit- „
tanni^ Regi, tum Celfisac Prspoc. Dominis ®anW
Ordinibus Fcederatarum Belgii Provinciai-um fioie·

Beigli f rovinciarum flOlE'
vifum eft ex re communi fore ut cum Illuftrifllmo
Comité à Dona,Sereniflìmi Suecix Regis extra ordi-
nem Legato de foedere & paöo mutuo pangendo &
ineundo, ad negotiationem de pace inter Serenifli-
mos Hifpaniarum & Galliarum Regeseomagis pro
virili promovendam &procurandam, hodierno die
convenierint, cumque per iftius negotionisexpref-
fum articulum conilitutum fitatque decretumdefub-
fipiariaquadam peccunia fumma didloR^i Sueciie
à fupra memoratis Sereniilimo magnse Brictanniae
Rege& Celfis acPrepot. Ord, indulgenda & ilngulo
trimeftrifpatio perfolvenda prseter aliam pcccuniae
fummam de prsefenti dependendam Indultamque ob
rationes in ipfofoedere fufiusexpofitasjuxta tcnorem
difti foederis articuii hic de verbo ad verbum in-
ferti.

Scgaitur tiistus iiüi Articuii.

Etquonism

StjUii


-ocr page 439-

.«68.

Comes de
sad Serc-
Legatye.pro

authoricate mihi" demandata a Machione de Cafitl
Rcdrigt Prsefeao Generali Bcigii Hifpanicijuxta teno-
remillius mandaciinfrainlerendij fpopondiSc pro-
mifi, ficut& fpondeo & promitto, nomine ditti
Hifpaniamm Regis per hoe priefens inftrumentum
fere, ut diólus Hifpaniarum Rexab omni detrimen-
te & damno vindicet tum Regem ihagha Brictaft-
nia:, tum Fsederatarum Provinciarum OrdinesGe-
nerales eoique nominatim Überet à promiflbad quod
perfuprainfertum Articulumfeob igarunt ad perfol-
vendam Regi Suedfefum mam .......

»... ftatim numerandam pro primo hoe tri-
ineftri,necnonfummam ...... . ·

prseibnti pecunia confignandam, idque fine ulla mo-
ra & comperendinatione ( prout nifius habetur irt
fupra memorato articulo ) itautdiöusDomtnus mag-
nx Brittannix Rex didtique Domini Ordines nuLo
modo teneanturquidquam de fuoimpendere, aut in
àntoceiTum iargiri, À

Et quod attinet fuccedentia trimeftria tempora ,iti·
dem promiii &fpopondi, ficut& promitto & fpon
deoin prxfens , nomine quo fupra, me cfFedhirum
ut ab omni damno & detrimento vindicentur, turn
diöus Magns Brittanni» Rcx , tum didti Domini
Ordines & liberentur circa initiumcujufque trimef-
tris nominibus&promiiTo dimidiiepartisejusfummK
qu£e tam à dido magnse Brittann. Rege quam à di<ftis
DominisOrdinibus annumerandaeritjutomnino non
Uecefle habeant eam portionem priefenti pecunia nu-
merare,tum ut otiam promiflbalteriusdimidiae partii
didlaefumm» exolvendx liberentur ftatimac pax In-
ter Hifpaniarum Galliarumqoe Reges fancita & rati-
habita fuerit.

Acque ad hac omnia fideliter & ad amuffim praeftan-
da obligo omnia bona, dominia , & reditus pracdiai
Hifpaniarum Regis, tumperfonas& bonafubdito-
Tum ej ns tam praefentia quam futara, fpondeoqae fo-
ie , ut hoe promiiTum meurn ratum habeatur, tum
iMarchione de
€φΙ Reiriga'min{^mam I9.diernm
tumà Seretiiilìmo Hifpaniarum Rege intra fpatium
duorum menfium. Incujusrei fidemego . . .
»... Comes de Molina ex anthoritate tnihi
demandata&delegata,curavi conficereduo inftru-
menta unum tradendum inmanus Serenilïiini mag-
na: Brittannise Regis, alterum in manus praspoten-
tiumDominorumÖrdinugii Fcederatarum BelgiiPro-
vinciarum, utraquefirmata,corroborata Sc fignàta
tum manu mea, tum figliloinfignibus meis excavato.

NAdemael de Coningh van Groot Brittannien,
mitsgaders de Staten Generael der Vereenighde
Nederlanden , tot het algemeene welvaren goet
gevonden hebben,met den Grave van DiiM,Extraor-
dinaris Ambafladeur van den Koningh van Swcden,
van wegen een onderling Verbont en Alliantie (om-
me de Negociatie van de Vrede tuflen den Spaenfen
en Franfen Koning des te meer en krachtiger te mo-
gen voorcfetten en beforgen ) op defen tegenwoordi-
gen tijt te overkomen, ende doorfekeren expreflen
Artijckel van defelve Negotiatie is vaft geftelt en ver-
accordeert van wegen een fubfidiaire geltibmme, de-
welke den hoog'gem. Sweetfen Koning vanden hoog
gem. Coning van Groot Brittannien, mitsgaders van
de hoogh gem. Staten Generael der Vereenigde Ne-
dcrlanien foude werden uytgereyckt, dewelke alle i.
tnaenden foude werden betaelt ; benefïêns noch een
andere geltfomme, wekkers betalinge tegenwoordig
foude moeten volbracht werden, dewelcke henl ver-
gont is om eenige redenen dewelcke in het verdragh
wijtloopiger fyn verklaert,volgens den inhout vanden
Artyckel des gemelten verdraghs dewelcke alhier
TfSn woordetewoorde is bygevoeght.

Vdcht dw Ttxt van hit gcmtldt Artijcl^l, "

4o8 S a κ e ν van

Sufithiir uxtttsiiSi AHimlit

E Go ■ · « · ·

Molina, Sercniilimi Hifpaniamm Rcgii >
niffimutn magna: Brictanniaì Regem Leg

liiü

S Τ A E Τ

Ende nademael Scc,

©olcDtïien Ccit ba»» bit seineliiê 3ittöttici.

ICk * . . . i . * , . . . Grave van Molina Ara-

baffadeur wegen den Koning van Spagne, aen den

Coning van Groot Brittange, hebbe belooft en tge-
geieyt, (volgens de authorifatie dewelcke my van den
Màrquis de
Cafltl R<p</r/;fi,Gouverneur Generael vande
Spaënfe Nederlanden, is verleent, naer den inhout
van de laft dewelcke hier na fai werden bygevoegtjge-
lijck ick beloove en toefegge mitfdefen , uytdenaem
van de hoogh gemelte Coningh van Spagne, door dit
tegtnwoordige Inftrument j
Dat deKoning van Spangefal vry,kofl:eloosen fcha.
deloos houden den Coning van Groot Britt,, mitsga-
ders de Staten Generael dei Vereenighde Nederlan-
denj en aat hy defelve namentelijcke fai vryen en ont.
laileii van de belofte en toefegginge waer tloor fy haer
ielven (volgens de voorverhatlde Artijckelen) hebben
Verbonden emme aeri den Coning van
Swtdtn te be-
talen een femme van ........terftont aen te

teilen voor delò eerfle 3. maenden : en van gelijckea
eenfommevan ......... tiietghereden gelde

te configneren, en dat fonder eenigh dilay of uytftel,
gelijtklulcx wijdloopiger in den voorveihaeldéii Ar-
t
:jt kcl wer! uyigedruckt, fo dat de hoog gemelte Co-
ning an GroDt Brinannierif nochoock de hoog gemelte
ütaien Generael der Vereenigde Nederlanden yetï
fullen ghehouden fyn van het haredaertoete gheven,
otte te voüien te verfchieteö. Ende aengaende
de tijden van de volgende
3; maenden, hebbe ick
vangelijtkm belooft ende toegefeyt, gelijckerwijs
ick uocic teghenwooidighlijck beloove en toeiegge,
uyr den name als vooren , dat ick fai maken en befor*
gen uac de hoogh ghemeken Coning van
Crm Brit'
mitsgaders de hooch gem. Staten Generael der
Vereenigde Nederlanden,van alle fchadenen koften
iuDen werden be vrijt, ontrent het begin van alle J·
maenden, wegen de fchuld en belofte van de helftdef
fom iiie dewelcke fo van de hoogh geni. Coningh van
Groot Brinanmen,àìs oück Van de hooch gemelte Stitcn
Ghcneraei ial moeten werden aenghctelt ; foo dat fy
geenlints g( nootfaeckt fullen fyn detelve portie met
gereden gelde te betalenj Als mede dàt fyoockfulleü
werden ontlaft eö bevrijd van de belofte
en toefeg-
ginge-Wegen de betalinge van de andere helft dergbe-
meite iomöie, foras als de Vreden tuifendeSpaenfe
en FranicheConing falfyngeilootenengeratificeert.

En om alle defe dinghen getrouwelijck en ,Voi-
komentlijck te achtervolghen foo verbinde ick alle de
goederen, Heerlijckheden en inkomften van deÉoog
gemelte Coning van Sfangitr>,en van gelijcken deper-
ioonen en goederen van deflelfs Ondcrfatcn,fo tegen-
woordige als toekomende : Ende ick belove dat defe
my ne belofte lal werden geratiliceertfo van den Mar-
quis de
Caflel Koi/ryo binnen den tijt van t$f. dagen, als
oòck van den Spaenfen Coning binnen dentydtvan
z. maenden. Tot vattigheyt van alle'twelcke hebbe

ick...............Grave van Molina, volghens

de authorifatie dewelcke mynis vergunt en opgedra-
gen, la cn maecken iweilnftrumenten,hetecncefae'
handigcnaen den Coning van
Groot Brittanmt«,enhet
ander aen de Staten Generael der Vereenigde Neder-
landen, bey de met myne hant fynde bevefticht, ver-
fterckt en gecckent, als oock met myn wapen fegels··
wijle uytgelneden.

Artïculus qui loquitur deJubfidits ìnferi',
dus in feparato inflrumento.

P Τ quoniam Corona SoecÌ£e propterfitorniremo-
C' tiorem prae aliis hationibus magis videturimmO"
nis à periculo & damno omnibus vicinis impen-

demi, fifortafle beliuminterdiftos duos Regesdia-

tius perfeverare coi tingat, rationi confentaneum
vifum fuit, ut ab illis,quorum maxime intereft,opc
pfccunias fubfidiariw adjuvetur ad fuftinendaiö au··


-ocr page 440-

ci9 oaam portionem impenfarnm ac famptnntn, qaibus
Λ jpfam exponec in executione omnium corum quae
L inftrumento totoque triplici foedere continen-
tBr · Qoocirca fpedatim & parcicalatim conventam
eft \ ut Sereniflimus magna Brittanniae Rex Celfique
jj^prjepotentes Domini Ord.Generales perfolvantauc
pcrfolvi curent pro fpatio quorumlibet trium mcn-
Smj ili' vel illis, quos Sereniffimus RcX Succiai au-
ihoritate muniet eam folutionem recipiendi, fum-

jQjni...... ♦ initium cujufquetrimeftris

(■patii computando à die quo buie inftrumento fub-
icriptum fuit à quo die totum tempus primi trimeftris
j»m ceflìiTe terminufque folutionis pro integro ilio
{rimeftéjam advenifle repucabitur, &fic etiamin
fubfcquentibus fpatiis obfervabiturjnimirum ut quaq-
tumvii pax fiat ftatim poft initium novi trimeftris ta-
rnen pro omniifto fpatio fumma jam nominata in-
telligatureffefolvenda, ita tamenut tota fumma in
duas partes cequales divifa, medietas equidem à diöo
Domino magnas Ërittannice Rege j & altera medie-
tas à diàis Dominis Ordinibus Amftcrodami citra
defedum aut moram annumeretur, quoad pax inter
duasCoronasHifpania: & Gallise ineatur atquerata
habeacur, ea etiam lege, utcopix militares,quas extra
roilitiam prfefidiariam Sereniilìmus RexSueciac in
Provindis fuis Germanicis priori seftate remanere ac
iubfiftcrcfecit, quccque ibidem adhuc commorantur
prompta: ac parats fint ad capeflenda atque exequen-
daeaqux vigore triplicishujUS foederis de communi
confoederatorum confenfu ad pacem promovendam
idonea aut neceffaria vifa fuerint.

CumqueCorona Suecias valdeinftiterit, ut etiam
ratio haberetur fumptuum atque onerum, qu£e jam ad
aliquod tempusfuftinuit in alendis illis copiis in Ger-
mania fubire deinceps debebit ad inftruendum rei
tormentariie apparatum, proportioni copiarum fupr^.
diftarum refpondentem necnonad fuppeditanduin·
tum ofBcialibus tum gregario militi debitum atque
idoneum cultum , adornandaque estera ea quce-ufus
belli exquirere atque efflagirare folet, hifce rationibus
uti par eft penfitatis, conventum prseterea eft, ut tum
Sereniffimus magnse BrittannÌEe Rex, tum praedidti
Domini Ordines Generales, loco fupradiéto perfol-
vant delegatis ad hoc negotium à Corona Suecix iê-
mel&inftar omnium fummam partitim& divifim
numerandam à diào Domino Rege & diftis Dominis
Ordinibus, dimidia parte fumm® perfolvendaetiam
hac folutione cuique attributa & aflìgnata.

Artìjckel fprekende van de Suhfidìen te voe-
gen in het feparaet Infirument.

ENde nademael de Kroon van Sweden om dcflelfs
verder afgelegentheyt, boven andere Natiën en
volcken meerfchijnt bevrijt tcfyn van het perykel
en de fchade dewelcke alle Naburige volcken fyn on-
derworpen, byaldien den Oorlog^tuffen dehoog-g.
twee Koningen langen tyt quam te duirenjfo is billick
cn redelijck gheoordeelt dat de hoogh gem, Koningh
door de geene dewelcke daer aen aldermeeft is ghele-
Kn,met hulpe en fubfidiaire penningen onderfteunt
komtte werdenjomme te mogen.dragen eenigc portie
van de koften en fchaden dewelcke hy door de execu-
tie van alle 't geen in dit Inftrumcnt, mitsgaders in dc
gemelte Triple Alliantie wért begrepen fai doen,

Waerommefpecialijck en particulierlijck is over-
komen : dat de gemelte Koningh van Groot Brittan-
«'en, mitsgaders de Ho.Mo, Heeren Staten Generaci
der Vereenigde Nederlanden fullen betalen of befor-
guendatbetaeltwerde, voor den tydtvan alledrie
macnden, aen de geene dewelcke de gemelte Koning
van Sweden fai komen te autoriferen om fodanige be·
talinge te mogen ontfangen, defomme van .... .
ontrent het begin vanyder vierendeel jaers of drie
raaenden, te rekenen van den dagh af op dewelcke dit
inftrument is onderteeckent, van wekken dagh af de
gantfche tij d van het eerfte vierendeel j]acK fai werden
8«houden als verfcheenen cn dea termijn van feetalin'

ge voQr de drie maehden airede te fyn omgekotóeS j
. Gelijcketwijs fulcxoockalfoo inde volgende tijdt
(rekeninge fai wefden achterVolcht 5 namentlijck : d^
jalhoewel .dc Vrede quam te werden geflooten terftpnc
inahet begin, van het nieuwe vierendeel jaersj even-
wel nochtMs-de gemelte fomme voor den gantfen tyd
fai werden verftaen, betaelt te moeten werden ; alioo
nochtans, dat de gantfefomme in tv^ee gelijcke deelé
fyndeqnderfcheyden » de eene helft van den hoog ge-
melte Koningh van Groot Brittannien, en de ander*
helft van de hoog gem. Staten. Generaci derVeree-^
nigde Nederlanden „tot Amfterdam fohder tenighé
kortinge ofte uy tftel aengetelt fai werden ; ter tyt toé
dat de vrede tuffen de twee Kroonen Van iSpagnen ert
Vranckrijckkomtvaftgheftelt ende ghcratifiςeertté
werden]

Welverftaende » dat de militaire Troü^eö dewèlc»
ke den, Sweetfen Koning boven de prefidiaire Milititf
op dfi voorgaende Somer in fyne Provintieti vaii
I Duytllant heeft doen verblijven en ftand houden, en
dewelcke voor als noch aldaer werden bevondenj
veerdigh en bereyt fullen moeten fyn, om fulc*
alles te verrichten ende i»t te wercken 't geen uyc
krachte van defe Triple Alliantie metalgemccnetoe-
ftcm minge en.goetvindcn der Geallieerden fai wer-
den geoordeelt bequaem en nodigh te fyn om de Vre·»
de te mogen bevorderen j

Voorts alfoo de Kroon van Sweden ernftelijck
heeft verfochc : datter opckfpude mogen werden ghe·*
letop.de koften.en laften dewglcïse.ljy nu airede eeni-
gen.tyd heeftghedragen ten opficht» van hecondcr-
hiout der Militaire Troupe^ in Duyift^t, mitsgaders
de.koften>dovï^jck^l?y npiderbajod; lal ojpfit^ dïagen
teaopfichtevan.de Aitijckelcn naer proportie, v^ö de
genjelt^/^roijpisnj als mede omme dppflSciórqa<;a.
^me;^n(5,SQld^i?,te-yporfien vap.behpprlicke cnbe-'
qaame klediMe, Qiiprojffic aljes vooits.top
efttCLverfqlw^ t|^.liei;gl>cbru3Ì<?k Oprjpghs
komi tavercyifch&ii i

Soo 'ift , dat nàer pyerwegiijghd

vandefelve rédenen, dae^enbovcw i» overkomen ;
dat de gemelte Koningh van
Gmof Brittannitn > mitsga-»
ders de Staten Geneiiael der Vereenighde Nederlan-
den,op de voorverbaelde plaetfe, aen de geene dewel-
kede Koning van Sweden daer toe fai laft geven, fiil-
len betalen eent en gelijckalsal een fomme van . . 1
dewelcke ftucxwyfe cn by gedeelte moet werden be-
taelt van de hoog gem. Koning van Engelant, mitsga-
ders van de Staten Ghenerael der Vereenigde Neder-i
lauiden de helft van de fomme te betalen felfs als defe)
betalinge een yeder by aenwijfingc of affignatie. is ge-
daen.

i^rticulus infirmdüs in triplici Infiru*
mento.

SI vero contigerit ut ami cu m hoc fcederatorunl
propofituminfiniflram
(quEeDeuï aveftat) &ini-
quam partem fuerit acceptum, atque intempeftiva
forfanvlndidtayel bellum etiam ab aliquo moderno·'
rum belligerantium» iifve , qui eorum parti-·
bus acceflerint aliifveflatibus cuipiam fcederatorum
propterea fubnafcatur, te^panturfoederati fibi effe de-
vindliilimi ad fuftinendam vim omnem fequc mu-
tuum & regna, Provincias, & ditiones, juraque & li»
bertatem fuam mari & terra accerrime defendendumj
nee ab hac mutui auxiliifide & guaranda communi
cuiquamliceatprius defiftere, quam fefeinvicem à
periculovindicarint,mutuumquefatisià€tionis&fcf
curitatisevcntum prieftiterint.

Artijckel'twelck moet werden gheflelt «t
het Triple Infirument,

MAer by aldien kowe te gebeuren, dat defe hiyl-
fame voorflagh deröeaTlieerdcn, ('t welck God
verhoede) ten quade en onbehoorlijck komt
Opgenomen te werden, en datter miOthieo eenigcf
pin J»'»"

tééi

en OORLOG, dcbiennjeemghflehoeck, 409


-ocr page 441-

4IO S A Κ EN van S Τ A ET

wrake ofte Oorlogeö, felfg oock vaö de hedenfdàcgfe
1 Oorlog voerende Vorfl:c,of van die gene dewelke haer
partye fullen kiefen,of van eenige andre ftanden tegen
yemant der Gheallieerden ter felver fake komt te ont-
ftaen, in iulpk geval fullen de Geallieerden gebonden
fyn malkanderen aldermeeft te helpen om alderhande
gewelt te mogen tegenftaen en haer felven onder-
linge en om haer Rijken,Provintien enLandenjmits-
gaders Regten en vrydommen, te .water en te lant op
ί alderfcherpft te befchermen fonder dat yemant van
de getroüwigheydtder hulpe en ghemeenegaarantie
fig alvoren fai mogen aftrecken «jordatfy malkande-
ren onderlinge van't perykel hebben verloft, en een
ondèrlinghe aytkomft van fatisfailie en fecuriteyt
hebben te wege gebracht.

g&'i^Éec Molina, ^paettiS Sltntllcc/ ercufeecbe ìiit

te tc6enen/bp getijecft ban poubotc. % fctóeef op m-
Öouöen ban U'^ngelfcSe en^taitfcDei^mifietS/iiaei·
obÈCijtbecfê Bjieben aenöen USacquisi üe Caftei Ro-
drigo,ijte't allesi öflapeecïii te fenöen. g&'J^eecm
fiaiTaöeuci fcöiebe ben iSften baii bit bilap niet att'
Ìiecisteaonneoo?beelen/ofttoa!s/ombat0%ec|iaaci
ήΗϊίί/ becmttö befe opeptomene appaiente öoope
ljan b?ebe/ nietlangeï ban intentie foube toefen om
Engeiant en Baec i|o.nao4OntBeffen e>i inbemnifeten
ban be beloften ban ^ubfibien bie fp Bp be (Criple nu
itantie aen s weden foube Itomen te boen / enbe fulcftsf
bat al Daec gebefoigneecbe bat febect eenige maenben
BectaaectsÈ op bat fubjecttoasi geboutotgetoeefl/ en
bat nu epnbelijcft eenö tot bie effen^ept toas geb^acBt/
öattec in effect niet aen en refleecbe aliSDet ge-e)cteni
beecbeCtactaet teteecöenen/ 6p ben boojnoemben
Üeec HacauiSbe floomin gefmetenfoubetoecben.

Sfin toelcae faecèefpijaei; foo t^ùfssc niet gBe|li£B=
tetbinbenbe/ gebbenDaecaenbel^eecen Molina en
Ifoia gBeabbjeffeect/ enbe becfocfit baec obecboo?

Baec ge-efüaiccifeectte mogen toecben.

^eboojnoembe ^eecenKebben baecop gQeant^
tooojt/ batbeb?ebenu appacentelöcftflaenbetefuli
len boo?tgacn/ Set aenficBt ban alle befaöen fobantcD
becanbert toass
ί bat be i^ubfibie boo? be toeftomenbe
tijt niet meec te paffe euamen ; en noopenbebe fatisii
factieobecbe bertebetijbt batBetfelbenotDtoatfijn
reben foube geBabt Bebben als be (€t;iple Sfilliantie ge^
teBentBabbe getoeefi obectwee a drie toeSen boen Bet
notö onfefier toasi of be ^paenfe Baec ban be ^toeet-
fcBe macBt foube mogBen Bomen Bebben te bewenen;
maec nubefaecfiefoo eengBeBeelanbeceplopBabbe
öBenomeit/ enbebatmenbe i^paenfcBe gBefojceect
gabbe op foobaenigBe beiiabantagieufe conbitien / be
bjeebe/ bie op bit moment n« appacentelöcB alge^
teecltentfoube jijn / te maetöen f bat Bet Baec niet alss
met emige BacbicBept nu gBebercBt fcBeen te bonnen
toecbe/ te meer om bat boo? be b?ebe Bet geconbenieeci
be banbe©eicpanbinge mebe llont te fullenbecballen.

^'<i&nfeBebbenbaec op gecepliceect/ bat bie 3|eei
ten Baec foube belieben t ecinecen bat fp hondert mael
enbe meec gebeclaceect Babben / bat be gecufiBept bie
BetgBeB«i e g^uptfcBe ïïöciienbebe monaccBpeban
Spangien upt be goebe co?refponbentie met be öcoon
ban sweeden foubefeomen tetcecBen/ geenfïntjSen
toa^tebecgelijcBenbp battoepnigebaecopbe j^ub-
ftbtenboo? bebeclebentijbten boo?ben eecpen tee?
mijn ban be drie maenben / aljS be b?ebe op befe mt'
tecenbe negotiatie al mocBte Bomen te toecben gejïoo?
ten / foube mogen Bomen te beloopen/ bejjalbenbat
Bet oofB ten BoocBlien oncebeüjtfi en ootBniettoepnig
aenflootelijcB foubejön / bat fp befe faBe / nu fo lange
Bebbenbe getceineect/ enBaecmibbelettoöleBebben=
be gBebient ban be goebe gijenegentBept biebe ïöcoon
Sweeden toonbe boo?becu|ie banbe€B?i(ïenBeptte
toillenbiagBen/ ingBebolgebanbe toelcBebeboo?f5
ÉcoonbecfcBepbeBcacBtigeofpcien tot boojtfettinge
ban be bji^e tot Parijs en elbecjS Babbe gebaen / aljï
mibbeletìngle Baec mebe Bebbenbe gBebient ban Bet
aen be^Banbt enbe Bet bp be ganbt te Bouben ban be
^toeebfcBe tCcoupeiü / item / ban be ^gnatuce ban
be ^tte ban ben drie cn twintichftcn ^anuaQi/b;ifl(B

I

atlejS iitjjbt gecufl Babbe op Bet bicfi gBemelte ftnbs.
mentbanbe fubfibien: batgp nualiSfp Betennbem ,
oogBmecth ban alle Bet felbe na appacentie (toi)^ te
fullen becepcften/bie faetfie foube laten bjpben/.enhe
bie iöcoon / en bp gBebolge oocb Engelandt ent» fian;
^0. jpo. foube flomen te lubificecen j en bat fp tm»-
jienfeggen/ bat fp niet üonbenfïen/ batallebef^be
met b'opcetBtitBept enbebe goebe tcoutoe Beeltod
öonbe toecben ingefcBicht/ enbe bat jp Boogtecfe
bebucBttoacen/ batbeiScoonban tweeden j^tfeep
BacticB foube ceffentecen/ en tectoijl BP felfS p^efunaas
neecbe battecgeen becfeecfiectBept tetiellen
toa/i»
Betgegebene tooojtban Vranckrijck,enbatï
loofbebat Vranckrijck befeaente gaeneb? '
(ar
fic

DeU---------- -------—

btoaling toel ecgec fou Itomen tejijn/alii b'eec(le.
^at fp ootis gcoot ongelöcB Babben te feggen / bat

jec be affiflentie ban Engel ant en ban Baec ì
ban begeBeele^paenfcBe 33ebeclanben/enbe franfe
Comté/ niet een boet Eanbsi boo? Spangien obmfe
gebleben foube Bebben ί alsi eenicBfintsJ itt(iaet5ijnQe

omBetbecloocentececupececen/jaefelfjSoocitnietom

Bet toepnigebattec nocBcefleecbetebetoacen. «enbe
bat fp mebe moejlen beftennen / bat nocD Engeland:
nocB BaecJ|o.|ïöog.bpeenige ®cattatcnofte belofi
ten becbonben toacen spangien bp te fp?ingen / en bec^
bolgBen$6bat Bet baec foo becce ban baen toa^bat
Spangien metceben6onbefeggBen totbe b?ebeg®ei
btoongBen tejiin/ battec tontcaciebefelbe i^oon
boo? een notarne obligatiemoefte opnemen bat nuti
metfo ecceffibemoepten en Bollen Jtaec een sfteWte
banftetbecloocene toebecom bebe Bcijgen/enBetobei
cigebatBaecnoiB celleecbebebebeBouben/ becmtti
fp ban BaecfelfsinotoitìDcii onmacflticB toacen om
felbe te boen : <Sn bat Baec oo?beelsi Vranckrijck beil
meecceben foube Bonnen Bebben te feggen/ batmen

tectotjlBp/menfcBeltjcBectoìife gefp?oo(fien/ in eoi
fefiece^taettoajsomBetobecigebanbe ^aenfi®e
l^eclanben in fes of acht toeecBen te Bonnen betmees
ftecen/ enombatfp om alle befelbe bemonltoftbe
cebenen bectcoutoben / bat be boo?n. ^eecen nacBace
getooonlütBe befcBepbentBept en togiSBeptmetBaec
bol{iomentl0t& Biec in ban een becfiant fbubesfitt.

«®aec op ban gebolgt iö/bat be boo?n. ^ieecen flaec
naebec ecplitecenbe gBefecBt Bebben/ bat niet jei
flaenbe allebe cebenenban beBommecniffebpf
Biec te boocen geallegeect spnbe/ecBtec Bonben berfitó'
een onbeftoaecttejipnomop benufoo meenicBntael
gBefepbe boetBettoeccBte Belpen aijjuflecen enbe ten
epnbe te B?engen / mitjS bat Engeiant, Zweden, enbe
Baec 3§o. iKog. betlaceecben gBenegen te spn om met
Bet ï^upjSban «©ofïencöcBte tcebenineengenecale
goebe enfecucebefenfibeEigue/ geliicBaliSBaec io»
iBog.met Vranckrijck en anbece ïtoiningB^cBenet»
Staten ateeebe aen gegaen Babben; bat baecinne boo?
eecfl niet en cefibeecbepetiS/ bat gefecBt Bonbe toecben
teftcöbemetboocigebpBaec liog.met anbece
P?incengemaec&te®caitaten/ entenanbecen/ bai
baec in niet anbece alsi abantagie boo? Baec
entoaiS/ tectoöl boo? be belofte ban oSuacantie/ be
beloobecs Baec aen Spangien toelobligeecben/ maec
bat spangien w/s ficB niet en becbontbe <i5ua«

oat spangienw/» μφmetenbecbontbe <Dna=
canbeuciS bp tejiaen/ atóboo? VranckrijckgBeattac«
queect foube mogBen toecben / 'tgeene miffcBienim»

mec^in'tceguacb/ enbe jegens Baec

licBtelgcBfeecBaefifoubeBomente gebeucen/ tectogl

top toel becfeecSect mocBten jjjn / bat Bet Vranckrij ck

op niemanb fo Boog en fo ftoaec alsi op Bace φ*

Babbe gB^aben j enbe bat bie öcoon beel fpecieufec

p?eten(ien upt Bet geallegweecbecec^ban beboluiie/

op fommigfie bificicön / bp Baec i^gB IKogBenbi

befeeten / Bonbe maetBen/ alsi bie ipoon opt op ip?»"

gie?


-ocr page 442-

en OORLOG.

mmi Vràttfcicrijck éertllet^ moti^Tenatgurtt^

tAtJw/irtftiiiwr weteictte^ett öjomöreetraüi
fittft alte mtöéÈËTOteiÉttti ont6?cioc&hi / iiie'0emniic|j'=
B" ^li^'iuartt'tê ftócMt'rtöpt ontBieét^

Uittmtaeement fouïien. cotttóitticen/ Uan offr ïw
fSebantfeertófij'àttbete ^tetón of f^èifetttift
)aec wtótihgc iiaet-.Ïtt-i^n fóüïie »omen tt fti'

tolfouöen tonrteöfeö^m ffift&^^^actfWSitìi^^

rimaitm toatéh/ maet öati § j^aé n^t lien narmWilt
fiacïf m- niet öofttiljé'fotMie ÖonHert Mtttéti
rtbi öat rjaec trt'alfen^öcyidlie Sai^tfeitót mwaïtó #
Senmocflf öoeii^t oeÖoojItjcBe
ittffcmiititbanti? €riple 3lllltantiè m«tiienBöebo#
ban ijtm/ alssöcgcontfïacö jünöébanöet^ftcelè
toet£ftino?ii?e beDoo?ù£iicio|tegaeii·/ inöeöetmen
liaer m oUec't beciiece cppeljjcft foülje fimtnen öeööei
rtteit
ί cn bat 5et in allen 0eballe nttt toefen en ftonöe
fiat ijet aïijuftewn ban ïie boojnoemUe Atipie flllltiWi
tie met öengebcioe baritrten/ fciuùetoetìjengcacccoi
(ficcrtenöeiipt gljeftelttotöc pnaletonclufïe ban öe
tooMcmellic p?oicttc öefcn|ïbe Htgne : ten toatemett
moitttnllicDlijift ïJe ï^roon ban S weden upt öe 'joeSe
tjartpc fotiöetoillcrtupttutften/We onitogffelpSftt
fe ttatittflrcmentert tenupttecflenftuöe wfëtimt'
fticUt; (ÊnöehtótttettweedepointBelattótie/ öatft»

m twee à drie Ìùfeetfen/ ööfttBéil: Cmiaöclböh

^fltiliirtgettócè «irtaeiïoöteniéaji/ màià&iilildiii
ettmM90etie|)0{q)etoejü/ fiat Bet geftotteH/ iHbë
iwWgerte öaec na oe-ocetiiieett joHïie tóecöefi / ttàìit
ölljiprcfolut irtïiefe faeöe ge-ijepteèt jb«b<rifièe&èti
maecnuSetfcecftec enöeöefeemteóiii/ ïiatfiétlüliifj
teaitaetfcf)0Ort öüePootenjöniieV e£ïjte»; twi>ti(bit^e
tocciien ge-ejcccuteect/ enbefuliqcbflttfelfisfcitóiê
nttit tcbecballen / öatfp öaet baeeop fonöet naet&er
i^&jc ban iiaec ï|oogD ontÌ|Ìaftgm te De&Bin tttò
foutKrtftonneneiplicecen. . ^

©antoeltfté entcebeue enöèbiftt Öettefnltat ïjdftt
bfw tcmtmunicatie gegeben 50ηίκ aen &e «eei;
bi tan Dhonaertöe Milord Arlingitòn, brtioèttipoàt
6iPiK te boo?f5 Éeecen mcbe niét tm beften tnite boo?»

Dhona goet gebonben op'js anberen baegÖS een
firenttem Whitehaite öouben/ altoacc toÉ&ctimt
I)ftl«fert iss ö-eptenfic ban öe €apie iililantie / nttbtf'
gaìietiibanDit fepacaet infiruniênt enbe ban 8et
feparaet 9{«öc&el i enbe tjs öe boojfs eitenfïe /
nae ccnigfie Rlepne Coicectten / gSeÖouben btìo?
eiwappjoljeect/eniiebecflaen/ bat men be^om^
me 1)00? bc gOcpaflcccbe tijbt enbe anbecis fou=
be nemen op drie hondert duyfent tóijïbaelbecjef / enbe
boo? Pbec Il?te macttóen op hondert tachtich duyfent
«örbaelbeciS / tonfojin bc incltnatien / ίφ batniB/ect
βρ ö'Ooftindifche Minifters ftt boo?gaenbc aente?afie
alceebcgctöontienbe öeeftben boo?noemben «0?abe
babolgöenii gijefetljt / bat ftet tod toaet toas bat Bp
jpectael aenfcQjpbcniS Bp Bern na foo eben upt ^toee^
wnontfnngcn / albeffdfiS geBefoigneecbe caecftm&e
liet boo?r} toeccfi ban be Triple Alliantie toaiS g^eap-
Wibecrt / maec bat Q
p bten onbétiminbect mebepjei
wfeo?b?ci)abbdörttfangert/ tcberftlaren/ batfoo^et
btetiS ban bcboo^f? (triple 5illtantie/ ineen fcfieren
Böiten tijb bras? gciilaBeert / enbe bic W baecom boo?
«ttg niaet foiibe p?otogerert totfjebctt fn acftt baegen
niet Étt toacc geflooten/ enbe geteecftent / bat be Ccoon
baw ^bjcibén ftict cn becjlönf itpt eóiige boo?gaenbe
^baingc béiiacatten ofiefcijitftdijcfie engagemerti
«^ger tot fjet iiieecgemclteoogTimectitbecfionbén
i^it/maitbatbcfelbÉ =ISro0rtatfbanfurc6emefhi
^ foute moeten nemen / aliibe fdbeterabe fbube
toetìjen:'t a®elc6 triwem oetofit «Contra teP

4Cht en keek 4 ί 1

^ttetoilfen6litbenflaen/iioo?betoettte befafiefSibe .τ-π
«omien hsietbaigöeB?aci)t tó tarnen ban cenabfolute
onmogdfijifiljept/isf bpbe^eecen «Engdfe en^^taetfe
goet^geboiitongetoeefi/ b'^fficienijiei: Bobengcmelt/
Bp if^ceceh
Molina en Ifoia af te leggen^

't3®elc6 betbólgénjï bp be ]^cec Ariington «n teer
göeöaen fijnbeDeBBen be boo?noemöc tóeccen Mo^
lina enw ifóia gijeffcöt: bat/ toat be betecminatie
banbeiSomme'Bclangljbc/ bat fp tocifagen/öataW
oim^€ftabe ban Dhona nia laegijerfoube toefen te
BieflB8ett/bat baee obecfoiiben tnocten (iapp^
maec bat fp meefi BeBommert toareöoe bat fp fo
gdantertöeeE^o. |Kog.niet te bjeben Beliefden ti
3i)n met een fimpele fcö?tftelöche Belofte banbejimm*
tHagemaitbóoibéobetfiomflebànDonJiranbecfeeci
(lectgept fouben Itonnen geben / bat be Beioofbe Beta»
HngefoubeBomerttegefcljtében tïftoijlöct Contract
ban ©erpanbfnge nu (tont ban
(φ te fuBien bcEbai>
ballen, lattee na ijaecoo?beel / ttiaer ttoee toegfiert
toacen om ba^c inne te boo?(ïeri ; «BmentlijcB / of bat
beniföarqutjSgelegentöcpt öonbc binbe«/om booi
be ^ommefjiec Boben begroot enbe uptgeb?U£Bt/böoi
be pjecife enbe p?ompte Betalinòe ?5o?ge u bom
ftellcntot Londen enbe Amfterdaiii refpèctïbe/'cnbe
fuiclit op pbetplaeti boo? be Deïfï/ ófte anbafïnjsi tot
Arafterdam alleen boo? 't geljeel i toeteiie manteré
ban 25o?gtec9te/tectoöl 0et öoÉömiaer boojeeneteps
5e fóube jtjn / toet be effende fi^een te toefen ; öf atv»
becfintiifóoaert%ereïIlarqm!EfhaÈttoc göeett bubf
BelbefuffïfanÉe öooplupben biftJonecert honbe / bat
tetrtfet^öer^naéöaer oójöefei bbettgö todif/. alii
batbittilfeécéiBariluiiiflei ttraaàet ban ©etpaft·»
«ttgefSn öffict ifeöe fojtewft ί tttit BiJboeginge ettìtó
éhttp^tieaifettt Uaü éen str^cBi^/ fo get toddtefott^^
ae toecörti Be iwtitf ^omttle bim tei

•©ettbataettiiètoebimfoube toaböi «tengeteit/ enbe
Babéïi öitoéfiSeöaer »0. tot geen 5eebóecaieft=«
tdlirt^ geBttóben fonbe jön ; eitbe oocii tocberoftt
ban fié atlöiite>be / toeltfte ban öé plàetfen àtìtó
jStifceüten/m fefct booinoembe €όήίϊβ« ban jkc^
panbirtgejö«ert»t( uptbe boi^ ©ecpànbi
mitiS be iSutnmê mi fbo bed mmbee (oube fiomen tt
toefen/fiHWetoeïièrtöé-irötieett/enbe bat in afié
ScÉberbetfc Bët giednbenieecbe ^tbe bipben fn fijn
bollebiöéuri ênbeöat jp aènrtàmen meteen <&χρίφ
fettbef«tab4ttÖbaétober irt etrtfiige enbe firat^gei
aettcabettbefécmettdenbertJliariufite fullen fiÌjjpi
bert: tertiptìift}/bat/öfDet eerfte/of anberffnijr toel
ïjet ttoetbe in ben ^aegij ter tteber gejfdtfbube mogert
toerbén» ©ertechenbe / bat # mfgelöcr baec bart
aenfjaetl^ó.|féog.6enniffe fonbé toillen geben/opi
batftetboo?f5toeccft op b'een of b* anbere manierò
epnbelgcft eens fijn uptteriijcfe afcompliffement fou^
be mogen feomente onfangenjmaer fepöen/batteii
not&eenpoint oberigij toas bat feer nootfïiecRcüjcK
toajS/ enbefonber Bet toelcBe aén ben ï^eere li^r^
guiiS / öaerss oo?beelss / niet térabenfonbe jiin foo beet
gdttisfonbeteemgöe berfeetfiectöept aen ^toebcn
ti
geben: namentltjcfi / bat ben Keyzer .spaneien*
Engeiant, Sweden, enbejiaer lo. jpog. öaet op een
Bottbigö (craetaet ban een befcit|ibe a:tguc onber^
ImgeberBonben tegenjs alle Siggrefliien ofteinbafïett
bie b'een ofb' anber ban be «Contractanten ban cenigli
anber ©itoli ofte ^taet /toie öet ooclt foubc mogert
50n/enbe onber toat p^etoct Bet oocft foube mogBert
toefen/ fouben mogBen oberftomen / confojm be gron^
benalBereptjSbpBacroberccrtigen tjjbop Bet papia?
gcB^acBtibaer ober men naeber foubc Bonnen Ban^
beien / aliS jtjnbc Baere opinien niet ban aeneen anbe^
ceeenboo?fcB?ifttctoillengBeben baer met een jote
enfoubemogentoerbenbetdnbett/gdöfft be granfi
fen aen ^pangien Babben beltcbcn te boen ; ^at
3P banbenuttigBepbtenbienftigBcptbiebattittbooi
begeruflB^tbattb'eenfootodali b'anbcrerejlïbeeri
be «racBtelÖ» toaren geperfuabeèrt /ertbe bat berf
<lB?abebattDhotìaf|W|bien conft^m elteeb? tegeni
l^erge-éirplireertm^

llfem ζ φί

#


-ocr page 443-

41 χ S AKEN van ST AE Τ

Ariington öieft baft opeéanttooo?t / öat
—_ öettoaei:toa!Siiatïim<i5?abebart Dhona fitfjojtibw
faecöc in Baec laetfle canfecoitté melw al liDe»
tarfba&laewBaliìie/maiCiiatminban&e jpbe ban
«inaelaittfic0 öaec op niet foube ttortnen berföacm
boo; bat men totft bat firn i^tu iHog. ban Ijaecspbe
geceebt toacen / ban öaec baec op mfgelgcfiiS t' sxvlü
cecen/cbocö batjp bten onbetmtnbett niet b?eetnt
foubenbtnben/batmenbeiï anbecen baesDiS w ttn

Confaentiê tllftcöen be Minifters van Engelant ,Svrc-
den>enb$gai:el^oogl^j|t^g.te i^ouben/be pantcu^
Itofpeculatten hinc inde eeniï upttebe onbecmnti
bett Det eoebt binben/ bat bp róneiHajeflept ban En-
aelanbt enbs [jacce ^m .flSog.baecopnaebecgant
foube mogen toecben genomen.

lilfj

Λ
'if"

,1.11

'1·

U,
> j

i

i'!

tl'
v!

sHl!'

cKhietbiairen getnficueett / enbe baeoMtt bat foo
cJ^o. fjiet nae ban getjeelecontcarie geboclj
ten mocöten 3ön alisr jp mi|Tct)ien nu toel toacen / bat
öet alBiet niet Deel b?eemt moeflte baojSomen ; <iEnbe
bat 5P etgtec onbec beneficie enbe cefecbe ban
biebjpöeptmebeseenjtoacioöepbt foube maecfien/
ombepacttCHliew fentimenten ban be ^eecen Cn^
oelf®ein te nemen / enbe be Date oocö baec op fran-
chementteuptten.

'©ebooirsConfecenttcDeeftbefen a£0temtibbaaB
Mieenmet be ^eecen oïngelfcfje «tfommifTatten/ in
ablutie ban ben Jgeece <i5?abe ban Dhona, bic op Det
Moment ban bebooifsConfecentie bjp toat onpaf;
feitjes bjasJgetoo^ben/geliouben fionnen toecben/in
be toelcRe be iSaifonnementen toat mentggbulbiglj
enöepii)ii)cgcballen5ijrtbe/öeeftbe tpb öie öaec ge=
Pielfeect öeeft / gacen USan/ becmitsf be goebe <0o1le
toinb/b.ioe38naHarwichte jenben / om be SSiie^
ben enbebepëfcöess upt Hoiiant b?oegD albaec teöon^
nmljeblien/niet fionnen toelaten /om bie met öet
^acguet aen öaec naog. toe te laten öamen /
tnaecbec0ooptenoj) mojgen of upttecujcft op obec^
mo?genmetbelae|t aengeftomen Staten ©abe/bie
albaecnocö met fijn ©aliootje toasi /aen öaec i^o.

baec ban abbectentie te fuUett bonnen geben ;
«nbeonbectuffcljen toasi men mst beclangen tot Lon-
den aftoatljtenbe te becfiaen Aaec ^o. gaeb«
meninge op bepointen ban belibecatie be fb^meban
inbemititept cancecnecende / alfoo ben tpbt bp ben
€(;abe ban Dhona boo^geflagenfeec b^ae foube om^
geloopen ;ijn / enbe men ban anbece / bie feec acurate
co^cefponbentietn Zweden fiielben/ bccicfit toiecb/
bat get gfieen btfcoucfie alleen toa^ ban ben boo?-
noemben ^eec (0;abe / maec battoaerïi)c& fün ojbje
enlaftfoolepbe aljs ft» (ïcft öeeft geiipttet ,· g^'i^cej
ten 3llmbafTabeiiCÌÌi fcl)?eben ηοφ algiec in geballe
l^etiegfienji alle bectoacgtinge foube mogen bomen
tegebeucen /'tgeene w nocIjtaniEi niet toilben goa«
jpen bat gefcfiieben foube/bat be ^paenfcge upt fìet
öeljeelc ^toeebfc^e toeccB uptfpjongen / öoe jp Daec
fn fultfien gebal fouben öebben te gelagen.

g^aec op lö ben 4. Mey geöoo?t Bet ïïappojt ban be
ï|eecen ban Ommeren, enbe anbece Oaec φ. iKog.
«êebeputeecbcn tot be faecben ban Ëngeiant, acg^
tecbolgcnie! bec felbec iSefolutie ban ben derden befeièi /
gebifiteectenbcge-ejcamineect tiebbenbc be miffive
ban be ïgeccen Meerman enbe Boreel , <!Emao?bÌi
naci£Ì 3llmba|Tabeuc!e ban befen j^mt in Engeiant,
geteecbent tot Londen ben acht en twincigbften i4pril
led - leben / enbe baec nebeniS drie 35piagen / b'eei^le
fieljcljenbeb'cctcnfieofte$?oie£t ban een Triple
aI-
JiancietUflTcDenEngelandt, Zweden mbe defen Staet
aen te gaenjbcnttoeeben/een feparaet Inftrument,
caecfienbebejSubfibien/fooboo? be gepaffeccbe tpt
ali boo2 pbec drie maenbcn in toefiomenbe aen Zwe-
den upttelaben;enbebebecbe / een feparaet iirtijc-
kei, naoertbe Her becSajten ban be tpb tottet obecb?en-
0en enbeiiPttotffeien ban ailcc?ptii öatificatien / alle
oeabbjeffeect aen ben <!3iiffiec Ruyfch , goubenbe
fne(fcctbeitooif5miflive ,bat b' ejctenfien ban alle
itóboo?f3SIrt(lcumenten in een Confccentte/geSou'
i^n tot Wiucehai, toacen geapp?o»ect/«ttiK üsc

(laen bat men be fommc boo? be gepaffeetóe tpb enhi

anbeCiS foube nemen op drie hondert duyfentKnoÌj
baelbec!i /«nbebooi pbec drie maenben op hondw"^
tachtigh duyfent, bOCÖ bat ben ïgeec <i5?abe ban Mo-
lina nocö gfieen 3^ouboic ban ben Maiqui» de Caftei.
Rodrigoontfangen gabbe/om ingeiant enbe bèifm
iStaetf indemniferenenbe defdommageren ban hj
beloften bec boo?f5 ^ftbieit/ biejefip be boo?f3 Tri,
pie iiiiiancie aen Zweden fouben tójmen te boen/
maec bat bei^eècen<®ò|lencij(&3e Minifters bCMjjoci
(lagen gabben ttoee eniebienten : namentlgdt/ of ^t
ben Marqaisgeiegén^ept foube mogen binben/om
boo? be j§omme / 0iec boben begcoot / en boo? be pie»
tpfe betaling^ ban bien fufftfante t23o?ge te boen βεΐ-'
ten tot Londen enbe Amfterdam cefpectibe / en Atte
oppbecplaetsboojbe 9elft/of anbecjS tot ^imfter-
dam alleen boo?'t gefteel / ofte anbeciSj foo ben gemeli
ten Marquisbaec toe geen bubbelbe fuffifante àoop,
lupben foube bonnen bifponecen / bat be felbe alftian
Set betouwe (Ccaaaet ban Verpandinge (ïjn effcct
foubeb(t«nfo7tecen/met bpboegmge enbe ampltatte
alleen ban een ^ctpbel: bp 't toelcbe uptgeb?utfitfou«
be too;ben be nette ^omme ban
't geit bat aen Zwe-
den aengetelt foube toecben / enbe boben bebieltb;
befen jgtaet totgeen bo^ceaentellingegegoubenfou'
be toefen j enbe oocb toebec aen be anbece 3pbe/ bi^c-
be ban be plaet5en enbe ^teccbten / in 't boo;f5
(€cactaetban Verpandinge genoteect/upt be jeibc
J^ecpanbingen / becmitüt be fomme nu foo beel mtn«
bec pube jijn / ge · eximeert foube toecben ; enbe bat
inaile getbo^becegetgetonbenieecbe foube bipbenttt
(Sn bolle bigeuc / baec obec jp ^eecen Ooftenrijckze
Minifters aengenomengabben/ meteen Cit^^efe/in
ecnftigeenbe bcacgtige tecmen aen ben Marquis te
c0?pben / ten cpnbe bat / of 0et eerfte, of anberlmtg
)et tweede, al^ec in ben Hage tee nebec gefi^ foube
mogen toojben i JBec5oecbenbe boo^t^ bat $p l^eecett
^mbafTabeucjECbaecbanaenjgaec l^o. Ulog. benniis
joubentoillen ggeben/ op bat Ijet boo?f3 toectb op
b' een of b'anbece maniece epnbelgtb eeniS fijn upt»
teclpcb acfomplilfement foube mogen ontfanseit ;
maec bat be meecgemelbe igeecen Ooften^ ckze Mi-
niftersgejepbtöabben/battec no(9 een ^int ob^
cigDtoaiS bat jeec ttoot5aetbel{jcIi toai/enbe jonlm;
't toeltb aen bett i^eec Marquis niet te caben foube jijn
300 beel geIt{Ì fonbec eenige sebecDept aen Zweden tc
geben/namentlijcb bat be Keyzer, Spangien, Enge-
iant, Zweden, en befen ^taet/gaec bpeen bontngD
€caaaetban een defenfive Ligue onbedinge fout»
mogen becbinbentegeniei alle aggceffienen inbafien/
bie b' een of b' anbec ban be Contcagenten ban b' een
of b' anbec ofte iStaet / toie get οοώ foube «10«
gSen 5tin / en onbec toat pjetect Set οοΛ foube mogen
toefen/3oubi mogen obecbomen i3@aec op
beceect 3ijnbe / i^ goet gebonben aen be gemette iee«
een ^mbafabeuc0 te cefccibecen / bat jp in gaecgot^
be^be ecnttige «Officien / tot boltcecbinge ban be
b00?f3 Triple jllliancie, tufllBcn Engelant, S weden,
enbe defen Staet,metalle blpt enbe naecfKgftepbtfoui
beijebben te continuecen j enbe ten epnbe ben Co*
ningljban Spangie,of fijn iBajelteptsi iKinifierii/
bejStebetecbetoogenmocBte toecben/om totboibe^
cingebansoo fatataicen toeccb/ fonbec becbec upt'
Hel te paffeecen be gep?oiecieecbe belofte ban in»
bemmtept/ met Ijet geene boo?tst tot (Sbecljept ban
eenep?ompteert onfeplbace ececutie ban bien joube
toe5en geceguiceect/ bat jp =^eecen aimbaffabeucii
befaetbe baec öeenen fouben bicigecen / ten epnbe bat
niet alleenlijcb tuffcBen Engeiandt, Zweden , ett
Baeci|o.|iaog. confo?m 5et vyfde 3fictpcbel ban be
conbentie/brndrieen twintighften ^attuacp l^
ben alftiec in's Gravenhage gefloten /boo? eerfi/nt
'tgenecaelopbebonbig6fle en BcatBtigöfle mai^e
bali gefleltmogte toecben/ bat be googljftgemelte dne
Staten metonbedingfi concect naec upteclijfa bcc<^
mogen fouben mainteneren «n guaranderen ïjet Trto-
taet van Vrede, 'i toeltfi men becmo^e onbec ©obt?
swwbe >?8«ι\9οαί«00 ίμ|ΤΦ<η


-ocr page 444-

VranckriickcnSpingienirtBa-ep&t!Ï tetoefiniJOlttOC>

hm/ «nlie tot Aken octeftent / eittie ijfcboIgeniS ootfi

beraetnc ende uycgedruckt ÖC mi&ùelm in'tpàCti-

culiccfoo öa» JSupiecm en finccfiten aljShan tadsé-
rnoiitecc&cenlietoeliJfnflnhe ^cöcpenban «©oiloöö
eiiDe aiilieclïns / bp p&ec ban be ContcaDentm
te p?ei
ftcrat/eni'etegebiupiiKn tcgensi bte scine ban be

(Iflofifinemelte twee pacificerende Kroonen, bïc bc
acmaecötc ©?cbe fonbc mogen fiomen tc vioie-
ren0fteinfringeren;maccbat00cftb«fj00sljflgemcl=
tedriejèMtenöe^töt p?e(tatie cnbe effettuele
tiittc ban
't geene boo?f5 (iaei aen bcpbe bc ©actpm /
ötóDcceccnbc / enbe fiiltftic oocii met name aen be
drl-oone ban Spangie, boo? folemnele beloften mucD-
tal engageren enbebecbinben/fonbec bat Ijaece i^o.
i]iio.nootfaet6eIöcBacötenbatbe Croone vanspan-
fiienijaecbDOicerlt toeöetomme tectpjoquclüth tot
«ctbccöccöbecobltgeccbe / ban tot bc boo?gccoecbe

nr^ftatie van indemniteyt ;met aentoP5tnfle ban bc

fccifKcliept ban bc occcutie ban bien / en bat niet
alleenlöili boo? be j^ubfibien / bic tcgcntooo?big obec
'tncpaflcftbe enbe boo?tiS tot ben tpb ban be boltcec^
fmtae bcc boo?f5 ©?ebe op begepjojecteetbe topsc fou-
iicn ttiojtien belooft / maer oocft boo? gijelijcfie maen-
deiijcke Subfidien, bic ftaccl^o. jiïaog.iKcrupponeep=
bcit önt al ban nu af ban be Ccoon ban ^tocbcn foui
ire toeciicit belooft / om tegenieteit enbe cffectibc te
toucficrcn /bp foo becrc cnbc foo bjanneecCt gunt
<giijbtberI)oebe ) bcboojf5gcintei-poneccbc <iÊ>uacan=
tie / boo; ecnigO manquement enbe infcacttc ban
Vranckrijck, ten beijocbe ofte tot boojbcel ban span-
gien.mcttccbacttn't toeixh gfjcflelt foubc moeten
tDCïöc;gclötItljaecï§o.E5og: ooch niet goebt bon^
ben/ bat bet tneccli iit meecbec wydiuftighey t geb^atfit
itiicrbemet nieutoe 33?ojcctcn enbe nacbece i^egotiai
ticHobec eette defenfive Ligue tuffcBcn ben Key-
fer, öcföoningenban spangien,ban Engeiantjen'
ie ban Zweden, mftfgabCCSi defen Staet, bfler toe
lipt alle bc ^jobincien nieubje itefolutten of o?b?e ge^
bojöa-t / enbe mttfbien f»ct toertft / foo bdcÉ boo? alsi
imo? anbetc onbermpbelijciie rugge-fpraecken ont^
feplDacclijch in longueur geb?ac9t foubc moeten bjcci
ìKn.€nbetoatboo?t0beiangObe bc gebanc boo?flai
cm ! om ben Coningft ban Groot Brittannien en Baec
lo.jliog. ontrent b'cffectuefcp^eflatie ban be boo?i
ncroccbe te paffecen belofte ban inbemnttcpt naec be^
iioocen gci-u|l tc (lellen / bat iiacc i^o. ilöog. ijaec met
be gcpiojcctcecbc cautie ban fufPfante Éooplup*
i)cn tot Londen enbe tot Amfterdam toci foubcu W-
tenbecgcnocgcn/mitssbatbejeïbe tot contcntcment
ban F.ngeiant enbc ban bcfen ^taet gdlclt cnbc
cffι·mbcgφafleectbJa^:cn/ boo? cnal-ecc ïjaer; l^o.
iaag. ftti) nebensi En^eiant tot belofte ban be boojgc-
flaaen <6elbt - fub(ibte / met ijct tcccRcncn ;ban ecntgc
Courcactenofte^ilienvanVerbandt gilomctttc cn^

Exen enbe bp foo bccce ban bc jpbc ban Spangien
auigefauttc/tot genoegen ban «Éngdanbt enbc
befcttiStaet/nietgcdelt foubc bonnen toccben/
batalfiian§ctgePooten®rattact ban ©ecpanbtngc
teccjcetuttc gdepbt onbet Guarantie van Engelandt
enöcban ^toebcn/ bat öaec ï^o. iBog. aenjlontsi naec
bercftttutie ban be .©enniitgcn / bacu booten be ©ec?
panijinge foubc toefen gebaen / be becjettc plactsea
ter goibet tcoutoc toebecfouben evacueren» €nbe toat
bdanol)iiebcb?agc/bpbegebagi)tc ^gcecen 3£mbafi
fabcui-jiinbe boo?f5 jPtfftbc gebaen/namentlijcft /
ingcballeftet tegen olie hettoacïjttngc foubc mogen bo^
niente gebeuren / bat bc j^paenfc&c uptfiet nefjeelc
Zweeds werck upt - fpjongcn/ ftoc ?p öaer w fulcbcn
gcbaltegen^toeben fouben Bebben te gcb?agcn ί bat
iJQrci^o.iiaog.foobamgen onboo?|ïci)tigijcpt cnbcfo
Mtcfcbcn tonbuite ban bc iSpaenfdjc 3pbe niet
^iwnbmbetmocbenofïe tc gemoet ftcn/ aengc|ïen
w5emcaenfoobaragen baflen en pàtticulicrcn Dant
bait wuarantic / ten googfifien toai gelegen ; maer
®P foo berte fuloc echter tegen alle appaccntie mocDtc
Bomen te gefcBtcben / bat ïjaec ©0. ilSog. alssban
eeetne met «engclanöten i^toeiwnmobtó^ fouben

' tccben/ boo,? toat mibbclcn enbc toegen iSpangian iióeèi
tocber tn 't recljtc fpoo? gebiacDt / cnbe gcBoubcn fou= »
bc fionticn toecben / bic in alten gebal / na foo bccl
p?ea(lablctoe5cggtngcn /battoepntge tot ïjacrepgen
confecbatïccnbefubfiiientientetlionöc toepgctcu/op
't acnöoubén ban bie gccne bte tot boojIiominoDe ban
t ge^eelc betliejS ban Ijaer ^eberlanben aiber^isr beel
milltoenen banonhoften gcfiippojteert Ijabben.

<Dit toajs be ccfolutte ban bcfen ^tact. ièpangicn/
bte toel tolti Doe beet oniS aen be tonfctbatic ban bé
iSebcrlanbengdcget» toasi/ emifeerticgcnoegtjjacitt
bit boo?flel om bc ^ubfibten alleen tc bjagljen / boo?
t ?Ε>ίΐαρ ba 13P maecbte ban b'i^ecr Molina een ^ou^
bottrobcr te5enben/om tefluptenjftonnenbcntct ficn/
bat Dct recOtbaerbtgij toaö / bat Spangien aUcen be
geljeclc ^ubfibicn fottbe beogen / cnbe bat £ngelandt
citbebcfcn^tact/ foo toelalsi spangien / bebjucD*
ten bact ban fouben treeften, iïnbe ötccom Oabbcn be
^pacnftlje licbec gefp?often bàn een Ligue defen-
five, toaec tn allcii cguaci foubc gaennnacc men fepbe/
bat nu bctüb6o?ttoa0ombaetbantefpze6en/ enbaé
Spangien alfo min honbe p?etenbcren/ bat€ngclan£
cn bcfen ^taetmoeflen bejtoacrt toerben boo? Ijaré
moepten en beboiren/toacc bos? jp aen spangien ben
©?cbe toebcc gabcn/ en be i^ebcclanbm confcrbecrbc^
©c3|ceten SCmbaffabeurjSbanbefcn ^iaetfcljie^
ben op benbpfbcn upt Londen, een iSacfban filarti
te / obcc'tlanöD uptblpben bmftbobcngenocmbe
©ouboirboo?b'^ectMoiina,eiibebat ?»baci; boo?
bupten alle befoignesi gcBouben toierbciu 3tilccn to;
be.öboorigenbacgÖJïopb'tnilructicn ban ben
beban Dona een confercrttie tuffcDen ben fclben ïgcec/
metb' i^eccen «Sngelfcite ^tommiffarifenalbaergci
ijoubctt/inbctoclcftc ben boo?noemben <6?abe ec«
opereus Recit jjecft gcbacn baà alle gepa|TeerbcfacCi=
hen/ footoclinben ïgagc iiljs tot Londen,onbcc be
toelcfic ben boo?noemben <i&?abc öeeft belicbcn t' infïi
(leren / bat 0p /gelijcb ijp fepbcljacc tebboUenbcftctit
tcsijtt/tioptmct^pangientebocniiab toillen Wtiy--
ben / macroUeen met Engeiant cnbe fiaer l^o. iKog.
enbc bat öpberbolgeaö alleen te fiLigcn Daö obcr't
geen bp Engeiant enbe ïjacr ï|o. .ijìog. foubc gcfcijtci
ben / bic imt Bern altoosS gcnegottcert Dabben / jae tot
fooberrc/battttentnbenï^age f)cm toegescptljab:
bat/fci)oongenomenïiaei;ïio. iViog. Dner inbcmnii
tcpt bp Spangien nac ijaer contentemcnt niet mocötm
btnbcn/ etijter bc ^ubfibicn niet acljtec foubc blPbcn/
macr bat men in fiiltften gebal bie toat foubc mobc»
reten; concluberenbe cpnbdijcft ban gaem tc totl?
Icnpofittbe toeten /boo? be ©otibagD ban öeben/
toatb' ï|eercn 9Emba(fabiur.öbaccomttentbanmeci
ningö fouben 5ϋη te boen/ten epnbe fijn öontngöbacc
nafijnmefures motötc nemen/cnbe tot fbn cpgcu
fecuritept en bc(ie op een anbetc maniere p?ofpiacreit.

?&cï|ccrcn<2ngelfcl)e/foo aljS bc felbcbaer obec
metbe^tactfcBc belibetcctben/ toaren feec gepp?i
teert om alle be fatisifactic aen ^toeben te geben/ felf
tot foo bette /batse fjaei! genegen betftlaetben/oin
boo? <Sngelanbt enbc Dàctc%. naog.bp p?jjbtftcbc
befeenbc iSomme / pber boo? bc jjclft/ tc berftijietcn ;
mcnenbcbat,;$pangienljaetnootfacclicltjdit ban felf
toel aen be ijant moe(l ftomcn/ enbc battet fcct incon-
gru foubc jijtt bat men ^tocben foube toillen bcta=:
len met WacDtcn/ bic men tegen spangien toel tccl)t=
baetbigi) itonbe boen/ maet niet tegen ^tocben; maet
Ita bat bc ^taetfcDc aen bc felbe fjabben gebeclarcett (
battet felbedtect tegen be fbitbamcnten btetu(TfDert
Baetbanbcnbcgimieacnbanbefe i^egottatie gdept
toatcu/iisgocbgeboitben gctoec(l/batmen aen bc
<iEi?abeban Donabclcefbclijcft foubc berfoccitcn/ten
epnbefijn Ctccllcntiebe Triple Aiiiancic,met upt^
licDttng ban't aittijcitcl ban bc^uDfibien/ foube totl:»
lén teltenen / cnbc bat men ccBter bien ónbcrmmberf -
binnenfefiercn competcntcn tijb lip ,§pangiett alle
mogclüibe (©(rtticn fouben abljitiercn / ten epnbc 000?
be felbe bc bcBcnbc j§omme aen iStoeben öcngci
telt mocrjtcn too?beit ; allei oiibet ecit bctblfli
rtngg bp een fepatatc ttcte tc boen / bet / fod
J)Km i tittptm

en OORLOG^ Mtinvéèrtighjüoeck 411


-ocr page 445-

4>4· S AKEN van ST AE Τ

1068. tiuptenbectoatSten/ïjetfeltoe δρ j^pafgne ttfettObtti
neten foute iuefen / bat tn fulcfien sljebal iia 't berioop
ban öefelljetijt upt öe boojfs Triple Alliantie oDcen
obligatie boo? of tegen ^toeöen genietieect fouüe b30?i
ben / en bat men Bet boo? foöanigl) Doubeit fonöe aliS of
be boo?fj 3llUtattttenopt gemaecftt Ijab gebjee(t j macc
jjeeftöten boo?fïagi) aenbe boo?nocmöe <i5rabe niet
bolöoenbe getoeefl / en fijn fp obec fulcjc baec op boen=
mael ban ben anbeten gefcöepben/met intentie om op
be gcfieele faecb be natöt baer aen bolgenbe toat naöec
tecumineicn.

^P ïjeDBen ecDtec met al fjaec obeclegB geen anbece
toeg fionnen upt btnben aliS een p?oef te nemen ban be
bolgenbe boo?tïag; namentlijcfi/ batben<0?abe ban
Molina,uptftrac&t ban fijn ©ouboic / btrectdijcfi
toegen ^pangtenaendStoeöenfoube belobenbe be-
henbefonnne te ftillen betalen/enbe bat ben «i5?abe
ban Dhona be boo?f5 offcc accepteecbe / enbe baec ne-
bensi contentement nam met be betftlacinge bp be
l^eecen «ÊngelfcDe enbe b' onfe te boen : namentlijcb /
ban bat 3p aennamm alle bcatOtige «ü^fficien bp
^angten te boen/ ten epnbe bc boo^fj ^mme p^om^
telych bolbaen toiecbe; en foo ecijtec/ bnptenbetbjacD-
ten/ gebeuren mocBtc/ bat ^pangien be boo?f5 ^om<=
me boo? be tijt bat bc ratificatie banbe Triple AiHan-
cie foube moeten toeuben uptgetniffelt / niet na quam
fijn gegöeben bJoo?t/ bat in fultben gebal uptbe ^ig^
nature ban beboo?f3 Triple Alliantie geen Retljt aen
b' een of b'anbet gebooren foube toefen/maec bat
men fjet eben baer boo? foube öouben / alss ofbie nopt
geteecftent of gefloten toace getoeefl; enbe bat men on^
ber beneficie ban bienben3irtijftelban be i^ubfibiett
upt be Triple A lliancie UC0tebe.

W ï^eecen ^imbaffabeuriS tjcbben ban becbolgeni
bien mo?gen op bien boet eerfi met ben il6aron d' Ifo-
la,enbaernametben<i3?abeban Molina enbe ben
felben ï^eec Ifola, en naberfiant metben <i5?abe ban
Dona, enbe toebec met be boo?f5 «©ojtenrgcbfe MU
nitlets emfligfj obec be booifs fafte geconfeceett; maec
5PÖebben/ totijaec leebtoefen/ onbeebonben bat niet
olleen bp ben 4K?abeban Dona noe!) obecigg toacen
b'ccnofb'anbete3toangöeben/maerbatben<!5?ai
be ban Molina Sier in alletbiffitilfl toass/ niet bonnen^
begcbifponeecttoecbenombebooifs belofte te boen
boo? bat B
p ban benilSacquijS be CafteiRodnjo,aen
betoeic&e fjp obec acht a tien bagen ea» <Ê);p?efTe 8ab
afgebeecbiggt/ fijn bepecBeji ontfangen foube fjebben;
gelijcB ootft bpjonbec om befe laetlie ceben ben
fleer <!5?abc ban Dona in be conferentie / bie tuffcBen
(un «Sjccellencie / be ï^eeten «Cngelfcöe CommifTari^
fen/enbeb'onse/bienabontin Withal gefiouben ii
getoeefl/ficDberblaecbebejtoaert te 3ijn om fïcö op
be boo?f3 ttoee Pointen pofitibe te becblaren/boo?
batbej^paenfcljealbootensi Baec baec op becblaert
foubêttBeböenjaEnijSbaecombe boo?f5 Conferentie
biucBtelooiiafgeloopen.

3®at Baec 3§o. .üBog. ïtefolutie ban ben eetflen be-
fec / in bat toectft genomen / aengingB/ be felbe bacBt
Buntoelfeerfilaectejiin/boojfoo beel Baer baec bp
Ceiniungeecttoiectbatjpgeen^ubfibten aen ^toe=
ben fouben Bebben upt te looben / boo? bat ^pangien
Öet obecgefonben ^?Ojett ban defdommagement fou=
be Bebben geteecfient; maec booi foo beel aliS ' er bpge-
boegt totert / bat oocït Baec iKog, ban bc effetti-
bep?eflatiebetboo?f3 contra - belofte bOO? b'
tfetU'
tieenbenaftomingeban 't Contract ban ©ecpanbing
Oeruflgefleltmocflentoerben/toiflen 3P niet tee bc^
oen Boebanigen Applicatie be boo?f3 Claufule op
Baec Babt j toant tcctopl Bettoeccb banbeboo2f3
)&ecpanbinge nopt tot Londen, maec altoojsf in ben
Hage toas gemanieect/ foo Babt Bet geen appacentie/
bat in b' o?b?ei( bie ben <i5?abe ban Molina te gemoet
fagB/petiSfoubeflacn/boöj't toelcBe Bp gcautBori-
feert foube tocrben om fïcE) in'ttoeccfi ban be ©ec^
panbingfjin telaten / maecfoubenbefelbena alle ap-
pacentie niet inBoubcn alö een autBo?ifatie om b' ?ic=
tebanindemniteytte mogBeu teccBenenjen fcBoon
be felbe ojb^eis becbec gingBen Sonben 5P qualijcfi pen

Jl

m

■ #'t

.'■ii I:

Bocbanige«meccbec gecujiBept bat men foube mo; ι*»
gen (lellen op befignaturc ban ben Ci?abe ban Mo-
Una ,alsiopbiebanbenï§eec 3imbaffabeuc Gamar-
ra, bie acBter be 25ancft gelept toiect/ op 't fonbamciit
ban 't acfjtienbe 3irnjcBeÌ/ baec nocBtaniS be fahe met
^toeben/boo? foo bed ^pangien belangljbe/uitt
meerinfijngeBeeltoajS/bermitiSbe ï^eeren oingeife
en b' onfe / op lafl enbe met gocbt binbcn ban be boo^
noemöe aoflencijcbfe iBiniflersi / ober bc boojft
^ubfibienmetben<i5?abcbanDonaobct cenigetnb i
een0 toaren getoo?be/ enbe bat Bunö oo?bcdsi /öoctoei
3paen^tocbentotnocBtoe niet berbonben toaren:
mitifalleÖaeclSegotiatiealtooiiBab gegaen op bat
fonbament/ bat ^pnugien Baet te gelijtb be belofte
ban defdommagement foube moeten boen / en bat 3a
bat t' elcbensi aen ben boo?noembcn Grave van Dho.
na Babben gebenuncicerbt / foo toacen ecfiter öe
^paenfiBe ban Baer 3Pbe/boo? Baec gebane ®et6la=
cinge / Baerjs oojbeeljs / geobbgeect/ enbe toassin Baec
rcguarbbcfaecftmetmeerinfyn gcBeel/ en bethols
genjSBetberbe Stctijbel ban't boo?f3 (tractaet ban
©ecpanbing in Baec ceguacb t' eencmael Dicifoir.

'©efe€onfïbcratienfcB?ebenb' ©eeren Stmbaffai
beuciS obec / enbe bat fulcfiiS becoosaecbt Bab bat jp
in befe faecfi fo cenigB acccocBement gebonben Babijtn
te cefïberen/ ten toace bat Baec JilSog. meeningïi
mocBt 39η getoeefl ; bat / fcBoongenomen bcn<©?abe
ban Molina op een vaiabe ^ouboic cefolbeccn niocöt
b'Uctebanindcmniteycte teecftenen/bat3P etjta:
ijettoeccB ban be^ubpbien niet fouben mogen alj;
iu(lecen / boo? en al - eec bat Baec Igo. llSag. Bier
naefpectalöcfi fouben Bebben befient gemaecbt/liati
tetboo?f3€ontcactban ©ecpanbinge completelijtìi
ter ejcecutie toast geiegBt / Bet toelcB miffcBien alliaec
ten be(len niet foube inglpen / alss 31» baec op Bier
nae fouben Soment' inflfleccn ; en tocnflen baccùm
feec /batbe faecBen op ben nieutoen boet op Bebm
bp Baec aenbe %ecenSpaenfche/ SweedfcHe jfeinfi

be felbe alnocB op bien boet in gefcBicBt bonbe tnec:
ben / tectoijl bp bc fdbe Baec ï|oogB JKog. bupten al^
Ie engagement fouben iiomen te binbcn ; maa
baec toe toajï boo? alfboennocB toepntgBapparm::
tie.

©enbijfben'iiabonbi issnoc|i:een conferentie op
Withal gBcBouben/ in be todc&e eenpaciglijcfi hiteritt
gBeoo?bcdt batbe Triple Alliantie foo alss be felbe
nu hiasigep?ojecteect en ggecect om getebent te toeci
ben ! bp niemant ban be ïgeeren Commiffarifen foui
be Bonnen toecben geteecbent/foo b?ae be tijöinsBe
banbefïgnaturcbanbe b?cbe tot Londen gefiomen
foube mogen toefen,· alfooBet ten BoogBflen abfard
foube 3ijn een becbtnteniffe te maecBen om be flrijlietti
be pactpen tot beb?ebetObl(gecert/al!S men alcecbe
BenniffeBabbegeBregen/batbeb?ebeeffectibdij€ftoei
fIootenenbcgetepcBentfoube3ijn;maecbatinfultfiett
gcbalbanB^t geBede toeccB een nieuto plaen enbe
P?o)ect foube moeten toecben gcmaecBt / aUcenltjtB of
tmmeciEÌ bpfonbeciijcB applicabd op be mibbde / boo?
bc todcBe be gBemaecbteb?ebe foube toecben bcrfeec^
Reet enbe gBeguacanbeect. <2nbe totecbt baec in ootfi
gBeconftbetcect/batinfulcfiengebal beöcoon ban
Sweden fooopentlijcBuietenfoube pactic^eren aen
beglociebanbeb?ebcaenbe €B?iflenBept te Brfifi"
Bdpengeben/aliitod anbecii. aEnbctoiecbtbaerom
op 't fcBepbe ban be boo?fcB2cbe confecentic ter loopss
een boo?fïagB gBebaen ban bc Triple jiiiiande te teec*
Benen/ met uptlicBtinge ban't UctöcBd ban bc fubfi^»
bien / enbe bat alle be inflcumenten/bie getepcBent
fouben 5ijn / foo lange onbet ben 3ieec <©?ebe ban
Dhona fouben becuflen/tot bat men met Spangien
obec be ^toeetfcfubfibicn bolBomentlöcBfowbefion''
rteneensi5iin;ofttodbatbannuaf aen banbe 39«
banCngdanbtatbanBaec^oogft iKog. aen Swe-
denecnigcnabeccbecgenoegingc foube toefen oes^
ben/namentlijcfi bat ban bespbc ban €ngdanbt^'
beBacc]^oogBHSog.foubctoecbettae« genomen^
firacBtige of^en bp Spangien te boen/ ten epnbe WW

os


-ocr page 446-

en OORLOG., adten^eeriighfie keek. 415

hetiitcttie ban bc fdbc 3^oon öê meeceemelti fuftfi-
Srti/ijKnu alcfe&c toteenfecctecc fomme bö^coat
toartn/ oitt Zweden effecttbèlijcfi bolbaenfou&enlajei;-
tot / iti tnaebnlle Spangien til öie faecfie/ öaec ban be
«ficcle nuttioftcpt tot Baren Piofgte quam te cebun^
^n / nwc&te blpbcn ötmculterm boo?iic tijt ban öe
uPttotReöngcbaniierattficaticnbanöe Triple AlH-
antieijatbecfocch nate fiomcn: ban in fulcficn oebal
„nfft «eiicielanDt nocD ftaec l^o. iïSoö. boo?Bettoefio>=
„KnijcpctiimcicinfabeucoftetmöelUn ban Span-
den fouöen Öotnen te boen/ ofte tep?ellecen / boo? bat

Spangien be boo?noembefatis(facöe effectibelöt6 aDe'

flicbenöaööe. '©nee op boemuadii maetfootoat
obiter nfjebtfiouceect Sijnbe/ immergi ban.be laetfte
boojflai J) nietss op 't J^apiec 0Bcti?acRt toefenbe / enbe
hWc oocU feec bucüteben / bat ben «©?abe ban Dona
bacr ins^nbollionten contentcment foube nemen/
tóiic boo?fctl?ebe confeceutte göe-epnbtcBt. «Snbe
jiicft öaecnaec benJ^eec «6?abeban Dhonaopfiet
foiiöaiuentbanbcboo?fcD?ebc scfioubene bifcoucflen
iciiionfcpteStttcbanbe öobengejnelte belofte belieg
ben t'onttoctpen/ ehaenbe ï^cecen ^ngelfcBeenbe
stnctfiDi fenben/ om baer op 0et o^ede boeccfi
afte öocn 5 toelctf boo?f3 concept boo? ben ïlecc Arlin-
toncnöc b'onfeten ïnipfebanben iieec «©?abe ban
Dhonabccawbcct jijnbe/ enbaec optnbebolgöenbe
conferentie tot WhitehaigöeIefeniDefenbe/ b^be
i)'ieecj|lStlo?ii Keeper eentgebtfficultept op eettlg^e
tucpnigc tooo?iien te maecften/ en baecinne öpben
(Sjabe ban Dhona boenmael gantfcBelycfe niet toege=
gcljenhjecaenbe/ fcljeenDet toeccft totalijcfttefuUen
flfl)?ccclien.

^acr opbeeeclte boojlïacij/ namentlgcftbanaUe
öc inflciunemen / ató be felbe getepcftent fouben fijn /
onto öm boo?noemben €i?abe ban Dhona te laten /
tcttöiit enbe toöle/ bat men of met Spangien obétbe
fubfïtiien eeiti foube siin/ ofbatmenobec b'eitenfte
banöe Dobengenoembe 3Ccte ben anbecen fouben geb^
icn bccflaen / toebecom op öet (Capgt göeb?aiöt jpn^
ie/ tiibebOO?fcft?ebeTriple Alliantie, metuptfii^s
ting ban't Strtijchel ban be fubftbten/ ggeteecfeent en^
be öctiateect/ alsi geflooten op ben vijfen twtncichften
3tp?i(/ oubelïijl / 't toelcft ben bacDtoaiS ban beeben
boojgaewbe conferentie/ gDclticömenfepbe boen in
effect baecobec eensi gi)etoo?ben te ;ijn / en Beeft bec:=
^olgfi^nsiben leer <@;abeban Dhona alle beboo?f5
gcteetlicnbe inftrumenten onber jünbebiacingegBe^
nomen. 2(llle'ttoelclunbiec boegen alteebe gepaf?
fccct sönbe / ijS ftaec ho?t!i baee nae toe geftomen Baec
ioodó H^g. liïefolutiebanben vierden, toaer bp
ftatc( ï^eeren Stmbaffabeucii ) beboltcecöingeban
fict Tripel iScactaetnocBmaeisitoiertgececommani
beett ; enbe alfoo Baec 3|o. HSog. baec nebensS bp be
felbe ïtefolutie oocB belieft Babben te becBlacen / bat
befidbe meenbeten BoocBften cebelBcBtesiln/ bat
Spangien op BetaenBouben ban bie geene/bie tot boo?^
Sonunge ban't geBeele berliesi ban be Spaenfche Ne-
derlanden albereptjsfoobeel millioenen aenonfiaflen
pefuppo?teert Babbeit / effectibelijcli bolbebe/ nae foo
beef pjeallable toefeggingen / bat biepnige / baer op be
p?cten(ïenban Sweden, bie in befe (jelegentBeptfeec
bceitot fubfilbntieenbe conferbatie ban Spangien
Batibe gecontribueect / guamen te beloopen ; enbe bat
baeromberflonben/ batinBetgebal
tósi Spangien baec in luepgecicB mocBte 3Ö»t/ertfoo:=
bamgljcn onboo?ficBtic8ept enbe becBeecbe conbuite
foube bomen te gebjupchen / men bp Engelant, Swe-
den enbe Baec i^oogB iKog. aljSban foube obedeggen
bOd? toat toegen enbe mibbelen spangien bjebec in Bet
cetI)tefpoo?geb?acBten geBouben foube Bonnen toeci
ben; fooljebbenfp gemeembataenBetteecfienenban
ω tiobengmoembe 9icte / baec mebe ben <<Ei?abe ban
mona Dupten allebectoacBtinge /becBlaecbe comen#
^enttefuiiennemen/ geen fboacicBeptfionbecefïi
^en/ becmiti8Betebibe«t toaöbatfoobebjeberaet
SingB / bat be fdbe nootfaecftelötB moefi acccoi
«Ojrmaenbejpbe ban Spangien, enbe bat Engelant
«wöaec i^oogö IKos.infuUfimööebelnietaUein

becbonben toacen aenspaoden alleBulpet'ótttcetïiert/
maec bie ïScoonfelfi mëtae toapenen op Bet löfte —«—
ballen / enbebeb?eebeboo?tgaenbe/ en Spangien ai
fulcften gebal binnen fljo een competeitten töbt tot
geene booifs isi / niet Bonneitbetoecben gBebifpórieat/
bat Bet albecfacfitfie bat tegensi Spangien fóubefton^
nen toeeben gecefblbeew / foube moeten befïaeö in Bet

len be boo?f5 ècoon 't geejiebooifs / bolbaen foube
Bebben / toant Bet inber baebt ooch onli)b£U)c& foube
sm/ bat Spangien, bie nu langer alu driemoenben
aen ben anbece met Baec baec inne eenji getoeefl bjasf /
batBetgBeene Sweeden foube ttecbenbp ^Spangien/
of immersi boo? ^pangiejS reecBeninge betaelt foube
toojben/ enbatmaeceenbifpuptobeticB toaiobec
befubfibienbanben gBepafTeecbentijbt/ en niet ban
be toeBomenbej enbe bat baec naec maec alleen een
bifpupt ober gBeblebentoaiSi ober Bet quantum ban
Bet een enbe Biet anber / baec ober m^epnbelijcïi
mebe eensi toass geh)o?ben j enbe bat felfi in Bet vier-
de Hrtijcftel ban Bet (Cractaet ban verpandinghe obec
bie faecBe ban ^toeben fpecialijtb mebe toais gecon^
benieect/ batbe ^aenfcBe/ nube faecBenietbtì=
fiomentlijcB meec in fijn öBeBcel baajS / en nu fïc0
banbegoebe genegentBeptban ^bJebenfoobjucBt-
baerlöc&inbe©?ebe!S negottatie gBebient Babben/
be felbe / en te gelijcB Engelant en Baec igoogB iWog.
opentlücB foube lubificeren / blpbenbe ban berbolgenjï
alsi Bet felbe facBte compuiïoir tegBenjS alle bectoacg^
ongBe ban geen eflficatic toacr/ befaculteptengBel»i
oBentBept nocB obecicB / om obec foobane itcatBtige»:
mtbbelen enbe ejcpebienten naebec te belibececen / alsc
Baec^oog|Bogenbeinbeboo?fcB?ebe Sefirfutieban
ben vierden befeji mocBten beoocgt Bd>ben gBeBabt :
gBel0c&3P oocB gBeoo?bedt Bebben / bat jp bp span-
gien met beel meecbec gratie / firacBt^Be inftantien
fouben Bonnen boen / al^'ec petjS iüoa!$/ batBaertot
'tboen banjbe fdbeinfiantien obligeerbe/ aliS bod/
al$ Bet meer bp maniere bqn een ^aeuht officie ban

Engelaüdten Baec IgoogB

?&atoocft d'exuberante genegcntBiptbie benboo?»
noemben3§eec«i5?abeban Dhona totbebojberingBe
en facilitecinge ban be goebe faecbe gBebuprenbe
ëlfit becbljjf in Engelant Babbe toe geb^acBt / als me^
be be gcoote candeur en franchire, met be liu&Be ben
boo?noemben3^eec «©aabetoteen fbnberlingef&tiSi
factie ban be igeeren <engelfcBe en befen ^taet fïcg
boo?gaen$i in befe negotiatieBabbe geb^agen / billicBs
lijc6 becepfcBte/ batmen met geen goebe oogen foube/
Bonnen aenfïen/bat be jSpaenfcBe op bie maniere Bern
ofte toel ben l^oningBrön iBecflcclubifïtecenfoube/
ten minflen bat Engelant eit defen Staetboo? foo beel
in Baec toasf/ bat bei)oo?ben te tcacBten te boo? Bomen
enoocBtoel bpfonbeclgcB om baec boo?bc bafteft)n«
bamenten ίκ0 te meer te Belpen leggen ban een naeubi
enbe intyme co?cefponbèntte tuffcBen be drie ^ta»
ten.

<enbeij3i ban epnbeltlcB oocB be boo?f5 ^cte gearre<'
fleect/ enbetegBenjSbeinflcumentcn onberbenl^eec
<5?abeban Dhona becufl Bebbenbe uptgetoiiTelt.

^n Baec i^oogB H^og. Utefolutie ban ben vierden
b'Jleecen Sfimbaffabeurisalsibobcit/ toegBefonben/
tnflueerbenbat Baer goebe meeninge
iaafS/ oocBaen
Sweeden eene gBep?opo?tioneerbe fubfibie te boeit
Bebben / foo Bet gBebal ban be gBeinteqponeerbe
guarantie foube fiomenfextecenfnfabeucban span-
gien^n bat Vranckrijck Biec nac be bjeben foubemo^
genBomentebiiAeren enktebjeecBen/ maerb'i^eee
ren ^mbeffabeucjü fcB?eben te bectroubisn/batbe
boo?f^ faetBe ban eecfl tpbigB foube 3ön/ alismen
obec bemibbeleniaBetparticulier foo ban ^upteren
enbe BnecBten / al$i ban éStB^en ban <@o7loge / enbe
anberftntjÌi / bp pebec ber ^Tontragenten te pje^eren t
quam te belibereren / ofte biel aliS men boo? folemnde
beften amSpwgicpfÌ^ baer toe foui;» Bomen te en-

gagenv


-ocr page 447-

4ì6 s a k e n .van S^ A E Τ

0èÌ0etfen 7 en fjeiiöen obeeruitit« ööt tJóint tótììfe tölit
. toegécefecbeect. .
ju .

r,€nbe ontrent öe fi)?me eittic mct^ofe/ öp Ui toêlc&e

teVoo^f? offtcien ontce.itspangien gOeöaen / fouùen

mörimoeniectittoojliert/öatiie geiaoonlijcften taeöt
in geleijmtöetien gefiiupclieljjch / ùaccirine ges
sDprliècrt foutie ïttcnctttetoecöen/ uanierttli)c6/ì3at

m.

Ufi
fili

il

»

%

I

Ili;

I

,i,X^njc{ïcpt banEngeiandc énöe Daec ï^oogfj
jfêïjö. een fcrieiifccnije getaifonncecbe ifetfftbe otoec
tó fiifljCf t atn ben l^ecc IBacqutiS üe Caftel Rodrigo
géfcy?ebén Oef)oo?ïie tetevben/cn&e öatö'i^ecc
Tempie mbe ö'i^cecen riaeciloogijUaogOentieee'
öeijutc'ecöcu tot Hruffei ijet Uo3?rcf)?el3e oogljmcrcfi
liictijacr pacticiiitecc officicn en mflarttici» fonöe
ηε,η (c feciinïiei-cn ; mttfOaiieciS öat aen öê Icetón Oo-
ftcnryckfche ,flEìmi|tcrsÌ alfttec meöe tìart't géeu booifs
iSi7Rèrtn{!TegÌ)cneUenMjoo?tiete toccben / met bcc^
YiiècitbanfMfcefforcen öaec ootft bp te totUen boe-
gen/ 'gelijcft ïi'onfe tee imtltge inltantie ban öen i^eec
'i^jabe ban Dhona, oocli onftcftoaett bjacen gOe^
h>èc|ltoti3eiTdfS(ì3ecfJai-ge/ foalsifjp mcenbe/te (Φ
len (icecfien / bat öi» (ifjcfclwtfte te becbatten.

gi>e Triple Alliantie ( eïbccsi gcficlt ) nu geteecRcnt
5ij?iiie/te|iecciiei)ct flncfe ban üe ^ubfibtett/bieltli
potnt men öaet th geecne ijali gebaen tnfïiiecen / ittaer
beh j^pàenfcHen iBinilier toasi fonbec pouboic om te
öaiibclen/ enbe taectft toais p^ecipitann

tD'5|ccren?{miiatTabeuc!Sf£i(jebertbett feftienden
upt Londen ,biit5ii9aeci^003ljiiaci3. üïefoluttcban
betieltden, iMecbenbe be Triple Alliantie, tjabben
ohtfangcn/ iiptbe bJeicBefp meenben te f«onncnDe=
Pupteii/ batijaec gljeftefotgneecbe o«ttcenttjetteec=
fienen ban bc Triple Aiiiamie, al«i bobengDeftpt/
met ijngcbatligö faube 5ijn / mibti Baec igo. JilScig.
nitt alieennu depretentygctmibbelbari b'm(jou=
ïrfngbaiibccattftcatieop beguacantte bentwincich-
ften«i!p?ilaenben Marquistot Bruffel belooft/ 0abi
UengebiilPCflt tn'tSweedfchewercktOtiien compul-
foif iegènè Spangrei? j màec bat be felbe fjüec ootb be^
Itefben t'aiitoitfet^ om a.tnswedenfpécialöiH temo-
gen Belooben / bat Ijaec J^o. JlBag. nebenji Engeiandc,
spangien fouben fielpeit ijtjuben tot bolboemttgöe ban
ftaec getntecponeecbe belofte/ enbebaftgeenöaecjp
paec toe Dabben gfje-engagccw niet pofitive, maec
affeett negative bjajS g{jeconctpteettgf)etoo?ben/ en
ootfi met toatmen alteèbe de prefentie,maet alleen
toatmcn/nabat bettjbttot uptbJiffelingï) banbe
catiftcaticn ban be Triple Alliantie gfje-elabeert fou?
bejijn / becftacufoitbealfdan eecfi niet te toillen boen j
ettfulcjc batöaecï^ool) ,fföog.9aecbp beboojfcijiebe
cefolutiebeel becbec gabben belieben t'efïacgecen alsS
fptaelbpöaccfelföabben&etben boen.

§n belali bp Daec i|oogf) iBog. in be boo?f(ii?ebe
refolutie op gijelept / ban oocit tep?ocncecen / bat En-
gelandt fijnc catificatte Opbe guarantiefoube toillen
mfjouben/ tot bat aen Swedenbe becepfcbtefatrö^^
factiefoiibe fijn gDegeben / foiibe na alle appacentte
ban btetijbt geen bifficulteptmet allen gDemaeclit
too?ben / cnbefcfteen oochbe candeur en beopcecDtigi
iiept/ mitfgabecsiboo?ftcftticl3epttetefl|titcecen/ bat
men nu bp p?obifie een mibbel in öanben fjebbenbe om
Spatigien in'tcecfjte fpoo? te fjouben / alsi Sweden boo?
foo berte gratiftceetbe bat m'en't felbe mibbel niet on?
tpbitö fpenbeerbe/en (ïg baer naet in onfefterïjept fieli
be/of/en toattee alfban berber in Ijanben foube fionnen
ftomcn om ten felben epnbe te Ronnen bienen.

j^oubelleiö iiaer upt be <i5?tffie ban fiaer i^oogi)
IKog,. op öcben toègebomen / Hebben öaer tfaengena'
me tijbingebanbejïgnature ban ben b?ebegeb?aci)t
■^pfjebbennebeniS Milord Ariington op berleben
iBiiénbag met b'lceren Molina enbe ΓΓοί» gefp?often/
toeltltc ïleeren fepbente meenen battetgantfcBniet
liopbtci) toaci nljetoeefi op eenici) comulfoirtegljen
Spatigien j ijoe facfitljetoochmorfufijn / tebentfiert/
aengefïenbie Croon bebjinbtfcfiau ban bedrie^ta=
téit/ ,crtb"é"onberbteoDCft ban ^toeeben/ beelmeer
aljï fooeen moberate göelt-fomme foubeéPimeren.
, q^air op gftefeptiiS/ bat aljï bie l^eermraaereen^

■ϊβ'68.

baèfbeH^öftiïrêoóinBaei; Cfiacge bart 3®iiiiif«.d
JJatt fjaêc'cefpectibilKeélleri/ batfe foubSS J?'
ibepéiinm'/ uptbe pjofebur en bic sebert eeninlienSt ^
tot
Bfuffei gijeijouben toaren / battet niet ttjoaeliiA
(φέίι'^άϋί anbere feegen be jSpaenfcïje in't ouhe tp"
gtiRèiiJ fpoo? tefullen'tonnen ftetbergen/ alji onbrfi
of breegélüibe maniere.

' ®Èrt achtienden ti geBoojt Bet capport ban beSee-,
ten
Huygens enbe anbere öaer J^oogölföog. mlJlL·
puteerbett tot be faecben ban
Engeiandt, acfiterbnl·
gTjeiljEfbérfelber Sïefolutiebanben
feftienden befee/1!"*«·
gebiftteert enbe glje-efamineettBebbenbebe iteimÌ»
ban be'igeeten
Meerman enbe Boreel, Baer êoqob
arêiigi' «eimraoibinarisi SimbatTabeurjS bpben
nirtgOban
Groot Brittannien gefcB?ebentOt Londen
bin dfdenbanbé loopenbemaenbt/ Boubenbeah-
b^tetitie ban ben toe|ìanbt banijaereaenbebooleii^
negotiatie/ cnbe baer nebeniS tweetweemaeitnftm!
mènten ban
bc betonile Triple Aiiiantìebcnvijfen
twintichften
le|lteben/ Oflbenflijl/ tot Londen nfif-
(looten/ baetbaii b'cene tweeöp Engeiandt, Μα
Sweden,
ciibeb'anbcretweebpSweden, fonbetEn-
gaiàtìdtgeteecfienttoaren; mitfgabetii een geauton-
fecrbe Copie ban een feecfiere Siete / taerfienbc be
Mì
bébfFirfenbpben ïttoningBban Groot Brittannien,
en befen ^taet / bp spangien te boen / ten epnbc am
Sweden cffectibejiitfi bolbaen mocjjtentoetbenyali
berept^berlopenfubrtbien. 3®aerop gljebelibereert
5tjnbe/1.8 beb00?f5
Triple iilHantiecopiclijcRgljcfotii
bértaénbcgOefamentlijc&e p?obinc{en/ met (erùuji
berfocib / bat be felbe baer op Bare lïatificatten/ hoe
eer fo liebct / immersi ten langBUcn binnen ben tijbt
inbe felbe
Triple .^liiancie ge-cjcp?cffeett/ alBiertoili
ben boen inbrengen cnbe openen: <iEnbe booitii gelept
5ijnbeop be
formà enbe metBobe / opbe toelchebe Do-
ben gementioneerbc offïcien ontrent^pangien gettam
foubch mogen too?ben : 10 göerefolbeert / bat bp gacc
igOi iBog. een fetieufe en geraifoimcetbc iKiffibe ober
batfubjett aenbenï|ew jBarquiiS be
Caftei Rodrigo
gefiBjebcnfoubetoerben/ enb'^^eeten Baer
CSBebcputeetìjentot
Bruffbl «β gB^ebenJet
boo?fj öogmetfB met Bate particuliere offtcien en ίη^
flanticn te feconbei'en; €nbebat bemeergBemilte
^f eren <Sttrao?binatijS itmbaffabeurjs ben Konmag
ban
Groot Brittannien fouben betfbecfien / ban glje^
Ijjcfien ten felben epnbe foo toel aen ben boo?noettiiiett
^eet i^arguiii be
Caftei Rodrigo, alss aen beni^eec
Tempie, beffclfSlKiniflettot Bruflel, fonbertöW
betliejS te toillen
fcB?pben. 5^eiSbatBaet(eb. aenbe
^eeren
Ooftenrijckfche iiaint(ler«{ tot Londen, bfltt
'tgcneboojfsiS/ mebeftennifle fouben
Bebben te gi^
ben / met berfoecltomBaetc cffo?tenbaer ooibDpti
toillen boegen.

Engeiandt fcBjiefmcbc op btcn boet aen be lEar^
quiii/ baerin boenbcinflueren / bat BP niet berfiont/
bat be ratificatie ober begeinterponeerbe<6uarantie
fmibetaerben ge-cytrabeert/ boo? batboo? Span-
gien aen ^bJebenfati0factie foube toefen gö^gcben;
toefenbe baer toe boo?be i^eeren
Molina cnbe Ifoia
fpecialijcft berfocBt/ cnbcbe ï^eeten gabeninalie
bifïten te Bennen bat jp boo? continurie piffiben
Baer uptterfle
eftorten beben om ben iKarqutif tebe^
feegen / maeralomnter.

35c faecben in befen ^taet jiinbe / fcöjebctt be ^ec'
ten SlmbaffabcutiSop ben
twintichften ben bolgcW'^
ben 25?icf aen Baer l^o. jKog.

Ho. Mog. Heereh,

Β Oven de jllliantien over ewmaenden gheleden
indenHe^i geflooten,oockde
TriphASiatitiim
tot perfedlie gebracht zijnde, endederatifici-
tien van de vrede tuiïchen de twn hooge Krooncn »cn
ghegaen, ftaende ( foo men meent ) opdenfyA"
ttuiuticifltn deCes uytghewiflelt te fullen werden, en
kónnen wyniet andctsfien, of het importantfte en-
de ghcnoechfaem het eenichfte ooghmerck datU

Hoogh Mogende gehadt mochte hebben met

feaden van dc Extraoidinaris i!mbiilïkde,aa dit ÌUJ«


-ocr page 448-

cn OORLOG, acht en "veertighjle keek, 41 7

te gensgentBépt om öen fiaec l^ö: ïKoj afle föttsjf&trfé t669'
« pben j jEaefc guani ebentoel op 't epi®e mebe al op —·—■
bepjactigiieenobferbantte ubetballen/enbatmen
baec op moe|l infici?mecen en baec nae be fa&enlre«
«en; Milord Hollis fepbe grootewbenen te binben
in be billiiitBept ban bef^ in obftraa» gB«on(Uiei
ceect; Hftaecfp^th mebeten laetfien el6an flcBop
'tgebiupiSte moeteninfbimecen.

^'j^eecenSfmbafTabeurjj ^le beboicettbàoUieom sentam
ban 't toeccS ban Surename een eptto te BebDen / ont» öf*>ttti-
fingen epnbeöjtfe een biljet ban ben^eec ^eaetadS
Morice, beBelf^nbe batbe Conuntjianfen bp ^jas
It^aiéflept baerinne gefMt / bel)oo?f5 faeclte onbec mt
febeec e);amen geb^^t Babben / en bat befelbe ben
gent ban Milord Wiliougby,enanbete/gela|l Babben/
om Baec gconbelijcB obec be boo?^ fabe rtn^jmecen.

^P ftfóeben ooth te gemoet te fien/ bat/ na alleap^
pacentié/ ben ^eec <0cabe ban Dhona foube ttaAtett
tep?0cucecen/ batbeSweedfche ratificatie tett mt*
bicBflen/enmiffcBienopbcBelfteban driemaenöen/
geceet foube fijn/om uptgetoiffelt te Bonnen toojben/
enbe bat BpaljSban foube infifteccn op bedaufuleoue

«»/■«;» ^fiirifttmt.

25epbe be ^upfen bah Bet parlement Bebfaenop
Bet laetfie feec Booge bebatten onbec ben anbecen gBe«
Babt / op Bet point ban be Jurifdide ban be cefpectttte
^upfen / geoccafioneect boo? een pactituliece quefüe (
bie een
Sr, Kuy ner toai Bebbenbe tegenjS d'Engeifche
Ooft-Indifche Compagnie ObecfcecBec€planbt/ «»
,;$cBip enbe <0oebccen/ bie bp be Compagnie
Bem afgenomen toaceni (DbecteeltSefaBe Bet^upjü
banbe paicïf öfte Eojbji / baec ben boojnoemben Sr.
KuinerficBaenBabbe geabb?effeect/ beboojnoembi
(©oflinbifcBe Compagnie göefonbemneectBabbe/ in
eert fomme ban nf duyfent pont lledingiS / toaer obec
bebooinoembe Compagnie fU|i aen Bet Eagcc-BupiS
bp petitie geattf^eert Bebbenbe / en albaec fuppo;t
binbénbe/ tbiectbp beS[;0|b$i be boo|f5 petitie bec^
filaect boo? fcBanbeleui ; enbe Bet gebolgbe adveu batt
Bet ïagertjltpS te toefen een infrailie vande privile-
giën , enbe BettetBtbanjudicaturcban Bet l^oogBec*
Bups/ baec pegcni Bet Ìagcc-^BwPii een
fomm i diam,·.
trocntrmimco gefojmcect Beeft. ®eïo?bjiböie«
onbectufftBettin app2eBen|ïe nemen vieri^oofit-paci
titipanten ban be genoembe Comjpagnie / en beclem<
ben aen begefepbe 5r. Kuyner,
int gBeb?epgBt toiect
boo^Beti^upjeibenbegBemeente met een ^omted
accefl/ Bacep?otectieenbefaubegacbei bebenboojtji
boo; eenige CSecommitteecbel^ecten/namentlijcti ben
i^ectogbanBuckingham, be«6cabe ban Bridgewa>
ter, enbe Anglefey, be Lords Lucas, Audover > tttbS
HoUii aen Bet Eagec-Bup^ bebucecen be fbnbamente*
lecebenen/toaccomfpbecflonben batbepjot^mecett
ban Bet Eager-Bupii / be Bant Boubcnbe aen be fuffe^
nuebanbcboojnoembe Compagnie/ toaeceneenin*
fractie ban be pnbilegien ban Bet ^upj$ ban b«
^aicier / enbe banbe goebe to?ccfponbentic tufliBen be
twee I^ttpfen / ongeBoo^t in boo^gaenbe tijben en bat
Bet geene Bet ^upi$ banbe^aic^ gebacn Babbe/ toaiS
confij?m be toetten ban Bet^lanbt/ enbeb'aloube co^
(turnen ban Bet ©artement. 5©aecop Betboo?noemi^
be Haget-BwpJï we gBeBede nadjtobec bcfoignmnbe/
ban Baec jDbeeen votum gBefojmeect Beeft/bat al bii
geene / bte Bet gBerefolbeecbe ban be So^jS foube ίκι®
men f eicetutccen/ nCngBefien fouben toecben boo; bec
b^eecberjeiben bc b?pBept ban Bet i^upjS ban be Com-
mons, enbe ban be pjibilegien ban Bet felbe / toaec na
'ffaubcccn ba^Bi^ Bet^clament
tg geftBepben/enb(
toebecgeabjoumeecttoierttegen ben eenentwimig-
ften Auguftymeutoeligl.

®eboo;genomenequipagie toiectgcfccöt in toep*
nigB bagen geceet en seplbaecbig te fuüen fijn / en^tiet
minbec/ maecmeecbec/ali be vijftigh iScBepen
tt
fuUm uptmaetbetu

0m fepbe feat benl^ ©actogban Jorck metbefe
©loot pecfooneljjcft
in iSee (oube gaen / om 't 25ooöi*
boltB bat m eenigen tp Bectoeectj} toat gliet^en»
fem ban e«n go^ mtliteic; bifcipline/ pm^

rjdaerdoorcompletelijckwefenvoldaen ende geaf-
^^ fràuecrt. . , , , ,. . . ■

^^eshalven wydanoock dcfe vrymoedtcheyt ne^
„,n van u Ho. Mog. refpwStivelijck te verfoecken
rtdc'tebidden, dathct derfelver goede ghcHcftc
rtochte zyn «én onsgunftelijck te permitteren, van,
^ dtaeals alhier dc tydinge van de uytwiffelinge van
aèïooriz Ratificatien foude mogen zijn aen gekomen
^dan wcdci· te mogen repartieren, ende aen U Ho.
^og. omftantelij ck af te le^en het rapport van ons

wy van UHo Mog.gewoonlijckegoet·
beyt te gemact fiende, fallen verbly ven

B»il> Hfgindt Heirm (Sc.

Geteeckenc

Murmta f J. Btrul.

Lohden den lo Mey i668.

i^tei: ban tsi niet gj^ebaOen.

q!)cn een en twintichften Saù&m Öp ftjne itefljÉfïipt
S toeijecw" auiJicnncobec't Saiutenöe Contrefaiut:
©cnÖonmsD fjceftgacc toeUet atóbooiùefmBecirti
I» """ bopcert tottct (Ccactaet / cn tot oe ouöe conftante
S praaycke, üaerbanöp meentie Uatmetgijctoeecfiai

ftoniieto«lien/ euìjat&efaccfieijàccfpbanfpjaecftm
fS w: «enw enW m anöew spöe fao blaec toais / öattec
S rtcciicciienenbanttoijlfil Toube ftonnen obecWpben
Bti wn na iiat men ftcö ejcatt öaec ober g8einfl>?meett fouöe
ficDbm i eit bat een faecfte ban bic natwp? niet na eera^
jefubtiieraifonnementen, maecnaeCt gebjupcften
K0efrf)?ebenIcttec 0lje-c)ceCHteewmciejltoo?benj en
alfoö tri fijn .ilSajelleptii |j?efentie bp bie otcafie gelefen
hiicrt fjct ίueftteuss 3(lctijcftel / fepbe fijne ^ajeflept
battct gcDeele point tecemoraöel baec bp tee nebec ge^
(Icit toaif / eniK foo bat mtijtBel al maec aüeen ban't
faiuc fij?atfi / battct etfitec Waec toas / bat / Γοο men
5ct Saiuc beèoojiie te ceauUcen nacc 't oube gebjuptfe
öat om be felbe rebcnen Set contrafalut mebe naec't
ouijc gcbiupfli gijcceguleew mt>cfltoo?ben. W
prtootfi inceguarb banbe Franfcbe bp'toubegljei
öjupth foube laten : 't todcè mebe I)?aiÖt bat be £n-
geifche enbe Franfche ©laggeninben ©tcaenenbe
lKtl>itttont(ii>c ^ee bp rencomce ban te gc=

Ijjtü gcfheecBen enbe Uieber op gM^t bnecben. ^p
ficbben baec op (Une H^aieflept te gemoetgeboect/bat
menf)ct(Cractaettnbe epgengconbtbanbetooojben
tccdègenfoubeinfien/ batteiftoaeriijtSfotibeblpc^
fini ìiflticc niet aus ban'tfaim gljefpjootftenbjiect/
'ttocicft Ijaec l|o.|Ko3. oniieftoaert toatenom na be
Jtttcr te boen piactifeten j enbe bat baec ban gefecöt
toicct/battct felbe foube moeten gefcDieben«^«rtw-
iùvto uuis^c, bat iiS eben foo b?ae/ foolangD/ enbe
anbcrsi/ alj$ opt te booten toasü g^tl^tet/ maec bat ban
't contra faiut ntctgcfpjooifien jijnbe/ ^et felbe niet na
cciitge abuf!be eiccmpeletv atö'ec el eenige fouben ιηο=
acn 3ijn / maec na be gefonbe enbe ontoi^eggelijcfte
rcbe)i0ciie(ibeettfoubenmoeteni»o?ben. ?®atirt al=
icn ccballe fjet geen ben ©ice-aibmicael Sweerts toais
Dbccöefiomcnt'cenemael icceguliec/ ong^oo?t eji
φ
trabaöanttoaiï/ettbatDpbeconiunttieban bc®looi
ten/ bie bp boo?tgangö ban ben (©o?logD gefcjiet fou^
öen moeten Rebben ( men met gelöcö ptfoen aen öaec
ï3o:|Bo: rapitale ©loot get felbe foube 0ebben ftonnen
ucrgen : bat men nu ben ®i£e-3ibmicad Sweers ge»
bergfit ijab/
't toelcft in lijn felf alle abfutbitepten fou^
® (jacn/ cn met geen gebacBten ingeftïjicfit foube Bon-
nen toccijcnjOet geen fijne iKajedept metrane geften
mjl oUcnocfjlifaem abboucecbe foo te berflaen / maec
wQcecen 3llmBafTaïieiicsi 0^benehentoel baecboo?

.iKaieilept itiet fioitnen biiboen ; feggcnbef8=
nc |H,iieficpt/ bat Bp niet raeus en foube p?etenbet:en/
maa bc faec&e lateti bctuflen bp Set geen lat Betoefen
follile lwnuentoo?benmettet oube gi

tliUtlCn fonfi-rtiti· rtVii»· een f-itmmMt /

"Jupch conltam obec een te tomen/ en bat Bp (U,
^begccbatcnbeCapitepnen/ bie öpbeelSab/ejatt

-ocr page 449-

li

, 41,8,, SAK Ε Ν'van

ca|ïenaiW(ael0gecefrÉÉCt* . „j /^o ν .

j inibii^ quatti alljtiry feec onbetìMi^fe
binile/ bat ben l^eec <6cabe ,bau
Dona (ic|t Mi®
ttia.tfobei:Ie&én : boljjijenbefoofubtt;(^ite-tp^;€olié^
0HC!Ì b'^eecen Coyecenb? FJemmingl^,.tìat e^ftÌF
bannfêtaljsmetfufpicieftonbe fpjeetiien/ .#tfibe*
öettóeïgcftimbcm%D«iftbe0efufpect^ètótanf,
ùws! toiflen befcöiilbiïijen / mmje itMgöeiijcö
toàbrifi/
eiibe befeenbe. . '©e öelatie b(?nurijhobeC'
©ben/öiec UptLòndcu aengebjacDt toiwial^ bolst:

. . ; ; ■ ·:.··χ;· „ ' ,

l^èì'4f iòH , de ce φίμ dit &fait le Comte de
'ÌÙhona, Marefihalde Camp , ö'^m-
bàjfàdeur extraordinaire de fa ^Jnajeflé
ία Cour orme de Swede, pendant fa ma-
ladie etfes dernier es heures.

La nuit du famedy le fiixiefmi May abfolu fon Ex-
cel!, fè fcntant atteinte d'une grieie maladie, fit α
<k)U2.e heures appeler à foy ie Sr. Swteny Secretai-
fé de Γ jlmbaflade, qui arrivant apres d'elle le trouva
feantefùruncChaife, affligés d'une tres dangereufe
toufife, & d'une efpece de pleureufe, dont ii/ut cres-
eftontìé, luy femb antquele maleftoit desjamontéà
lei excés, que fon Excell. y devoic demeurer a ITieure
tàeibic. Elle voyant le Secretaire luy addreflè d'a-
bord la parole, & en Fransois, à fin que la Damoifel-
le faivànte de Madame la Gontefle, qui efloit la pre-
feiité, teiiànt la tefte à fon ^xcellence n'entendit
poinc ceqù'elledifoit;le .fajet de fon propros efloit
tèi ; en premier lieu elltìjuy fit des excjufes, de ce gü'il
ίΫφίΐ ftit evdller de fon forameil, & fàit venir pres de
foy a boure endeiie. 4. Èlle luy parie de la maladie,
dòrttlebonDieu l'avoit vifitée. j. Duvoyage que
desjaauparavantelleluy avoitimpoféde faire en S««-
AiÌuy rèmemoratìt cequ'ellefentoit del'Eftat prc-
fentdei affaires. 4· Elle le pria d'adjuller avant que
de ^rur rEftaide fa Maifon & plufieuri autrci fem-
bliblei chofes, diffimulant toujoursavec deflein l'ex-
cès de fon mal, pour empefcher que Madame la Con-
iiffle nes'enaiHigeaftpointtrop, adjoutant que puii
qu'iuiffl bieù fon Excell. ne pouvoitpas dormir , qu'il
iróalòibpairer la nuit avec ledit Secretaire. Apres cela
ellé |>Ht Medicine commeellefic auffilejourenfui-
vantjquieftoitlaDimaachcj mais elle n'en profita
guerre, fi non qu'apres une feignée elle fembloit eftre
un peu foukgée ; mais depuis la mal s'augmenta de
plùsen plus, & devint toujours plus fort. Ce non-
obftant l'ufage de la raifon & de la parole luy fit tous-
joufs tonfervée entiere en pleine vigueur, jufqu'au
dèrnier j4rticle de la Vie.

Les deux derniers jours & nuits, il yeut des inter-
▼alles, qu'elle parla des diverfes chofes en dorraantj&
^uafid elle s'eveilla elle conta comment elle avoit
revé. LeMercredy elleeuft une petite relafchejuf-
qtfau foir j mais la nuit en fuivant elle eut un tresfort
acces, Sc comme elle ne trouvoit poinc de repos, elle
commenca a fepiaindre de l'excesde fespeines &
maux, difant.que des la piante du pied j ufqu'à la tefte
il fouffroit mille douleurs, & qu'il e'y avoitmembre
defon Corps,qui neluy fitpoint la guerre, mais que
lei doaleurs de la tefte & du Cofté droitluy eftoient
^ leplùsfenfiblesj c'eft quand elle touiToic, elle de-
mandoittousjours qu'on luy ferrarla tefte & le cofté
droit. Enfiale matindcjeudyxi.deMay eftantve-
nù il pàrOtcvidemmeht, que le mal eftoic fansreme-
de,6i<ìu'iln'y avoit de la vie, la poitrine battantà
fon Excdlencc avec unèvebemence extraordinaire,
ceneaHmoinsellemefme donnoit tousjours courage
iBxàffiftens, difant, qcre Cen'eftoitqjiede foibleffe,
qni ne luy laiflbient point de repos; mais corrimela
làrtgae comtnencoit aui? à lay eftre pas obei^^tek
profererceqa'etle vouloit,· lestnedicins ai;refierent
«icore une ouverture de veine, lay faifant forei une

■ ΐ :

!

1

S Τ ΑΈ Ϋ

ΐΛ t^iysi^UJÌfC U CllC UQl^

Φ-', èïijfj' MrL·^^ .-..

ce écfu)- ce,^^dwflàntla,piww5;, rgrartfcih

lierà Monfiear lé.Qp^tf^? ÌQ^f^to '

de Iby faire ce dernier Office, qtiè ^'àì^ra'dÒMe^bf.
dreàce que fon corps moiD foii pgrii le^^
Lòndres à Hamboùrg & àUàÌNiéu-d
eftreenfeve]ly,6cquelespaplérs toucliànc deschofej
prive'es, foyent bien garden Ayant ainii depefchéle-
,dit Comte, elle appella encore le Secretairfc Sw««, gc
,le prenant par la main, liiy dit : He bìen, je cominen.
ceray donc par voùs a dirg i Dieux·; & contiauant
langue Francoife luy repeta fuccinótement cé
qui
concerne l'Eftat de fa Nre^tiation·, fe remectam pout
le reft a ce qü'il en favoit my raèfmë auifi bien qu'elle,
leremerciant aufurplus desfervices ^ adfiftences,
qu'ii avoit eu en fi bonnè^volonté de luy rendre, re-
grettant dele devoirquÌi:t^]^,fitoft, lepriant d'avanta-
gede continuerfon Aiiwe & fon aideà Madame fe
Femme, & àfesEnfans,, ficparticulierementdecocj-
perér à ce que maditc Dame fa Femme & tou-
te fa Familie peut partir du Pais pour Ham-
boùrg & Neuclofter enfemble avec fon Gorps
mort, auplutoft , fans deshonneur , Iiiy enfei·
gnant les moyens a ce neceflaires j &ainfiluyfer-
rant la main luy dit a Dieu j & de la mefme fagon elle
pritconged'unchacun des adfiftents, diverfifiatitfon
propo?felonlaqualitèdè là perfonne a qui elle parloit
en Suédois, Frangois, Aleinend & Flamend, & tout
cela avec une facilite & eloquenceadmirable tout de
roëfme que fi elle ne patiflibit rien, & que fi elle avoit
leu tout cela d'unLivre ; ainfi àyant fait avec lesiu-
tres ,elle fit venir aufiì fes Enfans, leur donna laBe-
nedidion, &leur commanda fur touteschofetd'ai-
mer&craindreDieu, des'eftudier de rintegritè&
de l'honnefteté, &d'eftre obeiflans a Madame leur
Mere, en cas qu'il plaifoit au bon Dieu de rappeller t
foy, a Madamesleur Tantes, fe raillantdc Monfieur
leJenneComtefonFils, furcequ'il ne pouvoitpas
pleurer cornine les autres. En fin elle fe licentit auiS
de Madame la Contese fa Femme, qui penfoit fon-
dre en larmes, la de tous lesbienfaics &

effctìs dedvilite^daTOur, qu'elleavoit receu d'el-
le, la recommandànt'éid la protedtiondu Toutpuif-
fant ; Puis addreffant la paròije a tous fes autres Dome-,
ftiques, elle les exKorta cbacuh en particulier a crain-
dreDieu , & a eftre fidéls & obeiflants a qui leuf
eftoient propofez; &pourlés Gentilhommes,quiont
eftè dans fa fuite, elle regretta, qu'elle n'avoit peu ren-
dre a chacunfe fervicé , qu^elle ebt bien defirè, &
qu'ils euiTent attenda d'elle. Et apres qae decettc
forte elle avoit pris cpnge d'un chacun avec des mar-
quésde generofité & bónteàdmirable, ellelespri»
que perfohnénelàvoalàt plus importuner d'aacune
i chofe mondaine, iiieisTa laiilèr en répos p'oàr vaqaer
a Dieu & Ü fa confciénce , & far ce. fe tóuriìànt au co-
ftè droit (oìi elle n'avoit jàtnàis coàche pendant toat
le tempsdefa malàdiè)' elle fe mitde priérDieu de
haute voix, avec uneeloqaéncé & devòtion non pa-
reille,feprofeflant tönitê'preftedé ce valdemiferej,
pourcomparoiftredévaòt lifacede fonCreateur, fe
confolant de divers pàftós de là Sainae
Efcritnrc,
& comme un ancien Miniare dèlaReligionReror-
mee de l'EglifeFransoifè'deLpndres la venoit voir;
ellepritd'efbn propfè mòu'rement,
à faire une tres-
belle Confeffion de fa foy j loiiant
Diea hautement
de toutes les gracéi, & bòntéi, qtii lay avoit
depirtiee
des 1'héüfé de là naiiTatìce j ufque ' a ce ihòment la,a«
qu(»l tntfiiié elle fefpiroit &haJctoitpàrlé féal meyc»
& ià facali;e,,que.Ìè bpn Dieu Itfy HlargilToit»»
qu'éiÌe difòit rècoiiÖoraic.ïfrïc tùite
làgrititode

iqó'ale MÓVdirjWis.4ti •'efenelépoaVoitpisdig-
'nèitìent ,%éomdïe Ü'lVta^doic dèmi irénin

.10


-ocr page 450-

paré de la

facon qoc dit eit, ene nc venir entore icuic .Secretaire,
(gpjjignantà luydes peines cH'ellefouiFroit» avant
au il plaift a mifere, mais tout

cela avec une patience incroyable , priant Dieu a
chaque tour de luy pardonner fes peches notament
ceuxdefajeunefle; cn fuitedequoy elle retournaa
luy parler desafiairee, & retournantun peu fur la
conduite, qu'elle avoit toujouis tenuedanstoutesf«
aÜions, elle dit qu'elle n'avoit jamais panche a aueun
party, niais quefon premier butapres Dieu avoittou-
jouri efté de fervir fidellement fon Roy &. la Couron-
ne de Suede j lequel difcours ledit
Stuam voulant de-
tourner pour empefcher que fon Excellente ne fe
peinit trop fur cette matiere dans l'Eftat oii elle eftoit,
fe approcher ledit Miniftre, qui luy dit& paria dere-
chef des chofes divines, ce qu'elle efcoutaavec ardeur |
& grande attention, commandant que lesgens de fa
Maifon s'affemblaffent en mefme temps pour tenir
1'heure
de prier qu'ils avoient accoutumé de tenir
jQUs les jours. Toutes ces chofes eftant ainfi paffées,
elle fefit.lever du lidc, & mettre fur une Chaife, toa-
iourspariant& ufantdelaraifon, commefielle avoit
efté en pleine vigeur, & en cette contenance fermant
doucement les yeux, fans que Γοη s'en eftoit attendu
encore, elle expira entre les mains de fes ailiftens, Ce
futjeudy le2i.de May vieux ftile, arfwheures
du
niatin. Ainfi ce grand Capitaine, qui a echappé mil-
le dangers
de la guerre, oìi fon courage & le devoir de
fes Charges
Tont porte , apres avoir recea di verfes
bleffare» dans les Combats, ayant efté une fois retiré
de deffoos les morts, femble avoir efté lefervé tout
expres de la providence pour fervir Ie publicq encore
en matiere d'Eftat, ayant fait & concia encore dans
moins d'un An trois divers & tresimportants traittez,
afiavoir. i. CeluydereconciliationentrelaSaedefic
lesProvinces Unies. 2, De paix entre l'Angleterre
icles Provinces Unies. 3, De la Triple Alliance :
poar mourir comble de gioire, & rendre fa memoire
immortelle, apresavoir joint fes beaux feits, l'efpèe,
aceuxdeRobbe, enefFedt c'eft encore une marqué
defagenerofité&defongrandCoeur,qae fentant la
mort il t'eft fait porter de fon Lit far une Chaife, afin
de mourir deboat a l'Imitation de eet ancien Empe-
renr, qui diioit,
Dtcit Imptrattrm β «mem trnri, mais ce
n
'eft pas pourtant que Ie Roy & la Coaronne de Sue-
de & Ie publicq en general ne fonffrent
üne perte in-
eftimable en la perfonne d'un fi habilzelé, & fi fidel
Miniftre, qui pour fa vertu & bonne intention pour
lebien publicq avoit merite de vivre jufqu'au bout
da monde, ainfi ne fe peut il point exprimer combien
ion abfence eft regrettè generalement tant dans k
Conr du Roy de la grande Bretaigne que dans la Ville
de Londres, & fpecialement aulli de Meifieurs les
Ambaffadeurs des Provinces Unies, qui tefmoignent
toutes rencontres d'eftre tresfatisfait de lagenerofitè,
candeur & franchife, avec laquelle il y a agy aveceux,
& de la bonne correfpondance , qu'il aentretenue
ïveclearExcellence pendant tour Ie tempsdeleurs
communes negotiations. On a fait ovrir fon Corps
mort, & on a trouvè qae toutes
Ie parties en ont
eftè encore fort, faines & bien conditionèes,ex-
ceptè Ie poulmon, qui a eftè tout gaftèa une pe-
tite piece prez, joignant Ie Cocur , & paifque fe
poOlmon ne pouvoit faire la fondion, les mauvai-
fes huraeors Ie font gliffez dans 1'artere de refpiration,
&cela a eftè caufe de fa maladie, & mefme de fa
more»

Mais avant que definir, il eft aproposd'ajoutcr un
mot
dc Madame Ie Conteile, a prefent Douariere de
Diwajjpourfgavoir comme elle s'eft comportèe dans
cette Efcole de Preuve, & il faut advouer, qu'elle «'eft
gonvernèe avec aneconftance&prndenceadmira-
We, ayant eftè indcfatigable a veiller & fervir Mon-
fieur fon Mary jour & nuit, pendant tout Ie temps de
« maladie,& maintenant el e port encore fonafflic-
tion avec une moderation qui eft au dela
de fon Sexe,
«i»js digne de fa grande verta.

rfiS. defoftdepart, apres qu'ellö sVeÖoit prepa
faron qoc dit cft, elle fit venir cncore Icdic Sei

©efljad bàrt't geene öcn J|fet «0cabi ban Dhona i^ét»
®elt|1!^an:rc!)alc&en ^jctcaojitinanjeiSCmbafTaiuut:
ban fi»n l^aicficpt cn ine öcoon Sweden, gefept «nbe
gljeöaen Beeft / gljeiiueEenöe fpn lïeiöte en loetjle
upjen.

D<Êif ^atetbasö naigtiS bm feftieüdefi liöaii/
^tjn oEicceUentte geboeienbe ftgg ban een ftoai:^
(ïecfete aengetafl / iieeb ten twaeif iipcen if à^eet
Swaen, ^eccetacijï banb' Sflmöaflraöe toepen/bes
bjelcöe 6p {jem fiomenöe/öeni op eenfioelbonbfttten/
geraecftt ban een feec gebaecljjt&e Doelt / en een
fpecte ban peutefie/toaeE banfjp feet bettoonbect
toais / öem toefcöünenbe bat Det quaet alceebe tot foo^
Danigen ejccei geWommen toasi/ bat iêön «ijCcellenrie
op bat «Pt baer in moc|le blyben. ben ^eaetarisi
fienbe/fpiatft öem tecfiont aen/ en tnbe #eanfcl)e
(€ale/op bat be ^Staet -gjujfcc ban be ©joutoe
«öcabinne/ btealbaec tegentooojbigi) toasi / ftouben»
be Det ijooft banben <i5?abe/ niet en mogt beiflaen öet
3eenli»ljemfepbe;ljet fubject baec ban toasf fuDc:
Eerfteiijck,e]ccufecc!je lip ficD/bat0p Ijemupt fijn
flaep öab boen optocchen / enbe tòt iiembeet δο^
men op een oni>ei)oü2lijc& up^ Ten tweeden, fp?ac&
Dp ijem ban fijn fiecöte / toaec itiebe ben goeben
<55obt&emrjflbbeliebeit te öefoecRen. Ten derden,
banbe repfe na Sweden bic ftp Sem al te boocen
opgclept {jabbe / j^em rememocecenbe toat DP
banben tegenbJoo?bigen (iaet bec faften gebod^
be. Ten vierden , babt Sem Om boo? fijn iiit"
tceeö ben (laet ban fijn Dups/en bed anbere biecge^
ïijcfie bingen t' abjuftecen / bifTimulerenbe altoosi
al toiHenjs be gcootfiept ban ftjn quale / ohi te be^
letten batbe©?oubje<!5?abinne Baec baet obet niei
te feec mogt bebjoeben ί metbp - boeginge / bat / be^
biijlfip ooch niet ioel tot (tapen bonbe bomen / (jpi
bena^t met Bern jSeccetarijei totlbe pafTeecen* l^iec
naenam0pjiiaebetine/getöÉ& B? ooc6 ben bolgen^
ben bagB ('tbielcb ^onbagg b)af$) beebt / maec mee
toepnigt) betecing/aliS bat gp/na een ^beciattng/
toat beclicBt fcgeen te toefen ; maec nabecDant ist tjec
Quaet meet en meec becgcoot / enbe teiecbt ba®
gd[ijc)c(leccïtec;efBterisr Bem'tgeD?upcft banbi
ben en be fp?aecfi altoojï geBeelijcfi enbe in bolSomen
ücatljt bp - gebleben / tot op 't laetfleoogenblicü
ban fijn leben. ttoee laetfie bagen en nacDteit
fp?atfii)pbecfcBepbebingen inben |ïaep/ertbe toan»
neec DP onttoaecine / becgaelbe gp Boe BP inben
b?oom0efuftBabbe. ^ejsgBoonfbaegiS toajS BP eett
bjepnigBbetec tot op ben abonb / maec ben nabol*
genbenatötbjaiS fipbeeUïimmecj enbealfoo Bpgeett
cu(l Babbe / begoft
Bp obec 't ejccess ban fijn ongemacf
ben enbe guellingen te Blagen ; feggenbe / bat BP ban^»
be boet - folen af tot aen
't Booft bupfent pijnen
ieebt / enbe bat ' ec niet een lit / aen fan ligBaeitt mas! /
batftem niet beftceeb/maec bat be Booft'PÖnen/
en bic banbe cecBte 3ijbe B^f allee ^ geboeligBflii
toacen. 3©aecom B
p / toanneet BP Boefïc / als
toojsbegcccbe batmen Bem Bet Booft eiibe bé tecB"
tejijbe baflfoubeBoubenjepnbelöcti ^bnbetbagB/
den een en - twintighften Mey gefiomett JÖnbe
f
fcBeen BlaeclijtB / bat Bet quaet fonbec cemebte toajJ f
enbe bat
Bp upt bit leben gingB becBupfen j flaen»
be fijn pols met een ongemeene BeebigBeptibit niet
tegenfiaenbe fp?at& BP flltoo0 felfjs be bp(taen<=
becüi eert moet in ·, feggenbe / bat ' et niet alii ftoaciis
Beben toacen / bie Bem geen cuft en lieten ; maec
gcmeccftt BembetongBoocftmin geBoojfaem begon^,
be te 50η / om te feggen toat Bp toilbe -, aereo
lieecbenbeHebecijn-inaeefiecnotB een 3llbet-ope*
ningB /bocnbe Beitt beel giiaet bloebt af-^tcet^en;
batBemeentoepnigBbecIicBting gaf/inboegen bat
Bp toebec fonbec ffeactgBept fp?acft. ^ulp bat BP
nicBtebebliet leggen/enbe B^ ftellenbe om tot be
bpftaenbecsi te feeetften/fepbe/bat BP nu toel ge^
boelbe bat 'ecboo? Biwmetbeel appacentie toaiS om
gcfonti - lijfii b^e fiecftte t'ontRomen ,· maec bat
be» Boebm <0obt toilb? / bat B
p «pt befe toecdbt

en OORLOG, acht en'Veertigh/ìe keek. 419


-ocr page 451-

420 . S A κ E Ν van S τ A E τ

fcDcpiie ; cri niet op Set tooo?t in 't Bpfonìjcc aijU?efle=
—^ rcnöe aeitöcn <a?abe bait Dhona, fijn ,33eef/
ftiiiit (lem / acit f)cm bit laetpe «©fficie te ùaen /
ban te ijclpcito?ïr?c gchen / bat fijn öooöe Eteöaem
op't fpocDiglJile Uan Londen na Hamborgh / m
ban baet nae Nieucioofter {jeboect toiecbt/ om aliiaec
öescabai te too?iien/enïieiiefeccete eten teel tc
lietoaccen. l^cbDcnbcalfooben boo?noemïien
aebepèfcfjeect/ciepijp ben i^eccetacijs Zwaen ìDoe^
ba-om/enbe ftem ùp be ijanbt nemenbe/fepbe in^
bcjpcanfcl}e (€ale:3lBelaentcöfalban banu Ueettt-
nen mijn abteur tc feggen ; enöe berbolgenbe in öe
felbe €are/ ccpeteerbe fiicceffibelijcfi aUe$i toat ben
(laetban 30η igegottatten ticti-efte;f«ij booj'tobe-
rige cetotenue tot'et geene gp'etfelfsi alfoo teel
al!Sijp J|eec<ö5?aefban tot|l ; l)em toijbecsi bebancs
ïieitbeboo?iicbtenllenen afliiltentte / bie Ijp öemfoo
ooebtoillisij öab belteben te boen / ftöO bebjoeben^
öebatDP Öem foo tjae)l moefie begeebenien bec'
bólgeneDiöbenbebatfjptn'töebJijsi ban fijnbjienb'
fcftapcn Oulp bjilbe conttnuecen aen fijn ©?oiihje
«©emaltnne/enlitnbcïen/cn bpfonbecUjth te (oö=
peten/bat jijn gefepbe 30?ontoe <!5emaltnne/eni
besüngantfcfjejpamtlteten fpoebigften naec Ham-
borgh en Nieucioofter met fijn boobe Itigöaem
mogOtcn beutcecften 5 Dcm be mibbelen baec toe noo^
btgft aentoijfenbe /enbe alfoo Dembe öanbt b?uc=
feenbe/fepbeijemabtcu. ©p befelbe bJtjfe nam Dp
ban een pgelijcö bec omllaenbecsi fijn af -fcDept;
tecanbecenbe fijn itioo?ben naec be glialtteptbanben
piecfoon / tot ben toelcften Bp fp?ac& tnbe Zweedfche,

Franfche, Hooghduycfche eilbe Nederlantfche (Cae^

leiteiifulicallesi meteen toonberlijcfie factütept enbe
toerfp?eecftcrttl)ept /eben aljs oföp gefont toajS ge^
toeefi/enbe 'tfelbe iipt een ©oecfi geleefen öab. ^eb^
benbe aibn.ö met b' anbece gebaen /beeö ijp ooc6
53η ï^inbecen tomen/gaf Daec be jegeninge / en
bebalfiaccbobenallebingen <©obtte beminnen en^
be te bjeefen / Ijaer in ö'integrttept en eecbaecD^pt
teonöCKtoijfen ! cngöeljoo?faem aen flfie-©?OHtoe
ï)aer,fiBoeöec te gijn. €nbe tngDcbal Ijet be goebe
^obtbelteföeiiaec oocb tot öem te roepen/befelbe
gefjoo?faem0epi aen baec ,il5ocp te betoijfen lacifjetti
De itiet ben jongen (J5?acf jijn ^oon / oitt bat i)p niet
en ftonbe teeenen gelijcb b' anbece. €pnbelijc6
nam ftp ooih fijn af - fcDept battbe 3©?outoe <®?abttti
ne fyn ^cmaitii / bie in tcanen fcljeen te bccb?inchen /
ijaccbebantBenbe boo? al be toelbaben enbe betoiji
fen ban beleeftljept/en Itefbe bie Ijp ban Ijaec ijabbe
ontfangen / be felbe cecommanbecenbe in be Be^
fcïjecminge enbe ï)oebe ban ben ailmarijtigen. «©aec
iiafteecenbeIjctb)oo?bt aen alle fijn anbece '^mr-
(igcijcn / becmaenbe een pegeUjtfi ban ö«n in
't
befonbec tot be b?eefe «©obtsü / enbe om getcouto
enbe geDoo?faem te jijn acn iiie obec ijaec geffelt
toaecen. <Snbe aen gaenbe b' €beUieben / bie in
fijn Quitte toaccn getoeefl; l)pbeb?oefbe (ïcijbatDp
aen een nbec ben bienH niet en Ijab bonnen boen /
trteöptoél bcgecct/ en 3P ban ijem bectoaclit {jab-
itett.€nbcnabat Ijpopbefe teijfc ban een pbec fijn
af-fcöept genomen iiabbe/met teechenen ban een
toonbedijcbegeneceufttept enbe goetijept / Deeft D
p
Baec gebeöen bat bemniemanbtmeec toilbe moepe^
«jcft ballen met eenige toecdbfcDe faecfee / maec fjem
inculie laten / om op «iSobt en 5ijn confttenti te
bencften; enbe fitecop jicïj op be cecijtec jtibe ftee-
cenbc ( toaec op Ijp gebuecenbe ben geijeelen tijbt ban
fijn fieclite noti) nopt gelegen ïjabbe ) Begon fjp
met liipbec (tcmme enbe «net eene onbecgelijci
IieUjcIte bjelfp?e&entl)ept en aenbacfit <i0iobt te
öibben ; Belijbenbe gantfcöelijtft becepbt te m /
omuptbitüal ban cHcnbe te bccjjupfcn/enbc boo?
't aengeficfit ban fijn ^cöeppec te becfc^ijnen :
«clt bectrooftenbe met becfcijepbe paffages banbe
lgepligc^crniftnece.<Snbealfooiiem eenoubt ^^e-
bicantbcc «0ecefo?mcecbe ïïeligïe banbe f?anfc|je
JSeccö te Londen quamBefoetìfjen / hoo?nam ftp upt
epgemc Beb»eginge een ftec fattone / ^ebj^ffe

m

i

banfijn «iBeloof té boen^t «©obt Doogelijt&^icibenlii
boo? öegenaben enbe goetljeben / bie
l)p« ban> b' um
ban fpn geboo?tc af tot bien ogenblicftuoe oba '
Öem iiptge|lo?t Ijaböe / op betoeicftt gp fdfjs noch
abembe en Ijijgbeboo? Det eenige mibbcl enbeftcul·
tept/biebengoeben <iPobt Oem beclangbc/'ttocit&
l)P fepbe t' eibennen met be mee|le bantbüaecbmt
bie Ijp ftonbe / betoijl Ijp fulc niet genoegfnem^
en nate
toaecbpe ftonbe boen. «Enbe betoijl Dp bectoef^
be Ijem ö' iip? ban fijn becftöcpben te boen ficn /
maecbatfip ficlj baec toe foobanig/alsi gefept is/
Ijabgepjepaceect/beebijp ben boojnoemben ^cre=
tacisi nocljeeniS bomen/ijcm filagenbe öoe beel pij^
nen üp leebt boo? bat Ijctiöobt Beliefoe een epnbeban
fiinmifecie»
tc maecben ; maec fuljc alles met eeiie
ongcloobelijcbe patiëntie / »i5obt gebuecig BibijWi
beombecgebeniffeban fijn fonben/en booïnament»
lijcb bie ban fijn longheyt ^ in gebolge ban to
toeltfielip toebec ban fön faecbe begonbe te fp?cet=
ften/ enbe ficlj een toepnigD liti Doubenbe op be ton=
buitte bie l)P altijbt in alle fijne actiën gefjoni
benbabbe / fepbe ; bat bp nopt nae eenige partijp
gebellet Ijabbe / maec bat fijn cecile oogmeccb / nacfi
<6obt / altoojS getoeeft Ijab om fijn Ikoning en be
ïicoon Zweden gftcotitoelpclitc biencn. 3®elcit bifs
coiicsibenboo?nocmbcn ^eccetaciis swaen bjillenbe
betoitcneecen / om te beletten bat ^ijn «iriccllentie
ficD niet te feec met befe matecie bebommecbe in
ben llaet in betoeltbe Ijp toasi / beebt ben boojnoctn=
ben ^?cbicant nabecen / bie Bem fepbe eitbe ώβί
becomfp?a£ft ban <i5obbclijtfie bingeni'ttoelt6 öP
meteenecnllen gcoot beclangen aenBoo?be ; tiebct:
lenbe bat bie ban fijn i|iipsf Baec tee felbec tijöt
fouben becgabecen / om b' «pc ban 't «©ebebt te
Bouben/ 't toelcb 3P getooon toaecen allebage te bom.
<®it allesf alfoo gepaffeect jtjnbe/ beeb B
p ficö ban
fijn Bebbe licBten en op een ^toel fetten / altoos
fpjeecïienbe en ceben geB^upcltenbe / aliS of öp it»
bolbomen gefontBepbt toaec getoee|l ; enbe in befe
gefïalteb'oogen foetelijcfe toepuptenbe/ fonbec bat^
men Bet nocB bectoacBt öab / ontfïtep tulTcDen be
Banben ban be bpllaenbecjï. «©tt gebiel g^nbcc-
bagBiSben een en twintighften May oube jlijl / bei
boojmibbagjsten tiemtpcen.

SJlfoo befen gcooten Capitepn / bie duyfent.oeji
logjs - gebacen ontfnapt Beeft / altoaec Bem fijn toura-
ge / en be plicBt ban fpn cBa?gesi geB?agt Bebben / nae
bat B
p in be gBebecBten becfcBepbe toonben Baö ont^
fangen : 3ijnbe een^ ban onbec be booben toeg geljacli
getoeefi / fcBeen ban be <iEiobbelijt6e boo?ftt0ti0BeP&t
ecpieffelijcli betoaect te fijn / om Bet publijcft notö in
matecie ban^taettebienen/ Bebbenbe inmiitalis
een giaecgBemaecfetenbegbeflooten biiebecfcBeplwR
cnfeecgBetoicBtigBe fCcactaten: te toeten/ Eerfte·
lijck, bat ban reconciliatie tuffcBen Sweeden enbebe
©eceenigBbe #?obintien. Ten tweeden, ban Vre-
de tnflcBen CngBelanbten be ©eceenigBbe fjobtn' .
tim. €nbe ten derden, ban be (Stipte Sfiliantte/
om obecfio?t ban glocie te llecben / enbe fijn geBeuge"
nissonflecbelijcB temaetften/ nae bat BpfijnBjalJf
baben / ben ^egBen met bie ban ben Roeit te faemcit
gBeboegBt Babbe. oEnbe Bet
ig in bec baebt twcD een
teecben ban fijn geneceussBepbt enbe gcooten ntoet/
bat / geboelenbe be boob / BP ficB ban fijn Bebbe op een
(ioelBeeft boen b?aegBen / om liaenbe boetjS teliccbcn/
gBelötft befen otibenèepfec/ bieifepbe : Dieet impt-
ratmm, tiintem muri. Mast 't tjS baecom Hiet bat belt
ï^oningBenbebe ïScooneban Etoeben / enbe felfi
jet publijcft in 'tgBenecael/ niet een ontoaecbeecliicB
becliesilijbenirt bènpecfoon ban een foo be^uaem/
pbecigB / enbe gBetconto lEintflec / bie om firn beugt
en goebe intentie tot be pwblijrtie toelllanbt becöient
Bab / om tot Bet cpnbe bess toecdtjS te leben. IB"?»
ban oocft niet uptbjucften Boe feec fijn af-toefen m
Betgemeen BeWaegBt toecbt/foo in'tï^of ban bm
ïtoningiJ ban Groot Brittangien /al$i in ire ,φωοί
ban Londen, enbebpfonbecliicftooc6batt beleam


-ocr page 452-

en OORLOG, acht en'ueertigbjie keek 4! I

ia aOe Dejegentttgen Betupoeti feec baH)^ te jön
, han&egeneteurttcpt / opwcDtigÖepiit en lïai;i£ljt(i/
metöÈüKlcöe ÖP nwt Ijaec geaseeit 0eeft/tó ten-
hecoeDeco^iefPoniïentteDteöP met Ijaet/ g^etèh-
öcöcii gantfcOen loop ban gacc gemepne laegotta-
S/ott&ecÖouïiert ijeeft. iKen Ijeeft fijn ύοοίΐζ
fiactntioeu openen/eu tiaec tn alle be pactpeit feec
®font enöe toel gcjïclt liebonlien / uptgeniMneii
Ml Longjïitet'eenemael op een feleen thtffeeit n^
flin 'tOett geöoegöt / ticùo?ben hjasi. Aitile' ^jpge^
nclien öat öe Long 5yn functie niet meet fisoi^ïie ïioöi /
paöe öumeucen tn't arterie bdn'öê're-
fniratie gcftl^ooten/ en bit is b' oo?faecii ban Ιϊμί fte£&'=
tc/mfdfiS banftjn boobt getoeed.

rtnaecboojen aleec te epnöigen/fal't btlKtfi jyn
eenWo?t)taen be a^^ouhie <6?abinne / nu douane-
re Dan Dhona,baei; bp te boegen / oin te toeten
jme 5p fjact in befe Proef - fchoie geb^agen öeeft i en
iiieii moet Dööertneii batfe Dacc met cene toonbec-
tiacdiicfii^ft-int^iiifiiUf^pht entoijiSljept bediett geeft/
Dcüöciiöeobccmocptgehjeeflinjjacen ï^eec <i5emael
nacljtcìiìiagfjtc betaaecljen enbe te bienen/ gebue;
cenile ben giDcelen tijbt ban fijn fiec&té ; enbé jp
ö2a£0i)tte0enh3oo?iiiglj öaec ongebal met eene mo=^
ìicratie/ÌitebobenbiebanOaei: fejcei^i / maec toacp
bigDDacc grootebeugijt.

öctïöifttoiecbt /na (ynbegeerte / ban Londen
na Nieuw - Kioofter gï)cti?acDt/ enbe be fiatie geDou'
öertopbolgcnbe maniccc:

i^cn feventienden ^fulp tiS Bet EÖC6 Op be4
nanticbon öeï^eece Karei GuftaefW rangels ,j
6?.icffclyclie iÊicéllencie/ feonincftliicKen ^
©cltljeec / enbe ban beìTelfsi jH^aécfrijalcè jf reu-
demans, irt eench Hijcft - toiigfjeit met f^aela^fien
I)eMai)tt.iÌ iiptgeboect/alö alcebe Set felbè be^^bpntiS
tclwaten /iii piefentie.ban beelboo?nanic||eeccn én»
iie Caballiersi / enbe metbeeletì?iabenbeilamlieàui
tom/ upt Ijet ^cfjip ban <©o?loge/ genaemt be ^^pfs
fc I liööenbe boo? be ^out - poojt op be ^toinije/ tss
upto^nelt/ enbe met fejS ^aecbe met coni» tee aetben
Ijangcnbe öcfeleet/ tei geboecttitbeifölooflcc-fetfie/iia
bat Ijet felbe b?ie bagen te booten met alle felijcRen inbe
;|tflÖt / ban elf tot twaelf upccn toasi obec - lupt ; ben
fevenden ^iuip tot jStaben upt be^tabt enbe Éloo^
Het · bettbc uptgeboect / geatcompagneett ban be
l»o(fli - gebackte fpne «iBiaeffelpifte €ii:cè|[lencie enbe
6Énflbe/cnbe beele J^eeten/^^abenyaEienccaelS/
©berflen/ en 't meefle pact bah be «©fficiécen bàli be
ComntWijcfie ^toeetfe mmeebeiConincftlijcSeiitei
Geringe ban ii?te «i ollegien/ be «Êbellupbe ban't platte
lanöt / be iSaetiS-Deecen banbe ^tabt/ enbe be bo$?i
naemjle 2Bo?gerpe / enbe aiibece boo?naimiè Êupben/
«nbe ©ffidecen / aliS nïeebe ban beele booina?
me©?oub3cnban <i5?aben / ©?p-i)eeccn enbe «ÊbeL·
liipben / enbe ban anbece boo?name ©?oubjen/ tiï aen^
gefteltcnbcgeijoubenin bolgenbe mantece/ejtbe foo
uptgeboect/ai.ifbefclbebe^bPi??gaenben baegBsï tn^

btiitie ban t®ijona / bie tjaecbotgenbe ||eccien 'enbe
J^an.epecfooncn/nefjfehjS enbe,©?oui

toi^cfte familie/ «©ellen/en

be^^ccre ©bei;(lc <®ifen / bènj|icce <®ba:(le Enpti'
Mnt 3ilij)an/i©bec<le Ìttmtenant 5|upfeen/%ece
Maioo? óeprjolts/ enbetì'j|eec jIlaioo? 45tenbo?f/
^ceciiupteniint Calenbecg/óibibeÉeecïuptenant
«wmpmöftp/ inbe iStflbteribeiWóoiiec-ficfcSe/ten
t^aei upren'iS rpibbaegl^ìS/àlle jöfjbe genobiàtenbe
onctompacEcrt/ enbéeen«pj:eJ«i(i?be »?οίκη&/β10
w geileden ïJouhi alceebe wbejaeccfi WasS Semabat/
Wfelbe Iiqegij <i5^affeli)cBe. ?iebutoe mé^b'anbece
®?aeffeiijche ©?outaen/ boojbenll^eeceJ^^etfcSfllfö
TWOje^^an/uptijetllonemettttóC^
fjangen / ten obecftam ^an be^iabalBecr^n

naec^iöecifeee^oect^e^ioibéri. .......

wi?^® gantfcfte 25o?0e#e fe! in be ;ϊ©βρβηαΐ;
w«t|t ! oen ^be^ben banbe WwHec-fiectW bi»? be

(itaten tot aeijbe gcoote poo?t / aliS toaec 0em be pja^
cefftemet Ijaee banen iiS gegaen/ gemonteect met
ftoact fïoecsi/ enbt be €rommelen en gefpel metEaei^
Reit obectrocUen / 3ijtt getoucljeect.

2. <iien ïietel - tconnnel metO»act ïaettten obec^
tcoclien.te§^aecbe.

h ©lec (€compettec)S / met floecji aen b< iEcom»
petten"/in foucbpne geblafem

^&e ^eèc ban ütaeben / ititmeedec ban be Com^
p^^<ffiiiacbe te paecbe ban]|^eec 3gelbt-|^ec<=

i. «©uacbe te ©aecbe banbe i^eec ïtöci belb$
0eec / dacift twèè hondert ^a^bcn.

6. <Sen3àetel ■ frommel te paecbe met coiitoobec='
tcocben.

7. jStcc (Ccompettecjs met ©anen ban PoecjS/ Wft'
fenbe in foucbpnfen.

8. ©eec ^cpbebjccfe ïtitmee(iec banbe <0uacbe
ban (ijn ConincftU lïiaiell. ban ^bjeeben te ©aect.

9 beEijf-<iSuatbè ban fijn Conincfit. H^aj. ti
©aecbe / flactil i*yce hondert Bopp»

I p. mt <0ua?mfoen ban be io?t?eflre etibe be
^tabt ^tóben / (iaccR 'twaélf hondt rc |0anrten / ge^
boert baiibeh ï|ecciil9aioo? «©(anbojf / beiCamboecsi
met ftaari obectrocfien/ bejjSiufgnettenonbec be 0ani
gl)eb?agcn / enbe be ^Ifucenen geifeept. '

II 35e ]|eece Eupienant ,Sclj?oe /bàn 'tSegf^
ment ban be ï|eec iisbccffeliof fe / al? laaetfcöalcft /
ben^tafj^etcouto ojjertriitSen.

li ^ilioole / enbeïöaec gebolge alle inbeii
couto /befiaenbe in drie hondert twee / upt alle CoUe^

een b£i£iiie.mu/ij£ft .tjai^en gcboecf.

I} Φέΐί <iBee|ielijcRen^tàet /ofjte Bei jiiaimflei
cium /^e .becfcftepbene #?ebicantcnUan*t piatti
EianbtincY'a^lfpner. - — -

14 ^e öe^cwebeV «iSuaitiecmeeflec bàn be «©ei
netael (Staf / al? naaetftlöaltö/ met eénen ^taf bait
be .UBai^cftljàlc&met conto obettcocitert*

15 ©iet(€compettecüiteboet met lange couto'
mantelen / en baenen ban fioecst aen be (€competten/,
bïafenbe befoucbpne.

16 <Êert3ietet - tcom te boet / gefeleet met eertlan^
gen ftoacten mantel/beifteteltcom met couto obec^^
tcotgeti/toecbenbegDeb^agen ban ttoee onber -
ficieren / alle gebleet met lang couto - mantelisr^

17 39fec (3^ompctta-!S teboet/in langDefWacte
mantelen / en be (Crompetten met lïoecfe ban^/ üla^
fenbe tour a tour met Ijaere fourbpnen/ aljsi be ftiioliecjSi
een bersi Dabben gefongen.

18 g®e inteer <0bcc(le <0elle/aii U^ecfcöalcft/
meteen^tafban.fiiaaerfci)alch metrouto obatcocbe*

19 lijcö ban fijne ijoogij - «0?ae(felüfbe
cellentie / fiaenbein't ۈo? boo? 't 3Cntaer/ neffensS^et
ge|loelte/obectrocfienmetftoactl,aecfien onbec een
becb / enbe op een boobe - 25aec met ftoact (ïutoeel
obectcocften / met een ftoarte flutoeelc ïDeeCii
lien bie met bijftien iltibtmeefleren enbe bijftien
Capitepnen iis opglienoomen > en gljeb^aeg^en
langs befeercfi tot upt befiercfi -beuc/en gljefet opi

: eenen toagen itiet ftoact obcctrocRen/ enbe böoitsi met
i flutoeel bebecSten Eöcft toagen/ bie met fejs ^aerbett
10 getcocften / alle gebecfit tot op be aecbe met ftoart
ïaecben / enbe be biagerjï gaenbe op Bepbe jpbe ban 't

banbe fïutoele beecBen/ bp geti?ecft ban ftooge «i&ffide>
cengeb?agenboo?bel|eecen ©becflejlupt. 2l|töon/
lupbe Criamec / enbe ben (©becften Euptenant ^
baect.

' zo ®eni|eec (©bec(le ïSocïi alis USaecfcIjalcïi/
meteen |toarte^tafban|@aecfcgalc6 /metlaeclien
obcctogen.

ii ^eneenige ^oon ban be ï|eece <i5rabe ban
g&öona/ Soog - faligfle memorie/ fjebecicft
fil toojbe op ben acm gi)eb?agen / bp toiltelinge ban
ttoee €beUupben / ais IJ^onfiau: |^ete(ftoalb/enbc

Un

tééÈ


-ocr page 453-

4O6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t668. iKonficuc^lePe/opcUftcjijliecmïSamccïiKiiflEC.

l^ect iHijcic - ©clöt - i^cec I§oo09 - <l5?ai:f=
felijcfii «iïjcceU. enbe «©cnatictt / met ben ï^eere 4B?flef
(©tteCl)?i(lofEtnii)ucgba» «Stptom / als tiloeìjt-
bectoaiitcn bau öe af- oc|to?l)ene/ jijnije ϊκη ^oon ban
DcjS felfsi ©?outoert ^njiec.

2 3 φβ l^eece ?5acon Cart ^pat/ 25Ioetbetteant/
ihet ùcn l^cer <0enecael Euptenant awnfcöilt.

1+ q^cii ©becpen Enptenant «olssijupfen / ale
iBlocbt - a^ectoanteu met ine 3^cec ^tcauiburg/ Jiïaet
tnbe «cgecingöe / enbc bolgDbenöe anöece <<5cnc:=
ractó/<©bectïe öaben/beele (©fftneren banbe 3ii>
itice/ €beUupïien ban't Eant/ ^So^gctmeeffersi/ 250?-
eecjs/ enlK anöecc boo?name iKansi/ enüe Jöeötenten/
in feecgcoot getal. _

2s 5©en lece <0bec(le i^aacen / aliS jpaecfiBalc&/
rttet cenen^taf bau jiSaecfcöaitft met couto ober^
tcotlicn.

g^e^oogt)· «©iacffclijcfie ©?outo 3©eïiutoe/
gelept boo? bc ï^eecen iDber(le msoljren/ enbe <©bet(le
«©tfen. „ ^

, 27 i§et oiulïe «!Ei?aefTelÖt6e dpceulön CBattotte
€leijnoca ban ^öona / toetbenbe gelept tip öe ^eec
®an>nenac<iapttepn «Sbew J^o?n/enbe ben ^eec
23a«;(inmoIpD3©?angel. ^

λ8 ï|et Slongfle <i3?aeffelöifte f?eul9rt 3lmclie
oupfe ban '©Bona/ toogbcnbe gelept bp be Igeei; Φε»
nerael (©uatttec meellec Huptenant iBel/ enöe be
Heece ^acon oQiulbetÏecn.

19 5|et ficulijn <iratöartrta ^fcenileiin / ^uflec
ban bc 3©ebutoe - b?Dutoe/ <0?abinne/ en gelept öp be
igeec (©becfie ïupt. <©bect3en.

) O g^e öoog - »iE»?aeffel!jc&e <l0enabe / ®?outo ban
ite l§ecc®elbt-|Kaccfc!)altft/gelept öoojben ^ecc
Coloneie^ootijupren.

31 ^aconefle Catin »o?n/ ©loutoe ban be
Enptenant Colonel HïoljSöupfen / toerbenbe gelept
oooi ben ïl^eec ©becHe Euptenant (Ccepben.

12 i^et <©?aeffeli)clie jpceulun ban 3©tttenbeïgD /
gelept boo? ben Euptenant Colonel 3©olf.

^ ί ï^et <S?aeffel0cfte jpjeulijn 3®jangel/ Cleonoca
^opljta/gljeleptboo? ben ï^eec Capitepn 3Io?gen
a©?angel.

34 ï©at<©?aefïücfte jpceulijn 3©?angel/©oltbora
CDiiliina/gelept boo? ben anptcn.<iSu(taef 3©?angel.

? ? ©p befe alle bolgben <iEi?aeffelöt6e abel. ©?ou=
bje-i€tmmec/ nlsJ banbe ï|eec Cantseliet/ banbe iHa^
ben/cnb'©lftctecen/foo meltirte al!Si!5o?gcrtijc6e.

36 ®ctEijf-Jaegimentbanbef)ooogö-5alige3geei
te »iEi?aiae *éBona / Defiaenbe m acljt ©aenöelen enbe
tbjaelftjonbect manne/getontmanbeew boo? öeï^eece
<C)betfie ftuptenan t ban .iBolsaijn/ b?agenbe Daec ge--
toecc onbectoaects/ be ^tcquen gefïeept/be €roramei
(e· enöe gefpeel met ftoaw laetfien obettcocften / enbe
foogetoucfleert.

37 g^e€i?acffelöcl« conbi - CatolTe / enbe meet
anbece routo Coetfen / meefi met fes ©aecben / enbe
tbjeeen ttointigi) in getal.

3 8 l^tec op W be gcljeele ©jofeffte rttet bem banbe
i^tabtsi - poo?te / op be cecöte ijanbt / op eene gcoett
becijcben effeneplaetfe /bie met fbjacte ftoelen aen
bcpbe 3pben toajï befet/ geboect gea>o?ben boo? be i^ee-
vc .iHöaecfcBalch ipzeubeman / in naecbolgenbe o?b?c.

39 €naliitebdomibcï^eec «iPenecael 3tbjubant
banlKangelen /tngoebe o?b?e ijabbe gijellelt op be
recljte Ijanbt ban be fclbe plaetfe be bepbe «!5ua?beii te
^aecbe/ en aenbelfncfier ^pbe fiet «iBnamtfoen banbe
^tabt iStaben/ enbe Det <t5?aeflfclöcfie g&Bonafle ïSe-
giment.

40 ;§oo ^ίίη be ^tijDltewn enbe öet iKiniflerium
flcnbe flinthei: ?pbe/ enbe be (trompetten enbe Öetd-

, trommen aenbececljtetipbe/met ijace usaerfctjalcï
6en gcftelt/ enbe Bebben foo bp af-tóilTelinge gefongen/
öeöetclengcroert/enbebe (Stompetten geWafen.

41 iljet ï^oog-i5?aeffelt/cbe ïijch/t!» met be bertitïj
biagcTiEi/ enbe bte be tippen b?oegen/ en be Ctabanten
in'tmibben ban befe plaetfeboo? ben USaerffBalcft
oeb?agDt0«b)o?ben.

42 3&c<0?aefrelijcl!e3^eerenenbê anbece boöatA,
men^ansi
pecfoonen3iin ter flincfiec - ijanbt/ S
«l5?ae|Telycfie/ enbe be anbete ©?outo^ - pttfoonÊn tri ^
recBtec/ boo? Bare JjKaerftBaltUge(lelt enbe S

43 ^en ^eer iBaerfcBalclt gf?eubeHian / ftcift >,.
aonincïilijciie ^toeebtfcBe iiaebt ban be ^ufiitiE/E,,.

be 5ïffeffo?/ban Bet i^of-gericBt b-i^eer Sïoöan C;
bana©all0ctibact ober op gebo?beït / enbe Sioi
gpc^gefielt/omBet compliment ban bebaticftmoe

44.3©àer op be ban 3©allijcli boo?noemt/ae'
baen Beeft eene feectierlijtite <©ratie/ter eeren enfe
loffelpcfte memorie ban be Booe® - jalige βείί!
<©?abeban®>Bona. ^

^ 45 ^aer be gebane «©ratie ban bebantfiinniie /
Beböenbe^tijoüerenenbe (Ccompettersi bpaf-ÉDtr'
feüng toeberom gefongen / en be (ïrompetten nriebta'
fen enbe be ïöetel- trommelen gBefiagen / allejsftian-
ge Bet Eötb toierbe boD?t - gebaren*

46 Coninclilijtfie 43uat be te |^aetbe/ met fiate
(©ffmeren/ïttetel-iCrommelen enbe trompetten/«in
ban befe plaetfe bien bagB boo?t gemartBeert tot an
Betnteutoe Ctoolter. "

47 ©eΦ?aeffelijcbeΦonaufe^tal·mee|ïec/iof-
Hδee^ίer/enanbere CaballiersijijngebolgBt.

48 (ïEnbe foo boo?t Bet BoogB- <6?aeffeliicfte ïötö
met Bare (€ralianten.

49 <!£nbe bolgBbe aljü boen be üSaerftBaltfi fjcu^
beman / met be J^eeren «©?aben iöaronnen/ en anbj-
te Cabalüetsi / b?ie en b?ie in iïang.

50 ^eloogö- •6?aeffelötBe®?outoe3©eliuli)e/
met Baet ^oogB- <©?aeffelijtBe ï^tnberen enbe ©20«-
lup i§u|ier / In Baet toubj - €ato(fen.

51 a©aecop boJ[gbenbe®?outoebanbei|eer®tit.
Beet met be €i?aeffclijcBe enbe anbere 3&?oiitoe - <05--
timmer in tbieeenttointigB Caroflen.

52 <!inbe boo?t!S be «iSuarbe te èaetbe ban be Iwc
iSpoc ©elt - Beer/ met Bare «©fficteren/ iSetel-®romi
mdlen/ enbe (Crompetten/ fïuptenbe alfoo ben tìi^
lenfCrapn.

53 <©ebuetenbe&efeaptbaert7ii! alle Bet <Ìano)i
geloflom bea©al/ enbe ©efiingBe/ban be iStabt
^taben / tot ttoeemael/ enbe mebe ttoee
^albesi ban
Bet iSegimentbanbeBoogB faligfie^eer<Ei?abetian
«©Bona en ban Bet «©uatnifoen/ jtinbe alfo be ^imf'
fie boltrocBen / enbe geepnbigBt.

Sn b}at boegen ben ^mbaffabeur Gamarra a[<=
BtetBlaegbe^ batmen^angientoilbe btoingenom
be Snbfibien te betaelen / bie boo? oEngelant enbe
ìK'
fen,$taet/(fooBpfepbe) BuptenBaer toeten/ toatett
belooft / geeft Bet bolgenbe |teemo?iaeI,

Le foufigne AmbaOkdeuriPE/faigfftyayant commu-
quéà Meffieurs lesEflats GenerauxdcsProvmceJ ^ji^ji
Unies j ce que Monfieur Ie Marquisde €αβ»ί Κ»- oteì»
Jfigiìuy aefcric , afin d'obtenir leur ratification de™^
Taile deguarantiequelesSieursDeputeïiluy ontdoö- trnm
ne le
20. d'Avril dernier avec Ie Chevalier TimphjRs- jtW·
fiden: du Roy de Ia Grande Bretaigne a iruxelles, par
0Ù leurs S, S. onc pu voir clairementque fonExcel-
lence trouvoit bien eftrange, que 1'on vouloidecon-
traindredepayerlesibbfides, oflFertsde laparcd'An-
gleterre & de cefl: Eftat, a fon defceu , avant d'avoir
ladite Ratification , quiaellépromifcfi folemnelle-
ment, a fin de luy faire donner fonconfentcmentàla
Ggnaturc duTraitte, qui aefteprojette k Paris, &
concia à
Aixla CbaftlU , il a veu avec bien d'eftonne·
ment que L. L. S. S. ont perfifte dans ledits refus, fe
fondant feulemcnt fur l advis de
ce que Monfieur le
ComtedeMi/wa, Ambaflàdeur du RoyfonMaiftre
àLondres, auroic promisdefditiSubfides» ce quieti
entierement abufif, comme L.L.S.S. le pourront
rcconnoiftre par la tradudion,icy jointe, de la «P®^*
fe qu'il a receu dudit Sr. Corate ; en la date du lo.du
pafle i & comme probablement ks ratificationt du
Traitté,figneà Αλ, doivent desjaeftre erchang«f
& enfuitc la Paix publiée, tant à irujcclles qu'àPans^


-ocr page 454-

en OORLOG, ach en Véemghfie hoeck, 4Ì,}

., t .-„ve oblige de porter fes tres-inftantes & ferieu^
ιίίβ' ί·' ;rTeres&requifitions à L·. L. S.S. à ce qu'ellesfa-
nVratifieraupiii^oft kik ilftedeGuarantie, d'oii
^poend abfolument toute la feurcte de la paix, & de
! urEftatauflibienquede ceux defa Majefte. Heft
ftcileaconfiderer que leur propre incereft ne lesy
biigepasmoinsque l'equite d accomplir ce que L,
L sfs.ontpromjsaudic Seigneur Marquis, avectanc
^'efficace & de vigueur, puis que fon Excellence a
ί\ι à la contemplation dudicafte touc ce que l'iingle-
rre & ceft Eftat a Ìouhaite. Fait
à ta Uap le premier de
^P-^ilfixcintfoixantebuiK Signe _ Ο
λ marra,
(tjiioniiecGefcöiebm SCmùaffaìiciicUan Span-
I leien, OcöDeniieacitijc©eeccn Staten <i5em'
rad öec ©iceentcfibe ilciwlanijcn aöetom^
,i,um(cert't0i«»0«rt Marquisde Caftel Ro-
drigo iiaftCcfiDiebc»/ om Dare iSattiScattebatiùe

gfiKljan jjuaranne/ ìjieUe ïleccm «jpeùqjuteetùen
.„etöcitiïitiiicc Tempie, iSeriiietitbanöeit l^omng
ban Groot Brittannien ten Zo, 3(ii)jiltee|ileiienD«m

ncaeUen ijebDctt/ te oöttneceH; 3©aecDaece
Bonöm&laetlöciifftniiatfyne «Siccelfentieijetbjeemt
honbtöatmm iiemtoiltie ïitoinaeit öe ^ubfiijien te
fictalcn/ foniiecrón toeetenöoojïiieljan öejpiie ban
Engaiandcenbefen ,Staetboo?0c|leIt/ fonïieciïeïlïai
tifïcatw todcfte foo folemnelijcfi belooft toas / om Bern
lim rortfentteöoen sDebentotDet teeciienen ban't
(Iractact/ 'tgeene boo?0c|ielt te Parijs, en binnen
Aken öejlciotcn ijS 0ebjee|i ; ï|p geeft met 0coote bec^
toontimnölje 0Öeftei]iiiat Dace ;^.é.foo|tew&opöe
boo?fclj?cbe tocp0e«n3e 0e|laen öebben / öaeu alleens
iijtö fonöccenïie op
't aöböjs bat ben ï^eec »i5?abe ban
Molina jtmbafTaöeucban ben J^onms9fijniKee|iec
Effibaeiiiie te Londen befelbe ^ubftbten foubebe^
iooftijeDticn/ 't0eene noc&tansi niet toaecfcBpnöjfö
(niS/ gelijtliöacei^.3^/t felbefnbe obecfetttnjDe
ban'tanttooo?tbec0emelteni§eec <0iabebanben i8.
paffato/ Biecbp oeboeggt ftonnen ften/ en göeiöcB
0ÖctrDutoeIijc& be iSattficattert ban't (3Ecattaettot
Aken oeteetftent / be9oo?be alceebe bettoiffelt en αφ
tccboloenbe be ©lebefootot Bruirei alsS Parijs gife'
puöliccett te 3ön / foo bebtnt gp ftcl) felben 0eoBlt0eect
rpefccc infiantelijcfie enbe Betteli)£6e gebebenenbe
tofoccljett aen&ace ]^.||.teboentenepnbebe felbe
iop'tfi)oebtiD(lebe Tjoo?ftfeebe Sfitte ban <6uacantie
MIm loten catificecen/ mttsibienbaecaDfolutelöcit
alle be becfeetfiecijept ban be ©?eebe foo boo? Öawn
iStact aljï bte ban fijne ifêaieflept aenjDangt»
't ^ss
ittOtte tonftbemen batgaec epgentnteceflfiaecntet
utìnbci; oblt0eei;t/ aljJbe fcDulbttgept'tgeenelDaece
3|.3^.aenben meecoBemelten Heer Marquis, met
fulclien |lantba(ltci)ept en toucage belooft Rebben
te l)olD?ett0en/boo?bten fijne €iccellentie op'ttnptiit
ban befdbe tficte al'tgeene pngeiant enbe befen ^toet
iiegcecbe/ Deeft oebaen. «iBebaen tn ben Hage ben
(liii 3!unp 1668. 3®aiï «©eteftent G
a μ a r r a.

3|ct ^ïtcactuptbett 25?tefban b'ï^cec Molina,
toacr ban b'=^eci; 3fimba(Tabeuc in fijn 3iöemo?ie gBe^
toagD maecht / Uipbe aliS bolgBt :

Exiraiï d'un Artide de Lettre de Man-
fteur le Comte de bolina ^ efcrite a fin
ExcellenceMonfieur l'Ambaffadeur d E-
fpaignedeLondresle
18. de ^May 16Ö8.

VOftre Excellence trouvera icy jointe la Copie de
l'Artide Secret que Milord
Arlingten, & les Am-
baflàdqursdesProvin.cesUniesj m'ont commu-
^que, corame je l'en ay adverty par ma precedente,
dontilseiboienttombezd'accord avantquede figner
Je tratte dé la Triple Ligue, que j'envoyera aalE a vo-
Itre Excellence auilì toft que j'en auray un copie, &
quoy que dans ledic Artide ils difent, que l'on oflFert a
^«frfilaquantice y fpecifiée avec mon confeot^tnenc,
celtunetiiiwperi,,
Sa artifici àt Moni, U,i,man ^ afin

»|(tf

Ìuntit

jlnflüa

jwitn

Wbfn

CPBSii

j .....νΛ.. uuii

ae noui cngager d'autant plus, a ce que fa Majefte n'y
apporre aucune difficuìte, par ceqne touteslesfois
fPfUjJBlowiveavi parler, afin que je defignerois la

quantite que l'on devroitdonner ,je leur ayrefpondn, löSS»
qu'ils fiflenten forte qaeMonf. le Comte de Déene
■n' ' ">'
s'ajufta a une forame raifonnable, & qu'il n'eftoit pas
jufte, que nons payerons
ftuh hs fubfiits jsoar le temps
paffe, & que quanc a l'aiTeurance de la fatisfaftion, jtì
n'en pouvois ofirir aacunejufquesa ce que j'avois rei-
ponfe de fa Maj, ou de Mr, le Marpais, ny m'engager
danscette Negotiation pàrce que j'avois ieuiemenc
pouvoirpourtraitteravec Monf. le Comte de Dbonày
&qa'ilavoitdeclarc, qa'il n'avoitpas encore regeu
d'ordres ponr le pouvoir faire, m'eftant confijme par
les efcrits qtìe voftre Excel, aefte Cervie de m'envflyetj
qu'il y a de fabtis dans les rapports que ledit Sr, M»er-
manz fait a fes Maiftres, parce qu'il y baptife quel·»
quesnnesdefes Propofitions, commefijeles avoic
iaites, comme j'en informerois plus particulieremenc
voftre Excel, fi le temps me le permetto! t*

Extract vati een Artìjckel uyt den Heer Grave van
Molina fyn briefghefchreven ,aenfyn Excell. dea
Heer Ambaffadeur van Spangien, uyt Londen den
i8.Mayi5ö8.

U€]ccellentie fai be Copie ban*t fecrete ^trtijcfiel
't gene Milord Ariingcon, en b'ifimbaffabeucsi
ban be ©ereentcBbe igebetlauben mp getomi
municeettBebben / Btec bp geboegBtbinben / gelijcii
ic& bp mönc boo?gaenbe Btec te fiennen gc0cben Bebbe
crtbeteb?eben toare booi'ttcecftcnenbanbe
3(llliantiebetfooBaetltc6be Copie baec ban Babbeu
be felbe foube toefenben/ Boetoel3Pin'tfclbe Mttgcf
ftel feggen/ batmenaen Swedenmctmjn behjtfs
Itnge geoffect Beeft be beeljjept baecrn ööefpecifïteert:
'tgeene niet aliÌÌ een beb?tegecie enactificte ban ben
Jgeec Meerman entsS/ omonsStemeectcengagcwn/
en bat fljnejpajefleptbaec in geen biffitultepten bon^
be Betfdbete actommoberen ; om bat fo bicbbjiiiü al^
fp mön Bebben Bomen fpjeBen / op Bet baft flelien beu
quantitópt Bet geene men beBöojbe te geben / icB Baec
antbioo?be/ batfp Bet in fultBec boegen foube maöen/
bat ben Cicabe ban Dhona fig met een r ebdijcBe fom:"
metebiebenfieOK/ enBetntet cebilijcit en toa^bat
top be fubftbien banben gBepaffeecben tjjbt fouben be^^
talen; aengaenbe b'aflTeucantiebanbefatiiSfactteitrf
en Bonbe in geenigetlep toijfe foflbec ban fijne iKajefl.
of ben Heer Marquis fontfijngen aen Bem betoben (
ηοφ «ttijtt fdben in befellegotiatie engageten/ mibtji
bien mp geenanbeceiKacBten toajsgegeben ban met
ben 3|eece<!5?abe tetractecen / bte mp becRlaerbebat
Bp nocBgeen o?b?eom'tfd[bete boenBabbcj mtf
jpnbebooi'tfcBiöbenbana ^wdlentie bebefïicBt/
battec gcoote mifbecflanben in be. lïappo^ten 33η bie
ben gefepben ï|eec Meerman aen fijn Meeflk gebaert
ïjeeft/ in't fleUen ban eenige ban fijne pjopofitien / of
tcBbefelbegBebaenBabbe/ gelijcfticfia Cwdlentie
fo ben tgbt't felbe mptoeteetnaecbec fai insmeten.

g&'Jleecen tfimbaffabeuciS ban befen iStaet tot
Londen fuloc toegBefonbensönbe/ fcB?eben baefop
ben negenden luny be bolgeitìK Klif[ïbe.
Ho,
Mog, Heerenj

U^o. JIKO. mifTibe ban ben r. befec/ met be ttoeé β®
35plagett/ toaecbanbeeécfle toageencopieban ficctm
een memocie / bp b'ïgcei; ^Jmbaffabeui: Gamarra amBofr.·
aen a^o. j|iao.gep?efenteert icnb'anbeceenCïtcatt jL®
upteen Miffive bpben Cijabeban Molina aen bert tfem,
boo?n.i^ee«; Gaman-a gefcBieben/ en aen befelbeiJKei
mo?ie geBetBt / bp onjs ontfangen jpnbe / Bebben top
niet Bonnen bebjoeben Boe bat Bet mogBelijib isi gBe=
toeefl bat ben boo?noembe<i5?abc in be boo?f^ Mm'
be fïcBfoo be«e Beeft Bonnen Bupten be Slimiten batt
be betamelijcBBept Bonnen emanciperen / bat Bp fom>
migefjpten Beeft belieben te pofecen bicectfltpbenbé
tegBenjSb'atpecbolBomenbeBenbetoaecBept/ ehbe
batmfeecoffenfecenbetecmen/ footoelaenoniSal!$u
ïgo. ïBog. Mipiftera a^iec / en befonbedört enbÈ no-
minatim aen «nban onti bepben / als in onf^ beubec
pecfoonen fo ^ top oo^beelen aén u Ho. iBo. jelf^.

Ëet en ftBeen οηί$ boojtoaei: geen ceben te' Bebben /
ombatbeDi^a«nb»fenbe <©oftenc!jtBfcBe Minifters

" ί tnose»


-ocr page 455-

4i4 SA Κ E Ν van S Τ A E Τ

i668. trtogelijcS ongelucfiifli) sijn /ban Saet fetttim«ntm
— omt«ntljettocccBbaniic^paenf(De ^ubfiirfett l»{>

ben Marquis de Caftelrodrigo lUCt «1 ftontlCn ÖOett

öett/öatiiaecomanïietemet ontoaetDcUen gettatiu-
teettnioemi toecöen.

^et ijs koel toaec/ öat {jet oeene in 't üoo?f5 «Êjttcact
in begin toojtowùt&efuflcnue ban Den Jgeec Uo-
linaivùitifci» isi getoeep boo? een getupmm tpbt/
cec bat öe iCriple ©ecDtntentii tss getelicnt/ inaec öoen
öejaec&enubeöontietenppen/ enbe öat ùen <©?abe
ban Dhona 5aUbjtlïietoeten toat öp ban'toöeljeelc
tofKhöaiJtebectoatl)tcn/500ï)eDbeii top gljcen ïiif=
putcntectoeceltmeecntòljaecgeOaìi/ncicD obec öc
begjoottnge ban be maenöelijrhe ^ommc / öaec ban
top tien Dnpfent ïïijjcijaeHjecsS'ss maentsi Daiiijcn afge^
öongen / noci) ober l)ct l&oint {joe / enöe boo? toien öe
gefjeele DetaltngD 5ouiie gcfrlneïien.

(φρ toelcfjen boet Ijaec oocïi communicatieettìjcieci
tuceiö gegljeben ban ije concepte evtenfie / 300 ban ùe
®«plc Sdlltancte / en ban 't Sïctpc&el ban öe ^ubfi=
iiien / bat baec na bacc i$i uptgelicljt / al$s ban be con-
cepte ^dte van de defdommagement, betoeltfie begjp?
iJcnbe toasü bc gefjeclefo?me ban be Detalinge/met
openlating alleen ban be ^omme/op Doope afmen bte
mtflcljiennocOtoat lagec 5onbe ftonnen 0?engen/'t
toelcfi niet fjeeft toillen toe5en ; enbe bie baecom
δρ be «Ooflencijcftje iBinifleciS toebec in 't geDeel baec
nae toel ejcpjess iis geacguifeect ; op toeltfie boo?f5
ertenfie bp ijaec bccftlacct ijS / bat5e geen patticu^
ïiece iïcniarqiiesi Dabben/ en aljoo'tacDtecKpben ban
't ©ouboic ijacc ongegualiftceect öielt/ om aliS |©ίηί=
iccfo?mecltebelobenöet gfjeen baecobec men met
)aeïb00?500beel 0aec particuliere fentimenten
be--
angOöe/'teenemaeléenss toasS getooibcn/300 öeeft
menecnbagO twee a drie boo? batbe (€riple ©er=
öinteniiS toiecbtgeteecftent/op^een boo?tIagij geinfi=
(leert/batb'ï|eec4Ei?abc ban Molina ,beg>ouboit
DSb om met ^toebeh te ®racteccn/be to£3^gging ban
^iibpbten npt 6?acijt ban't jelbe 3^ouboit bitectelijcö
aett j^toeben soube toillen boen/ en bat men joube ac=
l)epbentcnepnbeb'%ec<0?abeban Dona ^al.ftc0
tot bie fo?me mebe foube toillen laten bifponetenj
'itoelcB cenfeet innepte boo?pacfj foube getoeefltsün
foo men ober be gefjeele faeche ban - ^uUfibien nocfj
btfccepantie fjab gcftabt/ gelijcö ooc6 felfis cenigge
öagcn nae'tteecfienenbanbe (Cciple ©erbiriteniöbe
fclbe J^eecen (©oltenrijtlircöeiBtniietiS aen ben J|eer
Ariington enbe óniS berBlaett OeDDen / batter upt
^pangientot 25?u|TelcennotaWeremifeban pen:^
ningen toass gebaen / baer upt be boo?f5 betalinge na
öe fiomfte ban Don lan öequaem foube Rtìnnen gSe-
Jaonben toerben j mltfgaöec0.ge3ept / batje bebjient-
fcDap ban ^tocebenfoo ftooglj eftimeecben/ bat3e
meenbcn battet gantsi onnobtcl) toasü getoeeH op eenig
tompulfoir tegens <§pangien te benclien ; iae öeölien
felfboen spbegonbente mercften bat ben Marquis
ton ijaer fentimenten toat bibieerbe/oniSaengeraben
iiattop toilben p?ocureccn / bat bp fijn 3iBajc|te»it
enbe a i^o. JiBog. baer ober öirect nae Madrid
fc9?eben mocljt toerben.

2tlle toeltöe faechen met b'ing?ebienten ban befe
liobengcnoembe HSifTibe ban ben €i?abe ban Molina
onfeiS oo?beel!S/ niet Deel toel gecompaffeert bonnen
toerben ; enbe tertogl bpben boo?nocmben <iEi?abe
cpgentlijcli nopt geen pofuive promeffe ali tümbaffai
iieurtoaiS gljebaen; bieoocftboo?'tontfang5en ban
een genoegfaem Pouboir niet ballabel fionbe gefcftiei
iien / maer bat alleen be ^omme enbe bc fi)?me ban
allejs bp p?obi(te met beffelfs particulier goebt binben
toasi' 6egrootenbeingefcf)icht/ fooijsbaerom oocft
inbe 3Ctteaenben .<©?abebart Don» oberggelebert
lroo?bebacI)tclijc{t oocftniet göefept/ batter cenigöe
fo?mele ©crbintenijS foubejijngebaen/ tnaeralleen

^ttoi folummtio quamitus fubfidiariie ptcunia turn tonfinfté
Uomini Legati Èifpanici bic in Angliacmmirantis txprimi

ϋ Jetirminari pctHirit · enbc fjeeft onfejS oo?beel!5 / alle
Ijet felbe / ïioetoel baer upt iuridicè boo? een ïïetBtec
nicttocl 0eageert&antoerb«n/ ebentoelinbe Mn^

fcfiarcbanbe betameiijckheyt, alsalgfjefeponeea
foube toerben be rebenban nutttcöept enbe ban ftaet/ '
bie baerinbooibejSpaenfcfie refibeert/ fooecniafie "
morieie (©Wigatie gèemaeclit/ gödötfitopbpiijj;
lenoocötoel om bierebenbe fclbe met be naemb^
een engagement gijebaptifeert tjebbenj boclj ethtec
altoosi metbiebpboeginge/ batbe finale affjomfe
aen be toefenbingD ban 't ^onboir bleef actrocljetin·
oïnbe baetomisi aen be Croon ^toeben allentijabei!
maer belooft goebe ©fpcien bp te b?cngen om be fafie
Lp Spangien fmaecftelijcij temacclicn;'ttoelchin
b?panb£re termen berbolgljtfoubeijonnentoerben/

airer een formele promeffe gljefcftiet mocfttesijn·
<©9eltjch top oocli niet toelDebbenhonnen beg^pped
toatben boo?noemben <iS?abeban Molina met be
tooo?ben bie ban't «Sttractsijn/ foubmae^
meent Sebben/ alfooöpficfi albaerniet Êlaereneii
pliceert/ maer fai Detfelbe/ aljs ijetficftfalonttotni
ben/ onttoöffdijc&cben abufijfcnbeirrelebant/ ais
Det eerfie / bebonben toerben.

3©P Bebbennietgöemecnt/ bat top bic faetfiefoa
ftonben laten paffeeren / fonber aen bc ï^eeren ^ngel?
fcBc (Commiffarifen/ bie met onss gcliabicijgïie&ci
fijigneert öabben/ enbe bic ïjetcben foo feerraetfit/
ais peittantbanonii/ beton te maecfien/ enbcficöi
Oen baeromaen jBilojb Ariïngton baer ban toms
municatie gcgeben/ enbe ben felben ï^eerlïcöinbie
faecftemebetcnOoocöflengebelgt binbmbc/ enaen;
gfjenomen ijebbenbc ficf) baer op rppdijclt te bebenci
δέη/ öeeftnaergDcöoubenoberlegtj met fijn jiaajei
liept en beboo?noembe3|eeren CommifTarifenons
opöebenbeliebcntoetc fenbcnBet 3^apier topielgcl
Öiernebenjïgaenbe.

<i5elijc6oochnJn jESajcfiept/ bietopbefen abonöt
ten i|oof ontmoeteben / in fubitantic be fclbe berfilai
tinge gebaen ftceft; enbe ijeeft baer oocfi bpgeboegöt
Det felbc berfdccfi in 't toelcfic top fijn H^ajeflept tosf
gc3ept Ocbben gcïjcelijcli tc fullcn bclieben.
3©aermebc/ $c»

©olggt bc ©erlilaringe ban be i^cer Arlington;

MONSIEUR·,

JE ne f^iij β le "Roy, mon Maiflrt, a ea üccafim dt Ure ie .
benché a Vefire Excel. Ie pen dt futisfaÌlien qstfi UnjiSH fj^
eufl dt vcir un fretendu Extrail· de la Lettre du Cemlt di
Imitlili j
Molina « Mr. Don Eftevan de Gamarra,
JmbalJadeur fite
d'Efpaigtie Λ la Haje, ΰ prefentè a Mijfieurs les Efttts far^^^ '
ledit Amhtffadeur
f par ce que ladedans fa Majefl'e avtu jue
Voftre Excell, efi taxie d'une fante { fiteUe ββαϊί ) dietfit
Miniflres deivent efire egalement ceupables avec vtns : Ainfi
l'intenthn defi Majefte efiitt de recemmandir a Vejlrt ExdBt
defacrifier vejlre refentinunt à fes infances , ^ de
trnus exca·
fer d'en parler en micune fàp»
λ frefent ; Et j^aj fubjeS Λ
crcire que quand l'affaire viendra à eHrt efclaircie , il [everta
que ttluy qui a tradait les Papiers de
De» Eflcran de Ga-
marra
i la Hayey fe trsuvera Ie feul ciapaiUt enfaifant
parler le Comte de
Molina dans la traduSi^n tent autremmt
quii nafait dans fi Littre , puifque Udit Cmte m' aprtlifii
qu'in luy afait grand tort en changeant les termes de fa liMWj
ce qu'il tn'effraitie jttflifterenme monflrantla Copiid»t>sfi
Secretaire.

J'ay creUj Minfieur, devoir mander tont cecy aV,ExceS,
par avance poHr veus tfler en partie de la feine que cettt ιφ*'"
re V0US a denne avec raifon, Ö pour avoir efle tefmiia muhen-
tiquedubon , ftncere^. droit Precedi de Vcftre Excell, dans
totttes les Negetiatiens, qu'etteaa» icy y ^ de la fitisfaSiil»
commme que leRoy mm Maifire,
Ö t'^ifii -Mréi/Jr»'?
ont eti de puis Ie cemmancementjufqHe β la fin, J*fitifi

MONSIEÜS,
De Veftrt Bxcelleme

LeTrtshMinihSnviteur. Sigai

AELIN^TOK
f^tlt


-ocr page 456-

en O O R L O Gà Λ en'Veertighfle hoetk 4Ì5

jvlyn Heerj

I' <£& en toert m«t of öe «iÌonìtteB mijn iÉee(l<c/Öeeft
grafie gcDatrt oen utoe lentie montieliniïlj te
^oficn : öe toepnioe fatijifactte We Ijp Ijatuse te ften
'tac»?etenDeeciie<Êrn;act/upt öen Ij^ief bantien<0t:abe

tiait Molina, 36» ben J^eeC Don Eftavan de Gamarra,

«inöairaticuc Ijan ^pangten in öen J^agc aefon&en /
rrt IiP öcn öefepöen Sllmtiaffaiieut: aen öe Jgeccen
ten mits fijne IKajeflept öamnne Deeft

aelleti öat iito «ÊjcceUentie ijS befcDulöigt met een fau^
te/tn'ttoelthe (foo'ttoaiS) fijne iBinifiecsi «iet uto
rtfielörtflDtft öa··'»^ w fcljultiigö 3Ün : foo toajS öe
iiumtie ban 3i)ne JIKaieflept aen uto «Êjccellentte
te tecommanöeren / uto Bettcnleet acn ïiefe inflantien
teoffaencn u te eiccufecen
in cenigeclep toijfe tcgïjen=
luoo?i«gïJöaci:bantefi)?eften. Sjcft Den fiiöject te
oeloobeii öat toanneec öe faecfee in 't Itcöt fiomt / meii
Ik (ïfn öat öie geme öie öe papiecen ban Don Eftavan
de Gatnarra in öen J|age Ijeeft obecgïjcret alleen fcfiuli
Diafjoiljebonöenfaltotiiüen/ boenöe &cn(©cabeban
Molina in fijne obecfettinne anöeciS alss in fijnen b^ief
ftjefienj öoo? öien öen gcfepöen <©rabe mp becftlaert
licÉft/öatmenijcm in'tbecanöecenöectecmen ban
(ijncni)?tefgróótongclijcft öeöe/ 'ttoelcBDp offett te
Dccbe&igöen öooj'ttöonen ùet; Copie in fijne ^ecce-

' .flip Deeft goct geöacrjt/ mijn J^eec/ fcDulöig te fijn/
iiOiiicileime'tfelbe Dpp?obifie te laten toeten/ om
ccngcbccltebanöe moepteöiein öefe faöe mctceöen
DccftbeïOOifaccftttoegD te nemen / om öat icft Dlyp
ftdijtli öctiipge ïjeb gljetoeefi ban 't goet/ opccrtjt / en
wf[)tcl)ebo?bewngi)c ban uto «Swellentie in alle öe
^fgotiatic/totöefei; tijt/enöebanöe gfiemeeite faj
riiSfattie öie öen Coninglj mijn |tÖee|lcc en alle jijne
jlfiimliecii ban Det begin tot Det epnöe öaec in geljaöt
Ι)Λη. Slrfiben

pijn Jiecc/ ban utoe «Èvcellentie öen ootmóéöigen
ilienaci;. Was Getekent
Arlincton.

^m vyfthienden, tiS ftp gaec HSog: goet 0ije=
btintienö'jleecen^m&affaöeuc^ban öefen ^taetin
<Sii0cIant aen teftO?ijben/ öat9aec€ö.enö£n€oi
mngpan (0?oot Biittannien fouöcn Beliben beftent
tcmaetljcn/ öatöaei; igo: llSog: tegentoOo?öiclj / bec^
mit!Söenb?eöetuffiÖen öeïitoningfjenban Vranck-
rijck en Spaigne niet alleen gDefiooten enöe gBetatifïi
teert/maecoocË alommegepubliceect toaiS/en öat
obcrfulcfisi öeoo?faecft guam te ceffecen/ toaecom
toeöecjijöts met gfiemeen tontett confiöecat)Ie©lootc
toeolietufltoaecen/ tottet litcntiecenenöeöiflblbecen
ban jaec ©loote gerefolbeect fouöen ïjeDben; ten toace
öefdbeban fiaecplicftt gï)eoo?öeeltDaböen/ alboocen
fultlisiteöoen/ öaec'obec naeöec metfijneiHajellept
te toncectecen/ met becfoetfi otnöeflelf^ fentiment
omtrent i)et aenöouöen ofte licentiecen ban toeöeci
3i)tii©lootentemogöenbec(laen/ opöat oocft tottet
öifliilbecen ban öefelbe ©looten met gelijth concecten
Demeen goetbinöen o0cp?eceöeert moefle toecöen.
^aeï^o:|iaog:Daei;toebet:bai:en fooQaejl öoettlijcfi
ftljiijbenöe omalljiecte öienenfultfeii enöeöaec
tbegtio^tie/ enöe toiect giet: ban ejctcact gefonöenaen
alieöeCollegien tee 9ibmiïalitept om te ötenen tot
iiecfelbecnancDtinge.

^oth fijn öe gemelte i^eeïen ftaecï^oi Jifeoi dxttà'
e^lnnaüii ifimUaflìtìjeutiS aengefcö?ebert/ öat / in cai
gaet <ε. onöec öe S^nt aiöaec mocöten Bomen te bec-
nemmoftet'onöecllaen/öatteceeniglDeöiffecentenof
onlujlenftoeefben tuffcBen öe€óningert ban Groot
Bnctannienenöe Dennemarckeii, àljSbànfiiWt enöe
öaec'tbeBaojöefouöettbecMatcn/ batfegilafitoacen
ban tocgDen ftaec ^oi ipo» aüe goeöe offïtiert aert te
toenöen / omfotóanigefwebertöe öiffecenten ertöeóni
iiiffenm öec goeöe enöe minne te Ijelpen òfropiecen
rabe tee neöec leggtien} met Hpboeflingije / öatfe Daec
^o:iteo:banfiacconöecbinöingecn bettitötinöefoo
Dae|liioenlijc6 fouöen Debbett beciφttelaetmtoefio^
wen/om aiöieï te öienen fulcfiii enöe öaec 't Beöooiöe.

oiiei:

3®an0elöi&en kbiett bèì^ee^ bàri Hcükctóró J^a
committeert / om upt öen Appelboom, (éitrai
ojöinaciii €nbopeban Swedcn te bernemen/ of ÓP ee^
nige confiöecatien fiaööé ijp
Öè acte ban Guarantie bart
öen getioofen ©?c&e triflïUen Vranckrijck enöe Span-
gieni pjoceöetenöe men alfoo in alleg met iommuni^»
catie énöe gemeen goetbinöén;

centen àm ginfjD / fcDiebeit ö'j^ecren ^ihbaffaöeut:!^
öen twéé en twinrighfténi Öat fiaec niet alleen öaeÉ
ban rtfetji éit toa.ö toeöerbatén / maec öat oocfe upt öe
anttooò?io})Jc.ecfiei:ful)ieit öifcOucS getoöfe bpeenii
ge ban fijne iféajeliePtjS HSiniflecsi riegeben / Ijaec foij
ïjaecöa^jt/fitóeclijcutoaiig&elJleecKen/ öataen Öe
boo?rclj?cbé öiflécenten foo ftoaec alOaec niet ett
moe|l 80etilt toecöert / aW mi|Tcl)ien «löéCÏS teil
toiectbeöucljt^

S|rt<Sngtelantüego(imeit ficö alceöe te jiiepaiieiièii
Om öe ^eemacDt te becminöecen / enöe toteCt gefecijt
öat öe «itjuipagieban vyftigh fouöe toecöen bermin'
öect tot Bet getal ban dertigh <©o^logDj[c|jei)en/öaej:
ban nocD eenige na öe Jilüiööiitóiitftlie Étt / enöe mifs
fcljien nocötoclecniglje naeöe Weii-indies fouöe
gaen/ ÖiceH fouöe in 'tCanael enöe elöeciS hrupfs
fen* φβ nieutoe Charles al toeöccont te riigge na
Chàttembec5eplt5ijn. , . . ,

Stlitaectoa^tpöittse öebmeit ujii öe Barbados j
öatöe^taötbanBridges Kouwne, sijnöe öe cónfi? _
öecabellicplaetfealöaec/met feecbeefc 3®aeccn cn fn"!
Coopmanfctjappen/ boo? üet meefïe geöeelte öoo? öen Sf»*
bianötbecnielttoasi. , gn®

MonfieurdeRuvignymaetilte(iaet tn be boigent terbjunii
öe toeech na Vranckrij ck te bertcethen / enöe totecöen
öe ïgéccenTempie, Trcvor enöe Thin.upf Hol-
Jindt, Vranckrijck enöé Sweden cefpeCtibdtjCH tOupjS
bectoacDt/ Öocöging Sr. Samuel Morland tn öe plaeti
fe ban öe laetfle / na Scockhol m.

iSünejiiaaicftcptfouöcpeöeeCoinpagme ban fijtt
Regiment ïe peect met thien iïuptcciS becminöecerti
^en fee en twiötighfteh fcDjebeii Öat 3p; Bp alle ot=
cafieaenöeïgeecenbanöen Jltaeöé ban füne ligaje^
iiept pbecigö gieucgeectlftaööen ö' ejcpeöitie ban Baec
iongtlelBemofcie/iaeiïienöe surename; «gnöefllfoa
men öaec meöe Idngiec toeföe aliö jp tod öeitieent öaös
öen bat gefcflieben fouöe/fjaööen
jp Bienflig9
oo?öeelt nieutoe infiantien te öoi!n / e)t in te g^n eert
msemorie/enöeöaecenbobenöaec obec een fpeciai
Ie auöientie Dp fijne USajeltept te bccfoctijert / gelijcg
öaec öie oocli öei boocigen baegftif getoo?öeti is : fη öé
toelcöejpfecieusiDeblJengcinfifieatom eenmael ieit

/b^
wcftmeÉ

.. ........... . ,,-^óeMlen jijnbe/of Bet

oocËnunaöegeflooten b?eöe al meer nooö^aec8e<'
lijcBtoasi öe boo?noembe cquipagete cotitìrineceni
"ijneiiaaiélleptgöcfepöt/öat Ijp meettöé bat
men Öie Öofïen tóel fouöe fionnen menageren/enöi
öat gp ban meeiiingetoajEi fijn gCoote ^cgepenaf te
bancfien/01 fijne lileene tot een o?öinacie jSerttét;-
©loot Bier enöe örtet in iiee te Boiiöen/ bObiàt vyf a fes

ïo. ifeoö- rtieöe obec eertige ώ^φΛ'
[anbtfcïjef

ie ilae öe naibOetónbtfcfte ^ee bdibefeerö»» / maeii
« ίΡ epgentìijcft geen perfecte fteritliii gawe/ of öaeÉ
op alceeüe petss gcrefolbeert fouöen moovttjijtt,

^eniSiieföiefprte Sfeàjefiept aett beri <iSoiiÌjéCf
rieur banSüfename tòt cefhtutie ban bat €]>tónöt
op öen negeà cn twiiitighften cpnöeltjcb fc^eef/mfl

m t

alfSttomti

ÈUAMi


-ocr page 457-

4I6 SAKEN vanSTAET

CHARLES R.

GEtrvawt ttiJi fftlgtlitfde, Wy groeten u fecr, nae-
dien wy onfe Brieven van date den
acbtfiin van
dqfe maent July hebben ghefonden aen den Lord
begeerende van hem , dathyaenftontsfal
beftellen dat een gheheele ende volkomcne reftitutie
gbedaen werde aen de Staten Chenerael van de Ver-
eenighde Nederlanden, ofte hare Officieren, van het
Lantfchap van
Surmamt, van alle hetgeene aldaer was
beflagen,aengehouden, endaervan daenvervoert,
foo hebben wy verder ghedacht noodigh te wefen aen
U oock ons welbehaeghen bekent temaecken: hier
mede ftricktelijck belaftende ende ghebiedende, dàt
ghy opficht van defen Briefaenftonds fult overgeven
ende herftellen, ofte doen overgheven endeherftel-
len aen de Staten Generael, hare OiBcieren, ofte an-
dere , hare Commiflie hebbende, het Fort gebout in't
gemelte Lantfchap Surename, met alle hecGefchut,
Wapentuygh ende andere Wapenen daer in en daer
toe behoorende, volkomen, geheelijck, ende fonder
cenigeverminderingh, ofte ontfücfelingh van dien j
hier van en fult ghy niet hebben te mancqueren,
voor foo veel als ghy
oak indignath hebt te vreefen.
Ende op dat ghy dit alfoo foud nakomen, fai uw defen
in ghenoeghfaeme verieeckertheydt ende deicharge
fyn.

Gegeven in ons Hof tot n'hinbai den neginm tiaintig-
Juny fifthn bittdm acht mfejUgb in het tuuiHtighflt laer
van onfe Regeeringe, onderftont door ordrc van fyn
Majefteyt,

Gcteeckenc

will. Morice.

SUPERSCRIPTIE.

Ach onfe getrouwe ende wel-gheliefde den Gonver-
nenr van het Fort
Sunname ofte den opperften
Commandeur van die plaetfe.

^en fes en twintighften, tettogi git fll ShonÌJ iöflii
5uani ben Gommis Williams ti*^eecen SUmtiaffai

Öeucsi ban ïtefen ^ta«t öeftent maecSett/ öat fijne jfea^
jelicpibommaeljEfgoeiit ecbonlien gaö&e/öBn ^eec
Tempie te selaffen cm tntetJmgeöagen na fonanti
têbeoteiften/eniieïiat ilSito?ö Ariingtdn gemeent
Ratitieban ùe iietameliicl^fteptte 3ϋη om gaec iiaec
banteabbecteren.

3®aecoptipBaer0eb?aeaiit3imlJe/lBatbe inficBte
tttotgte φη ban bit gaefhge bertcecd/ Deeft fün ge-
antbxOQ^bt /bat jget felbe niet anbecs^ foube ficec^
Iien aliei tot onbecgoubinse ban be goebe to^nfìionben-
tie tuffcgen be tbiee Natiën.

Hnbeceö baegsi gaf öacc ben J^eer Tempie feifs
Ziaecobeceenbiflte/feggenbe bat gem ggelafi toaj^
f^ncepfena ben l|age te fpoebigen / maei; bat W
wel te gemoebt fato bat eer B
p tot Londen alte be no'
btgeo^b^ei^glie^elt foube De&ben/get met be boo?f5
(Bnecepfenocijaleen toeecfe drie a vier foube moe=
tenaenloopeti.

<©'l^eecRuvigny op berieben USaenbàegft fijne
öubientiebanaffïDepbt 6p fijne ilSajefiept gegabt
Bei)6enbe/ije meteen ï^onirtgïj03!i«c8i ban Green-
wich bectrocften op Diepe, gelijcft oocft b' ©eer Eyck-
Bof, bie aen 't<Sngelfcl}eJ|of nebeni ffï^eer ban
Càmpen ,ban bjegensi be ^tabt ban Hambürgh on^
ttmtb?ie 35arentoa!Sgehieeft/fgn affcöepbt banfiji
^e iiaàteflept genomen geeft.

Daniel Harway maec6tefïc0gcceetombantoei
om bie^coon tot Coftantl^opolen aen be Ottoman-
jptoite te gaen refïbêren.
Φ'%βΓΤΓ03νοΓί)ΕίΐηΜ6ΐΒβ6ί6 OOÖI ban Parijs
tot Londen aen giretomöt.
saejsete ^en^rtigftcnjijn be i^eecen ailmttaffaöeuciï op
ftefoie- 't toert» ban Sarenatne fiomcn fpieetfeen be 3^eeren
nt# aro- Aiiglefeyenbe Morice, becWaercnbÈ tàttec wpt be
Sne- 5®àrDabo$! 29?ieben toaren n^ortiat bàn Herry Wii-
i9ngby,mtfbenb«batbeo?wfÌbanftine M^ept

1668.

Wef

«an <6h-

selant

eenbc

45ouUec-

tieuc (φ

j&udna-

iRetat

nflttutic

Ken9ec

felbe ara

»tren

Jbtaet.

li

%

totrelittutkbanbe boo?noeitibe Colonieaïöaec am
geltomen/toaten/en bat bie gegoojfaem gepacecrt
fonbentoerben /niet tegentlaenbe be franfcije acn""
öaecjöbe toepgetia® öleben Ijet geocciipeerbc geSjedte
ban öt. Chriftoffëi te cefiitucren; bat fp ^sstm Com»
raifTanfenoochtDijberiSaenljaer gohben berl^aren/
bat ftjne iiBa»e(lept0 meeninge toae befcn ^tact
tmer in alle raifonnabte fatisifactte te boen gebbeii / m
batfpbaerom gelati toacen met gaer te trcbm tn
een amicaWe tonfecentie ober b' eptenfie ban ben afte
feHbenen25?ief;i©aet batfe ooch mecflen feggen/
ïjatfe berltonben / bat aen be ^ntooonbecen ban surc-
name,fonbeconbetfc[)epbi/ bantoat Inatte be L·
beoocfimocötensön/gïjetoetben moefte Detcetljt/
bat Saerboo?be capitulatie/bie be felbe ben feften

M3ertfl:.n» fefthicn hondert feven en feftigh mct
Abraham KrynflengcmaeciitBabben /toa^ bctkc=
gen / enbe ober fulclijS battet öaer na ben inlioube bau

't 3.5. achthien negenthiende 3ïctijc6elen ban 08
obergtfteban Surename bgp gljeflaen tjabt ban Sure-
name boo?noemt met alle öaet tranfpojtaöle ΦοΛε^
tenteberttetfienjenlJpgcboloe / bat geen ban (150=
bane^erfoonenenbeoSoebercnnu geBouben toarcn
tot Surename gBel)?acBttetoecben/bo£ö batfe ebeiii
toel bien onbermtnbert mebe becfionben / bat / foo be
felbe ©ecfoonen berb?anbt ofte geruineect {jabben pet
't geeiie bat 3p of niet Babben toillen ofte honnen tcanf=
po?tcten/bat alle't felbe becgoebet moefie bJOJben/
gelijc&fpoot&berflonbenbat albe fcljaben bte booi
Wiiiougbytoegljel)?acl)ttoa0 aen bte geene bie toi
Surename Babt öelieben te blijbm loootien/ mebe foju
ber onberfcBepbt ban apatie getepareei-t moefï tooji
ben / en bat be betblijbenbe ïntooonberiS alleen boo?
Baec i^oogB |Bo. fubjecten en niet boo? be becttotliö;
ne gereecftent öonbert toojben i enbe bat in bie ftn ge^
b?effeett bienbe te toerben / 't geen b' ï^cecen aimbafi
fabewrs in Baer J^apiec/bat 3P op ben naem ban trhv,
mnemim gabben obcT gfiegebett in be §. f la pimi in
mts cff. gBepjetenbeeet Babben / enbe bat fp (öie
co?rectiealleenupt gBefonbert ) aen alle Baecbecbet;
jftemariauesibtejpop ben tonceptcn 25?ief fiabbm
geöabt / fouben befeteren. onfe BeDBen baec oji ge^
anttooo?t/ bat tertoiil bie ^eeren aen foo beele Bunnct;
boojfteltenbeliefben plaetfe te geben/bat ψ groote
rebenen Babben om be felbe baer ober te bebantËen;
màer bat ^p ber trouben/ bat be felbe l|eeren Baec ooeb
niet Qual^tEt fouben afnemen / bat 3P fepben / bat in
batgeco^rigeerbepoint begeBeele faecBe reflbeecbe/
enbe bat't felbe ggeenflntiC met j^aer Ia(t obec een
enam; toant batBaer l^oogB l®og. becdonben / tee*
toijl öe Colonie ban Surename Baer toe öeBoo?be «w

plitiarh jan fammi imperli frfprittatis^ f«IJijjiinis

fo?mb'efpieflrehJoo?ben ban't derde iCctijtM ban
'tBredafche i€cactaet /bat baecom ootB alle bef'
felfiö 3irttooonberii / fonber onberfcBepbt ban l^atie l
Baecfubiectentoaeren/ebeneenögelijcB be felbe ben
twintighften iBep ban 't berleben ^aer getoeefl toa=
ren/aisitoanneecbe felbe «iSm^in een afifolute
onbeöiantgBept ban Baer ïloogB |Mog. obec gegaen
«jnbe ; en upt een gcoote goetBept Bare <i5oebecen aen
Baer gelaten toefenbe/niet en bermocBten nae be
be&enbeconfiumen ban bie (©itartteren of met j^re
^ecfoonen/of met Bacte «©oebecen tebectcefiieti/
fonber baec toe alboorcnjs becBcegentefiêbBert een tO'
tale toefiemminge ban Baer ^ouberaitten of beffelfss
gemagBtigBbej «Ênbetoatbe geallegcàbe capitulaf^
tic BdangBbe/ bat befe qne|iie niet na be felbe/ alsi nu/
naer be gemaecfitcn b?ebe/ niet meet te paffe Bomen^
be / maer na b' airticulen ban 't Bredafche (Crflttaet
gebeciiieert rtioefi toti?ben ; €nbe als al fbnbec be
toaerBeitenBetgoeberesBt ban be BöogBgeöatBte
^jóbtnciecepjejubiöetert/befefaecfte naer be boo?'
fcfeebe capitulatie moefie b)o?ben af
gebaen/battjc
ban notoir toajS/ battet achthiende enbe n^enthiende
ictijcfed alleen fpjacB ban bie gintootmberif w

feibeect miiCBtenfiebben àenflonbSMabebecobeci^
i^He 9irtöcBH eaer


-ocr page 458-

tirttWijti' mtopaeitiuam/ nteb^?ac9t/ ftathe
^ntooontieciS ban Surename, irte iiaec öc berotomit»

' ftóeÖP Krynffengöeöam/ altioecgfieKcbmtoacen/
mcitantiite facultept boo? öajc Daii&cti gUecefccbeett
Srffpïiaec nacerefolbcccn mocütónte becttetften/
SmalUeitom Baer Ooeöecen te moööenbcctoopen /
intte met Den Ρ?ϋ!ί öaec ban cöcp?oteöeect Dteiten tc
naett j «t bat bat toas bc cecDte fm ban't boo?fc{)?ebc
vyfdeSictijcfiel/ Wjibenbe ecDter m fulc&en gtjebal
öc (iiocbiccn ban Wiiiougby, aljs baec beplaetfegeen
Domicilie Qljefiabt ijetiDenbe/ enbe bananbeceban
ticfclbcnatupce/ bolgUensìftct laetfle sSebeelteban't
derde StÉtiicftel/ tenbe0oebe banbe gfjemclte
bmcii gOeconfifquecct/ enbe fultliiS onbecftoopDaec.
ginmcris enbe in allen geballe/ bat aen bie Sintoooni
iwriSrtict bipgijeftaen Ijabtopbe pecfuaften oföjcp-
flcmenten ban beboojnoeiitbe Wiiiougby te bectceci
ftcn/ bcclmtnbattet öÖcoo?loftfoube5pn gijetoeeft
flcniiCttb£«o?noemDett vviiiougby ijefdijeteboen/ of
iicgjiitoooubccsf afte öalen/ entnmtbbelisbecoloi
nic sngfjccellitucect te laten om Oet boojfc9?ebe bcc-
tmfiöafï boojte factlttetert; macc batïn allen gfjc-
baIleiiebao?fcB?ebc Colonie ilicoopöe ejcèibtttebau
't open J^atent fiab moeteit obcc gljelebect too?ïien/eti=
bcïiit alfoanbe boo?nocmbe ^ntooonbecss foo fpte
möc Ijabbe mogen too^ben te totflen bectccc iicn/ ijhrc
Ijiiöiifn moeten abb^eflfecen aen ben ^fleöerlantfcOeti
<0oiibcmeut / enbe ban be felbe öe pecmtffie tot ftaec
tranfüo?t afte toacljten. €bo£lj bat
51? ( 3|eecen
Èaffaoeticii ) öp conclufte nocömael moeften feggen /

bat 5P Öefe laet(ie remarques maec in quantum pm,

tniicljoo? foo beel alö b'Keecen €nq[elftöe iipt b'-3tlL'tti
tulen ban be capitulatie öabben öelteben t'acgumen!
teren OabbenöpgDebiartiti maec batfpbecftonben
bflt&efefaecft niet op b'3Cctijiulen ban be tapitulatie
maccrtaeb'tictijculert ban ben bjebe ggetecmineect
moclle toj?ben.
g^eboomoembe ï^eecen baecop bo?beceepltceeci
bc/ Iielieföennietfeecte cotttcaöicccen'tgeenb'onfe
iii'tregticbbanbe^oebeccnban Milord Wiiiougby
{labbengöefepbt/ maec Delieben fort enbe fermate
pcr(ï|icren bp Dct becbece ban öaec fujienue, boc& be^
Swiiett ebenüjel/ bat niet alleen Henry Willougby,
nm· oocli be pacttculiece (©uMbecnein; ban Surena-
me aen fjetopen patent ban föne iiHajejlept öabbe
60ljoo?en te befetecen ; fonbec op eenigfje naeciiece oy-
liji/bantoie'toocft foubemogfjenjijn/reflepte te
mactfecn. (Snbealfoojpmetben anbecenbecbolgens
inliebooifjfaetfiniet totalijcficensi Ronbe toojben/
Rebben b'onfe aengl^enomen becatfonnementen bie
teï omtrent ban bepbe jijben toacen Bp gBeb?acOt /
toat aenbatfitelflclt te rumineren, enbe meen bacfi
twee a drie baecobertoebecomeenji öpbenanbecen
tefiomen.

^m negenden July fcSieef ben Coningj^/ gelöifi
aen De (©oubecneucban Surename, ootft ben bolge»»
ben 35jief aen Jpl^ilO?b Willougby :

Charles R.

Sjiif Q Eff Getrsuwe tnde Wil-gtliefdt. Wjgmun Ufetr. Na-
gheinformeertfyndoor Brieven van de
Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden

ioii@ll<

liugiip" ende by der felver Extraordinaris Ambafladeurs aen
«igatn- oiw Hof refidcrende, dat in <ie faecke van
Surttumu,
fin" S'^y U Soon den Luytenant Generaci HmJrick
mirngij , veele feedken hebc verricht, niet alleen-
Jij cknotoirlijckftrydichtcghens het laetfte Tradaet
tot S'frfagheilooten, maer oock in onghehoorfaem-
«eyt tot nakominghe van onfe opene Brieven, ghege-
ven achteriftilgens ende tot uytvoeringe deffelfs ; Soo
hebben wy niet konnen onderlaten ons felven daer
Vanghevoelichte betoonen, ende verklaren dieswc-
ghen dat ghy niets ter Werelt ineermetde Colonie
van Surmmnc doen fuft hebben, zedertdatuken-
nilTeis ghegevenvan den gheüooten Vrede, ende
«•«elfi Artisulea hebtontfangen, benefifensdege-
druckte Copie van onfe voorfchreveopené Brieven «
ende particulierlijck federtde meergemelte vrede in
de
Barbados \»ras bekent ghemaeckt, ende ghepubli-
ceert. Wy willen u oock feggen, dat u ghenoemde
Soon , ende alle die met hem tot
Surnamt waren «
hebbende het originaci van de meerghemeltc opene
Brieyen gefien > geobligeert waren te achtervolghea
d'ordres daerinne ghe-exprefleert, welckehetfelvö
nietghedaen hebbende > foo fyn fy ( volgens den in-
houdt van onfe ghemelte opene Brieven )rechtveer-
delijck vervallen in onfe Koninghlijcke
indignatii, en-
de eyndelijck foo oordeelen wy , dat alle de Goede-
ren die ghy, ende uwen voornoemden Soon in de
Colonie van
Surtname befeten hebt, als de iel ve wierc
in genomen, fijn vervolghens de Articulen van den
vrede gheconfif4ueert voor de Staten van
Zetlandt,
ende hoe wel het federt hernomen is, moet werden
ghereÜitueeH, uyt krachte van hetghemelde Trac·»
taetvan
Breda,

Ende diofweghen foo doeti wy u feer ftriiSelijck be-
laften ende ghebieden, dat ghy fult beforghen dat al-
le de voorichreve Goederen, welcke u voorfchrevd
Soon daer van daen heeft vervoert, aldaer weder ful-
len werden herstelt, endeindienhy daervan daen
vervoert of gheruineert heeft foo veel als den inhoudt
IS van leeckere LyfteaenonSgeprefentcert, nament-
lijck
bottdert acbc tnfi^kb Slaeven, ecAi Suycker-moo-
ieaSybondtrtfes tn minücbftucks Vee , endé tm tn ttuin^
ticb du^tnt pont Suycker, dat hy aenftonts rellitutie
fai hebben te doen van elck ende yegelijck der voor-
fchreve particulanteyten. Maer of het mochte ghe-
beurt wefendathy alfulcken meenichte derghefeyde

alshy<

daen heeft vervoert, op poene van onfe alderhoochfta
indigniteyt indien hy Ichuldich fai bevonden werdea
inghebreecke defenthalventeblijven- Wy begee-
ren infghelijcks, dat alle't geene uwen ghenoemdeü
Soone, ofeenighc andere veroorfaeckt hebben, dat
gebrant ofgerumeert mochte zyη van hoedanighe
nature ofte conditie het felve foude moghen wefen )
ofte genomen hebben van die geene die genegen wa-
ren om aldaer te verblijven, ende die niet ghenegea
waren van wooningh te veranderen uyt hàreneyghe-
nen goeden wille, dat ghy fult ordreiÌelien, dar het
felve werde gerepareert en herftelt, oftvolkomene
fatisfadtie van het felve zy gedaen, ghelijck oock we-
gens allefchàden en intereften daer by geleden.

Wy gebieden verders, dat gefamentlijck, met her-*
ftellingh van de voornoemde Colonie van
ghy het Fort, op de felve gebouwt, fult over geven
aen alfulcke Perfoon ofte P^rfoonen, als aen U iiillen
vertoonen defe onfe verfeeckerheyt tot dien eyndc
ghegeven,

Endewy doen ftridbelijck gelaften, dat alle de bo-
vengemekc reparatiegefchiedeoponsEylantvan Bar·*
bodes, fonder eenige van de geintereifeerde partyen te
remitteren, om hare voldoeninge teioeckenop eeni-
ge andere van onfe plantagien.

Ende op de wederom gevinge van gemelte Goede-
ren foodanich ghenomen, ende verovert, als voor
heen is ghefeyt, iult ghy furneren foo veel Viöuaille ί
Vouragie, Hoy, ende andere Provifien tot onder-
hout van de Slaven ende het Vee, als noodich fai zyn
tot hare reyfe van
Barbados tot Sunfumt. Ende ghy
fult oockfulckerwys aldaer, voor haer vertreckvol-
doeninge doen van de vracht tot hairc overyoeringha
aldaer.

Noch verders, indien u voorfeyde Soon daer van
daen heeft doen vervoeren
fis irtael mintieb duffint Pon-
den Suycker aen de Kerck van de ghemelte Colonie
toe behoorende ( gelijckgefteÌtisinde Lyilediem/
te vooren is ghekomen ) ioo fult ghy befchicken, dat
het felve wederom ghegeven, ende dat daer van be-
hoorlijcke fatisfailie aen de felve gedaen werde , ofte
foo veel van't felve als daer van is genomen,

Ende ghy itile OQcJt rainbourfcren de vijf ten bmdirt

welcke

cn OORLOG, ack en njeertighjU hoecL 417


-ocr page 459-

4^8 SA Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι6θ8. welcke gelicht is op de uyt ende ii»aende Coopman-
—— fchappen, zedert den rijdt dat onle ghemelce opene
Brieven sldaerzyn ge-exhibeerr.

Ende ten laetften verklaren wy, dat het ons welbe-
lugenis, dacghyfulc beftcllen dat ditallesinalleon-
fe piancagien (al werden gepubliceerc, dat den eenen
yegelijcken fa! vry ftaen, infonderheyt aen die geene
die in Srtrjnüwie hebben ghewoont, ende door vrcefe
van dreygementen van u genoemde Soon, ofte ee-
nige andere Officieren van daerfyη vertrocken j der-
waertsvryelijck te mogen fonder eenigen hinder ofte
molcitievercrecken ; endewordcu belali voorhem
ofte hun te doen dragen de koften van hare derwaerts
reyfe, ofte die felfs te dragen.

Van alle ende yegelijckonfergeboden, ende ver-
klaringen , verwachten en begeren wy uwe punftue-
le nakominghe, endeexadle obfervantie deffelfs,
ghelijck ghy onfe hooghlte indignatie moet vreefen :
Gegeven ;'» t»s Heftpt Whitebal den achtften My fefthien
hondertacht cn feftigh in iet twintichfte Jutrvanonfi
Rtgeeringhi, Onderftirit dm ordre va» fijtu Majifttyt, WaS
gcceeckent

Will. MiiiK.

S UPEKSCKIPTIE,

Aen onfe feer getrouwe, '.vel-geHefde ifilliam UrJ
Wtllougtyof Varbam,
Capiteyn Generaci en Opper-
fte Gouverneur van onfe Eylanden ghenaemtde
Caribifche Eylanden in de Weft-Indieö.

<Dcit 3iföefantbanïie Uepublücöeban Vencticn
«tn, tot Londen OÜêC eetlig? toecclietl upt Hollandt gljeftos
m6tt/ Deeftmeen btftteùicrùne CùeUaen ù'^eecen
MmüaflRjcHCiibanïiereii ^tactljeeftsesebcn/ öaec
öetupsöt ïi'erftentenfSi Die öe felUe ïSepuWötfie öatiïie/
boo? tie aoetljept bte f)acc j^QOg]^ Ifòagcnìie aen iie (Φ
beDatitOclteüen tebeVoüfeit met aen alle ^e&eclant^
fcDe ^cljeepenteberbietiett eenigge ®tb?ejüof<iEet':
toacen boojöe (Cuctlifcije matijtna Canea ober te
boecen / cnbe Oeeft ftaec öaec en öoben gOccammuni=
teect / bat fiine jKajeliept ban Engeiandt toe gijefept
Babt een goebe afllïflcntie aen be boo?fiij?ebe 3ae}jiiblö--
fteteboen/ bp albien anba'c ^iinccn ban €ipifim'
rjjcfi baec toe mebe beltefüen te concuceecen / bècfoec-
6enbc bat 3P baec ban aen Daec ï^oogi) itóogenbe ften^
ntófonbetoillengeben.

©p befen tiJbtDeeft fijne H^ajefieiit/ metgoetbtni
ben ban be iìibbeciS ban be (©?b2e ban be Jarretiere,
Oijecefolbeectb'Jleec Keui:bo?(lban Saxen in befelbe
<©2b^e t'affumeten ; (iEnbeiiS bccbolgens Sr. Tho-
mas Stiegcns naecDrefden g^efonben/ ommetbe
eOebJomiujciie folemnitepten be felbeo?b?e aenfiin
JSeucbo?flel. te p?efcntecen.

ifimbaffabeursS / op Oet bectuoutoen bat
nacc 3|oogf) .fUSogenbefoubcnfiebbengijecefolbcectop
Daec beelmaetó gfjeceita'eect fcljjjjben ban te mogDen
i-epatwecen / becfocijten te toeten toatboctfp fouben
IjcDDen te ijouben tn't iiptbeclen ban bereecingDen /op
ïjaecbectretft teboenaénbe Maiftrede Ceremonies
cn anbere bebtenten ban't i^of.

ï^iecopteben twadfden bpfiaec ïgoog H^ogenbc
OOctgfjebonbenbeaDemelte ^éecen «gictraojbinaciiS
aiinbafrabeuciï t'autöoztfewn/ omme tn'tcegalecen
ban be bOO?fcl)iebe Maiftre des Ceremonies, beffelfjS
.fBaecfiftiHtfi/ cnbeanbece ^erfoonen banmtnbec
aenfien / bic uptiiecntfclje iBinidecS getooon m t'cc<=
hennen / acDtecbolgensi 't boozgaenbe gebiuptft / en-
beliaecï^o.iHSog.refoUitte ban ben fes en twintich-
flen iulyfeftien honderttweeenfeftich , beeeteban
'tHaiHitte betoaten/ betratïnenbe notStanis baec
ontcent be ineefïe mefoage, enbe niet ejctebecenbe be
^oinntcban acht dayfent guldens tnalles.

<Ênhealfo€rtaelantbe iKebiattebanbefen j§taet
nufjabbe aennïiênomen mbe betfcöHlen ( jjiecboo?
oemelt ) bic fijn .ïBaiefiept met Denemarcken mocöt
ftcbben / id ban gTieliJtften becjlaen ben ïftomngi) ban
iDenncmareken baec ban boo? een beleefben

laottfiiattete geben/ met betfoecit bat fijne löaiji
(lept tot be(Iifljng8ebanbebao?fcö?ebebiffetenten/ ^
enbe tot booibominge ban cene becbece betbipberitina
tufffBenöem enbe ben ijeocöfïgemelten iàcningban
GrootBrittannien, ftcy mebe toel ÜMlöe iaeten fthp-

ballen/ batbefelbeboo? minnelijtbe intecpofitiew';
be tntecceflïe ban Daec J|ooglj JJiaog. gljetetmineect
mocljten taerben i enbe bienbolgenss öaec toe be noöt;
gije autljojifatie te betlcenen op ben geenen bie 't fijng
IKaielicpt gijdiêben fouöc tot indcuctte enbe uptW
cinge ban bcboo?f3 faecftetegebzupcben/ taeclieniii
fjiecbanoocliftenniffcgcgebenaen be ï^eecbaiiBea-
ningen <Ê)KcaD?binaciii SCmbaffa. banbefen^aet
in V ran ckrij ck, mitfgaijcc0 aen ben Keftbent Ie Mai.
re,omte1ïcecftentotöecfelbec refpectibe nacicBtin;
gfjc/ enbe bJijbccii te bicnen fultösi enbebaec'töei
Doo?bcn.

<Dctt negentiende ijï tec ©ecgabecinge notömartis ««μ»
boo?t geb?acOt / bat acijtecbolgertii Ijaecü^oogl) nauj '
glienbe ^Iïφltιtiebanben dertichften
Mey iejilèen/
boo2be Jgeecen 3llml>alTabeucsS ban befen ^taetiti
Engehndt aen ben ï^oningi) albaec communicatie ge*
geben getoeed jijnbe ban b'Ulcte ban Guarantie, {jp
ofte ban toegfjenDaec ï^oogl) iKog.tenbeöoebebait
ben lioningtj van Vranckrijck te paffecen / tot bccs
feccliccinge ban be ©?ebe / tuffcösn be Ccoonen bàtt
Vranckrijck enbe Spangien jongljft gepoten enbeaetji
gegaen / baec op Ijet fentiment ban ben Ooogflgemeli
tenïtomngOban Groot Brittannien noci) niet betnei
mentoajs/ öebbenbe fijne iKajelleptgccabengcboiti
ben baec inne te p^ocebecen met p^eallatile communt·;
catte ban be iBinifieciSbanben i^oningfiban Swe-
den. 3Baec op gebelibeceett enin acDtmglje gjjmo^
men jijnbe bat be boo?f5 Siete ban Guarantie aen ben
i|eec Appelboom, €]cttao?binacis €nbopé baniie
Boog0|igöemelte Ccooneal^iec/ tecganben gficflelt
toefenbe/ be felbe baec tegDenjs geene confibecatiett
öabbegijeBabt/ enbe bat Det ten öoog0(lenbien|litB
gljeatljttoiect/ batöoeeecDoe Itebecbeboo?fj lete
ban <0uacantie ge*ectcabeect toiect : goet gebon^
ben bat be gemelte ]|eecen €)ctca0?binact ^mbafa^
beucs / ofte bie geene ban be felbe bi e fic0 aen't boo?^
l|of nocij foube blpben onttiouben / te o?bonnecen/ ^
nocDte 'tcacgtenbe finale intentie ban ben ^riin^
van Engeiant baec ontcent ten fpoebic8|iett te betffam
met cep?efentatiebattetniet anbeciS alss ban goebe
bjucDt foube 3ijn batbeboo?f3 ^cteban <6uetantie
Öoe eec Jjoeliebecgepaffeect engeeictcabeect bJiecbt.

iSamaelS Deööen b'feeecen SCmbaff. occafie ge0ab
om in een pacticuliece Mubientie ^ iKaj. te bebant»
Iten/ batbe felbe belieft Dab aen gaecboo? H^ilo^b
Ariington teboenbecWacen/ bat^S· iPaj.be teiie
quelle biffecenteu / bie öp met be ifócoon ban Denne-
marcken mocljtc Bebben / gecefolbeect fiabbe te (Idlen
in Danben ban Baec ïgo. iBog. : gljdijtfe jp oocö aen
fijne laaiefiept befienbtgBemaecötBebbat Bet geene
baec omtcent bp Baec ^o. jKog. toais goet gebonbeii/
bjdch alleiS bp fijne Iföa jefiept met aengBenaemiiepi
opgenomen i^ getoeefi ; boegenbe fnne ilaj. baec 6p/
bat men ban be 3pbe ban Engeiant geenfirttjS gemcent
toass eenige aenicpbinge tot nieutoe onlufïen ecgeniS te
geben.

^P Bebben oocRbpbefelbeoccafieaenfijne ïBaf,
communicatie gegeben ban't geene ben i^eec ban Beu·-
ninghea obec be oneffenBeben / bie jiicB tn be epetutie
ban Bet ®?eben!S (Ccactaet tufTcfien betweegtoote
®coonen fcBenen opteboen/ Ba«cBabbe belieben tf
Bent temaecBen/ mitfgabecssbat
men tn Vranck-
rijck biebecom eenigBe nieutoe €euipagie fcBeen
toillenonbecnement boo?toelcte communicatiefijne
.ïlSaieflept BaecB^ancBt flebbenbe/
becBlaecbefeec
tebecIangBen/ om te toeten Boe enbe in tont boegöe»
Baec 1(0. iBog. beboo?f5 ©jocebupcenbanBet W
ban Vranckrijck fouben Bomen op tenemen/ w^"
bien bat ï^of baec bp guam te opiniatcecen / ont fijne
mefures baecna oocfi eenigfintJS te Bonnen nemen.

USaec 3p Bebben / ale baec ban niet gBetnfo?nteat
5pnbe / fune HBajellept boo? bi« cepfebaet tntKnut

Bon^


-ocr page 460-

en OORLOG, ack en njeertighjte boecL· 429

ftiinrtcn bolijocti. ^pe iKajeflejit lielieföe gaec oocfe
• tótoW öfltöpijiobifionelc
o?&?è palïöesfteecljett
- AibansùmfDne ©iftctcnlip

hieljaii ùen Heer van Beuningen möegemenefafte te
Zeam/ immititicissùat fijne .flBajefleptpcmantiiifi
&ïie tot te ftanfcIjÊ 2iiiitiafTaöi.

gnfieliijcnfsjn lUSaiefleptban selijcfimtn fectcufe
Bifentütiige oeoeijen / ofÜ^t »» öcfe toniunctuw ban
ritoitenbefaetfieti/ ombecicricpcefpecten/ nfetoo^
baeriniie Ötcnliicfi fou&esünöatben igeec Tempie

Λ-mcmifeiiaeïie ©«reentcfibe iSeberlanijentoatmet
imft entte fpoet boojt fetteöe : baer op fijne USajejlept
fi£cftMtebent'anttooo?ben/ batöpootft gefteelenije
ai bon ijat bet(ian&t toace / cnbe öat Ijp alleii ien fpoe^
Uitlilienfoniie boen becbaerbigen'tgeene totfadltta'
tie ijaii bie fate foube fionnen ftwciien, g^at iip bec'
bctoocB goeb-gebortbenljabbe/ tot onberfjoubtnglje
ban bc 0OCÜC tntelligentte tulTcOen be drie ^taten/bte
fuogdutlncDbjasf batigeftelt/ aen't^fban swe-
deneen<i£]ctcao?bma«si SCmbaffabcuctefetiben/ ge^
lijcü Ö» oocit obec be ^ecfoon bie niet öte Cöatactec
Ita Parijs foube gaen nocïj bjasi belibececenbe.

<£ηβρ bie occafteoocft aen fijne Haiefleptgtrnfitg
boo?gcti?agen BeBöcnbe ïjet becfoecti ban be Kttmeci
ftcf Honiwood, ^altgci;/öeeftöetgi)eIiic&iiae»:foo
faliowbeiniet bjtHenbienen/ bat5pbanf!jne,ìiBaje-
(icptöaec ontccnteengoebe toeseggtnge ïjcbbenfion^
(icit bcïfirilgfi; maechenbe nocO fooal biptoatcei
(icïie op eme faecfte ( te toeten / öte ban ben gebannen
Kievyt ) bte fijne Hajefiept / om fijne interceflte totlle
cocb gcernembe ©ei-eenicljbe J^eb'erlanben toatge^
faborifcictliabiie gijeftenj maecbefelbe toasSalDtec
pantfifjmet fmaecfieltjcft.

wéeec Meerman, een ban Baec ï|oog8 JKog.
flJïtrao^binartó SïmöalTabeuciSaen't Engelfcbe ï|of
bte pecintffte toasi gegeben om te mogen repatriecen /
jtcftöen feven en twintichften ban Bepöe DaecHSajei
jicpten/ 3|ectogBen3l§ectoginnebanJorcq ,ïie^?ini
(e Paktyn, enbe anbece aentoefenbe <©?ooten ban bat
l^offijn affcfjept genomen / en Oeeft baec in ben anbe^
ren ïiaclj/ alö oocö be nabolgenbe/ gecontinueect

3j»eneeriien Augnili, bioegfjinbe mojgeflonbt/
isiiienïlee»; Meèrmanban Londen Obec Gravefande
nai öet ©abeilanbt bectcoc&en ; enbe ban baecafi
gebaren op ben derden befesi met Set <0o?Iocli-fcDtp
Set Wapen van Leyden, onbec ben CöP. de Ruyèer.

fjet aftoefen banbeeleöooge,!iBtniftei;0/ te
ïaniie-toaect om be aBatecen te geb?upc6en / en bat
mitermfTcBin ijetilofftcij bibetteecbe met be ^atljt /
fooftonben baec genoecljfaem beele faöen (til.

Itel^eecBranc, oEnbopébanfgne j^eucbojneiijci
6cg&00?ïucf)ticïieptban irandenburghaenbat ïi|of/
b'ileecBoreeitnfiaet ïloogftjUaog. naem toefen
begroeten/ en genotiftceectbeniaflbiefön €bel0ept
San / om met ijen eecfien een cepsf te boen na Beriy η,
met p?cfentatte ban alle goebe ©ffictenaentetoeni
beit/totöienflbanljaet; iBog.enbe cupebanbe
gcnteene Clj?i(lenDcpt.

Φί Commanbeuc Thomas Allen toiert oot6 boen
meelis gijeo?bonneectficD fpoebiciiteöegeben naec
Portfmout, om met fijn Cfquabje na beiKibbelant-
fe ^eete jeplen/ befiaenhe in acht ^cBeepenban
^ojloge enbe drie ©janbecsi / alle toelgemant/enbe
toojiten omgetoelteh toeecetegeb?upcBen tegenüte
ban Algiers inbienöet toaec mocljte jijn bat ben Con^
fmbaube «Êngelftge spatie albaectoai om benSals
0el)?atljt.

Uenttoeebentöupt Sweden tot Londen aengeSoi
tncn bc Ratificatie ban be (€ciple Miantie / op ben
nf entwintichften April
OUbett (lijl / tUffCÖen be drie

Staten nlbacc getroffen ; enbefJieftöe^^eec ïHeftbimt
ban swedenaenben aimbaffabeucbanbefen ^taet
BWlittot b'ejcttabttte banbefelbe geeuaUficeectte
m ; pee op f)aö flirt jlSajefi^tban iSngelantoibje
jpgcben/ batöecatificatieban bat^öijcfi ten fpoei
wcoiten itiebefoübetoecben opgemaetftt/ manaue'
tenbe nu allien bieban befen^taet.

banSattficatie banbeferi ^taet mebeopgöimaet&t
enbe aen ben ï|eec Sïmbaffabeuc gefonben foube too?*
ben/ om tegen bte ban Engelancen s weeden te fion»
nenupttoiffelen.

©nbectuffcften tjS be upttotffelingeban öi jSatffÉ^
catte obecbetiEEtpIfc Sfiiiiancietot jonden gljefcljieÉ
tUlTcBen Engelandcenbe Sweeden, op bcn fevenden
befess / enbe Ijeeft ben ï|eec üïefibent ban sweden aen
ben ^mbajfabeui; ban befen ^taet bccMactt 02b?e te
Bebben/.om be i%atificatie ban fijnen üoningö nae;
Hoilandctescnben/ inbienDaer IBog. mocBten
goet btnben / bat be felbe upttoiffelingBe in ben Haga
foube gefcBicbeiu

«©cJgeec ^mbaffabeuc ban Portugaei geeft ïip Oi^
cafte ban een bifite/ acnbeï|eet Boreel in'tlangfiö
becljaelt be ongcluchen ijem op be cepfe ban ben ^age
totbaecbeiegent; ennabemaelfijn €b.betflontbati
iiet^tljipHardcrwijck, ifliipitepnN. Naelhouttor
Porcfmouch oDrfiomen 3ijnbe/ beeliilcpnbec toasi/
als Bet boojgaenbe / en bat fijn fuite Dejtont in be
feftichperfooncn/ öaeconbec tennunjïen tien peti
foonenbangnaliteptj enbe bat Ijp in bit faisoenoart
'tfïaeu/ enbe bie toantte guattieuen tionbeop ^ee
gBeijoiiben toecbenvyfafes toeec&en: batmebeBei:
boo?fcB?ebe ^cftiptoa^beifienbantoepnicB ïtonort
enbe ©olcft / enbe bat in be mont ban't Canael gBe-
jepttotecbenteficupffenbibecfcBe ®ηκ6εηί toelcfie
cebenen Bem SCmbaflaöeu»; Babben betoo^n/om batt
fijn jlSaiefïept ban Groot Britcannien tebecfocihctt
enbe becbccgen te Bebben een gfootec ^cijip / en bat
Bp ^mbafTabeuc gefcB^ebenBabbeaen behboolnoeiti''
benCapitepn Naeihouc, bàtBp/ obecgeset Bebben^
be fijn bolcïicnbe ^SagagieinBctCngelftB ^cljtp/
fïjnecepfenaeBet ©aberlantten ceïHenUonbe boo?£
fetten : toaecöbec ben boo?f5CapitepnNaeihout feci
ontflcltfonbefijngctocefi/ enbefeecfterai 26?iefgBe-
ftB?eben Bebbenbealbacr: tot Londen, met beele Bae^
fligeenBebi0e<Ê)cp?effien: toaeromben ileec Émi
baffabeut: b?efenbe / bat ben boojfs Capitepn in Hol-
lant gBeöomenjjjnbe/ mocBte betbec boojtgaeniit
fijne |>afTien / b'J|iec Boreel ecnfielijcB becfocDt Beefi
batBpBaecJ^o. iKog.fOMbeobecfcBiPbenfijne ©ec;'
Blactuge : bat BP i^eet aimbafTabeut ban mepningBe
toasftecfïorttna Hoiianctc Beecen/ fooBaeflBp fijne
aifaicejS tn Porcugaei foube Bebben bemcBt / enbe bat
Bp / niet tegenflaenöe Bp bit jfcegat Harderwijck batt
ficB liet gaen / bat oib?e Babbe om Bem toebec na Hoi-
laat te bjengen/ öaecoitiniet mocBte toecbengepie^·
fumeect altjjbtte toilleit acBtecblpben j ofteeenigQ
aenflaenbe misSbecflant tuffcBen bepbe be i^tateii
baec mebe te toillen boo?feggen ; te meec / om bat BP
fepbebefecepsï metgoeb binbenbanBaeci^ö. Iliiog.
ten bellen ban bepbe be ^^tatenonbecnomente
jen/ niet tegenfiaenbe fijne gefontBept/ moepel}jcB=i
jeptbanbe cepfeenbe jjasacbbanbe (CurcBenBem
ulcïijS gBenoecBfaem quamen afte caben ,· maec bat
)Po?b?een pecmiffie Babt ban fijne iBajeflept ban
GxoocBrictannien, omBcteecfle «ÊngelfcBe ^tBip
albaec in Portugaei jijnbe ofte ïtomcnbe / alitf ban te
mogen p?e(fen tot fijn toebeclwmile. «©it attjiec boo?
benï^eec StmbafTabeuc obecgefcB?eben jijnbe / toiect
bp be ©etgabcttngcfomaet: encre-deux opgenomen»
^en iaffaenbe Divan ban AigiersfcB?ebenop be^
fen tijbt aen fijne JlSajellept jtoare felacBten obec bee»
lemoepelijcftfieben ontfangBenen gBeleben te Bebben
ban be 4Boubecneuc enbe ïïegetinge ban TaDger,meÉ
bec3oecB bateenbifcceet ^ecfoon mocBte toetben af»
gefonben/ omallemtsibecflanbentecicBten/ enbetit
fijnen goeben boodgen fiaet te B^rflellen : ^ne .pa^
jejiept Beeftbefe RlacBten boo?ecn Committélaetert
ejcaminecen/ enbe een eicempliace (ïtaffe gBeojbons
neert aenöeofTenfeutiS/ enbe bat Bet felbe tetfione
boo^een toelbejeplt jfregat ban Bet €fqnab}ebatt
ben Commanöeuc milten aen ben Baflacn Divan ban
j4lgiers foube toecbenbefeentgcmaecfet»
5®enveerthienden Beeft bjleec Meerman, getoe=

pmEngcIant, ban
(öen ileer Boreel

i66B


-ocr page 461-

i668.

430 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

fllttaec ιιοφ geWetoen jtjntie ) aett Sacc jKog. fonti
micK itappo?t ge&aen bati 't gene bp Daec in öat iïijcB
toas genegotieect
tnbe becwcötj oocft öaec nebens
obecgdebcitfijitCceìientiadban ben iöonmgü ba»
Groot Britcannien,gefc[}?ebenin 't^f tot Withal
ben bea-ticnùcn ^lUp leUlebert ftiiö ioci.3®aec op gc-
bcUtJsccect jijttùc / Ijcbbcn Ijacc ^o. iBog» ben geineli
ben i^ccc Meerman obcc enbc tee faecUe ban be gena-
mene nioepte / niitfgaber^ goeben pbec cnbe bigi-
lantie / Dp ijeni/tot becepcinnge ban'toogtjmercS
ban ben ^taet/ gebaen cnbe betoont : bebancbt j en?
beissboouö'tboojfs iScccebentiael tee <©?iffiie ge^
feponeect.

i^'l^eec Colbert, Jpcanfcijctt SCmbaflTabeuc/mi
tot Greenwich gcaiTtbeect/btelen b?ecmbe tnfufpecte
fpcculatten. ,iBcn fpjacfi beelbat ©iancfecijclt bef^
fepn Datibe oni be (Cciple Stantie t'enecberen / enbe
«emjelant boo? giootc beleften cnbc fpenbatien upt bc
Pai'tpe te ttecfteii. ïD'i^eci; Boreei Dab baec obec ge^
bifconi-eei't/enbegafm paffant te feennen bat 0aec
ï^o. ,J®cig. litatificati^iu opïoegö toass / gelijcli ijem
bc felbe OOCÖ op ben acötienben toegehorttentjS / enbe
becboiaenjSbeneeìien twiatighften tegen be^toceb-
fcOciiptgetoiiTelt: celiewnbe nocD b' upttoiffelingö
tegen b' «ÊngeifcDe / bte boen niet geccet toaiS.

Tempie,nu ban b'i^eec Boreei fijn af'
fcljept genomen Oeböenöe /enalcebe BechjaectjS bec^

trochen / bp fun.iH^ajeflept ban Groot Brittannien

ooch genonunccft be i|eec Montagu, boenntaelss im=
be eerde Efcuyer ban be Jtejninginne ban Engeknt,
onitegaenreftbecenaljESHatniflec aen Det ï|of ban
Vranckrijck,boo?eec(lmetben Cptel afö <extmi'
binatisi «Snbope/om tebecfpoebigen fijn beuti-ecö/
«nbebaecna foube Dp/totParys geitomen
5ünbe/
ontfangen ofte aennemen ben CDacactec aljs SCmbaf^
fabeuc ban fijn naa»e|iept.

ilaec J|o. bonben oocfi goet be dertien Swit-
ferfcheCantoDstotijet (Ccipel wcattaet te itobigen/
baec toe toaecnenimbeb'occafie ban Oaec malton;
temiemetVranckrijcLjIaebeele confetentien Biec
obec met b' ï^eec Bonftetten, ^toitfecfcBe <i0ebepui
teecöe / geïjotiben : iji epnbelijtft een ontl»o?p gö^^
maecfitbanfeecftecen 25?iefaen be Cantonsi ; enbe
alfoomeninalleiSbJilbeBaenmet concect enbe goet^
hinben ban Engeiant, bjiecb bie aen b' ï^eec antttöa^
fabeuc Boreei tot Londen obecgejlupct/om aen ben
Coning te communicecen enbe fijn JSefoIutie obec te
fcDzpbentingebolgebantoelcfte la|l fijne iKajeHept
beeft gefp?ofien/ betoelcfte baec op geliefbe te anttoooi'
ben:batbefcopeningebanI)aec H^og.
5Pbe tòt
ïjeboo
?f5nobinge enbe abmiflie ban be Switferfche
cantons in be boo
?f5 «©uacantie / fijne jiSajetlept niet
alleen aengenaem enbe toelgeballigö bjajs / maec bat
fijne .pajeflept ten felben cpnbe obec eentge bagen
aenbenl^eec Tempie o?b?e enbe inftcuctie Sab gege^
ben / ont met Ijaec ï|o. ,ϊΒο, baec obec enbe nodj bec^
bec te fp?elten en teDanbelen.

5ï>en acht en twinrighften^ mo?gensf fijtt ban öaec
©0. JiBog. spbe iiptgetoiffelt be 3Icte ban iSatificatie
Obecbe ®riplc ?l!Uiantie/ben vyf en twintighften
9l!p2ilboo?lcbcn tot Londen gefloten / tegen bie ban
ben Jüomngj) ban Groot Brittannien ^ enbe jijn be
fel·
benaec ccaminatic hinc inde Debonben enbe aeiv
genomen/toel enbe fonbec eenige ïïemacque /naec
Uijl cnbe oubec getooonte. ©bec toeltfie upttoijTelinge
b' üeec Boreei bten abont fïïne HSaie(iept geeft toe-
fen bebanciien / cnbe gcicgljt gelijclt Bet fijn .i^ajeftept
ïiab gelieft in bten tpt f^en HStnijlec / ben ilcec
"Tempie, tot bicn epube aen fjaeci|oi JIKo. afte fcfjiCi
ïten / enbe bit gcoote toeccù in foo 6o?te tpb tot foo ge^
inendenepnbete belepben/enbeïielpen boltcecRen;
cnbe bat baec boo2 foo beel goettf aen bc CDzilieiti
Öept toasi toegeli^acljt / bat flp ìllieec 3llmliaffabiuc nu
op befc upttoiiTclinge ban fijnen fcöulbigen pltcljt Bab
Beoo?bcelt fijne 3iTSaje(iept te bomen bebantöen/tn
ben nacm ban Ijaec i^o. iBo. j enbe ban ben i^emel af
te Dibben / battet niet alleen een (lantbatiige enbe on^
becii?cccfielijcfieDmibtmocDte5ijn enö? ölpben tw^

©elcfc
3!10 cec-
ini",η re.

patiicett
tn Doct
rappoit
acH gacc

ferie

«Santoni
genabfat
rotb;
flCctoli

fcöen bebjie Staten enbe <!5callieecben:m8ec bf
fijn iBajeflept foobanigen ïjeecltjc&en en goeben bjetS '
nocöbecbec met fijnen pbec en J^oningölijcö fijienf
beliefbet'aflïffecertertbicigecen/batnotömeec

tentaten en #?inten ban Europa tot öet fdbe oitoit
meccfi mocljtentoo?ben gebjacBt/ tot cufie cnb^pf.
(iant ban pbec geintecetfeecbe/enbe becfeecftecinoé
banbegantfcBe<g:ö2i|lenljept. <©en ÏSoningbatiSwe.
denijabopbcupttoiffclingebanbe gebatljte JSatifr
catie aen fijne JH^aiefiept ban «iEi?oot iScittannien d
ceebe gefcfeeben een 25?ief ban «©ancb - enbe s^lucft-
toenfcijinge obec beejctcabitie/cnbe continuatii ban
be(€ciple Miantie/betoelcfte ban Engeiant toajjfie-
anttooo?t met gelijclte ©fficicn ban bdeeftöeptjgelijtft
oocfi Bi^c aen ban befen ^taet toiect gebaen aen
aUcbepben.

^esi maenbagljjS ben negen en twintighften fteeft (ίί«ι»„
b' ï^eec Colbert, imbafTabeucban ben ïSoningfj ban 3,
Vranckrijck, binnen Londen gcbaeU föne pliWuti Jaa '
Itetnftomfie/opgeBaelt ban Greenwich boo? beVe-tTk^
ftien 25acgc!S ban be Koning/ en boo? ben <!5?abe ban
Pooriant,boo?ben(€otocbcfec^tabtotectgccompli=
mcnteect upt ben nacm ban föitc 3i®aiefiept/cn met
beiS
ïioitingsÈ enbe immcbiatclijcft baec nae beji
togBsibanJorcksïaacofleenbe baec nae bie ban iie
boo?f53§eec3CmbaffabeucColbert ,en notö onwent
be veertig anbece/alle met fciS^ccben/ gelepbt tot
aenBetllofban benboo2f5%cc 3imbafTabcuc.

'sr Sinbeccn baegBsì Beeftfön «iEïcellentie geBabfiju
aubientic bp ben ïSoningB enbe obecgdebect be
benbanCcebcntic»

^'S^eccBoreeiisimebe befelbcn%ec SUmliaflTai
beuc toefen bectoclBomen/en isi in Bet iSegacb aiü
Baec ^0. iBo. |©ini|lec bp ftjn oBicdlentic ontfangcti/
gdepbt/ gc5eten en toebecom geconbuifeecttotaentie
iSacoffc met alle bcBoo?lijcfie Ceccmomen / caneö en^
becibilitcpt/gdijcftboo? befen altpb gebjupiBelijcft
cnbe getooonlijclt iii gctoeeft»

W i^eec flmbalTabeuc Tempie, op be iKaje ge^ _
accibcectjijnbe/toiectbenigofmeefiec Heflèit geoiif"
bonneectaenflontiSbectoacctsStebectcecBen /Bcmtot l^n
Rotterdam te tcacteccn/enbe te becnemen toanneec
fijn «Smllentie fijn intcebe alöiec begeecbe te iiien.KS"
^enJiofmeedecgafte bennen bat öp al ban Rotter-
dambcctcocften/cnbeop benfeven en twintighftea
totRijfwyckinde Prins toa.ö gcaccibeectibecfotöt
becBalbcn Boe BpBem in't flutti ban befCopcment

foube Bouben. Ï^em toiect gelafl ficB alboocene op ben
®cepn ban b' ]|eec aimbafTabeucf infoimecen/ enöi
baec baneenpectinente Epfle aen Baec ^o. iBog.
obec te geben 3Cnbecen baegBiS boo? b' i^eec üSaeiit
©enflonnacisstot RijfwyckbejocBtjijnbe/ toiectgott
gebonbenBem'SEanbt!$geBup?be l^upfïnge aeti te
bieben/omingcbal Bp ban mepninge mo£Bte?ti«
fïcB nocB eenige bagen alBiec incognito t' ontöoubcn/
bat tc gebjMpclten tot fijn meefte commobitept : ΦΚ
bjiecbt bp Bem geaccepteect.

^en bcctigBlien gaf Bp obec ijzt boIgenb« Cccöiit^
tiad:

Hauts & Puï£ants Seigneurs, Tios bm

KAmiSi tyiUie^ & Cmfederes.

A Yants efté affez henreux pour reüffir dam les foin

x\communs, que nous avons apportezaeftablir

la paix entrenos voifinsj nousavqns lieu d' efpc-

rer, que 1' amitié 6e la bonne intelligence fera defor-

mais par lafibien afFermé entre nous, que ny «

malice des en vieux, ny les autres accidenti, quels

qu'ils puiffent eftre , n'ypourront plus par la gracc

de Dieu apporter le moindre changeinent,& corMC

c'aefteparleChevalierTim^/fqueles premiers fon-

daments de cette Negotiat. ayent cH;é mis chez vous *

öcquevousparoiffiez fort fatisfaits de fa conduittc;

daRS tQutl? mia de fes aöiuresi cerarne nous Γ

■ " " wusjouii


-ocr page 462-

en OORLOG; a'chten'iJêe^'nghβèl·oècL 43 ί

j-gsjours efte de fa fidelite & fuffifatlce dans les etn-
' oloys '' ^ depuis plufieurs Annees, nous
' avonscreunepouvoiT faire un meilleiirchoixquede
faperionne pour Refideraupres de vous,enqualite
denoftre AmbaffadeurOrdinairej Charadtere quia
tftélongtemps difcontinue parcette Couronne,&
quenousavonsvoulu preientement reprendre, pour
Marqué particuliere de Teftime que nöus avonspour
voftre Amitie, dont nous chercherons par tout les
preuves. Ec corame nous avons eu Ie bonheur, avec
faide de Dieu, par rappJication de nos communs
offices j de rendre la paix à la Chreftieiité dans un
tcinps 0Ù l'on
s'y pouvoic Ie moins actendrt: Ec qu 'au
rette il n'y βίΐ rien qui plus importe au bien commun
de nos Eftats & de nos fujers, que de la pouvoir con-
ferver ferme & inesbranlable, tious avons donne ex-
prelTement en charge a noftre dit Ambafladeurd'en
confereravec vous par desvoyes les plus propres &
efficaces pour l'efFeduer, & plus particulierement de
fongerdesacetheure des moyens pour nous confer-
ver la Couronne de Suedt ifimttement unit &aflòciéc
dans eet affaire > comme une chofe quiimporce infim-
ment au bon fucces qiie nous en efperons cous deux.
Surquoy, comme fur toute autre chofe qui pourra
toufcher aux interefts communs du Commerce des
deux Nations, nous avons fait plainement inftruire
noftre dit jimbaflàdeur, auquel nous vous prions de
vouloirdonnerde tempsentemps entiere Creancci
Priant Dieu au refte de vous conferver,
ìlaats Ö Puif-
fmts Stighturs
j en fa fainte & digne garde.

Efcric a noftre Court a Whitehal ce qumfnfine de Juil-
Ict mi/
ftx cmt foixwtt huit.

Vep^t bit» Amy

Eiloir Signé

Charles R.

Hooghe ende Mogende Heerenonfe goe-
de Vrienden, Geallieerden ende Ghe-
confedercerde.

HiEbbenlie egelucfitgö (jenocgö gljetoeeft liatonfe
gl^emeene moepten / btetop geiiam gebbenm't
maet&enban een balte ©?eïre tufftfjenonfe
Ma-
öupten foo toel uptocballentiS / nu toillen toï> ijoopen*
bat ùe b?ientfcDap en goelje inmitgentie miTcöm oniS
bacE ïioo?f(ioba|l ggeflelttsi/öatöe booffiept öcc
npWöBenocB eenigijeanJjere acctüenten öoeöieootft
ntogen ftjn/ metenfullen öpöe gratie <©obt!ii bm
in tminjieemgc becaniiecinge tonnen maetóenj en^
öeöcftjcü f)etïioo?ïicn Ridder Tempie göetoeetl
öicïieeiicllc fonliamenten banöefe jgegoiiatfen/ tn
uïaniitöeefii: gelept/ en foo't fcöeenbatgiip toel te
l)?eticn toaect/ ban'tDelepttiat Dptoonöegebucenbc
wfe öanbelmgc/ gelücfetopoocltaltöbtgetoeeflOrf)'
wit / boo? fijne göettoutoicöept en fuffifantteöieöp
«Πallefijn Simptentoaectn 8p oni feöect eentge Sla-
gebtcnt fieeft / foo en ftonöen top geen öetec pee-
footi laefen om 6p u al0 onfen i^ibinarisi SfimöafTai
neuc tecefibecenj CBatactec bicnu langfieüponfc
Ccoonetis opgeftowben é· be toeli&e top toillen öecbat=
tcntoteen ~ - . - ..

iïaecaitijbt Wjicftbantegeben. <Ênbealfbtop(meti
ter gratie <iEiobtsi ) 't gelucft boo? be applicatie ban on^
Wncene ©ffinen geftabt öeööen / be®^beaen't
CiiJiftencjicfe in een tyt alfmen ïiaec't mindop öacdte
Ijcuöeii gijcgeben / gljeltjcfi baec niet bienftiget en t.« /
DOOi't aftemeene goebt ban onfe Staten en (©nbecba-
nen om ùe f^be bafi in en onöetoegelütö te (lellen / foo
Jjcübcntopaen onfen gefepben Sllmbaffabeuc lallgei
Ccbmommetuö0o?bc riaefteenbefleteegftente coni
peren/ om't felbete boltoengen/ en p?tnnpalöc6
Mnbefen ^btaf toel te oberiegggen ombe Iferoon
b
weden in öefe faetï« öoo? «en petc&e e» bafle ame

cniie3iffociatie teconfecberen/ 'ttoeïcfttotöetgoet
fucces
't geene top öepbc Ijoopen fjeel nooöicB iiS. a®et
aengaet öe anbece faethen bie begDeijieene intecellen
iiec Commercie ban bepbe be Natiën aengaet top
Bebben onfen ^mbaffabeuc ten bollen öaecbanboen
inflcuecen/ aenbentodcfien topbibben bantööttot
tijbt bolftomen gfteloof.te geben, 3©ρ bibben Φοϊιέ
uteconfecbecen/ ^oogeenbe jlogenbeigeeren/ tri
(öneïjepligeen toaecbeöetoacingöe. iöefcöiebertirt
onjsigofte Whitehalbems-Slunp i6Ó8;

atoengoeiien©?ienbt *

SSaj^geteecbent

Charles R.

i^tt toiect alfo tee <i5?tffie gefeponeert / fonbec bec-
beccefolutie.

een en dertighften ifi tec JDetgàbecìngè éetc^
fen be ïïequefle banöcn Hofmeefter Heifelc van Din-
ter , enüc iraec ncbens ge - crljibecctöeEölle ban bert
ilcec iStiJbec Tempie, (©jiiinattsS aimbaffabeuc ban
beniöoningöban Groot irittannien,bei;jocc&enbe
boo?tjSbdtl)cmbp anticipatie tet ö.ant giettclt mog^
te toccben be fommc ban bupfent ©linben/ mn öie tett
meeden p?ofijte enbe mefnage ban 't Eanbt tegenjs
't
aenflaenbe oefcopemcnt ban ben gemelten IQeec 31 m»
baftabeuc t' cmplopccen. 3©ae>; op gebelibcceert itin^
ü2/i0gueöt gcbonben te becfoechen b'^^eecen
committeecbe iïaben bàn 3|ollant enbe 3©e|t - ΐ^μφ
lant/ batOaec <i2ö.be bupfent ©onben bp p?obi(ïe
toilben berfcOietenitoelbecffanbe bat bie ^?obintie
alle't geene boben be ©o(l ban befcopementen op Ijaed

^JObintieteCjSomme ban twee hoiidert feven ea
dertigh duyfent vier en feftig gulben eene flupb. drie
pennmg.boo?be(^n loopenben ^ate feftien hondert
acht en feftich gecepactieect / foubc fijn betaelt/af®
flagöfoubeflcec&enaenbe honderc duyfent. gul. bie
be toelgemelte ^?obincte maenbeljiiè ten <Comptoi=
ce ban ben entfangec €ienecael lacob van Volbergen
moed foucnccen / enbe be «©uitantien bien aengaenbe
te geben / albaet; boo? itaec geit mocöten toecben ebeti
gelebet;t;«$ullenbebefelbe<(Buttantien bp be meec^
gemelte0?obincie in ben aendaenbcn ijacc feftien
honden nc;gen en feftich toebCC met
COntailt geit toO?i
ben ingelod/mitji Bet beloop ban bienfjaec al.« baii
balibecenbe/inminbenngebanben^^odban be be?
fcopementen bie op ben ^taet ban oDo^loge boo?
't felbe flaec toeberom alsS boo? befen loopenben 218=
ce tot drie honderc duyfent ©onb.foube toojben gepe^
tittoneecti

(Cot alleis toajS nu be bolftomen oib?c gedelt / eboc^
b' ^eec SCmbafTabeuc öeeftfijn publptite receptie ge^
lieben te tcainecen tot ben feventiende Septemb.

<©efe €ngelfcBe Sfimbaffabe gaf ijiec een bBonbe^,
ce acBtingDe/ aljs teefenbc ( gelijcli be ccebentie-biief
ban b' ^eec Tempie lupbe ) une Charailere qiii
avoic eftè lougtelnps difcoutinué par cette Couron-
ne, &c. enbe in becbaetfoo fjab men ijiec febectbc
i^eec Carleton nopt &oningljlijcfte €ngclfcije 3i!mbafa
fabeuc geften / becoojfaecht boo? be ïSêfoliittcbicm^
int 't ^aec feftien hondert fes en twintigh alftiec nami
ban geen (SngelfcBe 2llmb«ffabeuc0 meer, in ben Jüiaeii
^elTie te geben/gelijc
&5P febect Bet ^aec vijftien
hondert vyf en tachtich enbe beobectomfte ban Ley-
cefter tot bien tijbt toe Bebben geBab. SIcft fjeb geoo?; gS
beelt niet buptenp?apoodealf)iec te bonnen infccecen
Bet geene boenmaeli8bpBaecl^o.|©og. in bit toecih ^'ÏSL
ijïgebaen/als jijnbe nopt toel ampd genoegö in
'tlicötgeb?atBt. fimm«t:

i|et i0 banfulcic : bat Baec iBog* op b' tnjÉani «n ,
tien ban b'ï^eecen ban ï|ollantoo?belcnbe bat be ce^ K^ni
ben / toaec upt bp Engeiant befe p?ctenfie genomen en aew er*
toegedaentoasi/ quam te ceiTecen/ali! 3{jnbe nocB
«©oubecneuc ban befe 3^?obincien/,no<Steooc68eene

/ bens^r
twin-

eautionaire Steden baectnne fie&Benbe


-ocr page 463-

431 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1668, twBtkiiften l^'àect fefthien hondertfeseiirwintich
—ii— iprt&àijtR tjefiBen göetomrnttteectiïe Randt-
wijck, C'ats, ilntwerpen, Beaumont, Hertevelt,
Oolierzee, ettbe SchaflFer, omte eFàmfttWett Ùe
legérttljept ban öe SefiSe, öie ù'^mbiffiiìicntiibart
Engelant tot ttofij toe ïii bat Staeiï ban ;@tate göeöaöt
Daööih / en toaet op ine felbe faBe toas &ecu|ïmöe.

fes en twintichften i)e6öengecappö?t£ect /ge-
rtamtncccttêDEbbenöe fCrattaten/ met Engelandt
booj öefcn tngeöaen ( enöe toaet op iP bebonben Bet»-
Dmtie Segie bon üen <engelfcöen Itmbaffabeucin
ben itaebtban ^tate gfjefunbeertteain: 3©clcft
Jtïtippo?t öoet gijcbonöenii/ bat gijecommuniceect
fouöc toojben met fijn óEjecellentteb'l^eec^itnsiban

Orangie bOO? be HeerenCacsen Beaumonc/ enbe
bat'si artbécenbaegiijim p?efentte ban fijn €jt:ccllen-
tie en bess lïaebtii ban Staten öe faecfte in beltiicratfe
foube toccbm gijelcpbt / enbe üaei; op gijecefolbeect te
toecbennaa'beöooreii.

©en acht en twintichften, jvjube bpbe ï|eecen
Cats ertBeaumont cappojtgebaenbanbeCottfeteni
tte met fijne «ÈfcellentiegeiKiuben/ bolgi^ebcfe p
naleiïefolutie:

Extra£iujthet Regifler der Secrete Refi'
lutienvande Ho. OÜog. Heeren Staten
Generaelder Vereeni^de Nederlanden.

De Heeren C*ti cnde Β6λ«»»«»», ghecommuni-

......_ ..O . . . .

®eee«

ban'ifatt A-/ceert hebbende met fijn Exceì]e"ntie deghcle-
l?o· ^0.' gentheyt van de Seffie van den Engelfchen jlm-
Weneen* baffadeur in den Raedt van State, hebben gerappor-
Katirte. jgg^j jjg fgjye ^y η Exceliencie vifel goet vint dat by
defe gelegencheyt vandekomftevan eenen nieuwen
jlmbaiTaaeur het Landt geftelt werdein voorige vry-
heyt, fonder den fel ven Ambafladeur t'admitteren
in den Raedt van State ; dan oordeelt nodich tezyn
by aldien haer Hoogh Mog. van meeningeïijn 'tfelve
. by de hant te nemen ,· dat in fulcken gheval daer toe
bondighe Refolutie moet werden ghenomen, ende
vaftghcftelt> dat men de faecke ftaende wil houden,
fonder de felve eens aengevangen zynde daer naer te
gh'fferen j 'c welck mede by de Provinciën noodich is
geoordeelt ; dan hebben die van
Vriifianit ende Stadt
tn laniin
verklaert geen formele refolutie te konnen
nemen , fonder kennifle van hare Principalen, om
de faecke op't uycterfte ftaende te houden»

Synde voorts op de faecke ten principale gedelibe-
reert, is goet ghevonden den Heer
Jtacbimi aente
fchry ven, dat hy fyne Majefteyt ende daer 't van noo-
den falfyn, by de befte gheleghentheydt voor'tver-
treckenvan den nieuwen Ambafladeur herwaerts,
beleeifdelijck ende in alle difcretie fai te kennen g'e-
vcn,dat defelve Heer Ambafladeur, komende in
qualitcyt van Ambafladeur \ gelijck die van Vranckr
τψίι iVinititn, cnde van elders, haer Hoi Mog;aen-
genaem ende welkom falfyn ,oock bejegent enghe-
refpeiléert worden naer behooren, ghelijck fulcks
tuflchen Geallieerden betaemt ende ghebruyckelijck
is ; maerby aldien fyne Majefteyt foude van meenin-
'ge zyn hem met vorder qaaliteyt te vereeren, om te
compareren in de Vergaderinge van den Raedt van
State defer Landen ί dat hy in iialcken geval laft hadde
fyse Majefteyt t'erinneren dat defelve Seffie,ofce
het recht van dien was ge-expireert, ende over fulcx
teverfoecken niet qualijcken te willen hemen, dat
haer Ho: Mo, van de Admiffie tot vordere SeÌBe haer
fouten doen excuferen; daer toe de voorfchreve Heer
'Jomhimi, des noodt fynde, fai moghen allegeren alle
de'rëdènen foo van B-nbu als van
Stati op dëfélve ma-
terie vallende, die hy fai weten te bedentken ; · ende
naïriè'ntlij ck foo veel de redenen van Reght aengaet,
'dat degroiidc-redenen, waer op de vöorfchréve Sef-
'Heïn HeilJaere
vjftbitn heniirti^f ta »<tótt»jiis.ghein-
trodocèért gheweeft, yeghenwoördigh ïa'e^eheel
fijriköinériteéèfferen,doordienfijné'Ma|éïtèyf van
^T»iBritiimmn Boch'G»fivirmttr indëfe FfOVificien,

noch f«»iiiBiiiV« ifta^fl, noch andere redenen Ta a in. .g,,
tereflein den Tradtute van den yootfe jaöc vcr-
m^lt, alhier meer en iyhebbende, ende.datdaerom"·
me ceflerende d' oorfaecke van de voorfr fijjit, jg
eiFcdten Van dien mede moeten verftaen werden te
cefleren.

Dat het volgende Tradaet van denjare vf/tbitn hn,
dtrt acht tn tnegtntigb
is komen op te houden metten
Oorloge, voJgensd'Hyrgedrackteftipulatiedaer in*
ne vermeit.

Dat het Tradtaec van den fis tn fuiintifbfienluBy des
jaetsfeflhn bendtTt mht houdende confirmatie van voor-
gaen de Tradaten, geen efFedt en heeft geforteerc,
alfoo 't felve eerft moefte ftandt grijpen naerhetflay.
ten van άζΐψ, die men doen ter tijdt pretendeerde
te maecken, van welck Tradaet in 't gheheel nieten
is gevallen.

Dat de Ligiu Guaramii vlnno fiftbhtt bandert ntgtn ge-
floocen alleenlijck voor de tijdt van de Tri/óf,ende
mits die met de expiratie van de felve is komen te cef-
feren, hebbende de refpeÖive Konin^n fich niet
langer, ais voor dien tijd willen engageren.

Dat Ligue Όφπβνι ende Offtnjiv» in September
ftfitn hindert vijfm twintigh geflooten, Van deie rnate··
rienietter Werelten gewaeght, felfs oock niet ia
generale termen en renoveert eenige van de voorige
Tradaten.

DatbeydedeConingen van FrflBffyycitende Itig,.
Ittnt
aen de jlmbafladeurs van defen Staet ten tyde
van het maecken van de voorfchreve lefte Tra£laten
hebben te verftaen gegeven, datter alfdoen wel vrient-
fchap maer geen Tradiaten tuflchen de refpeflive
Croonen ende defen Scaet meer over en waren,en
datdaeromme by nieuwe handelinge moefte werden
bekomen 't gene men voor defen Staet van hare Ma-
jefteyt meende t'impctreren.

Dat ten dien aeniien 't voorfchreve lefte Tradtaet
tot geen van de voorgaende relatyf is gcmaeckt,als
fich alleen fubfifterende, ende geen reipedl hebben-
de op eenige van de voörgaende.

Datdaeromme fijne Majefteyt van GrM Βγ/μ*»-
n>>B geen ander ofte ineerder redenen en heeft , om
de Seflie in den Raedt van State defer Landen tepre-
tenderen, als fijne Majefteyt van of

tmrekfn foude moghen doen.

Wat aengaet de redenen van StMi die op defe faec-
ke in confideratie kornen, doch alleen dienen tot in-
* formatie van de Heer
Uttbmi, cnde niet om de felve
te mogen allegeren, fijn voornamentlijck defe :

Datter niet alleen , maer ooek gheheel

tteiteltg is voor defert Staet, geduyriglijck tot tnjfiüm
te hebben een Ambafladeur van een ander Prins.

Dat daer door geheel het^«i»;»»,tot de minfteiwack-
hcyt toe , werdt gefuretteert.

Darde faecken buyten, ende de Ïrafo^itim hier litf
ow 's
Landts daer naer werden gedirigeert.

Dat dit d'eenighe afte is van fupirienteyt van vreem-
de Princen over defen vryen Staet,die mitfdien by
defe veranderinge dient ge weert.

Dat fulcks by defe occafte niet ghedaen zynde het
prejudicie
vior tuKuigb is gheleydt.

Dat voor de vrybtj^t van defen Staet by de Voor-Ou-
deren foo veel ghedaen zynde, als yeder kennelijck,
voor de pofteriteyt niet rerantwoort en foude kon-
nen werden, dat men defe occafie verwaerloofde,

Ende of miflchientegens alle defe wichtige ende
bondige redenen gheproponeert mochte werden, dat
depradtycqueisdebefte uytleghfter van alle Trac-
taten. Dat de Heer Ambafladeur
Cbarhtm niet alleen
naer de
MdmftU van de gehipoteqoeerde Steden,
maer oock naer het expireren vande Trefve Seffifia
den Raedt van Staet is toe geftten,ende mitfdien fij-
nen Succeffeur de felve/ì/^» niet en kan; geweygerc
werden.

Daer op komt in confideratie,ende fai by defl
Heer li^i/mi tot Iblutie ghegeven konnen vierden,
dat fulcks isgifiW»r»»rt iade Perfoonvan dcHeer O-
ittm if^tfitr mtìhfrmàfimp ^ wdt m dtrittTfxHÜtT,

dewjri


li'

-ocr page 464-

en OORLOG, ack en^mighpe keek 4i3

• 1 Jiet qualijck foude hebbeü geflàén hem im
iturtmìvtrtn-tàasThY foo véel tijdts te voorens
'
teddcgefeten jfonderlinge dcwyl men niet en wifie,
f hem de Koningh foude willen laten verblijven
^r een korten tijdt; in welcken ge valle het de pyne
J^twaert en foude fijn gheweeft,hem te doen bp
Len } of voor eeii langher continueren. Dat oock
Licks
geen reghc en kan geven daer geen en is, ènde
dier alle Traftaten cefleren, Daer mede aen de vry-
hevtfodaDlge tolerantie niet en kan prejudideren.
hln, fW'' /i^'"""" ^fitfnmx peteftatis «in fr«·

^'^aldien oockgetnoveerttaochte werden dathet
TraMaet van den Jare
ftfiien hmUri vijf tn ttuintigb
geen minder afliftentie in en brengt voor defen Scaet,
IshetTractaetvan den Jare
vijfibitn hindert vijf tn
„ji„>i,ende mitfdien uyt »Λβί/ι<)ίί van redenen ge-
lijcke efièden in dele faecke moefte produceren. Daer
tegens dient, dat het Jefte Tradlaet is een Ingttt
Offtn-
ÌM ende
Difmfivi, ende mitfdien bitte indt obligatoir,
jioedanigh niet en was het Traótaet van den Jaére
m tachtig: Item, dat by 't voorfchreve lefte Trac-
aetgeenilipulatieter Wereltis gemaeckt,teB aen-
fien van defe faecken,die nochtans fonder ilipU'
latiegeenfintsen kan verftaen werden t'influeren j
ende dat mitfdien in gevolge van't voorfz. lefte Trac-
taet foodanige pretende komt te cefleren.

5oo oock defe bejegeningh mochte voor komen
datbecTraftaetde Annow^Wi»
bondtrt acbt tri nt-
|i«(i;fi houdt dat het felvePlaetfe fai hebben gheduy-
rcnde d'Oorloge , dat de Trefot d' Oorloge alleen
Beeft gefufpendeert ende niet wegh genomen, ende
iritfdien wederom Oorloge geworden zyndej het
voorfchreve Tradlaetis gerevifceert, Daer tegens val-
len mede defe confideratien ende folutien, dat'tvoor-
fchteve Tradaet
perfiml is ge weeft, ende dat de rede-
nen van 'c felve, mitfgaders alle de Leden van 'c Trac-
taet komen te cefleren, ende dat mitfdien niet ge-
ieydten kan worden dat alleen dit poindt tot nadeel
van defen Staec, van't geheele Tradaet fóude over
blijven ; datter nergens geen rememoratie of nmromt
van't voorichreveTra&et en werdf gedaen, gelijck
alle tijde voor defen gefchiedtistenregaïrde van de
Tia&ten die men in wefen verftaet te hondenj wier
toe dan oock Vörder konnen werden geappliceert
de redenen hier vooren aen geroert ) ende diegecne
die de voorfchreve Heer lioié/m/naer^neygen ken-
niffe, als bf continuatie in deRegeeringe ghebleven
aynde, tot Voordeel ende dienft van de ielve noch
vorder daer by fai weten te voeghen.

I» ©ftamiim leecioachimi, <©?iifna>:is)i SimBafTài
Jsurjjanùefm^taetaen'tiengelfrije ï^of/toe αββ^
lutji. foitiiinjijniii/ met 03ti?e al&aic te (ommunicaenj
ii«b.f^?eef9pbettfevemhiendea April aen Baet i^oogö
«l"|®o.liatepri®opi\ettveerchiendenöaöt0ljeaölj|ef^
iijjf. fwt am ben ïgeec Carieton, foo als Bp iiae^ss te boo^
W'to' rentoastoeijec geSeett upt Vranckryck,enhe öaec
™'»'iwetaeniie i|ectett ïgettoge bati Buckingam enïie
it(niif.^conConwey,öetoelc6emeeft ïicfaccten ban Bet
«Utfi beöm naep ben ifeoning : ^enl^eere Carieton,
öp ìimtoelt6ettbe©eei:Joachimi ftcD meeflbccboesö''

öe/beopentn0Be0fjeBoo?tiieW)enbe/ont|lel&eBem/
TOcnaec bat t)p Bern Btóbe gBefepöt / bat Baec
^oogfjiKog. bectcouben / bat ben iftomngB naec
lune gcïecBttöBepbt Baec 3|oogB HSog. intentie toel
öefonbartfouïjebmöen/enïieöie niet tegen toefen/
Kpoe: battetecnefeecgrootc eloquentie foube ban
"oom toefen/om ben BomngB be booigOecoerbe
^wocteboenfmaec&en/alfoo fijne ilSaieflept feet
pw^bwsinfa

wfoufegeiooben/batBp j^ec boo?ttt n)»e eece aen
UEcaecBttoiecbt/ betople öefe becanbectnge tofecbt
"^"^eafitinbeh ^ban (Sne jiaajefl^t bic bedf
l"^o?ïieïanben8abtgebeen/enöeftcB aenfteii
ttotö meec te iwen/ban pemant ban fpne
WHtotgJöooifatett. ^9n<iÈö.fepbetotbecfcBepï
««nwaUn/ bat B
p geen euabec ti^seBablK gfiei
VI. Deel.

Böo?t feöect Jïat Bi» inEngelanttoasige6omentba/i ìS8§ì
öefeüptbetoercöe feec Qnabe effecten fouben boojt
ftomen. ©ooieecfl/enfoiibc ben öontngB gantftö
geenen 3timüfl|Tabeui: naec Bet Nederland fenben/
rtaec fón betmoeben / enbc met Öe eeclle openinge/ bie
Btec ban foube tooiben gebeen / fouben bei^enban
öe Rabe alle Bace Betten biin Baec J^oogB SKog»
ren. ®e^ectJoachimiurgeeïöeenbetnfi(leetiie Oïi
be rebelijcliöeiilJt ban Baec ^oog iBogk «efolutie/

't bjeltöe be ï|eeïen samöaffabeurjS ban Engeiandt
feffïe Babben geBabt / toa« ge - eicptceect ; énbe fepbe /
bat
Bp niet Sonbe naet laten fijnen lafl te bolgen / en®
bebcopenin^eaenfijne Haleflept te boeit /betoplé
be ^eec Kiliegry flonbtop fijnbectretfi / fuUenbe an»
bet? noiBbaec mebe op geBoubenBeöben/ tot baiSp/
Joachimi, Bab mogen Baec i^oogB iBog: tn fiebenci
öentiellen /ofbefefaeéentet öewc bp lEifftbe bait
Baec^oogB USog; ban boo? Bem monbeltnge aett
ffjneilSaiellept foube too?ben geliiacBtv iSijne «Cb?
oppofeecbetegen^fijne ceben be contcarte p^actgc^
que/feggenbe/bat
Bp naec be redditie banbe Ste-
den ban alTcurantie / toajs gcintcobuteect tn bert
•Jtaebt/etibé bat BpBabt baec tn gBecontinueect tot
fijn berttecfti^in Bet cec(ie Beeft loachimi ^ijn €bt
ttotjfNatBtig gemoccfit / Boetoei Bp tentijbebanfijni
introbnctie enbe ban oberiebecinge ban be ^teben/ tn
Ruflandt toaö / ert ijp Bet bo?ïiecc Dcjegent met be te
benen ban be ^nflcuitte. a©ai Bet bolDjengen ban fijf
nelafiaengingö/fepbe fijne €b. bnt BP niet geloof=
be/batbc3^ei'ciCiiiegry foo Baett foube tepfen/aisi
Bp BabbegefecBt/ aengeften bat fijne tnlicMCtte niet
geceet/enbeBpnocB niet effen toa0 metten ï^eece
Th reforier, fnbe bonbt goebt / bat be l^eec loachìmì
Βία: ban foube ftjjeecfien metten i|ertoge / aleet Bt*
Betgeb?a£Bteboo?b«nïSoningB/alfooüp be guaébi
effcctenfcefcapp?eBenbeecbe.%begeecbebatb'2imi
fiaflföbeuE loachimi beft ^ecioge niet foube te Bennen
geben/batBp met Bem ban befe faecfte öabbe ge^
i fp?ooc6en / toillenbe be felbe Bouben als of gp bie niet
en bjille /eribe be «Conferentie / als of Bi» bïefaengaetti
bemetb'aemöalTabeuc m'etBabt gBeconfereect/etti
ibeacBtebebatBet niétonbienfligB foube toefen/bat
Bp metten ©eece Con wey Bier obeceommuntceecbef
bp bentoddfenBpfïtBnocBtenfelben bage Beeft se^
bonben/alfoot^ ben l§eere %rtoge niet Bonbe be^
iiomen. iSgne <2. Boo?befeec b?eemt toe als Bp Bem
openinge bebebanBaec iioogBliabö.i5efolutfe/enbe
fepbe bat be boo>fc|feebe openinge niet alleenlijcii fou#
bebecoo?faecfieneengBemeen mifcontentement niet
alleene ban ben ^oningB / betoelcbe onlangBS in ee^
ne 3iUiantie <©ffen(ïbe enbe gp>efenfibe toas gcfio^
men / bie bupren moe(l ten minden bpftien Sjaec / en»:
bebanbeïleewnban fpneflaiefiepts iïaebt/maeii
ootft ban be gantfcBegBemeente / tegens Baec l^oogö
Haog: enbe tegens Baten ^taet / enbe bat gBeBouben
foube toojbeit boo? een groote onbancfebaecBepbt / bai
Baeri^oogBS^ogBenbe aen befenfeoningUaffncbett
een faecfee/ betoelcBe boo? fijn naa jeflept toat fcpeen t^
toefen / Boebtói bie in §aec felben toepnigB impo?teet*
be/fooBPfepbe: betojjlbocBöe faecBe ban'tïanbft
ntetinbe^ecgabecingBebanbenSïaetban^taten/
maec eibers toierben becBanbelt; bat Baec ì|o:
gBenbeBaerej^aienben baec boo? tot 3lpanbeti foube
maec&eh enbe Baec bebetitte ©i^anben lupbe boen
fp^eetBen/ mitfgabers opinie geben/ bat Baec ^o:
jiaogenbe Baec geBeel totlben boegen met Vranck-
irijck, 't toelcB gefcBiebenbefouben baer upt groote
,;gematBen bolgen / enbe benl^oningBapparentdiiice
irefolutienemen/ omftjn©olcB/Vtoel(6 in bien^
banftaec ]^oogB jiaogenbeteas/ t'Bups te ontirteben^
'ï&efaecfie ban Amboina foube ooc&Biec.boo? ber*
ftoaect too?ben/ betoelcfee fijne <Êb. fepbe bat afipeWert
moefltoecbertbooiben tijbt/ ofbatanbas ftoarigi
Beben baec upt fouben ontflaen. (^egensfijneasega^
tie«/bar Ba® ^aogö Sïtoöenbetefolutie tod bias gei
^nbeectinrecBteenberebenen/ enbébatbe^bmijïie
Ba^ lioog^lllui^enbe moepte foube maetfien mee

Vfaack-


-ocr page 465-

il '

434 S A Κ Ε Ν van SïT; & E T

-Vranck(ijck, fcpijifjjiw (Sij.ijatftcafBtigec w&enett

.....tjoii ^tatetoawn/ toaecommetìUt gemnobeect tie?

l)00?liete tooilien/ eti&emeecbec oojfaecfie nu/ tan
òjSiDit (Scactaet baniïen laece
vyfthien hondm
vyf en tachtigh toücöe
sgemaecht eitöe rtocö in toefen.

toas/ cn&c&attiefiiiiclienbanEngeiantenDcVrancfc -

ijjcktn ceguattibanöae»; J^ooglj iPoö. Wtoerjitoai

mtj tii'«i£ngcircöe baoifien öe&öenöi 'tvoorigeghe-
bruyck, öeghelegentheytljanïie Religie eniJe öe ü-
tuatic
ban Daec Jtaniit / en&e ijp efitmeerte öe fecouti
fcn/ betoclcheDaecïgci. m&o0.banEngeiancg8ente'
ten enöe öonöen bcctoacDten / meet enöe Ijoosöeu ban
beiranfcbe. (gnbealjSb'sembafTabeuc loachimifep.
iie / bat öp niet öonbe naec laten ftinen lafl te bolsöen
nu benèeew Kiiiegrayoprijn»iatcec6|lonbt/ fepbe
töne €b.batljpno£Doecne gjnHcuttieijabbetoeltöe
föne foube maeclien / fo» toanneec be
Kiiie-
gray boo
?noeintfoube effen 51)« metten ©eec Tiirefo-
lier
boo?noemt / toaec naec fijn <£b. foube becnemen.
loachirai mocljt onbei-tufftöen aen gaec igoog iBog.
fcl)?ijben/cnbe
befclbe boo? iioubenbc cebenenbe
toelcfie biencn bonben om Ijaeci^o. iKog. te betoegen
battccnict en toiecbc gealteteect / enbe inbienbe l^eec
Kiiiegrav gijeccet totecbe om te repfen eet ftp anttooo?-
beöabt/ öent foube geentijbt ontb?eec6enomboo?
fi)n bertcech ben ï^omngF) te fp?eet&enj T©e 3§eec
loachimi ïjeeft bacc op becoont battet ïjem niet foube
betamen aen Ijacc ï^ooglj jlSogQeitbe upt fgnen naem
booi te b^aegljen vcöenen / om te beflcueren Ijaec J^o.
iBogbcnbe toel-gfjefonbeecbe cefolutie; ban inbten
fijne aib. goebtbonbtcebenen optefleBentegijeniSbe
felbe op fijnen naenVljp foube bte obec fenbenj 't taelcfi
ï)P fcpbe te fuUen boen. b'^ïmbaffabeuc fepbe
Baec 3^oog SBogenbe fultbss niet te bonnen betfeecfee^
een.
Con vey fepbe bat b'2fimbaffabeu»: befe fafte oocfi
foube communiceren aen be i^ectoge/ aenbetoelcfte
öpmotöt bjpelijcBen openbaren'tgeene battuffiöen
Bemenbe
Convey toajSgöefpioociien. Woonfdagh
naecbe tnibbagB toasiÖP gijetoeeft bpbc i^ectogo/
maec j^abgbeen langhe btftouclTen bonnen fjouben /
obecmibtliföneiÊxcelfentieen't ge&eele ï^offeecge-
tmpefcöeett toajsmetbe faeibenban't
Parlement.

openinggebebe ban geer ì|ooggl!I^g.refo°
lutie / enbe fepbe bat fijnen Ia|l enbe boo?nemen toas
be felbe beftent te maecben aen ben ïioningii / atreebe
ïjpöemmetcfielijcbj enbe gaf boo?anttooo?bt/ bat
ïict refusi ban be Sefliebeel guaetjSaenbegftemeene
übeche foube boen / enbe gcoote intonbententen
caufeten/ fullenbe ben ïSoningii fijn ©olcbuptbe
agebetlanben reboceten. 35egeerenbe booits / bat
gploachirniomget quaebtboo? te bomen/ Dier ban
metten Stoninglj niet foube fp?eecöen/booi bat öp aen
gaer l^oogl) ,#ag. Dabbe gefcüjeben / mbe naber lalt
ontfangóen/öp foube
icïiiegrayop Bouben. ^e
^eet loachimi
Bonbetoelmercben / batb'eenofb'an-
berbanbeboo?rci)?ebe ï^eerenaensijn €mllentie
Sabobec gBebiacDt'tgöeene batsp bipben ban Dem
loachimi öabben gfleBooiti g^ocijfijn (jSrcellentic
b?aegbe ben 3Cmba|TabeuE of
lp bie toel mocijte com-
municeren aen
Cariecon, becflaenbe fijne €]ccelleni
tie gelijcb oocb be anbere
twee i|eeren / battet beï)oo?=
befecreetgefioubentetoerben/ oocbfoobatbe ^eere
Carieton ijem op ijupben Dabt gefegt / bat Dp b?eefbe
bat befefaetitcinben
Hage ergenji mocDte uptlec&en.
^ijnc€b.boegBbetot3ün boorige gDeallegeerbebit
felbennocD/ batDaer %oogD JÜ^og. bp conftberatie
ban ^tateDen beDoo^ben tcDouben gDebonben aen
Engeiandc, ènbe gecne opinie ban becb?eembingc ban
befe b?ientfcDap aen pemanbt te geben / om te meer^
ber affiflemie upt
Vranckrijck te beftomen / ban toaer
Haer l^oogD Hog boo^jalouftefoubentoo^bengDe^
afftfleert meer enbe meer / naer bat gaer ^oog iQog.
per meer berbonben Dielben aenbieÉroone/ baer
ntenoocbDaer 3|oogD iBogBenbemin foubeacDten
naer abbenant bat be felbe fouben af tojjcben ban
En.
geiant j
wbe als Dasï%'ilSog.geDeelfo«befïDepi
nm/ benfelbenben boetopbebeelefetten/ betoelcBe
fepbe bettnb«re|t« Danbelinggetot p»rij«

Uüiel gemaecbt toai! in ben bàn Piemont nu,
boo?fcD?ebc J^eeteDabnutoeberommegDcreuéte^/ '«I
bat op be eer jle cipeningDe bie ban befe faefte fS Ν
toerben gebaen/ allebeaffectien banbe fteecen w
beniSaebt enbe ban anbere fouben becanberen/iS
gefecDt/ bat b'3imbaffabeuc niet geabmitteect w
be.nbetotbe
Scflie., geene oingelfcöetn bienlìeS
Daer J^oogB JBogvfouben blijben / ban bie amtZ
baergDetroutot toaren/ enbebooiDebberst nintmw-
meer in
Engeiandt toebcrom te beeren / alfoeen^'
te menicpte Daer baer lieten gDeb?upcfien/ om batni
lupben tmagtneerben/ bat fp beter abb?efreliahhm
«tbe eicpebitie in Baer fofiicitatten bp bat ïtaeht hm
Staten/ b'Sfimbaffabeurbaec SeflieBebbenbe/ftiil
toel bat fulcb^ toepnicBljielp/ nacr'tfeggBenbmibi

ï^eereCariecon. 3©pbersifcB?eefte Dcbben fijn utó
gBeacBt .Daer ^oogD 3Haog. Det boo?beröaelbeaiZ
naecfitelöcb enbe b?eebt boo? te flellen / op bat befrihc
getnfb?meert 5ijnbe ban't gBeboden ban be booifcitS
be perfonagien/ boo? toiensi Banben(tehJeiwtoi

ben Hertoge enbe ban be i^eer Convey ) eenigc gac-
ren Bettoaettg gegaen Dabben / enbe nocB gingen alfe
groote faetftenbflnbit «tjib/ Baerlieben
confitiira-
tienmocDtenoberleggen/ eeraênben Konittglj hm
befefaecbe openinge toierbt gebaen/betotjlebeiett
Kiiiegray baer toierbt opgBeBoubeit. ïipbetfiiclit
baer op naerber flenfcB?ijbinge / enbe 't geene bat
μ
be felbe belieben foube Bem te bebeelen/ getroutoelM
naer te bomen, ©ibbenbe bat Baer loog ïlSoatniit
Daer boo?gaenbe naerber aenfcD?ijbingBe niet lanafie
toilben befereren/ obermitsS bat na alle apparentieöi
aggreatieban benöoningDban Groot Brittannien
ban be Sfiüiantie laetfl gemaecbt in ben Hage, fo lan^
ge foube op gBeBouben toerben / om boo?ben écec
Kiliegray bertoaetts gaenbe obergeb?acBt te toojtiin.

©enfcvenentwintichften fcB?eef Bp befe naetlitc
miflibe.

EiSraH üjt eenen Brief van de Heer Am-
baffadeur
Joachim ,gefchrevemyt Lon-
den
den feven en twintichften Kpril
feftien hondert fes en twintigh}

HUyden op de middach iïbymy ghekomen„ i
Monfieur
Vicq, Opper-lClerck vap den Heer g
Cenvtj, doorlaftvande Heere Hertoghevan jtaw
endeden voornoemden HeereCowiji, en Wm
'heeft my gelevert het ghefchrifte hier nevens gaende ^^
opdeintimatie, foo hy die noemde, dewelckeick
had ghedaen aen den Hertoge van de refolatie van U
Hoogh Mogende beroerende de
Seffitvandea Am-
bafladeur van den Koningh van
Grett Brittnnnitn in
den Raedc van State j waer op de gedachte Hertoge
ghecommuniceert hadt met den, Fieere Οηυη voor-
noemt , die t' famen my het voorfchreve ghefchrifte
toe fonden, op dat daer op, ende op de redenen daer
innevervatcet, naerder ghelet, en de voorfchreve
Refolutie van den ^mbalTadeur niette admitteren,
gediverteert mochte werden, Uwe Ho. Mog. fuUen
believen het felfdete overfien, enmy haer goede
meeninge daer op te laten weten.

^etfcD?ift iHpbealjS bolgBt:

Ν ne peut, que s'eibahir grandement de figni- Sjirf ,
fication, que Meflieursles Eftatsont fait psJ^^
1
leur Ambafladeuf de vouloir maintenant ex-
clarel'^lmbaiïadeur de fa Majefté de l'honneur,pirt, ganii».
& privauté .ala quelle ont efté admis fucceflivement ^
tousles Ambaffadeurs & -dgents de ceft Eftat, icyde- ^„ιΛ
puis ΓΑη
1585·. d'avoir flaet ^ fimct m Uur Cnfiil
d'EftatjComme Confeiller en iceluy & Γοη s'eftonne
d'aucant plus de veoir celle
altiratim foas 5c aa
commencement dnregne de fa Majefté laqaelleon
croit avoir mieax merité defditi Seigneurs Eftat»
qa'iiacuDsdefet Predec^9in-ij üclcRrnv^ tioo''^

O


-ocr page 466-

cn ο OR L OG* Mtèn^èeriÌghfikkscL· 4J5

. defdbjefl de fé confièr en éllé, & de luy ieiidrê
!<«· ^"outiemondepreuveecaffeurancede ceftc leur
i^fiinceenfaMajeftépourfe maintenir par là en
kssrtndeteputationenvers leurs voifins,comme
Pi fy%ic,queles mefmes caufes& fondemens,qui
ioSoifirent au commencement la prudence de leurs
jcceflcurs a admettre les Miniftres de ceft Ellat en
leurconfcil, durane encores au jourd'huyj partie des
Quelsfontafin que fa Majefté peuc avoir connoif-
fance&informationcontinuelle de la condaicte de
leurs afiàires j a ce qUe comme elle eft plus intereflee »
Du'aiicun autre en leur confervation, & en la gran-
jcurde l'afiGflence , qu'elle leurfaid, auflì elle peut
; plus prompcement & vigoareufement refoudre , &
poarvoirauxmoyens de leur aififtence , dont on
pcutdire, qu'il leur eft refultéplufieursgrandsSc no-
tables avantages, tane pour la confticution de leurs àf-
fairesDomeftiques,quepour l'eflabltiTement de l'u-
nion entre leurs Provincea, ayants d'avantage pour
celle Confideration efté partois favorifés au fait de
leurs rembotìrfements & accommodez de levées & de
renforts de gents de guerre 6t d'armes, comme aüffy
foulagezÒc favorifés en leurs/-f/fiiJÖc traficq,ce que
iucun autre de leurs voifins n'a fait, & n'euftpeu
ny nefauroit faire, & la confideration de cefte eftroi-
te Alliance & de la Charge, que prennoit enee fai-
fantjLaCouronned'Angleterre de la confervation
de leur Eftat, lesauroit mu en telle reputation envers
leurs voifins, que la ialoufie , qu'i s en ont tou-
fiours eu, leur a caufe de grandes advantages de la part
dcceux, qui defiroycnt s'entretenir avec eux , or
que icfdita Seigneurs Eftats fecent moinsd' eftime en
ceft endroit de fa Majeftè que de fes predeceiTeurs, &
fefoucientmoinsde nourrier cefte utile jaloufie en
leursvoifinsjoude contitinuercecte obligation en-
vetsfa Màjeft. la quelle leur coufte aufly peu qu'elle
luyprofìtede peuaelleflcen'eft pourlintereft de
ieur Kftat, c'eft chofe dont on ne peut comprendre la
raifon ,ny en aucune faffony confentir , que pre-
micrement on n'aye veu fur la remonftrance, qui
leur en fera faifle, que fans avoir efeard aux grandes &
extraordinaires demonftrations, que fa Majeft. leur
ifait de fon intime bienvueillance ,ilsdemeurent
fcrmes & refolus a luy oflcr ce gage de la mutuelle
confiance, qui eft entrtì eux, & la mCttre avec tout le
merite de fes grands bienfaits en mème rang d'eftime
ivec lesautres,ceques'ilifont,l'on fera contraimi
de {πιφίτ a Tencontre »comme contre un prejudice,
que la prudence de fa Majeft, & l'afièdion , qu'elle
lear porte, ne luy poarroit pas permettre, de leur
laiflcr faire eax mefmes a leur Eftat, fi ce n'eft qu'ili
vueillent faire en cela
vhlimi audroit de fa Majeft,
&auxremonftrances,qai leur font faites,& qu'ils
avenedefleinesde cauferdesjaloulìesjécfaire pren·
dre de nouveaux Confcils.

M<Sii ftan anberii nfet/ afó fiicD flCùoteliicftsi bcc
toonöecen obeci» öeliupiimöe'toieneljellee'
nen iStateniiooiDacen. StmtialTatieucseljaett
pDen/ tetoiUenöen 3tm6affat)eurljanrööeilBaje=
ptuptfïupttnbanïieeece/ öeelenb^öepbt tot öet
wltbeaUe 3tmbaffatteucsien 3lgentenbaniienfil!)en
i^etalfjtecaltyöt berbolgettiifeiïect'tgiaec »585.
Bc1tclt3iitigetoie|i/ banemftt plaetsiinDaec toiit
tonj^taten/ aljj laaebjci-i^eetmtief^lbetegeD&enj
«n mcii bectoofiöect (ïcD te meet befe bcranbecingfje
in't bectn ban be ceflerinöebanföite SKaieffept tefien
w todt&e mm getooft
*t betec berbient bao be felbe
^fecm Staten / <n meet oo?faecfi MjiecntoBe fiine
poo^fatm aöegeben öeeft/ om iim irt becttoutot
tctoo?Denj 'tgeencfoube bfenmom aêngem cnalie
actoecclt p?oeben m betfeecfietfiept ban befe fjaece
oettoutotnge in rótte iiajefiepttegSeben/ omljaec
temeer en meer inbeceputatie banöace J^aliupten
temaintenecen/ fiettoacenbefdbcttìienertertfisnbai

hen bcfelbe iBtntflecjS ban bién ^taet tot bsfen tonfi
in gatren iSoebt te (lellen / cenebeeljS op bat fune Ma' ■
iejleptaltöbtbe feenniflTeen gellabige onbeifoecftinge
ben ^taetban fjacefaeifien/alöjönbe meet ais
eenigeanöewmöace beDoubinge gBeinteceffeectboo?
begcootfieptfpnet fjulpe foubetieötien opöatDpin't
ÖaeiWcDH aenmoebicljlt ftan obecbmcfien eh tot flaecc
alTïltentiemacO booifun/ fooboo? öaecepgenftecfti
alsitótbalUWingebtc anietufltfienljacc éiobin^
iten/ öeböenöebit boojbcelom baecin aeifabojifeetts
te 5prt boo? be conftbecaticn bcc becftOooten penningen
en liiötinge en becflecrtungc bàn <©o?{oglje-®olcS en
a®apenen/ aljsmeöein bebecHcljtinglj ènbegunftó
banOace biflcOecpe entcaffijcfi/ 'tgeenegeenanbe»
te banöace Babupcenijebbengijcbaen/ nocfifoubi
ftonnenboen/ cn b'tniïtfjt ban befe naentoe SWIianttè
en lail bie B? opnam fulclüS boenbe in be mftt^
batte ban öacen ^taet : be i^on ban <Ê»gclant fou
Saec gDelfcItDeöben tnfoo gcoote reputatie bp Baece
li abiipcen / bat be iatoufte bie men alttjbt Baöbè tee
oo
?faecfte bia: grooteboo?ì3celen ban anbece bie jret met
gaec öegeerbe te öouöen mets foube becmogen/of
't ÖS
bat be gifemelte i^ecccn Staten in befefaeciiefïjné
iliaielleptin minbct atljtingtjc alsieenig^cbanmne
©oo?faten (telleu en toepnig / om
bie nooöige ialoiiffé
in Oace i^atmpcen te bocben/b?agen/ ató te continue-
ren befe (©Bligatie ban fijne iBaicjïepbt toeldSeöaec
bjepnitö
i«|l/ enaen Oem toepnifö baoibedicBtifi/
foo Bet niet en toa.ts boo?
ben intcce(lban Ijàcen ^taeti
ftetijSeen
bingf) toaec ban men becebenen nietert
öanlJegiijpen/ notijineemgec maniere confenteten/
tentoaer fpbe bectooningljefienbieDaer ggebaenfal
teojben; ^oo DetiiS batfp geena^t nemen opbe
örooteene)ctrao?binarifTe becfilacinge ban fijne jfea»
jelieptii ittneriöcBé goettoilHtSept/ en bat fpflant·'
bafligft gecefolbeertolpben öetpant ban
befe onber*
linge betcoutoingebietuffciieit ftaetis!/ toecötenei
men / en gem met alle
be berbtenflen ban jijne
baben in een felbe cangij met be anbere te fielten / fo»
fp Bet boen/ men fai gebbrangen sönbaectegïieniiti
Piotefleten / alj^jjnbe tot nabeel ban fijn i®aje(ieptiï
becflant en be affectie bie
Bp Ijaec b?aegBt en geejTt niet
toe
befe bingen aen Baren ,Staet te laten gfMcBteb^
tenfp bat fp onbiUici^ in Bet recDt ban fijne lUaieflepl
biillen jtjn / en be bertooningen
bie Baer gBebaen toa^
ren nietenacöten/ enbat fpinbenfinBcDDen ^a^
loufìente becoo?faetben en nieubien üaebt teboeti
nemen.

]|férober fcBieben be l^eeten <®etomtnittccrbeti
ütaben ban i^oilanbtaen alle llemmenöe iSttìjen be
bolöenbeffêiffibe*

Eerfame, ff^ijfii Voorfientg^, fevrHifcnèi

te Heer en.

Wkt deii Héér Alïm JtMi'thi Àinbàiftdeiif vali
de Hoogh Moghende Heeren Staten Gene-
nerael by fyne Koninghlijcke Majefteyt van
Grètt Btittimniin aen hder Hoögh Moghende heeft
ghefchreven , noopende omme te doen ceflèeren
de
ftsfii vato den Ambaflàdeur van deh Kohingh
van Groot Brittannien in den Rade vati Staten i
en hoe de openinge dien aengaende gedaen > wert
genomeiijfallen ü Ëd, konrien Qen by de BrieVen van
den ghemelten AmbaiTadenr endc de Afte vaQ
weghen fyn hooghghemelte Koninghlijcke MajeJ·
fteyt aen den voornoemden Ambaifadear ghele^
vert , dier van Copye hier by gaet ; ende -alfo»
wy defe faecke bevinden van fcer groötfe confi-
deratie, dewyie <vy bemercken dit biei· üytgroo-
te onluften tUflchen dü Kroone van Ënghelandc
ende defen Staet fonde moghen konien te ont-
ftaen ,, foo hebben wy goit ghevonden -uwe Ed.
alsoock d'aodcre Leden vaö defe Proyintfeidacrvan

tfi

étêM

kan «le
tetra _
rclttcntfli
Ceam
elit De
fltromti»
te^tf.
bm.


-ocr page 467-

45<S SAKE Ν van ST A E Τ

«aec^a:
JUSopcc-
fifltten
isolffen^
ingc&e?
TneiiaA'
Höfra Ijp
toojgacn
Se Ciefo-

""'^· öinariiS €nbopé.

itomenïiÊ nu toeöerom totonfe boori{^ H^atem.
«S'HeerBoreel feüett ^et beweiSi banìtt
i|eec Meerman, aen 't «Êngelfcge alleen tofui
bleben/betoonbc nuooci^befe ^tmbafTabe » degou-
fteren, «ι&β becfacöt öecöalben bp een fecieufe iBifü^^
be ban üen eerften September pecmtffte om IC mogen
reptrfecen ; meec baei; ορ bid scen bifpofitie / me
(jjn (onföHtement.
«stiatif» ^öo? aen6om(le aen 't €n0elfcBe ban ben
fniidi. Heer Mocenigo, aljS 2limlia(Taöeuc (®iWnans ban
be ÜepMtllptg van Venetien, öebJ^cSe toKsS boo? fön

aenftonitte een fetxete ^ubtentte tn't Cabinet ban (lm
ifêeieileptöeeft eeijabt / enbe eetflbaeeii publpcfte^
lijc&foutie ontfangóen bio;ben;foa geeft ben ï^e^
Marquifini,^eccetaoSùfte3t9entbanbe felbe ^e-
jjuDlpcfe/aliiaecfönafrcöept eenomen /enbeb' leec
jBoreei gefegijt bat Ijp in ftojten tpb naec Hoiiant foube
Eicei-cn/omontcent{)aet:^o.|]iiog.ben ingoube ban
fijn intlcucttc bo?tieu te Deöatttgen / enbe ( teasi 't mo=
Ociöch)tiptteboei:en.

33eit^eeu3imbaffaliet«; Colbert toesi bagelgcKsf
fiefigD om fijne bifitesf l>p be ï|eecen enöe Dooge iKintf
Jlcrss ban (lijn iSajeftcpt enbe bat ïtijclf af te leggen /
enöe men fpjacft alif ηαφ met gantiS geen feecöetjjept
«nfonbamentbanflin aenbjengen en bemcgtingen
aen bat l^.

©pbefetpöaljï ben Commanbeuc Allen geceebt
Iag() om naebe^tcaettegaen/euamalbaectpbtn-
0e/bateenïïobcc van Algiers ïjab genomen en tot
Zaièeopgcb?acBteen jfeoopbaecbp -fcfltp ban Bri-
ftol, en 't felbe albaec toebecom tetffont ten robe ge -
£ijuipee»jtn tebenge ban be fcgabe bebjelclie ben
^oubecneMc enbe ïïaebt ban Taoger gaer foube öefii
fien toegetoacöt: joobatSr. Thomas Allen boo?«oemt
o^b;e gceegf)om met fOn onbecl^ebbenbe €fquab?e
tonnegett>$tf|cpen tenfpoebigfitienneecbelêibbe'^
lanbtfclje Eee te bectretben.

<©aàbjflìStotLonden tpbinge a^eSiomen ban
«encaifiberabcl beclieifbatbe^od -5fnbift8eComi
pagnie omtcent Batavia, ofte op öet fdbe €pfa«ii Ja-
va j foube fijn toegebatt«n;^at ben ìleee ^^οβίκτ-
lidie/Demeccfienbebeoneentg^iepttuffi^en ben Üs^
ttingi^n Macafl^ enbeflin^otat/fïtD toiRenisn^bfeneit
ten bef« gelesentfiept / tte«l0«o?f3 ^m met beet gt'

i€68. te adverteren , ten eynde de felve [rypdijck daer op
■ wiften delibereren, ende ons adverteren van hare re-
folutïe 5 wat ter Vergaederinge van haer Hpogh Mo.
vorder daerinne ral dienen ghedaen, waer op wy tiwe
E. refcriptiefullen verwachten.

Hier mede s

Eerfame, Wyfe, Voorfienige, feer Difcrecte Hee-
ren, blijft Godt in genade bevoolen.

i

Gefchreven in den Hage den acbtfim Mey desjaers
feflien btndtrtfis tn twitttigb.

Ter Ordonnantie van de Gecommit-
teerde Raden van Staten.

vMidtr ff 01 F,

Wy lenden U E. mede hiernevens eenige Biljet-
ten van den laeft gheconienteerden P»n-
ningh, om de felve naer de groote van U E. Stadt,
ende deflelfs Quartier, te doen drucken j en volgen -
de de meyninge van dé Heeren Staten uyt te fenden,
op dareenparigheyt daer in gehöuden werdt,

^annaccingEhomcn aiibpfeti goetit Qebontien
iip bacc J^o. |E!os.' tó efolutw ban öen acht cn twintig-
flen iifòaew(boben öe(t£l&t)te perfïllecen /Enge-

lantmocijt't opnemen foa i)p toiiüe/oelöcö 3P öi»»
ÖaeciiHsmoeöen lietoontien ijoii?'tintcrtfim ban öe
«ffDacactec ban ©jirótartss Sïmöaflfaiieuc / latcnöeal-

bolgö oba; Itomeabe / ntet ϊκ onjf ^ufiae ^ _

matigt/om te becitieefleirengËt^;^
ban Macaffar enti^bet befitetito alceebel)

belebanbe^ttbOTbenbet S^anbt toacen lAi^
bomentottinfeljulpeenbepetÏpe: bt^batttebs^»
in 'tδebegtJtbmb0(l·2f3EQ0»bαnb(nφ0tMl^
bootgePagen / met feec beeJe bnn V οβ^ί ^

van tien duylent man/maec vijf hondm fptttei^

afgeboect/ met be ttoin^ j^^pett/ bteti»^
epnbebectoaect^Ìgeboerttoacen. naaerban bêfèW
WngetotfimenDtetraettefpieBett. ^

©en fevendenflecfl b' l^C Boreel aen ^ mjöi
tefiept in ben ïiaebt cbecgelebect be Jl^eraocie/
fenbeblatgtenenbeberföetbbm i^^sei obec bamc
ti)t6fe enbe3o?gt)bulbige9tttettteten ban be
wiiiougfbys ,inenöeDmtrentbe€iie«tê ban Swi.
name.

«Êen Itegiment ^ottiaten / boo? 't toeie^ bdo? bts
fen o?b?e gegeben toais om te Utentii^en/ toaii nabK^
becom gelafl albaec op be ;25etbab0!${ien te goid^m
omöeboo?f5plaet5eetóie€pla»bnet!j meec t» few;»
(ierc&en / jijn be aSDapenen ban twee duyfent num ^

tte toec^idt

^tudten Canon bettoaectjSÌ ge
fleb?atSt.

^e geintecefTeerbe van de Groenlamfche Compig.
nietot Londen, liebbenbe fe^ geïtloegl^t ban'tonge*
mach enbefcgabe / gaec omtrent Yflant aotg^en^
be Deenfche, mttfgabec^ boo7 eenige <;$tgepen t^
<©o?loge ban be felbe iSatie/ foo batfiet fcgontot
befelbe faetfie biel eenigl) miiibecfiant foube fejnnot
ontfiaen tuffcfienbepbe becefpettibe Croonen
bit met betpbtbecbtoemn.
■ 5©ett dertiendein besi ifeomngBsS r^e na Windfor
begonnen/om Det laet(ie bermaetfe ban be SlatSt
booi bit ^aec in bat ^uartiec te boltca6en / met ^
bid^ bon beele <0?ooten ban bat ìitgcb / enbe fi)ute
fpnj^^ptbanbaecmebegaennaPortrmouthont
wi^tifitatien albaec te beflcntigen.

SInbecen baegis mojgenjS i^ op be iftebter
fiomen Capitepn CorneÜsEvertix de Jonge, met bitt
Capitepn Major Nedham eitìie feftien jjKatïOfai
(drie ban be felbe 3tjnbeobec®oo?t gefpyongen omi
i tcent Tercera) hjelf 6e alle qtiamen ban Surenan3e,en»
: beuptStacgtebanbeCommiflpieban William Wil-
longby albaec toacen aengeiwme op ben vierien luay
boo?^omaenalbe^nbianen^s^ get bafleXat^
ben <©o?logö aen te boen {uptgenomen alleen be C»-
nbus ) om be felbe te b^ngen / bootteflaen / enaHe? u
cuineeen.

W ^et Boreel Ijeeft tecflont een Bojte laemoefe
opgefielt / enbe becfoggt bat be fi^be mochten butsen
afgegaeltban öet25oo?t van Capiteyn Evertfe, enöe
geb?acl)tineenbet:feetfiecbc plaetfe/get btóltii alfoo
bpben]$aebtbeiS]Koningg$ mebe iff goebt gebons
ben.

lïar. Colbert bec^ocgtop beesï tpt €ommiff»ffen
ban fijneiKaiefleptommetbe felbe te fp?efiert»obei;
be Commewie /maec ben feoningö Betoonbe <ϊφ
Öiec onttentfeetfeoel /gebetibealleen lap ontbe beo?"
gaenbe^iojectenobecbecommecfieop te fo«»e«/
bian«eei:beni|eec Hollis naec Vraockrijcfc toierot
afgejonben/ombefelbenumetïSooplupbett
te obec»
ften /enbe baec nae teflatueren tot Defl eiibetodbaert
ban be Commectie.

^pneHSaje^t met eenige %ewtt toaeen b<#
?[&ingf{iae0Si tenetenopJöet iKibbagmad 6? Morfr.
Colbert, bodjfpnej^'etieptiuam 6o?t «afiet ίβ^.
betoeba:te^e.

esnbe|]@i||(be:

Biuti


-ocr page 468-

en O O R LO G. acht en njeertighfteheek. 437

'^^^auts&'PuiffanU SEIGNEURS,
jslosbons Amtsà' κΑίΙίεΖ}

NOus evonsregeuavec beaucoup dejoye& de
fatisfaiftion voftre Lettre du j;i ,Aettaàeiniet
Diiiiiiii paffè, oùvousracoDtez la maniere par Jaquclle
W"®" vousavez travaillè conjoindement avecnouspour
Öffl terminer la guerre, & reftablir la paix entre les deux
S
i"· Couronnes de France & d'Efpaigne, nos foins&
Confeils ayant li heureufement reuHi nous ne faurions
nons cn
conjouïr aflez taat poar l'honneur d'un fi
tm leHvrt, que fpecialemetJt pour Ie repos de toute
jigorope» quiendependj mais commeon ne me-
nte pas moins de louange pour conferver, que pour
avoir feite une affaire de fi grande importance, nous
Dous rejouifTons particulierement de la Triple Allian-
ce,
par la quelle nous croyons que ladite paix fera tel-
Icmentaiïermie, que nous , & nos VoiQns ( mefme
leor pofteritè ) en recueillerons les fruits, ce qui fera
affez poar nous obliger a faire entrerdansle mefme
engagement les aatresRoys, Eftats, &Princes,nos
jlmisóc Miez, pour affeurerde plus latranquilitè de
tootelaChreftientè, aprescelailn'y aura pas lien de
douter que nous ne ioy ons fort foigneusagarderla
dite Triple Alliancede noftre part avecla derniere
finceritè, &qae nous nefaifons touteschofes pour
noiier plus eftroitement une benne intelligence avec
voftre Eftat. Sar ce nous prions Dieu, qu'ilvoasait
hun
ΰ fuiffants Siigaiuri, flw bons Amis Ö Mliti , en
fa fainte & digne garde.
Ifcrit i Withal ce 18» dc Septembre 166S.

Voftre bon Atny.

Signé

CHARLES R.

Et plus-bas

Cuill. HO RI CE.

Hooghe ende Mogende Heeren, oniè goe-
de Vrienden ende Geallieerden.

117 Ρ BeMienmet Bcooteböjiifc&fli» ertliêfattjifaci
W tie atoen25?iefbanöm3i. SHuguffpleflleDen
toetontfanggen/ toaecmggponjïiiecgaeltiie
httjfeineggpgefamenttijtig metonisgliefi^uiv&t Delit
omDen (^ojtogj^teepntitgen/ etüteiie
lettoeeï^ïoonenbatt Vranckrijckettbe Spangiejite
leclieOttt mtt^ onfemtiiMm encaetit / jijnbefoo φ-
tetOuvtgebaUen/ tiaecomm Bonnen top oniïntet
gticnoetljbectitijtim footoelboo? be mebanfultfi een
goenttnecch/ el!$ fpectalöcg tioo^btenbe cujieban
ganftg^ucopa baer aenganggt/ maer boo? bien men
gmt toepittgec Stof en becbtent be felbe te confecbeten
aliei om fultl^efaecÈe banfoo gcoote tmpo^mntte gl^e^
maecht te l^ebben / baenwn becbbjben b?!> onjï bpfon^
iteclijtö obetDe Triple iiiiiantie, boo?beb)eic6etop
getooben bat be gefepbe 3^?ebe foo bafi geflelt tj$ / bat
b)ponfe^abui>ren( felbecj^aecl^atomeltngen ) be
bjucijten baecaf faUengl^enteten/' 'tgeenegQenoetO
folstln om be anbece inningen / Staten enbe
cenonfej&jienbenenbe «iieallteerbenteobltgecenm't
fdbe becbont te tteben / om meet en meec be gemeè^
culle ban't €ö#em:öcR te becfeecftecen / baec
naec fo e,t iffec niet meec te ttoijffelett^top fuUertfeec
feigbulijtgban onfejtjbejijn/be felbe Triple jUliantie
met alle fojg^bulbtcbept te Betoacen/ op bat top niet
ontiersi boen/ atóonji felben boo? een naeutacenbe
opebe inteHtgentte metutoen ^taetbafite fitnben.
®aec ooüfbbentop <iEiobt bat öp,u9ebbe/ i^oogBe
iKogftenbe ^eecen/ onfegoebe®iienbert«nbe
wealiteecben in fiine gepItgDeen toaerbe betoaerin^

<!5Deff&?eben te Whitehai ben i8. ^cptembcc ιδδδ

x668. 1„||—1

öbjenaoeben©?tenbt/

a©a.ö0Detccificnt

CHARLES k»
ïagecpónt GUILL. MORICE.

Φεη negentienden i!Sgoet0cbonbenenbcbec|Ìaett
tecommitterencnbeaenteflellenbcn B^ecfoou banbe

ïgeec loban Boreei, tegenteoojbitl) «ertraoibinacist
SCmbaflabeuc in Engeiandt, ais iilmball'abcucBp
ben^^oningOban Groot Britcannien, totonbecgou''
binggebanbegoebe 3@?icnfcDapenbe €o?ccfponbeni
tie tuffcSen fijne j
®aje|lept cnbebefen ^taet/ enbe
fult&Sboo? ben tptban drie giaren/ epöetiCcac'
tement baertoe (laenbe; tottoelcöen cpnbetTiitteE
tpbb"5Jn|i«;uctie/ 25jiebettban Crebentie enbebe^
pefcöes becbaecbicBt fouben toojben. ©esf isS fulci
ben sBemelben
ïgeeclohan Boreeibeftentgemaetfi^
met bpboegiiinglje / bat βρ een fieec ijectoatt'tjSjToube
bewnogen te boen / fao toanneec Ijp nae fijne bifketie
enbebecficegen betmisiban faecfeen/ feiibe oo?beclen
fult&js metten itiinlten onbienli ban ben Itanbete
itonnengefcDieben.

^e ^eecen «i0ebeputeecbe*ban be ^?obincieban
Uytrechtgebbenopbecefumptiein be boo?f5 Claus
fule mebe geconfenteect.

J^eec iUmbaflrabeMC Tempie gaf epnbdiöc6 ben
ieftiendente6ennen/bat8pbanmecninge toas! bess
anbecenbaegljsifiln publptbc ^ntcebealgitTte boem

i^iecopbJiecbenuptDaecïgo. iBog. ©ecgaberini w^
gè gecommitteect bé ï^eece ran Heukeiom enbe Mep- ittfnwi»
fche, bie Γίΐη «Êicelientie beji anbeten baegDiS na w ί">« f»}»
bec getooonte / met een fpeciad getal teoffen aen be
Hoornbruggewctpteccbe/enbe alötecgeabfïfieect met ban «b-
nocDfeiSeebeputeecbebanbeanbece^jobincien in
'03£anbtiSJ^upfingebeiSabont^beftopecrbe /fonbec
anbectcattement. "

^entwintighiiengabgp fUne publpc&e ^ubtW
tógelepbtbOO?b'ï|eecenAfperen enbe Vrybergenj
^ün 0iopofïtie ( geseten op een Ea&en (ioefmee
SEtmett ) beeb 0p in 't «Cngelfcij bp monbe / enbe gaf^
je f^iftelgcBobec in't^anf^ jlupben als brtgti

SA Majtfii dil» Granii Britai^m, U Rty mta Maifift'i
apm νια oaiprt la primünEfti mefite des fruits β gh- pjoBOlï-i
rimx jut Upain dl l» Cbrifihnti fir debers, ÏSlafatis- tie^
faSitn mutuiBidi tmtis lts dtnx ìSatitns far didans d» ctttt
Ailianet biureufi planttefi a propts m α lint iej l'byver faffèé
min fa Mà/iffiiiVes Siigninriis n'aefiim rimflus dignt
dl fisftins guidila eultivir parut» accretffmiat mutaild»
canfiaau, & de beni offices, Ü f» rentuveUant lis ajfmron*
CIS dis rifelutiens firmes ttf ftntiris di fa Μαμβ. d'tbfirvir
inviolailimeot lis dïvirfis ABiantis alers cóntrdilies ^ tont
ptttr la definfi mutuiBi des diux Natiins qui pottr prtcunr ίί
mainttnirla paix dans nofirt viifiuagifiltn l'AUianct Tripli
cenclttcacittUffeÌl, Ö V.V.S. S.fe puipnt intiertmwtpir·'
fuaier qüi ttus offerts qu'tnpiurra fairt peut divirtir fa Ma*
jefiedéla pturfuitti di cis fins «aarint autre fffid qui di luf
dtnntr la ghiri de vtus aviir ηιαηβτι un ixm/li di fa cta^an»
Μ fincire , lemtl il ni diuti pas quivius η imi tiet fur pariillis
Oecafims i Ό fa Miajefii fachant cimbiin lis btmmes fm fujiSi
<mx indinatùns particuliiris (Ì tandris luvirs teutis cbefes qui
femblint ijlriieliur propri pnduàion n'apas cnu fouvoir
donnet un plus grand tifnuigaagi du foing quii a di confirvir
l'amiti! ^ l^aUiamidi V. V.S.S. qu'ia implof/mt U nuftm
mata pour la cultivit
f qui β ih primierimeat Vbonntur diU
plantir, viola lis mitifs qui ont inclini fa Majifi.diitftu^
vofir aprifint ponr rifidir aupris d* V. V. S. S.fius un Ctg^
raSlmquiaiflo longtmps difiontirntifarlaCtureanii'An'
ghtirri, ^ qui fa Majefiiaviulu rinovillir a prifint four
prifagi qui
liS diu» ììatióas fi vont ritournir doni città
ofiriitti Vaìoity ^ Amiiii tu iSts ont ιβο ingagiis ^ Jurant
li tmps qui co Charadiriifioit fi lo'ùant intfagit t$fiUin
I^CIU tud fa'isicji ϊί commi fa M.yijii croit qui nos flint
communsfojenta prtfmtanffinuiffiUrispour maintmirqrn ih
ifiojintpeur procurir la faix di la Chrifiiinti f illim'aeoiH··
mandodicinfultir
avicvos SiignoUrsdts mojMS qui firont

J trtuvit


-ocr page 469-

438 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lé68. trmves lts plus ptoprti acitttfin , ceflfmrqti^iji fritvos
_____ V,
K. S. S. de vonUir nimmer des Commijfairts arvet qui jê
fourrois fehn les occafinm traittir ^ ctnferer far toutis
wa-
titres qui piUrroHt toucher m la confirviiticn del»paix fa-
btique^ eul'aceroijjement deVamitie iS onfittice entre les
diux Nitthns , laquellefera corninef'tfperetatsfturs eterei^
prohn^ee par citte Previdenee Devine qui l'a fait naiflrepar
unfuccts fiextrasrdinme CÌ applaadf de tont le monde.

Piur ce qui ιβ de moj, μ ne m'eftirneraj/ pas ea aucune
chìfe β betmtix j qttenj contribuant par nes devoirs parti·
cHÌiers , lefjuelsprocederont auf^ bien de mes prepres intliM-
tiins, camme de moa obeijfance aux Commandemens de fa
Majefleen attendant je nefiturois ?n'empefiber de reconmifire
lis honneurs qae Ρ'. F. S. S. m'ont faitama reception ic) y
ÖJ combienjeme fensoHige parlÀ, iSp»r les affe&ions qaeit
ptUple mefmt a tefmoi^nejiar cette icafioa ,

Signé

W. TEMPLE.

S^ne .fKajefïept ban Groot Brittannien ùen
mngljmijn jiKcefiec 0cbùÉnìieìiereeec(le Cornee
öecoèjntoaêcïiiglje b?uc8tenbantie ®?ei5eloan't
€0?t|ïeni-|jch ban buptcn foo tod fïen stoepen / en be
unöeElinae fatijsfactietiictiepiie i^atien ban binnen/
obec öefe geluc&iqe Alliantie tee wtljtec tijt ben booi^
icUen 3©tntec alljtet: tuffcöen föne 3ilSaie(iept en « J^u.
ϊΚοα» geplant / fon bint f)p niet toaaijigec boo? ©ne
neecliigfjeptalss te Boutoen een onbetUngebermeecïKi
tingDe ban Oetcoutoingfje / boo? be goebeojficicn tu't
becnieutoen ban be becfeetöedngen bec ftantbaftigge
m opcecijte Sefolutienbanfijne iKafefl^t onbec-
fijeecBeliitti bebecftj^epb^MtantienalÌiÌiioen geflootm
te obf^becen/ footot onbecItnggebefenfi«banb^be
béj^otten/ aliSomte bebo^be^n at onb^uben
be 3>?ebc6p be 5labupmt bolgenii be
Triple viiiian-
tietotbiieffeitgöeflootén/ena lo. naog«6oraten
fïcljgDeÖeel pecfuabetenbatgeenemfbbelen öoebic
oocft mogen ?ijn in't becbolgen ban befe faec&en (uilen
ge«i anbec effect op siine iBajefiept Beböen / aljü Bern
itegiOTie tegj^ebenute tooneneen ejcen^^ban ^Üne
opc«Öte fiantbaflifftept /
't toelch öp niet en ttojjffelt
m gdtJcBe occafïen fult «abolgen / en gelöcfe fone
KKajeflepttoeet Doefeecbe menfcöen fubieajönaen
Ijacepartitulte» fnclinatienen genepggt tot alle bin^
sen bteban fjaec epgen boo?ftelling9efcBpnen<i 3Dn /
foo bacDte 6p geen gcootec getupgeniffete tonnen ge^
ben ban befoig&ebieftpDeeft ombe b?intfcöapettbe
geiliantie ban a ï^ooflö Slag. te conferbecen / aljs be
«ipgenfjant tot Det bontoen te gebjupcöen / toelcSöt't
cecjl be eece fieeft gfjcijabt be felbe te planten ; bitsön
öerebenenbiefijne liféaieflept geoftligeect öeöben mp
tegentooo?bigl) te fcnben om bp ö ^oog lEogenbe te
cefibecen / onbec een Cüacactcc be toelcfte langen tijt
ttp be Ctoone ban
Engelandt ίίί opgeltouben getoeeft/
't gene jijne jjlSaietÏept alfnu fieeft toillen becnieutoen
totboo?teet&enbatbettoce j^atten toebec6m;entot
een naeutoe
Unie en a®?tentfcitflp toaecinbe felbe
0ebiirenbebatti)bt bat befe CDacactec foo Ioffel0c6
ingeb?Hpc&toa.iS/ toacen becbonben/ enfoofeecne^
P?efentnbit ïanbt/ en geljjcöfijne USajeflept gBe=
looft bat onfe gemeenefo?getegetitooo?bigö alfootwo^
«gets inbefelbete maintenecen/ alsSin't batlfiellen
banbe^zeebeban't <ö:f)|iflencöcf{/ foo geeft öpmp
gecommanbeect met 0 i|oogö HSogenbete confulte^
ren ober be mibbelen/ bie'tnoobfcöfletotbefênepn-
öe fullen Öebonben too?ben ; '©aecom foo bibbe icft a
S^oogö .lïScigöcnbe Commiffacifen te (tellen / met be
toeltHeicIiinbe occaften ban alle faec6en caetfiettbe
öetonfecbatiebanbeopenbace©?^e/ofbebecmeeci
öecingB bec gljetcoutoicfiept tuffi^en be ttoee l^atien
«tatlj tcactecenen confececen/ betoelcftefal flltijbt
fooicHbecljoopebooibe «tSobbeliicfee boojjienic^ept
Bemint en beclengljt toO?ben/ bie't felbe boojeen
wrao?binactsifucceis geeft boen boojtbjensDen/ tot
tr^eugbe bDo; alle be toecelt.

3©at mp aenoaet icfi en fai fn eenig bing mpfo ge-
fMifiigg niet acBten / alii baec in tomcibiiecenb? iwoj

mijn fcButtiige plicBten / betoelcBe alfoo toel upt miiH
^gengenegemgeben^UenbiUijttoinai/alsÌu»t^p"
Sooìfàeniftepbt totbejsBebobenban fgmMa^t ^
©o?öecjSic6en&anmönfelben niet bpöoubenbante
ecfeennen beeecebie uJgotHSoimpalfiiecinfietont-
fangen gebaen 0eb6en/tn öoe fèec «ft tnp feibai S
m geobligeect bifnbe / en boo? be affectien felbec btS
©oliftinbefeoctafiengctoontSebben.

geteetftent

W, Tempel,

I^KCOP boo? ben a^ftbentntetgöelgcfiecompiiiStim
menten enbe §p?otepatien göeanttooo?t#nbe / is hn
boo?befelbe^eecen in fgn Jlogement gBecfcottómi
feect,

€apitepnNeedhammetf0ngefelfi®ap/ geSoma»
ban Sarename, OP befe tijbt binnen ton den
b?ac0tinöecBtenifre/ enbenaejamen boo?benfe
^ecretacisi Morice, is bebottóenbat be fdbe ban Su-
renarne bectoaect!$ toacen geb^adtt / gDeboept/onbec
pietejctbatfppetjsfoubenöebben geattenteect tegensi
Öet enbe Colonie ban Surename j bocQ ììè getnji
Seniat Jjettoasï alleenlijf δ eert ftcte banbe^ec Wii-
loügbytegöenjS be^nbtanen/ toelcfee boo? befenlie
Cngelfe feec 25acbaertö£B fowfen Debben elettati
teect/ enbe bat befe «Êngdfcfte nu alleenlijcii in Snre-
nameguamen omtoatecteöalen. ^ooiiSgeojiioni
neectbpbenïïaebtbatfemoiötenontfïagBentoetiien/
onbecfuififantecautie/ tot bat befaecöebpbensaet
nabecfoubeftjn geDoo?t.

3&e»eec Boreel geeft tecftont geoo?beelt/na be fiats
niffetoelcftefipban be compo^tementen ban Capti
tepnNeedham fiab / fllsi mebe bat be iSolbatenen
USatcoofenbanfijn Cgaloupe be boo?f; Commiftt
toa^boo^ggelefenaen ^oojt boojgeta^aen battile
Barbados, tenanbecenbatbefelbe Inbianen toarm
enbecbanen ban gaet: i^o: iBog; enbe bat be aSnsil·
fcgealbaec niet meiceen boet Eanbtji en ga&iieit:
g^atgetbaecomme be(lfouberijn teceei^lec geleg^ttt;
Septaenfijnejllaie(iept obec telebecen eeneiBetnoi
eie/ gelijth gp beeb·

iSijneiigaiefleptbanbecetife ban Windfortoei)^
ge&omen5iinbe/maec6te(laetingo^tebageneenatti
bece te beginnen / nae een feec becmaecBelötft Saniit-
gupis/ genaemt
Addline, in Noordfolx-hiere,DtttCCnt
fesendertighCnggdftgemgImtoan Londen, en&e
meenbe albaa te becBlpben vier a vijf toeecfien / met
bede ^eecenenbe jSwiitaii ban fm Mdefleptff
aaebt / enbe anbrace gcoote !|eecen banö« Sfiili/al»
toaecilSmt(fc.
Colben fgnjpajedept meenbe tebic^
gefelfcgappen / enbe get te bolgen / enbe fomtiibi
metCacoffe beKelaiiStot
Londen te feomen, ^et
^clementtoiect ggeabioucneecttegenjï ben eiWen
jgobemBec/ouben(fijl/ toe&otttenbe/ enbenamaelji
tegenis ben eecflen ifêaect.

^enfeven en twintigften geeft belleec ^mbafa' amjsj
beucban Venetien jijn^ntcebein Londen ^eöaett Κβη eo
publgfftelgcft/ enbegee^be^eec Boreel ben fdbert"™

anbecen baeggsf in ben naem ban gaec ï|oi naog:
toefen begcoeten/ begoo^ijcg fjjnbeontfangen boftwiS
becanggenbecefpect bangaec5^*|10og:
lentìe bófofgte bat gaecl^oiHSogrgeÖefben pets fai
bocabeliS litet (Ijn |ISaie(teptton Engeknttebelooben
enbe upt te toeccften tot fecouciï ban
Candia.

ginalbe gabensf banbat«ö(fi toiectbecboböibe
aenbom(te ban be i^cgepen upt Vranckrijck, Bomm'
be uptbeeuactiecen toelcöefufpecttoaecenbanbete'
fmettelijcfie(ïei&te.

φοο? b'aen6om|ïe banbei^eec Colbert tot Lon-
den,
bielenbaec(Iecc6e befoigneiS. ^enConingfelfi*

liet(ïcg boo? ennam{bbagpec(iJondijc6inbettJ5aeW

binben. Hen gabbe toel in 't ooge bat gp Engelandt
fowbefoecBentebibecteecert/
boo? gcoote bdoftenbw
gelty get toelcfi boo? ben iaetfim <©o?loggtnet ψ
fen ^aetalbaec fièaecjs toaSi enbe gettoa^ .w»
fonöec appacentti / bat Eng^andt m öa^'^^g


-ocr page 470-

en OORLOG, 'acht en^eertighfle hoecL 430

ijarcit/enfefllisupttofielije/ eetmt«rc|i Uan Duyn-
i^cken rooltcötdütfeseaöanöonncat öeööeniteBöei
fiab / Éenöiecgelücfie fpjonsD foutic Bonnen ïioen / upt
«aot ; öen <©o?loö8 met ùefm
^Staet maec eben
fiöndept / «ntie fllfoo ö? bccDittecinöÜ ηοφ ntrt fmt'
Sjntftoeltj <gntieötttoais
i3'ceragfie reöenöatöet
ijcriDf ban ri^atrteten ban üen i^eec Boreel toiect ge^
ilrtftt acn De (lauflric : So wanneer hy, na fy ne difcre-
tieende verkregen kennis van faecfcen , fai oordeelen
fulcxmec denminften ondienftvan den Lande fai
konoen gefchieden, &c. φεη Conmgij tHeefaltìjiit

niottftfren ban fijn (tn£mtei>t en onbecsettelöcfien
öHüe boo?ïic gemeenefaecbe/ enbe allejS hiat mm ban
öe^etJOtiarie ban Colbert bibnlgeecbe/toai/ba^e
all«ncacc6tc be€omme«ietufT(Denl)cpöeiie ïSiji-

^m ltt£5' tijbt 9c«ft bc i^CCC William Morice,
«Étariii ban ^taet/ firij onticbtgöt ban be boojftbci
tófmnce/enbcijS be felbcglieconfiemct op ben lest

fnniSBaje(icpt!Sa£)ctra0?btnacisï€nbope; botö ben
%iit Aiorice toiect gecontinueert in be» Priveen Raet
tjanöcn ïïoningö.

Dfie «Êngelfcïje ^cïjepen banbe groote ©ifictpe
ui)t Groenlant t'öupsi geftoinen / rappoHeecben bat^c
aitacceentgBongBeUjcftfouben gBefebenöebbcn ban
feftienaieventicn ^ebeclanbtf£0e ,§Γΐ)φεη/ ineen
25aepegcnaemtBalefoand , betoelche be^ngelfefu-
piniccöen Baecaüeen enbep?ibatibclij£6 toe te bel)oo=
tcttifeggenbebccbeciSbatOetmeelie beei ban befelbe
lacijcrlmitfcDe ^tftepen bp onfeunbigDept oftebec-
fupni in be boojf; 2êaep bjaten becgaem

©fH dercienden Oftober fC{J?eef b'i|ea: BorecI
oittfanijen te Rebben Baec l|o. ogb^ enbe (afi om
fijtt pafefiept ban <@?Qot ^cittfmntenbpoile tocgett
«nbeniibbelenteberfeectiecenbanbegisbe «nbe (φ·
colitemepningeenbeintentiebanBaet Jfto* ilto. om
enbe onbecb^eecMgcb t' mtbergouben
bm gemaecftten ©?ebe ι enbe ben inlioubt «ibe banbt
batttie€ciple3tfltantte;enbe bat 8p obec be felbe
ntetiicn^^eec LiÜenbergh ,ïïefibentban Sweden,
iwcutDe enbe f onfibente co?«fponbentiefoube onbeci
fjouöen. i^pöaboot6o?b?eomben^ning8op#te
rcpfe ïanbe-toaertii te bolgen / foo 't 5ijne iÊajeflept
Mjaegbc. op ijeeft tjp notfi bien abont jön m^'
jdtept in 8aec -i^o : JlSog: naem toef?» begcoeten enbe
effcftept neemen ιψ jijne HaafeHeptsf cepfe te Hanbe^
toaect ( gelijcö befelbe oocfi op ben tienden oaober,
ftiionovo, is begonnen feec b?o^ metbenbagf)
eiibc gejcpt /bat öp ban ïjaec ï^ot ^gj mebe gftrtal
toai jijne paiefiept te Sanbeiuaecttebolgen / inbien
IjctfclbcjijneHSaiefieptmotDte toelgfieballigl) 5ön.
3{1U jjet toelcöe met aengenaemBcpt tjs becflaen/ enbe
met5iielöcfeebecfeecftctingl)ebp3jjne JlKajejtepbt ijS
l)canttooo?t; enbe berbecjSlöaeti§o:3lfeog:bebant6t
Dbct bc p^cfentatie ban te Éanùe-bjaectii te bolgöen /
ίιοίϊ)5φύε^ijne ìUSajefiepbt / batljp^ijnen Staebttot
ïonbenfoubelaten/ enbefelfs göcltefbe be moepte
tenemmKecbjaectsiteïiomenobecfaben ban impo?*
tantte. ^ulcltp bat h'l^ec Borcel aen 't iiS beti
Weben,

45openbeijetanberc potntfci)?eef i)p batb'ï^eec
Meerman, enbe
ÖP met ben Heer Lilienbergh, ïSef
fibmtbansweden,altoos eenfeecgoebeenbebemoH'
be €o?rcfponbcntic ïjabbe geijouben / enbe nu febect
funberlilpf tot Londen rtocfjnaeutoec/om te famen
^^wgijtebtgtlecen/bat niets bp pemant tegens be
we ®riplc ?{lltantie toierbe getnacöineert / enbe beel
n»miiptoeto?otljt.

pmfdbcnföeerliab ijem oöetoom gelijtfie o?b?c
«ηρείηίΐ ban fijn honing te iiebben/om met ben
pintftfcbanfiaec 8jo. SlSog. aen bat i^of in afle
bccfrouteclijtbbeptcnbegoebe £o?cefponbentie
te Ie?
ben / enbe boo? ben bienfl en onbecDout ban be (Cciple
StUianttctcbigilecen.

®PbeiI5?!eben ban Eo?b Wiiioo}Tby,nu (io?tS
«ingeftomen npt be Barbados, befabbouecenbe be
^nnflliie ban Nccdham
ais fubreptivelijck bectee^,

,668.

gen; óm « óggceffa-en be gjnbtancn/ 5ön aUe be
baten enbeiQatmfetttoiScnbe b^p gelaten/ bQc{) bé
boo?f3 Ncedham ηοφ in JjetöteTOfle. geöouben op

^e l^ontngtnne / bte nebenist ben €onmgg mebe tè
aianbe-toaectsibjaiibectrocfeen/öuam ben vyf en
twintichftëntoebectotLondeii} gacre i^aiefiétiten
öebonbtSatebtfpofïrieraetbolftomenop befe tepsti
embat^fDogcfegtbjiett/^^etHays AJeiyne in em
lage gront enbe EanbtfcDajp gelegen ië.

®cn Hartogh van Jorck b)a«i altebe bes ^tttfbagöii
te booten ban Bet ïant te loiideh geftomen/om
^oonfbaegjS bàec aen ben vier Én twihtigivften befer
tnfyn^^fteonbecgouben be Cecemomen obec fpnt
l^ooggeptsSti^&oo^ten-bag/toelNe occafte b' l^eec
JSorcei niet Ij^iàten boojbp göert / liiaéc be eete ftab
ban fijn öontngölijcfie ï^oogBepttc Begmteh/enbé
beelgelncftii te toenfcfjen/ fo obetfiW J^oo^ept^aen»
l^omfle albaec
/ in goebe enbe bol&onten gefont gept /

joha/i Trevor, gebjeejt jijnbe nu laeflmael tot Parys, ban Qer Ülant/ alis niebe ober begebacètettiffe ban fprt

loogfjepts «Beboojten - bag ; fpn looggept toetoen^
ftlienbe noeg beele gefonbe^jaetren in allecganbe p^ff
pedtept enbe toelflant tot be iöoningöliicte famiite;
Det toelih met gcoote aengenaemfiept is opgenomen /
enbe met beele bemonfïtatie enbe cibile ewjejïïen/
tottoelbaect enbe goebe co^cefpónbentie tü^cgen bii
bepbejgatien/is üeanttooo?t.

5&en i^eew »i5?abe ban Northümberiafat fs op bees
5e tpbinfjjn^npsteEanbctoaectbaneenfeeciangfii
bucine fïetbte enbe Eegecbebt obecleben»

tir fleer Boreeit)aetï|o.,ilBog. pccmifiïe(in boe?
gen ais boojgc^ept )Dntfi!ngcn ftebbenbe/maecftte
ficö geceebt om in t begin ban l^etembec fiectoaectS
tefiome«/Htbeiietben«ffapitepn Corneits Evcrtfz,
biemetflin j^egatbeni8o?loge opbe iiiebiec toas
geambeeit / aen feggen / om (im ^foon af te toacii=
ten. i^p fcttft^ een ffatt SBog* beei ban bé
QWKitegeneeente^bietfiSne^fcee |fòimfiers/als
DPbentjaei; fpn etff^ept nam/eettpàngglilcb gab^
ben betoont tot onbecgoubin^ie ban get foedaefchci
yrcdensTraatet,enbemàittttaibec€cipfe auian-i
ti& i^c Daer ^o· j|Ilog> oojbelenbe fiaet; Sinteceit
tebedtef^p^cberenmetbe(eimpo2tante $ofi
t^befeteebeceftantbecgem^nefaetìÌie/foo gantsté
ontblootctt/ ceftr^cben ben dertienden bat 0ρ tm^
befen3®intetöemtot tonden foube Öebiieri te gou»
ben/metben Cöacactec ban €ïttao?binacis Mm^
baffabeuc/bo^ op get €cactement totb'#;bina^
ns3ilmbafTabegeaffe{teect;enbe batna« plopejti^
ban rön berblpfalbaec / ingaenbe met ben tbJintiggc
fïen befec (oopenbe maenbt/met autgorifatie/omi
gebuprenbeöet felbe becblW/te «nbgen gébiuptiiert
foobanigeMeabienban'tEanbt als gp ban noben
foubegebben; alles otibecminbem be iSefolutie ban
ben tweeden November, tóetfielöiftóp get flutil ban
b' KlmbafTabe albaec genomen / bebielc6e gelaten
toiectingaecggegeelenficacgti^es foubegp %ei:
^mbaffabeuc οοώ in get aenflaenbe 3^00^ - taec/met
beminfieongefegentgeptban'tltànb/eenfteec gec»
toaectsbecmogenteboen /ten fini als in be boo^fs
ilefolutie flont ge - ejcp^effeect.

(©mtcent befe tpb^ftb'Heer Colbert ing^nbett
gefteltbanfpnit^ie^éptSCommitfacifenbe epnbe^
l0c&e€ommi(rie/omce|iitutie en püfTeffie te gebqi
aen be oEngelfe bec gelft ban 't €plant
sr. cbriftoffeL
HeerConneftaible van Caftilien ,ben Marqais
de Cafteirodrigo.tn't «©oubewiement bec^paenfcgi
^ebeclanben nu gefutcebeert/ fonb toi Loodea bei

Heeren Don Francifco de Valafco i en Marco Ogna-
ti, toeliben eecfien be ïtoninginne / en b' anbece fpne
l^atefteptisitomen begcoeten/upt ben naem ban
beboo?f5Conneftabie,entegelgtBte fienneif öege*
benfiinaenbomtleais^onbmtettclnbe .^aenfcge
lleberianben 5 enbe maetfeteben HeerEduard Spneg
ficggeceeb om ban toegat befe ^on gelgc^ com<
pliment aen ben Conneflable te geben.
^el^eec AmbafTadenr Tempie, becflaen gebbenbe

batben <iSnaetf^en<iE(Dubmtm( opsoreawne boo;

i'onj?

t6Ö§»


-ocr page 471-

Ì668,

440 S A Κ E Ν van STA E Τ

onje al&aec gebangin enlje tot viiflìngen eeöjacBt
toasf/ betfocBt tjwc ban te ccbcn/ enöe fpn ontflaging/
al!S3ijiiïieemi$utiiect ban ben ïSomngB/fpn Mee-
fterjenbeonbet mmtantss ubicaiuceatei bte ban
fpii,lIlSaje(lept/totbienei>n0e obaacbenbe öet boU
genlie Memoriael :

Le iouSgnè A mbaffadeur d' Anghw η Ce troüve obli-
gè de reprafenrer à vos Seigneurics quc Ie Roy fon
Maiftre, ayant fceu depuis peu que Ie Sri Jecjee»
Sana/fltr , cydevant Goiiveineur deputè de &ί«ββι«ί
pour fa Majeft., ait efté faify, dans ladite Pllntation
de SHnname, gc de là envoyéprifonnier à Fliiïïngue; A
donne là deflUsordre à
fon die Ambafladear de de-
mander de la part de vos Seignearies^ & aa nomde
fa Majeftè ledit
iMjuis Bannifltr, afin qu'il foit mis en
mains dudit Ambafladear, avecune notification de
la caufe pour laqaelle il a efté faify, & envoyépri-
fonnier de
Surmam en Zteìandi, & la decenu fi long
remps, & ledit Ambafladeur fe confianr beancoup en
lajuftice ) & equitède vos Seignearies ne doate pas
qu'ellesne refoudront promptement d'accompJir la
demande de fa Majeftè & les inftances que ledit Am-
bafladeur fe trouve obligè de leur faire la deflTus.
Donne à la Ηψ le premier de Decembre ι662*
Signé

W. Temple.

DiSn onbccseftöjebctt 3imBafrabeu»; ban €naöe=
iant bint ficB geotiltgeect am u ^oi Ulto: te b»'
tooncnbatbenKoningSrtìnjKeeilec febew een
fto?tentöt0eeft gebjitenbatben J^eev; Jacobus Ban-
nifter/ getoefen «iBoubaneucgiiebeiJuteettbDO? jöne
J19ajetló»ttesarenamé; tsinbebooifepbe plawagie
ban s tirename gebat getoeefl/ en ban öaec gehangen
naecJ^iiflÏngengefjnbenj baecopojb^eaenftingge»
fepben atmbafTabeui: {leeft gegeben/ aenu ^o: i^i
teeptTcSen/ uptben naem ban f^e iBaietiept ben
gefepben Jacobus Bannifter, op batftp in Satben bmt
oen gefepben 3(lniba1Tabê«r b)o?t gejlelt / met een no'
ttficatie beto^aecSeom betoelifieiip gebat en ban
Surename na ^eelant gebange gefonben / énbaec foo
lange gDejgoubeniiei ; dEnbengMepben ^mbaffatKur
ftcg gcooteUjcösf öetcoutoenbeoii be gufiitieengöei
Kc&ttgDept ban u Mm HSo; fo en tbJÖfPelt 8p niet of fp
fuHm op 't fpoebigltecefolbeefÉtt / ben epfi® ban jijne
jlSaieflept te bolbjengen / op be inflantien bie ben ge^
fepben SfimDafTaöeuc (ïcD geobligeew bintbaec obec ti
boen. ÏSaiEigetefiem

W. Temple.

ttacl uan

ftïara-

fiafTatinic

ffcmpct

oUec De

Seijanat-

nifTe li»jS

49oub(c-

ncur aan

«feiire-

namr.

lencepar toucoìiils trouveronc ledit Brii\ii^ faMa-
jcft..a trouvè bondecommandcr expreflemenc audit
jlmbafladeur des'en plaindre à V. V. S. S. au nom du
Roy fon Maiftre, & cn demander reparation fur le-
dit Capitaine : Sur quoy ledit Ambaffadeur eftobli.
gè β faire fes inftances aupres de V,V, S.S. en efmerent
une refolution prompte & convenable aux difpofi.
tions qu'elles tefmoignent à obferver en toutes occa^
fions, ce qui eft du & à Γ amitiè aux^lliances de
SM
& a efiàcer pluftoft la memoire des chofes paflez,quft
nonpasles renouveller,en laiflant impunies telles in.
folences, afin que fa Msjefte n'aye pas occafiondè
chercher fa reparation par telles voyes qu'elle Jugera»
propos. Donne a la Hxjt le 7. de Decemb. 1668.

Sine

w. Temple;

|~\ <grt onbecgefcB?eben SdmbaflTabeuc ban ^nefiei
^Jlrnt bint ftcl) boo? be e)Cp?efTe geboben ban jime
ÜSajefiept/ geobltgeect / u JKo: te boeh toe^
tm/bat fijne iBajeflept becfcöepbeStbböfenfoobatt
©enua a()$ Eibo?ne Deeft ontfange/ bat een febecBra.
kei, Capitepn op een loHams eo^ïogfcfitp / fouiieöt
becfcj^epije piaetfen/boo?nanientl jjcfi te<©entia/Hiibtiii
neen^nten/ boo?göefl:elt Deöbcn/ 't^abfllonbSi
fÖneiKaieltept/'tgeeneBp gebuecenbe ben <©o?loeft
opeenbetbjant ^tSip genomen öabbs; aljs fielleni®
'tfelbemet gcootebectel&ept en becacBtingijeonìiii
Set igollantfe ^^abillon / 'ttoeltbe fijne iKaiepeptfeec
tecöeften.neemti niaetaleecBp lajl aenben «iìiiits
Allen, of aen eenige anbew €apttepnen toilbe geben/
ombengBefepbenBrakd, toaecfpbte oocft motlten
binben/ obecbefelbe bectelSeptteitcafTen/ foofiM
fm ItSaieftept goet gebonben/ aen ben gefepben ^m^
baffabeuc e);p?efrelijm te belaften / om uptben naem
ban ben Comnglfijn i^efiec aen u l^o: ifêo: teMa^
gen / enbe c^acatte ban ben felben Capttepn te epf:
fcDen : toaec op bw gefepben 5fimbaffabeuc ft® oèe;
nootfaetbt bint fgne inftantien aen u l|o:|I9o; te wen/
becgoopenbe een bojte en geboeglijcbe refolutte op be^^
fefbetbe/ gdijt&befelbegDetupgöen in alleoccafiente
otifecbecen/ 'tggeene menootft ftDuIbtggi^i aentie
bjientfcgap en ^tliantien ban fiine ifêaie^ept/ enbe
'tbJdcft beter foube bienen ombeboojleben bingiien
uptbe memo?ie te fiellen / aIjS befelbe te becnieutoat ;
beröoope bat alfufefte moetteflltgBept niet ongDefftafl
fai blijben/ anbecs foube ftjneHaajefiept oo?fae£fi ftà'
oen befelbe tefoetbrn boo? anbece toegfien 't geeite
noobiggfl fai binben. ^egeben in ben ben 7·
december 1668,


«önoiit· ®enthiendenï)eti6ett be ^^eeren <!Bebeputeecben
ffeefnjf. jjan Zeeiandt tec ©ecgabectnge Bebent geinaetftt/ bat
b' ^eet James Bannifter, boo? befen «^oubecneuc ban
Surename, ban toegen ben iiontngi) ban Groot Brit-
tannien, tn Zeeiandt op geb^acl^t / toebecoitt op ftine
b?pboetenb}asÌge|ielt:3®aec op gebelibeceect jijni
be / goebt sftebonben te committeten be ileec
Meerman,om'tgunt boo?f5i«iaen benl^eec
bafTabeuc Tempie te notiftcecen.

g&en fevenden obergaf b* 3|eec Tempie Set naboli
genbefti^etpD^emona^ban l^lacgten obec infolen^
tienbpben€apftepnBraeckeiin be iBibbelanbtfcge
geegepleegöt:

«lacfit

Xmi QtK

«niBaff·.

iCenipIe

■bff ini

«ai».

lepn

Le foufigne Ambafladeur ^AngUurn fe tfouve
obligè par des Commandemens expres du Roy
fon Maiftre, de faire ίςβνοΐΓ à V. V. S.S. que S.
M. a recea divers advis tant de 6«««, que de
Livmrntj
qu'uncertain BMjte/,CapÌtaind'nn Navirede Guerre
Hollandois, aura expoiè en divers lieux, particulie-
temtm\Gines,LivMret Ö unpavillon de fa

Majeftè qui avoU eftè pris durant la guerre fur une na-
vire Bruriè, Ie plantaot au deflbus lepayillon d'Hol-
lande, avec beaucoup d'infolence, & m^fpris; ce
oue fa Majeftè a fort mal reflènty : mals avant que de
donnercwdre auChevalier AtUny ou à quelqu'autre
deP:$C#itaÌQes,decefaireJqAice d'une celle info-
^]^a^geteec{ιent

W. Temple;-

^aer opiieibejianbecenbaeggjES goebt gDebonben
aen benbooifj Capitepn ban Braeckei in fecieufe m
be cmfKge tremen te fcfeüben / bat 8aet%. IlSog·
bebooifcBiebefijneactien /foobe fdbe öp Bern ge^
pleetötmocgten jgn/f eenemael irapjoberen enbe bif^
abbouetenj metflritfttbebel/batBpficD intoefiometi·
be ban fulcöiS meer te boen foube Rebben te ontfjoui
ben/oppenebanteincucreren Baer loogö
Boogfjfle inbignatte. toterbt oocft aen 't € .
ter Sfibmiralitepttot Rotterdam gefi®?eben bat öaec
iEb. ben meergefepben Capitepn Braeckei t' fsine W
berbomflebe booifcfj?ebe Blaggen aen gaer foube
boen ober geben/enbe al^ ban aenfb)nbj$ aen gao:
3|oogf>H9og. ober fenbenj^nbe toierbt Dier ban
(iBnractaenmeergebacBte i|eer ^mbafTabetir boo;
ben3igentbe^epbebetBanbrepcfit/om
te firerteu

enbe baer 't betojbe.

g&enfelbenlieerSimbaffabeut iieeftoocft op
eerflen gep?oponeett / bat eenige pointenin 8et
taet ban Marine tuffcgen Engeland enbe befen jSta»
laetfl gemaecftt / toarenimp^cabel/raettenbefpe»

1 iiirtöc6DetflucBbet^e«-35?(ebW enbeWfïtet^w
} Ï6wi


-ocr page 472-

en O OR L OG. achtenwrtighjiehoeck, 441

ese· ^iwctoi CfBiÖecenÖe Set iJrigBenlïe η Commerce avecraatreCompagnie, maiscntelcas
f^P^ j l'aólion oupretenfion déJa Compagnie qui fait Ie

premier contrad, fera expliqueed'ettre feolement
contre les partis avec lefquds on auroit contrade, 6e
non concrel'autre Compagnie: &qacn'y l'uneny
l'autre Compagnie ne s'ent remeflera iur aucane telle
oufemblable preteufion, ou raifon avec l'autre, ny
en intcrrompra, empefchera ny endommageraea
aucune fajon la trafique ou navigation.

Ili·

Que fi ï'une ou l'autre Compagnie ait Guerre
avec aucune Nation aux Indes, l'autre Compagnie
ne foarnira point, ny ailìftera tellè Nation, pendant
le tems de telle Guerre ny avec Vaiflaux de Guerre
ny Soldati.

IV.

Que le Commandeur de quelquèNavireott Vaii·
fcau que ce foie , foie qu'il appartienneaTune ott
l'autre Compagnie, ouaaucunne Nation, oupea-
ple, avec Ics queisl'uneou l'autre Compagnie aie
ou aura trafiquee dan» Ics confìns des le urs C hartrei
refpedifs & non pas en inimitie avec l'autre Compa-
gnie ,monftrant Je pafleports deTunedes Compa-
gnies ou d'au cuns de leurs Agcnts, oufaÖreurs, ne
lèrapas vifite plus outre, nyenjpcfchedansun Porc
ou Mer par l'autre Compagnie, ny en aucune facon
retarde oü diverti de la libre&prefente profecution
du V^oyage qu'ils auroientdeilèin de faire.

Twi fFelachtigheOmftandkheden ,en on·
gebruykclijck in'(: Tràdbiet vao
Marine,

I ΓΤ (^e öJdwen «rteêEfti i^t^M gDeaicoji
O. öcèttJeÈft/iwttec eert eeneealeliDeEiept bat»
>· j^àptò / en €enimer(fc tn alle l^tn^g*
^pilwi/ E^iöeHeniEie ^atett/ Weban ïie bjient'
fcDapbattfDne foit&ecmoleltattefal

raefen/ góé toelfiefelbeméttié S^ceeHicQbeilewtc
li»tknwbt>arttfiöap 3Ön/foa'tgeetie Koopmatti
fij^iwn wm Comceöantie w t(S iitc Cetttfitaos bet^
^ircijen/ öelöc&'trelbein't2.3.etU>e4. iweclielen
^upteDefoni^ect/ nptt)taitj$ boo^fc^beèl Det6i>'t&.
M({telb]e?tbei:epf^t/ bat alle ^gépenbotaenjS
jtK fmie m'ti^tttie bdA't ^ractaet aefteU/ (uUen
Cewifitatiafö^öen ί Swtfl ttopffelacbticDof
be^cgepénwgeen Hiu^manfcliappenbati <Γοη«
twbanije/ ofwbe igaben^ban JèiJmthentcafiquewn
gelsetitnbe tbieefaeenbei^ ^ctijcitulenùt ιφώθβ^
bjucMt
1geobltgeect^tet^tifkatje afmtt tegebbett
SOelüch dfoo het atgt&e begeert be boo?tbi}«ngtttg|ie
ban een «ÌeEttfiiat ne be epgSenfcBap bec ^tOeepen t
noo^aecl^elDcft bectoontbat befo^nebmbe
CerttficatiS becj^eteenicfìbei^beclanben
ben/ tseifeecggemaclielu^gelbecenbelilaecobei:een
ftomenbe / maec bat be fojme batt be Cngelf^e €ecf
ttfitatii ( boben be epaenfcyap ) becepfc&t be melbinge
ban be lati bec^cDe^en/ be0o?b?q$en cegtfenban
banbc ifearine/bellamcn/ (i:oenamen/ iéetocii:'
te/ JBoonpIaetfen ban't®olc6bcc iSdjepen: Φχ
be becRlatingc bon ben iKecftet ban alle be gecne bie
fïcS mjiiniSiiJtp eittba«qiteEen/'tgene gcbupreitte be
cepfepaffeett/alsimeberaec&enbe 'tgwebjupcft bec
Ï^laggenm bebopagemeteenpai-ttcìuiece ifòemone
ban alle be aoopmanfcüappen
't geenc ongDebjuptae^
ljjc6ùt Europa enbe noci)imecin Indentiï/ bae(
men geen tSbmiralitept itoti) centgD ·@(Τΰ<'βι: ban be
jHSattneOeeft/ eitbattec oojfaetfte baneentgeftljei
penbiemetbeelccl^nbe foo?tcnban ΙιοοριηβηΓφβρ«
penggelabenjtjn/ «nbetnbetftD^be liabdueetnlm^
men / en tìifoo Oaec labinge en JSoote-gefeUen befana
becen/ toaerfp geeitalfultÈen Certificaten Sonneti
firtigen/enfelber niet tetUen toeten'tgeene fpbooi
beo7b;ej$encegulmbanbe jStoctheberflaen. ^aec
om fòo ift boo;ge(ltlt bat be fo^me ban be CertificatiS
in alle tanfìanbid[)ebai foube gljelpcfi gDemaecEtt ìmt^
ben/ of anberiSbetinmbetiràf^cben dtommercü
feubd iuiimenboenfonbececnftD CerttfÌtetbe»HO»=
benteSebben.

Z.Ì

il
a

fAttkularitis douteufes & impratticahles
4ans k traitié de la CMarine,

j, Ue quoy que Ie frmitr Artide 1' on cft toittbë
w'( / d'accord, qu'il y fera une generale libeitë dc
ppW»· ^^Trafiqueöc Commercé a tousRoyaumes , Pais
i iSs'n· & Eftats, quiferont enamitié avecfa Majeft.ïans
! moleftïcion» combien qu'ilsroienc en hoftiiité "atee
^ ^i"^'ccuxiies Provinces Unies, fi ce n'eft, commeaöx
' : jnarchatìdifei de
contnhmit qui requirent dei <«frifi-
ctts, comme eft exceptè dans le 2. j. &. 4.. Artidèi,
nciotmoins pour autant que par le
8. jJrdde il eft
requisquetoui navlresfelon laformecouchèealafin
du Traittè auront des certificats : Il refte douteox,
fi tels navires qui trafiquenc non pasen marchaodifes
à.t mtrthmdt i ouauportd'un Ennemy, comme eft
expriraè dans le 2. & 5. Arcicles : font obligezn
avoirdes Certificats cu non, coriime ainfifoitqaé
Je S.Articlérequiertla produdiion d'un certificai de
la propriete des Navires: Il eft humblement repre-
fente que laforme preferite aux certificats des Pròvin-.
ces Uniei eft fait aptement correfpondente, & eft
claire & aiffee, mais que laforme des Certificats
jlnglois ( outre la proprietà ) requiert la mention de
k Charge des Navires de ordres 6c regies de la Ma*
Tine, lesnoms, lesfurnoms, naiiTance, & habita-
tion de Gens des Navires: Et de töusdeux quistem-
batqueront, la declaration du Maiftre, de tour ce ^üi
fepaffe pendant qu'ils font dans le Natire, & tbu-
chant l'utage des drappeauSc durant le voyage", avee
uo Memoire particulier de toutes les fflarchandifik βε
cequisftimprafticabden iurepai & beaucoup ptes
tuxJuJes, ouil n'ypoint d'^dmiràtìlte, tì'yaucuià
oflSdcrdela Marine, & cela a caufe qu'il y a dès Nà·
Wf« qui font charges de plufieurs fortés de njaithatt'-
difes, & entrenten divers porti, &aainfjrils chaa-
gent & lear charge & leurs mariniers, d'oiiilsiit
ptuvent pas avoir aucun tei (^tificat, & mefme ne
veulentpasfgavoir cequi s'entlnd pat les ordii s, it
regies de la Marine, c'eft pourquoy il eft propofe que
lalbrmedei Certificats foit faitefguale en chaqtìe
circumftance, ou pluftoft que la trafique & Comitior-
cefepuifle fìtirefansaucuns Certificats dutout.
II.

Que quoy que par les Mots ( jlffiege, Bloque» ou
inverti ) on emende ali moinsle reboucbementde
tous paflages par Mer & par Terre a tels lieux : neanf
moins fi ces termei ne font pas expliquez, fur pretex-»
tedequelques Navires places devant quelqueport,
on pourra fuggerer que le lieu eft ou aiEege, bloque,
ou invefti, &parle Commerce fera empefchepar
«αχ qui font les plus forts, c'eft pourquoy il eft pro-
pofe qoe les mots ( affiege, bloque, oa invefti );foient
expJiquez que les jlnglois pourront trafiquer libre-
ment a aucun lieti aux
Indis non bloque ou affiege par
Mer & par Terre, de forte que tout Commerce foit
par là empèfche ^ Et a caufe qu'il y a quelques autres
^rticularitezaux quellesonn'a pointpourveoparle
Traitte de la Marine il eft aufly propoie.

Qö'il foit libre aux jlnglois deffàfiquerenancun
lieu des
Judit Orii*>t»ln qui ti'eft pas. aiauellcment
danaroccupation deceuxdes Provinces Unies &
fouslcor Gouvernement, dsfojfttion , &qael'une
onl'autre Compagnie pourra pafferquelque Reviere
ött paflàge' que cé foit i menane a quelque lieu de
Trafique, quoy qoe l'autré Compagnie ait un Fort
öa Chafteau far aücöfie telle Riviere oti pal6ge.
^ II.

Qo'encasqoe l'üneoal'autre Compagnieait,ou
Mr»4tfcon Accord 00 contfaitavecancunidiaNa-
tift poofl'eatittr achapt d'aücunes commoditdZi
■•atmoinf cde ïieaspefdiera poiacla WbtfKede

-ocr page 473-

478 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ió68< 2 ^oeMtipbetaiotijtien (betesctx/

oföêfet) men booï't minile bcr(laet'tBijIuptenban
alle pafTaötente
a©ate«: en&ete ïanïie in alfulcfte
plactfen ; nietteflenflaenUe foo öefe termen niet upt^
gelept en sijn / onöec fcöpn öat eenige ^c0epen boo?
ieertige^abenjSfiingefet/ mengontteingebeniiattie
plaetfefoube belegect/ gebloqueect/ ofte befetjijn/
mt tiaecboo? foube&e (fTommeccte Doo;i>e (tecc&|le
becgintiecttoojlien: ^aetomisiboo;glDefieü: tiattie
tooo?tien(l)elcgect/ gebloqueectoföefet) fuKenupti
leggen öatlie €ngel|ïDötn plaetfenban
Wen gebloqueectof nietbelegect / i)?pel9c6 fulten mo*
Öfien ttafïquecen
i foo öat üe Commercie üaei; öooi
ttiet becUinUert en too?t. öïn&e alfoo öaec ηοφ eent^
göe antoe omllanïiicDeöen 5pn / toaec op men in get
(fractaetban 35®aHncnieten öeeftboojften/ fooiss
liòo?ge|teIt:

I ©atBetaenbi ^ngdfcBebiPfaljijn tetcaft'
guccertineenigc plaetfenban <©ofl:-gnlmn/ We met
metter baet boo? bie ban öe ©eceentcöbe S^eöetlani
ben geb?upc6t/ enoniKröaec «®oubememeni enbe
0eBoo?faem0ept 5pn / en bat b'een en b'anbere Com?
pagnte magöeenige iStbiere ofpàffàge Boebieoocft
mogöen 3pn / pafferen / bjengïienbe in einige plaetfe
tcafliift; Ijoetoelbat beanöece Compagnie opeens
göealfultfte «ebierenof 3àa|ieelen een fo?treffeof
Caflcel Beeft.

i (©fttoasi bat b'ecneof b'anbere Compagnie
Beeft/ of eenigB Kctojben Contract maecfitmet
senigBe ber ^nöob?lingen boo? ben gefjeelen Boop ban
fommige geboegdijcBBeben/ bat en fai beb?pBept ber
Commercie ban b'anbere Compagnie niet beletten /
maer in fulcRen faetö be actie of pjetenpebanbe
Compagniebie'teerlle 3iccoitgöemaec6tBeeft/ fai
too?benuptgeleptte5pn/ tegBen bie partpen met be
toelcBe3pBebben getrörteett/ en niet tegen b'anbere
Compagnie; ennocB b'een of b'anbere Compagnie
falfïcB op eenige alfulcfte of gd0c6ep?eten(len of rebe^
benen metb'anbeacemogBenonbetmengen/nocBin
eenigBecbJiifete<tooten/ beletten en öefcBaWgenbe
traj^cboflSabigatie»

3 ^00 b'eene of b'anbere Compagnie met eenige
SSatie ban 5|nbien (®o?logBBeeft/ b'anbere Com^
pagnie falbefelbe ^atie niet toefenben nocftafTifleren
nocB met «©o^log-fcBΦenof .SolbatengBebuprenbe
ben felben (©o7log]^berfien<

4 ^at ben Commanbeur ban eenicB^cBip ofte
ί regat Boe't macB fijn / 't fp 't felbe aen b'een ofVan^
fiere Compagnie/ of eenige iSatie/ of®oIcfttoebe-
fioo?t/ met betoelcBe b'een of b'anbere Compagnie
peeft / offalop be grenfen ban Baer refpectibe gebiebt
eetrafigueert Bebben en niet in bpantfcBap met b'een
en tfanbereCompagnfe toonenbe Baer pafpoojten ban
b'eene ber Compagnien/ ofeenige ban Bare Sigen^
ten of facteurs / en fai niet bo?ber gBebifïteert nocB
η eenige iSee-pIaeti$ ban b'anbere Compagnieber^^
linbert / nocB in eeniger toöfe bcracfttert ofafgetoent
hiojben/ banbebjpeen fpoebigDe boo?fetttngDeber
c^fe bie Bp ban fmiii te boen.

;$ulthiS aen bic ban b'SUbmiralitept gefielt/ abbi^
feerben/battopber befoigneö onnobigB toaren/bat
Bet ®ractaetülaer enbe bupbelötfi gBenoegB toass:
enbe b
'i^eer Tempie geen naber inflantien boenbe/

be faeche baer bp berbleben.

CtelijcB men ban Bier ben Confnl ban befe ^atie
tot ^alee o?bK toe font om ben 3p?ince
Tafiictra ober
fijne groote cohquefle ban meefl geBeel ^arbarpen te
congratnleren / enbe te berfoecBen be confïrmatieban
be (Cractaten en ^^ibilegien boo7 be l^egotianten ban
befen^taet ;fonbt fgne H^aiejiept bp nae op ben
felben tgbtbertoaertib' ï^eer
Henry Hoaward van
Norfoick,
tn gualitept ban beffelfii aimbaffabeut om
't felbe compliment te boen/enbe te Wagen ober bie
ban £aièe, nu onber fgne gB^}0?faemBept gebjacBt /
enbe baer - en - boben om te gBelpcB too? een (€rac^
taet ban te berfeetbertn bè ^tabt «nb« glanbt
JianTangcr.

3^aet bjaeren te bier tijbt tpbingen uptbe aiicff
ginbien tot
Londen gBebjacBt/ bat be Engelfche S;,:
Jamaica enbe anbere Colonien Babben gftebam « '
mngrooteninbalin Bet aianbtenbeiStabt banPo,

0«Öaelt Babben tt^
tonflberablennjclibom enbe fcBat/toaer ober hm
Stmbaffabeur ban
Spangien, feer Bebbenbe geWaeZ
aen bat ï^of / foo toa^ Boope gegeben ban a«T2
contentement ober befe faectte enbe bafi-fiiC
ban be 3©?ebe / foo toel op geene olss befe jijiu» ^
bi unte. "

®er ©ergaberingB trotteerbe méermaeliï fcctfifK

©0(1 ban honderc enbe neghen duyfent ΦαΙ^ηιί
'£maentif/l)aet mebe be J^obincie ban foliant in bj

3?aren fefthien hondert vyf en feftigh, fe» en fcftipW
ende feven en feftigh toag beftoacrt:^aet ban Ijtli-

ben be i^eeren ban igollanbt Baer <®eclaratie en Φο.
oimenten in gegeben ben ttoeeöen ^januarp.

da tot Buyrfe enbe anbere / om met eenige iipt ben
Haebt
te examineren: «©m alfoo te bolboen aen einwc
biemeenbenbatï^ollanbt / Baetboo?beclbaet in nc»
focBtBabben. "

®erfelbet tjjbtBebbenbei^eetenbanSJeelantraiti
henbebefaecBe ber Booge militaire Dfficien geputui
neert:

®at b' <$b. pog. <0etommitteerbe ïïaben aliiait
geflen en geeramineert Bebbenbe Baer Igoo^ifêog,
miflïbe ban ben
twee en twintighften ^etemberlèfti
leben/enbebooitiSgBebelibereett op be miffibe ban
be ï^eeren Staten ban l^ollanbt ban benVy
fthienden
baerbeboorenj^/raecbenbebefeparatie ban Bet Ca·

iiteyn ende jldmiraelfchap Generaci ban Bet Stadt-
louderfchapbanberefpectibe p?obintien/alii mi=
bebe befieOinge ban be Booge militaire
Charges te
Hmibt / Babben nae ferieufe beliberatie go^tgebon<
ben / b' ïgeeren <©?binariii «0ebeputeerben ban be gti
melte©?obintie ter ©ergtóeringeban BaerJgo. jKu.
te berfoecben / albaer/ alti mebe aen be ]^eeren
puteerbenbanHoilandtbeBent te toillen maet&en/
batb" l^eoren Ciecommitteerbe ïSaben ban
Zeeiandt
geen rebenen nocB oojfaetB te ao^erelt fagen /om
be i^eeren ^Staten besfelber ^?obincie in bit onge#
legen faifoen ban 't Stier te conboceren / of Baer «Sir.
H9og.©ergabetingetebeiiae|ien/om te belibeteren
ober faecfien baer ober na rppe beliberatie enbeinteciu
tpfoberlegBtotbjiemalenitot bp be BoogBflgcmelte
J^eeren Staten toa!EigBerefolbeert; beBalben bat be
Iceren <6ecommitteerbe i^aben niet en fionben fïen /
bat be f^aratie ban Bet Capitepn en 3tbmiraelftBap
ban'tStabtBouberfcBapban berefpectibe ©jobin'
cienibatepnbelgc&opeen generale mojtificatieban
biefunctiefoubeuptloopen/immersi om ben ^^ee^
re pointe ban
Orangie baer ban in aUe be ft^obinciett
te feduberen ) albaer foube toeten te toege te bjengeit ;
maer bat men bienaengaenbe be libertept / nabol»
genbeb'oubegronben enbe regeliEÌ ban be Utegeerin^
ge/ongettopffelt foube toillen ballBouben.
lenbe oocB
topberjEi bat ' er beel eer materie enbe ftoffie
bia!$ omt'arbepben/ enbe baerop fonber opBoubm
t'urgeren/bat b'ingefiopen enbe tot nocB toe ùm^
remebteerbe nieutoi® eben toierben upt be toege^"
lecBt/ ais bat be ^?obintien foo hnerben gepetlf om
bie met anberebetreupt(tenbenieutoigBebenteatcui=
muieren :enbe belangenbe be beftelttngBe ban

hòoge militaire Charges
te ïanbe/ett toi|lenbe meet'
gemelteï^eerenCiecommitteerbe jJaeben ban Zee-
landt ,niet / toat bienaengaenbe meerber ban bie
©jobincie foube Bonnen g^iefïbeceert
b50?ben/alff
batbe^eetcnberfelber<l5ebeput, ter ©ergabermge
ban Baer 1^0. iBo. tomparerenbe toierben gBeautp«
rifeert/ gBelücft nu totb^iemalen tot bp e]cp?eflre wo*
lutie toas gBefcBiebt/ om Baer niet alleen ober be
BefelfjS/gelijc6alIangeboo?Beenen toas gefcpart/
maer oocB ober be perfoonen tot beWeebinge ban

boo?f5 CBargeö bten conpijm / te berBIaren enbe te
bertoacöten/toatuptbat/enb'abbpfen ban beat^

mm


-ocr page 474-

en D aRrL OsG.

^Éeccrirtö9e/&otti)eenmiK(itoÉC&en gecon^eet'
.t *^®' ^ti&ittufliBent^naecöccöcconfeteect ten negen»
ncit / fücctalüciJ toat t^actement öen ï^eec^jtnce/ So^
maglie te cottijpacecen in öehilaeöt/foiiije ö^oown
JgcletJiittetoo?&ert.

• '|tai5Keniie&e8ieiibti6jöemö[te«l5elt -ïiöll/ àÌfo4
iie^^obtnaen &aec tn tmeentgD toacmmet^ollanltt/
Ö6^l!.e.ilïaei>t
m sSegeben-tiiitwisDttti


Staet'Volgens dewelcke de Heer en Staten iiM:Vio\\mtende Weft-Vrieflandt,_y?i-A^?^
van de andere Provinciën fouden konnen virgelijckent ingevalle iiever de Com~
pagnien van hare repetitie afg^mWien, ende op^dèn ex^ordiriii^iilSt^^^^^
dit
laer feftien hondeft acht en feïiijh, g^fieïf 'op^de rf/iirHi/^j V^ii^Holiao^^
(;etalen, als hdriqmtefournerm hondertduffent pmdeH/'daen^^
dejaer medé fynamgeflagen.

GÊlderiandtisterloopende maendt in den extraordbatls Staet van Oorlogé aeh
geilagenmec

MSipïo Sooi^iet en foumeett of liever Coinpagnietthàddèitìiidettiesàèngaen , ^

' provintie vanHollandt accordeerde, fai MollaMt^ondali Vyoidén vatt^^d^
|g; Compagnien ^^^^^^^^^ ^^^^ ^ ^

hjEiii· i·^.·: ■ t-Iï»'·.!, «•..■.•usfiMsiJsiïW b^Y<r-\
......" s:.·' :;^:^>£bίi:-lί'Sfcv:

FΓancoysBoyers ----· t8s>ï—

lohan Adolph Groothuys ' „ " i8j>2—7/

η,.ν ν-νϊΛ

7eVoet,

.. , . · ·■·..■
GetritSels ——^—- 
■ ■ ' "·■■· «-i^- gpi—ly^-SJ

Λ , . . , _.

'y.i ........: i Cl 'i i' i ■......<■

En foude Gelderlaht in pÌaets vande eerfte fomme ter Iooi>eiide Maent op brengen Sia— i—lo
Zeslant is aéngeflagen ter loopende maent met 2047—ii—8|

So niet en fourneert of diefaengaende met dc Provintie van Hoilant accordeerde, fai dan

van die Provincie weder af en tot haeren nemen de Compagnien van κ : i; ' i.

Philips Samgey Colonel -1.,—.y-· »1 .

JohanvanKeppel ■  ppz 17

Engelb.Beeckman , , ——— . ■ ■ .i7;: s 8f'.-ι-ς. '

Andries van Keppel -~—'.-'rié··^ · \ "'i " "'"· *7ii ?*„ .- r .

Robbert Frederick Van Uyterlvijck .--L ' . —■ppz 17—8^ i ,:

Joh.vanSteenwijck * 991—1/—8J

NicolaesPfieffer .....,·^,, ——· ppi—ΐγ—8*

^Villem Schaep ' ' —. ^ 1 '' ' . ppz—17—8J

V v'·'· "^ ηΐίύσΙ .

Sopy—IÉ— I

Endedaer en boven ter loopende Maerit in Geit föuiriereii '-■■■—·■*-

Uytrecht is ter loopende maent aengeQagen mat ■ r,,..........? f^ii-^ j—* «

Soo die niet betaelt, of anderlitits met de Provintie van Hollant accordeerde Van "
foo veel nièer Militie te nemen, fuUen van hooghghemelte Provintie van Hollant af
genomen en hier gebracht werden de Cottipagnien

Te Voet van

Sebaft.deRiddet i/"·· ■.■.»» ^(92—8«

JohanGroelard ■ ■ 992—17—8J

PieterVerfchoor ——. . ·ι · p^z^xy^s*. 1;

HendtickvanWeftreenen » n ' ■ " $>92-». ι

.fs: ■

Ende dan noch ter loopende maeftt In öeltfournertö'  1544—14!—»^

Vrleslandt is aengeslagen ter loopende maent met^n - ,1.1 r. i*7iji».ij|i-* jJ

Soodienietbetaelt, kanderfintsmetdeProvintieVan^Holhniicaccorto

>00 veel meer Militie te nemen, fullen van hoogh-genieltePfovintie van Holjj^at af ' «
E^nomcn endehi«rg;bi»chtwcrdQn d^Compagnien^ · ^ -^i^'· 't

Te

-ocr page 475-

-444 l· A K EvN vaiPS T A E Τ sO

/Walter Acent Grubbe '
^WÌlfehiBtónsfìelt ' ' " ^
''WiHi^VàhHilIensbcrgcn
Alexander Aicholt - —

9S»a—17—8?

i 1 ' ■

■.fi

■. e,, iü

Jl

I -

Endedannochterloopende maentinGekfoumerea

Ovcr-Yflel is aengeslagen ter loopendc tnaent mct ....... ■ > .- 1.1 .

Soo die niet betaelde of anderlìnts met de Provintie vaft Holland accoordeerde van
Γ00 veel meer Militie te nemen, fonde van HoUandt afgenomen ende hier gebracht
werden de Compagnie G}loneilen

348J--2-.I0

it

Baldewijn van Soutelandc

TeTaerdevan

I&

I

J034-5—II

Ie voet

«Baldewijn van Dompfelaet

■ - -...rr.i

Ende dan noch in gelde fourneren -

Stadt ende Lande is ter loopende Maent aengeslagen met

3027— 3-2»

461—19—aj

yy 58-3-21-?

Soo die niet betaelde ofanderfints met Hollant accordeerde van foo veel meer Militie
te nemen) (oude van Hollandt afgenomen ende hier ghebracht werden de Com-
pagnie - <

Λ

992—17 —H

TeTeerdevan

Timon Johan van Lintelo

TeFoet,

Ferniyn van Rogiers
Albert van Mervede

Ende dan noch in geit furneren

»jintc ^epiinjSban Tofcanegetcoutfletieenp^fnccflrÈ/
Ben (|0f' i^OcDtec ban Caftere, ïgactose ban Orleans,
catjESi" itÊi: ban ïSoningÖ Lodewyck de derthiende ,ηβΐίΐ
in 't laetdc ban betJeöen ^aec plailiec om een cepfete
iiticn 000? Daytiiandt, öÊn ïïöön af/ öomenïie fn g^e^
cemDecalgtec/enïielïcIjeentse iiagfien op Routuntie
tot Amfterdaqi. j^ptoaiSoiiìitlle iSoon enoe toeSo*
mentie ^ucce)Te«c banben<!5?oot-®ecto00 ban Flo-
rence : t' J^npjSiaten&cfpe p?infe|Te enUe ttoee Min'

teccn/ein^oonittet em Φοφϋβτ. |®m fepïie bat
Γάη ^jinceffe toasi ban een b?emiiJt Bumeuc : toöleni
ili oelwpcBen öe Jp?anfcfie ltliettg>t/ in Italienfo met
gctüoonlijtft. lü^en 6onbe QtialijcB gtfìfen toaecom gp
foo grooten cn iangenirep^iaamam; ^^oé? Haerlem,
obecLeyden ,quamitettttettömfnöm Hago
öi' een
Caraffe met fes iPeecbeit. Mn bolc6 enbe JöaBage

3878— 2— 4

tóSo— I— j]f

met beectöten ai^agSenii toacen teebe boo? geiiomett/
enöeöatilienöembejieltbe ^ectoge den Daufinop
öe ©pbecBecgii : H^p cepfbe met be naem ban onbe^
fient: niette min toonöe batöem cibiötept Öoo? arni
fp?aec6e ban eenige uptbe iHagtficaet aengenaem
toaiEt. <ÌnbealfoQltet gp oot& boo? ben becmaei^
%ecHeyns,biefic&te boo? tot Florenceaen'tïlof
ijab bekent enbe aengenaem gemaetftt / een ben
ban Onkei©?ef»hent ban Baec ïgoogD mio. enbe ae«
öenS^eecbe Wit,j|aebt#enfïonaitii ban Holland,
niet epgentiijfÈHptfpnc name aen m^ben:|0aetl»
»eei: Hcyns,aföupt JïcÖ/fepbe bat ÖP pcbiMi;
<ènbibatöemeenebt(ue boo? <iDecoramitteai«{^
getooomeynietonaengenaemfoube 30W eiwe
aleec biw oittccefolbeteff / btmbi mm ge««pw
iHéjfnsKiKwieme/; offiptoà^eewjr^fificwniwttw

IW'^


-ocr page 476-

en ο ο R L ο G Η,' *t Ack-en-^'veertighfleBoecK 445

fiuiheontfanuDciienDe tofbec D&elepöenaen DeCa^
ÌÌ8. aritjch ae iHanmOlÖcHe UmbafTaOrut^ DeDen;
^ öi flclijca Dc Adolf, 23joeDec Dan ttonin0b
Carel, üaU Sweden gljfùaen öaOt. 't 'ifintÜJOO?0t
tnfliS/ ÖP Ijaöörtot Venetien ontfanaöen De üinte
haiioe ÖfPulJlDthe Ooo? Örn Hfec Nani, fijocacato?
üan St. ( jDtiöe De Ijcioaöfte CftatoE naeft öeii
©(ccocö ) Oi^t ÖP ontfangcn cnoe meDec upc qtie-
IcpDtljaötcemaöeKeDcti btipteti't^&aUt; iateiiùe
hctoojOetoiJcif^PDi" öofn Doo? fpn flcooten Ctjamr
hfiijii: ©ac öp Offflelöcft^ fouDe Dofnaenöel|e&
ten ban Oefen ^taef. J©fciienöe fiji

n£ncu)cof" aef"(linffw/ ùat Adolf in üjefc--
üisÜ'POc ininöcc tua^ : om bat Den {toniny^ fon
2&ocDec IjaDieen ^oon 5 enDe Öppiin^ Adolf ge>
(cccluDerccban be^ucceffte. tcgijen iDtccbt
oöcfeptit / fat PjiiijS Adolf toa^ een paltsacaef}
uificRf J^jiiicfn tjetieec ïjflOflü bjaaDen iti
laiior.

^uoaDöDini^'öe Piince ban Tofcanen becfocfjt
oQcli (c ip^eechcn öe p?incef|e ^ouaciecc : ^p liet
ffggcn/met fcudtcpaffe te3Ön; cnDebatfe bPbifïte
foiioc oiufanaöcn opöaec
Lit de Camp ( om alfoo
Doch met tc ùcci ofte tuepniaD te boen in 'c fiuch bec
Ctccmonicn ). l|p fulc&^ öoorenbe / liet feaBÖen tc
fpoföiaijcn fgne cepfe tiae Antwerpen : enbi' op fgn
tocDctltomlie
te fullcn be tjifïte öecbatten.

;6atccùaD0 ben veerthienden üec(ianben öaec
§ooa!) .iBofl. befi te ijjn / bat beo? oen a5?iffif c öet
toiiiplinicnc foube toeibcn afacicpt : «iecnigc fp?acc=
iien/ al^ban bebllite niet foube üolgen/ bat ban
ffii gjcffUt moc&t toojben gegeben tot gebacljttni^
tnDe o&ttupgcnil ban bjienDtfcljap : Ccnigljc fioe.
Ijijfn üooj/ Dfm te beceeten ^acclem^ ©amafi-
tofrcft:mib£ce een©o|l-2|nbifcö Cabinet ban fcs
Dupfcnc «Sulben^/enbe fulpl^^ boa; ben ^gciit
te
Sltfmmn.

ξ^οφ onbectuffcgen i^ ^onbegg ben vyfthien-
dentjfctrocftcn op Delfc,Rocterdam,enbe Breda: 381»
toacc i^ geflelt t)em met lo^ bjanbcn ban 't Cd'
noncio'iliteptteboen,
iCettopI (lef) alfjiec alle^ bifponeetbe tot be laetfle
etfolutie in 't fiuc& ban begebinge bec googe JlSili^
taiceïtmpten/ bleef b' ^eec ban Tarante, bic
Doo; tjcel goebe qualitepten bah fdn emplop t|iec con=
liüccabtltoai/infön ©oubicnement ban 's Herto-
genbofch, fonbec ora fijn àbantagie^ tenigtje bemac^
m tt öoen 5 raaec fflne ©jienben allegcetoen beele
ttöcnentot fpn boojbeel ; jeggfjenbe bat öpban't
'Z ïaniitotiiatucalifecct tna^/ Ijcbbenbc 6et befieglje-
E ùteltt toan fpn leben albaee gepaffecct/ enbe toefenbe
üaii ttuee Jööen «intö «int banben ©iince Wil-
helm vanOraogie. 3^at fip ban ÖetSlaec achten
dertigh tot Den Sjebetoe gbf(labig() inalbeJ^elbt
tocbtengebientbabbe; batf)pinbe laetfte een Bri-
gade accomnianbeett ftabbe / nae bat öp ttoee gia<
len
©olontaice getoecft toa^ / en ban öet ^aec een-
cn-veercich af Capite^» te boet enbe Colonel te
pactt j bat fpn aeligie enbe b' intlinatie bie gp altybt
tot bcfi; lanben gl^etoont geeft / Detn ben bienfl ban
li£n^taetbcbEnp?efececenboD? b'abantagien / bie
!)εαι fpn ®oo?Iucötige <0eboo?te gaf in Vrsnckrijck;
datljpnaccbena^jebe ban ben iètaetmet Spangien
wöuptccijebanHeffenmetfoo beel fucce^gecora»
mmiljccci ijaböe bat be ©?outoe Eanbtgcabinne /
fpn ^cboon-nioebec / ïjew (jet «©enecael 25ebel
ban batciEcoupen gfjegebrn foube bebben/bpfoo
DEtte boet ®cactaet met benftepfec in 'tfelbe 5!aece
met gemaecht biace getoojben} bat i)p in be 2&innei>
lancitfe ©ojlogljen ban VrancSrijck fici) öebbenbe
fPi«.!aatbectoantfcbap met ben ilectogö ban
Orleans enbe ben ®?ince ban Condé ge-engageect
pöonbEiiinfiaecjnteceflen/ enbieban beele |Pac=
ianientcn
/(0enecael ban cengebeeltebanbeélaets
κεη ®roupE^ gljemaecfet toa^ getoeefl ; bat öp een
pcmmen tijbt beiijebincie ban Xaintonge gebe^
rniDEEtt öabbe/ ben (©jabeban Mioflàns en Pons
Jlt^wtt/ïioetoelljp banfpnfficoupe^ ttoöffelbe/
«nbe Den iiacefcöal Faucault in fpn 4Po«becneraent
VI. Deel.

ban Aunix Betrfielt; bat f)p (ïcf) inbe boo^naemPc ,-<^0
cencontte^ ban befeij blocbigcn <©o?logö gcfigna=
'
feectljabbe; batbe ban Condé, yeni (atrnoe
be fo?ge ban ben afrocbt ban St. An teine, ()p bie mtt
foobeel boo2|lcötigl)ept enbe gljtluch gt-rfectiiectc
gabbe/ bat ()p alle be i€toupen ban befen S^jince / bie
d' Arriere-garde f)abbe / falbeecDe : i)0{b)cl t)p ttoec
Slegec^in'taengcncöt 6abbe tteermael (lecltec al^
bie ban be @;tncen i bat/ ben gettogl) ban Nemours
boot3i)nbe/t)p in't CommanbEmcnt ban't ^.egtjec
alleen toa^gdeblcben/ in't nemen en betmee|Ieceii
ban Rlietei.St.Menhou , Bar, tn Rocrou,onDec
Öem öebbenbe ben ^acon ban Clinchamp, ©ene*
cael J^elbt-meefïei: ban be J&paenfcöe Ctoupen /
ben Hectogl) ban Luxenborgh, enbe be i&jaben ban
Coligny en Hoiack, bic noemael^ aiegljer^ gccom*
manbeectRebben; bat bembenoberlebentioningü
ban Sweden in fijn bienfi gabt toillen tterlten in 'c
gjaec acht-en-vyftigh, (jemeen ban b'ceclïe Cm«
plopen aenbiebenbe; bat in'tfelbe Sjacc be Gere-
formeerde Cantons, op 't point stjnoe om met be
Roomfche te bjcccfìen / be oogljen op gem gabbcn
gcb)o;pen om gaece ^coupen tc commanbetenjepn*
belfjel^ / bat f)p in ben (@o;logt) tegen ben Biflchop
ban Munlterfoo obecb)tnncnbe gi)ciupgcnl(|cn ban
fpnfuclitenafftctietot befen^taet gabtgegeben/
batmeh banfgngettoutDigöeptmrefle becfeecftetc
jtjn : nocötang be conjunauce ban Vranckrijck,
biaet upt men omb;agie nam y becbion befc confibe*
tatien / baec bp gebeegtjt bat be l^jobincie ban Hoi-
landt, bie öem tot Generael banbc «uptccgcgBca
noemt öabt / tnbe ban be pjobincien ban Uytrecfat
en Over-Yiïel gebolgftt toiect' becftoelbe/ om bat J)p
be bOO?beelen ban be Charge van Generael van de
Ruy terije pjetcnbectbe te maintenecen bobcn bie ban
Veidt-marfchakk, ebintoel tc b|ebtn jijnbe om ftcm
PjinceMauritste fubmittecen/ in conjibecatie ban
bat befelbe in ben bienfi ban Den ;&tae(bee(oubec
al^gpiba^.

«öpnDciijcft Bcbbcn JBSog. 35ingöfbagD

ben feventhienden gep|ocebeect tot b'tisiectie ban
be Doogge HSilitaice
&fficiev0/ inbolggenbcma^
niecet j 3

g^eeöoojt&rtföatjpojtban be Zeereu Ripperda
: Buirfe, cn anbecc i)aec m. JBog. (©cbeptiteec^ ^n 6?
be/totbe*taicefa«lten/ac6tccbolgen^ bet fel
j®ìu-
bfc itccatibe öefolntitn/ flebiptcect enbe
ge-epa-
mineect Ijebbenbe be geconcipieetbe ^ojmuliecen
ban be Comtnifften booj be googe (©fficiecen ban bc
Militie ban befcn
fitaet/ öiec bcboocen^ op Ijci ©a«
piecgeb?acl)t/ mibtfgabcc^ bc begtootingfjeban bc
boojfs Ijooge <©f ieietcn toe tc boegen ; 3©acc op ges
belibeteect sijnbc / gcbben baec jHo.Mog begcmel^
tc ï^eecen bec felbec ©ebeputeetbe obcc enbe tee
faecfìe banbe genomen moepte bcbancht/enbeficB
boo?t0 bc opgcfielbc «Coramifllen tocl laten ghebal*
len/ fiilcF enbe in biec boegen alsSbcboo^fj jfojmu·
licccn giec na ban baoo;be tc bjoojbc flaen gein:>
feccect.

Commt^evoof deP'eldt'Maerfchalck varit
Leger.

De Staten Generael der.Vcreenighde Nederlan-jH
den. Allen den geenen die defen tegenwoordi-
gen fullen fien, ofte hooren leien, Saluyc, AI- «niffii
foo wy tot handthoudiDghe van alle goede ordre in de
Krijghs faecken in de Vereenighdc Nederlanden,foo
in
'c beleydt van den Oorloge, als om alle onordenin-
gen onder het Krijghs-volck, foo wel tot voordeel
van de goede Ingefetenen der voorfz Landen,als opck
van de Vrienden ende Neutrale Nabuyren, te'doen
ceflerèn, en het felve Krijghi-vólck in goede ordre ,
tot befcherminge der Landen, oock wederftantende
afbreuck der Vyanden te houden, goec, raedtiaem ,
ende nodigh hebben een bequaem ende In Krijghï-
faecken ervaren Perfoon tot Veldt-Marfchalck over
het Volck van Oorloge der Vereenighde Provinciën
ce ftellen ende committeren ;
Doe» te wt*n : Dat!,

Pp om


-ocr page 477-

4-5 ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

I <i<j 8 ®™ 'J® goede kennifle die wy hebben van de vroom-

__■ heydc, dapperheyt > en emrentheydt van Ν. Ν- ons

"" volkomentlijck betrouwende fijner Kloeckheyd, dap-
perheyt en goede ervarentheydt in het ftuck van den
Oorloge : Wy den felven N. N. geftelt, geordon-
neert en gecommitteert hebben ; ftellen, ordonneren
ende committeren bydefen, tot1 Veld-Marfcbakk
over 'c voorfz Volck van Oorloge te Paert en te Voet>
foo tc Lande als te Water,
altans indienft van den
Lande wefende > of mogende komen, gevende hem
volkomen macht, autoriteyt, en ipeciacl Bevel, om
in die qualitey t j onder ons, den Raedc van State, de
Statan van de refpedtive Provintien, of haer Geauto-
rifeerden, voor foo veel der felver Territoir, of gefag

belanght, ende voorts onder alfulckeVeld-Overften

els wy van tyd tot tyd fullen gebruycken,'t felve Volck
als Velc-Marfchalck te gebiedenj in alle goede Ordre,
Regule> ende Kryghs-difcipline te brengen ende te
houden,'t ielve by ordre van ons,den Raed van State,
ende Veld-Overftentot defenfie van de Vereenigde
Nederlanden, Quartieren, Sterckten, en de plaetfen
van dien, naer de ordre van de Vereenighde Provin-
tien in 't generaci, en particulierlijck te gebruycken;
de vyanden aen te grijpen, befpringen, ende afbreuck
te doen,alomme by dage ende by nachte,by het voor-
ghenoemde Krijghs-volck goedefcharpe wachtende
waecke te doen houden , niet tegedoogen, dat by het
felve eenige fchade, hinder,ofte letzel aengedaen wor-
den den Onderzaten van de Vereenigde Provintien,
geaffbcieerde Landen ende Steden , Leden ofte eeni-
ge van dien, den genen dieonderonieproteöieof
Sauvegarde fitten , noch cock de Nabuyren , ofte
Vrienden,ofteNeutraleRijcken , Landen, of In-
gcfetenen, foo in de Vereenighde Nederlanden als
daer buyten; oock de voorfs Vereenigde Landen in'c
Generaci, Provintien, Quartieren, Plaetfen ende In-
gefetenen van dien, teghenallegeweltendeoverlaft
te befchermen, ende belchutten, die Placcaten ende
Ordonnantiën op de difcipline gemacckt, ende noch
te maecken, by een ydcr
wel fcherpelijck te doen on-
derhouden j Ons, den Raedc van State, de Staten
van de refpeüive Provintien, ofte haer Geauthori-
feerden als vooren, ende Veldt-Overften , in dier
tydt, te obcdieren ende refpeüc»x,ij » «udc van alle
voorvallende faeckeu met Ons, ende den Raedt vau
State, goede correfpondentie tc houden ; Ende voorts
alles te doen dat een goedt, vroom, ende op/echt
Veidt-Marfchalck foo tot befchermlnghe der Veree-
nighde Nederlanden in *t generaci, ende in 't parti-
culier, den goede Ingefetenen van dien, als ander-
fints fchuldighls, ende behoort te doen, achtervol-
gende alfulcke Inftrudtien, als den meerwelgemel-
den N. N. by onsghegeven fai werden, ende dat op
een Traftement van duyfent Carolus guldens ter
Maent, ten
twee en dertigh dagen als vooren ; ende
voorts Ons, enden Lande in't generaci en particu-
lier , foo te velde, als alomme te Water ende te Lan-
de , in de Provinciën, Quartieren, Steden j ende
Sterckten, ende daer buyten dienft tc doen, fulckx
als by Ons, den Raedt van State, ende de Staten
yan de Provintien, ofte haer Geauthorifeerden, in
maniere als vooren, ende den Veldt-Overften in der
tijdt goedt ghevonden fai worden : waerop,envan
hem wel, vromclijckjendeghetrouwelijckhicrinte
quijten, den meergeraelten N. N. gehouden werdt
den behoorlijcken £edt te doen aen onfe handen ge-
Jijck hy oock is defen tegenwoerdigente doenregi-
ftreren, foo wel by den Raedc van State als by de
Gecommitteerde Raden der Heeren van ......

op welckcr repartitie fijn Tradlemcnt ter voorfchreve

fomme van duyfent Carolus gulden terMaendttcn
twee en dertigh dagen als vooren ftaetgerepartieert· ^^
Wekken £edt, mitfgadersde voorfz Regiftratie ghe^
daen zijnde, ontbieden ende beveelen wy wclet
preiTelijck allen ende een yegelijcken Overften, Rj^
meefteren, Kapiteynen, der felver Luytenanten'
Vaendrighs, Bevel-hebberen, ende gemeene Ktijgs!
luyden te paerde en te voet, en voorts alle andere per.
foonen, van wat conditie of qualitey t die mogen zijn
ende dat eenighfints fai mogen aengaen, dat zy dic^
welgemelden N. N. voor onfen Veld-Marfchalckals
vooren,erkennen, aennemen,refpeaeren,en in alle't
gene, dat hy hun in de voorfz qualitcyt belaften,bevg.
len, en ordonneren fai, hem alle hulpe, bevordetinge
ende ailiftentie te doen, ende alle gehoorfaemhevt tè
betoonen, fonder fwarigheydt ofte weygeringhe tc
doen, by pene van te vallen in onfe indignatie, en
fonder oogbluyckingh als overtreders van
onfe Or·
donnacien , Statuyten ende Bevelen , rigoureufe.
lijck allen anderen ten exempelgheftraft te worden·
alles by provifie, ende tot onfen kennelijcken weder!
feggen.

Ghegeven onder onfe Contre-zegel, Paraphure
ende fignature van onfen Griffier, in 's Gravcnhage
den ....

COMMISSIE
Foor de Major Generaci vande t^riiüerk

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan-
den , Allen den genen die defen fullen fienj ofte
hooren lefen , Öaluyt :
Doen te weten, Alfoo
mits het overlijden van N. N. den ftaet van Major
Generaci van d'Artillerie is komen te vaceren > ende
dat wy tot 's Landts dienft ende oiibaer goedtgeïon-
den hebben den fclvenStaet mee een ander bequaem
ende getrouwjperfoon tevoorfien:
Soois't, datwy
om de goede kennifle die wy hebben van N. Reen:

fatnentiijok van fijne goede qualiteyten ende Woeck"
heydt m 't ftuck van den Oorloge, ende namentlijdt
van de Artillerie, den leiven N. N. onthouden ghe-
ftelt, ende ghecommitteert hebben : onthouden, ftel-
len , en committeren by deien tot den Staet van Ma-
jor Gpncraei van d'ArtilJcriedefer Vereenighde Nl·
derlanden ; gevende hem volkomen macht, auiho-
ntey t, ende zonderlingh bevel, den felven Staet i'ex.
cerceren, ende te bedienen, ende dienvolgende t'id·
viferen, ordonneren ende bevorderen alle 't gene tot
beleydt. airc«ftie, en 't gebruyck der felver Artille-
rie te Velde, in belegeringhen, tochten, ofte ander-
fints fai worden verey ft ; voorts oock het beleydt en
gezagh te hebben over de Commifen, Condudeurs,
Werck-liedcn, Boots-gefellen ende alle andere Per-
foonen ende Officieren, onder den Train der fclïer
Artillerie, 't zy te Velde, ofte in Garnifoen dienen-
de , ende alles te doen dat een goedt ende ghetrouw
Major Gcneraei van de Artillerie fchuldigh is, ende
behoort te doen, alles na vermogen d'Inftrufliehier
op gemacckt ofte noch te maken, ende vorders hem
te laten gebruycken te water ende te lande in de Ste-
den ende te Velde, daer, en foo hem dat by Ons, en
den Raed van State, na d'occurrentien en't vereyfch
van den dienft van 't Landt, fai werden gecomman-
deert, ende dat op een Traöement van
v^hondert
guldens ter maent ten twee en dertigh voor
dinaris, mitfgaders voor Extraordinaris, foo wanneer
en foo Janghe als de felve efiêöive en metter daetin
fijne fundtie te Velde gheemployeen fai wordecfie-
lijcke
v^fhondert gnXàms tea twee en dertigh
als vooren, fonder verders eenige profijten, ofte emo-
lumenten meer te moghen pretenderen : Waerop,
ende van hem wel ende getrouwelijck te quijten, by
gehouden worden fai den behoorlijcken Eed tcdocn,
in onfe handen, ofte degenen, die wy daer toe ful··
len committeren, gelijckhy medegehoudeDÌs,defe
fijne Commiffie foo wel by
den Raedt van State al»
by de Gecommitteerde Raden van de Staten van
HoUandt ende Wefi-Vneflandt, op wiens reparti»


1  Nota. OetindeCoTHmiffievande»'HeerePri»ce]o'
han Maurits, ah Veld- Marfcbalck geflelt Jalworden
echter hetvioert tot,
eerfle Veld-Marfchalck, evde
foo voorts in toekomende ten regarde van den eerflen
Veld-Marfchalck, hier «amaehhy haer Ho. Mog. aen
te fiellen, doch inde Cormai^ievandenHeer
Wurtz,
als Veld-Mar[chakk i fai fimpel^k gevolght Worden
de» text -van nevengamde WarmuUer.

-ocr page 478-

en OORLOGH, Ί Ack-en-veemghfie Boeck, 447

hïbetaeltfal worden, te doen rcgiftreren, daartoe
üiA ? nock attaché by defelire Gecommitteerde Ra-
lal worden verleent : 'twelck gedaen zijnde,
tbieden, ende bevoelen wy alle Officieren van de
Trtillerye» een yegelijck dien'taen-

mach den meer-ghemelden N. N. te kennen 5
h uden, ende refpedleren voor Generael van de Ar-
Herve byprovifie, ende tot ohfen kennelijcken we-
' feLen, want wy iulcks ten dienfte van den Lande
Jevonden hebben tebehooren.

Gedaen in 's Graven-hage onder onfca Contre ze-
gel, Paraphure en Signature van onfen Griffier, op

den ■ · · '

Cotnmiffie niüor den Lnytenmt Generael
<van de Infanterye der Vereenighde Ne-
derlanden.

Item, mutatis mutandis voor den Luy-
tenant Generaelvan de Infanterye der
yereenighde Nederlanden.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den» allen den geenen die defen jegenwoordi-
een fuUeD ' hooren leefen ,
Saluyt : doen
te weten: Alfoo ten dienfte van den Lande, ende
onderhoudiDghe van goede ordre , ende difcipline
militaire, noodigh ghevondenis, dat een bequaem
ende ghequalificeert Perfoon werde ghecommic-
teert ende geauthorifeert, om te commanderen als
Luytenant Generael over alle de
Cavallerye in dierift
'■^""van de Vereenighde Nederlanden wefende ,
Soo
is'ti dat wy, om degoede kenniffe die wy hebben
van de vroomheyt, bequaemheyt, ende ervatent-
hcyt van N. N. ons vertrouwende fijner kloeck-
hcydt, dapperheydc, ende goede experientie in de
hindelinghe van den Oorloghe , den felven N. N-
ghccommitteert ende gheauchorifeert hebben, com-
mitteren ende authoriieren hem by defen , tot Luy -
tenant Generael over alle de
Cavalieri/e, foo wel Cu-
J rafliers, Harqufbufiers , als andere, in dienfl: van
den Lande welende, en alfnoch aen, tó nemen j, ge-
vcndti hem volkomen macht, authöriteyt en fon-
derlingh bevel, om over allede voorfchreve Cdw/-
ft/ji. ίιψ in de voorfz qualiteyt in de Guarnifoenen, tc
ti, Velde ende alomme elders nasr ghelegentheyt ende
concnrrentien te ghebieden , en te leyden , ende
te ghebruvcken, daer ende foo'c hem by Ons, den
Raet van State, ofte van anderen, onfe laft hebben-
de, tot der Landen dienft fai worden geordonneert
infm. en bevoolen, houdende de
Ruyteren in goede ordre
ende Krijghs-difcipline, foo by daghe als by nach-
ten , fonder te ghedogen dat zy de Borgeren , ende
Ingefetenen binnen de Steden , ende platte Lan-
den, nochoock de nabuyrige neutrale Landen eeni-
ge fchaden ofte overlaft aen doen, ende daer bene-
vens toe fiende, ende daer op lettende dat de
Rit-
mieftere» , haere Compagnien compleet, ghemon-
teert ende gewapent houden, volgende hare beftel-
^ linge, ende d'ordre op de
Monture ende Waf ene» van
de Ruyteren re/pe&iv0, foe C»ra$ers els andere ,
by
■ onslaetftghearrefteerc, ofte noch t'arrefteren, ende
voort alles te doen dat een goedt ende ghetrouwLuy-
)»ƒ«.
 Cavallerye, fchuldigh is , ende behoort

te doen, mitfgaders de Krijghs-ordonnantien, laft
ende Articul-brief op 'tftuck van den Oorlogh ghe-
maeckt, ofte noch te maecken, ende dit alles op
een traftement van a»jr/
hondert Guldens ter Maendt,
ter
twee en dertkh voor ordinarie, mitfgaders voor
extraordinarii, foo wanneer ende foo langhe als de
ftlve efl-eflive ende metter daedt in fijne funélie te
Velde ghe-employeert fai worden, gelij cke φjff ;!>(»»-
dert
Guldenltct Maendt ten tweeendertigh dagen als
vouren, wel verftaende dat hyop'tfelvefijntraóte-

Kient oock
*e commani

gehouden fai zyn, boven het voorfchre-
idement als Luytenant Generael van de

hem te laten employeren, commanderen» τ

foo te Velde als in Steden ende Forten, ende alle __

ander Voick van Oorloge, gelijck als Wy, denRaet
Van Staete, ofte andere, die by ons daer toe fullen tfrjc.
werden gecommitteerc oftegeauthorifeert, hem dat
lullen ordonneren ende commanderen, nadeoccà-
fie ende gheicgentheydt,· Des werdtN.N.ghehou-
den hier op den bihoorlijcken eedt te doen in onfe
handen; of van den geenen by ons daer toe te com-
mitteren , de welcke gedaen zynde, ontbieden ende
beveelen wy defamentlijcke Officieren,
Ritmeefierea Capi'
ende Bevelhebberen ende gemeene Raytere» inon-1^"»·
fen dienft wefende j den gemeiden N. N. vooron- Soldn·
fen beftelden Luytenant iGenerael
van de Cavallerye*'"·
t'erkennen, refpefleren, gchoorfamen, endeobe-
dieren, verfoeckende en beveelende alle anderen die ^"J""**
dit aengaen fai, datzy hem in 'cefFedtueren van fijn
laft en commiiEe alle addres ende hulpe doen j
Alles by provifie, en tot onfen kennelijcken weder-
feggen, want wy fulcks ten dienft van den Lande be*
vonden hebben te bchoo ren.

Gegeven onder onfen Contre· Zegel, Paraphure,
ende Signature van onfen Griffier, in 's Gravenhage
op den ....

COMMISSIE.

f^oor den Sergeant Majoor of Wacht'inee'^
Her Generael.

T"\ E Staten Generael der Vereenigde Nederlanden *
^ allen den geenen die defen fullen ficn,ofte hooren
leefen,
Saluyt-, Alfoo voor den dienft van den Lande
noodigh is een ander bequaem en gequalificeert Per-
foon teftellen tot Sergeant Majoor Generael van den
Leger, in plaetfe van wylen N. N. doen te weten ;
dat om de goede kennis, die wy hebben van den Per-
foon van N. " '
vroomheyt,

geftelten gecommitteert heb
teren by defen tot de Staet en Officie van * Sergeant
Majoor ofte Wacht-meefter Generael van't Leger ,
gevendehcnilaft,macht, enfonderlinghbevel, den
ièlven ftaet te bedienen, endedienvolgendegoetre-
guard en toeficht te neiiicn, dat de tochten en wach-
ten, daer 't nodig zy, tot fekerheyt van't Veld-Le-
ger , by onfen Knjghs-voIck foo te Peerde als te Voet
wel voorfienen volbracht worde : Ende tot dien eyn-
de het woordt of loofe te geven ter rechter tydt aen
den geenen die 't behoort, en weder afte eyflchen»
wel neerftigh forge dragende)dat by verfuym van goe-
de wacht geen inconvenienten den Leger overkome >
en voort alles te doen dat een goedt en getrouw Ser-
geant Majoor, ofte Wacht-meefter Generael fchul-
digh is, ende behoort te doen, endatopeentrafte-
ment van
twee hondert vyftigh Guldens ter maendt,
ten
twee en dertigh dagen, voor ordinaris, mitfga-
ders voor extraordinaris. Soo wanneer en foo langh
de
felve effedtive ende metter daedt te Velde ge-emplo-
yeert fai worden
hondert en vyftigh ghelijcke Guldens
termaent,
κη twee en dertigh digta alsvooren. De»
wert den voornoemden N. N. gehouden van hem in
defen wel endegetrouwelijck tequyten, tedoenden
behoorlijcken eedt in handen van den Raedt van State
voorfz, 'twelck gedaen, en defe in de Secretaryc
van den felven Raede geregiftreert zynde, ontbie-
den ende beveelen wy alleOverften, Luytenant Col-
lonellen , Sergeant Majoors, Ritmeefteren, Capi-
teyns, Bevelhebberen en gemeene Soldaten, foo te
p t Peerde

* In de Cemmi^e van den CoUonelAilva ah Sergeant
Majoor van 't Leger, te ftellen echter 't woort van
etrfle, en foo voorts in't toekomende ί tenrtguarde
van. dm eerflen Sergeant Majoor ι hiernamaels ty
haer Ho. Μοζ. een te fielten > doch ten reguarde ve»
den Grave van Hornes? pmfel ttvolgmdn
ttxf
ven 't nevengatndt Formulier,


-ocr page 479-

4I6 SAKEN vanSTAET

ï^óS-P®®··^® als te Voet in 't Leger te Velde weiende den

_"voornoemden N. N. te kennen en te houden voor

Sergeant M^oor of Wacht-meefterGenerael van den
Leger, en de over fuicks hem té refpeóteren en obedie-
ren in 'c geene fy tot volbrenghen van defe fijn laften
commiffie hen fai beveele, alles by provifieen toe on-
fen kenneltjck wederfeggen, want wy fuicks ten dienft
van den Lande bevonden hebben te behooren.

Gegenin'tGraven-hageden ....

COMMISSIE.

Ρ oor den CommijJdrisofWachUineefier Ge-
neraeivan de CavaUerye.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den , &c. Alfoo ten dienil van den Lande noo-
digh bevonden wert een bequaem Perfoon,tfich het
ftuck van Óorlogh verftaende, te Hellen tot Com-
miflaris of Wacht-meefter Generael over alle de
Gompagnien Peerden in de voorfz Vereenighde Ne-
derlanden dienft wefende, doen te wecen, dat wy om
de goede kennifle die wy hebben van N.N.eenfa·
mentlijck van fijne bequaemheyc ende ervarentheyt in
't ftuck van Oorlog, den felven N. N·. gecommitteert
hebben,ftellen en committeren by defen totCommif-
faris of Wacht-meefter Generael over al de Gompa-
gnien Peerden in diénft van defe Vereenighde Lan
den wefende, gevende hem volkomen machc ende be-
vel 't felve officie wel en neerftigh te bedienen, de
Tvachten forghvuldigh te befetten, en goede forge daer
op te hebben, in 'c marcheeren der Gompagnien goe-
de ordre te houden en te doen houden, fulcke Gom-
pagnien als hem by den Generael ofce Luytenant Ge-
nerael van deCavallerye fai belaft worden te beleydenj
Ende over de felve behoo.rlijck te commanderen ende
voorts alles neerftigh en forghvuldigh te doen wat een
^ goe: CommiiTaris, ofte Wacht-meefter Generael der
Cavallerye fchuldighis, en
behoort te doen, en dat
op eentradtement van
fmee honiert vyftigh Gulden ter
Maent, ten
twee en derti^h dagen voor ordinaris, mitf-
gaders voor extraordinaris, foo wanneer, en foo lange
de felve effèdtive en metter daet in fijne funöie geem-
ployeert fai worden
hondtrt vijftigh ghelijcke Gulden
ter Maent als vooren ; des wert den voornoemden K.
J. gehouden hier op den behoorlijcken eedttedoen
in handen van den Raedt van State voorfz, en defe
iijne CommiiEe in hare Secretarye te doen regiftre-
ren,'t welck gedaen zynde, ontbieden en bevcelen wy
alle Overften, Luytenant Collonellen, Sergeant Ma-
joors, Ritmeefteren, Capiteynen, Bevelhebbercn,en
Volck van Oorloge tePecrde en. te Voet, in dienft
van de voorfz Vereenighde Landen wefende, ende al-
len anderen die 'taengaen mach, den voorfzN. N.
te kennen en houden voor CommiiTaris of Wacht-
meefter Generael als vooren : £n dienvolgens hem in
't bedienen en uytvoeren van defen fijnen laft alle
goede hulp en addres te doen, alls by provifie ende tot
onfen kennelijck wederfegghen, want wy fuicks ten
dienft van den Lande bevonden heben te behooren.

Gegeven in'sGraven-hage den ....

WYders is verftaen, dat aen de gemelde Hooghc
Officieren toegevoeght fai werden een feeckere
fomme tot der felver ordinaris en ftaendetraöement,
ende boven dien noch aen haer toe gheley teen extra-
ordinaris gheduyrende d' expeditie te Velde , vol-
ghens derefpeftive begrootinghen hier nae volgende
gefpecificcert : Als namentlijck aen de Veldt-Maer-
Ichalcken yeder ter loopende Maendt ordinarii een
fomme van
duyfent Carolus Gulden, mitfgaders voor
■extraordinaris foo wanneer ende foo langh de felve ef-
feftive ende metter daedt in haer functien te Velde
ge-employeerC fullen worden, gelijcke
duy/ent Gul-
dens ter Maent na advenant van den tydtdat d'expedi-
tie te Velde ende dadelijcke exercitie van hun funöien
fai komen te duyren.
Aen deA Generael van dcAnillerye, mitfgaders

i^aec
inent.

Luytenant Generael van de Cavallerye, alioockien
den Luytenant Generael van de Infanterye,ter Maent '^^S
yder de fomme van
vijfhevdert Guldens ordinaris en
extraordinaris, geduyrende haer employ, bóyen
gelijcke i>ji//>i7»<ir/.Guldens.

Aen den Sergeant of Wacht-meefter Generael van
't Leger , mitlgaders Gommiflarifen Generael ν,η
de Cavallerye, yder
ter M^tnàt Pa>eehondertvüftkl
Guldens ordinaria, ende tWKoràimmhouderLit
Guldens.

£n ingeval een van de Hooft-Officieren op een aa-
der gequalificeert Perfoon foude mogen worden be.
kleedt met de Charge van Chef of Generael van 'tLj!
ger, fai aen de felve extraordinaris en geduyrende den
tydt van de expeditie toe gebracht worden Maentlijck
de
(omracvmdrieduyfent Guldens, des dat daer oa<
der berepen zy het tradement in een ander qualiteyt
'tzy als Veldt-maerfchal, of anders hemextraordi-
naris toe gheleydt; Des werdtdaer neven mede vaft
ghefteldt dat boven ende behalven de voorfchrevere·
fpeitive ordinaris en extraordinarii Traftementendc
geoielde Hoot-Officieren of yemant van de felve η1«
fullen vermogheh yetWes te pretenderen, veel min

dat de felve yetwes fai worden toe gheleydt over ende

ter faecke van equipagie , vacatiën , reys-koftcn,
of uyt eenigen anderen hoofde; Daer o^er oock dien-
volgende geen declaratien aen genomen lullen mogen
worden, dat oock d' een of d'ander van de voorfchre.
ve hoóghe of minder Officieren in expeditie te Velde
of andere occafien ten dienft van den Lande voor
eenighen tydt ghe employeert werdehde in hooghet
ende eminenter Charaöerals waer medehy ordinarii
is bekleedt, daer over niet fai vermogen verfoecken
eenige remuneratie, veel rhin te pretenderen hectra·
dement tot die.hooger funiStie geconfticueert.

De Heeren Gedeputeerden van Uytrecht verklaren
op de begrootinghe der voorfz traflementen alóoch
ongelaft te zyn.

JÖe Gedeputeerden van ende Ζ-λβ^β hebben
in debovenftaende tradementen geconfenteert, op
't behagen van haer Principalen.

d'Heeren Rìpperda ten Buyrfe ende andere haet
Ho. Mog. Gedeputeerden tot de militaire faecken,
hebben gerapporteert dat haer Ed. achtervolghensdet
felver iterative l^folutie in menighvuldige conferen-
tien gheweeft 2./nde, raeckende 't vergeven van de
hooge militaire Charges, eyndelijck by forme v«n ad-
vis confiliatoir goedt gevonden hadden haer Hoogh
Mog. voor te draegen dat
twee Veldt-Maerfchalcken
fouden moghen worden aengeftelt, endaertoever-
kooren d'Hcer Prins Maurits van NaffauW, tegen-
woordigh Luytenant Generael van de Cavallerye van
defen Staet; en
FieterWurtSj gewefen Veld-Maer-
fchal ia dienft vanDennemarcken een Generael--Mee-
fter van de Artillerye, en daer toe ge-eligeert de Heer
Neerdtwijck, tvet Luytenants Generaels van deCa-
vallerye , ende daer toe gecommitteert den Rhyfl-
Grave en Prins van Tarante , eeo Luytenant Gene-
rael van de Infanterye, ende daer toegenoemtden
Heer Zuylefteyn,
tvee Sergeant Majoors, of Wacht-
meefters Generaels van 't Legher
, namentlijck de
Collonels Ail va en Grave van Hornes. en
twee Gom·
miflarien Generaels van de Cavallerye, als de Collo-
nels Haerfoltsen Weideren;
Waeropgedelibereert
zijnde, hebben haer Hoogh Mog. fich'tvoornomde
advis confiliatoir wel laten gevallen, ende wert dien-
volgens mits defe» aengeftwdt den opgemelten Prins
Maurits van Naflau tot
eerfie Veldt-Maerfchal, en
den Heer Wutts tot
tvetde Veldt-Maerfchal, den
Heer Noordtwijck tot Generael van de Artillerye ι
den Heer Rhyn· grave tot eerfte Luytenant Gene-
rael van de Cavallerye, en den Prins van
Tarante tot
tweede Luytenant Generael van de Cavallerye ^ den
Heer van Zuylefteyn tot Luytenant Generael van
de Infanterye, den Collonel Ailva tot
eerfie Sergeant
Majoor ofte Wacht-meefterGenerael, endeden
Grave van Hornes
tottveede Sergeant Majoor Gene-
rael , den Collonel Haerfolte tot
eerfie Co®™":

ende d«fl Collonel

Wil·

faris üfQcrael vaa de Cavallerye j


-ocr page 480-

cn O O R L O G H, 'tAchMn-'veernghfieBoeà, 449

Weideren tot fmeede Commiflaris Generael van de
lli^^'^vallerye/ende dit alles op de refpeaivc ordinaris
■ .jj[,jordinaristra<ilementcn, breedergefpccifi-

tinhaer Hoog Mog. Refolutiediesaengaende op
'l yjgjj genomen, fulJende voor endeten behoeve
ndefclvehoogeOfBciercn, de noodige Commif-
Tsn volgens ende in conformité van dereipedtive
ρ rulleren mede op huydenghcarrerteert, werden
pedepefcheert, daer op
zy gehouden zijn te prefteren
den
behoorlijcken Eedt ; Des fai by naerder delibera-
Lvaftgeftelt worden , wie van de vooriz hooge Of-
ficieren
, by af-Iyvighcydc, indifpofitie, abfentie ofte
Lderfints, van die gene die in qualiteyc als Chef of
Generael van 'c Leger te Velde fai commanderen in
deffelfs plaetie fai fuccederen, foo lange alsbyhaer
Hoo" Mogende daerinne niet anders fai wefen gedif-
nonecrc,
eyndelijck is verftaen, dat een van de voor-
fchreve Luycenant Generaels van de Cavallerie,mitf-
gsders den Luytenanc Generael van de Infenterie,
als oock een van de Sergeanten Majors ofte Wacht-
meefters Generael, ende een van de CommiiTariffen
Generael van de Cavallerie fulienuytftervenj fon-
dernieuive fuppletie, ten warede Provintiengefa-
mentlijck fouden magen oordeelen dat den dienft
van den Lande evidentelijckdefuppletie van fooda-
niecCharges foude requireren.

De Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van
Güüfr/WiSnde Ovsr-Xffel, verklaren niet fpecialijck
op 'c meerendcel van 't dubbelt getal der hooge OfB-
cieren, noch op 't begeven van de Charges van Luy-
tenant Generael van de Infanterie, ofte derfel ver re-
ipeàiveTraitementengelaft te zijn, niettemin gc-
lecopd'eenparigheydtvan alle d'andere Provinciën,
ende de bekende noodfaeckclijgkheyd van 'taenftel-
len defer Officieren met een goede harmonie by defe
bekommeriijcke tijden, 't welck oockgeenfintsee-
nighvorder uytftel heeft konnen gedoogen, foo con-
fenteren de voorfchreve Heeren in de conclufieup 't
behagen van de Heeren hare Principalen, nemende
aen hier over aen de fel ve favorabel te rapporteren.

De Heeren van Gelderlandt, van HoUandt, van
Vtncht. ende van Over-lCfel, hebben fich met den
anderen verftaen, oock confonantelijck geurgeert,
datby pofuive refolutie foude moghen vaftgheftelc
worden.

Dat den Heere Prince van Orawgie van nu af ver-
gunt magh worden Seffie in den Kaedt van State, en-
de met een fortabel jaerlijcks Traktement, by de re-
fpeöive Provinciën te begrooten , orarne aldaer ge-
imbueerc te worden met de vereyfchte kenniffe van
defaecken van de Militie, Politie ende Finantie.

Ende In geval eenigh Leger van den Staet te Velde
gebracht worde, dat in iulcken cas den felven Heer
Prins mede in Politique qualiteyt, 't zy als daer toe
uytden Racdt ghecommitteert of anders, de Cam-
pagne ende dcliberatien van de Gedeputeerde of
Gevolmachtighdc van haer Hoog Mogende te Velde
foude by woonen , om alfoo meer ende meer be-
qua.m ghemaeckt te worden tor het bedienen van 't
Capiteynfchap Generael te Water ende te Lande, als
den Staet hem namaels daer toe foude goedt vinden te
verkiefen.

En foo wanneer den hoogh.gemelden Heer Prins
den ouderdom van
tmee entmiitig/ijaeien foude heb-
ben gjadimpleert, dat alfdan by deghefamentlijcke
Provinciën met goede harmonyeghedelibereerC fou-
de worden over deCTelfs bequaemheydt tot het be-
kleeden van die hooghe Charges , ende gherefol-
Veert of met dienft van 't Landt de felve op fijn Hoog-
neydt fouden konnen ende behooren gheconfereert te
worden.

_ Dat imraiddels geen Stadthoudcr van eenige Pro-
vincie , of Provinciën , fai moghen werden ver-
koofen.

Ende by aldien den hoogh-gedachten Heer Prins
tin voorfchreve tyde by de gefamentlijcke Bondtge-
nooten tot Capiteya ende Admirael Generael mocht
ien geftelt worden, of onder eenigen anderen titul
oet opper-commando van de Militie te Water ende

're Lande aenbevoolen, datalfdanby de voorfchreve

deliberatien en voor d'effeöive eledie tuiTchen de __

Bontgenooten vaft geftelt fai worden ende d'in ftru-
£tie in gelijft, dat geen Capiteyn Generael of Ad-
mirael noch eenighe die'topper-commando van de
Militie te Water ofte Lande wegen denghemeenen
Sraet werdtgedefereerc, fai mogen Stadthouder van
d'een of d'andere Provinciezijn, datde geeligeerde
verplicht fai wefen daer jegens niet alleen noy t direte
of indireöe eenigh verfoeck te fullen doen , veel min
toelegh ce maken direélelijck of indiredlelijck, maer
ter contrarie fulcks by anderen gefchiedende't felve
te fullen teghen gaen, ende 't Stadhouderfchap foo
hem 't eenigen tijde die'digniteyt by eenighe Provin-
cie mocht werden gheofFereert, te fullen refuferen,
en van de handt ilaen.

Ende in cas buyten vermoeden mochte komen te
gebeuren, dat den meergedachten Prince toe de voor.
fchreve hooge Charges alfdan niet effeÖiive ende mee
eenparige bewillingc vandefamentlijckeProvintien
mochte worden aengeftelt, gelijck daer in niet anders
dan met eenparigbeyt kan worden gedifponecrt, dat
aen de refpeöive Provintien haer vrye deliberatien
in't verkiefen van de Stidthouder fullen blij ven on-
ghelimiteert, ende haer voor behouden de vryheydc
die aen de felve hier voor is geweeft.

Dat alfoo, vermits de contrarie laiè ende oppoGtie
van de Heeren van
Zeelandt. Vrieflandt, ende Stadt
ende Landen op eenige van de bovenftaende pointen,
de voorfz extenfie niet finalijck heefc konnen werden
geconcludeert ende gearrefteert. Is goedt ghevonden
en verftaen, dat eenige Heeren Gedeputeerden uyc
hec middel van haer Hoogh Mogende aen de gemelte
Provintien van
Zeelandt j Vrieflandt ,tnic Stadt ende
Landert ghefonden fullen worden , om de felve is'c
doenlijck tot eenparigheyt met de andere Provinciën
op de voorfz pointen te difponeren.

D'Heeren Gedeputeerden van Zeelandhebhea foo
wel in 't aenftellen als verdubbelen van de Veld- Mar-
fchals, als andere Opper.
Hoofden over desLandts
Militie niet anders gheconfenteerc als op't behaghen
van de Heeren hare Principalen, alhoewel tottet aen-
fteflen van een Luytenant Generael over de Infante-
rye niet ghelaft zij ni Mits voor beboudeade de vry-
heydt aen de Heeren haer Principalen, om fich over
de terminatie van de tradementcn nacder {'expli-
ceren.

En ten refpeflie van den Heer Prins van Orangie
meenen alfnoch dat de felve behoorde aen gheftelt te
worden tot Capiteyn ende Admirael Generael,of daer
toe van nu af gedefigneert, of ten minften fonder ee-
nige accrochementen aenftonts geintroduceert in den
Raedt van State op een fortabel Traótemenc by de
Provinciën te begrooten.

De Heeren Gedeputeerden van Vrieflanit confen-
teerden in d'eledlie van de hooge Officieren over's
Lands Militie, mits behoudende de vryheydt aen de
Heeren hare Principalen om fich over dedecermina-
tie van de traktementen nader t'expliceren, nemende
nochtans aen by de felve alle goede devoiren aen te
wenden, ten eyndede felve Heeren haer Principalen
haer de gemaecktebegrootinge wel mochte laten ge-
vallen , ende inhererende voorts de Refolutien van de
Heeren haer Principalen , ende infonderheydt die
van den
«chtfien September fefiien banden fes enfefiigh
en den drie en tipmttgffen Augufti fenien hondert feven
en fefiigh,
hebbeii Wel expres verklaert dat den Heer
Prince van
Oraftgie van nu af aen en fonder eenighe
accrochementen foude behooren ende moeten wer-
den gheintroduceert in den Raedt van State, mee
een aenfienlijck tradtemenr, oock van nu af aen ge-
ftelt , of oock ten minften ghedefignecrt tot Capiteyn
eode Admirael Generael te Lande ende te Water,
als mede dat zy in conformité van de voorfchreve
Refolutien wel expres ghelaft waren fich ingeener-
hande deliberatien in te laten, daerover'tfepareren
van't Stadhouderfchap ende Capiteynfchap Generaci
yet foude voorgenomen worden.

P'Heeren Gedeputeerden van Stadt ende Lattdcft
' pp 3 hebben


-ocr page 481-

4-5 ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1668. hebben verftaen, dat de Heer Prins van van

J__nu af aen behoort gheintroduceerc te werden in den

Raedc van Staten ] op een favorabel traétement by
haer Hoog Mogende daer toe t'affigneren, ende fon-
der de VDorfz introdudie t'accrocheren aen de poin-
ten in de bovenltaende Refolutie ge-exprimeert.

©Cl'iW IBcn feach oocï! met emen / iuat Seffie enbc fïem
ring m fijii ì|oo3t)cpt foube iiebben in Den öaebt : fnöe ban
tijbt. bccanDrctn beu ^tod/ Dacc opbei|eicen©?tni
een
u booïen Ijaööc" BtffK"· 't fpcculatif/

öat bc lijcewn üan LeydenfninfEntijbijabbtntoeci
hocljt 't Princen Hof: 'tfeiüe üfcflnbcccnbein em
^tcaEt. «gnöe't toa^ arnrnrtcMijch/ öatinbcfe
iijb biec quam / cnbf eenisöc ttjüt taia^ be ©jin^ oan
Tofcane: ^llsS εεη beirtooningüanöoebatal-eecbie
fcijoonEiïfpublücquftoaét'oHbrcgcftomcn booj bie
ban Medicis. ^ijnbe frbcct bat Bcfïafl&t tjcEmcng&i
HlCt ben Keyfer, Vranckiijck, öpangien pnbe Enge-
landt; <©rJt)cit00C&ben®jinccbanOraDgie. ^jjn»
bc onbcciutTcïJin ooch tuacc öat Florence, Ijjp Jtjni
öf/ f£Ed fiuctuEcröE booj SÖutatrlijcIte onEEnigljE»
öni: €nDE febcct in betec cufienbebjebetDa^9Öf=
ccflcfi t. ©iJt oocli aïfoo bcfen ^tactingEbupcifl&e
bifljiilJtcHfidjbctJonöt/ fEbfctbEnDoabt ban
ΛΛ/iiicm in 't3ncc > ijftigh : «BnbEnoci) aitaji^ fast)
ιηεπ Inat iiTeroIuptljfpbtbJcctoa^DbEC'tbÌEfEnDtc
lioogE ©fliricCEn in bc JiBilitie/ obcc '£ bcfignfcfu
ban ben ten aenpen ban 't
Generaelichap,
cubc obec όε mortificatie ban 't Stadthouderfchap.
ìgabftoogSgcmdbEPiin^ Willem mogen Icben/ al=
foo l3p l)et bierchtcbobEntoa^/ fouöe b3ojfijnau=
toriteptEnbemagfjt öet ^cljip ecnbjacbtigl) tj^bbcn
barn gaen ; (Öriijch nu
Florence booj ben <©^odc-
J^ertogljEcDelDCÌiOEfìicct too?bt. l^oc fulcfi^ foube
albicc gcgaen Jjebben / toa^ bienIpjin^ in 't leben gc»
ijleuni / ©Dbt brlient 3|clt ben mebe ban opinit /
bat ί)ρ foo becl al^ ^ouberapn b3a#.

Biacc 0« aSiabt / boo? ftjn booDt / oeRecrt / inbe
HoliandtiubaihomEubipljcpbt Ijeclìclt Sjjnbe/ foa
im reguarti bau
ùe pjlncelijcbe öuage <röatb£# /
ten acnfien ban b'anbece ^jobuicien/ bic om ben
fijinsStcconiplacecen/
HoilandtinqHc gcbJic&tfgöe
cïiDe bc J^oogDept aenganibE obiCfÌEmbcn/ IjEEft εεη
anöEE couc^ gEgcbhi : <!5ebupcigf) bElettenbe fjet W--
öcr bccgcben ban
De hooge eminente Charges aen
Drn ïpjinsS ; ^oo feec ooeh niet alÌEcn be mfeftE
Dincirii/ Ijoe öooge üooj monbec^ enbe alle
Pjiu^-
gefiiibc altjiec/ inaec oocìt Engelandt felfbacc op acn
Djlaaen :
^cijijiiEnbc niet obfcur, uptbE pjocebucEn
bau Buit, Dat ten bEEle bcn(!gn3elfcben<0o?logö/
Daeroin toa^ mcDEaEngEbangcn.

€ot noci) toe toa^S bc goncUbcpt ban ^ijne i^oog;
gfptccnplaifibdpzerciet'. Jl^aer nu gbrftoniEn tot
d'achtien ^acEU / moffi bat niom-aenftcöt af iCnbe
Hollandt tefolbjcrbE bJEgO te nemen bc gconbt ieacc
opbeJ^ooaftrptbanbefjmccnbja^SÖeboutot 5 na=

mcïtjcft l)ct Ötadhou lerfchap, of bE mortificatie ban
öien. (örtbE om te toonen batfe oocft in 't müitaic b3il=
Den b?p 3ijn / b|acl)tcn te toEge fiet beroep ban
Wurt»
tot®Eib-j©acfc[)alcfi. Cnbetoa^ebibEntgEnonicn/
Dat men ben ©jin^ foube in 't tocfiomenbcöouben
buptcnallefoobania jiiilitanrBcfag/ 'tbolcft eEuigs
fint^ licmaen be bjpücpbtOatiMaetfouöeftonnEö
fo?mibabelmaEcfiEn.

ifiec foubcn nu ballen ttoec©?agcrt: ©ffoobanc
tegcnbjoo?bige cnbc toehDmenbe libettcpt bsn ^iaet
foube fcechecbcccnbeaenfjenlgcftccmaecften/ oléof
fponbec Dcnpiinccnbja^gètoeelii Cnöe ten
twee-
den,
ofaenfjetï^upg ban Orangie enbc Naflàu eéf
nigl) ongelnch of onbancftbaecftept gefcIjieOc i

Üct erctie aenbelangfienbe fai mp tcfcceten tot fict
necafl^cbati
MulmmperHaremdumefi. Rexmi-
€ui efto.
 tot De fêoflanbtfcöe mebuctie ban

Deugace vier en vijftigh. <gn0e mijn t^el : Dat
een yeder bemindt, daer
hy beft fijn reeckeningh by
vind. ?Snber^ i^ïjetbepbeftoaECi TotamUbtrt^aem
mi tctam firvitutem feti-0 : q^e topÖEUÓt tooibt bp

<&eut geleet&Eo: am* Utrm .·

It

Bephtt^banpfEC. «l>'?ïpo|lElfeïffcgbt/ dievrvw

worden, dat by wel doet. JlSaEC iu bftt ïtercftefc
Iten flaEt (iet meu De libEtttpt nu foo bcel hond^'
ban
àaErcn Ροεεεεεπ boben HcpfEE eubeiiouintih
^lle «iBrfïacljtcn fön tot betoppccjiebctointabm f'
flbEl. ^n b'ccf- bominatien f^ bat acn een «©cfienht
CnbEbcquacmof onbrquatm: |13en moetccS
tcbacbenjijn. ©clt)cft altar.^bleECh aen
Portueael·
Stlbjaec men fepbe EenonbcquacmìììoningbtElitl·
ben. Cube'ttDiecbtbp alle üloninsEn genomen bom
een
fccc quaebt gebolgb. ^

a©ataengingl)l)etccc&t/ tEnminfìEnban öancfe
öacröEpbt; Jöiecbt bp D'anbeCEgefepbt/ batö'wt
llc Willem ban BCDotontEci)tenbconöant&»
baccöepbt Ijabt btüJcfen aen ben Stoningö ban Spjn.
gicn : ?(len ben toeliben j&p becbonben toa^boojeEbt/
Broote bjclbaben enDe bigniteptEn. 3&at befen W
nopt aen een p?ince/ beElboepniBbccaen
btfenetiit
of belofte Sabrgbcbaen: 3ae be ©ollanbtfcöe ^
buctie toecl acn / bat bet i^up^
Ν aliali enbe Orangie
ban Defen ^taEt bebt Btoot^ ^et/ Dtgniteptene^
toclbabEnontfanBen.

<©nb£i; De gcoote babenbieHolkndtBebaenfiaöt
febcct bet ^aec
vyttigh, nioebt Dit toel booj een toib
bec Bbcceecbent toojben/ bat 3PfpnDeiijcfeÌ)ctiiaic
toebiacbten/ bat
Wurts,ecn©jctuibElmat)/ nopt
albiec gEbicntiiebbenbc / toircbt becoepen om te coitu
maubccen be jSilitie
/ bic be €>?ootfie föonmgliban
De Jl^Ecelbt babi tot rebLii gcbjacbt / entje toatt tnjm
bcpjincen ban
Orangie bacc naem foo Bloticugcns
bc üftoEnu babben abemaecht obcc ben gantfcijm
^ccbt- bobeni. Eateube alnocb ben Pjtnce baet
3act fonbcc eenigb cmplop. Quiche bingöen fou^
mEn booj
bEfcn niet bcbben bucbEn DEncBen,

5in sebolgE ban 't boo?fcD?Ebe bJiEtben ggccoKt»
mitteect be J^eecEn ban Dcc Steen, Vivien, Coltet-
man enbe Schrieck, om te gaen
na Zeelandt, infetti
öecbcpbt racEltEHbe bEfEpacatie.

.ïlae Vrieflandt enbe Stadt enbe Landen foiiìtn
Baenbei|EecEnHaygens,Fagel, ban Dee Nyborgb
enbe Paliant,

Silccebe omtrent i)et aentoefen ban be J^ecttn
SSiftcijoppen alfiicc / enbe nae öat be ïjanMinsÖ
met
Spangien obEC D'iucupmtngb ban Ooilende,
Brugge, acötEC
bleef / bja^ bp be ï^Eecen<0fcora»
mitteecben tot be fEecEtE faecften / gljeliett öe bol»
genbc
JBeuiocìej bie in be Pjobincien bjieröcaöe»
fonöeuj enbe bp be meefie op Die boet / ofüaetotf
tcent / gbeappjobeect. ^oeb 't abüijiS ban
Zeelandt
fabonfeecbeSpangien,cnÖe fielDen Vrancfarijckitit
ongeljjcfi.

DAt het in den teghenweofdigen toeftandt van_
faecken beft ghcraeden fchijnt te zijn » het ώ"
werck tuflchen de ftrijdende Kroonen van Wf
Vranckryck ende Sfangie» vigoureus te pouflereptotJ^
een accommodement ; Ende om daer toe feecker- φ
lijck te geraecken, van den Kouingh van
Vtawkrfk
te trecken pofitive if/i/ce en verfeeckeringe, yaadat|f,
hy den Vrede fai in gaen, mitsbehoiidendedeSte-itffl
den ende Plaetfen die hy in de voorfchreve Spaenfche |t|<f
Nederlanden tegenwoordigh met de wapenen heeft
gheoccupeert, met Kaer onderhoorighe reflbrten,
ofte wel 't geen hem van (fèvoorfchreve

Plaetfen of eenige van de felve tot onderlingh ghe.
noegen by den Koningh vao5'/>ΛW|^;■ί»Iπochtewo^
den geccdeert; mits hem in
allen gevalle in casvaa
foodanigen
venBiffeUnge ·, oock latende vergenoegea

met de Landen>Stcden ende Plaetfen,daer mede C;ne
Majefteyt tegen den Heer vanBerningcopdeSm

affcheyt, verklaert heeft contentementtefullennc^
men ; Alles niet alleen onder reciproque verfekeringö
van wegen haer Ho. Mogende, ende oock van wegee

derfiher GeaUieerdt aen den mcer-hooghftgedachjeB

Koning van VT^nckr '^ck te geven : Dat dc fdve by den
Kqningh van ende elders,
daer fulcks νω

goedt eflèa fai konnen wefcn, met alle krachtige Qi-
ficien de faecke daer henen fullen trachten te dilp^
neten, ten «ynde oeck van die zydeindevp^g^


-ocr page 482-

en OORLOGH, Ί Acht-en-njemtghfle Boeck. 451

gfdeOifiden moge werden bewillight , maeroock
iioS· eene abfolutc belofte endc verbinceniffe van
- Hen hooghft gemelden Koningh van Vranckrijfk, de
meergenoemde conditie effeöivelijck tefullendoen
obtineren, door 't employ van foodanige wegen en
middelen van efScncie ende nadruck, ais des noodt
Tvnde, daer toegeappliceerc fouden moeten worden:
\Velverftaende dat den Koningh ;van ffeec^fjfc/t on-
Jsr beneficie van foodanige belofte, verfeeckeringh,
ende verbinteniffe> oock van nü afaen fai confente-
len in een opfchorffinge van hoftiliteyt) endefich
ob:igeren lljne Wapenen, by foo verre het met ghe-
ineen confentnoodigh foude mogen werden geacht,
de felve wederom ter handen te nemen, niet verder
in de voorft Nederlanden te fullen poufTeren, als de
Plae[fen die hy tegen woordigh beiït.

£nde dat de faecke van alle zyden , foo by de Mi-
niftcrs van
Vrenckrijck als van Spangien, tot 'tgeene
voorfz isjby con veriatien, en conferentien ten beften
geprepareert ende gedirigeert fouHe behooren te wor-
den ) ende namentlijck by
yranckrijck tot de de voor-
geaoemde formele ovcrgiftejende verbintenifle,mitf-
gaders foo by de felve als by
SpaMgien tot het accepte-
ren van ftilftandt van Wapenen, endc dat daer toe in
fpscie mede by den Heer Marqnis de
Cafiel Rodrio.
jls Gouverneur Ginerael van de voorfz Spaenfche
Nederlanden , de vercyfchte devoircn fouden be-
hooren te werden aengewendt.

©rn^paenfcjöfnfiontfulfft^ nictafnt W^jufit
ficrcrnDcDc notoicc Decb^ecchiDge öcciCcactaten ban
Munfter tn&r De Pirerées, enDe conDemnetenDe ÖE
jèpacnfclje tot foobanigE fati^factie aen Vranckrijckj
aiacfpiacft 'tfiiUc pjojcct mecc ban te petffcn De
^pjcnfciic/ al^ÖE jfcanfcljtf ; S»onbec eenigftc mcï=
DinjI)Dan De Guatantie. ©if noctjtan^ De 25ijlc&op:
pen alljifE ijabbcn fn ïjaec conbccfatien fffpjefentiect :
|>ro3riiif bcrtoonöfM te jtjn / Datbe^paenfcfje in
ïim öicöf Dcc Pirenées, geen <©uacantcuc^ Babt ge»
({clt. ®oclj Dare op fepDe
De ^parnfciiE Umbalfa^
Dfuc; Dat IjaccbeGuarantieinOe JUaunfiErfeiiÌIcaci
latmbrDona^i/ tocpnigf) Inatte nutte gScftomf η;
éllUc bat
OOClt>»fifurum öe Guerantie ban öe ïtijni
fcljc i^zincin Ijacc bjrpnigö fouöe öaten ; 3ίϊΓφοοη
(■[itDiia n. .ïfêafCDatfptoimocötcntoefien/ Dat De
I,aiiD.a ümi Die Psincrn niet tnifcbcnljetTheatrum
vandenOorlogh. O&ljdtjch Oe,(i®acqiÜ^banCaftel-
Rodrigo aïceeDebcnllcucüojlï ban Keulen öaDttpe
BcfclijfUrn.

©iiöcctuflTen cnbetcctofjl alijietDefaecBeDecftooi
Bcniiiitaitc Ctjata·^ ttotteecDe/ fpjarft mcnoocft
ball EEll generale monfteringh enDe CECCEUteCingÖ DCC
.ïBilitic: 't^aDt De naem bat men/ otnDefElbete
rcDjcffcrcn/
Wurrs fpecialijehftiec IjaDtgijfCDcprn/
tiiùc men ftonDe De .Sipaenfrije Daec boo? flatteccn.
©cn
fevenentwintighften toieft alljiec op Den b?UCi$
uptQcgcijcn/ De bolgenDe.

Trovifmele Ordre, ende Reglement om-
trent de Monfleringe t ende tot -voorko-
minge van mefufen,endefraudenyde-welc-
ke onder de Compagnien te Taerde, en te
Voet, iiaende ter bejbldinge van de Sta-
ten van HoUandt endeiVeH'Vriefiandt,
gepleeght fouden mogen werden.

i'iifi T) EStatenvan Hoilandtende Weft-Vrieflant,</«»
Ι8Π, te Vleten, allen den geenen dien het foude mogen
nnjt aengaen, dat Wyrypelijck overwogen hebbende hec
Placcaet in den
Ììrevyfthìmhmdert negenentntgen-
tigh
op 't ftuck van de Menfieringe gedacn emaneren,
oock gcrefumeeert verfcheyde notable retroaéta daer
op gevülght, ais mede fpeaalijck onfe gedachten heb-
bende laten gaen op'tgeene tot meerder precautie,
ende beter ordre in 't ftuck van
de Militie, foo ten
MQüen van de
Mmfitriitge,ailiteifeExmti$cii.eaDtf·

ciplintAh anderfints noch naerder foude konhen,ende
behooren te werden geftatueert, ende inpratìijcke
gebracht, goedt gevonden, geordonneert ende ge-
ftatueert hebben, vinden goedt, ordpnneren, ende
ftatueren by defen , dat om foo veel doenlijck by de
jegenwoordige conjunfture van tyden endefaeckea
teghens het aenftaende Voor-Jaer de Militie van de
voorfz onfe befoldinge, foote Paert alste Voet, te
brengen ineen aenfienlijck pofluyr, byprovifietoc
een preu ve voor den tydt van
drie Meenden. in te gaen
met
half Meert toekomende, nevens ect^redfi Uen-
fleringe.
aen allede Ritmeefteren ende Capiteynen »
ftaende tot onfe befoldinge als vooren , fai werden ge-
permitteert aen de Heeren by Ons, ofte by onfe Ge-
committeerde Raden, daer toe te commiteeren,ofte
wel aen de Commiflarifen van de Monfteringe, daer
toe te ordonneren, te exhiberen een pertinente Staet
van de betalinge vanhaere C<wi»/>«|»iew, ende van de
laften daer mede defelvefijn belwaerc; Gedrefleerc
in diftindtie, ende fpecifique poften , gecalculeerc
over den loop van't gheheek laeri ende beveftighc
metdeycrklaringhen vandeiei/K/Vierf, ende Schr^'
vers 3 diede felve Compagnien bedienen , cndcdaa
voorts bekrachtight met de onderteeckeninghe van
de Ritmeefteren ende Capiteynen felve , op den
eedt by h.;niu'/den op 'tontfanghen van haeie Char-
ges aen den Lande ghedaen ; met authorifatie aen do
felve onfe Gecommitteerde Raeden, ofte devoor-
fchreve CommiflTariien van de Monfteringhe, om
by provifie op die
Monfler rollen^entthùen , ende
goedt te doen foo veele Ruyteren, en Soldaten als
waer toe deonkoften van de voorfchrevewan-beta-
linghe, ende laften fuilen komen tc monteren. Een
"Ruiter ghenomen teghens twee hondert drieenveer·
tigh
Guldens, ende eenSoldact tot een en tnegentigb
Guldens vyf ftuyvers in 'tlaer; In dien verftande
dat de voorfchreve Monfter-rollen aen onfe Ghe-
committeerde Racden over ghcbracht zyde de voori·
fchrevc ftaten van de laften , door haer exadtelijck»
ende precifelijck ee-escamineert, endc de felve wel,,
ende deughdelijck bevonden werdende, tot naeder
ordre, ende redres gepaflèerc fuilen werden ; Des dac
in ca« van eenigh bediogh , ofte falfiteytdeRitmee-
ftere, ende Capiteynen, diefoodanighenbedrogh»
ofte falfiteyt fuilen hebben begaen j londer eenigie
diifimu.atie, ofte gunfle efiFeótive fuÜen werden
caffeert j daer toe wy de Heeren onfe Gecommit-
teerde Raden in beyde deQuartieren mitsdcfenon-
wederroepelijckauthoriferen, ende laften.

Ordonneren voor:s mits deién, ende laftfen allé
Ritmeefteren, ende Capiteynen, ftaende op onfe
repartitie, ais mede de mindere OfBcieren van dien i
ten eynde zy luyden haer legens ie^Ai^f»·* naeftko-
mende fuilen hebben in te ftellen in hare refpeftivé
Guarnifoenen, fonder daer van te bly ven in gebreec»
ke, op poene van
cnjfatie. niet jeghenftaendeecni-
ghe ordrcs , ofte verioo/en ter contrarie, die by
hier fouden moghen wefen geobtineert j Ten ware de
felve met kenniffe van faecken naer het afgaen van da·
ie onfe beveelen , by Ons, ofte by de Heeren onfe
Gecommitteerde Raden fouden moghen wefen ver-
nieuwt.

Dat wyders zyluyden fuilen hebben te beforghen,
ende die ordre te ftellen onder hare Compagnien»
dat ten vóotfz dage niet een van hare Ruyteren, ende
Knechten abfent cn zy, op poene dat de felve ais dan
intedoene monfteringe, fondereönigeconniventie
fuilen werden uyt gefcharpt, ende geroyeert. Dat
mede zy-luyden binnen den tydt van^/r/VMaenden
geene verlooven niet alleen aen yemant van de voor-
fchref e Ruyters, ende iSoidaten fuilen hebben te ge-
ven , op poene van gelijcke royeringe} Endc dat ff
gheduyrende den tydt van de voorfchreve haere ab-
lentie niet en fuilen werden goedt gedaen, fchoon ge-
nomen opeen volgende monfteringeblycken moch·»
tedat foodanighe abfenten in der daedt waren, ende
ai overlangbc gheweeft mochten zijn cfiFedlive Sol-
daten. .

Bat voorts de voorfz Ritmeefteren ende Capitey-
^P 4 nea


-ocr page 483-

4I6 SAKEN vanSTAET

• ^^o nen van nu af aen foo veel het (kifoen ) ende de ghe-
Iö"ö'leghentheyc van den tydtfalkonnen lyden, mecge-
' duyrighe
sxercitien hare Ruyters, ende Soldaten lul-
len hebben te oefFenen in alle die militaire exercitien,
daer van de felve ten dienlle van den Lande noocfacc-
kelijck moeten geinftrueertzyn,

Ende aenghefien wy met goede redenen beducht
ende bekommert zijn, dat veele van de Officieren
van de Militie te Paerc, ende te Voet,
kMsnietten
beflen geoφnt
en zijn, omtrent het vi^erck van de
voorfchreve exercitien , foo vinden wy derhalven
goedt, dat onfe Gecommitteerde Raeden in bey de
de Quartiercn, ofte dc Commiflariien vandeMon-
fteringe daer toe geordonncert, fullen werden ge-
authoril'eerc ende gelaft > gelijckwy dc felve authori-
feren, ende laften by defen, ten eynde fyluyden per-
fecte kenniffe daer van nemen , ende de voorfchre-
ve Officieren daer toe houden fullen, dat fy voor het
Hooft van de Compagnien dienaengaende volkomen
preuve gheven, foo voor haer particulier, als over
het beleydt, ende d'oefFeninge van de geheele Com-
pagnie: Authoriferen, ende laften dc felve onfe Ge-
committeerde Raeden, ten eynde fy-liedenonwe-
derroepelijck fullen hebben te cafl'eren diegeene de
welcke (buyten eenighe ìichamelijcke indifpofitie)
van bate refpeétive fundiien onbcquacm gevonden
fullen wefen.

Ende nademael de frauden omtrent het werck van
de
Monfteriuge gepleeght wordende, meeft beftaet in
'tbedrogh van
tafevolafiten, de welcke voor efFefti·
ve Ruyteren, ende Soldaten werden geprefenteert in
geleende ofgehuyrde Paerdendiein demonfteringe
gebracht worden, ende wel voornamentlijck in ge-
fingeerde , ende valfche
Attefiatien van Abfenten,
ende Siecken , die onder verfcheyde pretexten be-
leyc werden ; Mitfgadcrs oock in de
corruptien i ende
vHjlighedat van die geene aen de welcke de opficht,
ende voorforghe omtrent de Monfteringhe wetdt
aenbevoolen ; Soo is 't, dat wy om foo veel doen-
üjck, tegens alle die voorfchreve qüade machinatien
tevoorfien, aen alle Gouverneurs, ende Comman-
deursvan de Steden, ende Forten, in de welcke ee-
nige Compagnien, ilaende tot onfe betalinge als voo-
ren, in Guarnifoen leggen, wel expreflelijck ordon-
neren, ende laftcn mits defen, ten eynde zy-luyden
geenderhande wr/eew», felfs niet voor den minften
tydt, fullen hebben tegeven aeneenige Officieren,
ofte Soldaten, over ofte onder de Compagnien van
devoorfzonfebefoldinge in prejudicie, endetegens
d'intentie van de ordres hier vooren ge-expreffeert.

Ordonneren , ende beveelen wyders allen Com-
miflarifen van de Monfteringe,ten eynde zy-luyden
in conformiteyt van de Articulen vande voorgaen-
dePlaccaten, haer precife fullen hebben te onthou-
den van eenigerhande ^//if» ,
gav:n, gr«tutteyten,
prefenten 3 ofte fenfionen,
oock van eenighe Plaetfen,
ofte Payen onder de Compagnien te Paert, ende te
Voet t'haren profyte nemen, ofte te houden , felfs
mede niet met eenige
maeltyden, ofte defroyementen
van eenighe Officieren baerete laten trapleren, op
poene niet alleen van parate
cajatie, maer oock van
infamie, ende vordere corredtie, die naer gelegent-
heyt van faecken daer over gedecreteert fai worden.
Gelijck wy van gelijcken aen alle Ritmeefteren, ende
Capiteynen als vooren mits delen wel expreiÌèlijck
verbieden eenighe foodanighe
£ifte», gaven .gratui-
teyten , prefenten , penftonen , plaetjen i ofte payen
onder de Compagnien , maeltyden. ofte defroyemen-
ten
aen eenighe CommiQarifen, ofte Gedeputeer-
den tot de Monfteringe te geven, ofte te doen geven,
direöelijck of indire(ilelijck, onder wat
pretext of
fchijn het oock foude mogen wefen.

Dat voorts in den aenvangh vanjyeder te doene
monfterinM, aen alle de Officieren van de Compa-
gnien tot Quartier-meefters ende Corporaels vande
Ruyterye, ende tot Sergeanten, ende Corporaels van
'cVoet-volck incluys, voor het Hooft van de Com.
pagnien fai werden afghenomen een corporelen eedt,
daer by zy fullen fweeren, cn verklaren dat alle die

Ruyteren , ende der felver Paerden i ende alle a
Voet-knechten, de welcke aldaer in rangh , endÌ'^
gelederen geprefenteert fullen worden, fijnefièiti^"^
Ruyteren, ende Soldaten onder die voorfz Compso!
nierydende, ende dienende.

Dat oock de Ryyterin, ende Soldaten felve ver
volgens by folemnelen
eedt fullen moeten verklaren
dat fy oprechtelijck en warachtelijck onder die Com.
pagnie behooren, ende onder dc felve dienen met
•volkomen Traitement, en gegie j ende voor foo veti de
Ruyters bclanght dat fy oock haer felven daer preien,
teren met haer
ey^ene Ïaerde» > ende zy ghehouden"
ende verbonden, oock willigh, endebereytiyndê
Compagnie alomme te Velde, ende in andere Guar.
nifoenen, te volgen; Mitfgaders tocht, endewatht
te doen i Sullende geduyrende den voorfz tydt vaj
drie Maenden als vooren, geenderhande Atteflatiea
omtrent de Monfter-rollen geadmitteert, nemaer
de felve precife geflooten worden naer het getal van dc
Ruyteren, ende Soldaten die haer by de Monfteringe
pref ent fullen gevonden hebben.

Ende omme te voorfien teghens de frauden, de
welcke onder pretext van
Abfenten, ende Siecktn-va-
den gepleeght, foo ordonneren, ende beveelen wy
dat ten dien refpeüe geen fullen .toe gelj.

ten werden, maer dat alle foodanighe Sieckenhaet
voor de Monfteringe perfonelijck fullen moeten pie-
fenteren, ende dan weder weghghebracht werden;
Ten ware yemant foo abfolutelijck, ende foo (waer
befocht was dat fijne Ìichamelijcke difpofitie .dieptr-
fonele prefentatie niet foude konnen lyden ; In wek-
ken gevalle de Gedeputeerden, ofte Commiflàtifen
tot de Moniteiinge daer omtrent fullen ghebruycken
foodanighe precautien als fy-luyden naer de gelegent·
heydt van de Plaetfe fdlen meenen beft, ende ie·
cuerfttezijn 5 Laftende alle Ritmeefteren, en Ca-
piteynen hare Monfter-rollen foodanigh te dreflèren,
dat daer op geene
namen ghebracht werden als van
foodanige bequame Ruyters, ende Soldaten, die
fy efFedtive by de Monfteringe fullen willen, ende
konnen prefenteren, uyt gefondert alleen dat fy oock
daer op fullen moghen ftellen den naem van eenen
Soou alleen, fonder meer, oudt zynde boven de thitu
Jaren, ende die perfoneel daer mede fai worden ver-
toont , ende den
Schrijver ofte Süüiciteur , die de
felve bedient, fchoon dat die mocht abfent zijn, om
byde Heerenonfe Gecommitteerde Raden van de
refpedti ve Quartieren boven de Slooten van de Mon-
fter-rollen te werden aengehaelt.

Houdende wyders voor vaftgcftelt, endegerefol-
veert, gelijck vaft geflelt, endegerefolveertwerdt
by defen, dat by foo verre onaengefien de voorfchreve
precautien tot goede betalinghe, of immers totont-
laftinge, ende refcontre ten behoeve van de Officie-
ren eenigh Ritmeefter ofte Capiteyn mochte onder-
nemen
CQmgiFafevolanten 3 oÌKgehuyrde . oight-
leende Faerden
in deMonfleringe voor te ftellen, ende
de felve daer op werden ontdeckt, ende overtuygtjdat
fonder eenighe diffimulatiefoodanigen Ritmeefter,
ofte Capiteyn icnftondts fai werden
ghecejfeert, ende
vervolgens naer gedane rapport aen Ons, ofte onfe
Gecommitteerde Raden refpedive, verder fooda-
nigh geftraft, als naer exigentie van faecken bevonden
fai werden te behooren.

Ende om te faciliteren de middelen door de welcke
foodanighe frauden te beter fouden moghen wer-
den ontdeckt ; Soo hebben wy derhalven vanghe-
lijcke vaftghefteldt, endegherefolveert dat foodani-
ge ontdeckinge, ende aenwyfinge voor 't toekomen-
de van eenige
Luytenants, Cornets, oiteFaesdr^y
van die Compagnien, de felve boven, endebehal-
vendeimpuniteyt, die haer fai worden toegeiuen,
ghelijck de felve haer nu als dan, ende dan als nu
werdt toe gheftaen mits defen, fchoon
die malificien mochten zijn , fy-lieden noch daer
over ghemunereert fullen werden met een Pfojpp'
avmcement in de plaetfe van dengheenen, dieloo-
daenigh fai zyn; Ende
in cas dat het voort

kome uyt het aengheven van eenigh otte


-ocr page 484-

cn OORLOG liìy'iAck-eH^^eertigì^eBoeck. 453

^Udetj name daer over gefecretecrt, ende

IjdiS. ί f-iveechcer boven de impuniteytals vooren met
® — fomffle van
twee hondert Guldens erkent, ende

geremuncreert fai worden.

Aldus geiiaen, gercfolveert, ende gearrefteertin
'iGraven-bage op den fewn enfw'mtigh[ten]ziiVizry

Xer Ordonnantie van de Staten j

SIMOM van BEAUMONT.

©It tcof fecï öic hiaraööen bat 3P

heel onlioflen cn fcöecömfnbjfctüiacEn/ EnDebat
ÈBcli cüfiittfl De giolbatfn op Ijafc «Cagif^ ntetfion'
L, jfbfii/ foose öaei niet brgaticn ombpbc^oii
«11/ of tlDfC^ttacöcpöen/ tnDe petstegctoinnen.
iBfii ffP&f / öat in Vranchrijck felt^bit alfoo tofitbt
newnctifcitt/ enbe bat be Capitepntn boo?bcbcei=
Lptuan Paflevolamen, of?£&fenten/ bacctoeoc=
caficfiaöüen Bfaebcn. 5&'Hlnbcce ©?obindenöoIalji
ben Dit fpempcl «iet / Jijnfe albaec ie itiilitaice tneefi
©loeDt-üfctoantrn rtiOe IföaegIjfcBap ijanbe©oIf=
tijcRcn/ bie 'thufìén in fjabbtn i jêatc Hollandt
aöioi) fonöt'^ aenlïm ban ©erfooncn/ ijjefecfcttibe
't inteceji üan ben boo? Ijaec patticuHcce / enbe
jio|i foo iu öit / ali anbfce facchcn met recbt fegflcn ί

laiimm 'tUr «kfcendo, /ed dat mihiglorU vtrtf.

^(u acht en twintigften tec ©ccgabetinge
mael^ booi flöcbjacöt be p?opofltie ban bm aaebt
tian |>tat£ ea Corps tec ©ecgabecingeban [jace ©ο.
Jöog, öljeöacn/ tenbecenbe ten epnbe/ bat Bp be
jtgbfnltioojöigbc conllitutif ban ttjben
Enbefaccften/
's lanbjÌ Militie te pactt en te Boet met een aenfien
iijch flfiital ban Supteren en ftnecfitenbecfifccht
moc!)te iüccben. ü3aec op gcbelibececct/ cnbebaec
iict'oi^ooch geconlibemctjönbe/ bat/ omteöetet
licacöt m nab?ucft te gtjcbEn aenberonbentienban
mutuele UftDintenifTe/ befec bagcn mei beJiEeten
filljitt aentoffenbc isainififcg ban be $toningl)en ban

Groot Brittangien cn Sweden gEflooten / tenEpnbe
ΟΠΙ te mogen befiemcn
εεπ feecisere enbe fpoebigE upt=
Roinflc ban ben (0o?logi) inbf^paenfcöe Jlcbctlan-
fitn/ cm conribci;abIemact)teï0atccenbEtE3lanbe
tealieng [)et aen(ïaenbe ©ooj giaec fouöe beljoocen
inSec cntc©clöE gcbjacbt tebjecbcn. Si^goebtgci
boiiDen
acn De ghefamentlijciic p?obincien tefcljji>
bfii/ bat De felüigöe tEnfpoebigljfien/ immECgtcn
langljjien binnen ben tpbt/ ban ùatbetuebec3t)bt#
Stcte^bancatificatiE opbe CtactatenbanOTiantie
«Dcfcnlibe enbe mutueUe becbinténiffe / ben
drie en
iwimighften
befes» tuffcöen ben l^eccTempie,
tcaojDiiiatisS «enüapé ban ben ïlioningö ban Groot
firittangien,
cnbe be )^eci;Enf)ace!^oagt).)IBogEnbe
©ebcpmeecbengbefloeten/ upt Bcb?acf)tfnbeoe-E]c
tcaDectt tnoeflen toccben: b'fêeecEn ftace <!5ebepU'
teecben cefpectibein gate ü^o. JlBog.3gecgabecinge
tonipfltecEnbe/ tnilben quattficecen enbe autljocife·
ten/ «intoncrnt te mogen bjagen tot get boen ban
«n emaojbinaci^ fquipagie ban
acht en veertigh
gcgrijeii ban^ojlogetegDen^ Öctaenftaenbe^oo?-
3aec in See te biengen / met 't geene baec aen bepens
wtrbf/ bolgften^ bcbecaminge baec ban boojbece-
pctibfCoIIeaien
tec^Jörnicaliteptaemaecfit/ cnbe
w©?obincien toegefonbEn bp Jiaiftibeban
&aecl&a.

in bate ben negentienden bcfrg/mttfgabec^ tot
Dft boen tocïben ofte 't aennemen ban
twaelfduyfenc
man teatanbe; «Snbe tbiecbcn b'igefcenRipperda
locBuycfe,
enbe anbete/ becfocijt enbe gecommit»
jfft^ om met EEnigf)e#ee
«:enfi5EcammittcecbeHpt
oen bjel-aemeltien öaebt ban ^tate / bp öacc felfê
«nommecEn/ inconfEtentietetceben/ enöet'obeci
^sm/m toatboeaen befi/enbeop toatboftbeboojfj
^mgenfoiiDen beljoocfUBÖeÖaencnbein'ttocccR
Döeftcit te toecöen : oocft of baec onbec eeniaö en öoc'
^üiflt) «tal ban ©eetben en ^^jaaonbEcé foubra Bes

h" ^fpwn te toecben / öo wDf Dare mn cappbjt

g^E j^ffCEd ban Hollandt, nügefcöEpben/ abbi=
feecbE/ OatmenöeHailitiE/ footE©octai^tE®aec=
be / met
twaeif duyient JÏJan faeöoojbe tc becmcecDE= '
een ; ^at msn tot Dien rpnDe Dooi ben ©elDt-jitaaec»
fcfjalch
Würts fonbc ftonnni boen ïicIjtEn twee duy-
fent
jasan 5 5©at men fonbc poogen om vier duyfeht
ïunenbuta&fe in bienfl te hnjgljen: «ffinbe De refi
(tot be
cwaeif duyfent jKian ) binben boo? kcceus
te^ of bErfiErchingljEbanefnigcoubc Compagnim :
39at ooch mocöten boo?t gacn niet allEen b'?8mi
baffabe aen ben föepftc / maec oocft
aen alle jföabuci
cigeföjincen/ om
bcfelbE t'fnbittcen tot b'intccebe
m b'Alliantie 25EfenfibetuflcnJtngelandunDe befett
^taet.

Sp Babben Bljep?oponf f rt tot bcfe dgjctcaojbitiaci^
^Jmbaffabeuc
b'teec l^jin^ Maurits van Naffau, bp
nae tee felbec tijbt aMt)p3^1bt-.)!lf}eecfci)aIcUfoube
biECbcn/ toant iict beflcin tba^ om
Maurite
bJEl ben canab te gebcn/ macc Ijct betoint aen Wurts.
5©£ft nominatie baiecbt op ben negentienden bpflaec
Hoogb Hgogenbe oocH geappjobeett / ebocg met
abjunctie ban ben l^Efc ban
Beverningh, betlfaEns
be bat be noobigge Cccbrntialen / ^cte ban pouboic
Enbe
anbecE bepefcbe^ betbcetbigljtfoubenbiojben/
oocft fjiec banasn ben i^Eece ©?uite
Mauriis abbcca
tentie geaeben/ met becfoech batbefelbeftcbtotbe
behiEEDinge Dee boo|fc{)?ebc «öptcaojDinaci^ ?llmbaf=
fabebjiibepjepacecen enbebeEcbiglj maechen/ oocïi'
tenEEclien bcctoaect^ ober hamen/ omljaceigoofll)
Jiaog. naOece ojb?c^ tnöe DcpefcijE^ te ontfangbcn
ehDe obtc te nemen ; ©e^ toiecDen De Ü^ecccn ban
Braeckel enbe enbeteIjacei^*og!)lfóog.boo?gaenbe
<l5fbqjwteecben / oocfe becfocbt enbe
gljecomtmttEEtt
omme get Concept ban inficuctieboo^beopgemelbc
i^eecen «iSictcaojbtnaci^ ^mbalfabeuc^ / te cefunus
een/ mitfgaber^ be befoignebaec te booten gebecec»
neect op 't foncnecen ban
EEncegfement booj befelbé
E^Ïtraojbinaci^ ^mbafTabe/ ten fpotbigtjfienbpbee
banbt te
nemen/ enbe baec ban foogaêflboeniocït
cappoit te boen
; ï&fircn <0ebcputEECbEn ban
be P;obincie ban
Vrieflandc fjEbbrn in be be booi^
fcl)?ebe conclude
aeconfEnteect/ mit^ open boubcna
be
EEn plaetfe inbcfE?llmba(TabE/ bpaïbien beJ^CEi
een gace ^jincipalen mocbtenaoebtbinbenpemant
bjEgen^ bec felbec J^jobincte baec^toe mebc te commit»

€ec fribec tijbt i^ aen bc ccfpECtibf p?obincien co=
ppelijclt gljEfonbEn fjet abbi)^ opbeï^fetEn i3ccem='
mittEECben
tipt be gefamEntliicfte Colleaien tecHb^
micalitept/bEn tweeden ©ctobrc be^ boociaen 2iaer^
gefoinifcct / Enbe
ben thienden baec aen bolaenbc
tecBetgabecingeban öace H^og. obecgclebect /
carcHenDc
be eictcaojbinaci^ cquipagieteevee/ bie
tEalien^ fjetjsenllaenbe ©eoi-^acc foube bchoocen
gcbaEnte too?benraetgantfci)fecicu^bEcfoECR/ bat
beaemelbe^jobincien baec op ten fpoebialllien / cnbe
fonbEC langcc uptjtd/ geconfibEcctctbatlKtfaifoen
ban 't 25aec al bEccE öegonbe tE becloopen / Daece, cort=
fentEn in befjoogbgemelbe 39ecgabtcinge b^iiben boett
opEncn.

<0oc{t i^ gefcB?Eben aen ben i^ccc Warts, bat Bare

iKlog. gem ben feventhiendin, ntbin^ ben l?ee'
ce@?inceMaurits vanNatTauw, gccommittccttenbê
aengelïelt BabbEn tot J^Elbt-Jü^aecfcBaltlt ban 't
%e'
aBec ban befen ^tart i met bEcfoecii bat be felbe
foo Baefï boEnltjch Bettoaect^ boilbe obEchomen / oni
fijne CommifTie ban Baec ièo.li®oa.teöntfangcn/
Enbe baec op ben<iBebtaf teleggEn/ boIgen^Enbcirt
confo;niité ban beo^bjeban'tEanbt 3^entEfcB2i>
ben S?jief biiecbt met CEn open Coppe ban bien /acn
ben ÉèfibentRoomergefonbEn/ mctojbje/ ommé
ben fribEn25?ief aen bcnigecc Wurts meteen beleeft
compliment obec te lebecen.

^e IgECcen (^ebeputcccben banbe^iobincieban
Zeelandc, BebDenbe ben booifs feventhiendenbcfc0
getonfenteect op 'tbE&agBen ban be ©cccen Bacce
§;tncipalen/ Bebbcn op 'tboojfs acnfcB^ijben^ nirc
BfabbifEcct.

gelgclteni^'soeteebonbm/ tebrcfoecRrtibe

ïefp«.


-ocr page 485-

454 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

idóS.c^fpfrttoe ®?obmcie/ Dat be fdDe (jcf}tenfpoeìiigr>

_Pcn toilDenüÊcRIacfn opört committfCfn/ inUcaf^

fenötn tìan «nigei^eeten (0eDfputeccöcn aen De ®cc=
ce
JÈatfluiö De Caftel Rodrigo, otìcr tiet fubject cac Ci
ftcnDe i)ct triocpenncccn ban De ©jeDe ίΐιΙΤφίη De twee
lirijDenDe fócoonen ·, Dc^toiecDt DcnJ^eccebatiBeu-
ningen becfocfit / ftiDe flccommittecct / omme een
Conccpt ban inficuctie boo? De fdbeöefenDinflöeop
Ijct papiec te bjenaöen/ enDe Daec ban capppjt te
Doen.

5©cn fevenentwintighften fct)ieef De ©eec Wurts
'ttolgenbaanttooojt.

Ho. Mog. Heeren.

Eur Ho. Mog. findt meìne demutìghfle und
gehorfambfle dienfiejederzeit bereit,

Γ 7 Nd demnach cur Ho. Mog. vom Hern Refi-
^iDe dent Romer mirwolbehantigtemfchreiben er-

©iirts fehen , welcher geftelc bey derfelven , in difpo-
BeitfjnEi: nirung der hohen militaire, Chargen meineweynig·
Woosö keit foo weit in confideration gekommen , dat fie
Λ03· mirdie Velt-Maerfchalcic Ciiarge, zuecommittiren
aengeftellet, rnit begehren, mich z.udemende foo
bald theunlich nach dem Haag 2u begeven, &c. als
thue gegen eur Ho. Mog. wegen des zu mir gezetften
guren vertrauwens, mich lu foderelt gchorlaemll be
dancken > mit der verficberung, das eur Ho. Mog.
vnd dero Eftac mit getreweftem und muglichftem
fleis zu dienen ich ftets gefleiflen iein, und mich daer
auf in gar kurtzen von hier nach dem Haag begeben
Werde, urab eur Ho. Mog. weitere orderedefelbft
gegenwertich zuempfahn, indeflenWunfch ich von
liertzen das die Gottliche Almacht eur Ho. Mog.
bey beftandiger geiuntheic erhalten und derfelbc
hohie Riegierung mit (elbft erwunfte gelucklichen
fucceflen feliciteren wolle. Wontiit eur Ho. Mog. in
dero beftandige hohe gewogentheit mich gehorfaemft
recommandire, und alftets verbleive

Ho.Mog.Heeren.

Onderftonc, eur Ho. Mog. demutigfter
und gehorfamfter Diener

{Sonder onderteeckenigh.)

Hamborg den lanuary ii68.

?ÌIfoo befc253tcfquam fonbfConbecicecRenin0i)/
maccftte DieeengcnecaelDifconc?: (eichfpjacfeDnec
tonn na ftjn paffie : 't toa^ feecitec / Dat ö'feeec
Wurts
twee
25?ieben raoefi ÌjcDben ecfciijeben/ ernpjincf:
pale / en een Coppe boo? ö^nifrlfé/ enDc Datijpin
^t Hupten be Coppe (Die ongetecchmttoa^jöflDtsei
nomen cnbeafgöcfonben/ in pïaet^üanDepjfncipa»
ïe. bemant upt be ©crgabccingö öaDt flljcfepbt:
Dat dit cerile bewijs wel kieyn > ende de daedt van
een Kierck was ;
niacc 't fctjeen betcc na Die ban ten
Soldaet.

'tï©a^ bjceniDt bat foo öaeflaï^behifjlnaBebec
I)ooBC mititaice (©fficiantcn Ijicc toag gcDaen/tjet (om
foo te fcggcnj toaiS geïijcft te
Roomen, albjaccbeel
b?igue/ tumult / cnbe oncufl booi De fticfïnge;
I® acc foo Ijacit be ©au^ niet gehooren /of aïlep f^
Üü/en eicït boecljt Ufi) tot geöoo?faemf)ept. ^00 tjiec
oocft:®ei^cec#jin^ Maurits (gcliich b'i^ccc Wurts
Oebaen öabbe) bebanchteöacc .fUSog. boo? een ri=
bilcn25?ief/ cnDatbectoaect^foubeobecftomen/foo
Daclï Ijet be i®atcren/bic in be
Maes en Neder-Rhyn
feec i)oogb biacen op geloopcn / fouben toe laten.

©p benï^eec WurtsbielbpD'eenenbeb'anbecbeel
te feggen. b'€en ftabbet op fgn aecingöeafftomfi/
;tjnbe ban HuOim, een hlrpn ^tebclten onbecben
l^eec Jlectostl Chriftiaen Aelbreght van Holfteyn

fleïeaen. IKaec fulcfe^toa^totméetbec efcebanben

i

%

ê>taet : bie toat <i5obbcIi)cR^ beben / mbe rnacchtm

yetuytniet. Sufcitam à terra inopem, é^c. «ioffofft'^
eumcumprincipihu$. ^nÖCCe l)aÖben't Op fijn . ■
.!®aer Die öc bjpijept beminbcn/ moctjtcntonfthen/
Dnt aïle <Öenccaelf |Decfooncn ongetcoutot tDMm
€nbe (politpcftEÏijcft tefpjetcfien) fjaùDe b'c iianfdnvi
fte ïiepublijtlie fonOct bet
calitat nopt foo ïangö hiT.
nenDupren. dommige fjabDen 'toochopfijnEgfi·,

gie. omtoÊöccpolitpcMöchtcfpjm&ni/bE
pjactijcfi toa^altan^bp alle Koningen / Dat baci du
niet geflcn tDierbt. .ll^en facij obrc al / enbe inocft br-
ftcnnen bat öct alleCÖ?i|icncn sijn / Die öaci genoe-
gen aen Ijet Aportolijck Symbolum : gijnbe alleöf
cefi niet al^
ceremonies , ritus > ende Formaüefea

©ebooifaemfjepti^befieiigie/ Dp be fsjinccn ; ^ife
febitiei^ Jlcttetpe. 'fi^ecn
gcootebcctoaentljEnt/
bat b'cenb'anöcc befpot/ becacfit/ of boftombi
iïrligie/ enbe 'ti^gcoote fonbrnbatpcmant/ tttc;
benbe in Den ®0?οοη Cfijifii/ op ?lltcben toiioo.-
beelen be ütebenbe enbe Dc <©ooben : €nDe bacc (iaêc
gefclj?eb«»: Oordeelt niet, op dat ghynietgeoor·
deelt en wort. ©e ©auflTelÓcfte fpecialgcfe mogenncs
fecljt toerten bie mi^-
flaab te öcbben / batfe bc poilu
ten / Öiefe cecemoniale noemen / (gbelöcftfe ootft
mecfl geenanbfce sijnjDiefclüeftcacbtenbcfiöcÖom:
faembept tor fcfeiibcn a!^ De pjincipale ofte {jet
Apo-
ftolyck Symbolum : b'anbece baccom bccluttctcii/
bjanben/ cnöe tji;cIuDccenDe upt bet ijijche Dn B
é»
melen,
't 311^ een gcmeene faute onbei: alle Cljitoin.

35e petitie ban Den öatbtban ^tatcboojbitgatc

feftien hondertachtenfeftigh laa^alp bolgöt ; gü
obec flaben Die ben negenden.

Ho. en Mog. Heer en.

HOewel Gode de Heer voorleden lair de Wa|«. psj
nen van U Ho. Mog. foodanigh heeft gelieven
te fcgencn,dat niet alleene een heerlijcke viöo·
rie tegen de Engeliche bevochten hebben > ende haer iie
aen gewefen, hoe onfeecker haer machtige Vlootea
in haer eygen Havens lagen tegens onfe Zee-macht i||
maer oockdat daer op gevolght isdelangh-gewenftc
en glorieufe vrede, foo en fijn de tyden evenwelioo
feecker niet, dat U Hoogh Mogende van hareghe·
woonlijcke voorforghe van de Militie te Wateren te
Lande in goede polluyre te houden , yets konnen
relafcheren , gheconfidereert defe Landen doordc
queftien van onfe Nabuyren geduyrigb werden ge·
alarmeert, ende dat verfcheyde van de felven maer
fchijnen te wachten op de eerfte ongelegemheyt, die
defen Staet foude konnen over komen, om dieep
het onvoorfienfte te overwallcn, waer toe alle hare
deffeynen fchijnen te dirigeren , foo dat geene foo
ordinarife of extraordinarife Militie kan werden gedi-
mitteert, maer eerder gedacht behoorde te werden,
om defelve te vermeerderen, behalven denoodighe
voorfieninghe die ghedaen fai dienen te werden tot
verfterckinge van de Steden en Frontieren, en het
geene daer aen dependeert, het welcke den Raedthaer
devoir oordeelende U Hoogh Mogende voor te dra-
gen, by defen aen de fel ve prefenteert den ordinari·
fen ende extraordinatifen Staet van Oorloge, om aen
de Provinciën op het fpoedighfle te werden afgefon-
den, zynde in de ordinarife de Compagnien uyt ge»
trocken, gelijck de ielve jegenwoordigh fijn gecom-
pofeert, met byvoegingh van de Compagnien *an
het Regiment van wylen denCoIlonel
SteynCalm-
felts
, die voor defen op den extraordinarii Staet hjb-
ben gheftaen, ende daer teghens den voornoemaen
extraordinarii Staet daer mede ende met derecreutei
van de oude Compagnien verlicht, ende aUeenlijcK
daer opgefetde nieuwe Regimenten foo te Voet als
te Paerdeindenlaere
feflimhondert vyfenfefiighff
genomen, dewyle den Raedt meynt, dat by defe
conjunöure van tyden de
Compagnien vooral met
fwacker behooren tc wefen, ende
geene apparemie
ter Wereldt kan wefen ditjacropeenigeafdanckin-
ghe te dencken » cade door eene verkeerde melnage
. deo


-ocr page 486-

efi OORLOGH, Achì-en^veertig^e Boeck. 455

Staet in pericul te ftellen van een affront te ont-
I' f ohen · ende meent den Raedt dat foo om den
. r" ft van het Landt behoorlijck te betrachten, als
' de ooioie de Finantien te beneficieren, niemanc
° milicaifcn dienft van den Staet zynde,
tivee Char-

behoort te bekleeden, noch oock Officieren acn-
^"(tclt te werden, van eenighe Regimenten , die ha-
Compagn'^n onder andere Collonels , of wel
"n[fch geen hebben, leerende de ervarentheydt,
!\hvtvdenvan occafie yeder een genoegh met fijne
rÏaree te doen heeft, ende fulcks de dubbelde Char-
sa^een ftrccken tot ondienfte endeprofufie van
de tnidJelen van het Landt : ende wat het tweede
itneaet, konnen op die manieren de Regimenten
niet compleet te Velde komen , ofteanderfintsghe-
mployeert werden, het wcicke oock veele incon-
vcnienten veroorfaeckt, die den Raedc Γοο veel in
haerisj geeme foude voor komen ; Gelijckdefelve
medegierne van U Hoogh Mog. foude verftaen, de
nieeninge van de refpeftive Provinciën noopende het
verdeelen van de Militie, werdende by eenigenieu-
wcRegimenten opgerecht, ofte Compagnienghe-
mottificeert, by andere de Compagnien ,verfterckt
ofte verfwackt, fonder dat den Raedt daer eenighe
notitie van krijght, de welcke nochtans niet alleen aen
haer behoorde gegeven te werden, maer aen wien ey-
gentlijck dat werck van outs heeft ghefpedteert, ende
wordt by haer met goede redenen geapprehendeert,
datdefe feparate verdeelingen wel een generale con-
fufie mochte voort brengen , ende om vervolghens
voort ce gaen tot de noodige ingredienten, de welcke
eenighe jaren herwaerts in defe generale petitie gein-
flueerthebben, ende na de felveordre hier noch we-
der moeten influeren , foo foude noodtfaeckelijck
hier weder moeten gefproocken werden van de oude
ichaden, de wcicke noch overighzyn van devoorige
laetfte Oorlogen, ende van dat fware pack van de in-
treden, de welcke over de Capitalen inden fel ven
Oorlogeo ghelicht, noch dagelijcks te betalen 27η ;
mitfgaders oock van de gereparrieerdi» inrr^ft^n np
den üjet van Oorloge ghcbracht ten behoeve van de
Provinciën, de welcke haer credit ende middelen
voor de laftea van de Generaliteyt gheinterponeerc
hebbende, oock daer van op den voornoemden Staet
joüifferen, yeder naer proportie van haer verfchot ;
maer wy fijn beducht dat de laften van den jegen·
woordigen tydt , ende de apparente onkoften van
àn aenftaenden Jare foodanigh zyn, dateenyege-
lijck van de Provincie met alle hare ordinarife midde-
len , ende met alle het geene extraordinaris fai konnen
ghevonden ende geheven worden ghenoeghtedoen
fuUen hebben, om te forneren het geene, 'twelck
tot verval van dien vereyfcht fai zyn, ende fullen der-
halven depetitien van redres van de oude verloopene
faecken moeten uytftellen tot bequame tyden , als
de goede Godt door fijne genade den Staet van bet
lieve Vaderlandt van den tegenwoordigen bekom?·
raerlijcken tyde gereddet, ende ingerufter toeftanc
geftelt fai hebben.

Ondertuflchen kan den Raedt niet onderlaten we-
derom te repeteren ende te urgeren de generale ende
particuliere Liquidatien over alle de ordinarife ende
enraordinarife petitien, de welcke van tydt tot tydt
fijn uyt ghefchreven, daer over in den lare
fefihieu
kndertdriee» fefiigh, nevens degenerale propofitien
py een nader ende particulierder advys de confiderà-
tien aen υ Hoogh Mog. volgens der lelverrefolutie
van den
veertte^e» November van dit jaer fijn toe
gekomen, ende werdt by den Raedtgemeent, dat
de voor-gealkgueerde redenen over de jegenwoordi-
ge befwaerlijckeconftitutïen van tyden ghefondeert,
gantfch niet en beletten dat de Provinciën daer om-
tfent raalkanderen gelijckdoen, maer dat ter contra-
"e daer door een meerder genegentheyt endedifpo-
Wie tot onderlinge affiftentie foude bevordert wor-

Ende om dan voort te gaen tot het geene van den
tegenwoordigen tydt ende van den prefenten noodt
«> vindt den Raedt ficb genoodtfaeckt
U Ho. Mog.

vervolgbens voor te dragen eenige andere poindlen, i (>(j8.
daer aen voorde confervatie van den Staet ten hoogh-
-
ften gheleghen is, ende daer op U Hoogh Mog. met
een lerieufe reflexie ende met een prompt furnifle-
ment van middelen fullen dienen te reiolveren, in-
dien noch niet en wil vervallen tot alderhandedefe-
ften, daer tegen den Raedt fonder dien nieten kan
voorfien, ende daer aen zy oock niet foude willen
fchuldigh zijn. De pointen beftaen befonderlijck ,
in de voorfieninge van de Fortificatiën j indeprovi-
fie van Vivres ende Ammunitien inde Magafijnen ,
in den voorraedt van Canon ende van Affuyten, daer
over in alle Frontieren doorgaens min of meerghe-
breckis, ende in eenige van dien foo groot, dat die
by onverhoopten toeval niet en fouden konnen tegen
houden j ende hoewel by den Raedt, geduyrende den
tydt van defen loopenden jare, alles by gebracht is,
wat eeniger maten van hare macht ende diredlie ghe-
weeft is, ende dat die noch in haren goeden y ver on·
verdrietigh jwillen volharden , foo konnen U Ho.
Mog. feer licht af nemen, dat alle de toevallen van
den tegenwoordigen bekommerlijckcn tydt op fo»
verre na niet en konnen gerecht werden uyt de ordina-
rife middelen van des Lands Comptoiren, ofte van
die geene , de welcke op den Staet van Oorloghe toe
lafte van de Provinciën ghebracht zyn j ende als dea
Raedt by alle bedenckelijcke devoiren omtrent de fel-
ve htìpft gevigileert, om van yder van dien te mogen
confcqueren dat geene, daer toe zy haer by hare con-
fenten hebben verobligeert, ende die voorfieninghc
verder heeftgedaen om U Ho. Mog. tydelijck van de
ongemaecken te waerfchouwen, ende deremedien
tot redres ende verbeteringe by petitie voor te ftellen >
ende dat zy tot noch toe foo ongeluckigh is, dat aen
die devoiren nietgedefereerten wert, deconfenten
tot de remedien niet gedragen of wel gedragen zynde,
niet gefurneert werdende, foo willen zy ten minften
dat vertrouwen van U Hoog Mog. gewoonlijckedif.
cretie, dat zy daer over niet en konnen werden aen
eefien.

Om van de Poft van de Fortificatiën te beginnen*
weten U Hoog Mog. dat de felve by tyde van Oorlo-
ge, ende op voorgaende Staten van Oorloge isghc-'
nomen gheweeft op
drimael hondert duyfent Guldens
jaerlijcks, ende by gevolghde vredige tyden vermin-
dert op
vyftigh duyfent Guldens fEnde eynde-
lijck op hoope ende ghegheven verfeeckeringe van
prompt furniirementopi»i//"ee
feventigh dttyfintGnl-
den. U Ho.Mog. konnen lichtelijckaf nemen, dat
metdiegeringhefommetot fublevement vande Pro-
vinciën foo ten uytterftengeretrancheert, van de wel-
ke boven dien noch eenige in gebreecke gheblevea
fijn van hare confenten te furncren, niet volkoment-
lijck en heeft konnen gefurneert werden, alles wat tot
de Fortificatiën fpedleert van de Eemfche af , toe
endelanghsdenYffel, Rhyn,Wael, Mafe, Schel-
de, ende in Vlaenderen gelegen ; ende dat daer me-
de tegen de apparente ende te apprehenderen toeval-
len , ende tot extraordinaire reparatien daer aen ver-
eyfcht niet en heeft konnen verfien werden } waer-
ommeden Raedt in'tiaer
feftim hondert fes en fefiigh
dien poft ghenomen heeft op kmdert vyftigh duyfent
Guldens , ende fiende <3at die forarne niet genoegh
was om ioo menigvuldige wercken in ftaet van defen-
fie te houden, beeft lich genoodtfaeckt gevonden de
voornoemde Poft in het laer
feiiien hondert feven ew
feftigh
weder te verhooghen ορίπ>« hondert vyftigh
duyfent
Guldens, ende tot noch toe de felve redenea
van ghebreck ende noodtfaeckelijckheyde dienende»
meent den Raedt dat meergenoemde Poft van For-
tificatie voor dit aenftaende jaer
fefiien hondert acht e»
feftigh
ter voorfchreve fomme van fmee hondert vyf"
tigh duyfent
Guldens, behoordt te werden ghecon-
tlnnueert. Wy willen verhoopen dat de gefament-
jijcke Bontgenooten confidererende boe noodigh de
Frontieren van defen Staet dienen verfien ende ver-
feeckert te zyn, gedifponeert fullen werden om iiiet
alleen de noodige confenten op de voorfchreve Pe.
titie te dragen; maer dat opck aen den Raedt In ba-
ret»


-ocr page 487-

456 SA KEN

8 contanten gelde, de cene helft teghen den eerfien

_I Maert, ende d'ander heeft cegens den eerften Sepcem-

berjftilien doen ter handt kumen hare reipe<itive quo-
ten , in de voorfchreve
tieee hondert vyftigh duyjènt
Gulden uyt ghefchreven ; daer mede dan vertrouwt
werdt dac de voornoemde Frontieren fullen in be-
hoorlijcken ftandt herftelt, ende konnen onderhou-
den werden, ofte byontftenteniffe van dien fouden
die van denRaedtghenoocfaeckc werden het werck
van de Fortificatiën voorts t'abandoneren> dewyle
fy geen apparentie en fien,ende U Ho.Mog.wel affir-
mative kunnen verfeeckerenjdat op eenige adten van
veribeck geene beftedighe voortaen meer te doen en
zyo, ende wefdc in gevolge van U Hoogb Mog. Re-
folutie van den
vyfthiendea May fefthim hoadert fss
en jefiigh de Poft van de Fortificatiën binnen de tro-
yincien ce maecken ende te onderhouden > geconti-
uueert
o^twemael hondert duyfent Galdeas voor die
loopende Jaer, met dien verltaendedat uytde Pro-
vinciale quote van iijaet ende Landen der bcadt
Groe-
vingen,
tot onderhout van deffelfs Fortificatie ial tree-
ken
fes duifent Guldens.

Hetgcorcck van Vivres ende Ammunitie van Oor-
!ogh heeft fich in defetydenoockweliiotoirlijck ge-
opcnbaert, ende als U Hoogh Mog. fullen believen
te letten wat middelen by den Staet van Oorloge wer-
den uyt gefchreven, tot verval van die voorfieningen,
de welcke over foo menichvuldige Frontieren te ver-
deelenzyn, foo fullen de fel ve oock wel licht begrij-
pen dat het aen de voorforghe van dsn Raedt nitt ge-
mancqueert heeft, dat den voor-raedt allefints niet en
is gevonden foodanigh als het wel fchijnt gerequireert
iezijn>fullt;nde tot dien eynde niet alleen continue-
ren den Poft van
drie dujfent Guldens ter M .ent. tot
verval van Vivres op dtfenjegenwoordigen ftaetvan
Oorloge weder gebracht, ende de verdeje Polten van
voorfieninge van Ammunitie totlafte vanderelpec-
tive Provinciën noch weder geftclc, maer oock by de
confentenvaneenigheextraordinaris i'etitien weder
een goede fummi. Hefilaneren toe verval van de
meerder voor-raedt. ,

Eudc meent den Raedt oock niet buyten propoofte
te Zyn, U Hoogh Mog. weder t' erinnen het geene in
voorighe Jaeren aen derfelver confiderarien isghe-
bracht gheweeft, of,namentlijck ue Borgers ende In-
woonders in de refpeftiveFrontier-fteden woonach-
tigh, ofte immers de Regenten van dien daer toe niet
behooren gehouden te worden^ datfe haer ielven voor
den tijdt van
fes Maenden voorfien van *t geene tot
der fel ver fubfiftentie vereyfcht wert, om de provifie
van de Magaiynen te laten puerlljck ten behoeve van
de Militie.

Ende alhoewel door Godes genadigen zegen de In-
gefetenendefer Landen buyten Oodogeenin Vrede
fitten,foo en zyn fy evenwel niet verfeeckert dat hare
Nabuyren haer altoos foo fullen laten,maer uyt de een
of andere Querelle haer licht fullen foecken te bele-
digen: waerom den Raedt oock haer plicht geoordeelt
heeft υ Ho.Mog.te remonftreren,dat süede Militie,
foo ordinaris als extraordinaris, behoort te worden in
dienit ghehouden, ghelijck in den aenvangh van defe
propofitiegefeydt is,waer uyt evident moet volghen,
datniettegenftaendeindefen tijtde OiHciereo ende
Soldaten maer halve Servicies trecken, de felve foo
veel de Provinciën aen gaet, lullen moeten verhooght
worden, ende heeft den Raedt die nu verhooght met
de helft, hebbende de experientie ghelecrt, dat men
met de verhooginge van een derde, ioo als voorleden
ïaer gefchiedt is,niet en konde toe reycken.

Het gebreck van Canon ende van AfFeuyten is alle-
fints foo groot in de Frontieren, dat met eene gerin-
ge fomme van Penninghen en in een korten tijdt daer
tégen niet behoorlijck voorfien kan worden,ende kan
U Hoógh Mog. oock niet onbekent zyn, dat op den
ftaet van Oorlogh noyt eenige Poften van die natuyre
en zyn gebracht geweeft, daeruyt men eenige voor-
fieninge hadde mogen doen, en dat den Raedt echter
daer op vigilerende naer haer plicht van laer tot laer,
aengaende het Canon,by de geoerale petitiën
vyftigh

■jìì;
fel

nighvüldige devoiren ontrent de Provinciën aen ge·
houden om het fourniffement te hebben alleen van
eenige weynigh Iaeren,om immers eenigen voot-
raet te konnen doen, gelijck fpeciael daer van blijckeà
kan by haer Miffive van den acht-en twintighflm]\xi,,
jeflhien houdert vier-en-fefiigh .fejden lanuary/^i,·^
hondert lyf eii> fefiigh:,ende
by de Petitiën van tyfktn.
dertdujjent
Gulden Gp den •vier-en-lwinti^enQc.
tober
fejihien kondert vyf-en-Jefligh aen U Ho. Mog"
ghefonden.

Ende foo oock over 't gebreck van AfFeuyten by dc.
voiren als vooren,ende by Veùùevznveertighdujfnt
Guldens van den
tienden liximiy fefihienkondeumf.
en-fepigh,
over alle 't welcke geene conlénten gklio.
men ofeenighe effeden gevolght zyn, als alleen dat
eenige weynige voorfieninge gedaen is in fommi|b5
Quartieren en Steden op ordre ende communicatie
van den Raedt, maer van weynigh importantie : (co·,
dat den Raedt oock nochmaels de voorfchreve Peti.'
tien inhereren, en (eer ernftelijck verfoecken moet,
dat U Ho. Mog. haer willen bequamtn om te deen
het geene noodtfaeckelijck is, en foncer uytöeldittt
ghedaen te worden, op dat men ontrent de verfccckc-
ringe van de Frontieren, ende vervolgers op den wtl-
ftun.-it van het Landt fich eeniget mate getuft mothie
ftcllen.

Ende hoewel door den Vrede, ghetroffen niettet
Rijckende den Koningh van
Groot Brittanpert^ii
Zee weder eenighfints geopent is, ende door de Nayj.
gatieen Cc mmercie de vervallen Neeringhe weder-
om wat l'chijnt te fuìlen werden gereftaureen, foo
meent den Raedt evenwel datter noch veel reden
zyn, waerom üen Staet behoort te blyven ineenaen-
lienlijck poftuyr van Ziemacht, ende meent dcrhal-
ven haer devuir te zyn , de gcfamentlijcke Bonrgeno·
ten op het ernftighfte te verfoecken, dat de Pennin-
gen dienthalvcn gepetitioneert en by de Provincicn
wel geconfenteert,maer by eenige voor een gocdt ge.
deelte noch niet gefniifncen doch eenmael eyndclijck
ten Comptoirevan den Ortfangher Generteighe·
bratJht, ende de refpeöive CoUcgien ter Admiralitejt
defwegen klaghteloos gehouden mogen
wordtD,ende
daer-en-boven dat de ordinarife middelen worden ge-
bei ificeertjEnde worden dieshalven U Ho.Mog.ver-
focht aen de eenc zyde te continueren d'ordinirife
Convoyen ende Licenten, tnde by publijcke Ver·
pachtinge de lelve in 't geheele ofte ten deele te bene-
ficieren, als oock den ophef van 't Laft ende V'cylgelt
ende andere Verhooginghen van de felven, ofte in
plaets van dien de dubbele Lijflen van de Convoyen,
dewelcke by den voorflaghende advyfen vandeghc-
famentlijcke Collegien ter Admiraliteyt in Decem·
berd'
Anaofefihien hondert fefiigh zyn ter neder ghc-
fti;lt ende ingedient in U Ho. Moe. Vergaderingein
de eeu>ile prsöique, van welcke laflen de Provinciën
malkander behüoren gelijck te doen, als mede inde
Liquidatie diefemoeten doen van de betalinghe,de-
welcke fy voor de faecken van de Zee befonderlijck
in deefelaetfte tijden gedaen hebhen ,inghevolgevan
de Petitiën van den Raedt tot verval van de lifien der
felveruyt gefchreven, om haer defeöen voorfz dier
in te fuyveren, ende de fchulden (byde Coüegientet
Admiraliteyt gemaeckt ende noch open ftaende daet
uyt voldaen te worden; ende foude ongetwijffelt oock
degenegentheden ende difpofitie tot onderlingcsi·
fiftentie daer medetc meer bev.ordert worden.

Ende by U Ho. Mog. in behobrlijclie ;confideratle
ghenomen wefende hoe noodigh het fy defen Staet
door AllianCien van wel gcaffcöiotieertle Nabuyien
te verfeeckeren,om in casvan Oorloge te water, die

η iet alleen met Schepen en Volck te konnen verflerc-
kenjen des Vyandsmaght incómmoderen,inaer oocK
der fel ver Navigatie en
Commeirde op hare Landen
en Rijcken intercideren; mitfgadersdoor 't gebruycit
van haer Havencn,onfe Schipvaert
tegen Vyanden,
piraten, ftorm en onweder verfeeckeren en facilita
ren konnen; en in cas ons Vaderlandt te Lande wor«
geattaqueert, dcflèlfs Fjonticreri van dcfcaSreet »

van STAET

duyjent Guldens heeft uyt gefchreven, ende met mi·.


-ocr page 488-

gn OORLOG Vi/f Ack-en-veertìghβeBoeck, 457

welcke wyverfoecken dat de Bontgenooten, tenuyt-
gang van yder loopende Maent, gelieven te fourneren IÖ6 ö.

ten Comtoire van den Ontfanger Generaci,behalven--

'tgeenze van de verlede Jaren nochfchuldigh zijni en
beelden wyonein, dat dewijl nu alles nae yder quote
geftelt is , de Provinciën teeerderfullengeanimeert
werden de penningen, daer mede zy aengeflagen ïijn,
promptelijdi te fourneren ; en onder pretext van inef-
galiteyt oie&te fugge houden j noch deCompagnieo
van bare fepartitieonbetaek laten , waer van wy eeni-
gen tydt herwaerts de beklaeghlijckeeffeilen hebben
gefien ; en in gevalle niet promptelick geredrefleerc
wert,noch fwaerder toevallen fliaeft te bevreefen.

Ende dewijledefePropofitievele ende verfcheyde
laften impliceert, foo vtjor de faKken van 't Landt,
als van de Zee,ende dat allefints in de Provinciën over
de middelen gelaboureert wert : foo heeft den Raedt
gemeent, dathet nietontydighis Ü Ho. Mog. noch
weder voor te ftellen , dat grootelijcks dienftigh foude
zijn, indien volgens de eerfte intentie van de Unie in
de.Refpediive Provinciën en geaflbcieerde Steden en
Landen, konde werden geheven een partye iniddelee
van Confumptie, met verantwoordinge van de
vjf
fpecien, waer door de Provinciën .be^uamer fouden
werden gemaetìkt, om delaften te dragen, dewelcke
delelve hebben op te brengen.

Ende hoe-wel dien voorflagh onder verfcheyden
pretexten, tot grooten ondientt van 't Landt, by ver-
fcheyde Provinciën is gedecUnee" gheworden, foo ·
vint den Raet echter van haer debvoir,om de generale
pradtijque van middelen als noch weder voor te ftel-
len , en de bevOfderinge van dien U Ho. Mog. op
't allerferieufte te recommanderen > gelijck mede aea
de refpeÖive Provinciën, dat fy ondertuflen de mid-
delen die elck nu in den haeren heeft geintroduceerc,
endetreckt, diermaten willen benencieren, dat die
oprechtelijck van een ydcr geheeven, ende alfoo de
nootfaeckelycke lafte gevonden en wel gedragen kon-
nen werden.

Het Landtfchap Drenthe is tot noch toe aenghefla-
gen, ende gebleven op
een tegens hondert van de ande·
re Provinciën in aJle Petitien boven
àfvyf hondert
guldens ter Maent, uyt de middelen van Coevorden,
tot onderhout van de Fortificatie-wercken, aWaer fpe-
cialijck gereièrveert, foo als vanouds gebruyckelijcfc
is ghe weeft, waer by verfoght wert, dat het als noch
verblyven moge. .

Aldusgedaen endegepetitioneertin den Raede van
Staeten,in 's Gravenhage, den
elfden lanuary, feflte»
hondert mht <»ftfiith.

. C. van VRYBERGE.

Ter Ordonnantie van den Raedt ·ναη Staete
der Vereenighde Nederlanden.

G. van SLINGELANT.
Ho. Mig. Huren·

N' Aedat de nevens-gaende Petitie gerefumeert,
af gefchrevenende geparapheert was, hebben
ónfe Gedeputeerden, met die van U Ho. Mog.
op eergifteren in Conferentie geweeft zijnde, ons ge-
rapporteert! dat aldaerbyeenigeHeerengefuftineerc
wierty dattet voor fommige Provinciën befwaerlijck
foude zijn, de gerede Penningen , waer mede ter
loopende Maent zijn aengeflagen, foo precifelijck,als
in de Petitie werdt verfoght, ten uytganck van yder
loopende Maeoe, te brengen ten Comptoire van den
Ontfanger Generaci lacob van Volbergen. Ten an-
der^: Oat de Provincie van Hollandt weigenqgen
foude wefen de gantfcheéeM^iri t/ttyyèef ponden > ofte
een groot gedeelte van dien , boven hare quote op den
gefetten tydt te fourneren, roitsontlaft werdende van
foo veel A^litie; hebben wy, om alle accommodatie
byte brengen , die mogelijck is, ende alle mis-intel-
ligentie onder de Boodtgenooten , fooder eenighe
mogte wefen,de8 wy verhoopen van neea,wegh te nc-
meoigoetgevòadeo U Ho. Mog. voor te dragen, dat

fe©

irtgnverfeeckercn, de Militie t'aflifteren, de vyant-
8. Κ wervingen beletten,ende andere goede 0£Bcieo
' wae·· voorleden Oorlogen diver-

//■he eoede effeéten gbevbelc heeft, ende by manque-
ent vso 't fourneren van de geconvcnieerde penoin-
M te rreelen zijnde, dat de Geallieerden niet alleen
ffltóhtigh de beloofde adfiftentie te preftereni lïiaer
Μ liltandere gedaghten tot prejuditie van den Staet
foudekennen krijgen, willenwy verhoopen, dattet
einaen 'cfournifletnenCten behoeve van U Ho.Mo.
^jjllieerden noch foude mogen deficieren, eennwel
ftl worden voldaen, ende door geen refcontre van an-
Le faecken nably ven, op dat alfoo het Woordt ende
ziel van UHo. Mog. gelibereert, de afiëftie van
de Geallieerden tot den Staecgeconfcrvcert ende der
felver Minifters buyten klaghten gehouden foude mo^

«enworden. , . ,,

Aen den Konrngh van Groot-Brittangien hebben
U Ho. Mog. een aenfienlijcke AmbaiTade keten af-
eaeu, ende (al apparent een den Keyfcr,den Coningh
ianVranckrijcken andere Potentaten, Vorften ende
Republiquen j met U Ho. Mog. in Alliancieof Neu-
iraliteyt ftaende, dergelijcke honorable endekofte·
liicke Befendingen gedaen moeten werden, foo om
derfelverafFeftie tot den Staet teconferverenjals oock
om voor te komen de misverftanden, dewelcke tegen
defclveuyt verkeerde impreffien opgevatjfcbadelijcke
defleynen fouden konnen voort brengen, die dan met
veel grooter onkoften niet fonder ghevaer van noch
veel tnecr te verlielén fouden moeten worden tegen-
gegaen;het welcke Ü Ho. Mog. naer haer hooge wijs-
heytende groote voorfichtigheyt con fidererende be-
ter geoordeelt hebben door 'tafveerdigen van capable
Mioiftejs ce precaveren,ende by den Raedt te gemoet
geGen werdende dat alles fonder groote onkoften niet
lil werden konnen uy tgevoert,ten opfichte dat de luy-
ller ende aenfienlickheyt van den Staet daer in moet
worden in acht ghenorhen; foo meent ëefelve dat de
poft vàn de defroyementen > ten minften met
hondert
èyftiit gulden behoort te worden verhooght ; met
eenen aen de Provinciën verfoeckende datgemelden
Poft van Defroyementen promtelijck tenComptoi-
revan den Ontfanger Generaci magh worden gefour-
neert) als fuUende by voortgangh van Generale Ex-
traordinaris Ambaflàdes noch qualijck genoegb kon-
nen toereycken.

Dewijleoock d'ervarentheytgeleert heef-t, dat by
tyden van Oorlogh, of wanneer defelve te gemoet ge-
ilen worden, gelijck nu oock, nu de gantfche Werelt,
jae felfsonie naefte Gebueren daer in zijn ge-enga-
geert, die niet fonder reden geapprehendeert wort,
niet nodiger en isj, als door een ptomtfourniflement
altoos een confiderable Somme van Penningen gereet
te hebben, waer mede dickwils groote ende fchaede-
iijcke deffeynen van den Vyant konnen worden voor-
gekomen i en tot voordeel van den Staet confiderable
Entreprifen uytgevoertj die by manquement of traegh
fournifTement van defelve, veeltydis moeten nably-
ven, als werdende tot uytvoeringh van dergelijcke fa-
ken gerequireert expeditie en fecreteflè, bly vende by
gebreck van een van beydealle defleynen,die ten dien-
fte van den Staet ondertiomén worden, vrugbteloos,
tot groote fchade ende blame van dien » dewelcke an-
ders wanneer de gerequireerde Sommen in voorraet
Waren gcweeft, tot deffelfs luftreende voordeel fou-
den hebben geredondeert j Zijnde de occafien vcel-
tydts foo preflint dat geen Petitiën, veelmin Con-
jenten, ende noch minder de Reëlefourniflementen
konnen afwaghten ; behalven dat eer alle de reilbrten
over een gebraghtzijn, het voorghenomen defleyo
komt uyt te lecken, gelijck U Ho. Mog. in voorleden
Oorlogen dickmael hebben ondervonden, heeft den
^aet, confidererendede nootfakelqckheden van foo-
daenige Penningen om die in tyden vanfchielijcken
voorval ^rect te mogen hebben, den ExtraordinaireB
ötaet van Oorlogh voor dit tegenwoordige Jaer A^fenS
;n
hendm acht en fefligh aengeflagen, met een poft van
««rfert
duyfent guldens ter loopende Maent gerepar-
tieert "^^Jde^yes van de Refpc^ive Provinciën ,'

-ocr page 489-

45S SA KEN van S Τ A E Τ

formulier van Η gebed) in haer rang en weerdiihe»t
niet en hebben ongequetfet gelaten : op dewelke
dien '
volgende fodanigen reprociie met meerder reghtfo» '
dekonnen werden geappliceert.^ Wy fouden onsfeer
geern hebben gedifpenfeert, om
de opgemelde Mb
fi ve van point tot point te beantwoorden, 'tea
watè
ons ftiliwygen ongetwyfelt foude worden opgenome,
voor een confeffie van foo vecle gevoelige reprochcj
waer mede defe Provintie door de vooriiMiiBve
wq,',
befwaert, WyfullendaB, Ho. Mog. Heeren, voo,
eerft toonen, dat de voorgemelde Refolutie viads

Hpprpn St-afpn vnn y.nplonrlr wan ίΙβη <-----7/·. -

i

liiiii

Heeren Staten van ZQelan"3t van den twelfdtnlf^
vember leftleeden op feer goede fundamenten beruft
foo ten aenfien vande forme, als materie 5 vermits het
alle de Leden van ^Un$eA\s jaetlijcks deSi^ei van Ow
hgh wert over gebraghi,vry ftaet,die niet alleen t'ea

mineren, ende te letten wat egaliteyt of in-egalitc,'t

daer in, tuffen de Provinciën is gehouden, maeroock
des noodigh en dienftigh bevindende, eenige Poftg,
af te wyfen, ende daer in niet te confeoteeren :
Vh
meer is het de Provinciën geoorloftfoo wanncerin
voorgaende jaren eenighe Poften opdeStaetenna
Oorloge zijn gebraght, daer over haer eenige Provin-
ciën hebben befwaert, en niet te min de goetheytge.
hadt defelve voor dien tyt foo te laten paffeerenfoo-
danige Poften voor het toekomende, tydelijck,en«t
deStaten van Oorloge nochgeformeertzijn, tegeoi
te fpreecken, om daer door alle difpucen en mifver·
ftanden onder de Provinciën te eviteren, gelijckdan
de Heeren Staeten van daerombycydtsde

l€6S. foo wanneer Hoogh-gemeidc Provinciënfwarlgheyt
mogten maken,haeres acngeflagen quote van gereede
penningen ten eynde van yder lopende Maent te four-
neren , den Raet fich fai contenteren, foo wanneer
den βίτ/ϊί» April naeftkomende, de</«i alsdan'eerft-
loopenae Maenden werden opgebraghc, en ibo voorc
van Maent tot Maent, tot denuyteyode vanditloo*
pende
Ucr d»yfint βίίοηιΙίτι acht enfifiieh. Endebe-
• langende het
tweede point, ingevaile de Provincie van
Holiandt met de andere/«Provinciën > ofteeenige
Van dien over een komt, om voor haer haere Quote
daer mede in gerede Penningen zijn aengeflagen, ten
Comptoire van den Ont&nger Volbergen te fourne-
ren > of in gevalle buyten vermoeden eenige vande
Hoogh-gemelde Provinciën in gebreecke bleef,
wen
de Hoog-gemelde Provincie van Hollant verfogt, de
Quote van die Provincie of Provinciën ter plaetfe
voorfz te brengen, dewelck daer-en-tegen falontlaft
werden van de Compagnie en andere Lailen ter con-
currentie van de voorfz Somme, ende de in-gebreck-
blyvende Provincie daer mede belaft} waeropden
Raet verfoeckt dat de Provinciën fichtydelijckende
ten langhften voor den «^i» April gelieven te ver-
klaren.

Ho. Mog. Heeren, wybeveelen U Ho, Mog.in.
Godts protex ie. In den Hage den
/efie» lanutrij, Sey-
/eot/es hendert acht m feftigh.

C. van VRYBERGEN.

1»r Ordomantievan den Raedtva» Stoet t
der Vereenighde Nederlanden.

ma

ni'

voorgemelde Refolutie op den fmaelfdm Novembst
laeftleden hebben genomen, en dadelijck ter Vergade·
ringe van U Ho.Mog en in den Rade van Staten doen
bekent maecken,daer toe haer Edele Mog. niet alleen
bewoogen zijn geworden om alle
iaegaliteyt en jultr
fien
onder de Provinciën te weeren, maer dattet oock
is eenpuyre nieuwigheyt datd'eenof d'andere Pro-
vincie boven alle andere met foo notablen Gelïpoft
foude werden aengeflagen, alswefende, in de voor-
gaende tyden, foo wanneer foo machtige Legersie
velde en foo groote Vlooten ter Zee zyn gebraght,
diergelijckenoytgepraöifeert, maer zyn de pennin-
gen,die tot (oodanigeexpeditien van nooden waren,
by Extraordinaire fetitien over de Refpedtive .'Pro-
vinciën om-geflagen j Wy en weten in det daet'niette
bedenken wat het mach wefen dat de Heeren Gecom-
mitteerde Raden van defe wettelijckeQ regu-
liere maniere van Procederen foo beftaen over te ha-
len , daer de Heeren Staeten van defelve Provincieal-
toos foo forghvuldigh zyn ge weeft, om aen haer te \
conferveren de
Vrfieyt van de Confinte», dat oock
fomwylen foo hoogeby haeiisgewoogen, datfefel^
tegens de Oppofitie van alle de Provinciën, eo con-
trarie de Advyfen en Remonftrantien van den
Cefi·
teyn Generael, en den Raedt van Staete hebben onder-
nomen eenigh Krijgs-volck,ftaende op hare repartitie,
afte dancken, daer uyt foo veele ongemacken zyo ont-
Itaen, dte ü Ho. Mog.en alde Wereldtmeeraisie
veel bekent zyn; En het is remarquabel, dat foo wan-
neer U Ho. Mog. by hare Refolutie van
deaaihtin·
den Auguftus fefiien hondert en vffiigb t^ens foodani-
feparate
^'fonderlyde Cajfatie de noodigeordre heb-

G. van SLINGELANDT.

30at b'^eecftt bon Zeelant op öer^ tijt acn öacc i^o.
■ïi^oa f£D?eben/ fcöftpdöch cepjpcöecenDe bep^oWn^
Èie εη piocföucen ijan Hollant, oeeft öf t boigoiDe :

Ho, Mog, Heeren,

. ITiKi p\È Heeren Gedeputeerde van defe Provincie ter
Vereaderineh van U Ho. Mog. hebben onsqver

J.

ii
li
t;

[f:

iantatn Vergaderingh------------„

flaeriiio. eenige dagen toegefonden fekeie Miflive vandeHee-
^Bog. ' ren Gecommitteerde Raden van de Provincie van
«"tei" Hollant en Wctì-VrieOant, gedateert'sGravenhage
nïlfnoeV den
tyfen twintigfien van de voorleden Maent aen U
Bcii ober Ho. Mog. geiddreflèert, over ende ter fake dat wy in
Smien'" «aerkominge van fekere Refolutie vande Heeren Sta-
ten van Zeelant, in dato dén
tvaelfden November des
verleden Jaers, de Wei-gemelde Heeren Gedeputeer-
de hadden aen-gefchreven te willen afwyfen, ende de·
dineren fcker Ad vys by den Raet van State op den fe-
vande volgende Maentgeformeert,als direfte-
lijck ilrijdende tegen den Inhout van de voornoemde
Refolutie, vermits het fel ve Advys daer toe tendeert,
om de Provintie van Holiandt met een notable Geld-
poft boven d'andere Provinciën aen te flaen, en die
daer en tegens met fo veel meer Militie te chargeren :
gelij ck DU
twee achter-«ra-volgende Jaeren tot mifnoe-
gen, en in weer-wil van eenige Provinciën was ghe-
ichiet ; *c gene de Hoog- gedaghte Heeren Staten van
Zeelant nu geerntydelijck fouden nakomen. Wyen
konnen in der daet niet begrijpen, wat de gemelde
Heeren Gecommitteerde Raden van Holiandt mach
hebben bewoogen, ons defen aengaende, niet alleen
te carperen,maer oock occafie te nemen van defe Pro-
vincie op foo een harde cn onvriendelijke manier van
een yder uy t te leggen, fonder dat daer toe de minfte
redenen zijn gegeven,veel minder, dat defelve fouden
hebben gemeriteert een verwyt, die haer de fenfibelfte
van de Werelt moet wefen: namentlijck dat fy funda-
menten fouden leggen tot fub verfie van de Republike,
daer defelve ter contrarie profeffie maeckt, om die te
conferveren, en door alle bedenckelijcke w^en ende
middelen vaft te houden tegens de vloet, en inbreuck
van foo veele nieuwigheden, die federt denjare
ee» en
vyfiigb
foo voott gebragt, ende die felf het aenfien-
Üjck licbaem van U Ho, Mog.
(ver/aetèierdrnrirt

ben geftelt én geor'donneert dat het different ofte ver·
fchil, dat daer over naermaels onder de Provintien
foude mogen ontftaen, foude worden gedefereertaen
het hoogh-wijs Advys en ter decifie
van de Heeren
Stadthoudtrs ofte Stadtheuder in der tyt, dat de Hoog-
gemelde Provintie van
Boüant en Corps in de Vergade-
ringe van U Ho. Mog. prefent fijnde, en daer in con-
fenteren, haer expres hebben voor- behouden ;ge!<jcK
oock gedaen hebben alle andere Provinciën, degbe-
woonelijcke Vryheyt in het ftuck van de C'w/w'»;
Nu en weten wy niet te begrypen dat de
genediedefc
Vryheyt willen gebruycken, en by Anticipatie de an-
dere Bontgenooten daer van
adverteren, gemeriteert
hebben
befchuldight te werden, al of defelve fonda-
menten leyden tot fuiverfte vandenei*l>lique, 'ten
ware dat de Heeren Gecommitteerde Raden vanHi'·
hnt mochten voor hebben dpor foodnoige rudebeje·

-ocr page 490-

en OORLOGH^VAcht-en^wrtighf^BoecL

j-g(,en de Provinciën te intimideren, en ghe-
'ick al» aft® fchricken van in toelcomendeTydcde
Aorftellen van die Pfovincie meer te contrarie-
cn en teghens te oppoferen ; Wy moe-

IL wel beicennen , Hoogh Moghende Heeren ,
Μ den voorraet van penningen in vecle ghelegent-
heden en occurrtfntien van faeclcen, ten liooghften
nnotiaeckdijck is, macr die te haelcn uyt een Pro-
ïiflcie alleen isfeer bedenckeJijck, vermits de expe*
rientie allcfints leert van wat kracht de
Biurfe is, cn dat
Lr uyt
niet anders en iste bekootnen dan als het die
Provincie, daer uyt de penningen moeten werden
ïerfchaft, fuicks komt goet te vinden, cn anders niet,
al is het fchoon dat de redenen enordre van deRe-
Lringe haer daer toe obligeren,gelijck het defc Pro-
vincie wedervaert in de Poli van de
Defroyementett en
Mheem/cii kfendinge». daer o,p defelvejegenwoor-
(ijeheyc heeft over-betaeldt een Somme vna honden
iltrtkieednyA'** vyfhondert negen en dertig
guldens,K/w
ftuy vers,en/iWB penningen, die haer uyt hec confi-
deiabel vcrfchot van negevmael hondert en negentig dvy
fent vier hóndertfes en twintig gix\dens,achtien
iluyvers,
en fw penniDgh, dat de Provincie van HoUandt uyt de
vooifz Poft in haer Beurfe heeft, behoorde te werden
vergoet,geIijck daer toe alle mogelijcke debvoiren fijn
aengewent, o.ock d'Advyfen van den Raede van Stae-
te,en van U Ho. Mog. Reeckenkamer hebben geten-
deert, doch te vergeefs j daerom is dickmaels voorge-
flagen » en by defe en andere Provinciën iterativelijck
geurgeerti om foodanige ongelijckheyt te vermyden,
dat de meergenoemde Poft egalijck over alle de Pro.
fintien, naer advenant yders Quote,behoorde te wer-
den gerepartieert; dan 't fchijnc dat 't
gene aen de Pra-
flncie
van üoüajiit eens wert gedeferee.'t ofte toeghe-
jjten, naeuwelijckskan werden verandert i 'twelck
oock een van de oorfaken is geweeft,waer om de Hee-
ren
Staeten van Zee/ant in defen io® tydelijck hebben
gcfproicen. Wy moeten hier voor een twede exempel
by
voegheDj dat de premie, die de vero veraers van het
Schip
den Sinte Patrick j nae een heet en dapper ghe-
vegh[)foolofFelijck hebben verdient, tot noch toe is
onbetaelt ghebleven, wat devoiren oock daer toe zyn
aengewent,even ais of men de deugt en^pperhey t in
defe Provincie door behoorlijcke cn folemnele toege-
iegbderecorapenfe niet Vorder en wilde opwecken en
aenprickeien; Wat aengaet de klagten daer in de Hee-
rén Gecommitteerde Raeden van
Hoüant feggen , dat
de Geallieerden van defen Staet, als den Koningh van
Dtnnmarcken, ende Vorften van Brun/mijck en Lunen-
ίοτφ
uytbarften over de wan-betalinge van de Sfthfi-
Jim aen deieive by folemnele Tradaten belooft, is de
Heeren Staten van
Zeehnt van herten leet, en hebben
foo veel haer Edele Mog. aengaet al van den aen-be-
ginne getragc haer ^le in den voorfz fubfidien prom-
telijck te voldoen
by Ai35gnatien ophccgenedew»«
equifftende Provintien acn de Admiraliteyc alhier, vol-
gens gedragen Confenten ter Zee, fchuldigh zyn : als
»iet reddijck zynde, dat men defe Provintic de La-
ften te Water en te Lande, gelijkeUjck op hare fchou-
derenfoude willen leggen. Gelijck de Heeren Staten
van Zee/ant bj haere wel geraifonneerde Mifljve van
den
eeιtendertigβenMΛyάes ]i^isfi^ienhondert fit en
jefiigh
U Ho, Mog. hebben gereprelénteert, en daer
van tydelijck gewaerfchouwt, Ende al-hoe-wel haer
Ed. Mog. redenen haddebyde voorfz Ailigoatien te
perfifteeren, foo hebben deieive niet-te-min haer foo
verre geëllargeert, fiende dat de voorfz ACGgnatien
niet en wierden voldaen, uytghefondert alleen dat de
Provimie van
Utrecht, daer van een gedeelte aen den
Koningh van
Denntmercien heefcbetaelt,datfyden
Hoogft.gedagte Koninghen Vorflen over de voorfz
in baeren gelde voldoen tot den
']&eK/ifiieu
hnd^tfes en feflig incluys, zynde alleen het j aer fefltea
kmienjtven en feftig noch onbetaelt gebleven,dat im-
roers nudoor't voorfz middel van AlHgnatiebehoor-
öe gevonden te worden,wefende den Heer Keurvoril
van over fijne Subfidien mede t'eene-

mael vola»en:bulcki dat U Ho, Mog. licht fuUen ken-
nen ooideelen, boe ongefondeert het it io foodenige

kJaghten t^endelfe Provintieuyttebreecken 5 de an- jg^g

dere Provinciën laten wy voor haer felfs fpreecken,als ___

die ongetwyÉfëlt daer mede oock ghemeent werden :
Het isbuyten twijfièleen van de nootwendigfte plig-
ten vao alle Staten en Regeringen, zyn gegeven Belof-
te en Obligatie te voldoen, niet alleen aen U ytheemfe
Princen, maer oock voornamentlijck aendiegeene
met dewelcke men een en de felve Regeeringe com-
pofeert,daerom hebben de Heeren Staten van
heelant
diefwegen geen kley ne reden haer te beklagen,dat haer
Ed. Mog.'nu foo lange by de Heeren Staten van
Rel-
iant
te vergeefs hebben aen-gehouden om betalinge
van de
Fremien, by de particuliere Kruyffers in 't ver -
overen van fo veel
Duynierckfche en Oojiendifche Sche-
pen verdient, ende die haer uyt de Havenen van dele
Provincie alleen foo merkelijck hebben geëvertueerr,
aen de eene zijde tot proteftie van
àe Commercie, aen
d'a ndere ïyde tot af-breuck van denKoning van S^an*
gien, doenmaels vyandt van den St a et : hebbende die
twee roof-Steden foo verre gebracht, datfe vanfefiigb
CommiiEevaerders, diefe ftetck warcn,cnde genoeg-
iaem het dominie van de Zee in hadden, en als
impune
onder de Koopvaerdersen Viflchers graffeerden, zijn
gebragt op een feer kleyn getal, jac foo verre datfe nau^
welijcx hec hooft meer dorften uyt-fteecken, cn by na
geen communicatie of vaert
opSpangten meer hadden;
Dat feer wel aen ghemerckt wart te weien een van de
dringende oorfaecken, die dien Koningh geobligeerc
hebben met
defen Staet Vrede tc makenjwie bad kon-
uen twijffelen , of het
puili^ue voort en beloke [oude
immers in een fake van fuicke verdienftegeprefteerc
zijngeweeftj Gelijck dan de Heeren Staten van 51«-
/»»»,om defe goede Lieden,die foo lang te vergeefs
om
de betalinge van haer verdiende premien hadden na ge·
loopen,eenmaelbuyten klagbten te (tellen ,haereya-
delijck uyt haer
Provinciale Caffé hebben voldaen , op
hoope dat haer daer over behoorlijck rembourfcmene
foudegefchiedenj doch inplaetfedattio^mfhaer daer
toe foude laten perfuaderen, foo is het dat defelve heel
contrarie aen defe Provintie voor een gedeelte vrugte-
loos heeft gemaeckt d$n Impoft van de
vetrthien gul-
dens o^'iZoHt gaende vandeDr»»* ^dieipecialijclc
tottet betalen van de
vootÏzpremien door U IJo. Mog.
is geaffefteert gheworden, welcker Intereften hier
'diende om d'lntereftcn van'tgedebourfeerde en ver-
fchooten Capitael, bedragbende
over de iveetonper*
Goudts
te betalen j ende als wy hier by voegen het ge-
ne defe Provincie heefc over betaelt op de voorgemel-
de Poft van
deDefroyementen, en 't gene zy by inad-
vertentie betaelt heeft aen eenige Compagnien van de
HoUantfche repartitie , foo fien wy met droefbeyt, dac
defe
drie foo deughdelijcke en indifputable Pofien met
d'Intereften van dien monteren omtrent de
(és Tonnen
Goudts,
die ia der daertindebefwaerdeFinantiC van
dele Provintie geen kleene BreiTche maecken , ea
die in defe tydt leer wel te pas ioude komen, om de-
felve wat t'ontlaften, of wel by nopt voor 't gemeene
befte te φenderen : Dat de Heeren Gecommitteer-
de Raden van
HeUandt feggen, dat van de Geld-po^
iten, daer mede die Provintie nu
drie achter een-vol-
gende laren isaengheilaghengeweeft, na ordrevaa
'tLaodt behoorlijck fai werden gerekent en gedoceert»
dat wy willen vertrouwen dat gefchieden fai, maer wy
hebben reden om te twijiTelen of oock al de Poften
van betalinghczijn van die nature aUdefelvc behoor-
den te wefcn : Het eerfte pretext om de Provintie van
HoUandt met defe Geld-poft aen te flaen, is gheweeft
het onderhouden van eenighe Schepen inde
lantfiheZeo i dienaer proportie van dien feer weynigf»
iijngeweeft, en meeft hebben ghedienttotConvoy
van de Koopvaerders in die quartieren, in plaets van
den vyandt daer alle moghelijcke af-breuck te doen :
Dat de Heeren Staeten van
UoUant.ioo voor-gegeven·
wort, vry willig eenige
MiUtoenen over betaelt hebben,
ter liefde van 'tgemeen, metteneesiwn»vanextra-
ordinaris groote Oorlogh - Schepen , en
gieten yan
Metael Canon van feer fware calibre, is een lofifelijcke
faecke, ende geeft te kennen dat die Provintie vry
meer Van contribueren als haer opgeleght wordt, en

' " Μ


-ocr page 491-

4éa S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

IÊ68. dcrhalven haer ^ete behoorde te werden ver-
' hooght, en die van defe Provintie vermindert, daer
toe voor defen veel devoiren zijn aenghewent en klaer
vertoont dattet felve gefondeert was op feer goede en-
ëe billicke redenen ; Ende het is ongetwijfFck, dat ie-
dere het begin van de tegenwoordige lofïelijcke
Unie
en Regeeringe defer Landen, alle de Provinciën meer
hebben ghedient om de Provintie van
HoUandt groot
en opulent te maken als haer eygen felven : Maerte
pretenderen dat den Vrede (die God Almachtigh den
Jjtaet foo genadigh heeft verleent, door het
aenhounm
van de voorfc Schepen, en gieten van foo fwaren Ce-
we») foude wefen te wege gebracht, en dat fonder die
voorforgc den Vrede noch feer verre te foecken foade
wefcn, dat is voorwaer een
prefumptie die wat te verre
gaet : Men heeft in defe en andere Provinciën de han-
den mede niet weynigh uyt de mouwe gefteecken, en
Tigureufelijck aen het werck geflagen : En is hier oock
na proportie vry fwaer Canon aen gegotenjdoch d'oc-
cafie heeft niet geprefenteert om die groote Schepen
en dat fwaer Canon, daer van foo geroemt word, te-
ghens den vyandt te ghebruycken, vermits die in het
laefte Somer-faifoen geen Vloote in Zee en heeft ge-
braght, 't gene ongetwijflFelt niet is veroorfaecktdoor
de apprehenfie van defe nieuw-geboude Schepen en
gegoocen Canon ; maer veel eer door ghebreck van
Gelden veele behoeften,voornamemlijck door het af-
branden van de btadt
Londen veroorfaeckt. Doch hoe
het zyj het ware van herten tc wcnfchca, dat defe vi-
gueurin de Provincie van
HoUtindtnàt Wefi-Vriefland
ware ghevondcn gheweeft ten tijde van den Oorloge
met den UiuipateurCrewwi/, als wanneer de koften
niet hooger waren geloopen als tuffchen de
twaelf en-
de
derthien MiUieenen, daer die nu monteren tot de
hooghte van
negen en dertig a vesrtigh MiUioeneH, niet-
te-min foo wierde doenmaels voor-ghegevendatde
fchouderen van de Finantien door dien laft foo wier-
den ingcdruckt, dst defelve niet machtigh en waren
die lange te dragen, ende daerom de Vrede noodfake-
lijck mofte werden aengegaen, niet tegenftaende het
L,andt op het laetfte met den aenbouw van groote
Schepen in een feer goede poiture was gebrngt, geftijft
met de Alliantie van den Koningh van
Dmnemanktn,
die doenmaels oock in fijn volle vigueur en befit van
jSjne Landen was, hebbende den Staet geen Prins of
Potentaet te Water noch te Lande tot partye, ftaende
daer-en-tegensdenvoorfz VJitrpateur alleen, in een
nieuw op-geworpen Regeeringhe, vol vreefe en diffi-
dentie, en Λίιοί/ββίί gedurig gereet tot revolte : Even-
wel h)o heeft men den Staet eyndelijck ghedifponeert
onder feer difivantagieufe conditiën met den voor-
noemden
üfirpateurde Vrede te maken, die daer-en-
boven door de Heeren Staten van
HoUandt ende Wefi-
Vrieflandt
noch foo merckelijcken wierden befwaert
door foo
teertii ende verrefiende overgifte als een yder
bekent is, onder voorgeven dat den Vrede fonder die
condefcentia niet en was te wege te brenghen, maer
dat de voorfz
overgifte den grond-flagh was van dat
• geheelewerck: Dit heeft ongetwijflFelt de Engelfchen

boven andere infichten die fy hebben gehadt, mede
feer geanimeert defen laeften Oorlogh wederom aen
te Vanghen,
Veterem ferendo injuriam invitofnovam:
dat voorige exempel ende de oogemeene deferentie
aen de doen-maelfche Regeeringe in
Engelandt ghe-
tooDt, waren feer aenlockende, (dan God zy gelooft
dat geen Provincie en hééft gebranleert, doch onge-
luckigh zijn defelve, dat die foo ongelijck bewoghen
en gecrocken worden, en daer van dan defe weer-ilag
foo moeten gevoelen en helpen uytftaen, de oorfaken
van 't gepaffeerde
melkander op te halen, is feer onge-
Hoegelijek, en een yder pretendeert gemeenelijck daer
van vry te wefen, foo is het oock niet minderjpri/iiw-
ftueux, dat defelve door een gemeene macht

lofTelijck zijnde te boven ghekomen, fm alleen lich
daer van d'eere wil toe fchrijven. Om voortte treden
tot beantwoordinge van het gene de Heeren Gecom-
mitteerde Raden van
Holland foo breet uyt meten,
acDgaende de defciten die in de voorleden Somer in
V Landt Vloote uyt defe Ffovinciefoudc wefen aen»

Μ

iili

gekomen, foo believen U Ho, Mog. ^'wrwi^tecon
fidereren, dat daer by wel verfweghen word
watwel
toegerufte Schepen en Efquadres in de voorige fufoé! "
nen uyt defe Provintie zijn in Zee gebraghc, als Κ.!
eygentlijck daer op aen quam en reghtaendenmta
gingh, om den vyand met geheele Viooten, in de ruy
me Zee, en in gerangeerde Bataillcn onder de ooJn
te fien, gelijck zy haer nevens.andere daer in feer
wm
hebben gequeeten, niet tegenftaende de Hooft-Offi
eieren van defe Provintie in haer
rang e» •wetréihett
teghen alle redenen ende praftijcke foomerckeli^
wierden vernadeelt, daer door geen kleyneoorfacQ,
ke tot meerder reflentiment wierdè gegeven, als «cj
daer over is getóont geworden, als zijnde hei feivejt,

hier voor die tijdt, degemeeneRepublicquetenb^

ften, foo gedragen geworden.

Te» andereu, foo werdt me^e verfwegen hetgene
de Admiraliteyt alhier heeft gedaen, enbygeeflv,j
d'andereMmiralheyten en is geVolght, namentlljdc
dat defelve al het Boots·volck, fooinfoldyealskoft.
geldt, reduyrcnde de Winter-faifoenen, in dicnft en.

de ter Zee tegensden vyand in aüie heeft gehoudca"
daer de andere jtfi/»/>ii//«j'i«»haere Schepen hebbeil
opgeleydt ende het voick afgedanckt ; uytgeoomeo,
dat in de laefte
VJInter lOiRotterdum ca jimflerig^
aen een gedeelte van het Boots-volck eenig dagh-geid
is gegeven, fonder evenwel voor defelve te laren icW

belaft ghe.

bleven als de andere Admiraliteyte», 'die in dien tijdt
aeOèm hebben konnen fcheppen, om haer tegeos de
volgende Saifoenen tc beter te konnen prepareren,·
het welcke, na billickheyt ingefien zijnde, wel ruym
in coriipenfatie van het defeft dat de Heeren Gecom-
mitteerde Raden van Hoi^iJe^foobreetuytmeetCB,
behoorde te werden genomen. Ende als
ten ierin,
hier werdt bygevoeght, dataen defe.<ii//»»W;'fyjde
noodige penningen tot het doen van haere Equipage
niet en
zm η geprefteert, gelijck uyt de Petitien en gs-
dragen Confenten wel behoort hadde te gefchieden;
Ende dat hare achterheyt des wegen noch tegenwoor-
digh bedraeglt een acceffive Somme van weynigh
minder als
elf tonnen Gouds t foo kan daer mede ten
vollen werden gejuftificeert het
defe& dat inde Equi-
page alhierioudemoghen gheweeft zijn. Enalsdaet
wyders werdt by-ghevoeght hetgenede.ii</iw/M%i
alhier noch tégenwoordigh competeert over de Equi-
page gedaen inden Oorlog metten UfurpateurCrsro-
wel, en naderhantgedurendeden Oorlog tuflfchends
tiuee Neordtr Kroonen, bedragende een over groote
Somme van
vyfiie» tonnen Gouds,diti vandejaerlijck-
fche Intreften de Finantien nu veele jaeren foodanigli
hebben gedruckt, ende alfnoch t'onderhouden,dat de-
fclvegeenfints hebben konnen refpireren; Soo ver-
trouwen wy, dat U Ho. Mog. naer haergewoonehoo-
ge befcheydenheyt fullen oordeelen, dat men hierin
plaets van verwijt wel ter degen danck heefcgemc-
riteert, ende defe Provintie fooèengeftaltevanFi-
nantie veroorfaeckt heeft uyt de non-proteftatie van
de andere Provintien, echter niet ontfiendefaecke
van de jonghft-gceyndigden Oorlogh met fulcken vi-
gueur en nadruck by te woonen, ende neven d'an-
deré Bondt-genoóten foo loffelijck uyt te voeren;
Gelijck wy dan U Hoogh Moghende in
de vierit
plaets moeten informeren, dat in den voorleden So-
mer geen v^/· Schepen alleen by defe Admiraliteyt
zijn in
Zee ghebraght, gelijck de Heeren Gecom-
mitteerde Raden van
HoUandt voöi geven, maer ter
contrarie een nombre van
thien Schepen, en^ an-
der minder Vaer-tuyg, behal vt η de wónder Com-
mandeur Kry»^» uyt ghefonden; Dochhetiswaef
dat
aUe defelve haer niet by 'sLandts Vloot eö heb-
ben laten vinden,
gelijckfulcksoóck geen den mm-

ften ondienft heeft by-ghebraght, jae men heeft ai
van langher handt konnen mercken, dat
geen hooft·Vloot ftOnden in Zee te brenghen, en
dien-volghende oock niet van nooden was, m ^
eeo Armadc van
tethts.ih Schepen JJ


itf:!
4'i

-ocr page 492-

gn OORLOG Έί Adt^eh-^èerttghp^Bocck 461

ffot meerder afbreuck foude zijn geweeft> incas te monteren als wel geprojefteert ende gegift was? i^^S»

• een eoec getal daer vanhadcgedetacheert, ende behalven een FJeuyt-Schip , datmeteen Kitle, on- ____

me" " ?,----;„., „an Hien hiivren Kuróba p-fi.emnlo- der hetgheleyde van een Oorlogh-Schip met allerhan-
de aiEftentieinhei laeftvan ^«gw/?»! des voorleeden
Jaers, tot voorfieninge van dequartieren yan^iirae-
rica, en naderhandt noch eenGalliot van hier is af-
gefonden ; En op dat U Ho. Mog. noch nader fouden
fien hoe feer defe Provincie ende de goede Ingeiete-
nen van dien haer in den laeften Oorioghtegensden
vyant hebben geëvertueert, gelijck zy t'allen tyden
feer loiFelijck hebben gedaen, (oo konnen wy U Ho.
Mog. verfeeckeren, dat wynaer voorgaende onder-
foeckbevonden hebben, dat ,foo door'i LantsOor-
log-Schepen als particuliere Commiffie-vaerders hm-
dert en vier en tachentigh fo'e Qerhgh als Koofvaerdye-
Schepen van de Engelfihe
hier binnen dele Provincie
zijn opgebraght, behalven de
fes& fevenentvintigh
Schepen, daer onder kloeckc cn wel-gcmonteer-
de ten Oorloge, die door den Comtnandeur
Krijnf-
fen
in fijne expeditie zijn genomen ende geruineert j
gheli ck daer-en-boven de particuliere Commiflïe-
vaeroers ten minften noch wel
veertigh buyten 'sLants
hebben geruineert, die de Veroveraers om de groo-
te diftantie en periculen hiet te Lande niet en hebbea
konnen opbrengen j Wy en verhalen dit niet
totroem>
en om aen te wyfen dat d' Engelfchen dierghelijcké
notabie en fmertelijck afbreucke uyt de Provincie
van
HoUaadt niet en is aen aen gedaen, al-hoe-wel
foo veelgrooter en Scheep-njckcr als defe; Maeróm
dat U Ho. Mog. naer hare hooge wijsheyt fouden oor*
deelen of dit niet en is gtweelt een van dekrachtigh-
fte middelen, waerdoord'Engelfche Natie te eerder
tot den Vrede isgediiponetrt geworden , en dat bet
verre van daer is dat de Provincie van
HtUandt alleea
de Eere foude hebben van die te hebben te wege ghe-
braght. Dat de Heeren Gecommitteerde Raden van
Hdllandt wyders feggen, dat defe Provincie op eeni-
ge Geld-poften, monterende te famen
hondert negen
en veert igh duyfent, feven heldert eòt envyftigh
dens, veerthien ftuy vers, weynigh hebben betaeldt »
it waer ; maer wy laten U Ho Mog. in alle befchey-
dentheyt oordeelen ) of het buyten propooft: is, daC
men zigh met fulcken minderen fommeeenighQnts
foeckt te behelpen,tegens fuicke excefTive fommen die
aen de Admiraliteyt alhier niet en werden voldaen >
gelijck boven isaengewefen : En feeckerlijck deover-
betalinghe, daer die van
Hollandt foo ieer van roe.^
men, wel geconfidereert zijnde, fai bevonden wor-
den dat die eer de naem behourde te hebben, van eea
voldoenioge van 't gene die Provincie uytverfcheyde
Poften op den Steet van Oorloghe, nu eenighe Jaren
achter den anderen foo merckelijck hecftgeprofiteert;
als
eerfi uyt de Poft van de defr'yemente» hier vooreà
aenghewefen:
Tm anderen , uyt de Poften van da
Servicien, Magqx-ijneni Fortificatiën, Trailementcn,
ende dierghelijcke meer, daer dc Hoogh gedaghtè
Provincie geen of weynigh betalingeop heeft gedaen >
niet teghenftaende den Raedt van State daer toe feer
ernftige en continuele debvoiren heeft aenghewent :
Waer byghevoeghtde
Traiiemei»teif die defelVehcefc
geprofiteert met Compagnien ftaende op hare repar-
titie , foo veel Jaren ontbloot te houden van Capi-
teynen 5 Soo fai by calculatie van alle defe Poften be-
vonden worden, dat defelve al eenige
MiUioenen ko^
men te monteren 5 Wy moeten U Ho. Mog. mede
defabuferen dat de Compagnien die op den Extraor-
dinairen Staet van Oorloge ove de Jaren
fefiien hénderi
Jes en fefiigh finds. fefiien hondert feven en fijiigb, öp
de repartitie van defe Provinciën zijngebracht, niei:
en zijn onbetaeldt gelaeten, ghelijck de Heeren Ge-
committeerde Raden van
Hollandt abufivelijck voor
geven, dat tot grooten ondienft ende difrefped vaa
het Landt foude ghefchiet zijnj maer ter contrarie,
dat die foo alhier in de Provinvincie,als by
aj^gnatie op
de penningCD van de
Admir*liteyt, tot den laeften van
november des voorleedcn Jaers zijn volkomen tlijck ,
gelijck wy oock geinformeert zij η, voldaen $ Dan wy
moeten U Ho.Mog. tot befluyt van defe onie Miflive
als noph bekende maecken, dat de Heeren St&tao van
g J -K»!

ar-geiteit cMu^...... ',. -1.

twijffelc fonder eenige de minfteprcjuditie
felijck exploit op
de Reviere van qhattam foude heb-
benkonnengffchieden , als oietgecfFeftueert zijnde
deor
een groot ghml van Schepen en fwaer Canon,
niaer door een kleen getal van de mjnfte
Charter, ee-
/econdeert door een concurrerende faveur van '
enHe Stroom, en voorts aengebraght door de

i ' '

ge-

Wind

ende Stroom» en voortsaengcoragncaourucroem-
lijcke courage van eenige, daer van dereftevande
loote meer heeft gedient om't werck van verre aen
tefien ) als ^at defel ve door haer groote meenigce daer
toe vet meer ibuden hebben konnen toe brengen. Dit
zijn de redenen gheweeft, Hoogh Mog. Heercn, dat
wy naer'c geluckigh eyndigen van de Zee-Campagne
des
jaers/φ'» hoedtrt fes en fefttzf), foo wanneer by
de Heeren Staten van ZeeUndt wierdt gedelibcreert
oycr't af-dancken van 't Boots-volck , vermits de
laften van dien door de
non freflatie van de noodighc
penninghen niet langer draeghlijck waren, haerÌEd.
Mog. hebben geperfuadeert toctet aenhouden van hec
voornoemde Boots volck > onder verfeeckeringhe
dat een goede partye van dien in plaets van in de
Winteraen de wal ende buycenadlie te houden , met
vrught ende nadruck teghens den vyandt foude kon-
Ben werden ge-employeert, ghelijck dan een goet
ifquadre van φ j/Oorlog-Schepen, van alles wel vóor-
iien, met een ingehuerde Fleuyt, twee kleene Fre-
gatjens, ende w» Hoeckerboutonder't Commando
van den Commandeur Krynfen in den voorleedcn
Winter naer dequartieren van zijn uytghe-

feyltjdiebehalven d'exploitcn te Landegedaen,ende
dit/e des vyands Vloot in de Americaenfche Eylan-
den met reputatie en af breuck hebben onder d'oogen
geöen, in de Macnt van Juny, ende by na op defel ve
dagen als het voorfzloflijck exploit in de Riviere van
Cbittam is ondernomen ende ge efFüftueert , met
nier Schepen ende ee?t Brander de Baeye van de forgi-
meli
is ingezeylt, ende aldaer volghens zijnordre en
inftrudtic' uytgevoerteen exploit van gelijckenaturej
cn
dat naer proportie van de kleene maghtdaer mede
het felve is ge efFeilueert, ende in confideratie van
'tperijckel ende hazard van een Riviere in foo vollen
Landt
wel twintigh mijlen op ce loopen, niet teghen-
ilaende in een ander in defelve Have uyt komende
noch wel vijftigh Engelfche Schepen laghen , die
d'onfede repaffage fouden hebben kannen difputcren,
alsmede ten aenfien van d'af breuck, die den vyandt
door het nemen, ruineren ende verbranden van foo
veel Schepen is toegebraght, het voorfz exploit van
Chattm feer ghelijck is 5 ende foo als daer door de
fwackheyt van de Engelfche in de Riviere de T/iffWi
is ontdecht, foo is het met het exploit in de
Virginiert
inde elders in die qnartieren (die ghelijck als de vleu-
gelen zijn, daer op een groot ghedeclte van de Com-
mercie ende welvaert van
Engelandt beruilen) ghe-
toont, hoe die Natie in tyden van Oorloge j die Godt
ghenadelijck verhoede , met nadruck is aen te taften;
£nde in gevalle des Commandeurs Krj/o^exmaght
niaer eens foo groot ware gheweeft, hy foude onge-
twijffek alderefterende Erigelfche Schepen aldaer in
de Ftrginies hebben geruineert , ende elders noch
meer
afbreuck aen den vyandt ghedaen : Endeghe-
lijck de Heeren Gecommitteerde Raden van
Hollandt
iegpn, dat de Heeren Staten van die Provincie feer
veel koften uyt haer eygen Beurfle hebben gefuppor-
teert, foo
konnen wy mede feggen, datretinhueren
van de
voorfz Fleuyte en inkoop van twee kleene Fre-
gatjens, daer op noch een Fleuyt-Schip en minder
vaertuygh, oock andere onkoften zijngevolghttot
oienft ende tranfport van Land-Soldaten, als mede
van de Vivres, Amunitie ende gereetfchap van Oor·
joge > om de plaetfen aldaer te voorfien, al te famen
oy defe Provincie, buyten laft van de Admiraliteyt
"yt hare beklemde Finantien ziin gedraegen, *t gene,
αοοΓ eenige ongeluckige toevallen « vry hooger komt

-ocr page 493-

4^2 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

18. Zeelaadt geen Militie tot haten lafte fulien aennemen,
^ als by eeti egale verdeelinge over alle de Provinciën
naer
Adveaant ydcrs ^u^te. volgens hare Ed. Mog.
Voorgemelde Refolutie van den
twaelfden November
laeftleden, niet twijfFelende, of U Ho. Mog. fulien
daer aen, fonder eenigh vorder bedencken, volko-
mentlijck defereren, als gefondeert op notoire reden
ende billickheytj en overeen komende mec de oude
pradlique en ordre, die geen Exemplen en fourneren
dat eenighe Provincie met eenige
Geld poflen boven
andere is aen geflagen geWeeft, gelijck nu by de Pro-
vincie van
HoUandt foofeer wert geurgeert, enhet
gene als noch, om redenen boven verhaelt, niet en
kan noch en behoorde te gefchieden, gelijck wy het
felve van U Irlo. Mog. hooge en ghewoopiijcke wijf-
heyten difcretie onfeylbaerlijcktegemóetefien, en
wel fpeciaiijck, dat defe en andere Provinciën wer-
den gelaten in die
Vryheyt van Confinten, als de felve
na de brdre en nature van de Regeeringhe defer Lan-
den competeert) fonder daer omtrent foo bejegent te
worden,als door de voor gemelde Miflive van de Hee-
ren Gecommitteerde Raden van Hollant is gefcihiet.

Weermede» ^c.

Ho. Mog. Heeren, &c.

Middelburgh den twatlfd*» January /^jf» hondert
acht en fefiigh.

RADEN.

j^efCen Kirpatrick > Itterfum cilDe Meteren,
hjcl b'oitfïe CoIloncIiS
in Dicnfi ftifc te Kanbe / Dp Defe
PjomotiE
becDpseaaenJöniie/ tDiecDfn ban Gelder-
landt cnöe Over- Yflel fccieufelijcfi
gececommanbeect/
fo Dat boDjijacc
pecfooucn i>' eeriictebacewn Cijarge
xfaiecDt geceferbeECt. D'i|ecc ©lefïöcnt pjoponercbe /
Dat
men D' J^ecc Marlot, ( Die ©jEfiöcnt b)a# ban
öeWcijaö^-Öaetit) omsijnljooaljenciuDertiom/ bc
Ijooiöe te fubfiituemi ben CoHonel Meteren, maec
fuW qnani
nietfitiaecftclpcli; pmanbtuptae©fc=
BabecinglJ tepKceeibe
: lek ben ouck oud , en foude
daerom nietgeerne voor incapabel geoordeeit worden
van ymandc van mijn Collegues :
.fl^acc men fjeeft
)et Ro?t^bafcaenfoo ingefcljicftt/ bat b'J^eec
Mar-
ot fönpIaetsS tefignffcDeaenb'ïleecMeteren, enDe
nocI)taH^ fijn («ircactcment begietbt j toacc mebe gp te
b^cben hJa|.

25acon banPallantpjoponeecbebendertigh-
ften , bat fijn ^ri&aon-©abecf/ b'^eec CoIIoneï
Haerfoltc, nu g^enoemt tot Commiflaci^ «JSenecael
ban be öuptery/ bccept toa^ om fijn CeDt te boen/
gljeltjcft b' jfeecen ban Noortwij ck, Zuylefteyn enbe
Weideren alcebe gebaen gabben. ïfp fepbe bp p;tab=
bectentie/ bat|^pom®|ienben te malden toel eenige
giften enbe beceecfngl)cn tot Campen gepjefenteect
gabbe cspnbe een faecfte b(e in Over-Yflèi genocgb ge^
meen i^) maec bat öp niet Babt uptgegebrn ; toaec op
I)P ben <i5ebt toilbe boen. üp gabt beel pactpen te
Campen, gelijcft namael^
gebkechen/ toanneec
3P gacc opentltjcK fepaceetbe banSwoile, bpnaop
Defelbe maniece al^ In 't3[aec feftien hondert feven en
vyftigh. b'?llnbcce p:oüiiicirn / enbe fpecialtjcft Hol-
landt, maecftten ftiJaciflöcptombefen<l5ebtt'abmit=
tccen/ begeecben becijaibcn batBp'tgeenebaecom=
tccnt mocBte gepaflcect jijn / bp gefcöjift foub becbat»
ten cnbc aen be ©ergabccingg obttlebecen / geiöch ftp
öccbi obecfiuptenbe'tgeenebolgöt:

Edele, Erentfefie, Hoogh-tylchtbare y
Wijfei Foorfienige Heerem

han

imcc-

r»IM

Dievoorgeloopene gerugtenvanUEd.mifnoe-
gen tegens mijn perfoon, my uyt den
Hages en

vaa cider» bekent gemaeckc, ende ongetwijffeit

veroorfaeckt door foodanige dewelcke profeffie mj^j,
ken.van mijne vyanden te zijn, hebben my niet buv'
ten reden verweckt toteen innerlijck verlangen na»
d'eygentlijcke pretexten, waer opfoodanighenmjf
noeghen mochte zijn gegrondet, nademaelick m,

geenfints konde, noch voor als noch kan erinneren :-.·

daer toe oyt een ige, veel min wettige redenen aen Ù ^
Ed. in 'c gemeen, ofte aen ymandc van de felve in h«
befonder gegeven te hebben.

Het heeft U Ed. eyndlijck tot mijn grootftever-
noegen, belieft by der felver Miffi ve van den fevtnin
lunius j ende die geappliceerde Eedelijcke Verkkringh
S2ia Albertus Brtuwetus 1 Bartholt Brandenl)urghtüi.t
Abraham van Suiren i
den vierden Hujus aldaer in
pieno Sevatu ghedaen, defelve pretenfien voormyin
Icharpe termen open te leggen, met verfoeckdatick
U Ed. binnen de Maendt
de dato van de felve MilTive
daer over foude gheruft itellen ; op dat U Ed, nietgc!
nootfaeckt mochten zij η verdaghc te wefen op andere
alfulcke middelen, als U Ed. tot maincien van bare
Stadts-hoogheyt, fecuriteycharerRegeeringe, ende
tot rufte van hare goede Ingefetenen oordeelen fou-
den te behooren.

Voor foo veel ick uyt de voorfzMiflive ende het
Appiicaet van dien kan afnemen, bellaen defelve pre-
texten van U Ed.mifnoegen eygentlijck in defe vol-
gende vierpointìen :

Eerfielyck, dat ick op den eerflen DiceMÌwjongft-
leden tot
Franckhuys met die voürnotmde drie Atte·
ftanten coiifercntie foude hebben gehouden.

Ten tweeden, dat ick by defelve ghezey de Confe-
rentie foude hebben geürgeert oftegerecommandeert,
ten eynde Sijn Hoogheyc den Heere Frince van 0«»-
gie moghte gepromoveeic worden tot Stadthouder
van defe Provincie,

Ten derden, dat ick foude gedoleert hebben, over
diekleene gunfl: die mijn
^toQàei Anthony vanHia·
folte,
folliciterende gevordert te mogen worden tot
CummifTaris Generaci , by U Ed. hadt gheobii-
neert.

Ten vierde», dar ick wyders tredende, UEd.Rl·
geringe van eenzydigheyt foude hebben befchuldight,
ende gefoghc, onder pretext van 'tgemeenebelle,
defelve te diverteren, doormiddelen daer toe te pre-
fenteren, ende tot dien eynde foude hebben gepre·
fenteert mijne goede vrienden binnen
Cat»penà'He&'
ren Gew/^iei.genaemt Tengnagel, Ram, Santen.Blanck·
voort,
en de Secretaris daer toe genegen.

Om UEd. verfoeck, by forme vanberigbt, fon-
der wyder engagement hier op inne te voegen ende te
voldoen, fullendefelvegelievengedienttezijn, be<
langende hec voorfzeerftepoint : Dat ick voor eeni-
ge weecken opeenen Sondagh, fullendeappareme-
lijck gheweeilzijn
üta eerfien December, by de Atte·
flanten in hare verklaringe aengemelt, ben verfoghc
geworden van
He.tï&Ernfivanden Kloofler, hem tot
Pranckhnys te willen bejegenen, alwaer hyzighmet
eenige vrienden van
Campen, die hy niet en noemde,
de kloeke «//"uyren foude laten vinden, endedatick
't felve eerfthebbege-excufeert, doch naer die voor-
middaghs-Predicatie eene van mijn getrouwe Vrien-
den dit verfoeck bekent makende
, was op defelve vaa
ad vys, dat ick die moeyte van derwaerts te varen be*
hoorde te nemen, of mifïchien aldaer ten dienile vao
den voornoemde
Kloofler, wiens foberen flaet my be-
kent was, yets kondewordenge-effeöueert, welck
advys by my ingevolge zijnde, ben ick voorfz naer de
maeltydt derwaerts gevaren, ende daer komende vaa
U Ed. in de Herberge ingenoodighc, alwaer ick heb-
be gevonden die voornoemde
drie Atteftanten, onder
dewelcke ick geen andere als den perfoon van den
voornoemde
Albertus Bronwerius was kennende,ende
mitfdien oock niet en wifte of die
twee andere Meens-
lieden van U Ed. Stade waren of niet, eer dat my
't f""
ve door C/ooy?ir wierde geopenbaert,

Uyt dit pralminairhmght fullen UEd.kon«en,
af-nemen, dat defe t'famenkomite, die U Ed. <n na-
re Miffive de name van een Conferentie believen te
geven,by my geenfints is gedirigeert nochte "'"S^J^^J^


>1

PL

4>

-ocr page 494-

lacere Ρ«'»ί« van Orangie. met betuyginge , als het
fcheeoj van een befondere genegentheyt daer om-
trent, culperende die tegenwoordige conftitutie van
U Ed. Stadts Regeringe, dewelcke voormaels foo feer
hiddfi geyvert voor hec Employ endeadvancemenc
van Sijn Hoogheyt, ende nu daer van ten eenemael
af keerigh fcheen te wefen j Ick weet wel, dat ick by
defe
occafie over 't felve fubjedt mede hebbe ghefpro-
ken,
ende aen-getrocken verfcheyde Refolutien by
Ridderfchap ende Steden, ic faveur van Sijn irloog-
beytghenomen, maer dat ick geürgeert ofte ghere-
commandecrtfoude hebben,ten eyndeSijn Hoogbeyc
gepiomoveert mochte worden tot Stadhouder van de-
fe
Provincie, isabufijf, ende heeft oock geen appa-
renrie
van waerheyt, om dat de deliberatien over 'tiel-
yi^àaihyàtHaeghfcheafffraeckei ende vervolgens
bydaer-op-gcvolgde Relblutie van Ridderfchap ende
Sieden d'Anno jeflìenhondert fewnen'oyftìgh'v^'i^c-
iM^^niiZtn·) tot dac Sijn Hoogheydt tot fijne »»»</»-
lers heijiime Jaren foude gekomen zijn, behaken
dat ick weynige dagen na defe egerie Conferentie ter
Vergaderings van Extraordinaris Gecommitteerden,
sis over de geprojetìeerde fiparatie va» 't Capiteyn-
[éaf Gmeraelende Admiraelfchap GeneraeN&a de Stad-
huuderichappen van de RefpeiSive Provinciën wer-
degedeiibercert felfs als Prefident de eerfte affirmative
Sccmme tot foodanigen Jefaratie, ia verwonderin-
ghe van alle anderen hebbe gegeven, 't welck im-
mers teghens foodanigegepofeerde, doch nietgedagh-
terecommandatie abfoluteüjck ftrydenda foudezijn
gheweeft i maer geprefupponeert fonder prejudicie
van
de voornoemde waerheyt, dat ick die Promotie
van Sijn Hoogheyt tot het Stadthouderfchap van defe
Provincie haddo geürgeert ende gerecommandeert,
foo kan ick noch niet confidereren , dat ick daer in
aen
U Ed. foude hebben mifdaen , dewyle 't felve
foude
zijn gheweeft conform d' eenparighe Refolu-
tie van d' Anno feftkn hondert vier en vyftigh , by
ofte vanweghen U Ed. Staet, meerder als byeenigh
ander Lidt van de Provinciale Regeeringh be-y veit,
onde noyt wetentlijck daer naer by U Ed. gerecla-
meert,

Op 'tvoorfz derde poinc voeghe voor berigh, dac
al vooren by d'Atteftantea (als beneden fai volgen)
ghefproocken zijnde van de tegenwoordighe confti-
tutie van U Ed, Stadt-Regeeringe,
ick nicc minder
noch meerder hebbe ghefeydt, als met dat hec my
van herten leec was, dat ick, die voormaels d'eere
hadde ghehadt van U Ed. Stade wel te correfponde-
ren, daer van teghenwoordigh by verfcheyde occa-
«en hadt beipeurt een groote veranderinghe, fonder
dat ick wifte daer toe eenighe de
minfteTedenenof
oorfaixke 6en U Ed. gegeven te hebben , ende dac
ick tot preuve van defelve veranderinge niec alleen
nebbe geallegeerc de
kleen - gunftigheyt , die mijn
«roederden Collonel
Anthony ven Haerfilteiaii]n
'ollicitatie van hec CommiiTarifchap Generaci by U
td. hadde ghevonden, als trachtende U Ed. den fel-
> die een Inghefeten defer Provincie was, die
/even ende twintigh Jaren Collonel gheweeft,
«Irte teghenwoordigh naeft den Heere Prlnce van
Vringie d'oudfte Collonel van de Cavallerye van den
ötaet was, ende die de felveFunftie van Commifla-
fJUencraeltweemael bckleet hadde» ceaBytheem»,

en OORLOGHj BoecL 46^

delacte vordersaen U Ed- (indien fichdefelvedaer
.5ÓS. eelcgen làten zijn,) het naerder ondcrfoeck, ende
η my te gelijcfc delibertcyt van te moghen onder-
Q ofniecdefet'faemen-bomflewdby anderen
icnriemediteerc en die voornoemde Atteftanten daer
toeg-'iuborneerc moghten zijn, om daer door t'occa-

fiooeren ioodanighe pretexten van mifnoegen als U.
Ed altans tegens my ζ ij η opnemende, door hec gehee-
, Landt met veie meer andere on waerheden op
't al-
Uatelijckfteuytgekreten worden.
Belangende 't vooriz tweede poinC lal dienen ; Dat

veel jonger Cóllonel, boven 't hooft te ftellen, ne-
maer oock dat haer Éd. tot verwonderinghc van alle
'«
hooge ende laege Stants-Militaire^^perfoonen, mijn
Neef wylen d'Heer Majoor
Haer/olte. een jongere
particulier Capiteyn tot LieutenantColionel boven
't hooft hadden ghemaeckc j ende dac ick gcenfints
anders konde ghelooven , als dat fulcks ghefchiede
door die Direöie, ende tot contemplatie van fooda-
nige die daer by haer intereft meynden te vinden , als
zy haer vyanden betoonden te zijn van my ende die
van mijne Familie, welcke adtien (mijns bedunc-

opnemende. '

Waeromme oock d'eerfte, volgens die befchey-
denheyc van haer Hoogh Mog. by mijn voornoemde
Broeder is te boven gheraeckt, onaengefien allequa-
de Officien by eenighe daer tegens aengeWent, ende
die laetftenby den principaelften Diredleur vandiea
Zelfs, tot meer-malen uyc een overtuyghc gemoet ge-
condemneert van Inj uftitie.

Ende hier mede afdalende tot beright op het voorfa
vierde ende laetfte point, is het foo verre van de waer-
neyc, dac ick U Ed. Regeeringe weghens die voorfz
Atteftanten van eenzydigheyt foude hebben gec«lan-
geerc, daC in tegendeel die felve Atteftanten felfs door
de mondt
van Brouwerius, die doorgaensofte meefl:
het woordt voerde, aen my hebben verklaerdt met
ronde woorden : Dat het deflèyη van de tegenwoordig
ge Regenten νΛ U E d. Stadi was de i-leeren Borger-
meefteren
Louwjan/z. ende R<»«i te willen affetten ,
ende in der felver plaetfen te kiefen die Munt-meo-
fters
Herle ende Eetkholt, en indien felve ten effeiSte
wierde gebraght, haer Atteftanten ende hare Vrien-
den alle apparencie tot de Regeeringhe ten allen cyde
foude afgefneden zijn : 't Welckf^ Atteftanten niee
konden lyden, maer onder haer
tkiene, ioo zy wifteo
aen de hand te krijgen, 'c felve foude fqecken ce be-
Jecten, ende wyders cc bevorderen, dat die eenzydig-
heyc in U Ed. Regeringe mochce op houden, tot di-
verfche malen daer by voegende fulcke woorden ende
expreflïen, waer uyt ick lichtelijck konde fpeuren dat
fy-iuyden met een geprieraediteert opfet quamen, om
my cc achterhalen, of, om eenigh geld totuytvoe-
ringe van haer ooghmerck (gelijckfy pijetexcerden)
van my te bekomen, welcke laefte, als ongemerckc,
latende onbeantwoort, feyde ick op het eerfte, Dat
ick my met hare Stadts Regeeringe niec en konde be-
moeyen, maer indien het haer beliefde met mijne
Vrienden ende Verwanten, als de Heeren
Tengnagel,
Santen
ende Blanckfort vriendtfchap te houden, dae
my fulcks feer aengenaem foude zijn, ende niet eo
twyiFelde of fy-lieden iouden by de voornoemdeHee-
ren alle behoorlijcke vergenoeginge vinden ende ont-
fangen, die van getrouwe vrienden konnen worden
gedefidereert ; Waer op zy-lieden wederomme repli-
ceerden , d' Heere
Reyner Tengnagel met die voor-
noemde andere Heeren niet te corrcfpondcren j Ende
Cende dat fy van my geen gelde nochte beloften kon^
den bekomen, hebben eyndelijck verfoght ende van
my ontfangen een Briefken van addres aen den Heet
Santen, niec twyiFelende U Ed. die defe Lieden be-
ter als ick kende,of foude defelve oock weten te ilyten.

Dit is in fubiiantie ende waerheyt alle het gene tuT-
fchen die voornoemde Atteftanten ende my is ghe-
paiTeerc, voor foo vele mijne memorie kancoedra-
ghen.

>c Welcke wel mee meerder moderatie hadde kon-
nen , ende oock hadde behoort ooderfoghc te worden,
als ick, COC mijn groote verwonderinghe , uyt die
expreflïen van U Ed. feer geprecipiteerde ende by my
noyt gemeriteerde mifnoegen, ende Ce gelijcke uyc
die door 't gheheele Lande al te breede ende teghens
waerheyt uyrgeftroyde gerughten hebbe moeten aen-
fien ende vernemen, waer teghens ick geen grooter
vergenoeginge faltegemoete fien nochte ontfangen ,
als dat U £d door die mijn berighc geruft geftelc,my
(2$ f wederom

ick by defe voornoemde Atteftanten ophaernoodi- j kens) met mecfder reght vooronverantwoordelijck
gen, nedergefcten zijnde, onder verfcheydeandere i tereputerenliaen, alsdat U Ed. by haer voorfzMif-
indifferenie difcourlen, mede by
Bmmerius is ghe- | five mijn beklaegh ende verklaerdeleetivefen over de-
rproocken over 'temploy van Sijn IrJoogheydt den ^ felve, voor een onverantwoordelijcke Calangezijn


-ocr page 495-

4^4 ' S A KEN

ϊ66$, wederomfulleabelieven t'admltteren in hare vertrou-

_] de vriendtfchap ende correfpondentie, ende my te

coDËdereren j als

ΪΓ : - UEd. Hoogh-Agkham

Oienfi-milige

SvtioUe den J' Jamarü
; i66S.

R. van HAERSOLTE·

^ifcn 2e?ief/ fn UoIgfnDe «Sebeltjcfte ©etRIacfnge/
toaêöfni boo?DiEban Campen alöoocen^ totflljifon=
Den / cnDe öafc op fci)?effBp ört ijoojfiaEnöe iu(iifica=
coicamtuoojDt;

fTel EdekiErentfefleiffijfe feer Voorfienige
Heer e,

WAt de E. Alhmus Brouwerius, Barthelt Bran-
deniorghca Abraham van Suyren,
Vrienden
van onfe gefwooren Gemeente, t'onfer Ver-
gaderinge ontbooden zijnde, concernerende de Con-
ferentie tuflchen U Edelheden ende haer op den
eer-
fle»
December jonghftleeden toiFranckèuyighehoa-
den, ende den gevolghe van dien mondelingh ge-
depofeert en fchriftelijck hebben overchegheven ,
iullen U Ed. uycdenfelven Ecdlijcke Verklaringhe
hier Copielijck neeens-gaende belllven te verne-
men. Waerin, alfoozigüduydelijckontdeckt, dat
U Ed. zieh niet ontfien heeft onfer Stadts wel-be-
ftelde ende flcuriflante Regeeinge voor eenfijdigh
te defcriveren, en onder faveur van fulcks tot ver-
anderinghe van die fel ve te celli meren apparentie
daer toe te toonen} en vuyie middelen daer omtrent
te eraployeren > het eerfts een onverantwoordelijc-
ke Calangie , ende 'tlaetfte een onverdraeghlijcke
inbreuck tegens onfe Stadts Hoogheyt lijnde , ver-
mits ten allen tyden alhier felfs onder de Maghtighfte
Lands-Heeren > en aenfienlijckfte Stadthouders eene
vrye beftellinge van de MagiArature ongekreuckt is
ge-exerceert.

Soois't, dflt wyEeds en Ampts-halven niet heb-
ben konnen leedigh ftaen U Ed. fulcks omftandigh,
ende na de waerheyt te reprefenteren, en met eene
te verfoecken binnen een Maendt
a dato defes ons hier
over gheruft te willen flellen, op dat wy niet ghe-
nootfaeckt moghen zijn verdaght te wefen op an-
dere alfulcke middelen, die wy tot van on-
fer Stadts Hoogheyt, fecuriteyt onfer Regeeringe,
cn rufte onfer goede Ingefetenen oordeelen fullen
te behooren : Hier mede willen wy U Ed. in de be-
fchernjinge Godes bevelen, en verblyven.

Wel Edele, Erentfefle, W^,feer
Voorfienige Heen

U Edelheydsdienft willige

Campen den 7. la"
marl
i6£8·

Bergemeefieren» Schepenen, en
Haden der Stadi Campen.

Ter Ordonnantie van defelve
L, SLUYTER,

Secretaris,

De Opfchrifc was :

mi Edele. Wyfe . Jeer Voorpemghe HweRutger
van Haetfolte,
tot Haerfaht ende Oofttrvefn,Drqfi van
ZaUandt endtLmgeit.

Brouwerim , Bartholt Brandenborph^^'
ende x^brabam vanSuyren, gedaenin
pieno Statu den-vierden Januaryfepien,.
hondert acht en feftigh.

Anno fe^ien hondert feven e» fefiigh, 'den e&fienD(,
cember,

Ρ Er occafie nacr Stool reyfende, in 't gefelfchap ko.
mende
toi Franckhuys, is by ons in de kamer ge!
komen de Heere Droflart van Zeiii»i,maeckendê
naer voorgaende falutatie fijn difcours omtrent Sijn
Hoogheyt den Heere
Prince van Oravgie j fijnVor-
fteli cke Doorlughcigheyt te helpen promoveren tot
Stadthouderdefer Provincie, wyders dolerende om,
trent de kleen-gunftigheyt die des genjelden Heere
Droffaert fijn Ed. Broeder (de Heere Collonel
Antk·
fiy van Haerfilte j
folliciterende naer de Commilïaris
plaetfe Geneiaei) bydeEd. Hoogh-aghtbare Hetren
der Stadt
Campen hadde geobtineert, tredende wyders
daer toe, dat de Regeeringe defer Stadt feer eenfijdigh
wierde gedreven, foeckende onder 't pretext van 't ge-
meene befte defelve te diverteren,door middelen daer
toe te praefteren, tot dien fine prefenterende fijn goede
Vrienden binnenCrfw^i»de HeerenlowGae/wf^.ge-
naemt
Tevgnagel, Ram, Santen, Blanckevoort en de Se-
cretaris
Breda daer toe te zijn genegen ; Waeroptot
antwoort by ons ghegeven, geen correfpondentietc
willen houden met die voorfz Heeren tot dien eynde,
fijnde evenwel naermaels voor-gevailenhy overleve·
ringedes Hoog-gemelten Heer DroiTaert fijne Millive
geaddreffeert aen den Heer Borgermeefter
Santt. tea
huyfe van
Abraham van Suyren, dat fijn Ed. wierde ge-
vraegt wat Sijn Edelheyt van deflelfsInhoud dochtej
tot antwoort gaf, het felve hem feer wel beviel, pre-
ienterende die gemelde MiflSve te willen, voldoen ;
edoch voor des Heeren
Santen vertreck, feydé die
voorlz Miffi ve te willen communiceren met Secreta-
ris Bredaj zijnde's anderen daeghs voorfz Heer i<i»/fe
gekomen ten huyfe van
Albertus Brottwerius, verfoec-
kende aen deflelfs Meyd dat gemelden
Broummnz-
gensii»uyr aen fijn Ed. huys wilde komen, Bromt'
rius
daer comparerende en door ordre van ghemelde
Heer
Santen door fijn dienaer,van Suyren daer by ver-
foght, en gekomen zijnde,feydegemelte
Hm Santen,
dat hy wilde datelijckeneenig geit ons tot recompens
van boven halen, voorts prefenteren jaerlijcXi/Ws iiw·
dert Carolus guldens advttam, 't welck in genen deele
is geaccordeert i Waer opvoorts van de voorfz Heer
Santen isgefeyt, dat fiodmigeobligatoiredingenonia
die aenfienl'^ckfie varen praSicabel,
Zijnde noch ver-
fcheyden difcourffen van de voorfz Borgermeeilet
Santen, om de eenzijdigheyt defer Stadts Regeeringh
wegh te nemen, daer toe penningen preienterendej
Vervolgens voorflaende op de perfoon van
Arent Vtf
nen
in de gefwooren gemeente te verkiefen,wyders het
daer henen met verfcheyde Perfoonen der Gemeente
helpen bewercken, door foodanige middelen tot fij-
nen huyfe te ontfangen,dat de gemelden Heer
Sinten
mochte ontfangen genoegen omtrent defer Stadts Rfi:
geringe in 'c wegh nemen der eenzydigheyt.

Aicardat cum [üoprincipeli

L. SLUYTER.

Secretaris.

©ber bit fribe tofccfi ftiec aen foo bcel f0
geballOT/bat be <©uatticien bcc ©?obincie Ijact opp
Itjcfe fctjeucben/ sMöcRop jijniptfaltoetOentW'
Öaelt. ■ ,

mn i|eecï5aei®enfïo«aci^ Beeft ben derden^
ti?wacö een tceffelijcR jpeflin göebaenafnöenw·»''»
Tempie : atoaec ooch b«fc&een be ©eece ïPlwiy',^
Orangie en Maurits van Naflbu w, met anwtf/

en na De IBaeJtpDt toierOt Söaal sfffeurη aen Dc

van S Τ A E Τ

Eedeïycke Verklaringe 'Van de Èd. Aìherm


-ocr page 496-

cn O O R L O G Η, 'tAchMn-^eerüghfleBoech 4^5

, tf)iiDrttu|Ti&Ê« toiccöt upt Engekndc ijectoacïjt ï>i>
cnDe catificfltie op De iCcactatcn. €nbeöiec
^ !i,ol Oen acht en c wintighftcn gccappojteect ÌKJOJ Dell
«fpibaii GciiicomenanDece/
in toat naegljen oen
E kecm albüE acntocfcnDe 311nitiairaDEuc^ ban
isfflnclicnift enDe ^pangien / mitfeaDeE^ aen Dc jföi»
dte ωη ©inemaccfien/ 95?anDen6ucsb enöe Eu»
«rnbncatoramunicatietoa^SegrtiÉnban De 3inian=
rie Defenfibe / initfaeDer^ ban De conbentie tot ört be.
hoinen ban cfne aenecate enDefpoeDigbe©iebeenDe
üailUKfiÖflP / twintigften Defe^

ijjjti'lleec Tempie,«öptcao^binaci^ Envoyéban Den
üoninD öail
Groot Brittangien gefloten / enDe tan De
Sfcoucffen/ Die tfcfelbecoccaliebanDeaemriDetees
1(11 iBiniliei:^ toaren aetoiffëlt / bjaet beneben^ in De^

L|j,ft ®tactaten fionDe te cefolbecen cnDe te Doen.
oott^bonDen enDebecflacn mit^ Defente betfoechen
0'©«rcban Beuningen, gebcjianfEcDe aEjctcaoibina^
ti7?imba|rdDaicbantoeaenbcffn^taet aen 't Hof
ban ©jancftcBch/ bat &p jjem toilbe pjepacecen om fo
(lacfl Doeninch Ijem op be ctpfe DecluaeW^ tebegeben/
m Dc boo?f5 Conbentie onDei; ©oDe^segenonitccnt
IienilomnaalDaer/topber^tenbefien te pecfectione»
tni. mfflcïijclt^ be gebecceteerbe (öictcaojbinaci^
ambalfaDc na DenStcpfec/tct eer|lec gelesentöeptae=
UojDitt fouDe toccben. ?3at öoojté in gebolgeban ba=
t£ëo..0s>03.ïiefolutieban ben vier en twintighften
Dcicl ban beboojfsaeflooten Conbentie / Coppe ge:=
fonDflifoubeb)o;benaenbe l^eec ^mbaffabeuc ban
Rcede van Renfwoude, met enDe neben^ be noobi·
gijc enbe inftcuetien baei; op btenenbe. 3@pDec^
t^ üccfiacn/Dat in gebolge ban gaec ï^oog JBog. Öefop
lutküangiliecenbe göcpjojccteecöe <©eputatie naec
Den ^cfc Caftel Rodrigo,(iioubecneuc ©enecaelban
6e ^pamfcïje j^beclanben/bolgen^ D'inficnctie baec
ban Den vier en twintighften öefc^ geaccefleeit / ten
fpoföisölïen Baten boojtgangft foiiDe getoinnenj^at
l)oo.2tÌ)Ìucanfo?tnitéban beboojnoembe gaec I^oogb
JBòi.fìcfoIuticbanDenfesen twintigften befe^/ be
gecrcn ?lmbaffab£uc^ ban befen ^taet in Engelandt
DanDcpDeDebaojfS i^cattaten Coppe toegt)efonben
fouDe lucrben / om te licecftentotfjatenaticbtingej
mft Ia|i enbe ojb?e om ben föoning ban Groot Britan-
gien, na boojgaenbe betupginge ban öace ï^o. Mog.
fniBUlitre fatigfactie/in be becnieutobe bjienDfcfjap en=
Df naDcr bececninge ban Den felücn ïioning enDe befen
^tflct/ enDe becbec ejcpjeffien ban cibiiitept tee mate=
licDicntnbe te becroceiten/ten epnbe Ijet J>öne ΜΦ'
(Icpt^ooebe gfliefte mogijte sijn/ infgelijch^ ten fpoe^
öiflilm alomme be gecequiceeibe ©fficien in gebolgp
Dan De boojfs Conbentie te luiilen boen/ enbe in fpecie
nifÖE foo aen ben ïi oning ban ©lancltcijch/ai^ αεη be
ueinclDe teece USarquif be Caftel Rodrigo.fgne
jaai=
iiidct
^ttn fciben epnbe te toillen af fenben/enbe boo?t^
acn
Deïjoog-gemelDe Koning ban Groot Briitangien,
lipt bc name enbebantoegenfiaec^o. jl©og.tebet:=
fcfttttn/ Dat men albiec niet en foube nalaten
Dfbci>
iupmcn ban't gene tot punctuele cn efficacieufe epes
iutie ban De boojfj Conbentie ftonbe bienen; li&et bp?
borginge Dat fjace HSog. 't felbe mebe met bolho'
men tonfibentie ban ^jjne J©ajefiepttegemoetfa=
Dcn. topDet^ beJ^cetenalöiec aenituefenbe liiai=
«'(tee? ban i&cnemaccfeen/ ban 25?anbenbural) enbe
b^t ïunenbiicgy/ booi b'opof melbe ï^eecen Ijacc ©o.
pog. (iSebeputeecben betfotgt fouben toecben / gaec
in 't gene boojfj i^ neben^ ben ïtaningö ban Groot
«ittaDgien enbe befen t te toillen boegen/en met
Of felbe tot fo faiutaiten epnbe op'tefficacieufie te cope?
term. grtiUtnbe ten feIben epnbe mebe met toefenbin»
Di ban tene Coppe ban beboojf; Conbentie aen ben
tirfibent Le Maire gefclBeben toojben} aelflcBe <©ffï=
tifn bp ben lioning enbe bet i^of ban ©enemaccften
te Doen / baet toe oocft ben ï^eer ban Amerongcn bec»
locijt iDlcct aen ftjnegoebc ©jienben albaer./ bon? fijne
Pauicuiicce bjieben te toillen copeceren. <i£pnbclöch
öctflaen/ bat alle begepjojecteecbe ofte albecept^ges
wcteeibe befenbingöen naec be boo? gbetoitbe enbe
«iDecenabupci8e©0ijImJ)an3DMPtfïanIitin ffffrte

geb?a3t fouben tuecben/enbe ηοφ bacc-tn boben gci j

Decteteett een nabere 5Si>cputatie naet be CDtuc-|iuc=_

fienenbe©ojfienDf^i5Dcft|S/ jegentooojbigb bcrga»
Dect tot Cculen / foo om Defelbe ©o?(ien te bifponeccn
totmcDe-toci:cftingein'tboo
?f3 gcoote «©og-meccU;
al^ in fpecic meDe om albaec bekent te malten b'inten·
tie ban befen ^taet/ om becboigens? mebe met hacc te
tteben tot eene befrnfme ©ecbintenifle met befelbe
Cbeuc- enbe ®o?(len
j tot confecbatie ban bjcDeciijbsï
3ianDencnbegSngefctenen in bfc belle maniece. «Snbe
luietbcnbel^eeccnban
Beuningen enbe Beverningh
mit^ befen becfotbt alle be bepefclje^ enbe inflcuctien/
fpectecenbefootot bebooj gecoerbe ttoee «Êictcaojbt
naci^^imbairaDe^gbcbffiineectaen be {iepfecenbe
ben&oningbban3^?ancItci)ch/ met enbe neben^ be
boojfs 2in(lructie boo? ben tcei; ^Smbaffabeurban
Renfwoude, al^ boo? alle be boo?- getoecbe befenbin»
fijjcn aen be Cbeuc- enbe iudtenban'ti^uptf^e
öijcft/ op 'tpapiec te bjengm enbe baec ban cappojt
te boen.

3&e 25?ief ban ben ütoningbban ©jancfirjjcRbaii
ben
fevcn en twintigften ^anuatp/ toietb Ijiec acnges
nomen / al^ fati^factoic/ foo bat men (igb öiec feene^
mael conbecteecbe em ^pangien befgelijch^ te betoe»
gcntotb'mitecnatibc; entoiftbenictbeel aengtfieu/
bat be ^jobintie ban Mtcerbt ailceutDa^lìnaultec;
toiUenbe Dat men be faecb foubeinfÏrnuaeDecccbt'
baecDigbepbt/ enbe ^pangicn aip t'oncecbt geoppji^
meert bp fpjingcn : baecom fp IjctfepacaetiCcactact/
banbenfeibenbatoal^ b'^ïliiantie ©efenfibe/ niet
fouben Vniilen onbecteftenen. cEnbe taiiccben be anbece
^jobincien te meecbet: gefbjft in baec intentie/ om bat
39;anrhci]cl^ bia^ gefint bet
Franche Comté tot bare
seboo;faembept te brengen / enbe be^ onaengefien bp
baec beclilaecbe ^Itecnatibe bigben-
de ^jiefbja^ iupbenbeai^ bolgbt :

Tres'Chers, Gr mis Amis, AUiez,^ éf Confxdertz,

AYant pris depuis quelques jourslarefolutionde
faire nous mcme en perfonne unecourfe leMois
prochain pour un expedition de guerre, il nous
a fembléqu'à caule de la grande Relation qu'ont toü-
jours les adioos des Armes aveclesNegotiationsde
Paix, OU pour avancer celle-cy, ou pour les reculer; Ia
bien-feance & la raifon nous convieni fortemenc à
proinuniqucrfansdelaynoftredeirein& fes motifs,
à tous les Princcï-ScPotentatsnoslMns Amis& Al-
liezj Et comme dans cenonjbrevoustenezunrang
principal, nous vous dirons en premier lieu, que nous
faiibns eftat de partir d'icy Ie
premier jour du Mois
prochain, &d'aller dans Ja
branche Comté à Ia tefte
d'un Corps d'Armée, pour tafcher de nous y emparer
de quelques Poftes ; Quant au motifs qui nous ont
porte à prendrc cettc Refolution , nous cn avons eu
deux principaux ; Vepremier, fans doute Ie plus im-
portant t a efté de vous donner plus de moyen par céc
expedition, fi nos Armes y font heurcufes, de difpofer
les
Effagnols à la Paix, àlaquelle ils ont une fi invinci-
ble averfion, qu'ilsn'ontpasmême vuuluconfentirà
la traitter, ayant déjà, ou par negligence, ou artificieu-
fementfous divers pretextes laiQé écoulcr cmtj Mois
d'un temps fort precieux
des/eftj que nous avlons ac-
cordez, & qui pouvoient eftre employez fi utilement,
fans vouloir convenir du lieu di i'AlIemblée; chofc
aflezindiüèrentedefoy, Scfurlaquelle d^ailleurs on
peut dire qu'ils ne font pas entendus leursmefures,
bien loin d'avancer d'Accord avec nous, qui fommes
leur partie, ou avec les Meditations qui ont d'interefl:
à
ce choix, pour leur propre commodité,car en même
temps qu'ils ont fait deciarer à noftre Saint
Pere le Fa'
ft 1
avec une fermeté 6c une hautcur comme des Con-
querans qu'ils ne traitteroient jamais qu'à
Rme, ou a
Venife, ou aux Pirenéet j Le Marquis de Cn/lelRedri^
muay, a ce qu'il dit> d'un plein pou voir,a eicrit au Mi-
niftre de fadite Sainteté, qui eft fur Ie Rfain,qu'il choi-
fit Ia Ville Imperiale
d'jüxh Chafelle ; qui nous avons
d'abordacceptée,quoy qu'avecque une doute bien rai-
fotu}able>quc ledic iVlvquls ne loit daiavoiié k Madrid,
" . n'cftane

SSiicf
ban

S^eitcHo

tgch mt

beCeii

^taeC

aett'

natnbe

be SUI'

ternati·

De.


-ocr page 497-

11(66 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι fifiR "^'^^snt guere à crolre, quc la Couronne d'Efpagne
^ °· ait voulu de cetce force impoferàfaMajeftéparune
ferme Dedaration, de ne vouloir point traitter en ces
Qjyrtiers de de5à,& quc dans le même temps fon pre-
tendu Plenipotentiairedeclare qu'il y traittera ; Nous
avonsdonc penice que pour reveiller nos Ennemis de
Jeur Letargie, cu dans leur proceder artificieux leur
mieux infpirer le defir de la Paix ) quelesperces qu'il
ont faites la Campagne paflee n'ont pù encore leur
donner fuffifamment; Noub devions méprifer,& pour
noftre propre perfonne & pour nos Troupes toutes les
rigueursdelafaifon, & toutes lesincommoditez d'ui)
fi penible Voyage, pour les jetter, s'il eft poiEble, pai"
quelque nouveau progres de nos Armes dans un plus
preflant befoin de cette Paix, qu'ils rejettent avec tant
d'opiniaftreté, & donner lieu au zele que vous avez
pour la Repos publique, d'agir auprés a'eux avec plus
d'eiBcace & plus d'utilité pour l'avancer & ne le pas
hazarder & commettre aux nouveauxevenemensde
guerre de la Campagne procbaine} Le fecond motif
principal que nous avons eu en ce dellèin, regarde
nò-
tte propre feureté
, & par tant ne peut eftre deiapprouve
de qui que ce foit, s'il veutjugerequitablement des
cholcsjNous avoös apris quc ΓAmbaiTadeur d'Efpagne
Relident à la Cour de
Vtennt, non contant d'avoir
porte l'Empereur à commencer au
premier jour de
ì'An
un grand Aimement, fous pretexte que cous les
autres Princes de l'Empire arment auflì aprés ce pre-
mier pas, faitfolliciter vivement&preQementledit
Empereur pour le porter àenvoyerau Printemps une
Armée cocitre nous dans le
Duchéde Bourgogne, pour
tàcher d'y faire une di verfion de nos forces qui les em-
pêche de pouvoir agir au &quoy que nous

efperions que ce Miniftre ne viendra pas au bout de fa
Negotiation^ & que l'Empereur voudrainviolable-
mentjcomme nous, conferver en fon entier le Traitté
de
Weft-Vhalie, qui a eflouiFé un feu qu'on n'avoit pù
efteindre dans l'Emprre durant
trente Ans ; neant-
moins la prudence & la bonne Politique ne nous per-
mettent pas de méprifer tout àtaitlesmenéesartifi-
cieufes dudit AmbaÌTadeur d'Efpagne j IlnousaeÌlé
en quelque fagon indifpenfable pour noftre propre
feureté, comme nous venons de dire, d'aller au devant
de ce mal pour nous en guarantier, en tàchant avant
J'arri vée de la belle Saifon d'occuper des Poftes dans la
Jpranche Comté, qui ne laiiTent ny l'entrée auffi ouverte
qu'elle pourroit eftre autrement dans noftre Duché de
Bourgogne, ny la commodité &lesmoyensdenouiy
venir attaquer ; Un
troipéme motif acceffoire que
nous avons eu, quoy quebienefloignédelaForcefic
de la confideration des deux autres, a efte, pour faire
connoiftre à toute
l'Europe la fincentéaveclaquelle
nous avions oiFerc, il y a déjà dnq Mois, une Sufpen-
fion d'armes reciproque de toutes Entreprifes fur les
places fortcs de part & d'aucre jufques à la fin de Mars,
& pour reprimer fur cette matiere les
petulances du
Gouverneur de Ïlandres
^ lequel cmpoiffonnanc tout ce
que nous prefentons de
Remedet aux mau χ de la Cbrê-
tienté pour les guerir fans Dilay, s'aic fort fatisfait foy-
même d'écrire à divers Princes, & de faire debiter en
tous lieux par fes emi0aires,que la France en cett'offre
fe moquoit de tous le mondecette Sufpenfion c'eftoit
Dieu même qui l'avcit faice, δε qu'enfin qu'il ne
voyoit pas par laquelle raifon il devoit recevoir pas
grace cu interpolitlOn ce que le temps fielafaifonluy
donnent,& que la Guerre même ne luy pou voit ofter;
A dire vray, s'ilavoit medité quelque Entreprife ou
furprife de nos places à la faveur des glacés pendant
l'Hyver, il y a eu raifon de ne fe pas lier les mains à ne
pouvoir l'executer, mais comm'il n'a rien paru juf-
qu'icy de fa part, qu'un aiTez mediocre deflèin de fur-
prendre le
Chatelet, pour lequel il avoit fsit de prepara-
tifsd'Efchelles& dePetardsàCiiwArigr, & qu'il luy a
jnanqué, ce fera maintenantà luy encas que nos Ar^
mes foienc plusheureufesdanslaF«»iii
Cewi/àvoir
comme il pourra fejuftifier auprés la Reine fa Maï-
treiTe, de ce que fa temerité ou fon itnprudence auront
coufté au Roy fonFils, lorsqu'ilarejettéunmoyen
infaillable de mettre,duranti»; Moie, ceu^^ Icf (l^ces

de la Couronne d'Efpagne dans une entiere ftureié fe
contentant, au lieu de quelque chofe plus foHde, póur
le bien de la Paix, de faire des declamations qu'il croit *
bien pathetiques pour prouverauxEfpritsimbecillM
la. Juflice,qu'il y auroitde ceffer une Guerre entreprife
contre un
pupille defix Ani, (dit-ii; toutes chofis autn
mier efiat, é* renvoyer la decifion des differens à un Jyg,
competent ·,
Cependant pour faire non feulement con-
noiftre à toute la Chreftienté, mais en con vaincrelè
Marquis de Ce/?e/Jie^rjgoluy.mêmequedansl'exne.
dition pour laquelle nous allions marcher, nousnv
vons pas à^Seìad'apperterunnoitvelobfladeàU^gì^^

mais plutoit d'y faire naiftre des plus grandesfacilite^
dans l'Efprit de nos{)arties, nous vous declarons que
quelque fucces qu'ait noftre courfe, & qüclque advan,
tage que nous ypuiflionsr'emporter, li nous y r'enj.
portons aucuns, & qui demeure coùjours incertain,
en
des deiTeins de cette nature, nous n'en pretendons paj
pour cetce raifon de plus hautes, ou plus avancagieufes
Conditions de Paix que celles dont nous avons ofiirt

denouscontenterjufquesàla^wi/ffAferf, c'eft àdire
que les
Efpagnols nous cedent en bonne forme les feu.
les Conqueites que nous fìfmes en
trois Mois de temp]
la Campagne derniere,ou qui nous ea donnent/'£;ji«.
valent, en la maniere dont nous nous fommes dqa ex-
pliquez à vous ; Et de cette Dedaration que nous fai.
lons avec grande fincerité on en peut tirer une conlé·
quence infaillible ( que nous eftimons nous eftreho-
norable & fort glorieufe ) qui eft, que de ce Voyage,
que nousallons faire avec diverfes incommoditez&
ratigues, qui ne fe peuvent eviter en cette faifon ,nouj
ne tirerons (fi les
Efiagnols veulent profiter de noftre
bonne intention ) aucun autre fruit, que celuy de nouj
eftre appliquez à chercher des moyens plus prefiTames,
pour les diipofer à la Paix Puis qu'il fe voitque nous
voulons bien renoncer par avance à toutautreforte
d'utilité qui nous en pourroit revenirjCependantnouj
prions Dieu qu'il vous ait, Tres-chers, grands Amis,
Alliez & ConfcedereZ) en fa Sainte & digne garde.

Eicrit à Saint Germain en Laye, le
jour de Janvier
Millefix censfeixante é" Mt.
νοβτεΙοηΑττι^, Mie &Confaderii
Sjgné LOUIS

Et plus bas

Li ONNE.

SS

Seer lieve, groete Vrknden^ Geaüietrkn tn
Geconfedereerde» ,

Η Ebbende Zedert een ige dagen de Refolutie ghe·
nomen om felfs in perfoon de naeft-aenkomen·
de Maend een tocht tot een expeditie van Oor-
loge te doen, heeft ons gedaght, dat eer oorfaeche vaa
db groote Relatie die ghemeenlijckdewapen-dadeo
metde Vrede-handelingen hebben, de gevoeglijck-
heyt van 't verhael ons feernoodight om fonder ver-
toef ons deflein en hare beweegh-reden aen alle Prin·
een ende Potentaten onfe goede Vrienden ende Ge-
allieerden te communiceren, «nde gelijck ghy onder
defe een voorname rang houd, foofe|genwyuwter
eerfter plaetfe, daEwyftaetmaeckcnden«i|^iedagli
van de naeftkomende Maend van hier te vei treckea*
en in de
Franche Ccwiéte gaen aen't Hooft van een
Corps d'Armée, om ons aldaer van eenighe Poflen te
verfeeckeren j Raeckende de
beweegh-redenen,die
ons tot het nemen van defe Refolutie gebregt hebben,
hebben wy twee principale gehadt; d'eerfte,enon-
getwijfièlt de gewichtigfte is geweeft, om uw meerda
middel te geven door defe expeditie, in gheval onfe
wapenen aldaergeluckighzijn, deSpangiaertstotde'

Vrede te bewegen, van dewelcke fy eene foo onvep

namentlijcken af-keer hebben, dat fy felfs niet en wil-
len bewilligen om die te handelen, hebbende aireede,
ofdoorverfuym,ofkunft,
onder verfdheydepreten· ,
fien, wjjf Maenden laten verloopen van een fcer pre-
cieufen tijd van
ftven, dewelcke wy geaccordeert baa-
den, en die foo nuttelijck gebruyckt konden zijn ghe-
>veeil,f9nder ογ« deplaets ?4a>y ecnkpmlt te wiiwn


-ocr page 498-

„if, yéneiiei»' of in de Fyreneen wilden handelen,
heeft den Mar^uis de Cafiel Rodrigo, gemunieert, foo
hvfeydc, met een volkomen macht, aendenMlni-
fter van fijn gemelde Heyligheyt, die opdenRhyn
s gefchreven, dathydeKeyferlijckeStadt van-4/*
, verkoos, dewelcke wyacnftondtsaenghe-
nomen hebben : Al-hoe-wei met een wel redelijcke
tivyffilinghc, dat den voornoemde Marquis niet tot
;)WW</gedefadvoueerczy, wefende weynighteghc-
loovcn, dat de Kroon van Spaigne in deièr voegen
aen haer Majefteyt door een vafterefolutie heeft wil-
len impoferen dan niet in defe Quartieren te fullen
handelen, ende dat wy terfelvertydthaer gepreten-
deerden Vülmagc verklaert,dat hy aldaer fai handelen;
Wyhebben derbalvengedaght, dat, om onfevyan-
den uyt haer
Letargie t'ontwaecken, of in haer kunfti-
gepfoceduren beter de begeerte tot den Vrede t'infpi-
reren, weicke de verliefen die fy 't voorledenJaer ge·,
hadthebbenhaernochniet genoegfaem hebbenkon-
nen geven, wy, en voor onfe eygen pcrfoon, en voor
onfeTroupcs behooren te mil'prijfen alle rigeurs van
'cSaifoen, en allerleye ongemacken van een lbo moe-
yelijcken reyfe,om de felve, is 't doenIijck,door eenig
nleu progtes van onfe wapenen, defen Vrede. diefy
mtt füo veel hartneckigheyt verwerpen, nootfaecke-
lijckerce maken, en plaetfe te geven aen de zught die
ghy
hebt tot de pubüque rufte, ten eynde om by haer
met meerder nadruck en vrught diete vorderen, en
tiet aen de nieuwe Oorlogs gevallen van't aendaen-
(lelaertc wagen ende bloot te ftellenjDe tweede prin-
cipale beweegh-reden die wy in dit defleyn ghehadt
hebben, fiet op ons eygen feeckerhey t, en derhal ven
kan niet, v»n wie hy oock zy, gedefapprou veert wor-
den i in geval fy een redelijck oordeel van de dinghen
wilftrijcken ; Wy hebben vernomen datd'Ambafl&-
deur van Spangien, refiderende aen 't Hof van Wee-
ncn,
niet voldaen met den Keyiër gebraght te hebben
om mee den eerften dagh van 't laer een groote Arma-
ture te beginnen, onder deckieldatterftontdaerna
alle andere Princen van 't Rijck defgelijcx ;armeerde,
den voornoemde Keyfer levendigh en prefl&ntelijck
doet folliclteren om de felve tebeweghen tegen het
voor jaer een Leger tegens ons af te fenden in 'tHer-
toghdom van Bourgoignen, om teuaghten aldaer een
diverfie te maken van onfe Maghtefi, die haer belet in
deNederlanden te komen, ende hoe-wel wy hoopen
dat dien Minifter niet tot het oogmerck van fijn Ne-
gotiitie fai geraecken,endc dat den Keyfer,gelijck wy,
het Traöaet van WeAphalen in violabelijck fai willen
bewaren, nochtans alfoo de voorfightigbeyt en goede
Polide
niet toe en laetdatment'eencmaeldeartifi-
cieufe bedreygingen vanden voornoemde Ambafla-
MUr van Spangien veraght, heeft het ons eenighfints
indifpenfabel gefchpnen, om onfe eygen feeckerheyt,
gclijck wy feggen,dit quaet voor te wefec,om ons'daer
van t'afl"ecureren,poogende voor d'aen vang van 'tgoet
ulfoen inde tranche c»wi/ioodanige Poften in te ne-
raen,dewelcke,noch d'incoght in ons Hertogdom van
Bourgti^ue alfoo open laet, als
fy anderfints wél foude
^ogen zijn, noch'tghemack ende middelen om ons
daer te komen attaqueren 5 De
derde acceflbire be-
weegh-reden, die wygehadthebben,al-hoe-wel wel
yerre van de magt en confideratie van de
tweeaodeie,
jsgeweeft, om aen geheel Eurefa te doen bekennen,
0 oprechtigheyt met dewelcke wy alreede over vyf
^aenden aengeboden hebben een opfchorflinge van
> mitfgaders van allerhande Entreprifes op
ev S P'setfen van d' een en d' ander zyde tot aen het
liih > op defe materie de moetwil-

"Soeyt van dea Gouverneur van Vlaenderen te repri;

en OORLOGH, 'ί Achi-en^<veertighfie Boeck. 467

mnvenieren; een faeck ghenoegh vanfichfelts ver-

■ frhevden, ende waer op men wyders mach feggen, dat

■ haer eygen mefures niet en verftaen , veel min po-
L^eions t'over-een-komen, die haer partyfe fijn,
nf met de Mediateurs, die om haer eygcn gemack aen
Spfekeurgcintetcfleertzijn, want ter felvertydtdat
fv aen onien Heyligen Vader den Paus hebben doen
verklaren, met eene onverfettelijckheyt en hoogbeyt
Ili van Verwinnaers, dat zy defelve niet als tot Re-

I menderen,dic vergiftigende alles wat wy tot remedien ^ -
aenboodcn om d'onheylenvanChriitenrijcklòoder I600.
uytllel,tegenefen, fichfelfs eer voldaen heeft, met
aen verfcheyde Princen te fchryven,en in alle plaetfen
door fijn Emiflarientedoenuyt geven, datVranck-
rijck door defe aenbiedinghe mee de geheele wereldt
fpotte, dat Godt felvedeieüufpenfie gemaeckt hadde,
en eyndelijck dat hy niet en konde fien,om wekke re.
den hy doorgunftof tuffchen fpraccke mofte ontfan-
gendatdentydten'tfaifoenhemgaf. en dat hem den
Oorloghfelfs niet en konde benemen j Omdewaer-
heyt te feggen,by al dien hy onder faveur van 't Ys de-
fe Winceï eenige Entreprife of Surprife van onfe plaet-
fen gemediteett hadde, foude hy reden gehadt hebben
hem de handen niet te laten binden, om dat t'execu-
terenj Maer dewijj'er tot noch toe van fijnent weghen
niet te voorfchijn gekomen is, als een genoeghiaem
geringh deffeyn om 'tCafteletteverraiTcn, waer toe
hy voor-bereytfels van Ladders ende Petarden tot
Kamerick gemaeckt hadde, en 'twelck hem echter ge-
mift is, foo fai hy tegenwoordigh hebben toe te fien «
in geval onfe wapenen in de
Franche geluckiger
zijn j hoedanigh hy hem fai moghen juftifieren by de
Koninginne fijn Meefterflè van 'tgeenefijntemeri-
teyt of onvooiüchtigheyt aen den Koningh fijn Mee-
fterfal gekoft hebben, als een feecker middel verwor-
pen hebbende, om den tydt van
feve» Maendèn gedu-
rende alle de plaetfen van de Kroon Spangien in een
volkomen feeckerheyt te fiellen, fich, in plaets van
yets foliders tot den V rede, vernoegende, met decla-
matien te doen, die hy genoeghfaem gelooft, om aen
de fwacke geelten te doen prou veten de rechtveerdig-
heyt die'er foude gelegen zijn in een Oorlog t^en een
Pupille van
fes laren te ruymen, met te herftellen >
zeyt hy, alles in fijn eerften ftaet, en de Decifie van de
verfchillen aen een competent Rechter tefendeojOn-
dertuiTchen om niet alleen aen de gheheeleChrilten-
heyt te doen fien,maer oin den Marquis de
Caflel-Ro'
drigo
felfs daer door te tferwinnen,zeggen wy, dat met
d'expeditie,waer toe wy in marfch gien, wy geen def-
feyn hebben oni eenigh nieu obftacul aen den Vrede
toe te brengen, maer veel eer om daer toe grooter fa-
ciliteyten in de geeft van onfe partye te doen voortko-
men: Wy verldaren u, dat wat iucces onfe Toghe
moghte hebben, en wat voordeel wy daer uyt mogten
komen te vangen,foo wy'er eenige uyt krygen,'twelck
in dcfleyns van defen nature altoos onieecker blyft,
wy daerom geen hooger of voordeliger conditiën van
Vrede fullen pretenderen , als die waer mede wy aen-
geboden hebben ons tot het eynde van Maert te (u Hen
contenterenj dat is,datonsdeSpangiaerts, ingoede
forme aljeen die Conqueften inruy men, deweleke wy
'tverlede laer binnen i/r/iMaenden tydtsdeden, of '
een Equivalent van dien, in -voegen als wy ons airede
aen u lieden hebben ge-expliceert; Ende uyt defe ver-
klaringe, die wy met groote oprechtigheyt doen, kan
men een infaiilibel ghevolgh trecken (weicke wy ons
eerlijck en feer glorieux achten te zijn) dat is , dat uyc
defereyfe, die wy met verfcheyde onghemacken en
fatigues, die in dit faifoen niet ontmijtkonnen wer-
den,gaen doen, wy geenige andere vrugt konnen tree-
ken (ingeval de Spangiaerts van onfe goede mey η in·
ge willen profiteren) als van ons gevoegt te hebben tot
hetopfoecken vaiji preflfanter middelen, om haer tot
den Vrede te difponeren , dewijl men fiet dat wyby
avance wel willen renuncieren van allerhande andere
foortevan nuttigheyt die ons daer uyt fouden mogen
toekomen. Onderwijl bidden wy Godt, &c. Ge-
fchreven tot St, Germain en Laye, den
feve» en twin·
tìghfien
lanuary fifiien hondert acht en fefiigh. Onder
ftont, U goeden Vrient, Geallieerde, en Geconfos·
dereerde.

Geteeckent

LOUIS.

Enlastr

Po LIONNE.


-ocr page 499-

468 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i66S eerften j^fIt^tacpBebBct!DeJ^cccenφίϋφΐ^

__teetDftt ban beiDjoöincieban Wtreghc, tfc©Etaa=

iiÉCfnsc 0fopsnt ftet confent ban De ï^eecen Date
ripalen tot ijft <Sqtiipccen ban
vier en twintigh Capi=
tale ^röppen ban ©ojloge bpp?obi|ie/ mitfgaDcc^
tot Dct acn enDe obet-ncnien ban
fes of negen duyfent
JBan aianDt JiEiiitie / mit^ Dat De feofïen tot becbal
ban Dc boo?f5€quipagie/ 0ebonDtnfouOentoeEDen
boo? af upt DcConbopcn enDe Hicenten/ booj foo
beel Die fouDen ftonnen (ìrecRen / cnDe öet
furpUis upt
De Sïefpcctibe Jöjobmcien ; cnöe&atDeacnrit^-selDè-
rcn enöe De bctóccepenningen tot bitalinge Dcc boo?f3
fes of negenduyfenc|©an pjOinptÉïncftbpÖeöbefa'
mentiijche ^jobincien gövfournecrtTouöcnbJCcDen.
3®aec op aen De gemelDe ©jobinciè ni fccicufe tecmen
oefcfjjcbcn i^/ Dat Defeibe in connoccatie banDeje=
genbjooiDige
perplexe Conftitutie ban tpDen en faecs
Ren in Oïuropa/ enDe infonDecöept in bc .ïlabupjfcljap
ban Dcfen^taet / onbcfbjaett toilDen bjefen/ tjacc
confent in piactfe ban
vier en twintigh ^cljepen ban
«iDojloge / t'ejctcnDecen tot öet iBquipecfn ban
acht
en veertigh
Capitale ^cljepcn ban ©ojloge/ met Den
Bfbolgöe cnDe aenftlebert ban Dien ; JHSttfsaDec^ in
plaetfe ban fes a
negen duyfent .#an tot öet aen
cnDe obec-neinen ban
twaelfduyfent mian / Dienotö
al fcljaet^ ten infig&te banDeboojf^Ìcsentooo^Digbe
€on(iitiitie genomen toacen / op Dat aïfoo Den Dienfl
ban Den SanDe bcttagtit mag{)tc toccDen.

3^it toa^ confo?m öft 'SlDüp^ ban Hoilandt, toaec
obec booeig η Daegtjé norg toa^ gtiefp^oochen met
ïj'anDree ©jobincien. ^p pjoponeecDen meDe Dat elclt
ban De
twee Jlföaecfcöalcftcn etn Regiment te boet
mogljte totrben ban
twee duyfent mannen/ onDec
veerthienavyfthienCompagnien/ mit^ Dat^jin^
Maurits
jijn iJegiment te paecDe al^ Dan fouDe quitc=
een / befjouDrnDe Dait ban alleen fgn Compaisnief
ïPittoiect in De{tDei;atiege[)ouOen.

I^jinö! Maurits n» alijier geaccibeftt / toierDtbec»
foQöt(it!)tot D'öpttaojDinaci^ ?imbafVaDe aen Den
ïiepfec gfjereet tefiouDen/ enDe een 3tp|ïe/ fooban
örn ®cfpn al^ 'tberDec toebe&oocen/ op tefiellcn.
't^cïjcen bjelDat^ön ©ojfïelijcRc 3&oo?I:
weynigh
fmaeck
in Defe CommifTïe baDDet imniec^ obecgaf
jt)p op Den
derden ani De ©ergaDecingb cenSpe/
öie jn alle oojDeelDen feec
exrravagant en bupten De
mate' te gacn ; men cemarqneecDe Dat t)p Daec op
ïjaDt göffielöt
negheutigh^aecDen/ enDe boo^pDec
«ÖDelman dry, De κ(ί na aDbcnant / foo Dat Defe
SCnibaflaDe beel tonnen <©ouö^ fouDe ftofien.

<©p Drr^ tpDt bleef fece ongDeluchiglj Den Coms
mifTari^
Ó^acic metöet o?DinaEi^i5acqutt-25ootop
Engeiandt : 'ÜP gingb Decbiaect^ met Comnii|Tie ban
be ^taet obet 't torceït ban Dc l'oiterye. Die nu enDe
Dan eentgbe
brouiierie gaf/ nalaetenOefesHinDccen/
cnDe fijn 3^?outo bia^ fbiangr
c ban bet fe vendej Hoi-
landt
p;oponeeeDe/ bat men in confiDeratiebanDe^
®aüer^ goeDe Dienfïen/ acn püecfttnbteen(3Iracie=
inent ban
fes honden guIDrnsS iaet^beboo?Detegbe=
ben / maec 'ttaiecDt gemoDcceect tot eenifomme
ban
duyfent iïijr);DaeIöei;^ '^^aec^·. bcö Defe
faeche albifctoilien aenbalen / om Datfe ej;tcao?Dina»
ci^ bja^ / in een tpDt toanneec men in
Hoilandt fp^acR
om bccfcbepDeiCeactementen ban DienatuceopDen
^tact ban ©o?Ioge t'eptinguecrn.

der Jen beeft D'l|eec-ban Crommon, baec
©oogb MloaenDc©cDEputcecDegccappo?teect/ Dat
bp omtrent De ï|cecenalbiec?ienbJcfenOe Jll&inifler^
ban De
©Olflcn ban Broniwijck cnDe Lunenburgh
öfglieïepDt baDDe/ enDe Defelbc bp gbeboIgbetn ba=
ce l&oogb .E^ogbenDe 4^aem becfogbt / alle gocDe
«©fficien bp Del|oogb-gbemeIDe®o||lenaentebjen=
Den/ ten epnDe Dat Defeibe fnDe geniaecïtte
Aliian-
tien,
foo ban defentie aI|S mucuelle verbintenifle,
om eenen feecUecenenDe fpoebigben©?ebeinDe^a'
bupjfcbap te beftomen / bspDe ^ Dm
drie en twin-
tigite
3anuaciJ met De i^eeee Tempie , €)ctca0?i
Dinari^ Envoyé ban Den iiioningb ban Groot Brit-
rangien ,
albier gbeflooten / neuen^ Den ©oogbll-

gemclDcnUoninab ent>« Defen^taetfïebfouDenteil^

Mi·;

lupecen; 3&an Dat fg niet feonDen ontbouoenhto
jfoogb J©og. boo? aftebecteecftecen/ DatfooC
neec men jegöen^ D'acme of D'anDere Dee (itnot®,
partbpen/ in ftracbte ban De boo?f5 «ffonbtntie
fouDe moeten pjoceDecen tot eenijbe cealitrpf lu,
in fulcRen ca^ De i^oogb-gbemelDe ©oiflen bare ij^
toe niet fouDen obligetcen/ fonDec albooten^/ nji
alleen ban De Gerequireerde Subfidien bctftftiim
te 5tjn / maec oocR Dientbalben gbelijcR g[)E(bH('
met De^ubfiOien aen De iHonuisb ban
Sweden' in
gelöcïten ca^/ toe te boegen j en Dat ooch^cegn
MSog. boo? betinterim Defeibe ©o?jienfouijenttiiftii
gecufl (lellen / enDe Defelbc tot p?obi|ioneel onDeclioia
en fufafïllcntie baecDecCcoupe^/ eenigbe atpjoio::
tionectbe fubfiDlc in ceDelijcfibcpt toebocgfifn/ om
alfoo/ bet boojgemclDecafu^rFtenbecenDe^öeéttlif-

qnamec en maebtigber. tc honnen Stjnomjjartfio
|βο0. enDe anDecc (©eallieecDen in foo gocDen enbcfr
lutaicenooflbmiccfi/RracbtcItjcR bp te fp?itìacni?3àt
bate ileccen en ©ojflen Dooj Den fóoning ban Vranck-

rijck tot bet obetlatcnbaeïDec®coupei^|ïeEetnfii8ii
cnDe met gcoote pjeffantien toaren geceeöètifiKtt·
Dan Dat fnlcR^ itecatibelijrh bp Defeibe toa^nt crai·
feei;t/ cnDe Dat op 't funDament foo toelban tie StllW
tien met bare to.JISog.booj Defen aengroamtnijn-.
geregbt/ al^ infonDerbrpt oocR De betbjacliiingflii
bjelcfte Defeibe tot noeb toe gbftoeefthjacfntjanDat
baecio. .l®og. baer tot De nooDiae|)UbfifìcntÌEfiii)t
onDetbont barec iEroupf^ /met eenige fubfïöicn fou:
Dm bp ftjjingen/ fonDec 't toelcRe fp boo? af ronbeljicfi
RonDen brcRlaren / Dat gbeDagbte ï|eccen eti ©ojifm
baec tot bet gunt boojfj i^/ niet fouDen Ronncn tlto
ten/macr in 't obeclaeten of afDancRen baerDer®toi)=
pe^abenootfaecht sbntijD'lijcft teboojHen. 55atton
geDelibeteettSijnDE/ bcbben baecl&o. «og. Dtnürn:
ban Crommon, obec enDe tee faecReban Oegcnw
nemoepte/ bcDancRt.

Jföen Dagt D'©cec llieucbo?fl ban Brandenborg m^
De tot De Triple Alliantie tenooüigen/maer0nfc
©o?(lfIijcRe©oo?IugbtÌ0brptfcbeen
Vranckrijck (ba
toepnigtj al^ mogelijcR te töillen cnecRen /enDf trait
Daecom in De prolongatie ban De
RijnffeAlliancie.

®e ^paenfcbe/ om Defen Jjtaet meer t'cticouc®
arren/ begofïennu tocDecboojDenDagbteWmèrt

Traöaet van engagement van 't Over-quartier m
Gelderlanc, en ^at baccì|o.H^og.uptoe€(dImcn
ïïiecnten tot VenioofouDc ftonnen binDen b'^ntC'
ceften ban'tbecfebot Dat fp aen ^pangienfpuöenfitt
men te Doen. USen baDt biec toeniftbeellM(i/irtin=
Dc Defe laetfien SBjief ban Vranckrijck betecfioopi/
Dat met De eenRomffe ban be i(|cec ban Beuaiogca
alDaec yets cflfëaifs upt ubetoeccRt fouDe bjertat
D'ïlecc ban Beunlngen bja^ nusemacdlt^cfiqCT
ban Ainfterdam, oiDc baDt miffcbienban DcfeiEoro'
miffieliebectoillenge-ejecufeectstjn / maec'tÖatitilii
rcDen Datbp fieb liet sefcggen. ^en fefdeo biiect ^tjit
gfnftructie aeleefcn/ firgelfenDe in genetaletecniro
't Qnm tjiet booten met D'tcec Tempie toa^flffontó»
nieetti maec aïfoo De ®?obinden (fiebafijenHollant
enDe Utreght) DacccqjnocbnietafaDbiffettbaDden/
toierbt niet bafï gfiefielDt. €
hDc alfoo D'ieecijoij
Beuhingen Dit uptflcl bttDjooi /fipfommiwW
geen ftóacigbcpt gemaecRt om bem pjobifioW»
telaten bectrccften bp een cefolatieenDe bet gM®'
DelDe met D'l|ecc T«mpie, maei; aengéfienooeBBf
ïïatifïeatfe Daec op upt Eögelandt noeb niet afy"'
mcntoa^/ baiecDt Defepjecipitantiebp Dcmfejleo»-
noDlgbS^acbtct.

gne «en feec magniföcft 25alet tóeOan/L
P}iti0 bàn
Toicane quam Daecom c]cp?eftiöw öw
Aotwerpcn in Dén Hage. ©inaÖ^Dagö Den fevw-


-ocr page 500-

O O R LO G Ή. y 't Acht-en^eertighfie Boeck. 469

en

r- r/r.YffelttiIÖei;epfen.l&p fpjaeft feec laffelfjcliban
r' Ί· ©allct : IBaec acusaenDe De aenüotiiflBDe toaccn
I i' nirt alle congni / bwnt upt ü?eefe öat öe plaeté niet
arnfliiteiiofö[)fo"&f3Pn/*J°»'>' men Bost (jctfelbe
r rSad teDanlTeni alfoo noobifl&De men öe aie=
MiHanOE Sraten Generaci, Df Raden van Stace, CB
Loecommitteerde van HolUndt, opÖetp?<ncipatI
enöeöe Hoven van Juftitieop
ftftiiiefüctnael. Hoogen Raedc en't Hof van
Hoiiandt BjctcnDeccijen nu üe pieceöentie boo? De
Mmitteerde Raden. j©en cepIiceecDebatin't
Formulier van 'c Gebcdc, 't toelcR bOO? toepniflD ÌJa»
f cn De jètatcn ban Hollandc [jabben geintca^
Leert/Ötececcn Gecommitteerde Raden toacen
oSelt booj Oe Hoven vanJufticie, jpniie alfoa Öe fa^
IcaeDfciOeett bv tie ^oubecepn / enDe bat ben {^eec
siWe alfoa babt oebolggt/ tnaec be aemeIbei^o>
htn/infonDecftepDtbatban Hoilandt jepöen eeniae
Sicula teüoojtespn behent eetoeefi / onbec be dBjas
ben ban Hollandc enpe lÌlontneen ban Spangien j
tnclcbei^ pecfoon fp cep;erenteecbe ; gebbenbe bet
jusconvocandi Status : beei '
et ban / bat De
semeioe @oben cefpect be ηοφ op bien bagl) tjaec
aiiffiet^ am ben ifeec @|ince tjebben glieronben/
IjacccFCufecenlie ban be tnbitatie op be tbieebemael/
ald Coppe ban beeerfle. ftteccdelQcbe oac&be^
tDcfm Dooj öace pebicatien / toaec in fp b' pbelljcpt

.moEticc / alDaec niet pjefent" B&cbjee(l. 9η fomma
ttn gcnerari inifnoeeöen ; enDe Dit tueccft bebeeen
operatie tonccacie / al^ biaec toe liet inedeflelt
jtbiecft.

D' $eecm j^aei; i^o. Hog. d^ebeputeetbe totte fe-
piratienuin Zeelandc
binnen Middeiborgh geacci»
ttttct/fcöjeben ben
vierden bat fe f boocigcn baefl^
l'I |aetaennomfletecbegoo?Iöc&ec{)Iaet^ bekent

maetiit/ en becbolgen^ geinfifleect^abben/ ten epn·
Ig.Iie (t bp be J^eecen ;&teten ban bie |^;obinc(e ten
ipocdigHen cec^ubtentie geabmittecct foube mogen
IniiiDeiiÌmlieofbielbcì^ecgabecinageban be Weï-
gemelOe i^eecen Staten boennjaelg fo Quaiych tba^
fittiifpaneect/ battotnutoe geen ^^elfbecatienban
itaetaengcffelt / en beel min tot conclufïe gebjacijt
fionncn too^Den/ upt oojfalte bat bc ïDifpucen obec 't
Wlcnbanbe JPagtficatuce tee
Veereal-booren
moeflentoaiDengetccmineect/ enbe get felbeS-ibt
Date Dooj, bcquaem gDemaeeht om be boo;noerobe
©Elibccatien ojDentelJcIt te Bonnen bp-tooonen/foo
l)e(ibeneci)tecbefelbei|eecen Staten gaec op gtlle:
ttn ten ccfpccte ban Ijaec tlo.jEog.boo? eenige ©ee·
cm Commiflacien boen bectoinefiomen / cn tee
öientfchoiCbaecaen geinttobuceect ; altoaec fp gcb>
tim»ji)o)geö?aeen be cebenen en argumentcn/bie fp
o^bnlenbatfouben moggen bienen om t)aec€b.
JBo.tepecfuabeCen totte
feparatie van't Stadhouder-
Ichap van
't Capiteyn en Admiraélfchap Generael ; en
wre nebtn ooch geinfifiecct / bat befelbe onbeftnaect
fouiien flelitben te toefen om Daec bientfialben mette
iwimenten ban be
vier pjobincien te confojmecen/
™cfulc); jjaec mette
pluraiiteyt te boegen/betople
«j^eccen Ijaec Cb.jBog.^ebcputeecbeiaabenbp
«r mtjct UffUtte in bate ben
achften ©ecembec
Κ öaec ©0. J©αg. geabö^efΓeectuptί

JUtRclötJ^ babDen gefegljt en becfelaecf.dattet ineer-
«rgetalvan be Provinciën niet behoorde te werden
geperluadeerten geperft tottet fentiment van 'c min-
®6rgetal, maer wel het minder tot het meerder.

ieal^bjalgl)t:

B4ele {Mogende Heeren :

DE Ho, Mog. Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde hTederlandenjonfe Heeren Commit-
tenten door denaturlljcke reden geinftruecrt
VI. Deel.

zyndc,ende door een langhduyrighe ondervindinge
ghefien hébbende > dat een goede
Hafmonie i ende '
d' eenparighe fentimenten van de Refpe<3:i»c Souve-
raine-Provincien, die door eenen naerderen bandt
ven
ünie aen malkandéren 27de verknocht, ende te
famen defe florifanten Staet compoferen, iucceffive-
lijck heylfame e£FeAen hebben ghebaerc, ende dat
daer door niet alleen onder Godes ghenadighen ze-
ghen veelgeiignaleerde Deliberatien ghedürende den
Oorlogh met een I
perheydt zyn _

felfs weghen in vreeStfaiöe tyden veele trefFelijcke
faecken ter neder zyn gheftelt, die fonderlingh veel
hebben geconcribueert om de goéde Re^ringh van
defen Staet te ilabilieren, ende defelve dien volgen-
de meer ende meer ontfagghelijcker te maecken :
Dies hebben oock. Ed. Mog. Heeren in deie ghe-
Icgencheytharenyverwillencoonen, ende door drie'
extraordinarifeDepucatienbetuygen) hoefeer defel-
ve haer ter herten laten gaen, dat de importante poin-

ten die eenigen tijdt herwaerct de Vergaderingh van
haer Ho. Mog. ende de ghedachten van de Refpeöi-
ye Provinciën hebben befigh ghehouden > eenmael

met een gemeen concert van de Bondtghenooten ter
neder geftelt, ende ten dlenftevande Staet finalijck
gearrefteert foudemoghen worden : Ende nademael
wy de eere hebben tot U Ëd. Mog, gecommitteert te
wefen, om by defelve alle mogeliicke Officien aea
te wenden, ten eynde het voorfz falutair ooghmerck
van de Heeren onfe Commitcenren op'e ipoedigh-
fte bericht foude moghen worden, foo vinden wy
ons voor al verplight U Ed. Mog. uyt der felver naem
ofHcieufelijck te begroeten : Midtfgaders oock onder
haer perfonen ende R'egeeringe allerhande fegen en-
de voorfpoet toe te wenfchen.

Het is U Ed. Mog. bekent, dat een gemymen tijdt
herwaerts,endevoornaementlijck foo wanneer figh
omtrent de grenfen van defen Staet een donckere
woicke van diffentie en Oorlogh begonde op te doent
waer van de droev jghe effeóten met redenen wierdeo
geapprehendeert > de gefamentlijcke Bondtghenoo-
ten9niec alleen van doen af hare bekommeriagh daer
over hebben beginnen tetoonen > maer dat oock ter
Vergaderinghe van haer Ho. Mog. dienthalven ope-
reufe befoignes
zyn aen geAelt geworden,om naden
regel van de voorfichtigheyt, die iij dergelijckegele-
gentheydt nootfieckelijck is, die Militie van defen
Staet in beter poftuyr te brengen, ende defelve door
't
aenftellenvan permanente Hooft-OfBciereoTotvi-
goureufe a^ien te bequamen, gheiijck U Ed. Mog.
oock niet onbewuft kan zyn, dattet fighdaerinfbo-
danigh heeft toeghedragen, dacter in den beginne tuf-
fchen de Heeren Commiffarlfen difcrepante fenti-
menten zyn geweeft op verfcheyde notable faecken 'c
voorfz poindl rakende; en wel voornamentlijck oock
ten aenfien van de reflexien vallende over't employé
of op den perfoon van den Heer Prin» van Orsngiej ia
voegen dat om daer ontrent eenige iàlutaire tempera-
menten uyt te vinden,de ghedachten daer henen heb-
;aen, dat in 't diftribueren van deielve Charges

bent _

de f^culatien van de Refpedlive Provinciën voor
convenable infchickingetegemoetgetreeden foudea
werden fo veel den dienft van denStaet foude konnen
lyden j waer toe yeder van defelve de vereyfchte ghe-
voeghlijckheyt hebbende by gebracht, die faken oock
met ghemeen contentement zyn gereguleert gewor-
den, ende de Hooft-Ofiìcierenefìèaiveaen geftelt:
Ende belanghende den Heer Prins van
Orànzìen > dat
defelve aeod'eene zydewel ghetrocken b^òrtite
worden in foodanighen confideratie als den fel ven tei?
verfcheyde refpeöen meriteert, en met fyne*Mre/>-
ren foude werden gecompaffeert ; ertoch dat daer te-
gens dan wederom forgh vuldich diende te werden ge-
precaveert^datdaer door de dier-gekochte Vrijheydt,
of nu,of namaelsgeen prejudicie quame t'ontfangen;
weick volgende ter Vergadering van de Heeren onfe
Committenteneen advijsinghebracht zijnde op den
een-en-twintigfien DecefflberlaetiUeden,het felve den
/èventhitpJm der vootledea Mtent met eeoigfae klee-


-ocr page 501-

11(66 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ne veranderingeendeby-voeginge nader iïgerappor-

__[ teert gheworden als een advijs concilietoir, waer van

U Ed. IViog. alle particulariteytcn ende ingredien-
ten bekent zyo ; ende of wel d'Heeren onfe Com-
mittenten vermeent hadden met reden te konnen ver-
wachten , dat de refpeilive Provinciën 't felve fouden
hebben geampleöeert > en daer door een gewenfchte
harmonie valt geftelt hebben: Soo zyn defelve ech-
ter in ervaringe gekomen, dat die genegeotheyt al-
leen by dc Provinciën van
GelderUnit > HoÜandt,
Wtrechttnàe
Oxrir-XÌ^/isgetoont,endedat detlee-
ren U Ed. Mog. Gedeputeerden neven die van
Vries-
Itndt
en Stadt en Landen, daer ontrent difficil geble-
ven zyn, ende fuicks de conclufie van foo falutairen
werck
hebben gelieven op te houden : Ondertuflchen
hebben haer Ho. Mog. die vaftc hoope gheichept, dat
U Ed. Mog. ferieufe reflexie maeckende op de heyl-
fame gronden daer 't voorfe Advijs conciliatoir op is
geboutj ende infiended'eenparige fentimenten die
dewel.ghemeldei/iir Provinciën indien deeleheb-
ben geuyttet> daer aen mede fullen ghelieven tedefe-
reren, ende de debvoiren die wy ten felven eynde uyt
de name van de Heeren onfe Committenten by U
Ed. moghen aen nemen > teghemoetcekomen; niet
twijffelende of de Provinciën van
Vriefltndt cu Stadt
en Landen fuJlen daer toe infghelijcks zyn gediipo-
neert, of in allen ghevalle U £d. Mog. voetftappen
laer ontrent volgen.

Het is fecckerdat men niet fonder bekommeringe
aen een perfoon de wapenen > ende de Diredlie over
de Militie van den Staet kan toe vertrouwen, en dat
het periculeus is foodanigh gefagh op yemandt voor
fyn leven langh te confereren) aengefien defelve door
pàflìen verruckt, of door quaetwillige Menfchen ge-
ioftigeert zynde, de voornoemde macht kan mis-
bruyckeH) waer van de oude ende moderne Hiftorien
ons veel notable exempelen fuppediteren. Ende de-
wyle e ven-wel het Opper-commandement,ovcrdfe
Militie niet en kan werden gepartageert fonder merc-
kelijcke fcheuringhe ende confufie te veroorfaecken ;
fooleerj devoorfichtigheyt oock > dat aen foodanigh
Chef geen meerder noch grooter authoriteyt be-
hoort te worden gegeven, a s tot uytvoeringhe van
desfelfs Commiflie werdt gerequireert, endefulcks
dat van de voorfz Fundtie gefepareert behoorde te
bijrven die Charges, dewelcke in de Policie en ge-
meene Regeeringe krachtighe influentien konnende
geven, midts dien oock door beyde de voorfz midde-
len daiVryheyt konnen doen lyden ; onder alle welc-
ke Politique Employen in defe Landen geen confi-
derabelder zynde gheweeilals die van deStadthou-
ders, met reden oock de gedachten van deghemelde
Heeren Commiffarien, ende vervolgens oock van de
wei-gemelde
vitr Provinciën daer op voornament-
lijck hebben geloopen,nademael de Stadthouders niet
alleen ordioaris zyn gewceft het Hooft van de /ufti-
tie, ende gequalificeert om pardon te konnen ghe-
ven, raaer dat defelve oock boven dien het beftellen
van de MagiAraturen hebben gbehadt in de Relpeéti-
ve Steden,onder foodanige Provinciën reiïorterende,
mirfgaders d' Eleftie van andere Ampten. /files 't
welcke een feer groote authoriteyt geeft in de Direc-
tie van de Politique faecken, ende vermeenen midts
dien de Heeren Conimiflarifen,dat U Ed. Mog.mede
geen fwari^ heyt fullen maecken, om de feparatie van
deopperfte Militaire Ampten te Lande ente Water,
die by de gefamentlijcke Bondtgenooten aen yemant
gedefereert foude mogen worden van 't Stadthouder-
fchap van d' een ende d' andere Provincie voor altoos
te feparefen, dewijle op de combinatie van de voorfz
Ampten, wel droevighe eüFedlen fouden konnen vol-
gen: Ende dat integendeel van dien geen de minile
inconvenienten uyt de affonderinghe van defelve te
bevreefen ftaen, noch oock bedaght konnen worden,
mdemael foo wel de eyghenfchappen als d' executie
van de voornoemde Refpedlive Funöien t'eenemsel
van malkanderen zyn gefepareert, en geen de minile
. gepieenfchap hebben: Ende Heeren onfe Commit-
tenten hebbpn oock gemeent, Ed. Mog. Heeren> dat

Wi

wii

iL'i

d'objeöen ende fcrupulen die daer tegen byeenlet,
Provinciën zyn gemaecktvan foo<l»nigenghewil, iS
niet en zyn, dat daer op reflexie diende te worden»
nomen: Want voor lbo veele defe projcftterdef
paratie gefeght werdt te fullen ftrijden tegheode«
tuerlijcke liberteyt, foo ghelieven UEd, Moe
toe te ftaen , dattet felve woordt in tweederley finSl"'
ficatiekan werden genomen ; te weten, ƒ
die wy eygentlijck de Vryheydt noemen, ofte «r/"'
turali facultate, om yet te doen ofte te laten· e^'
dat voor foo veel hier door de Vryheyt foude werS
verftaen verkort te zyn, dat in teghetideel van die"
defelve door feparatie van de vooriz Ampten onw
derfpreeckelijck werdt geftabilieert, 't weick hier be!
voorens aengewefen is, ende by fich felven oock ^
overtuygende werdt ghevonden dattet onnoodighi.
daer op eenigfints t' infteren : Ende voor foo
vm
door de voorfz woorden de faculteyt fouden werden
betoomt, dewelcke de Refpeöive Provinciën haer

fouden abdiceren om de Charges vSn Capiteyn eadc

Admirael Generael, met die van Stadthouder,aen
een en defelve perfoon te defereren ,foo isfulctswel
waer, maer daer in refideert geen het minile giief
dewijl'c felve voor foo veel de materie belanght.noi
toir nut en dienftigh is, om voor te komen d' unghe-
macken die de voornaemfte Politique Funflie met
het fwaerdt ghewapent zynde, tot nadeel ende on-
derdruckinghe van de Vrijheydt, foude konnen on·
der-nemen: Ende wat de forme aengaet, dat bet ielve,
of yet diergelijcks by andere gelegentheydtdageiijcks
werdt gepraftifeert, fonder datdaérinne eenige hat·
digheydt werdt aengemerckt ; En konnen die ghe-
dachten immers in defe gelegentheydtgeendemin-
fte plaetfe vinden, dewijle wy hier verferenincen
materie die de hoogbeydt van de Provinciën conccr-
neert, tot wekker maintenue de Leden van der fel·
ver Staetfchc Vergaderinghe ordinair met Ëedewer-
den verplicht, in voegen dat de Refpeöive Provin-
ciën in de voorfz feparatie bewiJlighepde, ey{
lijck ghefeght foade konnen worden, haer L
alleen die faculteyt te hebben benomen, νω haet
hoogbeydt ende wettigh ghefach te verminderen»
ende fulcks van haer felf te verongelijcken j het weids
in allen deel feer plaufibel is.Ëveo (b weynighhebbco
de Heeren onfe Committenten konnen defererea
aen 't geene dienthal ven is gemoveert ; te weten, dit
men in allen gevalle de pofteriteyt niet wettigh foude
konnen verbinden, om de feparatie van de voorfi
Ampten te deen onderhouden, dewijl het teghendetl
van dien, ec door de reden, en door de dsgelijckfdie
pradlique kan werden beveftigtj want nademaeld'oc-
cafien baer favorabeldër op d' een tijt als d'anderpt^
renteren,om fundamentele Wetten te
reftabiliercDi
om eeuwigdurende Ediöen t'arrefteren om verbon-
den, en perminente Alliantien aen tegaen, en andue
ontallijcke faecken meer van die nature te doen: Soo
is'tniet alleen van een evidente utilrteyt, dat dact
mede ten fpoedighften voprt gevaren, de faecken ten
beften van den Staet gereguleert worden ,
maer oock
foo nootfaeckelijck,dàt fonderdierghelijckedifpofi-
tie, die depofteriteyt utiliter verbinden, geeo Rege^
ringe foude konnen beftaen,
ende dat defelve pofte·
riteyt midts dien groote redenen
gegeven foude kon-
nen worden, om haer van de
fcrupuleuiheyt van baci
Voor-Ouders te beklagen, in
gevalle defelve uyt de
voornoemde infichtennaiatighmoghte zyn geweeft
't Gemeene Befte te betraghten, ende worden ibo-
danige Banden ende Obligatien dagelijcks tot baerey*
gen voordeel op de gemoederen van de pofterite^
gelegt,gelijck fulcks wereldt-kondig
is: Alle'twekkp
io defen oock te min fwarigheyt behoorde te
hebben,
uyt dien hoofde dat de Charge van Stadthouder >n
haer felven geconfidereert zynde, voor de Re^^^f'f

Provinden onnut,of immers t'ecnemaelonnodigi»
is,dewijle albereyts by naderdifpofitic van defelrt

op't beftellen van de Magiftraturen, het verghevro

van Ampten en andere faken, die voor defen vao w
vooriz Funöie hebben gedependeert, fooaanigw
ordreiighcftelE, endemβtfμlck goet


-ocr page 502-

O O R L O G Hj 'ìAchf'-en^vemighfleBóèck. 471

en

I O ieoriöifte··'» dat dienthalven feer befwaerlijckende
Ιίίο· ® lunder confufie, eenighe veranderingh gemaeckc
U- ioudekonnen worden : Ende voor foo veel 't neder-
toen vsnde Verfchillen een giec, dietuflchen de
Pruvincien foudcn mogen voor-vallen endedeStadc-
Luders ordinarie aen h»er getrocken hebben, dat daer
teeen mede conapletelijck kan werden voorfien, en-
de door goede Reglementen een permanente ordre
toaemt, gelijck by eenige Provinciën is gedaen} En-
dedewijlezighalberevts
vier Provinciën, ende iuicks
dcpluraliteytvande Bondgenooten op devoorfzfe-
Mfatie hebben verklaert, foo willen wy vertrouwen
L U Ed.Mog. haer oock om die oorfaecke te eer ful-
lenliten difponeren, omaen die generale indinaiie
te defereren, voornameDtlijck daer neven geconfide-
reert zijnde ,dit U Edi Mog. jegenwoodigh gheieght
Jionnen werden in defen fingulierte wefen, als men
opderfelver Regeeringh refiexie maeckt, dewijl de
frovincien van
Vri^andeti Stadi en Landen alvooren
tot de verkiefinge ohe defignatie van een Stadthouder
hebben geprocedeert; Wy fullcn U Ed. Mog.defen
j-ngaende mede te binnen brengen , dat de Heeren
der ielver Gecommitteerde Raden in December left-
leden
aen haer Heg. Mog. over dit felve fubjeö heb-
bende gefchrevea in haer Miffi ve,onder anderen heb-
ben gedaen influeren, Oat het redelijck wai da- tot n'm-
it\gtttlniende Provinden heer mtdepluralitejtam·
fnmierdi,
ende dat ten voorfz eynde by 'tvoorfz min-
der getal alle mogelij ckc devoiren aengewent ende de-
felve daer toe gheperft behoorde te werden j En ver-
trouwen derhalven dat U Ed. Mog. jegenwoordigh
wVr Provinciën , ende fulcks de pluraliteyt van de
Bondgenooten, 't eenemael geporteert tiende, om de
voorfz reparatie op de bondighfte maniere ende for-
me t'arrerteren, haer niét alleen wel fullen laten ge-
vallend'Officien die haer Hog. Mog. bydefelvedoen
leowendeD] maer dat U Ed. Mog. oock die redelijck-
beyt die der felver Gecommitteerde Raden in de
ïocrfe Mifl5ve hebben geagnoiceert plaetfe fullen ge-
ven ,
ende haer mits dien met de fentimenten van de
voorfz vier Provinciën conformeren : Wy vinden
ODS mede gelaft U Ed. Mog. op 't ferieufte te reco m-
manderen d' Introduöie van den Heer Prins vin
Όί»%ίη in den Raed van State , ende el-hoe-wel 'c
onnodigb foude mogen fchijnen U Ed. Mog. daer op
te prefteren, de wijle defelve daer toe mede inclinatie
hebben getoont,ende neven d'andere Bondtgenooten
wel
konnen coniïdereren dat foodanigh Employ na de
Jirenvan SijnHoogheyt geproportioneert was, en
datdeflelfs Heet Vader ende Groot-vader refpeÖive
daer
mede van gelijcken een aenvangh hadden ge-
maeckc ; Soo moeten wy eghter met υ Ed. Mo. per-
miDTie fegghen, dat defelve, neven de Heeren Staten
van
Vritfland ende Steden Landen, de oorfaeck fijn ,
dat de voótfz Introduflie noch geen cffedt heeft gefor-
teert ;
Ende wy fien oock feeckerlijck te gemoec, dat
wel-gemelden Heer Prince daer van noch langhe ge-
fruftreertfal blyven,by-aldien U Ed. Mo. haer voorfz
difficulteyten nopende de feparatie van'tStadthou-
derfchapalj noch buyten vermoeden, mogten komen
t'inhasreren. Ende foude UEd. Mog.in fulckegeval,
in plaets van fijn Hoogheydt eenige reële efièöen van
oer fel ver genegenheyt te doen ghevoelen, in tegen-
deel van dien defelve van den terpen trap houden, die
oeweghtocconfiderabelder avancement foude kon·
aen banen; Behalven dat wy oock buyten'tgeene
yooifiisniet anders konnen begrijpen, of het ware
iotereft van wei-gemelde Sijn Hoogheyd refideert
niet alleen in de feparatie van de voorfz Charges, na-
oien defelve tot Stadthouder ven eenige Provinciën
ghekooren werdende, ende figh daer toe latende em-
Pioyeren voor altoos van de voorfz aenfieniijcke dig-
β teytenvan Capiteynen Admirael Generael gefe-
audeerc foude bly ven, maer dat felfs d' abfolute mor-
*an 't Stadhouderfchapvoor denhoogh-ge-
j f',® Prence te wenfehen foude zijn, dewijle
Pn A® ^^ voor-verhaelde reden tot de voorfz
konnende geraecken , ende te ghelijcke't
vcnerai»ttcW»tcreadet« Lande te bckleeden, on-
twijfièlijck veel liever foude fien, dat in de Provin-
cien geen Stadhouders buyten hem wierden geftelt,
ende zuicks aen niemandt anders de Diredie ende
authoriteyt te laeten, die foodgenigh Ampt gewoon
is mede te Hepen.

Het isUEd, Mog. oock bekent dat uythcetefche
Potentaten die met defen Staet, ofin Oorlogh tijn ge-
weeft , of defelve quade genegentheyt toe droegen, tC
meermalen reflexie hebben gemaeckt op de difparl-
teyt van fentimenten ontrent den perfoon of employ
van den Heere Prince van OrangieMCoo verre oock dat
defelve wel eenige- höope hebben derven fcheppen ,
dat daer uyt in defen Staet verwarringhe foude ent-
ftaen. Ende hoe wel wy vaft vertrouwen, dat het fel-
ve voor een
Chinierê is te houden , daer op by onfe
vyanden ofte qualijck geïntentioneerde geen fonda·
ment ter werelt en is te maken} Soo meynnen wy egl'
ter, dat U Ed. Mog. haer uytte vooffz confideratien
mede te eer behoorde te voegen by de hoogh-gemelde
vitr Pro vinden, ten eynde daer door, ende door de
condefcendance die
ymVrieflgnd en Stadttm Landt»
tegemoiet wert geilen, delen aenfien mede yetmec
een ghemeene harmonie van de Bondtghenooten tef
neder gheftelt, ende te gely ck den Staet daer door by
üytheemichePotentàten, dife haer aen de voorfz lofli
fpeculatien fouden t^ogen ver^pen t^ ontfaggelijcker
foude gemaeckt n)'ogen
wordetij 'c gene in defe con-
jundure van tydeti ea faken van fonderlingh
kan zijn.

Wy fullen U Ed. Mog. dan nochmael verfoecken
de voorfz redenen ende anderen, die defelve naer haei-
hooge wijsheyt daer by fullen ghelieven te voeghen,
na haer merite te ponderereö, ende ohs daer op eett
favorable antwoordt te laten toe komen: Ofby-al-
dien U Ed. Mog. daer ontrent, büyten Verwachtin-
ge, noch eenige bedenckingen foude mogen hebben*
dienthalven door eenige Heeren Commiflkrien met
ons nader te doen confereren i Ondertuflchen vindea
wy ons mede verplight voor der felver beleefde recep-
tie , endeikvorable Audiëntie te bedancken.

Aldus ghedaen in fubftantie by monde , ende
vervolgens oock in ghefchrifte over ghelBvert by de
Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden, die defe
hebben onderteeckent. Middelburgh den
vierden Fe-
bruary
fepie»hondertachtenfefiigb.

y. van der Steen. N. Vivii». GeraldCòkirìnan.

Op ontfinaen fp get boIgeitDe aüïöept :

1 3 van steeland, ghehoort hebbende de mondelin-
ge Propofitie van de Wel Edele, Geftrenge ,

E Staten van den Lande ende Graeffelijckheyt
^eelan........

PropoC

Erntfefte , Hoogh-geleerde , Wijfe , Voorfienlgc
Heeren
Jacob van der Steen, Burgermeefter der Sts5t
Thiel, Nicolatt Vtvien Penfionaris der Stadt Dordregt,
Gerard Colterman Heer in CaBantibeeck, Raedtende
Oudt Schepen der Stadt
Haer/eU. ia haer Ed.
Vergaderinge ghedaen eo naderhandt by ghefchrifte
over- gegeven in den naem ende van wegeh de Hoogh
Mog. Heeren Staten Generael defer Vereenighde
Nederlanden, inkraghte van hare Brieven van Cre-
dentie, gedateert in 's
Gravenhage dcafei μ tiuintigh-
fieniat
voorleden Maendt; verklaercndatdebefên·
dlnge door hare Ho. Mog. aen defe Provincie gedaen,
de Heeren Staten van
Zeelandtm^zm&m is,ende fel-
ve voor een fonderlinghe
tere opnemen » gelijck hare
Ed.Mog.de Heeren diédemoeyte ghenomen heb-
ben < om die in dit ongelegen faifoenvan'tJaer,Aiyc
te voeren, defw^en mede bcdancken : Ende voor
foo veel aengaet het geproponeert by de wel-gemel-
te Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden gedaen >
hebten de Heeren Staten van
Zeeland, geconfide»
reert de groote importantie van de faecke,goetghe·
vonden daer van door de Heeren hare Gecommit-
teerde Raeden teghens haer Ed. Mog. aenftaende
Staets-gewijfe Vergaderinge» te doen maken een ge-
raifonneert point van befchry vinge, om naer rijpe de-
liberatie in de Refpcdire MagllbateD ende
Vtoet-
«5 » fchap-i


-ocr page 503-

S A Κ E Ν vali S Τ A E Τ

τ ΛΛ 8 fchappen daer over te houden > te overwegen of noch
yets,en wat in defe groote enimportante faeckebo-
ven de voorgaende Refolutien by de Heeren Staten
van
Zeelandt albereyts genomen, foo ten relpedè van
de gemeene
Onie, als ten aenfien van het Domefticq
van defe Provincie van haer Ed. Mog. wyders met
fondament foude konnen werden gedefidereert, die
oock vervolgens niet fullen onderlaten de Refpedti-
,ve Provinciën daer van de noodighe Communicatie
en kenninetegeven,'tzy door de Heeren weghens
defe Provincie ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog.
ordinarie occuperende, ofte door Gedeputeerde tot
dien eynde expreflelijck af te fenden.

Aldus gedaen ende gearrefteert by de Heeren Sta-
ten van
ZeeUndtj in het Hof aldaer, tot Middelhurgh
den thieudeu^cbiMìtyfeflhienhondertachtenfefiigh.

©ej^cecen <©eDcputcettien alleaueectien niet al=
lecii/ öat aen Ijacc jpDe nu De
pluraüteyt toa^ / niaec
oocit Dat
Zeelandt öja^ fingulier, gljemeccftt V nes-
landt
en Groeningen alcecDe een ^taOtljouDec {jeD^
öenDe/toacen bupten Defe qnefiie/al-ljoe-toel men in
"effect Baec Daec onDec meDe begccep : i©efenöc Dcfel·
be^jabincien alfoo biel befonDen enDe aengefoeüt
tot De
feparatie alp Zeelandt. iget ^ficgument ban De
l^olIanDtfcDe b)a^ / Dat D' anDece biec in blpbenDe
toepserigö ofteDilapccenDe/oazfaech fouDen
3ijn Dat
Den niet geabancecct toiect/aengcfïen men al=
Öiec/fonDccDat/Daec toe niet enfouDe cefolbecen.
©aeconi noemöen't
Zeelandt nabecljanDt bp öacc
55eDuctie / een
Dwangh.

a©at oengaet De Doenmael^ SPnDe queflie binnen
Dc ^taDt
Veere, ijiec boo? acngecocct/ Defeibe ccc^
I)icc upt :

iCot Veere 5pn vier en twintigh SaOcu/ in ttoccn
flebeclt ' tegen^De jongöfie HBagidcaet# - becanbe=
cingö ! toiecDen Dien-bolgen^ ttoeeDcclcp nominatie
nti.L-n a"» öacc lioogöept Dc|a?incefre 35ouaricce obec ge.
öcr jiKa. fonöen; cene ban tocgben DcTwaelvej Daec onDec
iiflcaet, oocft bja^Den Collonel Maregnault;D"anöece Twaelf
fepöen/ Dat Den ï^ecc Maregnauit toa^ Collonel gbc::
bio^tien / opeonDitie Dat bP Ο^εη QaeDt meec alDaec
fouDejpn: 2^ten-boTgbenp tna^bacc getal niet al^
Elf. 3®aec tegen D' anOece l^actp beffont .in fuyvere
Twaelf,
enDe fcDicltteoocBcen nominatie aen baec
^ooabf pt oni Daec upt tc itiefen..Maec alfoo fp ftoo^
upt Dc eccfle/ pjeteciccenDe De ttoccDc / foo bebben Die
ban De ttuecDe baec geaDDjcffecct aen De Hecccn ban
Zeelandt -, Die bebben becliaen Dat Den Collonel geen
ÖaeDt toa^ / noeb mogbt 5Pn : ©JDonneecDe Dat
b' anbec in fpn plact^ fouOe ftiefcn ttoce/ om bp baec
ï^oogbept een Daec upt tc nemen / bolgbcn^ gbe·
biupeft. 25clafïenDe Dep?efibectnOeeaeDt('ttoc cft
toaó Dengeec
Maregnauit, (0ccommitteecDe 0aeDt)
of bp fpn ontöille Den bolgbcnbcn. 39cfelbe fuleS^
tcepgecenOe/ bcffcöcbolgenDe Dc0aDentoiHenbc=
fcbepDen op'töaeütbnp^ te ftomen : JÊacc geen
j&teebooDe/atógcD?epgbtban D anDcce metcaffas
tic/toa# tc biQDcn / biel Defeibe in pecfoon met noeb
uemanDt De acnbonDige b^eft gbeDaen acn Dc iSaDen
met feecRec fefeiftelbcft Spiljet / in cap ban abfcntic ;
beel fcoiecpen Die 25iljettcn1»egb/Docb D'anüecc be«;=
öabeccnDe / bonDen 't öaeDtbnp^ gbeflooten. HScn
ftgb ooeft een
Orangie Vaendel ban Dé ®oo|n af
toapen/om/foo D'anDccc (tpDen/ op-loop tc maccRen
tegeng De
Twaelf fupbece / DebieicRe bp faute ban
't lïaetbupp/ bccRiefinge batt tbiec QaeDt^ - lupDen
beeDcn opDc ficaet boo^'tfflactbup^. ^e Staten
ban
Zeelandt bebben DenCóHoncl Maregnauit DcC"
éalben gefnfpcnbeect ban fpn CoHonelfebap cnDc
CommanOcmcnttot
Veere.^cBcracltc Twaelf fup»
beceD?cpgbDenin ca^ baec geen contcntementgbe·'
fcbicDe bp baec Hoogbept / Datfe ban Dc ;&taten ban
Zeelandt fouDcu becfoccften (@ctcap / om geIbcR an*
Dece (i^jaefldcRc i^tcben baec cpgben fiSagiflcaet te
Ittefen/fuIcR^ men gbelóo^e baec niet fouDe toojDen
gebiepgect; alfoo alceeDe beelmael gaectoa^geDif»
putcectDefefTic in Den öacDt banfttate/omoatfe
Vafalle Steden ban De ipjin^

iénrufi
tot tee
iScei'e
fiUec 't
frcllcii

©efe tbjeefpalt macctc ootR/Dat ban Ineucn Ve«.
coinpaccccDc
twee <0eDeputcecDen / cnbaEcom S ^
in effect geen eompleetc ©ccaaDEcingb;b)aecom7n

De ©EcgaOetingb DecDtfcbepDcn/enDeaen beft»?
ccn (©eOeputeecücnban baec i&o. IBog. beebtofhm
bet anttooojDt biec boben gcficlt ; «Enoc bcfclhT^
Dee in Den fêage aengcRomen jpnOe/ cappaitEtt Jfh
't pacticuliec/ Dat anDetfmt^ bet toetcR alfoo laoh iï
Zeelandt, Datfe genegen bjaccn tot be fcpatatit / m
bc Dat bet Daec toe fouDc Romen/ maec baecbanii
tot nocö toe niet gebleccRen. »

«EnD'ilcecen ^caten ban Zeelandt bebben oahM,
negenden
goet gebonben Dat Dc jegentooojüiac jJ
en-twintigh
Öaocn biuncn Dc j&tabt Veere ba02 ÈÉn
(©ubtfien Öaebt bp ©becnagbtfe hjcete / oo Γη,
^tabtbupfe alDaec jegen^ obec-mo?gen foube tof !
Den gecouboceect / of üp fpnc toepgeclnge of abfentlt
Doo? Den tbiecDen of bolgenben Öaebt f egcn^
öatttfis
baec aen/ om op een ban De boo?f5 twee oagljen na nf,
D;c tc p^occDeccn tot bet nominecen ban twee gequl
lificeecDe pecfoonen tot De bacante iSaebtfpiaV
boojmael^ bp oen Collonel De
Maiegnault bEbicnt /
om Daec upt een tot ÖaeDt/of ©joeDfcbap bet Staöt
Veere,bccftoccn tC b)0?ben. ^at toijDec^ be drie-en.
twintig
öaDEU boojnocmtbp Den anbecen jpnbc/ooit
eenige upt Den baec fouDen DEputecen / om üefi:Sec>
gaDecingc innacmbanDe
^taDt Veeretoacctene-
men/etiDe De befoignc^ alDaec bp te tooonen; öatna,
DecbanDtfobaeiiDcboomoembe l9act^-plaEt^fouö(
toefen gefupplecct / De"
vier en twintigh JJaDeti 60
©becnagbtfe bjectc al^ booten bebooilijcit ötcoiito
ccert spnbe / fouDen p?oceDecen tot bet Doen Dan tm
nicuboe nominatie ban 23ucgecmecficc^ en
nen boo? Defen lopenDen !ïace
fefthien hondercaciit·
en-feftigh,
becmibtji De boo^gaeuDc nominatie tva^
bebouDen te toefen nul / enDe ban ontoaecbE.

«ïEnDc al - boe - toel nae De nature ban be fafciie/
en in
conformité ban be boojgacnbc ^tecatibe acfui
luticn bcuBlectie ban 25ucgecmee(lecenEn0atifii/
metbcn:@cece jll^acqui^/maccDc J^ecgabEringl);
Deci^eecen competcecDc/enDc Dat Dien conform Dt
bctoulïc aeglcmentcn / al^ noeb toictben te
moetgeficn : Dat niet-tc-min baec €D.lËogleebtn/
Dat/
fonder prejudicie van hare gerechtigheydc,tie
OElectic/ fooban DctSaeDt^ plaetfe/aMbetiieubie
25ucacrmec(lec^
voor ditmael foube toojben aebatn
Dpbacc üoogbcpt Dc ®?outoe Pjineeffe
Douariere
d'Orangie,
al^ <i5?oot-iEoebcc cnbc ffioogt)b£(f{
ban Den jegen tooojbigen l|eecc l^;incc ban
Orangie ;
mibté bat bet cene cube bet anbece göefföitbe enOe
bolbjaebt toietbe tuffcben Defe enDe Dc
naEfi-Itomen·
De ©ecgaDecingc / Daec ban De ï^oog-gebacDie
ceffcbpjffiiflibe toiecDt Renniffe gegeben;nitttift'
Rlacinge / in eap / bupten becmocDcn bare ioogfiept
mogbtcDifficultccenDeboojfs <iElectie te öiaen/bat
baec aSD. ^og. in fooDanigben gbebal
baer rccbt
fouden, ghebruycken , ende felis de voorfe Eleöie
doen.

jnaaec bitcmcDc De faecRc noeb niet gecebtiett.
<@p Den
veerthienden ftacnDc Dc BecgaDeting ijan b(
llcccen j^tatcn ban
Zeelandt, bebben tSubientieDer^
focbt/cnbe 5pn Dccompaceeet Dc ©ceren en jBeeffa
Pieter Munnincx oubt SSucgccmecflec bet ^taot
Veere, mDC j©ee(icc Hendrick van Serooskercke,

DoenDceen omfianDigö becbael ban De faecRentw
op bupDen/feo fp fcpDen/in De ^fetaDt ban
Veere ts»
ccnonbccnomen/cnDooiDebnn boojgebenbe Wv

ΐιιψιι: umi-cii uc^nnudv / ut «""BB»'^

boen uptPcccRcn ban ben fltboojn ban Dien
op c«n ©ubïicatic baDDen laten Doen ban bc mm
ban Defclbc/Die Daec toa^ bebelfenDe beleen berf»
Dcnaenftootelijcke eninjurieufe perioden teopen»
googe aegeccinge ban Den ïanbej^ó Dat
Staten ban
Zeeland waren verbreeckerï vaa der ro-
ver Stede Privilegie,en onderdxuckere van


-ocr page 504-

en OORLOGH, 'tAcht^en^njeerüghfleBoeck. 47^

p Ince van Orangicn, fll bati tie ^ecrcn Munni ncx,
o'^virersbergh , Karrcman etlöe Serooskerckcn fon-
P- irn«jiiDe»Joo?naemiic aenlcpDec^ ban Dieni rnöc
h, rt tfacnOfS^^ercnpiblicanten toacen bfrforc=
slnMöc liecfUeÖanbt ban bc(i&rmcente/nictberic
.rtftftctooojDEnniccc; enDcbocacnbe ijaccbp/bat
,, Uit De nionDt ban be J^ept ban üe Qeet KVel-
Snu IiflOOe flet)oo|t/öi»Öet Oeftη abont op een pion-
vrfti fouöeflafn/fn bat bare toe bjacen aebefignecct
SuPffH ban Oe vier l|eecen boben oenoemti€nDe
Smcn^ fp l^eeBEH Öemonflcantcn bccfoc|)tcn /
tot haec IBoa, aenflont^ be befjoojlfttfte oim
5., hfnÖElicbcn te boen (iellen/ ten epnbe alle breDcce
Hwunnae oHflelöcfeen tpDcIiicficn moafiten toec=
KDiaÖehomm. 3©aec op bp becfcccft ban be
bomf;l|KrcngebeIibaecct30nDe; floet gcbon.
ftcntebtrfoccftcn cnbe cotnmittecen be l^eeren van
Γγ Veke enDe Ingelfen, ten epnbe öaec <i5b. bec
toaertsStetcanfpo?tecen/omban aHc^ omfiansial)
niocctincnt beticgt efìenomen(jebbenbe/baet: ban
rawjojtteöoftt. JöpbecétDtecbtgefcfijebEn aenben
S3rtill(u/ al^ tntbe beörgenten albaec; omrne be
ifereti ümi Den iSabe te toülen brei^ten ban be bia^
Kbcfcljapenöept ban alle fjet ofpafft ecbe / met hec=
foeclt üati De uptfleecïtenbe Orangie ©laos&e te toil·
ifndocn intcccftcn/enbebojbec^ met be Sijengec be»
Μ obei; te fepnùen Coppe ban De gfjebaene )^ublica=
tie, ^^Det^ bitrebt benCoIIonelStdinifque, boen
iDantiflenDf in beSfibÖtje op 'tfof / geojDonneect
ommc öem frlfen aenfïont^ te tcanfpojtccen nacc be
staDtVeere boo?fc[)?eben/ enDe alDaec be jnatfitie
ban öEt
lanQt/ naec be o^oje ban be Segeecinge / bp
üjobiflE/ enöe ,tot .naecbec 02b?e / tecommanDecen /
ten epnOealle^ alöaec bupten bifojbje / enbe confHpe
mositebiojDengegouben.

fubltcatie en Waerfchouwinge.

üiij/ π Ailliu, Borgermeefteri, Schepenen,endc Raden,
il "« Π hebben haer altijdt laten eer herten gaen den wel-
ftant ende rufte van defe Stadt, cnde profperitey c
ende welvaren van de goedelngheretenen van dien >
ende met redenen geoordeelc, dat die infonderheyt
bsllont in de handtbavinghe ende het bcleyc van een
goede Politie cnde Juftitie,ende dat defe Regeeringh,
fooïisdieindenjare
vijfthie» hendert vier-eufiven-
ίίφ
door hoogh-lofiFelijcker memorie Prins Wittem
vm Of enigen den eerfien. wegens den Grave van den
Lande (eer hoogh-wijlTelijck is gellabilieert in een
aenfienlijck CoUegie van Burgermeefters, Schepe-
Den ende Raden ordentelijck adminiftrerende onder
eene goede ende wei-gereguleerde harmonie de faec-
ken van den gemeynea Lande van defe Stadt en van-
de patticuiiere GeinterèflTeerdens in Borgerlijckc en
Civile queftien, gelijck dan haer Ed. Achtbaerheden
oock met geen minder yver,altijt voor oogen hebben
gehadt ende betraght, datfyne Hoogheyt de Heere
Prince van
Orangien, als Marquis defer Stede, in fyne
nilkkmde gherechtigheden tot de Eleüie van Borger-
meefters, Schepenen ende Raeden, met den gevolge
ende aenkleven van dien, buyten alle bekommerin-
gen ende indraght inviolabelijck magh blyven, ende
werden gemainteneert ende gehandthaeft, ende naer
dien welgemelde Bailliu, Borgermeefters, Schepenen
ende Raeden tot haer groote verwonderingeende al-
teratie in ervaringe komen,dat verfcheyde perfoonen
van groote ende minder conditie tot nieu wigheyt ge-
negen , ende met een onuytfpreeckelijcke ambitie en
Wraeckfught ingenomen, de voorfz fondamenten cn-
de paelen van foo
ouden ende velbefidde» forme van
Regeerioge, traghten te verftellen, ende om verre te
Werpen,ende daer mede oock aen fyn Hoogheydt den
Heere Prince van
Orangie», ia welckere Doorluchtige
VOTr-Ouders goedt en bloede de fondamenten van
oefen Staet geleght, ende toe foo heerlijcken gebouw
Jerheven zyn, een irreparabelen flaghen prejuditie
S«ven,onder fchija van eenige
feiTÌoffi en in^crtl·

nentepreteiitett, ghelijck of de Heeren Staten van den χ ^ÓS,
Landedaertoeaendefelvede authoriteyt ende quali- ..*
ficatie aen de handt gaven, daernochtans de faecken
heel anders zyngeftatueert, foo als met den eeiftea
ooghichynlijck blijcken fai, by een naerdere af-kon-
dinghe, ofte door een publijcke welgeraifonneerde
Dedudie, beheliendedewarebefchapentheyt van de
fweevendegeichillen,en de verdedingh van dé notoi-
re gerechtigheyt cnde prcceminer.ticn vanfynhoog-
gedaghte Hoogheyt den fleere Prince van
Orat)g$en,
ende defe hare Regeeringe, tegens foodanige die on-
voorfightelijck met hare Aftien ende Proceduren heÉ
contrarie fchynen tefuftinerenende
forcelgckteàiy-
ven, ende we paiticulierlijck, dat jegenwoordigh dö
Regeringhe van defe Stadt in handen vervallen fou-
den zyn van de Raden buyten weften zynde, ende
daerom het eerfte beleyt toe komen de Heer
Adriaea
Karreman
> mede Raedt defer Stadt, geallifteert door
Mr.
Heudrick Sereoskercke ,0R\ingi\s om fyne quade
comportemcnten van fynen dienft als Penfionaris ge-
caiTeert, ende dat alfoo de banden van een welgeftei-
de Politieendejuftitielosghelatenzynde, aenyder
de liberteyt aen de handt gegeven foude weien, otn
naer fyn appetir ende ongheregelde afleéten , fonder
fchroomofrefpeft van Juftitie of Regeeriog tc doen
ofte te laten wat hem in den ün fchiet, ghelijctr dna
nochepgifteren naer den middagh,zynde den
tivaelf-
defer, ende dendaghvanhet Amntmaeldes Hee-
ren 3
tot groote fchandael en ergerniiTe van alle reghc-
finnige Regentenen Patriotten,dengemelten Raedrs-
man
Karrema» met fyne geaiTociecfde, ende Hendrick
Sereosktrfke,
met hare particuliere Vergaderinge,<faer
van eene evidente preuve hebben gegeven i ende dici
wel light eene aenleydinghe foude hebben Veroor-
faeckttotW/if/e ende groote onheylen, in foö verre
hare Ed. Achtbaerheden onder Codes ghenade, daer

ftdt : Alle 't welci by Bailliu ,^orgermeefters, Sche-
penen en Raden in byfonder achtinge genomen zyn-'
de, hebben naer rijpe deliberatie ende aendaghtighe
overweginghjde voorfz by-eenkomfte,en alle andere
gefepareerde Regeeringhe, niet over-cen-komende
metdeboven-gementioneerde forme,ende ordre van
Rweeringjverklaert j gelijck haer Ed.Achtbaerheden
deielvc"'(klarenby defen,
voüree*ongeoorlofde ffae-
men· nttinge ende conventicul, aen het laelckegeene diffe-
rentie van refpe^i oftegehoerjatmhep toe en komt ·,
maer , r^
ter contrarie alle blame en verachtingh,als aenloopen» , ■
de met een opgheheve handt tegens de Wettige Rc-
geeringh van Bailliu, Borgermeefters, Schepenen en-
de Raeden defer Stede by de boven-gemelde Privile-
gien,Ufantien endc Coftuymen gefondeert ende vaft
geftelt, gelijck dan op de voorfz gronden alle het gee-
ne in de voorfz
ongequdificeerde by-een-hmfien gedaea
en beflooten konnen werden, ende wel bylonderlijck
Ïisdidttpratenfeneminatie, daer in gerefolveert, haer
Ed.Achtbaerheden verklagen nul en van onwaerden :
Waerfchouwende en aen-maenende hier t^evens alle
goede Inghefecenen ende Borgers, defe informatie en
onderrechtingh haer ter herten te willen laten gaen,ea
met defel ve hare wettige O verhey t wel vaft te hoüden
en tc handthavenen de goede ende welbeftelde ordre
ende forme van Regeringe defer Stede ende dat aeo
fyn Hoogheyt, de Heere Prince van
Orangien in fyne
Rechten ende praseminentien door de voorfz nieu-
wigheden ende
attentaten gheen naedeel en werde
toegebracht, ende allefints de raedtihgingh van de
qualijckgeintentioneerde,<i/ii/;i«fi
Achitophel ver-
ft oort en te'fchande mogen vierden gemaeckt
, waerfchou-
wende overfulckswelexpreflelijck alle goede Borgers
ende Ingefetenen, ende allen anderen die defen aen-
gaen magh hen naer de voorfz ordre behoorlijck te
gedrigen, alfoo Bailliu, Borgermeefters, Schepenen
ende Raden genv/olvcert zyn teghens die geene die
haer dies contrarie fullen komen te comporteren, te
itatueren ende ordonneren, foo als defelve naer be-
vine van faecken fullen oordeelen te behooren. Een
yederwachte fich voor fchade ende fchande.
Aldus gedaen co gearrefteert by Bailliu,Borgennee-


-ocr page 505-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

g66S fters, Schepenen ende Raden Collegialiter vergadert
, zijnde binnen dpr Veere.o^ den ν eerth'tende Fcbruary,

fefihien hondert acht-en fefligh. In abfentie van den
Secretaris j Ende was geteyckent:

tlicclaesvtm derHejde».

?&cnvyfthiendenl)ei)ben 0ε l^eccctt ban DecVeke
enöelngeifen, tjcbtjcnbe DaeaÖ^ te booten brmoepte
Böenomfη ban tjaec «Sti.in ftcacljte ban
bc Öcfolutie
«ommijfociael benùauf) oe»omentetcanfpo2tcccn
naccbe èaöt
Veere, omjIanDiflöcappojt flljEtiaen
ban bec felbe bebinbinoe en biebccbaecen nlbaec^ en^
besijntoelflemclte tcicenobfc Dcc felbec mocpien /
enbetec oojfaecMeban bienbrbancht; biaecbpben
©eece be
Mauregnauk bccfdjepbefarchen obccljet
gepa^eecbe albaec met alle t)ace omtlanbieörben
beeft bccl)aeit / obec lebecenbe be bouble ban be

.'Ι.:,

-i'
'f

baen/bat befelbebantooojbcte tooo?üetoa^ acco?
becenbc/enbemetfpnci^?incipale; ©aecban booj
Oe iSaebt penfionaci^ ban
't Hanbr iectnce se
Daen jtjnbe
/ Ebtbcnteltjch bcbonben / bat öet aen=
bienfltjen op giflecen boo? be ©eeten
Munnincx enbe
Serooskerke obecfiefelbe oöebane publicatie aenbe
^eeren ban ben I9abe oebacn
gheheel erroneusende
gantfch on waerachiigh
toa^/ali toaec inne in oeencn
Deeletoiecbt gijebonben/al^ oatbe J&etcen Staten
ban
Zeelandt fouDcn ÖJefen Verbreeckers van de
Privilegien, ende Onderdruckcrsvanden Prince van

Oraneie,met anbece injucieufe tuoojben mecf.

3®ljöec^ j^soet gebonbenbe pjobifionele €om«
ηιίΙΤίε op flifiecen seaebcn aen Den «Colloncl Sedenis-
ki, Dinmc beg ttanbt^ JDilitic binnen
Vecre,naec be
DJb?e ban bc fieaeccinae te commanberen/in te tcec?
iien/bebancficnbfbefelbe boo? be moepte ban Sem
Öfccetoflect^ te Debben aetcanfpojtcert.

mt Ì0 alfoo 't ^ngoubt bec ^efolutie ban tooo^be
tebaoojbe : <!enbe be faecRe öeeft fioö nabetöanbt
felf^ flffcÖicRt/ blpbenoe bp 't
oude ghebruyck, Bl)e=
ïijc&opïöntöbtfaltaJecbenbetftaelt. ^ ^ ^

©εη elfden t^ ben öibbet Tempie, S5?oeöee ban
È' Jl^eec
En voyé, alljieï fleaccibeect met be öatifiea»
t(e op be gefloten
Conventie. b'JleecEnvoyégaf <n
pacttcultece bijtte^ te Rennen / bat ben IKoningf) fpn
J@ee(!ec geecne fsube fïen bat men
Vranckrïjck p;ef'
feecbe op be
Sufpenfie van Wapenen tOtben laetften
Mey
, en bat b' I^eec ban Beuningen baa' toe mogg»
tetaecbengelafl; al^toefenbeeen poinct ban
d'Al-
ternative. Vranckiijck
gaf opentlflcft upt/ bat Öiec
fiool be l^iebe foube toecben bectcaeggt: maec men
Derllont'et &iec en in
Engelandc anbet^.

^en chienden nam b' Qeec ban Beuningen eigtei;
fijn affcBept / enbe bectcoch fto?t^ baec aen.

SSobenenbe bebalben be J^ecRlacinglj ban ben
«oningb felf/ Beeft oocR b' iecc Jtmnfc!)en?ïmbaf=
fabeur
d' Eftradcs op befrn bagö aen öacc Ho.

■ *·· •Μ·.··· mm^wrm, -vpr I w- ---------- Ml ■> < ^

te Rennen gegeben: bat fijn |®aiefiept Dabt geno·
mmeect ben ©eet ecquc(l-mceflec
Colbert om te
gaenna
Aken boo|ttDeebe^mbaffabeuc ( bipbenbe
D' eerfle plaet^ aen ben jiBacefctjal
de Grammondt )
mogtnbe löben bat ben JBarqui^be Caftei-Rodrigo,
bp fubdelegatie ooch een ttoeebe fonbe $ en bat b' eers
fie foube bolgen teanneec ben jeaacgut^felf^btilbe
6omen.^itb)iecbt alfoo aengenomen boojj^otifi·
ratie. ^u cefleecbe alleen be
bufpenfie.

®en veerthicnden gegoo^t fìet;cappo2tbanbe
]|^eecen
Ripperda tot Buyrre > enbe anbece gaecS^o.
jEQog. <0cbeputeecbe tot be naiUtaice faecRen / aeg'
tecbolgen^ becfeibcccefolutieban ben
elfden befe^
nabec gebifiteect en ge-e^mineect bebbenbe fiet ÏSb ^
be^ ]9aeDt^ ban Staten / giec nae geinféceect /
caecRenbe ben boet biegegouben foube toecben in't
boen tuecbentban
twaeif duyfent Jl^annen aianbt·
K^ilitfe.

Ιίοΰ^Α tMoogende Heer en :

fcen&CT 11 Ι^βΙ'Ι'β"^Ί'elver Refolutie,in

^ date den tm-tn-dtrtigofiin^limxix'j ìm&sim ^

genomen over't fubjeil raeckende den voet diep»;
houden foude worden in 'tdoen werven ofte over ï®
nemen van
twaelf duyfent Man te voet, gelieven te»
quireren dat wy naer ü'ingenomen confideretien vaiï ^
de hooge Militaire OiBcieren, alhier tegenwoordip? ÌLli
zijnde, U Ho. Mog. willen laten toe komen ons n^ Ö
fitifif advijs op't voorfz fubjeft ,ende namentljirt
ofte by, ofte omtrent de Vorflen van
Bronjwijd endé
hmenborgAt faecke daer hénen niet foude bchoorea
beleyc te worden, dat een goetghetal Ruyteren ende
Knechten teghenwoordigh in dienfl: zijnde van de
Hoogh ghenoemde Vorflen tot het getal van n«fa ή,
duyfent, immers foo veel doenlijck foude wefen, by
leeninghe voor eenigentijt, of anderlinte,aen den
Staet overgedaen moghten worden.

T^n tweeden, of niet meer Voet-volck als Ruyte-
ren ende tot wat getal elck van de meer-hoogh ghj.
melde Vorflen > in cas dat defelve daer toe gedifpo!
neert foude konnen worden, foude behooren oycr ge-
nomen te worden.

Ten i/ir^ejofdeCollonels Compagnienvan dt

Nederlandtfche Natie,foo wel van de nieuwe Ligh-
tinge als van de oude Militie,niet weder gebraghtfou.
de behooren te worden in deordinsrisproportiete-
gen d'oude Compagnien, ende fulcks glieiïerckt van
hondert en vijfthien tot hortdert en vyftt^ koppen.

Ten vierden, wat getal van Ruyteren ende Knedi.
ren,boven de verfterckinge, tot fuppletie van 'tgetal,
't weick noch difficieren foude aen de bovengedaghte
twaelf duyfent koppen , foude behooren gheworvente
v/erden.

- Ten arj/Jfeej of defelve wervinge bygeheeleRegi·
menten,of by gedetafcheerde ende byfondere Com-
pagnien
af art» of wel ten deele by Regimenten, ende
ten deele by Compagnien foude behooren gedaenti
worden ; midtfgaders of de voorfz particuliere Com-
pagnien alfoo opgereght zijnde, niecfoude behooren
gerengeert te werden onder foodanige Regimenten,
als tot invoeringhe van de meefle eigualiteyt buyten
confufie ende vermenginge van de repanitien beftea
be^amelijckfl foude konnen gefchieden.

Tenfefdenioi onder *t getal van de voorfz Λγ«//
duyftut koppen niet toe een preuve een Regiment
Dragonners, en tot wat getal van koppen, foude beho-
ren aengenomen te worden.

Ende eyndelijck ,cri ttnfevendtn, of alledevoorfi
te doene wervinghen niet huften 't reflbrt ven dcfen
Staet foude behooren gedaen te worden.

Welcken volghende ende tot voldoeninghevande
gemelde Refolutie naer ingenomen confideratien ali
vooren,dienende van ons advijs,ioude wy, onder cor-
rerie,oordeelen,ende van fentiment zijn,aeiigaeDde
't
eerfie poinö, dat omme verfcheyde feer importante
refpeöen t'eenemael dienilighÌ8,datten fpoedigh-
ften, ende fonder eenigh uytflel van tij t met ernfl en-
de de beile dexteriteyt gelaboreert worde, ten eynde
de Vorflen van
Bronjvi^k en X,ii»«»iw^gedifponeert
mogen worden een notabel aental van
Muititia haren
dienfl zijnde,foo hoogh als onderlingh geconveoieerc
fai konnen worden, ende voor wederzijdtsintereffe,
oirbaerlijckff gheoordeelt fai worden, aen defen Stiet
ten minften by
Lteninge voor eenigen tijdt over te la-
ten , foo in confideratie dat niet alleen daer inne refi·
deert een notabel mefnage^ in comparatie van koileQ
die ter faecke van de foude moeten

worden gefupporteert ; als infonderheyt dat de voorfs
Militi* tegenwoordig zijnde gerengeert in Regimen-
ten ende Compagnien, onder ge-experimenteerde
Hooft-en Minder-OfiBcieren ende naer behoorenge-
difciplineert,prompt ende met apparentie van fonder-
lingen dienfl van defelve te fullen ghenieten > ge-em-
ployeert konnen worden} ende dat derhalven tot exe-
cutie van dien
U Ho. Mog. 't 2y by af-fendtn van een
éeW/perfoonaen deghemelde Vorflen,of anderfiiiB,
fulcx als U Ho. Mog. na der felver gewoonlijcke wijs-
heyt het expedienfte fullen oordeelen, de requireerde

oordres prompt fullen behooren geflelt te worden.

Op 'r tweede, dat wy reflexie ghenomen hebbende
pp de
JitHatii ende ghelegeathcyt van defc Landen,α·


-ocr page 506-

en OORLOGH, ^Ack-en-^njeertighfieËoech 47?

I .y^e van de Militaire Employen in de Guarnifoe-
Ιίΰο.
" gnde Ffontier-Steden, endeexpedicien ce Velde,
' λ& Draftique dienthal ven van den beginne ende ghe-
noJghfaem fonder interruptie geobferveertj midtfga-
Lsinachtinge genomen zijnde,dat tegenwoordigh
Γ jjgnft van den Lande bevonden worde te zij η , een
' fijerabel aental van Ruyteren, fouden meynen,
ae faeckcn by de meer-ghedaghte Vorften van
■OfffffiM en Luaenèurgh daer henen fouden behoo-
rengecftngeerC te worden , ten eynde alle de Militie
' iJelve over te nemen, moghte beftaen in Infan-
„jjJ^och in gevalle de Vorften meer-gemelc dient-
hilled vao andere confideratien fouden moghen be-
vMden worden te zijn, dat in allen geval het meerder
retai moghte gecompofeert wefen uyc Infanterije,en-
de alleen raaer foo veel Cavallerije over genomen als
totgheleyde en efcorce van de voorfz Infanterije ver-

cyichc wordt.

Nopende het derde poindl, dat wy aen d'eene zijde
eecene redenen ten dienfte van den Lande en fien >
waefomtne de Collonels Compagnien ghebraght fou-
den worden van
hondert vyfthien tot hondert vijftigh
koppen ,ende fulcks in foo grooten difpartie jegens
d'aodere ordinaris Compagnien als daer uyc foude
komen te refulteren, nademael daer uyc geen dienft,
niaer merckelijcke inconvenienten, foo in expeditie
te Velde als in Guarnifoenen, fouden worden gecau-
totiiijnded'ordinaris Compagnien verobligeert al-
le toghten,waghten ende andere Militaire Fundien
te doen lbo wel als die van de Collonellen, dat aen de
anderezyde gewichtighe redenen fchijnen te milite-
ren,dac de Compagnien onderlinge metten anderen
fouden dienen ge-efgalifeerc te worden, volgens de
praflijcquedienchalvenin
Franckrijtk ende elders ge-
obferveerc wordende ,geconfidereerc onder anderen
dateen Collonels Compagnie maer gheleydt wordt
door Wfï Hooft-Officieren, van welcke
twee Hooft-
Officieren d'
em of ander, of wel beyde abfcnt, of on-
bequaem zynde coc hare Funaie, de Compagnie Col-
looelle gedefticueert is van alle opfij^ht, tot mercke-
lijcke prejudicie ven de gemeenefaecken,gelijck ons
daer van een levendigh exempel, gheduyrendede be-
foigoes op't tegenwoordige objeilis voor gekomen,
wclclt inconvenient hoe ftercker dat de Collonels
Compagnien zyn, oock gevaerlijcker is, ende fouden
wy derhalven van fentiment zyn,dat in ghevalle U
Ho.Mog. fouden goet vinden in plaecfe van nieuwe
liclitingen, boven d' overneminge van de Troupes in
devoorgaendeiwiff Arti ckulen vermelc, de Militie
byrecreuteringhe te verftercken, de Compagnien te-
genwoordigh in dienft zynde > foo van de oude Mili-
tie, als jonghft aenghenomen by recreuteringen als
vooren verllerckt wordende, het felve (oude behoo-
renindiftind ce gefchieden by gelijck gecal van kop-
pen , biy vende hec onderfcheyt tuffchen de Collonels
ende ordinaris Compagnien ten regarde van de
arith-
m'ycie difproportie, inder voegen als het felye tegen-
woordigh is.

Belangende het vierde poindt, datdedifpofitiete
nemen, nopende
hetfuppletoir getal fai moeten gere-
guleert worden naer 't Succes ende den uycflagh van
de debvoireh by de meer-gemelde Vorften van
Lu-
ntniorgb
tot overneminge van Militie als voorfz in't
werckteftellen, waernaer ons oordeels gecompaf-
feertfai moeten worden, de begrootioge van'tdefi-
ciercnde getal.

Ende wat aengaet hetv'yfde poinö, nademael ons
ordeels,tegenwoordigh meerder Regimenten gefor-
meert zyn, ende dien-volgende meerderCollonellen
>n dienft zyn,als wel naer deconftitutie van defe
Unden, ende vereyfch van de Militaire En^loyen
wordt gerequireert, teghens voorgaende lofifelijcke
Pradtique,dat de wervinge in 'c voorfz poinà gemen-
l'onMrt foude behooren gedaen te worden by gede-
'^^■■deende befondere Compagnien apart, en dat
vervolgens de voorfz Compagnien alfoo opgherecht
pDde, foude behooren gerengeert te worden onder
m ftRegimenten, als tot invoeringe van de
neeltc efgaJiferinge buy ten confufie ea vermenginge

van de repartitfeftbe& en bequaemlijckft foude kon- l^^Sl
η en gbefchieden, achter volgens en in conformité van
deprojeden dienthalven byons voordelen op'cpa-
pier gebraght, ende in onfe Miiliveaen U Ho. Mog.
icerativelijclf vermeit, zynde fulcks dat tegenwoordig
verfcheyde Rtgimenccn onbequaem zyn, om eenige
den minften dienft ce doen. Dat boven dien by 'c aen-
nemen van de gedecafchecrde Compagnien gemefna-
geert fullen worden alle de
Traitamenttn van de hooge
ende andere Regiments-OfEcieren, als
eiuartier met-
fiers, Geweldige, Ïravoofien,
ende andercj midtfgaders
ge-eviteertdedifpuren,defordres en inconvenienten,
dewelcke onvermydehjck te gemoet ghefien worden,
ingevallegoet gevonden wierdc geheele Regitaenten
aen te nemen,een opfigte vande Capituiaticn,dewelc-
ke nootwendig aengegaen foudentmoeten worden mec
de Collonellen van buyten Landts in komende;Doch
dac echter des niec cc min den Heere
Veldt-Mserfchakk
Wurtx,
foude behooren aengefchreven te worden een
Regiment Infanterie te werven, by hem fel ve te geley-
den, beftaende inCompagnien,ende namenc-
lijck de Collonels Compagnie van
hmdert •vyftigh
koppen, ende de refterende vyfihie» van fes- 'en negex-
ttgh
, met authorifatie emme ce difpicieren, ende by
pro vifie aen te ftellen de Hooft - ende andere Officie-
len van 't felve Regiment.

Concernerende 't Regiment Dragmners in'tfefdê
Artijckul voorgeflagen, meenen wy dat aen d' een ea
d'ander zijde plaufible redenen gheallegeert konnea
worden, waer van den dienft ofte ondienft by ex»
perientie beft befpeurt fai konnen werden, ghelijck
voor defen gefchiec is, ten regarde van een Regiment
Vyer-roers onder den Collonel Wyniergen ·, welcke
Vjer-roers in plaets van Piecken gewapent waren met
Sprittck-Jiociettjenàatdethaìven toc een preuve'c Re-
giment
Dragonnert foude aengenomen worden, om-
me naer bewint, op de continuatie van dien, cfce dif-
folutiegedifponeerc te worden, als ten dienfte vanden
Lande geoordeelt fai worden te vereyftchen, ende daC
vervolgens daer toe gediipicieert worde een bequaen»
engequalificeert perfoon, om't voorfz Regiment tea
getale van
thien Compagnie en namentlijcK de Collo-
nels Compagnie van
ps en taghtig Paerden en d'aode·
re refterende tot
negen eufeventigh Paerden te lichten.'

Ende eyndelijcknp'ryiviwie endelaetfte Poind,
datomme verfcheyden feer importante reedenen alle
de voorfz te doene wervingen fouden behooren ghe-
daen te worden
buyte» ket rejfort van defen Stact, foo
omme te conferveren het voick hier te Lande,emme
by alle voorvallende occurrentien fich daer van te
konnen dienen, als mede om te konnen voorkomen
de diverfie van 't Krijghs-volck, ende deflelfs verloop
uyt d'een in d' andere Compagnie.

Maer wy zyn niet fonder reeden bedught,dat dient-
halven inde executie fich merckelijcke difficulceytea
ende obftaculen openbaeren, in coniideratie alle de
confinerende Staten by de tegenwoordige conftitutie
van faeckcn haer ftellen inpoftuervan defeafie, en-
de hec meerendeel van defelve
uytheemfche wervin-
ghen veder in^den haren fcherp hebben verboden,
weshalven wy van Sentiment, onder correöie van U
Ho. Mog. fouden zyn > dat de meer-ghenoemde wer-
vingen mette meeftepromtitude ende fonder oppo-
iitie foude konnen worden gedaen in de Landen van
Overtnafe en al-boe-wel oatrent hec

een ende ander Quarcier mede al eenige bedencke-
lijckhedea zyn gemoveert ) midtfgaders in ende om-
trent de Stadt
Hemhtrgh.

Wy vinden ons verolight, Ho. Mo. Heerea bovea
gunt voorfz is aen U Ko.Mog. te ghcmoet te voeren ,
dat wy infïende de difficultey ten omtrent de wervin-
gen,ende dat U Ho. Mog. veel light daer door haer ge^
frufteert fullen vinden van derfelver falutair οοφ'
merck na verloop van veel tijt, dat wy al-noch van ge-
voelen zyn, dac een gedeelte van de
Fernii^gent* em-
ployeren tot het aen nemen vende meer-genoemde
tmaelfduyfentMm, van nuaf aen foude behooren be-
keert te worden toe
<verheteringe,Tnit[gidcn Recreutt·
ringt
vande Militie albereyts in dienft zynde, als fui-
ft C i


-ocr page 507-

476 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lende ons oordeels 't fel ve zijn van facilder en promp-

_» ter executie, ende niet fubjedt de incon veniencen hier

vooren geallegeert, in allen gevalle en hoedanigh U
Ho. Mog. fullen gelieven te difponeren, dat de Re-
fpedlive Provinciën haer gelieven icbequamen niet
alleen vruchtbaerige
confenten te dragen > op de peti'
tien
dienthalven by ons c« doen, maer oock promp-
telijck door een der fel ver

gedragen Confent in de gemelte/'i/i/«, dewelcke naer
een fummaire calculatie torbetalinge van de
Aenritz-
geldere»
een maent Solts voor de Wapenen en andere
onkoften niet minder fai genomen worden, dan ter
fomme van
fevm hondert di^ftnt guldens ; Dat mede
d'opgemelde Refpedtive Provinciën haer difpone-
ren om me de Militie, die overgenomen ftaet te wer.
den, ofby Compagnie of recreuteringen aengeno-
men, volgens de repartitie by onsnaerdegewoon-
lïjcke
$uotes te doen, niet alleen tot haren lafte ne-
men , maer voor 't expireren van de voorfz eerfte
maent ftellen de gerequireerde ende noodigè ordres
tot prompte betaiinge van de felve, omme niet weder
te vervallen in gelijcke ongelegentheyt » als wy tot
leetweienbywapbetalingh of
afinyfinge van eenighe
Compagnien in den voorleden Jare hebben befpeurt,
tot merckelijcke defordre, ondienft > ende fonder-
lingh defrefpeö van den Staet ; mitfgaders verfwac-

-α;

-ril

P'i

heylfame ordres op
doenobferveren, by manquement van een behoor-
lijcke
betaiinge > omtrent weicke ordres wy aen U Ho.
Mog. fullen laten toekomen onfe nadere confideratie
tot verbeteringe van dien, met vaft vertrouwen dat
U Ho. Mog. mitfgaders de refpeaive Provinciën by
dejege^lW^ordigegantfch bekommerlijke conftitutie
haer foodanlgh fullen gelieven t'evertueren, dat wy
bequaem mogen z^n 's L· ;idsdienft te betrachten en-
de allenthalven te ftellen de ^eiuquireerde ordreSi niet
alleen tot verleeckericge vaa den Staet t onder Godes
genadigen xegen , maer oock die yetwes tegen de fel-
ve foudeonderfiaen te tnachineren vigoureufelijck te
Tepouileren, ende ter faecke van foodanige attenta-
ten te doen geven reparatie ende fatisfa Aie.

Waermtde , e^i.

Hooge en Mogende Heeren, &c. In den ìtàge,
den . . . lè^nmty, fefiien hondert acht en fefligh.
Was geparapheert j. va» Borfik vander Hooge.
Onderllont; Ter Ordonnantie van den Raedt
*an Staete der Vereenighde Nederlanden.

Wasgeteeckentj

J. van Slimgelant.

J®atc op seöelitieceEet sijnbe / DebPO?fj faRe 6p
ïifccfpectiüe®?oö<nricnoöec genomen / en Dicnon»
bccmtnbect eort seboutien
/ te bccroecben begemclte
üeecen^etiepuceecbenbat&aec obec ben boet
ban epcutic en uptboecinoe bec boben-(ÏaenD£ pain·
ten / namentltjth / in biat boegen D'obetneminge en
bjecbinge cefpectibe tee boojfìi
twaelf duyfent man
fouDe begoojen in 't toeccR gepelt te toojDen / met ee«
Mige lleecen «iSecommittcctbe uptben toel-gemelten
I9aetban;&tate/bp{)eec€b.felfi$te nominecen/ in
confetentie toilüen tceben/ om baec op teberflaen en
in te nemen be confitetatien ban be t)ooge jllgiiitaice
Officieren giec PiefentjtjnOe/ enbaecbancappojt
te boen.

me ï^eecen aenhierenbe <0c&eputcecbcn ban be
^;obincicn ban
Stadt en Landen bonben Daec niet ge^
ïafi in't confentecen ban be noci) te toecben
Militie te
paecbe enbe te boet / al^ tot
negen duyfent man/con*
fo;nibe|ong({etefaIueiebanbei|eecen gate @2inci=
palen.

^ot Breda b)a# op be iongfle ®;cbe-f)anbeling&
tuffcftenEngelandtenbebefen ;&taet/ maecgefïoo'
ten een
provifioneel Traflaet van Commercie ofte

Marine b'J&eec Tempie gef nu te Bennen bat t)po?=
ύμ fiab om een sbfolut; Tra^aet van Marine met

fiaec ïgo, i©o0. te flupten. iOaec obet toai bende,
thienden (Confetentie/ en anbecen baenfis
gemaecRt 't geene bolgt : -

QUandoquidem annuente DivÌD3gratià, &con
fpirante mutuarum rerum falute, aequc ac Chri tei"
itiani orbis jam tempóris neccintate,v»gf/7„, J" ^
tio die lanuarii proximeelapfi, inter Serenilfimum & ^
Poten tiflimum Principem ac Dominum, Dominum &
Caro/uM ejas nomÌDÌs/eiundumMagM<eBrittaniaI(g mÏ^
gem, & Celfos ac Prgpotentes Dominos Ordines G^
nerales Foederatarum
£e/gii PiOvinciarunijconclufum
Sc fignatum fit foedus perpetuum defenfivum, forti?
fimis tam mari,quam terrà prf ftandis auxiliis cominu"
nitum, eodemque die, alioque inftt umento, de rerum
vicinarum
traDquiilitate>paceque Orbi Chrilliano rt-
ftituenda, inter Praidiiium Regemac PrsediöosO,'
dines, pronis animis,confultum Scconventumfucrit"
adeoque nihil aliud protinus fupereilë videatur, quod
tam mutua voluntate reftauratam amicitiam Scnecef-
fitudinem ullo unquam tempore interpellare poterle
prEEter controverfias de mercimoniorum fpeciebui
hincinde redigendis, forfitanorituras &ex incerta
aut ambigua earundem utrimque adjudicatione fotfi-
tam etiam promovendae s idcirco quo omnibus inno-
tefcat, quam fincera fanöaque fide Prsedidìus Rex ac
Prxdidli Ordines nuper contraöa; amiciti? non mo-
do inprafens fed & ad pofteros colenda cavere volul·
rint, jamdemumaddiveilendaquÏecunque oonno-
do diifenfionum, fed vel altercationum lemina
,pra;.
cidendamque penitus eorum fpem aut expetìationetn.
Qyorumcunque demum Praediilam amicitiam noïis
htibus concuCTam aut labefaÌlatam iri ,intereίTepot^
rit,in fubfequectes articulos utrimque con ventura efl:
qui pro norma & regula ejufmodi rerum maritimo.
rum & mercaturae hinc inde redigendse mutuo & per-
petuo ob/ervabunturjautquoufquelfaltem ex utriufque
partis arbitrio & confbnfu Commiflarii inducentur Sc
conveiiiant^ad uberiorem iis de rebus omnibus naviga-
tionifquelegibusTraöatum> ex communi utrimque
commodo ex ulteiiore cxperientia digerendum.

Subditis atque Incolis Ai^^ifa Bri/tamiixjus fasque
efto, omnimoda cum libertateac fecuritate navigare
atq; mercaturam exercere in omnibus Regnis,ditioni.
bus,ftatibus,quibus cum Magna Srittam/a paKxsmitia,
vel neutralitas intercedit, vel in poflerum intercedet,
oequeiftalibertateturbenturautimpediantur per na-
ves Bellicas, Triremes, Celoces,aliaquenavigiaOrdi-
rium Fctderati Belgii aut iis fubditorum, fi torte hel-
ium oriri contingat inter Prasfiitos Ordines ab una, &
didaRegna, ditionetêc flatus ab alteta parte, qux
fuDt Magna Br/ttaiin/<! foederata, iive amicitiam aut
Neutralitatem cum eà colant aut obfervent.

Qua! narigandi commercandiquêlibertasfe exten-
det ad omnes omnino mercimoniotum ipecies, iis
duntaxat exceptis, quas Contrabande indigitaotur.

111«

Quo in numero folummodo comprehendentur
omne genus arma igniaria & quic eo fpeftant, ut
machina feu Tormenta Bellica, Bombardai,Mor-
tarias, Piloclaftra vulgo petarda^, Bomb®, mala Puni-
ca, vulgo Granada, Sauciias, Coronae Pice», macBi-
narum vehicula vulgo AfiFutae, Turcae fclopetarise,
Baltheapulvis pyrius, funesigniaril,nitruiD, globi,
Hafiae, Gladii, Gali®. Caffides, Lorica, Bipen-
nes, Lanceie, Equi , Ephippla, minorum Tubo-
rum fivefclopetorum equeftrium Vaginae aut tecon-
ditoria, Cinguli , cateraque Inftruinenta ,
ouk
formam acceperunt, ut in bello ufui efle poffint,
Gallicè dida ,
Afortiments fervans à fufage de la
guerre.

IV.

Sub mercibus prohJbitis non comprehendentur
frumentum, tiiticumaliave grana & leguroinsj ole-
um, vinum, fai, nccgeneratim annona, nec quw·
guam eorum quse ad viftum autalimentum pertinent»
ied erunt uti Öcaliiemerces quaelibet priBcedenu »«·'


-ocr page 508-

en OORLOGH, 'tAck^en^'veerüghfleΒοξεΚ, 477

lo non enumerate piane libera, integrumque eri:,
!Ì68· nuailibetearundcm ipecies vehere ad locahoftilia Fce·
■ deratorum Ordioum , exceptisduntaxacoppidis, lo-
cifque obfidione cindis, circumfcriptis vel inveilicis,
Gallicè»
BÌecquéesouinveflies,

Ut vero Praïdifta cite atque ordine obferventur,
nartumstque con ventura eft, quod navesauC Navi-
ma Anglorutn > qu» mercibus onerata portum ali-
fluetn Fccderitorum Ordinum intrabunt, animo au-
lemaccorifilioe
^tinde difcedendiad loca iifdem ho-
ftiliatenebanturofficiariisPortuum Prasfatorum Or-
dinum» exquibus iolventexhibcre folummodo lite-
fM commeatus, vulgo pafTepurtus didbas, quse conti-
neant Indicem five notitiam mercium onerumque na-
vibusimpofiiorum probatum arq; fignatam figlilo or-
dinarioofficiariorumcurià Màritmae live admirali-
[acisejuslocii unde vela fecerunt cum dtìfignatione
locisquodeftinatafunt, idque in forma ordinaria &
confulca, poft quacliterarumcomitìeatus five Paile-
porcus exhibitionem naves non moleftabuntur, ex-
cutientur,
detinebuntur, autimpedientur ab Infti-
tuio itiqere j quocunque fub obrentu.

Similiter naves atque navigia Anglorum, quffi fefe
fiflentj innavium ftationibus iuborismaritimisim-
pcriopiaefatorum Ordinumlubjedlis, quibus tamen
propofitum non eli aut fubìre portus, aut cum in-
greffaflint, exoneraremerceseafquedeponere, non
tenebunturreddere rationes onerum fuorum, nifi fu-
fpeftiünt) quod vehanc merces vetitas five Cuncra-
bandasadhoftes Ordinum, ut jam diöum eft.
VII.

Quo quidem Legittirie (ufpicionis cafu tenebuntur
{MniRegis MagnaBrittannia in portibus exhibere
liteiascommeatus, five paffeportus in forma modo de-
iìgoata.

VIZI.

Quod fi vero accefferint ad Oras maritlmas & in al-
to obvia fint fadlanavibus ordinum aut ejus fubdito-
rum, qui privatis fumptibus & cum diplomate tamen
publicaeas naves inftruxerunt, utevitentur omnia
incommodadidae naves Foedeiatorum Ordinum iif-
vefubditorumnon appropinquabunt Anglisintra tor-
menti Bellici jaöum, fed fcapbam expedienc> inte-
grumque iis erit cum duobus tribulque hominibus
dimtaxat confcendere naves autnavigia Anglorum .
«tfibià Magiftro vel Prsefedto navis Anglicanae exhi-
beanturliterie paffeportus fupra memorata, nec non
liteia:maritimi five teftimoniales de proprietate na-
viumexpraefcriptoformulsB quae buie tradlativi fub-
jungetur. ut exinde con ftet non modo de onere fed &
dedomlcilio Magiftri five prf fetiti quemadmodum &
de nomine ipfius navis, ut duobus hifce mediis depre-
hendiqueatprohibitefnehoftesvehantmerces, & ut
ibundeappareatdeconditione navis ut & praefeüi five
Magiftri ejufdem. E'it vero prasdiitis paffeportus di-
plomatibus maritimifque literis adhibenda omnimoda
iides, atveroutdeeorumintegtitatf certius conftarc
poffit&nefalla fupponantuf adhibebuntur certa qui-
dam regis ÖC ordinum Indicia, fignaatque notje,
IX.

Qapd fiin navibus vel navigiis Anglorum,quse cur-
luminftitueruiit verfus Portus Ordinibus hoitiles, de-
prchendantur modis fupradiÖis merces prohibitK five
Connabandjefumenturea ex navibus, ddnde judico
adverfuseasagetur, publicabunturquecoram & àju-
dicibusterum Maritimarum vel aliis competentibus,
"eque tamen propterea vel navis aut navigium vel cf-
tera: merces non prohibitse five Gontrabande in ditìi
oavirepertaspublicabuntur aut in prasdam cedent,
_ X.

Voiventum prsetereaeft, utquicquid depifehende-
turimmiflum
Ï fubditis Regis MagM Bnttami* ia
navcm ad Ordinum Fcederatorum hoftes pertinen-
Km,quamvis id de genere vetitarum mercium non flt,
in praidam tamen cedet & fifcó addicetur una cum re-
«quis, quae in dièta navi reperientur citra ullanó exce-
Ptioncm, CastgrumSt
contra immune «tqucliberum

erit quicquid deprehenditur in navibus fubditorum
Regis/ilagjia Brittaani^, quatìtumvisonus aut pars ^

ejus pertineac ad hoftes Ordinum Fcederatorum, ex-
cepcis mercibusprofaibitisi quarum intuita obfervabi-
tur id, quod antecedentibus'paragraphiscautum eft,
XI.

Subditi atque incolie Fcederatarum ProvinciarutU
reciprocèiildemffuentur juribus, libertatibus atque
exemptionibus circa navigationémSc Commercia in
Oris, in portubus, naviumque ftatiombus in manbus
& ditionibus Regis
Magna Brittannite, quemadmo-
dum jam didlum eft, fruituros iubditos didii Regis in
illis, quae imperio Fcederatoium Oidinumparent, ut
ìJc in aperto mari ; fubintelligendaenimeft m omni-
I bus &fingulis mutua de reciproqua aequalitas, etiam
1 eo cafu quo Ordines Foederati pollhac Picem amiciti-
! amque colerit vel neutralitatem obfervabunt cum Re-
gibus,Principibus,& Statibus,qui bellum gerent cum
Magtne Brittannite Rege,adeo ut utraq.pars iifdem pia-
ne fruantur conditionibus & liraitationibus,qu5 paélis
hifce con ventiscontinentur & Commerciumipedtanc.

Utque fecuritati fubditorum Ordinum Fcederato-
rum abundè cautum fit, quüd nulla iis injuria, infere-
turautvisfiet, per bellicas naves ad didlum
Magma
Brittannia
Regem ejufve fubditospertincntes, inter-
dicetur prasfedis Regiis ut & fubditis, qui ibis imptn-
fis naves Inftruunt eorumque conftitutis officialibm
&Magiftris, neullamfubaitisaut incolli Fcederata-
rum Provinciarum faciantinjuriamdamnumve dent,
fine fecus faxint, poenas luent & propterea obftriÖi
eruntdedamnocumotnni causà Se eo quod intereft
fatisfacere per reparationem & reftitutiouem fub obli··
gatione & nexu perfonss bonorumque.

XIII.

Atque ob hanc cauiam in pofterum tenebuntur prj-
fedti five Capitanei j & qui Dcllica» naves armant fin-
guli priulquam mari fe committant, exponere cautio-
nem idoneam coram judicibus competentibus ad fum-
mìmmiUe quingentarumhbrarum SterlmgSi five je/e-
dtcies mille/tirarumTuronenfium, uteo meliusab iis in
folidum repetentur damna &c injuria quas dum mari
vagantur, fortaflìs inferre poffent, ut & ea quas com-
mittentur à Capitaneis ejufque quorum minifterio
utuQtur adverfus hunc traébtum legeique
éc edida
Regis, quae vi ac vigore, &iecundum aifpofitiotìem
hujus Tradatus publicabuntur fub pcena irrita fora di-
plomata & revocatam fore permiffionem prsedarura
ex
holte agendarum.

XIV.

Quod fi prsefedlus aliquis navis Anglica: deprehen- .
dat,atquecapiat navem oneratam didlis mercibus pro-
hibitis fas illi non erit aperirc aut ciftas, fcrinia, far-
cinas j vafa eave vendere, permutare aut alio modo
alienare, priufquam expofita fint in terram priefenti-
busjudicibus five officialibus Admiralitatis, fadto-
que ab iis Inventario (ìiercium in dièta cavi réperta-
rum, nifi fi metx prohibita parteih duntaxat oneris fa-
ciat, ut confeftim ejufmodi merx exoneretur aufera-
tui que j quo minorera in ioflituto itinere moram pa-
tiatur, quo quidem cafu nulla amplius moleftia affi·
ciendus vel ab itinere prc^ofito àvtìrtendus erit.

Rex Magna BrìttannM fubditos Fòedèratorutn Or-
dinum eodemfayoreprofequivoìenìs in omnibus fui
Imperli dition^us ac propriis fubditis, id eiFcétum
dabit, ut fuperprsedis, quse. id mari fadie funcfient-
quejufi adminitlreturfecundumjuftitia; regulasequi-
tatifque norraam, per Judices noniufpedes, & quo-
rum con intererit in caufa quae difceptatur, acque
Sententi^ jam latae 6c qu^e deinceps ferentur redè ac-
que ordine executioni mandenturfuumquefortigntuc
effedum prout earum tenor.exigit,
XVI.

Qpndocunque Legati Ordinum aliive Miniftrl
publica authorita te inftrudi in aula Regi» Majeftatif
Mag^M Brittaam< commemorante8»qu2srentur de ini-
quicate fententiarum > qua: latse fuerünt, jubebit Rex
eafdem fcatentias in Coofilio fu^ levìderl atque ad

exames


-ocr page 509-

47 S A Κ E Ν van S Τ A E t

ï^68 examen revocar!, ut conftetanReguIaiformuIseque

__I hujusTraftatujiniis obfervataefint, uthuicreipro-

videatur,quemadmodumjuris aequique norma exi-
git,quod intratrimeftrefpatium expcdiri oportcbit,
interim neque ante,neque poft latam fententiam pen-
dente revifione bona controverfa vendere autdiftra-
here licebit, nifi ex confenfu eorum, quorum inter-
eft, fi forte bona fcrvando fervati nequeant vel nequid
(detrimenti iisaccidat.

XVII.

Lite mora in prima ve! in ulteriore inftantia inter
eos, qui in mari prcedam fecerunc ab una & eos quo»
rum intereft, quique intercedunt confifcationi, ab al-
tera parte atque continget hofce fententiajudicis vin-
cere & ablblvi, fententia cautione interpofita , man-
dabiturexecutioni, licet ab ea provocatum fit ad fupe-
riorem judicem, at non fi pronunclatum fuerit con-
tra intercedentes : Porro quae hoc atque antecedenti-
bus Arciculis fancita funt de reddendo jure ex praefcri-
ptoJuftiti» fandte ac remotis ambagibus in caufis fub-
ditorum Focderatorum Ordinum, quando eorum na-
vesvelmercescaptaefueruntperfiibditos Regis
Ma-
gna Britanni*
in mari itidem obfervanda erunc ab
Ordinibus Generalibus in caufis fubditorum Regise
Majeftatis quorum navesmercefquein mari à fubditis
jncolifve Faderatarum Provinciarum intercepts
fuerint. XVIIf.

Cam autem rerum omniUm & conventionum
commoda aut incommoda non nifi Traöu Tem-
poris mutuseque experientise documenti! penitus in-
dagar! poffint, convencum itaque eft inter praediftum
Dominum Regem
Magna Brìtenniie, &diélosDo-
minos Ordines Fcederati Belgii: ut quocunq; demum
jcempore utrique parti id vifum fueritex|communi
confenfu indici & conveniri poterint utrique delegati
Commiflarii , quoruoi curas erit & operis, quod-
cunquein fupra memoratis Articulis defecifle] repe-
rietur fupplere, quodcunque autem incongruum aut
utrumque incommodum fuiiTe mutare aut circum-
fcriberc, &;uberiorem demum hifce de rebus omni-
bus navigationifque ìegibus Travatura abfolvere
prorfus & perlimarcé . ..

XIX.

Pséla base conventa omniaque & fingulaiis con-
tenta à difto
OomìnoKzgQMagnaBritannìte diöis-
que Dominis Ordinibus Generalibus Foederatarum
Provinciarum per patentes utriufque partis literas fi-
glilo magno munitas debita Se authentica forma intra
quatuor feptimanas proxime fequentes, aut citius fi
fieri poterit, confirmabuntur & ratihabitionum in-
firumenta intra prasdiftum tempus liinc inde extra-
dentur.

Sequunturformula, qttarum fuperm
K^rticulo o£}avo mntiofaöiafuit.
Formula Literarum teflimoniaiium peten-
darum dandarumqi ab hs, quibus rerum
maritim&rum JurifdiSÌio Jure Ordina

ftrum feuprsepofitum navis, cui nomen eft - - - - -
Civitas ------ Vaforumplus minus-----ftan-

tis hoc tempore in portu ----- à nobia obttnuiife

veniam cum prxdiöi nave onerata - - - ,—- na-

vigandi------- poftquam ab iis quibus hoc injun·

öum eft,quid in eam inveótum illatum re fit explora-
tum fuerit. Oportebit autem eundemlVIagiftrum aut
prspofitum diAx navis coram iis quibus Rerum
Alaritimarum JlirifdiAio jure ordinario mandata eft,
jurejurando affirmare diAam navem pertinere ad
fubdiium fubditofque Regiae Majeftatis/tf^tger^Bw-
tmnìx (de quo jurejurando prsftito fub fine hujus

diplometis apparere neceffe erit) ftque εοΓοαβοηϊ ,t
navis navigando caufa in nave funt L<^8 atque
con ^
ventiones,quieadresmaritimas fpeflantfanaèfideli ^
ter obfervatum, in obfervaturos & apud Afta CutiÈ
Rerum maritimarum edere indicem fignatum probÌ
tumque figillatumjcontinentem nominale cognomi'
na Locum originis & domicilii tam eorum
qui Λ
vem navigane, quam qui vehuntur quos in navcm re"
cipere abique confeufu eorum,qui rei maritimi pr®
funtjusei non erit: Tenebitur porrà judicibus aliis'
que,ad quosderebus maricimiscognitiopertinct.in
lingulis portubus, ubi navem appellct, dìplonia tior
exhibere ac perado itinere ex fide referre ea, qua toro
navigationis fuse tempore atìa aut faöa fuerunt eo-
demq; navigationia fux tempore, non aliis quam ^j]
moratae Regie Majeftaris vexillis àpiuftribus
aliifquj
fignis aut infignibus uti poterit. In quorum fidem
base manu propria fubfcripfimus
figillioque noibo
munivimus & à noftro Rerum maritimarum Secre·
tario fubfcribi curavimiis. Signatum «at. Et paulo
inferius , Sigilloque praefati Domini Aichith^afli
fignatum.

Formula InUrumenti continentis Ittsjuran-
dum à CMag^ro, fen Trapofito navis
prafiandum.

NOs, quibus in ditione & Territorio · - - ■. <.
Rerum Maritimarum Jurifdiétio jure ordina-
rio mandata efl:, afSrmamus N. N. Magiftrum
feuprsepofitum navis hoc diplomate nominatsepiii».
ftitifle juyurandum inibì expreflum. In quorum fi-
dem hxc (ignari curavimus.

Formula Literarum. Teflimonialium peten-
darum dandarumque à Confulibus Ci-
mtatum & portuum Uniti Belgii οαηί>
bus navibus navigUfque inde vela fa·
cientibusfecundum difpofitimempri^aù
i^fticuli odiavi.

SErcniifimis ,Illuftriffimis, potentiffimisNobiilf-
fimis, Spe£tatiifimÌ5,Prudentiifimis DominUIm·
peratoribusRegibus, Rerumpublicarum modera-
toribui, Principibus,Ducibus,Comi tibus, Baronibui,
Dominis Confulibus, Scabinis, Senatoribus,Judici-
bus, Ofifìcialibus,JufticÌ3riis& ReÖoribus omnium
;Civitatum& Locorum tam Ecclefiafticorum quam
fecularium,quibus baE exhibebuntur.Confules £c Rc-
ilorcsCivitatis,----noiumfacimusN.N. Ma-
giftrum feu piaepofitum navis - - - - fenobisftitiiTe
fic folemni Jurqurando affirmaiTe didam navem cui
nomen eft . .. . menfurarum quas vulgo laftas vo-

cani plus minus......cujus ìlle hoc tempori

Magifter five praspofitus eff,pertinere ad Incolas Pro-
vinciarum Uniti Belgii, itaeumDeusadjuvet;cum
autem acceptiilìmum nobis eOèt, prasdiaum Magi-

ftrum feu prsepofituminavis in iis quas probèjufteque

rio in Magna Britannia Regno mandata | fi^ogK ulSquSSw

e§ïi omnibus navibus navigiifque inde navem mercefque in caminveflasillatasappellet, ve-

i.------Archithalaflus. Omnibus quibus hoc diplo-
ma exhibebitur, Salutcm. Notum fit N. N.lVlagi

rum onerum folutione admitci, ingredi, manere,
e8redi,portus flumina & dominia veftra & omniraa.
do navigattonis, tnercatus, commerciorum acpro*
mercalium jure ftwdeque uti omnibus quibus bocei
meliusrefiius vifum fuerli,
grato animo id repende-
re vobigparatifiiimi femper prompiiTimiq; in qnorunt
fidem hacc civitatis noftrae figlilo fignari curavimus.

In quorum omnium ficfingularum fidem δί"!?^'
nos diöi Domini Regia ^li^tgiM
Eritemi* & Λ«ο·
runa Dominorum Ordinum Generalium Mand«ari»
fafil nobis ad idpotcftatefufficienti
hifce tabuüifub-
fcripfimus illafque figillis noftrisfignavimus. H^^
Comitum inHolIanS» die i7.Febru«rü ano» 160»·
Sisoatum eret:

W. TfiMPtS;^
3lolg§t


-ocr page 510-

en

jjoröötirt'tjacöwöupi^:

• TW τ Adien dat by de Goddelijckebeftieringe,en tot
\ wederzijts heyl öock weghens de nootfaecke-
■ " Jijckheyt van 't Cbrifteodom, op den
drie-en-
■ ./Jto Jinuarylaecftleden, tuflchen denDoor-
nrhti^nftsn ende Groocmachcightten Prince eijde
Ure e
Heer K;are/deTweede,Koningh van Groot
Jgifa. ende Hooge en Mogende rieeren Sta-
Geüecaei der Vereem'ghde Nederlenie» een efiu-
defenfif Vetbondc,otn malkanderen op 'tkrach-
(ïehfte, foo te Water als te Lande by te fpringen, ghe-
fl^tenende geteyckentis. Endebezydendat,oock
dien fei'^en dagh by een ander Inftrument tuffchen
j ^Qoghft gemelten Koningh ende de Hoogh-ge-
noemde Staten Generaci, oock met volkomen over-
een-korninge bcflooten is, endapet den anderen ver-
ftjen wat tot geruft-ftellinge en^ vrede-makinge d«r
Njbuyren dienitigh en noodjghis, foo fuuder niet
meer overigb wefen tot herftellinge van de over oude
Vriendtfchap > ende tot weder-roepinge van de noot-
faeckelijckheyt van dien, als de mogelijckheden ende
quaftien wegen de Commercie, ende het belangh van
dien neder te leggen > voor foo veel die noch fouden
mogen voorkomen j als wïl diealreede uytdubieufe
oot(aecken twijffelachcigh geftelt worden. Derhalven
opdateen yegelijckbekent ly, hoedatgemddcKo-
ningli,eflde genoemde Staten Generaci by fincere en
geheyliglïde trouwe> hare onlangs geflootene Vrieot-
ichap willen bekrachtigen, niet alleen jegenwoorde-
liick,maer oock in 't toekomende, nu^om de onluften
daer omtrent g'.refen neder te leggen ,^ende in 't toe-
kümendaomd:feIve of diergelijcke voor te komen,
oock om alle wegan van cwift-loeckinge af te fnyden,
hebben met malkanderen de involgende Artijckulen
verdragen, endezyn daer in over een gekomen,welc-
ke haer wederzij ts voor een gront veft ende zegel om-
trent de Zeevaert ende Koopmafafchap fai vüiftrec-
ken, ende volgens hetwelcke men oock weder-zijts
by CommifTarifen alle fulcke faeckea fai oordcelen
ende over een komen, oock tot meerder overvloei
van het geene de Commercie belanght, ende om alles
tot meerder gemack, wederzijdti, by ervarentheydt
te fchicken.

I.

AlledeSubjeden én Inwoonders van den Koningh
van
Gmt Brittangien, fullen in alle feeckerheyt, ende
vryheyt, mogen rcyfen ende handelen in de Koning-
rijckeni Staten ende Landen, welcke in Vriendtfchap
ende Neutraliteyt met
Engelandt fullen zijn, ofte we-
ien, Tonder dat aen defelve cenigh belet ofte trouble
in die vryheyt fai godaeo worden, door Schepen, Gal·
lcyen,F/egatten ofte Barquen, ofte eenige Vaertuy-
genaea de Staten Generael ofte der felver Onderda-
nen toebehoorende, uytóorfaeck ven Vyandtfchap,
welcke moghte komen te rijfen tuflchen de ghemelte
Staten van de eenezijde, ende de Rijcken, Staten en-
de Landen van de andere zij de, welcke met
Engelandt
w Vrede, Vriendtfchap ende Neutraliteyt zij η, ende
defelve onderhouden. '

Dat alfuick reyfen ende de Vryheyt van 'die Com-
mercie,gelijck oock de goederen over te brengen, fai
tcweftaeo worden aen allerley flagh van Koopman-
Ichappen, alleen die Waren van Contrebande uyt-
Eellooten. III.

Onder welcke Waren van Contrebande worden
^reeckent ende verftaen begrepen te zyn alderhande
Wapenen, welcke by vuyrwcrck gebruyckt werden,
geiijckoockdetoebehoorten van dien, alsnament-
'^ripofGefchutiMufquetten,Mortieren,Petarden,
Gefchut, Granaden, Saucyfen, Peck-kranf-
I Furquetten, Bandelier», Buskruyt,

^ont.Salpeter,Kogels,Piecken,Rappieren, Cafquet-
H ' ^""«ffenj Hellebaerden, halve Piecken, Paer-
«n.Sadels,Holfter5,Henckfe!e, ende alle anderedier-
ge'ücke faecken, als in den Oorlogh ghebruyckelijck

Onder de verbodene ofte Contrebande Waren, fui.

len niet verftaen worden begrepen te 2yn Koorn, jg^g

Terive, oock alderhande Granen, gelijck oock Boa- _\

nen ende Erweten of diergelijcke, noch Olye, Wijn,
Sout, oock generalijck alles wat tot onderhoudt van
's menfchen leven nootfakeijjck is, maer alle defelve
fullen vry wefen ghelijck andere Koopman fchappen
endegoederenj in't voorgaende Artijckul niet begris-
pen,en fai het overbrengen van dien geoorlooft zyn
felfs oock in Vyandtlijckeplaetfen van de Staten Ge^
nerael , behalven in Steden welcke alreede geblo(>
queert ófte belegert foude^ogen wefen.

Om het geene boven genoemt is te executeren ie
geaccordeerc op volghende wijfe, namentlijck datde
bchepen en Barquen der Eogelfchen met Koopman-
fchappen geladen gekomen zynde in eenige Haven
van de Staten Generael, en van daer willende vertrec-
ken naer eenige plaetfe, welcke Vyandigfe met de Sta-
ten Generael is,fullen defelve gehouden wefen aen de
OfBciers van defelve Haven ,uyt welcke fy willen ver-
trecken alleenlijck hare Pafpoortec te toont-n, inhou-
dende de fpecificatie van hare Schepen en deifelfs in^·
ladinge, geattefteert en geteyckent met het ordinarie
Handt teycken ende Zegel, ende daer voor erkent by
de OfBcieren van d' Admiraliteyt der p!aetie,dacr van
fy eerftelijck zyn vertiocken, met de verklaringe van
de plaetfe daer fy na toe willen,alles in ordinaire ende
gewoonlijcke forme, na welcke overleveringhe van
hare Pafpoorten ( gelijck voor is gCfeydt ) fullen de-
felve niet mogen belet, gevifiteert, aengehouden ofte
op hare reyfen geretardeert worden,onder wat pretext
het öock foude mogen wefen.

Op gelijcke wIjfe fai men met de Engelfche Schepea
handelen, welcke (ouden mogen komen op eenighe
Reede onder gehoorfaemlieyt van de gemelte Staten,
welcke wel niet van fins zyn inde Haven te komen,
of in defelve komende niet en meynen aldaer te lof-
fen, ofte haren laft te breecken, defelve en fullen niec
gehouden zyn reekenfchap van hare ladinge te geven,
ten ware dat defelve fu^eót waren, van aen de V^an-
den der meer-gemelte Staten eenige Waren van Con-
trebande toe te brengen, ghelijck voorheenen isge-
feydt. VIL

£n wanneer daergenoegfame redenen van fuipicie
zyn, fullen de Onderdanen van den Koningh van
Gooot Bnttangie», gehouden zyn hare Pafpoorten te
toonen, in aliulck een form als vooren is gefeydt.

VUL

Dat foo wanneer defelve op de Reedc komen, ofte
in volle Zee gemoet werden van eenige Schepen van
de Staten,ofte der felver Onderdanen, by particuliere
uytreedinge en nochtans voorGen met publijcke Brie-
ven in Zee gefonden,foo fullen de genoemde Neder-
landtfe Schepen,om alle defordre voor te komen, niet
naerder als de wijtte van een Canon-fchoot by haer
komen, en fullen haer Sloep ofte Boot aen Boort van
de Engelfche Schepen ofBarcken fenden,gcmant met
twee ofte drie Perfonen, aen welcke de Pafpoorten
cn Zee-Brieven aen den Meefter ofte Schipper van 'c
Engelfche Schip vertoont fullen werden op de wijfe
als voor heen is ^efeydt, volgens het Formulier van de
gemelte Zee-Brieven welcke hier achter aen het eyn-
de van dit Traftaet gheAelt zyn, by welcke Pafpoor-
ten ende Zee-Brieven moet blijcken , niet alleen wat
bare ladinge is,maer ook hare woon-plaets en reiiden-
tie>foo wel van den Meefter of Schipper felfs,el8 oock
van *t Schip, op dat men door defe twee wegen ken-
niffe magh bekomen, of defelve Schepen Waren van
Contrebande voeren, en dat uyt defelve genoegfaem
blijckt de qualiteyt van't genoemde Schip, ghelijck
oock die van den Patroon ofte Schipper, aeii weicko
Pafpoorten ofte Zee-Brieven volkomen geloof ende
verfeeckertheyt fai werden gegeven.Ende op dat men
van(· ....................' ■

OOR LO G Η, Ί Achi-en-veemghfie Boeck. 479


-ocr page 511-

SAKE Ν- van S ΤΛΕ Τ

1^08.'" · ·· ■ ■ : :·;■ IX· . ■ ' :. '

 By àldien dat in dé gefnelte £ngel<che Schepen eq-

deVaertuygengedeftineert zijnde,na de Hiivenen der

Vyanden van de Scpten, by voorghemeltc middelen,
eenighe Coopmanfchappen ende Waren, hier boven
voprConfrebande verkiaert, ende verboden zijnde, l
ghevonden wierden, fullen defelve ontladen, aenge-
haek ende geconfifqueerc worden j voor de Rechters
vandeAdmiraliteycder Vereenighde Nederlanderij
ofteandere competente» fonder dat daerom het Schip
ofte Vaertuygh, oftedeandere
Goederen,dewclcke
vry ende geoorloftzijn die oock in't Schip worden
bevonden fulifin aengeflagen ende geconfifqueert
worden.

-KS;· X.

"iNoch is behalven dat geaccordeert ende yerftaen,
dat alles wat bevonden wort geladen te wefen by de
Onderdaneq van den Koninck van
Groot Brittangien,
in eenigh Schip de Vyanden van de Staten toe behoo-
rende, fchoon het geen Coopmanfchappen van Con-
trebande en zijn > fai wefen geconfifqueert, fonder
cenigerley exceptie, maer daer teghens fai wederom
vry ende verfeeckertzijn al het
gene dat ghevonden
fai worden in de Schepen van de Onderdanen van den
Koningh van
Groot Brittangien.oÏfchoon een gedeel-
te van dien mochte toebehooren aen de Vyanden van
de Staten, uyt gefeydt die Waren van Contrebande
in 't reguard van welcke menfich falfchickenna't
gene in voorgaende Artijckelen is gedifponeert.

XI.

De Inwoonderen ende Onderdanen der Vereenig-
de Nederlanden fullen reciproquelijck defelve rech-
ten , vryheden ende exemptien in hare Handelingen
ende Commercien genieten > binnen deHaTenen,
Reen, Zaen,ende Staten van den Koningh van
Groot
ISrittangien
, gelijck gefeydt is dat de Onderdanen van
fljn Majefteyt ghenieten fullen indie van de Staten,
ende in volle Ζ ee wordt verftaen , egaliteyt in alle
inanieren reciproque fai wefen van d' eene kant als
van de andere > ende felfs indien de Staten bier na-
imaelsquamen in vrede, vriendfchap ofte neutraliteyt
met eenige Koningen, Princen ende Staten, welc-
ke Oorlogh voeren met den Koningh van
Groot Brit-
jMgien,
fai eick van beyde de partyen gehouden zijn
xecipr oquelijck haer van defe conditiën ende limitati-
ente dienen, welcke in de Artijckelen van ditjegen·
woordighe Traòtaet van Commertie ende Handelbe-
grepenzijn,

XII.

Ende tot verfeeckerlnghe van de Onderdanen van
de Staten, dat aen defelve geen overlaft van de gemet-
te Oorlogh Schepen fai aengedaen worden, fullen alle
Capiteynen van 's Koninghs Oorlogh Schepen, ende
andere Onderdanen van fijne Majefteyt verboden ■
tvorden, defelve niet te molefteren, noch eeniger wij-
fe te" befchadigen , hoedanigh het zy, op verbeurte
van geftraft, ende perfonelijck gehouden op te bren-
gen ende te betalen degeledenefchadenendelnteref-
ten, tot de volkomene reftitutie ende reparatie van
dieo.

XIII.

Ende om die reden fullen vooriaen de Capiteynen
ende Reedersghehouden zijn elck van defelve voor
faaer vertreck, goede ende fuffifanteborghe teilellen
voor hare competente Reghters, ter fomme van vijf-
thien duyfent Ponden Tournois, voor welcke fy haer
felven falvabel fullen ftellen, wegens mishandelingen
die fy op hare reyfen fouden moghen begaen ,.ghe-
lijckfoock voor de Contraventien van hare Capitey-
nen Officiers tegen het tegenwoordige Traöaet ^ ed-
de de Ordonnantiën ; ende Edicten van den Koningh
welcke gepubliceert fullen werden uyt ki-achte ende
difpofitie van het felve, op verbeurte van vervallen te
zijn indanulliteyt van degefeydeCommiffienende
Pafpoorten i het welcke van gelijcken gepradifeerc fai
werden by de Onderdanea van de hoogh - gemelte
Hesren Staten Generael.

XIV.

By «Idien bet gebeurde dat eenig Engels Capicela

i' V·· .

Si
ì:

een Prinfe deed van een Schip met Waren van Con.

trebande geladen^ gelijclc géfeyt is, foo eii fai dg voor- ^^
fchreve Capiteyn niet vermogen te doen openen ofte '
breecken deKofFers, Balen, Malen, Boqgetten
Tonnen ofte andere Caflèn, ofte defelve te vervoeren
yerkoopen ofte verhandelen, endeandetfintstever.
vremdenvoor ende aleer defelveaen Landt zijnge.
■bracht in prefentie van de Reghters van de Admiraljl
teyt,ende na dat door defelve Inventaris van defelve
Coppmanfchappen in deghenoemde Schepen geron.
den is gemaeckt, ten ware dat de Waren van Contre-
bande, maer een gedeelte van de Ladinge maeckende,
den Schipper goedt vondt de genoemde Contrebinde
Waren aen den Capiteyn over te geven, ende fijne
rey fe te vervolgen, in wekken gevalle den voornoem-
den Schipper niet fai mogen belet worden fijne voor.
genoemde reyfe te |||:vorderen.

Den Koningh van Groet willende dat

de Onderdanen van deSaten allefmtsinde Landen,
onder fij η ge hoorfaemheyt ilaende, foo favorabelge-
traöeert fullen worden over de Prinfen in Zee geno-
men, dat defelve in alle billickheyt ende gerechtig,
heyt afgedaen fullen worden, door Perfoonen welcke
niet fuipedt pochtegeintereflèert en zijn, in defaecke
daer over queftie fai w^fen, ende fai fijne Majefteyt
precifeendekradbtigeordres geven, dat alle arreften
ende vonniflen van Juftitie , aireede gegeven ende
noch te geven, promptelijck ende behoorlijck naet
hare forme wordenge-executeert.

XVI.

Wanneer de AmbaiTadeurs vande Staten, of eenigh
ander publijck R^nifter wclcke aen't Hof
van fijn
KoninghlijckeMajefteyt fai wefen, over alfulcke von-
niflen fuJlen klagen
als foude mogen worden gegeven
fai fijne Majefteyt defelve In fijnen Raedt doen revi-
deren , om te onderfoecken ofte de ordres en wetten,
volgens dit tegenwoordigh Traflaet , daer wel ge·
volght
ende geobferveert zijn, ende om na reden daer
in
tevoorfien , het welckgefchieden fai binnen den
tijdt van drie Maenden tenlanghften en fullen flocb*
tanï voor het eerfte vonnis oock na het felve,nochge·
duyrende de revifie de Goederen en de effcöen
welke
geieclameert worden, niet mogen verkocht endeont.
laden worden,
ten zy met toeftacn van de gheimeref·
fuerde
om het verderf van hare KoopmaolcIiappeD
voor
te komen.

XVII.

A Is 't Proces ter eerfter ofte laetfter Inftantie gemo-
veert fai worden tuflchen die, dewelcke de Prinfen in
Zee genomen hebben, ende de geinterefleerde in de-
felve , ende dat de geinterefleerde een favorabel von-
nis fullen komen te obtineren, het felve vonnis ofte
arreft fai onderBorgh-tochtghe-executeertworden,

niet tegenftaende het iapel van de genen die'tgeno-
men heeft, maer niet ter contrarie, ende 't gene in het
teghenwoordigh Artijckel gefeyt is , ghelyck Inde
voorgaende, om goede ende korte expeditie van Jum-
tie aen d' Onderdanen van de Vereenighde Nederlan-
den te doen, raeckende de Prinfen in^ee genomen,
door de Onderdanen van fijn Majefteyt van
Gmt
Brittangien
fai foo verftaen ende gepraÖafeert wö^en
door de Staten Generael in het reguard van de Prin-
fen genomen op de Onderdanen van fijne M^efteyt.
XVLU.

Nadien men van alle faecken, en van 't gene over
ghekomenis, foo wel raeckende da commoditeyt»
als de ongeleghentheden, niet als Ijy verloop vanMjot

ende met wederzijds Documenten van ervarentheyt

alles kan ondervinden, foo is oock verftaen ende o«r
een gekomen tuflchen den gemelten Heere Koniogn

van Groot Brittangien, ende de-genoemde Heeren sta-
ten Generael der Vereenigde Nederlanden? dat, wan-
neer het oock foude mogen wefen, ende wedei^U^
welgevalligh zy, gefamentlijck met den
ander® ove

een te komen, om doorbeyder-zijdsghedelegKrac

Gommiflarifen, welke de forge daer van aenbevooien
fai worden, te doen fuppleren en voltrecken 't gei« «»
de voorverhaelde Artijkelen foude mogen ontbre^


-ocr page 512-

' 'Verbetercnj cnde een volkomeoder Traftaec van dè
nliten endf Wetten der Commercieende Navigar
•joiü den anderen te abfolveren cnde te voltrecken.

Alle'cgeenehier foo is gheaccordeert ende yeder
«n bet felvc, fai door den gemeltea Heerc Keningh,
Medegenoemde Hecre Staten Generaci door openc
Brieven van beydepartyen, bevefti^ht roet het groote
Zeeel io beboorlijclte ende Authencijcke forme, bin-
en deo tijdt van i/zerweecken naeftkomende, ofte
«rder foo het doenlijck is, werden bekracht ende ge-
ratificeert, ende de onderlinge Inftrumenten binnen
gemelte tijde werden gewiflclt ende oyergele vere.

«αΐβ^η De fo;muliecen bon tOElcït fnfietachtàe

'pormuUer'uandeTaJpoorten te -verfoeckén
ende te geven·, -uandief wekke Jurifi
dtBie over de Zee-faken in het Rijck van
Groot Bnttarigien, fai aenbevolen wefin^
<i}oor alle Scheef en ende Vaer-tuygenvan
àaerZeylmakendei volgens de difpoft ie
uan het achtfie ArtijckeUefis TraElaets, \

jmi-Admirael, Allen den geenen die defe je-
■i"
genwoordige Brief fullen fien. Saluyt. Doen te we-
ten ; dat N, N. IWeefter ofte Schipper, van den Sche-
pegenaemc . . ^ < . . uytde Stadt......voe-
rende ...... Vat, ofte daer omtrent, jeghen-

woordigh leggende in de Haven van ...... van

ons verlof iieeft verkregen om met het gemekeSchip,

geladen met ..,.·. te varen naer......na

dat het felve Schip gevifiteert is, fai hy voor fijn ver-
peckeen Eedc doen in handen van de Officieren over
dcZee-faeckengefteit, dat hetielve is toebehorende,
aeo eeo ofte meer Onderdanen van fijne Majefteyt
mGrootBrittangien, van weicken Eedt alfoo ghe-
ireöeert) fai aen het eynde van defen Brief nootfake-
ijck moeten blijcken, dat hyfelft, ende die geene die
met hem fullen varen, de Wetten ende Coftumen,
welcke de Zee-faecken raecken, heylighiijck ende
trouwelijck fullen obferveren, ende doen obferveren,
ende aen het Hof deflelfs fai overleveren een Regifter
getekent ende verzegelt, inhoudende de namen ende
toenamen, de geboorte ende woon- plaetfen, van hem
ende fijn onderhebbende Volck, als oock die met hem
varen, welcke hy niet fai vermogen Scheep te nemen
alsmetgoetvinden van de Officieren der Zee-faecken,
endefalghehouden zijn aen de Rechters ende andere
dieoverdefaeckenvandeZee zijn geftelc, alleiints
waerhy met dit Schip fai inkomen, defe Pafpoort te
ïertoonen,ende na gedane reyie getrouwelijck te rap-
porteren vfat hem op dcfelve is wedervaren, ende en
falgeduyrende fijne reyfe geene andere Vlaggen ofte
Wimpelen van dit lïjn Scnip vermogen te laten wae-
yen,
ils die van fijne Konincklijcke Majeltey t. Ten
oirkonde hebben wy defen met onfe handt-teyckenen
onderfchreven, mee onfe Zegel bevelftight, ende door
onfen Secretatis van de Zee-fiiecken laten ooder-
teycltenen. Wat lager

(Χ>·<ί.; Het Zegel ven dmHterAdmira^.

OORLOG Η:, 't Ack-ert-njeertighfieBoech

tA ^hetge«!neindcfclveonbehöorlijck,endewedcrr VormuUervanZee-BrìeventeeyCchenende

^ h BurgemeeflerenianSteden-

en

Formulier vande > inhoudende den
Eedt hy den Tatroon φ e Schipper ti
irefieren, . , .

. - "ji.· .
ι . . van de Adiniraliteyten yan
verklaren dat
N.N. Schipper van

p, . het Schip......denibbven-genoemden

üedt iD 't felve begrepen, heeft gedaen.

Ten oirkonde by omgedaeatey6kene%
yi. Deel.

^l·::.

frani'
ende Havenen der Vereenighde Ueder-
Imdent aen alle Schepen ende Vaertuy-
gen daer van Zeyi maeckendet volgens de
Sfpofitie van het voornoemde achtfie
KArtychl

A En de Doorluchtigft^ DoorIuchtige,feer Mach-
tige» feer EdeJe, Eerwaerde ende Voorfichtige
Hceren, Keyfers, Koningen , Republijcken,
Princen, Hertogen,GraveD, Baronnen, Heeren,Bur-
gemeeftercn, Schepenen iRadeorRechteren, Offi-
eieren, Jufticieren en Regenten,van alle goede Steden
ende Plaerien, foo Geeftelijcke als Wereitlijcke, die
defe jegenwoordige fullen fien ofte lefen, Wy Burge-

meelleren ende Regeerders der Stede van ......

Doen te weeten .; .......dat ......Schipper

van den Schepe genaemt . ■ .... voor onsis ge-

compareert, cnde met folemnelen Eede verklaert
heeft, dat het Schip genaemt ...... groot om-
trent ...... LaAen, waervanhy jegenwoordigh

Schipper is,aen de Ingefetenen defer Vereenigde Pro-
vintien is toebehoorende,
Soovaerl^ck wilde hem God
jiilmechtigh helft».
Ende alfoo wygeeme fagen, daS
den genoemden Schipper mochte geholpen worden in
fijne rechtveerdige faecken , foo verfoecken wy uw
allen in'tgeneraci ende in'tbyfonder, waer defen
Schipper met fijn Schip ende Waren foude moghen
aenkomen , dat het hun gelieve den fel ven goedertie-
rentlijck te ontfangen ende behoorlijck te traceren,
hem lydendc op de gewoonlijcke Reghten van Teilen
en ODgeI4en , binnen door ende omtrent uwe Have>
nen, Rivieren ende Domaioen, latende den felven
varen^paiTeren, frequenteren,cnde negotiëren,alwaer
hy 't lelve fai dienftigh vinden» het welcke wy geerne
fullen ertennen. Ten oirkonde van welcke wy het
Zegel van onfe Stadt hier op hebben doen ftellen.

Toe meerder, Terfeeckeringé ende bekrachtiiighe
van dit alles, ende van een yeder van dien, hebben wy
Gevolmachtigde vande gemelte Koningh
vttk Groot
Briftin^ieitj endevandegemélte Heeren Staten Ge-
neraci , uyt krachte van den genoeghfamen laft aen
ons gegeven defe Artijckelen ondertcyckent, ende
met onfe Zegelen beveftight.

Gedaeoin's Gravenhage, mHoBandt, in denjaré
fifiienhondertachten fefiighj op άϋύ feventiendmÏG-
bruary.

Geteeckent

{L.S.)

tf^. Tempie.

®ft artactact toiertJt alfao fpoeölaÖ flcpoten/ om
bat get in el fijn beelen
mcefi obcc een quam mpt !)et
deen alceeDe tot
Breda tDa^oöemaetgt: maec göe*
meccAt
Ëngelandt nopt tr boocm g^t lEtonntn sein·
buceecttDoj&eMtot foobaniaen iSeeleninit/ tofetùt
getboojeenBCOotecotnpIaifance cicnoincn/ toan;
Dooj gep^ebenieetc toacen beet toeRomentie bifpup^!
t(n. Φεη
feventienden taiiecbi aecatifìceeci.

b'ïleec ©döt-j©aecfiiidlclt Wurtz. nualBietge»
anibcm/ Oeebt op ^inobroaeb ben
veertienden,
ben ((gebt m S^eraabecfnsD ban iaec Ho. jsas. aen
be toricRe een hojteaenfpjaeclt ban banc6feog(n>
ge berb boo; b'eece bec bocatf e aen {lem gebaen.
tDiecbt boo| b'i^oftneefiec ban f^jin^
Mauritz
baec een gecompKmenteect / en met een fum*

Sueu); fe^in getcacteect/ albiaecpiefent biacenbod
η b'iieecen
Raedt Penfionaris enbe Amerongen,
b'^eeEenp?incet^Orangie,Rijn-Grave,becfcJrps
be Canone» enbe jaàUitaìce* Qp betoonbe fiaH in
oneconbecfatten feec ci^enbenubc^e/ ;gnbeem
oubt gecenommeect enbe tir booj ej^e*

tienifemetbeaSerelbt toiff tebecfteeren; men fepöc
ïlp i)^ beél grfeect/ maet ηοφ niet dle^/ sgnbe be
mactfleuebiantebenen goubecen oüecaintet allera^.
I tfpnbdiiicKler^ b'êeec Haetfolce, CommffTorid
* ■ i&f


-ocr page 513-

S A KEN van S'Τ A E Τ . 3

«©"tÉCadbanbiJSupiÉtpe/ opttillfeftbiendenooclt

__ fijnCeHtaeOafti/ cnDentbfn^öiebcnEedc vanfuy-

veringe : ÖP ÖaOt Öaec ob£C al tìooccn gefpjoBcn mct ^
iómttifae fìcc&tfgeleecCien/ en öefe toetfionDt a Dat Ijp j
b/c
niocgt Doen in socDcc confcientic/boojnatncntlijit
om bnt Dy fijn beloo\^cn (jaDt oeDaeii / tìtanneec tneti
fpmcft om maececn Comtriiflaci^<i5cnetaeltemai
hen/ en bat Γ^η l^jobiniie gem Docrimael^ t)aD aep;e'
tcciecct/ noemenbcb'i^fcc
Weideren: eöoai)nuDec»
fjanbttwee (öiaecbanöp
'eceen toa^) gbemaecftt
5önöf/ ijaö Ijp/ om baec toe te Qecaecben/ geen
belo-
ven
gebaen/ ofte befjocbca te boen.
©t ï)cet b'tcec Tempie, nu alflicc alle^ bftriciji ftebbenbe/
«cemjue geeft Den achtiende fpn affcfjcpt tec ©ecgabccingöe
neemt genomen/om tocDcr te gaen na
Bruffei , cnDeall)0C'

lijn afi
(ïljept
tiaii 9e«
fm

Mm.

I

m

t

teel bpgcen Cüaractec gabt ban ^mbaffaDeuc/ om
nocf)tan^ te toontn öoe aengcnaem a1{)ict; tuacen ge«
toee^ fijn pecfoon/enbebe (luptingeban i^cactatcn/
i^gem gljegeuen een goude Stettingg meteen,l9le'
baide bau
(es duyfent 4&ulben^ / tnDe aen fyn S3;oe«
bec/ D(c be f^cactaten üaD gebi^acgt in
Engeianc, etibe
mrt be Qatificatie bia^ tueüecom algiec gebomen een
Kettingl) Dan
twee duyient ©ulOen^ : OocöfonDcc
fulc); te tcechen in confeQuentfe. ^pfiabt o^D^eom
b'(2i>ffieien ban b'üeccen (0ebeputeeiben banDefen
^taet bp b'i@eec Miiquistefeconbecen/ enbe men
fpiacftfllöiec alsS of met Bemalteebenutoa^gecon»
beniecct obet 't miDDel en fo?me ban executie Dee Ai-
ternati ve,m gebal een ban bepDe be pacttjpen Difficut»
teetbe ; maec Dit i^ eecfl fjiec na gcbleïten. <©nOec De
Dette nenDe toaten aUjtecDefecon|lDecatien : barin
be
Guarantie bia^ te Demefleten een gcoot point / de
cohibendo intra terminos Imperio,
Dat Vranckrijck
renuncicetbe üan alle anDece ofbecbec p?eten(>en/ in
oeüalbenConinflöban
Spangien fonber mannelijck
hoir
guam te fiecben ; toant bat Vranclcrijck alceebe
te bennen babt gDegebrn Dat ben ttgenbiooiDigen
^ojlogt) alleen bia^ obec 't cecgt ban
devolutie in De
K^eberlanDen/ en Dat De b)oo?Den in fdnen 23iief ban
öcnievenen twïntigftcn ganuacö(|)iccboo?gc(ielt}
de conferver le refte des Royaumes d'Eipagnb,refìe)CÌe
gaDDen alleen op ben tegenlnoojDigen tilt/ en foo lan*
gebenlConingö
banSpmgien fouDéin'tlebenjijn/
rnDe men fagö Dat
Vrainclcrijclc fleccft acbepDe om De
©jeDe-banDelinglj tiiffcljen Spangien cnDe Portugaei
(Ote'ec felf^naec Baeciite)te Defijpecen : Dat Vranck-
rijck
moepelijcB toa^ Dat Ergsiandt Die focate te bo??
beten: bat bc ^tabt ban
Liflebon ( bic bette 't gcoot·
ile cceDtjt öabbe) opentlijcfi Den ©?eDe begeecDe ; Dat
Don Fedro De guHfle ban'tBolcIi ban Doen Ijabbe/
multa facienda iunt in gratiam eorum per quosyicit ;

jijiibe noc^ niet t'rpnDeban fonfaeehen ; Dat ben
ningb bia^ in 't leben/ enbe ooch fijn pactpen en aen»
öangec^ öabbe. ©iec upt blceefi bat
Vranckrijck
oecuB;eebernfocbt/ enoebat alle ftjn pjotefÏatien
ban bie fmceecltjclt te begeecen / maec miDbelen bia·
ren om De ((^ealiieecDen in flaep te toiegen / enDe ben
Ipaiicalfootetcainecen/ bie een^ gefloten btefenDe/
nualijclt iuebec foube te bjeecriensijn/ obecmit^De
Guarantie. ^Ditbiacenelfoo genecali)c6 befpecula:*
tien ban lupben bie benni^ ban faecften t)abDen·

b']|eecen ban Hollandc beben op bee^ tdbt Doo;
b']|eec
Raed PenGonariE pjoponecen be noottocnDig^
Sept enbe iitiliteptbie'ecgelegentoa^ in'taffenben
ban een ^;binaci^9Smbaffabeuc na
Sweeden,nomi·
ticcenbe ben
HeecPieter de Groot, getaoefen 0enfio<
iiaci^ bec ;&taDt
Amfterdam ; |)p fepbe om bat b']geec
(0?aefbanDhona foube becigtjtgebben/ bat b'i@eec
Hey ns in eenig gcfcöil met ben ööcj; Canteliec (iont/
cube bat De tegenbiooibige conlunctucebanfaecbe
on^feecbjongljom De goebegenegentbepbtban bie
Ücoon boo;'tgemeene intetefi te tonfecbecen; bit
toa^oocli'tgeboelen ban
Engelandc; maecbe|^;o>
bintien moeflen eecfl abbifecen/ enbe taiiectaifoo niet
oecontlubeect. b
'i^eec be Groot toiecbt oocB göefept
bjat te beel gort j&tueet^ te sijn/enbe men fuflineecbe
neen bequamec pecfoon bectoaect^ te Bonnen fenben/
ombatgp albaec feecgefien enbe gelieft toa^/ foo
too; socd^ abeDeugeni^ ban bfflelf^ l^ab^t

ger ben betmaetben Hugo de Groot, al^ anbetiimd

3&en négentienden confenteetben be Staten hnti
Utrecht in D'iiïquipagie ban vieren twintÌEh©m
log-^cöfpen/ en 't toecben ban negen düyfcntS^"

E Stateti van den Lande van Utrecht, Staets «fe
gewyfe by continuatie veipdert, endegelefen' ^
zijnde de rcfpeöive Miflive vandeHo.Mo»
■ Heren Staten Generaci den
acht en tviintk endè S»
negen en tvjintigpeti lanuary leilleden, refpeaiveiiick «<«9
over 't fubjeót der Equipagie ende Wervingen aenln ί^
re Ed, Mog, gefcbreveii > hebben narypedelibeiatie V
ten aenfìen van
àenaerderuiUiMtiei ende fiaeuviemu·^
tuele verhintenijfe
( tot bevorderinghe vande Vreedc
tuflchen de twee ftrydende Croonen van Vrmi-
ryck enécSpangien) mee den Koningb vanEw^e/^^j
jonghft in den Higie glieÜoten, ende ten weder-
zyden geratificeert, by provifie gheconfenteen in
het Equiperen van
vier en twintigfi Capitale Sche-
pen van Oorloghe ; mitfgaders in het aen, ende
overnemen van
fes of negen duyjènt iVlannenLandu
JVIilitie, mits dat de koften tot de Equipagie vandc
voorfz Schepen fullen werden gevonden voor af un
de Convoyen ende Licenten, voor foo veel diekon-
nenftrecken, ende het
furflus uyt de refpeitivePro.
vintien, ende dat de aenrits-gelderen, endede vordere
penningen tot betalinge der voorfz,
Jts a negen dtyfint
Mannen promptelijck by degefamentlijckeProvin-
ciën werden gefourneert ende te berde gebracht. G^
dien (''Utrecht den February feflinhn-

dtrtachten fefiigh , gepirapbeeitG.vanSeeÜetiii Nt-
derhorfi.
Ónderflont, ter Ordonnantie van mijne
voornoemde Heeren de Staten,
W. van Velthuyftn.

Eentwee en twintighften baec aen confentetclxit
in D'^Squipagle ban acht en veertigb
pen/cn 'ttoecben ban twaelf duyfent USan/opötUdli
genbe maniece :

D e Staten van den Lande van in nader

deliberatie geleydt hebbende de petitie bydea
Raedt van.State, tot Equipagie van
achttnvitr·
tigh
Schepen van Oorloge, ende het lichten van Iwelf
duyfent
Man Landt Militie ghedaen , endegeconlïde-
recit de redenen vervat in haer Ho.Mog. Miffivevan
den
eerfitn M.axtyfeflienhendertacbtenlefiig,fiihmt,
hebben goet gevonden bare Gecommitteerden! ter
Generaliteyt t'authoriferen, om by gevolge vande an-
dere Provinciën in het Equiperen van
acht tnveertigh
Capitale Schepen van Oorloge, mitfgaders iniietaen-
nemcn van
twaelf duyfent Mannen Landt-Militie te
confenteren, mits dat de koften tot d'Equipagie van-
de voorfz Schepen fullen gbenomen werden voor af
uyt de Convoyen ende Licenten,
voor foo veel die
konnen ftrecken, ende het
furplus by de refpeöive
Provinciën gefourneert, ende dat de
Landt-Militici
foo veel doenlijck, byoverneminge van airede gefwo-
rene Troupes, en verfterckinge van de Compagnien
in dicnft zijnde, magh worden gevonden, mitfgaden
datd'aenrits-geldcren, ende de verdere penningen tot
betalinge der voorfz
twaelf duyfent Mannen nodigh,
promptelijck by de gefamentlijcke Provinciën wetde
te berde gebracht. Gedaen tot
Utrecht den twu tt
fwintighffe»
February feflisn hondert acht. en ββψ.
Wasgeparapheert, E.deWeede. Onderftont ter Or-
donnantie van mijne voornoemde Heeren de Staten»

W.vanVeltbuyfmt

59endrieentwintigften gebben be i^eeren®»»^
puteecDe banbe ®?obintie ban Stadt en Landen ω
©ecgabecinge obecgelebect feecRecc ^'ffiw
Öaec gefcöiebenbp be Heecen ©cöepntertoe
ten ban be gemelte i^obintie / lupDenbe al^ boigDf ■

Heeren^ ende goede grienden. ^

UYt υ Ed. laetfte van den veertinden nieuwe, en Κ
den
vierden defes oude ftijl, metdebygevo^"^
de Refoiutien, hebben wy gefien, dat bjer; w· g^
Mog. die by hare MiÌfive vanden/W»A» Janu»'?»»»
Ì,/i7#i/.»enon$haddenovergefonden, deiwrdiwnsf^i

D


-ocr page 514-

O O R L O G H^ 'tAcht^en-^eemghfieBoeck.

eii

extraordiniris Staet, benevens de generale Pe-

• jp by den loopendelaer
-'Vrmeert, metverfoeck: dac defe Provincie daer

• ne wilde confenteren, ende daer van ten fpocdigh-
ftffl immers voor den
thienden Mey naeftkonnende,
terGeneraliteyc openinge doen, heeft gheliefcden
Raedt van State te verfoecken, om den voornoemden
otdinaris en extraordinaris Scaet van Oorloge te wil-
len revideren ende drefferen, na den inhouden harer
ug Mog.Refolutien van den
drie entmntighfie» Ia-
nuary
fefiimhoniert drietn viffiigh, den M» «* der-
{■Mm
iuly feftienhondertvyfenvijftigh, ende den
iMen Marty fe/lien honden fes enfeftigh, ende geene
Coinpagoien te Voet ende te Paerde van d'eene Pro-
vincie op d'inderete brengen, fonder haere Hoogh
Mog. confent gheen nieuwe Poften op den Staet
van Oorloge te Itellen, ende den extraordinaris met
den ordinaris Staet niet te vermengen, als mede by
Miffive vanden Diir/zWe» defes defe Provincie ern-
ftelijck te verfoecken, om de betalinge van 's Landts
Militie te willen laten doen > volgens de repartitie op
den ordinaris ende extraordinaris Staet van Oorloghe
miea motizlire/e/liea hondert fiven en fefiighgs-
ftelt. De Heeren defer Provincie Gecommitteerden
totde Petitie van den Raedt van State , ende wy de
beyde Staten van Oorloge hebbende tegen malkande-
ren geconfereert ende geexamineert, bevinden dat
dcie Provincie in den Staet van Oorloge van den lare
ββκη hondert feven enfefiigh in verfcheyden Poften is
bsfwaert, 't welck door die van den lare
fefiien hondert
iihtmfifigh
in eenige Poften is gedreflèert, alwaer-
omme wy vaftelijck vertrouwen, dat de Heeren Sta-
ten deier Provincie daer henen niet fullen konnen
werden gedifponeert, om volgens den Staet van Oor-
loge voor 't
fefiien hondert feven en feKigh de be-
talinge van'tKrijghsvoIck te laten doen, gclijck wy
danondertuflchende Militie laten betalen, volgens
den Staet van Oorloge, by den Raedt van State voor
'c
\mf4Un hondert acht en fefiigh gedreflöert. Waer
medeeyndigende bevelen Ü £d.

Edele, Erntfejie, feer Voorfienige Heertn ende goede
Vrienden,
in Godes Proteitie. Groeningen den
iM»Februaryj fefiien hondert acht en fefiigh
Was geparapheerc 5.vt. Onderfton.
VE,goede Vrienden , de Gedeputeerden de Staten
vanStadt Groeningen ende Ommelanden-
Lager
ftont.
Ter Ordonnantie van defelve, Geteeckent
R.Bufih.

ï0acr op gcbcliticcfcct ?ijnt>e / BefiBen fjacc ï^o.
^og. Di H?tnd££ ccen φεΟε puteecOf η otìec De ge=
OiincoptnmgebeüancKt.

<0och ücflclöÊn daeafi^i^nocgmapl^ gefcöliöen
acn öi cefpcctiljE Pjobimien/ ( uptgefonbect Gelder-
landt fiiDc Hollandt )
Dat bcfdtìe al nacï) ten ftioebiS'
Rm/cnbcfonbeclangecuptfiel (inconfjbecatie/ bat
wtj
&ilfotnbon't'aaecfeectiem brgottbe tctjeclO'
PWcnDealomme bp be jSabupcigc ©oïfien conpbe»
tabiE ffiecbingen ban ttcgg^-bolch aengefielt toiec.
Dfnj ÖaciconfentcntDiIbcnbocnopenenop l)«aen
tnoeobrtncmen ban
twaelf duyfent naan ïï.ant
iitlf. aci, öe gfjefamentlijcRe ®?obintlen g{)e·
/ bat bcfclbe mebe (n ttjbt^ becbagöt toilben
öirtnlop öet uptbinben ban een
fonds, baec upt
aaencit^-oftc toecf-gelbecen pjompteltjch gefoucs
nt«t moc|)tcn toecben/enbe boo? al fo?ge b?agen/bat
eeptnnmaenbaec toe naobigft / geceet gljeöouben
•nocijten toecben. 3©pberó tó bcc(laen/bat aen be ge-
mcite^jobintfen { uptgefonbect Geiderlandt Hol-
iwdt, enöeStadt en Landen ) nottjmael^ in fecieufc
eefct»eüen foube ioccben/ bat befelbe nu een,-
S in confiaecaticban'tbccloop ban jèaU
fat Set Scöeep^ bolcR figö tee Itoopbaec.
foube Romen tebecljupcen/fonbeceei
teiih »1 l)atcc0nfentcntec©icgabecingc

2'"™n<nbjengenopöetbOEn ban eeneptcao|=
^«atig Cquipagie ban acht en veertig g»cl)epen ban

We booigefleïbe ï^eecen (©ebeputectben bieobec 1668,
'tfÌHCllbanOefeparatie Öcn aebtienden ban l)icc 033=· ——-

ren bectcocftcn na Vrieflant, toaren foo Ijaefi niet lot
Leeuwaerden geatctüeett / oföaectoietben boo|bec=
fcötpbe llcecen/ bie tee ©ergabcrfngö banbe i^eecen
^tatcn ban bie ®|Obintie becfcftencn/ernfiise Rlatfji
tengebaen / banDatbe!|eeceH «©ebcputcerbe^ta·
ten Daet niet allentbalben fouben blagen onpactpbig
in t'ejtatnittecen banbe Volmachten Dcc petfonenbie
upt bc cefpcctibe Grietenien befec piobintie fufii·
neecbtn ©ecommitteect te jijn/om be ©ccgaöccinge
öet gemette Staten teörlpen compofeceu ; en bac
ccntge i^cccen upt befcIbe Grietenien, Die bupten alle
bifpuptgequalificeect toaceu be Ijoogfigcraclte ©ec-
gabecingbptetooonen/ inöe ©ecgabccingljbanbe

ta·

jaece0.MoB.t0t

t met d'andere Leden van de Unie

mecrgebachte Staten toaren bfcfcoecnen/ obecbf
boojfs eenfpbigbépt gehlacgt/ enbe gepjoteflcect (jab*
ben j bat niet fouben [tonnen ipben bat be boo;f3 BoU
maaöten booj bc gemclte φί bcputeecbe i&taten fou·

Denbjecöengcefaminccct/ enbe baec boojaenljaec
goetbinben gefïelt/bjie op bie ©ccgabetingfj be ^
ten befec jpjobinticcepjefentecen foube/ maec tocitc

b?eben te Mn/ bat be qucfiien bie obec bc boojfj V ol-
magten quatnrn te balicn/fouben toecbtn geoccibtecC
boo? neutrale, engebe^-intfcclTcecbe bacc toe tccom*
niittecen / ban bac meetgemelte (©rbeputeecbe i^ta»
ten baec aen niet geftcfccccrt Ijaböen/cn
met {jet fiaf
mincren
bec boojfs Voimagtentoojtgebacen toacen/
Dupten toeten ban eenige tjacc tnèbe «©ebeputeccben/
be JKSilitie !)iec in guacnifocn Icggenbe/ in fiilgrpt in
a©apcnengcti?agöt/ enbe Det |)up^ banbe gemeite
©Ebeputeecbe Staten baec mebe befet Ijabben / öefc
benbe beftlbc iieecen becbec aen öaecgeoptntbcci
fcljfpbe onrechtmatigheden, foofe bie gelieföen te noei
men/bie ontcent be non admiiEe bec boojfj Vointach-
tengepieegl)t fouben jtjn; fp Rebben becRIaect/bat:
baec öaec fêo.lISog.öen öaböen afnefonbcn apm hc
melte jbtatenbefec Pjobintieom
een eenparigheyt met d'andere I

t'inbitecen/en becteïöcR te nobigen ; ^ ____________

koa^ upt baec tebecflaen / bat be iSegecinge met tienr
anbttenin bifccepantie toa^ gecaetRt / enbe batfpc
tiaec aencaben en becfocgten alleiS toat mogeip taaai^
te contcibuecen om be boojf; oneenigfjept bieg te
men/ en bonben goet nocg op bien abont Ijaet βοηιβ
beRent te maRen een be i^eec Andringa, in be ©eega*
becingt) banbe gemclte Cleecen 4$ebrputeecbe ^ta^
ten piefiDeccnbe/cnbe aen fiin «Eb. te becfoecRen gele<>
Qcmöcpt om met öem ban Ijaec Commiffie te fpjeec*
Ren / metmeeningcbetfpbpbieoccafïeoocR fouben
ttacDtcn tebecflaen / kpatbanbeboojf3btfcci^antie
toaé: b'fêeecen (©ebeputeecben becflonöen ban bingfs
bagb mojgen^ upt ben felben / bat be (luefite/ onte
fiaenobecbecefpectibeVolmachten,' bec geenecbie
Pietenbeecbe tocbe gtiemelte Becgabecingtiban be
^taten befec ^jobintien ggeebmitteett te moeten
toecben/bp be gemelte üeecen Staten noci) niet ixja0
afgebaen/ boc{) op bien baglj/of immec^ ben bolgen»
ben 3@oenftiag|)/afgcbaen foube toecbcn ; bat in Oo-
ftergoo pjincipaiijcR obec be Volmachten ban drie,
eninWettergüo ban drie Grietenien tokect gebifpu»
teetti battetöemfeecbebjoefbe bat booifj oneenlg-
hedentoacenboojgeRomen/ baec boojappac^ntbe
pjincipaelfie jpamilien ban bie @jobintie/en baec otk
bet ^ecfonen aen ben anbecen feec na bectaant/flona
ben te ballen in gcoote partydigheden ; bat öp beel be»
boicen Dabtaengebient om be bifccepecenbe ^eeceii
t'accojbecen/en oocR betcoube battet b'i^eecen 4Pebe«
jputeecbe Staten feec aengenaem foube ;fin/ inbien
oefelbe i@eeccnmet ben anbecen honbenbeceenigf)!:
biojben : maec jebect tiebRen fp becftaeh / bat be ge^
melce <f5ebcputeccbe Staten be boo;f3 bifecenten a<
bec be Volmachten fjabbeu afgebaep/en aen be boojfs
boltccnbe l^eecen afgetoefcn be qualificatie om te
compacecen al^ Volmachten ban twee ban be quèfÏi*
CUfeGrietnien,
mitfgabeCf al| Volmachten banbê
<0cecfoc ban be derde queflieufe Grietaien in Oofter-
goo, en nocb ban be twee queflieufe Grietnien i», We-
itergooi op ban geboigt i^ bat be baleten*
ibf a te


-ocr page 515-

48+ S A Κ ΕΝ van S Τ A E Τ

' tnelte (©eDcputeecDe Stateti toacen etheitt/Dacc öoo?
niet ftonDen
öouDen ; enöe ijcbben Die ban Oofter^
nocö fpecialtjcfi becfocBt Dat De queflie oüec De boo?f5
Volmachten Doo; neutrale fouöe UjecDeti geDectóeect ;
bieban De een pactpe in
Weftergo IjaDDen op g^lngl·
DaflD nac{jt^ ten
twee uren/ foo nten Daec boojgaf/ in
abfentiebanoeanbece pactpe aeDifponeect ban bet»
fcöepDe ?tmpten/ enöe onOec anùecen De fêeecen
Hacren en Ammema, öoenmael^ ©cDeputeecDe upt
Weftergoü in De ©ecgaDecinfl ban De «CeDeputeeCDe
i&taten eecontinueert/ enbeDie ban De anöccc pactpe
üaecteeenopeccaifïecenmeDe ban Defelbe trapten
neDifponeect/ cnDe onDtr anDecen meDe
twee j^eecen
in Defelbe ©ecaaOecinaö (©ecommitteect/ enOeal·
öaec eeinteoDuceect DebbenDe/ 50" We
Dod? ^olDateti
toeec Daec upt gelept ; Daec op Dan gebolgt i^/ Dat De
BeDogöteDoIecenDe i|eccen/foo upt
Ooftergoo m
Weftergoo
D'^cece" «SeDeputcecDcn op Den vieren
twintigften
{jebben Bomen behent maften/Dat BaDDen
BeeonpDfceect Dat
Ooftergoo boo?f5 cpnfipeecDe in
dfGrietenien,Daecbanviereneen half bupten alle

contcaDictie bp öaec toiecDen gecepjefenteect / te toe-

ten/De Griecnie van Weftdongeredeel,achtCafpc:len)
Tietjerfteradeel, Sroallingerlandt,
en d'een helft van
de Grietnic van Dantumadeel,
en Dat boben Dien que^
ftie bia^ gl)eb]eefio|ec'tcecbtbante cepiefentecen
öeGrietnienbanFöiwarraded, Collemerlant, ende
de wederhelft van de voorfz Grietnie van Dantuma-
deel,
enbe Dat WdtergoobOD?fj ban gelijcRe beflont
in
negen Grietnien,baec ban fp meDe / bupten alle
contraöictie/ oenualificeect toacen
vier en een halve
Grietnie
te cep?e|entecen : te toeten/ De Grietnie ban

Men»ldumadeel,Barradeel,Baerderadeel,Hennardera-
deel,
en d'een helfte van de Grietnie ban Hemelume-
rolde vaert,
in Noortwoidet en Dat Daec boben quefiie
fata^ getoeeli obec De qualiftcatir ban te cepiefentecen
Franikereradeel, enDe De wederhelfte van Hemelume-
roldevsert;
getboo; DaeconbecD;ageIöcftfouDe3t)n/
tatfì; fouDen moeten geDogen aen De een jpDe Dai
De
nemelte «SeDeputeecDe ;btaten Die geene Die bp fjaec
fdben t'eenemael ongegnalificeect toacen
tegen alle
recht ende reden.
Upt particuliere coniideratie ( foO fp
fepDen) boo; toettige
Volmachten bpeeneen-fijdige
decifie
fouben mogen bechlacen/ en bat aen D'anbec
JijDe bie alleen Dooj Deboojfs
partydige decifie gaec
een p;etenfe qualitept aenmatigDen/om &en
Volmag-
tcn
De gemelDe j&taten meDe te tjelpen cepjefentecen/
geautgocifeect fouDe jdn/ om in De J^ecgabeting ban
be j&taten met obeceenflemming ban De 39oIcanten
De boo;f5 Decide toebec te ligitimecen/ enbe Dat De
b^Ptiept ban Defe promotie / enDe t cecgt om De Sta-
ten ban Dien te cepiefentecen / alfban niet fouDe
gen aen De (tSIectie ban De
£ygen-£rfden,maec alleen
aen oe ^cDeputeecDe Staten; Dat fp baec felben enbe
iienX.anDegcaot ongdijcft fouDen Doen/ inbien fp
booi toettigf) hcnDen iScfoIutien Die Doo; baec toeDec:^
. óactDpc op
foo onbehooriijcke wijfe aengepelt/ enbe
}igt)Doo;foog^}Ote infoimalitept/ alleen Aonnenbe
matntinecen/genomen enDe geaccefieect fouben toeC'
ben; en Dat Daec upt ban ooc& mofl bolgen/ Dat in De
^;obinCie seen;btaet^-getogfe3^ergabecing fionbe
fcoecben aengelielt/ foo fang 't boojfj Diffecent niet af.
sebaen toa^jDat fp teel gefonDeect toacen/om te fuflf·
uecen/Dat De Decifie ban De boo?f5 quefiie mofi tooiDen
sebaen Deo; De
Volmachten ban Die Grietnien, Daec
obec geen contcabecfie toa^ getoeefl / Daec ban fp De
.pluraiitey t uptmaecftten/ maec batfe ecfitec te bieDeii
toacen/bat Defelbe DecifietoiecDe grtaen Dooi neutra^
Ie, Daec toe te committecen. «Sn Detotjl fp Dooi D'l^ee>
een «©eDeputeecbe irtaten iiiec in becBinDecttoiec.
öed/cnDe Dat ecfitec Dit Diffecent fjoojDe te toecDen ge^
tecmineect^ Dat ten fpoeDigPen/ Dat D'öeecen öaec

^"-.Xog. b'ongfïe.

nitt ìnti

immec^ niet btquamelgtR/ feliDeciùtccniion^T»;-
enbe Dat Die ban De
Seven wolden,ö et derde tttjt w
De felbe P;obintie / becblaect öabben bp pofltibc tZ
lutie/ geen becanDecing ban minbec getal (oHuaetS!
fafien eecfl gebentileect / enDe brtbolgcn^ inöt
gabecingö ban ïeben ban i&taten Defec ©jofaintfe
totecDengeb;agt) tehonnen öouben/booten aleechi
boojf; bifecenten bp accommoDement ofoecifietec
neDec gelept toacen.D'J^eecen «©ebeputcetbcn Jjtbiien
Öiec op geanttooojt/Datöoetoel fp bp gacc
alleen Dectoaectg toacen gefonben om b'J^eeten êtii
tenbefecPiobintie t'inbitecen tot eenparigheyimtt
b'anbcce EeDcnban b'^nie/aengaenbe d'Introduci;
van den Prins van Orangie, in den Raedt van State
ende 'tfepareren van't Capiteynfchap Generaci vjii
't Stadhouderfchap j
fp ecfttec niet foubcn nalatfji/ató
ban een gcoote becöinbecinge in De uptboctinaeban
De boojfs öafc <£ommi(fic aen öaec
ifo. JDon atn-
fiont^ ftenni^ te geben/ Docö Dat fp Dcfe tiare hlantcn
albocen fouben behent malten aen De i^cetcn
puteecDe ^taten/op Dat fp ban Defelbe fouben nioncn
Oerfiaen/ of Öaec «ÖD. JHaog. fouDen aoetbiiibtnliaet
eenige onbercicötingö Daec optegebeii/ cn^accbtt.
Öalben aenftent^ becbocgbt enDe openingti ton ö;
boo}f3 Doleantien geDaen öcbbenDe aen ben §ecc
An·
dringa,
met becfoecB / Dat ÖP'cfelbe Ijatc «Εΰ,,ϊβοη
meDe aenflont^ fouDe belieben boo; te Djagen /' te
ÖP/ bat ÖP toel te gemoetfag Dat Defe ®?obii«ittiooi
haer oneenigheyt in diibrdre en confufieibukonnen
komen,
Dat ÖP ban Defe namiDDflo De aemcite©trna.
Decing nietRonOeconbocecen/ maec fuIccttQentnoi»
gen goct (ijDt^ Doen fouDe; Datte 't gunt bp Dr
©eDeputeecDe Staten geDecibeect ontctnttie
bOO?f3
Volmachten een wettige decifie toa^/ cnbiilin
niemant meccincontroverfie getcocRenftonbftott»
Den / boetoel öP toel toenfcöte vat De boe^f; bifftten.
ten mocöten toecDen geaccommoDeect. ^pbcbbcn
Dan gefept Dat fp op De pbecigöe inflantie ban be oe=
melte
dolerende Heeren niet lecigöfoubetifionnm
(iaën öaec to, JlÊog. öiec ban met een OcpjffTet'ab.
bectecen/ enDe iuDien Baer «ÊD. jHog.goetöonbtn

öaec op moigen eenige onbeccicötinge te lattn torto.

men/ Dat fp met De Jpofl ban mo?göen nfrt fouben
manquecen Dat felbe aen öaec i^o. Jliaog.&f{i{nt tc
maccHcn/ 't toelcB bp öem toiect gearquiefatrt.

5©e gtaten ban Vrieflant namen gantfcö niettofl
op Dat ^eecen (©eDeputeecDenHgöDtcfanlieöati.
DenfcöönenaentetcecRen/ en gaben bit,namacli
Doo? een ampie uaifllbe aenSaec ©o.lÊea-teto
nen. ^pRonDenöiectoemeecceDenöe66en/ombat
fp öacen ^taDtöouDec öaDDen ; maec b'@eet:ea (6«
DeputeecDen maecRten 't öiec meDe goet/ bat fp öaec
ban aïleen aen öaec Üo. jaaog. öaDDen göefcJjjibcn/
als van een groote verhinderinge inde uytvoeiinghe
van hare Commiffiei
enDe nocfi toiec-'etqualpQC'
notneti. ?&it quam jöaec al boo? De^ anbecen ùaiglW
SUttoe Den
vjjf en twintigften,toanneec öaec Den |eft
^eccetaci^ ban De
i^eeten <©eDcputeecDe ^tattn
quam befient maecRen/ bat öaec
€D. jeog.betflafn
ÖfbbenDeöetbecfoecR boojDe bofecenbegeetcnupt
Oo^rgo enbe Weftergoo aen öaec gebaen/Uan m
go.|Bog.teto«lenbeRentmaecRcn be toeflantban
D*onecnigöeDenalDaecboo?gebaHcn/ fiaecaen tfafl'
öet $pDe becfocöten/Dat becfoecR te toillen eituff een/
alfoo (i geen Commifliïe ban öaec i^.|©O8.öabD0t/
om öacc in De booifj Diffecenten te immifcecen/en Mt
öaec fcöipben ban anDecen Daeg^/ niet anberi al^
De bolecenbe öeecen in
haer ongeiijck peccRen fouDc
Dat fp oocB alfoo aen öaec ®ο. lÊog. fcfepbetrte/ no-
toirhjck een-fijdigh fouDen iön/al^ niet geinfbjmettt
Sgnpe ban be getegcntöept Defec faecRe
·, enbeineebtrt
fpalmocötenöebbengefcöieben/ enbe eenigiojöjeg
ban öaec to. JBog. Daec op fooDen Romen t'ontfen»
gen/ DatDefelbegeen
executiealdaer vinden, ofgeo>
tempereert worden fouden,
betogle Die quejlie W
puqr Domefticq ende Provinciael, en Dat mitfDltn
Defelbe «iet aeoaematigOtRonbe/ ofaefubniittfwt
ÖocfOeteiroiDenaen pemenDt/ toieget

geetw

il!

-ocr page 516-

rtl haeC l?0· JtSvU· αυυ«.ικι·ιw Utycu»· uiiciui/ uni

h^Mflüe te bccfìaen / Ijoe fp ftaec omtteni foo een
rhitouiieux potnct « Djagen fouDen ftcbben Dat fp
■'iiÏecbEn bati DcfElbcaDüectentie fiaDDcn Bcp?ocei
hpfct met Die omfistiaöfpöt / Dat foo öaefl öacc Des
S booJfleftonien toa^/ fp'tfelbe acn DehennifTe
ftfc mcetflEinEi" teeccn <0eOeputeecOe i&taten öaD=
ftpii nebjaciit/ met aHc De oinfianöigijcDen tjaec Daec
in Hoöiaefiotncn/ cnöe Date meDe toel toouDen / Dat

hafcöooi-scbomen toa^/ öacc Igo. |©οβ. toa^ oüec=
mftfizcbfn/ alö een fatcfie
die de voorlz. dolerende
Heeren voorgaven,
fonöec Dat fpDaec OOjDcel/ of
(lortDuncfien Daec ontcent IjaDDcn geintecponecct/
tnieafüJacBten fouDetoat lafi bacc i|o. JiSofl. ftaec
fouDcn bclieben te geben / om Daec picciji Daec na te
U^Qcn/ enoochniet nalaten aen Daec üo.lBoe.
Iticeli toeBomen/ 'tount baec ban meecaeraelte
I?ccten (©cDeputeecbe Staten booj anttooojt öDcae·

gn fomma 't toa^ Biec met De ffeiefen göefielt al^
met eenfitanch aicDaem/ toelchecg intooenDtge alici
tatic enbe cafenDe hoojtfe/ maeclit Dat De natupre te
ftoacli i^/om te bonnen Delpen fonöec meDecgne/Diefe
nicttoilacccptecen/ enlietìecblpbenbecteccen/ ai^
b'eccetéticclieffentìan &aec fclf^ te honnen tielpen.
'tïaflö'ft B&eDeiI obec-Doop/ D'een focöt D'anDec
fmact te maechen/ cnDe 't Voa^ een teecften Oat
IuafcIje(Die inen üoHanDt^-gefinOc noemDc) De
fmaihlie toactn/ toanneec men binnen
Leeuwaerden
Siucbte enüe DibufgeecDe opentltjcK oocHonDeCdD;
&'cc(iicboIg£nDe?tcten.

TTErklaren wy ondergefchrevcne Emfi Siccovan
ftnij Y Grietman over Weft-DongerdeeI,ende

icjani' roede Gedeputeerde State van Frieflandtt ter
κΛ Ende Dr. Pyio
van Doma. SecretariusderEd,

Wog, Heeren Staten van Frieflandt, Gajui Brotrfma,
Secietariusvan Cullumerlandt j ende Tetrus Rofimai
ter andere zyden ; in der minne met malkanderen
veraccordeert te wefen, in manieren navolgende ;
nainentlijck, Dat wy
Domtt, Broer/ma ende llefima,
ïooreenderdePerfoonin nominatie ende uytfettin-
gCj tot het vacante Grietmans-Ampt van Collumer-
landt,fullenbrengen
Jr.EpovanAylva, Soone van
den Ed, Heere
Sjoerdt van Ayha, Raedt ©rdinaris in
den Hove van ; tot welcken eyndewyalle

Stemmeuj foo van onseygen alsmm'mt librowm^ende
nmhe Curatorio Landen > ende noch te verkrygene
fullen contribueren ende gsbruycken, geven by defen
overfiilcks volkomen laft aen de wel-gemelte Heere
^rHÌlSiccoDaitAflva, ofte des felfsgefubftitueerdcn,
om weghens onle in voorfz qualiteyts Landen ende
Gerechtigheden van Stemminge in de voornoemde
Grletenie, veelgenoemde
Jr. Ifo van Aylva, voor een
derde Perfoon tot hec geroerde Grietmans Ampc te
doen Itemmen 5 dit alles fonder revocatie, waer te bo-
Ten Wy
Doma, Broerfiaa ende Rofema, noch aen meer-
^melte Heere
Ernfi Sicco van Aylva, ofte den rechten
■l boonder defes, hier mede verkliren op te dragen alle
fnle in qualiteyts Gerechtigheden van Stemminge,
inae voorverhaelde Grietenye, reede hebbende,ende
clie wy namjelsfouden mogen bekomen, om daer van
re «'poneren ende defelve te dirigeren, geduerende
jr.lpo mn Ayhas leven tot het Vol-machts-Ampt
van defelve Grietenye als Edelman, foo endeals defel-
« gheheven fai; Exampt nochtans het Volmachts-
Ampt alsEygen-Erfde, het welck geconfereert fai
werden op de Heere
Brotrfma ; dit aUes infgelijcx fon-
,,η'«vocatie, code fai het Ambulatoir Ampt voorde
"jat vanii,w Jaren naeftkomendc,ftaen tocdifpofitie

van de Perfoon van de Heere Efo van Aylva \oot~

fchreven, naer expiratie Van welckei-fcif»Jaren, het_[

Ambulatoir Ampt op de Voorftyde Grietenye vallen-
de, by meer wél gemelte
Heere Epo van Aylva, ende
Sroerfina te famen fai werden genofcn ; daer beneffens
aen nemen wy defelve Heere
Brotrfma, ofïe fijn E.
Soontje te prefleren een Sehry verfcbap van een Gom-
pagnie te voet, ende aen fijn E. Perfoon het Zijlveilers
Am^t van Munnicke Zijl, ende fai defelvige vry ftaen
fijn Secretaris Ampt over te dragen acn een ander goet
ende gequalificeert Perfooti ; wekkers aenlangende
wy fijn E. met onferefpcöive flemmen fullen fecun-
deren, latende de abfoiute direftie ende difpofitie van
alle voorvallen, particuliere Dorp faecken, namelijck,
aengaendehet kiefen van Pafioren, Kerck-Voogden.
Schoolmeefters, Dorp-Rechters, ende Dorps-Ont-
fangersin de Dorpen Ausbuyr ende Collumer-Swaeg,
aen de Wel-ESele Vronwe
Lucia van Aylva, Wedu-
we van wylen de Wel-Edele Heere
Fejiovan Stheltma,
in fijn leven Grietman over Collumerlandt, ende het
nieuwe Kruyflant, geduyrendehaer leven, daer toe
wy
Doma, Broerfma. en Rofema, alle hebbende, ende te
verkrygende ftemmen fullen coatribueren. Al het
welcke in voegen vooren verhaelt, Wy Contrahenten
hincinde» als Perfoonen van Eere elcks anderen aenne-
menfdrB/iiZj^iepreilereni en zijn van defe A/iluy-
dende Aüen gemaeckt ende vertekent, niet alleen by
ons Contrahenten voornoemt, dan mede by de Plee-
ren
Carel van Root da, Scipio van Ayva, Livius ven
Sckehmga,
ende Tar^uinius van Btelens ais Getuygen,
Binnen
Leeuwaerden den een en twintigfien Decembris
fefiien hondert fes enfefiigh.

Onder denfrincipaltn defes fiondi

Ρ. van Doma.
G. van Β
r ο e r s μ α.
S. van A γ L V A
E. S. van A
ylva.

C. Roorda.
S. M. van Α Y L V αΓ
L
.vanScHELTiNCA,
T. van Β
0 s i. κ ν s.

Hier op volgt de naerdere Αείβ^ΐοί voordeel
van Rofemayby de Heere E.S. vm^jU
vagepajjeertiluydendealsvolght:

COPIA.

TOtrecompensvan'tgeene by Ade van dato ali
defen is opgerecht tot Collum ; foo aenneme ick
Ernfl Sicco van Aylva, mede Gedeputeerde StaeC
van
Frieflandt, aen Monfieur Piefer Rofema te prefte-
ren het Capiteyns Ampt van de Compagnie van Wy-
len de Sergeant Majoor
Groveflins laetft gecomman-
deert,ofte van een ander oude Compagnie te Voet,des
dat gemelte
Rofèma daer toe contribuere fijn Schry ver-
fchap van de Compagnie des Capiteyns
Maudediek,
ende voorts het furplus het geene de Compagnie meer
fai komen te koften, om het welcke op de meeftc me-
nage uyc ce wercken ende fien tc beltomen, ick alle
mogelijcke devoiren fai contribueren , in foodani-
ger voegen als oft fulcks voor my fclfi ^ ofte dc mijne
waere.

In kenniiP: mijn Handt. Aöum Collum den fis e»
tiüintigfim
November fefiten hondertfes enfefitg.
De Poft, zijn dfi woorden (in foodaniger voe-
gen, alsoftfulcx voormy felfi,ofde myne ware)
aldaer in margine voor de beveftinge gheftelt»
A&amutfupra. Onderftont E. S. van Aylva.
met halen ende tegen, Onderftondt» Coli. Ac-
cordeert mee de Principale onder my ber¥-
ftende.

In ieenijjie vanmy geteeckent
R. Hentimca.

Accordeert defen metten authenti/etrdi
Cofye, In ίηηίβί van my

G.K.UTSca

ο ο R L ο G Η, YJchf-en-veetUghfieBoecL 485

..öortÉd (i3iDiputcecDm Sebben baec op oeanttooo?!
■ ìffamtt efenpnti tnct De öoojfj Diffccenten De
• ttHDcn/ enDe Daec toc oocft a«n Coramilfie
Shaic ©0. J©oB· ftabDfU / maec Datmen niet
Smt woft Hin^en / Dat Daec Doo? beei notable
S'r. Mii De twee cecile 3B:eOen bau Die p?obintie beo?»


-ocr page 517-

486 S A Κ E Ν van S T A E Τ

1^68. Tot betminghvan •voorgemelte AEìe voU
- àaàei velght onder ander menigbvuldig

je

Bewyfethdie -van verfcheyde aenfìenlijC'
ke Heeren mondelingh daer van Jouden
komen worden gedaeny de Brief van de
tìeere
Doma,aen de Heere E.S. van
Ailva ,
over'tfelfde fubie^ geaddref-
feerti hier nevens gaende^ inhoudende
als volghi :

COPIA.

" Wel-Edele, Wel-gebooren Heere.

M'^n Heer, tnde hfoìidtr goeds Prìeudt,

O Ρ beden hebbe ick van mynen Swager Jtofèma
over de bewuftefaecke antwoordi bekomen,het
welcke is dat hy noch goéde genegentheyt tot de
bcWufteBedieningeheeft> endeom met U Wel-Ed.
in goede vriendtfchapendecorrerpondentie te leven,
preienteer in alles het bewufte Schry verfchap, ofte de
waerdye daer voor, ende noch daer en boven
vijfduy-
^wi Caroli guldens contant, mits dat daer onder bet
vcifchot op de Wapenen mede gereeckent zijnde, in
alles alfoo
thten duyfent Caroli guldens, of de waeidye
Van dien} fijne ftemmen , gunft en vrientfchap ver-
ftaec hy, dat van confideratie behooren gheachtet te
worden, dat het furplus konde egaliferen, het welc-
ke ick hem wel gunde, ende oock wel wenfchte dat
fonder U Wel-Ed. difcommoditeyt kondeghefchie-
den, edogh indien het niet kan ghefchiéden , ende op
een duyfeut Caroli guldens meerder aen komc, wil ick
mijn uyterfte devoir geerne doen, om daer toe te be-
wegen; Hyftelt oock voor, indien de bedieninghe
niet wel beviele, dathy met U Wel-Ed. confentendé
gunfte op een ander mochte oververdragen, daer van
U Wel-Ed.toefeggen en verklaringeverfoeckt: Waer
mede defen fluytende, beveele U Wel-Ed. nafeer
vriendelijcke groeteniflc, met fijne Wel-Adelijcke
Familie, in de genadige bewaringe van Godt Almach-
tigh, ende bly ve

Wel-Edele t ende Wel geheorenHeere > mijnen Heerej
ende befondere goede Vriendtj,

heeurBaerden defen 17.
OBober i66j.

U Wel-Edelheyts Vrients-
dienft-willige Dicnaer

P. van DOMA.

d'Opfihrifì vas

Hoogh-Edel Wel-gebooren Heere,
mijnen Heere , Ernft Sicco van
Aylva,mede Gedeputeerde der Sta-
ten van Vrieflandt, Grietman over
Weft. Dongerdeel, refiderende op
Herwey in den Dorpe Tcr-Naerdt.

^eïiemonflüantteDanbetioIecrti&e l^eecm Gro-
vcftins tnbe Tzommeri aen De ï^ccccn ^"tatcn/ toa^

x^en de Ed. Mog. Heeren de Stat en van
Vrieflandt.

REmonftrercn eerbiedighlijck de Heeren Ir. ld'
furtvanGroveilins.
en Sixtus Tzommeri, datfy
Fàii bc' Supplianten den
twaelfdea February /efiiea hon-
öoiertnoe dert fes en fefiigh, van de Heeren Volmachten van
«« ha'tt Wellergoo, uyt het felve quartier zijn gecligeert tot
" B, mede Gedeputeerden defer Provintic, in welcksdoen
de Heeren Io.
larkh ven Grovefiins, en Metthias Idjm·
ga, by de Karaer vaa Wefteigoo, Stuets-wyfe ver-
gadert lijnde, zijn Gecommitteert de SupDli.n»,.,/„
op het Collegie der Ed. Mog. Heeren Gedeputeerden ^
te introduceren, die conform haerCommiilie,benef ^
fens de Heeren Supplianten na hec voorfzCoUeeiè
zijn gegaen, ende aldaer gekomen zijnde,
hebbeo de
Heeren van Weftergoo haer laten aecdienen, otnme
in de Vergaderingh van het Collegie te mogen binnja
ftaen,ande aldaer te proponeren 't geene fy uytde K«
mer van Weflergoo hadden voor te ftellen, dochfa
daer op voor antwoordt gegeven, wegen het tneewe-
melte Collegium,dat de Heeren Hew»,ende Secreta,
ris Wir^» niet prefent waren, endoor een Bodewief!
den ontboden, welckers tegenwoordigheydt moefle
worden afgewacht, waer óp een wijl tijts patientie£r^
nomen hebbende, is daer by »cl-gemelte Heeren
Gecommitteerden de Supplianten ioftanieraudieotie
verfocht, ende daer op van het Colleeie voor ant.
woordt bekomen op 't verfochte verfoecK te fuUen de«
libereren, welcke deliberatien telangeduyrde, iswe.
der
de novo inftantie gedaen om audientie te moghea
genieten, in plaets van wekken de Heeren Regnms
jindringa, ende Cernelius Héube/fj in de Vertreck-Kj.
merby de Heeren Gecommitteerden, ende de Sup.
plianten zijn verfchenen, daer toe aennemende de
qualiteytals Gecommitteerden van het Collegie,em.
lielijck verfoeckende, ohi eerft en voorcn te mogheu
weten, tot wat eynde de audientie wierde
verioght,
zijnde daer op by de Heeren Gecommitteerden van
Weftergoo geantwoort, dat haer Edelheden «1»«»^·
tis was gegeven, fulcks in fieno Collegio voor te dragen,
ende niet voor Gecommitteerden van hetlèlveCol.
legium, waer med( de Heeren
^lindringaende Heuitii
reces nemende, hebben alleen geantwoort, 'tielvete
lullen rapporteren, 'twelck by de HeerenGedepu·
teerden in deliberatie geleydt zijnde, is de HeeieSe-
cretaris
Vitrffen binnen gekomen, die aen de Heeren
Gecommitteerden voor antwoordt heeft
gegevcD, dat
aen de Heeren Gecommitteerde, ende Supplianten
geen audientie konde worden coegeftaen, fonder èt
eerft ende alvooren openinghewas gegeven van hec
verfoeck, waer toe de verfochte audientie was die·
nende, zijnde daer op by de welgemelte Heeren Ge-
committeerden ende Supplianten weder aengehou.
den om audientie, doch niet bekomen hebben, dan
in tegendeel van de Heere Secretaris r«r^befche]ft
ontfangen, dat het Collegie der Ed. Mog. Heeren G^
deputeerde van goeder handt was bericht, djtde ver-
fochte audientie nergens toe foude dienen als om
ee-
nige nieuwe Heeren Gedeputeerden te introduceren,
waer toe het Collegium geen audientie en wilde verle-
nen, dewyleby het quartier van Weftergoo de
Hee-
ren Haren znàQ Ammem» t tot Gedeputeerden waren
gecontinueert, ende is daer op wcl-gedachteHeere
Secretaris »ertrocken,na wekken de Heeren Gecom-
mitteerden ende Supplianten een weynigh vertoeft
hebbende, zij η defel ve fonder wyderinilantie om au-
dientie aen te houden,ab Staten van den Lande, inde
Raedt- Kamer getreden,waer op het Collegie der Hee-
ren Gedeputeerde heeft gevraeght, hoe de Heeren
Gecommitteerden endede Supplianten haer foover·
Houteden in de Raedt-Kamer te komen,
(onder dier
toe voorgaende admiifie te hebben ? feggende, dat de
Heeren Gecommitteerden ende Supplianten deer toe
geen qualiteythadden, ende vervolgens defelve iMt
ongedeckten hoofde, ende fonder eenigh refpOT,
( 't welck nochtans het Collegie een de
Heeren Ge -
committeerden als haer Principalen , fchuldighwaste
betoonen ) toefpreeckende, doch is fulcks by^de Hee-
ren Gecommitteerden als ongemerckt «paffeert, ea
hebben niet te min uy t kracht van haer Commiffie het
Collegie bekent ghemaeckt, dat
fy wegens de Kamer
van Weftergoo waren ghecommitteert de Heerea
lo. Idfert van Growfiins, ende Sixtui Ikommeri, in «*
fen Supplianten al< geeligeerde
Gedeputeerden wfr
gens voorfz quartier te introduceren, met verfoecK
dat het Collegie de wel;;gemelte Heeren daer voor ge-
liefde te erkennen, Ceflie
te vergunnen ende in deri-
ve qualiteyt alle refpeft ende eerbiedigheydt op te
gen, waer op dan de saeer-gedacbte Heerea Gccom·


-ocr page 518-

' Heê'reii Supplianten, mee bevel Λιη de Kamer van
Wellcrgoo, van ceiSe aldaer te fullen nemen ende
l^yjen, in gevolge van welckswy Supplianten ceiSe
tfilleDde nemen, is ons't felve van de Heere^mma-
eimettoornigengemoede, hevige woorden, ende
J .„gememen van flaen, belet, ( (eggende den Duy-
tcI krijgh ^y ^*'®'· ^^^^ uytjhoudende de ftoel vali met
LdehandenJ welckedreygementen ende faitelick-
keytoockvoortganghfoudtf hebben ghenomen, ten
^LictiteieRegwrus^drtTfge fuicks haddebelet,
hebbende niet te min den Heere
Tarquinius Boelens
onsondergefchrcve Supplianten geordonneert te ver-
treden, waer toe de Heere Preüdent I>e« we
Att-
oDS Supplianten mede heeft gefoght met per-
iuaaerende redenen te induceren, wordende onder-
tuifchen
by meergemelte Heere Ammam* met een
obliinaet gemott geinüfteert, dat ons onderfchreve
jnochce worden geordonneert af tegaen, ofte anders
darmen ons lulcks ioude doen doen,'t welck de Heere
Biii/wfei-underendiBfeydc, dat Deurwaerders Luy-
KomiBaer, ende Mufquettiers moeiten werden .ge
eyfcht, die ons Supplianten faitelijck mochten afley-
deO) gelijck oock by dc Heere Pretìdent wierde geap-
probeeit, waeropin de Raedt-Kamer ontboden ende
binnengekomen zijni/r« Deurwaerders, met namen
Sim igMW
Claefz v»n Achltmfixxà^ Viebe Lieu-
fts,
fampt^lü Luytenant d'Baer » met ongevaetlijck
««//■Mufquettiers, by haer hebbende Mufquetten
ende brandende Lonten » waer op de Prefident uy t de
naem van Ket Collegie, ons Supplianten heeft ghelaft
weder te vertrecken,'t weick by ons geweygert zijnde,
ïermicsgiqualificeert daer ceflie te nemen, hebben de
Heeren
Arnnma mBoelens met hevigen moede uyt
geroepen, dacmen ons ondergefchreve Supplianten
door voornoemde Deuiwaerders ende Militie moefte
lenvatten ende uycleyden, doch is daer op gherepli·
ceert, datiulcksgefchiede aeii Vagebonden, Dieven
eode Schelmen, ende geenfmts aen Perfonen tot foo-
danigen qualiteytgecommitteerti dien het Collegie
verplicht was alle refpeél mede op te dragen, welcken
Docbtans voorby gaende, hebben de Ouurwaerders,
Luytenant, fampt Mufquettiers geordonneert om ons
ondergefchreven aen te taften > ende
via faüi uyt de
Ricdt-Kamer te leyden, op welcke ordrc de Deur-
waerders mette Militie aendrongen, fonder nochtans
onsSuppliantenop voorfzbevel aen te taften, ende
daer door beter reipedt aen ons opdragende, als het
Collegie felfs, door dien by defelve wierde verfocht
goedtwilligi ijck te willen vertrecken, 't welck de Hee-
ren ende niet wel opnemende, fey-
den, wat fy hadden te verfoecken, fy fouden de ordre
van het Collegie volgen, conform welcken de Deur-
waerders, fampt Militie ons Supplianten faitelijck
hebben aengetaft, ende als Vagebonden met ghewelt
uyt de Kamer geleyt, onder welcke faitelickheden wy
ondergelchreven hebben geprotefteert van ghewelt,
affront, confuys, fampt inbreucke van de hooge Sou-
vereinice7t,het quartier van Weftergoo in 't generaci,
eodeoDs ondergefchreven in 't particulier aengedaen,
delelveproteftatie als noch infifterende.

«li öaei 1^0. Jl©og. betneccBten bat Ijaer ©fficien
nift fmacchtltjclt fouben 50«/ 0«««» fP fiaöbaec
mtDcoocIinict gemoept. 't J©ai niet gecaebtfaem
!)it^raptbaneen ^tabttjoubec (foo nien'tBonbe
notmm) te gaen eietcecen in ten Piobintie baec
öic noti) nitt en toa^geraoitipceect/enbe biebeetxoe

alöaec gtindineect mocfiten jö" / ^αϊ®"
toacftfte/ Bdtìcfe namael^ gebleecfien/ toara ftojt^
öatt naquambepattlipe ban bt i^jincefle tepjebale^
ten,
Zeeiandt befcfìnlbtgbe boel eec Hollandt ban bat
fp impteteecbc op be biphep^t ban alle be SiObintien/
tnbebecfttabtboubetfcbapobetbefelbe/ om betfp
Beet
«©jficio) gingö emplopeten tot nebecleggingbe
^tt't®{abtnciale bifpupt'ttoelcftin beegace
fe-
ftien hondett feven en vijftigh,
foO fect betoetÖe be
Ëinhinti» Q vei-Yflel, «nbe «OtÖ iWbC 3««« fe'

flienhondertvijfenvijftig,0«MHollandtUttiicl&jO' i66S,
binde ban Groeningen ende Ommelanden. 'tQcrn
ben i^taOtDouOcc elf^ niet {tonöe boen / cnbe fp bleef
boenmaei^ bupten cep^oclie/ ombatfpbaectoeban
ben ^tabtBoiiDec fclf^ bjietbenaenobigbtenbebecs
fOBfit. «Ibug toa^ Öet oÖcflett in Vrieüandt:
Groeningen ende Ommelanden
toö^'t al tfO^ / ÖK
gIjeen tnecch maechtcn ban oocn boo; d^ebe^u*
teetben fiaet gcfctjil biec atn tr gcbcn. <Cn in
Over-
Yffei
ixjag 't notti rtgec / fcbjpuenbe be iètabi Cam-
pen
albiec bat ben Cebtban brn ^ollonel Haeriolte,
DieftpalgCottitnifTaci^ ©enerael banbeöuptecpc
niofieboen/ mochteopgeDouDen toccbentotoplja^
ten Sanocbogfi/bre arnflaenbe boa^. Maec gp gab*
be bie alcebe op brn
feftienden gebaen.

«Ifoo nu oocB be tpbinge quam/ bat bctt ConingS
ban
Vranckrijck figö foo lic&telöcftlöeeflccbaüDe
geniaecftt ban 't
Franfche Comté, enbe men taoa^ on·
feftcc of öp befe nieutoe Conquefie / bie bp na op ben
felbentdbcïDa^geepnQigt/ alamen baecbanalijiec
begonbetebiftourecen/ fiera öet gebeflbeteecbeAr-.
miftitium niet foube boen betfmaben/ (irnbe fioe
ftoechmenalbiei: al^
fnËcgeiandt bja^geatmeect^
gebbengaec ^o. JlSog.op ben
feven en twintigftea
noc^mael^aen becefpectibe®;abfnticn (uptgefon<
beet
Gelderlandt enbe Hollandt ) gcfc()?ebcn/ bat be·
fiibeal^nocb ten fpoebiggfien/ cnbe fonbec langec

upt^el/ Qifaabetfummumfersculumm^omioa^/ ge*

meccfitoocRbattiet ;i>flifofn ijan\3[a£C feec beccc
tegonbc te betlopen/ enoe alontnie bp be Jlabuprine
®o?|lenconiiüreabIel®etbingen ban «S-Sft
acngefieit toiecDen/ fiace confenien tniloen ooeη ope-
obecnemen ban
twaelf juyfint

mati Wanrir. πΐΑ (■·>. ______ ... ί.

v«iiiiiut.yicii ιοειυίπ. ii9poec$i Acn gemelte
bintien (uptgcfonbert
Gelderlandt,Hollandt, enbe
Stadt en Landen ) nocl)mael| in fecieufe tecmen gfie^
fclneben/ bat befclue nu eenmael in confibetatie ban
't becloopban 't taifoen/ en bac fiet bolcH

ftgb tee isoopbactbpe/ alji elbet^ foube homen te bet*
gupcen/ fonbec eenig betbec bilap gate confenten tee
i^ecgabetingebiifben barn inbrengen / op fietbom
ban een ejitcaojbinaci^ «Jquipase ban
achtenveer-
tigh^cfjfpenban(0üflogc/
met ben gljebolge enbe
aenhlebe ban bien/ trgrn^ (jet aenfiaenoe booj-^^cc
in See te bjengfien. «gnbeten epnDebatljetgeene
boo2f3 i^/ te fpoeùigec/ enbe fonbec eenigb becbec φ
becfupm gecffectueett mocüte toecben; ^^ mebe aen
be gemelte J^jobintien ggefcgjeben/ bat befelbe aen·
(tont^ gace ^taetfcge Jdecgabecingen/ tm epnbe al^
booten/ bjtlbenboenconbocccen/ op batten bi;n(l
ban ben Eanbe / bie acn be bebojbecingge bec beojfs
fahen ten öoogRen gelegen toa^/ niet betboaeilooft
mochten teetben.

bcc-Fcontiu

baetdbbij^Ì uci^yicncnansinuoit-

VrieQandtnietinnaeebecenbebetec poflueé banbe·
fentie geb^tc&( foube begoten te toetben/oocft in toat
boegen befl enbe fpoebigfl geeffectueect foube mogen
toetben} enbe ten anbecen/bat fiaet (tE. booi fetieufe
SSiieben/ el^ anbecflnt^/ betefpectibe^^ibintien
tetlben aenmanen/ enbe boen aenmanen/ bat befelbe
tenfpoebigtien/ enbe fonbet langer uptfiel/ toilben
futnecen &ace quote^ in be gebaen confenten tot be
betbiepingebanbe
Neder Rij η enbe Yffei, mitfga-
bet^ tot ben opbouk» ban een Aopael jFojt/ omttenc
tjetRoveen.

lloebeniggb'ileecenlbtatenbmi Vrieflandt gaec
mlfnaegentetoonben obsi; be l^iffibe bie {jaec i^ot
jQog. 0ebeputeetben tot be
feparatic, aenbe39ec«
gabetingbobecbaecgefcbillen Dabben g^efcluebcn/
geeft bm bolgenben ^jief te Kennen :

cn OORLOG Η, 'tAck-en^veert/ghfleBoeck. 487


-ocr page 519-

1668·

48 S SAKEN van STAET

Hoogh pogende Heeren.

Wy hebben uyt feeckere Miffi ve by de Heeren
U Ho. Mog. Gecommitteerde alhier ge weeft
zijnde, aen ü Ho. Mog. van hier gefchreven>
in dato
den veerthiettde» oude, en vie en tmntighfieu
nieuwen ftijl, ende ons Copielijck ter handt ghe-
komen, niec min met groot ongenoegen als verwon-
deringh vernonien, hoe darwel-gemelte Heeren Ge-
committeerde, op't bloot ieggen van eenige particu-
Jlêre Edelen ende Eygen-Erfden, figh hebben laten
bewegen, ja veel meer, niet tegenftaende ons ernftigh
verfoeck ter contrarie ondernomen hebben door een
langh cen-zydigh verhael, ende't geen meergemelte
Heeren Gecommitt. felfswel konden oordeelen, niec
andsrsalïin veel onwaerheden ende mifleydingen te
konnen beftaen, gelijck het feive oock in der daet be-
ftaet> U Ho. Mog. impreffie te willen geven^an
inju·
fiitie.
enonrechtmatigheyt, diebyonsbegaenfoude
zij n, noopende het decideren der
quefiieufeprocuratien
tot den tegenwoordigcn Landtdagti in onie Pro vintic,
cnop foodanigen verhael U Ho. Mog. ordres hebben
derven verfoecken, onder pretext van by de tegen-
woordige ongelegentheydt ende oneenigheyt incapa-
bel te zijn den la'ft haer opgeleyt uyt te voeren, welcke
incapabiliteyt, ons oordeels,eerder foude konnen uyt-
fpruyten uyt d'ontftichtinge, die meergemelde Hee-
rcH Gecommitteerden aen de Regenten defer Provin-
tie door haer voorfz Proceduren hebben gegeven, als
uyt de gepretendeerde dcfordre inde Regeringe, die
alhier conform 't langh geobferveerde geb ruyck^ende
volgens de Wetten onfer Provintie in goede jOrdre
van 't begin defer Landtdagh is beftelt geweeft, ende
by welcke al verfcheyde Refolutien formelijck zijn
genomen, konnende teghens de voorfz wettelijcke
ende ordentelijcke beftellingh niet gelden eenige on-
gefondeerde alliantien, ende onordentelijck procede-
ren, ja onwettelijck, ende tegen haer eygen procura-
tien lirydende attentatien, ondernomen by eeuige ge-
pretendeerde geledeerde Perioonen, waer door wy
zijn genootfaeckt geworden, om tot defentie van onfe
Pcrfooncn,maintien van onfe aenbevolen authoriteyt,
ende tot weringhe van alle interruptie, die op nieuws
onfe preflante befoignes moghten werden aengedaen,
eenige Militie in de Wapenen te doen komen, hoe-
wel wy nu geenfints vermoeden dat U Ho. Mog. hec
voorfz verhael eenigh geloof fullen geven , veelmin
eenige deliberatien daer over by der handt te nemenj
foo hebben wy echter te rade gevonden, defen aen U
Ho. Mog. te fchry ven, niet om de faeck daer door te
debattereni maer veel meer om onsmifcontentement
over 't voorfz fchry vens by meergemelde Heeren Ge-
committeerden aen U Ho. Mog. gedaen,te betoonen,
oock om U Ho. Mog. op 't ferieufte te verfoecken,
datdefelvehaer die, ende dergelijckeongefondeerde
klaghten, boven onfe verwachtinghe, geenfints willen
aentrecken, alfoo yder Provintie toeftaet, om volgens
haer particuliere Landts-Wetten haer eygen Regering
vaft te ftellen, fonder daer ineenfuperieurt'erken-
nen i weshalven wy oock geen anderejudicature ne-
vens de voorfz queftieufeprocuratien fullen gedogen,
als die by ons gedaen,ende by welcke alle Volmaghten

by de meeften-deele van de tegenwoordige dolerende
parthye felfs mede gearrefteert, ende by eenige van
dicfelfsonderteeckent.

Waer mede, &c.

Hooge,&c. Leeuwaerden den negen en iwinttgfim
February, JeOUn hondert acht en fefiigh. Onder-
ftont U Ho. Mog. goede Vrienden, de Heeren
Gecommitteerde Staten van Vrieflandc» was gc-
parapheert 2.
ven Boelens. Lager ftont, (er Or-
donnantie van de felve^ Gereeckent

G. ven VIERSER

J^ifc meöe toietlien nu ö'ooflitt toel öcobent/ tnu ,
men fafllj tnae c Dat,
Vrieflandt fieen toilöe : enöé ηΤί!

tan^ toiecD'ec g&cfept batram De faecfte behooS ·
(lellen aen CommiflTaciffcn: niaei: öfecbantaK
D'igeccen ©cDcputecciJcn ban Vrienandttuhez»
landt niet fp?eechen/ feggenbe (metbenSSjitf) hs;
Ijet een
domeftijcq werck toa^ : foo toietbtbanS
aeconclubeect / enbe Baec Jgo ,ϊ3δοπ. «©ebrputectg

in Vrieaandtuptöebbenbe/ moeftenoocft na Gre»
ningen, Dacc öen -lanDtOanaD op fjanben toa^,

l^et conftnt ban Overyffel, in bc boointcotH»
©ecbinfllje icnDe «Êquipagie / oocfi. Öatifiaiie nn
't lairaetaet ban Marine, anbctfint^/ bias mi
bolflljt; , .

ExtraBuytde Notulen van deGecowtnit»
teerden vtin de Staten van OverJβkly ffff
de fecrete faecke».

ZisoUe den tiueede» Marty 1

ίφΐη hmdirtmhtn

De Heere Droft van ZeUandt} ende andere Hee-
ren by Riddcrfchap ende Steden , de Staten van tttlii
Overyjjel, Gecommitteerc tot de iecrete be· taf
foignes, gheieien, ende rypelijck geponderetrt, de
poinden aen de Provincie overgefcbreven.

Hebben goet gevonden ende verftaen, dat de Hee- i&fe
ren Gecommitteerden deler Provintie ter Generall-
teyt lullen vermogen t'approberen ende ratifictren
het Traöaet van
Marint tuffchen d'Heer Temflt, En-
voyé van den Koningh van
Groot Brittangm, ende
de Heeren Gecommitteerden van delen 5taet opg».
recht, geflooten ende geteeckent.

Dat by afBxie van Biljetten alomme fai worden be-
kent gemaeckt, het verminderen van de Tollenende
Licenten in het Graeffchap van
Tirol, ende elders, tot
beneficieringe van de Commercie. Belangendehet
drefleren van de overgefondenen Staet van Oorloge,
voor den lopenden Jare
fefiien hottdert acht en fifiigi
mede te worden ge volgt den voorflagh begrepen inde
Miilive vaa haer Ho. Mog. onder date den
vtffiite·
den
February, fifiienhondertacht enfepght aen defe
ende andere Provintien afgefonden, ende inmiddelj
de betalinge van de Militie, in conformité vanHoog-
gemeltehaer Ho.Mog. vooiflagh iii defelve MiiGve
vervattet, gedaen.

Dat oock, ten opfichte van de preflante noodt ende
perijckel, dat haer Ho, Mog. fchryven/«wBrrftezijn,
wegens defe Provintie (al worden gheconfenteert in
't overnemen ofte werven van
twaelf Juyfint Mta
Landt-Militie, mitfgadersinde extraordinariiEqui-
pagie van
acht en veertigh Schepen van Oorloge, ende
gerecommandeert, dat d'aenrits of werf-gelderen
prompt gefourneertendegereedt gehouden mogben
worden.

Ende dat. alfoo door de laetfte Oorloge, foo te Wa-
ter als te Lande in defe ende andere Provintien, de Fi-
nantienfeerzijngeruineert, defaecken daerheenen
ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. behooren te wor-

fte gedeelte uyt deflels dagelijckfe inkomen gevende·
mogen werden.

Eyndelijqk dat by defe occafie oock met allen yver
behoorde te worden geprefleert, dat de Frontieree
van defe endeiBenabuerdeProvintien, na behoren
ende in conformité van de Refolutien defen aengaen-
de, voor defen ghenomen, met Forten, Sterken»
ende befettinge van Militie, foodanigh ten fpowign-
flen moghen werden voorfien, dat
defelve buyten
ghevaerüjck perijckel, ende nu üchtelück te d^ne
fpolien, ende invafien moghen zijn
gefecourecrfe
ende de guade geaOioneerde daer άθ9Τ g^PJjJ

-ocr page 520-

M. venieert de ghedachten
- Onderjiont

Accordeert met de voorfe Refolu-
tien en Notulen.

Geteeckent
D. ROELINCK.

g^e tjctflcwfijngB ban Dc J^rontiecen toa^ toel
nootfaccBcltjch/f nDe Den aSiffcöop ban
Munfter Ijaö
lift tocpnifl
te boo? boel Qeleect/ öiec upt rcr^ Datracn
ürnoll te fpjeccftcn om Den ban öe Bourtange
tc üccfeccficcen Ddo? ren nieutoe ffoctccflc : enbe öiec
iiiac^t
Amfterdam op De bacn/otti De ^ccDc&f n^ ban
Naerden en Muyden te jFojtifiicccen ; maec hojt^
Dacr aen uecanDecDe ban opinie ; en&e na Dat Oen
Sacbt ban ^taie Daecaen öaDDe befleet drie a vier
Daflcn/ quain h'l^cec |peni!noci^Hopp?oponeccn/
iat
Amfterdam i)ct nu anbccji becfiont / euDe Dat Die
piactfcn t'abonDt of morgen een^ homenDe te ballen
aciiOeiiBpauDt/ Ijaeci^taDtfoube honnen t)inOet;>
Ip3gnj alDn^ bleef Dit teecch ficben. <©nDec De
göcmeeneman toiecOt oefepDt/ Datmen fufpeeteecDe
itnWcDopöan Munfter, en'tbja0 raifTcöienniet
gualscb ficcaben : toant op Dee^ tijDt Quamen upt
Gelderlandt filacfitcn/ Dat I)P De Hcmijten of (i5?en^·
pilcn tuffcöen fjet Sticht en Brevooit.gaDöe toeflö
nomeu enQe see):tenDe£Ct/ bat f)!;) ooch mecc föctja^-
Dolcftaranatn/ enDeinDicnflljaDt/ al^ tjembpöet
IractQct ban
Cleve toegeflaen toa^. ^e Staten
üaii
Geltieriandt tcocfien 't (Igf) Dappec aen / en&e
fpccialijcti't (I??aeffct)ap Zutphen,aI^Die6itgecnae^
(ie trof/ enbe baat l^lacliten Daec obec ingeb?act)t
loiecticn/ fai op fgn tljDt gefepc toecDen.

®tn derden jEISaecti^aenbegefarticntlticfie^jo'
bintirn gcfcb;eben/ Dat r>cfelbe biilDen Defececen aen
gcteuutbp Den iSaeDtban ^tate/ tegen^ b'eicceffen
Dan b£ IBiUtaice <!&fficiecen/in Die n(le Defec ïanben
}ijnDe/ gefiatueecc fouDe mogen toecDen/ enbe f)et fet
DcboIItomcn effect laten getoinnen/ op Dat De HlSill·
talee Difcipline booj l)et toeliomenDe gecfiett/enbe
φ
actelijch aeobfecbeett raoeljte tnecDen : Dat Baec <eD.
iQog.boojt^oochntct entoilD^n gebogen / Dat een
Capitepn ban gace cepactitie/ tegbelticheenouDe
cnbeeen nieutue Compagnie/ 3llnno
feftien bondert
vijfenfeftigh
aengenomen mocljte öcbbe"·
racbe Die ojbüe pDec tn ben gace fiellen/ Dat een «i3(fi>
tictl3an
ÙC ®coupe^/ in Den boojfj 3ace fellien hon-
gert vijf en feftigh
gelig[)t gebbenDe een Compagnie
banDeouDeojDinacife liàilitie/ Defelbe Compagnie/
oftnei ftjne googe Cgatgie fouDe gebben
te miateti/
totboojfiominge ban alle berbere inconbenienten/
Wtficlj inden booileDen Sfate albecept^ öabDen geo»
Pcnbatct. ^it namael^ alfoo gcpjactffeect.

Op cien bagi) i^ ootft gelefen een H^ifÜbe ban ben
Öaeötbangjtate/oöefcöKben alijiec in ben
Hage,
öen tweeden
bcfe^ / enDe Daec neben^ een aijfie ban
vijf en twintigh Regimenten te boet / pDet gecorapo=:
feett upt
acht Compagnien / om geempropeect te
oetöen/ fulcft^ enbe tee plaetfe baec ijaec Ho. JHog.
naflelegentöepbt enbe occucentie ban fahen/ 't felbe
tot fecutitept/enDe ten meelien bicnfie ban ben aan^
m fttubc oo;beeIen te bcbocen. i^oubenDe boo;t^/ bat
|aet tot allen tQDtn De^ becfocöt jijnbe/ gelijcSe
ïtjftc ban eenige Begimenten te #aecbt / aen Ijaei;
p. jioa. fouDen c):t)ibecen. «tSnbe epnbeltjcli meDe
öou^n&Eöun aDbgö op De wobifionele becfieccRinge
ore ©uatnifoenen bàn
Wefei, Haffeit enbe Steen-
^ck. jgaet op geDelibcceect jtjnbc/ be boojfs
iBifìibe/ met enbe neben^ be flucften baec toe fpccte=
ttnöe/fic|irit(nf)anDinbanbe üeeten
Ripperdatot
Boyrfe,
enDeanDeceöaecfêo. HSog. (©ebeputeecDen/
to öet fiuch ban bc J^atenten / om te bifitecen/ epa.
jnineten/ enbe ooc6 met eenige ©eecen «©ceommiti
uctben/ upt Den luel-gemcltrn )9aebt Dan ;&tate in
«onficentictctceOen/ enbetObecleggcn/ of göeen

meccbec Compagnien bp pjobilïe in De bobeng&e· 166^*

noembe/ enbeanbecc^feteben fouDen befjoocen ge^ --;

ifpDt te toecDen/enDe baec ban cappoK te Doen. ^c^
toiecDt Den öaeDt oorft becfocöt meDe een atyfic ban
eenige Öcgimrnffn te ©aecbt te üjillen fojmecen/
enbe Baec jgogjasog. laten toefiomcn/ Detoeicfiein
boojballenbe occafie/ ten bienfie ban Den EanDc
gecmplopeect foube Ronnen toecDen : gfjelijcft ooefi
Den felüen öaeDt betfocfit boiecbtintijbr^tebDilfen
Doenpjcpacecen enbe geceebt Öouben allebenoobt-
DjiiftenbanHJctiIletpe/ 3®agen^/ iècBcpcn/ tnbe
23iuggcn /aï^anber^/DietotBet formeren ban ben
®rain ban noobcnfouöen mogen toefen/ enbe baec
ban aen flacc ï^o. .HlDog. abbertentie geben.

©en vierden fcijjcben b'i^eecen «©cbcpnteecben AatcRcn
totbefepacaticin
Vrieflandt, bat bcDoIccenDei^ce. fahenbe
ten/ foouptOoftergooaljS Weftergoo, BaecBaDDcn i'ownfi
behent gemaecfit/ Datfe geen mibbel fjcnbe/ om bp be
<lBfbeputeecbe Staten geljolpen te toojben in Baec
bcfmaetniffen/ fpecialijcft caecftenbe
Ferweradeei,
Collumerlandt,
enbe Dantumadeel, jnitfgabet^De
Grictenie ban Franckerdeel, enbe Dc plOft^ ban φρ*
gen «Êrfbein
Hemeiumerolpfert.Babbengoetgcbona
Den ban be becifie bec ©ebeputeecben t'appliceccn
aen be infermatati η bec f^jobintie/ enbe totbien
epnDete p;efenteccn een I3eque(le ban^pel/ enbe
boIgBcn^ (lijl ban bei^ecccn<@cbrputeecbentebec«
focclten ^cte ban ^prl/ bat be {^eecen (@ebfputeec>
bcnbie^cteliebbcnbe getoepgert/ fufiinecenbe bat
banbe Cecilie bp Baec ggebaen/ geenp^obocatfeen
biel; bat be boom iScqneflebpbe
vier3LeeDenban
BoogB gemelte Staten gBdefen enbegee]i;amineect

3fjnbe / be vier ende een halve Grietnie van Wefter-
goo,
enDefleta.itBóanbeScvenwoiden, obectoelcs
hecqualificatiegccnbifpuptebiei/ goebt gebonben *
Babben te committeren
twee ban befelbe j||eecen
Volmachten, upt pbec ban Di boojfs drie 3Eecbcn/om
neben^ be 43rcomraittcerben upttet Sibt ban be
^teben be gcallegeecbe beftuaecniffen t'ejcaminecen/
enbe befelbe naecbeïPetten enbe ^fantien bec^joa
bintie te becibeten/ foo fp in confcicntie bebinben fou«
ben ; ban bat be
vier anDece Grietnien in Ooftergoo,
aflltmecenbe biegeene/boelritecsf Qualitept ban vol-
machten
toel bp be üeecen (^ebeputeccben toa^ goec
gehent/DocBDoo;bc]^eecen^tatcn ban bcpjobfn*
tie ban niente^ foube moeten toerben geejcamineect/
enbe alfoo met Bunnefactpe uptmaecitenDe be meec·
becBcpbt ban (ïemmen in
Ooftergoo, enbe fonbec af·
fumtie ban be boo^fs pactBpcn/Bet minbec getal
be tegBen Bet bececnecen ban be boo^fe Commijfie
Babbengepjotefteect/ al^gBebaen tegen^ De toette·
IBtfte maniece ban pjoceDectn Dee ]P;obint(e/bat ban
gelijchentoo^.gebaenin
Weftergoo bp drie Griete-
nien,
mebe bp affumtie banbe gene toelcBec^ qua·
litenten boo; opgemelteHeeten Staten
incontro-
verfie
toietbcn getcocBcn/uptmaecfienbe be Belft ban
't felbe quactUc/ enbe fonbec bic ootb alleen Bet min*
bec; enbebattetaiitBbanDe ;^teben be boufsiSe»
quelle Babbenafgetoefen; bat fp bolecenbe Jfeecen
baec booj notoice toiecben becongeljiciu/ betoijl men
om Bflic af « frttc" toi i&temmen abmitteccbc/cnbe
be plucalitept onbecnam upt temaecften/ met bie
geenebieBaecpactBpentoaccn/ enbe baec mebe fp
cene
formele queftie boo} opgtmelDe Jleece Staten
Babben/ baec Bet nopt geBoo?t toa^/ bat pmant obec
toien^qualificatiequefliegemaechttoa^ geceputeecc
toiectbeboegBttc5ön/ ominbie quefiteöecBtec tc
mogBen toefm / a ^ ben S>taet geoibonneectBabt/
battetbiffecent obec befelbe qualificatiegebecibeect
foube moeten toojben. ^at befe maniece ban boen
foo beel te Bacbec toa^ / om bat niet alleen in boojle·
bentijbenbe geene/bie Bate beftoaect bonben onbec
be becifie n'tfluch bec
Volmachten bp be ^eccen
g>taten gebaen/becmocötcn Baec bifmaecniffcn boo}
te bjcngen aen be üeecen &tatcn ban bie. l^jobintie/
enbe bat befelbe foobanige becfoecfien boo? goet φ*
bent / enbe be bolecrnbe jgentcale iSecBtec^ toege·
boegt BaDben/ oocit in 't Sfaec
acht en dertigh bp öe»
folutie «en pectinenten boet enbe maniec Babben ge·

en OORLOGHj Ί Ack-en.veertighfie'BoecL· 4S9

van dangereufe voorne- '


-ocr page 521-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

ϊ 6ó8. pjffccibcett / toacc na bc biffertnten banenùe obfc De
" . " -- öccilie in tjet (ìucftDcc Volmachten Bp De Jleeren φε-
Ùcputeccbe Staten geDaen / fouDentDo?benaeceBU=
ïecct; maecDatOefelbeop Den
twintigften Bobem=
becfeftienhondcrt drie en feftigh, bp «nfoUmneel
Htegleinent/ onDec anbece poincten mebe boojecn
^et en Qecbt Defet; ^{obintte baDDen eeDecIaceect/
Dat De ^uDicatttce obec De boo?f3 l^jocucatie p;ibati'
Ile competeecDe aen De i^eeten ^eDepuceecbe ^ta^
ten/en bp befttiaecniflen / Dieg bat pactljpcn geintCì
cefTeetDe Γιφ Diéntene|fen^aenmeec-genieIDe{|ee'
ren Staten fouDen gebben faDDjefTecen / enDe Dat De
bdojfs pjoceDueccn / ban De boo^f; gunne pactljpen;
enDe Dee
Volmachten gafc fabocifecenDe/ nocb De^ te
onteDeltjchec boacen/ niet alleen/ om Dat alle Die see=
ne/ DteeenigebeDieningeDefec^jobtntfe beguamen/
beonDecgouDinge bangetfelbe SïeglementbpdSeDe
folemneel moflen beloben/maec ooefi om Dat De
curacien/DiegegebenttiiecDen/ aenDie geeneDieaï^
Volmachten De Heecen g»taten Defec Pjobintie ten
EanDt-DagecepjefenteecDen/ en Die alte ban een tei
nenc enbe tnBouDentoaren/ e)cpjeflelDcfi mcDebiacI)-.
ien/ Dat Defelbe
Volmachten niet becmocöten te eens
becfecen/ ofbetbjeeehenDebooifs cefoiutie ban ben
twintigften^&ecembec. S^atDecljaïben fece cbiDent
toaiS/ Datmen Ijaec tegen De Qecljten ban Den ïïanDe
onbeBoajIöchec toijfeban Den atanDt-bagö fëcIuDecc=
De/ enDe De bjeggom gare befmaetrniffenaecojbje
£n fo;meban XanDt^-cecgt DemeecgemctDe i@eecen
;&tatenboo^eD;aggen/ enDe Decfeibec DecilleDaec
nbecteecïangenaf fnee/ fonOec Dat Die geene/ Die
fuIcieonDecnamen/ Daec toe gequalificeect toacen :
ia Daec bunne Commetenten bp baec Pjocucatie toel
c);p?efleIijcR baDDen becboDen ; Dat fp Decöalben baec
. recours moflen nemen tot tjaec {^o. J^og. Die bp be
Mnie belooft babDen De SLcben ban Dien foo genecael
Ql^ pacticuliec te bebouDen bp baec p^ibilcgien en
Kecbten/foo toel tegen D'2|nbecmfcbe aï^aptbeem=
fc(fe/ en fonOecIingö al^ De pactbpe bun 't Öecbt niet
fubmitteecDen/ of auflitie na Den aanDt-cecbte tuil·
be laten gefcbieDen/ fooal^fpfepDenDatconfleecDe/
bat baec pactbpe niet boen toilbe/ en nocbtan^naec
be ILanDt-cecbten fcöulDigö hja^, D'tleecen «©eOe»
putcecDen gebben baec biec op niet gecepliceect/maec
alleen gefept / Dat bet baec leeDt toa^ / Dat fp fagen
bat De boo;f3 onecnigbeDcn bleben continuecen/ enDe
bat fp niet een erpeDient met Den anbecen iiptbinben
Sonöen/ om een epnbeban Dientemaecben/ enDe
bat fp Defe bace ftlaeöten baec Ho. IBog. beftent fou=
ben marehen ; en nabemael fp DolecenDe i^eecen (jiec
bp boegböen/ .Dat fp gabben becfiaenDatgaeci^o.
jQog. (6eDeputeecDcn infleecDen De Commiffie/
gaec bp gaec J©og. opgelept inDe3BecgaOecin'
se Dcc meec-gemelDeÜeecen Staten te moggen af-
leggen/ DatfpbecfocgtenDat ft> Daec meDe fouben
toillen fupecfeDecen/ tot De boojfs Difecenten fouDen
3||n getecmineect. b'ieecen <@eDeputeecDengebben
baec opgecepliceect/ Dat fp gaec ban gaec Commif^
fie fouDen mogen Decgacgecen / Dat fp gace Klacgten
cn becfoech/ nebcn^ gaec
felf0 becfoecB ban ^u»
bientie behent maechen/ enbe op alle^ Cefoiutie ban
be l^eecen Staten Dee #jobintie aftuacgten fouben ;
ggelijch fp Dan Daeeobeelangge|n€onfecentie3t|n
getueefimet Den i^eeee ban ^^malda, aen fcQien
men gaec gefepDtgaDt Dat fp gaec ebb^e^ fouben ne=
men / Detoelchegaecgeliefbete ggemoet te boeten/
batalbaec epgentlöfB ggtótl .oncenig&cDen toacen/
maec alleen eenigé üitgefbnbeetbe KlagbtenbanDie
leene/ Dié gaec ce^^itïgeinDe^egeecinggeniet
jaöDcn ggebonbeii iüvi^ Datmen befi fou Doen Defelbe
fiiacgten t? cejectlcen/^ingeballe Dat grt een
Provin-
ciale
en dotnefìrquefaech toa^/ Daec meDe De XeDen
ban De Snie gaèc niet goojDentemaepenj Datgp
gaec ( l^eccen «Ë^DeputeecDen ) boilbe bccfeheeen Dat
bemcecgemetbel^eecenÏ&tatengecc Dien Dagg/ of
be^ anDecen biSegii ^uDientie fouben becleenen/ om
jgaecban gaec lati te Itonnen aequiceeen / inbienfp
Baec aen'tboojfj
ongefondeerde verfoeck ban De
bolecrnOe {^eeien niet amuferen Uiilbm. ite gebben

geantidoojt / Dat fp geen o?b?e gabben ban ftapr »»
JIÊog. om gaec in De boojfj Dijfecenten in te Wfh/ ï^ös
en alleen becfocgten / Dat gp fo baec becfoecft oni - '
Dientie te moggcn bebben/ al^'tboojf? Dat finh
boo?f5 DolecenDe ïgeecen aen gaec toa^ gcbatn / «SS
Diete Dilapeccn/ aen meecgemelDe
fouDchjillcnboo?b?agen / engaecDtcfeIbccKi,
tie laten tceliomen. ai^aec op Dan De^ giatetbamfS
mo?gcn^ ree ?iuDicntie mi«nclöcl{gerecinirfr7,h?r
De/ gebben fp gacc ban Delaft bp gaec L S'
metDcHtacgtiggflecebenen getcacgt te actmuTca

i^aee 3p?opofitie toa^ al^ bolggt :
Edele CHogende Heer en.

De Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Ver- !
eenighde Nederlanden, onfe Heeren Cominit· ^^ i
tenten, hebben ons gelaft UEd, Mog. ferieufe.
lijck te reprefenteren , dat haerHo. Mog. met fee, 1
groote bekommeringe hebben geremarqueert,datiiu f"''
*!
eenige laren herwaerts de publijcque endeghemey. a^J
ne deliberatien, en fonderlingh die geconcerneert ^tJia
hebben de proteflie en befcherminghe van den Staec ^
en de goede Ingefetencn van dien, door de gemeynê S
Macht, ende Militie van't Landt, feer getroubleert
en menighmael by na verfuymt geworden zijn, door
verfcheyde confideratien die de Bontgenoten, on iaj""
trentdebeftellinge, ende diredie vandefelveMacbt''it».
en Militie hebben ghehadt, ende dat verfcheyden· fc·
heyt van de opinien in die Taecken dickmaels fcheen
tc fullen baren foodanige verwyderingen en diffiden-
tien, dat den bant van liefde, trouwe, en eenigheydt,
door dewelcke onder den zegen van Godt Almach-
tjgh defeh Staet tot fob grooteo voorfpoeten profpc-
riteyt ghekomenwas, tnerckelijck verfwackt, ende
daer door los gemaecktfchecn te fullen werden, ende
eenige Frovintienhaer ten uytterften> ende met op·
fettingh van elles wat baer eenighfints dierbaer ms
gheweeft!, tot het verkrygenen maintineren van de
diergekochte Vryheydt geevertueert hebbende, foo
gedifcourageert ftonden te werden , datmen met
reden te duchten hadt > dat daer uyt tot een eeuwighe
opfpraeck en verwijt van depofteriteyt, niet anders
als confuQe,en raiCfchien de ruïne van defe,door Godt
Almachtigh foo gezegende Landen, volgen foude^ de-
wyle de tweefpalt noyt met meer vigeur en grooter
bitterheydt de overhandt neemt, als wanneei oude,
en aen den anderen met veel banden verplichte Bont-
genootenin mutuele diffidentien en jaloulïen komen
te vallen,ende dat men al t'faemen met een Meeldtnih
venevenveelrethte, ςη evenveel authoriteyts inge-
nomen zijnde, ende malkanderen te ghemoetgaen,
of involgen willende, het gemeyne befte werdt belet,
ende verfuymt, daerdoordeRepublijcqueindange-
reufe conjunfture van tyde ( 't welck Godt genade-
lij ck verhoede ) Schip, breuck foude komen te lyden.
Eenighe notabele Leden van de Uniej enhaerfeer
trouhertelijck voor den dicnft van de Landen tot
noch toe ghequeten hebbende, hebben over ver-
fcheyde tyden feer krachtelijck aendeVergaderingh
van haerHo,Mog. gherrarefenteert.
if&dehoogk
ckarget, die aen eenighe Perfoonen over de Militie
van defen Staet, te Water ende te Lande fouden
moghen werden gedefereert,
foodanigh attachms^
aen defehe Ferfoonen «iet hoorde te vmde»·
dat fy
in dat
Employ -voor heer leven fonde» èéturen tem-
tinueren >
om datmen meenighmaei hadt ondervon-
den, dat die geene,
diemen met de voorfchreve au-

thoriteyt hadt voorfien, om 't ghemeene beft voor
te ftaen, te befchermen, en van alle ghedreygde
overvallen en oppreflien te bevryden, de vooriz
Jliaght hadden mtfhttych, haer felven tot Meelte«
van Republijcquen, en Staten ghemaeckt, en em
onrechtveerdige Heerfchappye geufurpeert
geehe. van dewelcke fy de voorfz Maght alleen toe
proteilie van de liberteyt ontfangen hadden, enfle
dafc hun in die hunne quade dclTeynen,


■ l. . V >

-ocr page 522-

}„li\ck was ghewecft j
jiiS·*" tcredijt dat fy voor de voorfchreve bedieningen
' ede Jaren achter den anderen in haer Perfoonen ge-
Ü^rinueeft, omtrent de vootfchreve Militie ghe-
hadden, ende dat fy

SdenStaetmin forgelijckte zijn de voorfchreve
tozhe Charges, over de iVIilitie alleen , vooreen
S of voor een expeditie te confereren, dan nà-
jLael die Leden by de andere Bondcgenooten een
oneenegentheyde daer toe befpetïrden, cnde dat oöck
Smet eenighe reden fcheen ftaende ghehouden te
tonnen werden» dat foodanige
umpotelt coUatien
Ikhmt'ìi onlffi^" m'fraoedìgheydtfouden konoen
cauferen , in die geene, die daer toe eens waer^
jjffh eekent geweeft zijnde, daer na wierden voor-
i,°g|gaeD, ende den Staet alfoo fomwylen gepri-
veerij vsn die geene, weickers dienden haerfeer
vorderJijck waren geweeft, om dat fy het voorön^
eer fouden moghen reeckenen ghecomtnandeerc té
werden van die geene, die te vooren onder haer
eebooriaemheydt hadden gheftaen j en dat oock de
Militie miffchien minder obedientie en refpeafou-
de mogben toedragen aen die geene, weickers com-
jnandementen met het verloop van den tijdt quamen
op te houden, ende de felve commandementen ,
niitfdien daer door onbequamer gemaeckt, om met
defclve Militie den dienit van't Landt foo krachte^
lijck te betrachten, en uyt te voeren, als wanneer
defelve employen'indiftin öelijck, en tonder eenighe
iimitatie van tijdt geconfereert waren geweeft, foo
hebben defelve Leden, ter contemplatie van het
gemeyne Bondt-genootfchap, en om foo veel mo-
eelijckwas, met defelve in alles te fimboliferen, van
tefpeculatien wel willen aftreden, cnaenfiendat
dcvoorfchreve Charges fonder Hmitatie van tijdt,
dogh tot wederfegginge van de gemeene Unie, ghe-
confereert en begeven fouden werden, gelijck dan
oock die collatien alfoo eflTeétiveliJck ende metter daet
2ijn gedaen.

Gelijck het nu aen haer Ho. Mog. feer aengenaem
Ì! gheweeft, dat alle de Leden van de Unie , met
κη eenparigh concert cnde harmonie, en tot on-
derlingh contentement hebben beftelc de hobghe
Charges van de ghemeyne Militie van den Staet,
foo en heeft het niet konnen naer-laten aen haer
Hoog Mog, te baren een finguliere droefheydt ende
groote bekommerniffe dat haer Hoog Mog. noch niet
hebben konnen fien uyt de weegh geleyt een difcre-
pantie, die tot noch heeft gheiweeft ontrent de
collatie van het alleropperfte commandement, na-
mentlijck het Capiteyn en>AdmÌrael Generael-
fchapvan de voorfchreve Militie, te Water cnde te
Lande.

UEd. Mog. kan nïetonbewuft zijn aen d'een zyde,
wat difcrepantien dien-aengaende op verfcheyde
tyden tuflchen notable Leden van de Unie voor-
gevallen zijn, ende met wat yver, enna-druck de
difaeperende Leden, yeder fajn gefuftineerdeheeft
geappuyeert, fomwylen al niet fonder ondienft van
den Lande, en aen d'anderzyde, wat devoirenby
haer Ho, Mog. zijn aengewent, om die difcrepan-
uen door goede, en aen alle de Leden fmaeckelijcke
temperamenten uyt de weegh te leg^, en alle oor-
"«^en en occafien van diffidentie té voorkomen.

Ten dien eynde zijn tiiflchen eenighe Heeren Gé-
oepateerden van haer'Hoog Mog. uyt alle de Le-
den
van de ghemeyne Unie op verfcheyde tydeh ,
ende namentlijck noch in den voorleden Jare
fefiim

hmdert feven en fefiigh gehouden, veele en verfchey-
de Conferentien, oock ghedaen eenige voorflagen,
aiemen oordeelde, dat by degemeyne Bondc-geno-
ten fouden konnen werden geampleÖeert , daer
Van U Ed. Mog. al voor defen ghedient fullen zijn
geweeft. . ■ '

Wyzijn wel verfeeckerc datU Ed. Mog. uyt de
r.^'u Gedeputeerden ter Vergaderingh van
nier Ho. Mog. feer pertinent en gecircumftantieert
npport fullen hebben entfkngen van de reden dieee-
nige Leden van de Unie hebben
by-gebreght om te

demonftreren dat het aen de gemerne Vr/heydt feer
fihadelyck
foude konnen Zijn, Oat ineeit, defelve
Perjoon,
fouden komen te concurreren de riuiei&io^e —
digmteyte^^m de Politie, en over de Militie deler
Landen,en de dat de tedere laren, daer inne den Hee-
re Prince van ,OraDgie fighjegenwoordigh bevindt,
fijn Hooghcydt excufeerdcn van eenigh hoogh aen-
fienlijckemployxjver de voorfz Militie, ende voor
als noch niet anders konden requireren als aen goet
toeoerficht ende bequame aenlejdmge om dm felve»
Heere Prince te irai»erefivandereci>tegtonàéasa£oa-
damenten, op dewelcke dc welftanüt defer La oden is
gebouwt, en alfoo hem bequaem te maecken tot foo-
danige Charges over defelve Militie, als waertoe de
gemeyne Bondt-genoten met eenparige concurrentie
voorden dienft defer Landen hier naet fouden oor-
deelen, datmeergemelten fieere Prince gheyordert
foude behoren te werden, maer willen vertrouwen
dat U £d. Mog. haer niet fullen laten verdrieten,
daer ven door ons noch eenige repetitie te hooren, op
dat U Ed. Mog. naer der felve hooghe Wijshey t daer
uyt des te beter mogen afnemen, dat de temperamen-
ten door de Hcercn haer Ho. Mog. Gecommitteer-
den voorilagen, genoegfaem de eenige zijn, door de-
welcke de vorige eenigheydt en vertrouwtheyt, tuf-
fchen de gemeyne Bondt-genoten fchijnt geconler-
veert te fullen konnen werden.

£d. Mog. Heeren , die Leden hebben dan met
grooten ernft gepreferiteert, dat in alle deliberatien
van Staet de voorfichtigheyt vert yfchte datmen tyde-
lijck af-fnee, of immers voor quam die ongemacken,
door dewelcke den Staet ende deRcgeringe van den
Lande perijckel foude konnen lotpca van telyden
een totale Aibverfie, of immers een notabele veran-
deringe in deifelfs vry en gerechtigheden, dewijl
men als foodanige droevige voorvallen den Staet ai-
reede op den hals gekomen zijn, te vergeefs recours
tot de voorfz Privilegiën en voorrechten nemen, ea
deailiftcntievan'tLandt-reghtj ende vandeluftitie
implorerenfoude, deonftuymigheytvan die geene,
die haer door gewelt van'tgemeyne-beft, Meefter
willen maecken aen een equitabel ovetlegh van reghc
of billickheyt geen gehoor verleenende, ende datmen
derhalven fijn gedachten altoos befigh moeft.houden,
niet om foodanige mifdaden te ftra^n, als die g^per-
petreertfoude mogen zijn, maer om doorheyKame
Precautien te voorkomen, datmen in die ongele-
gentheden niet gebracht mochte werden.

Datmen den Staet ende'tgemeene-beft exponeer-
de aen een onwederfpreeckelijck perijckel, foo wan-
neermen aen een Perfoon in handen gaf ibodanighe
macht, endicauthoritheyt, dathy figh fel ven Mee-
fter daer van foude konnen maecken, foo wanneer
by daer toe, ofvanfelfsappetijt en luft foude mogen
krygen, of van andere geperfuadeert en geanimeerc
foude moghen werden, ende fonderlingh wanneer
hy goede occafie en gelegentheyt foude konnen heb-
ben, om die fijne begeerlijckheyt te konnen cojore-
ren en opproncken, met eenige uytgevonden en ge-
fabriceerde pretexten.

en OORLOG VLy^iAcht-en^veemghpeBoeck, 491

als het aenfieo eode bet

Dat den Staet defer Landen, de voorfz periculen
buyten alle contradi^ie en tegenfpreecken onderwor-
pen fouden werden, ingevalle in een en defelve Per-
foon fouden concurreren de voorfz
twe hoogfte Char-
ges in de Politie, erover de Militie van defen Staet,
aengefien defelve Perfoon, door de voorfz hooghfte
Chargie in de Politie die authoriteyt en dat gefagb
foude Konnen acquireren en krygen.

deliberatie», niet neer den dieafi vende» Staet, maer
naer fijn fhantafie en geetvinden > en tot β}η eyghen
fert'mliervoerdtel en utiliteit, of felfs,
of door ande-
re van hem
dependerende, mveordeel vttwichteadct
te konnen doen dirigeren, ende door de voorfchreve
Chargie in de Militie dc Maghe aen de handt hebben
foude, omdoordefelvcMiUtie te konnen execute-
ren, 'tguRt by alibo, of felfe tot fijn voordeel en
nadeel van den Lande vaft gheftelt hadde, of andere
voor hem hadde doen rclolveren, en vaft ftellen.
ü^decorabinatie van de voorfz
tme hooge Char-
ges


-ocr page 523-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

gesineenendefelvePcrfoQn, denStaetmetfooveel
loób. gfooter ghevaer ioude dreygcn , omdat diegeene,

—-aen dewelcke defelve bedieningen fouden moeten

werden tot-betrouwt, eee meafch. en vervolgens alle

faffien, doordenuelckedeTnenfchengedrevenwerden, ο»-
derworpen fouden moeten z.y
λ, cade dat in dien felven
Perfoon mitfdien, onder andere oock fpudekosnen
domineren een begeerte naerhooger en meerder au-
thoritheyt en aenfien, als waer mede hy hem bekleet
ioude vinden, en een llerckegenegentheyt, om door
d'een of d'ander middel te remoteren, en aen een zy-
de te helpen, alles wat hem daer in foude mogen ob-
fteren, en verhinderinge toebrengen , ja d^thyniet
alleen foude zijn onderworpen fijn eygen paffien en
genegentheden, maer oock de paffien van die geene,
die haerby en omtrent fijn Perfoon fouden laten vin-
den , en haer atachement aen, en by bem fpecken,
en de fonderlingh mede van die ^ene, die haer reecke-
ningh, 'tzy met gelijck of ongelijck in de Regerings
niet vindende, haer tot hem fouden begeven, en on-
der quade en gepaillieerde pretexten, die in een Re-
publycque licbtelijck gevonden konnen werden, hem
animeren, om quaniuys ten voordeeie van 't Gemene-
beft foodanige veranderinge in den Staet te maecken,
daer door fijn aenfien en macht, tot nadeel van den
Lande vermeerdert, endefyin haer particulier oog-
merck geholpen fouden werden.

Dat felfs oock foude konnen gebeuren, dat in dif
crepantie van opinien, in faecken van Staet,diegeene
die met de voorfz hoogbfte Chargie in de Politie, en
over de Militie was voorfien,
fouden meynen veropge-
lijctt te iverde»,
ja oock in der daedt verongclijckt
wierde, door het nemen van eenighe Refolutien, of
eenparighlijck, of by pluraliteyt van ftemmengear-
refteert, en of wel aen die geene, die alleen Miniöere
van Staet, en Executeurs van deffelfs Refolutien zijn,
altoos welgevalligh moet wefen, 't gunt by den Staet
goedt gevonden endegearrelleert is, endatde voorfz
Refolutien in haer reguarde fonder uytflcl moeten
vinden een prompte executie j dat echter die geenej
die meynen, ja die weten veròngelijckt, en niet te
min mee macht voorfien te zijn, feer befwaerlijck by
haer felven gedifponeert konnen werden, om fooda-
nigh geimagineert of waerachtigh ongelijck te verdra-
gen , endeom demagbt diefy in banden hebben, te
gebruyken tot Executie van de Refolutien,daer over fy
met onrecht, oF oock met recht fouden konnen kla-
gen , dat fy veròngelijckt fouden worden, en fonder-
lingh, foo wanneer fy om geen ongelijck te lyden van
andere, die in foodanige ongelegentbeden noyt ont-
breecken, krachtelijck aengemoedigbt werden, ende
daer door dickmaels niet bedencken dat de Militie,
ende de Macht haer toevertrouwt, niet hare, maer des
Staets Militie ende Macht is. ,

Sonder dat daer teghens met eenige verfeeckert-
heydt foude konnen werden voorfien, om dat fchoon
de voorfz Eledie foude mogen werden ghedaen met
alle imaginable en bedenckelijcke onfichtigheydt.,
en naer een feer exadte kenniOe van de qualiteyten
van den geenen, aen dewelcke de voorfz digniteyten
fouden werden geconfereert j echter de te kiefen Per-
foon, onder de menfchengefocht, ende daer uyt ge·
eligeert foude moeten werden, en in dewelcke ver-
volgbens on-affcheydelijck fouden moeten zijn de
voorfz hier vooren geroerde menfchelijcke bewegin-
gen, mitlgaders de converfatie ende ommegangh met
andere menfchen, ja dat de voorfz bewegingen krach-
tiger in hem fouden heerichen, omdathy, fchoon
van fijn felven met alle redelickheyt, en rechtmatig·-
heytbegaeft, door diegeene, dewelcke met den fel-
ven te flatteren, endeaduleren, puyr en alleen haer
eygen voordeel j fonder eenige Relatie tot het ghe-
meyn, foecken, menighmael foude konnen werdén
geimiteert, om ongeoorloofde faecken by de handt
te nemen, en fijn Macht buy ten reden te extenderen,
aen een menfche, met een uytfteeckent aenfien en
Macht gewapent, by naer onmogelijdi lijnde te kon-
nen reüfteren aen de bewegingen, die alle menfchen
hebben, om haer felvea groeter en gtoocer te maoc-
ken, ende daer toe fy van andere dagelijcts aenceotir
ï/.ο I
kelt en aengemoedigbt werden. ® *

Sonderling daer in foodanige voorvallen die geene "
die ophoop van eygen voordeel, foo hooghaenfie

nelijcke Perfopneo tot ongeoorlofde faecken aeodr^
ven, meeftendeelfeergrooteavantageboven decoV

date, en den Lande wcl-meynende Regenten heb"
ben, niet alleen om dat haer voorilelliugenbyhaer
felfs altoos yets jengenaems omtrent dehoogeper
fooiien vinden, ende dat fy oock dopr alle vonden
enkunftenfmaeckelijck, vorderlijck endelichtdo^
nölijck maecken,maer oockom dat die huoneaenta
dingen, gebouwc op eyghen voordeel en profijt, faer"
tydigh en ontydigh doen maecken, e» verdrietizh
tot dat fy dcleive ter Executie hebben gebracht, ciwi
de coidate , ende den Lande wel meynea^ R(.
genten haer veeldjts te vreden houden, met op ffin tiji
enpl^etfevoortfi diagen, 'tgunt fy in hiergemoedi
meynen den Lande oorbaerlijckft te zijn, fonder baet
metonbehoorlijckevonden tekonnen, ofwilleabe.
helpen, ende dan noch meenighmaei uyt vicefe vjo
deRepublijckt'onderftebovente werpin, metfi».
danige menfchen krachtelijck tegen te gaen, en bacr
felven, en haerppltcriteytin extreme ongemadeo te
vergeefs te involveren, pftoegeven, offtilfwygea,

ende dat daer door dan't Gemeene-,beft verwaeilooft

werdt, ende den Staet iillengskens haer Vryheyt komt
te verUefen.

Datbetnietgenoeghwastefeggen , datmen moeli
hoopen en vertrouwen, dat foodanige ongemacl(£a
niet voorkomen fouden, om dathet feeckcrenoo-
wederfpreeckelijck was, dat den Staet dpor decombi-
natie van de voorfz hooge digniteyten in een ende de-
felve Perfoon, in de voorfz ongcmackeningewickelt
foude konnen werden, ende datmen wel van toeko-
mende faecken niet refponderen en konde 5
mm àt
voor de pofien'teyt-onverantrpoordelyek foudezjjn, kt
men JOQ koJielijcke» i foo heerlücke», entnetfutiielgoit
enhloedts verkregenpandt. als daer is de 'VryhefdtVM
defeLande», hadt geetfojeert aen toevallen ^ dimnujt
foo veel krachtige beivijs redenen,
ais hief voeren byge-
bracht waren, faadae konnen te gemoetfien, end?
daer tegens men geen, of immers by na geen reme-
dien foude konnen vinden , als die in all«Q ghevalle
vermenght fouden zijn roet de uyterfle periculen van
den Scaet,ende datmen alfoo nimmermeer foude kon-
nen ontgaen de blame van een inexcufableoegligentie
enonvoorfichtigheydt te hebben gecommitteert, in
een faeck, die aen defen Staet altoos foo pretieus
en waerdigh was gheweeft, voornamentlijck daer den
Staet door geen, ten miniten geen
importanteredenen
geperfl merde, om de voorfi. twee hooge Chargei in
«s«
dejelve Perfoon te combineren.

Dat als fchoon de voorfz redenen byhaergealle-
geert, by de andere Leden van de Unicfoofwaer niet
louden mogen wegen, ( dat fy nochtans niet wrtrou-
den , Wanneer die aendachtelijck fouden werden
gheexamineert, ende die fy moeften verklaren by
baer van feer grooten gewigte ce zijn) dat het dao oocb
de minfte prsjuditie aen de
Liberteyt, en Vryheyt,
foude geven, tegemoet te treden
aen die Leden, die
voordeconfervatie van dien, de meefte bckonune-
ringe hadden, om dat alle de Leden in haer delibera-
tien ni^Ï anders vpor hebbende als de befchermiagé>
ende bchoudenifle v^ de Vryheydt, lichtelijck. en
foiider eenigh nadeel konden admitterw de mscfte
prsecautien die tot verfekeringe van dien tendeerden.

Dat fy wel hadden beibeurt, dat verfdeyde Leden
van de Unie grpove reflexie maockten opden Heerc
Prince van Orangien, ende den felven geerne tot
aen aenfienelijck ei^ployin defen Staet %en gebragt
dat fy ter liefde va» beer medeLeden, en om defelve
fpp veel mpgdijck was te genapedt te treden ^ oade
met haer te fimbplilcren, oock
ten refpedtevandes-
fclfe
ittufire gihme» en genegeflthiydtt« 6j°[<=f·
fopn» baer fouden laten permoveren,
om dw «elven
Heere Prince, nevens de andere Leden » te brengen
tot foodanigen Steet,die met
fijn j^genwooidigej^n
quidrcrea ea ever een komen konde, en weer door


-ocr page 524-

en

hï bequaem foude konnen werden, om te bekleeden
foodao'ge funaien overde Militie van defcn Scaec,
te Wateren te Lande, tot deweickegcmeyne Bondt-
„enooten naderhandc met gemeyne bswilliginge fou ·
den goec vinden hem te vorderen.

jdaer dat fy al mede moeftön oordeelen, dat den
u^ooii-ghedsLditeHeerePrme doorde tedtréeydtfyner
ondervindinge
die hy als noch van
de aken en de gelegentheden van den Staet was heb-
bende,met den dienft van het Land voor als noch niet
konde
werden gevordert m eenige hoogh-aenfienel^cke
Chsrgs
over de voorfz Militie.
Dat men o6ck meenighmael hadde gefienj dat foo-
geendepramatureprotmtien, ofte dejigna·

vroi

tiin>t»t hoogh aenfienel^ke Charges, de alderbefiefucces^
feneiethatlde/tgehadt,
om dat de voorfz tedere jaren,
pocbnietv/ékonnendedffcernerenhet waerachtige van
hel werfchyielyée .feer waren ge-expofeert aenallerley
«^f^ltstndeadulatien,en wetende dat fy doorhaer
eyeemerites,totfoodanige dtgniteyten, ofdefigna-
tien niet waren geklomraen ,lichcelijck een impreflSe
Deroeo konde, van dat defelve digniteyte» aen haer met
imk^ recht toequam»,
'c welckdan aen d'een zyde
nietanders konde cauferen, alseenijuminutieinde
diference, ende het refpeél dat
fy aen de hooghe Re-
geeringh (chuldigh waren , voor het faveur dat fy
buyten eenigh recht, alleen uyt een pure gunite te
verwachten hadden, ende daer door fy dan van trap
tot trap gein viteert fouden konnen werden, om haer
meer en meer te difpenferen van de gehoorfaemheyt,
metdewelckefy aende hooge Regeering verbonden
lyn, ende aen d'anderezyde haer minder forghvuJ-
digh maecken,om door allerley vertueufe aftienjende
haercydelijcknaer de Rechten van den Lande, ende
de Regeeringe van dien te accommoderen, ende fich
die te onderwerpen, te verkrijgen een genegentheyt
van de hooge Regeeringe, ende alibo ter bequamer
tijt met Merites, door een mutuele confidentie en
affiöiede vooriz employen te confequeren.

Ed, Mog. Heeren, defe redenen hebben haer Ho.
Mog.dan bewogen, om haer gedachten noch naerder
opforcable temperamenten te laten gaen, waer door
alle de Leden fouden mogen'werden gepermoveert,
om eenmael de faecke met eenparigheydt,en een mu-
lucel contentement in te fchicken, ende hebben eyn-
delijckder ielver Heeren Gecommitteerden op den
kiintwintighfien September laetftleden, voor haer
adwiSjter hooghft-gemelte Vergaderingh ingebracht,
dat men aen alle de Leden van de Unie, voor een
temperament foude behooren voor teflaen,
dat den
Htm Prime van Ormgie, vM nu af SeJJte ia dea Raedt
Staten foude werden vergunt jom aldaer geimbueert
lewerden,met de vereylchte kenniffe van faecken
van de Militie, Politie, en Finantie.

Ende ingevalle eenig Leger vao den Staet te Velde
gebracht moght
werden , dat in fuicken cas defelve
Heere Ïrince-medein Polit'^que qualiteyt, 't zy als daer
toe uyt
den ghemelten Raedt Gecommitteert, of aa-
derCntsde Campagne en de deliberatien van de Ge-
deputeerdens en Volmachtighden van haer Ho.Mog.
te velde foude bywoonen, om alfoo meer en meer
bequaem gemaeckt te werden, tot het bedienen van
ietCapiteynfchap Generaci, te Water en te Lande,
ilsden Staet hem namaels daer toe foude mogen goet
»indenteverkiefen, endefoo wanneet den hoogh-
gemelten Heere Prince den ouderdom van
drie en
i»ieiigè Jaren foude hebben geadimpleert, dat als dan
^ degelamentlijcke Bondtgenooten, met een goede
HermoDie foude werden gedelibereert over deflelfs
btouaemheyt, tot het bekleeden van de voorfz hooge
Charges, ende gerefol veert, of met den dienft van't
Undt defelve op fy η Hoogheyt foude konnen ,ende
öe^oren geconfereert te werden. . -il·,. .

iJat in middels geen Stadthouder mm tentge

foude mogen wérden verkooren.

tndehyaldien den hooghgèmelten Heere Prince,
ea Toorfztijdeby de ghefamentJijckc Bondtgenoo·'
aZ·'
 Generlei ende Adrairaelvivitéx. aen-

B«teit,of anderCn tj onder eenighander TitHl het op-
perfte commando van de Militie te Water en te Lan-
de aenbevolen, dat als dan by de voorfz deliberatien,
ende voor de effettive eletìie tuffchende Bondtghe-
nooten foudè werden vaft geftcit, ende de inftruöie
ingelyft, dat geen Capiteyn Generaci, of Admirael,
nocheenige die hetopperfte commando
van de Mi-
litie te Water of te Lande, wcghen den gemeenen
Staet werdt gedefereert,>»i/e
Stadthouder var»
d'een of d'^ander Provincie z,yn.
dan de geeligeerde by
Eede verplicht wefen , niet alleenlijck daer Jegens
noytdiretlelijck ofindiredtelijck eenigh verfoeck te
fullen doen,veeI min toelegh te maecken, diretìclijck
of indircÖelijck, maer ter contrarie fulcks by andere
gefcbiedende,'tfelve te fullen tegen gaen, ende het
ötadthouderfchap, foo hem t'eenigen tijde die dignt-
teyt by eenigc Provinciën moghte werden geoffïeert,
te fullen refuferen, ende van de handt flaen.

Ende in cas buyten vermoeden moght komen te
gebeuren, dat den meer-hooghgemelten Heere Prin-
ce tot de voorfz hooge Charges als dan nictefièótives
cn meteen eenparige bewillinge van de gefamentlijc-
ke Provinciën wierde aengheltelt, ghelijck daer inne
niet anders dan met eenparigheyt kan werden gedi-
fponeert, fouden aen de relpedtive Provinciën haer
vrye deliberatien in 't verkiefen van Stadthouder·
blijven ongeIimiteert,ende aen haer voorbehouden de
vryheyt, die aen defelve hier bevorens is geweeft.

Ed.Mog.Heeren « ü Ed, Mog.zyn nietonbewuft,
dat de meefte Leden ràn de Unie, ende daer onder
oock die Leden, die tot noch toe krachtelijck heb-
ben gefuftinecrt, dat den meer-hooghgemelten Hee-
re Prince van
Orangie, mits de tederheyt fyner Jaren,
tot gene Employen van Staet voor als noch gevordert
konde werden, haer het felve temperament, of ad vijs
van de Heeren haer Ho. Mog, Gecommitteerden·
hebben laten welgevallen.

Ende dat cenige Leden van de Unie, op de inftan-
tiejen het aenhoudeo van eenighe andere Leden, om
de andere Bondtgenooten noch verder te ghemoedt
te komen, ende lbo veel doenlijck was, te contribue-
ren tot confer vatie van alle goede eenighey t ende har-
monye » onder den anderen in 't gemeyn nehben toe-
gcftaen, dat aen meerhooghft-gemelten Heere Prin-
ce op fyn introdudtie in den gemelten Raedt van Sta-
te,daer vooren mede foude werden geaccordeert een
notabel tradement by degemeene Bondtgenooten te
begrooten.

Ende dat oock de deliberatien, die volgens 't voorfz
geprojq^Steerde temperament , omtrent de collatie
van 't voorfz Charges van Capiteyn Generaci, ende
Adroirael, eerft fouden konnen werden gehouden,
als meèr-ghedachte Heers Prince den ouderdom van
drie m iw/sz/gii Jaren foude hebben geadimpleert,
fouden moghen werden aengheftelt, alsdenhoogh-
gemelten Heere Piince tot den vollen ouderdom van
twee en tmntigh jaren foude zyn gekomen.

Haer Ho. Mog. hadden nu van herten gewenfcht^
dat U £d,.Mog, ende de andere Leden die haer met
het voorfz temperament, op de voorhaelde manie-
re verfacht, tot noch toe niet hebben geconformeert,
haer het felve temperament mede hadden gelieven te
laten welgevallen,om alfoo datgroote werckmet een
Fraternellc eenigheydt te perfeöionercn » ende heb-
ben onsgelaft U.Ëd.Mog. als noch daer toe op het
alderernftighfte te verfoecken.

Wy fullen ons niet aenmatighen alhier te treden
in een opereufe difcufìe van argumenten , die tot
voordeel of nadeel van de feparatie j of combinatie
van de voorfz twee hooghfte Charges in de Poli-
tie , ende over de Militie louden moghen werden by-
gébracht... . '

Maer hebben van de wijsheyt, ende de affeöie van
U Ed. Mog. tot voorilant van bet öfcmeyn, dat vafte
vertrouwen 4 dat U Ed. Mog. foo geerne ali yemant
van de andere Leden van de Unie (ouden fien, dat de
goede eenigheyt, ende de mutuele con fidentie onder
aHe de Leden, niet alleen geconferveert, maer indien
het mogelijck wss> meer ende meer gecultiveert-, en
geaugmcnteert foude mogen werden.

ο ο R L ο G Η, 'tAcht-en-^eertighfleBoeck, 493


I

-ocr page 525-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

Dit dan doet ons hoopen Ed. Mog.Heeren,dat
als U Ed. Mog. al uyt haer eygen bemeginghen tot de fe-
paratie van de voorji t-wee heoge Charges niet tncltneren
moghten, defelve echter ter liefde va» het Gemeen > ende
om die griote faeck,
eens mee een mutuele cordate
over
-ccn-itemmìDge, ende vernoegioge ter neder te
itellen, haer
daer loe fuUen laten promo^eren ende
bewegee.

Dewyle haer Ho. Mog. feer beducht zyn , dat de
voorfz confidentie , ende goede eenigheyt getrou-
bleerc, ende deliberatien van Staet wederom mif-
ichienin dcalderonbequaemfie, en voor den Lande
dangereuAe coojunüure van tijden envanfaecken
toe een irreparabel praejuditie van 't Gemeen, ghe-
difturbeert lullen werden, indien dat groote werck
niet eenmael ingefchickt, by onderlingti concert ge-
vonden, en uyt de weegh geieyt wort.

Haer Ho.Mog. hebben gemeynt dat de Leden van
de Uuie daer in vonden foo niet haer volkomen, con-
teatement) immers reden, om haer ten minlten uyt
genegentheyc voor de Gemeene ruft, voor verghe-
noeght te houden.

Die Leden, deweicke oordéelcn dat de combina-
tie van de voorfz twee hooghile digniteyten voor
den \Yelftandt van den Lande fchadelijck ioudekon-
nenzyn,eade daerom alle deliberatien,dieeenigh-
fints daer toe konden tendeeren met forghvnldig-
hey dt ende ernft van de handt wefen, ende haer oock
daerom niet wilden inlaten, infaecken tot beghevin-
ghe van de voorfz, Charges van Capiteyn Generael,
ende Admirael defer Lauden aenleydiiighe konden
gheven, met nu geruft te zyn, dat de voorfz twee
hooghtte digniteyten in de Politie , ende over de
Militie met den anderen nietfouden werden gecom-
bineerc.

Die Leden, die den Heere Prince van Orangie»
geerne gevordert fagen j met te. obtineren, dat den
gemelten Heere Prince van nu af op een fortabel trae-
temene in den Raedt van State foude werden gein-
troduceert, ende in ghevalie eenigh Leger van defen
Scaet te Velde foude mogen werden gebrachtj dat fyn
gemette Hoogheyt als dan in eenige Politijcque qua-
liteyt de Campagne, en de deliberatien van de Gede-
puteerdensjcnde deGevolmachtighden van haer Ho.
Mog.te Velde foude by woonen,mec een fpeciale by-
voegiDge ) om alfoo meer en meer bequaem gemaekt
te werden tot het bedienen van 't Capiteynfchap Ge-
neraci te Water ende te Lande, als den Staet hem na-
maels daer toe foude mogen goet vinden te ve^kiefen,
en dat de deliberatien, of de vooriz Charges effeiti-
velijck op den gemelten Heere Prince lullen wer-
den geconfereert, meteen goede Harmonie aenghe-
ilelt lullen werden,foo wanneer meer-gedachte Hee-
re Prince den ouderdom van
twee en twintigh Jaren
fai hebben geadimpleert.

Ende alle de Leden gefamentlijck daer mede dat die
groote faecke, die foo veel moeyclijckeydt > onecnig-
heyc,en jaloufie heefc gccaufeert,en den Staet van den
Lande ioo menighmael geconcuffeert, ende dat in
tijden als de goede ,eenigheydt wel aldermeeft was ge-
requireertmet een onderlingh concerten contente-
ment afgedaen en vaft geftelt was.

U Ed. Mog. weten wel dat in faecken,die 'met een
eenparige éeaillinge vafigefielt moeten iBordetti geen an-
dere Hytkomfiis>als dat men den anderen te ghemoedt
gaetiendeitytliefdetotderufi 1
ende om foo een goe-
de ende heylfame faecke als eenighey dt is, te verwer-
ven, van fyn particuliere fentimenten wat aftreedt,
die ruft ende die eenighey dt vertrouwen wy nu dat
voor altoos foude wefen geilabilieert, indien U Ed,
Mog. haer het voorfz temperamene beliefde te laten
welgevallen. '' *

Dewijle voor aefperaet aenfien notable Leden feer
veele, en haers oordeels confiderable redenen tot ad-
ftrudlie van haer opinie bybrengende, ende die alre-
dc uyt liefde tot het Gemeyn, van haer voorige Re-
folutien feer verre afgetreden zyn, tot eenige verdeft
of andere temperamenten te difponeren.

£nde indien foo goeden becke niet foude konnea
werden ten eynde ghebracht, om de difcrepantie ν
de Leden van de Unie, vreefen wy dat den Staet aï
parentelijckin dealderbekommerlijckfte tijden η h
meerals voor henen onftelt jgrooierjaloulicnoe)^
iccrt,eneen grooter diffidentie geboren fai werden
Doch wy hoopen en verfoecken op het alderernftip
fte ende Vriendelijckfte uyt den naem van hier h
Mog. dat U Ed. Mog. naer hare Vredelieventhew
voorde Gemeene rufte, ende tot confervatie vji, jn^
oude,foo vertrouwde en foo noodtfaeckelijcke bin
den van liefde ende van eenigheyt, als waer mede dè
Leeden van de Unie tot haer gemeene fubfiftenti!
toe noch toe aen den anderen zyn gebdtaden geweeft
mede in het voorfz temperament nevens de andere
Leden van de Unie fullen bewilligen.

li!

V/y fouden nu, Ed. Mog.Heeren, als hier medeaf
geleydc hebbende het principaelfte poimavan onfë
Commiffie,aen U Ed. Mog, een eynde he^en ghe-
maeckt,, maer nademael haer Ho. Mog. 't zedert ons
vertreek uyt den Hage ons noch naerder hebben aen-
bevolen , U Ed. Mog. mede ferieufelijck veifocc"
ken, dac het defelve ghelieven moghte ter Vergsde.
ringhe van haer Ho, Mog. eenmael eyndelijck fonder
eenigh verder dilay te doen openen hare Ratificatien
foo op de Tradaten van Alliantie
defenfivt enit
i«f/e verbineenifle, met den gevolge ende aenkleven
van dien, op den
drieentwintighfienJanuary,alsop
het jonghfte Tradlaet van Marine,op den
fèventimitn
February defes jaers met fyne Koningblijcke Maje.
fteyc van Groot Brittengien aengegaen en geflooteD,
midtfgiders te laten
inbrcnghen haer coefinteno^ hit
doen van een Extraordinarii Equipagie van acht en vitt-
tigh Schepen van Oorloge,mtt
den gevolge en aenkleve

van dien, teghens hecaenftaende voor-jaerinZeeie
brengen, als med^op het
aen en overnemen vanjwulf
duyjent Mannen Landt · Militie,
ende dat defelve la
tijdts wilde verdaght zyn op het uytvinden van een
Fondts, daer uyt
de Aenrita ofWerfgelderen prompte-
lijckgefurneerc, ende de penningen daer toenoodigh
gereedt ghehouden mogben werden , ende dat U ω.
Mog. noch van gelijcken louden believen die voor-
fieningetedoen,
àiitdeRithmeejlers tndeCa{ite]m,
ftaende op U Ed. Mog. repartitie , ende by delelve
noch nietaengenomen,
haer betalinghe foudenmoghta
ontfangen,
foo en konnen wy niet ledighftaen van U
Ed. Mog. oock over defe poindten ernftelijd en fe-
rieufelijck een prompte ende goede refolutietevor-
deren i wy meynenniet dat het vannooden wefen
fai veel redenen te gebruycken, oih U Ed. Mog. daer
van te perfuaderen, want voor fo veel de voorfzTrac-
taten belanght, weten U Ed. Mog. dat de ghehcele
Regeeringe en alle de Ingefetenen defer Landen van
herten hebben gewenft, dat defen Staet met denKo.
ningh en het Rijck van Engeland in een goet verftant
moghten komen, fo om wederzijdes Rijcken en Lan-
den , als goede Vrienden ende Bondtgenooten tebe-
fchermen en defenderen, als om de faken in de Spaett-
fe Nederlanden foodanig te reguleren,dat
wcderzijdt»
Rijcken ende Landen van daer niet quaets te duchten
noch te vreefen moghten hebben, het heeft den Al-
machtigen Gode ghelieft de gemoederen daer toe te
difponcrefljdatby de voorfz Tra<ftaten die
faken met
een mutueel coneentement ter neder geftelt zyn»
dae men den anderen oock heefe konnen
verftaen no-
pende een Traftact van Marine
of Reglement, aen·
gaende de Commercie by wederzijes
Ingefetenen te
drij ven,daer over voor defen groote difpuyten zyn g^
weeft,fonder datmen dien aengaende tot noch toe baa
konnen verdragen, wy twijfFelen niet of U Ed.Mog.
iulien door haer Ratificatien fo heylfamen, en foo g^
defireerden werck mede bekrachtigen, fonderlinges"
defelve ten refpeöe van 't voorfz TraOaet van Mari-
ne gelieven te confidercren, dat het felve niet anders
behelft als fodanige poinaen,die alretóe by
taetiudenjai ' ' '··· - -.· -·'

nmglMa^efii

byhetTraSaetvanVredetinden']^,-j-j........ - ·

enfefiig mtfy Koningl. Majefi.vanGmt BrjtttPff^
frJifilnelijcL· badkgem^'rt» ea diedcrhaJv^


-ocr page 526-

en OORLOGH^ 'fAck-en-veentghfieBoecL 495

e in twee ίο'®™"®'*^ Traöiten byde gemeene Bondc-
«nooten > ende oock by U Ed, Mog. voor goet ghe-
" Lotzy";<=" de voorfz Ecjuipagie vandevoorfe
.ihtenvecrugh Schepen vanOorlogh ,en't aen-ne-
roïn van de voorfe
twaelf duyfent Mannen aengacr,bet
fouwel van herten te wenfchenzyn, datdcielvege-
eicufeerc en van de handt ghewefen konden werden,
opdacdelnghefetencnvandefeniStaet, die mecfcer
fffarelaften nueenii;en tijt herwaertsghedruckt zyn
geweeftj eenigh ioulagement ioude mogen genieten,
maer de geruchten van Oorlogh, ende den toeftel van
^lerhande preparatien daer toe noodigh,foo te Wa-
ter als te Lande, die op de Frontieren van defen Staet
ilomme werden ghehoort, ende by de Nabuyrige
princen by de handt ghenomen, niet toelatende dat
men acndefezyde achteloos blijft fitten, om alle ge-
dreyghde onheylen te konnen afweren, foo en kan
men het doen,foo van de voorfz Equipagie te Water,
en het werven van 't voorfz Volck te Lande niet lan-
ger uytftclien, fonder den Staet wederom aen grooter
üDgemacken teexpoferen ; U Ed. Mog. is niet onbe
Itent, wat fchade den Staet ende de goede Ingefetenen
vin dien in de laetfte Oorlogen is overgekomen , om
dat men overvallen wierde eer men fich in poftuyr
vandefenfiekonde ftellen, dit foude haer Ho.Mog.nu
gtetne fien geprEEcaveert, ende echter geen middelen
voor dfi handt,om dat te beletten, als de vooriz prom-
pteenfpoedige armature, daer mede jegenwoordigh
meerder fai moeten werden gehaeft,om dat het Voor-
jser feet aenfchietende, men geen ghelegentheyt faJ
Ijocnen htbben, om dc voorfz Militie te Water en te
iaande op iya tijt te konnen gebruycken , indien de
voorfEialceniet fonder uytftelwerdt geconcludeerf,
foo om dat veel tijdts verloopen fai eer het voorfz
Volck fai konnen compleet en by den anderen zyn,
als om dat foo het < Boots - volck te Water , als de
Soldaten te Lande, alle dagen meer en meer gelegent-
heydt krijgende om haer op de Koopvaerdye tever-
huyrcn, ende haer te begeven in den dienft van tnde·^
le die jegenwoordigh alomme fteick werven , den
Staet fich daer naer fai vinden gedeftitueert van mid-
delenjom het voorfz Volck foo te Water als te Lan-
de in dienft te konnen krijgen, en fulcx omefïèöivfi-
lijckde voorfz Equipagie te konnen doen, ende de
voorfz Militie op de been brengen, U Ed.Mog.weten
oock feer wel dat het onmogelijck is wervingen van
Soldaten te konnen doen fonder aenrits-gelden, ende
datdiepromptelijckcn gefourneert envoldaen moe-
ten werden, en dat het gerecde geldt een van de voor-
naemfte Inftrumenten is, waer door de Militie leven-
dighgeraaeckt,onderhouden, en geanimeert wert, en
dat het fonder dat middel onmogplijck is eenige Mili-
tieaen de handt te krijgen,of te houden,en datroidt»·
dien bet is van een abfolute nèctffiteyt dat tot het four-
niflèmentvan defelve aenrits-gelden een Fonts üyt-
gevonden, en die vervolgens ppck gereedt gehouden
werden ; ende wat het laetfte, te weten de voorfz beta·
lingheder voorfz Rithmeeftgrs cn Capiteyneti bé-
Janght, wy achten niet noodigh aen defe Vergaderin:
ge te verthóonen, dàt defelyé teh alderuyterfie rede·;
lijck.tn het onmogelijck is een^ complete en wel ghèj
difciplineerde Militie in dienft, i;è hebben, of houdend
ionderdat voor do betalirige van dien forge ge,dragen
*ett > dewijl U Ed.Mog.noch ijiqtin verfche menao-
'iefullcnh^beri de redenen dieaenhaerin de laetfte
deputatie vaü hàer Ho. Mog.zyn voorgedragen, ende
dat UEd, Mog..als doenoógliiiéndijck isgedeinon·:
"teert,dat de betalinge der voorfz Militie maeris een
yerminderinge van het còntlngent»dat defelve anders
in baren gelde fqy^e. hebben roöêtèn betalen, ^en dat
U Ed Mog.de vóof Γζ MilitieÌ3etal€nde,noch nergens
nafoo veelbqtalen als haer quote foude bedraghen in
de voorfz conunte- penninghen, dg'er mede andere
ΓKK^^"Seflagen zynjjen,'diè fy oock al berèy ts
nebben betaelt, en verwachten dêrhalven van de wijs-
tej-t en voorfichtigheyt van U Ed, Mog. en van den
goeden yver dl? defelve akoqs vóorde befchermigtu;
van het Gernéyii,hebben betoònt.i dat U Ed.Mog.
wder eenige, vfider dil^ .in.de. Vergaderingh van

haerHo.Mog. hunne Ratificatie op de voorfz Tradia- i(S(J8
ten iullen doen openen, hun confenten op de voorfz , |
Equipagie ende Wervinge, of overneminghe van de
voorfz Militie inbrenghen, ende een Fonts voor de
voorfz aenrits-gelden uytvinden,die gereedt houden,
ende de voorfz Ritmeeftcrs en Capiteynen haer be-
talinge doen erlangen.

A dus by monde geproponeert, en vervolgens in
gefchrifte over gegeven aen;dc Ed. Mog.Heeren Sta-
ten van
Vrieflandt by ons ondergcfchreven Gecom-
mitteerde van haer Ho.Mog.op het Landich^s. Huys
in
Leetmaerden, defe» twee-en twintighfien Fcbruary
ouden
^nàeùtn derden M&enfe/lhienhQndert achten
fefligh
nieuwen ftyl,

Onderteeckent :
GaJf.Fagel, J.van Nyettburgh.Jafper Schedi·

Hicc op toieröt öoojiöe Jgcec ban Hamalda gcant' Bcfora-
tooojtydatdebefendingemeer hoogftghemelce Hee- tic ban
ren Staten aengenaem was geweeft, dat haer Ed. Mog. ©iicsf-
haer bedanckten voor de genomene moeyte, dat de-
felye op haer Propofitie fouden delibereren, ende niet
twijffelden,ofhaer Ho. Mog. fouden goet genoegen
hebben aen't gunt by haer £d. Mog. daer op foude
werden gerefolveert.
S^accmeDe ItlCtaHe flbilitcpt
seDemitteect jtrnDe / geti&cn fp febcct tjcrflaen Dac
mfec-flemdte ©cew» <6tatin allc De €cactaten / fa
ban
Alliantie diffenfive, mutuele verbinteniiTe,al^
ban Marine met fpn ^ojcflfptbanGroot Brittan-
gien
gctIotcn/l)aöbcn getatificecct / en in be 4B<]ui{ia<
giebanachtenveertigh ^φρεη ban
öeijEt aen of obecnemen Dee
twaeif duyfént jÉan
EanDt- jasintie geconfenteert / oocli boojficningl);
boenfouben/Datbe aencit^ of toccfgelbtccn betcDig
gBf&ouben iuiecbcn. 3&ocl)
baaiöc leparatie ban De
ttoceüooge Ctiatge^ in Dr'i^oUcir/en obrc be iQUia
ttebanben^taet/mibtfgabec^be
introdudbie ban
ben
i^eec Prince vanOrangie in ben iSaeb ban ^tate
beIangi)De/bet baec op amftaenbe^ingti^bagt) fou·
be toecben gebelibereect/cn bat op bet betalen ban be
msiiitie op bie p;obincfe/&og albaec nocD niet aenge*
nomen nocg niet gebtfponeect b)a^:batSiet felbepotnc
fiontintcbelgcIicgoeDetecmtn/ ban batbe}|eeren
l&taten Dtet #jobincie eetfl gr etne foubcn ficn bat bc
i^jobineieban Hoilant gab bolbaen'tgunt buaec me'
be Baecigb. <i5joot jUog.tegljen^ 't boojfj onbec.
(joubt ban be booifs ^efolutie aengcflagen taacen.

^iti^ alie^ getDccfitoatnopenbe be reparatie in
Vrieiland geDaen i^ ; men mogt boopcn bat fjet betec
fouöe gacn in
Stadt επ Landen, maec 't gingij'cc al»
lern^/gelijcB giet na fai bierbrn bectiacit / en be
raeente/bieöoojgang meefJ gjin^iö/ijabalbacc ooft
pet^ te feggcn/cn bit gaf/gelgtft in
Vrieflandt, bat be
contcatic#attpemocflebupgen. (@otlt oenecaiötR
gefpjoften (fo top bccbp gaen be
byfondere Poiiiijque
infichten
bie Holland gc|)aD fieeft om meecDec te i)oa<
penbanjbitpointtinecn confiitutie ban tijt al^be*
fe) fo en fcöeen1)ft/mociit mrn feggeny niet tespn be
gclegentbept be^ tijt^ om ba» binnen beel bttoegin»
gentemaften/tettoglmenb cefoe.niet becfee&ect te
3pn ban bupten.
Vranckrijck boaiS macljtigö geanU
meert/ en lag met etn bictocicufe Aimép in 't gcficfit
ban be j^^tontiecen ban Defen jktaetsen ban ben^if·
fcöop liep een fufpectgecucöt. ®»c
Triple ?üHiantie
fiotit nocijtiffpccaet boojDicnSpangien bifficMltcpt
maecftte obec.be
fubfidien.^n Spangien gaf opentlgcft
upt De jgcbetlanben te tnillen quitecen. Jfiien fag boel
op Den «cBfec/bat öp Die/al^tenaiit ban'tjap moe-
fie/en om fpn intecefl fou maihtinerenjmaet; toie jbifï
niet Dat
Vranckrijck fpn ©iieiiDcn tiabbe in 't Böcfti

gicïi Rany bit feöiöbenbe /iiilct nalaten mp tebec»
toonbecen/ toaecomben Ï&taet foe tDcpnigfrfieefc
getcacfit naer een
Ligue offeer naeuwe intenigen-
tie
met De #;ate(ientfc{)e iti 3^upröanbc

bp befe occafle team mp buncftt Dattec gren
vaftar noctl nutter, OOClt npotwendigher fotlDe (ton>:
nen ipn t ^j®oopenbe De Yaftigiwydt, om Dat fiaec
ginteceff Bantftöniet fianiebeneat
Vranckrijcfc bie»
pee teojtelfii! i» 't «gc&fcfiiet/ op bat be ^aepfr

Φ^ίΡ


-ocr page 527-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

itfóS baecboojnieiie feecBrt fjooftfaube oplImBeti om

_Öaec te öccDjucftenj briangenDe fjet anöece/ te toeten

De nuctfgheyt eilDe noodwendigheyt» Otti Ö00? mÌDDel
ban Die floeoe naeutoc
intelligentie tn vermenginghe
toantoeöECjtJt^
g[ntece(ien te {tonnen Dibectecen en
flfStDeecenallequade
deiTeynenjDie Vranclcrijck Doc?
l)ace3i;fenDenbiefp m'tlii0c{t[)eeft foube pjactife«
ten tcgcn'tlietìe ©aöerïanö/onöet: p?etej:t ban't
ima-
ginaire recht
en De jpjetenfie Die D'een en D'andec {jeeft
op fommfge fiucfìen en efecten ban Defen ^taet/ en
tsaecom Doclj ig ong fo becDecffeliJR aetoeefl Die Iaet=
fle
entrepriie ban Den S3iffcf)op ì fmmec^ fìcefc Oaec
toebeelgcDaenbet gebjecb ben Defe intelligentfen :
JBaec icit
(jeb η et te feoflen : 'ti^ een ouDe JloHanDfe
fp;eurh
: EIck weet beft waer hem de fchoen wringht.

liiec boocen gcfpjohen ban !)et jpojtificecen ban
Naerden ; toaec ban Set boIgenDe alDu^ lupDcnDe.
yejtifi- (Cec occafie banöentiBngelfcöen en iÈnnPetfcfjcn
«reti ©ojiobd Den 8. f ebjuatp De^ iaec^ i666. in De ®ec'
gaDering!) Dee i&taeten ban IfolIanDt cnbe J©ffi-
ïnensje ©jlf flanot/gecefolbeect/ enDenocöDoo?eenboIgen-
^Τϊο": De öefolntiebanöen if Slunp De^3|aci;^
1667. De
Btn fin ©eecen <e>ecoramitteecDe SaDen aenbcbooUn jpnDe;
i^oiiaud be^jobintieban ^oIlanDtboo; goeDej^oKificatien
iel»|£ngcningcnoegi)fanie
(ïactbandefentie en Se-
curiceyt,
tot boo|&ontinge ban alle gebjee^be onljep*
len ; enDe ten felben tijöe Det jaoajbec-<@Hactiec aen
get SupDec bp een onbcctoactit bdojbal ban l3eecKe·
tiinge en liquiDatiefcljulbig 3tJnDc getoojDen een fom
ban .... foogeeft{)ct()act;«SD.Hgog. geDatgteen
OÖetoenfIe oceafie te jjjn/ om fonDec eeniglje nieutoe
<lionfencen tot bcIaflingcn/Dte penningen te ftonnen
flebjupcRen tot 0et fejtlficecenban
Naerden, Woer-
den, Oudewater
en Schoonhoven. «Cnbe toieCDen Op
Den i9.<©ftobec ii<i7.göeirommitteectoniljetfeIbc
eetR op 'ti^apfet: te bjengen/ en Daec na upt te toecc»
ften
b}(e l^eccen upt Den gacen/ namentlDcIt De l^eec
ban
Wimmenum batitoegenDe QiDbetfcgap/enban
koegenbe^teDen
Johan Eleman en Gerard UaQelaer:
niet aliecn om bat Defetbe ttoee laefi gcnoembe tee·
ten ban toegen
Leydeo en Amfterdam be ttoee mag*
tigölle ^teDfn ban i^ollanbt/ en taekhe aen De gece=
foIbcecDe f oitificatie Ijet meefie gelegen toafjy in ops
Qemclte CoKegie gecommitteeet toacen: IBari; ooc^t
f η in fonbecöept/ om Dat toergemelte i^eecen
lohan
'Eleman
en üerard HaiTelaer geDUpcenbe Dcn(@o;log
tegen €ngeIanD/{)aet: oED. CommifTe in't bccfojgen

toonen met DieCommiffïe oocft loffel. upt te boeren.

$0 gcbben banDe felbe Commifffe De i^ecen ban
'WimmenurojIob.Eleman en Gen HafTeiaet Doo^Den
gngenieuc
Genefis Paen eecflop papiec Doen (tellen
en oocït bp gaec laten beficöcigen en app;o«

D^en een j?a;ttncatie ban Naerden met ttoee gcoote
jfo^en/een tuffen be ^tab en De ;upDec See/ fullen:·
be commanbecen en b^cgermen De $aben ; enDe get
enbec tuffen De ^tab en get i9aerbeM@eec/foDanig
bat in een punt DefTelf^ Doo; eene te maltene ;&lupfe
get JRSeei: onbtc toatec ggefet foube Itonnen toetben.

€ntie De faecK albu^ sSn begin genomen gebbenbe
Jb beeft be ©eec
Ger.Hairelacr niet toiüen becfupmen
be üeecen S9o?geuiée(iecen ban
Amfterdatn baojge*
toecDe]6efolutieDecaEb.jaiog. ileecen ^committ.
ISeDenpp Dm v, Octo&ei; te maetfien /met

fowtie mogen DOibeeWy
ofte oocit eenige l^erten te committectn / bic atif h.
doncepten mocljten ej-'aminecen / en boo?töbtrfi^
(lellen/ fo alji fp foube oojDelen banbe meefle nuttin
öept en Dienfi boo? Ijacc ^tabt te fullm jijn / ηιί,ΤΗ
gebolge ban Dien be upttoerchingt) fo beel moociM
na De fiipnlatie ban fiaec e «©j.HcBtb. te Wtinetm
ï©aec op bp fiaer
«CD. <i5?oot-?itl)tb. geanttoomt
3ÖnDe/baec in geen fieuc te fiebben; enbebatbienhor
gente fiet boojft toeccfi t'eene mael aenbe biCEctlc b»
i^eecen <iBiccommitteecbe ì3aben Defeceetben en bn
tcouben : fo i^ bp fjaec €b. »og. ijet toecth/betmitö
De^ ü&ercen van WimmenumsgebUpcigefJeifite/a -
leenDoojD'ü^eecenl.
ElemanenG. HafTelaer beW
met affcgattinge en aenneminge Dee nooDigeitScL»
en EanDen ontcent De^taDt
Naerdee gelegrn/aie
meDe met afbjeeüen ban ^lupfcn/ en toegtineminae
ban alle ^lantagien. epnDel^cfc De bel)oo2lgc&i

te befleDen ben zy, ff eb. i66S, op tnatiib
binnen
Naerden : en jfln ten Dien epnDe be ï|eet Haf-
ieiaer
op 39}pbeglj Den i'f. Dito en b'i^eec fiiemanoD
^onD. Den Dito bp De l^eet;
Haileiaer op 5(jn
ning bnpten Wefop, genaemt Lantskroon gebotnttt

^ocl) alfoomibbelertoplenagetooonte op
toenbagt)be JQagifltaet tot
Amilerdam beranbect
toa^/enbe D'ï?eec a. ?8Dmic. ban «©ent/ljoctoeUra
({3elbec^ €bclman en DienbolgenDeinlIonanbtim
b?embel(ngl) tocfcnbc/jfjn (öb. gebacfiten öabtlatcti
gaen/om te beftoomenijet^oübernementobtrDefe
f o?tificatien/aen toelftecg goeDe betoacing toltaub
fo beel gelegen toa^ ; en Dienbolgenbe fe^ bagni dooi
De aenflaenDe befieeDingj^e Dee felbe/ toa^ fiomen fii·
groeten Oen i^eec S5o?gemeefïec N. N. om met «ne
te betnemen / of get aenbe l^eecen iS^eccbectn m
ÏDmfircbam oneeng{ienaem fouDe toefen / inbfeniiB
;ίίη €b. na 't<l3oubetnementobec boojn.#Q)tifi(e<
tienmoegtetoecDengePaen : 3^bpDe(lSb.<i3;oot-
StcBtbace Hcecen SSojgemeefiecen Dit maBw ban
nieutoe jpojtifieatien naecDec obectooogen / tn buet
upt becoo?faecfit Defe boIgfienDe Öefolutie Uanbt
3Ì.
ilaben in bate Den ly. «Decemö. Hebben de Heeren
Borgemeefiefen den Raed voorgedragen,datfyfedeit gJSl·

eenigentijdtherwaerts foouytdecommuniaiievan tidsa
den Heer Oud Borgem.
Hafel.iade Maendc van Ofl. Μ

ban't gunt De ^Ibmiralitept motöte ontbieechen tet ^ ; ««^^«.hiuc mucnuwiiu «w. ^^

fpeebfgecuptcuflingeenbe langetin gee-ljoubinge ! 'aeitledenaend'HeercnBorgemeefterenindientij(it[e,t'™
onfec ©oilog^-bloot/al^ giofcanon/pnlbtc/fcljerp/ ! gedaen, als anders, van ter xyde gchoort hebben datter «ai»,
eet/bjinclt-toacen/ 25?ant6oHt/ en anbete ;&cBeep^- «c. En is oock ten felven daee afee
noobttoenbiglieDen : met eenen onuptfpjefteigcltcn
fbecennaeeftiggept / al^oocftmetecnuptnement
Qoet belept/en met een ongemeen nopt genoegg ghe^
pjefen fpaecfaemljept en incojcuptibilitept/foo loffel.
labben bolboect/ Dat De getoenfte uptltomf^ban Dien
<^o;logl) boo? een feec gcoot Deel toacf lgc& meOe ae η
ct)aemeìte lG|eecen mocgte toegefcIi^^ibecDen; en
tiergalben niet fonbec reben bectodcDdffiect/Dat toel
opgemelte i|eecen nu in Defe fage/ïbeeTaen bp boo;·
balie ban ^o^logg te Eanbe/ J^ollanbt al fa toel ofte
meec gelegen foube toefen/Dien felben pbec/liefDe en
courage ten boojfianDe ban
t)ct gemeenBaDetl.fouDe

&c. En is oock ten felven dage afgegaen de volgende
Mi^ve na den Hiegh aen haer Ed.Mog.<ï«i>w.2?i<fca

EdeU Megende Hteren.
C Edertcenigetì tijdt-herwacrtsvanterZyde gehoott|pj„
'-'hebbende^tter preparaticn aengevangen wierden ^iip
tot het maken van fware aieuweFor//^aende St. Btó
Na*rden,cn daer op-wyders vernemende,dat albereyts
dag geprefigeert was tot de aenbeftedin wande gepro·
jefteerde wercken,hebben wy niet bef uft iijndedat Λ
over die faeck, hoewel van importantie, fpeciale deli- '1"*'
beratie gehouden, en vervolgens ter Vcrgad.vande H.
Staten van Hollandten Weft-Vr.
rcfolutiegenomen
wasjonfe plicht geacht,aengemerfl benevens het gene
dat ten opfichte van't gemene Landt
daer ontrent te
confidererenftaet, oock voornamcntl. defeSiadt in't
by fonder op'thoogft daer aen gelegen is,dat
den dieoft

of ondienft van lukkeen nieuweTortificatie,die haer

van /0 na by is raeckcnde,met alle mogelijcke rijphe?
werden overwogen,door de Heer UafftlUvt uyt defe
Stadt in u Ed. Mog. Col.'isgecommitteert,op denJS-
F. ï ί ί 8.
txtraSl te begeren vandis ÌMkti$ uyt kracK
van welke de metrgeièyde nieuwe Fortificatiën
den aengefegh t, en is ons daer op toegekomen op αβ«»
Dee,
htigerefolveerde vande Hooghiged, Heeren
Staten vanden 8. Feb. i(ii5(Ì.heudendetegelijcKffl«
haer Ed. Groot Mog. difpofitleopuw'Ed.Mog.,o®
Stadt
Neerdea > maer oocfc

ifame

niet alleen defelve
andere
Frontiere» defer Provintie in gen
ftaet van defeotie te brengben » ende vnn ic


-ocr page 528-

- flgjjdieniie van den Lande foude bevonden werden te
behooren, roitfgadersdat van den
ly. Jisny \66η. daer
byhetvoorigegeconfirmeerc, ende dclTeJfs executie
a. nUEd. Mog.werdaenbevoolen. Dogh is daer op
fookortgevolghcdeoverkomft van de gemeltc Heer
lieie/aer,óie wy verftaen, dat met eenige andere Hee-
icn uyt ^ ^'^· CoiJegie gecommicteert is om de

voornoemde aenbcfteedinge (onder uytftel te vulvoe-

fenjdat wy geen tijt gehadt hebben , omme de overge-
{ondeoeSefiiutie naer vereyfch te overwegen , en met
behoorlijke opmcrckinge over de meergefeyde Forti-
fi0lieVinNairi^f»oafegedacbieata laten gaen, veej
min om de pariiculariteyten van de aenbefteedene
Wercken,by welkers wel-weicn niemant meeraJsdefe
StadgeinterefiTeert is, in genoegfameachtinge te ken-
nen nemen: Derhalven iiebben wy volgens refilutie
yaDdef?«iyfii"»/>defer Stede, dien wy op huyden het
bovenverhaelde hebben voorgedragen, by defe wel
villen verioecken, dat Uw £d. Mog. die voorfieninge
gelieven te doen, ten ey nde met de meergefeyde aen-
befteedingeeenigeweynige dagen mogen werden ge-
fupcrfedeert, en ons defaculteyt gelaten, ommeri i»·
fegradeiefaeck, die in 't reguardcvan deStadt-rfra-
JlrJam, van
feer fware gewichte is, en waer in foo aen
deeene als andere iijde cflentiele bekommeringen te
pondereren ftaen,met bedaertheyt temogen examine-
ren , alleenlijck totter tij t toe dc naefte Vergaderiage
vsndemeerhooghged. Htcren Staten by een fai zijn,
en wyaldaer buyten prxjuHitie ons gevoelen fullen
mogen vcrkiaren,
of nader onder/beek doen Jaten, wy
hebben ook volgens de felve Kcfoluriegecommitteert
endegelaft de
Heer Mr. Corndis Hop defer Stede Raet
en Penfionaris om UwEd. Mog. hier over te gaen be-
groeten, ende de intentie van de gemelte Vroetfchap
defenaeogaende by monde omftandelijcker te verkla-
ren, den wekken wy verfoecken, dat U Ed. Mog. op
hctfavorabelfte gelieven te hooren, cn volkomen
ge-
luoftegeveninalhetgene fijn Ed. daer omtrent fai
feggen.
Hier mede., Ed. ^iog. Heeren bevelen wy U
£d, Mog. in de protedie Godes, in jimfierdamàetì
'jìf oi twintigèjen
February, fefiien hondert acht e»

VverEd. Mog.dknfi-lereyde Burgmeeflere» en Re-
geerders der Stadt Arttflerdam.

Was onderteeckent,
Ter Ordonnantie van defehe

wigbolt slicher..

3®elcfteMiinve acnliont^üptbfit riagetoebfc ae«
fonötti/ enbe be^ ^onbaoé nacftt^ op be toooninflc
fiupten
Wefop, befielt tuiectacn Ö'I^eccfnI. Eleman
tn G. Haflelaer j bic oocit bccöalben gocthonben ilice
«i.iù?c te fïcllm / bat tot Nacrden bc pecfooHcn albacc
Itcacmirminflcban
bctaentc bcdebentoeccfi gerto=
•ncn / niogljten toojben opaeöouben tot naecbcc <©35
D|e/tnbEmibbclectDöleacnflont^/tetoeten mo?>
Bfn^ bjotgö nacc Amfterdam, εη bc^ p'nacljt^ öaec
atn; nact
batbenü^cccHailelaerbebeliDccaticn <n
öf ©joEtfcöap op Jffiaenbagl) nacc be mibbtwö öaöbe
oPOttooont/ metb'Jlcei;
Fenfionarisbanbe^tabtsS
iucDbcn / naec bm Hage iicecben / om albaec be
jticcninflcbtc igeecen «©ecommitteccöe öabcn naet>
Dcctebctjlaen/ bieBoetbo«bcnljaer<Cb.bp te boc=
flfn
ben Jgtec Peffer, (fiSecommitteccbe ©act ban
tofocn Rotterdam, niet o?b?e/ ora be aegeccöccen
nan Amfterdam befe boo?0enomcne f ojtificatie fma=
W'öcfue maccften / enbe foo beele Ooenlijcïi/ ban
öiie behommecinge baec omtcent t'ontiaflen : g>oo
nocljtan^ / öat inöien be felbe Jgeecen SBncgljc-
m«|tccen tnbe Segeecber^ ban een anbec bec^
iwnot mocbtcn toefen enbe Wtjben / bat aen Ijaer
MJöcel aöcöEfcceecbt toiecbt/ ofl)etboo?aBenónie=
ne toicft acijtecbjegen gelaten / en be feoflen gefpaecc

gji OORLOGH, ΊAcht-en-^eertighfleBoeck, 497

rfifirstie Wercken te voorfxcn.als totfecur iujt ende foubcn tocrbcll : bnt ίπ alle BCÜnlle b^i arquilfc» χ ,

LiiS· «oórkominge vanallc gevrcefde onheylen ten mee- tncnt of Ì£ingcCdilay,aI^ een of ttofCmaci a+.uyren, ___

" to·*.. il-----I-inriprniiHi.hfli/nnHpn wprHpn re bflll DcbDOjfs Refolutic oftc Verklaringe tCH Princi-
palen,
mcCDcbonf-QcmcltcbefirbingéfoMöi' taccöcn
üoo?t gebaren. ?iiftoaec ùpotetiiElfte Gedeputeerden
Qelsomen/En De ©eccenSBojacniEcftecen brrgaDect
3pnDc/ De i^eec J. Eleman, al^ jimtic be ccclic in Die
Commifific {jet tooo?bt beêbt/ enOe noce bat WccDadÊ
toecbt/ in befec boegen fpiacU.

Groot K^chtbare Heeren :

HEtiskennelijckjdatvannatureweghenatléon- . ,
gefortificcerde ende ongewapende Landen én
de ingefetenen van dien,
dependent zy η van en· „pt «
de
vervallen moeten onder, fdodanige Landen ende ©ccont '
Menfchen,dieilchmetde Fortificatiën ende Wape-
nen beter hebben voorfien. ci, jeec

Het wekk van oudts veroorfaeckt heeft, dat de pjopo-
fwackfte hunne ongefortificeerde Landen en Steden
niet konneadebefchcrmcn,endcflavernijeonrgaen
willende, hun Vaderlandt verlaten,en verkoóren heb-.
ben, om tc bewoonen, eenige
Eyfanden in Zee ghelc-
gheΏ,oίtevaβeLenden, die volgens nampe pafagien
der omgelegene Berden, ofte der omvloeyende Revie-
we^fooontoeganckelijckzyn ; dat fy met feer klcy ne
van binnen, end e feer groore macht van buyten, foü-
den konnen af-keren.

Ende zyn wy Hollanders derhalven gh^luckigh, te
bewoonen een Landt meeftendeel door de Zee ende
verfcheyde groote Stromen foodanigh van fyae Na-
buyren afgefcheyden, dat warclijck de
Ed. Gro.Mog.
Heeren Staten van Hollandt en Weit-Vrieflandgoec
vindende noch te doen maken eenige weynige Forti-
ficatiën omtrent de grootfte
A vennen ; het ielveons
Vaderlandt gantfch ontoegancklijckende feerlichte-
lijck tegen de aldergroot Ite Machten defes Wereldts
te befchermcn wefen fai.

Ende zyn wy warelijck hier in geluckiger als orife
Voor-Ouders, dat wy ontflagen zynde van ^t Jock der
Grave»>Stadthouderenxexx CapiteinenGenerael,ώμ mec
eene volflagene Vrijheyt mogen voordragen, weicke
plaetfencnom wat redenen gefortificeert behoorden
te werden.

Namentlijck indien men con fidereert,dat defe ΛαΛ
Amperdam, die Oog-appel onfes Vader/aridts, geea
twee uyren gaens leght van het Goy; en dat Goy-lanC
met de
Velurae eene opene Heyde maeckende, van het
vafte en woefte
Duytflandt niet dan met de geringhc
YfleKftroom isafgefchcyden;Soo is lichtelijck te fien»
dat die
Avenue foo veel mogelijck gefterckt zynde «
oock de grootfte en bequaemfte paifagie om ih Hol-
landt vyantelijck te konnen vallen, voor alle vreemde
Ruyteren en Knechten geflopt foude weien. En hoe-
wel voor-getnelde onfe
HoBandtfe feer dienftige For-
tificatie
tot nu toe niet ondernomen is , foo hebbeo
nochtans'onfe Voor - Ouders worftelende tegen dien
machtigen Koningh van
Spangie», voor weickcn ge-
heel
Europa beefden, niet geruft voor dat fy de Spaen-
fe over
Rijn dryvende,die paCTagie naer de Feluwv hua
fchenen benomen te hebben. Edoch vermits alle Re-
vieren door onfe felle Winters bevrooren konnen
werden,ende warelijck aen geen zijde des Yflels, gene
foodanige Fortificatie oyt gheweeft zyn, ofte konnen
gemaeckt werden,die alle onfe Nabi^ren, ende öock
andere als Spaenfche Vyanden gewiffelijfk uyt Ve-
luwe fullen keerea:So ift licht ona fien,(iw die vreught
onfer Voor-Ouderen over hét vertìryven der Spaen^
fche, niet volmaeckt konde wefen. En voorwaer flién
heeft niet alleen in onfe tijden des Winters vati den
Jaer 1en oock des Somers in den jare itfiy . on-
fe Spaeniche Vyanden op de Veluwe ΐ maer oock een
foo groouammer,vluchten ende grppter^ Confterna-
tien gheüen iii Hollandt, als tn defe eeuwe ons alfdan
was,ofte daer na noch is voorgevallen. En is feer aen-
merckens waerdigh, dat opgemelde Invallen bnfei;

iVjranden zyn geftudt geworden,de eerfte door eenen
onverwachten Doy,en de tweede door het verrafch<!n
vaoiü^/j maer gecnfìnts door onfe krachten.

€t 3 Endg


-ocr page 529-

49» SAKEN van STAET

ί 66B. Ende indien men wel overweeght, dat 'tfedert dian
- tijde de Yfelftroom merckelijck óttdieptr, ende de Ve-
lu we veel meer bebouwt ende bewoont is geworden,
foo falmen moeten bekennen, dat die invallen onfer
opkomende Vyanden nu raeer als oy: van defe te
verwachten zyn,ende dat oock defelve aldaer ten plat-
ten Lande veel beter als van defe fubfifteren foude
konnen. Aen de waerhcyt van het welcken wy niet en
fullen twijflFi:len>indien wy gedencken, dat onfe Mili·
taire indenhetfte Muatterfchen Oorlogh dier mey-
ninge fijn geweeft,dat de
Ïfelfiroom felfs met onfe ge-
heele Krijghs-macht tegen dien geringen
Biffchop van
iW«»y?irniet te bewaren en was, en datdefe/etuiden
Vyandt ten beften gelaten foude moeten werden. En
noch veel min fullen wy hier aen twijfFelen, indien
Wy wei overwegen, wat machtige Heyr-Legers het
moedighe
Franckrijck van die kant in onfen Boefem
foude konnen voeren, ende hoegroote onpmacken
iöodanighe invallen in
HoUandt alfdan foude hebben
veroorfaeckt, ende noch veroorfaken foude konnen.

By welcke redenen indien men vocght,dat Zeelandt
wegens zyne fituatie in Zee genoeghfaem ghefortifi-
ceert is, ende dat de Stadt
Groeningen in fich felfs, als
mede die Provintie met
Vrieflandt, op alle hunne A-
venuen
feer wel geforrificeert zijn, ende indien men
daercnboven confidereertjdat de Hiftorien vznReydt^
de Groot en van anderen was leerende, dat voor defe
verfcheydeno Prowsme hebben , derven fich der
ge-
meene defentie
tegen Sfaignen ontrecken, met nalatigh
te wefen in'tconfenteren of opbrengen der noodighe
Confenten, ende dat meeft om dat fy fich verfekerden
het met
HeUandt foodanigh gelegen te wefen, dat fy
Ueüandert fich felfs niet foude kunnen befchermen te-
gen die Vyanden, dan met en door't beichermen der
gefamentlycke Frovintien. Ende indien men confide-
reert, datmen waerlijck noch heden defelve
maximen
aldaer fiet continueren : Soomeenen wy, onder cor-
xedlie, dat den dienft van ons Vaderlandt in allen ma-
nieren vereyfcht, dat met voorgenomene Fortificatie
voortgevaren werde. Want hier mede niet alleen de
Cow/irverie van onfe cyge Republique bekomen fou-
de werden,maer fouden oock buyten twijfFel dè andre
Geünieerde Provintien,
&]sGelderlaHdt, Vtreehtt ende
Over rfel, door een fser falutare vEmuUtie ons loffij-
lijckexjrapel volgen in'c Fortificeren van hunne A'
•vinuen.'S\x\aL felfs in gevalle van rupture tegen Vranck-
rijck,
die nochtans Heyr-Legers tot in hec binnenfte
VAii HoUandt niet foude konnen trecken, jae dat meer
is, niet foude konnen, willen, ofte derven inbreecken
en blyven legeren op de fchrale HeydevandeVeluwe;
wanneer fy aldaer fich allefints van onfe fware
firomen,
ofte wel van onfe Fortificatie», foude vinden befloten
ende geftut. Maer indien wy ons niet Fortificerende,
foodanigh machtigh Heyr-leger den
Xffil te doorwa-
den, cn die importanfte
Vajfagien van Naerden felfs in
te nemen, en te Fortificeren quame ; foo foude geheel
Hottandt, en voornamentlijck Amfterdam, foo feer ge-
infefteert en met jammer ende wee-klachten vervult
werden, dat'etonuytfpreeckelijck en oock ondrage-
lijck foude wefen, de execratien teghen den geenen,
die nu door eenige particuliere infichten, opgemelde
Refolutievan Fortificatie fouden belet hebben.

Maer fchoon genomen alle defe bygebrachte rede-
nen , nu by U E. Groot- Achtb. krachteloos mochte
bevonden worden, als gefondeert wefende op Oorlo-
gen die
èuyteiflandtfe Machten ons aen doen, en inde
felve ons overvallen ioude konnen; foo konnen U E.
Groot-Achtb. nochtans niet ontkennen,dat onfen
ey·
gen CapHeyn Generati,
eeduyrende onfe ftilftantder
Wapenen,ende inden Jare
feflien bondert athtien ver-
gefelfchapt wefende n\et eenige weynige Militie van
denStaet, inaile de HollandtfcheSteden, naerzijnen
appetijt de
wettige "Regeerders gheweldighlijck vander
Regeeringe af ende andere inde plaetfe gefet heeft.

Ende foo behoorden wy, ende infonderheyt U E,
Groot-Achtb. niet te gedencken dan met herreur, dat
in volle Vrede,ende in den Jare
fefiie» hondert vijftigh
νφ eygenCapìteyn Generati
buyten kenniffee^e in
,weer-wille der Staten van Holland, de geheeltfiKrijgs

Macht der Vereenigde iiederiandinAfiot defe f
van
Naerden, fchielijck in den boefem van om Lui^
gebracht hebbende, daer 'mede te overvallen,getracht '
heeft defe Stadt. Ende indien wy gedencken, dat ha
felve niet door eenige onfe voorfichtigheytof krach

ten, maer wel door eenige wonderlijckevoorvallenis
belet geworden :Soo dunckt'tons, onder Correrie
dat nu die voorfieninge behoorden gedaen te werden'
dat fulcx niet wederom foude konnen werden onder'
nomen, indien wy hier na (dat God verhoede) weder-
om tot eenig
m^chü^iofperpetueel CapiteynGtHanl
ofte eenige Nabuyrige Provintien tot het aenflellen'
van een
Stadt kouder quamen te vervallen. Endedat
foodanigheovervallinge niet doenlijck foude wefen
wanneer het aen ende afftellen oi^fer Gouvernemen-
ten, ende aller onfer Militaire Officien, ais mede de
hwaringe onfer Avenuen t ende'tgeven der Patenten
aen de Krijghs-luydsn in onfe Provintie, alleen hou-
den ftaen ende hangen aen, ende vande Regeeringe
onfer Republijcquen, is eenen yder kennelijck.

Ende in gevalle alle dit ons bygebrachte toegeilaen,
maer nochtans gefeght mochte werde; dat wy nu in
volle
Vretde , en oock fonder Capiteyn en Staithnier
zijn, en dat dien volgende niet dienftigh is, dat nu foo
baefligh, en fonder dilay met d'opgemelde
Fortifiatii
voortgevaren werden : fo foude wy konnen antwoor-
den
temport pacis dt beUo cogitandum, ende dat Godtde
Heer ons nu gevende die geluckige tijden, dat wy van
defe fake fo vrymoedelijck fpreken,ende U E, Groot
Achtb. delibereren konnen, het waerlijck een groote
en loffèlijcke voorfichtigheyt ial wefen, indien wy die
tijdt foo wel ghebruycken, dat felfs by verval toteen
Capiteyn Generati, en by het aenftellen (dat Godt ver-
hoede) van eenighuy tiiekendt
Stadtkoudtr in en ovet
cmige dctNederlandtfche Vereenighde Vrovintten·, Hf
ende onfe nakomtlingtn verfeeckert fullen mogen w^
fen, ende blyven, nietalleen tegen
alle Machtsnm
buyten, maer oock tegen alle opgemelde ende dier·
gelijcke
overvaüingen van binnen.

Ende of met voorgemelde Fortificatiën oockniit
fonder eenigh uytftel voortgevaren behoorde te wer-
den, konnen U E. Groot-Achtb, lichtelijckconfide-
reren.met te gedencken, dat waerlijck deie deliberatie
van U E. Groot-Achtb. ( onder correöie ) nietkon·
nen gefegt werden te geichieden
rt isiegw.Nademael
dat de Modellen daer toe dienende gemaeckt,deLan·
deryen afgefchaft, de Plantagien om
verre gehouwen,
en de Huyien afgebroken zijnj alimede dat ingevolge
van dien de Kielfpittingen geftoken, de Biljetten ta
befteedinge van diee aengeplackt, en de Delvers uft
omleggende Steden en Landen albereyts te
Naerdin
by een vergadert zijn. Immers fijn wy expreflèliick
gelali in gevalle U £. Groot-achtb. fich niet rondelijle
tegen verklaren, aenftonts met^ebeftedinge voort te
gaen : Derhalven wy garen U E Groot-Acntb.iiiiri·
btrtnde Refilutie daer ontrent; fonder eenigh uytftel
fullen verwachten : Op dat alfo die voorgemeldeiw/·
fame Emulatie inde Regeerderen der opgemelde Na-
buyrige Landen van
GelderlandtjUtrechtAti. ΟνιτψΙ
opgeweckt, als mede infonderheyt HoUandt in'cghe-
meen, ende defe allermachtighfte ί^Λ onfer Repu-
blijque, in goede pofturen van
defentie, cn in meerder
feeci 'terkeyt tegen alle onderneminge onier Buyten en
Binnelandtfche opkomende Vyanden, fpoedighgne-
bracht mocht worden,

©bec toelcRe Remonftrantie bp De vier ?5lttBSif
meeflecetiöebotEectspnlie /fieeftnieii BetJonöfnDat
öe (ïemmcn (iaecften/ fulcp befelüefaecfte toittötfl^
biacfit booj
bc fes en dertigh SaDen / cn om Oflt ODrt
befclbe fafie De (lemmen alDaec
infeelijcBi Paw^BW
tDiecDenalbaecgefioorenachtdrommiffacifcR /
tnentïöch
fes ouDe en twee 0cBeec£nDeS5oigeni«f*"
cen/om Df c farcii te obecIeflBen / eitDe Dee teanj^·"
en dertigh ï5aben te bietien ban abbö^ :
Re CommifTarifen eben Defelbe
bffcrepantie
bonben / fulcj; geen finale cefointie Benomen
be/ban opoemelteff ojtificatien toe te laten op
tie/bat De Staten ban JloIIanDt fonben foertW"™


-ocr page 530-

wntop Naerden stcepfl/en Debbeti bc^ ^atucbaea^
hntraen bolflcnbc
be JFojtificatte aen Dcficet/op twee
mijnirten..lBiti conDitie ficö topbcr^ Binnen be veer-
licn Oagcn fc fuHcn becftlacen/ of e nbc Boe/De aenne=
metó met Oet toecfi öeojt oaen fouben, j® iODcIectopI
heBecgabecingl)
bec Staten ban ]|olIanbt bp brn
nnDercn aehomcn
jijnbc/ enbe De Propofltie bet ï^ee^
ttn
üan ?im(iecbatn caecftcnbe befe f ojtificatle/ ah
oaer niet fmaReigch jijnbe / Öit getjeele toeccB ben
acnnemetcn
opgeif BbtAenbe boojti Wpben (ïeechen.

(^P Oee^ tjjbt biel ooch in Zeehndt be provifionele
difpofitieop
'tfiucftbanbe feparatie, alle^ ίπ fabenc
Dan Den Prins,gelgcit blijcht tipt be bolgenbe confibe·
catlenbanDejfeecen «Secommitteecbe Siaben ban
Zeeland,op eenise boojname poincten en ingcebien»
ten banDe p?opo(itie/onlano^ öooj be ©eerentöebep.
Dan öaec to. 4(βθβ, inbe©craabccinat)banbe tee.
ten Staten ban Zeelandt gebaen/ om te bienen op^t
aciillepaintbanbe jegentoooibise S3efcb;tjbinge.

VI Ademael de Heeren Staten van Zeelandt by hare
JL^ antwoorde gegeven aende Heeren haer Ho. Mog.
S® Gedeputeerden, op den
thienden der voorlede iVIaent
loBï hebbende goetge vonden, dat wy fouden maecken een
L geraifonneertpoindtvanBefchrijvinge, vanhetgene
bïdeielve ter Vergaderinge van haer Ed. Mog. was
geproponeert ende verfocht,tenderende ten eynde de
funöievan'tCapiteyn en Admiraelfchap Generael,
ïandebedieninge van het Stadthouderichap vande re-
fpcaiveProvintienmochte werden en blyven getc-
parecrt,in efFedl met fich fleepende de mortificatie en
vetnietinge van het Stadthouderfchap,
immers ten re.
fftStvM den Heere Fr ime van Orangien, ίο
wenfchten
wywel aen de importantie van defe materie te kon-
ten voldoen,als inder daet foo vol ende overvloedigh
vanftoffe en confideratie wefende, dat die een wijtlo-
pigededuftiekomtte requireren, dan alfoo den tijdt
daer toe jegenwoordigh wat kort is. foo (uilen wy de
refpeftive Leden alleen bedienen van onfe confidera-
tien op eenige voorname poinöen'v die in het voorfz
gheproponeerde verfoeck fijn gbecomprehendeerc,
entoteeninleydinge mette welgemelte Heeren Ge-
deputeerde advoueren,
dat door de eenigheyt onderde
Prniatien
veel nuttigheyt en voordelen aenden Staet
fijn toegebracht, en daer noch by voegen, dat wy ach-
ten,dat door dit middel defe Republijcque tot fo hoo-
gen trap van eere en welvaert is geklommen, en daer-
om de oorfaeck van defe loffelijcke efFeöen wel moe-
ten worden geconfidereertien na hare gewichte,voof
wacrdigheytgeeftimeert, die inder daet geene andere
cn zijn, als de oude gronden en de maximen daer op
de gemene en Provinciale Regeeringe defer Landen
fijn gefondeert,
onder anderen mede brengende, dat t/ot
itleyt vanJegemeene/aecke worden gherequireert Heeren
Hit Emiiunte ^Haliteyt en geboorte,·ΐΛ]ΐίΛΐ
de compofi-
tieen forme van deie Regeeringe altoos geroemt, en
by de wijfte gehouden voor de befte en feeckerfte, als
gefondeert op een pure middelmatigheyt,dan wat fijn
hier opinienen fpeculatien van geleerde en Wereldt-
kondigevannooden? deheerlijcke uytkomft van fake
IS een oveiwlnnende getuygeniiTe :
fonder het beleyt en
«btfiier venie Heeren Princen van Orangien,
Hobghl.
memorie, en foude noch Religie, noch Vryheyt uyt
nare ver volginge en oppreflie fij η gereddet, noch deie
Landen tot fuicken vermogen en welvaert ghebracht
gcweeft : uyt de geluckige en voorfichtige compofitie
en temperament vande Regeeringe defer Landen,als
geheel en al over-een-komende mette humeuren en
iioegentheyt vande Ingefetenen, is die noodige Har-
«lonie ca eenigheyt onder de refpeftive Provintlen

cn OORLOGH^ *t Achi-en^^veerughfle BoecL· 49

« hMthunne^OMÖfCainebifpofltfeüHtceittflnfeicon» voorgekomen, derhalvenfooduncktons geheelon- tììSl
φ· S/oÜfC tf eeüen fo toeï/Dat alDaec aeen Gouver- gefondert te wefen, te fuftineren, dat die foüde wor-
^ neur, den bevordert door hecdifFerereaende mortificeeren '

mannrn/öan ηκί belrebEn ber aegcecinfle ban ?im= van die hooghe fundtien, door deweJcke de raderen
flrtöijni flf(Iflt
ofre infltlEOÖt toiecDen. 1 ende reforten vande Regeeringe ίο wel ende gemac-

(gnttcalfo üeGedeputeerden bei'i^efccndecotti- kelijckpl^en beweeghc, endealles onderde Bont-
mittfCCOe isaöcn
ban ©ellanbt fjcö alBecept^ ttoee genooten in een eqaitabie ballance gehouden te wor-

/ Dè eenigheyt ende rüfie loopt noyt meer perijckelé

danahmendefondamenteeleordres vande Regeeringhè
tracht te verenderen ofte ie aBoleeren,
fonderiingh alà
fulcks gefchiet buyten eenige noodt, gelijck in defen
geene de minile necefliteyt kan worden aengewefen,
gelyck wel ten tijde vande bevufie A&e foriefie, ghepre-
texeert wierde,
Veele Republijcken hebben dat met
haere eygene ruine ende ondergangh te laere onder-
vonden,
Attgufius k^t ieztwéi \ Ïofitmfimelleget,
confi anterferva te ■ nee uUam earUm immutate, nam qu*
infuoftatu eademtfue manent > éffi deteriorarint, ta.
men util/ora funt Reipuilica kU qua feit innovationem
velmelliora inducuntur.
Degroote Gebouwen welc-
kers Fondamenten men uyt graeft, ende ondertuf-
fchen op Schroeven ofte andere ftutten moetgheflelc
worden, komen dickmaeis te corrueeren, immers
veeitijdt meer fchade door de confufie ce lijden , als
de nieuwe Fondamenten voordeel by brengen.
Wié
nu de eenigheyt meer bevorderen die de oude gronden ende
maximen van Regeeringe •willen vafi houden , of die de
felve willen veranderen, en kan niet aUeene uyt defe rat'
fonnementen els met handen en vingeren ghetafi worden ,
mairoock aengewefen uyt de generale inclinatie en diffó-
fitte vande gemoederen, fos van Regenten als Ingejete-
nen ,
welckers getal fo groot is, die de promotie van
de Heeren Princen van Orangien fouden approbe-
ren, en general ijck toejuichen, dat het byhet ge-
tal , die van een ander fentiment fouden moghen wc-

fen, niet en is te vergelijcken, ghelijck oöck de fe«
Provintien nu foo veele Jaren « uyt eygen beweegin-
ge in defen genoeghfaem fijn geweeft vao een verftant
ende fentiment,
eade onget»yfeit foo [oude gebleevem
hebben, by aldienfoo veele moeyte ende arbeyt met vari
genomen, om eenige vandefelveeenighfints te doen ver-
anderen , ende van de eenigheyt dieder ipot tót diJcrepoK'
tie te brenghen,
dat evenwel foo verre niet en gaet als
het felve wel getrocken wort, gelijck men ondervin-
den foude in gevallen defe Provintie de moeyte nam^
defelve Provintie infgelijcks in hare Staetfche Verga-
deringe te gaen begroeten. endede importantie van
defefaecke voor te houden,
]ae daer enit niet een ti
iwijffelen of foude niet minder, alt de Heeren Staten van
Zeelandt degevergbde nieuwigheyt op nieuws vm de hant
viyfen, ende men foude met ajfeurantie kennen feggen ia
gevalle de Provintie van HoUandt haer daer toe mede liet
difponeren
(datGodtgave) datter geen befendinghe
noch krachtighe Perfuafie foude van nooden weien ,
om de andere Provintien dat infghelijckstedoenap·'
probeercn, maer foude het felve met beyde armen
amplexeeren, ende haere voorige cordate fentimen-
ten doen revivifceren, die inder daet meer konnen
gefeght worden door alle opereufe dcvoyren ende be-
fendingen van die cene Provintie voor
een tijdtgefu·
fpendeert ende als bed-wongen te K,iju,
als dat i& gemoe^^
deren aldaer fouden vergerti tnde van andere maxi-
me» geworden siijn
, in voegen dat niet mogelijck en is
ce oordeelen wat het rechte middel is, waer door een
algemeen genoegen ende eenigheyt in den Staet is tei
we^te brengen.

: Je voorghemelte Heeren Gedeputeerde feggheà
wyders, datmen wellecten moet,
dat door de promo-
tie vande Heere Prime van Orangien geen prejuditie aen
de vryheyt werde geleyt, dat de combinat ie vande vêtr-
ghemelte hooghe funSien veele droevighe effenen fouden
konnen geven, dat de oude ende moderne Hifiorieudaer
van veele exempelenJuppediteren, fuflinerende dat door
het fepareren vandefelve funSteit.ofte veel eerder merii-
ficéeren van het Stadthouderfchap. die ghevreefde imm"
fouden konnen werden geprecaveert. Defe
woorden en pofitien impliceeren, eerft een reproche
ende condemnatie van het geene by de voor-Oude-
ren it ghedaen, als of die met hetdefcreren vandio

l<St<f ksfgi


-ocr page 531-

47 S A Κ E Ν van S Τ A E t

156 8. hoegefundie» aen de fucct§ve Heeren Princen van Oran-

»-gten, àeniryhejt die haer fio dier endeipaert was ,endaer

voor fy fio veel hadden geleeden , hadde gepericuliteert,
daer nochtans de diredie en authoriteyt aen de hoogh-
getneltc Heeren Pfincen door de voorfz hooge fun-
dtien gedefereerc, onder andere, de waere en nadruc-
kelijcke fchat te bekomen > en te aflequeren. Ten an-
deren, foo impliceeren de voorfz woorden ende po-
licien een groote ende feer onverdiende diffidcntie die
men füude opnemen van den jegenwoordigen Heerc
Prince van
Orangte», gekomen van die Doorluchtige
Mannen, diedoor het uytftorten van haer bloedt de
fondamenten van de Vryheyt hebben geleyt, ende
voorts de fel ve mee fulcken yver ende kloeckmoedig-
heyt ghemaintineerc ende vermeerdert , foo als de
Staten Generael felfs getuygen,ende defe eygen woor-
„dengheb/uycken, foo wanneer haer Hoogh Mog.
„indcniite fifiievhoTidertvijfen tivintigh by het af-
jj fterven van den Heer Pnns Maurits, de fundien
,, van Capiteyn ende Admirael GeneraeJ, in de refpc-
,, ótive Provintien het Stadthouderfchap defereerden
,, aen den Heere Prins Hendrick bcyde onftcrfFelijc-
„kegedachtenifle, gelijck haer Ho. Mog. doorgaens
„ hare dienften hoogh komen te roemen ende vcrkla-
„ren,
dat fy defwegen voor hare foReriteyt voor altoos
iigeohligeert bleven, geleek onder andere het filve (set
„krachtelijck wort uytgedtuckt in feeckere Miflive
,, aen de Koninginne Eliiabeth, alwaer haere Hoogh
„Mog. den Heere Prins Willem onfterffelijcker ge-
„ dachtenifle noemen,
een Vader des Vaderlants, dat
„fijne trouw tot defenfie van de Religie ende Vryheyt noyt
i,fal voràen vergeten hy lieden van eere ende die Godt
„ vreefin. ende dat haer Hoogh Mag. niet meer en ful-
j, len ter herten nemen als de eere, voordeel ende avance-
,, ment van fijne nakomelingen^en daer toe al hare magt en
,ymiddelenemployeren·, m^tyisx
reden en fondament
kan nu fulcken ombragie en apprehenfie jegens den
jegenwoordighen Heer Prince van
Orangte» werden
opgenomen, zijnde het eenighmannelijck overblijf-
fel en fpruyte van den afgehouwen ftara, als of hy de
geene foude wefen, die de Vryheyt foude willen pre-
judiceeren en verkorten, die fijne doorluchtige Va-
ders foo dier hebben helpen verkrygen, ende foo forg-
vuldigh conferveeren , fijn goedt moderaci naturel
belooven andere en genereufere aflien. Als yemant
figh wil toegeven een achcerdoght, en figh felven pre-
figurerenalle quaet dat by menfchelijcke imaginatie
een Staet foude konnen over komen, die ial daer in
naeuwelijcks een cynde vinden , ende felfs van de
vroomfte ende getrouwftc in de Republijckc fufpitie
moeten opnemen, want fy mede menfchen zijn, en
de dien volgende hare miflagen en dwalingen konnen
hebben.
Prins Willem die den Titul van Vader des
Vaderlants wiert opgedragen, is de vervolginge van
fijne Vyanden niet alleen onderworpen geweeil, maer
cock de Ccnfure van andere,
ghelycker noch geefien
gevonden -worde» i die fijne loffelycke aéiien ende inven-
tien vet en te misbruycke», ende te fifiineereni dat die op
geheel andere eynden fiuden hebben gevifeert als ep de con-
forvatie van Religie en Vryheyt.Ρ rins
Maurits in den Ja-
jcfiefiienhondertfifiie» en fieHienhondert achtien befig/i
zij nde om de Religie te redden, en de tnifverftanden
In den Staet weg te nemen, wiert by een igc na gegeven
dat hy foude na meerder macht en authoriteyt geftaen
hebben. Gelijkefupitiezijn de volgende Princen van
Orangienmede onderworpen geweeft, maer de uyt-
komfte heeft anders geleert. Het is by de Regeeringe
altoos geoordeelt geweeft, v.oor feer pernitieus ende
fchandelijck, datter quade iufpitie jegens den Heere
Prince van
Orangien ende Najau werden opgenomen,
gelijk oockparticulierlijck de Heeren Staten van Hol-
lant in den laere
vyftien hondert feven en negentig, daer
over een ienfibel mifnoegen hebben getoont, tentyde
nis inVrieflant jegens GraefWiUemvanNelfiauwvetle
«mbrages en quaet achterdocht -was verwedt
jCiì Prins
Maurits daer van niet vry en gingh, fchrij vende over
dat fubjeft aen de Heeren Staten van Vriefland een
feer merckwaerdighen Brief, daer in onder andere vaft
ftellende de maxime ende grondt van Regeringlie hier

il'

voorcn geroert, namentlijckdat de Nederlanden!
het generael, ofte particulier noyt en waren in r»/?"

Vreede te conferveeren i fonder tot heleyt van de phem*" '
nefiaecke tegebruycken Hoofden en Heeren van qualitm
daer by voeghende hoe feer alle de Patriotten haere
obligeert ende verbonden moeften houden aen d
familie van den Heerc Prince van
Orangie», ended '
het haer particulierlijck feer leedt Ibude wefen met
raedt, daedt, ofte conniventie deel te hebben aen
eenigh ongeluck, 't weick aen de voorfz Familie aen.
ghedaen , ofte eenige finiflre impreiGe, die tegens de'
fel ve foude mogen gegeven worden, om de ondanck"
baerheyt en fulcken fliuck, Godt de Heere ende ailè
eerlijcke menfchen tenhooghftenonbchagelijck.de
Argumenten die men neemt van het quaet dat andere
Landen is overgekomen door Perfoonen oftcHoof.
den, aen de welcke het beleyt in de Politie ende com-
mando over de Wapenen te famen is toevertrouwt gel
weeft,en quadreren fo even niet op de gelegentheyt en
conftitutie van de Regeeringe defer Landen, dat de
eene Natie dikmaels gedijt tot ondergang, jü dikmaels
een middel voor een andere Natie tot haren opganck,
In defen konnen ook niet gelden eenige abftraöivè
fpeculatien ofte fubtyle redenkaveling, maer de expe·
rientieeneygenondervindingeis het krachtigfte be·
wys, daer uyt dan vervolgens moet werden geargu-
menteert, nademael ondervonden is dat de Heere
Prince van
Orangien de fundie van't Capiteyn en Ad-
miraelfchapGenerael,te famen met het Stadthouder-
fchap,niet tot nadeel,maer tot merkelijke dienfljeere»
en reputatie van den Staet ende de refpeflive Provin·
tie hebben bedient den tijt van iafj&fw/igè jaren,ende
dat zy de Religie ende Vryheyt hebben helpen redden
ende conferveren j ionder de Republijcke ofte eenlg
gedeelte van dien haer eygen te maecken, maerdatfy
met haer doodt alle hare diredie ende authoriteyt heb-
ben laeten wederkeeren in den boefem van deo Staet
en de refpeöive Provinciën , daer uyt fy defelveont-
fangen hadden, dat men derhalven foodanige funftie
confidentelijck behoorde te vertrouwen , ende we-
derom te defereeren aen de Nafaten, die Helden, die
haer daer in foo wel ende lofiFelijck hebben gequeeteo,
infonderheytineen tijdt daer men doch voornemens
isdefelvefundtieby naerder Inftruitie vry meer ab
voor heenen te limiteren, daer door dan ten overvloe-
de tegens alle gevreefde geimagineerde bekommerin·
ge foude wefen geprecautioneert, het is waer dat in
„ defen dickmaels wordt geobjicieert, dat den Heet
» Prins Maurits in den jarey^/i»/&o»i/i>'/
fiveutm en
j>fiefifeft hondert achtien , ende de Heer Prins Wil-
), lem in den jare
fieftien hondert vyftigh de limiten Tan
, ,hare funöien feer fouden hebben te buyten gegaen j
», dan daer op moet worden geconfidereet, dat extra·
„ ordinaire fieckten in de voorghemelte jaeren/f/iw
„ hondert feventien en feilien hondert achtien extra-
ordinaire remedien eyflchen , dat het
doeDinaels
raecktedeconfervatie van de fuyverheyt van de Re-
ligie, het koftelijckfte dat
Godt gegeven heeft , ca-
de voor waer fonder de applicatie van die remedien en
ioudedefelvenietzijn gepreferveert ende beboudp
geweeft, weshalven de memorie van dien Prins in dies
te meer eftime behoorde te blijven, om dat
hy getoont
heeft, alhoewel
hy de occafie mocht gehadt hebben ι
„ dat
hy na geen meerder macht ofte hoogerquui-
„teyt en heeft geftaen: enwataengaethetvoorghe-
wvallen in dea hwfefiienhondertvyftigh. kanleff
„ Odieullijck befchreven werden als men daer van
„ leen eenige uyterlijcke aöien
verhaelt, ende ooria-
„ ken waer uyt die gefprooten zijn verfwijgnti M*
mentlijken de affonderlijke caflatie by die van Hoi-
„ landt, ia weerwil van alle
de ProyiDtien,cn(MCOD'

„trarie het advys van den Capiteyn Generael en ae

„ refpedive Stadthouders, mitfgaders den Rse^^
„ Staten ondernomen, dan wy fullen ons over oeic
„materie niet verder inlaten, maer ons alleene reie -
„ veren aen het oordeel van defe ende andere
„ tien,by hare approbatoire refolutien
defen aengaen-
„ de gegeven, zijnde oock defe faecke naderhant m«
„alleen tot een onderlingh contentemeni: en geno^


-ocr page 532-

en

„en bveeleyt > diergelijcke ftrydighe-

• "h Din bet toekomende voor te kumen op den ach·
■ " iwrfi» Augufty van den vooriz lare fefiten hondert
ùftìzh
met eenparigh goecvinden van alle de Pro-
" TiDcienjende fpecialijck van die van
MoUant, die om
'i importantie van defe deliberatien en corps in de
Vereweringh van hare Ho. Mog. verfcheenen, waren
Vrelolveerten vaftgeftelt, dacfoodanigediffcrentien
de verfchillen oiider die Provinciën vallende, cn by
minnelijcke Conferentie niet konnende worden ge-
«nodenigedefereertiullen worden, aen 'thooghwys
advvsj endeterdecifie van de Heeren Stadhouders, of-
..J^homler ia der tijt, fulcx dat boven de difpofitie
® jeünieiotü^irM/&i, over het concilieeeren ofte
Lcidcrenvande difcrepantien onder de Provinciën
vallende,de dififerenten en gefchillen die over het aen-
houden ofte afdanckcn van Militie in het toekomende
foude mogen ontUaen»
fptcialijkgefielt zij» ter arbitra-
tit
van de Scadthouders of Stadthouder der Ïrovtmie in
jfr ii/(,dat
in defe wel fpccialik moet werden genoteert,
als het na reehten notoir is, foo wanneer eenige in fc-
Ijcrarbitragie hebben gecompromitteerc > datfe daer
van niet anders als met gemeene bewilliginge kennen
refilleeren, ende in alle gevalle eerft eens moeten we-
feo in het kiefen van een nieuwen Arbiter. Sulckeen
diergelijcke wetten, die met gemeen goetvindeneens
ïiin geftelt j cn daer op alle de Leeden van eeti Socie-
teythaerhebben verlaten, en konnen by een alleen
nietwerdengederogeert, gelijck dan daer uytmoec
volgen,
dat de Frovincie va» HollaHt niet -meikeeft kon-
„nm treden tot het mortificeren van het Stadhouderfihap
ftsArto»^ en goedtvinden van hare Bondtgenoo-
ten, immers voor foo veel die tot de voorfchreve ar-
bitragie en decifie was verkooren, ten ware dat fy ver-
ftonden, dat by defedi van haren Stadthouder, het
felve aen de Stadthouders ofte Stadthouder van de an-
dere Provinciën in de tijdt foude verblijven, ende
baer gelijck als acceffeeren ; ende of het fchoon foo
ware, datter in het verloop van foo veel jaren , fom-
wylen eenige inconvenienten waren voorgevallen i
fooenbthoordedaeromnietdefaeckefelfs, maer al-
leen de abuyfen te worden wegh getiomen, en daer te-
gens met goede Inftrudtie en refolutie voorfien, want
alsnienalle fuadien ende commiflien , om dat die
dickmaelsmisbruyckr en te buyten gegaen werden,
foude willen vernietigen ende mortificeeren , daer
en foude geaoeynde aen te vinden wefeH, ende geen
Staetofce Republijcque foude konnen beftaen , fclfs
ïoorgeen kleynen tijdt; Van de Republijcque van
Roomeo wordt gefeght, dat de felve eens afgheweec-
lienzijnde van dc fondamenteele maxime van haren
StaetiniecèfiKi/^i&jarenmeer als
negentien mael baer
forme van Regeeringhe heeft verandert, foo dat de
Regenten door de continueele tweedrachten eynde-
lijck baer fel ven zijn moede ende tot een lafl gewor-
denjcndegenootfaecktgeweeftde diredtie en mode-
ratie van een Hooft aen te nemen, om alfoodedif-
femieerende gemoederen j tot meerder bedaertheyt
ende eenigheyt te brengen; Doch om dc faecke wat
dieper te ondertaften , en den rechten gront van dien
te ontdecken,
foo moeten luerden onderfocht door wie»
iitiiiegannenetigepou/feert ? «amentlijck door de Prò-
•simhvan Hóllant, alle tege» e» contrarie de ofigineele
lAatie TOB «Ue de andere ; * e»de om nat intreffe» ? on-
tjttf'^elt om het beleydt ende befiier va» faecke», dat at»
γ Urne» Prime» va» Orangie» vias gedeféteertfilfs te
«««w, geijfA haer hetfelve oock tneefi it gelucht
j heb-
bende daer in zedert den jare
Jifiie» hondert een e» vijf-
''geeengrootenvoortganckgemaeckt, daer van wy
de particulariteyten op andere tijden hebben geprefen-
teert,endedieromhiernietenfullen repeteren,
het
ςΤι- »«0· henen het noch verder fat gae». als het
atidtliouderfchap foude wefen gemortificeert, en het
«PUeynfchapGeneraelinonfeeckeiheyt geftelt, en
Wfl- a Djr/Jaren aen de eenparigheyt van alle de Pro-
yaft gemaekt, want defe apparente collatie van
«ie tunitie hebben ongetwijffelt veele gedachten nog
luipens gehouden. De Heeren Staten van
Zeelant hcb-

in de volle Vergade;

ring van de Heeren Staten van Hoüdnt en We/l·· Vrief- i66%.
lant
defe woorden doen pronuncieercn,efl gelijk in al-
Ie Gemeenfchappen en Societeyten de faken gewoon
zyn daer heenen te concentreren ende ce keeren toe
weynige, dat oock alfoo klaerlijck gpfpeurt wordt, dat
vele deelen van de funÖien die by de Princen van
Orangien als Stadthouders en Capiteynen Admirael
Genetaslsvoor de/eplacht gd-exerceert te ■werdeHijegee-
•woordigh vervaUe» « handen va» eenige •meynigé,
geen"
fins daer toe zynde gequalificeett,ofce commiflie heb-
ben, vervolgens dien aengaende niet zynderefponfa·'
bel, de applicatie van defe woorden laten wy aen de
Regenten die kenniiTe en obfervatie van faecken heb-
ben,maer dat fiet en ondervindt een yeder,
Jat diegene
die jegenwoêrdigh bet gebiedt vd» de Wapenen,foo te Wa-
ter als te Lande wort toevertrouwtìBh daer aen de bcTvee-
gingen en executie gheven.feenemael va* de finlyekheyt
van die Provincie zya,
of in haren particulieren dienft,
ja poffideren het commando te Water byfucceiEeen
deiignatie,dat defelve in andere faken foo feer tegen-
fpreeckt,iredendeden Luytenant Admirael van Zee-
landt over het hooft en voorby, fonder deffelfs rangh
en waerdigbeyt uyt don hoofde van defe Provincie in
achtinge te nemen,als van oudtspleegh tegefchieden,
gelijck mede voordefen meteen wijtluftighe Deduc-
tie is vertoont ;
de Heeren Staten van Zeelandt hebben
al voor eenighe Jare» geklaeght i dat Hollandt over hare
Bondtgenoten trachten te HeerfihenAoo
als wy het felve
in onfe jonghfte Deduiilie over hetfluck van defu-
preme Juiìitie pertinentelijck hebben aengewefen»
ten tijde als men delibereerde om de Admiraliteyt al-
hier te brengen onder het gefagh van de Generaliteyt
daer Holland veele devoiren toe aenwende, fo wierdc
feer geapprehendeert, dat die Provincie liaer daer
doof te veel foude prevaleren j en gingh defe bekom-
meringe foo verre, dat In de deliberatie daer over ge-
houden, volgens het getuygeniflè en woorden van de
Notulen van die
tì^àt gefi^ineert merde dat defe Pro-
vincie de machte» direde maer voor het ayterlijck
fouJa
overgeven aen de Generaliteyt, doch te -tiera aen die va»
Hollandt,
als hebbende daer van verre het meefte ge-
fagh, dat die niet ontflen en hebben defe Provincie int
veele faken te geven, dat het lydelijcker foude zyn die
macht te cederen aen eenig Prins of Heere,al-hoe-wel
metten Grave van
Licefler fo qualJjck gev^en is, daa
aen eenigd Provincie,mette welcke men dagelijcke fo
veel heeft uy tftaetide, dat was noch in een tijdt, doen
de remedie door goet beleydt endeminifVeriam van
Prins
Mauritshy de handt was, om de Provincie in
een goet balance en eenigheyt metten anderen te hou-
den,
dan men rm i'eenemael ontbloot is in conjunStie. daer
de Provincie van Hollandt ter Vérgaderinghe va» de Ge-
neraiittyt onvergeljjckendt meer
credit e»dt gefagh heeftn
als in de andere tijden, de bekommeringe die de Pro-
vincie van Hollandt heeft, ende de andere Provin.·
cïen foo feer tracht in te prenten, dat de concurren-
tien van de twee hoogc funöien iö een perfoon veel·
droevige eiFeöën foude konnen geven, foude met al··
fo veel recht en fondament kon nen opgenomen wor^
den
jegens ee» Bondtgenoot, diefkh foo veeldireBie enda
gefagh beve» fine mede'BoHdtghenoten weet te ajfume-
ren, dieghenoeghfaem heeft het geve» ende weygert» va»
de employen e» beitefcien ,fiaende ter collatie van de Ge-
neraliteyt
t behalve» de Militaire Jlmpten t din Va» hmtr
aUee» dtpeniere»i wat geeft de meefte onghemackcQ
en ombrgges in de Wereld, als de Nabuyren te mach··
tigh ea tefterck worden ? ende wat geeft meerder ja-
loufieendeoneenigheydt »als dat den eenen Bondc-
genoot ofte Broeder fich verheft boven den anderen ?
en hetisfeeckerdat het onmogclijck is fonder feec-
kere balance en neutrale dire&ie onder Bondenne-
ten, in rijckdom,macht ende iituatie veel verrdullén'
de eenigheyt te ftichten,de Repubiijcquen eecompo-
feert uyt verfcheydeSouverainiteiten , hetìben meeft
altooseenigeeminente Hoofden,oftegeatthorifeer-
de Confilia gehadt, die alles modereerden, ende over
de difcrepantien en gbefchillen Arbitres ende Indice*
waren, gelijck daer ven verfcheyde exempelen kon-.

nen worden geogheveiètifWfiDt dstowt ^yode » ibü

ο ο R L ο G Η, 't Acht-en-'veertighfleBoeck, 501


-ocr page 533-

49» SAKEN van STAET

* ii/f δ tracht altoos de machtighfte naer het meeftc gefagh,
foeckende
iya minder Bondrgenooten te verbluffen,

-ofte anderfints ce prevaleren : de Athenienfers grooc

gheworden zijnde door het toedoen van hare Bondt-
genooten, hebben daer na als de machtighfte allens-
kens het gebiedt over haer gekregen, veranderde alfoo
het
foetalef«dus infatrocinium & tandem etiam i» domi-
natum :
Soo hebben oock de Lacedemoniers met ha-
re iw/w en Bondtgenooten gehandelt,
fuhftecie
aquifixderis imperiofa fihiparere compiermi, eumJciUcet
foli porne ex omnibus fmis artem imperatorium coler ent >
foo datd'eenen d'anderc van defe Bondtghenooten
met rechte klaeghden
eos non tam pro libertatefua quant
pg alieno imperio arma ίηΐφ.
Alle defe overtuygende
xedenenende argumentenwenfchenwy van herten j
dat in de gemoederen van alle Regenten van ons lie-
ve Vaderlandt plaetfe moghte vinden, ende dat daer
door een nieuwe liefde tot de oude gronden ende ma-
ximen van de Regeeringhe defer Landen, ende een
meerdere confidentie tot den perfoon van de Heere
Prince van
Orangien wierde verweckt, ende datfe wil-
den ampleüeeren het geene den gheleerden Grotius
feght, uyt een grondige kenniffedie hy hadde, waer
5n den welftandt ende verfeeckertheytvan defen Staet
gelegen was, wekkers fuftenuen in andere faken foo
feer werden geapprobeert, namentlijek, ώί«ew
de
««deforme van Regeeringe moefte ναβ houden. hetfelve
exprejfertnde met defe vjoorden, noflrum autem eü, fi nee
ingati nee impudentes ejfe volumus, eam rempublmm con-
fiantertueri ,quam ratiofnadet, probant expermmta,
commendat anti qui tas.

De Heeren Staten van Zeeland fuftineren met feer
goet fondament in haer Ed. Mog. Refolutie van den
Jefihienden Augufti des voorfijaers, datde jeghen-
woordigeRegeeringe, nochdepofteriteytde vrijheyt
niet en kan worden benomen, om ten refpefte van
het aenftellen van devoor-gemeltehooge Charges te
doen ofte laten, foo als defelvena gelegentheyt van
tijden enfaeckenfouden bevinden te behooren, ende
dat het mortificeren van het Stadtfiouderfchap ende
de Regenten daer toe met eedt tc verplichten, Ban-
den ende Obligatien geleghtzyn op de ghemoederen
vandejegeowoordige ende toekomende Regenten,
diefeerverre uytfien, en in vrye Landen zyn onge-
hoorc,oock ftrijdigh tegens de oude gronden en fon-
damenten van de Regeeringe, doch de voorghemelte
Heeren haer hoogh-gemelte Gedeputeerde confidc-
rende, dat het woordt ende poi ridi van vrijheydt van
groote opmerckinghe is, die Tradaten daer omtrent
eenige verlachtinghe brengen, en te diftingueren tuf-
3, fchen de iiberteyt en faculteyt, en te fuitineren dat
j, vrijheyt van een faecke ioude konnen in fyn geheel
,, bly ven, fchoon de faculteyt, om daer over te difpo-
„ neren ware benomen, wy bekennen, dat wy de fub-
,, tiliteyt van defe diftindlie niet cn konnen vatten,
,, de natuyrlijcke reden leert onsjfoci wanneer yemant
„ de macht en faculteyt wordt benomen om yets te
3, doen, met eenen oock fyn vrijheyt quijt is, om daer
j, overtedifponeren: de HeerenStateq van Holland,
i, uyt dewelcke defe diftinöie nu voort komt, die
5, hebben dat felve woordt in expreflie van vrijheydt
j, even alfoo gebruyckt en opgenomen door de Hee-
ii ïcü van Obdam, de fPtt, Nieuvpoort ende Rixen, die
j,in den Jare
fefihien hondert een enrvijftigh in defe
s. Provincie zyn gedeputeert gheweeft om tewedei-
9) houden de genegentheydt die der was,om by forme
«van defignatie de voorghemelte houge Charge te
,, confereren aen den Heere Prince van Ori»»^«»jdaer
„toe ghebruyckende Wefe eygene woorden ;
dat het
jchade/yck Joude wefen de nakomelingen door. foodanighe
beloften eeniger.maten temgagerm » d»t iaghevalle den
eoriaren dienfi van den Laride het eenige doelwit van aUe
•vrome Regenten,ende het rechte richtfnoer.-maer na defel·
ve alle hare aSiipt ende deliheratien. behoorden te regule-
ren,vereyfchte dat voor aUede pofteriteyt mede behoorde
te vorden geleten defelve vrijhtydt.om in hare» tyt te ma-
gen en te konnen doenüfte laten, het geene defelve als dan !
faleùrdeelen,deit dienfi van den Lande en''f Gemene be-
vete vtreyfchmt oock niet fonder groott apparentie fiaen-i

Ι'';!

Ι
l'f'
m

lüv
[j\

r

li-

i

τι»

de te vreefen, dat de toekomende Regenit» fouden tewe»
verfiaen in foodanige hoog-achtigefaecken, door rejoktie iS
ofte belofte van hare Voorfaten niet te hebben kmtt '
verhonden, ende in hunne deliberatie geprejudktert »tr-
den.welcke Koorden en expreffien -wel tneefitn zijnde, te^
nen niet alleene dat de Heeren haer felver contradiure»
en tegenjpreecken,
maer brengen oock notoirhjck me-
de de condemnatie van het geene dat de Heeren Sta-
ten van Hollandt en Weft-Vrieflandt nu
onlanobj
buyten kenniffe en communicatie van defe Provia.
eie,ten refpedte van het mortificeren en af- fweercn
van het Stadthouderfchap hebben gedaen en ondcj.
nomen. Wy begrijpen dat mede heel wel, dat de po'
fteriteyt in veele refpedten utiliter kan werden veri
bonden,ί»
wy meynen oock dat de jegenwooodige enituè,
komende Regenten aireede met vrucht ende voordeel vet·
honden fiaen, natnehtl^ck om de ferme van Reeeeriggg
fiandtvafielijck te helpen mainteneren ende kandthintn ·
die de Voor-Ouders foo wel en wijffelijck htbbtngei
ftabilieert, ende ons van handt tot handt over gelaten
ende die fulcke heerlijcke vruchten en effenen heeft
gebaert en te wege gebracht.

Daer wort wijders gefuftineert, dat het Stadthoudei-
fchap gantfch onnodig foude wefen,dewij!eophetbe·
ftellen van de Magiftraturen en andere faken, die aen
devoorfz fundiiehebben gedependeertjordreisge-
fteltjhet is waer, dat op het vermaecken van de Magi·
ftraten gedifponeert is, particulierlijck occkindeis
Provincie, met intentie om die fake voor altoos djtr
by te laten, doch wy moeten hier tot onderrichtinghe
feggen,dat het creëren van de iVIagiftraiuren,en ver-
gheven van eenighe andere Ampten , niet en is een
nootfakelijck gevolgb van het Stadthouderfcbap,daer
zyn verfcheyde Provinciën, daer de StadthoU(lers,dic
diredtie en macht niet en hebben gehadt,gelijckooclt
den Heere Prince van
Orangien in die qualiteyc de
MagiftraetvanterGoes noyt en hebbenbeftelt,het
is een poindt van vrijheyt, om dien aen gaende na ge-
legentheyt van tijden > aen de Stadthouders in defeca
andere faecken min ofte meer suthoriteyt te geven,
maer daer Vjn drie capitable faken en nuttighedcH, ditm
het Stadthouderfchap v»fi en voor defen Staet ende dt «-
fpeHive Frovincien nootfaeckelyck
s^w j als voor eerft,
dat door die fundlie gevoegt,met het opperftegtbiedt
„ over de Wapenen, de Majefteyt cn fplendeurvaD
„ Regeeringe uy tterlijck wordt gereprefenteert,dat in
„ veele deelcn ten hooghften nootfaeckelijckenvoi·
,, derlijck is, foo ten refpeÖe van de eygen Ingefete-
nen, als Uytheemfche Princen en Potentaten,ghe-
lijck hier in defe Landen by experientie ondervon-
den, en de naturellen van de voorfzlngeietenendaer
toe t' eenemael hellen en inclineren, gelijck oock an-
dere vrye Republijcquen fulcke eminente Hoofden
nootfaeckelijck hebben gehadt!, en nocb gebruycken,
haer uytterlijck gevende den glans van een Koningh,
doch in de Regeeringe fomwijlen alleen de ftemme
van een Borger, waer door allenthalven alle anarchie
cnconfufie werde vermijdt en voorgekomen, ende
voorts te wege gebracht een refpedt ende reverentie ia
de|;emoederenSvan de Regenten enlngefetenen voor
foodanigen eminenten Perfonagie» en vervolgens een
difpofitie verweckt, om de queftien en gefchlllen die
onder haer ontftaen, doorfyne interventie en mode-
ratie te laten befliffen, dat de Voor-Ouderï foo nom-
fakelijck hebben gheoordeelt, datfe'in verfcheyde fo·
lemneledeliberatienen refolutien hier vooren mes-
ftendeel aengewefen,hebben gepoffeert dat fonder M£
felve
de Provincie met malkanderen, endeProïifl·
cien
in haer felvèn niet fouden konnen beftaen »
heefc
'er toock ghelubbige effeften van gefien de^ijt
van tachectigh Jaren, en
naderhandt door het defca

van die eminente bedièninghe feer veele twiiten®
diiordre,die meteen
vinger fouden bonnen werop^

aengewefen, verre te boven gaende in die weywgcH"
ren, alle dc onlufteó .die binnen de
Provinciën
rvoorfz tijt vun
8o Jaren zyn voorgevallen .De heert
„Staten Generaci-hebben in denyaré^ijfehifukoei^

negen-en-feventigh tegens die van Hoüandt en
'doorexprejftdideputierdi
een gebttle»d*r.e


-ocr page 534-

en O OR LOG Η,

'timpoordigt^"* -voerm namntlyk dit defe banden fin·
|. ^ y „ft ofte Superiumdeat niet wel eu waren te Regee-
' om
dat die ProviDcien endeScedca van defelve
'^laliniurifdiftie, pre-eminentie ende authoriceyt
^e gemeenlijckd'een d'andereniec en wilde coe-
«n maer
veel eerder over den anderen trachten te
f eerfchen j immers fich te prevaleren, 'c welck in der
Idt mieral te waerach^h gevonden wordt, en fpe-
^ijck mede alflerqueraen ende oneenigheden ont-
ken
onder Perfonen en Leden van Regeeringe, die
eaeeniijckaen hare eguale nieten willen defcreren,
Lene (j anderfints aen een eminenter Perionagie
® illighiijck doen,
ende iyne entremife niet aileen-
lick ampleaeren > maer oock daer aen refped dra-
Een lyndede meniche doorgaens foo genatureert, en
L door
een point van eere geprickelt,dat fy van haeis
ehellicken niet en konnen verdragen, 't gene fy dick-
msels nn een hooger Perfonagie in danck
opnemen.

àrdeiliittigheyt dit aen defundlie vanhetStadt-
houderfchap vaft is, raeckt de Adminiftratic van de
Jullitie» om die onder dienTitul en naem meer re-
fpeften reverentie, oock krachtiger executie te doen
hebben. De Souveraine Princen zyn daerom gewoon
harefupremejuftitie fomwijlen methaer prefentie te
vereeren,'t gene hier niet wel konnendegefchieden
metviuchtjdoorde Heeren Stadthouders kan werden
gedaen, als het leprefentatij f vao de hooge Regeerin-
gbe dat in der daedt van noodtfaeckelijckheyt ende
vrucht fai wefen j indien defe Provincie geobligeert
porteen Hooft van Juftitie te erigeren»
een vierde
UuUightp diende hier niet te worden vergeten, na-
incntlijck dat door de funftie van Stadthouder de Re-
ligieen Godtsdienft merckelijck is ghetuyghtenon-
derfteunt geworden , eerjhim defloutigheyt van de Pa-
fiflm m toont te helpen houden, die nu op veeleplaetfen al
vr^/i^rwj als ten tijde van de Heeren Stadthouders
pleeght te welen, en wel infonderheyt alfler diflên-
tie,tweedracht, ofte dwalingen in de Religie ontftaen,
gclijck men heeft gefien in de jaren
fiftien hondert β·
vtntliiiif
en fefthien hondert achthien. ende in der waer-
heytindien Prins Maurits onfterffelijcker memorie,
itmmils de authoriteyt van fy/ie funéiie niet hadde te
vanii gelezht > en met vigeur geappliceert i daer is niet
mUtiumelen, of die van het Arminiaenfcbe ghevoelen
fitimkbbengeprevaleert ende te hoven gekomen. fulcks
dstvj, ηαφ Godt,aen die Prince te danckea heiben j dat
kfuperhspvan de Gereformeerde Godtsdienft ^ die tey
ktgilycks door fyn genede gheniéteui isfiaende en onbe-
vlttktgebleven:
indien in defen tijt,dat Godt genadigh
afwende, dierghelijcke tweefpaltl in de Religie voor-
viel,gelijck het gebeuren kacj
nademaelhet Landt niet
gihiil wy is van Seciuianen en andere Oreael^eflenAm
Ibude men eens fien het ghebreck van de in vertentie
van een eminente Perfonagie, het ware nu niet moge-
lijck, de noot fulcks fchoon vereyfchende, en datter
geen andere uytkomfte ware te vinden,
een Synode
i^atimtel te beroepen i e?tde refolutie te nemen en execute-
ren met vier Provinciën tegens de oppofitie en contradidie
vm Hoilmdt en twee andere Vrovindett.gelyck doenmaeh
Teerde te vege ghebracht > door de couragie en het appuy
vsn de Hooghgedachte Heere Prince
,) maer (bude veel
ierder een veder ordre in den fyne willen Hellen, ge-
%k by veel gefuftineert wordt, dat de fake van Reli-
iiegehooren onder bet domeftijcq van yder Provin-
ce',fulcxdat dan uyt een dangereufe verwerringe en
difcrepantie in de Religie foude konnen ontftaen.

Daer wordt wyderaby de Heeren haerHo.Mog.
Gedeputeerde geoppo^it j dat
de Stadthouders in
plaetfe vende fake van de contendente te doen, hoer eygen
-loordeelhMengefocht.en dat de differentie federtdat-
UrgetH Stadthouders xyn gheweefi, methterficcetzyn
gttermineert,
daer toe onder andere allegeercnde het
exempel van Over-Yffel,aIwaerdediflêrenten door
oe Provincie van Hollandtgeluckclijck waren ter ne-
Hetisnauwelijcks te gefoóvendatdere-
ipettive Provinciën de ghewefene Heeren Stadthou-
ders foo foude willen laten affchildercn, en hare aflien
w dier voegen te blameeren, als het befchuldigben in
een fakegbenoegh Is, foo en kan de befte noch de

V Acht-en^'ueemghfte Boeck, 5 οj

vroomfte R^ent niet vry wefen : hetisfeeckernade léöS,

doodt van die Princen, een Hechte belooninghe voor_

demoeyeteen kommer die fyin haer leven gehadt
hebben>om de Provinciën en Leden van de Regee-
ringe in een goede eenigheyt en harmonie metten an-
deren te houden j en het is gedefavoueert, de Voorfa-
ten die des wegen met vergenoegen en danck/egginge '
zyn in hetGri gegaen , het beter fucces in terminee-
ren van differenten. Zeden datter geen Stadthouder?
zyn geweeft,en konnen wy geenfints bevinden, ghe-
lijck oock ter bewijs van die gheen exempelen ên
worden geallegeert, als alleen dat van Over-Yflel,
dat wy in het vervolgen fullen beantwoorden, maer
het is ter contrarie waerachtigjdatdefi Provincie over alle
η differentie ! die defelve mette Provincie vanHoUandt
,, opfiaende heeft i tot noch toe op gene van defelve het
)t minfle contenttntemen t heeft bekomen, niet tegenflaen·
„ dedeequiteytenjufiitiefotfeeraenhaer zijdeis, datr
over de Leden van defe Provincie fò\fenfible klachten heb-
ben gedaen, en den anderen dickmaels aengemaentom be-
hoorljjcke fatisfaSie te vorderen, maer altoos afgewefen en
gediverteert, ofte door eenige toefegginge ende plaufibele
difiourfen verficht ende gemodereert j 'x,ynde voor de Hee-
ren van Hoüandt gemackelyck defe Provinciefe te paeyen,
ende evenxoeldoor hare befendingen eu vermoeyelycke de-
voyren nech altoos een toeganck te kragen i ende Regen,
ten alhier tot gehoor van hare maximen etide fuflenues te
difptmeren, in plaetfe van te roemen dat dedifferentennu
met beter fiicceswordengetermineert i kan defe Previncie
met fondament klagen i dat jegenweordigh de machtighfie
Poffejfeur bl^ftvan fyn pretenfeenfyn eygen rechter, en
dat is jegenmoordieh de waerachtige conflitutie van die
faecke het exempel dat van Over - XffelgeaUegeert wordt.
daer over en fullen wy ons hier niet extenderen met
te verhalen wat in dat gefieele werck i s gepaifeert, wa c
menees daer ontrent zyn ghebruyckt, maer alleene
feggen,
dat het andere Provinciën moeten dienen voor een
bateken in Zee j
ghelijck oock niet anders is tc ver-
trouwen,
ofte defelve foude tenuyterfien jalours %ynd»
ordres van haer Regeeringe i onder het groot Zegel van
Hoüandt te ontfangen.fttlckefcheydp luyden konnen veel
eerder ghefeght worden, niet het voordeel van de conten-
dentea, maer haer'eygen vi fes en ooghmercken te bevoor^^
deren, en de Regenten van haer humeuren ende maxime»
boven andere, die met haer foo wel niet en fmboliferen de
handt te bieden, en haer allefints teprevaleremhet ts mif-
fchien een van de redenen, waerom die van Hoüandt fio
fier ar bey den om defunSiie van Stadthouder aUefints in de
Provincie te mortificeren, om dat die uyt de wege mijnde >
debefliffinge van de Oifferenten haer aen de handt foude
mogen komen,
dat wel ingefien en geconfidereert zijn-
de,
eengreote breucke foude geven aen de eealiteyt die on-
der de Provincie nyn, ende noodt/àeckelijck meet worden
geconferveert. omnieteyndelinghdeeeneboven de ande-
re te laten domineren.

Dat de fecreteffe van faecken, executie van defTey-
nen, en fpoedige expeditie van Staets· faken, wel kon-
nen gedaen en uytgevoert worden fonder Stadthou-
der, daer op moet werden geconfidereert, dat het nu
ende dan gebeuren kan,dat jegenwoordigh defen aen-
gaende yets kan ghelucken, maer dat het felve met
dat fucces ende protnptitude foude werden gedaen,als
ten tijde van de Heeren Stadthouders is ghefchiet, is
een groot abuys; waer over wordt meer gheklaecht,
als datter niets fecreet en blijft, dat alle faecken elimi-
neren, ende de UytheemfcheMinifters in den Hage
alles machtigh worden ; en belangende de correfpon-
dentie buytens Landts,die penetreert op verre na niet
gelijck voor delen doen de Heeren Princen van
Oran-
gien,
als de Sleutels hadden.i|pD de Cabinetten van
andere Princen,ende daer door haer defleynen wifteo
te ontdecken, en vervolgen» den Staet tijdelijcke daer
tegens te doen Wapenen. Des Biflchops van Mun-
fters defleynen, die foo lange befigh was geweeft om
dieteniuniteren,ende heeft men niet gepenetreert,
maer deo Staet is met den flagh gewaerfchouwt, ghe-
lijck meerandere exempelen fouden konnen worden
geallegeert,
en correfpondentien die der noch zyn.worden
eygerttljjck dooretne Frtvimie ghihtudeif
, daer van dan

den


-ocr page 535-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

l66t. denghemEenea ftaetde communicatie moet ontfan-

_[ ghen, dacr by komt noch een nieuwe maniere van

doen, namentlijck dat over faken daer de Provinciën
haer noch niet op hebben gheuyttet, en dienvolghen-
de geen refolutie opzijn genomenjGedeputeerde van
haer· Hoogh Mog.echter daer over haer fentimenten
'fchreveu aen Minifters en AmbaCTadeurs van defen
Staet buyten»
LandtSt en alfeo de vrye deliberatie van
hare principalen ofte anticiperen, oftemerckelyckfreju-
dicieeren, e» vervolgens oock de voorfi. Minifters en Arrt-
bajfadeurs engageren. buyten kenni^e van hare Meefters
alsdeHeeren Princenvart Orangien diergelijcke m haren
tüdt pleegen te doen, met commmicatiee va» eentge Ge-
deputeerde uyt hare Ho.Mog. Vergaderinge , fooivierdt
dat gecarpeert, en die Heeren den naem gegeven van Ca -
binets Heeren.
Dat de executie van'dedeilynenjegen-
woordigh foo gheluckigh en fpoedigh (oude zijn ,
heeft men ter contrarie wel gefien ten tijde van de in-
vafie van denBiffchop van Munfter,'cndoenmael8
wel konnen remarqueeren hetdefeóldatterwas»en
hoe feer de prefentie van de voorgaende Heeren Prin-
cen van Orangien wierden ghedefideert, dat echter
Godt de Heere noch fomwylen een geluck cn zeegen
geeft ) daer voor hebben wy fijne goedertierentheyt te
dancken.
Het exploiB in de Revierevan Chattam is feer
tefryfen
cn die geene die het fel ve hebben uytgevoert
Zijn daer over niet minder tebedancken.Gelijckex-
ploidtijgedaen by denCommandeurAbrahamCrijn-
fen, inde Virginies, na proportie van de macht die
,,hy by hem hadde;maer dat men defe en diergelijcke
„ adlien foude willen vergelijckenbyalledoheroique
„ daeden en exploiflen, ghedaen by de Heeren Prin-
,, een van Orangien j daer men een gheheele Catalo-
„ gue foude kennen van opleefen, foude feer profom-
„ tueux zijn > daer is feeckerlijck geen oorfaecke om
jjveel te roemen vandefaccken die zeedert de doodt
„van de Heeren Princen van Orangien fop wel zijn
j, uytgevoert, maer veel eerder reden om te klagen
„over verfcheyde misQacgen diederbegaen zijn, daer
„ van wy alleene drie Ìullen noemen. Als eerft het
>, verlies van de Brafilien > en dat den Staet fich door
„ een Koningh van Portugael heeft laten outrageerenj
en hilcken heerlijcken Landt afhandigh maecken,
„ en daer door een ftoutighept in andere verweckt,
j, om defe Landen allefins op 'tlij f te vallen op dit
j, quaet exempel van rimpuniteyt. Ten tweeden > dat
j, men de occafie niet heeft waergenoomen doe die
,, preienteerde, om Duynkercken in handen van den
,, Scaet te brengen. En ten derden dat men verfuymt
„ heefr de Stadt Munfter een 'sLandts Guarnifoen te
„ verfeeckeren , en alfoo die vermeeten Biffchop de
s, middelen te benemen, om dat quaet te doen, dat
„den Staet daer na een fuicken ongelegentheyt is
,, Qverden hals gekomen, dat hier by als een loflFelijc-
„ ke faecke wijders ghe voeght wordt, dat men in den
,, tijdt van drie dagen fuickieconfiderabele Traiilaten
„heeft geflooten, als nu onlanghs metten Envoye van
,, den Koninck van Groot Brittangien is gedaan, fou-
,, de ièer te approberen zijn, foo wanneer de Provin-
,, tie op foodanige imdortantie te vooren in den hare
,, hebben gedelibereert, of aen haetGedeputeerde om
„fulckstedoen volmacht gegeven j maer fulcks niet
zijnde gefchiedt j
en dat de Heeren die ter Vergaderinge
van hare Heogh Meg, compareren, daer in haer principa-
lefottden beftaen te vervangen > en haer te ontnemen de
vrye deliberatiti foude een enckele ufiirpatie zijn, en
firijdigh jegens de ordre en vryheyt vande Regeeringe ,
oock van leer quade confcquentie, gelijck dan ten an-
dere tijden by de Provigtie van Hollandt j nevens an-
dere faecken die de felw fuftineerde dat ter Generali-
teyt licht doorgingen, feer tegen gefproocken, ver-
foeckende in die tijdt de refpeaive Provintien,
dat β
de/wegen hare Gedeputeerde by bondige tnflrttdien wtlden
limiteren, " '':'·

De Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden wel we-
tende , dat het een feer odieufe faecke is, en by een
yder ten hooghften gheimprobeert,
dat men den Heete
j j Yrince van Orangien, nu gekomen zijnde tot de jaren in
„deifelckePrins Maurits onfterffelijcktr memorie, niet

alleen hetStadthouderfchapvàuHoìlandt, ZeelanJt * e

„ en andere Provintien was op'gedragen, maer die oock L ^ ^^
>, Troupes en Legers vanden Staet te Velde commandeer ^

tot noch toe heeft gehouden buyten alle empio»
niet jegenftaende,
dat byfyne jaren noch komt een mei
Hls gemeens rypheydt van verftandt en dtftretie
, foudea
daer van geerne de odie en ondank werpen op andere
,, die fulcks minfl: meritereiaghebruyckende daer toe
„hetfelve Argument, daeïtoede HeerenGedep».
„ teerdens van Hollandt in der fever befendinge in dè
„ Maendt van September laeftleden haer hebben ee-
„dient, namentlijck, dat door lange difficuliteyt'
„ die de Provintie van Zeelandt, Vrieflandt, en Stade
„en Lande in het fepareren van de felve bewufte hoo-
„gefundlie met fich flepende het mortificerenvaa
„ het Stadthouderfchap, immers den hoogh-ghedach-
„ te HeerePrince
iCDg^Gtdeoorfaeckfoude laefen.ià
,'fyn introdudie in de Rade van State ende vorJirt
„avaticement, daer van nochtans niet feeckersentsttit
tigf^fight .foude worden belet,
het ghebeurt geraeene-
„ lijcke, dat de Machtigfte, ofte die gene het mtefte
„ beleydtende credijt hebben geacqureert, het Wa-
ter troubel maecken ,
ende daer van noch de mieàre
ende fipackfte daer vande fchuldtgevent geiyckdmit
groete conquerans , die haer naebuyren /onder oorfaie op
het lijf vallende , eerft haer Meefter maecken van httr
Landt , ende alfdan hare fipare ende omemtemd^s·
ke comditievaw Vrede voorjchryven, ende die niet wii'
lende accepteren, haer dan nochdefchuldt vande
Ow-
legen op den hals werpen, men heeft nu 17. vollejaren,
ende lulcks van de geboorte of van den Heere Prince
van Orangien met een algemeene genegentheyt be-
„ figh geweeft, om aen den felven toe te brengende
„ charges en digniteyten van fijn Doorluchtige Voor.
,, Ouders, ghelijck dan de Heeren van Hollandt haet
j>op verfcheyde tijden daer toe infgelijcks genegen
,, hebben getoont, foo als die geene bekent is die de
,, meenighvuldige conferentiet^ daer over gehouden
,, hebben by
g&NOOTit,fttfiinerende alleen datf^mjirtn
,, van achtten moeften worden afgewacht, gelijck dan iut
„overindenjarefefthienhondert tveeenfeftighmfot-
i,mele conventie tuftchende Provintie van Uollmdti»
»> Zeelandt isgemaeckt, om als dan te famen^
volgensd'
„ Obligatie en Pradtijcke van den voorgaenden tijdt,
,} over de coUatie van het Capiteyn ende Admireelfcktp
,> Generaci, mitfgaders het Stadthouderfchap te cm fere-
„ ren
en foo men den anderen daer in nietfoude Jcon*
„ nen verftaen,
dat het als danyeder van de tvee Pri-
), vintien vry foudeft aen, om elck apart en affondtrl^ks
„fulcks dien aengaende te difponeren,
als fy het ten mee-
„ ften dienfte van den Lande in
't generaci en fartiin.
,, lier foude oordelen te behooren doch inplaetfe van ali»
,, tot defen tijd in /yn vief en te laten, heeft het de Heertn
StatenvanHoUandtendeWefi-Vfieflandt belieft Jon·
,, der eenige de minfte communicatie het Stadthouderfiktf
„temortificeerenen overfulcks vjeghtenemenentevet-
■■■ — ' ..... smetten

„ anderen te delibereren,volgens het voorfagecomnniei'^
))deen in krachte van de particuliere Unie tvjfehen Hol·
„ landt en Zeelandt opgerechtyd^er
de twee Provinciën
„ tot een fondament en grondt van
hare Regeeringe
„ leggen,
dat die niet wel fonder eenigh htoft kan werden
„ beiert, noch de Ledematen van dien ingoede eevgheyt
,, met malkander en gehouden, haer
niet aüeene met voorfr
,, mortificatie in hare Provintie cententer ende, waw
ί. ήη vorder treedende met defe Provintie te mllen dif^-
„ neeren om de Vryheyt, die men in allegevaüe den andert
,, in defe hadàe belooft te laten, en àie oockyider Vrovm··

„ tieuitf^neygenhoofdecompeteert,aftegaenent eban'

„ doneerem gel§ck de kooghgemelte Heeren Statenvm
,, HoUandt ende Weffl- Vrieflandt door hare GedepuUf ^e

i, hebben trachtmewege tebrenghen ende nu onder <IM

., naem en faveur van de Heeren Staten Generaci daer t"
„ nieuwe tnftatttie doen', om alfoo de
herdigheyt,dmnaen

„ Hare, defen aengaende is gheplee^ht, «'«f
fjlyckover de andere Provtntien, enfpeciaiijck
,, mede te verdtelen , en daer aen mo^elijck tt doenpar
„ ciperen, en defelve alfoo vooralle de wereld ten toencr
„ftellen en een efeìetàntepreuve tegevrn,


-ocr page 536-

en OORLOG ìì/t Acht-en-veeriighfie Boeck, fo^

- ^„oien h Je re/peéiive Vrovmtien in haft inclinatie
1 '"^enegeniheyt Joo wel ah van der fdve f-lmnelegeno-
refilutie U diverteer en
ra afte treekeu, niet tegen-
Siefidedeti tijdt vau fivemhien Jaren in haren botfm
"iiinihevoedt en bevpaert geworden, tot dat den t '^dt
" àti di excutie, die nu voor handt is,[oude wefen ghea-
" \n>pliert, dit feeckerlijck -va» die Provintiedes te min-
" iet vas te gemoedt te jien, om dat fy haer aüeene de edu·
"cdtie en opvoedinge van denhooghgedaehten Heere Ïrin-
teven Orangieit hekhen aengematight, tetparticulier
" „jfnoeghen va» defe FrevincieJie evenweldatJoo heeft
'' iJegpajferen, of hoope dat daer door meerder affedie en
" reneientheyt tot fyn perfoon en prométtefonde -werden
'vtnuecktigelijf^ ooié de Voogden de eerfie moeten viefen,
'' om 'tgoet -van haren pupille te bevorderen, 't gene onge-
" ΡΒΐ'φΙί eenighfie oorfaek is ge-weefi^ dat hare Hoogh.

de ντο0>> Primejfe Douariere heer datr toe heefi late»
" ievitzen. In gevalle yemandt voor eenige laren had-
"debïltaen te
ieggen, dat de Heeren Staten van Hol-
"landtende Weft-Vrieflandt,
eyndelinghdefefaeckefoo
" verre bujten hoope ende verwacht Jouden hebbengediri'
^\eertendegebrachti alsdie legenwoordighbyeenyeder
' lefmifirdt, men jóude die luyden hebben aengeften als
j'egeenedie^iadeimpre0etegensdie Provintie tracht
" (e verwecken, maer de uytkomfie leert nut dat diegene
"die hiir in fwaerhóofdigh toijn geweefl tn hare giffint e
"tiiet bedrogen z,yn geweefi, gelyckoock lichtelyck niet
" ken [uilen diegeene die jegenwoordigh apprehendeeren
" iit ie introduiiie Van de Heere Prince van Orangien in
' JeuR^devan Staten, alfihooH fooiier gekocht-,εηβίη
Hmheytvandefuniiievan het Stadthouderfchap, alfints
mtjet -werdende , het als dan by het mager employ -wel
mhte bleven
, vermits het Capiteyn en Admiralfchap
Qtutratli
dat men foo van verre laec fien, fonder daer
van
mige -Ie minfie ajfeurantie te geven, ende noch voor
r/\j!jerenverfihooven wordniet alleengeaccrmheert blijft
fin k(t examen van de iequaemheydt van den hêoghge-
itike Heere Prince, daer men nu genoeghjhem de teecken
mfut 1 mitjgaders of'et alfdan dienfiigh Jalvjefen ofte
fUt^maer oock aen de eenparightydt van alle de Provi»-
iim, fiilcis dat het in het vermogen van de Frovintie van
Mint altoosfalvefenJie promotie alleene tegens te hou-
dm, èehalvin dat defelve noch foo veel tydfai hebben om
è andere Frovintie op haer fwackfle te vatten, en daer toe
isideishetmgelyck te dijponeren.en viie vjeet of dat niet
mde fonde komen te gelucken, voornementlyck als men de
rtlfeHhi Previntien nufoo verre fiude brengen, dat β in
difinmventeerdejefaratie ende by gevolghe mortificatie
mhet Stadthouderfchap eynUelijck Jouden· accorderen en-
duoifiattt^eM dat hetfe he foudmiuerdengeflelttot een
fondmenteele Wet van den Staet, die aÜe de Regenten en
Ltdenvande Regeringe by eede Jouden gheobligeert ver-
dmtenaintineren,
wy fuilen hier mede van dit poindb
affcheyden, en aen de verftandighe laten oordeelen,
»ie diegeene zijn die de promotte van de Heere Prince va»
OMOp'ia verhinderen.

Dat de Heeren hare Hoogh Mog. Gedeputeerden
haer meerder trachten te behelpen met het Argument
datbyonsfoudc zijn gebruyckt, namentlijck datde
minderheyt met de meerderheyt, maer wel de meer-
dcrhcytdeminderheyt behoorde te difponeren, dat
geeft ons occafie om te toonen hoe dat het met dit
poiöft van feparatie van de twee hooge funftien > en
vervolgens morti ficatie van het Stadthouderfchap, ten
refpeöe van de Heere Prince van Orangien is toe ge-
gten. Ketis dan omtrent de Maent van Auguftus des
voorleden laers ghebeurt, dat de Heeren haer Hoogh
Mog. Gedeputeerden tot de Militaire faecken metten
snoeren overleggende, hoe en in wat voegen de Mili-
taire van den Staet behoorde te worden gheftelt, en
pbracht in een goede poftuyr, en dat fy den anderen
fonderende om daer in vry ende liber na haer gcmoet
teopineren fonder elders anders als op den mecften
menft vanden Lande te reflefteren, zijn alle defelve
neeren, foo als wy van goeder handt bericht zij n, uyt-
6«nomen een of twee daer in van een en het felve ge-
joelen gheweeft, daer in beftaende dat de Militie defer
wnden behoorde verfien te worden metbeqnaeme
"ooft-Officiercn
en dat by het aenfleüen en eliteren van
VI. Deel.

άοβίνβ den Heere Prince van Orangien ook behoordegede-
figneert te worden tot Capiteyn en Adm.Generael, en νακ
nuefgeintredueeert in den Rade van Staten:dog inplaetfe
dat achtervolgende die goede fentimenten een pro jeilJoude
■worden by eengefielt, als voor ^eiomeu zynde uyt een li-
bere ende engepreoccupetrde gemoederen, en die geheel qud·
df eerden mette inclinatie ende het ferttment van verre de
meejie Prövintien :foo is daer van uytflelverjotht, en al-

. . dagh is ghekon:en,behelJende on-

der andere de iewufie feparatie, mette gevolghe van diem
daer noyt te vooren van wasgehoort ofte gerept, en is daer
op al voorts gearbeyt, tot dat hetfelve op den een en twin-
tighflen September daer aen volghende is uytgekomen èp
dennaem van haer Ho.Mog. Gedeputeerde tot de Militairi
faecken, alhoewel defelve dten aengaende niet en waren
van een ende het felvefentiment
. 'twelcke gedaen zijn-
de , ie bet projed, nu een naem ende Titul bekomen
hebbende, wijders onderden naem van hare Hoog.
Mog.geaddreiïeertaen refpedtive Provintlen, die In
cfTeöe,
 het meerendeel van defelve i door die

wegh een projeit ende propofitie ontfingen van hare
Gedeputeerde, ovcrfaecke; daer over fy
volkomentlyck
■warengeinflrueert ende gelafi hetlanderste ageren,
na-
mentlijck omby alle occafie het defignereri van den
Heere Prince van Orangien tor
Capiteyn e» Admiraet
Generael^enfijn Hoogheyts introduüie in den Radevan
Staten, en datfeer wel geweten wordt dat derHeerendeel
van de Provintie, of aireede een Stadhouder hadden, ofte
den Heere Prince van Orangien daer toe folemneljjk had-
den gedefigneert , ende dienvolghende tot de bewujle fepa-
ratie ofte morttficatie geenfints enwarenghedijpontert,
als men in delen hadde gheprocedeertnadeeygent-
lijckenatuyre van faecken,
fio hadden haer Ho. Mog.
haer veele eerder moeten laten beweghen, nademael dé
meerderheyt van de Provinciën in dier voegen ghedifpo·
neert waren .ha
minder getal door Miflive of belen-
dinghe te verfoecken haer daer mede te conforme-
ren, ghelijck het felve nu veel jaren achter
den andere»
omtrent de Frovintie van HoÜant met meerder fondamenf
hadden konnenghefchieden,
ende als ooch behoorde ge-
,.daen te worden, im mers ten refpeile
φλ» de introduc-
„duBte van den Heer Prince van Orangien in de» Radè
1, van State, daer alle de fes Provinciën foo lange op heb-
jj bengeurgeert en ongetwyffelt als noch van een fenti'
11 ment blyven,
om het felve eiFedlivelijck te doen, fon-
der dat te accorocheren aen faken die daer mede geen
ghemeenfchap hebben
,doth den tijdt doet onsfitn dat de
hoogh-gemelteProvineien met haer alleen niet foo veel opt'
reren, als de Frovintie van HoUandt alleen, iae hetigaet
Joo verre, dat me» ter Generaliteytgeen aavyfenaen en
neemt, als die conform t,un het fentiment van eenige,en de
projeSlen die defelve hebben geminuteert. gelijck het dtje
Provincie is gebeurt dat
totdrïcmael toe hare refolutic
tegens de voorgeflagenefeperatie, en daer uyt fpruy-
tende mortificatie ter Vergaderinghe van hare Hoogh
Mog. hebben laten
inbrengen i t''elckens is rcrenvi^eert
tot nieuwe deliberatie
, ja foo wanneer de cterde reiolu-
tie van defe Provincie
genomen »p den vier en twintigh-
fien September des voorUdenjaers, by de Heeren ordinarli
Gedeputeerden der hooghgemèlte Fergaderinge was in ge-
bracht,
en haer £d. Mog. fentiment met redenen daer
toedienende bekleedt, foo isdes nietteghenftaende
des anderen daeghsgoedt gevonden aen defe Provin-
cie tefchrijven,
datdejelve wederomwildevergaderen·
daer de Leden even van den anderen geftheyden endege-
fepareert -waren, tot drttmatl haerjentiment hadden ver~
klaert,
ende dat heel wel te noteren is, in een tijdt dat
de Heeren Staten van Gelderlandt en Over-Tjfel noch
i. completelijck van haer vtorighfentiment waren,en ditit
,, de maniere op dewekke dat men mette meerderheyt ende
1, minderheyt ■weet te handelen, endefelfs de odieufe deli-
,, beratie onder de Titul en naem van He, Mog, tedepnte-
„ ende de Provinciën daer op fender ophouden te pnf-
„ fen, ende daer door twjjffelachtigh ende week te marcken,
daer defelve door die hooghe Vergaiertnghe veel eerdtr
behoorde te werden ghesmimeert . om alle fuUke pro-
jeSen en propofitien , tendetrendt tot foodanige dan-

iereuft


-ocr page 537-

49» SAKEN van STAET

nieuwigheden vande hàndtte vyfen,dochaljfer

gende militaire Charges by meerderheyt van fiem ii<J
men gediipuneert,
gelyck oock in den larefeflbien^

derttweeen veertighden HeerevanBrederodetotPild
maerjchalckjca
den Grave AelbregbtvanSolmstM
Generael van de Artillerye ,
teghens de oppofith 1
weerwil van HoUandt zynverkooren , en hare funS'
geinfialleert,
gelijck meer andere foodanighe èiemp^
Ten konnen worden aengewefen > en daerdoorgeto^
dat fuicke en diergelijcke difpofitie en weygeringe van
een Provintie, niet en konnen worden opgehouden
„veelmin ghemortificeert,
fn^fr daer over, ah ow

„poinÌÌen van Jiemmen gedifponeert, dat is de ordre ta
,, kraght van regeeringe, die aen het lichaem vm de Ueh

tsgdefereert.en inprailijcque daer opgevolgkt, devif.
,> fette beklaghen j dat die nufoo verre is ghedeclinetrt^
„vervallen, datjegenwoordigh defe Provincienniet mnch-

„ tighenzyn, in weerwilvan HoUandt,eeafmpeleBrira·
,, diers plaetfe te vergeven,
alhoewel onder de Hooft-
Officieren, die funöie een van de laetfte is, gelijck het
is gebleecken, foo wanneer de
Heer Mafonneufve, jfr
genwoordigh Commandeur van Zas vanGent,daet
,, toe door haer Ho. Mog. wettelijck was verkoofen,
„doch door defiercktoppofitie van die van HoUandt, dit
ii hem voor haerontboodentgenootdrucktgeworden,diir
„ van te renuncieeren,
en aHoojte ontgaeu het perijckel
„ dat hy anderfins foude geloopen hebben,ew
tevir-
„ liefe» de chargies die hy hadde op de repartitie van dii
„ Provintie.

Het is wonder dat men in defe faecke eyndelijck
mede in voert de reflexien die ghefeght worden dat
Uytheemfe Potentaten
ioxxAen nemen op dt defperitt}t
van de fentimenten ever het employ van de Perfoon wn de
Heere Prince van Orangien-, dochgelyckvoorenisaenff-
weef en iffer in dat poinB originelyck gent defcrepamitgt-
weiefi.maerby alle de Provintien een eenpanghe inciiutit
om den Hoogh-ghedaghte Heere PriTue dedigniteytenen
Chargies vanβ]η Voorouders toe te brengen,
welcke een-
parigheydt ongetwijiïèldt foude zijn ghebleven,
te$
waere de Provintie van HoUandt, door hart oevmoiyt·
l^cke devoiren, en dat fy dt andere Bondtgenooten in dt·
Jen geen rufi en hebben gelaten, daer tegens foo kruktiih
hadden gearbeyt, alhoewel men noyt en heeft geioort, φι
gefproken, van eenighe feparatie ofte mortificitifumdt
heoge charges alsnuz.edert eenighe maenden htrvmts,
ende even jeghens dien tijdt ,'dat men 'taccemplijfmeiit
foude gaenghevenaen dtghenerale^edieengenegkent·
heydt die men den Heere Prince van Orangien alim hetft
ghethoont, om het welcke te beletten nu aUesfchjnt te vsr-
den inghejpannen, ende daer om oock de reflexien van Vjt-
heemfche Potentaten ghebruyckt in een domefiipe foetki
daer men ten uytertten jaloers behoorden te weien,
dat die haer eenighfints daer
mede foude bemoeyen,
al hoe-wel dat van die reflexie is > myt hier en is getlee·
ken, ende foo daer eenighe Miniflersvan andere trin-
een in den Haghe zijn,
die fulcks fouden te kennen
ven, dat ghefchiedt wel light
mede up een cmphi·
fanctighelyck die in defe importantefaecke maer el te wi
en wordt befpeurt , als de Heeren
Extraordinaris Ge·
deputeerden van defe Provincie, die laetfi · mad met de
Heeren van HoUandt, over het employ van den Hem
Prince van Orangien confereerden,
foo wierde om dele
reflexie oock
veelghefeyt, maer nop hewefen, necbgit·
ne van atte de Vythecmfehe Miniflers hebben haer deji
aengaende aen de Heeren van Zeelandt
gheaddreffeert ,
ende het is wonderlijck hoeonghelijckindefe faecW
geageert wordt, want
foo datrfigh eenigh Pritu ofFn-
tentaet moght op doen, om het avancment van den Ht^
re Prince van Orangien teghens teboKwen, die tterdii}
eenigheghehoortengheaUegeert t
endefoo<wef
trarie Princen zijn, onfen Staec wel ghenegben en

toe-ghedaen , die het voorfchreve avancetnmt com-
manderen, daer op wordt gheene de

nomen , jae daerom te meer teghens ghedaen t
is, dat die domeflique faecke wordt binnenshuysgMMr
den , ende aldaer behoorlycke refleaie ghenom» op m
I geene, ivaer mede den dienfi en eenigheydt in den itf

ingoede ordentelijcke Rfgeeringhe
' Vf'ntien kan -worden ghevordert, ghelijck daer tee ^ »

' delenvorenkrachtelijck^ynaengeviejiin: adte


-ocr page 538-

O O R L O G Η , 't Acht-en-'uìeeriigìofle Boeck. 5o7

„ die efte dier·

L'j8· %ckein het toekomende .forghvuldighl^k als eenghe-
^ - tiliiclce Ktim vemydt worden. χ

Rode wy raoecen cot bcüuyt van defe gewichtige
importante faecke toe de charge van ons gemoec de
fvJivi vriende/ijck verfaecken, doch vel op haer
uie te a>iliert -aefen.van defefcabreufe deliberai te
, over
^etfepareren vande twee bcwulte hooge Fundien,
nde vervolgens het mortificeren van het Stadthou-
/i»
refpeSfe vap den Heere Prioce
YjnOrangienj
langer aende handt te ipillenhoii-
j jnaertct voorkomingevan aüe difcrefantie eneme-
Jhnt bimtn defe Provincie kort aftefnyden, ende ver-
oljmteferfifteren by voorgaeude Refelittie op het cns
\tt£t metten gevolge, en aenkUven van dtenindenja-
f, Mhien hondertf^igh en daer bevohrensi na rype eride
Àmnele deliberatie met eenparigheydt va» alle Leden
«1» ie Previncie genome»,ende eaderhandt op verfihejde
Hjdeffgeconfirmeert,
geiijck dan vervolgens daer over
" dl danckfegginge , niet allee» van den Heere Frinte van
" Qfungien, maer oock va» alle de hooge Perfonagiett, die
^^ fpHoo^hcyt in Bloetverwantfihap ende Aüiantie be-
flam: by ie Heeren Staten van Zeelandt zyn ontfan-
M» eu aengenomen j en by haer Ed MOg- mef de noodige
^^hflitftheytencongratulatiebeantwùort
 dat dc

huog'i ghemelte Heere.i Siatcn in defen niet alleen
zyn ge-engagecrt,
en verbonden uyt eygcn Intere^e.ende
tijt itra^hte van de foli de en invincibele redenen hier voo-

ftngededuceert.maeroeck door het poinBvaneereenrt' . .. , ^ ^ „ -_______,________________

AfS, ώ hebbende haer woordtfoo iterativelijck en libe- verklaren , dat alhoewel te venjchen wdre. dat defthe op
ulfkindefen gepajfeirt.vif cn
geloovenniec dathec de eudt gronden en fondamenten vande Regeermge haer
ÌD de gheJachten van de Regenten komen {ui, om hét j vande Purtéiie van het Stadhouder/chap fouden willen èe-
^me met fio goeden overlegh ende fulcke eenparige beve· | » dienen als in de voorlede ty den,Jo wel en loffelycke is ge-
linge via alle de ^moederen tsgedaen, ende daer van een „Jchtet, dat niet te min de Heeren Staten van Zeelandt
jitrheteccornpli^ementalsmetifytgerecktenhalfe, nu/óo ' η i»fl"taenfen dat de refpeSive Provinciën daer in fnUen
Ville jaren heeft teghemoet gefien, in te trecken ofte ver- » doen oflatenjo als ieder van defelve te radefalvord^,
'nitren, daer die jegemnoordigh op weynigh mt vervult is, ,, midis datfy dejen aengaende oock de Vryheydt van defe

Provincie willen laten.omhaervandevoorfz Punéiiè
„ temogen bedienen, enden Heere Princevdn Örangien,
„ aireede by haer daer toe gedefgneertte emfloyeren.fon-

àtfoo veel te minder van defe Provincie kan Wer-
den verwacht, vermidts defelve haer niet geconten-
teerten heeft in den hare alleene te betuygen,
de on-
vttMJèrlijcke maxime die defelvè heeft om de oude gron·.
dm»fondamenten van de Regeeringevafl te houden ·, en
min Heere Prince van Orangien te bewyfenje behoor-
t^tktitmcltbaerheydt over het goet dat fyne Veer- QiiHUrs
m hit Vaderlandt hebben bewefen , maer oock i^ndere
àìrhare Brieven en befeTtdingen daer toe hebben trach-
tntelewegen, daer en bovenmeet oock wel wordenge-

m mrden ^erefilveert, als met eenparige toeflemminge
'malle de Leden .dat alfoo daer inne geen verandermge
ian vallen, dan met ge'ycke eenparigheytiVermits defe de-
Ithretieraeckt de gronden en fondamenten van de Regee-
ringeJiur in volgens de particuliere confiitutie ende ordre
vanieRegeeringein defe Provincie geen veranderinghe
ianviordengimaeckt, als met eenparige fiermnen van alle
it Leden, geiijck de Provincie van Hollandt in defenOock
niet Mdersals m eenparigheyt heeftgeprocedeertinvi
iffet
feerlichtcliick n;i den aert endeconltitutiete oordee-
len,
hóeónmogelijck het foude mogen we/en de heden Van
defelve te brengen tot eenparigheyt, om jegenwoordigh af
te wMta ente veranderen .het gene defelve met fulcken
iiiciitt Harmonie, ja met feeckere emulatie iterativelijck
kiihen goet gevonden en gerejolveert > en haerfelvenoock
Ifemployeert, om andere door hare redenen ende exempel
toe mede te trecken, en ghelijck de Regeeringhe. alhter
yir over een generale approbatie heeft ontfangen, en aüe
dl gemoederen daer mede/onderlinge verheugt φ is wel te
gilwven dat de veranderinge die men in defi foude willen
'"dernmiu, van deheβe operatie niet en foudt wefen,
^fr <fe enigheyt.die daer tot noch toe is geweefi tot ver-
deelt heyt, ende de Leden van de Provincie in difcrepantie
foude brengen. Jat in alle mariieren moet worden voorgeko-
^je» daerom tijdelijck ajgewefen alle propofitien onde
oeliberatien,du: daer toe aenleydinghe geven,
en aen
'''^dietai/fchien intentie moghten hebben, de Leden
tmtr,tegens den anderen aen te jétten -, en de Provincie tn
entweefpaltte brengen,
daer toe allehoope be-
nomen , en derhal ven de faecke daer henen cedirige-
«>ακ de
Refelutii op dt» vin en tvmtighflt» Septta-

» der verder op de bewufiejeparatie of mortificatie te
iigeren^ vermidtsgeene rf#minfte ombrage»
,, immers met^M»
fondament en kan ■éerden genomen»
„ door dien fyn Hoogheyt uyt dien hóófde atleen in het dó-
j, mefiicn in deje Provincie foude làorden gebruyckt, geen
„gemeenfchap
hebbende, met het Capiteyn eh Admi-
„ raelfchap Generaci van de Unie,en dat volgens de eygen

mfdereert, dat geiyck in defen niet anders en heeft kon- j „fufienue van de Heeren Stateri van Hollandt het Stadt'

, y houderfchap aireede is ontbloot van de vbomiiemflepre·
„ rogativen die aen de Funiiie voor defe» hébien gede-
derhal ven geene de minile gevaerlijck-
heyt daer uyt kauworden geimagineert, daer is oock
niet aen te twijfiëlen,of de andere Frovincieoi van ai1
les wel en grondigh onderricht, niet met allen aen dêi·
fe redelijcke prefentatie in defe Dedudtie begrepen
defereren> foo fulcks maer ter degen onderfochcende
getendeerten wordt,
dat defe Provincie Jiandtvafiigb
blyve, by het gene de felve voor defen foo wel
en cordia·
lyck heeft gerejolveert,
daer toe wy hopen dat de goede
Godt lynen zegen fai geven, ende voorts defe góede Prt-
vincie bestoren voor alle tweejpait en oneeriigheyt,
en dat
vervolgens het gene daer toe de materie endé aenleydtngé
Joude moge» geven tydelycken mach werden tegeus gegaeit
ende geweert.

Aldus gedaen, &c. den twee, drit en vierden Martii
fefihie» hé/ndert acht e» ftfiigh.

RADEN.

jbulcb^ natnal^ in uptsegeben teecHmbe/
bienùe alleen om 'c gemeene S>oich foo tnat
te bfUec»
trcen ( foo men fepbe ) bat niet becDéc fegg el^ (laec
nru^ langt) tDa^: isant
Hollandt becflon&t Dat gec
toa^ Öet
oude deuntje, bat boo? be ©ebuctic ban "c
3|aec
feltien hondert twee en vyftigh bupDeliJth ggte
noégd gecefiiteett tuei^.

@en laaebtban ^tate communicertbe ben vyfdén
aen be i^rcgabetinge / bat fp in 't fe&ec loacen gdn·
fo]me»t bat iwn üeec P«Itt b^gtnrgert

2 fouDc

en

ifr des yoörlediin Jaérs ghenomen ySe »e»«ir hierte
voorematte
de felve reden en argumenten, door de Het- ^

ren Gedeputeerden ^ànde Provincie van Hollandt éaren
geheort en rypeiyckgeconfidereert,die nu onder het faiieuf
van eene comn^e van hare Ho. Mig. %yH gerepeteerti
moght wordengeleyt ter ekecutie,
mede brengende , dat
men door extraurdinairc Gedeputeerden de Heeren
Staten van Holland en W t ft- Vriefland foude trachten
te bewegen om defelve Réfolutie. tot het mortificeren van
het Stadthouderjchap in den hare genomen, niet wilden
praaiferen. immers geen prejuditie te helpen leggen ken de
yr^beyt, die de andere rrovinoen in defehJouden willen
gebruycken.om den Prince van Orangie» als Stadthouder
te employeren.niet tegenfiaendefyn Hoogheyt foude wefeii
verkoren tot Capiteyn en Admirael Generael, ofwel daer
toe gedefigneert.eeluck dan by Me andereProvimien nieu-
we ίτφαηί^ fouie tonnen werden gedaen,om den hoog ge-
dachten Heere PmiceJe voorfx, Ïunüie van Capiteyn, en
Admirael Geüerael op te dragen, immers ddertoe tede·'
fignerem endeten milten voor af te introduceren in de»
Raedt van Staten,fonder het Jelve langer aen eenige faken
te accrocheren. dier tóe aUe de Provinciën haer feer gene-
gen tomen i en van herten üenfchen dat de Provintie va»
HoUdnd, haer daer toé mede wilde laten difponeren
» tot
welcken cynde de voorige inftantien als dan Toudeii
konnen worden geredublcert,cn voorts in defe gehce-
■ Ie fake,Μ V
vrtendelijcke met de andere Bondgenooten ge-

-ocr page 539-

5i4 S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ

i6<>8. foubejQit/ bp boojteanch ban een minmlijcR ac^

--cpmmoDetnent ban beffelfi^ Dtffeccnwn niit Den Igec»

tOBlj ban Lorraincecnise ban föne lairoupen obec te
boen tnbienll ban deren ^taet/ en namencldcft een
«coitncntte parct / gecompofeect upt fes Compa=
amen/ alle npiflelefcn ©olcft / aetoapent en oenion^
Ceect na be[)oa?en/entic op ben boet al^ l)aec ]|o. J@o.
ùctfflbec.iHIìtlitieoetooon toacen te tcacteten enoe
t'onbecöouDcn: met bpboeflina Dat fp oojDeelDen Dat
Öetfelbeinbecfti)cpbetcfpectenboo?Den Dienft ban
ben EanDe feer confiDccabel teia^.

gnfuelp^ Bcbben De ©eecen <i5eDeputcetDen ban
Utrecht op Den vijfden trc BfCBaDecinge boo?0eO?a=
aen / Dat Dc siED.
JBob- ï^eecen Staten fiate
palen / bp flcbolge ban De anDece pjouincien fiaDDen
Qeconfenteect in öet «Eqnipecen ban acht en veertigh
^cf)epcn ban «i^o^loee/ mitfgaDec^ in fiet aennemen
bancwaeifduyfent Jl^an ïanDt-JBïlitie : mit^ Dat
be hoftrn tot D'«Squipage ban De boo^f; ^cbcpen
fouDen gtbonDen toetDen boo; af upt De.Conbopen en
aticenten/ boo? fo bcel Die ftonDen (icecften / enDe ftet
furplus bp De tefpcctibe ©joblncien gefucneett / enDe
bat De Sant-jliilitie foo beel DoenlüH bp obecnemin^
ge ban alteDe getoojbene ercoupr^/enDe berfletrhin^
ge ban be Compagnien in DIenfl jijnDe/ mocQte tuec^
bengebonDen; mitfgaDec^ Dat d'Aenrits-geldeo enbe
becDece penningen tot betalinge Dee boojfj twaelfduy-
fent liBan Hoobigö / pjomptelijch bp De gefamentlijc=
6e9?obincien totecDen te becDe gebjaclit : baoecop
gebelibeteect jtjnDe / jQn De tnelgemelte l^eecen <Be'
putcccDcn ban Uytrccht boo; De geDane moepte enDe
opcningebeDancUt.

©cnfefteni^geljoojtBet rapport ban De i^eeren
Ripperda tot Buyi fe,enDe anuecc fiaec Igo. .Jilogenöe
«©eDcputeetDcntotljetflncIibanDe J^atenten/ acij-
tecbolgen^ Der fabec refolutie ban Den dertienden be
fe^/ met enDe neben^ cenige ||eecen ^ecommitteec··
ben upt Den iSaet ban ^tate / gebifiteect enDe geejca·
inincectbebbenDeDelQifftQe ban Oen felben iSaebt
ban ;6tate/ gcfclj?e*Jin alöiec «"ben Hage, Den twee-
den bec felbec iBaenot / enDe baec neben^ een Xofle
ban vyfea twiniigh Befiimentrn teboit / peDec gfie»
compofreci nnt icbt «Compagnien/ atq geemplopeert
te bJECOen/ fuìtì^ en Daec 'i befiooiDe / bocR tet piaetfe
bacc fiaec )|o. iBog. na gdegentbrpt enDe occuÏcen·
tien ban faUen/
't felbe iot fecutitepi: enDe ten oienfle
banbenJlanDefouben oojDeelen te befioojen; bou^
benbe booit^ Dat fiaec <iS* t'allen (üDcn / De^ nctfogt
sijlnbe/ gclijclte Igfte ban eenige iSegimenten te paect
aen itaei; ]|o. Moa. fouDen e);t)ibecen; enae epabeip
meDe bun aDüp^ op De provifionele verfterckmglie
ijan De «©uatnifocnen ban Wefel, Haflelt en Steen-
wijck. 3©aec op geDelibeceect Jtlnbe/i^goetgebonDen
bat De boojfs vijf en twintigb Regimenten te boet in
be aenfiaenbe Campagne geemp!opeect fouDen toec=^
ben / enDe tot Dien epnDe De nooDtge patenten geDe^
pEfcljeect(foobae|lal^bct Rendevous boo; Defelbe
fouDe toefen bafigeflelt : bieIcKen aengaenDe De gbe=
melte i|eecen baecj^o. JQog. (&eDeputeecDen ber·
fbcbttoiecDennaDeccappojtteDoen. ^e^toiect ben
taielgcmelten ISaeDt ban ^tate oocb becfocbt be <2^f·
ficiecen/ lepDenOe De Compagnien in De boojfs SLilfie
gefpeeiHceect/ miDDcIectogle aen te fcb^ijbcn/ Dat be·
^Ibe jlcb fouDen bebben geteet te bouDen / om op ben
ontfangbban bacc J^o, iQog. Patenten aen^ont^
te (tonnen maccljeten.^an bebben b'opgemelte liee^:
een baec ©o. JBog. ©eDeputeecDen oocli gecappoj^
teect / Dat Den geDacbten iSaebt ban ^tate aengeno'
men babbe/ barello. JBSog. ten eecfien toe te iaten
bomen een 34ifte ban eenig iSegimencen te paecbt /
om taan geldciten geemplopeect te mogen toecben:
al^ mebe bun abbb^ op De becftecc&inge Dee ((E>uat:ni>
foenen ban Wefel,Haflelt enDe Steenwijck,Grol,Bu-
derijck enbe Brevoort. mitfgabec^ Dat baec in tgt^
fouben boen pKpacecen enDe geceet bouben al(e be
nootbHiften ban fOctiUecpe / Slagen / j&cbepen
cnbea5?nggben / al^ anbec^ Die tot bet fojmecen
banbetcain ban nooDen fouDeiji mogfien toefen/
tnbe baec ban een daec ilQogb Jnsogenbe abbec»

$

'ffü

m

Si
ld
IP*'

tentiegbeben / tooec obec fiaecCD. beDawtfitiHn /

©en achften fiebbcn be ^ebeputeecDen ban hf
©jobincie ban VrieQant tec^ecgaDeringeBeoDfni ^
bet confent ban be l^eecen bace Pjineipalen / himift
bolgenbebantooojbetetooojbegeinfeteett.

i Ρ 't tweede poina van defe ordinaris LantdaEh
• rakende d'extraordinaris Equipagie van
achttn
veertigh
Schepen van Oorlogejtnec den gevolge &
ende aenkleven van dien, gelefen ende geexaminMn tak

zijndefekerpofitijf advijs by de Heeren Gecommit
teerden uytdereipeaiveColIegien ter Admiraliteyt Si!
geformeertden
fweeden December leftleden,houden
de begrootirge van middelen tot de voorfz Equipaoë
gerequireert ende tijdtUjcks gefecondeert door haie
Ho. Mog. fucceflive MiirivcnvandeD»igi»i;"f»</fBei,
echt en tvintt%h(ien January/^iffli hmdert etht tnfifij,
lampt Jeventienden ende drit en tmntighften defes
waer by ons onder anderen mede op 't ferieufte gere^
commandeert zijnde, om confent te willen dragen in
het aen ende overnemen van
tvaelfduyfent Man Lant-
Militie, die by deconfiderable Wervingen inden»,
buyrfchap voor den dieoft van den Lande hooghnoo-
digh werden gehouden : hebben haer Ed. Mog. inde
voórfz aen ende overncminge van
tvaelfduyfent Mtn
Landt-militie, mitfgedersec^i
e» veertigh Schepen
van Oorloge, met den gevolge ende aenkleven νω
dien wel willen confenteren ende verflaen, gelijckwy
daer inne confenteren ende verftaen mitfdeien, by
gevolgh van dc andere Bontgenooten roits dat onfer
Provincie quote ia de voorfz Schepen by de Hecrcn
Raden ter Admiraliteyt
tot Harlinge» werde geequi-
peert, mitfgaders onfe Frontiereft met een goetacntal
van Miliiie voorfien, 'tgcdeftineertFortby'tSs'Wfi
ten fpoedigften en fonder eenighuytftel opgemacckt,
en 't Klooftcr ter
Af el, benefFens de Ojlerfémfckm
behoorlijcke ftaet van defenfie gebracht, alfoo wy by
ontilen teniflè van dien feer befwaerlijck toe dc voorfz
confenten fouden kouiien verftaen.

Aldus gerefolveert op 't Landtfchaps-Huys den Pak·
tighften Fcbruary feflien hendert echt en fifiigh.
Verteeckent voor Oofiergoo, Q.Wilco, F. Htertct
•'Sckiuartfefiiurgb van Jehinga.vooïlMergwD,
Hemmema, B.Haer/ma, voor de Zevemme ....
Voor de Steden S. Wefirt. J. Lolhs Zuydtrbm.

Ooderftont,

Accordeert mettefrincifule refol»tif,
i» kennifft van my ,

Geceeckent

y.dtSétifir.

ÜBaec op gebelibeceeci jfjnbe / goetgebontiin
{)iec ban benniffe te geben aen ben iSaebtban ^tw
om te (icecften tot bec felbec naciebtinge/ ente WW
bace ©0· J©og. toe te laten ftomen bun abböp/ w
BenDe be befettingeban be jpcontiecen ban Vneflan^
met een goet aental ban JBiUtie ; mitfgaiicré t ìfo?
tificecenban'tboocnoembe
làtoofìec ter Apei, wet
becDec becfoecft/ bat fiaec ö. foobanige η ojtotoflocn
flellen / enbe bie boo^fieninge boen / ten
epnbeoat m
fpoebigflenbetgebeftincecbeiojt to 't
gemaecBt / enbe be Dylerfchanfe in beboo?»!)»®
banbefenpegebjacbt mocbte toetben. ^^ ,
^e teecen (©ebeputeecbe ban be i^riiintie
Vritflant bebben oocft tee ©ecgabecinge geopw"
cefpectibe Confenten enbelSatificatien ban De «w;
een Staten gacef ^incίpaIcn/ü^pbenDeaIP^«'^00ί·

TEΓ Vergaderinge geexhibeert ende gevifij*"
zijnde
de generale petitie des Raets W Mate.in
date den January leftleden,imtfffde"

d'ordinaris ende extraordinarii Staten van Oo"^™
voordenjegenwoordigen lare, faropt memoncD
ftucken daer toe fpeiterende, is na deliberatie gMt g·^
vonden en verftaen
. by proviiie te verblijven Dy a^

O


-ocr page 540-

en O Ό R L O G Η, Atk-en-^i^eertlghfleBoeck 509

. . ρ ftaet van Oorloge, ende ondertuffcheb die or-
S e te ftellen, ten éynde de betalinge conform defelve
- Ljieden j ter tijde toe de nieuwe ftaet van Oorlöge
wel ende na behooren fai wefen uytgebracht.

Aldusgerefolveert op 't Landtfchaps-Huysden
g
^f^imntighfte» February fefiien hondert acht eü
féiih
Verteeckent voor Ooflergeo, J. van Eyfingai
i mtt mkel,
voor Wefiergoo D. Hemmema, S. G.

Bruma > voor dei Zevenwolde.......... .

Voor de Steden Simoa van Shterdijtki W. Fodes
Cejkn·

Onderftont >

jiccórdeert metti frincipale refolutie,
i» ketmtff* van my ,

Geteeckent

de Stht^et,

GEfien, geleien«nde geexaniineert zijnde de na-
dere Miffive van haer Ho. Mog. in dato denyè-
venenmintigkfien defes, feconderende d'extra-
ordinarispeiitiedes Raets van State, ter iomme van
hendertizhduyfentg\i\<ie.T\s, tot Verval van de onko-
llen,gerequireerc tot het maken van
àeTragel, en ver-
dicpioge van de Riviere
d'Eendracbt in den voorle-
den lare meermalen aen ons gedaen, is ter confidera-
tie vai) de tegenwoordige tijts gelegentheyt, invoor-
fcyde petitie van fes en dertigh duyfent guldens,ten eyn-
dealivoorenbyoDsgeconfenteert; gelijck daer inne
geconfenteert werC by defen, onder beneficie ende re-
fcrvevanfoodanigeclaufulen, als by onie jongft-ge-
drsgeneconfentfininde extraordinaris Equipage van
fét enveertighOorlogh-Schepen , fampt aen ende
Q^etaemiDgevanttfieelf duyfent Min Landt Militie >
dedatehuyden ftaen geregiftreert ende aengetogen.

Aldus gerefolveert op 't Landcfchaps-Huys den
men tmutighfim Tzhm&rj Jéfiien hondert ütht en
fif igh.
Verteeckent voor Oe/fergeo F. va» Eyfinga,
l.
leltiaga 1 voor Wefiergoo D, v. Hemmema j Ia·

uhUnfxiMerverda Ì vootdeZevemiolden.....

Voorde Steden G. Brongerfma. C. Britynfmaj
Onderftont,

Accordeert met de principale refelutiti
inkenmffevanmy,

Geteeckent

J. 4e Schepper.

NOchmaels in ferieufe deliberatie geleyt zijnde
'tpoinavaneenigenieuwe Militie, meerma-
len hier gerenvoyeert en afgewefen, ende daer
op geleien haer Ho. Mog. nader aenfchryvinghe van
den/ê/Mi lanuary leftleden, tenderende als voren, ten
eynde defelve by ons mochte werden betaelt enaenge-
nomen : hebben hare Ed. Mog. daer toe eyndelijck
wel willen confenreren ende verftaen. foo wanneer de
Provincie van
HoUant met genoeghrame documenten
cndefpecifi^ué openingen,geformeert na d'oude voet
van Regeetinge, ende geliquideert voor de Generali-
teyts Reecken.Kamer fai hebben geverifieert , haer
contidgent hier tegens volkomen te hebben gefuy vert.

Aldusgerefolveert op 't Landtfchaps-Huys den
«» en twintighfien February fifiien hondert acht enfi-
aL
 voor Oofiergoo B. Heringa van Gro·

f'flni ,Ι,ναη Wakel, voorWeflergw ^D.van Hem-
v»TM, Utob Ιαφ. Merverda,
voor de Zevemetlde.

........... àsSrsà&nSierkGerbent Mmfma,

W,G.Dnerfman.

Onderftont»

^accordeert met de principale refolutiej
tnkenpijfevanntyt

Geteeckent

J. de Schepper.

De Staten van Vrieflant gefien en geeiamineert

hebbendcfeecker Traöaet van defenfive Itgue »---

mit/^ders een Traöaet van mutuele verhintenif-^ gaet-
/#jom te bekomen een fekere Cöde fpoedige uytkomfte
Vaö de&Oorlogh in de Spaenfe Nederlanden | beyde tege .
geflooten in den Hage, den
drie en twntïghfièn lanUa mtót»
ry leftleden, tuflchen
de HeerTìct/>/ì, extraordinaris
Envoyé van den Koningh van
GreotBrmangien,tnàs
hare Hoogh Mog. Gedeputeerden j hebben ons de
voorfz Tradiaten van
defenfivi Ligue ende mutuele iiir·
i/w/w;^ wel laten ghevallen, approberende ende ra-
tificerende defelve by defen in allehünnedèelen, en-
de wel mogende fien ende lijden j dat o[j de gton^en
daer by vermeit, debewuftebemiddelingb roagh wer-
den gevorderc. Noch onfe Ratificatie verfocht op
een
derde Tradiraet As Marine, tuflchen Welgemelten Heef
Tempie i ende hare Ho. Mog. Gedeputeerden gearre-
fteert in den Hage, den feventiendeh dèfei , rotende!
d'onderlinge Navigatie ende Commercie
ter Zee i
en behelfende de fubftantro denegenUe» Articulen de
Marine, in de Tradlaten van Breda voor defen ghein-
fl ueei t, ende in 't jonghftè Tradlaet van
defèi^üe Li-
gue
nader beveftight ; hebben wy *t voorfz Tiailaet:
de
Marine mede wel Willen amplefteren ende ratifice-
ren, fulcks doende by defen ^ en authoiiferende onfe
Gecommitteerde ter Generaliteyt aldaer fpoedighe
openinge van defe onfe Ade van Ratificatie te doen j
fullende vervolgens foodanigen ordre ftellen, ende dié
voorfieninge doen, ten eynde de felve in den onfen
ex*
aöelijck geexecuteert ende naergekomen werden.

Aldus gerefolveert op 't Landtfchaps-HuysdeO
tenentaintighpen February fefiien hondert achtea
fifiigh.
Verteeckent voor Oöficrgoo TF.va» Roorda,
G. vanBroerfmai vooi tVefiergoo lohanvOH G^nga»

M.Wyngaerden, Voor de Zevetmoldtn.......

Voor de Steden Jinnp Gterkes, A.Adfinga.

Ondêrftönti

Accordeert Piet depriiKipakrefoktiet
in kenniffe van ky f

KfóïtTti·

coiifnt-
tcecfie

IICOO

manen

+8

pen.

Geteeckent

I. de Schepper.

JlÊoacnbeOe afthelte ©eecen (ffieDeputPcctienbooï Oe
ge&ane openinge beOancht.

nieefic ^lobfncien nu gc&Denbe oeconfentecct
in be
twacif dayfent i@an Eant-JHSilitie/ en b'CQuic
pagieban
acht en veertigh (©ojioob ^cijcpen / oocft
albiecbecflani/ batbeniQacaul^be
Caftel-Rodri-
go
be alternative gabt gcaccrateect/ Eip gaec l^oogb
Λι^. op ben thienden acccfolüeect / bat acn en obw·
genotnenfoube toecbcn be nombje ban nocB
twaelf
duyfent
jnaanaiant Militie te boet enbe tepaecbe/
ten bienfl ban befen^taetj enbe toiecbenbei^eecen
Ripperda tot Buyrfe, (nbê anbece (jaec ^oogf)
(6ebeputeetbentotte JQiHtaicefaecIien becfocbt en·
be aecommitteect / omme met en nebrn^ eenige üee·
een <6econttnitteei:t)en upt ben iSaebt ban ^taete bp
gaec 4Eb. frlfi^
te nomineren/in ConfeCentie te tceben
enbe te concectetengoe enbe in boat iboegen beft iJefe
t)aec Üa. Jliog; cefolntie mette mee|}e pjomptitube /
enbe ten meefien bienfie ban ben £anbe foube bïenen
geeffectueect en tee executie gefielt te too;ben / boen«
be baec ban cappojt aen gaec i^o. j|@0Q.<@0ci^ i^ goeo
gebonben aen be gefamentipe CoKegien tee ^bmfa
talitept te fctiiijben/ bat gaec pebet tiptten gacen
eenige <i?ecommitteeeDén tegen jÉaenbagt) naetlHo*
menbe/ en acbt bagen/3i|nlteben
negentienden befei^
B. j&t/bailben gecbiaect^ fenben/om te conceiteceni/
goe/ enbe in tsat boegen mette meefie p;omptitube
geeffectueetten boo^tgefet foube mogen bio^ben br
e]ctcao;binaci^ «Equipage ban
acht en veertigh
penban(@oj(oe{ie/' metten gebofgDe enbe aenblebe
ban bien / baec ban gaec bp &aec j^og· aen*
®b 3
 fefntf'


-ocr page 541-

5 IO S A Κ Ε Ν van S Τ A E Τ

ϊ668. fcöiöbinaBtjatt tienichtienden^cBiMacpraetlHeaeti
" ' - becjocljtöjaceneenaentienflötc toillenmaecftrti. '
(f g^lt tornii alfbo bali fle|leIt50ntK/Öebl>enÖe#Ee=
ten d^eùeputeccùen ban 9e ^jobtncie ban Zeelandt»
' niette ceùen baec toe Dienenùe/en <n fpecie in confiOe'
. ' ràtie ban de jeaentooo;t)ige con(iitutie ban faken in 't
<ff{jjifientöch/cn toel boojnamentlijch ban öe fwaere
en donckere wolcken, öie öacc ff löen Ijier enDe öaec
emtcentDefen ^taetfctjeenen te toillen boojbaen/
geucgeect/ten epnDe Dat nietten alDeceeclten/ na ou>
öecgljetooonte/ecn Vaft-en Bede-dagh obecalleDe
4^eunieecbe {);obincien / aeaffocieecbe Eanotfcljay»
pen/^teùen cnMeDen ban bien oearrefieect enoe
ball oefiElt nioflbt toojöen/ om (i5oDt Ulmacfitia upt
SConDt&e!iiiectenbieciQÌ)I|)cIt tebiODen rncefmeecp
hen / beneben tjet belgbett ban al onfe fonuen en on>
aecec!)tiglje&en/oni&en^taetonfe^ lieben litaDec·
lanDti te
Ijeèbea ia fpne geiiaOige en J^aOeclgclie
booifdige/
fpne gunflige goeùectiecentùepDt ebec Oe^
felDe te toillen cotitinuecen en beioacen/ alp^ ban alle
ti^Qen bectoaect^/booialU otienbaec scemile ban
bupten/cn t)cpnieli)cft bectaeot ban binnen/ten epn>
bc ùe getnelte ^taet en Sleccfte boo; fpne onafmette^
löcfee bacmhectigjjepi inogten ongtquetfl en beijon»
ben blijlbcn. jj^aec up geüetibececcc stjnùe i^ een Φοη=
cept ban uptfc();t)Dinge ban een ^Igemeenen Vall-
en Bede-dagh op ^apiec gcb;acl)C / enùe becbolgen^
aeaccefleect.

Μ

JBcSe
iSijit,

m

Ir

ff:

(t

ρ

;!6i

Ϊ

^u/toataengingb'obecncmingeDec aiunenbueg·
fc&eib'l|ieercn©o?|lEntoo»Deu|ici) Daectoe
geheel
Bcnegen/ en ben 2Di|fct)op öan Ofnabi ugge quani in
i^ecfoonbaec ouec tot
Amiterdam : t)p p^efeuteecbe
drieduyienc Soet^nec^ien / en duyitnc vier hunderc
Caecoen/en epfct)te boo; ^encit^ gclù houderc duy-
Rnt iStjcjcbaeioec? : onOec conùitie/eeriit.lijckfùat ùe»
fëlbe fouùen gecominantieect Qio;ùen boo; cen <i3ene=
tael Jfòajoj/bie fpn 4Sebt foubc boeh aen bepae j^ac»
tpcn/en
cen anderen, bat ^ Die in ca^ uan nooùt fow
be mogen toeOec nemen, ^it boo^ftel tua^ fìtec niet
fëecaengeiiaem; maet; toac öet ftenci^ gdbt aen>
ging/men boobtfeitigh
duyient i3i}c);oaelCict{i.i»o;t^
baecaenquamatbiec in ben Hage ben (t&^abe ban
Waideck,ombet)anOeIingb teflupttn j ()pquam op
tachtigh duyfent 0i)e)CDaelDeci^/ enDe bat Oe Oifpofjiie
obec'tcommanöfmcntbccfetbecCcoiipenfbuflegee
l^eeltjrft bIDben acti ()aec ]|α. jaaog eoac{) ban ü'an*
bere J!©ilitie gefepaceect.Men bleef öiec bp öe
ieitigh
duyfencei
)c]cDaelOecp/enfepbe/batmcn beclaufuic
van getepareert of onderfcheyden te moeten zyn van
de andere Militie,
nict eu ftonbe becfiaen, ©en (i5|a.
beban
Waldeck toa^bp fotnmige fufpect/enbebete/
fiomentiegetconimanbrinentQbec bit^Qolcb tep/e»
ténOecen / fouDe men met geen fa;on boiiacn ejccuje»
één. ^n mitibel^batmenalgiec ganbelbe met ben
ban
Waldeck, gingf) b']|eec ban Amero: gen
naec j^acrlem / om met b'éeec S^iiTcgop ban Oma-
brugge, (
Die nu albaec toa^ felf0 te fpieecbeti} maev

9βοβ.

^an

«t i+oo.

aairtwn
örnrgije'
nonitH
tianben

iftp
nab^UB-
tt.

b'Üeec SSifTcbop ^tp (!aeh op be cachtigh ouyienc
^ÏIcjcbaelDec^/en bat fip iti cag ban noobt φη
pe^ mogtcappellecen/ ebocgtoilbetoel betfeecbcten
bat bie (cs
maenden foutien in bienfï blijbén.®!! tua^
niet gefépbt/toant |)iec boo; toa^
't onfeechcc of men
eenig{) nut afboo;beelfau0e 6bnnenttec&en ban oe=
feCroupe^/en fìetitonbe toefen bat befelbe inoien
gegeelcn tgt niet geemplopeect toietben / en baee na
foube men toeec ep nieuto moeten tcactecen en nieu=>
toe
fubiidien belooben ; fnlcjc Dat men t)iec fpiatb om
De gegèele tianbelingj^ af te b;eec6en / maec bit Ijaoc
toeec fpn eonfiDecatte. ^pnbelDcH ^na beeltiaquef
terend lietiCcactee^ op
benvyfcbiendengrftuoten/
jpnbe in fnbfiantie/bat gaec jp-jp. ban Ze/ en
Ojhairugge fouden leveren drie duyfint Man te vo^CfeD
veertien kondert Paerden,voorfeventigh duyjent Rijcx-
daelders Aenrits-geldt, lullende daer en boven betaelt
worden in fpldyc, als d'andcre Militie van den 6taeCi
en
àìx.vootfismaevde»i metbedingh nochtans datie
niet ter Zee fouden werden geemployeert : de collatie
van de Militaire Ampten,komende te vaceren, fou4c

ilaen len defen Staet > docb beoeficerende daer mi>,i τ in
de geene die onder de felvcTroupen dienden '

®tn twaelfden gebben be ]|eecen Rippèrda t™ ^
Buyrie.en anDece Baec üo.Mog.^ebeputeetbfn ini
De JBilitaice fafien gerappo?teect/Dat f)act®h7»
gebolfle bon Dee feibec iSefolutie ban Den fefthiendén
befe^/met ernige ©eecen «©ecommitteerbrn unt hm
SaeDt ban ^tate/ en bepDebe Üeecen SetDt
fcbalefecn / in conferentie getoeefl toacen ober bet iS'
Camenban 'tRendevoDsbOO?be vyf eniwimiEap'
gimenten te 3^oet / betoelcfte in be aenflacncec^
pagne geemplopeett fouDen toetbeni cnDe bot ùm
toet-grmeloen iSaeD aengenomen {jaDDe aUc< te fui
I len befojgen/ toe^ tot De boojfj Campagne ban noi'
' ben fouDe mogen toefen/ enDe in fpecie te pjcparfctn
enbe geceebt te tionben alle be nooDt&juftrn ban
tillrctjc/ J®agcn^/ ^cfjepen / enbe 25;uflofn ató an-
bcc^/ Die tot tjel fojmeren ban Den train gecequittttt
fouben mogen 3pn. H^aec up gebelibrceect juntx/
Öebben öare ï^o. maog. De gemelDe J&recen (©cbrnu-
teetben boo; De genomene moepte bebantht ; enbe
boojt^nocgmaei^infecieufe termen aen Deèrmn
;&taten ban Zeeland gefct)?cbcn/Datgaec Jloa
nu eenmaelnafoo lange toacftten^ (alleanDttebej
foigne^ bp pjobilie fcponetenbe/ op Jiaer ee rRe ftffoi,
totlDcnbelibeceten/ enDe cefolbecen op Ijrt bjagen
ban confenten/ tot ött aen enDe obfcnemm ban
twaelf duyfent Jgan ïatlDt-MilitiC/ mitfflabet^ lot

«equiperen ban achten veertigh/fec^epenban®oi»
loge/met Den gebolge enbe aenhleben ban bien/ oocl
berbolgenptiun confenten bie^aengarnbe tcnfnoei
bigglien/ enbe fonber get alDecminfte tgt-berlie^ tee
3^ergaüeringe ban {)aëc Ho. jlèog. toilDen boen ooc*
nen : geconfïDereect bat {)et faiftien ban't^acca[<
berepbti feéc berte berloopentoa^/ enbe DatO'önbts
I re ]P;obincien/bctoeIc6e onfrt)ulDig!) toilbeη 3tin acn
be onlieplen / bie bp langer uptfiel bet boo;r5 tonfete
ten ben jbtaet ban'tZanbt fouben mogen obrtto
mcn/gaCe confenten elinget^bt {labben.

3Ben vyfchienden gebben be#eeren (SrDeputefti
ben ban be ^jobincie ban Vrieilande ter S(rgai)etln>
ge gcinfifleett / ten epnbe / bat be f comieteii ban tie
fetbe en ban be jgabuprige p;abincten met mrecOtE
aental ban JËilitietepaerbtenbeteboet/boojlicn
niogbte torrben/om foo beel boenlijeft boo; te liamm
alie inbaficnbleaen bie hanttoebetomtneal^inben
boo;lcben <©o;Iogb onbetnomen fouDen tnogen too;*
beniop Dat acn De jgabupren ban befen ^taft / bie
gefept toietben grootcl^ccbingcn ban nlcub)^aen<
gehangen te l)ebbrn/gecn ocritfle gciatrntoiectir/om
t)et bekende pad toebrr in te flarn/en mectüet onlitp!
beroojfehen.3I^acr op gebelibeteert sijnbe/i^gottg»
bonDen
te bcrfoechen Den iSaebtban ^tate/oat
()aer €0.op 't gene boojfs f^ / gare )io.JËog.b)iItieii
laten toeËotticn gaer abbD^.

obergaf ben ^acDt bah ijbtate op befcn
bagg ttoee dErtraojbinari^ pet itien/ D' ecne tet foin<
mé bah vyf hondert duy rent gnlDeh^/ tot bcrbai bali
beEeger-iaftenbco; befen loopenDeSI^'c/cti D'ad<
bere fomme ban reven hondert duy rent gulben^ / tot
betbal ban be3@erf geiberen / enbe ern Jfiarnlit
j&ol^ ban twadfduyfent jQiìan boben be o^Dinaci^
enbe e)i;trao2tiinaei^ JSSiiitie aen ehbe obec re nemitt.
a©aec op gebelibeteert jpnbe / jpnbeftlbe ifteilEÌc
inöanbenbah bel|emhRipperdatot Buyrfe. enoe
anDerebaeri^a. jHog. <Sebeputeerben tot ce jXti'
«taire faechen/ om te bifjteren en eFomintten / oocR
otìec'i boojft fubject men eehiglje igettcn ©ewttt»
mitteetbeh nptben toel gemelten if3ae&t ban^t»
re/ ti? baer «CD. felf^ te Homineren/ incohfctentii»
trebrh enbe baer ben rapport te boen.

©en feveothinden Daet aen i^ ontfangiien ew
iEiffjbe ban ben iSaebtban ^tategefcl!?fben η!&ι«
in ben Hage ben feftienden befeg/en caet «ebenpO^'i
Eijflen ban twee en dertigh ©egimenten le ®oft/en
veertien te paerDt/met cfpjeffJe ban De plaetfcn Bare
bc refpectibe Compagnien Doenmarl^in guarnifoefl
toaten/DetoelcRe boben De Regimenten ban Di
banZuylefteyn,be «ffoïlonellen
Meteien,Beveren

enw


-ocr page 542-

cn OORLOG Ack-en-veertlghfeBoecK 5 11

Ittcrftim, albeceptjS gflic öcbinöctiöeïiiHHcnte
• 4mhtMaeftricht,te ©
cIDé fleempIopciM fouöenfiod»

■ Sn ^Ocn/ Bf^Öl^ ^Biffiüe en EÖ(l«o tjiec na
UoiofnOf öan tooojDe te taaooiöe fiaen Beinfccewt.

Hoogh 'CM^ogende Heer én.

W γ hebben tot voldoeninge van U Ho. Mog.
falutaire intentie gehouden eenïge Conferen-
- - tien met dcHeeren hier aenweiende Hooft-
Qfjj^jgren van de Militie, over'c formeren van een
(•„Pfd'JrMéejommcteadieDAe van den Lande te
Velde ge-employeert te konnen worden > endc tot
dicD eynde boven de Regimenten van de Heer van
ZuiltfifJ"' de Collonellen itfe/erf» I Bevereni cnde
\uerlm> aibercyts haer bevindende binnen de Stadt
jiJfiricht, gedépicism tve* ettdertigh Regimenten
leVoetj endewwi/fwtePaerd} volgens twee diftin-
üeLyftendaervangemaeckt, met expreffie van de
plaetlen daer de refpedive Compagnien jegenwoordig
inguarnifoenlegghen , van welcke Regimenten re-
fpeiiivelijck ons oordeels geaiBgneert zoude behoo-
lOT te werden aen
t-wmtigh ce Voet ende àcht te Paert,
boven endebehalven de twee Compagnien Guardes
te Paert gerepartieert op de Provintien van
HoUant
iriàtZeelaiitTcffe&.ìvtj hetRendevous in ende om-
trent de Stadt
Bergen op Zoonts ende aen utn tè Voet
en
vitr te Paerdt in ende omtrent de Stade Zei/Aw i
fuicksals Ü Hoogh Mog. fullen gelieven te fien uyt
dpLyften hier nevens gaende. Dat wyders de Regi-
menten, gheleyt wordende by de Collonellen
Geer-
tt Wtlfiengh ,
Vryheer tot Svaftx.tnburgh , endc
CifftT RitharJHundeheetk, mitfgaders het Regiment
te Faerd onder den Coilonel
Jofeph Catx-elatr foudc
behoorenghofonden te werden binnen de Stadt
We-
fil,
als mede dat van Boudmyn wan ZouUiande na
Meefiricit, in't formeeren Van welcke Regimenten
ende ailtgacren van de générale Rendevoufsn, wy
fonderlinge hebben gelet, behalven de reflcxie die wy
gehidt hebben omtrent de perfoncle qualiteyten ehde
kennilTe van de Collonellen ende Officieren onder de
felvegeordonneert, op de Viciniteyt van de^uarni-
focnen, indewelcke de Compagnien refpedivelijck
jegenwoordigh logeren ) tn dier voegen dat op dé Pa·
Koten van u Hó. Mog. dienthalven te depeicherea,
deielvefpoedelijck haer fullen konnen laten vinden
opderefpediveplaetfen vanRendevous hier vooren
geexpreflcert < uytgcnomen eenige weynige Compa-
gnien , aen dewelcke , als wat vorder geeQoigneert
zijnde I onder hetgoetvïnden Van u Hoog Mog. van
nusfaenfoudenkoonen gegeven worden Patenten,
om ten fpoedighften te marcheren naer of omtrent
het Rendevous geaiSgneert aen de Regimenten,
waervandefelve hier oy ons geformeertj ende hier
sevensgaendezijn·

Wy hebben boven dien met den Heer van Noord-
nj'ii, Generaci van de Artillerye , inprefentie van de
gemelte Heeren Hooft-Officieren gebefoigneertiop
'tlubjedvan de Artillerye, Ammonitie van Oorlogh»
de Trains-perfoonen en alle 'igunt daer van depen-
deert > met intentie om defelve befoigne fonder iùtei·
niptieteofpoedighllen ten eynde te brenghen > ende
dienthalven als mede omtrent de Ponten, Pontons,
Bruggen, ende 't geene daer toe fpeöeert, te ftellen de
noodigeengerequireerde ordres, alleenlijck moeten
«'y tot ons leetwefen feggen, dat wy ons wat bekom-
raett vinden omtrent het Canon, waer vao wy de Ge-
neraliteyts Magazynen jegenwoordigh bevinden feer
loberlij ck voorfien te Zijn, niet by gebreck van goede
voorfofge ofte door quade mefnage, maer uyt oorfake
^t wy ten tijde van de
éehmmerlycke occurrentit va»fa-
ende d'Engelfe Oorlogen, op d'ernftige infhntien
van eenige Provinciën ende Collegien van de Admi-
zijn» immers ten reguarde van eenfgen, datWynoyt l^dS*

β>

^sti

mi»

(ffiffll
UW!

lat·

ralite

diei

iteyt

tonile van den Lande in àì^fifflexe confiitutìem heb-

Mrl·^' "y niet jegenftaendedefdirif-

Klijcke beloften dien-aengaende aen ons gegeven,
Mde onfe gancs ferieufe verfoecken, wy echter de re-
lütiiuc niet en weten tc confequerco cnde beducht

ten een notabel aental Stucken aen defelve ten

die fullen komen t'obtineren: Welck defedi wy des ---

niet te min vertrouwen j dat gefuppleert fai konnen
worden door de Provincie van
Heüandtt dewelcke
oïigeiVi'i\Sdttenl>eflevandegm$tm fake refolutelijck
hare Provinciale Magazijnen fai openen i ende het
noodigh Canon by leeninge prefenteren, tot dat de
generale Magazijnen van de Genéraliteyt na bchoo-^
ren weder zullen zijn geprovideertj Boven al'tgunt
voorfz is, hebben wy de Lijfte van befettihge met fon-
derlinge opmerckinge gevifiteert, ende inprefentie
van de meer-wel-gcmelte Hooft-Officieren gelet lOp
dejegenwoordigc conftitutie van de refpeöive Guar-
nifuenen, op 't getal van de Compagnien uyt yeder
van defelve te lichten tot het aenftaende cmploy, ende
vervolgens op de nombre van de Compagnien aldaer
refpeoivelijck verblijvende, mitfgaders wat Compa-

gnien daer uyt wyders ghecrocken foude konnen wer-
den , om te dienen tot een
Cotfs derefer-ue in tijde van
noot, als medeop het remplacement ende verfeecke-
ringe van de plaetfen < die op d'üyterfte Frontiereri
leggen, ende by 't gros van 'X Leger niet fullen gedeckt
konnen werden. Ingevalle u Ho. Mog. fouden ^he-
lieven op de boven-ftaende poinöen nader ghedient
te zijn
v&noaiemondelinge emidatieHt fullen wy ons
altijdt bcreyt houden daer over te treden jn conferen-
tie met d'Heerenu Ho, Mog. Gedeputeerden, waer
toe onder'cgoetvinden vanii Hoogb MogendeSijn
Vorftelijcke Doorluchtigheyt van
Nejfau ende d'Heer
Velt-Maerfchalck
Wiirtz mede verfoght foudc kon-
nen werden, om te dienen van der feiver confidera-
üen ende advyt, ons niettemin refererende cot u Ho.
Mog. wyfe difpofitie.

Hoogh Mogende Heeren, &c. H«ge den . . ν
Marty
fefiieu htmdert acht e» fefiigh. Was ge-
parapheert f^ft/CT· Onderftont:
TerOr-
dommtie va» d* Raet va» State» der Fereenish
dt Ntdtr/andeu.

Was onderteeckent
G. van StmCELANDT;

pilgen de voor-aengeroerde L0m vaHdé
Namen derCollmelsvmzcht Regimen-
ten igedeflineert om gefonden te iverden
m
Beiden op Zoom.

I. lohan Maurits, Prinee zu NaiTau.

1. Fredrick Marquis Wilt und Rhyngraef.

3. lohan van Weideren.

4, Ludolph Steenhuys, Heer tot Hum.

y. Goden van Reede,. Heer tot Ginkel.

6. Msurits,GravezuZolras.

7. Frederick Mauricede la Tour d'Auvergne.

8. Maurice de Naflku, Heer van de Leek.

Ljifie van de Namen der twintigh Colimeli
van de Regimenten, gedeHinéert om ge-
finden te worden naer ende omtrent de
•J/Wi Bergen op Zoom.

II.
li.
I?·

14·
ly·

lobanRirpatrick, Colionel
Heer van Nooi

z. Heer van Noordwijck, CoUoad,

3. Walter Schot.

4. Pieter van Waflènaer, Heer van Sterreobui^·
5 Louis Arskin.

6. Thomas Dolman.

7. MatthijsvanAfpercn.

8. Theodorusvan VrybergcB.

9. CafpsrdeMaregnaut.

10. Simon Schotte.
Philips van Steeknt,
Louis d'Aquila.
Incob van Golfteyn.
Philips de Saugé.
Bernard Graef van
Witgenfieya.
300 4 x€.Ot'


-ocr page 543-

5ta SAKENvan STAET

166S. Georgelohan van Weede,-Heer van Wa·

, Jenburgh/

17. Ferdinand de Perponcher SeJelcnitskyk

18. Grave van Hornes.

19. Regiment van FeJin,

20. RegioKnc van Steincalenfelc·

Lyfie van de Namen der CoUonelS -üan tien
CompagnïenigedeH'meert om gefinden te
wordenna en ontrent de Stadt
Zutphen.

I. .HendrickGrave van Solms, Collonel.
α., Ernft van Iccerfum.


I


8.

LouisTaiÜefer, Sieurde Moriacq.
Hans Wormer, Vrylieer van AyWa.
Grave van Stirumb.
Adolph Clanr.

HendrickCafimir, FurilZuNaffau.
Wigbolc [ïroerfma.
Gerricvan Ammema.

10. Bartan de Montbas

LyHe mn de Namen van vier Colloneis van
de Regimentengedeft'meert omgefondente
Toerden na en omtrent de Stadt
Zutphen.

I. Henrick Charles de la TrefnjQulie, Princede
' Tarante,

a. Anthony van Haerfolce.

3. Zeger van Rechteren, Heer van Almelo.

4. George Fred. Vryheertot Swartzenburgh.

4 ·-■

ï©afc op öcbcliöccefct jijnöc / 30« öe boo?f3 JEif^
fitje enQe Epficn o&eflelt in tianUen banbe jfeecen
Ripperdatot Buyrle, enöeanöfcefiact ©oooö flDoB.
^eDeputeecüetotbe JUilttaitefaechen/ om te bifi
teten/ iparaincten/ oocft obcc 't boojfj fubjrct mr t ee>
η<αΙ)ε $eecen 43ccomtnitteect)cn upt Dm lOactban
fitate/ b? Ijaec <!Eb. fdfi^ te nominccen / tnftfgabec^
met bepDe Oe petten l^elbmaecfcb^Idtrn te concecte^
ceitenOein^onfccentietetceDen!/ boenoeban allen
cappo?t acn &aec
Ji®ea·

;èonbag|) ben vyfen twincighften teh élf upjen na
De )Pi|cbkatÏc tuiecb nocg J^ecgabetinge gelept / enbe
gecefolbeect teberfoeclten ben iSaebtfian ^cate/ Dat
Saec ^b. aenfÏont^ e]cp;efTen bjifben af fenDen aen ai'
lebed^oubecneuc^cn Comntanbeuc^ban De feon^
tiec-^tebcn enbe plaetfen ban Defen ^taet / Doet upt
eentge Coiiìpagnien getcoc&en biiecben/ om nabe
rcfpeciiüe ïienbebouf plaetfen te maccöecen: met
lafl enbe o;b?e om bcfelbe Compagnien mrt alle fpoet
enbebigiIantieupttcp;efTen/ enbr na be cefpectibe
fienbebou^ plaetfen te Doen raatcftecen/ fonbec een
moment tgt^ te becfupmen. ^at
haet €b. ooh baec
en boben eenige Jlgonfiec- Commiftacifrη tn aller pie
Deccetoaect^bjilbenboenafgacn/ om 'tguntboo^f;
ip met allen pbec te p?c(ifcen enbe boo?t te fetten/en:
Deepnbriycftbat gaer^b. fonbec lenigt) uptfld biil·
benfo^neeren een nabece Eijfleban meerbec Stcijgf^
bolcb/ 'tVoelcRinca^bónnoot boo; D'i|eeccn f^ec
fto. i@og. ^ebeputeerben enbe <SeboImaet)tigüben
te ©elbebpb'anbere Corps d'ArméegccaecIten enbe
geconjungeett foube honnen toecben ; Daenbe bp ρ;α·
bific ban nu af / tot Dien epnbe concipiecen De noobi·
ge / acte^ enbe bepefcbe^ baec toe fpectecenbe/
om te 50«« töt met be^
te meetbec acceleratie afge»
fonben temogen biecben.

jlÊebei^ op bien bagt) nocgmael^aen be
eie ban
Zeeiant in fecieufe termen gefc{|?eben/ batbee:
felbe nu eenmael na fo beete enbe ecnjiige becmanin^
gen tot noci) toe te becgeefi^gebaen/ fonbec becbec bi·:
lap (jare confenten toilben boen inb;engeti tot getaen::
cn ober-nemen ban
twaeif duyfent man Xant-iBïIi'
tie/ mitfgaber^ tot bet equiperen en in Zee b;engl)en
Iwn
acht en veertigh ^tijepen ban <©o?Ioge/ met ben
gebolgeenaenltlebenbanbien/al^ oochljaec te bja*
gen confenten met pjompt faucniffement ban pen>
ninsmbrftracDctgeni cn in fpecieoocft befo;genbat

gcceet ch in boojraet gegouben motjhtc Uiecben Itan· »
contingent in be aenrit^-gelbecen / Dte tot bebiethbk
ge ber nieubje (iEroupe^ geemplopeett moeften toft
ben: 3@crDenbe bare neben^ ooclt geeppofiutfcttcC
ben langen train bp baec 4gb. 4©og. in ernfaecftebto
foobanigeimpo?tanticbpbe jegentoooiöijje petulrai
enbe ijettommecltjche conflitutie ban tijbcn en f^tm
in ({Europa gefjoubcn/ met p?otefietie bat baec
itSog. cn beanbere 9;obincien onfii)uIblsg ttnl^
3dn aen be onbepfen/toaecinne Den gemeencn Atm
boo? iange trainiffement in befen geiniioltaeect en tn.
getoicfttit foube Bonnen toecben ( <©och berfoecö Dat
tiaec <eb. ^og. na bet)oo;en toilben obeclDeijen bet
negentiende ?ictt)cftcl ban be Hnie/ bp 't toclche te-
gen^ bet traifncren banbebeliberatienbcc tefpeaibe
^iobincien/ aJ^ anber^) tnierbe gebifponeerr,

©ei^ECCcn Huygers, Fagel, vande Nieuboreh,
Scbadé enbe Palianttjact ÜO. jSSog. ©ebfpiititrtfi]/
jonglifi gptoeefi jijnbc in be ®?obincien ban Vritllant
en i>tadt en Landen, oDer 't bcRenbe poinct bec feto.

Ti: tie, nu Qlöiec aen geltomen/Rebben Oen fevencn
twifitighften tct ©ecgabeting&e gecjrbibeect / οοΛ
berbolgen^bocn icfen be nabolgenbe poincten ben
belibecatif / rcfulrerenbe upt bun gebaen rappojt/ta·
lïenbebOneentgbept inbefelbe pjobincien ontfiatn.

OFen wat haer Ho. Mog. fullen goetvindentedi·"·>·
fponeren op de klachten haer Ho. Mog. voor ge- ff^
bracht, door de voornoemde Gecommitteerde,
opd'yverige inftantïen en 'c aenhouden van dever-*®ii
fcheyde Leden ende Perfoonen uyt
Oofier^oo, Wtfitr- W
geo.m Zevemwelden, haer feggende beiwaert te vinden, nté
loo by de diipofitie van de Heeren Gedeputeerde Sta- w
ten van de felve Provincie, als van de andere Leden,
pretenderende de Heeren Staten van defelve Provin-jttgjk
cieiereprefenteren. «liH

Nademael de Heeren Gedeputeerde Staten van de
Provincie van
Vrteflant, by haer Miffive van den w^m tt^
en t<wintighBen Fcbruary leftleden, in feer fdieitfitiex
wel alleen generale, ende foo de voornoemde Heeren
hare Ho. Mog. Gecondemneerde pofitivelijck affir-
mercj
aiufive ende anderfincs met de waerheytnietal-
Icnchalvenaccorderende, hebbengoetgevooden, de
conduite, van de felve Gecommitteerd omtrent de
voorfz oncenigheden te taxeren, of dé gemelde Hee-
ren Gedeputeerde niet hooren te worden verfochthaer
Ho. Mog. op 't gunt in de voorfz MiiSve tenlaftevan
de voorfz Gecommitteerde 13 gebracht nadpr en fpaci-
fiquer openinge te doen, om by hoogh gemelte haer
Ho, Mog. ten refpeile van defclve Geccmtnitteeide
foodanighgedifponeert te worden, als defelve iuUen
bevinden te behooren.

Endeby faute van dien, haer Ho. Mog.gehooic
hebben 'c gunt defelve Gecommitteerde meenen te
fullcn konnen Iw brengen tegens 't gunt dat fyfeggen
hun by de vooriz Miffive
met evident ODgelijck geim-
puteert te werden, niet
hooren foodanigb te difpone-
ren, dat de voorfz Gecommitteerde daer door van de-
felve imputatiegelibercert, ende inhaerrefpeagnc
conferveert mogen blijven, ende de gemelte Heeren
Gedeputeerde Staten oock mogen iien het
engeeo^
dat haer Ho. Mog. over dc voorfz figgefiien gefchept
hebben. „

Aldus over gegeven ter Vergaderlngevao haer m
Mog. defen
acht en twintighfie» Maert,
achtenfefiigk.

Óeteéckent,

G. Fagel. I, va» Nïiofg.l Sch^^'

ièp obecgaben nocb befe/ raScnbe Stadt en L»*
den ,en fommigc particuliere ;

OF en wat haer Ho. Mc

ig. fullen goet vinden te di-

iponeren op 't verfoeck gedaen by
gherepartieerc op de Provincie van Vhyl''»'*
enaldaernietaengenomen, mitfgaders op 't E"?'
d'Ed. Ho. Mog. Heeren Staten van defclve Prevm^


i-

-ocr page 544-

..........February lacftleden omtrent het

i^s. vérfoeck is gerefolveert.
-— Ofen wathaerHo. Mog. fullen goetvinden tedi-
f oneren op 't verfoeck by Mello Broer/ma. en andere
Innckeren en eygen erfden van de Omlanden, fp voor
vlcfenicnhaerHo. Mog. ilecommitrecrde gedÏen ·
m te hebben reparatie van't ongelijck datfe fuftine-
"enliaef aengedaen te zijn , dewyl hun Partye niet
heeft konnen worden gepermoveert, om de difF^ren-
ienbyw'egevan»W«iï«en accommodement uyt de

*'öfen'wa^haer Ho. Mog. van gelijck fouden mci-
sen goetvinden te difponeren op 't verfoeck gedaen

LfierreTenieniertPiLfttMert.

Ofaen de eygen erfden van wegen de Heeren van
^rjervetrt en van Hoorn. mitfgadersd'Heer van Gàch
Biet foudcbehooren gegeven te werden copyevande
refolutieby de Staten van
StaJt en Landen genomen ,
op't verfoeck by de felve Erfgenamen aen haer Hö.
Mogende ghedaen, om te dienen tot haer naerich-
tinge.

©aftopafbeliBeceect Jönöe/ öebBcii üe Jgetten
banDeèiobinciiban ViienandtDefeltiepainteni^ec
Rcnomcn/ensdn Defelbebkn onbecmitiDect gehele
inijaiilifnbanticl^eccenRipperdatot Buyrfe, cRDe
anDfte / om fejcamincten.
b'èfeccn (13eCieputeccCie toegen^ be p^obincie ban
Vrieflandt, tjecfiaenöe öat De boben-gtmelDe contlu=
fie jftiÏDio!) toa^ tfgen Bet Domeftique recht ban lie
iioogöscmtlte fpjobincie/ Rebben defelbe conclufie
gnonttaUceecc.
I0atnutiegcnteICie üceren 45etieputeertien upt<
tecötfOf in ViieJlandt, fnlcR^ geeft fiet bolgenbe :

SYnde gehoort ende geexamineert' de propofitie
van de Heeren haer Ho. Mog., Gedeputeerde den
titiimtTiiif$tighfieHàd<s6 in volle Vergaderinghe
ledaen, nopende éenige pointen van importantie aen
haer Ho.
Mog.prdjid conciliatoir van den vier en twin-
ϋφβη September laeftleden gecomprehendeert ende
vervat, is op *t eerfte Udt > raeckende
d'introdudie van
den Heer Prince van
Orangie in den Raedt van StàtC:,
goetgevonden ende verftaen, dat alle Officien daer
hecen mogen werden gedirigeert,ten eynde de voorfz
mniuSie, hoe eer foo liever, cfféd iortere, achter-
volgens en in conformité van onfe voorige refolutie
in de jaren
fefiienhondert tiier en vijftig en Jefiienhondert
fifi^, fucceflivelijck op dit fubject genomen.

Ende wat het feparareren van bet Stadthouderjchap
van hetGwire/j« te Water en te Lande belanght, heb-
ben haer Ed. Mog, tot de voorfz feparatie niet konnen
verftaen,endedit/iriewfrieyrpoinó;aen hare
vrje de-
liieretie
ende difpofitie gelieven te referveren, ter tyt
loedegeprojeüeerde
cafus fai komen t'ontflaen > ende
derefpedive Bongenoten haer gefamentlijck genegen
endeberlyttoonen, om eenpaérlijck tot d'efFeöive
nominatie van een
Capiteyn ende Admirael Gtntrael
van de Unie te treden. Ordonnëerendeondertuflchen
code lallende onfe Gecommitteerde ter Generaliteyt
fpecialijckgoedevoorforge te dragen, ten eynde in
niddclentijde,niets tot Ixfie, krenckinge of praiju-
dicie van onfevrye deliberatie by andere Provinciën
mach werden ondernomen.

Aldus gerefolveert op't Landtfchaps-Huys den acht
»tmTAighfie» YàìtmryJefiienhondert acht en fefiigh.
Wïsvertekenti^orO^er^oo I. vanEyfinga, I. van
ff^iel. VeorWefiergoo D. v. Hemmema, R. Haerfma,
yoordeZrvemolden .... Voor de StedenC. Biujai-

ma, S.v, Rifpens.

OnderAont >

Accordeert met de principale Refolutie,
InkenniJftvMmy t

Geteeckent,

7. Λ Schipper.

1668.

ExtraSi uyt het Refolutie - Boeck der Ed. '
(JHogmde Heeren Staten van Stadt
Groningen ende Ommelanden.

Lunae den tiDeeden Marty ouden, ofte den fwaelf-
Mn
nieuwen ftij 1, feflien 'hondert acht en fifli£b.

ALfoo de Heeren Staten van Stedt en Landen op
Saturdaghlaefileden hadden gerefolveert, om
de propofitie van haer Ho.; Mog. Gedeputeer-
den nopende
d'iniroduSlie van de Heere Prince van
Orangie» ia den Raedt van State , ende de feparatie
^vaa't Capite^» ende Admiraelfchap defer Geünieerde Pro'
vinden"üau't Stadthouderfihep vaxi
de een ende meer
Pro vincien t'cMmineren, ende daer op met den eer-
ften te rcfolveren : Soo ift, dat d'Heeren van de Stad
de redenen ende motiven in de voorfe propofitie b'y
gefchrifte vervatet, cn by monde door welgemelte
Heeren Gedeputeerden gededuceen:, in hare Verga-
deringe naerder na behooren hebbende geexamineert
ende overwogen, verftaen by defer Provincie
voorige
re/e/ur/fnopdenPerfeon van den Hêere Prince van
Orangien, mitfgaders op de feparatiesvan't Stadhouder-
fihapderrefpeóiiveFrovincienvanUGeneralaet
te Wa-
ter ende te Lande
gearrefteert, te perfifteren : verkla-
rende voorts in dit important poind van
feparatie van
meer-gemelte hooge ampten te willen blijven
ongeli-
«Miffiri jende te behouden hare Ubertejt ende vryheyt
vaor haer ende harefucce^oren,
om als de Bondtgenoo-
teu over d'Eleöie van een
Capiteyn ofte Admiratl Ge-
«ewe/fullen delibereren, haer advys alfdan ten mee-
fiendienilevan defenGeunieerden Sta^tin te bren-
gen. Waer tegen de Heeren van de Ommelanden
hebben verklaert, dat eenige Heeren behoorden te
werden genomineert, gelijck aen haer zijde hadden
gedéfigncërt d'Heeren ordinarie ende extraordinaris
Gecornmittecrden van de Ommelanden , om mec
d'Heeren hare Ho. Mog, Gedeputeerden daer over
ia
conferentie tp treden i hier tegen hebben d'Heeren
vandeStadt verklaert, dat in defe importante faecke
anders gedifponeert te werden. . .

toech niet beel mecc gepoufTccct, 3!h Vrief-
lantfacgmenDocgnietttietalte Oom/ enbe biat in
Groeningen nocögeüafη hontietoecDen/ bia^ onfe»
hec/ enbe bet bleecB Dat be cootcatie pactpe aioaec D;
fletchftetoafÌ.'tSI^eenoutieftiieucIte/Dat be Sctee*
nigbe jigebeclanbec^ nfet feuDe bonnen becnielt
üjcc»
ben/ alg booj be ©;cbe/boo? baec r^igen fdfiS/boo} on·
betIing|ietli](flenbifo}t);e. ^ittua^ een tebecftucK
tueccft^ bat
Hoiiant nu mobeetbe / toaec ban oogcn*
fcBijniDitmeer foubegcbolgtrjebben/ bpalöien nirn
't ooge niet ietoet;^ elbec^ tiab moeten bienben/te bie·
ten/opfietgcoot(iepeci)belbanbe ;&paenfe j^bcc^
lanben,

i^onbecbaoB ben negen en twintigfteni^tcc ©fC» f
gajieringcgeleefenfeecftcceuaejiiojiebanbe ||cccen
algictaenbiefenbeaSecomtnitteecbcn ban 't Colle»
gie tee ^bmicalitept tot
Amfterdam, tneùe befcgjcf
ben slinbe om tegelpen belibececen/goe min boat boe«
gen be betouflc équipage ban
acht en veertig ibcge-
pen ban ®o;Iogji nietten gebolge en aenhleben tian
bien ten fpoebigften in
Zee gebiacijt / enbe gebojbett
foube bonnen tKcDcn/ (jouDenDe in effect bat fìaec
<l3b. onbec enbecen mebe
in mandatis fiabbengaec
Üo. Iiaog. te ggemoebt
te boeren/ bat naec 't oojbeel
ban't ggemelte CoIIegie tee ^bmicalitept om be
U^esbingen / betoeicbe gaee jnsog. te Eanbe
foutien mwrn aen^ellen te facilitecen tot be mannin^
gebanbe^cgeeprn ban{]acencefo;te/ geimputeect
fbHùe 6onnen bioiOen t)et getal ban
duyfent tweehon-
dert φΐ6 en twintigh Mariniers, βί^
3t|nbe cenbetbe
gebeelte ban
drie duyfent fes hondert feventigh Ropj
pen/ baer mebe be boojnoerabeliace^&cliepenolie'
manbt fouben moeten b]b^n;bat get meec-gemefbe
Collrgie güeauttiojifeett foube l^omien too^iiet

bopifs

cn OORLOG Yi^^tAck-en-'veerttghpe'Boeck 513

©at ban Sudi: en Landen.


-ocr page 545-

5i4 S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ

i66S. boojfsobétalop De boojfj^cfifpen te remplaceren
—_ boo? iDECtjinee öan
Zee-Soldaten, en anöece ©ecfoo;
nen ban 6icrgef0cfte nature / öebaelcfte booi Oefen tn
Oetioojf; qualiteptsebientfiabOen/ ofsenegenfou-
Oen toefen f)acr baer toe te laten emploperen ; mk^
bat Daer tegen^ f)et boojinoembe
€o\ltgie in from^tis
boo;(Ïen fouDe toO|Dcntnet eenfómmebaneenmil-
Jioen feven duyfen: feshoiiden
vier en twintigh gul>
ben^/genomen tegmen
elf guldens ter USaenbtbooi
prber^olbaet/ter Concurrentie ban'tboo;f3 getal
boo? ben ttjt ban achc jiàaenben. 3@elche fomme ge:·
bon&en en gefourneect fouDeltorinen tooiben uptDe
werf-gelderen tot b'aen - nemingt)e ban benieutoe
iCroupré gcperkioneert enbe gebefigneert/betoelche
neer pjo'po^tie fobeel berminbert foube 6onnen
ben / tsaer Ooo; ben jbtaet aenflont^ ban toei>geoef·
fent
ièolcb gebient foube 3pn en p;ofiteren De loop en
tran fporc-gelde Der ^oIDeten. 30afr op gebelibereert
Mnöe/ i^goft gebonDen t'autöorifercn gemelte €οΙ-
ieöictet?iomitaUtept / om be booifj
duyfcnt'twee
bonden drie en twintigh
See-i&olbaten/ inboegen
enDe ten fine al^büoren aenflünbt^ teDOen toerben
inminberingt) ban Debebiufletwadf
duyfeiit H^an
3.anOt-j|)^ilttie / tén beele ban be ban

firuniwijck en Lunenbur^h Ober té nemcM / cnbe ten
berle bolgen^ gare ϋο. Mag; refolutie ban Debett te
toecben ; met toelcfìe
duyfent tweefaandert drie en
twintigh
Scc-^&olbatcn / be pobincir bart i^oüanDt
onbcr anDerrn meDe / neben De berbere iCcoupen on^
bet 't boojfj getal ban
twaeif duyfent Ji@an get)oten=
be/ bolgené
taec Contingent ofte qu )te in 't felbe ge·
tal aengljcflaaentoierbt. ^t^ toierben be üeecen
Ripperdatot Bu/rfe, enbeanDere t)aee]|o.|Bog.<i3e·
bepuceetDen totte Utilitaire faecfeenberfocöt naec»
bcrt'obetleggcn/boeberre De toer gemelte ©jobin»
eie ban Hoilaiidt, in confiDeratie ban'taennemen
banDertlaflOerboo^fs
ruyfent twee honderrdrieen
twintig
fioppen/in 'treflerenbe getal ban twaelf duy-
fent
Man boo^noemt fouDe beüoocenberfcboont te
tooiùen/ùocnoe naec ban rappojt aen tjaer ^o.Mos.
en ()ter ban r);tcact gcfonOen aen 't gemelDrCoIle·
öie ter ^liDnii-^oIitf pt tot
Arofterdamrmet berfoecB en
begeerte/ Dat ()acr <iSD.aen|lont^ fonDer een moment
tgt te bcrfnpmcn Dr meer- gemelOe
duyfent twee hon-
dert drie «α twintig ^ee
-^olDaten toilDen boen toec>
ben/rnDeDaeri^o. JIQog. aDberteren / toet bp t|un
bien-aengaenae berrigöt en ge- effectneert fouDe jgn.
IDrrocnDe tutiOcr^ bier ooit ban ttenni^ gegeben aen
beu
Raedt bah State ORI Γε (Ireclten tot tiaer €D. na^
cicottnge. φε üecren <iB>eDepuceerDenban
Zedandt
ficbùen in De bobenfiaenoe conclufleniet Qeabbifeect/
marr Oefclbe gecontraDiceert / al^ jtjnDe een gebolgg
bau De facclten ten principalen / Doeg bp boo^tgangg
ban De boojfs conclupe becftaen / getracteert te tooi»
ben op Den boet ban. D'^Omiralitept ban
Amilerd.

SSnfgelöcft^ tee ©ergabering nac^mael^ ìjoott'
Qbebjac jt (jet aDbUs> oe^ QacDt^ ban ;&tate gefo^
meert a
Jjirr In Den Hage ben tlfden February laetft
leeDen/ toi bolDoeninge ban I)aer Ho. JQogxefolutie
mnüèriie bauOeu een en dertighftenja.-.uary Daer te booren
lioor. genomen op 't fubject/caecftenDe Den boet Die geöou
j©(m/en Den fouDe toojDen in't aen enbc ober-nemen ban
ί®·®'"^'
twaeif duyfent iBanncn SlanOt - |©ilitie. J©aet 00
jBige aeöelibeteert JönDe/ i^ goet gUcbonben Dat boben be
pen. drie duyfent JÜSan te boet / en fefthien hondert veer-
thienpaetbenbanDeBojfien ban Brunfwijck enoe
Lunenburghober te nemen / miDtfgaDer^ boben De
twaelf hondert Jrie en twintigh ^ee-^Olbaten bp
'tCollegie ter tiOmiralitept tot
Amfterdam aen te
nemen / noclj De nomb;e ban
fes duyfent een hondert
drie en feftigh
USan f e boet/ Daet onber meDe begree.
pmeen iScgimcnt ^;egonner^/ gecompofeettfoo
al^ op Den iiaDer boojflag ban Den jSaeDt ban ^tate
bp bacr i^o. JDog.fouOe too;DenbafI geflelt ; ten toa·
rebpnabecbeiiberatie Dart inneftbarig[iept bebon^
ben toierbe i maecltenbe te fanten upt Ibet g^etal ban
twaelf du vfcnt JlSan/ten fpoeDigflen getoo?ben fouDe
toojDen; in Dien berflacnOe Dat boben en begatben De
i^^sonnec^/ratbtfgaber^ get iSegiment ban ben

©elt-JEaerfchalch Wurtï Biet naec bietbctobi-,/■
toett/be boojf? ©ttbinge boo?t^ foüDe flefcjiiebtii ta "
BebetacöeetOeCompagnifnapatt/ De^DatDetó
Conipagnicn alfoo opgcrecijtsÖnDe/ gecengeftt fiir
D en toöiDtn onber fobanige ©egiinehttn / aié to Ζ
biJeringe ban De meefie rgalUept bupttn confuficrri
bermenginge ban De repartiticnUefl cnDe brauactiift
foube bonnen gbefcijieDen/acbtfrbofgiti^ tn in con
formile ban Dep?ojectttt Dientljalben bp De boot
noembeBaebt ban 5>tace boo?.Difcn oppauitcnt
b?aööt/en ih Der fclbtr JBQifpbe^ aen tjaer Ι^ο,^ω
iterai ibe betmtlt j ehDe toierbt Den gbemeitfii fS;
jeartfcljaltlt Wurtz tnii^ Defen Ofaiitdotifeett/ om
in minDetinge ban Deboojfs fesduyferïteenhondcit

drie en ieftigh jBau/ cenïaegtmtntQnfantftijett

toftbcuibp öem feif te gelepbeii/befiaenDcin feftSien
atùnipagnien/eiibe namentti}e& De CoUonci^Cwn-
pagine ban hondert vyftbien liloppen/rn Dr rtfuttiii
Üe vy fthien bah fes en negentigh, met bctöft üUtL
cifatie / om te Oifpicirreη en bp p?obifie aen te fttlïtti
Dé fêooft f h anDere (©ffirieten ban 't fdbr SrofmttiL·
maftenDé ie famen upt De nomb?e ban vyfthien hon-
den vyfen vyftigh fóoppcn / fulcft^ batnoröfobeci

Óebetacfjeetbe €ompagnien al^ booten/ peDcc mcbe
ban fes en negentigh Koppen fouDen toojöen nttDoi.
ben/ bat befelbe met enOe neben^ be boo?f^^;aQOR<
netste famcn upt maecKi-n t)et getal ban vier duy-
fent fes hondert en acht ftoppen; allegmet bienbftj
fianbe/bat DeS^etbingen Oet boojfsgrbrtaclimDt
Compagnien bp De refpectibe l^jobincien/pebctna
iiaer quote ofte repartitie geo|Donneert foubttooj.
ben/met bien berficnoe/bat alle bie geme/ Die t(gin<
tooojbiggineentgc Jl^Üitaire CbQtge 3ijnbe|iti)toc
be boo^fs nieutoe oierbinge toilben laten gcbjtvbm/
gegouDen fouDen toefen De taoo
;f3 haer boojigc Φΐι».
ge te berlaten ; bat ooclt De boo;f3 toerbingen acngei
fielt foubcn toerDen bupren 'trcffo^t ban befen^^tart;
en toiert ben gemeltenSaebt ban ^tatrnocjini»^
miti bcfen bet focljt/alnotö ten fpoebigflen tn fonlw:
een moment langDertijDt te berfupmen eencoticept
ban repatticie/foo baU be boo;f3 ober te ficmen Lu·
nenburghfc / al^ bctbec tê toetbtne Crouptn tefoj·
meren/enDe gaec HBog. toe te laten Bomen / om
Deer op betboigen^ gerefoIbeecttetoetOeit/grIp
men bebinDen foube te brgooten.

<0openDe be «Equipagieter ^te/ bie ίψοββίΐΐ'
gentooo;big(ie boo; · leer na be pjeffante
con/fltmit
bantfjben en fabcn foube bienen bp bet |)an&t ρηο*
nomen te too;Den / om Den
ibtaet bp elle booabal (Π·
be ongelegentfiept te bonnen Dienen/ ;ijii gclecfen De
memorie bp be $eecen aentoeefenDe ((Secotntnittcec*
bew UptbeCollegien tec^Dmiralitept/reflBewnDe
in Hoiiandtenbe Weft-Vrieflandt, miWgabct^ De
particuliere mcinócie bp be aentoefenoe teeten®^
committeerDen upt bet Collegie ter ^tbmlralitept m
't^oojber quatcicr / Bupben aen fiaer ©àlBofl.
obecgelebert/mebe tà&enDe fiet fubieft/etiiifonDet·
fiept Bet pjottipt^urniffrmetit,bari ]^etiningcn/tiaet
mebe be boojfs -Cguipagie gBrbopDcrt foiiDe moettn
too;Den.]@aer op gebelibcreect $t)nDc/ i^ gottgebo»
ben bat gecquipeett en geteebt gemaecftt fouDetoit»
ben acht en veertig ;6cöfpen en iregatten ban <0oj'
logtj/een berbe gemonteect ban feftigh tot feventigh
flucften/ enDeOooiDenanDeren gBemantiinifio"e
BonDert ftoppen/ foo JlSatcoofen ai^ ^olOaten/ecii
OrrDegemonteett banveertightot vyftigh (tucBen/
gemant al^ booren Doo? Den anberen met twee hon-
dert «toppen ; enOe een DerOe gemonteect ban der-
tigh tot veertigh fluclien / enDc booj ben anoetra
gemanDt met honden vyftigh ftoppen; fuIienDiw
De boojfj ©looten oocfi gbcboegfit toetDen twwu
öoep ffcegatten / gemonteect met fefthien a twn-
tigh (iucRen/ enDe gemanDt met twintigh «^w
cnDe Defelbe ©lootetot lafïebanOen aanbeinu^
rufiinge enDefolDpe/enOe ftoftgelDen onberBmflK»
Den tiJDt ban acht .nSaenDen.
WU 't ttf'f®^"®^®?
Daene obecflag bebonben te fullen Bomen te n^
teren ter fomme ban drie miliioenen
vyf hondert «n
en vcenigh duyfenc, lei bondext vier en wB'g»^^

m

ϋ;;
Sr

ti;töet

JBEr»en
)>eii ae
lobtit-

i

1,

I

liH'

-ocr page 546-

nm· DE^ foutjcnbatienòfboojfs «jctcaojbinari^'c-

ouiwaif" ff grmritf CoHfgirn tre geörniraiftepr foo
Irfftffifpcn fqmpECcn Dc felbc uptfjacc inhotn.
fi-fouDfniionncii öfctiQlIcn/ omtne te Oirnen tot
Ltfttfcöa" öf floopbacEöpe-^rörpEn btfet%an>
Β1,/ cnöe tot becfieccfiinge ban üc boo;f5 ©loote/foo
Bld'é Eanöt^ öicnfl fouDe itomen te bercpfrcften ;
iDfiwi^bfCflaenDatbe ceflecenDe /fecijepcn ban
Öojlofli) fletiinmert / gchiflöaelt / enbc ban nooDifle
ftrfiocftfn boo^fien fouDen üjecDen omnie fpoeDiaö ge-
Jt tf fionnen
3ijn/f nöien ben ^tact meecöec iSaba'
ir madide ban nooDenfoube mogen tjebbeni enbei^
hut Dan 42i«ract gefonöen aen De Hffanientlgche
éoiIfnicntecSlIbmicalitept/ met berfoecft cnöe be=
nfcttf öat öaEC <Ê. peDec ljun contingent in öe boojfj

schren veertigh ^cöcpcn ban (©ojloglj / tnöe cwaelf

rtofp iFcfsattfn/ gcrnontcett enbe gr mant al^ boo=
tcn/naö'oiötnaci^becbedinöe onDecljaec gtbjupc·
iirlrclt/ ten fpoebigflen obec nacljt cnbe bagb teilbcn
flöetcrtniafmi/oocft duo? al De
noDlBC ojöjc fieiïen Dat [ietgicbeep^ ©oictt fonbcc
(tnmoment tijt tebecfupmcn tegben^
vijfthien gu^
Drn^tfc IBaenDt aengtjenomen teietOenj ^at ooch
Dt Colleflicn tee ?6ömitalitept tot Amfterdam, in 't
j)oo?Öcc quartifC enïiein Vrieflandt, toilöcn bigile=
ttn/Datnirt aileen beboo?f5achtenveertigh^ct)e=
iiciitilOe jfi-cgatten ban «©oilogö / ncmaec oocftöe
toiDctei&clJtfPcn (Jiec boben gcmelt / fonacc eenigl)
uptflcl obec 't Pauipu^ / riibe Oe Blarhten geb^acDt
nnjcötcn toccDtn j öc^ i^ occR aen be gefamentltjche
ijjoüinticninfericufe termen gl)eftb?ceben/batDe»
fciöc niet olleen ten fpoebigöfiin liacc quote^inbe
ijOO
?f5 driemiliioenen vijf hondert ende veertigh duy-
fent les honderc vier en feftigh gulden^ in baeccn gel=
lie bjflöen boen bjengljen ten Compfoice ban Den
éntfanflf Γ generaci / ncmaec oocft in aller pïe fwp:
toenöaft öefectcn in be boo? b fcn gebjagen fonfcn=
tmtotbe fuccËen ban De ^ce.^e.l|eeccn(Debepu·
tfftiirn ban be }^robintie ban
Zeela»dt |)ebben op be
McnUaenbe conctulie laten aenteecftenen / bat be>
(cliic begelticli^ be cefolntie ban De i^recen tjaece
principalen tegemoebt fienDe/ fiaec ongelfl|ibon=
ïiiiom te honnen abbifcren / maec be t»aben(ïacnbe
toiitliifie boigcn^ D' o^Dje ban be öegeecinge te tnoe^
CTtfflfnrpjeeilJen.

Ifact to. Mog. gebben ooch op Defen bagg bp een
ff?nielt cerolutie bnftgljefielt / bat alle ©ffieieten bie
tcDffltPOHjbifll) poffibeetben ttoee Hoofc-Ctjacgp^ in
tiitircfclje Segementen/ 't 5p te JDaert ofte te ®oet /
ofteb'eene tepaett en b' anber te 39oet / fonbec on·'
fietfcScpt ban ouDe ofte nientoe ®coupen/ ofte oocR
teti tture Compagnien te 3Doet ofte i^aect/b'eene in
tie outie enbc b' anOec in be nirutoe l@ ilitie / een ban
brpbc bQo;f3 Hooft >Cl)atge^/en Compagien foiibcn
Öcbbcn te brclatcn; bei bat giiepetmitreect enbe toe;
Sl)t(lacn toietbt bat een i|ooft - ©fficiec onbec be
niaitoe militie / quiteienbc fijn öooge «Cflacge onbec
b'ojOinaci^ militie / mibtfgabec^ fgne Compagnie
onbrc bc nientoe boo^noemc/ cnbe fulcfe^ bc&oubcnbc
liine ojbiiiaci^ Compagnie / befelbe oibinactg Cora=
PitQniegljcbjacjgtfoube bQo;ben onbec 'tnieutnelSe*
piment / ttaer onbec bp al^ gooft-©fFitiec taia^ tef=
Wrcuöcj enöe bat baec tegöen^toeberom bpbec»
toiflctingfjc een nieutoe Conipognie in beffelfi^ plaet»
Itonoic b'ojbinacig JBSiHtie obecgaenfoube; met
wen bttiiajiDe bat baec boo? be boojfj cefpectibe
Cotnpagnien niet becanbect fouben toecben ban na*
tute of conbitie j in biec boegïjen/ bat offtct quaeme te
Qpfbemn / öat be meec-aemelbe ionggfi aengenoo'
^tn iBiHtie toiecöe gBeljeemieect / De o|Öinaci^
«ompagnien ecljtecin bienflg&econtinueect/enbe
'«ffliment baec upt befeloe foube Jön gctcoci
«n / toeoerom göecengeect fouDe too?Den / blt^benbe
5 boo?f5 «ienbie Compagnien fubject fietEitban
fl e boojbete nientne gt)etoo?bcne JlEilitie ;enöe i^
0« meöe oepiactifecct ten ceguarbe ban fimpele €a»
tEpnra tn öitmeeflec^ ban be ojOInMi? Uattttie/ Öie

cn O O R L O G Η, 'f ^k-en^'véerìighjfeBoecL 5

oacc inne Oc refijectitje Piobiiictfti bccfocBt
SfnlJi»wq"°f"te fpDcöiflbjicntebccöe te bjcn.

fonbec Ctmipagnie onbec be nftutoc (iHroupt^ met ig^g

Collonel^/^t. €oHoite!0/ ofte jjaajoojsS plaetfen_!

bfftleebt inaccn/ toelcfter^ Compagnien infflclöcU^
bpbecbjilfelingeoftcobcrlfcllinge al^ booten gecen·
oOeecttoiecùcntìnOecfjet laegiment/ hjaec onbec fp
al^ i?ooft ©fficSicen ccfTojteecben ; toecDenbe ftiec
ban (Sictcaet gefohbrn aen Den fSaebt ban ^tatrn /
met becfoeelt / bat baec 4Bb. beboojfs baec i^oogi)
cefolntie toilben Doen e;cattccen fulctt^cnbe
Daec'tbeboojbe.

?©e« derden ïtpjilfeflien hondert acht enfeftig Jjjn ^lèrtcit
boo?
JBeDiatieerituffeben fpjeefteneban bel&eeccn
Conftantijn Huygens, «ibbcc/ l&erCCn ban Zuylic- iot ié"
hetn,Munnekelandc,&c. enbeLaurensBuyfere,j5ib= ©ter»
bec / teec ban Duffen, Muyifeercke, &c. bepbe βΟί
ben / enbe iSeeclten - meeflet^ ojbinarie ban fijn
toügbept/ enbejeflcntooojöiaO be^felf^Commlf«=
facien/ enöe be i|eecen öegeiuen ban
ter Veere met»
tenanbecen in't minmlijchbetatco
^brettenbebeC'
blagen obec alle be bifecenten / bie tuffcOen befelbt
baacengtcefen.

^amentlijcft/ bat SJucgecmeefler^ enbe ftcbepe*
neu boo? ben göereflecenbe tötban befcn loopenbe
3ace
fcithien hondert acht en feitigh fouben toefen /
enbebace Umptenbeblenen/ fooal^ in Dcpicricu»
lieceacteban be boo^noemöe Jgeecert Commiffacifrn
biec nabolgenbe fïaet flc-expicffeett.

^atbe lleeclühan Kien foube toecben ©eeoma
mitteecben Hïaebt ban
Zeelandt, enbe bcbou&en f0ne
i^aebt^ plaetfe binnen
ter Veere; bat De Üeecebatt
Marienault in plaetfe ban be igeec Kien tee Φίηε»
calitept foube toetben gebeputeecben.

O^at bien bolgDenbe toettigfte öaben fouben jijn /
enbe bl0bcn De perfoonen gbcftiecificeecc in be boo;fs
"^cte cnbe 3imie ban be ifeecen CommifTacifen og
ljupbcn gebej^efcbeect / enbe alle bifpupten baec obec
Obemobeect / homen te ceffccen.
. bootte tuffcben De)l9egenten fouben onbec^
bouDen enbe ghecultibeecttooiben eeneminncltjcïie
Coscefponbentie/ enbe Qoebe^acmonie/ metvcr-
getingc van alle voorgacnde onluften enbe mopelijcB^
beben / ben anbecen omgbebaen :'en batfe blenbol*
genbe met ben anbecen boo^taen fouben leben / gan*
beien enbc cegbeecen in eene bafïe enbe bjoebeclöche
liefbeenbe cenb?acöt/bffo?genbeben eene besJanbex
cen^ brfie / foo al^ onbet goebe enbe becfianbige iie*
genten beboo?t te gbcfcbicben.

30atfoo ca^tnogöelöch bQO?t gcpjocebeect foube
toecben tot bcfliffinge ban alle be anbece biffecentia·
Ie poincten / foo baec eenigbc noeb mocbte ceflecen /
fonbec bat baec boo; b^t «ff^ct ban bit bobenflaenbe
geaccojbeecbe foube toecben gecetacDeect.

DEHeerenCommiffarifenvan fijn Hoogheydt
hier prefent, maken by defen eenen yeghelijc-
ken bekent, dacalle onluften ende moeyelijck-
hedeo ontftaen tuOcben de Heeren Regenten van
ter
Veere. door haer Ed. Interventie, in 't minnelijck zija
veraccordeert > ende ter neder geleyt, ende dat jegen-
woordigh Burgermeefters, Schepenen ende Radei»
zijn de navolgende Heeren:

Burgermee^enn.

Barnart Somer.

Adriaen Karreroan.

Schepenen.

Cornelia Huybrechtfc,

Pieter Naelhout.

Cornelis Groen.

Pieter de Neef.

Jacob Barentfz van Gract.

Léonard Thyflen.

Aernoud Cuningame,

Andries Runny.

Cornelis Dancker»,

Tenfimariffen.

Mr. Hendrick Seroskercke. ^

Mr. Paulus Andres van de Meuli^

Mr. lacebuï Huybrecbtfe.

Rtit^.


-ocr page 547-

ι

Jió S A κ E Ν

van S Τ A E Τ

if^ HaJin.

Adrìaen Karreman.

Jacob de Hafc. *

Johan Kien.

Andries van der Wide.

Dominicus Kloeck.

Cornelis Huybrechtfe,

Jacob Bareorz van Gran.

Cornelis Groen.

Bernard Soraer.

Mr.Pieter Boreel.

Pieter de Neef.

Léonard Thyflèn.

Mr. Pieter Muanicks.

Joncker Gafpar Colve.

Aernoudc Guningame.

Mr. Pieter van Reygersberge.

Adriaen Kempe.

Pieter Naelhouc.

Andries Renny.

Pieter Stercenius.

Cornelis Kien.

loncker leronimus Thuyl de Seroskercke.

Cornelis Danckeis.

loncker lohan de Mauregnaulc> de jonge.

Ende dat dienvolghendc de ghemelte Regenten
▼oortaen fullen onderhouden, ende cultiveren eene
minnelijcke Correfpondeatie, ende goede Harmo-
nie, met vergetinge van alle voorgaande onluftcn en-
de motyelijckheden, den anderen aengedaen, ende
voortaen leven, handelen en regeeren in eene vaile
ende btoederlïjcke liefde en eendraght > en malkande-
ïen erkennen voor ecriijcke ende vróome Heeren en
Regenten, beforgende den een des anderens befte ,
fooalsdat onder goede ende verftandige Regenten
behoort te gefchleden.

Aldus gedaen binnen ter Ven, defen derdt» April
fifihie» hindert acht enfefiigb.

Wasonderceeckent,

C.Huygem. L·. Buy fere.

{Nota) Dat by het Verdragh ende Atmufiie van
den
derden April uytgelaten zyn drie Schepenen, wet-
tigh genomtneert , ge-eligeertj ende na ghedanen
Eedt in Fundie zynde. Ais :

C«9itu-
lat» tot

iBecbin*

setiaii

MnKe-

niment

»00?

ilBtrl^o.

^OB.

tPiie

ateurtj.

E

i.

Erftelijck fai hy Collonel vermogen te maecken
fyn Oferfte Luytenant ende Overfte Waght-
Meefter,Capiteynen,en andere OflScieren, oock
lalden Collonel vermogen mede te ftellen een Re
giments Quartïer- Meefter en^en Provooft, doch, al-
les voor den eerftemael, fullende naderhandt de ver*
gevinge van alle de vooorfz Charges, egeen uytgefon
dert, ftaen ter collatie van de Heeren Staten van de
Prorincien>opdewe!ckedeielve fullen werden gere-
zyn _ _ .___..ti.

veren in den tijdt van thie» weken, acht daghen onh^
grepen » van den tijdt af, dat fy - lieden in 'tpatticulet
d'Aenrits · gelderen fullen konnen ontfanghen, ei^ij
(uilen den Üverften ende Capiteynen genieten tot
Aeimdt$ geldt op yeder hooftyêi Rijcksdaelders, ende
fai het Regiment beftaen
infefihien Compagnien, ea-
de yeder Compagnie in
fet en negentigh koppen, djet
onder begrepen alle hooge ende laege Officieren,ende
de Collonels Compagnie in
hmdtr$ vjfthien koppen,
met d'Officiers, als voren.

IIL

Debetalinge van de Maendtlijcke Soldyea falche,
daen worden volgens d'ordre van 't Landt vervat in
de gedruckte Lyite, daer van ecnigc exemplaren aen
de Collonellen, ende Capiteynen fullen ter handt ge-
fteltby de Provincie ofte Provinciën, op dewekkc
de confentenvan de Bondtgenooten het voorizRj.
giment fai worden gerepartieerc.

Den Overfte fyn hoogh Tradtament fai wefenten
twee endertigh dagen de fomme van driehüHdtrti\ii·.
dens
tutveertigbgrooien..

Den üverlten Luytcnant fyn hoogh Tradiement
fai weien toittuee en dertigh dagen de fomme vani>m'
guldens tot
veertigh grooten.

DenOverften Waght-Meefterfyn hooghTrsöe·
ment fai welen
toi twee en dertigh daghen de fomme
van
tuchentigh guldens tot veertigh grooten.

Den Regiments Quartier-MeefterfynTraöement
fai wefen tot
twee en dertighài^mt de fomme van
vyfen tmntigh guldens tot veerttgh grooten.

Des Kegiments Prvooft tot twee en daghen
de fomme van
tiuintigb guldens tot veertigh grooten.

Op yeder Compagnie fai by oionAeringc goet ge·
j daen worden een Schryver.

Tot het maecken van yeder Vaendelfalbyordon-
nautie gegeven worden in prompte betalingeifwfiiEi
guldenstut grooten.

De Tradementen voor d'hooge Of&cieren eode

Cac' · ........

rei

plaats

Cafpar Martini.
Nicolaes van der Heyde.
Anthony la Porte,

55cn derden 9ίρ|ίΙ hjieröt 5c CapifMlaticmet ι „„ - r

b'ï|eeci®eIDt-uaaicfcBalc& Wurtz ggcflooten op ' ϊπίΓοηΛβΗΓο'^^^^ '

hninrnlie maniete · »' ; van dü monitennge fullen werden gepre

ttomoe mmim. J gehouden fuilen bly ven t'elck

Capitulatie om te werven een Regiment
yoet-Knechten, ten dienfle van de Ho.
Mog. Heeren Staten Generael derper-
eenighde Nederlanden , befiaende in
lèfthien Compaguien, ende namentlyck
de CoUonels Compamien van
hondert
vyfthicn
koppennende de reflerende vyf-
yeder van lèsen negentigh.

fullen ghelevert wefen tmntigh koppen, dë(
welcken den Collonellen en Capiteynen refpeftiv>
lij<.k gehouden fullen zyn aldaer te leveren tot haren
koften,midts boven 't
Aenrits geldt> hier voeren ver-
meit,genietende vooryder isïan Rijcksdaelders,
ende de boidye van de ghemeene Soldaten fullen
aenvangh nemen met den dagh, datfe op de loop-

_1------------------ .. .. - 5 Commiffarii

_ irefenteertjdie
gehouden fullen blyven t^elckena atteftatic
te verleenc'n>en op die atteftatien fullen goet ghedaes
werden, dieSoldye en het TradtementvindeQuar-
tier-Mf-efter ial in gaen
vitr weecken na dat de wetf·
gcldea fullen zyn voldaen.

VI.

Of het gebeurde dat ecnighe Capiteynen ,Luyte·
Bants,Vaendtighs ofte andere Officieren ing^r«®
bleven en niet voidaen de capitulatie, diefe met den
Overften hebben gemaeckt, foo fai den
Overften vry
ftaen haer daer ov^r te deporteren,en de plaetfen fup·
pkren met een ander bequaem
perfoon,ende aen h»«
perfoonen ende haren borghe moghen
verhalen all«
fchaden en InterefTen fonder dat
by haer Ho. Mog.
ofteby d'Edele Mogende Heeren
Raden van St^e»
den Overften daer over
ttnigt motyelMheden
werden gemo veert,ende nodigh zijnde,dat den Over-
ften
fai werden geboden de ftercke handt.

VII.

Ook of't gebeurde dat eenige Officieren,'c zy Ove^
fte Luyt. of Overften Wagt-meefter of cenige
teynen, Luyt. Vaendrigs quamen tuflchen beyden™
ghedurende den tijdt van
thien weecken vooffc
hunne conditiën te
fcheyden,eerdatbetReginieDi

:apiteynen,Luytenants en Vacndrighs, en alleande·
: Ötficieren, i'ullen aenvangh oemen als op de loop·


-ocr page 548-

1668.

° ^pplercn meteen anderbequaem perfoon , ende
Hefdve fa' verleent worden aöe van den Over-
ften ende behoorlijcke Commiflie,
by d' £d. Mog.
H«/en Raden van Staten. ^^

In as den Collonel ofte der fclvcr Compagnten
fouden in gebre'ecke bly ven hare wervingen,als voren,
cffeflive te prefteren, fullen defelveghehoudenzijn
d'ontfangene Werf-geiden tereftitueren ,endefulien
de geworvene Soldaten onder andere Compagnien
Vierden ondergefteecken, ende derhalven gehouden
lijn voor hare ontfangene werf-gelden tot contente-
mentvan den Raedt te caveeren.

J

De Wapenen tot yder Compagoiea ter nombre als
boven, iiillen gelevert worden uyt 's Landts MagaGjn,
ende fullen daer onder hebben tweeïHellebaerden ,
twee Trommelen, ende ful{en tnet Scheepen tot laile
van
't Landt gebracht werden by tydt op de refpeöive
loop plaetfen, met dien verftande, datalshetRegi-
nienc in 't geheel ofte eenige Compagnien van dien
(oude mogen werden gelicentieert, dat dan de voorfz
Wapenen Tullen werden gebracht ih't Maga Gj η van
'[Lsndt, ende by den Raedt betaelt, nadewaerdye
daeromme de felve dan fullen bevonden werden.

De Wervlnge fai gefchieden vóór den tydt van vier
Heeren Maenden ten
v/ereitveeriïgfidagea, en vor-
ders in conformité van de generale ordre ende voet
van't Landt.

De loop-plaetfen fullen zijn.

cn OORLOGH, 't Acht-en^veemghfle BoecL 517

„njpieetwaer, of dat yetnant quam aflij" vigh te wor-
• den ^efe'vc plaetfen Tullen by den Ovcrften vry ftaen

Aldus by ons ondergefchrevegecontradeertende
debovenltaende capitulatie aengenomen. Aftum deo

Γοφί ö'iioaft-i^ffiriecen ettöe Capitepnm ban _
^(Qjtnmt Doe eec [joe Uebec/' immec^ ten tninflen
binnen öm tijDt ban drie oagen t'eitgecen/enùe üefclOe
Dcnljaeci^o. JSSog beftmttemaechen.
m bp na op befelbe ttjùt tofecùt alg<cc met ben Ι^εει:
3Iin[ta|ia&mc ban Spangien geabjulleat get
tiutbanOppignoratie. ^εη foutiegcttekemnen&e
i
:atificcrmte0elacR/ en 't fcflem nufönboojtganBö tc
fullm Rebben: Uiant men becfoclit Den iSaet banSta'
κ om te befoiBnecen op öe öefettinge/enöe toat Com=
Wien bare toe foube {ionnenggenomen biojQen/
inacc in effect'tbja^ en Weef een concept.
inen!)ici; fcrupulcus of men EngeUnt mociite laioufie
flcbcn/ Die öocD / om be natuce ban öacc inteccfl / niet
geen Qocbe ooaljen foube bonnen aenften/ batbefen
^tact öaec becgcoote met foo boojbeellelje fluchen ;
£ngelandt nioE(i gcnoegf) fpijten bntfp boo? öaec ou^
boo;|it[)tig{)epbt Duynkcrcken fagt) tn banben ban
Vranckrijck, cnbe üjat foube Ijaec gefmect tjcblien /
footiefcn^tact bja^ geftomenin'tbcfit ban
Ooften-
tie> alfoobjp/ uptoojfaeche ban onfe jScgoticenbe
Commercie b;p meccbec pjo^t en boojbeel bieten te
maecfien/ en becbolgen^aenEngelandtmeecbecaf-
en fcgaebetoe teteengenmetgoebej^abenen
^ po^ten/al^ Vranckrijck foube bonnen boen/om bat
g foo beel minbcc j^egotie enbe Cdmmecciefieefc i
Sommige ®?obintien toacen ooth toat qualtjch tet
omtfe om licijteìijcb vier jnaillioencn tefoucnecen:
jncn foube oocb geecne aen
Vranckrijk be mtnfle otfen^
(ie steben/bit bia^ be boo;naemfïe reben. ^en b'anbet
JDoe oocft be g>paenfe toacen niet feec gtaeg/fienbe bat
men
ootlj Vranckrijck tottbe menageren, en men toa^
öooj tntecelï gebiongBen om ben®?ebe (toaec
b ©eet ban
Beuningen al een Concept obecgcfon'
oenijabt) t()'tfpoebigb(ietep?ocutecen; oocft quam
W te confiDetatie bie ben ^paenfen SimbafTabeuc
^«RtetafijnSSjief bieftp op Oen
vierden December
^boojieeben aaec^aenbe^jobintienfcöjccf/ om
yfpippj dat andere Princen van de welcke wy aili-
«eotie verfoecken fouden, door dit exempel oock an-
«re plaetfen fouden konnen pretenderen, dewelcke
Wr t b^aldien wy toeftonden t foo fouden by na alle

de SpaenfeNederlanden in de macht fijn van die Prin-
cen ende de Franfchen, ende oock om dat men tegen*
woordigh foo feer niet geprefleert en is.
J©at fai
ich'ec bcel ban fcggen
i Mm fagfi genoeghfaem bat
6p bcfe occafïeban <©o?fogtufcö,cn bettoee^oonen/
befen ^taet in öaet gemoebtetn grooten ficflbtöab=
w tuffcijen öc giecigöcpt
(om conqueficteboenban
ben afbal bec ^paenfclje ©^obintien) cnbebetacefe
ban benabuetfcliap bec ^tanfciien·

tct ρίβί fct om be boo?nocmbe ©aobintic» te boen λ-μβ
cantonneren in fo?me bau fen iiepuMijcfie/ een DeSii
SIcgument banbiengetoeefi ; nubemcccHte men bit obetBtii

.rii,alöoe»

ban b'anbece ^jobintten be mac&t !)abbcn om befe
vier Miliioenen te fUtnecen ; gebbenbe gcabbifecct
bat menbiebeDoojbe te negotieten iv'tccebit ban be
«©eneralitept/ betoclche nict bemacötnoc&foobeeï
ctebtjt en gabbe i maec
Holiandt foubec toel olgbe onr
3Ön ί Jpantf^ foube bie foucneten / enbe l)ct pjofijt/
en gtiebolgelgcft oocft b'autjjocitept baec ban tcecften.
anboegen bat
Zeelandt cene cecfitbaecbige Jaloufic
fcljeen te Bföfien/ bat
Holiandt fpnbeltcR De predo-
minaüe
obec aile D'anDcce @2obintien foube obline·
cenjbetoelcfte fp (foo men fepbe) in effect afcecDe fiabt/
geljjcft biet booten^ De Princen ban
Orangieo bieg&e»
Öabt öcbben: te toeten / boojeen
konftelijcke direöie,
betocicfte nocbtan^ in Holiandt beelio^Iijcfteccnbe
becbjagbeigcftec i^ ; toant
Holiandt iaet aen pbec
B>iObintie
defelve fupremiteyt , bie Holiandt in Dc
gaere neemt ; foo ten aenficn ban be DifpofltiecnDe
collatie ban baec Magtlicaten enpoIitDcfteampten/
al^ miiitaite enbe enbe pacticipecenbe/in be foubecaine
bifpolitie ober be beflticten ban De<$enttalitept/en
(6oubecnementen ban plattfen en^tontieceneguaa
löcft met befeibe.

't i©elcft boojgaen^ bert lofïcïijcRcc i^ / aT^ 't<ii$ou·
betnement bat be )^;incm bo^fien bebben.
ll^ant be Piincen (of toepnige ban be f latteuc^ ett

ftomentlijcft ban be mtlitaice au
ten; fpbabben De patenten/ fonbenenbebecfonO
be Ccoupe^ in enbe upt/toaec fptoflben; fplecfben
met be Commanbemrnten enbe «i3oubfcntmentcn
ban be plactffn / na 't fiaec goebt Dacbt; epfcbten
grlbt allfctoilbeuj enbe Depiobintienbojfien'tniec
tocpgccen/ fulcft^ bat be^^iinccnallc^ alleen DcDeti
'c gmife tegentooojbigl) alle cc famm Doen / enbe mm
faob bat fuicft^ ban Babcc tot ^oon obccgingb/' cnbe
in Dcc baebt rcffciycft toa^ gctoo;bcn.
Et aüum erat Je

Repttklica.

't toacc/ bat alle be abbccentcn ban ben P;fnce/
brfonbcclijch in
Zeelandtcirpm /dat de Rtqubiijcque
gefondeert ende bcveftigfat was door een Capiteyn
Üenerael, ende door de Öcadthouders,
iifdem artibus
confervandatiti quihus covflata fuit. l^aecalIeDetOe'

pcc^toaccnaen'tiagecpnbe/ bploopct^i/ cnbefon^
bccmacbt/ fonbec autbocitept
veUmimdm j»vare

Ïrmipem> fedttoupojfunt.

Il^acc alle De geene bie inbejll^agif!catenp;eba=>
leecbe/ cnbe ben toom in bebanbtbabben/ bonben
bacc foobeelfoctigbept/ batfe Die nopt fouDcn berta'
ten; en alle De toecclt fagb /
prindpatu mhilcantmptw»
fifintquicimiemnent : cnDeDat boo? WurtzmcnftOH'
be boen /aha RepttBlica 't gene Dm fijince Babbe gbci
Daen /
amijfd.

<{Sen eenigb argument militeccDe nocb boo; ben
i&?ince/ be
gratuiteyt ; bat men beel aen fijn ©ooj-ous
Dec^ enbe aen fbn Üup^ fcbulbigb toa^ / enbe bat fon=»
Der blame ban
ingratuiceyt men bem nict enftonbe
becgeeten;maec bacr toa^'ec bp na nirt een bic Dit ^t»
gument pjeecftte/ bebalben De^^ecc De
Hubert, ]3aet-
penfïonaci^ ban
Zeelandt: bpDccDtfuicRi in effect
alleéU/
tacentihus potiut, quam ajfmttentibus red fait
ZeUndiaproteribus. JDanpccc cenigb &;cbicant fülc^
op beatocionbecnam/ too^bt bP gecojcigeect.

maec aUe befebcctobtinóbcn ban ingratuiteytof
pijc onbancft'


-ocr page 549-

5iS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i^<?$.0nljaneïi6an;ïjtpöt δίηοί) Hoiiandt Ronfid0c6teee=

w-_mott/ feogenDe/ bat fp mfEröec gocöen toilïeöaöt

tooo; tien Pitnce/ ai^ b'ait&eLe (laDtien/ Dat fp niet na
ien liit föne mtcoDuctie <n Dm öart öan ^tate te p?ef=
fecntj on&ecbeDfn^f) ban De reparatie,

^acHoiiandtl)aceDancItbeecgept inDetDaettefl;
öcoaccecen / fiem hJiHniDe in eecetjo?öecen {en ηοφ
een penfioen geöen; maec Dat D'anbtte (fel^Zee-
lant) beiettenOe enDe toeDeripK^HenDe De reparatie,
OHbancliftaer omttent Den ©jince toacen ; 0em Jaten^
i &£ nul en een O m 't Cijffec biijben. ^.t hoe commtntu^
i^leffflicft/ miUutfluribus. ^n'tejcempdOatmen
inBuac, Kievit, enDevander Horft gefïdtueectftaDs
öe/ ijaDt al D'anDetegeintimìdeert, foo Dat men nu
tet ti)Dt Decflapte meet te toeerl^m ban aen ben
ce emiaeace Charges ban iijn boo;-(@uDec^ te Doen
confeceren. 5[&acc toa^nfemanDt al^ D'teec De
Hu-
bert
Die Dit fonsö / en öp bectcaegfibe in 't iefïe oacR j
De ÜJijfe geeutoenfcpDm nu /
dat hy geen credijt had-
de 5 en alle eetUjcfte lupDen / Die alDaec p?eöaleccs
tm/ toacen göênacgbfaem ban'tljumeucbantol»
lanDt/ begalbcn Dac fp meenDen Dat^oIIenDtalte

©iran ^^^ booten ftabt ben «iPcabe ban Bredenrode (p?es
bctiii^D tenDctenDefgn ftaribt ban Viane foubetain te 5tjn)ecn
btjitotji ^euttoaecDec ban iHoIlanDt in gebangeni^ getoo;:
pen/ DiealDaec een
mandement van't Hof quameic^
ploictecen/ enDe ontlloeg gent niet booj Dat bP 't boo}^
Moembe
mandement opgegeten hadt, enDe DOOJ Den
©iin^ onDeclleunt jijnbe/ pafléer De fulch^
fonder cor-
rpi^e. ^U tee ti|Dti)aDtmenDitaenDèreDouariere
l^at / Detoelcft aen Den ^eunnaecDec Diefiaec obec
mnige
contributien fommeecDc/ oocItqualijcIibeDt
igeantbioo^Dti flilt&si Dat men
twaeif Compagnien
tej^oet enteftaecbe bectoaect^ DeflineecDeom haec
KDtoingen/ 'ttoelcftfpboojgeHomcnfjceft/ fieflen'
fie a;D;e tot oe t>etalinge.,

j!©en bec(ïonbt ooclttoel/ DatVranckrijckofDen
3imba|TaDeuc bctfcftepDe ffliipt ^töepen tot Amfter-
dam
tngebuett gaDOe/ tot f)» ttanfpojt ban eenige
(CtoiqK^ / maec niet Dat algiec Daec
ùbec gefpjoot&en
ofte reflepic genomen
i^/ Dat Vranckrijck niet noeti
ineec Dejfepn^in'tOooftfmeebe/ bia^ niettettoijfe^
lèn
j maec men foube ooeft Den SSiffi^op ban Munfter
enDe anDece meecin^iliantiefoecfientetceriten/ rn
fUicïi^ fouDe befen ^taet ban Die Jöbe genoeg bebecfien
^00 Vranckrijck op Poolen toilöelopbjeccten/ Dat
koa^ bette genoegt) ban De (janDt.

i^oetoel upt Parys biiectgefcgjeben Dat Denl^oning
eppacentiegaftotDen^^De^ Dat βρ
d'Alternative
Die Den HSacqui^ de Caftel-Rodrigo ftaDt geftoofen /
namentiiicfe ban 'tgeen jip in i^eDeclanbtbetleDen
^aec tjabt geconquefteect) (ouDe acceptecen/ en
't Fran-
icbc Comté
toeoet incupmen/ gebbenbe Dole enDe
Gray, De ttoee boojnaemfie ^teDen ban Dat (iScaef:^
/-fcgap laten Demantelecen ; foo bleef men ftcg giec
tee te^ee enbe te^lanbe acmecen/ mentoiibe3^;e«
öe maeciten met
de Wapenen in de hant. ©e ^paen»
fe ^SmbalTabeuc toiccDt becfocbt een itjfie te toillen
ngeben ban DeiCcoupe^ Die Spangienalgiec in Dienfi
gabbe/ enbe in Dee DaeDt 'ttoa^metbe^paenfctie
USilitie flecOt gfiefldbt/ sSotie nopt tori onbecgoU'
tien: tuflTcgen Den <@oubecneuc enbe De #?obintien
taa^ banobeciangt) eenqnefüeebecDebetalinge; De
^{obintien pjetenbeetDen fel^ te betalen enDe te mon-
ttecen De JIEiilitie Dieopgaectoa^getepactieect: t)iec
toa^ Den <l3oubccntuc tegben ; toillenDe DatDepeu::
ningen boe; fgn IjanDen palfeecDen / enDe Dat De Mi-
litie öcm fouDcn alleen ec^ennenboo; bacenbetael^-
l^eec/ om Dan alle^ betec tot ftinDebotietegebben.
$iec uptfpjootbat De©|obintien fomtijDt^nietcon=
tcibueecDen/ enDe Die't befie betaelDen/toacijtcbenbres
Ie ^acrn cecfe pet^ gaben, mt maec&te De fiefle ^oi^
Daten tot ©oleucg / ;&tcaet fcbenDecg / en Dat fp ber^
Jiepcn.

fevenden jijn tec ©EtgaDecùiitìgeey&iBcett
drieDi|lincteli|({en/ al
^eerfteiijck, eenbano'üeec
30eIDtmaecrcl)aIc{t
Wurtz, Daec bptipaen|aecj|io.
jjlgog.. bao;D2oegg bel^aoft-^fiaecenmCopitep-
nen banfï]
.ïSocö een: _
getacheerde Cotttpagnicn
puteecben ban be^jobintieban VrleflandTàecfj^:

al^ ooch een agite ban vier Capitepnen toto»

vier gebctac&eecbe €ompagnicn bp be iHeetrn XjT
puteecben ban Depiobintic ban^tabtentaXÏ!'
eligeecti 3©aec opgeDcIibaeecct sjinbe ficbfim i,!''
liSag. m alie De boojgefielbe enbeoeeKS
igooft-<®fficieccn en Capitepnen cefpfctibewS
laten geballen / enbe boo? geeiigeect geöouuen / ^
toiect Dienbolgen^ Den Öaet ban ^tate berfoththnn,
alle Defdbe De nooDige commiffien te Doen btticffh^,
enbeijun ben betioojlijclten <iEeDt afte nemen '

5^en negenden i^ gcfioeittjetcappojtbatibeftf»

een Ripperda tot Buyrie, enbc anbece/ gebiijtecrt mii!
geeyamineect öebbenbe be JÊifTibe ban Dm jSaS
' Xgefcöiebm rtbircmD^^

Jfêaent/ Daec bp Defelbefjacciio. |®og inS:
Dencften gaben / of bp pjobifie Den Jgf ec Hans WiS
ran Ailva , ^ec: ^l^oirn nft-p λ .. ""

ban 't Hegèc niet na 't öenbebow^ oratccnt Zutphcn,
enDe Den ©cabebau Huxnes na Bergen op dói Zoom
foubebeftoorengefonbentetoojben / om op aneto;

baWenbefahen/enbeinfpeeietegenalïenobctladbpoc
Militie aen De pacticuliece Singefetenen aen te Dom /
be grcenuireecoe o?b?e^ te|le«en. a^aecopatiittìitt.
reect iötiDe / i^ bf cfiaen
te becfoechen ben toei-artnel^
ten iSaet ban ^ate/Dat Ijaec ««eb. na inaenotneii con·
fibecatie ban beobe bej|cecen©elbtmaccfcfialto/

in DicnfïeDec ÌanOe jönbe/om fulo; gejjen naiKtWra
aengambe geDifponeect te toojDen/ gei|)tit tnen&ebitt'
Den foubetebebooven; ^^e^ toiect Den boojtioentlidt
]9aet ban ^tate oocit becfocbtcn geautgiKifeect /otn
een fuffifant aental Segec-Jêdirpat te boen amne-
men/ ten epnbe om naee / o^e omtcent be
Schelde oe^
fonben/ en ten Dtenfie ban Den Sanbe bpboojballen&e
geIegentbebeng^empIopeeette toojben ; gclpooclt
ben fclben föaet becfocbt toiect/ met be cefpettflje Cd»
legien tec ^bmicalitept tero;cefponbecen otuc'taf:'
baecDigen ban eenige ^agljten ban Φ

Öptïeggec^ na De Scbeke boojnoemt / en anUtte fle»
biecen/ Daec be noot enDe Dienti ban 't lant fulcj^fou·
De mogen becepftben; enbe rpnDeUc6Dat fiaccCt·
De Collonel^ enbe ^ecgeanten J©a|oo?^ bon be
menten te boet/ boenmarf^ opbecefpcctibeStnDf^
bou^ plaetfen sijnbe/ ofte alle upcen
fiamDeamtt
homen / toilben aenfcb;8ben enbe o;bonnecen m
aenliont^ meDe Deetoaect^ te becboegen.

^nfgeltjcj; aen Oecefi?ectibef^^obintiengcf#^
ben / bat Oiefeibe ten fpoeDigbllen enbe fonbec lai»qet
ttotfiet tenComptoicebanben(@ntfangec4S>cneiw
Volbergen toilben Doen fucneeen giace quote? m κ
fomme ban cacbentighduyfentgufiien^/ tbtbcCDi^
pinge ban ben neder-Rhijn cn ΥίΤβΐ,ορ bat bib^^
bantEanbt/ ïip langecbettcedÊibanttfn/ aenDu
bant ban geen onbectoacgten obecbal geiniawntiO'
beect tnos^te toojtien»

©m tienden iégoebtnftibonDentebitfoÈtìftni.I'^
iSaebtban^tate/ DatbaccCbJoùoawifleoìW'
Denflellen/ enDe Die booijienejbtioee/

aen De atuncebuc^fc Àteoupen fiaettóe obfctf wo;
men/ mi&albeniaentfol^brtaeltmoflS^Woiiw»

nominatiebàn pecfoonen/ om in qualiteptal^j^Of'
puteecOebanöaec^o. maóg.naDédefeauèufcfjf
bintien göefonben te tot^en/ ten fineómDcgojte
Difponece» tot pjompte betaling&banfiàeiWR™
m b'acbtecfiairSöe iubfldienaenbeJNrtm^^"·

nenburg Öe ooft : Dt^ fouDebeboojlfJiit SietebOT po«'
boicgeDepif(®emttWi^ ten beftofb» bflii bi ift"^

ïjn Segiment Bp Ijem / Icfikben oeeliot»» I.
laülie ban
acht Ctyjitepnen totùc^S'
de Compagnicn mebe buOeföEtr^W


-ocr page 550-

(„n Brakel ftltie flllbfCC/ Otti 't &ctou|ic projeét van de

/ tc fliiiitcnciJDctercRflictt/ mitfgaöirriDetoe^
l,«i(Dté?tctc uaii Ratificatie upthjifTflni / tottocic^
SniDc nicöe baec tooai) .|©oa. Batificatie opfle»
π af tt foiiöf too?öcni/ toecüeiiDe ijicc üaii cptcact
Sùfiiacn Den Jl^fccbanAmeropgen, fFtcaojöii

jBoiJ.© ^

IjjjE^'JanéttÌM^^^^^^ bfcWaccbm alnofö DÌrcopon=

eSbp öact ï?o. Jlföog.flfnomjnefCtpiobi'
(inntlljclt ÖC" Ommereo, tUfgcn^ Gelder-

i ndt Vrybergen,toan Zeelandc, en vander Hoolick
hanUtrecht, oiti nift anecnD'cFpeDitiecii'tpjompt
i„Vfc öjmgciUjan De©Ioote ban Oefen ^tact ten bes
ftm tcbebojDecen/ macc 00ciialfe^teöelpenp20cu=
rtcnüjatnoobiglj fouöejijn/ totbetccuptboeci'nae
ban't nencinct DefeIü£®Iootein 'ttoewhaelïeltfou--
fi£ moflljen turciren/ oocU ffijnec tjjbt na Denupt-
(lanliüan faccfeen/ f nDe na 't sunt bp öaec Mos.
aibóoccn in 't aen^caeï fouDe toefen a&eöeccetcect obcc
'templop ban Defelbe ©looteteöifponecen/ fooal^
ocbueienbe Oen (l5ngeIfct)en(i^O|lO0{) (onbet:
;Efltti)in'tb?ucI)t aepjactifcert toa^ aetoeefï.
^cn elfden Deeft O' teec ban Reniwoudetrc ©ec=
naöftinge prsefiderende, i)aec ï|o. naog. bcftcnt ge;
mattlrt / bat Den ï^cec Pjinee ban Orangien aen fjcm
DrtiipQlJt öabbe fgne genegent&epbt/ om in ben aen=
(lacnötn ^omec mebc te ©clbe te gaen / ten fine om.
me fichbequacm te maecken, om den Lande in tyden
endewylendienft te konnen doen. iU^accop gebelis
btccttt jijnDc/10 goct gebonDenenbebengenielben
gtcc prsefiderende becfocljt/ batfg'n Ï2b. oen benöecs
t{ fiiiicc rtn beleeft compliment obcc'tboojfsfufc
jcctbiil&eoaenafleggen; metbethlacinge/ Datiate
If
0. ,lBag. ten Ijoogljfien aengenaem i^ / be inclinatte
bpfoiic iJöogljfpt betoont / om in be aenflaenbe e);pe=
Ditlemc&e te Belbe te gaen/ enbe{)embaei;bao^te
imtrtot Den bicnit ban ben atanöe bequaem te maec=
lim. D'l^ecc ojbinaci^ <ÌB£beputcecbe banbe^jobin-
titban Zeelaodt gcbbentecoccafìebanbefepjopofì^
ώ / al^ noch gcecinneeW j^aw boocige inflantien/ foo
itetatibriijcft tee ©ecgabermge gcDaen/enbe bp gebol'
Sf nocljmaclfaccfogbt / bat onbecminbert enbe onge^
Mubiciecctbebclibecaticn/ obecbe bctuuflefepaia»
tie/ oen fon Hoogöept benlgecce Prince van Oran-
gien ) moctjte toccben geconfcceect be hooge iMilitaire
Charges, eilbcbppjobifielnfpecieljttGeneraelfthip
van de Cavallerye, ofte ten minflcn geintroduceert
werden in den Raedc van State, om upt bien 1)00Π>ε
tottie^ tcmeccbeccece enbeaenficn/ cnbe infonbec=
ÖcpDtliuöifufrcopmccchingc/ be concepten/ belibcs
tattcncnbcabbpfenban|)at;e(|o. Hl^og· <t3eDeputeei::
timtc®clDebptetoooncn.

êulci Deebt ben J^eec Prince van Orangie oochno--
tificfcen aen be ïleecen staten banïloHanbt/ boo?
om i^eec öaebt pcnfloitati^ : maec ban 'e een enbe
mtttc niet göeballen ; be l^ollanbec^ fepben met
ieeiandt enbe b'anbece ©?obinticn genegen te jijn/
jat fijn ioogijept qnam in ben tobt ban ^tate/om
oan^mebe al^ ©ibeputeecbe be militaicc eppebitien bp
Ktooonni; maec bat b'anbece p?obinticnb'oo?faec'
w toacen bat bp niet toietbe geabanceect/ om bat
Φ wtficulteccben be mortificatie van 't Stadthouder-
'^P· €lch bjilbe fijn liberteyt confecbccen. b'^tn^
wtc^fjoWntien toilben beüberteytbeöoubenombic·
" " it:igonanbttofl»

sm "

^r "" ^^ beften Ripperda tot Büy rie enbê anbecê /
ge-e):amincert ftebbenbe Ijet abbi)0

" '**««ö^ban^tate/Bcfo2raee«alöiecin&cnHiige

öf belibeitept öebbenbatfe Baecnopthönbetoecben
Wdomen. 't€ec(ie toa^ plaufibel/ maec 'tlaetfïe
P^ meafccupj.

rnbebaec nebrn gerFöibccrt een attjfic/ caechenbe be
©atenten boo? cnbe teji bfljoe be bàn be Önptecpe ban
Defcn^taetnabcnYffelgcbpfiincfCt/ om funbiceci ^lie
niSD nptflrloftebiiap öacc tebegeben na ben
Harden- scni^ai·,
bergli,
al^ Stjnbe öacc l3enbcbou$S / ftoubenbe in effect
Dct boo?f3 abbjj^/batDacc€D.banffntimcntfanbe

ben obec gefonben/boci) bp brc fdbec ccfolutie ban ben
19 bec fdbec «aent boo^ eenigen tijt gefrponr ctt/pa^
tenten met enbe neben^bebfcbeccbrpefclje^baettoe
fpcctecenbe / fouöen beljoocen geejcpebieect te too?brn/
fulcy en in boegen al^ upt be boojnaembe atijfle nabet
gefïen Ronbeiuecben.^at fjaet «iBb. toöbfc^mgcbolge
ban öacc igo. J!l9o.ccfolutie banben
vijt en twintigftea
Hàactp boojnoemt / ban gcboelen toacen / nabemael
be iteecen öace J^o. iiaoa.<£5fbrputefcbenenbe<i5c5
bolmacötrgöben eerftbaegt)^ fiaenbe te J^elbe te gaen/
booifien foubea moeten tsefenbaneentgeopene^a'
tenten / om lia gelegentbepbt ban farchen/ öacc baec
ban te ftonnen bienen: bat bp gemrpne obecgifte cnbe
concnccentie ban be gcfamentiiicfte25onbgenooten/
ball gellelt foube beljoocen te toojben / bat geburenbe
be Campagne bei^ooft-©fficiccencnbe2Scbcl fjeb»
beren te ©oet enbe te ©aect/ foo ban be HSiütie aen De
ftant ban
Brabaud en Vlaenderen,mitfgabrc^ aen ben

. bolgen^beaöflen baec ban gljemaecht/
fonbecccnig&uptfieloftijbt-becfupm fouben Ijcbbcn
tecefpectccencnbet'acötecbolgen be ©atenten/ bie
aen be felbe bp be boo?noembc igeeren jjace iêo. JlBog.
iEiebeputeecben enbe «©ebolmacfitiflöben te ©elbe/na
genomen abbij^ ban ben genen / t)ief)etcommanbe>:
ment obec be .{lilittefouoc toefen aen bebolen/gege»
ben fouben toecben: fonbecbannoobente Rebben ce»
nige anbece fatenten / om upt of m eenige fiemmen»
bi ®?obintfen te maccljeten / .of ooch eenige fienniffe
te geben aen be
ja^agiiìcatenban be ^teben / üi ofte
boo?bctoelcite(p fouben moeten tcechen; «Bnbc bat
befelbe Hooft- ©fficiecen enbe 2Sebel-l)ebbec^ te ffioet
enbf te i^aecb in be boo^fs ïïijfien uptgeb^ncRt / baec
toefoobp Dacei^oogMogenbealébp be^tatcnban
De ccfpectibe ^jobintien fouben beljoocen gljcqualifi-
ceect enbe gcjafitetoojbcn. ?E»atboo?t0bcgemelbe
ï^eecen l)ace ^o. Jlàog. «©ebeputeecbfnenbc <i5ebol»
macötigbbe te3©elbf/ fouben beijocen gljeautfjocifeect
te toojben/ om be patenten boo? beboojfsi^ooft-
©ffjcieicn cnbe SSebcl-bebbfcen te ©oct ente ^accbt
op beboojfs 3tö(len uptgeb^ucftt / na genonten abbij^
ban ben genen/ bie bet «iommanbement obec bie
Jiailitie/ al^boocenfoubc toefen aenbebolen/ tegc=
ben cnbe af te beecbigbfn/ enae bat öe boo?fclj?ebe
?icte ban qualtficatie en ïa|i ban tbc ©ceccn Staten
ban be cefpcctibe ï^^jbintien aenbe boo;fcl}?ebe j^ooft·
^fficiecen enbe 25ebel-&eb&ecfn te ©oct cnbe
te
l^aecbt in be boo?fcl)?ebe 3tö(ien uptgljeb|ucht/ of
öooj of neben^ DctlpatcntbpBacefêooglillgogenbe
aen be felbe te gebcn foube begoocen tee [|anbtghe<
fielt te toojben/ om te bienen tot ijacebecgacgeeiibe
naecicgtinge ; batfe bienbolgen^ op papier ggebjaggt
Öabbcn. feechec concept ban
twee biflincte patenten/
toaecmebefpbetttouben/ bat alle be
retardementen
göeebiteect enbe be patentén met be meefle pjompti»
tube enbe accelecatie bp be j®ilitie ban ben ^tact
gcpaceett fouben Ronnen toecben/ fulch^ al^ Daet
i^oogl) IBogenbe upt be boo^noembe Concepten
ban ©atenten/ neffen^ 't boojnoembe ab^^ gge.
boegbt/ ban gclQclien fouben rtonnenfien. ©e^bat
begemelbegeeten ©ebeputeccbencnbe (©ebolmacb·
tig&ben niet en fouben becmogljen eeniglje Paten»
ten te boen bepefcljecen/ Dan boo? be Compagnien
begcepen in De boo?fcl)?ebe 3£öflenbanemplopalbfs
cept^ ggeacceflecct/ ofte fwbanigen / al^ namaeisS ge«
Difcipiceect fouben mogen tocrbcn / cnbe bat t'ritlien^
foo buutneec eenig!)#atentbpmeec-gemrlceil^efci-n

1 berïcent

en O O R L O G Η > V Acht-en^veertighfle BoecL 519

Dmtwaelfdenirefe^/ totbolöocnin0cbanf)acc ©oog -^c
JlBog. Öffoluticüail Den negenden Dfc fdbCC iBafiit/ I Oöö.


-ocr page 551-

520 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

I.

Johati van Weideren, Collonel.
Alexander Schimmelpennigh van der

Oye, Major.
Berflard Pelnitz.
Rcquyn Trents,
Johan vander Meulen. *
Otiibranc lohan Rengers.'

Godert van Belhe, Heer van Ginkel,

Collonel.
Fredrick vanBoetzelaer, Heer van

Langerack, Major.
Hendrick van Echten,
lohan van Reede,Hecr van Borncwal.
Godefroy Fredrick van de Pol.

UI.

Maurice Grave Zu Zolms.
Cafimir Henrick zy Steincalenfelts,

Major.
Paul van Arnhem.
Dirck Statius van Haeften, Heer tot

Gramsbergh.
Piefer BifetidelaBaroire, Sleurde

la Rochette.
Nicolaes de Durandt.

IV.

Zeger van Rechteren, Heer van Al-
melo, Collonel.
Zeger van Itterfum, Major.
Nicolaes Verfchoor.
Rudolph van den Kloofter.
Warnard van Dord Heer van Iffutn.
Adam van Plasborgh.

V.

George Fredrick, Vryheer tot S wart-

zenborgb, Collonel.
ElbertLodenrijck,Heer van Harten-

velt, Major.
Adriaen Warnard van Pallandt,Hecr

Keppel.
Frits Grave zu Caftel.
Tyman lohan van Lintelo.
Wouter van Coeverden.

VI.

Henrick Charles de la Trefmoul, Ie

Princede Tarante, Collonel.
Barton de^lontbas, Major.
Henrick van Sandra.
Jacob van Waflenaer, Heer van Ob-
dam.

Louis Marquis d'Eftradci,
Arentvan

18. tjsrteent foube fajttben/Daer ban fulcft^ enbe Dafc 'tbe^

_haojbe tcti fpaeöiflöfien ijcBccequiceetbcaDbectfntie

foube befjòoccn e^gebcn te tuecben. S^arcopgebeli-
beciectjönbe/i^gwtgebonbÊn De noobige ©atenten /
ntftenbeneüen^ bebojbecebepefclje^baec toefpectce
eenbe/ tebecïjeerbigben/ boo^enbetenbeliacbeban
De Compagnkn te^aecbt/ inbenaboIgenbeEpe
gefprciHceect.

fes Regimenten Ruyieren> ge-
«Men^ deftineert naer 't Rendevous dm
Har-
denbergh.

iJOO^tlC

Riiyte-
rS.

■qutsd'j
Dorp.

Nimmegen.
Zutphen.

Zutphen.
Deventer.
Nimmegen.
Groeningen.

Doesburgh.

Arnhem.

Koeverden.
Steenwijck.
Nimnaegen.

Groeningen.
Groeningen,

Groeningen.
Koeverden.

Arnhem.

Campen.

Swol.

Haflelt.
Haffelt.
Rbijnberck.
Steenwijck.

Lecuwaerden.

Bofch.

Doesburgh.

Maeftricht.

Groeningen.

Coeverden.

li^tjbec^

tien te fenbeh feecRecfojmuIiéc'ban @;iAinciaïe acte
fjier onbec gefnfeceert / met betfoecft / öat befelbe
Dm boen bcpcfcgetenactr^bolgen^enintonfio^nitté
ban 'tfelbe foimulin;/ met infertie ban bei^men
ban be laitmecficc^ enbeCapttepnm begcepcninbe
cefpectibe 3lpcn ban rmplop gate J3Sog· blec ne-
bcn^ tefenbenenbebeboojfs alfoogebcpefcÖeecDeaC'
te^ üace ©0. |©og. in allet pie toe fcnben/ om neben^
b'atlete ofte ftatent ban be^enecalttept aen betc-
{jpectibet^fficiecen toegefonben tctoecben.

Bofch.

Rhijnberck.

Deventer.

Heufden.

«

Bofch.
Swol.

De Staten van,&c, laften en ordonneren hier tned

f Ritmeefter over een Compagnie te Paerd

N.N -^Capitaynen over een Compagnie te voet

ς Den Officier leydende de Compagnie van
dat hy zich met fijne onderhoudende

__' ^ Te Paerd , Cornette.

ende complete wapenen fai hebben te vervoegen ende 1
t'onthouden derwaerts ende ter plaetfedaerhemhei'«:t
felve in onfen name door de Heeren Gedeputeerde i
ende Gevolmachtigde van de Ho. Mog. Heeren Sta
ten Generaci der Vereenighde Néderlanden overdè
Veldt-legers, gedurende defe aenftaende expedititf
fai worden geordonneert,fonder daer toe eenige ande-
re ofte verdere permiffie ofte Patente van ons van no'
den te hebben,ende fonder oock in defe gelegentheyt"
gedurende d'aenftaende expeditien als boven , om
alle retardementen te vermyden, gehouden te wefen
eenige kennifle te gbevenaende Magiftratenvande
Steden , voorby of door dewelcke hy op Patente
en ordre als noch fai komen te marcheren, Aldutge-
daen, &c.

Hnbecen baegï)^ begon men te belibeteten op k
boojfici ban
Hoiiandt, ban te ctferbeccn ötn ötcc

Maurits tot b' ^Hmbaffabe na ben ftcpfec/tntic
ben I^cec Wurts alleen te committecen al^ «ooft ban
be»Iitiete®elbc.

53ε ïleercn ban Zeelandt fiabben ijacc (Cecommit: s-,
teetbe tee ©ecgabecinge ban Baec Ho. .lH^Da.gcIafi te ta|
crpicfentecen / bat fp niet ttoijffelbtn / of be
rcfptctte J»
fijobintien fouben öet ooge flaenop beni
Maurits van Naflau, foo ten
ïijcfie ®oo?Iuct)tigbepbttegeti . . .
(ÌC1J
Veltmaerfchalck bec©ececnigl)be .ï^Ebeclanbm/
al^ tencefpecte ban fijn lange mgcttoutoebienlltn
aen ben 3tanbe betoefen / en be gronbige (lennifTc/
bit
befelbe Ijabtbanbe confiitutiefnbegelcafntötptban
beJFrontiecen en be.1!llilitieban befrn ^taet / Doben
bc aengenaemgcpt ban f^n ^ecfoon/ foo tet oojfatcite
ban fijne goebe enbe loffelijche qnaliteptcn/ alitai
aenfïrn ban be
meriteh van het Huys, baecuptbpoc'
fpjootcn toa^ : om bielcite oojfaech be i^eccen ^mtm
ban
Zeelandt, ten tflbeban ben Engelfchen
logf)/ enbe inbafïe banben25lfTc{)opbanMunfter,
ben öoogb-gebatöten teer Prince, foo teriljacï «Eb,
JKog.aengingt)/ totgelgcft opper-CoromandoI)afc
Den boojgefielt/ enbe baecoptec^eroabfcinsljban
ïiacc Ho. 4iISog. laten nrgecen/ öettoclcftfpbfïfocl)-
ten bat fpiHeecen «©ebeputeecbe geliefben opttbofc
gen/ en befaecEtenonbec be^^obintien baectoetm
beften te bicigecen ; alfoo fp oojbeelben/ Dat Den
Dittili
ban ben 3lanbe fulch^ abfolutelijcfì qti^i tebcrcp^
fcften/ enbatoocfibebol!
De pjefentiebanf^npetfi

fen/om ben 3tanbe in I______________

bienfl te boen ; gfïötft t Dan om bie enbe atiDcce t^
Denen meec / feec bebencheltjcR foubetoefm beii&opS'
gemelben Hm®?ince ineenpoHttjcfefnipIoP
aanbt^ te fenben / in een conjunctuce bf^ tpDt? / w
fïgbfoo gebaerlö'chlietaenrien/ enbebacc bfnWenft
en öetmflitaicemplop banfgnpecfoon fooffi'oj^
ftonnen ban nooben toefcn^enbe bat be boojlitDWDfF
oocR t'eenemael quam tebetepfcfien/ b^miooM
nigen conftitutie banfaRen/ alibeteflen^ojo af/
be eecfie en booinaempeHoofDen banb^e^iW
De fianbt toiecben gtfiouben/ om fapanebooibaiif»

''"©anbStfmmlSS^^^

enbe Stsdt en Landen. Gelderlandt enbe pve^
tDacen g&ebeelt: De teecemban
Hollandt
bat ben ©eet ©lin^
Maurits bp Baec toa^ neftentt.»"^


-ocr page 552-

cn OORLOG Ack-m^veertighfieBoeck. 521

too?
1/We met

VrTnVkrijckln alliantie (hmDen: enbe fjpccialncftöfn
Mjlêoo ban Munfter, bie eentsg p^obifìoneel onluff
m fcrrDe Doo? öet btrtoepflecenbanbepaflaflieboo?
toÏimenburflöfeiEcouijen. ^efe Debatten buecöen

Saierdagh , Sondagh, etlDe Maendagh , fonDCC te
{tonnen Itomm tot conclude/ goetoel meeliHolkndc
m coms ttt ©ccaaDcïineft compaceecDe.

macc Holiandt gaf te&ennen/ batfenietfouben
toiaaen eenigf)ebrcanbetinee in gaec cefolutie i bie^
Dingfdagh
Den feventienden April ηοίβ cecfieüjcili^
(tocOt Dfüoiibcn faccefieeccn I)ctSrBlcmentboo?c)t=
Moibinoci^ ^mbaffabe aen ben {Icpfec/ gbelüeft Ijet
fdidc 0esIement bicc nabolQenbc ban bjoojDe te tooo;-
ti{(iactgeinfeceect.

urt,, Eeo Predicant tot btniert guldens ter maent.
^ Een Hof-meefter tot
fefitgh guldens voor de reyfe,
«IJ»· des fai aen defelve
tvee hondert guldens van de voorfz
fes,
by anticipatie werden gegeven > om defelve tot
deflelft Equipagie t'employeeren.
EenStal-meefter uts.
E«o Secretaris in de Latijofe Tale uts.
Éen Secretaris in de Hooghduytfe Tale uts.
Drie Trompetters, yder tot ftuy vers.
VierKlercquen, tot iw/eitti&ftiiyvcrs'sdaege yder.
Een Difpenfier tot
dertig^ ftuy vers 's daegs.
Een Bottelier tot
derfigJ!> ftuy vers 's daeghs.
Een Penningh- Meefter
toidertigh ftuy vers.
Een Chirurgijn tot
dertigh ftuy vers.
TweeKocx, yder tot ifer/igé ftuy vers.
Twee onder-Kocx,
yÌsttotvi^enta>mtìgh&aj-
vers.

Twee Poortiers, yder tot twìntigh fluy vers.
Vijf Vrouwen, yder tot
twintigh ftuy vers.
Een Wage-Meefter tot
dertigh ftuyvers.
Twee Hoef-Smits, yder
twintigh ftuyvers.
Ses Ruyters, yder
tim ftuyvers's daegh».

' Aen yder Ambaffadeur drie Pages txifet Lacqueyen,
op een Tradement van
veertigh guldens voor yder
voor de reyfe, en dat defelve fullen werden gekleedt
met de Livraye van 't Landt in rood Laken met gou.
deendefilverePaffenienten, de Pages de Mantels ge-
voert met Armofij η ; Felp ofte pluys Satijn Wambais,
en voorts gepaflëmenteert als boven.

Yder Ambaffadeur Êl noch hebben een Kamer-
Dienaer tot
twintigh ftuyvers '$ daegs.

De Livraycn voor de Coctfiers j Voor-Rijders ,
Stil knechts ende Portiers fullen gepafleert werden
9P declaratie, met dien'verftande, dat defelve ful-
len werden gereguleert na proportie van^tgeenetot
de Livnycn voor de Pages ende Lacqueyen hier bo-
venisuytgetrocken.

De Trompetters Rocken, Broeckcn , Silvere
ί rorapetten ende Banderollen , fullen weraen gepaf-
feert op declaratie ende op de voet als voorcn.

De Heeren Ambafladeurs fullen voor haer particu-
Uere Equipagie/5/?if»
hondert guldens hebben.

sullen vanùeReys-koften, niet alleen van Wa-
gen en Scheeps-vraghten, maeroock van de vertee-
"ngh op den weg,tot dat fy aen het Hof van den Key-
'« lullen gekotocn zijn t'b^grder wederkemfte dcda-
Kren,

Snéi^e©cecbanBcvemingh, omt>'3fimbafla=
U· BSiceDfn/ Dienüolgen^ bat Öe^eec Wmtzat
-M Cheffoutic coinmanDEcen. ?tnDece oocft alle"
Dflt Den i^fer^iince nietfonbeaenoöenacm

& Dat mw funpecfoon fouDeDoo?becIconte|iai

E in compromis flrilm/ Dat fijn JBoimtfche macvr

ΆίαίιΜ ücrWaf et öabt niet U beaeetcn te te
%nDrce «1« üfdefiimcenlK toffp?fRen5e bari öen

Gelijck mede van verteetinge, welcke zyallefints
aen de Hoven, daer zy aenkomen, tèr eeren van het
,
Landt fullen gedaen hebben.
Ende aen het Hof van den Keyfer aenghekonien

zjnde, fullen dah voorts gereguleert aijn tot
tit tien guldens daeghs : Des fullen defelve vermogea
te declareren i voor foo veel defelve meer koften fou -
den mogen, komen te doen, als uyt de voorfz dagh»
gelden van
hónéert en titn guldens daegs foude konnea
werden vervallen, mits in allen gevalle niet excede-
rende de fomme van
hondert en vjftigh guldens daeghs
voör de geheele Ambaflade.

Sullen opck mogen declareren van d6 Silvere Ser-
vide endè V aifelleo j dewelcke fy ter èeren van den
Staet fullen mede pemen..

Suilen tot huys-huer hebben fwM^guldcns daegs.

Sullen voorts in hare Suite, buyten verdere koften
van 'c Landt, mede nemen yder
vier Edellieden, met
knechts en paerden,foo als fy (uilen meenen te behoo-
ren.

Tot onderhout van «/r/eCaroflen, yàcrme.tfevem
paerden, fes handt-paerden voor de Heeren Ambaffa^
deurs,
fifiien voor de Edellieden ende Knechts,
voor den Hofmeefter en Stalmeefter met hare knecnts
fet voor de Pagies, drit voor de Trompetters enyê»
voor de Ruyters, te famen
vier en fifitgh paerdeni
met
vijf Coctfiers , vyf Voor-rijders en titn Stal-
kneghten fullen des daeghs mogen declareren
hadert
gul&ns.

Sullen mogen inkoopen de voorfz Caroflèn en Wa'
gens, en voorts foodanige Meublen cn Provifien van
Lywaet, Ledekanten, Bedden, en verdere nootfake-
lijckheden,als tot d'Ambaffade zijn gerequireert,ende
t'haerder wederkomfte daer van deckreren, mits alle
het gene voorfz weder behoorlijck gelevert werdènde
aen de Garde Meublen van hare Ho. Mog.

Ende voor foo veelfomtyts verlies valt op WiSe-
len, fai het felve by declaratie mede worden afgehou-
den, ende fai ade van indemniteyt voor dè gemelde
Heeren extraordinaris Ambafladeurs in ordioaris for·
me werden gcdepefcheert.

O

^r^ iuiecbt be l^rec Maurite van Naflàu,
el^ Chef cnbe Premier ban beopflcmelbeeftcaoibina»
ci0 ^Jttibaffabe/ toaec toe befriibe ben negentienden
^anuacp icilleebm bp ben ^taetmeteenparigheyc
ban alle
be ]^;obintien ge-eligcert i^/ mit^ befen bec^
fogbt nc& baec toe bo;bec
te fiepamen enbegeceet te
macclten.

aspDec^ i^ betfiaen te committeren bm Beet ©rit·
JlUflïfc&alcft
Wurtz, om ftet Eegec ban Defen ^aet/
al^ phef, gebucenDebeaenflaenbe e]cpebitietecom«
manbeten/
onder dedireétieendefi^erlntendentio
van de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden
ende Gevolmaghtighden te Velde gaende,
bacc tOC
Commiflie boo? Bem in foime geb^cfcDcect fuube
tDo;Den. €n nabemael legentDoojbigh tot ceceptie
ban be
Lunenburghfe (Scoupe^/booitSegec/ lm
Zutphen bctgabett/ be nobige boojfieninge fpecialócR
bienbegebaen tekDo^ben i ^ootDiecbtobecfuIocbm
i|eec
Belb-Jiacfcl^cb U'urtsmit^ befen geordon-
neerc
ficö ten fpoebigöPen na 't boo^fs ïeget bè Zut-
phen
te becboraen / en met [)et felbe onder de diredie
al^ boten toi bTenf!ebanbe9tanbeteagecen/enbe mrt
bit aHe^ boo}bebouben^ l)aet;il^o.Mog.b?peenon«
bepaeibe Qelibecatie / om in be bolgenbe
expeditien m
(Campagne^ foobanigg pecfoonofpecfeonentotget
commanbement obet
bel@aprnm ban befen ^taet
(e digecen enbe te commtttecen / al^ befelbe ten bienfU
ban be Sanbe fouben bebinbm te behocen.

^an be boben-flaenbe cmtclujie gefo;meei:t bp
ben i^erc ban
Renfwoude, a!^ gtbbenbe be boo;Ieben
toeecftgepjefibeect.

ξ^ε l|eeccn «tSebeputeecDen ban Zeelant m Vrief.
lant gebben op be bobenflaenbe conclnfie laten aen te»
6cnenban baec in niet te hebben geconfenteertj mae(
te gebben gecefecbecct be
vry heyt boo; be gacc
® jincipalen / om baec op foobanigij
advys te laten fti»
brengen/ al^fp fouben edelen te bt&oiffai.

Ui

m

■ΙΆ

•li
Jili

i

Η

spurts


-ocr page 553-

522 S A Κ E Ν van . S Τ A E Τ

in Deebaet / Dat Holiandtmbe bie ban gaec
ecfïntöept becftonOen / bat be ^taet moefì mecfiec
enbebìKcmicJdn/ foo iati te 3tanbe/ a!^ boo^Ieben
g[ate te 3®atEC/ niet biflïmuletenbebe begane
fla0Benteboo|teJ®at£csefien/ infonbecBcpt in ben
eerfien Slagh, faaaiineec fp saecngabben taiilien ej^cu-
fecen ben ïlecr Euptenant Hlbmicael / em fgne <nbif=
twHtie i of ten ininfien gabben begeert bat eentge «βε-
UoImacötiBÖöe mebe op be^Iootmoefiesafn/ om
ti'ojbje^ba^ te gouben/ bieütnen&ebontinbeelma»
nieten tejijn te bupten gegaen.

<iinbe al Deel 2|accn te bocen/felf boo? be ïange ^e'
liUCtie in ben t^ace vier en fes en vyfcigh ijabDeti &teg«
tdöcft acngöetoefen/ bat öen^taet be JBilitie niet
üonbe of behoo^be meec bafi te maften aen eenige pec^
foon ef familie ad vitam, beel min erffeiijck i 'ttoelcft
maecKte een di^iator perpetuus, maer alleen te ftelien
na gdegentgept foobanigen $ooft al^ ben ^taet fou=
befloet bunchen alk^ falva Majeftate.

«iSnbe toaet toe bienbe nu oocït Det ediaum perpe-
tuum tot mortificatie van 't Stadthouderlchap in Üttk'
ben/aecbaflge(lelt/ enbebaecopgeucgeecttoiect bp
b'enbece^;obintten get flucft ban reparatie.
cene betnietinglje ban be compiaifante opinie bte be
becmaetbe Grotius in 'tiaerthienljabtgefïeltinfgn
S^oecft de antiquitace Reip. Batavicai : Dat de
Heerea
Staten defe Republijcque (hoewel vry zijnde van hacr
natuyrlijcken endeaengebooren Landts-Heer) noch-
tans niet Regeerden
fineprmipatu, fonder eene Pria-
celijcke ofte een hoofdige Regserlng. ^e]|eei; Gro-
tius inbeboigöenbeiacen gaftDel te Bennen/ bat ftp
(η een anbei; geUoelen iua^ geiuojben. i^aec alttjan?
gaben be i^eeten ban HoUandt bolltomenepjoeben
Dat fpDttanbec^bCEfionben/ enbe boo?befcaen|ieI.
ling enbe commiffte ban be j^cec Wunz alleen te tnil^
lenemplopeecen/ tijooBbenbatfpbemajJimen/ tecs
({ohbt na 't^beclgben banbenpjin^in't jaecvyf-
tigb ggebat/ toilben tetoetcit(tellen/ enbelteerben
't blabt om ban be {aten achthien, Viianneec )»tl
ootft bpHollandt> Uytrecht) OOCfe ten beel bpGél-
derlandt enbe Over-YiTel tciietbt ggefufiineett / dat
de Souverainiteyt was by de Provinciën : Jjl^acC ben
Üeec .f^jin^ Maurits in bien töbt JIBeeflec enbe^i=
mteuc ban be Militie / pjebaleetbe altban^ con»
trarie.

- ^en drieentwintighften i^ben^aebt bandiate
betfoglit/ aenfcg^ijbinge tetaillenboenaenbenlleec
ban
Noordtwijck, a^cnetadbanbe^ctillerpe/ om
beCtonpe^ Irógenbebp
Bergen op den Zoom, jpjo=
tjirmeljJcR / enbe geùupcenOe b'abfentie ban ben #eetr
©elbtmaetfeöalcft
Wurtz, boojb'aenflaenbeiFami
pagne / onbet be bitectie enbe fupetintenbentie bàn be
jgeecen f)aec i^o. jl@og.<$ebeputeecbencnbe^eboI=
m^gtigpen albaec en
Chef te commanbeten / enbe
fn goebe ojb^e enbe ùifciplf ne te fiouben / baec toe boo;
gem &e()oo;Igclte ^ctegebepefcgeett biiecbt. <@otIt
baoit^ ben CoUonel
Meceren, ^jefïOent ban ben {|οο«
genl{ci|g^-Qaet/ ben jpifcael
de Siile mbe ben ^jo-
t)oof{ <0enecael
vao Daien foibonnecen enbe teia=
flm/ bàt rpgaec cefiiectibeI0cftfouDenge&6entebe°
geben na 't S^ec
tip Zucphen, om albaec gate
fpectibe bienflen toaec te nemen/ batgaecC. mebe
be cefeectibe Ciaffen ban
Zutphen enbe Berghen op
den Zooia
toilùen aenfi®?fiben/ bie befojgingeenbe
Uoojpeninge te boen / ten epnbe eenige ^^ebicanten in
Date ceftjectibe ghetoeUen mogijten toerben gebifbi^
cieect tot foobantgen getal / aH^ b'i^eerengaeclgo.
mog. «©ebeputeecDen enbe «©ebolmagbtiggben te
®dbe foUDen acgten nooDlg te bicfen/om ben Φοδί^^
bienfi bpbei^coupe^teJ^elbena begoocenteftonnen
toaefrtemen/ enbe Detcacgten; toetbenbc giec ban
ejrttact gefonben aen beï|eeten gacei^o. .pog. φε^
beputeetben enbe d^ebolmaggtigljtien te S^elbe tot
Zutphen} ofieOaec omtcent/ omteflcecRentatùec
fdbec nacicijting&e / m toijbet^ te bienenfulcpenbe
baec 'tbegoojti al^ mebe ten gelijcfien epnbe aen be
©eeren gate ïjoogg JII0og.<i5ebeputeecbenenbe<i5e>
btemacgtiggeben te
©elbiC tot Bergen op den Zoom,
iwt^beeflinBe/betoöt ifttt iPc'efiiientban ben «tjjgi^

«traili
èectngö

toc ben
togiJC.

ïtaebt / tnbe ben 3F«fiaeï de Siile op ojbjc δρΐ»». ^,
laaet bo« ^tate al^ booten te gtben/gaec naZutphtn '^i·
fouben gebbrn te betboeggenbpgctcorps, 'thjeifh'
fjtg in bie quattittcn onthielt/ bat gatt c ttnbe=
iiuaem®ecfoonbJilben bijpicieren/ biebcfuncttealtì
^leftbent ban ben lÌttt^^-lSaet albaec tot Bergen, ^
bare omtttnt foube gcbben Vbaec te nemtn. φ»
ooth be Brigadiers aenbebooien toeégaetbettoatt^
te becboegen / enbe ben boel-gemelben iSact ban
te bctfocgt ben Euptenant ban benl^joboofi^tiu^
cael van Dalcn,t'tijbonnecingemnietcrniflettatoatt>
ten ofte 55ienaecg en ben ^cgeip öecgttt ίιρ 't Corpi
onbet gaec bitettie (lambe/op
'tfpocbiBilE telatm
binben/ oni fijne funttie albaec toaec te ntmen tntit te
betciggtm. <l2nbe epnbeltjcìt / bat fp J^ttttn tate
fêoogg JKog. <©ebeputectben enbeeebolmaatoh.-
ben/ be ^cbepen/ bie tottcanfpo2tbanDebcttiu|te

twaelf Stgimenten na Lillo toaten gtyjifi tot mefne:
gie ban 'tXanbt / bp pjobifle toilbtn
«cemiercntntic
afbancBen.

g^effrìbni baeg^ i^ aegoojtget tappo|tijaMlie|fe,
cen banRaesfeit, enbe anbere/ gebiritrertenbcge·
e);aminectt gebbenbe get nabec abbij^ br^ fiaei^ban
^tate / gefojmeect algiec in ben Hage ben achtieoden
beff^/ op 'tplacrcenbanbeaunfnbut0l)ftöt®rou«
pe^ te boet rnöe te^aect / eetHbacgg^ bfttoaeijtto
DenDe/ oojbeelenbc ben toeï-gemelben Barbt/ tiat
befelbe cefpectibelijcft fouben itonnen bjetbenseton»
buifeect/ na be plaetfcn giet na bolggcnbt
ceect.

CAVALLERYE.

m

Ina

5}!}»

β!»

m

Siegdfcbe Regiment.

ObriftcHcnrichvanZriegel, &c. "i
Obrifter Luyt. Carel van Hen, &c. VnaCampia;
Major Otto van Hitzfel4t> &c. J
RitmeeftervanElpe Ó

Ritmeefter Kunft. SnaSwol.

Ritmeefter Beroer. 3

Gros EckifcheRegimenti

Obrifter van Groffeck Leib Comp. 5
Obrifter Luytenant van Barreleben. >na Wefel.
Major Lubach. 3

Ritmeefter Muller. ï na Groeninc

Ritmeefter Behr. > gen.

Ritmcefterran Aflèburgh. j na Cooverden.

Obrifter und Graf zu Naflàu
Obrifter Luytenan? Wilken.
Majoor Graef van der Lippe.
Ritmeefter Pleyer.
Ritmeefter Steyn.
Ritmeefter Scange.

Groef Naffawwfcht Regiment'

na Deventer.

UaHailelt.

infanterie.

I Uffelfche Regiment.

Coeverdea·

3

JnaHaÉTclt.

. van

Obrifter Tohan GeorgbFreykr.

Ufitlen.
Obrifter Luyt. Morits von Kann.
Majeur loft. Fxiderich Stenbacb.
Hauptman lan de May.
Haüptmanloban Wulf Topper. 7
Hauptman Vifthumb. SneCawpw·

Hauptman Hartman. 3

Hauptman Otto Wilheltft van Ha-

merfteyn.
Hauptman Derenthal.
Hauptman Eckebrechc.


-ocr page 554-

na Zwol.

na Deventer.

^Na Zutphen.

Millionfche Regiment.

Obrifter Mollifon.
ObrifterLuyCenanc Pletz.
Majeur Siockhaufen.
HaupimanvanBulauw,

Hauptman Schonnefelt.
Hauptman
Manke.
Hauptman Hoorn.
Hauptman Elrick.
Hai'ptraan Bolbicke.
Hauptman Melleville.

na Grol.
na Brevoort
^naWefel.

;«. JBatt op gebdibewert stjnbe / 30n in conformité
"'fi bWttojfsalibp^/ De patenten en&ebepefcÖE^tiaec
"" toe fpECtecenbe faoo? be Böetneibe auHenbotg&fcDe
ten fpoebiabtien becDeecbiggt/ om abec
üaglj enDe nacöt boo?€ammifiraci|rent>p benöaebt
ban imitate tebepefcgecen sefonben tetoecbenaenbe
i^cEccn «^ebeputeecben enbe <6eboImasgtig|)bcn te
©fl&f tot Zutphen, ofte baec omtcent/ oraonbec
Dcfcibe gebifitibueett / en b^t gun aclttecboi^gt t
e toec*
fifa i^Egfecvan Zuyiefteyn ioiecbt Böeïafibcfcïbe
iltoupt^ te gaen afBalen: en O'i^eecüan Ameron-
pn bctfo^t ban ben ^iffcgop ban JüBunllet be paf^

^ Jleecen <Siebeputeecben banbe^jobintieban
Uytrechtftebben infgelgcR^ben drieentwindgbften
ticBKflaDecmge Beftent geraaecïit/bat be «Sb. J©c®.
i^etrcn staten gace ^jincipalen gaet gabben gecon»
fojmeect met I)etgeb|uc6teConeeptban®atenten/
iiaccCi». JIBog. ben denhienden befit^ tocggefonben /
teflebjiipcSen-bpbeiHeece öaccfêoogöSlog, <i5ebes
putcEcDente JWibe/ gebuprenbebe jcgentooDibiabe
Campagne. Sl^aec op gebelibecent silnbe/ ^gaet
octjonben/ bat aen be toel-gemeibe i|eetcn ^tatcn
banUytrecht gt)efcB?eben foube toecben/ batftaec
§o.j®oB. 'tgenebooifs i^ntetaengenaemöfptöabs
öm op gttmomen/
en bat gaec üoogg JDSog-bun
notgmae ^ toefonben een goebt aentalbanbcboo;f5
©joöinrialepatenten/ oochBaecCb. HSog.becfotö:'
tEti/ Datfe in gtjebolgeban gaeclla. JO^og.SSjieben
ban ben derthienden enbe achtiendcn béfe^ öefelbc
tDilbcnboen b^efegecen: met infettie ban benanten
u(E ^itmeeüecê enbeCapitepnen begceepen inbe»»
fpfctiöE aitKifn ban eniplop / önn ben boorfj dertien-
den bEfc^ toegefonben / enbegaec igo- lËog. bieal-
foo gebulbe patenten enöe acte η geteecfient enbe geca»
JDmecct/ geiijdt battóebjupchelijcfti^/ in allee pïe
laten toeftomen / om nêben^ be patenten ban be (Be^
ïwalitept aen be cefjpfctibe ©fftciecen göefonben te
wttben/ tEttfpnbeomaïlecetatberaentenin ca^ban
booitefeomen,
® e ^eecen Hipperda tot Buy rfe, Afperen, Baarte,
^PPerda toe Oofteiwywart, Haerfolte, Ijaec ©OIfljf)
®Ebeputecrben enbe <©öebolraacgtigbbente
«eiOC/ f%ebcn ben drie en twintighfteo, bat fp
panqetm ùaegfjgaenbé mibbagDtotSwolletoaten
fleacriüeect/ en batelöch op fjaecaenfeomfleinconi
Rf/^JÖftteben meteenige feeecen «©ebeputeetben
m Οίε ^jobintie/ neben# ben ©eec ©ritmaftfefjalcft
wurtz, öie njebe itojt na iiaec baecaenggeftomen
«β?/ enöabben goebt gftebonbenöetgenitaleRcn-
dcvous t'acceftecen bp ben Hardenbergh, tegtn^ ben
ïchtienden ^lteutac/ enbe ben achtcntwintighften

«rtcloopmöeHlaenötiPMbefiöI/ totiwlifirpepn.'

I

'ObrifterRaesfelt.
ObrifterLuytenantWeyhe.
Majeur ift noch-nicht benant,
HaupcmanBrabaodt.

Hiuptuoin Rite.
fjauptman Meyer.
fjauptman Hoen

^aupEHian^Seebach.
Hauptman Koch.
Haupttnan Koninch.

i

na Doesburgh.

be be noobiggepatenten boo? alle be Hlàifitfe noct) blcn t

abonbt gebepefcgeett / rnbe met bpboeginglje ban ___

be bebjufle ^jobintiale ^cten^ ban be P^otiimien
ban Holiandt enbe Ower-Yflei wfpectibeiijcftafgljei
fonben jgn ; met autgotlfatfe aen Denjl|0£te<!5?abe
banSdrum> ombeiCcoupE^banOeventer» Does>
burgh} Zutphen, enbebaecomtcent/cnbeaenben
Euptenant Collonel Stecke > om bie ban Wefel enbe
Brevoort afte galen / enbe bectoaectg te gelepben/tot
boo^Itominge ban alle befojb;c^ enbe foules, enbe tot
meetbec e^^pebitie ban bien. J>pgcbbenbienbolgen^
gebacgte ï^eecen <!5ebeputeetbcn liccfocfjt / b?p Eegcc
omtcent ben Hardenbergh boojfs tetoillenpufalicccen/
en ojbje ftcllen tot be gccequiceerbeSSagcn^/ enbe
ootft eenige tcech-paecbenbeo?bc3llctinecpe/'ttadcii
gate «eb. JBog. foo'teenal^'tanbec/ booifoobeel
gare ^jobintie aengingg / belooft gebben fonbec tgbt-
beclie^ tefullenbefoïgen enbe piefieccn: alle'ttPElci
fte fp ben j|eec iCgjefeunet 90ucgg gebben gecommu»
ntceect/ en metbefelbeooch obecbenoobigeeflape^
gebefoigneect.

3^an becontenancebanbenSSiffcgopban Mutifler
Itonben niet fe&ec^ nocg anbec^abbifEcen / al^ alleen^
Itjcft/ bat men albaec fepbe/ bat Ijp fgneCcoupe^
bp een tcocit / enbe becgabect omtcent Steinfort,
Ochtrup, enbeGronau, tot bjatepnbetoifien niet.

ìlice ban fcgjeef b'ïleec ban Amerongen ben een ca
twintighften upt Nieuburgh , bat gp '^boociggcn
baegö fïjn ®corapettec met een jiliflUbc aen brn Hof-
raet wydenbtuggc na ïtoc^eltgcfonben gabbe/om
ban fon €b. te mogen becfiaen / of ben SSiftcgop ban
Munfter albaectoebectoa^aengchomen/ enbebiac
beciggt ban Keulen boo; ben Commiffaci^ Smyfingb
moigt gebaen san; betoilcfie gcm op't cecile refcci»
beecbebanja; boeg battecnocggeen antb}aQ2t.toa^
geftomen ban booinoembeCommiffacifTen obeeget
fubject ban be pai^e, ban bat bie geben of morgen
toiect tegemoetgefïen. ^e Sl^ecbingen caittnueecbeit
nocg f{eccl^ / be el «@fficiecen becbojben baec bogelijc);
omtcentbenBiflchop; aenKoesveltbDiectmetgcoa« ^
ten pbec boo; menfcgen/metpaecben/en haccen geac«
bepbt. b'Klctillecpe bie gp olbaec géfïeng^t/ bjai^
fcgoon enbeabonbant. §le ^tebeiten^ ban Boeck-
hole, Borcken, Vrede,en anbecÉ toiecbcn met ©olcftes»
een befet. ®it gafombragie,en '£ cjcempel ban 'tSaec
feftien hondertvyfenfeftighbebcfufpecteccneeitiur-
prife, baecom maecBte men get boojnaemfie Rendc-
vousbp Zutphen.

USaec op ben fes en twintighften bont men algiec
goct aen ben $eee ban Amerongen cjctcaojbinacigl
<!&ebeputeecbe/ upt get mibbel bangaee^a It^og.
Betgabecingge aen ben i^eece SSiffcbop ban Munfter
tefcg?ijben/ bat befelbeneben^b'albaecaenSuefenbe
JiBinificc ban be 3^0;f!eltjcIte^Q02lucgtiggei)enban
Brooiwick en Luneoburgh bengoogg-gemeiben ü^ee*
ce ssifligop ban Munfter foube gebben boojtegbu!»
ben / bat gace Jüog. en gaec 3^o;tfÏelticge ^002»
lucgtiggeben frinegcaoteÏ@ecbinge niet anbec^ hen»
ben aenjjen / ali^ boo? eene contra ventie ban 't jongfic
(ITcactaetbanKleye; metbeemaninge/ ombefelbe
biebecom te toillen licentieeen en teeebucecentotget
getalin be Ceactaten uptgebjucftt : enbe bp foo becee
ben gemelben i^eeee^Kfcgc^i eenigebegommemiflié
mogte gebben obec be 3@apenen ban gaee )go. Mog./
ofte ban bejijbe ban be googg-gemelbe J^o^fien/ bat
gp J^eece ban Amerongen, enbe be gemeibc Atliniflec
ban gaee]0o;fieii|cBe t^ooducgtiggeben/ infuldsen
Ëa^ be gebacgten üeee S^iffcgop bol&omentlgcg/niet
aneen to monbe/ !maee ooc&in be befïe fiojme bp gge'
fcg^ifte foube beefehetenenbe gecufïtielleiV batgem
ban be 3gbe ban gaec @o.
Mog, en ban gaee i^oimU^
He ^oo;I./ geen getalbecminfÏeleebtofongemeecft
obecitomen of aenggebacn foube toecben / bp f00
becteénfoo langgegp ban f||ne5i|begaec#a.^qg.
en gaee bace toe mctconttabentieban

be boofs €?actaten / rn ban be neutealitept geen oot?
fafeeengabe.

^it toa^ben toeflant bce bingen/ brefelbec tgbt al^
men belibreetcbeobre 't marcferaban bro ©^ejaeee»

fi 4 fïKïbg

cn OORLOGH, 'ί AcU-eti'^veem^fle Boeck. 523

Raesfeltfcbe Regiment.


-ocr page 555-

491 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ.

i66% fïifCÖÊ men 't dene noobigD toa^ tot bcn<©o?Ioflb.

___ J&eecen ^taten ban Hollandt, ^taet^-flftopfe
albiec becgaDect, fcöepöen iueDct Den
drie en cwintig-
ften, al^ öaecgecu(li)ouöenbeinljctBrneöei|ccccn
ban
Beuningen enöc Trevor Oen vijfchienden tot
Parijs tjabbcn oljetecclicnt/ in boegen öc Ratificatie
ban biec aenfiouD^ baiecDt Öertoaecti gefonben ; oocft

Oefcüjeben foo na Bruffd, al^ Spangien enbe Aken,

ten φηοε allentbalben men ftcl) accotnmobeccbe/ om
get Concept Ccactaet ban Ï^iebe te teecttenen : l@en
fepbe
/ om te preveoieren de desaftres die door vruch-
teloüfen afganck van defe Traöatcn fouden moghen
gebeuren. §irc
uptbleccft bat men Vranckrijck fiiilbe
complacecen
/ ais een oud Vüend ende Bondt-genoot
van defen Scaet,
gclijcft bc ê>taten ban Gelderland:
fepben in fjatr ^jouinciael abbtj^ ban becleben Sïaec;
tnbe noci) toa^ 't be JFranfclje niette paffe gemaecftt.
ga b'i^eec be
Lionne in frjnen 523?ief atn b'i^rec Hm·
balfabenc
d'Eftrades, b?epgbc / que fi l'on continuoit
àjoiier au Roy de telles pieces,qu'il voyoic Sa Majefté
en refolution de Ie rendre au doublé,
^en b'anbec 50=
be/ men Ijabt aen ©rin^ W illera van NaiTau, boo? be
öelegecingljbanbe
Dylerfchans t

ff

+1

Jffiau

»ee-
tect met

loooo

nult>eit$i
fioo^be
laefie
.«ilBt-
tocj^.

fent Qulbeü^ ©jin^ Mauritsboo? be Bclb-toc[)tban
't
^aec feftien hondert vijf en feltigh tcgcn ben 25if=
fci)op ban
Munfter, (jabt niet met alle gehcegen : J^u
toonbe fgn a^ojftelijche ?^ooïlutl)tifll)epÖt
degouft
obec fün Commifiïe ban eec(le ©clb 4®arfcBaIch/om
Dat men b'J^eec
WurtzinbefeCampagne toilbeinei
fccecen/ fenbenbeljemineen ©olittjcft emplop; fae
t)p toonbe fijn CommifHetebiiUen nebecteggen : ^it
foube b'anbece pjobincien temeecboenmeffetenbie
befe
prefereerde bocg met geen goebe ooggen ftonben
aengaeiii maec
Holland flclbe b'i|eet©?in^teb?e»
ben / cegalecenbe ijem befgelijcfi^
metthienduyfent
gulben^ booi be ©eïbt tocöt ban 't 3ìaec feftien hon-
dert vijf en feftigh, gelöcït ®?ing Willem gabbe gfie»
Ijabt boo? bieban be Dylerfchanfe.

<29nbectuffcl)en quam tmt twee cd twiotighften
9tp?il tijbinge/bat be l^eeten ©ebeputeetben Burgers-
dijck
enbe vanderToght, ben achtienden biebecom
ben Ifòacqui^ ober get tepcftenen ban be bebiufle
p?ojccteerbe^cticulen/ bieben
vijftbienden befec loo»
penbe liaaenbt upt
Parijs Dp fb^me/ en in be ficuctute
ban een pectinrntiCcaetaet biacen toegefonben / gfìe·:
fommeect/ enùe i$JepnbeI|jcKbefenecn|ibanbtegge'
iucftige operatie gebjeefï/ bat Bfnirtbe^ijne<eFcel'
lentie fijne Ijanbcnlo^gegeben/ enbeingetaffenben
ban een complete autbojifatieaenbeni^eereSdiaron
be
Bergeyck tot öet tepcftenen ban 'tfelbe Concept
ffltactaftgljeconfenteect beeft; be^batspte geincft
aen be feibe beblten obergegeben bie acte bant
rantie enbe
guaramie, baer toe get gaer J^o. Itlog. ge»
lieft bab baer bp ber felbeccefolutien ban ben
feftien-
den
en ieventienden befer loopenbe Jl^ent te qualifis
teren/ fuld^): bat fp nocbbienbaggbeobergefonben
concepten na betegentaoojbigegelegentbeptbantO^
ΐεη en faecUen foube foechen te bjefferen / enbe be felbe
neben^ ben ©cere
Tempie tegen^ be boo|fi antljotifas
tie^ttetoiffelen.

3|n mibbel^ i^ alhier goet gebonben / bat ben iSaeb
ban Ibtaten alle be ïjoogbe Utilitaire Officieren /tot

feban bace domicilie bie fp babben/ oftebiel/tnaer φ
Ùefelbe bare ïl^omicilic gchoren mocbten beböen / aen
~aet i^o. HSog. enbe ben tDCl gbemeibeniSaebt ban
»tate oenflen^ fonbenbeblienbehenttema;
en/ enbe t'elcften^ foofpbieqnamenteberanberen
liet felbe beböen te renoberen / op bat baer JHaog.
tnbe ben felben lEiacbt ban ^tate honben toeten ioaer
f^i Inpben aen te treffen enbe tebinben fonben sijn.

i^eeren «^ebcputeerben banbe^jobintieban
I Utrecht bebben ben vierentwintighftentcr©crgas
Öecinge behent gemaeefit/ batbe(Sb. jlBog. ©eeren
Staten bare Principalen bnbben geconfojmeert mets
tet gebjucftt Concept ban patenten / baer €b. j®oa.
ben
dertienden befet taegefonDcn/tegeljiupc&en bp be
J^eerenbaerllo. jüSog. «SebcputeeerbetiteSelbe/ge?
bucenbe Oe tegenisooibige Campagne,

i€en felben bage8fl)benbeï|ceren®ebfputeet6f« ,ν ι

ban be ©jobintie ban Gelderlandt ter ©eraabctinDi
boojgebjagen/ bat De «öb. JUSog. ï&eecfn gstattnhate

Principalen ftun bp bacrrefoIuttebanbmderthien.*«. ι
den ^tptrmbrr lefücbcn babben gccommanbmt tit ff'
be aenbcboltn/ iu ca^ bet 3tcflftinb'eenof?antoS

ban be ftemmendeProvintienfoubcnfeonicnt'anw.S'"®»
ren/ ofte genoobfaccftt sijntebcrWtjben/ tnbe ba» S '
omtccntupt baerJIo. IBog.^crgabtringbtotbS ««^ ,

<i3cbeputcfrbe te ©elbe gecniploiiecrt tDojbtn/ X^SSil
mogelijcïtebtboirfnictDillinaentocnbtn/ ten rnntoMb^
een bafie ojbje enbeiìeglcmtnt/ caechenbehctEh^
fagh foo bantod gtbacbtei^eeten<0£bcputfrrb£nm
bie in
Chef fpube commanberen / al^ ban bc ©eram'
mitteerben ban be Staten banhte^jobintie/ b^
b'actie fbube feomen te gebeuren / mocbt toojötn otits
accejieert. «2nbc nabemael baer (Sb. JBoo tfM«
tooojbigb ^tact^-getoijfe bergabert/ tot norl) toefbo.
banigen iïeglement niettoa^boojgeBomcn/ ijatbfj
felbe al0 nu berfocbten te mogen berfiacn / 'tmtn
bien aengaenbe mocbt toefen gepafleert; alfooW
<<£b.ü@og. ban intentie toacf η / bolgen^ berefolutie
banbegcoote©etgabctingbban Sinno
feftien hon-
derteen en vijftigh
ingebalVactielnbatc^iobintie
mocbteboojbalien/ bitter (i^ecommitteerbe be bxl-
gemelbe ï|eeren <©ebeputeerbcn tc ©elbe bp tebocf
"tl/ om met elcBanber Ober alleboojboBenbefafCi
η te belpen belibereren enberefolbercn.

gebelibereert sönbe/ i^'tboojfs gepioponectöe ofte,
fielt in banben ban be©ecren ban
Raefveit, enbe
bete baer ©o. «©cbeputeerben totte militaire
faechen/ om te bifitecen/ examineren/ enbe m cad
foobanigen I3eg(ement alberepb^ nietfoubemogm/
toefenbe beraemt en bafi geflelt / baer ban al ηοφ em
concept te maelften / ϊφ papier te ï»?engen/ en ban ah
le^rappoitteboen.·

Sllengaenbebe23iffifioppeIöcfte JPecbingfn/ enie s»
beïtunenbutgbfe®roupen/ fcteeben b'^eertn φί. ftff
beputeerben üpt
Zwolle, bat bic aen alle hanten|ieï ^
Percitboojtgingben /■ enbe boo?namenöijch mere on. S®
treni bet <i5iaeff^ap
Lingcn, .gelijch baer fUlcM öen '
lieer ban
ZuyieAeyn babt genotificeert; enbe bat
be i^eeren
Muller, ^ecretari^banben25iffc{)(i>öaii
Ofnabrugge, tnbe ?fib/utant «©enerael Poibeimfn»
nfieerben/ bat b?penningen tot betalinge banfen
halve maent folt^/ bp bcmonfïeringc aen be ïunens
bucgbfe i^ronpen op be banbt te geben/ motfitcn
berfcbaft toojben/ ofbatanbec0ntiteb?ecfenfUint/
bat toel eenigbeban be felbe mocbten toojben gh«·
debaucheert; 'ttoelcfttoelapparenttoa^/ tubefiup»
ten ttotjffel bp manquement ban be boojf; penninsm
gefcbieben foube / aengefien ben S3iffcbop
ban Mun-
iter
bp ftjne Jl^erbinge beel gelbtfpenbeecbe tot acht
a thien ai|c;ebaelber^ toe op be banb aen een pacticu'
lier^olbaet: bat bo^ber^ gemelbe Sunenbucgljfcfie
HSiniflet^berfocbten/ beMlfp bp peber JJeeTmnit
ttoee <@fficieten meer ( al^ ^ bie bon ben ^taet tnoc
ren)babben/ al^ namentlgcft een©elbt-frebtRec
enbe een ^dbjutant/ bat be felbe bpbaeci|o.Bo9·
mocbten toerben gi^affeert enbe goeb gebaen. JQocc
be pobintien toacen bier nocb niet alle gereebt met 0(
betalinge. .

^en vijf en twintighften fonben nocb
aen ben i^eer ban
Zuyieftey η, met lafi om ben Oagn
ban be marfcb ber aunenbucgbfc ®toupen foo bert
boenlijcfi t'anticipeeren / foo om
b'opgefrtencn te»
platten Eanbe ban befe ^jobintiete becff!)o<mn> / ^
ban 'tföcög^ bolcfe t'ontlafïen/ al^ooc{tombeniie<
fie mefnage te Betracbtcnontrentbeconfumptieoe»
baer ©o. HDog, ingdiocbtc bftjje^ enbe boeragic/^
mebe men niet langb aen ben
Hardenberg foube Bonn
nen fUbfifieprn/ mact in torpnigb bagen gbfwnl»
meert foube ?i)n Cn of fp toel boo? gemelben tWI'
fen geen anttooojb op baer fctoijben behomen fifwW
foo bonben fp nochtans jjpttct gene
gbebacfttc
ban Zuylefleyn baetBpbePfjSJBifribebanOnjv'J»
entwin^ften Dito t'Ofnabruggefcbieben/notifiiKiw
bat be aiiincnburgfe
iCrotipen nio&ongereebtoorw

enniet boojDinghfdagh toefiominbe compleet fonom

aOnwii'


-ocr page 556-

dl ο ο R L ο G Η, 'tAcht-en-njeertighfieBoeck. 42f

^iT nc ban/en in be cefpectibe óegimenten/bie

uangdijcftecöacactecjrjnbeopbecfcijepDetöben/ of
Sis' bJfI op «n enbe ben feibcn baglj öate Commiffien ban
DfiSrnfcaliifpt&i^^PHontfangcn/goebt gcbon-
örii f iiDe bcrfiaen / nabf mae ï onbec be «©fficieten ban
flclmfte Dignltept / enbe Die obec fulcft^ met ben anbes
imparaileeijijn/ enbe in collatecalitipt fionben / be
pifcoflatie ban ben ranghmoefltoecbengljcceguleert
iiaDcouDficpDtbanöcCommiflie/ fonbec cefïcpie te»
nciiifn op be qualitept ban befnnctienbooj bate ban
üciüüminifrienbehleeDt: bat bienbolgenbe een ^ccf
flEfliit,iBajoiban'tRegiment/ toecbenbe gtjcaban»
cfcct tot een €oHonel^ piactfe/ ben boojtgang compe=
tcccDe üooi een gettiefcn Bluptenant Coïlonel / tot be=
frioc Oignittpt gepjomobeect toecbenbe / ingcballe ben
(ccften ftjn Commiffie geeft g^tobtineect boo? ben
ttoecöeii : enbefoo infgelöcft^ ten cegacbe ban alle an»
Dece
parallele (©fficifcm / altoaec 't fcboon fuleft^ bat
fooDanise ©fficiccen op een enbe ben fclben bagl) fon^
flen mogen sijn boojfien ban fiace functien bp be Jlee;
cm Staten ban be Piobinrien / Ijacc betaelgi-ilcecen/
aen üc bidc&e be collatie bon be functien toa^ gtjebefe?
Keet / alfoo in 't point ban ben
rangh, enbe ojbje^ cm»
iiccDeniiiitaii'e<Sifficifcrnnictin confibecatie göenoï
men toccbt ben tijbt ban bc boojltfninglje / enbe beges
ijin0e ban 't ampt/macc ben baglj ban be becleeninge
fietCommiflìen op bc cefpectibe functien flaenbe/ npt
Dell i)oofOe enbe ban tocgen be (i&enecalitept, mitfga-
ii«c^betp?efteccn ban ben eeb op befelbe (Commijfien
atii De gemette (©enecalitept / boo? 't geben ban toeïc^
Ite Cominilficn enbe opbolglienbebeebit^ebecmiU>
taitc ©fficiecen epgentiijch in ftaec cefpectibe functien
toictDen gcinHailecct / enbe alp foobanige
geimmatri-
culecrt.
«giiDc üjat bclangöc be ©fficiec^bieopeen
fiiDe Den fclben t jjbt ban tocgcn be «©enccalitept in ge»
Ijjcltcquaiitept toiecbcn beebigtop Ijace Commiffien/
cnDeboo? bate ban bicn toacen göctoeefi ban onbcc=
fclitpüc öignitept / bat foobanige moeiten obfecbecen
Èen ftiüen cangfj enbe o^bie bic tulfcöenöaecinca^
iian eoncuccentie boo? bate ban bec felbec conmtiffien
Dfobfecbecct foube jtjn gctoo?bcn/fulcR^ bat ecnl.up=
traant Collonel niet een ^ecgeant j®ajo? ban 't
«C0imcnt/ ofte toel met een fimpel Capitcpn op ce=
"en tijD toecbenbe aengefielt tot CoHonel^/ bengetoe=
fen lluptenant Cellonel comcptcecbc ben eecfïen
"°gti> Den^ccgeantj®ajo?benttoeeben/ enbe ben
<i^Qpitcpn ben becben. ^at ban geltjcben op een enbe
i>m felben tgbt beebigbt toecbenbe becfcfjepbc öitmec=
ftec^ ofte Capitcpn^/ upt <0ctcfo?meetbe Öitmee=
Pcc^/Capitepn^/ofteanbcccn/ 'tsp actuele/ 'tjp
®n;efo?meecDc(©flrtciecen/ toefenbeinbienfiban be;
fw §>taet / aen ben getoefen <©ecefb?meecbe Capitep=
ηεη ofte öitmeefiec^ toeftomt ben eecfïen
rangh, aen
wn Qbttoefen auptenant banbeCollonel^Compa^
eniebcnttoeeben/ aenbebecbece gfictoefen ïupte-
nant^fonüec onbecfcljepb/ ben becbe ; enbe aen bege^
oiffEnBaenbjigö^ofteCoinet^/ mebefonbeconbeci
fdjrpDt/ öenbicitben : enbe bat bie ban tlcRe «fflalfe
onbcclinBlj
rangh moffïen fjouben enbe obfecbecen/
na bc Datcg ban't p?f (lecen ban ben «ifebt op be Cora=
wilTifn/ biefpiupbcncefpectibeltjchal^ ColIoncMen/
«■uptcnantgCaiiondg/ ^ccgeantenJllajo?^/ Öits
Wcriirc^/ Capitepnen/ Sluptenant^banCDllonel^
'tomp.ignienfoubtnljcbbengcbaöt. «Önbetoat een=
9>nsfooOanigeiitietote«nta«niilit»iC(fHncti«ntOiec·

öfiiBeabanccect/ ïiifboo?tiatebanïiareConiniifritn
nietcntoaccnflciBieflin Dimflban öefcn ^tact/mafc

tod in empIoptipanDcce Potentaten / bati)etboo?f5-

Sptgccmfci) cmploy/ban IjoeDanigen bignitept 't fe{=
be foube mogen getoeefl jgn / in gene con|ibei;at<e gci
nomen toccbt/ ommc baec op te fonbemi eenig üoo;-
tangi).
JlÊ)ecöfnbeC);tcactbanDcfeiïei|bIutie gefonc
ben aen bc ü^eecen Ijaec ï^o. MEJog. ©cDeputeeirbcte

achcenti^tighften boo? af ban Zwolle na ben Har- ; ©cibc/ enbe ben j|eec ©rlOt-fKacfctjalcii Wurtz,
denbergh
,tncrtoacctsSb'l|ecmi<i5ebrputefrbenöaec | 5tjnbeomtcentbenHardenbergh, mitlgabetgaenbe
in't hokten oocfibegcbcn fonben om bc genccale cca I|eei;cn<i5ebeputeecbente©elbe/ enbe ben föcec
van
hcucteöoen. ; Noortwijck, Jijube tot Bergen op den Zoom jomme

©en feven en twintighften bp rcfuttiptie göfbeïibeï i te Pcecftcn tot bec felbec cefpectibe nacicbtinge,
jfrtt jijnbe op ben
rangh ban belooft enbe fubaltccf ......

jf^a langg bilap quam epnbclijcR tiet bolgcnbe ban
Vrieflandc.

ExtraB uyt het Jagelijch BoeckJer Ed. Mog-Hee-
ren de Gtdeputetrde Staten van Vrieflmdt.

Martis.den mier en tmntighfien h^xi\,fefiien hmiert
acht enfifiigh.
Oude Stijl, voor noen.

ONtfangen een Miffive ven haer Hoog Mogende muf,
ghefchieven uyt den Hagff indateden weriw laiiBt^
t-wmtighfiendeCssMoloci, endedacr beneven «foiutie
feecker copiele ftaet ende repartitie van
drieduyfent
man te voet, eaàefifiitn hottdmveerthie»VwttéL<ia ttau-
van de Vorften van
Brunpuu'^ckeaùGZ.unenb»rgh f in nenburg-
dienft van defenStaet over te komen, mitfgaders van
't Regiment ionder den Veldt-Marfcbalck
Wurtx aen- ®
genomen, als mede van de bewufteghedetacheerde
Compagnien, aU breeder vermeit in haer Ho. Mog.
refolutie van den
negen en twintighfien Maert leftleden,
uytmakende te famen de nombre van
tn^telfduyjent
mannen, verfoeckende haer Ho, Mog. by de voorfz;
Miffive, dat alhier daer op vervolgens degeaequireer-
de betalingh dien conform mocht worden gedacn, cn
vorder aenftonis ende fonder een moment tijdt te ver-
luymen, defer Provintie in de eerlte Maent folts voor
de voornoemde aenkomende Lunenburgfe Troupen,
ten Comptoire van den Ontfanger Generaci
gfemochce worden gefourneert ende opgebracht, op
dat by faute van dien geen notable defordres, tot mere-
kelijcfcen ondienft van den Staet daer uyt foude mo-
ghen komen te refulteren. Waercpghedelibereert
zij nde, is goedt gevonden ende verftaen, na dat den
Commis
Jacobv»n Htogenhuyfen ontboden ende ghe-
vraeght was, of oock nevens de vooriz Quote defer
Provintie eenige defcharge onder hem mocht weien
beruftende } Die daer op antwoorde , dat geen aparte
decharge daer van by hem was, maerweleene daer
de werf-gclderen vandefelve Lunenburgfe Troupen
reede alhier aeo hem Commis betaelt, nevens de
maent folts waren betrocken ; dat aen de Capitcyns
van de voorfz Lunenburgfe Troupen volghens de
voorfz copiele op defe Provintie, foo wel de cerile al s
volgende maenden folts lil werden betaolt ; fullende
de penningen van de eerfte Maent folts alhiergereedc
worden gehouden, om op affignatie van den Ontfan-
ger Generaci
Vtlhergen aen de voorfz Capiteyns ghe-
telt te konnen worden 5 en fai van defe refolutie Co-
pie by Miffive toeghefonden worden aen de Heeren
Gecommitteerden weghen defe Provintie ter Verga-
deringh van haer Ho. Mog. omaldaeropeningh van
defelve te doen.

Accordeert met de fr incisele de fes, /»
kennifevanmy ^

FOCKENS ERINGA

^n Zeelandt macchtc noci) beeï fpel Din jfcan^ nafia-
fcöcn ©?ebiitant Labadie, hptojajSgecenommecctteJIf^.
5ijn ban een fobec enbe abjïractitben/ ^jebihenbc"
boete fonbec aenflen ban ^ecfoonen. «Ì^itmaechte
6embeminbtbpbe45cmeentc/ cnbatbe 3oncftfci
enbe «egenten ftem begoulïeecben. ^c
$teccfeeli)tBe
qotftfaammitnöbJBioosen «nÖ'e(lira?enbi Jiefoe


-ocr page 557-

52.6 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

r<ió8 fie Ijcm fie o&«itcfne man fiobeti pctnanDtanbet^

. · D?DC0f): enbe altana wie verkrijghc'er , of verkregen

—--hebbende , behoudc'er een OfScie ofte AmpC, die

de konft van vleyen niet en heeft geleert ende ghe-
bruyckt?
®£pniaÖ/ maec 't i0 DritlaadijcR dat de
Kerck niet vry is van defe fieckte.
J©en hqilbc Laba-
die
niet betoegen tot öefepluymilrijckeryc, cnbc foo
toiecötbpgljeftaflriDtmeteenfufpenrie, om Dat öP
quanfup^ ö'(©ijeïDfpt)t cnDe ïiesefcinae IföwOf
beoiiaelioojraem toa^/ tegen Den g>cI)?iflup?ïi)£Wn

cegul/ weeft onderdanigh allemenfchelijckeordon-

nantien, &c. üteccMöciie üJa^ fiaer p?ete);t/ bat
BP app?otieecbe fietofieborien
der duyfenc jar^ Re-
g
^ringe Chrifti, bat fulcft^ (Iceebt met bet a®oiJ?bt
<$0b
^/cnbcDortfcbeSynode, enbc oUerfulcfi^ bat
öaec mebe een bcucegeopenttoiecbboojbemenfCBe;
ItjclieiiKcabitien/ beetfcbapppeenbe onberbjucWnge
öec confcientfen: fêaec fìequeflaen be Staten ban

Zcciandtjbinbcicftgacbtöiccfmfemcn.

Edele Mogende Heereh,

Ï)e Heeren Gecommitteerde Raden van
d'Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelant.

GEeft met alle fchüldige Reverentie te kennen j
den Kercken- Raedt van de Geriieynte tot Mìd-
delhurgh, hoe dat fy haer felven ende dè voor-
noemde Kercke, 'tfedert langen tijdt, ende voor-
namentlijck 't federt /wp^ jaren herwaerts grootelijckx
hebben befwaert gevonden by veele Aften ende Arti-
culen welcke door de
Synode van de Walfche Kercken
defet Landen fijn gemaeckt ende ingeflelt, gelijckals
by den Biief aen alle de voornoetade Kercken door
Supplianten geteyckent, ende by meer andere auten-
tijque ilucken daer van zijnde,te fien is: ende vporna-
mentlijck by feeckere gefchrift, geintituleert,
jipo-
logtce klachten > velcke de Supplianten een het aenfleende
Synode tot Vliffnii^en j die teghens den achtienden defer
maeadt Aprflii uytgefchreven , genood/aeckt zyn te doen,
endè daer van β alreode de Copie» aen alle de Walfche
Kercken hebbengefonde» :
In deweicke kkerlijck aen-
gewefen ende vertoont werdt, dat de voorfeyde Wal-
fche
Synoden veele Refolutien en Ailen gheformeert
hebben
huyten hetWoordtGodts, ende felfs verfchey-
dene die daer tegheusftrijdigh zijn, gelijck oock te-
gens ftrydigh zijn, gelijck oock tegens de
Apofieïifche
tn oude Synodale Regulen,
tegens de Kerckelijcke difci-
pline defer Landen, tegens het
Synode va» Dordrecht·
ende de Synodale Wetten geapprobeertby d'Ed. Mo.
Heeren Staten van
Zeeland, en geflabilieert in prefen-
tie van der felver Commifrarifen> welcke in den name
van haer Ed, Groot Mog. daer voor guaranderen:
ende in fomma ftrydigh tegens we/e^/ff/cirfKfc/iiif»
en
BuengelifcheVryheden,
waer uver byfonderlijck defe
Kercke haer felven gegraveert vindt, foo verre dat
het niet langer geleden kan werden , ende dat fy niet
langer wil noch kan verdragen
het jock dat men heer
tonfcientie opleght :
vreefende niet fonder groote re-
den, dat eeh deure daer mede gheopent werdt voor de
menfchel'^ke iM<//i/>»iHeerfchappye,ende onderdruc-
kinghe der Confcientien. Verfoecken derhalven de
Supplianten niet min ernftiglijck, als onderdanigüjck,
dat U Ed. Mo. gelieven alle defe
defordres en rtgoureuje
Heerfihappye over het erfdeel des Heeren
( 't welck Godt
■verbooden heeft ) defe
ufurpatie van abfolute authori-
riteyt, welcke de Walfche
S^wo^Wj tot nadeel van het
Vohtiquegefagh,
haer aen matigen en ha. onverdrage-
lijcke Jock
. "t welck fy de Kerckelijcke Confifiorten, en
derfelver Leden en aller Gemoederen opleggen > mee
foodanige Ooge gelieven in te fien, datfe
bïUickt rech-
ten en particuliere faecken defer Kercke en Conffiorie en-
der haer befiherminge gelieven te nemen.
Ende dewijl
àit groot misbruyck van authoriteyt, welcke de voorfz
Walfche
Synode over haer nemen, van alles na taer
fantafie uyt te richten, fonder hatre refolutien op het
WoordtGodtstefonderen»
ende daer aentebepaelen,
gewifTelijck daer van daen komt om dacie geeae Sou·

fi

«tgutR
kfen acii'
^eentic.

Souveraine Magiftratenen CommiflariflenvanStaö
in haer Vergaderinge hebben, welcke ten minften «i. ΐδι5»Ί

toeficnders en ftetuyghen mochten wefen van'teen

daer paffeert,en 't gene de Me0eurskgg&n en doen n! "
haer welgevallen,handelende als
Souveraine en ahfol t
en niet fij nde 't welck haer in den bant houde, als mw

tende aen niemant reeckenfcbap geven van haer
om die en veele andere redenen, welcke i·" ^ - ■· '

ten bereyι fijn voor te brengen j Soo bidden fy ü pj
Mog.inalleonderdanigheydt, datdewijle de Synoi
als nu in defe Provintie onder haer Ed. Mog.iunfHi'
die fai werden gehouden, U
Ed.Mog. gelieven tnoch
te CommifrarifTen uyt U Ed. Mog. Illuftre Vergade
rlnge te deputeren,om het ielve aenftaende iyee^tot
Vliftngen by te woonen, voorfien zijnde met noodiee
macht ende autoriteyt,
em te beletten ende voor tt ko-
men . dat wy niet onderdruekt en overvallen mochten vor-
den,
gelijck ons onfe onderdruckinge gedreygt werdt'
ende wy van andere iyeoi/eeaUeede hebben geleeden'
te meer,dewijl van de Sententien der Walfche Synoà»
geen ./iii>/ie/is,als aen 't
Synode Nationael, het welk noch
oock geene diergelijcke Vergaderinge van Kercken,
of van Kercken en] Politie te famen, waer van de be-
fwaerde haer fouden mogen bedienen ftaet gehouden
te worden, 't Welck doende publijck,bidden deSup
plianten God Almachtig, dat hy haer Ed. Mo. RegeC
ringe gelieve te Zegenen en te befchermen, tot bevor-
deringe van fijne eere, ende welftandt in 't gemeyn.

Aüx Nobles & Tutffans Seigneurs^ ms Sei.
gneursy les Eflats de Zee lande.

DOnne à connoiftre en toutereverencelaC/i/i
des Eglifes Walonnes, aflèmblée en ΖβώβΛ,
par ordre du j tenudernierementàleji·
den ; comme quoy qu'ayant chargé dudit Synode dc
compofer à l'amiable, fi faire fe pouvoit, les differens
fufcitez en l'Eglife Walonne de
Middelbourg, &ayant
pour cét efFet aprés avoir agi avcc Ie
Sr. de Labadit, &
avec Ie Confiftoire en diverfes manieres, employe mé-
mes 1'entremife de Pafteurs Flamends, & enfin eu re·
cours au Venerable Magiftrats de
Middelbourg, & at-
tendu leur refolution depuis
Jeudy paCTé jufques au
Mardy. mais Ie touten vain. Ettants'enfaut,qu'on
aye peu gaigner quelque chofefurl'efprltdujyi«rife
Labadie, que même il a recufé cetre clajfe.&c^wcoa-
fequent tout Ie Synode. Ladite Claffè s'eft trouvé obli-
gée depafTer, àcaufedefarebellionà«wyK^wJ&MH-
iìvelle dudit L·ahadie de la Sainte Cene, é'de tout es Iti
fondions du St. Miniflere, jufques au Synodeprochai», &
celaen fuite de la charge & authorité qu'elle en a receu
dudit
Synode àsLeyden, exprimée dans les Articles/>fi·
miere, deuxi/meSctroifémtdsies Inftruitions,&furie
fondemens reprefentez dans les Articlesyiwi &
dixfift
de fes Reiblutions Synodales, commeappertparlw
Copies cy joints. Priant vos Nobles & PuiiTantes Sei-
gneurs que felonie zele, qu'elles ont accouftumé de
montrer pour 1'obfervation desordres EcclefiaftiqueS)
il leur plaife de donner lieu à ladite fufpenfion&de ^
prefter main forte à ce que le
Sieur Henry du Moulin.i^
^ufiementdemtsdefonMinifiere.y
foit rétably felonl'in- ι
tention du même Synode. Ce que faifant) &c.

Au mm di la Clajfe. S ignez j
AntoineHulftus.Preftdent. ServasGallé,Scrih.

KAen de Edele Mogende Heer en i onfe Bet-
reuy de Staten van Zeeland.

GEven met alle reverentie te kennen,de
de Walfche Kercken in
Zeelmt vergadert, door
ordre van't iyee^laeftleden totLeyden&àiO^·
den, als zijnde door 't gefeyde
Synode belaft op''j?^'
nelijckfte té verdragen, foo 't mogelijck was, de ditte-
renten in de Walfche Kercke van
Middelburgh gherc-
fen, hebbende tot dit efFedl: naer dat wy
ghelpro^Kea
hebben met den Heer de
Labadie, tn met het Codu-


-ocr page 558-

en OORLOGH5 'tAcht-en-'veertighfleBoecL· 527

,Λ ftorieop verfcheydc wijfe, dser toegeemployeert het
° uflchenCpreecken van de Nederduytfche Predicane
'— ten en eyntlijck ons toevlucht genomen tot dc Eer-
Lerdige Magiftraet van
Middelturgh . afwachtende
here refolutiefeedert den vooriz^en Donderdegh
pünfdaghs àitr icn
volgende, maeralles te ver-
peefs ii" plaetlè van yets op 'tgemoet

I. jen gefeyden Heer de Lekadie te winnen , hy
heeft'tfelve geweygert aen degefeyde elafe, en dien-
votóens aen alle 't
Synode. Daer op vondt figh de felve
φίΓ( (ter oorfaecke van fijne rebellie) geobl'geert te
Darren
etn dadiWcie opfchortme vmdengefiideud*
rAsiiivm'ttleyiigeAvendmaeli envmeü» dienfi en
LcienJe't Fredick ampt, tot kttnaefle Synode.
Vol-
ehens den laft en autoriteyt't gene defelve van'ti^
iiJe van Leydenheefc ontfongen, dat verklaert was,
ia 't
eerSte» tmede, en Artijckel van de Inftru-
öienj op de fondamenten vertoont inen
ftvtntietde Artijckel van haere Synodifche Refolu-
tienjgelijck 't felve in deby-gevoegde Copien blijckt.
Biddende U Edele Mogende volgens den y ver die de
felve voor de obfervatien van de Kerckeliickeordres
aitijdt getoont hebben, het haer gelieve de felve op-
fcbortioge voor goet te houden, en haer ftercke hant
Β bieden dat den
HeerHendrick va» Mouhn, tegens rt-
dm /Ü" Tredick-ampt
afgefet, volghens d'intentie
van't felve i^sf^magh worden herftelt. Die doen-
de Ac·

Ujt den Nam ven de Chjfe, was geteeckenC

Anthmy Uulfm, Trefideut. Servaes GaUé, Scriia.

^t Jitaten ban Zeelandt öaböen nfrt teflötti/
ja in'tüolgcnbe Synode betflonOenfelftiat fip αΦ^ί
iijietbt gDicalfeat/ Briöcft op fSn^bt fai toetDnt

'^ffiatuflclien toifcDt booiö'igeecWurtxsebacn

Hardenbergh. '^H^aenbagD^Ùm

eittut

i-flartlltnHpjil/ Enbe'i3©oenbagfj^ bart atnb?a3ljt
SLmen't bïo^ ban 't aieaee alöaec in SSataiHc; enbe
itjn Miactjienbagbbccbtoceccitie/ in pjefentie ban be
W gttten öact |©οο. ©ebQWtef cbrn te ©elbe/enbe
ttngertfjin^üan Grange, 'tginclt tameliich toel
toe$ ii'tecc Wurtzt^feÊCflctijffletQeefïi niafrt'elc=
[icn^etnomtbatm of plomp ©flrao: ccnconttrems
ili IjaQDe op be Ouytfche maniere bid eenbloecË en
Dc ^upücl te palfe gebomm
ì be fuite ban bm
tDa^gcootecal^beft^nr. ^e^abonbt^na be Reveu
tBltcDeni^atentcn nptgegeben/ batp&ct aegiment
(tiUt Compagnie bjebec fouben gaen naegaecoube
^iiamifotncn ; uptgefonbect een liegiment / bat af^
toacbten foube be homfie ban be Eunenbucggfcfje
Ccoupen / bie baeeö^ « booten op ben Hardenbergh
fouDai aenhomen ; enbe baec ban binnen Zwolle in
Guaroifoen fouben Komen vierCompagnten^aeC:^
ìxjmìK vier Compasnten te boet. jl&en toa^ albaec
nitt btgeeciglj bitbolchtetteb&en/ bjeefenbebatten

platten Xanbe aen be inpfman ongeiegen^ept fou^
Omgeiicn. ^e ^eec ban AfpcrenfuIIenbe gaen inbe
beo^IcDeUiretl^na ben Hardenberg, bleefonbectoeeg
Itasen ban een acce^ ban een ftook^/ enbe nae bat
ttKOa binnen Zwolle geB^bt #ibe/ eenba^of
ftoiebaöbtgfiecull/ iibjebecOcctuaect^bectcoi&ni
iocctxnbe be felbe neben^ b'enbetelleecen ]^lenipo::
tmtiatiftn / «nbe ben J!©acf(iialcfe Wurtztegen^ ben
lefden eibaec fcaebec beitoocte. 3&en pjin^fouDe obet
Deventer ofZutphen nae Dyeren gaen/ toa^op't
wfoctltcnbe noobingbe ban eenteccbanCampen
wsnamiöbagö^totGampcn gttoceji/ alöwet op't
^tabtbup^ ttooi be famentlScftcSieigcmcefiecOTW
«n ciEctócft aeianqnet i^ göececipieect enbegfietcac^
««TL (3tot ZwoUe beeft nien geen laCcactementen

mauiam_________

Wt toiricn gelucfeenj ecnflieeli ora Bat t» ©eecen
J^Buyrie m Yerft na bc «iMbecfcbe atanbtbagö
«ttUtowenbtcttoeftenboeiifnifleOagbin/ niOeOat

men niet booitBetoaectoitcDcöecfr&ecReteurj a»i<. ,/r/re

betföeel^/ om bat be i^ecc Wurtzboo?I)ccnennab£

iCtoupcn maciöeecbe/ fonbet bat men baec op bet. --

Dacöttoa^/ baeromambefelbeoorftgeeneeetc ban
'tit^b^anben ban 'tCanonbehjcftti
i$/ alatoci aen
b'anöete. JUSen fcfijeef mn ban Zwolle, bat befe
conbocatic ban be Jlàilitie fece itofìei0cftboo?'tgi)e=
tneoieatanbt/ enbe&aet ^^bintie toa^ gbctoeeflj
bat bat S&iffc{)op baec ban ai biebecom ooifaHe biaé/
in boegen albaecinbePiobiniiefommigl|ebanfenti=
mentenbetoenfcötoaten/ bat men fgn baie fteftoojbe
tueec g&egaelt tege&ben/ maec itpt ben Haegh quam
anbeieluclit.

i^et e:tactaet ban l^^be tuffen be tbiee ficoonen
i^ tot Aken i^efiooten/ engbeteecfient ben tweeden
l®ap/inttoeegn(ïcum«iten: iiletoeten/ Ijet eene
ö^cio? ben Seet Colbert, lietanbec boo? ben igcecbaii
Bergeyck : stinbeftetSnlicuraentalle^ confo?m bet
Concept/ bat bT^eecen Jfranffbe JEiniflec^tot Pa-
rijs babben gemaecfit metbe lëeecen ban Beuningea
enbeTrevor ben vijftienden ^Spjil/ beginnenbe Au
nom du Createur, &c. «Snbe boojt^ ban tooojbt tot
tooojbt/ geltjcft ört Concept/ fonbet eenigöe becanbe^
cingb : ?ll(een bat ben bagb cnbe be plaet^ ban Aken,
ben tweeden υδερ/ baec
bp gbrfeitoa^/ enbcofte»
tellent Colbert, ^efe tpbinge quam aibtet Jgaen»
bagf)^ ben fevenden , jtjnbe geen ©ecgabcringb/
becmit^ Itomi^tDa^: nocbtan^ b'i^cecbanHeuc·
keiom, bie bo^nmaelp p^bcnt toa^/ iiet fulch^
aen be Eebcn ban beSecgabecingbln'tpacticuIiec
notificecen.

vierden, een boo;naem 3Libt ban be i^oilanb' i^^c»

gemaecht boo?b'inBuctie ffi^c
jJitog.fepbemp: 3@ac tfiA.
gdefenmitdbtal^befei
Mabegeöcele

;cn

bunclttui

!@at gebeefCb#encijc6 in jljebè toa^ i
a^ecelt; bebalbenCandia.

gicR fepbe/ bat men «iSobt befonbecöcR moefle ϊοβί
ben/ batbp in Hollandtfelfi?eenfoogoebtaccoo?bt
gaf/ bat be felbe f^jobintie foogeluchii-------- '

enbe Wurtz, bat
teetbe< fepbe : ^jin^ Meurits i^ be befte ende
deughdelijckfte man ban be biecelt / Oeallerfoetile en
beminnelijckfte} en Hollandt poogbt Sem OOCR in
anemogeiijcltebingentebelfeben; maec ban't begin
Bomen i bc fuite ban ben
i af aen beeft men felf^gefept/ batmcnftemtocl b'eec
" foubeboenenbe'tp?ofijtgebcnbanEerfteVeld-Mer-
fchalck: JlBaecbatbetongcmachcnbe't emplop aen
Wurtz foube jijni bat bP oocft fnlcB^ in alle befe=>
ccete Confecentien gbefe^t baöbey bat alle befe fe*
cceteConrntiffacifenbaec banlionbengetupgen;noe^
menbe onbec onbecen be Üeecen Ysbrands,Gockinga,
Ri0perda,&c. SIcfefepbeÖem/ batb'fêCfC GUnftra nieöei
in Vrieflandt toa^ betoepen coram nobis ( be «iSe»
committeetbe iQaben ; enbe bat bP becKIao:! gabbe / uXn "
geen kennis daer van te hebben. {|p bttbionbetbe
Heb baec obec. ^Cft fepbe / dat yder tot fijneot Mee-
fter was ; iBen beeft be toecelt moeten befabufrecen/
Die gelooft heeft gegabt/ bat bet iup^ ban Grange
eenigb i^flvltlcii Qecbt op ben^taetbabbe. Hol-
landt beeft febect bet fjaec feilien hondett twee en
feftigh alle be#^bicanten gebefabufecct/ bie gb(^

epnbe ban be biffentiën / ten aenfkn ban
rits eti '

irmo'·
lebec

raorüapatie te fUKccen. fepbe alla

obtt

ranckrijck enSpangien,
ban Engelandt enbaeci^i

loofben bat be Staten 43enecael toacen bóben be
Staten ban
Hollandt. ^eit bet boo^lebcnSaec Hol-
landt
boo; be mortificatie en 'ceeuwieh£did:b'obe«
cigegebefabufeectbabbenban be opinies gestii al0
of baec Cb. (i5joot H^og. aen ben @;iti^ofaenfi|n
ilup^beiEionbentoacengbetteefi/ oftoel gÀjdÌi afp
^be j^affoufcbe eenigb
Eraèlijck Recht bobben, (^c^
ρβ bengoeben Hi^ Grotiusno^inben^ocefe-
fiien bondert en thien, inbiemepnigb^
veriit.ntc
urnen fine prmifatu precerei B-eiap. admimfirarmt.

^ItoaecbP bc#;intenal^ ^ucceffenc^tot be iSegec^
cinge fielt, ^ittna^bemocngenaem. SQipbefeocca^
fiefcpbei^lbcmgepojttebcbben/ battec maec ren
aenbe3d;ottf(t)apt'£danib}a^ biegebicpgectbabt bc

"lafcjjfnbe; Ja»
maer


-ocr page 559-

5ΐδ S A κ E Ν van S Τ A E Τ

l66S maer't^seenoudtendoofniah, enfeyde: Watfal

_' ick ftveeren, ick ben doof, ( Appius ClaUdius was

blind) ick foude niet konnenhoorenwatickfweer,
ick bea oudc. <gnaiifootoa^BpUanDe©?ocDtfcBap
uptQrgaen/ als oudc, niet als weygerendeden Ecdc.
©oiDcc^ öcrftlaftöe Dat (η Holiandt tcnotooteccn·
Djaoi toa0/en bat ober al befcn «öcbt orp?e|lecct tda^/
fonbrc eenige tocbetfpanniaöf pöt/ <n tof pnigft tp^.

2|cft fcpöc öem ooch / bat ben ban Tofcane
fjiec toa^ BÉhoimn ÜUfnquaetSaifoenbOO?'tiUp^
ban Orange. ïip ftpbe / aeenfint^ / toant top tjebben
in bC 53cbuctic ban 't ^aecfeftien honden vieren
vijftigh alceebe bit cpfnipclacfielt/ al^fcccattioten
notabd/ om niet mccc foo veelauthoriteycaen ye-
mandt te geven, maerMeefters tè blijven. 3tfil00f=
De ooch b£ boo;f1ej)ti|jf)eÏit ban gaec €b. jOSos.
betoont inbefaecnebanBuat,Kievit,enbc van der
. Jrloil, rnbe be Fadie vandientijdtteljcbbinnebcc
Bfflagen : toanncEC men fepbe battrc tod veerthien
! i^ollanbfcbe ^tcben toacen boo; ben p^ince / bacc bp
gcboesftt ben 5lB?iefban Buat, Die begint CherMy-
lord, altoaec men beelftoachen in'tl|of ban Hol-
iandt ontbecfit/ en öeben öaöbcn noeg een beflepn
omfeecltitliiegiementtemahen tegen^ αΠε bifputen
bte tiiflcl()ni be Sleben ban Holiandt gcboocen fouben
iionnen too^ben/ op toat tojjfe men be fdbe foube
ftonnen obec een brengen / bebiebigen / of befligfjten.
't3@clclt tire boo;maeI# epgyentl^cft getoficieban
Den ^tab^oubec toa^. Men toa^ ooch boojnemen^
boo; een Millloenl9tjch^baeIbec^beDoineynen van
Holiandt, cnbe onbec anbete becfc&epbe ieeclijch'
heben te bechoopen. ïl^ilben Daecbeneben^oocltjbct
Vaickenhuysop'tBuytenhof opbepïen/ altoacc Den
fijn ©alcftcn öabt / toaet upt een Doof gecugfjt
gefpjootcn toa^/ bat men ben @;ince foube bet;foec>
hen npt ijetï^oftebectcechen/ alfoo De Staten ban
Hoiiind baet toilöen boutoen.

3lch fpjach ooch/ ban bat Vrieflandtfoofeecopi·
niaficeecbe tegmen befeparatie; maecfcpbeicRIjem/
icft geloof bat Holiandt Daecbl^be om i^/ obecmit^
bat onbectuiTt()en Den ^i^in^ niet met al hceegg. i^p
fcpbe ban neen/ Dat Holiandt feec begeecbe ben
Plin^ in ben öaeD ban ^tate quam/maec bat fonbet
öe boojiiomibe feparatie öp baec nopt jfoube intceben.

ifêf η fpjach ooch bat men in Zeelandt acbepbe om
ficlj baji beh l^ecc aacbt^enfionaci^ t'ontboen/ bat»
tcc een penfionari^ tot Vccre toa^ ( genaemt Seroos-
kercke, groot ©?actifgn en ?llbbacaet duri oris & au -
dax
; groot bpanbt ban Den Jieec De Hubert ) Detoeici
he agtteecDe/ contcabiccecDe cnDe gcburig|)ltjchben
boo^noemben JleecDe Hubertteggenliep/ enbegem
feecqualtjchgetoilttoa^. CnDeDittoa^temeei: aen:=
meccftdjjch / om Dat Veere toa^ een Vaflalle van den
Frince, gdijch ooth ben ü^eec be Hubert, foo bat be
aböerenten ban ben fic!) onDec dchanbet fcijee?
nen te funenopeeten. D'©eecMareignaultquamal=
giec/ enbe De l@eet Kien infgnplaet^inbe<0ecom:=
mftteecbelilaDen ban Zeelandt, toaecmeDealIe que^
(He tot Veere toa^bp-gelepbt/ ijpBabtbenaemban
tes^nhomofìiicapitis; enbeDieto^nignaDeu
lanbfcben bceffem lupfÏerbe.

^eteechrningebanDefe3^?ebe betoojfaechte ooch
Dat ben 23if^op confenteerbe in Den paia boo; De
nenUucgljfe ®roupe0. <©becfulch^ toietD b'^eec ban
Amerongen aengfjefcftjeben / Detoijle nu DcStunen»
bu^)fe ^olcheren Den |@un(!ecfen bobem toacen ge«
paffeect/ enbebaecmebefijne(iommiffieboltcochen
hjfl^/ bat fjace USag, Ijem fgne Dimifllie acco|Deec=
Den om toebrtojn te mogen cepatciecen / boecenbe bp
lijn nffcfiepbt De boogdgemelbe teece 25i|rcöop in be.
leefbe tecmen te gemoet; Datijacei^o. J©og. meDe
tod ban bete jijDe genegen toaten om metten fdben
SSojfitehomenrn nader Alliantie eo Vriendtfchap,
enDe Dat fijn ©oifïelijche <6enabe ban Die intentie 3ijn=
De pemanbt gectoaect^ ten fdben epnbe toilDe fenDen/
omme met Den fdben in Conferentie te tceben.
Ι^'Λοο· 3&en achften toa^ toebecom g>eflie in
Dì Sehen-
hamer ombicfcöepbe ÌecrIijcMjeDen/®&ienD«n/tìcf-
s» i?tfc- pacöten cn ï&omipain ban HoiUedt optebeplen/

JDin-
fcPïiie
tonfi i?e»
rnticnon
ne Ccmc,

I

Die Holiandt tegfntooo|öij;() toipnfglj in ·

bethoft / fouben tori {jct öabbflt inbjeiigcn. ώη,; S ito 1
boojnofmbe iüamcc bic bp Afflagh bCchooptnfie rh?J
ban rabattccenbe/niet bcrljoDacnbc) biclöm fti^ |
foo Ijoooö / boojnameutlijcit be l^ffclijcfiljcbm / baf Ü?» I
tectocpnigöbanöcchofttoiecbt. Maccbit ocfriiiphr K.1
opDatbe^teben { gdijch Haerlem bOO? Spaelwou ί^Ί
namad^ billigömatigü «net bc ftauier mochtcn taiii
tuleren. ^

?3aet5önöiecbEbaoren^twee'fcricufebeIit)(tatim .
getoeelï om te bcrhoopen be ïlecrlijchijcben ban > I

truydenbergh (bOOjmad^amDenpjingban Orsn SS'^I
gien geoppignorcert) en Bredenroede ( boojmaetóof- tt^Ll
oppigneettacn Den fêcec ban Bredenroede ) fflfe hm tejr·
Jgollanbtfcöen ?ibcl toa^ ban abbgï om «Γ.
denbergh te Doen berhoopen ; jnaaer men fteeft οω
flebonben Defe ^tuchen boo? al^ nocD aen ben ito
te laten / en Die niet te berhoopen. |9bcc ban fcfi
i^ecrlijchliebcn toa^ niet boo? fes otte fevenduv.
icnt gulDen^ berpant gtjctoeefl <t£nbebecöacachmi
95aiIlou ban Breden roede toa^ ö>ec te booten betftqft
getoeefl (ad vitam) boo? dertigh duyfent gulömg
Cnbe be collatie banDe^mptenban^cgouten&b
ctetari^/ enbeanDctehlepne/ tot GeertmydenbVre
fooDen tjebbenberhoft honnen toojbenboo; inenoil
Defe Pant-penningh ; Daec bp B&eboegfitbESSojoff'
meeficr^/ ©eechen^ / f?eDiranten / fc. ?tmuttn·
toacr ban be Collatie ooch aen ben ^jin^
ί$ geM/
Die bflcr ban gctrochcn Beeft ( Doo?gunfi bt^ tptó)
notable profijten/ bci:ccbobenDeboo;noenibePam·
penningh. ^ulch^alle^ i^ nuDefgdijch^booiflutiil
bcjì tijbt^ boojbciètatcn ban Holiandt aftöctooflcn
gbetaccfi/ niet fonbet eenigfte ferieufe oppofitie uan
be i^?incefre ?3ouaricce/ pjeienberenbeefniBl)t«|[)t
ban non redemptie, teu minflen bat men boo? D'i»
binari^ toegö ban ijufiitie fulchj; niet enftonbe ton.

men my niet wil geven, ten'mihften behoort'men
my niet van't mijne t'ontnemen ; maer be βέίΐδεη-
hamer / Doo? Souyereyne ordre, Öetftgfjea^t/ bat»
tet/w/wie^jp/gwwtehlactenbete notoir toa^/ ali
bat men Dat ooo? een langen Crcpn foube laten te·
Difputeren. ^e <B>jabinne S^ouariere ban Breden-
roede, {jeeftbaermet meet fubmiffie göeoppoftitt/
alieguerenbe alleenlijch De Dienfien ban 'tHuyevan
Bredenroede. <0och fepbt men / Dat in bffen eetUm
tijD ban engagement De feven duyfent gulörn^/mca .
α10 twee mael, jae hondert mael foobfCltoacrWflÖtójU
toaren. <!£n op bit p^opoofi / fcpt men bat be gutoec^ 6<?«
ienban]^?outo Jacoba (inbaertijbt) ^jabinneban
Holiandt, geen twaelfduyfent gulOen^ ΐώίφΕη ; !bat
gupben baegb^ De jocatia ban een fïmple ^uiisn:^
bjoutoesijn.

^en negenden geboo?t bet rapport bönbcj|fe=
ren ban Raesveld cube anbere/ gebifltectt cnOe
miuecrt bebbenbe De Jl^iffibe ban De fiacbtban ^to^
ten/ gefcfjieben alöiet in Den Hage ben een en twin-

ject ban be Rangh te bouDen onDer De hooge tniiiciiie
OiBcieren Den feventiendcn ^anuatp Icflleben Dp
bare^o.JISog.aeugefidt/ mitfgaberionberbe
bere iooft-tdffieiecen/ al^Colondien/ Xuptenant
Collonellen/ m Sergeanten i®aio?i te paerDmte
boet / aitmeefïet^ / Capitepnen / atuptcnant^/ Φο^
net^ enDe J^aenbiigbl/ten DienfleDefer Xaiibnt/ Qf
lijch Defdbe j©ifTibe bier nabolgenbe banbwojbete
tooojDfgdnfer eettip.

Mogende Heeren.

T> ü De ïleeren onfe <©ebeputeecDen / Die in geöoIflfJf «Jg
SJ ban ö ©0. j®og. jIìe(oÌutle / in bate ben
twaelf-

den Defei in Conferentie gbetoeefi jijn rort dc ^f^
Üeecen ö JgoogbJ^og.^eOeputeetDenop «mJ
ban Den Rangh, te gouben onber De hooge miw^ w»-
ü
©ffiiieten / Den feventhienden ^anuatp ^ ^^

afêo. jaSoB.aenoelidt/mttfgaDer^onbtrbebtttee

Hooft-OificiereQ, al^ Collonellen, Luytenant Col-
lonellen , enbf Sergeanten Majors
t( patcD cntiW


-ocr page 560-

ιδίλ

en OORLOG, ack en njeemghjte hoetk. 5 ip

frttìiitftbaiiiiiiStaettoifenltt /amoiuï omflaiibci
Betappojtem'tgmtinenaetigaatùcinùe
^ateionfermie toas ggirtfcoumrt eiiöe Qcaii'
tófectt/ÖÉeftottfa^nlePötnöeeeeebcn/ obet öatae^
fióbtottifionfegBeïiagijtcnnaïici: letóten saeii /en
gttpöÉt/ommenacefumpiicbantie «troacten tct
^terii applicatici aen a Jl^o^iEo. κ ïiknen üau een
iMfitifatibi)!^/ gefunbeert op grontien/ tietfieltlicon^
DOiWlii/en^eon&ecoicettie Dana J^ùo^lRo. in ùe·
fmfonùeriingeCDnft&etatfenictiteceii/ citóe naineitti
itb tiat tn
't potnct ban litanglj tot opftupte ban bè
mitairt futtctten/ öecti rgfime (jenouien beIjoo?t te
ió^en/op be qualtteptban be peifoonen befdbe be-
wSênbe/maecaUemujcU op be bignitept ban be
fatttaefelf0/ ten anbcren / Qàt onber «©ifictcrea b^n
fldijtlie Cfjacaaet / be outwe
«1 öebfenmgfte gepiefc
^irwettoetÖen/biioibieiongecComnüfiïcn t^b'
ten/gnbetenbecöen/ bat geen onbccfcö^tgemact&t
Βφομ te toetìiett/ tufftiien be ©(fineren ban bc
Iftu/ùimatìJeottìjeiiìK^aMlerpe ofte b'^nfante-
tpe/enbebatmengèettappatentfe ban ceben gepje-
(enieectftantoetben/bat aen be Caballetpe eenige
ö»roflatibe bàn Sangfj competeert / boo? bic ban be
^^ηιαρβ/*^ bat bëifelbe Bepbegetonfïbereect h)er=
btn edfolutdilcg en in Daer natnre / ofte met een par-
tfoiliete )!eiatte tot be gitelegentijept en tonfKtutte ban
ij£f{ itanben / en be flStlitte tn bienfl ban befelbe 3ijni
iK/gdj)c& ban bocS flilii.$ tn be pjactijtQue altijt geob-
fabeert t^/ bat teti ceguaröe bàn be Cölonellc te boer/
ίίη oubet gep?efeceéct is boo? eert idngcc te paect j bat
bmtiogcniS en npt fiwgte ban be eetjlc gtont - regri/
gwjcfirecrt moeten bJcrben/bte met be emiijenfle
fiintrienöeltieetjün/enbemitsi bien be <i5eneraeltf
pcrfoonm bah be IBilitie ia 't ïeget / boo? alle Cijfi^
ttai/bicmaeralleenlijc6 commanbeeren/ obrc ofte
in ie particuliere Regimenten/ enbe bat ober fiilcr
aen be ïuptenant ilBa}oo?/ofte 3©acötmee(l:er <i5cnei
rariban'tïegec/ mitjSgabeciS aenbe CommijTariiJ
<Bienerael ofte 3Bac!)tittee(ler ban be Cabailerp com»
piteect ben 3^oo;-rang inbiflincteUjcit boo; alie 4ΓοΙΙο«=
nellen / 't toeltfi in be p;attijcfie ban boo?igI)e ^ben /
"egetecipieert tcnreguarbeban bêCommiffariji

Öenetael banbeCaballerpe/ enbe bé ColoneliSte
^ect/ op geen fonbament ter toecelt gebifpiiteert of'
tegSetontelteert itan toerben boo? be «ioUonelicn te
boet/aenbe
St.Major «tBeneraelban'iEeger/ aljS
fijiüje befelbe nototrUjcBgecïiarattifecrt met een βοο^
m «Emplop / aljï ben «Commiffactsi <6ijenerael boó^
Wemt/battoijbetif tenrefpecteban bebigratepton^
to be©enerad!S perfoonen ban'tHeget/ i)po?b?e
gtp^eféreertbiecben bte be ^Uultre Qualitept bebie^
ittn/enoberfuIdt^toeicËcc Junctie geer eictenbeect
gec'tgeöeele €o?Piï ban^tllegec/ boojbie gene/
Wemaer aHeetflijcö commattìieren onbec be iKflitie /
tfftepaerbeofteboet/enbatinfgBelöftiS onbct be
«mtieren ober entn be rcftiecttbe
3«egtmemen /
mttfaaberiinbetelpcctibcCompagnien op ben fd»
DAt boet ben cangD geceguleert &ef)oo?t tetoecben / en
rat oberfulcliiS be piaffecewie/ en p?efeancc boo? allen
«weren competaenbeaen ben <Ii<neraelofte öetCBef
Mn ttcger/benttoeebencangbeöooitaenbe ©eft^

uttucqjc.

,j|^l©ajo?i{/ofteaaBagtmee|letiï <S!enecadbatt

7 Coitmtiffartfen €5enetael ofte a®ajSStmecfle«{
wnbeaabaiiecpe.

Cotonelifteboetettte pàetb.
9' aiuptenantColloneliSte böet ertteiiaetb.
" tc boet en te paecb.
ïï ötttneeflerifenbeSapitepnen.
. Hieutenantenban <WBondiS Compagnfen te
Bwt entepaertygemeenlötii genaemt »iipttep«SieMi
♦««anten.

VI. Deel

tj Steiitettenten

14 Ï^aenb;igij$i enbe ^ojnettàt / iètibé foo betteeë
&t 'tregajb banbe minbnre <@fitieren tn be refpetttbe
Compagnien/en bit aliene imt bien baHanbe/bat
in gliebatten
a ^o. omme be rebenen tenbien|té
ban be llanben fulc^ reguirerenbe foubeit mogett
goetbinben/tipparticulteceacteofce ComittifTiÌe tot
(cec&ere acte of eitpebitie een ban be l^tlitaice ^ifidei
ren te Donorecen met goger Cljafacter / sd^ toaer
bebffeibebolgOeniS ijare o?binansi Commifpien sytt
bettleet/ 't5Pecnï:uptenant45enBraclraeteen<iPenes
radfdjap 1 eenfïmpeltfoUonel met be βηβΙίίφΙ bali
een «^eneraelss functie / of ober een f^an^ Cojpsc of
anberfintiS/ bat gljeburenbe be booiflacte ofi^bi^
ben rang metal 't gene baer ban conbepenbentte i&/
ban refpect en cohtmanbemmt/ fai bienen gereguleert
tebjerben na bebjacrbigD^ banbe fonctte /tn biet
boeglien cictrao?binariii geconfeceert»

^at bipberjCi onberbe gemette 0oógé
ban be nailttie / i^jo^ft ■ Officieren ober en tn be iKe^
gimenten en CompegnienrcfpectibeIpc6 boojfo bed
befelbe feparabel3i)n/alj$tb}ee l^elmiaerfd^lcten/
thjee<©encraelsi/ ttoec of meétber Colone»/^ti
Ιΐδοίο^ίί te boet én te pàerb / of een te beet e« b* anberi
te paefb/ bolgenjS be ttoeebe generale majcimegiecbo*
ren ge|if it / be p^erogatibe ban rmig geteguleert ttioei
iuerben na be outfiept ban Üommtfiten / fn bier böe«
gen bat bp ejccmpcl een ouber ^t^ j ban een i&e*
ginwntteboetgepjefcrcerttoerbeboo? een jonger ti
paerb/ na be jegentooo^bige compofitiett bait be ^egi»
mentcnonberbe&aballetpeben ttoeebeni^oófl· ©f-
fictericÌ / al0 bonnenbe 't felbe in befen niét tn confibe'*
ratte genomen toerben / of Det boo|f^ befect tn be
melteStegimentcntepaerbeenigger ttiaten btbe^
fleren be natnre ban be functie bp een ^ Ifeaiw/ on»
ber befelbe ge - ejcerceerttoerbenbe/ten bteit effecte/
bat baet boo^geacguirecrtfoube bierben eenige )
gatibe boo?een,St.|lQaio?baneen Regiment tei ,
llaenbeinbéneei^eit tn abfolute enbe tnbtfputdbeU
CoQàteralitept/toeteren aengdenbe eit totbebuctie
ban berbererebcnen / tot höber abflructte ban be t»0'
ben - (iaenbc pofïtiben top onjs niet fiillen inlatót/ beei
minommefolutientegeben op ienige ob/ecten/bie
baer ontrent foube ftonnen toerben gcmobeert / maeti
onji g!)eb?aglje« tot ijet öoogö - top óo^beel en bffpo»
fitieban
a ^og. Xltog. alleenliid) ftilleh to|i omiec (jc£
goetbinben ban
a it^g· in bébem&en geben/ of
a ^og. Ugo. tn't toeboinenbe / foo bidnneer be CDar^*
ge ban ^t. invaio?ban'tEegerfal fiomen tebaceren/
niet fonben geltebe be Comiiüflie op bie fimctie (laetti^
be/foobabi^ te altereren/bat befdbeflg^ alteenlilcfi
guatit te entenberen ober be ^nfanterpe in btenfl batt
be Sanbe / en bp gebolge bat be gemette functie met
bie ban be €ommitTan«i <6eneraelbanbe€QbàUérpe
parabel enegiiMtoiei^^e^t/blpbenbeftctonber*
fcDQJObart be tahgïj tia be owtDepbt bön 6e iCommif'
fïen. 3©(jer mébe ^ööv ifeo. i^iéereli/ $c. 3(n ben
gebeneenenttointtirtrtteniepiflfeftWen Ijonberaclji
en fe|tig6. <0epatapöiecrt C.vah Vrvbe^en / fc»
^nber^ont ter ©Tbonnantie ban ben Siaetbart iëta*
ten bet a^e^eenigfibe ^ebetlènben.

Gcteeckctit > G. vali SttNCKLiNt»

ifaenbefn effect'tboo^ rapiioitbaifp J^eerert
<@e&eputeerben bp't bobenftàetibe aobgiéi niet teboë«
genfjiabben/ ban alleen/ battoaiméer eenige ^ogè
(Studeren/ bmenbeintijbenett bnjlen ggeemiriop'
eerttetoo^benfiiDoóòtjer €gar$ebü}}edtji^ditübt
of ineen ejcpebitiete )^dbe: batbefdbe/Ïóanneec
fpbie 4]:^r(tetoebetom foubengebbenàfìjelòt/toe*
berom foubetrebenin (poubeCDai^e/ fohbefcupt
bien l^oofbe eettiöüebomrangg temogeiipletehber^
of ndelaten fslit oube Coarge toàec te nemett. ^ac
ooc6 be ^itptenants/ intangg niet órtttetjï
bere ÊuptenantiCi foubeMuieit dito
ìmìmf enaneenfie ouMbom banjert
lieti of acteiSoengeflentetoeiiben. 39aeropi^dt&8«
WiWjSntie/ isgortoeipi'bininbiterpaen/toSei;


-ocr page 561-

S A Κ Ε Ν van S Τ A E T

530

'lëê^. lMi,0ijf3 aiibijö Desi iïaeïit.ö JjattStateti?, itf^Ì ctiöetic^
tònii'trSppojtliec ö'eittclte j^ceccn «iEJcìieputeecticn ,
«oörngcft öljerortMIfouiïwi toiCtjeiiAihfeóléfammti
!Kfe6fe©iobmctett/ imtbecfoich Dati3efctUetenft)cic=
ïrrijjPt ? tiiiimcsi tert Oóótljlïén Dìratòil beetilncn
ltia0r)ihiiaceceptieì>efe0/ Bace ^?oi3inttale aùbiifm
öp 'f bùojfi fubjetttrtljaéi; 3^ooöOiliöSc»tie JBrna-
iieringê, totaen ϊιοίΠ opéitiiï.

^« taacertalïjiéïiïc medile f?obiitcien fecfgBenei
pcntotWiftfiìge/ bWiienlieijaccmettetbphamenijau
Iwf^ ©?éö£ oeiccaUle'ci-t ijoo?ùenmitoe a©ctbwöiii
^ijiiié.iSgHtpagie / .tic fp altljani iiteenïiên onnobiöD
(MM Zsiiam toilùe niet liccftam tot be nieiitoe
antere toawtt oocftnalattgfjm'tfucne'
rertiiet acertvrts-Beliieccu. JocOtansi tilicf bc gcnecalc
tifolùtiebah ben ^taet/ bat ine» moefte blpbeti in
iruflaét/ foo iangn aiii ©jantlicijrtt foó magijtiglj in

Sfarti* apapenen toaii ; tiitmccsi tot bat men met be (©ua^

Squì ïaiitië ettbe (Cwplc Stlliantie foube ticfjticö 5ön.

taaie. ^ülcBci bat ben ac{)tienben loóiivbt ba(l geftelt / bat
ftiet alleen be ^cr)epenban€>o?loöl)/ )egentooo?bigi)
booi ^èegïjefeebt leggenbe/ t'eecftemqel inpöfïup?
Étt tot emploiJ baecbig geljouben/ maecooci{b'3fib=
róicaüt^ttii ^eelanbt/ in't jioo?bec-qiiacticc/enbe
ìrt ©jteflanbt toel ferieiifelijclJ aenoBfmaeiitfoiiben
tuecben / b'<Sqit{pagie [jaec aenbebolen mebeten
fpoebtcliHenté boltcecfiert. i^at oocfe niet alleen bi
muim te Sanbe )egenbJoo?bicö in bienfle bjefenbe /
Solftomeiulotligecontinueect/ macc boo?almebebe
iKfectueufe èjobintienöaeu toe gebifponeect en gfie--
fibubert fouten ibeuben / bat be felbe alle be ipilitte /
fóoinbtt ejcti;ao?btnan0al!S o?bina«!ï ^taetbah
<©,o?logrje op öaec gfjecepactieect p?ompteli)cB foubeti
ijetalén/ enbcoocfi ingeen gebjeBeBlpben begecefol'
bei^bénieubje ©etbtngijen/ clcftinfijnc^uacb te
botoccften/ eitteboen bóltcecften» 3^atbóo?si mebe
nmgoebeconftbecatieit enbetrtftcOtert/ fóóbanigöen
o^?egeftelt / en bie boo^fiéningigebaftt fOWbé toeubén
tèh epnbe be nomöje ban at§ttehflOibé 0o?log ^cBe-
becbobbelfjuPt / en na becepfcil ban faBéh gljebtc--
iiialieectfoubcittoetben/ om eertiaiigetepfenaafge?
ïegengDetoeftente fionnénboen/ ert albaer nagDel«-
nOerittjept teil meelien bienjie bait bin Eanbe gljeem-
Diopeect tetoecbctt; enbetotte betec en feecfiecbec
erecutie ban'tgeene boo?f5 (iaetaenbe cefpectibe
Collegientec 3ïbmicalitept geftB^eben/ öat befelbe
tóitige Jleecen <i5ecommitteetben upt ben Bacen Bec=
Uoaectfiitoilbenfenbertiegöing a©oon^agö naejifto=
ihenbê enacötbagen/toefenbeben becticBHen befesi
Impertbe iBaentsf.meubjenftijl/ om biénaéngaenbe
hiel be ïiieeccn Baec .liKog. «iSebeputeefcbeti tot bè
fàBen ban bé Zeeüt confeceritie en fiefaigrtéiS te tceben
àllesi op cappoit baecban aertbéfe ©ecgabetinge te
sèoen. Jltóen committeecbe notfi b'lgeecert Huyjgens
ertbe Coirermanna iCejcet/ oinbe tbjaélf Bonbm
iiiatiimecö te monjleeen. b'i|eier?n «©ebeputeecben
tanbe^^obincieban ^eelanbtBcbtien becBlaectop
l'i geerte.boo?r3
ίβ / niet bolftonien delafl te }ijn, ,
^èntbjaelfbenBeÖö?nfi4 ï^ectert <i5ebepiiteei:beit
ban Ïie S^iiobincie bait i|ollahbt enbe a©ep-©?ie(Iant
upt fpetiale lafl banbe i^eccen Bate ^iintipalen/
thetbecebenenbaectoebienenbe /geiicgeecttett epn^
ie/ batbpBaecï^o. il9£i.eenmaelcpnbel})cBbegBe'
Ijjojecteccbe becboBBelbe ïpebec conbbperi enbe
^ïcenten gBeactefteewenbeiii p?actycque gBelJ?acBt
niotj^Üjecben. ®at mebe tot toeectngBebari alle
frauï^bte't felbe mibbelgD«Pl«eBtWiet:bert/ boo?,'t
lidjténbanliinncnlanbtfcBe #afpoo?tett/ o^iw: Wa'
ïJ|iÖtéaÜem®tïitnfci®rt&innen'iS ïan^^bah'b ee^
néplaetfe^beapbece/ tpaicbiaeclöcl&banbattbeci
ïjet obéc Scee uptge^oect toiei^m / bp g«ttérale refo^
WtièballgefleltmocBtetoecbett: böt allebc geme bié
feob'anigBe tónnetrtanifctj? Pafpoo?tert patmn të
liiBtêH/ gBeBoubet» foiiben jijntecoitfïgnecen/of bp
}^bt({ete betaUnB«t bólle con^ enbeltmtt /, eb^tü
sjibeüi füldlèn boegerifite of bé3©aceit en Jàoopmàni
frtWgiierttóàeriijÀ Uupteit!? Jtatibttf bécboefetfoiibê
; befftm foo toanmi^ nabetB^nbt fuflÏfaiite^

böei: tee tïe«eo»ge,<ïaBÖen-fói^en,5Bn/.i«MtiM
Qbeu BeigBefonftgtieeci?i. oftepiobìfioneÌÈ ΐι«πι®
f«:fjt aén|lónt3S enbe completeliicli gecctïttueeïtfoübi
toeröen. a®aec op gebielibececct 5önbe /. isi góct
bonbcn teberfoecfien.^nbe tommitteteit bè fcrtó
Huygens enöe anbére BaécJ^o, Jilog, iS.tbijpiuiwïiên
tot be fafteii ban be ^éè / om'tboo?f3i eÖ^pjiniS
te bifitei-en / efamina'crt/ cctroacta μι & boorf; fefcW
geballen / na te fien ^ en ban allei càppoJt ti tóL

tfl^icc aentoefenbi.iilücbeputéccbm bàli
Beeft te b3o?r3faf«obecgenomen. , .
©bermttii nutn .Över-Yirei aenffambetoiliiftf

aanbtbagDoftei&eraàberingBban ^taien./,ffljÌTibV etwi
go(i ficB eccft t'opmDatcii Bét biipc bii,, ^tófftlwiti''''''w
ncnbic^?obtncie, <Dm EatibtbagBiiiocjisniiMi;.' "·
Bouben too?bent)innm Campen, énbe b'i^cer i
folte, ï©20(ibatt ^a.Datji:, jijtibe ban'&f

Staten/ BnbbcBPtcccötonjbiitetonböaÏcti; éi^
ban Cam pen ( gbelüiB top alreebe te booren rjcüliitt
gefcnbt ) toaien crticlieteR.op b'^^eec iiaerfolté, ΐΐή,ν
befcÖulöfgBenbe te. BeH&m, gBepoógljt bji? ban Bàiicé
^tabtitf iïegmtcnt'eco?tnmpCT:enYom,be öeserihóe
te beranöeten ; Degeecbert becBalbm bat.
tn> Öii.pjobtf
ficfanöetoecbenaebipo?técrt. ^e boo?nacmjie/öótft

Deventer, namenBaec pactpc / en b'iieei; Raesyeit,
ban Twente, occiipéecbe be ®?effbenfiï^to?l
om ben aanbtbaóB te beroepen/ affoób%£r Haer-
folte toepgerbe binnen Campen te Bomen/foónicrt

^00 bëel tlTer ban / batop cenentijbtbeii faniit=
bagB toterbe £iefcB?eben te Campen boo? b'l^êer Raef-
ve t, enbe geconboceect tot Zwolle boo?b'i|eei; Haer.
folte gciijcft be ^tabt Zwplie oocB geBeelijcft aettnam
b'ileei· HaerfoitespartBpe; fulcBS batBiécuptrtiet
anberiS ftont te bectoacBten / al.Ö een opwtlütBc émi
binttalefcBcuringe/ apbefelbebJöfealsitttbè Süarciï
fefïien Bonbettbpfen böftigB/ feitten Bonbertfegen
böMj/ enbe fefKen Bönbert febèo en. bijftigS.
't25ïe«fibatbit toiepbtalléèn befoo2faëciitboi)?.«^
giiefiie bön particulieren /, snbebe ralom^ bait tlt^è'
Regenten, eiibe BtèT b)flgbe fpjiHt&bJaafÉcfiiiÉÌ
quando caput dòlét ,&c. Ìiat baec 't Hopft leedt, opcÌt
lijden moeften alle de Il,éden; toaitìBet ftìOUÌlliitSe
be ^IJieBeele, ©iòWnfte; pe Raefveidtfe toflbllt «iiitS
mèt ih tpflii laten bètt Jgèer bah Piliitìdt; (: " " ''

Biértitbe <!5eneralttèpt.b.„.
om bat
Bp getröiitot enbè b,.

'tgéfifpt bànbe Haerfolte^j

toèljiRiefb?ie3toen 0Etoèe(f / „.„..^
mijiièboojfesi^iaceit;
^e Ra^iveidfa
bbòjbiteiaren enbÉbaèépm toltimi"^"
gabèrbè^tatentot C^hii)èri(aBieir,

lick., filisi bjaétbaifb'i^eei:bàtt;

tègeii'oj^orteerbe / litöerèilbe bàt' Mi
alBièr ob#berbè/, Jlètyaiide
atjittbt&agB enbebé pi)3Wnia,e gi|ÌRitL,„
oin'men böer öpfatftfet J^jobïM
b'ijnteweécÈimittqBmbt^ ^jejfe jàn

èctó^rtPalIandt,.,"

f

Baeci

ltiibèhbof^bettB?ieir.
^og. Heerék

NjA voorgeloopenepublijquegeruchte9 jfobuy-
ten als bintien defeProvintié, dat'dé Heerefi:^^^
van de Magiftraet der Swdt. een cyer- i'®''"
groot liiishoËgHèn teghéris dè Peiïoóp van den
Heet ^

ΰηβ van ZallanJt hadden opghcHomen : heeft dcwi- tnenara·
gemelde Hecrei) van'
Camjpot belieft onder eroploy aa«"·

van feêckère införniatien, den voornoemden Hepr

Drefl by de Miflïve v'ari i^nfivindea Jinuafy jonghft-
leden bekent te m'aep^^jdtt IjcJi by défelve informa·!
tieduydejijck djiiyépkiéi datfic^^^
ZiliaMe üiéi oritfiën hàSae hàer Ed. Stadts welbeftel^
de ende floriflàntc Rcgeeringe voor
cot zajdig tc d^


ΨίΛ

-ocr page 562-

O O R L O G. acht en 'ueertighjie keek, 5 J I

en

crieren, ende onder faveur van fulcfcs tot veranderin·
' hevandeielve te collumeren, appsrentie daertoe
* ^ jhoonen, ende vuyle middelen daer ontrent
t'em-
nloycren; vetfoeckendc d'Heer Droft voornoemt
Wnneneen Maendtà dato van de fel ve Miflìvehaer
Edele
daerovergheruft te willen ftellen, op dat haer
E<i,
Dietghenootfaeckt mochten zijn verdachtte we-
j-^q'oP andere alfulcke middelen, die haer Edele tot
njaintien van haer
Stadts Uaogbiyt, fecuriteyc van haer
Regecringhe, ende rufte harer goede Ingefecenen
ooraeelen fouden tebehooren. Op defelve bekent-
maeckinghe ende by ghevoegde informatie heeft den
Hee: Orefl ·ναα Zallandt den acbtBimJtn dei[e\f$ Maent
de Heeren van
Campen cmflandigh ende nacr waer-
heytalszijn Edele verklaert, ghedientvan bericht
over die gefchapenheyt van de faecke, die zijn Edele
meende dat wel met meer moderatie hadt konnen en
oock behooren onderfocht te worden, als hy tot fijn
groote yerwonderinghe uyt d'expreiÏÏen van haer Ed,
gerecipieerde en noyt gemeriteerde mifnoegen, en-
dete
gelijckuytdie door'tgehele Landcal tebreedt
cndeceghcnwaerheycuytgeftroyde geruchten hadde
moeten aenfien ende vernemen, en waertegenzijn
Ed. geen groorer vernoeginghe foude te gemoedt fien
noch ontfanghen, als dat die welghedachte Heeren
van
Camptn door't voorfz, bericht gheruft gheftelt
mochten worden, en zij η Edele weder beliefde t'ad-
mitteren in haer Edele vertrouwde vrientfchap ende
correfpondentie. Dit ontiàngende bericht hebben de
Heeren van
Campen gelaten onbeantwoort, doch niet
teminishaerEd. Mog. voorfz mifnoeghen hoe lan-
ger hoe breder door gemene geruchten uytgheme-
ten, in foo verre, dat de Heeren van Cew/»»» fouden
gemeent zij η d'Heer Droft van
Zdlandt op den Lant-
dagh tot
Cmnpm komende, eenighe feytelij ckheden
teghen deffelfs Perfoon te ghebruycken, 'twelckdie
Heeren van de Magiftraet der Stadt
Zwtlle confide-
lerendealseenfchadelijck ghevolgh, ende waer uyt
weleenige verdeeltheyttuflchenfoo notable Leden
van de Provinciale Regeringe te beduchten ftondt,
hebben goedt gevonden foo ontrent de Heeren van
Cmpin, als de Heer Droft van ZaUaudt door Gecom-
mitteerden over de voorfz faken ghefchapenheydt te
doen informeren > en eerft alleen, oock daer naer
met en nevens Gecommitteerde van de Heeren van
de Magiftraet der Stadt Dez/e»f<r aen te biedeji haere
Mediatie tot aflbpiffement van dit voorfz mifnoegen
of ten minften die Heeren van
Camptn te difponeren
'tgeenehaer
Ed. meenden tot befwaervande Heer
Droft van
Zaliandt te hebben, by ordentelijcke wegen
van rechten t'inftitueren en te laten determineren ;
ais tot welcke bey de den Heer Droft van
ZuSaadt fich
genegen hadt verklaert tezijn^ maerde Heeren van
Cmpm hebben noch tot ad miifievan'teerfte, noch
rot uytwiflTelinghc van't andere, door egeen bedenc-
kelijcke redenen ghepermoveert konnen worden ,
noch tot openinghe door wat Vi'egen haer Ed. begeer-
den gheruft eheftelt te zijn, of op wat maniere haer
Ed. defe faecke gemeent waren te laten afdoen. Als
die tijdt tottet houden van deordainaris Landtdagh
begoft te naderen, hebben die Heeren ordinarie Ge-
deputeerden van defe Provincie den Heer Droft van
ZagaaJt volgens ouder gewoonte by MilÏÏve verfocht
op haer Vergaderinghe binnen Deventir te willen ko-
men,om over die poinöen van uytfchrijvinge te hel-
pen delibereren en refolveren : waer op dan oock fijn
Ed.isderwaertsgereyft, en naer dat defelve poinóten
Waren beraemt en vaftgefteldt j hebben die welgemel-
de Heeren Gedeputeerden fijn Ed. als Prefidentvan
deStaetfe Vergaderinge verfocht d'uytfchrij ving van
den Landdagh jgelijck alhier gebruyckelijckte willen
doen j'twelckzijnEd. oock heeft aengenomen, met
verfoeck nochtans vermids den landdagh binnen de
Stad
Cemptn gehouden foude werden, dat aen zijn Ed.

aen andere Leden eenige verfeeckeringhe mochte
Werden ghegeven, om vry
acces ende reas naer en van
«n Landdagh, ende dat zijn Ed. aldaerzijn funaio
«»fecurÌKyd foude mogen bekledea, midtsprefen-
teerende 't mifnoegeh 't Welck de Heereh van Campin
op fijn Ed. perfoon meenden te hebben, of voor of
na de Lantdag by aengebooden Mediatie van de Hee-
ren van
Dtvtnur ende Z-jjolle te laten ter neder ftellen»
ofte anderfints by ordentelicke wegen van Réchte te
laten determineren^ Welck verfoeck , of Wel foo
by de Heeren van de Magiftraet der
ZwolU ontrent
de Heeren yan
Campm tot diverfche malen is geite·»
reert, ten eynde den Lantdagh dienende tot afhande-',
linghvande gemene Latidtfaecken, en beftellinge
van de Finantien met perfonelitey te niet geoccupeerÈ
noch ghetroubleert, nemaer in Vrede ende met
meelle harmonie ghehouden mochte werden, foo
hebben noch fulcken billicken verfoeck niet met ee-
nige de mitifte pofitive antwoorde gelieven te bewaer-
digen , ter welcker oorfake alfoo den Heer Droft vaii
Zallandt niet buyten redenen retardeerde in'ruyt-^
fchrijven van den Lantdagh, infonderheydt dewijl de
Heeren Edelen van
Zallandt dc Magiftraet fler Stadt
verfochte, dat die verfeeckeringe van vry
acces ende
ricis, ende dat d'Heer Droft van Zallandt fijn fan-
nie
onbehindert ioude mogen bekleeden, behoorde
voortegaen,mitsfijn Ed. prefenteerde die voorfz
faecke van mifnoegen by ΛΙίΛΛ»», of anderfints by
ordentelijcke wegen van Reghte te laten determine-
ren , heeft d' Heer
Heyman Vriefe 5 Borgermeeiïer der
S^adt
Camptn, als in der tijdt Prefident van de ordinarii
Gedeputeerden, een extraordinarii convocatie vaa
de Heeren Gedeputeerden binnen
Diventer gedaen ,
en in bekende weerwillevan d'Edelen
vzn Zallandt,
van d^Hetr Hejman Shot, Gedeputeerde van de Edelen
van
VcUenbove, en van de Heeren van de Magiftraet
der Stadt Swolle,
onder een abufif pretext, als of de
Heer Droft van
Zallmdt weygerigh ware den Landt-
dagh uyt te fchry ven, en't felve egeen langer retar-
dementkonde lijden, gheconcludeert dat den Heer
Droft van
Twente wierde gheauthpriiéert en verfocht
den Landtdagh uyt te fchrijven, 't welck nochtans
den Heer Droft van
Zrilandt alsFrefident notoirlijck,
en fonder contradiöie is competerende, fonder dat
fyn Edi om d'uytfchrij vinge te doen is ghefommeert,
veelweyniger t felve byfynEd . is gheweygert. Van
defe
geprecipiteerde en onwettige ordre d'Heer Droft
van
Ziollandt kennifit bekomende, heeft [Ìyπ Ed. goet
ghevonden den Landtdagh binnen
Campen uyt te
fchrijven teghen den
fevtn en tvjintigbjien ApriJ ; maer
voort na'taffenden der Brieven bevindende dat de
Heer Droft van
Twente ογ de voctichrcwegtprejeileerdt
authorifatie van eenighe der Heeren Ghedeputeerden
d'uytfchrij^vinghe hadt ondernomen te doen ter voor-
fchreve plaetfe teghen den
twee en iwintighften April >

heeft iyn Ed. goedt gevonden tot voorkominghe van
confafien en difordres, welcke uyt foodanighe ver-
fcheydentlijcke uytfchryvinghen fouden komen te
volghen, die Wf» by nadere brieven mede tegen den
felven
twee en twintighften Aprillis derwaerts te ver-
fchrij ven, ende fyn Ëd. figh betrouwende op 'c rechfi
aller Volckeren, volgens't welck hem, wefende Pr»-
βdent, niet minder als andere L·eden vry en onbekom*
mert
acces ende reces , tot ende van foodane Staetfche
Vergaderinghe moefte gheworden, dat oock defelve
Vergaderingh aengeley t, en dienende om te delibere-
ren en refolveren over ghemeene
Landtfaecken met
perlbneliteyten, die 't eene Lidt teghen 't andere ver·»
meenen mochte te hebben,
nktgeiccupeert ofgeturheert
foude moghen werden, infonderheydt niet daer figh
d'een teghen d'anderen ten goeden rechte
pefenteerdt^
alsfynEdtbereycshadt ghedaen, en noch ghemeent
was te doen, foo is fyn Ed. om fyne fundlie ten dien-
fte van den Lande waer te nemen > mede na
Comperi
ghereyft , en heeft na ghedane convocatie van dc
aenWefende leeden van Ridderfcbap ende Steden, ter ghe-
woonlijcker plaets als
Prejident fonder eenighe ver-
hinderinghe feific ghenomen : en na dat op fyn
Ed. geproponeerde , rakende 't
redpieeren ende legeerea
van de aenkomende Lunenbergtfe «uxiliain Trtupen wai
gbedeliiereert eodegberefelveert, d&t OOck eenige difcOur-
ien eo
btjtuttes waren ghevallen over de wettigheydt

Hp a m


-ocr page 563-

54-6 SAKEN van STAET

ι6δ8, en onwettigheydt van de Heeren Droften van T«i»etii
■ gedane uytichryvinge , hebben de Heeren Ghecom-
mitceerden der Stad
Campen doen proponeren ende
Jcfen de pretesten ende informatien van haer opghe-
nomen mifnoeghen teghen de Perfüon van den Heer
Drolh van
Zullandt, endè mee ongemeenen yver on-
der 'rfupporc van de Heeren Droften van
Vuiente ende
Volleihavin Gecommitteerde der Stadt Deventer ende
andere niet haer Ed, correfponderende Leden geur-
geert, de fake (onvermindert haer particuliere adie)
by overeenilemminghc te doen verklaren voor Pro-
vinciael ,om vöJgelijck den Heer Droft van Z«Wiin</t
wegens de Staten van de Provintie
ream triminis te ma-
ken , by provifie buyten fyae funàie van Prefidenc fe
ftellen , ende alfoo ionder eenige verhindéringhe vol-
gens haer onderlinge Jangh gcpremediteerde ghecon-
certeerde, ende door allerhande cuperien gheprepa-
rcerde toelegh van alle ampten , nieuwe admiflien
van Edelen, Commiffien, ende andere faecken
, felfs
tot notoire ende palpable veronghelijckingen van an-
deren , na hun appetic en welgevallen te difponeren :
'c welck dan noch doenmaels door de Heeren Ghe-
committcerden van de Magiftraet der Stadt
SWì ,.en
andere particuliere ItJfa metfolide ende krachtighe
redenen is teghen gefproocken, doch de Heeren van
Campen hen geenfints willende laten difponeren , defe
als een particuliere ende geen Provinciale faeckcj
volghens de meermalighe prefentatie van den Heer
Droil van
ZalUndc by ordentelijcke wegen van rechte
telaten determineren, is die Vergaderingheop «ffx
gediffolveert j ende zijn de Heeren Ghecommitteer-
den van
Swtlle vertrocken, om aen de Heeren haere
Principalen van 'tgepafleerde te rapporteeren, .ende
derfelver nader ordre in te nemen , dewelckedefe
irregnUrittp van de Heeren van Camptn, ende die met
defelve daer toe concurrerende 1«/«» aenfiendeals
een notoire injuftitie, hebben goet gevonden by ad-
vijs van haer E. gefwooren Gemeente, d'Heer Droft
vanSii//enrftalshacrEd,ingebooren Borgeren Inghe-
feten, in foo verre te nemen onder haer proteöie, dat
defelve nietfouden gedoogen, dat van de voorfz par-
ticuliere faecke, een Provinciale wierde ghemaeckc,
nemaer het door alle middelen daer toe dienende >
daer heen te dirigeren, dat de iëlve als een particulie-
re fake by ordenteJijcke Tvegen van regfate fonde moe-
ten worden afgedaen, ende inmiddels d'Heer Droft
verfeeckeringegegeven, dathy fynefundiein fecu-
riteyt ende fonder verhinderinghe binnen
Campen ten
dienfte van den Lande foude moghen waer nemen,
met defe ordre, ende om noch te prefenteren die de-
cifie van defe particuliere fake, hoewel d'Heeren van
de Magiftraet der Stad
SwtlU , als over haer Ed, Bur-
ger ende Ingefeten, indifputable competerende, te
ïubmitteren ter judicaturevan eenigh Hof van Jufti-
tie,· de Heeren Ghecomraitteerden der
Stade SwalU
wieder na Campen vertrocken fynde, hebben defelve
ontrent de voornoemde Heeren Droften van
Tweote
ende Vallenbevt, mitfgaders Gecommitteerde van D<-
vtntn en CimtpeH, alle moghelijcke debvoiren aenghe-
went, om op foodanige billicke ende redelijcken pre-
fentatie die voorfchreve rechtmatighe intentie van de
Heeren hare principalen fmaeckelijck te maecken ,cn
uyt tewercken ; waer op oock d'Heer Droft van
Twen-
te
die voorfz diflentierende Leeden beloofde te ful-
Jen verftaen, en aen die Gecommitteerden der Stadt
SwiW»antwoort re laten toekomen, maer in plaets van
fulcx hebben defelve diflentieerde Leeden, inafwefen
van de Heeren Ghecommitteerden der Stadt
Swa//»,
ende veel andere Leeden gercfolveert ende vaftghe-
ftelt, dat fich d'Heer Droft van Se/Wf, dewelcke
om den uytflagh van defe Negotiatie af te wachten,
totSwclle wasgebleven van die Vergadering van Rid-
derfchapende Steden foude abfenteren , ter tijdt fijn
Ed. fich van de opgedachte calangeïoade hebben ge-
purgeert ; defe geprecipiteerde en niet minder infor-
mele en onrechtmatige refolutie de Heeren Gecom-
mitteerden der Stadt
Swol/e ,en andere leden ter ken-
nisgebracht zijnde, hebben de welgemelde Heeren

Gecom mitteerde goet gevonden volgens die laft haer
van de Heeren hare principalen eventuelijck gegeven
by in gefchrifte geftelde memorie te verklarenTenda
protefteren, gelijckoock verfcheydeandere Leeden
uytgelijcke verklaringe ende proteftatie, van Cmpin
zijn vertrocken, ende op dat ter faecke van de voorfz
perloneliteyt denoodige befòignes van den Landt-
dagh niet mochten worden verachtert, fooisgoet.oel
vonden door d'Heer Droft van SW/Wi jalg Prefijent
van de Ridderfchap ende Steden, tegen huyden her-
waerts te doen verfchryven, om alhier die beloigoes

van den Landtdaghmet behoorlijckeende volkome-
ne fecuritey t van alle die comparerende Leden aiïhc-
daen te mogen worden , 't welck wy niet hebben fui-'
lenleedigh ftaen U Hoogh Mogin aller fpoetby dg.
fen te notificeren, om daer mede voor te komea, dac
op geen andere Refolutien, Commiffien ende Colli,
tien van Politique ende Militaire Charges dependc-
rende van de difpofitie van de Staten van defe Provin·
tie,fooby U Hoogh Mo, als andere fubalterne Ge-
neraliteyts Collegien, mogen worden gerefleöeert,
als die by ons van defe onfe Vergaderinge,
en onder
onfegroote Provinciale Zegel verleent ende afgege-
ven (uilen werden : En alfoo wy van ter zijden verne-
men , dat die voornoemde diflfentierende Leden heb-
ben ondernomen op een gheufurpeerde naem van de
Staten van O ver-YiTel den Heer
Lambert Birnnrdt ven
Oir
, in plaets van den Heer Elbm Antbonyum PManit
te committeren ter Vergaderingh van UHoiMog;
dat oock de fel ve om aldaer feiÏÏe te nemen, is ver-
trocken j foofullen U Hoogh Mog, believen gedienc
te zijn, dat die Commiifie van den voornoemden
Heer van ΡοΖ/βηΛ voor den tijdt van/èj jaren op zijn
Ed, by de Heeren Edelen van S«//flB</t,die'tfelve al-
leen competeert is geconfereert, ende daer van noch
niet meer dan
driejaren zyn vervlooten, fulcx dat zijn
Ed. daer inne noch Jaren continueren moet, pe-
halvcn dat oock d'Heer van 0«· voornoemt, tenaen-
fien van de£fclfsi«ri»i«n«nt«
Provinciale Cbargii, als Stadt
' houder van de Leden en Dingwaerdig van de hooge
Bank van Juftitie,tot de voorfz Commiflie volgens de
Wet van de Provincie niet en is eligibelijck; derhal-
ven is mits defen onsfeer ferieusverfoeck, dat die
voorn. Heer van
Oor tot notoire verongelijckin-
ge van den gedachten Heer van
Ïallandt, op fodaene
abufive, onrechtmatige ende informele Commiflie
ter Vergaderinghe van U Hooge Mog. niet moghe
werden geadmitteert, nemaer den Heer van télmdt
als wettigh ghecommitteert onbehindert by't beklec;
den van derfelver Commiifie gelaten,

Waer mede &c.

Uogende H«rio , &c. Swtl den vt)fitn oude ea
vijftienden nieuwen ftijl in Mey βιβίβη ieudert uht lo
fefiigb.
Onderftont,UHo:Mog: goede vrienden
de Staten van Over-YiTel

Ter erdonnantie van dtfthe in aifep-
tie des Griffiers,

Getekent

JoHANNis Holt,Sitrmisi

^m ^o: aiSog: toilijen fïtD üm te ηοΛ rnrtj^
fiett/maeciiteliien Baec neuttaelt mm mo<l Bo^
toat We Uan Campen Biecop foutjen fesse"'
baec euam 0et bolgeniie Confetti.

Extraa öyttet Regifter der Refolutien
vandc
Staten van Qver-Yflèl.


-ocr page 564-

Μ

eli OORLOG, acken^eemghflehoeck JJJ

Hi

't!

ιΛ Sin ^l'·*'' •'f "Μ· IS^kum Öit

iire^^ ^ebeclanbettboo; iitn loopet^en iace

men hondert acht en feftigh opgeflelt / OOCft

tifiti öf en cefolutìen ban ïiiit eoct taart datate
aniieitbeeftiertiienipelijuacpbanfiacrllo. |βο. ban
teti iKeect Depöc öcfesi iaetii/ cn noöj banee^
ïKnttenïimaip?ttiongij(ileijen/^b

{ét^lD^rtententiecenbebatbenordinaris en de cx-
tfiordinarisStaet van Oorloge gefornnecrtvoor'tjaer
feftien hondert acht en feftig, fóöden konncn behoo-
reo gecontiniieert te werde, fo entte aïiS befdbeleggen
boo^'t iooiKnÏieiaec/ eOeenisicItmetìie noottigebecan-
iicWt0ebieöiWtaf|let:benban b'een cnö'an&etre enbe
3i)tteecauree(Ï/al!Stu)c{iiiat jebcct op'
ceftomen.iSracfetnentcnbantte ]^ooft-©|ficiece« obsr
■ ' 'e/ bat ban öen------ ' · "" ' ~

jeuï/mitiSBabccstbaniieï^eecHeynfiusaliSiïeföicttt/
6cpiie aen 'tiiof ban Sweden, be berDoogmgIj banbe

m'llliet; beficbpemcnten/enijeijeirfelbec tappojt g0e=
i)(io?t / fiflic fanfibetjattm ingDenoraen / Dcöüen Daec-
Ι®ο· biel lat^n gehalten/ gclijcg befelbebaec
toelatengebaUen mttis beffen/batbO^WnacijS ettbe
«jttcadjljinarijs Staten ban ©ojloge boo? ben jaw fe-
ftien hondert ieven en feftigh g^?meet:t / fUlleil ΊΟΙΦ
Wgefononliembooi &entoopenbe<aei;efeftién hon-
dert acht en feftigh, aenneittenbe alfoo befetbe j^taten
initflileöaewlaftenbaectitneitógtrepen /onbec dau^
ful<n eiibe cemargueiei/ foo op be generale petttten/ aliei
Dpiie,;3taten ban «t^ojloge betbtdgensi geiielt / en ben
ttoo^einenjaecebaecop genotuleet^t/enbe fpecùUijcg
aengaenbe W e]Cti;ao?lrinai:tje^ €(itntntfTai;ifTc^P /
jliiiiiirftöap en ^teben öcöben «benen te biffttultei
ntt ïitt aenlfeOe ban een bubbelt getal ban l^oùge o^f^
Àfieti» / ejdemptbe Veit - MaerfchRick, onbec anbei:e
rtit^ /battm tpbe banb^etttet noobt^iji / enbe
6)) iaioufte begalben be m^b^ept

(it6e fi^^gfii baec to ce^erei^e/^toetel^ be
ittitte«cbet£ir<9enet:elttei>t fuUett bebent tnaec^en/
cKBteiett few neabiig® bat in 't bjeffecen bmt èen
ntmtben^aet ban <®o^ogg fn'ttoeïu»tmtbe bul
ovieffdlicii toetÏbegeoArecbeect be i^olude ban bm

drieentwintihhflen SBanqarìii feltìen hondert drie en
vijftig,
en batiiien bolgenjï geen Compagnten te pam
ciftebeetbattbet;epai:t{tie b^inbe cene ^^btncte op

ìKfef^obtncte/ enbefuUen <i5eccintmttteecbenta:
itdialttetit en ó)bm iSaet bait ^tate lieliiteii
mi^cen / boo;^ !tbtet«Ì btcetttebe bei;anbenttgl^; iit be^
f;niae»t!igef4)tetgebtee|^/tence(jÏic&ebcmbenCol'

lOltö Symon vào Haerfolte.

InfefielöiiKntailgiiensiïefolMt» iianben: aphtften
iltet feftien hondertfes ea feftigh ben <!0!ÌMO?bti
iiaasjgtaetbaneoiogemetben oibtnartSi niet en

5&aiïbaftn(iötan0becanfKtMtttnban tpbmenbe
ffliftm nootfaetftöSjift becepll / bateenige popn ban
io?ttficattett / d&ecbtcten /cf anbere toecben bec=
Nggt / bat fulct; &an en b^o?t te geftgieben W een
iStaet apatt / tncottfr)?mite ban b' opgemelbe cefölui
tÌihanùenàchtiendenSiulp
feftien hondér vijf en
wjftigh
.omalfooaHe befii^ejienbetonfufwttóbeïi
mölim/enhe alfoo in baaengelbepbec fijn ^Buota/
Seli|c&al!ïmetbe^?ttfttatten6npten be^^bintten
öeoiatttfieect toect / fimtecen.
l£bnjlebetfcöepbe«®f^ciecen/tompar;anten be=
tge/betalmgeitaetet«ontpagmenop
^ geirepam^ / enbe ban ge^
wotoi aptiieemfiö&c/ febben öibbecfdjap en jiteben
^«gebonhen be betalingeban 9et (Sfeactement ban»
iJïCcilondBoudcwijnvan Soutelan,de,be betaltngö

i^tufecen.

^ beeiren tegettö b^ t« betatitenen aett te nemen

W^bpe batige dC^tepn Willem vanBroeckhay-
fcD,Iohan van Sceenwijck, flendrick vanKeppcI ban»
W®mgsSï»f/enRobbertFrederickviUiUyttewyc^^

«Cnbe t»t be bet: bieber aengetiomen
pagnte doyfenteeo hondert ach^ien CarolujS gulbenü
m'tiaecgoogecttoomentebeloopen αΐΐί bù baer te^
gens afgebjefeti^ollen / bat fulq: fai toetben gecefcott:·
treei;taenbe poft ban fuppleinentin gelbeopbe eictcai
o?tiinan0^et ban (©ojloge tot latte ban befe
bintiegeflelïit»

bat aen t obecigc ban fivt^^Htént iti ^^
fai b»cben g^jtet be otMen/ geballen tKtoj bebeett
enbebiebectogljt banbe iMttte naec ben Harden-
bergh boo? foo beel befdnje ^iobtntte <8uote inbe vijt
hondert duyfent ponben tot betbal banbe ftqiee - te^
(len gepettttoneect Somen tefucmonteten.

®et;bolgelöcb getceben tot b' etamtnatiebànbiÌeie'
tcaojbinartjï petltten/ confentecen gaec iGtog. b^
gebolgetntasÌbenboo^gangD ban anbei^e ^bin^
ttentn
vijf dnyfentgnlbeit tot getgteten bangef^ut^

^n veertig dDyfentgiilben tottet matot ban
ftipten»

^n hondert dayfénr gulben tottet legge» ban éet!
JpOitopRöveen.

^ntdchtighduyfentguibcntottet berbfepenbani
beïltjnenbeffellltioom.

gintachtighduyfentj5ij£ïi>aelbicjï®an£ii-eeltto<
boiboentnge banbe tonbentie met be Mien ban Lu.
nenburgh.

SlrtvyfhondertdqyfentgUlben tOt betbtìi.banhi
aieget - laflén mtt0 bat befe ^?obintie auote/tn con^
fo?ntitè ban tjaec i^a. JiEo. aenfcfepben baecbege-em^i
plop£ct;t tot betalingö banbe onBoften / ter eaufe ban^
bebtetUctnQuacttectngenenbeboojtOjjIitengebalicn/
cnbebat befelbeöoogeEalsi befe<lguote/ enbein 't fup^
plementingelbe/opbett emaojbinat;»! ^taet batt
i@a?Ioge(iaettbe/ toornen
teloopen/ be ^lobinctefal
baltbecen tn gaet confent tnbe drie hondert vier en
;vy£t}gh.düyfeotfefti.en honderteen enfeiiigh gulbstt
totteejctEaDi^aciieseQntpagtei "

J®atitgetMlfenteet:tm ieven hoüdert dayfent öüia

ben totteJO^ecf-^^beren en een maent fc^boo? btf
t unenbnrghfe Cbuppai»

€nbem^etnben^teet: enbe repartitie ban dri^
duyfqntmattteboetenbefeftien hondert en beectieti
pairben banbe ffio?|len ban Lnnenburgh ,in ötend
banbai Itanbe ober germmenyboig^ss Cottbentte
bienaengaenbe geflooten.ben ^... « t ^. « ntttf»
gabecs batj't öegiinent aengljöwiwen onbfipb'igpcti
©elmwrfwti» WartzjaWmebebat^e gebetacijeec:»
be 4Ei»npagmen allebermelt in Baet i^oaefolu^

ifein bate ten^egenen twintighftcn ilïaert feftien
hondert acht en feftig,
t«Jtfeengenbe g^amentiiicl& be
noroliiebatttwacif
duyfent man»

Ufo bepetitie ban dri? mìllioenen vyfiiondert vier
dayfent feftien hpndert ^en en feftig pORben tOt SQUt«
pagieban^chten veertig ièiö^en ban «©e^ö w
, uptgef(g?cben/ ten tpbe banbe Conbentie tuflii^e £n-
igcianten befen^itaet/alsütoantteer meniti geen anbe^
re gebagfiten 10 getoeelt / alsi ben boo^tgan^ ban betf

nenbanSpangienen Vrand»ijck,boenmadniet|^oo^
ger alfS elöi bp piobtftevijf en twintigh ^cfi^en fou-s
beegwiperen/'ttoelcfinuiHwfcöitfitn^ ban <0obt
altnag&tigö in een ©^eb? iis bewnbect / bertroubxn
iSibberfcgapimbe^^bmbatnu notg meer alj« b^

belft banbe g^etitioneerbe drie miilioenen vyf hon"
dert yierduyfentfeftien hondert een en feftigponbeit
fai Bonnen too?ben gemenageert / en confentefcen bet*
" ilbenBaer€b.JlISeinbeMfcbanbienónbere]®i^i
bat ban noiö inbe fleconfent

(3rroupc!S8oogeceomm teloopenal0 0aer< ........

quoteinbeÉeg«t{a|lenenfupp(ementmgelbeop ben
e)ttt:ao}binerii!e,;$taetban ootft banbe

gegelefei^atn be ïunenburger en anbere ej-traojbi^
nariöi inatwcttetinge/alifmebebelaftenfobDOfttoeii;
afwïJiebanbeEunwbw^eiiioup^fullenlionneit
enbe mogeniioomen boo? te ballen. ^(tMm Cam"
f Ρ 3 ίβ!

.il

Η

HI
i


-ocr page 565-

57X S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

tS69,

ftont atc9}i)eeit imttetitooifj SieeifteCi

( ^Oeteitltmt»

D. RÖBIINGJC.

«ttiöan ïi'^ia:19eltma«f(®alCBWirtzlKReveaeOpÖen
Hardenbergh getmtt ijeÖÖmfe/ ήuam ίιβΠ mentita'
Oen toeöec atgter ; en gingfj tee jlonïit jijn aenïwmi
lieaenlle J^eec vander Nyborgh,p?iftij£cenì}c/t)ei
ftemmaet&en/omgaei;^ci.|:^aa· üeciiec tamman^
tiement
f ontbongen. I^p geeft tien büf en
ttfigfien aen tie i^ecgalieting oeDaen 5im i^i^tiojt/
entte tiaecnebenjii aen tiefeltie otoei: gdebett fgn ge-
Ö«il>enbefiiael:toeerlJi»?öaa:J3o,Jiaog. öem
ϊ^ώ"
nenöeöendit /entie 3jjn Uetöael imett gefetwneert/
eljÌto^iactjS.

5&eiranfcDe en ^paenfcfle inmtiiiiete bejegljwti
Den dcftan&etηοφ bpantiütöec hiöfe/foeciieniwelifi
31)11 aùtìantage op öen ifnöeciDOcft lieten niet ongebtoi
ieertöetacerntoicijanöefen ^taet: 5©en acötftieni
Öen fcl)?eef ben iïgent Wachtendonck upt ^Iken ,
Data &aei:noc5tÌmTttmieectieT)etbUigt)tenoec
ïiiöen/ niet aUeeit upt fjet ïaitat ban Limborgh,
niaec oocb Uanailec toegijcn tn'ttontie/ooc& tiaec
itic&telii»UartBorfchet;ettàe fat fiwiiamgö ^cB /
öatötecgelijcftemalfcu) gcoote mentgljte nopt meec
nocD itöe(ién nocö geijoojt iwa^. J^et iffcanfe 316=
OeC toiecùt gefept effittÌUC vier en twinugh duy-
fenc man fttirclue toeren/en ïwec onöcc beeri©iipti
fe btiltìNeccit i ijaïjïimtiie boo?gaenìM nacOt
quactta' glieóatit ontrent St. vit, eitije tie léooi-
(€a)iipm niet üaot ùiie upcen doben Limborgh, Φ
toaec in'tSantit Oie nacl)t tjaec quacttec tioniiente
gebbenifuUentteiiedutifen ban ifóenrdjenfeiriebm^
ben / alfoQ een pebec biae toegD ggebluggt / becntitjEi
fece tpcanm'òue guplTeectien. coep gtngg bat
atötbupfmtEottljauirtgöfe boicftaeit öp öe baojfs
Sicmèe, bettoagöt totetben / om öact meoe te
conjungeren toacen boojft^ met btiKtftj^e ^mc
6en gi'cif Canon / en meecanbecegewetfcr
ban^tgoppen/^paert/fc. ]|abbenbpgun
looffeiiicBe menigte ban i^ccen^n^agenüi.
«Cfcettentte iien $ieei; 28mBaflraliet«; Colbert teast
boenmaetö tot Aken, entie alfoo men ggéfien gab be
«en aisi b'anbet^e^lepacatte ma^en tot get b)^bei>
tcecA / foo totecbe gcfìi)ltneect / bat in feec boeten me
be gabOé te bettcec&en. ^anboenmaeljSi bjajec ee-
«en «EjcpjefTenCouitec ban Parijs aen^eöomen/ bien=
bolgeniei nu am 't ì|of gfjefegtjt totecbt/ bat gUe^
melte^tltte^jccetfentte nocfiboo; eenigebagen fw
beaibftet becbipben/ toaecobec foo een aliet anbere
fpetulattebielen. 3ίη'teerfte foo öeeft men ontrent
öebooifsipcanfebolcöecengeen anbete infïggte ge?
öabt/ aW batenfielijcfttoaiifpettecenbeop betontn=
üutfón / te meec/ 't felbe ban gemeite ^iine <£rcel(en<=
tte Colbert mebegeajficmeect toiecbe ; maec alj$ nu
&eboo?ftcottt«&«rtegeoffcKew3ünbe/ becftontmen
bat befeibe niet anbec^ontf^ngen toilben/ aljStotbe^^
bjgbinge ban niet te bnllen b^nben / en get gehangen
nemen ban be H^enfci^en / maei* bat inlö^eeringlie en
Ïioo^togljt mollen rjebben. 3@aecgeenen Detepgent-
Itj(6boo?nemengin^j/ bonbe men ober fulcgsi boo?
aliee nocö niet penetreren. ^UerQanbe btfcourffen
gtttitett baer ober / fommige bitlben / bat fpette-
renfoubeop i4ken,ont albaettot jRoomi Itamingir
een g{ienomeit te toerben ; 3lnbere /bat beboo^f;
Dolclieren tn bienH bet a^pnfcöe atlliamw ober
foubengaen/enbatbolggen$ibtenopeen elg anbere
iKr litüöüeE - ^teben aengi^eften toefenbe : ofte tol
Dat pofTeniiefoube bonnen nemenban be ^tabt Gu-
lick, cnbe bat aljs ban in 't ïanbt m amlm^
gertotbienftban be l^ojü ban Nicnburgh bp een
Qe6;aggtfoubetoo?ben ont gel)μφc&t te torben in
Polen ,<©nbetbe gijemeene Hupben gingö be roep
cenpatt^/^oe toeigantfcjï (bnber eronbtof ^nba«
ment / oat {)et be è^tabt Msiiright foube gelben.

ΐκη öett feJjenttertiim (©uöm enöê bm febenöen mep
Mmmn 0:01 fe(l«n öwtlicrt acijt enfefüöö. ùntoti

^^«ttfiSbefe^fiMrmee 6öeii(iméninfct ,«<»

aanbtbanLimburgh ,altoaerïiaer geiamaeittto-
fientnbcbantfibanWaihom. sönbebe uptterftenai
len albemaell aen ^kes gelegen / altoaer ben twee e„
twintichftennotö öaeriMattter öidben. ©eeln«-
foonenbiebp ïjaer göctoeefl βΛΒεη / gieiben fiaa
flerfii te toefen twimigh dayfent man /fraephiM/
meeH ïSuptets en Φ?β0οηηβτδ / ban ^atie S

i&HPtferiii toierben gijeiommanbeertaljiiiBencraèf

bOO?be ^ertogliban Luxenbargh (MonfienrBoed^
vüie) eï«>ealis a.«ptenant «©enerael boo? Monficur
Dcfpenfes ; ijaet oogljbJit gingö / foo men notfi fimbe
lïen/ omÉengljeöeel gtanbt te ionquefieeten oofet
ftucö ban be Conttibutien / bie fp öoo^ tcotfien. 6»
ïonbt ban Limburgh toferbtin vier auartieren te;
beelt/ baer banbemeefle alreebe boojtwee duyient

en viif hondert Of twee dayfent P(ltìetten δώίκη
gBeaC£0?beett. een en twintighfte enbe twee en
twintighften fgnbiberfcfie berboojfcöjebe boltfterin
binnen ^kangijetoeell/ benmeerenbeet U^ben^Mi
bimibtg0eftoft. ^e^tabtoasi boi g^iucgte ίη^η^
fc^enbea^ee/ toantmetiCroupen ban tweeenbe
drie hondert aller toegett rabageerben / felbe op ben
jUgcfisi-bobem. ï|abbertben een en twintighften in
't a^bt ban CorneUs Munfter, altoaet ben ffijdaet
iebenbefaubegarbe gab/foo in be 3Cbbpe aljïmhet
blecft / feecber 2tibeli)c6 ijupjS genaemt s wartfenburg,
benj^oo^DofmetgetoeltingDenonten/ bibecfc^ Sc
jfranfcOè boltberen fon baer boQ^gequetft/ ooAcwee
α drie op be plaet0 boobt glj^eben/ Deblieneètcr
aUe0toatban®ee/<{£it;anen enbeanberelebenj^ntib»
beien bonbea / toetg genomen, ^en i^tingrabeüab
ten go^en banbe ^ben ban 4i>bermafe aen
l^og. iBog. toeö^oorenbe ben een en twintighfte
eentge <0^etert ban Maeftright.mitfgaberji jön
«SjccdlentieepgenSirompettetaen ben ^ertogö Bo-
devuie afjjöefbnben ; toltfie «©fftderen ηοφ ben
felbenbagljinbe jStabt te rugge gnomen toaren/,
öebbenbe geftabt fattöfattie tot boltomen tonmttef
ment i alleen op gaerbertoaertsigaen ( toefenbeotUKC
antieren ben Capitepnia Saiie , Cornet Weftreenea
enbeben^tDtituïibanOaipen ^onidfieer) tornata
be boo;bp Henry Chapeiie, gudm albaer eenen
Jipaenfe ^upteriEi /vijfthien afcfthiemmn
ftertiö/ roepenbe toaer op bp Saet giant»
tooo^bt toterbt/ Staten J^olcberen ; toaernabenan^
beren begonben te gi^eten ; in todtlte tnfiawte e» bet
^paenfe iftupterss bie act)ter am Quam iasett /
aen be bootfj latrompetter ( Vincent ggefteeten ) bie
Γόη mantel/bemrftiS'ttoat tegenbe/ omtl0fi<i
pagenöiüï/ en φη oogegoubenbe op be booifj^licm-^
petter / fijn i^ifttol met ttaee feogelen grftóien atpter

nenLimboighgiiebjagiit nocö lebenbé/ liteer i
ber|iooï>.5©enroepging8batbebeoif5 franfetetoi
neren gaer marfcg na be^paenfe Saitiien ban Over-
mafe fouben nemen /en bten boIgienjEe nae be ^paen^
fcöe '«©uattieren in Geideriandt, om be iJ^anbt''
fdjatten.

^en drie en twintighlïee Ouam «tt 35?fef bflB be
JüDimgraef felfsi : bat
Ip ben acötienben be^
rtgöt taait getoo?ben / bat be l^ranffe (frouppei on^
trattbe<i0itaeffiiiflp St. Vitin'tïanbtban Luxen-
torgh bp een getrocben / enbe mine maetóten «aer't
Eanbt ban Limboreh af te toillen farfien j toaer
ober bebuggt sjnbc / bat ω Bunnen marfift/ boo? on^
Kenntfre/ofboo?ecnigöe€ourreur0be Sanbenban
^iSwetmocBten geraetSt en geintereffeett
benjSabbeCeptt^niaSaiie,metiene partnehmt
ttotntigfiofbertigftpaerbenban't «©uamifoen m
nenmaeftright.gefonbenop b' uptterfle paelenb^
öaecftog. j|feos.gebiebwn «en taaeiöenbe wop»'
ïeöceöouben/Bem mebe oebenbe een
bei0eneraetyneffen)Sbe3raflebatt be Itanben aw
pt9pmonberSaet^.jteog.^bew6tit«pi0r

Doorenbe/om bte ober te ieberen/ais öe !itroMWe£w
boeten in 't ïanbt ban LJmbargh fetten fW'

^m twipsighltea ,b»ri»b?


-ocr page 566-

iéêic

,',ίΐ

en OORLOG. nahten^éertighfidoecL· jj;

^ tfAvant^rSc, etiïB ijectaiaenjS Set oeïteeleocosi

tn'tf^e Stanùt/ altoaccìien twee en cwintichften
'gatoinïi«ino® Beeft oBecampeett. <©emelteCa})i=
^laSaiictoflitSaec ifòacftfjbetìjjtttìcBtsiin&c/tii
tocop naet 't^oft-euacticc aöewöen / enöe onöec

tiie JpaenfiÖe ïïupteci/ uptDet <i5uamtfoenJian
Limburgh in iD^cöe gent öeïienljalt maecöen j
be Roe tnsl men ban bepbci: jybt«ί at tichent oemaecl^t
/ ijS etijtec een ban öe tóuptecji upt öe ^paen^
jfoo

Mw, éacttjefoci gDecompofeect Qëmtit / ùat een ban
^^ iSDP-ei»^^ ^ccunpettei;^ banacgtec ban't
aaett tewaöetJöife tó 6omeh fcgseten. ^en «iB>ff(Ctec
ttjiwn&eleetto^en öaecobec/ enìw ftetoojfìie Den fels
hen Jïuptec te öoen berbolgijen «nöe te laten lïvaffen i
ent>e alfoo bat wntontce niet berte ban't ^teeöicn
Limburgh b(w>?8eballe» bjasi/ Seeft Capttepn laSaik
Ittttgeeuetllen SEcompettecm 'tfelbe öoen bieneöen/
fleijfenliebe leece ©?tnce ban .^Saifauto (©oubeci
iteuc al&aec öatelijti&öoeit o?b?e(iellen om gein gia-
lle CBtcucaönsï te eeben/ enöeödijcöebeïiiften oDe^
iiaeit/ bat ben ©eliniuantfoubebecboïgijteiiöegei
(irafttooiben. ©anbaecljerftCapitepnla Saiieijem
m'tiooft-iuacttei; banbe JpcanfcSe (3Ecoupe$ibeci
tjflegöt/ enöe bebonben/ öatbe ^ec Boatcevilie
(Duede Lyxembonrghjobecbefelbeïjet «©ppec-
«mmónöeijabbg/ aentoienöeis ïsnijngcaefts^fjief
iieöcnsi be Sölte obec cepcfienbe /Beêft albsïecaüc Be^

jb?ij9ebofl?öetottfecbatiebant)aeci§oa, pog.
iertianen foubegfiebjagentoojbenj «©elijcöbaneen
ban tie Canmttt6en ban
Sr. Servaes; (bte oothbp
emtelte <iEienecaeltoaiS gfieceben ) rijn€b.fcïjjeefbe
%Üt banbeplaetfen opbetoelt^e gfj^^etenbeect.
toicrlit/ tnöanbenbanbengintehbantgöeftenteiieDi
lien / en^ baf baec op geene banbe ^ojpen ban't feh
bi kapittel /iWcöeemtö attbec / toaepobecSaec %
^lig: i$oitbecatnitept enbe beffftènmigiie mogS
/ gefpeciftceectllont. lla'tcapi

cViànCa'^

pttepn k Salie biairen bef^e Cconppe^m bf t^iitig
iiupfettt manllecift / ttoarff bupfent te boet ehbe aciit
iupfent te paeub/ Scbbe^ibeeen Sictiilecpebatt twep ,
en twintigh <iÌanonsi met allen toebegoo? / enbebede i
fac&m inet^olle/ omflootenrnbe QuabepalTaglèn
tebullen, i^abegemeenefpjaec&gaiiben'tmeecett:!
ödupt ijetitanbt ban Limborgh enbe be quactieien
han OvermazeQaecalflfgeBocöt/ futc|öaHieitBet
©bcc-quértfeu ban
Gelder noc& foube «(tetert /toaet
natotbengljemelte «iSenecaelfPiacltte toillenmacii
betert : b'leec ï^ööngcatae 9ab atomme ©olcft npt^
e^^onben /.pmopallebe maccge^ enbe tontenan-
ttin te lettert.

®ot ben vyf en twintichften bleben ttotì& in^t Eanb
ban
Maihorn jikea {eggen / toaec bos? ten platten

lanbe éentge uj^en m*t ronbe gtoot becbetf becoti?«
fattbt ii/ eitbe aUejü toegg namen toat hcijgDen Aon^
wn/ toaec toe upt noot enbe glje&?ec6 MaegbengOe^
UaungfteR te tobben. Mtt Jèoet-boltiit fagen gegeel
naStUpt/ en benmeeftenbe^ toasi gebebaltfeect/ en
bmnibtjïbeelgöetetfbe poebarenbtnnen öabben ge^
5?a®tom tebectoopen /tssfip be Jgeesen banbe Ms-
gtlicaetoptjoogejitafbetìioiiben aenalle attb!ioon=
tos bet felbecgeennntö bfeecte notö inbirecte te ftoo^^
pen; ootfe Rebben aenbe 25at6eciigeela(l0et b?oot
aengaetniet öoogBectebertoopenaliSbpbe l|eecen
feaenten toasgö^et/ fönbe bacìi onttcentfeecgDe'^
eïobiect. <!?entgBebet^aenfcöe Jèolcfeecenfijote
^euaifi teboet / gebbenDfecenbe bate op be toegen
bie IjMnöêtec bànbe jpcanfcDebolcfieceri toacenbe'
em/ ojgepajl/ toaet boo? eenige bagen fteónaecttf
^ïarifefen gefneubett enbe gebarigeny ooth
f^cDmett befi^ê bag^t)t6$ berïiHwen» ^en
Generaciöaöife» drie en twintichftep Reveae gge®
Muben toaecbpmen feeciieefepbe / onbecbonbai te
oKfen/ batbeboo}f5Écmée3ebectveertieabaeg9^
ίροο manbecfmoltentoass. befen toaibeci
twintick duyfent W» fat^ÖI HiWR
toefen/ bannu fooniet meécUec feeiMife^ loiàbè
becffaen/ ibiecï>enmet obecöe feftipa duj^cmmmi
effettibe (tetiö gBetujuben / fip &un {jeböenbfr wiwif
(tucBen Canintjbeni;oepgtnaRbatno(l}eent8êbu{bv
fent EottennaMe Boic&a'en op Daer bectaa^ten/
inaecbattn't Hlaiibt ban Limborgh, mftfeabec^
metöeöite i^paenfeije «Éuactiecenoec Eanbenbart
Overmazej 6beci)econta8uttenboltomertbetfl«»?i
beccttoarengiDebe^/ be toelette m'toS^^ atee bé
feitigh duyfent Jüycjcbaelöewi «wnteecbei j toefcte

jetengrf>?acötlionbentoo?bettj bciionaengefïcnbeïi
(tont men bat boojnoemben «©enetadnocBtod foe
beelop nieutoboibecben upt Bwfbebanbe ewfutte tai
faedie banbe booifcg^ebetontabutte / alfoo op bibe)>
fcöe aeiifcijlöbingöe be frtben^ PiomptgBèja^
ïtonbcn toecbenj toefijalbeti nabentbelgdi toat ^
Dbei; foube bolgen. Be ^aenftge boben-Quactientt
ban Geideriantfyn mebefeec flacli aengemaajttoc
Bet betatenDaewc Contribiwien/ benbpbe felbeiii
baec op iiiet ööcantbjoojbt ; anbece öebben «©ebepii?
tcecbrbaec obec aen göebacBte Jlcet «©enetael gej^e
ben/ alfooban opime toacen bat naecbe publicatie
ban ben / bie baailötftiï te gemoet ge|ïen toiect
ban be boojfj Cóntfilutie fonüén beb^pt toefen : aeni»
göefïen be felbe niet fielòoft.jtti® toegöeliaenfjabbert»
J^eeletoacenban geboelenalbecbeflgfietoeefltejört/
bat {jaec getcacljt Ijabbcn af te bjagen / te meet nu be
boo?f3 ©olcheten Dabben opgöeb?ootficn/ Bebbenbe
Baec macifie genomen reflo naec 't Sant ban Come-
lisMunfter, aitoaec befen nacöt benbgfenttoimigi
(ten Baec «tSuactiec fouben Bouben / om becbolgg^
obec 's Hartogenrade paec Erkelens toe te tce^ettii

g^enbfccenttointigBiieniisitei· aifienen baecnoeit
, "P tot iorehet tot bpftìgft impf«tt pont €emissb?oot
igBeBacftenbooibe ^canfcBen/ metgelötSe quanti»
teptltoggemeel/ allejEiboo? Baec geit / tot:^d[Bt&eti
P?gs ^ bp be ©ozgecs toie?tbita«lti ^ön, €iti«l='
ilencieb'%ecJtmbafTabeuj: Colbert toaii boeanorti
itot Aken ; met b^ïeben iftngB(l ban Parijs^jften M'
!ben obecge&oomen / toiecbt gefept/ bep«blifi«tebatt
ïben ®?ecl« albaer te gBefiJiieben tebbe tm b^ «a'c
bectcecÈ banbe ©0(1 metafbantSmgBeban eengraot
gBebwltebec liattie/ toelcfte ©oltSecen toebecitt
btendbanben i^ectoggban SottenngBen ob^cgBe^
nomen fouben toecben / om baec utebe be ^aénfe
^nben foo baec βΙ$ί elbecji te con(ictttgecen tottet
talen ban gcootefommen banpenntngen/ bie boo^fs
l^ectogB ban oubtjï bàec aen ten acBtecen toajs i ott«
aengBefim aertbe feetMt^t in befen bpbe itteefïe
toiecbtgBeitoöfféltt «CtBtecgàfbefdbetpWngeint
gemeen een gcoote eltecatte becmibt^ boo^befen beel
iaecen na ben anbecen banbeboo}f5 3@oltiiemtbaei:
obec feecgeQudtfón getoeeffmbebeel geleben Bebben^
36?ieben ban Geulen iongBd albaec getommy mei*
ben bat ban Aken altree bpben batt Staes·*
burgh totecbe te gemoet gefiengem^efött «Sicidlens
tie Colbert i mitfgabec^ bm #aufelüc^ léonctusi/
enbe battei: gcQote pjepacatim baec omtcent totecbe
gemaed^t om feec Beerïijcli ontBaelt enbe gBetcatteecc
te toecben. ^e ^bt Ceuleh info?mee^Beece);«
acteljitlt omtcent be macfcge becboolf; jF^nfe ®olc«
^ecen / eil al Boe toel be bjeéfe gecingB acBten foo ftel^
ben Baêc ecBtec in goebebefenfie op b^bat fp bonben
bectcoutoenbe nootbal ten principalen opeen Bai^^
j^abucen. ;

. Φβη drie en twintigftén quanten enbe campe^aeiì
6p Goyielis MiMfterJ jebeCt Jpn Ontcent ttoil«IfBoll''

" " " ^tucbagBiinacBtölangB^
lonbecfiet Sant ban Valckea-
ÌttiaceBeect na Eght en Hoofters^
Roertnonde obec be Roer ^ φ

jijnbe/ metgcootefom-i

op bé <®ebeputeicben baift <©bec- guactià itt't flee^
6p Corneiis Mönfterjött gtjeRomeh/ fi^ben

Vi

bect:„____

Gangek enSittartji
burghamteben/ g
enbe aIfoobiHi?t&p
h}àefcbd|ut|tlupbenl
mertbe :

! Contci6itti«t/''lÊntt>^0i/ Éêimjjo

geac^t^.
ftwHwéct


-ocr page 567-

536 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t668.

tmüem/ fultk^gfìepίΦntmt lufertit tiat Ztmder-
> tichftenfuit>m opDjeetften/ tournet mu^be^
ìKnc6m/ omtiat'^tioociggen&aeggjï ^jtebenban
öe naagifteacttoan Aeckenöegcectüa&i>en/ öatalle
geveitefietì/e Mimbutoitcìiffetee ^miitfouDmtKl}'
ben t'omfegge"' Conbopen Dadiien

Wcöüffa ^jooiitentie^abecbatt Laycktn Aken,
JrófÖ raettn fulcfte» tupmte ofmenitfjte» ©an defer-
learsiBc tot Maeftrichtmtie eiùetiS aetiquaeitten /
{daegtxn obec gedjecëv ^ntiaglj iiaer boo; cefcon^
treetìJe een pactöpe^aenfcöeban thienman/ (ïiie
mee|l (©(ficfeciS «ι fiupöen ban fonWrte
upt öet
(t^bei: Quooiei: toacen gD^tomen/ om jpojtupn te
tttaeAeti) omtmtt be bjoegj^ tnben

mo^gtim tionteen^attjï Colonetban ^^aaottnecjsf
genaemtBeaavifé, bUnfp boobcftjgooten/fonbecrtln
geboi^&teltennen/ bat biel tweehondert^eccft/ öe
Ödfte ban fjaetafmaetfite/ cfi^apperen&ebeanöere
vijf boo; een pagboom/ftaenbefitnnenVaeis op ben bo'
bem ban
't Sttjcfì ban Aecken,bte|li boo? een boo^/bte
bpoebalbaei: aenbeganbttoa^Ì/ bebenflupten i op
toeicö gecutljtalfo vier ofmeeï iSupteciShan't «Öuat:»
ntfoen ban Maeiiricht, ble albaecbooj^aubegac^
be lagen / op be been gecaetöten / foo toiecben be fel*
bebanbeboo;f5 jpcanfcge ννί^^φχίΐ enbe £»ere
§9aecben toegy ggenomen / bte te becgeefjï ban ben
CouietBianche, ( bebuitfieben l^eece ïtgj^cabe
mei: notl^ anbece acht ïïupterjÊi baec omtrent op itont:
'cDapljab uptgefonben ) biierben gerétifameect
jenbe ben i^eece <<5enecael Bouceviiic feec fïet baeF op
geefcii^benaen be DoogD gemette Igeece Sïgiingnief/
bie met bpboegtngöe ban fttffifante infojmaticn/ be
onfcSulbt ban be boo?noemöe Suptersi betupgt Beeft
enbebiüöcft obecbe Ìianfc8e®?octì>ucengewaegt/
enbe»|littitte banbefaeiiunen pmnbei^ebet;;>
focgt. ■ ■

benacht en twinüchfteii toiecbtgoet gfiibonbett/
bfltbf^eeie#eltmae»:f<^iiiWarts, öemingebolge
battili COmmiffe ban ben feventienden 36p?iü#

na Beigenop den

Zòotù om'me j^et-^egeti ban ben ^taétbaec om^
trentalÌ$ <i5enerae{ enbe Cbeftetommanbei;ót/' on«

II

j?:

WltrGtöminon, Renfwoude, enbeRippèrda,

ΐ^ού D^i^. dEiebeputeetbenenbe <0ebo(müiet)tt^en
aibaer te j^etbe Tönbe ; bes! totecbt aen ben i|eec bmt
Noortwijck, <i5enecaelbanbe mttUeae/ betoelcfte
upt toatgte ban iDaece refobitie enbe com«

tniflïebanbendrieéntwintighften3ip?üboo?fj/ 6et
boo?noembe S^egec mobi(!onrït)cfi / enbegfiebttrenbe
b'abfentfebanben gQemelten l^eec l^^ttmecfeSattlt
Würtz:, onbecbe biceme enbe fupet:intenbmtieaij({
boocenr ^Cbefgecommanbeett/ gg^emiitteect/
omtoeberlD^toaettflitemogfienfieereni tentodtBen
epnbe öot» ejctwut ban befe öate |l®og» cefolutte/
mftfgabeïöaenbegöemelte Jgeecen Dare ^o. |©og,
({Biebeputeecben enbe ^ebolmatgtitgbente a^elbe/
toegefbnbentoiecbt/ omteficetSen totbecfdbecna^^
rtcT)tfnge. ^l^e^eeten «(Efeb^teecbenbanZceiandt
ttib^ Weft-Vrieaant fttfiereecbett gate aenteetiwran-
ge ban ben feventienden fjoifl Ie(lieben.

SInberen baeg^sï <n beobetatie giDelfPt 3!inbe / f jEi
goet^ebonben enbebetftaen/ tót tnteróieötieban
^e^l^o. iü^fienbe cefolutte ban baegPteboocen
lierAlacen becfélber intentte tejim/' bat ben i^eere
ban Noordwijcfcbanijet ïegecontcent Befgenóp
deiï Ζαοηΐ ìitetenfoubé bectmfien/ boo^enbe àleec
liatbénìdeet; i^eitmaetfcgaltli Wnrtz albaecfbube
toefen ggeambeert/ enbe^pKeeceban Noortwijck
}κη fe{^ Igeere ®elbtmaecftplcft ban ben toeftent
mbeec gébbenbe gemj^méètt j tot tateltlien ^nbe gtec
itóneKtcactàenben geeceban Noortwijck, alssoofö
aénbe petten üaec φ. |Ià(ig> <0ebeputeet:benettì>e
«ffiiébùlmacibtitlibenteldelbegliefonbmtoteit/ omte
ffeeiften tot bec felbec nartcl&tmge.

b'^eecColjers,]Sefibentbanbefen^taetna Con-
llantinopoIen,fcÌI?eef benfesen twinrigften ,batÖP/

mbeniil ben Confili ban Damme I ^ben refdea met

I:
i

Ά

Ataftn

omttnit

SBweBeit

VSSam

get Conbop tot smima toais aengeftomen ; ^^^ ntei»
^t^^bmfelbm bft^ba^bie piaetit m^

polenÏjabtb00?gefet/ beethienden bitioteflftmetoniteli
abonbt/becmttsSljetbontftectoasi/ toiecpenwfito

3lnc6ectu(rc!)en tbaftcaanbt enbe'tcfc Tene- ZST

do» , recfit boo? be piaetiS baec toel eec be «tah

TrweB g!)e(laen ijeeft / bolgöeng Öet feggen ban^
ge <©ctec6cn / bte op Saa^^tljip toacen, g&en elfde»
bito metten bagï» «gijten Oet ancfeec / enbe fetten Ban:
toui:iSnabe<0otfbanConfianttnopelen. ®en negen
upjen 'jü mo?gen!$ quamen boo? be tb:iee eetfie Ca|tee«
ien/ Iegg()enbe boo? be monbt ban k boojnoembe
<6oif omtrent een
half mölban ben anbtcenj ω
lieten alg boen be
jKatiS-jeplen ter ïialber ftcnafi
loopen/enbefcSooten fevenfcöooten/ btebanp^a
^fieelmeteen ftgoot toierben beanttooojt; 3» be^
banrtttenöaecmet drie fcjjooten/ enbebc ®uttfim
gaecmeteen fciioot toebec/ boφ met fcBarp; η^
toelcft 6p be ®utcSen booi groote èere βδφιιϊω
toert, ©en 25affa of «©oubemeuc ban 'tgcojtfte
Söafleel/ bat aen be
sö&e ban Europa fiaet/met te»
göenfïaenbe IjetBeel ijacttoebet bjajs/fonbbeiiefii
bent
vier banirön bolcft met een aenbooit
enbe bebe gem bertoelletoitten. mibbagtuï ten
iialfeerien paffeerbenjpbe Dardaneiie, boo? öcfen
g0enaemtSeftus enbe ^bydos; ^p groeten befefee
mebe metfevenfcfiooten / enbe toiecben Beanttocaiit
met drie uptpeber banbe felbemet ftflarp/ injtft
met boojfïfBttgBeptgöebicigeert: 3®arft9etalijaec
nietbeel meer alsieen fialfupr toöbteniiSj g^bt^
bantfttenbe felbemet driefcfiooten/ enbefpftebett
meteen fcj^tm^emetftlmrp. ^ejüatl^-nttl>
baegg^ÌQuamen boojbe j^tabt Gallipoli, leggìietti
be inbe boo?noembe 45olf omtrent twee èndertigh
mölen ban Conftantinopolen. φβ ÏJOObtiS/ tife
btnnenfi
^t toaj$ ( botUit goebt aljj be Mótb innnm
't^tWp vijf uren enbebe natgtopöanbenbwiS/iiat
men Set ISntfier albaer foube laeten ballen/ Set

toetóie giieftSiebe ben twaeifden dito.
ggenjt nebben3Pinbe toiiAt/ enbealfoobe fiteotn
aöwerfeer flett«gaet/ enbefiet aB^ter naeiitoii/
foo feonbenbaer tegmen met laberen niet opfiomen/
fultftei batfe^nooifaet6t3ingl)etoee#/mtüt$itie
boojnoembe contrarie totnb/ albaer tòt
béndrieen
twintichftenbitote
blpbenleggUm/ aljïto^^ffp

trotfiw/ iSbeben'^cren twintichftefl gjj^^heÉCt
boo?be feven Toòiéósj jgnbeeen 3öa|leel/batlei»t
retötboo?beJ®apebanConftantinopóienf ^etbiaji
boen tod neghen uprert 'iS abonbw / enbe be JDinbt
toajSSàertegBen g&etoopen/ foobonbenj^tfiefl ώί^
baerten ^ntfierte bonten / en'^mo?g|^én^métben
bagöbel^abenin teloopen. φβη vijf en twintigh-
ften jönbebejianbecen baeg^iSteneeiurettpafTwc^
ben 'tserraiiof'tfêofbartbén «Cftóoten ΐΐέίτβΐίί
toanneer/ oftoepni^tebooren/ ben^etretariibe
Broffis, metbiebanbej^atté/ bpRemiöttgfomen
5Pf(®ootenbooi'tboo?noembe ©awwïi bopetrofC
geb?uptS ) ronbom Ιοί/en toterbet» niet beantfi>oo?w /
öet to^6 ( foo fp nft feBer fpn fiericïit ) oocfe nopt gSf
fcBfet. Vigeer ïSefibenttii bes abontsf met fgnjpami» ,
lie<nboïIegefontöept(«iobt3pfof)irtfWIteaenlfimt
enin5prt»up!Sgégaen/|laenbe in Perafc. tan,
Setoübe Eogementbanbe^er Mmbaffebiur Haga
jalr. en foubejfin puBItgue antrebeboenben negen
en twintigften Of dertighften pefet. b' MmbajTeilil^i^
ban Vranckrijck ett Ënghelandt-, mttfgabecS bett
«èfibent ban Genua, btìjenftem boo? gaer
marijSfalueren/ enbe onberf&Bn toanneer be iwo?"
noembejimSIntrebefoube geftStóieri/ met wefen^
tatie ban Baren bienf! tot uptböeróige ban be

Bae^ boo? bfe betoftfi^en in beöop?®®®
fb?mabo^biban{fien«

®enfcfthiendenBeefÌb'^eer«aet©enfiott^W«

toeööén HoUandcfeec eroftigBe filacBten 0S«W
ban batb^bere é?obtncten/ enbe infon^it^


-ocr page 568-

en OORLOG, àcht tn njeertighjte boeck, 537

.io fatïj'iöempaaietec tut bolböiranjröe ïiccfuft^
' fitómuai» ©ennemaccfteii enùe EmtcuburgB/ tot
Ditaltngcïici; nicutoe laften moejl toecùcn opseDjacBt
Ri' öatinwöen la(laHemDpBan.öepbe fcöouöeraUian
ml" öallaniit geeft selatcitj enïieató ï^ollaniitDaiitöljei
Se mn / öftelöcii aniwce / bat men in alle oninacljt fou-
{ίΐΐΌπ jj^rtjlccgijenljcU&enmùefen «©O?(IJ£JD. ^atì^ollant
iniPf fiilcltiintetmEecfouïie fionnenbecDiasDen/ ïiaeclip

ferm/op ηιίυΐΐι
iict liietlie aöbtj.ö ban öe I^eeceit aBöecommitteei-iic
nnöcitbatt ^celantttaenbei^eecen Statenalijaec/
tegen ftcibecfoccftbatt ]^ollanïit( met <0el!}eïlaiiDt.
gtrecljteniie <0bei:-llTcl/ ) ijat gDefeparecct mocljt
^taìitlioubecfcDap bant Capitepn enöe
'itDniicaclfcüaiJ <©enecael / attöanö gebjucftt ; jijnbe
Ulti 't fclbe abbijsi canfo^m ijet fentimcnt ban iic ï^ce=
tcii (0i):££inimttteeciK liïaïienalbaec / jnaec bc Uiec
(iiiacflijctifìc jSteebenbeclilaecben genoegt) öatfe al=
footoclaliSïï^oIlanöt/ geen ^tabtijoubec üeijceubcn
imma'i nopt aen een ^tabtlioubcc fonbegïielicnbe
^■),igirtrnet$i-i«e(ïngïje/ ofbeflcUing bec i,i5tlitan;e
löfficieren/ of commanbementen bec bafle plaet-
l'fll.

gjftt;,,. «gnbe toat aengingij Bet 5^ooft Uan Giuditte / bat
inipMt bc ^tabtljOHbcrssfigijtoepiuglj metbe pjocefTenDe-
, nwcpbeit : bocö caeöenbe 't ïjof Uan 3!u|iitte ( 't toel^
Si iic Eeelanbt al uan outss gïjemeen Dabt niet i^ollant )
ιΛί" luaöfeöect eentgejacen geftOtl. ï^ieban IjoUant
'f"' fuilineci'ben bat Oaec ©?obinciefebectb'eeu(ietcou=
éitijnt, DlentoasJ foofeccaengetoaflenin becgcootingijcban
^gttbett cnbe g&o?pen / enbe in menttfiteban Sln^
löoonbeeen / bienbolgöenss tn p?oce(Ten cnbe gewctjts
faccften/ bat Det getalbanbe ï^oUantfcfje beijao?be
becgroot te too?ben na bte p?opo?tte. slet gijetal bet
i^ollnntfcDe Kaeben toajs negen/ bat ban ^eeïanbt
ö^te. '©aecbenebenjs toasban oubtiSbe toncban
eelt fjefibent te Itellenttoecmael aen l|oUanbtenbe
censi aen ^eelanbt. ii^ttlaetfle beclionbt ^oUanbt
ooth tttetDeïjoo?Iij£6 tejijn/ maetbatfp alleen bien
boo?tacn belTceecben te (tellen, ©aet bjasi oocfe (im'
Hic op Det tïucö ban BanblïnptingDe / bat tu / bat be
^ecKcn Staten/ alii^oubecain/ fomtijbt^oojbeel'
beiibatftet ^oföaec aentoogöfaecöenöie politijch/
euöc nier bancecöte toacen/ enbe baccmbe Danbt
(loten ban bc ^ii(ittte. l^ollanbt fu(lineetbe bat ^ee-
laniit baectnte bercegmcfi^ ^eelanbt fepbe/bat
Itollanbt affecteecbe eene pjebominatte / tmmet^
li'altei-catten gingljenfooöoogl)/ batljetiïntftban't
^oföec ^n(ittie qualijcft fcöeen te fullen Bonnen toec=
öd» gljetecintneect/ alssbooieen fcBepbingljé: cnbe
iiatbe ï^cctenban ^eelanbt een mento i^of moe(len
(iellciitnDaec ^jobincte/ toaectoefpfeecOenoobigt
teben/ boo? bien bcï^eecen ban ©pllanbt ftupten
Ijet ïjof öielben be b?ie Saben ban ^eelanbt t g&e
fclbe alfoo in e(fect ewlnbetenbe. 't ïDass genoetlj ge-
be(iotït Dpbe bene gijeilelt ; nocijtanss toilbe

tjllanbt nietcec(l bechlauen tot fcljepbinglje / titbe
celanbt toilbe banfelfi niet fcBepben. 5©en 5^00-
ODen jSaebt enbe.'tÉof ban 3|oUanbt op'tbecfoecli
banDaeu' €bele<i5ttiot jKogenbebienbenöepbeban
Öacc abbijsi in öefe materie. 5©at ban ben i^oogen
ïiaebttoasJaliïbolgöt:

Ν

Ed. Groot CHog. Heer en ;

A dat uwe Ed, Groot Mo. goede gevonden heb-

ben ons toe te fenden der felver refolutie van de
f^/iiiW·» December leftleden, met een con-
cept van eenige poinöen > raeckende de
Adminijlretii
it luftitie ,
voornamentlijck ten aenfien van
foodanighe, die ^eaccufeert foude moghen werden
haer in Staets ofte Stadts beilier te hebben mifgaen,
ten eynde wy naer examinatie ende overwegin-
ghe vaa de innehouden van 't felve concept uwe Ed.

Groot Mog. fouden dienen van defe confideratie ebde
advijsjendcnaedatwydaertpe odèk noch naerder
by Miffive van weghen uwe Ed.'^'Gròóc Mog. 2ijti
aengemaent, hebben wy niet ha gelaten, oüime dien
aengaende te achtervolgen de intentie van iiwe Edi
Groot Mo, fo haeft ons doénlijck is ghewéeft die fae-
keby der handt te nemen , ende by exairtinatie van
't voorfz. Concept bevindende 't felve tebeftaen iii
/iw» iiri<V«/i«, waer van de
fts cerile alle zijn con-
cernerende het voorlz fubjed vande
AdMimfirath vmi
Iiiflitie,tea
aenfien van foodanighen, die geaccu-
feerc fouden mogen werden haer in Staers ofte Stadts
beftier te hebben miigaen , en 'tgene daer omtrent
foude mogen zijn, ehdc daer aen foude mogen depen-
deeren , ende het Jeile ofte
(evinfie Articul .alleen té
raecken ce η geheel ander fubjed, te weten h&t itel-
Icn van fekere Comrhiffarifen, die by uwe. Ed. Grooc
Mog. fouden werden gefteit j tot hec nemen van kcn-
niiTeen hebben van , aehgaehde de compeJ

tentie ofte incompetentie van de Hooven van lutli-
tie, wanneer de incompetentie vjn defelve foude weri
den gepretendeert, ten infichre van eenighe Voor-
rechten van de Steeden, die haer uyc krachtc van ee-i
nige Privilegien, Odroyen, Refolutie van uwe Ed.
Groot Mo. ofte anders fouden competeren , wekkerl
aengaende (foo het fchijnt )uwe Ed. Groot Mo. me-
de begeeren te verilaen onfe confideratien ende ons
advijsjfulcks dat wy io gevolge van dien jhet voorin
Concept ende de poindcn daerinne begrepen, cxac-
telijckende rijpelijck hebbendegeexamiiieerc, vooi
eerll wat belant het voorfz cerile iiibjed (iacr op ilaen-
de, zijnde
de fes eerile Articulên van het R-lve Con-
cept
,wy konnen verklaren dien aengaeude gecne
Confideratien ter contrarie te vinden, ende mitlUieii
van advijfe zijn, dat.alle't felve,fo als het in het voorfz;
Concept ter neder gheilelt is,alfoo foude koiinea
werden gerefolveertende gheilatueert , indien ende
voor foo veel uwe Ed. Groot Mog. fulcks ten dieuile
van'tLant,totfectiriteytvan de Leden van de Regce-
ringe, ende van de geene die in Commiiliö van de
Regeeringhe wferden geemployeert, ende ieh dcf
ve hebben te geven eenigh advijs, ofte Uyt andere in-
fichten fulcks fouden goedt vinden ,üytghefon dei t
nochtans dat by ons merckelijcke bedenckelijckheyc
komt te vallen op 't gene in het jirticu! van hec
voorfz Concept isbegrepen ,dat tegens den genen
die over quade handelinghe in politij cke diredlien ge-
pleeght, ende aldaer te vooren aengeroert» niet extra-
ordinaris foude mogen werden geptocedeert , ten zy
fulcks by refolutie van uwe Ed. Groot Móg. gedecla-
reercende geordonneert foude zijn, niet dat onfe me-
ninge foude zijn, dat uwe Ed. Groot Mo. niet en fou-
de vermogen uyt eenighe infighten, als vooreri, het
gebruyck van extraordinarisproceduren nagelegent-
heyt van eenige faecken te limiteren , oltéte bemati-
genjfulcksdatwy wel konnen verilaen dat uwe Edt
Groot Mo. wel foude konnen refolveren ende ordon-
neren dat in reguarde van foodanige delidlen alt al-
daer zijn aengeroert, niet extraordinaire foude mo-
gen werden geprocedeert, ten zy uwe Ed. Groöt Mó.
by hare refolutien 't felve foude toeilaen , mafr voor
foo veel d' intentie van het voorfz concept dien aen-
gaende fo verre foude llrecken ( waer aen doch by ons
eenighfints werdt getwijfFelt) dat by refolutie van uwé
Ed. Groot Mog. toegheflaen werdende, dat tegens
den geene, die ter faecken van foodanighe deliöeii
foude werden gheaccufeeert, extraordinaris geproce-
deert ibude werden, den Rechter precifelijck foudö
wefen gehouden 't felve alfoo t' achtervolgen, èa nieC
anders dan in alfulcker maniere foUde mogen proce-
deren, niet tegenftaende de gelegentheyt dei'faeckert
foodanigh foude mogen zijn, dat hy niet eh foude be-
vinden die daer toe te' wefen ghedifponeert ,of de
faecke fulcks te vereylTchen, waer op mogelijckby
uwe Ed. Groot Mo. iü ofte voor het nemen van foda·'
nige refolutie, ίο naeuwen infight niet en foude kort-
nensyjη genomen, ali wel den Rechter dat foude

iacutubercu


-ocr page 569-

>668.

53» SAKEN vanSTAET

1668. incumberen cnde ftaen te doen j Wy dien aengaende
— — niet anders foude konnen verftaen, dan dat wefende
van geen kleyne befwaerniffe tegen yemandt te ge-
bruyckenfoodanighe extraordinaris procedure, ftrec-
kende principalijck omme uytyemandt felfs te tree-
ken het bewijs van de befchulding tcgens hem gedaen,
datfulcks alleen den Rechterniet minder alsdejudi-
cature felfs behoort toevertrou-Wc te zij η, daer anders
hem 'tfelve precijfelijck geinjungeert werdendc, fou-
de konnen komen te ftrecken tot befwaringhe van def-
felfsgemoedc, 't welck wy vaftelijck vertrouwen de in-
tentie van uwe Ed. Groot Mo. geenfints te fullen zijn.

Ende wat vorders belanght hecfivtnJe Artijckel of-
te
lifit Liih van het voorfz Concept , raeckende
dejudicature over de competentie ofte incompe-
tentie van de Hoven van Juftitie, wanneer de gepre-
tendeerde incompetentie foude werden gefoedeerc
op eenigh Voor- reghc ofte Privilegie van Steden, be-
vinden wy daer inne in 't gheheel groote bedencke-
lijckhedenende coniideratie ter contrarie.

Beftaende voor mft defelve bedenckelijckheden
ende confideratien daer inne, dat van oudts niet alleen
in defe Landen, maeroock in andere Landen , daer
een wei-gereguleerde Adminiltratie vanjuftitie werd
geobfer veert na alle oude Reghten tot noch toe ge-
bruyckelijck is geweell, dat yemant gedagvaerc zijn -
de vooreen Reghter, ende willende van defelve de-
clineren ende allegeren den felven niet te weien com-
petente Reghter, 't zy dan in 't gheheel ofte alleen in
de eerile inilancie, ende't zy dan dat die fuftinue van
incompetentie werdtgefundeertop eenigh Privilegie
ofte andere redenen. Dat den felven Reghter ken-
nifle neemt ende examineert' mitfgaders by vonnifle
dfte fententie verklaert of fodanige exceptie ofte alle-
gatie van incompetentie isgefundeert, ende fulcks of
hy competente Reghter is ofte niet, fonder dat men
bevine by de Overigheyt, by dewelcke defelve Regh-
ter is gheftelt, ende uyt den naem van dewelcke hy
Reght endejuftitie isadminiftrerende, eenigh ander
Reghter ofte Regters te zijn gecommitteert om voor
cerft t' examineren ende te oordelen, of de excep-
tie daer medezigh yemandt van de Parthïjen foude
willen behelpen, wefende een exceptie van Renvoy
ende incompetentie of van gelijcke nature, ende ten-
derende omme de kenniffe ende ludicature van den
iel ven Reghter alleen, 't zy in de eerfte inftantie of in
'cgeheele re ontgaen, is gefundeert, ofte'tzy dan oock
dat men die foude willen proponeren ten regarde van
cenige Privilegiën , Voorrcgcen ofte andere redenen:
Macrde kennille ende ludicature daer van werdt ge-
laten aen defelve Reghters , niet teghenftaende dat
men foude willen feggen dat die fouden konnen wer-
den geprefumeert haer intereffe daer van te maken,
endegenegen fouden konnen zijn hare JurisdiiSie te
extenderen, als moetende werden geprsefumeertfoo-
danige gheneghentheytniet te fullen overnemen het
devoirende denEedt van den Reghter, van dien aen-
gaende medeanderstefulienjudiceren ,daQ aJs de-
felve na reght en redene meent te behooren.

Sulcks dat indien volghens het voorfz Concept ce-
nige by U Ed. Groot Mog. fouden werden gecom-
mitteert , omme ,wannecr men wilfuftineren dat ten
legarde van eenige Privilegien ofte Voor- regten aen
de Stedei^egeven, de faecken niet en fouden ftaen
tot kennifle ende Judicature van de Hoove van lufti-
tieendeteninfighte van dien in regarde van defelve
Hoven foude konnen worden gebruycktde exceptie
van
Rinvirf Jiilinatoir, ofte van incompetentie, als
dan by defelve Gecommitteerde alvooren kennifle
fouden nemen, ende oordelen van foodanige excep-
tie ,die gefundeert foude werden op eenige Privilegie,
Odroy, ofte Voor - reghten van Steden, foo wanneer
de Regenten van die Stede haer dien aengaende fou-
de komen te formaliferen, omme foodanige Privi-
legie na de fuftenue ende interpretatie van henlieden
ende de excipierende Parthye ftaende te houden, het
felve, onder
nvenntic j foude wefen een faecke ftry-
«digh, niet alleen tegens de oude B.mejf>ft iCeyferlijcke

'■II.
iM'

li!

ende andere oude Reghten, maer tegens de oude ge.
bruycken ende obfervantien, die foo alhier tR Lan-
de , als in andere Landen, tot noch toe in vigeur zijn
geweeft. '

IVIaer het felve mede foude wefen van eenige be-
fwaerlijckeconfequentien,en eenige inconvenientea
daer uyt fouden komen te ontftaen, ten regarde vaa
de voorfz Hooven van luititie ende anders j
Ah «rfi
dat men daer mede foude prefupponeren, dat de Ho!
ven van luftitie hier te lande in foodanighe faeckeiï
fouden moeten werden ghehouden als felfs geinteref*
feerde ,ende fulcks als Parthyen, ende allöo onbe-
quaem omme als Reghters van fodanige faecken, te
nemen kennifle, ende daer over voor fo veel
aengaec
defelve Privilegien de judicature te hebben, hoe ver-
re die Privilegiert ftrecken , ende hoe die te
verftaen
zijn , ende fulcks of de exceptie die men ten infighte
van dien proponeert, gefundeert is of niet, en by ghe-
voJghe dat defelve Hooven van luftitie, hoe wel in
voorige tijd in foodanighe laken voor competente
Reghters gehouden fijn gheweeft, defelve in derdaet
iouden zij η geweeft te famen Regters ende parthyen,
ofgeinterefleerde Reghters, ende in fodanighe faec-
ken iouden hebben te buyten gegaen haer Eed, con-
fcientieende inftrudtien, daer aen
Zy inallefaecken
tot haer kennis en judicature ftaende zijn
gehouden,
daer nochtans van foodanige Hoven vanjuftitie niet
anders kan worden geprefumeert, das datzy gebon-
den fijnde aen Eed , confcientie ende inftruöie,
daer in foo wel als in anderafaken niet anders hebben
gedaen , noch te fullen doen of oordeelen, dan fo als
de Reghten ende redenen mede brenghen, ende voor
al niet te willen infringeren of tegen te gaen eenighe
Privilegien van Steden, alleen uyt confideratie of uyt
een drift aen haer reflbrt van judicature eenighfins te
exten deren ; ghelij ck voor foo veel ons aengaet, wy,
des noodt zijnde, verfcheyde exempelen fouden kon-
nen aenwyfen, van dat by ons aen foodanighe Privi-
legien van Steden, wanneer daer van genoeghfaem it
gebleecken, ende wy bevonden hebben die terfaecke
te dienen, volkomen is gedefereert, ende dienvol-
ghende de geproponeerde exceptien daer op gefon-
deert wefende, hebben geadmitteert.

Wat belanght het inconvenient 't welck men fon-
de meenen t' ontftaen hier uyt ,dat de kennis en judi-
cature over foodanighe faecken voor defen tot noch
toe gelijckalsde Reghten ende alle gewoonten mede
brengen, gelaten geweeftiijndeaen defelve Hoven
van luièitie, dat wanneer eenighe Regenten van Ste-
den meenen by de voorfz Hoven in foodanige gele-
gentheden van faeckeniaeénige harerPrivilegiente
fullen worden geprejudicieert,daer mede komen te
occupeerede VergaderingevanUEd. Groot Mog.
om fucks by haer Ed. Gr. Mo. te worden gedrefleerc
ofte voorgekomen, als ftreckende fulcks eenigfins tot
interruptie ende verhindering van de afïairen der fd-
ver Vergaderinge, kan onder reverentie fulcks lich-
teiijck ge-eviteert worden , als haer Ed, Groot Mo»
fouden gelieven alfulcke klaghten terftont af te wyfen
aen de luftitie, omme met behoorlijcke kennis van
faecken by den genen die daer toena Reghten, Or-
donnantiën ofte Inftrudlien, en oude Coftumen van
ouds geftelt zij η geweeft, daer in gedifponeert te wor-
den , als defelve bevinden ende oordeelen fouden te
behooren.

Ende mits dien het inconvenient, 't welck daer uyt
foude ontftaen, konnende Jight worden wechgheno-
men fo groot niet en fchijnt te wefen, dat men alleen
om't fel vet'ontgaen, foodanighe Commiflie foede
decerneren op andere perfoonen om va» foodanighe
faecken in den namevanUEd.Gioot Mog. kennis
te nemen ende judicature t* exerceren, en iücde Ho-
ven van luftitie t' ontrecken, dewelcke'tfelvenaR^-
ten, Couftumen en Inftrudtien fan denSouverain
van den Lande van ouds heeft gecompeteert.

't Welck in efFeite foude zijn optc rechten eea
aintwt ri^htbanck^ ofte Bif vm
Jh^M» over alfu.cke
faecken, wacr uyt meïckcüjck veel meer inconye-


-ocr page 570-

i6éÈ

en ö Ö 'R L OG: éh^ en 4er^i0e keek. 5J9

„iénÏzoydVóntftaenVniei.^^ alsgheieyt

0' v daÏmep.'i®.!^®''®"· ^üftitie aengaénde foda·
I-— ^j'-g faecken zpiidenmoet'eii hóuden verdagc van par-
fiiHfeÌieyCr,endatdefdv£icn.infightevsnd van
de kennis eri judicature Ipudè werden ghepriveett,
iodatniéczondei; reden te,bedughcen fpu^ftaen,
dat deitjg^fstenen defes'Lants me: geruftigheyt ftiec
Mzoudekonnenontiangen liaer reghc van aliulcke
fteghteh,rfiebyUËd.,Gr.Mog. ipude v?erden ge-
houden, .en in effedtghedeclareerc, haer Eedc ende
conicientie niecgenoegh te zijn om te oordeelen van
hacr competentie ofte incotiiperentie ^wanngpr men
jg gepretendeerde; incompetentie Toiide wdlen fon-
dcren op cenigli Voor - regC ofte Privilegiën ya'n Ste-
den daer tot noch toe, volghens allen lileghten ende
oudeÖbiervantien is geuleerc,dac defelve daer toe
bequaem wprden gehouden.

. iviaeroock daeruy t foude volge dat meeft 41c facc-
J{cn vaii exceptie deciinatoir, van renvoy^ ofte van in-
competentie,, of die daer na" ioude fmaecken ende
tenderen, om van de ReghterA zy in 't geheel of in
deeerfteinftahtié te declineren, als mede fpodanige
exceptien die men foudg willen gebruycken., om te
hdétten appel van VonnliTpn'by den Gercghfen yan
Steden geweien', foyde kunnéti werden gebraght tot
Icénni; enjudicùtiire van dêiélye Commillarif^n^ alfp^
meeii alle foodanigò exceptien werden gefondeerc op'
eenigh gepretexeert Privilegie:, Oàroy , of ypor -..
reght den Sleden
by Refolutie van den Souverain, of
anders,gegeven. ,, ,,ό; „c. .... ..

Suicksdataïwaer.het maer dat een Inghcfetenof
ïürger vari d'eéne of andere Sradt tereerfter inftant^^^^
gedagVatrt we/dehde ,yoqr een^van de yoorfz Hpyenj
jjsmeameèüc, dar uyt eenighe^nguliere rpdenën, de
jiirifdidiè v'ah Yfelve Hof oock in ,de ecrfte inftantie
isgefondee/t, gelijckals da^ tpg volgens d'^niirutjie·
virfchéycië^.r'edeneri konnf n'z'i]Di j De Geiaegde fich
méiìighmàèì daéi- teghen^

tébe|)el{)e"ffjm^i.en prebxtvan Privilégie, ^v^n ^t
een Borger,h:tag;|:\,'tereérite'r inftantieih rèch-_
ιςη ,betr9ckiij,yprdeji gl^^rs fiaii 'vopr den ' p-cj^hfi^
der Steàe^ji'^cttìyÌorgè^^^^^

verre dàt'pìgn weet op,te"nigèckeii dè J^^genten der
feiy^ef Stéden, datie met deii felve^Jar^q^B'ò^^^^^
gêr', óndéf pretext om te,;m;à}iitenerenh|ftfe[v^ haer
irivilegie, hatjl-konien tp.yp^^ ende'gelij(^)<y.c!i.-
jiisfel ghelàbutt dat men tracht^ te y.crhinder^n.dc ap:
p?llatie v^i G^

den, onder p'r'cfextyan cenigli PrivUegip^pf.rifóÌjjtis
viqU Éd, Gf. .de .P^egenten v^n de StefJeij
haer diei^ ,aeng^ende -i^ejiie pafφyen by. weld)ce.
fulcxwpftgèfqftmecrtgem^^ voegen^,; ohder.
prétext yar^ habiir^ht tl^maintcneren, -,Ιίί.^εί· ypgg^n
dataljefqclahjgije'faeejc^

werdefi gëyentileVrt vpo^, .Com'mjffariifη,

còde by de, ;(eivie'werdén Jhcd^^
de yoeginghevandeRègen;epder. Sudennietghp-:

«iKsgtieiieelijcKiaUen ^Bnemepj.en aao .o/cngqcn

vopt de viwriz Commi

gereü^ndeiv^ffcrènckenii lijydèii ^^hpuden

'«."fflji, Wr.jiyi nici m<krs fpud.e konijpQ yplghpn
«tdci^vs: .meemchfftiV^ Ip-

ha^i; feujniflpf O-;

<?Ju4«a(ui;e:be.ko.tiiep » JHfeyde'ï Yeeltijdifaipdien
Wghedtìreodede Ypx^efiiighe van· h^pj,Bd. yr,

'ou$Ì¥n ..tn.Qct(en.viì.efei? gh«>fiCiìP«!ìt»;,fo«K<yi» dat
'oawaghc &eeken tot geene ipoediigeexpedttiefou-
den kpnneij gheraecken ^Te& regardeVàn weÌckp
gedurighe occupatien de felvQ Cprnmiirarifen appa·* ■
rentelijckdaer.pver fuilen pietenderen} niet alleen
jSalarisofte ycrgoedinghe .van:hare Vacatiën > piae?
oockmeteenigefchijnyaaredenenj ten infichte fy
aen defelve fake fo zouden zijn gebonden een feker
I Traüeai^nt, en defelve alfo fouden komen t«? wer^
! den tot een formele Rechtbanck oft Gollegie yap Ιμ,-
ftitie overde vporfz faken , waer van de kei?nijGfc
enjudicaturevan outs zona allenReghtenals, naef
Couftumenen Obfeivanticn altydt ghecompeteerc
hebbende.de ordinaris Rechters j defelve namentUjck
de voprfz.Hoven v?n luifitie die aen fekere Eedten
Inftrudie, zo wel aengaende fodane als andere faken
zy η gebonden dàer van fouden werden gepriveert, en
die ghebracht aen Extrftordinaris Rechters oft^ eed
Rechtbancke van nieusdaertoe opgerecht, blyveö·
de doch de Gerechten in de Steden en andere lager
Rechters > voor de weicke wel fomtijts nlede fodane
zaken en queftien nópende alfulcke exceptien decli»
natoir kpnnen komen vpor te vallen, dien aengaende
de kennifle enjudicature behoudcni

Daer by geconfidereert dat dickmaelsfou konöeil
voorvallen,; dat in twijfïèl fo^de ilaenofde faeckö
pock fodanigh is, dat die fpude moeten terkennifle
endejudicature van^fulcke Gommiflarifen j die voi-
ghens het
VPorfz Concept fouden wefenghéftelt, tc
weten pf de exceptie van incompetentie foude .con-
cerneren eenighe Privilegie, Oétroy, ofte Voórl^
fecht van Steden, konnendelichtelijck werdén ghe-
pretexcert eeriigh foodanigh Privilegie j Otìroy, of
Voorrecht't.felve in dér daet tezyn, ofce fonder
noopehde de gheproponeerde exceptie eenighfindts
in cpnfideratie tè kon nen koméil » welckë twijffclach-
tigheyc fpude konnen wefenvaij diepfinnigefpecula-
tie,
off ;Φίάηί iniiagwis, ende eenich vorder onder-
foeck van nppden fpude konnen hebben, fulck&daV>
indien,.menfo.ude willen iuftineren, dàtin alfiilcke
gevalle ^'t feiveeerft fouderooeten werden ghebracht
ter Vergaderinge van U Ed, Groot Mog. omme falcx.
f^y. WKiy® Wrden ghePordéelt ende ghededdcert
dae^· ipng njede foude l^omen te obfleren<ieOngheÌe-
Ed,GiOQt
Mogi Vergaderlnghe:'van
fl^i/.o.'ÌRrjteJp^oeiÌ Vacerfcn jfin fodanigh ondèribeirk
i^i^^^siiejideiedoen,* Endeindien menfoudè wil«.
len^. fuftipgren dat fqickefoude konnen werden ghe-
Jaten tót kennilli endejudicaturevande voorfchrÈ-
Gpn^fpifficnj daer itìne mede foude Pbfteren de
ftìyp redoli ,,die:ypprnamentlijckén foude fcHijnea^t^
warden geifpployeert , omm^deordicaris Rechters
yJuftitie tc ofttrecken de kenniflc cn
Judicature, aengaende de voorf?
exeepiieh ven incimpi-
\tentie
, aengefien dat daer inne met de felve redenen
jfpudqkpnnen werden ghèfeydc, dat de vporfz Com-
jm^flïejjjd^er.pver geenkennifleofte Judicatureibu-
Wéjtònneo hebben, ten reguarde de lucht en de ghè-
pegentheyt defelve fpiide. mpghen hebbeiii- omtìjei
ihaer Cpmmiffien van Judicature tc extenderen, ende
ten infich^ejandienly luyden mede fpudp moe,ten.
werden gehouden 'als parthyen ; fulcx dat daèi untici tt "
volgen, datmen foude moeten komen tot een verder
inconvenient en verd^^reijlpwicHeyt jdéii^len noch
andere Gommiflarifén ofte'R.6chters fouàe moeten
ftellen, die de kenniflè foude moeren nemen, cn de
fuchm^e fojude mpecenhebbiin, öf de faeckci vaö al*
falelrég^'egentheyt er^ n.%ture foude aijn, dat.diefetri
dén g)e(aejren toe dekcnnilfeendfi ludicature van de
ypcufziïcjrftèGoinmiflienj ofteniet, .1.. „lo- .)
: BehalV?n,48tdaer ujt yoorcerft foudetaoeten vol-
gen peq mwfikelij cke ^bfurditeyc, te weten, dat Koe 1
wdjfeudèfc

i'S.K^Üi^caw'e der vflprfzqaeftie van iqcotnpeten-
tis,yêP.j9iei|wsfpude weerden ghecommitceerr, ,ittde·
pla^tfeiV^n dc Hpveo van luftitJe, geen meerdei ge-,
fach3,H|3er.tey.t en,,licentie!dieö aengafende komicn^
hebBfn j de felyeHOKen van'Juftitiei tea aen·»·,

andere acfa fe* }
keren Écdt en ftrickce' inftrudtie wefcnde gebonden ,

|0ξ

il-

j ms


-ocr page 571-

540 S AKE Ν van ST AE Τ

«68;

1668. tot nöch toe hebben gheÌKult, fiöchtahsdefelVeCom-
—— nJiflarifen bujrteö fooddeiiighe inftruajen zijnde;
zy veel meerder vrydom, liberteyt ende licentie, no-
pende de voorfchreve faecken ioude komen te heb-
ben, onderanderen-daerinne, dat hoeweldegee-
ne, byde welcke de voorCs Hoven van luftitie wer-
den bekleedt, volghens {eeckereinArudie, byuwe
Ed.Grooc Mog. voor haergeltelt zy luyden niet rao^
gen weien in eenige Regeeringe van Steden, nochte
bedieningen van andere Ampcen, de voorfz Com-
milSennochtani, diefo hetrchijntfoude werden ge-
eligeert uyt de vergaderinge van uwe Ëd. Groot Mo.
( konnende wy oni in alle ghevalie oiet imagiueren
dat uwe Ed, Groot Mo. daer roefoade willen verkie-
zen eenighe particuliere oft priveé Perfoonen ) ende
zulcks fodanighe, die aen de voorfz Regeringhe ofte
eenighe Amptenfoudeiijngeatacheerti welcke at-
taché oock dickmaels foude gheven occafie van pre-
ïumptie, van dat nopende de voorfz faec'kea meer-
der reflexie foude werden genomen op andere inQch-
ten,alsopde rechtmaticheyt oft'ware ghefchapent-
hey t van dien, ende wijder· pock een befwaerlijcke
nieuwigheyt voorde Ingefetenendefer Landenfou
fchijnen te wezen, dat men bejegent werdend^ met
zodanighe
txetptit vMcomftuntit > die men foude foec-
ken te fonderen op eenige Privilegie , oft Voorrecht
van Steden, en die men foude verftaen niet te ftaen
tot keniiilTe en judicature van de voorfzHoven, maer
alleen van de voorfz Commiflien, dat de zelve Com-
miilien dienaengaende indeeerfte inllantie foude
wüfen t'eenemael by arreft t en geen appel ofcrevifie
fubjed: foude zijn, gelijck als doch delententie van
de voorlz Hoven rcfpcótivelijck oock dieaaengaende
iiibjeS: zijn.

Dit zijnde Ed. Gr. Mo. Heeren onfc confideratien
aengaende het voorfz poinà, beroerende de voorfz
naftit WM immft fittiti diegefundeert fouden mc^en
werden op eenige Privilegien, Odlroycn, oft Koor-
rechten van Steden, welcke confideratien, behalven
andere inconVenienten die byavonture fouden kon·
aen komen te ontAaen uyt de voorfz fake alis men die
volghens't voorfz Concept in train foude foecken te
brengen » ons fouden moveren > dat wy eenpaerlijdc
van geen ander advijs konnen zijn, dan dat dtefaecke
ibucu behoren te werden gelaten by't oude gebruyck
cnobfervantie, enzulczde kenniflèen judicature,
nopende de felveexceptenrmede, gelijck aengaende
andere faken, werde toevertrouwt den Eedt ea con-
fcientie van de ordinaris Rechte», en zulcx mede de
voorfz Hoven van Juftitie, gelijck nu voor defen is
gedaen, dat in alles 't felve ons.de$ niet te mingedra-

Snde tot het goet vinden, ende difpo&tie van U Ed.
root Mc^. fuUenwy

Edele Groot Mog. Heeren &c. Godt Almacbcigh
bidden U Ed. Groot Mog. lange in voorfpoedighe
Regeeringhe te conferveren, In den Hage den
f^unim Maert, fifibim btndnt luht tufifigb.

mi^t ftetaU}!ij$ bmft Hof van Hollandt :

taifiHor
lianQol'
lentttn
iiifittpti-

mei»
jsetnt
irtDrt
tot Me

Edek tJHog. Heeren.

De Heeren bjr den Hove Gecommitteertom met
u Ed. M^. in gevolge, ende tot vddoeningbe
van haer Ed Groot Mog. begeerte te komen in
Conferentie over'»
ndrts lumdt InfiitU vinden haer
verpiight op het
vjfdt en fivmdi Anij ckel van 't bewu-
fie
Advi/s uyt den naeme ende van weghen den ifelven
te dienen van defe haer confideratien, ende
eerftelijck op het voorfz
t>ffdt Artijckel wecken-
de de daufule daer in influerende, dat jegens de Oo-
derdaenen van haer Ëd. Groot Mog. dewelcke tèr
faecke van quade handelinghe in «firtSfiVge-

pleeght op den voet breder ïn 't ifrtical ge -exprelleert
Ttor dfea Hoore, ofte voor Schepenen 1 die de ludi·

li

i

catqre eygentlijck fai comi»teren, fuUen werden
calangeert, niet *xtrwTdm»iri geprocedpertfoöde iho
gen werden, tea fy fulcx by Refolutié van haer Ed'
Groot Mog. ghedeclareert ende geordonneertfood·
fijn, dat defelve tltupiU, in diervoegen werdende ge*
arrefteert, met fich foude fleepen en invoeren een
ketbιdtn^k!lij(ì<inituv^igbηt, terwijl fulcx niet alleen
foude ilryden teghens den fti jl van procederen van al-
len oude herkomen hier te Lande gebruyckt, bydel
welcke hetaltydt is gelaeten geweeft aen hetgoetvini
den
caàeàstmfcitntievzaài Ordinaridèn en coinpe-
tenten Regter jegens degeaccufeerde
Ordintin of £*.
twrrf»o«>#te procederen nae gelegentheyt ende me-
rite vande faecke, maer dat oock haer Ed. Groot Mo.'
niet en fouden konnen declareren ende ordonneren
dal
Extriurdtitairtiegem een geaccufeerde ÌÌ3udewer<
den geprocedeert fonder te gelijck met fbdanige decla-
ratie ende ordonnantie by de
gtmnnu te incurreren de
opfpraecke van daer dooralbereyts eenige prqudicie
jegens foodaonige geaccufeerde te hebben geleyt, be»
hal ven dat de .V er^deringe van haer Ed. Groot Mo.
op 't ftuck van luftitie niet fijnde
h - idight, oock figh
op het dilldt van zoodaenighe gheaccafeerde niet per»
tinentelijck hebbende geinformeert, apparent niet
fonder bewegingc, nogte met ghenoeghzame ken-
niffe, onder behoorlijck refpeö zoude konnen diftin-
gueren, of naer reghten en ftijl jegens foodanighe
ge - accufeerde
erdinein of tutratrdifiain behoorde te
werden geprocedeert, maer dat die faecke veeltydts
zonde werden gedeci^ert ende gedeclareert nae de
conftitutie van tyden ende fucht van diegeene , de-
welcke miiTchien met eenighe
mmfibilijc^i fiaee^bifdt
omtrent zoodaenige geaccufeerde fouden mogen we-
fen ingenoomen, daer van een «rdimiris RipirapT^n
JEirfftwfoigneerdefich naer alle apparentie ghewooa
i» te waghten, behalven dat haer Èd. Groot Mo. ge-
declareert ende geordonnecrt hebbende » dat jegens
de geaccufeerde M'rMriiitmVf zoude moeten werden
ghéprocedeen,denReghter,aen dewelcke de&lye
zoude.zijn gefonden, dickwils de zaecke ,dtertoe ia
r^hten niet zoude vinden gedifponeert jen lich in
zijn gemoet befwaert om
txne*rdinaris jegens de voor
geaccufeerde te procederen aen als haer £d. Groot
Mog, dit inconvenient t'ontgaen, haer altijdt zou-
den believen t'onthouden van te declareren cn or-
donneren , dat 't Hof of Schepen Extnordinaris
zoude procederen, en dat over fuickx altyt jegens fo-.
danighe geaccufeerde
§rdinar» foude moeten werden
gheprocedeert, zoo is evident dateengrootedeure
(oude werden geopent om fodaenige quade hande-
lingheo in politicque dite&ien te <ben aengroeyen,
terwijl de zelve noyt of feldenfouden werden ghe-
ftraft, ten r^rde van de langhduyrige trainvan de
«rdinar ψ luilitie, daer door de Delinquantenhaer
Arafifèn of dooreen tydelijcke doot foude prevenic
ren, of by yeranderinghe van tyden en faecken dror
recommandatien en beveelen vande hooge Overig"
heyt weten t'ontgaen, daernochtans baerld. Groot
Mc^. zogrootenyver helden ende'c gemeene befte
daer aen zo veel gelegen is, dat dusdanige Delinquen-
ten naer behooren werden gepunieert.

En belangende het voorfz /kmdf AriftkiZ/ffttth^
Jtvamthimllttrm uytfaec midden van uw Ed.GrooC
Mog, te
h-tdighm, diedejw/IifetuirchendeHoo-
ven en Steden noopende het point van Judìetmi
Jtjitrifdiaiionitaxaàe Zouden decideren, zo moe-
ten gemelde Heeren uyt dennaem endevtnwtgn
ali vooren verWaren, dat behalvea dat altijd d'eleöic
van
ninn»! Ctfl^im va» Jmfiiti» zeer is gheweeft tegens
deborfl vap een ygelijck , gelijck het ielve figh
voor
dezen geopenbaert heeft in'treguarde van den
rm Raedt van Mechelen, ende dattet felveoock m'
deftrijdentegendevoori^ deliberati· van hterw.
Gr. Mog, om de «iTwi» te verminderen ende de H^
ven te combineren, ïy niet en konnen fien eemgue
nootfaeckelijckheydcof apparentie van voordeel
de Juftitie om't felve t'arrefteren, enm trnm»
«nrft
mfitimdit lUt gnidm ia fuldce teoteftec)^^


Ιΐϊ

-ocr page 572-

jjfj OORLOGH3 541-

!tes Φ viilitas debat> ut rectdatur aèeo jura, quod
\·ψ,Μαιηφ· zijnde fonder roem gefproocken kea-
■ iicicdattet Hoftor noch toe'tgeluck en de repura-
" beeft ghehadt vande Juftitie onpartydighacn een
^'^der ['adminiftreren, verre van daer dattet foude
I^ken indracht te doen in het Recht ende Privüe-
Jerefpcétive Steden van baer Ed. Gr. Mo.com-
^erende, ende heeft het fèive noyt gedifHculteert de
Sfproviüeojdie het heeft bevonden
àootfub of oprtp-
,;^ycrleenttezijnj maer ontfangen bcright weer in

"in vMgën dat feer felden diiFercnten tuflchen 't Hof

jj refpeftive Steden occurreren over'tpoioa van
(utifdiftie. dieniet of by haer felfsfijnnedergeleyt,
of by haer Ed. Groot Mog. wyfelijck zijn gedecidcert
jjfje geaflbpieert gheworden, ftaende de Steden vry
vjnde confeffie vande Provifien naer henlieden oor-
deel qualijcit by den Hove vermelt> in faecken die ap-
Mlhbel zijn aen den Hogen Rade te Appelleren, of in
^van Arreft ende Penael, volgens de nadere amplia·
tiediefaeckeaenftonts te laten dienen, of den Hove
b» Miffive of anders van de rechte gefchapenheyt der
faecken t'informeren, of by ontftentenis vanonder-
linghverftantde fake te brengen aen haer Ed. Groot
Mog. eode dien-volgende foo veel wefen op het gunt
nietnootfaeckelijck, veel min dienJdighis om noch
«en nieuwe uyt te vinden ende Aabilieren.

Voornamsntlijck niet pm dat defeive foude flrec-
ken tot grootedifrefpedt vande Hoven, ende vervol-
gens vande Juftitie felfs , ende totmerckelijckepreju-
ditie vande Ingefetenen de Juftitie v»n noden heb-
bende.

Want wat de Hoven felfs belangt, die fouden daer
doorWf/Vfwerdengeinfirriuleert, ende by eenyeder
verdaghtgemaeckt, gelijck of fy de Juftitie een-zydig
adminiilreerden in faecken nopende hecpoinélvan
luiifdiftie tuflchen haer ende de Steden diflFerentiael
lijnde, daer nochtans haer Ed. Groot Mog. weeten
dit de Hoven oock in fulcken ghevalle, niet haerey-
gen, maer de luftitie van haer Ed. Groot Mog. ad-
minlftrerea, ende verobligeertzijn dc Hoogheyt van
berEd, Groot Mog. oock tegen de Leden die defei-
ve helpen compoferen, te mainteneren, ende vervol-
gent wel konnen confidereren, dat defeive Hoven
niet als ieer ongeerne, ende Eedt ende Ampts· hal ven,
de faecke fomwylen teghen de voorfz Steden moeten
opnemen, waar over dan ghemelde Hoven over haer
trouwe veel meer haer Ed. Groot Mog. welgevallen,
aliverdachtheyt, behoren onder fchuldige reverentie,
temeiiteren, immers fullen gemelde Hoven niet kon-
nen ontgaen criminatie vande Heeren Staten van
Zeelandtover verfcheyde Provifien verleent, volgens
baer Ed. Mog. fuftenuen tegen haer Privilegiën ende
gehrechtigheden, even of de gemelde Hoven defeive
Provifien qualijck hadden veHeent, en uyteygen inte-
reft haddeo ghetracht te mainteneren, als haer Ed.
Groot Mog, die nochtans de voorfz Proceduren van-
de Hoven tegen gemelde Heeren Staten van Zeelandt
hebben voor goet gekeurt, nu lelf de gemelde Hoven
in fulcken geval niet t'eenemael van een-zydigheydt
fouden fchynen vry te houden, behalven dat aende
gemeene man felf hier door gedachten fullen werden
«egeven ofièr aende adminiftratie van luftitie inde
Hoven in fommighe faecken yet manqueerde, die
nochwns altoos tot geluckvandenStaet met eengoe-
deopinie vande fdve ingenomen zijn geweeft,fullen-
de m tegendeel voorfz
thten Heeren weynigh queftien
«onnen voorkomen, daer in defeive foude Konnen
Werden geoordeelt t'eenemael neutraelende buyten-
intereft tezijo,fchoon zy mochten zijn geeligeert van
eenanderStadtalsuyt dewelckehet different inque-
k Kk voorkomen, terwijl meeftalle de Steden
eebbm een intereft in reguard vande Privilegien, als,
jeeltijts voorfien zijnde van een ende felve Privile-
gieD. Wat belanghtde Ingefetenen, die foudea door
«tmeuwteerigeren Collegievan thlenUwna, naer
eopinie van de Hoven oock grooteprej uditie komen
^'yden , terwi I defeive jegens de Steden of Heeren
«eoijt hebbende io de Steden, moetende Provifie
VI. Deel.

van luftitie verfoecken, voor eerflonder t'eenpre-τ^^β,
text of c'ander foude werden getrocken voordelelve
J
thittt Heeren, op voorgeven , dat foodanige faecken ~
den Hove niet en concerneerde, daer dan die particu-
liere Ingefetenen een Proces ende Inftantie foude
moeten uytftaen tot haer groote kofte en moeyte, al-
voren dat fy aendeordinarifleluftitiefoude moghen
komen, in plaetfe dat alle de Ingefetenen hier te Lan-
de, daer de Commercie vigeert, ende luydenin haer
Fortuyn fee - l^cht veranderen, daer aen ten hooghften
gelegen is, Satde expeditie van de luftitie gevordert,
ende de reforten veel eer vermindert als vérmeerdert
werde, ghelijck daer toe voor defen by den Ho-
ve goede en falutaire expedienten voorgeflagenzijn
geweeft.

Ten anderen, foo fouden de Steden jegens alle par-
ticuliere Ingefetenen, in faken van luftitie, hier door
werden gegeven groote ad vantage, terwijl defeive by
de Heeren uyt en inde Vergaderioge beter gelegent·
heydt fouden hebben van de queftieufe faken na haer
Intereft, ofte doen expedieren,ofte te trainerenjdaer
nochtans den train alsin cas van nieuwigheyt, dickwils
de heele faecke kan abforveren , en of fchoon al mo-
gelijck was, dat Perfoonen in een Vergaderingh dage-
lijcksomgaende, in geenen deele flexibel en waren,
foo foude men nochtans de opinie niet konnen doen
hebben aen die geene, die met de Steden voor de-
feive foude te doen hebben, by dewelcke dienvol-
gendehaer Edele Groot Mogende fouden werden ge-
carpeert van geen neutrale Rechters te hebben gecon-
fttiueert.

En behoorden onder reverentie, haer Ed. Groot
Mog. hier toe niet te bewegen,* dat doch evenwel de
dififèrenten tuflchen de Hoven en Steden by haer Ed.
Groot Mog. moeten werden gedemeleert, dewelcke
niet beëdight zijnde op'tfluck van luftitie, 'tfelve
dickwils meer na d'intereft van eenige Leden > als na
't didamen van Rechten, decideren ; want behalven
dat hier vooren middelen zijn aengewefen, waer door
foodanige differenten konnen werden voorgekomen
en a^edaen, foo iUer noch geen groot onderfcheydc,
ofFerfoo nu foo dan eenig dilferent by haer Ed. Groot
Mog. tuflchen de Hoven > ende d'een of d'ander
Stadt werdt geternfiffeert, dan ofiigreen formeel Col-
legie daer toe uyt, en in 't midden van haer Ed. Groot
Mog. Vergaderinge werdt opgeright, door dien nu
foodanige voorvallen weynigh occurreren, en alflè
gebeuren, de particuliere by haer Ed. Groot Mog. je-
gens de Steden hebben de voorfpraecke van de Hoven
ielfs, die daer fouden wefen 'ghedeftitueert, wan-
neer fy voor de voorfz
tJb/ef» Heeren baer iaecken
fouden moeten en willen ftaende houden j daer by ko-
mende , dat by oprechtinge van foodanige Collegien,
occafie foude gegeven werden aen de Steden, of aen
de Heeren in defeive credijt hebbende van alle faec-
ken jegens baer geenta'meert werdende, voorde voor-
noemde
thien Heeren te trecken, onder pretext vao
't een of't ander Privilegie, fchoon genomen't fel ve
niet alleen te Hove noyt en was geregiftree^t, maer
felfs noyt was gepradifeert, of mits de circumftantien
van de faecke, die in Rechten moeten werden geexa-
mineert, geenfinisen wasapplicabel.

't Iseen notoir Privilegie, dat d'Ingefetenen alom-
me ter eerfter initantie moeten werden geconvenieert
voor haer dagelijckfen Rechter.

'tis echter kennelijck, dat defeive ter eerfter inftan-
tie
preptercontinentiam ceufa voor den Hove konpen
werden geconvenieert, rauwelijck ofte mede aldaer of
elders konnen werden ghearrefteert, wanneer de-
feive zijn vootvluchtigh of verdacht van te willen vcr-
trecken.

't Is mede bekent dat niet alleen Weduwen en We/mj,
maer oock andere miferable Perfoonen van defen
Staet ordinaire alleen ter eerfter inftantie convenibel
voor haer dagelijckfen Rechter ter eerfter inftantie
konnen roepen voor den Hove. ·

't Is mede notoir, dat volgens Refolutie van haer
Ed, Groot Mog. de Hoven geen Provifie ven luftitie
mogen verlenen jegens de
provifionele en interhcutoire
"Z 5 VoB-

m

II


-ocr page 573-

i668.

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Vonniffcn van fubalterne Gerechten, ten waredefel-
vë ten diifinitiven niet en waren reparabel
hadden van infamie.

Macr 't is mede kennelijck, dat in Rechten^en voor
den ordinariflen Rechter moet werden geexamineert,
offer is
continentia caufie ,■ of yemandt gheoordeelc
kan werden
fufpedus de fuga te zijn : Item > of een
Perfoon miferabel is ofte niet, mitigaders of een Von-
niffe ten
diffinitivm is reparabel, ofte niet, ofte oock
met figh fleepc eenige fequele infamie,foodanige faec-
ken nochtans onder pretext van 't yoprfz Privilegie
frime infiàntìa, ende van de voorfz htier Edelö Groot
Mog.Relolutie, alle voor degcmelte
thien Heeren,
al was 't maer om tijdt te winnen, ontwijflFelijck foude
werden ghcbracht, ftaende felfs te beduchten, dat fou-
de werden gefuftineert, dat niémandt by
Arrefiokc
Vanael
ter eerfter inftantie te Hove foude mogen wer·»
üen gedaghvaert, alle'twelcke gefchiedende, is evi-
dent, dat de voorfz, Heeren in weynigh lacren
meer faecken fouden hebben te demeleren, alseen van
eie Hoven van ƒuftitie felfs. werdende gegeven in be-
dencken of defelve
thie» Herren dan niet fouden we-
len een
ordinarii Cellegie. en of het hen- luyden wel te
vergen, cn doen lij ckloude wefen, foo menighten van
faecken, ftaende Vergaderinge buytea kofte van den
Lande af te doen, hier
by geconGdereert, dat het feer
te beduchten foude zijn, datter geen Complainten,
die dickwils over fenfibile faecken werden verfocht,
tuflchen ofte jegens Steden ofte Heeren aldaercredijt
hebbende, fouden konnen worden gecxploiiteert,
fonder dat de CommilBen tot den Exploiöe van de-
felve Gecómmkteertperijckel foude loopen van met
kleynigheydt te werden gerenvoyeert, onder pretext
datdcfiieckenieten foude fpedleren tot dekenniflê
van de Hoven, alwaer't maer om tijdt te winnen, en
te mügenblyvenin depofleifie van'tgeene daer over
queftieis, vermits de verleende Pro vifìen, volgens
het voorfz Articul fouden moeten ftilftaenendege-
iuicheert werden,foo ras maer een Privilegie ofte Re-
folutie van haer Ed. Groot Mog. foude werden voor-
gewent ; zijnde mede te beduchten, datmen't voorfz
Articul gearreileert zijnde, foude difpuceren aende
Procureur Generaci, ende Officiers onder haer pre-
tc;;t dat de Steden in Criminele faecken
extraordine
en op confe^e beleydt ende ghewefen, wylende by
Arreft,niettegenftaendenotoir is, dat dePr»»«ww
den Lende de macht van felfs, of door fijq Officieren
t'appelleren, fighfelvennoyten heeft ontnomen, en
dat foo voorts ontallijcke andere faecken fouden wer-
den gediiputeert voor de voorfz
thien Heeren gebragt^
die niet alle alhier by gefchrifte vervat, en dagelijcks
konnen en komen voor te vallen, foo dat haer Ed.
Groot Mog. in plaetfe van
etageimagineert iruonve-
nient
te verhoeden, de J uftitie in der daed in veel nieu-
we en grove incon venientenjea in een grooter confu-
fie foude doen vervallen, fonder dat tot verhoedioghe
van dien onder reverentie, genoegh foude zijn, dat by
hetfelfde yêwerff Articul werdtgefeyt, dat de Hoven
inyten hetgheual im den beginne van 't fehe Articul ver·
haeh
, voor foo veel haer volgens de Inftruitie of an-
dere Staets-gewijfe Refolutien toekomt, foude bly-
ven gequalificeert, om over <i'epplicatie van de Pri-
vilegiën ende Oöroyen, op 't voorgevalle ofte gealle-
gueerde cafus tuflchen de contenderende parthyen te
oordelen ende te decideren als na behoren, terwijl
daer door niet foude werden weg genomen alle ineon-
venienten hier voren verhaelt, maer dat oock in 't fel-
ve Articul even te voren werdt ghefeydt dat haer Ed
Groot Mog. die nu by de voorfz
thien Heeren fouden
werden gereprefcnteert, naer ingenomen kenniiTe
van faecken fonder te determineren, oftedegealle-
gueerde Privilegie of Refolutie op'c cafus in queftie,
epplicabel, en daer ontrent decifoir is, en fulcks of de
faecke tot dejudicature van de Hoven behoorde ofte
niet, waer uyt immers by de Steden foude werden ge-
fuftineert» dat de Applicatien van de Privilegien en
Refolutien foude moeten ft:aen ter kenoifie ende de-
cifievande voorfz Heeren, die onder haer ,pre-
text notoir alle faecken foude konnen (ten haer trec-
thyenvoor de
νοοτ(ζ thien Heeren niet fouden m
gen werden geadmitteert, voor en al eer fy beyde
tipee hondert guldens /"» pemam temere litteantiL· «nS"
denRentemeeftcr van de Exploiöen foSLS"
ponfigneert, terwijl de ordinariffejuftuievoordê
Ingefetenen buyten fulcke boeten noch dier eenoeoh
va t, en dat dickwils parthyen en litigantenindif3
vervallen jegens Steden buyten
haer fchult,over dVn
of d'ander formaliteyt ,· by de Hoven na d'opinie v«n
d'eenofd'anderStadt. ofCollegie, nietnabehoorcn
geobferveert, waer mede nochtans de Requiramcn
van Provifie haer niet cn hebben noch gewoon zijn ta
betnoeyen. '

Ómmeallewelcke redenen ghemelde Heeren uvt
den naem als vooren, onder reverentie ende verbeté
ringe, van advyfe foude zijn, dat de voorfz claufuiem'
't voorfz
vijfde Articul, ende 't voorfz/i®«j^ Anicul
in 't geheel behoorde achter te blyven, endeae voorfz
lake te worden gelaten by 't oudt en voorige gebruyclt
Verfoeckende dat haer Ed. Groot Mog. van defe
con fideratie van den Hove over 't voorfz fabjeft mo.
gen worden geditnt.

Edele Hoog-geleerdeifeerVm-

fienige^Difcrete Heeren.

WY fenden UE. hier inne de Refolutie by de
Heeren Staten van Hollandten Weft-Vrics-
landt, ghenomen den
tkiendenàtt voorlede
Maent, aengaende het reffort van de Sententien van
de Steden in Criminele faken, d'executien vande Ac-
cyfen van de Steden, en dat egeene Provifien teghenj
de Steden fonder haer voorgaende onderrichtinghe
verleent fullen worden, ten eynde ü E.. daer van ken-
nifle moghen hebben, ende hen daer "na mede moge
hebben te reguleren.

Hier mede,&c. Edele, Wyfe, Hoogh-geleerde,
. feer VoorfienigeDifcrete Heeren, onfe Heere
Godt zy met uwer E. Gefchreven in den Htgt
den
veertienden Oöober vijfthien hondtrt een et
negentigh.
Onderftondt, Gefchreven ter Or-
donnantie van de Gecommitteerde Raden van
Staten, ende was onderteeckent
C-de Rechter.
De Superfcriptie was Edele, Wyfe, Hoogh-
geleerde, feer Voorfienige Difcrete Heeren, den
Prefidenc.endeR.adeB vandenHoogen Radein
Hollandt.

De Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hol-
landt ende Welt-Vrieflandt, reprefenterend»
de Staten van den felven Lande, Doen te we-
ten; Alfooverfcheyde Steden van den voorfz Lande
hen tot meermalen beklaeght hebben, dat tegbeos de
Privilegien ende gebfuycken der felver Steden, ende
tot diminutie van de authoriteyt in de felve, die van
den Hoogen ende Provintialen Rade der voorfz Lan-
den , (ouden onderftaen door bare Promiffie en Or-
donnantiën te beletten de Executie van de Griminele
Sententien byxlen Gerechte van de Steden ghewefen»
mit^aders d'Inninge ende Executie in de Accyfea
van de Steden vallende, ende dat voort» de Steden
ongehoort by den vooraoemden
Rade veribheyde ie-
dere Provifien teghetìs den fel ven foude wwden ver-
leent , tot nadeel van de Politie der Steden » ende te-
gens alle oude ghebruyeken ende ordres, daer op
(oock by tydenvan de Princendefer LandcaJ gne·
,houdeö, waer inne nootdijckcn zy tet heiwt-to"'
dinge van de authoriteyt van de
Gerechteneer ate-
den van Criminele faecken, tot
vorderlt^he vande
inkomflen van dt Accrfen , els condqjeadMt <le
meene Middelen, «nde die by deStedeofmiewa^
ende anders nroeten worden geconfentcert, cnoe ta
onderheudingevan
goede Politic in de voorfz btMw

ivare defel- ken tot groote confuGe en alle tot verwertinse vnn j
of fequele Jufticie, oordeelende 'tgemelte Hof, dati/1 ^ ΐδδΐ
gheen redelijckheydt foude zijn in
'tìaetfte Li?!'^'-
't^ooiÌL fevtnde Articul, didtcrende datbevden °


-ocr page 574-

166%.

η moet worden voorfien ; Soo itt > dat na voorgaende
Befchryviögeiende na rijpe Deliberatie verftaen ende
- gjjefolveert is, dat die van den Hoogen ende Pro-
vinciilc" V®" voorfz Landen geen Provifie
en (uilen verkenen op 't verfoeck van eenige Perfoo-
nenj tegens den weicken Criminelijck, extraordinair,
ende op haere confeflie fai wefen geprocedeerc, maer
fullen de gewefen Sententien in de voorfz faecke te-
gens den Gecondemneerden worden geexecuteert,
londer dat eenighe Appellatie, Reformatie, of Pro-
vocicie daer teghens fai worden toegelaten : Dat
voorts de Pachters ende Colledleurs van de Accyien
van de
Steden in Rechte niet en fullen worden ont-
fangen, omdebetalingevan de Accyfen t'ontgaen,
[cnzy fy eerft
ende al vooren fullen hebben genampti-
fecrt» 'tgunt fy-lieden ter oorfaecke van dePachte
ofte Colleitatie der felver Accyien fchuldigh zijni
tiecwelckcgbedaenzijnde, Cullen als danhareAAie
niogenimenceren voor den Gerechte van de Steden,
dewelckegehouden fullen wefen te verftaen tot fom-
miere Inftrudtie van de felve faecke, ende die deci-
deren by hare Sententien binnen den cijdt van
twee
Maenden, op pene van na d'expiratie van dien fel-
ventijdt, indien parthye fulcks verfoeckt, men de
queöie voor den Hove van Hollandt fai mogen vor-
deren ; ende foo yemandt by de Sententie gewefen by
den Gerechte van de voornoemde Steden hem bevint
befwaert, fai daer van mogen komen in Reformatie
voorden Hove van Hollandt; dat voorts by deCol-
legien van den Hoogen ende Provintialen Rade te-
gens de Steden gheen Provifie en fai worden verleent,
londer al vooren de Requeften van parthyen aen de
Steden ghefonden te
hebben, ten eynde fy-jieden
binnen feeckeren korten tijdt den Rade moghèn on-
derrechten , wat van de gelegentheydt van de faecke
is,om in 't verkenen van de verfochte Próvifien daer
op gelet ende gedaen te mogen worden na behooren,
ende
dit alles op pene dat de Próvifien tegens defe
Oidonnantie verkent ende geexploideert, gehouden
ülworden voor nul, ende datniemant gehouden fai
wefen defelve te obedieren, ofte daer op in Rechte te
compareren. Gedaen in den
Hage den tienden Sep-
tember vyftien hondtrt een en «egentigh.

Onderftont
Ter Ordennantie van de Staten,
Ende wasonderteeckent

C. de RECHTERE.

Edele, Vermogendei JVijfe, feer Voorfieni'
^e Heeren:

WY hebben op den vijftiende» der voorlede
Maent na'tfcheyden van Uwer Ed. Vergade-
ringe ontfangen een Miffive van Uwer Ed.
Gecommitteerde Raden,met feeckere RefoIutie,aen-
giende
eerfielijci, het reflbrt van de Sententien van de
Steden van Criminele faecken. Ten
tweeden, de
d'executie van de Accyfen van de Steden. Ten
der-
im, mitfgaders dat geene Próvifien tegens de Steden
fonder haer voorgaende onderrichtinge verleent ful-
len worden; welcke Refolutie by ons gefamentlijck
gevifueert wefende, ende bevindende d'extenfie der
lelvereeafdeels te ilrecken tot onfer befchuldinge, als
of wy tegens de Privilegien ende gebruycken der Ste-
den, ende tot diminutie vande authoriteyt, ende tot
nadeel van de Politie der Steden,ende tegens alle onfe
gebruycken én ordres fouden onderftaen te doen,hoe-
wel wy niet geloven, dat voor het alderminfte ver-
Jwnt foude mogen worden,dat ^y ons anders fouden
nebben gedragen,dan volgende d'Inftruaie en Ordon-
nantkdaer op gemaeckt, ende 't gebruyck daer op ge-
'P'gtjfo hebben wy niet konneni na laten ü Ed. aen te
«ueDen, dat alfoo de Refolutie,by fonder de
turn poin-
öen van dien^als van Criminele Sententien ende Pró-
vifien van den Hove tegens Steden te verkenen,eyn-
delijck concerneren de generate adminiftratie van lu-
ftitie, wy geern gefien hadden, dat wy van de klaghten
die by de Steden dienthalven mogen gedaen zijn,had-
den particulierlijck mogen geadverteert worden , om
U Ed.daer van behoorlijcke onderrechtinge te hebben
mogen doen,tén eynde allo na voorgaende communi-
catie daer op gekt ende geftatueert ibude hebben mo-
gen worden,lo als van alle oude herkomen oock by de
Princen van den Lande, tot meerder verfeeckerheyt
van eenesyegelijckengerechtigheydt endeonderhou-
dingevan goede ordreghewoonlijck is te gefchieden,
bylonder van faecken van fulcken gewighte, als zijn
de Criminele Sententien in deStedentewyfen, daer
in feer periculeus fchijnt te wefen, ende teghens de
gemeene liberteyt, dat generalijcken Edelen, On-
edelen , Officiers ende andere, van watqualiteytdie
fouden mogen wefen, fouden hebben te dulden ende
te gedoogen, dat alle het geene teghens hen-lieden by
eenighe Wet-houderen van Steden fouden moghen
worden Criminelijck ondernomen, ionder dat de
voorfchreve Wet-houderen haere proceduren er-
gens fouden hebben te verantwoorden ; Dat mede
niet praöicabel fchijnt te wefen, datmen generalijck
alle Requeften teghens Stedenovergegeven, fouden
eerft moeten over fenden, voor al eer eenighe Provi-
fie van Juftitie te verleenen,immers dat 't lelve in ma-
terievan Appellatie, Reformatie, Maintenue, ofte
Complainte, ende diergelijcke, fruftratoir is, ofte
fonderlntereftvan Parthyen niet en kan gefchieden t
niet-te-min, ingeval LTEd, Mog. van mceninghe
foude wefen by de voorlchreve Refolutie de Steden

uitien van den Hove op'tbekydt, ende van dc
luftitie gemaeckt, in eenige poindten te derogeren
ofte amplieren, fai Uwer Ed. gelieven 't felve by for-
me van Placcaet ofte Ordonnantiën alomme bmnen
den Lande van Hollandt doen publiceren, ten eynde
een yeder daer van verwittight mach worden, om hen
daer na te regukren na behooren, waervan wy U
Ed. by defen wel hebben willen adverteren , ende
verfoecken, dat defelve,fouden believen eenighe uyt
den haren te committeren, mee weick wy fouden
moghen treden in Conferentie op de Voorfchreve
poinden, om op de voorfchreve ende andere faecken
ende inconvenienten, die U Ed. daer inne geltt te
mogen werden na behooren, ende dat U Ed. gelieve
in'[goede te verftaen, dat wy daer en tuCTchen dc
voorfchreve Refolutie niet en konnen aen nemen,
ende generalijck in alle voorgaende faecken achter-
volgen.

Hiér mede Edele, Vermogende, Wijfe, feer
Voorfienige Heeren , onfe Heere Godt zy met
UEd. Geichreven in den
Haghe àsnfefiien·
den
November , vijftien hondert een en negentigh.
Onderftont V. M. &c. feer Dienft-willige de
Prefidenten ende Raden van den Hoogen ende
Provincialen Rade in Hollandt. Ter Ordon-
nantie van de felver. Ende was onderteeckent
J. Fes, ende P. Hanneman. De Superfcriptie
was: Edele, Vermogende, Wyfe, feer Voorfie-
nige Heeren, mijn Heeren, 's Landt* van Hol-
landt ende Weftr Vriefiandt.

Edele, Erntfep) Ψββ* Hoogh-geleerdet
feer Voorfienige Heeren.

NAdien wy uyt uwer Ed. fchryvens van deny5-
fiienden defer verftaen hebben haer-luyder Ver-
klaringe, als dat defelve niet en foude konnen
aen nemen, omme generalijck in alle voorvallende
faken te achtervolgen dc Refolutie by ons genomen»
aengaende't reflbrt van de Sententien van de Stcdeo
van Criminele ikecken ende d'Executie van de Accy-
fen van de Steden hebben wy niec konnea na-laten
J5J X «wer

'Ίΐ
ff'-i

■ii

eii ο OR LO G Η, ΊAchi-en-veerigihpeBoecL


-ocr page 575-

544 S A Κ E Ν van S Τ A E T ti:.

lööS uwerEd.by defente onderrechten, dat de voorfzRe-
iolutie met goede kenniffe van faecken, cnde op een

-- expres poindt van befchry vinghe daer van gemaeckt,

na volkomen Deliberatie is genomen, waeromme wy
wel verhoopt hadden dat uwer Ed. londer fwarigheyt,
hun daer na foude hebben gercguleert, &c. daer in ne
vordere fwarigheydt foude maecken, lullen uwer Ed.
de redenen van dien by gefchrifte over fenden, emme
by ons daer op gelet te moghen werden na behooren»
ende niet te min hen middeler tijdt na de voorfzRe-
folutie hebben te reguleren, tot dat anders by ons daer
inne fai wefen voorfien ende geordonneert.

Hier mede Edele, Erenifefte, Wyfe, Hoog-geleer-
de, feer Voorfienige Difcrete Heeren, onfe Hee-
le Godt zy met uwe!·, &c. Gefchreven ïn den
Hage den achtiende» November v'^ien hondert
ten en negetitigh.
Onderftonc gefcüreven : Ter
Ordonnantie van de Staten by my. Ende was
onderteeckent
C. de Rechtere. De Superfcriptic
was : Edele, Erenifefte, Wyfe, Hoogh-geleerde,
feer Voorfienlge Difcrete Heeren, de Prefiden-
ten ende Raden van den Hoogcn ende Provin-
cialen Rade in Hollandc.

InfiruBie voor de Gecemifiitteerdens van
den Hoogen ende Trovincialen Rade in
HoUandt,omme de Heeren Staten tere-
monflreren dat de Refolutïe van den
thïenden September vyftien hondert een
en negentighy aen deCoUegien van den
(elven Radeghefinden j niet wel firi£ie-
lyck foodïe Ie y ten mach werden ge ach'
tervolght ende onderhouden^ fonder ver-
Jcheyde fwarigheden ende ïnconvenienten
die daer door Jouden mogenfpruyten.

E

ï
I

I

i

Erft, dat ten beginne van de voorfz Refolutie
J verhaelt wordt, dat tegens de Privilegiën ende
gebruycken der Steden van Hollandt, ende tot
diminuticvan de auchoriteyr vsndefelveeenighePro-
viiien (ouden wefen verleent» en weten die vande
Vüorfz Raden niet dat daer inneby hen lieden anders
gedaen is, dan achtervolgende rechtende redenen, de
Initrudtien van de voorfe Raden, ende deOftroyen
van den
Jèflienden A^itWis vyftien hondert negen ender-
tigh> enΛey&nάenfevenentvintighfienAugn&y vyf-
tien hondert twee enfefiighy
behouden gedaen te wefen,
ende fuicks hy my den Ampts, Eedt, endePlichts-
haiven fchuldigh geweeft zijn te doen.

Dat daeromme defelve Raden buyten fchulde obli-
que getaxeert werden in allen fchijn, of door hen-luy-
den Proviften ende Ordonnantiën bnderftaen ware
geweeft te beletten d'executie van de Criminele Sen-
tentien , by den Gerechte van de Steden ghewefen j
mitfgadersde Inninge ende Executie van de Accyfen
in de Steden vallendcjende dat voorisde Steden onge-
hoort verfcheyde andere Provintien tegens den felven
foude wefen verleent, tot nadeel van de Politie van
dien tegens alle oude ghebruyck ende ordre, daer op
( oock by cyden van de Princen defer Landen) gehou-
den ; dat voorts difpofitivelijck verilacn ende gerefol-
veerc foude wefen, dat die voorfz van de Raden egene
Proviiien en fullen werden verleent op't verfoeck
van eenige Pcrfoonen tegens den welcken Crimine-
lijcke extraordinaire, ende op haere confeffie fai we-
fen geprocedeert, maer dat de gewefc Sententicn in de
voorfz faecken tegens den Gecondemneerdege-exe-
cuteert fullen worden, fonderdat eenige Appellatie,
Reformatie, ofte Provocatie daer jegens fai werden
toegelaten.

'c Selve is fonder reftrindtie te feer generalijck ge-
nomen , want al is 't dat eenighe Deòtoren van opinie
zijn
^mdin cenfeffum érc^n^n^umUtaSententiaexe-
quideteantnonokfianteprevoiatione
> 't fel ve en mach

noChtatiB alfoo generàlijcken fonder diftinili» ρ»
men niet beftaen. ^eno- jg^g

Gemerckt dien niet tegenftaende na Rechten V

alle Excefl'sn Judicum MWi/eraB^wrfogeprovoccert c
oock provifie in cas d'Appel met inhibitie verlee
mijch worden, ten eynde de Ondcrfaten van de La -
den precife injuriam Judicum, in haerluyder eer d'p'
en faem, en oock goederen, nieten fouden werden

reparabelijck, ende exceffivelijck veiongduckt tnJr
hebben in fulcken geval, te weten, indienderge'exc
deert is in
condemnando de gecondemneerdens beur-
luyder refugeenderecours gehadti</
("pfrioremludt-
iiWj om met kenniiTe van faecken daer innegedaentè
worden na behooren.

Ende zijn Partyen des verfoeckende Provifienvan
appel in forma verleent ghewecft, als de faecken eele-
gentheydt daer toe gedilponeert wefende, fuicks loe-
gelaten heeft.

Daer van veele Exempelen, infonderheydt van
Condemnatien van Banniflementen, is oock vaa
exorbitante Amenden, honorabele in cas van imu-
rien importerende, mede gevulgh van Crime binnen
de Steden gegaen, voor handen zijn, en vertoont fou-
de mogen worden alfle in noodt waren, als oock alle
Praftizijnen voor de Troubele van Hollandt't Hof
gevolght hebbende, foude weten te verklaren.

Ende 't fel ve fuicks niet fonder redenen gedaen ge-
weeft, om me te verhoeden datd'Onderfatcnnieten
foudewerdenexorbitantelijck ende irreparabelijcken
geoppreiieert.

't Weick apparentelijck niet verhoet, of belet ea
foudemogen worden, indien alle Vonniiïen in Cri-
minele faecken gewefen foude moeten worden geexe-
cuteert, ende dat daer van gheen provocatie en foude
mogen vallen.

Alfoo alle faecken lichtelijck Criminclijck ghe-
maeckt mogen werden,mits nemende Critninelccon-
clufie, niet tegenftaende de faeck in haer felven civil
foude mogen wefeni omme tot executie tegheraken,
ende de provocatie, endede vorder kenniffe van de-
felve faecke te beletten.

Alwaer 't oock dat die foude wefen geintenteert te-
gens de Edellieden, Suppooften van den Hove, ofte
andere gequalificeerde Perfoonen, den Steden Juris-
diiitieniet fubjedt wefende.

Ende ingevalle de VonniiTcn by Schepenen in de
Steden in Criminele faecken gewefen, fullen moeten
werden geexecuteeit, fonder dat provocatie daer inne
fai toegelaten werden, in fulcken geval fullen particu-
liere Heeren hoogejurifdiibie mogen exerceren, on-
beflote Steden ende Dorpen van ghelijcke pogen te
doen, ende niet fonder reden hen te beklagen, indien
hen-Heden geweygert foude werden'tgheen mende
Steden foude perm itteren, ende foude als dan de Bur-
gers van de Steden gelijcke fwarigheyt hebben te ver-
wachten , gelijck ,op de Dorpen ende andere Plactfen
daermen hooge Jurifdiflie exerceert.

Doch en behoort Provifie van Reformatie, noch
van Civile,'noch van Criminele faecken nicmant be-
nomen te werden, alfoby defelve egeene Executie en

mach werden verhindert.

Ten welcken eynde oock de Heeren Staten infichC
nemende, ende bemerckende dat
fomtyden den Pro-
cureur Generaal ende andere Officieren, Provifie van
appel verleent, ende ter contrarie parthyen gefuccum-
beerc, ende gelijcke Provifie verfocht hebbende, 't
lel·
ve
geweygert was gheweeft, hebben 't felve te kennen
gegeven den Prince van den Lande in der tijdt, ende
verfogt dat noch de Procureurs Generaci, noch egene
andere Officiers cn foude toegelaten worden re appel-
leren of reformeren in eenige faecken daer
Criminele
Vonniflen gewefen waren, ofte foo verre hen-luy-
den't felve toegelaten foude werden, dat
fuicks vao
ghelijcke de parthye foude mogen doen,
als wefen-
de 'tfelvc na difpofitie van
de befchreven Rechten,
ende en hebben op't felve verfoeck
anders niet geob-
tineert, dan datmcn hem
diefaengaende foude vm-

ende reguleren, gelijck toe dier tijde toe by den
' van Hollandt geufeert was geweeft, endefoo ver-


-ocr page 576-

en OORLOGH, 't Acht-m^'veeHigh^e^oeck, $45

. eertige particuliere faecken ofte pisctfen fwarig-
ιίίί· iivSt dacrop refen, datmen als dan 'c felve foude mo-
i--
η verhogen meeallegatie, ende confideratien daer
^^^ipnende, ommedaerinnegeordonneertte wer-
Γη na behooren , als 'c-felve klaerlijck blijckt by
voaroyvanden
fewnmtviutighfien Augufty vijf-

liiinhimderttweeen/efiigh.
Daer by bevonden magh werden, dat nopende de
nellatievao Criminele faecken generalijck niecge-
'neeelijck en mach worden gedifponeert dat daer in-
e ehevolghc ioude worden den voet die dier tijde in
yaDdtgeobfcrveert wierde. ^ . ^ ^

Ende in gevalle ccnige particuliere fwarigheyt daer
'nnefoude geraecken te ryfen, dat van fulcke occur-
'rentle mede particulierlijck foude werden voorfien na

dat felfs on verbrekelijck gevolgt ende geob-
(crveert is geweeft, niet gelovende dat van de booghe
ende Provinciale Raden> dat het te kennen geven van
verfcheyde Steden, als in den beginne der voorfz Re-
foluiie nisimermeer en fai werden geveriiieert.

Ën 19 ten dien deele de voorfz Refolutie buyten alle
reden exorbiterende , niet alleen tegens befchreven
Rechten, maer tegens 't voorfz by de Heeren Staten
verfochte ende geobtlneerde Odroy.

Als latende't fel ve Oftroy, foo wanneer den Offi-
cier
van eenige faecken geappelleert fai hebben,dat als
dan de legen-parthye van gelijcke mede fai moghen
jppelleren.

Dat voorts by de voorfz Refolutie de Collegien van
de voorfz Raden belaft werdt eenige provifie teghens
de Steden te verleenen, fonder eerft ende al voren de
Regenten van Parthyen mede aen de Steden ghefon-
den te hebben.

't Selve heeft wel plaetfe, ende is altijdt by de voorfz
Raden refpedtivelijck geobierveert geweeft, foo dick-
wilsende menighwerve Requeften geprefenteert zijn
geweeft tegens eenige Steden, om te hebben betalin-
ge) pennincklijcke fchulden,
fnefiatiovem fadi > of
oock bevelen Penaci, Stadthoudende, of andeie van
gelijcke importantie ende confequentie.

Gelijck raede egeene Proviuen van relieren van
Appellatie, met de klagelijcke van inhibitie geaccor-
decft of verleent en zijn geweeft van egeene Vonnif-
fej gegeven by Rechters, toelicht ende forge hebben-
devan de DijckenjDammen, ende Wateringen, We-
gen) Sluyfen, ende diergelijcke, in conformité van
't voorfz Oótroy, in date den
fefthiettden April vijftien
tiimmdertigh.

Ende van alle andere faecken is gepermitteert, alle
Provifien te verleenen, oock van Mandementen Pe-
nsel, ofteoppeynen Stadthoudende, ende Mande-
menten met de claufule van inhibitie, ende verbodt
tegenseenighe Privilegiën van de Steden, ofte ftuck
van Politie, fonder voorgaende communicatie van de
Requeften ten dien eynde gheprefenteett wefende,
ïls'er redenen toe dienen fulcx te doen, ónde in 'tCol-
!egie van den Rade, daer op verfocht werdt fulcx te
behoren verleent te worden, vermogens 't eerfte Arti-
cul van het voorfz geroerde Odroy, in date den
feven
mwintiMen
Augufty vyftitahmdertiiuetenjefiigh.

't Welck daeromme eensgeftatueert,ende in obler-
vantie gebracht wefende, ende nu by dufdanige Refo-
lutie niet behoort verhindert of belet te worden.

Ende is defelve Refolutie tot defen deele niet pra-
öicabel,
foo wanneer eenige Steden Provifie verfocht
won van Appel, Reformatie, Complainae,Mainae-
nue, Spoeije, ende gelijcke materie pofleffoiren, die
n» Rechten nietgeretardeert, noch in proces commu-
ni^toirgetrocken en mogen werden.

Gemerckt als dan defelve Steden tegens Rechten
meer voordecis hebben fouden dan andere parthyen,
omrae de Executien van de Vonniflèn, tot defer Ste-
den gewefen, niet en foude gefchirft of belet,maer da-
tclijck geexecuteert werden, al waren defelve teghens
Rechten geweien. nulegeen ende Man ifeftc inique,
totdat parthyen Requeften in defelve Steden gefien,
daer op gerefcribeert foude wefen, ende alseenighe
itedengefuccuKibeert: fouden hebbeoi fouden byap-
pellatie de VonnÜTen niet moghen werden geexecu- jii^g.

teert, dan met voorgaende kennifle van faecken, daet __'

innenietalleenegeenegelijckheydt, maer ter contra- ~
rie grootc ongelijckheydt ruflchen parthyen conien-
derende, die immers in Rechten den eenen niet mee'
als den anderen behoort gefavorifeert te worden,gele-
gen ioude zijn, ende uyt volgen moet, ende confe*
quentelijck in tyden ende wylen egeen kleyne Iwarig-
heden ende inconveoienten voor de gemeene Ingele-
tenen van den Lande, gefchapen zijn teryien.

Sulcx mede te beduchten is, dat tot nadeel van de
Hooge Overigheyt verfcheyde incon venicnten opko-
men fullen, indien als by de lefte ende flot-claufe van
de voorfz Refolutie, den Steden gepermitteert worde,
ende vryttaen fai hen fel ven van de obedientieteex-
mieren, daerinne fy de Hooge Overigheyt verplicht,
verbonden ende gehouden zijn.

Alfoo na Rechten alle Steden de Provifien van Ju-
ftitie ende bevelen van Wegen de Hooge Overigheydr,
tegens hen-lieden gegeven ende geemaneert, foo wel
behoren te obedieren als andere parthyen, immers tot
dat defelve Parthyen in Rechten gehoort,anders na de
fakeengelegentheydtfal wefen geordonneert, ende
ionder dat in't ftuck van de luftitie (daer inne im-
mers de Steden
frivatorum loca fmt ) dan van beter
conditie behoort te wefen dan anderen.

Infonderheyt als'er twee Steden tegens den andereti
eenige Provifie fullen verfoecken, foo foude Parthyen
Supplianten van erger conditie wefen, dan dieStadt,
daer jegens defelve Provifie foude werden verfoght.

Immers mach niet beftaen dat de voorfz Refolutie
ftandtgrypen, ende achtervolgt foude mogen worden
tegens die van Zeelandt, die daer niet bevonden wor-
den gehoort te zijn, ende evenwel fijn felven metter
luftitie behelpen moeten, foo tegens Steden, Ge-
meenten, als andere Ingefetenen van Hollandt.

Ende in allen gevalle, foo en behoort de gemeene
wegh van luftitie by foodanige Mannen van relolu-
tie, ende de twee Miffivens aen de voorfz refpcöive
Raden geaddrelTeerC, daer op gevolgt op acnklachten*
ende te kennen geven alleene van eenige Steden ge-
nomen in hare behoorlijcke vooitganck niet verhin-
dert , of de Ingeietenen van den Lande belet te wor-
den, maer indien daerinne tengemeenen nut ende
oirbaer van den Lande yec fai moeten werden gedaen
met rype deliberatie van Raden, ende daer op eerft
endealvorenghehoort, die daer over geroepen ende
gehoort bchooren te werden, ende niet op 't kennen
van eenige Steden in 't particulier.

Infonderheyt voor foo veel aengaet de Steden Ac-
cyfen, die onder exprefle voorwaerden ende condi-
tiën moghen werden verpacht, ofte omme te colle-
aeren uytgeven.

Ofte elders indien 't fel ve niet goet gevonden wort,
en behoort daer inne, nochte in d'andcre voorgaende
faecken niet geftatueert of geordonneert te worden,
dan by forme van openbare Placcaten, ten eynde een
yegelijck fai mogen verftaen, en weten waer na hem
te reguleren.

Edele, Erntfefley Hoogh-geleerdet W^*
fci VoorfienigeyT^ìfcrete Heeren. *

WY houden U E. als noch wel indachtigh t'ìn-
nehouden van defe Refolutie by ons gheno-
men den
thienden September vijftien hcmJert
eenennegentig,
ende UE. els doen overgefonden,
eengaende d'Executie van de Criminele Sententien
van de Steden, d'inninge ende Executie van haer-
luyder Accyfen, ende oock de Provifien teghens
de Politien der felver Steden, ende d»t onfe mec-
ningeisgheweeft, niet tegenftaende eenigeredepea
ende fwarigheden van beyde de Raden, ons by for,
mevanDedudie daer tegens overgelevert, de voor-
noemde Refolutie foude werden achtervolght, tot dai
by ons anders daer op foude werden geordoneeert,
ende alfoo wy defelve Deduftic als noch houden in
deliberatie» foo hebben wy VE. by defen wel willen
255 5 ver-


-ocr page 577-

54-6 SAKEN van STAET

'tévcrmaenen» ende beladen ben In alles na de voor
noemde Refolutie te reguleren, tot dat by
OD»an
' " dcrs fai wefen gerefolveert, daer van wy niet na-
laten fullen U als dan infgelijcks te adverteren.

Hier mede Edele > Erentfefte, Wyfe, Hoogh-ge-
leerde, Voorfienige, Difcrete Heeren>onfe Godt
zy met U E. Gefchreven in den Hage, den Jm
en twintig^en
January vijftien hendert drie en ne-
gentigh.
Ónderftont, Ter Ordonnantie van de
ötaten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ende
was onderteeckent, C.
de Rechtere ; De fuper-
fcriptie was, Edele, Erntfefte, Hoogh-geleerde,
Wyfe, Voorfienige Difcrete Heeren, den Pre-
fideot, ende
Luydea van den Jrioogen Rade in
^ Hollandt.j

Edeky Mogende^ Wtjfetfier T)tfcreteVoor-
fienige Heeren.

WY hebben ontfangen U E. Miffive van den drJe
entwintighfien lanuarij leftleden, daer by U E.
ons indachtigh maeckende der fel ver Refolu-
tie van den
thienden September vijfthien hondert een en
negentighi
verklaren bare meninge te wefen, dat niet
cegeniiaende eenige fwarigheden by ons fchtiftelijck
aendefelvcverthoont, defelve Refolutie foude wor-
den achtervolght, overfulcks belaftende dat wy ons in
alles daer na foude hebben te reguleren, tot dat by
U E. dies aengaende anders foude wefen gerefolveert;
't welck wy behoorlijek geconfidereert ende overwo-
gen hebbende, de fonderlinge groote confequentie
ende importantie van de (aeckcj hebben goedt gevon-
den U E, daer op te dienen voor antwoorde, dat U E-
gelieft heeft ons te committeren, ende
by Eede te ver-
binden, om een yegelijck te adminiflreren eenparigh
Reghtendeluftitie, volgendede gemeenc befchre-
ven Rechten, behoorlijcke Coftumen en Rechten
van den Lande, en op de Inftrudtien ende Ordonnan·
tien byUE,metonfenadvyfe gearrefteert, ende by
ons befworen, inhoudende onder anderen wel expref-
ielijck, dat wy niet en fouden hebben te letten op ee-
rige refcriptien die ter contrarie van dien U E. ofte
van de hoogeOverigheydt foude mogen aen onsghe-
dirigeert werden , welcke Ordonnantie fulcks voor
ten Wet ghepubliceertende geobferveert wordende,
foo en konnen wy, behoudens Eer en Eedt, ons niet
reguleren na eenige Refolutien,A£ten ofte Comman·
dementen die
V E. ons privatum zijn toefendende,
maer ingevalle defelve foude noodighdunckenyet te
veranderen van'tgeene dat van manne voorfzpublì·
ce is geconditueert, ende tot onderhoudt van de felve
wy publiceby Eede zijn verbonden, is welredeliick
öat wy oock by Placcate ofte andere publijcque Or-
donnantie met kenniffe van een ygelijck eerft worden
ontlaft, van'tgeene daer toe een yegelijck weet, dat
wy by onfe Eer ende Eedt publice zijn verbonden,
«nde daer van wy met alfulcke particuliere ende fe-
crete commandementen niet en konnen ontlaft of ge-
executeert worden, verfoeckende overfulcks dat U E.
•gelieve in'tgoedete verftaen, datwy vrymoedeliicjc
verklaren na dé voorfz Miffiven, Reiolutien ende Be-
velen, ons behoudens Eerende Eedt, niet en konnen

begrepen: , _ .

dat alfoo generalijck ende indtónitie^ deappdlatie>
ende provocatie te willen toelaten , endö is geen*
(ints onfe meeninge oock mede defelveindefinitie te
verÜeden, en foude'niet konnen gefchieden fonder
feer groote inconvenienten, want wyons verfeeckert
houden, dat door de animofiteyt ofte imperite van
de geene die de Criminele faecken zijn handelèndé,
die dogh niette meefte voorfichtigheydt ende difcre-
tie gehandelt behooren te werden, niltigaderc oock
door de flappigheydt der felver dickwils feer groote
fouten ende abuyfen wordengepleegh't, Blfoo veelé

Lande, niet fulcksen zijn gequalificeert > slt d'imuor-
tantie van de faecke is vereyflchende, infonderhMdt ^®®^·
foo wanneer in der faecke genocgh arbitralijck, cLe ^
niet na eenighe feeckere forme van Rechten
getta
tueert, ende wort geprocedeen. Oock mede indice
generalijck in alle Criminele faecken veiklaert foude
worden geen provocatie te vallen, foo foude men tet.
ftont daer onder oock willen trécken alle aibitialè
correöien van extraordinariflè deliéten, daer van tot
noch toe buyten alle twyiFel geprovoceert isgewetft
ofte indien men van alle Civile faecken de provoa-
tien ende een generaelreflòrt ioude toelaten, 'tielve
en foude niet alleen 't oude gebruyck van den Lande,
maer oock 't gemeene Befte contrariëren, en is geen-
flnts onfe meyninge.

Infgelijcks foo veele de faecken van Politie , ende
hetverleenenvandeProvifienaengaet, en kan oock
indiftinAclijck daer inne niet geftatueert worden,
fonder de luftitiegrootelijcks te verkorten, wamde
name van Politijcque faecke te feer Generaelis, be-
grypende foo wel'tgeheeleftuck vandeluftitie, alj
alle andere faecken 't gemeene beft aengaende, fulcks
dat by alfulcke indefinite verklari nge, de faecke niet
gebraghten wordt tot eenige regulen, maer veel on-
feeckerder ghemaeckt dan oyt te vooren, byfonder
't verkenen van provifien tegens de Steden genera-
lijck, fonder.voorgaende befchry vinge te verbieden,
oock van faecken van appellatien, poffeffiea ende an-
dere remedien vanluilitie mogen lyden, fonder te
feer exorbitant zijn, ende tegens reghte, ended'oude
forme van adminiftratie van de luftitie fttydende,
maer voor fo veel d'andere faken aengaet,dietnen niet
gewoon is gheweeft by befchry vinge te belyden, en
vinden wy geen fwarigheydt ons daer na te reguleren,
gelijck wy oock niet en lullen nalaten t'obfervereni
'tgeene de Steden in't verpachten van haer accyfen
teghens de Pachters of anders zijn ftipulerende ende
conditionerende, buyten 't welcke wy niet en koonen
yemanden Recht ende luftitie weygeren, *t welck
wy eenparigblijck foo wel tegens de Steden, als tegeoi
den particulieren Eedts-halven gehouden zijn t'admi-,
niftreren. '

Uytalle't welckewyvaftelijck betrouwen, d«U
E. wel fullen verftaen dat wy byEede verbonden
zijn
ons in defen, fukks als voorfz is te reguleren, ende d«
wy in een faecke van foo groote importantie, niet
en
vermogen te volgen alfulcke refcriptien ofte Refölu-
tien, loolangheby openbare Placcaten ende Oidon-
nantien niet en (al zijn vooriien,ende dat omme'tfel-
ve fulcks te doen , teneynde
daer uyt geen meerder
inconvenienten en werden veroorfaeckt, de faecke
nader geconfidereert', ende
met goede difcretie ende
diftinflie fai dienen gehandelt, waer
toe wy'talder
legentheyt niet en mllen laten, des veifocht
Zijnde,
E. met raedt en daedt t'aflifteren, betrouwende dat
met behoorlijcke Conferentie eenige feeckerheyt be.
vonden fai konnen werden, waer door alle fwarighe-
den lichteiijck fullen konnen ceiTeren; '

I

Hier mede, &c. Edele, Scc. « Onfe Heere Godtzy
met U E. Gefchreven in
deo tìiie deo fivm-
thienden Uamy vijftbien hondett drie en nesentig·
Defuperfcriptiewas, Edele, Mdgeode, Wyft»
feer Difcrete, feer Voorfienige Heeren, Mijn
Heeren ,
de Staten's Landt» van Hollandt ende
Weft-Vileilandt.

lUULbU «uv. ƒ iwu ««uu Τ «.VII. tg V HfHifUif, jffffVUtll / lïHUÏWIlUf Μ·· UT'"" "

Officier» ende Gerechten, infondcrhcyt ten platten «ÌfPmpaBniei» DooiWnffle fcPfWfiW «pl

«Eibg^De^eaeltt^ban gitatcn/eefSimiect ali^
in Ditt HageOen feftienden befetì/ tot Uriboinmfflc
banfiaeceo. JBoB.ÖefoIutien/ in Datl^

bftt derthienden gnDe veertienden OCC fribit JKaini·
CecRelöcft/
op'tbftpïaetfcnbanoe
flicouppe^ / boo? foo beei Die in
be i^jobinrteiw»
Over-Yiïèi toacen BflioBt. ®enantiïcert/ ίφ tfl^
pjOiKrtittTDe ban De ©«ten <©tDeput«tw wn «
~ ibintieban
Utrecht> tet ©eteaOetiBitebanoaec
ο.«οΒ.ί®ίΙΐίΒ«η/ ténDcten&e ten ipnöe


ίί

-ocr page 578-

en OORLOG Η, 'tAcht-en-veemghfieBoecL 547

laieWiiff Maeilright sefotiDen /cetouc-

■ nstcnten niocÖKó ioetöcn tjeclecnt ; en ten DecDcn/
' naTafWPJefinff^i^f^^iettfe p?otjintie ban Gelder-
kndi, ten epnoe De CoHotfel^ Compaanie te paecöt/
' „ij0{0jatieMauritJ vanbolms, lipt Grocningen
nEliaöt/enitt toebecora na Nimmegen, atoaet jjace
Ijoutoen en S^agaoie nocg tnàcen/gefontien niocijte
ffltcDtni 3©βαορ gebelibeceect jgnöe/ j^'töoo?f5
Sdöö^ geflclt in ijanben banDeïfcetenbanBrakel
(nDeanQÊreöaceÜo.naog. «©éDeputeetDen tot Bet
MftüanDe©atenten/ oratebifitefcn/e);am(necen
EnüeOaerüan cappesc te Doen.

^lbiecopDei^ooj-poojte/ toa^DoojojDjebanDcn
ïïaeDt/ geOftineect eenen lohan Breugei, <iommö^
San ötn Bftoefen <©ntfanaet <i5enecael Doubieth :
. go totetDt tiefctiuIDfgOt bah'^ Eandt^ penningen
ÌmÌ h£fi te öfböfη geDibecteect enDe becöupftect / geïdcft
hjaerlgcfeWeecft: toantflgtjfcIöencoDfcientia fceie-
«w'ris, oütctupg&t binDenbe/ ban'tgöeenljeni telafïe
juifcDe gelept/entte De |ïcaffeb?eefenOe/ raaeciiteOP
Dtinacljt^tuftcljfn Den negentiende enbe twintigh-
lien t'cfcdàppecen. '^ISnDecen Daegl)^ öeeöt Den
éaeDt bp $laccaet een pDectoaecfctJouboen fjem niet
'teftfcbccgen/ en beIooft)ecweeduyfent gulD. Die Sem
ttiji aen te bjengen: maec tjp bja^ en Bleef toegfj/acf)'
tccIaienDe een acme Bjoute en bebosbenitStinberen.
©en dertighften abüifeecDcn Den JSaeDt oat
!(rt?fitieccn ban De Compagnien/ ingebolge banfjaec
èo j^og. iSefoIutie in aate Den cwaeifden ||@aect/
if8enttioo?ölgiiaetoo|beutoo|benbe/ ijaec
oageliicF
am iiaec aobjEfTeetDen / om bODïfien te toetDen boo;
Bc oemelöE Ijate cefpectibeCompagnienbanDenos
Sig;21^apenen/ boIgcn^D'ojDieban'tXanbt.
haMfti bp befect ban be boojfs J®apencn / foo in Dei|
(öcnetalitepr^ Stapel-jKagajijnen binnen De gitaö
Delft, al^ in De cefpectibe «©uacnifoenen Dae»; De
Compagnien boo^hoemt gaet ioop-plaetfenggeno^
mm öabben aen eenige Dee (i^fficiecen/ flaenDe gece·
pacticttt op De J^jobintie ban
Hollandt, tot Dien
(lin&c boen Depefcüecen ^cten^ ban becfoechopDe
Deme[beP;obintie; enbealfoo aen gaec <SD. HSog.
fucKffibcIijcR Decgelijche becfoecfien fouDen gUebaen
tptcDcn/ enDefpbobenöet Defect boojnoerat/ niet
liii|};n of baec ϊ|α: Ifêog. fouDen ggelieben goet
te
blnöenbatbpDetegentooojbige confiitutien bantijl»
Den in be bao;f3 JBecbingen bo;bec gefontinueect
follie toojben/ geconfiDeceectDat jcDect ijet nemen
UaiiBcmEibe Kefolutie/ Dooj ©obe^ genabigen 5c·
scn/öe ©?ecbe tuflcBen De twee öoogö flrpDenbepac--
ιδρεη toa^ getroffen/ enDe bjeDec-jgt^ e«atifi««t!
tiiùi Dat niet alleen ïjoogjl-geraelte lltoningen / raaec
nllt De 3gatiupc-®o?(tert {jaec lUilitiebooi een göé»
ficrttelicentieecben. ©atmebcDe Jfcontiec-^teben
tnf lactfenban Defen^taet met DOjDinari^ H&ïii»
tic tétì obetbloet fcgenen becfefiect te jijn/ fultfi^ Dat
tcnige ban bien becfocfjten Ditntgalben bet:iicgt enbé
In ©uacnifoen becminDect te bJecben : Dacc bp 6o>
menöebat be ^eecen |>tatenbanbe9;obintieban
Zeekndtalbooj lange De Capitepnen ban De boo;f3
nifutoe ©ecbingen ept>e eemelDr fiiobintie liaenDé
afnacfcöjebenijabben / ban geen ©olcfieccn aen te
ntmen/ enbe Döt De militie albeceptj^in tten(l jijnDe
menige è^obintien/foöDanig!) niet betaelt toiecDt/
öl^ toel ten bienfie ban Den EanDfcteiecbt geifeqüii
t«tt ; ^00 (jebben ftigeooiDeelt bah öaec plicDt enDe
öfbolc te 3ijn aen öaec C^o; i©oa. 't OUnt booifj i^te
^ieftnteren / en te becfoetften/ten epnDe Baec
Saoa.acn ijaet ten fpoeDlgöliew gtìlefben te lateö
toe botntn m feliJec fentintent enoe goet binöettï
Bfynamctitljjcfi/ in De meec-genoemöe ITOetbinsöe
iouöe toojbengecontinueect/ DanofOefelbefoiiDrDi^
«fugefiaitfittetoecDen/opDatfebecbóIgen^ Dient»
plben enbetot eicecntiebanDaec fo. USog* intêrttie
ifterncEofanbece mocijtenlielléh De geceqöirieeciiè

mn i fuUenöe miDDelecttfilebpööérBffupewf&e^t
Jen raettet bei;leinen ban ttieetoec ©öpenctt / of
^c^tii ban becfoecft Daec toe DicHinbe;
^en
dertighüen |©ep ίβ fiet jrcönfe HcB» «an
fceraelyMuafter opaeblUCBé»! / «ftiiiefi ÖfteCÜftWt

it
(ii-
ta

gecampeectin 't2.antban Limburg, omtcentDefelbe i <368.

plaetfeOaectebocengelcgenöabt/immerlin befelue--

banc&e ban Waihorn, jijnbe D^t ^ooft Quactiec ban
Den<0eneceel tot Rontfenj De ^paenfclje dSelDec»
fcöequactiecensflnmet öe booifs^enEcaelgcacco?.
beect/ nopenDe De ConttibUtien/ en om bebjijt te 3t)n
banbe boojfs ©olcfeecen/ Die anbet^ febee Dcctoaett^
na toe fouDegtmactljEect fjebbenbooi een fomme ban
t^veeen negentig duyfeDtatjcj;-baelbec^.?&e ^paen»

fcfte quattieceh Dee drie ^ianben ban Ovcr-Maie tiett^
Ben piompt óftoeefl omtEeiit fiaec Contcibntien con·
fo?tn geaccoiDeect/ öielt&e te famen omtrent De twin-
cigh duyfcnc agfjJDaelDec^ öiacen montecenbe ; fflot
Corflciis Munfter gebben aért Den l?écc «©enecael tot
een beceecinge gegeben/Datb^t S^óicTt enbe be ^b «
D0cn i^ bebiijDtgöeblebenbanDé plonbetinge/ ten
^onmie ban twaeif bondérc i^)èùaeÌDec^. D'^^n·
DéiÏbanenban'tboojfjXariDtbaii Comeüs Munfter,
bétmlt^ Dat fp cepitecenDe onDcc 6« Roomfche
Rijcii, hebben gefieel niet betDagljt getoeefl/ Dàt ban
't boo;f3f canfct)e Eegec met ^n^uactiecinge obec^
ttocBttifoHDentoecben/ tìje^ljàiben al^bfccadjtjn
sebieefi/tDeet: Dooi ban getmcefiegebeeite ban Baec
23efliael / mitfgaDec^ baii feec beel anbece Bace goe*
Decen berooft sgn gBekoojben j ban De b^ucBten in
'tbelDtf^meDegeBêef niet^ obec gebleben/ in boe^
genDatbèfcBabeDtetietbobjfsaianDc in't geBeelin
Defen göeieDen Beeft / bp Den anberen He&?agBi toets
Denbé obec Dé tiondert duyfenc Qtjc^Daelbec^ foube
BebbentebeDjagen. fClfoo booten groot mifnoegen
aetoeefi Beeft Bp Den <@becfiebanOe3^upife39Qlc«
iiecen/ foo i^ aenDefeibéinDefetoeecbebctaelt gBe^·
toojDen een JIQaent gagie/ bie onDec De gemeene
iSupter^ geDi^cibueert i^ gebiaiDen /
jijnbe Bet felbe
eecfie geibt batfe ontfangen Bebben/ DocB aen Baet
D002 Den 43enecael le Due de Luxembourgh belooft/
bat in l^ojten nocB twee MaenDen gagie aen Bate
foubebetaelttoerDen. Sfn'tLimborger ^nbt ble*
ben eenige bancben in geb;ecR ban te boiDoen 't gene
toegen^ Dé Coiitcibutien toa^ béiiaccojDéect/ al^ me*
De'tgenebaecenbobentDiecDtgeboibert/
opbielctE
pjetept bp De Franfche©olcfierentoicrDtbecBlaert/
banDaecnietoptefulIenbJeecben/ boo? Datfe bolle
fati^éfactiefouDen Bebben/Ja Djepgen fo baec ornicene
niet pjompte b?b?e toierDt geflelt / alfe finpfen af
te
fullenbjanDen. Ï^att Monfieurd'Efpanfes, Enptea
tenant dSenecael ban 't boojfs Franfcbe Eegec ié een
ieiffibeaenDe.ilBagifiraet ban Aken gBebBomen/
tnaer bpBptDilbe Dat De ^nbioonDet^ ban'tLim-
borger ïanDt alDfléc itt De i»taOü seblagBtifinDe/^
met Baec gorbt upt be ^tabt fbnöe DoenbertcecBen ;
toaer
op om fati^factiete geben boo2 tnfTcBen ftonieti
banfön «ÊpccUentie Colbert Dr^boigenDen DaegBö/
al^ 3®òen^DagB bp €bict aen 't SftaDtijupg toiecbe
aengeflagen/ Dat Baec CD. itcijtbarc banbe Franfche
«©enecalitcpt upt Bft 3Lcgec Daec bp leggenbe/fpe»
cialiJcR genotificeect sönbe/ Dat Baec nocD cefiecenbe
tsaren upt Bet 3lenbt ban Limburgh feetbcreCon^
tributie'gelDcn/ loaec obec becblaecDen/ bat booi
atfoo lange Daec onttcent g(]ten fati^factie bebomen
Babben/ Bet boojf; Seger albaecin'tEanbtfoube
gcBouben toecDen/ toffijalben bitbodife igeeren jl©a*
giflcaet ten goeDe ban De geintecefféecbeninDefen/
al^mebetotbermpDingebanfcBaDe/ Die Der felbee
jföabupcen enbe meec anöetm baec ööo^ toe Bomen/
niet nalaten Bonben't felbe nièbe aen eenpébecbn
«SDicte beherit te inaecBen / ten epuDèbat Die geene/
Die 't felbe ten piiitcipael raicBte op miDDel en wegeh
toilben bebagBt^iin / om in befen toe te brengen een
ppmpte fati^actie. ®en laetfïen i^ tot Aken öen=
geRomen upt Faiijs een «Cmeffen aen fun «idctllen-
tie Colbert , tnèt beciflftt onDec anDecen / Dat be
®;eeDenièt Spangieti opben acht eo twintigften fBcp
aioaet fouDé gepblfcem toojben / ban
't bielcBe ge*
mette fijne <i^teUeritie een De^eecen J^agtflcaet
albaeeïgotificatie gebaentlébbenbé/ i^ Den cerilen
SlunS in De groote ïiteccB alDaer/ (n bptoefenben
meec-gBemelte fijn (gycelientie/ enDe oen ©auff=
Te DeüniLaudimusDaec obec
ZSé βΦη»


-ocr page 579-

54? S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i<ió8. gcfonactt; toaec na Becfrmeti cantom tiii&tatitfjet

_Canon ( mei in 6e derdgh^tucRen) tot dnemael

toe nfflcfcSoien j 'φ abonbt^ tniecDt meöe Dact oüec
ncuifrt. JiBiOOaeflb^ 50n Οε ©aufelöcbc ^untiu^/
fo3ODcftöefêe£CEn50o?0emecflecen bp
lentie Colbert t£ β3|ΐ eeto«fl/Die Γοο gefegfjt tniertil/
ö'arnflaenDe JUSaenbaaft ban Aken fouöe bectcec.
ftcn Dimt na Parijs toe. ©en eerfien quamuptDet
FranfcheHfflectDebecConboplnae^taöt/ met Di·

brcfcfje J©aaen^ en iüaccen om ©ib?e^aftebaien 5
De opinie toa^ in 't gemeen/ Det boo?fj ategöec alfoo
met goebe qnantitept 2B?oobt/cnpm booj acht bagen
toacen gepjobiöeect / bat
ftecbet npt Det aanbt ban
Limburgh in ftojte bagen foube opbjeecften/enbe tpe·
Decna V'ranckrijckmaccöccen.

jBen öabbe toet gtf£i>btbat bcFranfchen eenigg
beffepn op Maeftrichtöaöben/ bocö'tWcecitbatal·
leenfaflöopSöianbt fcljatten enbe Conttibutien tc
l) iJcn i enbe met be publicatie banbe ©?eeöe/10 oocR
Df fc Franfche Artnée, enbe met bf felbe/ bie quabc gc'
bacgtenbeebtoeenen.

3llüiec toa^ gfjeftomen ben ©eec Martin van Ju·
chen, Commanbeucbec^tnbt Wefel; öpWaegö·
beaenDaecüa. jiBag. bat ben <&^be banFlodorf.
j®aj80|ban'tÖrgiment ban ben ©becficnjofeph
Canczeierte paccbe/<0uacnifoen f)oubenbeiot We-
feMjemCommanbeucinfïjn toa^ Romen at·
taquccen met tooojben/ cnbebaecnameteeniaot'
tingD Dabt geflagen. i^aec ï^o. naog. cenbopeecben
'caen ben aaebt/ om pactbpen baec op te goocen
enbe cecöt te boen.

^Ifoomen bif^ Doenmael^ befoigneecbé om een
balie cefolntie obec^tfincïtban ben Rangh der Mi-
litaire Officieren, teftatuecen/ toietbt 0P/ al^feec
oubt enbe ccbaccn in bie materie / becfocötomban
f u'n lübbfj.^ te Dienen j Dpobecgaf giet ban tuat bolgt :

t^en de Ed. CHog. Heeren Raden van
State der Vereenighde Nederlanden,&c.

GEeft met behoorlijcke reverentie te kennen U
Ed. Mog. Onderdanïgen Dienaer
Martm van

<0fTicie.
riii,

i?aei·-

ber 9t6' _

Èeiftafm Jucben. "Commandeur tot Wejel, hoe dat hy Re-
fe er
Ml' monftrant nu een tijdt herwaerts door 't inkomen van
iitBtiC diverltbe nieuwe Officieren, Ruyteren ende Solda-
ten (die voor defen d'eenc den
Keyfer, den andere den
Koningh van Spangien, Smden, den Keurvorft van
Brandenhrgi Biffchop van Munfier, ende andere Hee^
ren hebben gedient) diverfchc refcontres over t* exer-
ceren van haer Ho. Mog. U Ed, Mog.
Commandemen-
teH heef^ehadt, welcke by 't inkomen van de Lumn-
^«rg/^Trouppen apparentelijck niet verminderen,
jnaer eer vermeerderen fullen, ten ware U Ed. Mog.
'tfelve met het formeren van een punflueel Regle-
ment gheliefden te prevenieren, ende alfoo U Ed,
Mog. alreeds op den Rang der Officieren hebben ge.
difponeert, foo heeft hy Remonftrant nodigh geacht
totdienfte van't verdere hier na Articu-

Jair memorie te ftellen, de ordres ende ghebruycken,
die dien aengaendc van 'tjacr
fefiieu hendert negen en
tmntigh&f,
tot nu toe, fonder eenigecontradiaie in
't Guarnifoen tot
ìFefilti.]n geobfeiveert, ende onder-
houden geweeft. ^

Alseerftelljck, foo wanneer den Gflewrwf»;-. of in
defTelfs abfentieden
Commandeur door hunne Spions,
ofte de eene, ofte d'andere Officier van 't Guarnifoen
als andere kondcfchappen hebben bekomen,dat op den
gemeenen Vyandteenigeadvantage gemacckt konde
worden, foo heeft den
Gouverneur ofte Commandeur,
na ghelcgentheydt der faecke, het Exploifttotden
raeeften dienft van't Landt uytgevoert, 'tzy door
Ruyters alleen, of Ruytersen Soldaten te Voet te fa-
men, onder foodanigen Officier als den
Geuverneuroi
Commandeur
goedt gevonden heeft j fonder dat eenigh
Officier, Ruyter of Soldaetde minftedifpofitiedaer
over heeft mogen moveren.

'cisalt den Gfuvmenr of Crnmndeur byhunfel-
ven oordeelde,dat 'cvoorfi Exploit cenige fwatishevt
onderworpen was, heeft deielve de voornaemftlo|.

ficieren te fijnen huyfe doen komen, oock wel ee
Krijghs-Raedc laten vergaderen, ende alfoo metcom
'municatieoverleyti wat beft daer in gedaenofoela
ten foude zijn, eode vervolgens het felve in'twerck

ghellelt, ofte oock wel nagelaten hebben, het welck
oock altijdt wel geweeft, ende daer by gebleven is.

Maer als eenige Monfteringen, of andere Landt.-
faecken zijn voorgevallen,heefimen noyt de Rane der
Officieren voorbyghegaen, fulcks dat hem niemanc
ergens ic te befwaren heeft gehadt.

IV.

Den Coüonel, Luytenm Coüonel, oiàtSergem Ma-
joor ^ foo
tePaerdtalsteVoet, zijnde Hooit-Officie-
ren, en zijn noyt gebonden geweeft by haer Compe-
tenten in 't Guarnifoen te bly ven, maer
hebben gien
logeren, daer fy geraden vonden ^ edogh in Guarnì-
foen by hunne Competenten komende, hebben noyt
mogen yertrecken, of hebben daer van Perfonelijck
notificatie aen den
Gouverneiir of Commandeur moeten
geven, 't welck nu tot kleynachtinge van haer Ho.
Mog. ende U E. Mogv Commandememen gefufti.
neert wort onnodightczijn.

V.

Ende heeft oock noyt gheen Kttmeefltr, Capitep,
Luytenant, Cemeti
ofte Vaendrageri figh fonder verlof
van den Gouverneur ofte Commandeur uyt 'tGuarnifoen
mogen begeven, 't welck nu mede wordt tegen ghe.
fproocken, ende fuftineren de voorfz Heeren Offi.
eieren, dat fy na haer believen uyt het Garnifoen mo-
gen vertrecken, mits daer van als vertrocken zijnde,
notificatie ( door een
§iuartier-meefler, oi Sergtm
aen den Gouverneur oi Commandeur ) te geven, enal»
by wederkorofte, volgens den Articul-Brief daer over
wel reprimande acii foodanige Officieren werde gege-
ven, loo werdt by den ielven gefuftineert datmen haer
ongelijckdoet, endoetmenhaer over allerhande on-
behoorlijcke bejegeninge , ende
defoheiientie van
'c Commandement in haer Logement gyfeien, foo
ifler een geweldt, ende by- een rottinge der OiEcieren
in't Guarnifoen foodanigh, alsoflfer een volkoment"
lijcke
revolte uyt foude oiitftaen.

VI.

Ja oock fuftineren de Heeren Officieren dat den
Gouverneur η^ύΐΛ^ Commandeur aen de welcke haêr
Ho. Müg. ende U Ed. Mog, hare Commandementen
in den Guarnifoen vertrouwen, niet alleen over de
voorfchreve
difobedienti* , maer oock wel overab-
folute refufatie , ende contermando der Com-
mandementen foodanighe .Officieren die fulcks be-
gaen, niet maght eri foude hebben te ftraffèn, en als
die felve maer fimpelijck met een gyielinge in der felfs
Logementen ter ftraf genomen zijnde, omrne eenig-
fints tot erkentenis te komen, foo wordt dogh defelve
van deandere Officieren opgerockt, hem niette fub-
mitteren, maerhemopden Krijghs-Raedt teberoe-
pen, ende trachten alfoo U Ed, Adog, Commgnde-
menten, ende de Overtreders van dien. inegaliteyt
te brengen, endeoverfulcks noch derven pretenderen
dat die geene, die de Commandementen felfs onder-
worpen zijn, oock noch daer
over decifie geven ful-
len, het welcke t
'eenemaeltegens alle oudegebruyc-

ken { die by den Remonftrant nu io àenachtaivijf·
tighfien]KQ
, dat hy by U Ed. Mog. ende den Lande


-ocr page 580-

en OORLOGH, 't Ack^en-wmghfie Boeck, 549

hsTonden ofte gefuftineert hebben, dat qualijcken
1(68. Leidersuycpicanteryealfoo gecommandeerc zijn
- "Leeft> haer anders nergens als aenhaerHo. Mog.
ί onder wina en niemants anderi decifie die Gouver-
iurs
ende commandeurs, als exercerende der felfs
fommandementen, en hebben geftaen, noch fchul-
dieh zijn gheweeft hare verantwoofdinge ce doen ) te
bheen, alwaer alfdan oock na bevindingeder (kecke,
Jroos ibo wel deo eenen als den anderen , onpartyde-
Hjck recht wedervaren is, over fulcks dat mede noódt-
faeckelicken by U £d. Mog. hier over na der feJfs ho-
gewijfedireitie fai diene^verfien te worden.

't Is mede fulcks,dat als een Officier, Ruyter bf Sol-
daet by de Burgers credijt heeft ghemaeckc, ende met
jiuoede niet willende betalen, maer ter contrarie de
Burgers jaren en daghen laten na-loopeo, oock wel op
'tiaeift, gheüjck fommige Officieren ende Ruyteren
nochunlangbsgedaen hebben, in platts
Van betalin-
ge deielve met ftocken gebaftonecrt, die Burgers dan
Bige woonte by Requeite aen den
Gouverneur of Cem-
»iff^*rkoomenklagen, op welcke Requeflen den
CimmariJeur door den Auditeur by Appointement
doec ftellen, zyghefielt in handen van farthye > ornine
lift gene die fehe daer tegens hebben binnen feeckeren
iüdt h gefihrifte in handen van den Auditeur te fieUen>
en als die Requeilen door den Geweldigen overge-
broghtendegeinfinueerC werden, gelijck gebruyck-
jijcken is, loo wordt den Geweldigen by (ommighe
Officieren gcdreygt, als hy wederom komt fulcke In-
finuatie doen, met ftocken fai baftoneren , en als 't
tegenbsright
is ingekomen,ende tegens die fchult niet
te
feggeo en hebben , wordt op nadere aenmaninge
der Uediteuren door den Auditeur, of oock wel by
den
Commandeur felver by Appointement aen de hoo-
ge Officieren, die de betalinge van de Compagnien
Ifl manieren geordonneert, na dat de fchuldt groot is,
uytdiewy?», tweede ì derde, oock wel weri/i Maent
gagiebecaelt te worden, oock ten hoogften maer een
Mh oock wel vierde, vyfde, ohtjefie part in te
houden, ende aen de Crediteuren te betalen ; het
welcke nu mede by defer gelegentheydt gedifputeert
!ode gheoordeelt wordt den
Gouverneur ofte Com-
vundiur
de macht niet en heeft fulcks te onderftaen.
VUL

Ende foo eenige difputen tegens de fchulden by par-
tbyegemoveert, ende mitsdien verder werdt gepro·
cedeert by Jï<'/>/^V5«i.
Duplycque, ca Tryplijque, foo
wordt Krijghs-Racdt over de laeck gehouden, ende
partyen geordonneert hare bewijs-ftucken in te bren-
gen, ende foo voort na examinatie der (aeckegeoor-
deelt als na Rechten , ende alhoewel niemandt van
Rechts • wegen daer yets teghens behoort te hebben,
echter als den als dan op't nader aenhou-

den der Crediteuren die Sententie vermeent ter Exe-
cutie te itellen, emme de Crediteuren foo veel 't mo-
gelijcken aen 't hare te helpenjgelijck van tijde tot tijdt
geobferveertisgeweeft, foo wordt het felv.e nubyde
Officieren in difpuyt getrocken, en gefuftineert, dat
den
Gtuvemeur of Commandeur die macht niet en heeft
foodanige Sententien ter Executie te ftellen, maer dat
flie
ExttutorialeK, onaengefien gheen appel voor han-
«n, by U Ëd. Mog. foude moeten gefolliciteert
borden, het welcke voor defennoyt in obfervantie,
ooth van niemandt geprailifeert, nochteeenichfints
VMrgeworpenisgeweeft, dan alleen nu by eenighe.
Officieren, Ruyteren en Soldaten, die niemant en ge· '
dencken te betalen voorgeftelt, en gedifputeert wert.
IX.

De Wachten ende Wacht-orden,zijn altoos by den
Cmmandttr ende Major geordonneert ende opgeöelt,
foo als by defelve geoordeelt werdt te behooren, ende
dat oock na de gelegenthey t ende fterckte van
't Guar-
ni^n, fonder dat fighoyt yemandt daer tegen heeft
giftclt, dan alleen nu als de Heeren Gedeputeerden
van haer Ho. Mog. te Velde den
drieentwintighfien
April left-leden, by Patenten pwaelf Compagnien te
VoituythetGuarnifoen getrocken ι ende maer
drie
VOttipagtjiente Voet, ende vy/Compagoicn Paer-
den daer in gelaten, waer over den Commandeur no·
dich adite, dat d'ordinaire Ruyter-waght, zijnde
een
entwintigh
Ruyteren met haer Paerden en Monte-
ringhharen Poft fouden behouden, ende daer be-
neffers van de
vier overighe Compagnien, eick een
Corporaelfchap met haie Carabijns, fonder de voorige
Monteringe op de Hooft-waght ende andere Poften,
de Wachten te vei fckcren ; daer toe de Hooft-Offi-
cieren der Ruyteren niet en wilden verftaen,maer wel
de Wachten willen helpe η ver ft keren, edoch niet an*"
ders als te Paerdt met haer volle Monteringe ; endo
vermits de noodt vereyfchte dat die Poften noótiake-
lijck moefte worden befet, ende mitfdien het felvè
geen difputen konde lyden , foo heeft den Coinman-
deur, (doch niet fonder een groote ktack in't Com-
mandement te lyden, ) ligh daer na moeten voeghenj
daeruytmennaderhandtbefpeurtheeft, dat door de
Ruytersopde Hooft-wacht, als mede aende Poorten
ende op de Wallen {teiwijl de Paerden niet onder
'tdack gebracht en konden werden ).gtoote difordre
aen de Burgers Huyfen, ende fchaae aen de Fortifi-
catie op de Wallen is gecaufeert.

X.

't Is mede fulcks, dat de Commandementen over
't Guarnifoen, foo in deliiltn als verfuym, of wan-
devoir der Wachten, door de
Gouverneurs of Comma»'
deurs
fonder eenigh tegenfpreecken, abfoluytopna*
volgende maniere zijn geexeiceeit ende geemaneert
geweeft.

XI.

Soo wanneer een Officier fijn Poft niet wei verfienj
oock wel tuflchen de Officieren eenigh mifveiftant of
querelle is gherefen, ende den
Commandeur daer van
verwittightzijnde, heeft den
commandeuràeielvù Of-
ficieren datelijck door den JHalor in haer Logementen
doen gyfelen, tertijdttoe dat wegen wan-devoirder
Wachten fatisfaàe gefchiet, ende het felve mifver-
ftant der ftrydendende Officieren door bemiddelinge
van andere Officieren, die den
Commandeur daer toe
geordonneert heeft gehadt, by geleyt is geweeft j het
welcke nu mede werdt gedifputeert, ende gefuftineert
den
Commandeur de triacht niet te hebben fulcx te
doen, ofte by der handt te nemen.

XII.

't Is mede altijdt in obfervantie geweeft, ende noch
foo wanneer eenige Officieren met de Burgers oft an-
dere Politicque perfoonen , lìgh in flagerye of andere
ongekgentheden hebben ingelaten, ende het felve aea
den Commandeur wierde geklaeght, dat altoos den
Commandeur datelijck door den Officier van de
Hooft-Wachtdaerin heeft laten voorfien, ende ver-
volgens den felven Officier in fijn Logement doen
brengen, ende geordonneert daer in te blyven, ter tijc
toe de faecke geexamineert, ende foo 't doenlijck was,
bygeleyt mocht worden, fonder dat fighyemantoyt
te voeren daer tegen geoppofeeit, veel min difputen
gemo veert heeft gehadt, dan alleen nu, dat de Officie-
ren fuftineren haer daer by te kort gefchiede, ende afa-
folutelijck derven voorwenden, dat den Comman-
deur haer ongelijck doet, dat fy met de Borgers ende
andere Politicqueperfoonen niet en mogen om fprin-
gen na haer eygen believen.

ΧΙΠ.

In gelijcke obfervantie is altljdt In 't ftuck van de
Commandementen binnen
Wefel tot noch toe fonder
eenige de minfte difputen geweeft,dat,alseen Ruytei
ofte ijoldaet te Voet met een Borger ofte Boer, ende
andere perfoonen in difputen zijn geraeckt, ende dat-
ter flagen over gevoert zijn geweeft,ende het felve acn
den
Commandeur geklaegt wierde, den Commandeur da-
delijck den Sergeant van de Hooft-Wacht met eenige
Mufquettieren daer na toe heeft gefondeo, ende den
felven Ruyter of Soldaet in arreitdoen nemen, en al-
foo op de Hooft-Wacht doen brengen, daer zijnde,
den Auditeur met den Officier van de Hooft-Wacht
geordonneert na de plaets daer hetvoorfz querel ghe-
weeft is, tegaen informatie nemen, en rapport doen i
wierdtdan by'tvoorfz rapport bevonden de fake niet
veel om 'c lijf te hebben, foo wierdt den felven Ruyter

of


-ocr page 581-

55Ó

1^68. of Soldaet wel metjeen reprimande, uyt deHooft-
-- waght ontflagen. Ende fooby't voorfis rapport be-
vonden wertde faecke van meerder fwarigheyt te zijn,
foo wordt den beklaeghden Ruyter of Soldaet by den
Geweldigen gebracht, ende aldaer gedetineert gehou-
den, ter tijdt toedatdenbeledighden contentement
■werdt gedaen, ofte dat den felven Ruyter of Soldaet
ha meriten van de fake, by Sententic van den Krijgs-
RaedtCjnebehoorlijckeftrafïèuytgeftaen heeft; het
welck nu mede by fommige OiBcieren gedifputeert
werdt, fuftinerende den Commandeur fo veel machte
niet en behoort te hebben > om een Ruyter ofte Sol-
daet by den kop te doen nemen, voor en aleer fijne
overtredinge by den Ritmeefter ofte Capiteyn bekent
is gemaeckt, ende alfoo by den Commandeur daer in
loude konnen worden voorfien, het welck t'eenemael
tegens alle Commandementen is ftrydende, alfoo die
felve faecktn
by duidanige gelegentheden geen uyt-
ftel konnen lyden, langh om te vragen, voor en al eer
defelve quaet-doenders in^verfeeckeringe zijn geftelt.

't Is mede altijdt in gebruyck en obfervantieghe-
weeft, gelijck noch is, datmen de Moordenaers, Die-
ven, Huys brceckers, Straet fchenders, ende andere
diergeüjckeexceifen begaen,in hechtenifle doet bren-
gen, op de befte maniere, diemen daer toe bedencken
kani daer zijnde,doetmen die delidlen examineren,en
in den Krijgs-Raedt brengen, omme volgens den Ar-
cicul-Brief na bevindingc der faecken Sententien for-
meren, ende door den Scherprec^hter fonder eenighe
genade ter executie ftellen, ionder datoyi yemant yets
daer tegens gehadt heeft, dan alleen nu eenige nieuwe
Officieren, dewelcke fuftineren men lóodanige harde
itraifen,over't Volck nieten behoort te continueren,
ja als'er onder anderen noch eenige openbare Straet-
fchenders bevonden wierden, die eenige Kooplieden
uyt ffe/é/ nagevolght hebben gehadt, ende op vrye
ftraten het hare hebben afgenomen, ende die felve
daer beneiFens tot der doodt toe (omme hun op een-
mael
hondert -vijfe» tachtigh Rijcxdaelders aen gelde te
ontweldigen ) ghequetft hebben gehadt, ende meer
ende meer andere dieveryen op vrye ftraten bedreven
hadden, ende daer over by den Krijgs-Raedt alleen
( hoewel haeroock den Articul-Brief was voorgeftelt,
omme in conformiteyt van dien, Reght te doen) fijn
doch die felven maer met
dne ftroppaden vry ghe-
raeckt, defelve uytgeflaen hebbende, zijn door der
iel ver Officieren groote devoiren aengewent, die felve
delinquanten weder onder de Compagnien te mogen
hebbeni het welcke by den Commandeur t'eenemael
tegen geftaen zijnde, fuftineerde die Officieren dat
den Commandeur haer <^gdijck dede.

Gelijck mede by exempel blijckt, dat die onluften,
dis tuiTchen den Graef van
Ïlotderf, caàc den Com-
mandeu r va» Juchen
zijn ontftaen ( onder reverentie)
niet anders als uyt loutere opgeraepte logens zijn voor-
gekomen,als of fijn
Verfiel. Doorhchtigheyt van Neffau
fekeren Moordenaer foude hebben gepardonneert ge-
hadt, 't welcke t'eenemael on waerachtig is,en onwaer-
achtig bevonden werdt, ende doch omme door defen
fchoonen deckmantel foo een Moordenaer ( die des
Commandeurs eyghen bloedt raeckt ) tegens fijnen
willeen danck, als oock tegens alle recht ende reden
in'tGuarnifoen ( daer inne hy Commandeur haer
Ho. Mog. ende uwer Edele Mog. Commandementen
is exercerende ) te maintineren.

Overfulcx hy Remonftrant uwe Edele Mog. oot-
moedigh is verloeckende, dat der felver goede geliefte
zy, te vermeeren een nieuw Militair Reglement, foo
ten reguarde van de Commandementen > als ander-
lints, ende die voorgeftelde Articulen daer inne te ge-
dencken, ende op eick van defelve foodanigeordre
ftellen, ende die voorfieninge te doen, als die felve na
hare hooge wijshey t ende di[cretie,ten dienfte van den
Lande, ende ten refpeóte van de Commandementen,
als mede geruftigheydt in dc GuarnifoenenfuIIen be-
ylndea te behooren.

Dit doindtj φι.

te

DEnCommindcuTMarti»va» Juéen, by'tfor

meren van fijn projeö, over 't Ituck vanUant^"C
Commandementen, narichtinge bekomende
dat uwe Ed. Mog.. den
feven en twintighfin AoS
laeftleden, albereytsopdenRangh der Militaire Of
ficiercn hadden gedifponeert, heeft doen , als noch
geen kenniflè van de grondt van dien hebbende,'t fel
ve moeten voorby gaen, edoch als nu den inhoudt
daer van verftaen hebbende, ende ( onder ootmoedi
ge correöie ) oordelende, dat noch verfcheyde andere
difpuyten ( dien aengaende in 't Guarnifoen van Wcftt
gehadt ) niet en fouden konnen werden geprecaveert
foo heeft hy Remonftrant nodigh geacht de oude ghe'

bruycken, die ten reguarde van den Rangh, tot noch

toe binnen Wefel zijn geobferveert ghe weeft, ende nu
onlanghs in difputeghetrockcn zijn, hier'bytevoq.

gen

1.

Eerftelijck, heeft alt ij dt een Coüonel te Paerde Seffié
ghehadc boven een
Coüonel te Voet, alwaer 't dat den
CoUonel te Paerde, maer acht dagen Coüonel, en die tc
Voet
thie» Jaren ende meer Coüonel hadde ghewceft,
't welck nu tuffchen die beydeindifpuytghetrocken
wordt, beroepende die te Paerde hun op de oude ghe-
bmycken, ende die te Voet op d'outheydt hunner
Commiffie.

II.

De CfliZi?»i/f te Paerde houden onder haer, fonder
eenigh difpuyt,na d'outhe^haerder Commiilie.

Gelijck fulcks mede by de CeUonels te Voet, fonder
eenige contradidtie geobfe|^eert wordt,

De Luyteiiant Coüonel te Voet heeft altoos de Rangh
gehadt voor een iirgistwi ilidyor te Paerde, alwaer'tdat
den
LieuteTiant CoUonel mzei acht daghen Lientemt
Ceffiwe/wasgeweeft, 't welck nu mede wordt gedifpu-
teert, voor gevende den te Paerde, dat
hy foo wel de
tweede Perloon van 't Regiment te Paer-
de reprefenteert,
ò&nLuytenantCoUomlitfwtedt
vaw't Regiment te Voet.

V.

De Lieutenant CoUonels te Voet houden baren Rang
altoos onder malkanderen, na d'outheydt haerder
Commiffien.

VI.

Gelijck mzAtifi Sergeanten Majors te Paerde alfoo
doen.

VII.

Een Sergeant Major te Paerde heeft altoos Seffle
gehadt boven een
Sergeant Major te Voet,al waer 'i dat
éta Sergeant Major te Paerde taicxacht daghen ware
geweeftjcn die te Voet
twintig en meer Jaren,· 't welck
mede werdt gedifputeert,beroepende hem die te Paer·
de op d'oude gebruycken, ende die te Voet op d'oud-
heyt fijner Commiffie.

VIII.

De Sergeanten Majors te Voet, houden haer Rangh
na de oudtheyt haerder Commiffie, fonder dat daer
over oyt difpuyten zijn gerefen.

Den ΙΙίΐηιβεββτ i alls 't fchoon dat maer acht dagen
die Chargie heeft gehadt, heeft altoos tot noch toe ia
mfilSe&e gehadt voor een Capiten te Voet, niet te-
genftaende deo Capiteyn
Jertighy ende meer Jarea
Caplteynwasgeweeft, het welde nu medewerdtge-
difputeert, refererende de
Ritmeefiers haer op de oude
Obfervantien, ende de Capiteynen te Voet haer op de
oudtheyt haerder Commillïea.

De mtmeefltrs onder malfcatidereD houden huo
Rangh na de oudtheyt van hare Commiffie» fo^^'
eenige contradiüie.

XI.

In gelijcker voegeo doen oock de Cafitejnen te voet.
Een
Ca^it^H Ujteaaot te Paerde, beeft

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Edele \Mogenàe Heereft.


-ocr page 582-

en OORLOG Η, 'tAck-en-^eertgihfleBoeck. 551

fóoch toe tot iVifel,bowe.n een Captey» Luytenant te
iS. yo^tSeffiegehadt, alwaer dat die te Paerde maer
acht
^
gn cafitey» Lnytenant, ende die te Voet thien ende
'^^^jUi^aCepiteynLuytenantv/as geweeft, 'twelck
^jgjedcgedilpuceeit werdc, diete Paerdehaerhou-
jgade aen de oudegebruycken, ende die te Voet hun
tjerocpeudc op de oudtheyt hunder Gommiflie.

Anders reguleren haer die te Paerde, onder haer na
ie oudtheyt haerder Comm iffie. ,

XI νφ

Gelijck de Cai 'iUyn Luyte»ants te Voet onder haer
mede doen. XV '

Oc Luitenants ende C#r»eixte Paerde hebben hare
Rangh mede altoos tot gehouden boven de
Luy-
ttnants
ende Veniriths te Voet, alwaer 'cdat de ILvytt-
ntnu
ende Cornets maer dagen haer Charges had-
den gebadt,ende ter contrarie de Luytenants ende Ven-
driihs leVoei
veele Jaren hunne Charges hadden be-
kleedt,'twelck nu mede werdt gedifputeert, beroe-
pende die te Paerde hun op de oude ghebruycken,
ende die te Voet haer op de oudtheyt haerder Com-
miflien.

Door alle welcke voorfz difputen, ende contraven-
tlenhecin'cGuaroifoentotl^yê/ nu foo verre is ghe-
komen, dat voortaenhaeft geen Krijghs-Raedt meer
gehouden en kan werden.

Wseromme hy Remonftrant genootfaeckt is ghe-
weeftomme U Ed. IMog. alle 'tfelve voor te dra-
gen,

Ootmoedeiijck verfoeckende, dat defelve gelieven
foodanige vooriienige , endefpecialijckinde voorge-
Miieeerfie. vierde, fevende, negende» fwael^e, ende
v'ffihiende Articulen te doen, als den dienft vati den
Lande, endeordrein deCuarniioenen daeromtrent
falvereyirchcn.

^m <ÌEi?abc ban Flotdorf alwebe tweemael Dooï
iim aacbt gecoepen/ enöe niet compacctcnDe/ iulect
op ben vierden acn (jcm gt)e&aen be derden aenfct)ip<
tinge / met intimatie Datmen öp defauc foube bececs
netmtDatfiecbttDa^; maecepnDeiecft compacecc<
kl en&e ùen negenden bifponeecbe ben iSacbc al^'
tiiilg[)t:

Extracï uyt de Refolutïe van den Raedt
van State der yereenigbde Nederlan-
den.

SaturdaghdenefMWewJuny fefiim hondert achten

mh.

^litii ^ ρ 't rapport van de Heeren haer Ho. Mog. Ge-
rastif V/ depucerden, gevifiieertendegeexamineert heb-
p'ftc; bende de Stucken, overgelevert by den Com-
mandeur
Marten van Juchen. houdende klachten over
den Craef van
Flotdorf, Major ende Ritmeefter in
diende van den Lande, mitrgaders de Stucken daer je.
gens overgeleyt by den gemelten Grave van
Fiotderf,
ende gehoort hebbende de Officieren voornoemt, op
den inhoude van de voorfz refpeöive Stucken, ende
depoGtiven daer inne influerende, is na deliberatie
goedtgevondenmitfderen byprovifie te Tufpenderen
den mecr-gemelten Graef van
Fhtdmf,ma de Exerci-
tie van deflÈlfsfundie, als MajonRttmeefters voor-
noemt, ter tijdt ende wijle dat anders fat ujn gedifpo-
neert, fullende daer van kenniffegegeven werden sen
de peren Staten van HoUandt, op welcfeers Provin-
we hy Grave ftaet gerepaticert.

G. GLAS, vt.
AatrdttTi mettet Rigtfier.
G. vaaSLINGËLANDT.

Saturdagh b£n tweeden , ijebbfn be ©cftcn ban itföS
Heuckelom, cnöc anöece/ gcrappojteect bat öatc
Φ0. aeiitecboleen^ öncc Jiagg. Öcfolutie ban
ben een en dertighilcn jaaep ïefilebrn in (ffonfecentte
getoe£(ï biacen met b'alljiec aentoefenbc <©ccommit=
tcccben upttercfpectibe Collcflien tee ?ibtniralitept/
enbeban aDbö^ fouben jdn/bat'^ XanDt^ ©loot οα»
bec^qutpaQtebpbe trgentooo^ige b;tcDfame
con»
jiwctucebantöDen enOe faecftcn/ fouDcn beljaown
afgebancfet tc toojDen 5 be^ bat achtien ^töcpcn ban
(Pojlogb; 'tspban bie g()een bie albetept^ teacen
ge-equipcect/ of nocö upt b'oiWnati^ HSibbcIcn ban
beCoücglen tee 5llbmicaütcpt ge-equtpcert fouben
toojDenj te toeten/ een derde met ieftigh^tut&en/
of baec öoben/ een derde tuffttien be veertigh en
vijftigh ^tuefien/ cnbe be repecenbe derde, met
tolfcöen be dertigh en veertigh ^ucben gemonteect/
fouDen befioocen in geeg&efonben tetoojben/ ora
te arupffen boo|'tnaeutobanbeStraet> omtrent be
Caepüt. Vincent, enbe bo?Öec^ langlj^ bc «uften
ban Spangien enbe Portugael, tot beflriictie ban alle
itioobee^ / enbe p^otejcie ban be gaenbc £kibe bomen*
be «oopbaecbet^ : te p?rfieccn ^ 't (Collegie tre
mfcaiitept tot Rotterdam diiï, bp't Collegie t'Am·
fterdamnegen, bp'tCollcgiein Zeelarjdc drie, en
bp bif ban't Noorder-Quartier drie, Oacc ban fes
^egepen fuccelfibe tot (£onbop ban be gambe en ho»
mende ;6cöepen abebjupcht fouben toetbt n/ om Ijet
't Cfguabjc bot^ betbecfTing ban ;^ct)rpcn en J^olrh
attoo^ingoebenfianbt te t)oubcn ; tot bieicli Con*
bop/ en omtebecbccfct|enaI# booten/ eeni&cöip
ban 'tColIegie tee 5iDmiraIitept tot Rotterdam, drie
van Amfterdam, een ban Ztelandt, enbe een ban
'£ Noordef-Quartier fucceflìbelijfe geiemplopcect fou»
bentoo|beni enbe ten derden, batmebeupt b'a;bi*
naci^ jj^ibbelen ban be meecgemelteCollegientec
^bmicalitept / enbe onbec becbeelinge al^ boben/
balgen^ en in confojmité ban baec Ho. JËog. iSefo*
iutiebanben achtienden Jl^ep / benomb;ebanach-
thien goebe <©ojlogö-§)Cöepen fouDen be^ocen bec*
bubbel- bupt te tDo;ben/am een iange cepfe te bonnen
boen na af- gtlegen geteefien/ eftalbaec na gclegent·
gept ten meeflen bicnfl ban ben Eanbe geemplopeect
tetoojbenj JPaetopgebeiibeceect/ fjebben be ©e·
b^teecben ban bereljpeetibei^jobintifn/ be twee
eecflepoinctenban'tboojfs rappojt obcc genomen/
betnelcbe becfocbt toiecben fIgD baee op/ fbo baeff
boenlijclt/ tetoillenbetblaeen; ban opbetderds
poinu goet gebonben bat aen be «iStbcpureecbe Col·
Irgicnteciiomicaljtept tot Rotttrdanii Amfterdam,
Zeelandt, en't Noorder-Quartier, gbeffb;fben foU"
betoerben/ batljaec (Cb. upt bacc ojDinaci^ jnaife-
belen/enùe onbec bwbdingöe / oocft ten fine al^ boo»
cen/tcn fpoebiglten toilben boenbrcbobbel-bupben be
nombje ban achtbicD goebe ^o;iogb ^ebeprn/ al^
namentlgch fes gemonteect met iêfti^ ^tucRen/ ,
les ban veertigh tot vijftigh g>t«c&en/ en fes ban
dertigh
tOt veertigh ^UChen/ om op nabet OiDje
ban bKC j^g. baec bojbec na arti^enf bept
banfaecïtengebifponeect te toecben/metbecfoech en
begeecte batbefeltieCoilegicn tee ÏSbmicalitept baec
Ho. jföog. ban tpbt tot tpt toilben abbectecen/
biat bpgunbienaengaenbe beccigbt/ enbe geeffec'
tuerct/ oocft boe becce mettet gunt Ιιόο;β / geaban<
ceect foube jbn.

jDen vierden ij^tecSecgabecinge gelefen bct?Cb«
b^^ banbe H^eten <i3ecommitteecben ban'tCoIIe«
gietec Wimicalitepttot Amfterdam, gefo^meectal·
giec in ben Hage ben eerilen befe^ / tot boiboeningDe
banbace$oogbllBog. iSefoIutie ban ben negenden
It^P (e^eben/ cabenbe get^tbip be Judith, t'iiup^
bemenbe tot Amfterdam boojfcgiebe/mitfgabeci bet
jbcbipbe Adriana tot Viiffingen, 'teecfie boo; twee
^oflenblfcbe Stapec^ in ^obembec feftienhondcrc
tweeenfeftigh bp be ]9ebiece ban LiiTcbon gbeno«
men/ ^beCoroonèopgebiai^t/ enbeeIbaecgecon!>
fifiueect/ cnbe'tanbece bp bie ban St-Sebaftiaen:
biet; Ita l^olgenbe ban tDoajbe
te )»oo)be
wett.

Hooge


-ocr page 583-

E Ν van S Τ A E Τ

551 SAK

i66S. UoogkiMogendiHeerm.

^IBiiurs·
ïitcpsi

OM te voldoen aen't gerequireerde by Ό Ho.
Mog. Refolucie, endeaenlchryvit^e van den
............jugmden Mey leftleden, heeft het Collegie ter

Adtniraliteyttot Amfterdam gelaft aen de onderge-
fchre ven Gecommitteerden te ad vifeTen> rakende het
Schip de
Judtth , t'huys horende tot Amfterdam
voorfz, mitfgaders het Schip de Adriana toiWii^U'
gïn, 't eerftc door
twee Ooftendifche Kapers in No-
vember
feflteu hondert twee en fefiigh by de Revier van
LiJfebotigQaomtni in de Ci»rm»/i opgebracht, endeal-
daer geconfifqueert ; ende 't andere by die van
St. Se-
baftiaen, dat, voorby gaendedc faecke ten principalen,
als by U Ho. Mog. eeexamineert ende ingenomen
wefende, eer ende alvüoren defelve het wel.gemelte
Collegie, mitfgaders dat in Zeelandtby
twee diftinae
Refolutien van den
atht eu twÌHtighfitn September,
ende
eerfien Oótober des voorleden J aers hebben ghe-
lieft te belaften ende ordonneren, geene Ooftendifche
Schepen, nochte ingeladen goedïren, toebehorende
de fubjeüen van den Koniogh van S/ewg/i» tot Am-
fterdam ende VlilEngen daer te vooren ppgebracht, te
relaxeren, voor ende aleer de geinterefleepders by de
voorfz Schepen ende Ladingen refpedtivelijckTbuden
hebben genoten vergoedinge van haer gelede fchaden,
ofte ten minften dat de Schippers ofte Eygenaers de
voorfi opgebrachte Ooftendifche Schepen ende Goe-
derenj voor foodanighe vergoedinge, geilelt fouden
hebben fuffifante cautie, mitfgaders oock eer ende al-
voren U Ho. Mog. by refolutie van den
fes entw'mtig-
fien
November leitleden, hebben gelieven te ordon-
neren , dat boven de gemeke Goederen na relaxatie
van dc Schepen, daer in defelve waren geladen ghe-
weeft, noch aengeflagen ende in arreil gehouden fou-
den werden, dc Goederen gheloft uyt feecker Portu-
geefch Schip, genaemt de
St. lan in Zee verovert door
Capiteyn
Un lanfz, voerende 't Fregat de St. Domim-
CHS
van Oofiende, ende door ftorm in Texel ende het
Nieuwe Diep ingelopen, eyndelijck na langhwylig ver-
toeven , ende dew.yle van de
Spaenfche of Vlaemfche
zyde, nu een gheruymen tijdt herwaerts na de voorfz
faecke niet en is getaolt, noch op geen conferentie, in
gevolge van U.Hog. Mog. Refolutie van den
twee en
tiuintighfien
December leftleden, wordt geinfleert dat
oock den tijdt by advijs van de Heeren Gecommit-
teerden uyt de Collegien ter Admiraliteyt, ten fine
van accommodatie tuiTch^n parthyen gheintereflèer-
den ten felven dage gepcojedleert, mitfgaders oock den
tijde van
veerthien dagen die U Ho. Mog. by Refolu-
tie van den
derthienden February jonghftleden hadden
geordonneert, ten verfoecke van de Heer Ambafla-
deur van den Koningh van
Spangienta furcherende
provifionele verkopinghe der Goederen, die geoor-
deelt mochten werden van
Cvntrebande, ofte niet en
zijn gereclameert ofte gelicht onder cautie, gelijck aen
allen ende een yeder fonder onderfcheyt is toegeftaen,
in gevolge van U Ho. Mog. Refolutie van den
acht en
twintighfie»
Odober des voorleden laers nu al langh
verlopen is, maer een overtollige inlïnuatietedoen
aen den hoogh-gemelten Heere AmbaiTadeur van den
Koningh van
Spangieni geprocedeert'foude konnen
werden tot verkoopinghe van de voorfz noch refte-
lÏnde Goederen, ten behoeve van den geenen,die be-
vonden fai werden daer toegérechtight, totverhoe-
dingevan verderfende verder koften > ende dies on-
vermindert tot het overnemen, examineren ende be-
grooten der geledene fchaden by de voorfz geinteref-
feerdens, omme vervolgens by ü Ho. Mog. gedifpo-
aeert te werden op de vergoedinge van dien, iulcks
als defelve na reght ende billijckheydt, volgens der
felve hooge wijsheydt ende gewoonlijcke Juftitie be-
vinden fuilen te behooren.

Aaum Hageàcneerfien]m^ fefiìenhondert acht en.
fefiigh.
Was onderteeckent C. D, S^etttelaeri
F, van Reygers6efgh\ Dr. de

Hendrick Heofi,

irm.

3©accopDfDelibc|cc«5Dntif/ i^öocbtöIjtbonBfh ii.
enöc bccfiaen
in ronfd?niité öan 't öaojfj abuifö /^f
Den ^flcnt
ύε Heyde Den inljoöDtbanDejwói^·-^
ban Date fêo. iBog. ban Den acht en
twintiUftèn

©CtObfC enDe derthienden jFcBjlMCj)/ bcpöj leftlthm

ten obtcbloct «n om anebolOafn0toÜIenocöma7i8
aen Den i?eec HmbaffaOeuc ban Spangien foute
saencepjcfEntecen 5 enoe bat fiet gtmelte Colt "aie
tee ?ÌDmicalÌtcpt tot
Amfterdam OfautDotifetctfou
De toecDen / omme te pjoceDeten tot becKopittae ban
De noci) ccflecenDe (©oeDicen/ b?eeDec in 't öooift ah

gementioneect / ten betioebe ban Den geencn
bebonDenfouöe tof eden Daec tocaececftKoljttciHn·
tot becDoeDIngfie ban becDerf enöc bctörte hollen/
enüe Dien onbecminDeet obec te nemen/ fiamiiucen/
enoe Begroeten oefc&aDebpDeSierbobcn omoetnbp
geintereffeecDen geïeDen / enDe Ijaec l|o. IB00. Dart
ban pertinent beclggt té (aten toebomcn/ ombicn
aengaenDefuïcït^naöec geDifponeert tetociDcnafö
men bebinDen fouDe te beftoocen. '

©enlaetften JHSepDeeDt tienÖefiDcntCoiicrsfHn,,
publijcque SSutceoe binnen Conftantinopeien in bol- ffi
genDe maniere : ©en Chiaus Bafla, jjjnbe be ectfic
pecfoon ban Die geenen / Detuelcfte Den Grootm fe
Heer in HmbaffaDeg fent/ enDe gficbiupcfit toetöt δ
boojMaiftrede Cermonies, geaccompaoiieect itiH'ra-
Den ©apboDe ban Galata, fjet toelcft beDuptOou»
becneur ban Die piaets?/ Daerinne De publijriiuc j®i-
nifier^ ban (ffDjifïenrijcrt Ijace jfSeriOentie öoiiDcti/
enOebetfcl)epDe|jace50omeflijcqucn jijn bcnüooifï
Dito aen De^ iSeflDent^ boo?t gbeitomen (toaecna
toe öp De^ mojgen^ b?oegfj toa^ gebaren
) tube fieb--
ben gem alDaer bectoellcftomt/ upt Den name boii
Caimekam, fignificetcnDe Daer meoe ben j^ccjbon/
Detoelcfte in abfcmie ban Den Grooten Viiier, bt^
felf^ ïtmpt in Conftantinopeien bjaer Miemt : ble
twee jaainiPecg fteeft öp tenrefpectebanbcbclefft.
(jrpDt ban Den Caimekam, enDe ban [)aere morptc
beDanc&t/ enDe alfoo öet'^nioigen^ omttfiit ten
tbienurentoa^/ met Caffé / herbet enöe €oiifitU'
ren/ bolgen^ {jet gebjupcit ban Det 3Lanbt/ pjliitlpfl.
ItjcftinDiergeldcficoccafïegetracteert/ enöe mctfe-
ven eerfcöooten bertoellcBomt. Het iStactemeiit
jijnDe g&eDaen/ i^ Bp met baerinonfelilotpban
üoojt gljegaen/ enDe onDeröetlo^ b?anDcnban!)Et
Canon aen 3tanDt gebaren/altoaec i)p tachtigh
nitjaren ban Den Grooten Heer te ©oet/ ïijftigh
Cöiauffcn/ JönDe alle ©erfoonen Die in bat iJöcft tot
twee faecftcn alleen gecmplopeert bJcrDfti/ te toeten/
tot <i&efantrcDappen/enbe tot get dalen ban De l^oof::
DenbanDe VifiersenDeBaffaes, al^ getÖen Grooten
Heer foo goet bint/ enÖe vijftigh g^omeflöequcn ban
Den Caimekam te ]PaerDt7 paer aen paer in ojbje
bonDt/ BtötetDefelbeöaDtijp (aefibent) Doenroni
geren twee ban onfcflttompettet^metaib?ep roci>
fif n/ enbe g>ilbere enDe «ÖonOe Eafiene ffianöerolltn
aen öaet Crompetten / enDe Daer aen acht fijne aoj
nitfacen/ enDe fes 3^;ogeman^/ De ^anitjacente
©oet/De ©logeman^ te ©aerDt. ïlpbcntboo^öem
aen
(jet i&trant/ öet 3löf-paerDt ban Den Caimefem,
enbe vier Hant-i^eerDen op fiet cietlgcfifie met wjH'
manten/ ©obijnenenDe CfmccauDenopsiPPJP·
©PÖetboojf? Ei)f-paerDt gefeten 50"!»/ !li6be«
Deboo?f3 twee HSiniflet^/ op fieerlijcRefaerDen ge.
feten jönDe/ öeminbetmiDDengliifEt/ cnDe alfoo
boojt gereDen
JönDe/ bOigDe Sem eet|i teJ^oct

leen/Daer aen bepDe De CapiUr-r----- , ^

Iog6-;&cfiepen/ Daec aen fijne drie /6ooncn/ baet^
twee llieutenant^ban Defelbe ^üyml
juventis Patriae, DetoelcBe metöem uptftet ©OT^

fieur^ ban öe jSatie/alle meDe paec aen pa^f· ^
pofiuer/omtrent De
drie hondert |ietcft / rrten W na
rön aiogementj De flcaten toaren tneï wpf"^/"
minfcöen befeten/aen öetoelcfte Den «fii^wt /


-ocr page 584-

Pir nffrfieptüanöfiti. güiitoa^ bee£C(ïe^oiem»i=
Ev Sic boo? af beeft moeten oacn:
m tweede f^
JBcntic iip Den Caimekam, Diefipnu fccilDaefl^

^"'Öct'ftabt öc örpuWüfque ban Venetien c>;tta=
-SiiS (JSeDeiJutcctt öen
i^eet MarquiGni ftacen
Scotìi / fofcftenöe^ecour^boPiCandia. ©en
„Wen üjaé Daer ober Confecentf e/ entte De finale öe-
Sictoaö/ ban nict^fcB?ifteïöcR^teb£laaben(ae:'
S oocft Daec ban oeen notule i^gBeöouDen) maec
E 0002 D'fêeec ba» Heukeiom eecpe in öeCom·'
Γη flif/tot anttooojt te Doen toe boeflen : dat den Staet
dvoorens wilde afwaghten wat Vranckrijck ende En-
«lant fouden doen,ende dat fulcks gefien zijnde,men
fisdan foude refolveren't geen men foude vinden ge-
raedfaemft zijn ; tiec ttlcDe namÖ'i^eec Marquilini

Lflffchcpt cnöebectcochnaeEngelandt. j®enbi=
rttc niet Dat onDcc De ganDt enDe op De nacm ban
Mcticulicccn nti cn Oanp^obifien ban<©ojloaöDeCi
mcttö toittDen oeboert/ maec men toilDe Den Turck
iiiit offcnfercn / om Die Delicate en pjofijteltjche Com=
macii op De Levant niet te ftrenchen JBant al-öoe-
lud
Vranckrijck Daec nac DcBenetianen opentlijcfi
flffifltecDe/ Engelandc ootlt fiielD'et met on^ fleboe^
lcn/ enDeqnfeeicufcbja^/ Dattopon^foubenceeus
' litm na Engelandt, enDe Engelanc fepDe ijaec te toiV
IniccQUiercnnaöefen^taet.

^eit Tevenden biiecDt algiei: upt sgefclijeben een
(StnctatoDanck-Vattende Bedc-dagh.

/ieft de Refpeêiive Trovmtien j Geajfo'
deerde Lantfchappeni Steden ende Lee·
den van dien.

ïiü. IV τ Ademael het Godt de Heere Almachtigh uyt
Usi;. \ fijn oneyndige barmhertigheyt genadighlijck
i ^ gelieftliefift,nietjegenftaendedehoog-gaen-
deSonden, ende ongerechtigheden van ons Landt >
defware ende doncksre woleken die haer omtrent den
Staet defer Landen voor deden, doorde heldere Són-
ne-ftralen van een ghewenfchte ende heylfame Vre-
de in de gemeene Chriftenheyttedoen verdwijnen ;
Mitfgaders het Fenijn des Oorloghs, het welcke in
de Nabuurfchap van den felven Staet allomme met
volle vlammen was uytgcborften, uyttebluflchen,
ende dat wy ons aen dc aldergrootlle ondanckbaer-
hcyt fouden fchuldigh maken ί indien wy fijne God·
dflijcke Majefteyt over foodanigen gunft >endege-
nade-gifien met ware danckbaer herten den hoogften
lof ende prijs niet cn quamen toe te brengen : Soo
hebben wy huyden goet ghevonden, oóck voor het
wcl-wcfen van ons algemccne lieve Vaderlandt, ten
hooghften noodigh ende dienftigh geoordeelt, over
alle de Geünieerde Provintien, Landtfchappen, Ste-
den ende Leden van dien, mits defen uyt te ichry ven
eeo AlgemeenenDanck-Vaft-ende Bede-dagh, die"
wefen fai Woenfdagh naeftkomende en veertien da-
gen, zijnde den^vei»eittipwtig^j^fi>de{es, Nieuwen
Stijl, emme Gode den Heere ten felven dage, inai-
le de Kercken defer Landen uytgront des herten te
dancken, loven ende pryfen i over den gewenfchten
«nde heylfamen Vrede, daer méde het fijne Godde-
lijckc Majefteyt als vooren foo goedertierentlijck ge-
lieft heeft de gemene Chriilenheyt,en fpecialijck-me-
de denmeer-gefeyden Staet van onfes lieven Vader-
lands te begenadigen, ende wyders oock met een oe·
derigh gemoeten verflagen geeft, vierighiijck te bid-
den en te fmeecken» benefFens een ware ende oprech-
te belydenifle van alle onfe fonden,ende hoog -gaende
ongherechtigheden', dat defelve den Staet defer Lan-
den wille hebben en houden in fijne genadige en Va-
dcrlijcke voorforge > fijne gunftige gocdertierentheyC
over defelve continueren, ende als van alle tyden her,
voor alle openbare geweldt van buyten, cndequade
®ichitiatie van binnen bewaren en verfeeckeren> ten
VI Deel.

eynde dat den meer-genoemden Staet onfes lieve Va-
derlants, ende de Ware Chriftelijcke Gereformeerde lé^dS.
Religie in defelve,door fijne onafmetelijcke barmher- ——
tigbeyt mogeongequetft ende behouden blyven, tot
grootmakingeen verbreydinge van fijne Alderheylig-
fte Name, voortplaminge en aenwafch van de voor-
noemde ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie,
confervatie van onfe diergekoghte Vryheyt, ende on-
fer aller Ziel enZaligheytj Verfoeckende derhalven
gancfch Vriendt endeoroftelijckdatUEd.Mog.den
voorfz Danck-Vaft-ende Bede-dag,jegens den-voorfz
/êvm
e» tmntigflen defes Nieuwen Stijl, in hare Pro-
vintie tydelijck te doen publiceren, ter plaetfe daer
men ghewoon is foodanigen Publicatie te doen, ende
daer-benevens wel ftriftelijck te verbieden,oock met-
ter daet te doen ophouden, niet alleen alderley Hant-
werck en Neeringe,maer vooral te beletten het Tap-
pen, Kaetfen, Balflaen, cn diergelijcke exercitien >
door fekere groote penen daer regens te ftatuerenj op
dat foo goeden ende heylfamen voornemen door de
voornoemde onbehoorlijcke en wulpsheden nietge-
mrbeert of verhindert cn worde Doende van 'c gene
voorfz is mede advertentie aen de Franfche ende Ea-
gelfche Kercken,dieder in U Ed.Mog. Proviiitie fou-
de moghen zijn. Waer mede eyndigende Ed. Mog.
Heeren,fullen wy Godt Almachtigh bidden, &c.

In den Hage, den fevtnden]^ay, fifihien hmdert
achtmfeftigh,

i&e Reveue bp Bergen op Zoom nu nifbe Doo|
b'llcei; Wurtz oljeDaen jijnbe ; %$ Den achtften
qIjc»
ïloojDt Bet Kappojt ban De i&ccccn Rippcrda tot
Buyrfe, fnDe anDece Baic i
^ooql) ISSoq. (i^cDepu«
teetDen^ tot fjet fiucfi ban De patenten / met enDe nc^
beni ceniae #eccen<©fcommittectDen ban bcïïaeDt
ban Staten sebaeecit tiebücnbcin fahencalienDebe
Compagnien te boet en te paccDe / in emplop gebicefl
SÓ'nDe in Deboben-quartiecen; jlitfgaDet^ bctoelc^^ '
ite jeg()entooo?DigI) nocB beegabect toacen omtcent
Bergen op den Zoom, om DefclbeteDocntoeDecftec»
een na De plaetfen baec uptDefelbe ociginelijciigBc'
ItgBC / cnbe alteaec gace J^oubien enDe S3agagie ge<
bleben tuacen. eEnDeBebbenDegb^melDei^ectenl)»
ceüo. JÉog. <i$éDeputeetben oocbgetappojteect/bac
in be Eöfie öec'<ffampa9nien/onDecanDei;en infïueet«
De feven Compagnien Die na Degjobintie ban Hol-
landt cnbe Weft-Vrieflandt üabocn mocten enbe ml
elDec!^ gfiefonDeti fouDen mortni tuccDrn / mare Dat
fulchi in De befoignes? toa^goct göebonDenenDegei
acQuiefceect in ron^Deratie/ &ateccrtDaegB^toeDec=>
om eenigge Compagnien Itàariniec^inbefelbe^jo·
bintien uonben tn te (tomen ; J^aetopgeDcIiüieccett
5önDe/ i^ goetgebonDen/ bat boo? enDe ten Deöoc
be ban De boo^fs Compagnien DenooDiglieiCtetont-
patenten / met enDe neben^ be btcDtcc ^epefc{)t^
baec toe fpeeteccnDe/ becbeetbigljt fonbentoecben/
enDe fonDec cefumptie afgefonDen. S^IjDec^ i^gece^
folbeect / Dat aen be i^eecen Baec )|ao0B jl^og. (SeDe*
puteecben enbe (^eboImadjtigBben / fgentoomDigg
te ©elDe sijnbe / tot / enDe omtcent Bergen op Zoom
gefcBiebcnfouDelDccOen/ bat öacciiEb.mctenDcnrs
beni ben @eecBeIt-.||fòaccfct)aIch Wurtz tacbecBec«
toaertébecmocBtf η te iteecen/foo baefï al^ De iSetouc»
Patenten boo; De Compagnien eibaec in emplop
5tjnbe/ bectoaect^foubenbefenobecgchomcn/ be·
toelcRe aen Baec €D. geabDjeffeett foubenboccöen/
om aen be boo^noemDe Compagnien gcDifïcibueect te
toecben.

b'ïeecen <i^eboIinacBtigBben te J^elbe BaDDeniit
feecfeecen 25?ief ban abbectentie / We fp aen Baec ©0.
lEog. fcB?eben/ b'i|eec Wunz öen qjacactcc gBe»
OÖeben ban Excellentie. l>'j||eecp?efìDentfu(t<nect·
De Dat bit toa^ eenlncongruiteyt} enbeDatCeboI»
tnacBtighDen / cepjefrntecenDeben^taet/ een ©rit-
HàeecfcBalcR niet gabben te noemen Excellentie.
(@bec fulch^ toiecDt gBeflelDt in{}anDtn ban b'il^ee;
een Rippcrda tot Buyrfe, enbe anDece/ om be tt'
tcoacta na te pen. €DocB/ Daec ban iö niet berberi
öBeRomm/ enöe namaeli fagö men in 't^fcbael
Κ na Ban

en OORLOGH, '/Ack-en-'veerùghfieBdeck. 55^

, .„hf / tcartcrcDe Bp be baojfsttoce J®ini(irc^mrt
ücwecöcn Ö^jfJ


-ocr page 585-

554 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

li

po?t.

USen ïiabt gccefolbeect b'J^eec Maurits toe
te leggen boo? be pjcpacaticn bie t)Pi)abtgemaecftt
tot b'aiinbaftabe na ben ïlepfec/ bJelche met Defe
becanbecingi) ban faecften nu
inutil gtoojbeelt toiert /
fommeban
vyfen twintigh duyient gulDeng;
ïooj Olii inbe innegefji-n op ben
vyfthienden be i|eei;en<i5e=
heften beputeccöe ban bc J^jobintie ban
Hollant enbe Weft-
uf&^^tn Vricflandt tec ©etgabcringlj boo? D^oegöen bat be
iin(T(itiE ©ofl ban be ^Defropemcntcn/ booj foo beel Die op
iw Den De felbe p?obintie tec fomme ban
twee honden feven
wEpicr. cj, cJettigh duyfcnc vier hondcrt vier enfeftighgufc
öen.é/ een fïupbtr/ drie penningen booj bcfcnioo:
pcnbe 3|acc toa^ gctepartirert foo na looas5geabfo?i
beert / Dat baec ain noci) maer cepeetbe of toel oüc=

cigli ttjasS veertien duyfeniecn hondercdrieenfeven*

righgulbenji /vyffiupbfc^/ acht penningen, ^ooi^
na belibetatie goebt gcbonb:n te bei;foec!tenbei[^ce=:
ren «iSecoramitteccbe Jiaben ban öe iaelgöemelbe
©jobintie/ Dat f)aec<2D
.bebOOjf5veerthieDduyfent
een hondert drie en ieventigh
guïben^ / vyf fiup=
bec^/ acht penningen tot boiboeningeban'tboojft
ce^ant/ enbe noci) baec enboben een^omme ban

thien duyfent acht hondert fes en twintighguiben^/
veerthien
fiupbecjS/ vier penningen / maecRenbe
luettft boo^gaenbe te famni be^omme ban
vyfen
twintigh duyfent
gulöen^/ toilbcn betalen aen ben

i^CCC ^jin^ Maunts van Naflàuw, üni bacc Upt bOl=

barn te toojbcn be bcljoeften bie boo?Ö'3ïmfaa(rabe
na Den liepfec toacen nigöefiofr/ bicebetgementi&=
neert in öaec i|oogDJ!làog.0efolutiebanbenfcsen
twintighften Slp^il lefiieDen: toel becfïaenöe Dat De
meec-Uielgemelbe )^jobintie ban
Hollant alle't geen
bp Defelbe boben öe boojfs
veertien duyfent een hon-
dert drie en ieventigh
gulben^/ vyffÌupbec^ / acht
penningen foube toecben betaelt / afflagb foube fitec=
fkn aen be
hondert duyfent guiben^ / bie befelbe ©jo·
bintie maenbtldclt tenComptoireban bent^ntfan-
gec «©enecael
lacob van Volbergen moefi foucnecen/
enbe De <Suitantien öie^ aengaenbe tegebenalbaet
booj baei- gelbt moeljten obccicberen. ^ullenbebe?
felbe (iSuitantie bp Uiel-gliemeibe i^^obintie in ben
aenfïaenben Siate
feftien hondert negen en feftigh
loeDcc met contant gelbt toecDen ingoelofi / mit^
liet beloop ban bien baccalà ban balibecenbe in min==
bctinge ban bepoflbanbe befcopementen bie op ben
^tar t ban «©ojloge boo? 't aenfiaenbe 25aec fefthien
hondert negen en feftigh, bjcbecal^0bftbefenl0a=
penöen ^aete tot
drie honderc duyfent gulben^ foube
ino^ben gepetitioneect. dSnbe bat boo^t^ alle be^^O'
bintien op ben boojfs poflboo? ben aenfiaenbe giace
foube balibecen 't gene befelbe fouben bomen obec te
betalen op be33efcopcmentenboben'tgeneuptfaei:=^
He ban öe booifs ©o|i bp Den ^taet ban «©odiose boo?
öit ^aec
feftien hondert acht en feftig op befelüe bsa^
flccepattieect: 3©iibec^ tuiect «ptcact banöefeöe=
lolutie gefonöen aen Den Qaeöt ban Staten tot haec
üö. naricgtinge.
2|n Over-YiTel iB(ecW:aigreurenÖebÉïIiitticine&

i668 banö'ieften (JScbolmacSfisSbcn/ Dat βρalleen af=

_noemt toiccött)'i^ccc©elDttnaErfcöalcft/ ofteD'ilccc

(©mrcael. 3Clfoo D'i^eec ban Noordcwijck nualöicc

toa^/ DfDe öaei: litlos. Ijem Doo? D'^tcc ban
Braeckei becfoecftcn om cappojt te doen; maecöp
frpöe flcö tecefccfcen tDtDeb?tcbenDieö'ifeccen<i5e=
bolniadjcigöen ban tobt toitjjbt&abDengefcfeebcn.
Pp Itct bluiften inifnoegljt tc jgn / Dat men &em b'eet
om be Reveue te boen tjabt ^ontnomen enbe gegeben

aen b'tfcc Wurtz , t|em cappellccenbc. USaec tept ijabt om te pjoponecen / bat ftp toa^Q^^rT
'tmoelï nu foD5tjn. CnOe inbefekleynêoccafie liet ; ieect; maec bit belette niet batijaECJgoj©on ani
b'ieec Wurtzlïcn lyngeflepenbecnuft enbefiiijg^- ; ben Kcpfec fcljjeben boo? ben ©jinee/ op be na7m

öifcipline/ toonenbe (gfjefijcft Öe Poëten (ingljenban ban Over-Yffei. g^en achften toa^ een anbctf bjmi^ ·

Achilles, bat bp foube fijn boojtgljeitomcn ban be lerpe/ toecbenbe in öe ©ecgabecinglj gijctoontttati

becmengingebaneen(ir:entauru0en®ioutoe/toaec' bibrcfcbe Commiffïen/ ö'een boo? b'Jlcec

om in Ijem bJacen bietbieenatupcen/ beteöeitjciie enöeö'anbecboo?ö'l?eecSioet, omfcfliicinbcnSatt

cnbe tooejie) Dat öp in 't<0o?logf) toa^ brutal enbe ban ^tate te nemen j b'een quam ban Campen

firaffe / enbe tc iobe cibiJ enbe beleeft, ö'J^eccen ö'anbec ban Zwolle; om ergectebecraijöen/ W
<l5cboImagDtig&ben quamen boojt^ baec aen toe» ben bepbe geabmittecït / ebocl) met bic tiubommj
öec in ben
Hage, enöe ben achcienden Deöen tap· | gije / bat fulcfe^ niet meec foube gbefcliitöeti hno»

hat-h'nnltifioti iti hpS^inhitlHp Vtiarpn '

ïB^iiite
üRoii-
litS!

ayooo

«euIEieii
toegijc-
ifpöt/

m

Datö'onlufien inöepjobintietoacen göcconfolibtctt
enöe bpgöelepbt; men Ijaöbe öe meefiequeiijcnoch
te betbiacöten ban 'tp?e|iöecen/ enbe
bmthienden
toa^ 'tbe toucbeucte ban Ovcr-Yiïei : D'J^etcban
Pallandc fcpDe (ïcl) tc fubmitteceu De öecifie ban öe
©ecgabecinglje : b'fêeec ban Zaïlick macchie öacc
in ftoacigijcpt
Pellandt toa^ alleen/ baec en tfoen
biacen pjefent bàn D'anöecepactl)peö%cten Co-
verden, YiTelmuyden, SchrickcnDeBenthem, Die
Baec niitbegeecDen tefufamittecen. Cpnbclijcfinien
bonbtbit tj;pebient bat b'J^eecen ban
faiiandt ciiüc
Zallick i)acc befe gantfclje bjeccïte fouöcn alifentt=
een npt be ©crgabecinglje / enbe Dat D'Ietti; jjan
Coeverden De plaet^ ban ^iefìDent foube bEfmmt»
een 5 göcljjcltgljrfcötcDe. ^l'imibbel^öetilJenblcbaii
Zwolle drie «gDElIUpben baU De Raeiveldtfe pactl)pE
binnen öaec^tabt Doen acce(icceii/ cnbealbaccfoo
lange met onbccb?agingcn enbe
compIimcntEnD[ie=
Ijouben/ öatfp meec al duyfcncguidensaentot«=
cinge enbe onltoficn gOemacc&tliabbcneecfpMi;
toacenontflagen.

%n Dee^ tijbt toa^ alöicc ö'l^cec ©ectoglj ban Hol-
fleyntot
Zonderburgh , ÖfbJElcfee nebEti^ COnSïa=
tulatie obecDen®?eDe/ oocli filaegljbeDatljmiDEn
ïioningt)
banDeenmarcken troubleecÖcinbEpoffefa
fte ban fijn goeDccen; enbe alfoo öp fcpDe meDete
jijn begrepen in Ijet
Rofchildfche ®.ractaEt / toact
ban l)aEC i^oogl) .{Bogenbe (iBiuacanbEur^taatea/
foo bECfocIjt Dp Dare pjotectie enbe maintcnuc: l)p
fepbe oocft Dat De Staten fön
Peters toaten. l?atc
illoogö JlSog.beben b'ileecCharifius, 5&CEnfE|Iàii
niftec all)iec/ Doo? <ipeDeputeccDcnöaecDbecfp3CEj>
Iten. J©aecbpcepliceecDe/ batD
'j[|fCtool)beElfcl]Ui=
Den l^abt gltemaecht / enbe Dat Daecom ben ίια--
ningg fijn Qoebecen moefie aenflaen met
tie.

.ïIu tcotteecbe Öe guefüe obec öegaoge]^cetIp=:
Öept ban
Geertruydenbergh. befelbe Uja^ getDEt(i ^
boo? panbtfcöap aen öet ©up^ ban
Orgngie bnie
l'acen boo? be ®coubIe of ïïefoimatie.
HolJandcDiE „Jteij
panbtfcöap afgfielofi Ijebbenbe/ fulìineecbe bat öc to ;
thienden of goebccenbanöeCapitulacen banbeBcffl
fojmatie gtetoeefl Jijnöe tot Geertruydenberge, ^
enöe seöectgöenooten bp De®?incen banOrangie,
biacen een gebcd^ banöefeibet)oogei^eecI{jtaDfPt/
enbe Winbolgöen^ na affoffinge quamen
aen Hoi-
landt.
D'geee fufiineecöeöetcontcarie/ enbe
Öeeft boo? gijeö?ucfitc 25iÖetten gDtpoo0&t öe qpf·
melbc
thienden, al^ fijne/ te becpacfttcn·. 'ttorim
Hollandt ftualijcfi nam / toant ben al^ DP."^
panbtfcöap gaf / op
Geertruydenbergh öaöt pje
becfiaen/ öe Staten öaböen'ec niet tegöenOatöEt
een bepenöentieitoa^/ inbaegften Daec uptgeenan'
öec «ecDt toa^ boo? Den om De ^Jeoden
te
p?etenbecen al^ öefe panbtfcöap / enbe nu toa? «e
panbtfcöap afgöelofl/ öecöalben liet van

Recckeninghe bacc teg&en^ acnptocften oete Suc
öjtitBte.

Wàcr-

ianoö^ijoe ocootec. θρ een bagf) pjoponcerbc
Pallandc, alfoo Dcn <i5?aEf üan Tecklenbereh ^^^
Pjocc^/ 't taflcfe Ijp motìeecDc tegljen
öeu ©linatiïï ^^
OrangieübCi 't<©raEffct)ap Lingen, tocbfcS??,
lüpnfrr on hc [laen hiacht/ haf fiiicrﻄ "«'I Pit

fócpfcc op be barn bjacöt/ öat Öaccl^o.

them, Die oocfe pattbpe t)«löt ban öe RaefveiHrfr
'fepbe
ï)jcc pp/ bat d'fêeec ban l^allandtnemdimii

ί·ο«4· ï« ^h^ nm <Ί> nintinn^pcri / hn* h» u__H^UW"


-ocr page 586-

en OORIyOGHj 'tAcht-en-vemighpBieck.

^AERSGHOUWINGE.

ALfootot kepniffe v»n de Racfen eu^e Meefters
vaq de Reeckenipge d^r Dpineynen van de
Ed· Gr. Mog· Heerw Siaten vao Hollipdt en
u^jft.Vrjeflandc gekomen is> dat dp Raden van fijn
^ Hooeheyt den Heer Pfince van Or*i»g«>», by Biljets
«1 hebben ghcdaen beleent maeclfen, datderfelyer
Gecommitteerden op Saturdagh den
fevenden defe«
MaeDts Iuly,ten buy(e van
Dirck Cl^fi, vtin Lem-wen.
iotOrimmU»i onder anderen fauije verkoopen alle
deonder
Geertruydenbfrghsaà&deM^dt, niet
jwenftaende alle het rechtende genot dat hoogh-ge-
ineMe Heere Prince totende van
àuthiendm j geko-
p,en van de Capituleren ende Conventen van
St. Ca·
thtrhtt»
D^ii^ef tydts binnen Geertruydenberg voorfz,
vermogens depandfchap foudemoghen hebben ghe-
badt, met defe
ÌQ^nà^ììX^ fojkn 4cbt tnfe-
fiiib, door het behgorlijck iiilgflen van defel ve psnt-
(chap, geheclijck is gekomen teceflêren, eni ie alle
'tfelve recht ende genot her-gekomen in den boefem
ende aen de Ppmevnen van de hopgh'-ghemelde Hee-
ren Staten van
HeÜandt ende Wefi.Vmflandt j foo
hebben opgemelde Raden en Meefters vandeReec-
keoingen, op da{ nicmant door de voorfz gedane af-
fixe van Blijett?n > by ofte van wegen de voorfz Ra-
den van boog-genielden Heere Prince gedaen doen,
ofte door de verpachtinge pretenfelijck daer op te vol-
gen ] foude werden geabufeert j by defen in den name
ende van weghen haerËd.Gro. Mog. allen ende een
yder wel wijlen waerfchouwen > dat haer Ed. Mog.
achtervolgens de notificatie voor defen gedaen door
der felver Gecommitteerden binnen de Stade van
Qmwjitnhtrgh j op Maendagh den mgendea defes
Maents luly i eflèaivelijck in den name ende van we-
gen hoogh-gemetde Heeren Staten fullen verpachten
alle de
thiende» i ghekomen van de voorfz Capittelen
ende Convent reìpe<3;iven ; ende verder dat niemant
him onderwinde inprejuditievan dien, ofteghens
dengenen) dewelcke de voorfz ofteeeni-

ge van defelfde van de Gecommitteerden van opge-
melde Rad^n ende Meefters van de Reeckeningen
foqden mogen komen te koopen, ende vjervolgens te
heffen, yetwe» te doen ofte te attenteren> direitelijck
nochindireftelijck, in wat maniere fulcks fpudc mo-
gen zijn, ofte oock onder pretext van de voorfz ver-
puchtinge prefentelijck by de Gecommitteerde van de
Raden van de hoog-gemeldef^eere Prince te doen,
eenige van de voorlz tieμd*n fich aen te matigen of te
heffen, ofte oock aen de prctenfe Pachters van dien te
laten yolgen, mede dire£|:elijck noch indire^lelijck,
In wat voegen 't fel ve foude mogen wefen
, of ander-
finti dat de voorfz thnJea by de Pachters van op ge-
melde Raden ende Meeüters van de Reeckeninge van
wegen hoogh-gemelde Heeren Staun echter iiillen
warden geheven ; ende wyders tegens den genen, die
bevonden fai worden yetwes ter contrarie gedaen ofte
geattenteert te hebben, fai werd.en geprocedeert ofte
gaea procederen > als geufiirpeert hebbende het recht
van meer HoogTgemelte Heeren Staten van HoffWi
initWefi'Vrieflandt, foodanigh «Isnaexigent^e van
Ëecken fai bevonden worden tiebehooren. Eenyder
veihoede hem dienvolgende voor fcfaade.

Aldus gedaen tea Burele van de Kamere van de Re-
keniogen, in den Hage, dep luierden lujy » Anno
ftfimkonderttfchtenrefiigh.

My jegenwoordig
iC. BUYSRO.

iCiflÉDoueriereall
bd^tiDe ^equefi ^en
ύμι
wanjijnMiJefteyt van Groot ende van ,^χβ

VEtcoont met behoorlljcke eerbiedigheyt de
Princcfle
Douariere va» Orei^ie voor haer fel-
ycD,eQdeals verfochc en geauthorifeeit zijnde

»tt.

fijp Keori-Vprftfiijcke Dporluchtigheyt van Braaiia-__

hrgb, Voogden vap den jagenwoordigen Prinec van
Orangie om hunnegf trouwe dienften den Grave van
HfUmdt gedaen, van denfelvenGraven fucceflive-
Ijjckperft ten lijve, ende ijaer voor hen, hunne Na-
komelingisn Erfgenamen tot
attferfelijde Erf-
imt
h|bbeiitls verkregen, onder anderen het Gerethte
tot Gefrtruydmifrgb
, Schout ende Schepenen daer in-
no tefetten nae hunne wille ende goetduncken, ende
voprtsnoch mede een derdendecl of den derden Pen-
ningh van allen den
grOotenioeteocadeFortificetieH.'
die binnen der Poorten ende Vryheyt van Stnte Geer-
truydenhergh
voorfz verfchijnea , ende men metten
Schepenen aldaer bedingen foudejgelijck andere Anï-
bachts-Heeren in den Lande van
Znyt-Hoüandt * de-
fel ve Vporfaten van den hoog-gemelden Heere Prin-
vmOnngit,^ dien-volgende oock zijngeweeftin
depoffeffie foo alsden jegenwoordigen Hee-

re Prince ven Qrangie noch mede Is, binnen jaer ende
degh van te doen, ofte te doen doen,de beitellinge van
de ΛΙί^^Μί?, ende andere civile Ampten, als is het
SchoHt-^mpt, Suretariti mds Bode amft, iaHCml
binnen Sinte Geertruji^niergt voorfz, ende door den
felven de Civile ofte Ambachts-jurifdiaie in alles al-
dgert« doen exerceren, ende dat uyteygen Hoofde, »
ofte als voor eygen, oock foodamg, dac als Prins tfil-
lem van Qrtwgtt onfterfièlijckpr memorie, door de ^
\iì^^tSplmtervanHafgenì Ridder, Heer van

wyck, in den jare vyftie» haadtrt fiveaenvyfìighde
voorfz hooge Jurifdiöic van Sinte Gemruydentergb
voorts nevens eenige andere Domeynenaldaer meer
van Koning P/6i///>f als Grave van in die tydc

wederom hadde bekomen, endedatinPandtfchap,
defelve Prince van Orangie ende fijne SuccefTeuren
een langen tydt aen den anderen, omme die verpan-
de goederen niet te vermenghen met hunne eyghen
heerlijcke goederen aldaer, van die verpande Hoogh·
hecrlijckheyt en andere Domeynen breeder verklaert
in de Brieven van verpandinge daervanzjnde, apart
rëSfkeninge hebben doen hoiiden, endedoen doen^
Hier en boven, dat de opgemelde Voorfaten van
den Heere Prince van
Orangie noch mede zijn geweeft
in een (exr oude denghdelijcke ende gerufte pofifeffie
w/
imfi ' van bet recht van de Wint ofte van Malerye.
fqo pp de
M^de ofte de Mede.ah binnen de voorii Stad
v^n
GmtTttydtnbeTgh, ^Helve infgelijcks te houden
als eygen, ende dienvolgende foo
Wint&hUos-Me-
lent
aldaer te fticbten, ofte se doen ftichten, die y yt te
geven, pp half ghewin te verhuyren, ofte anders te
beneficieren na hun dat goet gedacht heeft, treekende
daer van de vruchten ende profijten, ende in defe ppf-
fpOie
mlqmfidt hoogh-gemeldejegenwoordige Prin-
ce van
Oraitgienhy continuatie noch medebinnen jaei
ende d?gh geweeft zijnde.

Ïnde teq derde», ibo wanneer de Reformatie lp
'tftuck van de Religie hier te Lande geenegjïefeyde
GeefteJtìcke meer en heeft getolereert, ende Werelt-
lijcke ofte Laicale Fondateurs de Wereldtlijcke ofte
Laicale benefiden en fondatien wederom r» faa^r beb-
bèn mogen nemen ofte doen nemen,ten minft^n daer
vandifponeren,dat zedert dien yooifztijdt af tot noch
infgelijcks mede binnen jaer ende dagh toe, de Voor-
ikten van de Heere Prince van Ornn^re» zijn geweeft
in een geruftige poileliie
velqmfi, van te hebben ge-
difponeert fbo van alle de Capituleren goederen, ge«
hoort hebbende aen de CapituLe tot
Simt* Geertruydeu·
èergh,
als v{ui alle de goederen gehoort hebbende aen
h Sufitrtn Convent van St. Cataimm Dale aldaer ^dien-
volgende oock defel ve goederen hebbep gedaen ontT
fangen endeadminiftreren, ende dl? opkómften daer
v^n bekeeren, ranfdeelstottet onderhout yan de Ρκ^-
dikantentot
St.Oeertruydtnbergh ^ endeeenfdeel^dr
ders na faun beliefte, de gp^èrenvandeCtf;/Ìi»;/èr;
buyteo
Geertri^denitrge voorfz e^nde^rt endegjéie-
geq, alleen bydeoStaetni ha^r genomen wefenide^
en of wel al$ mén immers de VQorf^pandtfchap vw ds

en
vaa
pandt*

voorfz hpoge Heerlijckheyt van Qffttruydatierge,
van de vordert Dominai in de vooriz Blieven ^

%


-ocr page 587-

54-6 SAKEN van STAET

I8 pantfchap gefpecjficeert,nu in de Maênt vaftDecembet

___; fefiien hendert feven eufifiig laeftleden,als die pantfchap

iioadert e» tie»]aTm, foo wel by tyden van Peys als van
Oorlog hadt geltaen en geconrineert,heeft believen af
te lo0en,ende de pofTeflie vande voorfz Heerlijckheyt
en Domeynen wederom t'aenvaerden, men hem niet
en hadt mede behooren t'onderwinden de voorfe civi-
te lurifdiaie en de beftelUnge van de voorfz.
Mtgiftri -
t«re
en andere ampten aldacr in 't ci vil met haren aen-
kleeven, en voorts niet mede feytelijcken aen te ta-
ften en aenvaerden het voorfz recht
vindeJVint of
van
Malerye met de voorfz refpeéti ve Molens,als oock
met de goederen van den voorfz Capitale > ende van
de voorfz Sufteren Con vente, nochtans dat ter con-
trarie is gebeurt, en namentlijck na datter eerft boven
het Guarnifoen ordinaris in de voorfz Stadt zijnde,
nochfeve»nacht Compagnien Soldaten binnen defel-
ve Scadt waren gebracht} datter twee Heeren Raden
ende Meefters van de Reeckeninge van de Domey-
nen van de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hol-
landt ende Weft-Vriej^ndt, geaffifteert met den Heer
Fifcael, en den HeerRentmeefter van
Znyt-HoUant
in 'tlaetft vande voorfz Maendt Dwewiir zijn geko-
men binnen de voorfz Stadt van
St. Geertruydenbergh,
ende dat defelve aldaer op den eerfien lamarij en de
volgende dagen van defenloopendcjaerey#7?/«»/5iii»
Jert acht en fifiigh, niet alleen met feytelijckheyt ende
force haer hebben begeven op'c Stadthuys, 'tfelve
befet hebbende met Soldaten i ende daer van ofte
uytgeweert, ofte ghehouden de Officieren ende Re-
genten
Weghens den Prince van tot de civile
lurifdiöie aldaer Gecommitteert, maer oock het Ge-
recht ende de Magiftraet > en wyders Schoüt, Secre-
taris
ende Booden j mitfgaders alle andere Officieren
over het civil aldacr hebben vernieuwt ] of van nieuws
aengefteiti en nieuwe CommiiBen gegeven, niet heb-
bende willen lyden eenige Regenten ofte Officieren
meer wegens den hoog gemeldeo Heere Prince van
Oranghi maer die alle hebbende gedaenrefifteren in
alle Ëxercitien van de civile lurifdiàie ; ehde noch
dat
hier de falio hebben believen Meefteirs re maecken
van alle de
Pàpieren, RegifieU ettde ahdere munimen-
ten op den Stadthuyfe ende ter Secretarie beruft heb-
bende,de civile faken aengaende; en mede dat foo wel
de Molens op de made ofte mede,als in de voorfz Stad
hebben ondernomen van nieuws te verpachten ofte
verhueren, verbiedende de refpeftive Molenaers van
dien aen de Rentmeefters van den Heere Prince van
Orangie meer te betalen, ofte hem meer te erkennen,
als oock dat van gelijcken hebben aengetaftende ver-
huert ofte verpacht alle de voorfz goederen van de
voorfz Capitale ende Sufters-Convente, mede met
gelijck verrodt als vooren ; ja dat de £d. Mog, Heeren
Kaden en Reecken-Meefters van de Domeynen van
haer Ed. Groot Mog. het daer by niet latende, noch
onlangs in denaeA-voorleeden Maent April hebben
believen te doen publiceren ende affigeren fekere Bil-
jetten, by welcke defelve aen een yder die eenige Lan-
deryen, Weyden, Beemden, gekomen van de Capi-
tulairen en Conventie
vinSt.CathalmeDalewegens
fijn Hoogheyt den Heere Prince vanOw»i/e»foude
in pachte hebben, hφben geordonneert binnen den
tydt van
veertien dagen, ofte uy terlijck van drie weec.
ken, te reeckeoen van den dagh van de Publicatie aen
Abraham Swaen, pretens Secretaris der voorfz Stadt
Geerirt^/denbergh, aen te geVen fijnen naem, mitf-
gadefs fijne gepachte partye, ende daer en boven de
begrootinge vandc jaerlijckfe fommen, diehydaer
vooren heeft gelooft, exhiberende tot bewijs van 'tfel-
ve daer toe fijne laetfte Quitantie, ende in cas yemant
ingebreecke blyftvanfulcks binnen den voorfz tydt
te doen, dat deflelfs gepachte parthye, foo dieluyt
pietten eerften aen een ander verhuertfal worden » en
datfoodanigen Pachter, orarne defelve of andere pr-
thye te pachten nieten fai worden toeBelMen;en noch
verfcheyde dierghelijcke en andere aSen ende feyte-
lijckheden meer hebben gelieven te bedoven, alle»
cffpme den gemelden Heer Pince van Orangie van
fijne voorfz pefleflSe van de civile lurifdiftie, met

fijnen aenkleeven: Item, yan fijnepoffeflievaBlirt
Toorfchreve recht van de»?»*, ofte van li<i

de Moolens aldaer, ende noch van de voorfZT^ '

fijne pofleffie van de voorfz goederen van de

Capitule ende Sufteren Conventie, te turberen enH
af te ftooten : ende want alle 't felve gantfch vréetnH
ende feer druckende nieuwigheden, vele trouWê'
ende ftoorniffen zijn in des hoogh-genjelden
Prince voorfz pofleffie
vel quafi. dewelcke niet t»
hebben teghen gegaen by weeghen van Reghte de
Vrouwe Verthoonderefle beducht is niet te fulle
konnen verantwoorden,foo fy des te doen al noch nier

by der handt en neemt i foo keert fy haer feer οβίΒίΓ
delijckaen defen Hoogen Rade, verfoeckendew»'
dement van ComplatH&e in communi forma.

, Dit doende, ^c:

CniJe Daec op ïiftDfti^jince uptaatnbcfi contra
Waerfchouwingei
in ÖP OOCR hianilit Dcpre'
taftajuftitia.

Contra Waerfihüuwinge.

Die van den Rade ende Reeckenipghe van fijn
Hoogheyt den Heer Prince van Orangien , fi®»
doen te weten, dat tot haerder kennis is geko-ftkio!
men ieecker ghedruckt Biljet, geintitulecrt, j^sr-SiiS
fchomoinge j ende gaende op de naem van de Edele
Mogende Heeren Raden ende Meefters vande Reec- tel
keninge der Domeynen van de Ed. Groot Mog. Hee.
ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ge-
dateert in den Hage den
vierden lufy van defen loo.
penden jare
fifiiea hondert achten fifligh, by welck
Biljet fy bevinden, dat op feer abufive pretexten, a!t
of de thienden voor dato van de Reformatie gehoort
hebbende van de Capitulairen van
Geertrwdenhergb,
ende zedert die Reformatien feer geruftelijck ende
paifibelijck by openbare train van den ftaet, tot noch
toeby de Voorfàten van fijneopgemelde Hoogheyt,
ende by fijne Hoogheyt befeten, by defelve Heeren
Princen fouden gepoffideert zijn, uyt kracht ende
vermogens de Pandtichap^van de
hoogcHeerlmkbejt
Viti Geertruydesiergh,
jegenwoordigh afgeloft; een
yeder werdt verbooden de felve thiendeo van fijoe
Hoogheydts Raden wederom inne te pachteif, op
veele dreygementen in 't voorfz Biljet broeder uyt-
ghedrucktj apparentelijck om onder 't felve pretext
van de afgelofte pantfchap, daer inne defelve volko-
mentlijck haer wil hebben , noch inne te nemen,
ende haer Meefters ce maken van veele andere confi-
derable Domeynen van fijne Hoogheyt aldaer, tot
wederhoudinge van dieforfionaireproceduren ,ende
afdoeninghevan voorgaende gepleeghde, wel hebben
foecken in tc gaen den wegh van iuftitic, ende tot
dien fine huyden drie weecken requefte hebben ge-
prefenteertaenden Hoogen Rade, om daer jegenste
mogen hebben mandement van complainde
(eD or-
dinarii remedie vanluftitie wefende) het welck den
geringen Ingefetenen van den Lande, in goeden Ju-
ftitie ilico hadde behooren verleentgeweefttezijn,
ende gefecreteert, mitfgaders ter in^ntie van
den
Rade van fijn Hoogheyt ten poinöuelijckengeexe-
cuteeert. Dan dat die faecke door het openbaren ende
communiceren van die voorfchreve Requefle, ende
anderfints, foodanigh gediverteert gheworden is, dat
maer op den
fefihienden dagh na het prefenteren van
defelve Requefte, daer op eerft,
foo men verftaet,
het verfochte mandement
is geaccordeert ende door

een geordonneerde Comparitie jegens Dmgbfdeg»^
toekomende, den voortganck van dien nochgedim-
reert. Wy, en volgende die
van den Rade van üjn

Hoogheyt, niet te min by defen noch een yder noo-
digen, omme de voorfz
thienden op Saturdflgh toe-
komende , teJcomen pachten, onaengefien de vooriz
Waerfchouwirighe ; ende dat fy Raeden ,
haer moghelijcfe fal zijtt (by aldien de faecke door
de diverfien ende anderfints niet alreeJe foo verde en.
mach wefen ghebracht, «Jat fijne Hoogheydt ge«>


-ocr page 588-

«uydenbergh altoog / ftibe toa^ not0 raetJIol'

ijjntid <0uacnifoen befet / al^ bepenDeett ban De
èoiiottepnitcpt Defec i>?oi3intie / möe öen
|tìti'E£ «lift al^ öe civiiejurifdiótie, enDcnortjoöec
cifiiaaetncnt ; 3ΰη0ε {jet Dotninium Direöum al=
t® gftorell af η öat men becflonöt

Dat De ilEiïuefïe moefle tuecben aefupüert öan
Dcfe
en btecgdgelie aen|tootelùcttgeùen/eec men Man-
dament van Complginöe toefionDt. <0OCR «Êtben
HoogenRaedt ontbieDen ben<£cjfficcBuyferQODec
t){geQibuiOCEC&e Contra-Waeffchouwingh , gem
jebEnDe een |ïcaffe cn fenfible cep?imenDe ; «löe Dooi
ojDje öan De Reecken-Kamer totecöeneenifle©ac{)5
tcri/ Die Bate Waerfcbouwingb IjaDDfnacDEfO&EDf:
mt! gg^Dat enDe opgeflooten/ en naDeeganttoeec
ftojltiooiS ontiïaegen. 93cn Hoogen Raedt iiet bepOe
pattpm meöe coinpareccn/ om te ften of öe faecEt
in &er minne honDe ggebonDen taetDen ; meet fon»
Sttöjucijt. igpnDelijeh ö'i^eec Penfionaci^ Vivien
tcc ©icgaöetingc getappojteect öebbenDe DeCon(ï=
Detatien en 't aiDüi)^ ban De fêeecen ijaer €0. (©coot
jàog.(0ecùmmttteerDen/ tjebben in ggebolgeenbe
toföolOomittgöe ban Dee feïöec ïSefolutic obetlepDt
enDeobcttoùgtien/ ofpet^ cnDebjatinDefaecfteban
Compiainde bp be lÏaDen ban Den]|eecei^;fnceban
Oruigie, tesBen^ De öaDen enbe iteeeflec^ ban De
fccclteningbe obec fiate €D.<©coot j®oa.55omfp=
nm/ noopmöe be igecdtjcfefjept ban Geertruyden-
bergh b0o? Den Hoogen Rade geintcnteett/ nabcc
gfieoaen fouDe bonnen en bcljooten te bietben. ^^
gott göcöonDen enbe becftaen/ Dat bebnojfj faetite
DoojDe iSaDen en&e J@ee(lec^ ban DeiSeeebeningen
toojnomit / bp ben toelgeroelDen Hoogen Rade Daec
lienrn fouDe bjetDen geDtcigeert ; ten cpnDe aiie^
noci) öoo? Den tQDt üanfeseecflfionienDeüJceclienin
furcheantie gtjeJjeuDen / cnDe mibOelec tijbt occafje
ωη be tian&t gegeben motl)te bierDen /om booj mïD-
iflban een naDec Comparitie be boojfj faecfte'tfp
tra principalen / 't fp pjobilioneïijch t'aD)u(iecen enbe
foi^en figute ban p;oce^ te beceffénen / ofte ooch
tel öp onflenteniffe ban bien/ De fojmeban p?oce»
otren bp onDecIingg becDjagt) te cegnlecen / ofte Doo;
intiïceffie ènbeintecbentiebanDen Hoogen Radefoo^
oanigi) te ften cegnlecen / al^ gaec «Eb. «i^coot It^og.
totljoIDotningge ban DecfeibecgoeDeintentie/ naec
ttùen enöe bülicfiöept BonDen bectoacijten j De^ fou»
m be g{)emelDe iSaDen enDleefïec^ banDelSeeri^e;
«inflöe binnen Denboo?f5tpDt becfelbectoebecbacen
^ bQct(iSD,(0cootlQoa<bp cappojtbeMitmaeci:
Hen enbeboai al^ mebenaBunbecmogBenbebojbei
ξ® / Hat / of b|ptoiBiBÌ)Ii)cfi/ of bp ojbie ban Den
nove, uptDe ccqueeeenDebep?obi(ieDaecoptebec=
jmien gjjeiaten toiecDen / b'abnfibe enbe befcefpec--
lueufe pecioben / fpjeec&enDe van de militaire handt
^ordentelhck te hebben ghebruyckt, ombefioo^-

roemelüe ©«ce ©jince upt föne pofléflic te (to

nhl" ^Öbt toiecDt uptBöegörten een®raetaet
BPfnaemt Koftveriooren, obecbjeegenDe of bejüie-
K™, ''β" publiqne dSeccfjjmeecbe HectBen /
p. iwenbt Boubenbe b'opinien ban De Predcftinatie ,

vryewille, &c. be gaflie We fujaeri0cli^ ban'tgei ,λ^ο
meene ItanDtbooj^bacenlIteccften
-bienflgöeniftEn/
DocftbecDieneni J®inenöefcggen/i^ allei boojijeen/ '
fonDec aenpen ban geloof of toecchen foobaflbr(loo=
ten / ia ban ceubjigijept/toat bjn^t of baat ftan Dan
bomen ban 'tpjeecfieni bepolitiquetoetten bonnen
cnDe moeten Doen/ enDe Doen toat Dc föECCftelIjcIie bet»
manen. een ouDebectoutingeban |)e $ioom^-
gefinDen tegen Luther enbe Calvijn. Dat öaecSteecc
fojgbeloo^ maecftt / of toanöoopiQlj. «Önöe Dattet
tó in Dee DaeDdedeurgeopentacnaeOodiloosheyt;
(iaën alfe bingoën baP; b>aectaegeb|ce|li Daecom
geeft D'onDtfiept feec toijflijcft alle fooDanige öooge bif®
puten gebannen tot De legooien/ enbe alleen aen De
<0emeente boo;gbef(t2i^m feecbece jpojmuliecen /
<!5ebeeben / enbe itiecchriijche<@effentngcni en be
eenbouDige belofte ban beiooningen boo; 't loei / enDs
gbeD;epggDe fb:aifebooi'tQuaetboen. feeftoochbe
Iftecditeiijcbe (tanDt/ al| caecbenbe jiele/ on^ biec^
Ile panDt/ in b'eecfïecangöban cecebafigbelMbt/
baec na be #oIit^ue (ianDt/ caecRenDe De befdjec»
mingge ban onfe tgbelibche )|abe en (^oeDecen ; epi^
Del^ch De geene Die cp onfe lict|ameii|clte fbiatbbeben
gabe flaen. U^ec Or. Luther enbe Ca vijnhebbm
bie ouDecegulen cnDe oibieCbpDetoelcRe men foobeel
DonbecDen ban jaecen fict foo b^rPgaDben stiebon*
Oen) gbefocgt om becce te ffooten^ omgeenanbec
ceeben/ foo men jïet/ al^ om (ïcö felf^ een gcoote
naem te maecben. S5efct)ulDig![|nibcbe oubeliiecc'
he banblinbtgepbc·, offe gautficg geen becf!anDC
ban Dei|. ^c&ift/ of baec becfiantbecbeectijabben
gebjupcbt. ©fbiepiefUmtiefijjegconDti^/ laeticR
anbece ooiDeelen. Jàaec be bjucljt ban Luther enbe
Caiv^'n, ban niet fïen ofte befiaen alleen in beglocie

FMgre fi nequee atherunta mtvebo. ^ ftebbcn bepDC
aengebangen met bie ^sì^tj^fj^axnjuieresmn^offe
fleliii dat by Godt alles valt ende onbeweeghlijck
ftóndt: 'teecfïeliet/ bat Dr.Lutherbeebttïnglen/
b)a^/ mijne goede wercken gelden niec;'Dat Daec»
omallebeonbe l^eccbeiijcbe openingen in gcbjnpcR
jtjnDe fupectlitien toacen. ^at ben^au^ben^ntis
cü?«(i/ be P?elateB (tjn ®cab)ianten boacen. JPacc
opnooDtfaecbelgcb moefibolgen/ batbej^iceltlöc'
be ®?incen be bette itiecrbelijcbe goebeccn moeten
aenpacben / enbe met De jun Epifiopalie aen Γιφ too«
gen. ^at bia^ plaufibcl boo; oe piincen^ 'tanbec
iaa^AehérumeMoveio. gcootfie baDcnöicö'ouii
bellepbenen banbebecormbe Helbeniiebbengfiefa*
buleect bja^ bat-ffineas enbe UjyflèsljftonDccaecDt»
fcfieöijcbbeborflten. Dr. LuthercnDeCalvijnDefgCi
lijcb^ fjebbenuptgecoeptof te niet ggeDaenfiet Vage·
vuyr,of Vooiburght der Helle ; Dati^/Depjofijte Die
be ftcccbeljjfbe genoten upt begebeebcn boo? D'obec*
leebene geftijieDcnDe. ^oojDefetbjeebecanbecingen
alle onDfcöouDt Dectteccbelijtben afg^enomenstìn»
De/ niet obecgbebleeben/ al^eenjaerlijckstrade·
ment of gigie. ^it fou nu boo; befe aenbujflngtie
ban Kolt verloeren fiaec oocR benomen iióo;ben.
CnDe al^ men be natuecloebe ceDen plaet^ geeft/
't ban qualgcb anDec^ sfjn : biant biaec toe ben flu^
taec gj^ebient/ al^ bet niet baet ì nocbtan^ feggt
ben^pofiel/ dat die den Autaer dient daer van moec
leven, ^ienbolgen^ geeft te bennen battec een
taeci^/ enbattecmoetbanggcleefttoojben. 3@aec'
om hebben 't ban Dr. Luther cnDcCalvijh afgöes
fi^aftl enDe b^eecfleojD^eenbecangg becmtnfcben
De^ fóeccbrïilcbeiirfleet^ onDec be boet sebiacbt i om.
een gcoote enbe pDeie naem boo? gaec : maec baec
Kabomelingöen/' öaecb?b?e/ baec aenfienel0tRcbc«
co^ingbe/ b^bbenfe gbcflelbt tnbii gcootfle veracb·
tinge enbe viiipendiebanbebjecelDti jaealfoo/ bat
b^ebefcbiijbinge ban
't Koft verloeren baecgantfcQ
enbe al onnut maecbt. Melaechtoa, Lutheri mes
be-bjoebec fagb bat biel/ enbe ciebt gem facbtecte
gaenin biepoincten / baec ban gefcl^ebcn fiaet : datfe
iwaerzijn om te verftaen,die d'ongeieèrde en onvaite
verdraeyen tot haereygen verderf. b'^^nbafligb^PtisJ
gebleben in alle boïgenbe entegenbjoojbigf amptö(T=
fe/ D^bebacbemeeningen ban Lutherus omtrent be
9llaa 3 booge

en OORLOGH, Acht-tn^veemghfie BoecL· 557

„molement Wn Juftkie dien eengaende meer en '
(ii,r,aekonnen erlaogen) defelve Pachters by weegen
η luftiMCj in 'tgenieten van hun gepachte fulh?n
'^trachcen te maintïneren. d'£en fegget den anderen
voort·

Gedaen ter Kamere van den RadeendeReecke-
. -g yan fijn Hoogheydc, in
's Gravenhage defen
φη hì\^fefikieit kondtrt acht fnjefligh.

TerQrdetma«tìevàndeftlve

L. BUYSE.

qtt De lüeQuefÏe ban ^inceffe ^ouaiciece toiect
(liWi «Mt / Dat tlollandt De pOfliÉiffe ÖOO? gewelc van Wa·
" mnen jjaDtinsenomen/ cnDeDitfpuDepIaet^etDen
U'tEdiftunde vi. üaec'ttoa^ ftfiactjclflcfej Geer-


-ocr page 589-

558 SAK E Ν van S Τ A E Τ

IÖ68 Βοοαε ïJoln£tttinueeB«Iantttr^fc«:f»/<ttöitoton=

__ fcl)UitbanLutheru8fE0gen/ dathy in'ceynde fijnés

levens fijn opinie badgeretraöeerc; etflO/ bieÖOOgÖ
toeclicftte JlKan ongelecn ende onvaft gheweeft ;
entie piet teXanDe toa^De^Jcfojmatie geen veertien
jaren/ of men begontoebec teccfo?tneren/ beHey-
delberghfeCatechifmusteceöiöeceninbat
(itlcR ; Φ
fooDatöeincefieHollandcfche, Uytrechtfche, oocit
Geiderfche,· cnbe Over-Yflèlfche iiterclten in'tiaec
achticnboojbenfiercBen acm moefïcn toojben ftò^'
(ioD?t/ niet om 'tquact geboeien/'macc om'tpo=
litijch/ iaant altljan^ feec foüeclücfiöaectoantoo?öt
gljrpjceclit. ^n Engeland: cnbe iCeur-brandenburgh

't üetbooben fulc); op be (ίοεί te bjengen: in Vranck-
rijck öeeft bebecmaecbc Atnyraldus boo?fljn^cö?if=
ten Oe
untverfali graua befggdijcii^ beficeeben. ^iet
nu laacE toe ö«t be eetfie Öcfo?raateuc^ öeööfnge-
bjacbt/ Γ
ρ Orbben benggegeelenHteccMgcfteriflaet
gfjelUcHal^ flindtenbe gbemaecltt : bat men oocfe
t)4ec bifputeeet befob;eettgennge gagie/ batmenfe
tDil geljfri affdjaffen. 3©at fegöt nofptan^ Chriftus?
die uw veracht, die veracht my.

.I^u toojbt gebjacgl)t toie oojfaecite Dat be i^ttc
&eli)chen tTanot in fulchen becacgtingei^becballtni
I)oe han men anbcc^antbioojben/ al^beeet:(!ei3e>
fo^mateui:^ felf^i
malumtuumexU. ïöant in Enge-
Jandt (öortüelooehdSccefojmeett; öebö^nfenoifitan^
be $ieccficlijcite (lanbt in eecen ggetjouben / enbe
obei: al biaec men niet fìeeftgecefojmeect/ flaetfein
Dcfelbe eeecenöeontfagö baecfe foobeel ecutoen ini^
Oetocefl.

JHÖen fai fcggen / bat b'eece bec itercfte niet bepaet
in 'tbffittcnöantijbeiöcheooebtcen/ oftoccelbtlgcft
gefagf)/ in öe®itulcnbaH g>au^/ dTacbinaknenbe
ipjelaten.

Beza in fijne Aritheis Papatus & Chriftianifmi,feflt/
Atrur nigro non magis repugoare, quam Papifmum
Chriftianiimoj bat het wie niet meerftrijdtteghen
het fwart, als hcc Paufdom tegen het Chriftendom.

toa^ niet alleen een Cfjeologant maec gp toa^
oocfe etn ©cëet. «©f Jjp nu fulcj; fegijt
fll^®{)eolD--
gant/ ofal^foeeti^beQuéfiie. ^chöebfoaücelïief::
Setotljcm/ baticit geloof bet iaetfie. üpgabtbien
Spartam aengtjcnomen/ enbetoilbe bat inaUema=
niece bcfenbecen. iSparcam hanc nadus erat, vole-
bac & debebatcfuare. ^ccchcc Jlrnflö^-obecRetoa^
in een flabt / baec men ïuptöeci of Cbangelifcö
foomen'tnoemn tua^/ cnbe bemeefte belegetaec^
©aep^ toacen. We bclegccbe toonben ontotlligöcpt
om bctuptcrjiete toaggen/ enbe te geilen na een ac-
coojt: ©e litcöQbsJ ober|ïe(ienbebatfonbecbegoet-
luiliiggeut I)p niet toel honbe be faecl^ uptboecenof
(taenbcgonbin: tuat beebt f)p ί öpmaecfttebeSöuc»
getpe totj^ bie ïupti)cc^ toaceny bat be beiegeraet^ bp
l)im öabOen drie hondert giefupten / bie terfionbt
na be becobecingg bec ^tabt gaec fouben ^aep^
tnaechen. ^it gaf foobeelpbccenbebecbictetingg/
bat beSSucgecpe teciïonbtootii betoapenenaenna»
men/ enbebeniürijöBg obecpe of<6oubei:neucafTi=
fieerben tegfjen^ be befegecaet^. ïlpbecöbaecin fiet
ampt ban een gfjetcouto .ïiainiPec. Spartam quam
naöus erat, ornabat. Sllfoo D. Beza, een eenl)an:>
0Öec ban bieljaetbanbe i^au^oföoorafcöeöabben
gefepareert ! enbe meenni noctjtan^ fiet biffecent
niet foo gctoigljtigi) te jtjn/ «naefï eecenbeamptó-
Öalben ben fclöcn mebc bethlacen bat öet Diffecent
tuagalsJ Wit ende Swart, Hemel ende Hel. D.Cal-
vious ijabt öcm baec in boojgegafti/ noemenbebe
i>(»iiien allrntljalbtn (infenbecljipt in®n5in(titu=
tWjEfels, Honden, Verekens,enDuyveis.
tBeigfjebaen: taant öabbenfptaegcflaenbatbeques
fiic taal be Lana Caprina, van Geyten Hayr ; fti
fouben be lieben niet foo ftcagljt^ Beb&enbanöet
©aufbora afgfjetrochen; gljclöcb oocB beghemelbe
ftcijglj^-obecfie frjn SSurgetpe niet foubeöebfifnocs
ingagcertomfo t'opiniatceten tegenéöeiielegecaetó.
jaaaec gelijcft be gemelbe &c|jgl)^-obecfïe/ felfniet
atuptBcr^/ maer baneenermgiaieceeefintBeptïijn»
De/ feec toreelöt toiflélffcR btbebatBpmeteenftanH

ί
a

fijne i25uc^pe inbuceecbc totöaecplicht: aifoni,.

benCalviiDenbe Bezaferc boDiljgöteigck / ba H»^ röfii
boiefi toö^ maecltten bingöen / bie ith Cfu St ί!!.
gljcloof / bat fp felf niet göeloofben ; tS®
boo?tb|act)ien/ om bebifpute ongcneefelijthS
ïien: toanttoat ceconciliatie iflec tulfcBentenh;
^toact: tulTetjen <£5obt enbe Beiiab ! ηιβΤ
mei enbe i^eli ©aec nocbtangfootoelbeteS
al^ be dSecefojmeecbe enbe aiuptljeefcöe obcc
itamt in iub Apoftolifchen, Nicaeno, öcQuaftan,
no Symbolo : fflnbe be refi (al^ nien 't toclinfiEt) nifi
alsSbifpUtenobec beFojtmulieiöi, RefibusendeCe
remonien > ende manieren van üxpreffien Ιβη»!
(exempli gratia)
ijti jFo^muIiec ban Bet Ìupiìié έ
enbe Calbinifcb j^acötniael niet meetformaiuS
be ^cljiiftuec gljebonben too?bt alg Bet öoomfch
€nbe anbece acticulen be^ göeloof^ (al^ bebooZ'
(ielbe Symbola) toojbeu inbe ^cBuftucenietneC,
ben. ^ijnbe immerè (eecfter bat d' AugsburehfZ
beGeneeffchc, be Zwitierfche »d'Engelfche, beNe'
derlantfche beltjbeni^ nopt inbe toetelt i^gehoojtof
gepen / al^ vyfthien hondert jaec na ChriftichDm
lioube Chriftus, bie belooft Beeft gebucigU tofrin
Itectfie te ftjntotBft epnbe besS taecelt^/ on^fooS
gebefcaubeect BcBöen ban be toaetacBtigeConfcljicn

ban Augsburgh , Geneéffche, Zwitletie,£nge]fche
en Nederlantfche ?

3E>e BoogBgeleecbeSchuier, ©jofeffo? enüeijcöj.
fiant tot
Breda, allegecct in rDn.fcl)?ifttfBinPaftor
HaZard een fpjCUelt Upt Auguilino , de verbisDo.
mini Serm. ap. Laet ons in dit gefchil nietgaentoe
de wereltfche ichrifcen ; ende laet ons niet oordeelen
een Poëet maer een Propheet.
?tlfoo niagnien ftoacn
ban
D. Beza.

?tltansS bebonbtmen bat |ïc& allentljalben ouciu
Daecben be Capittpn^ banbe nieutoe gtjckuojtjm
twaelf duyfent man/ öECfoecfienbe toapcnfii/ iiaec
getooonte/ enbcomupt BaceTloop pïactfrngcfctiiit
te toctben in <<5uacnifocn : maec alfoo ofceeòfam
b'ecn
5ijbe brei ^tcben Ulaegöben met <I5imcnifofn te
feetrbeftoaett te 50« / cnbe üecfocBten bcïininDrring!);
^00 taiéit aen b'anbecjijbegeconflbecectt/ Datai·
lentBalben bm bjcebe tuflcBen be üiroonen jijn booit-
gangb Babt/ enbe baec op becfeibec «Ecoupm tm
beeie afbancltten/ ten beele ccbuceecben : oot&tiat
be Heeren ban Zeeiandt göcBeêl niet inbeiDiirbinfle
Babben gebaen / maec be nteutaeCapitcpn^ban gate
cepactiti^ gelali geen toccbingentebocn. ^ccBanien
ben {iacbc ban Staten Beeft gep^oponmtctiöebcirc
focBt/ bat op befe faecbe bpbegefamentlgrfte^ja'
binnen mocBte tooiben gcccfolbeect/ ofmcnbtglic»
Beele taecbingBe of boltceehingB ban bien niet beljoia;:'
be tefÏaecïten/ cnbe boen ceffecen/ nabemaelbOo^
facche ban ben <©o?logB üan felf taaec geceflcttti
b'ileecen ban
Hollandt opbatpoint ejcpjcffclijcltge'
conbocecct/ Bobben ben
twasifden gort gebonbcn/
bat ban toegen Baec iEb.<!5cootj|làog. tfc<l5cijn:ai
litept be faec&ebaecBeenenfoubetoecbcn|^)t^(Ct
tehepnbc ben iSaebt ban Staten bp Baec io. Üoa·
geautBocifeett mocBte toecben om met tomnumicatie
ban <@ebeputeecben banbe p^obincien baec op
bege-
betafcöcecbe Corapagnpe toacen get^actieect of ban
berfeIbec<£Bicommittcecbe öaben obec 'tlimiifettu
enbe afbanchenbanOefelbe
Compapie/ ofc f^
Ren banbe fiegounén toecüingBen/
nietüegeeliaecE=
be Capitepmn naecbecte Banbefen enbe tetcacteccn/
bfé bat B£t Kefliment bp ben ©eece ®elb-ieacfi|ialcB
Wurtz getoojben iönbe / boo? al^nüc&Bpï^öiftf en
naecbet cefoiutie gèconficbeéct enbeWbien^n^t'
Boiiben toi«ben:bit fdbe toiect bp Baec io. Βοίΐ·'»"
vcerthicnden Bcappioöeéct/ enOc ben aiaeMaiHflt-

becingB beRent gcmaicRt
palen gebelibececct
BéM>«·— —^·
ieecen Meerman cnbe Boreel, ejitca^· «••"ι;;,';,
belici twaöefeniètaetflen'tiof^Eng^^^

mogen tepetïiecm j mi Daec l^jobitttlad aa^


-ocr page 590-

en OORLOGH, 'tAck-en^vemighfle'Boeà.

tiflrtflebonDenBablicii/ batbp&aecllooB «i^mDe

ιΛ .VtSoojft tifcfocc&geconfenteertfouDe mogen tofcs
' ncn/ foo rtocbtaii^/ Dat bp'tbiffoftjerejjanijc booi^
'—frWüÉ 38niba|TaDe tortnooöightoa^op'tbE»
ttieeDm ban Οε ojtiinaci^ ^intiafrabe am 't Hof te bif^
üonctai Ijp öaec ©008 JKoeenbe tot bie functie öoo?
Dtn ®Dt üan drie jaren/ ai^ naec aetooontcflijeclü

hrtOoigÖ ban beeffectibetefiitutie enbe «Complete fa=
ttófactie (nbecfaecfteban Scrunarne enbe anbere ftoe^
ümöe pointen / niet toe cn lieten bat bepo|laIbact
tcnhenb)00?bigl)in'C ggeSieel lebigb ggelaeten foube
UjoiDcn; Dat beröaiben ben gemëitefêeecBoreelbp
liaa éo. geo|bonneettniocI)tbJo?benficBalf'
itocb boo? eenigben tijbt albaet in fnn e);trao?blnaci^
Qualttrpt t'ontliouben / om be boojfs enbe anbere op;
honiinDe faccften ban gljetoic&te ten meeflenbienH
tjan Di SlanDe te Ijelpcn bitigeten ; met berfeetBecing
Dat^cm bp betec.gclrgentgepbteubefoobaefibepu::
bliquc affaire^ fulC); toelaten fouben/ petmiffie gcgC'
urn fouDe üjojbcn / om een feeec na fijn ©abetlsnbt te
Doen / enbe ficl) alfban met beboojlljclie o?b;e en com·
moDitcpc tottet behlceben banbeo;b;e^^mbaffabe
tepjcpatcten.
Watt op gebelibcreett sö'nbe / i^ goet-
gjjcüonDfn enbe bcriïacn/ acn ben gijemelttn iHeec
Meerman alleen te permitteren omtemogtienrcpa:
ttiften: Φε^ toetbt bengcbacöteni|eecBoreelberf
focfjt fitö alfnocD booj eenigcn tijbt in fijn boo?fct)?ebe
quaiitept al^ (]Ctrao?binarf^ ^mbaflrabeuc albacr
t'ondjouDcn/ enbe tot lafÏcbanbe4ScneraliteptbC'
clatcccn bolgftaj^ öft reglement boo? eeneptrao^bi^
nati^HlmlJaffabeutgearccfieett/ ombeboben glje.
Doctite enbe anbere opltomenbe faechen ban gebiiegte
t(nm»^enDten|lebanbe3lanbete l)elpcn Dirigeren,
©t^ bjicrbin bc ©jobintien berfocljt ( figij op'tbe=
Mcebm ban beojbinari^ ^mbaffabe b an befen ^tact
in £Qgeiandt ten fpoebigtiftc" te biillen berftlaeren.
<ÌnDe bJierbtgier ban <l5Ftrattacnbcmeer-gemelbe
l^cccrn eittaojbinarl^ ^SmbajTabeur
^gÌJEfonbcnora
ttlìcecRcn tot ber felber naricjbtinge. 35'l|e(ten φβ^
ùqjuuecDen bau be^jobintieban Vrieilandcgebben
tethlaert gelali te Jijn/ bat brpbe btboojnoembe ì|re=
ccn c);traojbinartsi ^mbaffabcur^ gbcteboccertttio>
ptoojDen.

®en ftlben baglj becfïaen / bat achtien ^c&epen
tian ©ojloge/ 'tjp ban bie gene bie albcrept^bjacen
alictqulpeert/ of noci) uptbO?binari^mibbelenban
öetcfpcctibe Collegien tee ^bmiralitept göeequipeert
ffluiKn mogöen toojben/ te bjetm/ een derde met
feiligh ^tucfien / of baec «nbobcn/ een derde met
tuircöen De vccrtighenvijftigh^uclicn/ en'ttepei
rmlte derde met tuffc&en be dercigh en veertigh ^tUC'
Btn sDemonteert / in ^ee gi^onben fo«ö«i tooi»
wn/ omteftrupfrenbow't^eiutoban be s>ttaet/
omtrent be llaep Slnc viice&t, en bo^bec^langl)^
tKiÜuiien ban Sp»ngiea enbe Portugael) tot beficuc*
ban alle )9obet^ / enbe tot p^oteptie ban ^
BatnDe enbe bomenbe föoopbaerbp - ^Ijepai / te
Ktllctin bp 't CoHegie ter Hlbmiralitept tot Rot-
terdamdrie, Atnfterdamnegen, Zeelandt drie, en
tNoorderQ^artierdrie, baecbanTes^Ijepen fUC=
pbelijcft tot Conbop ban be gaenbe en ïwtncnbe
gcijtpen Bbtbjupcht fouben too?ben / enbe om 't
CfquaDje Dooj berbctfcöingöc bang>iliepen/ enbe
wolcliaitijbt JU goebetflant teijouben/ toe todcft
Conbop enbe om te berbetfcöen ai^ booci» een
Wban'tColiegie tee IfibmitaKÉept tot Rotter-
drie ban Amfterdam, eeu ban Zeelandt, en·
ween bon 't Noorder Quartier gjjeemplopeert fOU»
^bjojben. ^anf^be boben-fteenbe conduce geo
rojtnem bp be Pj(À)intie ben Hoiiandc, el^ gelAtnbe

be bfcfeebi toeecii-tì&ct)?epbcert ©c ü^eten «Scbepu» i ί ^ g
teecben faan Zeelandt betiben bct&Iaert tot
Bic bec booifs «chtien |>c{)rpen ongelafl te stjn.

SSnfgeiijch^ goct gebonben bat Xanbt^ Jdloo^
teonbec «Squipagiegöc&iagljttjpbc tegentboojüigöe
bjeebfame coniunttucc ban tgbenenbcfaechinafges
bancht foube toojben. aiot bjclcfien cpnbefjiccban

flfcctmocbt too?ben benaeniElbe©eecBoreei. 2&an i^ptcactbjierbtgefonbcnaenbe famentlijtlic Cofle.
Sfoo bJfl tcboo?rietttoa^/ bat öpontftcb&equame» Igien tee ?llbmicalitept/ om te (irecfecniotbecfelbfc
ïicftte pjcpaceren ett fijn facchen allent jal|ben bafc j nacicötinge.

nactefcDiiftf" / bJrt noobiglj Öab een fteec fjettoacct^ | i©en veerthiendcn Jjjierbt goebt gfiebonben bat De
mDc naer be ©jobincie ban Zeelandt te boen/ tnöe ü^eec ban Beuningenaengliefcöjeben foube bjecbcn/
Dat De bifficulteptcu bie |jcÖinb'f);ecutiebanbe©?ei ; aJle mogöe{tic6e beboicen oen tctoenben/ fulcli^cn
De jonaölituflcöen Vranckrijckcn Spatgien gljetcof» baec'töeïjooit/ ten rpnïie bic biffecenten bie fiaece
(tal fouOi" mogöen homcn op te boen be ba|i (iefc USajefïeptmctSpangiennod) moctjte6«i>lafn/ enbe
inaljföanbejonaöllgöeflooten Triple Alliantie, het alle anbere bifpupten enbequcflienbangelijcitenna»

■..............—tuce/ bp minnelijcfe becbiagj) boo? Commiffaciflen

ten bjebecjöben ten bien fine aentfficUm/ oftoel bp
fulimifnc aen Neutrale enbe onpactöbigtje aitbitcrir/
bupten Uiegen ban feptelgc&gcpt afìseboen en upt ben

toege gelept moc&tenkDO?bf η. ^

^at bipber^ ben i§at ban Beuningen ggelafi
morl)tetoo?benb'©eeren||aini|let^albaer te fonbe^
ten/ offtjne JBajeflept niet gtjenegen foube fijn tot
boo;homingb ban all^bifputen / bie gene ban be bOQ|«
fc{)?ebegeoccupeerbeengecebeerbeplaetfen/ bie toat
berrein'tgartban viaendercn ggcabanceert/ ooeft
bp gebolge be ^ronticrrn ban brfen ^taet feec na ge*
legljen toaren/ tegen^ bc Franche Comté en anbere
Qfgclrgbcn plaetfcn tebertoiffelen/ cnbc baec toe ap^
parentie beipcurenbc/ be faechcmctallenccnflbaet
Denen tcbicigcrcn/ tenepnbe foobanigDen bettoilfcs
lingg gebaen morste biecben / fonbec ecgtcr bier boo;
eenige becanberinge te maechen / iifboo^gaenbe gaec
J^o. Jl©og.öefoluticnban bate ben twintighften bec
bcrleebejlgaenbt.

tlnfgelijcK^ cenbeleefbe JEifHbcocfcgjcben aen
ben Utoningl) ban Denemarcken, bat fbn JÒ^jefiept
tot befliflingbe ban be bifecenten/ en tot boojl^o^
mingti ban een bojbere bertepberingöc/ tufr4)en gem
cube fijne naajepept ban Engeiandt, feö niebe
Isel gljeliefbe te loten ggcballen/ bat be felbc boo;
minnelgcBe intecpofitic enbe intecceffie ban gacc
il^oog'b iasogcnbc ggetecmineect moQjten tsojben/
enbe bienbolgben^ baec toe bcnoobiggeautljorifatie
te bcrieenen op ben gene bü't fijne jl^ajc^pcggelie^
ben foube tot in/Icuetie enbe uptboeringe ban be boo|<
fci);ebe faec^ te gijebjupchen; biccbcnDcban'tgene
boo;f3 i^/ oocEi hcnniffe gegcben acn be l^ea; ban Beu-
ningen , C]ctraojbinaci# ^mbaffabcuc ban brfen
^taet in Vranckrijck, mitfgabecpaenbcn Hïefibcnt
Ie Maire, omteflrecficntotbecfclbcccel^ectibe na=
richtingc,

^langcnbe be Calfatie ofte rcbuctie/ gaf Zee· cafTatfe
landt I)et bolgenbe : bec

(itie.

ExtraB uyt dè Notukn vm deEd.Mùg.
Heer en Staten van Zeelandt, den v§f·
thienden Jtdy f fefiitn hmdtrt acht en
fefligh.

DEn Raedt Penfionaris heeft aen de Vergadcringe
gherefereert de confideratien ende advijs van de
Heeren Gecommitteerde Raden over 't afdanc-
: ken of reduceren van d'Excraordinaris ende Ordina-
rie Militie van den Suet, om by defe vreedliine con-
junöure des tijdts het Landt van haeref\il^a»: Laden
eènighfints t'ontheffen : Is na delibisratitìgocdtghe·
voùden ende verAaen, dat de H&creo Ordioaris Ge-
deputeerden ter Geaeraliteyc, met de andere Pro-
vintien, daer over fullen komen in conferentie, ende
trachten de faeckendaer benen te dirigeren, dtt eerft
ende voor al de nieuw geworven Compunien te voet
mogen worden gereduceert, op v0>gh koppen, ende
geleytdoor twte Officieren, ende deouoeCompa*
gnien ghebracht op
v^fenfeventigft koppen, oócft: de
Compagoien te paeniC) foo oude als oieuwe acngeno-

4- mene


-ocr page 591-

54? S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lìiiCS' "^ene, naadvenant vermindert ; Doch dat in't doen
* - "· van de Toornoemde reduftie goct regard fai worden
--genomen, dat de befte endecapabelfte Soldaten mo-
gen worden aengehouden, ende de flechte gheljcen-
tieert i ende oock fpecialijck ghecxcufeert alle Uyt-
heemfche die onder de Nederlandfcbe Compagnien
in groote menigte wierden gevondeniimmers foo vCel
als ecnighfiatEgevoegUjckgerchieden kanj datwyders
de gemelde Heeren ordinaria Gedeputeerden ter Ge-
neraliteyt haer naderhant met andere Provintien ful-
ien mogen inlaten om te befoigneren over 't licentie-
ren van de nieu aengenomen Troupen foo te Voet als
tePaert, foo wanneer het faifoen van'tjaer wat meer
fai wefen geavanceert, ende de Bondgönooten fullen
oordeelen dat lulcx fonder ondienft van de Lande ge-
fchieden kan, endedat in allen ghevalle van nu af aen
werde
yaft geftelt het licentieren van de Troupen van
de Vorften van
Brun/h^ck endeLunttiburgalsden tijd
voor de welcke delclve in dienft van de Lande fijn
overgenomen, fai komen t'expireren ; daer op hier
volkomen Aaet en reeckeninge fai worden gemaeckt.
Onderftontj Accordeert mette vooriz Notulen.

Geteeckent,

Jus τ us de Hubert.

©iti vìjfthienden fci)?C0fl)enConfuIban Damme
λλ«γι yyi Smirna, ùflt Öcii ïlifiDent ftenihtiUaiflìijeljan
Den ecrfìcn Dcfr^/ Die met een eppiefle JUSiflìbcofte
ti^Bmme pofi arti getti Quatn/ gaDDebectoittyitit/ Oat{)ti$ìe:=
εη (0«en penf baj, tjjtpnÌHjJC iua^ Den drie en twintigften ban
ÌtìSi ConftantinoplennaetAndrinoplentcaaen/ omfiin
tic toc ^uDientie Dp Den i0|ooten ëecc^te gcbDen ; ontliie^
Amirna. Denöe tot Dim epnDe vier offes ban De apatie omjàie
(tatie enDe cecemonietotmeetDecccfpectenDelupjÏet;
ban onfen ^tact te Ijripen becmeecDiten enDe bptoooi
nen. ^cDertDatfijnCD infonteODmtiepIaet^ toag
Betoeeli/öeeft ftp aen Dcn Conful bp betfcÌjepDc SSjie»
ben bctfoc!)t / Dat Dp Doct) teilDe bp gent homen / en:=
De btio?namentIöch in Den boo?ftt)iebe fijnen laetfien
S5?ief ban ben eerden Defe^ metfeet lignificante en
biöDcnDe iCetntcn-.fultp Dat βρ tefoibeecDe binnen een
dagh a drie met een(gt)e banDe^etieDecbjaett^te
Saen. }^pfc!)?effbo?Der^Dati)ettotSmirna,boo?Dei
fen fece flojDigt) in fonbjetchgaDtogegaenonDecDe
^atie / al^ De tfTonfnl^ fiacc DeDen bp een cocpen/om
obrc ccniggcfaeci^cntfKcHbeceecen/ Defelbenietnae
bcljooi^n compateecDe/ biaecinnefp / bp ofnaDe^
Confulietiomfleoochbleben continucceni giet: Doo?
üjlecDt öp fleneceffitectt een cefolutie te nemen / enDe
De 4^atie bebent te mae^en / Dat / al^ gp gaec DeDe
conbocecen tegen feechet: up?/ befeibe al^ Dan fouDen
nioctenbecftbtjnen/ opfeecbecc boete/ bp Den con·
tcabentfuctebecbeucen. ^eDectDfe aftenomen cefo=
(tttie geeft bp Die ban De j^atie becfcgepDen malen tot
fijnen gupje ontboDen/ om obet eeüjicgtise faechen te
befoionccen/ DocbDieeinaenijaecouDeBan^ft/ met
te fooraen alé iiacc bdicfDe/ en Dat noc{) fomtgt^ meet
feveh of acht t fomtijb^ drie of vier, en fomttjb^ OOCh
todnieteen. ^nlclt^ Datgp Defaecfienban'tgemeen
bjcftb}il^ nietitonDe p;oponeten/ enDe foo getmoefl
ïaten paffecen niDe toat tempojifeten/ opfioopDat
lirt feuDe beteten; b)acc toe gp gaec iteratibeltjcit Dooj
fijne ?5?ogtman^ DeOe oen manen/ DocöfonDet:ees
nigebjucbt. ^itDacgtgem Dat foo niet lange ftonDe
gaen / cnDc gaDt boojgenomen 't felbe te cemeDfecen/
toaectoeöpmeenDegljrlcpijentiiepütte fjebben/ al^
lÏianneec Dem eenc j<)9imbc üHecDt b^anDigfit ban
Den {^etc S!ifi>)ciit/ biaet in eenigge faechen flonDen
Decbat / Dat bp baec mofl commiinicetea ^en Con»
fui liet Daec op .De gantfcge 4^atie ontbieDen tegben
vijfupcen / De meefte compaceecDen/ Docb eenige ble.
benacgtec: 'ttodcboo^faecittoa^/ Dat Ipp niet tuit
De in befoignc^ tceDen ; alfoo gp in pjefentie ban gaet
alle toilDe p^oponecen ; op Dat Daec nae niemanDt
ignocentie mogt)t p^etenDecen. j^icr opDimitteecDe
tJP De pjefrtiten op ftaec betfocch / alfoo fp fepDen/ niet
Jangtiec te bonnen taakten: Doeg onDet conDitie/
Datfe abont^ na Den eeten fouDen toeDecom bomen :
"i torlcft fpibeloofDen / enDe Itet.boojt^ b'abfentrn

Doo? fijnen ©joogeman^ aenfeggen/ ali ban m»:
De te compaceren. ^a langfi toachtenbpttiK
beren sijnDc/ uptgöenomen drie of vier, alK™
tDöt begon te becD?iften aen D'anDete / becfoffifS
DatöpmetDejpjefenten toilDe befoigneten |KSS
ban ntemingbe niet te Doen/ maecDegebomfiS
bepDtDeDe ftem anber^ cefolbeten 5 ghefetSnh,
maechte&aecbeftent/ ftoe benooDttoenbiohetei
DOjDjetoa^: Datfip om afle^ op een goebc bK
bjengöen/ öaDtgoeDt gfjebonDen De cefolutien h··.

liet in alle ©Ecgaberingen te laten piefent Uiefcn /1'
notitie ban 't gepaffeecDe te ftouöen.' i|icc op bmoC
eenige te gcollften: D'eene^De/ De cefolutien tnoll
flen in 't Duptfcfi toecDcngljecoiCigecrt; D'anneri
cefolutien moefìen in't net toecDengfieffclt/ omban
alletebietDenanDecteecbent/ geDupcenDeDea^fma.
Deringi) / cnDe Dat foo toel booj jiaec in 't pactinfe/
aI^boo?8emConfiti/ of't genecael/ om flcbolote
lijcft ban aflfjS Coppe teïjebbcn. llpfepDeDicnbit
te fniien bolg&en/ Die in aHe ©ecgaOecinofninoitó
ïanDtbJitcDtgrtjouDen/ Dati^/ Dat alle refolutim
bp Den Cancdiec f!aenDr De J^ecgaDecingg in 't Ittete
fonDentoojDen aengeteetftent/ enOe naberljant ohf-
eytenDeect/ om in De cerPe Daec eenbolsenbt©re<
gaDetingbtebw^Dengbecefiimeert/ enDe nabeclianc
hi De pnblijche Cancelccpe-SSoecIten gleccfliilcctrt/
om ban een peDec na fijn gocDt binDen te toetben ööe.
leefen ; enDe Dat altjiec eenige cefolutien toatmolje»
nomen/ Daec aenD'een of D'anDec^toai^fïtnm/
Defelbe Ijaec op ïjaec becfoecbfouDcntoecütntoeBfiti
laten. 5^itftonDehaecgeen genoegen geben/ macc
toilDen in'tcecfïe/fece ban alle^ Copie fiebbtn/ foo
toel al^ öp. .ï^aDetganDt toiecDenfe onDec ben anbt.
een oneen^. <gpnDeInch acco^DeecDenfe/ batfe toil=
Den Ijebbrn Dat alle cefolutien bp öaec fouben toerben
onOrcteechent/ enDe Dat öp Ijem nae Deplmralitept
ban öaec fïemmen in allei fouDc moeten r^ulcrm.
il^P bjaeg&De gaec / offe meenben Dat De j(^eeten ^ta*
ten bem DaDDengefonDenomgaecflemmmteCoIIu.
gecen/ enDe gaf haec met een te bennen batfctnoci
flen toeten Datfe Sem niaec ban fjaecabbiiibienben/
enDe al^ Dat met frin fentiment ober een quorn/
bP&em Daec ban fouDe Dienen: Docfifooniet/ batgp
fooDantgbe cefolutie fouDe nemen af^ gpmeenbeten
beften ban *t gemeen te flcecben/ enbeboojfjjn Hees
een enDe ilBeefiec^ fouDen becanttooojben. Baa
na/Datgaffcbaffennietlangecitonnenbe booten/ al«
foo fe toej omtcent een np; baDDen gbebup^t / meenbe
bp Daec ban af te gaen / en totFcturebanbebooi^
fcbjebe Jliffibeban Den ©eec SefiDent te treben/ botft
eenigbe ban De pjindpalen Dojflen opentl^clt ban
baec geben enuptco^en/ Datfe tot geeneanberef»
hen toilDe boojtgaen/ boo? aleecbPbaecfuflenueal
boocen/ noopenoe bet coucbecen en teechenen ban
De cefolutien IbaDDc torabflïaen. i®ot Defe töbt tot
baDt bppatientiegb^iatit/ maec Defefïoutemaniere
banfpjeecften/ DocötftemDatbP bebouben^ fö» «f
fpect/ niettei^c6onDcbecC?egben/ enboelbeoaS
Dat bP fouDe gebben beginnen te ontfetten/ enli#
teltjcft toat öacDt upt gbeUacen / om 't toelrft te 000?=·
bomen bpupt Den ftodopflonDt/ beecgoebenationb
feggenDe/ enaHeenlatenDc/ fulcb^ Datfi Bbenoobt^
farcht toacen te bectcecben. iStoeeDagiJinlw»,"®^
oeDe bp be gantfcbe .l^atie toeDec conbocecen/ m
maecftte baec bp (ïjne pjopontiebeftent/ Datopal?
nu meenbe te arcomplicecen 't gene Den Tuy me -geeft
ttoee Dagen te boocen niet biaboe toegb^ae" /

bP boopte bat beontcoetDegbemoeDccentoatbefae>·

Digbt fouDe toefrn/ rtelijcRfc oocRfcbmtenteffl"/
alfoo
bp een Bbebfnanbcccreanceenflbilaetineafc
mecthte/ enDe fp foo boo?baecigb en Dplo£9>enWOT
't fp?eccbcn niet en toacen. ©p toa^eenbJcpwoj^"
boocen becigbt/ Datfe een Öfquefl Ibaöiwn infl^
fleit/ en Datfe bat aen beni fouDen ïebccen / ffl^
lijcfifeoocftDeDen/ al^bPföne
Daen/ fntoti»Iertuw ban De boo^becfiadtw WJ


-ocr page 592-

t

en O OR L O G Η, VAchMn-veertgihpeBdtcL·

h» frint öa^'Ö'^ ÖÖeöaEii / We Ijp fiatiöe

L aenomen't fdöc aï^ Dan foube obccfiin; toacc
fin i3O0?ïa^ 't acne ben ajcitidtcn ïfcece Βφ
öVöcni IjaöDe QtjcfrÖjcUfn / noopenbe 8« ficene
norf) tc bPtaeicn flonbt ober gebanc p^efenten ; tuacc
hariDfn ^crcrtariiS beBroflèsbeJìeecBEningèEÌJabt
nhefonbEH. ©it fcljjtjbfti^ (ïonöt gaec niet met al=
im ae«/ fat fp Die fomme feif^ fouben moeten öe;
laeltti «pt S«nc fp iian be Ifimbaffaet-cecöten
fouötn mosöfn öeöBen flöefcaubetct / alfoo fe bat
hflcli niet en toilben bchennen / maec meenbe Dat
ntctt tie penninsben al mebe op ^ntetefi begoojbe
κ ntmcn/ aÖclricB alle b'anbece. ©nbectuffcijen
öonDt ί)ρ Conful metgaecHlbbg^aoebt/ Denoubt
Conful Smits te boen óecfoechen / all^ItjcB al te
nKccmalm bàbbe aöebaen/ of öp beöefcfieninsöe
ban De ^Imbaflaet-ce^ten met ben eecpen 8fiii«f=
tif op te maecïten / om te (ten ïioe befelbe fionbtj
intt bpboesinsöe bat fulcfi^ jijnbe oöebaen / en blgcs
jiniDf Dattcc nietobecfcfjoot/ ijpalpbannabecbaec
oüfcmetljaccfouDefpieecften/ mibbelectogfe gaf ÖP
baci; oocft met eenen te bennen batfe niet tnoefïen
flmcfien Dat bit toecch fop fircöt foube öeen gaen ;
maccDatgacci^oogg ilI^osenDeen De be i^eeten
ttctcuceii flljefint toacen
't fetoe upt teboecen/ foo
fl[| fp fouDen becfiaen te be&oocen / en afcpfcfite
hete mcDcc op nirubj upt ben naem ban gaec {|oogb
jBooi)cnDe alle be ïSeecfteninsÖenopenDebetoiiiaa,
foo in 't gcnecael al^ in 't pacticuliec. 53it fcBeen
toptoat onjïcIteni| en flffte tecaufeceninbegcmoe=
skcnban fommfgge / Die te booten al b;p toat meo;
pjaet^ ÖabDe/ aïsS toel nu/ tnant battec een bupl
titfi bp eenisDc bien acngaenbe fat/ toa^ feec6ec;
üocpettebiijfenbaec toe ontbjeetlten/ Ijoehiel men
nitttec tijbt licliteincfe noeï) toeltaatmeecfonbeupt
ülnben. SScpbebefcfaecRensijnbeafg&eeaen/ nam
bphet boo?fci)jebg ïïequefl / toaec in be Meffieurs
ittfotötcn bat alle bcicefolutienbpbevatte (Nota)
tmfijnmobccfïacnglienomen/ mocbtenbjeCDen bp
Datconbettecchent/ enbebaecban oocl^ Copie (leb;
ton, J^p anttooojbe iiaec met facötöepbt/ Dat öp
fulcbcn i^cquefie niet bonbe acceptecen / alfoo get
nitt in De becepfcDte tecmen ìua^ggrcoucgeect/ en
toflont/ en Dat fijne Commiffie mebe biactjt/ bat
SP/ al^ljatctoettigemSagilitaet/ ten öacen obecs
fiaen of pjefentie gheboegöt bJa^ oraccfolutietenef
nitn/ nift bpboegmglje bat öp öcm booj fijne ©ce^
tenen j®ecfiei'^nioflberantbjoo?ben/ cnDe niet fp-
licbm; uiacc mebe oocli ft|n affctiephttuebecnam/
btbbfnöc Bbcbae&t Dat fp 't felbe öeqnefle toebec nae
ÖatcfouDni Rebben gbaiomen / Dan tftoonbe ble Ca-
price nocï) / bat fp öet op be ®afeUiettn ïegeijen /
geijjcft fp oocR bebe: banttoeeban&enbacc na qua=
nitnbft ttoee upt be pjincipaelfie gupftn albaecbp
gem/ behennenbe in be tVuee jongbfle J^ecgaberin:
Smquaijlcitggebaentegebben/ enbatgetbaec feec
iKt toa^j met belofte bat fiet niet meet foubeg&ei
miieDen ; maec batfe Bem ( Conful ) ö£t tcfpeet pju=i
«iKbcn / bat gem bolggen^ fijn Commiffie toe^
wam; btcfoechenbe toJiJbec^ batöp Baec obtcniet
^löi ftbjiiben/ of foo Op gljefcö?eben BabDe/ bat
TOöcc contcatic becigftt toilbe boen. g>ijn anttooojbt

pp/ Dat bpijetgaecgeecnbecgaü ennietmrecen
louöt Bljtbenchen/ en alfoo f&befflmDenbat befaec»
^ örnabtn in foobanigöe o?b|«/ al^ öaec fêoogfj
«Bogeniie en be igcecen^&icecteifcenBeecrtefaBben/
nift fwDenalaten baec ban ïjerinilfeteaebtn aen iup'
«DeCoiltflien.

©rt (fucchfiöe afjcftfcbfcnntttbetanDecIngegcs
Wfflt te tecDen / alfoo ben gcooten igeec fcec op be
|wgi|e en inbemoubtbanbeJanicfarenenSoldacen
wfionDeteftomen/ toepenbe: datfegeen comcnte-
hebben, en dat hy niet wel regeert, en DIecgeliÌCi
htó o?blnad^ b'cec|le beginfelen 5ijn. SBuptcn
toilbe ben felben mooten ©eecfnne twee ionröe

öen/.'ttoelcfttei

Bm^öe®uw6fiiiea©eti^/ ennietmaaftaéfcfiieöen/
öoojenalcecbenftoning cen^oonöeeftbie bes
gnaemi^omtecegeeten/ bebefe niet Dabt; fulcR^ ——
bat bfMuftisofbeGeeftelijckhcydt Oaec tegen toagi
bieneffén^ ben ?ïbeï en ©emeente meec tot fort SSioc»
bec foube gfteneöen jijn. jHàen Ijielbt Öet baec boo? /
barfoo ben Konlngö lot,Conftantinopelen guani /
tuel gaefi om ben tjal^ foubebiefen/ en battoa^be
reben bat ÖP baec ban Daen bleef/ alfoo be iaiuccfiert
öacen lioningö niet en mogBenombjengenal^ in öes
fdbe plaet^ baec ÖP Bificoont
_ ©oïgen^ be jongfle ?libb|jfcn ban öct €planDt ban
Candia bJa^i get felbe ConDombanbe Venetiaenfche
Armade bcfet/ foo battec BCfu CuccfifcIje^cSeipftt
mofupthonben/ 'ttoclcRoojfaecfefoube ioefen Dat
&ft ^efiip be Tobias, sfjnDe «n ban be fevcuj^es
^anDtfcgeii{oopbaecD^-^cgepen/ met Den Con»
fulalbaecuptöet^abedanDtgtjeKomen/ en nabec^
ganbt boo; een commanbement bart ben stooteit
i^eecinfijn Dienfï ggeepfcgt/ enbegegaenom e;aen
nae Candja te boecen/ en alfnoctt tot Scio ledati·
De/ De cepfe bectnaect^ ootR niet foube Ronnen of
oecbenboen: uptbjeefebanDoojDeVcnetiancn gge·
nomen te toecDen/ foo enDe aöefficft ben Capitan
ban Dien gem fd^ecf bat gp fóube Dten aengaenoe geC
oebel ban ben Capitepn Baila mocötrn afbjacBtenl
13p ban met baec te blijbenleggen/ oföet<©?aett
üjfDfC t'ontloffen/ Dart 't 3P foo tjp/ mtnbjeeffte
Dat onfe ^atie tot Smirna nict fonDec ftgaDe Daec
tìanfouDefeomen / «aec fp £d patientie in moepcn .
Bebben/ alfoo De (Cuccftfe^fficiecenalbeDcntoatfe
ixjilben / boo? bien bacc βείη bafle fo^me bàn öeoeè*
Cinge toai^.

j@et fecouc^ ban Dm Paus, enbaecónbec hatbaiì
Vranckrljckbia^ mebe tot Candia fltatcibeect/ ban
ebentoel foube ficg naeDsinfojmatitbieOemConfut
toacen sebaen / gcoote appacentie tot S^^eDe tuffcgeit
Den gcooten J|eec/ enbeDeiSepubljjcijueban Vene-
tienbectoonen/ en tot bien epnDe een ^tmbaffabeuë
baiuemelteifirpublgcque tot ConAantinopden bt^
toacytbiojDen.

^e ^canf^e gabbm tot Smirna seDecteenlggeit
tijbt gectoaect^ feec beel aponten en fcgabe ggél^/
Doeg nopt meec al^ Doemaei^ omtcent acht Daghe»
aöeleben : al^toanncecben jpcaltf($ni Cooful, na<
bat eeniglje ucen in 'tCafïeelgl)ebangt}engabtgbe>
feten/ naberöanbtinfgnilup^i^gljeceufïnecct/ ges
ijcR nocö alDacc fat / en bobcn Dien eenCapiteptt
ban een jpcan^ in 't Cafieel/ De cebenbaec
bantoa^bcfen;

«©mtcent twee maenbengeleben toa^banSmirni
gegaen feecftec ^cang ^cöeepften/ 't boelch onaenges
fïtn De genecale embargo, Uccntie bcecg om te bectcec^
hen/ opconDitie Dat ttrt foube in paffant moeten tot
Thunis aenfctttn/ afbjengenDcfftoceCöiaU^/ ban
ben gcooten J|eec fypirfielijcitDfctoaeEtéBöefonben.
^it ^cgeepbcn toiecDt bejegent Dooj cenfge Jj^altccs
fcge Co^faicen/ bieDcfenCfiiau^met^nbaic&enbé
bagagte baec upt lietiten / enbe tot
Müö b;etgtcn/ àU
toaec befen Chiaus fijnRifcattoofcantfafhmaecïité
boo| vijf duyfentdealen/ ftcó'göcnbemetccnbeclof
om na Smirna te gaen / mbe Dirgelben albaecte pjo^
cucecen/ tot btcfeecbecinBiie/ toaec ban fip ffln é>oort
te panbe liet. 39n plaetfen ban na Smima te aaen/ beCi^
boeglibegpftgjb ban Die «IplanDen à Droiaure nae
Adrianopolenl^ben9;ooteni|efc/ ben felben beefe
balfiggebcn bcRent maetbenbe/ en scoote blaften
Doenbe/ al^ ofbeffcanfcfiemettoiïentoitcnBemirt
ite fjanben ban be Halteefcge öaDben Bbegtben / en«
be boojt anbece befcbuIDinggen meec i toaec opbeii
<0iooten ieec ten eecfïen een Commanbement ftee^
Bijegeben / bat ben f canf^en Conful De booMjebé
cantfoen-gelbenmoeflbetalen/ al^ ooeb De ^lacgt
en 't ©laen ban feecRecanbecffcanfeBièifiefirttfn/
'ttoelchm'tB^^nnaCandittoa^gömomen/ eti mi
oocb bp be («Eucclten toiecDt sefultineectbpbefcgult:
ban be f canfcSie toegbebomen te (@bcc Dit fu&>
ject bectcocften twaeif of veerthien banDi jFcanfcDi
^tic nae Asdrainopelen om aen ben Stoningö ts

blagtn/


-ocr page 593-

561 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

t

ïiöS δίββεη/ Ö3Utoacenn9c|>nieiiD£l)£CBcft<)tn£n/ foo
■, Dat men ben Hptflagöuqrö niet toift. ^ie^atieijeeft
öoo?gegcbni/ Datfoofc 3««» fati^factje jjirt toan fton»
Hen Ucuam/ offaniEntlgcfttjan
Smirna fouDen
tcecltm/ moet of bit foa bieebt fonöe töefen/ öaet;
amtoa^Qctiotelijcit^tettoiiffelen/ alfoo biergeljjc&e
foo biclitDilie DOOI befen gabben aefe^bt/ fonbec bat
Bet effect öeEftsefojteect. ·

àfiimn- HoJiandcflonbtljetopbee^töbtfeecfïccStmrt

tìe in be l^inantien / jijnbc bit £);cc|Tibc]0cft toflaaett boo?

j^oiient. tp^nstlfcljcn^ojlog&enbe bolflljenbe Eajlcn,

3^aDccianbti)aDtfïgpoo}'teenenbeanbec met beel
eecenDecetJUtatiegbrcebbec/ 'tbielcfefaobedte glo^
cieufcc fnbe Bwrlgrftec / alfoo onfi öeöoubeni^
nopt meec toanc6elbe / nocgtein gebaec (ionbt al^ ou
befe ttjöt. I^atc <tBD. φ^οοΐ Jliaogenbe onaengepen
nu
bf fen öacen foDecen ftaet / en be bat om 't atanbt tipt
I)acefoùtoacef({)Mlbfnt£cebbm/ toelnoobisl^ biei^
fcniB&nieHtomibbcluptte Denchen/ nocfttan^
JIì
lenDétoeel Etc gace SJngefetenen foulageren, öebben
Jiarcüan aliebooïigc eptcao?binaci^la(len / ban ooiR
elieenlijcïttoiHcncefetbecen/
bfeöan ben twee hon-
derften pcnningh : iCot betic obfectìantie enbc op
batanc^eenpattgliic&fonbei; oogglupc&lnge moctite
toegaen/ Debenopben negeothienden uptgeben be
boi^enbe

WAERSCHOÜWINGE.

©toce T^E Staten van Hollandt ende Weft- Vricflandt,

ftonoeri I 1 ^UgQ jj^jj genen die defen fullen ficn ofte hoo-

P"'^"· J-^ren Icfen.Saluyt. Doen te vete». Alfoo tot
verval van de groote koften ende laften die den Staet
by deteghenwooidigheconjun^urevan tijden ende
fsèckcn, door den ghewefen Oorlogh mee het Rijck
Van
Engelandt extraordtnairie te dragen heeft 3 onder
anderen by ons goedt gevonden ende inghewillight is
den ophef van een tweeden
twee handerfien Fennin^h,
QVeralleonfcingefetenen ende Onderdanen» micf-
gaders op de vafte goederen, gehypotbequeerde Ren-
ten> publijcque Obligatien, ende anders, in den vöor-
feyden oi^fen Lande, Buyten gefetenen toebehoo-
Tende; Ende dat noodigh ende redelijckis, dat het
iel ve Middel niet alleen ipoedigh, niaer oock eenpa-
righlijck gedragen, ende opgebracht werde. S O O
IST» datwy ommp'tvoorfzfalutair ooghmerck te
cpnfequeren > goedt-gevonden > gheordonneert ende
geftatueert hebben, gelijck wy goed-vinden, ordon-
neren ende ilatueren midcs defen, dat de Ontfangers
van onfe ghetneene Middelen, ende Rentmeefters
Tan onfe Domeynen, aen gene Inwoonàeren van on-
ièn Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt voor-
noemt, of anderen binnen den felvenonfen Lande,
beilctende eenighe vafte Goederen ofte Obligatien,
Los ende Lijf-renten, loopende totlallefoo vande
Compcoiren in den felven onfen Lande, als van de
Steden ende Dorpen binnen defe onfe ProvintlereH·
derende > ongherealifeerdefchulden van particuliere
jperfoonen alleen uytghefoodert, naden eer/ioi No-
vember toekomende, eenighe Renten, ïntereflèn,
Tradlementen, Penfìonen, Ordonnantiën, of en-
derfints éenigerhande penningen fullen betalen, of te
voldoen, dan mits henluyden alvoorens by Quitan-
tie, ofte verklaringe van de refpeöive Ontfangers van
den
tTPee bonderfiett femiitgh, gebleecken zijnde, dat
de voorfchreve Perfoonen effedivelijck ende ten vol-
len betaeldt hebben, 'Cgunt fyluydeo indenvoorfz
twee honderden{eHningha&hbcn te geiden^ op^pene
dat die genedervoorfthreveOmfanghers ofte Kent-
meefters die bevonden fullen worden contrarie ghe-
daen te hebben, daèr óver na exigentie van faken ge-
corrigeert , oockfelfsbyopfetteUjckeov^ir^redingWi
meteffedlivecalTatiegheftraftfullen worden, fonder
dat defelve Ont&Dgers hier omtrent eenjgc uytfonde-
rinpe van Perfonen, of eenige verfchgpninge y^aye·
tnandt fullen hebben te doen, ofte tea^itterenj oock
aen die gene die aen de hooge Regeainglie yatii onfen
Lande, ofte aen de Magiilrature in de Seden partici·
ferea, ofwel eenige Ampcea ofceBedieoinghea rao

taux in 't voorfz middel, voor den voorfe eerfle/, No',
vember toekomende, hebben voldaen,pf dat ly ander-
Gnts, boven ende bèfaalven haren taux noch een ehe-
recht vierde part van den felven tgux fullen heWien
bctaelt: Gelijckdan voor defengheftatueert is, ende

als noch vaft geftelt word by defen, dat foodanige Re-
genten, Magiftraets perfoonen ofte bedienden als bo-
ven, voor den vooriz
eerfien November toekomenije,
haren taux niet betaelt hebbende, ghehouden lullen
zijn tot een mulile over hare nalatigheydt -,
noch gen
gerecht vierde part van den felven taux daer en boven
op te leggen, ende te voldoen, op dat die geene, die
anderen met een goet exempel behooren voor te gaen,
felfs in geen faute bevonden moghen werden : Ènde
fullen de refpeöive Ontfangers van'f voorfz middel
van den
tme hondetfienpenningh ,daer vanpertinente-
lijck hebben te verantwoorden, oock by gepleeghde
nalatigheydt daer yooren in hun privé executabel
fen. Ënde ten eynde niemant daer van ignorantie pre-
tendere , imaer alle ende een yegelijck weten moghen
waer nae hy hem hebbe te reguleren ; laften ende be-
veelen wy, dat defen al omme gepublicecrtendegeaf-
figeert fai worden daer fulcks behoort, endeteghe-
fchieden gebruyckelijck 1$. Gedaeninden Hageden
negetttiende»]\i\yfefiien hondert echt enfefii^h.

Ter Ordomt0ntit νή» de Staten

Herbert van Beaumost.

^en negenden gegoojtfietcappojtbatibegce)
ren ban Belickelom, enbe anötce ijece gooflj) jloe.
(t&ebeputeecben tot be Hgilitaice faechen / anjtcrboi-
gen^ fiec fflbec cefoIutienbanbenveerthiendenfntie
negentienden Oefc^/ met enbe ncben^ eenige
«ÖecoramitteecbenuptbenïSaebt ban |>tate/ sebis
(Itectt enbe gheepamineect gebbenbegetPiobincfari
abbtj^ ban Hollandtobecgetfubject/ caecftfnOeijct
ftaecRen ban be nientof Jl^ecbjngöm / ofte 't aföant·
gen ban be getoojb^ne Compagnien. Paet; opgtietK:'
libeceectsgnbe/ hebben Bate tooglj HqgeniJelJtat»
melteèiftcn bet ffelbec <i5ebeputeet0en enbe <0eccinii
mitteeïöe upt ben öaeütban^taten/ (jiwtnöetet
faecfte ban De göenomene moepte bebajitlit/ wt
toiecbt ben toel-gcmelten Öaebt beifoc^t De moepte te
toiHen nemen ban na te fien / enbe bare ï^o. JB<HJ· ^
becfc&ten/ iaat/ enbeftoebedeiiUitiete©octenbe
te 5^eecbe/ booj ben jaccfeftien
bonderttweeenler

ftigh in bienfie ban befen ^taet toa^ o&eiueefl ; toat/
enne Boe beeïe Jieöitie jeDect bien tijUt ( be pati^
niet^ baec onber begceepen) aengljenomen / tnoe
ieghentooojbigö in bienfii ima^/ ontRtfebbifEren /
toat/ enbeöoe beele msüiticteBoetfn^tefactbt
tot fecücitept ban ben Jètaet foub? beftoprin m
gj^Bouben/ mitfgabec^/ toat enbe Döj
litie/ al^ booten fonbec onbimfi öan bfn toflb-
- lelten #«taet geiicentieeci foww moiten

iet ütó^febeci fiet betWeö ban Brafilien ftec bet'
met be Weft-Indifche CompfflBnipn / ^fP
bp faja^ noifi gfjiSomen fiettrngematlibanOW
Oeïf^ro0oj1t!8&/ bftortcfteöaecjfirte^Öflbö|beel

öetoben $ etibe niet toepnigö itof öMP^i^

ben gebaen aen ben §>taet.

bjlBenbebefdbe cpnfemm/ Öabftw al ft» ' ^/f;

bmàaeebitbpledenbcótamtie^ b^Q

boenbifngCTi..

Ademael ^ experientie ^fS

Tf .SnTintvmdi
gesM die ^ef ime Merea, ««f'^^jje^


Ζ

-ocr page 594-

en OORLOG Η, ^Ack-m-veertighfie^oecL· ^^^

manieren, al over lange tot foodanighen onver-
liiS.mngben cnde difcouragie vervallen ende gebraght is
"ijg^eeft, dat dacr door niet alleenlijck deglorieufe
' ende profitable conqueften van Brafil, by faute van
Vieoureuie uytvocringhe van 't aCngevangene werck,
gnde van de genoeghlame Secourfen, foo van volck
.jyjoandere nootdruftighedep, mits de trouwloofe
eDtreprifcn van de Portugefen cnde andere toevallen,
t'eenemael zijn verloor,en , niaer oock de verdere

Vaerten en Commercien onder het diftritì:

vande voornoemde Compagnie overgebleven, niet
foodanighghemainteneert,ghecu!tiveert, ende ten
nutte gebracht zijn gheworden, alshetnae menfchc-
lijcke
apparentie, onder den Zeghen van Godt AI-
macbtigh wel foude hebben konnen ghefchieden , in-
dien de voornoemde Compagnie in machtiger han-
den , ende onder eene vigoureufere direöie waere ge-
weeft, veelmindatdefelveCompagniehaer metter
tijdt, foo als van dierghelijcke bocieteyten met re-
den ghehoopt werdt, verder ende verder heeft kon-
nea uytbreyden, ofte oock recupereren't gene haer
bydefen ende gene t'onrefhte afhandigh ghemaeckt
was j jae dat de voornoemde Compagnie al iedert vee-
Ie jaren herwaerts tot die decadentie is geraeckt, dat
voor de participanten in defelve daer van niets te nutte
gekomen, ofaen henluyden eenige uytdeelinge ghe-
daenis, ja dat felfs aen die gene, die haer Capitalen
dier aen op Intereffe gecrediteert hebben, noch Capi-
taci gherefticueert , noch den Intereft uytghekeert
wordt, dat mede de Vrienden ende Geallieerden
van den Staet ende hare Onderdanen door de Bedien-
den ofte Suppooften van de voornoemde Compa-
gnie veronghelijckt ofte befchadight, ende daer over
by folemnele Tradaten vergoedinghe belooft wefen-
dc) de Compagnie onmachtigb, is de beloofde ver-
goedinge te prefteren, in der voegen datdefaecken
vande voornoemde Compagnie op dien voet voorc-
gaende, daer uyt voor de participanten in defelve,
geen voordeel, maerdaeren teghen voor den Staet
code Ingefetenen van dien in 't Generael wel merc-
kdijck nadeel is te verwachten : dat daer om me, en-
de om veel meer andere redenen, te lange alhier te
deduceren by authoriteyt van hare Hoogh .Mogende
de voornoemde Compagnie in meerder maghtende
vermogen
, mitfgiders onder vigoureufer direiflie ge-
bracht foude behooren te werden, op dat alfoo niet
aUeenlijck de Landen, Vaerten, ende Commercien
daervao de voornoemde Compagnien jegenwoordig
noch in poffeflie is na behooren ghemainteneert ende
ghecultiveert, maer oock hare uytftaende aitien en-
deptetentien met vigucur ghevordert, ofte over de
nonpreftatie van defelve, ende over andere'geleden
verongelijckingen behoorlijcke reparatie ende fatis-
fsftiegeconfcqueert moge werden.

Dat, om daer toe bequamelijck tegeraeclcen,voor
eerftende voor al by haer Hoog Mogende het Odtroy
aendewel-ghemelte Weft-Indifche Compagnie ver-
gunt , tot den uyteynde van defe loopende eeuwe
foude dienen te werden gecontinucert.

Dat vervolghens het recht van 'c voornoemde O-
öroy, mitfgaders alle vordere Rechten, Poffeffien
ende Prarogativen, deghemeide Compagnie com-
peterende, op ofte tot eenighe Landen, Kafteelen,
Stercktin, Eylanden, Colonien, Geldt-Sommen,
Navlgatien, Commercien, of eenigherhande an-
dere faecken hoe die oock ghenaemt moghen wefen,
om defelve te brenghen in handen van meerder ver-
moghen, luft ende couragie, door ordre ende op
refolutie by concurrentie en bewillinghe van de fa-
nientlijcke Provintien te beraemen ende vaft te
«ellen , overghebracht foude dienen te worden in
handen van die geene die voor de felve Rechten het
®eeftefuUen komen uyt te bieden, boven het be-
imp der jeghenwoordighe waerdyc van alle de
'«len in de voornoemde Compagnien te faeiAen
ro«het halve Capitaci, waer mede defelve Com-
P»gnie à depofitio is befwaert ( de voornoemde aftien

Laodef

tot . . . tenhondertgereeckent) endefirfckxboven χ<<β
een Capitael van ....

NOTA. ■ '

Te vernemen, wat fae( ingelcyde en verhoogMe Capitael
is, tcgens hoe veel tenhouden:déaiaitnonderderei[)e(aive
Karaeren verkoft werden, boe veel beloopt het Capitael
Λ
depofitio gelicht. · . ·

III..

,^Dat tea voornoemde %nde feeckeren dagh nae'c
verloop van een Competenten tijde foude behooren
geprKfigcert te worden, op de welcke alhier in 's Gra-
venhage ter plaetfe by Biljetten daer toe te prefigeren,
alle die gene, die genegentheydt fonde moghen heb.
ben, cnde te famen ghereiolveert wefen nae't gene
voorfz is, boven het voorgementioneerde Capitael
eenighe uytlovinghe te doen door hunne Gemaghtig-
heden voor Gedeputeerden van haere Ho. Mog. haer
hooghile bodt te laten inbrengen.

Dat oock, om geen Provintien, ofte Ingeiêtenen
van de felve, van de participatie in de voorfa Com-
pagnie uyt te fluyten, ofte haer defelve participatie
eenighfints difficiel te maecken, tuffchen de Provin-
tien onderlingh voor af foude konnen werden gecon-
certeert, na wat proportie het yder Provintie, of haer
Ingefetenen vry foude ftaen in de voorfchre ve nieuwe
Contractie in te treden, midts haer daer op binnen
den tijdt vanβΐ weecken naer 't fluyten van de voorfz
nieuwe Contradatie verklarende.

V. ».

Dat het Capitael by de voorfz nieuwe ContraöaB"
ten uyt te loven, foude geemployeert werden, cerft
tüt af-legginge van alle de hoort-fommen jegenwoor-
digh tot laite van de voorfz, Compagnie op IntcreiTe
loppende in dier voegen, dat aen alle de houders van
de obligatien betaelt foude werden
vijftigh ten htnde rt
des dat by gbemeene overgifte van alle de Provintien
foude werden gedecieteert, ende vaft geftelt, datfy-
luyden haer daer mede ten eeuwigen dage foude heb-
ben te contenteren, ende vervolgens mede tot uyt-
koop van alle de participanten,betalende bare adiea
honden als boven. *

tot

tenl

VL

Soo nochtans dat een yder van de voorfchreve Par-
ticipanten vry foude ftaen des begeerende hare adien
te mogen behouden ^ ende naer proportie van de fel-
ve, geeftimeert ter waerdye als boven, 'tfijnertijdc
de faecken van de Compagnie fulcx toelatende, oock
uyc deelinge te genieten pondtspondsgelijcknevens
die gene, die het nieuwe Capitalen foude hebben
gefurneert.

VII.

By foo verre de voornoemde nieuwe Contraftan-
ten fouden mogengheraden vinden, dediredie van
de Equipagien, ende alle andere faecken, de Com-
pagnie concernerende, toe te betrouwen aen de Col-
legien ter Admiraliteyt, of eenige vande felve, dat
haer Ho. Mog. in fulcken cas de Raden in de gemelte
Collegien, mitfgaders hareSuppooften fulienautho-
riferen cnde bevelen, dien laft op haer te nemen, fon-
der ter faecke van dien buyten ofte boven hare ordi-
naris Tradement van 't Landt eenighe verdere gagie
tot lade van de Compagnie te genieten, wel verftaen-
de dat onder de fuperintendenciff van de gemelte Col-
legien i door die van de voornoemde nieuwe Con-
tradie noch Tullen werden aengheftelc de noodighe
Boeckhouders, Caffiers, ende andere diergelijcke Mi-
nifters, die fy daer toe fouden mogen noodigh ach-
ten, mits dat defelve tot lafte van de Compagnie ghe^
ialarleert ende betaelt fullen werden.

^ulcp 6007 b%cc iSaeb ^enftonoci^ acn baec «SU.
<©?oot JSoBentie ©etgabccmobe öbccommuniccect /
baec tornt bp De EeDen genecad Copie betfogljt/
om gaec sebi^en Daet ebec nabec te laten gam/
oach b'intentie ban be ^eeten iiaece #iincipeelen
baec op in te nemen/ in boeggenbe finale Refolutie
bientijalben te neraen i»iectit uptgl^lieittotnaebec
belibecetie.

S^iu


-ocr page 595-

502 S A κ E Ν van S Τ A Ë Τ

, mamam ïiebBtn ö'^eetm ^etointö^iiicen ban

öcajcfl-atiüifcöc^ompaantsnoöEtgcsiüin Dtfe

KORTE REMARQUES.

Jen iie Heer en Gècommìtteeràen mnhare
Edele Groot Mogende de Heeren Staten
Ά}αη HoUandtendfWefi'Vriefiandt, op
V -voorgeflelde Concept, tot redres van
de vervallene faecken van de voorfihreve
Compagnie geproje6ieert.

Bdeie Mogende Heeren >

-H—^Ewijle υ Edele Mogende de faecken van de
«emer- | ) Geodroyeerde Weit - Indifche Compagnie
qutjt. goedertierentlijck in ioodanige aenmerckinge

gelieven te nemen , dat U Ed. Mog. Bewinthebbe-
ren de Eere hebben gedaen > van de ielve in het exa-
mineren van het Concept , tot redres van de verval-
iene faecken van de voórfz Compagnie geprojetìeert
tehooren» enderfelverRemarquesteverftaen, foo
fullen Bewint.hcbberen U Ed Mog. voor die gunfte
onderdanighlijck bedanckende tot voldoeninghe van
U £d. Mog. ordres feggen.

Dat Bewint- hebbe/en by examinatie van het voor-
fchreve Concept daer in bevonden hebben twee lee-
den > te weten, dat het fel ve voor af tot een inleydin-
ghecontineerteenigegeneraleende particuliere rede
nen ftreckende tot fondamenten > wairom dat in de
tegenwoordigheconftitutie van de Compagnie eeni-'
ghe veranderinge in dcsfelfsfaecken, ende fpecialijck
ioodanigeveranderingediendegemaeckt te werden,
dat de voorfchreve Compagnie foude werden over-
ghebraght in handen van meerder maght, ende oa·
der vigoureuferdiredlic, ende dan voorts de manier,
-op deweicke de voorfchreve veranderinge behoorde
tegefchieden.

Op beydfe welcke poinCen veel fpeculaticn vallende,
fullen Bewint-hebberen , alvooren tot de felve par-
ticulier re komen in het Generaci premitteren, dat
het
van heden nochte gifteren nieten is, dat de faec-
ken van de Weft-Indifche Compagnie een noodigh
redfes, foo ten refpeü van het ongelijck haer'buy-
ten 's lands aengedaen, als ten refpe&e van hare ver-
dere fubfiftentie heefr gerequireert, maer dat de ielve
met ieetwefen hebbtrn ghefien, dat den Staet defer
Landen in de onghelfgeotfte tyden , als in de Jaeren
ββΐίη hondert[even en veertigh i en de volghende met
foo vee! y ver ende rechtveerdigheyd aengedaen Gjnde
geweeit, om de faecken van de Wcft-indifche Com-
pagnie foodanigh te redreiTeren , dat alle de Ingcfc·
tenen, die in defelven fijn geintereflèert > reden fou·
den gehadthebben, ora de regeeringheover der fei-
ver proteöie enderechtveerdigheyt ootmoedighlijck
uytgrontdes herten te bedancken, continucerende
ten dien eynde niet alleen den Oöroye voor vj/'e»
tmintigh Jaeren, maer oock tot redres van de verval-
len faecken van de Compagnie, ende om defelve we-
der te doen fubiïfteren, vafl: ftellende bet onghelijck
de Compagnie aengbedaen, met de macht van het
Landt te herilellen, endetotaf-loilingevandefchul-
den, in deweicke de Compagnie, haer van de achter-
itallige fubüdien vindende gefruftreert, was verval-
len, aen de Compagnie te betaelen, het geeneden
Staet ter dier oorfaecken aen de Compagnie fchuldigh
was, en dat alleen dentijdtfoodanighe veranderinge
in die goede en rechtveerdige ghenegentheyt van den
Staet ichijnt voort ghebraght te hebben, dat in pUetfe
van doer een goet fucces op de Refolutien j als doen
by haer Hoogh Mogende ghenomen, gheholpente
werden, de Compagnie, van de goede gunfte van
den Staet ontbloot, werdt voorgheftelt, even als een
vreemden, die alhier door ongeval in ongelegentheyt
£jnde geraeckt, alles ten appetijte van fijne Crediteu-
ica maet owgeven, fonder dat eens in confìderatic

genomen werdt, de óprechte redén vail de oncöiïchf
ende het verval van de Compagnie, veel min de nr^ I^J
tedie, die den Staet de Compagnie generalijck^ -
een Ingeieten , ende een foo notabel getal van Ing^
fetenen, ende noch fpecialijck uyt krachte vaö de ^Γ
loften in den Odroye gedaen, fchuldigh is, noch oocfc
de dienften, die het Lant in 't gemeen, ende alle
Iq,
gefeteneninhet particulier uyt de ongelegentheden
van de Compagnie hebben ghenpoten, doordien in
fulcken gevalle, de reden ende rechtmatigheyd meet
foude eyfchen, dat den Staet de Compagnie effefti
velijcke dede genieten het eiFeft van het Traflaet met
de Kroon van
Vonugaeh foo tegens de borft van de
Compagnie gefloten,ende de beta inge van de achter-
ftallige lubfidien, als dat de geheele Compagnie, en al

haere hoop gerenverfeertfoude werden op ibodanire

fwake,ja(onder correrie abufive)Fondamenteo,i]$in
de voorreden van het voorfz Concejit voorgefteltzijn.

Ende daer mede tot particuliere examinatie van het
eerile Lidtvan bet voorfz Concept komende, fijni
een inloydinge, bchelfende eenige generale endepar-
ticuliere redenen, waerom fpecialijck, foodanigcn
redres in de faecken van de Compagnie foude dienen
ghemaeckt te werden , als in het fclvige werdt voor-
gheftelt } foo hebben Bewinthebberen in het felvighe
gheremaiqueert, dat in het eerfte deel een nane van
het gene inde faecken van de Compagnie ghepaflcert
is, gertelt werdt, fpj-cialijck de Compagnie belaften,
de even als of haer decadentie door eygen fchuldt was
veroorfaeckt, waer doot de genegentheydt van die
geene, welckèrs oordeel het voorfchreve Concept
moet onderworpen werden, aenftontstot nadeel vin
de Compagnie werdet gheprieoccupeert 5 ende in h«
tweede Deel hetweynige, dat van de Compsgniein
toekomende te verhoopen, ende de fchade, die vao
defelve fonder redres te verwachten zijn, werdenjcn·
geraeckt, waer door een gepreoccupeert gemoetp
precipiteert foude konnen werden, om allefavonile
gedachten voor de Compagnie t'eenemael af teleg-
ghen; ende in het derde deel een conclufieuythet
ooghmerck van den Staet geformeert werdende, door
deweicke alle de ongemacken, dieder te vreeien fijn
geweert, .ende alle profijten j die men van de Com.
mgnie hadden mogen verwachten, fouden konnen
sekemen werden, fai een y der, in de faecken van de
Compagnie niet ervaren Cjnde, feer licht de iotontic
van het Concept, en felfs alle andere middelen am-
pledlerèn, die maer konnen dienen , omdeteghen-
woordighe Compagnie te fupprimercn, endefullen
daeromme Bewinthebberen 't geluck hebbende, om
fukx te mogen doen, op dit eerfle Lidt, ende de fpe-
ciale pofitiven inhetfelvigegheftelc, U Edele Mog.
verfoecken, het naervolgende in favoiableachdoge
te nemen.

Ende wel op de eerfteremarque, dat het wel wier

is, dat (Godt betert) de faecken van de voorfchreve

Compagnie onder dedireöie van die gene, die daer
in herideren, ende 't werck van dien manieren, al
over lange tot foodanigcn onvermogen vervallen, en-
de gebiaght zijn, datdeglorieufeen
heerlijcke con-
queften van Brazil, by fautevanvigoureufeuytvce-
ringe van het aenge vangen werck, ende van genoegö-
fame fecourfen, foo van voick, als van andere noot-

druftigheden, mits detrouwloofeentreprifenv^ de

Portugeefenende andere toevallen, t'eeoemael iijn
verlooren, ende dat de voorfchreve Compagnie niet
en heeft konnen uyt haer felfs recupereren,
haer by defen ende geen en onrechtvserdig afhandign
gemaeckt is. /-
bi

En dat aen de Participanten van de vooriz
gnie
federt eenige Jaren herwaerts geen

is gedaen, nochte de capitalen, op intereftgMCieai

teert, voor als noch konnen afgeley t werden.. ,

Mede dat de Compagnie in den
fevea en/è/ligh by haer . fel ven niet inft «egbe w^^_
is, om promptelijck op te brengeng^^r'^Mo^-
Jert Rijcxilaelders, als hare

de ex plmtud, fotefiath de Compagnie b W
laft, prompïplijcken tc fourneren tot vqldoeniog"


1

/

-ocr page 596-

O O R L O G Η, Aùt-m-veertiMe

en

„ h»r ffeene den Staet by Tradlaet aen de Kroone

■ Maer dat men daer regens moec confidereren, dat
jpvoorfz Compagnie, nochte hare conqueften geen
«macken iijn overgekomen
door àc duQQ.it van
Jiegeenen, die het werck van dien inallegetrou-
ieheyt, vigoreufclijck ende mee goede cou ragie
Lbbsn gemanieerc, ende alles op de propofitie, for-
gn eiide maniere van directie, door hare Ho.
w , Mie altyts in de Generale Vergaderinge der
ne·
iJ'ea geprefideerc hebben, ende door hser ge wigh -
fpalles foodanigh gefchickt > dat meer den dienft van
Lande,als het intereft van een CompagnieKoop-
lavden betracht wierdt; voorgeftelt, hebben geregu-
w,t · nochte dat oock door mancquemenc van fe-
courfcti) ibo vanvolck, als andere noodtdruftighe-
den > tot fubfiftentie van de voorfz conqueften gere ·
ouireert, de voorfz conqueften eenigh gebreck heeft
eetreft j f^o '^"S® "J"^ ingeleyde, ende tot twee-
macl tos verhooghde Capitalen van de Compagnie
oitfgaders uyt alle de cbnfiderabele buyt-goederen,
op de vyandt verovert > yets heeft gevonden konnen
werden, jaefelfs foo lange als de Compagnie yets op,
haer
crdijt heeft konnèn negocieren 5 maer indien
hit gebreck van fecourfende oorfaecke van het ver-
lies van de voorfz conqueften is, dat dan het verlies
alleen is veroorfaeckt, om dat de Compagnie in alle
haer doen infight hebbende gshadt op de beloften van
cffiftentien, eerft op het fourneren der Capitalen ,
ende daer na op het verhogen van defelve door den
Staet gedaen, en in onmaght fijnde ghevallen, de
elïeitea niet en heeft konnen obtineren van depro-
texie, ende affiftcntie, die by den Oitroye, ende
verfdieyde fucceffive refolutien door den Staet waren
belooft, nochte tot defe ure toe machtigh heeft kon-
nen werden defubfidien, die haer niet alleen fimpe-
lijck fijn geconfenteert, om datfe waren verfocht,
mjerfpecialijck, om dat den Staet hadde belooft,dat
dcfelvegeconfenteert ende gepr^fteert foudenwer-
den; welcke belofte van affiftentie, door den Staet
tedoen, de Compagnie, naer dat haer Capitalen,en
opcredijt gelichte penningen geconfumeert waren,
buyte alle fchult ftellen, door dienfe in den beginne
vinden OÀroyegenoeghfaem heeftgetoont, datfe
gimeynt bee';t fonder de afliftentïe van den Staet op
een Capitael van
drie en feventigh tonnen Gouts geen
Oorlogh tegen den Koningh van Hifpangien te kon-
nen voeren, die noodtfaeckeÜjck binnen korten tyt,
gelijck gebleecken is, de voorfz Capitalen foude con-
fumeren, ten ware den Staet haer in ongelegentheyt
vervallende, qua me t'aflifteren naer behooren, ende
datfy alles hebbende geprcfteerc , ende meer, ais
wier toefe door den Oftroye , ende verdere reci-
proque obligate^ refolutien was verbonden , als
iiaerinct tonnen Gouts op Intreft hebbende

belaft, geen fchult kan dragen van het gene daer naer
door manquement van beloofde affiftentie, door den
Staet te doen, opgekomen is, beloopende de ach·
terftalligc fubfidien, die aen de Compagnie fijn be-
looft, defcharges van gegeven, geliquideertenex-
preffelijck geconfenteert, ende op welckers vafte toe-
%ginge in den j are
fefiien hondert negen en dertig noch
we ï'j/ifi;^ tonnen Gours wederom zyningelfyt,
fes
Millioenen [es mael hondert drie en veertigh duyfent
' ■ ... . jcjere-

leften van de gelden, àdefopto, om uytdeachter-
ftallige fubfidien weder te betalen, genegotieert, en
metdewelkedeComp^nievande betalinge derfub-
"wen gefruftreert werdende, belaft is gheworden,
mede wel tuflchen
Acvyftitià&fes Millioenen monte-
rde , die uyt de Compagnies Kafle hebben moeten
«wden betaelc, 'c welck naer behooren in achtinr
pgDenomenwerdende, gelooven Bewindt-hebbe^
«n, dat υ Ed. Mog. felft wel fullen apprehenderen,
uyt dit Pofitijfdoor den Staet geen argument tot
^aeel van de Compagnie
behoort genomen te wer-

VI Deel.

Dat verder de Vaerten, Commercien» ende Ne-
gotienin deLimitenvanuenOótroyebyhaerfelfsin loóok
deongelegentftetyden i.retverfuyrat, maer foo vigo-

rcuielijck zijn gemaintiseert, gecultiveert ende te
η urte gebracht, als een machtiger foude konnen doen»
't welck daer uyt kan ghefien werden, dat de Com-
pagnie, om alle fufpiciefelfs van achteloosheyt ende
neglegentie wech te nemen, endeden Staet, nochte
de gemeene Ingefctenen geen reden van klagen te ge-
ven , alle ende een yeder gepermitteert heeft, te Va-
ren ende Negotieren op die plaetfeo, daer de Com-
pagnie geen voordeel konde be-oogen j^op dar even-
wel niets onverfochc foude blyven ; en voorts alle dé
Vaerten en Commercien, diefe oyt in polTcffie heeft
gehadt, na bet verlies van Brazil, tot noch toe behou-
den heeft, behalven de Conquefte van Nieuw-Ne-
derlant, welckers verlies door een trouwloofen over-
val , by een bedeckten vyandt, onder fchijn van een
goeden Vriendtin tyden van Vreden ondernomen ,
de Compagnie niet te lafte geleyt kan werden, alfoo
felfs de machtighftè haer voor foodanige overrompe-
lingen niet en konnen bevry den, waer van in mach-
tiger Compagnie, des noodts, wel exempelen fou-
den konnen werden getoont, foo dat felfs niet eene
plaetfe foude konnen aengewefen werden,daer het ge-
permitteert is te negotieren,of de Compagnie is noch
in poiTeflie, ofte het ftaet allen Ingefetenen vry, de-
felve Vaerten te nutte te brengen; tot welckers beter
eiucidatie te remarqueren is, dat de Compagnie ende
alle Ingefetenen door geheel America , buytea de
Wilde Kuftj üytgeflooten zijn, als in Kannada door
de Franfchen, in Nieuw-Engelant, Nieuw-Neder-
lant ende Virgina dbor de Engelfchen, van de verdere
Kuften tot de Wilde Kuft toedoordeSpaenfchen,
als mede door defelve in de Zuyd- Zee, ende in Bra-
zil door de Portugefen, ende dat allen Ingefetenen
door de Compagnie de Negotie in de Caribifche Ey-
landen ende op de Wilde Kuft is gepermitteert, ende
voorts in Africa alle de Negotien, aldaer vallende,foo
vigoreufclijck door de Compagnie felfs werden waer-
genomen, ende voort-gefet, dat men niet fai konnea
aenwyien,dat een machtiger meerder foude konnen tei
wege brengen, als door de Weft-Indifche Compa-
gnie gefchiet, zijnde tegenwoordigh wel omtrent de
dertigh Schepen van de Compagnie in Zee, om de
Cult van Africa ende alle andere Piaetfen te behande-
len , door welcke Equipagien, eenighe particuliere
Koopluyden , die laogh op de vootdeelen van den
Odtroye geloert hebben, ende van den apparenten
goeden ftant van de Compagnie nydigh zijnde, dlck-
wils door quade rapporten omtrent de Regenten des
Compagnies onmacht feer breede uytmeten, om den
Staet geabufeert zijnde , eenmael haer particulier
voordeel, ende niet dat van het gemeen teprocu-
reren.

Dat verder de Participanten in de Weft-Indifcha
Compagnie zedert het verlies van de Braziliaenfche
Conqueften, felfs tot verwonderinge door de goede
forgen ende mefnage van Bewint-hebberen hebben
geprofiteert, want of wel geen uycdeelinge is gedien,
('c welck niet wel kan gefchieden, of de Capitalen
fullen tot haer volle waerdy gekomen, en vervolgens
alle de fchuldenafgeloft zijn) foo is doch notoir, dac
zedert den Jare
fefiien hendert Jes tnvyftightoiàtn
Jare fefiien hondert vier en der felver Capitalen
wel vier Capitalen waren verbetert, alfoo de AQien
inden Jare
fefihienhondert fesenvyftightot km&ct~
dam op de Beurfe al voor vi//ten hondert wierden
verlaten, ende inden lare
fefiien hendert vier enfi-
fiigh
voor den Engelfchen Oorlog in defelve Stade en
op defelve plaetfe voor ten hondert zijn ver-

kocht, waer uyt gefien kan werden, ofaen de Parti-
cipanten yets ten nutte gekomen is,ofte niet, en voor
foo veel de Obligatien belanght zijn defelve Zedert
den Jare
fefiien hondertfes en vrftigh foodanigh tot den
Jare
fefiien hondert vier enfefiigh verbetert, datdaer-
fe voor
tien ten. hondert Anno fifiien hendert fes ea
vyftigh
ghegheven wierden , voor den Engelfchen
Oorlogb nauwelijcks voor
etht en veertigb ten hm-

mU ^ert


-ocr page 597-

SAKE Ν Vàii S Τ A E Τ

yedért den lare fefiienhonder t vyf en veertigh t Jts e»
•veertigh
ende feveu envmrtigh geen Incereiten had-
den genoten, in de Kameren van
Amflerdam en Zte-
landt
Incereften zijn betaelctot tiaceferctntoXxAà&n
lare fefthien honden vier enjefiigh toe, wanneer de fa-
ken in ioo goeden poflure waren gebracht, dat men ai
hadde vaftgeftelt, de Kameren van de Maze,Noord-
HoUindt enStadten Lande, waer van fommigeze-
dert Anno
ββΐί» hondertfes envyftigh, een, ende fom-
tnige
tvee lare Intereften baacien bctaelt, met dub-
belde jaren te laten voortgaen, op datfe in egaliteyt
met dc andere Katacren mochten komen, doch den
Engelfchen Oorlogh daeropfeeronverfiens volgen-
de, ende fpecialijck de Welt Indifche Compagnie
feer exceffi ve fchaden in de B uy tenlantfche Conque-
ften toebrengende, heeft de Compagnie door dat on-
geval met de becalioge der Interelten moeten fuperfe-
deren (gelijckfelfs de Ooit-Indifche Compagnie met
hare uytdcelinge door bet fel vighe geval beeft moe-
ten ftilftaen) doch den gewenicbten Vrede e'yndelijck
zijnde geobtineert,verhoopt deCompagnie by het ar-
riveren van de Schepen, zedert het liuyten van de
Vrede af-gefonden, ioodanigh weder in poflure te ra-
ken, dat niet alleen inde betalinge der Intereffen ge-
continueert, de verloopen jaren voldaen, aiaethet
werck van de Compagnie by continuatie van tyt feer
verde, ende licht wel tot volkomen herflellinge fai
gebracht kounen werden.

Dat fyndelijck de ordre, waer by de Compagnie
gelaft wicrt voor de Kroone van Jsweden
hondert duy-
Jint
Rijcxdaelders op te brengen, in der daet een feer
barde fake voorde Compagnie geweeft is, als zijnde
noytby declaratie van haer JHo. Mog, verklaert,datde
Minifteis van de Compagnie buten's Landts met on-
recht het Schip de Chriltina fouden hebben geconfii-
queert, ende daer-en-boven notoir, dathetfelvige
geen
twee vyfde van hondert duyjent Rijcxdaelders
weerdigh is geweeft, doch geiijck aen den Staet in het
generaci alle de onmacht Cbehoudens het groot reipedt
van deïelvej moet toe gefchreven werden, daer in
de Compagnie
is vervallen, om dac de beloofde Sub-
lidien noyt efFeilivelijcken zijnde geprsefteert , de
Compagnie alleen daer door
in ioo vele fcbulden is
vervallen, en blyft fteken, datfediergelijckeordres
niet en kan voldoen, alfoomoetoock alhier de on-
macht van deCompagnie niet als uy t haer felven,meer
uyt den Staet fpruytende werden geconfidereert,ende
kan dien volgende door den Staet niet als een argu-
ment tot nadeel van de Compagnie opghevat werden,
ten ware alvorens aen de Compagnie over de voorfz
fubfidien contentement was gedaen.

Alle het weicke genoeghfaem toonenende, dat het
gepaffeerde in des Compagnies faeck, voor foo veel
het zelvige de Compagnie by deinleydingc van het
voorTz Concept te lalt werden geley t haer niet kan ge-
imputeert werden, hebben de Bewint-hebberen ver-
der op het tweede deel van de voorfz inleydinge gere-
marqueerr,

•Dat, hoewel in het voorfz concept werdtgepo·
fecrt, dat de faecken van de Compagnie op den tegen-
woordigen voet voortgaende, voor de participanten
geen voordeel, maer daer en tegen
voor den Staet,
ende de Inghefetenen van dien in het Generael wel
merckelijck naerdeel te verwachten is, in tegendeel
waer is, dat voor de participanten ende andere gein-
terefleerdens wel merckelijck voordeel,ende
voor den
Staet, noch niemandt van de Ingefetenen eenigh na-
deel aengewefen kan werden.

Want wat het voordeel van de participanten, en
der geintereffeerdens belanght, is hier voor al aenge-
wefen, dat door goede mefnage. Negotie ende Di-
redtie haer Capitalcn in
acht laren al tot vier Capitalen
waren verbetert, foo dat des Compagnie»faecken op
die voet voortgaende, binnen korte j aren de Capita-
len ende Aftien tot vry höoge, ende light wel tot vol
komen waerdye ftaen te raken. '' ijg.l

. .^Q dert tot jimfierdm op de Beurfe weren'te beko-
men, waer na beyde Aöien ende Obhgaucninde
-andere
refpedtive Kamerea naadvenantzijnopghc-

Wat nu het nadeel van den Staet ende der gemeen
Ingefetenen foude zijn, kan men fich niet inbeelde
door dien, voor foo veel uyt dit concept kan beere'
pen werden, 'tfelvige daer in foude beftaen, dat
de Vaerten enCommercien niet na behooren waer
genomen werdende, den Staet daer door in het eene'

rael de Vaerten ende Negotien ende de Ingefetenen
de proffijten fouden konnen verliefen ; is hier boven
aen gewefen,dat alle de Vaerten ende Negotien byde
Compagnie na behooren bevaren, ofte wel hetrimE;..
van die gene diefe niet bevaren wil, aen allen Ingefe
tenen open gefet heeft, endeomdefelvigetcmain'
tineren geen andere middelen werden gerequireett
als de profijten, die met de vooifz Negotien werden
gedaenj want als mende faecketenrefpeaevanhec
maintineren gefontinfiet, is deCompagnie mach·
tigh genoegh, omdeFortenen Plaetfen, diedefel'.
ve noch in poiTeflìe heeft, uyt de voordeelenyandë
Negotie te maintineren i ende deCommerciendie
verder inde Limitenvan denOdtroye,
ende voor-
namentlijck degeheele Kuft van Africalanghsmetde
Naturellen werden gedreven, ofte gedreven konnen
werden,ter plaetfe daer niet noodig is eenige poffeffie
te nemen,konnen wel felfs In de handen van de mach-
tigfte geturbeert, doch haer niet ontnomen werden,
'ten ware eenigh Potentaet in Europa wilde fuftine-
ren, hem de Negotie op de Kufte van Africa,ofeel·
ders, daer niemant eenige poflèflSe van Landen heeft,
(geiijck de Natiën in Europa gelegentheyt genoegh
hebbende gehadt,om die plaetfen,die alleen met fche-
pen bevaren werden,ροίΓείΠβ te nemen,foo fulanoo-
d igh was geweeft, het meefte gedeelte van de Kuft van
Africa alleen met Schepen behandelen) privativelijck
toe te komen, en'tfelvige met fijn macht beftontte
maintineren, wanneer felfs demachtighfteCampa·
gnien of de huipe van den Staet fouden van doen heb·
ben, ofte haer oppoferende confumeren, oftede Ne-
gotie moeten verlaten.

Waer uyt mede confterendcjdat van de tegenwoor-
dige
Compagnie feer veel voor de Participanten tehoo-
pen, ende geen nadeel voor den Staet in het gene-
raci , ofte de Ingefetenen particulier te verwachten is,
foo volght nu het derde deel van de inleydinge, op
het weicke Bewint-hebberen hebben geremarqueert,
dat de redenen waerom de
Compagnie in machtiger
handen behoorde over gebracht te werden
deie twee
zijn, op dat de Vaerten endeCommerciengemain-
lineert, ende op dat de
Compagnie haer uytftaende
adtien ende prsetenfien met vigeur foude konnen vor-
deren, ofte over de non-prseftatie van defelve, ende
over andere geleden ongelijcken behoorlijcke repara-
tie, ende fatisfadtie confequeren φορ welck eerfte
poindt alrede hier vooren aengewefen zijnde, dat de
Compagnie j foo alffe tegenwoordigh geconftitueert is,
de Vaerten ende Commerclen, die defelvenochin
poiTeffie is hebbende, wel waer kan nemen, ende
maintineren, foo dat daer toe geen
machtiger gere-
quireertwerdt, fbokomtdeconclufie, uytdatfon-
dament geformeert, te vervallen,
ende fel dienyol-
gende alleen het tweede poinö in confideratie ko-
men. ,

Waer op te remarqueren is , dat de uytit»ende
adtien ende pnctenficn van de
Cempagnie zijn tweeder-
ley, te weten, Binnealandtfche, beitsende in de pra-
tenfien, die de
compagnie over achterftaUige fubö-
dien tot latte van den Staet is hebbende, ofte
Buy-
tenlandtfche , beftaende in de prastenfien tot latte
van de Kroone van Portugael,
ùta de non-prsra-
tie van het Traitaet met deKroone van Portugael ge-
ilooten. .mm »»Ι·>

Op weicke eerfte foorten U Hoegh
η teconfidereren,
dit totbekömingevsnde^ve

den Saet,ende geen

nen het feveur van den Staet, omdebet^'nge» ^^
den moeten afwachten, hoe machtig de leiveo^
mochten zijn, ende indien yets van de felve uyt

ven

machtiger handt vannoodenis,


-ocr page 598-

Pt te verhopen 15, defelvige beter uytconfideratie
' Je tegenwoordige Compagnie cnde hare dienften
Τ\\εα kennen geobtineert werden j als door diegene,
niet ten dienftevandcnStaec hebbende gedaen,
de de
Compagnie fonder hoop, om van den Staet
teobtineren, in handen lirygende, geenfon-
J ' tele redenen fullen kennen
by brengen, om
j'n Staet totvoidoeninghevande voorfzpretenfien
febewegen ; ten ware dat, aU men op de fubftantïe
π
het Concept felfs fiet, een vreetnc endc machti-
''tr
Potentaet , die alleen rechtveerdighe redenen
mocht foeckcn, om den Staet fchade te doen, (gelijck
Me fpeculatien op 't voorfz Concept mede vaileD)i>er
tterpoftioO ferfóuam, zijnde een Ingefeten van defen
Lef: hec meefte quame uyt te loven, om op pr«-
Kxt no de voorfz fubfidien altydts gelegentheyt te
Lbben. om den Staet te infefteren, met genoegfame
verfeeckeringe, dac hetgeheelewerck van het nieuw
Oftroy by hem al geabandonneert ofte overgelaten
werdende, gelijck hy behoudende fijne prKtenfie het
felviee wel aendeingeiêtenenvan defen Staet foude
tonnen overlaten, ten allen tyde e ven-wel hem geen
iclegentheydt foude ontbreeckeii, om fich van de
Walinge der iubfidien te verfeeckeren, ende daer uyt
vinden bet gene by hem volgens het Concept uyt-ge-
looftende betaelt mochte zijn.

Op de tweede foorte van pretenfien gelieven u Ed.
Mog. te reraarqueren, dat als men wederom infiet de
fubftantïe van 'c Concept felve, endienvolghende,
dat eenigenieuwecoatradlanten > gelijckfe genoemt
werden,het werck van deCompagnie in handen fou-
den krygen, foo konneo Bewint-hebberen u Edele
Mog. wel verfeeckeren, dac van die pretenfien noyt
yets metvigeur ('t welck men niet anders als gewapen-
derhant in caafubjeftkan verftaen) fai bekomen wer-
den; de reden daer van is, dat geen contraéïanten,
buyten de protexie, hulpe en aflSftentie van den Staet,
hier te Lande, machtigh zijn, foodanlghenCapi-
tasi te fourneren, daer mede dat de voorfz praeten-
fien op de Kroone van Portugael foude konnen ef-
feftivelljck geconfequeert werden, want of al wel by
imaginatie eenige capitaelen daer toe by nieuwe con-
traftanten konnen uytgevonden werden, foo fullen
de felve fonder infichte van de fpeciale affiften tie ende
protexie van den Staet, jae foo Bewint-hebberen ver-
«omven, felfs fonder fpeciale beloften ende toefeg-
ginge van protexie en aCfiftentie van den Staet, tot
denOorlogh nietge-employeertwerden, doordien
de Weft-Indifche Compagnie tot een exempel aen
ilfuicke lief-hebbers fai ftrecken, ende een baecken
zijn, om haeremefurennaer ce nemen, ende als die
wel by haer geconfidereert werdt j fullen foodanige
lief-hebbers, voor eerft vaft itellen, dat geen Com-
pagnie, buyten de hulpe ende afliftentie van den Staet
nischtigh is, tegens een Koninckrijck foodanige def-
feynen uyt te voeren, als tot conftraindie van den
Koninck van Portugael werden gerequireert, (want
het is onmogelijck dat eenCompagnie alleen door een
inachtigh Potentaet aenghegrepen, ofte gerefifteerc
werdende fich niet en foude confumeren^ endc dan
vcrvolghens confidereren, dathyquaedtfuccesgeen
cftaen van de beloften van den Staet voor haer, die
geen dienften aen het Landt, ofte de geraeene Inge-
fttenen hebben ghedaen, gelijck de Weft-Indifche
Compagnie, maer alleen om haer particulier voordeel
fullen hebben geoorloght » te obtineren fullen zija,
ende bier uyt een nootfaeckelijck befluytmaecken,
oat het yeder een ongeraden is, op een onfeeckere ho-
>e, foo machtige Capitaelen in de weeghfchale te ftel-
M, ra als die gefpendeert fijn te verwaghten,dat den
ötaet naer onvermogen fiende> daer uyt een argument
«1 maecken, om alle de voordeelen, die haer gecon-
«nteertzijn, in andere handen over te brengen, ge-
in defen remarquabel is, dat alhier ten refpeöe
Van de Weft-Indifche Compagnie, gefchiet , door
pf^ ^^"""pagnie door hec tranfporteren in machli-
^nandt, gants geen voordeel ter wereldc by goetfuc-
^aoor dit tranfport foude trecken, hoewel het op
«'e maniere ia de voorfz inleydioge influeert,als of de

tegenwoordighe Compagnie noch iiïerckeiijckdaer
door gebeneficeert foude werden, jae ter contrarie fai ïooS .

de Compagnie de hoop benomen werden > diefe te---

genwoordigh heeft, om by continuatie van Oitroy
weder op de been te komen j 't
is wel waer dat in het
βββ Articul van het Concept de particulieren naer de
waerdye van haer aöien in de nieuwe Compagnie
fouden werden gcadmitteert, doch die het wel infiet
fai aenftonts noteren, dat om op die manier In te ko^·
men, elck een gepermitteertïs, jae niemanc kan ver-
boden werden, alfoo hec een ende defelvefeeckeie
contant geldt, oft aótien van de oude Compagnie i
alfleweerdighzijn, te fourneren, en dien volgende,
dat eenige voordeelen opkomende, defelve by haer
riet als oude, maer als nieuwe participanten fouden
getrocken werden, ende vervolgens alfpo de oude
Compagnie t'eenemael zijn ge-extingeert i waer me-
de dan oock blyckt, dat felfs de faeckcn in machtiger
hant komende den Staet haer ooghmerck niet en fai
bereycken, te weten, foodanige formidabele Coisfa^
gnie op te rechten, diemachtigh foude zijn» fonder
protexie ende alfiiientie van den Staet te befl:aen,eade
om welckers wille niemant van de andere I ngefetcnea
eenigh ongemack fouden behoeven te lydea, ofte yet$
te contribueren 5 want in allen gevalle fai den Staet
iffifaSo weer in onluften met Portugael raecken, in-
dien de nieuwe Contractanten met de Wapenen hae-
re pretenfien fullen vorderen, om welcke onluften te
myden den Staet, van het principaele intereft van de
Weft-Indifche
Cemfagnit Anno fefiien hondert tnugi
en
y^i^Aaffiende, ende hetTraélaet met Portugael
gefloten hebbende, fai de felvigehaer ooghmerck»
door de ftanc van een maghtigerCowpegwe niet he-
rreken.

Ënde wanneer dan fodanige 9ompaznien niet en koo«
nen beftaen, fonder dat den Staet fich met beloften »
ende des noot$ met daedelijcke hulpe iotereiiëert j foo
fullen Bewindt-hebberentotbefluytfeggen, datdeit
Staet des niet tegenftaende een
Crmpagttiewi meer-
der luyfterende vermogen willende formeren, geen
rechtvaerdigher middel daer toe is, als geen nieuwe
Compagnie» te foecken, maer de tegenwoordige Ce»-
fagnie machtigh te maecken door foodanige midde'
len, die billijck cnde rechtmatigh zijn, jaedie (on-
der Correrie) de
Compegmt,toadet defelve onrecht té
doen, niet en konnen geweygert werden, daer in be-
ftaende , dat den Staet aen de
Compaenit voldoe ·
't gene defelve over achterftallige fubfidien fchuldigh
is, ende foodanighemiddelenempJoyere, alshacre
hooge wijsheyt noodigh ende geraeden fai vinden,om
de Kroon yan Portngael tot voidoeninge vanhecge-
floote Traftaet te houden.

Want wat het eerfte van die twee middelen belangt^
is felfs uyt de eygen verklaringe van bare Hoogh wae·
rachtigh, dat de Compagnie alleen tot defe onmach^'
is vervallen, om dat cien Staet aen de Coφpagnie de
voorfz fubfidien niet en hadde voldaen, die niet ali
fubfidien uyt defe ofte jeene infichten, dienader-
handt zijn komen te ceileret], maer uyt een recipro-
que Obligatie fpruytende, dewelcke de Compagnie
aen haer zyde voldaen heeft, ende daer door in die
onmacht, waer infetegenwoordigh bevonden wert^
vervallen is, geconfidereert moeten werden , foo
dat den Staet ten dien infichteeerder een Argument
behoorde te nemen, uyc de onmacht vaa de Com-
pagnie , om defelve door betalinge van de voorfz fub-
fidien te helpen, als op defe geprojedcerdea voet té
diflblveren.

Ende wat het tweede middel belangt, b kennelijcfc^
dat de hooge O verigheydt tot dc protedie in het Ge-
nerael van hare Onderdanen niet alleen is gbeobli-
geert, voornamenclijck in foodanige faeckcn, daer
den Staet door vafte toefegginge aendc Coti^pagnie
ghedaen, het getrafteerde met Portugael prompte^,
lijck foude werden voldaen, ofte by daer toeghe*
conftringeert, vermeyiitheeft, ceghensdeborft
vaa
de Compagnie het voorfz Tra<^et te konnen fluy-
ten, maer oock dat den Staet door de beloften ^
in den
O£troye>ende verfcheydefuccefiiverefolutien
H^bb ι gedaen»

OORLOGH^ ^êf


-ocr page 599-

5Ó8 S A Κ Ε Ν vanr S>T A: E Τ

gedaen, hacr ^χΛ^ί wwiw^o toc cen fpedaelder pro^
texie van de Wcft-Indifchc Compagnie, alsdeOver-
" ~ heden in
het gemeen aen haerc Onderdanen fchuidig
zijn, heeft verbonden 5 gelijck de voorfz Compagnie
oock veel meer als andere gemeene Ingefetenen, ten
diende van den Lande heeft gecontribueert, ja door
haren onderganck, divcrfie van de vyandtlijcke macht
uyc deié Landen heeft ghemaeckc, denvyandc ver*
fwackt, het Laodt verrijckt, ende de gewenfte Vre-
de gevordcrt 5 waer door felfs fonder beloften niet al-
leen den Staet, maer alle Ingelètenen, die door de
divcrfie van dc vyandtlijcke maghten ontlaft, ende
door dc Vrede met Spangien voordeel hebben geno-
ten i behooren te contribueren j om de Compagnie
hare achteriialligheyt te betalen, ende te helpen re-
cupereren, 't gene haer onrechtvaerdig afgenomen is,
ende dienvolgcnde de Compagnie wederom mach-
tigh te maken door foodanige middelen,als de Regee-
ringe na haer hooge wijsheyt fai geraden vinden, in
het werck tc flellen, om de Kroon van Portugael tot
vordoeninghe van het beloofde te houden, als op de
voorgeftelde Fondamenten de Participanten alle hope
van herftellinge te benemen, vooral, daer doch den
Staet tot fchaede van de gemeene Ingefetenen weder
met Portugael even wel in onlufleo foude geraecken,
indien de nieuwe contraftanten de prcfentien met ge-
welt quamen te vorderen , ende daeromme , foo
wanneer den Staet als nu niet genegen mochte zijn de
llercke handt aen de Compagnie te leenen, opdat
de andere Ingefetenen door de onluften met Portu-
gael geen ongemack fouden hebben, haer Vaderlijcke
oogh evenwel van de Compagnie niet behoorde af te
trecken, en door andere 3 die niets van den Staet ver-
dient hebben, haer in het felvige ongemack te laten
brengen, 'twelck als 4|u tot foodanige groote fchade
van de Compagnie gedeclineert werdt.

Ende fulleri de Bewmthebberen van de aequiteyt
van dp voorfe twee poinóten, al wydt ende breedt ge-
deducecrt in de Remonftrantie, op den
achtiendtn
July aen hare Ho. Mog. overgtlevert, affcheydende
ende verder komende tot het tweede Lidt van het
vooifa; Concept, xijndehetprojeél volgens het welc-
ke de verandcringe in des Compagnies iaecken ioude
dienen gcmaeckt te werden,
Art 'mlatum hare remar-
ques itellende, op het eerfte Artijckel ftggen, dat
^ het felve fonder by voeginge van eenige andere condi-
tiën in hetgenerael billijck ende redelijck zijnde, niet
en behoordie geweygertte werden.

Wat het tweede belanght alhier voor gerepeteert
houdende de redenen op de inieydingejom de bdlick-
heydt inde voorgeftelde veranduringe aentewyfeo ,
jgededuceert, waer by gcnoeghfaem aengeweien is,
^ een gheheele andere wegh als dit tegenwoordige
Góncept tot herftellinge van de Compagnie behoorde
byder hantgenomen te werden, hebben deBewint-
hebberen noch fpecialijck op dit Artijckel geremar-
queett, dat door foodanige opveylinge de middelen
ende cËfèAen van de Compagnien breeder in dit Ar-
tijckel gefpecificeert, tot haer behoorlijcke waerdye
nieten fullen konnen gebracht werden.

"Btr^eltjck, om dat hetkennelijck is, datdevoor-
naemfte middelen ende efteden van de Compagnie
zijn uytftaende pretentien tot lafte van de Kroon van
Portugael, ende tot lafte van den Staet, waer van die
tot lafte van Portugael wel
dertien Miliioenen, ende
tot lafte van den Staet, wel tuflchen
fes en feven Mil-
iioenen bedragen.

Ende dat mede foo klaer als den dagh is, dat voor de
eerfte licht niet eenen ftuy ver door particuliere, gede-
. ftitueert van de alEftentie van den Staet, faluytge-
looft werden, door dien particuliere fonder de autho-
ritey tende ftercke handt van haer Hoogh. Mog. wel
foo veel Capitael, om den Koninck van Portugael te
conftringeren fullen confumeren, dat de voordeden
die te verwachten zij η, foo wanneer het werck ten ge-
noegen wierdt uytgevoert, de onfeeckerheydt van het
fucces wel fullen mwegen, daer van een exempel in
de Weft-Indifche Co mpagnie kan gevonden werden,
londer dat men behoeft te dencken, datyemandt,

om t'fijnen kefte daer van een proeve te nemen « u

hierckelijcke Capitaelen foude uytlooven, v^rn
mentlijck om dat men weet, dat ibodanigheniei
Compagnie niet «"oude gepermitteertiijnhaera^^
tegens Portugal met de Wapenen te vorderen,als vn
foo veel den Staet fulcx met het Intreft ende de Com'"
mercie van hare Ingefetenen foude vermeynen ο
een te komen, ende dienvolgende datdenSrapi^^ÌÌ

de Weft-Indifche Compagnie felfs in geen Oorïï
hebbende willen bJyven, op dat de andere InBefet!!
nen hare Commercie geruftelijck fouden dry ven dS
nochtans om het welvaren van de Compagnie wel
βΓ
obligeert waien yets te dragen,cndedaerom in den la
re
feftien honiert eenen fefligL·, eenTradaet voorde
Compagnie foonadeeligh, ja felfs niet fonder ρ^π
ditie van de Negotie defer Landen, ghelijckdeuvr.'
komfte geleert heeft,geflootenhebbende,nietenfal
toelaten aen de nieuwe Compagnie weder tot de Wa-
penen te komen,indien de Commercien daer door ee-
turbeert mochten werden, alfoo de andere Ingefeten
dan eerft reden fouden hebben, om te klagen
als
fullende fchaede ly den door die geene, van dewelcke
fy noyt voordeel hebben genoten.

Voor de fweeie pretenfien fai minder als voorde
eerfte uytghelooft werden , om dat denieuwecon-
traöianten, die fullen confidereren als een iiliulc daer
noyt van fai komen, ten infigte den Staet intentie heb·
bende om die te voldoen, de geheele Compagnie met
alle haere gerechtigheden niet in machtiger handen
foude behoeven over te brengen, alfoo defelve door
de betallinge van de achterftallen foo macbtigh ghe-
maeckt foude konnen werden als de Compagnie oyt
geweeftis, ende dit foo fullen opnemen, als of den
Staet haer op die manier van de achterftailighe fubfi-
dien fai hebben willen ontlaften, endevcrvolgcnste
gemoet fien, ende hare rceckeninge alfoo maecken,
dat de rechte fchult ey fchers afgewefen zijnde,iyluy-
den alleen alsaöie kopers aengemerckt, endedien-
volgende haer niets toegeleyt fai werden.

Ende of wel het nieuwe Odroy, micfgaders de pof-
feffien, diede Compagnie als noch binnen delimiten
van den Odtroye heeft, hare waerdye hebben, foo
isdatwel blijckelijck, dat tot gebruyck van dien een
goedt Capitael ingeleyt werdende, op het felve feer
raifonnable winften konnen ghedaen werden, doch
geene foodanige, dat yemandt buyten den rifico, die
geloopen werdt, noch foo veel foude meynen teavan-
ceren, dat hy mede een merckelijcke winfte foude
trecken over foodanigen Capitael,als totuytkoop van
de Crediteuren ende Participanten volgenshet Con-
cept gerequireertwert, mitlgaders het gene noch tot
de Negotie, ende om de Kroone van Portugael te
dwingen, van noode foude zijn, endedannochom
te remplaceren de icbaden die op de Capitale», tot
Oorlogh aengeleydt fouden konnen vallen, in allen
gevalle fai die Recckeningh foo corredi niet gemaeckt
konnen werden , dat yemandt op een onfeeckere
hoope van fucces fijne middelen foude willen hafar-
deren, voor al, daer tot fourniflèment van foo een
confiderabel Capitael, ai meer als eenen waegh-hak
van nooden foude zijn, gelijck by expcrientie wel f«!
bevonden werden.

Ten tweeden kan geen seftimetie van ccnigbdinck
gefchieden in een Landt daer geen Koopers
zijn,ende
voor al niet by publijcke opveylinghe, als in bet voor-
fchreverferf/fArticul werdtgepoleert, daer, orntot
de waerdye vande faecketekomen, deneent^eghent
den ander moet op-bieden, ende 't felvige foo zynde,

kan oock d'aftimatie van dit groote werck mede niö

gevonden werden, ten ware alvooren hier te Linde
verfcheyde foodanighe machtige Compagnien eerit
wierden gefbrmeert, ofte
alhier te Lande ftwanige
ende verfcheyde machtigheKoopers, diealtee^
oradit^ete"*^""

m


-ocr page 600-

cn OORLOGHj ^tAcht-en-vemighfieBo^ck,

«elckde felveliaermeeftewelvaert, nacftGodt, te
verwachten heeft, vervallen is, ende dat in een lydt,
diM men door goede vigilantie, mefnage ende nego-
fic
in icbt jaren tydts de Capitalen ende Adlien ibo
merdelijck verbetert hebbende, als hier vooren ge-
itehtiij den Suet eer behoorde op-geweckt te wer-
om de Compagnie op de been te brenghen, aJs
onder de voet te helpen > moghendcBewindt-heb-
beren wel verklaren , dat door het ftellen alleen van
dit Concept het credijt
i'van de Compagnie, dat door
ïver, ende neerftigheyt weder op de been was ghe-
hiacht, meer heeft afgenomen, wanneer dit Con-
cept onder de man is gekomen, als de fel ve wel kon -
nen
remonftreren, jae fclfs, dat de Compagnie door
liare beoyderi befpot is geworden, ende, ten ware de
goede geoegenthey t ende couragie van de Participan-
ten fulcx hadde verhoedt, een flagh foude gekregen
hebben, (die Godt zylof, nu voor-byis} die niet
licht weder gerepareert foude hebben konnea wer-
dea.

Welcke voorfz reden niet alleen aenwyfende, dat
door de middelen in het voorfziwferende
dtrdtkx-
tijckel voorgeftelt de eÉFeden van de Compagnie tot
geen, altydts niet tot haer volkomen wacrdyefou-
den konnen wérden gebracht, maer veel eer wech-
gegeven, als verkochtTouden worden j foo fullen Be-
mnc*hebberen van «equiteyt van den Staet verhoo-
pen, 'tgeene defelve altydts noch al, jaefelfsinde
meefteongelegentheden ge-experimenteert hebben,
te weten, dat den Staet door defen beter onderrecht
ïijnde, noch foo veel genegentheyt overigh fai heb-
ben i dat de tegenwoordige Compagnie door haer fa-
veur tot een beter geluck fai werden geconferveert,
eodeootmoedelijck bidden j dat de gemoederen fpe-
cialijck van hare Ed. Groot Mog. eer mogen wraeckt
werden > om haer met de andere reipeöive Provin-
tien te conformeren, en dien volgende prolangatie
van bet Oftroy confenterende, als danopbequame
middelen fullen konnen verdack zijn, om de Com-
pagnie ten refpefte van P(?«i(g<»e/, ende hareprasten-
fen op den Staet, contentement te doen hebben ,
'twelck tweefeer redeiijcke faecken in fichfelfs zijn,
enbwde fpecialijck dienen voor te gaen, eer men in
des Compagnies faken eenige veranderinge maeckt,
offl dat de veranderinge niet noodigh is,foo den Staet
dietwee middelen praefteert, enden Staet tot de pra;-
ftatie v»n dien door foo veeie redenen behoort geper-
moveert te werden, dat de bedroefde Participanten,
ililfwygende uyt refpeötotdeHoogeOverigheydt,
naerfouden behoeven te betreuren het ongeval, tot
het welcke fy -luyden, volgende het woort ende het
refpeft van de Regerlnge waren ver valleni ende daer-
om meynen Beivint hebberen, dat men op het voorfz
Concept willende aengaen de Compagnie ten regarde
van de felve alvoorens behoorde contentement te
uoeo, ende indien als dan noch de faeckeneenigh an-
oer redres requireerden, gelijck Bewint-hebberen wel
weten,dat als dan deCompagnie machtiger foude zijn,
om den Staet dienft te doen ende de Participanten
ïoordeel toe te brengen, als de felve oy t voor defen is
Eeweeft, fouden daer toefoodanige middelen konnen
"ytgevonden werden., die met de asquiteyt, enden
«enft van den Lande konden over een komen : endè
«er mede op de refterende poinden voor de Com-
Pigmeniet meer te confidereren valléndé, fullen Be-
windt-hehberen alleen U Ed. Mog. op de refterende
Articulen, dat maer Articulen vanordrezijn, feg-
ien, datnaerhaerkleynverftantin depraöijcke van
«en noch fccr veel inconvenienten iullen komen,
rierl'^"^® Compagnie concernerende, die deie alët
«Ken, ende by voottgangh haer wel fullen open-
en) i ende daer mede noch veele andere redenen
d^^'^-^ende, om U Ed. Mog. niet op tejjou-
kooL. "oodts noch op 't Papier gebracht fullen
•"Meu werden, defila beüuytendefuUenBewindt-
hebberen ootmoedelijck verfoecken , dat U Ed. i ί68» '
Mog. de faecken van de Compagnie met een recht
;
Vaderlijckoogh gelieven in te fien, niet twyffclende
of U Ed, Mog. lullen als dan meer redenen vinden ,
om de goede voorforge van den Staet tebefteden tot
confervatie ende reftabülTemenc van de faecken vaa
de tegenwoordige Compagnie, waet door de (elve op
hoope van diergelijcke tradement in toekomende
mede te iullen genieten, geanimeert mochte wer-
den, den Staet noch meerder dienft te doen, als
om hare Vaderlijcke genegentheyt van de felve af-
treckende, op der felver ruine en ondergangh, ge-
lijck in defen, een nieuwe Compagnie te fonderen,
die fiende het exempel van defe Compagnie haer den
dienft van den Lande niet verder aentrecken fai, als
voor ioo veel die fonder haer fchade ende met haer In-
tereft betracht fai konnen werden. Op alle het welcke
Bewint-hebberen ü £d. Mog. rechtveerdige ende fa-
vorabele hulpein aileronderdanlgheyt fullen implo·
reren; 'twelckdoende, &c.

•nia d»edt de Participanten ven de voorfeCompa-
, ygei te kon ghedaen werden , dat men in de
' Meen vao de wercldt foude toonen.
^mpïgo'c uyt de goede gunfte van den Scaet, van de

toonen, hoo verre de

^atbleefbaec bp. oSnöeopbee^tptftjn&ebegaiu
tielinat) mtt ben Pojtugeefen ^mba^abeui: de Meilo
(elbec^ gefieibt) nuamm be S^eü)iitbt-l]i&becenbcc
3©c(t-3nbifcl)e Canipaanic al&iec: cemonilwcraöe
toec noobt/ enbe bat tjaet ktadtnioeflentocben
foo tod b'^ScgtfCfialIen / bie gaec bm ^taet in 't pao
ticuliec fi^ulbigl) tua^ / al^ 't geen bacc ban Portugael
toeQuam. v@it isa^ tjet boojnacmflc point batmcn
(ïcö to b'öanbeiingö tnct b'Sittnbaflabfuc bcOonoi)/
en 'tmaechte fotntpbt^ fjet btflupc defperaet; enbe
toanneec ooch (jet
i^mctaetaìbja^gijeftoomt/ foo
gabt be iaetfie falftept bec ^o^tugefcn foobanigen iw
b;ucg algiec in begemoebecen gelaeten / batmen iiaet:
ηοφ befieecbe. ^ulc;; b'ileecen S&ctDint-ttebtuxen
noc0 ben achthienden oen t)aec igo. Ildog. obecgaben
bit nabolgenbe Ufòemotiael.

Ho. Mog. Heer en »

H£t zijn nu al veele jaren gheleden, dat de Ge- i^Aet
oöroyeerde Weft-lndifche Compagnie defer Memo»
Landen, volgende het principale ooghmeick,
'c welck den Staet in de ereSie van de voorfz Compa- to,
gnie heeft gehadt, niet alleen haer eerftingeleycie,
maer oock tòt tweemael toe verhooghde Capitalen,
prtncipalijcken ten dienfte van den Lande in Oorlogs
exploidten, tegens d^n gemeenen Vyandt, opaen-
radinge ende goetvinden van de Regeringe, onderno-
men , hebbende geconfumeert ; maer oock in een la-
byrinth van fchuTden geraeckt, ende rontiom in hare
conqueften van de v^anden met groote machten om>
dngelt zynde, Bewint-hebberen by haer felven geen
middel, ofte apparentie heboen gevonden, om de
faecken van de voorfz Compagnie uyt haer felven >
ende fonder d' alBftentie van den Staet, te redden ,
enda de vervallen faecken in foodanighen poflure te
ftellen, dat de felve bequaem foude zijjp,om de parti-
cipanten eeaigh voordeel toetebrengen, endedtn
Statteenigen verderen dienft te doen. .

Dit is een faécke, die foo bekent ie, dat wy U Ho.
Mog.
daer mede niet en fullen ophouden, maer ons
«Heen die&engaende refereren aen de follicitatien,diò
door de Bewindt - hebberen met groote vigilantie»
moeyte en koften, foo omtrent U Ho. Mog. ale de
Refpeöive Provinciën in 't particulier, al van het jaer
fefiien bondtrt een en dtrtigh at ondernomen, ende ver-
volgt moeten werden, in de welcke Bewint-hebberen
meenighmael hebben verklaert, dat of de ongelegenr-
hey t van de Compagnie door den Staet, naer beboo-
t en geconfidereeit, en met cenen eflEcöive middelen
tot hare herftéllinge , ende fubfiftentie, mitsgaders
redres, ende mefnage, ter handegenomen moeftea
werden, ofte dat fyluyden haer felven fouden vinden
geobligeert, het geheele werck te abandonnerenj ge-
fijck au de iterative remonftrantien, foo aen U Ho.
Mog. als
aen de refpeöive Provinciën , vantydttot
tydt , particuUerlijck geprefenteert, ten vollen kon-
ncngetuygep. ^ Het


-ocr page 601-

1068.

570 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Het heeft U Ho. Mog. ooclc gelieft dc roorfz con-
ftUutie van de Compagnie, en der felver follidcatiea
in confiderable achtinge te nemen,want in hec eerfte,
wanneer macr eenige geringe fubfidien by de prafen-
te middelen van eie Compagnie wierden gerequircerc,
als van den jare
Jefiie» hondert ee» tn dertigh tot Jefiiea
hondert negen en dertigh
toe , heeft den Scaet geen fwa-
rigbeyc ghemaeckt, de behulpelijcke handt aen de
Compagnie met eenigh genoegen te bieden, foo ver-
re, dat den ftant van de fel ve, foo hier, alsbuyten
's Landts, buyten merckelijck verloop wierdt gehou-
den 5 ende deer naer, wanneer vigoreufer ende meer-
der aiEflentien van nooden w^ren, ende de Compa-
gnie op de vaile beloften van confiderable fubridien,
in den jare
fefiienhondert 'negen en dertigh om haer tot
fourniffement van nieuwe Capitalen te encourage·
ren) gedaen, een tweede verhoogingehaddegeprae-
fteert, ende de beloofde fubfidien van tydttottydt
wierden getreyneert, Waer door het water op de lip-
pen was gekomen, hebben Ü Ho. Mog. tweemael
met eenige extraordinaire confcnten de totale ruine
van Bfaül in den jare/^/wi
hondert vyfenveertig ende
fefiien hondert fis enveerttgh .verhindert,

Endeeyndlijck, alsin àca'iiKjefiievhondertfeven
tn veert/gh
hec werck van de Conipagnie foodanigh
was verloopen, datter geen apparemie was, om de
faecken van de Compagnie, foo hier te Lande,als in
de buytenlandtfche Conqueften, te herilellen,ten zy
met extraordinarifche middelen,hebben U Ho. Mog.
confidererende de rechtvaerdigheyt van de ootmoe-
dige fupplicacien van foo een confiderabel getal van
hare Ingefetenen, die hare middelen in de Compa-
gnie hadden vetlooren , ende tegelijckreguard ne-
mende op den dienft van den Lande, dooreen loffe-
jijck vooinemen vaft gcllelr, mctde macht van bet
Landt de Compagnie te herftellen, ende door goede
ordre der fel ver Tubfiftentie ende redres tebevorde-
len, ende uyt te wercken, confenterende ten dien
eynde voor af de prolongatie van het ödtroy, voor
vjfen twintigh J aren.

Den yver, die U Ho. Mog. tot het uytvoeren van
dele hare loffclijcke intentie hebben gehadtj endede
rechtmatigheyt, met de welcke den Staet de Compa-
gnie fpecialijck heeft bejegent, om haer te doen ge-
nieten de eiïë&en van de beloften, die in den jare
feflie» hondert negenen aen de Compagnie wa-
ren gedaen, ende wekkers achterbly ven de eenighfle
oorfaecke was, waer door de;Gompagnie hier te Lan-
de haer felven met foo yeele fchulden belaft vondt,
fuyverende tot voldoeninge vandefelvedegebreee-
Icige Provinciën de defeü;en indeconfenten vande
beloofde fubfidien, waer van deRegiftersgetuyge-
nifle draghen, fai noyt ten vollen konnen bedanckt
werden.

Dit alleen moeten alle geintreflcerde in de Com-
pagnie wel beklagen, dat dit hecrlijcken,ende recht-
matige voornemen van den Staet,
injuria temporis,
ende fpecialijck door de fwarigheden, den Lande ib-
jdert
den jwfefiie» hondert vyftigh overgekomen,niet
naer behooren isuytgevoert, endeindenjare/i^/'i»
hondert vier enyyftigh wanneer de heerljjcke conque-
ften van Brafil onderdetrouweloosheytvandePor-
tugefen hebben moeten buygen, fbocianigen krack
heeft gekregen, dat de vollereftitutle van de Com-
pagnie federt dien tydt nietbehartigbt, maeralleen
flucx ge wy fe als in den jare
feflie» hondert feven en vyf·
tigh
door de Vloote, voor de Riviere van Liflkbon
j;efonden,ende in den jare
hmdtrtetn enjefli^\
door het maeckenvan de Vrede mee de Kr ooije vu'
.Portugaeleenighfints aen haer Intereftgedacht is.
j Doch aen de andere zydeftaetdefelvige wederom
,te hopen , dat de goedegenegentheydt van den Staét,'
,met dewelcke defelve het Intereft vao Compagnie*
in het particulier, eade oock voor foo vee2 deo
aiea&
van den Lande daër roede geintereflcert was, heeft
behertight, mitfgaders het goede voornemen, om
de
Compagnie eftèaivelijck te prx(teren,'t gene deii^·
ve met rechtmatigheydt fonde meynen, ^at haér niet
behoorde gewe^gert te werden, doordeoegevaUèn,

van den tydt wel opgehouden, doch niet verandert -,ί
fai zijn, ende dienvolgendc dat den Staet deier uZ
den, des verfocht zijnde, nieten faidifficulteren
de tegenwoordige conjunfluren vantyden, de vol
komen herftellinge van dttCompagaieteeffeilueren'
door foodanige middelen, als hare Ho, Mog. in den

jaere fefiien hondertftven en veertig hebben geoordecit
daer toe billijck ende noodtfaeckelijck tezijo.

Dit vertrouwen heeft Bewindc - hebberen geani.
meert, felfs naer het verlies van de Brafiliaeofche con-
queften by haer felven alle middelen te foecken,om dc
vervallen faecken foo veel te redreffcren, als het mo-
gelijck foude lyn, om den Staet te toonen,
wm noch
in toekomende hymainitien van devoorfzCompss
gnie te verwachten foude zyn,ende,daer in feer merc-
kelijck avancerende, voorts bewogen, om in dcnjare
fefiien hondert drie en fefiigh van U Ho, Mog. by p,o.
vilie prolongatie van den Odtroyete verfoecken, als
een van de middelen, fonder de welcke het
volkotncn
redres van de Compagnieonmoghelijckwas, doch

daer in foo ongeluckigh zijnde geweeft, dat, niette-
genftaende alle de Provinciën,behalven Hollant,cnde
VrieHandt, in het ielvige hebbende giconlenteeit,

Compagnie is geconcludeert i ende daer op den twee-
den Engefchen Oorlogh zijnde gevolgfat, die weder-
om een groote krack in den ftant van de Compagnie

heeft gegeven, ende de expiratie van het Gitröy vaft
naecke, foo bevinden haer de voorfz Bewint-hebbe-
ren eyntlijck wederom genootfaeckt U Ho.Mog.den
toeftant van de Compagnie voor te dragen, ende oot-
moedighlijck te verfoecken, dat eenmael op fooda-
nige middelen, die tot volkomenherftellinghevid
des Compagnies vervallen faecken, konnen dienen,
gedacht mochte werden; ende dat U Ho. Mog. debe-
foignes, die tot de herftellinge van de Compagnie
waren byder hant genomen, ende door de ongevallen
des tydts zyn afgebroken,weder hervattende het bloe·
digh verlatigen van foo veel bedroefde geintreflëerde
ingefetenen, die nu foo veel jaren langh de günftige
handt van U Ho. Mog. verwacht hebben, meteen
rechtmatige genegentheyt gelieven te voldoen. .

Het is wel waer, dat, federt de laefte befoignes, ge-
tendeert hebbende,om de Compagnie buyten'sLants
met de macht van het Landt te herftellen , eadebin·!
nen 'sLandts, door ontlaftinge van harefchulden,uyt-
vindinge van middelen tot fubfiftentie, ende 'tberae-
men van ordres in demefnageopeeneSènendeva·
ften voet te ftellen, de faecken vry zijn verandert,
door dien inhetketfte TraaaetmctdeKroonevan
Portugaelinno fefiien hondert een en fefiigh geflooten j
van de Ammericaenfche ende Africaenfcheconque·
queften zijnde gerenuncieeit, opgeen middelen van
confervatie van die plaetfen meer fiJdienen gelette
werden, ende in de mefnage van de Compagaie>doot
het affchafFen van de helfte van Bewlnt-bebberen, en
het verminderen van hare halve Treftamenten » by
refolutie in degrodte VergaderingeopdeZalegcno-
men, al ordre is gefteldt ; doch het felvige heeft het
.vwrck van deherfteUin»,
ende fubfiftentie. mitf-
gaders het redres meerwrgevordert, alsverachtert;
jaefoö verre gebracht>dat indien U HaMc^.
volgende, eade.feer billijcke
poiu&en konnen be-
weeght werden i -, Ü Ho. Mog, van de volkomen her-
llellinge van de Con^agnie konden \^6edtertzi}n >
-tc-welea ..vit2jj::r· Φ,Ι^ ·■' ·'■

Etrfielwk^ datiJ Ho. Mag. mochten goetvinden,

ώη de Weft.Indifche Cottpagnie defer Lamteate
guonen prolongatie van den Oöroye tot bet «ftefö-
4e van tdefe loopemie eeu we. i-i i^ ■ , ® ^
,,. Xen
tiueeé»^ dtó iU Ho.iAo^'ia^'^^ft^l

jjiBdceanPiarii^ eenTrwaaet va»

4n het felvigchebbeodea^eftaee vaadeAm»»»^

<fflde: AfxicamfiÈcojnùueften a'^fle idacr TOOT

cenconfider^le ibtóJiBgeJ&Si

SPtiB, ®n<|elset!»JÌDgc WO ilfcPart^^l^jfJjS


-ocr page 602-

cu OORLOGH, 't Acht-en-^'veertighpe'BoesL· 571

om dat de nature van foodanighe beledigingen mede
brenght, datdeOveitedenhare Ingefetenen» ende I068.

voor al die gene, die felfs onmachtigh iijn,tegens foo---

danige ongelijcken moeten befchermen.

Voornamentlijck in defe zake, daerUHo. Mog.
tot reparatie van het ongcHjck, haer Ingefetenen aen
gedaen,een Traöaet felfs tegens de borft vande Weft-
Indifche
Cempagnie, hebbende ghiflooten, endede
Compagnie op vaftc en bondige toefegginge, dat, het
gene by de Kroon van
Portugaetbeiooh was, onfcyl-
baerftondt te volgen, in hare grieven cenieer maten
geruft hebbende geflelt, fiên, dat de voorfz Kroon U
Hoogh Mogende felfs heeft om den thuyn geleydt,
door onghefondeerdc uytvluchten en impertinente
misduydinghe van den fin dei Tra«aeeti, nieteenen
Artijckel prafterende,het hóogeaenfien van U Hoog
Mogende by alJe Potenten van de werelt in kleynach-
tingebrenght; waei-doordeC«M>tf^/«inhet minfte
geen vruchten treckt, van de goedé forge, die U Ho.
Mog. tot reparatie ran het ieet,
dc compagnie geinfli-'
geert, meynden gedrwen, ende Voor foo veel in haer
was, geprefteert te hebben bet gene, dat van de recht-
veerdighe Overheden te verwachten is, 't weIckU
Hoogh Mog. wel weten, van foodanigen confequen-
tietczijn, dat fulcks niet werdende gerepareert, na-
derhandt felfe tót fchade ende kommer van alle andere
Ingefetenen foude konnen ftrecken, als andere Poten-
taten , fiende dat U Hoogh Mogende haer het onge-
lijck, foo cqnfidersbel getal Ingefetenen, ja haer felft
aengedaen, niet verder aen en trecken, geen fwarig-
heyt fullen maecken, om andere U Hoog Mogende
Ingefeten mede te beledigen, op hoope, dat U Hoog
Mqg, aen de proteflie van een particulier niet fullen
heden. als hebbende over de proteftie van een foo
confiderabel, ende (onder correÖie ) wel verdient ge-
tal van Ingefetenen, ende over het aflFront, den Staet
felfs aengedaen, foo licht henen geftapt ; waer door
U
Ho. Mog. dit affront van Portugatlop haer fullen heb-
ben genomen, ende evenwel noch gehouden zijnde
ongelijcken, byconfcquentie, daeruytgefprooten,
tot lafte van de gemeene Onderdanen tedoenrepa-
reeren.

Ende àls ü Ho. Mog. eens particulierlijck de rede»,
nen cònfidereren, die haer aen de Proteste van de
Weftjndifchecvw/^feiifpecialijck verbinden, ful-
len U Ho. Mog. bevinden, eerftelijck, dat den Staet
de Participanten vande felve publijckelijck tot het in-
legh van hare Capitalcn hebbende genoodight, eerft
boven de generale proteàie, die de Overheden haer
Onderdanen fchuldig zijn, noch aen dè voorfz C»w-
pegttie fpeciale beloften heeft gedaen, van defelve hare
protedie te fullen geven, endenaede gelegentheydt
van het Landt, ende de
Cempagniètt aflifteren,en door
het fourneren van de Capiralen , gelijck als met haer
Ingefetenen contraherende, haer tot een fpeciael der
protefticjals de Overheden aen hare Onderdanen ih 't
gemeenfdiuld^hzijn>heeftverbondenj Ja dat hare
Ho. Mo. iieDde,datfe de pnote£tie van <de Öompagnie,
wanneer het noodigh was, niet hebbende by der bant
genomen, voorde tweederaael vaft geftelt'.hebben,
at de onhe^cb, defelve daer door overgekomen, te
dOönrepareren ,€inde de Compagnie weder in hifct be-
fit van de Lahdeti, haer ontnomen, vigoureufelijck
metdemadit Van het Landt te herftellénj gelijck U
Hoog Mogende haer ib veele Refolutien alfoo hebben
verkmert»

£ndeten tveeJaHi dat de dienften, diede Compagnie
aen den Staet beeft gedaen, mêritëren, dat U Ho. Mo.
een fpeciale protedie acn dü cmfufftie^ bu y ten de ge-
meene proteélie, geven $ vaftWtìlcfcedienftenweleen
langhyei'he»lÌfou(wkònn«nW6rden gemaeckt» indien
iiweHo. MogidefalvigBfólfttaiettHangh in weVnigh
woordën fOmmiöl-lijt:k hadden begr^n, in verfchey-
dene RefolutìttBjénde öóckrpedalijck in de Motiven,
voordePtóvlntib Van mtflmtii,'^τΆ dehiare ftpun
iDftéért ótüxiételi^ïötttffiflentiié-vftode

^te^jftiii>iittì1ìÉPègtù,gtfòriiìimì^ditbhi^ He. Mog.
wel òxpltfieUjck ft^étì, Uit ^löoi ^«Odflog^^Ex-
ploiÖiiödóortic
CempagHiè. tèiJ^iehftevan öenSt«et
S^bb 4 ondcf-

. hebbende bedongen » endc het eflTefl: van het Traftaeti,
jjlii. j^gr dc foo dickwils gheexperimenteerde troulooshe'
■ den v»n den Portugèlen, tot noch tocfoodanigb zijn-
Jeeeilludeert, tot difreputatie van den Stact, ende
fcbsde van foo veel duyfenden Ingefetenen, dat tot
defen dagh toe noch niet eene jota is geprefteert, van
V het gene tot voordeel van den btaet is bedongen,
eyndliickeens gelieven te refolveren, ende krachtc
liiclt de handt daer aen te houden, datheteffedt van
ujt vooffz. Tradlaet by de Compagnie magh werden
eenootcn, ende daer toe foodanige middelen te em-
ployeren, alt defelve, na hare hooge wijsheyt, noodig

en eeradenfullen vinden.

Ten derden, dat U Hoog Mog. eyndtlijck eenmael
mogen werden beweegt aen de
Compagnie te voldoen
de achterftallige fubfidien, die aen delelve voor defen
jjjn geconfenteert, ende tot noch toe onbetaelt ghe-

Weven. .

Weicke drie faecken, niet alleen, voor foo veel als
aythetgevoigh van de Ìelve de volkomen herftellinge
van de
Cempagnie aengewefen kan werden > U Hoog
Mog. defelve alleen ten infichte van het redres van de
Comiignte, fouden willen confidereren > hoewel dat
alleen U. Hoogh Mogende goede gunfte behoorde te
verdienen, maer oock fpccialijck, om dat > foo U Ho.
Mogende hare Ingefetenen gelieven te laten ghenie-
't geen alle Onderdanen behooren te konnen eyf-
fcben, defelve foodanigh in de Juftitie zijn ghefon-
deert, dac Bewinthebberen, in defe tegenwoordige
conftitutie van tyden, niet anders te gemoet fien, als
dat U Hoog Mog. tot defelve favorabelijck fullen Ia.
tendifponeren.

Want, wat het eerfte belanght, dewijle doch aen
al de werelt notoir is, dat de Limiten van den O-
flroye, niet > als by forma van
Compagnie, vruchtbaer-
Jijck konnen bevaren werden, ende dienvolgende tot
de voorfz Vaerc een
Compagnie moetgheoöroyeert
werden, foo zijn ( onder corrcdie ) diegene welde
naefte daer toe, diehareCapitaleninhet eerfte heb-
bende ghefourneert, de Landen niet alleen notable
dienften hebben gedaen
, maer oock haerfelven daer
door foodanigh gheruineert, datfe het faveur van den
St«et, boven ali anderen, meriterenjboven dat het een
fpecie van onrechtveerdigheyd foude fchynen te zijn,
uidere te roepen , om de vruchten te trecken, van de
Landen, die de
Compagnie met haer goedl ende bloedt
gewonnen heeft; voornamentlijcknochcomparati-
vegefproocken, als men confidereert, dat de Weft-
Indife
Compagnie van hare Hoog Mogendeniet min-
der faveur verwacht, alsdeOoil-lndifche
Compagnie
heeft konnen obtineren jende eyndlijck, om dat, lon-
der den tijdt, de Participanten noyt de vluchten van
hiten y ver, moey ten, arbeyd ende hope, in de ereÖie
van de Cewfagwegefchept, fullen konnen obtineren,
àcr ter contrarie den Staet aen hare zijde het voor-
naemfte ooghwit, ende intereft, door het verfwacken
*anden Koningh van Hifpangien ,ende't verkrijgen
van de Vrede heeft genoten.

Wat het tmeede belanght $ fullen Bewimkhebberen
U Hoog Mog. ootmoedelijck verfoecken , dat U Ηΰ.
Mog, de GelntcreiTeerdens inde Wefb-Indifcho Ce»'
fiimValleen maer fimpelijck ceösgelieveiti teconfide^
«ren, als Ingefètenen van defen Staet, beftaetidc ia
foo notablen getal, en voor foo Veel Mlllioentn ghe-
intereflèert, die haer, of van Ooft en Weften, ondeï
deproteftie van U Hoog Mogende hebbendé neder-
Eeuagen, ofte ondet defelve iijnde geboofen, door
een ttouwloofeü
Vfaùdc van het hare zijn berooftende
ODtfet, (onder eenige de minfte redenen vafl de we^
«It daer toe gegeven te hebben, die daeiom de feUto-
"teyt en macht van hare hooge O vCfigheydt, '.sls hftfe
Opper-befcherm-heeren, moeten imploreren, ten
«ynde het getjaene qngelijt^ïdqorhaÉr O^retigteydt
®ajgh gerepareert werden ea dat nietalleen > om dat
'y-luyden odifiàditig iljn ,haiiïorigfelijtk felR tè'dben
leparcren, gelijck fulcks gemeenlijck gefchiet in ge-
Kgentheden,daer den Onderdaen Van dtn eénen ddör
anderen, metgewelt» ehöüderpfoteaievende
t d«« beledigers,werdt te kort Bcda«),niaer,

-ocr page 603-

57X S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ondernomen, diverfie van de vyandlijcke macht uyt
defe Landen gemaeckc, ende de gewenfchte Vrede is
gevorderc, die den Staet met foo groote eere ende re-
putatie heeft verkregen,ende genietende is; waer door
in der daetfelfs alle andere Ingeiècenen, die door de
diverfieindenOorioghontlatt, ende door den Vre·*
de, voordeel uyc denonderganckvande
trecken, gehouden zij η de fel ve heeft verlooren, te
contribueren ; 't welck hare Ho. Mog. felfe oock al-
foo in de voorfz Refolutien hebbende verftaen, rede-
lijck, billijck, ja noodfaeckelijck te zijn, verhopen
Bewinthebberen niet, dat detydenderechtvaerdig-
heyt van bare faken, nochte van U Ho. Mog. gemoe-
deren ,fullen hebben verandert.

Wat nu het derde point b elanght, ten dien regarde
behoefden Bewinthebberen, UHooghMog. alleens
maer een« te narreren, hoe dat U Hoogh Mogende
by den O^roye aen de Weft-lndifche
Cempegaie foo-
danige fubfidien hebben belooft, als de gelcgentheyt
len Staet toelaten, ende van de
compagnie requi

Β

Ρ
hi

van

reren fai fpecialijck dat hare Hoogh Mogende Anno
feflien hondert negen en dertigh met óe Compegme ge·
noeghfaem hebben gheaccorileert, dat de felve een
nieuw Capitaci iouden fourneren, onder belofte van
een fubfidie van
vijf hondert duyjent guldens gevens
geldt, ende
feven hondert duyfent guldensJaerlijcks,
geduyrendc den Odtroye, ende dat hare Hoogh Mo-
gende op die fpeciale beloften, met publijcke ghe-
druckteendeaengeplackte Biljetten, hare Ingefete-
nen tot het voorfz furniffement hebbende ehenoo-
dight, de Participanten aen hare zyde hebben vol-
daen, door het prefteren van de tweede verhoogin-
ghe, op priefuppooft van de voorfz fubGdien gbe-
dacn, ende dat hare Hoogh Mogende om aen haere
zyde mede te voldoen, met allen ernft hebben ghe-
arbeydt , tot dat door de refpedtive Provintien de
voorfz fubfidien zijn geconfenteert, gelijck hetfel-
vige. Arno feflien hondert negen ertveeriigh wik is ge-
daen, doch de refpeöive Piovintien zijn tot noch toe
in gebreecke gebleven de betalioge te doen, waer uyt
klaerlijck gefien werdt, dat den Staet de voorfchreve
fubfidien deughdelijck aen de
Compagnie fchuldigh is,
ende (foo hare Hüogh Mog. hare getrouwe Onderda-
neniet en willen onthouden, 'tgeeniehaer fchuldigh
zija) oock geobligeert is te betalen ; voornamentlijck
om dat de faecke naehetaffigeren van de voorfz Bil-
jetten, niet in haer geheel is gebleven; want de Par-
ticipanten niet alleen de vethooginge hebben gedaen,
maer defelve gbeconfumeert, ende
de Compagnie de
luftbenomen zijnde, hebben hare Hoogh Mog.de
felvedecharges op de refpe«aive Provintien gegeven,
ende daer door de
Compagnie haer van de toeghefeyde
fubfidien ghefruftreert vindende, ende niet genegen
zijnde om verder voort te gaen , yoor de tweede
mael op eenfeeckere hope van betalinge gheobligeert,
noch eenighe Millioenen oplnterefttenegotieren,
om de Oorloghs deQeinen ende exploidten uyt te
voeren, die op aenradinge ende goedt vinden van de
Regeeringe tegens den gemeenen Vyandt zij η onder-
nomen , waer door de Vyandt verfwackt, het Landt
verrijckt, deghewenfteVrede ghevordert, endede
Compagnie t'eenemael in onmacht vervallen is, blij-
vende de felve niet alleen belaft met de voorfz Mii-
lioenen, om uyt de fubfidien weder te betalen
Intereft genegotieert, maer hebbende oocl
veel voor Intereflen aireede moeten betalen
naeften by de achterftallige fubfidien bedragen,wy fui
Jen U Hoogh Mog. hoogwijfeconfideratien ende ge-
woone groote rechtveerdigheydt, foo wijdtgeroemt,
geernederechtmatigheydtvan defe fchuidteens on-
derwerpen, ende onbefchroomtvandereygerfelver
goedtvinden recht verfoecken, ende als dan verwach-
ten wy niet anders, als dat U Ho. Mog.de nature van
de fubfidien, ten behoeve van de
Compagnie voor de-
fen geconfenteert, tweederley fullen bevinden, de
cene van foodanighe fubfidien, alsiqdenjare/^^/V»
hondert feven en veertigh, ende fefiien hondert vyftigh.
ende feflten hondert tvee en vijftig zij η geconfenteert,
tot Equipagie van Oorloghc-Üchepen, Volck^ ende at- <

fendinge van vivres ende behoeften, dewelcke hn
welfe ten voordeelevandeCffBya^»jszijng„._T®" jg^
teert, evenwel om dat de
Compagnie aen hSS" -Ì!'
nietsgeobligeert zijnde te prefteren, oock niet X
daen
heeft, eefantecaufl, door het verlies van Br 7
in handen van de Portugefen gevallen, ende dienvni
gende de middelen totfubfiftentievanhctfelveBki"
confenteert j niet meer requirerende, oock niet ion
nen gevordert worden, ende daerom by de Compatii,
oock niet én werden geey fcht : de (tweede foorte van
fubfidien van foodanige nature, dat de felve niét ziin
toegeleyt aen de
compagnie, om het eeneofte het an-
der uyt te voeren, 't welck naderhandt is blijven fie-

ken, maer daer de Compagnie haer felven eerftelijcfc
op toefegginge van de iüblidien heeft geobligeert, en-
de oock gheprefteerteenconfiderableverhoogingetè

doen, fournerende drie en veertigh tonnen goudts, en-
de naderhmdt op nader verfeeckcringe noch haer fel.

ven met omtrent feventigh tonnen gouds belaft heeft!
ende alles heeft afgefonden j ende uyt haer cafla gecon-
tribueert, 't gene uyt de voorfz fubfidien vervallen
moefte werden, foo Jat defelve eygentlijck verftaen
moet werden, de voorfz fubfidien voor den Staet ge-
anticipeert en verfchooten te hebben j jae foodanigh,
datfe over Intereft van dat verfchot tuflTchende xij/en
fei Millioenen heeft moeten betalen : welcke foorten
van fubfidien fondercorrea:ie)tebetalen nieten kon-
nen gheweygert werden , om daer uyt delaften, de
Compagnie ter oorfaecke van de felve opgekomen, we-
derom af te leggen, gelijck U Ho. Mog. in den Jare
feflten hondert negen en veertigh felfs oock fpecialijck
hebben verftaen, ende als .U Ho. Mog.datnabehgo-
ren fullen ingenomen hebben, vertrouwen wy, dat
U Ho. Mog. epdelijck eenmael, volgens de refolu-
tien van
den ]zetefefiien hondert negen en vtertigho^
expedienten ende middelen fullen dencken, om de
Compagnie de voorfz achterftallen te voldoen, ende
hare klagende Gemeente eenmael verbinden, om U
Ho.Mog. voorhaer.herftellingeeeuwighte dsncken,
voornamentlijck, om dat de
Compagnie daer door
machtiger ghemaeckt fai werden, als defelve oyt ten
tijde van haer befte fleur is geweeft; in allen ghevalle
verfoecken Bewindhebberen, dat u Ho. Mog. op de
twee laetfte pointen eenigb nader bedencken hebben-
de, altijds by provifie het Oftroy gelieven te prolon-
geren, teii eynde Bewindthebberen middelerwijlen
met de middelen van de Participanten, de faken van
de
Compagnie meer ende meer mogen verbeteren|, en.
de dienvolgende de Provintie van
HoUandt, dieal-
leen fich tot noch toe niet en heeft verklaert, mede
totconfent vanhetOftroy magh ghedifponeert wer-
den. 't Welck doende, &c.
ï

febcct bed 3fafcen toa^ tuffcDtn Zuydt-enbi
Noord-Hollandt quefiie BÖitoeefi nopenDf öe quote.
^ie ban't Noorder.quartiertoa^ban ouöt^ BewH
twintigh en een half, ctiDe öic ban 'ilfElbeeuarWï
ItlacgpenDatf|i tegoosgbiacmbcfbiaect
'tzuyderquartierfepöentebieöfll te 3!)Π fiate te fUB'
lebecen; tnit^batDieban 'tanöec quatticc fouDtü
openinflö boen ban Baec JFinantienenDelBiööfitti;
fulcfi^ toepfleïDe fp / enöe men toifl bat hacc b«yflr^
binoe belieoen tod vlifen twintieh, Doch 't toai!o«ft

Κ

moeflen Doen upt befubfibien/ enbiajatenoaft f"
bobennocö todfcBuIbtaö twaeiftonnmeoupf,,

(ÖpnDelöcR toietbm ^t een^ in Defe J©aent J op
nabolgenbetoi^re:

Accoord tttjfchen Zuyd- ende Noord-Hol-
landt over de verdeeïingh der lafien.

iw ^ . ^. W'

Ennelijck iy eenen yegelijckendie't awgaen l"?,^
magh by defen jegenwoordigen Ιη»'"™®^':^ obM


-ocr page 604-

. hnitrtachtrnfefiigh, namedighvuldige Confereo-
m-,\,n volgens iterative bevelen van de Heeren Staten
- νια
UoUtndt ende Wefi Vritfiundt, tuffcben derfel-
«r Gccommitceerde Raden in 't een ende'tender
bartier ghehouden, op'tberamenvaneeneverdte-
endeegalifarieoverbeydede felve Poften, be-
erepsn in den StaeC van Oorloge, ende andere latten
LgcmeenconfefltvandeRiddcrfchap, Edelen, en
deateden van den voornoemden Lande fucceffiver
liick ingewilligbt wordende, ende,te dragen flaende,
evDdeiijck tülichen de Gecommitteerden alhier uyt
den nactn, eude van weghen de Steden van den
^r quartiere ter eenre j mitfgadere Gedeputeerde en-
jg gecommitteerde Raden yzaiVefi-FfieflanJteade
den
Neorder quartiere j uyt den Neem, ende van wc-
οεη de Steden van den felven Quartiere, ter andere
zijde, op Approbatie ende Ratificatie van de Rid-
dcrichap. Edelen ende Steden van den voornoemde
Lande by minnelijcke vergelijckinge zijn veraccor-
deert ende vaft-geftelt, oock volgens Relolqtie van
haer Edele Groot Mogende van gilteren in gefchrifte
gbeextcndcert ende beflooten dc fgecfeen in de navol-
gende pointen e nde Αιείςυ^βη vervat.

Dat alle de Poften, Laften endePetitiendePro-
vintie van
HollandP ende Wefi-Vrieflandt. in 't ghe-
meen concernerende foo cxtraordinaris als ordinarii
by gemeen confept van de Ridderfchap, Edelen en
deSteden v^n den voornoemden Lande opgenomen
ende ingewilllght wordende, egeene uytgefondert,
voortaen over beyde de voornoemde quartieren ge-
dragen fullen worden naeeen vafte quote ende repar-
ticie, te weten, dat in de voorichreve Poften, La-
ften ende IPetitien gefupporteert ende betaelt fai wor-
den, by die van den
Zuyder quartiere ee» en tachtigh
ende irte vierendeel j
mitfgaders by die van Wefi-VrieJ-
Undt >
ende den Neorder quartiere achtten ende een
juirtin'thondert,
ende dat ter tijden ende wijlen toe
naopeninge ende examinatie van wederzijdts Boec-
ken, ende de rechte geftaltenis van wederzijdts Fl·
mntien in de grondt ingefien zij nde by eenparige re-
folutlen van Ridc|frfchap, Edelen ende Steden van
den voornoemden Lande anders ïal wefen gheor-
donneert : Tot
prEeftatie ende prompt fournifle-
raent van welcke voorfchreve reipedtive quotes de
Gecommitteerde Raden in'teen ende'tander quar-
tier elck in hun reguard haer in der befter forme ver-
binden by defen.

Dat alle de particulier ende Domefticque laften van
't een ende 'tanderquartier, mitfgadft:s delos-Lijf-
renten ende Intereflen op de refpedive Comptoiren,
loopende buyten de voorfchreve verdeelinge, ofte
repartitie gelaten, ende voortaen by 't een ende 't an-
der quartier apart gedragen, ende betaelt fullen wor-
den, fonder dat men daer over den anderen eenighe
reeckenfchap fchuldigh fai zijn, datoverfulcksoock
in fpecie mede by die van
Wefi-Vrieflandt ende den
Hmdtt quartiere alleen gedragen ende betaelt fullen
worden de
Hoofden, Rijs, Fael- ende .andere Wmhn,
aen ende omtrent Huys-dujnen ende den HiWwfuc-
ccffivelijckgemaeckt wordende, voor foo veel de la-
ften van de felve niet en excederen de forame van vyf
«to/n/igiguldens'sjaers, heteenejaer door
'tanderegereeckent, maerbyfoo verre, ende voor
foo veel t
'eenigen tijde noodi^ bevonden foude mo-
gen werden aen de voorfchreve bircie» meerder dan
men tviintigh duyfent guldens in een Jaer te koften
te leggen,
dat fulcks by haer Ed. Groot Mogende
met kenniffe
van faecken^edecreteert, ende by de
Gecommitteerde Raden
iaWfifi-VrieflMdt&aiftósa
weWir jee,geexecuteertial worden , ende dat
JJ'e t gene als dan bevonden fai worden aen de voor-
Ichreve
Wercken hovende {omTaav&nvijfeMtvinti$h
«»ƒ/«« Carolus guldens jaeriycks ('teene jaer als bo-
ven
door 't andere gbereeckent ) te kofte geleydtte
als
een gemeene laft van deProvintiegerepu-
ende fulcks in dc voorfchreve verdeelinge of
'^epmltic mede gebraf ht fai werden j ten welken ey nde

van de onkoften aen de voorfchreve ^fiÌMghefup» lÊóg^
porteert jaerlijcks openinge ghedaen, ende terexe-
,-
cutie van elcke
thien jaeren daerover geliquideert fai
werden, ende by foo verre als dan bevonden foude
mogen worden in de verldbpenei/6;e»jaren daer aen
meerder dan
ti»ee hondert *n •vyfiigh dnyfent gMem
te koftc geleydt te zijn, dat de voorfchreve hoogere
onkoften, als een gemeene laft van de Provintié over
beyde de quartieren nae de boven gheexprefleerdê
quote gcrepartieert, ofaadcrfintsde penningen daer
toe noodigh over de refpeöive Comptoiren van He/-
landt taàtWefi-Vrieflandt nae de gewoonelijcke pro-
portie genegotieert fullen worden, doch by (bo verre
bevonden mochte jwerden in de felve
thien jaren daer
aen minder dan
twee hmdert e» vijfiigh duyfent gul-
dens te wefen gefpendeert , dat als dan tot de volgen-
de
thie» jaren ghercfcreert ende in de liquidatie die
t'eynde de ftlveii>«» jaren wederom ftaet te geichie-
den, geibracht fai werden.

IIL

Ende nademael 't Collegie ter Admiralitey t in Wtfi-
Vrieflandtmàsàetnlìoorderquarti»* buyten extraor-
dinarisconfenten, ende fubfidien van Staetiran feei'
weynigh vermogen is', datmitfdien vennuafaenfil
werden vaft geftelt, gelijck vaft gefteltwordt bydc-
fen dat foo wanneer gene extraordinaris fubfidien ten
behoeve van de Collegien ter Admiraliteyt werden
ingewilllght, ofte oock datd'ingewillighde Aibfidien
voor't continent van'tgemeke Collegie geen
tach'
tigh duyfent
Caroli guldens in een jaer mochten ko-
men te bedragen, als dan 't gemelte ColI«^ie om 'c
felve mede eeniger maten tot behoorlijcke Equipagie
bequaiem te maecken met de
iommfinntachentigh
guldens, ofmetfoodanigefommeals d'inge-
willighde extraordinaris confenten voor 't cootingenC
van 't gemelte Collegie minder dan
tachentigh duyfent
guldens in een jaer mochte komen te bedraghen toe
lafte van de gemeene Provintié van
Hottant ende Wefi-
Vrieflandt
geiubfidieert, ende mitfdien de voorfchreve
fomme by de made van de laften over beyde de quar-
tieren als boven te verdeelengevoeght, oock vervol,
gens efifèaive in de voorfz verdeelinge ofte repartitie
gebracht fai worden: Alles ter tijden ende wijlen toe
by eenparige Refolutien van de Ridderfchap, Ede-
len ende Steden van
HoUandt tndt Wefi-Vritflanit an-
ders fai wefen verftaen : Des werdt mede van nu af
aen vaft geftelt, dat by foo verre, door Godes ze-
gen , het innekomen van 't voorfz Collegie tot
vijf
hondert duyfent
guldens jaerlijcks ofte ^er boven
mochte komen t'excreflèicn, of oock wel dat felve in-
komen door verloop, ofte veranderinge vanfaecken
t'eenigen tijde mochte komen t'egaleren, ofte te fur-
monteren , het inkomen 't welck het Collegie ter
Admiraliteyt op de
Mafe ten felven tijde bevoqiden
lal werden te hebben, in beyde de voorfchreve ge-
vallen bet vyorgeroerde extraordinaris fubfidie fai ko-
men op te houden, immers dat als danuytkrachte
van di|; verdragh daer toe gene a£tie meer gebooren
ialzijn.'

IV.

Wijders gemerckt geduyrende den jonghften Oor-
logh tegens
EngeUndt, het gemelte Coll^ie ter Ad-
miraliteyt tot verfcheyden tijden , ende
doorgaenJ
uyt d'extraordinaris confenten of genegotieerde pen-
ningen foo veel te weynigh getoucheert beeft als het
beloop der voorfz confenten, of de contingente por-
tie in de voorfz Negotiatien over
Wefi-Vrieflandti
ende den Noorder· quartiere minder bedraeght dan een
gerecht
vierde part in 't gene ten behoeve van de drie
Collegien ter Admiraliteyt binnen defe Provintié re-
fiderende fuccefltvelijck is gheaccordeert, 't wclck in
alle den tijdt van den voorfz Enghelfchen Oorlogh
komt te bedraghen ter
CommeyMnegenliondertduy-
fent
Caroli guldens, dat overfulcks om 't voorfchreve
kort aen 't gemelte Collegieordentelijck te rembour-
feren dc geredite helft van dien by de Gecommitteer-
de Raden in
Wefi-VrieflaiitAnà.tà.e.ix Noorder quartieri
«en 'c gemelte Collegie uyt-gh°ereyckc fai worden {
tot het invinden van welcke refpedive helften defel vé

en OORLOG -'t Ack-en-^veertighfiiBoeck, 575


-ocr page 605-

574 SA Κ ΕΝ Jvm S Τ A E Τ

Gecommiiteeïde Radeo» voor foo veci des noodts zy,

__I by de Heeren Staten in krachte van de approbatie,

ende Ratificatie van delen accoorde gbeauthorifeert
fullen wefen de gherequireerde Negociatien over de
Comptoiren in 't een eifte
't ander quartier te mo-
gen uytfchrij ven, ende dat voorts alle d'achterftalli-
ghe > ofte onbetaelde fchulden van de verloopene
Jaren in 't een ende 't ander quartier refpeétiveiijck
betaeltiullen werden, fonder dien aengaende eenige
gemeenfchap te maecken, of repartitie te introdu-
ceren. ,1

- ■ . .....■ V.

a £)at door de voorfz veraccordeerde quote, ofte re-
partitie gene de minile veranderinge ghemaeckt fai
worden in degewoonelijckeendevan ouds gebruyc-
kelijcke quote omtrent de Negotiatien op los-Lijf-
lenten of Intereflen, maer dat alle de Capitaien die
voorts aen tot voldocninge van eenige laften, of ge-
dragen confenten, of oock wel tot een
fondi de τφτ'
ve of anderfints fullen werden ghenegotieert over de
refcoétive quartieren uytgefchreven, ende by de fel ve
gerurneert fullen werden, als voor henen naedege-
bruyckelijcke quote van
negm en feventigh ende een
èa/f over
't Zuyder-quartier j endefmntigh ende eeit
halfvm 't Noorder quartier.

. Ende by foo verre het mochte komen te gebeuren,
^igunt Godt Almachtigh genadelijck gelieve te ver-
hoeden, dat door hetinbreecken van
den bekenden Weft - Vrieffchen Zee-dijck mochte
komen geinundeert te werden j dat als dan mits het
geprefapponeert onvermogen van'tgemelte quartier
aefe conventie fai komen te cefleren, ende een yder
van parthyen contrahenten wederom wefen in fijn
geheel, even ende in fulcker voegen als of het jegen-
woordige verdragh noyt^M^genaem watgeweeft.

Dat de penninghen procederende van het middel
van 't Denne-zout in den Noorder quartiere ghehe-
ven werdende, alhoewel defelve voor henen direfte-
Jijck ende immediatelijck ten Comptoire van den
Öntfanger Generaci gebracht zijn, echter voortaen
by adveu ende executie van defencontrafle inde re-
fpeüive Comptoiren van
Wefi-Vrieflandt ende den
Neorder quartiere ghefurneert worden , ende aldaer
verblij ven fuUen ter difpofitie van de Gecoibmitteer-
de Raden in den telven quartiere, om ^ens ande-
ren tot voldoeninge van de voorfz laite^fte petitien
voor haregeemployeett te mogen worden.

Vili.,

Dat het profijt gherefulteert, ofte noch te refulte-
ren uytte gedaene, ofte noch te doeneredudlievan
Renten ende Intereflen over de Comptoiren van de
Domeynen by goede ende vreedfame tijden, als voor
henen geemployeerc fai worden tot afloilinge van Ca-
pitaien over de felve Comptoiren ghenegotieert, en-
de in cas by tijden van Oorloghof andere gelegent-
heydt haer Edele Groot Mogende gheraden.fouden
mogen vinden de fel\^e penningen elders dan tot af-
loflinghe alt boven te laten employeren, dat als dan
daer mede niet anders dan gemeene laften tot verlich-
tinge van beyde de quartieren betaelc of anderfints de
felve penningen by 'c een ende 'tander quartier nae
de voorfchreve beraemde quote gheprofiteert fullen
worden j ende voor foo veel nu ofnamaelseenighe
midden over degantfche Provintie gbeheven of inge-
willight ende verpacht foude mogen werden, dat het
provenu van dien infgelijcks niet anders dan in ma-
niere voorfz tot gemeenèverrichtinge gebruyckc, of
by'teen ende'c ander quartier na de felve quote ghc-
profiteei t fai worden.

IX.

Dat foo lange defelve beraemde ^uüte of foodanighe
andere als by eenparige Refolucie als boven, in plaet-
fe van dien foude mogen wefen ghearrefteertby die
MvaWefi-Vrieflendt ende àe.nìiìowdtrquaTtiere'^e.xàt
gedragen ende voldaen, 't voorfz Collegie ter Admi-
raltteyc in den felven quartiere fai trecken en ghenie-
ten het volle
vierdepart van de quote defer Provintie,

m

in alle confenten tot fubndie vanderefpeaivèCol- i
legien ter Admiraliteyc ghedragen werdende, ende

dat mits dien het felve Collegie van de Middelen tot

defaeckenvande Zee gheconfenteert, geafFeftcert,
ofwel genogieerc, uythetZuyder-quartier fai ont«
fanghen 'tgene de voorfchreve beraemde
quote van
«chtien ende een qmert, ten aenfien van gheconfen-
teerde Middelen , ende het ordinaria van

ende een half, ten aenfien van genegotiee'fde wnnin^
gen minder dan 't voorfz volle
vierde
bedraeen. >

bedragen.

-v

X.

Dat de Gecommitteerde Raeden in 't eene ende
't andere Quartier, in krachte van haer Edele Groot
Mogende approbatie , · die op defen Accoorde ver-
wacht ende te gemoet ghefien werdt, gheauthorifetrt
ende gelaft fullen zijn , om tot voltreckinge ende exe-
cutie van den felven Accoorde, ten fpoedighften eene
particuliere verdeelinge ende repartitie over beyde
de Quartieren te maecken, foo van alle de Poflen in
den Staet van Oorloghe begrepen, als van alle andere
Laften, de gemeene Provintie concernerende, en.
de voorts van jaertotjaer, oft'elckensalsdiemlul-
ven eenige veranderinge voorvalt, of eenige nieuwe
Laften ofPetitieningewiilight zijn wederom van ge.
lijcke te doen, oock jaerlijcks te liquideren ende ver-
eflFenen 't|gunt van de gerepartieerde Laften op 'teen
of't ander quartier onbetaelt gebleven, endewAfge-
vallen, of anderfints by d'een of d'andere toeval ge-
profiteert foude mogen zijn.

Aldus gedaen, veraccordeert ende gheflootenia
's GravertL·ge, op denvoorfzMWf» tmntighflen]\i\j,
fefiien hindert acht en fefligh.
Ende ten oirconde der
waerheytbyonsonder-gefchreven, tnetonfe refpe-
aive Onderteeckeningen en Signaturen beveftight.

W0 geteeckent j — »
Zuyder-^artier. Nmder^iiirtiir.

Lucas van Neck.
NicoVies Teengs.
Pieter Bording.
Adriaen Sevenhuyfen.
Claes Admirael.
R. de Brouwer,
D.v.Foreeft.
J. v. Foreeft.

A,v. Bouckhorft.
J. vanBeveren.
C, Gravefteyn,
A. van der Goes.
P. van Swanenburgh.
Gerard Haflelaer.
Johan PeCTer,
Adriaen Boxel.
H. v. Arckel.
Herbert van Beaumont.
Simon vanfieaumont.

Johan de Wit.

fefiien kondert acht en fefiigh.

^^envijfentwlntighftenfcBjeeföin öefibent Co- <[(,1,·«
jers uptConftaminopelen, öatDp/fïcnlïe'tüablDfns^dip
banDen<i5?oottnÌeo:totAdrianopeleni nochlangl) wto
foHöe Dupcen/ op ben ceclien cenbanf!jne®?ofl0fi

mani met SSjieben aenöe Caimekam ban Adriano-

poli, enbe aen ben )^t|cb^-CanccIiet albaec afgdc''
fonben/ gabbe/ om ban liaec te becftaftttasnneec
gaec <S]ecd(entien fouben goebt binben bat ύρ ban
Conftantinopeien foubc öectcecften / enbe ben
nöiBÖ ftfn 311ubieutic bonnen öeböen. ®|fe baflen na
DetbectcecïibanbeiUwojfjriinen ?5?ofleman/ nctft

ben Caimekam ban Conftantinopeien bOO? een
aen gun {aten toeten/ bat ben Stoninoti aen Hem em

pofleöaböeflöefonben/ eoi C&tauF-JÖaflTa / om κ
becffaentnanneecgp (^efibent) banmepitiQ^
te fêobe te ftomen / cnbe Oaec nae
feet Wrl^t
taietbe/ te meet/ alfoo ben Honine&fn'tRoHrnae
Morea foube bccttecRen. anttooojben
fcDiebe Sisa bat ijp tot Dien epnbceeneypiifrett^
ben öjjcB^ CanceUecBabtafaebaetbifliit/ cnwo^^
&P alleen anttooojbt bectoacftte. ®a« tr^ ^
tcotft ben boojnoemben eöioujj-Seafla tctlïm«rop
bitom, ©entwecentwintigbftenMe^^<a>"lgJJJ;


-ocr page 606-

Sfliatcn nirttm albcccrcfien i>p öcn ïitaninoDtfïw^
Γπι/ Oat fö" JBajefieptojtae seficltljaDtouifiem
lECCcip'ft^f"/ al^ IjP t>'2iiiiiiaffabcucé ban Den «©upt^
itlicnftfP^'^/ Vrantkrijckenbe Genua fjabt geDaen.
©tn feiuen Dito quamen in f0n HupiJIoflccrnttofc
^aftó met fjaet geboIoD / afaefonöenban be Cai-
mekam Ban Adrianopoii, omljrniafteftalcn/ Die
htniüanbefcIbecen25jiefobericb£CDcn/ jiiMbc ban
uiliouDt al^ bie ban Den ÖDcft^- Canceliec. ©cn drie
en twintighften bito toiCCbe Doo? Den Caimekara Öan
Conftantinopelcn ttoee ban fdneetfieHSinifiec^ tors

tificfonDc»/ cappojtccenbe bat {jacc J^eec D?b|cönbt
"ntfangtn/ Dtnöcmïiffibent/ijntcepnopben bjeoö
t(i)cftopcccn booj Den ttjbt ban feven DagbE" (be
rtudiö «binaci^ ban les Daaen) enbe Dattec dertigh
MÌ)cn^ pbec met D|ie @aetDen tot tcanfpo^tban
fijn aéagaflie cnDe ©olcft B&rcecbt (ionben ; Dattec
iJdtvierbjager^/ (alfoo menbpnac&tbecmit^De
hitte mocfl ceyfen ) toacen pïjeojbonneect om met
facRel^ boo? tesacn. ©it bjictbt boo? een feec atoote
tcc göEÖoKöen baec teSLanbe/ DafecbobenDettocc
ban Adrianopoii, nocft ttoee onDecen ban
CoDftantinopelen met Öem fOUDe gaen. ©en vier en
twintighften DitO fonDt De Caimakam een Uflaacn
ficm met De fomme ban acht en twinclgh duyfent
afperk / jfjnbe ieven hondert flulbcn^ follanbt^ ;
ftogcnDe bat ftem pjobifionelijcït/ adtìcft «f" ö'an-
Dccdtmbaflabcutl vier duyfent ?ifpa^ Dr^ HaiOÖ^
üooj befcopiment toa^ toegelepDt i te fto?t ftoincnbe/
fiatDftöcfaulttotAdrjonopol! foubc bjccbenflcfup:
plcttt/ battcci^upfenonbcctoeacn/ enbctot Adrja-
nupoütotfiinatoaemfnt toacen aÖepKpacffrt/en:
ie Dattec niet en inanqneecDe fijn bectreclt. ^cn
ilciibmt fjenbe alle Dit tocfïcl/ enDetoaec boo? bp oocït
fllbanteboocen (foo ben ϊϊοηίηβΒ niet tot Conftan-
tinopelenenquam) i)abbeBeö?Ee|t/ öeeft niet 6on=
iicii naclatcn in foobanigö cptrojbinaci^ boojbal De
ftttnöeceputatieban ben ^taet met fatfocn/ niet
tcminmctbebeflemenagiete betoaccb'; enbe
tatcacii boIgljbeb'SHuDientie.

®cn fes en twintighften i^ Qei|oo?t ftct rappojt ban
Dci^eccenban ben Steen, enbeanDece gace i|o. JiBo.
(öeDcputctcDen tot De faecRenbanDe
Ommelanden,
aclitecbololjcn^ Dcrfelbcc itetatibe .cefolutie/ gt)eba=
(tcctlicbbaibcin faeefien/ caecBenDe De Diffccenten
otoÖrtftUCftbanDe monfteringe der Ommelander
comparanten
op Dc boojleben St. Peters Landt-dagh
üooj gcüallen ; enbe becflaen öebbcnbe be toebecjrjb^
ÖKCtn upt De boojnoembe Ommelanden Detoelcfte
al[)ircbpljaccioogö IBogenbe beffl)?eben toaccen;
mact op gjEbelibccetrt Jtjnbe/ i^ goebt-gebonbcn/
&atDeboojfc!)jebe gebane monfletinge foube blD'ben
in (iatr. met Dien berflanbt Dat optoehomenbeSc.
Peters Landc-dagb (in plactfe Datfulchicanbecfint^
cctiioöec een jaec foubc moeten göefcljiebe) befelbe
JBijn|itc-j|eecen metenbe nebên^ eenige ©eet en <i5e=
titputcetbrn upt gct mibbelban Ijaei: ï|oogt) Hàogen::
DeBccgabccingöe/ Deboo?noembegöebane monfìe^
tinjicfoubcntefumeeren/ enbéïe WagenDe pactpen
moneti öoorcn/ oochnaecbebinDingtie ban faecfeen
tot
Land-daghs-Comparanten aDmittccen / onbec^
fiojt l)ct bftoufic Reglement enöe bctöete öecötrn en;
«
f jibilcfiien Dc gcmelDÈ Oifitaelanden, ofte be
Dttttic ban Stadt enbe Landen iomprtetenbe. ©e^
foubc oocftonbertuflcticngminieutoigtitpt ofte bec^
anoccingiic in be iierrvingije bp D'eeneofb'anDcce
pactpconbErnomrnb)ti?bfH; Docljinca^centge Dups
FCijEbcn
in eenige?lltticulen ban 'tboo?f5 Cieglement
öröönbenmocötctoojben/ fouDeitbe Jgenicn «©ebes
putecrbm t)acc^o. jfeog. naecbccijooi ban pactpen/
op tome ban elucidai^, Defrtbe ?trticulen naecDcc
[«DcWafcbctintecpjetïroi. etnbeopDatin 't toeïioi

"Knoe De monfteringe ntttitìecpDec ÉicBtmatigÖcpbt

wcft met minbec fucöt enbepactpfcöap gcDaen moefti
« njojben/ foube Defelbe boojtacn/ gebupcenDe De.
'"moet-jatigiicpt ban ben ©wc ^tabijoubet Dcc toeï-
gemelöe p^obintic/ moeten gefcfiieben ten bptoefen
enbe met toeboen ban eenige l|eeren<!5eDeputeccbcn
i66S.

en OORLOGH, *tAcht-in-njeemghflèBòec\,

«oitnDen ©joofleman ban AdrianopoH , tnct een
' &fuan Den op-Bcmelöen ötjcfi^-Cancelirc ; fiou»
■fflinfubfïantie/ öat öp (ÖefiDent) niet foiiDe

ban Ijaec i^o. i^og. ofte eenige anbccc<i5eDrpuieec= ---

öen upt be Hoven van Juftitie, fip be l|eccen ban be
Ommelanden feïbe te berftiefen. ienDeDctoölc pac»
töpen beclifaecben totttt geene boojfs i^ niftbolfto»
homentïöcft gdafl te stjni foo toiecDcn Defelbe bec=
focljt metten eccfien toebec naec Den [jaecen te bectceca
hen/ om binnen Den tijüt ban Djie toeecfeen tocDec
alBiecmetnabetenlalïtebecfcBönen/ ten epnbe otn
al^ ban nabei; befen aengaenbe bp haec ©o. Mog. ges
Klolbeectte too?Den.

felben Daeglj^ ontfangen een Mifflbeban'c
Coliegietcc ?ïbmiraïitept tot Amfterdam, gefcfije!·
ben albaec Den vijftienden Defec/ bouDenbc in effect
Datljacc <e£i.fngebolgcbanöacc ilo. |©og. öefolui
tie en aenfctmjbingiie ban Den twaeifden Dee felbec

enbeCommaubeuc obec negen ©ojlog-fcEepen ban
Oacc ceffi^te/ met Den eecfienbjint/na Dente ien Dito
upt Texel Eee nemen foube / om bp becbeeling te Die»
nen tot Kcupffingt) ban De
Zee en Conbop Dee Coop-
baecbec^ langui be€ufien ban Spangiencn Portu-
gael, enbe bp bcctoiffelingi) naec Defe 3Lanben. 30aei:
opgebeiibfceectenDe gccon|ïbereict toefenDc/ Dattet
g&ebacljte €oUegie tee Stbmicalitept be bequaemfii
Plaetfe totopflagö ban De obectoIHge bib|c^ Die in De
^ctjcpen om toel bp De feplage te bJtjben geboect fou»
öe bjpiben / mitfgabccg Ijet fefjoen maften Dee ^c&o-
pcn fclbe oojbcdbe te toefen De flibiceban Lixboa,
en oocft bp iiitecbal beaeebeban Cadix, fioetoel tot=>
tit fcljoon maechen Dee ^cgepen / of opflagj) Dee

nietfoo beguaem aij^ De isibiec^ban Lixboa : i;^
goebt-gbcbonben Dat aen De I^oningen ban Span-
gien enbe Portugael gftefouDen foube toojben tot
bebo;beeingg ban pecmiftie tot Den b;pcu op-(Iag6
Dcc boo2fcb2cbe3^fb?e^/ met ej^emptfe ban aile tol·
Ien enbe lafien enbe oocBöanbt-bieDfnge in 't gunt
Den boojnoembm ^cljout bp j^acht / euDe Capitep^
nen onDec fieni bcfcfjrpbrn/ tot fietec ejcpebitie ban
fatchen/ mocfjtr» nooDiaij fjebben : al^fnUenbe Die-
nen tot afbieuch ban be 23acbacifeiSobec^ ten beflen
ban be gemeene Cljiifienijfpt : geJijch Den ©eet 3ïm·
baffabeuc ban Rede van Rcnfwoude, en Den mefU
bent Barleus aenbeboolen tofeeDen/ Datfe ccfpectfc»
belijcB gct
boojf5 beefoecB en cecommanDatie mee
fiaec pacticulie ee Deboieen fouDen gebben te feconbe:·
ccnj gelijcït oocft tot fulcften cpnDeDoo?D'?ïgentbe
Hcy de bccfocch gcDaeu toiecbt aen be jleecen ^mbaf^
fabcuc^ ban De {joogljfl gcbacgte ttoningen algiec in
'sGraveniiageeefïbeccnDe/ Op Dat he ^oubeencuc^
in bc ïïefpcctibc See-fleDcn oftc|ro?tcnbpaenfcö?iii
binge mocBten toecben geojbent Den boojf5iopfïag1i
ban bibie^ en fclraan maften Dcc ^cgepen niet aileen
te gcDogen/ nemaec in alle inanfeecntefabocifereH
enbe fielpcn bebojbecen ; toetbenbe be tc fcHjQbcn
23;iebcn/ enbe ^uplicate^ / mitfgaDec^ copie ban be
felbe gefonbcn aen 't meee-gemelDeCoOraietec^Ds
micalitept / om Die in feecfieeDepbt t'aDD?eftccen / boi·
gcné De fupetfcrtptien / fulcj; enbe Daec 't befjooit.

JloopenDe De I3ebuctfe obeegafDen^eDtopbett
feven cn twintighften, 't bolgcnbe ÌSDbS^.

Hoo^h pogende Heeren.

UHpog Mogende hebben byder fel ver Refola·
tie in date den
*entnfwintighflenAtfetge\\t- ertiiiJ
ven van ons te requireren, ten eynde wy de
de moeyte wilden nemen van oatefien» enUHo. '
Mog. te berichten wat en hoe veel Militie te voeten
paert voor den den jare
fefitenhmdtrttwtetn fifligh
in dienft vin defenStaet isgeweeft, wat en hoe veel
Militie federe dien tydt, de Mariniers daer onder be-
grepen , aengenomen > en jegenwoordigh in dienft
13, oock 'c aviferen wat ende hoe veel Militie te voet
en te paert tot fecuriteyt van de Staet foude behooren
aengehoudcn> mitfgaders wat en foo veel Militie ali
voeren fonder ondienft vande hoogh gedachten Staet

gelicea-


-ocr page 607-

576 S'A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ΐ66^ gelicentieèrt foude mogen worden J tot voldoeningh

^__ van welcke Refolutie U Hoogh Mogende ghelieven

gcdient te fijnop'ceerftepoint, dat wy bevinden op
denStaetvanOorloghvandenJare
/εβιεη honderteen
en fefiigh
de nombrav^adrie houdert feven en tachtigh
Compagnien te voet, uytbrengende eenentwintigh
duyfent feven hondert enfnegentigh
koppen. 11790,

Ende tvee en vijftigh Compagnien te paert,
Tmkende tweeduy/itttfes hondert envijfKny-
ters.

Ende fiilcx doen ter tijt in 't geheel in dienfl:
geweefttezijn. 1+375·

Op 't /njfii^ffpoint dat boven de •vier duyfent
Mariniers ingevolge van U Hoogh Mogende
Refolutie in date
dendrie en tw'mtighfienOs·
Cemberfefiien hondert vier en fefiigh, aengeno-
men de Nederlanderfche Compagnien op den
acht en twintighfien February fefiien hondert vijf
en fefiigh,
verfterckt fijn yder met vijf en tttin-
tigh
koppen, beloopende ter nombre van 7300

Dat den veertienden Maert daer aenvolgen-
de noch aengenomen zijn > g88y.

Op den achfien]\XÏiY deflelven jaers. 6066.

Mitfgaders op àtadrieent-mintighfienSe^-
tember vier duyfent man, waer uy t geformeerc
zijn
vier Regimenten, yder fterck t'ten Com-
pagnien. _ 4000,

Noch ingevolge van u Ho.Mog. Refolutien
in dates refpedtiveden
vtjfden.achfien ende een
#jtii>i5/»i;]gA/?f» September voornoemt. ^377·

Ende op den feventienden Oftoberfefihien
hendirtvyfenfefiighPweeduyfent
man,beftaen-
de in
twee Regimenten, yderinfgelijck fterck
/^if» Compagnien. aooo.

Laeftelijck dat boven de drie duyfent man
vande Vorften van Bronfwijck endeLunen-
borgh fay conventie overgenomen uyt krachte
van U Ho. Mog. Refolutie in date den wfgee
en twintighfien Maert laeftleden aengenomen
fijη tot Zee foldatcn de nombre vaa
Mitfgaders noch 6161.

Lunenborgble. 3000.

Mariniers 4000.

Uytbrengende gefamentlijck het getal van 3^014.
Dat de Militie te paert verfterckt is,eerft by
Refolutie van U Ho. Mog. in date den
achfien
Janyfefiien hondert vyfen fefiigh met 785.

Naderhant op den een en dertighfien Augufti
deflelven jaers met 7^7.

Mitfgaders op àcndrieentwintighfienScp-
tembery^fi» hondert vyf en fefiigh aengeno-
men
duyfent Ruyters, waer u y t geformeert fij η
iwee Regimenten beftaende yder in fes Cor-
netten. ïooo,

Op den feventienden Ofliober daer acn vol-
gende iwf</»j^ipaerden , gerengeert onder
vier Regimenten, yder vaa dien infgelijcks
beftaende in
fes Cornetten. 2000.

Ende dat laeft overghenomen fijn by con-
ventie als vooren vande Vorften van Bronf-
wijck de nombre van li 14..
Maeckende gefamentlijck de nombre van
6i'j6.
Ende dat fulcksfoo te voet a!s te paert gefa-
mentlijck aengenomen is het getal van 170.

Ende tegenwordigh indienftfijn met ende
nevens de Militie ftaende op den ordinaris
ftaet voor 't tegenwoordigh loopendejaer, ter
nombre van
een en tmntigh duyfent drie hondert
vyf en veertigh
man te voet, ende / jpw duyfent
fes hondert en
vjr/Ruyters, uytbrengende te
Carnea drie en tmntigh duyfent negen hondert en
Kjcji/gé in'C geheel, en gefamentlijck bet ge-
lal van ^110.

Waer mede vertrouwende voldaen te hebben aen
de eerfte poinöen vervat in de gemelde U Ho. Mog,
Refolutie fouden wy, onder correöie, dienende ven
ons advijs op 't laetfte Hdt oordeelen dat tot befettingh
Tande Frontieren, mitfgaders tot employ in de Pro-
viacien ende iulpkstotfecuriteytvandenStaeteode

ΪΙϊΙί!
li

ί'·ί

hant-havingh vande pubhjcke Authoriteyt iödienft ,,,„i
vande Lande, behalven de vier duyfent Mariniers iou- 8.|
den behooren aengchouden te worden drie duyfent en
twintgh Ruyters , mitfgaders een en dmigh duyfm fis
hondert en tacktigh man te voet, uytbrengende te fa-
men het getal van
vier en derttgh duyfent aét hondert
koppen i Waer mede wy vertrouwen dat den Staec,
onder
Godts fegen byde tegenwoordige conftituiie

senoeehfaem verfeeckert foudezyn, endcdcnoodc

fulcks vereyffchende daer uyt een tameiijckcorps d'ar-
mée geformeert konnen worden ; tot wekken eynde
wy meenen onder correöie
als vooren dat aengehou-
den behoort te worden al de Militie ftaende op den or-
dinàris Staet van Oorloge foo te voet als te
pae?,mitf.
gaders de
vyftien Compagnien te voet m Martiojfèy?/f»
hondert vyf en fefiigh ^engenomw engefoimeerttot
een Regiment onder wylen den Collonel Steincalen-
velt, ende tegenwoordigh geleyt wordende by dea
Collonel van Santen, uyt reden dat'tvoorfzRegi-
ment geworven en geerigcert zynde tegen de i/y/es
tmntigh man met dewclcke de Compagnien zijn ge-
recreuteert, ende die ons oordeels loude dienen te
werden gecontinueert, om defelve confideraticn het
felve Regiment behoort in dienft te blyven, foo dat
de Militie voor het toekomende foude fijn gecompo-
fcert
uylvier hondert twee Compagnieii te voet, mitf-
gaders iwie efl^y/fi^é te paert, fulcksalsUHo.Mog.
nader gelieven
af te nemen uyt de Lijfte hier na vol-
gende.

Voemlck.

ioo.
110,
3300.

Soo.
200,
ip.
65q.
lizfo.

31680.

I Compagnie Heer van Noortwijck.
r Heer van Sterrenborgh.
33 Compagnie Collonelle,
9 Compagnie Gardes Hollandt tot
100.

ï Compagnie Garde Vrieilandt,
I Garde Stadt en Lande.
6 Tot Embden ad 110.
jyo tot T).

m

loa.
400.

5· 10.
i8;o.

4.0Z.

Rujterj/e.

I Gardes Hollandt.
j Zeelandt.
Hooft Officieren ad 8e
Collonelsadtfj.
37adyo.

.. , 3010.'

Ons niet te min in alles refererende tot U Ko.Mog.'
difpofitie,

Hooge Sec. In 'sGravenhage den 27 July 166I
Geparapheert H. v. Lachtere» vt.

,Ter Ordonnantiegetceckeflt,

G.vanSLINGELANT.

Staet van ie MeUthdiëtenάίιηβvandeLundefou-
de behooren amgebouden te wtrden, tnitfgadsrs de
repartitie van de felve.

^ Gelderlandt,

Comp.

I. Een Compagnie Coilouelle
De Compagnie vanden Grave van
Solmesgerepar·
tieert op de Pro vintie van %trecht met 7? koppen
wert hier alleen gebracht de nombre van
aj
Totvyffnfevmisfìkoim. »7»?

»4-,

i8yo.

BI'


-ocr page 608-

f

en O ö R L·' mÌìì' en heekigéjlc keùk.

Ηοίίαηί.

.1 ''

200
120
1709
leti Co.

ρ 00
ιίο
Ì387J

, Heet van Keqrtwjcii; , v w
j Heer van Sterrcnborgh ■ ■

IjrCoropagnienCoIoneljcn^Jiiio r;,
Jotfupplementvande Compagnie varidi

lonellngenieuiant -

j Q)mpagnien Gardes a i oò. koppen
I SteenhuifcntotEmden ·—^
ï8y Totvijfenfeventigh· ——

m

lóyjo

Ì TotEmdehtotiio.
4 Goli, Compagnyentotiboi.

47 Tot 7 y -

— 34^?

iO(i

Η

ibiy

Stadt en Lande.

5?

T.··

O'^eryffel

%. polohel Compagnie toe t 00
li.TQizy — "


Zeelandt.

j Golonel Compagnien tot 100 kpppeil
19 totvijfenfeventigh koppen τ—

300
2^25;

42

Uytrecbt.

1 Compagnie Guarde ' —

-;-·'<···ΐ|8
• i'oo
iia
itfyd

2110

2 Colonel Compagnien tot lOo
I Compagnie tot Emden
110
22tbt7yköppen

26


ί Colonel Gompagnien
22tot7y -

24 :·

Vrieslant.

I Cempagoie Garde - -

200
ÏÊ jo

TlSjO

tan'

£00

Landfchap. Wirentbek

itd

iii

I Compagnie tot Emdcn tot
•3-Toi7y -


G.

—-

^4·

H.

214

2.

42

V.

—-

Vr,

55

Ov.

«5

StfCnU

2(!

Dr.

4

420

G. --i8jo

' H. — iÖ9jó

Z. 322y

U. ..— i8yd

^ Vr. — ^ 43 yj

OV. ---ioiy

StenL. ---2110

Getal Compagnien. ■ ' i ? (jttalCoppen.

■ ' ·Λ > ; J , - „

i J ί I Jnnt^'i
Til·.

, oT

.^rïhiisbjk:!

■OV KVSLC

Dr. --J3y

fiöiSü


BoVen dien fyn hofch in dienfl; 400 man binneh Amftetdam

Mariniers op de Provintie vaa Hollant. ---—

OpZeelant . ■ ■ ——

OpVrieiUnt —-—^

■ ■ 370
460

Staffi vm CmdUrjie'^

4000
- ' Jtfoid

Ά > A fi
I -

i -, ■

I Compagnie guarde

Qelderlan^.

€et0lRuyterm.·

m

Hollant.

* Prins Maurïts van Naflau
« Prins van Tarante

i3Q

80
So

» , . ·. r»· ,. ; , VI?·· »-· · ·

ί· <Pö(npignichoti4«t Rvyteff

, · 1 C< 'SA

I L

mrechr.

■, J.: !UUi..J.I ί.!.'

ί' · iüiqsi


4 Colonelstotvijfen feftigh — 260

iototvijftigh '— — 1000

VI. Deel.»

I Rijn-Gj^cf

Sb
t Co Tx-s

-ocr page 609-

578 S A Κ E Ν van S Τ A E T ti:.

1668. I Compagme Collonellen
"1' ■ 4 totvijftigh

3 vanvyftigh

4

lyo 16S8,.
215 '

100

Landfchap ^ìrenthe. ^''-ί τ-γ ; ^

.34?

En Compagnie tot vyftigh,

Vrìeflant.

..Μ., >®

Ï Compagnie Colonellen
6 tot vyftich —

yo

300

3020

■ νίΐοΓ Vi'

3«5

Overyjjel,

Getal van Cofhpagnìen.

t Commifsarïs Haerfolte
j Compagni» Colonellen
X Vanvijrcigh

G. _

Η. —

2. ^

U. —

Vr. —

Ov. —

St. ^

Dr, —

3

I

d
7

3

4

X

80

50

Staden Landen,

I Qampagnie Colonellen

Volgens hetgeenewaeropHollandt prefenteert met d'andere Provintien, de
faecke by concert in te fchicken, fonde nu meerder aen Militie gehouden worden,
dan voor denOorlogh met Engelant.

10 Coppenopyedet van de 301 Compagnien, die nu fouden zynvantfo,
cn voor den Oorloch van 5 ο hoofden, beloopt ■
 μ

5 Paerden op yeder van laCompagnien, die nu gehouden fouden worden op
y y , ende voor den voorfz Oorloch waren van 5 ο peerden 

Op de Compagnie van de Heer Rijngrave 10, ende op die van den Prins van
Tarante ï j Paetden, te famen

Μ

(il
ΙΙϋ

EenendertichCompagnien. eenvan 11 y, ende 30 van do Koppen, te ia-
men --- . 
1
■ ■ « .—^

Te famen ten 42 dagen

Ende fulcks in 't jaer -

De Mariniers beloopen in 't jaer

é5

52 . · ;

ten 42. dagen;
33110— 0—α
idSo— 0—d
700— 0~0
39930— 0—0
6^122— O—O

565:94*— 4—0

408452— 7—6

Te famen 674393-2 11—6

Sulcks voor Hollants quota

568162—li—1

Π".'.-Λ'

■■■in^v.^·:
360P22ÌP-18—7.

EtengedrefiTeerden Staet van Oorloge van den loopenden jaere iêflien hondert
acht en feftich, is boven en behalv^n de Mariniers voor Hollants quota alleen noch
hoogér als die van den jare feftien hondert drie en feft^h. ---■

•J 'h

derden ijebUcniie ï^cecen «©ije&eputeecliert
banù.e^?0l)tlictcbtin Hol lande eniJC Weft-Vrieflant
tic ©ècgabeciiiöcüctientotJcniaecUti öatöeï^ecrcn
iStaetmOacc ^?inttpaleut)atibenijaen fcfeübenaen
ÌK ©fficieceu enïie <©ecccBtèn ïicc ^teöm Deitc,Rot-
tecdam, Schiedam, Briel, Enckhuyfen, tJatiia^t:
€lielc É^oö'tctooceii gj^chomcrttoaiS/ ttat cintgöe
j^iffcDecsiuPtiicfe Htanlieit uptgebacenop't^planöt
tiitlandttoo^aeii aanbtoRcfet/ enìjealtiaececmgiiie
niitcfeelijclic mfolcmim ceplcctljt fouben jjebben : met
feoeuii öcijcl om ficlj baep op eFactelijch t'mfo?mccen
snbc boen tnfo?mcccn / cnbc fulchjs onbetbinbcnbe
/ te
tcacDten be ïianbtbabtgOen / tnbieii fp lieben alDiec te·
àartbe tocbec gefteect nwcfttcn jtjn / t'tintbec&en cH'
De macöttoO tctoo?ben/ ootftteoSettbe fdbefonöet
ïsuiotje totintljentie oftebitTimulatie metaHerigciit
,te p?ocebecen eiibetc bouii p?ocebeceii / tot Hcaffe aisi
«aec6eDoo«tt. ai^aepop cöeöelibeccert jjjnbe / tji

.. , rf 4 ■

iùcbt oöehonbenbat Dan'tgeemboo?fcö?el>et!Siieni
niffegïjegebenfbubetoojbenaenbe Jleecen «Sfttao?'
binarijs SCmbaffabeucif ban bcfen ^taet in
Engelant
op bat Dénlupbenalbaec pet btenaengaenbe boo?&o<=

menbe/ fpiupbenben iöoningö ban Groot irittan-
nien, ofteftjne .fH^ajeHept^ jpimflecssmogeninfi»'
meren banbep?ebi(ïoneleo?b?e btebe toclgDemelbe
ï^eecen^tatenban Hoiiandtenbe
Weft-Vrieflandc

tegen beciilpablen gabbe» gelielt 5 met bgieetfeetin*
göe bat be feibe Baec bie faechc tee fiecten liete» gaen /
00C& ban mepràngebjacen be boo?noembe belineuani
ten / in cajs fp lupben ontbecfit toiccben / cnbe in Dan»
ben bau be ^uftitie quamen te ballen/ uaermeaw
bàn faet&en / anbete ten cfempel te boen fitap
fen.

©en vierdea obetìeUecbcn Hoiiandt bebol0{i«»?

be.

j"

V κπ'ίοππ''^ ■

i- ■ l'J ■ '


. l 'iMmorìe

-υ·: ζ

-ocr page 610-

en ο ο R L ο G. acht enmertighpe hoecL 579

ιϋΧ'

tMemgrìi.

«rAndenOntfangeï MaertenPaiuwtenComptoire ghctcltin mìndetiilghé
V vande i2o©oo3. guldens dacr mede de Edele Groot Mogende Heetetl
vanHollandtopdenextraordinatlffen Staet vanOorloghe voor den Jaere
feilen hondett acht en TeAigh iynaengheilaghen, by oidrcs vanden 31 Janua-

fyl66i -?— — ' ■ ■ ■·

Van defelve by ordres vanden leften February i668 ■

Van dcfelve by ordres vanden lellen Maert 1668 

Vandefelvebyordresvandeü 3e,Aprilifi68 — ——

MB»

iiian

hut.

■v^iv!·.···

löooöt» ö ö

X00000 O O

>00000 O O

100000 O O

Daer uytbetaelt ten Comptoiie vanden Ontfanger Generaci Volbergen
Wayrans Werden > Coopman tot Nieupoorc, over gedane dienften eens
(oegeleght by ordres vanden

Den Heer Paul Wirtz, Velttnaerfchalck over vier Maenden ordinaris trac,
tement» by ordres vanden zo. April i6ó8

Den Cotnixiijs Reyhout van Bouckhoven, ter goeder reeckeninge geaccor-
deert by ordres vanden 20 April ié68

Den Commijs Ambrofius Martinii, ter goeder reeckeninghe gheaccorde:rt
by ordres vanden 20 April i <i<J8

Den Wagenmeeftsr Generael Thomas vanden Honaert, ter goeder reecke-
ninge geaccordeert by ordres vanden 20. April 1
66 8

Alewijn-yan Halewijn, Equipagemeefter rot Dordrecht, ter goeder reecke-
ninge geaccordeert by ordtes vanden 20 April
166S

Thomas Kien, Commijs vande Vivres te Velde, ter goeder reeckeninge ge-
accordeert by ordres vanden 20 April 1668

Engelbreghcvander Mijl, Comrerolleur vande Artillerye, totbetalinghe
vaneen Maent leeninge voor d'Officieren vande trey nèh vandé Attillerye by
ordres validen 2 y April 1668

' Den felren ter faecke als voorenby ordres vanden 2 3 April itftf 8

D'Hcer Henry Charles de la Tremoville,Prince van Tarante )OVer vief
Maenden ordinaris tradement by ordres vandsn ly April iöó8

Dc Heet Frederick Magnus Wildt und Rhij rigrave, Luytenant Generaci van
deCavallerye over vier maenden trailement, by ordres van den iy. April

I6ö8. ----· ' . —

Arent van Dalen, geweldige Proovooft van 't Leger, ter goeder reeckeningh
geaccordeert, by ordres vanden
z6 April i dó 8

DenHeerWigbolt vander Does, Heer van Noottwijck over vier maenden
traöement, by ordres vandenij. April 1668.

Antony van Dalen·, Griffier van den Krijgs- raet, ter goeder rekeninghe geac- _

cordeert, by ordres vanden zy. Aprili <56 8. - ---—

Den Heer Willem Adriaen, Grave van ende tot Hornes, over vier maenden
trailement, by ordres vanden 2 j- April 16Ö8.
Den Fifcael f acob van Siila, ter faecke ende
by ordres van dato ut fupra.
D'Heer Prins Maurits van Nailau, over vier maenden tracftement | by ordres
vanden ijjanuary 1068. —_ —. 
" <—

Den Capiteyn vande Matroofen te ^^clda, over een maent koft-gelt, by or-
dtes vanden 8 Mey —
-------—« - ' '

Johan van Weideren, CommiiTaris Generael ever de Cavallerye, over vier
niaendon ordinaris tradement, by ordres vanden 2 j. April 1 <i ö 8.

Frederick van Nafsau, Heer van Zuyleftey η, Luytenant Generael over d'Irt-
finteryc, over vier maenden ordinaris tradcment, by ordres vanden 2 y. April

ι6β8, " _ - -- - -—

De Heer Grave van jKaisauj CoUonel teTaerde over een raawit folts ende
traftement van fyn Regiment, by ordres vanden i. Juny 1668 '
' »

Η5«γ Hendrick Ziegel j Colonel te Paert, ter faecke ende by ordres ut Πι j

- " " .............^ ' Ctc a

Sciti ma 400009 ο «

1000 O ö

4000 O O

37? O O

47i O O

4000 O O

éoo O O

yoo ρ O

ί4β ö θ

27 8 8 O O

2000 O β

lózp'S O 0

, aoea·^ ö—O

900— O—β

xops·^ ο·~ο

joo— 0—0

loooi— 0—O
. 0—0

^000-— β—O

ti 704— 4*-β
jcoo— O—a

ioöo— ó—0
18158—15—6
i8if8—ïy—d

D'Hen

-ocr page 611-

580 S AK EN van S Τ A ET

1668. D'Heer Ludolph Loreres van Crofcq, Coloae! ter faecke ende by otdres ut fupra

--- Den Colonel lohan van Raefvelt, ter faecke ende by ordres ut fupra

Den Collonel Uffelen, ter faecken en by otdres van date als vooren. -

Den Colonel Mollefon, ter faecke en by ordres van date ut fupra.

5 8
S 8

y 8

Den felven over 17 . dagen Solts en tractement van iyn Regiment, by otdres van

den.. .Juny-------——^ -τ-.-'-'—

Den Colonel Raefvelt, ter faecke en by ordres ut fupra > .......

Den Colonel UfFelen, ter faecke en by ordres ut fupra «-----'

iSlyS
18158
18158
18158

6οιψ
6014

6
6'
6

6

ïy
ïy

Dgn Grave Vfin Na (lau , Colonel te Paert, ter faecke en by ordres van dato ut fupra
Den Heer Hendrick van Ziegel, Colonel te Paert, ter faecke en by ordres van dato

ut fupra ---' -----'

De Heer Ludolph Lorens van Crofeq, Colonel over 17. dagen Solts en tractement

van fyn Regiment, by otdres vanden 6· Juny 16 ó 8----

Cornelis GerritCe de Vos, voor gedane dienften by ordres vanden 7 Juny 1668.
Jan Cornelillz Cop , over Leverantie van vier Schepen Hooy, by ordres vanden

2. JulyiöóS. -— ■—--—- -

Dirck Geurcfen vanThife!,Capiteynvande Matroofen, als rcfte vanfynedagh-

gelden, by ordres vanden 6. luly 16<58 -----

Harman van Erp, Capitein van 's Lants Scheeps- bruggen over een tnaent Solts, by

ordres vanden ijIunyiöiS ■ ' ' · —--

D'Equipage-mecfter Halewijn, tot bctalinge vande Pondt-gaften, by ordres van
denöluly 1608. --—. —_—.

*3»349 14
734-5> 18

734^ *S 0

7349 18
315 O

1242

38

1450

α O

*i 0

O ·

O O

25664 O

131349 14 O

16278 Q α

173291 J9 e

I

- Ai.··

loSdg— 3—0
jyr—iy~o
2097—ld—6

- 73T

— 6j>— o—à
ï;8o— O;—O
4215—-4-0

lOiöidy—18—Ò
' iSySöP'j—o
ιοο(ί— bj—o

-- 638—l^'^O

711^—17—0

- 2451— 2—'0
a42o-fli—O
1000— p—O
aiSp-i 4—O

y J90— .0—0
looooo—'Öi—

17120*—'Y—β

107-— ί—ο
Bf

Staet van betaelinge die de Ed. Groot bogende Heeren Staten van Uollandt ende
Wefl-Frieflandtby contra-ordonnantten hebben ghedaen ten Comptoirevan den
Oztf-
fanger Generaci Volbergen, inde CìpìM. C%.fchell. xvij. fi.l^. daer mede defih^ fro*
vïntie op d^extraordinaris StatenvanOorlogevoor de jaren 1666. en lóóypUfoe^
lijckis aengejlagen geweefl.

BY ordres vande Ghecommitteerde Rade» van HoIIandt vanden 18. Octobec
-: - -

By ordres vanden ...October i6(>6· .

By ordres vanden 18. Oöober 1666, ·ι····..-.. -
By ordres vanden 31 December
166 , , ,

By ordres van dato ut fupra» -1 «

By ordres als vooren. ■ -

By ordres vanden io.January i66j, —-

By ordres vanden 23 October 1666. -

By ordres vande Gecommitteerde Raden van den January
By ordres dato als vooren

By ordres vanden 7 February 1667. ■ „

By ordres vanden 14 February-i <67. ■ —», n.

By ordres vanden 11 Maert i <$67, w—. -

üy ordres vanden 2 5 Maert 1007. ----

Byordres vanden 21 April i(ì67. ..........,

By ordres vanden ζ ο May 1667. .■ ■

!Byordres vanden 24 May 1667, . .

JBy ordres vanden »4 May I <567. -- —-—, .

By ordres van den 11 luny i ^67. , ■

By ordres vanden 21 luly 16 Ó7. n ^^

^yordres vanden 25 luly 1667. .

Hy ordres vande Gecommitteerde Raden van Hollant vanden 2y. luly 1667,
Byordtes vanden 31. July 1667. . -

Eyordres vande Gecommitteerde Rade» van HoHandt vanden < Auguily 16^7."
ilyordresvandenö Auguftyiötf/. . .

-ocr page 612-

en O O R L O Gì acbten'veertighfiekeck 581'

„By jordtes vanden 3 i. july ιί67 i
gy otdres vanden 7. Oftober 1667.
Byordres vanden ij;Julyi6ii7. ——

Sy oidres vanden 12 Oiàober 7. 1

By ordres vanden 15 Oftobet 1667. —
By ordres ak voorcn vanden i y Oftober 1
66 j.
By ordtes vandea 17 Oftobet 1667.
By ordres als vooren vanden i70ilober 1^67.
^y ordres vanden 27 Oitober 1667, —

By ordres vanden 3 Oi^ober ï tf 6 7· --

By ordres vanden 4 OiSlober 16Ì7.

jyj^ τ «I* ^^«HrbWMMh AWW^· --·—" --r--

By ordres vande Gecommitteerde Raden van Hollandt van date als vooren.
By ordres vanden 4. October 1667. ■ . ■ ·

Bycrdres vanden %% October i <567. ■ ' --

ίy ordres vanden 8 October 1667. ■ ■

By ordres vanden 24. October 1667. ■ ——

By ordres van datoutfupra. -- «-

®y ordres vanden 15 October 1667» — -..

^y ordres vanden 24 October 16S7, _______ —

Byordresvandenaö October I <67. ■ —

By ordres dato utfupra.

By ordres als vooren vanden 3 ο October 16 ——. -

By otdres vanden 16 October »607.  ■ ..............

By ordres,vanden 2 ί October 16 57» ■ - -

Byordrcsv^ndend.January léiiS. ■■■ ■

iy ordres vanden 10 January 1668. ' . 

By ordres als vooren. ---——_ ---

ByordresvandenaoMaert 1Ì68. ——— ' j --

ïy ordres vande Gecommitteerde Raden van Hóllant validen 10. Maert 1668.
jiiyprdres.,vanden laMaertiöóg. .
; j". ■?■■ - —

171—β

yOOOO·^ 0-—ρ

apiod— 8—0
8i8pi—la—O

jo— 0—0
lyO—^ Ó—β
1200— O—α
4Ì00— O—dr

— 141—-ii-^p

— 160—10—O
ipyo— 0—0

1000— ö-^o
96S y—O

— 3βο—' O—a

587—14^0
4—β
0649— 3-4
(ίο— ο—ο
436—ι<ί—ο

18093—13—4

— 0—0

jyoooö— ο—r
latfj^—IO—
ο
20ÌI2—12—ο
31 y— ο—Ο
loyo».
o-^o

— 142$—β-^

heenbei
tfa^cfit, / '

tm tpspoetftenj eboc
WenfDObe/batbe,

TrcnanjemetM^OWl.-^,
mttnammaetociilJintenj
tebcflftèffjinmtiöcïie

^enecei/mlwe
««abej^iobtrtticiiJ
^ banbc jicijaebe boo?
• ùp pjobipe toel i«en
, ,fjp^be bÉCto^te^ «fiec.

öm Wec&m lC)Oo?««mf / fii^
^jtonàoii Vivien, «c j^^aùmttge ban liwant
ijicap{)o?tcctt öc conltUecàtien irtje
't aïibilsi Jjan'
iKigeecejTfiaec €.<ί5^f®o.<Φecαmmitt^«!)en
önilie ili tot boliicienmge ban

htc Solutie commifTowaei in ïi?te ίκη beettDunben
to^fslilaent fje-ejcamineect obectoogm
iiinmflwöebatt becfcficphe ilföemoaen/ i9?ieben/
®«foiutten/«itbeb«:b«K,%tm/ àlle toncmtecenbe
i>iCoiiaùeilebànSarename,met B«t oeen bàec orni
ttettt
mW^ «ί bopisebilien· énbe gepalTeat : toaec
opaebmitóïeett jïlnbe/ mfabm^ «Sb. «ί5^ UtoB·

tel^eiöleé bp ben ban Groot Sntwn-

mqn,bat 0!^fenben3mii>le|ifóbm/aen ben <!5e=
jwcad William Willoupy enUe bes felfl0i foon Hen-
ry J>tte«f0φnbm/:ri» tot Wltimtw

aljlbf.,.
ίιβ heibel

itttti^n m«i bte^coon
insetoirtelt/enbatbi
ledmet iScöipen ban-
kabibmanjs fiibrttrt^
leefti mttfaabecsi

lobintte batj^^cf

386837—18^8
173207—. y-ra

560040·^

bm aenoobiOTt/ om öaec naec Sarename bjoojfj ωη^
_ efe be to^emclbe©?obintie ban ^edawbt pi^
bat|teconwetea;be/enbe^boo? b^cfdbet ïHlomatmett
geftoHbminoeflcbierïten. ooctflebonbcn enö« bcc
(laenbat be Igwcn J&aec «©^.iKog. <iBiibepui
teeipbm tec «B>irteraIttepi/ met be rdtJencn ba«; to^
bónenbe / enbe Biec booccntcit bcelen aengecoect/
ober be bt«)?f5 ono?bentIöc6e onsefonbeerbe ρίοοί*
buren banbe felbe ^?obintie / ccnlirgè fuHen ejc^
poftuteen / mifaabetsi be faetfie boo? alle tonbenabie
toegfien enbe imbbelen bacc öeenen tcacGten te bicii
gecen/ tenepnbe be fioogU- gemelbe ©eoen ^ta^
ten ban ^eelanbt / Baec boonaert met be biMfl^mbe
coniuefïe niet meec mcigen bom?n te bemoepénj maee
batbefelbebolgentf bOjbje banbe ««geringöe/ «n*
b ec 'tiSoubecapn gef^ö enbe be licerne banbe ge*
famenttötöe ^btntien/ ofte be Ceneraiiteyt te m^
geb)o?bengeBja^tenbege{tOiUbent^mebebatb£i:<'
boIger^baecbanftenniiJgegeben moge toojben aett
b'iieecettBeeci|0.H^cig. e]ctcao?binatf0 UmbafTiii
beui: fn Epgeltnc, om te flret&en tot berfelbéc nac^^
tinge.

©angoebetöanbtöeBicB/bat/öiiectÊ boo^ b«eï . ^
betfcöepbene Regenten enbe Iteeben ban be ©eega-
bering ban ïSoaanbtiiairbttJitoiliiöabbcrt geffdttei
jbu'j/b
gens ben ^eeic iftaebt ^enfionaciis / altftanjs alle ertbe eiinmw»
eenpbec /ertbeniemantuptgefonbert/fiabbengecoöi «""·«<»?
peteett of geconfenteert inbe öiloomngD/enbe erBen»
teniiS/aenöembannjncincomparabie dicnften aen
^ollanbt gebaeit t ja in fulcite maniere / batfe foubeti
gegaen geBben tot hond^rt duyfent gulden enbe nte?«i:
tenbtófcebeiftfbn epgettBelept/beucbe leeteö balt
Dort
Bp B«t ftabbe belet ; rtiet tofllenbt
ten tfal te ..grooten op-fp?£|e£ft / tóe nama^ foube
mogen rilfen:^iiniaecitjc)c®rattemént teaii 3000.

C(c 3 plbeniii


-ocr page 613-

58I S A Κ E Ν van -S Τ A E Τ

-ri

- ._-ί

0«lì>cn!S / fnlClC DpUOO? fljtt viifthien jirigé dièftft öati
'gcnootm 45000 (julïien.öieiipe tot een foe
öieiiitó cttosnttic toiect Beiti nu riocB toegelept ìje fom=
jhe/enïie öacc ctt öoben
vijfhien duyient gulbensf
algi ^cnfionaciiS baiibe ïtitiijerftljap ^ maecftentie
te famett
feftigh duyfenc giilijenji / enöe Γϋ» jaeclycr
(Ccactemcntmftitiiniinisiöeausmenteect tot
7000
tailtien0. €tttiel«at fai men Uè gettoutoe öienfien ban
Sefen naan üw? ijf t liebe ©aberianDt / met be penne
ljcell«£rocc£n:fP3tjngraotgetoee(l; en foo tcftfc tn^
compai-aöle noembe/ich foube ejcemjpelen genoegö
binben / bie mijn foube becöebigen. ^nbecbaet öeeft
gpinbefêfjjne
vijfthien jaren fiebteninge / niet fon^
öec meentgöen combat tegijensi een en anbec / ( toant
in 't polttijth niet minbei- toert geftceeben alsS tn't mi=
Iitatce/)oebaenfool3celenbe gelucRige btenllen acti
agollanbt I foo in öeiTfielijcfie / aliS ©olitijcfte gebald
len/foo aengaenbe be ïibectept enbe Boogijept/ aliS
infonbecDeptaengaenbebcfinantien ban ^oUanbt/
liatf)pftonbetoo?bengefepttel)el)lJen bc
iCroone op
haerhooftgefet
,enbe infonbecljept de Kroonevan
Eendracht.
«Jnbcgccn ban be minile toass te Deöbin
uptgetoiO£Dt8eti9iccoo?bt cnbe ®ei:b?acD obec be
dUOten ban
2uydc en Noodt-Hollandt:todCSe bif'
puten Dabben getrotteect ban b'eecjle tcouölen of bicn
bolgcnsi ban
hondert lacen.
j&astn ïi^ert fefden ijelibcrt b' J^cecen aPebepnteecben ban
ilollanbt ter ©ergabcringc belteiit gemaeelK/ batna^
«ijBiu- i,emaelDaei:^o..ilöog.boo?be ï^eeven Ijare

palen nu eenige lueechcn acn ben anbecen becfotfit
jijnbc boo? ben ïïaebt ban ^tate te toillen o?b?e ftel-
ien/ om ten aenfien banbe betoufte gebetafcBeetbe
Contpagnten/inben beginne banbefenjace aengeno^
men / boo? benfelben öaebt ban ^tate bp ntewtoe ta^
p(tulattcmetb'<©fficieccn/be begonnen bjecbingen
op be geboegijlücölte toijfe te boen jlaeclien: aengefien
iie ^?obintieban^eelanbtö'aenjlelUngeban befel^
!be(©ffiiterenboo?Bacc tiSebcputeetben/nebenjS bie
banbe anbete ^iobintien / alfjiec publëcquelijtB
ftaeit / Dab gebefabbopeect/ enbecbolgens befelbe <©f=
firtewnDaecbjecbingD opgefcD?cbcn/cnbe bat no^
toiclycfi b'eene ©?obintie niet meecbec fionbe biojben
fiefiaaett ban b' anbece /biecbenbe alle confenten ge^
ïijagenljpecnpattgDept/enbcbp gebolge banb' an^
ïiece ©iobintien / baec toe becmitjS êenige^jobintien
t'elcSenssbecftlacennocDongeladtetoeföt g?en «η^
clufïe genomen Daööett. Φβ J^eeren iStaten ban
^onanbtenbe3®ell-3&?tefïanbt Daw pincipalen/
ÌierBalbeno?b?eDabbenge(leltomten öenfïen banbe
ÖÖebitafcDeecbe Compaigniml/ bp Daec <iEb. «iB?.
ifeo-getce-eect enbe op Daec ^jobinde getepactteect/
ïreboo^noembebjecbingentoebec te boen opDouben
inbe biflïpecen : i^nbec ionbitie nocljtanss / bat be ge^
itielbe ©fptiecen bp nabec onberDanbelingD gebe-
Jjommageect/ enbe tn rebelijcliDept gecontenteect fou-
be b)o?ben ; ©ecfoecltenbcbat boo? foo beel be gemeld
be ^jobintte ban ^^ollanbt / enbe ooclt be biif anbece
^jobintienDatcpenningenaenbe boo
?f3 Compag^
iiten albeceptiS / foo obec aencitiS-gelt / a-anfpo?t
pelt/enbefolbpe /alii anbecfintis / toettelijrti Dab-
ben gcbcboMcfeect/enbe nocD fouben Bomen te be^
{toucfeecen / befélbe Daec upt be gelben onbec ben φηί'
fangei:<i5cnei'ael
Volbergen becuftenbe/ pbec boo?
ïjaec quota moiftten toecben gecedttueett} aliS t' eene^
maelonrebclijclt
3tinbe/batbc #?àbirttie ban ^ee^
ianbt bupten bie laii blebe/ enbe be feö anbe« ^iobin^
tien befelbe la|l alleen b?agen fouben ί 3teaec op be ge-
ne «cfolutieijSgcballen.

De Staten van HoIIandt ende Weft-Vrieflandt
hebben naer voorgaende rjjpe deliberatieghe-
houden, o\férdeninhoude van'tadvijsbyden
'Raedtvan Staten dcfer Vereenichde Nederlanden,
'op'tftuck rande van eenige Reginienten, en
de Redudie van de oude Compagnien ;^%s-Jcnecb-
teii in dienft vanden Lande wefende, dén Jivio m
twintighftiader voorleden maendt gheformeért, en-
üen volghendc eer Verg^deringhe van

ί ■> » -
haerHoogh Mog, overghëlevert ; oock diiiteghcns
gecompairecrc haer ordinarife inkomften metdevor
dere lafteobuyten de Milititi daer uyt nüotiaecke·.'
lijck noch mede te betalen ftaende, ende alles aen'
dachtelijck overwogen, verftaen ende gherefolveert"
dat van wegen haer Ed. Gr. Mog.niet vorder fai wor^
den ghecominueert, het confent hier bevorens voor
den tijdt van
drii en Dier maenden refpeftivelijckege-
dragen ; tot betalinge van de Regimenten ende Re-
creuyten inde extraordinariflen Staetvan Oorloghê
begrepen, ende dac daer va,nter Generaliteytken-
nifiTe fai worden gegeven ; met verklaringe dat haer
Ed. Gr. Mog. dicnvolghende van nu voortaen alleea
bewilligen inde aenhoudinghe van
ini bmitrt fnm ,n
tacbtigb
Compagnien te voet, tot foodanigen getal v»n
koppen als de fel ve inden ördinariiTen Staec van Oor-
loge uy tgetogen flaen : Te weten, d ordinaris Com-
pagnien van νφιό, ende die van de gemeene Collo·
nellenimitfgaders de Guardes van
tachtigb koppen, cn
voorts d'excraordinaris Compagnie van den Heer van
iiimtuijcl(_ tot tiuie bondtrt, van den Stadt-houder van
Vrieflandt tot
twethmdirt, van den Stathouder van
Stadt en Landen tot
bondtrt vijftigb, van den Heer van
Startenbur^b tot boaderc tvjimigb, en van die in Embden
tot
tntgemig, hmdtrt tbiin , ende bondtrt vijfibita kop-
pen relpedtivelijck, mitfgaders oock van ® twimig
Compagnie paerden, inighelijcx tot fodanigen ghetal
vanpaerden, alsdefelvemedeinden voornoemden
ordinaris Staet van Oorloghe gevonden werden :nae·.
mentlij ck d'ordinariffe Compagnien van
kj/"»» vinti*
en die van dc Collonellen tot vijftigb paerden; de
Guardes van Hollanten Zeelanttotiin(/<rt®ji/tifien
paerden refpedtivelijck, mitfgaders de Com-
pagnie van den Heer Prins
Uamits van NaJJau tot hon-
dett paerden, ende voorts alles conform denveer-
noemden ordinaris Staet van Oorloge , daerintie
mede ghecomprehendeert de Mariniers, ofte het
Regiment ende de Compagnien Scheeps-Soldaetcn
foo de felve volgens nader Refolutie van haer Hoogh
Mog.Eijn ghecompofeert; authoriferende niette
min haer Ed. Gr. Mog, de Heeren der fel ver Gecom-
mitteerde Raden ende ordinaris Gedeputeerden ter
Generallteyt, om by fo verre dc Heeren Gedeputeer-
den vande andere Provintien haer gequalificeert vin-
den tot een onderlingh concert, en om een finael be-
fluyt over de benoemde faècke binnen weynigh da-
ghen te maecken, fich daer toe mede te mogeninla-

ienegenfou-

ten; oock d'andere iondt-è

dé mogen weien meerder Militie aen te houden, daer
in foo veel moghelijckia reedelijckheytie ghemöec
re gaen, mits in alle gevalle niet excederende de nom-
bre van »i«r
hóudtrt acbtbim Compag. te voet ί mitfga-
ders 't getal van
fiflig koppen voor d'ordinari» Neder-
làndtfche,en van
vijftig voor d'ordinaris Franfche,en-
de van/atifigi voor d'ordinaris Collonels Compag-
nien, ende tenaenfien vandeRuyterye d'ofdiïiarisop
vijfinyeertigb , de Collonels Compagnie op vijfin
•"'Jfi'gVi mitfgaders die vande Heeren Luytöiant Oe-.
peraels Goder op
ftvtmigb paerden , fonder fich in
cenigen deele verder t' eltargeren j alfoo haer Ed* Pr.
Mog. daer door boven'C beloop vande Militie, föö
^Is defelve voor den jongftenEngelfe Oprloghgecon-
ftitüeérc ii gheweeft befwaert
fouderi, werdén voor
hare quote alleen met een fommevan oVerdeyi/ «»r
Artguldens,behalven dat oock floch bovea
dien dejongft aytgegeven ordinaris itoet van Oorlog,
yetmits de geaugoienteerde tradlementeli vende hoo-

fe OËicieren van't Leger, ende meer andprep""®"
. en ftaet vandenjaréyiy?A»>ö
honitrt dri*tn fifti^hte bo-
ven gaet, medevoor
Heïlandts quote alleen ter feffl^
me van
drie hndirt tndt' indt fifttgb dujfint C^rdi gul-
dens, ende falcx tefamenvoor haer Ed, Gr* Mog.
quote alleen niet verre van een
Millieinguideas; boe-
danigen laft haer Èd, Gr. Mog. by continuatie ge^"
finslullenkonnendragen,ende mits defen wd
ex-
pres hare vryhey t voor behoude om tegen α .
van'tloopendejaer noch foodanelaftenby haCT con-
ftnttedoen düainuerea»
eUnaerdecoalt^twvto

im.


-ocr page 614-

en OORLOG, ach en veertighfle hecL 58 5

Éiiden ende faecken > die als dan bevonden fuUien v^r-
den, eenichfinte fai konnen gefchieden. Aldusghe-
" daen
ia'ι Gravtnbsgt den dtrden Augufti, fritti hniirt
tcbt iif f^igl''
Onderftont ter Ordonnantie vàa de
Staten voornoemt.

geteeckent j

H.vab BEAÜMONTi

5©o«nmael!Si!S0eöoo?t Detcflppo?ttoanlie i^ieten
Huygens, mijeanöece/ ggebiftteettenüc ofjeejcamt^
niÉct Ijetiöeniie öe naiflOilje ban 't Collegte
téc mmi-
talttipt tot Amfterdam, gefcïBeben alöaecöen «n
«liJirtitDllen 3|ulple|flelien/ Ijouïteniie tniffect öat

öm ^tDOUtbp JöatDt vander Zaen, bOO? gCéflljCi

κα enöe jeplbaecìitflg leggen&e om iipt te loopen / on-
iKcanöecen berfocöt ìjaùùe temogen toetenBoeSae^
nföD DPlÏcPte gDeij^agljen fouöe üeblien in casi ban
tentonn;emeteentg{je «oobeciiban Zaiéejcnùeiioe
toel {jaic <2iiélc òien tebenen toiflcn toaccom be felbe
te öelimguecenbanbe Jiigierfche, aljs niet atöteci
Inegc latenbe / onaengefïen be ©zebe met be felbc ge=
maet&t/ be^cöeepenbefec ^tanbetebetmeedecen/
«ρ te B^engöen enbe boo? goeben p?infe te bccftlauen/
ootttD^t J^oltlialiei ^iabentegoubenenbetebeti^oo^
pen /
ecf)tet t'Daecbec betgacgc enbe naticlDonge ban
iiml)Oo?noembcti ï^cDoutlJp igacBtop't boojfchjes
beftiDjecttoel fjabbentoillen betfoecben fjaec Jgoogg
ïBogenbe goebe geliefte enbe becBlaringe. 3©acc op
gcbfltöeceect sijnbe / i.ö goebt gflebonben / bat alboo^
censi in be hoo?noembe faecfienaecbec enbe tcnpjin^
opalen tebifponecen/aen't gliemelte Collegie tee
ibmicalttepttot
Amfterdam foubehjo?bm getcftri^
tet/ batöaec öSb» Daec ilSog* metten albera
eerflcn fpecifiquelijcft toilben bericljteit/toat ^tïjepen
lip bic ban
Zaïée boo?fcl)?eben ban b'^ngefetenen be^
éc lanben toacen göenomen / opgel)?ati)t / enbe
)oo? goeben ©?irtreberfilaect;00cfi't©0lc{it0t^la=
bmgDegoubeneitbebeciioft; enbe bat onbettufïEtDen
tee (©?i|fïe nagefien fouben toojüènbe itettoactaih
bittselijtfieggelegentriept/ bie ban
Zalée taecftenbe '
fitet bebooceniei gebalïem
8([(. 'js 3inbecen baegfjjs jijn in be ©ecgaberinge gecom^
jifiiDit pareert be ©eetenban Luchterencnbe
Vrybcrgen,
g· enbeDeiiDenoaec ügoogöjHaogSenbebantoegljen&en
tóiipnt ïiaeöt ban ^töte gerep?efenteert / 't geene òepdffeéct
iistttbe Conferentie/ tngebolgebanijàer i^o. iföo.
rcfolutte ban ben atfit en ttotntitölién enbe berticljfiert
SiülpleHleben göeööüben/ tuffefjeneentgije l|eeren
<!5etommitteerbett uptten felben Saebt/ enbeb'al·
iltcraentoefenbc nainifler^banbe i^eerenl^ertogen
han
Bronfwijck enbe Lunenburgh, taecftenbebebei
mfflïebanbe
Lunenburghfe (Croupen Uptten bien|i
ban ben i$taet : a®aetopnaec beltberatie bentoel^
ööemelben ütaebtban jState betfotDt issbat Ijaec
€&ele be berbere moepte toilben néittèn ban öaei
iBogenbe'tboojfj gerepjefenteetbe metten ierlten in
lj{rcl)?tfte te laten toetomen.

aSopenbe 't «ammelanbec-toettB 5ört b'l^éeren
Huygens ,' etibeanbereopbenacötllenb'aütöorifatie
öÖegebm/ om mette p?efente i^eerentebefoigneren/
PactDpmtoebersöbtjS tegöenben anberenteDooren/
«nbebaer ban rappo?t te boert / fonbetbe boo?f5 falie
Bcnsiaenteaccrocöecenj öarttntaiifp ï^eerenjpaer
f«>3lj BogenbealBieraentoefettbé «©ebeputeerben
fouiïm mogen oo?beelcn7 iiat inbebOo^noembe tfei
fotmefitificenigïje poinctén openBaefcbe/ baer ober
b aBfente ï^eerenijaer ï|oog!Hlog.<iE5ebeputeerben
«e jongtjn nebenji ben gemelben HuygeHs mebe
inbe©?obintieban iStabt enbe ftanben toaiert gei
we(i/ fouben btenengBeiiOQit tetoo?ben/ batBaer
go· JEog. baer ban tappo?t mgöenomen öebbenbe /
«m amgaenbé aènbe felbe foube tooiöehgef^iéhen
5wljett
(®t; ertbeissbefe tondupe gQcfb?meertftpbe
geer ban
Coeverden, aliÌ BeftBenbe be pjobtnciéban

y¥er-Yireibeb««ebw towft SiPiePiKiW·

Φβη negetideiiinttimgen een UKiffïbe ban't Colle»
gte ter Sïbmiralitept tot
Rotterdam j gljefcfeebenal? —*
baer ben febenben befec / öoubenbe refponfibe ιφ Daec
©oogö jpog. ©liebcrtban ben b?iecnttointttliiten
liunp / ttoeeben enbe negen en ttointic{)|len 3lulp alle
leftleeben/ enbebienbolgOenjSöertcljtopbc 3S?ieben
ban be Collegien ter mritiralitept tot
Artitterdam j
enbe in Zeelanden DepbetontinerenbeeeiienbebcfeU
be&lacgten/ banbatonber'tbtilritt ban'tgljentelte
CoUegie ter 3llbmiralitept tot
Rotterdam ban öe «Sn^
ööelftöe
a®olle/ iBanifactuteitnietmeerberlictaelt
foubetoojben/ banDetinftomenije bepl-gelt/ fonbec
bat ban foobaenigöegoeberen betaelt fouben toojben
Ijetordinaris Convojr, met een btebe berljoogiiiget
3©aee opgljebélilierecrt jtinbe/ ijs be boo?fc!)?ebe
faecfte fip be J^eeren ban
HoUandt obergenomen / en-
be bien onberminbert goebt göebonben enbe berltoen/
batöe booafcDiebe iBiffibe gBeflelt foube too?bcn ίμ
ftanbenbanbe J^eeren
Huyghens, enbeanbereöao:
]^oogD l^g· «^Deii^utcerben totbefaecltenbanbé
Zee/ omtebtfiteren/ e!:amineren/ enbe baer ban
tappo?tteboen.

a®at ben iSaebt ban iState abbtfeerben op'tren?
hop bet S.unentiurgl)fe t^roupeiS / geeft Set bolgenbe ί

Hvogh tMog. Heerem

O Mine te voldoen υ HdogH Mog. i-efolutie van gg^i
date den ucbtflin deiés, daer by verfoeckeri dat teü
wy U Ho; Mog. in gHefchnfrè wilden Idren fbe- O-rt^
komen'c gene ohfe Gecommitteerde de Heèrelirah
Lcchteren énde van Vrjhrghen in U Ho; Mo; Vergade- oütc.
ringhe moiidelingh hadden gerappoitecrtj Hopende
het té rugge fenden vàri dö Lunenborghie Tròupcs,
iij dierilt van deieh Staet overghenotaen. ende de
conferentie dies àengaèndè mèt de Lunenborghitht
Miniftersghehouden j is het fulcks, dat in gheinel te
conferentiède Lunenbbrghfe Minillers welkonneh
toeftaen dat defclve Troupes na datelijck mögen wor-
den gereh vbyeert, doch met defe expreffe tonditieii -,
iirptlijci^, dat gemelle Troupes in fulcken flàet fullea
moeten worden teruggeghefonden jais defeive zijri
overghenomen, ten
twitdeh^ dàt de vollc/w ΑίικηΛ»
Soldie ende Tradtementen vóóraf betaelt worden i
ten ΛγΛ» i dat deifelve op koften van deien Staet ge-
bracht worden Op de naefte Grenfen van de Vorften
Van
Brurifvii)ci(_ ende Lunmhurgb^ te weeteil tot Iw-
gtn, ofte daer ontrent, ende gemerckt de daghen nU
langh j endedewegen guedtzijn ,fod dat ghemelte
Troupes in minder tij dt ,ende mee minder koiteó
oock fchade van de Ingcferenen det plaetfen i wàer
doorfyfullen kortien te marcheren na haei- Lant, fou-
den kohnengeconduiieertwérdeii, Alsmede dar defen
Staet daer doof merckelijck aen de Servicicn , vooni
Kruydt, Loot, Lontee, Kier ende Licht foude ko-
men te profiteren, fouden wy menen onder corredtiijj
datopde gheéyfchte conditiën de Lunehburghfche
Troupes hoe eer hoe liever behoorden weder.te rug-
ge gefonden te werden^ende dc foldlen ende Traö^-
menteh föö haer noch komen te refteien i bètaelrta
vìotAcnvtytàebimdtrtdHjftnt guldim diede Provintie
van
Htllandt ende fVefi - VHifhndt in defeh jare maent-
lijck ten Comptoire van de Generaiiteyc te leyered^
isfchuldighgeworden,alles in conformicc van de
voorflagen door de Heeren onfe Gecommitteerden
ter Vei-gaderirige van U Hó; Mogedaen,fonochtan^
dathetfelvenoytinconfequentiefal mogen getroc^
keti worden, ons niet te min in alles refererende tot ,
UHo^Mog.wijfedifpofitie. ■ .t

Hoogh&c. ·'

InV Gravmbège dm higtitii Augiifli /ίβϊιη htndtri ach. m
fejiig,
was geparaphreert H, v»n Ucitirmivt. Onder-
ftont ,tèr Ordonnantie van deti Ràedt van Sta-
ren der Kereenigde Nederlandeil i ciide Getë-
kentin abfénsie van Secretaris,

A; van DALEN.


-ocr page 615-

584. S A Κ E Ν van S Τ A E T

thienden tee ©o-fifiiteirtite «a<®ma^!i
hoo?tgetijacl)t Ijet oölJösi ti«f atìetis ban iStatón
fojmeect alDiec in ùen igage öm negenthienden lotoy
lepteiien/ op öc ïïeeiielle m tienden ijec felbeF iBamt
aen öaeu jHSog.. (j^jifenteect / upt ö£n
mm
cnöe ban toegen Den J^eece p?tnce ban Tarante, toer?
foecfteiiDe / om öe geailegeciöe ve&enen/ bat öet seUett

öeiuwee en twintighften November fefthien hon-;
dert vijf en feftigh ,foa tertKöuacöe ban'tgnaiisa?:
ijicmt ban öe Meyerye van 's Hartogenbofch j te?
sensi öelttopecpenenöecobctpen ban ie Mupfter-
iche©olchecen/ als anöecfiiujs / «en (Ccactement
mo0l)tetoegelepttoo?iien/euDetot ötcn ^nòe ineec
ceguaciigljcnontenop b'onlioftea öie te» toag aUe-
nooïitfaechtteiioen / als ooch Jjet tappojt ban öe
ï^eecen ban Heuckeiom, cn&e aitïiece tjaec
<0eiïeputeeciien/i3icssaengacnl}e hen fevenchienden
luly meùc lelileöen geijaen : DoHöettöe in effect bat
aenDegemeltel^eecePrincetei:faecfieboo?f3 tot eeti
ertcaoiDiuaciiSbiiflag toeoelepiit foiiiienioglien toets
ben befoninieban acht hondeitgulbensi een$i. ïöaec
op gebeliüeceect / ooch gelet jijnbe op 't naecbec
cappojt Dp be gemelte J^eecen jjaec ï^o. jlSog. <iEieöe=
puteetbenopJjupben gebaen / Oeübenbe tot bolboe^
mngebanljacc3|o.|fêog.tefol«tte ban ben acht en
twindghftcniuiy lefiieben /gebifiteect enbe gee)ca=
minecct feecftecen^taet ban 't gene be refpecttbe
i»iobmttennocBfc!)iaöt0Dtoareninbe3leget-aa(ien
Obecbejaecenfefthien honderc vijf en feiligh, fef-
cien hondert fes en feftigh, feftien honderc feven en
feftigh,enbefefthienhondert acht en feftigh, fiOU-
benbetneffectOetboojfsnabecrapport;bat be
btittteban^oUanbtfoubebegoocen betfocDt te to07-
ben beboo?f5fomme ban acht hondert gulbenjs aen
ben gebacötenï^eet^imce ban Tarante upt Oaec
flantinbeïegeclatten ban ben jaece fefthien hon-
derc fes en feftigh te Detaleu : is$ goebt gebonben enbe
bctflaen tebecfoecltenbe i^eecen ban i^oUanbt(bie
be boo?f5 faeUe obecgenomen Hebben ) bat befelbe
OcB baecop foo fiaelt boenlathtolUen becWacen.

<aotli geöoojt Ijet rappojt ban be ü^eecen ban
Heuckeiom «tbe aiibccc/ met enbe nebeniS eeittge J^ee-
ren «iE»ecommitteeL-ì)en upt be» Kaebt ban i^taeten /
gebtftteei't enbe oeejcammeect öcfitienbe be iKtflïbe
ban bei^eecban Bcvemingh, een ban iiaeci^o.|Bo.
getoefen i>lenipotenttaEifen op be ©?ebe - tjan^
beltngl) tot Breda, gljifcljieben tot Gouda ben feften
bec felbec jïSaent/ljoubcnbe tot bolboemngfie ban
öaec i^o. liaog. refoUitie ban ben fes en twintighften
luiyielHebenBettgijt/ op 't berfoecB ban be ì^eec
Haulterives,»i5oubei-neutbecb00?f3 iStabt ireda,
ten epnben Bern toegelepbt mogOtc toecben eenige
penningen tot becgoebinge ban be ftoden öp öem
teteetenbanben ^taet gefuppo?tee« / gebuptenbe
bentijbtbanbijf maenben /bat be ï^eecen Slmbaf^
faDeuï!eopbeboo?f5©?ebe- Banb^ngfl albaec jp
gijetoeefi jljoubenbe in effect ijet boo?rtoembe cap-
poit/batinplaetiJ ban vijf duyfent gulbens l)? be
lJoo?f5lKitTibe boo?gcf[agljen / be fomme ban drie
duyfent filbece^ucaton^Ì aen bengemelten ^eec ban
Haaiterive (bube beBoocett toegBeiepbt te too^ben:
-3®aec op gijebelibeteect synbe/ ti beboojfj faecftebp
be i^eecen ban ï^oUanbt obergenomen/ betoelcBe bet^
fogljttotetbcn ftcD baec op/ foo'Baefl boenltjcft/ te
totllenberiflacen.

Ui«n ®α-
ïentc.

ìft.

Over-Yflei toaji meefl met be Itunen&ucgiifcBe
®oIc&ecen geplaegl)t/ enbe alfoobe ^^btncie ban
Gelderland! at noclj Weef peclïftecen bp ftaec gg^ane
bectoepgetinge/ ban geen EimenöucgÖfe (Ccoupen
ftp öaet Jgoogft iKog. patente bectoaectiS gebefKneert
•,in;tenemcn/ fonbccbatbaecobeceenióDeteiitelÖffee
.reljieiien toecben gïjegijeben: ^otjeDuenbe töt^e-
teentet becgaberbe jêtaten nociimael^bcrfniOt bat
jpaeic ϊβοοδί) Jl^ouBfttbe q?bje;s ïieiiéfbén te'Hellen/
' ■ ' ' .....*.......""'lei

Vliet'

pacecctenöenagDcliomen/ gijeconftbeteécftoat'L™..
■ eetewfe gebolgen uptfoobanigBe non obtemperantie ;
. flonbento D«b?«fen: Bobenbatfpöaec geneieflïteecè I

' fouben iànben alle be #abi9t bie Beer ^ngeètiiifli ie»
' boojbeiê eyttaoibinaice-tnauactìecen tecaoS^
ben / enbe noci) te Igben ijeöben tot fc^ ban Γ^ ^
^taet tee <iBieneralitept in te ti?eng|»en j betfocifi
infgeïücfiss/ bat goebeo?b?emotöte toecben teaSm
batopbecuggfje-macfcfigeene Foulen gHefctórtun.
enbebat beì|eecen ©o?|fen ban Lunenborg tip j^f
be mocöten toecben becfocöt b'<©fficiei;en baectoe te
pacticuKeceaenfcö?É»bingen mebe tegBela|len;
βιΙμ
bat be ceflecenbe fubfibte penmngBen niet aliü nae b»
beiCcoupenbanben boobem ban ben ^taet fouben
m / mocBten toecben betaelt / enbe baec aen gefemtEt
fobaoigefcBaben aie noci) onbecmoebelgcfi motitm
toecben geoccafioneect/en be 9lngefetenen aengeba^
, ^P fcB?eebén ooclt befen feecfcBecpen 95?iefatn
Baecifoogl) iKog.obecbe feffiebiemengiiebtiotì&ìii
bat b'^eec ban PaUandt tee J^ecgabecinge nocii t^
baec fp fijn commtffie Dabben tngBetcocBen / «tto
b%ec banzaiiick in fijn plaetfe gecommitteect.

Hoogb Heeren^

O F wy wel niet anders hadden vertrouwt ali dil
U Ho. Mog. niet alleen den Heer van Ì^llick,
uytde Edelen van Zallandc, inde plaetfevan
den Heere van Pallantt'awer VergaderingeGecom-
mitteert fouden hebben ghcadmitteert, nemaer oock
den Heer van PaHandc het mede compareren aen-
ftonts ontfeyde.
S00 Icomen wy in ervaringèditU
Ho» Mog, tot noch toe beyde de Heeren plaete ge-
ven : 't welck t'eenemael ftrijdet tegen alle oudeen^
wel hergekomen couftumen, oocknoyt voordefen
gefien, dat uyt een quartier in defe Provincie twee
Heeren ordinaris Gecommitteerden in U Ho, Mog.
Vergaderinghe teghelijcke hebben ghecompareert}
Waerover wy ons geneceiSteert ghevonden hebben
defe aen U Ho, Mog. af te fenden ; ten eynde U Ho.
Mog. den Heere Pallandc niet vorders als een Che-
commitreerde uyt defe Provincie in U Hoqgb Mogi'
Vergaderinghe Seflie ghelieventegevcn, maerden
Heere van Zallickals wettelijck in deflêlven plaetfe
uyt de Edelen van Zallandtralleene t'admitteren ; op
dat Ridderfchap ende Steden geen votdere,
worde gegeven, om hier in wij ders c'y veren.. iJÈnde
hiermede,

Hoogh) &c, Deventer den «« «e Wwici/ifw J^i^rti ,

hndtrt acht tnfeftigh, 'W^s ghcparapheetc tff^wii
HtfM, vt. Onderftpndt U iHo, '.Moe.odienftw.
de Ghedeputecrde van 4e-Staton «;λη-ι^«··ν0!ί;1»
ter ordonnantie van de felve ; , r;

Cetceckait . ' "T·^;· -^id

D. ROELINCft - ■

. a^atfoube men boen ί b'eenpacifipe toilbebuii /
b'anbecfoo: b'eenen b'anbec noembegaecbeStaten
der Provincie ί bitmocfitétifemetmiitboén/ toattt

te famen maec&tenfe be ^^óbintte upt / enbe nufie g(<>
fclieuct toacen/ becftontmen alïiiecoo^ niet ban

fiaec te Èonnen aennemenboio? Provinciaei ; òoife.bflt

b'eene foo toel een beet of lEtat ban be ajeijitwejijnbβ
al0 b'anbece / Babbe é«t eguael cei^ TtlBflSi alsi
met een menfcBbte in «n rafenbeöi^fiilei^t / «ηηο
in toien befiebigBeptban be auael befiiinen b^P'
cenbeaiiS càrameiettbe / nUbttban bati^J^nöt
een en befelbe^faeiftnu t^p^oitócettbe / .ban-iw^
fp?eecöenbe fonbec^t^e / teanttoat öJeeneiPWiiiPe
ipioponeecbe / bjeef b^becsiegen j thtót^wouef^
be/-.to^ecctep CaHïpen.
ggoogB IJ^genbeto^m^fl^eiae^iMf w

toe Γ eiiftenìtó; te


-ocr page 616-

«β (lÉltóelti ÉaittiS ïlöttie / oemÊnttotiÉect
inöWio; Notulen ban ùeti fefieti εη&β een en

' tiomtiflltin 3fiu9u(lp lòèÌHeìjen / imtsssatois ban Uen
Uùcti DifÉC» 3©aec op aöeiieltbeccect jiinbe/iss
itijebonben en&e becfiaen te becfoetficn be l^eerett
Sgit
Heackclom, cttïie anöece öaw iBogi Φείιεί
«iitcecW torte iBtlttaicefaecRen/ bat Ijaectg.nbec
^tbwfJ fuDiectnocömaelii meteerttseÌ|eccen<i5i)£i
Éommttteecöen wpt ben ïtaebt ban Staten / bp tjaec
S.felbetenommecen / mccnfecenttebJilbentveben/
cnoaecbancappojtboen.

©aeram «uamban ^tabt en Eanbenget bol=
0cuïii 3fiöböii op 'titiicli ban be cafTattc.

Extraft uyt het Refolutie-boeck van de
Ed. Mo. Heeren Stacen van Stad Groe-
ningen ende Ommelanden.

Veneris den veertienden Augufty fifiien hindert
mbt enf'fligbt

beltDetatic sefópt 5Öniie ijet eei-(ïe potnct bec pjO'
porittc/ïaertienbeljctabbij^ban ben itoeöt ban
f, jétate / göefojmeect obec 't aenöwiben ofte {iccn=
crttoiibfCilSitme/booifoobeei ten bienflc ban 0ct
ïijubt geceeuimct foube toojben: öebben be J^ee?
rentortbe ^tabt becMaect öaec fentinient te jijn:
öcücecen <i5ecommitteei:ben ban tocgen befe
fjobmtte tee 45eneralitept cefibecenbe/ beöoDjben
aeiigefcöjcbctttetooiben/tenepniie befelbe ntet aUe
iiiiiiöilenfocl)tentetiefo?0en/bat bp befe contlitutie
ban (ijiüett be IjHitittte tot geen imnbei: aetal bojbe ge^
((Ìiuteect/alsÌbptoelgemelbeiSaben ban ^State tot
oemmie fecucitept iis btenftia seoo?öeelt / jinaei: of öet
f£ü)c upt be aenfloubiuae öet oiibe Compagnten / φ
te teïininbermge ban genoembe Compagnien / enbe
(oimnuatteban eentge Compagnien op nteub)j$ aen-
gcnommfal gebonben tooiben/ latenbe fulctüsaen ge=
iiicüKCominittcerben/om inet be gljefamentlöti&e
iSonbtgcitootenbaecobecte cotocectecen/ten epnbe
iiffe faec&É inet be meelie ïjacraonie moge too?ben ίη=
ocfrijitftt/ ittttiS bat fp «iBecommiiteecben fjier aftëbe-
iitöaiibatcntiefullenbocn / enbeboo^beijoubens bat
geme Compagnien boibec op be repartitie ban befe
gjobintiefonbec ejcpjeis boojtoeeten enbe confenten
ban ije Staten ban iètabt enbe Eanben geöjacDt ful-
im toojiïen / enbebat toelgemelbe <©ecommitteerben
i!cf)oorenbetfocöt]tetoo?beit/omDpben ïSaebt ban
^tatcfoobcel raogeiöcft Bet baer Jjeetten te birigeren/
öatöpbetebüene ïaffatie gelettet /enbe foobanigöe
imtóielen öeraemtb}o?b£n / toaec boo? be ^olbaten /
üiiuaemll oiö öet Eanbt te bienen / aengefiouben

€nbeteblienbe3^eeren banbe <©mmelanbm laten
tepcfienmlentetbnfojmecenmetöetabbijii ban be
^JobiiuiebanJ^idtartbt op bat fubiect ben
derden
ticfer gftefo?raeett / enbe bat be ìieecen toegijensi befe
Piobinttete»; ©ecgaberingöe ban 0aet ï|o. iBog. ge^
commttteirt/ gcautöorifeett bel)oo?be te too?ben /om
met be ^eeten CiDibeputeerben ban be toelggemelte
f?i)bmtieiefonferte«n / öoebeelHSilitie tenbienlïe
uan ben lanbe foube beftoojen aengfjeïjouben te hjo?'
om. ^esibatgeene Compagnien upt ben ftoofbc
oaniiet aenöouben ban meetbere Jiöilitie op befe
owtt? ö{ieb?acDt en bJO?ben / al.ö met confent enbe
Qpp?oüatie bet ^eecen Staten ban ^tabt enbe Ean=
©nöecfiont
Coli, ^iccordat,

Geteeckent

J. ME Y Ν AR Dl, Secmeris.

iaw. D S^iiffi P?obtnctei»ai-enttoeepattiöpen ^onefier
f"fa-°«jriard Coenders van Helpen, metbejgne/ «pt
t ^"^«lanben / fotgten «tiealterecrt te ïjebben feec^
«'ï wglemem/ bp'tubmban
WiUemvan

Naffau, Saren ggetoefert ^tabtfiouber/ gcmàeciiti
gDefien öem baer bptoat tebeel btreitieinbe^egei.
tingetoierbttoegDef&en/ enbebatben tegentooo^bis
gBen ^tabtljouber/ omfyniagenoubccbom/ baec
toe intapabei toa^i. ©ie ban öc ^tabt/ enbeans
bete/ toacen ijler tegen / berflaenbe bat iïegiemeiti
temaintenetenj berDaiben lïatueeröen tegljen Éonc»
iiet
Coenders, en be föne / toat bolgOt j

Veneris ben veertienden Ïïiugujlp ieilhien hon«
dert aeht en feftigh*

A Meridie»

Is den Secretaris der Ommelanden overgé^
levert navolgende Trotefl om ghe^rotê*
colleert te werden.

De Heeren van OuftUngwelftet- - Adiel, VreJevielflef
Aiiel
ende ididdagbfle - raditi in'c Welter -quar*
der, mitfgadcrs de overgeftemde lonckeren j
Hovelingen jEyghen-Erfden ende Volmachten in
de andere onderquartieren j hebbende op heden dea
i/enthiettdiu Augufty op d' Omroelandtiche Verga-
deringe ghefien , hoe dat loncker Bimba,d Cienr
ders van He/pen ( fich draghende als PretìdenC der
Ommelanden) tegens oudergewoonte, exprefie Om-
melander Rel'olutie van den
ntghen en tuintigbferi
hilyfifihien bendm vier en ■uijftigb,
ende daer op gevolg-
de nocoirepraöique ( by deweickc te prefideren op
de Ommelandclche Vergaderinghe aen de Heeren
van'c Wefter qjuarcier was ghedevolveert, dewelcke
daer toe eenhelligh ende
nemint urnradicmi) hadden
geeligecrtJonckerffe
/ii^rf»%iiri tot Visvliet ,niefi
regenftaende derièl ver Heeren proteftatie daer tegens
mondelijckgedaen, fich heeft laten gelüften na geda-
ne rapport van eenige Heeren Gecommitteerde Ra-
den ontrent derielver Negotiatiein'i Grewei^ii^i toe
vcranderinge in 't Reglement, ende verhindeHn^hi
van de rechtvaerdighe Doleances , over de onrecht-^
vaerdighe ende monftreufe Monfteringe van den Jarê
fiftbienbtndertfesenfeftigbds Heeren der Oottimeian-
den in de onder - quartieren te wijfen, ende derfelvei
Ad vijfen daer op door fijn E. E* ende haren opgewor-
pen Secretaris te colligeren , verklaren fodanige pro-
cedi! yren notoire te ftrijden tegens ouder gewoöntö
Voorfe. refolUcie, ende daeropgevolghde prafl:ijcquö
CQtopdeanigeaent-MintigiflenliLümry defes, alp me-
de teghens het by een yeder Landcdaghs comparane
beëdighde Reglement van hare Ho. Mog. van den tu-
gentbienden April feflhien boaden ntgen en vijftigb ^ by 't
welcke wel exprefle
AnicaU fevembien wert gepofeert,
dac in faecken, raeckende d' luftrudtien van d' Hee·^
ren Committeerde Ràden, mitfgaders alle de Re-i
folutien en Reglementen by haer Ho. Mog.iti ver»
fcheydetijden, ten beften der Ommelanden Re-
geeringe genomen ende gemaeckt, ende in fpecie de*
fe tegenwoordige decifie , ordre en reglementen j op
-heedenby haerHo. Mog. gearrefteert, endegecon-
firmeert, niet alleenlijck geencrhande overftemminge
en fai konnen vallen, maer oock geene veranderin-
ghe, ampliacie ofte alteratie en fai konnen worden ge·
daen, het zy by d' Arbiters, hetzy by de Vergadering-
ge der Ommelanden lelve, maer alleenlijck by haer
Hoogh Mog., dien in gevolp van de overgiflfe endci
fubmiiSeaen hare Vergaderinghe gedaen, de vooria
Reglementen vaftgeftelt ende gedaen arreftei:en hib-
ben nietkonnende, nochfullendégedoogen, dat ee-
nige inbreuck tegens't korts voor heeneReglpmenï
van hare Hot Mog: gedaen werden, protefte^rtnovei
fulcksde milliarie van alle't geene by gemelten Heer
Joncker
'Bernhard Ceenders vm tietpen in foodanige pre·!'
tenderende qualiteyt ènde deiTelfsCeaiTodeerae ofte
Adherenten omtrent defen is gedaen ,ofte ghedaen
magh worden ,fullende daer van foecken repara-
tie endefatisfaftie doorfbodanige weegen ende midj
delen, als defelve to: maintien van hare Hoogh 'Mo.
Reglement, Qmmelander Privilegiéo , Liberteyt ·

ea^e

en O O R L O G. acht en'Veertighpe heek. 585

Itti


-ocr page 617-

586 S Δ Κ E Ν van S Τ A E Τ

l668. ^niie Refolutien,en daer gevolgh de notoire pradtijc-
r η - ■ ' que zullen bevinden te behoorcn, lattende den Se-
cretaris der Ommelanden deze hare proteftatie te pro-

tQColleren. Cedaen in Gritmngin dm vurtitnJtn Augufly
ftftitn hndtrt acht tnjtfiigb. Ondirpont
, Celiai, Jccordat,

Geteeckent,
A. RHIEMERSM A.

ij^e CoenUecfcijc/ ofteboelmïii Ijaecbeftoacftlie/
ijaeuaïljiecaenDe ©ecgaUmnjjlj ban
Baet ίϊοοαί) jlBogenöe entic toiccòett ban ïloUant ge-
fabottfeectj ^aecom toilteiitiieban ö'antiecepaci
töpeDaeciuetfubmittecettljaec iloosö HaoöDenïie
wptfpiaechc/ enUe i)tec oüic btcleuïie Coen&ccfcOe
itlacöten ban tijtit tot tijtjt öoo? biil becfcöeptie iBe-
mociaelen enïie oiftteiften / etiiie onöec anijecen
gaben 5P op iten
fcdiende toat bolgt

Aen de Ed. Gr. Mog, Heeren Gedeputeer-
den van hare Ho. Mog. toc de faecken
der Ommelanden.

1<©ntl«»;ett Mello Brocrfma , lan de Mepfche ,
Egberc Clandt, en de Heer Elinck Ketel, <0i)ef
macöticööe ban öe 3!oncitcren / igobelingcn /
0£n ecfben / enöe ©olmacljten öec ©mmelanöen al-
Diccmöen i^age )egcnb3oo?iiigp?£fent3öniie/r!)nte
raöe gljetoojaen tot naeciier aöilcuctie bart 't gene öp
ïjaec op gilleren aen Ijaec Höog. mgebient tif / en
tot feecliecïicr foni&ement ban ïjaec göefufiineecbe/
ijp öefen ö «Söeie jteogenöe te gentoet boeten / bat fp
fiun niet genoccD enhonnen bertoonöecen/ bat Bp pac=
tpe abberfe Bnn gualtftcetenbe «©ecommttteetbe ïïa=
i>en bec(©mm£lanben/ toerbtboo?getoent/ atö ofbe
ftetoufte tonttobecfïen / tuffcBenpattöpenontftaen/
«iet en fouben öonnen toerben geb?acfjt boo? ftate ^o,
àKog.inaHenftijpnaliiofljaet jl^og.baettnne
jjeen competente lïetfttetiS en fouben bonnen 3pn /
alleen na bat pactpen b)ebet;übt0 D^etbenobobie
"Siubitatuta fouben Deblien oefubmittert. fribo*
Jitept ban toelcfi geftiliineecbe foo ebibent
ϊβ / bat geen
xebeiiitl^ menftDe t)e[|oo?t te bonnen toerben gebonben
ajte bat foube berben in ttogffel tretfeen ^ bermibtsS en
!Set betoulte reglement / enWbetfcBe opgfiebolggbe
refolutien ban ijate ïgooglj HSogenbe en öet boen ban

Ïjartöpe abberfe felfsi t)et contrarie ban bien ontoeber-
p^eecHelijcBmebeb^ettgen. 3I^entE)oben'tgeene op
Uifieren
iii geallegeert / foo Ban upt be S>£ture ban
ft ©?ofjemium ban t boo?f3 reglement confieren / bat
gpartpen toebersjjbtii feer gebtenltigB aen {jaer i^oogö
a©o.Del)lJenbecrocOt/bati)act ï^o. |Kog.ïjetboo?f3
reglement mitfgaber^ beampliatien/ interp?etatie en
ïorrectienban bien / alsi een eeutoigöbuecenöe et /
ïot allen tpbe toilben boen maintenere» 33aet upt im^
jtierjS ebibent lö/foo toanneer baer qweflte balt / of
i)at reglement / enbe b' ampliatien/ intecp?etatten en^
S)e co?cectien ban bien toerben naer gefeomen of gecons
tcabenieert/bat banbie guellien lionnen/ jae moe^
ten toerben gBeD?agijt boo? Daer i©og. / omme te
toerben ge - eramtneert/ tóen ban bepbe partpen gai
re®o.,iiBog. fullen mainteneren ofte tonllringeren
Cbeobfecbatieofte naer- iiominge ban bien. i^et
eltfi alfoo Dier iiS Bet p?inctpaelfl:e bifferent / ftlageni
ae namentlijcft gljemelte gioncöeren /^obelingen /
lepgen «Srfbett enbe ©olmacljten fjet boo?f3 JSegle^
iiiient/$c.^nbeele beelen gecontrabenieert te fijn/
enbe berfoerftenbe baer bp gemaintineert te toerben /
<00 en fjan immers geenftntii met eenigen fcljijn ban
reben befefaöe ban be ftenniffc enbeiubicature ban öa^
re ï|o.|Bog. toerben afgetrecfien; boo? be boo?fcfeei
3be fuDmtflïe alrebe foo becre toefenbe erftent enbe
fiengenomen/ batter geene nientoe fuömifjïe ban noo'
Rientii/jae geen nieutoealjS alleen
ex fuperabundan-
ti ( foo boo? befen toel meerber ίί gebaen fonbec eentoe
«oobt ) gemaerfet fouben fiomten toer bem «©emercftt
Q9(fi noDHc upt fiet febeti(imb« ortijcM ban

'tboo?r3iSeglemenr/ batBaerl|o»j®og, aneenttih,
niemanbtanbetjs/öebüenbemacBt en autDontenf/
ommein Bet boo?(3 «eglement/®f,eenioliebetan- '
beringe/ ampliatie of alteratie temaetfeen.
jtjebe ban oocit Sennelijcft isi / bat be competentie him
Baer omtrent bejuöicature obecbie οοίπ'

ten/betodcftebanelucibatie enbe interpretatie haii
eenige artijclielen ban Bet boo?f5regUmentfijnfn2cef'

ftenüc/geenfintiSinbifpuptoftecontroberfieftijetcot'

fien l)eBoo?t te toerben. ^Belijcli banoocfeingcboi'
ge enbe upt iiracBte ban bien gemette «iBecommittecr'
be ïïabcn in 't laetfie ban ben jare fetiien öonijert huf
atfeftigl) felfsï aen Baer iUìogenbe ftlacljtiglj nc'
ballen jijnbe ober eenigBe contrabentie tegen'tbooìft
Kegleinent / foo fp boo?gaben / baer op bp Baer ëoan
aiSog. partpen toebcr?ijbt!S 3ün ontboben / boo^dagm
ban atconmiobatie gBebaen / enbe berfcBepbe refoiu;
tien genomen / aljs op ben acpttenben ^anuacp eit beu
negBentienben 2!unp feüBien Bonbert fessen jiiitgh
nütfgaöersi b?ie en ttointicljtien JiTSattp en ijcgcu eì
Ì
ttointicBflen ^p?ilfefiien Bonbert feben en feiiicijai;
leS bupbeUjclien allen contrabicenten tonbintecen&e
ban bat partBpen toeber3ijbtsi / enbefpetialijtl(gije=
melbe «6Bccommitteerbc ïfïabenaltijbtBebbeubct=
tiaen( fooootfttoaerisi ) batbeftennifleeninlittatui
re ban biefaecijen competeert Bare i^ooglj iBoggetis
be. <Ên bat baer om nocB bp pattpen gebifficutteect
iii biequellten boo? Baer i^oogB iBogenbe tebemilei
ren/ nocBDpBaeriioogB .ïBog. begiubicaturehan
bien aen te nemen bie boben be boojfepbe refolutien
nocB berfcBepbene anbere refolutien baer obetBebbm
genomen / enbe fpecialöcfi een feer notable enbe ojims
telijcfterefolutie op ben fesSen ttointicBfien ^ïu^fef-
tBien Bonbert feben en feltig. ^ooalsibannocBooift
inbefe jegentooo?bigBebiffecentenBp Kefolutiebait
Barei|o.jiBog.inbatobenfesien ttointigfjllen iulp
fedienBonbert acBtenfejiigB berflaen toefenbe/ iiat
partpen op fefieren pjecpfen bagB aen Baer liog.
fouben Bebben ober telebeten tegBenSbe feMjtcn
ofte remonltrantie ban be gBemelbe31onc6eren/%'
belingen/ €pgen-erfbenen©olmacBten/ oppeptte
ban naerbere bifpofitie / enbe be felbe partJipe
biesf niet tegenHaenbe boo? Bare <S. ilo. monöelingft
jfjebbenbe intompetentiam / en öoben bien be ©etgas
beringe niet compleet te 3ijn / baer op gebolgDt isi een
naerber refolutieban Bareno. iBog. ban ben achften

lugujlp ieftien hondert acht en feftig COntÉCtlecenÖe

Bet compleet toefen ban Stoer €b. jlSo. ©ergabiïinf
ge/enbe begeallegeerbe incompetentie / als fritool/
niet eenss in confïberatie gBe&omen / bien pattBpeban
oocfi gBenoegBfaem latenbe baren / en be giubitatute
ban Bare ï|oogB JilSogenbe agnofcerenbe / op be faet^
fieBèbbengeanttooo?bt/BoetoeImet foo pofitibe ali
bEBoo?be/boo?gebenbe niet berberjs gBelajl te ïijn.
3©aermebe alfoo befaeche alleen foube toerben 0«==
traineert bupten reben / foo berfoetfien be boben - ge-
melbe 3|eeren upt be naem ban be 3jontiteren / ^obe^
lingen / a£pgen - erfaen en be ©olmacBten / bat in ge=
bolge ban foo iteratibe refolutien met be fafie boo?t-
gegaen/enbe eenmaelfinalijth baer op gebtfpomett
magBtoo?ben.

Overgegeven trCs Graven-hageden ièftien-
den
iAugtifiy fefthien hondert acht en
feftigh.

g^onberbagB ben feiihienden fiebbenbe be ^ectw
iSebeputeecbebanbe ^^obintiebanVrieiland^ t»
©tt-gaberingBeboo?geb?agen/ batonberben coni^

mijiS Jacob van Hoogenhayfen, alberepbtS bJ^

berufïenbe benegenen ttointigB öupfent en Bwo^
b?ieenbiifttgBgulbeni/ ttoaelf(lupberiidf
gen / bie be toelgBemelte J5?obincie aen be®o?P«
ban
Bronfwijck enbe Lunenborgh , alHi WP

meerber/ fcBulbtgB toare / en bat beer m^ W»^
foube toefen Bet bolle quota banöe fribe®?obn«iem
aüe fubfibien aen be BotigBsemelbs **


-ocr page 618-

en OORLOG, acht en veertìghjìe hoeà. 587

/β ωύί foo iJSêl ftaec «Êbelc llSog» ïiacc in DaöiJfn geiotti
Setti toont acngaeiiöefecdjereoijelücftcfommc/
Uerbantienboo?noemi)ctnfl:oinmij!S decharge flaù;
tebfctoont/ in&atoiimthiencien 5lamiacpiefthien

hondertfeven enfeftigh , fpjuptClliJC Upt fCCCiJCC 3tC=
«02t/ ìnjttvijfentwincichften ©ctoöecöacc fiebOO;

ratac|ïo«en/UaiinocDttoee macnbcn fuDfiliie/ öat
toegfteniS öacrc p?obnittc nopt eeniolj cotifent ofte
flpmoOatictoacc öÖebaUtn/ foobatfeöfjeeiifïntiftot
fictalittoi) banbefelbe foinnicfionben tceben. a©aec
OP
aficiieltbeceect jijnbdssgoftöïKbonben/ bat am
De ©icten Staten ban ï5ctoclgciniltc§^?obinttcbart
Vrieflandr, öp |Kifttbefonïietoo?iiertgep?efentcett/
öatflafE <£&. JlBog· Ijaecbc öetaltnge ban Ijaec
quota
intic boo?f5 ttoee niaenöen fubfibie/ gijeconttniicect
iniie conbentie ban ben boo?f3 bijfat
ttoiuttcDfleit
(©ttoBecfelïtcn BonbcitfeiSenfediofj/ gautsnicten
fionnfn ontcecftcn ; gDeconfibccccct/ bat/ altoaect
fctoon batfe bienieten Oabbmoljeatibouecct/ batfe
in allen oBcballe ban gljcïjoubcn fouben ?ί)η / te tietae^
lm öaw i^'^ainbe gljeconfcntccrbe fnbfibten/ bie
hoo? ben ecrflen lanuacp bciS boozfj iaecjs feilOtett
fionticrtfe^cnfefitcl) toacm bafcljeenen/ cnbebaec
bnii öpinconfibei-atie ban be boo?f5 Conbentie ban
tocgcnbe Doog-geniclbe ï^eemiBojtlentotei-benge-
tetttinacect; cnbe boo? alntet/ bcrmibtisbatbooj't
obeotcnien banbe Eunenbojglifcrje (3rrouppen/ in
tiimll ba» befcn ^taet bp öe jiBiniftecjs ban paec jf.
gciiolcci-t jijnbeobecbe toan-betalingOe banbe

arricragesiiptboorigrje StUfnntten cnbe Conbentien

Ocfp?otcti / baec onöcc be boo?f5 ttocc maenben fuöfii
dictttalleb'oporjcniclbc Staten notantecboojgaenö
mcDcijjacen begrepen gìjetocelì; ijaèc 3^oog!jj,iaog.
Dp een utento (€rattaet bon bate ben feftienöen IKaett
felHcn flonbeit atljt en fettig0/ fpccialijift in'tfe|ie
Sfmjciielbanbien/ ijaec gDe-cngageert ijabben om
aIlebeboo
?f5arrierages banbe toelgfjemelbe ®o?(ien
op
te ieogen enbe te betalen / enbe bat baec inne bp alle
ie fiobincten/ enbctnfpccicniebebpbe nieecgöci
melöë 39?obintieban
Vrieiiandt, niet alleen toasibei
toilltcfjt / nemaec ooch fjet boo?f5 lefi genoembe nieu-
tDC (fcactaet banben
fefthienden .pactpabfolutei
lp/ cnbe fonbec beminfie refecbe/ gfjecattficeert.
inbcnabemaelljaec ®o?|iclij£lte gaooilucijticljepbt
tecc booj'tcetijtïjabben geacqniceert/ ombegnota
hattbe felbe ^jobincie/onbec anbecen inebetnbe
meetoDemelbcttoee maenben / foo toel aiö biebanbe
antiece 'JSontgenoten met goet fonbament te bobberen
tnbete epffcjjen/ batijaec <!ib. illSog. becfjalben be
gctequtceecbe penningljen alnocD ten fpoebicDften aen
öeii Commijsbanbeii «©ntfangec <©enecael
Jacob
van Volbergen
toilbertboert tipt tellen om ijectoaeitjs
obcc nefonben / enbe aen be opgemelöe Snnenbucgi
ftlie iilSiniiteujS beïjanbicljtte too?ben.

^egcmelbe 31^eei'en<6eìJeputeei:ben ban Vriefiant
liebbm na'tfo?mecen banbe boojfj concUifiegDeini
Bcceett/ 'tgijecneftiecbobenbpöaec <!ïb.befe JBet'
oabecingetoasi boo?gcbiagen.

L/iux Uauts, &TuìJfaras Seigneurs ^ks
Seigneurs Efìats Generauxdes Provili'
ces Unies des Pais Bas.

JE ; Λ qutìqui tempi qtte le fonfigne , Unem Cantm de Ber-
"'tiiSuiJfe, confiJerarit qu'en-l» conjunSare eh efloient
'^"iUsajfairei deh Cbrefliertte', vos Hautes Ptiijfames

r____ f I _ F f . _____ f. ____■__-
q»epar timofen Dos H, F,fe fourront affiurer d'enne plus gfM'
de de deax ou trois mil bomtms , eu pltis ,-(juand elles en auroKt
btfoin y queparce qtt'ellepeurra fervir àcouvrir leciemin i
urte Alliance indijjolabìe , qui ne fereit pus moins avantagieuft
Λ tei Efiat, qu'à ìcelay des SiiiJJes , -veu qaajnnt des interrflt
fortftmblables > ils les pourront retidre communs pour lafeare-
tè de Vun de l'aatre. lefetifignt offre d'j fervtr V. H. P,
at/ee %,tle ^fidelite
, lesfupplie de luy faire la grace de luf
faireffovoir leurs intentiom CÌ volottttfttr ce fiijet»

Eftoit Sigaé

FL. BONSTETTEN-

Aen de Ho: Mogende Heeren, de Hcereti
Staten Generael der Vereenighde Ne-
derlanden.

H€t isS eentgcn tijb gelebenbat ben onbccgcfciiiei
ben/ een in be Cantonsì ban 25ecne in «Stoitfec^
lanbt / conltbcceccnbe bat in ben (laet baec alfS
boen be faecfien ban Ci)?ifl:enrijcft toaten/ bat uto i§oi
ilKogenbefonbec ttoiifTel cenigD «©ojlogïj.öboWi licD^
tentoilbe/j)eeftgeoo?beelt batmogclijc& befelbentet
qnalycöfuilenbinben bie in ccnb?pecn onaenhlebci
lijrfieSatie teittefen/ bie boo? fijne getcontoigOepbt
aen gef)ecl€nropabefienti0/betoelc[ie fecrgeaffeci
tioneect totbefen .§taet
W fo boo? berfcBepbc anbece
conftbecatien/ alisboo^be gclijffifo?migiicpbt banbe
Heligte/bicfpDpbcpbeleecen/ tenminftcn boo? fooi
beei be eecfle en pjindpadlie Cantone belangfjt j <£it
Boetoel bie conlibefatie boo? be ©?ebe tnffcBen be
ttoee Croonen opBoiibt/ benonbecge|'i[j?eben gdooft
nocBtansibatBet oplicijten ban eenige ^toitfecfdje
Compagntenfelbec tnbitfaifoen niet onnobigfjfbui
be fijn / op bat boo? bien mibbd ti lo: ,fiKog: ficD mo=
genbetfepcBccenban ttoee ofb?ie bnpfent man/ of
meec alsf befdbe bie ban boen foube Bebben / aljs ntebe
't fdbe foube bienen om eeti toeglj tot uto onbccfceeci
fidijdieSlllliantiete openen bie niet minbec boojbee^
tigO aen befen^Staet alss aen be ^toitfei'ii foube 3tjn ;
mitsfbien ùefdbcfeecgDdjjcfte interefienBebben/ ?p
Baer fclbcn gemeen boo? be becfeedierBcPbt ban b'eeit
enb'anber mogen maetfien. 5©cn onbccgefd)?ebctt
offert u i^o: iUtìo: met alle pber en getroutoigljepbt te
bienen/BaerbibbettìieBem bc gratie te toillenboett
Baer intentie enbetoiUe opbefe faedie tclacten toe^
ten.

gBasJgcteedtent

FL. BONSTETTEN»

3E>aet op gebelibereect ;ijnbc / iiS goct gBebonbeit
Dp beboo?Ì3 itSemoriete Hdlcn inBanben banbe
©ceren ban
Heuckciom, cnbe anbere Bare i^o. JIBo.
Ciebeputeerbe tot be^ranfcBe enbe ^paenfefaecften
omtebtfttcrcn/eraminercn/ oofft bess noobigB 002^
bedenbe/ baer ober met ben gemelbe ijcec Bonitetcen
tn conferentie te «ebitt / cnbe ban aiiesS rappojt te
boen aen befc ©ergabcringeimet bpboegtnge batt
Baer conftbcratien cnbe abböjï enbe Bebben be ^lobin^
tten bien onbermtnbert ban'tboo?f5 Haemoriad ίο^
ppe berfncBt / bie Bser "È. totect gcacco?bectt/ be <©ei
beputeerbe banbe p?obtntie ban Zeeland Bebbett
Bier op laten aenteecftencn / bat fp befen aengaenbe te
gemoct fagen be ï!tφlutie banbe i|ccren Bare p?inct=
palen/ enbe bienbolgeniS, al nocB onbeQuaem toa^
ren Baer inbe boojfj conferentie in te laterv

5^mfeventhiendeni!Stec ©ergaberinge gBecomf Caffatft
municeettfeccBerellilTibe banbe l^eercn <©ebepui
teetìjcn ban be Staten beiS ®o?(lcnbom!ï Geidre, eo'
be€i?aeffcBap Zutphen, cefibtrenbe tot Nimmcgen,
gefcBieben albaer ben vijfden befest / ftiio loei, enbe
gcabJi?efleert aen be leeren «©ebeputeerben ban^
be ^jobintie ban Ceidefiandt, upt öct i^fmtoegefdje

g,uapti«E

i6é8.


-ocr page 619-

588 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ668. quactieciööuijeitiietn φα Dat boo? eetttgi ïKigen
öao^eenConimilTacijï toegljensi iie ban

IgoUattijt / pjilwttbe oeaiuljocifeect ite nieutoe €cim'

paanie ban Capitegli Ertili van Lauwijck toas seli-

cctttì eert; todcii p?tbattbe caffatie bp ùe gemObe
bintie ban ï^ollanöt mfo?melijcft entie tegenjs b' ouöc
f£i?inc ban cegecinge toass gefcijict. g^at mebe tosgensi
be ccfpectibe qnacricccn ban Zutphen enöc Veiuwen
aen'ti^ofbartGeideriandt, obecgefprtöen toais bec?
fcibec appjoDatie cnbe tocftemminge / taecBenöe liet
afoancftcn ban be led gebJO?bene geöetacijeicbe <εοηι=
paonien;becfoecUenlieberijalben bat toegensS ijaec
ofte booj ben SaeÏit ban ^tate bcgljece--
Ouiceecbe o?ti?eiEi ten fpoeöigijflen berbeecbtgljt mocB'
ten toecben / om be Campagnten banbe Capttepnen

GerardKerckman,enbeN. Swaensbel ,flaenbeoe==

ccpacticcct op bc oc«t«lbe ^iobimte / mebe ban Ija-
een bienlt t' ontfïaen ; toaec cφ gebeltbeceert jijnbe /
tsigoetgebontien te becfoecöen ben toelgemetben iïaet
ban,^tate/bat ijaec iE. be noobige o?b?esii toilben
boen (lellen / bat niet alleen be boo?f5 tbjeegebe-
tacDeecöe Compagnien ban ben Capitcpn Kerckman
enbe Swaensbel , nemaec ooclt be gijebetaftljeecbe
Compagmenltacnbcopöe repartitie banbc^iobin-
tien ban Uytrecht, Vrieflandc enbe Over- YflH, fon-
bet uptftel gecafleect niotöten toerben i beiS toieci
benbegefamentlöcfie i>?obintien oocli becfotf|t/be
caffatienbancenigljeCompagnien ftaenbc op ber?
felbec tepattitte / tn toefiomena e te laten gïjefcljteben
boo? ben ineetgebacDten itaebt ban ^tate / bolgijenss
enbetnconfoimité ban be o?b?e ban 'tHanbt. ^e
ï^eeceneebeputeerbcn banbe ®?ob«tttc ban ^ee--
lanbt/inöoubenbe'tpiobinciaelabbiji banbe ï^ec»
een fiate #?incipalen/ op'tttucft ban caffatieban'iS
ïanbtii 3ll9ilttie/ijict beboorenis tee ©etgabertn'
geingeD?acljt j b'aentoefenbeï^eeren <6eliepMteerben
ban VrieQandCjbethlactbenlipt fpeciale la(l banbe
;^eeten öare piincipalen /batfc niet alleen gelali
toaten confent te b?agen tot Het licentiec?n banbe
Iae|lgctoo?benc dcbetacfteerbeCompagnien/enbebe
ïunenbUtgljfc i3Ecouppe0 in bienft ban befen ^taet
Dbergeftonien/niact oocb in fpecie ban ijet ïSegi-
ment banbe 3E>cltmacrfcï)altft Wurcs, enbe boo?tsi
aengaenbe be berijere caffatie ofte rebuctte fïcf» te mo^
gen confirmeren met öet abbijsi bcjï iiaetö ban
te ; be 3^ceren <0ebeputecrbeh banbe 5^?obintien ban
Over - Yffel enbe Stadt en Landen , getJÜen inbe
Bobenflaenbcconclufie alsi ongelallstjnbe nietgecon-
fetitecrt.

'0 ^nberenbacgOsi 5ΐ)η ban Stadt ende Landen in'
geb^acDtbeboigenbe

Coniènten over den Jare fefticn hondert

ach: en fcftigh.

^ilm' Τ\<ίί Staten ban ^tabt Groeningen enbe Om-
„ieiaV l_/nieianden,nagefiin/oeê):amineert enbe obet^
Den tot toogcnljeööenbe be generale petitiën enbe ben
fticncpn- (laetban(è0?!0geb00?beniaere feftien hondert acht
en feftig öcb?effeert/ enbe ben vierden gianuarp iongfl
ïeben tee ©etgaberinge ban fjari |Bo» ingelangt/
enbe berbolgensf bp bie felbe bie pjobintien toegefon^
ben / fionnen toel begrppen / bat ingeballen penianbt
f η militairen bienft ban ben ïanbe 5Önbe ttoee cDati
geö onber bibcrfcije €ompagnicn/ of ïïegimenten
qnametebehleben/fulcxfoube (ftetfeen totonbienfl
enbe p?ofufïebetmibbel£nban't ïanbt / ftonnen^
be op bie maniere be Siegimenten niet compleet te
©elbe fiomen / ofte in anbece occaficn ge -emplo^·
peettbjerben / aljSHtebeinbienfortbctboo^toetenban
ben ïïact ban ^tate eenige «Compagnien tot berftecci
fiinge batt antere te JïSatecof te Hanbe bcr(bjacfit /
ofte toelganfCiielijcfi gcmo?tiftceert / en nieutoe ïïegii
mentenopgereclittoietbcn/ijet felbe nietanbets ais
confufïe in ben ;Staet foube feomen te becoo?faecften.

«finbeaengaenbe be bicfttoilsr gemobeecbe gatetale
cnbepertioiltsreliauibatte obec V ojbinanït $nb«

cïtrao?binaci0 petitten tijbdöoe Bpbcn üm umoì,
fcfeeben / enbe toaet op confent gebiaegen tg/ aisSSL
bat be ©iobinrien eich anbetcngeajcfteltjcb enferà
boen ; toillen be^taetenban Stadt ende Landend
repeteert fjeùben/ljare berWavingfie boo? befen &
bicfemaelsi gebaen / bat fp tot Ijet felbe toiUigenhèto.
taet 3ijn/ gelijctt fulcjc genoeglifaem geWeecfeeni^/C
berfelbet «efolutie ban benfe entwintigitenfέδιη^

Cp fefthien hondert vier en feftigh , becfoethinùetìt

noci) bat befe faecftj Boe eerber Ijoe lieber bp Det
genomen / enbe geeffectueect mogen tooiben.

Confenteeten in öe ^oft/tot onberDouöt hanhe
iPoitificatien gcpetitioneett / in boegen bie felbe ΰω/
foonoci)tan.0 bat befe ^jobintie quota alssniebeteo»
foobeeleuptOetinUomenban Wedde enbe Wefler.
woiciingerlandt,fai ftonnen toerben tip - gebjaclueen
be frontier- ^cBanffen enbe f ojttficatien alSiee ώα,'
be geemplopeert.

itlsf mebe inbe gljebaene JSetitte/tot inlioop bnn
J^ib^ciS / enbe iCmmunitien ban Φο?Ιοοεη fuKcnìiè
boo? be red afojacljten be petitten/ fo befen aengaijniie
tijbelijclt gebaen mogen toerben/ enbe bcrftaen ban
gelijciien niét biipten p?opoofl te 5ijn / bat be JSurgere
enbe ^ntooonbcrsi bet refpectibeifrontiet - .^tebeiv
enbe immens be .ïBagiftratea/enbe Regenten tmn
bienboojeentüötbanfesi maenben ficD beDooren te
p^bianberen.

ëSullenoochtoel Bonnen gebogen bat be ©o|l bec
Nerbiceli / met be Ijelfte toerbe berfjoogljt i onber De^
bingo/ bat/ gelijcft be fojtificatie gelben/ niet toerbcn
berbeeltnaerberefpectibeguoten ban pbec ®?obtni
tie/ maec naet bat ben noobt enbe gelegentflept berepfi
fcgen / alfoo in 't cepatrieeren bet ^etbtcesi moge sa
lettettoo?ben/opbe p?opo?tie bet befettingen / iiat
00C& onbertuftcöen be jêerbicejï banbe Bourtagne,
Coevorden, en Embden, tot be Öetalinge bet 43uaïi
nifoenen alDier öeijooren geemplopeert te toerben.

©erbetiitonfenteeren biefelbefo toet inbe ©olllien
vijftighduyfent gulbensi/ enbe be petitten ban vijf
hondert duyfent in ben Siate fefthien hondert vijf en

fefltg / tot aenltoop/ enbe gieten ban nittito Canon ggf
baen/ alis oocft inbe veertigh duyfentj tot Detmaecfeia
ban nieutoe 3tffeuten/ mitss bat ban Bet eene enbe an»
bet befer ©jobintie guote alfiiet fai toerben aengdegt.

55elangenbe 0et red fumiffement ban't geen eeni^
P^obintie aen berfcfiepbe Collegien ter Sllbinicaöt^
fotiben ten acfjteren toefen/enbe bat be g^efammt*
lijcfte ^ontgenootenober batfubject in onbcrlingeüi
quibatie tieflooren te tteeben/ fai bp bie te boene bedS'
ratie bebonben toerben / bat befe ©jobintie fiaer qups
te Dier inne ejfectibe geeft gefoutneert /enbe tot be
€quipagieaengclegr)t / bieftoegen toert boifi geene
ftoarigijepbt gemaecfit met b' anbere ©ontgenootat
Öietober in liqnibatie te treben/ enbe ftonnen be^'
ten ban Stadt enbe Landen jgaetlaten toelgeballeo/
bat be Conbopen enbe Uitenten / lafl: enbe ©epl - geli
ben opbenouben boet toerben gcïjeeben/ mibtii bat
biefdbebooifoobeeleèonnenberftrecftengljeimpeni
beert fullen toerben totb' équipage ban acht en veer-
tigh ban <Do?loge.

<2nbe raec&enbe be betaltnee ber fuölïbien ban befe
^taetaenbelTelfiS^Beallieetben belooft i ijïöp befe
i ^iobintieberepts be betalinge gcfcBtet/ ofte fullen
i ten ft)oebiöfi|ienfoobaeneo?b?eif toerbettBetaemt/bat
1 biefelbeeeallicerbenboojfobeelebe ^?obintieaen^=
gaet/ WaegeiooS toerben gliedelt /enbe iiel)00?be«
&eflnbece®?obintien||ierinnenocB beficieecenbe op
Det ferieuffe aengBef(B?eben / enbe bermaent
J m
epnbefulcjd bp Baet mebe ten fpoebiafill«n SW·"
teert toerbe. *

ConfentereninbebetBooginge banbe piHbanbi
befropementen/enbebefenbigen geaffecteertterf^*
ma ban hondert duyfent gulbenss / mitfgaberp iw»
twraelfhondertduyfentguibenii gtbefttneert om een
ftnsteBeöben/toaabanbefeni^taetinallefuMtt.ej^
beonbertoacBteboo?baUenp?ompte^ift «nbe fowif

Iwfiaenbe bat be


-ocr page 620-

tseêi

en OORLOG, ack en*veemghflehoeck. 589

^ptieci^quota/ p^éctfmtié fontieteemgfjcceluutte
ntaenöilöfö fuUi» foutnecen Dontot impfent o»^

^^'^óncccncrcnöc iieit eenparigcn opöif öcc öDiin<e»e
tntböelctimïic «©cmitccrijen ^tact/ imtfaaDecjï öc
efjcafTofiiiciJC 3lauïicn / <§teijen/ en&eEcetien ban
öiirt/ alssoocli öebecanttooojöingeiiccljyf^pecKii/
eniïcöat eenpöec ^lobincteöe aljencwleniiiïöilcn /
tpïitefelbe Kieöeitngcbocct/ toitlcintcatnOouiicrt
Énöenacc betmogen bcneficiecm/ fullmbc iëtate»
ban ^ta&t enùc ^lanUe ö i^oogl) IBog. alö noci) te
gOemoet boeten / öat bcfe 5^?obincic (ïtl) t)icc tnne ten
iipttccficii en
bp na bobcn becmogljen ftecft glK-cbeci
ηιεεα / Date ^ngefctencn ntet foöane fjinpofittcn nisi
öfefelbc eentgijftntsiiionncn ii?aeoen/ enbecfoetfien
iiat öp b'anbecc ©^obincien ban oD^iiJcficn toect gfjc-
öacn / cnbe ooth be befcttueufe / Doo? elle Deïicntfic=
liicöe toegen öaei· öeenen gelj?a£l5t / bat bte felbc Ijarc
gemeene niibbelcti / foo beel boetilijcft Beneficteren tcit
eimbe fp/ öaecöoo? mogen be^uacm gemaccfittoo?^
bm / om Date guotcsi totgijemeenen ötenli te öecbe te
b^ctigfien/alSntebe batfp enbe infonberijept be
Santrcftap Drence, öoo? ben optj^ban foobancmtiii
beien / aWtn befe #?obtncie 5i)n ingljeboert tiiogiien
toccbcn aengefïagen/ b00?&tenbtefclbemtnbcfgi)ci
bciibe bcroo?raeclicn / bntanijccecnbe infonberliept
ijefe 3p?obitt£iemecntgl)efpectesi uiecc&elijcfi gcfran^
beert toerben.

€nbebec|laen&atbeEamfcl»ap i©?eme/ Bpbeti
banginge fai continueren in ftet opl)?cnglicnljan cene
tegDenfetfionbect/ banb'anbere ^?DÌmictcn in alle
petitie» Doben be byf Donbcct gulbensi teu macnÏit upt
itemibbelenbatt
Coeverden, totonirerljont banbe
fo^tificatte-teercficn albacr fpetialijcft glierefccbeert.

2lllletoelcheboojf5 Confcnten ö'opgcmeltc ï^eecen
jStaten ban c§tabt enbe Eanbe becfelacente b?agen /
fip g0ebolgc ban anitccc boo?ilemmenbe ^?obi!trien /
ctiiie anbecisntei/ fulcrbatöp foo bette/ tfeeneofte
meet ban ine fèlbeanbece ^jobincienin eemgepetti
tienin'tgcïjeel/ ofte ten beéle mocfttitt bifftcìtìteten /
ofiegetconfental gfieti?agen5ijnbe baetoogeeneOei
talingebtìien/ ijaet «Ebde #Sogettbeboo?iiefcï)ati>
Oüfetiten flettbefietaltngfteoocfi nfet betboifiienfulleti
toefen / enbe topbecss met fooiJanebo?betlijc6eiJeiiin-
gen / entìaafulen aljs eentgc antjcce^iobincün fltpu-
leercnOaJf / tnoribeciio?ttietÏe%ecen iStaten ban
^abt m Srntbe öaec b?p ertbc geii«Otit{iept
in'tgenetael/ alsimebebe Eeebmbanìrienelcftin't
lipfonbet.

9(lbus! gì^ettìen / geconfentcet t enbe gecefolbeew Bp be
iStatett ban^tabt <i5|oeniiìgen en ©ntmelanben
in bet felbet becgattetfngeup ftet ^?öbtntte-]^upsi
■ Binnen<0?ocmngertben
feven en twintiehïien 5pe:
b?uarp
fefthien hondertachtenfeftigh. (ËWitót'
Ponbt/ Goll. Accordar.

<iE>eteecftent/

R. Β υ S C W j Stcritaris.

J|et abbìjii ban Uytrecht op betaffatfe / geo^ent
oen
twintighften, litpöettbe aliS bolgDt :

D^i^tatenbanbenHanbe ban Uytrecht, ge-
eramtneett geBBenbe öetabbijsi Bpben ïiaebt
, ban^taten / taSenbefiet caffeten en rebufeten
banbe üBiittic ban ben ^taet tee tequtfitteban Tjate
JPogijnsci. op ben feben en ttotmigljflenSMlpboo?^
pen gl)cfo?meett/ enbe öenï' eene5pbe cortftbetetsn-/
wbeDoogenoobtfaetfielijdtftepbt om be ^lOWntien;
banbc ibate ia(ten( bic Ijaet gebittenbc ben fófteni
®o?io30!fjebben
geb?utfit)teotttt)effen/atbeaen b'an= !
oere3pbe / bat alle benteutoe iiegtmenten toö?bertbe
Sötcentfeett / get flanbt ban beelebequame <$fficie'
'^ftaettetoetbenontBloot/tttöat op boojbal ofte;
"00b toebecmeutoe 3©crbtngemoetenb2 too?bert aen-
Biftelt / fommtge onetbace ofteongeoeffenbiKcBt fou^
VI.DeeL,
be toetben bet&oreiti bitt ootS b' a'ugmentàtien ban be
lüJilitie met beel minDetftolïen enbe tijt - bctltesi boo?
tecteutettngen ban Compagiuen / altebe in bienjt
5Önbe ! aW Doo? lictjttnge ban nteubic ftan gefcDieben/
gelijcöb'ecbactngembclaettic3Bccbingen l)ecft ge^
leett / enbe bat een ^taet gecoultitueett om in 't hogte
te toefen geacmeett/enbe tn bcDoojlijtfic po(iuet/tsi
bannieeFjetaenfientipbc»©eallicecöcn enbe ©iten®
ben/ enbe ban meeubcr ontfaglj bp bpanben enbe qua^
lijciigcintcntioneetben/DeBbcngocbt gljebonben at^
be betfïóen / bat Doo? be J^Jeetcn Ijact €b. IBog. o|bti
narijSiÖebeputccïbca ter «©enctalitept/ boo?b' opis
uie bau befe ^^ebintie fai too?ben tngebjailjt / enbe fa
beel boenlijc·.. baet Ijcnen gljecirigeert / bat alle b' ou*
öe^Infanterpe/ aljïmcbebe febcn Kegimentenban
ben ^aetefiiüjien Ijonbeti bijf en fellig/ enbe bat ban
ben lijeetc ©eltmaetfcljaicii
Wurtz befe loopenbe
te gclicljt mogen too?beugljecontimiectt/enbe ge|telt
be Collonelss Compagnien op bijf cn feliiglj iSoppen /
enbe b' anbete op bijftigüiàoppen / enbe be tefpectibe
a|Vuatbcj2i/aliSoot6 be Compagnien ban ben i^ecc
ban Nüortwijck, op Ijet getal aljï Bp ben ilaebt ban
Staten tsïgcabbifeeri/mitii bat öie ban ben J^eei:
W urta, niö iDeitmaerfcljalcli / enbe bie ban ben i^eec
ban Zu
y IL ftey η, aiss Enptenant «©enecael ban be ^n^
fànterpe / na aöbcnaat loetbcn b^ecgtoot i bat ooih bé
biet bnpfcm jilBarinievi in bien(l moge tooiben geljoui
jSen / onöcc coubitie bat be ü^lfte ban bet feibet Cl)at=
gciS Bp be rerpecribe 'aibnntaliteptenbie IjaecgeBiupfi
Iicn/ fntlcu too?aeii gelo(i enbe Betaelt/ enbe Dat naec
't
Beloope ban't geen bagrbp fai too?3en gep^ofiteect/
tljienoftluaelf€ai«paaniai jDaetöen / nnnof meet/
ban be tïcijnnaircn aen b?ie cn tüjiutigften ^eptemi
Bet / enbe febentütenüen (ü)£tüberfe|iijtentjonbett bijf
en feftigfj getoo?beu/fitileiiüjo?ïjenaeiigi)é0oubitt/cni
be bat üefabe Olonipagaien ncben be ttoeeiat bijftigl)/
bie ban on&tss in bienfl 30» gljetoeid/tonfojm |)ci
gcmelte abbjjcÌ ban ben i^taet ban Staten moge W>}'
'^en geteijuceett/ of toel be CollondiS Compagnien op
bijfen büftiglj/enbebegDemeeneop bijf en beetttgg
]jliipteten geb^acgt/ enbe bat be bo^bete nteutoe Com^^
pagnieni^upteten /toeltl^etBeteltngeüptliw
teetbe OEiagiesi ban be H^ttntetiS niet falJ^o^nen too;^
ben ggebonben/mitfgabetjSi alle be gdebetaftieetbe
Compagnien / upt licaciite bait fjaet ïgo. i;efolu<
tte toan ben ttoaelfben .jliaett betleben aen^fnomen /
mogeniUjo?ben^ntflagl)en / enbe be (artonpsn ban be
©o^en ban
Bron fwijck enbe Lu nenbu rg, itibien obec
bet felbic b?ocgcc bimifTie niet en fian bJ0?ben geljans
belt met b' ejrptratie ban ben gefetten tijb V oibe inge^
balie cn boben - gOetoerbe tcbuctic Bp be JSonbigeno'
ten mogljte too?ben goebt gebonben / ooth te gijeljjtfi
moglitc too?ben gljerefolbeert enbe ba(lgBe(ldt/ bat
beïtitmeeftetiSettbeCapitepnenban alle jbe lallen/
btebefelbetotJwcDtoe IjeBben moeten bjagcn/met-^
tctbacötfii«entoo?ben geb?ijbt/enbe befolbpenban
ftaet Compagitien pjomptelijch betaelt/ om baet boo?
alle tebencn enbe ptxtejcten/toaerom fp befelbeinet
en öouben tompleet / toegij te tiemen / enbe bic gene /
Ï)tebe!ïmettegen(laenbc Ijaer baet omtrent , δοηκη
te becgtöpen/ met alle tigeut te öonnen fttaffen»
Ciijebaen
t' Uytrecht benfefocn SHugiUlifelifiiinBoni
bett acijten feftigg. 3©0!S gl)cpatopl)eett
lohanvan
Reede, ut. (©nbetftonbt / ter o?bonnantie.ban möne
boo?noembe l^eeren be Staten.

Jlime.

'man

SWKfit

<©etcciftent

ANTH.vanHlLTENi

©anb'iiömicaltteptt' 9tm(letbam toaii berfotgt
iöaet flöbijSi / of ben Commanbeut banbet
Zaen, bie
niet een «éf9nab?c <©oilog0 - iSdJiPC" oaen nà
ile fÊiböelanbtfcïje ^èe teaften be (Ciitcfife aiioobecjï/
uot&foubeScbbenbpanbtlijcfiet toijfe aen te.taflen
tóeban^alée/footoelalif bie ban StlgieciS/iCöU'
rass/^ttpolt; 3®at fp baet op tnfonben/geeft ijet
bolgenbei .

^ÖJ) ÜPfgt

1


-ocr page 621-

i668.

590 S A K E Ν van ST Α Έ Τ

WoogCHog. Heer en.

TE zijner cijt hebben wy ontfangcn uwer Ho:Mo.
MiiTive ende by ghelijcke Reiolutie van den
ft-
iitnitn deferloopende Maendt, by dewelcke de-
iëlve tot reforiptie op d'onfen van den «»
en dirtigbflm
der voorledene Maendt, ten reipede van het (ubjedt
dacr in nc vermeit, believen te vorderen bericht ,iaat
Schtiptnlj dit van Zalu van Je Ingeftunen defer Landen xjj»
opghebracht ende voor goeden Prinfe ver-
klaart , oock 't Volck tot Slaven gehdlidcn ende ver-
kocht , daer op wy niet hebben konnen laten dienfte-
lijck te refcribercn, dat wy geinformeert worden, dat
geduerende het Regiment van
Sid Abdala MabumedBett-
baqtiar,
de Vrede met den felven van weghen uw Ho»
Mag. in den Jare/efiien
hondtrt eia en v^fhgh gemaeckt,
endenaderhantgercHoveert, alredelijcke welnadc
gewoonte van die Natie endefoort van menfchcn is
geobferveert geworden, doch den felven gheturbeert
ende ten deelen ghedepoflideert wefende door eenen
Gstjlan, aen dewelcke die van TLdte Refereerden,
zedert
drU a ν»»· jaren herwaerts , onder deflelfs Re-
geeringhe waren ghenomen't Scliip de
Juffr. Ann»,
zijnde op de reyfe van lixhùo na St. Tbome, mitsgaders
het Schip de
Jongii» Tbobhs, ghedeilineert na Madtra,
beyde hier te Lande t'huyshoorende, daer van oock,
't Volck als Slaven zijn verkocht, behalven dewelcke
noch van een derde wert gefproocken , doch niet met
genoeghfame feeckerheydt om diefweghen alhier
expreffie te doen, welcke piraceryen eenigen tijdt in
ililftandt zijn ghewceft, door de Inlandtfjhe Oor-
logh in de voorfz Quarcieren ghevallen, over'topper·
gefagh tuiTchen den voornoemde
Sid Mdala onde G»j-
Im, mitsgaders eenige andere Pretendenten : maer
komtnutydinghemet twee Scheepjes, jonghft van
daer hier te Lande gearriveert, dat den Coningh van
Tafohtb, ghekomenzijndevan verre uyt de binnenfte
quartieren van Barbaryen, niet alleen den meerghe-
ïioemdenGii^/enhadde afgenomen Τί««Λο endeZe/«,
voorfchreve, ende hem gedwonghen fich te retireren
endefalveren binnen Anila, eenplaetl'e van kleyne
importantie, doch buyten 't naeu w van Gibralter aen
Zee ghelegen, daer hy tot noch toe onghemoeyt was
gelaten, maer oock d'Armée van den meergenoem-
den
Sid Abdala tot Aliter had geflagen, ende in fcecke-
re vaftigheydt hem felfsmet alle fyne Schatten ende
Rijckdom bekomen, oock zijne Adherentengeiub-
jugeert, ende gemarcheert was na
Marocs, daer van
d'overgave, mits den dood van den Coningh, en de
mtnderjarigheydt van een Soone jonge Prince wiert
tegemoetghefien, niet buyten apparentie van figh
abfoluyt Heer ende Meefter tefullen maeckenvan
aile de Barbarifche plaetfen, van
Algiir af tot Aram,
verre boven Fet, om de Zuydtgelegen, onder wiens
Regeeringhe, by toelatinghe van den aengheftelden
Gouverneur tot Zalee voorfchreve, op't vertreck der
voorfchreveScheepjens, deuytreedingeten vrybuyt
wederom aengevangen wiert, fyndeals doen onder
Equipagie,een kloeck Fregat van Algierdaer over
geloopen, tevooren hebbende genoomen ende tot
Zalee opghebracht een Engelfch Koopvaerdy-Schip,
'twelck aldaer vcas verkocht, ende't Volck tot fla-
ven gemaeckt, doch te groot om daer te korinen Ha-
venen , weshalven buyten op de Reede moft leggen,
ende benevens 't felve noch twee kleyne Scheepjens,
met Gotelingen gemonteert, zijnde haer

voornemen, foo gefeght wort, alles te nemen fonder
onderfcheyt wat machtigh konnen worden. Het
welcke zijnde den toeftandt derfaecken aldaer, wy
aen de hooghwijfe difpofitie van uwe Ho.· Mog. ful-
Icn laten, te excogiteeren de middelen om de voor-
fchreve Roveryen te Hutten, 't zy by onderhande-
linge, daer toe, onder corre£He, aenleydinge gege-
ven foude konnen worden, by den Conful aldaer re-
nderende , of yemant anders by uwe Ho; Mo: daer
leCii r'rdf·""'*'»"-»^!!" ·"■·· "y^AAel· »Tif· egu

afimka»

Ktfptgi
faben.

Formulierfoude Ιςοηηβη dienen, oftefulcksfaille; ιλμ
rende, die Haven te befetten , ende alfop d'Inwoon-
ders ghelijck voor defen tot reden te brenghen, daer
mede tot in de Maendt April des toekomenden jaers
foude dienen gefurperfedeert te worden, alfoo in de
maendt Oftober naeftkomende aenvanckelijck de
Barre toegeworpen, ende innavigabel wort, ghedue-
rendehet Winter-faiioen , 'twelck oock geen ver-
blijf of befettinge op die Kufte foude toelaten : gedu,
rende welcke deliberatien den Schout by Nachtyan-
der Zaen, fich fai konnen bedienen van de ghenerale
ordre, van te attacqueren alle Roof-Schepen, die
d'Ingefetenen defer Landen befchadight hebben ,ofc
poogen te befchadighen, wes aengaende wy hem ten
eerften doenlijck gaerne fouden inftrueren, met foQ
veel meer expreffie als uwe Ho: Mog: ons fullen be-
lieven te bequamen ,'t welck verwachtende

üetgb Uùgende Huren, , Amflerdm den ein en twin-
tigbflen Augttflf feflhien hondert acht enfefligb.
Gepara-
phreert T.
Hmmujn. Onderftont, uwer Ho: Mog;
feer dienftwillige, de Gecommitteerde Raden tee
Admiralitey t ende t'hunner ordonnantie

Geteeckent

David de Wild,

5®meen en twintigften fiebben bi i^eeccn <®gtte;
puteecbm banöe ©jobintieban Hoiiant nocDmaelm
oebolge ban't iongfle confent ban öe ï^eecen Ijaftg
©?incipatot/iïen fefden befejSalijfectnectiiatDt/gei

cepetccrt / öat öefclbc Baec §^?inripaUn gemlints
latigec ftoniicn iwtoilüöe» in t'aenöouïien ofteöci
talen ban ite Begtmenten te boet enöe j:e ^aecbt/

38nno feftien hondert vijf en feftigh eitcaüjöinacist

boo? öen tijljt ban drie jisaenijen giietoo?ben/ enöetot
notf) toe tJp erpjefle ofte flilftoögen&e confenten ban öe
uefpeotbe^^iDbintien ggeconttnueert ; betfoctöEniie
ütenbolgmbebat aen ben iSaebt ban ëStaten
mogijt bio?öen gljegeben / om be boo?noemi)e «ejlei
menten fonbec eenigg uptflel/ na't getooone gefijuptft/
tg ticentiecen / aengeften liet tegen^ b'o?b?e bait UeiSe^
geringe (tcijben foube / bat be toelgemelbe ^M>inti«/
enbe b'anbece ^ontgDenooten / bie geene bojbece ton^
fenten tot aenljoubtngge ofte betalinge banbe boojg
nteub}e(€coHpeüigeb?agI)engebben/ baec ntelieian^
gfiÉCfoubeWgben fieftoaect/ enbe Bp foo berte öacc,
^o: ilSogenbe bupten bermoeben nocD (angijec fout»
beciinecen/omme beboo?f3 litentiecingöe boo? ben
j^aetbaniStaterttelaetenboen/ baec opDaice(Sb.
jBog. notö eenige toeecSen fouben bectoeben/ batbes
felbe Baec €b. j®og. alö ban foobanigen o?b?e fouben
fielten / enbe bie boojfteninge boen / bat be bielgentel'·

banbebooifcfi?ebe (2Ecoup?n eifettibe toiecbenont'
lafl; biaecbanbe ongeceebe^?óbintien notfjmad^
berfocBttoietbenboo?t0bige ïSefoIuiten in'tgBeben
ban be gftereguireecbe o?b?e aen ben ütaebt ban ^ta*
ten/totèetafbantiienban beboojfsiCcoupen/ ^aec
€b. lEog. toillen betfcöoonen.

Cnbetoatbejangfjbe bcbo?beceHSflitie/ tepflett'
tooo?bigijnoc8 inbienfltoefenbe/ bientftalben infie»
teecbenbegemeltei^eercn «öebeputeeöien banHol-
landt alnotö
't boo?fc{)?ebeing!jeb?acIjte confent ban
beï^eecen Oaec^fommittenten/ metbetfoetSbatbe
^eecen <0ebeputeei:ben ban be anbete ©^obiatien
ïjaectotbeconferentienfip'tfelbe abbSi aengDebo^
ben / öoe eec Ooe öebec ggeliefben te beauamen / om
met een goet confect ban be 25onbtgöenoten bo?be^
oberieg^tenbe o{l«cifolbeect tetoo?ben
ί öoebawöP
gfjcbeelteban be iKilitie bp be pegentooojbigBe con'
(litiitiebantijbenfoubelionnenenbe beDoo^en αψί'
Oouben te too?bert. a©aec op gebelibereert 5Pbe/ !)eü'
ben tfanbece iP?obintien aengenomen op't geen
10 / boo? foo beel befelbe nocB ongBelafl bafen / be^
folntienbanbeJ^eefettöace Committenten fou beft
boenlgtfi/tebebojbecen. __


-ocr page 622-

tëêêi

en OORLOG* ack en'Veerfìghfie toecL 591

0 Φέη fdibe» bag gegoojt get tàp{»7t ^n ΐκ ^en^
ban Heuckeiom, möe atitee tot ùe faecae ban Sure-
Dame,öel)Den0aecJ|dog0HaogöenIieaen ìwl^eccen
nati ^ceiantit ηοφ tieecticn ùagcn upteriijcö bccgunt/
orti Dwrt öf rtgöt op 't boo?fj fuDjcct tee ©ccgatimnge
intcl)?cngD«ni öangöcconfiiieceect batljaec ^dogg
ikooUenfi öettgDt toiecöen / bat öen Capitepn Lich-
tenbergh nacc Surename foutietoef«igl)eiie(tmegi:t/

om alöaec te comraaniicren / fonber baec toe acte ban
flUtDojifatte/of contmtflïe ban gacc igo: jKog: te IjeB-
ben: Ss^ooet gDebonben bat aenbefelbe Capitepri
Lichtenbergh 00efcf)?ebcn fouöetoo?ben / bat Ijp gfje-
imp^enbe 0ae»: igo: iKog: bettbecaticn ober t)et boo?f5
uöjcct / ficD mtbbeleutoijlc niet bertoaetts foub? Dcü^
icn te betboegen / om albaec te cornmanbeeren/ macc
bientftalbenaftetoacDtenbenabcce o?b?eii banfjaec
Ì|o:ÌBog» ^ei^eeren «©cbepnteecben banbe#?0'=
brntte ban ^selanbt fjcDDen bit tegljcn göefpiooclien /
met becfoetft bat acn be i^eccen ijate ^jincipalcn / in
alUiS gelaten mocijtc toccben een bjpe enbe ongepjeiu?
biceeröebelilJcratïe.

i^iei' booten Debbe gijeflelt be iKifftbe ban bieban
Devenrer,totcebocatie banbe ?^eerban Patiandt,
Dacc en tegen qnam op ben tweeentwintighflen aU
l^iec ban Zwoiic, toat boigDt.

Hoogò Ofiog. Heeren.

T^.Ademael wy op het rapport van deti Heer tttrir
Miti' χΝ
van Putten, Bureemeefter der Stad Swaüe, geko-
te men ter Vergaderinge van de ordinaris Ghede-
puteerde van de Staten van defe Provintie, vernemen
dat die Gedeputeerden van de andere van on^ dilTen-
tierende Leden , tegens expreffe próreftatie van hem
Heere van Vutttn hebben gerefolveert, ende voorheb-
bens ?yn wederom aen U Ho. Mog. op den gheufur-
peerden naem van de
Statm non Ovrjffil te fchrijvetr·,
ende inftantie te doen, ten eynde den Heere
ilbert
Antenjvan Pallimét,
van fynwettighe Comnftiffie ter
Vergaderinge van U Hoogh Mog: Λ
faSo ghedepofli-
deert, ende ter contrarie d'Heer
Lumbert Strnhard van
Oir,
die niet wettigh is gecommirteert, noch volgen»
die Wetende'c Reglement van defe Provintie ghe-
committecrt hCeft konnen worden, aenplaetsvan
den voornoemden Heer van
PalUndt ter Vergaderin-
ghe van U Ho: Mog: gheadmitteert fai virorden, dat
oock die voornoemde Gedeputeerden van de diflen-
tierende Leden, teghensgelijcke proteftatie hebben
gerefolveert mede op de gheufurpeerde naem van de
SmttH van OveryJJU te verleenen commiflïe aen den
Hea Htadriclf^ AMf van Rat/velJt, Droft van Tvientbe,
ende anderen, om als extraordinarii Gedeputeerden
van defe Provintie ter Vergaderinghe van uw Hoogh
Moghendet'occuperen,apparent met intentie, om
doorhetcredijdtendedekrachtighe driften van die
Heere van
Ratfiitidt ende andere, haer onrechtmatige
oogmerck, tot ontfettinghe ende afwijfinghe van den
voornoemden Heer wnnPa/Wf, ende tot admiflie
van den Heer
vm Oor, ontrent U Hoogh Moghende
te doen voortfetten ende uy t te wercken : So hebben
wy niet moghen ledigh ftaen by preoccupatie uwer
Hoogh Mogende onder employ vande redenra by
•nfeaen u Hoogh Moghende gedirigeerde Mifliven
refpedive van den
viffdia endefevinJe» May, ende van
den
fivtn m tiointigfitn May jongftleden in't brede ver-
▼attet, dienft vriendelijck te verfoecken , dat die
voornoemde
BiirivanPallandt by fyne van de Staten
deferProvintie, voor defe tégenwpordigeotife Pro-
vinciale onluften, wettelHckverkregene ,'Ade noyt
wettelijckgerevoceerde Commiflie, moghe blijven
gemaintencert ,fo ten aenfièn vati de feille rer Verga-
deringe van u Ho: Mog., als byfonderlijck ten aenfien
van
prefidie op den tour van defe Provintie,'t welck
lynEd.by temperament, op hope van accommode-
taent, 't Welck die diffentierende Leden trachten
noe langer hoé meer te declineren, en de faecken in
▼erwijderingo te houden, is verby gbegaen, immers

ter tijdt na de determinatie vaii obfò Provìndale ott-
luften (waer toe wy altooïgheneghen zijn geweeft en
blijven alle redenmatigegevoelijckheyt by te bren-
gen ) anders fai wefen gemfponeert ; ende dat /
Httrë
vnn Raifvtii
, ende andere, in cas defel ve onder conni -
miflie ende credentialen van de voorfz diflentierendti
Leeden, mochten ondernemen als extraordinarii Ge-
deputeerden van defe Provintie feffie ter Vergaderin-
ghe van u Hoogh Mog. té verfoecken, niet en mogert
worden geadraitteert, noch aen't geen de fel ve pu·»
blijcquelijck, ofte in 't
frivt, uyt name van de Staten
van defe Provintie, foo tot prejuditie van de Gom·»
miflie van den Heer van Pn/ZW» als anders moghteH
komen teproponeten ende te béy veren, eönighge·»
loo ve gegeven, veel weynigerdaer op yecs in ptaju-
dicie van ons, ofte van den voornoemden Hm ναά
PalUndt mogewordengedifponcertjop dat alfoo by
prepofteratie aen die roediatie ofte determinatie vaa
de verfchillen tuffchen ons ende die voorfz diffentie-
rende Leeden openilaende,egèene prejuditie ghe-r
genereert en moge worden, ende alfoo u Hoogh Mo-»
gendetebequamer,endebuytenfpecie van eenzij-
digheydt te mogen blij ven, defelve verfchillen door
der fel ver Mediatieofreghtelijckedecifie, die wyal
noch ernftigh verfoecken, ende onbekommert on-
derwerpen , ter neder te leggen» V/aer mede &c*
ZwoHeden vinden A\ìg\l&ì ftfibien b^idertacbt tn fefligbi.
Onderftondt, u Hoogh Mog. goede Vrienden, de
Staten Vin Over - Yflel ,ter ordre van defelve, in
abientie des GriiSers,

i-

Geteeckent

* J OH A NN ES Η ο t/ï'. Stcrttêrist

ï^onberbagSïiettdrieentwintigften 3}jn 45etom*
mitteect be Jgeeren ban Heuckeiom, enbe anbeee Bawe
J^oogl)iKog. »©8ebeputeerijentotte iüBilitaice faec^
hen / otn met enbe neben^t eentge ^eecen <6ecomittit«
teccbmuptben:eaebtbankte bp geec €b· felbe
tenoitnnecen/te toerben nagefïen/enbe obecicpbt/
of niet eentgepitttfen /gebucenbeben bi>o?lc«>en Φο?'
logö gebaen enbe uptgegebeny mitiï ben gemaecfitoi
3&?eebe / of om eenigBe anbere boo?gi>eballert
becanberingen/tooojeen goebt gebeelte (bubm bies
nentetoo?ben gebtminueect / enbe bientDalben ban
öaer onbecbinbtnge enbe tonftbecatien aHjiec teK ©er*
gabetinge rapport te boen.

g^ae^iS baccaen beben rappo?t/ gjjcbifitiiert enbe
geeramtneert Jjcbbenbe be iKiffibe banben Saet ban
^tate / gliefcöieJjenalljiectn ben J^aglje ben....*
befec maent/ Ijoubenbe tot bolbojentnge ban Ijaec ®05
iBog. JKefolHtie banben achften bito(baccbp8aei:
Cb. becfocDt toacen Daec HSog. in gBeftljjifte te
bJillen laten toefiomen / 't geene be i|eeren ban Loch-
teren enbe ban Vry bergen, jjace ^ecommitteccbett
in Baec iKog; ©ecgabetingBen monbelinge gab*
bengcïappojteect/ noopenbe öettecuggefenbenbatt
be EunettDo?g0fc!)e (Ctoupen in bienft ban befen
iStaet obecgenomen/ enbe't geene inbe tonfetentie
bienaengaenbe metbe3tnnenbo?gfcI)e IBinifterSges
fiouben/ toau boo^geballen
j )bat be boo?noembe|föti
niffacg inbe gemelbe confetentie toel honnen toeltaen /
batbe boojnoembe (troupess nuaenflontsf gfieceni
bopeect fonben mogen toetben / boeg met be naecbol»
gfjenbe e]cp?effe conbitten : Eerfteiijck, bat befelbc
(Ccoupesi in fulcBen tlact te ruggïjc gljefonbm moeten
toetben ( aie be felbe toaecen ob?t: g^eftomen. €cn
tweeden, bat bebolle fes maenben folbpe enbe traete^
mentenboo?af betaeltfouben moeten tooiben;
beten derden, batbefdbe totlafteban befeniStaet
ggeBjaciit foube moeten hierben op benaefle greti«
fen banbe ©o?(len ban Brun/Wijck enbe Lunen-
borgh : te toeten tot Linghen ofte baec omtcem.
«enbebetoijlebebagcnnulangö/ enbe be toegen pet
toacen/ foo bat be gemelbe Croupes tn minbec tübt /
enbemtnbecfioHen/ oocRfrtabc banbe 3|ngefetenen
bec plaetfet» / toaec boo? fp fouben Bonien te marcile^
^bb
Λ ι;«η


-ocr page 623-

59à S A Κ E Ν van STA ET

1668. wti/nactiiet5taiilitf(juìieftonncngeiOiUjutfemtoaji "

.....i}en;alsl me&eöatöifeiitStaetiiaetiïoo? mewSelycft

aeniiÊ ^ecbicieii / liciipt/ %m/ Eonten/^upi/
cnljclicljtfmitie fioim» tcp^ofiiete»; öatljaet aiiJ.
iierjjalbiiibanfeiitijmrttfouijesiin/iiat opbe oecp^
(lecoiiWrieit/ öe too?noe>nìie (Ctoupess. foo t)oe Uebec
toebci; foniien beliooren tecugge gefonben/enbe bc
^olbped cnbceec €vattementen/ bie jjaec fouben
mpgljencelteeren/betaelt tebJO?ben uptbe hondert
duyfent gulbeuiS / bie be ^?obintie bau l^oUanbt
boo? befeu jace maentlijclt ten coniptoiee ban ben
<©ntfangec Volbergen ntoeli fucnecen : foo nocDtansi
bat Iietfelbe nopt in confcQuentie gOetcocben foube
mogljen toojben. 5©aec op gUebelibeceect / ooc6 gdet
3iinbe/bat ben toelgemelbeniìaebtban i§tateupt
beboo?f5 hondert duyfent gulbensi /'jS maeutsiöp
l^oUanbtgefucneett/bolgensSbe iSefolutieban Bave
ijo. USO. aenbe boo?f5 Lunenborgfche (SErouppesi bc
tadt Babt / eecjteUjcfi feventhien bagBen / beginnenbe
banben derthienden Stpjilijï Icfllebeu / eu epnbigenbe
met ben iaefien baec aeubolgenbe/ enbannocBeen
nuwnt ban twceen veertigh bagen /bcginnenbemet
ben eerften |iaap / eu epubigeube metten elfden ^u^
np. ©at bjijber^ boo? ben ©ntfangec <i5enecad Vol-
bergen Detaelt moet biecben een macnt begin^
ttenbe metten twaeifden gjunp / enbe epnbigetibe met
öendrieentwintigbften^ulp/en boo? foobeeIeem>
ce ^iobintien Bare quotes? inbe petitie baec onber be
boo?f^maent^olt!S onber anberen toajs begrepeji/
niet Ijabben giiefuriieert. goftgöebonben enbe bcr=
(laen/ bat aenbe 3p?obinticn bie tot ηοφ toe in ocb?ee=
hen bjaren gebleben/ Bun tontingent i» befelbe maent
iSoItssten comptoire boo?f5 te furnercn/0Bef£B?e=
Jjen foube toerben/bat befelbe Bunne penuingeh als
nofBfonbet berber uptftel te berbe totllen bjengen.
^ejSiiSmebcg&efcliieben aenalle be^^obtmie/bat
Baer €b. iBog. ten fpoebtgBftcn toilben bolboen / en^
beopBare5^?obirtcialeo?bonnantien/ bolgcnjï boo?-
gaenbeiilefolutie betalen be mocnt ^oltiï boo? bie
oBeene berboojf? (Ccoupess
/bieop Bare repartitie
(tonben / beginnenbe met ben vier en twintigften giu-
lp / en epnbigenbe met ben derden jSeptemDet toebo-
menbe.€nbetoatbelangBbe be berbere maent ban
twee en veertig bagen / bie aljS ban nocB foube reftee-
cenaen be boo?f5 (CroupesS te betalen / bjiert ben
meergBemelten ïïaebt ban ^tate berfocBt befelbe
maent/aenbemeergemelte atunenbo
?0BfcBe ®rou-
pes te betalen/uptbe boo?noembc hondert duyiem
OUlbeujEi ter maent/fip bejpjobintieban J^ollantten
ComptoirebanbengBemclbe «©tufanger <0enecaei
Volbergen gcfutneect:be0toiecbt ben meergBemel?
tenöaebtban^tateoocftberfocBt/ Bare
ten fpoebigBften toe te laten [iomen Bun abb#/ ofbe
boo?noentbc ïtutenbozgOfcBe
Militie / en Coipjof/

ofte bp ®ccupc!0i boo? toien / cube boo? toiensf (€ίνΦ
■ - «. f.-----»(rtriti-iï

«

V. ' Jllafirts é? trismignififjau Seiffitm. .

Doorluchtige en feer Hcerlijcke Hecreo.

H<iti!Snlct alleen Beben bat uto£®oo?lucDtiöSe
^eren pjoeben ban b'tnclinatie biefp altabt
boo? bi (onferbatieban beeBemeiOenifte ban

toir foube üeOooien afgeboert te toerben/op bat in
bienaengaeubeacnbeilcerenbartBet felbe (territoir
gefcBzeben foube mogen toerbett.

55èfen vier en twintighften oocö ittgettomett ?i|nbc
Bet rappon banbe gcfoinmttteerbe ter jpranfcBe enbe
^paenfcBefaetlicn / gebifiteert enbe geeramitieert
Bebbentie Bet boojftaenbe jUiïenioctad ban b' i^eer
Bonftetten ; ootfi gdet opfeecfter coucept banjBifi
(ïbe aen be ^toitferfcBe CantonjS of te gaen / baer bp
onber anberen mebe aenlepbinge gegeben toiert/om
Ïcfelbe te boen intreebcn in 't (Ccactaet ban «iBuaran^
tie/ tuffrfjen Engeiant, sweden enbe befen ^ètaet
gBemaecht / tot oöferbatie ban 't (€ractaet ban
©?eebe/ tulTcBcn be ttoee Croonen onlangBsi tot Aec-
kengBefïootcn.^liSnaetbeliberatie Bet boo?f5Con=
fcptbaii,fBiifibcbpbe rcfpectibe ©jobintien ober^
genonjen/ enbe i.ö boo^tss goetgebonben enbe berftaen/
bat Bet fdbc Concept coppelijcb gcfonben foube too?^
ben aen ben ï^ecr lohan Boreei, ertcaojbinacijS
bafTabeurban befen ^taet in Engeiant ; met
op
b^eomben^onincfi ban Groot Brittannien tefonbe^
ren / of fyn iKajeftept mebe tod genegen foube toefen
beboo?nocmbe^toitfcrfcge C^noaciban fwie «ybe

ootfi te Beipen bifponeren/ om Baer in 't boojfs (Crac- 160»

taet ban (©uarahtiemebetitte laten/ baec ban im —^

i^eer iHmOaffabeur foo Baeft boenlijch / Baer ëo ^^
jpog.fijn toeberbaren foube Bcböenober tefdjjiji
ben.

©efen Concepten iSjtef toasJ alsi bolgBt :

Ilkflres & tres CHagniftques Seigneurs.

CE n'fft d'aujourd'huy que Vos Illuilres Seigtieu-
ries nous onc donne des preu ves de rinciination
qu'elle ont à conferverle repos en la Chreftien-
téj Ellesontbien voulu noUs ia faire connoiftre aux
demellezqucnousavonscy devanteus avecnosvoi-
fins, & ont eu la bonté de travailler à nous en faire
fortir. Celi pourquoy nous ne doutons pointque
vous n'ayez encore prefentement les mefmes inten-
tions
5c que vous ne continuées d'employer voftre
zele à faffbrmiflement de la Paix qui vientd'eftre
concluë entreles deux Couronnes deFrance ficd'E·'
fpagne, puiique d'elle depend celle de toure l'Europe,
pour Ie rendie ferme & perpetuelle iious avons fait
un Traitté de guarantie particuliere avec les Roys
d'Angleitrre & deSutde, qui fefont obligéavecnous, h
faire obferver celuy d'jlix la Ctapellt, en forte qu'il n'y
aitrien quipuis jetter la Chreftienté dans lesdefor-
dres & confufions, dont elle eftoit menacée, & nous
avonsjugeenmefmetemps qu'il eftoit necellaire de
faire entrer dans les mefmes fentimens les Eftats &
Princes qui ont les mefmes Interefts, Nous eftimons
queceuxdevos llluftres Seigneurs les doiventcon-
Vier à joindre à nous, & aux autres Aliiez, & qu'elles
voudront bien prendre part à la gioire » ques'endoi-
vent promettre ccux qui mettrontla mainàunefi ■
bonne oeuvre, & demeurant guarants aux deux Cour
ronnes derobfervation punftuellede la paix,&ea
s'pbligeant reciproqueraent d'agir avec vigueur en
tout ce qui fera neceiTaire pour l'execution de cette
guarantie ; En cette veuë nous avons teceu avec plai-
firles Efperancesquele Seigneur Francois Louis de
Bonftetten, nous a donnèes que nous trouverionsen
Vos Cantons de la difpofition & facilité à faire lever
quelquesTroupesde voftre Nation, jufquesàdeux
ou trois mille hommes, fi nons en avions befoin, &
en faifant reflexion fur l'ouverture qu'il nous en a
faite j nous avons bien voulu vous tefmoigner par
avance la grande eftime que nous avons faite, &fi-
rpns tousjours d'uae Nation, qui aacquis une fi haute
reputation de valeur & de fidelité dans le monde, en
nous difpofant pour traitter avec elle fur cefujet mof-
me, & ce dans un temps, où nous failons eftat de li-
centierune bonne partie de nos Troupes, que lapaìx
nous rend inutiles, attendant aufli l'occafion que nous
puiffions traitter plus amplement avec vos llluftres
Seigneurs de ce que deiTus en la maniere queles Pro-
vinces dont cetEflat eft compofé, le jygeront le plus
à propos. Nous nous en ferions plus amplement ex-
pliquezavecledit Seigneur Bonftetten, s'il euft cfté
authorifée par vos llluftres Seigneurs fur cefujet, & le
feront dés que luy ou quelqu'autre
aera efté authorifé
pour cela aupluftoft, & cependant
nous t&cherons
de difpofer auflì nos Provinces, afin qu'à ion retour
il
troaveraflFaireen eftat de pouvoir eftre conduè au
pluftofl:furlapermiflion defairede levéesiur Ifl gua-
rantie du Traitté
d'AixlaChaptlle, Se fur l'execution
de la mefme guarantie, & tout pour le
conferyantion
du repos public, & par confequent de la precieufeli-
berté, dont nous jotiilTons parla Grace deDieu, le^
quel none prionsj &c, , . ,-

Il

-ocr page 624-

en OORLOG, acht en vemlghfie hoed', 593

Crjjtfiencöifi öaöïim gDcöiiebeii Dcötiin ! toaiit Bet tsi
, onsi aenocgO l)«oont inoe maeptcn top ötec booccn
tnèt onfe ^afinp^cn Baùiieit / toaec in fp öaw goetDept
toonöin omonsi öaecupt te trecliêti. ïBaetom en
iciilcti top ntet ttoijffclen of gijp söt nocB in Defelbc
in-
tciitic / en öat gijp toilt DoHjecùen utoen pbec tot liajli
fteilingDe J&jetie bo?teIi)cft tufftöen öe ttoee
Croonen ban Vranckrijck cnDe Spangien gljeflooten /
initsiiiicnïien 3^?cïieljan ganfcö€uropa öaecaenijS
hangcniïc jtop Ijeübcn een pactituliec ®ract. ban gua^
tantie met öe Coningen ban Engeiandt cn s weden ge-
ninecht om iiefelbe te bajiec en eeutoigöupcigöec te fiel^
lm /iictoelcite met onö geoWigeeit ii)n Die ban Aken tc
öocn oDfeïbei-en / ten epnöe bat baec niet cn isf 't geene
'tCijJiücntjjch in bectoercinge en ongijewgeltljeöen /
iiaetbaniicfdbcgetijcpgüt toiett/ Itan brengen/enbe
top ijcDöen in Den felben ti)t gl)coo?ïieelt bat 't noobigö
toaö alle ©^incen bie be felbe intercfl en 't epgften gije=
boeien fjeubcn baec in te boen tteben.
a©p edimee-
rcrt Dat ïiie ban utoe ^oo?IucfjtigIje ï^eecen fcftulbigB
3lji»bc|clbe te nooöigijen fictj met onss en b'anbece
<0efllitcccben te boegen/ en batfp toelpact toillen Deb-
iieiiaenbeg[o?ic/ bic men fitlj beijoojbetebelooben/
ùic öe (janbt acn fultïf een goet toeccft fullen Ijouben /
lilübeniie acn be ttoee Croonen bo?gl) boo? be flcichte'
ljjcftcoöfecbatiebanbe©?ebe / ftgDtocbecsijbtibeci
fiiiiDtnbe met hcacljt in al 't geene noobigö fai jijn tot
b executie ban befelbe gnacantie te tocwften. φρ befe
gtbacDtc / top Ijebben metgcoot plaiftc ontfangBen be
pope bic oniS ben J^eei: ΡΓαηςοίβ Louis de Bonftetten
ijccft gcgebcn/ battopinutoe Cantoni be bifpofttie
en gcmacftelijcftBept fullen binbenban cenigBe ®cou=
pen ban utoe jSatie/ tot twee a drie duyfencman=
ncti / alsi top bie ban nooben Bebben te toecben ; en u-
pcjcie op beopeninge bie bp ùnsi gcbaen Beeft nemenbe
top toillen toel 6pp?obi(iic be groote eftime bie top
iwccafgBebaen BebbenbetupgBen/ en altijbt fullen
boen/ ban een jSatie bie fulchen gvooten reputatie
bimbapperBept en gBetroutoigBepbt in be toccelt beci
ficcgljenBcbben/ ons bifpoferenbe met u op be felbe
faccfjc te Banbelen / enbe bat ijt een tijbt / aliS top (iaet
maethenbait eengoebe pactpeban onfe toupcn/
iric be '©^cbe oniS onnobigB maetht te Ittentieten / beci
toatlitenbe b'ottafte bantemogöenb?ebei; met utoe
®oo?UicBttael^eecen ban't geene Biecboben ijStraci
teren/ op bè maniere aljs be ^jobintien baer befen
iStaet ban t'famen gBeb?atBt isi / noobigB fullen bin^
iien. foubcn onss met ben gefepbcn l^ect; Bonftet-
ten naecbccberftlaert Bebben / foo BP boo? utoe
liicOtigBe J^eercn
om befe faechc gBeautBo?ifeert Babbe
octoeeii/ enoocfi fiillen boen/fooBaelïBP ofeenigBe
awbcre op 't BaftigBIle baer toe geautBo?ifecrt fai sijn /
iiacr tegen top onfe #iobintien fullen tracBtótt tebif»
pofcrcn/ batBpoplijntoeberlwmlï befacclteinflaet
fai binöen om op
't fooebigBfle geflooten te jijn / op be
pemuflïe banboltft tetoecben totbeguarantie ban
't®ractaet ban Aken , eneicecutieban befelbe gua^
tantie / allCiS tot conferbatie ban be gemeene rufïe / en
bienbolgenbebanbe p?etieufe libertept/ bie top boo? be
gtatie «iöob.ci genieten j betoelcfie top bibben / &c.

Doorluchtige en feer Heerlijcke Heeren.

a^mibc p?ebaletetibe partBpebec <©mmel«tbin
iiwmopben fevenentwincichftenbcn bolöBenben

H<7, tMog. Heeren.

WY hebben van onfe Gecommitteerden d'Hee-
ren
Jm Clmt, Heer van Nittirftim ende Ri»-
genum, Willem
AHnrdf ep't Sant, loncker ende

Hovelingh ,

Detde Mannin^ti , Heet vaQ Schulting» j
midt%aeders Defler Gfor^e Njf]t"'ffeuycden Ηλ^* alhier
op den Landt-dagh ghekomen in't breedc , doch
met groote verwonderingh vèrftaen , dat eenighe

Uuft

Nirt.

particuliere uyt dc Ommelanden fich foo verre heb- i669
ben vergheeten, datfe verfcheyde Remonftrantien ——·
U Hoogh Moghende hebben overghegeven, waer
in fy met eenen hier te Laiide onghehoorde verme-
tclheyt fich aennemen den titul van lonckeren, Ho-
velinghen , Eyghen·erfden ende Volmachten der
Ommtlandcn tnffchen
d-Eenrn ende Lauwers, niet
teghenftaende de voorfchreve particulieren foo wel
als een yederhierte i-ande bekent is, datdenvoor-
(chreve titul jnden jare
vjftbiea bmdtrt feutn en ntgmtigh
bj^ decifie van U Hoogh Moghende het gheheel
Lichaem der Ommelanden is toeghevoeght, ende
daerom, fonderffner^er/j/fi^j/cAroi/in^»vander Omme-
landen Hoogheyt, by particulieren niet kan, noch
magh worden aenghenomen i Dat oock de raeerghe-
feyde particuliere ü Hoogh Moghende veelvoudige
ende hoOchwichtige occupatien met daghelijckfchc
importune aenloopinginghen , ende vals voorgeven
verhinderen, ende( 'twclckhetvoornaemfteis )de
monfteringheder Ommelander Comparanten jen-
de het ftuck van de Arbiters, metdenaenklevevan
dien ( waeraen der Ommelanden Hoogheyt, Vry-
hey t ende Welvaert is hangende ) foecken te brengen,
in handen van die geene, die het in geenen deele kaa
competeren j Dele ende diergelijcke
enormi crimsn en-
de milgangen (
è diametri) ftrijdende teghens onfe dier-
gekochte Vryheyt, die wy met lijf ende goede ghe-
houden zijn onghekrencktteconferveren) hebben .
ons bewooghen om verdacht te iijnop middelen,
waer door defe ongehoorde infolentien van particu-
lieren bequamelijck ende volghens de Wetten van't
lyandt konnen worden ghecorrigecrc, verfeeckeren-
de U Hoogh Moghende, dat wy niet in gebreecke

ÜMgb licgbtndt Hterefif

U Hoogh Moghende getrouwe Bontgenoten, de
Jonckeren , Hovelingen , eygen-£rfden , ende
Volmachten der Ommelanden, tuffchen d'Eems
cndc Lauwers:

Was geparaphreerc,

Bernhard Ceendertvan Htlfiti tif.

Onderftont ter ordonnantie der voor-
fchreve Heeren.

Geteeckent

A. RIEMERSMA,

©pbeeiitijbtbecatt&ecbeöe «®?aefErnft Willem
van jBenthem ban ϊίϊβΙίβίβ / toerbenbe ban ^Bece^ tm
fbjmeert/ iIïoomf^-CatBciijcB» ©e 3&?outoe<0?aibttan-
binrte/ toatnaeutoccbanconfctentte/ enberaetfion^ï^w",
nenbe Begrijpen batbe ïteligie foube toötften tw't
cinteteli ban ^taet / abMTeetbeDaec boo? eenet»
BlaegBelgcfeen 25?iefaenBaet ïgoog naogenbe/fup^
pücecenbe omBaiice pjo^eboo? Baec / enbeBaet
feiï l^inbecen : ®an be fongBfie/ eettéëoontie/ge^
®öb 5 naemt


-ocr page 625-

594 S A Κ. E Ν . van S Τ A E Τ

ί668. naemt Statius, lotec&cn Bacc Hjo-jH^os· «jSeljaeiictii /
1. maec&ifficulteecùetie^utclciiic <©?aljm fonìxt ijie
allefcjs/onïieciiOpricfjte liatt cot Cùelman/ Ertf
bach {jenaemt / Dcctoaewis / ìietoeUfte tjaec alljicc / be^
öÊC&tijtelöt/ liatfe niet toeìieu m Ijantien ban öen
«éiacfiitelert/ìiieDem nainaeljS öoo? beel 25?tebai
aenùen^taettìecfocJjt. fw öaDt 0«n <i5caef
fjjufteligicafgeftoorenöiimcnCoeiveidc ,eniie nien
jjcctcouto0eìiatDettoa.ifiioo?mìtucttetian üen W-
fcOop ban Munfter, ttc men ( ntetfonöei: ceùen ) bec-
moetieban eentöD euaet boo?necmen/ eniic ijen ,;§taet
toaö öoo? 't becUeö ban bit «©uaeffcUap eöeöeel bloot
gefielbt; ooch foo geiJoogööe ben <©caef bat Ijet Jgupjï
te Benthem bjtecbt met IBnnflecii <2Buacnifoen befct/
toaec in ben 25iffiljop onsï boo?eiiam: toantijaec ï|o.
ϋδοβ- Oabben ban öesi «iScabcn becanbeanaöfoBaefl
eecntöiimgDcgcUai)t/offpfclj?eben aen be Staten
ban ©bcc - tifel om
't ìlupss te Benchemboo?=
jwemt / acnitonbtsi te boen befetten / alfoo 'tban
ocoote conftbccatie enbe (letch toaiS / sijnbe op
een sêteentotfe gfjclegöen / cnbe öeeft maeceenen
tocgangfj, <£)nbewu|Tcijcn beebt ben seiflcljop alss
loosi enbe boojficijtigö / toel pjefagecenbebatljem
bit foube meec fufpect maectjen / alljtec aen ben
3|eec ^^^eftbent ban be i&ecgaberingO Bp monbe toee=
ten:batijt)nietquaebsfenmebiteecbe/ oocö bat al-
les fonbesijnfontieceenigepsciiibicic ban be «©{lece?
fojmeecbe aeligic /bie tn 't ©leeft ban 25entDem
toiecbe geleeubt» iBen epfcDte befe belofte bp sefcDiif^
te / maec bat totecbt getratfaecct. 't (êtebelien Sceyn-
forc ( baec ban be (©caef onlangljiï toaii gl}e|io?ben )
jabt
Op al te boocen la«en befetten / p?etenbeecenbe
bat ijet gncl)oo?bc aen fijn ^tif. USaec 0et nebec-
«©raeffcOap ban ienchem ( ale Schutcorp Nyen-
huys)cen Eeenban (©bec-llTel 3unbe/roecbe ijp
baccom niet aen. ì|oe 't 5p / 't gaf algtec beel ©m^
bragie / enbe ten minften men beijfjoopte bat bit foube
boeit bat b' «©bec- f ITelfc?jeonlu!ien toietòeit gfieac-
commobeect / maec 't raechte be pactöpen ( foo 't
ftljeen) niet eeivs aen fjaec itoube fUeecen. ^p fcij?eben
ban 't becbolgf) ban befe 25entöemfcS)e becanbewngD
ìienbolgenben25?tef:

Hoogh CMogende Fleeren i

SSjitf ΠΓ Egelijck dat ons toeghekomen zijn U Hoogh
ban ^ Mogende refolude ghenomen over de conftitu-
<®birr-if tie van de iaecken in <ie Graeiichap van
Btn-
aemaeü'
 '^^HeerenBiflchopvan Maafier ^ eade de

öc Graefvan Benthtm, roet een goedt aencal Militie al-
daer ghekoroen, ende hebben hec Slotin befettinge
ghenomen, de Kerck op't Hof met Paepfche Orna-
menten doen verfien, de AliiTe daer inne celebree-
rende, den Ghereformeerden Predicant die daer
placht tc Predicken, fodanigh bejegent
dathjférey-
mdi teYugge mojtegaen
, gelijck oock vorders wierde ge-
dreyghc, dat de Kercke in'r Vleck mede fai worden
geflooten. de fituatie van't Slot befightighen, ende
Fortificatiën daeromme doen ordonneren, verhou-
dende de Hecre Bjflchop fich noch aldaer : fo dat defe
faeck niet meer in ftaet is om by ons volgens U Ho.
Mog. refolutie, daer inne fodanighe ordre te konnen
worden gcftelt, als tot voorkominge van bereyts voor
gevallene bevreefinghe foude werden gherequireertj
waer over wy U Hoogh Mog. moeten verfoecken ;
dat de fel ve gelieven te refledleeren op de dangereufe
Nabuyrfchap die den ftaet op haere grenfen krijgen,
ende de fware vervolgingen van degroote Religions-
Verwanten, dlealdaer'foofuyverals ergetis zijn > bo-
ven het intereflè van defe Provincie, ende vervolgens
fpoedighte refolveren tot het geeneindeieconjunc-j
ture van faecken geoordeeit fai werden dienftighby
der handt genomen, aen wekkers fpoet ten hoogften
is gelegen, gelijck U Hoogh Mog. uytde Ceeommit-
teerdedefer Provincie nadprfuUen konnen vernee-
men, nochmaels U Ho, Mog. ferieufelijckrecom-

maoderende de protesilie ende tutelevan de -ΚίηίΙοΓοη, ιβββ
Waer mede, &c. '

Hoogh, &c. OitumSchuyUnborgh,ÓGXiftstntviinthh.

ften Augufty bonden acht tnftftigh, Qeparal

phreert P. van Puttin, vt, Onderitondt U hooê
Moghende dienft willige, de Ge deputeerden van
de
btatenvanOver-Yflel. Ter Ordonnantie van

de fel ve

Geteeckent

D. ROELINCK;

©anben <i5iaeffelffcD?eeffto?tsibaec aen ben bol-
genben 2i5?ief:

Hooge ende <JMogende Heeren.

ICk gheef U Hoogh Mog. mits defen Vrund-na- SSjitf
buerlijck te vernemen, hoe dat ick uyt een drift l"" '
van mijn confcientie de Catolijcke Religie, heb-Mm
bende daer toe over vcele jaren herwaerts beftendige
mot*s bymy ghevonden, ende de feJve voor jaer en-
de dagh omme praegnante redenen in
Juntn aenghe-
nomen, onlanghs in't openbaar hebbegeprofeffieert
ende billick gedaen in't gene my na de hergebrachte
vryheyt van confcientie ende Religie in't H. Rijck
een yegelijck toekomende, om fo veel te meer als een
Rijcx-ftandt is toeghelaten ; de wijl het fich nuheeft
toegedraghen , dat buyten alle vermoeden, fonder
twijffel door aenleydinghe van quade menfchen, mij-
ne Gemalinne fich teghens my foo verre ende foo
onverionnen heeft geftelt, dat fy oock mijne Kinde-
ren my als haren natuerlijcken Vader tegens de God-
delijcke, ja tegen alle Volckeren Geeliende Bur-
gerlijcke Rechten heeft derven ontvoeren laten, foo
heb ick billijckinconfideratie van defe onghehoorde
ende onverantwoordelijcke, oock tot quade confe-
quentie uytfiende proceduyren niet anders konnen of
moghendoen, ommemijnefelfseyghen Perfoonin
verfeeckertheyt tc ftellen, ende mijn Slot
Bmitmiot
dienft van de Roomfche Coninghlijcke Majefteydt
van't H. Rijck van den Weft-phaliichen iCreyts,en
van my felfs, als van een eiïedlive Keyferlijcke Mi-
nifter, Rijcks Hofraedt ende Camerer ( ghemerckt
zijne Majefteyt aen my overfendende deflelfs diplo-
ma , ende byfonderlijcke de Keyferlijcke fpecialc
proteöie ende Rijcx-befchermmge my ende de mij-
ne, mijne Dienaren ende de Onderdanen refpeilive
heeft ghewaerdight j ende daer mede aldergenidighft
op't krachtighfte voorfien ) gheJjjck ick dan oock als
een Rijcxftant, volgende den fchuldigcn plicht van't
Rijck ende Kreyts, uyt krachte van't jonghfte Re-
genburghfe Rijcks ende Weftphaelfche onlanghs tot
Keulen ghedane Kreyts befluyt : maer infonderheyc
oock gelijck albereyts is bedacht. tot verfeeckeringhc
van mijn felfs eygene Perfoon voor weynich daeghen
met eenige manfchap doen verfeeckeren, naer dat de
felve alvoorens uyt andere dienftèn ontflaghen ende
aen geen andere Heer meer verplichtzijnde, maer
dat die alleenlijck zijner alderhooghft-gedachte ICw-
ferlijcke Majefteyt het H. Rijck,
den Weft-phaelien
Kreyts, ende my tot dienfte ilonden, ende blijven
fullen,onder den blaeuwen Hemel eenen Corpore-
len eedt
intmniumccnfpeilu hebben gefworen, waer
van fy fich oock foo veel te minder fullen derven ont-
trecken, de wijl het even die Volckeren zijn > dewelc-
ke volgens het jongfte Weft-phaelfche ^eyts Slot na
mijn contingent tot fijner Rooms-Keyferlijcke Maje-
fteyt des Rijcx, den Weftphaelfche Kreyts, en mijne ,
'dienften anderwaertszijngheworven, cnnadever-
'deelinge dés Kreyts,/i;onder desfelfs uytfchrijven-
den Furft ftaen, maer diejegenwoordigh van dicr tot
my hebben laten vorderen : daer benevehs oock ^op
dat niemant van mijne Onderdanen ,fo GeeftalsWe-
reklijc&eeoigh confcien^ies dwangh hebben te vree-

bt»


-ocr page 626-

en OORLOG, acht en "Ueertighjie heek. Jp 5

fgn, roaer dat een yegelijck fo nae als voor gebruyc-
)cen moghen fyne Religie die't hem belieft, volgens
' het Itiflrumentum paeis, ende de Rijcx conllituuen ,
hebbeickdegemeltc mijne Onderdanen,gelijck al-
bereyisisgcfchiec,alfo oock echter nu dooropenba-
repacentaop Graeffclijckeeere ende ware woorden
jaer
van doen verfeeckeren j ende hoe welickvan
{yn Furftelijcke Genade den Heer Biflchop tot
Munfterop mijn felfeygen vrundelijck verfjeck ende
begeerentot nederlegginge vaneenige fware Grens-
ftrijdighedentuflchenmy en deflslfs Ütichc Muniler
fwevende, mede oock tocnabuerlijcke vruntfchap op
mijn Huys
Bentbem de uifita^ gelijck fulcx onderRijcx-
ftenden j micfgaders onder Furlten ende Heeren een
loffelijck herkomen is toe geens menfchen nadeel,
maeruyt mijne j my nae aller V^olckeren, oock Rijcx
GraeiFelijcke ende Heerlijcker ende aen een privato
competerende vryheyc ontfangen ίο heef t men by
iodanige occafie niet anders konnen doen, als wat de
cere en hooghey t van eenen Nabuyrigen, hooghen,
ende uytfchrijvendc Weft-phaclichcn Kreytzcsen
befcherms Furftdoorde iCeyierlijcke Majelteyt al-
derghenadichft aenbevolen , oock wat de over oude
reputatie van mijn Huys in vrund-nabuerlijck hoip.-
taliteyten traftement is komen te vereyflchen.

Dewyl mede niet buy ten ghewoonte is dat oock de
aldei belle ende innocente Adtiones aen het onghe-
lijckoordeel der wereldtfyη onderworpen, ende te
vreefen ftaet dat aen U Ho. Mog. hier door eenighe
quadeimprellien , hoewel tegens de waerheyc, oock
tegens myn vermoeden ende verdienft door Joofe of-
te onwetende menfchen mochte ghegeven ofte ghe-
macckt worden, fo heb ick tot vrundnabuerlijcke cor-
refpondentie van al het gepaffeerde, omftandigena-
lichtinge willen geven, mede oock dat ongeacht myn
corvtiriie myn Onderdanen fonder dwangh, nemaef
in vryheyt van confcientie fuiien leven in conformité
van't
infirumeiitum /a«V ende des Rijcx conftiiutien ,
waer door de felve door my fullen befchermt, en van
nlemant daer tegens ghemolelleert wei i^cn, fu:lende
den eenen wegh fo wel ais den anderen U Ho. Mog.
na uytterften vermoghen met vruncnabuerlijcfce op-
rechte afFedlie ende dienftwaerdigheyt toeghedaen
blijven, waer van ick mitfdefen ben doende delin-
ceratie,niettwyfFelende U Ho. Mog.iullenniette-
min de vrundnabuerlijcke Correfpondentie fonder
veranderinge laten continueren, en fich onbefwaert
crinneren jdatick niet alleen den algemecnen Duyt-
fe, nemaer oock den Vrede tot Cleve opgerecht, ge-
incorporeerczy, ende dat daeromme de Guarandeurs
niet en fullen gedoghen dat my eenigh gewelcwérde
aengedaen, even fo wcynigh als U Ho. Mog. aen de
hare niet en fullen toelaten, dat my eenighe onghele-
gentheyt, gelijck ick tegens vermoeden hoewel fon-
der geloof bericht ben, werde toegebracht ; de felve
beveelende in de befcherminghe Godts tot felfs ghe-
wénften welftant. Ghegevénop myn SlotBenthem
den
acbt en mintichftea Augufty feftbiea haodert acht tr)
fiflicK
Onderflont, Uwer Ho. Mo. dienft-bereyd-
willichften Nabuer, Vrundende Dienaer,

Geteeckent

G. van BEN THE M.

, a^oopenïieröneïtórtïrccEn/ bie Sptipöefcn
M«fotf)ti men totl&e gaece befcöetmtngöe niet
^entüjdi aammim/ «taec meniiet toeöatfp acgtcc
w fjanlit toierJjcn ge^w^f η ö!»? opfienïiet. '©en
intact öaöïie be tutele en opfitOt oDer öe fettoe niet aen?
aengenomen / enbeiiaetom fepije / met te toeten toaeti
f'-' tc birtiim toacen / foofe öin 45?aef toiften te tmu^
b^cccn / öat men fjcm niet fpu&e tegen 5ijn ί inn^De^
f«sr) mm lien Baba' niet en toflijc öenemen ftet natupc?
"Jchcecrjt'tBjeltö Ijenttoequamaijecfijn =fet«teett.
Over-YiTei appupeetöeteiöSiöanüÈ <!0i2abinnemet
oiftaennacöt/ feggftenlïe öatfjeteen jseiigie ente
ConfiimttuiaKWfttod^/ intKöat&f faligSeptwecft^

,6ìì8.

te; en&egaUUennictonsDcecne öTjeficn ijatitteniien t669
SSitflTiBop öen tianUt toat öa aöe ge&cut. -- ;

eerften jSeptemöic ijs nocDmaeliitet: ©ec^ oentta-

gaöeuinge boo?tglje[)?ac0t öe iBiffiije ban öc i|cEcen St-
<!5ecommttteeci)en in öesS «©enecalitcptjï iïectfttjt- laamw,
JSamecgefcOjeben/ alötectniien Hage öenfevenen
twintichften Stugiifïp laeftleïien/ enöe öeö an&ewn
öaegDgiontfangen/ fjouöeniiecefponfiljeopöaecllo*
iBo. cefolntte bantien achtienden öec fclüec maenbt :
iiaec ftp becfocöt toas öetitDt toat öe outfangijec
necaelbanöe ccfpectibe Collegtentec ^fibmtcaiitept/
en&etot toattijbt ban ijaecenontfangfi enöc abmii^
(icaticboojöaecBabben gljeceeciienti enbebienbot'
genjSbat Ijaeci^o. iBog. Deliefoente toeten/ batbe
iaetfie ceecfteningjDe ban ben (öntfangec ban't CoIIes
gie tee 3libmtraUtept tot Rotterdam, obec beniace
iefthien hondert vier en feftigh, gaec «Êb.ObCCgije»
fonben anno iefthien hondert fes en feftigh, enbe actt
beflelf^ ceccfieninge banben face fefthien hondert drie
en feftigh, nocljmaccbettfieeai bat vier àvyfpomii
ten / toaec op öp Dacc onbec anbecen toasi gljeioqua^
treert bp'tCoUcgie albaetnaecbec toiecbengBetefol-i
beect/ofteanbeciïopbefelbebpljBci: siaog.bani
i)acenttoegen(beiinDObt!S )b{en aengaenbc getnfo??
meewfönbe/ foobaneojbjcsigBeilclt / als becfclbet;
fjoogijtoüfe Confibecatientenbienlie banbc Eanben
Ibiibctiebinbentebefjoorert^ 3©öbctii bat be trnhe'
ninge banben (©ntfangec tee Sllbmltalitcpt tot Am-
fterdam obec ben jace fefthien hondert vier en feftigh,
obecgelebect anno iefthien hondert fes en feftig, toa^
geflooten op ben feventhienden (©CtoDeC iefthien hon-
dert feven en feftigh ; bte banbe Ébmicalttept in .Zee-
ianbt ban ben late fefthien hondert vier en dertigh.
Op ben feventhienden «jgttobec fefthien hondert vijf

en vijftigh ; bie banbe Stbmicalitept in Soo?bt -
l|OHanbt Obec ben |ace fefthien hondert drie en feftig,
Obecgetl?acDtbeneenentwintighften giunp fefthien
hondert fes en feftigh, op ben veerthienden i@ttol)CC
fefthien hondert fes en feftigh, enbc bte banbe 2ÌlbittÌi

calitept in ©jieflanbt ban ben jace feftien hondert vijf
en feftigh,obecgöefonbenbendertighften ^nnpfef-
thien hondert feven en feftigh,op ben veerthienden
iBaeCt fefthien hondert acht en feftigh, 3©aeC Op ge^

beli&eceectjönbe/isfgoetgebortbente becMacen/ bat
ftaecJ^o. iBog. iioben becmoeben enbe met gcoote
öebjembingenpt öe boo?f; HifTibe Dabben becno^
men / bat be boo?«oemben (©ntfangei-0 «©ijenecacl /
tmmetsi 't meecenbeel / foo beel jacen ceechchingfie te
boen tejt atljta'en toacett ; enbe toiecben bienbol^
geniibegl)emelbei|eeren eDecommtttcecbcnin bejï
(©lienecaliteptsi Reecften- 6amec becfocijt/ Saeci^o.
IBog.tetoiUenliertcDten toaec booi fnlcic toasi bet"
oo?faetBt / enbc becbolgDens t' abbifeecen of niet toat
meecbec biligentie bp be boo?noembe «j^ntfangets
foube lioni^n enbe Beljoocenoeabtjitieect tetoojben;
oocftboo?te<ïaennoobigÖeen ficatijtigfte mibbelen/
lioemenbefelbe baec toe beli ejfectibe foube fionnen
Öoubenettbe(on|lringei;en/omallc.e alöiectec
mt>
gaberingfie gjjefien enbe ge- ejcamtneecct toefenbe /
met bolöomen feenniiS ban faetften foobanc naöec ïJei
folutie genomen te too?ben / alsS men ten meeften biétta
jie banbe Eanbe bebinben foube te begoocetu

3[nfgeliict fjeeft boenmaelis be ïleec vander Hooick
alöiecaentoefenbe «iSOebeputeecbe banbe #?obtntie
ban Uytrecht, tec ©ecgabecinge ge - effjibeeut enbe
laten lefen / feectìece .üIStiTibe banbe J^eeren <©0eb^Ui
tcertje Staten ban öefelbe ^?obintie/ ijoubenbein
elfett / bat ïfaec .«Bog. aen öaec €b. bp öerfelbec
l^ffibe banben veerthienden oube / enbe bert vier en
twitìtighften nieutoêflöl befec Babben becfocDt/ bat
ten fijoebigöllen mocBt too?ben betaeit
öè maent
^olbS/Weaenbe Compagnien ban Lunenborghfe
(CcoHpen / flaenbe op be cepactitte banbe toélgebaei
ne ©iobintie ben becben ^eptembet / nieutoén flöl /
foubenbeEfcBiingn/enïtenabemaelbieal ben drie ea
twintighften ^ulp ïeftletten / bolgenss ο^ϊΌη,ί
nantiétoa^biiUiaen ;enbe batgetgaec aen^Qenaent
foube toefeny lïat't felbe {Knbe ^^rgabmngeban

^ec


-ocr page 627-

596 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

öaec l^oosD naasenijemanttouojt ban Baie sottane
.,J119tflïbeöoo?fj«n too?iie befeeiucljemaccfiti toaec
booi öengDeiiaerte ï|eec
Hookkiss Biöaiicöt/ enïi«
boonjs goet geDoniim / bat ban 't gc£iicbiJ0?f5 ijS fictt-
mffêgegebcnfouüebjoitienamöm Jiìaeìitban ^ta--
te tot Dsd fclbec naricfjttngc.

iCeit derden rönöc tee ©ecgabectttge gljêlefert fc«=
öec .mseinoriaet banöe alijtcc aentoefenìie Jgeeccn
iKtmiïeci banöe i^eecen ^ectosB ban Bronfwijck
enìjc Lanenborgh, becfocchenìie fllnotD betalinglje
banöe acOtecltalligljcfiiOfiliieni tsinaec belibecattc
Doet gljcbonbcn enüe bec(iaen / bat ben ^©ntfangDcc

•iBenerad Jacob van Voibcrgea itiojgentec ®ecga=
bertnge foube bjoiben befcijepben / ommc upt fjent te
becnemen toat ijVingebolgebanBaecteoogij Hog.
iïefijluttc banbèn vyfthienden SHnguflp leUleben/
boa? een ban fijne Contniifen Ijabbe laten boen enbt
bemcOten tipbebefectueufe #?obintien/ enbetoat
baecoptoasigibolgfjt.

(0otli fijn öe befectueufe 39?obintien tnbe fubfibten
aen be ijeeren i^ectogm ban Bronfwijck enbe Lu-
nenborgh belooft / bccfocDtCatbefclbe inbenöaren
alnocD ecnfliige enbe ftcacljttge bebbotcen totlben boen
snbe aenbjmben / ten epnbe beboo?r3 befecten alnoclj
ten fpoebicljften/fonbec becbec ötlap epntlijtU eenmael
gefupbect enbe te becbccljelJiadjt ; oocfi aenbe aUjiec
oentoefenbe ,i®ini(lecii banbeljoogl)gemeltc |>eecen
ï^ectogen m baten gclbe obecgctelt ntocöten tooiöen.

'siJinöecenbaegeii fijnbe geDoojt öet bericJjt ban
ben (©ntfangec (©enecael Jacob van Volbergen,raec-
iienbcljet mbo?ba-en banöe acljtecllaUtgöe 3lunen:=
bocgijfe fuüfibien: naer beltbecatte goetgebon:=
ten ben boo?noemben<©ntfangectO?bonnecen/ bat
fjpalnocUingebolgliebanljaecït^o. HSog. Sefolutte
ban ben vyfthienden SHuguftp le(ileben / boo? een ban
fijne Cominifenallepbectgljc bebboicenenbeinftani
tien bp be befectueufe ©?obmtten foube Debben aen te
boen bjenben / om be boo?fcD?ebe fubfibten in te bo?=
baett.

gin tont maniet Bet Wals Synode öeeft geabeect
ïte quctlten tuflcljen bc J|)?ebiftanten Labadieenbe
Woizogue, geeft öetboigenbe.

fciirn

tlliS.

^fiJai lugementprommcté par Ie Synode desEgli-
fes fValonnes des Pays Bas, tem à Naer-
denle de Septembre 166%.

SU r Ia letture de l'art. du Synode precedant, &
des
lettres de Monfieurs les Eftats Depucés de
la Province, &du veaerable Magiftraec de la
Ville d'Utrecht, demandans avec rEgliie deladite
ville à ce Synode , qu'il luy plaife d'examiner fans
delay la denonciarion que Ie
Stignear de Labadii a faice
de la part de fon Eglife contre Ie livre du
S^gneur fVcl-
ifigut
, qui a pour ticre, de Interf nu Scripturarum, cora-
me contenant pluGeurs propofitions «rwf i
fimdahu-
fes y Pilegiemies , Smii-Velagiinnes , SocinietiBts, Armi-
nietwts, Papipi(]ais, Prophtmes bJafpiemaioires contTC
l'efcriture fainte j cette affemblèe aouï Ie rapport des
Eglifes de
Breda & de Delfi examinatrices dudit livre
lefquelles ent unanimement declaré, qu'elles n'y
onttrouvé aucune heteredoxie.

Mais l'Eglife de Middelbcurgh non contente de ce
rapport, & defirant queleurs remarquesfuffent exa-
fninées par quelques autres Deputésj la Compagnie
pour donner la mefure comble à la dite Eglife a or-
donné en ce preffent Synode encor d'autres Depu-
tées , air. Meflseurs GiU, B»-«n, tS S'rin pour exa-
miner les dites remarques ; lefquels, apres avoir exe-
cuté leur commiifion avec beaucoup d'exadlitude ont
declaré unanimement qu'elles font mal fondées, &
ne prouvent aucun point de l'accufation»

Mals l'Eglife de MiddMourgb ne ce tio\iva.nt encor
fatisfaite, & demandane que tous les Deputez de ce
Synode, tant jlnciens que Pafteurs priflent con-
nóiiTance de leurs remarques, afin que Ie jugement
qui s'ea feroit, fut Sinodali La Compagniepoqr

i668.

hoter tout preteste à la mefme Eglife (fans confequen·" ιλλο
ce pour l'avenir) luy aacGordéqu'en plein Synodela

Seigneur de Lubadii pourroit produire tout ce qu'ii ^^
avok àia charge de MelTieur de Wff/itijwf, commela
dit Seigneur mitogife s'eft offert de relpondre de vive
voix & furie champ à tout ce qu'il pourroit alleguer
Sur quoy les Seigneurs deLabaJh mixjsgut ayans
efté ouis en deux feffions avec beaucoup d'attention
la Cotnpagnie apres une meure öcferieufe delibera-'
tion,ajugéfurtouslespoints d'accufation, quetanc
s'en faut que Ie Seigneur de
Léadie & fon Eglife ayenc
en aucun juftefujetd'accuferle Livre du Seigneur
fVolMgtu, üeserreurscy defTusmentionnées, qu'elle
Ie declare unanimement, fans excepter un feul, or-
thodoxe , & parconfequent que Ie Seigneur de
Lda.
diede
Con Confiftoire ont eu grand torede l'accufer
d'une fa9on fi atroce.

Et afin que deformais perfonne n'accufe fans fujet
quelqu'unde ce corps: cetteaflemblèeajuge'l'Eglife
de
Middelieurgh cenjumble ; &rexhorte tres-ferieufe-
menc de fc donner de guarde cy apres defemblables
procedures.

Et paree que Ie Seigneur de Léadie eft Ie principal
Autheur deldites accufations, & qu'il s'eft efforcé de
fleftrir la reputation du Seigneur Wto^we de vive
voixenchaire, & parefcrits & imprimes, lacom-
pagniea declareunanimement qu'il la doit nparn^
en confeffant à la face de ce Synode, & en prefen-
ce dudit Seigneur Wie^jwi,
ψί'Λα tutert dil'accaftr

ξί qu'il eu a Un fwgulier defpimjir.

G'eft articlefera imprime, & lettres ferontaddref-
fèesa Mellieurs les Magiftrats dela Province li'U-
trtcbt avec Ie mefmc article,

Oordeeli iiytgefproocken byhet Synode
van de Walfche Kercken der Neder-
landen, gehouden tot Naerden den
vijf.
den
Septemberfeflbien honden achten
fefligh.

f^ © be Eectucebanben fefden 3ictiail ban Bet
Wboo?gaenbe ^pnobe/ enbe banbe i®?iehen/
ban be üeecen <i5iiebepwteecbe iStaeten ban iie
3^?óbmcte/en banbe aicötbace iiBagificaet banbe
^tabt ban Utrecht becfoechenbe met be ï^ectBe ban
be gefepbe ^tabt ban bit ^pnobe / bat ijet öaet
Itebefonbec bilap te eicaittinecen be benontiattebie ben
ilecr be Labadie geeft gebaen bantosgen fijne Settfie
tegen Det 25oec6ban ben ï^eec Woizogen bat geintt^
tuleert/ de interprete fcripturarum , allS fieDelfertbe
becfcf|epbeverdwaeIde,fchandaIeufe,Pelagiaenfche,
halfPelagiaenfche,Sociniaenfche, Arminiaenfche,
Papiftifclie, Prophaneende Blafphemende Propofi-
tien tegen be^epige ^ij|tft; befe 3^ecgabe«ng8e
Öeeft geDoo?t öet c^po?t ban be ï^ewfien ban Breda
enbe Delft, eraminateurss ban 0et gefepbe 25oetii/ be
toelcfte eenpaeclijcfebecttlaectijebben/ batfpbaecin
geene be minjie Éetterabowe oft Jàetterpe en btnöert.

iKaecbe ïieccbe ban Middeiborgh niette bjeben
met bat rappo?t/ enbcgeecbebatBate ïiemacaueii
gfjeejcamineeM mocijten toojben boo? eenigge anöere
<i5ebeputeei;ben : foo Dceft be Compagnie om be bolle
maet aen be gefepbe Éeccfie te geben / gi^eojbonnOTt
nocB anbece ^ebeputeecbeit bp bit tegenbJoa?big Sy-
node, te toeten beïgeecen Gale, Broni, enbe Sorm,
om be gemtìlte iSemacgueiì te ejcamineten ; betodtbe
na bat fpDaer commiffie metgroote ejcattttubetec
executie gelept Btóbe / öebben eenpaerlijtbhetSlaeft/
bat bie gualijcft gefjnbeett 5ijn
/ enbe niet een pointt
banaccufatieenpjoöecctt. ,

iKaec be feewiie ban Middelborgh, Baet no^t^f
bolbaen binbenbe / enbe begeerenbe bat alle be «©w»'
pateerben ban bit Synode, foo «©«beclinòen Ρί®-
biiianten ftenniflc nemen fouben ober fjace
iuei/ opbatDet
oo?beel bat baet op foube bo*'
SynodiaeimotDt toefen; fooöeeftbi Compagnteom


-ocr page 628-

en O O R L O G. acht en mertighfie keek 597

tA flirt alle pjctoit te öinemetKfoniicc

Lfceiientfeboo?D«toeRoincni)e)acit iiefelbetoesc'
(Sen/ Öft in't bolle Synode öcu l^eec öe Labadie
hfflijfouticftonnenDjensen alle D«gcnel)pöai)t tot Ifl-

λΓμιι öcn Wolzogen, öclöcli «liS öeti öcfepöcti
©citWolzogeti fttD öeoffeceeit Ijeeft/oiii iu ^ec^
^n/ertfcoPfriftt^f^f^^^^ttuooiiien op alle ö£t
jju fouöe limneit te aHegecein
3©aét op öe i^eecen öe Labadie ente Wolzogen ge;
ftoon jijiitif in ttoee ^eflïeii met gcoote attentie ; foo
iiceftJjeConipOönienaeeencijpe enöe ferieufe ïielti
beratiegiöeoojDeclt op alle be pointten ban attiinitie /
öfltfliet foo lyieccc iiaec UaniiS /Datben i^eecöeLa-
badie enUe fijne iieccfte / eenige recljtljaecbtge oojfafie
hubùiti öel)ai3tom0et55oeclftoani5en J^eec Woizo-
ecn te acciifet ecen / ban be Dobengemelte btoalingen /
MtfpBeteenpacigpcfi/fonïiec een eeuigO UecMai
rentêejccepteïeniieOrthodoxe,enijebat öp gebolge
öcn iecc de Labadie enbc fijn Confiliorie gcoot onge;
lijtii geiiabt öebljcn / Ijet felbe te accufecen op eene foo
ijarbe maniere.

" (guise op bat irt Det toeitomenbe niemant fonïiei; u>
icii pcmanbtban bit 3ticljaem acciifece i foo Oeeft be
©«gabcringe geoojbeelt be iljecrte ban Middeiburgh
te jyncenfiicalJelenbeltcafbaer/enbe becniaent be^
fdbefeec eïnflelijtöban fidjijiec nae te toagDten ban
ötfcgelDcftep^ocebucen. ^ ^ ^ ^ τ j

(Êiiöeboojbten bat ben gefepbenïl|eecbe Labadie
bmpjiniipalenautljeucissbanbegcmelteactufatien/
fitoöatftpgljetMcljt {jeeftte becbelgenbeceputatie
ban ben i§eec Wolzogen met tooojbrn opbe^toel/
möe öoo? geb?uct«e ^cljjiften j fo bethlaert be €om?
pagmceenpacigUUjcft/bat Ijp bie moet tepacccen/
licltmnenbe in D" aengejTitljt ban bcfe Synode, enbc tn
p?(fcnttebanbcn gefepben i^eet Wolzogen,dat hy
ongelijck heeft gebade hem te accuferen, endedacliy
daer overeen byfonderleedtwefen is hebbende.

®it 3ïrt{jcliel fai gebjucln toojben/enbefullen
JS^ieben aföefonben b)o?bcn aen be ï|eecen llSagifica;
Knbanbe#?i)bintiebanUycrechc, met Det gefepbe
SJrtjjtftel.

MonGeur Labadie 0èeft batufetgeacDt/ enbetoegö
ttctftenöefonbec bie fatisffattie te geben/t.e gefuf;
BMiieert : feggenb&'t was paeps ; enbe bat fulclie beci^
fimiiingDen aen €iobtsi 3®oo?bt/ aenbe ï^epligfie
iStD?ift/enbebatïiePatres Synodi toacenmenfcöen/
trgo feylbaer, 't ^elbe fepben Lucherus enbe CaK
vinus ban Det Concilie van Trenten ί 't ^elbe fepben
altee alle bie bp b'oube Conciiienenbe Synoden ujieci
benbcclilaectanbeciigefinbe/ biemen noembeafge^
fontebe/ofHsretiquen: bjant fp fonbecben Daec
felf af ban be befinitie of opinie bec Patren of
Leeraers,bie be ï^eccfte tep?efcntcecben : enbe ban
todfte iöeccfie tiï gDefepbt / bat ψ iis Det Firmament
endeColumnederwaerhcydt. ©at biel OtiCnu in

teboett?€]i;ecutte. Wit iNon of mocDt batt'eitetu-
ticen i ^t 3©eceUiuclie iKacöt of |i^agi(lcaet. i^abt
oan befelbe H^agiftraet magf)t om b' <!Executie te
toepgeren
ì j^een j en foo isi 't altijbt gljep?attii
«et; 't enteaec be |Kagi(icaet toilbe fict) mebe affon*
beren ban be öeccHe of Synodus. ®ae«; ijS anbecjï
öccn o?b?e / enbc allc0 moet gefcBieben met o?b?e.

SaetonjSban öiec uptïeecen /bat cei:|lelijc& Det
niet gmoegDtiStefeggen/ bat be ^cD?iftuec be
SetìJtecban be gefcDiaen/ maec batbe Patres of öpt»
««öocrsi 5ijti be ïïegDtetsi bec oeftöillen.

Ten tweeden, bat beï^ectRe enbe BetiSaebt- DupiS
moeten ober een tïemmen.

Ten derden, bat niet ober een |ïemmcttbe; Dfbe
«ttffjoföctjüaeötDupjs moettoijcSen.

<2pnbei}jcö/<SnbebatgemeenlijiftbeÖec(ftelöijd&t
«a Det i^aebtDupjs/ b' ongebjapeube aen be getoapen^
«/be ftoacf»|le aen be (ierclide:

^paenftDe in ^imerica ; g&e ItutöecfcSe in

üüytfiandt , Noorwegen j Denemarclcen, Sweden.
we<6ecefo?meecbe!n Vranckrlick, Engelandt ,be;
f«»l$tact/ enbe Switferlandti Paltz, ΗβίΓοπ,ίη b' ou^

beiaoomfcBe3^ctcfeeirtalI«CD?tlìeliji6cltatóienfoiti ίδίδ
ben langfi Deööen / fonbec be 3©apenen. —i-a

3©ic nu in befelaetflebecanbcringen be 3©aei:t ïiecEt/
iiS een onnutte quieftie. ^M't begin fjeeft be iïoom*
fcDe ï^ercfi Daec toecelbtiljf he maeDt / ^accaten/ cn^
be nietten geb;uptlu foo beel fp fìonben. ^Ue be Que·"
(ïiep0nietb3iebetoaerijcpbt/ niaec toiebe poflef?
(ïe^abt. ίδοο beben be ïïoomfcDe / foo boen nu
b'anbece/enbeDoemenbien baiibt naeiitoec Donbt
' tnlTeDen'tSaebtDupsf enbe be licrtlte/ Doe'tìietetf
gaet.^&atbeiiöagiflcaetbienbanbt baft Ijoubt boo?
be ©laccaten/bie gradatim met (Icaffen / enbe epntf
lijcH met be boobtlijcfie Hi'affe toerben gcrecteect / i«
niet foo feereen jKetter-doodinghe( gDelijclt aDufìi
belijcft gefegDt bjo?bt) aW toel een boobingije bau
oproerige, feditientej enbe rebellen. 3®atfoiÌbeLa-
badicteberbJacDtenDebbai/bpalbienDpDct ^pno··
be niet göeDoojfaemt / foo
Dp Wijft p?eecftenbc/ ia baec
cnDoben febitie enbe rebellie aenrecljtebe ί nietan»
bersi alis be boobt. i§erbctusi Dabt nocD nopbt onbec?
(iaen tepjeertfen tot<0enebe} ïjp poogjjbe alleen fijtt
5aebtte5aepert /beriep |
jcö op be bijbel; macr be
Kercften
't JiaebtDupsi tot <i5enebetaaren't eens/
geenanbergdoof te bulben : enbe baerom / fonbeC
grabatimtegaen/bceben Dent bcröjanben /bjaer^
om?menb?eefbebatOp albaer oproer/ enbc febitte
in be feercfte of ïïaebtï)upi5 fonbe maften, 't 3©α.ίί on^
ber befabitro/Doe beel meer/bp albienfipin be pu"
blöcöeïiercöen Dabt gepieetftt / enbe gìjcujclbt ge^
baeni

g^eStooràfcDe ( aliS Daer irt Vranckrijck toïerben
beïSertfien enbe jïacbtDupfen tegen be geceripteerbe/
enbe ban oubtsiDergebiaiDte Ccremonien enbe Ste^
ligie / afgenomen ) flelben Daer baer tegen / niet tegen
benteutoeopinienmaer tegDen be uieiitoe febitien/
oproeren enbe rebellien / elberjEi befgDeljjiö.iS : bat
blöcWbaet upt/ bat altljaniïbe febitte enbe rebels
liertopDoubenbe/niemanbt toerbt berbobenbe b?pi
Depbt ban tonfcierttie ί (α nocD onlangDS i» mp
bertclbtboo?een «SngelftD €bclman / Nevüc jeen
foobanigen üïepubltcattt enbe ©?êf&pteri!ï / bat DP
een^arlament3tibt5iinbe/alsi3finnofefthien hon-
dert vier en vijftig Crom wel ftg ^?Ote£tO| maecilte/
Det ^arfament enbe «Sngelanbt berliet/ enbe na
©?anc{irijcften2iltalien tooglj.ip fepbe mp / nopt
ban ïïeltgie aengefpjoocfien têjijn / bat men nergenjS
fecHp^berban^cligtelecfbe /aliS tot üïomen :®at
ppbefej^domerfijnaffcDcpbt toillenbe iieemen bait
ben pauii( bie Dp foo
't fcDeen nocD Catbinaelgcfient
Dabbe;fi£Dtìaberbeombereberentie teboen na gc^
bjoonte : bat be pausS / Dem liennenbe een groot ^u-' ©οηδα-
ritain/omfijnconfcientieniette emtarafereit/bege:^ b^ieV'
bjoonlöffteteremonieban'tfirupö of seegcttiitgDniet confiDe«
Dabbe gfiebaen j enbe tn plaetis ban (ϊφ be boeten catien
te laten ftuffen/Dabt öefelbc met funcn tabbaert be^ SSI
becftt/enbe Dem geaccofeert /of omDelft : enbc niet
Dem geDotiben een feer ciböl bifcouriS/ fonber Dem een
tooo?bt ban be üïeögte te fpjeeRen.

31ci{ pupt Dier «pt / bat alle be SoomftDe ^jincen/
ia ùe^uis felf / ftenbe bat <!5ngelartbt/^Uicebcn/
g^eenmariften/ l^ollanbt enbeanbere^?ote(lantftDc

berflaen / bat berfelber <©nberbanen boo? febitte /
oproer of reliclliefoubenbermogcn pet baer tegflen
te boen. «inbc baer upt moet bolgDcn/batfpgDe^

lOOben/dacChriftus alleen fai komen t' oordeekn
de levende ende de dooden : ende dat ondertuflchea
allegefintheden, die het Symbolum jJpoftolicum ge-
loven goede Chriftenen zyn, endeclckander behoo-
ren te dulden : uptgenomen ftbitie enbe refletlie»

ün befe ©ereenigDbclSeberlanben / ittfortberBipbi
(altoaerfo beelerDanbe gefintDebenbjetben gebult)
iieeft batplaetjï: bat b' een ban b'anbercöatgei
boelen Debbm: Doe toajs'taitbettf mogtjelöcli bat in
ï^ollanbtmenfóubeftonnen bjecbtgO leben? }ijn be
ftlare (€c)cten in't owbe file|iament/ dat men Af-
goden

r


-ocr page 629-

634 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i668. goden Dienaers ende andere ghefintheden moet dul-
— ■■
■jn» deO) opdatIfraëlalleenwoone»

<©m UJiùÈCte Bomen tot Labadie, enbefijrtc tiifi
putcniïiet Woizoguej niflit nien niet be&ennen ùat

ùelibertum profecandi, Catechifandi een 00?fafie tS

han foobcelnieutoe queflienensefintBeöen i eiitoöat
Octbetec toaïiCie <{Eiemeente gl)ecu(t te gotitieaWet
oubt öeftenlit symbolum, latenije ìJe contcooiipett
aen ùe Schooien enùe Synoden : becimneniieìie <0e=
meente inljetooet teùocn/ enijeljet guaetteiaten /
tot he liefDe ί toant fijncvennaefteniiefce hebben j
is de W6t vervullen. «Ênöe Uwt Datet öat een peDet
ÖDOiiie felbe liDecteptUan ^jofettfecen enUe Cate^
djifecen / ijtnijt öingen Die Ijp a«n macfjt Beeft te be^
atoen i toant öat uomt aen op ijet Synodus ; enöe
toatöie Patres öetiüeren/ ijatijsfonbet appel.

g^it isïniet ^aepjs/ alssofüetleefen&ec dêcDiif'
tuccontca&entoietbt. (€ci: contcacie Beeft in öefe
tyiitiieljcnnaectie Jefuit D. HazarteeneipjeSiSoecB
0e(cD?el)en tegen öellelltnge/ dattec alle goede chrif-
tenen zijn, die haer houden aen het Symbolum
Apoftoiicu m : fulcï noemcttöe een athiefmus. ®aec
nocBtansi foo toel ù'een alsj ö'anöec Baec moet Bouiien
aen't geene öe Betcft gOelooft / 't geene be feecift be^
tiijeect/ enöefoo tod ù'eenaliSìi'anCia; beröieiit aen
Baec gebolöD / eenige feparate opinien te Beööen : en-
i>e ató Bet gcoot Symbolum öe feven en dertigh .3llrtÌ=
culen banöe Nederiantfcbe JBeiijdenis niaecht een
oprecht Gereformeert, enöe d'Aughsburghfche Con-
feflie, een oprechte Luterfch, fOO fai men bebtn-
iten öa'tüe iJupfenlte <!5ecefo?»neetiieniet «©ecefo?^
meert/ enöe öe bupfenfie ilutecfcBe niet ïutöecsf iö :
met be claufulebcc uloonifcBc i ick geloof watter
indie Confeflie was: toant be öupfenjte toetet niet
ban buptcn / en Boe ban BP't gelooben / aljS BP't toeet :
alss anöecê beneficie banbe felbe claufule.

fefden Bcötienbe Fagdenbe antwce

q'XmÖaec ï^oogBHaogBeitbe «iSebepntwöen/ b'f eec
Huyghens tegBentooojbigB abfenttoefenbe/ Beöben
0Becappo?teett/ batöaet €DeleingBebolgc banbec
fdbec boojgaenbe SefoUitien eenen gBccupmen tijöt
Ïjectoaect06aböen gebaceect enbe gebefoigneett/ in
faethencaecftenbebentegeiitooojDigenftoebenbenbifi
fecenten inbe Ommelanden, oocii pactpen toebec-
5ijbtjS berfcBepben malen tegenö ben anbeten obec en-
iietoeöetobecgei)oo?t/ enbe boojtss tee ©ecgabetin=
cegeeicBibeect/ enbe laten lefen bebooiflagB UpBaec
<ieb. op papiei geij?acöt / Biet tiaec geinfenrwt.

Voorflagh vande Heeren haer Ho. Mog.
Gedeputeerden gedaen inghevolge van
der felver Refolutie ComtniiTàriael in
dateden
negenthiendenl\iVj fiflien hcm-
dert acht en feftigh
, ende andere daer
op ghevolght toe weghnemingh^vande
gerefene difFerenten tuflchen de loncke-
ren. Hovelingen, Eysien-erfden ende
Volmachten inde
Ommelanden tuflchen
d'Eems ende Lauwers.

€ toüle be jUSonllccingBebec ©mmelanber

aoojflas .............

taötfel- jL/ lianöt-bagB ComparanteniiSBet eetjic point/
, enbe effentiêellle fonbament banbe (©mmelan^
ijer ïSegctingfte «nbe bat obetfultfei boo? albient fie^
fojgBt / ^iit tnne met alle drcumfpettte en recBt^
baetbicBepttooibegep?ocebeett/ enbe iBonperinge
naer een onpartpbigB eicamen ban be qualttepten ber
Comparanten gebaen/ enbeoocB geconfibeceertbat
ine boo?f5 Iföonjletinge fomtöbtis iss gefcBiet ten ober^
^aen ban eenigBe i^eeten «©ebeputeerben/ upt Bet
mibbenbanBaer i^oogi^ l^ogenbe ©ecgaberingBe/
enbe ter pjcfentie ban tonlen ben ï^eete p?ince Wil?
km van Naffau, flijS ïStabtBoubec ban be p?obin#
lieban Stadtende Landen, boo? toelfftec autSotis
ttptbe oBebjecfbe oneenitDeben bitfimaeliS boo; een

^otgebeeite5i»i boo?gefiomen enbe sSecemebiettt
foofwbenbecBemelte nmm Baec ÜoogB SS 3
be «©ebeputeecoen ban abböiS toefen / bat ^
goetgebonben enbegljerefolbeect te too?ben/ bat S
J§oogD.i©ogBenbealle tweeiacen / gBebuptenS
nurtiieciangBept ban ben tegBentooojbigBen Κ '
^tabt-Bouber tegBensSt. Petri LandtdaEh. vw
J^eecen iipt Bet miaben ban Bare ©ergaberinii/fuïiat
beputeren enbeaf-fenben / bp touren upt be fes C,'
flemmenbe J^jobincien / fulqc notBtani batalfoten
ïgeer upt be ®?obincie ban Hoii^ndt, onùec bëS
vier mebe <©Secommitteect fai tooibert/ omraehe
booifs iKonfieringBc met Bare goebeconbuiteenhi
(lemmen bp te tooonen / ten epnbe be ejcaminatie ban
be gualiteptenber Comparanten tngoebe
2!uikiìì
gebaen / enbe baer boo? aen een peber bolhomen fattó-
factie gBegeben motBtetoo?ben; enbefullenbefeihé
boo? enbe aleer nae be 3^?obintie ban Stadt ende Lan
den, ten öefen epnbe te bertrecfien / in Baer ©o.
ma'
©ctgabetinge/ begalbenben EedtvanfuyveriDX
oocö p?e|ïetcnben oEcbt berbat in Bet vijf en twintig'
fte SHrtijtftel ban't ïïeglementbanbeniare fefthifn
hondert negen en vijftigh en falbe Jiiaon(ìer-roHe ban
be gebaneiKonlletingeaenftontsi nae begêbane Siefo»
lutie in't ©?obintie l^upsi / opentlijcB toerben boo2et4
lefen ter p?cfentic ban alle bie Ijaer tot be iKonfieciMe
BebDen gep?cfentcctt / enbe be afgetoefene btjs becfo^i
fienbe/ ertract boo? foo beel Baer toncerneect/ bcci
leent / ten langllen binnen vier en twintigh upcen / na<
bat be HSonfiecinge roile nlö booren boo?gljdefai fai
3ί)η / enbe naer bat Bet ejcamen banbe Eanötiiaöljsi
Comparanten in confojmité ban't iteglementban

ben negehtiende 9ip?il feftien hondert negen en vijf-
tigh, cn befe nicutoe o?b?e fai 5ijn gebaen / fullen g^e^
recBticBttoefen/ enboo?ge5ualificeerbe ©mmelatii
ber S^anbtbagBiÌÌ Comparanten too?ben geBoubenen
(lemme / Bebben alleen be loncfieren / iiobelineen/
Cpgen-erfben en ©olmacBten / en geene anbere aliS
bpboo?f5 ejtamen totbe Comparttie5öngBsabnut='
teert/ alle!Sbpp?obifieenter tubtentoplen toebpbe
Bier onber gementioneerbe refojmatieanbcrsi motfite
too?ben berflaen / enbe fai Bet Corpus ber ©mmdans
ben op Baren |3aem s al0 mebe een peber ïibt / enö?
Comparant ban birti in jijn particulier fi^ tipbefel=
be iKonfleringBebeftoaert binbenbe/ oberenbetec
faecbe bat tot EanbtbagBiSi Comparanten q^mi/mu
teert fouben mogBen toefen/ bie niet beBoo?[&$ ^
gequalificeert / en oocb be afgetoefene ^oleattten/me
bpo?befenfelfiÌÌ / oftetoelcherji boo?faten
I tuaer ban
fp Erfgenamen 5Bn/ opbe<©mme anber Santba^
Bebben gBecompareert / Baer aenbe gemetbe ìgeeren
Ciebeputeerben ban Baer ^o. jjtdog- enbe be JlBonflec
CommiffarifenmogBen abbjefferen/ en baer toe re^^
folberenbe/ 't felbe binnen dric bagen naerbeboo?fi
afloftnge banbe gebane H^onfleringe moeten boen / ΐφ
peene ban berdeth enbe bat be boo?f3 ttjbt ban dri9
bagBen berfireecfiensönbe/ ten refpette banbe felbe
jlonfieringe / Benliebengeimponeertfalsijn enbe Wö»
ben een eeutoigB ftoijgen enbe üientium, ert fai bp be
^eeren 4Biebeputeerben ban Baer üoogB IH^OS· ^
jiöonfter-Commiffarifen Bet Stobt getroc&etttoo?ben
aen toeicft ^?obinciael Hof ban giupitie / tetoeten /
banbe 3^0ben ban Gelderlandt, HoogenRaedtover
Hollandt, Zeelandtende Vrieflandc, hetHofPro-
vinciaelvanUytrechc, ofte het Hof Provinciael v«n
Vrieüandt, öecognitie enberφ^matie banbcf^
BlacBten enbe boleantie ober be boo?f5 JUSonlieringp
in Bet aller uptterfie reffo?t aenbebolen en gBebefer^
fai too?ben ; en fai naer ejcpiratieban be boo?f5 dnc ba^
gen/ bp foo berre ficB mibbelertoijlen eenigBe .^ol·»»;
ten, alsiboo?en/Bebbenaengegeben/ opentujcBw^f
|^?obtntiaelfeupjibeficntgemaetW:too?ben/ opWt
Igofban giuWtieBetEobt gfiballenfaljtin/ oocUWt
be bagbaerbinge ofte citatieïoo? 't felbe ^of / w ^
ban refOjmatie/ bp bie geene / bie ftcB alji
Onaettbinbt/ enbepactpemaecftt/ batpem^Mt
gtanbtbagBö Comparant foube jijn geabnn^ w
niet beBooilgcfe {bu toefen geaualificeett /


-ocr page 630-

en OORLOG, ack m niemighpe keek 599

Mit^banbetomparatte geremobecctfoube begoorm
»· t υωώαι / moetm b)o?ben gebacn aen befelbe Com'
«arantenlie geabnritteecbf/enbe aftetoefene ^^olean-
ten oliS öobcn (blimccenbe / bat ft» beOoojUjcft scqnalii
fiiccct 5ijn/ enbe bienbolgenbe be&ooren geabmittceci
«toojiiai/ fwllen tin,ptmtxi.Diffamari ctticcnallen
tal «igelijrti bie fjauc qualifttarie fonben totllen btfpui
titirt/ cnöe befelbc citatie inttiiucccn aet^be jiBons
(lcr-(Commiffaiiren/ op bat bie geene bie Ijaecqua'
Itficatit fonben toillen bifputceccn cnbe contrabicccen/
in taiS ban ccfb?matie / fai {jebben
te tompavccen of
flematötiö&e κ f^n&e öoo? ijet felbe i|of ban liifittie/ tecen t bie öp be felbe JilSonftettnge ongljcqualificecct/
U faenljoojen in caiS ban ccfo?i«atie nlfnlften epfclj/ enbe ter anbece 3ijbebaec toe gljeebïMittecct toecbcn {
(ttbetoncluftealiS b'^mpetranten fiillen toillen boen ! bebieltHebaetrtoebeijoo^Iijcli gDcQualificeect bcbon»
itemen / en om bp be <!£iebaegben baec tegenjs boojge? : ben fullen 5ijn / todberffaenbe bat alle bie gcene / bie
nomen te tooiben/ 't gunt fp geraben fullen binbe/toeli < ficfl op nientoici tot bc iKonflcrtnge fnUcn piefciitei'cn/
fieöagbaecbinge cn citatie boo?l)et felbi l^of binnen ' aliSmebebiealDoebjelinbeaenltaenbc itionjlcringBi
Dentijtbandrietoelienuptteclycfeinbiciel/naeEpifai ; geaualificcect bebonben toojbcnbe/ nocOtanjSbp be
tiebanbebojo?f3iiriebagefal.moetentoieubenbecfotl)t ' gemelte J^ee»;en (Öebeputeecbenban Daeci^o.jiEog·

mebeoppenebanberliecft/enbêeeutoig (lilftoiigeni' ^-------.. , ..

alii boben / boo? toelcft l^offommacie enbe beplano ge®
p?oteöecrt en ho?t tecijt gebaen fai bJo?ben j toel bcc^
^aenijc nocfjtansi bat boojljet felbe i^ofojbeitteiijtbe
termen ban fcö?iftelijc6en epfcD/becbattcnbc be oB^ie-
ben ober be gcbane .iteonflccing en 2(ntb3oo?t / in&ou-
Denbe ftetbebat banbe felbe «©^ieben boo?'t ceplicq en
ioiplicq fullen too?ben geobfecbeect/ mittf be tecmii»
Iteti öeb002f5 buplitqntette fullen mogen epcebcren/
ettoftilcc ban maenbt tot maent op pene ban becdccö
ten ^bebatbebctifie binnen fes itiaenbenuptteci
Öc6naerbe gcbane filacfttenobecljetbcftoaec/ eitbc
iifgiocebnprenbanbe ^oleanten mogen gljefcljies
ten/ toelcfie citatie enbe ^?ocebupcen/ totbecmiji
iiineöeban gcooteftoflenenbebeicatien/ foobeelmo=
gdjicft iiS / enbe be gelegentftept ban faec&en enbe pat^
tpetitoelaet/ gecumuleect ? cnbe in een enbe be fclbc
(®?tftiipce enbe fententie in casi ban cefb^matiebeci
batfullen too?ben / fulienbealle betoüfen enbe atteflas
tien mogen too?bert beleptenbe gepaffeectboo? pba'iS
tompetenten Kecgtec/ boo? beljoubenjSbatijet gDes
melbei^of/ besinoobigij binbenbe/ cecollemcntfai
moiiert o?bonnecen ; ftet ^iocejS alfoo bolbongen eiibe
fbumiffement ban toebet:30bt!S (inc&en / onbet een ge^
WBeceetben ginbentatii göefcöiet sijnbc / fal't fdbe
l|of baec op boojtii fententieten / enbe be Compacans
ten/ bie niet gitegualificeect bebonben toojben/ tn't
tonfo?mitéban't boo?f5 reglement banbe comparitie
aftDijfen/ enbebiegeene/ bienaec'tfelbe ce^etnent
lll^eabmitteect 30η enbeaenbebielche getrecijt ban
35Dlcantie1)icc boben opengl)e|telt iss / bccftlauen ab^
miffibelbanben tijbtafbatbeboo?f3 fententie in cajf
ban c^o?matte fai toefen öBep?onuncteert/ bjelcBe
fententie/ 'tfpbefelbefn judido concradidorio ofte
toel in contumaciam getoefen foube mogen sijn / fon?
bit uptfïel öaec i^o. iBo. be|Tooten toegefonben / enbe
inbecfelbecBecgabecingefonbeceenigebecanberinge
op ben naem enbe ban toegeniï be aoncftecen / J^obe^
iiïiöiett/ €pgen-ecföen/ enbebolmac&ten bec ©mme^
lanben tuffcijen b'€emii enbe Santoecss gOcp^ononci^
«« fai b}o?ben ; enbe fai b'ejecntie ban be abmiffie tot
be %anbtbagti$$ Compacitie/ enbe remotie banbe
(we baec op boo?tsi toojben gebaen enbe öeeffe«tueect
boo?8aec]^o.l!log.3llutijo?itept/enbefelbebejsnoot${
pbe / met be macijt en be iBilitie bess EanbtiS göe=
feconbeect/ fonbetbatbaectegfieniï pemant ficijfal
•bogijen befielpeit meteenigDe toecö ofte tttibbel ban
PiObotatie/ appel/ cebifie/ quarelanullitatis, ofte
«enige anbereremebien ban ^;eφten of ban gcatte Boe^
oamgfjootftbe felbe foubenmogenjijn.

«nbe alfoo bp ^Decömmitteecbe banbecfcïj^be
TOiecenbe 2ionc6ecen/ ï^obilingen / «ïpgen-ecfben
^oe ©olmacötentisge&laegöt/ batbpbejongDtlge'
JEonfleringebeele ongequalificeecbe Compa^
wntengeabraitteect/ enbe beelebeöoo^lijcfie gegualti
riceerbé niet geabmttteect fijt» getoo?bett / bat boo? be-
Wfe onbecRoit enbe gepieiubicieew &et «©mmelan?
^ Reglement/ boo2 èct toeBomenbe be nieutoe
«etmiiertngöebieop #etribesi ampaenben Slaetiï

fefthien hondert negen eafeftigh, ntOCt (jeftljiéìjett ftp

ile ^eenn ban Ijaec i^o. lioQ. tn be

iKonflecCoittmiffarifen algi lioo?f510 / njùclijcft buoi
bcbcflcKiitsebantiecegmngD oeDaen faltoo^ijcnj óm
bctoricfiealteenöeempïiet: en&emfijcaeoiicft ùegcné
bfe|tc0öpiie ^lonBljll boo?gacnl)c lIìoniteiiitgDEtfn
wfpctte ban on5el)oti?lijch ecaìmuttcccbc oft qualyiB
aftetóicfene fouïje mogen Oiftoac w binöcn / fonöec eic^
cepttc ofte onbecfdjept ban pecfooncn ïjacc fnücn mo>-
gen at)l»ife|Tercn ; enöe bat ter ccmc banbc aenftaenbc
l)e(telltngc banberegccinge ficBfuUinmoitcnabjeni

enbebe SBonltec-CommilTarifcn gfjeoo?becIt ÀiHeit
too?ben/ ten epnbeban benac(l-boo?gacnbc jjìiìonftei
cinge niet gequaltficeect te jijn gljctoeefï / eccjl tot be»
(tellinge ban De cegecingc / bie boojgaen fai/ be .ïBona
IteringDeop petti
feftien honderceen en fevenijgh te
boen / fullen toojtien geabmitteect / en fai ijct rcmebie
ban reformatie boor een ï|of ban 3»(litic Dp lootinge
alss boccn te bertuefen/fo todaengaenbe bcfe eecd aen*
|iaenbê/al!S in be bolgenbe monficringc plaetfc ïjeüben.

aBpÏteciigljeconfioccecctbatbe bafiicijeptban Ijct
Reglement alleen öepcnbeei-tacnbepjecifc enbigo*
ccufe Cfecutie ban bien / toaec
toe bp't boojft iiegle^
ment negen arbitcc.si enbe bojbece o?bcnteiijcue pjacci
öupcen sijn gljeo^bonncect/ enbe bat boo/tbictieif
ban beboojnomibe^eece^tabtijoubcr Diccinneme»
be een notabel befcct i0 ontdaen / 't todch nootfaechei
lijcftbientgefuppleect tetoo?ben/ footoD?talOiecge«=
ojbonneect/ bat ban nu boojtaen/ gijebunrcnbe be
minbecjacigBept bartöen tegljentooo?biaïjcn J|eere
^tabtljoubec / aen be toelgljemclbe ν ier i^ecccn / bté
upt öet mibbellaan Daec jBo. ©evgaberinge ban
twee giacen tot twee giacen tot be .tKonftcmigfié beC
Compacanten getommitteect fullen too?bcn/ fo toaiii
neecbefdbe
in loco p?efentfulcn3ijn/ enbebpljacc
bectrecfe aenbe ©ecgabecingc ban Ijaec iBo. f ihe
boo?geb?ac{)t fullen toojbenbeblacBten obccL'c c3ìì>>
tcabentien / bebjclcfte tegenis't boo?aöcmeliïc ïiejie=
mentmocBtcn tooittengepleecljt/ entietoo?!Jcni!ege=
melbeï^eecenDaeciJo.iEog. <iBebcputcfi*tiea/ enbe
Baec 1^0. lEog. cefpectibe bp bcfcn gijcöiïprenöc be
minbec/acigliept ban ben boo?fepben ü^'er ,:@tftbI)oni
becgeantDo?ifeect enbe gijequalificeert / om bc bóojfs
negen acbitcrjS pjocciï te boen inftcna-cn tejljciiö öie
geenebie befcDulbicljt mocDtentoo?öin/ 'tfclbe^ei
glement göewntcabenieectofte obci-ti-ebcnteljcDDcit
in gljelijcSec boegen alii gcfiatuecct ijs bp't
fes en der-
tichfte
aictijailban'tgcbacOteiteglemcnt. i^tem/
tn't
fevende 3firti)cftel ban be naecbcce co^ccctie enbe
ampliatie ban bien in bate ben
twaeifden 5,iamiarp

fefthien hondert drie en feftigh Dp fiacc i^OOgD
gOenbe ben
twee en twïntighften ^eöjuarp baccaen
bolgöenbe gBeapp?obcect/ enbe fai Ijet pjoccji iJi con^
fo?mitept ban be felbe 3ictüciilcn boojbe 3tlcWtccsÈ
bolbongl)en3Ünbe/ boo?gljemelbe ideerai öacci|Ov
,fiaogljenbe<0ebeputeecben/ ofteboo? f)acc i^oogft
^ogfienbe i^ecgabecingDe felbe tn manieit boo^fs
bploottngBe aliSljtet: boben aengaenbebe i;efo?matie
obecbeftlacfjtcnbanbe iBoiilïeringije gijeftatnecct
aen een ïlofban SïufiitiefeccetelijtU toerbcnaOefon»
ben/ cnbe in bien be 3ïibitevii Oaec officie tocpgccen
ofte onbei)oo?lijcfi pjotcaljeccn mocljtcn / fullen fjaec
J§o. JBo. oodt b'tnflcuctieban be p?acebuprcn Ijct fet»
bei|ofmogenaenbcbelcnj toelcft ^lofbaecobcireen
diaum ban fententie falfoimeren/ öet toelcft aen^
(iontjï aen öaec ^oogï) Jlog. beflootcn obecgefonben
cnbe inbecfelbec ©ecgaberingiie op ben naem en
ban toegen be «Joncftecen / ïijobelingtn / «epgen-ecf»
ben enbe bolmacDten bet (ömmclanben tufTcïjctt
b'«iemiScn SjutoeciSgcpjononciccct/enbeberbol?

Oöme

a

-ocr page 631-

6oo S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

OèiiiïnflccfönénMiöuïic acBtecbolaiit ente nageao-
men/ofteanöeciifip onbecmoeöelücffe oppofim lip
Dacc
©0. iKog. oocli / ìscìì nooüt / met De iKacBt enùe
itàilttic ban 't aianijt öD^iiccuteectfal toojöen.

oinïienaticmaelöetgcoot getal ìKt «©mmelanbet
gtant-öagDöCompacanten/ mttfgaïieciS 0et contt^
liueel aentoflii bec felbet/altoos gcoote langtopligijept
«ilieticlt&ci-atten/enöeijtcftmaeliS oocli gcoote iiefo?=
ö^esSenöcconfufienliomttecaufcKrt/ ïiat oUec fultp
öe ^oncöecen / i^obelmgeii/ oipgen-etfïien/ euöe ®ol=
macDten alle ttoee Slacen t' elrfjenis naec De gOeöaene
iBonfiertngeop een «©mmelanbcE Eant- öagbecgai
ïiect / bp öaec felben fiiU;;n beriticfen eentge «iDljecomi
mitteecbe iipt Oaec cefpccttbe (©n&crquartiecen/ mttsS
ten cefpecte ban öace gocöecen tee acbituage ban gaec
3^0. ifeog. gegualtficcert 5i)nbe / bie niet autöocifatte
enbe platn pouboic bnnöe i|eetc Ijace CommitteJiten
opiie#2obincialeEaniitïiagm/ gljebuprenbe beöan
aenflaeiitie ttoee blaren upt ben name enbe ban toegen
Det aiibt bec ©mnielanben fullen abbifewn/enbe
büo?t0 op alle faecfeen uefolberen enöe bifpónecen / foo
aljS fp ten meeilen biende banben ^taet in't oBenecael/
cnbe be ^jobintie / mufgabeciS Ijet 3ttat becigimmei
lanbenin tpatttculiec fullen bebtnbente DeBooren/
met gelijcfte legalttept enbe ftracDt/ ais of alle be ^onc^
fieten / l^obelingen / iipgen - ecfben / enbe ©olmacD-'
ten pecfonelijcft p?efent toacen.

ÌBaccop gBebeltbeceeït jijnbe/fjebben Daec
3lBo. be gemelbe J^ecwn bec felben <©etommttteecben
boojbe gijenomen moepte bebantltt/enbetsi boo?t0
goetgebonben enbe bccltaen/ bat ben boo?f3 boo?i
nagD copielijclt gljellclt foube too?ben tn öanben ban^
be boo?f5 pactpen / om Ijaec baec op bp be i|eecen Ija^
re Committenten ten fpoebigljflen te boen la(len enbe
inftcuecen/enbeÌjebDen be i^eecen <©l)ebeputeecöen
banbej^?obmtiebanj&?tcf[antben felben teo?flag&
copieljjcft obecgenomen»

^efe nabec €o?cectteenbc ampltatte ban 't ©m^
mdanbec IfïeglementbCjS ^laeCiS fefthien honderc drie
enfeftighjbtetnöe boo?gaenbe boojPagB toect ge?
roect/toa^al!$bolDDt:

Nacrder Correrie ende K^mpUatie' van
het Reglement der Ommelanden Refolu-
tie, in dato den twaelfden lanmry feflien
hondert drie en feflïgh beraemt ·> en byde
Hoogh CMogende Ueeren Staten Gene-
rati der Vereenighde Nederlanden i den
twee en twintighften Fehrtiary des fehen
jaers geafprobeert.

De Staten Generaci der 7ereenighde Nederlan-
den , Allen den geenen die defen fullen fien ofte
hooren lefen Saluyr, Doen te weten, alfó de Hee-
ren Gecommitteerde van d' Ommelanden tuffchen
d' Eems ende Lauwers ,ons by hare iVIiflive gefchre-
ven tot Groeningen den
dertigbflen lanuary leftleden,
Stijlo loei, onder andere hebben toeghefonden de
poinöenvanveranderinghe in't Ommelander Re-
glement, by de gefamentlijcke lonckeren j Hove-
lingen, Eygen - erfden jende Volmachten ,confti-
tuerende het geheele Corpus hooft voor hooft onder-
teeckent,ende naderhandtop den twiwyïen lanuary en
Corps rolemnelijck Vergadert zijnde, ecnhellighlijck
geapprobeert,endete onderhouden aenghenomen ,
hier naervolghende van woorde te woorde gheinfe-
réert.

Sijne Vorftelijck Doorluchtigheyt d' Heere Stadt-
houder,irooraogen hebbende de rufte ende eenig-
heyt onder d'Edelen ende Leeden der Ommelanden,
ende confidererende dat wel tot dien eynde verfchey-
deneheylfameDedifienende Reglementen omtrent
dtrfclvcr Regceringe, foo in den j
Acrefifikim hmdfrt
tn ibhh als naderhaflt j
tien Jen Aprilis feflbiin bóndtrt mgtn »» Vijftig zijn
fecrt ; echter door d' experientie wert bevonden dat
die felvegeen volkomen elïè(it forteren , maer door
t' eene ofte ander middel van tijdt tot tijdt
werden in.,
gebrooken, hare Ho. Mog. van haer lofFelijck ooghu
merck gefruftreert , en d' Ommelanden in voon'i»
on een igheden ende fwarigheden weder ko men ce v^
vallen.

i668.

J^accticc

«OJ(CCt(f,

Ende d' Heeren Committeerden der Ommelanden
verfochthebbende om met fijne Vorftelijcke Door-
luchtigheyt op deflelfs Hof in befoignes te treeden"
ten eynde nae't exempel van andere Lofièlijcke be-
nabuy rde Landen, naerdere ordres tot redres van dien
ende voorkominge van verdere inbreucken, ende
daer uytontftaendeonluften ende onheyllen, onder-
linge tweedracht, haet, nij dt, verval in oneyndige on-
koften voor de refpeÖi ve Ondèrquartieren, ende ruy.
ne van d' Ommelander Staec, Financien, Gaffa, en-
de welvaert beraemt mochte worden. Is eendrachtig
goetgevonden ende vaft geftelt 'tgene voJght.

Dat alfoodaene Ommelander Landt - daghs Com-
parant , °t fy loncker, Hovelingh , Eygen - erfde, of-
te Volmacht,foo t'eenigertljdtbevonden fai worden,
die by 't Reglement van hare Hoogh Mogende gear-
refteerde fmal - deelen ofte quartieren, hier namaeb
te willen inbreecken, ofte vernietigen, ofte uyt het
Onderquartiefwaer onder hyreforteert ,in eenan-
der Onderquarrier kuyperye te dry ven, vande lants-
daegfche co mparitie fai zijn vervallen , mits daer over
al vooren , in coniormitè van't/w
en dtrtighfitn ende
mhten èertigbpen AnicvAen van het Reglement, voor
de Heeren Arbiters wettelijck gheconvinceert ende
gecondemneert ïijnde.

Dat geene nieuwigheden, ofte veranderinghe öm*
trent het voorfz Reglement van haer Ho. Mog. noch
by refolutie der Ommelanden ; noch by eenighean-,
dere wegen > oyt ingevoeret fullen mogen worden,
III.

Edoch, dat in achtervolge eenparighe Ommelin-
der refolutie in dato den
achtften Marty fiftiitn bniert
tvjee en fefiigi, tot
meerder efgualiteyt ondei de Om
derquartieren,d'Almanach ofte Tourbeurten van
d' officien, invoegen als volght gedreCTeert, endà hen
verdersgeobferveertfullea worden.

AlmenKh

IV.

Dat tot meerder geruftheyt ende wechneminge van
efqualiteyt onder de refpeitive Onderquartieren f
de Monfteringe, ofte examen van de Ommelander
Landts · daeghs Comaparanten by fijn Korfteli cke
Doorluchtigheyt, beneflfens
negen Committeerde»,
uytyder Onderquartier een te nomineren, ter nreien*
tie vande Syndicus, en Secretaris der OmmeTandea,
ende niemant anders, hem verders gedaen fai worden.
V.

Dat mede den Eedtin httacht en twititijbfii Articul
van't Reglement uytgedruckt , in allen deelen fai
moeten werden geobferveert ende naergekomen lul-
lende nochtans door het woordt defroyementen al-
daer geinfereert. niemant benomen wefen de vryheyt,
om eenighe Comparanten onder deflelfs Onderquar-
tier reforterende,geduyrende de
Landts"·dagen tot
fijnen Huyfe ten ceten, ofte ter maeltijt tent^igen»
maer dat die felve aldaer niet gelageétti ènde alfoo
ten eenemael gedefroyeert fullen mogén werdeo.

Dat in't/""» dertigbfll Articul van't Regiem^

wie:fullen werden verkoofén,getófereert «al-
ien werden defe woordeù ten ovcrftaen van üjne
Vorftelijcke Doorluctógheyt.

Ende alfoö by experientie wort bevonden, dat de
maniere van prqj^trca Toer d^ Heeren Atbiterij

, ende in fpecie den «^i».

'trt mttn »» Oiifm ïiin i»ì.h„/·


-ocr page 632-

tot noch toe, niet teréchte naer d'intentie van haer
Ho. Mog· ghe-exerceert heeft konnen werden : Soo
' ten regard dat de Textvan't Reglement nietklaer-
Jijck difponeertj of de befchuldinghe overeenighe
Contravcntien ende inbreuck van dien, alleen uyt
denaemendeop koften van't Corpus der Ommelan-
den , dan of fulcx op den naetn der aenbrengers foude
fferden ghedaen, alsoock door wiens authoriteyt't
CoJJegieder Arbiters op de tijdtlijck voorvallende
]£lïchten foude werden gecon voceert, fo is tot naader
interpretatie, elucidatie, ende beter pradèijeque van

jien, verftaen ende goet gevonden, dit het een yder
OmmelanderLandts-daeghsComparant, ofc OlB-

«ler, 1

uyt het fel ve Lidt tot eenige Provinciael ofte
Omfflelander j4mpt yerkoren, abfolutelijck fai vry-
flaen, buyten fijn eygen koften, aen fyne Vorftelijc-
teDoorluchtigheyt ,als Prefident van't Collegie der
Heeren Arbiters, aen te brengen ende bekent te ma-
ken alfodane Contraventien, inbreuck ende overtre-
dinghe als de felve tegen gemelce Reglement mach
vermeynen gecommitteert te zijn : fuilende hoogh-
gemelre fyne Vorftelijcke Doorluchtigheyt fodaene
aenklachten van eenigh moment bevindende, be-
voeghtwefen,daerop't Collegie der Heeren Arbi-
terstedoen vergaderen, ende naer bekent-makinghe
van faeckenby gemelte Collegie, d'Advocaten der
Ommelanden onder Eede Werden gelaftet, de Ca-
jangie tegensfodane befchuldigde Perfoonoft Per-
foonen t'inftitueren, ende in conformité van de or-
dre van proceduren, ende naer't voorfchrift van't
gedachte Reglement, op den naemende van wegen
'[Corpus der Ommelanden, te vervolgen ende doen
decideren. Aldus gedaen ende gearrefteert ten over-
ftaenvan zijne Vorftelijcke Doorluchtigheyt, ende
de Heeren Committeerden der Ommelanden, den
vijftitnden Oiilober ftflhien bindtrt twte es ftfiigb Onder-
ftondc
CtUatMtn eenwdm. Was geteeckent,

A. RHIEMERSMA.

Sooift, dat wy nier examinatie van de voorfz
poinften van veranderinghe, oockghelettetophet
verfoeck van den Heere Prince
Willem van Ναβαα,
Stadthouder van de Provinciën van Vrieilandt, ende
Stadt Groeninghen ende Ommlanden, als van de
voornoemde Gecommitteerden en rijpe dehberatie
daer op gevolgt, defelve poinden van veranderinge
hebben geapprobeert en geratiliceert, gelijckwy die
approberen en ratificeren mitsdefen, om by den gee-
nen, dien het eenighfints aengaen mach, als een
additioneel van't voorfz Reglement, in allen deelen
naereekomen, gheobferveert, ende onderhouden te
worden. Gegeven in den tiaghi, onder onfen Ca-
chette, Paraphure, ende Defignature van onfen
CrifBer, den
twie »» twintichfltn February fijin» hondert
irietnftfligb.

WajGeparaphreert

Locus
Sigilli.

J. van Gent, ut.

Onderftont

Tir Ordinnantit vande hnig-gemeidê
Htrin Staten Ginerael,
Geteeckent

N. RUYSCH.

^cnoaenbiljemc&eningBeDpberefpetttlje «©nt-
rangctsi öec Sdiimicalitept te boeu / gaf öe <i5ettei:alt=
t^tiiteccfien- ftamec op öen fefiien Wt bolgBenbe
aöbijjs:

I ' ^oog CM^og. Heeren.

' U/iöêiiBettopgitleceit ontfangBen aigo. i®og.
■ Sefolutte m öato ùen eerften öefec loopenöe

Imbeit bcciitoeiim en met gtfóóte Bebiemtóngé upt òrti

fe,JìlStffÌbebanlieJtfevenentwintighften öec boo^lei
DejjBaenbt^ugudtlefKeDen/Bebb^m bentomen ijat
öe (©Htfangcc^ eenecaelsS banbe vefpectibe Cóllegiert
tee Stbmtcalttept /immeesi'tmeerenïieel/foo
biel
jacen
mcftenuigBe te Doen / ten acöteccn fouöen jyn /
enbe btenbolgenis becfoecben bat
bip ü Igo» Ijliog- fou^
ben bectcBtenbjaecbooj filiti tó betoojfaecut / enbe
becbolgensSabbifeecen /ofniettoat mcecbec öüigeni
tte lip be<©ntfangecsi(0eneraeli$ foube Bonnen enbe
DiBoocen geabBibeew te b)o?bcn / oocft boojdaeh noo-
btge enbe RcacBttgBe mibbelen / Boe men befelbe baec
tot Delieffcctibcfoiibc Bonnen Boubcn etibe (οη(1«ηί
gceren.

(€ot bolöoeninje ban bien fnllcn i i^o. .fiiijofl; geiféi
ben te toeten / bat Bet laugBfaem ceccBenen banöö
bao?f5 (©ntfangetsi «i^BenecaeliS ten beelc boo?fiomt
Jipt oojfaccUe ben Coitbop - |)©ce(leC!S oi»bet: be cefpef»
tibe Collegie tee ^tbmicalitept gcBoorenbe boo^gaeniS
beel jaren met Baer reecBeningeit ten acljteren 5 jjn/ ert^
be baerommcbeboo?f5 <0ntfartgctiJi gBeneralycB filai^
gen/batfenietecrber Baer rcecUeningcn tonnen
meeren/ booj bat be boo?f3 Conbop-.®öeetler^ reetBe*
ningen boo? be Collegieu ter 3tbmiralitept rcfpectibe
fijn opgenomen enbe gefiooten/ aljs mebe bat fo toan^
neer fp Bare reecheningen al Bebben opgefielt / befelbé
nietccrberaenonsiBonnenoberlebeten /böo? öatbie
inbeboo?f5Collegien refpcitibelijeft toojben gebifï^'
teert enbe ge - eramineert ; fultF bat gBemelbe
fangerss ten bien regarbe/ on^ ooibeelfs eenigBfintiS ejcf
cufabel 30«/toant top inbe laetfie rcccfteningBe bant
Adriaen Berckei,(0ntfartget <i5enerael ban Bet Colica
gie ter 3tlbmiralitept tot £{otterbam be amto fefthien
bondert drie en feftigh üebïnben / bat BP befclbe fïJne
reecBeninge ter Collegieboo?noemtBeeftabctgeleberÉ

op ben elfden JUSaett fefthien hondert fes en feftigh ,
enbe bie aen Bem niet cerberfpngereflitueert al0 op
ben achthienden (i^ctOÜer feftien hondert feven en fe-
ftig, toaeromme top bp befc ottafie ten bienjtc ban bert
Eanbe oocö noobigB Bcöben gcacl)t a ï|o. JlBog. be^
Bent te maecBen/ bat top beftgB 3!)nbe met Bet ewmii^
neereh banbe foliitieng<Ï(cbcn bpb'<eb. ïfeog. i^ee*
ren Jïaben terSfbmiralitepttot ïïottcrbam/op be me=
morien ban Loquatrts, enbe befecten gefieltop beref»
pcctibereecfieningen ban ben
face feftien hondert drie
en feftigh ban Baet <Èb. ontfangcc Adriaen van
Berckei boo?noemt / onber anbeten Bebben bebonben/
batbp toelgBemeibe Collegie jaerlijcxbeele enbe ïietf
fcBepbe betalingen too?bcn gebaen aen tóberfcOe We^
butoenban Capitepne / enbe onber anöere ©jfioerj^
mitfgaberiei bermincBte enbe miferable perfoonen/
monterenben boo? betl b00?f3jarc feftien hondert drie
en feftigh, tet fommeban vier dnyfent acht hondert
vijf en dertig pont acBt (iupbctsi / enbe bctoijle top Bet
gemelbe Collegie nocBlaedelöcBbpapofiille inbe reec^
Beningen banbe jaren feftien hondert een en feftugettf '
be fefthien hondert twee en feftig BeÖben betfOtBt/ en^

be Baer <2Sb. iBo. alsi boen oocB Bebben belooft bat in
Bettoefiomenbe gene banbe boo?f5 betalingöen fou^
ben toerben gebaen/ai^ op beBoo?lijtBe attefiatiebe
bita enbe quitantienbanpeberin'tparticulier/op bat
be recBte perfoonen/ enbe een enbe befelbe perfooti/ niet
ttoee a b?te - mael op berfcBepbe namen / ofte op na^
men banbe geene / bie langBe bet|lo?ben 3ötv Detaltni
ge öjube tomen te tonfequeren / enbe nabien öemelbe
Collegie besi niet tegenjlaenbe baer op giieen regüarb
Beeft gBelieben te nemen / maer bp Baer hoo?f3 refolus
tien alj8 in 't anttooojben / bat Baec <£b. màog.onnoo*
biöBeoibeelmatteftatiebe bita en quttantte banbe
boo?f3 perfoonen te bo?beren / omme rebenen aen
ìks>
felbe Boo^elöcBe betalinge too?bt gBebaen / ten obers
flaen ban Baer Cb. uaog. 45ebeputeerbcn / foo Bomt
in geöacBteof gebatljte Collegie toel geaualiftceectii
om foo beel jaerlgcBfe
Mf- penfioenen/ montercnbe
(alsboo
?f3)totfooeennotablefommè upt te beetót/,
fonbctpraallabel goetbinben banaï§o.|Kog.
(Cm tweeden ottbetbinben top oocB / bftt foo Wax^

neer in too?göaettte reefSeningUen Jtlw eptgabe

cemgi

1

ifi

ψ

en OORLOG, acht en 'ΌΒζγύφ^β keek, 6ó ί


-ocr page 633-

6oo S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1668. eentgc iJolim {jeftbert ijecoNsw/ öfó ïjet lJoo?f5 Collcgte
—— nietenöeÊftbecmogDenwójaomtecert omUemelt/te
too?iien /fociö?ens!)t oemelöe ©ntfangec «©mecael
ïje ijijij?f5 oecopcecije pafien t'eltfiensi in fiine bolgenöc
teecbenmaetoetieumeencaptttel laan bicDael/toaeU'
ïune ijv (©ntfangecbociinocmt oocit. öjengIjt'tBuut
öoo? nalatigöept ofte twfolbentte loanïte Conijop -
iBeelietiS/teffoïtetenöeonïiec't gBeüat&te Collegie
iti't geöeel ofte ten teele op öaet: (looten ban teeclienm^
0Éonöetaelt|laet/toelcftelioo?r5 göecopeecïie poflm
enöe onuetaelïie ftooteit upt geDacBte Captttel ban beci
gàel boo? tien bOO?fj jace feflien hondert drie en feftig,
toel ftomen te beUjagen een fomme ban drie en feftigh

duyfent feven hondert licht ponden veerchien ftuy-

vers , b?aei:meiieïian bettcoutoentieaï|o. jBog.te
öéöben öecicDt / toaec boo? Det boo?f5 langDfaem enbe
toaegg- teecBenen banbe boo?f5 (©ntfangecban Bere,
kei, enüe anöece «©ntfanger jü oBenecaei banbe cefpet=
ttbe Collegten tee ^bmicalitept tsi betoo?faectit / oo?-
beelen top bat tot booiöominge ban bten/ gebackte en-
bealie anbeceCoUegten tee 5Ebmiralttept cefpectibe
baer toe geïjouben befioojben te toojben/ batgaec €br
3l®o. (©ntfangec ^Senetael fjaec reecfteningBe ban Set
bécloopenpaer aen onsf obetfenben / te nteer / om bat
begfjébacSte Collegtenalle^aren ban Eeebenbecs
anbfcen / enöe be nieu aengeöomene niet toel Bet fept
ban Dawpjebeceffeucsi tn ©ffico Runnen bccamtooo?i
ien.

g&at topbersS be ccfpccttbe Conbop - m^ee|leris tn^
gébolgé ban a lo. .fBo. ïïefolutie ban bate ben fes en

twintigften ;^eb?liacp fefthien hondert acht én dertig,

infgeljjcftti baet toe p?etife moge too?ben ofleBouben /
fp liebertt' eltfiensi tee ejtpiratie ban elcfi SBaec fionnen
ceechenen / Dare maentpaeten obccfenben / enbe Bate'
reefhenirtgen oocB niet en toojben uptgegeben ( gelijth
top ftjn getooonte boen inceguacbe ban alle fubalteci
ne <©rttfartgec!S"<i5enecael bep gpemelbe Collegien tee
SCbmicaiiteptblijcfte/ bat Bp Bace flooten ban bten
ten bollen Bebben bolbaen/ enbe tot meecbec fecncitÈpt
ban't gemeen/enbe om'alle btftjuten boo?te ïtómen
tt%Ben be fifcalen/ enbe be boo?f3 «©ntfaitgecii

glSeeffecsf tot betaltnge ban Baeï boojfj (ïot ban me-
Beninge te eiCBcutecen/acOtentopten BoógBften noo^
bigöboo? Bet toeltomenbe fonbec onbecfcBepbt/foo
toelbeb'oojnoembedFtfcalen/alii ©ntfangec <©enei
rael banbe tefpecttbe Collegie elcjc in lucidum toojben
belafl ertbe beftoaert met be maentliaeten/ enbe fiooten
banbe ceetfieningen banbe boojfs €onbop -iBeeHecsf/
fonbec batOace/ oocR fai bonnen patcocinecen/fcöoon
aleemóÏjii2(!ttencsibanfurcBeantre ban erefutie/bp
oBemielbÈ CöllegieaenBaet onberi^oovtgs Conbop-
iBeéflecieibecteent/ofteewtae fcB>ifielijcfie contea^
.manbési asïrt BaeciÈb· tegen beboojfs ejcecutten giie=
δάρη möiÖteh 3ün / iu'amen te pjobutecen»

Hiermede,

Hoogfie Mog. 's Gritvetilisigt A^n ftfdm September
ftflhita boldert acht tfi/ejligi. W.as gep%raphreërt B-D.
Dejfman Vi,
Onderftoilt U Hg. Mgg. dienftwii'
ligC;, de Qeconjtnitteèrdé Raden in des Genera-
litey ts reecken - kamer, ende t' hunder Ordonan-
tic

Geteeckent,

JÖ'HAN de VEER,

^ciï tótf ejiden ijS gcBotì?i fiet ritojpdjt bartbe ïgeerat
batt Hi-ufckèloiii, én aribwe Öaècfeó. lldg. ®cbet>Mi
teptbejt i4t Ö^ l|Junenl)ilroK)fc|ifi (kecBetii/aifltecbol-

n?j)iibÉrféiüJö:cefoWtifl;>an|j,ert vijf ^n^twift
iltigufli Kragen gebifiiéèrt.chbe gèeiamW

itute^bmia.'t ^cactaetb^guiuiàQtie ui

fcvbautte banbe ©?ebe tuffcfjeh be ttose feoonen m ,
iangBsïtot3tiecfiengBemaechtcnöe geflootcn
op gebelibeceei-t sönbc / Bebben Bacc ^o, maa. S
melbeJIcecen aB^beiJuteecben boo? be öftenotnm'
moepte Debancftt ; ettbe toecben befelbe éeeren asX'
puteecbenbecfotBtbebo?be« moepte te totllen ηΓ
men/omobec'tfelbefubjettmetV l^eecen fticracH'
tocfenbe,fiBinillersi banbe BoogB-gebatfite ©njftin'
inconfecéntie te tceben/enöe baec ban caunùini
boen. '

ï^enfelbenbagBabbifeecbe ben ïIïaebt/nooBeniie
Bet toebec af boeten bec 3tuncnbo?gfe ©oltfteren : bat
befelbe met meecöecfpoet enbe minbec incominoiii'
teptöpCroupeiS upt be refpecttbe «©uatntfoenen/
baec be felbe iegentooo?btgB logeecben /geconbmfictt
foubefionnentoo?ï)en/ötcectelijc& na ÊingBen/ons
bet Betgelepbe en opfttBt banbe Commiffactfeiraec
toe te befpicteceni en bat mitfbien eenaenjiienlgt& ®f-
fitiecbeïepfcBtfoiibejön /omme be jKilitie booi
noemt / alss Cfìef / op be cetouc - repfe te commanbcs
ren : enbeten epnbe bp beboojfjiCconpeieiegeenef on^
leiS op ben 25obem banben ^taet ofte ban aniiete
jöojfien toterben gepleegBt /enbte tÉfPleegtfouiicit
mogen toerben/mtt^gabec0 befcBabc baet boojttei
caiifeect naer beBooren macB toerben gerepateect/ bat
beBalben be noobige pjxtautien bientBalben te f^utt/
be laet|le.iil5aenbt ^Ibsf aen befelbe nte^beBoo?be öe^
taelt te toojben / booj enbe al eer bc (Cronpeii meetaci
menttoneertgBepaffeertfouben fijn ben €em0/ οηι=
tcent Eingen boojfj / enbe bat berBalben een geguali»
ftceert ρειϊΌοη bp ben ïSaet baer toe te comnuttecen t
met enbe nebenjf ben «iommij^/boojfien metbé noos
btge penningen foube Bónnen gefonben too?ben nacc
Coeberben/ofteeen anber bafie enbe becfeet6«iie
plaetfe/ omme aen een ©fftcier banbe refpetti^e
(SronpesS/bie fucceflilielflcR be tibtere boojnomit
gepaffeeetfoHbenjön / tot bien epnbe bp be boojft
(Ccoupeji af te fepnben / te boen be geteauiceeebe
hs*
taltnge:albotenafgetroclienft|nbe be becgoebingge
banbe fcBabe/biebpbefelben op ben |©atftB fouöe
mogen jtjhgebaen bólgensi be bocumenten / iiifi tòt
bertficattebanbienfouben moeten tóo?ben obàgite'·
bert, <Ênbealfoo be pafiagie noobtfaecBel(jc& fouö?
moeten ballen obecben25obem banbe iSiffcBop baK
Jiautt(lir/enbe <©?abebanBenthem, bat bfentöali
ben boo? Baer ï^o· IlSog. foube bienen gBefcBjebente-
too?ben/omme be felbe fonber obüaM opente bin»;
ben ; b' leeren Commtffarifen tot be jilStutafW fartï'·
Ben toierbenberfoc&t Bier ober in naber tórtferentii
te treben.

g^en thienden fï}rtbe ttt ©Êrgaberftigfie ìjBìIc?
fenbe requefie banbe refpectibé fifbtmtójïitert m
be Capitepnen flaenbé öpbe repartitie bàn JöM'^
ITànbt / enbe albaér aengai^nbe'i ^aer fefthiea'
hondert fevën en feftigh notB nict aeniaïienoottiett/1
enbe in bit 3Iaer fcftien hondert acht en feffigbi

ftigh naereenigBemaenbenbetalingBe toebec afijDf^
to^n / baer boo? fp Supplianten met Bare Compa^
gnten in groote neceffitept toierben geB?aciit ; berfoecs
Benbebat baerinmocBt too?ben boojfien. ^^ naec
beliberatie goetgebojïbimbebbó?f3 reguejie gejlelt nt
Banben banbe,i^eecen ban Heuckeiom,enbe aHbèti
Baer ï|o. iil®ïö.<i5eb^méerbirt töt be jlMitairefaeCi^
Ben/ om te bifiteren / ejcartitrteten/enbe b®r ban
rappojt te boen ; enbe toierben be ]^eetèn béte lollant
berfocijtte tofllen boceren ban Baer gBe&^nebeta'
lingBc op be betoufie poli ban 109 no., ponben
6. ftMlinaen ί grooten ter ittöeht / baer ni^e bege^
beif?ö^tn^eiip beft értràtiiiiiiniftiifert ^taetbaii
a^oiTogébbérbedaren feftieri Hoïicleft ië eu feffig»
enbe fefthien hondert feven en fefljg aengejïa#»b)a.»
getoeeji.

5inberenbaegB$s,Beb|Êtt be^^erert ^[«iiefHf^S^
ben banbe 39?obintte ban lollàttbt enbe

'ìfttighftAti

im

ÏHfcn

Öet
iotöB?

lanbt nof!
raecfienbe
bàti'i .......


Ji 1

-ocr page 634-

1669.

en OORLOG, acht en'Ueertighfie keek. ÓOJ

,Λ twintighiten SfiuflufH laeiHeùen : mitfijaiiersJ battlien
derden ittfcc ί toaec op gfte&elitieteert sönöe / fijn bec-
f(i£ftti«meecgi)emetóc^ecmi ban Heuckeiom ciiDe
ottïiice / Dat Daec otoec 't bcio?f3 fuDject twcfiinaelii
niet£enigBe^eecen<eecommttteerti£n upt lun ^acijt
batt ^tate / iJp Daec fdbe te nomtnecen / tn
cottfecinttó totliïcn twöcn/ enlie öaecban wppojt

ÏIWII.

©onöÊCliasBii^tiderthiendenfjS tcc ©ergaïierin·
nc geUjimfeecHiece J^emow / banöe alijtec aentocfen-
ïie ^eicen «iPecommtttecciien ban 't CoUcgte tee Stij-
mtrelitepttot31lmllecöain:8ciuiieniietn effect / bat
pet <ί2· tn manljati.e öabben Ijaec l^o. iKog. te
flemoette boeten / be <i5?iebcn toèlcfte i)et boozitoem-
öc (ioUegie toas öcböenbe/ boo? be ontjlenteinjTfe ban^
bebetoujieBrandenborgfeHoef- yferfcheftÖult/ten
reguatbe banbe toelcfee Baec ^o. JBog. boo? ben
•©gooien ïïaebt tot iiaecijelen / goetgebonben Ijabben
te piotebeten aljs ^pffcDeciS / enbe bp bonniffe toacen
netoo?öen ®riumpiianten.

3ΙΙίί mebe boo? be compenfatie banbe 3tontnt6üic-

fie ©eenfCBe fcflUlt / tn ben 3Iace feftien hondert twee

envijftighontflaen upt be ceceffie ban ïjet betoufle
ifcactaet ban iSebemptte bec €)cifontfcl)e iCoHen/ ten
t^flcbe banbe giieanttttpeecbepenmngljen / boen tee
tijtitaemonieett èelJbenbetec fomme ban vijf hon-
den vijfentwintigh duyfentgwibensi/bp't genielbe
Collegtein Iiaecen gelbe gefbucneect/ enb'e tenteguac^
ÖÉbartbfenbpfjaecl^o^jfeog.bp Kefolutieenbe
tebantranfpo?tbeneen en twimighilen usaect fe-
ftien hondert vier en vijftigh gecebeect.

«Öeiijc&oocfiboo? be oncecötmatige p?ocebuprer!
tegeuii ben Commtftarie Meis tot Cadix, btcectelijcft
ftrijiienbe tegöeniP fjet (icactaet ban Marine met ben
liomntö ban Spagnien opgerecht.

<Ênbe epnbeltjcH boo? ben langen trapn enbe be ont^
Itratemflrebanbeciftebpijaec ^o. jBog. te becleenen
liibegiiedieboo? befelbe gangenbe tuflTcBen be Col·
kgien tee Stbmicalttept in ï^otlanbt tefïberenbe /
cnitebe3©e|l -3!nbtfcDe Compagnie befec Ean^
ïttn.

®êcfoecBenbefpl|eccen €ietommitteetben ban't
raeergefepbeCoUegte tee 3ibmtcalitcpt / bergalben
bat fiaecjeenige <i5f)ebepnteerben upt Ijaet J§o. jlSog.
J&ecgabecingöe toegöeboegl)t mocöten too?ben / om'
me aen be feJbe toegfien be boojfj faechen ijoe eec / foo
Öebei: / nabec opemnge te boen.

aBaecop gebelibercert3ijnbe/beboo?f5 jSemotte
geflelttn ganben banbe ^eecen ban Heuckeiom enbe
önbeteBaec=[§o.i(Kog»<©Oebeputeecbentot be faec
ften banbe ^ee/ommeobec 't boo?noembe Collegie
tee Sibmfealttept in confecentte te tteeben / enbe baec
ban rappo?tte boen.

veercliienden fcD?eef ben ?5ifC0p ban Munfter
befenöiief:

j,(,f rf^Nfe Vriendclijcke dienften, ende wat wy, m eer
tot» Vynieuwjendegoets vermoghente vooren,Ho.

loitóu" Mog.byfonders lieve Heere ende Vrunden.
H^ Wy fijn van ter zijden nochtans vaftelijck bericht
gheworcfen hoe dat eenighe uyt het midden der
Heeren Staten van
Ovtr - ijf/ende andere, dooron-
gefondeerde informatien fich fo verre hebben laten
verleyden, dat fy ons by U Ho. Mog. met alderhan-
de onbevoeghtheyt over ende terfaecken van het gee-
nc in 't Gr^effchap
Bentbim onlanghs in voorgevallen,
hebbenaeilgegeven
,dewylewynufulcx biDijck ter
henen nemen , ende daer over ontftight fijn, fo
werden wy genoodtfaeckt het felve inder befter voe-
gen teghen te fpreecfcen, fullende U Ho. Mog. micf-
^entotnarichtinghniet voor onthouden, dat den
Heere
Emfi - WilUm, Graef tot Benthem ende Tecke-
lenbnrgh, langer dan over een jaer de bekentenifle van
tet Catholijcke geloof heeft gedaen , edoch fulcx om
feeckere redenen daer toe moverende in geheym ge-
houden, tot dat wy ons eyndelijck exconcerto den
fvintigpn, der verleden maendt Augufti, tuffchen
Steinforten Benthem hebben bejegentj en h^ Heer

Gracf fich volgens ende beneiïens onp naer οπΓβ refi-
dentie St.
Lutgmburg begeven, ende aldaer aUuIcte
geloofs bekentenifle in 't ^enbaer gereitereert, de-
welcke wy als Biflchop enGeeftelicke Vorft van hem
op fijn begeren hebben gheaccepteert jwaer na den
welgemeldeHeer Grave eenige daghen by ons isghe»
bleven, ende hebben wy ons vervolgens met den fel·
ven naer Benthem begeven, alwaer eenige volckerea
albevorens uyt den Eedt eudc plichten, waer mede fy
aen ons waren verbonden, ablolutelijck ontflaende,
dewelcke daer aen wederompie aen fijn_ Keyferlijcke
Majcltcyt het H. Roomfche Rijck, den Weftfalifche
Krcyts ende aen hem Heer Gracf den Eedt hebben
gedaen, Wy moeten bekennen dat wy den meer
gemelde Heer Graef jn'cverfekeren van voorghe-
melde iijn Slot ende Pérfoon hebben byilant gedaen,
masr dewijl te onrechte wert uytgeftroyc, oock U Ho.
Mug, fonder twijffël ial wefen voorghebracht ,als,ibu-
de den welgemelde Heer Grave tot het geene voorfz
is, door ons fijn gedwongen dat fich nochtans inder
daet anders bevint, wyle de fèlve van het voorfz fijn
Slot op ende af - reyfl:, ende fich teghenwoordigh by
ons bevint, otnme met de Jacht te vermaecken ; fo
vertrouwen wy vaftelijck U Ho. Mog. iullen volgens
hare Hooge Wijsheytaen ditonbewijflèlijck voorge-
ven geen geloof ftellen, maerhet felve verwerpen om-·
me
ίο veel te meer , vermits by hem als. een iieyfer-
lijcke Minilter ende Rijcx - ftant niet andersghedaen
ende ondernome is, als het gene hy volgens des Rijcx-
Conftitutiefl te doen bevoegt is, dat hy oock als zijn-
de in het Vredens beflu(pt tuifchen U Ho. Mog. ende
ons tot Kleef opgerecht,mede begrepen aende bene-
ficien van dien mede deelachtigh is, U Ho, Mo. alle
aengename dienften te betoonen , blij ve ick akij c
bereyt. Gegeven
tet Utrfimir dm vmtbiindm Stpttm·
itrftflhitn bindtrt fis mfifiigb, Cbri^efSirnitri van Gtdtt
genadt Bijfcbap tet Munfiir ,Scc.
Onderilont , U Ho.
Mog. dienftwiUige ghetrouwe vrieadc ende na-
jbuyr.

Christof Bernard;

5&envijfthienden tó 80ei(oo?t D^t cappo?t banbe
^eecen ban Heuckeiom, enbe b'anbece öaec
Ctebeputeecbentotbe lÉiilitaice faetgeu/acütecboi^
genjïbecfclbecïScfotutieban ben elfben befesS/met
enbe nebens eenige i^eecen «ÖDccoinmitttcecben upt
benifïaebtban^tateinconfeceatie gljeb)ec(l3Ünbe/
obecSetfubjectbeebatinbe JHaifiïbeban ben bjelge^
meiben ïlaeiit ban i§taten / gcfcij?eben alljiec ben fe"
benben bet feibec maent ί Ijoubenbe tot bolboeniugDe
banljaec%.jijl^g.ilefoIiitieban ben vieren twin-
tighften SHugufip lejileben abbüsï/ïaechenbe Ijet iSen"
bop banbe Eunenburgljfcöe (Ctoupeis / en&e nament=
lücft of be boo?noembe iRilttie en Co?pii ofte^ bp
fCcoupcjS/boo? toien/ enbe boo? toiensi Cccritoic
foubebeDooreitafgeboectte toecben. j^otfjingebotoe
ban gaec ^o. HBog. ïtefolutie ban ben tbiaelfben be^
feü / gebifiteect enbe ge - eramineectüebbenbe, be
quelle ban Henrick Ziegel, bcn tiB?abeban Naflauw,
Ludolph Xaurens van Crofiq , Jan Molliffon, Raes-
felt ,enbe ben ®jp - ijeecban UfFelen, alle Colloneliï
banbe aunenbucgDfcöe^coupejS te paecbe/enbe te
boet / obecgegaen in btenfie ban ben ^taet / becfoecf
Renöebatirtconfi)?mitébanijaeci|o. iKog. iiefotui
tie ban ben vier en twintighftcn 3fi»fluflt leftleben/ aW
nu o?bonnantien mocöten toojben gebepefcDeert/ batt.
belette maent^iëolbpeenbe (Cractementen boo? be ge«
meltefesi iSemmenten; ten ^nbe fti Hupben/ met
tiaerbolcginuaecbeetcethbaee boo? ni£t en toiee^
ben gecetatbeect. a©aec op gebelibcceett sönbe/ tjS
goetgebonben/enbebecftaen/bat be boo?f3 ftunen*
bucgDfcOelBilttie bp ®ι:οιφβίΕί / m becefpettibe
siöuacnifbenen/ baec befelbe f ege»thJoo?bigB logeecbwt/
geconbuifeectfouben bao?ben bicectelötb na Bingen
boo? Commiffarifen banbe jiBonfleringe / baec toe bp
benmeecgemelteniiaetban Staten te befpirieren;
bejï foube boo? ben felb?n «aet / tngljibolge ban Baec


-ocr page 635-

»668.

6O4 SAKEN vanSTAET

1668.' 3^0. iBog.botijgaeiHjcöefoIutieaen ïi'(©|Tiitiïcnïiec
—— loooinoemïie (Stoupeiiöctaclttoicijmtic Ielle macnöt

i^oUsS / upt öe betonile honderc dujrient QulijenjS tcc
macnïit Dp be |a?obintteban Hoiiandt gijefucneect
teil Comptotceöaiiticn <©mfangec oöenecael Jacob
van Volbergen j nutjS öaetupt Ï300? af betaelt toec^
bcitöe be fcljulben bp öe btio?f3 JIKtlttie inbe cefpecttDe
<0uaci»ifociKit pljsmaecftt / enbe bat beti l^eece Muli
Ier, dcïtraoi-binaïisi aifgefante banbe ©o?1letti)an
Bronfwijck enbe Lunenborgh, caUeecbe battn be
ï)00?t0cBil)aiibemectgljefcpbe jKiltttcbooiïic aan^
ijeiibanbefm ^Staet/ cube bau be l^aDueccnegeeite
foeles, ofte ftljaebc aen b'^liigffetenen ban bieu glje-
baenfoubeiitoo?öcn; oficbatbcfclbefcfjulbett/ en=
iie fcljabeii aen öe acljtecllallige fubfibtett bie in be bc^
fectucufc jÊ)?obtntien / tenp?ofi)iebanbe l)oogI)-gc·
inclbc ©ojflm / noci) uptllaenbe toawn / becljaelt
fouben bjojbcit. €nbe alfoo be paffage nootfaeclieUjch
iimellen ballen obec ben ^obembanben i^ecce ®tfi
fcl)üpban Munfter,enbebenoBijabeban Benthem,
Ì0 goctgDebonbenbat aenbefelbegOeftlj?eben foube
toerben/ batfebe boo?noenibepa(TagtebJilbenatto?i
iieceni metberfeechecingöe batljacce i^oogö ΐΒο^
gOenbe foobautgljen o?b?e alüeceptsi Dabben gljeftelt/
en beö nooötnocfj llellen fouben / bat öace «©nbculjoo-
rigeJlanben/ en gfupbenniet befcljabirfjt toiecben.

5Inbe conferentie ijupbcn obec't Ituch ban be ca(Ta=
tieenbc cebuctie ban öe jjEJilitiegeöouben/ tsilipbe
«i5ctieputeetticnban Hoikndt becWaect/ bat alsitn
plaetfe ban vier hondcrt feven en tachtigh CoiHpag^
nien te boet/jiaenbc in ben o^WiaciiS ^taet ban (©ο?'
loglie/ iegDcnb3oo?bigD nocDbooiojbinacisS ïanbt
jilStlitieaengljefjoHbenfonbentoetben een en dercigh
Cantpagnien /' enbe fnlc&.0 in allesS vier honderc en
achthien Conipagnien j baet: toe öe toelgijemelbe
®?obintie ban Hoiiant becftlaect geeft ftcD bp infcfjic'
fringOete honncn efiargecen/ b(io?'t aenDouben ban
vijftliien Compagmenanno fefthienhondertvijf en
feftigh, onberbJijlen bm Collonel SteincaUefelcsaen=
gOenomenj enbcban'tüïegementbanöe 3^eece©elti
ntaecfcBalcit Wurtz, tn plaetfe bat alsiöan tot efga^
lifatie ban be qnoteiï naec be jujle p?opo|tie/pbec
bfncteopftace irepactitie boben öe ateilitteinben o?'
ötnarijs ^^taetban <0o?loglj/ toatopnieiitoii foube
moeten ontfangenfoo beele Compagnien/ aWijace
guoteineenenbewigB Compagnienquamte bebja^
gljen/ öe fes anbere J^jobincien foube b?p blpben
gecnê banöe boo?f5 een en becticö Compagnienop
ïjai'e repattiete ontfangen/ niaecin plaetfe ban bien
aen te ijouöen of aen te nemen fobanige ban be €om=
pagnicnannofefthicn hondert vijf en feftigh getoo?=
ben/ of anöecen/ alö'tijaec oibele |Bog0enbei:ef=
pectibclöcii goet buncBen foube / 'ttoelcö bp cutoe
obeclïagij bebonbeniss foobanigö upt te ballen/ öat
boo?'tgeenc boo?f5(lactbe b?pe bifpofitie foube fio-
men aen

Compag :

2

3
ζ

4

I

Ζ

Η

Gelderlandt van
Zeelandcvan
Uytrechc van
Vrieilandt van
Over-Yflel vao
Stade ende Landen van

^ulths^ batbc 5p?obintte ban Hoilandt Qïjetim'
geew foube blöben Ijaecban gelijcfte gjjetalban <Coms
pagnienöoo?'tgeettcboo?f3tsi/ boben fjace quote op
Oaet gOecepartieect boo? 't laten uptflecben of anbet;
finti te ontlaflen: enbe öat boben enbe be&alben öe
becbeceaenbieöingfie om bp tnfcOiclnngöe aljs boben
bO?ötnaciiei|3ebecfantfti)c Compagnien/ in plaetfe
ban totbiiftigO tegensife|ligl)3^oppett/ bppzobifie
telaeten tonttnucmt/ enbe Ijet opnemen of aenBou=
ben ban anbere laden in'tabbijii S^jobinciael ban
Hoiiandt ban ben derden Stuguflp lefHeöen bieeöei:
gementioneert.

g&en felben vijfthienden iiS ggeopent öet abbüi
bati Gelderlandt op Öe caffatie / lupöeuöe ais bolg jt ί

De StatenöesJ ©o?|ienöomii Ceire, εηίΐί β,ΐΗ
<®?aeffcö9p$SZaophen, gefien enbeg^-i^ uife'
neeit Debbenöe Ijet abbösi ban öen saetZ f/ 'i·
Staten öec ©eceentgöe iSeberianben ontcent bie raf'
fatie en cebuctie banbe HSilitiebanbefen ^tast/ m
aen b'eene sijbe mebe nemenöe cegacbtop bie nonht-
toenbige mefnagieenbe becniinbecingebanbefhiacé
lallen ban <©o|loge / bie ben ^taet bec ©eceentnlihe
ISebeclanöen enbe öace ©zobincien in't pacticul^
bjuclien / en feecbeftoaeclijcfe5ün / baa· banbcf^e
inebeboo?foobeel fonbeconbienlibanben iStaetne-
fcljieöen Itan / öace ^^obintiengeecne fouben ften ont'
Ijeben/ enaenb'anbecejübe mebeooiöeelenbe/ bat
menagie fooöanigB beljoo?t betracht te toecben/ bat
niet genegligeett toecbe bie noobiglje öefenfïe ban ben
,$taet / toelclitt-ss fecucitept/ p?otectie/ «nbeontfaoh
tegenssbpanben/ enbe qualijcls geintentioneecbe ^
penbeect ban Ijet aenljouben ten minlien ban een fufR-
fante befenfibe^iailitie/ ftebbenbe biebjoebigDe erpe=
cieutie geleert / bat boo? Ijet al te beel bifacmecen / be
bpanben banöen ^taetoccafie Bebbenglienomeii/
om befe en anbece #?obincien omtcent be icontiecm
gelegen'tinbaöereii/ enbe te beba|lercn/ toaecbooj
öe felbe in gcooten peuplejiitept enöe mtfecte geraedtó
3ijn/ enbeinbien «©obtöel^eecefulcicnietgenaötgft
Öabbe becljoebt/ öefeibe enbe öen ^taetinbeiipts
teclte ftDacigDept / periculen enöe cuine geb^atljt fcms
öenjüngetoeell/ oocfigelebtbatinben jacefefthien
hondert acht envijftigh gecaffeect jijn gebjee|l fes ea
twintigh Compagnien te boet / enöe twaeifCompagi
meniSuptecen/ gebbengoet gebonöenbatDaec(0ei
beputeecöen tee ©ecgaöecingebanpaeci^o. ^og./
boo?Baeciïbele Jilöog. ^lobinciaetabbyiSfulleniits
bjengen / enbe Det baec fteenen fjelpen öirigeeten enbe
aenljouöen bp ö'anöece bontgenoten / öat blpenbe
öe gcoote Compagnien bp Bet getal in ijet abböii ban
öen üïaebt ban iState opgeftelt / bie Colloneli (ffom»
pagnien guacbesi mogen geceöuccew too?ben op tach-
tigh ï^oppen/en alle be fimple Compagnien gebjacijt
op vijftigh Stoppen/ öatöe jBarinierjSbooiterei
öuctie ofte repartitie tot laUe ban öe tdbmicaliteptett
öie öaec geb?upcBen / tot öe öelfte mogen toerben im
minbect / toaec tegenji Det ïïegiment ban ben MV'
maecfcDalclt Wurts, metljet loopenbe jaerfefthien
hondert acht en feftigh gljeltcïjt / in bienfl fOUÖe βΟΠ-
nen too?ben gegouben / mitiS öat öe feven jSegimeiti
ten infanterie in öen iace feftien hondert vijf en fef-
tigh geto0?ben meöe in öienfl mogen berblöben /öaer
ban öe Ijooge ©ificieren fouben Bonnen blijben titulair
en fonber gagte / en ten alberminjlen foöanigen aental
ban öefeibe/ öat Det oogD-mercfi banöe fecucitept
banöefen ^taetmogen too?öenbeticht/enöoo?bê
iiKilitaire (©ffïcieren / gjngefetenen jijnbe ban öe
unieecbe ©^obintien in bienff mogen toojben aengBe=
Douben/foonocDtanst ftcDfullen becbinben/ batali
toanneecbpöen ^taetgoetgijebonöen mocfitetoo?^
ben öec felbet Compagnien te recreutecen / fp Set fc =
befullenöoen enöe effectueren tot Baren lafle/ fonber
aencitsi-gelt / fu|iinecenbeenbeoo?beelenöeBacr €b»
IKog. battet anberfintss feer Bact foube 3Ön / en firp
ötgB tegBensibOubeobfecbantien/ enbeeenpatigBe
p?actijcque bat ö'öptBeemfcBe enöe jongereinbteng
aengeBouben/ enöeö'5!ngebo?cn
enoubeceinbienii
foube toerben gecaffeert/ enöe öat Bet miböel ban öc
rebuctte / ijS Bet bequaemlie / betoöle öe bergroottnge
ban öe jKilitte beel bequamer/ fpoeöiger/ en οηδορί
lijcöecöoo? bermeeröetingBeban aental ban öeouoe
Compagnien in (laet enöe btenfl 3önöe/al$i öoo?»»^
binge ban nieutoe Compagnien 6an gefcBieöen
üjcfe fulcy ö'ejcpecientte ebiöentelijcfi Beeft gBebJifw
(laenbeoocfi teconfiöereren öatiieouöe Compag^»
öooi öe taerbinge banöe nieutoe ban Bare befte
öaten too?öen ontbloot tntoelcöereöuctiebclwöce
cegacöt beBoo?t genomen te toeröen / öat öie
iCapabellle ^olöaten mogen toojöen aengeBowwn«»


-ocr page 636-

en O O R L acht en'üeerttghjie keek,

UiBiiDteBBeltccntieeftiïiat ftlijbeniic m öienjl twee
cnvijf[ig>i<Campagniett paecom op tien o^tnnarïjj
ilaettwn<i^i>?toge jtöenöe / tre Compagnien «©uac^
D^ban ^oOanOtentie Eeelantit/elieioocbtoait
jviaurits Nonnen aöelatentoo?i>mal0 öefeHie op ùen
ftflft lian (0O?lÙÒ0e fefthien honderc vieren fefligh ges

brit^njtie Cómpagnten tiantie ^ieutcnant/enUe
iommtffarftf <0enewel geflelt op'tfeventigh,iie €01=
{οηείϋορ reAigh ; enbe ti' oittmangai Contpognten gece^
tmieettopvijfcighj^oppen/tintile iCcoupe^ toantie
®oi|lcn ban ironfwijckenbe Lunenburgh, toelc&ersi
;goltn>e Iip tiefe $;obmtie den be «tTompagnien op tiet^
fdbeccepactitie gebjacgt toi tien vierden j^eptembet:
toiaerifinWupji/fSbetadt/öoÈeecöoelfebecmoi
Qgn tocrben gcbemirteett / enbe ban öaten bienjl ont^
jlagcn/enbe fullcn fiJ ï^eecen »i5ebeputeecöen giet tn be
intentie enbe meninge ban Dàer iKog. bp b' anbêce
jSonötgöenoten met alle efftcacieufe öebboirenin be
4IimfirentteBcbBenupt te toeccfien. 3tituui binnen
Aemhem bent weeden ^^eptembec fefthién honderc
acht en feftigh. (@nbecftont tec i2^}bonnantiebdn Oaec
e|Bog.geteet6«nt/

J OSI AS van HAREN.

ΦίΠ feventhièndenöebbettbe ï|cc«n <Ì5éb^Ì|i
toröcnbanbe pjobincteban Hoiiandtenbe Weft-
VriéilandtnocfimaeliÈtet: ©ccgabecinge gcwiteceert
iian: gDepjoporteecbe/ caecBenbebe caffatieenbetei
ïiuttie ban een gebeclte ban 'is S,anbtif jKilttie / b^eé'
btcgOementioneectinbe i^otulenbanben fcfdenen^
öeêenentwintichften 3fiugu|tp Icliieöcn / mftfgaei
bsrji banben derden enbe elfden becloopenbe maénöt
watropgebelibereectsijnbe/ iigoetgebonben enbe
btrfiaen/ te berfoecben enbeaen te manen be ï^éeieri
Dart Hcuckeiomenbeanbecegaecl^o.
jüte^cbentot HStlitaice faeciten / batQeei;«£b.toil'
leit continueren fnbe àengebangene Confecentten en«
iie befoignesi / met bê ]^eecen «Setiommftteecben upt
bén liiaebtban ^tsitea^ngfiefielt/ 'tboo^fifubiect
raecSimbe / befelbe fóo gaeft mogelijcS b0ltci>cgen/ en^
tie ban allesi rapport boen aen befe becgabecinge.

^Defe bieecb tnais toebec be (Courbeucte ban (©ber-
HfTel om te p;efïbecen : tuffcDen be i^eecen ban
Paiiantenbe Zaïiicktoeecb' oubeiueföe ceeis ,· Ö* een
toflbegaenboo? b' anbec. ^onbagDi^ ben feflgienben
toasibaec obeceïp?e(Te®ecgabenngf)/ maecfonbec
bjucbt i ban bej$ aenbecen baeg^SÌ becfiontmen
(itg/bàtSetbieccfitaiebecfoube gaen op ben oubett
boet/enbebatb'i^eecenbanPaiiantenbe Zallick be
toeetltfottben abfent blijben /latenbe be <i$tod[ aen
bm]^eccCoeverden. 't^oubeooc6 epnbeli)c6 baec
Iteencn gaen/bamtentabeC'^fTel ban jgaec
€οικ-
txumfoubepjetedenn/enbe tr^ucecenaen Groe·
ningen.

«i^cflelben baegT]0 it^aenbagg^ / oocb gegoojt
^et tappojt banbe l|cecen batt Heuckelom, enbe an-
bfceiiaec^Q. n^og. <6{|etieputeecb^ totte faectien
bart©bec p(tel/ati)tei!bolgenfi öerfelbec ïiefdutie
banben bectienben befec/gebtfiteect en ge-eramii
neett Ijebbenbefeecfiece tbtebiflincte attes» ban Com=
imfltcnoiJbennaemban ^Staten ban (©bit-tìffel
ben atlitietibén Augniti laet(llebm btnneh be ^tabt
Stoolle gebepe^eert/ten beSoebebartbe^eeten Hea-
drickvanCocvefdeöten Berge ,enbe Gijsbert van
Dedem,35utgennee(letbecboo?f? i§tabt Swoile,
«wtetompaceteninöaet^o. Jiaog. l&ergaebetirtèiei
bjaetop naecbeli&ecatte goët öebonben isi / bàtttai be^
fenacng^eenefoobanigBeCoinmtfften óp bert naem
ban b* een en b'anbec ban pactgpen bertieiit/infijui
betooiben gebefeceett /beel min be ©ecfoortctt bie
wctl^ toiecben gfiecommitteect aCftia; ter ®ecgài
ifrtigljegfteabmttteect/ter töt enbe tojlen toe bat
btógemelbe |5?obtntte ban <®bet - SfTel /ettìW be ae^·
8<™ebanWentoebecom foubeTöttsetortfWitiWtt
rob? tot boofige eertigöept sfébia^t

SInbe boo?(iacnbe maent öebbe icft gcftclt gct Corti ièé^r
c^t ban een 25?ief/ bie Ijaec^o. 3Pog. boo?namen
aenbe p?otc(lant|C0e Cantons ban s witxeriandt te la»
ten afijaen ; befelbe toicct op Oupben ben reventhién-i·
den giaccefieect; enbe 'jS aBoenfoagijS ben neghén^
tbiendeh bacc aen / toiert noc0 baflgljeflelt befen bols
gljenben 25?icf aen be derthien Cantons ö» 't glici
necaeli

If/ujréi & tres tMagnifquei SeÌ£'
neurs.

NOuséftimbnsqÜ'illii troüVetahtcie rappöitdè i^.jff
noftre Eftac au vfoftre qu'ilnefe peut qu'itó Daalitfiil
ö'ayentplufieursinterefts Communsj ceuxqui
ytieniient Ie premier heufansdoutela confervation
da rcpoà pubhc en route la Chreftlenté, & d'elle de la
/iiertt parrtiy les deux NationSj C'eftà quoy neuk
fommeiegalement intereflezlesuns&lesàutres, ÖC
c'eft pourquoy iiolis nepouvonspasdoüttfrqüfe Vos
Iliuftres Seigneuries η eitabraflent avec jove leS
moyens qui leür poürront àfleùrèr de ces grand' avan·'
tages, d'utant plusque vöus avezpu reconnoiftré
dépuis quelqué temps, auflybien que nöus, quö
Γοη ne ie peut pas applicquer avéctiop defoingaeit
prevenir laperte, nöusavonsfaitpotircela toutce
que nous avons pu, en nouS obligeant avec les Roys
d*Anglkttrrt, & de Smit à là guarancie de la Pai*, qui
a efté concluë entre les deux Couronnes de
trinii SC
i'EffOgtn^ Aix h CbaptUf, Ët
pourlarendre ferme,
Itablej & perpetuelleàjamais, nöus avònsjugéavec
Nos Aliésqu il eftoit neceflairé deftiircentrereni»
mefme^flrentMjlesEftats & Princesà qui il importe
de voir 1 '£urope en repos,& ces deux PuifiTantcs Cou·»
ronnesën Paixentreelies, tellementqu'ilnefepeut
quê cë ne feit avec fàtisfaftion, que nous apprennoni
de plufieürs endroits la difpofition qui fe tfduveea
Vos
Cantons à fe joindre àceux qui s'empldjrent avec
tant d'ailiduitéà l'aSermifleincnt deTiinK dcl'aa-
trcj Ie Seigneur
Franttii Lcaïs it BinfliiitÈtqùi^àasli
Confirrae, & qui rendracette lettre à Vos Iliuftres
Seigneuries, leür dira qiie noüS n'avons poinr d'autré
intentioii, fi non que de conferve!· la Paix & Ie repos
par une bonne
Guar«ntii, par une forte obligaMOd
de l'execater avec vigeur ; nous nous refervons d'en
dired'Avàtittgejufques à cequ'ellesayentduchoiifò
quelqu'un, avec qui nous puiilions condurre, far ce
quedeflbs, & nousefperons qo'ellesauthorifëronc
pour celaaapluftoftouledic Seigneur de
Benfitttia^
OU quelqae autre, en forte que 1'on pourra condurre
eet Avantagieux Traittè fans difficaltè, & fans perte
de temps, comme une chofe necelTaire à la confervd*
{ion da 'Trefor ineilimabledéla Chere libertèqafi
nous ix>fledon$les un^ δέ les aütres. Nousprion^
Dieii qtì'il nous y maintietinejufqaes 4 la fin des fie-
des, & qu'il nous faffe naiftre l'occafion, que ùous de
paiifions donne des marqaes del'eftime, qaenoasÌ
faifotu de Vöftre Eftat, & de fon Amitiè, àafly bien
qae despreavec de la fincerite avec laquell6 Noutf
fomftië^»

tllafiris^ Tm nugntficqtUs StignturSf fifr*

DdaHayëefa Hollàndele

19, Septembre, &c.

Doorluchtighc éüdè föer Hcetlijcke
Heeren.

«ilftttecen batmcrtfoo beelcappoit Uan
W ütoeniStaetmetbenonfenbfrtbt / batgetniet
flirt en gan of fp iiebben becfcoepbe gQemeené
^ntècêften; bfebe^ilte plaetfefieblien/ ^tjnfonbei:
ttogffiel betonfetbattebanbe gbemeenetufieben't:
entebebipgepttKmiiepbtbél^tieit
i fn't


-ocr page 637-

»668.

6O4 SAKEN vanSTAET

in'ttodcfic top sfiiliJtfeiUjtii Jjêiiem foo hJel alö Dm
Γ-— antiet;0öeüucce|ïeect3ijii/ öaccomfooentiomieiiUjp
niet ttoijffeicnof atoe «©üo?lucfitt3e ï^eecen fulteu
niit blijafcfjapombaitgm iicmtüticleuöicfjaecbart
fultfte gcootc Uoo?iieleit fionnm Ijecfeccfiecm / te nieec
omiiatgDP«»l«o?telöcfe öeOtfiomimlïcnalfaci tosi
atótop/ öat ntenficl) niet mette fece gcoote fegfje
iiacc toe fian boegen om't becltesi boD? te tomen ïiaec
omfoo fjeöücntopgljetiaett toattop fjebben fionnen
öoen/ ou$i oUlfgecenlie met üe iSoningen bau Enge-
lantertiie Sweden booiüe guacantte banbc ©?etie/
ïitetuffcfjenliettoce iicooiien ban Vranckrijckenùe
Spangientot Akea gijcftooten iö gchjeefl / enombe
felbebalt üellanötgl)/ eube altijiit centotgObungOec
tefmaechen fooOeüöen topmetonfe «Sljeallteccben
0Seoo?beclt noobtgf) te jijn / tnbe feibe guarantie
teboentcebenbe Staten en plinten/ aetibJie geie^
Oertiö ÓJufopaintuite tefien/cnïieïieretaaeemacli'
ttgeiöcooncniu ©^eöetufiTcöenljaecDeiJijert; foabat
ïjet niet toefen ftan offjet iiS met gcoote fatisSfactte /
ïiattopban bccfcftepoe plaetfen Doocen öe btftJofitie
bie men in iitoe Cantoni bint / ban Ijacc te boegUen
met bie geene bie ficlj met fulchen gebuticijcpt tot be
bali-llellinge ban b'eenen b'anbec emplopecen ;
ï^eec Francoys Xouis van Bonftetten becfeecftei't l)it
onei/ toelette befen 2e?ief aen atoe <©oo?Uicljtigl)^
igeecenfalgeben/fal IjaecoocftfeggOen bat top geen
anbece intentie Dcübenalsibc ©jebeettcujieteconi
fecbecen boo? een goebe guacantie/ en booi een (lecci
6e obligatie be feibe met bappetDept te êrecutecen.
3©P tefecberen banmeeute feggfjen tottec tijbtgftp
cenigije geantfjaiifeect fult Sebben/ metbe toeltfie
top't geen fltec bobenfiaet Sonnen (ïupten/becDoopen-
ijc bat fp fullen op't fijoebicljfle autfio?tfercn ben l|ccc
ban Bonftetten, ofteenige anbec/ op bat men bit
abantagieujS (Ccattaet fonbec bifficnltept cnbeìtybt
beulie.e hanflupten/aie eenbingf) noobigli tot be
confecbatie bcc ontoaecbeeclycl^e fcdatban beliebe
b^pljept bie top foo toelb'een alö b'anbec befitten.
3]ÖP bibbert <3obt bacc in tot ijet epnbe bet
toen te maintenecén / enοη,β be occafie t aengtoepen
bat top mogen teecftenen gcben ban be efïime bie top
boojutoen ^taetenbjienbtftDapijebben/ alfootoe!
ban be p^eben ban finceriteptmetbe toelette top

5ϋη.

Doorluchtige en feer Heerlijcke Heeren.

Uytden Hage in Hollant den
19. Septemb. &c.

ï^iec mebe bertcoth ben 3^eec SUfgefonben Bonftet-
ten. i|ct oogOmeccft toasS / om ijaec afte ttecöen ban^
beJpcancoiftljeSligue/nu befelbe met Vranckrijck
fnonUt|lcntlonben/biealb?p iioogi) liepen ;enbe be
genegentljept bie men alOiei' toonbe om eenige ^toit^
ïecSinbienitteöeiiben/toa.öOin ïjacr meabcc Diec
toe t' animeren ; gelijcfi bleecit / toant be Gantons na^
maelsS met Vrancknj ck toeiter becb?agenbe/ enbe Daet
aen befen ^gtaet ercuferenbe ban b' 31nbitatie/foo
tsi oocft be affectie om ^toitfecfclje ®:coupen.in bienli
te nemen / nantiö becfïaeut/ al ïjoe toel be Gantons be^
feibe ntilbeiijfö aenüoben.

feventhienden toas toeei' bit iBemottart ban
ï>' igeec ©cnctiacnfclje têeccetan.ö Marchefini :

H.mts& Tuijfants Seigneurs, t

A Vee une opiniaftretè eftrange continuentJes
Turcx lesvigoureufes attacquesde Candie, &
cette grande puiflance Ottonj^ne ne lal/Te pas
d)^ fi^re toutefes eftbrtspour gaigner uoep|a€e qui
eift Ie Bquleuartdela Religion Scdela Chrefl;jpijtèr
Ser^iffimie β;ορα1)1ίςμ?;(ίβ Venife. slqpgofe sjvecj

pour rendre inutiles les attentats de ces Barbarci ne
pouvant poartant toute ieule faire refiftance a uoe
puiflance fi grande n'a pas voulu mancquer de faire
fgavoir à tous les Princes Chreftiens qui font inte,
reflez, Ie befoin qu'elle avoic d'aillftence, & Jes fel
cours daos Ie dangereux eftat ou
Ctmdit fe trouve &
desja l'Empereur , les Roys de France, & (i'£f_
pagne, & la plus grande partie des Princes de l'Em'
pire, & d'Italie contribuent, quidesTroupesjoJi
deTargent, qui des Galeres, &qai des mumtions
de guerre 5 Scdebouche, &iliembleqa'anchacan
fe reveille puur s'oppùfar à une parte deladerniere
confequence pour toutc la Chreftientè, le Ro»
d'Angleterre , & lesHauts& PuiiTants les Eftats
Generaux des Provinces Unies par leur prudente
diredlion& conduite ontpruuvè, donne la Paix
entre les deux Gouronnes, & ont acquis une gioire
immonelle, il me fcmble pourtant, quelle . ...
quelque peu quandonne tiieroit des plusgrands
avautagespour lebien de la Glireftientè parquelques
fecours que voltre Haucs Puillants donnafcent fui-
vam les excmplei des autres Princes ; C'eft pourquoy
je meperfuaclequ'ellesne voudrontpas foufFrir que
les Turcs s'emparenc de cecte Ville là , parce que
cela cauferoit une hontetrop grand à tous les Princes
Ghreltiens; commeau contraire qu'elle gioire, &
quel advantage on ne tireroit pas lì f on chafloit 1«
Turcs avec pette & mefpris , & quel merite & eftime
gaigneroient ceux quiauroient procurè cebienàla
Chreftientè ; la pietè, & lagenerofitè de ces Haates
& Puiflantes Provinces Unies ms perfuade qa elle
ne feront aucune difficukè pour cela , & l'interell:
qu'on doit avoir pour la coniervation de cette place,
qui a des /aifons, & des confequences plus evidentes
de celles que je fgauroit deduire, me tait efperer que
voftreHautes Puiflantes ne tarderont pasd avantage
à prendre une bonne refolution fe trouvant la Ville
dans des grands perils qui requierent des prompts &
fortsfecours j pouriefquels au nom de la Republi-
■quede Venife je reïtere les plus preilantes prieres,
avec ferme croyance que la grandeur &generoiitè
des Hauts & Puiflants Seigneurs les Eftats Gene-
raux ne voudront abandonner une catife fi jufte & de
la derniere importaince.

Le 17. Septembre i6d8.

> .

Signé

Gio Francisco MarchBsinï
, ' Seigriody Venetia»

Hoogh CHogende Heeren.

D<!En(3ru«ft iontinueect met eettb?eembe]9«t<»
necfiisBepbtbeteaiJitigöeaertbaaenopCanbia

enbe befe gtoote ©ttomanntfcïje ma^/ laet
niet af al jijn göctoelbt te boen om een plaetsi bie Bet
25oltoerc6 ban be Beltgte en <ir0?ijlentö(fi /«
. totnnen. ^e ^oo?lucStig8e JSepuBUjifeeban .©e-
f netten oppofeect iiaet met alle matöt / en mogelijiBe
fofge ombe aenfïagöen ban bie ^acbacentenieite
^en fionnenbe niet alleen toeberllaett eenefiwï
1 matljt / öeeft niet toillen manquewn aen m»
©iincenbiegeintecelTeewjön/ telatcn^"

inoobtbiejp Beenban afllHentieenfeiOutSitJt
ingeceufen ^etbaec CanbiaficS tnbiüt; ai'
SenjKepfec / belüMiingenban J^antfimra^
jiett/ enbemceflte pact ban be ^ïincen batt,

^nj^enbe gBtalfeatontrtbueÈcn/ tfeene^ban

4 b'^nbeceniieigelt/ eenfgein
ttnet «©ojlog&cn mdnbt munitiën/ Dftra^
" ec fiiijbntto^ecfet om teoppofecettaen—" '
\'t laetftWt# boo?aae{ietC92tfl
batt %eiapdt, enbebar


-ocr page 638-

en OORLOG, acht en'Veemghfle keek 6oj

fenteettibatréniloogDcptfoubealbaet: toetbengDc-

tntcobuceect/gelijc(igctntt:obuceei-t isalss Premier, -

enbe cepjefentermbe ben Adel van Zeeland, gnte ban
Zierickzee fjabben geallegccct / ttiet cpgentUjtlt gljes
la|ï tesünibocO lieten't ttotìjtansi gaen;citbe beeb
baec op fijn l^oogïjept ben <Êebt / nemenbe feffie/ enbe
befoigneecenbeal
.iiPremierNobie. 3>it cnufceutien
Ötec enbe allentfjalben beel bifcoucfe / na pebcrö gene^
gentliept. «©icban
^eeiandt Dabben alreebe tn 't
jaecfefligBDcmbaet; toe gljebefigneect
t't toasi ecnc
^?obtnctalc faecfte
;Zedandt alleen ractlienbe. S'à
alöabbcbcj^tatenalbaecltemootlt terllonbt gegUe*
benDet^tabtOoubeirfcDap. iKiaer ban ftiloc t<s niet
gDefcfjtet / toant baet; op foube terftont fijn gijebolgDt
eenfcfjeui'inge «t be iijoben ban Siltïtte:bie ban
Zeeland fonben terllonbt boo? fjaec Jilianbententen
Debben moeten flellenbe n^m ban ijaer j§tnbti|pni
ben cnbc
Hoiiandc ( bie cöOTgöe.ijebbenbe gOemojtifii
ceert:) foube blijbettbp öaet; (iijl/citbe cjeclufie ban
bien naem. naaec aengaenbe confccercn ban bc
JSoblefcBe/öabtniemanbtpettefeggcn. 3ilsfbat bc
©?insifc8eenteijcb0enbeifmaetbel
|cci-en ban J^ol-
lanbt/fjjnaengenomene «iEburatietiriS. €ottoeIc&en
epnbetoajeialiiteirgelïeit een appactentent /gcnaemt
be
Kamer van Educatie, altoaec fijn ^JCCeptClir Bor-

niusfjjni^oogöepbtbagïjelijc&jsqiinm titflttitcren in
Hiftoricis, & Poiiticis, geiijtft cen anber in Mathe-
maticis:
enbcbc %cc itaebt ^en|tanariif be Wie
euam alle naacnbagcn ejcaminecen / enbe fien toattet;
gcbaentoajS/iieminfaecfien ban be liegecingl) on^
bechJijfenbc. 9inöecsi toasi ttocfj nopt pemant ban
fune anbere cbncntien becfcDecncn.

<©P toat toijfe Hoiiandc enbe be meelle anbecc ©lo-
btntienOabbeitboojgejïagcrt 't abantementbanben
fteec ®?ince / iis ijier boo? te fien ί nantentlijcft/ Γο° oian
batfouben too?ben gljeintrobuceect in ben ïïaebt "mnit
ban ^tate miti» bat alle 59?obincicn fouöcn f»''
betrWaren bat ntemanbt foube mogen fijn Capti
tepn ^fjenecael enbe ^tabt - Bonbet: te famcn.
^aet; tegensï öeeft
Zeeiandt feci: ge-pbci:t : enbe
Ijabben ( foo't bleecfe ) goebt gijebonbenöetabani
cement ban fijn i^oogöcpt te beginnen op befc
toöfc ί enbe HoiiandtfagBtoel bat tttettoasi alss gtai
bus ban tneta; bat men in'tlïnQab becbec te gaen:
enbe bat bolgitcnji bc nu
aciuhien jaec langB gfje^
baene follteitatten / atö aencabingfj bait
Zeeiandt,
enbe anbecetot alle b' etin'nente bebicningOen ban fip
ne^üuduc^ooi-babecii. naaecban toat fentimcnt
Hoiiandc toaö/ftanbltjtlmt upt iiaer bebnctien/ en^
bebpfonbecltjcft Mptbe3ilÖo?tificatie ban Dct ^tabt:»
BoubecfcDap.

^e ^eeufcfje JSefolutte ban 't iaec fefthien hoedert
feftighjisialsibirigDt:

Extraft uytde Refolutie van d'Ed. Mog.
Heeren Jtaten van
TLeelandt, Sater-
daghden
fevenden Augufty fèftienhon-
dertfefligh.

D leecen;i$taten ban Zcelant feet fericufeltjcfi znumi
entnetgcootinaenbacfitc op becfcljeiben ^f^ boa?fiae
(ïengljebelibeceertBcbDenbe/ op ben inijottben
ban IjetbiecbePoinctban bcfcö?ijbingc /fij?cc£fienbe
banbe cefpectibè eminente bebieninggcn / baec ittebe «arnor,
l)aiï3^oopiiebenbe]^eeccnp?tncen ban (0?angien/
on|lci;|fél0chec jiBcmocie / b'ccn naec b'anbet: boo? be-
en fijn fieWcet getoeefl j €n ncecficlöclt gdet Ijefiiienbc
toat BpbefeConjuncture ban ttjben cnfaften/ totbc
mccfieeece/toelbaect cnbienfi/foban ben ^taet in
'tgftemeenf alsSban befe ^?obintie in'tbpfonbec/
boo?natitentlijclt beöoo?be DetcacDt te toetrben : mt'
lüaccnnocijmael tebectlaen/ cnteoo?beelcn(gö[fjcft
bp be fdbe boo? befen tot meec-tnael iö geabbifeew : j
g^atten ljoo?fcD?ebe fine Bet ijoogfj belepbtban öfc

gDeimv''

,e jsciicriattljcttïiieiiooiiwcce bicfiatibiseiiitectieenlie
fotfielJDcnDctooitt enöe öljcgiiebin öe ©?eeiie tufi
ftOcrt bethjce ©rootten/ toaei;boo?fi»eeiieoti|lct;ffei
Jjkfic gto?tc η bccftcigen ; nip öunc&t nocbtanss

jjatfp.....l)aetoepntcijöett0/ atómcn

tiemanijccc boojùcelm beo? Ijct coctban €lj?t|iini
ciicft {ütnttec6ett boojeentsOf^couciiÏiat β i|oosD
ièoalienbc bolsenis Ijct cjcempel ban aniiece ®?tncen
toiiacnofben; ^aetomfoo laetichmyn booidacn
ijflt fpntct fullen lüöen bat be i€uccö be felbc ^tabt
■ bcmVcltei-t / boo? bten't fêlbe een te feet gcoote StW-
ïicncn allen €ij?ifien 59?incen foube becoo?faecften/
nlielijcft ter contuactc/ toat öloiie enbe boo?bcel foube
nicn niet tcecben foo men ben ®urc& met beriteiS en
bcracfjttnoÖÊ bebe opb?eec6en : enbe toat berbtenpen
fitocootaclmngefoubenbie toinnen biefulcfien goebt
aen't CfjJtltencijcit gei)?otm:ee« Ijabben. g^e becm^
ftcrttfftcutenbegeneceufiteptbanDaei; 3§oogD .ίΚοί
dienbei^eerenbet; ©ececntcljbe i^ebeclanben / pee-
fuaöeert nip bat fp geen bifftcultept baecin fullen
tomben/ boo? ben intecefl bic men be{joo?be te nemen
tooo? be bcijoubeniflï ban be filbe plaetfe/ be trebenen
«» rtijetotcDttcDept meet blijihelijtli alsS icfi foube im-
neii boo?1iellen / boen mijnijoopcn bat ö l|oog ίΚα^
gfjmtie niet langijec fullen toacftten ban een goebe u-
foiiittcte nemen/ bmbenbeftcijbc ^tabtingcooten
noot/ betoelcfee eenljaelitglj enlieccft fetoucs ban
noobeniieeft; (©m'ttoelchenptbcnaaem banbe
itepuDlijcfie ban Venetien icft bet;Bale mp feec bjtn-
Oenbegijeöeben / met een bafl gtjeloobe bat bc gcoot-
Dept en gcneceulDept banbe ï^ooglje Haogijenbe
ren^taten «©enerael niet foubentotllen cene foo sBe-
tciijtefaecheen banbelaetjic tmpo?tanttc abanbon^
neren.

©en 17. ^eptembeu »<68.
geteechent

Gio Francifco Marchefini
Seigrio. dy Venetia.

i^aec men fong baa op 't oube bcuntjc ; 31&at «JEn^
öeianbt boet/ fuHcnbcel Iicftt3®p boenj maei; bat
<en8elant boo?gae. 't Eijn nu be tec8t« tijbcn banben
ttitccrj?t(i: 't 10 geen gl}eb?upt8 meet: bc toapenen aen
te nemen boo? be mm ^ elei «««i^ ^ ^^
ötc.

iÌiiaii ©ingisbagii ben achthienden j^cj^entbcc cfriatte-
ren Ster bettjbingii / bat bc J|eec toan Grange
i!ri,, toassgetogcnna Zeeiandr.lptoass cenigDebagente
boo? upt ben Haeg getogen na Breda, om te p?obet;en
ecràge g[agöt-ijonben enbe ©alcfien/ btc ijem be
SonmtftbanEngeiandtljab gcfonben. stenbc^^ee^
tcnbanl^oHanbtoff9nc€butatotcni}ab gijecn no=
ttfitatte gìjebacn : enbe be l^eec ban Gent, (ìjn «©ou^
bcrncuc/ toatf eben boen tee tijt gDegaen na Geider-
landt. Uleenop '©mg8iibagl)boo?f5 euam ban Sem
aen Baer l|oogfjept be pjinceffc ©ouattetrc cen fc0?i>
ben / bat IjuìoasS geSomen tot Bergen, enbe ban baec
Sefint toasf aen te gaen na zeekndt, om fijn goebeccn
te beften ; ^nbc ooch cen cotlmne in Zeeiandt bat al^
leBaftiflen op fiaei; fefthiende ^oei: gate 3teaien
quanten becfieffcn of ontfangen ban bc «iBi?aefìij£fi''

BeptÌtottoeftfienepnbetot Bergen toasi ecn 3iagBt
banbei^cecen(©8ecommittcet:bc ïSabcn ban Zee-
kndt, beneffens öet^lagïjt ban {jaecl^gfiept. ©00?
Bttïjoeft ban Amemnyden Romcnöe/ fctjitfetc eCR
^linon ont tot Mïddelburgb te notiffeecen fijn
feemfte aen be ©ccf en ^tatcn enbe 40ecemmftteccbc
ftabenrbaei:opf)ptoterbt bectoiflctemt/enbe bet?
«aert / bat ^jn gomfleaengenaem toasf: enbe
\mtì>t
wetcengoet aentalCöaloHpctibanbao: na Middel-
burg geftnrft r enbe beuc feS of feben 3&aenbelcn l&ut-^
ÖKS / Weinbet; ijaefi feonbenbp een öeb?atUt tooiben/
Jttiontföingfien/enbe gelogcettórb'mt^it.
W^ì
faeömen toet / toasi t« boo? g^iepareect/ enbe gcccii'

«Piansi'

-ocr page 639-

6o8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Ι 668» öDcmeeiu faecften moefle tóecöm

-iietcoulxit aen feecUece ^oofuen/ enue ïgeecen ban

ewelientequaltteptetiìieextracrie: «©eliicfe fuUhiSöp
Uecfcjjepìuti «©ctttictieu / iïemonllcanticn/eniiefa'
lutietifaabanöe ^ecen Staten «iEienecaelY ale ban
öe cefpecttbc ©jobmticn/ in't öegtn banïK €Εου·=
iile» mbe öaec naec / ücacDtelijcfe tS gijcceiJiefenteect
0Dcto«(t. igniie oftoel jjet ongijelucfi ban be«le pep
plexe occuccenrtcn/ We 'tfeöect eentgije ^lacenDec?
toaetti/ naecijet <®bert0ì>en ban fijn i^oosDept öett
^cece ©ance Willem de tweede , onjleclfelijciiec
CljeiiacOtenfflefïcöïKbtien cipgeiiaen/ foomïiefe/alsi
inöe ^aBuertööe kantten / niet en Beeft oöetioocöt/
ofte ootö toel fionneti Ipen / öat op gct oenfleüen en^
be CHgeccn ban fooöantgOeen ©ooft / mabeöoo^
löcöe naeii?uifi cntie göetoenfte fucceiS öecftfionnen
toecöen göecefolbeettj fapeflimecennoiJltaniS Ijace
«Èbele maagljenöe &at(egentooo?l)el»j£ftlKboo?fci)?ei
be ongelegentfjeiien en Dcftommeringen / öoo? «©obesi
Oenabeenbe onlJegtöpeliictep?obti>entie/ gficfiomen
SönöetefejTereni €nlie ten Dellen ban Set Ctetfteni
bom enbe fpecfalijcfe ban öefe ïanöenebiöentelütft
(ïcD bertoonenbe eene fabocaöelöec conftttutte ban fa-
6en / öat öe felbe in alle manieten tot ccli?eii en ba|l-
flellingOebanöen jgtaet nieten beDoo?ïie te toecöen
geneglifeect / enbe confeeuentelöcö göecefumeectiie
boo^c0.2ebe ^aUttatceintentten tot electie ban b'een
ofü'anljccgequalificeect ^ecfonage acnöentoelcftcn
SetDooge «©oubecnement/ foobanbenboo?fcii?ebcn
^taet in't gemeen/ alsïbanbe §^?obintieitftpa«i-
culiectoeecliigrjlijtft enbemetbemeefie confibentie /
fouöe öonnen toecben geccebiteett. <iη alfoo be Ooogö
oemclbe l^eeten Staten ban ^eelant geen foobanigö
^erfonagte enbebanmeecbet gBetoitljteenaenfïen/
en tonnen/ banfiine J^oogïieptben )egenb)oo?big5«n
i^eere ^?ince ban (0?angien ; aljStoefenbe niet alleen
een j^a-faet / batibe ï^oogB-OÏjemelï» 3|eecen j^m'
een/bic met ftaec goet / enöe blocbt / be fi}nba=
menten ban befe iïepublijcfie flebben gelegDt s e»
boo?t!Sbefelbeboo?öaectteffelötfien couragieuiS be^
ïeptgljebiacDttot foo ceclijche enbe glotieufe
Öepöt / baccinne fp l)aei;iegOentooo?bigi)lüc& tot bec^
toonbecingt)e/engialou|ïebanaHebe3®ecelt i0 ftc
binbenbe ; maec oocft foo boo? bloebe alis afpnitept en
flllimitte gijc - annejcecct aett be gtootlïe enbe macfij
tigöfte ^tentatén ban ijet Cijjiftencgcfe ban be toelt^
iïebefen^taetinijace benaub)t0eben/en pectjculen
p^incipalijchiis onbecfleuntgebjeefl ,· en aen bjelciierjï
b^ienötfcljap en confebetatie oocfi boo? fiet toeSomeu^
beOaec meefl gelegen: <©econftbeceet;t mebe be
©iinceiijtbegualitept en beugöben/baec mebe Bet
®obt silmacfjtigï) fijne öoogfi - gemelbe ï^oogöept al
ban giongljö àf gelieft Ijeeft te be - genabigen ; feec toet
Dbeccenliomenbemetbeiltegecinge enbe Igumeuren
ban befe ^atien ; φε toelcite oocfi baet obec een fon^
beclingöe aengtjenaemijept en toel - geballenfcBijnt te
fcrieppen/enbeooti!beel<i5elnf)t enbe ^egBentngOen
aentepiomitteren: <2n gemeccht baec nebenss/bat
benfeJbeii l^eece ^?ince/feec beele Icetlijcfte enbe
3(lcnfteneltjtlte t©oebercn / in meeji alle bilicicten enbe
quactieceh ban befen ^taet/ enbenamentliji6ooc& in
befe ^iobimie iss poflebccenbe j en baec boo? met «cftt
Ofjefutlincett ban toecbeti inbec felbec confecbaöe
enbe toelbacen/ boben alle anbece te jijn geintece(Teect:
iss't, batfjaec €bclciiBog. ^taets-getoijfe
becgabect / en opljet casi fub/cct folemneltjcö gOecon^
boceect enbe Defclpebeïi sijnbe / om be <i5öeallegeecbe
enbe anbece notabelen vèfpecte meet/ Baec Iteacfttelijcft
en affectieufeliicft betoogen/ enbe gebifponeett Bebben
gebonben om met gemeene enbe eenpacige (lemmen/
te rcfolberen enbe te becltaen:

€ec(lelijth/ bat men ban toegijett befe 3P?obintie
met/ en bcnebenö be antere ©onbt-genoeffen tec©eci
gabecingcbanBace i^o.|Kog.benl|eece ^jinceban
(©cangie/faibëfignecenenbe nomtnecen/tot Capi?
tepn enbe 2ibiWcael «©enecael bifttbe ©eceenigbe jSe?
bertaiiUen; onto een beBoojlijcfie CoitmiifTie enbe

Κ-

Iti-uitie met bcnebeiiiS be anbefe 3??obintien al botpn
ba(lte|lellcti / en te acvefteren / enbe met een S
fioen ban hondert duyfenc giilbeniS laetUjtbö / S
alle be leben banbe önie op ben ^taet ban «©
ojJooê S
gctiece. SünsanöÖ nemenbe met ben tgiit ban%

(Cen toeltBen fijne aenHontiS upt Bet mibben ban be-
fe Becgaberinge eene aenfienelijcbe beputatie fai bw'
ben gebececneect / om tee ©ecgabecinge ban öe i^e

een éStaten »0enecael te (ompacecen ; €n albaet am
Öaec Igo. jiKo» met be befte cebenen baec toe öieneni^
't boojfs ^oinct ban befignatie ecnflelijib te cepicW-
«ecen fmafielijift te maften / mitfgabecs tot eene nfisÌ
luchigBeenfpoebigDe uptftomlle tebelepbcn.

5©at boojtis aen ben BoogB - gemclte ï^eece ©μμ»/
met en benebenjï bie ban i^ollanbt / bp befignatie r^
toerben gebefeceect be bebieninge ban Bet ^tabljoubêi:;
<®oubecneuc/ € apitepn ^©enecael/ en ^Hbmicaelfcfian
ban bepbe be®?obintie / onbec een beBoo?löcfie Com-
miffic enbe ginficuf tie mebe al bocen fonbec «ptto te
acceflecen / baec toe be Boog - gemelte %ecen iStaten
ban ^ollantop Betalbec-b^ienbelijchfiefuUentoecben
genoobigBt/enbebecbolgenjìÌinlicacBte ban be oube
becbinteniffen/inbegemeene 3lntece|Ten ban bepbe
be ^?obintien / enbe fpecialijtft in fecacBte ban be «0=
f ietept ban alle «Smmemociale tijben / onbecltnge oe--
maecftt op't flucfi ban be fup?eme 3iuliitie met alle be=
bencfielijifte «©fftcien/ pbec en mibbeten ban^lnbuctie
gebifponeei t om met be J^eecen Staten ban Pedant
bp befe Conjunctuce ban tijben en faetften / ontrent be
boo?f5. befignatie te gaen en p?o£ebecen gdijc6il|t&
pan paflu, en op eett enbe befelbe boet / en fulqt baec
obec te boen berleenen en e]rtcabecen eene gBemeene
CommifTie ingefielt enbe gedaufuteect / en ootft gefti
geit /gBelijcB beucgaens boo? ben 3Iace feüBien Βοη^
beet feben en beectigB i!$ gepjattifeect getoeeft

l&otB in cas be felbe (©fftcien foo tee <5enecalittpt
flliibpbe Boog-gemelte ]fêeecen Staten ban l^ollant
op be befignatie ban bepbe beboo?f3 bebieningen/liupi
ten becmoebe niet en quame te futcebecen/ gelntli toel
toect gBetoenfcBt / enbe contcacie be goebe ^tttentie
banbefel^ecgabecingeuptte balten. Soo falop Bet
cappon'ttoeltftbDojbe gemelte «©ebepoteerbe baec
banalBiecfubfiantielijcbfal toecben gebaenop'teen
pft 't anbec/ of op bepbe naebec toecben gelet/ enbe gtf
bifponeect / fo als! tot be meefie eece/ to#ant en Wend
ban be ^be bebonben ffd toecben te f)eDoo«
een.

^tjnbeboojt^ Bet em^ enbe eenpaeigBeüebotieti
aenbe €b.|@og. %eeen Staten ban ^eelant/ bat
in allen gebattebeni^oogrgemelteÉeece ^?inteban
<@cangte / be eeeetitie enbé actuele b^ieningBeban be
boo?noembe ttoee eminente «tEBacgess / niet eecbec en
fat mogen aenbaeeben/ at^ op frin IgoogBeptiS atfti
tBienraeen /enfuttenbe onjieetoijten be felbe l^gBe
CBaegesi bp niemanbtonbfec ben ®ijtelban aieute»
nantoftanbeefintsi Bonnen toecben befileet nocB ee-
eeecceeet/maeeblpbenini^tatefoobieiegentooo^S ,
3ijn/toelcfie bepbe (ff onbitien tnbeboo?fj iïefpectibe
€ommi|Tien e]qp?eifetiicli fulten toecben m^^
eeeet.

5^atboo?bees met gemeene en eenpaeigeliemmeit
ban alle beïeben aen ben BoogBfi-söemelte
P?ince / alss 5ijnbe be notabelfie enbe gBeeiiatifiteew
«Cbelebanbefe^iobintie/en om
anbece toeecbiOTe
ïftefpecten/ meee/ ban nu af bp befignatie toect gebefe=
eeeet ben iStaet enbe qualitept ban be eecfie «ï^: ψ"
bien boegen mibtfgabeciS op beCtaufulen/ ïlefnciiw
cn^iecauttenaliSbefetbebigniteptaen Baeci^^e'
ben onfieeffelijcfiee jBemone boo? befen opggei^^
gen getoeefi/onbeeminbect enbefonbec p?eiitotie^
begBececBtigBebenban be |^?obintie/ mtbtfgaocg
ban be öefpectibe ïeben en^teben ban bieij / «»»
Pbee fijn eecBt. €n fpecialijcfien onbec be becHawe
bat men becflaet ben feJben ^Staet/ niet te m

onbee f)cp?efle Conbftien / nocBtanii / m 1»


1

-ocr page 640-

166B4

en O O R L O G. aét en wriighfie hoeck, 6oQ

©liëmirtentfe en iualttcpt /imo? ben icsentóotiiiiigeit
WetK ^tnceban (©jangien/ niet eerïicc itt fat mo'
Xiitdeciienöe-«ïeweiwengi)ecep?efentcew/ aWop
^rt fdfiS achthien lacett / cii oocii fijne föooatjïpt ali
ìian Daec toe fai Jtioeten emploiJecen/ aljJ fijne geïiepu-
teecUctecplaetfe ijaecfnlcjcaltijtss oiJei»?upcf5elöcïii!S
öctoccli/ enoocfibeDoojt/ ^eifoonen ntct alleen De
©eerenjStaten toan S^eelantamgenaein/ müïtfsai
iiei'iS m ^eelant oeI>o?en / en conbenaöelijtii gegoeDt /
niaec oocft 3.0ηϊ« ban be toace Cfeiflclyclie gDecefoj=
meeclie Ji eligte en impten alle nitlitatve üeötcRinge.

aeimffte^CDacglf en ^eëminentiein uwniece üoofj^
^Ucfïgnattegeïiefeccectsjjnïie/ opjijn ïjooaDcpbtis
©ct(i)on en opöoeönige / metemfl fai iaecüen gljclct /
St berljotgcnsi iici)oo?lij£lie o?ö?e gelielt / iioo? be l^ec'
ren ©jömaa^ geöeputeecbe tee a5cuei'alttepi ten i-ef-
Befte tìanbececfle Debtcningljeentn regacb banljet
ttoeeöe öoo? be l^eecen <0ecoinmttteecbe itaben / ban
^ollaniit/ en ^eelant/ iïefpecttbe alleji ten Delten
ban ben gciiieencn,$tact/ en tot be tneejlelupliei: ban
jijn J^oogöeptii ^ccfoonbigniteptenen^lllultvcfa^
niilte.

©atDoben bien aen 5tjn fjoogl) gemelte Jgoogliept
epbciöfelfiSfefthien g[acen geacco?bcect toegefiaen
fal!jjo?ljenacce0 totten iïacbt ban ^tateopbenboet
ölssfulcjc aensöne ijoogBept J^jince fcebjtciil^en^
öjicli öesi felfsi €icoot ©aüec ©ooglj-lcffcUjclicc
mo?ic/ opgelijcfie 31afeni.tf becguntgebjeeit/ om
ijatijongOsfafgeMnbueect/engetniïciicect te ntogen
tocrben banbe fonbantentelc toetten en mnirinten /
jnitföabetiSbanbc ©ubeenbe aoffelijtHe ìicgeerin-
Cöebefet: ^tanben/ cnoocltbanljct lìatutel/ cube
Conbittebanbec felbci'goebe giiigcfetcnen.

{Memorie voor d'Hoogh Mog. Heeren Sta-
ten Generael der Vereenighde Neder-
landen. Et Le6ì.
neghenden K^ugtifly
fefthiQii honderc achc en feftigh.

HAre Konincklijcke Hoogheycde Princeflevan
Grooc Brittannien Douagiere van Orangie,
heeft van haer devoir geachcuwe Ho. Mo, be-
kent te maecken, datfe haer is preparerende omme
metten eerften van hiereene reyfc naer Engelant by
Zijnc Majefteycaen te vangen mét volkomen ghene-
gentheyt, emme alle goede Officien en dienften voor
defen Staec by zijne Majefteyt te doen, endc daerom
haer Perfoon U Ho. Mog» by defen is offererende, of
daer yets ware , waerinne U Ho. Mgo. foude kon-
Den dienen-

Endealfohare Konincklijcke Hoogheyt dienvol-
gende voor eenigen tydt uyt defe Landen fai moeten
Wefen: Soo verbindt haer de Moederlijckeaffecüie ,
endefchuldigeplichttot haren Soon U Hoog Mog.
te verfoecken, desfelfs Intereften ih behooriijcke re-
commandatie te nemen j en hoe wel hare Koninck-
lijcke Hoogheyt gheenfints en tvi/ijffelt, ofd'intentie
van U Ho. Mog. is den gemeke Prmce haren Soone
tot iij ne bequame laren gekomen weiende : in con-
fideratie vai» de Meriten ende groore dienften by de
LofFelijcke Voor-Vaderen van.dehoogh-ghemelte
Prince haren Soone, aen den Staet defer Landen in't
Generael en aen de Provincie in 't particulier bevye-
ièn, teemployeren ende laten bedienen de Charges
endedigniteytenbyzijhe Voor-Vaderenbekleet: fo
ibude nochtans hare Konincklijcke Hoogheyt feer
aengenaem wefen, ingeralle U,Ho. Mog. goede ghc-
hefte ware haer daer toe van nu af verfeeckeringhe te
geven; fullendehare Konincklijcke Hoogheytnef-
fens d'andere Vooghden|;oede forge helpen dragen ,
dacdenghemeltc Heere Prince, als een jKindt voor
't Lant wel werde op-getrocken tot dienft defer Lan-
^en,indewareChriftelijcke Gereformeerde Reli-
iie j in alle de Princelijcke Deugden, en in de ken-
oiffe van de Humeuren, Rechten, ende Coftuy men
defe Landen > oramcalfo bequaem te werden tot
bédienlnge van de voorfz Charges, én Employetì by
zijne Voor-Vaderen bekleet ; niet tv?ijffclende of den
Prince haren Soon fai de lofïëlijcke voetftappeü , en
Deugden van zijne Voor-Vaders, ten dienlte defer
Landen navolgen, en dat U Ho. Mog. daer uyt fui*
len trecken de gewenfte Viuchten ten beften van ha-
reilStaet.Allehet welcke hare Konincklijcke Hoog»
heyt oock fai aennemen als eene particuliere gunite
aen haer bewefen j diefe met allen ernll in alle occà-
fienaltijdc falfoeckcnte verlehuldighen j ende het
befte van defen Staet betrachten , ende bevorderen
naer haer vermogen.

Was geteeckent

MARIE.

Brief y vanharetConinghtijcke Vioogheydt
de '^Princejfe van Groot Brittannien,
Aen d'Ed. tieeren Staten van Zeelandt.

Edele Mogende Heeren.

WY hebben nevensU Ed, Mog. Miilive Vandeti
fevindtn defer weï ontfangende Refolutievan
den felven datum by U Ed. Mog.genomen in
faveur van den Prince onien Soone daer over wy niec
genoechen konnenexprimeren hoeaengeHaemonsis
daer uyt te fien de goede ende fonderlinghe effèdtie
die U Ed. Mog. toe den hoogh gemelte Prince onfen
Soone zijn dragende en daerom U Ed. Mog. by de-
fen wel hebben willen verklaeren, dat wjr de felve
oock aennemende als een Teeckenen Pant vander
felver genegentheyt tot ons cn onfe Soone, en dien-
volghende U Ed. Mog. daer over ten hoochften by
delen zijn bedaftckende, niet twijiïelende of de ghe-
melte Prince onfen Soone j totzijncbequame Jareil
ghekomen wefendej falde Voet-ftappen van üijne
Loffelijcke voor-Vaderen navolgen, ten beften vart
defen Staet, en U Ed. Mog. Provincie in't particu-
lier , en fulcks met goede dienften jegens U Ed. Mo,
weder verfchuldigen, gelijck wyoock U id. Mog»
verfeeckeren , dat het ons aen geene forghe fa! ghe-
breccken omme te letten dat den Prince onfen Sone,
onder Godes ghenadighen zegen , wel mach opghe-
trocken, en bequaem ghemacckt ten dienfte defer
Landen, niettwijffelende, of U Ed. Mog. fullen
daer van t'zijnertijdt trecken de gewenfte Vruchten
ten beften van haren Staet en Provincie, endealfo
wy weten, wat part en deel zij ne Majefteyt van groot
Brittannie onfen HeerBroederneemtinde £efe,en
Digniteyten, die den Prince onfen Sonewert toe-
gebracht ,fo fullen wy niet laten hoogh-gemcltefijne
idajefiep dair vante ndverteuH y ende UHo.Mo, voor-
noemde Rcfülutie te communiceren, Wy en twijf-
felen niet of zijne Majefteyt fai fulcx feer aengenaem
wefen, en niet manqueren t'fijnertijdt, alle'tfelve
jegens de Provincie van Zeelantte erkennen,

Daer by wy U Ed. Mog: by defen oock Wel heb-
ben willen bekent maecken, dat w;
gtrtfelvutt tj/n
vanhier onfereyfe na Engelandt, over Zeelandt te
nemen, fo den Koningh onfen Heer en Broeder ons
niet en ordonneert over Vranckrijck tegaen omme
alfo gelegentheyt te konnen hebben U £d, Mojendc
in Perfoone met den Prince onfen Soone , die
wy als dan tot daer fullen mede brenghen dien
aengaende nader te konnen bedancken, en verfeec-
keren hoe aenghenaem ons defe U Ed. Mog, ghene-
gentheytis: Hiermede UEd. Mog. Diena., bid-
dende Godt Almachtigh U Ed, Mog. goedé Rego-
ringhete Zeegencn,

TiitIImbclridijck,,drftn I}, t660(

U Ed» Mog. Kxel» en wa» geteeckent

, Μ A R IJS,

Briif


-ocr page 641-

6i% SAKEN vati STAET

1668. BriefvandePrinceJfe Douariere, aende
Staten van 'Leelandt.

Edele Mogende {leeren.

HEc fonderlÏDge betrouwen, 'r wtlck de Prin-
cen van Orangie Hoogh-loffelijcker Memorie,
van tijd tot tijd hebben geftek op de goede
ge-
isnie negentheydt van U Ed, Mog., is fonder twijfFel bet
etn - voornaemfte motijf ge weeft, waer door een foo con-
fiderable Provincie t'elckens is bewoghen gheworden
felfs na haer droevigh affterven in verfcheyde per-
plexe toevallen, defelvete betuyghen, gelijck een
yeder bekent is, ende
alfoo het U Ed. Mog. nu op
nieuws belieft heeft, daer van noch een nadere proe-
ve te doen , door de Reiolutie by defelve ghenomen
op
den ftvindm defes, die U Ed. Mog. nevens den fel-
ven Milli ve van den felven dato, ons hebben gelieven
toe tefenden en te communiceren, fo en hebben wy
niet konnen ledigh flaen, UEd. Mogende bydefen
daer over ten hooghften te kom'en bedancken, ende
meteenen te verklaren hoe aengenaem
ons gheweeft
iste vernemen. Dan UEd. Mog. daerby, uytey-
gene beweginghe, aen den Prince onfe Soons Sone,
by defignatie, en voor
foo veel in haer is, belieft > en-
de goet gbevonden hebben te confereren, de bedie-
ninglien van de Éminence charges van Stedehouder
Gouverneur j Capiteyn Generaci en Admirael, die
by de Princen Hoogh-lofFelijcker Memorie zijne
Voor-Vaderen, d'een na d'ander, zijn bedient ghe-
weeft j en gelijck wy niet en twijfïelen of booghft-ge-
melte Prince tot zij ne laren gekomen fy nde, fai uyt
hem felven de voorfzgunfte en fonderlinghe gh^e-
gentheydt, met alle danckbaerhcydt en erkenténiffe
trachten te verdienen. Gelijck wy oock vertrouwen,
dat UEd. Mo. in defe hare hertelijeke afFeöie fullen
gelieven te continueren , foo verfoecken wy U Ed.
Mog.meteenenfeervriendelijck te willen verfeec-
kert zijn, dat den Heere CheorTorft van Branden-
burgh en wy, ons in alle gelegentheden fullen dragen,
als getrouwe Voogden en particuliere. Letten dat den
Prince onfen pupil onder Godes genade en fegen op-
getrocken en bequaem gemaeckt mach worden, ten
dienfte vaaden Staet in 't gemeen, en van U Ed.Pro-
vincie in 't byfonder, en de loffelijcke Voet-flappen
van hoogh-Mdachte fyne Voor-Vaderen H. 1, ü, na
te volgen. Oock dat ons niet aengenamer wefen kan
als deuelfs advancementen ghebout te fien op den
gront van liefde en affcdtie, die defe lUuftre Repa-
blijcqae van oudts aen't Huys van Orangie heeft ge-
dragen. Hiermede Edele ende tot
Turttbmt jdefen
4rit m twintigbftin Augufty feftiw bondertfeftigb.

iDjfnc,
ΐ^βη.
ban

ient.

i

san fini
dtouingS
Usn oSn-

Geteeckent

AMELIA Ρ, d'ORANGIE.

jMtre de fa Royale CHajeflé Charles deu-
mefmeyauxHauts & Puijfants Seigneurs
les Efiats de'Lelande.

HAuts& Puiflànts Seigneur®, nos bons Amis, Al-
liezSc Confede rez, ayatisappris de la part de
noftre trefcherSeuravecquelles marqués vous
■ffelSe"'' depuis peu fignalé vos refpeóts envers fon Fils
iuejcf I; noftre Cher Neveu le Prince d'Orange, nous n'avons
pas Toulu difFerer de vous en tefmoigner noftre joye,
cn la part que nous prenons en l'obligation qu'il vous
ena:c'eftunemarque d'affedion, & derecognoif-
fance,dont vousavez comblè tant d'autresque vons
avez rendu cetre Maifon, & nous aiTcurons, que vous
ne vousen repentirezjamais: car outre la gioire d'une
adionfigenereafe,&fijufte, vousnepourriezrien
^re, qainous obliger plus reniibkojienc > ni quiaoas

engagentà αη plus grand relJentiment.Alnfi Hauts& tCit
Puiflànts Seigneurs nos bons Amis, Alliez & Confe- '

dereznous prionsDieu qu'il vous ont en fa Divine

garde.

Fait à Lendrts et 10. ά'Αιιιιβ, lièo,
Noftre bien bon amy,

Ch

ARLES R,

HoogC^^og. Heeren.

{Λ ooeöe ©?«η&επ / <©saUtm:ìtó / en ^cconfo
^öereeriïe. ï§ctJöenïiebeniomenïioo?onfe fceclfc
be^ufiec/ met toat mercftteecliEuen sfjpott;
lansfjsi öebt geftgnalcECt iitoe tefpectcu tot iiacrcn
^oononfmUebetti^ebeïictt ^jtnceloan «©jangiitt/
Öcööen top niet tofllen berttagftenban aenultcìiete
tietiipsin o^f^ ölöïiftBap/ εη&ε 0« oeöeilte tat top njs
inert in ù'^ljligatie / iste tiaec obec aen ® a. iierfR
«©it een metcfitiecSenljan gijenegentijept ente
tt--
ftenterag / toaec mebe sBp tjcbt becmeecìiect foo beile
anbece&tegBpaenWtl^upiS gegehenöetJt/ enöetop
betfeec&ecen onsi / bat mp © %· öteiS nopt enfultfici
{tlagen; toant boben be glorie ban eene baebt fou
geBeceu0 / enUe foo cecïjtbaeciïigi)/ foo en totis
ijet gf)p niet boen / bat onsi geboegïjltjtöet foube otilii
geren / ofte engageren tot eeniggmeerbet J^eflentii
ment ; 3filfoo i|ooge cn iBogenbe i^eeren / onfe pelje
©^tenben / «iBeionfebeceetbe/ en <©eallieerbe/ triijöat
»©obt bat öp ® bJil nemen In fDne ijeplige Soek.

Gedaen tot Londen defen elfden Augufty feftieu
honderc feftigh.

VtOin wtlgttdt» Vriint,

C Η AR LES R.'

Lettre du Compte de lorcq, aux Efiats de
Zeelande,

(Meffieurs,

QUoy que vous ayeZ tousjours donnè des preoves gi^m;
delafermetèdevoftre amitiè, & particuliere-^©"t
'ment envers Ia maifon d'Orange, neantmoins je
n'ay pas laiffè de recevoir beaucoup de fatisfaöion par
lesnouvelles marqués, qoevous avez donnè en la
Perfonnedu Prince d'Orange monNeveu, lajoye
quej'enay refenti aeftèpartagèe entrefes Interefts
&:lesvoftre, carcommeil luyeft advantagleux de
continuer dans les charges, que fes anceftres ont foii-
tena fi honorablement pour leur particglier, & fi utii
lementaubiendevoftre Eftat, auflijene donte pas
qu'il imite fi bien fes anceftres, qaecela reuiïira au
bien de voftre Eftat. De plusje me resjouis de voir on
tel fondement d'an accord durable entre yEngleterre
& voftre Eftat, comme fera ians doute Ie chois, que
vous avez fait d'ane Perfonne, pour la quelle Ie Roy
Monfieur mon Frere a paj· inclination auffi bien que
par Alliance tant de tendrefle, l'honnear de '^quelle
obligera tous fes amis à procurer toutes fortes de bien
à voftre Eftat & particolierement

Dt Lindritti 10. ^Amfi 1660,
Messieurs»
Voftre tresaffeilionnè Amis,

ihCQM^Si
Mijn.


-ocr page 642-

en O O R L O G. acht en veertighjh keek. 61 I

gutre ban p?occiE(' ^taetsf-giJebMjfe te becbo^berett
reparatie banbefcfjaben bóoj be ,pini(ler!S teanijé
jrcanfcge a©e(l-§nbifcljfe Compagnie acnljeit (lipi
plianten inïje,boo?fcl)?e\je <Splanben acngljiteen /
mitfgabà-jSiiatin't toefiomenbeeen bxi|lcn0oetiïei
glement gemaecfit mocfjt too?benj toaec op oitbecem
raifortnable cognitie be tew op befelbe iEiiianbcn
gDecontimieert mocfite too?ben : <!2nbetnaltón gfie=i
balie bataénbf^ngDefctenén banbefen .^taeöt&jiei
pecmttteeitmocötc too?ben / Daece upt(ïacnbefi|inl#
ben albaeF fonbec eeiitgl) belet te mogïjen boen betàe^
ìmenbetmifangcn/ ooclimet ISebectantfcgc
ipen afteijaileft. Söcö öeSöO?t öetr^o?tbanbe
iileecenbian
Heuckeiom / enbe anbere uae»r i^ogö
',i!tóogcniie 45cbcputei:cbêiv tot be dFcanfcöéfaCiton/;
acBtccbòlfl&eniS bec felbec refolutie banben
acht en
twintighftcn
3fugu(lp iédlccbert/ göébi(]itectt eitbc
ölje-eïamincmijdjbenbe/'öe jlfeWiöe tóanöengije='
inelben 3§cere ^(imbnffabeuc
Soreei, gefdjjebentoc
Parijs ben vier en twinricHfteniJCCfelbeC ^aenbt /
enbe gljeabb?e(Tecct aenben <i3?iffi£i; Rayfch, βοιι^
benbe oribes
ftrtbijcen'/ bat Ijpobec befaecfieban be
boo?fcD?ebe gljcintcceffeecbc ïiiooplieben ban ïljol=
lanbt enbe ^eianbt geljmibelt Deölienbe op
be Can^
bifcije €pi«nbin/ nu beiiontcn iiabteenetepltguc tot
toebccleggfnglje banbe afiufibc ceebènen otjet}?upc6c
bpbe 3©e(l-irtbifclje 5Fcauf£öc 2E>etoint{ieDi>emt /
om Bet ofigeUjCft aertgebaiiji tébcifdjootten; mate àU
'fooben ïaontrtgfiljem enbeBact l^oogBlfeog; Baec
bie faecfte niet anbeciS aen en toacen tcecftenbe / alis al^
leen gelijcli Booge ©MeirDeebiniin fabeuc bnnbe t^lw
(iitieboo? Bacce refpectibe ©nbecbaeneri / enbe bat
be
Jïanfcjöe aöclt'-gnbifcBe 25etointBebbersf enbe be
<0eintcte(reciib"e <iai:iöi!ï-baerbecs upt l^oUant enbe
EeeWnbtbiiojrtiiemt/ epgBentlijcfe be4Jacrtjpcittoa=
eert / met'enöetofliliéftöfenanbecen: éêoo berfocBtc
Bp%ec Simbaffabcui; te mogen UieetcnofBaec Ιίο.
IRog. intetftiemeie» Waren/ bfltinbe boo?f5f£lecfiii
allebe gBefcBjifïirt ban epfcB enï« JSeplpqugfoube
moeten too^ben ingBeflelt op ben naem alleen ban be
boo;(5 «JBeit^ecefTeecbe Caribiis-baecbersi/ foo ali
b'anttooxiit; toasf Dp 't ^of aen Bem obergegeben / na?
mcntlöiliüfft^be op ben naem banbe jpranfcBe 25e»
teint066Wl^P. ai>eerop gBebeliüereett
wttùe/ tjS
goet gBebonben cnbeber(iaen / bataen ben mecrgBe^
■iiielite Ig^iìilttiiiaffabeut gB^cefcribeectfoubetooji
batBs^ile Ipji^ifturen foubcBebben telaeten
maccfeeniRbjjtn(^enboo? 3tbbocaten/ openinbeit
lineiti bàn be gijemtereffeerbe CaribiiS-baerbcriSupt;
i|ollanbtenbc Pedant/ mcto?b?e om be faecbe te
re'éotttfttanöecêh diije appwpecén'^faiï bed boenlijtS
• toflSi filB« en baci?t beftoö?bc. · , ,
Γ:.::φίη tweeenitwintichften iji tet ©ergabetittgBi
ge-exBibeertfeechecen intact ban'tgeenebe
rtieit fcBuibigB tosMreniHbetachüghduyfent giabettS
tijtberbiepingekianbc s^ebet-ïSBülneitbe ©ffd/ Bei»
fe(ìjen 3ianHatt>i#Iêbengeconfentet:. 3©aBtopgei
briibereert #Wie/ ijs goet gBebonben/bataenbe be^
fectueufe ^jobinciengl)efcB?ebcnfoubetoo?ben/ bat
befelbe Baerebefectcn inbe hooiftBiditgeconffliteiCi
.iiiep8nmB|ii»;ien;;f|J0djitB(let}Ï^
fonöer ban bcss te boen langer m geb?ceclie te blpben :
q^at botwtó CÖW,-Uo?ltdijc6e pm'

benbMrgftftfte-iHicgfdnnsBe tot Cfceve gBefcuJebm
i^tre te^biit/'Öftt mcjfecBtct om feftecc

thienduyfent jiïijcrbaelberjS / toolgBeniS't Contract
tuflcBen bcjt-iieiïïr-.tiatt Staten enbe Bun aengije^

TgaqtV ,lK»?|^pPnwcdÌicn Viaa.jOe. Spuy-cribbe

Too#tp eéiii tg, HSct berftpct» batfe onber^

ω(Τφη / BiàWOT^aiiigene repawtietìan't 6etou(le
Schep-hooft, en 't gene öaer aen bcpenbeerbe / boo?t==

Mijn Heeren,

A% iloe tod eBpaittjù p^ocbc geöcbcit Dcöt Uan ïtc
Uafligfteptbanutoc ©jicittfcOap/ enùc foitijciv
ImOijtotOet l^m Uan (ö^'angien; nortjranii
ftcDicBrtiet naec-geiomtfoobcel fatiieffactic optcne^
mm üm ö^i nteuìaeMi^àfi-teecìiemn / öic gijp öaa·
ban gegebcnijebtintie^ecfoonbaniictt ^Jinteban
<0?anötcrtmijimt '53fbe/ ùc©?cugl)t/ btcicfibacc
ban oeboelt f)ëü / tjï becberit oijebjieli tuffdicn jtjiic /
möe «toe ^titcceflcn j toant oiicïycft öeiii boojbcci
ligDiiiteconttnuewnmöc Cijacges/ btejijneboo?-
^öitiS DiDÖen onbecgaen / fooeerlijcft boo? Oiin
ticuliec/ enbéfo mittdöiii ten goebcuan utoen ^taet/
fooen ttoüffelicft oochmct/ ofiip fai fijne boo?-®ai
berjifDcitocl ntìéc-bolgljen / bat tot oaebebanqtom
^taet oochfal oOcöpcn : baec «r-öcibm bertjeuglje
tcfi mptcfien ecit foobanigO fonbament bancenöEi
(ienöig Jlccooit tuffcDcn Cngelant enbe utocn ^taet
oOclijciifonbec ttoijffcl toefen falbe bertuefingljc bte
gijp gDebaenljeiJt bancen.^eFfcion/ boojbc toeicl^e
iiê öoningljniijn .pcefiecenbc i©?oebccfoobce{tee=
DcrtUTt Ijecft / foo toel boo? inclinatie/ aliS boo?
3£lli.iuiie/toaec ban b'eerefal oWtgecenalte 3{jtie
3Ë)jienïicnont aUcciianbegocbbooj utoca .^taet te
Piocuvcm / cnbc bpronberlijcif

In Londen den ti/Je» Augufty ■

fiflhitii hondirtfcftigb

Myn Heeren,

Uwen ieer GeafFedtioneerden Vriendr,

. Ì. ; . .

JACQUES,

3Dciionfbagij ben negenthiendcn 5ijnbeDctrappo?t
baiiöe ì|eetcnban
Heuckeiom cnbcanbeceljae^i
ÌBogljenbe <iEiebeputeecbe totte iBilitaice faccften /
öp continuatie meteenigljeleecen <!5ecommittecci
iienuptbcn ilïaebt bandiate gcbaceeit enbeggetie',
foignéect Ijebbenbe / caechcnbe ijet wnbijp banbeftuï
ncnbojgfcDc (Ccoupesii naec beööecatte goetgc=
bonben enbe becflacnom i:ebenbp'tboo?fcl)?cbecap=
ponaengeiwt/ mibtsSbefenuptöacu;^ — - -

' ' ■ ..... ■■ " ......"^οΛ

i668.

ïffolutie ben vjjfrinienden öo: jflSaenbt bWi;

aengacnbegijenomen/ teltcljten bicl^ufule baöibji;

Muller, (g);trao?binariiei SCfg^ante Öaft oë

3|ecren ï|eutogen ban Bronfwijckenbe Lunenburgh
fonile moeten tabecen/ batinbe Jöojtoiöt tiaìTW·
boo?fjnailitieboo?be Eanbenbanbefen ^(aetinl»^
banbe ^abupren egeene fonlesfofte fcgabienaettiiB
Sngefetenen banbefen iètaetgebaen (lillen too?ben:
3®clber(laenbencici)tansi/ bat ingeballefulci bobe»
bccmoL'ben tnocïite homcn tegeftUteteu / öe fci|ulöe»
en fcflabcn banbe acïjtecfteHig^fWÖfïiiêrt ?bicfn be^tò
fettiieiife ^jobtntienten p?ofüteban be gemelde-
wen ^^actogett noci) ttptflacnbe toaren berljaelt
fou
too?iicn. ©oojts toiertbengemelbeniiaetban ^ta-
^ibecfocfjt / totfjet wtoMcnecen
bartìia ^eÖewiBie,
ïnnmlmcgftfe («roupesS/ enbe'tgeenebaec ban bfc=
pcnbcccùc / be noobtgc ojbje te toillen (lellen / enbe be
penningen bie tot inftoop bàn bib?e0 / boecagte / enbe
tberfo^geii banbe edappeifoube mogen teetììiffttiiJi'
fPftlit / te becfcBaffen upt be
vier tegen 't honderc bie
tbtficitt banbe iSenecaliteptmoeftfiinietettmalis
oe «tranjiiinaciiS pctiticn/of upt be müib^
woe inftomlten ban't Comptoicbanóeii é'tltfatti
Oycr (©cnerael Voiberghen , enbe niet upt betljteit
■ ■ iïF bqn Hollandt

^ legftsS isS tet ©ecgabecinglje ggelefen

' ii« /i PBiKt TOMpfe^

. ,, Jtì^Srt/'liMöeiMifc tóü i??»^^
««AeiWibie^iiBwcetii^ moiDlie
ibpbcit iöoningöbart Vranckrij;ck Hupten ft?

onbiend ban ben^taet in't generad/ en ban be naefi
jjiilrgene langecteMet^

teli öfte , ίίί ίφ btc^fcajïe nocB g^ '

bót Γ

ÖOOÏfcBjébe 'thieri düyfent ill)cjc-&àélbcr!< öf vyf en

iwin-


-ocr page 643-

1668.

6ίΐ SAKEN vanSTAET

Hegeepnge / in €onfo?mtte bairi:boo?r5 contract
metOnngeniaecftt/tenfpoebtgljflen totüen boenbe^
talettuptöc vier tegen'thondert bte'tbi'lictct banbe
<0enetalitept moet blagen / in aUe ejcttao^btitariii pe^
tftfen/entcptbeUecbecc infiom(leh Uan't^omptoft
ban ben (öntfangec <iE5enecael Jacob van Volbergen,
cnbe fulcjc niet upt be boo
?f5 tachtigh duyfent gulbenss
tot be boo?f3 betbieptnge geconfenteett enbe sDeaffec-
teect.

ï|ocbamgi)be3tunenDurgfcf>e©cilcïiet;en toebec af
te Doemt / toasialtjiec ai bapgetielt j maec ^aterbag
benttoec en ttointioBflen met be Eunenbucgiiftlje
Jïiiniftet een confecentie 3tjnbe / Bebben bechlaect bat
öaecjp.jf. ©.Dabben gerefolbeettwn be Cabala
lecpe alfjiec gantjs te licentiecen / enbc banbe Slnfan-
terpe vier en twincigh hondert man te fenben na Ve-
zietien,
baec ban fouben onbecBouben les honden,
cnbe bc ïSepuIilijcBe acfitten öonbect j bccfocBten obec
iïïaetban Staten/ gBcfcBieiJcn alflietinbenbijf
tbrintigBfien befesi/ Bönbenbe tot bolboemngeban
Baet ïgo: .ijBog: refolutie ban ben böftienben bet fei«
bec jpaent abbijsi/ca&enbe Bet tetontnece banbe itus
nenbo?gBfe (Ctoupei te boet na be grenfen ban Bronf-
wijck enbe Lunenburgh. 3©aet: op gebelibeceectfjjni
be /goet gebonben enbe bec(laen / bat be noob^ije
patententen / met cnbe nebensi be becbece bipecBeji
öaectoefpectecenbe/ boojottenbeBoebebanbe feibe
iCuoupejsbecbaecbigBtfonben toojben/ ootft fonbct
cefumtieafgefonben/ boigensS éninconfojmitebani
be Ijjfie / Btec na bolgenbe geinfeceert.

twintighduyfent 0ul&e«!i / tctt fpoeöisöften flitttie fiilcï bat alDtcc mochten toecijmsc-embacgucect/ctt'

meec-gemelije Cfteucboillelijche ©janücnöuuöïjfcBe öc bc faetftc foo langlje fecceet gïjeljijuïien / op bat fiet

niet cn ntocljte bectoopen. iBen (onfenteecbe Ijte üi

(©nbectufTcBcn p^ocebetcbe men op ben ouben hoef
(©envijfentwintighften ontfangen eeniiJifliibchaii

ben öaetban Staten/ -------------- ·

eni

/


Lij/ie vande Lmenburghje Compagnien te voet.

De Compagnyen te voet ƒ Hoorn en \
ÈEtau- vande Capiteynen \ MelleviHe ƒ Uyt Wezel naet Ens,
ncnboj0·

ptn®""' De Compagniea vande ƒ van Bulauw \ :

fenisp Capiteynen \ Schoiievolt ƒ üyt Grol naer Ens.

»

De Compagnyen vande Γ Maneken*... uyt Brevoort naet Ens.
Capiteynen I

^ overIleiiMeIlifon'>

I overften Lt.P lett. > üyt Doesburgh naer Eas.
^^ Major Sokhuyien J

De Compagnyen vande ƒ Ebuck \

Capiteynen \ Robbick ƒ üytWtrechtnaetEns.

Overften Raesvelt

Overften Lt. W eyfe V Uyt Swol naer Ens.'
Major (onbefcent) J>

j Overften JohanVryhcer van UfFelen"^

Overften Lt. Maurits van Kaum Suyt Cocverdcn flaet Ensi
Major Jooft Frederick Steenbach S

i

De Compgnlen vande ^Brabant.,...uytHaexbwgennaerEps.
Capiteynen ^ Hoen...., uyt Otmarzen naer Eni.

CZeebach..·.. uytEnfchedenaer

Λς.ϋ ·,

uyt Hafselt naer ξπί»

j is-j^:

Rets ende Meyer, uyt Deventer naer Ens.

f. -f ,

{ Koekende \
Koninck J uyt Zutpheri naer Ens.

■ i.ïy-r' . ■ ï' v.^' '. i-

r-viithunck

^ Hartmanende >uyt Kampen naer Kns»,
Lwulftopper Ò ; ^

De Compagnien vande
Capiteynen

Tim

5'iï·,.-

[i qaeiJ

ten BiecöcbSö'Kmè^oÖet^^

Benbeöe CaffatieenbeïSebuctte Iwn'^^Wj^

m : toaetopgljiïeüfeïÉ^tfijnïw i0 öoetSöeiW

Λ·]?:··· :,.·;' .Mns^ fi; ψ. w·**®

J'i:

De Compagnyen van dpn Kapitey η johan φ: Uoy oyt Leeii^rdeo naet i^f»

» imi·?- ■ ■ τ -t

De Compagnien vande COtho van Hamerfteyn

< Erenthal ,
CEeckberich

Capiteynen

; ji-iK

De Compagnien te voet
vande Capiteynen

De Compagnyen vande
Capiteynen

ewmin

mee na tjs geBoo?tDet cappojt banbê ïgeerenban
Heuckeium enbeanbétefiaet ^o.Ji^. <6ebeputeec«
ben tot be liailitatte faeciien / acBtecbógBeni
ìKrfeIbcrtteratibecefolutien/ gSebiftt«ert ^b^gBe^,

-ocr page 644-

,π «bftfofcBmfnöeautDocifewn bpn eemribeBacÉit
iiS· LflrtSitafcn/ om bc nieutoe uailitie in Drn jaece
fes-
- hieahondercvyfenfeftighεπnaDecftanDt aenflenoi
^L/tjoIgBcn^ b'o?bieüanDe Stanbe te licenticren
"HtQhcfonocctaHeeneljctöeaiment banben l^eecc
«fi. jÊaecfcljalcft Wurtz,
De vyfihien Cottipo^
initn onbcc ben «Cotlonet Stein Callefelts aenoöeno»
Sèn/cnDe nocöbanbecbece nicuta aelfEÖte €om=

pagmcnbcwpactitietjan

3 Compagoien.

3.

6.
2.

Gelderlandt

Zeelandt

Wtreght

Vrkflandt

Over-Yflèl

Stade en Landen

Sulcxtefamen

Compagnie.

21.

jl^aci: tjanbe namen booj tiefeIbe^;obincfen ce>
fflcctltidijcH binnen De tdc ban veerthien basen aeni·
iungcmclbeniaaebt ae&entggemaecRC roubentooi»
tm : ben bedlanbe nocbtan^ / bat booi eengou>
ten banbe boo^fs een en twintigh Compapnien / be
eubincien epgmtlijch met geene nieutoe cnbe bup>
wlafibeftoam te [eten/bect;|eaen| toebecom
uptbco&etteelelQilitie inbifltncteip fouben upt^
(inbcii/ enbeinbiecboegDen ruccembel!ichoeItcen='
tMtnojben oubecepaccitieban

tieecttno;ben oj^becepaccii

Gelderlandt

Hollandt

Zeelandc i.

Wtreght 1.

Vrieüandc 2.

Over-Yflel i.

Stadt en Landen * i.

Te famen als vooren 2

^nt boo?t^ beneBemelbeSaebt becfocfit foubc
hjojDcn/oöciijcfebÊnfelüen becfocftt tuiect mit|bc»
ftn/ 6e oube «Compaanten te ©oet en te ®aett/ mitf»
gaDfc^oocfibe boo^fstweeen vyfcigh Compaflnten
tietianbe nicubie pjobifionelijclt fonben bjecben aen»
icliouben / alle te bicnaen op be nombje ban {toppen
tiiDtpaccben/ al^ öiec nat bolaöt / enbe bc obecioBe
ftoppin enbe paecben ! naec be ojbje banben Eanbe/
Bi^üaccn/ te boenItcentiecen.

iPaei-
rden.

De Guarde van Hollandt tot lyo.·]
Compagnie van Prins Maurits tot 100.
De Guarde van Zeelandt tot 80·
Compagnie vande Rijngraef tot 70.
Compagnie vande Prins van Taran-
te tot , 70·
De Collonels Compagnien yeder

fterck yy·

De Compagnien kier in den Hagh

yeder van Jf·

De Ordinaris Oompagnien yeder
van 4-y·

« wijck
DeGuarde

Voet-Knechten.

nie vanden Heer Nort-
ctot 290.
_____: van Vrieflandt 200.

De Guarde van Stadt en Landen
tot ïjo.

Compagnie vande Collonel van Be-
aumont tot i»o.

Compagnie van Capiteyn Stcen-
huyfen in Éonbden. ifi·

De vier Con)pagoüe^ ij? Embden Kop-
yedervan ΐίοΛρβη.

Compagnie van Capiteyn Loan me-
deaWaer ' .59.

De Collonels Compagnie yeder tpt ίο.
yi. Dccl.

166B.

De ordinaris Nederlandfche Com-
pagnien yeder
 60.
De Franie ordinaris Compagnien

yeder tot fo.

De ordinaris Guardes van Hollandt

yder tot 80.

De Compagnie vanden Velt- Maer-

fchackWiiitÏ uy,

De Compagnien Mariniers de Col-
lonel van ijo.
d'Anderetoc loo.

'<©onbecbaflBbcnfeven eqt«?intigftenBeBBennaE «sjeef·
boojaaenbe rnpebclibecatir / b'seeccnbanbeSib^ liicft

^ ----------, upt ben name enbr ban

toeaöen b'ieecen 20!O?Benifejiecen enbe 39?oc£fcjjap.
pen / Committenten / becfiaen/ uewfolbeertenbe

De Mententen niet meec foube toòiben aöetiiupcBt Öe
Ciaufuie 5 Doende recht uyt den name ende van we-
ghen de Hooghe OvericheydtendcGraeffelijckheydC
van Hollandt ende Weft- Vrieflandt. of biecselijche ;
maecinplaetfebanbien/ Doende recht uyc den na-
me ende van weghen de Heeren Staten van Hollandt
ende Weft-Vrieflandt.

©atoocöaUe ©fpceten / Booae enbe lage/<n'£
infïeilen ban {(aec (Splfchen / enbe 't nemen ban ga·
cc Conclufien / Saec mfgèeliich^ baec na fouben
iiebben te ceaulecen i 39at boo|^ n^be ban nu boo2«
taengeene lfecgtecen(ni|oI{enbt cnbe 30efl-B;icf:>
[anbt/ öaecfouDenBebbenaentematiaöm/ om in
Sunne ^ententien te boen influecen be ciaufuie /
Praifererende gratie voor rigeur van Juftitie. ^nbe

i^ tot e]cecutic;bani't sene boojf; flaebt/befe fiaei; €b.
<13coot màog. iOefoUitie een be «afficieccn en (βε^
cecgten inbenXanbe ban iiollanbt enbe
lanbt toegefonben gekDo;ben / om fic() / booi foo beel
gun aengaetnaeteceguleteri. <6elöchbefelbemebe
ggefonben f^ oen S^ucgemeefkcen eiibe iftegeecbet^
bàn be ;&teben in befe Secgabecingliè ^effle gebben
bc om te (irccfeen tot btcfelbec nacicötinge.

?&en negen en twintighften i^ gebooit fict foppojt
banbe l^eeten ban Heuckeiom , enbeanbece gaec
Mog. ^ebeputcecben tottc iDiKtaiceraet^
&cn/ecbtecb«Igen^ becfelbec cefolutit ban baegl)^ te
booten/ met enbe nebcn^ eenige ileeccn 4?ecommit«
teecben upttén iSaebtban ;i&tateinconfeccntiegge·
toeefi 30nbe / met enbe tieben^ ben i|èef Muller, ne*
tcaoibinaci^ ^Hfgefante ban be i^eccén l^actoggcn
ban Bruyfwijck enbe Luynenburgh, obec 't affenben
banbe Satentcn booi becfelbec iCcoi

ibc / i^goebtgebonben / bat ben Wgênt be Meyde
benaemelben üecc Muller foube gaen behentmaec»
6en / batg^ec Üo. mepninge enbe intententie
toaébat begemelbe Eunenbucgbfcgei^coumdgae
eecpeliibei; uptbeneebt /ibienft/ enbebcfotbingen
banben jkact biecben ontflagen / enbenabeaLan»
ben ban be gegooifaemhepbt ban be googgbacgte
jlecceiiil^ectogen ban Bronfwijck et)bc Lunenbugh
gecen^opeett ; enbe bat ben ggemelbcn Satbt ban
^itatet^ctfccpfaubebu^en/ totbc^tcmeetbecbci·
bc^l^inge ban 't to^f; oogbmeccit ban ttaec ioogg
JEtlög. ten fpo«9igg(}en / jfonbei: eehigQ tObt beclie^
met betimcergèmetöen jlfeei: Muller obec'ttetoüc:
nnein H^nbe mm^m^Itc iCcoupc^/ enbe getgene
beet b^ pepéit^i^bc / nóbec te cohfectecen enbè ab»
folutelilcfì afte ganoelen·

l^e #ecc Brince vep Orang.op f^l acfatbieo fOtett gè*
^gnmsèfPf/peefiBòlfemamo^fa béiben^taet
b^ Prepiier Not^ in be Zeeland, ψβ

mmen Staten albatc alceebe in 't jiaec Teftig
j^eogijepbt beejctoc ^bfftgwefX ! enbe tn^n gabc
alceeOe cenigen t^ te bgo; gemompdt/ bat jbefj;
faulie ntet betct; ei^lfo»} tm ^iji^i^ «ψ^

en OORLOGH, 'ί Achuen-'veeriighfleBoeck, 613

Kop'
>pea.


-ocr page 645-

6i% SAKEN vati STAET

ïóöS, acclamatie bön't®oItIt fouöe tjoltcocfien toojöen.
>· ^tjn toa^ in jbeptembec Qctogen na

Breda, oiti te p?obfcen tcc 3iael)teent|oeötgöètal
J^onDen Detti Dan &mÌÌoning{)ben Ecgelandctoe'
Qcfonùen : beer eenige bagm gctoceli jgnDe / toógb
op Bergen op Zoom, altoaec cen 3lag!jt Dcc Igeecen
ban Zeelandc gefonötn sönfte : g>cljcf ptcn Dbec met
ftinojDinaci^ ?&ome(ii)chen. lictbecbft:bet:=
laeli^tefletttn DeboIgenDe SSjiefaen baec i^oog>
icpDt De pjincefte ((&;ooMISoeDtc ban ben achticn-
deo September.

T)oorluchtighfle Hoogeboore Porfiinne,
Genadige frowwe.

t)(i?Bae\ τ Ck neme de vryheydt U Hoogheyt in alle onder-
ban't I danigheydt te adviieren't gene van daghe alhier Is
«itn gepaffeerc j omtrent
btlftwaelfii den Hofmeefter
p/inceix van fijne Hooheydtghegaen na boren daer de Staten
ban van
Zeelandt vergadert waren, en foo vervolgens uyt
taiiBint jy^ Hoogbeyts naem bekent ghemaeckc de komfte
van fijn Hoogheyt, met een cxjmpliment daer toe be-
hoorende, waer op hem verfochten van wat buyten
te ftaen, gelijck ick dede ; een quaitiers uyrs daer nae
wederom binnen komende, heeft dc Secretaris van
't Landt
de Huiert het woordtgedaen, ende gefeght
uyt de name van de Staten, dat over de komfte van
fijne Hoogheydt waren verheught, ende fyn Hoog-
heydtoockmet alle refpedt ende genegentheyt foude
komen ontfiingen : De Heeren ven
Middelburgh gin-
gen dateiijck daer naeaf, ende liéten de Raden ver-
gaderen , alwaer gerefolveert iS'ierde , dat men fyn
Hoogheydt met alle middelen van beleeftheytende
refpedl fouden ontfangen, ende oock alle de Burgers
laten in 't gheweer komen ; Een yeder was even feer
verheugt over de komfte van fyn Hoogheyt, uytghe-
nomen eenighe,ghelijck het wel teprefumeren is, die
die het gaerne anders hadden gefien, maermerckten
wel dat de Kaert verfteecken was, ende dienvolgende
niets dorftenfeggen : De Kloek een iwre, ginck ick
met de Heer van
Odijck ende den Hof - Meefter nae
fijn Hoogheyt, die omtrent het Ciü.Ït\Rammekeas
al gints en weder zeylde, wachtende aldaer antwoorr>
ende om te weten, op wat manier beft foude bin-
nen komen : Wy bleeven daer omtrent
twee uyren
zeylen gints en weder, op dat de Burgerije konde
tijdt hebben om in 'tgewer te komen, ende alles ver-
der konde in ordre wefen. Daer lagen menighde van
Schepen voor ende omtrent
Rammtienti foo Oor-
loghs - Schepen, Ooft-Indifch-Vaerders, als andere,
daer wy rontom, ende door ende weer door zeylden ;
fy fchooten feer met Canon, ende wy oock haer ant-
woorden met de kleyne ftuckjes. diewyop het Sta-
ten Jacht hadden, ende was op alle die Scheepen de
grootfte vreughde, die men kan imagineren, om-
trent
drie uyren voeren de Haven in, ende omtrent
de pund komende, fchooten wyi»j/a/ii·meel het
Canon af, tot teecken dat fijne Hoogheyt deer was :
De Secretaris van 't Land quam fijne Hoogheyt eerft
in het Jacht falueren, ende een Compliment doen
van wegen de Staten : Daer nae quamen de Heeren
van
Middelburgh, tot omtrent ftvermaehtin 'tghe-
tal, mer^haer Penfionaris den Heer
de Jmg*\ haer
Compliment oock ghedaen hebbende , ginck fijne
Hoogheyt met haer uyt het Jacht in een Carofle met
^iPaerden, vergefelfchapt met eenige andere Hee.
ren, daer volghde een groote fuite van Caroflèn met
yêx, werendeiwM Paerden,en brachten fijn Hoog-
heyt , pafferende door de Burgerije die aeo weder-
zyden waren gerangeert, ende dapper fchooten, io de
Abdye in het Huys daer haer Hoogheden hoogh-lof-
felijcker memorie altijdt hebben gelogeerc gheweeft,
ende haer Logement ghehadc} fijn Hoogheyt wierde
daer noch omtrent cen kleyn quartier uyrs door de
meer-ghemelde Heeren van Afit^^v^r^ onderhou-
den , ende die daer nae haer affcheydt namen. Een
weynightijdts daer nae quamen de Heeren Staten en
Corps fij η Hoogheyt oock welkom bieten, te weeten
van yeder Stadt een, verghefelfcbapt mee de Heer

tot gje
trner
^fMe
I" H2e;>
latiiit.

I

fi'

ft
fa.

Raedt Penfionarisde Heer de Hubert, diehet woordf
ende uyt haer naem een goede harangue dede mlj I^i

vedexpreffien vanblljdtfchapendeghenegenth'evdt ·

Als die wegh waren, foo quamen daer n«e de Heeren
Gecommitteerde Raden, verghefelfchapt met Τ
Heer Raedt Penfionaris, ende de Secretaris
doende den Raedt Penfionaris oock wcdttom Z'
compliment ; De Heer
Stavmife van Ziericizee.lail
de Heer van Kruyningen warén abfent : Daer nae qua
men de Heeren yw d'Admìralìtejt. ende de Heer
Steengraft, haren Secretaris, die het woordt voerde
daer nae de Heeren van de Raden
y fin Vlaenderen
Staten van
Walcheren , als mede de Geepeltjckhndt
maer defe laetfte heb ick niet konnen bywoonsn om
dat het laet viel, ende niet langer derfdeblijven, v'ree-
fende den tijt foude voor by zij η om U Hoogheyc dit
te konnen notificeren. Het is niet uyttedruckende
menighte van Menfchen die van alle kanten
qüamen
de Straten waren niet te ghebruycken, de Daken ende
Vénftersvan deHuyfenwarenfwart van VokkJae
felverdeBoomen, de Maften van de Scheepen , de
Luyven opgepropt van Volck,ende een yeder even
groote gheneghentheydtende blydtfchaptoonendei
men konde nauwelijcks in huys komen,door het ge*
drangh van't Volck, zijnde de heele .^^^«volBe-
fet van Volck, Karoffen, ende de Borgerije daer wel
omtrent
twee uyren langh niet dan falves fchooren,
foo langh als fijn Hoogheyt uyt het Venfter lagh, en-
de oock menighte van KarofiTen daer voor by qua-
men ,
vo\ Dames CTideJuffrouwe» om fijn Hoogheydt
te fien : OiidertulTchen quamender noch menighte
van particuliere Heeren, ende van de principaeifte
Burgers fijn Hoogheydt verwelkomen; het foude te
langh vallen U Hoogheydt t'adviferen de praetjcs die
onder de Gemeente al om gaen, ende de grooten y ver
en genegentheyt vandefelve. Men heeft defenavont
nietgedaen dan fchieten op alle hoecken vandeftm-
ten,ende veele meenighten van Vuerpijlen, dat ick
geloove meeft den gehcelen nacht noch fai duyren,en
de Kloek al
thien uren geflagen is. De Burgers /éggen,
als fy het wat te vooren hadde geweten, andere din-
gen i η 't werck fouden hebben geftelt, maer is alles in
foo korten tijdt noch al feer wel gedaen : Ick fel U
Hoogheyt morgen adviferen, hoe de andere faeckea
fich morgen fullen ftellen, noopenpe de pofleflTie van
d&eerflt Edele, maer nae dat ick kan hooren fai dit
geen fwarigheydt altoos hebben, ende niemandt fai
fich daer tegen ftellen, (oo dat alles na wenfch isge-
gaen tot noch toe, ende morgen alles fijn volkomen
lucces fai hebben, daer niet aen te twijfFclen is. Mor-
gen fai ick fien met fijn Hoogheydt te fpreecken we-
gens hetadjufteren van de Commiffien, ende't geene
noch verder werdtvereyicht, endemy daer innein
alle getrouwigheydt fai dragen} veele iullen door dit
werck zij η geliirprenneert, voornamenclijck die ge-
ne die andere Concepten hebben voorgehadt : Die
van ter
Veere fullen reloluc gaen, men kan de blijde-
fchapuytdeoogen fien van de wel - geintentioneer-
den, ende de verflagentheydt van d' andere ; hoewel
yeder fich even genegen ende voldaen toont.

Hiermede

Doorluchtighfte Princefle, Genadighfte Vrouwe,
bidde Godt Almachtigh U Hoogheydt te bewa-
ren in Janghduyrigc en voorfpodige ghefondt-
heyt. In
Middelburgh den achthiende» Septem'
ber
fefihien hondert acht tn ftfiigh 's avonts ten
elf uren.

<intie upt Mt imlgmtie naectiei: iSelae^.

DEn negenthiende» Seplember,ïi(i8.»5f)»y2i»^^ goj

voormiddag zij η de Heereo Penfionariflèn van géti

Middelburg en Z»iwcfeei.als Gecommitteerde

van de Heeren Staten van Ztelandt, fijne Hoogbeydt

komen verfoecken, omme fijn Perfoon in de Ver·'

gaderinghe te prefenteren , ende aldaer plaetfe te

nemen als Etrfle Edele, ghelijck oock daer op ter-

itont nacrecnighe Complimenten fiineHooghebydt

I - met


-ocr page 646-

en O O R L O G Η, 't Ack-en-^eertighfleBoeck. 6ΐ5

met de felve Hoeren nàer boven is gegaen, door 't gè-
' Η aneh van bonderden van menfchen, onder 't ghe-
' Lp van
vivat Orangie, geaccompagneert voor cnde
Vhter met menighte Officieren en Heeren van quali-

f gemelde He-'ren Gecommitteerden fecten fyne
Hoogheyc in't midden, alledefuite bleef buytende
Kamer van de Heeren Staten, ende heeft fyne Hoog-
^eyt gefec>en wefende in den floel van de
Eerflt Edeie
•en baer Ed. Mog. ghedacn een mondelinghe aen-
foraeck, ende daer na de felve by gefchrifte overgele-
Lt, (00 als die in Druckisuyt-gegcven. Ende voorts
met een goede hermonye en eenparighey t van alle de
Leden
SeJJtegeaomca, endeden Eedt ( die de Com-
peranten ter Vergaderinge gewoon zyn te doen, afge-
Lht, ende voorts nevens de andere Leden en Com-
pjranteD verfcheydene befoignes gedaen.

Din ^tegeefhende/f Sepcember, 1668. Naer-mid-
djgh zyn de Heeren van dc Magiftraet van
Vhjfmgen
fyn Hoogheydt komen verwellekomen, ende veel
fducks wenfchen, mee verfoeck van haer de eerete
willen doen van fyne Stade eens te komen befien,'t
weick fyn Hoogheyt aen-nam, ende den dagh nam
QpSamrdagh.

Den tmntighflen September, Donderdagh s'mor-
gens quamen de Steden van
Ttr Goes, Zierickzee, ende
firThole», (yae Hoogheyt yder apart congratuieren
cnde geluck wcnfchen met de Staet ende qualiceyt van
jtemier Noble, oock mot eenea inftantelijck verfoec-
ien > omme hare Steden mede te willen komen aen-
doen, dat fyn Hoogheyt declineerde, ende voordes
tijt eïcufeerde, voorts ginck fyne Hoogheyt de Ma-
giftraetvan
Middelburg op'tStadthuys bedancken,
ende Van daer weder na de Vergaderinge, daer hy tot
over een uyre bleef.

Naer den eeten ginck fytie Hoogheyt de Heeren
van Te;·
Goes, Zierickzee, TerTholen ende eenige an-
dere Heeren van Regeeringe falueerea, ende voorts
wat wandelen door de Stade, en largs de Scheepmaec-
Iteryen vande Admiraliteyt enOoÜ lndifche Com-
pjgnie, gedurigh ghevolght meteen overvloedighe
confluentie van Menfchen , foo dat fyne Hoogheyt
met de Caroile, die rontfom open gedaen was, qua-
lijckde ftraten konde pafleren, geduyrigh al roepende
<iiiv»tOrangie-,àe Kloeken.op den Toorn, endede
TrompsitenopdeSchrpen ,ende andere in de Ab··
dye geordonneert, fpeelden nacht ende dagh Γίί/^ί/
mtvan Najfauwe», t' avonts veel Vuyr-wercken,ende
inderevreughde-teeckenen, ende alle daghen een
Compignie Borgersinde Wapenen.

Deo eeu en twintigh/le» September, Vrydag 's mor-
gens ten negen uyren , is fyne Hoogheyt weder in de
Vergaderinge gegaen, en de Staten gefondeert of het
felve aengenaem foude wefen dat den Perfoon, den
Heer van
Odyck by hem wierde geilek om by.fyn ab-
fentle deflèlfs plaetfe als
Eerfie Edel, wier te nemen
ende bekleeden, ende is by alle de Leden verkiaert
den voornoemden Heere vinOdyckhaet aengenaem
tefullen wefen.

Des middaeghs is fijn Hoogheyt van de Staten van
ZetUnd feer heerlijck getradleert, duyrde tot s'avonts
ten negen uyren eer fy fcheyden,daer waren oock ee-
nige vuyr- wercken ,ende al gedüyrig geblafen WilM-
ms van Hajfoumm 't is of het alle dagen Kermis was.

Den tweee» fatintigflen September, Saterdagh voor
middag is üjn Hoogheyt van
Middelkurgh met deflclfs
Suite gereden naer
VliJJingeH. en wicrt fijn Hoogheyt

....._.uytnadeVelte,alwaerdeSchepenop

hetVlatkeen omtrent voor Batailleerden,

en dapper het Canon ioften, dat feer vermaeckelijck
om fien was, van daer ginck fijn Hoogheyt naer het
Stadt-huys tuflchen de Borgerye heen, daer naer als
C)Q Hoogheytaen Tafelginck, foo quam de geheele
Dorgerye op de Marckt voor het Stadt -huys, en daer
'00 fterck (alves fchooten alsoyt gehoort is,dat duyrde
wel drie u yren langh en Je geftadigh.

Na den eeten, te weeten,tuffchen de Spijs ende het
«Qcquet geregaleert met een Ciww«rf«dicop het

Stadt-huyt gefpeelt is, hec is niet te feggen degroote 1668.
genegcnrheyc en blijdtfchap die een yder toonde en -
de ftraten,kayen, venfters, daken, fchepen, die al wa-
ren fwart van Volck. Daer fijn Hoogheyt pafleerde,
waren bcyde zijde de ftraten gerangeert met Borgersj
dieluftig falve5Ìchootcn,de ftraten (ouden anders niec
te gebruycken 2ijn geweeft, wanc daer was fulcken
menighte van Menlchen, dat niet weete waer van
daen zijn gekomen, en feer veel luyden van fatfoen,
die van
Middelburgh daer gekomen waren, om alle de-
fe Ceremonien ce ficn : Als fijn Hoogheyt van de
Magiftraee van
Vlijpnge fijn af-fcheyt nam, foo wierde
fijne Hoogheydt van defelve vereert met een goude
Fleflc vol met Ducaten ; De Militie ftonc al-tc-mael
in Wapenen buyeen de Poort in een Veldt, cnde alt
fijne Hoogheyt daer voor - by pafleerde, falves fcho-
cen.Sondagh foude fijn Hoogheyt in deKerckgaen.

Op Maendag den den vier en tmntighfien Sept. fou-
de by den Heer Predicant
de Mej, gedaen weerden een
Oratie in deNidfuwe Kerck, die al gcdrucktis.

Alle de Leden ftaen feer verfetenver wondert, over
het groot verftandt en uytnemende conduide van
fijn Hoogheyt, foo in de Vergaderinge ale anders.

Des middaghs is fij η Hoogheyt by de Heeren ende
Magiilraet van
Mtddelburgb op het Stadt - huys ge-
traöeert.

Op Dingfdagh, den vyfen twintighfie» September,
is fijn Hoogheyt binnen lyö Stade van
Ter ^iri ghe-

traóteert, ende van daer des avonts naer Brnlti.
*

Wt Oratio votiva, of aenfpjaccfi ban ben becocin»
ben iCOeoIogant de Mey, p^c&icant ban Middel-
burgh tea^ cupm toat bé «©fepclijcfibept al-cetbc en
Corps gcm tiabt toegefeiit/al^fptieni tot Middel-
burgh quamen congcatulecen.

I. Reg, 5. II. II. Uit Godt feyde tot hem : daerom
dxtghydefe faeeke begeert kebt, en niet begeert en hebt
•vooru we Ie dagen, nochttvooru begeert en hebt ryckdom

nochte begeert en hebt de z-iele uwer Vyanden ; waer hebt
begeert verflant vooru: om gericht faken tehoore». Siet
ickhebbe ghedaennn uwe woorden : fiet kk hebbe ü een
wijs ende verfiandigh herteghegheven ,dat uwesgelyck
voor u nietgeweefl is : ende wwesgelijck na u niet op (iaert
en fai. Selfs oock dat ghy niet en hebt begeert, heb ick u ge-
geven, bey de r'^kdom en eer e : dat uwes gelyck niemandt
onder de Kontngen alle dagen Tiyn en fai. Ende foo ghy in
mijne loegen -wandelen fiilt, onderhouden mijne In/ettin-
geuende Gebeden, ge/ijck a/s u Fader David ghcwandelt
heeft -.foo fai ick oock uwe dagm verlengen.
:t

elegantijjlmum in ccelofmulachrttm fuiOeusfó-
lem atque lunam infixit : tale in civitatibus ejus exeni-
plumefi at<]ue lumen Princeps , jura Dei fimilis ^ui dat
morfalibus neque, fcilicet reda pradttus ratione , idque ha-
bens divinum, non fceptrum, non fulmen, non tridentem.
Fiutar.

Non pritts de Unit genus humanitm in inahs verfari.quam
aut homines rehè veréque Phtlejopkantes Rerumpubl. Gu-
bernationem adepti fuerint, aut hi qui gubernant, divi-
na quadamforte ν er è Fhilofophentur.
Placo.

Oratio Votiva, ofte Heyl-ipenfchende Aen-
firaeck -, aen den Alder - 'Doonluchtìgh-
jien Wilhelm Henrick^r'mce van Oran-
gien·) Grave van Haffoww^ &c.

K^ldeT'-'Doorhchtighfle Τ rime.

GEene in voorleden tijden gefeght is van het ghe-
flachte der
Scipitnes, datfe gheboren waren om ïücnfcB!»
Carthago te overwinnen ; dat vertrouw ick dat ο?" ,!' '
met meerder rechc en luyfter mach vermeldt worden pj."®
van U Alder-beroemfte Af- komfte,tIatfe van Godt
aen ons Vaderlandt ghefcboncken is, om hec feti-
de van de dwinghcTsndye
ést Spangietrden ende
i?ffa gewiOj;

-ocr page 647-

6i% SAKEN vati STAET

1568 gewiffe dwanck der Taus-gefittde te verloiTen. Dit doet
* mygelooven,dat de GodUclijcke, ondoorgronde-
^ lijcke voorfienigheyt, een gantfchgrooce,endeon-
der veele andere, een feer uycftekende weldaedt > aen
onfen Staet bewefen heeft, als na het verplaetièn
uweg Vaders na de Hemelfche Woon - fteden, door
uwe Geboorte, als een nieuw Licht op onfe Aerde
verfchenen is, welckers opkomfteals van een nieuwe
Son, de duy fterniffe onfes Vaderlandcs heeft doen op-
klaren, en de onweders onfes bedroefden Staet en der
Gemcene rouwe, ineen aengenameftilteendeeen
helder licht van verquickinge en vreughde verandert
heeft. Soo datmen niet fonder oorfaecke twyfFvlen
moghte, offer meer reden was van droefheyt om de
Doodt van U Vader , ofte van een ghemeeneblijdt-
fchap, over uwe Geboorte. Want het niet en kan ge-
lochenc worden , dat. niet minder de opkomende
deughtjdan deeyndigende te achten zy. En wy hoo-
pen met een oprecht vertrouwen, dat wy door U foo
veelkonnen verkrygen, alswy bekennen door U Va-
der verlooren te hebben. Ende ghelijck uwe Ouders
(welckers gedachceniCfe een onfterfFelijcken Lof ver-
kregen heeft^ ons Vaderlandt hebben ver loft, en van
een feer verachten, tot een gantfch heerlijcken Staet
gebracht; dat ghy alfo de (elfde daer by fult helpen be-
waren ende befchermen,
'c welck voor geen minder
deught, dan het ve/krygen te achten is, volgens het
ouaefeggen,
nort minor efivirtus quam vincere farte
tueri.

Want het fchijnt dat ghy tot defe hope geboren en
op-gevoet zijt, gelijck du genoegfaem blyckt door de
algemeene toe-juychinghevanalderlsyperfoonen ,
▼an wat beroepinghen, Staet ende Hocdanigheyt de
felfde oock mogljen zyn, felfs tot de Kinderen, foo
Meyskensalsjongens toe, in welckers op-voedinghe
ende vrome ghenegentheyt, de hope ghegront wordt
van de volgende Eeuwe ; foo dat ons dcie verwach-
tinge, als door een Hemellch Orakel, fchynt aenge·
boden, ja vetfeeckert te werden.

Suicks dat wy niet te ghemoet fien, noch felfs wen-
fchen, dat ghy door den drift det Krijghs macht, ( ge
lijck den Romeynfchen Keyferen meermalen ghe-
fchiedt is; ) ofte door een blinden ende oovaften y vei
der Onderdanen ; maer door het wijs en voorfichtigh
beleytonferHoogeMachten, ende gemeeneghene-
gentheyt des Volcks ,totdie waerdgiheyt moghtge-
vordert worden, welcke uwe Hoogheyt betamelijck,
ende onfen Staet voordecligh wefen mach. Want
het en kan noch Hoog nochLager-ftandtsperfoonen
onderons onbekent zijn, dat door de uytileeckende
Dapperheydt uwer Voor- Vaderen , onfen ganfch
machtighen ende niet min wreeden Vyandt, eeifttot
Treves, ende daer na om Vrede van ons ( die hy foo
hart ende verachcelijck gedruckt hadde ) te verfoec-
ken,jaafte bidden,gedwongen isgheworden. Hoe
menige Steden hebbenfe hem ontnomen, hoe veele
foo Velt als Zee-flagen overwonnen, hoe gevaerlijc-
ke aenflagen ontfet, hoe vafte voornemens ende in-
beeldinghen fynes herten vernietight ? Gemerckt fy
de uytnemenfte voorfichtigheyt, met de voordeftigh-
fte kloeckmoedigheyt vereenight hadden.

Wy en hebben van onfen Vyandt geen Vrede ge-
eyfchtjop dat wy niet en fouden (chynen overwonnen
te zyn ; noch en hebben oock die ( alfe ons aengebo-
den wiert ) niet verworpen, op dat wy niet en fouden
voor trotfe en hoovaerdige Overwinners geacht wor-
den. Want daer en is niet heerlijcker voor een Staet
ofte Prins, dan dat een yder fieen bevinde,d3t hy, en-
deden Oorloge recht vaerdelijck kan aenvangen,ende
geluckelijck eyndigen. Ende ieeckerlijck,de uytkom-
fte heeft geleert, dat daer andere Koning-rijcken, Re-
publijcken en Landen,door den Oorloge bedorven en
verarmt worden ; dat in tegendeel defe Landen, door
dealder-hevighfte Oorlogen, tot dengrootften Rijck-
dom, Aenfien ende vafte Regeeringe gekomen zijn.

Wantuwe Voor-Vaders hadden geleert de Doot te
verachten,door een onoverwxnnelijcke liefde van ons
Vaderlandt en Vryheyt aengefetdoor eenonverftde-
Iljcke bsgeeice vaa Deught en Ëere.Sy en gingen niet

alleen hare Officieren en Krijghs-knechten voor mM

laft en bevelen, maer metderdaet endehaerevehl ^^^
Exempel; fulcks datfe niet alleen het AmptvaS
voor-gangerende aenley der, maer van een Soidaw
felfs betrachfeden : ende dat in foodanigeo tiit
βΙΓ^
hitte van den Oorlogh van gheheel Chriftebriick in
defe Landen alder-meeft en alder vaft, hare zitDlàér
genomen hadde; foo dat hetfcheen,alsoflFernietom
een kleen Landt, maer om de Heerfchappye by na
van ganfch Europa geftreden wiert.

By defe vermaerde dapperheyt, ende kloeckmoe
digheyt der ghemelde Helden, welckc wel mach ver"

ghüleken worden by dealder-beroemfteVoor-beel'
dendcrvoorlge Eeuwen j was noch verghJelfchant
een ongemeene deftigheyt, befcheydene zedighevr
beleeftheyt, ende weldadige goetwilligheyt omtrent
alderley Onderdanen j waer door de ghemoeHpron
wonderlijck tot erkenteniffe , ftantvaitighe trouwe
ende een hert-grondige weder-liefdeovertuygtende
getrocken wierden. Ende door defe DcughdeD, heb.
benfe de Nijdt ontvloden , den hooghmoet ter ne-
der ghevelt ; ende de haeftighe veerdigheyt, ( welcke
lichtelijck in een onbedachte lichtveerdighey: uyt-
valt, ) door wyfen raedt ende voorfichtige beradin-
gen , niet alleen als met een toom bedwongen, maer
oock ten goede, tot ernftiger uytvoeringen ven hooge
voornemens gematightendebeftiert.

Ons Vaderlandt ende Vryheyt heeft in oude tijden
de aldermachtighfte Vyandenghehadt, namentiijck
de Romeynen, ende daer na de Spangiaerden, een
Volck { ghelijck
Antneur Vlorut getuyght ) dat van
oudts door de Wapenen vermaertgheweeftisjdoch
tegen beyde is hec Overwinner ghebleven door de
Zegen des Alderhooghften Gotitsj eertijrs onder de
Wapenen der kloeckmoedige Batavieren, er,denu
onlancks, inde rechtvaerdighe faecke , gemsinte·
neert door de kenniffe van Krijghs - ordre en onver-
winnelijcke couragie uwer Voor - Varteren : waer
doorfe by - na alles hebben volbracht, dat de
fterf-
felijckheyt vatten kan. Onder h|er Beleydc is onj
Vereenight Nederlandt, door het geruchte van ha-
re voordeftigeDaden,dooroveivloet van Rijckdom,
ende aen was van Krachten, aen sUen Vyandentot
een fchrick geworden.

Als ick dit alles in het binnenftevan mynverftsnt
overlegge ende aendachtelijck bedencke, foo en kan
ick niet dan oprechtelijck hopen, viericblijck wen·
fchen, ende Godt Almachngh ernftelijck bidiJeo, dat
ghy in geen der gemelde Deughde, den Roem uwet
Voor- Vaderen meught verminderen, maer veel eer
vermeerderen, ende noch verder verheerlijcken. Om
wekker oorfaeck ons Vaderlandt verblydt is, ende
fich hoogelijck roemt het leven gegeven te hebben
aen dien, van welcke fy nu defeeckerheyt endebe-
icherminge van hare dierbare verkregen Vryhηt ende
geruftigheyt verwacht ,· fulcks dat wy niet van nooden
hoopen te hebben,van vreemdelingen
geregeeft,ende
verdedight te werden.

Defe hoope wordt in ons verfterckt door de groote
beginfelen van ftadige deftigheyt, veerdigh verftandt,
goedertie/ene befcheydentheyt, en andtire deugbden,
welcke boven de mate des Ouderdoms, van een yder
met vreughde en vetwonderiuge, (ielfsinhetgelaet
van uwe Hoogheyt) gefpeurt worden. Soo dat wy
niet en twyffelen, of het fai oock uwe betrachtinghe
wefen, 't gene in voorige tijden, van Keyfer Tft\ami
gefeght wiert, dat hy foodanighen Overfte wilde zyn
over fyne Onderdanen»
hoedanigenhy eenOnder-
daen zynde,gewenfchthadde.
Ende dat van Tim
eertijts verhaelt wiert, datter noytyemandt droevi-
ger van hem wegh ginck,dan
hy hem hadde begon-
nen aen tc fpreecken. Want foo hebben uwe "ooga-
lofielijcke Voor-Vaderen gedaen , fulcken vryheydt
gevende om haer aen te ibreecken, fulcken icwen

coeganck om yets te verfoeckenofte teklagnen;aai

daerfein waerdigheytvele Princen te bovengingen;
nochtans door hare geforaeckfame beleeftheyt, min-
der dan de geringhfte Icheenen te wefen.
I>#i/#
diSiu φ (fegc CUm Li6. a J»'»^''/*


-ocr page 648-

en OORLOGH, 't Acht-tn^^eertighfeBoeck. 6x1

■r,tkomines comitaf, t^abilitafiiue femenis. Heten is
(iS. " Mek uy
t te fprecken wat een gunfte ende liefde by
' Menfchen verweckt de beleeftheyt ende lieftallighe
"^praeckfaemheyt. Ende ÏDfonderheyt wanneer de
weldadigheyt daer by vereenight is ; Want
heeft eertijdts, met goede reden getuyght, dat ter twee
Jpghen van
Godt den Menfchen gegeven worden,
ìKcxteàs voortrefièlijckftezijn, endedeGodde-
?.j,jjjgelijckeniffealdernaefl: komen : namentUjck de
waerheyc te kenneiij ende andere wel te doentVan den
(feyfer Ïitf^ wordt verhaelt, dat hyop feeckeren tijdt
feude gciegt
hebbza.Hodienonregnavmus,qiioniamne-
rnnm beneficio affecimus. Wy
en hebben van dage niet
„fcgeert oen dat wy aen niemandt eenige weldaet ge-
Lnhebbeo.Achtendedatde Regeeringhemeergele-
fben is in het weldoen aen de Onderdanen dan in dc
hooghedyt der Heerlchappye. Wat is de oorfacck ge^
welt dat den Keyfer Auguftus met eenparige ftemmen
derRoomfche Raedts Heeren.en alghemeen toe-juy-
oendet Vader des VaderlautsgtiVLV&mx. isj

Inde dat de Romeynen voor fijnen welftantendege-
fontheyt foo veel geloften ende wenfchen gcdaen, en-
liede Ridders twee dagen langhfijn Geboorten-dagh
jeviert hebben ? dan alleen om dat hy foo wijilijck,
natighlijck ende goedertierentlijck gheregeerthadde.
\Vat was de reden > dat over de fieckte van GermanUus
de Vader van Caligula > geheel Roomen ontroert was ,
ende
door fijne doodt, in een algeraeene droefheyt
bsfpeurt wierdt ? als om dat hy niet alleen door fijne
byfondere kloekmoedigheydt ende voorfienigheydt
vermaert was, tnaer aldermeeft, om dat hy foo vrien-
delijck ende goedertierentlijck geregeert hadde.

Soodanigen Opperhooft maeckt een StaeC geluc-
kigh) weicke niet door hoogmoed, maerdoor fijne
eygen-waerdigheydt: niét door blinde gunfte, daer de
vetdienften fijner HooghlofiFelijcke Stararne , tot
hoogheydt verheven wordt. Soodanigh een vereyfcht
de bewaringhe onfer Vryhcyr, weicke wy( niet min
alsdeklocckmoedige Romeynen ; meer gewoon zijn
daa het leven fel ve te achten. Soodanigen Voor-gan-
gerende aenfienelijck Opperhooft is noodigh omon-
le Oorlogen vlijtelijck uyt te voerenjende om door de
ballaoce fijnes ontfaggelijcken beleydts ende omfich-
tige vooribrgen, de voorvallende verfchiilen te helpen
voor-komen, ofte immers te doen ophouden. Want
dier moet nu boven alles voor geforght worden, dat
gelijckonfe kleynefaecken, vanfeerflechtebeginfe-
len, tot dcfe groote Heerlijckhéydt, tot verwonderin-
ehevande gantfche Weereldtopgheklommcn zijn;
door innerlijcke beroerten van Burgerlijcke tweefpal-
ten, niet weder verbroken oft immers merckelijck
vermindert worden.

Hier toe leydt ons de hope, dat niet minder in uwe
Hoogheydt, als in Prins
Mauriu , ( die ons Vàder-
landtende naem een eeuwigeii cieraedt heeft toeghe-
bracht, ) waerachtigh bevonden worde die Spreuck,
v?elcke hy alt door een voor - feggenden geeft , foo
van fich felven, als uwe Hoogheydt, tot een voor-
beduydinge der loflFelijcke Opkomft ende Daden ghe-
bruyckt heeft; TWero)iiye««/«iiiriirjeyndelijck be-
komt van een kleyne bpruyt een verhevenen Boom ;
Want ghy aijt na de doodt uwes Vaders, als uyt den
by na afghehouden Stam van Orangien , van een
kleyne fpruyte , alreede in weynigh Jaeren , bo-
ven verwachtinghe op - ghekomen , ende tot een
fteunfel onfer Republijcque gheworden.

Pythagorusheeh de onwetende Keydenen wijsghe-
iTiaeckt, dat de Zielen der Menfchen, na hare doodt
in de lichamen der Beeften verhuyfden ; ende daer
doorheeft hyfe doende Beeften vreefen, ja in eere
hou ien. Maer dit leert ons de waeiheyt, dat de
Spiri-
tuales,
ofte levende ende levendigh-maeckendegee-
ftender vromer Heldenin de Lichamen harer Nako-
melingen af vloeyen ; waerom defelve nevens haer, in
hofiger-achtinghe moeten ghchouden worden.' Dit
Mveftight ons de bevindirge in uwe Hoogheyt,in
welckdcughden uwer hoogh-loffèlijcker Voor-oude-
icn, begonnen herftelt te worden, ja door te fchijnen
eude als een nieuw leven krygea. Door wekkers hcer-
lijckenglansonfeganfche ProVjntie, ende byfonder- 1668.

lijckdefe onfe Vaderlijcke Stadt,'door uwe Hoog- ___

heytsaldereerfte aenkomftin de liefde 5 als dooreen
alder-grootfte, onverwachte overwinninge ende fecr
blyde tydinge, met een algemeene ende extraordina-
re vreughde, van de minfte tot de meefte toe, isaen-
gedaen; foo dat alle aengefichten in een bly gelaet ver-
andert zijn , aller herten van vreoghden op fpringcn >
ende op alderley wijfe, tèyckenen van hoogh-achtin-
;he ende eerbiedigheydt ende te ghclijcke van alle
leyl ende gheluck-wenfchinghen vertopnen. Een
feecker bewijs van een wonderlijcke liefde een voor-
bode van hoogher heerlijckheyt.

Waerom wy niet konnen twijffelen oF het fai in
uwen Opganck oock beveftight worden, 't genedefe
Provincie als haer fpreeckwoordt ghebruyckt heeft ,
Luéler ^ Emergo. lek worftele ende kome het te bo-
ven. Want de geftaltedeferaerdtfcheendeonderma-
nige faken is altoos foodanigh bevonden, datfe
noyC .
langhe blijven konnen in een ende ielfde ftaet, ende
nergens in minder tijdts, dat in den opperften top van
voorfpoedt beruften konnen. Macr zijn gewoon te da-
len op datfe weder rijfen mogen ; even ghelijcknaede
nacht den dagh, na den winter den fomer j na de leeg-
fte ebbe den hooghften vloedt ; ende in ons eyghen
Lichamen, na een ghevaerlijςke fieckte, meermalen
eenfterr;j{egefondtheyt ende beter gematigheytghe-
woon iste volgen. Soo fchijnthet infghelijcks, dat
doorhetafftervenuwes Vaders, ( wekkers gedachte-
nilTe geprefen zy ) nae dat onfen Staet tot
een ghe-
wenfchte Vrede, volkomen rufte en aenfien gebracht
was ; den luyfter uwer Alder · doorluchtte Afkom-
fte, voor een tijdt langh, als door een tuflchen-ko-
mende Eclipfis, tendeele verduyftertis geworden j
dochgelijckwy van herten wenfchen endehoopen,
tot gheen ander eynde, dan om door uwe lofFelijcke
Deugden weder tot hooger Glorie op te klimmen.En-
de darghy fult navolgen de uytnementheden vanPrini
Maurits, ende uwe andere Voorvaderen j weicke ia
haer leven zijn bemindtende feer waerdigh gheweeft
by hare Onderdanen ende Vrienden, vreeflelijck
voor
haer Vyanden, ende van beydtn hoogh geacht ende

§e-eert. Want fy fagen in haer een ongeTooffelijcke
:ercktedes gemoedts, een kloeckmoedigheytonder
alle de Europifche Vorften uytftekende, ende dat,het
byionderfte was, een feer wijs beleydtende voorfich-
tigen Raedt, gematight na de voortrefFelijckheyt hae-
rer grootmoedicheydt.

Het zy dat men van boven na beneden neder daelt
ofte van beneden nae de opperfte ftken merfijnghe-
dachten opklimt; alleCns wordt het waerachtigh be-
vonden, dat alles in
drjen volmaeckt is. Want de We-
ten fchappen ende Konften worden door
drie dinghen
tot haer volheydt ghebracht, namentlijck de
Natujr »
Verfimdt
ende O^emnge. De gantfche lichamelijcke
natuer neemt haren oorfpronck uyt de
àùcHooft-Jìof-
/isjde ^iri/e,het VPater ende de Lochi ; want het Vyer
en is geen Hooft-ftoffè, tnaer een verwarmende ende
alles beweghende kracht, fonder weicke in dè Hooft-
ftofiTen , door der felver vermenghinghe > gheen

de onveivhelijckelijcke ende oneyndighe onbegrij-
"ijcke Godtheydt is in
driea volmaeckti De eer-

leven en kan veroorfaeckt worden. Ja dat meer is,

. idiR

odtheyd

:e ónder de Mathematifche Fjguiren is den Drie-
hoeck,
welckedoorgheen min noch meer, àsndr/e
Linien voltrocken wordt. Ghy zijt in u Aldér-
edelfte Gheflachte zedert de opkomfte defer Lan-
den, de
Derde van dien Naem Wilhelmus, en wy ho-
pen dat uwe Hoogheydt den
Ory · hoeck van hare
wijdt-beroemtheydt, door uwe uytlteckende Deugh-
den vervullen fult. Ende ghelijck de Sterren gheea
fchijnfel en hebben dan om de aerdtfche Lichamea
te verlichten , dat oock alfoo alle uwe gaven ende
uaemheden niet dao ten goede van ons gemeene
beft fullen befteet worden.'t Welck gheluckelijek
gefchieden kan, indien nevens den fuyveren Godrs-
dicnft,de gerechti^heyt neerftelijck geoeffent werde ,
weicke bey de de ieeckerfte pande zijn van een ghe·
meene rufte. Dit zijn de Deughdcn wclckc (ghe-

ffffs


-ocr page 649-

éi8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lijck Augafius eertijdtsfeyde ) de Menfchen Oode ge-

___lljck maecken. Wanc door defelfde worden eerft de

Konften floreren mogen, de Landen geruftelijdk ee- »«8
bouwt werden, de Zee vryelijcken
bevaren, en alfen ^
oprechten Handel geiuckelijck gedreven worden.

Maer aengefien de wetenfchap fonder deught in een
fchadeiijcke loosheydt, en de groote macht in een on-
redelijcke wreetheyt verandert : fo isinfonderhevt in
de Princen, de rechte Deught, ware Godtfaligheydt
ende een oprechx vromigheyt van nooden. Want
lijck een Stiermanftar-ooght opfynCompas.omna
het felfda iynen cours te ftéilen ; foo zyn aller Onder-
danen oogen op het voorbeldt
der Vorften, om het
felfde ten quade, ofte oockten goede na tevolgben
Regisadexmphm totuscomponiturorbis. Waeropiel
/ewiwfiet Proveib.i^. EenHeerfcher iieepleuen
tale acht geeft-, ellefynedienaers xyngodtleos.
Éndein
tegendeel Proverb.aO.S.
Een Koningh fittende op
Throon des gericht!. -verftroytaHe quaet met fyw oog».

Mydunckt dat dieniet qualijck van de deughten
hebben geoordeelt, welcke gefeght hebben datfe eet»
bylonder eygen goet is van de menfche:want derijck.
dommen en zyn in haer fel ven noch goet noch quaet,
maer na dat het gemoet is des befitters, doenfe voor-
deel of fcbade : Die dingen welcke eengedaenteJieb.
ben van beerHjckheytendewaerdigheyt,ïyngant(ch

onieecker, broos en ongeftadigh. Het verroseckofte
de welluft is wel goet, maer die hebben wy met de

» rt · · .U- ---» »

menfchen aen Gode, ende daer na aen malkanderen,

c-

endeaenbare Oi'erhedenmec een onverbreeckeli;
ken bande van Liefde ende Eendraght vereenighc.
Aenghefien door de gherechtigheydt de Onderdanen
van gewelt, ende de Overheden van kleynachtinghe
bevrijc wordeo.
Hetis ( feght Salomon Prov, ló.tz.)
Jer Koningen groutpel godtloosheyt te doen^ want door ge-
rechtigheydt wordt den Throon bevefiight. De lippen der
gerefhtfgheyt xyn het -welgevallen der Koningen : en elei
een ·υαη heer Jal liefhebben, dien die de rechte dinghen
J'preeckt.
Het en voeghc niet feyde eertijts de wijt be-
roemde
Cyrus. dat die over andere heerichen, arger
Zyn dan hare Onderdanen : ende daer en kan gheen
vaile Regeeringe weien, daer de deught niet geoef-
fenten wort.

Ende infonderbeydt is hier toe noodigh eed ghe-
heyiighde wijsheydt, welcke alles overtreft^ ende
ala
liet cerile roerfel is in de vcrilandighe Ziele, fonder
Vcelcke geen faeckevromelijck ende geiuckelijck kan
uytgevoort worden. Wanc
alvat u laflen mach ( feght
wederom den alderwijften Koningh Salomon Pro-
verò. J.if ) Enifbyhaer
niette vergeleden. Lanci-
heyt der dagen is in haer rechterhandt, in hareflinker-
handt R^ckdom en £ere· Hareypegen titjtt wegen der

bedwingen in ordre brengen, ende ten goede beftie-
ren kan, is een eyghen uytfteeckende goet voor den
Menfche. *t Welck aldus zynde, moetfe niet allen in
een Prins wefen, maer behoort fo veel uytnemender
in hem bevonden te worden, als hy in Hoogheyt en

CelfitudinitHéteddmiff:
J. de Μ E Υ.

p

itf—68
ly

aenfpjaetb/ biefpn i^oi^Iicpèt bebe m te

Staten ban Zeelandt, lup&c ai^ bolgge.

Ede/e Mogende Heer en :

WY hebben niet langer konnen onthouden ons
Perfoon en dienftenaen UEd. Mog.teko- Μ ;
menprefenteren,enparticulierlijktebcdanc- ^oojSi,
ken voor alle Eere Gunfte ende Genegemhcydtdie L
Ons van Onfe gheboorte en teere Jaren af tot noch ^„g^l
toe door U Ed.
Mog. overvloedigh zyn bewefen, en lontit
wel fpecialijk van aen Ons te hebben geconfereert den
Staet van eerfte Edele foo als die by Onfe Doorluch-
tige Voor-Vaders in defe Provincie is bekleedt ghe-
worden, volgens U Ed. Mog. Refolutie van den ft-
venden Augu&l fefihienhondtrt enfefiigh,Ai6 UEd.
Mog. niet alleen als een onderpandt van hare liefiie
cndeaiFeaiet'Onfewaerts binnen de
Paelen van hare
Provincie hebben gemanifeftéert,raaer oock ge-em-
ployeertals een krachtigh Argument tot de generale
genegentheydt die Wy het gheluckhebben, tot on»
Perfoon ende Huys in alle de
Provinciën to vinden,
te meer gaende te maecken» hebbende ÜËd.Mog.de
goetheyt ghehadtdaer inne byilleoccauen^njet een
byfondere afieöie te
Continueren,en die Oos nocü
onlangs inden
Utsfefihienhondertfesenfefii^tf ken-
nen tegeven U Ed.Mog.hertelijcken wenfch,datdim
tijt moght wefen vervult, dat Wy de voorfeydequall-
teyt van
eerfie Edele fouden konnon eerceren.

Ende nademaeljEd.Mog.Heeren, den voog-
den tijt daer toe nu is rijp geworden i vermidt» υ m.
Mog.hcbben goet gevonden dat fulcx
den, foo wanneer Wy foude ghekomen zyn of onie
achthien Jaren: En dat wy eerftdaeghs over d enujt
ftaente komen op one»i£WiW«AJaer,l^n«>Kn
, dat Wy ü Ed. wenfckjn

gcatc niet na veWachtenfoudea bêlben beantwao'^

Liefelyckeydt. ende hare paden Vreede. Sy ts een Boom 1 beeften gemeen : de deught alleen , welcke deonghe-
desLevent den geenendieJeaengrypeH··, ende elck een diefe \ regelde ende onftuymighe herts-tochten ddor reden
'νββhoudt, wordfioelgelrnkfaltgh. . i.»^...:----------------. . «■

Wechdan met die menfthen, welcke meenen dat-
ter voor een Prins niet toin dan wijsheyt nootfaecke-
lijckzyjdaer nochtans de wijsheydt van een Regent
weghgenomen zijnde, niets overigh en blijft dan den

ydelen tytei vad een Prins, den Cypres-boom niet | Waerdigheydt boven andere verheven i». lek foude
onghelijck, welcke wel een Ichoone gellalte heek, ! meerfegghen, indienickniet geleert enhadc!e,dat
maer geen vruchten en geeft. Aen de voorfichtigheyc i menby de Hooge Overheden en aenfienelijcke Vor-
en deught vaneen Prins hanght menigmael den wel-
1 ften,niet dan korte redenen behoort te gebruycken.
ftandt van het gantfche Volck, om dat hy een voor- '

beeldt en ghelijckenis van Godt op Aerderi is, volgens
het geene Godt felfs van hooge Overheden getuyghc.
Pialm.8x.6. lek hebbegefeghtghy χψ Gaden, en »tjt alle
Kinderen des Alderhoeghflea.
Want ghelijck onder de
nietalien, hetgout in ichoouheyt en waerdigheyt bo-
ven allen uytileeckt, foo mede onder alle de deugh-
den, die tot het wel - leven des menfchen noodigh
Zyn,de wijsheyt : door welcke de voorleden faken be-
dacht, de tegenwoordige gefchickt ,en de toekomen-
de voorfien worden. Deie is een volkomen fchilt te-
gen alfe voorvallen van deongefladigeverwifTelinge
der menfchelijcke faken ; een bedwangh van alle on-
geregelde herts-tochtenjeen behuip-middel tegen be-
ariegelijcke aenlockingen jen een wel geveitancker
tegen allert aenftoot der boofejdac door geen gewelt
ghebroken, noch dooreenighen lift ofte wrevel der
verkeerde menfchen los gemaeckt kan worden. Want
het geene de oogen zyn in het Lichaem, en hetrecht-
fnoer in de Bouw - konft, dat is de wijsheyt in de Re-
publijcque ; om goeden raedt uyt te vinden, vergade-
ringen te houden, gerechtighey t te pl^en, de Regee-
tinge ftaende te houden,het Gemeen befte te befcher-
meo,en om alles te verrichten, dat tot den Gemeenen
Welftandtgewenfcht wordt. Ende gelijckP/dr/eghe-
tuyght, de wijsheyt is den leytfmsn aller deugbden,"^
dcMeefterffe des lpvens,den Voerman van de be-
quaemheden en alle Geeftelijcke krachten der Ziele,
den Beftierder der menfchelijcke daden , wekkers
opperften ftoel haer fondament geleght heeft in deugt
der Princen, en in de liefde en eerbicdigheyt der On-
derdanen. Sonderdefe wijsheyt vervallen degrootfte
faecken door haer eyghen laft ter neder, even als een
Lichaem dat van fyn Zielen Geeft berooft is.
Door
feght de Goddelijcke wijsheydt,Proverò. 8. ly.
regeeré» de Koningen en de Vorjlen fitüen gerechtigheydt.
Door my heerfchen de Herfchtrs, ende de Princen olie
Richters der Aerde,
Godt geven nu dat in uwe tijden,
~na foo veel beroerten en gelückige afghelegde Oorlo-
ghen, als een nieuwe en gbeluckighe Ëeuwe van ons
beleeft wcrde, in welcke de befte Wetten, Godtfa-
ligheydt, ende alle eerlijcke Wetenfchappen cade

-ocr page 650-

en ο OR LOG Η, 'lAchi'ÌÀ-i;éerù0eBoeck. fi 9

.yoldaen> ingevalle Wy langer hadden getardeert
' πι te kotnsn joiiifleren endc pofleffie nemen van het
' eeene dat U Ed. Mog. foo obligeantelijck gheliey? te
octnen een Pandc van hare aldergrootfte ende in-
" Ijjckfte afFedtie tot ons Perfoon.

Die is dan de oorfaecke Ed. Mog. Heeren, dat Wy
oDsin U Ed.Mog. hooghaenfienelijcke Vergaderinge
lioraen prefenteren, om alhier tnctdanckbaerheyt te
ugjuyghen, dat Wydequaliteyt
vineirfie Edele by-
fonderlijck fullen employercn en ghebruycken, cnde
door de Gedeputeerde, die Wy ingevolge van U Ed.
lylog.voornoemt Refolutie van denyevewi/i» Augufti
Mienhondertenfiftighàa&T toc iullen nomineren,
doen employeren cn gebruycken, tot de meefte Eere
jn Welftant van de loffelijcke Regeeringhe van defe
Provincie ende onderlinge Herwowe van alle der fel-
ver Leden, en foo veel in Ons ve/mogen fai wefen,de
poodighe correfpondentie met alle de Leden van de
Ueit te onderhouden en te vermeerderen, en wel fpe-
cialijck meC de Provincie van HoffWi en
Wefi-Vries-
kndt,
die van alle tijden met U Ed. Mog. hebben ge-
ftacn in een particuliere
Unie ende Verbintenijfe, ende
ïoorts te verfeeckeren dat alle het geene wyders in
ons vermogen is, by ons oprechtelijck ende met yver
fa! werden ge-employeert tot U Ed. Mog. meefte
dienft en welvaert van hare goede Ingefetenen en On-
danen, endatWyalfoo getrouwelijck fullen op vol-
gen de loflijcke voetftsppen van onfe Doorluchtige
Voor-Ouders, die de Fondamenten van het heerlijck
Gebouw van defe Republijcque hebben heipen leg-
gen, en alles voor de V ryheyt en Religie opgefet, en-
de daer wyders by voegende de overgroote genegent-
heyt, die Wy uyt onfe eygen bewcginge hebben om
U Ed.Mog. allefints te behagen, oock hare hoogh en
gerechtigheden, nevens de andere Leden van defe
Looge Vergaderinghe voor te ftaen, foo fullen wy tot
befluytU Ed. Mog. verfeeckeren» datwy allenthal-
venons debvoir fullen doen om vordere kenniffe te
bekomen van de rechte Gronden en Maximen van
UÈd.Mog. lofleiijcke Regeeringe, ende ons alfoo
lot bevorderinge van der feïver Intereiien ende Wel-
vaert meer en meer bequaem te maecken. Den groa-
ten Godt biddende van henen dathy/^nen Zegen,
over U Ed.Mog. Perfoonen cnde Loffelijcke Regee-
iinge,genadelijck wil continueren en vermeerderen.

U E Edele Mog. geaffeÜmetrde.Dieneer.

G. PRINCE d'ORANGE.

^c terc ban Odijck comjpiaceecbetecl^etgabe»
Satinai) ban öaec igo. lÊoa.HSaen&agööen eerften
5 ©ctobtt/fonbec cenige contcaDictie/ enöe nam feflle
al^eerfte van Zeelandc i boct) in be gabben

DlcbanSierickzeefict geoppofeect : om bat fiip niet
in Zeeiandt tua^ geoooten/enbe om Dat be i^m ban
Cruningen toal fpn ^joutasen «i^am-^ocb b'anbece
Men/Dat in'teen enbe'tanbec meecmael^ tua^
Oeöifpenfeect.

^taben'tgegeelbiecci^toiett in Hollandcoocl^ an:^
txc^ niet gefept/ al^ bat fpn i|oogf)ept upt ben Hage
Kbepbende geen (tenni^baec bangaDtgegebenaen
niemanbtban bebace /oocg niet een be ideeten bie
tot fpn educatie toacen gefïelt.

anbece ttogffelften ooch effpn ï^oogBepbt fpne
roeche baecboo; nfettnat meeC becacgtect al^g{)e=
bo)tictt gabbe : oojbeelenbe bat Hoilandt foube im·
Kobetenbe fojmalitept: batfpn{|oog(jeptbabt[ie'
Doocenbefaecltenggebaen te gebbenbeuc (tSebepu·
"etbe/latcnbe aen be Iceben ban Zeelandt öacc
vrye deliberatie: bie |p fcbeenen niet gegabt te gebben
wuc be gtoote acclamatie ban be Gemeente en
pltlc6()ept : sËInbe feecftet bat be 3leeben of eentgge
WE felbec booi Ijabben op bat (hicB ban ben^Sbel
«niQö reglement te maSen. Slmmecé bat Bet hw^
wn quaDe confequentie / booj acclamatie enbe gunH
oanbc<®cttieente (baet ban'tbooigaenD? eenigije
WHengleben) tottec <Cbacgenteftomen. ©ocö
weit oiKit baec tegöen gBffept/wxiiiw/iwxPW.

J®aec icR f^B / bat be fpjeucR niet baft gaet * inbe ,
ï?.;6cB|iftupceBebbentopccn c)cempel/ttet be «in.iooS,

beten ban afcael «npacigUIijcft {jaec fïemmen gq.--

ben enDe tiepen tegBen Moyfes, enbe fiet guide Kalf
gingen bieten enbeaenbibDen: fooenbiaiban befe
flemme des Volcks,nietDeilemmeGodts. (@nl)Ct:«
tuffcBen liep be Oratio votiva feec tegen be tnarimeiì/
beiJUCtien enbe Bet
edift perpetue! ban Hoilandt. gn
^eiandt ontbjach onbecöeaeeDen geengenegent·
jepbt om bit toeccR niet te p?ecipitecen. jQaet alfoo
fp fagen bat b'anbece met BettoetcR boo^ttoilben/
enbe fp Bet qual^bRonbe beletten / foo om becefo-
iHtie aiceebe in!t iaec
feftigh gfienomen / al^ bat fp/
Betbelettcnbe / fouben in 't oogB ioopenban be
bicanten eiabe ^emepnte: foo jpn fp te cabegBe»
hmiben Baec be gBetoilligBfïe te toonen ; om ben
DancR Daec ban te Bebben. Cnbe jgnbe een m
/«waenbe Jliince/ 'ttaelcR (foogepiefenteecttoiect)
ceebefoo beel jacen langB/ be il^eece éjince Cen^
cecDt toa^ ontBouben.
Mm boo; Baec fcoubeuc ea>
be ongeceebtBepbt tot be Collatie ban 't ;&tabtBou:=
becfcBap/toonDen gBenoegB/ batfp liebec Babben
öecontinneect onbec Baec fesal^om een
Premier aen
te nemen/Die ban nocB cwee ùifponecen Ronbe/ nocB
Daec en boben aen te nemen.

€nbc Hoilandt, om bie ongBcceetBepbt tegBen te
gaen cefolbeecbe ben
achten twintighften Septem*
bectoatbolgBt·

Εκΐναδί uytU Refolutien vande Heeren
Staten van HoUandt ende Wefl - ^rieS"
landt y in hoer Ed. Groot OÜo^i ^ga»
deringe genomen op

Vrydagh den étht en twintighfien September
fifihien bondert acht en fefitgh.

De RaedtPenfionaris heeft ter Vergaderinghe «ο««Λ
gerapiwrteert dat deHeerpn haer Ed. Groot eensaen·
Mog. Committenten, hebbende in gevolge en
totvoldoeningevandefelveRefoiutievaniten
taeeen w^Ìi»
twintighfien
dèfes overwogen,hoe,en in wat manieren fcliep
van wegen defe Provincie foude konnen ende behoo-
ren geprocedeért te worden, ingevalle d' een of d'an-
der Provincie buyten vermoeden, nu ofnamaelsqua-
men te refolveren tot verkiefingh van een
Stadthou
der oi Gouverneur van haer Provincie :
oockprefume-
ren moghte defclve op haer particuliere commiffie
t'introdHceren inden Raedc van State, ende wat/>ri-
vtfien daer jeghens van nu af aen foude konnen ende
bchooren gheadhibeert te worden ; van verfiandt en-
de van advyfe waren dat het met'tintereffevan defe
Provincie ,datbyde egenwoordige

conftitutie vande Republijcq, daer haer Ed. Mog.
om goede ende fundemencele redenen het
Stadthou-
derfchap
van hare Provincie hadden gemortificeert,
d'andere Provinciën echter buyten vermoeden pro-
cederende tot verkiefinge van een
Stadtieuder, de-
felve fouden introduceren inden Raedt van State, en-
de met haer
aenfien foo wel, als met haer fiemmen haer
Ed. Groot Mog. alfdan
verfimken met fubventie of
imminentie van de proportie die haer Ed. Groot
Mog. ten aenfien van hare groote
centrièutit in ύχα
felven Rade door 't ghetal van drie Raden uytten
haren , teghên
een oftwee uyt yedef Ffövincle al-
tijdts hebben ghehadt : daer ter contrarie de reden
defe zyn, dat haer Ed. Groot Mog. alfdan « om rede-
nen voornoemt, veel eer wat meerder behooren te
werden geadvantageeft.

Dat voorts oock de gemelte Heeren haer Ed.Groot
Mog. Gecommitteerden naer examinatie van alle
d'oude Inftru&ien vande gemelde Raden, met de re-
troaden daer op applicabel, midtfgaders oock van je-
genwobrdige fluauerende Indruisen met d'onvol-
trocken deliberatie, daer op van tijt tot tijt gehouden,
niethadden konnen vinden, dat d'andere Provinciea
eenig recht tot introduöie van
Stadthouder ,ύ» inde
Rade van State was cutnpeterende, veel mis dat daer

3?f+ toe


-ocr page 651-

ézo S A Κ -E Ν vàn S Τ A E Τ

m

I^éS. toe eenige Obligatoire conventie of overgiften waren
- gepaffeerc, maer dat ter contrarie gante evidenc ende
palpabel was, dat noytde meyningb ende intentie van
yemandt van de Bondtgenootcn was gheweeft, dat
•d'andcre Provinciën haer Stadthouder, die fy moe-
ften verkiefen, fouden brenghen in den Raedt van
State,als fy felfs » o.m raden van Staet, geen
SEadthoU-
der meer fouden komen t'eligeren, of anderfints niet
•mede van gelijcke gefagh en voordeel fouden konnen
joiiifleren ! als notoir ende handt - taftclijck zijnde,
dat'allede Wetten ende maximen van defe vrye Re-
publijcque zyn gefundeert op gronden van gelijke en-
de reciprocatie, ende dat daer en boven oock tegen al-
le: aiquiteyt ende billijckheyt ftryden foude,datde</«>
Provinciën,te
weten,Zei/a!»i/t, Vneflanit^ ende Stait
en LanJta .
of yemandt vande felve foo notabelen
Voor-iecht tegbcnde
vier andere Provinciën foude
wefen toegeftaen, na dat defelve andere Provin-
cien,aen de voorfz
drie. tot bereyckinge van eene^;!-
Htrale harmonye, tuflchen alle de Provinciën omtrent
het vooriz Point, ofte 't gene daer omtrent is, foo li-
berale aenbiedingh hadden gedaen.

Dat midtfdien op de voorfz graden ende menigvul-
dige redenen, by monde in breede gededui:eert, haer
Ed.Groot Mog. ongehouden waren oock niet fouden
konnen, ofte fonder relief van hare Hoogheyt mogen
gedoogen, dat van wegen eenige Ρ rovincie ofte Pro-
vinciën yemandt uyt oorfake, dat hy tot Stadthouder
of Gouverneur moghtc wefen verkooren , of onder
eenige andere pretext buyten vrywiUige confent van
hier £d. Groot Mog.in den Rade van Staten geintro-
ducegf.t foude werden, ende dat fulcks oöck dienvol-
«en&" by eene peremptoire Rcfolutie alhier vaft ghe-
ftéit, ende voorts d'andere Bondtgenooten op dp be·
quaemfte manier bekent gemaeckt, oock metter daet
gepradtifeerc ibiide behooren te werden, fonder dat
daer jegens eenigeindracht by overftemminghen, of
anderfints te gedoogen : Waer qi gedelibereert zyn-
de, hebben de Leeden 't vooiiz Advijs generalijck
overgenomen, ΟΠ1 daer op le vorderen dcRefolutie
van de Heeren hare Committenten.

Ende is voorts goet gevonden, dat by provifie ende
middelerwijle van weegen haer Ed. Groot Mog. ter
Generalitey t geprefenteert fai worden 5 in wat voegen
de voorfz inftruftie van den gemelden Rade van Sta-
ten is blijven fludueren, fonder dat tot noch toe d'ad-
vijfen van de refpedlive Provinciën ingekomen zyn
op'tlaetfte Concept by den ghemelten Rade opge-
ftelt ; ende by haer Ho. Mog. den
fefihieuden Decem-
ber des
iisti fefihien hendert drie en •vyftigè delelve
Provinciën toegefonden,om daer op hare Staets-ghe-
wijfe Refolutie te formeren, ende in te brengen, met
verfoeck, daer over in een nader befoigne bekent
ende fmaeckelijck te moghen maecken de Refolutie
by haer Ed.Groot Mog.op't voorfz fubjeft tearrefte-
ren. Ende dat voorts mede uyt den naem ende van
wegen haer Ed Gr.Mog.Conferentie fai werden aen-
geilelt met de Provinciën van
Gelderland,ym Utrecht,
enOVïi" 327f/,otndefelvc de voorfz fondamentenen
peremptoire redenen wel in te fcherpen, etjde daer
op, is 't doenlijck, mede met de felve een eenpa-
righ befluyt te maecken, daer toe de Heeren Gecom-
mitteerde Raden , ende andere Gedeputeerden ter
Generaliteyt geauthorifeert en gelaft worden midts-
defen.

jn^aec Zeelaodt giiiifec mee Iieuc : gebbenùe b'an<|
fieccebefintieitiDiel^joDincie yet te tieece{aten&a>'
men. i' ^UnDCCen DaealJ^ ben negen en twintighften
oiKfingeneen Miffibe
ban be Heecea Staten ban
Zeelandt,Qefctoeben tot Middelburgh ben twee en
twintighften Defec/ BouDcnbe
in effect/bat alfoo Dacci
«Sb. SQoB.Soetgtietoonben gabben / bat ben ^eec
Willem van NaiTau, igccc ban Odijck, <Ì5f commit=
teecbe
ban be eerfte Edele <n üace ©eraabccinge / foo
toanneecfpne gIjcIegentbcpbtfulcFfoube toelaten/
ofte oo;beelen foube gaec eenigge bienflte gonnen
boen / tee Secgabecingbe ban tjaec ]|o. ltSog. fbube
compatecen / om be befoigne^ ban 't 3Lanbt met en·
Oe betubenip ϋαι;; «nbm a^ebeputee<;ben t;9aec t(

nemen j be«gemelbenï|eee ban Odijck met cte&th
tfe aen ijaec J^a. j®og. tjabben toillen booificn · hp?'
foecftenbe befeïbe baec toe te toillen aen-nemen enh»
ec&cnnen al^ naec befjoocen/en boón^ bomomen
Öp
loobe te attcibuecen : J©aec op ombjage nhph^n
toefenbe/i^ben meec-gemelben igeec ban
Odijck in
be öoogögemelbe ©ccgabecinge ban Baec ®o, mm
gecompaceect/ becteelleftomt / enbe {leeft CLI;
gen^^effic genomen.

?ïibu^ gegaen be^ i^jincen cepfe naec Zeeiandt
HDec pojbeelbe baec ban na ftrn paffie / göcWcft nhei
meentöcft. ï0atfaHcft'ecbanfeWni ùe fiS'
ben fpiaechen'ec met geen lof ban: bat be
minöecjacigö : bat be gitaten ban Holkndttoacm
fpn Tuteurs: bp babt öoec Wec ίπ niet gcftent : mm
Bonbe öet bicigecen / bat befe cepfe toa^ aengcleptit /
om be ^jincen Tuteuis te obligeren, of om fieni f na
fpn appetijt ) fabanceren / ofanbetfint^ / om Zce-
landt ban fjaec 3ntece(i meec rnbe meet te ber-
b?eemben. b' 3Snbece fepben/ ben ©jinjS babt Ücciiti
poffeflje gijenomen j Zeeiandt Ijacit boo? öcm ηι«
nieutu^gebaen/maéc'ti^ boben mpnj||ooft. Apei,
lesfepùeioteen^cboenmaecfiec biebanfpn
Öec-Bim(i todbe 00?beelcn/
nefudor ultra creptdam.

39en tweeden (©ctoBec jfjnbe tec ©ecgaöcciimlie
nocgmael^ boo;tgl)eb;acDt fcecftece ^eraocie/U
ofte ban toegen benlleec Chriftiaen Adolph,Ì£Cs
togb'ban Holfteyn tot Zonderburh gepjefentatt/
boubeilbe hlagDten tegett^ b^n StoningbbanDene-
marckeh obec 't afnemen ban fpne HLanbeti; mtt
becfoeclt bat6aecï^o.naog. tot fpne ceDDinflttiiDe
Protectie foube gfμlieben te coopereren : g^ na Drit
becatf e goet gebonben/bat aen ben iSefibetit la Maire
gefcfljeeben foube tooiben / bat Bp bp ben boofld-se.
bacbte ftoningB/ enbe elbec^ albaec te §obe ban
nooben toefenbe / alle 6cacf)tigbe beboirm foube
gebbben aen te bienben/ten epnbe bcng|)eni(ittn
^ectogb ban Holfteyn foo beel te cecbt inoggtetDoj^
bengebolpcn /ai^'teenlgbUnt^ mogcljjch cn Dorn>
Itjch foune ;pn ; en bat ben Hi ec Charilìus, mrao;*
binaci^ <lSnbopé ban meecgoogfl-gemdte Aonfng/
booj een ofte meec ^eecen ^ebrputectben tot be
faecKen ban Denemarcken becfoctit fouDe tDo;ben /
be beboicen bp ben boojnoemben iiefiOent ie Mai-
re te boen / met fpne goebe <©fficien te toillen fe>
cunbecen.

3ngefien/ nw oocRbe ®egcecinQf)totZaieetoa^
becanbect/enbegbeftomcn in ganben banbcn$io<
ningb Tafileth , boo; tockhe betaiibrttnob ban
üeeflet btitect becoo;faecItt / bat tegen b'ou&e iCtac^
tatenbecobecilen (n be flgibbelanbtfe Zet loacen
Becbat : foo Bebben Baec ©0. JBog.op ben tweeden,
naobeclegB of niet pet^enbetoattegöenfoobantQe
coebecöcn alceebe gBepIeegbt en bie nocB betbec ban
bat 3@oIcIt te gemoete taifecbcn gbefien / met biucbte
gebaen en onbecnomen foube Bonnen enbe beboeren
te toecben ; goet gbebonben bat ben Conful ban be-
%n 5>taet / tot Zaïée cefibecenbe/ foube bjojben gbe·

iecten ban befen ^taet fouben Bf^ieu.. -
geni enbe bat BP Conful boojnoeint banbeba«!5
fpne aen te toenb.en beboicen bp alie Mcapen aen
Baecï^o.«Sog. becicBt enbeceecBenfebappenfou^
Bebben te geben / fonbecbanbe^teOoen eenigöfintP

'"®'Scci bS^ Bebben be

:ben ban be Piobintie ban Vrieflandt w S^g»
Mc.inge b^ent gemaecfit/ bat be tleecen bare »^»'
clpalen lieB Babben geeonfoimeect «wt
«aog.cefolmie ben vyf
en.twintigften actob.
leben genomen/caftenbe be CaiTatie
'i3lanbtél©<lit(e: a©aet opBeDiHtie««t


mM

-ocr page 652-

cn OORLOGH, 't Acht-eri^veertìghfleBoeck, 6^\

3 fcfhjiEn/Saec^o-ilEos efSBemcIbeJleeccn φεδί
tofcctifn Dare booten bcbancfit/cnbeffoct gctìon.
MnDatDEaEntetcfieninoöeöan öifclöt iffcren (©e^
hfflUtfrtDcn acfttec De boojfj cefolucie aljf ΙϊεΙί/ fouDe
amiOcn flccopecct/ noch öiec baiiftcuniffc gcgeücn
gen Den iSacDt bandiate om te flcec&en tocgacc
& nacictitinge.

gn Over - Yflel fielijen be Lunenburghfe ©oltïte»
KtuifcttnepniBÖDc pöpen/ toanncecfe tn De neug
Btfifn toectuaect^ ïjaDöen te maccbecen : De Supte·
[jjt / HenDe Dat men boo; l)aDt gacc te caffecen / enùe
(icbbenOeDefeenOe e^enenocbeenigenptcft op gaec
^Ificieci/mutincecDen opentltjcfe / onDec Decpcl Dat
fu hacc folDp gelDen nocb niet alle en öaöDen ontfan=
gen; fcöcoten een Kitmecflec onDec De boet / en que^
ficn
becfci)rpDe anDece/ ja ontfagben niet gaten <iE>e>
nnoii / Den 45?abe ban Naflàu met De pijtool te at»
taqncccn. ^e J^oetltnecbten beel met Bjoutoen en
BiiiDeccn beftDaert / penDe Dat fp boojt fouDen moe^
ten/pDDenDte biec gaecne m'tEanDt gbelaten j
niaecfoo tot Utrecht, al^ elDec^ toiecDt fulcfe^ bp
©laccaci en afcoepingöebecbooOen: Dit maecftteDe
;&oItuten Dcfpfcaet/enDe De Staten ban Over-YlTei,
fij£öaccmeDe nicefltoaccn beftnaect/ bjeefenDeDat
Oefeecrfie ongecegeltbcpt maec een (tlepne openba^
titigc toa^baneenfmectelilcfte confcquentiejfcöjcei
ton Dat Ijaec fo. JSog. in tfjt^ Dacc boo? toilDe toe.
fm/ gcijjcb oocft gbcfcöicDe ; enOe iuiecDt goet gljc
bonben Dat De lEilitie ban Den ^taet D; macche en>
tKof DancftingefouDespn. Mu fionDtmmooc&Den
iunenbucgbfen JHainifiec Muller toe / bat De vier en '
twintigh hondert Boctftnecötcn fouDen geembac»
ScfCtiuojDen in't Texel.

^cn achtften jpn tpeDec becfocbt en aengemaent
fif ifeecen ban Heuckelom, enDe anDece becc ilo·
Éog. i^eDeputeecDen totte JQilitaice faecHen / Dat
fjact €.alnocb in gebolge ban baec Ho. JQog.tefoIua
tieban&enachtiten OctobecIaetliieDen totlDen bifi^
tcccn cnbe e);aminecen bet aDbij^ De^ l9aeDt^ ban
itate/göefojmeect albicc in Den Hage Denfeften
btfelbcc IQaenDt/ totbolDaeningbebanbaecHo.
JB03. booïgamDecefoIutieban Den drie en twintig-
ftenTtuguiW/ obec ftetfu&ject: of eenigbe petiticn
gttiupcenDe Den boo;IeeDen <!^02l0g geDaen / en upt=:
gfgcbcn / miDt^ Den göemaecftten ©?eDe / ofte oocit
omanDccen baojgeballen becanDccingbcn niet boo;
ÉcngcDcetefouDe Dienen gcDiminneect tetoojDen/
roöeDaecban ten fpocDigbllcn cappojtteQoen.
lp ^ijn l^oogbept De l^eec Prins van Orangien quam
n- öm negenden (@ctobcc'^ abonDt^ ìdoeDec in Den Ha-
ge.fonöcc gbecHCbt ; alleen De Jgeecen ©^Dinaci^
fr|i.49ecommttteecDe tee <13enecalitept Den elf-
den ijcm toefen begcoeten enDe Doo;bioo;De ban De
gcecReygersberge in fubflantie betupgöt baecfon=
UecilnsDe b?eugbDe in De toelflanDtban fön!|oog=

-vf «ccucyuieecur miyi «luuntn; t» imm·

Ipubcn een naeubie en opcecbte Coccefponbentie en

©iitnbtfcljap.

. ^oec op fpn iSoosbeBbt tn fnbfïanMi / (n bim/

><v MI t. ^KLiaMuci· / ciiuKyutul· uctiMiiwl·

«e ïSonbtgenoten / al^ mebe toefen fouDe een begint
m / toacc op ban tflDt tot töbt De booge en aenliene»
^ftc 25cbieningen/ enbe gjlluflce CbacfllJen öan De
ieeccn fpn Hoogbepbt^ Boo; - t@ubecen / boogbet
memorie/fucceffiöelöcR op fpn üoogbepbt fouben
Bömen
te öebolbecen : becfeecftecenbe boojt^ gemel=
tei^cecen gijebacbtefpne ï^oogöepDt/banDecfelbe

nette / Diflinctecn tnelgccaifonneecDebaoojDcn beeft i <i() 8.

geanttooo?öt:DatöpDeopaemeItcl|eeten iSeDcpu»_

teecDe feec bebanchte boojbaecbctupgbbegenrgent·
Öepttotfpnpecfoon/ enDe Dat bP blgDelua^batDc

banDe

Jlcccen fttaten ban geelanbt "bem ban bat <i2m»
plop polfefpe babDen laten nemen/en Dat bP f '
fehecDe/Dat het felbefoube (Icecften tot lupfìei
©jobincie ; beDancftenDe boojt^ gbemelte JJeeren
boo| De genomene moepte/ al^ ooch aengeltoben coi>
cefponDentie met Den I^eec ban Odijck, Die geDacbte
fpne $oogbept becfeecBecDe/ Dat bP ©etc Odijck,
ttonbectelbch foube tcacbten te cultibecett.

ATec felbectbt toiecùt geDjucl^t Dit oiiDt ^laccaet
banliiepfccCarelde Vyfde: toant ίπ Dien töDttec
©ecgaDecingb ban Ho lande tcotteecbe Dcfelbemai
tecie tot contentement banbe Ibrcben : maec tot
gcoot mifnoegen ban bet platte Êanbt/ bienbolgrn^
ban bet ïiat Dee ©iDDecfcbnp enDe anbece / Die
Heeclöcfibeben befaten. <ΐ5πθε / foo facbten/ om
Den ?ïDeI in Debotie te öouDen.

E XTS yi c T.

ciict ban

T^-Aerle,hy der Gratiën Godrs,Roomfchen Keyfer,

altijc Vermeerder des Rijcx, Koningh van Germe· jj^pfEc
me,
van Caflììle, siXiL·eoo, van Grenade. van Arragon, narei
van
Navarre, van Napeh. van CiciUe, van Maiüor^Mi "e JÖpf·
van itfrtóe,vandeo liylanden
Indien, en vafter her- ί®»
de vande WefterfcbeZeeiE'.'rtz-HertogevanO^i»· rinse ta
ryci#,Hertoge van
Bourgeigne, van LothrijcLvm Bra- t)t ^m»
l'anil(,va.nLeml>»rg3V&aLvxenl'iirgh,é'f. Grave van {Sffeï??,
Vlaendert». van Artoys, van Boirgtigne, Paltfgravc en teuam!
vmHentgouiue, vvaKoUandt > van ZeeloTidt » van Fe- ^f*
rette, van Hagevault, van Namen,é"!!· Prince van ίιτΛ-
ve, Marckgrave des H.Rijcks, Heere van Vriejïandt,
vanSe/ier>van ^i«i#/<»jvande Stadt,Steden, en Lan-
den van
XJytrecht en Over-Tffel.taàa de Dom inatour in
Αβα ende Afri^ue. Allen den geenen diedefen.onfea
Brief fullen fien, Saluyt. Van wegen ons beniindea
de Burgemeefteren ende Regeerders van onfen be·
muyrden ende beflooten Steden, In onf^n Lande van
HoUtndt, wefende ontrenc tnuintigh in getale : Is ons
vertoont ende te kennen gegeven geweeft,hoedatons
voorfz Lande van Heiland kcrc kleyn is, en niet ofte
luttel meer dan'twewsifci/van onfen Landen van
Brabsndt of Vlaenderen, en welck Land t naer fyn ftaec
enconditie gedragen heeft diverfche laften, ter caufe
vander beden en iubventien ons geconfenteert by den
Staten ons voorfz Landts, en 'om de penningen van
dien te vinden en vervallen, de voornoemde Thoon-
dcrenuytkracbtevan onfen Brieven van Odlroyby
hen van ons verworven, op geftelt diverfche Ex^fea
en Ongelden, op den Wijnen, Bieren, Granen, Tor-
ven en andere Waren, en dragen omtrent een
derden-
deel
van der Schildt- tele van HoUandtAicr by onfe be-
den en andere ommeflagen gegadeert werden, Ende
al is 't fo dat niemandt geoorlooft en ware den voorfz
Steden eenig hinder ofte letfel te doen in 't opbeuren
vanden felven, of die Inwoonders direftelijck of indi-
redtelijck uyten voorfz Steden te trecken, defen niet
tegeniiaende veele ende diverfche Perfoonen hebben
hen vervordert op te ftellen op 'c 'i
Platte Land, Broa-
iverjfentJf^everyen.Lfyeryen,
een groot werck van lïm-
mefyen,a\s Sluyfen
en anders,midtfgaders diverfche an-
dere
Neeringen ende Amiachren j die men in befloóten
Steeden gewoonlijck is en behoort te doen, tot onder-
houdeniflè der voorfz Steede, onde dat noch arger is,
poogen omtrent der felver Steden, Vryhcden, op te
ilellen
Tapperyen,Backeryen.ea diergelijcke,dacr door
veele onluilen van vechten endedoodtilagben ghe·
beuren,en andere bedrochgefchiet inde Waren ende
Neeringe, fonderlingealfooopt'tfelve Platte Landt
geen behoorlijcke Ordonnantie ende toeficht en is:
Soo dat, op hoope vah goede koop , ende t'ont-
gaen d'Excyfen endeandre Ongelden, die Inwooners
der voorfz Steden, dagelijcks poogen in 't heymeiijck
en openbaer de felve Waren, op 't voorfz Platte Land
te koopen : en dat meer is, vertrecken uytten voorfz
Steden,ende gaen woonen op 't voorfz Platte Landt,

doende


-ocr page 653-

èli S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

doendealdaerhunneNseringen^al'cwelckdevoorfz
^ Thoonderstotdiverfcbe ftoaden te kennen gegeven

hebbenons ernflelijck verfocht endeghebeden, hen
luyden te voorfien op heurluyder begeerte, ende doe '
expedieren onfe opene Brieven in lulcke faeckedie'^ "
ende.
Doett te -weten, dat ghefien in onfen Seciete "
Rade,'t gunt wes by den voorfz Comroiflarishierin
ne ghedaen ende gebefoigneert is geweeft, mitfiade
fijn advijs , en 't ad vijs van den voorfz van onfen Rai'
en Reeckeninge in Holland, genegen wefendc ter he
de en begeerte van den voorfz Thoondcren,en
willen'
de voorfien totter depopulatiedefolatie endiftinfl·
van onfen voorfz Steden,hebben by goeden advijfeen
rijpe deliberatie van Rade, geordonneert endeghefta.
tueert, ordonneren ende ftatueren by forme van Edià
by defen onfen Brieven , dat vootaen niemandt bin-
nen onfen Landen van HoUandt , ende andere die
daer onder ghehouden worden , buytenbeflotenSte-

den ( den Ho^iiende^i/ciwiier daer onder gereeckect

en fai van nieuws moghen opftellen ende erigeren
n.ige
Weveryen , Loyerye» , Metfelerye», Tttnmeryen, of
andere gelijcke Ambachten, Negotiatie of Neerin-
gen ,die men binnen beüoten Steden behoort te doen
noch defelve Neeringhen doen ende cxeceren ; infge.
lijcksdat niemant van nieuws en fai mogen op ftelieu
eenige
Backeryen oiTapperyenhiïii\en feshondert Roeden
nae de Vryheden van den voorfz befloten Steden
noch oock opftellen opplatte Landt eenige nieuwe
Brouiueryen, op peyne dat fy gehouden fullen zijn fulc-
kcBroumerye of andere Neeringe, Backerye ofter<rt.
perye
van ftonden aen op te breecken, en af te doen, en
boven dien tot boete te betaelen tot onfen profijtede
fomme van
vyftigh Carolus guldens, foo dickwils dat
yemanc bevonden fai wefen contrarie vande vooriz
poinÖen gedaen te hebben , waer afwy dekenniflè
van defcH indien contrarie ghedaen worde , ende
klachte daer over quame, gecommitteert hebben, en-
de committeren den voorfchreve van onfe Radein
HoUandt, ende dit al ter tijdt toe dat de gene die eenig
recht pretenderen fullen, omme
Brtuweryenof ande-
re Neeringhen ,
Backeryen, oiTapperyen binnen de
voorfz Lemiten van nieuws te mogen op Hellen, ful-
len doen büjcken van heure Privilevien , of under
deuchdelijck befcheyt, ende de voorfz Steden van
Holiandt daer op ghehoort, anders gheordofineert fai
werden Ontbieden daer omme, ende bevelen onfen
lieven ende getrouwen Stedehouder, eerften ende an-
deren Luyden van onfen Rade ende Reeckeninge in
HoHandt voorfz. Schouten van Bordrecht, Delft Lef'
den, Uaer/em,'vanderGoude, va.rt Amfierdam,
vanden
Brielle , van Futten van den Hage , ende Akkmair,
eiide allen anderen onfe Jufticieren ende Officieren
wien ditaengaen ial mogen heuren Stedehouderen,
ende eenen yegelijck van henlieden foo hen toebehoo-
renfal, datfy ons jegenwoordighEdift Statuytende
Ordonnantie terftont uytroepen ende kondigben, of
doen uytroepen ende kondighen elck in den bedrijve
van lijn OfBcie, aldaer men gewoonlijck is uytroepin-
ghe ende publicatie te doenne, ten eynde dat niemant
des caufe van ignorantie pretenderen en magb, ende 't
felve Statuyt, Ediü ende Ordonnantie, ende al d' in-
houden van defen ih der voegen ende manieren voo-
ren verhaelt > obfervercn ende onderhouden onver-
breeckelijck, fonder yet te doen noch gedoogen ghe-
daen te zijne ter contrarie. Procederen teghensden
Overtreders van onfe voorfe Ordonnantiebyexecu-
tie van peynen ende boeten voorfz, realijckendeby-
feyten,londerverdragh ofdiffimuistie, wantOnsal-
foo belief, Ende want men van defen onfen Briefte
doene fai mogen hebben in veel ende diverfche plael··
fen, Wy willen dat tot vidimus van dien ghemaeckt
onder't Zegel authentijcq, ofCopye gecollacioneerc
endegeteyckent by een van onfen Secretarifen volko-
men geloove gegeven zy,gelijck tot defen
originalen
Brief. Des t' oirkonde foo hebben Wy onfen Zegel
hier onder aen doen hangen Gegeven in onfen Stede
van
Bruge/Aen elfden dagh Odober , in'cjaer on»
Heeren
vijfthienhondert een endertigh.Via onfe Rijc-
ke,
''t tweede , énde van onfen Conlnghrijcken van
CafliUie, &c. 'tfefihiende. Op de ploye ftondt ghe-

fchre ven By dtn Keyfer in/^aen R»de. Oader Ghe wc-

hebben, den Commiffarifcn vanonfcn wegen ghe-
ordonncert, fonder dat fy tot andere provifie hebben
kennen gheraecken, dan dat wy henluyden verleent
hebben Brieven van
Advife, addreiTereode aen onfen
lieven ende ghetrouwen deneerftenen andere Luy-
deuvan onfenRadeende Reeckeningein
Hotlandti
daer af gheen effefl: na ghevofght en is, mits dat den
meeftendeel Ambachts-heerenzijn, hebbendeLan-
dén, Heerliickheden inde voorfz platte Landen , ons
verfoeckende, dat ons believen fouden te interdice-
ren op fecckere peynen, geen
Broumeryen. If^everyen,
Loyeryen, Timmeryen, Backeryen, Tafperye», ende
an-
dere Neeringhen ofte Ambachten, die men doet in
Steden, meer te onderhouden op't^/««e Landt van
HoUandt, Stryen cnde al dat onder't Landt van
HoUandt gereecken wort, fonderlinghe beroerende de
Backeryem lapperyeAot thieu hondtrt roeden, omtrent
der Vryheyt vanden voorlz bcilooten"Steden , Beve-
lende den genen die des contrarie geattempteert heb-
ben, daer van te difiitcren, en ophouden, Authorife-
rende de Officiers vande voorfz, Steden, den overtre-
ders te mogen apprehenderen ende doen corrigeren
niet tegenitaende, dat hcureJurifdiótie foo verre niet
en ftreckt, ende op al doen expedieren onie opene
brieven in behoorlijcke forme. Op welcke vcrtoogh
wy den voornoemden Thonnderen hebben verleent
opene brieven van CommiiTieop onfen lieven ende
getrouwen Raedt ordinaris in onfen Rade van ΗβΑ^ββί/ί
Alr,JoofiZasbouty byden wekken hy geordonneert
ende ghecommitteertwas, met hem ghenomeneen
Adjunil, nietfufped, hem tetranfportcren overal
in den Steden ende andere plaetfen in onfen Lande
van
HoUandt j daer 't van noode wefen foude ende al-
daer hem informeren op de faecken voorfz, met htu-
ren dependentien, daer op hoorende ende communi-
cerende metten Ambachts-heeren, ende anderen die
daer byintereftfou Jen mogen hebben, ende't fel ve
communicerende den voornoemden van onfen Rade
ende Reeckeninghe in
HoUandt, gheen Ambachts-
heeren wefendc, ende alt' famen overfeynden met
fijn advijs , de welcke Commiffarisvolghende fijne
Commiflïe, ende met hem ghenomen eenAdjunfl:,
hem geinformeerc heeft van wegen vande vooriz Ste-
den , wat Neeringen ende Ambachien men dede op 't
Mootfzplatte Landt, ende wat Brouverje», Tafperye»
ende Backeryen gehouden werden ontrent d< n vooriz
Steden, ende daer op heeft doen dagen den
AmbachtS'
heeren , ende anderen die daer by mochten interefl:
pretenderen, hebbende Landen ende Heerlijckheden
in 't voorfz platte Landt, dewelcke gecompareert zijn
in den ghecale van fefti^h Perfooncn, of daer omtrent
ende na dat de voorfz CommiiTaris heeft met henluy-
den ghecommuniceert op die faken vooriz , hebben
hen gheoppofeert jegens de begheerte vande voorfz
Steden, ende ovcrghegheven heure redenen van op-
pofitip by ghefchrifte innehoudende veele ende diver-
fche Articulen, verfoeckende ghehoort te zijn in Ju-
ilitie, op 'c voorftel van de voorfz Steden, voor den
Prefident ende Luyden van onfen Grooten Raedt, of
fommierlijcken voor den voorfzCommiflTarisjprefen-
terendc teverifieren binnen feeckeren korten tijd:,
ende dilay , de feyten in heuren voorfz Articulen en-
de oppofitisn begrepen op welckeArticulen de voorfz
Thoonderen'niec en hebben willen antwoorden, want
fy niet en htbben willen komen in Proces, feggende
dat notoir was, datuyt faccke van Ambachten ende
Neeringen d!e men dede op 't
platte Land,en ontrent
den voorfz Steden, defelve depopuleerenden en gin-
gen' te niete, ende die Dorpen van daghe te dage ver-
beterden ,, dewelcke parthyen ghehoort, de voorfz
Commiffaris heeft fijn ghebefoigneerdeghecommu-
niceert den voorfz van onfen Rade ende Reeckenin-

ghe, gheenen Ambacbts-Heerlijckheydt hebbende
in 't voorfz platte Landt, die daer op heurluyder ad-
vijs ghegheven hebben, foo oock ghedaen, heeft dé
voorfz Commiffaris, ende heeft al t' famen ons over-
ghe^pnden , ende iichtentdea voorfz. Thoonderea

-ocr page 654-

j jjent, L. de ZOETE. Onderftont, Geextraheert
„tteteerPeMemoriael' Beici, gheheudenéytydqiMr.
"
linde loDgc, infyn leve» Griffier van de» Hcvevm
jjiHtnJtiflaendea/daer Ftl Lxvij. verfi. Ende naer
collatie gedaen, is daer mede bevonden t'accorderen
opden
•syfìitndm luny kaao/efihien bondert. By mft
eodewasonderceeckent

β. MINNESANCK.

|0(n saf upt IPIaccact nu te toillen erecu
tecen/D^t'l''^''''^ AmAerdam Qcecne αεη tjocc getogen
jie Àct)eep^^itnmecinQ{)e oanSaerdam , anùece
h{S5efcf)upt-23acft€Cpeöan Wormer ( foof«ctoec<=
niacci) ü' ^©Ifeaaecpe ï^out-ftoperpe/enöeanDece
écecinglien enbelfanOt-biecchen ! biaec boojbee·
jTs^ojpon tneec pcupleuj; en neccingDctjc&ec Jdn/
oocR meec cenDeecen / at^ fomme ;&teOen ; maec
foubetetjeel tteùojben Eupben aBemaecht tjebben.
qii Oen t^tit t)ec üZTcoublen / tnanneec top cefiabliecc'
^n onfe QegljeecinQt) / t)aDtnient]ooj|ï8l)teI|jc6te
nictgt)fi)een Det jlP;it)iIegt|tc ban oubt^ tjet aen 't
Dflncft te Boeckhorft gcflebcn; öictecenöe / bat
allelupbeti biealtiaec fou&e bonnen I)up^-|)oubeu
cnDe tDOonen / fouben b|p enbe cjcempt ban
allelirtpoflen/ ^ccijren/ fc.toant menboo;fagt)
Dat mcttec töbt bat beele öanDttoecchen upt Haer-
Icm, Lcyden > al^anbcce ^teben becbiacct^ gl)^
lilocpt fouben {)ebbcn / enbe bat alfoo bit Pjibileg jie
nictfoube Dcbben honnentoecben toegl^gtienomrn
aMboo?be tuine ban becle JLupben. l|iccbantoa^
mi't iicempcl boo? oogen / be ^teben öabben bit
tcanfpo.it ban jgeccingljen / enbe J^anbi-toecchen
na Dc ^o;pen enbe platte S.anbt foo beel toegegebcn
twtöctnu onmogeltjcft toa^btfribetebocnbcfloge:
omn/ al^ booj beelec Xupbencuinecnùeberbecf.
Üpt Oefe conftbecatie lieten Oaec €b.(I3coot jQog.
öegebac()ten bacen/ enbe atcbeecben met t)e<i?ein
tttilTerenbe.

a ^onbecbaegg ben elfden gebben be ]^eecen
I ^ titputcetben ban br itjobintie ban Hoiiaodc tee ^^ec^
7 gebecinge boo?seb;agrn / bat befelbe f^jobintie obec
'I0eoiment ^cbcep^-i&olbaten ofte'jQactniec^te
teibetaelt ftabt be fomme ban negen enveertigh
duyfent diie hondert drie en dertigh guldens eene

iluyverenJdeniet, gdijeh nabecge|ienfian
ttio;ben upt ben (laet ofte balance t)iec nae geinfe^
ttett; becfoech enbe bat foobanigen^ommemogl)^
te tot afflagli (ìcecften op be hondert duyient, biebe
todgcmelte ^jobfntie maenbtltjcB ten Comptcoiece
banbcn©ntfangcC <©enecacl Jacob van Volbergen
mac|l foutnecen / ofte toel gecefcontceecCtegljcn^
onb(crfojtabie l^often ten lafïe ban befelbe
tfebp ben ^caet ban «t^o^Ioge getepattieect.

Het Regiment Scheeps-Soldaten kofi

aen HoUandt.

»

Anno feflhie» hondert fes en (efligh.

iiokoil~i3(ic>-<i..o

Koppen

Sïffl, peComp.Collonellc 170 ■
NochiSCompag. iio"-
Oader Bc-aumont

ItU!

ίΐΙ,

^ Collonelle Compagnie
Nt^h iSCompagnienutf.

ti Onder Bcaumom ——

DehoogeTraflementen

27J8x —8-i.

Anno fefih'm ìmdert feven enfefiigh.

Ter loopende Maendt..

- 1879-

—- α4<ί47— 8-ο.

470— li-o.
- «-tf.

Ter lopende Maent.

- 1879 - 6-6

— 14647-8-0.
— 470-14-0.
- 385·— 0-0.

Anno fefihien hondert atht en fifiigh.
Koppen.

De Compagnie Collonelle 170 — 1875)- 6 *-5.
NochicjCompagnien lao —
16016— 14-0.
Onder Beaumont 45·— 470—14-0.

283^5^14-6.

Suicks dat HoIIandt over de Marinieis lot den eer-
ften Oólober
fefihien hondert atht enfefligh toé betaelc

heef de voorfz Somme van +93 3 3 — i — 4^ ·

Daer en boven beioopen /«ee^Compagnien Ma-
rines van
hondert Koppen > die Hollandc nu den
voorfz
eerflen Odtober i'-^haren lafte heeft , meer
àmfes Compagnien van feftigh, ende een van«j/«
tigh Hoofden, die daer tegens zyn geincorporeert
otte gelicendeert, ter loopender Maendj; een Som»
me van 1147 — 14 ·— 8.

Hierjegens profiteert HoUandt op den
otaet van Oorlogh in gelde.

Anno fep ten hondert fis tnfiP'tgh,
^ __ Ter loopende Maendt.
Een Póft van —— — 15703 — 18
Ergo komt te kort --- —— 1678


10 — 5'

27381 — ,8—6.

10141'—
671— 8 — 1«

Mitfdien in 't laerfiP'ten hon-
dert fes en fefiigh -

Daer bynoch<»ei^ dagen -

108513·

13·—6,

hnno fefihien hondertfevenenfeflig.

"I er loopende Maendt.

lyyoj—i8-o)

Een Poft van —
Ergo komt te kort

Mitfdien in 't Jaer ftflhin hon-
dert feven en fefiigh ---iffii— y"~-4/

Anno fefihien hondert acht en fifiigh.

Ter loopende Maendt.

Een Poft van - —:— aipii — iz-—o.

Ergo komt te kort --- - '—■ 1 — 6.

Mitfdien in negen Maenden, 18366 -—14 —
te weten tot Septemb. Incluyii —11997 —■ % — 6.
Hier by verlis
feftien hondert

fes'enfefiigh - — aoSij —13 — 6.

Noch de Anno feftien hondert

feven en fefiigh -— lyfii—

Beloopt te lamen — 4933?·""" ï"·—

beelmael^ beeft men SSjouilietpegDeNbt met
b' ijngdfcbe
Pofterye of Paquet-boodt (UU toa^ toe®
bec ijapecingl). ©en
elfden i^ tee ffiecgabecingöe
geirtfenbe cequepc banjoan
Swinnas, jpofl-JBee»
ftec tot
Rotterdam , [)oubenbe inefect/ batgpop
dooileeben ^atucbag ben
feften befecfietpaquet-
^oot met be SSjieben ban ben ^taet babt afgebaer·
mggtbanben
Brielna Harwit8ombecuoIgen|oenbe#
©cec ?lmbafTabeuc
Boreel tot Londen gebiacfittc
üjoiben / bat felbe t^acquet-SSoot be^;&onbae!)^ toe
rHarwits aengöeBomen toefenbe / Bet gebcuct tooi
batben;beÖippec Sc. Pieter met tiei!9|teben bant
3lanbt toebec ban mepninge toa^ na
Hoiiandt te
heecen/ben felben ^cgippec upt get boojfs IParquet·
S3oot toa^ gl)elict)t/ met b;epg||emeten banijem
in een gat te toecben / in ca^ tfg geen biugg en fielbe
b00|
bondert ponden Sterlioghs, geli/CRbp gebaen
Beeft: bogg bat tip bie^ niet tegenftaenbe etbaet nocj^
toieebt aéngeijouben / fonbec
te toeten be tee.
benenban bun. op naee belfbecatie oöoetie

sebon^

en O O R L O G Η, AchUn-veertighfteBoeck,

166S,


-ocr page 655-

6^4 S A Κ E Ν van STAET

löiS BEtotmöen / be boojfs ïSequefic te fiellen in fianben

;__ uanbe Heecen ban Heuckdom, enbe anbece Baec

©Dogjfeofl. Oebeputeecben totte faetfien ban En-
gelant, oni baec obec in be Confecentte ban ben Igeec
Tempie te bolecen/ enbe ben felben Baec ^οοβ j©pa.
mepninge enbe intentie omtcentbeFofterye op En-
gelandc,
vife ver fa ijael in te fcBecpen/ enbe te boen be»·
Bcöpen ; ooch becbolgené tebecfeecften/ Datftjn
bp ben BoogBgemelten ConingB enbe elbec^ ban no»
Den tueefenbe / alfe goebe «©fficien totlbe aentoenben
ten epnbe ben boo;noeniben acngeBouben^cBippcc
Sint Pieters,niet alleen opbipe boeten gBeflelt/be
cautie ontflagen 5 nemaec oocft bat biecgBciocfie p?o.
cebupcen boojtaenniet meec onbecnomen inoyBten
tuecben : boenbe ban Baece beccicBtingBe enbe b)e>
becbacen cappojtaen befe ©pcgabecingBe. Φβι^ί^
Deboo;f5 lüequefie oocB copfeitjcft gBefonbenaenb'
i^cecjuhan Borcel, B^ecl^oogB jn^og.^mbaffa:
bcucinËngelandt, ommeten fine al^ boben albaec
metjc/ fulcft^ enbe Daec'tbeBoeiibe/aïleefficaeieUi
fc bPbbof ren tf boen.

^effclbrn baegti^ tbiecbt gebifponeett op 'tllge:
moriael banbc ilunenbojgfc<©efantfc Muller, toaec
bp
Bp becfocljt een ?icte ban pecmiffle om in bcfc
ft ISri^^' ïanbfη eenigtie ^olbaten cc mogm toecben / in ca^
je3 Ö« gBebeucen foube batmen bp pe jcgentDoi^ige oc»
rafie bie ban boen mocBce Bebben: Q^eHcfolutie
fcoa^/ bat ben gemelteriieec Muller, Biec te3Lanbe
foo beeli^Qlbaten onbec be Banbt/enbe fonbec i^com
flagB / foube mogen iicf)ten al^ ban nooben tnaecen
ombeatunenboigüfe i^icoupe^ te®oet'te bjengen/
op Bet getal baec op bie tsacen getoeefl/ ten tsbe
batfe in bienfl ban befen ^taet toacen obecgchomen;
enbe is; Biec ban^cte in beBoojIHche fojme gebepe-
fcBeect.b'^ccc aenbiefenbe «i^beputeecbe banbe
tointie ban Ucreght, Beeft laten aenteecftencn/ bat BP
fjiecobecaenbe feeecen fdne J^jincipalen Babt gBe=
fcB?eben / bogB nocB jgeen anttooojbt bcltomen.

j^oeteel menitbecael genoegBbia^ om bit confent
te geben/ footoilbe men baecom befaecBnieteen^
in bectoefb;engBen/ toantmen bia^bit bolcBmoe·
be/enbe #;obintien tQiibenfeBaecboojbe een of b'
anbece toegB quptmaeclten : SSefBaiben Ba^t l^o.
Mog. op ben dercienden, na bat ingenomen Bebben
f)et cappo?t ban )|recen ban Heuckeiom enbe anbece
Die met b'^eec (©éfant Muller obec befe matecie Bab'
Den geconfeceect/goebt gBebonben Bebben bat om
eenmael een finale afBomftete maechen banbenaf;
tognt banbe XunenbucgBfefCcoupe^/ driei^eecen
upt Baec BecgabccingB gBecommitteect fouben tao^
Den / omaenfionbt^ fonbec be ntinfletpbtbecfupm
Baec te tcanfpoitecen naec Deventer, ofte anbece
plaetfen / baec Bet ban nooben foube mogBen toefen;
enbe albaec met enbe neben^ beieeCen(©ecommit=
teecben upt benboelgemelbeiiïaebtban^taetentot
Deventer boo;f3 gebaceect Bebbenbe / tot afbetalinge
banbe SlnnenbucgBfe iarcoupe$$/ in ca^ bie tee boo?f5
^tebe nocB te binben foube mogBen toefen/ of anbec-
fïnt^ alleen be felbe SunenbucgBfe (ScoupeiS banben
<£ebt een 't SanbtgBebaen/ on^aen enbe boojt booj
allemogeltjclie ceebenen enbe ^nbuttiennaecboo?::
gaenbe Concect met ben booinoembej^cec Muller te
Bouben / tcacBten pecmobecen enbe te pecfuabecen /
omme (IcB confojm be goebe meeninge banbe )|eecen
l^ectogen ban Broniwijck enbe Luoenburgh te laten
cmbacnuecen / enbe bien bfenjle boen / bie be BoogB-
.^gBemelbe-ilactogen ban Baec fouben mogenltomen
tebecepffcBcn. €nbe bpalbien naec alle aengebpen·
be beboicen be boo^fs goebe intentie ban Baec i^oogB
J©og. niet upt te toeceïten foube 3Ön / fouben be
boQjnbembe l^eecen <@ebeputecben in ^{cben gebal
foobanige ojbje (lellen / enbe bie boojfieningBe bben /
ten epnbe bat be boo;f3€?oupen| fonbcc eeti moment
langecte bectoeben / Baec te ^cBepe te begeben/
omme te 3@aetec naec Bet 4SpIanbt banEris,enbe
becbolgBeni nabe Elve in Bet ïanbi bantunen·;
burgh becboect te toecben in Confoynité banbe p»'
tenten ten bien fine alceebe afgegaen ; iSnbe Bet feibe
ttoeebe point mebe bupten alle besbiagtinae bos) de-

finance of oppqfitie bap&C tjpOjfS ϊΒίΠίίίβ Miei Hu». >
toeccRen 3ilhbe/ foo toieciïin De Weε^gίι^1e|^teTƒ ΐί
een (©ebejputeelben infulcpfU gBeballe bojQ*·

fter.enbifòo betbolgBeti^ naë Bet ïïanbt ban j
nenburg te boeu neemen ; enbe bdo?t^ alieö barr „m"
tcent te moogcn boen enbe beccicBten / 't mn» ^
ï^eecen (©etseputeecbeu tot becepehinghe ha»V
boo?f5 oogmcrch ban Baec üo-lföog.ua gelcntnth7«
ban tρ^eπ cube faechen fouben beblnbcrt te bifSr
ten toelcRcn epnbe aen Boer «Sb. tee banöenS
fouben toojben foo beel attent / patent^ getoiife / «ϊί
boojbe boo?f3
Lunenburghfc®COUpei / enbc tlttflf
boetinge banbe felbe ban nooben fouben monthitm
Cnbefönicn boojfj tpnbe gecommitteect
ubS
ilo.lKog. ©ergabecinge be Üeecen Meermacisiimi
en Rovtr, ìDEtbcnbc be cefolutie uptgBeghebtn rZ
bec cemmtie / oocB eftcaet baec ban boo; een πηΐn;
po(ï gBefonben aenbe gemelbe ©eecen ^emmt
teecöen ban ben iSaeDt ban ^aten tot Deventer
booifs/ met berfoeeft enbe ferieufebegBiecte/Batfi
be toelgBeuelDe ©eecen Baec Ho. JSiog ©eötijS
ien bic &tact maechten mo^Ben abonbt / fiinh»
é)onbagi)/ albaec te toefen / toilbcn aftoanK
om met be felbe/ tenfme alpboobrn/ tebMtttn/
gBelijcfe oocft foobanigB eictact gtiefonbea it m
ben toelgemelbe Saebe ban ^tatenfelf^om te lircc<
Ben tor BaecCb. nacicBtinge tolibecii te bienm fuic^
enbe baec 'tbeBoojbe. '

j|3f η Bab oocB boo?gefIagBen een ^^cputatieaitii
ben
<!5?aef ban Benthem te fenben / alfoo Bp De ©j»
bmnealBiec m 'tpacticuliec B^t gbefcBjeben / fooj &
Bcm fgne iümbecen nietin'feo?tc tecfianbt |ieW/S
bat
Bp teghen Baec crimiqelijck foube pjoaDmn
me <{3cebmne maecBte Dit bcBenbt atnbe Sera»
becingBe : D'ecn en b'anbec toa^ niet te b?fliin 't
gBeen ben «Ccaef ^cebe gBebaen babbe : enbe mtn
fiab niet gbeecne bat Bp
sffne actie m 'tïJijcft tóanbt /
altoaecD' een en D'anbec qualijcB gBcnepgbOe Sijn
fengn Bo(l uptBalen: baecom Babt men begetrouitv
beliebectoilfen reconfilieren. I^aecben «Sioefbitc
ban lucBt ontfangBenbe / liebtöeliciit matcBtnDat '
BPfIcB in gBeen confecentie totafBanbelinebofmci
btatie foube cefolbecen metbefenifeeaet/ al^jijntie
bie faecBe / jijn pecfoen enbe ingefetenen /gèoociflö
onbec 't aflcft, lliec mebe liet men bit toercfi foo biat
becupen/ mepnenbe öatmettectöbt/ fitbfriffouDe
fcBlcBen: <iSbogB Bo?t^ baec aentoiecbt be<i3tatifn
ban 't üup^ te Benthem gBeligBt / enbe na Munfter
gBeboect / enbe albaec ten Bupfe ban b' l^eec Romer,
25o?gcmeefïct biec ;&tabt/ gelogeect;toactban3I>
felfjS een b?ief fcB?eef aen een ConfïDent: feggenOe
toelgetcoofl te jBn / enbe batfe geenlint^fouöebup»
gen onbec be bjepgementen banbe ïieilgte/bienien
Baec foube toillen aenboen: batfe oocB niet toift biacc
Baec üinbecen toaecen. ^it gaf batmen ebentoel
toilbebe^eputatie boen boojtga^m/ toerbenbege-
nomineect be ©eecen Coltexman, Benthem enbe
Gruys, om ben <6?aeftcfpjeccBen : maec albopten^
toiecbt Bembp een geaccaifonneecben bjiefbefeöa»
jn^og. intentie beBent gemaecBt / enbe becfoc^
batBP pTaetii enbe tpbttoilbe fiellen / toaec/ enbe
toanneecBembe «©ebeputeecben mogbten aentcrp
fen. ξ^ιη ψίίΤΦορ oocfi (ienbe Boebeelfpel^mm
maecBte om ben «Djaef'tappaif^en inteecBenboi;
men bit toeccB niet op be tongb enbe inbe i^amec
'f^BcB toilbe gBeBaelbt Bewen / b^gBt
fcSP'
ben mebe in'tbecbt ; becfoecBenbe batBaec^oogg

^Sog.toilben aftopfen beopper-voor-monberfchap

ban een eenigBe ^oon nagbelatenbp <l5?aefPlnIp«
Coenraedt ban Steynfort ( bifsp ppfnfïantiebanbe
®?aebeIHcfte J^ebutoe Babben aengenótBen) toont
ben SSiffcBop /njetenbeecbe bat Steynfort on^ t
^tift Mapfler toa^ gelegen ^uïch^ ot»

miflacifen gffiplt om t' eyaminecen epnbililtB
anttopoibt bi>t ben <i5|aef bàn Bentliem aet^a»
m mcB' ifùieef / toai ; bat be ® eputatie on«gJ

Setoiie
l>cr

aupii

te

-ocr page 656-

en O Olt L O G Η, *t Acht-en-veertgihfleEoeck.

hfftfi toaö/ Dattiiftt D«n fö» Binbecenraactöabtte
' iZrm Kojt^ mt flen Dit Öoo? een fcfijpbcn ban
' Κίαύίη fclfê gf bi? fao 't fcftetn banötn

SfnubettEcontentemcntBabt/ fpffcBcnbe fiaec
urnen: «naec fP öifl öat fp Die fiarc ί|ο.|©οβ.
XthaötinbctoatinBeBelaten/ Die Dan oocft cepU>
" „hert/ niet
te toeten taaecfp toacen. beel i^'etr
Mii/ men toa^ oUtc DefcfpoeDigc
reconfiliatie fett
°,t(nt / cnöe'tBleecR bat milfcöien Öe« iCi?abe
in «n iiDJtin ttjöt öaöt felf^ oöeDacn/
't accn bupten

öanbcn^taet met

'"X'n feveodendM^ Bet cappojt banöe

öccrcn Huygeoi enDc anbetc öaec ©o. J®ob. «iBebe»
miteecDcn torte faecftenbanbe Ommelanden, acBtec»
hfliocn^ Dee felbec jöefoiutie banben een en twintigh-
ten SeptemÖecIcflleben/ enöeden twaeifden befe^/
rtibiWefct eiiöe Qc-epamineect Deöbenbe bc drie bis
fl ncte JlBemocicn/ ofte ïïemonPcantien aen öaec
iSofl. enöe be sebaaöte lleeten bec felbec «©ebe^
Suttecbentenboo?f5 bage cefpmiöeïflcft s&epjefen·
fpcci/ tip öe ïleecen Sico Eeck, SSucflccmeeficc Johan
Ysbrants, enbe Schato Gockinga, ï5aebt^-||eeccn
ure êtabt Groeningen, mitfgaDec^ ben Sindicus
Clinge, aï^ OOClt beni®aeItnanLodewijckSypers,
mtielenafftoocen DoftorJoanSitfen, 45ecommit.
crtbenbanbeteerenaeoisecmeefleccn enbe Saebt
ficTfffmtlöe ^tabt Groeningen, allecaecSenbebe
öioiecten ofte boojflasen banbecanbecingfie in Bet
ömmelandcr Seslement ben fefden êeptembec
laitftlcDen aenbe boenmael^ aentoefenbe <©ecom.
initteerDcn banbe contcobectecenbe pactpen inben
Ommelanden aebaen/gel0ch befelbe fisettiotien &iec
na tjoïgenöe ban tooojbe te tooojbe flaen seinfetecct.

Ho. Mog.Heeren.

Η Et is door de Borgermeeileren ende Raedt der
Scadt
Groeningem door defen genoeghfaem be-
vonden, hoe dat eenige Heeren uyc deOwwe-
linden onder pretext van te verfoecken naerder Eluci-
ώί/fofteveranderinge in haer Reglement, fullende
gdijck fy voorgeven, tot prascautie ende weghnentin-
ge van eenige defordres, ter faecke der gedane Mon-
fteringhe vande Lantfchsps-Coniparanten ontftaen,
tot εΛαόΙίίΤεφεηΐ van haer onderlinge gheruftheydt
ende beraminge van een feeckcr voet, naer dewelcke
hare Regcringe met de minile confufie foude worden
beitelt, niet anders door defen fpecieufen fchijn heb-
ben foecken t'ondernemen, ende in te voeren, als
eenighe ongehoorde nieuwigheden, door welcka
niet alicene de Stadt
Groeningen ^ ende der fel ver In-
gefetenen, maer oock die vande gantfche Provintie
inhaeroudevryeende gerechtigheden tenhooghften
verkort 1 ende hun intollerabele prejudicien fouden
worden toegevoeght : als meedejidatiy wel weetende,
ÏDgevallé de projeden ende voorflagen, om fulcks
t'obtineren, tydelijckebyhen gedaen, quamen t'eflat-
teren,ende vandengeenen, foohieiby gheprejudi-
cieert ziin, wlerde vernomen het felve noyc ten efiPe-
ftekonde gebracht worden , doordien ghemelde ge-
prejudicieerden hier op gehoort, endebehoorlijcké
tijde moefte worden gegunt, om over het ongelijck,
ten ioo notoirlijck toegevoeght, haer redenen van be-
öagh in te brengen, foodanige projeiten altoos forg-
vuldelijck hebben foecken te verbergen, om defelve
tergelegenertijdt, onder de handt door te dringen,
ended6ngeenen» foofighhier by mochte geledeert
ende verkort vinden op die maniere vcrfnellen, haer
oiet dan met de flagh waerfchouwende j eii derMven
nebben gemelde Borgermeeileren ende Raedt inden
Jaere
fiflieu beadert twee en ftfligh eenige Heeren üy t
naer middel herwaertsgefonden, dopr welckedoen-
inaelster Vergaderinge van ü Ho. JWog. genoegfaem
Is voorgefteltende gededuceert,dat foodanige heyme-
lijcke machinatien van gemelde 0»!)Μίώ*ι</(?τ Heeren
met anders fouden verooriaecken als feer fchadelijcke
^dangcreufegevolgen; en wekker redenenUHo.
Wog. oock fooveele heeft ghelieft te deferercQ> dat
VL Deel.

pa-

door een formele RefoJutieisgheftatueert endevaft rjC/tg

geftelt, hier over gheen deliberatien te fullen houden, __

veel min refolveren, eer ende bevoorens de Heeren
Borgermcefteren ende Raedt van alle foodanige voor-
flagen authentijcke Copye waren ghegeven, oock een
competenten tijdt vergunt om figh hier over te berar
den, ende haer redenen van belwacrnifleintebren-
gen. Op welcfce Refolutie in redenen ende billickhey t
genoighfaem gefondeert, ende ter Vergaderinge van
U Ho. Mog. naer voorgaende kenniffe vanfaecken,
ende rijpe deliberatie folemnelijcken ghenomen, de
Heeren Borgermeeileren ende Raedt figh t'eenemael
geruft gefteJt, ende tot noch toe verfeeckert hebben
gehouden : maer alfoo defelvige onlangs, buyten ver-
moeden, ende feer onverwaght, is voorgekomen, dat ,
by de renovatie der meergedachte Refolutie vandea
dertìghiien]MÌj defes laers, gedaen door eenige Hee-
ren uyt de Gecommitteerde Raden der
Ommelanden
feer fterck is aengehouden ende gey vert, ten eynde
die claufule daer uyt mochte worden gelight j ende
oock foo veele ge-eflTeöueert, dat daer omtrent eeni-
ge veranderioghe is voorgevallen door het by voegen
der woor^ i
Waer by de Stadt GroeniitgeH eettighfnit
feude ipefe^geprejudkieert ende ^raeekt.·,
alsof d'exa-
minatie ende oordeel der intereflen ende prejudicien
der Stadt, door defen toegevoeght, foude itaen ter de-
cifie van U Ho. Mog. voor ende aleer defelve daer
eens op ghehoort ende verftaen waer: foo hebben de
Heeren ende Borgermeeileren ende Raedt naer geda-
ne convocatie der Taelmanncn ende gefworen Meen-
te, fulcks wel foigneut onderfocht ende rijpelij ck over-
wogen hebbende, het felve foo important ende var» .
dien gevolge bevonden, dat by haer is noodigh geacht
ons te committeren ende ter Vergaderinge van U Ho.
Mog. af te vaerdigcn, om inftatstelijck te verfoecken*
dat meergemelde Refolutien foo formelijck genomen,
fonder eenige alteratie ofte reftriilie in volkomen vi-
géur mogen verbly ven 5 ende daer benevens dat op
dufdanighe voorflagen, alshiertegensvoor gemelde
Heeren uyt den
Ommelanden U Ho. Mog. Gedepu-
teerden Zpijnde ter handt ghegeven, ende van haer Ed.
Mog. Vergaderinge ingebraght, niet worde gedifpo-
neert eer ende bevoorens wy daer op fullen ghehoort
wefen : tot wèlcken eynde, öm door het breedt ver-
hael van defer laecken gelegentheyt U Ho. Mog. niet
te vervelen nochte der felver hooghwichtige ende im-
portante befoignes te interroroperen, wy verfoecken
dat ons worde vergunt om die voor eenighe Heeren
uyt het middel van U Ho. Mog. Gecommitteert, te
mogen deduceren ; ende/uilen als dan met genoegh-
fame redenen konnen bevellen dat daer door niet al-
icene de Stadt
Groeningen ende der felver Ingefetenen,
benevens die der gantiche Provintie van
Stadt ende
maer oock alle Bondtgenooten ende Inwoon-
deren van den Geunieerden Staet feer merckelijcke
prejuditien werden toegevoeght. Was gheteeckent
i. Eeck. 7. Tshrants. S. Gickinga. B. Clinge.

L.j.Syfen.

j^oIsBt be iSefoIutie banben twsdfdenmet b'in*
fettien :

Extrdói uyt het Regtfler der Refolutie van
de Ho, Mog· Heeren Staten Generael der^
Vereenighde Nederlanden.

.Venerisdeniwtféi^iii» Oilobér fefiien Hondert acht
ea fefiigh.

IS ter Vergaderinge gelefen feeckereRemonflran-
tie vande Heeren alhier aenwefende Gecommit-
teerden vande Heeren Burgermeefteren ende Raec
In
Groeninge», diéaende tot refutatie vanden teneur
vande Miffivc vande Heeren Gecommitteerde Reden
àer Ommelandetti^mdm vUftienden oude» endeden
v^ en fmintighfie» der voorlede MaentnieuWe ftijl,
volgende de voorfz Remonilrantie iüGt na vao woor;
de te woordegqlnfereert.

SS

- li


-ocr page 657-

' S Α Κ Ε Ν van S Τ A E Τ

I

■Ì!

:·ί '

10^8. Uoogh Mogende Heeren.

De ondergefchreve Gecommitteerden vande
Heeren Borgermeefteren ende Raedc in
Groe-
mnge»
ter handen ghekomen zijnde feeckcre
MiiEve by dc Heeren Gecommitteerde Raden der
Qmmelande» aen U Ho. Mog. gefchrevéa den v^ftien-
dea
oude, endc deavyfentwintighftm der voorlede
Maent nieuwe ftijl, hebben fighcot juflificatie vande
procedueren ende welgemey nde intentie vande Hee-
ren hare Principalen geobligeert bevonden U Ho.
Mog. te verfeeckeren dat de gemelde Heeren Ge-
committeerde Raden der
Ommelanden, tegens de evi-
dente ende haer felfs bekende waerheydc, de Heeren
Burgermeeftcren ende Raedt in
Groeningen, infimule-
ren aen alle
Ommelander Privilegien ende gefag tot een
totale ruïne der OiOTwe/d»^» aen figh te trecken, wy
houden ons verfeeckert,dat'tgeene vande Heeren U
Ho. Mog. Gedeputeerden by monde ende gefchrifte
Js voorgedragen, ende vande felye U Ho.Mog. gerap-
pprteert ial worden,de welgemelte Heeren onie Com-
mittenten
van alle fufpitie van ioodanighe totere be-
fcbuldinge &1 libereren, ende U Ho. handc-

taftclijck doen fien, aende ecnezyde, dac het eenigh-
ile ooghmerck vande Heeren Borgermeefteren ende
Raedt Itreckt tot ruïne, maet tot behoudenifle vande
gherechiigheden een yeder inde Provintie van
Stadt
endcLiWi/e, volgens de Wetten van't Landt, ende
de liberteyc van 'c Volck, competerende, ende aen
de andere zyde, dat de vooriz. bittere belaftinghe
met waerheytapplicabel onder haer is, die opdiegee-
ne alhier de geprojedleerde ghevaerlijcke nieuwighe-
den hebben helpen fabriceren, om de goede Ingefete-
nen van
Stadt ende Lande van haer deughdelijcke ge-
rechtigheden te ontfetten ; d'Heeren onie Principa-
len werden infgelijcks t'onrechte befchuldight, als of
de defelve teghens U Ho. Mog. deciiie vanden v'^en
twintighfien Februarijy^/ii» hondert vijf en veertig ligh
fouden bemoeyenmetde Ow»Jf/<ie</er particuliere fa-
ken ende onderlinge difFerenten, ende is in tegendeel
xyaerrachtlgh, dat defelve figh geluckigh achten, van
lighbuyten
deOmmelander defordres éndeonderlinge
verfchillen te mogen houden,het is oock U.Ho.Mog.
kennelijpk, dat al den tijdt van 'tgepaireerde,ende van
'tegenwoordige Jaer, dat de
Ommelander ondetlm^e
dimrenten, over hetftuck vande Monfteringhe voor
haer gerotceert hebben, de welgemelte Heeren onfe
Principalen , figh defelve in geenerhande maniere
aengetrocken hebben ; maer foo haeft gebleecken is,
dat onder pretext van 't verhandelen der voorfz parti-
culieje faecken ende onderlinge diflFerenten, getraghc
is geworden de handt te fteecken in de hoogheden van
de Provintie,te renverferen de oude ende geftabilieer-
de forme van Regeringe inde fel ve, ende de goede In-
gefetenen van dien te ontfetten van hare deugdelijcke
gerechtigheden, hpo hebben de meer-wel-gemelte
Heeren onfe Principalen gheoordeelt, te fullen man-
queren aende plicht van ghetrouwe Overheden, inge-
valle fy fouden conniveren aen foodanige gevaerlijcke
nieuwigheden, endeflilfwegendeabandonneren de
goederen ende gerechtigheden der goede Ingefetenen
van bare Stadt, ende vande geheele Provintie. Voorts
konnen wy niet bevroeden wat de intentie vap meer-
gemeke Heeren Gecommitteerde Raden der
Omme-
landen
verder mach wefen, wanneer defelve fuftine-
reo, dat fy, indien queflie tuflchen de éndê
Óm-
melanden
mochte zijn, voor U Ho. Mog. als decifeura
ih fulcken gevalle j geciteert, ende hun prsBvieoiffe
klachten overgefonden te behooren te werden, aenge-
licn ons'c cene meer onbekeot is, dat in cas fubjed:
eenighe queftie tufTchen beyde Leeden foude weien,
maer ter dbntrarie welgheinformeert zijn, dat de
voorfz gevaerlijcke nieuwigheden by de Heeren van-
de
Ommelanden gedefadvoueert, ende aende fel νς im-
mers foo onfmakelljckgeweeft zijn, als vande Heeren
onfe Committenten, endc by gevolge met verwonde-
ringe vernemen,dac de meergemelte Heeren Gecom-
wittecfde Raden fig fo verre oerven emancipcicn» om

/1

Γ.·Ι

alfnoch te patrocineren 't geene by de Heeren Iiierp
Committenten felve geimprobeertis ; Inalien gevall
is het geenfints de meyninghe vande Heeren ijofgg! -
meeftercn ende Raedc in
Groeningeu, ende i ulicnde
felve figh noy: foo verre vergeten, omme de hooehr
den vande Provintie, ende de gerechtigheden νωπέ
Leden ende particuliere Ingeietenen van dien de-
wclckeniemants cognitie, judicatUre oftedecifieor
derworpen, maer in haereygene natuere indifputabel
zijn, van het Corpus der
Ommelanden felve, veel wev-
niger vande Heeren der felver Gecommitteerde Rk
den in difpute laten trecken, ofte aende difpofitie van
yemandtter Werelt te fubmitteren, maer ter contra-
rie figh onveranderlijck te houden aende oudecndê
wettige forme van Regeringe inde Provincie van
Stti
ende Laaden gebruyckelijck, fonder yemant, die nef.
fens haer dc Staten vande Provintie conftitueren fou-
de, te erkennen, alsdiegeene, dewelckevolghensde
Wetten ende Coftumen yan 't Landt daer toe gerech-
tighc zijn,endefonder mej eenigh pretensreprefent».
tijfminder getal eénige Staetfche Vergaderinge, of
Staetfche befoignes te houden , de Juftitie vande
voorfz onfer Heeren Principalen procedueren, ende

wcl-gemeynde intentie is foodanigh, datwy UHo.
Mog. krachtige maintinue tegens alle contrarie ma·
chinatien ons belooven, ende volgens de vetbiotenilTe
vande Unie met alle behoorlijck refpedt verfoeckea
derven. Ende was ondeneyckenc

S. Eeck. J. Tsirantf, S. Geckinga. R, clim,
L. Sijperf,
ende J. Syfen.

ai&aecotJBebeliDeccitt 5Ö«öc/ i^BOftflöebonticii/
bat&erdbelSemanficanUeQefieltfal toecocn ingait.
Den öanöe lleecen Huygens, enbe anöete öact; ïo,
.ïlSoB.efbeputeicDentDtDefacciini öanDe Omme-
landen, om te (icechcn tct tiec felbec nacicgttnsr.

Edele Mogende Heeren,

De Heeren Borgermeefteren ende Rssdtia
Groeningen,oniü Heeren Committenten, ge-
fien hebbende de voorilagen byUEd.Mog.
den
Jefien September leftleden gedaenjtoc wegnemin-
ge der differenten tuflchen de controverterende
par-
thyen ende Owwe/dai/wgerefen,hebben dacrinneDiec
fonder confternatie bevonden vericheydegeraerlijcfce
nieuwigheden ende pernicieufe defleynen,flreckende
tot merckelijcken nadeele ende prejuditie rande Stadt
Groeningen, mitfgaders vande goede Ingefetenen, foo
inde Provintie van
Stadt ende Landen, alsden gehelen
Geunieerden Staet, de Heeren onfe Öommictenten
erinneren figh wel, dac die geene onder de Regenten
der
Ommelanden welcker onbepaelde ambitie ende Re-
geer-fucht figh niet kan buygen onder de Wetten,
nochte houden binnen de palen ende limiten vaneen
wettige forme van Regeringe, haer van hare Voorfa^
ten naergelaten, ten haer Ho. Mog. al in den Jare
fe-
ftienhünderttwee en fifiigh
voorgedragen, hebben in
fubftantie even defelve gevaerlijcke voorflagen, ofte
immers d'elTentieelfle ende befwaerlijckfte onder de-
felve,ende konnen derhal ven wel bevroeden,dat oock
tegenwoordig even defelve Regenten der
Ovmelande»
door hare importune fuggefiien ende abufive imprcs-
fien,
U Ed. Mog. tot het avanceren vande voorfz
voorflagen geporteert hebben. Immers vertrouwen de
Heeren onfe Committenten, ingevalle fy in conior'·
mité van haer Ho. Mog. rechtmatigheRcfolutie van-
den
negentienden Mey van 't voorfz Jaer fefiie» handert
twee en fifiigj),
het geluck hadden mogen hebben, om
alvorcn UËd.Mog. t'informcren
vande wareghde-
gentheyt der voorfz prqjeöen, ende vande fchadelijc-
kê gevolgen die onvermydelijek d»eruytflaencere-
fulteren , dat
UEd. Mog. daer toe geprocedewt fou-
denhebben: Ende in aUen gevalle, dewyladelaecke

noch ia fijn gheheel, ende niet vorder als mter^n

van projeflen ende voorilagen Is ghebracht, hebben
de Heeren onfe Committenten figh abfolutehjck op
,dc,bi*endccquiteyteade JultiüeviwteeiWo· ^og»


-ocr page 658-

en OORLOGH,VAck-en-veeyfphfieBoecL 627

verlatende, ons herwaerts gecommittert, omdefelve
jgor het vertoog van baer weJ-gefondeerde grieven te
- (jifponeren, om aen fóodanige fchadelijckc projefen
iflS^eiuggeftien vande Heeren der
Ommelanden, haere
«uthoriteyt niet verder te willen vferleenen.

De Heeren onfe Principalen dan pa0"erende alle het
ceene in meergemelde Projedren voorgeflagen werdt,
ont'obtineren haer Ho. Mog. lofFilijckooghtnerck
ofltrent de Monfteringhe vande
Ommelander Landt-
daeghs Comparanten, ende om van deielve te weeren
illepirtydigbeydtendeinjuftitie, hebben eengevoe-
ligb prejudicie voor de Stadt ende de goede Ingefete-
pen van dien gevonden in die periode, waer bygepo-
feert werdt, dat alle die geene, die voordefen fclve,
ofte wiens Voorfaten, waer van fy Erfgenamen zijn,
onàsOmmeUnder Landt-dagh hebben gecompar«ert,
figh
by de gedane Monfteringe verongelijckthouden-
de,
het reght lullen hebben, om figh daer over by een
Hofvan Juftitie te beklagen ende redres te verfoec-
lienj ende dat by gevalle alie anderen, 'tzy ingefete-
nen vande SiaJt j ofte vande Ommelandea, ofte van
eenige andere Provintié in de Geünieerde Staet fig na
i'Ommelandm tranfporterende, om op de Landt-da-
genaldaer te compareren, impuneafgewefenfullen
mogen worden, fonder redres te verfoecken.

Degeduyrigeklaghtendie van tijdt totitijdt, dan
V3D d'eene dan d'andere partye vande
Ommelanden ha-
re Ho. Mog. toegebraght zijn geworden , van dat op
de fucceffive Monfteringe foodanigé verongehjckinge
zijn gepleeght door het afwyfen van gequalificeerde
ende admitteren van difgequalificeerde, hebben onge-
iwyffelt U Ed. Mog. bewogen, om de gheleerde te-
gunnen het reght van by een eenparighHofvanJu-
Itiiie, redres te mogen verfoecken} maer de Heeren
onfe Committenten konnen niet bevroeden, op wat
gronden ofte infighten ghefondeert mach wefen de
voorgeroerde foo notable ongelijckheydt, ende waer-
ommeby foodanigé conftitutie van Regeeringhe als
voorfzis, dedeure vande Heylige Juftitie, de welcke
immers eene ende defel ve altoos ende allefints, ende
integuard van alle Perfoonen, fonder onderfcheyt, is
ende behoort te wefen, voor den eenen verongelijckt
engheopent, ende voor den anderen toegefloten fai
worden ; ja fy hebben een rechtvaerdighe bekom-
meringe, dat de voor fz ongelijckheydt by de voorfz
conftitutie van Regeringe aenleydingc fai geven, ende
oorfake kan geven, dat alle die geene, die uyt de
Stadt,
uyi de Ommelanden, ofte eenige andere Provintié,fig
van nieusfullen prefenteren om geadmitteert te wor-
den, met dies te meerder faciliteyt af-gewefen fullen
worden,omme dat fy impune,ende fonder figh te mo-
gen beklagen, uytgemonftert konnen werden.

Het is oock ongetwyfFelt haer ware defleyn ende
dQel-wit,van de geene die de Regeringe vande
Omme-
hnien aen eenige weynige Perfoonen ende Familien
foeckent'affeöereD, endeaengevers van defe vootfla-
Eenzijn,omgelijckfy door het pretenfe minder ghe-
tsl van Regenten, t'wèlck inde laetfte periode van
voorfz projedl voorgeflagen wordt, vande Regeringe
i^t Ommelanden foecken te fuccederen diegeene,die
albereyts daer toe geadmitte'ert zijn, alfoo oock door
w voorfz ongclijckheyt uyt de voorfz Regeringe te
lioudendie geene j die van nieuws fullén trachten ge-
admitteert te worden.

In allen gevalle, foo d'andere Provlntien weghens
«re Onderdanen, ende die geene inde Provintié van
«wende
Landen, dewelcke om particuliere redenen
'igh tot noch toe vande Landt-dagen geabfenteert mo-
gen hebben, de voorfti ongelijckheydt niet ter harten
Jiemen: De Heerea onfe Principalen vinden figh
«chter Eedt ende Ampts-halven verplicht, om defelve
met te gedogen, ten riarde van haer Stade ende den
goidenlngefetenen van dien j nochte toeteftaendat
«n den felven benomen werde het recht haer comp-
terende, volgens de oude ende wel- her- gebrachte lof-
«"Jcke Couftumen tuffchen de beyde Leden vande
rrovmtie tot noch toe ghebiuyckelijck, om foo wan-
oeerfy te rade worden figh naer
d'QmmelatiJe» te be-
«eeeD, te gauderen van een abfoliiyte Equaliteyt met

deingefetenenvan dien, fonder onderfcheyt, ende

tejouifferen van alle de Rechten, Liberteyten, Privi-__

iegien ende pra:rogativen, daer vande Ingeborene al-
daer competereode, gelijck aen d'ander zyde d'Inge^
fetenen van
d'Ommeianden inde Stade figh ter nederi
fettende, fonder eenigh onderfcheyt gegunt worden·
de Rechten, Liberteyted, Privilegien, endeprasroga-
tiven, daer van d'lngeboorne gauderen. De Heeren
onfe Principalen hebben daer nevens in welgemelde
voorllagen geremarqueeit eene periode, waer by ghe-
ftatueert werdt, dat d'cxecutie vande Vonniiïen by
't een of 't ander van dealdaer gefpecificeerde Hoven
van Juftitie gewefen over de klachten by de veronge-
lijckte aen haergedaen, geeffedueert fai worden door
haer Ho. Mog. oock, des noodt zijnde, met de Macht
ende Militie van 't Landt :
De voornoemde woor·
den, naer haer letterlijcken fio genomen wordende»
brenghen mede eene Manifefts inbreucke inde hoog-·
beden ende gerechtigheden, de Heeren Staten vaa
Stadt ende Lenden in baer Territoir competerende,
ende fai onnodigh zijn in een faecke, die van felfs
fpreeckt, U £d. Mog. te remmeoreren, dat de difpo-
fitie over de MiUtie in een-ftemmende Provintie
Guarnifoen houdende, privativelijck is competerende
aen de Heeren Staten van defelve. De Heeren Borger-
mecfteren ende Raedt, aenwien, a'sconftituerende
het eerfte Lidt van de Provintie, nevens de Heeren
vande
OmmeUndtn > incumbeett de voorforge voor
maintien vande voorfz hoogheden ende gerechtighe-
den; De Heeren Staten van if rfrfi ende JL<»»</«»j foö
wel als d'andere Bontgenoten inden baren compete-
rende , vertrouwen abiolutelijck dat d'intentievanLf
£d. Mog. geenfints gheweeft is, om door de voorf2
woorden, het voorfz Reght aende Provintie te difpii-
teren, ofte defelve daer in te bekorten, ende twijflFelea
geenfints of U Ed. Mog. goede geüefte fai zijn, deiel·
ve foodanigh t'eludderen, dat in voorverhaelde occa"
fie van executie ende alle andere gelegentheden, het
gefagh ende difpofitieover de Militie, volgens d'ordre
van 't Landt, ghelaten worde ende aenbevolen blyve
aende hoogh-gemelte Heeren Staten vande f^iri/f ende
Lande, ofte aen die geene, die by haer Ed. Mog. daer
toe geauthorifeert zijn. Eyndelijcken Ed. Mog-Hee·
ren, het geene waer over de Heeren onfe Principa-
len ten hoogften verftelt ende gefurprenneert zijn ge-
worden , is vervat inde laetfte periode van meerge»
melde projefl:en,8lwaer, in plaetfe dat volgens het out
gebruyck ende de Wetten van 't Landt, die Provintie
onverfcheydeotlijck gereprefenteert ende geregeert
moet woiden,by de geiamentUjcke Stalen vande Stadt
GroenittgenzndtOmmetanden Ì ende byfonderlijckby
foodanighe perfoonen uyt het Lidt der
Ommelavden,
dewelcke bekleet zijn met een qualificatie by de hoog-
gemelde Heeren Staten beraemt, gheftatueert wordt,
datdejonckeren, Hovelingen, Eygen-erfden, ende
Volmachten der
Ommelaitdeui alle jaren uyt ha-
re refpeöive Onder-quartieren, by haer felven ful-
len kiefen eenighe Gecommitteerden, Vcrfien met
. authorifatie ende pleyn pouvoir, om op de Provin-
tiale Landt-daghen, geduerende d'aenftaende
tviee
jaren, uyt den name ende van wegen het Lidt der Om·
melandente&àsìkimt mitfgaders over alle faecken de
Staet in 't generael, ende de Provintie, ende het Lidt
Ornmelendenin 'cparticulier, raeckendeterefolveren
ende te dii|poncren, met gelijcke l^litey t ende krsgt
als of de Jonckeren, Hovelingen, Eygen-erfden ende
Volmachten, perfoonelijck prcfent waren, ende eyn-
delijck, dat voornoemde Gecommitteerden ten ré-
fpeös van hare Goederen gequalificeeit fullen zijn;
ter arbitrage van haer Ho. Mog. De importantie van
defe faecke Ed.Mog.Hceren, obligeert ons te moe-
ten verklaren, datby nayederwoordt een befondcrc
Grief met figh brenght, waer door de goede Ingefe-
tenen van ende Leff^/iongehoort, ende buyten
haer toedoen onttrocken worden
àe gerechtigheden
op baer goederen in de 0»OT?/Wiwgelegen,vaUende ;
waer door geintroduceert wordt een totael renverfe-
ment vande oude ende welhergebrachte forme van re-
gerlDge,met allceo in de
Ommeiandén.msst ifl deStacts
Φ SB a


-ocr page 659-

6i% SAKEN vati STAET

l€ö8 Vergaderingen vandeProvintie, zedert haer begin tòt

___'nutoegeobferveert endegeftabilieert door verfchey-

de opgevolghde Refolutien by de Heeren Staten van
Stadt ende genomen, ende felfs door haer Ho.

Mog. foo Refolutien ende Dedfien ende Regle-
menten bekrachtigbt, waer door de Wettige Rege-
ringe van een Vrye Natie getransformeert in een Oli-
garchie ende Dominaec van weynighe, daer door de
geene die volgens de Wetten van 't Landt gerechtigt
zijn
Jureproprio op de Landt-dagen te verfcbynen >
geobligeerc worden t'huys te blyven, ende Gevol-
machcighde te laten : waer door die geen, die volgens
de liberteyt van't Volck mede Regenten zijn, ofte
part en deel aen de Regeringe hebben, tot bloote On-
derdanen geraaeckt, vande Regeringe gefecundeert,
ende geobligeert worden haer recht 't abdiceren, ende
quaji neva LegeRegh op een ander te transfereren,
cn waer door eyndelijck een fenfibele indrachtgedaen
wordt in de Hooghheden ende gerechtigheden der
Heeren Staten van
Stadt ende Landen , ende der iel-
ver recht gegeven ten deele aen haer Ho. Mog. ende
ten deele aen het Lidc der
Ommelanden, door dien aen
haer Ho. JVlog. ghereferveert werdt de arbitrage der
qualificatien van 'c pretenfe minder getal, 't weick op
de Staetfche Vergaderingen het Lidt
dci Ommelaudett
reprefenceren ibude, ende door dien aen bet Lidt der
OmmeÌaudefttoege&ìen wort de macht, om andere op
de voorfz Scaets Vergaderingen te fenden, als die vol-
gens het oudt gebruyck, ende de Refolutien der gela-
mentlijcke Staten van
Stadt ende Landen daer toe ge-
rechtightzija· Wy achten wederom onnodighËd.
Mog. Heeren yets anders te allegeren tot adltruélie
van'tlaetfte Grief, als't apuelleren aen de kenniflè
van u Ed. Mog. felve, ende aen 't geene deiel ve weten
in haer refpeftive Provintien een indifputabel recht te
aijn, dat namentlijck, niemant ter werelt bevoegt is de
Staetfche Vergaderingen aldaerte reguleren, ofte te
determineren de qualificatien der geenerdiedefelve
compofercnjalsalleenlijck ende privativelijck de Hee-
ren Staten van de hoogh-gemelde Provintien, ende
fulcx ons contenteren > als in een faecke die van ielfs
ipreeckt, met u Ed. Mog. gedienftelijck t'addrefleren
aen de leöure van eenige weynige Refolutien by de
Heeren Staten van enl/ewi/f op't voornoemde
Subjeilghenomen, ende
fub numeris een, twee, dne.
hïergcanneÖeertjomdaeruytte befpeuren, datghe-
lijckhct recht notoir, alioo oock de pradiijcke in de
Provincie van
Stadt ende Lande» in vigeur is De
Heeren onfe Principalen, overwegende al'tgheen
voorfz Ì3,'ende confideicrende, foo het oyt geoorloft,
of dienftigh is te treden tot een veranderinge van een
oude ende geAabilieerde forme van Regeringe, dat
immers noyt daer toe behoort geprocedeert te wor-
den, als wanneer een evident extremiteyt, ofte extre-
me neccffiteyt daer toe obligeert, vinden figh verftelt,
dat noch 't een noch 't ander in de tegenwoordige con-
fUtutie van tyden ende faken imaginabel zijnde, even-
wel by yemant ter werelt gedachten gevonden konnen
worden op foodanigen wyfe te grafleren op de gerech-
tigheden vande Provintie, ende particuliere Leden
ende Ingefetenen van dien. Wy fien wel dat inde
meergemelde voorflagen, de voornoemde gevaerlijc-
ke nieuwigheden gefondeert worden op een pretext
van dat het groot getal der Landtdaegs-Comparanten,
groote langhwyligheydt inde deliberatien, ende oock
dickmaels groote défordres ende confufien veroor-
faeckt; maer wy oordeelen, voorbehoudens het refpeit
vanuEd. Mog. dat de voornoemde gronden niec al-
leen niet relevant zijn, om foodanige extremiteyten te
perfuaderen, maer oock dat defelve gevaerlijck ende
pernicleux zijn, wy behoeven al wederom ons niet
wijdtlopigh t'extenderen om 't voorfz t'adftrueren;
ons verfekert houdende, dat (oo wanneer u Ed. Mog.
believen fai de voorfz abufive gronden yder op haer
Provintie c'appliceren / dat fy oock aldaer fullen ont-
moeten menigte van Landtdags-Comparaaten, mitf-
gaders het inconvenietjt van langhwyiige deliberatien,
ende foo haer belieft de vootfz pernic^ufe maximen

minder ghetal, of om dies te fpoediger cxpeditTe
hebben, aen een Hooft alicene te brengen. De Η ''
ren onfe Principalen abhorreren foodanige maxim'
ende meynen dat de Bondt-genooten ghehouden
niet alleene elckander te dulden in haer refpeai
forme van Regeringe, ende inde fwackhedcn die dp
felve mochten accompagneren : maer oock dat d^
felve door den Bandt vande Unie verbonden zijn
yegelijcke Provintie ende de particuliere Steden,Lee'
den, ende Ingefetenen van dien , haerlieder fpeciilè
ende particuliere Privilegiën, Vryheden.Excmptim
Statuyten, loflFelijcke, ende welher-gebrachtcUfan'
tien, Couftumen, ende alle andere haerlieder Gerech-
tigheden, met Lijf ende Gocdt, is *t noodt tc handt
houden ; ende hebben ons derhalven gelaft, by haer
Ho. Mog. yverigeinftantien te doen, tcneyndeocKik
aen de Provintie van
Stadt ende Landen, ende de goe-
de Ingefetenen van dien, het
effedl vande voorfj
verbinteniffe moghen volgen ende geprefteert wor-
den. Wy konnen niet pafleren. Ed. Mog. Heeren,al-
hier onfe rechtvaerdige beklachte te doen, dat de goe-
de Prov in tie van
Stadt ende Landen, in dien deele foo

geluckigh nieten is, alfle wel wenfchte, endeuEd
Mog.
te reprefenterenhoefmertelijckherdeHeereii

Burgermeelteren ende Raedt in Graemngin voor-
komt, datniettegenftaendedemeergeroerde gevaer-
lijcke nieuwigheden infubftantie in denjare
fefihku
hondert twee en fefiigh,
by eenige Regenten uyt den
Owwe/awufesaenhaer Ho. Mog. geprelenteert, door
formele befendingen van Stadts wegen aen hooghll-
gemelde haer Ho, Mog. gedecerneert, mitfgaders
door reprefentatie vande onlydelijcke befwaerniflèn
voor de Stadt
Groeningen, ende de goede Ingeietencn
vande gheheele Provintie daer inrefiderendeinhare
geboorte gefmoort, by het Lidt der Owiwi/Wee fel-
ve,
in den Jixe ββΐί» hondert twee exjefligh gedefad-
voueert, ende atgeilagen zij η ghewordcn ; eflde dat
onaengefien het gheheele Corpus van de
Ommilandeu
om eens uyt den grondt wegh te nemen, ende alle
Regeerfuchtige menfchen af te fnyden, alle midde-
len om diergelijckc ambiticuledeflèynen int'toeko-
mende te konnen ondernemen, en om eensgheruftce
konnen wefen van noyt in hare falutaire reglemen-
ten , ende hare oude forme van Regeringe daer by ge-
eftabilieert geturbeert te fullen worden inden vol-
genden
]wQjefiien hondert drie en fefiigh, by hare ghe-
projedleerde, ende hooft voor hooft ondertekende na-
dere ampliatle van 't voorfz Reglement, alle nieuwig-
heden ofte veranderingen van het felve abfolutelijck
hebben afgefneden ; ende eyndelijck dat niet tegen-
ftaende haer Ho. Mog.'felve, by hare approbatie van-
de voorfz naerdere ampliatie in't tweede Articul van
dien fub (No. ψ hier nevens gevoeght) dat gheene
nieuwigheden ofte veranderingen ontrent het voorfz
Reglement van haer Ho. Mog, noch by Refolutieder
Ommelanden t noch by eenighe andere wegen oytin-
gevoert fullen mogen worden, dat niet tegenftaende
al 't geene voorfz is, de Heeren onfe Principalen met
herten leedt moeten vernemen, dat noch Wetten
ende Coftumen van 't Landt, noch Refolutien vande
Heeren Staten vande Provintie, ofte Leden van dient
nochte Reglementen, ende folemnele Refolutien van
haer Ho. Mog. felve , noch yet ter wereldt meer caps-

bel is, om te konnen inbinden de ongeregelde amWtic
vanRegeerfuchtigeluyden , ende dat de goede Inge-
fetene vande Provintie,mitfgaders de Leden ende par-
ticuliere Ingefetenen van de felve, t'elckens wederom
geftort worden in die ongelegentheyt ende ongeruit-
heyt, om te moeten vigilereavoordebehoudenuie
van hare refoeflive hoogheden en gerechtigheden. JJe
Heeren onle Principalen hebben over fulcxonsgewt
alle uy terfte devoiten aen te wenden ootrept beer «o.
Mog. ten eynde defelvegedlfponeert mogen worden,
'om eenmael foodsnige efiScacieuIè voorfien'Dge te

.............. ......^—«.«..UB.. doen,datdeProvÌMievani/eièenLeWi.cndego^^

in den barca ip te voeren > datfe oock aldaerover-1 de Ingefetenen van die» tegens de voorts fcn»«iijcKe


-ocr page 660-

en O OR L O G Η , V Acht-èn-^eertgihfleISoecL· 629

. nieuwigheden verfekert mogen wefen, ende dat dieh-
IÌ08.
oigende faaer Ho. Mog. goede gcliefte moge zijn by
^ formele Refolutie in tetrecken de meergemelte voor-
flaeen by de Heeren vande Ommelanden felveweder-
vmtne defadvoueerc, volgens Extraft uyt der felver
Rcfolutien iub Ν O. y. hiernevcngaeade, ofte wel te
caflëren de voqrverhaelde prejudicien dacr inne in-
guerende, endevadteilellen, datnoyt hieroamaels
diergelijcke voorflïgen van haer Ho. Mog. fullen af-
koomen, noch oock ghehoor gegeven fai worden aen
diergelijcke ambitieufedeflTeynen van ongerufte,ende
Regeetfuchtige Menfchen geproponeerc wordende,
maer in tegendeel de hoogh-geme te Provintle, ende
de goede Ingefetenen van dien geruft te ftellen, dat
dcielvebyallerefpeörivegerechtigheden, ende wei-
her-gebrachte Coftumen gelaten, endegemaintineert
fullen worden ; ende eyndelijck, nademael uyt 't gee-
ne hier vooren gededuceert is, haer Ho. Mog. tafte-
lijck blijckt, hoe feer de Stadt
Groeainge», ende de
iDgefetenen van dien, aen haer felve, ende mede ge-
confidereert als een Lidt Vande Provintle, gelnteref-
feert is inde meer-geroerde voorflagen, ende elle an-
dere concepten van veranderinge in het Ommelan-
der Reglement, ende gewoonlijcke forme van hare
Regeeringe > dat tot voorkominge van alle bey melijc-
kemeneesendefurprifes, haer Ho. Mog. goede ghe-
liefte moghe zijn, alle het geene van die natuyre ter
Vergaderinghs in't toekomende voorgebraght foude
mogen worden, 'tzy afkomende vande Heeren der
felver Gedeputeerden,ofte vande Ommelanden over-
gegeven wordende, direftelijck aende Heeren Bor-
germeefteren ende Raedt toe te ienden, ende alvoren
eenige deliberatïen daerover aen te ftellen ofte Refo-
lutien te nemen aen defelveCompetenten tijdt te ver-
gunnen om haer badenckingen ende redenen van be-
fwaeraifle op de voorgefeyde projeöen ende voorfla-
gen in te brengen , met geene andere intentie noch-
tans, als om aen haer Ho. Mog. te doen Gen op de on-
bevoEghlijckheden die daerinne fouden mogen refi·
deren, maer geenfints om aen der felver decifie te fub-
mitteren, faecken dewelcke vande difpofitie der Hee-
ren Staten van
Stadt en Landen, privatlvelijck depen-
dcren aen de Provintie,mitfgaders de gerechtigheden
der goede Ingefetenen van dien concerneren :

Wasgeteeckenc

S.Eeik. J, Tsbrants. S. Goeiinga.
L. Sypers. J. Syfem

IBflit op acliili&ctccct slinbe/ pebt sBrtonöen
tnbe üccllacn/ bp foo öccce op bi öoo? flagen öiec be=
booten geùaen / cnDe Die geene iboacc obec bp be
Sitemclte ^tabt Groeningen teeentQoo2biol[} in be
öoojfj Qemondcantien toifcbt ecDoIffCt/mitfflabcr^
ïie noci) in tfliifn enbe todlen 't felbc fubject caecRcn:
te / foHöcn moflcn Qfjcbaen toojben/ eeniae naecbite
Ocliliccattefoube mogen gel)onbcntoo?ben: baton^
Dan be cebmen enbeinotibenbpberelbe j^tabtban
Groeningen baecjegen^albeccpt^ ingcb?ac{jt/ ofte
«ocö nabec in te biengen/cijpelöR foiiben toojben ge-
'ramincect en geponbeccett/ enbe baec op gelet al^
natï beöoren / alboreng op be boojfs boojflagcn eeni.
StiSefolutie foube toojben gfienoomcii. €nbe bat
oochbe Igeecenbanbc ètabt Groeningen in fulcften
tijbeiijclt ban foobanige aenflaenbe belfbecatie
foube toecben gepjeabbecteect / om öaet J|o. JI©og.
Win aengaenbe nocfi naecbec onDecric&tingöe enbe
tfpitientatlebanrcbenen te laten toefiomen/ enbe
bat Wtn aengaenbe oocft niet finalöcïi^ op be boojfj
boojflaacn foube toecben gebifponeect/ boo? enbe
aleec bie ban be gemelbe ^tabt/ baec op in {)ece t^if
benentiebetiattenbol&omentlüchfoutien toefen ge*
lioojt.

^itoltifjlmen belibeceetbe obec be Bebuctie enbe
CafTatiebanbe Militie / toiecbt oocb gebefoignrect
ooec bebetfchecinge bet Jpcontiecen. ©en achthien-
«pi^geöoojtöettappojtbanbe ©eecen ban Heuc-
«lom, enbe anbece Baec Jgo. lEiog. «Debeputeetben
lot i)et üucR banbe !Pat|nten/ acDtrtboIgen^ bet fel·

R. Clmge.

öec ïSefoIutie/ met enbe neben# eenige J|cetert<©e<

committeecben upt ben öaebt ban ;&tate in Confe's__

centieflöetoeefljgnbe/ obec'tfubject becbat inbec
felücc letflibe gcfctjieben aiöiec inbeniHagebenfe-
ftienden Dee boojfs Miaent/ mitfgabcc^in bebaec
neben^ obccgefonoene ïijfle/ ca&enbc be bcfettinge
bec ©uarnifoenen/ foo al^ befelbe naetbe tt^en»
tooojbige conflitutie foube bcBooren Qöebacn te toer»
ben : toaec op gcbelibfceect sönbe/ goet gebonbcn/
batbenoobige]patenten/met/ enbe neben^beber*
bete bepcfcBe^/ baec toe fpectecenbe becbaecbigöt
fouben toojben/ beo; enbe ten begoebebanbe Como
pagnien Biec na bolgenbe gefpecificeect.

^n Tamminga, uyt Grpening;en na de Bourtange.
Heildrick Sickinga,uy t Groeningen na de Bourtange. t^hoDj
BarentlohanvanProot; uyt Groeningen naerLan- 'gUnntii

gacker-Schans.
Ernft Vigilin, uyt Groeningen naerDyler-SchanS.
Hieronimus Jeyckinga uyt Zierickzee aa Rhijn-
berck.

Johan Schraffer uyt Groeningen na Wefel.
Guftaef Adolf vanNiethof, uytEmbden na's Her·
togenbofch.

Héndrick Grauwersuy.t Rijnberck naer Breda. *
Willem Heynfius uyt Gornichcm, na Bergen op den
Zoom.

fofeph de Saugoier uytten Briel, na Bergen op deii
Zoom.

Otto Rumoer üy t Embden, na Bergen op den Zoomi
Herman van Haerfolte uyt Vliffinge na Philippine.
GerlacTj Doys ayt Bolfwatrt naer Yfendijck.
Theodorus Sael uyt Axel, naer Aerrlenburgh.
Hans van Hettinga uyt Leeüwaerden, naer Acrdén-
burgh.

Idfardt van Harinxma uyt Doccum, naer Acrden-
burgh.

Twee Compagoien op de repartitie van Zeelandc, die
in gevolge van haer Ho. Mog. Refolutie, in date
cfeniy. September leftleden ftaen aengehouderl
te werden, na't Sas van Gent.
Ferdinand Perponcher Sedlenisky uyt Biervliet, na
Huift.

Een Compagnie op de repartitie van Zeclandt, ale

vooren, na Huift.
Carel Godijn uyt Uytrecht na Grol.
Johan Carra uyt Emmerick, na Schenckefcharrï.
Sloot, uytten Bofch, na Deventer.

^envierentwintigften i^iecsergabecinacnilci ^'JlfÊ
ien be Sceuefle banbe cefpectfbe v©fFiciecen banbe
ei:roupen/boo;befenbeScbot(e.ì3atie/
ten bietifte
befec 3tanOen/enbf nu/ betmit^ be borige bifferentcn
tuffcBen ben öonmgban Groot Brittangien, cnbcbe»
fcn ^tact getcan^fo?mcet:t/tenbeccnl:!t ten epnbe bat
be fafie baec Bfenen gcbicigecrt mocBtc too;bcn/bat be
Pjoclamatie banbcn Boogfi-gemelten l^oningB/baec
bpfp Supplianten bfchlaccttoaren «cbcHen/ gean»
nulleett niochte toojtben/ rnbe 6un gepecmittecct/ ons
bec Bet gefagB ban fijn JBojeflept te genieten fobaiii^
ge goebecrn/al^ fplupben A 5P bp toettigB becfietf/of
anbece eeclöcfie €onque(ten/ albaec fouöen mogen
Bomen t'acQUicecen. JBaec op gebeltbececct jijnbe/t^
ten fijne boojfs iii bcleefbe i^men aenben mecc-
Boogii-gebacBtcn ItoningB gefcB^ben/ enbe be brflo*
ten jiàiffibe met een open Coppe ban bien/ oenben
i^efcmmbaffabeucj. Boreci 0efonbenimeto?ö?eom
befelbe befloten U^iffibc aen fijn Jü^ajeflept obrtte
iebecen/ foo BP fulo: oo;bcclbegecabcn enbeban goebe
opecatie te fullm jijn/enbe in ca^ ban ja/ ben inBonbt
ban Dien met fijne pacticuliece beboicente fetunbrcen/
ofte anbetfmt^ befelbe .tBiffibe acgtec te gouben/enbe
niet te min in fulpen gBcbaïïe booj monbelingeaenc
fijjahen aen fijn j^ajejlept/ enbe bo|ber|i baec
't baö
noben foube mogen toefen/ Öe faecfie inbe befie fbjmc
te cecommanbecen
I gBeI0c& ooclt ben i@ccc ${aebt
^enftonaci^ de Wit becfo^t toiecbt ten felben epnbe
met ben Jleec ^Hmbaffabeuc Tempie te fp^eechen/om
beboojfsfaetBeboo^fjjnegoebedireöie nube te Bet·
pen facilJtiwn/ fulcjc enbe baec
't befioo^bt.

ΦΟΰ Ì


-ocr page 661-

630 S A κ E Ν 'van STAET

i668 Seöcct öBcpalf"" in'töifferent 'ttoclcit

, goDDenbe fêteren ban Hoiiandt met Den^jhi^baM
Ocmigic DbEC Geertruydenbergh, faï icftalÖtec op
o?ö?ebrtOalcn. , „. . ,

®cn fefden g^eptembec feftien honden achten fe-
ilig, sijn boo? D'©ceren Commiffaciffen lacob Schot-
te enOe Hendrick Hudde, jSaöen in Den ïfooBÖen
iSaeDe/bebbenDetotrnjunct YmantCaeuw, ΦίΨ
fiecbanben felben öaDe inDefaecfiebanCompiain-
dbe,uptfiacnbetuflcl)en Baec©ooe8ept De|^?incefle
® ouaciece ban Orangie, in qualitept fo fp pjoceDeec»
bf/Impetrante ban^aanbementban Complainte tec
^^^^ etnee/ en De ïïaDcn en DeilSeeflec^ banDe Sefieninge
tcupscii' Dee «©oniepnenbanbe <i2D. <i5?.Ji©o8.ï|ceccn staten
ban Hollandt ende Weft- Vrieflandt,i0f Daegben^ teC
anöece3pDe;iBebec gecompareecttoeaen^ De öoog-gc:
melte ©joutoe ^mpetrante/Conftantinus Huygens,
écecban^upIicDem/ Amoutvan Beaumónt, enDe
Laurens Buy fero, öaDen ban fijn ©aosBept/ fleiHeec
Pjince ban Orangie, geaffifieect met ÏBeefiei; Mar-
tinus vander Goes, enbe Pieter van de Velde, fiaec-
InuDec ?löbDcaet cnDeJ^jacncEUC tec eence :

4BnDe taegen^ De gcmelDe öaDenenbejaaee(iec^
banbe UeecUeninge Paulus van Berckhout, enDe Ger-
rit Paeuw, Peec ban Heemftede, geafTifleert met Den
■^fiöbocaet Jfifcael Meeflec Willem van Stryen, enDe
Herman van Olen, {jaeclupDec ?ïbbocaet enDc^jo»
cureuc tecanöecejtjbe.

(Ênbei^bpfjenCommiffatifren boo? een Interim
B^baen De naetboIgenDe booiflagl).

Dat hangende den ProceiTe aende hoogh-gemelte
Vrouwe Impetrantc,fullen blyven de
Geefielijcke ende
Cafitulaire Goederen, mitfgaders het Jus Fatronatus,
als meede het recht vande Windt ende Maekryen, alles
breder inde Brieven van Complainfle gementioneerr.

Ende dat aende Gedaeghdens fai blyven de geheele
Criminele endc Civile lurifdiöie der Stede
Geertruy-
denberge
, mede breeder inde voorlz Brieven vermeit,
tnitfgaders de Landen endc verdere gerechtigbeden,
die uyt de Brieven van Pandtfchapwowwei/TO bevon-
den fullen werden onder 't felve pandtlchap te be-
hooren.

Ende dat ( daer m ede ceiTerende de Proceduyren in
cas van Complain<ae ) Partypn A;»i/»<fe!vry faiftaen,
op ende jegens dep anderen,'tzy op deRecredentie,
'tzy in plenario poβ'eβorio, ofte oock 't petit oir voor
den Hoogen Rade foodanigen Aöie te inftitueren,
als fy te rade werden fullen.

©efcn boojflagi) Ijebbcn De ï)£«tl)pen cefpeetibe
acngenomcn te cappojtecen aen Iiaec J^^incipalen/
omme Dee fclbecfeniimentenDaec obec te becfïaen.

BanbielcfìeboojflasFj/ naecDat aenbe ggemelte
impetrante Coppe toa^ beganDigfit/ jgn ontcent
twacif upeen boo? D'i|eeccn CommifTacifen boo;>
noeiiit/ gbcftomen De êeeren ©eDaegöDen^ / gea|Ti=
(leettallboocen / enDetiebbcnbaecte gemoetgbe=
bocct/|ÖoeDatnaecDec(H>Den boo;f3 boojflagf) gelet
3ijnDe/ toiecDt geoo^Deelt/ Dat bet Jus Vatrouatus^tn*
be impetrante bipbenbe / metc&eI0c{te ongelegent:"
Sepot tuffcDen De jasagiflcaet ban Geertruydenberg
enDe Kercken-Raedt toiecDt te gemoet gefien/ enDe
fuleh^ befioaecltjch Den boo;f3boo;flaggfoube hon--
nen biojDen aengenomen/ foo'tfeibe ijotnet niet
toicrDt Blbciaten aenDe «OeDaegbben^/ tenminflen
aenbenlftecchen-QaebtalDacc/ ofte anDec^gbefïelt
in fequeftratie, foo al^ Daer obec mocgt toojDen ober»
bomen.

®en achtentwintighften ^eptembecbeojnoemt/
jijn pactlipen toeDcc boo; CommifTacifen geeompa;
ceect/ enDe Bebbcn D'impetrante ban Complainöe
boD;geb;agcn : Dat fp gaDDen becflaen/ Dat Di( retar·
Dement banbe (emutie ban Ijet IfêanDement ban
Complain<ae,enDe btcbolgen^ Defe OEompacitte/bja·
ten gerefulteert upt feeeftere ]9efoIutien banDe CD.
43;oot JI@og. üeeren Staten ban Hollandt enDe
Wed.Vrieilandt, toaecbanbp ofte ban boegen gace
i^ooggepDt tot ^are naricgttnge Coppe toa^ becfogt/
maec bja^ getoepgect: Daer op Dat De Heeren <&e'
Daeg&ben^ Die gemelte iSefoIutie aenDen j^oogtien

bure»

rafteiiBe

*3£et

0abe öaDDf naecommnniceect/met ernflin herfcwi. ;
Dat De gemelte Öefolutie niet boojt^ aen DirbiS i'^öS
©oogDept^ jSaöen foube totrben gecommuS" -
ecl)tecalfooIjaecï?ooBijept mepnbe berftaent/h/h'
ben/ bat gemelte Öaec<Sb.<i5?oot.Haoo QeS?^
ewjcfTeiöch öielcy Dat eerfi getraeötfoK? ^
Defe faeefte ten pjincipalen bupten fisuctc bon ©fn
ce^ te aDjuiIeeen/ enDe te berejfenen/ batoue ffi
bare ioogljepDt/ Die ban fijn fêoogbÈpbté

jaDDengela(lenDegeo?bonnetrt/ Datpainct etrftaf

te öanbelen/ foo berHlaerDen Die ban fgn feooahÊnw
ÖaDen/ inben naem enDe ban toegen Ijace ©oonhtBf
Daer toe berepbt enbe geteet te sön /. alboocen ρεά »
feggen opDe boojflegö bp De ï^eeren Comminariffii

©ecfjopenbe Die ban fijn ©oogljepbt^ öaben / baf
be <eo. ©joot jlEog. ï|eercn gttaten ban Hollandt
enbe Weft-Vrieflandt, fouDen geliebengoette bim
Den/ ten fefbenepnDeeenigen upt Den baren te torn.
mitteren.

39en negentienden (©etobec i^ in ÏJanbenbanbe
Commtffarifen gelebert bp De Jleeren banbe Qèeclit-
ningbe bet €);tcact banDe I^efolutten bande «
ïd
<!3;oot j^og. iieeren Staten ban Hollandt en&é
Weft-Vrieflandt, ban Den acht entwintighften^fp,
tember fcfi:ien hondert acht en feftigh.

3&en vijf en twintighften ©ctober Daer aen/ ίΚη
DeboojnoemDerefpectlbe (heeren banbe ]êteecEtcnm>
ge enDejQaben ban fbn i^oogbepDt/ Den
ce ban Orangie tocDer boo? Commiffarifen gecom--
pareert.

<SnDe berMaerbe De gemelte ÖabiH ban fgn J^oog.
fiepDt/ De üeecPiince ban Orangie, befe faecftete
lionnen gefielc biecDcn bupten bifpuute/ foo (lacc ^b.
(©lootj^og. De i^eeren Staten ban Hollandt cnbt
Weft-Vrieflandt batr gbdirföen te becnoejicii/ bat
fp meergemelte Üoogbepbt De faecfte in bet .lÊanbe»
ment ban Complaindtcbrrmelt/ tot een onitufgcft
Erf-Leen mocbten bouben banDe <6?aeffclijcliörpÖC
ban Hollandt, enDe Daer mebe berleptbiecbcn.

©erfoetftcnbe De boojnocmbe i^eeren Babcn / bat
De Jleeren banDe Öeeeheninge Dien boojflaflb selief»
Den te cappo?teren/ Daerfulefi^gbeljoojDe/ cnbefoo
baefi mogrlgchbare berKIaringe Dienaenoaenbete
bjengen onDer De üeeren Commtffacifcn booinocmt/
't bieich tuierDt aengenomen.

i^aDatDefaecRebanfijn ï^ooflbepDtin Zeelandt
toel tna^ gelucBt/ bceftmen ooeft beginnen te fpjehert ï^fli
banbemront lui juris temaechen; ten bitnepnbEtó
fcoietDt bem Den vijf en twintighften ©etober tct p|c= ma
femieban De Heeren i!ieut-25?anDenbucabfiBim=f2·
fier RoomiwinckelcnDe Copes, enDe alle fgn epgöfii tupim
iSaDen upt banDen ban baer HoogbepDt be ^^
©joot-moeDec gigeben een gefcbjebenttcte. β^""·

'^filnDeren Daegb^ liet Deur Den Hc^crbanRens-
woude, f^jeliöecenOe/ ingeben De bolgenbe JBotl»
ficatie :

Hooge ende Mogende Heeren.

Wy nu hebbende ghebracht den Prince vin
Orangim onfen Soons Soone, tot den ouder- tm tg
dom van
achthien]diten, foo datfalgeen in fijn
negentiende laer, ende van fijn oordeel ende bcleydt''^'^
dat ghenoegen hebbende, het weicke wy van hem na
fijne laeren konnen defireren,
hebben gemeynt to
tijdt te weien gebooren, dàt wy hem niet langer en w-
hooren t'onthouden, maer in handen te geven het be-

windt ende de direéüe vande faecken hem aldernaelt

raeckende, als te weeten, van fijne #71«« •Dfwyw»
ende Goederen, ende daer toe dan oockgherefolveert
hebbende, met het wel- behagen van fijne
neefieBooge
Verwanten,
hebben voor al, meede ons voorfz doen m
die faecke V Ho. Mog. by defen wiUen bekent mak-
ken, ende defelve openbaren, dat de redenen, dew.eic-
keons tot'cgeene voorfz is hebben bewoge^öoven
de voorfz redenen van fijn ouderdom
ende bequaemj


-ocr page 662-

en OORLOG Έί Acht-en-veemghfie Boecl, 631

heydt) onder anderen noch mede zijn, dat'tvoorfz

• gj^ Bcwindt endc Gouverno, foo lang ons Godt noch

• leven (al gelieven te vergunnen, by ons fai kennen

werden na-geooght, dacdieeygentlijcke adminiftra-

rje eeichiet door àt domefiicque Raden, dcwelckehet
Huys van
Oravgic» ten allen tyde daer toe heeft gehad,
«dcdegemelce Princeby continuatie daer toe noch
ieeenwoordigh is hebbende, dat wy vertrouwen ende
Ipgpeti, dat het vooriz fijn Bewindc ende Gouverno,
in hem fai verwecken eene particuliere liefde ende ge-
DCgentheydt, niet alleen tot de behoudeniflè van die
jjjBC Domcynen ende Goederen,maeroock tot voort-
fettinge ende vermeerderingc vande felve, ende dat
by daer van daen aen den Staet fai kennen geven proe-
ven van fljnebequaemheyt, oock tot de bedieninghe
vande publijcque Saecken, die aen fijne Voor-Ouders
ontrent defe der felver laeren al zijn begonnen be-
trouwt te werden, foo wanneer den Staet hem ciaer toe
Diede fai geheven te gebruycken ; ende ghelij ck defen
Strataltijdt ieer uytilckende heeft te kennen gegeven,
haeroockaende behoudeniffe ende vrelflandc validen
Huyfe van OM»g/>feer veel gelegen te zij η ; Sooheb-
ben wy tot defe onie bekent-maeckidge willen voegen
eene beede ; dewyle de domeflycque Intereften ende
Saecken vande gemelte Prince van Orangie, niet al-
leen 2.ijn uytftaende onder het gebied van U Ho.Mog,
maer oock daer buy ten, ende in andere Ri) eken ende
Landen, dat U Ho. Mog, den felven Prince van Oran·
gifBjdoor haer faveur ende vermogen, daer inne be-
lieven behulpfaem te wefen, ende te continueren de
genegentheydc, dewelcke den Staet doorgaens voor
het Huys heeft gethoont, ende die wy begeeren , dat
opgemelte Prince dagelijcks met fijne getrouwe dien-
ften fai trachten meer ende nieer te mogen verwerven
ende inwinnen; gelijck wy'dan oock ten allen tyde
fullen betoonen dat wy zijn :

Hoogh Mog. Heeren,
OnderftontUHo.Mog. Dienftw. Dienarin,

Ametin Trmeffe d'Orange

Geteeckent

's Gravenhage dfefen
ay.Oitob. 1668.

S^aecopQgetieUEiececct jffnbe/ gc&Eien gacc
IgoQ. Qoct gebonDcn tebecfoecKenenöecommitte'
ten ben ^eece ban Renfwoude, om De ^ooQ-gentfltc
^jmceffc
te oaen l&ebanchenobecbegebanci^otiri'
tatle/ met becfeccftttinfle bat tjaecillo.iOoö.scnfi
gcnjtjii/bengoogljll-gctncftcn üecce )^;incet'allm
IjjOc inöe tooojfs fl^e Domefticquelntereflen, foo
tolboenltjcft be beDuIpfame fianot te biebeti.

^(ti dcrcigAen (jebbeti bc ^cctcn ({3cbeputeecbcn
|]anbeP;obintieban Stadt ende Landen ter Ï^ecsa:
ticctngcnoc^inaeI# bchent aemaecbr/ bat be i^eeceti
bateiiincipolensebetteentgentöbt be Compagnie
tc^aetbe ba» betuSitmeeflecLintloo, enbebtete
Soct ban be Capitepnen Albert Merwe, Rufier;,
tnDe Lichtenbergh ban gace ]^;obintie / bolggen^
(tibcin ConfOjmlté banben eec^en eengenomen
tt8o?öinaci^;btatt ban ©ojlogli/ öabben afgetoe.
ρ i enbe bat bfe tot lafie ban be 0;obfntie ban Hol·
l^m ieb?acBt mocfic tooiùjn i

duyfent gutóen^tecl^ent^ CorapÌ

tolte ban ben «öntfanget ©cnecael Jacob van Vol-
bergen, en öabt gefoutneect / al^ tet jHSap laetple·
^n inclup^ ; enbe f nfleetbe obecfuIt&^/1>at Den boojf;
witinEeHtt enbe ^Tapftepnen aen toelgemelte
otntie niet fionnenbe boben gace quotate lafletDo^
Oennebjaflöt/tecfaecftebflngunacBtittoefen/ ctn»
lïu «'atöteloo^ nweiJten tnoibcn geflelt. Jöaec op
S^DoojtsDnbelietteaenbeilarit ban t)e|^eccen<tSe·
ocputeecben ban be tsel-semefte Ip^bincie ban Hoi-
ündtcnbeWeft-Vriefiandt:
if na bcliberatie floebt
upebonben en becfiaentebetfoecBcnbe ï^eecen van
«fötecn, enbianbmöa«i:ee.«ofl.<©ebeputcet·

bentotteIBilftaicefaecRen/ ombfenaengaenbe met

«nige üeecen ©ecommitteecbe tiptten iïatbt ban_!

Staren Bp öatc<!2b.te nomineren / in Conferentie
enbe 25efoigne^ te tceben/ beretroafta na te fjen/
enbe Baec gebncfiten tc laten gaen op foKa&eïeniib»
beien enbe eppebientcn/ oocftbefribeiiptte binben/
toaecboo?be©?obintienglicbifponcert fouben fions
nenfcDoibenmalftanDccengelöclitc boen / enbe brc»
bolgen^ Oe booinoembe fiitmceflec enbe Capitepnen
te öefpen aen bebetalinge ban't geen ftcbonbenfbu»
betDoibenfjaccbeugObciiiiitbanbin ^tact te com-
peteren/ boende ban alle^ cappoatacnbefe^crna·
becinge,

©en ©joffaecbtban Drenthe nu obet^eben jijna
be/ tiabbcn bie banbe XanbtfcDap baer toe toeber ge«
boren b'i^eer ban Ruynen ; bie befe f£|ne «Slectie
alfiiectnperfoan beftentmaeclite/ met ben bolgen*
ben 25?fcf :
te booren tnierbt befe berfiiefingegebaen
op ()aec #0. JlSog. toerbenbe be HanbtfcDap bit cecüt
ontrochen/ enbe alleen gegebenbenominatie: nu
lieten'tfiaet:
90. JBog.pafferen/ enbe beiSefoIutie
baet Opgeballen/luptalbu^: Waeropgedelibereert
zijnde, is defe faecke aengenomen voor notificatie.
^eaianbtfcSapBabt beel ggeleeben boo» belaetpe
Munfterfche in vafie, en fjiec op Öabt men teguatb.

Hoogh tj^ogende Heer en.

WY hebben niet kunnen onderlaten U Hoogh
Mog. hier by te notificeren, dat wy op defe te-
genwoordige onfe Staetfche Vergaderinge het
Amptmanfchap van
Coeverden, ende Droft-Ampt van
Oreuth, door't Overlyden van wylen den Heere
DrolTaret van den
Boetfilaer, vacant gheworden, met
eenparige ftemmen geconfereert hebben op den Heer
Hendrick Munfter WtUem van Heere tot IRuy

nen ende BeHinghove, en fulcx in reguarde van 't notoir
ende onwederfprekelyck Reght,
den Staten defer Landt-
fchappe
Drenthe tot het vergeven van 'É voorfz Droft-
Ampt competerende, het welcke tot meermalen by
verfcheyde gelegentheden, foo fchriftelijck als mon-
delingh, dooi- onfe Gecommitteerden gheremon-
flreet, gededuceert, ende klaerlijck is bewefen, ende
nunochjonghftaende HeerenLeeden van UHoog
Mog. Vergaderinge in 'c particulier is aengewefen, dac
de Landtfchap van
Drenthe van alle oude tyden is go-
weeft een
wyefeparate Ïrovintie, haer eygen felfs Le-
den, Regeringc, ende andere regalien, é"
jura Majefiatis hebbende, dat defelve ten tyde van
de Souveraine Inhuldinge, ende reciproaue beloften,
mitfgaders prascautien, niet anders als d andere Prb-
vintien is ghekent ende getrafteert, dat daer na de
gemelte Landtfchap op den
elfden April vijfthten hort'
derttachtighindemdcTUmeioiUytrecht
( het fonda-
ment van deien Staet)haer Gecommitteerden in qua.
teytals Staten
vm'tGraeffihapDrenthe is oncfangen
en geaccepteert, ende in conformité van 't
eerfle Arti-
culvan d'Uniemeede belooft haer als Bondtgenoten
tc ha&delen ende befchermen,
in alle hare Frivtlegien,
Rechten ende Gerechtigheden,
waer onder als van d'an-
dere Ampten ende Officien mede begrepen is het
recht van de Collatie van 't Droft-Ampt van de Lant-
fchap , het weick de Souverainen als Heeren van
^ Landt uyt Hoofde van de felve altoos hebben ge»
exerceert,ende door'taffweeren van den lactftenCo-
ningh onwederfprekelijck op de Landtfchap, en oock
niemandt anders, ghclijck in d'andere Provintien is
vervallen, fonder dat yemandt ter Wereldt, men iaec
ftaen haer Bondtgenooten,endefx
a^vo Jure, G econ-
federeerde, 't zy in 't gemeen ofte particulier, eenige
deminftefchijn van recht ofte pretenfie daer op ken-
nen maecken , daerom dan oock de voornoemde
Landtfchap zedert die lijdt altoos hare Ampten heeft
vergeven, als Ontfangers, Rentmeefters, tot het Stad-
houderfchap incluys, ftaende foo wel als andere Pro-
vintien op'tbyfonderequotagerepartifeert, en heb-
bende hare Binnelandtfche Regeringe ende hooghc
Kamers van Juftitie, niet doende daer teghens, hec
(2^gg 4 geen

I

U


-ocr page 663-

6i% SAKEN vati STAET

ì66S. B^en de Collatie van het Droft*Amptln dePerfoo-

_[ nen Van wyleu de Heeren Ett/i» j Echten, ende Boet-

felasr is voorgevallen, door dien het ecrfte ghefchiedt
om de Lancfciiappen te fubfidieren, ten tyde de geftel-
deDroft van den Coninghvan
Spangien, Evertvan
Ï^ufum
noch leefde ende Commandeur in Linge»
7ijnde, de Landtfchap met branden ende blaccken
kon de ruïneren, ende dan noch niet anders, als met
expres believen en inwilligingh van de Gecommit-
teerde defer Landtfchap, ende onder ampie Aéle</s
mnfrajudicanJa, gelijck uyt de Refolutie van den ne-
gendeit
February vijftien hondert negen ert negentig kan
worden gcfien, onder hotdanige Aóte
de non praj»·
dicando
de twee laeft-gemelte Heeren Droflatrden
iliede zijn beitelt,ende fulcks ter oorfaeckc van de pre-
tenfie, dewelcke de Provintie van
Over-Tfel op de
Collatie van'cvoorfz Droft-Ampt, uyt krachc van
eenigh gefuftineerc Recht ende Privilegie was maec
kende, waer in oock foo verre gekomen is, dat U Ho.
Mug. by Refolutie van den
negentienden December
fefihien hendert drie en veertigh hebben verkkert 1 dat
het fel ve reuht ofte g rechcigheydc ten principalen
foude moeten werden afgedaen, al eer men by nadere
of andere gelcgentheydc hec voorfi Cafteleyn ende
Droil- Ampt, anderm .el komende te vaceren, tot het
vergeven van dien fouden mogen procederen ; ende
àlfoo die
pretenfe recht cft gsrechtigheydt jegenwoor-
digh rufllhen deLandtfchappen van
Over-TJfel&nàe
Drenthe
door apparent Accoort en conventie k(Sht te
ceiïeren, foo is mitfdefen ons feergedienftig verfoeck,
U Hoogh Mog, infiendeonfe voornoemdeget^^ii-
bende recht.ende de reciproque met Eede hevefligende ver-
bintenijfe,
niet wdlen gedogen foodanigh ons notoire
recht eenige indrachteofbeletfelwordegedaen, maer
aen ons te laten het geen ons foo onwederlpreeckelijck
competeert, ten eynde wy daer door te meenen mo-
gen jouiflieren die vryheydt, waer voor wy nevens
onfe Bondtgenooten goedt ende Bloedt teghen den
algemenen vyant mede hebben opgefet ende gewaegt,
waer toe wy ons willen vertrouwen > ende ondertuf-
fchenden Almogenden Godt bidden.

Hoogh Mogende Heeren, &c. Uyt .Ajfen óenvijf-
thisndm O&obct fefihien hondert acht en feftigh.
Onderftondt U Hoogh Mog. Dienftw. Ridder-
fchap ende Eygen-Erfden, reprefcnterende de
Staten des Landt(chapsJ7ri»^/Ì>«> en was ter Or-
donnantie van de felve

Geteeckent

J. RYSINCK.

;&tatitDouberrc&dp batöe ]^;obintie ban Uy-
trecht, in aebolge ban Hollandt, geeft oocK semojti»
ficeect/ jgelDec^flörfrpt} in toat maniec ben «BcDt
Daec op geOaen in De Ü^^oebtfctiep/ mft Ö^t balgen-
tie. II3ennotcccbc/batbei@cccvanderHoolck< mee
b'anbece/ btebenoSeöt tiabDen eepoufeect/ biacen
befeloe bie boo2 eenige (ocen imp^obeerben gec ^^^
hiijfen enbe becbannen ban br twee p;eDicanten τ e-
lingius cnbe vander Velde, enbe biebaec tegen Piote-
fieecben/ enbe baecom eenaemt toiecben Protetian-
ten. ©aec upt af tc nemen bja^/ bat be @;ebi6ant^-
geflnbe albaec/ gettjcK elbec^/ ηοφ ecnig goebe fucöt
|)abbcn tot ben / boeg 't biacen maec alleen b<e
ban De gc(int()epbt ban ben P;ofcfTo; enbe |^;ebihant
Voetius, anbecebiacmmobecaet/ enbe accommo»
bcecbrnfjaecna'ttiumeucban be l^oIitijcKe jasagi»
(Icatcn: bie obec al in'tflucftban'trompt becti^':
betöcpbtin
't iSrceheldch/ t'eenemael tbacen ban be
eefintDept bec üeniontiranten. Xl^aec tegen be l^eece
Voetius beel babt gefc();eben/be meeft alle Piebihan^
ten/ al^ {jebbenbe bp b'eecftt Oefojmatie te beel obec-
gegeben : üiaec tegen fp biel altgan^ beel pbecben !
maec te becgee^^/ en ban baec figt) nocgtan^ b'ecn of
anbec^jebihant/bfe b'opinie ban Voetius tegen fc6;e·
ben : onbec anbece eenen Moiinxus, ;boon ban ben
bec maetben Petrus Molinicus» tifeboo;»nr]cp2e^

23oetft/ geintitulecct/ Papa Uitrajeölum.betoectho/ τλλ
bat be tere Voetius affet teccbe cene Paufelijcke ηΓ °··
rarchie. JEen fcpbe bit toft^gbeen^jcticulùeg©»' ^
Ioof#. jlEaecbei?cecLutherus op ecnplaetö eJö^d
flealiegueect/ fielt bat Ijp baPigljltjcfi gefaofòt Dat Ιέ

JjaU^ma^benAntichriilj ί^ϋαη OOCft tot Uytierb

een ©ausi; ergo.

Emra£i uyt de Refolutien van de Ed.
Vroedt/chap der Stadt Uytrecht.

Vrydaghs àta fephhnden OGioha fefihien hondert
acht en feftigh,

De Vroedtfchap volgens Refolutie van Befchry « ^
vinge van Maendaglaetnieden vergadert,ende «βΐ
aldaer mede prefent zijnde de Heeren, die an- "P S?
ders, vermits haer Ed.CommiiEen ende Ampten ;
niet gewoon en zijn te compareren, proponeerde dé 'ti - ^
Heer eerfte Borgeroeefter
Someren, dat de Vergade· Λ'«
ringe geconvoceert was omme te delibereren op feec- Wp.
kere concepte
Ampliatte, waer mede den Eedt van^
de Raden in de Vroedtfchap foude dienen te wor.
den geampliccrt,en vervolgens gelefen zijnde het ge.
melde concept met de relpeftiveRelölutiendaerin-
ne vermeldt, isnaer ondeilinge communicatie ende
rype deliberatie verftaeo, dat het gemelle concept van
Eedt in fijn fubftantie wordt gehouden vuorgearre-
fteert, ende den Secretaris ghelail't felve conform
het geadvifeerde te dreflieren en op te ftellen, omme
delen namiddagh gerelumeert te worden.

Eodem die 's nanoens.

De Vroedtfchap by continuatie op den Eedt verga-
dert zijnde, is gelefen ende gerefumeert de Ampliatie
van den Eedt by den Secretarie in conforraité van het
reces van huydea morgen opgeAelt ; luydende als
volght :

Ampliatie vmden Eedt.

era

Dat ïck mede niet fai gedogen, 'maer met alle vi-
geur ende mogelijcke middelen weeren, dat over de
Provintie van
Uytrecht t'eeniger tijde een Stadthouder wma»
worde aengeitelt, enae dat ick het Stadthouder-Ampt ΒΜΛ
in alle fijne deelen eeuwighlijck fai houden gemortifi-
ceert; gelijck ick oock niet gehengen ofteghedogen
ial, dat van nu voortaen eenigh Militair PeriooD,'tzy
by forme.van difpenfatie, ofte onder eenigh ander
pretext, hoedanigh fulcks foude mogen wefen in eeni-
ge VAnàsdne Leden van de Staten defer Provintie fai
werden geadmitteert, voor ende al eerhy fijne Wi/»-
teire Chargeen metter daedt fai hebben
afgeieydt. ·

Ende is verftaen, dat de voorL· Ampliatie inden
Eedt van de Raden in de
Vroedtfchap van date den drie

en tvintighfien Mt^ fefihien hondert een en vyftighbX

worden ingevoeght, immediatelijck achter de Rega-
len: ionder te gedogen, dat het
felve recht in'tghe-
heel ofte eenigen deele, inwelcker
voegen, ofte op
wat manieren fulcks oock
foude moghen wefen aen
yemandt anders worde toegeftaen} luydende alfulcks
de voorfz geamplieeiden Eedt als volght :

Eedt te doen By een gekooren Raedt in deVroeit·
fchap.

Dat fweer ick dat ick na mijn befle vermogen t^^er
tyden ende alleenlijck lal handthaven de Ware Chri-
ftelijcke
GereforrHeerde Religie ende Leef e, gelijck de-

felve inde Synode Nationaelbinnea Dordrecht Μ Λ6Λ

lare fefihien hondert negenthìent^hoviàen, is be veitigt,
ende in dier voegen altnnme in de Publicque Keroten
defer Landen wordt ghepredickt ende gelwrt, van
welcke ick mede in alle oprechtigheydt
profcflie Den
doende, fonder immermeer voor foo veel in my is, te
iullen gcdoogen,dat by yemandt deerinne ^


m

-ocr page 664-

en O OR LOG Η, V

ο jfaeht ofte veranderinge worde ghedacn, endedatick
ΐ6θο· gevalle 'c profijt eadc welvaren van de Scadt

jj^ftchti ende de Borgers ende Inwoonders van dien,
mitfgaders die verfeeckertheydt ende bewaerniflfe der
voofiz Stadt aengaende trouwelijck ialraden, ende
'tfelve vorderen nae mijn befte weete en vermo-
gen j a's maintineren
Stadts ende Vroedtfihaps
reeht van ftellen van Borgermeefieren, Raden in de

fn welcker voegen, ofte op wat
foude mogen wefen,aen yemandt anders werde toege-
ftaen. Dat ick meede niet fai gedogen, maer met alle
vigcurende mogelijcke middelen wceren, dat over de
provintie van Oytrechtt'em\^^T tijdteen Stadthouder
worde aengeftelt,ende dat ick het Stadthouders-Ampt
inaile fijn doelen eeuwighlijckfal houden voor ghe-
inortificeert. Ghelijck ick oock noyt gehengen l'al,
dat van nu voortaeneenlgh Militair Perioon, 'c2.y by
forme van difpenfaiie, ofte onder eenigh ander pre-
text, hoedanigh ftilcks foude mogen wefen, in eenige
van
de drie Leedett van de Staten defer Provintie fai
werden geadmitteert^ voor ende aleer hy fijne
Militai-
reC/w^e effeftivelijck, ende metter daedt fai hebben
afgeleydt, dat ick oock de faecken ter Vergaderin-
ge van de Vroedtfchap getradleert, fecreet houden,
ende niet reveleren fai, dat jck'mede in't verkiefen
siViBorgermeefiereitiRaden, Schepenen ende Cemeraert
defer Stadt geen faveur ofte aSèöie fai ghebruycken 5
maer alleeniijck infien ende letten, dat fy tot de Rege-
ringeende Amptendaertoe fygekooren fullen wor-
den, nut ende bcquaem, mitigaders als voorfeydt,
aöuele Communicerende Ledematen van de waere
Chriftelijcke Gereformeerde Kercke 2ijn»ende voorts
al
doen, dat een goet ende getrouw Raedt in de Froet-
fihaf άα Stadt Uyf reek
fchuldigh is, ende behoort te
doen, dat en fa! ick niet laten om lief noch om leet,
om Maeghfchap noch om Swagerfchap , om giften
noch om gaven, noch om geenderhande faeken,
Soa
wmlyck htlpe my Godt.

Ende is vorders goedt gevonden, dat de famentlijc-
Ite Heeren van de
Vroedtfihap morgen vroegh ten acht
uren weder fullen worden gcconvoceert, emme vaft
te ftellen op hoedanigen voet ende ordre defelve Eedt
fai worden gedaen,

Saturdagh den fevmhienden Oilober fefiie» hm-
dm achten fefligb.

is gerefumert het ghercfolveerde van gifteren na
den middagh.

De Vroedtfchap weder op den Eedt vergadert zijnde j
om een paramente voet ende ordre te beramen, vol-
gens welcke den Eedt, gifteren des na-noens alhier ge-
arrefteert, foude worden gedaen ; Is na ghehouden fe-
rieufe deliberatie goedt gevonden, dat'de Jegenwoor-
àìgtBorgermeefierettenàQRaden,àìe hier toe ghene-
gen fullen zijn, als nu den gearrefteerden Eedt ful-
len prefteren, ende vorders verftaen, dat alle ende ye-
der van de Heeren, die na defen tot Raden in de
Vmdtfihap fullen worden geeligeert, alvorens tot de
Seffie geadmitteert te worden, gehouden fullen zijn
den fe ven Eedt te doen ; Wien volgens de Heer
etr-
ftt Bergemeefier van Stmere»,
aen handen van de Heer
l?ir Manfueldt, ende de Heer Bergermtefler

Maefaeldt nevens de nabeichreven Rade», aen den
"rfienBorgermeefier Smeren baren Eedt folemnelijck
op de volgende ordre hebben afgcleydt ; als oock de
^^^KTiJacoi splintert JohanwnKuyletarghi He»-

Κ

drick va» Mercierc 'k, Dirck de Geyer/NkoUts Hemel.
Comtlit vanBetck, Reynier Voeyt, tUkdaes <t/an Soli»·
Comelis van Royen. Rudolph Ttnthof, Paulus Heur-
mi, JmbvanOmer, CornelisdeGoytr, Jthanva»
Zuylen, ^riaen va» Heurnim, Cdrnelis vander Woerd,
■^thonis van Manfveldt, JdtoL· vander DÙJfen, Ever-
ktrdt va» Zypefiein, Oirckvtm&Uenhtrgtn. Leabert
Wldthuyfin.

Dc Heer Girard vandtr He/Wivermits fijne indifpo;

Acht-en-'Veertgihfie JBoecL 63 i

fitie niet prefent zijnde, heeftdoor monde van de 1^68.
Heer
lohUàvauZuylenj de Heeren Borgermeefieren —
doen bekent maecken, dathy onmachtigh zijnde om
te compareren, echter οverbodigh was den Eedt te
prefteren.

, Seyden de Heeren SdWtff/GeMÌw/w, Comeïïs vali-
de Voordt·, tnd&lohanvanEyckelsbeècL·
dat fy voor als
noch den Eedt niet konden doen.

De Heer G^bert vander Hookk, defen morgen we-
der na den
Hage vertrocken, ende de Heet Symon va»
Blanckendael,
huyden mede abfent zijnde, hebben op
gifteren verklaert ende gefeght, dat fy niet ghefint wa-
ren den Eedt, alsonnodighte doen, het welcke op
huydeninfgelijckï verklaert hebben, de Heeren Hw-
drick van Wyckerfltot, Comelis Boot, Comelis van Dew
verden , lohan van NeUefieyn > ïohan van Breeveldt,
Lucas van VöorSt, Abraham de Wückerflo0t,
cnde Ιό-
han Strici,

Ende Zijnde de Heeren Dirckde Leeuw, ende laioi
Lieflinck,
vermits hare abfentie uyt de Stadt, endede
Heere
lohan Rim, uyt oorfaecke van fijne (leekte op
deffc befchry vinge niet gecompareert.

Modem die 's na-noens,

Is gerefumeert, het geene huyden morgen ter Ver-
gaderinge is gerefolveert ende gepafleert.

Ende zijn de tieeren, die niet gewoon en zijn in de
ordinaris Vergaderinge vande
Vroedtfchap te compare-
ren, by deHeereerfteBorgermeélter
bedanckc vooir
de moeytè ende goede devoiren, die haer E. E. ge-
nomen ende gedaen hadden van op de ghedanè uyt-
fchry vinge alhier te compareren, ende dienaengaendè
ten meelten dienfte en welvaren van defe Stadt te hel-
pen delibereren en refolveren, waeropde Vergade-
ringe is gefcheyden.

^el^eet Marchelini ^eccetati^ ban Venetien
t'3Stn(lecbamgcengofacbt op bebccbiaclitinsge ban
een ^cfjip tot ttoAfpojt cn ^olbaten na Candia.
anflcumeiu j^otariael toa^ noci) niet BÖetcecftent:
niette min hJiecDt öctoeefcn Dat ïjetge-enibenieect
al^ fie 43obt^-penningb/ of een finclt geibt^ boo? ben
acmen/ na getooonte toa^ gegcben. fepbe bebon»
gen te fiebbenbattet eecflin'tataMaen^ gebifïtert/
énbe (]em gfietoont moed too^ben. I^et tcanfpojt
bec (Stoepen niet boo|tgacnbe/ cnbeget Conttact
nfetgfteecfientjönbe/ ï)p ooeheenigb point baecin
onthennenbeAucpgecbe ijp ben Coopman te bolboen.
^if^ Öp Öem booj'tilof ciep/ enbebpp?obifïebecs
Kceegt) actefi op ftjn {Ktfoon/ fjem boenbe logecen ino
bc Cadeïepnie. ï^octoel bp (ìgft bettep op(ön€Ba=
cactcc/ stjnbe .üÉiniflec publtjcH/ een man ban bec^'
flant: bat liet Contcatt iieni luflidabel maeclNtr.

eenige bagen piaDopen/ enbe Compatitini tofetc
nocI)tani betflaen/ bat i)p niet al^ onbec cautie mocfjc
bjp gaen/ BÖrtflcR gefcljiebeben negenden j^obem»

a9oenfï>agi)beneerften,'^jnbe tee S^ergabeti'ngé
gelefen be nabece üequefle banoen Euptenant ISbnii»
Baelbe Ruyter, enöe eenige becbert i§ooft-(©(pci«cn/
(SapitepnenenbeComnianbeuÏ^/ teffo^tetenbe on«
beCtCoItegic tee flbmicalitcpt tot Rotterdam, bp
getooonte be )ong{)(leen)cbiticteevee/ celattjf tot
gaec boo?gaenbe éequefte/ bcnvierentwintighftert
pannati) lefllebenaen gaec Ho. ji@og. gepjefenteett/
eaftenbe De bibje^ / Diefp gebppcenbe De boojfs ejcpes
bitie gebben ontfangen npt Den nacm enbe ban toe^^
gen De lleeten a^etommitteerbe iQaben ban Hollandt
enbe VVeft-Vrieflandt / ofte banbe ïleeren bet feïbec
CommiffacifentdJCcdOeconomie; betfoecitenbeDat
gun Dienaengaenbe mogge hn^ben getefonfifrett De
fommeban vijf duyfent leven hondert vier en twia-
tigh ponDen twee fiAeliinaen ttüee gtoirten. St^naeè
brtiberatie be beo^ $leque({e ge^t in ganben tMnbr
Üeeren banben Steen, enbe an&rte|öec iBog.
©ebeputeeiDentottcfaecftenbanbegee/ omtc bifi'
tecen/e);aniinecen/ beeetcoactanatefien/ enbet»n
ane^tappojtteboen; enbe bfen enbccniinbertbé

feibt


-ocr page 665-

634 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ffföe «equcfle b» be teecen «©eöeputcccöcn ban
.. toelflljemelùe pjobintic bnn Hoijandt cnbe Weft-
Vrieflandt (Copidijcft oDergcnomen.

bpDefe btcat)ùccinQ[) ban'^^jfnce faechcn
faooj bleii iufTcDcnD'jdecCTanGent, fijn J^aogÖEPt^
<i3outi«cneuc/cntie Deh iiaeöt^-ï^eec Beaumontjoefft
{jctbotQeuDc:

m

s

5Stmi- T"^ En eerften Notaris, aeo de welcke defe fai Wor·
"e
ÖEÉ " i J behandight, wert verfocht figh te vervoe-
baii'^fiit "^""^gen byden
HcGtésBaronvanGent. Gouver-
inDiilii- neur van fijn Hoogheyt, endeaen fiju Ed. te infinue-
Poi. ren: dat ick ondergefchreven bericht ben,
dat fijn
'Ed.fighheeftUtengeluften opVrydagh laHflleden, den
tweeden deferj aen haer Hoogheydt Me-vrouwe de
Έήηύίββ Douariere van Orangie te houden ende te feggen
verfiheyden injurieufe ende calumnieufe fropoofien ende
4ilcour]en\
onder anderen mede in'creguard van my
ondergefchreven, ende dat ickdaer van geen genoeg-
faembefcheytkanbekomen, ende echter niet alleen
den dienft van fijn Hoogheydt, maeroock my in het
particulier daer aen ten hooghften is ghelegen, dat de
waeiheyt van dien volkomentlijck wordt onderfocht
ende uytgevonden, οπ) by wegen van
luflitie te mo-
gen erlangen foodanige
reparatie ende fatisfaëie, als
de Wetten tegens de
Calmnniateurs ftatueren.

Ick'ondergefchreven daerommeden voornoemden
Heer Ge^wrwer doe verfoecken, te willen opftellen
ende my laten toekomen, het geene fijn Ed. tot my-
renlafte weet te feggen; met de vande geene,
deweicke fijn Ed. die Calomnien hebben gefugge-
reert, ofte dat ick anderfints ghenootfaeckt fai wefen
fijn E. E. voor den
Autheur te moeten houden ; Ende
fai hy Notaris fijn wedervaren relateren. Aitum on-
der mijn Signature defen
feflen November fefihie»
kondert atht en feftigh,
enöc was onderceeckent

A. van BEAUMONT.

OP huyden den fefien November feflien kondert
achtenfefligh,
hebbeick ondergefchreven O-
penbaer Notaris by den Hove van HoUantg^-
admitteert, in 's Gravenhage refiderende, my gevon-
den aen den Perfoon vanden Heere Baron
van Gent,
Gouverneur
van fijn Hoogheydt, endehemdevoor-
ftaende I^nuatie voorgelefen , mitfgaders ghelevert
Copye. Die my tot antwoordt gaf,
abfohp f ontken-
men,
dat fijn E. eenige injurieuje of cahmnieufe pro-
pooilen by hare Hoogheyt, tot lafle vande Heer
Ιηβ-
nuant
foudc hebben ghevoert, ofte yets tot fij η nadeel
uytgefproocken ; ende dewijl fijn Ed. in gevolde van
het verfoeck by devooriz2w^»»«i/f gedaen , difficul-
teerde op te ftellen ende aende Heer
Infinuant te laten
toekomen de namen van die geene, deweicke de
Ca-
lomnien
tot lafte vande gcmelte Heer hebben

gefuggeert, hebbe dien volgendejegeos den opgemelte
Ed, Heer
Geinfinueerde geprotefteert als naer ftyle. Al
het welcke ick verklare te wefen mijnwedervaren;
Aldus gedaen,geinfinueert en geprotefteert in'iGra-
venhage, ende ten oirkondedefe geteeckent, ende was
pndetteeckent

I. WIGMANS,

Notaris Tublycf.

ginOver-Ynel cec^ De bEtDittccinfl&öanti}6ttot
. .eife tgtit fooDaniol)/ dat De lUaetfoeltfe bp definitive
«tftm. tetttieö'i^eecHaerfokeconOemaeerbe beffaente&ffi»
Ben Crimea IxfeMajeftatis, Rebellionis& Ambitus,
entie upt bien Doofbe (n confojmicé ban get i)IaccaeC
in bato bm eerften ^ulpop be g^Qote ^aleggeaci>
ccfietct/ enbealontmegepubliceect/ cnbe boo;t^ be
befctiKbcne ^ecgten gefitaft te bui?ben / Γοα al^ men
na fPIaccaten/ Jl^etten/ ^ecbten/ cnbe^tatuten
foube bebinbcn te begoocen.

ïllec tegen namen ö'anöiw befe iïefolutie ;

uyt het Regtfiervan deUeroM
lutien, van de Heeren vande O^agiflraet ~
ende Gefwooren Aliente der Stadi Swolle

Oen ie venden November feftien hondcrt acht en fc-
ftigh.

De Heeren vandeMagiftraet, endeGefwoorcn
Miente extraordinaris vergadert ghe weeft pe-
communiceert zijnde een MiiEve vande Heere'
Camener
Crans, den fejien November fefiien hondtrt
acht en feftigh
uyt Deventer gefchreven, als mede een
projedte Refolutie by eenige Leden vande Provintie
tot Deventer, overdefaecke vande Heere Vorftvan
Sallandt, geforraeert, waerbyfijnEd.diefunaievan
het Vorit-Ampt wordt geinterdiceerc,
ende het
Traftement ende Emolumenten daer toe ftaendeon-
trocken, met verder exprelTie, dat noch ftaende dò
hare
pretenfe Vergaderinge, oock een verwolter foude
werden geftek, als buyten toedoen van de Magiftraet
ende in weerwille vande Staten vande Provintie alhier
Vergaderende, ende dit alles onverhoort de Heere
Vorft voorfz, oock fonder iSgure van procedure,ende
fonder de wei-gemelde Heere Vorft in eenigerhande
faecke van dilid of Λίς^ί te hebben overtuyghtkon-
nen niet anders oordeelen als dat de voorfz procedure
vande
diffentierendeLeden, is als te precipitaiir,onwe[·
tigh, informeel, cvcrfulcxdevoorgenomeneinter-
dille van des Heeren Droften van
Sallands funtìie,
partydigh ende feytelijck te zijn, notoire ftreckende
tot difrefpeö vande StadtS»e/. verkortinge van des
felfsjuriidiólieendehoogh Gefagh, fou wel injufti.
tie als Politie, vinden haerdaeromme Ampisende
Eets-hal ven verpl icht,tot confer va\ie vande eere ende
refpeö vande Stadt
Sml, als mede vande Provintie
voorfz feytelijckc interdidtie ende executie van dien
by alle wegen tegen tegaen, ende vordere difrefpeö
defeStadt af te weren,oock fulcx tegens de Direfleurs,
ende dryvers vande voorfz feytelijckhcytterefente-
ren, ende daer over te yveren.

De Miente hebben haer hier mede eenpaetlijckge-
conformeert endegerecommandeert defe faecke niet
alleen met y ver te willen by de handt nemen ende uyt-
voeren, al foude het noch foohooghloopen, fonder
daer inne te verflauwen.

ï|oe'iepnbcI{|cftinZeelandt afïiep met ben fjc
biftarit Labadie, geeft be bolgenbe aefolutie :

Extradi uyt de Notulen vande Ed. Mog·
Heeren Staten van Zeelandtt

Df» vijftienden Wewwifi- fefthien honden acht en
feftigh.

NOchmael wefende gedelibereert op de faeckéffie!»
vande
Walfche Kercke binnen defe Stadt,roet den
gevolge ende aenkleve van dien, is goet gevon-
j^öW
deo ende verftaeo» dat de fufpenfie gedecreteert by die
vande
Walfche Synode, laetft gehouden binnen Naer-
den
tegens den Perfoon van Jan Labadie, Predikant
inde voorfz Kercke fai hebben fijn executie, ende dat
hy dienvolgende van het Predicken, ende andere
Funöien van die Beroepinge dependerende, fai heb-
ben te abftineren ende te onthouden j ende belanden-
de dc fufpenfie door die vande jegenwoordige
Clajfe,
vwàcWalfcheKmke
alhier een tijdc langh vergadert
geweeft zijnde, gedecreteert tegens den Proponent
Fitter Ivtm, onlangs by de voornoemde Walfche Kerc-
ke
binnen defe Stadt tot haren Predikant groepen,
dogh by de Heeren vende Magiftraet tot MÌadelé^gb
voor alfnoqh niet geapprobeert : Als mede het sfltei-
len vanden
regeerendeaKercien-Baedt ; Is goet ge-
vonden ende verftaen, dat het
een ende het ander lai
blyven inden felven ftaet daer in alles egenwoordig
is ; ende dat dienvolgende den voornoemden
l-von ug


m

-ocr page 666-

en OORLOG Η, Aqht-en^veerti^fleBoecL·

fai hebben te onthouden van hec Predicken ende alle
(jg. „jgre funitien , van het Ampt van een Piedicant
dependerende ; ende dat voort foo wel de oude als
nieuwe
Kercken-RaeJt haer van d'exercitie van die
funöie by pro vifie fullen hebben te onthouden t fon-
der haer des eenighfints te bcmoeyen , in wat manie-
le het oock foude mogen wefen. Doch alfoo by den
predicant de
Laèadie, roitrgaders den Proponent
1^0, ende de oude ConGftorle vande Walfche Kerc-
ke feer wert gheklaeght, dat fy in de voornoemde
jyWinietnaer behooren en zijnghehoort in haere
defenfie, over het geene tot haeren laftewas voort-
ohebracht; maerdatmenaldaerfeer precipitantelijck
en contrarie alle ordre ende difcipline teghens haer
hadde gheprocedeett, dat oock by de voornoemde
cMs, foo als fy mede fuftic'eren, alhier verfchey.
de vreemde proceduyren waren ghehouden : Speda·
, lijck in het afftellen vande gheheele
Ctmfiflorit ende
iHtrcken-Baeilt, in het aennemen van een gheheele
nieuwe, daer door veel aromofiteyten ende vetl?it-
teringen onder veele voorname Perfoonen ende Fa-
miiien waren veroorfaeckt > 'ende noch meerder te
beduchten ilonden> In cas daer in niettydelijcken
wicrde voorfien ; Is goet ghevonden ende ghcordon-
Dcerc, dat den voornoemden Predicane de
Lahadie,
over het onghelijck , dat hy meynt, hem door de
voornoemde
Synode aenghedàen te zijn, mitfgaders
oock het onrecht, dat den Proponent endede
oude Confiftorie fuftineren, dat haer door de voor-
noemde
Cldffis is wedervaren, dat fy haer refpeétive-
lijckdaef over fullen addreflèren imhoxWalfche Sy-
node, dat in het aenftaende Voor-Jaer binnen
Dor-
imhvki
werden gehouden ; gelijck oock het felve by
defen verfocht ende ernftelijck gherecommandeert
wert, de proceduren laetft binnen Naerdea t^hens
den Predicant de Labadie, en de oude Cenfifiorie ende
Kercken Ratdt vande WalfcheKercke alhier gehouden,
tewillen refumcren, ende defelve uytgemenen yver
van haer in'tbyfonder, des verfocht zijnde, tehoo-
len
in haer volkomene defentie en verantwoordinge ;
als mede van haer te ontfanghen de defoleantien ende
klachten, die fy met reden meynen te hebben tegens
deproceduyren alhier ghehouden by die vande
clajjts
mdeWalfihe
Kercken. hierboyen vermek 5 ende
alcsgehoort ende rijpelijck overwogen, ende voorts
inde vreefe des Heeren in alle sequiteyt ende Chriile-
lijcke befcheydenthey t ende liefde overleght ende ge-
wogen hebbende, gelijck het onder Leden van een
Lichaem betaemc, foodanigh te refolveren en te oor-
deelenjals fy in goede Confcientie tot de meefte ftich-
tinge ende op-bouw van Gods Kercke ende rufte van
de
Walfihe Gemeente alhier fullen vinden te behoo-
ren
, ende foo als fy voor den Opperften Rechter ful-
len konncln verantwoorden. Zijnde haer Ed, Mog.
van
intentie, nademael de Walfehe Synode binnen deie
Landen is gecompofeert door de Kercken, refideren-
dein alle de Prov intien ende Quartieren vande Gene-
"liteyt, om van defe haer rcfdutie ende Chriftelijck
ooghmerck kennilTe te geven aende Heeren Staten
Gcnerael ende haer fio. Mqg. te verfoeckende aen-
ftaende Syttede j die van alle de voorfz Kercken ftaet
gehouden te worden binnen de Stadt
Dordrecht door
imi a Gedeputeerden uyt haer midden ζε doen
bpoönen,, om de defenfien, verantwoordingen en
klachten, die den Predicant deLak^Se en de oude
C<N#er/eende
Kerckeu-Raedt boven ghemelt aldacr
fullen willen doen, tehooren, deaftien ende Ubera-
nen ten beften te dirigeren en te modereren. Zijnde
haer Ed. Moe. vordere meyninge ende intentie, datAl
hetgenebydevoorfz aenftaende Synode in deie
fake
lal werden gerefolveert ende beilooten, byaÜecndc
een yder,, die het aengaen ende raken fai, fai moeten
Werden gepareert ende naergekotnen : Ofte in cas van
wcygeringeende oppofitie daer toe door authoriteyt
^de Regeringe gehouden ende gcobligefcrt worden,
tn^ nademael defe Relolutie komt te refulteren, dat
oe»^i/£ÌiKercke binnen defe Stadt onderwylen door
oen Predicant
Je l,aiadie,aochte den Proponent Ivm
«eteafuUeQjiOQQeQ werden gedieqtt nochteoock

door d^ Ouderlingen ende Diakonen vande oude ofte τ AK't

aieawe Ce»0orie, die haer Ed. Mog. verftaen, dat I_^

haertefatnenvanaijé funöjen van die bedieninghea *
dependerende, hoedanighdie foude mogen wefen,
oock vende ordinaris fitplaetfen, daer toe inde Kercke
gedeftineert fullen onthouden ί SooisgoeVgevondeq
endeverflaen, datdiev^demifcheClaffit alhierje-
genwoordigh prefent noch en» ofte <»fe Frpdioanten
meteen Proponent fullen deipicieren, om onderwy-
len hec Woprdt Godts inde
Wa/fcbe Kercken alhier te
Predicken , ende de
H, Sacramenttn te bedienen j
alsmede uyt Perfoonen voor defen in dienft vande
voorfz Kercke geweeft hebbende, of by defeö: vande
felve uyt eenige andere vande voornaemfte ende ghe-
qualificeerfte Ledematen , die jegenwoordlgh noch
onder de oude, noch on^er de nieuwe
Confiftorie niet
engehooren,
viere te nemen, om als Oudirlingent
de Predicant en in het bedienen vande Tafel des Bieren,
ende in andere voorvallende faecken f aififteren ; als
mede</r*egelijckePerfoonen, oinde.iie/»»Wj^»inde
Kercke te ontfanghen, daer van fy gehouden iullea
wefsn aende Heeren van den Rade kenniflê te geven.
Sullende den Predicant Λ itfo/;'», om goede redenen
haer Ed. Mog. daer toe moverende onderwijlen mede
geexcufeert wefen van hec Predicken alhier in defe
Stadt, mettoelatinghenochtans, om elders in haer
andere Kercken binnen defe Provintie zynefunöie
als Pre4i^nt te mogen doen, fonder dat hepi heffel-
veeenighfintsinhec genutvanzijn onderhoudt, dat
hem moet werden geprelieert, fai prejudicieren. £n
overmits de Heeren Staten van Zselandt feer ongaern
hebben vernomen, datdedifpuyten endeongemac-
ken inde
Walfihe Kercke alhier ontftaen j oock fijn
gebracht ter kennilTe ende deliberatie vande
cUjjtt
van WaUheren ende Confifiorie binnen defe Stadt, waer
door defelve inde voorfz difputenende ongemackea
mede zijn getrocken, ende daer over onder haer
di-
verfihe jentimente»
verweckt, ende alfoo occafie ghe-
gev^n tot vordere difputen ende onderlinge repro*
ches, daer uyt dan wel een meerder vuyr foude kon-
nen ontftaen ·, Is goetghevonden ende verftaen, by
defen wel expreflelijck te verbieden, dat de faecken
voorvallende inde
Walfihé'&tïcktn niet en fullen wer-
den gebracht aende
Nederdnytfche Kercken , Clafe» >
οίκ,Synoden
, binnen defe Provintie, noch de faec-
ken van die Kercken
istidsWalfcheKercke», Claffen»
oit& Syitoden,
maer dat defelve fullen zijn endebly-
ven ondér dat feparaet opficht ende Regeringhe, als
waer onder defcl ve originedijckgeftelt ende geregu·
leert zijn, fonder daer van.eenige vermengehnge te
maecken, Ende alfoo dele droevighe difputen ende
ongemacken niet alleen meer werden verfpreyt door
het in druck'geven vande redenen ende argumenten,
died'cenended'anderpertye tot juftificatie van fijn
faecke ende gefuftineerde vermey nt te hebben, maer
felfs dienen tot
Solfher-priemen, om het vuyr te meer
aen tefteecken ; Soo wert by defen wel expreflèlijck
verboden, dat voortaen over defe faecke ofte materie
van defe natuyre, niet en fai mogen werden gedruckt,
veel min in het licht gegeven, op, poene, datd'Aa-
Iheurs ende Druckers daer over naer gelegentheyt van
faecken ^voelighlijck fullen werden ghecorrigeert,
daer voorde Heeren vande Raden forge fullen heb-
ben te dragen j gelijck defelve oock die voorfieninge
fullen doen. dat^sfe Refolutie behoorlijck werde gc;
executeert ende naergekomen. ^

«ptBgtlIi,(t«Jec ©itimelanöen S0n alBire toeHeC au,,,,»»
gd^qitien b'jjgeecen Ofebrandt, Joan Reugers, d'Heer i^nbtfÏ
van Slochteren, Colham Sec. Clant, entte Dodor fitftoiv
Nykerck obcc beflEEoerbeflefcBillin.
^m twlntigh-
ften geblËien nae eicIjibUic ctiDe gije&aene lectuce ban
DenS?}ief ban Ccebentte gunnet: i^eecenComtnit·
tenten / eÖefctMeJjen tot Groeningen Den negenen
twintighfteni®cto6eclaetff[el)en / fliloloci, obec
selebect / entie btcbolsen^ boen lefen ftace p^opo^tie
öp flefcöiiftc / gei^tft öePrtbe fifet naec ton toooiöc «
biiwiOe fiaetgeinfecrect*


-ocr page 667-

636 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Hoogh Mogende Heererii d'Hèeren Staten
Generael der Vereenigde Nederlanden.

d' Λ EnwefendeHeeren der Owwe/Win. hebben

iJk volgens haer Credentiael U Ho. Mog. over-
gelevertj goedeghevonden U Ho. Mog- be-
kent te maken dat iy in confbrroité het reglement, in
plaets van den overleden
Sindico ter Wtmkel · voor den
tijdt van
tme faren hebben gekoren Jr. Berent Ceex-
dersvan Helpen i
dewelcke fy hebben geintituleerc,
Prefident ofte Spreecker der
Ornmelanden,, en fullea
in 't laetfte van aenftacnde
St. Fetri Landts- dagh, ten
minilen met
fes Onder-quartieren Yemandt nomine-
ren, ende des fclfs vices, 't zy by kranckheyt of anders,
fai verwaren, op dat
dOmmelander Regeringe niet mo-
gezijn fonder fpreecker : waer tegens eenige Dolean-
ciers figh hebben géoppofeert, ende fiende dat fy te-
gens defe wettelijcke Eleftie niet konnen uytrech-
ten, niet alleene blaeuwe Boeckjes hebben ghefpar-
geert, maer oock gedreyght den felven Prefident in de
iitaetfche Vergaderinge met geweldt te willen depofll
deren, waer van fy tot tweemael een fchielijcke aen-
vangh hebben gemaeckt, ende niet anders als groote
contufie gefoght te vErcorfaecken,wier toe de Heeren
Burgermeefteren ende Raedt haer de behulpelijcke
haijdt wel konnen bieden, indien fy weygeren den fel-
ven inde Staets Vergadericghe inkoraftigh te willen
hooren,

Ende alfoodefelve door haer Gecomöiitteerden in
U Ho. Mog. Vergaderinge audientie hebben gehadt,
fonder dat de Heeren van der felver Negotiatie ey-
gentlijcke kennifle dragen, ende notoires, dat de Hee-
ren van de Stadt, volgens decifievanden Jare
feftie»
hondert
-vijf en veertig figh met d^Ommelender Rege-
ringe niet mogen mefleren, ende in allen gevalle haer
niet raeckt, ofte (^'Owwf/aWe» hebben een Perfoon,
dewelckefyintituléren,
Syndttits,Vrefident, ofte Sfre-
ket i
ghemerckt inde Staetfche Vergaderinghe fwee
Spreeckers, d'een aen de zyde van de Stadt ^ ende
d'ander aen de zyde der Owwe/jwife»zijn bekent, na
wiens concertatie ende uytfpraeck de Refolutie by de
Provinciale Secretaris te Boecke werdtgebracht, oock
by den breeden Raedt in
Gretninge/tis vaft geftelt, dat
geen andere
Ommelandtr Refolutien fullen werden er-
kent ofte te Boecke ghebracht, alsdegeene, foodoor
derfelver
Sfreecker of Syndicum der Provincialen Se-
cretaris worden ingefeght.

Op dat nu alles met goede ordre, ende in conformi-
téhet Reglementgedaeni eiFe^t moge forteren.

Soo verfoecken de Heeren der Ommelanden, dat U
Ho. Mog. dewelcke volgens het Φ^/ί/ί Articulvande
Capitulatie competeert de decifie over queftien, foo
tuflchenÌifliZ/ende
Landen mochten ontftaen , aen
de Heeren van de Stadt
Groeningen wel ernftelijck
willen ghelieven te fchry ven, dat fy in de Staetfche
Vergaderinghe aldaer, in plaets van den overleden
Syndicoi geduerende den tijdt van tweejuca, niemant
andets als
Prefideitt ofte Speecker fullen erkennen, dan
wel-gemelte
J. Berent Coenders van Helpen, ofte die
geene, foo de Heeren der 0»ίΐ«>ίώ»Λ» in't laetfte
van aenilaende Lande·dagh fullen hebben ghe-
cligeert, ombykranckheydt ofte anders deflelfs vices
te bedienen: ende indien de Heeren vande Stadt ee-
nige redenen daer tegen vermeynlh te hebben , dat
U Hoogh Mog. uyt den name der
Ommelanden te-
gens feeckeren korten tijdt defelvegheliefden te cite-
ren , öm haer redenen in te brengeii, ten eynde
d'Om-
melande»
daer op gehoort, by Ho. Mog. daer in ge-
daen mach worden wat recht is.

Mics;dat de Heeren der Ommelanden detydelijcke
nieuwe gedane Eleöie, het zy door verfterf of na om-
mekomlt van Jaren gecaufeert, binnen
fes wec-
ken na de refpedi ve
Petri Landts-dagen U Hoogh
Mog. fullen bekent maecken, na welcke
fis weecken
de meeft-gekoorne Prefident eerft in fijn funàie fai
treden, op dat alioo U Hoogh Mog. van de t/delijck-
fe wettelijcke kiefingen notitie dragende, deer over
aen de tìeeren v^u de Stade toe maintenue van de
nieuwe ge.eligeerdens mogen fchry ven, voonsihe^„
Doleanders dien aengaende gehoor verleenen, w,?

door ruft ende Vreedeini/O»wfWi>-RegerinBe f![
zijn endeblyven ge-eftabilieert, Geteeckent ο »
vanSlochteren. l.ClantvenStedum. G.Nekenk.

IBaecopBcbeliBecfett/ ooc» gilet jgtibe/ bat hi
rttrecgemelüei^eccen ©ecommitteecDe Ciaiim nX;
aenDffu&fcciptfe ban De tJoojfs 25?ief ban cS
tie/ DaeCQualificeecben enDe fubfccibfccöen/ Uwèr
Hoogh Mog. getrouwe Bondtgenooten ; betlHat»

bat öaec)|0.|®oa.befubrcciptie niet rn RonDcnaö-
mittecen
ban een Efbt Dan een l^jobintte / biZ
Öaec Bfiföeel/ cnbeijaec bolle Eceben toaö conti
tuerenbe een 3t(Dt ban be Hnie/ enbe becboloens
ban beS^onbteenooten ban
ben gemeencn Stait ·
be^i^öeboojfsPiopofitie
boo? ben?iaembeHeydê
upraefleben (cnbebOpgemelteteecen ©etommfb.
teecben bec Ommelanden boojgefiouben Bhetoetfien/
ombpbefdbeonbetieecftenttcbiecben : 'ttotlcfttTt'
baen jtjnDe/ befelbc ©jopofitie copielöcfi in confoii
mite ban öaec igo. Λοβ-Sefolutie banbenfevén-
tienden i^ctobec lefileben/ gtiefonben aen be fófctcn
25ucgermee(iecen enbe öaebt bec g»iaöt
Groeoin-
gen, om baec op/ Dcg noobt / {jtm bclanglj te ftonnca
enbe mogen cefctibecen.

(©becöetbiflrecent/ 'ttoelcBec toa^ met bi^iin.
ce0 ban Hogenfóllem, tDesen^'tbcflelien bmi een
J9?eb»Rantm beiïnait. ïicbben bei&rccen Huygens,
enbe anbece 8aecï^oogöJ©eg.Teiebeputeecben totte
fuceften ban De Meyerye ban 's Hertogenbofch epn^
belijctt op ben een en twintighften gSecappojtcect/
Datfe fngebolgebanbecfelbec itecattbe ïieforucicn/
enbelaetfleltjcftbie ban ben negentienden befc^ gti,
befofgneect öabben/ enbe in Confecentie oöctoecd
toacen metbenïfientmee(IecTurck,aI^iïaeot enöe
€>emacfjtiaöbe ban be |^?incefre ban Hogcnfoire,
4©arquifc ban Bergen op den Zoom, obec het fuöi
ject caecfeenbe be Deflellinge banbe ütecefie be Finart ;
betoelcfte fonbec lannec uptfiel/ meteen bequafin
3&ienaec be^ (aobbeltjcRen J©oo?bt^/ effcctitieijjtft
foube be&oocen becfïen te biecben; IjouDenbemcf:'
fect fjet boojfs laappojt/ bat fp lleecen öatE go.
j@o0.(t3ebeputeecbenbanabb(|fe foubenjijn/ Dat
t»p pjobfficlr bolgcngljet gfiebane beroep bon Johan-
nes Heynsbergh tot #?ebi!iant jnbe boojft ïteccfic
banDe Finart, befelbe alDaec bolgben^ Detìercficn-
©jbeninglje foube öcfioocen bebefiigöt te too|bcn/
enbe tot föne onbecïioubingije/ enüetjooj t)et®jc=
bicft-?ïmpt banbe tijbt ftjnec bebeliinge/ genieten
aaeclflcU^ be giomme ban fes hondm ©ulöen^;
bic Ijaec i$o. JtBog. Bp betfelbec öefolutie ban Dtn
vijfdenMcylefileben/ upt fiet in fioomcn Dcc gof»
beren ban &et ïiloofïec bec ClariiTen tot 's Herto-
genbofch, baec toe fpeeialijcB fjabben aeaffcctfecc
enbe gBeojbonneect. 33attopbec^oocB fiaec ü^oog
IBog. tot (jaceti lafie fouben mogen nemen be fioficn
gfjeballen ten cefpecte ban be lleccfiriïjcfie 25eDifi
ningge tee plaetfe boo^toemt/ fébett bat Drfdbe
isa^ bacant gbebJo;ben. »^aec op ggebeiibeccfct
jtjnbc/ i0bebifpoflticopbeboojfclj?ebe faecBeηοφ
opge&onben j ^e^ bifecbtben boojnoembcn Qacb^
j&eec Turck, al^ 45ebo{macBtiD9be ban De baci-
ggemelbe S^^outoe JiBacquire ban Beiden op den
Zoom, mit^ befen becfocljt 6e gebatfite ®?outoe
JH^acguife te toillen bifponecen/omme aen te nemen/
enbe binnen ben tfjbt ban acht bagen/ naec e^tta'
biette ban befe {|a»i9o.lllog.l9erolutie/ aengem
iSaebt^'ÜeecTurckteboen; be^ gebacfjte^iotK
bie Jl^acqnffe finale becl^lacfnge
uptteb|engen/op
be fUctieuIen fbo al^ bpbe opgemelbe ^eetenfjate
Hoog JBog. eebeputeetben waren ggeamcipicrrt/
enbeöiec na bolgenbe ban tooojbc te
feceect.

Dat de beroepinge van een Predikant in den F»-
waerti endeannexe Polders altljc fai
ghe&hieden op
den voet, ende in confbrmité van de
Kercken-orde-
ninge,in deKeicken vandefelve Landen ghebruyc-
JceJijck, fonder aenfiep ven het jnsPetrmtusyj

' * Vrouw?


-ocr page 668-

^^g Vrouwe Marquife van nergen ()J> de/i Zem sldm ge·

' " ^^Ënde^ti^wijle gefcydt'wortgeene goederen bevon-
jgn
te werden > die toe de Paftorie fpecialijck zijn ge-
Vfteert» dat haer Ho. Mog. op baer nemen de ali-
mentatie ende'tonderhoudt
v^ahsAMmifiemmJii-
vinum '
^^^ beforgen van 't gepe daer toe eenig-
Lts foude mogen fpedteren, endc dienyolghens de
e-ggh-gemelde Vrouwe Marquife baer Kroon ende
Kènten daer van iullen ont-heftea, gelijck haer Ho.
vloe. defelve ontheffen by defen, by roortganck dc-
fesaccoorde, ende verklaren defelve daer van vry te
lijQ, ende nu ofte naemaels |n 't geheel ofte ten deeie
djer over met en fullen werden befwaerf, Geiijck
oock ten opfichte van de paftorale wooninghe die de
Vrouwe Marquife ghefeghtwerdt toe se komen, aen
defelve Vergoedinge fai werden ghedaen, ter Arbi-
trage van de goede Mannen w.edertiijdrs te verkie-

ICD.

©oojtl bccftïafFbcn Jjaet fêoojilj iKiog. öat upt Ijet
IioijcnfiamDc tot Bfwen tppen ecoiije ièquelen fou=
Den totcDcn getcacftcn tjot nafterf ban 'jtwjcht enitó
tìftDccc BljtcccijtiQDeÖEn / jJie De öoooö - aö^U^öe
©joutoe .liDacq^iiiie fouöe tnogen òoiDccItu tjaec te
coinpctcrcn.

(Culje toiecbeit b'Ojpgcmelöe Ileeccn/ i)accï|oofl&
(iSeöcputciröm ttecfpcgt aen De boojnocmCie
Ì3acD^ ©icc Turck bcljent tc maecïtcn/ in ca^be
filiale üfEftlacingDe üan De raecc - 0emeiOe 3D|outDf
^acquife np öc ùobenfìaeniie Concepte ^cticulen
binnen Dcntpöt ban acht Daflcn/ alsSUaocen nieten
fouöcn tott'öcn otjècfletijacljt / öat Dacc Jlooglj .ilöog,
αΐέ Dan grnoo&tfaec&t foulien toc^n op üebefïelliinge
Dcc nieetoöefcpDe ïitcrrltc foobanigj) tcDifponecen/
ai^ Dcfcïüc na ejcigentic ban faechen foulicn bebin=
6tn te ÖEljoocen; alfoa De boojnoeniöe ïteïcRefon»
ficrmeju&icte ban De (iSoDt^-bienflnietlangctfonDec
fic bcöicninge ban ccn ojDinati^ ^^ieöifeant gelaten
fian ü)0?ben : gelijclt ooch Defelüe ileecen <0eDfpn.
tcccöcn bccfoeljt toiecben aen De boojnoemDe^cnti
ineeftcc Turck «Êptcact ban DefeijacetooflBUlog.
ccfolutie tcc IjanDen tc fïelien / om te fïcecfeen tot Defi
frlf^ naecicDtinge / cnbe bjpDec^ te Dienen
fu W enDe
fiaer'tbeboojO.

©fn dertigbften aDbifcccDc Hollandt cp De Cafiai
ticiuatöolgöt:

Extraiiuyt de Refolutien vande Ed. Groot
Mog.Heeren haten van Hollandt ende
Wefi-vrieflandt,

Vrydagh den dertighilen November feflien hondert
achc en feftig h.

BY Refumptie gedelibereert zijnde op 't advys
vandeHceren haerEd.GrpQt Mog. Gecommit
teerden tot de Militaire faeckcn , hebben in ge-
. . volge en voldoeninge van4erMver Refolutie,Go.n]i.
tptiimiflbriaelin dateden
twee β» tviatighfie»deki loo-
pende Maendt, hare ghedacbten Ijeten gaen Qp de
voorftelliDge ten felven dage by defl^en Gecom-
niitteerde Raden ged^n, qm temogen necou.vreicn
de fchade by defe Provintie ghqledep dpprhec forme-
rcB endeaenhouden van'cRegimentiScèf<ii-SeiA»iiJ»i
inde felve Refolutie brecder.gcmentÌQneert}is,goetge-
vonden ende verftaen, d»t boven ende bchaLven de
Compagnie v^n wijlen dcnCapiteyn
Bravdt^ ,«nde
die van den
Hggt^aaVoorfchtota^> doari^tdooden
ende Avancement ven hareGapiccynen refpe^ive-
lijck vacant gevallen jaenilont uochgelicemieeirtful-
lea werden
vier e»ft!ii««£<bCQmpagniente»pet;.te
weten,
acht om te vindenheteqiiivalent van deifup-
pletie tot
handert koppen dfir Compagnien , <vol- ;
gens Refolutie van haer Ho. Mog.iboyen'tvoorfz
Regiment tot
Marmert ge-engeAtt, memie» om ïol-
ghens Refolutie van haer Hoogh Mog. in date den
^Tfen tmnti^fiea Septembej: laeft:MeQ tc b^cc:


Ëttp
SlW
lf«·

rende quotes vande andere Provintien in ofte teghens
<^fefthié» Compagnien van het Regiment van den
Hee^ Veldt-MBerfchalck Wurts . ende de vyfthien
van 't Regiment v^n den Collpnel van Sentev j inden
Jare
fefiien hendert -uift»fefiigh aengenomen,en noch
twee in plaetfi van gelijcjc getal van Compagnien, die
vorens de voorfz haer Ho. Mog. Refolutie van den
vyfen twint'Men Septetnberlacftleden o^Ujtrecht
ends Over-Xjjtl fouden moeten uytfterven , ende
VOör foo veel van wegen haer Ed. Groot Mog· aende
Heeren Gedeputeerden
wiaQelderlandt mede toefcg-
fegginge was gedaen, pm inplaetfc van de Compa-
gnien op de felve Provintien uyc teftervto, oock
eene op defe Proyintie te licentiiercnjjn cas dcgemelte
Prpvmtie van
(Seldnlandt ter Generaliteyt met haer
ftemmen de voorfz Refolutie van den vjfen tmntig-
Pen
September iBeftledenqüamen te helpen cpn du-
deren, nademael de Heeren Giedeputeerden vande
gemelde Provintiefulcxeygeetlijck nietgedaen,tnaer
dierjegenseengeteeckenthebbenj foonpehtans,dac
ly daegs na de reiumptie van dien baregadane aentey-
keninge wederpmme hebben gelicht, djitover fulcx
in plaetfe van vppr de meer-gemelde Provintie van
Geldetlandp eene Compagnien te liccntieren , aen
Henderick te» Boove, Viudrlgh, Soone van den Heer
Raets-Heef/f»
Hooven^ Burgemeefter derSadt Nim·
wegen,
eene Compagnien op defe Provintie vacant
vallende, geconfereert, ende dienvolgens den felven
tenHoove van nu af aen alsdejonghileoftelaetftein
Rangh onder de voorfz gelicentieerde Nedcrlantfche
Capiteyn aengcfien fai worden.

Dat voorts, om inde voorfz licentieringemecde
meefte redelijckheyt te procederen, daer toe wyders
geaffedeert endegebruyckt fullen werden
drie Com-
pagnien, te weten, de laefte in Rangh onder't Re-
giment vanden gemelten Heer Veldt-Maerfchalck
Ultrts, dat is die vande Capiteynen Kumoer j Mithof-
fen,
ende Bo/deck J mitfgadfers de naervolgcnde Capi-
teynen vande Franfe Natie ; te weten : da
Cerceau la
Grandiere, Oem, Ga/Jton, Grand Maifon> la Sela > Porte·
claire. Bringues, Braff'et
j U Sautat, SavPirtty> des Ow-
ires, Crufet ende Anker floot, dat noch de naervolgen-
de
fewn Compagnien vande ordres Nederlantfe Mi-
litie op defe Provintie ger^artieert, te weten die van-
deCapiteyoen
Jan Βαμ^μετ, Pieter de Groot, Jan
vanderJiosSiVredertck de Hmojoffa, Johfn Blanckvoort^
Jacoh VfffirsndtGeorguil Boxei',
mitlgaders oock de
vijf e/fveertigJ} Mariniers onder den CollonclBf*»·
moutj als Commandeur vanden Brie/e gcran'?eert, des
werden de Capiteynen, Lie.utcnants ende Vcndrighs,
vande voorfz gelicentieerde Compagnien v;annuaf
aen weder gehouden voorge-cligecrt tot Capiteyns,
Luytenants en Vendrighs pTaetien, die op defe lepar ·
titie fuccellivelijck fouden komen te vaceren, e!ck
naer ordre ende raogh, ofte de oudtheyt van hare
Commillïenjfpo als diejegenwoordigh onder den an-
deren bevonden werden, tejvetQo: eerft die vande
NederlaMtfihe > epdè daer naer mede die vande Franfe
Compagnien, /ulcx dat over de,ecrileCompagnien
die naer date vande voorfziiccntierlnge^p defe re-
partitie faliomen te vaceren, deComtniflie, fonder
verder deliberatie, felfs pock-by abfeptie νω baer Ed.
Gropt df^og. .opgemaeckt fai worden voor den voor-
noemdenCapïteyn
Jau SengnierA(t,tweede voor den

.Qjpiteyn Beniw j endede derde,voor ^ dc

vJerdevoorBsdeck, dcvyfde voor,deGriiot, defefde
-VPpr
WfUefp ^ckerfloot, de fevende vppr;f<i*rfer Ooes >
deachfte .vppr
UinijeffkAc negende yppr Bl^mckvoprti
dethiende :ïpar DanielQem > de elfde vopr Boxel, de
twaelfde vqot:f5^j.de derthiendeivopr
TenMave. de
yeerthiende XQpr j:^ S^vet,at, de.vijfthi^ndeyopr
Sauvorsy. defeftiende .vo.or,Gf«#?w. de feventiende
yoQtdff Cermiti (deachticndevpo
hSakj den^en-
tiende^OQr;aM»/JAie/yfli»,jdetwintighftevoqrJSr/»·
guetj deeen.eatwintighfte.yotir<fe/,Oi^«i, de twee
en twintighfte yqpr Bw^/»de dric4n.twint«fte vppr
Grandierede vier. en twintigbfte yoor Creufyt. en de
de yyf en twiniigfte voor
Portedaire aep vcrftan ·
ëenochtans, dat by Vacature van Capiteyns, iLiep-

tenant

en OORLOGH, 'iAcht-en-veertighfieBoeck. éi7


-ocr page 669-

S A Κ E Ν van S Τ A Ë Τ

tenants cnde Vendrigbs plaetfen onder d? Compa-
iö68' gnienvandeFranfe Natie allcenlijck Capiteyns,Lieu·
__ tenants,cnde Vendrighs vande felve Natie, geen Ne-
derlanders wefende, in fundiegebracht, endealle
ft de Nederlantié Capiteynen, Licutcnants,ende Ven-
drighs , alhoewel lelfs over ende in Franfe Compa-
gniengefteltfijndegewceft, alleenlijck wederomme
tot
ofte onder Nf^r/<ie/(/èCompagnien geadmitteert
Ìullen worden 5 ende dat voorts, foo wanneer alle de
voorfz
Nederlantfihe Capiteynen, Lieutenants, ende
Vendrighs, refpetìive tot ofte onder
Nederlantfche
Compagnien als boven wederom geavanceert ìullen
werden, als dan de verdere Franfche Capiteynen,
Lieutenants, ende Vendrighs noch ongeremplaceert
wefende, voorts tot ende ld de
Nederlantfe en Fran-
fche
Compagnien fucceffivelijck vacant vallende de
geadmitteert, ende alfoo mede fonder eenige inter-
ruptie tot de laetfte toe wederom gereduöegreert ful-
len werden, alles buyten kofte ende lafte vande ge-
melde Officieren, foo vandepefche, expeditie, den
Impoft van kleyn Öeegel, 't recht van 't groot Seegel,
cnde alles anders, niet uytgefondert, fullende mede
de felve Officieren middeler wijle haer volle Tradle-
menten behouden, ende voor de felve by continuatie
fucccflivelijck ordonnantiën gedepefcheert werden,
op de felve Comptoiren, alwaer haer onderhebbende
Compagnien jegenwoordigh betaelt werden j gelijck
oock de Capiteynen by haer Rangh fullen bly ven ge-
, eonferveert, mitfgaders inde Regimenten, waer on-
der fy naderhandt fullen reflbrteren, geconfidereert
werden, even ende opde felve wijfc als of fy in aöue-
len dienftgecontinueertende onder haer eygen Regi-
menten gebleven waren ; ende ten eynde feeckerlijck
geweten moge werden, of de vooriz Capiteynen oock
bier boven pertinentelijck in 'c reguard van hare toe-
komende herftellinge geplaetft fijn op den Rangh,die
fy tegenwoordigh volgens d'ordre van den Lande on-
der den anderen fijn hebbende; dat over fulcxaen
yder van de felve gegeven fai worden, dat fy lieden
door't overfenden van hareCommiilien oock van die
geene, die fy lieden voor hare eleöie tot Capiteynen
ais Lieutenants, of Vendrighs mogen gehadt hebben,
of door andere fuffiante befcheyden pertinenteli)ck
fullen hebben aentewijfen, niet alleenlijck van wat
tydt af haren Rangh ende qualiteyt ais Capiteyn moet
gereeckent worden, maer oock in wat Rangh fy moe-
ten werden geconfidereert met ende teghens andere
Capiteynen die te gelijck, ende opeenendaghmet
haer tot die Charge geeligeert mogen wefen, ende dat
de Heeren Gecommitteerde Raden inde refpeftive
quartieren ten aenfien vande herftellinge der gelicen-
neerde Lieutenan», ende Vendrighs, by haerre-
fpeöivelijck gecre-eert medé in alles by denfelven
voet ende ordre fullen hebben te procederen.

Ende op dat de voorfz Capiteynen oock ten aenfien
vande Wapenen niet befchadight cn worden, is ge-
refolveert ende vaft geftelt, gelijck gerefolveert ende
vaft geftelt wort mitfdefen , dat fy liaden by hare U-
centieringe de Wapenen wel geconditioneert fullen
leveren in'sLandtsMagafijnen, ende dat fy weder-
omme tot de nieuwe Compagnien geavanceert we·
fsnde, oock wederom tot koften van't Landt, ende
buyten haren laften ten aenfien vande Wapenen in
foodanigen Staet geftelt fullen worden, als fy jegen-
woordig fijnjende in gevalle yemant vande voorfz ge-
liccntieerde voor fijne herftelling mochte komen afly-
vigh te worden , dat ale dan fijn ÏErfgenamen de waer-
dye vande Wapenen, tot laften vande Lande gerem-
bourfeert fai werden, ten prij fe als de felve by 't over-
leveren in 't Magafijn, volgens d'ordre van den Lan-
de getauxeert fullen fijn ge weeft ; des fullen die vande
voorfz gelicentieerde, die by Refolutie van haer Ed,
Mog. van date den
fis en twmtighfltn September laeft-
leden tot den Maritiraen dienft geafieéleerc Zijn,
naer hare herftellinghe geauthorifeert worden, om
hun onderhebbendc Compagnien te completeren tot
hgnden koppen, ende voorts haer in alle deelen te
üelien, in den Staet, als de Compagnien AferrWm
velgheas d'ordre van 't Landt gecompofcert fijn of

gecompofeert moeten wefen ; gelijck fy oock vsi.,4.
tydtaf, dat fy haer onderhebbende CompaeniPn ·° iS'iJ
dien Standt gebracht fullen hebben op de Gaee vani"
Compagnien Scheeps Sol daten, geftelt ende oertro®
Öeert lullen worden, ende dat die geene vahde&er
centieerde Capiteynen die jegenwoordigh ondefh'
Regiment Gwer^i van haer Ed. Gr. Mog. eenCo"
pagnie van ίαώίίφ koppen leyden, van nu Qt^'
geauthorifeert fullen fijn, gelijck de iel ve geauthori
feert worden mits defen, om aenftonts naer hare he
flellinge hunne nieüweCompagnien tot
tachthh kon'
pen te luppleren als naer behoren,

Ende fullen, naer dat de voorfz gelicentieerde Ne
derlantfihe Capiteynen geremplaceert fullen wefen
by nader difpofitie van haer Ed. Groot
Mok tweè

Capiteynen uyt de Militie van defe repartitie üytEr
kofen werden , die infgelijcx haer onderhebbendè
Compagnien
tot tachtigh koppen ìullen verftetckcn
ende onder het voorfz Regiment
G»Wm gerangeerc
worden, inplaetfevan twee Compagnien van'tiel-

Regiment, volgens Refolutie vanden tweeentvih·
tighflen
en drte en twinttghfien defes gelicentieertzijn-
de , ende fai vande vooriz te doene iicentieringe acn
den Raedt van Staten advertentie gegeven werden
als naer behoren. '

Acetrdiert mette veorfa Refifutit,

l^oc cnbc op toat tDtjfe ben ïïffïbcnt Coljers, w·.
beng öcn Confili ùan Dam bp ben (©tootm ©ere au-
bitntic ijaöben/ fulcj; b^atöt albiec aen bm|>tci£^ vT
tacio deBroffis, biemct eenbanbe^Jïeftöentöioo; ί
nen tot bicH fpnbe / cn üeccicötinae ban etidncfteaiv ì"^^
becc faecUrn tjcctoaecti^ toa^ afscbcecbiefit. 2n (»1)= £
ben bepllsD "i fonbec belet gecepli tot omtcent Keu-
len toe/ alüjaecspboo? ecnieeïiobêrigEattaqueeit
cnbe Hptflljefctjut toiccbcn/ bie öaec onDetanOccen
alle bjieben cnbe paplecen afnamen/ uptflcnomtn
tbjec/ecn banbcn OScaoten ©eec / en een banOen €αί»
inaham / bepbe aen öaec i^o. JUSog. cnDe üct giaut:=
nael ofte iPaglj-ceaKift ban ben öefjbcnt j toaccbau
icit alöiec be fubfïantie fai behalen :

?llIfoa ben <i5cooten ì^eet nocf) toa^ tot Adriano-
poli, foo ben öefibent / om bp ben felben aubien^
tie te Bebben / op ben fes en twintighften gulj} ieftien
hondcrt acht en feftigh be^ namibÖaglJSi tentwaelf
upcen / in ren iltaco^ met fes f>aecbm/ met twee
Wgaa^/ enbe vier^iauffcnbaiibciiaimaftamban
Conftantinopolen, met fijnen ^^eblftailt/ ^cccci
taci^ / een ^^octoj / twee lioopinpben ban onfe
tie/ fes©jogoman^/ fesSïanitjfc^/ alletepaect/
enbe vier en twintigh ©ienaec^iii fietlibjciv met
noeö eenïtortsSbjasen met twee pactben/ enbcder-
tigh aSagagie toagen^ bcctcocftcn ban Pera, enöc
be^ abont^ ten fes upccn gearribeect te gontsÉicolo;
jijnbe een ftlepn ;&tebcften/ leggenbe bieöfwn De
(©olf ban Conftantinopolen ; be boojf5 ìgaas en
^laufen logeecben gem en fijne ^uiteaibacttneen
ï|up^banbenïttoning&.

53cn feven en twintighften Dito / be^ mo?gen^tm
feven upcen/ bectcocften ban baec/ cnbe iiiiamtn
be^ raibDagÖ^ te Ponte Grande, 3ijnbe gelegen eben-
een^ al^ Ponte Picolo : Zp toiecben albaec gelogeect
ineeneilSufque/ ofteiCuteftfcöefóeccR/ toaecinne
!]etmibbagbmae{geboubengebbènbe/ becttoeh ban
baet/ enbe quamenbe^ nacgt^ ten elf upcen in een
tameIticfigcoot©ojp/ genaemt Bogados, enbege^
foucieect inbe pacticuliecei^upfen/ DaecfpbancetU'
ge <6?iecRf η fcet toel toiecöen ontfangen,

5&en acht en twintigften bito De^ mojgen^ met öf ti
öagö ban bie plaet^ afgeceben jijnbc / fpn tegen^
Oen
mibbagö geaccibeect te Selevria, met beffepn om
albaec ben Olonful ban Smirne, enbe be <0ecpm»
mitteecben^ ban bie jQatie afte tpaeljten ; allebe
gpienaec^ Paecben/ enbe 25agagie toiecben ineen
Cani^ gefoncieett/ enbe benïaefiDent ginflöniftbe
boïbete ban fijn ^uite logeren ten öupfe ban beu
Conful ban Atheeen.


i*

-ocr page 670-

©cttPl'e banbetfConfirtöflnDam, na Adriano-
ιίίδ'^Η flinsb alÜM^ toe. ©cn negentienden g[ulpi^
■ Sii mit aroirna gccföcn / tipijem Ijibbcnöe twaeJfban
w ^cDrrlantfcbE JSatie / enöe onDec öe felbe tini ^if-
hikant Coencn, mitfgaber^ feftien Safl paecDen om
hTiSaanflie fficnten teboeccn /alfoospfiacc0cp=
fr /ten mfïaljte öan Defjitte/ tuee|i nachts moe^·
(irtiDocn. ^^ bfCbcccföoopIupöetUjanonfejSatie/

flié oocR ÖC MeiEeurs tiie met onfe<®o?Ioab-^t&e=
nÊn met tien Conftt! upt j^cDecIanttt tot Daec toe tDa^
ren aHci^'·"^'^"/ conbopeccDcn gcmtotomtcentecn
iiDj buutenSmirnai gtjeltjcft meDeDeÖcn vier jpcaite
> (,cn/ Tier «engelfcbfn/ eti twee(6enobefcnöie6p
hace tefptititìc Confitì^ Öacc toee),'pje(relöc&toacen
«ccommitteect fulcj; öat 3P üi allf^toeifieccfttoacen
Dintcent hondert twincigh α hondert dertigh paec^
heil ^cn friüen aüonbt ten tien upcen Qttattiente
Boóarbafl, 3ö«tie£fnWfpn/ lioc&cbentaeIfe£tplep=
ficciflD ^^ojp/ en blebenalljaectweeupcen/ ceDm
Drn aantfcDen «acöt obec / cn quamen tien twintigh-
ften 2iuli) 'sS mojotn^ ten neaen upcen omtcent Ma-
ncia, Dacr inecnocootejaianue/ onùetttaeeiE):·
ttaojbinaci^ bielle ^fboojneSSoomenlOQecen&ealfoo
Wimen Die ^taDt De pefl ceaneecDe.

^f^ Qüotit^ ten fes upccn cet>en toeticc ban baet en
nitamrii ben eenencwintighften^uhj '^nacfjt^tcn
vierimccii totPiilamoet, mebecen30oa)/ tulïenbe
flltmennecnCani^ccntoepniflö/ en bcctcocftentcn
ffd uprcn/ en quamen benfcIücnboojmibDaaö ten
elf lipten bp een plaet^/baec ttoee Jpontepnen toacen/
ariitiemt Caravanfari, fp [oaeccben I)(ec onbcc tjacc
idlciucn / en berttochen öe^ aüont^ met jonnen on-
Dfcnancft/ en toacen Den tweecntwintighilen^ue
lij '^inoigené ten achc uptentot Karalutiou, jijntie
fcn 25iip|t / üocö feec becmaeclielöcft aen be boet ban
ΚΠ 25tt0DsiJfifa£n/ altoaec e)ctcao?binaci^ feftoon
iDater tonp/ bicn nacDt leben 3P op 't <6ebf tgte acoo·
itBouöe.

^c^ nacgt^ ten elf ttpren bectcocfien toebecban
te I en quamen ben drie en twinughften giul®
'dmaigen^ tc acht upcen totMendocharia, eenta=
mclgclt groot Φα?ρ/ bocölogeecbeniiupten'tfeïbe
onùec |)aec€entenopecnopen®eIbt/ baec o?bina«
Italie Éieffanten ban fatfom goce (^tenlaetcn
fitten.

^c^ abonbt^ ten golf tien upcen toebecopgefeten
pie/ paffeerben bë^ nacl)^ bcMiercappi, jijnbe
Kntomaecbe Soof-plact^/ baec ftaec üeel bieben
ontöoiöen i en quamen ben vier en twintigbften bito
'^mo?Bengten fes upcen/ boojfeecbeimaecltelöcfte
kuegentotsionfiguriu, mebeeen / bocglogecc'
be al toeoec onbec tjaec inenten in 't open 39elt. ^e^
Qbon&t^ ten tien upcen ceben toebec taan baec/ en paf-
feetlien'^nacöt^ een gcoote boute 20|ugge/leggenbe
obec beiSibictban Meckaiiets, en quamen ben vyf"
cn twintigften mojgen^ ten feven upcen bini
iicnMaeckaliets, ^nbeeen ^tabt/ biealcebcltjcfi
Btoot / en een toepnigö becfieben op een SSecglj
qp
Imnt/ boet) met googl). ^ecSebontoenalbaccinil'
Ini niet bcel feggcn; bctuijle be©aerbenaltoatbec=
moept toacen / en bat oocit be toint conttacte toa^ /
om bat?p omtrent drie Mliilenbanljiet in Seatequcn
moeflcn gaen/. om naec conftantlnopolenobecte=
Iwrcn/ bitben albaec bten Dagö/en be^ anbecenbaeg^/
Jtjnbebenfesen twintighilcn bito/ al^toannrec5p
De^ namibbag^ bectcotlten/ enbe quamen be^ abont^
tm fesupcenmet cengcooten-teaentotKitchiquoy,
fijnbe een piaet^ baec niet bed iupfen sljn / en baec
Φ Date moefien embacquecen : è>P (lifpw öacc in een
Caffinée,fijnbeeenJ0incBeI of ftamec baecbeiïuc-
KcnCafeeKoochen/bachen en toethoren: Spjtob·
wnbaccbjie SSajcbuen laten Dupcen/ eenboojgaet
ptcfoonen/ entweetjowtjarti^aaifninttneetii/

wr 5P ben fevea en twintigbften bito mo?gen^
000? bonnen opganeft fngingen (ïtten/ palfeccben
nwt eengoebentnint beSibiec/ bic feec becmaeriif--
inih boo?'t<i5ebecgi)teftren loopt/ en quamen met
Oc felbe totot 'jimibbaBBiS ten twee upcmtotCon'

ftantinepolen aïtoaeu^p bc gfrt QfftbeMtttOcÖ meen τ /r^ ö
bfη tc binben / ban btcnamen bat öacgö^ te booce

toa^bectcDtften/ alfoafcecflcccftbooj^iaufTmba -

'ti^oftoiccb£gcp?efli

Sp bieben bacctot'^anbfcrn bàegD^/benachten
twintighften bito ten vier upcen / ali tuannccc jp
fiaec iliaecbcn met be ftnecljt^ te atanbc fonben/ enbe
lieten öaec tctoatcc met βοερ 25aciltjeng brengen tot
Selevria, oitoaec ben negen en twintighften 'jJnu^»
Seni^ met jonnen opganelt quamen ; enbe ben se«
meïbcn ©eec ïSefibent / met ben gantfeljrn (Ccrpn
bonben. tïibaec op ben anbecen gehomen fgnbe/Qm»
een bic êtabt bcfien; be boo^fi^tabtlepbtinKo·
mania, bigijtacn be ^olf baUiConftantinopolen,
enbe een gcootcbagDcrpfen^ ban baec / i^fcecouDt/
ban tameltjcit gcoote / bp be i^epbenen geboutot/
mtie bp ben Jtepfec
Conftantinusop fommige plactfen
becnieutoc.

©cn felben bito/ be^ acbtec mibbagfi^ ten vyf
upcen bectcochen ban baec/sijnbealfboen feventigh
^ecfoonen (ïecch / cnbc acht e» dertigh paecben /
beI)aIbenbc]^oeclupben/ ntbci)eci;@aecbm/ enbe
ceben ^foo ben gegcelen ji^cl)t obec j boo; cnl» cotit·
om gacc gingen cenige S^iccbjagei^ / met gcooti
bjanbcnbe jFaeltel^ / bie booj ben ecootcn i^ecc / om
gaec be^ tcltcj^tenejcpjeffegiclt toacen geo^
Donnciict.

©cn dertighften bito '^mojgcnsS ten drie iipceit
quamen fp in em^ojp/ genaemtTfiorle, altoarc
3P toiecbcn gelogeectin/ cnbc conbtom cene tccffc»
löche JHaofque/ toaec Binnen fp öaec genten ncbec-
floegen / cube baec innc gingen cu^en / cnbc baec nae
onbcc bc boo?f3®enten ftetmibbagbmaclgeljoubcn
gcbbenbc / jijn bcji naer-mibbag!|^ ten bpf upcen ban
baecbcccepfi-

©en een en dertighften bitO '^mojgcn^ tcnvyf
upcen/ jgnBchomentcBorgaes, jijnbcccnccbcIncR
gcoot©ojp / toaec innc jpfagen een fece tccfcl^fte
JH^ofque / en een Cane^ ban eeitc toonbecliiche gcoo*
te/ gebout boo^fcecItccSSeffa/
enbebegijtigijtmee
fes en vyftigh duyfent ^tucBen ban achten aae»
lijch^/ bao|bcmonbt-itoflcnban bci^alYanten/enbe
becepfcnbeHupbcn. ^ptoiesben albaec gefbnciccct/
in eenc anbccc Cani^/ om öacc bïpöepttcbetcctc
gebbcn / enbe floegen in fiet mibbcn ban 1» fdbe €eni
ten/ enbeWebenalbaectotmibbecnagiit.

©en eerften ^tuguffi/ bc^ moigenituffcbcneea
cn
twee upcen/ sdn ban baecgegaen/ cnbc ten fe·
upccn geaccibeect tc Baba, jtjnbe mebecm^o^/
maec foo gcoot niet ol^ be boojgaenbc j albacc toiec»
bc (jaec acngetoefen boo^baecXcgementrmCani^
ban tamelijcBe gcoote: ban becmibt^gctbaecinne
feec bupl toa^/ Keten jpj^aeciCemenbuptcn op gec
J^cibt onbec cenigc j^ote-SSoomen ficllen. ^n Ijet
booifs ©o?p fiaet een jiSofqucofte iltcccfi / toaec inne
bc ci);iflencn / bcneben;! be Cuccfttn baccn <{3obt^-
bicnü mogen plegen / re toeten/ beC&jincncn oen
be cene jtjoc/ enbe bciSTuccltcnaenbcanbecesiJbe/
ban bcboojfslBofquc; fp bieben olbaec tot omtcent
ben abonbt/ toanncec fp toebecom op-Qcfeten
5|inbe/ banbaccsöngeceben.

©en tweeden bito mo?gen^ ten vier uccn / acci«
bcccben tot
Haphik, ecn©o^baneen\iccmacche<
(hche cftuatic : ^p logcecben afbaec mcfec in I)aet
(^ten/ bie fp in eenc gcoote ^oamgaectttabben
bom opced)tcn / cnbc fojmcecbc albaec bc aii^fle
ban be o;b^ bic gjb^ouben foubc toecben / in grt
boen ban be Slntcebe/ in nianiec^ Ipcc onbec fiacn*
be:

I. Seven Janitfers te Paerdtj twee aentWeévooï
uyt.

SI. £en en twintig Knechten in het Livrey te Paisrt
daeraen.

Seven Drogeluyden» medetePaerdt.
4, Twee Trompetters te faerdt, endeialiecLI*

vrey. ; 1

5". DrieSonenvindeDRefidcnttéPeerdc.
i, Dfi^ReiideatftllecnccPaerdt.

cn OORLOG Η, 'tAdt-eri-njemiihfleBoeck 639


-ocr page 671-

676 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

'j. Den ConAil van Srtiima alleen te Paerdt.
8. Den Secretaris van den Refident alleen te Paeit.
De twee oudtfte van de Natie te Paerdt.

10. DenPredicantvandenRefident, endedievan

den Confili te Paerdt.
ir. De S. Sr, van de Natie van Conftintinopolen
en de van Smirna, refpeilive twee aen twee,
naeharc ouderdom in de Negotie tot acht
paer te Paerdt
14. Den Spenditoor, ende Kamerlingh van den
f · Refident, mitfgaders den onder-Cancelier

van den Confili te Paerdt.
13. De Karos met
6. Paerden van den Refident,
ϊφ. De KoetfwagenmetroodtLacckenoverdeckt,

met twee Paerden.
if. Dertigh Bagagie Wagens, yder met drie Paer-
den , Sr. Daniel de Slachmulder, als Majoor ,
ο mme den rangh, ende de ordre in bet rijden
te doen obferveren, te Paerdt

®oo? Bet toeïcfie afijBetceben jijnbe/ Beeft De«
^iau^ Baec geb?acBt tot omtcentDcAnticuambre,
altoaec ben «efibent boo? ben25afra banbe Saniti
fecg toiecbe gecedpieect/ enbe becfocBtÖaec^cfioc»
nen te toillen upttceclten/ BettoeldtebpBenuitecDe
gebamj enbe baec mebe boojBetgebianaBbanbec»
fcBepbe gcoote geecen/ bie albaec j^jefenttoacen/
geintcobuceect jijnbe tot in be aubientie-Kamcc/bon^
ben baec inne mebe bede i|eecenfiaen/ cnDebooiDe
Saffi, sönbebcculi-pïaetibanbeiiluceften/ eenen
biecrianten ^cfiabri / met coot aaeeften obcctcoc»

ïten/ betoelcfteaenbcneejibentgetoefensijnbe/oni

baetopteaaenfitten/ BeeftBpöefibentBemDatrop

nebecgefet ; fiaenbebeConful/ Ïedrie^ooncnbaii
ben öefjbent/ be ^eccetaci^ide Broffes, cnDetwec
©ïugamané bicfit aen ofte een toepnigBacötiCiyn
3öï>e obec epnbt/en be Sigri ban be ^atie acötfc Ö'
a«e met gebedSteii üloofbe; fóo?te Daecaen toicrü

in be boo?f5liamecopbe^ffageb?acöteen ttoeeoe

^cftabd/ obecbedSt met coot JFiutoed/

op ben Caimaitara met een gcoote ^taet ban igoBe'

55e boo?f5 Stijfic foobaniaö Jönöe ööefojmeert /
jijn br^ abontitl met jonnen onbecgansD ban bie
plaet^ijcctcocltcn.

derden üitp 'Φ mojgen^ ten twee «peen / jijn
oeftoinen aen be plaet^ ban bjaec be ^tmbaflTabeuc^ /
enbe anbece publijche Jiainffiec^ o?bfnaci^ toiecben
afgeljaelt. Sïlbacc fiacteenbiechantefóamec/ baec
βρ een f onttpn / fp cufien albaec een iu^nigD/
enbe Bebbm Ijacc met jonnen opganch beginnen te
bccfcljoonen en te becWeben/ enbcinfatfoeneigeïte
o?b?e tc pellen. ®en'negen upccn toiecben aen baec
ban bfn$toning{| gljcfonben vyf en twintigh paec»
ben/ onbec betoelclie eentoa^boojbcnöefiöcntfeec
ftofïelijcft met «i5ouöt/ enbe fijne (Öefieciite toe-ges
maccht. ©en iïf|jö">t op batS)accbt3efeten5ijn=
be/ enfijnBoIcltino?D?cDebbcnbeboen|lfilen/ jijn
(hop ïjctfatfoenenbe maniece/ {jiecboorcnacfprei^
ficeect / in compagnie ban be boojfj vier ®uccfc
ren/ bic met öaec ban Conftantinopoii toacengf=
Romen/ gbcceben nae öe ^tabt ban Adnanopoii :
Ban beboojnoembeaf-gael-plaet^omtcent eengalf
urn geleaen 3|)nbe/ tee öalöec toegen fionbtopftct
blacft open ©dbt / Baec in te toacftten ^iau^ SSaffii/
5ijnbe ben (iPppecfien ban alle be^ianffen; ntten^
öe op een©aecbt/ op een enbe befeibe maniece toe?
gemaecitt/ al^ batbanbenSefibent; Bcl^benbeeen
groote enbe langbtoerpige ®tilbant op fijn i^ooft/
enbe aen fdn ^üf «en fiorii ban ^iloec ataecfien :
3fien fijn Jööefïonben dertjgh anbece ^iaufen/ alle
met foobanigije (Culbanöen op 'tjgooft / enbe te
Patcbt. ^p albaec geltomenjijnbe/ bebebcnboo?f5
^iané S^aÜTa alte be anbece ^iaufenpaecaenpaec
cangeecen boo? be^ öcfibent^ ©jugaman^/ en boeg^
ben ftcm fclf^ aenbececBtec-sijbebanbenÖeflöent}
toelette plaet^ bp be Cuccften/ be minfie incangfj
enbe op Die maniece Denfiefïbent toell^amgeBe·
ten gcbbenbein B^t tïijchban ben (^cooten ü^eec/jijn
fn alfoo boo?t-geceben tot in be g)tabtban Adriano-
poli, altoaec fp be^tcaten enbe J^upfen met ontel.
6ace Menfegen befet bonben. d^nbe boojt gBcl^o^
men jönbeitotboo? be^traet ban Baec atogement/
foo toierbe boo? ben ^iau^ SPafla / ben öefibent bec·
focBt/ frin (trompetten te laten (leecRen; toacctoe
terlionbt o?bje jijnbegegeben/ stjnfpmetblafenbe
(trompetten «engefiomen boo? vier üupfen/ boo?
ben OPcooten i|eec boo? Baec 3togement geoibon^i
neect 5 altoaec aftceben jijnbe / en ben ^iau^ SJalfa
Baec in Bet p;incipaeifle ban bien Bebbenbegeintco-
iwceect/ Öebben Bttfelbegroot/ rupm/ lucBtigB/
tnatc fonbec eenige Iföeublengebonben. 2eobenge=
bomen 3tjnbe / fcBoncMen aen ben boo?f5 ^iau^ SSaf>
fa herbet / bolgenf B^t gebjupcK ban 't Xanbt/enbe
baec mebe nam BP fiin affcBepbt ban gaer. itecflanc
baec op toiecbe ben iSefibent boo? een ^?ugaman
ban ben Ï^epfecTBcden iSefibenc upt ben naemban
fD'n IBeetïec bertoelleRomt / enbe ben felben Jtofi:'
bent ban ben Slepfec boo? ben^&etcecaci^deBrofles
ban toegen fijn USeetltc ten feltmi bage baet l»oo2 ïX'
(aneïttt

5&en feïben bito toiecbe ben acfïDent ban himm h,
twee jRefibenten ban Ragoüfa gefaïueett. "

g@en vyfden bito gingen beMeflïeur^ ban onfe
^tie pen ben upttocBt ban be itenten ban ben
ten j^cec / bie op
duyfent Itamelen geboert toierbtn/
enbe BEboIgfjt ban be<ÖilDen^ üanpebeclmbac it
cnbei^anbttoecclt/ bitgeffBiebemet eenefeecatoote
fïatie/ onbec Bet geiupDt ban itcommelen/ Celiar-
mcpcnenbe€competten.

Q^en felben bito toiecbe boo? ben @?ebiltantbatt
benöefÏbentbe^icbicattegebaen / sanDetoelacua'
rent/ batBetbeeecfïei^/ bieopttotAdrianopoüiii
be toace (i5ecefo?meecbe öeligie ié gefcBiebt.
^ta felben bito fonbt ben ©cooten^eer aen bm

ïïeflbent fijnen ^jngaman/ jijnbe een ïJeneaact/
in Polen gBeboocen: becfoecftenbe aenbenaefidcnt
be Hijfie ban be ©?efinten; met bpboeginge/ bat
befelbe aiijfle bp ben iQefibent foube toecben ggt»'-
gelDt/ op bat fijn iltepfeclijcfee JIÊajefiept
Opoj iic=
manDt ban fijn ©oïcft/ baecinncnietfouoetottbiii
gefraubeert; DieXijfletoiecbt tecfionbt/ boojojbie
ban ben ötjlbent aen benbooif5#?ngamanfooba='
nigtigegeben.

55en fdfben bito toiecbt boo? ben «©rooten Beer
boo? be itafel ban ben öc(ibcnt toegBelepbtvyfen
twintigh ^tncften ban acBten bacgB^ / en twee hon-
dert en dertigh ^tucften ban arfjteneen^/ bDojfijn
Simetiblement / baer ban moeflen afgaen bow öe
ffieefiec bec Cecemonien bolgen^ Bet ouDegebjnpclt/
veertigh gelgclie&tucften ban acbten.

©en ieften Dito font ben «cfiDent aen ben Caima»
ham / op be^ felf^becfoecft/ alle be®?efen(riitioo|
fön €)ccelientiegebe(ìineert.

53en felfDen bito'^miDDaegB^ toiecbt Den ^Ecrt-
taci^ de Broffes bp ben gemdben €aimaBam ontba^
Den / enbe albaec gefiomen Jönöe/ aenaeffpùtbat
ben ïïe/ïbent be^mibbagb^6pBeni<iiiinm6ampUi
biijche auDientie fouben Bebben ; Bet todeite Dooj ben
boo?f5 ^ettetaci^ aen ben ïïcfiDent3önDegecappo?=
teert/ foo Bebben fpgefamentlgcit,Baec baec toegea
pjepaceect.

©e^ namibbagB^ ban ben boojfj feiten Dito/ fj!
bpben iSefiDent gekomen / omme Bcm afte Balen/
ben ^iau^ Sraffa met becfelbec ^eccetaci^/ tn&c
(CBefauciec/^lletepaecbt / bpBaecBebüenDcno^
vyf en twintigh i^anbt-^aecben/ onbec betoelcfie vyf
Paerben ban pacabe toacen/ betoele&e bp ben fio
fiDent enConful/ ben^eccetaci^ deBrofles, enbp
twee ^onen ban ben iSefïbent jönöe befeöjeDen/
ίί)π in o?D?e enDe maniece ban Baec boo?f5 intce»
be/ geceben na Bet i|of ban ben boo?fcB?eoe (iai<
mafìam.

-ocr page 672-

naiiftcnDe OepIact^DarcOcn iïeriOcntsefttcntoa^/
ffiflftcn fl' tnalftanöewn met bupginae Dan (jet ©oofi
iii 'ilEflgcn ^^ cectjtec-öanDt opDebojli. ^rn

Aimaftamhlom UaccmcOeoptic^affa/ enaljefe·, ___________________________________________

mi W Doojfcgiebe^cDabelcecöt obcc cnbe ; tjcturicftc Defcftjc alie §>tucft toooj ^tucft üccfocjjttr
omttflit ttoce paffen ban De plaft^öacc Den ÖrfjDent fï«f'/ tnDe am te tepchenen. ^cggenDeDaectoefpe'
fat/ footoiccDe feecfubijtenonbccb)act)t in De 000;« ! ciale ojDje tebebben/ op Oatimmetlin Die faecben
mtinDe KamccccnpfelöcrtgtUiptenoffcö?^ niet ter qnaDec tcoutoe fouDe toecDen BljeftanbelDt.

ftinrtien tot D?fcmaclopDenanDeccngelj«ïo?bt; ijet 39macn0entflaftecflonDto?6jetotbiefaetft/fuIcii^
Ulclte gc-rpnDig&t JijnOe/ fp^acit DeiiCaitnaftam Dat alle De boo^fcD^be i^jefenten bpDenboojnoem::
tfflii aenDenfiefiDent; frggcnDe/ Dat DentiefiDent Den ïE!egifi«:-li©ee(lec toietDen fleteflilìtccctencipaci
ili het llijcit ban Den ©rootcni^eec fece torlhom toa^. i fcli?eben.

Ώ002 bielehe cibile tccincn Den üteriDcnt Den Cairna:· > €en felbigen Dage guamm in gaec üup^ aiïe De
fimnbrieefoelijtfthebbniDebeDaneht;fepDcIjpboojt^ ®rompettet^/ê>cljacmepfperiDec^/enbeDe flttoms
jiiDeJFtanfciie fltale/ alfooöpDoojDcnü^jugaman mel-fiagec^banDen Caimafuim/ Detoelcheeenlsen

tmn öen (©rootenil^ecc/ DieDie€aIebfC|ionötenDe '----------------------" " " "

cn Oorlog ^ly^tAchMn-veemghfieBoecK 6\x

η linnen/ toecöenDc βδ^Φ^ί tufTdjen beSïcmen ban acn dit Hof was gekomen. 3©afcmetifDcljao?noem'

boojnaniE J^cccen in De öoojfs ütanicc/ cnöe Ö£®uKhfe ïitEfcenopöafcnianifcöafcöfbbrnöegp_

falumt/ 3ijn toeoö oereöfn / £nalfooi^li£fc<£icc=
monicge-Epntilaöt.

©en fevenden öito fonbt öcn<i5cootmï|efc attt
öcn öEfïöfnt be Öeoiliec meeficc öaiiöcf^iefcnten/

tijDt op baec ^nficumenten / blafenDe/ fpedenDe/
flaenDe/ban Den iScfïDent een S^eteecingg betfoc^ten/
DcbielcÏte gaec Doo; lafl banDen^fiDentceDdgc&cc
bnjfetoiecDegegeben.

©en felben Dito liet Den «Scooten lleec Doojeen
^ga aen ben ^fjDent toeten : Dat |)p De^ anDecen
Daeg^'$ mojgen^ b}oegt)ban AdritnopoiifouDebec*
tcechen/ en na fijniSentefouDegaen/ Dat/ foof^
belufl blaten fgn upttocgt te ften/boo; beet effen bnp·
ten De ^taDt een i^upé gepjepatecct toa^ / tuaec upt
men feec bequamelijch DieCetemonpifouDeltannea
ftm. ©cn KefiDent beDanchteftjnltiepfedaf&eMaa
jcfleptineetbieDigetetmen/ boo^Dieptefencatie/ en
acccpteecDcDefelbe.

©en negenden Dito mojgen^ met ben Dag quam
gaet Den boojfcijieben ^ga met een af galen /
enDe b^cj^ten baet met alle bette hupten in Het
boo?fcb;ebe SüIbiaccgcItomensijnDe/ fagen
Dat Den train ban Den Sloning al begonDe temattbe*^
een/ tuaecban fp De maniere enDe Ijet fatfoenbebbm
aengetepelien/ al^bolggt:

I.

Veer eerft marcheerde een feergrootemeenighte
van Janitfers voor uyc > op baer hoofc hebbende groo-
te Lapmutfen, mee met een Koopere Hoorn voor
'cbooft > en Mufquetten op de fchouderen* allo in
't groen Laeckengekleedt.

Die wierde gevolghc van verfche^de Wagens met
root Laecken bekleedt > rondtom toe , ende vaa
twee, oock van vier Faerdenghetrockeni daerinne
waren de Vrouwen van den Grooten Hefir»

III.

Daer aen een Compagnie Spahis> zijnde Ruyters
ende Tartaers van Natie, yder voerende in de rech-
terhandt een k'leyn Vaentjen, vjin root en geel, cn
groen en geel.

IV.

Daer aen vjf PerfoonentePaerde, en wel inör-
dre, yder voerende een Vaendelvan gheJijckecou-
leuren, maer van ordinarii groote.

Daer aen wederom/v» CompagnieDelibachies^
in onfe tael gefeydt WaM-halfen, Tiebbend^roote
wonderlijcke Veder-boCfen ophetHooftenlygers-
veilen op haer lijf, en Bylen in haer handt : den Ko-
ningh heefc van dat ilagh van Volck 14000 in fijn
dienft.

VI.

Daer aen een Compagnie Müfquettiers ofte Her-
quebuiierstePaerdt.

VII.

Daer aen een Compagnie LancicrS ia hetTurcks
Muitapharaca.

VIII.

Deer aen verfcheyde Agas van denCaimakamte
Paerdc, by haer hebbende verfcheyde Knechcence

fmntR / bJiecDt bettoIcBt ; Dat I)p upt Den name
cnDe üantofgÖcnDegoogI) jtlSCBenDcieecen/ mijn
Mcn De ^tatcn d^enrcael Dee SeceentgljDe j^eDec^^
lanDen aen De Ijoogfte ©o^ta ban ©n fóepferiö'cRe
majepept toa^ göcfonDcn/ om alDaecaI^l)aetpH=
blnch ,Il5ini(tec o?Dinari^ te refïDecen ; Dat bP tot Dien
tpn&e bp D^m {laDDe fijne S3;ieben ban CteDentie acn
Den «Örooten üeec / en aen Den <l5c0Otcn ©iflec.
(gitüe DebJijlDie cecfitebooit in öet Öijch niet cn toa^/
cnDe Dat Ijp ïïeflDcnttoasS onDemcÙt Dat Die piaet^
iiu Oen ^aimaUam UiiecDe iuaecgenomen/ Dat Ijp
liêcöalben Denboo?f525?irf booj Dm^cootenKifiec
aen öen Caimafian oüetIcberDe : enDc Daec op Dc fel?
be oen Ijem pjefentetenDe i beeft Dp bic mrt e ene fin-
fliilicie iipttecljiche Dcinonflcatie üan aengfjenaeins
jctiat ontfangen. ^eggenDe Dat bp De boo;f3 S3jicf
in De ®utc&rcÖc ®aie fouDe Doenobetfctten/ cnDe
Daec op fcluiftelijclt anttooojt geben. «SnDe foo boo^ë
in fleneraie Difcoucffen gtjehomen jijnDe/ rancccne=
tenoe De fitnatie ban onfeatanOeninCöiififnmcft/
fll^ meDe Die fjaec )^oog(| Jlèog. in (i^oflen3Be(l-
Snbien cnDe anDece plaetfen poffiDrecDen / etiDeDe
diflantie ban ^cDecïanDt enDe Ijet €utcfifcöe öijcft /
tuierfie Daec nae aen Den (εaimaham en Den lüefi-
tienttegeltjch/ ectfiCaffee/ Daenae^ecbet/ enDe
tiatr op Koofe toatcc om DefianDen te biaffen / gep^Ci
fcnteect. JDelcRe CetemoniejijnDegeDaen/ toiecDe
Dm (ireimaHam enDe DelSefiDenttegeIgcHmetSiI=
üccc^aten alflttenDegcbJiecoociit; örtb)eïclte3ijn=
De acDaen/ foo toietDe Den öefiDcnt/ Den Confai/
iiedrie ^oonen ban Den liJcfïDent / fijnen ^eccetari^/
fijne'©jugaman^/ enOe DiebanDej9atie/ ^ilbes
ce Jàechenfe ©efïen / 5ijnDe lange ïïocRen met fjan»
DciiDe .iBoutoen/ ghelijch fn on^ EaiiDt De piept-
tabbetDm 5ön/ omljct
atijf gebangen/ tot vyf en
twiotigh in öet getal : enDaetmeDebanDenCaima^
itam yaec affcIjcpDt genomen gebbenDe/ gingen 3p
inbatpofiuutot boojbatc^actDen ; cnDe alùaccoe
boojfs Hocften afgelcpDt/ tnaenöaeci&icnaec^ge»
$cben IjebbenDe/ jnn inmeniet;eal^boocen(uptge'

voet.

IX.

Daer aea wierdt van een perfoon van groot aen·
liCD) fittende te Paerdt, ghedraghea tuuchentwee

;he-
lur,

Triumph'·

Piup^g&eftomcnjönDe/ öcbbenDei^ccrcn/ Die
Dw ijabDen ggeconbopeett ; ^etbet te Djinciten
Smeben/ enDe met B^nlieDen in Difcoucfen g{)e»
[tföen jijnDe/ ijebben ban öact: betfiaen/ Dat bet
yooifcïljebegefcfweeuto/ öcttoeïcit inDeauDiemie-
«ama bia^ gemaccftt/ een ban De gtootfleefctcpi
mnen bia^/ Dieben<{&>;ooteni|cet;aenntemanta(0
om De itmbaffaDeur^ ban öen ©uptfcn föcpfec /
©toot ©o?fï banlBofcobien/ enbtnïHoningDban
poriën gebjoon toa^ te betoöfen : ©at meDe De €η=
f'ra;jmDefranfclje 9imbafTaDtucg nopt meet al^
ti^eif©efiin boo? ftaec ^npten toa^ gcgcüen. «CnDe
p^aeggt 3|jnDe Den ingotiDt ban DebioojDenDiein
öo(^noemDëBefcö?ecuto tofetDrn «ptgefp^oocfeeni
poerbe een banbeboo?fcl)?ebefêeecenOaecop|ba£Cin
iflemoeDt/ DatDefelbeinfubpantietoacen: Laagh
Wet denKoningh en denGrooten Vifier, endeden
rrophcec Mahomet wil zegenen en wel doen el
'uckeu dc faeckc, waeroramc defen Ambafift^i

-ocr page 673-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

löóS. Triumph-Standaerts, een feer groot cnde buyten

--.'ordinaris Vaendelj vol Gout geborduyrt, dac was

het Vacndel van.dcn Caymakam.

Daer aen verfcheyde Handt-Paerden van den Cai-
makam feer koftelijck met fijne Steenen>Gouten Sil-
ver gepareert, ofte opghepronckt, fijnen Cajaoftc
tweedeperfoon met fijn Standaert. rf

Daer aen een Compagnie "piekeniers van den Cay-
macam·

XII.

Daer aen een Compagnie Mufquettiers mede van
den Caymakam alle te Paerdt., ende die meeft van
het hooft tot da voeten met Sacke de Malie be-
kleedt.

XIII.

Daer naedrieTurckfeHeeren, in trcfiFelijcke or-

dre, en gefeten op feer treMijcken en fraye toe-ge-

maeckte Paerden > dragende yder in de handt een
groot geborduyrt Vaen^L ^

Daer aen eentge Trommel· flàgers, Trompetters >
Scharmey-ipeelders onder malkanderen ende fonder
ordre, rijdende te. Paerdt, ende maeckende een won-
derlijckvreemtgeluydt.

Daer na verfcheyden Bagagie-Paerden en Kame-
len , met veel flecht volck onder malkanderen mar-
cherende} alle die trayn hoorden aen dén Cayma-
kam.

XVI.

Daer aen een Compagnie Spahis mede met kleyne
Vaeudeltjens en dac te Paerdt.

XVII.

- Een Compagnie Delibachies toe-ghefteldt als de
voorgaende.

XVIII.

Seven Turckfche Heeren te Paerdt, yderinhaer
handt hebbende een Vaendel van ordinarife groote.
XIX.

Daer aen een Compagnie Herquebufiere.
X X.

rDaer aen een Perfoon te Paerdt meteen Goudt
Vaendel.

XXI.

- Verfcheyde Mufquettiers te voet.

XXII;

Een PerioontePaerdtmetcenStandaert, enepn
Jaoitfer daer "achter.

XXIII.

Een Compagnie Janitfers te Paerdt, alle met groe-
ne tacken befteecken zijnde » waren Water-dra-
ghers.

XXIV.

Twee Heeren te Paerdt, den eenen In fijn handt
hebbende een groot, den ander een kleyn Vaen-
del.

XXV.

Acht perfoonen te paert, paeraen paer yder met
kleyne Vaentjes.

XXVI.

Vier Siaufen, met groote Reygers-veeren op de

Muts.

XXVII.

Daer aen verfchevde Janitfers, te voet paer aen
paer.

XXVIII.

Daer aen volghden feer veel Mufquettiers en Plee-
keniers, alle mecft met Sackes de Malie, onrecht
achter die den Stalmeefter, en deAga van den Fa-
voritvandenKoninck, yder alleen.

XXIX.

TjtfMperfoonen in trefFelijckeordre» yder dragen-
de fn>« groote geborduyrde Vaendels » aen haer zyde
hebbende, eenTriumph-Standaert.

XXX.

■ Daer aen verfcheyde Handt-paerden koftelijck toe-
gemaeckt

denFavorit. jjcuoonen wa-

ren in dienftvanCouIouglie, zijndedcFavoriitvan
den Koninck. "

XXXI.

Daer aen een Compagnie Pieckeniers te paert »11«
in'tSatyngekleedt,

XXXII.

Daer aen een Compagnie met Schilt-draghers in
Sackén de Malie.

XXXIII.

Daer aen drie Heeren met feer groote Vaendelü

XXXIV.

Daer aen volghden een groote menigte van Trom.
melflagers , Trompetten , ende Scharmey Speel'
ders.

XXXV.

Daer aen verfcheyde Dienaers te'voet.

XXXVI.

Daer aen een Koets-wagen met vier Paerden, ende
twee Rosbaeren, yder met ijpee Paerden, ende alle
mat Root-laecken betrocken.

XXXVII.

Daer aen eenige Paerden met koilelijcke en uyt-
muntende Chabracquen.

XXXVIII.

Daer aen verfcheyde Laft-paerden en Cameien, en
feer veel voet volck.

XXXIX.

Een Compagnie Spahis met Vaentjes, En ver-
fcheyde Janitiers te voet.

XL.

Eenige Janitfers te voet.

XLI.

Daer aen volghde een groote menighte Siaufen alle
op hebbende groote en langwerpige witte Tulbanden,
baren Aga achter aen rydende.

XLII. .

Daer aen veele Valckeniers, met Vakken op ber
handen te paert.

XLIII.

Daer aen weder een groote menighte van Siaufen,
rydende paer aen paer, in feer goede ordre.

XLIV.

Een troep Sacke de Maliën te paert,yder een Vaen-
del in de handt.

XLV.

Verfcheyde Dienaers te voet fonder ordre.

XLVI.

Daer aen volghde een groote menighte van handt
Paerden op fijn koftelijckft toeghemaeckt. Ach-
ter de felvé reden verfcheyde Heeren te paert, met
groene Tulbanden , fijnde het gheflacht van Ma-
homet.

XLVII.

Ses aenfienelijcke perfoonen te paert, in haer han-
den dragende ydér een groot Vaendel oi«erolt.

XLVIII.

Daer achter wVr perfoonen te paert, yder dragende
een Ttiumps Scandaert.

XLIX.

Een feecker ons onbekende Inventie, als een lan-
ge Rol, met een groene zyde Dammaite Gardijn, of
Deckfel met Silvére Frangien, zijnde even eens als
de foone vande wet, diede Jooden indeKetcktot
Amfterdamfofiiwylen omdragen.

,. ■

Daer achter een groot getal Officiers vande luftitics
met groote Tulbanden» by de (elvereden verfcheyde
Aommen endoovenvande Koninck» endev/foP'
perfte Valckeniers.

Daer aen den Caimakam met den Favorijt vanden

Koninck paer aen paer, hebbende den Favorijt de
rechter handt vanden ICaimakatn, het
welcke alhier
boven eefeyt, de minfleplaets en rang isby de Turc-
ken: die twee Heeren waren metiacken de Malie
gekleet,ea hadden over haer handen yfe« hant-icho^e·

«, die ghevolght wierden Van den Caya van tfi?
orit: aile die voor-gefchreven perfoonen wa" ''


te

-ocr page 674-

j neDj fittende op feer pompeufe Paerden, fy bleven
JOOS' ppjjfenc een half quartier uyrs voor de venfters van
ons huys fti' en wachten aldaerdenKoninck,
enonsbefiende, gelijck menfeyc, van den hooft cot
devoeten, ^^^

Voort rijdende volgde haer verfcheyde Janitfers te
voec mec koopere Stormhoeden, en grooce veder·
boflen op haer hooft.

LUI.

Daer naer een Ka'meel feer koftelijck toegemaeckt,
die op iijn f "Ke drpcgh, den Alcoran ofte de Turck-
fe Wee, geflooten ineenkleyn vierkantgeborduert
root Fluweel Huyskenjachter het felve reden veel aen-
ifienelijcke Officiers vanden Koöinck.

Daer aenvolghdendenKoninck, fittende op een
fchoon groot en widt Paert, rondtom hetngaende
«c;ii/a//>»perfoonen j met foogrooteen lange Pluy-
jjiagies, dat men hem, in hetaengefichtnauwelijcx
fienkonde; hy hadde acn , een facke de Malie, en
eea Heimet op het hooft, daeromgeflingertenge-
draeytwas, eenen groenen Tulbanc. Voor op de fel-
ve Honden, drie Reyeers veeren, die niet recht,
inaer achter over ftonden, hy wierde gevolghc van
feer veel Officiers te paert.

Een Compagnie Lanciers, allegekleetin'troot.
geel,groen, en appelbloeflem Satijn , voorc fwart ge-
draeyde Lancien met een witte Silvere ftreep daer
doorgeilingert,

LVI,

Daer acn een Comp. Mufquettiers te paert, mede
alle in het
Satijn gekleet, dele endevoorgaende fijn
Compagnien van het Regiment van de Lijf-wachten
yan den Koninck,

LVIL

Een groote menighte van Valckeniers ,alle in't root
ghekieedc j op haer hoofden hebbende roode laec-
kenfe Mutfen mee tuyten : alle defe faten mede te
paert.

LVIIL

Verfcheyde Boftangiers, ofte Tuyniers te paert.

LIX.

Een groot getal Spahys, in onfe Taele Tenten iers
ofte Tent-bewaerders.

LX.

Ses Wagens met roodt Laecken bedeckt, voerende
een gedeelte van 's Koninck geldt,
LXI.

Daer achter verfcheyde Mufquettiers, Pieckeniers
cn Vaendeldragers, foo te voec als te paert.

LXIL

Twee hondert en tien Camelen alle met geldt geladen
Voor het Leger, daer rondtom gaende te voec feer
confufelijck door malkanderen een groot getal lanic-
iers met Mufquettenl

LXin.

Daer aen volgde alderhande flechte en onder-OfH-
cieren van den Koninck, foo te paert als te voet, feer
confufelijck door malkanderen, welcke voorfz Treyn
alleen behooren acn den Koninck.

baojfs mSacctjc DuerDc ban mo?0cn^ ten vyf
«peen
tot otocc fevenden, «itop toiccDcn onöcc-reci)t
öat bcfclbe fi'aDöc Beflaen in omtwn De twaeif duyfenc
Ptrfooncn ; al^ meDe bat b^n <i5coot«t öe boo?f5
fijne ^ienacr^ biemetöe scDDtepupmagieconbts
om Ijcm ginaen / boo? Batcfêup^ bicljt opöem &aD=
öelatmfiupten/ omDatöpböoibe®ublijcque1iu=
oienticban ben ScTibent niet toiibe gefTen 5ίίη.

^en tienden εη elfden, gclijcU aoch bebasente
booceii/ fijn bcfocljt banbeatuïcftfcïleecenbteöen
«tfibcntban Conftantinopoien ijabbeafscljaelt j be
withe ben fetoen bito ben öffibentquamEn aenfeg-
flm / bat f)p beg anberen baegtj^ 6p Den ecooten ï^eec
auöiratie foube öebben/ enbatljpmetfjetlumieren
wn ben basb Deo? Den^tóu^20aira foubctoetben
iifutliaelt.

3&en twaelfden Dita Oc^ ten vierupccn

geeft bcnïïflibent alleiDiefcntcn boo?bcn «©cooten ·ΐο58

i|Cf c in fijne «Tace^ cn liiocrgtoaarn in o?b?c boen ïea= ---

oen/ en bare meöe fijn ^rccetati^ en fóamerling booj
af ecfonben. (^TccftonDt baec naec toiecben ban ben
©rootcn il^eec aen ben acfiOent gljefonben vyf en
twlnrighpaecben/ aUctoeitoegeficlt/ cnfpeciafijcft
get paect booj DenCïefibenc geojbonneett : fp gin=
gen tecfiont op be feibc fittm / enbe rcebtη op be bom=
gaenbe maniere / geaccompaigncctt met bc j^ecccn /
bie fjaec tot Adrianopoli gabbm gbebjacïjt/ cn be
jlBeflicuc^ ban Die ^tie/ bic mecfi a«c tnct
bece ataecftenfri^e 35efien feer Rofïclijtft toaten gbc^
ftlecbt. '

®ot obrc be tweede 252usge ban be ïicbiec Meiits »
fijnbe omtcent een öalf quawiec up^jS ban be ^tabt /
atoaec fp toietbcn ontfangcn ban ben nicct acnocm-
Den ^iau^ 25affa/ en becfcöepbe anbcce^iaufen:
in boegöen cn maniccen al^ ten tijbeban be3|ntce-
be; enbe alfoo in goebe ojbicgecebenjijnbcnaitbe
®ente ban ben <i5rooten ©eec/ foo quam öaec aibacc/
ofte omtcent/ gljeftomcn jijnbe/ te gljemoet noeö
omtcent be achtien giiaufen/ Die alle te Jpaect baec
(ionbnifeccen boo? een gcoot gbeberite ban betatee
gcc/ totbp eengcootc€ent/ boo?benïïefibentej:a
Picfliriijcft gbcDaen (lelien. 515an alfoo De felbe nocft
niet f eeneraacl in o?D?c toa^ gcfieit / foo toiecbtn öooj
Den boojfj ;§>iau^ 25affa gelept in fgne liEenrybe teclc=
fte feec net cn conbtom met bccfcbepbe balbe jilSancn
benapt toa^; aibacc toiecben baec bcpbcnenbcacn
De twee ouDtfie ^ooncn banbenïiflioentoepjefen»
teect vier Stoeien fonbec Ecuningen / met coobt
jplutoeel en Eaecben obecbecht/ omme baec op te
cufïen/ enbe boojt^ af tr toacbten bcntpbtbanbe
aubientie. .waibbelectojjlcn toiecben befrijoncften mec
€affce enbe ^ecbet / cnbc albaec omtcent drie upceti
bebbenbe gctoaebt / enbe onbectuffcben ban bccfcbep^
be fiEuccIife i^eecen onbecbonben fijnbe met ^ifconcf^
fen/ tìjn boo? ben g>iau|25affa/ Die baec öoiu|ïe
op bet accibeecen in fijne iCentc tccfionöt acn ben
Ecooten l^eec&aDbe beltent gemaecRt/ tee auüientie
gcb^acbt/ be toeiche met De naecboIgcnDe folemnt«
tepten i^ toegegaen.

löecfi Debc ben boo^fs ^iau^ 25β(Γα fijn ïiïepnc
Culbant/ bie bp op babbe/ af: cnbc fcttenbe in
plaetfe ban Dien een feec gcoote lange biitte Culbant
op ; cnbc aentcccbenbc een iange filbece laecËcnfc
25?oecft/ eben gbelijch Die gcenc ban Deboo?f5onfc
SSntcabe: ©ebebpbcnöeftoentfegsen/ battccau=
Dientie ban fijn feepfecItjcftcJlEajeftcptnietmeecoI^
dertien pecfooncn met hem pjefent fonben mogben
3ijn ' battec vyf ban be felbe in 't boen ban be i^atan»
guefoube mogen bipüen fiaen / enbe bat be ccficcenbe
acht, ben iltoninch bebbenbe gcfatueect/ tecfiont toe^
Decom te cugge foubcn moeten gacn ; en bat Dit noeb
gefebieDe tipt een flngttltece O^catie : becmit^ ben üto^
ninch nopt meec al^vieravyfpecfooncntenbaoob*
fïen tee auDientie aDmitteccDen ; Daec cnbobenDat
aen baec boo; af fouDe toccben gegeben/ booj een
Pjefent/ vyfchion filbece laccftenfe 35e(len. Snge^
bolge ban toflcfte aenfegginge fïjn fp tepaccbegefea
ten/ cnbc beni^efibent metben^iau^SSaflaboo;
upt cgbenbe/ enbe acn bacesijbe bebbenbe Den Φη^^
Dec-^talmcefiec ban Den gcooten Jgeec. ê>P fagen
ban becce Dat alle^ ficb feec magnifiaueltjch op Debe /
enbe in feec goebe o^b^e bectoonoc : toant omtcent een
balf Quactiec upi^banbeboo?f5®entaf/ Dooi ben
^iaul^atia bccfocgt 5ijnbe / bat ban baec paecben
beiiefben af te flaen/ ftonben albaec aenbececbtec
?DbE een feec gcoot getal 90ougflangie^/ jijnbc De
ilobeniec^ ban ben fóoninclt/ alle met lange fpitfe
i^utfcnop/ ban Isolcuc DeMcoinci tbencen^al^
iiupcItec-D^oobent De biclc&c met een fece gcoot ce^
fpect cn cebecentie/ fonbec eenigb li&t te üeccoecen/
3P aen 3P baec fdben btelben. ^en be anberejijbe
flonben twee en veertigh paecben ban ben ©cooten
écec gecangeect / toelcftec^ Zoomen / ;&abel^ /
^njgb-beugdil/ enbe «^abjaeftcn ban ©euöt /
aijöec/ fijne ©eetlen / diamanten / iioDijnen/
ïlbD 4·

cn OORLOGH', 'iAch't-en-'ViernghfieBoeck. 643


-ocr page 675-

é44 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

éttöe l30>bcL-e€iifIieiiicba«a»fröanDcfoojtcnìnatm
gcmaetfit.

—" bjtfc&crt Oictjt tjoo? De boojfs paerbi» oclrpöt ;
cn e tnfïflöcit öoo: öni öoo?f5 ^iau^ bccfoctit /
De felfc
ùoclj toe'l te U3iÌienUfficn. 33;aB«iDearii ben
iïffïCienty ofte fijnen Koninck (toant ÙC fiEnrchen
re J^oosö .f^og. nift anBEr^cntituIfCfn/ feagenöe
Dat De ìBoe?Dtn ^tatm <i5cncraEl &ε #?Dinatife
Mnein Dan onfe» Jitonlnch) dkrgejijckc Paerden me-
de hadden ? J©riche tooDjDeii Den iSffiönit onaftf-
inercitt ïaftenüi Dooisam/ ©π oöeliaincii Uoo? De
pïact^/ atoaccinneDe^cDatof<©clt/ 'ttoekftben
<0rootrn i|f£c meOe nae'cacgecncemt/ toccDtbei
bjaert/ (ïaenbe niet becKüan fijn iCente; Dacclmie
faaftf" ftieeniiiicfibom bic boojftaec penne niet toel
ftofl taetDfii se-ewjtmeert/ ingebaneDettifìencnbe
ïtoffer^/ Die albatc toiecbengljetoont/ üolgciutm
filücctoacen/aelijcft fiaec toiecbe gefept. ?8lbaec toiec=
öeDenöefiöent/DenConful/ Dedrietioo?f5J>oonen/
Den ^eccetacijS de Broflea en bic üan De ^atie / met
vyftien (iiücce ©efienbeglftiflbt/ betoflchcbpljaeï
acngercocftenjtjnöe/ Ijeeft benboojfs^iau^^affa
Öaec inbatpoilup?3fb?ac{)t/ omtcentiweebondert
vyftigh paften tìeec nabeuoojfsJìtonincfilijcftefficnt
toc; De torlcite al^ boen met een üjonbeclijcltefnet
ligfjcpt open gingl) tuflcöen Dc2Saulïanaie^enbebc
oemtlDe §9aecOm ooo?; Doende ben ïierjDentonDit«
loeQcn eeniSflilflatn/ boo^eenplaet^/ meteenilgf)e
©aenbeUjc^ beplant / cn Ijeni aloaec acntoófenDe on=
trertt De drie ο vier en twintigh Öccfcö afgÖeflaaÖEn
i[?ooföfnöan nienfcfjen ; fepbeöp tegen ben KefiDent;
op foodanigen maniere iiratc onfe Koninck de quaet-
doenders. Cttbe foo Uoojtgaenbe/ quamcn bpeen
plact^/ altoaec fp bonben fiaen omtcemDedercigh
öcootc pecfonaaicn / bebbenbe fooDanlge JSjoechen
arn at^ beonfe/ nietUJitteiCuIbanÖcn op'tfooft/
ban een inonDrcltjchegcootccnDégebaentc. ^enbe
©ppecfie ban De frlben/sijnbe een man al^ een ïïeui/
IebccDeben^iau^25afla beniaefibtntobet/ Detoel·
ite beneffen^ noclj een anOec
i^eec / ban min^
Dct ^tatuce / Den iScfiDent bp De Oanben namen
inet een frtigwto Meefttept ; en becfc&epbc anbe^
re ©erfonagien twee aen twee namen Den (Conful
van Oam, Den oiiWfïen ^oon bàn öen iïefjDcnt/
Den ^fctetaci^ de Broffes, Den §5|eDibant Danckers,
fnOe leven
Meffim0 ban De .ïSatie bjcl bad onbec De
5llcmfn. 31n ofte opDefe maniece gingen fp alleaci}'
ter DenanDrcen/cectitnaeben Dtoniiicft toe/De tucicKe
fp banbie plaet^alin'tgefjcljtftcegen/ enalfooge=
niarrijeectljebbenbe iuffclien ren gcoote menigte ban
fpne ilooft ^(ficiec^/ Die alie feec bofieltjcli inget
iiabpt blaten / en fommige ban Dien op bate j^oofDen
fcec ftlacc blinefeenbe ^tojm-ijoeben / enbe in öate
Öanim lanaöbJccpiglje gjndrumenten roet twee bec=
BiUbe Ualue lianen Daec bobenopljebbenbe/ oms
tcentbe twee honden paffen/ totbooibeplaet^/ aU
iuaec Den fóonintftgefetenbja^/ bjacenfpbanöem
olföoen nocö af biat meet ai^ twintigh paffen / aV
Daec begon l)et bectjemcit ban De l^onincl^HiHe Cent/
en Ijet ifappt jijnDe met φοηί en ^ilbec Dooitoetcftt/
Dare mebe De boojfs iCetit beneben bja^ beDecftt/ mitp
oaöec^ De eecfìe iCccemonie in Defec maniere :

^cn lEfeftbent fgn boeten op get boo^fs iCappt ifeb=
bniDegefet/ toiert Doo? De boojfsfijne twee Conöiio
tenc^ met I)ct I)ooft geboogen tot op De aecbe toe/enbe
tecfionbt tocbefom opgljflictjt; enbebaecopboojt=
gaenbe/ toiecDen be «ionfnl en DeanbeceJH3iffeur0
Doo? DaccEcpt^mannen ban geltjcftegljebaen. ©p
twaeifpaffen / of baetnmtcent/ afRomenfgnöetot
boo; ben lHoninctt/DeDen beboojfs Conbucteuc^ gaec
alle Den lüoninclt op befelbe maniere biebecomfaIue«
tem enbe ben opgececljtbebbenbe/ toiecbennegen
ban Deiföefïïcuci banüe .ïaatietoeberomtoec&göei
bjacijt / en ben ïïcfibenten Conful ( mitfgabeti ben
^eccctari^/cn ben ^^jaguman Deficit aen be flincRec
IianDt ban ben !^oninch / jijnDe geiijcit bier booten ié
gefcpt/ De retpiaeti bpbeteRen; aenbececöter
3ijDe ban beboojfs Cent flonbenbe booben cnfïom·
mm / enbe
be Dtoetgen ban ben l^onincN ; mbe bicgt

ί! 'J

- ' ν·

ψ'

i
»

on» ' "'S2Ò?/ (n« ft""·"' 6™""""

een

©en ütoninch Ijabbe een toittc ®utbant op fijn föoöft
ban ozDinaci^ gcoote/ boo? betoelcftc fionöen
drie hnr-
fcn ban öepgct^beectn/ bangcnbe bcmibbelfletetfiV'
boo? fön boo?-boofÏ«nebectoaecti / befct siinDenict
<©iamanten cnDe anbece ©efieenten -, De twee anbae
boffen fïonben aen be jijben recbt obfcrpnt/mröe mpt
dSefieente becciett; fijn onbecfle ©efi toa^ ban φΛω,
ataecheu op ecu coobegcont/ lajigögbetotlchebom
op Debojfi een fcecbjccbe torcban diamantenhiiicti
fan oppecfte ©eflbja^uanaiaecltcnmct^abftóoe;
boert/ Dare acötec af öangmDeeen föcaeflöbanmj
ïijcii bont. Z? in Dat poflup? een taepnisij tee jtó /
enbe gcnoebiacm tecBt obec ben lloniiietiflaenoe/
lieten De
twee Conbucteuc? ban Den i^efiDent fgn ftanj
Den lo^/ De andere Coubucteut^ biclben öate mannm
onber De armen bafl/alsS Doen begon De Öe(jbcnt in öe
^^cbecDuptfclje talefijn üacanöHe in befenabolflen&e
Uioo^òen.

Den Almachtigen Gode, die den Hemel, de A«r-
de en al wat daer in is heeft gefchapen cnde getnaeckt,
geve u Keyferlijcke Majeiteyt > langh leven,gefoot-
heycj voorfpoet ende vrede in alle fijne Heerfchjp·
pyen.

De Ho. Mog. Heeren,mijn Hecren de Staten Gc-
nerael der Vereenighde Nederlanden, hebben ons
met Prefenten fende Blieven van Credentie gefondew
aen de Hooge ende geluckige porta van u Keyferlijc-
ke Majefteyc, ommealdaer uyc der felvec nameende
van harent wegen te refideren, cnde gelaft de oude Al-
liantie , Vriendtfchap ende Capitulatie tuflchen uwe
Keyferlijcke Majefteyts Voorfaeten onfterffclucker
Memorie, ende hare Ho. Mog. over vele jaren ghe-
maeckt ende opgerecht, te onderhouden, te(Wti-
veren ende te vernieuwen, ten eynde alle hare Onder-
danen , traffiquerende in conformité van de voorfzci-
pitulatie in alle hare voorrechten j mogen werdenge-
maintineert, verfoeckende daer toe u Keyferlijcke
iWajcfteyts hooge protexle.

©en 23?ief ban Crebentie/ in ecn<Cioubt3la««
lienfe iCa^geflooten s^nDe/ toiecDeinbetDoenban
be Jlacangue Doo? De opperflen banbe <i£nucl)En/ 50«=
be Den boo^fs ^ectetaci^ taan ^taet/ ben aeficient
afgebaelt; DetoelcRe be felbegaf inbanDenbanbett
Caimaltam / Die bieber
in banbcn ban ben ^abocijt/
enbe Die lepDe be felbe op be ^affa / ter 39ben ban öen
^rooten^eer neDer: al^ toanneerootlt alle be@?c<
fenten / Pucit boo? (incft acbtec baer boo| bp ben
(©tooten ï^eerboo? feecRere
perfoonen Daer toe geoii
bonneect/ biierben gebjagen:
Daecopbmllonmclt
continuelijcR fon oogen bi^It. ^c boo;f3]|acanQue
ge-epnDigbt sönbe/ cnDe Doo? Den©ppetflen©iUi
gaman ban Den ^uptfen lliepfer (Die baer toe) bm
Den CaimaRam/ bermibei fgne groote cloeuentte
enbe crbarentbcptinbcötaleri/ toa^gcïafi/
bertoIcRt/ fonbec batbaeropccnigeantbJooitbJiecÉ
gegeben : bebbenbe De boojfs Conbuoeur^/ barc
Der cenboojeenen alba|iboubenbe(naetbatfpöen
ÜonfncR
in geIjjcRe fatfoen al^ booten gabbe gratocti
acbtertoaett^ gambe toeber gcbiadJttitplW^'
fp te booren bp öaec toaren geRomen; «nbcalwa
tjaer toebcromme obergelebftt
ftebbenbc am^
^iau^SSaffa/ toiert boojbcnCaimaRam aettm^
gebootfcbapt / bat bnöeraantbjooit op ^ W
ban bacr ÌÌo.lSog.foubeneeRomen; enbeb^^
toiecbt ineen Moment bc
trocRen ofgeflooten. ®c boo?f$ ^iaug Swfl^tyj
fjaer al^ boen toebetommebpbe^lïtpffri Paffow'
enbe liet öaec atö boen aUeDefeibecEntwo?^«»«
op baf t geituicR fi?n:toa« ban ht ftbrnMibcpt/in^


-ocr page 676-

en OORLOGH, 'tAck-in^veernghfieBoicL· Ó45

mattice Uoo? Öacc niet tnri te b£|i;BlÖben. l>en
Lift ^iaii^ iSaffa öacc tott)etIaet(ie©accttoein
flanahgcbjagötöeböEnöe/ namalDacc banfiaet fö'n
nffcDfpi j f η eefeten sgnöe/ceöcn aeac»

fotnpagncect üan bccfcöcpUe en ^faufen / om»
fcidc&e niiöüagg locDcc na t>e ^taù ban AdrianapoU,
liiiiDe Dmtcrnte£nup?tien c0ben^.

©m friföct» Dito foMöt ben ïitonmQö aen öaec Ho--
nfmcnt een ^tóu^/ latenöe öoo? öenfejbenaenöcn
ficfiOent toeten/ Dat f)p een banbe^ifiaoIcoec^Die
fiacc t^oDS Jlloii. aen ijern sefcljoncftcn / fjabDe Befb?i
icat' en Dat niemant öp öcm cnijaDDeDiefjetfelbe
fimiöe ficcfiellen 5 bjaffentie toat cemeöie Daec boo?
tuaë. il3afc op Den öefiDent tecfront fgn ütamcclinfl/
Die tem Daec op becfiont/naec De ®ente Ijeeft gefonDcn
ornine te (ί«η oföp&etboojfsïïaEC tocDecommcin o?»
D!c foube Ronnen (lellen, ©etaclcftealbaccaeftomen
m get)?aglbt sünbe in een iSent / bi^tacfitet; be^
ninsÖ^iEent/ i^Dfttifictboo?f30efo?cee?De Ooectec
Ijaiiöt gcflclt / Die ïjetfelbe ooeft tecfiont tuebec in ojbje
litcft £ifi);aaÖt '· toaec oöei; Den Jtonfnelj Ijem feec bec»
tuonbccbc / al^ mebe obec De cace inbentie ban alle De
anDiCC liocr^ : fepbe ÖP/ vreemc te zyn,dac luyden van
lbodanige fubtile verltaoden > niet van fijn Religie en
waren. <iJnbe onbcc Die Difcoucffen met ijet boo?f3 Ooec
op ||(t Ï^elbMiaenDe / cnDe bp occafïe een biilbe <i5an^
Daogö inDe iucfit obec fgn ijooft blieflenbc / fpanbe Bp
[trliont öet boo?f5 βοη: / Dat gelaben toaö / en fcljoot
Daet; mebe De boojf5€>an^ bat f)pboo; fijn boeten ne:=
öct bid. ]@et eene enbe |)et anbece liet l)p aen Den boojf;
{lameclig toeten/omme aen Den öefjbent te rappo?te»
ren : bte ho;t^ Daet opinDe(CentbanDen(iE>;ooten
Ïkc fagö rijben Den 25afTa ban Syda,met een feec (las
triijcli geboIsB/ Detoelefte Doo? Denüioninflft op ontbo-
Dtn 3önDe/ tee oojfaecUe ban becfcöepDe mifoaben/ en
pmtcipalijcit Qtoote to^eetgept tegen^ De CB?ifteten
tiëgacn enbe scpleeflijt / alDaec aenfïont^ / in p?efcntie
bait ben ütoningB/fonbec eenige fojme ban p;oce^ get
jjoofc toicct afsctlagen.

felfben bito be^ namibDagg^/font Den Koning

cc / betoeleite eenige Kunfie gebbenDe gebaen /
iiooifgn JI^eeflectoeOecomtoegögelepDt.
©endertiendeu ?Cugu(ìp fonDt Den öefïDentfgnen
Oppecfien ©jaguman met eenfge ©lefenten aen Den
.ìBufti ( 5önbe Den oppecfïe enbe De eecfie banDe il©et/
m ban gcoot aenfïen en autgojitept Die be i^ucchen in
hjcttölgöept öouDen/ gelgcït De ïïoom^ gefïnDefjacen
ïlaui) om I)em De bifïte tegeben. <©nDecDeboo?f3
Mente toaiS een fluch
Lignum Aloë biaecDigtjom:
ttent hondert (incficn ban acfiten. i^et felbe ( eecfi ge=,
bjaegöt (jebbenbe/
of ons Lande foodanigen houdc
voortbraght
.^jenDe geanttooojt sgnbe ban neen. 3©iert
Ili? Ijcm ben ïïefiDent meDecom gefonben / enbe be an»
ïtce 3ijnöe eenige 25?ilIen/©ci:cefttJcftec^/$tompafren/
tntic een Sach toeccft / beljouDen. ©en JUufti
tn giagö bolgeng De ï©et gene ©jefenten ban impo?=
tante aennemen.

35en veertienden Dito De^ nto?gen^ ten negen ups
wn/ aaben fp De bifite aen Den boojfs l©ufti / Die fp in
nn feec fiecijte ttamecenDeliabgtmetDeoogenneDec
Btflagen / met een ongemeene neO?igöcpt op De blache
öte/met een (Capgt/en toolle ©eecfeen obecDeciit op
fyn bonben fitten, {^ebbenbe in fïjn gant een
ant-hoocbec met een f enf/ enbe WaDt ©apiec/fci)?i)i
ümocopftjn ftnpen/ DebiclcReDen öefiDentcecBt boo?
ncni öebbenbe Doen neDet(itten/op een biecfeant Soot-
taccHen^ fttwIhen/fonDec aeuningen/öieten ftp Den
uwnt tDdiieltom. Φε tDelcheDaecopbeleefDelgch
ÖtoBetibe Deanttooo?tenDefgneaenegcnti)ept / enDe
fooifpjaeclie ten ïïefpf cte ban onfe 4^atie bp boo?faaIi
imbc (©ceafle becfoecïtenbe'; b?a^bbe Den boo?f5
iöUfti/ ofbenöejibent cecöteboojtpet^pacticuliet^
^ i)cm Babbe te becfoecfteni €nDe geanttooo?t ;pnDe
oattccboo? al^ noclj nicttoa^ booigebalfen/taiaec obet
pijem honben moepehelgc&baUcn : foob}iecttet:>

i'ont ben aeftóent metCaffeeeo ^«bft iwfcUontöen}

«ibeDaec meDeBaetaffcöeptbanöemgfnomenBeBi 166S.
benbe/ reDen alle in fecc goeDe 0|
D?e toeDecom naec ,
Baec aiogementen. ^e^ naec mtbbagB^ biiaDen Doo;
een ^iau^ becicBt/bat Den «oningB Die mojgen ej:p?e^
upt fijn tente üia^ gefeomen inbe ^tabt/ om öaen
alle m öacc €ö?i(len hietbecente fien/ Doen ti> naec
Den jJÖufTti ceeben/en Dat Bp tot Dien epnbc in een bena
(l£C ban etn pacticuUec Bup| Babbe gelegen/ enbe baet
upt bacc boo; bp BabDe fim cpben. .

©en felfDen Dito De^ acfitec mibbagB^ gaf Den 0c<·
fïbent banDrn ï&uptfc Strofee aenDcn fiefibentDebif
(Ite / enDe ibetoee^ in De feroe met becfcfjepDc ©ifcouc»
fen gcoote genegentBepDt boo; onfen ^taet. ^^efen
Ktfibent en mepeect Dem niet met Defaecften banbe
iScgotiatie / bolgfit alttjbt Bet ügof/ enDe toect banbe
Curchfen ütepfecgegageect.

vyftienden Oito ceDcn fp alle met Bacccpgeit
©aecDen naec De tenten / enDe gingen De bi(ïtc geben/
aenben boojfj CouiougUe ofte jFabojtt banOen €0»
ningB- ^p accibeecben albaec omtccnt negen upcen/
enbe bec(lanbm Dat BpnirtinfgnetentmaecbpDett
ConingB toa^/ enDe baiecDe betbolgen^ gelept inbé
tent ban fgnen Caya ofte Eieutenant / atbiaec fp alle
tniecDen befcBonc&en met Cafe enbe ^ccbet; enbe
naec Dat alDaec toat Babben getoacBt / quam in Defeia
be (Cent fiinen oppec(ien Centeniec ofte iCentbe*
toaccDec/ öetoefehe/ (ienbe Drn jSefibcnt / frpDcDat
fijn 4lföee(itc ban fgne aenhomfte niet toa^ bectoit»
tigBt/ Dat I)P Daecomme felf^ nae Dei^rntbanDett
ConingB foube cpben / enOe aen fgn HSceflec fiennilfe
geben} enbe Daec meDe te ©aecbt gr(iecgfn 3pnbe/
ceebt
Bp mcC gcootenBactlneeDeiCcntbanbenCft>
ningB toe.

«i^mtcent een Balf upj Daec nae / fagcn fp Dert
boo?f3 jpabo^it alleen/ fonbet eenige ï^cecen/ geac<
compagneect met ttoee Dicnacc^ te boet/ enbe met
biitte Beden gBebleebt/ banbe ContngB^ iCentaf/
enbe naec fgn (Cent tpecpbenbc} enbe albaec 3pnbé
geaccibeert/ foo toictben boo? Den ïJefiDentDe ©je»
fenten boojijem g&eo?bonnecct/ boo^afgöefonben/
Detoelcfie bp Bem naeufieucig&lijcft 3pnbe beficBtigBt/
enbe De 0occ^ bic DaecOnbectoacen/ göepiobeccti
gaf
Bp tec(ionDt Daec op aen Den {ïeHDent een piu
blique ?ïuDientie. ^p in fijne (CentitomenDe/ bon»
Den Defelbe aen toeDet-spbenbefet met beele banane
HlobelingB^^n ofte ©omediquenV alle in feec goebe
enbe nette o?b;e/ entoiccDeDenilSefibent/ geiiomen
5pnDe onbec &et becBcmelte ban De boo?f3 (Cent / gefet
op een coot jflutoeel biechant ^toeitjen / (iaenbc
cecBt op/ enbe obeceenigBe (tapijten/ Daec opbeer
fiBepbe langge cu(i- Stuffenl ban lutoeel enDe OSout
EaecKen lagen. «iSnDe ren toepnigB tijDt^ alDaet
bcctoefc Bebbenbe/ qiiam ben gemelten jfabocit in
Bet appectemrnt/ Daec in fp toacen; Den iSefibenc
(iont al^ boen oüec epnbt / en gcoete Ijem met 't bup^
gen ban 't Booft / en leggm ban De [jonDt op De bo?(l.
j|et toeleh 3pnbe göebaen/ en ben jFabojit Bemop
be boo?f3 feuffen^ aen De (Iincftec-3^e ban Dentea
fibent nebec-gBcIept Bebbenbe : maedten Deni9e(t:9
Dent een Compliment : toaec op bp Den jpabo^it
toiecDe gBeantbieojDt / Dat BP iSefiDent ìuei&om
toa^. 4Enbe gBeb^aegBt fjoelangB fP upt Baec Xanbt
toacen gBetoee(l/ tuaec Bet felbe bialgMegen/ en
Boe Baec De XueBt (n Dit XanDtbeBaeggDe? 30aec
op Den Den lüefibent gemonbeccecBtenDe/ enbefdné
meeningBe te fiennen gBebenbe/ foo toiecDe nae Dit
^ifcouc^ aen Den Stefibent Caffee / ^ecbet/ enbe
Soofe / ofte feec cupehenDt J®atec gBegiefenteect/
enbe Daec nae betoiecoocRt : aen Den Conful enbe
ce(IecenDe llgeflieuc^ ban De ^^atie/ Die acgtet (gn
jg>toeI (ionDen/ toiecDen ttciee gcoote Commen bol
^bet gegeben : toelcfie folemnitepten jgnDe bol?
tcociten/ beDaneftte Den iSefiDent Den jfabocijtboo;
fijne beiee(ïBfPbt / enDe nam Daec mebe ban Ijem
fgn affi^ept7 enDe boo;t^ De boo?f3 (Cent upt-gegaen
3tjnDe/ 36naneb)eDecte|peectge(ïcegen/ en nae De
^taDt geceeDen.

^e^ aditecmibDaglB^ beu fdfbm Dito / ginggcn
Öe CoHtca-Wfite BebfURfnDfMBBemeltinStfpfeciijc'

tt«>t


-ocr page 677-

<545 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ii68.ftfnR£rilient/biefiacrfcfc(!iicffcIöchontIiatïlïf/möe

•-mrt lacrfctJtpDc (Confituwn/ ©ludjtcn/ müemti''

neiitractecrDc. , ^

■s^m feftienden ùito Uf^ mo?a"i^JJ?or8Ö tofcroe
fltn ben jKflitirnt fna boojaacnDeaDbermuifjbcoj
iicn (^atmaAam in gdijt&e fonine εη maniere al^ boo;
öeffn fljjcfonDfn vyf en twintigh ^aecbfii/ omme
bact meDe tecijbcnnaec OciCentm/ enDcalbaecbp
tim CaimaRam afte Ijalcn 3ijneDf pcfclit^ op bj 25iie»
be ban Dm ^taet
ì enbc ani gmi ^cD^tfteldcl^ obrc te
lebercu ailefoobanigepoincten / Imet ntebe onfe

.iSatie toa^ gcBtabitct : Oe ïuelefie bp Ijact boo? Dato
op-o^flöt tnbe in be Curclifcöe Cale ob«-
gcfct / fd" 000? ben meec-oenocmbe ^iau^ SSafla

tip De ouDe tDijfe aftöeijaeft/ nae ïjetbooj^ïigfC
ODEtfbcn/ cnbeflilrpbt totinùciOientban bnKCai·
tnnFtant/ in De tuclche acntoebet-^ljbeninfcecgoee
De o?i)?e eene gtoote mcnigöte ban ®ur chfc&e J^eeten
Uarnbe/ foo toietbtïjetnaibafcinljetinftomenaeni
grfcpt/ bat (alfoo Den ^aiinaliani onpaflelijchbia^)
ntiii>möefiDentniêtmeecal^feven®ecfooncnfoubc
moBlicn binnen bomen/ betodche bp ben Steftbent
jijnDe Bfnomineert/ sijn boo?t sfflafn enbe qeho'
menonbeceen feec gcoot^abiglion ; in't mibben t)en
Ijetfëlbe fiaenbe twee feec boos^ pilaren cecl)t tegen^
öenaiibecen ober/ enOaerüoo? ttoeecoobe jFIutoees
Ie (iodtien^; iuieebe beniSeflbent Daecopnebecgge^
fet/ en albaec niet (ange gefeten Ijcbbenbe / quam
öen Calmaftam / ban ttoee boo?name ©eecen onbet
De ?innen geïepbt toetbenbe / mebe in öct boojfj ©
λ

tSÖi _____ . — -

Ren/ foo quam'ec toebecommefercfubijt/ meteen
monberlijcDe fo^e een gcoubielticlt gefct);eeuta ban
meec honden pctfooncn/ enlotecbtgetfelbctot
t^iemaei gecepitcect/ gljcItjcK boo;befen: al^toan^
neec Den lÏefibent fdn becfiKch enDe bccbece faec>
fien in De ffcanfcöe ®ale Debebooijleïbe/ enlebet=
Debaec beben^ aenbenCaimaïtamobecbecfcliepbe
l^oineten / alle be j^atie enbe ü^tie caec&enbe
tn gefcljjift. <@p aile f)et toeleh bp ben€aima&am
infonbeclingbegcatirufe termen/ feer fabotabeltjcfì
toiecbe ggeantluoojDt; men Moften ban alle be fet
De poincten / met Den eerfien te fullen epamineecen /
bie bolgtien^ be Capitulatie toacen/ ingeen^ifpu-
ten tcecgen / enbe Die bacc bupten toacen/ batgp
bacc Dbec met ben ïieflbent foubeconfttecen : Daec
nocïibpboegljenbe/ bat bem^efibcntintoehomenbe
pet^ bebbenbe te pjoponeren / fijnen Stcmintg of be
Jlatie caechenbe/ bat gp bien aengaenbeaen Ijem
ineec een j!@emorphen foube fenben/ enbe bat i)p
CaimalNam fonbec eenigh nafbopen/ in foobanige
faecften opjet foborabeI|te foube cefolberen ofte bif:=
poneten. 5©eïrifte conferentie aJfoo ge-epnbig&tjqni
De/ tuiecbe boo? ben Cojaofteatieutenantaenöem
gegeben ttoee ^jieben/ beneenen ban ben lloningg
in gec goubt Eaec&en / enbe be onbece ban ben Ca =
tnaltam in get coobt Latijn geflooten/ baerbcpbe
obb2e(ferenbe oen baeci^ow j|@og.beb)dchenben
CaimaBani ban fìjn floel opfiaenbe en op bcpDe/
ben nemenbe/ biebanOenSloninggboojftjn
__ nbe enbe Ruffenbe aen Den i3efibent op
gei^e maniere geefi: obec ndebett. ^aert^toiect
Den iSeftbent^ctbeteniSoofe-toetetgegeben/ enDe
becbolgen^ getoierooc&t/ enbe baec mebeop-fiaen!=
be / enbe fün affcgetit nemenDe/ foo tuiecbe aen
^nVaen ben Conful/enbe aen twee fooien ban ben
iSefìDent/ aen fgnen ^etretari^ / twee ^itoeman^/
enbe aen een ban De Hatie/ pDec eenfubece3taec«
benffe J^efigegeben j enbe in batpofïup;detpabi[:=
lion uptgaenbe/ foo toiertet boo; be ttneemael foo
baniggen pfrïijcften gIjefcBTeeuto gemaecbt / bep·
be ban Slnboubt al^ get eerfle; enbe beer mebe
Ijaec ^aecbengegtimen / enbebaecopgefetenjijnbe
fUn in o;!)}e al^ boo; Defen / na gaer Stogementen gt'
ceeDen.

^en felfben Dito be^ acgtec-mibbagfi^ geeft ben
ebbent (alfoo {)em toa^ aengefepot betb(t^gec

pber bfc boo?f5 obergelebcrbe ©oincten fouïjc
Den gegeben. J©ibbeïettoijltn Ijebbcn fp hatEnTLi:
gepalTeert infjetbcHcljtigen banbe^taöteufituatie
ban^biiaiiopoli/ betoelcftefpljebbclfbebDnlJm/if
maniere öicr na bolgenbe : '

Kone befchryvingh mn de Stadt en Situa,
tie vanAdrianopoli.

r\ <Ö 0οο?β ^tab gebout boo? ben ïteprcr Adrii,
^ nus, ban be toefcUe fp tjaer naem bjaegt/aelfnfn
in Thr»ci8, nu Romania,onDer aen beboetban «nm
tameöcfteB Boogen SSergö opgaenbe/ banljintin
beplantmetbeelefrfjoone BoogeCppjciJ boomm /De
ijjeiclte boben en tujfTc&en be jUupfenöeen öatt (jcd
toonbe:boo; gare groente ban buptenen arn De boojft
atabt een ongemeen becmaeefielijcfesijfficijteebni
Drie ïftebiecen loopcnDicbtbooibpbeboojfj^tabt/

De eerfte ggenaemt Tonfa, be tweede Meliets, mfie
be derde yxrda, be todclte acu be ^uptïnc|t jntlern
cintrent een Baïf up? ban be felbe^taöt liafcooj=
fpjoneü nemen upt eene ïïibifc toacr bnnbebooifì
drie -eebicren in effect mate armen jijn. ©Urc De
000?β eerfte ïSebiece Itpt een fecc langöe iÊaflfiije
gact-fleene SSiugge/ met gcoote25oogcn/ Ιβηώ
twee hondert'en tnegentigh flappen j enbcoiJEcDc
boojnoembe twee anbere leggen twee^dute25;ugj
gen^, SSupten aen be Ü^efi-sijbe ban be gficmclDe
^tabt een quartitr up; gaen^ / fiaet Bet ^ecalie o^e
©of ban ben «©rooien l^eer / in een feer berniatchc^
Igcte ©lature feer bicBtbeplant: toantboo^bpetn
armbanbeboo^f) iKebier geen loopt. l^etgcboutDi^
Beeriööft / begemeene l&upfcn fijn aïbatc feer ffccöt/öe
jlraten naeuto / be ftercfien ofte ^ufqueen niet mete
al^ ojbinari^/ uptgefonDert be twee groote Itcrtfitn/
betoelcbeuptter-maten itofieldcK en jlt^elftjf iiln: be
eene^DebaIboutotboo;SuUan Murat, ent>eDean>
bercboo?Sultan Soiiman, uptbe^cBattenbicöPin
be obertbinningB ban B^t Cplanbt Cppju^ iiaDDe
onben. ^e Klrmeenber^ Bobben baer inne een
:cft/ be <i5iiecben derthien, enbe be StoOcnbecs
ibe/ bieeulejn bebooifs^tabtineenfeergtoot

D

« . ..5ijn. ^t €ebt toaren fijn aibacr gott enbein
abonbantie/ be Eucgt enbe Bet 3@atec fìDaccenDe
ongefont / be^acBtbanaliecBaubell^ilbtbecniQcc::
belijcit/ enbe i^Ianure^ rontom De felbe^taDtmct
alberBanbe Zoomen beplant.

P^olght een Befchryvinge van deGedaente^
Tofiuyr ende Jaren van den Koninck of
uGrootenHeer.

Slfn MaUfiept^ ouberom i^ tuffcften be twee k
drie en dertigb Sjacen/ fijn ©etfoon ban mi^
bdmatige flatuer / mager/ 6o;t ban BaI^/&oooB
banfcBouberen/ langB banaengt|icBt/ enbewn
ofte ^lubi banilïouleur: Bc^ft een 0ulijm enoe
cenfeecinelancoiBcfthjefen/ een grootItiifittB'
inffin aengeficBt/ een fpitfe neujS / ttoeefpitfe op|t
öc (toarte ftnebeii / enbe onber geen baert : i^ gantf®
geen'Stief Bebbec ban ©?ontoen/ maer ftec bant»
giacBt/ Beeft maereen^oonin fietleben.

BBjchrijvinge vande ghedaente , ρβψ
enjarenvanden Caimakam van Adria»
nopolen.

Öen boojfs Caimafiam Beeft omtrent be achc
à negen en twintig9(acen;
gtoot berflant / en
iDil-fpjeecftent/ ö«ft fen feer atnglKnafin
robe ïiffftfiitR toefen/ «en gceote en b^ïDe toffltf

Sbarri/

foube op BjcccRin / nibe ben Jtoninöïj '^mtm
baegfj^ foube bcrtceeften} aenbmCfttmahamfuiicn lifij.


-ocr page 678-

.(„hrtöijcft / alleen ten i;eBuacbebanùen©Eooten
«ilice enDeban DenboojfsCaitnaftam/ ommeDat
m ODO? De gcoote pjacljt ban liüeeöewn totseene f)oo=
üUfcDpfouöfnbecballen.

Bcfchrijvinge van de gedacnte , poftuyr
endeJaren van den Muftì ofteopperftc
Priefter van het Turckfche Rijck.

<S booifs .ï^ufti een Uöan tujfcfjen öe feven-
tigh enöe tachtigh gjaren oubt / ban gcoot bec=
panDt/fcft neD?ialj en bcleeft/t'ememacl firij^/
tiibc Dtcft een lange en bjeeöe toitten
20aect.

Bcfchrijvinge van de gedaentc, poftuyr
cnde Jaren van Coulouglie ofteFavorit
vandenKoninck.

Diïn b00jf5 faborit out twee à drie en twin-
tigh Slacen / ijS De ê»oon ban een Cftjifien
^laef / öaec ban fjji öc 4laem Djaegljt ; opgec
Uoct in Ijrt iof/ Bp öen iHonincft gdJiuocRr tot bup'
Ie bjEllulien/ en tot fjaosec5iIacenge&amen3önÖe :
lint 0etbDO?f3 j^ofgefetmct gcoatetijcHOommenen
tira ®itul ban ©ijiec: öioi^eenfeecfcöoonlfêan/
iaiigb ban pafiuec / blancit ban ©el / enöe tijupn ban

/ rp?ccclit met een gcoot aengenac mljept/en
feec beleeft.

Befchrijvingc van de Tenten ofce Pavi-
lioenen van den Grooten Heer.

D€ boojfi (Senten fijn ban bccfc&rïiöegeöaen»
ten / fainmlge
5ijn cuoöt / fonimige ttoee IjaeCi
ftigl)/ enöe fommigebiecfianttglj/ foinmige
fgn laeglj / euDe fommigc feec ïjoogfi : onöec De ϋϊαπί
ben hunnen feec toepniglj pecfoonen logecen. ^e
antiEce fijnlcupm enöefpatieu^/ De (Centen ban Den
lÏonfncl!/ Caimabam/ jfaborit enDe ban anDece
«Ömote fijn met een 25o?|I-toeeting& ban getoafie
©oech omfft/ cnDe ban binnen i®tec-niatenBo|le=
lijdt : ^e^ ltoninc& (Cent boben-op met geoene en
toebe bïatnmen befcftilDect / enöe op De igoecften met
flcoote bccgulDe Söollen beteiect. ©an binnen ïnDe
Djrtceth / enDe auDicntie-plaet^ met OSouDt cnDe
Spbe flcbojDucrtj mcecal^honderc anöece®entcn
flacn binne De boo?f325oj|i-Uieecingö/ banbefelbe
£cnt / toaec inne üoningy tooft-<©ffi£iecen
ioaccen, 25upten De felbe (Cent/ enöe 25o?fi-bjee?
tiiiaij ftaet aen pDec i>panfel een gianitfec / enDe een
met Hàufqutt / i^ijl enOe 25oogb in De gant/
omme öe boojfs (Centte betoacen / Die alle twaelf ups
ren balofi toecDen. 3[&aec ft)n omtcent De duyfeot
gjpanfTel^ aen Deboo|f5feonincÏJlijc&e(Cent: tecfit
boo? Den ingangï) fïaen fes lange en fiooge ©alen/ ofte
£)ilacen baniHouDt/ boben aen De bielcbe ganggen
Stoote i^accbe-flaetten ; ^it beDupbt De ]fòoninclft>
lijchefaLcnt/ boojDieban CaimahamenDcdCouloUi
Slic fiaenDct; drie, toelcfteiCenten ban binnen meDe
ifcc ÜecclDcU enbe fiofleltjciJ 3ön,

Cil ο ο R L ο G Η, 't Acht-en^eer.

,, Mflttt/ eneên miöttóïmatiflefiatiice/ D?ae0ötnopt
w'· ^ouDf/ Ï>ilüccc / ofte Spöe ftteccn : Dit cene o?D?e

Ό

Memorie vande foinEien by den Refident
dm den Caimacam njan Adrianopokn
op dm
ièftienden Augufti lefticn hon*
dert acht en ièftigh ,
overghegheven·,
tnde waer op by hem Qommmdemnt
fijnverficht.

I,

«ttn

itn Istoegefiaen,

Den Refident verfoeckt Barratten
voor Dragomans.

IL

istoegeftae;!, PepReftdent verfoekteenCom-

^'tjt;

. 6^7

mandement op den Cady ofte op 166È'.

denToIlenaer vanSmirna> daerby -__

haer ghelafl; wert geen Capo over de
Maeckclaers van de Natie te ftellen.

III

Is toegeftaen, Den Refident verfoekt 'een CÖm-
mandeitaencop de Vayvodens, ofte
Sübaffi tot Smirna , waer by baer
gelaft werc, die vande Natie en die
haer aengaen in Cas fy op de felve
yetwets te feggen foude willen heb-
ben, nergens anders daer over als
voor haren Conful fullen hebben
te becrecken.

Is toegeftaen, IV.

Den Refident verfoekt een Com-
mandement op den Tollenaer toe
Smirna, dat by van de Vallonien ea
Cattoenen nu voortaen niet meer
< van Tol ial nemen als van alle andere
goederen, die volghens de Capitu-
latie betalen drie van het honderr.

V.

Is toegeftaenDen Refident verfoekt een Com^
mandement op den opperften Tol-
lenaer, tot Conftantinopolen,dat hy
vande Natie van alle inkomende, ent
uytgaeade goederen, 'tfy van was
piaetfen die (ouden mogen komen ,
niet meer voor Tol fai afvordferen
als drie van het honderr, enfoohy
de goederen te hoogh waerdeert j
dat de Natie hem met de goederen,
volghens fijn Eftimatie vermagh té
betalen, volghens de Capitulatie.

VI.

Is toegeftaen » Den Refident verfoekt een Coni-
roandementop den Opperften Tol-
lenaer tot Conftantinopolen Ì dat
hy de Goederen > komende vail
Srnirna , en ahdére ^aetfe van dit;
Rijck, daer van denTol eens is be-
taeldc, niet op nieuws fai vermo-
ghen te eftimeren, endc daer van
meerder Tol doen betalen, gelijcle
hy nu eenigen tydt herwaerts heeft
gedaan.

VII.

Is toegeftaen, Den Refident verfoekt een Com-
mandement op den Opperften Tol»
lenaer, tot Conftantinopolen , dat
hy in het ontfangèn ende uytreec-
kenen van denTol, de Spetievan
bet geit niet fai vermogati minder
te eftimeren? als dc waerde van dien,
ende ghelijck hy die felfs aen 't Hóf
weder uyt-geeft, te weten, de Leo-
óy tot
tttegentigh Afpers, endc de
wightige ftucken van achten tot hon'
dert Afpers, ende niet de Leony
toi feventigh, ende de Realen di pe-
fotot/«icéff^j&j gelijckhynutegens
de billickhey t is doende.

VIII.

Is toegeftaen, Den Refident verfoekt een Com-
mandcment op den voorfz Opper-
ften Tolleneer, daer by hem ghei
laft werdt den ΓοΙ vande Natie te
oncfangen in alle foorten van Munt
van den Koninck, als in Afpers, de
' Taraparia ende Baraas, ende dat hf
die mede niet minder ikl eftlmee-
ren ale hy die weder aen hst Hof u;t-,
> geeft.

IX.

Is toegeftaen » Deo Refident verfoekt een Coni·'
mandement, daer by de Natie eent
van haer Goederen , ende Koop-
niaafdiappen Tol hebbende betaefei

vrjf


-ocr page 679-

Ó4-S S A Κ E Ν vm S Τ A E Τ

Monfy, Capufijs", enjannitary te
betalen.

X.

Den RefidentverfoekteenCom-
mandement, dier by gheiaft werdt
geen JVJyftery vande Natie af te vor-
deren , gelijck het felve aende Duyt-
fohe , ende Genueefen isgeconce-
deert.

XI.

Den RefidentverfoekteenCom-
mandcment op den voorfe Tolle-
naer, ende Cady tot Smirna daer
by haer gheiaft wordt geene Sche-
pen vande Natie die haregherech-
ligheden hebben betaelt, in dienft
van den Koninck aen te nemen ,
als fpecialijck ftrydende tcghens de
Capitulatie,

XII.

Den Refidcnt verfoekt een Corn-
manderoent op den Capiteyn Baf-
fa j ende op den Bailà van Scioj v/aer
by haer gheiaft wertj het Schip den
Ouden Tobias ) door ordre van den
Koninck in de Maendt April laefl:-
leeden in dienft genomen omme
Kooren naer Canea te voeren, ende
rechtevoorc met hec voorfchreve
Kooren noch leggende tot Scio ,
te doen ontloflèn, ende toe te la-
ten dat het felve fijn reysnaerNe-
derlandt vervordere'ionder reftitutie
vande vracht.

XIII.

Den Refident verfoekt een Com-
mandement op de
Bafla en Tolle-
lenaer tot Alleppo, waer by hem ge-
laft waert geen Encoragie geltaf te
te doen vorderen van onfe Oorlogh
Schepen, dewelcke, totScandron
en Aiexandretta onfe Koopvaerdy
iichcpen komen convoyeeren,'twelk
hy tegens het oude gebruyck nu in
de voorlede maent van
May, enju-
cy heeft getracht in te voeren.

XIV.

Den RefidentjiÊffoekteen Com-
mandement, /ft'aer by Agmet Aga
Vayvoda tot iSmirna,en des felfsLuy-
tenant Ibrahim Celebi gelaft werden
haer te komen verantwoorden, voor
het Hof alhier over de kracht, gewclt
en force nueenigen korten tydt ge-
leden aen de Natie gedaen.

XV.

Den Refident verfoekt een Com-
roandementjwaer by de Armeenders
wert gelsft, het Confulaet recht tot
Smirna,volgens het ouder gebruyck,
van alle hare Goederen, Stammen
ende Contanten, te betalen naer ad-
vcnant twee v^nhhondert,

XVI.

Den Refident verfoekt een Com-
mandemenc, daer by een yder en al
ien den geeflen,diein de fchulden,in
voorin tyden by de Confus Reggii
ende Theyls tot Cayroghemaecki,
fijn gcintefleert, werden gelaft den
Refident ofte de Schade van Smirna
daer over niet aen te fpreecken, ofte
Jaftigh te vallen, maer dat die gelden
moeten werden betaelt by die geene
de weJcke die fchulden hebben ghe-
m^eckr, volgbens de <;apitulatie.

I8 toegeftaen j

Is toegeftaen j

Is toegeftaen
mitsbecalende
de hiilve vracht.

Is toegeftaen 3

Is toe^iflaen i

Istoegcilaeni

ìs toegeftaen ;

aen wieji de Vejten aén den Koningb^
ende de refpetiive Hoven zijn itnpg^
deylt. ® ^

WOLLE LAECKENEN VESTEN.
i66%.

α

I
I

I

IO
I

r
4

I
I
I
I
I
I
I
I
I

Primo Juuiüs.

a En den SiàusBaiE voor fijn inhalirge

** Aen den Vai vado van Galata voor het '
felve j

Aen den Siorbgi van de Janitfaers van Galata

voor het felve j

Aen den Chiabaia van den vooriz, Vaivods
van Galata j

13. Dito Aen den Caimacam van Conftantiaopoli
in de audiëntie ' ,

, Aen fijn Shiahaja ^

Aen den Siaus Baffi j

Aen den Capizilier Chiahajafl χ

Aen den Reys Effendi j

Aen de twee Thesherezis ^

Aen den Muxur Aga j

Aen den Salam Siaus a Piecq Laecken'tòt een
Broeck α Piccq

(JAugufto m Adriariopoli aïn den Siaus Baflà voor

fijninhalinge ^

Aen den Mutpac Emuy j

7 Dito Aen den Caimacam van Adrianopoli inde
audiëntie van
6 Piecq j

Aen fijn Chiahaja ^

Aen de Reys Effendi 1

Acn de Capiiilier Chiahajafa i

Aen da twee TefchereZiir
Aen de Siaus Baffi
Aen de Salam Siaus
Aen den Caltangi
IJ Dito Aen den Koningh inde audientievan
6 Piecq
Aen fijn Capiziiier Chiahaifa
Aen den Hafnadar
Dico Aen den Favorit van den Koninighin
fijn Audiëntie
Aen den Siaus Baifi
AendenTcfterdar
Aen den Caftanzi van den Koningh
Aen den Brief-fchrij ver van den Koningh
Aen den Brief-fchrij ver aen den Caimacam
AendeBeileiz
Aen den JVlxur Aga
Aen den TefrifatU

Aen den Chiahaja van den Siaus Baffi

%

ί
t'
t

Aea

SmmVifte» Jï

Is noch eene roede Veil van 6 Piepq aen 3 Broec-
ken gefneden, en tot ConftantinopolenseB des Kie-
fedar van den Reys Effendi Chiihaia van 4£n Siaus
Baffi, ende Portiers van Galata volgens uftnfi uyt-
gedeelt.

S ATT Τ J^ E M.

Prioiajimius.

AJEo deji Siatü B^ voor^oinbt·
lingh Λ Vfift. Γ

Aen den Vaivoda van Galata voor 'i felve t
13 Dito Aen den Caimacjm van
Conftantinof o-
len in de Audiëntie
Aen fijn Chiafeaia
Aen den Siaup Baffi
Aea dee Cspizilier Cfaiabet«£

vry ghekent wort van eenige andere i , waer by aemewefen Wordt hoemA^ ,

p/koVn , het fy aan ScraPlijck, ^^ ' · / I . 'Jf fff^ I$6S,


-ocr page 680-

cn OORLOG

•/■-CfjRjIuei

Aen den Reys EfFcn'di : '

aén de eerlie Teskerfi ' j —f " i
'η, Augüfto. Aen deù CaimakamvanAdtianopoli

'' in de Audientie 3

Aen den Capiziler Chi«hajafi i

Aeodén SiausBaffi s . 'h i

Aen den eerften Teskerezi , u i

,5 Dito AendenKoaipghiii döAudientift ' lo

. Aen fijn CapizilerChiabaJaii i 'im wtik i

Aen den Siaus Baffi , . ■ " '■V.? ï
itf Dito Aen den Favoric
van den Koningh'in.dé'

'.■ΐί.

Audientie

Aenden Teftardat i; . - C ^ «ίΊ

Aen den Tefrifatfi . ' / ■.,, ,

Aen den Siaus Baffi wegens'deti Siaüs

SommaSatijm.Fefie» 33

Endeblyfcnocli een Satijne Veft over. /

GOUD E L^JÌ'ÉCKENSÌ ^^

peni?Junius.

Aen den Caimakam van Conftantinopolen in
de Audientie
 ζ

yAuguilo Aen den Caimakam van AdrianopoUin
de audientie 3

13 Dito Aen den Koningh in de audientie , ,io

Somma Goude Laeckenfe Vefien 1 ;

Noch aen den Reys Effendi ^ Veften Goudt Laec-
ken in Adrianopoli gekoft ·, noch aen den Favoric van
den Koningh i Veften dito mede in Adrianopoli ge-

kuft.

Έ υ L· 2 E U.

η Augufto.

Aen den Caimakam van Adrianopoli inde

. audientie
Aen lijn Chiahijafi
Aen den Reys Effendi
i;Dico Aen den Koningh in de audientie

3
ζ
α
io

SommaÏulitVtfitn 17
Endeblyftnqch een Fulpe Velt over.

TAB Τ Ν E Ν.

DenijJunius.

Aen den Caimakam van Conftantinopolen in
de audientie, Veften a

Aen fijn twee Soonen α

1 Augufto Aen den Caimakam van Adrianopolen »
in de audientie 3

Aen den Siaus Baffi j i

Aen denCapizilerChlahajafi i

Aen den tweeden Teskerezi i

i^Dito AendenKoninghindeaudientie 10
Dico Aen den Favoric van den Koningh in de ; i ; ;
audientie υ ji

Aen den Siaus Baffi r ï

AeadenCaltangivandenQiimakam < < α. i

Somma Tabyne Vefie» 14

Volgen de Vefien voor den üfperflenVifié
endeftjn Hof-gefin^ die^ierinC^àfi^^
tinofokn ingekocht hebben moeten wer^
den.

3 Veften Goudt Laeckenjan 12 Piecquentot4.

dael
3Veft

■vjwuuc jLiBCCKen van iz riccquencoc^·
^«uwcndaelders, de Piecq bedraeght Leeu-

Veften Satijn van 11 Piecquen a Afpers 180 '
de Piecq, bedraeght «4-80

V1 Dgel,

■ r."

ï;,

i.i^-.'iii..

3 Veften Fulp van la PiecqucnaLeeuweódael-

ders4dePiecqbedrteght 1 144.

3 VeftenTahyn· , ' " 54 ·

3 Veften Wolle Laecken ven € Piecq > β Afpers -"ί
380 de Piecq, komt ·"·■·- 58-40

4 Veften voor üjn Ghiah'ajafi i Laecken , » Sa- ^
tijnvan5en 10Piecqyderbedraeght74

4 Veften aéii den Capizilier Chiahajaü als bo-
'ven ■ -i·-i'Jia ,·ί-.κ!ο.

4 Veften aen den Siaus Baffialsboven - : 74
4 Veften aen den jReys ESeDdi 74

ζ Veften aen den èerften>T^Skerzi een Laecken

een Satijn 35

a Veften aen den tweeden Teskerzi als boven ' 35
i Veft LaÈcken aen den Salare Siaus 19

I VeftaendenMuxurAga -H ■ .19

I Veft Laecken aen den Ctüahaja van den Siaus ;; i

Baffi 19

I VeftiLaecken aen den Caftangl 19

I V eft Laecken aen den Kiefed»' van den
ReysEflFencli "i?

-r—-^r-— Vooi kleyne onkoften «en de

lage Officiers '30

40 Veften — ------- . , ,

■ τ Somma Ltumtvdaelders pyS

Vefien Wor den Capiteyn Bajja ende fijn
Hof-gepn die hier mi de ingekocht hebben
moeten werden.

a Veften Goudt Laecken van 10 Piecq,a Leeu-

vcendaelders 4 de Piecq, Leeawendaelders 8o
a Veften Satijn

a Veften Wolle Laeckenen ' 3 Κ

a Veften Sabijn 30
a Veften aen den Chiaba) adi een Laeclcen, een ^

Satijn 3S

I Veft Laecken aen dcnCaplzilier ChlahajaQ 19 .

I Veft aen den Treforier - la
a Veften aen den Gouverneur van
'C Arfenael

een Laken een Satijn ' 3*,
I Veft Laken aen Chiahaja van den
vootfli'

Gouverneur ' ., ' 19

·■—---- Voor kleine onkoften aen de

lage Officiers λ ,„ ja

Somma LtevwtndatiJtrs 249

A

Vefien voor den Κηβαη^ίΒαβ ende die van
β]η Hef^ die mede ingehofì hebben moe-
ten
'Werden.

ύ Veften, 3 Lakenen, 3 Satynen van y en 10 --

Pieckcn, Leeuwend. , ' xit

a Veften Laecken aen fijn Chiahaja en Kiofch .

-■ ·· Voor kleyne onkoften vahderi '! *

lageOfficiers ^, , ., io.':;,

.ij.'uA'ijC,.. j.

■ η'·:

SmmLiMvmUilJirs

Noch is àen Be onderftafhde hooge Perfónagien
behalvede Veften» indeaudientie gegeven « 'tgène
hieroayolghtf, j^i ^ , ,

-iimmmi'-^'i-j, , iöir"' - τ
: : : ti η. «if»! dm Kowrfgh.

Elf Boeiden yandeniAüasinVioletίφ

,, den. ï; tin>

£en Röéi dat aditmael {^let of ló^ met cene te laden»
extraordinairiscurieux. '

Een fchoón Verhult Wintroer."'j{ fù··.»

Een fdioon Cabinet Lackwerck. ' , li.vji
Noch een defgelijcks van apderfatfoen, ' ^
NocbdivérfcheDoosjensr ^ionens, als anders vai|
LàckwérckendifferéntfafToen. ^ .

TweefchooneSchilderyen, BlompottaiK ''" Ι'""
13 ü Twee

If Veften


-ocr page 681-

6!)Ό SAK ΕΝ vam S τ A E τ

ïëSB Twee Rottingen ofte Wandclftocken, deer in, die
men kan gebi uycken voor Roers en Piftoolen.
Een Flesjen met Oly van Noote Müfcaten; „ , „
ï
Een Kopjen van een Rcnoceros-Hoorn , curieus ge-
fneden.

Twee Msnden of Bennen van Silvcrdraet > extraordi·

.. naris curieux in China gemaeckt, -.
TweeRottinge, daerinne Verrekijckers.
Ses groote Honden , met Kleeden ofte Chabracquen
van Silver en Goudt Laecken verkiert.

AendtnCaimakam, " ^

Eenfchoonverfilverc Wintfoer. »
Een Rotcingh ofte Wandel-ftock meteen Loop,[die-
nende tot een Roeren Piilool.
Een Cabinet Lackwerck.
Noch eenige Doosjes en Kopjes van't feive.
Eenige Cotnpatjens, Verrekijckers en Brillen.
Een groote Verrekijcker in een Rottingh.'

^Aen deti Fayoritvan den Kmtngh,

i

Een,Windtrocr.

Een Itock, dienende tot een Roer en Piftool·
Eenige Verrekijckers, CompaOen, CWen en Bril-
len. -Λ·· .
ii Aenden^Muftï.

Eenige Doosjes Lackwercck, Verrekijckers, Brillen

enCompaflen.
Mede zijn aen verfcheyde onder-Offidereh op haer
verfoeck eenige Verrekijckers, Bijillen en Com-
paflTen vereert.

©εη twee en twintigflen öitobati beboo?f3 ttiamt
%u8ufio/l>en aefiiJcnt fcijielfjch obttballcn tuccDenDe
ban een Stoo^t^ / namen fpcefolutic/ tecflonDt na Dat
Den ^ettetaci^
de Broflès upt bet Ecaec bjeöccmn fou-
ϋε geltomen jtjn/na Conjlanttnopolente bectcetlteti.

^εη drie en twintighften Dito ben bOO^fs ^eccc^
taci^ W ttOCC tot
Adrianopolen gcaccibcett / mcbC
bjenscnOe eenific commanùementen/ en cappo^teccn:
De : bat meefi allebebobenfiaenbe becfoethcn oan ben
ifielibent άεη ben Sioning gebaen/baacen toe -gefiaen :
jbat op yebec ban befelbe be boojfs commaubementen/
foube ïuccben gebepefcljeect/ foo ca^ ben Stoning met
fijnaiegec infijnbecbiijf-plact^/ ofte il©intet-quac-
tiec gijeiiomen foube sijn: batbc^efpefc^boo|ben
iStjdi^- Cancelier bare toe noobiglv vyf
hondert Leo-
ny foube montecett/ en bat een ban be^ Sefibent^ eer»
(Ie ^jugaman^/ ommc be booif; commanbementen
telicöten/ metbie peiwiigen&etategec foubebolgen.

bat !)P ^ectetati^ in t)et Xegec ^tjnbe / ben
jHonincK met gcoote magniftcentie fijne inttabe gabbe
(ien boen in
be^tabtDimiotcatejjjjnbeachtmfjlen
ban Adrianopolen, enbefpecialijth/ batfeec te note::
cenflaet: batbereigonbcn/ bp beniiiefibentuptbe
naem ban ben^taeraen ben gcooten i^eec gefcfìonc^
ften / en met Dare <6ciube en ^ilbece HaecRenfe Cfia»
b;ecqueh / cecbt boo; ben i^tiningl) in pompe baiecben
neleybt/ boo;
(es petfoonen in Ijet ^ilbec Eaecften ge^
fiUebt/tot een gcoot tepcAen bat befelbe gem feet aen=
jjenaemsiingetocefl.

^^en vier en twintigflen bitO becttocftenban Adria-
eopolen,
Jatenbe ben ^eccetaci^ de Broffes met drie
jUDefltcuc^ ban be .^atie fn eenigbe^jugaman^en
^anitfet^ aibaet/ómmebp gaet SSagagietebIpben/
enbe befelbe btquameliichboenttanfpojteten/ alfoo
fp fti betiDebtc-heeten / bare fdf^ ban ïSaccen/ a®a=
jgenéenbeanbete behoeften moe(ienboo;tien: toant
beti^of: toa^ boenupt/ enbepafferenbebenbiegb
tiie fp gbéftomen toacen / accibeecben ben
fevenen
twintigften bito
In Pera van Conftantinöpolen, Jtjnbe
cp bie cepë niet^ ban cemacque botn-gehomen.

3@olgt)en be SSjieben ban ben gcooten I^eccenbe
^ainiaham oen gati;üo. JHIoa. ^eneetjimtoa^
«i^boiööt; · '

i

i!nrï:n

\Aen de Alder-heerl^ckfie mder de Por.
^ fien γαη de Chpfiene Natie ^ Ujtver-.
koor ene onder àe Groot en 'υan de Reti,
gie van Meitas y Verefenaers vanaUe
de Negotien der Nazareenfche Fokke-
ren : Φί Heer en Staten Generael van

de VereenighdeNederiandtfckeTrovhl·.
tieni der Ojeickeremde gelacktghmoet

wefin.

TOt byvoegfel van hetuytmuntende Keyferlijc.
ke en Monarchelijck Teycken, welcke door de &
onbegrijpelijke toelatinge van den Alderhoog.
ften en Onbevleckten Godt, ende van de Zegeningc emimt
des Princes van de Propheten Mubamed Muftaffa: op
wekken 7.y de zaligheydt van Gode, Heerfchendein aifaVj
Ooften en Weften, en gebiedt hebbende over andere
jedeelten der Werelt, foo wel wydt afgelegene als na. ί''®'
iuyrige, geteykent van My den Aldergrootften Key- '
fer, en onverghelijckelijcken Monarch, deStutder
Princen, Verhever-Poorte van geluck, ruft ofte zit-
plaets van uytfteeckenda Hoogheydt; Zyijekentdat
alhier is aenghekomen, tot oprechtinge van de oude
Vrieotfchap,de Manhaftige uwe Ambafladeufjdeaea·
fienlijckfte onder de Heeren van de Religie van Mes-
fias,
Jufiinus Coljer, welker oogmerck een goed eyn-
de hebben, dewelcke met vervuliinge van de gercqui·
reerde obfervantie, concernerende de £ere van myne
Hoogh-verheve Majefteyt: heeft, nedergeboogea
zijnde aen mynen Keyferlijcken Stegel reep, Uwen
Brief aeo Mygeprefenteertj denwelcken hebbendé
doen Tranflateren door mynen grooten Vizier ende
Achtbare Commiflarlfen, is by My verftaen den fin-
cerenllnhout deflelfj: fpeöerende op d'onderhoudt
van Vrientfchap; Ende zijntegelijckaenmijnuyt-
muntenden'Throon geprefenteert Uwe Gefchenc-
ken. Uwen AmbaiTadeur heeft de eeregenooten van
de Aerde te hebben gekuft: tot teycken van Heerlick-
hey t ende Adelheydt, ende is vergeluckt geweeft met
Onie Keyferlijcke Prefentie : ten eynde dat Hy foude
mogen Refideren aen Onie uytmuntende Porta, Ne-
ftelplaets van Geluck'; ende aldaer te verhandelen de
de Negotiatien en affairen van alle uwe Koopluyden
ende Onderdanen, welcke foude komen voor te val-
len onder mijn befchermendt Keyfer'Rijck : den
wekken het felve verrichtende, namentlijck by Me-
morie aen mijn geluckige PortajZijnde derfeiver Am-
beffadeur van myne Keyferlijke Majefteyt ontfangen
en erkent voor Uwen Generalen Comniiflarii,fal den
felven gratleufelijck werden gefavorifeert$IVIaer,het
is
noodigh dat gby van Uwe zyde den voet vaft ftelt, tot
onderhoudioge van de goede
Vreede ende beloofde
Confoïdcratien, van welcke ghy Profeflie doet met
mijn uytmuntende en hoogh verheven KeyÌerlijcke
Geflacht: fonder eenigerley A0ie,welckecontrMÌe
de Vrientfchap foude wefen,te bethoonenjTegelijck
fai van myne Keyfi^jcke zyde ioodanige goetwillig-
heyt en Vrientfchap gefien worden, dat de Onderda-
nen en Volckeren vanbeydede
zyden fullen blyven
in rufte desgemoets, en vreedzaemheyt des herten.
Tot be.fluyt,den Heyl en 2^en van
Godi zy over d«
g(?ne,dewelcke op eenen goeden w^h zijn. Gefchre-
ven in het Veldt van Timürtas, in hettegmyande
Mane vanMuhavem, iaheiJaerMuh®ets<ft!;i^

n*zt»tnievmtigh. endat vandeChriftenheytmbec

midden van Auguftoy^»» kondtrt acht ηΓ*β'£ΐ>·

■Τ *

b'?Cnö«e/ te toftw i»n Oro Cilmetao» ^^^

Sultan Muhammet, Soone van Sultan
Ibrahim
-Han, altydtOver- ^
winner.


-ocr page 682-

en O O R L O G Η, 'tAck-en-njeertighfieBoeck. 6U

de Alderglorienfie onder de VorHen
' ^ 'vAude ChrifieneHatìe^ uytgekfene on-
der de Gr ooi en vande Religte van Me β
fiaSi Verefenaers van deverrichtingen
derNazareenfche Polc keren ^ de Heer en
Staten der Vereenighde Ke der landtfche
'provintieni der we leken ejnde tengoe-
àenmoet uytvallen.

Ae aenbïedinghe van groeteniflc metfincere

uytdruckinge, vergefelfchapc met een herte-
~ lijcketoegenegencheydt, doe lek weten, dat
alhier aengekomen is, de achtbaerftc onder de Heeren
Chriftencn Ci^'iWj Uwe Manhaftige Am-

baflidcur, met Brieven; concernerende het onder-
houdt van de oude Vrientfcbap en getrouwe Confoe-
deratie > bewefen aen de Keyferlijcke ende Uytmuo-
lende Porta, Schuil-plaets der Koningen ende Steun-
iel der Princen ; Uwe Brieven ; Mitfgaders de Schen-
kingen van Uwent wegen gefonden, zijn geprefen-
teertaendeThroon der Heerlijckheydt ; endeSijne
Keyferlijcke Majefteyt heeft volkomentHjck den In-
houdt van Uwe fincere ghenegentheydt verftaen
Ende heeft met demonftratie van over toe-geneygde
Vrientfcbap den boven-genoemden Uwen Ambafla-
deur vereert, op dat mach refideren aen de Uytmun-
tende Porta, ende dai Hy aldaer mach verhandelen al-
le de Negotiatien en affairen van Uw-Lieden Koop-
iuyden ende Onderdanen in defe befchermde Heer-
icbappye, den felven aennemende voor Uwen Com-
miflaris Generaci ; ende tot verfekeringe ende beve-
liingevan het felve, is oock gefchreven dea Edelen
Uytmuntenden ende Keyferlijcken Brief, in confor-
miteyt van welcke, is oock van Onfe zydediefwegen
dltjegenwoordige minnelijckeSchryvensgeformeert.
Vermits defelve aengekomen zijnde, men de oude
Vriendtfchap ial moeten met alle neerftigheydt waer-
nemen ende na-komen , op dat de geprofeffeerde
fincere Vriendtfchap, ende de Capittelen van de be-
loofde ConfoeJeratie moghe in Eereghehouden war-
den,latende defelve vaft ftaen in het middel-punót van
de goede Vrientfcbap ende trouwe genegentheyt,met
verrichtinge van alfuicke Aiftien, deweicke waerdigh
lijn, en oock dienen konnen toe de verbeteringe en
vermeerderinghe van den goeden Vreede, ende tot
een eeuwigh onderhoudt van de oude Vriendt-
fchap.

.fta Ifctucc ! toiccbtn aïle Dcjibe tfc ©ciffie ban
Ijaccï}o. gcffpanecct ;

tocöccUtccnDc tot bcfflftfbanöenPiUiccban
Orangie ; men tua^ 00C& Inde P?Ol)intic ban Zeelant
baci; omtcent niet alle al ceni S&ctint: tuiitenDe tie
gitatie
Zierickzeq, ntct aùtnittccen ben i^eet ban
Odijck, om bat öpniettoaéBföoecfninZeelandt,
bttljalücn obfenteecöe gaec bani>e'^||)?0binciale3^ec'
Badccmglj. .jSoopcnDe fönl^ODBÖept^monbialiept/
Obclijcli De pjinccffe 5&ouaciccc Daec ban tc booten
hcmii^ Öabt abeaöeben atn Ijacc l^o. jlföog./ fnlcj;
dcct) fp nu oocit aen Hollandt ; maet: Ijaer «iSD. 4£>coot
IQog. Qabcnbetet:te{tennm Datltetnietnagaecfin
biap/ namen obecfuia-bitöaeci|oog()ept^memo::
riacl fitnpclijcli atn boo? notificatie, ^p&abbenbp
monbrtmgbc conferentie met Oeöaben oanb'ücec
©]in^altceöeenbe 8e"oeBÌ)fiW»naefcpt/ öatBct foo
tocl booj fijn i^oogijepDt ai^ D'^nfltjefetenbanbefe
Pjobiiuir/ lUetoccabentoa^/ üatfpopbefegiacen
Majorennis fpubc tuojtjen seftoubcn/ alfoo baecupt
ttitiiiatiüulöifllje pjoccflcn tüffctjen fijn toosöepten
«aiigcfctencn ban
Holiaudt foubennjfen: Datöct
Doccom boo? fon ©oogljept felbe eocb beter lua^/
«atfulclt^ gcfcljieDef«·
viam ordinariam > enöeper im-
ietrationem nenia atatts.
j©aer't tjabc n(Ct mO£Ö)en
Oelpcn. g^'i^Ecc uan
Zuyhchem b?ac|)t in / een éow-
wcqjn bja^ altoo^ inonbiöÖopfBnachthien

^accn/ en bat fijn ioosijeiit toa^ ^oiibetcpn in
Orangnie , ober fuicjt Dat bit alfoo IjaDbe moeten

5yn. --

Sllcn belangljenbc 'tftticft bet caffatte/ enbctoat
Hollandt baec in Jjabt oöeöacn chDc btcbr r niepnbc te
boen/ gijebcn öarc <eo. oSroot JiBog. raetOenbol^
Böcnben 25?iEf aen ben 0aet te hennen.

Ede/e Mogende Heeren y befondere goede
Vrienden.

IN wat voegen wy, volgens U £d. Mog. Salutai- ijjoL·
re voorilagen, ende voorgaende Reiolutien van lant.s

haer Hoogh Mog. boven het bewufte Regiment «'"olntii

Scheeps Soldaten, nochiB>;*i/gACompagoienbuy-
ten haerEmploy te Lande tot den Maricimen dienil tic.
geaflFetìeert hebben, is U Ed. Mog.voordefenbe-
kent gemaeckt; wy hebben albereyts^;iffr//f»vande
felve Compagnien tot het ghetal van ^oWiri koppen
gefuppleert, ende ten voorfz eynde naer behooren ge-
wapent , foo als wy oock ten aenfien vande voorige
yji aibereyt medegerefolveert hebben.

Ende alhoewel wy, volgens bnfe voorgaende Re-'
folutic, van den September laeftledenge-

meynt gheweeft fijn fucceifivelijck te laten uytfterven
foodanigen aental van Compagnien als vereyfchc was,
omme de voorfz Compagnien Scheeps-Soldaten en
Mariniers namaels by continuatiebuytenbeleftinge
defer Provintie boven ha:er quote te konnen betalen,
gheiijck wy oock gerefolveert fijn gheweeft de
thien Compagnien ge-expreffeert in haer Ho. Mog
Refoluie van den
vyf entw'intighfien September voor-
noemt, mede in ghelijcker wyfe fucceifivelijck te
laten uytfterven , alhoewel eenighe vande andere
Provinciën de hare inde voorfz Refolutie mede ge-
expreffeert tot prompte ontlaftinge van haetfinances
in 'tgheheel ofte ten deel aenftonts hebben gelicen-
tieert; dewijle wy nochtans feederc in verwerringhe
fijn gekomen,dat wy aen't voorfz Regiment Scheeps-
Soldaten , federt de oprechtinge vap het felve tot den
voorfz Oótober voorleden tot omtrent
vyftigh duifent
Carolus guldens overbctaeU hebben , foo als U Ed.
Mog. by pertinenten Staet isgebleecken, boven en
behalven 'tgeencwy mede over betaclt hadden, ende
noch daghelijcx overbetalende waren aende voorfz
vordere Compagnien van
hondert Koppen : Specia-
lijck mede tot den Maritimen dienit geaffedteert,
middelerwylen dat het gerequireerde getal van andere
Compagnien daer jegens noch niet uytgeftorven was;
foo hebben wy mede tot prompter folagementen in
onfe financien, ende om oock eeniger maten weder-
om te compenferen de voorfz exceifive fommen by
ons als boven te over betaelt, goet gevonden in plaet«
fe van af te wachten het overlyde vande Capiteynen
vande voorfz Compagnien, en noch twee anderen,
die wy tot accommodement van eenige onfer Bondt-
genooten aengenomen hadden, voor haer Ed. Mog.
te laten uytfterven van nu af aen te licentieren de
Compagnien in onfe bygaende Refolutien genomi-
ncert, onder de favorabele cautelendaes innege-ex-
prelTeert, waer van wy ons verpligt gevonden hebben
U Ed. Mög. mits defen Notificatie (e geven, om te
ftrecken tot derfelver uarichtinge, ende ten eynde
U Ed. Mog. aen de Officieren voorfz te licentieren
Compagnien leydende het felve mede moghen aen.
fchrij ven, foo als voor heenen gefchiet ende gebruyc-
kelijckgewceftis.

Waer mede &c.

Edele Mogende Heeren &c. In den Hage den dff»
tïghfien November feflien hondert acht enfeftigh.

Geteeckent

SIMON ven BEAUMONT»

©ecliben üaet öabbtn be Heeren ban Holiantge*
rrgulCÉCt Öcn oubttbom enbrquaemDeptbanDietoc
^ii» bci


-ocr page 683-

65α S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

iot op Dc Doïïe dertigh giaccti in^tEöni We fieni in
fetOEt fioODen·. fnbc in anDwe fieben tot bebolle
feven
en twintigh
^acen. <!5nt>e ten epntjc DeboojfsDace
öocbe tneenifle/ intentie möe falutaicoogö mercft/
Doo? bilayen ban becoepinoen/ofte anDcce onuetame»
ïijche actificien/ niet toiecDege-rlubcect: fooojDon=
neeiöcn enbe fiatneerben fpmit^brfentoijDccg; bat
nieinant inbe boojfcpbe cefpcctibe ^tcben / noctjte
oocB
albicc inben Hage, totljet^jebicli-ampt bccoe^
pen / ocbo?bect / ofte ncabmittccctfoubc mogen tnec^
Den/ Die niet/ tcntijöeal^beplaetfc/ totbchlccbin-
Bebanbeiaelcltcörtöecoep gefcöicbe/ batant bja^
gebjoiben / ben boojfs onbecbom ban
dertigh ofte ie-
ven en twintigh
giacen cefpectibelüch / albeceyt^ ten
bollen foubebebbengeabimplcett geiiabt; enDefuitj;
ten tpDc bao
?f5 alinljtt eenendertighftenenöcacht
en t wintighfte
^aec tefpectibc f{jn^ oiibecDom.ö foube
BetceDfnrtìngibjeefl.

banbe }@cfl-f|nbife Compagnie fiabbengiec
tot nocö toe aen een boof-man^beucflcWopt / tot
öat men öaec foBecen ^taet tpnbelgrtteen^besoni
öe tee öecten te nemen. JiBenöabtaïgijcfpjoocften
om èaec effecten aenöe nieefi · biebenbe te bcpïen ;
maec öaec goebebjienbcn/ om&actteconfecbecen/
Dbtineecbe bp pjobifie tot &acc foulagement b'
prolon-
ga'ie ban öaec Otìroy , ufque adfinemkujus fieculiï
foo al^ fp Bp bit boïgljenbe baec öcque(l foUicitcetben.
«Önbe brlangenbeljaecfati^factieband'oüde
Portu-
geefche fchuit, men gafupt/ ombe^ojtugpfente
becbacen/ een ©loot te fullen fepnbenopöcjSibiec
banLixbon; maec mmltceeggbaecnaanba-elucljt
banbieftant.

'Asn de Ho. Mog. Heer en StatenGenerael
der Veremighde Nederlanden.

G

gendeoorfaecken
tien, om me de ie

pregnante redenen, en confidera-
ve Ingefetenen te krachtiger daer
toe té animeren, onder anderen hebben belooft, uyt
ibnderlinge aftëdietotden gemeenen welftant, ende
om de voorlz Ingefetenen te conferveren in goede
«eerioge en welvacrt, de voprC;; Cotspagoie te fullen

Even onderdanighlijck te kennen Participan-
ten van de Generale Geodlroycerde Wcft-In-
difchb Compagniedefer Landen,dat alhoewel
fy Supplianten volkomentlijclt vernoeght fijn in de
direÌiiejyver.ends vigilantie van Bewintbebberen,om-
trent het bevorderen en beforgen, van de welftant der
gemelde Compagniesechterjconfidererende d'impor-
tantle ende 't gewichte, mitfgaders de rechtmatigheyt
van de follicitatien der voornoemde Bewinthebberen,
omtrent den Staet > welckers uytflach genoeghfaem
met fich brengt of den ondergangh ,οί herftel-
linge van de voornoemde Compagnie, en dien vol-
gens groot en confiderabel voor, of nadeel > van foo
veelc duyfenden geintreflèerdeFamilienvanlngefe-
tenen, niet hebben konnen ledighftaen, uyt inner-
lijke beweginge harer herten,het naervolgende te ver-
toonenjin hoope,om daer door U Ho. Mog. te bewe-
gen tot favorabele refolutie, ten beften van de gemel-
de Compagnie; endenamentlijck: dat U Ho, Mog,
bemerckt hebbende den welftant van den fel ven Lan-
de , en welvaren van de Ingefetenen van dien, princi--
palijck te beftaen by dc Scpeeps-vaert, ende Koop-
handel, ende by experientie hebbende Êevonden,
dat niet vruchtbaerlijcx in de quartieren van
Wefi In-
dien
ende .africa, gedreven, befchermt, ende gemain-
teneerten kondeworden,
{ondergemeenshuipe^iOi·'
fientie , ende middelen, van een Generale Compa-
gnie; in den Jare
feftiemhonderteenentwmtighbjde
Eredtie van devoorlzCompagnie, meteeofavora-
V'di ι. ''el OHroy, de Ingefetenen ende Inwoonderen van de-
^rtijckel fen Staet,bebben genoodight,om hare Capitalen inde
•van 't felve Compagnie in te leggen, daer by U Ho. Mog.
Oiiroy. na dat verklaert hadden 't fel ve' te doen u /c hoogdrin-

ιΓκ

fienclijckfte patriottqp tot de Ereitie van de voor
noemde Compagnie, Tiebben gefourneert een Caoi'
tael van omtrent ti/Vrf»
feventighTonnenGùudts, aN ifcj''^
blyckt by des Compagnies Capitaci boecken ί welcke
Penningen terftont voor een goet gedeelte ge-emplo
yeert zijn, foo tot voortfettinge van de Negotie ende
Colonien in
Nieu-Nederiandt, Argyn. Caio Verde
Gambia, Greyn Κάβε
en Guinea, als oock principalijcfc
tot den aen bouw ende equipagie van vele wclgemon-
teerde Schepen ende Jachten ten Oorlogh, alloomen
allomme met een Vyandt te doen hàdde die fijn uyt-
terfte krachten infpande, omme de Compagnie,
ìq
haer begin, te dempen, ende in haer geboorte te doen
fmooren, ende dienthalven binnen de limiten van
't voorfz
OBroy niet anders konde werden getraffi·
queert noch gehandeldt, als met de Wapenen inde
handt, waer mede vanden Vyandt, fooopdekufte
van
Africa, als America, by de voorfz Compagnie foo
couragieufelijck, met verfcheyde Scheeps-Armaden
is geattacqueert gheworden, dat in den beginne, te
weten in den jare
feflien hondert vter en twintigh xaa
een machtighe Vloot, h (van Jes en twintigh kloecke
welgemonteerde Schepen, onder den Adrairael mi-
kesi bemant rnet omtrent drié dnyfint twee hondert '
koppen) is ingenomen de ftarcke Stadt St. Salvadorin ^'Mi
de Bahia de Todos los Santos, weiende de voornaemfte ·
Ceiitania van ΒτββΙ·, tot de reduitie van welke Stadt
alleen, den Vyandt heeftge-employeert eenKrygs-
macht van over de
vyftigh Schepen, beilaende in drie
Viooten,
c énde dat in een tydt, als waneer den Vyant
defen Staet
offenfive hier te lande was beoorlogende,,·^/'^!
door welcke diverfie van de voorfz Compagnie hy ge- ·ΐ
nootfaeckt is gewecft, de voorfz macht nae de voorfz 1
1
Si^dt St. Salvador tefenden, waer mede dan de '
van den Vyandt hier te Lande, leerisveriwacktge.
worden, te meer dewyle hem'trecouvrerenvande
vooriz. Stadt, over de
hondert Tonnen Goudts ghekoft
heeft gehadt: //aen het innemen eerft, endenader- iy^.^·
handt v/eder aen het verlies, van welcke importante'/.ώ i
Stadt, (die niet door manquement van bet debvoiriiim
van Bewintbebberen, maer door geduyrige contrarie w^)
windcii,
e met twee feer importante fecourflèn, een '■'«'«M
van D^/Vw/ip/wi^ welgemonteerde Schepen met om-'"/ï" |
trent
drie duyfent Man , onder den AdmiraePjftf» '"^i
Dirckfz Lam,
ende noch een VMifefiien kloecke Sche-
pen en Jachten met
twee duyfent Man onderden Ge- J
nerael
Boudewij» Heyn/z, Burgemeefter van Edm, fi^h.^jJ
die langen tyt zeylreede gelegen hadden,niet gefecon- ^φΐχ
deert heeft konnen werden, de voorfz Compagnie οψ^ί
een groot gedeelte van haer Capitael heeft verlooren, αφ.μ
hebbende ondertuflën defen Staet hier te Lande, een ^nm,'
feer confiderabel efFedt van de voorfz diverfie, endeijifi.
het verfwacken van den Vyant op de koften van Com- fi'J 'f·
pagnie genoocen en geprofiteert, 't welckdeHeeren"'^^
Gedeputeerden van uw Ho. Mog. die doen ter tyt (en
vordersjfoo lange de Comp, Capitael heeft gehad om
te konnen byfetten) de Vergaderinge
van de XIX als ^^^
inde felve Prsefiderende hebben bygewoont, van foo- g
danigen importantie ten dienfte
vsnden Staet hier te /rJ
Laöde, hebben opgenomen, dat de Comp., van hare jim
primitive'mentle,tot welkerseyndedefe vefoocon- i.U
fiderabele Capitalen heeft gefourneert, wefende de^ijt
confer vatie van goede neeringe, welftant, en de voort- &M{
fetten van den Koophandel, is afgeleydt, en gediver- sm
teert,en door u Ho. Mog, ferieufe aenradingen, is ge- i·'^*·
perfuadeert,alle hare/βκ« aen te leggen in 't uytruftea
van machtighe Scheeps Viooten, ommefeeneraael
hare midde en t'employeren tot uytwercken van dc
Intentie, die den Staet, benefiêns de confer vatie van
de negotie, in het oprechten van de Compagnie
besje
gehadt, ende dien volgende Slfoo, den Vyant, inde
limite van haer voorfz
 gedurigh in Allarmte

houden, cn de handen foo vol werck te geven, dat-
men hier, daer door den arm te vryer foude konnea
gebrüycken, om den fel ven hier
, niet alleen te kun-
nen refifteren, maer felfs hem met
alle mogclijcke
middelen,
φηβνβ af breuck te doen , hebbende

, >.« Öit ampt mocötcn toOiDcn tocaelateii / qibc màintineren en verftercken met U Ho. Mog. hulpe, lii»

ncbOïDectOO DcüoIIevyfencwintighgiactll. ^titW hveur tnaffifteotie; tfdaeropdandemeeftcenàen '

--opDEnvyfilen^ecemWöebbEnfiacpoe-titcnDecK —. . . aen

ini


-ocr page 684-

ftcert het e{Fe«3: van de belofte door u Ho, Mog. in liet
ttn t» veertigfle Articul voorfz OSÌroy gedaen > mede
brengende,
dut, ingevtllf het quame te gebeuren j d*t
it Linden· in haer e lafien merckelyck foude mogen leerden
vttUtht · ertde de Compagnie in Jbaere laflenvaitOorlo.
0 fende komen te vervallen j dat U Ha, Mog. de beloofde
fMdienfnlcx fouden vermeerderen,φ den Staet ven den
jjmdt[oude vfogen lyden > enie deJaecken van de Compa ·
foude»komen te
wm^éisjfonder welckeaffiiten-
tie en liuipe, het de Compagnie onmogelijck was,
met het voorfz gefourneert Capitael,tegen foo mach-
tigen Vyant langh in Oorlogh to konnen beftaen ; op
die voorfz p^rfuafie ende vertrouwen dan, heeft de
voorfz Compagnie in den Jare
Jifiien hondertfeven en
tviinttgh
ende fefiien hortdert acht en twintig uytgeruft,
I iriJii en in 2ec gebracht, viernotableKrijgs-Vlooten,ite
] weten eene, die de raachtigfte was,onder
Fietir Heyn^
I als Generaci, ende Hendrtck Lonck> a!s Admirael,eeno
jfi
oaia Adriae» Paterecne onder Dirck Simonfzvan
I ''' Vpge^ ' onder Ïieter Adrtaenfz, daer van de

l·';^· eerne, de feer rijckc Silvcre Vloot van den Vyandt,
■ en cle laetftc, de Vloot van deflelfs rijcke
c Hondures -
Vierden
refpedtivelijck verovert, en in defe Landen
%i· opgebracht hebben,daer door dan de krachten van den
ml^, Vyant dapper, mser en meer, hebbende beginnen te
IJJ. Ukfelieren, cn als door de voorfz Vidorienjde fenu-
hi/i.
wen van de Compagnie, nietalieenfeerwaren ver-
liiii!· fterckt,en den Vyant verfwackt; maer boven dien dat
(i'-te den felven Vyandt, flende dat hy te doen hadde, met
ceDCitfMg/iw^Corapagniejdie hy alle dagen met
vee-
I "ίί le coriiiderable Scheeps Armaden op alle Hoecken,
, Kuiten, Plaetfen ende Forten, gelegen binnen de
flL Limiten van het voorfz
Oéiroy, te wsghten hadde >
' ' die hy tegen de
forten van de Compagnie moefbe be-
waren ende defenderen , ende niet willende fijndc fa-
ken ende plaetfen in de Indies màc Brafilt la-
ten verloeren gaen, heeft den felven Vyandt, veel
liever den Oorlog inde Nederlanden willen neglige-
ren; ende heeft vervolghens niet alleen alle de oude
Forten ende Plaetfen, die hy inde
Wefi-lndies hadde,
en die ten deele waren vervallen, met groote exceflive
koften doen repareren endeherftellen, maer boven
dien verfcheyde nieuwe Forten ende Sterckten al-
daer doen opmaecken, ende met groote guarnifoe-
nen doen befetten , van welcke tydt ende uyre af
('twelck uw Ho. Mog. ende alle de werelt bekent is)
deo Vyandt foo verre in macht verfwackt, ende in
fijne finantien ten achteren gegaen
is^dat hy federtfyn
Ustfieeffort {'twelcknotabelis) gedae», in den Jare
le-
flien hondert negen en twintigh iu/
de Vredegèjlooten j
inden Jare feftien hondert acht en veertig,»<»ì«wì/ì/VX'ì
ems ee» leeger om ojfenfijf tegen defen Staet te agereni in
de Utderlanden te velde
^«/igeirogéii maer alle fijne
micht ge-employeert,om de progreffen van de Com-
pagniejte ftuyten, ende de fel ve alle afbreuck te doen,
in wekken lare
{φίοη hondert negen en iaintìgh (nae
dat de Compagnie
vffen feventigfer cento aen de Par-
ticipanten in twee malen van hare conqueften uytge-
dee t, ende boven dien noch veel meer, als het inge-
Icyde Capitael in handen hadde,) heeft de felve Com-
pagnie, als den Vyandt met een Armee van
dertigh
duyfent
man in *t Landt was ingebroocken, op de Ve-
ionie
gekomen, ende airede de Stadt Amersfoort had-
de geoccupeert, ende daer door geen kleynen verfla-
gentheyt in 't Landt gebraght, den Staet met hare ge-
woonelijcke trouwhartigheytbygeftaen,in die voorfz
JiitJi Perplexiteyt van faken, van hare Schepen,die alfdoen
Zee-gaten deferLandenzeyl-reedelagen, om
opeenfeerimportantexploidl, een andere Vloot,die
a uytgeloopen was, nae de rendevous te volgen, al-
waer al over de /ς/?;*» weken nae haer gewaght was,
tot grooten ondienft ende merkelijcke fchade van de
Compagnie, alfoo het fayfoen verliep j het volck,Ge-
i/iifj fchut ende Ammoriitie van Oorlogh afgelight, ende
^ den Staet by gefct,<i alle het welcke geemployeertc is,
jj· foo tot verilerckingh van het guarnifoen onder den
F-mo^iiBiiaWierderihrgè mVpmht, deerden Vyant

het oogh op hadde, als tot ^ ende boven dien iVgÖ

den Staet penninghen promptelijck van noode heb- ____;___'

bende, c heeftdevoorfihreveCompagnie te» den Steet m'èif.

cn OORLOGH, ^tAchi^en-veeriighfiiBoecL 75j

,/fl Compagnie haer daer toe te facielder laten induce-
ren op '[vertrouwen dat baer foudc werden gepre-

op deff'elfs verfoeckpromp t ia Vwee reyfen, gefourneert, fes Samie
mael hondert duyfent guldens inboren geldt, d
zijnde iabc*ck,
het overige geldt, dat inde caiïe was, ende de verdere bAitzm^
conqueften ende winft van de Negotie, in de Volgen-1· dtel.
de atht of thien laren voor het meerendeel gcemplo- f"^· ^ ƒ
veert tot Equipagie van diverfche Vlooten, onder de
Admiralen Paisr,
Lichthart. Jol, (anders genaemt
Houtebeen ( mUern Cornelife Loos. ende andere, daer J
mede Pharnambuco, Farib», ende diveriche andere χΊχ
Steden ende Forten meer in Βμ/Λ mitfgaders't Ca-
fteel
del Mina, ende andere confiderabele Forten gele- ;„
gen op de Kuften van ./^r/Mj endede
Cura{aoJa,Ey-
ìinàanìaAaWefi-lndies i
zijn verovert, ende aen de· sand'ft
fen Staet gebracht,ende voor een gedeelte te kofte ge- i oboeck,
leyt tot uyttuftinge van Scheeps-Armaden, die gepaft a vidi
hebben op de Silver-Vlooten,dogh fonder fucces voor Kmion-
de Compagnie , ter oorfake ,dat de voorfz deiTeyneh/w"
ontdeckt zijnde,den Vyandt de bilvere Vlooten heeft -vundB
doen in bly ven, a
Daer door dan wederom den Staet van
't Vereenigt Nederlandt, genooten heeft dat voordeel, dat ^ ■
denFyattdt, nietrmachtighzynde 1 ommemet penninghen .
fijneKryghs-machtiadeverheerdeÏrovintie» teverfir-
gen, de ProgreJ/envau dejen Staet teghea den Vyandt
heerlijcker, ff oediger, ende met minder objiaeckfelen ko-' ''
Sten zyn voortgcjèt.
ISride fpecialijck, mede daer
door,namenfcheiijckeapparentie, inden
]ix&feflie»
hondert negen en dertigh
in Duyns by U Ho. Mog. ver-
kregen is,de glorieulc viilorie op de formidable Vloo-
by den Koningh van Spacgien onder
De» d'O^uenda
in Zee ghebracht ; want de Koningh had op dcfelvG
tijtoockge-equipeerteendiergelijcke Vloot, gecom-
mandeert by den Graef
de la Torre, fterck fes en feBigh
Zeylen, daer onder veele Galioenen , bemant met
vijftien duyfent Koppen, ende om de voorfz Compa-
gnien tegben te gaen, verfondennaBr<^/. diealdaer
door des Compagnies navale macht onder den voorfz
Admirael
Loos met de hulpe van Godt Almachtig ge-
ruineerten vruchteloos ghemaeckt ia. Uw Ho. Mog.
gelieven te confidereren,indicn de voorfz Compagnie Mman
hierniet hadde ghemaeckt, die, voor haer foo kofte-
lijcke, doch voor den Staet foo heylfame diverfie, οΓ®™*"?/
niet defe
twee horrible Vlooten, te gelijck den Lande
alhier fouden hebben aengetaft, en toegebracht een ρ ' j',· t
flagh ghevaeilijcker ende fmertclijcker , als oyt den ^emlrUk
Landen is overgekomen, by de uytruitinge van welc- -v,^
ke
twee machtighe Vlooten, den ielveo Koningh alles i ^Λ.
heeft opgefetjWat hy eenichfints beeft konnen bybren-
gen, ende fijn Finantien foodanigh uytgeput, en ten
de sandé
&cbtcrQn gekt, dat hy'tzedert dit effort re IVater, tegen ijBoeck
de fen Staet, en de Wefi-Indifche Compagnie noyt eenighe
co7^fιderable nacht, viederom m Zee keeft konnen brengen^
door welcke geduy rige Equipages van de Compagnie,
( die alleen in den voorfz j are
feflien hondert negen en
twintigh
over de hondert Schepen in Zee, ende wei
vyftie» duyfent Man in dienft hadde, b waer door foo b Aitze ·
veel neeringh ende welvaert defen Staet endelngefe- f""^·
tenen van dien is toegebracht ( de Matroofen ende
deel. fok
't Zee-varent Volck wonderlijck aengequeeckt, ende 9 ' 3 ·
door geftadigeoeffeninge ende avancement, van die
haer wel comporteerden endeeveitueerden,feer veele
ervare Hoofden, Schippers, Stuer-luyden, Con-
ftapels, ende andere Officiers gemaeckt, waer uytden
Staet ende Admiraliteytea , midtfgaders de Nego-
tianten ende Reeders ter Zee, daer naer altij t hebben
konnen vinden bequameluydcn, om haer te konnen
dienen voor hooft, ende minder Officieren op haerc
Schepen ; welck aenqueccken van Mairoofen ende
luyden ervaren ter Zee, boe noodigh voor den wel-
ftaodt van de Geünieerde Provintien is, niet alleen in
tijdt van Vreede doorgaens, maer fpecialijckinde
laetfte Oorlogen te Water opentlijck is ghebleecken.
Wel is waer, dat uwe Hoog Mog. ingevolghe van
'tvoorgeroerde
een enveertighfie Articul van 't voorfz
Oftroy(confidererende dat de voorfz Compagnie nitt
was beftandt, om de voorfz Oorlogs-laften te konnct»
dragen,dat deflelfs geheele Capitael «ist aUccn, initf-

gaderg


; L 'ivü·-· '

-ocr page 685-

<i54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

■i/Ì/ÌR gaders Conqueflen ende Inkomften 5 maeroockde
* °■ vootizfesTonnen Gffeii.die 'tLant haddegereftitueert,

dat in gefmolten waren, wel eenige fubfidien aen de
voorfz Compagnie hebben toegeftaen, daer op in bet
tquiperen van cydt tot tydtisftaetgemaeckc, doch
tot uytvoeringh van OorloghB-defleynen en exploi-
éten, ondernomen tegen den gemeenen Vyandt, op
aenradinghe ende goedtduncken vanderegeeringe,
promptelijck penningen van noodezijnde, endede
Compagnie haer gefrufteert vindende, van de toege-
ieyde fubfidien van U Ho. Mog. is de Compagnie ge-
noodtfacckt ghewceft alles by tefetten, ende daer en
boven op Intereft te lichten, foo veel penningen als
te bekomen waren, die van tyd: tot tydt in de voorfz
Oorloghs defleynen ende exploidtenzijngheconfu-
meerc, tot dat de vooriz Compagnie eyndelijck,geen
verder credit hebbende konnen vinden, eode ielfs
niet meer hebbende om te konnen by fetten,gedurigh
om affiftentie, hulpe ende betalinge ν2η>έ/<ώ«» by
de regeeringe heeft aengehouden, dochdatongeluck
ghehadt, dat feer weynigh
va.n vervaUenefnè^diin is
befaelt, 'twelck oorfaeck geweeftis, dat men heeft
moeten de gedachten laten gaen, emme nu niet meer
den Vyandt
ojfenfive aen te taften, maer hoe men beft
ende bequaeraft foude konnen maintineren de PUet-
fen, Forten ende Sterckten,die de voorfz Compagnie
gedurende den voorfz fwaren ende koftelijcken Oor-
Jogh van den Vyant hadde verovert, tot weickcn eyn-
de een groot gedeelte van de principaelfte Participan-
ten, op veelvoudige indudÜenendüpeffuafiendoor
de Regeeringhe haer hebben laten bewegen, omme
haer ingeleyde Capitaci te vergrooten met een by lage
van omtrent
dertigh Tonnen Goudts, (als blyckt by des
Compagnies Capitael-Boeck)die al mede in korte Ja-
ren door mancquemenc
v^nàìt ùQVooxiztoegefeyde
fubfidien,
niet en volghden in de voorfzOorloghs-
dcffeynen zyn geconfumccrtjfonder dat daer mede de
faken van de voorfz Compagnie heb-

ben konnen geftelt worden, fulcx dat de voorfz Parti-
cipanten, op de ferieufe induüien van U Ho. Mog.
Gedeputeerden ler Vergaderinge van de
negentiende
gedaen, ende fiende fpccialijck op deconfenten van
eenige en de meeft contribuerende Provintien, waer
by dc Compngnie
vjf hondert Λ^/?»^ guldens eens,
en
feven hondert duyfint guldens jaerlijcks, gedurende
den
OÌlroye j wierden toegeftaen, ende voorts haer
verlatende op de beloften van uw Ho. Mog. om d'an-
dere Provintien, die niet gïconfenteert hadden , tot
de confenten tedifponeren, voor de tweedemael in de
Jaren
fefihien hondert negen en dertigh j feflhien hondert
veertiz
. en fefihien hondert een en wertigh hare Capi-
talen ende bylage met
vyftigh ten hondert in drie jaer-
lijckfe termynen hebben verhooght, onder conditie,
dat fy luyden daer van jaerlijcx als een feeckere uyt-
deelinge ofte Intereft, fouden komen te genieten
fes
ten hondert, dat oock maer 'vier Jaren heeft geduert :
al wederom, door dien de voornoemde verhooginge
der Capitalen, door ontftcntenis van de
\οϋήτ fubfi-
dien .
in de voorfz Krijghs-exploiiSen ende defleynen
zijngeconfumeertende befteedet,van welke Krijghs-
defleynen ende exploiden, het laetfte is geweeft, de
expeditie naer
chily in de Zuydt-Zee, onder den Ge-
neraci
Hendrick Brouwer . waer van voor het aanvan-
gen van dien, opcningh gedaen zijnde aen uw Hoogh
Mog. Gedeputeerden, is'tfelve (volgens het rapport
op den
fefien Odtober feflien hondert twee en veertigh
aen uwe Ho. Mog. gedaen) goedt ende dienftig voor
den Lande bevonden, ende a.'boewel't felve exploift
voor de Compagnie geen profitablen uytflagh heeft
gegeven ('t welck, foo door het overlyden van den
voornoemden GmanùBrouver, als om dat den aen-
ilagh ontdeckt was, is veroorfaeckt) heeft niet te min
den gemeenen Staec merckelijck, ja op 't hooghfte
daer van geprofiteert, dewijle den vyandt > apprehen-
derende de voorfz expeditie , ende wat importante
fchade, hy by fucces daer van te verwachten hadde,
di(Iimulerende,dat hy daer van kenniiTe hadde gekre-
gen , omtrent
drie Maenden na het uytloopen van de
voori:^ Vlooc t (ie(en Stsft om Vicede beefc beginaen

aen tefoecken, en daerom ouverture vaBdefelVeo,
het ernftighfte laten doen, a over welcke vredehande- ^
linge, den dagh vaft geftelt zij nde,op den eerften julJ
feflhien hondert drie en veertigh tot Munfler, is daer nae

d'elei ve met meerder yver ,"en favorabeldér'prefêata! m'tf^
tien, van de zyde van den Koningh van Sfangienge- h^^^
pouifleertende acngedreven, nae dat fijne Majeftevt '^'Vrl
oock advertentie uyt dc!»(//«bekomen hadde, hoe'·"'^'-
datde voorfz Compagnie met de cAy/f/ï» fijne vyan-''Wi
den, eenAliantiehaddegemaeckt,
eaüeGolffovan
Brouwer
(tot dien tydt hier te Lande onbekent) gevon- ■'"' ■^tS. ?

den was, door welcke de voorfzge-equipeerde Sche-
pen van
Bddivia {alwaer meergemelden Generael
Bro«e>ir begraven is) binnen ijpfe Maenden tot Vhar·
namhuco geretourneert Zijn, hebbende de iefmowf
tuflchen deZuyt-Zee en
Fharnambuco foo kort bevon-
den als tuflTchen defe Landen en
Brapl. daer door dan
defen Staet foo fchoone occafie bekomen hebbende
om den felven Koningh in de vooriz Zuyt-Zee te
in-
commoderen (daer fijn Hart-Ader leyt, en hy op fijn
iwackfte ls)gedurigh weghens den felven Koningh,
om vrede is gefolliciteert, tot dat die eyndlijck met de
grootfie avantegte en glorie voor defen Staet, in den jato
fefisen hondert acht en veertig binnen Munfler is gtiloo-
ten: waer door dan defen Staet in hare lallen feer veele
MiUioenen guldens jaerlijcx verlicht is geworden, a
Zijnde de voorfchreve Compagnie (die voor geen
geringh gedeelte den vyandt verfwackt, het landt ver- ta
rijckc,
ende diegewenfte vreedegevoid.ert, (gelijckfw.s·'
iulcx het Rapport van U Ho. Mog. Gedeputeerden , W
van dato den
elffle Marty feflien hondert negen en veer-
tigh
is medebrengende) ondertuflen in hare laften ge-
blcven:alle het welcke uwe Ho. Mog. kort naer dat de
vreede was gemaeckt, op 't hoogfte ter herten hebben
genomen,en ferieufelijck gedacht aen de groote dien-
ften by de Compagnie aen den Staet gedaen, endege-
confidcreertdatuwHo. Mog. de Compagnie foo lan-
ge jaren hadden laten patienteren , als
mede de voor-
geroerde beloften
bjhaeenenveertighfleAn\c\ì\àtì
voorfz Oiïfi^i gedaen, hebben uw Ho. Mog. aen de
Compagnie toegheftaen diverfe
extraordinaire juhfi·
dien.
ende fecourflen , dewijle de gelegentheyt van
den Staet 'tfelve als doen eeniger-maten lyden konde,
ende den noot van de Compagnie fulcx vereyfchte,
doordien detrcuwloosheydtderPortugefen, onder
fchijn van vriendtfchap, en iiaende het TraÖaet van
de tien-jarighe Treves, de Compagnie, ende by ge-
volge den Staet hadde af-handigh gemaeckt, hare
heer-
lyckfle, enfio dienflige conqueflen,
daer van fou groote
cn fchooue navigatie en trafiycque dependeert, cn dat
foo hseft,als de voorfz Compagnie,fteunde op 'tvoor-
gementionncerde Tratìaet, omtrent de Militie en ha-
re exceffive laften, het poindt van
inefnagte, uyt hoog-
dringende noodt, by der handt genomen hadde, wel-
ke meinagie te meer heeft moeten gefchieden, door
dien degemeldeCompagnie de betalinge van de voor-
geroerde fubfidien van
feven hondert duyftnt guldens
'sjaers meerendeeis was tc buyten ftaende ; ende foo
door *teen als 't ander uyt hare middelen gheraeckt
zijnde, heeft de gelden, dewekke fy tot hare Nego-
tie noch overigh ende van noode hadde, eyndelijck
moeten aentaflen,ende bekeeren tot de betalirge van
de Intreften, dan omtrent
defefiigh Tonnen GoutsAic
de Compagnie haer van de toegeleydefubfidiengefta-
ftreert vindende, van tydt tot tydt gedrongen is ghe-
wceft te negotiëren ende op te nemen,ja oock daer na
t'elckens wederom de gelden heeft moeten lichten op
Intereft, tot
betalinge vandeintereften, waeromme
dan eyndelijck opden
fes en tivintighfle Marty feflhiett
hmdert negen enveertigh
op het Advys van de Heeren
Extraordinarii en Ordinaris
Gedeputeerden van de
Provintie van Hollandt, den negentienden]inmxjàet
felvigen Jacrs,ter Vergaderinge van uw Ho. Mog. in-
gebracht , na
veele deliberatie uw Ho. Mog. hebben
gelieven by reiolutie vaft teftellen, de bewufte yii
Poinüen
, raeckende de gemelde Weft-Indife Com-
pagnie , ende dc fubfiflentie ende redres vm hare ver·

vattenefaeckea, volghens uwer Ho. Mog. Refolutien
van dco negmhmdtn ende d«


-ocr page 686-

en OORLOG Η, 't Acht-en-veemghfleBoecL é55

felvenJaers, cndc de befoignes dien aengaende door
Comniiilaiifen van U Ho. Mog, gehouden engerap-
porteerc, ende fulcks foo wel ten reguatde wan confenc
als effcflyf fourniiTemen t, gdijck gefien kan worden
by defei V e refolucie, copielijck aen defen annex, van
we/cke voorfz/fi Poinöenhet«;y?fj
tveede, derde
ende vyfde, vooits ge-efièd:ueert zyn geworden,!ende
glleeneiijck tot nu toe, doordeovergrootedifcretie
van de Bewinthebberea ende Participanten, uyt oor-
faecke van opgevolghde fware tyden,onge-eflfe<aueert
«bleven : het
vierde, mitfgaders het fefie, dat depen-
deren foude van 't
vierde, mede brengende dit vierde
poinà, in het Rapport van de Heeren uwHoogh
Mog. Commiflariien, dat de Provintien aen de ge-
melde Weft-Indifche Compagnie, overfubfidien,
jedcrt de laetlle liquidatie fchuldïgh zijn gebleven, de
iomtna van
fus Miilioentn fes handert drie en veertigh
hylint ts>ee hendcrt een en negentighguldensjsoigi&tisdc
overgeleverde Staet enRecckeninge, waeroverby
defelve Heeren uwer Hoogh Mog. Commiffarifen
voorflagen gedaen, befoignesgehoudenendegerap-
porteert zijnde, zijn alle defelve by de voorgeroerde
uwer Ho. Mog. finale Refolutie vandenjftf
ì»ìw;"»-
tighfien Marty feiten ho»dert negen en veerUgh vaft ge-
Itclr, en fulcx (gelijck vooren vcrhaeJcis)
iöo wel ten
reguarde van confent, alsefFeftijffourniflement, tot
welcke voorii iubfiftentic, redres en herftellinge, de
Supplianten vaftelijck vertrouwen, dat de Participan-
ten de gemelle Generale Weft-Indife Comp. van hare
zyde, alles fuUen contribueren, wateenigGnts van de-
Idve njetreden door U Ho. Mog. foude konnen wor-
den vereyfcht en begeert, verhoopende dat U Ho.
Mog. uyt confideratie van alle de vooren verhaelde
gedane dienften, ende geledene fchaden en intereften
met de voorfz Compagnien, ten minften foo wel als
met andere Oilderdanen, (die foo veele dienften aen
den Staet niet gedaen hebben) rechtmatigh endcequi-
tsbel fullen handelen , welcke herftellinge als
mfacyl
teeffiidueren fai zijn, dewijlcdefelve Compagnie in
kracbcefl en ftercktedagelijcx toeneemt, hebbende
tegenwoordigh tuffchen de
dertigh en veertigh foo ey-
genealsgehuyrde Capitale Schepen t'harendienfte in
Z:e, en occafie tot employ van omtrent v0igh Ka-
pitale Schepen ende jachten, jaeriijcx binnen de li-
miten van haer Oüroy, welcke occafie geenfints ver-
fuymt, raaer vlytigh waergenomen fai worden, ap-
pjtent tot groot nut en profijt voorde Participanten,
dis daer door in korten wel fouden mogen komen te
erlangen, een begin van de langh verwachte vruchten
hacrder Kapitalen ; ja fecckerlijck voortaen die fullen
komen te gauderon, by aldien u Ho. Mog. het bill ijck
vetfoeck in defen gelieven toeteftaen, zijnde hare
Forten, Conqueften en Colocien in goeden ftandt,
diedagclijcks leer toenemen, en meer en meer vruch-
ten bsgi η tien te ge ven, en van feer groote apparen tie,
foo ten reguarde van d« Culture en Negotie,als mede
van de Mineralen , Zout-pannen, Beftialen, en aen-
quecckinge van Vee, Waeromme dan de Participan-
ten oock vertrouwen,dat de verfochte prolongatie van
des voorfz Compagnies Oétroy, eenmael, en in kor -
ten by uw Ho. Mog. geaccordeert en toegeftaen fai
worden, op dat defelve Compagnie alfoo, met des te
meerder lult, vigoureufelijck in de voortfettinge van
bare faecken, haer fai mogen evertueren » dat mede
U Ho. Mog. goede geliefte lal zijn,de gemelte Weft-
Indifche Compagnie door vigoureufe affiftentie van
den ftaet
te doen bekomen pttisfaSieenrtakmingevtn
h Tradaet met de Kroone van Portugaet,
in den j are fe-
fiienhondert een en fifi'tgh gcm^cckt t
mitfgaders W-
doeniMge van de voorgemelde fübpdiea (daer ven defchar-
ps onder de Compagnie zyn beruftende) volgens de
letter van het Rapport van u Ho. Mog. Heeren Com-
tnilTarifen, 'tzy in contant geldt, opgevoegelijcker
termynen, ofte met overneminge van de Obligatien,
tot lalte van de voorfzCompagnieloopende, en door
*anbe[alinge van de welcke de vervallene, en by Por-
tugael foo hoogh- geledecrde Compagnie, nu al om-
t^rent
βς MiUioenen guldens aen Intereften betaeldt
leeft
, welcke andetfinte fcer vruchtbacrigh ia de Ne-
gotie hadden konnen ghebruyckc worden» en veele τ/Τ^Ο

goede vruchten, tot folaes van de Participanten fou- __

den gegeven hebben. Ende of het tegens vermoeden ' "
mochte gebeuren dat U Ho. Mog. eenigc difficulteyt

of fcrupule mochce voorkomen omtrent het (ubjeét
van 't een of 't ander, van de
votr/zdrie Fainlten ven
verfueck
; Soo bidden de Supplianten ootmoedelijck ^
dat UHo. Mog. gelieven, de Bewinthebberea der
voorfz Generale Compagnie t'eenen bequame dage ,
door eenige uwer Ho, Mog. Gedeputeerdens te hoo-
ren, vertrouwende fy Supplianten vaftelijck, dat da
voornoemde Bewindthcbberen aen defelve Heerea
Gedeputeerdens, op alle dc difficulteyten en fcrupu-
len, die daer fouden mogen werden gemoveert, te~
eens haeronderdanigh hier vooren gedaen verfoeck,
foodanige fatisfa^ie en contentement fullen gheven,
mitfgadersalfulkefortablevoorilagen te konnen doen,
dat U Ho. Mog. Rapport gehoort en naerder daer
over gedelibereerc, eyndelijck eenmael goedtgunfte»
lijeken fullen refolveren de gemelde Weft-lndifcho
Compagnie te doen jouiiTeren van heteffeö van haer
voorfz rechtmatigh ende billick verloeck, 'c welck
feeckerlijck ftrecken fai ten btften van den Staet, en
in gevolge van uwer Ho. Mog. Refolutien van den
fis
en tnuintighflen
Marty fefiien kondert ntgtn en veertigh
bier vooren verhack, tot (ubfiilentie ende redres van
defelve Weft-Indifche Compagnie, dewelcke (ghe-
lijck ten deelen hier vooren verhaelt is) aen defe Lan-
den foo veele feer groote góede dienften gedaen heeft
daer in foo veel duyfenden Ingefetenen ende andere
ontallijcke Weduwen en Wcefengeintereflcertzijn,
welkchare middelen boven andere Ingefetenen, voor
den Staet hebben op gefet, in 't doen van de voor-'
verhaelde diverfie enafbreuck van den Vyandt, be-
groot werdende meer als
hendtrt achthien MiUtoenen i»
de eerfle tiaiielf
Jarea: a foo dat de fake fel ver fpreeckt, t^lf·*
hoe rechtveerdigh, billick en loflfèlijck U Ho. Mog.
by alle de Wereldt geroemt fullen worden : als daer ' .
door de traenen en fuchteh van de voorfz Weduwen

hml fol.

en

ende Wefen fullen worden verandert In biydtfchap
danckfeggingen, foo aen Godt Almachtigh, die
Harten van U Hog. Mog. tot foo heerlijcken, noot-
wendigen, ende rechtmaiigen faecke fai hebben be-
weeght, als mede aen UHo. Mog., die oa foo veel
follicitatien het voorfz goede werckfavorabelijck en
vigoureufelijck fullen hebben geefieöueert ende te
wege ghebracht, Soo geve Godt dat uwe Ho. Mog.
Regeringe door het oefFenen van recht en gerechtig-
tigheyt, aen de voorfz Compagnie tot in ceuwighey t
mach worden beftendight, der felver Refolutien mec
alle profperiteyt ende benediftien uyt den Hemel ge-
kroont , en gezegent, ende der felver Perioonen ende
Familien, voor allen onheyl bewaert, op dat de Inge-
fetenen ende Onderdanen van uw Ho. Mog. tegen
alle ongelijcken mogen werden geprotegeert, de Ne-
gotie en Traffycq voortgeftt, den Koophandel floree-
re, ende den btaet daghelijcks in macht, luyfter,
reputatie ende welftant groeye ende toeneme : Doch
indien buyten verwachtinge van uwHo.Mog.ghe-
wichtige befoignes niet toelaten, opiilledc//r« ver-
fochte Poinélen, voor als noch volkomentlijck te re-
folveren , foo verfoecken de Supplianten ootmoedig,
dat U Ho. Mog. in allen gevalle, gelieven by provi-
fie ende voor af, het O/Sroy tot den uy tey ndc van defa
loopende Eeuwe, metten eerftengoedeiticrentlijcii
ceprolongueren. 't Welck doende, &c.

EütraBun het Regtfler der Refohtien
van haer Hoogh Mog,

Oen negenthienden larmmrj fefthien hon-
dcrt negen cn veertigh.

ΤΛ E Heeren Excraordinaris en OrdinarisGedepu-^'jJ'i''*
^ teerden van dc Provintiejvan
Hottant, hebben ter Daer or
Vergaderinge van haer Ηο.Μοζ. in gebracht het Pro- ^tim
vintiael advys van defelve Provintie op de faken van
Br47iil, gelijck het fclfde hierna volghtgeiniereert.

liiS,


-ocr page 687-

750 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

IS

Tc weten, &c. Waer op gedelibcreert zijnde,
goet-gevonden en verftaen, dat van nu af mitfdefen
' ' wert vaft geltek ende voorgsarreftcert gehouden, de
fes poindten doordeHceren Extraordinarisen Ordi-
narisGedi;puteerden van Hollant den
fefiiendendcks
ter Vergaderinge van haer Ho, Mo. in-gebracht, te
weten : dat de Ooft-lndifche Compagniefal werden
geauthorifeert, &c.

Ten tveeden, dat Brieven van Ueprefalien fullen
werden verleent aen de
Wefl-Udifche Compignic.

Ten derden, dat byprovifie voor den tydt van een
Jaer tot lafle van den Staet fullen werden onderhou-
den
vier d'h»lf duyfent Man, omme daer mede te be-
fetten dc Conqueilen van de voorfz Weft-Indifche
Compagnie.

Ten vierden, dat gemaeckt fai worden een perti-
nente
afreeckeninge van de oude Subfdien , volgens de
defchatges van den Rade van Staten , ende dat het
reftant der felver op feeckcre korte termynen fai wor- !
den betaelc.

Ten vyfden, dat de poinöen van mefnagieende
Redres vau de Wtft-lndife Compagnie hier bevoo-
rens door Gedeputeerden van hare Ho. Mog. in be-
foigne gebracht, fullen worden valt geftelt ende ge-
praöiieert.

Te η fefien, dat dc Participanten, fiende de behul-
pelijcke hant van deRegeeringe mogen werden ge-
difponneett, omme op nieuws een
hy lage te doen van
twaelfpercento,
&c.

Voorts hcben hare Ho. Mog. mitfdefen vaft geftelt
ende gearrefteert het ghehecle boven-ftaende Provin-
tiaelAdvys vandemeer-gcmeldeProvintie vanHo/-
landt, &c.

Dan hebben de Heeren Gedeputeerden vande Pro-
vinticn van
Gelderlant, Uytrecht ende Stadt en Landen
refpedlive hier op laten aenteeckenen, dat fy in de
voorfzConclufie niet verder noch anders zijn confen-
terende als op 't behagen van de Heeren hunne refpe-
«aive Principalen : du Orditaaris Gedeputeerden van de
Provintie v.in
Zeelandt hebben lierativeUjck verklaert
te verfoecken Copye, ìScc.

Mercuryden elfden Marty fcftien hondert
negen en veertigh.

De Heeren vander Capeìle, van Aertshergen^n an-
dere hare Ho. Mo. Gedeputterden in conferentie
geweeft zijnde met de Bewintbebberen vande Weft-
Jndife Compagnie over 't praitiferen van deyèxpoin-
dten, die by haer Ho. Mog. Rufolutic van den
negen-
iiWewJanuary laetftleden vaft geftelt zijn,hebben ter
Vergaderinge gecxhibeert,oock vorvolgenslaten lefen
der felver fchrifcelijck Rapport, met
vier diftinite by-
lagen daer toe fpediercnde.

Waer op gcdelibereerC zijnde, hebben hare Ho.
IVIog. de gemelde Heeren der 'el ver Gedeputeerden,
over en ter fake van de genomene moeyten bedanckt,'
ende hebben de Heeren Gedeputeerden van de Pro-
vintien van het voornemde " lippott, als oock van de
by-lagen, verfocht Copye, die haer Ed. refpedtive-
lijckmidtfdefenwert geaccordeert, ende de yordere
difpofitie middeler tydt opgehouden.

Rapport.

De Heeren der Cappelle, ven Aertshergen.tn an-
dere hare Ho. Mog. Gedeputeerden, in Conferentie
geweeft zijnde met de Bewinthebberen van de Weft-
Indife Compagnie over 't praftiferen van de
fes poin-
dlen", die by hare Ho. Mog. Refolutie van den
negen-
tiende jmmry fefiien hondert negen en veertigh
vaft ge-
ftelt zij η , fullen by haer Rapport voor by gaen de
drie
terfie
poinóten, over Reprefalies genomen, alibo d'or-
dre ende refolutien tot naekominge en effeflueringe
van defelve aireede genomen, en daer fulcx behoort
afgefonden zijn, en dienvolgende alleen Rapporteren
van de befolgnesgevallen opdede</Welaeftepoindtcn
in de bpveuftaende Refolutie begrepen,

Eerfiel'yck raeckende het vierde peinfl:, isgebicer
ken door
Staet by de Generale Weft-Indifche Gom
pagnies Reecken-Kamer uyrgetrocken, ende by b"
reHo.Mog
.ge-examineert , endeaengenomen on
den feventhienden December fefihien hondert acht ca

veertigh, dat de Provinticn over verfochte ende niet

uytgegevene ingevorderde Aibfidien zedert de liquU
datie van den
J iKfeflien hondert drie en vyftig fchuld jö
Zijn gebleven de iomme van/ei Millieenenjis kanden
drie en veertigh duyfent twee hondert eeuentiegmieh
ponden, i^y/Tchellingen, groot. ^

De vooruoemde Staet is mede aen derefpeftive
Provinrien gefonden, om aen te wyfen den tydt der
gedaene betaellnge cn fourniflement, met
verfoeck
dat de vooriz refterende fubfidien, (oo als die van tyt
tot tydt by den Raedt van Staten zijn verfocht gewor-
den , mogen worden ge'uyvert.

Om lulcks doende de voorfz Compagnie en Parti-
cipanten te ontUften van de oude fchulden ende pen-
ningen, die de Bewinthebberen nu ende dan, haer
gefrurtreert vindende van de loeghefeyde fubfidien,
opgenomen hebben, tot uytvoeringe van Oorloghs-
deffeynen endcexploiéten, ondernomen tegensden
gemeènen V yandt, op acnradinge ende gocdtvinden
van de Regccringe, waer door den Vyant veriwackt,
't Landt vetrijckt, de gewenfchte Vreede gevordert
isgheweeft, ende de voorfz Compagnie t'eenemael
is in onmacht gheraeckt , blyvende.ondertuflchen
befwaert met de jaerlijckfslntereften, fondermid-
del om die te konnen betalen, ten zy de Provinticn
het defedi van misbecalinge der fubfidien, daer uyt
het befwaer van de opgenomen penningen is gerefen,
als noch komen te fuppleren, door het acnnemen
van de voorgeflat^ene termynen ende betalinge ; waer
toe by aldien by de rt/pedlive Provinticn confent
worde ghedragen , vertrouwen de Bewinthebberen
dat de Participinten oock fouden konnen gedifpo-
neert worden, omme aen den Staet van't Landt te
cederen ende optedragenhct recht van de inkorafte
van de Caribis-Vaerders, uyt het welcke door de
authoriteyt van 't Landt, wel foo veel fai worden ont-
fangen, als d'Intereffen van de genegotieerde pennin-
gen jaeilijcx bedragen, &c.

peneris^den fes en twintighften Marty fe-
ftien hondert negen en veertigh.

Ρ het gerapporteerde by de Heeren Extrior·
dinaris cn Ordinarie Gedeputeerden van de
Provintie van
Hollandt cnàe^Wefi Vritflantiit
Vergaderinge gedaen, hebben de gefaroentlijcke Pro-
viotien (uytgefonderl
Vrieflmt, die noch geenlaften
heeft) verklaerde mitfdefen vaft teftellen de bew ufte
fes poindten, raeckende dc Weft-Indifche Compa-
gnie, ende defubfiftentie ende redres van hare ver-
vallene faecken, volgens hare Ho. Mog. Refolutien
van den
negenthimden ende den
laetftleden, ende de befoignes dicnaengaende door
CoramiflTarifen van haer Ho. Mog. gehouden ende
gerapporteert, ende fulcx foo we ten reguarde vaa
confent, als effedlyf furniiTement ;
Ende fullen alle
mogelijcke debvoiren gedaen worden by befendinge
ende andeifints, fulcks ende daer 'tbehoordt, ten
eynde dat de gebreeckige Provintie ofte Proviotien,

haer oock willen conformeren met de confenterende

ende fournerende Provintien. De Heeren Gedepu-
teerden van de Provintie van l^i/w/tij hebben ver-
klaert
in de vooriz /Ji Puindtcn nochmaeisteconfen-
teren, gelijckhaer K. hier bevorens,endenocbjonglt
den
twintighfien defes hebben gedaen, ophet behagen

van de Heeren der felver Principalen. „ .

-


-ocr page 688-

enOORLOGH// Ack-en-veerigihfie BoecL 65 7

men fevenden fjeblicn De i^eccfn <!5E&fputeccben
'tian Df èjotìinttc üan HoIIandt tot bolDorniB|)tìan
■ δ>ο. HSog. iïefoluticbanDmfefdenöcfec/ tee
4fcaaöcrinalJ se-f);Öibcfrt cnbebEtboIaen^boenle^
De rcOcn mOc nioiibcnbi)öefc!)?iftebECbat/ Dfe
L Mecccn öncc ©lincipalen bEtoogeniiaDbcnoni te
fflfTfCcn Defevenentwintigh dCompBsnimteboetop
öaci· ccpactitie (ïacnDe/ïuiibenbe al^ bolflöt :

gericht opgeflelt tot voldoenlnge van haer
Ho· Mog. Rejolütte vander/feidenÜDe-
cemher
ièftien bondert acht en ièftigh.

De Heeren Staten van HoIIandt endeWeft-
Vrieflandt hebben boven het oude Regiment
Scheeps-Süldaten > bcftaende uyt
tviintigh
Compagnien, fijnde tegenwoordigh na de gedane re-
duftie volgens Refolutie van haer Ho. Mog. van den
mntigpen September leftleden de Collonellen
fterck
hondert vyftigh, en dc verdere wigewi/Vwyder
kadert Hoofden, treckende aen Soldye ter loopende
Maent i de eerfte
fefien hondert negen enfiventig gul-
denï
fesfluyven^snd^ à^anàQteyà^r elf hondert negen
tn feiligh
guldens fes ftuyvtrs j daer by originelijck
noch
Dijf en veertigh Mariniersaengenomen fijn ge-
ffceft onder dcCollonel van
Beaumont.^h Comman-
deur van den
Briel, 't federt op de iterative aenmae-
ningen van haer Ho. Mog. endeden Raec van State,
in pketfc van 'tgetal van
vier en twintig Compagnien,
waer mede dc gemelde Provintie aengeflagen werdt
inhaerHo. Mog. Refolutie van den . , . maernoch
W'mttgh Compagnien tot den Maritinen dienftge-
affcdlecrt, inigelijcx yder vanKoppen, ende
bedragende in Soldye
elf hondert negen en feftighgnK-
dens fes ftuyvers, als boven, ende om te vinden het
equivalent vande Soldye der Koppen, die in de Com-
pagnie Scheeps Soldaten, meerder dan in gemeene
Compagnien wefen moeten, hadden haer Ed. Groot
Mog. in plaetfe van aenftonts ten dien fine *t gerequi-
Teerde getal van Compagnien onder te fteecken, daer
toe de fucceffive vacant vallende Compagnien geaffo -
üeert, ende laten uytfter ven, welckeopdendir/»g-
βιΗ der voorleede Maent al gheklommen waren tot
ntgmNederlandtfe ende«»FranfcheCompagnien,
ingetalle daer by ten voorfz dage noch gedimitteert
iijn de Soldaten
vmthien Compagnien van/i/iigéj
ende
veertigh Compagnien ven vijftigh Koppen,ende
fulcx te famen
negenthien Compagnien vany^/if/^éj
tpde
■vijfthien Compagnien van vyftigh Koppen,
van welckevoorfchreve»ige»//«» Compagnien't ge-
tal van
veerthien geimputeert moeten werden volgens
haer HooghMog.Refolutie
v&ndenvyfentwintigh·
ften
September leftleeden voor Hollanis portie aldaer
uytgedruckt, ende noch
tmee anderen voor de por-
ti^ van
fwee andere Provintien, by vrywillige over-
gnce van haer Ed. Groot Mog. ende concert met de
rieeren Gedeputeerden van de felve Provintien daer
overgehouden, in voeghen datter boven dien noch
^rie van fijtieh, ende de voorfz vyfìigh van vyftigh
Koppen ovefbly ven, om toe het voorfz equivalent
teghens het furplus vande Mariniers te mogen dienen,
nu is het fulcx dat het voorfz Regiment Scheeps Sol-
daten fonder de Tradlementen vande Hoofc-Officie-
reo, met de voorfz
vjfe» veertigh Mannen onder
Beaumondt, ende de voorgeroerde andere
Compagnien Mariniers te famen in Soldye bedragen
ter loopende Maendt
five» en veertigh duyfentfiven
honier twee en vyftigh
guldens veertien fluy vers : Daer
teghens het geene 't weick de Provintie van HoIIandt
voor de voorfz Scheeps-Soldaten op den Staet van
Oorlogen in gelden moet proffiteren, mitfgaders de
voorfz
drie Compagnien van feftigh , en vyfthien
Loropagnien van Koppen, te famen met de

öoldye vande twintigh Compagnien, waer uyt de
voorfz laetfte Compagnien Mariniersby augmenta-
"6 vari de felve tot j&Wiri Koppen fijn ofte worden
Refornieert, maer bedragen
feven en veertigh dujfent
*Tit kandm acht snjevtntigh
guldens tw*elf ftuyvers ;

ter Maent als boven, ende mitfdien noch drie hondert 1668.

vier en feventigh gii\dens twee Ruyvets, minder dan ___

de fomme hier boven geroeit, fulcx datdethalven
ende om de faecke effen teftellen, haer Ed. Groot
Mog. hebben moeten Refolveeren tot Hcentieringe
vande
vyf enveertigh Koppen onder de Cumpagnien
van den Colionel van Beaumont, hier boven ghe-
roert, in dier voegen dat de Provintie van HoIIandt
provifionelijck boven de groote overbetalinge van
ne-
gen en veertigh duyfent drie hondert drie endertigh
gul-
dens ; voor defen haer Ho. Mog. aengewefen, ende
by den Raedtvan State erkent, noch provifionelijck
fai werden befwaert met de betalinge vande TraÖc-
menten der Capireynen, Lieutenants ende Vaendrigs
vande Compagnien, wekkers Soldaten als boven fijn
gedimitteert, mitfgaders oock noch met veeleduy'
fent guldens aen oude ende impotente Soldaten onder
delèlve gelicentieerden die voor appoinöiés werden
aen genomen. Aldus geftelt den
fevenden November
fefiien hondert acht en fefiigh,

aBaec op gebcïfljececct fönöc / goet Bcbonöcn rη
bttfïaen/ DeboojfsfcBjiftclijcfiiccbcncncn copiElijcU
te fctibcn ani bcnÖaeDtban^tateombeticljtEnDc
abbij^/ fijnbc bifnonbccininbcctD£Uoojf5facc6cDp
b'anbfce #?obintfcn obccsenoinrn,

i^et p?0Cf^ obcc Geertruydenbergh fiambc iti ma»
njcteti al^ booten bct[)arlt /1 nbc ftoincnbe op Ijanbeii
brn tijbtöarc inbc vcrpachiinge, biebcn|t)jingp!c«
tcnbeetbc/inoEfie gcfcIjiEbcn : ftebben fijn ©ooa!)cptp
öabfn op ben achtiten acn €oininiffaciftn ingeQfbcn
tuatbolgljt:

DERaedenvan fijn Hoogheytden HeerePrin- ©ciDeu
ce van
Orangie, die van tyd tot tyd ferieufe in- ^fJiϊί
ftantien hebben gedaen, omme de faken van L'^j,,^
compla'mfie voor defen Hoogen Raede uytftaende , nau
tuflchen defelve fijne Hoogheyt ter eenre,
ende de Ί^ίοηβι»
Heeren Raedenende Meefters vande voorfz reecke-
ninge vande Domeynen van de Ed.Groot Mog. Hee- tcuptmi»
ren Staeten van HeffW/ende ter an-bcrsD·

derezyden, of, te hebben gevorderc ende afgedaea
by difpofitie van U Ed. Gr. Mog. Heeren als Com-
miflariflen tothetexploifteeren van dien gecommit-
teert, of anders, in der minne te hebben uyc den
wegh geley t, daer toe oock fucceffive voorflagen fijn
gedaenj defelve Raeden vinden haer altans in bekom-
meringe, mits tot noch toe evenwel in die faecke van
Comflainite, noch ten eenen, noch ten anderen, jcci
is verricht, ende dat ondertuflchendentydtvanhec
Verpachten van fijne Hoogheyts
Vifftherye» ende JJo·
wfyaen omtrent dien quartieren, op de hant komt »
welck Verpachten binnen
dc^udtGesrfruydenèergk
plachte te gefchieden, ende mede ten dcelen ten ovcr-
itaen van Scheepen aldaer, of fy Raeden dc voorfz
Verpachtingen de welcke op den dertienden vandefe
loopende maendt December is aengeleydt ommc coc
Geertruydenbergh gedaen te werden, aldaer behooreii
te laten voortgaen, dan niet, ende iufonderheyc me-
de, of fy Raeden defelve bthooren te laten gefchie-
den, ten overftaen vande jegenwoordige5iifci/f«ra»
ende den Secretaris aldaer,in confideratie defelve zijm
aengheftelt by de opghemelde Heeren Raeden ende
Meefters vande Reeckeningen van
Hoüendt, ende
dat het voorlz aenftellen onder andere nieuwigheden
ende troubelen, mede eene is, daer over wegens fij *
ne Hoogheyt by de
voothComflainlie wert geklaegt,
ende fy Raeden confidererende dathet een meerder
verwyderinge over de voorfz faecke van
Comflainlie ·
tot noch toe foo fy vertrouwen niet buyten hoope νεη
minnelijck accommodement ftaende foude konneu
geven, dat fy de Verpachtinge vande voorfz
ryen ende Domeynen fouden mogen komen teleggci»
buyten de
vooifiStadtvrnGeertrufdeniergh, ende
mede over die
Ferpachtinge niet en fouden mogen ko-
men tegebruyckendevooifzjegenwoordige
Schepe'
nen
ende Secretaris vande voorfchrcve Stadt, ^nte
raede gewerden alleen 'tgeenevoorfchreveisU Ed.
Mog. Heerea Commiilarifen by defen bekent tc ma-
ken , ende, omme het Recht van fijne Hoogheyt ten

uytter·»


-ocr page 689-

658 SAKEN van STAET

1 <5(58 "ytterften te mogen houden ongequeft endc ongepre-

7_'judiceerc, voor U Ed, Mog. κ pmefieeren , loo

■ ■ als fyprotefteeren by defen, by tldien de voorfz Vcr-
pachtinghe weghcn fijne Hoogheyc binnen de Stade
van
Geertruydenberih foude worden ghedaen, endc
dat ten overftaen vande jegenwoordige
Sthepenen en
Seeretaris aldaer, dat fulcx fai werden ghedaen tot
vermydinge van de voorfz verwyderinge, alsoock
omme fijne Hoogheyts oudePofleffie van fijne wr-
paihtiage» alfoo te doen, te mogen continueren ende
conferveeren , ende dat fy daer mede geenfints en
meynen te
ttkcnnenàev90iÌzSchepene»en Secreta-
ris .
ak by welgemelde Hceren Raeden ende Meefters
van de Reeckeninge aengeftelt, nochte af te gaen van
het Recht, 'twelck fijne Hoogheyt in de voorfz fa-
ke van
Complainlie dien aengaende is fuftinerende
ende oock anderfints hebbende,als,tot 't geene voorfz
is, alfoo te doen door de voorfz ter gi veriatien, ende
ophoudinghe vande voorfz faecke van
ComflainBt:,
ende mede omme geene verwyderingen verder te ge-
ven, gcBoodtfaeckt zijnde j verfoeckende van defe
bare
Frettflatie Afte, ende dat defelvc ten verbale,
mede fai mogen werden geinfereert-

SSinnen Veerc nu aïïe^ in tufi enbe fiiïie toefcntit/
fijn alDaec op ben thicnden tip De IBagificaet^ pecfoo^
nengebaenttüceiipfonDccc,iaominatien/ a!^/ öan
D'fcnfpattie/ totSSucgcmeefïft^.

d'Heer Pïeter Munnincx.
d'Heer Pieter Reygersbergh.
d'Heer Adriaen Kerreman.
d'Heer LeonartThyffen.

ffiot ^cötpeneni

Barent Somers.
Gafpaer Colve.
Jacob Barents van Graesi
Aernout Kunningam.
AndriesRenny.
Pieter Stertemius.
Jobannls Ros.
Anthony la Porte.
Cornelis Oanckers.
Pieter Hollace.
Pieter Nebbens.
Willem Claeffe Wyaerts.
Abraham Kieboom.

Pieter Marinus. ^

Johannis de Volder.
Cornelis Pouwels.

©anbe^Snbm/ oftettofebc/ pawijEiefijnSfno^
mineict tot asucaemecpec^.

d'Heer Barent Someri
Cafper Colve.
Dominicus Kloeck.
Kornelis Huybrechts.

fi^ot ^tgepcnen.

Adriaen Karreman.
Pieter Munnincx.
Jacob Barent van Grae«.
Pieter Naelhout.
Pieter de Neef.
Andries vender Wylc,'
Adriaen Kempe.
Kornelis Kien.
Andries Renny.
Kornelis de Groene.
.... Martinii.
J*iicolaes vander HeydeJ
Anthony la Porto.
Jan van de Gracf.
Jan de Veer.
Jacob yasgeltkcn^:

sJ

Kpt toDïcïi boojfiaenbe ttocc .iSoininatini fu»,. ,

ïioDBÖcptöceftse cliSiitt tot SSiicQtinffiìct^. ''οδ!

Barent Somers,

Gafper Colve.

Cotjlicri^enen.

Dominicus Kloeck.

Cornelis HuybrechtSw

Pieter Naelhout.

Pieter de Neef.

Adriae'n Kempe.

Cornelis de Groen.

.... Martinii.

Nicolaes vander Heyde.

Anthony la Porte,

b'ieec ban Odijck fi^t banbc ^tatm bntt Zee-
landt
oocft eencortiminìeontfanaen/ omteconina λ'®»!
ceren in b'?ibmicalitept j tnaec HoiUndt fpjacliUitff
ttflcn / om bat öet be cebm en bm bienfi ban 't ïanDt 'feS
niet toeliet; toantbateenpetfoon aHnntteefmtlif?""·
Politijque functicn/ alfoo niinftonbetoactnEmen/&
al^ een pfcfoonalleenBebienenRonbebiettofejifliiraiiB,
taice Simpten/ banCapitfpnbanb'oubc/ en€ol=
lonel banbe nieutoe Ccouppcn: toaec tefliitn ftact
iHo. iBog. baerom toijfTeljjcR boojfien BabbeDooitcn
cipjeffe lEiefoIutie/ met ccnflenitene pjift/ enöeoii
abbij^ ban benïïacbt. ©m oocïtZeelandtb'ooBcn
tijöeöcft t'openen in'tbeflepn'ttoricIHVmocötcn ,
örbben ban ben op een
Provinciale Commiilie
'tintcobuteren inben ïiaebt/ namHollandt öcbofc
aenbeöefolutie.

ExtraEi uyt de Refoïutie niande Heem
Staeten van Hollandt ende Wefl-Vrtes-
landt in haer Ed. Groot Mog. Fergade»
Tinge genomen op Woensdagh
negen-
tienden
T)ecember{t{(\tn hpndertacht
en feftigh.

BY refumptie gedelibereert lijnde op 't advys van·
de Heeren haer £d. Groot Mog. Gecommit- laS
teerden, hebbende in gevolge ende tot voldoe-«ίΛ
ninge van derfel ver Refoïutie Commifforiaelindate J®"
den
t^aee en tvintighfien September leftleden,ovctleyt ®
ende overwogen, hoe, ende in wat manieren van
weghen defe Provintie foude konnen ende beboeren
geprocedeert te worden, ingevalle d'eene ofte andere
Provintie, buyten vermoede, nu of namaels quama
te reiolveeren tot verkiefinge van
ceoStaMonàren
Gouverneur van hare Provintie, oock prefumerea
mochte defelve verkoofene
Stadthouder op hare parti-
culiere CommiiSe te introduceren in den Raedc van
Staeten, en watpr®cautiendaerjegensvannuafaen
foude kennen en behooren geadhibcert te worden, in
voorgaende Notulen onder date den
aét en twintigh-
ftm September leftleeden breeder gementionneert,
ende in achtinge ghenomen dat het nist fonder defe
Provintie merckclljck tegrewereeendetevcroDge-
lijcken foude konnen ghefchieden, dat by de jegen-
woordige conftitutic vaiideRepublijcque, dathact
Ed. Groot Mog. om goede ende furjdamenteele rede.
nen, het Stadthouderfchap van hareProvimie hebben
gemortificeert, d'andere Provintien echter buyten
vermoede
procederende tot vcrkiefinEe

van Stadt hou·

ders, defelve fouden introduceren IndenRaedtvan
Staeten, ende met haer aenfien foo wel als met haer
ftemmen haer Ed. Groot Mog. aldaer
verkleetken,
met fubverfie of Immunitie van àefrofortie. die haer
Ed. Groot Mog. ten aenfien van hare grw/iw»"·'»"*
tie, in den felven Raedt door 't getal van drie Raeden
uyt den haren,tegens
eene ofte twH uyt y der vande an-
dere Provintien altijthebben gehad,daer ter contrarie
de reeden dlöeert, dat
haer Ed. Groot Mog. aldaer
om redenen voorii wel eer wat meerder dienden te

wor-


-ocr page 690-

ttrùrden geavanceert. Dat mede nacrexaminatie van
aUede oudeinftruaien van den gemelten Raedc, met
" de retroaöadaer op applicabel, micfgades vande je-
genwoordige influerende inftruöie met d'onvolcroc-
ken deliberatieq daer op van tydt tot tydt gehouden,
niet
goec ghevonden werdt dat d'andere Provintien
ααίφ recht tot d'introduöie van Stadthouder, als
boven) indenRaedt van Staeteniscotnpeterendc,
veel min dat daer toe
Ë&nïgeeiUgetoireconventieoÏK
overgiften fijn ghepaOeeit, maer dat ter contrarie
ginfch evident ende palpabel is > dat noyt de meninge
ende intentie van ymandt vande Bontgenoten is gbe-
weeft, dat d'andere Provintien
h.KïStadthouders,àie
fjr mochten verkiefen fouden brengen in den Riedt
van Staeten, alsfyfelftom redenen van Staet, geen
Siedtheudtr meer fouden komen te eligeren, of ander-
fints niet felfs mede van gelijckgefagh ende voordeel
foude konnen jouiflèren, als notoir ende handt tafte-
lijck zijnde, dat alle de wetten ende maximen van defe
rrye Republijcque fijn gefondeert op gronden van
Itlijcihiyt ende reciprocatie. Ende dat het daer en bo-
ven oock teghens alle Equiteyt ende billijckheyt ftry-
-Jjn foude, dat de
drie Provintien, te weten, Zee-
hndti
ende Stadt ende Lande, ofjemandt vandefel-
ve, foo
mtahle voorrecht tegensde wer andere Pro-
vintien foude werden toegeftaen,n8cr dat defelve
vier
andere Provintien aende voorfz drie tot bereyckinge
van
eenegenerale Harmmie tuflchen alle de Provintien
omtrent het voorfz poinöjofte 't geene daer omtrent
j;, foo liberaele aenbiedinge hebben gedaen ; isby
de Heeren vande Riddcrfchap ende Edelen, mitfga-
ders by de Heeren Gedeputeerdens vande Steden,
uytden naeme ende van wegen Burgemeefteren ende
Vroetfchappen harerefpeélive Principalen, na voor^
gaende rype deliberatien ende communicatien, elck
in den fijne daer over gehouden, vtrftaen, verklaert,
endegerefolveert, gelijckverftaen, verklaert,ende
gcrefolveert werdt by defen dat haer Ed. Groot Mog.
nieheudtn fijn, oock niet fullen, noch fonder l^efie
van hare Hoogheyt foude konnen gedoghen, dat van
wegen cenigheProvintie, of Provintien, yemandc
uyt oorfaecke dat hy tot
Stadthouder ende Gouverneur
mochte wefen verkoofen, of onder eenigh ander pre-
text, buyten
vryviiiligh eonfent van haer £d. Groot
Mog. of in «u»//van ymandt vande Bondtgenoten
in den Raedt van Staeten geintroduceert werden,
Mende oock 't geene voorfz is, d'andere Bondtge-
noten op de bequaemfte manier bekent gemaeckt, en
voorts metter daet gepraöifeert werden fonder daer
jegens
emige indraét byeverllemminge, of ander-
fints, tegedoogen.

Was geteeckent :

HERBERT van BEAUMONT.

^^en thienden gegoojt get cwpoit banùe ||££cen
wteaHuygcns ;ti anöecé Ba« ©0. uaoB. <!5ep«teec&m
i^jg. tottefaecBen ban 't Itlepn ^egel banbe ^enccalitept/
«pfii.aciitcctiolsöen^ üecfelbic ccfolutie ban öen vierden
teftc/ DöebifiKert
εηδέ ge-eicamineect ijebbtnbebe
Hifflbe banbe l^eecen «t^mnnntittcecKm in ùe^
neralftctit^ iSeethentomec / sefcÌl^ebcneQiiecinbfn
Hage Den eerften becfelbec JI@aenDt : iionDmbe in
«ffect / bat op ben feven en twintighften ^obem"
bfileben Mr. ArnoutBally, Eief|oube|boonbanjo-
hanSchimmelpenningh, Comniifiac^benbe^tSie'
netalitcptp blepn Segel/ aensfieboben enbegepjc
fimtmt IDabbe be i^enfiam&e iSeec&niinggen ban
Γοη gliebatgte j&clioonbabec / alnocg latitccenbe/
te rivtiecen mbe tebolboen; mitfgabeci^ gctlanbt
βίΓοο buptcn fdjabe te {louben / inbien !)ct boojf;
^mpc op fijn liuppliant^ pecfoon gheconfeceect
tnocgte tQüjben; becfoec&mbe baec teelaecfabenE
«w gunfHge ©fficfen omtcent öa£C ioogb jiöob.
J5|De betotfle ïjacr «Sb. onbfrijonbra ftaUben/ bat
jnj.Biieba^ten CommiflTatr Bp flot banfgnereec^

Jwjnge tot ben Siace feftien hondertvyfenfefligh

«WHP^/ aen tKnEan^ fcöwlbiB&toapenBe6Icb.«n

wn fomme ban hondert twee en twintig duy fent acht τ 8

hondert neghenthien guldens neghenthien fluyvers ....... *

twee penningen j öobm '£ gunt βρ fip fijne te bocne
teecKeningen ban ben ^ace feithien hondert fesea
feftigh
, cnbc fefthien hondert feVen en feftigh >
tot ben fevenden ^unij öefe^gaer# feftien hondeft
acht,en feftigh,
ai^ toanneec öetatonöt fjetComiJi
iwt ban 'tfiicpn gegeï Baböe acngljrflagen/ nocij
fcöulöigb foiibe fiomen te blijben/ etìbe tenpjoffite
banben llahöc moefï becanttoüoïbett/ batfe naer birn
aengaenbe aen ben ilaebe banètaeie ftcnnlffcljabs
wn gegeben / niet gabbcn Ronncn naelaeten öaec Bo.
Mog. inbebcncften tegeben/ ofbefeïbe (ohimè fiec
alanbt banbe boojfs
notablefctjulttefupbtEen) niet
en
foube iïonnen goebtbinben be^ böd;f5BailijBbci>
focch in
te bjilgöm/ eribc fiet boojnoembe Comi
tniflaci^ ampi op benfdben te confecccen ί tìnbec fuf»
wante tautie ban 't gIjeBeele acBtécff^ bdn
fiirt
^cöoonbabec te fulfcn bolDoen : foa be baojfS Hquiüe
fcjgult/ al^
bie fijn ^cljoonbabcc bp bclfeif^ boojf;
openfiaenbe reecfteningin
bobenbienaenbetiaianbe
ηοφ ftj[)ulbig& foubebomenteblpbcn; enbeopfulc»
ne bo;bece conbiticn fiaet l^oogl)
Hog. fotibcn
belieben goet te binben. ©oubenbe boojt^ batöaec
Cb. bp befc DccafïeoocRöicnfligljBabbEngïjeaciit/
gaec ^og. nocDmael^ (al^ boo; gcenen booj
öaec ©Ecommitteccben
tabe jongfifte confecentie met
be
teecen upt ijet mibbel banjjafcï^o. HSog.enbc
^ gBemelben iRaebt ban ^taete gefchtct bja^) bti

fienttemaecRen/ batGerritjurrienfe Witte, <i£ons
tiecoHeuc ban be^ oSenccflJitept^ ftlepn Segel am
gaec itecatibeïijcB Mbt geconfcfreeït / bat ÖP gebup s
cenbe jjet gefieele
Qaec ban feftien hondert léven ea
feftigh
enbe feftien hondert acht en feftigh, tOtbatC
bat g&eba^te
Johan Schimmelpenningh fijn ?Jrapt
ai^ CommtfTati^ gabbe bebient
J ban ben felben
Schimmelpenningh geene tetepjflen banbe beseoflbe/
enbe een gem toegetelbe
biancken dabben genomen i
niet teggenflaenbeguContcetoIieuc/ bolggen^ben
«iCebt op fijne Commiflic
inöatcbenachtften^unp
feftien hondert acht en vyftigh enbe inflCUCtie gebatn/
fuloc
tnel ejcpjeffebjclt toa^becbabenteboen. (tSnbé
nabien boo; be boojf; ine^tufable acgteloo^gept / ofte
malbecfatie ban ben gebacöten Contcecolleuc/ bie
fp niet anber^ hónben oo^beelen of gabbejimet ben
gebacgten Commiffaci^ gecoHubeect / Ijet aianbt
gcootelijt);
baa^ benabecit getoo^bent batljaer
goebt gcbonben gabbe betegifïcatuce ban be^iboojfs
ContcecoHeuc^ ojbonnantie ban i^actement bp pjo^
bifie te btfficultecen / tot bat bp gacc U^og. foo-
banigij fouöe toefen gcbifponeect/ ali be felbenaeü
merite ban faecften foube bebinben te beftoocen. Jöö®
ber| bat gaet gheltjcR al^ in haec boo^aenbe
IBiffibe in bate ben
fcs en twintighften USacctlaelìi
ieben goet g^cbonben gabben l)aei:lio.|Bo3.nocB«
mae(^ bekent temaecnen/ batgaecbiebetboo^gBc»
Romen biacen be ^eclacatien ban ben ^eccetati^
enbe becbece bebienben
banbe Chambre Mypartye,
betoelcRe fp gebiffitnlteect gabbenoptenemenenbé
te Kquibccen/ tot batopbeconfibetatieninbcboojft
gace jUlffibe bccmcit/ bp ì)aei;j!|o.|@og.flna[ijc{t
gecefolbeect foube jijn. 3Baec op gebelibereect jgnbe/
i^ goet ggebonben énbe becfiaen/ te becfoecRen be
gemelbe ^eecen c^ecommftteccbcn inbci^eenecali»
tept^ iSeecRenRamec/ bat ijaet Cb. be
boben ifyc
mentioneerbe openfïaenbe ceecRening^én ban bm
Commifraci
^Scbimmeipennightoiibcn op nemen ett
flupten/ bolgeni enliefticonfo?mitébanbeo?b|iban
'tSanbt
j gj^jcR oocR ben iSaebt ban^taetebrc'
focBt toiect be
biances ban 't Rlepn Segel / ten Com»
ptoice ban benfdben
Schimmelpenningh altuitBbeo
cuflenbe in te tcecRcn /enbe booit^ foobantgm ojb^e
te (lellen enbe bie boojfienin^c te boen / ten epnbe baC
Öet geflotene banbe ceecRe mngen Ijia booten gemelt/
gefupbcct mogen biojbeni al^oocRbatgacc<Sb.teB
gen ben booanaembenContcetonructoilIenpjocebco
een enbe boen pjocebecen / boigen^ enbe inconfojm(te
banbe o;b;e ban't Sant t €n boojt^ gaec igo. JBog»
em
concept op 't becbtt bcnefiwcm ban 't bdo?f}

Wepn

cn OORLOG ίΙ^ Ί Acht-en-^'ueemghfle Boeck. ^59


-ocr page 691-

6éö SAK EN 'vm S Ύ A E t

' Wepn Scsd lateiii toihomiM/ otti 't felbe αΒεΠοι /
'^®· naDcc öic^arnBaMilieSftiifponeErt te to^Öf" / BJ'

-- lücii nifii DcbftiQm fouDe te btljooccn. ^εφ totecW

iniöDcleitPÖIe <n fiate 0öei)o«&f" öft bcrfoecft enOe
uiefentatie bp
Mr. Aemout Bailiy gcöaen ; Dat : toat

aengingö&eöoojgefïaflenöecminiJecingetidc^cactf-

nicnten toan ben ©ctffiec tnöe bccbece bc-amptcn
banbe
Chambre My-partye.gcöuecenöe ben tötit Dat
befelöe
Chambre niet Ut actuelebebfeningetoa^t
Defclbe faetlte Bp be èefcen (0ebEputeerDen banbe
©iobintie ban
Hollende niDcWeft-VrieflandcobfC^
genomen/ om inöenDatenbjeebetgecommuniceert
tc toojbcn. ^^^ ^

^effelben Daegfi^ ontfangöen ten »|1jbe ban
't Collegictee ïüDmicaUtept in
Vrieüandc, g&efctei-
ben tot
Harlingcn Den fes en twintighften iSobembec
ÏEfilebert
/ ftila loei, ijouDenDe Wacgten obec De gcoo-
te inDjacDt enbc
laefie, bie 't felbe Collegie in becfcl)ep=
be cefprcten Doo? be iSaeben totgljtn^
Dei>?obmtie
ban
Stade ende Landen, oaec ίηηε gecommltteect/
nengöeDaen fouben toefen. 3©aer pp gcDeïibeccrtt
fijnDe/ be boo
?f3 JBiffibc / met enbe neben^ be
bplaaebaeitoefpectecenöe/ geficit inljanbenbanDe
ï^etccn
Huygens enbeanberetjaecl|o..f!©og.<0ebc--
puteecöen torte faeclten banDe Zee / ombietebi|ite=
ien/ rxaminecen/ nibebaecbancappoitteboen.

<0p be boojgecoecbe licentieringöbanbcicven en
twintigh CompagnienbpHollandtgIjcfielDt/ enacn
ben tïaebt
gefonben/ ten cpnbcsp b'<©fficieccnban
öienöetfelbe/
naowOecgetooonte/ toUDenaenbup=
ben / fcöjeben fpben elfden: bat naOemaeID'a|b?c
ban Den |>taet bcbe|iigöt fUcceffibriijeU bpbecfcljepbe
refoUuien
/ mitfgabet^ beRi-acfjtigljt op be op3cüDlg=
be pjactijcque/ berepfcDten bat Dc.ï©nitie inDienfi
ban Den SlanDe niet becniocijt ontflagen tetoojben
uptben «Sibt/ banboo
|enbebanb3egcnDefamcnt=
lijcfie
SlSontgcnoten conjunöum ; müe bat tipcefa=
liitic ban ftacc ί^ο. 3®og.mDatoDen
fevenen cwin·
tighften ^eptcmbrc laeflleben nate bowgatnbe rij=
pee bflibecatle / enbe met bolhomen ftenni^ ban faec=
öen
genomen / goetgebonbenttia^/ bat alleen veer-
thien (iompagn»enopbe|^?obmt(eban Hoiiancfoni
ben uptliecben : bat fp obec fniep Baec öabben behom=
inert gcbonben/ om op'tp^obineiael becfoecRban:
be tneergenielöc ©eeren ê>raeten ban
Hoiiandc, be
becfocDte aenfcfjjijbingfie te boen aenb'<©fficiecen/
inacc in trgenbeelgeoojbeeltbanöaecbcbboictetoe»
fen aen fiaec Ifoogö Köog. baec ban fiennijTe te gi)e=
ben : met berfoecR bat Ijaec ïio. JIBog. Ijen bienrtjal'-
ben geliefDen te laten toehomen becfelbec goet binben
cnbetefoiutien/ toaec naet fp Ijaet fjaöDcntitfO«=
iecen / foo ten ceguacbe ban be te boene aenfcöjijbin^
Bljc ban licentiecinge/ al^mebcomben^taetban
€>o?loge tcgljen Bet aenfïaenbe 31«««: inconfojmité
banDlentebieffecen.

3©aec op geöelibcwect ?iinbe / noeljmael ben
hjclgemelbe iïaeDt ban Staten becfocljt/ Dat Bate
fSb. alnocB ten fpoebigBflen Baecì^o. jilgog.incon«
tojmité banbec felbeciSefolutie banbenacbtitenbe·
fee / tDüben laten toeltomen gun becicgt / enbe abbij^
op 'tbeclcbt / taecRenbe be <irafratie boojnoemt /
ten boo?f5bagebpbeï^eccen ban Inoliane tee©ecga=
.bfcingeobitgelebect,

ïlDoenfbagB Den twaelfden lijn na Deliberatie/ be
J^eecen ban
Hoiiandt betfocBt/ batbefelbefjefjiDil·
benberhlacen op betfcBepbe becfoechen/ bpeenige
3|ngefetenen befec Eanbcn aen Baecüo.JSog.fuc^
ceflTibelijcR gebaen/ om te mogen bcBomenbiieben
ban
RcpreiTaiien op be ^ngefetcnen ban Den Stoning
bon
Spangien : ten epnbe om baec aen te mogen bec^'
fjalen De fcBaebe bp {jun geleben in 'tmiffen enbe b)an>
betalen ban gcoote fommen ban penningen / bief^
tot lafle banbc BoogBjÏgemelDen HoningB te rpffc&en
iiaboen.

jHb. fWie ffema.

kern- Λ/Τ Heeren j het dl U Ho, Mog. genoeghfaem

Re bekent weien» dat niet tegenilaendQ alte gedane ,

debvoiren > ende interceffie \ran Ü He, /-
by den Heere Coningh van
Sfatigien, ais fijne fuccef
five Gouverneurs ende Minifters in fijne Majefiev^
Nederlanden , ten eynde y/j mochten gheracckèB
toteenighe voldoeninghe ende accompliffement
van
'tglieene den hoogh-ghemelden Koningh vansee..
gnien ons volghcns de Traftaten iiidenJare>/?^;~
hondert acht en veertigh, ende het nader Tratìaecda«
op ghevolghc
àentwàelflenOGtQh^t fefihin hndirt
ten en vyfiigh
fchuldigh is, wy tot noch toe niet als
goede woorden ende beloften ^ maer geenede minfle
tisfaSiieta
konnen bekomen, endealfoowy jeg^^
Woordigh verftaen dat U Hoogh Mogende vandaiy'
de van aengefocht voorden, emme mee het

felve Rijck, ofte hare Gevolmachtighde, in eene
naerder handeltt^els treeden, foo hebben wy niet kon-
nen ledigh ftaen U Ho. iWog.feergedienftelijcfcte
verfoecken, haer Gedepuceerden mede te willen Ij'
ften ende ordre geven,omme inde voornoemde ban-
delinge mede te begrijpen ,cnde includeren de voldoe-
ninghe endeaccompliflement van 't geene
(ijo Majc.
fleyt van Spangien ons noch fchuldigh is, inghevol·
ge vande voornoemde Tradaten, metlaftendeor-
dre om al het felve op het ferieufte ende yverighfte
te behertighen, endeincas, buyten vermoeden, die
vande zijde van
Sfangten daer toe niet en fouden kon-
nen werden ghebracht, dat als dan van weghen U
Ho, Mog. haer mocbte werden aengefeght, endever-
klaert dat U Hoogh Mog. by omftenteniffe van dien
O iet en fouden konnen langer tarderen ons de verfoch-
te
Brieven van refreffapen ce verleenen ; wy fullen defe
goctheyt van U Ho. Mog, verwachten, ende niet
twijfFelen of U Ho. Mog. fullen ons mede doen ge-
nieten, foo wel
els andere hare Ingefetenen, 't geene
ons uyc krachte vande Voornoemde Traflatcn van
Vrede ende anders is competerende, alle 't weicke
wy met alle goede ende ghetrouwe dienftennaeron»
vermogen al tyc fullen trachten te verfchuldigen ende
erkennen.

Geteeckent,

G. H. PRINCE d'ÓRANGE.
cefolutie gicc op toa^ / bat in ca^ befen ^taet

in

ban Spangien fouDcn mogen ftòmenteiceeOen/¥ε'
ì^cecen Baec HoogB jHog. ^ebeputeecben ùaectoe
te nomineren/ in fultftengebaaegeautöotifeettenDd
gelaft fouben toccDen/ gelnch befelbe ban nu boost
aen gBelafl enbegcautBocifeectbJierben/ omme bc
bolDoeningOe enbe accompliffement ban't geene Dnt
BoogBfl-gemelben Stoningg oen flJnil^oogBept neeg
fcBuIbigB toa.é/ in be RcacBtigBPe tecmen in bet te
maecften ®ractaet mebe te begrijpen enöe te Doen itn
fïuecen; tot toetc&en epnbe ooclibeboojfs memorie
tefijnectljDtinBanbenbanbe ileecen (^eDeputeecOen
gefïeItfouDeUio;ben.

©nDcctwffcBcn flingS 'tinOver-Yflelnoti)fc^cru
toe / enbe gclfltfe tegen b
'ìect Haerfolte, toicct oocft
geconcluDeert tcj^en b'J^ec
Pallandt, bat ben

RIaegBDealpreuslasfe MajeAatisficrebellionis,enfie
al^ een
vioiateur ban UepublicqueautBoritcpt/ bp
befïnitibe féntentie geconbemneect fouDe toojöen/
foo en in boegBen gaec i|oog&«lEb.gBefIabig&naDi
I©etten/ #Iaccaten / CoujTume^befecf?obintie/
en göemeene öecBten fooDen
bebinbentebepoKB ;
enDc boojt^ dc feflo upt De^ecgaDecinaebanöaïe
ï^o. jaSog. gèteboeeect enflercmobectt/ t^ej;p:r?
P^otep ban alle/ be fjobuitie
nocö
te boem ftofien / enbc mifhi ban 3|ufittie/ bjorc
tancminboojalfEconbemnatieepfcBt. ^

ofbentoel be^bJolfcBe/al^befbjacSge/^fw
liebec iuillen bereenigen/ enbc twMaeöepfCf^f'
fte
te toillen fubmittecen am aïïe onpartydige, ^en
becBalben befen boptfiagB : 50at fp upt i^fïe
anttooojt ban bc j^eccen «DebeputeecDea upt Drswfc
Decfcijap/ enDebanbeiöteDenDeventffentej-a^
pen, gefien BebUmbe/ Dat Bet bfe felbe «W^f

ttSij

""antiT
Plu
«ti,.
Sim,


-ocr page 692-

cn O O R L O G Η, ΊAchMn-^'veerHghfie^oecK 66x

Η

fiahfie «Miai boofflagen te boen / Daec boo? Bft eecfic
iiS ^nDiDiffecentialcpoincten/ Ooo| b'j^eecen öanbe
^ drie feteeOen opscRcU : ^araciUlijcR De iucflie obcc
ö£ fafte öanöe lleece ban Saiiam Ronbe tooiDtn
afncDam ; nocö oocit op 6e DooiflaBD ban be te Oocnc
Scrii lacinie cnDe Belofte/ eeniae öet minfic anttooojt
κ acücn. ®ie befe fafte natcbec in belibccatie flcleglit
haDDen/enfie goet seüonben ( om ban gace jtjbe alle^
Kcotitcibuecen inat eenitfifint^ ban B^eebe-liebenbe
tn De alücc-onpatcpbtgfle gemoebecen foube bonnen
UiDcn aebefiDeceect) tot toegneniinge ban bltboojfs
^cltc bifecent boo; te flaen : bat be ^eece ban
ί sallandt tfc ©etgaöecinge af^ boo? befen p|e|ibeten=
De/ bet miDbcI ban accommobatie gebuecenbe/ enbe
Γαο noCiig na bie felbe foube bjecben getenteect ; boel)
L ontllenteniffe ban bien/ biefelöequeflie/ op na'
holacnDc inaniece / in aetljte foube tnoiben getecmU
iietct : namcntlöch/bac twee dommiffacifen inflcuc·
ifUCjS tot tacbecsöt^ eontentement foube toojben ge=
liooren/enbe acnbte felbe macDtgöegeben/ om met
fte&anen «iSebt ban onpaetpbigljepbt te mogen boen
fllhctöeene tot inflructiebanOegeöeelefaechenoo»
triaU fouOe 30" · mogenbe felfji ootR op een onpactp<
öigc piaet^ boo? Ijaec ontbieben foobanige pecfoonen/
foo al^ ban b'een of b'anbec 30be èepjobuccect of ge»
cepjoDuceect foube mogljen bjctben; met becbece
macbtotn getp^oce^ in^taetbanisDfeggeteaebt
jynbe/ enbe befufpfcien ten toebec-spben ingebtent/
tet belegecinglje ^n onpactflbige ïlecljt^-aeleecben/
ofte een ®of ban auflitie te mogen fenben / fullenbe
bp be Sententie alfoo afte geben/ fonbec eenfgt) bei;=:
D(tbecocpbecbleüen moeten toecben.

b'SHnDecc/ of bat fp ftaec bettcoutoben op be goebt»
ficpt ban Ijaec faecft/ ofte bat fp be fcBulbt niet toilben
alleen Ijebben/fcgenen giec ban geen afl^eec te gebben;
' adOjefteecben gaec obecfulch^ alle bepbe een
HoIIbdc,
I cnbe ijiec upt nam bie J^^bintie eenoojfaecheom
I aen pactDpen Baec USebiatie t'offececen/ becftoprn»
iie/gelöcft in fjet 3aec feftien honderc fes en vij fcig nu
tneOe pet0 goebt^ te fullen u^ttbetcgen ; al^ bidcltt
t$tbe bolgenbefiefolutie.

i

i Extract uyt de Refolutien van de Heer en
'Staten ηιαπ HoUandt ende WeH Vrief·
landt-i genomen in haer Ed. Groot Mog.
Vergaderinge op

Saturdegb den vijftiends» December fifiien hondert
atht enjefiigh.

DEn Raedt Penfionaris heeft ter Vergadericghe
gerefereert, dat figh defe voorledene dagen aen
hem als Minifter van haer Ed, Groot Mog.had-
den geaddreffeerteerft de Heeren
Raefvelt vatt Tmck-
h»,
een Burgermeefter van Deventer, ende eeh Bur-
germeefter van
Campea i ende naderhandt mede de
Heeren van
Uaerfolte, ende twee Burgermeeftere van
&mUi, foo d'eene als d'anderen hun qualificerende
Gecommitteerden van de Staten van
Over-rlfel 5 de
cerile hem bekent maeckende dat binnen de voorfz
Provintie fay de verklaringe jonghft aldaer tot
Oeven-
iwgeconToceertgeweeftzijnde, uytgefproocken was
feeckere Sententie, daer by denHeere van
Feüandt
ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. weghens de wel-
gemeke Provintie comparerende, by provifie gecon-
demneert was de hoog-gemelte Vergaderinge te moe-
ten ruymen, ende dat fyiuydeti, vermits den gemeJten
HeerevanPeffWi onwiliigh was devoorfz Senten-
tie te pareren, maer figh doorgaens alhier in 't Terri-
toir van haer Ed. Groot Mog. onthoudende, de meer
hoogh-gemelde Vergaderinghe noch dagelijcks bleef
frequenteren, derhjven geauthorifeert endeghelaft
waren om van haer Ed. Groot Mog. als Souverain
van'tTerritoir, ende Bondr-genooten vandeHee-
'en hare Committenten te verfoecken handtbiedinge
tot maintenue van de publicque authoritey t ende exe-
«utievan'tg?eueinden name yaadehoogh-gemclce
yi. peel.

Héerén Staten van Owr-^/was gedecreteert, mitf- 1668,
gadersoock, voor foo veel des noodt zy, den Hove '-
-u ■ ' '
i'rovintiaelterequireren tot het verleenen vaaexecg-
förw/tf» op devoorfz Sententie, ende dat fy tot't een
ende 't ander voorfien waren met Brieven van Cre-
dentie ende Requifitoriael refpeöive 5 de andere daer
en tegen aendienende dat de Irleeren hunne Commit-
tenten in ervaringeghekoomen zijnde, dat welHchte-
lijck aen haer Ed. Groot Mog. ende aen den voorfz
Hove refpeftive foude mogen gedaen werden de ver-
foecken hier boven geroert, haer afgefonden ende be-
laft hadden om de ongefondeertheydt van fogdanighc
verfoecken te verthoonen fulcx ende daer 't behoordt,
mitfgaders om te laboreren, ten eynde de voorfz ver-
foecken haer Ed. Groot Mog. ofte den Hove voor-
tomende , by defelve refpeaivelijck van de handt ge-
weefen mochten werden ; dat hy Raedt Penfionaria
voornoemt, daer op van fijn plicht gheacht hadde, om-
me, was 't doenlijckjte prevenieren de onvrundelijcke
debatten ende onaengename deliberatien, die daer op
fouden moeten volgen, haer Ed. Groot Mog. in be ^
dencken te ftellen, of defelve niet geraden fouden vin-
den eenighe uyt den haren te Committeren, om de
ware gelegentheydt der faecke, en den grondt van de
jegenwoordige difcrepantien tuffchen de Leden vao
de hooghft-gemelteProvintie, met de redenen foo
van de cene als van de andere te mogen innemen,oock
vervolgens te fpeculeren eode te laboreren op de ex-
pedienten, wegen ende middelen, omme de Leden
van defelve Provintien wederomme met den anderen
te confolideren ende in vrundtfchap te herftollen ;
Waer opgedelibereert zijnde, hebben haer
Ed. Groot
Mog. haer 't geene vooriz is wel laten gevallen,ende is
dien-volgende goedt gevonden ende vcrftaen, dat ten
fine voorfz, ten beften van den Stact alle moeeliicke
debvoiren met y ver ende vigilantieaengewendt, ende
t' fijner tijdt van t' fuccej van dien aen haer Ed. Groot
Mog. rapport gedaen fai worden j fullende van 't gee-
ne voorfz ftaet, met uytdruckinge van haer Ed. Grooi
Mog. innerlijcke eode hertelijcke genegentheydt tot
bevorderinge van Vreede ende Eenigheydt,door eene
beleefde Milliveaen de Heeren Staten vandehoogh-
gemelte Provintie kenniflè ghegeven werden, met
gantfch vrundelijck verfoeck , om haer Ed. Groot
Mog.de voorfz gerequireerdeinformatien endeon-
derrichtinge niec alleenlijck niet te willen onthouden,
maer oock haer de voorfz voorgenomenc OfScien tot
reftauratie van de Vreede ende Eenigheydt te willen
laten welgevallig wefen, endemitfdien haerEd.Grooê
Mog. by refaiptie te willen bekent maecken, of ende
tegens wat tijdt haer Ed. Mog. hunne Gedeputeer-
den ten fine voorfz behoorlijck geinftrueert ende ge-
authorifeert fouden konnenendcghelievenherwaers
te fenden ; ende zijn tot preftatie van de voorfz Offi-
cie verfocht ende gecommitteert, ghelijck verfocht
endegecommitteert werden by defen den Heere van
Noortwijck uyt de ordre van de Heeren van de Ridder-
fchap, een van de Heeren van
Dordrecht t een van
Haerlm, een van Delfi, een van l^tyien, een van Am-
fierdem,
een van ter GWi > een van JÌe«fr^w», een
van
Alcmaer, een van Hoornt ende een van Enckhuffe»,
mztdcB.aedtVenfovarh·,
die mitfdefeo oockfpecia-
lijck verfocht ende geauthorifeert werden, daer toe in
abfentie van haer Ed. Groot Mog. te vaceren,ende mee
de prefenten te befoigneren.

AnorJeertmetdtveorfaRefolutie».

GeteeckenC
HERBERT van BEAUMONT.

m mifYibebiiecbt geb^efcDeett baeg^baec aen/
enbetoai^al^bolgdt:

Edele Mogendet é'c.

WYzijn door omifamdlg rapport van den Heere
de Wit, onfen Raet Penfionaris bericht gewor-
den, van 'tgecne defelve vooreokoinca Is dQor-

StïlS '

il 1

!

^ I


-ocr page 693-

698 SAKEN van STAET

I ^68. aenfpraecfte van de Heeren uwer Ed. Mog.alhieraefi-
__ wefende Gecommitteerden,endeanderfints betreffen-
de den jegenwoordigen toeftandt der faecken aldaer,
in rpecie raeckende het fubjeft ende d'executie van
feeckere Sententie tegens den Heere van
FaUandh
tot remotie vandenfelvenuytdo Vergaderinghe van
de Heeren Staten Generaci ter eenre ende ter andere
zyde ; ende daer op by ons ( dewelcke niet liever
fien, ende in alle voorvallende occafie behertigen, als
dat de Provimienin heer felven in ruft en vreede le-
vende, des te bequamer mogen zij η ende bly ven, om-
me de gemeene Unie ende de Leeden van dien tegens
alle machinatie ende geweldt van buyten, te konnen
maintineren, ende defenderen reflexie gemaeckt zijn-
de , moeten wy bekennen dat de voorgevallen difcre-
pantien in U Ed. Mog. Provintie ons ten hooghften
bedroeven, ende te meer, dewijle wy vreefen, ende
te gemoete fien, dat deielve foo voortgaende, de ge-
moederen hoe langer hoe meer van den anderen alie-
neren ; ende dewyle wy oock dienvolgende geerne
fagen, geprevenieert de onvrundclijcke debatten, die
over het cas voor/z, waervan ons de communicatie
boven gheroert is toegebracht, ontwyfFelijck fouden
komen te vallen, ende de onaengename Deliberatien
die daer op fouden moghen volgen, foo hebben wy
beter geacht onder't welnemen van UEd. Mog. de-
ielve voor ais noch bezydenteflellen, ende alvoo-
rens feeckere Heeren uyt het midden van den on-
fen te committeren ende te authoriferen, omme de
ware gelegentheydt derfaecke, ende den grondt van
de difcrepantie tuflchen de Leeden van U Ed. Mog.
Provintie met de redenen foo van d'eene als van d'an-
dere in te nemen, ende vervolgens hare ghedachten
te laten gaen, ende te laboreren op expedienten, we-
gen ende middelen, om alle de Leeden van meer
hoogh-gemelte Provintie wederom te confolideren
ende in vrundtfchap te herftellen, vaftelijck vertrou-
wende , ende verwachtende dat den Grooten Godt
ons vreede-lievendt voornemen ten fine voorfchreve,
ghenadelijck fai believen te zegenen , immers dat is
onfegoede, oprechte, endeganfchonzydigeintentie
ende ooghmerck, daer van wy niet hebben moghen
laten uwe
Ed. Mog, mitfdefen, te geven fommiere
ende eenvoudige kennifle, met gantfch vrundelijck
verfoeck, ten eynde U Ed. Mog. defelve, foo veel in
haerisfeconderendeons degerequireerde informatie
ende onderrechtinghe van alles niet alleenlijck niet
willen onthouden , maer oock de voorfz by ons
voorgenomen OfBcien tot reftauratie vanvreedèen
eenigheydt haer welgevalligh believen te laten wefen,
ende tot dien eynde ons by refcriptie bekent te maec-
ken, of ende tegens wat tijdt, U Ed. Mog. hare Gede-
puteerden ten fine voorfz behoorlijck gheinftrueert
ende geauthorifeert fullen believen herwaerts te fen-
den, op datalfoo de voorfz Heeren onfe Gecommit-
teerden haer daer na gedragen moghen; UEd.Mog.
nochmaels verfeeckerende, dat ons niet aengenamer
wefen fai, als dat wy ons vreede-lievendt ooghmerck
meteengoetfucces van vreedc en eenigheydt onder
de Leeden van U Ed. Mog. Provintie gekroont fagen,
ende micfdien verwachtende dat U Ed. Mog.daer toe
meede fullen believen te coopereren.

Edele Mogende, &c. Gefchreven in den Hagt den
ftfiiende» December feBien hondertt acht m fe.
Jiigh.

DE STATEN,&c.

De fuperfcriptie was :

Aen de Staten vanOvtr-Tjfel, ende by shfintie
een haer Ed. Mog. Gedeputeerden^

Hollandt gaelbe op bee^ töüt boo; ben bagg een Ειρ»
fonöece quefiie/ Die fp met Zeeiandt {jabt / jgnbe een
Obligatie ban omtcent vijfthien duyfent gtdben^/
enbe αΐηαΐ) albu^ toe : ^n tijden ban ben iongbflen
Engelfchen Anno feftien hondert fes en

(cftigb, gappenbelmenlwitMn^t bm^uet-

i6it9ej?en met ©ictualie in See öffonbeH/ om te
toJbecm fooDanifle -j^cfjepcn/ al^otéfou! ^66!

ben acbiech ïiebben. ©an btfelbe Bictualie β - '
be gfeufcöe^cöeepenflclebect tot
vijfthienduvr/n
BUlben^ eccfl onbec Receifien, baec na onbcc Obiipj
tie, oin bp Zeclandt ijiebfc betaelt tetoojbcn· 'm
toelcften epnbe banbieeben Hollandt een Coinmtw
na ZeelandtBöefonben sönbe met b'«©biiftatif/ Ζ
baec op 't gelbt t'ontfangen/ i^ toebec gehomen intt
leege {janben j cappojtecenöe bat öp/ bolgené BEoetr,
te/ beï^eetenbanZcelandttjabt 0.(®bligatie inbm
«aebtobecgegeben/ enbe bectoacötinbeüetalinX
biiecbt gem na S^ecgabetingt) / boo; ben ^eccetar^
gegeben/ in plaet^ ban gelbt / een SJfTignatie ou ttn
©ojp/ (aW men fegfjt) baec gijeen öupfcnftQen
©en Commij^ met b'3iflrignatie niet te bjceben S
be / fnbe fijn ©Migatie toebec epffctjenbe; htttn i
boo? anttooojbt: bat bie bp be ^recen güefcheuct

toa^. Novum folvendum genus. ©eJ^jobintiebaii

ban öaec Jloogb |®og./ bie 'tfcpt feecimpjobfct.
ben. «Z^ie ban
Hoilandt gabben ggeconcfpiecct ccn
ecnltigo fcgjpben / om upt ben naemban baec Mm
Jl@og. aen be Staten ban Zeelandt gefonben te too;-
ben : maec be <(?ebeputeecben tee 3^ecgabecinal) bati
toegen
Zeelandt, becfocbten/ batfultEt^mocI)taclt<
tecgeöouben / enbe bat fp feïbe eccfl foubcti fcbiutitii
ombecicbt. j&oobeeUnecban/ bat bief
;obmticn
ftgb namael^ onbeclingl) bebben becflaen.

©en feventhienden obccgaf ben iïaebt nocD ùlt
bolgenbe op'tflucft bec fepacate caffatieban Hoi.
laadt.

Ho. Mog. Heeren.

r^ Ot voldoeninge van U Ho Mog. Refolutieojin
I dares refpeélive
dsnacbtfien, 'v«ertiendιιιeaύe^^^^
-*· i-ii/r/fsi/fwdefer, dienende van onï bericht en test»
ad vijs, op het inbjeit, raeckende de licancieringe van
feveu en twintigh Compagnien by de Provincie van [ffiïj
HoUaadt màtWefi-Vrieflandt gtàiSDt om de redenen
vervat in der felver Refolutie, indateden</fr//^y&/«»
Novemberlaetftleden, mitfgaderseen feecker julfifi-
catoir bericht, dienthalven van weghen opgemelde
Provintie op den
athtflen voornoemt, ter Vergade-
rlnge van U Hoogh Mog. ge-exhibeert ; ende eer-
ftelijck, nopende de Compagnien gelicentieert, om
te vinden het equivalent vandefuppletietot/&«»</ir/
Koppen der Compagnien boven de
vierduyfent bs·
wufte Zee-Soldaten tot Aftfr/WfM ge-erigeert, dat het
welfulcksis, datoponsadvijs in date
ά^η elfden Fe-
bruarij
fefiie» hondertfiven en fefiigh, ten eynde eeni-
ghe Compagnien, ftaende op de repartitie van de te.
Ipetìive Provintien tot het employ ter Zeegedefpi·
cieert ende geafFefteert mochten worden, by U Ho.
Mog. goedt gevonden zijnde den «
cìì/mm/ì» daer acn
volgende te fchryven aen de gemelte Provintien, dat
defelve foude willen ter Vergaderinge van U Hoogh
Mog.inbrengen hare refpeÖüve Provinciale Ad vyfen,
mitigaders een fpecificatie van de Cpmpagoien die
haer £. tot het employ fouden dirigeren, ennament-
lijck aen de Provintie van Hollandt, om ten dien fine
te difcipieren de nombre van
vieren twintigbCom-
pagnien, dat daer op vervolgens involdoeninghede
meergemelde Provintie van Hollandt op den/«
en
tmntighfien
Maert des felvigen Jaers aen U Ho. Mog.
bekent heeft gemaeckt het getal van4ii&/Cofflpagnien,,
ende op nader aenfchryvens
van U Ho Mog· in date
den
drieeutv'm^hfienhOïi\t deer en boven op den
negenden Mey beyde voor t voorfzJaer noch ingebragc
een Lijfte van
vyftitn eelijcke Compagnien, maer d«
wy niet bevinden dat ü Ho. Mog. by een pofitive Re-
folutie hebben goet gfaevonden ^t de voorfz Com-
pagnien
Mariniers, ^uerende den Engelfchen Oot'
logh, om feer gewichtige redenen geintroduceert,fou-
den continueren in een permanente applicatietot den
Maritine» dienft j oock in tyden van Vrcedcj «deals
de bewegende oorfaken quamen te ceflèreij,mitfgaderi
Biede niet dat defelve yder moeten gcbiagt worden tot

-ocr page 694-

en O O R L O G Η i ^ Acht-tn^H^eimghfleBoeck.

«8 -enperpetuélnombervanKoppen, ende in-
' fonderheydt niet dat de Provintien gequalificeerc four
den zijn» om tot het uytvinden van'c equivalent van
devoorfzfuppletie eenighe Compagnien j onder te
fleecken ofte Jicentïeren, tnaer wel dat de voorfz Ma-
ritime Compagnien} gednerende dér fclver employ
fouden bly ven onder de ordinarie Regimenten j fon-
der eenighe alteratie ofte nieuwe belaftingen, ende
dat defeive fouden verfterckt worden uyt andere
Compagnie" op de repartitie flaende : dat wy oock
I uyt dc infichte, foo wanneer by de Heeren Staten van
Hollandt eenige vacante Compagnien ondergefteken
wierden, des niet te min de namen van defeive altoos
hebben ghebraqht op den Staetvan Oorloghtot den
bedigen dagh, fonder dat by ons aen een Ige Officieren
defeive Compagnien lydende aenfchryvens is gedaen
dan naer 't nemen van U Ho. Mog. Refoluticj in date
àtnvàentwmtighfien September laetftleden, ende
in contormité van defeive, belangende de caifatie ghe-
dien om te recou vreren feecker overbetalinge, gedaen
jen de
Marmers, ter fomme van negenen veertigh
duyfent drie htmdert drie en dertigh
guldens J dat wel
waer is, dat de voorfz overbetalinghe by meer-ge-
melde Provintie U Hoog Mog. op den
elfden Ofto-
ber laetftleden is acngeweièn,dat wy oock dienthalven
op den
negenden daer aen volgende hebben gheadvi-
ieert) maer dat ons bewaft is, of en hoedanige Refolu-
tieUHoog Mog. dienaengaende hebben ghelieven
te nemen, ende namentlijck of U Hoog Mog. de
Heeren Staten van Hollandt hebben believen te qua-
lificercn,om defeive over betalinge tc vinden by cafla-
tie van eenige Militie. £nde wat aengaet de licentie·
liDge van de Compagnien, om te balanceren de^ee-
iTif van de andere Provintien, in ofte tegenis het Re-
gimeot van den Heer Veldtmaerfchaldt Wurta, ende
devf/yiie» Coinpagnien onderden Collonel van
ìtn, dat wy dienthalven wel bevinden dat U Hoogh
Mog. by der felver Refolutie, in date den
twin-
ύζψβη September laetftleden hebben goet gevonden,
dac uyt de gheheele Militie indiftinde ijck lullen uyt-
'fterven, ende in dier voegen fucceffivelijckgelicen-
tlee'rt worden
een en twiniigh Compagnien, ende daer
onder op de repartitie van Hollandt wri/e», ende
dat albereyts vyf Compagnien op de Provintie van
Hollaodtvoorgemelt sedert dien tijdt uytdendienft
ontflagen àjn, als namentlijck
Smits, Senten, Óver-
βψ> byonsaenfchryVens, indateden-r^/i/eeOöo-
ber daer aen volgende, ende die yanwylen den Ka-
piceyn
Brandt, ende die van den Heer van Voorjehoo-
tm,
door dooden ende avaricemqnt yanhaerKapi-
teynen refpedlive vacant gevallen by aenfchryven als
vooren van den «ieri/ewi/e» November, maer dat ons
mede onbekent is, wat nader Refolutie U Ho. Mog.
dien acDgaende fouden moghen genomen hebben,
watr mede vertrouwende tot vernoegen bericht te
hebben, fullen wy tot voldoeninghe
van het t-weede
Lidt van U Ho. Mog. Refolutie onder correftie, iuc-
cindtelijck feggen, nademael de Militie vanden Staet
te Voet ende te Paerdt, niet alleen in de mafia ende de
nombrevan dien, maer oock ten reguarde van yeder
Compagnie in 't particulier is geregüleert by gemelte
U Hoogh Mog. Refolutie, in date den
vijftienden
asptember laetftleden, ende dat defeive Refolutie ge-·
noomen is cyi voorgaende advijs na rijpe deliberatie
«nde refpeitivc Bondtgenooten, nagehouden Con-
ferentie tuOchen de Bondtgenooten onderlinge, ende
ttetgefamentlijckc concert ende goedtvindea van de-
feive, ende dat fulcks verftaen moet woïdeii» daer
door in onderlinghe verbintenis tuilchen de Bondtge-
nooten geintroduceerc te zijn, nademael mede weene
Provintien eygener authoriteyt vermachtecalieeren
eenigh Kriigs-volck in dienft ende eedt van de Gene-^
raliteytxljnde,in de onderhouding van dewelckeby
de gefamentlijcke Bondtgenooten is gheconfenteert,'
doch foudeby verfcheydeRefolutien, ende nament-
lijck die van den
eerfien Novemberfifiien hondtrtirii
'«taintigh, dennegendenFehruiij fiflien honiert fes
n twintigh, den achtienden Augulty fefiim hendert

infgeJijcx de Gouverneurs en Commandeurs niet ver-

moghen te difièreren aen eenige andere aenfchtyvensj____

dan het geene gefchiedt op 't goedtvinden vali de ge-
famentlijcke Bondtgenooten, ende uyt den naem van
de Generaliteyt, dat mede uyt foodanighe feparate
caiTatie niet dan grooteinconvenienten komen teont-
ftaen, ende onder ander verfwackinge van Guarni-
foenen, alteratie van Regimenten, en totale morti-
ficatie van de fel ve, confufiein de Militie, ende da?
die en diergelijcke ongemacken figh albereyts ter de-
feroccalie openbaren, zijnde fulcks dat eenige Fron-
tier-Steeden foodanigh van Militie daer door werden
ontbloot, dat de Poften ten dienfte van den Lande na
behooren niet konnen werden befet, ende metter
daedt alle de Regimenten van de Franfche Natie ful-
len worden verfocht, om mecd'executie van de meer-
gemelte licentieringe te fupercederen, ter tijdt enda
wijlen by eenparigh goedvinden vandefamentlijcke
Bondtgenooten gedifponeert fel zijn, fulcks ten dien-i
fte van den Lande geoordeelt fai worden te behoren»
ons niet te min refererende in alles tot U Hoog Mog.

• ι
Μ '

il si
li».:'.;.

"^'iftiib, mitfgaders d'opgevoJghde praàijcqwe, dat «rtl?fyepnbi]ieb^ge-fttvIopeett/b«tttoDifootert

' ftftft » bifflöÉ

t li:

_______om

onfe befoignes op den Staet van Oorlogh, die wy je-
genwoordigh onder handen hebben, foo veel te be-
ter te konnen reguleren,

In den Hagke den /eventienden December fe/lim
kondert echt en fefligh.
Was gheparapheert
' H.
van Lochteren. vt. Ondeiftondt ter Ordon-
nantie van den Raedt van Staten der Vereenigh-
de Nederlanden,

Geteeckent

G. van SLINGELANDT. ,

^aeeopi^'^anbeteti baeslg^ oóec i^ebohbmtë
becfowRen bc êeecm ban Hollandt, Datficfelbc met
b'eicecutte ban be boojfs licemitcinsetoilben fujpiAcei
beten / tee ttfOt enbe tuplen toe/ batbpc^atfgö
eoebtbfnbe^ ban begefatncntlijtheSStmbtgendotett
bte^ aenaaenbe sebiftioneect foube toefen/ fuIcR^ al^
tenmeefienbienfleban benXanbe seoo;ùedt ftotiè
tnojbentebegoocen; «ribef^giet; ban «SmactsDe^
fonben aenbenbiel oemelten iSaebtban ^toit/ oni
te firecften tot beffelf^ natic&tinsc.

ïï^sn (iaebt fc{)3eef giec op ben twintighftèn» bat fp
totC]t;ecUtièbant)àecib.lI^oa. lElefoIutte/ inbacè
ben
achtienden bife^/ bp betofltfie fiaec i|o. Uèoff.
neben^baec becflonbcn bat egeene^jobintie /
neP:^utüocitept becmocgt tetaffecen eenigb Sicyg!^-
boIcË (n bienft mbe (ffiebt banbe d^enetaliteptsnnDe:
b'òmetlioubtngebanbetoelcfiebpbefiefameimetbé
250tìbtfienootcn i^flecbtifenrcect / ftaDbén aljef^je»
ben aen be ((?oubecnruc^ enbe Commanbeuc^/ etibe
batalgoe toel gaec fentiment enbe (Incece intentie
omtcentliet booigpoinct gecoudieett/ toa^ infeeê
Mate/ bupbeificlte/ enbeflonificante tecàien/gacË
JlStffibe/ in Date benfeventiendenbaecbebobcen^/
enbe foobanfgen be toercfìe in'tttiinfie niétbonbeti
fubjeec gemaecht b)o;ben eeniQt)eintecp{etatie/ bè
koelcto fouben fcbfjnen te implicecen eenige p;ciubit(é
ten ceguacbe banbe libectept ofte b^pgepbtin'tbjai·
gen banbe confentcn be tefpenibe #;obintienconf>
petecenbe: infonbecDepbt al^ beboojfs gaeetooo;·
bentDiecbengeconlibeceectmet een
patticuTiece Ce*
latte enbe applfeatte opbebaecbiticitelijciteenbeom
baebetrpieecMdcbebieecJbept/ cefftietenbe inbena*
tnece banbe f^etlten. 3)pacc obec bg be gbemelbé
j|@inibe aen baec l|o.|@og.tDfecbtgebientban be^
ciggt enbeabl^ : nabemaelfnecDcecbecicDt bncen
batto»! Hcbt jegen^ beec gepifameenbeopcecgte in«
tentiefoube tnogen mifbupt tooiben/ be alleguatiè
ban feecftece Sofdutie bi bete ben
achtienden ^ir·
guflpfefiienhondertvljftighj foogabbenf^/ ùlgoé
tud
txfupraahmdanti, niettoillenonDectatenìbpbifi
fen/ totboojfiaminggebanfbobanfpeintetj^ctatie/ ^
te bec&iamit bat ^ be boa;|^ «efolutie totgbeetl


-ocr page 695-

<i54 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t ÌÌÌÌR ftelenjetewficmateic bande booiflaenbe ecfoimif/
Date bp oecetioöeect/ cnöe otec fuUp Uooj foo tìeei Die
Btfplutie flpulicflbel
tot eea lilaet/fuptìcc ente
neDjaaen confcnt / cnDe fulcp tot fooöanige jBiline/
obectDEicfteiiÊöffanietttlöclJe
95onötgenootEn ract
cenonbaltiisDe®öli9a«eO«n anDftenljaööen
botiDen: gfjefiiehfp inijefen oo?öielOcn oljeDaen tc
jijiiDooj 't nemen öan &aec to.iBoB.®efeïutwto
tiatcben vijf entwmtïghften^^etitembec taetflIeOen/
fnftc0eEn{lnt0totecniflc
jRSttitii/ toaec öoo?tie ee»
faitientIi)tKe SSonOigeiiooteti eeetn confenten (jao»
OfiiBeDjagen. ^cfjjebetitopDeci : Datfpl® Offese»
ieflentl)cpbt/ enoc tecoccafjc ban öaec befoigne^ «nbe
Deitbecatien op 't fo^mcectn ban b»i
ibteet ban (@oi·
loaü jcoljen^ tjetaenfiatBbeaaet/ banöaecöcboic/
Dijeacöt baööen te toetfoecfeen Daec ïfo. Jiföoa.
allable Sefolutie op be bolaenbc ^incten : nament»
Iijch / ofOaec ®og. B&eliefflen goet tebinben/
bacbeMarinets aengenomen inggebolge ban gaec
ϊ?ο. JBog. aefolutie / in Date ben
drie en twincigftcn
ècptembec feftien honderc vier en feftigh, op Den
nemelten ^tact göeb?acBt fouben
toetbeti/ fulcfel
enDctnboegenal^ totnogtoe tua^g^fcgiet: ofte
bp €ompagnien tee namb;e pOec ban foobeelfiop»
pen / al^ in De gemcite gaec i^o. JiBog. Sefolutie/ in
bate Den
vijf en twlnxighften ^eptcmbec ge-erpjef»
feect
flont. ®cn anberen / of De (ffompagnten boben
bicn gcaffecteerttotbenMarifinenDiinfl/ infgelgcF
gebzacgt fouDen tooien op ben meecgemelten ^aet
tec 'nombje ban
bondett Hoppens enDe of Defelbe
initfoienbecllaentoietben begrepen te jijnonbcc be
bifpafltiebanDe ^e^Iutie/ meecgemelt in bate Den
vijf en twintighften^&eptembec: mitfgaber^/ i)oe<
banfgen getal ban Coinpagnicnöaet ï^o. |©og. fou-
ben goeöt^binötn ten DienDienUeboo?noemt/te af»
ficteten. Φη DecDen / nabemael / Ijaet^oojDecI^/
be fi:cactementen enDe ^oIDpen banDe HSilitie pebec
in öacc tefpect beljoojbe efguael te jijn/ fonbec onDec=
fcfjept ban o?Dinacii ofte
Meriüne j® ilitie/ uptgeno^
men / boo? föo beelDelefie J©üitieefTectibeine]cpe=
bitie tcc
Eee/ enbe gebuecenbeben tijbt bjiecbt gge»
enipüopeect/ toe boebaHtge fommen oe maenbtWc&e
tiJLcacrementen ehDe ^olùpen banbe tefptctibe <@ffi·
tieten enbe ^olbaten uptgettochen fouDen bienen tc
tuojben.

3Bc ji^ifnbe taa^ al^ bolgfit/ enbe foube gefonben
hJojöen aen Die ban
JVIaeftricht, 'sHertogenboich;
Bergen op Zoom,Siuys, Sas van Gent» Huift,Ënvne-
rick, Of ioy, Bxeda, &c.

Gouverneurs, Commandeurs^ Om"
de Guarntfoenen daer eenige Compagiüfen
•van dé Hollandtfche repartitie z^nge-
affeöieert.

Den Rade van Staten.

Ed.&c. NademaelgeeHordresofte aenfchryvens
aengaende de Militie, ende faec
geeDcdaervao
dependeerc in 't relTort vande Generaliteyt ver-
mogen gercfpedteert te worden, danfoodanigbe die
kcmentedeflueren uycdennaËmende van wegende
Generaliteyt, ende infonderheydt als die ordres ende
aenfchryvens komen te tenderen totcaflàcieendeli·
centieringe van eenige Compagnien, foo hebben wy
goetgevoDden U E.mitfdefenteordonneren,otnnie
figh na'tgheene voorfz is punftuelijck te reguleren,
ende ingevalie nu oftenamaelsaenU£. ofteaende
OfBcieren daer inGuarnifoen leggende (ouden mo-
gen toekomen eenige
Provinciale Ordr*s,iai^n geac-
compagneert te zijn met onfe Meflivens «yt den naem
vande Generaliteyt, dat UE. ons daer, van nenftqntt
advertentie fulc hebben te geven met overfendinghe
van foodanige Provinciale ordres in origiqalia, ofteby
copye authentijcq, ende middeler-wijle die vQorfie-
ningedoen, teneyndéallesghehoudenwordebuyten
executie, COC dat by haer Ho. Mog. ofce aes dicatlul-
ven nadpr fai zijn fedil^neert, wy hadden Oock der \
halven niet getwyff<lt,ióuden aen ons kenniflè vande

aeolchry vinge gegeven hebben aen eenige Officiere
aldacr in 't Guarnifoen, gedaen by de Heeten van H»?
landt ende Weft-Wie^andt, ende tot nader ordre de
licentieringe van<ìe Compagnien verhindert.

In den Hage den trUntighfien December Jefiünhn
dert echt tnfifti^h. !

<©bec bit toetcB 5ijn be l^ceten ban Hoiiant bté an-
becen baegö^/ ©Jpbagö Den
een en twintighfteo, γ»
Corps
ter ©ecgabecingeban {jaec»o. j©ofl. betfche. ^
Tien/ gelöcl» ooch be ïlaften ban ^tate
en Corps.
baec ijeeft be ücec iSaeDtlPenfionati^ban totte
Hollandt in 't bjeeDe geftlaegt obec be pjoccbutcn^hnn
ben Qaebt j batfe gabben b^eben ggeftgjeben aen De
<!5oubemeuc^ enbe Commanbruc^ bec élaetfeti/
baec be feibe Compagnien mocbten jiin /ten epntie f»
be licentieringe bet feibec (Dooj aenfli}?PbiiiöB ban
Η O iiuicbelafl) fouben beletten/ tmmcri niet uace-
cen/op Deaenfclj?pttingban Hollandt.^nbcgtlöcft oit
toa^ een bieccfi gelgck oocB in 't ^aec vijftig toag ge.
fegiet/ baec opDoenmael^boIgbebebelegeting ban
Amfterdam, enbe 't faïfecen ban be Heeccn op Louve.
fteyn
gefet; foo toiettoocii fulcF niet betfiafflen in
Dffe parange ban ben iSaet #en|1onaci^ ; al^ o|Fi)'in>
tentie ban benïïaebtfcöeenbecgeltjcRegetiacötente
gebben : niet ongetaireett iatenbe be lleecen Die üan
tpegen^ i||o!IanDe in ben ]3aeDt tnacen : toaec om fp
befe aenfcDjpbingö mebe fcfieencn te ftcbben ofaii»
bopeect. IQaet fp allegeerben/ bat De it^obintteìsa·
cenafgeftooocen/ enbe moefienboIgenD'oii^eban»
ben iSaect enbe öaec ginflcuctie
. aiJaec tegmen Hol-
landt
ffpbe / bat pebec f>iobintie niet langcc becöon»
ben tua^/ al^ tot ö'et epnbe ban Ijaec confenten/ enbe
Datfe ben ]9aebt befoiaecItjcB gabben fui); genotifi'
ceert ; bettoijtenDe Die ban
Vrièüandt, batfe BaDDm
gicafTeectin'tboocigegiaecIjaei: vier Compaunim
Mar niers, fonùecbaetbàneenigljehennÌétegebcn
aen ben OaeDt. ©ie ban ben BaeDt btcfocfitentin.
gefcl)}ifte. Cot bjeebec beclicgtinge fai fjiec ban in»
fececen be bolgenbe Rotule bpfiaei; l|o.ieoa.Def=
biegengebaenDouDcn.

'I'U

ExtraSi üjt het Regifler der Refiktien

vande Hoogh fJMog. Heeren Staten Ge-

nerael der Kereenighde Nederlanden.

Venerls den ten entrnfftighfltnOecmhttfifihin
hondtrtachttn fefiigh.

De Heeren Ordinarii ènde Extraordinaris Ge-
deputeerden vande Provintie van Hollandt»
hebben terprefentie van den Raedt van Staten
en Corps, ter Vergaderingeverfcheeneo zijnde, totbe- ^
richt van haer Ho. Mog. Refolutie vanden
achUendtn
deres, onde'cadyijs venden iel ven Raedt van Staten
vanden
fiventienden daer bevoorens breeder deer inne
vermeit voor' af in den gront aengewefen, hoe dat de-
felve Provintie op voorgaende iterative Inftantien,
Refolutien ende Aenfchry vinghe van haer Ho. Mog·
ende namentlijck , die van dernué/iaidett Februari^
eeitt»tmm$>ghjieneadedrietn tiuintighfitn April des
voorledenJacrs, ende meer
anderen alleghenomen
ende gevolght op het wel geraifonneerde adwj«*»n
den Raedt van Staten, in date den den
«Ifdn Februarf
voorfz boven den ordinarie dienft geaffetSleert hadden
twmtigh Compagoien Marifm Krijgi-knéchten,ende

affterven van eenigö Capiteynen tothet voorixghe-
ttl, Inconformité wn 'c voorfz advijs, eedeopge-
rolghde Refolutien verftercken uyc «ndere Com-
pagnien op haer repartitie flaende, ende fuicxmec
mOltifiUtieendoonderfteeckinge van defelveCom-
pegqieiï, daeitoehaerHo.Mog.
als fulcks noodigh

i| geweeft , ende de voorfz onder te Öeeeken Corapi-

goiea buycca Holltnt iji OuarnUben gelegen hebben.


-ocr page 696-

OORLOGHjV Acht-tn-veerfgMe Boeck. 66^

cn

oock op voorgaende advijs van den Raedt wn Staten
1668·
fpecialcRefolutic genomen, ende expres Patent afgc-
fondeti hebben om de voorfz te mortificeren Com-
nagoien tc doen komen in 't Guarnifoen j alwaer ge-
plaetft waren die Corapagnien, by ofte onder dewelc-
L fy gevoeght ofte gefteecken mochten worden, bly-
vendc de gemelte Provintie
Tan Hollandt in dier voe-
gen altijdts belaft met hare
juffe ^te ié den Staet van
Öorlogh teghens d'andere Provintien, foo als oock
t'elckens,van de voorfz mortificatie ofceonderfteec-
kingeaen den Raedt van Staten advertentie is ghege-
ven, fonder haer Ho. Mog.daer benevens mede eeni-
ee notificatie van dien gedaen te hebben, als fulcx in
particuliere executie van 't ghcene by haer Ho. Mog.
penetalijck is gedecreteert onnodigh ende buyten ge-
bjuyck zijnde.

Ende nademael haer Ho. Mog. op den vyfm twin-
Mflen September leftledcn goet gevonden hebben,
dat alle de voorfz Compagnien Afer/wVrr tot op ^e»·
dert, ende urdinaris NederTandtfche Compagnien tot
op ίΦ&Ι' Koppen fouden worden gereduceert, foo
hebben vervolgens niet alleenlijck de Heeren Staten
van
Holiandt ende Wefi-Vrieflanti maer oock den Raet
van Staten, des verfocht zweeft zijnde, de noodighe
aenfcbry vinge, foo aen de voorfz Compagnien Mart-
uiers,
voor foo veel die albereyts tot hondert twintigh
Koppen, als hoven, waren gefuppleëert, als mede aen
alie de andere naer ordre ende ftyle gedaen ; waer
door dan de Compagnien by haer Ed. Groot Mog. tot
de Maiitimen dienft geafFeöeert, die voor date van
dien op den Staet van Oorlogh uytgetogen gheweeft
waren tot
fes ennegentigh Koppen ; als nu de Provin-
tie van Hollende, volgens de voorfz genomen Refolu-
tie, maerkonnende valideren tot Koppen ,
foo heeft confequentelijcfc defupplecie, diete vooren
maer beftonde in «iireBijr/e/;^^ Koppen, te wecten,
van
fes ennfgentigh totbondertfwintighi nu moeten
ghedaen worden met
veertig Koppen over yder Coiil ■
pagnie, te Weetcn tot éoe</fri Koppen j in

voegen dat de Heeren Staten van Hollandt ende JVefi-
Vrieflendt
eenighe daghen daer naer de computatie
latende maecken ten tyde datiy albereyts
veertien van·
de voorfz
tmntigh Compagnien gecompleteert, ende
fulcks in ghe volge van^e voorfz Refolutie van den
vijf
mttt'mtighfle»
September leftleden tot hêedert Kop-
pen gereduceert ofte ghebracht, ende vùotts ordre ge-
Itek hadden, om de refterende
fes Compagnien mede
tot het felveghetal te brengen, bevonden hebben dat
fy ten dien fine noch quamen te mortificeren, of on-
der te fteecken
drie Compagnien y^er van feffligh,
ende v^fthien Compagnien yeder van vyftigh Kop-
pen , ais dan de Provintie van HollaiJdtter faecke Van
alle
Mariniers, hoven degelt-fommetet dieroorfaec-
ke op den Staet van Oorloghe uytgetrocken, ende
't beloop foo vande Compagnien in
Mariniers gecon-
verteert, alsvandiegeene, <lie tot fuppletie van de-
ielve als boven gÊtnorcificeert of ondergefteecken wa-
ren , ( de voorfz
drie Compagnien van fifiigbt ende
ii'^ien van vgftigh Koppen, daer mede onder be-
grepen ) noch aengeflagen ende befwaert bleef met
èiehndertvieren feventigh guldens ftVMÌluy vers ter
loopende Maent, boven hare fulcks dat

derhalven ende om de faecke cÉcn te ftellen, haer £d.
Gr. Mog, noch hebben moeten refolveren tot retreo-
. chement vande Compagnien Collonellen van haere
Guardes met
vyftn veertigb Koppen, die by'top-
«chten v«i de eerfte
Mariniers aen den Lieutenant
Collonei van
BeammP, nu Collonel vande voorfz
Guardes, als Commandeur van den
Briel tot Mari-
Kimto«evoeghezijngheweeft, in voegen dat door
't mortificeren ofte onderfteecken vande voorfz
drie
Corapamlen \aofefiig eade vjjfiie» Compagnien van
Koppen, de Provintie van Hollandt eygent-
lijck maer geftelt ofte gbebracht is op hare
jufie ^npte·,
ende geeofints daer beneden, foo als het fchijnt by den
gemelden Raedt van Staten gevat ende gheprefuppo-
aeentewefen, daer innedan het gantfche abuysofte
eneur fchijnt te refideren, want fulcx vaft ftaende, ge-
''jckhet felvq demoaftrotief
ende oock den Heer Tre*

fonerGeneraelbyeenefpedficqueftaetendecalcuIa-
tieaengewefenisjfooen kan onder correrie de Pro-
_
vintie van Hollandt, niet fonder de uytterfte onwil- "
hgheydt geverght worden,dat defel ve de voorfz Com-
pagnien foude blyven aenhouden, ende fulcx boven
hare Hupte believen te betalen het beloop vande voorfz
drse Compagnien \i.nfefiigh, ende vjifiien Com-
pagnien van
vyftigh Koppen, dat isv^iendnyfent
een hondert en tachtigh
guldens yder Heere Maent,
meerder als fygheconfenteert hadden, ende eygent-
lijck fchuldigh was vande vorderewiri;»» Compag-
nien daer van het notoir ende
in cenfefo is, dat h^er Ed.
Groot Mog. volgens de mecrgeroerde haer Ho. Mog.
Refolutie van den
vijf en twiniighfienì&ÌdcàcTi by uyt-
ftervingeofliceatieringe hebben moeten worden ont>,
laft, mitfgaders vande
twee refterende, dietenver-
foecke vande Heeren Gedeputeerden van
Oytrecht
ttidsOver-T[fel
totlaftevan Hollandt ghenomen zijn,
in plaetfe vànde
tvee Compagnien by detelve t»ee
Provintien te licentieren ofte te laten uytfter ven, werp
alhier geen verder bericht ghedaen, dewyle dienthal-
ven by 't voorfz advijs van den Raedt van State geepe
controverfiegemoveert werdt, midts welcke dan haer
Ed. Groot Mog. precifelijckghebleven zijnde binnen
de palen van voorgaende genomen Refolutie, ende in
conformité van defelve befwaert blyvende met haer
jufie' ^te in den Staet van Oorlogh, nàer propor-
tie vande andere Provintien, in voegen als notoir is,
ende by demonftratie calculatie is blykendé,foo komt
haer Ed. Gfoot Mog. oock niet fonder bevremdin*
getevooren, dat defelve vatì haer gedaeneaenfchry-
vinghe aen de Officieren de voorfz Compagnien ley-
dende by Miffive als voor heenen, endè naer ghe ■
woonte aen den Raedt van Staten notificatie gegeven
hebbende, den felven Rade daer omtrent van haere
zyde mede niet naer ghewoontegeprocedeert, code
gelijckeaenfchry vinge aen defelve Officieren gèdaen
hééft, foo als den gemelden Raedt weynigh weecken
te «ooren op ghelijcke ontfangèn notificatie aen de
Officieren leydende de Compagnien van deCapitey-
nen
Smits, Overfieyn, Seignon, Brandt, ende den Hee-
re van
Voorfchootea wel te rechte ghedaen hadden, niet
konnende begrypen de poinden daer toe by't voorfz
advysgealle^eefteenighfints ter materie applicabel,
ende veel min dàer toefuffifànt te zijn, want voor foo
veel belanght de eerfte allegatie i die namentlijck den
Raedt niet en bevindt dat haer Ho. Mog. by eenpofi-
tive Refolutie foude hebben goet ghevondcn, dat de
voorfz Compagnien
Mariniers oock in tyde van Vre-
de, in eenepermanteappicatie tot den voorfz
Man-
tinen
dienft fouden continueren, foo bekennte η haer
Ed, Groot Mog. geerne tot geene permanenteaen-
houdinghe van de voorfz itfonwm Refolutie te we-
fen, noch oock onder corred:ie fonder te fnbverteren
de fondamenten van defevrye Regeringhe endedeli-
berteyt vande Jaerlijckfeconfenten genomen te ken-
nen werden, mgermeynenhandt-taftelijck tewefen
dat het in defen genoegh is, dat by de voorfz haer Ho.
Mog. Refolutie van den
en Septem-

ber leftleden, de CompagnienATtfr/mmmeeuytge-
druckte woorden gecontinueert worden tot op
hotuert
Koppen, even ende op defelve wy fe als de andere or-
dinaris Compagnien
ovfeftigh, endeCollonels Com-
pagnien op
tathtigh Koppen, by de voorfz Refolutie
gecontinueert zijn, fuilendehaer Ed. Groot Mog.al-
foo weynigh haer confent dragen tot eene permanente
aenhoudinge vande voorfz andere Militie ale vande
voorfz Compagnien
Mariniers.

Even foo wey nig komt naer 't oordeel van haer Ed,
Groot Mog. in confideratfe de ^Wiallegatie, na-
mentlijck , dat den gemelden Raedt niet en bevindt
dat de voorfz Compagnien ^i<zr/wm> yeder moeten
gebrachtworden tot een perpetueel nombre vanion'
(/«■i Koppen, dewyle het, als boven, genoegh is haer
getal by de voorfz Refolutie vanden
vi(fen tmniigpea
September leftleden gereguleert is op hondert ίί>.ορ-
pen, even ende in defelve termen als de andere Com-
pagnien aidaer op de nombre van
Jefiigh ende tachtigh
Kopnen gereguleertzijn^

«ïlR 5 Maer

%

i

t'
I'

ώ

t ■
ί ^

Ì

iiil


-ocr page 697-

666 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Maer voor al fthij nt de Jei-Je alleguatie van den ge -
. melden Raedc. namendijck, dat defelve niet en be-
vine dat de Provinciën refpedivelijck ghequalificeerc
iouden fijn om tot bet üytvinden van't Equivalent der
voorfz fuppletie eenige Compagnico onder te fteken,
ofte te licentteren 'teenemael buytcn propooftc, de-
wyle den felven Raedt moet bekennen en in'c voorfz
advijs felfs immediacelijck daer by voeght, dat den
Raedt wel bevindt gherefolveert te wefen dac defelve
Compagnien fouden verfterckc worden uyt andere
Compagnien op defelve repartitie ftaendej welcke
woorden n» haer eygcntlijcken fin cnde nae de opge-
volghde praöijcque hier voorenghcroert niet anders
verftaen konnen worden, dan dat daer door de voorfz
andere Compagnien noodtfaeckelijck moeten komen
te verdwijnen ofte gemortificcert ende ondergefteec-
kentcworden, atseenemanifeftecontradidtie, ende
felfs eene impoffibiliteyt in de natuyre impliceren-
de , dat de voorfz andere Compagnien aen de cene
ayde fouden gebruyckt worden, om de Compagnien
Mariniers van fefiigh tot hondert Koppen te fupple-
ien, ende dat deiel ve onder andere Compognien die
tot foodanige fuppletie waren gebruyckt, noch buy-
ten dat, by haer felven in weien ft ude konnen wor-
den gevonden.

Gelijck het dan een notoir endetaftelijckabuysis
't gunt ten
tnerden fchijnt gheimrliuneert te worden i
namentlijck dat de Pro vintic van fichvande

voorgeroerde Compagnien iouden willen defcharge-
len, om te recouvreren feeckere overbetalinghe by
defelve Provintie voor henen gedaeu aen de
Mariniers
ter fomme van negtnenveertigh duyfint drie hmdert
drie en derttgh
guldens, nademael al hier boven aenge-
wefen is, de Provintie van Hollandt door de defchar-
ge niet eenen penningh kan komen te recouvreren,
dewijl defelve daer door maer even gebracht wordt in
hixejufie quote Kgeas de andere Provinciën, endedttt
die gene die zyne volle betaelc, nocoirlijck niet
en recouvreert, maer is wel waer,dat by foo verre haer
Ed, Groot Mog. haer door de voorfz over-betalingfae
jjietfeereesccableert gehadt hadden bevonden, de-
felve wellichtelijck haer noch boven haere quote foo
merckelijck belaft gelaten fouden hebben ; tot dat de
voorfz Compagnien de eene voor ende de andere na
by futces van tyden fouden hebben komen uyt te iler-
ven, eode dat iu leks ten dien refpeöede promptere
delcharge, oock geieyt kan werden te dienen tot ver-
lichtingevan
Hì/7ì«»ì/ì , ende dien volgende oock om
eenigher-maten wederom re compenferen de voorfz
exceflive over-betalinghe by haer £d. Groot Mog.
gedaen.

En wat de vordere alleguatien van gemelden Raedt
belanght, daer op wert nochmaelsvoor gerepeteert
gehouden, dat haer £d. Groot Mog. haer van geene
Militie ter wereldt hebben gedefchargeert, daerinne
zydiredtelijckofindireélelijck , voor lange ofte kor-
ten tijdt fouden hebben geconfenteert.

Waeromme dan oock degemeldeHeeren van Hol-
landt
met bevremdingegehoort hebben, dat den ge-
melden Raedt huyden aen haer Ho, Mog by Miffive
heeftgenotificeeert, dat defelve aen alle Gouverneurs
ende Commandeurs in den Staet gedepefcheert heeft
Brieven
contremandatoir van't gerefolveerde van haer
Ed. Groot Mog. ende contremanderende het aen-
fchry vens by haer Ed. Groot Mog., in voegen als bo-
ven naer ordre, flijlfl ende gewoonte aen de (Meie-
ren dér voorfz Compagnien leydcnde, af-gefonden,
en tegelijck aen den Raedt volgens voorigh gebruyck
genotificeert, mits alle welcke baerblijckelijcke rede-
nen ende alleguatien de gehelde Heeren van
Hollandt
yerfocht hebben, dat den gemelten Raedt haer voorfz
gegeven advijs in originali mochte werden gereftitu-
€ert, omnaerdéware gelegentheyt vandefaeckege-
redrefleert te werden, oock voorts gecontremandeerc
debeveeleo aende Gouverneurs ende Commandeurs
als boven ghedepefcheert ofte anderfints ingehouden,
by foo verre ende voor foo veel die noch niet afgefon-
den mochten zyn. Waerop gedelibereertzyndeisde
fake ten principale opgehoudra toe morgeo,en V09rts

goet-gevonden ende verftaen, mitsdefente verfocc- i/i/ro
ken den welgemelden Raedc van Staten, dat haer £
niet en willen laten afgaen, maer doen ophouden dé ^^
Brieven by haer E. giarrefteert, ora aen de reipeftive
I Gouverneurs ende Commandeurs vande Fromier-
I plaetfen van defen Staet, over het fubjeö vande licen-
tieringe der voorfz
feven tn t-wintigh Compagnien af-
gefonden te viferden.

ï^rti^nfrtbjefmt / batöiebuptcnbeBcBtïinohe

5pn / bc faccfien ban ^taet niet ftonnenbefitapcn ·
be ;btaet^-t)ecfoontn feibe {tonnen bie bicittoilé niec
batten. J0ant
in effect öceft Den fiaebt ban fetottn
tDillenbolaen becfcftepbe «efolutitn / otnomtnin
ben 3ace
ieftien hondert vyftigh, toanneec Hollende
foohcacötfaOtoIcct flcaoubecniect boo^ben ;itabt.

^OU&ec Willetn van Grange; tDelci^cnabeC'

UHI· Vili «iniui UHI) IVtUltll

bolQen / btebecnietislit enbe uptgebaen
ben beröafbcn afiepecceeect in bc
forme. Ten twee-
den,
3@atbejiaatecieaenaaet : !DcnQaebt ban
jbtatcnbeeftaefiipponecct / bat
Hollandt btatibje
®?obinticn üeeft toillen befrauDeten
; Hollandt tiam
baec ban befcOargctenbe / om b'anbece baet mede te

bclafien ; niarcy-"---'··—------

bat fp niet crni
ElDc

«©tlöcft bc vt- ,.

t wintighften ©fcenibec obec bit BtòotE'toctcft fieno»
meni^getoecfi ! tcfiennen ocfft. ©oleen^ toefc
IiefoubentDecbenelbefnppaimeett be S5;t(bcn / Ue
benfiaebtgabt gticterofbeect tefc^itiben aen bete*

landt te bibettecen /
te mogen petfuabecen j ;S>c!

naec mieti aen ofe i^iobtotiea

plaetfen. <Bnbe geeft ben fiaebtban hiaten
beteFcufeett biegben be erfoluti'- banbe ^btoten
«penetaclban ben
negentbicnden^eterobrc; bpbid'

Φ gelaf} toiecbe foobane o|b^ aenbe<i3onb(tntut^
te geben enbe afte fenbeti; enbefjet ongeluchto^/
bet / toanneec befeiSefolutiebanb«;btaten (0enr:
caeltoieet genomen / baer niet tneecalg een tìSetie.
puteetbe ban
Hollandt pjefentboa^ / bienealleap»
pacentie naefï bp'tbupjkoa^,/ ppenbe / of bate
geenacgtop flaenbe / enbefepbe om bic^b» beet
Riet tegen. (0eltjc6o(icltinben(i^{og6 / tatam^tc
een ^^ilbttoacBt flaept / of Quabe teacgt gout/ 6βη
ccn^ètabtofXrgec bebecben / nentenbe boer
ori·
tcentquabeopfïcBt ; OSnbefoo fletmen / fioeflua·
Irjcb be «Sebcputeerben bec ^jobintien boen / bte (kb
abfentecen / enbe berfupmenpiefent enbe aenbacb·
tigil te 3t|n inbe ^ecgabecinge.

JUitec Hollandt, bomenbebe^mo^en^enCo^
inbeBecgabecingg / geeft booj koelfpjeeclicnbe om·
lïanbiglieptbenben @eec
Raedt Penfionarit fmch^
gecepaceett; enbe occaHe genomen / ombtebnin
gefjeucDniffetebjengenJjet gepaffetcbe ban'tSfaci;
feithien hondert vyitigh; enbebe9)obintienbco|te
leggen gaec
partialiteyt enbe malicie, ban ben ^^inte
te Hebben gljeautgocifeect / em i^tdlanbt te ιφρ^ι»
meten ; enbe na bOppjeflle met gcoote flattecpe om
]D}ince be^toeggen te bebancfien. «SeigdEt men fien
aan in be J^ijiacie ban't^aet
feftien hondert vyftigb,
enbe in be Herftelde Leeuw,
fêaecoocftboojtoetpcnbe / bat fp bergeten w*

ben / batboo?d'Amneftie,enbe||ètbttniitigfnban
befe
onderdruckende Proceduren , Hollandt toebiC
inintegrum, enbe iti Baecb?pBepti^gBerf(ïitufett
geteeefi.

Hojt / befecteteaböecentfebanbinfjince/^
loobenbe öim gcoot goet te boen / ftet'benbe Hem
gtootnuaetgebaen : ^l^iioUanbtoptgecbenbe en
opöitfenbe / om in toeftomenbe baec tegen te bo«9»


-ocr page 698-

en O O R L O G Η, ν Ack-en-veertighfle BoecL 66?

rapbeert B.vanKIyfien. vt. Lagerftont, Ter itf^g,
Ordonnantie van de Zelve, ondërtéeckt.rf6,5i(r, 
_

G. KÜTSCH.

dOpfihriftvasi

*

Edeie Mogeride Heeren, de Staten des Furfietì-
doms
Gelrê endé Graeffihe^s Zutfitn, of by ab-
fentie van haer Edele Mog. aen de Heeren der-s
ielver Raden, &c.

ARNHEM,
öte bort Stadt èniie Landen.

Edek CHogende Heeren^ Nabuereni Bont-
genooten ende goede grienden.

U' Ed. Mog. fai fob wel als ons bekent zijn, dat 311«
by de Heeren Staten van Hollandt voor eeni- ^tat»
gen tijdt in deliberatie ie geweeft, oock by een tn Hatf
formele CommiiÉe van den
tnueeettinintighfievSep-
terober laetftleden, eenige Heeren Gecommicteetden
uyt baer middel zijn gelailec, otn overlegginge te ma-
ken van feeckere middelen, hoe de Provintie van
Hollandt foude procederen, niet alleen foo wanneer
d'een of d'ander der refpeöive Provintien jegens haer
gevattede maximen eenen
Stadthoudér ende Gouver-
quame te kiefen, maeroockde gekofene Stadt'
houder
op hare CommiiSep t'introducercn in den
Raedt van Staten j waer op den
achttntwintigh/fm
daer aen volgende baer fchriftelijck advijs mede door
den DrUckgedivulgeert, ingebracht, ende vervolgen»
oock het fel ve de Leden van de Provintie is toegefon·'
foodeii, om daer op hare Refolutie te vorderen, e^dc
noch daer en boven by defelve Vergaderingbe geor-
donneert door haer Gecommitteerden eenige Provin·'
tie, ende in ipetie van u Ed. Mogi Provintie in Con-
ferentie te treden , om defelve redenen ende motiveö
welintefcherpen,. endehaer (ware het mogelijck)
mede tot dat befluyt te trecken, ende alfoo dit notoir-
'lijck is een faecke van groote nieuwigheydt, ende voor
dpt'iovintien, niet alleen die tegen wooïdighi/tf^-
houdert hebben ten hooghilcri prejudiciabel, maer
oock by alle Provintien die de vryheydt hebben, in
tijdt ende wylen na de conftitur.ie Van hare faecken
Stadthouders te mojhenkiefen, geconfideieert moet
worden yan verren in£ghten, ende feer fchadelijcke
confequentiej principalijck geperpendeert werdende
die by haer l^ygebiachte feer bedenckelijcke redenén*·
waer mede dp Proviptie van Hollandt hare fuftenue
foecktte appuieren ; ioo hebben wy hier inne nietge-
hcelijck mogen ftiUe Gtten, maer met de Heeren Ge-
deputeerden der Staten van
Vriiflandt, zijnde onfe
mede-Bondtgenooten, ende natAe gebueren^ daer
over in Communicatie gekomen zijnde, hebben no-
digh ghevonden daer van deGecomtBitteerdedefer
Provintie ter Vergaderinge van haer Hd. Mog. preal·
lablement te ad verteren, om voor te komen, ten éyn-
de, conform d'intentie van Hollandt, geene prejudi-
ciable Refolutie, jaeckendede Seffieende Stemme
van de
Stadthtudm in den Raedt van Staten ter Gene-
r^iceytmochte worden ghenomen, ende vervolgens
oock goede gevonden daer over fpecialijck aen uEd.
Mog. te fcljry ven, ende defelve te gemoet te voeten>
of defelve roet ons niet fullen oordeeleo defe gepoog-
de Vergaderinge exprefleiijck te ftryden tegen de or-
ginele initeilinge ende ordre op het Collegie van den
Raedt van Staten, by beyde Inilruàien ven degheiii- ^
mentlijcke Bropdtgenooten vandenf8>er^(^i* April»
v0ien hondert athtentachtighgcaTie&teit, ende dea
acbtieadea ìuìy fefiien hondert een m vyftigh gereno*
I veert ende ge-employeert, zijndealdaergeinfereerc
4efeexpreffeclaufule ;
datindeitJehemRaedtvanStg- ·
te mede fuUeu xijn hegr^en » ende tot. allen tyden cmpa- ">
rerentflaetff endeflemme hebben de Gouruemeurt van dt '
refpeaive Frovintie»·^
Ende op daC niermochteghe- ■
duydct werden alicca op de Froviatiea,
dm defelve

diee

ao mimftÊftDeCiÊPiocEDuMiitJan Hollandt, tticecmet
woo2öE« al^
ctDen/ fletijcft blijtht upt De nabofaeiiDe

Edele (JMogende Heeren,

jijtf. E fchadelijcke nieuwigheden) ende dingereu-
isiW I Ife maximen, by de tegenwoordighe Regenten
dfwj^ L·^ van de Provintie van ende
Weft-Vfhs-

^Dt, /<»i/id8gelijcbs bedacht, ende gefmeet wordende,heb.

bende ons nu eenigen tijdt hcrwaerCs gheen kleyne be-
» .,|{ommernifleaengebracht, inplaets dat wy verhoopt
^^ j,a(l(jen,naerbetiliirenvanons eygen endeonferna-
buyren Oorlogh, ten minften voor een tijde langh,
eenonbelcoinmerde gheruftheydt, als de aengename
vfucht des Vriedes te genieten, ende of wel U Ed.
Mog.geruftheyt ons niet minder wenfchelijck is, als
onseygen, foo wiilen wy echter verhoopen, ende niet
twyfftlen, ofte defelve fullen van onfe vooriz, bekom-
meringe mede participerenjte meer, alfOo de oorfaeck
van defelve u Ed. Mog. even feer toucheert, ende
oock niet minder kan bekent wefen, waer uyt defelve,
na hare wijdt-berqfcmde wijsheydt ende voorfichtig-
heydt, de pernicieuie gevolgen lichtelijck fullen kon-
nen voorfien, watit wat ftaet meerder voor de fament-
üjcke Bondtgenooten te beduchten, als dat dien Hey-
ligcD bandt van Eendracht, waer door de Macht van
defen Staet, volgens des felfs loffelijck Devijs bfeftaet,
wordt veriwacht ende gekrenckt, waer door werdt de-
felve meerder verfwackt ende gekrenckt, als door on-
derdruckioge door den eenen Bondtgehoot tegbens
den anderen ondernomen werdende ? wat fmaeckt
meernaonderdruckinge , als feytelijcken invoeringh
vanfoodanige nieuwigheden, die tegens de foo on-
langs , namentlijck in den Jare
feftitn hondert ten ea
v^igh op nieuWs veraccordeerde recht van yder Pro-
vintie in 't particulier, waer op de Inflruflie van deii
Plaedt van State exprefleiijck is geamplieert,ende daer
inbeflooten Articuiw», dat in den fel ven Raedt ful-
len zijn begrepen,ende tot allen tyden daer inne com-
pareren, plaetfe en flemme hebben de Gouverneurs
?andereipeö:ivePro»intien, daer defelve zijn , ofte
namaels mochten koomen, waer tegheös de Heeren
Staten van Hollandt door. hare Refolutie van den
acht
m tvintighfien
September laetftleden direöelijck aen-
gaen,tn het ffilve, fon der met eenigewettelijcke re-
denen te bekiceden, haren wille trotfelijck voot reden
geb/uyckende, ende defelve omhangen met het gepre-
tendeerde particulier interefl van bare Provincie, als
of de andere Bondtgenooten ftracks fchuldigh waren
daerom teghens de fundamentele Wetten van defen
Staet, hare lofièlijckq Couflumen van Regeririghe,
waer by defelve heer, zedert het begin vaö defe Repu-
blijcque foo wel hebben bevonden , t'eenemaelom
verre te ilooten. De vporfz onfe gheruftheydt heeft
ons doen gedencken op tniddelen, waer door de voor-
verhaelde geinterefleerdedefleynen van Hollandt, tot
confervatiè van onfe ende andere Provintien Recht
ende Privilegien mochten worden geftut ende voor-
gekomen, waer toe wy gheen beters hebbea konnèn
uitvinden, als de famentlijckëBondtgenooten., als
evenveel daer by benadeelt, te noodigen ende te ver-
foecken, om tot fulcken hooghnodigen werck meede
de behulpelijcke hatidiT te willen bieden, ghelijckwy
(iefen tot dien ey nde aen u Ed. Mog. ende diergelijdce
aende refpeöive andere Leden van.de Unie hebben
afgefonden, niet twijffelende, df u Ed. Mog. fullen
niet gedogen, dat ter Generaliteyt yets prejudicabel
wordegeconcludeert voor foodanige Provintien, die
reede een Stadthoudér hebben verkoren, of namaels
oiochten komen te verkiefen.

Waer mede·"

Édele Mogende Heeren,bevelen wy defelve in Go·
des Heylighe bfiwaringe. Leamaerden, defen
twdfden December fiflien hondert €cht enfefiig.
Onderitondt, UEd. Mog. goede Vrienden, de
gedeputeerde StAtenvaqVrielIamlc» ìr»sgepà-

-ocr page 699-

éóS S A κ E Ν van S Τ A E Τ

dies tijdts waren zyn notninatum daer by ghevoeght
Jooo" dc woorden»
iaerdefehe%yn ofte namaeh mocht en "we'
—^ Jen,
Het welcke verftaen moet worden de wel-mey-
ninghe van de Prpvintien in dit poinft t'efficatieufer
gecxprimeert te hebben 7 om dat op feecker gemo-
veerde van de Provintien van
Vriejlandt ende Stadt en
Lande,
over de Gereformeerde inftruitie in 't ftuck
van d^ Patentenby gemeen concert ende conventie
opdeaeeιte7tt^»ì>ttighβe/tJaDyfiβkie/ιhandert een en
v^fvgl· door een formele verklaringe is vaft gheftelt,
dai heer Ho. Mog. niet en verflondendoorghemelte ordre
ep de Patente», noch d'Artmlen van d'Urne ineenigen
deelete enerverenoftealteren 1
noch oock d'inftruaie
van den Raedt van State, voor foo veel defelve yande
Stadthouders waren fpreeckende» in't minile niet te
prejudiceren, gelijck oock zedertdien tijdtde
Stadt-
houders,
in funAie wefende, in den voornoemden
Raedt fonder ycmandts tegenfpreecken hebben ghe-
campareerc > ende bet fel ve recht fonder gemene be-
williginge van alle de Bondtgenoten, hun niet kan
gecontroverteert ofce benomen worden ; tegen welc·
ken nu tegenwoortigh nietkonnen nulliceren, noch
behooren in confideratie te komen de redènen in
voorgemelte concepte refolutievan Hollandt aenge-
trocken »
als dat de Provintien foo tot befluyr van haere
particuliere Regeermghede Per/ooaenva» Stadthouders
goetvindenteentphyereHy door het middel vande felve
haer in den Raedt van Statefiude fiecken te Hierflercken j
tndealdaerdoorhaergefaghde andere Provintien) ende
voomameMtlück die van Hollandt, fio ftertk in aental
zünde, fovaekonnen verklaecken, veeTnti» datfiikkifon-
defirecken tot imrmmitie vande proportie die Hollandt
fitfiinegrti te»aenpenvànkaergràotecontributie,hejon»
derlijck 'm dat Collegie te motten hebben,
nademaei de-
felve aldaer niet anders ais in alle andere Generaliteyts
Collegien (daer de Provintien
aqüt jure, ende als
ge^ijckeintereflc in de gemeene faecke hebbende ge-
admitteert werden )konnen ende moeien worden ge-
Gonfidereerc. Gelijck de vOorgemèltfe Provintiefich
mede daer op niet kan beroepen» dat d'oude InAru-
üieavanden Raedt van Staten» ende namentlijck die '
xtxiica «chtienden luly fijlienhendert eenenv^tigh,
waer in voornoemde ckulule, als boven gemelt » ge-
in fereertftaet, niet vaft foude ftaen» terwijleu als
nochfoudefluitueren en Concept van een nieuwë
inftrudlie In
den laiefi/lien hondert drie en vyftigb ten
papieregebracht» waer in foodani^h recht van de'Pro-
vintieh tot introduftie van de Stadthouders in den
Raedt van State niet en wierde gevonden, noch oock
iulcksoytde meeninge ende intentie van niemandt
van de Bontgenoten foude zyn geweeft » om foodane
gefagh door kiefen van
Stadthouders oen andere Provin-
tien tegevem, Μ dat fy hunfelfs de macht ende het recht
om Stadthonders ie kiefeni hadden benomen,
alsTver-
dende baerblijckelijck het contrarie gedemonftreert»
uyt vooraengetogenehaer Ho. Mog. Refolutie vanden
een en tì»i»tigliSe»ìaay feJHen honderteen en vyftigh,
zynde veel meerder ce gelooyen dat de Frovintie van
Hollandt dies tijdes foodanige fpeculatie ofte defiey-
nm^B^hOiabfiluyt mortificeren dtr Stadthouders niet
en hebben gehadt» 'noch docnmael ghedacht op die
precifpgronden van recip'rocatie in hetacquireren van
' een itemme in den Raedt van State » door het verkle-
ien vaii oen Stadthouder.'twelckrecht de voornoem-
de Provintieende alle andere» volgens de gemene U-
nie als: noch werdt open gelaten, waer inne oock de
Biovlntie van VrieOandt endedefe niet en reeckeneo
haer in't byfonder voor recht te zyn toegeftaen » veel
min dat het gebruyck van het felvé haer loüde konnen
werden gecontroverteerti vermits defelve om ghe-
wichtige rédenen niet en^ konnen ttmpleAeren de be^
Wiifte Voorfliigh van Harmonye by HöUandt voortge-
bracht» de welcke veel meer gelijck een nieuwigheyt
endeteghen de oude gronden van de Regeringe ftry-
dende, kan worden aengefien» als.dat wegen de mtt-
aueptatie van dieta het voorige recht van de Stadthoii-
deia op de fundamenten vande Unie ghefub verteert,
code hun wegb-genomeo foude werdén > waeromme
hetoogkiÏBer bedenckeliji:k is> dat de Ptoviatievan

Hollandt fich opcntlijck in defelve refolutie fich latet ki
verluydenniettekdnneo» noch fonder lefie van haer ^ ^·

Hoogheyt te moghen gedogen, dat een Scadthouder---'

by d'een ofd'anaer provintie gekooren, buycen haet
vrywillighconfentinden Raedt van Staten geintro-
duceert foude werden, ende op een by haer valt te fteK
lene refolutie» flechtsopbekentmaeckinge aend'an'
dere Bontgenoten fulcks metter daet praöiferen fon-
der felfs eenige overftemminge hier in ofte anderfints
tegedooghenj het welcke ofte niet nae feytelijcheyt
ende notoir gewelt foude fmaecken » ende occaGe ge-
ven v^n diflólutie van de Unie » ende fcheuringe van
de Provintien » wy U Ed. Mog. in bedencken geven
Hebbende alle het voorfz met het gene daer uyt nootl
fakelijck volgen fouded'Ed.Mo. Heeren Gedeputeer-
de Staten van Vrieflandt»ende wy niet anders konnea
confidereren als notoire nieuwigheden, ondermyneQ.
de de gronden vande oude R^eeringe, alleen op eea
prefuppooft » om dat de feiue ende flemme van de
Stadthouders inden Raedt van Staten incompatibel
foude zyn met de particuliere Intereffe van Hollandt,
byde tegenwoordige conflitutievande Regeeringe,
ende hebben daerom oock noodigh geacht U Ed. Mo.
en de andere Bondtgenooten het felve te vetthoonen i
ende daer benevens defelve feer Vrundt-Nabuyrlijc-
ken te verforcken, dat fy de dangereufe deflèyuen van
Hollandt willen gelieven tegen te bouwen, oock bun
Heeren Gecommitteerden ter Vergaderinge van haer
Ho. Mog t'inftrueren ende tc gelaften dat diefwegen
gcene prsejudicable refolutie ter Generaliteyt gheno-
menendegea'rrefteert enwerde» teneyndetenydcr
van de Bondtgenooten foo tegcnwoordigh Stadthou-
ders hebben,· ofte naemaels verkicfen mochtenhun
Recht ende Privilegiën geconferveert » endede ghc-
woonlijcke cours van Regeeringe oj> de fundamenten
vande Unie niet t'cenemaelgeturbeert en gealfereeit
mochten worden. Waer mede eyndigendebeveelea
Ü Edele Mog.

Ed.Mog. Heeren» Nabuyren, Bondtghenoote»
ende goede Vrienden ia Godes heylige Prottxie,
Groeningen den
negentienden December ftfiiez
hondert acht en fefii^.

Was geparapheert
PrancifiutJutHiis^

Onderftont

i

U Ed. Mog, Nabuyren * Bondtgenooten en goede
Vrienden. De Gedeputeerde Staten van Stadt
V Groeningen ende Ommelanden. Lagerftondt,
' ter ordonnantie der felver.

Onderteeckent
R. BUSCH, Secret.

dOpfihriftvai.

Edele Mog. Heeren i de Heeren SÏiten vande Pre-
' vintie van Gelderlandt onfe Nabuyren, Bondt-
' 'genootea ende goede Vrienden. Tot

A R Ν β BM^

^entwiatigh(len(^ tee l^eCsaOecfnsSe
De ÖequeRt ban Mr. Philips Doubieth » tólftoepm I

<©mfanB« Oenecael öa ©éwetjiaööi

öouömieitiiffct ; ©atfii Bp ftefatftje «efoluttw
ban öenöaeDt ban fttatenfcaai/ »!
boIOomfooÖanigen fommeban f enniiiBen/fi®^
oetaefen Commi# lohan Breugel » twpt^n Sijn
pliant^ tottin len ftennifli op ©iDonnanttc banwn
SaiM ban jbtaten in bragiaccleftien hoodert f»en
feftigh» aen De nieutoe onfleccpactieette


-ocr page 700-

■Lo2f5€onfentenb?pboo8«quattien ie monteren/
aiitot remplacement banbe boo
;f5 sdebibectéecDe
ffi(ntiins&en biiecc eecequiceert : upt ben

ltartnebenbeboa;f5 iSequefte sgeboegbt / nabec
aefïcn fienbe toojben. <5nbe nabien get een feec tiarbe
fttchefauDesön / batöp ;6uppliant (ficbraeteen
oniurteooten pberenbe acbepbtQgetcmitoelgcft ten
üimflebanfiec gemeene Sabeclanbt / gebuprenbe
foobeel !Jaren gtjeoccupeecc ggeboubcn {(ebbenbe)
atcon|itingeectfOHbetoo?bcntot foutniffcment ban
^®enninstn / biebp&eboojfsbefectueufe^jabin^
titn taiaren berufienbe. 90a berfocljc gp oocmoc::
Dioö / bat öaec J^o. uaag. gocDe geliefte nroröte jDn/
Den tegentDOOjbtgen «Drnfangec «Senecael
lacob van
Voibcrghen,
tot (nbo|becingf) banbe boo;noembcn
teflQntenfpecialöcluetóflCTi / enbe t'autöocifecen/
cnoe be betalinge ban bien bp be boo;noembe befeccu:=
ruft^jobmtien} mcttecieufe SS^ieben ban cecom^
tnanoatie te boen faciliteecn / mitfgebec^ ben meec·
gemelbe iSaebt ban Staten tebifponeten / batbe
letaelöe (i^^bonnantien gem Suppliant in uptglft
inner ceecheningen geleben fouDe mogen bio^ben.:
onöPt pjcfentatiebanbienbolgöen^ pjompteltjchte
tioIDocn alle get geene / toattot jgnen lafie berber
ncbjacötfoube ftonnen too|ben / ofte bp ê>lotban
leecfteningefcbulbiggfoubemoijen blijben. ®aer
opgeQcIibereert ;pnbe/ i^beboo;noembc tequefïe/
tnDe ben gemeibe baecneben^ geboeggben j&taet ge^
fielt/ in ganbcnbanbe ©eecen ban
Ommeren, enbe
anbccegaecllo. JKog. «©ebeputeerben totte faecfte
baiiDe^jiffïe / omobec'cboo?f3fuDifct / met enbe
ncben^ eenfgge l^eeren «^ecoramitteccbe upt ben
üoo?noemben0aebtbang>tate / bpgaeriSD.felftc
nomfnecen / in conferentie te treben / enbe baec ban
iSeppo^tteboen.

I&u fai gier Pellen be boojnaemfie ffcanfcge faften
banbitSaer. ün
lanuario cecomnfanbeerbe ben
JimbaffaDenr
Boreei fece pbectgg befafte ban Can-
dia, |©cn oojbeelbe algiec enbe paf metter baet te
m dennen / bat men baec inboepntgg ofte geen inte?
w. tefl gabbe. ί|ρ fcgjecf / bat ben getoefen üeec <©»
tflteur Haga tot ConftantìDopolen,eect0bi# aen gaec
üo. JlBog.
aegecinge in ben tjtjbt banjpn Befibentie/
Blioochnajgne toebecBomlfe ban
Cooftantinopo-
len, bielanbcr^ gabt ggerep;efenteettaengaer$o.
jBoa>foobpb;iebenaI^bp
monbe : flrllenbe / en
IjauDenbe
/ beconferbatteban'tConinchcgtltCan-
dia, bupten be bominatie banbe ^uccKen /eenbanc
üeQCootfieencanftberabeiftebie raften honbe bege·
meneCgjificngcpt / en pacticnlieclgcR ben ^taet
ban gaec $0. JSBogin'tcegacbt banbe j^ebeclanbt·
fcDcnabigatie enbe
cgcïten ganbelinbegegeele aBib--
Delanbtfcge ^ee / Eanben en Staten baec aen en
«mtcentgelegen.
3@antCandia onbecbeSenetia^^
ttenjijnbe / fep^ceectgetCucck^gebietenbe
naccgie ban ben anberen. <{Enbe inbien get gemeibe
«Soninefìrgch
Candia quam becmeeflett te biojben
ton? DendSjooten ®ecc/ foo eubc
elle^ toatgp nu
liefatinCucopa/ ^fia / enïlfrica /
t'famen gge»
tonne);eert / in een
licgaetn bonnen gefb|meerttDo;>
btn t fflotfncomiwcrtlegcootecmacgtbanbfefor.
midabie u^onaccgfe / enbe om tebebojbemigaee
oubtgebicteectbeffepnen bpoinemen tegen
Sicilicn
tnbeitaiien, &c.
©elgcRal^ toelgemettc <®cateuc
Haga met bafle feecftece ftennijfe boenmarfé gab bec.
tOTOtfeerparticuIierlgcfe. «Cnbealfoben
D waöcur ban ©eneiien gebnecigg «engielbt
Dp gem
( «mbaffabeuc
Boreel ) om aflipentie te gebben ban
«05 l&o.Mog. al^ sQnbe onbecbe meeffeggeinte.
relTeerbe; foobecfocgtgp
in onbecbaniggeptbat be
önoaeSeacecinggebefeimpoitantefaecSgSiifbcin
jonfiöeratie en belibecatie te nemen/ enbe gem (oe te
intben een af/of toeflaenbe antbjooibt/baet mebe gp
w eecen ban ben jwaet ben gem. Heet Hmbaf. ban
*enetien in fagon mocgte beféflenen y tot acquit boti
""-'^cpt tegen
ttoee foo gcoete enbe confiDwaWe
li maerbaecbetni^tiietg^fflt

en O OR L O G Η, V Ack-en-vemgihfeBotcL· 669

,/B firtu(ttrtrtfo«l»etoo|&tn; baec nocStan^ öp cefolu'
tffnD»tKfcctueure l^jobintfen ten cesuacDebanoe

' SJenBeiangenbe begefcgillen tuffcgen bic ban Sa-, 0.
voyen
enbe Geneve, geeft b'l|eec ©cbeputeecbe "
Syndecqaenbit^Ofb'Stmbaffabeuc Boreel gecom:= '
municeert jgne S0i;teben enbe lilbbpfen / jonggfl
ggehomen upt
Turin, uptSwitferiandt; enbe ban
Geneve, enbeonbeccicgtgaebat gare cDebrputcec:·
'benalbaee tot Turin in conferentie toacen ggctoeefl
met.beCómmifrarifen ban bien Qertogg; boeg bat
3gn {^mi^gept altgt^ bafl bleef fiaen enbe prcfiflccen·
be op 59η pjetenfie banbe
Souverainiteyt dcc. in qne»
Pie. ^accobecbe ^ebeputeecbe ban
Geneve niet
geautgojifeertjönbc / orapet^teiionncn afffaen /
oftetoe-geben / gabbenoibjeggeltregen ban
Turin
biabecna Geneve te fieeten} foobatbefaecben tuf=
fcgen
Savoyen enbe G«aieve in immcc^ foo qnabe en
peciculenfeconlunctucen Ponbcn / ben eeniggebc»
roecten enbe ®.o;logg tuffcgen bepbe/ al^ booi befen.
^e {|eecen ban i>'<iSbangeItfcge Cantons, gebben
baecom een toel-gefojmeeebe enoe fecieufe S3;icf acii
bei^ectogg ban
Savoyen gefïig^ben / ombiejUoog»
gepttaiatbetect'inbucecenenbetebifponeecen / tot
een rebelgcg berb^cg tuffcgen ben anbecen/cnbe tot
banbe cectpjoqne (©nbecbanen.
i&atucbaggbaecteboo^n / geeft ^ijnl^ojepept
au Louvre in'topenbaec nocg boen uptbeelen beele
nieutoe Csmmiffien te 33aec / bic op
tacbtigti in't ge
tal bergcootbiiecben/enbe upt aileanbece p;obin»
tien ban bit
Strfcb ioiecbt becfiaen bat obec al mebc
gcootei€couppc^ aengenamen toiecben.

^ei|eecjeacqui^beBeilefonds, enbe ben i^ecc
<02abebe
Duras, bie men aen't Hof bectoacgrebc
upt
Vlaenderen, infggelgcïi^ ooch anbece gooföru
banbe jl^canfcge militie / foubenuanb;cojb;eggc«
Kregen gebben / ban boo; al nocg inbe ggeconque*

^ 55e ban Betune, enbe

'tiSegiment d'Auveme geeft ficg in befe 39|iefenbe
tgbe in't Beibtbegeben na enbe omtrent
Air, enbe
SainaOmer.

^aec bcie^ o^b^e ben fes en twintigbllen ^ecentbcc
totRocbciiaertgefiomenbanbit gof / metbenccc»
Pen toe te maecften
vy f a fes banbe capitaeipe f can»
fc|^«Ì^Iogg-Àcgepett.

^e ^iftrapfcgeCapec^ beben b^Igc&^ beet fcga<
be. Q^e honing toiecbt gefeggt naePhomenbe taeecti
na Chantilly te fuUcn bectcecgen / om alöatc te boe»
eenecebue ban't ISegiment banMoniieur le Daul-
phin, bepaenbe in acbcien Compagnien.

Monfieur Ie Prince de Condé Ina^ enbe bleef in
Bourgoigne, bmbeKcggg^-faecgeninbctfiifasj en
baec orat?cnt inbe ©uptfcge ff contiecen te bicigercn
enbe toaec te nemen, ggn CopincWgcRe ©ooggept
ben i^ectoflgban
Orleans maecftte gem ooch fpoebig
gereetomteggen'tepnbe ban JFebuiarp ban
Parijs
teberttecfiennaLanguedocq
oiöe RouiffiitoD, om
albaec get ffcanfe Eegec al^ ©enecalifïlnw' te com»
manberen tegen
Cataioigne enbe ^paetifcge
bintien inbe Pireneen. €nbe fflwbe jfin βonincftlgc»
fte i^ooggepbt banbe
NobieOe, enbe beel boo;nanie
©fpciecenfleccitgebolggttooiben / enbe een aen»
fienlgcg 3legec,onbec jgn Q^icectie enbe rommanba
geUien. ®acc tuiert in't genetael booj alle ^jobin*
tienban bat figcft feec beel lbolbaten aengcnomcn
foo te s^oet al^ te paecbe/ enbe ben %OeI b)iecc hracgi
tiggge>encoucageectom Commiffien ban Compa*
gnienteftomenberfoecftenenbebecRcggen / ofal^
j@olontaci^ b'aenPaenbe Campaigne bp te toefni
enbetebolgeninbitbooj-faec. Seelenteubte €om>
iniffien toiecben oecft bageliicS^uptgegeben / enbe
ban fomtgbt^ ooch biebec gecetacbeect op nabec e/·
b;ein'tJ^0Q2-3acc tegeben; 'ttoeicbbe bifcourffen
enbe ^nien becfcgepben enbe becanbetlgcb macclt«
te t 3@at men giecfoubegei^n te boepen/'tfp een
3fccommtì)ementban©|eebe7 oftceenen gacBm

«©nbertttffcgen epntinueecben be iSifcapfege enbe
^Penbifcge Commiffte-baecbec^ bagelilcft;} mere
en me» te boen gcoote fcgabe aenbe jFcanfcge
aatiie / enbe uptianbtfiöe «iommtccien j baer onbcc

be


-ocr page 701-

6ίό S a κ e ν van S τ a e τ

ojöjeöanfiea---------- , , - .r ι ^

mtealitcpt Daft tegen getooon fdn te lïeHen./ fijo tnöe
danari in fonDrcljept / al^ opüe J®ifl-ftufienban
©iaiicRcijcft 3Ö« flcoote fcljaöe t)00?Behonten enöe oe^»
wmeùieect. , ,

^^etiepateectien banùe P20btntie ban

ZeelandciicööenOïJ Denfefthicnden tCC ©iCflabetltl»
DüojBciijagcn / Datöe jcansoifm ïiagljelfjcft^ meet
enöE ηιεεε öacDe pioccDupcen brgonDen aen te bangeti
op De «©nöecöanEiHjan Den ^taet Dee ©eceenigbbe
^eöertantieti ; enbc Dan; nebEH^ Dom lefen feecftcc
CFtcaauptöetÖegifïecbanDen ^Bgent DeGlarges,
racrhcnbeijft geen e onlanglj^ tot Rue, cefoitecetu
öe / onbecBetdSoubcrnemcntban Montreul, cecfl
aenftct^cijipgöenaerat Catarina ban Middelburgb
in^elanDt / DeingeIaDenc<i5oeDitenenDe't®oIcR/
cnDeDaefnaenocIj aeneen ^φίρ ban
Hoorn i^gbe»
plecgöt. <i2nDe Detoijle Dit faecfien toaecen ban Dan«·
flcccufc confeguentiin / enDe Dicectelijcft ficijDenDe
teg
&rn^ De iCcactatcn ^C. feftien hondert twee en
feitighmetDenConingljban ©lancficgcft folemnee^
iycftBljfmaecfttenDeglieflooten / enDe Die Da£C,öee»
iieiigingljen / tot een notaWe iSupne enDe Deticuctie
banDe «itommerde enDe jgabigatie banbe iJngfiefci
tenen DeraX.anDen / enDe bccbolgen^ ban Den st)e=
geelen ^taet : foo i^na Delibecatie goetgtjebonDen
DaccobeciH bigouceufe ®ei;inentefcI)?Öben aen Den
3^oagl](i-gcmeiDenConingf) : (^n epnDe Jtin USa^
ie(ïeptfo?al)egeUefDeteD?agen / DatDieo?D?emocbt
)jQO|Den gBeftelt op alle De ïtufÏen enDe ^abenenjban
5i)n Conincïtrijcft / in confojmité banDe boo?-göe»
coctDeïjacepjoceDupcen / betjoo?Iöcft mocDten tocc'
Dm gijecepaceect / Denbefci)aDigI)De()ace(0aeDecen
aöeceflitucert / enDe De pecpcttanten ban Dte
enorme
fepten / onDere tm exempel enDe affcbiich / bigou<
ceufelQcftgöecoicigeeït / cnDeboojt^ Die boo?fienin=
ge göeDaen / Dat fulc); boo? öetltoeRomenDe niet meec
inocbtfiomen tegötfcbicDen : ofte anDecfmt^ / Dat
Iiace Jgo. .insog. fouDe moeten letten op mïDDelen / al-
i)0£bj£l ongacme / om tegijen^ fooDaene
violentie
cnDe depredatien De boo?f5 ^ngefetenm Defec StanDen
te gelpm p^otrgeten. ^at tspDcc^ Den Üeece (^^abe
d'E(irades<{Ì);tt;ao;Dinacf^^moafraOéuc ban
fijch / Dooj De èeecenban
Geilicom, enDe anDje Ijaer
ï^o. iBog. (öeDfpnteffcDen totDe jFcanfcöefaecften/
o'fte cenigljeuptDefelbebctfocötfouDetoojDen / Defe
Öaet 1^0. j©og. goeDe enDe
falutaire intentie met Def»
felf^ 25?ieben te toiiltnljelpm feconDeren omtcent Den
Öoogljfi gemelDen Coningö ; toojDenDe oocit De fêeec
SimbanaöcucBoreei aengbefcl)?ebin / Daectoealïe
ïtracBtigöe / enDe efficatieufe Debboicen te contribuì
eren.

©en twintighften i^ De cepfe ban Dm Coningij nae
Chantilly becanDcct / tnDefouDcaïDaecgeencebeue
toefen.

lleti^of enDe jBilitaicel^ecfaonen jijnaenggelail
öaecgeceet tefiouDen / om op D'eecfiebebeelen ti fian=
nm bectcecRen/ tot emiglj DelTcpn/'ttoclcR feec fecceet
gebouDentoiect

ïlpt öet ?ïccmael banbe Baftillo iuietben beel gcooi
te|llietaIeg>tutltengöetCDcRen / enDe göemonteect
totbacc?«ffaptm / infgijeltjcR
^achtpondsabattau,
om ]!ïibtecen met fpoet te Ronnm panécm ; enDe
tot
Parijs en anDece naefigDelegm ©laetfm beel Mt'
een/3Bagen^/enDe i^aecDen geartefleect mdeeen«
ggenomm / omalle'tboojfs te becboeten (foomen
frpDe ) ©odtoacrt^ aen/ in-miDDd^ maccfieecDe beel
©Olch^ na
Bourgoigne.

liöen fepDe Dat Den Coningö / be Coningimte/
Monficur Ie Daulphin, enDe Ijct gantfr^e ©of Den
twee en twintighften of ten langfÏm Den drie en twin-
tighften
ban Parijs fouDmbcttceclten na Saina Ger-
main
; maecDatDen Coningggem Daegg^Daecaen
op De cep^ begeben fouDe tot eenfecceet Deffepn. <lSnDe
op Dat ül^alefiept^ aentoclit fpoeDigb fonDec beel
embaras moc^t boojt gam / foo {jeeft {jp tot em eyem» ■

pel aen ade ifeecen bmt ^eliPlw sefeggt

gem fóacoflén toilDen meDe nemen / aïfoo sön ifòaio. ,.
flfPtftlf^gicefolbectttoa^te^aerttegaeïi. ΛΙ ^m.i
raaecDebemaengenaemtesijn Dat petten baij nua. ""
liteptbembolgbDen/ mboegtnempDecbetn Dacttoe
geccetmaerftte. ^

D'©cera5nbopé banDe ©o?|ieh ban Lunenbureh
beeft boojDefenacccjSbp Den Coningbgebaiit / eShp
foo al^ men ftonDe óojDelcn upt bet geiaet en Difcouc'
fen banDe gemelDe ï|eer <enbopé / foo gbrtiet bn hem
toat onbecnoegbtenDe geceticeect. ^

®eï|eeten<enbopé^ban5ijn ©ojlïelijcfte qsoojl
banBrandenburgh, baDDenDm negenthiendenhapr
privé
auDientiegebaDt bp Den Coninch '^mouhttié /
enDe De^ namiDDaegb^ bp De Coninginne cube
Moq.
fieur Daulphin, enDe beööen D'üeec itrabaflatimc
Boreel laten bieten / batalDaetaengebomen biacen
GemelDe ï^eeeen «iBnbopé^ toacen Den22aton Fcinits
enDe iVIeynertz, Confeillec»
jH^enbectoaebteinoibDagbelfjicfi^ tot
Parijs meec

anDece «Snbopé^ bjegben^ De ^jincen (Seaiiieerticti
ban Den Rhijn, om eenigb accommoDement booi te
flaen/ enDetebemiDDelentufftbenDettoee ficjjbenöe
J©onaccbpra.©nDectuffcben Dat alDaec alif^ tot etn
bacDen enDe gcooten <@oj(ogb becbeccDigbt bitetOt.
• ImmiDOel^ .iiebben De ieeten iEnbopé^ banjnn
Conutc{iI.3^oo;l. ban
Brandenburgh na baec etcfó
auDientie/becfclpepDe Confecentien gebaDt mettte
ten iKinillec^ banDe (!i:onin£lt / Daetban mcnotii
uptflaabmoeflbectoacbien / geïijcft meDe tot Die fri;
be faeclte nocb meec anDcce «Cnbopé^ bettoat^ loie».
Den ban luegen eenige tóeuc enDe ©ojfien upt ï&upt^·
lanDt. D'Heec dBnbopé loegen^ De
J^ectogen ban Lu·
nenburgb
bleef nocb eenigtn tijDt tot Parijs.

D'ï&eece©?inceban Condé Weef altijùt tot Dioni
«©enjpjinceban Vaudemont, ^oonban D'^cctog!)
ban Lorrayoe aen 't jfcance fêof eenige ftojtcn tijot
getoeefl ; enbebecfoectienDe pecmiffie om bjcbctom
na
Nancy te mogen bectcecRen/ fouDeDen Coninch
gi)eantbJoo?t«nDe begeert btbben (■ Dat by fij» Majc
flept op D'aenflaenDe cepfe bJilDcn bolgcn.

JVIonfieur Frere du Roy fouDeblpbfö tot Sainii
Germeyn, afiuacbtinDealDaecspnlBajejicpti^toei
DerRomfle/Diemen fepDe te fuiim toefen>na een JlaEtit
abfentie/ of tegben
^tepnDebanFebruary, ^tuani
neecsgnConincRIijcRe i(^oogbept(Ïantte bectcec&cn
naRoufliilion.

31n February ontfingb D'fêccc ?Imbaffab£UC Boreel
baecï|o.liBog. o?D?f^obecDe ïiïobetpenöic Jrcanfe
tot
Rue > boben gbecoect. SS^aec obee RlagcnDeaen
D'lf eec <0jabeDe
Lionne, om ceDje^ / en o?Die booj
'ttoeRomenDe ban enDe tegben fooDane buple pioce:!
Dupjen te mogen beRomen/beeft jgn €D.D'©e£e
baffaDeuc Daec op feec goet anttooo;Dt gegeben. «SnOe
al^ 3Ön ifêajelïept öae|i fïonDt om ban
St. Germeyn
te bectcecRen op jijn feccete cepfe/foo beeft bP terlïont
boogb-öbemette 25?ieben Dooijgtten ^eccetari^aen
DenConingbDoen obetlebecmnebenjtjnlQemocie
in banDen ban Den l^eec <$;abe De
Lioone, Die Defelbe
aengbenomen (foogefcbieti^; beeft in banDen ban
SgnjliaaieliepttefieUen.

ï^p beeft fn Öe gemelDe jaSemocie enDc25?ief awDe
ideet De
Lionne meDe bermam geDaenban 'tquaet
booinemenbanHoftiüteytgeDaen Doo? eenige 2?ap»
onneefcbejèloepm / openDet^enDej&eDetlanDtfrte
ïliOOpbaecDeci tot
Bayonne inDe bo4)t tot St. Sebafti-
aen,
enDe opiDe ïHufïm ban Bifoyen ; enöe beeft
3bn obecaHe^ met Den ConincRgbefpioocRenenoe
aen D
'i^eec Boreel Belooft / Datop aUe^öoeDeiwDje
fouDe tbojDen geficit; meDe Dat Den ConincR aen bàf'-'
ïgo. uaog. fouDe anttbooïDen / op De SPjieben / ban
Dm
feftbienden gianuacp b00|f5.

φρ Dm achten twintighften guam tOt Panjs tp
Dinge Doo? een eypje^ Cour iec eföbcfonDen ban
nen, boe Den fóepfecIfjcRe ^^jince alDaec pbecieOiti

^©eetm aentoefenbe «Bibopé^ continueerDm nocb
DasbeöicR^baete Confircenticn enDe pfften met to
fêeecm Hliniflec^ ban't jFcanfcbe fêofj enDe meij
öi^oiDf «ptDifeJIefïw^tte? app^rte fouwsUj


i

-ocr page 702-

®εη doninoö op bm tweeden February met een
fiTMt flfteöolgö öeCtCOcRcn na St. Germain en Laye,
na(rerOlllibOO?BousdeBouloigne nae Charancon ,
nmlacct^drie uccii natni&Dasg aen quant / cnùe
hrtttofft foo tiae Brie Comte Robart, Öc eetfte
fitfïribe route ban Dacc tot Mauix 5 maïc nu Deifi
mm fcflBen / ti^ttct fecccct öeffepn toa^ op
la Franche

''©artjijnBwn^ifwn ?ïmDaffaDcut;^ / Se(jöin=
ten/fi. 3ü»Ji©a)ert£ptop öeccp^BÖeboIfltiti men
ftliOe OOCft ban peti? te tteccecijtcn in
Lorreynen.

©en tienden f)aDt men tot Parijs ban D^ Conincp
«pfj na He Franche Comté de Bourgoigne enÖeLor-
leyne alfnocö SEC" anöece feecïiecfjfPt / al^ alleen Dat
ftccfpoe&igDabaneeeröe / fonbecopfjouHenenbebeel
Ìji;jinM-©uIcftna be iSuactietenban
Bourgoigne en
LorreyneDaaelijcfi^nieeccnberacec boïQbbe enaen=
tcochcii. «Cnbena be bifeoucffen liepen y fouöen ee·
nige ^paenfcbe €cDupe^tot DoleenDeanbetc^te·
Ccninofftoinen toefen / enbebataenaefienfoubetoes
fcnop^'aHnes, Befangoh,enbeeen(gge anbete^Iaet-
frn.

m bjie ü^eecen eecfïe HSinKiec^sijn ben Coninsö
niet ocboïaöt / maec tot Parijs göebleben / foo bat De
commnnicatienbefclbe enDe confecentienmetb'iBn;
Uapc^ lipt «©uptflanbt bagelijcft^ continuecen / enbe
Ijoccn bDOjtgangö öabben.

Monfieur Frere du Roy bleef tOt Parijs,acli)cft OOCft
ti'igccc.®atfcöaIbeTurenne, en totbe oagelijjce e);=
pEbiticnbanbepublique affaire^ ontrent ben Coninh/
l!)ti 5ijiic iEajed. gebolgljt op becepfe nae be Franche
Compiè D'Heec .ïliarquifen be Louvoy enbe Bcmy.

ü'jieecbeLionne ijeeft belooft batobetbeWacfji
tmbecbat in fiaec i^o-Mog. S3?ieben banben Teilien-
(ien2!anuacìjbErteDen / naMontreuilfoubetoojbcn
gefc|[)2ebcnaenben(lPtouüecneueaIbaec / opbatliet
goftcrecöt geinfojmeett toefenbe obec bé vuyie Ro-
veryen Doo^beSanbtlieDen ban Rue Qgepleeggtaen
tiuee j^ebetlanbtfcBe ìÌtoopbaecbp-^cBepen/ baec te>
flcn fooDane o?b?e riioeljte jiellen al| tot contentement
tan u Ho. JÉog. enbeficajfe banbemi^babet^gfìei
ìpcnfouDcn.

Tres-chm grandi jimis^ Alliez é" Confaderez.

AYant pris depuis quelques jours li refolution de

faire nous mérac en perfonne une courfe le

en O O R L O G Η, V Acht-en-veertgihfie JBoecL 671

hfiiConincR DctìoojticfenBeilflbctmnbantieraaent
'''"^.MarüustefwnenpioIongccentotDen . ,.. Meytoe

...

5ai|
ώ

"mois prochain pour un expedition de guerre, il
^'nousafemblé qu'àcaufe de la grande relation, qu'ont
toufiourslesadtions des Armes avec les negotiations
depaix, cu pour avanccr celle-cy, oupour la reculer,
labien.feanceenlaraifon nous convient fortementà
communiquerfans dilay noitre deflein & fes motifs à
tous les Princes & Potentats nes bons Amis δ: Aitici,
& comme dans ce nonbre vous tenez un rang princi-
pal, nous vous dirons en premier iieu, que nous fiiifons
eftat de partir d'icy Ie premier jour du mois prochain,
&d'aller dans là Franche Comtc il la tefte d'uo corps
d'Artnée, pourtafcher nous y emparerde quelques
poftes; quant aux motifs, que nous on portéapren-
dre cette refolution pous en avons en deux prlncipaux
Ie premier, &fans doute Ie plus itpporcant aeAé de
vous donner plus demoyen par eet cxpedient, finos
Armes y font heurefes, dedifoofer les Efpjgnels à
laprix, à lequelleilsont unefiinvincible averlion,
quilsn'onc pas méme voulu confencir àlatraitter ,
syant defia ou par negligencq > o« artificieufemant
fous divers precextes laiffé couleur cincq moie d'un
«mpsfortpretieuxde fept, que nous avions accora
wz, & quipouvoient eftre employés fi utilemenc,
tos vouloir convenir du lieu dePAHemblfe; chofe
aUcezindifièrente de foy, & furie quelle d'aillcurs
on peut dire qu'ils ne font pas entenduz leurs mefures,
Dienloind'avancerl'accord avec nous, quifommes
ou avec les mediations qui ontdel'in-
«relUcecheix, pour leur propte commodité, cas

enmefmetempsquilsontfaitdeclarer ànoftreSt.Pe» lö^^g

relePapearecunefermeté &une hauteurj comme __|

des Conquerans, qu'ils ne la traitteroient jamais qu'à
Rome, ouàVenize,ouauxPirenies : LeMarquis
deCaftelrodrigo, muny, à cequ'l dit, d'un plein
pouvoir, aefcricauMiniftedefadite Sainöeté, qui
eft fur leRhin, qu'ilchoifitla Ville Imperiale d'Aix
la Capelle ; que nous avons d'abord acceptée, quoy
qu'avecunedoute bien raifonnable, que ledit Mar-
quis ne foit defavouc a Madrid, n'eftanc guère à croi-
re, que la Couronne d'Efpagne a voulu dc cette forte
impofer à fa Majeité par une ferme declaration de ne
vouloir point traitter en ces quartiere de dega, & que
dans Ie mefme temps fon prctendu Plenipotentaire
declare qu'il y traiàera. Nous avons donc penfée >
quepourreveilicroosEnnemisde leur Letargie, οα
dans leur proceder Artificieux leurmieux infpirer Ie
defir de la paix, que les pe; tes quils ont fait la Cam-
pagne pefïee, n'ontpeuencoreleur donner fuffifam-
ment j Noue devions mefprifer & pour noftre propre
)erfonne> ücpournos troupestouteslesregueursde
afaifon, &toutesles incommodités d'un fi penible
voyage pout les jetter, s'ileft poffible, par quelque
nouveau progres de nos Armes dans un plus preilanc
beioin de cette paix qu'ils rejetcent avec tant d'opinï-
aftreté, & donner lieu au zele que vous avez pourlc
Repos public d'agisauprésd'eux avec plus d'efficace,
& plus d'utilité pour 1'avancer, & ne le pas faazader
& commettreaux nouveaux evenement deguerrede
la Campagne proicbaine : De fecond motif principal
que nous avons eu,regardc noAre propre feureté, fic
partant ne peut eftre de fapprouvé de qui que ce foit,
s'ilveutjugerequitablementdeschofes : Nousavons
^risj que l'Ambifladeur d'Efpagne, Refident àia
Cour de Vienne, non contant d'avoir porte l'Empe-
leurà commencerau premier jour de l'anun grand
armement, fous pretexte que toutsles autresPrinccs
de l'Empire arment auffi, aprés ce premier pas faic
follicicer vivement ledit Empereur pour Ie porter a
envoyer au Printemps une Armee contre nous dans la
Duché de Bourgogne,pour tafcher d'y faire une diver-
fionde nos forcesqui les empefche de pouvoir agir
aux Pais Bas, & quoy que nous efperions, que ce Mi-
niftre ne viendra pas au bout de fa negotiation, & que
l'Emperervoudrainviolablemcnt, comme nous,con-
ferver en fon eotier Ie Traiflé de Weftphalie, qui a
eftouffé un feu , qu'on n'avoit peo efteindre dans
l'Empire durant
trmfe ans, neantmoinsla prudence &
la bonne politique ne nous perraectant pas de mefpri-
fer tour a fait les menées artificieufes dudir Ambaflà-
deurd'Efpagne, ilnousaefléenquelque fagonindi-
fpenfablepour noftre propre feureté,comme nous ve-
nons de dire, d'aller au devant de ce mal pour nous ea
garantir, entafchantavantl'arriveedela belle faifon
d'occupér des poftes dans la Franche Comté qui ne
laiflantny l'entrée auffiouverte qu'ellepourroit eftre
autrement d.^ns noftre Duche de Bourgogne, ny la
commodité & les moyens de nous y venir attaquer.

Untrpifiefmemotifacceflbire que nous avons cu,
quoy qué bien eiToigné de la force & de la confidera-
tion de dcux autres, a efté pour faire coinoiftre à tou-
te l'Europe la fiocerité avec laquelle nous avoins of-
fert, ilya cesjacinq mois, unefufpenfion d'armes
reciproque de toutesentreprifes fur les places fortes,
dejpart Scd'aucre, jufqu'alafindeMars, Scpourre-
prinoerfur cetre matiere la petulancedu Gouverneur
de Fiandre:, lequel empoiflbnnant toutce que nous
prefiintonsde remedes aux tnaux de la Chreftienté,
pour les guerir fans dalay, s'^lt fatiefait foy mefme
d'efcrlre a divers Prtnces, &de faire debiteren teuts
lieuxparces EmiiTaires, quelaFrance en cett' offre
femocquoit de toutle monde, que cette fufpenflon
s'eftoic Oieumefme) quil'avoit i^itc, &qu'enfin
qu'il ne voyoit pas, pat quelle raiibn il devoit recevoir
jar grace pu jnterpofition, ce que le temps & la faifon
uydonnoit , & que la guerre méme neiuy pouvoit
ofter ; Et póur dire vray, s'il avoit meditc que que en-
treprife ou furprife de nos places, a la faveur det glaces
pendant l'yver,il y a eu rgifen de ae fepas Ucr les mains
' àne

Ir.

t i


-ocr page 703-

672 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

t ΛΛί? à ne poHVoir l'executer mais corame il n'y a nen paru
* iufqu'icydefapart, qu'un aiTezmediocre deflein de
^ furprendre le Caftelec, pour lequel il avoit fait des
preparatifsd'efchelles, & de petards a Carabary, &
qu'illuyamanqué, ce fera maintenant a luy en cas
que nos armes loient plus heureufeedansla Franche
Comté, àvoir corame ilj)ourra cejuftifier auprés la
RinefaMaiftrefle, d^Ce que fa temeritéou fonim-
pudence auront cou/té au Roy fon Fils, lots qu'ii
arejettéun moyen Ìnfaillible de metcre durant iepc
mois toutes les places d'Efpagne dans une eotiere feu-
reté, fecontentantaulieudequelque chofeplus foli-
de, pour le bien de la paix > de faire des declamations
qu'il croit bien Patheutiques pour prouver aux Efprits
imbecilleslajuftice, qu'il jrauroit de cefler une guerre
entreprifeconcre un pupulle de fix ans j remettre ( die
il ) toutes chofes au premier Eftat > & renvoyer Ja
decifion difFerens a unjugecompetent. Cependant
pour
faire non feulementconnoiftre à toute la Chrc-
ftienté, mais en convaincre le Marquis de Cafteiro-
drigoJuy-meime, que dans i'expcdion pour laquelle
nous allons marcher, nous n'avonspas deflèin d'ap-
oprcerunnouvelobftacleala paix, mais plùtoftd'y
faire naiftre des plus grandes facilitez dans l'efpritde
nos panie!, nous vous declarons que quelque fucces
' qu'ait noftee courfe & quelque avantage que nous y
puiilions r'emporter, fi nous y eraporcons aucuns,
cequidemeurccousjoursincertain en des aflPaires Se
de deiTdns de certe nature, nous n'en pretefldons pas
pourcette raifon des plus hautes, ou plus advanta-
gieufes conditions de paix que celles dont nous avons
offert, de nous contenter j uiques à la fin de Mars, c'eft
adire que les Efpagnols nous cedent enbonne forme
ies feulcs conqueftes. que nous fimes en trois raois de
temps la Campagne derniere, ou qui'ls nous en don-
nant Tequivalenc, en la maniere dont nous nous fom·
mesdcsja expliquéesà vous; & decette declaration
que
Dous faifons avec grande fincerité on en peut tirer
une confequence Ìnfaillible (que nous eftimons nous
eftre honorable & fort glorieule ) qui eft, que de ce
voyage, que nous allons faire avec diverfes incom-
moditez&fatigues, qui ne fe peuvent eviter en cette
faifon, nous ne tirerons ( fi les Efpagnols veulent pro-
fiterdevoftrebonneintentfon) aucunautre frui«3:,
que celuy de nous eftre appliquez a chercher des
moyens plus preftans, pour les difpofer àlapaix; Puis
qu'il io voit que nous voulons bien renoncer par avan-
ceàtoutautreiorced'utiliiéquinous enpourroic re-
venir. Cependant nous ptionsDieu, &c. Efcrit^
St. Gsrmainen Laye, le la.jourdeianuier
i66S.

VoflrthmAmy, Mìé&Conf«deré,
Signé
LOUIS,
plus bas,

it LIONNE.

Seerwaerde grooteVr'mdm t GeaUteerden ende
Boftdtgenooten.

Η Ebbende voor eenige daghen de reiolutie geno-
men,omme felver in perfoon een tocht tedoeo
in de toekomende maendt tot een expeditie
van een Oorlogh, foo heeft het ons goet ghedacht ter
&ecke van de groote relatie die deat^ien van de Wa-
penen altijdt hebben met de handeiinge van de Vree-
de , ofte om defelve te doen advanceren, ofte te doen
reculeren y wy oordeelen feer billick ende redelijck,
omme fonder uytftel ons deflèyn > ende wat ons daer
toe moveert, te communiceren aen alle de Frincen
en Potentaten onfe goede Vrienden ende Geallieer-
den , ende alfoo onder derfelver ghetal U Ed. hebben
de principaelfte rangh, foo fullen wy U eerfielijck
fegghen, datwy ftaecmaeckeoommeopden eerften
iet toekomende maendt van hier te vertrecken, ende

te raarcherem in't Eraefe empi/ in't Hooft van een

Arme'e, omme ons aldaer van eenighe poften te ver

feeckeren , wat aengaet de redenen die ons beweeihi
hebben deferefeluiie te nemen, daerüjnder tweeX
voornaemfte, deeerfte, ende ontwijffelijckdeim
portantfte is'gheweeft, omme u door dit expediet^r
beter middel te gheven, {indien onfe Wapenen al
daergeluckighzvn) omme de Spanjaertste difpone
ren tot een Vrede, waervan fy fo een onverfetteliicke
tegenhey c hebben,dat fy felfs niet hebben wilkn con-
fenteren tot de handeiinge van dien, hebben alredc
ofte door negligentie, ofte met voorbedachtheyt on-
der verfcheyde pretexten laten verloopen
vüf maen
den van een foo koftelijcken tijde van feven maenden'
die wy geaccordeert hadden, ende die ge-employeerc
hadden konnen werden tot groote nuttigheyt,'fonder
noch eens te willen over een komen vande plaetfe der
t'famenkomfte, eenfaeekevanfichfelven feer indif-
ferent , ende waer op men feggen kan dat niet|en zyn
ghedifponeert, jaeieer verre om fich met ons te ac-
commoderen , die haer parthye zyn, ofte door de
mediatiendiehaer intereft inditgheval hebben, toe
eygencommoditeyt, waer op den felven tydt alsfy
hebben doen verklaren aenonfen H. Vader den Paus
met een hoogeverieeckeringeals Conquerenten, dat
zy noyt fouden trafteren als tot Romen of tot Vene-
tien, ofindePirenéen, heeft de Marquis de Caftel-
rodrigo hier toe, foohyfeyde, gemachtightaenden
Miniiler van fijne Heyligheyt, refiderende op den
Rhijnftroom, gefchreven, dat hy verkoos de Satdc
A ken, dat wy oock aenftondts hebben geacceptecrt,
hoewel met rechtvaerdige twijffelinge, of den voorfz
Marquis hier in tot Madrid niet foude werden ghc-
difadvoueer , zynde niet wel te ghelooven, dat de
Kroon Spaignen foude hebben ghewiltop defewyfe
zyne Majeftey t opdringen door een vafte verklaringe
datindefe Quartierennieten wilde traöeren, ende
dat op den felven tijdt zyn gheretendeerden Pleaipo-
tentiaris foude verklaren aldaer te willen traèeren :
Soo hebben wy gedacht onfeVyanden van hare Letar-
gie re doen ontwaecken, ofte in haar artificiele proccr
duren haer te beter te infpireren het verlangen na een
Vrede, het verlies dat zyghehadt hebben inde laefle
Campagne,haer als noch nietgenoeghfaem heeft koa-
nendoen, wy moeten betrachten foo voor onfe ey-
gen perfoon , als voor Troupes, de rigoureusheyt
vanhetSaifoen, ende alle de incommoditeyten van
een moeyelijcke Voyagie, omme ( foo 't mogelijck is)
haer door eenigh men progres van onfe Wapenen te
brengen tot een grooter nootfaeckelijckheytvan defe
Vrede, diezy nu foo opiniaterlijck verwerpen, ende
plaetfe te gevep aen den y ver die U E. hebben voorde
gemene rufte, omme defelve krachtigherte konnen
uytvoeren met meerder nuttigheyt, ende defelve niet
te hazarderen ende te ftellen aen de nieuwe uytkora-
ften van den Oorlogh van de naefle Campagne.

De,tweede principaele motive die wy ghcbadt
hebben, raeckt onfe eyghen verfeeckeringhe, ende
en kan daerom niet ghedifapprobeert werden , vaa
wie het oock zy , indien men onpaitydigh van de
faeck wil oordeelen 5 Wy hebben verftaen dat dea
Ambaffadeur van Spaignen refiderende aen't Frin-
fche Hof tot Weenen, niet te vreden zijode den Key-
fer daer toe gebracht te hebben , dat hy met den eer-
ften dagh van 't Jaer heeft aenghevangen een groote
Krijghs-ruftinghe, onder pretext dat alle ^e andere
Prlncen van'tRijck oock Armeerden, na diencer-
ftenftapgedaen te hebben, als nochfcer ftetck aen-
houdt by Hooghft-gedachten Key fer, om hem te be-
wegen dat hy tegens de Lente een Armée teghens om
sffende nae Bourgoodien, ommQ aldaer tetrachtea
een diverfie
te maecken van onfe machten die baer
verhinderen om te konnen ageren inde Nederlandeof
en hoewel wy vertrouwen dat defen Minifter nieten
fai komen tot het ooghmerck vaa zyneNeOTtiatle,
niaer dat den Keyfer, gelijck w
onverbreeckelijcit in
fijn geheel fai laten bly ven het Tra^aet van Wegha-
len, waer door gebluft is een vuyrdatmen fn^-u '
itt dertigh jaerecnifit badde konnen «yt-bluflcheDj

ccbtcr


-ocr page 704-

en OORLOG, acìt m 'Veerti^^e hoecL (>75

Μ échterdewijsheytehdépolitijckiiéytdas liiéttoela-
tende van t'eeneinael re miiprijfen aeartifideufe aen-
leydinge van gemelten Ambaffadeur van Spaignen ;
Soo heeft het ielve eenlghfintsindifpen fabel geweeit
aeaonfeeygen verfeeckeringe , gelijck wygefeydt
hebbe, dit quaet te TuIJe voornemen om ons te guaran-.
deren j fullende voor't aenkomen van 'tgoedc faifoen
foecken te occuperen poften in 'c brmfcbt Còmpti, de-
welcke den ingangbfoo bloot ende open niet fullen
Jaten als die anderlints wel
ioude zyn, in ons Hertog-
dom van Bourgondien, nochte de commoditeyt en-
de
middel niet om ons daer te komen actacqueren.

Waer by komt een derde motif dat wy gehadt heb-
ben, hoewel verre na foo krachrigh niet als de iwtt
andere ) dat is jommeaenghehtel Europa te doen
fien
de finceriteyt met dewelcke wy aengeboden heb-
ben al voor vijf Maenden geleden, een iHlftandt van
■«rapenenen ter wederzyden van alle entreprinfes op
ftercke Plaetfen van d'een en d' ander Plaetfej tot op
den làerftén Marty , ende om op defe materie te re-
priraerende petulancie van den Gouverneur van
VJaenderen, dewelcke vergifcende alle de remedien
die wy prefehtéren totte quale van de Chriftenhey t,
Dinme dcfelve fonder uycitel te genefen, hem felven
heel wel voldaen hout mettét fchrij ven aen verfchey-
dePrincen, ende in alle Plaetfen doorfijneuytgefon-
dene te doen uytftroyen, dat Vranckrijck met ditte
prefenteren met al de werelt fpotte, dat dcfe fliiftant
van wapenen Godt felve was die defelve ghemaeckt
hadde,ende%ndelijck dachy niet fien konde jom
wat redenen hy foude aennemen , door gratie ofie
doorinterpofitie,hetwelckdentydren faifoen hem
gaf, ende den Oorloghfelfshem nieten konde bene-
men ; en om de waerhey t te feggen, indien hy geme-
direert hadde eenige entreprinic ofte furprinfe op on-
fe Plaetfen, -by het faveur van het Ys, geduyrende
de Wintef, foo heeft hy groote redenen gehadt van
hem de handen niet te laten binden om 't felve te ex-
ecuteren j maer de wij Ie van fijne kant daer van tot
noch toe niets en is gebleecken, als alleen een feer
geritigli deflèyn om een Gafteel té overvallen, waeir
toehy ghemaeckt hadde een preparatie van Ladders
en Petarde tot Camerick *èn echter hem is mifluckt,
nufalhetop hem aen komen indien onfe Wapenen
f eluckiger zijn in 't fr.iwAe Omu, om eoe te fien j Γόο
hy hemfelven by de (iomnginne Cyn Meeftreffc fai
juftificeren, van 't gene fìi ne bloohertigheyt ofce im-
irudentic ghekoft heblienaen denKoningh haeren
Joon,als hebbende verworpen een infaillibel mid-
del om infeven maenden alle de plaetfen van Spaig-
-nen te ftellen in volkome feeckerheyt, fig te vycden
houdende, (in plaetfe van bequamer faeckeh tot vor-
deringe van de Vreede)alleenlijck metdeclararien te
doen,die hy gelooft feer eyge te zij n,om aende fwacke
gemoederen te proberen de rechtmatigheydt die daer
is) omme te doen cefferen eenen Oorlog, aenghevan·
ghen teghens een pupille van /es Jaeren, te herftellen
<zeght hy) alle dinghen in haren voorigen ftandt, en
decifie van de difl^renren terenvoyereöaeli een com
petenten Rechter ; Ondertuffchen emme iiiet al-
leen te kenne te geven aen degantfche Chriftenheyt;
Maeroock, omme den Marquis dé Caftel Rodrigo
ielfs te overtuyghen , dat in de expeditie waer öa toe
wy nu marcheren, wy geen deffeyn hebben eennieuw
obftakel toe te brenghen aen deh Vrede, màer eerder
daer ayt te doen fpruyten veel groo'ter fadliteyt in't

I

fhemoet van onfe parthy, foo verklaren wy aen U,
^ etzy wateflfèdt defen onfen optocht fai mogën heb-

ben, ende wat avantage wy daer by fouden tnoghen
wegh draghen, indien wy eenighê wegh draeghen,
■dat nochtans onfeecker blijft in faecken etldedef-
ieynen van defe natuyre , wy diefweghen niet en
pretenderen , hoogher hochte avantagieufer ton-
ditien van Vrede , als die geene .die wy ghedaen
hebben aenghebooden önt te iailett contente-
rei! tot het ey nde van Maert, dat iS, dat de Spaenfche
Obi in goede forme cederen, alleenlijck de Conque-
flen die wy gedaen hebben in drie maenden tijd ia de
VI. Deel.

laetfte Campagne, ofte dat fyons daer voor giieven
een equivalent,op fulke wijfe,alswy ons dien aengaen-
de aen U alrede hebben ge-exprefl'eert, etide liyt dé-
fe verklaringhe die wy doen met grooce finceriteyt,
kan men een inlaillible confeqiientie. trecken, (de-
welcke wy achten ons eerlijck ende feer glorieus té
zij n) welcke is, dat van defen tocht die wy gaen doen»
met veele ongelegentheden ende fatigiien, die in dit
faifoen nietkonnen werden ge-eviteert, wy nietful-
len trecken (indien de Spaenfche willen profiteerén
van onfe goede intentie) eeflighe andeié Vrticht, als
die , van te gaen foecken de nieefté preiTeerendà
middelen omme defelve tot een Vrede te difponeren.
omdatraen fietdat wy wel Willen renüncièrén by
avance aen alle andere foorteii van profijt dat onsfoa-
de mogen toekomen ; Ondertuflchen foo bidden wy
Godt,6cc. Gefchrevcntot St-Germain en Laye,
den
tnuntn twiniigbflen dagh/anuary /iftitn bmitrttUii

η ■ I

ιηΐφί

Vwmgolden VrUntiti Bentgineili

Getéeckeùt

LOUYS..

Lager ftoüt

de llonnéi'

29p0e^]i?citi(iatieii0m te ijiceem'gen /ctuain ite
àllmtiaffatiem; d'Eiirades op öm tljienijcn / alflici
00(6 öeftent maecfictì/batÙen€onm£6ljijoHBrt aiiiii
Daffaiieuc «iJjctcaoidtnarisi/ cnbe fijn tbJecöe ρΐεπίρα^
tentiatciS tot tic Ijan&dtnöl) toanbe ©jecïte oDcuoemt

Baij Monfieur Colbert, 4|föee(lei: öec ïicquedcttj cnUe

ïiat Dp ijérttecöen fotiDe om fiti) met be öiootHe blöt
titeöeDcnnaAixiaChapeiie.footajiöï» öe paffee
ppjten / öiemen boo? ïjem ban Den iKarftutó iic Ca-
ftei Rodrigo
becfocljt fouïKontfangén IjeiJBcti; en felfs
öat ban ten tij&tbieüen ,boo?noemlje Ksacimis ijem
foubc öoen toeten / om geni feifis tee l}iJo?noemöe

00C& foube boért Jjinben een ban be (öfficiersi'ban fijn
ïitcoon/irtet bé gitalitept ban fijn <Smao?btnacis!

nòembcn%ei:Colbert,obecfulijc aeen bifficultcpt
foubé maccfeen met öten^crfoon teijartbelcn / aen be
toeicfte öpfpn fubbciegatte foube hjïüen gfjeben ; met
Dpboeginge/bat bit mcecenbc meer aen fjaec ïjougi
Ijcptboet fiert/bat fijn naafcflept ban fijsient lucgi-tt
ntetiienbctbat ban öp te brengen ijct geenet' alice
feetfterfle en fpoebigljfte mibbel ttaii oii» tien ©jccbi
t'eriangért.

(©nbettiilTcfjen ontfingOtnenbanSen febentOfens
ben lipt
Parijs, bat fijü ITSajeftcpt tnbe jpranfcije
Compté mee(lectoasigfjcbJO?bcn baabc<$tv'ben Be-
fancon enbe Salines, ncben anbcte filcpne plaetfen aljS
Bleterans, Arbois,Poligne > enbcmecc aitÖCte:
Itjcfimebe bat bejêtabt
Dole toais Decent entie öeiei
gect/enbebat baec binnen groùte oneentgUept foube
fijn. ^e €antonsi ban ^toitfeclanbt en toonben niet
IjaeÉbiefaecfitccöeiten tc nemen / noci) IiaecbiejS
tetoillenfiemoepen. g^at Wegen be c$paenf^e ^bó
luepntoöbooilïeittngiitoasigebacn om btc p?obitts
tie te Bonnen beifeccfeecen / tegen ben bp ijaer bec?
toacBtcn / enbciangö getoeten tnbal ban 't ^anfcrje
ïegcÉ/ 'ttecltft men fcpöe (iefch tc toefen fcfïfett
biipfertt tebijet / enbe fess bupfent te paect / brtjalben
eert
fea: groot gebcrfgilban i|eccen enbe ©olontaiceii/
foobatàUejS toelbeb?oeö8 bertigO bu^fentCaubati
tantsi. . .

^enl^onfntB Beeft met feer fcrfeiife tooojbenber^:
foiBtbatlfeonfieucb'iettooö ban
Orleans/in alie
fjaefl ban
Parijs gem foiibe toillen bbegèn öpfijn
leftept/bönboo? eenige tabifpofïtie ban litijaem/iiS
f8tt=öottiniftlgcïte3^ooèöept««1i ban baec gi^c&cpi
ben op iDinaiibagö mo jgeuss betlsben.

au —ΦΜ


-ocr page 705-

674 SAKEN van STAET

1668. g&ett ï^onintB an;tb«tìje tot Sdujette op Φβηϊιβϊ'

-ìiagfj Oen negenden öefia; jBaeitt·

g^enaiuWteurbantiepauiS bocnmaeliS tot Parijs
aengeUomm/ öjacöt meöe Ijet tonfent/ öat ίκ ©«coa^
settnsfi banöc ^fjeöeputcecïien tiie arliepïien totlöcn
totfjetaccommobementtufftijen 30?an(Bcöc6 «nbc
^pagnten / We fouiie toefen tot Aecken ; en öaet toe
quam ban Tunn öcctoaettiS ie ^ontiusi banUe
éaiiiS/o?ïiinanii alöaec cefitierentie. Sten 't fcanfciji
^oftoacennuootital aengfiefemnen ïie i|eeren €n=
Ijopesi banbe ïteeutbo?jlen ban Saxen en anöece.

g&aec naquamtötimoebat men op ^atucbagB
Saüt t>c0onnen öe (Ctencïjecn te openen boo? öe
i5taiiDoie,entie Dat 'sfnacljt öen fefthienden ten
thienuten tot Parijs uptöctïegOec banïie ï^ontntfi
pDeacrtbeetttoaiS een erpjesi ótouriec/titc tpbtngiö
öjacöt/Doe bat öe jStabt Dole tngiienonien toaiï
becfitenbci; -Jjanlit op^inflisaagfi/nict fonbecgtoo-
tefcgabeaen öepöe söben. ©cfe tpbtngljc auambe
StmDaffabeuc Boreei toe ban een l^eec üöacefcfjal
ban ©2an£&cöcft/met öp - boegtngD : bat befe Con-
quefle toaö gefcijtet / ban foo een fcljoone enbe gcoote
©jobmtte / binnen ben tijt ban t0ien bagen/ be ;$tabt
Gray alleen noti) üeljoubmbe.

3©PÏ!ec totevbtooch gefept / öoe bat ben ^ecc Met'
togft ban Savoyen acn Vranckrij ck opgebjagtjcu fou-
öe Difiltótt al fijn cecftt enbe gtjececDtigDeben / bic
befelbe ^oogijeptfteeft enbe pjetenbeert op bejge=
bei-lanben / upt ben öoofbe enbe fuccelTie ban
Donna Catharina Infante / oubtfle '©offitec ban
Philippns den tweede , ^antncfe ban Spangien.
€nbebat Vrancknjck baec tegmen in mangSeiingl)
foubegecebeectertbeopgeb?agen Debben aeti'tKupjS
ban Savoyen aUe 't recljt/ bat bien Bonintft ijeeft en^
be p?etenbeecbe
te fiebbeh op be iStabt enbe SSepubltc-
nue ban Genua, anile't toelclie in ^taltenbeel bifcout-
fcn beroojfaecfite.

leer «mbaiTabeuc Boreel boegfibe Wet ftp een
ernfltglibecfoecft banb'leec i&enetiaenfcfte iiaint-
ttcc : namentlijtH / bat öaec ï^o. iBog. geeltefte toa=
teteberieeneneenpafpoitinbebeflefo?me boo? fijn
«ïmllemiePetro iviocenico,btealii SCmfiaffabeuc
<©?btrtariiiiiimicneenjiï9aehtflont te bectmfien na
Engeiandcboo?^uptflanbt/om te pafferenboo? be
©eceenigöbe Igebeclanben. I^pfci)?eef bat be ïiïe=
publijtque ban ©enetien altoojS feec gtjebjagBen enbe
pöenegejt toass gOeteeeftom met öaecïlo. JlKog.toe-
qecte Dfciiatten eubebecnieutoenb' oube ^dlliantten
boo?befen gfjetoeefl tuffcijen bepbe ijoogWoffeliicfie
jlepuDlücquen. €nbe inbten ijaec jìBog. baec toe
inclinatie gljeltefben te toonen/DP bertroube bat ee*
niglje goebe/ eerlijtfte/enbe abantagieufeconbirien
foubeftonnen toecbenl>efp?ootften totboo?becl banbe
^taetbcc ©ereenigfjbe iScbetlanben ;^atbe faec-
6en in Candia toacen in een ftoacfien enbefobecen còn*
ftitntte/ enbatben<©?ooten ^eec eben'ftambafiigij
blecfombpalle fijne matl)t enbe mibbeien get Mo'
nincRrijth Candia t' eenemael onbec föne abfolute
geDoo?faem{|cpt tc toillen t)?engen / enbe 0' topoitan?
tie banbe conferbatie beffelfsi / en toiecbt Dp alle ^fin-
een enbe ^taetenban Cljiiflenrijch foo nietbefiac'
tigt / aljS eenige meenben ten flooglien noobie toaren.

Öomenbenutotbe negotiatieenbe becDanbelingge
banb'ïleetenban Beuningen enbe Treavor ,aen't
3Fcflnce%f;?p nuamenop ben feven en twintigh-
ften dPeDjuacp tot Parijs,en rjabben 'jsanberen baegBjS
eenigye Confecentien met be möiniftei:.e ban ben
3toninc& / albaec t)?cfcnt ; toaec na (ii b' een na
b' am
bec te ïgobebecttotfien. ^bagl) ben vierden i^aect
ijs b" Jleec ban Beuninghen tot eén piibate aubtentie
eijepéimi{tteet;tI)pbert6onint6;in be toelcfieöpfgn
JlSaiefleptOeeft göccomplimenteert obecbetoijnberi
öcfeegöèlutliiglje futceffen banbe Franfch Compie,
met becljeffinglie banbe moberatie ban fijn mn'
lellept in ' t berftlacen / Öat ÖP geen anbece abbantage
öaecupttoilbe treeften/ alsf b' aictellecatiebanbe ©je»
be / op be conbitien booïöeenen bp öem boo?g^ellelt ;

obec be goétfiept biefijit USaieflept Sabt sö^abt han ,
Ijaet bienaengaenbe Bp fpetiale Iföiffibti te betfta·-
ftecen. Igp öeeft betbolgijenii 7 conform't eoSi
atötban fijn inlltuctie fijn jKaieliept booioiieb»-

giien't geen tjpfiaec 1^0. ilSog. toass gljebaen/om hé

©?eebeopbeboo?f5 canbittente öetpen upttoewfeenh
enbe Beeft Defonbeïlijcii#n toewö
gljemaetfet/
aen te tojjfen / bat bie göebjacftt toajS in teanen tort
onbec «ïBobeii 5egen / niet te ftonnen ontflaen. èpiiÉÉft
oochbo?beciigf)ebemonftceect/ bat gfielycfe
ató ώ
epnbe Bp be ftetoutle tonbentie tuflic&en Engeiandt ën-
beljaecJ§o.|®og. beoogïjt/fijn ïBajeftept niet an=
beciS alsf geballigD lionbefön batalfoo oocft be toeneit
enbemibbelen/om'tfelbe' ojbentljjtft te Beceptfim/
aenbefelbeniet foube miiSDagen/ enbe bat(nniia'
jeflept boo? befen meécmael betupgijt Beböenbe te
etftennen/batbe gcoote bifitile inteceffen ban {taec
igo.jiiaog. ontcent alle notable becanberingSe inbe
ÖeeCfcBapppe obec be Spaenfche Nederlanden beteps
(Ie / bat bie niet fionbe onbecnomen /beel min tot
eictcemitepten gepoiiffeect toecben / fonbec bat be ge?
meene mefucei met 0aec baec obec genomen hjo^ben /
göenêgöentOept foube toe^emmen/ bat in befen foo
fcec p?eifTante tonjnnttwce bp Baec i^o. iBo. geen mes
fuces / toeltBe mecc bolboenbe aen fijn iBaie^ept fton?
ben fön / BebBen fionnen toecben gebolgBt.

'©c ïionincft Beeft Bem in fub|iantie göeantbjoojt:
öat
Bp inbe felbè intentie toais / om 35?eebe te maet=
Ben /· ( fonbec baec bp te boegBen op be boojgöefïelöe 1
enbe Bp Bem ( be ï^eec Beu ni ngen ) aengijecoecbe coiti
ïiitien j trtaec bat men fcBeen baec ontcent eentgje
coniicaintetetoillentoeBjengen / bie Bem feec fenfis
Bel fotibe ftjn. <@at BP toilbe gelooben Baec li^o.
intentieopcecBttoaiS/enbebat Bet geen BP boojjleli
beban biettitpojtantie toass / battet nabec belitieca?
tie mectteecben / om baec op t' anttooo?ben. % Beeft
op bit tooo?t ban conficainte aen fijn jpHaiefept te

(e^ttcm^foubefu^n /'batfijn ilSai^Vf^firfef/ "
batfe't eectieenbegcootflemifBa^en baec infouimt
BeBBen ; bat inbecbaetBaec intentie opceii^t teaiSj bat
fp inbeboojfs Conbentieiintcent bepacticutócia
be prolongatie banbe teffatfe ban toapenen / Boebil^
liCB enbe neceffaic be fbecB felbe bie maetBte/tnet Aati«
ben nebecgeflelt fonbec te acBten cenigB litft te ρφ
ben ban bat fijn jteajeflept baec ontcent ganfif niet
bifftcil foube gebonben toc^ben/, upttet^eenmettett
©jinsi ban Forftenbur^, alSi een p?oiectban «en ©et?
DjagB met fijn JKafeiiëpt bien tonfö^m op papiec
toai gBefielt / en aen b' ;^eec d'Eftrades gBecommus
niteect. iHSaec opalle Bet geene b'%ec ban Beunin-

geninbtefinbpmonbe Bjeebec ge-ecpliceect Beeft/
eéftjïjnillaiedeptniet meec gBeanttooo?t:al!ï bat
BP toilbe gBelooben Baec ^0. iBog. meeningBe toaec
finceec / ebocB bat fulcic Bp gebolgB ban faethen foube
Blijcftén. ^ijn iKajeflept BefcBulbigbe bo?bec be
^paenfcBe ban ongertegéntBept tot J^jeebe / enbefep^
be/bat fp / na alle appacenttena be gBeflooten
mee'
bemet Portugal, baécnocB meec b?eemt ban foube»
Bijn/alSbOO? befen. ^en ï^eec Envoye van Enge-
landtfijin geen màtecie ban negottatie gSetceben òt
fijn eecfieajèrtfp?aetB aen ben ïSOnincB/'maec Beöö^
ben böfben be Biecnabolgenbe memociegefamentlìjas
op papiec gBeB?acBt/ehbeben feflen tötS.Germaiii
aettbei|jeecbe LionneobécgBelebect/ rta bat fp bte
eée(iaenf^€b.boöï(jelefen/ert alle èffentiele pont»
ten itiet be meeli BcacBttgecebenén geappöpéect pa^
Öén.iBeJIeec öe Lionne, pelieföefonöécpebtiS fiw"
fïantieeW op öe booif5 memocie oibe ijaec öBeSifcoui
cèecbe t' amtooo?ben / ais öat öe ^tte niet ban Baec
memocie maec bàn't gecortbenieecöetüflrcBeri öetw
StaetenaenffotelijcBtoiect Iiebonbenjfieefit aeno^e»
nomen bememotrie aen fijn ilSaie<leprboii?
te Bjetti
gen / énbe baec òjp tefolutié te bebojbècen ; We fp met
pjeflTante ceöenen bfefcfoüt fjdbBen/bat Óad: op altee,
fpoeöigBfle mocfit gBetoetben»

^P'taenfcB?penbanöaec ^0. jiaog.<58«epw=·
twöéntöt
Bruxei, Sài? too? m eiqpi^ «rtsBea®^

men


-ocr page 706-

,<68.

en OORLOG, ack en veeritghfle keel 6η %

ItimUan bat bctt i|cec Marqnis Caftelrodrigo , tre
(iilftatituan aBapcnen tot gljeculiSept bantii baflê
' òiaetfcntottetepit&eban&efe mamt Dabt aeiiggena:
men/ Oaölicn fp ben becben befec obecgelcbew een me^
ittotie / op öetoelcöe fpin bei)oo?fj bifttc aettben i^wc
ijg
Lionne fjelrfjeu fteftomett/ fict!)icc nabolgenbe ant^
bjoo2bt:bat fp boo? bcfelbc cicp?e0 acndanbsf aen
flcöacOtciieeren <i5ebepiiteecbei)etibcn obecgefonbcn.

ij· ^eec «Srtüope üan Engeianc jjeeft ooch neheiiö be
©ecd ban leuningen gacbt gebonben / bat fp b' l^eec
flcntocfcnbc HSiniHeriS ban s weden, Denemarcken,
jrandenburgh
cnbc aitbecc «Öuptre l&o?|ien / bte ober
'ti)cbo?5eKnbanbe®?cbebaechjacen /öaec boojfs
jticirtonc fouücn commiwicecen rfjo ont tocgö te
ncnien ecnigDe gmicOtcn/btetopbecdonben onbec
te (janbt te lopen/ban bat b^^pjocebuten ban fijn
jiaalelleut ban «öngeiaiiöt/ enbe ban öaec i^o. J®og.
ocn{lciotcli)cöbj(UcnaenbercnConing[j/ eit 0jn ge^
negcntücpt tot ©?eebe ftonbetroiifalccen / aliS om
octt te bJijfen / bat be faeche boo? aenbiebingban
(Êitgcianbt en ban 0aecl|oogf). s^og, in bte tecmen
iDJccn gcDjatfn : bat boii [jet concect tottet toelcö fp
bcfiatConingijaenfotiitenfjctfucces ban ben ©?ebe
intiiiDitabel
f0tibebJ0?ben gemaecltt; alS Γό» IKaie-
(tcpt alleen bact in toilöe betoilligen/ ten epnbe ' t geep
fjacc baa· op Dejegenbe/foiibe btenen om tn be gconöt
ènöe intentie ban bit rijcft te fien na fijn méfuceöte
nemen / foo tübeliicft alsjf be faetfe foube moogijen
biccpfïcRen. ï?pf)ceft oocfi
b'%ecen «Snbopeban
3S?aiibcnl)ucgfj en ;§eccctari!S
PaiFendorp, bie be
faecöen boet ban ^bjeben /omfianbiglj tjöeinfoj^
nteect ban be «benen/bic btenben om iiaec J|oogD
jBogenbe pjocebucen ontcent bie ï^coon biipten cecfiti
baccbfgfie blame ban offenfie te fiellen / enbe fp bneci
ben bp bie i^eeren biel göcapp?ef|enbeect. ©ocit
Beeft Oem be laetfte feec bolïtomen becfeecfiect / ban
batbeïiicoon^toeebeninbcfelbc intentie bleef om
(IcB met «Jngelanbt enbe Ijaec ^oogij iKog. obec
btt©e?logi)iS enbe ©icebeitf toefen te berfiaen / en^
ite bat alle gfjecucfjten enbe bifcoucfTen tee tonttarie /
ontoaecfjepttoaten. ^e HSimftcri ban be<©upti
fe©o?|ten/bie öpgefien Beeft/betupgen oocfebat fi>
in be tonbutten tot notf) toe in't g^uptfe iïijcR geDotii
beii/toteen fonbament (leiben/be berfeecfiecingOe
bpbcfen Conmgf) gebaen / ban nietsf te fnllen becan=
beten in bebpf)emboo?gc(ïagen conbitienban ©je^
be. <enbe toamtecc bte bupten bettoartjtingöefouben
ontballeit/befelbe ©o?|lcn capabel fouben jijn ge^
ftcclanbecerefolutien te nemen. 5^c]^eecen 25?ani
benimcgfjfc jÉinitlecjS iSn baer op oocft toebet te
bena
λ. Germeyn aeceben/ enbe Rebben aubienttebp
bcnConingïjgeljabt/omop een bifccete maniec te
bo3bcccn/getuit gefielt te 5ön tegen ben alatm bic
tiacr toas gegeben / aenfionbtsi fo ban bat in bifcoucf^
fcnmetrjaccgeftonben/uicfgeftant totecbt gebaen/
Dc belofte bte fpgcfepbtflabben ban ben Comngï) te
Sebücn : ban bat (ïjit naafeftept bp Γόη piopofitteban
foiibitiaitot ©?ebe foubeblöben tottet mibbenban
ïRcfj.

b'3Cfgcfantcnban alle be 3^eucbo?liert/enbe ban
be©o
?flbanNieuburRh,banbe biec ©o?|len ban
Snncnbiicg]^ / ban be SXant- <i5caef ban
Heffen Caf-
fen,
enbe ban ben ©iflTcBop ban Munfter, ïjebben
boo?Icbcn^atncbaglÖftaec aubientie geftabt/en be
meötattebanbegebaciitcSeuc enbe ©ojflcntot bf
flilTingi) ban beoogecefen (©o?logl)acngeboben;toelfi
^ feec genegen i« acngenoOin/ met genecale berWai
tinge bat fijn USaCeftept ieéf bp fijn boottge gene^
Dentbepbttot©?ebc.

.ïKaecinmfbbelsi bitgcootetoeccft met befe gencs
cale b)oo?ben / en mettet toepnigi) goet befcfjept / bat
ftaec op fjcn booiflellen enbe memocfen beiegenbe/
in onfeet&etHepbt bleef Rangen/cnbebatftuitbeoiooi
ie p?epacatien bte ftter tottet betbrigen ban ben <0o?=
Iogljbanbc5tjbeban be ^paenfe l^beclanben ge^
baenbuecben / feec befeommect ïjtelben ;iabe bat
fiacebectoglieabaecontceitt afgetoefen toiecben/op
oeDacbtnicfttgljcpbtbartbe^painfe tegöen beaeiv

gebooben ©jeebc. ^oo ijï fieitop ben febmben op bc 1668.
mi bbag toegeftomen een cjcpieji ban Baec %og0 H3o. ——
«i5ebcputcet:ben/ toeltfte Daec mettet obecfenben ban
't antb»o?bt ban ben J^eec .fllacguisi be
Cartel Rodri-
go
op be laetfie mcmoi;ic ban gebacöte i^eere ban ben
biecben befesi / geb?acöt öceft b" aengename tijbingD/
ban bat ben meec-gemelten ^eec H^arQuis^ bc meet»
gecoerbe altecnattbe piice en ftmplement {jabt aenge^
nomen / ootB in be (tilHant tottet epnbe baniKep be^
bJilltglJt/enbe^eei;
Baron van Bergeyck totbe ©?cbe-
Danbel tot SCöen Dab gefubbelegeeirt. b' J|eecban
Beu-
ningen
baec op ben fdben bag nebeitss b' ïjeec Trei
vor
bp b'^eec de Lionne gchjcelt/ enbe Rebben fptot
een inlepbinge ban Daec bifcoucss / fijn <Êb. gcluclt
toenfl metten ©?ebe t betoijle bie in tecmen toasS gRe^
b^acHt/batfe op be plmxi ban be ©?eebe-Danbel
niet foo feec gemaecRt aljS in fo?ma ban een ®cattact
alleen noobiglj Dabt geb^acftt te toecben. aiitbeDeb==
benfp fijrtiib. becbolgeniS booigelefen be tneergDc»
bacDte anttooo?bt ban bcn jUSacguii
Cartel Rodrigo,
becfoechenbe bie.cf fijn «Sb. gdicfbc te bebo?beccit/ bat
fön .iBajeftept bolgenief Daei; obecgelebecbe memo^
cïe/bpgefclj?iftc geliefbe te bechlacen bp fijne ge^
baene p?opofïtie tot ©?ebe te perfiltecen / be (ïil=
flanbtt'acio?becen/'t bp Daec boo?gc|lelbe concert
te (ïHpten / enbe o?b?e te (lellen tottet bectceclt ban bc
^eec
Colbert van Aken. (0p bit lactfle Deeft gebacD-
teJIeecgefepbt/bectoonbect tejijn/ bat gDebacDtc
lïöacqiiiö sebect nwec altf beectDien bagen in gcbjcec^
6ebleefDetpafpoo?tboo? b'%ec
cdbert becfogDt/
teboenbepefcDccenibatb' %ec ban
Senningen al
boo? ttoee bagen met Det te cugDDeecen ban een eie-
p?eiS aen Daec ï|o.jHliög. <0ebeputeecben tot25?ufrei
Dabt gececommanbeect. nacn Deeft Daec oocD toebec*
omgemobeectbeboocige ttoijffeUof ben gebacBtett

ïJecCiBacauijSfabdelegandi poteftatum Decft JCHj
be Deeft men baec neben.tf gefepbt / bat men niet gDe»
loofbe bat
Dp met pouboic boo?rtett toas! om be boo?f5
altecnatibe t'acceptecen. 36lle 't toelcB te meec
notabel toaisi/om bat baec bp geboegDt toiecbt/bat
gebifputeecthantoecbett/ ofben<ConingDin p?ecü!$«
Depbt geDouben toaiS aen fijne p?opofitie/ inbien baec
op boo?'t epnbe ban .fiKaect niet toaif gDeffooten op
valide Pouvoirs, enbe battet gejïooten (Ccactaet oocft
in bie tjjbt niet bjai gecatificeert.

b'%ec ban Beaningen Deeft baec op aen gebacDt·
lleecbeLionnetegemoetgDeboect/batmen ontcent
be^paenfepoiiboiciifionbe onbeftommect jiinibe*
totjlebefenComngDfoo beel feecftece panben Dabt/
ban bat ben ©?ebe tot fijn bolle begeecbe fatiiSfactie
Demfoubegetoecben/infonbecDepbtin Danben Deb<^
benbe meec aljS fijn iKaiedept begeecbe / fonbec b' al'
becmtnfieappacentie ban baec ban gepoffebeert tc
Donnen toecben. g^at bc ^paenfe bupten ttoijffert
tooo?t boo? b' ïjecc .msacgtitii boojnoemt aen ben Co?
ningD ban <iEi?oot 25?{ttannien enbe Daec föoogö
jKog.gegeben gedant fouben boen; maec, 0ffulc)c
bupten alle bectoagDtingDe niet gefcDiebe/batniet
befenComngD maec fp baec bp fouben Domen teliji
ben. i©atfpboo?t!S niet boo? eend Donbe opnemen/
't geen fijn «Sb. btfcouceecbe alö oft STcactaet boo?
't
epnbe jjiêaect moed toefen gDefiooten enbe gDecatifi?
ceect: bat niet alleen nu onmogdijcft/ maec oocft
boenmael0 toaiei gDetoeed / toanneec ben ConingD
bcnfevenen twintighrten ^lanuacp fiabt gÌ5iefcD?e'
Tjen bat Dpbp fijn boo?Deen gftebane p?opofitie ban
©?ebe foube becbltjben. ^at
Dp oocD niet toid toaer^
om men otijS befen alacm totlbe geben/baec fijn
€b. felfjS toegDenS ben ContngDaen be ®?anbei
bucgDfeHainiftecss boo? befen Dabtbrfooft / bat fijn
Haajedeptjbeconbttien ban ©?ecbe tot Dalf ΜΦ/
gedant foube boen ;macc bit laetde totlbe geba®-
tel^eecDemnietaccoïbecen/Doetocl DP tofd battet
toaecacDtigD toaiï. ^ήη €b. mobeccbe becbec / bat
in allen gDebal bc ^paenfe Donben «ptgcfiootcn
toecbcn ban beficuce ban be altecnatibe / bat b' ^eec
banBenningen Deeft acngetoefen metbe bJoo?bett
ban fijn i®ajedeptiSj^?opodtic / cnbc metten gDefon:»

! t

f i

t

>;i·'

Ui I

i'i

J

< |1


-ocr page 707-

712 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

16 ί8. bcìt fin (icjjiiiöÏj te toefen, «emaitiiceueiilic bojlicriS
■ ——. nictfoulïcccmil/iiatïiefegifaöijtóuiitijluaijtenmije
faccUciuïiétoelcftemai fecclKclijcli fwnöe ijcöben't
geen mm
Dcgcectic/lJiecinlicgöeïiacljtcn fouiiibeci
tocchcn iu een tijö / öat men fpjatlt bni» mei
fevencig
ofcachentigh duyfent USantcaenöe^yacnfc Jebec-

lanbcnoptetcecfieiiicniieïiatöaccïijo. iKog. oeac;
öciiitOcDDentiei ombCi^paenfe alle fecoucsi fonti
fctten/tot awotc ejctcemitepten fouüien toecDeii ge^
öjonge/ tnUien meii befe Ijaec fincece p?aceiwuen tuiU
öè gel)^uj>£&en / niet om öen ©jeïje te maecöen/ maec
om De ^paenfe tn Dc l^cöcclaniien te faciiiiec
t' opp?tmecen. .liöaec aljs Ijp op Uefc toon toat ftercl»
fpjacli /Ijecftge&acrKe J^eec öe Lionneiatögenije ge^
fePiit/öat{)P
(ïl?cccban Beaningen)op fürt geìjifi
coyceecliegantfcligecncefleriemoefl maften/en öat
I)i> bat alö niet gcfepöt Daöt/maec bat fpbejS CO'
iiingfjiS refolHtie nwelien aftoacljten / aen be inelci
fte|)p'tgecnfi>gep?efentccct Ijabben fouben tooo?3e=
Uen. .f^cecgcb'acOte tjeece be
Lion ne t$i baec op 'sï an=
becenbacgijö ma?gen.ö tot
St. Germain ggeceben/
enbet.'Sb'i^eecljan Beuningenfürt<Sb. beStnibbag^
gebolgijt j Oaec gcp?efcnteecbe tsi bten mibbaglj ^jooj^
geflclbt/maecbebeltbccattebaec op uptgefielt. l^p
I)eeftuptecn%eu/ta?clcitinben iïaebt pjefenttoaiö
gctoeeó:/ geïjoojt /bat beu €oningO ftnceec tot ben
30?ebegefinttoa$s/atfyrttooo?i foube [louben/enbe
Decft baec op toebec met b' l^eec be Lionne gefpioot'
iien / enbe niet anüccsi Itonnen oo^beelen / of be
boa
?f5 3Ün bifcouclTen toairen balfcDe alatine gDe--
toceli.

.iliien bJiH tot ^acij.ö nocD ntet feechec be pacttcu-'
laritcptcn ban ben ©ieebe met ©o?tugael ; baec totect
gcfepbtbatticecnCnliopeupt bat iiijcU bectoaectsS
opbJcgIjbjasi/oinDetboenbanfijn iKlee|ìec te bec-
toonc.

.iiföitjSbe boo?f5 ©?ebe tnffcijen ^patgnen enbe
ÌDo?tngacl/ foube ban befejijbe tegen be ^contiecen
ban j^patgnen geen EegecOouben/ anfcecjS ali om
befeufibc tegaen / enbe foube berijalbeu Monfiear,
25?ocbei; bes Coningjs niet albaec maec in be ^paen^
feii^cbevlaubencommanbccen.jil9enfp?acit ban b«e
^egetö baec r emplopecen / Ijet cene onbecben <ia'
ningl) bp bebiclclie foube toefen b' J^eec be
Turenne,
tjetanbcconba· Monfieur tot Eup tenant «©enecael
IjcDlJcnbe ben iBacefcljal be
Picffis, enbe Öet becbe on^
bcc b' ï^eec #?1ηίί ban
Condé.

(önbcctulTcljcn toietben in be geconquefteecbe ^te^
ben in ©laenbecen / enbe anbcre fcontiec-plaetfen
gcootejiillagflfünen gcfo?metft.

^icfjimrs.

JE vous Envoye !a refponfe du Roy tant au dernier

memorie jquevousluyayezprefentèqu'a la Co-
pie que vous luy avez remife de l'Efcrit figne par
Mr.
U M,»r (]iw de Caflel Rodrigo le ijuatritfme de ce mois,
la Majeftc
te rejoiiiroit de la Paix (cotnme eftanc des-
ja faite fur le i'avorable dcclaration qu'elle voas a
donne aujourd'uy) fi ellepouvoit fe bien perfuader
queles infìruftions &lepouvoir iur lequci Mr. le
Gouverneur de
Tlandres agit, fuflènt de veritablesin-
ftrudìions , & un veritable
poiwoir , contre tout qui
s'en public à Madrid , ainfi que vous l'aurez veu
dans la refponfe de voftre memoire du
tmfiefmt
Mars j & qn'àu contraire ledic Uarquis, ne couruc pas
la mefme fortune d'y eilre defavoiie fur Tacceptacion
qu'ilafait
àel'Altirnativi ,qu'iH'aeftéjufqu'àprefent
ducKoix/jl;.ï/»Ci/T;!f//f pourlieu d'aiTemblée,ce qui
doit augmenter encore ies foupgons &Ies mesfian-
ces, c'eft que fa Majefté a remarquè qu'il n'aacceptè
ladite Alternative qu'en termes fort
captimx ; Car en
/iie»jifrlieuonn'acceptepointtouc à lafoisdeuxcho-
fes diffcrentesSc diftiniles, qu'ellesfe detruifent l'une
& l'autre. En
ficend lieu il devoic s'expliquer Ujuelle
ies deux Alternmivts il acctpt
j cn troifiefme lieu il rapporte
fon acccptatioH aa coatenu dans le Traittè fait entre

l'Anglittm ^ fUoìlandt j & vous fgavez bien, Aief.
fieurs, que les
Alternativts , telles que le Roy y j
confenti , ne font pas
Jiettement exprimez dans
le Corps dudit
Traitt'e ; dont voicy les propres
termes,
β Hifpani^Rex induci mt ptrmovtri qHiacutct-
dat Regi Cbrifliani^M , aut loca mino praterìto in Bdgica
armis occupata aut aliud taatuadtm valens per trediti,„c^
hcùrum fnperiiis mtmiratorum alUrumve in ctmpe»fiiii,„,^
de qtiibas mutuo cotìfenftt partts inttr fe convenire poterum*
De force que ledit Marquise Cafltl Rodrigo parfoa acl
ceptationgenerale de
l'Alternative ^ qu'il c'eft eïpH.
què ,qa'il faifoit cn la maniere, qu'elle eft contenuii
dans ledit Traittè, fansrien fpecifier pourra preten-
dre, lors qu'on entreràavecluy en negotiation, qu'n
'fl en droit [nonobftant ladite acceptation) de tiegocin encore ^
de convenir tout de mtivta^fur la queliti de lafatiifatìitn du
Roy ne fep oint tetiir i celle quia eftè c)idivant arrefiei entre
fa Majefli CÌ les Eftats.

Sa Majeftè a trouve encore digne de tres grande
reflexion ,qu'au mefmetempsqueledit Marquis ic-
cepte ladite
Alternative, Si qu'il ne put pas ne poinc
voir combienileil important de gaigner jufqu'aax
moindres momens de temps pour traitter, iln'ait
pas par le mefme Courier, qui a porté icy ledeclara-
tion, cnvoye le PaiTeport que Mr.
Frandotte Nonce&
Plenipotentiaire de la Sainteté luy a demande pour
M.Colbert de la mfFevriir,\>our allcr à AixlaChaptlle;c'e(i
à dire, qu'en vingte qimre jours ledit Marquis n'ait pas
eu, ou le temps, ou la volonte, ou le pouvoir d'ex-
pedierledite PaiTeport.

Sa Majefte en ourrea beaUcoup confidere > que Air,
le Marquis Caflel Rodrigo a accepte l'Alternative dans la
iHefme conj uniture que
l'Efpagne vient de faire une
Paix particuliere avec la
Portugal, car Mr. del'Ifila
il y a long temps nous a poie dans fes efcrits ap-
prouvez &corrigezparles Minifters
d'Efpagne) pour
un principe infaillible de la conduite des Confeils de
Madrid, queliriy>fl^«ifacrifiele Portugal, cenefen
( dir il ) que pour la reftauration des Pais Bas, ou que
1Ï elle donne quelquefatisfaftion a la
Frante, cilene
la fera que pour recouvrer le Pirte^n/: Or corame
la Paix de
Portugal a efté figné à Lixboni le i8. du
mois paiTé ce que Γοη fgavoit à Bruxelles, auffi bien
qu'icyle 4. Marsj je vouslaifle, Mellìeurs, àju-

ferfurle principe qu'on a eftably , comraeinMli-

le de la conduite des Efpagnols, fi on peut tenir
pour une chofe bien certaine, nyfeulement vra/
Ê'mblable, que les Confeils de
Madrid, ayant tra-
vaille tout l'hyver à faire la Paix de
Portugal, ^utis
pouvoir mieux defendre contre la Franct, ayant ja-
maisrongeàdonnerpouvoiraudit Marquisd'accep-
tcr ladite
Alternative ; ou fi le Marquis qui n'igno-
roit pasla conduite & le refolutions de
Madrid, ayt
acceptci'j4/Mrnat/iiidebonncfoy, &s'ilpeut efpcrer
cudefirerd'eneilreadvaiièen
Efpagne, ou,fe]on lei
derniers advis, qu'on en a,toute l'application des Mi-
nifters eftoit à faire parter ahuit jours de la
ΐ>οη ha»
d'Auflricbe
avec dix mille Efpagnols naturels , & trois ou
quatre millitns
en barres d'argent j circonftances peli
propres a laifl'er croirc, qu'on y fongeoit a l'acccpta"
t/On de
l'Alternative,

« De tout ce que deflus vous tirerez, s'il vous plaiil',
la confequence, fi fa Majeft. n'a pas grand fujet de fc
conduire en ce rencontre avec de telles precautions
contre toutesfurprinfes & artifices,
que Muli Mar-
quis di Caftel Rodrigo
(lequel vray fembkblement fe foa-
cie fort peu, d'eftre acineiie ou
defadvoue, pourveu
qu'il gagne de temps) i^t pas lieu de fe mocquer de
fa Majeft. dans la fuite Ìfe cett' affaire, en luy faifantt
faire des defmarches contraires a la Paix mefme, par
le grand defir que fa Majeita de voir condurre proni-
ptement ce grand oùvrage.

J'ajoùte encore ce mot pour faire remarqaer qu'il
eft aife de voir que la conduite des
Efpagnols en ce ren-
contre eft la mefme qu'ils tinderent a Manfter, ne
s'eftans appliquez durant tout l'hyver qu'afaire anc
Paix particuliere avecle
Portugallcomnie illenr a reul-
fy) pour pouvoir continucr la guerre contfe ^ettc

166Ì.


-ocr page 708-

en O O R L O G. ach en njeerttghpe hoecL· 677

,,Λ fonne, & quelq*uii a remafqul là-detìùsà Kubìs , que
_ tousles Coariersqae le zeiede noftre St.fereh tape
poorlaPaixl'oncobligèàdepefcheren Efpagnepour
en advancer la negotiation, iont toufiours allez à AiA-
irtd comme des Faucens, & on font retournez corn-
ine des
Tertuïst Dieu veüille par fa bon cë que chacun
fe erompe dans ce jugcment; iür ce je demeure,

MESSieur-Ï4

Voftfetreskumble, &c» '

jlSt, Gtrmaififti Lajiilê
^.jittr de Jiars 1^48·

Mijn Heereni

fenöe a anttoooilit ban ben lottniöD / foo
op üe laetlle H^emocte Die s[)i> Dem gOepjefi^ttteect
tieùt/ alfmeiieotiïie Copte't eeene opp Bent tee
fiantien jjefteit
Ijsbt ùoo? ben ^eer ÏBacaui^ be Cadei
Rodrigo
öenvierdeniiejecmaentj fijne iBaieliepJjt
foiii3c(tcDol!ecb6©?eeùel)ec£)Uj&eii ( atöalreeïieee^
inca (ijniieopbegoetgunltise l^echlaringlje'tgeette
ïtc fcltie öeöen gegeöen öceft ) foo DP ficB felbÈn fionöe ^
pccfuaùemi öatöe 31a|inictienenije&e macBtopUe
toclc&e ùen ì^eec (©oiibecneucuan ©laentiecenaen?
paet/ pecDtewltmctieneneen toaerlijifte martjtfijn
tegen'tgeene men tot
Madrid becftanatcljt/ aüsoOP
Beften ftont öeüöen in't anttoooit ai»ec iHemocte ban
ben
derden jjiaaect/ footetiontcacfe ben efiefepben
jilatquiss/ befelbe fortune nieten Uep ban te toefen
ontfept OP be acc^tatte bte Bp bebe ban be lltecnattbe
tot befec tybt tjS obec be besl^ieftttge ban
Akeu
tot be becgabettngBTPlaetiS j en't geene nocB meec be
bemipebtnge enbe mttïcoutoinge boet bermeetbecen /
fjs/ batfóne jHSaie|tept Beeft gecetnaciïiieeft batBp
begefepbe 5(lttecnatibenietanbécii aenbaecbeató op
feet tto{jffeiacBttgete?meh i mis ten eetfien/ inen aen^
bcett nietop eenen be felbettjbt /
rwee fulcfte ongBé-
tpc&e en onberf(Bèpbelnc6e faecBen/ ofmenbecnte-
ttcötb'em qf ïi'anbec j €en tweeden^ ftp bcBoo?befi(B
te bethlauen Ujèleftebatiöepbe be Hlltcmatibe^ Bpaeit
beetbe j iCen
derden Bpïappo?teeit föne acceptatie
op ben itiBout ban'tCractàettuflìcB^n Engeiancinbe
Hoilandt. gentaec'öt,/ eti gBptoeet mgn 3§eecen bat be
?(ltcrnatiben in be toeitèe ben ïfeoningB geconfiWieci; ί
Beeft/ iin't oBifepte (^cactaetntetl&laeclijtft uptgDei
bjucft13i3n i gBeiycB 6tec be cpgBen tecinen bolggen/
ii Hiipaniasjlex induci fiut permqveri queat vit cedat
Regi Chriftianiifimo , aut loca anno preterito in
Belgica, armisoccuparaautaliud tantundemvalens
per traditipiiem loccr^um fuperiiis memoratorunj ali-
oramvein compenfatioixem, dequibusmutuo con-
fenfu parte interce convenire poteruntv ^OOt^ben
oefepbeniUSacfluiii be Caftei Rodrigo bùo?Jïjnegéi
neraleatcepta|:tebanbe SStteniaübe/ ftcBbertilaecbe

(?rrattaet / fonbec pets te ÌJebiebènmoiBte / :alfinen

alfuocB te negotteccn / i^n op nieuto op be. guaUtept
bcc fatisifactie bati ben l^mrigB teobecfiomen/w

en be ^aten glooien ö / niet té wvwwi. υ ;

^giie Sllaieftept öeeftitticö
teccfiepiegeboi^en
jti^itiii ben f^bentgbt batben
gen ; iBawutSbébooas JJ^® aettbaetóe,/

tijbtte toinnenbrtite ttàisWFm/Ipfeeft.j3eo?bet
feibeniCowj^c biebe. p?iaawtteÌi^tBte 't pafTepoit
nietgefonbetiBetfleertélmie^ Franciotte ^unttuiS
en fnenipot^ntiaciiï ban pte l^epÖcBept: Bern af^
B?aegbebooiben,i
§eec Colbert ban ben
tmsi / tiiiij fonbec. toeben. naec :Aken te bewertett 5
batiSiefeggeninvipreii twimighbagett bengefep'

iwtöbelJöill?/ bfbe

tttncBtnietBctgefepbè ©iffé^oit t' eipebiccert*

l^ocBbeVbec/fgnesiajeflept Beeft giootelijcfti;öc=
confïbeceeirt/ bat ben ïgeeciKacgtitsi be
Caiiei Ro-
drigo
in be felbeconjtnictucebe Sïitecnattbe Beeft ge-^
accepteect/ ais ^pangten een pacttculiece JD?eeDe
met ^ojtitgael toas maecftenbe
5 ^en li|eet öe 1 foia
centgentöbtgelcben/ (telbein fi)ngcfcB?iftcn( gBe^
nppjobeectenbe becftetectbooibe ^paenfcBc Jltnii
lÏ£i-iS ) bat foo ^pangten ©o?tugael op offeEbe/ten tii
(feptBP) nietanbetrsais iotBec|teHingebec ||ebeCi
lanben
j offoofp eem'ge fdtijSfattie aen Vranckrijck
geben/ fpfnllen Vfelbeboenom fortugaéiterecoui
bjerent waifoobe ©jeebemct ©ojtiigaelbcn 18*
becboojleben iKaenbt Binnen
Llxbond gBetepcfient
5Öitbé'tgeenemen footoeltot ©jiiffelaliS all)tcc.be»i
4. iKactptotflej ^cBlaet/ IHìijnlgeccen/ oo?beci
lenopben aenbangBbtemenöenfïclt ais onfeplbaec
öeleptbet: ^paenfcBe/ foomen'tfelbc bOòjeenfeeci
fiece eninBet mtnflc toaetfcDötieliJctie faccftemagö
Bouben/ booibten benöaebt ban
Madrid bengfjci
Beelen
a©intec obec be 3&?eebe met ^ojtttgacl tc ιηβ^
hett/ getóeccfit Bebfienbe om Bàei'tegen ®i?nncftri)£ii
betec te Bonnen befenbeCen / fo Bebbën fp liocB gcbacBs
temacBt aenben gefepbèn llSarqntStegebenotn be
lJ00?f5 SWtentattbe te acceptccen/ of foo ben jlSaci
guts
bfe 't Mept eitbe cefolutten ban Madr-d nfet οήί
öefiententoaS/ teCgóebei: tt^outombe iMftcmatibc
Beeft aenbaect/ opbatBP mocBte Boopen enbcbci
geeceri ban in ^pangicn toegBeftaen tc tooi&en / ofte
bolgensbe làetffe abbijfen/ bie men bacc b«in Beeft
batn' appltcattebec lèinffters tons / om in ctcBtbas
gen^on Sl^anban ©ofleniBcfi ban bacc met tBteu
biipfetttgebao?ne'^pangtaccbcn/enb?ic of btecmtli
Itoenen in fllbete (tucBen te boen UeCtCcciien, <0niflan#
btcBeben toepntcB noobtgB ótütc boen geloobenbat
men op beaenbaecbtnge öec 3ll[tcC)iattb£ bacBte:

©anal BetgeeneBiecOoDen fultgBp (foo Betti tici
Iteft) BetgebolgB tcecBen/ i>f fijne 3iSaje|iept geert
groote ceben Beeft Bet Wel te obecieggen in befe Dejegci

ecfCBp

om gBeeft/ ofBP toegBefept ofont^

itfean hitnnen ) geeni:eben Beeft öm met fijn

■ " ■ ■ " ......faei'■ '

rept too?t / foo Bp

maec
pai!

t enbé Bet becbijlgfi bàn befe faecB begecB tc
Beth iüoenbe toegBêft iteinen btebe ©?écbe

Beeft bit gcböte toeccli boteóciten te ften.

fai nocB befe tooo?beii Bpbqegen om a te boen
cemacijuecen bat Bet Beel licBf te (leit tS / bat ben acn*

bebiefpte iraun|tecgeb?np£fttcn/ Bet |)e£Jbcniic gei
bupcenbe be geBeele tointec baeC op aengetept om eert
pacticultece ©jeebemet ì9o?ttt3ael te maBcn ( gBe=
lycftBMflaectSbJel iiptgebaUeit ) om bert <©o?(og9
tegen befe KcooneteRonnenionttmteren; <iin eerttgö
tot Stomen Bebbeit baec op gBecemacgiieert / bàt,alle
bciïouciecSbteben pbec bàn onfen i^abecben
©ausBebiiett geobligeectbooibe ©?ecbcfit i^iiani
gien te bepefcBecen / om be negottatte te berbo?beceii
fijn altijbt na ,0ab?ib gegaen ais ©alcBen en bjcbstii
geliéectalS ^cBtltpabbett. «0ob gebe boo? fijne goet»
Bept bat een pöet; fïcB in bitoo?beel Deb?iegBt*

Weer pp ick yerblijve»

MYK HEEItEiï

- U leerOotmoedigen&c»

la S. CerniainenLaye
den 9. Maert t66^.

'©e böo?gBccoecbe àntteoojbtbartbe» JioningB
op Baec HàemociaelguamgBelScK/ ^ti^c toas ais
bolgBti

SUr Ie Memoire prefent^au Aoy Ie cinquiefme dei
ce piqis par les S eigneurs van
Biunìngm, & Tnvêr
relpeftivement Ambaitadeiirs Sc Envoyé Extras
ordinaire du Roydeia Grande
Sritterm. Sc de»

' au? ■ Eftats


-ocr page 709-

1668.

078 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ Γι3

i668. Eftats Gcncraux des Provinces Unies, fa Majefté
——.repond, qu'ellen'aura jamais rien plus a cceur, que
d'accomplir inviolablemenc en toutcs occafions la
Tarale Rajah i & qu'elleaprefentfort enmemoire,
quedéslemois de
Sipnmbrt dernier furies ouvertures
& priores qui luy furentfaites par lefdits Seigneurs
Eftats, &émeud'ailleursdufmceredefirqu'ellea &
aura toujours du reftabiiilement du repos public, elle
confenc, que toute la (atisfadion qu'elle pretendoit
pour raifon droits efcheusala
Reine, par les decés
des Roy&la Reine d'Efpagne des Pere, & Mere,
fuftretranchéSc reduitè { en confideracion mefme
de ce que fa Majefté demandoit en favcor du
Pamt-
gal, )àdes conditions d'un accommodementarbi-
trèesparies Principaux Miniftres& Di rede urs des
affaires defdits Seigneurs Eftats, comme ayantefté
jugèespareuxequitables, & fort moderèes, 6c que
lefdites conditions furent que TEfpagne par un Trait-
té de Paix ceda en bonne forme àfadite Majeft, ,ou
toutes les conqueftes quelesarmes avoientfaitesaux
Ïayi Bai pendant la Campagne, & dont elle fe trou-
Voicen poiTeiGon, ou bienle Duchè de
Luxenbargh
( ou en ia place k Francb» Cmté ) Camirajf, 8c Cam-
irfjit, Diii,iji,lcfOTCJ'Efcarptcompris, Aire, St. Omir
£>rgue, ÏHine , & Lingue, & tous leurs Bailiages
appartenances, & dependances, fa Majeftè reftituant
enfe fecondcasà
l'Efpagae les autres Conqueftes,
du'elle avoic faites en ladite Campagne ( bien enten-
du que les Fortifications àzCbarURaj feroienc demolies
avanc lareftitution ( & que/'E/pa^ai auroitle choix
d'accepter Tune oul'autredeldites
altemuives
fa Majeft. donneaparole Royale defecontenter de
PunedesdeuXjjufquesa lafïn de Alar;,

Sa Majeft. n'a pas moinsprefent àia memoire
qu'avant la marche vers la
Vrambe Cmte, ellea efcrit
a noftrc faintì; Pere Je Prt/»», & a plufieurs Roys ,
Princes, & Potentats, dontclleaacceptèla media-
tion , que quelque progres que fes armes puiflènt
faire en cette expedition de guerre, qu'elle entrepre-
noitaucoiufde 1'hyver, pour avancerla Paix , elle
n'en prendroitpas occafion d'augmenterà fon profit
les conditions des deux
alternatives, auxqu'elìeselie
avoitconfenty pourle tempsquiaeftédic.

En confequcnce de quoy fadite Majeft, voulanc
inviolablemenc accomplir fes Paroles Royales, Elle
declare de nouveau auxdits Seigneurs van
Beuningen
& Irevor
, que nonobftanc la conquefte, que fes
armes ont faite depuis de toute la
Francht Camt'e, elle
fe tiene & perfifte dans les mefmes fentiments &
confentement, qu'elle avoit donnèdèsle mois de
Septembre dernierjufques àia fin de Mars, defecon-
tenter pourfa fatisfaótion de celle deidttes
alurnativis
fufmentionnèes, que TErpagne luy voudroit ceder,

Cependant comme lefdits Seigneurs van Btuningm
& Trevar,
onc depuisle cinquième de ce mois donnè
-jfa Majeft.la Copie d'un efcrit fignè a Br«.ve//M 7»
quatrieme par le Marquis de Caflel Rodriga, Gouver-
neur de Flandres ; difantavoir
Plein paltvair dsh Rtyne
d'Efpagne,
fa Maiftrefle par lequel efcrit il accepte
l'alternarivt pttrement ^ fimpltimnt commel'onluya
propolèe, dont fadite Majeft. aura beaucoupdejoye
fi cette acceptation fe trou ve fincere dans la fuite, elle
a dèsja nommè des Commiffaires pour traitterdefa
part avec lefdits van
leuningen &c Tnvor i afin qu'on
puiffe conduire promptement à fa conclufion ce
grand uuvragede la Paix defirèe tousjours defa Maj.
avec paillon, & fmccrirè. Fait à
Sairii Germain en
Ly/ie'^. Jour de Mars i6é8.

Signe 3

de lionne.

O^bcHSemone aenöcn Koningi) ben vijfden
befcc ilöaenijt öepjefemcectlioo? tie ban

Beuningen eilöe TreVor,, toeUecsjjUtSi 3Ìm=

Baffaiieutii cn €)Cttao?i)inai:iffe 3llföcfantqn i}ani>en

ÖOnmoD ban Groot Brittannien , m ie iStaetórt

«iSmetaeiöec ©eïeemcïjöe ^ebirtanUw/fiin Hlaj,

mitiaoii?t/ bat öp nopt rnicc tev ïjwtm faï rjeWjin aie
m alle occafienfijn 3^oningl)iycö tooo?t onbfröjc,^
Kelöca te botb?engcu ,· εη öat i)P tegentoto&iaft fte,:
wöacUtigljisi/ batfeijert ben Iaet|tm toemöir
op bc openingen en gcüeben bte Ijini boo? be
oftefenh»
iljeecen Staten gebaentotecben/ enbe ban b^ante
3i)n gecoert boo? be oprecDte bigeccte bie ijp Beeft / m
nltuöt tot [jci'iicUtnge ban be gDcnwene cu(le fai rieù-
ben / öp confentuett boo? be fattófactte biejft»
βμεμ'
beecbe tee oojfaethe ban be ïïctljten becbaïlen aen ijé
ïtoninginne/ boo?'tobccUjben ban ben J^oninghen
tóoiiingiiineban ^pangien Daecöabec enbemoe.-
bec bjiecbe becminbei-t enbe geD?a£|)t ( tn tonrtbecatie
ban'tgeene ftjne jilajeftcptepfcBtctn fabewc ban
pojtngael ) op be conbitien ban een iCctammobci
ment gcnuobelt boo? be p?tndpael(le lEinifiecii enbe
©icecteucen ban be faeclten bec gefepbe li|cecen
tena(si5jjnbe boo?Daec cctBtmatigij/ enfeec Iiefa=
bjcijtgijeoojbeeltgöebjeefl/ batbe|joo
?f5 Conbitien
faiiben haefen / bat ^pangien boo? een Ccattaet ban
I5?ebe in goebe fo?me aen fpne iBnieflept fonbe cebej
ccn / of alle berobecbc plaetfen boo? be 3©apenen ge^
öHccnbe befen ©elt-tocftt in be iSeberlanben getoon-
ncn/ bjaa:banl)pfi£ijtnpo(Te(Ttebenbt/ ofbjelgct
i|ectogljbomban
Luxenburgh, (ofin beplaetfebe
Frans Comié) Camerijck, enCambrefis, Douay,
'cFortEfcarpc,
baectnbegcepetl Arien,St.Omer,
Bergen, Veurne,
en Luyck, met alle tiacetoebci
Doo?iae ©ailiiifcijappen / en bcpenbenttcn ; a©aec
op fijne ,!iiaaie|ieptobecbcfet5jjeebe fafie aen^pans
gienfal reflituecenbeanbece berobecbe plaetfen in be
boo?f3 Campagne gfjebjomien/ (toelbecflaenbebat
befo?tifi
(arienbanCharleroy boo?bete|litutiefuïïett
gfji iemolieect iöoo?ben / en bat
Spangien be fiieflngg
ban b'eene ofb'anbere beïboo2f5 Ulteniatiben fai
OcbDen/ om befelbe te accepteren; fijne
31Baje(iepbt
geeft fijn öoniitgijiijcfi tooo?t ficij te tontenteten met
eenebanbettoee/ totBetepnbebaniBaect.
.
^öne USajeflepttii nietminbec tegljenbiOO?biBö
inbacötigD / bat boo? Bet bettrecS nae
't Frans Com-
téijpgefcfj?eben Deeftaenonfen ï^epltgen ©abecöcn
3^au!S/ enaenbecfcöepbeïlioningen/ 9^?inienenìie
J^otctttaten/ banbe toelcBe fpïjace JlBebiatie aen»
baectïjabben/ bat toatbiio?tgdngij fijne 3®apenei»
mocfitenBebiientrtbcfeeFpebitie ban <®o?loglj/ bic
Rpaennamtn'tBectflebanbe 3©intecombe ®?eeiie
te becbo?beren / ijp foube geen ' ottafte nemen tot fijn
p?oftjt be conbitien banbe tbjee SMtecnatibmtebecf
meecbecen aen't toelcfee i)p geconfenteect öa&be tot be
gefepbentöbt.

In'tgebolgfl baer ban fijne .ìiBajejleptbJfllenbi
onberf)?eeciieIijcti fijne ïSoningtHijche bJoo?ben boU
lJ?engen / bechlaectop nieubJSi aen be gefepbe ï^eecei»
ban
ieuningen cnbe Trevor, bat niettegenftaenbe
bebecobecinaiie bie fijne
a©apenen febectin alUt
Frans Com.é jliebiien QeöBen/ ijpfioubtenpecfi'
fieetttn'tfelbe geboelenen tonfenftgceneljpalto3«
ben leflen bet naaenbt ^eptembec tot Betepnbe ban
iKaectgftegebenBeeft/ banficOte contenterenbqo?
f0nefati.efactiebattbicbecboo
?f3 3llltetnatiben fjtec
oobcngementioneect/en't geene iSpangienljemtou
ceberen. '

HaibbeletUMjIe gefijcft be óefepöi ^eeten ban Beu-
ningen
en Trevor Beböenfebert ben vijfden ban bcie
ilSaent aen fijne HaiefteptobecgBegebenbe Copte
ban't gefcr»?ifit getcec&étit ben
vierden tot BmiTei boo?
benHSai-qniöbe
gvftd Rodrigo «©oubenteucban
©iaenbecen / fegri^böllèmatBtbanbeïlomngjn»
ne ban ^pangim fijné itSeejireflTc te 8eöben/up toeltit
gefcB?tft Bpb'iïitemattbe netteliicri ért fnttpeljitfi/
geljjcB befelbe BeHHiSlJOO?gefielt/ fténbaett/ mt

banftjne iiaate(lept ötooteb?cugObenfo«Biontfw^

geit / foo be felbe acce}3tatie -tn't becbolgö
bonbentoo?bt
j Bp Dieft altêebebanfijnen't to^^
Commtffarifen gBenoinineett / om met be gijefepw

^eten bàn Beuningen'etìbeTrevor ti tEattaC» / OP

bat men in't fio?t bit groote toeccB toart öe

fïjne CWtlufïeuwtöti-tnengijen/ aitgbi bagne


-ocr page 710-

en OORLOG, acht ennjeerüghfle kecL 679

mantjS üulpe/om (ïcD baer ober te refenteecen 't toelcB
allebtfcourffen toauen bie niet folbeerben 'tgeen b' οη=
feurgcerjett;enbefoofi»b?eefoe/ filaec toonben/bat
ali men baer niet teb?eeben toilbe fijn/ öat men toaer*
Ijjcö fouae berflaen geen recbe te Debben / of te toefen /
De L'i ONNE, tiifienmen oprecDteliicö niet anberjS beoogftbe ale
be 3®?ebe op een banbe ailternatibe ban bic 3übe bao?^
gellelt. i|aer ijS / immibbelsS fp nwt befe bebboi-
ren befïglj toojben/ toegöefonben een miflïbe ban
meergemelbe ideerei» Ijaer öo. iKog. <i5ebeputeerbiit
ban Den negenben befejEf / in be toelcbe fp fcDieben tipt
beEectureban be^ouboirsü ban ben jgeer mn^
quijS
Calte) Rodrigo te meenentoel bec(laen te
ben/bat bie ampel genoegOtoaren/om upt ftreïöti
ban befelbebe3tllternattbet'accepteren/ooch om te
bonnen fuböelegeeren ; enbe bat be fteure ban Wecken
toteenljanbel-piaetfebptbjeebillincte miffïbe ban
be Itoninginne ban 5pangien foube fijn gtjeag^
grectt. llle
't toelcfte be Jgeer Tempie in fgn fctjiöbett
aen ben J^eec
Trevor in meer ©ofitibe termen confir»
meerbe;raaer be fiennifle bic fp bienaengaenbe Bp
mifïibe aenbe J^eer be
Lionne Debben gegeben / Dieft
nietiSgecontribucert/ombefe jgeeren baer omtrent
ban gebacDten / immersi niet / om ban bifcourfi
fen teberanberen. (€òt op baegji te boore toe Deeft meit
oocli t' elcfiensi op oit fub ject öaer boo?getoo?pen / uac
tìet uptbljjben ban 'tpaflepojt boo? be igeer 3Imba|Tai
beur ^lenipotentiarijï
coibei t, bjasi een feecliet me
öenbanbjepnigDfinceriteptaenbespbe banbe ^eete
Macqui^ ban
Caftei Rodrigo ; maer fabontji te
boore laet / onber anbere bepefcDesi ban meergemelbe
l^eerenDaerl|o*|llog.43ebeputeerben ban ben elf?
ben befeö betomen Ijebbenbe 't boo?ft paflepojt/ ett'
be 't felbe aenfionts copielijcft obergefonben Debbenbe
aenbe ï|eer be
Lionne,enbe 't originele nu ijeb"
öenbe ober gDeb?agDt / nebeniS een fcfoifte^cfie
ber&laringebanmeergebacDteï^eet llarquiiS ; ban
bat ben IgeerBergheyck binnen beertljten bagen na
bentbjaelfbenbefesi tot
Aecken foubenfijnjfoo ig
op b' ]|eer
Beunings b?aegê : of baer op be ^eec Col-
bert niet foube bertrectten / enbe toanneer ί boo?be
ifeeren
Tellier , Colbert , «nbe Lionne met be

toelcbefptn conferentie toaren/tot fijn grootebeb?eme
btngegeanttooo?t:batfp op Deteen nocD Öet anbec
niets ftonaenfeggett/ bat fp niet getofben bat ben
Igeer jiBacqufjei ban
Caftei Rodrigo autftoritept Daii
omtefubbitigaten/enbegeen^ouboir mgoebe
me //ae bat fp bit laetlle genoegljfaem feecfterlijcit tois
fien.i|pDeeftbaerop geremonflreert ban Doe groot
enp?eiubiciabel fcDanbael foube fijn / batmen bus®
langDalleen omeenpaffepojt geroepen Debbenbeom
ben
j|eer Colbert tt laten bertrecften / nu anbere -
uptblucDten foube foecBen/ om fijn bertrecftte beta
fcDiipben ; maer op alle Det geen bp gem gefept ijï om
bit teboen app?eDenberen / ijS geen anbec befcljept ge"
geben ; als bat be ]^inc{i baer inne Dab te bifponee^
ten. ©nbertulTcDen toterbe
Dp ban ter jijben bes
titStbattecfeergDethjijffelttoiett / of be Ifcer
Col-
bert
bertrec&en foube/ maerbetoplbe genegentgepbt
totbebebo?beringDeban be©?ebejtgD bus flaeubj
bertoonbe/toiertDierbagelijtjcmeetenbe meer pbec
geb?upcfit/om alles tot eenfeer b?oege Campagne
öDereetteDebben;enbeDeeftben &onincB (igD mff»
noegt berftlaert ober be gerucDte bie geloopen Dabben
banapparent{etot©?eebe/ om bat bie eenigDetrtei
folutie caufeerbebp bie geene / bteüe Danbt tnbe beutü
fe moeflen fleecften / om nieutoe toerbingDen te
boen / ofte om Daer equipagie gDereet te maec«
6en : niet fonbet befelbe tot b' i|eer
Beunin-
gen
fijn onfcBult t' fmputeeren / foo men gent
fepbejen is aenbe 3^oof)t - <©fficietenaengefept/f!»
fouben Daer tegen ben elfum banbe toeEtomenbe maent
ggereetDoubenom op te tretfien ^enbe aen geen bifs
CQur(Tenban®?eebegaerte bergaepen/biepbeltoae
ren. 't
a®as oocö meer ais optbe gemeene opinie φ
baer / bat ben (@o?togD fön boo?tgangD foube ifebbm/
entoietben be b?te siegftets gefept (lercB te (liUen
toefen/'t geen «ibet ben J^ontncbfoubelSn tegDenbe'

vecrttg

Begeett mêt paffti mbc opjeiötisöipt.
tScDaetl te St. Germain in Laye ïnett 9. jBacct

1668.

Wasgeteeckent

^nttooo?t Deeftbcn i^eei: van Beu-
Mingen aeii(lont0 ijoo? cenejcp?efTcafaefoiitien am
fiaec ^ooöO IlSofl «©eïi^wtcecöe tot
Braxel. ^aer
ttiibùetntacljttuflcDenthien enbe
elven; bectcoc&en
ban
Parijs öe i^ecc Trevor, ijelibeitDc in oelÖcBeftn
fl{jefcD?eben am öe i^cec Tempie, ti'^ecc ban Beu-
ningen fcfj^ecf baei' obec oocö bess anbccen baegljis na
Madrid, enbe foube met be ^eec 3llfg^ante ban ben
l^cpfec obecleggljen/ ofDpopbatinttbentmetgoei
bonbt cene]cp?e|Tc bectoaettsi obectefenben. ^p
fcl)?cef bat fijn meeningetafaii / ljoo?t!i
naSaind Ger-
main
tegaen/ cnbebe Lionneteficn/ om
op iïit
cerile goct acDemtnement banfaecftenbecbec
iiebboicen aen te toenben/ om Ijaec i^oogf) iBog.
falutatce oog!jmetc6 omtcent bit gcoote toerclt na fijn
becmogcn getroutoelijchieöelpen t)ebo?be«n/ tnbten
ite ^paenfcfte Waec/ net/ enbefonbec omtoegften
toilöcn tjanbelen/enbeOaec felben Delpen / Doopte
Dpbat allesÌ ten befle foube homen.

©an boen af Debüenfp toijbecsi Oaec toeccïi begiHi
nen te maecfeen om te boen tonfibececen / bat boo? be
atcepatte ben
vierden ban bifeloopenbemaenbtbp
gcfcljnfte boo? ben 3|eec .üBarqiiiii be
Caftei Rodrigo
göemaetftt/ alfe oo?faetiien enbe p?ete]ctenominbc
aengfjeöoobenconbttienaenDet ipcanfclje l^ofeenige
altecatietemaecften/ niit'eenemaeltoacm toegDge-
nomen : fonbec bat ii>Ïiefe fccupuleufe inquifitte toajS
te boen/ opbequaüteptban't Pouvoirban toelgOe^
melteiBaciutii: betoijlbefen söontng.jtot berfeec^
RetingDebantefulIen tonfequecen Det geeneijp beir=
fileert Dab bp een ®>eebe-f[ot tebefibececeïi,' öoben
ìieboo?f5 acceptatie ban meecgebacfttc iiBacqutsiin
fielïttoajSbanmeecbec Jlanben/ alsÈbpRjne jSMU^
(iipttoiecbege-epfcOt; enbenocD baecboben/ foijet
be felbe belief be met ben öonincfi ban <!5coot 25?it=
tannten enbe 0aec ï^oogD Jllog. in't aengeöoben
con-
cert
te tweben/ foube Ijebbcnfjaec bepbeguarantte
ban bat
Spangien fïjn bjoojt foube pieftecen. ^p Deb^
fienaengetoefenbat in bitallesi meec feecfiecDept toasi
aliSfelfeniet foube fijn in een folemnele atceptatieop
een giatenbeonbecifpelpchpouboic/ betoijlbpin=
(IcuctieDetgeene toaec toe een bolmacDtficDcnten^
beecbe fionbe fiin getecmineect / enbe biejS be ratifica^
tie feonbe in't onfeecfecc blijben / ettbe bat men in allen
geballeop bieboet geentgeecbetgecuflDept Dab/ aliS
op Ket tooo?t ban fijn toebecpactpe ftonbetoecben gDe^
fiinbeei-t: fliltfiii bat mentn befentoel eenicljfïntii
foube mogöenfufpecteren / battei; inbefo?malitepten
boo? alnocl) pets foube bonnen ontb?eecften ( 't toelcBe
fp nocDtan« niet fepben tcbectcoutoen ) maec batter
niets ontD?acR aen 't effentieel ban bat fijne naaieftept
bolftoomen betfeecfiect fionbefijn banfatijSfacttete
fullen Debben. lUSen Oeeft Diec op in fuDflantie niet
anbecè geanttooojt / alss bat benittonincft op een baf^
ten boet/ en op een oouboicban toelcftetjSbalibitept
bleetft/ moefl becfeecöert fijn / ban bat ^Spangien
Öemcebeectbe 3tanbenenbe plaetfen/ inbeeenofte
beanbecebanbe betouftealteEnatibenbetbat; enbe
batmenupt bccfcftepbe ®2ieben banbettb?icen
thjinttciiden feD?uacpaenben 3fiöt Vibo, Intera
nunciusï ban ben ^austot Parijs, enbe banelbecsï/
totll/ batbe ^paenfdje feec gtje-eflatgneett Weben
banaUe't geenebpbieögemelbe jKacguisi/ fooom^
trentbe fjanbel-plactfe/ alss omtrent be acceptatie
banbe itltecnatibe totect boo?gljeftelt: besifulocal»
ïeendcec&teomtijbtte totitnen. «Jinbebat appacett=
telijft gemelbeieer .mSatquisiftcljbjepniciiiiecomi
merbe ontrent een bifabbeu%at spangien fijnbjoojt
opgoebe glabbe i^oubotrsigebenbe/ enbebaetnaet
tomenbe aen 't felbe te mancqueeren / aenöefen
«tagö oeenmibbelw foube ontb?ea6e« fonberpe»

-ocr page 711-

716 SAKEN van STAET

ïfié?» veertighdayfent möUttêrt ; CU ÖÈ flUÌlftC ttoce onïlSt
»■ ' — MoDflear,cnbm üait Condèpeijgc öe«i0U

iupfetttj macc 't tom meec öjj aitiiece toaecfcïjijnUjiU
gelooft iratfi
te fameit mffcBcit öe feftigh en fevencigh
duyfent
ïfeoppiii foutiett uptijtaecfien. ®ot
iöettccad baii't M^qet onùcc Γόη I5saj£|lept fouùe
fönsenoemtö'l^actogf) ban
Ravanes ,<iEi?aiJE ban
Duras,|l9aCtQUt!S&C Bellefons ,cntie Ö' Pra-
dei jOnbccMonfieur, öc
iKargiufett iie Crequien
iiÊ Humieres ,enì)eonijec hen ^^injsban Condè, öe
i^actoaü ban
Luxenborgh , enöc öcüccc öe Fau-
courc, li'
<©nfe ijeDDen Stee op ötcn öag naec bede in^
^ntien een lange tonfecÊimc ö«i)«i>t metöe ï|eecen
Commiflfarifen / toelciie hiarcn öe ^cewn öe
Tellier,
iie Lionne, enbc Colbert, flDaei totecbt öaecirt gene^^
ralciCecmenöpmonöe toebec bccfeetbect/bat öen
aÖonincB tot ben 3!>?ecbc genegen toaii / enöe bie fou^
öe Hupten/ tn öten ijont in goebe fo?nte be Eanben en-
be plaetfen in b' een of anbece ban be boo?ge(lage m--
tecnatibegenjclt/ toieuben gecebeect. i§aec boo?ttel
ban bat men figo booj'taengijeboben ioncect metten
Konintftban €rtgeianbt/enbe ijaec ^io. Iföag.tei
öenöalienatiebeniften ban bat bie aen befe ïiontncli
(bube ftonnen ontftaen / foubetoccben toecögenomen /
iö met beel tooo?bctt gftebebatteert / gf)eltji8 ooch
Jiaec tnffantteom een (iilfiant tot fjet cpnbe banjBap.
gin'tutgcccen ban'ttoelcRefp niet becgiieten ijeb-
iien bifccetelötft
te remonflcccen/in Soefftoace in=
tonbenientenbefaecfiftonbe toecben getooipen/ in=
bien men ban bie iPbebe boojgepagen mefucesi met
«Cngclanbtenbc Uaer «Ho. |Bog. banbe ftanbt toiifen-
be /immibbeliBi metfoo gcootenmacötbe i^ebertan^:
benfoubentoillenaentalten. Jlabede bebatten fiebi
Öen gebagljte i^eecen b'onfe geb?aegljt : of fp berflon^
ben bat befe Éontncfi ijoe langij ooth be ^naen^
fcftefoubenntogentoepaemtcen banbc ftetonfle MU
tecnatibenaeit te nemén/altoos ficft met bcboo?f5 M'
tccnatibefonbemoetentebjeeben ijouben. <Sn0c ten
ttoeeben/ of fp geen anbeteihll ïjabben afes be geene bic
fp Dabben becfüactt/ ban bat Oet niet genoeg foube fijn
bat ben Bonincft be tlilftant ; tottet epnbe ban jBap
)j?oIongeeL-be / maec bat fijn iBaj. na 't epnbe ban be=
felbemaentgiieenEegecsfban tegeniSbe .^paenfcHc
a^ebecl, fouben moeten geb^wpcfien / noiööaer ceninre
berbere conqueflen bom rmit^ibat be ^ngelfcfje en
gaec 3^0. jBog. macfit in befe lanben ^uamcnt' ein^
plopecen / om be ^paenfcJje tot ben ©?ebe te compel^
leceni <2nbe als fp baec op anttooo?ben ban neen; enbe
met belecebenen foaljten teperfuaberen bat
befe iKai
iefiept onbeftoaect / 't geen fp in befen herfocïjten / Be^
6oo?be t' acto?becen fo gebBen gebackte ^eeren ïjet
felbe ais t' eenemael onaennemelijcft / berh»?pen / en
fiaec ölaer teberfiaen gegeben bat opbieboet baec niet
te Banbelen foube jijnten toaer fp in allen gebal tèm^
peramcntcni)abbciibPO?tc
:flaett : h3iaec<boo2 banbe
cene liant fijn ,fi®aictieptsitoapenen in 't boo?f? gebal
niet bupten actie foube toecben gelaten ; ai ban be an^
bece:fiant tegcns alte groten omB^age/toelcfiebie
fouben mogen geben/ rebelijcfter toijfe toio^b boo?(ien.
^at men oodtbanbie^öbeniet fouben δοηηαι goct»
binben
aen be iSpaenfctjc / fonbec Itmitatie ban tijt /
ben ©?eeïjeoobcgeflelbe5llltetnattbete acco?bccen ;
enbe betoijle fiiec op fo feec geb?mtgen / en géén conteni
tement genomen totcrt/metfjetgeen baecop · ban b'
onfets gefepbt; foo fteBben fp aen gebatfitel^eecen ge»
fepbt/batfetot nocft toe niet itabben gebéenals b?ai
pen; bat fp alle 't geen ban fiaet lall toas fiapben boo?i
gejielt/cnbe baec op befes Conincjc cefolutie gaer^
Ile foube ften / om te letteit offer pets cefteerben/
toacr ober men ben anberen niet eens foube jijn.
ilBacrbaer toe ts fiaer toepnigij Boop-ncgeben /
foo bat fp tot nocfi toe niet Dabben ban bie fiant / als
be Bcfeenbe fcf)iifteli)c&e anttooon ban bert Coningfi /
6pbetoelcbebeboo?tlel ban· be 'lilternatfbe met Dct
^nbeban befe ,ïiaaenbtlttietbt gclimiteect sinbe be
booiberftaeliie bjagfje op
betodtfie men. ^iiaebec fa^
tiSfiictiehjHbeljeBben / als fp geben ïionbenalbooi
tw itoan bie jpbc ftgD naebec te berfltoren / bat be tijbt

allcfmtSin bef^n ten upttec(i£n p?c(Tecrbe. SDpbetiS
foaöeBBcnfp tot afiructieban be intentie ban (ΐίη ,
USajefïeptban
Groot Brittannien enbe öaet ώοοαΒ
jKog. gefepbt ; bat be i^eeren Bacr .ïleeflers niet al-
leen aen be terme ban be ©jienbtfcBapbe^aeDueC'
fcDap / maer oocli ban ïte uptterjle complaifance in 't
reguarbban a^ianriicijcfi öabben bolbaen/meth»
refolutie Bp ijaer gijenomen : om niet alleen be
iSpaenfilje niet t'afTiflecren/foo langljfp aen befen
I Coningijnietaccoibeerbc befatiSfacticDp fijne ίΚα^
j efìept gebefibcreer t / maer oocb om Daer baer toe ba^
belijt&teBelpenoBligeeren. 55atfijn iBajefïept ban
GrootiTittannien,enöeDaer iKog.bes niet te
mintoeltoiflenljoenabeeligfjljaer toas be beranbec
ringe boo? befen <öo?logfj gecaufeert / alffe frtjoon niet
befabbantagieuferboo? Spaignen ,alSDp be conbii
tien Bp ©janclirijcfi geepfcljt / foube toicben getennii
ncert. v©at fp oocft niet ignoreerbe Ijoe obieus ter eec;
iler aenften fobanige flerc&e refolutie tegen
Spaigne
Honbe geacljt toerben / maer bat fp Oabben gcoo?iicelt
bie noobigli te 3i)n / om ban befe JiKajefiept met goebe
giiicgentfjcpt te (tonnen oBtineeren be geruflDeptban
gceu berber inb^acljt in jjaer al te bifiBle Intecefi
fei»albaertefullenlijbm;bat in ber baebt bc .boo?f5
33cbeclanben biet mate toaten gemutileert/enöe in
bic ellenbigen fï.iet geB^agljt / bat ftet een
problema-

tique queftie ÜWS gebJOjbCU / Of Spaignen bie geljccl
Bel)oo?be te abanbonneeren / of öet oberige teBcftljeci
men. ïDatmenmetoppartijbigc tefietteceiv
be op be^'itereiTen ban <!2ngclanbt enbe banbe ©érs
eenigiibe^eberlanben / in bit toerrit foube möetin
toeflemmen / bat itien be ^paenfrfje ^eberlan;
ben niet berber met fo?m{bable Eeg«tS foube inba--
beeren/inbtenmeneenige BeiioojlijcSe confiberatittt
Öabbeboo? fön iKajefleptban
Groot Brittannien,
esbe boo? fjaer 3§og. J©og. bat Det boo? befelbe toijrii
berltjcfi Ijarb foube jijn batfp be^paenffDelS«berlà«-
benban allefecours berfleeritetT fouben gebben/iOitt
be©?cebe6tacl)tigcruptte toerc6en/ etibe batincit
ficD baer ban foube totllen bienen / om Daer Itttfrcfi
fen albaer te ruineren / te meer om bat be J^jeebetol,
ftonbie Bereptfit toerben tot contentemetit batti ρ
USaicflept/fonbermefureS/bie aen Cngeiaiitewi
öaer J^oogD JKog. foobierBaer enbeinbifpenfabjljfti
teB?eec6en. ^pfteBBeu berber bifcretatjcS gfieittfi^
nueert / bat befen i©o?log.op foobanige gronben/eiw
bierboegen fiegonnett toas / bat fijne liajeiiept boti?
eerjl baec boo? öeBBenbe'tïïijcfi ban ^ttugael ge'
eHaBilieect/enbe baec en Boben Bonnenbe Beftomat
een ^effte ban foo beel notaBle ftanben en paetfen /
enbe bat / fonber bat be cenuntiatiebiefo'o feecgiï
ftcencïitfcfteen/inrijngeBeel bupbelilcB toiecbt
fielt/ ceben Dabt om in
't cpnbigOen ban befelbe
moberatie te geB?upc6en / enbe te mefnager^n beSu^
meuren ban nabupriglje ,®atien ; bie / met fonbeccêi
ben / geen (ilepne omb?age baer ober Dabben
gebat: batfp niet in Daer Danben fouben DeÖBén't
(Hupten ban be €ractaten tuffrïien bettoee a^oonen/
biefp toiflen bat op fijmalttepten; enbe met ejfattie»
leomfianbigDebenfionbe toerben berfcDoobenjenbe
bat ober fulrlts Daer lioogD lHÖog. in recDtbaerbige
app?eDenfieftottbe5ijn/batmen be (SractatenJiKi
lenbe foube Douben / om nae 't epnbige 'ban be teffatie
ban 3©apenen in be ^eberlanben bes ConingljS €ψ
Quefien berber te poefferen. ^at men aen ntei
manbt foube fionnen perfuaberen / bat befe ^otjttt®
uptb?eefe boo? be magDt bie be
3§pa?nf®e ittfi
be 3®?eebemet ®o?tugal foube fionnenBpeeno^
gen/enbe om be (ftourffen ban ben öepfer /foube tei?"
geren in befe neceffaice faecDe «iEngelanbt
etibe-Jaec
j^oosD JUSog. te gDemoet te gaen ; toant bat,p
allebie fecourfen geen refource booi ^paigne tsm^
ben/ alS©?ancl»riic& / «ingelanbt/enbe be
nigDbe ïSeberlanben eens toaren,· maer toel,^ iCW^;
lanbt enbe Daer ©oogD JÜog. met fijn ilSajewt.wp
foube fiomtèn ober een Domen / enbe baerom ban w·
fures fouben moeten beranberen.
toir
toas / bat fg Donbentn befe ®taeeWe


-ocr page 712-

en OORLOG, acht en njeertt^jie hoeck 68 ί

'S £ifnfcfioU\oetiifiIiJteti. SSpgj&eijacBte üjeecciusiöc'
^ fcpötbatïic ïioitmaDticaciiseircDeewbeDacuiijooaiJ
liaöÖcn&eDwlpeiUEtnooiïigljöatit/ öatfij:! jjiaje^
ftcptUc ®?ecùcl)eflljeccùe / cii&eiiatmcuricijopfijii
tooo?öt hanijc teUlaceit; öatDctljaciJt cttUefoitbci:
occinpeltoaiSiiatineitiicJlicinmaOiJc OaiiUt totiöe
binbeii/ omfijit bpanUtmct amtetaftert/ öacciju
fjcm ücquaeinfl tot ©jecDcfiantic oWtecren. ^at öc

jèpacnfcDcitaeiïe ©jceijcmet Porcugaei, t!>beiges
ìicrlaubcitcoiiftijci'ablc macijt bp cc» foiibcii Diciiaen
cube oocEi Duipe bau ben öepfcc toacijtcn: batljct
een toonbcclücöc factlt foubc jijit ii» bic conjuiictiicen
jttfiefitten/ enaeOctopljaei: l^os-3ij,;il(ìojj. ìl^aoc-
nctt telateli acnfiaincn. ^at om in
Itaiicn bc^pacn=
fcOc te öaiincn aentafteii / toctleUcu ban noobcn toa^
ccit/ bjelcftebefc ^utnec niet ftonbcn oljefcljtcbcn/
bat be öoninglj tc bjtilcn ücfbaccn mcttet onbccijoti
bmüanfyn iCcoupes/ fonbecfiem aaecbanteiton?
nm biencn/ niet aenncmclijcb toasS; batfjaecJ^s,
.iBogenbe Ccanpen fonben hunnen tnjoiben gcflagen;
batbe q^nptfc^e ©ojllen foube üonnen jalouficnei
mcti banijacE Jloagl) iBìog. ISapeneit / cnbe ficfi
trgensi Ijaec l^ouglj JiEo. tldlen. ^e onfeöetiücn op
üitaKciSnaebecmoscn/ gijeiient ban folutie/ enbe
tip concUifie gcfept : bat men befe bjagen eii fuöiecticn
tcwceciJci)3a?beaci)tecloe3cnte laten/ om bat ben
iKBcqniEi bc
Caftei Rodrigo alccebe ö'Jittecnatibc
.lenaOenomen fjebticnbe/ meteen bemonflrattcban
goebtbecliant en concert tuiTcDcn befcn =0ontnctrjen=
bcijaeciJoooD .iBagenbe ben3&gccbc ontbJÜffclüaec
hjtcL'iitgcmacciit.

b'i^eecban Biuningen onbectuflcOiitbecbolaenbe
iijncn aoebcn onbecmoepben pbcc enbe officien/
fcl)?ecf ban ben
twinrichften, bat Op/ op ben ach·
tienden
ijabtoefonbenomben l^cecbe üonne nabec
tefpjeccfien/ enbe te üebojbecen een fabocabelanti
tooa'jt op't gepjoponcccbe inbe laetffe conferentie / en
6μ pwbific omtcent be p^ocogatie ban een i§ttl<lant
oinÜDOZte feomen bepjcjubtcte bieacn'tbecljoonte
Coiicect tufTcijenbefen Ìiontnaf} acn ^ngelanbt cnbe
Jaee ïlooglj .jUSagtienbe fouaeftannen ijijscanfeect
toci?ben / booj een foo pjematnce outoctit / met een
fooobccacoote macfjt tegen ^eberiant. ^otfooba-
mgljetnilantte tjiljptemcec be^tiiagen/ ombatùp
feecöecïieec/ bteinconfibentt ;Onbi'x öantngtoasï
!i)«n feeca^ieucantelijcBttjaö jcfcpt/ bat iip Op fijn
ilajeflcwtoel foube btnbengoebe genegentDept om
ficDntet<!engclanbte'ibel)acc ï^oogf) .i®agenbc toel
tc bccflacn j en oocti bat appacent (ïjn .USaiedcpt ftci)
fouöc laten btfponecen/ om a'aenöiebingOc ban bc
SCItecnatibe tot fteuc ban
Spangien noci) naec'tcjnti
bcban .iimacctgcllanttcboen/ enbjcl mifTcftien tot
i)ct cpnbe ban iBep. ,iBaec battet niet te bectoacOi
ten basibatmenbannocijlangöecbanbic 3pbcficf)
bacctoe foube obligccen/ en bat ben ïjoningij gcen^
fïntii te bifponeccn toass om fijn optocijt tegOenjS jgc-
bcrlanbtoptcfcljupben/ omaenbe ^gpaenfcDegeen
tpbtte laetenbanijaccte <tn:cfien/ cnbe alfooijaer
boo:bcel tebocn met Daec actiftcien enbeclufienbcc
i!)?cebc. ipljeeftootltbcrnomen/ bataeneenigOe
l^ecien <©ebeputeet:benbanbe ^Duptfcftc ©o?fïen
ban'tgepafleccbc in conferentie / bic ö'onfe Oabbcn
geljabt/ toaiigr)cfo»Dc!ten/ alsSoffp aeljeelin'ton-'
flclöcli toaeccngelleit/enbcnietatteenfonbei: recben
acn bien honingbergöbrbat fijn iBaieflept ficlj fou=
bc otiligecen / om in be S^ebeclanbcn geen bcïbcc con^
quclien tc boen / enbe een ongclimitteecbe belofte fou--
öc ban fico iJ^n met b"Hlltematibe ficO te con^
fcntccen/ macc ooch bat ^ geen gclijchOabbenban
op een continuatie ban ^tillïant ban 3®apencnte
«nfïlicrcn: niet alleen om battet onrcben foubc jijn/
öat ben JtoningO aen fijne ©panbcn foubc tpbt
ben om Oaertc berftercOen/ macc ooch om bat ben
©?cebe booj be iSpacnfclie toiecbt opgeOouben / cnbe
op OacrgcengiiencgentOepttoasi. ^at bie ï^ecccn
licctcoutoben teftonneuionbincecennict alleen uptbe
ttaegOeptban
Gaftel Rodrigo, cnbeuptbc bup|tec=
icut cnbc bifctten biemcnbontinaWcsitoatban bic

iübe boo?5nam / in een faccftc fnbe Ibclcfté ftlaec énbc
net moet bjei;bengöcfp?oo(&enj macctnfoiraccOipbt ■
ombatbc 50itebcnupt
Romen cnbe Maurid foubcn
lueiocn/ batbe ^paenfcOe albaecficOfccr ge-c(Toi-
piccwtponbenbanbe 3illtecnaiibe/ enbcbantefen=·
oen tot
Aken. 3Dnec toa.o ooch in bc btfcoucflcn op't
boo
?f3 fubjectnictonaengecoectgcblccben/ Ooctoep^
nigl) bc i^oninglj ficlj foube ftonnen betlacten op be
belofte ban
Engeiandt enbe bait Oaec l^oooO Itioget^
be ban tcgöcnis
Spangien inbe Jcberianben / tonti'a=>
we Oaec inteceftt'agecen/ cnbe biecgclijciie ceebencn
mecc: bicb'i^cccban
Bcuningen oo?faccfigl)cgcbeti
öcbbcnncbcn.öb'i^cccTrevor, omb'eencnbe anbec
banbc iSDcbcputeccben banbe gOcntclbe <ii)uptfcfie
i^oiHcn t'tnfo?mcrin ban bc ccbcnen/ bic 5p inbe con*
fecentie gOeb^upcUt Oabbert ; out ö'injianticn ban fiji
ne iiaajeiicpt ban
Groot irittannien en ban Oacr l^o.
Jiliag, in bit getjeelc toercft / cnbc particulicrlOcfi rot
bc p?olongatie ban ben ^tilflant / te luitificeixn:
baecinnebcflaenbe/ bat Ooogl)|l-gcbacOtc=Otoning8

ban Groot Brittaiinien cubeOaec ïi^oooO JiBogOcnbö
niet alleen acn ^pangicnallc Onlpcontfept Ocbbenbe
in een gebaec in 't toeith Oaec intecefTc nutte beOoubeo
nijs banbe ^paenfcöc foo bennclijch bjarcn ge-entcc^
laccert; macc oocli Oaec aengOebeoben OeDbenbeom
Spangien t'obUgei eu om aen fiin .iBajcllcin fatiafaci

tie totfpit feggOcntegcbcrt/ mettet obcrgebcn ban
beelconftbcrablc ^.anbenenbe e$tcebcnoba'ccnp?ei
tcnfic/biebe^paenfcOcfuliincci-ben/ enbcfcec ftcn-

nelijcli pei'fuabcecben gantjs niet gOcfonbcect tc fpn /
cecljtfc jcenen tc Ocbben / om in licconbcntic ten nnn«
fien te bojbeccn / bat fijn ,i®a)e(ici>t onber anbcce fa^
fien foube hjillen accojbecen een molongaticbanccit
faofeecgwccumfccibeei-bc i^tilftant/ boo? ben tpbt
banttoec iBacnbcn ■, banbebjelcltenictmeccalöeen
iwnbegefcptb)o?bcntottct Oonben ban een Sègectc
©ilbe eenigljec mactc bcquaen» te jijn. <!t>at fooba^
lügöen i^tilfiant ben 3D?ebenietrjonbeboenuptblpi
ben/ infonbecOept fijn IlSaielÏeptban
Groot Sdt'
tanniencttbcljacc
i^oogO (Qacaubt blpbenbe
ban bat bic tot contentement ban fyn .liHajcftept bin»
nen be boo
?f3 ttoec maenben fonben fcuoibe gemaecBt.
«Dat oocliboojbc bertilacingcbanben ijUarquisi be
Cartel Rodrigo tot acceptatie banbe boO?f5 Sfltccnai
tibe in't toercft banbe iD^eebe-Oanbeltnge / ccnfoo«
baenigfjen pasitoaiJgOcbacn/ öa*ttctOart foube fijn
ten bien refpecte alleen ccnfio?tc ^^tilftantban Jéa*
penen totgecu(iOcptbanbeba|ie|>laetfcntc tocuge-
ren / infonbecOcpt in een <0o?loaO icgOcnsi ceiifoo
nacutobertoanten S^jince
Pupille; inbetoelchebcii
ïiontngö Dabbe bertüaect bau't begin afte fullen ge*
b^upcften grootc moberatie / bienicn Oonbc feggen iit
befe occafie fcec bctamelicft te
jijn / te meer / om bat
rtcbcnjS ben öoningO ban
£ngeknt, Oacr Jijo. JiBo.
cn meefl alle be <©uptfcl)c J&ojlien / foo IjöogOlijtl»
inbenboo?tgangO ban öcfen <Do?logl) gOcintcreiTccrt/
concurccerbe in't felbc berfoeth tot een continuatte
ban iStilltant ban 3öapenc. ^Dat Oet geen bciSpacni
fcöe fionben boen / om onbectuiTcfien Oaec tc becflccÉ«-
ften/ geen appzeOenfïe ter toercltOonbe oOcben oen
bicdfcanfeï^coon/ cnbe bat bic felbeficO met
Enge-
landtcnbcOacc J^oogO JiIlogOenbeinlactcnbcin©eri
b?agOtotOctbcccpclienbanben ©jecbc op bcgebcf;
tincecbe conbitien / baec boo? onbcrgclijcftelijift mecc
foube bobberen / ató bp bc boojfs ^tilftant foube beci
acOtcrttoojben. ^p Oebbcn baec ncbcnjSgOeccmoni
flcecct/ batbetjjbt banccn cnthel
SJacc/ 'ttoclcft
öcfen <0o?logO in't cpnbe ban iBepgebucctfouOebi
ben / niet te beel toajS/ ont be,limonarcOie ban ^pans
gien tcbocn b?inclicn öebnc bittere ficlrficn: baui
ben ©?eebc ban
Portugael be Rny » Rf^,' ban bert
afltantbanfoobcd Eanbcrten jgteben alsSgOc-cpfl
toiccben / enbe ban foo eengantiS beben£ltcltjc6e
6cenc&tngcban'tpointbartbe tïcnontiatie/ aliSboo?
bcfen <©o?logi> fcDeenbecoo?faecftttctocfen/ inbiett
itefclbcbp't©?ebcn.ö Ccactactnict toicctgecebiiuci
grccci. iDat men aualijcfi cjcempcicn fon binben bait
fo grootc fuicefTen / ban faoöacne acccoiffiin?ntcn aen

icu


-ocr page 713-

1668.

68i S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ccnoi'Mt ìStJtfi toccjïjÉftómctt/ mctfoótoeiJnfiöopi
■ poftttebanïic gcene acu ïietoelcficöefelbe nacUeelioi)
tonte». Έν IjeDbm oocft öOiö^upcftt't ejcempel üati

ÏIC Trevesbaniesmacnùm/ toeltUe&e ^iwncefe
(Ccattatcìt ftceft gepjecctiecct ; entjc (jeböen
tn't epnìji
feec oÖ«racf)t te Daeit confibececen / öat biett pjcina'
tucen optocftt / inctfoo oUec gcootc marfjt/foutje boe«
öeloobeii / batmcniitecc wpt toasS oin ùe B^eDetìan-
öeitgeijcelte catiqtiejiefen / alsi alleen ì5e©jebcuptte
tocctlieu/ biem'tgrosSalretie oiicacco?tieect laait
>
ie tegeupactpe
ί enùe ijan öetoelcfte ìien Kontiigij bess
te mecc becfcetftecttoasi t mn bat Ijp uteec tii öaiibcn
iiab alö öp Oi>eeit ©jebe-flot epfle gfiecebeect teDeO^
ücii. ©intceut öet potiit Dan geen üecbec conijueflen
tcbacnbaube J?ranrci)e3Üï":/
aengecoert/ lietultenbe op be piangi) ban een Wfiöd
tnterefli bat alle ^jincenen Staten alssijetfitflfoo
tafielijcft bertoont aliS'tgeeit «Êngelant en Daec l^oog
IBogenbeenbecfcfjepbe ïDuptfcDe ©ajfienmbefcn
ftaïJben/ fijiigfteljoubente con|iöemcrt ; ftonnen&e
botfi niet oi)cacqutefcee« too?ben be obecgcoote biffti
culteuten öte men boo?bjenbc omtrent öet toenben
banbe IBapenentegijen't Milanoisenbe jpuonttecen
ban ^patgnen/ öp be geene bic toilten mettoat
pjomptttnbe belaetftobcclccben ï^oningfjbc Alpes
^ibgepafTeect om Cafaitefecouuecen; enbetoelcfic
«iet onbchent toasf bat booj't aengaen ban ben JD?ebe
met pojtngael/ Monfieurbeiiï^oningrjsïüjoebec/
een Eegec teaen Cacaionien geiept foube ijtbBen. 55at
ben öoningi) foobe ïtepfec afquam( gijeUjcftmen
feubete app?cf)cnbei:en ) ntetfonbe belet ^ijnbefelbe
tegen te gaen/ cnbeonbectufTcijen «Snaeiantenijaec
ïjoogl) in actie tegen be jSpaenftl)«in|3ebec-
lanbt foube DcDüen j en foo 5Ütt .fl^ajellept maec miji
ne maecftte ban na ^pangien en 3ItaUen te toenben/
alle fecouciS lipt ^pangtenen ^Jtaliennabe ^ebec?
lanben foube becljinba-en/ enonbectoijlmetbectiglö
εη mcec bupfent man upt be geconqnefleetbe plaetfen
cn dpcontici-en ban bit ïtijth allesi b?epgenbe te Ijou^
ben / en allciS lionnenbe bebecben en uptputten bat op
't platte SlanbtiiSj Ijaecl^oogi) j)©agenbceitb'<Êni
Oflelfcije baecenbaben noci) concuceecenbe ombe
^paenfcfjemet ©lootenteaBatei;/ enbeeen ïegec
teÉanbeteïi.nicften/ toelgefept/ maecnietgfjepcc;
fnabeect honbe toecben / bat men baec upt tonfibeca=
ite banbe ©jebete becacDtecen/ oftetc becltefen/
befe conbitien niet foube honnen aengaen. ©ecber te
feggftenbatbe ^paenfcöeniet fonberiingrj öaecijet
ficennen fouben/ Detbecoberen Oacec ^tebenboo?
ïjaer ]^oogl) Jliog. en bat baec om Öen ©ojlogö itiet
ftaecban geenfonbeclinge piangi) foube fijn / geljjck
alöootftbatOaerljoogïuiiaog. Hegec ftonbe toecben
oeflagen / en biecgelijclie faerfien met geen ecnfl ftiit-
«en nonnen too?benboo?gï)c|telt; enbattetnietupti
bencbelijtlt toasJ / bat be ^paenfcfte liebec in fianben
ban aö^anclictjcft foube laten/ meccalsJfijn Mait'
(lept epiie bp't aengaen ban een ©iecbeftaec platte
Eanbt fouben abanbonnecen aen be granfe fCcoupen
te 3Batic cn te Eanbe Ijaec foube laten infefiecen boo?
b'€ngclfcf)e en Daec J^o. ,iIìog. enbe Racc in alle foba^
nigecjctccmiteptenfoubclatcnbaUen/ niet opappa;
rentte ban tot betec conbitien te caetfien / itiaec alleen
oitt ben <0o?ioaft te boen bueren / oocft metbie geenc
bic bectcoutot totcrbenljaec noobigfjlie ©^ienbcnte
moeten ^ijn/ tn't guaranbecen ban ben ©jcbe. ^at
€ngelanbt en liaec ï?oogl) ilìag. onttoijffclijcft Baec
tooojbt toilben pjeiïecen tn't conlicingijecen banbe
^paenfcOe / betoijl ψ booi af accojbercn toilben/ bat
fc'tfelbettiet nahomenbebefen JUoningljin 33cbec=
ïanbt foube agecen na fijn belicben/
buPtenbat3P
een ïtojt epnbe fouben toillen ften ban bitftoaec toecft';
maecbattetmeeraliJonbegcijpelijcö en onmegclijcfi
te ftellcn toass/ bat ^pangien ()cttotbefcci:trcmi=
teptcn foube laten aenftomen ; ènbefoo'ccpettoajci/
öat ^pangien omtrent be l3iebcftonbetcaeti)«taci
ften / bat fulcliss niet anbcc0 fionbe jijn / alö een ftoop
ban bat ©ianchcijclt / €ngelantcni)aecï^o ifKog.
benanbccen «iet foube bcrflacn/ enbatfuichji oo?-
faeclt foube gcbcn iotnicutoc ConGiia tot biKiibiel
nan ^pangien/ fulcü^battet fluptenbanonsiaeiii -
gebooben concert foube fgu 't bolbomen
becfeec&eceit
banbe©?eebe. «©mtrcnt beb?agc/ ofbefen ^feos
ningl) ccutoigD foube gebonben fijn aenbe eenjS aenacj
booben 3Cltematibei bomen fpbefelbegcouben niet
om befe J^eecen tegen tefp?ceclien/banbatspincl
iionbenfeggljcn/ batbe fati.sSfactie bieitienbegcabe
groot gHenoecDtoasi/ onttoattijbtte gebenombie
3cacco?beect teljebben; maec betoijl öetbupbeiijth
een
compeiie fcljeeu / bat be ^paenfcfie met toacljten
flacr conditiën fouben berfwaren / cn batse niet hon=
ncnbebc ©jeebe toepga-enfonbectcrugDte tretbcit
Det tooojbt boo? ben .liBarguii Caftel Rodrigo gegcs
ben/ fooOecft b'föeecTrevor metb'ï^eec Beunin-
:eii
gemeent / bat 0« foo beel ftonben ober ijaer nemen
at 5P aen befe i'Jceren gefept Öebben / fp toilben ftun
contentement op't bo?bcre gebcn / en epffcljen bnt ben
liontncftbefteurban ^Iternatibe aenbe ^pacnfclje
niet iangijer alsS tot fcecheren tijbtfoube nljclioubcu
toefen te laten : foo be fclbe binnen bien tijbt niet^ol=
ftomcu geaccepteerttoaren ; tiiaerbatiiï nietopoci
homen/ cnbeallessopgljeftOoobentotupt €ngcfant
enbe upt ben ^taet ban Oaer ìl^oogli Höogïjenbe aa^
ber
lalt foubegehomenfijn/ opbe boo?fclj?ebcttoec
pointcn.

b'ijeerban Beuningenfiabtben ï^eerbc Lionne
op iSaterbacD niet bonneii aentreffen ; itiaec fijn
op gtliecen besü .f©aenbaegl)si tot
Parijs gijefien nes
bcnö b'%ec
Trevor, enbeöeeft öem onberOouben
op't boo
?f5 fubject/ cube oocfe een precurfoire ti»bing
fjaec bien bacft ban truffel toegljefiomin/ batbei»
iKacouijS Oabt aengBenoomcn b'eenc Slltecnatibc
ofte fjetafftacn banbe Conquefien banbe Campae?
nie ban't boojlcben jaec ; cnbc bat Bp cïtract upt
jijit
pouboic foube gBeben/ otti te bocnblpc&en/ battei
geen men fepbe befect tn'tfclbe/ ongBcgront toaif.
.flBaec bit iii ban toepnicB confiberatte gBetocelt/ féu
beöcn Ben toegfiefioomen bit bolgcnbe gcfcB?ift ban-
be
Lionne, bat/Baerssoo?bcclsi/blcó&ingc|icltte
fijn met intintic om't aen be jKtmflecsi banbe
fcBe ®o?iicntot
Parijs te comttiumcercn/ enbebacc
boo? tn te nemen / aisi offer nietsÈtec tomltboojbe
goebc intentie ban €ngelanbt cnbcBaet; üo. ifee;
genbete fcggentoaec/ cnbcalsi ofbOnfeafn't0c«ic
Ben tegen getoo?pen toasi Babben gcacqutefceert.
Bebben omtrent be fclbe tpbtboo?ccn €oucierupt
irufleiontfangcn bc 3&cpefcBeiSbattBacï^0. iBo^
genbc <©ebcputeecbenbanben
achtienden befer/Bcbi
benbe tot bplagBc een naerbec betfelacctngBebanben
,iBarqui0/ bantcfullen Banbclenenbc toncluberen
op be Congueflen ban't becheben jacc / oocfi een φ
tract ban fijn pouboir. ^p Bebben getratBt aenben
ïleecbc
Lionne fulc&.ö te communicccen/ enbe met
eencnBaec Kemarqucif op'tboo?f50ftefcB?ifttcgBci
itioet te boeren: alsfbatboo? foobecl't cappo?tbart
Baer aengingB / eerfi Bcm beleeft teremonftcecenbat
3P bat gecnfintsi acquicfccecben / enbe een anber ban
Baecspbefoubentnflellen/ om Baec fentitnenten en^
becebcnenupt te b?uciten ; gelijcft bie banbe Coniugi
lijcfie Commiflacifen i)p'tboo?fcBiebenaebolgBcnbe
OcfcB?ift toaren gBebaen / op bat e«n pebet^toajs rap'
po?tenr ban fijn cpgen tooo?ben.

Φε iJPcbeputeerbertbcr ï^euc cnbc ©oiffenbcr-
focBten ccn aubicntie / om up p?olongatic ban be caf^
fatte ban
a©apcncn t'infifleten. ©nbertuflcBen Bc^ft
b'^^cer ban
Beuningen 't fclbc <iEicfcB?tft boo? een ei^
p?es Couciecacnben 3tmbalTabeucReedena
Ma-
drid
gefonben / bic mccnbe in fcjei of feben bagcn baec
tejijn; cnbc Beeft bp nacbccaenfcBjijben
aen be Banbt gegeben bat bienen Bonbeom be ^paen^^
fcBc Comnginnecnbc «acbttoel te boen app?e|l«t'
beren be ncielTiteptban'tgBefcpbc obecffenben Mit
niattoe complete pouboirsf/ itifiructte/ cnbeanbew
o?b?ejS/ om ben ©?ccbe tetractcccnciibetetluptiiu

opbc bctottflc altemattbc/ foo aljsbp ©?antiinjt»
toa!Sboo?gc(ielt/ tnfebanigenette/ glabbcteritt«n/
battei: geen pjeteiet tot iabtllatfe itóem gdaten.

©nbec


-ocr page 714-

en OORLOG, acht en'Ueertlghfle boeck. 683

} ©nöewulTcöen öe faecBe (ïtB alfoo ïiifpetaet ber--
« tomtentje / iiee&mti^ «iSebeputecciim totbefecceete

^canfcljefaecfienopöen negemhienden nabolgenùe

φί <i5iìieputeccbm bait be Üli)0enbe
ten iStaten«i5enecaei0ec ©eceenicööe ^elicrtan=
öett totöe fecceete jpcanfcOc faechen Daec g&e&acljteit
tiaDet öcböiaöe laten gaeiiotecijeii taöouiieijan öc
^fftbe ban öe ^eec ban Beuningen, c>;tcao?iitnacMS
SimöalTaiJêucbaniiefett iStaetin ®?aitcöcöc6 / ge^
fcgzebentat^actjjSÏien ttointtcPen bec (oopcnbe
^"aeitöi / ettbu be ùplaglje bacc nehensi obagefanben
taccBcnbebitt toeHaitbtbanrön aenDebolennegotiai

tfe/ tcit&ebo?ïimngöeljanb6 DebjibtgingDe banbe

Cojimgcn ban VranckrijckmbcSpaignej enöemebe
gelet / bat in be boojf? Bplagöe inPuecen ttaee blagen
öpbeiHtmllccssbau ©?a«c&cijcöboo?ge(ïelt/ bep^
öeBtottagefnfcceect:

Hebben na rijpe deliberatie goedtghevonden mits
defen dien aengaende voor haerfentiment ende ghe-
voelen te verklaren j Etrfletyckj, dat den gheraclten
Heer Tan Bednin^in den hooghgemelten Koning van
Vramkrijck foude behooren te bedancken voor deffelft
checontinueerde overgifte ende verklaringhe van op
3e gheprefenteerde
Altthtative den Vreede te fullen
ingaen, foo de felve voor half
Mey naeftkomende
tot haer perfedlie gebracht fai kennen wefen, oock
die overgifte en verklaringe t'accepteren, ende met
crnftte infifteren op de continuatie vanden ftilftant
van wapenen tot den laeften Mey voorfz, Ende
te»
msiirtn
op de voorfz twee vragen, dat den Koningh
van
Grm Brhtarmim door d'Heeren haer Hoogh Mo-
gende extraordinaris Ambaflkdeurin Engelandtbe-
hoort te ghemoet ghevoert te werden, dat men tot
meerder overtuygingh van de Koning van Vranckryck,,
en om fyn Majefteyt niet alleen alle rechcvaerdige re-
denen , maer oo(f k alle bedenckelijcke pretexten tot
refus van de verfochtc continuatie van ftilftant van
Wapenen te benemen, fouden konnen en behooren
ï'advoueren en approberen dat van wegen den hoog-
ghedachten Koningh van
Grm Brittatmien ende van
wegen haer Hoog Mog» door haer refpeftive Mini-
fters in Vranckryd^ienden Koningh aldaerhuop ge-
geven is, van dat den felven Koningh prolongerende
de geaccordeerde ftilftant van den laetften Aimrf tot
denlaetften Mif , zijn Majefteyt daertegens weder-
om op deffelfs gemoveerde fcrupulen , ende op de
Voorgeroerde
ttaee vragen van wegen EngeUndt en de-
len Stmt alle raifonnable farisfaÊtie en ghenoec hfaeme
i^erfeeckeringh gegeven foude werden, ende datmen
om'tfelve e&flivelijck nae te komen, in fulcken cas
aen Knwc^r jci^foude konnen toeftaen, dat by fo verre
de Koningh ofte Koninginne Regente van
Spangie»
voor d'expiratie van Me^ toekomende buyten ver-
moeden noch niet gedifponeert zijnde tot een net en
klaer adveu ofte ratificatie, foo van de acceptatie
der bewufte
Alternative, en vain'teene litvan dien,
by den Heer Marquis Cn/fe/Kjrfr/jialbereytsgedaen,
als mede van't Traétaet van Vrede, 't welck daer
tot jj^jnftaet te werden geadjufteert, denhooghge-
dachten Koningh van
Groot Brittmnien , ende haer
Hoogh Mogende door't employ van hare Wapenen
die in fulcken castegheft S/anf»» aenftondts met yi-

geur fujlep beginnen te ageren, de hoogh-ghemelde
Coijingin
Rfgente d^er toe niet metter daedtgheóbli-
geert hebben, binnen den tijdt van een maéndt daer
na, ίμίς^β vopr
ultimo Juni toekomende, den
iioogh.ghcdachte Koningh van Vrm;cki:§cl(al(d^i niet
alleen gedelib^reert.fal zijn van lijne ghedane.beloiFte
om aen
Spangien te laten de keure uyt de tweederhan-
deconditiefl, altemativelijck voorgeftejt, maerdat
den Ko^iingh. v^n
Gmt Brittannien. ende haer Hoogh
Mpg.,idird»ncn.in(uicken cas verobligeert fuUcn we^
'en den hoog-gempiten Koningh vah Vramki^cif^door
de kracht Yftn |la,re Wapenen te dpen hebben het aft-;
dere Lit van de voprgeftelde > nu by
Spa»-

S»n gedeclincertais voor KfiMffejIilliavantagieufer, en
vootSpaignen defavantagieufer zijnde, en dattjock tot
feeckerder uytwerckingh van dien, den hoogh-ghe-
melten Koningh v^n
Vra/ickrijckSti'i vpottz cas voorfo
veel fulcks noodjgh fai wefen vryelijck, ende fonder
den hoogh-ghemelten Koningh van
Groet Brittaamen
ofte haer Hoogh Mog. te chocqueren van de voorfz
leften Jan^afmet zijne eygene Wapenen fgl mogea
attacqueren epde occuperen alle de Steden en Plaet-
fen in't voorfz andere lit van de voorgeroerde Alter-
native begrepen, ende by fo verre
Sp»ngien oock Jii
aengaende noch binnen den tijdt van eenmaentda ,
na, ende fulcks voor
uitima Julj defes jaers niet voli
komen ghsdifponeert mochte wefen om't voorfz an-
dere Lidt van de felve
Alternativi finalijck in te willis
gheri, dat men als dàn vcrobligeert fai zyn , mette
Wapenen foo van den hooghft-ghemelten Koningh
van
Groot Brittatmien ende haer Hoogh Mog. > als mee
die van f^ranckrijck alle de Spaenfe macht uyt de Ne-
derlanden t'expelleren, ende de felve Nederlanden
te doen
Cantonnerin in een vrje Repuilijclfe, ondereen
abfolute^««ranfie, niet alleen van de voornoemde
dri$
Staten, maer oock van alle andere ^ die daer in foade
willen concdrrefen , totconfervatie en defenfie vaa
de felve
vrye Refublijque niet alleen tegen alle vreemde
Machten, maer oock felf teghen yeder van de ghe-
meltei/«> Staten onderlingh i des om dat den ande-
ren in de voorfz expulfie, en in de executie van'c
voorfz
Cantonnement niet te chocqueren, ofte nieuwe
ombragie te verwecken, dc Wapenen van Vranckrijf^
fullen moeten blyven bezuyden de Rivieren, Vaer-
cenofte Wateren, loopende door, ottelanghsdc
naegenoemde plaetfen, te weten,
Argenttau, ^lavaigm
Mmfiricbt, HaUn, Dieft, Sicbem, Aerfibot. Mefkth»f
Sjtpflmende, Dendermonde, Gent, Brugge, Plajfendail^
ende Oofiende, fonder van zijne zijde temogen attac-
queren of incommoderen eenige van de voornoemde
Plaetfen, of andere benoorden de voorfz Wateren,
of beooften de Mazegelegen. Gedaen in den Hage
den
fevea en iwinticbfttn Maert ftftbien bondtrt aibt tn

fefiigb.

en
iaer

1
I

©olgDt Set <©efcfetft enbe ©oo?|ïas ban ίκ ^fmtg
(φ Commiflaafen :

^JMeffieurs.

MQnfieurleT»//f>, MondeurColbert, Scmoyi
avons rendu compte au Roy de ce qui c'eft |®oi)J-
paffé dans la premier^ Conference, que nous j®,® „(J?
avons euavecvous, & vous trouyerez bons'ilvous rflcBtmtt
plaift, qu'afinquUln'y eftpoint d'equivoque ou de ®5·
méprife dans une afiaire fi grave, je fafle icy une repe-
tition fuccin£te de ce que yous nous dites en fubftance
& de ce quifuft refpondu.

Infiftantau contenude voftre dernier memoiredi»
cincquiefme de ce mois, vous demandaftes que Ie Roy
ait sgreable, pour Ie bien de la paix, de confentir a
proroger la mefme fufpenfion d'entreprifes j ufques à
Ia ji»
de Maf, que fa Majefté a defia accordé pour tout
ce mois de
Mars, &c qu'il plQ aufli à fa Majefté de de-
clarer qu'elle fe contenteroit pour les Conditions de
I'accommodement jufqu'au
dernitr Ma^ de Tune des
Alternatives, doni elle avoit oiFertdefe cpntenter
jufqu'àla findeM(»«, afin que Ie Roy de la Grande
Bretaigoe & Mrs, les Eftats Geaeraux vos Maiftrcs,
puiffeuü employercequi reftedecemois-cy, fielee
deux autres fuivant, à difpofcr les Efpagnols de defi-
gncr unTraïtté-de Paix fur Ie fondemens de Ia ceflloa
de i'une defdits JÌlteroitiyes, offi-ant de 1» part de vos
Maiftres, en cas que fa Majefté voulur accorder voe
deux inftances, de faire des à prefent ün Traitté avec
/adite Majefté ( furquoy yous awz Ie pouvoir fuffi-
fant) parlequelledit SE»Roy, & lefditsSr^Eftats
s'obligeront àelle, que fi le refus des Efpagnols k
paixn'apù éftre faite dan? ce terme-Ià de Ja fin de

'May, ils Seront entrer diinì les Païx Bas de la dojpü-
nationd'Efpagn^un Armée compofée de tei nom-

fcrc


-ocr page 715-

684 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Ϊ668. brede Cavallerie i & d'Infanterie, & d'Artilleriea
; ■ .11. proportion (felpn que Γοη conviendra dès à prefent
parleditTraitfe)&queladite Arméey agirahoftile-
ment cantre Jes Efpagnols, par attaques, prifes de
placesj&toutes autres aflres de guerre, pour forcer
lefditsEfpagnols àiapaixaux conditionsde l'unedes
Mtermtìvts ; Bien entendu neantmoins ; & a condi-
tionsfeulement qu'il pleuft àfa Majeftè de s'engager,
envers leditRoy, &ledite SeigneursEftats,qu'elle
/»y>i«(/ratellementtoutcail:ion defes Armes dansles
Pais Bas j pendant celle de leur Armée , que fadite
Majefté ne pourra mefme recevoir lòus fon obeiflàn-
ceaucune Place j Ville, ny Pofte des Efpagnols, qui'
voudroient fe rendre volontiers à elle. Vousvous
fouviendrez, Meffieurs,que nous vousreprefentàaies
en fubftance fur tout ce que deiTus, que rien ne pou-
voiteftre plus
contraire à laPeix, mefme contre l'in-
tention de vos Maiftres que ce pian, que vous faifiez ;
qu'ilfevoyoic clairement que le deffein du Marquis
de
Caflel Redrige n'eftoic, que d'eilayer à gaigner du
temps par une nouvelle fufpenfion, afindedonner
lieu (pendant qu'elle dureroit) à lavenue, (ans ob-
ftacles ny oppofition de
dtx mille'E/pàguils nztureìs,
quipaflenten Tlandres avec ΰοη 'Jean d'Aujiricbe, Se
des autres puiflàns fecours qu'on y attend d'Allemagne ;
que pourveu queledit Marquis, fe prevalantdeia
complaifance qu'ilfgait, que le Roy a pour lesde-
firsduRoyde la Grande
Brittagtie &des Ejiatt Gme-
raaxf
puifleliërles mains àia Majefté pendant les
deuxmoisprochains, oìiil prevoit qu'il fetrouvera
un peu plus defpourveu des forces & d^ffiftances,
qu'il ne leferoitaumoisde
J»in ; ilfe foucierapeu
d'cftrc aa^olie cu defadvoiie en Efpagnt de tout ce qu il
advanceaujourd'huy, nonieulcmentfans, mais con-
tresles ordres qu'ilajtant furTaccepcation de
l'Al-
ttrnasive,
quetouchant le lieu d'AÌTerablèe À Aix la
Cbaptllt,
que fur le premier point fous les advis de
Madrid du
vingtcìnqmtfme Fevrier (qui eft le jour du
depart du dcrtiier Courier qui en eft venu) portent
unanimementj qu'apresla Paix de
Ptrtugal, iìgnèe,
ratifièe, & la Ratification desja envoyè
à Lijfebone^
& apres la parole que ledit Don yean a donnè de par-
tir infailliblementau premier jour de Mars, les Mi-
niftersne vouloienc pas feulemenc oaïr nommer le
mot
d'Altirmtive ; que pour le fecond point, le Car-
dinal
Visconti, Nonce de fa Sameti efcrit du vingt trct-
fiefme
l·evίier à/'^iW , que Fon ne veut point à
Madrid
ou'ir purìcT d'Ali la Chaptile, & que fiJa France
ne donne fon confentement de traitter à
Rome , il
ne voit point de lieu de faire convenir les Parties de
raflemblèe, Deplusque laReyne rf'ïy^ii^nf a efcrit
en dernier lieu aux Eleiteurs & Princes de l'Aflem-
blèe de Cologne, qu'elle a rcmis, il y a long temps,
tout l'afiàire entre les raains da Pape pour eftre traittè
à Romei queleCourier quia portècette lettre datèe
düyêi/ïf^i Jan vier aatteftè auxdits Eleiilears & Prin-
ces , qu'elle luy fut mife en mains feulement le
vinp·
huititfme,
&qa'iln'ell party de Madrid que le irw-
fiejmè Fevrier, quoyque ledit Marquis a dit i Mef-
iieurs vos Colleges, que par une Lettre du
»»f Janvier, la Reynela Maiftrelfe luy a mandè qu'el-
le approuvoit le choix de la Ville
d'Aix la Chaptlh j
que pour montrer encore , que ledit Marquis, qui
fgait en fa confcience qu'il agit contre fes ordres
(quoyque fans doute dans la penfèe de mieux fervir
fon Maiftre, dans le chemin qu'il tient) n'y fait aucun
pas qii'avec grande timiditè, & lors feulement que les
vivesinftances, Meificurs vosCollegaes neluylaif-
fent plus de lieu de reeuler , il n'y a qu'a faire re-
flexion que le paflfeport pour Monfieur
CoWert luy a
eftèdemandezparle Plenipotentiairede fa
Saiumé,
dès la my Fevrier, qu'il n'a eftè expediez que le vingt
hmfiefmi
,& qu'on nel'a receu a Paris que Ì6feix.iefme
Mars,comme fi Paris elloit a trois ans lieù'es de Bmxel^
lts, bien qu'on puiiTe y aller du matin an foir en un
joar d'Eftè. En outre qoe ledit Marquis evite en-
core aujourd'huy de faire Voirfon pouvoir a vofdits
Coliegues, fgachant forc bien luy raefrap, que la
danft

genitale i qu'il leut autrc fols avòit niontré, pafla; ]
quelle la Reyne d'Efpagne trouve bon,
qu'il puiff,
da»! l'affaire de la Paix, emme illeftroit elle nuj'me
, ne fuf, ""
fit pas pour luy donner valablenient la facultez de
fubdeleguer une aucre avec le mefme pouvoir, fi cette
facukén'cftnommementfpecifiez dans le fien(dom
fa Majeite'fait jugetoute la Chreftiemé) quetoatce
procede du Marquis plein d'Artifices ^ de contre-
temps, decontradidbons, de defaut de pouvoir, &
enfin qui n'a pour bout, que
de gaigner da temps, pour
donnerlieu cependant al'arrivee de Don Jean d'Au^
liriche & lnsfecoars d'Allemagnt
, ne permet pas à fa Ma-
jelt. en ce rencontre, fi elle veut fuivre les regies de là
Prudence, &de labbnne Politique, d'accorder ce
quefansdes confiderations fifortes, elle donneroic
tres-volontiers au bien de la Paix.

Nousadjouftafmesenfuite, que npus ne doutions
pas, que dans les propofitions &offres, que votts
faifiezà fa Majeft. elle ne marquaftd'abord quele
Vray moyen,
de navoir point la paix, eftoit celuy defui-
vrevoltre pian & voitre projet; car de dire cornine
vous faifieZ, ,
apres la fin de May , nous attaquerons Us
Efpagnols anec -uingt cinq Kegimins d'infamerit, ^ chf
mille Cbenanx , mais qui fattira an mefme temps , qttefa
ΛΙλ-
jefle qui peui Its aìtaqntr perit eftre avec mille hommes demiu.
rant lei bras eroi/et i
Ourre que c'eftoit demanderàfa
/vlajefl, une fufpenfion erernelle,
6c non pas iim-
pkment de
dtux mois, luy demander auiTì fon confente-
ment etsrtiii β l'Aternative
, & non pas pour les meimes
deux mis, vous enieigneriez par là vous mefmes am
Efpagnols , qu'ils ne doivent pas mefme accorder k- '
djtc
Alternative, d'autant que le pir, qui pou voit leur
arriver en la refufant, feroit de perdre quelques Placej
que vous leur prendriez, qu'ils auroienc par avance,
aue vous voiis ieriez obligez de leur rendre, & don:
par confequent iisferoient mifes en toute feurété con-
tres Ics armes de cette Couronne, il y auroient l'avàii'·
tage que vous en entretiendrez lesGuarnifons,& qu'il
auroienralorsdefe pouvoir fervir a la Campagne de
celles, qu'iis auroient autrement eftè obligez d'y
tenir , & de les y faire fubfifter bien plus ( difmes
nous ) il eft melme fort douteux, fi vous leur pren-
driez ces places, car ils auront des forces plus confi*
derable que les voftres j & apres qu'arriveroit-il, li
vollre Armee eftoit battuë & defaite ? prendriez vous
c-ncorefur le principes de jaloufie, que Monfieur vai»
Beuningen nous eftablifloit fi fortement contre toute
cuntinuation de progres de fa Majeft. aux Pais-ias,
que lians ce cas mefme, fadire Majeft. ne peut fonger
a vous venger, q u'elle demeurat touiiours en cet Eflat
là de n'avoirny paix, «y guerre, & qu'elle attendit
encore oiiivement la commodite des Efpagnols de
vouloirlaPaix.

Enfin Mcilìeurf nous convinfmes avec'voüs <JUé
tout ce que vous propofiez, pouvoit eftre bien fùr
lapreluppofiEion, que les Efpagnols donneroient in-
failliblement les mains àia Paix , en forte, qu'elle
peut eflre faite & ratifiéa avànt la fin de May j mais
nous vous reprefcncafmes, que leur procédé ( confl-
derant mcfmes ce qu'i's viennent defairé du cofté dé
Portugal) ne donne pas lieu decroire, qu'ilS ayeiit
cette penfée, outoutau plus qu'il ne s'én peut con··,
cevoir, qu'une clperance fort douteufe & fortincer-
taine, oupluftoftqii'il ne fe peut dire certainement
qu'ils ne cunfentiroient point à la Paix, quand ils ap-
prendroit quele Roy fe feroit liélesmaitìsàne leS
pouvoir plus attaquer, & parcant
qu'il eftoit indifpen-
fable'partoutes lesloix dela prudence, quWntque
le Roy peut fe determiner'à faire une refponfe precife
fur vps deux inftances ; c'eft à dire j de
cenfentira
ternative
, & à la fufpenfion des places jufques à la fin de
May, que fa Majefté fgeutau vray
qu'elles eftoienC
les intentions du Roy de la Grande Bretagne, & de
Meffieursles Eftats, furie
mefmes qu'wlle auroita
prendre'avec eujj, én càs que la Paix, parla faute dei
Efpagnols , ne peut eftre' faice & ratifide avant le
dernier May .· fa Maj. ( pour prcndre
une refoltttion

qu|


-ocr page 716-

en O O R L O G Η, V Ack-en-veert^fle BoecL 685

fluine 1'expofe pas a de5grandsinconveniens)ayant
un notabele intereft de voir d'une feule veüe coute
'l'flfFaire dans cousleseas, qui peuventy arri ver, afin
auedésaprefencon pourvoiea routes les faciütez ou
)es diflicultez apportez de voftre pare fur i'eftat de l'af-
ftireapréslafindeMay, devantapporter de lafienne
des facilitez ou des difficukez, à ce qu'on defire d'elle
cntre-cyencetemps-là.

£tlà-defius, Meffieurs, nousvousfifmeSi/iexj«i-
gioss, la premiere, pour fsavoir, fi vos maiftres enten-
doient, que 'e Roy demeuraft
eternellement liéàne
pouvoirpretendredes Eipagnolsque/'a//er»ei/vi j Qu
jufques à quel temps vous defirerez par le
Traitté
qu'on feroit avec vous, que fa.Majefté s'y obligac.

ì. Si vousentendez que.> les Efpagnois refuione la
P««,faMajeftéfufpendit etemellement l'adlion de fes
armesaux Païs Bas, ou en quel temps elles pourroient
de voftre contencement coro meneer à agir avec les
voftres, pour forcer lefdits Ëfpagnols àia paix,Sc à
quelles conditions elle fe feroic alors, li l'obligation de
jjftiajeftéà/Vierw-Jiiwe avoit defiaceffé, commeil
eltoit jufte qu'elle ceflat dés la fin de May»

A cela il vous pleft à nousrefppndre, que vous ne
trouviez rien dans vos inftrujaionfjqui vous puft don-
ner lieu d'efclairer fa
 cesdeuxinterrogats,

& que vos maiftres n'avoient fongé, qu'acequi re-
gardoit laconclufion de la Paix avanc la fin de May,

Nous y repliquames, en vous reprefentant quel fe-
loitdonc ce Traitté in forme que le Roy pourrpit fai-
re avec fa Majefté Brittannique & L. H. P, lequel ne
parleroit que d'un cas fort
ì/'mììkxj corame eft celuy
que les Efpagnolsaccepteront l'alternative ayanc la fin
de May, & ne diroit pas un feul mot d'un autre cas
fort
vray-femblable, qui eft qu'ils n'accepceront pas
\ìixitalternative, d'ounousconcluf-
mes, qu'il eftoit indifpenfable (puis qu'auflS bien le
temps fuiffit à cela ) que vous receuffiez promptement
de V03 maiftres des inftrudions plus amples fur les
fflémes mefures, que Γοπ devra prendre enfemble,
touchant le feconde cas avant que leRoy puifleavec
prudence s'expliquer fur le premier, c'eft à dire fur
vos deux inftances concenües dans voftre memoire du
«!M;'fWfdecemois.

Le Roy cependant, aprés le compre que nousluy
avonsrendudetoutce qui s'eft paQé) ócaprés avoir
eula bonté d'approuver tout ce que nous vous avons
dit&reprefeiHiB/ur fes intereft, m'a commandé de
vous faire f9a^K-^efaparc,qu'ila ordonné aujourdhui
a Mr.
Coliert j^f|iartir dans trois jours infailliblement
pour aller aux plus grandes jóurnées qu'il pourra à ^ix
liChapelle, avec le feulCaroffedontilabefoinpour
luy conduire, faifant apres fuivre le refte de fon
equipage.

Que fa Majefté pour tefmoigner de plus en plus
ivec quelle fincerité elle marche dans lechemindela
Paix, & qu'elle defire mefmed'ygaigner jufques aux
moindres'inftans d'un temps devenu deformais fi
fre.
(iiux,
& np,n pasle confommer par des fubtilitcz ou
par des longeurs affeitez, comme on le fait à Bruxel-
les Sci Madrid,
&comme fa Majefté (fi ellefefou-
cioitpeud'avancerlaPaix) auroitune fi belle occa-
iioD de le faire fous le pretexte non feulement fpe-
cieux, mais raifonnable, qu'avantque vous rendre
aucunerefonie ou fsire aucune declarationdefesin-
tentions, elle vCut attendre les efclairciflèments fi
neceflàires, qu'cllevousademandezde celles de vos
Maiftres: fedite
Majefté non obitant les confiderà-
tions, qui pourroient l'arrefter, m'a commandé de
yousdeclarer en fon nom, 'en irm/erlieu que pour
lebien de la Paix, fie pour lafacilitez defaparcau-
tantqu'illuy eft poflible, elle fi contenterà encore,
pour fa fatisfatìion, des droits efcheux à la Reine, j ui-
ques au
qnmxhm jeur de May, indufivement, de l'une
flwdeux
Alternativet, dont elle avoit cy-de vent of-
'«t
de fe contenter jufqu'au denier de Mart, pourveu
que le
Traitté. qui fe doitfiatrelà-deGu5entreeÌle&
J«Efpagnpls foie /igné> rat^éì &lei Ratificatims'
'J^'ngéesavant.iefiez^mejoiirdeMaYi En quoyMéf-,
flcurj vous peuvez aifement remarquer > que le temps
VI. Deel.

? jufques au quinzieme May inclufivement, dans le-
:1 Traitté on inferera mot a mot le Traitté de Paix
qu'elle doit faire avec les Efpagnols fur le fondemens
defdits
Alternativet, vos Maiftres fe chargeans d'en
apporter en bonne forme la fignature & les ratifica-
tions
d^E/pague. dans du temps que celle cy puiflent f·
changer avant
le feimieme May.

En troiziemeìieu, quefaMajcAé donne désà pre·
fent fa parole Royale à noftre Saint Pere le
Pape, & à
tous les Roys, Potentats, & Princes Chreftiens ( 6c en
compofera mefmc un article en cette conformité dans
le Traitté qu'elle pourroit faire avec vos Maiftres )
quelle reftituera de bonne foyau Roy
d'EJpagne tou-
tes les Places & Poftes que fes armes pourroient avoir
,occupé, dMuis
le demierjonr deMars (auquellaiu-
fpenfion d'Entreprinfes aura ceflee ) jufqu'audit jour
àuquinaiemeMay inclufivement, fans pretendrejuf-
qu'à ce jour cy, de plus bautes δε plus avantagieufes
conditions de Paix, que celle de l'une des deux
tematives, pourveu que les Efpagnols (com me il a efté
dit) ayent alors confenté à luy en ceder une, &que
les Ratifications du Traitté, qu'elle en aura faitte avee
eux, ayent efté efchangées avant ledit jour
JeizieJme de
May.
Advoiiez Meifieurs que vous mémes qui paru-
ftescy, convaincus par les
confideratioDS qui vous fu-
rent reprefentez à noftre Conference, de ne pouvoir
raifonnablementdemanderau Roy unereiponfepre-
cife vos demandes, qu'apres que par une ampliation
des Inftrudtions qui vous feroient envo;^ez vous,avie2
eu le moycn d'efcaircir fa Majefté fur les queftions que
nous vous avions faitez, vous n'auriez prefqué olx£
efperer de fi grandes, fi importantes, & fi favorables
declarations pour l'avancement, voire pour lacon-
clufion de la Paix, que celles que fa Majefté a trouvé
bon,que je vous faflè par cette Lettre.Car enfio fans s'y
eftre jufquesprefent obligé, que jufques à
fin de
Mars,
elle met encore la Paix entre vos maint aux
mefmes
conditionsjufqueau5WB«»iweA/4ty, comme '
Celle avoit oublié d'avoirconquis
li Francie Comtf,
& elle vous en parie clairement, fie fans ambiguité, n'y
termes captierux, ayant voulu dönner à toute la Chre-
ftlenté de nouvelles preuves eflètìives, & de la fince-
rité avec laquelle elle fouhaitte le prompt reftabliiTe-
ment du repos public, & de fa erande moderation dans
les conditions de l'accommodement, en cas que les
Efpagnols veulent fe prevaloir de l'une & de l'autre,
dans un efpace de temps, lequel ( comme il a efté defia
remarqué)fetrouve plus que fuffifantpour reduire à
eftëd fes bonnes intentions ·, Cependant, Meflìeurs,
les autres CommifTalres du Roy & Moy attendrons
l'explication de vos Inftruöions fur les efclairciflè-
ment dont nous vous avons requis, & que vous con-
noiiSez eftre neceflàire, pour pouvoir pafTeroutreà
coniènter &c prendre enfemble les autres mefures,
( comme aufiì avec Meflìeurs les EleAeurs ficPrincet
de l'Empire, qui ont deputé àfa Majefté, 8cquiont
tant d'Intereft à l'aftàire, touchant ledangereuxcas
qui demeure toufiours fi
fùrt à craindre que les Efpa-
gnols,fiattez de la feparation de
Portugal, & ayant con-
ceu des grandes efpe; aoces de la veniie de
Do» Jan, öt
-du fecours d'AlIemagne,ne choififiTent plutoft le party
de tenir la Chreftienté entrouble, quedefetirerde
.tout embares,en acceptantdesconditions,dentiamo-
deration de la part du Roy & l'equité fe trouvent plei-
nementauthorif^par jugement que fa Majefté Brit-
tannique &L. fi P. en ont fait dans le Traitté de U
Ray» de vingttrmitmt du Januier dernier. Sur ce je
Jlfömni deineu·

qu'elle prefcrit eft plus que fuflSfant pour tout ce qui

eft à faire, fi l'acceptation que MootìeurteMarquis_^

deCafielRedrigo adefia faite defdites Mtematives, a
efté fiocere & conforme à fes ordres j car un boa
Couri^ir vaen
fept \o\xisé^VarisàMadrid^^n à\idix-
huitìefme de Mars
jufques au qumx,ieme May, il y a oe«
quante ér /<·ƒ>* jours.

En lieu, pour faire voir la fincerité de fa Ma-
jefté encette declararation, elle eft prefte de faire de
mai π un Traitté avec le
Koy à^hOrandeBretagne,
& les EfiatsGeneraux(ar voftre plein pouvoir, par le-
quel elle s'obligera, de fe contenter deladi:e.<i/ier)M-
tive ' '
quel

'S
t

■ϊϊίΤ^ί
!

I!


-ocr page 717-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

j^,Jg,demeure,&c, DiSt.GermahenLaye, le 19. jour de

' Mara i(ió?. ,

EiloitSigné

De LIONNE.

Heeren-

En Heer de Tellier, àta Heer colbert, en ick,
1 hebben aen den Konlngh reeckenfchap gege-
—^ ven, van'tgeene in de eerfte Conferentie, die
wy
metughehadchebben, gepaileertis; en ghy fulc
goet vinden,foo'tu belieft, op dattcr gheendubbel-
ijnnigheydt, noch mifgrypingein fulcken ftauge fake
i«: ick hier een bondige herhalingc doe, van'tgeene
ghy ons in fubftantie gefeydt hebt, en 't gecne uw daer
op geantwoort wierdt.

Infifterende op den inhoudt uwer laetfte Memorie
van den vijfden deferMaentj ghy vraeghde dat den
Koningh voor aengenaem foude nemen, voor 't goec
van de Vrede, te confentercn eenc verlenginge van de
fclve fufpcnfie der aenflagen tot heteyndevanMey,
'c geene fijne Majefteyt aireede voor de geheele Maent
van Maertgeaccordeerc hadde, en dat fijn Majefteyc
beliefde figh te declareren hem te contenteren voor de
Conditiën van 't accommodement tot het eynde van
Mey, met eene der Alternativen op'tgeene hygeof-
fert hadde voor de Vrede tot het eynde van Maert, op
dat den Koningh van
Groot Brittangien, en de Heeren
Staten Generael, uwe Meefters, 'mochten employeren
'trefterende defer Maent , met db
twee volgende
Maenden, de Spaenfche te difponeren tot het tekenen
van een Traöaec van Vrede op de fondamenten der
ophoudinge van eene dergefeyde Alternativen ; aen-
biedende van wegen uwe Meefters, by foo verre fijne
Majefteyt uwe
twee verfoecken wilde accorderen, van
nuafaeneenTraélaet met fijnegefeyde Majefteyt te
maecken ( voor't welckeghy volle macht hebt) waer
by den ghefeyden Heer Koningh, en voornoemde
Heeren Staten aen hem figh verobiigeren,dat by wey-
geringe der Sgangiaerden, de Vrede in die termen, te-
gen het eynde van Mey niet gemaeckt wierde, iullen
doen trecken in de Nederlanden vande Spaenfche do-
minatie, een Leger gemaeckt van foo veel getal Peer-
de-volck, Voet-volck,en Artillerye.naerdemoportie
( en volgens men van nu af aen in 't gefeyde Traótaet
ftl overkomen) cn dat'cgefeyde Leger teghens de
Spaenfche vyandtlijck fai aengaen, door aenvallen, in-
neminge van Plaetfen, en alle andere Oorlogs-daden,
om de voornoemde Spangiaerden te dwingen Vrede
te maecken op de conditiën van eene der Alternati-
ve, en wei verftaende nochtans: en alleenlijck op
conditie, als fijne Majefteyt figh beliefde te engagé-
ren, met den ghefeyden Koningh, en voornoemde
Heere Staten, dat hy op fulckerwyfede Aflienvan
fijne Wapenen fai opfchorten geduerende haer Leger,
dat fijne ghefeyde Majefteyt niet fel ver fa! vermogen
onder fijn gehoorfaemheydtt'ontfangen eenige Plaet-
fe, Stadt, of Spaenfche Pofte, die figh gewillighlijck
aen hem wilde overgeven. V/eeftghedachtigh, mijn
Heeren, dat wy u reprefenteerden in fubftantie van
'tgeene hier boven, datter niets meer contrarie de
Vrede konde wefen, ja felver tegen d'intentie van u-
wen Meefter, als het voorwerp 't geene ghy dede ; dat
men klaerlijck fagh dat het delTeyn van den Marquis de
Caftel Rodrigo niet anders was, als door een nieuwe
fufpenfie tijdt foecken te winnen, en plaetfe tegeven,
( terwijl fy duyrde ) aen de komfte, fonder verhinde-
noge of tegenftellinge van
thienduyfintpicboorac
Spangiaerden, die met Do» Jan van Ooftenrijck in
Vlaenderen tc verwachten ftonden, met andere fe-
courfen die men aldaer uyt
DuytflaTtdt verwachte} by i
aldien den ghefeyden Marquis, figh gebruyckt door
't behagen 't geen hy weet dat den Koning heeft voor
de begeerte van den Koningh van
Groot Brittangien,
Ïni^StatenGenerael,
de handen aen fijne Majefteyt,
geduerende de
twee Maenden mach binden, waerby.
hy voorfiet, dat hy figh een weyn!|h meer vermeer-l
derc ran mscht en affiftentie fai rinden, als het fai zija'

inde Maent van Junius; hetherft Weynigh'edairhi
van in Spangien toegefeyt of ontfeyt te worden ν
*t geene hy hadde voorgeftelt, niet alleenlijck ΓοηΑ
maer tegen de ordres die hy heeft, foo op d'acceDratf
vande Alternative, als rakende yiiea tot Vereaderi
Plaets; Dat op het eerfte point alle de advyfen v '
Mtdrtd, van den v^featmntighfien February / «elrb
is den dagh van't vertreck van den laetften Courie
die gekomen is ( brengende eenpaerlijck, dat nier de
Vrede met geteeckent, geratlficeert, ende

ratificatie airede na Lifbona gefonden, cn op 't woordt
dat den gefeyden Don Jan gegeven heeft van fonder te
manqueren op den
eerflen Maert te vertrecken,dcMi
niftefs niet en wilden hooren noemen 't woordt AI*
ternative; en voor't weede point j Den Cardinad
f^fionti. Nuntius van fijne Heyligheydt, fchrijfcïa»
den
drie en twintighfien Febiuary aen den Abt Vtk
dat men tot Madrid van Aken niet en wil hooren fprei

lüii

kénj enioo Franekrijck fijn confent niet en geeft van
te
Reomen te traöeren, hy weet geen plaets, waer de
partyen voor die van te vergaderen iullen over een
komen : Te meer, dat de Coninginne van Sfeniita
voor 't laetft aen de Keurvorften en Princen der Vet-
gaderinge van
Ceulen gefchreven hadde, datfe de gehe-
le faecke eenigen tijde geleden in handen vanden Paus
om te
Roomen getraacert te worden, geftelt hadde : en
dat den Gourier, die den Brief gebracht heeft, geda-
teert den
feSienden Januarius, aen de gefeyde Keur-
vorften en Princen verklaerde, datdefelveheraaiit
eer ale den
acht en tvintigfien in handen gegeven wier-
de, daer op hy deni/wZ'eFebruariuieerftisverttoc-
ken ; hoewel den gefeyden Marquis aen de Heeren
uwe Collegues gefeyt heeft, dat dooreen Brief van
den
achtienden February, de Coninginne fijne Mee*
ftereffe hem gefchreven hadde, dat ly toeftont de ver.
kiefingevande Stadt van
Aken j en om noch te too-
nen dat den gefeyden Marquis, die in fijn confcientle
weet dat by teghen fijn ordres doet ( hoewel fonder
twyöèl 'cis om tc beter fijn Meefter in den weghdie
hy houdt te dienen ) niet voort en gaet als metgroote
vreeie, dat is, als hy door de harde Inftantien van Hee-
ren, uwe Collegues gheen plaets gegeven wordt van
achterwaerts te deylen ; men hoeft maer reflexe te ne-
men, dat hetPaOèport voor den HeerCo/iirt hem
geeyfchts wierdt door den Plenipötentiaris van fijne
Heyligheydt den
veertienden February, 't geene eerft
den
negen en tmntighfien geexpidieew Wierde, en niet
eer als denMaert te Prfri^i öiiiAngen is ghe·
weeft, gelijckofPerjV
driehonderi'ia^xinnBrufel
was, hoewel men in een Somerfen dagh, van den
morgen tot den avont daer koomen kan. Dat meer is,
den gefeyden Marquis verwijt alfnoch aen de Heeren
uwe Co legues fijn macht te laten fien, mitfdienhy
felver wel weet dateer niet en is als de generaele claufe
die hy haer op andere tyden getoont hadde,waer by de
Koninginne van
Spangien goet vindt, dat fy in de
faeck van de Vrede fai wercken, gelijck hy felver fou-
de mogen doen ; *t weick niet genoegh en is om vol-
komentlijck defelve facultey ten een ander aen te beve-
len met defelve macht, foo 't fel ve vermogen tiiet,n«-
meljjck in het fijn gefpecificeert is ( waer vsn fijne
Majefteyt *t oordeel aen ali? het Chriftenrijck bet)
dat alle den voortgangh vanden Marquis Vol van li*
ftigheydt, entegen-tijt, van tegen-feggtnge enghe-
breck van macht, cyntlijck heeft gheen ander inficht
als tijdt te winnen, om ondertuflchen plaets te geven
aen de komfte van Don Ja» van
Oofiter'^ck , en
'tDuytfebe fecours, foo dat hetfijn Majefteyt in deie
bejegeningh niet toe en laet 't felve t'accorderen, !bo
hyderegulenvanvoorfichtlgheydt, en goede Politi-
que wil volgen : 't weIck hy anders fonder defe groote
confideratitn, feer geerne
voor't goet van de Vrede
foudegeven. .;;io .

Wy voeghden in'tvervoigh by , dat wy niet eti
twyflèldendatiti Propofitien en aenbiedinge't geene
ghy aen fijne Majefteyt dede, hy remar queerde aen-
ftondts, dat de ware middel Van gheen vrede te heb-
ben, was 't beworp/én geleyd te volgen : wan^ te feg-
gen alighy dede » ./Λ
ttt ejndtmnlAty > vifnUen «


-ocr page 718-

fpangtaerJ'» met vijf en twintigh Regimenten Voet-
l'" volcki en
vijf dufjèat Peerden attaqueren, maer in
' denfelven tijde moeite fijne Majeftcyt, die defelve
miiTcbien met
duy/ent Mannen konde aentaften, met
ehekruyile nrmen ftil biyven. Te meer, aifoo dit
ten fijne Majefteyt was een eeuwighe fufpenfie te vra^
gen, en niet fimpelijck voor /nvé Macnden; hem
vooreeuwigh fijn confent tot d'AlterilMive af
tt cy·
fchèn, en niet voor deretvehpte Maendeni ghy toudc
felver den wegh aen de
Sfangìàérdèn wyferi, dat fy
nieten behoorden degheibyde Alternative t'accorde-
ien,
door dien *t (limile, 'tgheenc haer kòndc ö-
verkoomen, defelve refuferende, zijnde 'tverlies
vaa eenigfiePlaetfen die ghy. vanhier lüDchtevero-
veren, en hebben dit vöordebl, dàt ghy verobü-
ceert foude zijn defelve wederom te geeven, waer
door confequentelijck fy ifelver feer blyde fouden
wccfen, ce racer, dat fy defelve door dien middel
in verfecckerthey3tj>ttgen ööfe Wapenen gheftelt
zijnde, noch'c voordeel fouden hebben, dat ghy
daer in moefte Guar^ifoen ftellcni j^ii figh dfdan
te kennen dienen inde Campagne der geener, die
fy anderfints gfeobligeert zijn aldaer te houden, en
haer te doen fubfifteren j noch meer, ( feyden wy )
hei: is feer cwyiFeÌatbtigh, of ghy haer dié Plaetfen
(bude fconnen af nemen, want fy fullen confidera-
belder machten als d'uwe hebben ; en daer na wat
konde daer af koomen j foo u. Legher gcflagen, en
te nief ghedaen wierde ? Wilde ghy noch op d'aen-
vangh van jaloufie, die den Heer van
Beuningen
ons foo
fterckelijck voorftelde , teghen alle conti-
nuatie der progreiTen van fijne Majefteyt in de Ne-
derlanden, dat in fulcken faeck, fijne Majefteyt
niet mach dencken u te wreken, en dat hy altijdr
in dien felven Staet bleef van noch Oorlogh noch
Vreede te hebben, en dathy metledigheytdeSpeen-
fche haer commodiieyt vande Vrede te willen, ver-
wachten? ,

Eyntlijck, Mijn Heeren, wy quamen met uw
over een, al 'tgeene ghy Propofeerde konde goedt
weien, op de voorftellinghe dat de
Spangiaerde» on-
feylbaerlijck de handen aen de Vreede fouden ge-
ven, foo dat de Vreede konde ghedaen, endegera-
tificecrt worden voor'teynde van Mey. Maer
wy
reprefenteerden uw, dat alle haer voortgangh {con-
iidererende 't geene iy van de zyde van
Portugaelkoo-
roen te doen) gheen plaetshadde om te doenghelo-
ven, dat fy, de ghedachten hebben, of op'tmeeft
dat men daer af niet en kan begrypen als een twyf-
felachtige en onfeeckere hoope, of veel eer dat-
men niet feeckerlijck en kan fegghen, dat fy niet
tot de Vreede fouden confenteten, als fy hoorden
dat den Koningh figh de handen ghebonden hadde
van haer jniet meer te konnea attaqueren ; Daer-
om het is indifpenfabel hy alle Wetten van Voor-
fichtigheydt, alwaer den Koningh figh kan befluy-
ten een precijs antwoordt te doen op uwe
fwee In-
ftantien ; dat is te feggen, d'Alternative te confen-
teren, als mede de fufpenfie tot het eynde van Mey J
dat fijne Majefteyt waerlijck de intentien van den
Koningh van
Groot Britungien, en de Heeren
tm wel wilde weètcn, wat mate hy met haer foude
te nemen hebben, foo de Vreede by faute der
Span-
giatfden
Voor het laetfte van Mey niet en kan ghe-
daen, noch geratificeert worden} Sijne Majeft:eyt,
{om een Refolutie te nemen die hem niet ftelt in
groote ongevallen ) hebbende een notabel intereft
'cghehecle werck te fien , in een ftaet daer'tfelve
hier nà konde vallen, op dat hy van nu af aen kan
voorfienopalle gemackeilljckheden of difïiculteyten
van uwen 't wegen ingebracht over den Staet van de
wei.ke Ui het eynde van Mey, al voor hy van fijnen
t weghen wil inbrengen de ghemackelijckheden en
difficuJteyten, 't geene men van hem begeert tuQchen
011 en dien felven tijdt.

Daer op, Mijn Heeren, wy deden uw tnn vra-
|en J de
eerfte, om te Weeten, of uwe Meeiters ver-
«onden, dat den Koniiigh eeuwighlijck ghebonden
®'etf, niet anders op de $p«i>gwrdt» te pretende-
ren
als de Alternativej of tot wat tijdtghy begeer- jggg
de, ( door het Tradtaet 't gheene wy met uw foude ^ ° °
maecken) dat figh fijne Majefteyt foude oblige- ———
ren.

De tweede, of ghy verftont, {oodsSpangiaerdeé
dè Vreede refufeerden, dat fijne Majfefteyt eeuwigh-
lijck d'Aöie ven fijne Wapenen inde Nederlan-
den foude opfchortfen, of op v?at tijdt hy behoorde
by u confent te beginnen, oiet de uwe te wercken,
om de Spaenfche tot de Vreede te dwingen i en op
wat conditiën hy defelve alfdan ioude nemen, foo
d'obligatie van fijne Majefteyt aen d'Alternative was
alreede geceffeert ^ gelijck 't redelijck is dat defelve op
'c eyndavan Mey eyndighde,

Op't welcke ghy beliefde ons te antwoorden, dat
ghyinuwe Inftruöien niet en Vont, dieeenige ver-
klaringhe op defe
tvee vragen aen fijne Majefteyt kon-
de geven, en dat uwe Meefters niet verder ghedacht
hadden, als 'tgeene de concluüe van de Vreede voor.
het.eyndevan Meyraeckte.
' j Wy repliceerden In uw te reprefenteren wat het
Traöaet informa foude zijn 'tgeene den Koningh
mochte met fijne Majefteyt van
Groot Brittang/ea i
ende de Hoogh Mogende Staten maecken, dewelcke
niet anders als Veö een (wyiFelachtige faecke fpreec-
ken y ghelijck defe is, dat de Spaenfche d'Alterna-
tive voor het eynde van Mey fullen accepteren, ea
fpreecken niet een woordt van ee^n andere faeck s
feer waerfchynlijck, dewelcke Is, 'dat fy degefeyde
Alternative in defelve terme niét aen en nemen ;
waer op viry concludeerden dat het was indifpenfable,
( midts allòo wel dbB tijdt daer aen behoorde) dat
ghy op 't fpoedighfte van uwe Meefters meer bondi-
ge Inftruöien ontfinght, over defelve mate diewy
t' famcn behoorden te nemen, raeckende de eerfte
faecke, al voor Jen Koningh met voorfichtigheydt
figh opd'eerfte kan verklaren; dat is te feggen, op
uwe
twee Inftantien gheftelt in uwe Memorie vaïi
den
vijfden defer Maent.

Middelerwijle den Koningh, naer de reeckenin-
gedie wy^em deden van'tgeene gepafleertwas, eö
na de goetheydt die hy toonde in alle'tgeene t'ap-
proberen , 't weick wy voor fijne Intreften ghefeyt
enghereprefenteerthadden, commandeerde my uw
van fijnen t' weghen te laten weeten, dat hy heden
aen den Heer
Colbert geordonneert hadde van onfeyl-
baer in
drie daghen te vertrecken, om te gaen met
de grootfte dagh.reyfen die hy konde nàer.,4ii», met
fijn eene CaroiTe, die hy van nooden heeft hem
te gheleyden, doende de refte van fijn Equipagie
volgen.

Dat fijne Majefteyt om meerder te betüygen , met
wat een oprechtigheydt hy in den wegh der Vreede
wandelt, en dat hy felver begeert tot de minfte oogen-
blick tijdt van nu voortaen foo waerdigh ghewor-
den, te winnen, en niet defelve te vernielendoot
fcherpfinnigheydt, of begeerde ISagheden, ghelijck
men te
Brttffel en te Madrid doet, en ghelijck fijne
Majefteyt (foo hy weynigh vraeghdeom de Vreede
te bevorderen) een feer fchoooe occafie foude heb-
ben 'tfelve te doen onder deckfel niét alleenlijck
fchijnbaer maer redelijck al voor uw eenigh ant-
woordt te geven, of eenighe Declaratie van fijne tó-
tentie te doen, konde willen de feer noodighe veif»·
klsringe afwachten, 'tgheene hy üw af-eyfchte van
uwe Meefters; fijne gefeyde Majèfttytniet teghen-
ftiaende de confideratien die hém konden op hou-
den, heeft my gecommandeertuw uyt fijnen naem
te declareren, ter eerfter plaetfe voor't^etvan de
Vitedé, en gemackelijckheyt van fijnen't wegen foo
veel 'them mogelijck is, figh alfnoch te contente-
reó voorde fatisfadie der Rechten vetvallen aen de
• Koninginne, totten
vijftiende»^ Mey Inchifive, met
ëene der
tvee Altqrnativen, ghélijck hy hier voo»·
ren gheoffert hadde , figh
tot den leften Maert te
conténteren, by foo verre 'tTraéhet 't geene meh
dier op tuffchen hem én d6
Spanpierden behoorde
témaeckéb, isgeteyckent, geradficeert, cndeRa-
tificitién VQot den
fefiimde» van Mey verWilTelr^
J»nini s; In

en O O R L O G H^, 'iAchMn-veernghfieBoeck. 687

iï.

I;

UH

ut
ï


-ocr page 719-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

Ti^/ÌR In'tgeene, MijnHeeren, ghy Jichtelijck kondc re-
marqueren, datdentijdtdiehy voorfchnjft, is meer
— als iuffifantom'cfelve te doen, foo d'acceptatie die
den Heer Marquis de
CafielÈodrigv van deghefcyde
Alternativen alreede ghedaen heeft, oprecht en ghe-
lijckformigh fijne ordres is 5 want een goet Courier
gaet in
feven daghen van Parijs na Madrid ; en van
den
achtienden Maert tot den vijftiende» Mey> daer is
fevene» v'^igh dagen.,

In άα tweede plaetfe, om te toonen de oprechtig-
heydtvan fijne Majefteyt in defe declaratie , hy is
gerect op morgen een Tradtaet met den Koninghvan
Groot Brittangien, ende Heeren Staten Generael » op
uwe volle macht te maecken , waer by hy figh fai
obligeren, hem te contenterei! met de gefeyde Al-
ternative, totdenfi^i/iWi/ieMeyinclufijf, inwelck
Traöaet men van woordt tot woordt fel infereren
'c Traftaet van Vreede 'igeene hy met de
Sfaenfihe
op do fondamenten der ghefeyde Alternativen be-
hoorde te maecken, uw Meefters, op haar nemen-
de in goede forme te brengen dc teeckeninge > en
Ratificatien van
Spangien, op den tijdt datmen de ver-
wiffelinghe voor
denjefliendei» Mey kan doen.

Indeί/ίΓίώίplaetfe, dat fijne Majefteyt van nu af
aen geeft fijn Konincklijck Woordt aenonfenHey-
ligen Vaderden
Paut, enaile Koningen, Potenta-
ten, enChriften Princen (en ftellenfelvereen Ar-
tijckel in defe ghelijckeniiTe van 'tTraöaet'tgeene
hy met uwe MCefters mochte maecken ) dat hy ter
goeder trouwen aen den Koningh van
Spangie» fai
reftitueren alle de Plaetfen en Poften, die fijne Wa-
penen zedert den leften Maerr hebben geoccupeert,
in welcken tijdt defufpenfie der aenflagen foude op-
houden) totten
vyffhiettden Mey inclucijf, fonder
tot defen dagh tioch grooter, voordeliger, enavan-
tagieuferConditiën van Vreede te pretenderen, als
eene vande
t-wee gefeyde Alternativen. Soo het is,
dat de
Spaenfche (gelijck gefeytis) alfdan confente-
ren hem eene te cederen, ende dat de Ratificatien
van 't Tradlaet tuffchen hem en haer ghemaeckt,voor
den gefeyden
feftienden Mey verwiflelt lijn. Gby a;o?t
belyden, Mijn Heeren, dat het bleeck dat gby iel·
,ver verwonnen waert door de confideratien die uw
in onfe Conferentie wierden ghereprefenteert» en
niet redelijck konde eyffchen aen den Koningh een
precijs antwoodt op uwe vragen, als naer een ver-
meerder! ngh der Inftrudtien die uw foude gefonden
worden, om middel te hebben fijne Majefteyt op de
twee vragen die ghy hem ghedaen faadde te verkla-
fen, ghy foudt by na niet durven hoopen fulcke
groote importante en favorable Declaratien voor de
vorderinge, en dat meer is, voor de conclufie van
de Vreede, als 'tgeene fijne Majefteyt heeft goedt
gevonden, dat ick dede door defen Brief. Want
eyntlijck fonder tot defer tijdt daer in geobligeert te
?.ijn, als tqt den leften Maert, hy ftelt alfnoch de
Vreede in uwe handen op defelve conditiën tot den
n/y ft tende» Mey , ghelijck of hy vergeten hadde
't Franche Covtté ghewonnen te hebben > hy fpreeckt
uw klaerlijck, fonder dobbelfinnigheydt, noch be-
driegelijcke termen» willende aen alle het Chriften-
rijck nieuwe en efleöive proeven geven , van de
oprechtigheydt, met dewelcke hy wenfcht de promp-
te herftellinge vende gemeenerufte, en fijne groote
matigheydt in de conditiën van 'c accommodement,
{oQ Λα Spaenfihtfi^ Willen ghebruycken van d'eene
of d'andere, ineen wyletijdts, dewelcke (ghelijck
geremarqueert is geweeft) figh meer als fuffifant vindt
om fij ne goede intentien tot efiètì te brengen. Mid-
lerwyle. Mijn Heeren, de andere CommiflàriiTen
van den Koningh, en ick, fullen verwachten d'ex·
plicatie uwer Inftruftien op de vetklarlnghe die wy
begeert hebben, 'tgheene ghy weet foonoodighte
iijn, om verder te konnen paiTeren in 't confenteren
en het te famen nemen van andere maten, ( ghelijck
mede met de Heeren Keur-Vorften en Princen van
'cKeyferrijck, die aen fijne Majefteyt Gedeputeert,
en foo veel inCereft in 't werck hebbei^ raeckende de
gevarelijcke dingheo die altijdcfeerfterck te vreefen

ftaen dat de S^aenfihe gevleyt door de feparatie van TfC<c
poriugael, en de groote hoope die fy vande komftè
van Don
Jan, en 'c fecours van Duffiandt ontfaneen ^ '
hebben, fy veel eer de party van ChriftenrijckinM
ruft houden te kiefen, als figh uyc de verwerrin»he
te trecken, in't accepteren der conditiën, die door
matigheydt en billickheydt wegens den Konineh fioh
vin4pn ten vollen geauthorifeert, by 't oordeel die fii
ne Majefteyt van
Groot Brittangien, en hare Ho Mnp
gedaen hebben in'tTraöaet van den Hage dèn</r·
en twiatighfienìmumas leftleden. Waer op ick ver"
blyve,6iC.

Uytif. Gerneynen Laje. den negmienden Maert
fefiien hondert acht en feiiigh.

Wasgeteeckent

De LIONNE.

© e JFcenfcöe lirteti cbentoil nfet na am cf η noEtif
BÖeneflentÖÉpDt tot ©jeeöe
te tponen / mafc DiEiHtn
on^ aUoo^ gaenbe mee
d'irrefoluti^an tie ftoaen.
fcBe/ enbc Dat Caftei Rodrigo Piefentatien Deeii/
fonbtc/ ίο tcgten ojtije/ ban brn
Honinaft enùé
'tibpaenfcöetof· ©en l|ecc Colbert, Maiftredes
Requeftes,
maecRte lïflö tot Parijs baecWoh tot fiin
bewcecfena
Aecken, entetpiccDt ofiefeeljttnvicra
vijf Dagen ten lansöfien De ccpfe ie fullen aemmmi
naec Dat De pafipooit ban fijn CD. al boo? ecniflöi ba.
genbanBruiTei aengeliomen toa^. ©nbectuffclien
gingen De ]@etbinggen in
Vranckrijck eben ffercD
boo?t / g&elöcfi meeöe De gcoote toeflellen tot b'acti»
flaenDe ©efDt-tocOf.
men toilDe Daec Dat bc^ fto.
nincR^
Geasd'Armes tegen Den tienden Dettocltoo·
menbe l^aentoibiejjabDenbantemaccfteten/ enbc
batalle^tottet®eIbt-aegec baecbigö moefljfjntn
gen Den
achtienden Der toeRomenDe |©aent^pjil/
om alfoan op/ en boojt te tcecRen.

benige De iongöfl alDaec aengfieftomen 25jfel)cn
ban Madrid becicjltenal^ of Don jan, ( Die't ©OU»
becnement ban igebeclanbt iiabtaengenomen) in
eenigbe Dee i^aben^ ban Galicien flgg ghe-embac<
qucect foube öebben <n «engelfcBe iÈcftepen / ne<
ben^ lijn bp-DebBenDe»cöBl)^ ®oltft/ «ncontante
penningen.

<©P Dien töDt ίφ Den Hàarquf^ öeBeliefons ootft
aen tfêofalDaectepoliaengeftomen/ aentjcnseii'
De m obergaen ban
Genap , boo; gem Üorquid
enbeben<®i«beban
Durasingenomen ; baecinfigb
bebonben
vier hondert ^paenfcjje ftolbaten/ en vief
^tuchen Canon / Die't<auatnlfoen banCharieroy
beicttebe Ijacc «Contcibutien na bief-geballe ten plat»
ten Eanbetelic&ten.

<©ocB Deeft in befe Hdaenbt D%ec Hcttoflï)
ban Longueviiie fjjn ^oubecain ®iin^-bom ban
Nieuw-Cafteel in Switferlandt, gccebeect enbe 0tet<
g6eb;agen aen ben I^eec ^jabe St. Paul, fgn
Det/ bebjelche met beni^ctogg boojnoemt/ bernoc^
ben i^ / om ban 't boojneembe f^jinfiiom poffep te
nemen.

©aec foubebelTooten en baflgge^lt^t / batbe
drie ^eecen JQinifiet^banj^taet/ getXegetban
Jn JEaieflept bit aaec niet foubenboigen / inDitn
()en (©ojlogl) niet quam teceffecen/
en foube bitn
bolgen^ D'^ntenbent
Colbert fgnejQupI-Cfel^ en
jitegec-biagen^ aen anbete meecen aleeetic
becbocgt enbe obecgebaen gebben.

©p Den twee en twintighften ScegDen ö'geeten
<®uptfc||c Hàiniltec^ ban ben «oningö oocft^liaic
Demiftie/ boo; bolgenbe f|jn becMatingr/

't bielcft aile^ i^ tajat fp op Deben.

S Urla nouvelle inftince que laLegation deMef-
fieurslesEledleurs&Princes de l'Empire aflèm-

blésà Cologne a faiteauRoyde vouloiraccorder

jufqu'àlafindu moisdeMay, ia prerogation de la fu-
fpenfion d'entreprifes, que fa Majefté a desja accor-

........ -- s, afinquOnpuifTeemployer

dée jufqu'à Ia fin de Mars,

plui


-ocr page 720-

plus utìlement ce temps-Ià aux ncgotiations de la
[iio· ^^x, fans que l'aftion des Armes les puifles trou-
■ bler. Sadite Majefle' refpond, qu'elle eftime > que
iien ne ieroit plus contraire à la Paix , mefme'contre
l'intention de ladite Legation & de fes Superieurs,
Que les confencement que fa Majefté donneroit à l'in-
Itance , qui luyeftfaite, d'autantqu'il fe voicclai-
jementj que le defleinduMarquis de Caftel Rodri-
go, dans touce la conduite, qu'il tiene, n'eft que
d'eflàyer de gaignerdu temps par une nouvelle fufpen-
jioD, afindedonnerlie», pendant qu'elle dureroit,
^ la venuë fans obAacles cu oppofitions des
dix mille
Efpagnols naturels, qui paiTent en 'Flandres , avec
5on Jan d'Auftriche, & à l'arrivée des puiflaos fe-
cours, qu'on y attend d'AIlemagne, & dee levées)
5c recreutes qui s'y fonten pluftcursendroits, qu'il
eilaifc» àvoir, pourveuqueleditMarquisfepreva-
iint de la complaifance, qu'il fgaic que le Roy a
poartouslesPrinces, que la Majefté, a fi volontiers
acccpté pour Mediateurs, pulfle lier Ics mainsàfa-
dite Majefté pendant ledeux moisprochains, oìi il
prcvoit, qu'il fe troupe beaucoup plus dépourveu
deforces&d'afliftences , qu'il ne le fera aumoisde
Juin , il fouviendra peut eftre advoiic cu des-ad-
voiié en Efpagne de tout ce qu'il advance aujour-
d'huy , non feulement fans pouvoir , mais contre
fes ordres expres , tant fur l'aceeptation de l'Alter-
native, que touchant le lieu d'aflemblée à
Aix la Cha-
felle
j que fur le premier point tous les advis de Ma-
drid
du Φϊη^ί ctMquiéme Fevrier , qu'eft le jour au-
quelle dernierCouriereneft party , portent unani-
ment qu'aprcs , la Ratification de la paix de Portu-
gal ί envoyées à Lisbonne, & aprés la parole que
Dee Jean d'Auftriche avoit donnée de partir infaiili-
biementaupremierjourdeMars , Ics Minlftres, ne
pouvoientfeulement oiiii ommerlemot d'Alterna-
tive: &commcleMarquis de Caftel Rodrigo n'ig-
nore pas là-dcflus leurs fentimens, Se qu'il croic pour-
tam mieux fervir le Roy fon Maiftre devoiVenap-
parence tenir une conduite diredement contraire à
fa ordres , il ne s'eft expliqué d'aboid que forc
confufemenCiur ladite Alternative , par une accep-
tation generale des deux parties , qui luy eftoient
offerts, & lors qu'il s'eft veu fi vi vemen t preffé par
IcsMiniftresd'Angleterrefied'Hollande , qu'il n'a
plus veu de lieu de pouvoir reculer , il a tefmoigne
àlaveritcde vouloir s'expllquer davantage par une
Declaration (qui luy a più dattcs du
feptiéme Mars,
fuoy qu'on ne l'ay receuë icy que le
vingtéfunjéme
iiars, J il ne la fait, qu'en termes captieufe & fu-
jetsà doublé entente j en voicyles termes. j'AccepCe
êcadmets pure ficfimplement de treitter & con-
durre fur ce quelaFrance aoccupéjufquesau temps
de laDeclaration , qu'elle a faite auxdites Sieurs
Mediateurs moyennanc qu'elle reftitue toutes chofes
«umefmeEftat, oùellefetrouvolentalors, fans au-
cune nouveauté. Sa Majefté laiiTe au jugement equi-
table de ladite Legation de dire·, fi ces termes,
dontleditMarquie s'eft fervi j j'accepte de traitterflc
deconclurefurce _que la Franceaoccupé , veulent
dire fans ambiguité', ou fans quelque referve men-
tale qui fe pourra produire en temps & lieu 5 que le
Roy fon Maiftre cederà àia France, que les Armes
ne fa Majefté ontoccupé la Campagne derniere, aux
rais Bas , corame il eftoic pourtant neceflàire, de
le dire nettement, puifque s'engager à traitter & à
conciare fur une chofe , n'eft pas dire de la vouloir
ceder, c'eftplutoftdire, qu'on la veutdifputer, &
contefter: fadite Majefté. laifle au mefme jugement
^ ladite Legation dedire,'fi c'eftaccepterpurement
« fimpleraenc une propofition d'y adjoufter un
ipoyennant qui la deltruit ; ledit Marquis aura fceu
«ans doute les ordrei , que fa Majefté a donné, il
y a long temps de fiiiredémolir toutes les Fortifica-
tiODs de Dole & de Gray ; cequin'eftoitpas moins
«n fon pouvoir iàns queperfonne y puifTe trouverà
aire, tant que la Paix n'eft point faite , quedefbr-
»i*er des poftw
defquelles p'CT f.ft renduf Maifljrc) &

fur cette connoiflance ledic Marquis oftint d'une I^ó8·

main, ce qu'il prefente de l'autre, accepte l'Alter- ---

native, maisàconditionque le Royrendra la Fran-
che Comtéau mefme Eftatqu'il l'a trouvées,cequi
eft aujourd'huy imprafticable apres le démolition
des Fortifications de Dole & de Gray. Quant au lieu
del'aiTemblée, Monfieur le Cardinal
Fronti Kon-
ce de fg Sainteté en Efpagne, efcrit de nouveau
au viagt troi/éTTie Fevrier au Seigneur Abbé Γ>ίι>,
qui fait ici Ics aiftires du Saintì Siege, que l'on ne
vcuc point
à Madridouirparler d>AixlaChapeìle, &
que fi la France ne donne fon confencement de trait-
ter la Paix à Rome , il ne volt point de moyeade
faire convenir Ics parties , du lieu de l'aflemblée.
Cependantdans un efcrit, que Monfieur le Marquis
de Caftel Rodrigo a donne depuis ireir jours au Mi-
nlftres d'Angleterre & d'Hollande, ilatteftequ'ila
des lettres de la Reyne fa Malftrefle du
dous.itJme. dia
huifiiefine, Siviagtquatriefme]m\icr, Ssfiftiefmtic-
vrier, parlefquelles elle aggrée ce qu'il avoit refpon-
du au Noncedefa faindletéen nommant la Ville
la chapelle pour y traitter. Et ce qui n eft pas moins
remarquable ( nonobftant cette lettre du
douztefme
Janvier, que ledit Marquis ditavoir) laditeReyre
efcrit
Isfeiziefìat du mefme mois aux Eledeurs &
Pfinces de l'Empire de l'afl'emblée de Cologne, qu'el-
le a rcmis il y a long temps toute l'affiiire entre les
mainsduPape, pour eftre traitté àRome. Etcetta
imr^éü feix,iefine ne fut remife au Courier defdits
Seigneurs Eletìeurs & Princes , que le
vingt é'
trotftéme ,
& mefme ledit Courier n'eft party de Ma-
dri d que le
vij^t é" huiHiefme Fevrier.

Peut-on croire, & eft-il feulement vray fembla-
ble, que fi la Reyne d'Efpsgne avole efcrit le
douzt/-
me
lanvier à Monfieur le Marquis de Caftel Rodri-
go , qu'elle avoit approuvé le Choix de la Ville d^AÌK
la Chapelle ; ladite Reyne efcrivant quatre jours aprés
à Mfiffieurs les Eledteurs & Princes de l'Empire n'euft
pas voululeurdonner la fatisfaftlon de leur appren-
dre, qu'elle vouloic blen traitter la Paix dans leurs
voifinage, oìi ilj pourroyent exercerleur mediation
qu'elle acceptoit. Et non pas renvoyer cncorc à Ro-
me toute l'affaire pjpur y eftre traitté comme ladite
lettre parie, & employe mefmes deux pagesd'efcrì-
ture àjuftifier, qu'elle ne peut traitterailieurs. Sa
Majefté laifle en
trolfufmiìiQn au jugement de ladite
Legation de dire, fi parla claufe generale du pou-
voir dudit Marquis, dont il n'a oféfaire voir le prea-
bleauxMiniftresd'Angleterre & d'Hollande, parce
qu'il eft coDceupluftoften termes d'un libelle contre
la France, que d'un pouvoir pour traitter la Paix. La
Reyne fa Maiftrefle ayant dit qu'elle trouve bon, qu'il
puiflè agir, comme elle ferole elle mefme, ils'en-
fuit, qu'elle luy aie donné lafacultéde fubdelcguer
un autre en fa place, avec le mefme pouvoir, fi cette
facultén'yeftnommementfpedfié. Les Plenipoten-
tairesduRoy àMunfter, ceux de f» Majefté à Breda,
& Monfieur Colbert luy-mefme aliane à
Aix la
ChafiBe,
oneeu dans leurs pouvoire, la mefme clau-
fe de faire tout ce que le Roy luy mefme pourroit fai-
re, s'ilyeuftefteenperfonne. Ceuxdo l'Empereur
& du Roy de la Grande Bretagne auroient ils crù de
pouvoir traitter valablemenc, avec des fubdeleguci
des Plenipocentaires de là Majefté , & ceux-cy au-
roient ils ofé lo pretendre. Lea Roys donnentcela
nommement à la fuffifance, à la fidelltc& à l'induftric
duperfonnage, qu'ilscboififlent, mais fans une par-
ticuliere exprefllon de Jeurvolonté, ilsp'entendenc
jamais, que ce Plenipotentaires puiflè dooner le
mefme pouvoir à un autre qui n'auroit pas le plus fou-
vent les mefmes qualités, pour les bicn fer vir
Se
fi cette regie a lieudans le droie pouf les fimples Procu-
reurs cu Mandataires , en des chofes de peu d'impor-
tance, àcombien plus forte raifondoitelle eftre ob-
fervée, quand il s'agic d'alternation d'Eftats , &de
ceflSon de Souverainités , comme tout ce procédé
dudit Marquis, quoy que lendant fans doute felon
qu'il k croit eu plus grand blen des afi&ircs de foa
HSmin 3 Mai.

en ο ο R L ο G Η, ν Achhin-wrtgibfle Boeck. 689


-ocr page 721-

690 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

ÏÓ68. Maiftre ( en quoy il eft fort loüable ) fe reneontre

__ plein de contre-temps, de comradiéllonj d'artifices

& 4e defFiut de pouvoir , & enfin n'avoir pour
bùc que de gaigner du temps pour donoer cepen-
dant iicu à 1'arrivéc de Don Jan d'Auftriche Sc du
fecours d'Allemagne , & des nouvelks levées &
recruës, il ne permet pas à fa Majefté , fi elle ne
veuc fuivre des confiderations fi fortes , elle don-
neroic tres-volontiers au bien de la Paix > mais
pluftoft la doit obliger à d'aucatft plus fe precau-
tionner contre toutesfurprifes» pour une plus gran-
de feureté de la Paix mefmc. Cependant fa Maje-
fté. pour tefmoigner des plus en plus avec qu'elle
fincerité elle marche dans le cbemin de la Paix, &
qu'elle defire mefme de gaigner jufques aux tnoin-
dres inftans d'un temps devenu dehormais fi pre-
cieux , declarc en premier lieu à la Legation de
Meffieurs les Eleöeurs & Princes de 1'Empire, que
pour fa fatisfaöion des droits efcheus à la Reyne,
elle fe contenterà encore jufques au
quinziefme jour
de May inclufivement de 1'une defdites Alternati-
ves , dont elle avoit cy-devant ofFert de de con-
tenter ju/ques au dernier jour de Mars ; à condi-
tion , que Ie traitté > qui fe doit faire là-defiTus en-
tre elle & les Efpagnols, foit figné , ratifié & les
Ratifications efchangées avanc Ie
feibiefme May. En
quoy on pourra aifement remarquer , que Ie ter-
me , que fa Majefté préfcrit eft plus que fuffifant
pour teut ce qui eft à faire , fi 1'acceptation que
Motifieur Ie Marquis de Caftel Rodrigo a desja f^ait
de Tune des Alternatives a efté fincere & confor-
me à fes ordres ; car un bon Coutier va en
fept
jours de Paris à Madrid , & depuis Ie dixneufiéme
Alars , suquel ia Majefté a fait pour la premiere
foisla mefme Declaration aux Miniltres d'Angleter-
re & d'Hollande jufques
au^uinzìéme May, il y a
(inquante fept jours. Enfecond lieu que fa Majefté
pour faire voir la fincerité & de cette Declaration
cxprefle, de faire fans delay un Traitté avec ie
Roy de la Grande Bretagne & lesEftats Generaux
fur Ie plein pouvoir , qu'ont ici leurs Miniftres,
par lequel elle s'obligera de fe contenter de ladite
Alternative jufques audic jour ^uinziejme May, in-
clufivement , dans lequel Traitté on inferera mot
à mot Ie Traitté de Paix , qui fe doit faire, en-
tr'elle& les Efpagnols fur Ie fondement defdits Al-
ternatives , ledic Seigneur Roy , & lefdites Sei-
gneurs Eftats fe chargeaoc d'en rapporter en bon-
re forme la fignature & la Ratification d'Efpagne
dans un temps, que celle-cy , puilTe eftre efchan-
gée avanc Ie
feiz,k{vte May. En troifiéme lieu, fa Ma-
jefté donne des à preiens
fa parole Royale à no-
ftre Sainfl: Pere le Pape,& tous les Roys , Ele-
éleurs 6e Princes de l'Empire , & autres Potentati
Chreftiens , & compofera mefme. un Artide en
cettc conformitc dans Ie Traitté qu'elle offre de
faire avec ledit Roy de la Grande Bretagne & le-
dirs Seigneurs Eftats , qu'elle reftituera de bonne
foy au Roy d'Efpagne toutes les places , que
fes
Armes pourroyenc avoir occupé depuis Ie dernier
jour de Mars, auqu«l la fuipenfion d'entreprifes
aura ceffé jufqu'auait jour
quinfitfmt\ May 5 de
plus huutes > ou p!us avanragieufes conditions de
Paix , que celles de i'un de deux Alternatives ,
pourveu que les Efpagnols ( comme il a efté dit )
ayent alors confenty à luy en ceder une > Cc que
les Raiifications du Traitté, qu'elle en aura faitc
avec tux , ayent efté efchangées avanc Ie
fiìzìefine
May 5 Sa Majefté efi perfmdée que L Legation
de Meffieurs ks Eleöeurs & Princes de l'Empire
aiïemblées à Cologne advoüera j qu'on n'auroit
prtlque ofé efperer de fi grandes , fi importan-
tes
Sf. fi favorab/es Declarations pour l'avancement,
voire pour la conclufion de la Paix , que celles
qui font contenucs dans céc eicric , puiique fans
s'eftre obligée à rien que jufques à la fin de
Mars. Elle mee encore Ja Paix entre les mains des
Mediateurj jufques au
^uinfiejms May, aux mef-
roes conditions des Alternatives , cotnme fi elle Ifiii
avoic
oublié que fes Armes ont conquis Ia Franch
Corate , & elle en parie clalrement ftne amV^
guité, ny termes captieux , gyant voulu donnép
a toute la Creftienté de nouvellespreuves effèéliv
de fa fincerité avec laquelle elle defire Ie protnm
reftabliffement du repos public , & d'uoe
grand
moderation dans les conditions de l'accom^od/
ment, & fouhaittons, que Ips Efpagnols veulent
fe prevaloir de 1'une & de l'autre , dans un efpace
de temps laquelle, comme il a desja efté remarqu/
fe trouvè plus que fuffifant pour reduire à effea
fes bons intentionsi. Cependant Monfieur co/ie^
part demain pour aller aux plus grandes
journées
qu'il pourra à ^ix la Cheptüe avec le feul CarolTe
dont il a befoin ρ our luy conduire faifant eprés
fuivre Ie refte de fon Equipage. Et il y a plus d'un
mois , qu'il feroit arrivé au lieu de l'alTeniblée, fi
le Paffeport dont il avoit befoin , & qui pouvok
venir en deux jours de Bruxelles n'euft efté fetar-
dée depuis Ie my Fevrier , qu'il fùt demandé jut
ques au
ftiz,iejme Mars qu'il fuft receu. Mais lei
Efpagnols qui vouloient gaigner par une iufpem
fion Ie mois de Juin , avoyent trop d'intereft de
ne fe mettre pas en eftat d'eftre preiTez de traictet
Sa conclure dans Ie mois de Mars.

Fait à SainB Gemayn en La^e , Ie vmgt
deuxfiefme
de Mats milleβχ eens foixtm-

te&huia.

Signé ^

De LIONNfi.

©oÏBBtïie59emi|ïïe ban öm^fóoninaban Vranck-
rijck ambe / batiùe iteucbojlleti

enöepjincenbccBaöfcttDtfteuIcn/ albu^ ÌHDE
ÖEcIanötfcïjeiiEale. ·

OP de nieuwe Inftantie van 't Gefautfchap
der Heeren Keur - Vorften en Princen vaa
'tKeyfer-Riick, vergadert tot Keulen, ghc-
daen aen den Koningh, van te willen tot het eyn-
de van Mey accorderen een verlengioge van de fu-
fpenfie der aenflagen > die fijne Majefteyt alreede
tot het eyrde van Maert gheaccordeert hadde, op
dat men den felven tijde foo veel nuttelijcker ia
de Negotiatien van de Vreede foude ghebruycken,
fonder door de ailieo van Wapenen verhindert te
zijn. ,

Sijne ghefeyde Majefteyt antwoordt, dat hy acht
niets meer contrarie do vreede te zijn, en felver
teghen d'intentie van 't ghefeyde Gefantfchap > en
haera Meefters als ' confent bet gheene fijne M«.
jcfteyt foude gefen op de inftantie aen hem gho-
daen , door dien men kleerlijck fiet , dathetdef-
feyn van den Marquis de Caftel Rodrigo,'cwelck
hy in alle fijn ghevoigh houdt \ niet anders is »
als te traehten door cene nieuwe fufpenfie tijdtte
winnen » om plaets te geven > terwijl fy duyrde»
aen de komfte fonder verhinderingho noch tegen-
ftellinghc van
thie» dayfent geboorne Spanglaerden,
die met Don
Jan va» Otjlenrijck in Vlaenderen tc
koomen zijn , met machtighe fecourfen f diemed
uyt Duytflandt is verwachtende , ea de Wetvin-
ghc en Recruyten , diemen in verfcheyde plaet-
fen deede , is feer licht te fien , by foo verre den
ghefeyden Marquis waer nemende't believen 'tgee-
ne hy weet dat den Koningh voor alle Princea
heeft die fijne Majefteyt foo geerne voor Media-
teurs accepteerde, mochte de handen aen fijne
Majefteyt gheduel-ende de
tvee toekoomende Maen-
den binden ; waer by hy voorfiet dat by figh n«
meer onvoorfien van fterckte en nffiitentie vindt,
als by in de Maent van Juniw fai wefen 5


-ocr page 722-

roiiTchien weynigh geven Van in Spangien ontfeyt
' of
coegcfeyt te worden , van alle'tgeene hy he-
den voorllelt > niet allecnlijck fonder macht, maer
tegen fijne expreflc ordres , foo op de acceptatie
van d'Alternative , als raeckende jiien tot de Ver-
gaderingh plaets j en op 'reerfte polnt, alle dead-
vyfcn van Madrid van den
-vyf en tvintighfien Fe-
bruary, welck is den dagh dat den laetften Courier
vandaeris vertrocken, brengen cenpaerlijck mede,
dat na de Ratificatie van de Vreede met Portugael»
en na 'c woordt 't gheenc Don
Jan van Oofienrjjck
ghegeven hadde v*n onfeylbaer tegben den cerften
dagh van Maert te vertrecken , en wilden de Mi-
nillers qualijck het woordt van Alternative hooren
noemen j en alioo den Marquis de Caftel Rodri-
go haer ghevoelen daer op niet onbekent en is, en
dat hy nochtans gelooft om beter den Koninghfijn
Mceiter te dienen in apparentie ichuldigh te zijn een
ghevolgh te houden diredlelijck teghens fijn ordre,
by en heeft figh in 't begin niet anders als feer on-
ordcntlijck verklaert op de ghefeyde Alternative
door eene generale acceptatie van beyde de par-
tbycn , tlie hem gheofFcrt waeren , en dat in dien
tijdt als hy figh ioo krachtigh ghedrongen heeft ge-
fien door de Minifters van Engelandt en Hollandt,
en dat hy niet te rugghe en konde treden ; hy
heeft waerlijck betuyght , figh door een Declaratie
naerder te expliqueren ('tgheen hem beliefde te
doen? gedateert den
fevenden, hoewel men defelve al-
hier niet eer als den
*en tn tmntighfie» Maert ont-
fangcn heeft ) 't gheenc hy noch deede met twijiFei-
achtige en dobbelfinnighe termen, ghelijck die hier
volgen.

lek acceptere > en confentere, gheheel en fimpe-
iijck te traéltsren en te fluyten op 'tgeene Vranck
rijck tot de tijde van de Declaratie die hy aen de
ghefeyde Heeren Mediateursdede heeft beiëten, by
foo verre hy alle dinghen herftelt inden felven ftaet
waer fy alfdan waren, fonder eenigenieuwigheydt.
Sijne Majefteyt laet aen 't rechtmatigh oordeel van
'tghefeyde Gefantfchap te feggen op defe termen,
waer van den ghefeyden Marquis figh dient, lek
acceptere te tradtercn en te fluyten op 'tgheene
Vranckrijck heeft befeten j of dit fonder twijffel-
achtigheydt of innerlijcke referve, die figh in tijde
cn plaetfe mochtc voor koomen , wil feggen dat den
Koningh fijn Meefter aen
Vranckrijci lal cederen,
'tgheene de Wapenen van fijne Majefteyt de laet-
fle Veldt-Tocht inde Nederlanden hebben geoccu
peert, ghelijck het noodigh was , figh nettelijck
te verklaren , want hem t'engageren om te trace-
ren en te fluyten op een dingh , en is niet ce feg-
gen te willen cederen , het is veel eer dat hy 't wil
difputeren ende betwiften : Sijne Majefteyt laet
aen 't fel ve oordeel van 't ghefeyde Gefantfchap te
feggen , of het is gheheelijck en fimpelijck een
een PropoGtiet'aenvaerden, daer by voegende een
by foo verre, die het te niet doet ; Den ghefeyden
Marquis heeft fonder twijflFel gheweten , de ordres
die fijne Majefteyt, nu langhen tijdt gheleden, ge-
geven hadde , om alle de Fortificatiën van
Dole
en Gray, ('tgheene niet minder in fijn machtzijn·
de , fonder dat yemandt daer kan ttghen feggen,
foo langhe de Vreede noch.ongemaeckt was, alle
de Poften te verftercken daer van hy hem meefter
ghemaeckt hadde ) en op dcfe kennide den ghe-
feyden Marquis neemt met d'eene handt, 'tgee-
ne hy met d'ander prefenteert} hy accepteert d'Al-
ternative, maer op conditie, dat den Koningh het
branche Comte fai reftitueren , ghelijck hy hetghe-
vonden heeft, 'cgheene heden ongebruyckelijckis,
na d'afbreeckinghe der Fortificatiën van J>o/a cn
Gray.

Aengaende de Vergaderingh-plaets , den Heer
Cardinael Vifconti Nuntius van fijn Heyligheyt In
Spangien, fchrijftop
nieuws den drie en tvintighfien
Pebruary aen den Heer Abt Ftio, ( die de faecken
voor den Heyligeo Scoel alhier doet) datmen tot Ma-
drid van jiken niet wil hooren fpreecken, en ioo jCóS
Vranckrijck fijn confent, om tot Roomen te trafteren
niet en geeft, hy fietgheen middel om de parthyen
over de Vergaderingh plaets te doen over een koo-
men. Ondcrtuflchen de Heer Marquis de Caftel
Rodrigo heeft zedert
drie dagen een gefchrifc aen de
Minifters van
Engelaait en UoUandt ghegeven, waer
by hy verklaert, dat hy Brieven van de Koninginne
fijn Meefterefle hadde van den
twatlfden, achtienden,
en -vierentwmtighfie» f m fivendet^Έcbm^·

rii, waer by fy bewillight'tgeene hy aen den Nun-
tius van fijne Majefteyt antwoorde , noemende de
Stadt van
Aken tot Vergaderingh-plaets om te traöe-
ren. En 't gheene niet minder remarquabel is ) niet
tegenftaende den felven Brief vanden
twaelfden Ja-
nuarij, die den ghefeyden Marquis feyt te hebben)
gefeyde Koninginne fchrijftden/?/7;Vw^(»derfelver
Maent aen de Keur-Vorftenen Princen van'tKey-
fer-Rijck der Vergaderingh tot Ceulen, dat fy eeni-
gen tijdt geleden 'tgeheelewerck in handen van den
Paus geflelt hadde,
οιηκ Rootne» getraóleert te wor-
den. £n den felven Brief van den
feflienden, en wicrt
niet eer in handen van den gefeydtn Courier der ge-
feyde Keur-Vorften en Princen geftelt als den
drie e»
twintighSitn,
en denvoorfz Courier iseerftdeneci*
en. fwintighfie» Fcbruary van Madrid vertrocken.

Mach men gelooven , en is het eenighfints waer-
fchijnlijck, dat de Koningin van
Spungienfòviicàza
twaelfden
Januarij aen den Heer Marquis de Caftel
Rodrigo gefchreven hebben, dat fydekiefingh van
de Stadt van jikm toeftont, en gefeyde Koningin-
ne fchryvende
vier daghen daer na aen de Heeren
Keur-VorftenenjPrincen van'tKeyfer-Rijck, fou-
de haer de fatisfaftie niet willen geven van haer te
laten weeten , dat fy de Vreede in haer Nabuyrfchap
wel wilde handelen, waer in fy hare mediatie kon-
de exerceren, die iy accepteerde. En alfnoch niet
't gheheele werck na
Reomen te herfenden, om aldaer
ghehandelt te worden , ftellende felver twee zyden
fchrifc om te juftifieren > dat fy op gheen andere
plaets konden tradleren.

Sijne Majefteyt ter derder plaetfe, laet oordeelen
aen't gefeyde Gefantfchap te feggen, of door een ge-
nerale claufevande gepretendeerde macht der vpor-
fchreve Marquis, daer van hy aende Minifters van
Engelandt cn Hollandt ds voor-reedcn niet heeftdur-
ven laten fien, door dien defelve eer in termen van
een fchimp brief teghen
yranckrijck ghefteltis , als
een macht om de Vreede te tradteren. De Konin-
ginne fijn Meeftereilè f^gende dat fy goct vindt»
dat hy mocht wercken of fy het felver deede, fao cn
volght niet, dat fy hem 't vermogen van een ander
in fijn plaetfe te ftellen ghege\fen heeft met de iel ve
macht, foo dit in't vermogen niet nametlijck is ge-
fpecificeert. De Plenipotentiarifen van den Koningh
te Munfter , die van fijne Majefteyt te
Breda, en
den Heer
Colbert giende naer Aie» t hadden
in haere volmachten defelve claufc , te doen alle
'tgheene den Koningh felver konde doen, foohjr
tegenwoordigh gheweeft hadde. Die van den Ko-
ningh van
Groot Brittangien, fouden fy gheloveo
te konnen volkomentlijck tradteren met de Vol-
machtighde van de PlenipotentiariOèn van fijne Ma-
jefteyt, en defe fouden fy het durven pretende-
ren ? De Koningen geven dat, nametlijck op de
genoeghfaemheydt, getrouwigheydt, en gaeuwig-
heydt van den Perfoon die fy verkiefcn , fonder
een particuliere exprcifie van haer wille te maken,
fy verftaen noyt dat de PlenipotentiariiTen de-
felve macht aen een ander fouden geeven , die
(bmtijdts defelve qualiteyten om haer wel tedienen,
niet en hebben ; £n foo defe reghel plaets heefc
in 't Recht voor fimpele Procureurs , en die
yets bevoolen wordt in faecken van weyniga im-
portantie , met hoe veel meer reden behoorde het
geobferveert te worden , ak het raeckt de verande-
ringhe van Staten, ende d'ophoudinge van Souve-
rainiteytcn , ghelijck den geheelea voortgangh der
Hamm + gefcy-

enOORLOGH,V Ack-en-^eertgihfle ÌBoeck. 691

tv'
il
li


-ocr page 723-

691 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

I<jö8. ghefeyden Marquis, hoewel't is fonder twijffelghe-
., ,■. lijck hy ghcloofc, ftreckende voor grooter goetder
faecken van fijn
Meefter, ( in'c welck hy fcer prijs-
waerdiger is) iigh vol van tegen - tijde, contradi-
öién, liftïgheden, en ghebreck van macht vindt,
en eyndtiijck gheen ander wit hebbende, a!s tijdt te
winnen » om ondertuDTchen plaets te geven aen de
komftevan Don
Jan van Ooflenryek , en 'tfecours
van Duytflandt, nieuwe Wervinghenen Krijghs
vermeerderingh ; hy laet niet toe aen fijne Majefteyt,
foo hy niet wilde fulcke groote confideratien volgen,
'tgheene hy ieer geerne voor 'tgoetvande Vreede
foude geven, maer veel eer hem te obUgeren figh foo
veel meer te voorfien tegen alle overvallen, tot een
grooter feeckerheydt van de Vreede felver. Onder-
tuffchen fijne Majefteyt, om foo veel meer te be-
tuygen, met wat een oprechtigheydt hy tot den wegh
der Vreede wandelt, en dat hy felver begeert tot de
minile oogenblick tijdt van nu voortaen foo waer-
dighgheworden , te winnen , verklaert ter eerfter
plaetié aen'tGefantfchap van<ie HeerenKeur-Vor-
Iten en Princen van 'cKeyfer-Rijck, dat hy voor
fijn fatisfaöieder rechten vervallen aen deConingin-
ne fig als noch fai conteotercn tot den
•uyftienden Mey,
inclufive, meteenedergeieyde Alternativen, gelijck
hy hier vooren geoffert hadde te vreden te zijn tot
den laeften van Maert,op de conditie dat het Traftaet
'tgheene men behoorde tuflchen hem en de
Sfan-
giaerden
daer op te maecken, is gheteeckent, gera-
lifieert, en de'Ratificatien voor den
feflienden Mey
verwiflelt. Waer in men lichtelijckkan remarque
ren , dat de termen die fijne Majefteyt voorfchrijft,
meer als genoegh zijn om 't felve te doen , foo
d'acceptatie die den Heer Marquis de Caftel Rodri-
go van de ghefeyde Alternative aireede ghedaen
heeft j oprecht ende conform fijne ordres is ; want
een goede Courier, gact in
feven daghen van Parijs
op Madrid , en van den
ftegenthienden Maert , in
welcken tijdt fijne Majefteyt deielve Declaratie
voor de ecrfte mael aen de Minifters van
Engelandt
en HoUandt dede , tcJt den vijftbienden Mey > is feven
envijftigh
daghen. 'Ter tweederplaetie, Sijne Ma-
jefteyt om te toonen fijne oprechtigheydt in defe
Declaratie expres , hy wil fonder uytftel een Tra-
öaet met den Koningh van
Groot Britttmgien , en
de Staten Generaci maecken , op de voile macht
die haere Minifters alhier hebben , waer by hy wil
obligeren, figh te cohtenteren met de gefeyde Al-
ternative tot den
vyfthienden Mey inclufijf, in
welck Traöaet men van woort tot woort falinfere-
ren 't Tra<3:aet van Vrede, 'tgeene men tuflchen hem
en de
Spaenjche op de fondamenten der ghefeyde Al-
ternativen behoorde fe maecken j den voornoem-
den Heer Koningh, en ghefeyde Heeren Staten, op
haer nemende in goede forme te brengen de teecke-
ninge en de Ratificatie van Spajtgten , in een tijdt
dat men de verwiffelinghe voor den
fefiiende» Mey
kan doen. In de plaetfe, fijne Majefteyt geeft
van nu affijnKonincklijck WoordtaenoniënHey-
ligen Vaderden Paus, aen alle Koningen,.Keur-
Vorften en Princen van't Kcyfer-Rijck. en andere
Chriften Potentaten, en fai ftellen felver een Ar-
tijckel op defe gelijckeniflè in 'c Traöaet 'c ghecne
hy offert te maecken met den voornoemden Ko-
ningh van
Groot Brittangim , en ghefeyde Heeren
Staten, dathy ter goeder trouwen aen den Koningh
van
Spangie» fai reftitueren , alle de Plaetfen en
Poften die fijne Wapenen zedertdenlaetften Maert
hebben geoccupcert ( in welcken tijdt de fufpenfie
der aenflagen fullen ophouden ) tot den ghefeyden
•vijftiende»Mey inclucijf, fondernochgrooter, noch
avantagieufer conditiën van de Vreede te begeeren,
als eene vande twee ghefeyde Alternativen ; by foo
\msà&Spaenfche ( ghelijck gefeyt is ) alfdan gecon-
fenteert hebben eene te cederen, ende dat de Ratifi-
catienvan'tTratìaet, tuflchen hem, en haer ghe-
maeckt, voor den
fefiienden Mey verwiflelt 5iijn.

Sijne Majefteyt isgeperiuadeertdathetGefantfchap

van de Heeren Keur-Vorften , en Princei» van i/f/r» I
"tKeyfer-Rijck vergadert tot Keulen , fulfcn bely'
den datmen by na niet foude durven hoopen fulckè
groote importante en favorable Declaratien, voor
de vorderingh, en dat meer is , voor de conclufie
van de Vreede, als die in dit fchrift gheftelt zijn
fonder niet verder geobligeert te wcfen als tot het eyn!
de van Maert. Hy ftelt als noch de Vreede in han-
den vande Mediateurs tot den
vrienden Mey op dê
felve conditiën der Alternativen, als of hy vergeten-
de , dat fijne Wapenen
't Franche Comi/, ghewon"
nen hadde > hy ipreeckt klaerlijck, fonder dobbel-
finnigheydt, en twijfelachtighe termen , willende
aen alle het Chriftenrijck cffeöive nieuwe proeven

met dewelcke hy
_ van de ghemeene

, _ matigheydt in de Conditiën

van 'taccommodement, cnwenfchtdatdeS/>«i?»y?/5ii
figh willen dienen van d'een of d'andere in een
wyle van tijdt, dewelcke (ghelijck aireede is gere-
marqueert ) meer als ghenoegh is, om fijne goeda
intemien tot eiFetì te brenghen. OndertufTchcn
den Heer
Col&ert vertreck: morghen, om' met de
grootfte dagh-reyfen die hy kan, te gaen naer jikte,

om hem te gheleyden , doend

met fijne cene Caroile , die hy van nooden heeft

ide de refte van fijn
Equipage volghen. Het is meer als een Maent dat

den tvu
•t etht Μ

hy'op de Vergaderingh.plaets foude gegaen hebben
foo het paflèport 'tgheene hy van nooden hadde,
en die in twee daghen konde van BruiTel koomen,
niet en was verachtert Zedert den
veertienden Fe-
bruary datmen die eyfchte, tot den Ctfl''enden Maert
wanneer die ontfanghen wicrdt. Maer de
Spaenfchi
willende door een fufpenfie, de Maent van juniui
winnen, hadden te veel intereft, van haer in ftaet
te ftellen en gepreflèert te zijn om te traftereoen
iluyten in de Maent van Maert,

Ghedaen te St. Germain «w L
en fwintighfien
Maert feflien
fefligh.

Geteeckent

De LIONNE..

ginmibbfl^ toiccbt upt alfe quacticrm baii iSuroi
pa fonbcc opöoubcn Dft|f'Pr<OÖ aljcfcöieüen / niet
alleen banDe groote appatentten / bi'e Bacc foubcn
bcctoonen tuffcDen be jfcanfclje eiiDe ^patnfctje
USonaccöien / om tuflcöen benaiiDeccninDpcutjas
ren @o|logf) te fullen Itomen/ niaec oocli bat eeniglje
?llctc|Sbnnbienl)accbaec toe altceöe fjaùben befliHi
nentcbertooiien.'

5&e ©ioot banbf ffcanfcfje ©ojIoaB-gicöfpcii upt
Toulon aöeloopen / ©ojïtoaert^ aen na Livor-
ne ,
fiebbenbe öaec ©dobìj JHSosenbe Conbop-
©loot bcjeflent/ enbe ontmoet in eece enbebjient»
fcfjap / fonbec bat pct^ anbeti ali baec toe D<e«
ncnbe göeplccaDt 5P siietoeefi
5 en be ffcanfeBc
©loot toebecom tot
Toulon aeneefioomeu / bie
gaer pjepacectt om aubetmael See te Ittefen/,
en öaec cour^ na be
Levant te nemen. ®e boi^
fcö?ebe ffcanfcDe ^tBeepen/ neben^ nocö fesOT-
bete / toletben tat
Toulon iaebei'om toe '

al^ oorft De ©alepen / en toiecbt aen bJfeOec jtji
ben biligentfe tot D'öquipage gflefijupcSt / enOf
25eot^ bolcB/ al^ ^olbaten/ tot be tiemanniii£fc
ban alle^ göcceet aftemaecRt. ^paenfclje «iw
iepen öebben een f canfcöe Spaccfte/ foo in cour?
Dcaemeect toa^j / genoomen ; en toiccbt met bletae*
löcfte filepn baec-tupgü ban toeöfc-jöben op bcnanj
beceneeoojloo&t/ boo? alfnocfj),· BfiÜciimcebenoc&
al beel Herchecgebaentoietbtinbf 30eil-3«/
in 'iCanael boo; bie ban
Ooftendc en Bifcayen. jpca
gaf booi (nbien be ©?ebe
tuffcBen Vranckrijk ^att-:
gien
fucce^ nam/Die ficoon een goet fecour^ na Can-
dia
foube fenbcn/öat booj Die plaet^ tof I foMif J


-ocr page 724-

e η OOR LO G HjV Acht-en-veertgthfie Boeck. ^p j

O «tl aoetfccour^ «a Candia fouöefenttcn / battioo?
aie tofi t'ouöe ftoomcn/ Detoij! De drieste»
Bcti ua» asacbavpcn öaec in rjctcaojDinaci^ €qui·
iiaaic ίΐΓΐϋεη om een uptinuntent fecouc^
te ùocn
rot Df cpnöeiinoDe conquefien ban 't iionincRcijcii
ton Candia, Oaec toe alle macDt en miD&elen aen''
Mjcnht VutccDen. ^e boojfcfì^be lüoober^ ban SSac-
batPÉ / bitlöE" fiun "ocD al in gee / cn caufeec'
Dtnal ueelfcDaöc ; <lBen ^Claiecfclje öooticc / ohe»
ffloniccci; met fes en twintigh^tuclien/ enUaniStu·
nip bectrocften / Uoo? .fnaaltljaöaaiööf ©altpen

p?lnciban Condé toiertBtffBÖttefuIIen
hfctrecten ben
cwadfden Dec aenflaenDe jUSaenDt nae
31)113ica&tE / todcftfcinbfbou^ fouDe 3ijn tuffcöen
ociïeüiEteöe Sembrcen be
Maes.

^e^enben ban'^ContnsI)^ i^up^toittbennoce
al gficlüoftte fuHen Dpb?eecfteu ben vyfcbienden bec
acniiaenDe .mahiDt / enbe jijne Majeflept bra ach-

tbieaden.

^atHCbaflööaecte boojen / ben Dauiphm tot
Si. Gerraain flfjeboopt 0l)Ebjo?bói / ben naem ban
Louij ontfanjienbe/ban b'i^eet Cacbinari De Vendof-
me , al^ legato à Ittcre ; bfcfelt met öe i^iinceffe ban
Conty, al^ Marsine. ïöelcRe folemnitrpt oftelucs
High met feecgrooteonsöemeene masnificentie tnbc
toeloop ban bolcft afaDfioope» / SÖnÖi flbctoeefi
cciiocc pjatljtiBÖfie
jFeeficn / («e in lanBDc3laeren
flfii 't iFtanfcöe i|ofBUefol«nnife£rt 5ön Beb3n?Dcn.

®cn dertighften fcb?eif b'JgeeC' ban Beuningen ,
tiat Ijii neüen^ ben J|eec Tie?or, boo? be ttoeebc
Iliaci m confeccntie toa^ gljetoeelï met De drie jHeetcn
iDinillcc^i enbeaïfooüibefelbefoobpïeceptie ban't
mciuuöcboojaaenbeconfeccntie toa^ boo^geballen/
ai^ oüec bebatten ban't eljecn öaec tacoöen befen
Coninob booj be tecc be Lionne, jop 't Bljcpaffrecbe
inöe booisbetoecbe eer|Ie confecentie tot anttooojbt
Üiai ObcflÖtÖtn / B^ITélfê aDefcfi?«fte Öan ben
ne-
gentienden
befe^ orafianbelijch toag becfjanDcIt; &£t
nljfcii tot een bol bericfit banben toeflanbt / in be·
tofltftc (lai) b'impo?tante ^egotlatic obec een ©jeebe
tultcöen befe fócoon enbe bie ban
Spangien, fiabal=^
tan^ ücctoont ; foa Ijabt bp fijnen piicfit ggeacljt alle
'tfclüt / aen Ijaec iooab .ïlBoe. obec te fcbjpben i
niet Dat öaec igoogt) .lHog. tot fiaec becicbt fouDen
i!ooDi8baci)ten / maecopbatbefeftjniSelatiefoHbe
mogtjcn bienen om boo? b'J^eecen jiainiflec^aenDe
IjobenbanöptljeemfcljePiincen / bie intcre|lbaO=
Den in 't bebojbecen banbe boojfcb?ebe ©leebe / enbe
infonöecbcpbt banbe iUoninaen in 't j^oojben / enbe
betfcöcpöe ©ojfienban't^Hptfcbe Ööcft/ foo beel
Ijet nooDiab toa^ te boen tcabenBarnallebfcheecbe
opinien/ mttbctarichemen befeltietotbcnabelinabe
baiiDe opcecljtiabcpöt ban fiaec ©ooaö JEog. con^
önite / omtcent fjet öooBeöJfccItfoubetoiHen inne=
men. Cnbcbattemeec/ om bat t)P in'tfeecRecbe^
cicijt Voa^/bat boetoel ben i^eec be
Lionne geacbepbt
Öecft aen becfcöepbe ÖptUeemfcbe J®ini(i:cc0 / fjct
fc|)2iftclijcRcecit bp fdnlSb. ingefl^ ban't gljcpaf»
fetrDe in öacc eecjie Conferentie/ obtc'ttoeleft öp
tnöc D'Öeec
Trevor met ceben baecbeftlaeaötbeU'
ben / bat bet felbe ccbtec/ b?p met oogblupcfein=
Böc/ of anbetflnt^/ aen anbececopielijife in banben
toa?al)£i»oomen. }|uta)ag gecefolbeect/ neben^ ben
i?cec trevor'tboons'tcecit/met een 6o?teccccit/ ge?
QDDjcfTeect aen ben ifeec be
Liouae te beantbjoojben :
maec fulcR antïnooibt honbeeenigb
aigreur btcooj^
faechen / enbe bat bet min nooDiab fcbeen om bat bet
boojfc&?tbe recit aen 0beenapt5rémfr6eJ®ini(iec^
bitcbtbebanbight; footoa^ 'tboojfcbjebebaecant"
tooo?öt acbtec gbebleben/ enbe iwnbebefe fijn Celai
tie^t felbe effect boen / baec toe be felbe fouben öeüben
flcHelt.

^aec bot b'ieec ban Beuningen befe piefatie babt
ScfcO?cben^ met intentie ban een totjötliiftighe üt-
Uffcbc / i^ bcm inbe natöt toegeftomen een Sillet
ban Den Ifeetbe
Lionne, met brtoclcfte b'^eec Tre-
mor > enbe bp tot een tkoeebe Confecentie sijn gbeno=
i»o!)t; enbe të in be fet*)e Confecentie'tgbefieele

tDcccTtinfcoOaniobetrcmcnofbiacbt / bat öpnitti 1^58.

tct afuarcDigfifn banbe Courirr^ «acc Madrid mbe ——^
Kngelandc tjabt becloocen/ bicn tüDt bie l)p gljebca
(iineert Ijabtom 't boojfribube ampel Urlare aen
öaec ©ooab JiEoj. te Doen. «icbtcc toilbe alleen bit
feagen: bat inbe opafroctbcConffCentiebie gebeele
faecfte
abovo tua^ betbanbrlt / bat be ctbrnen bji
b'oïife baec naec abebjuprfit / om be
pjocebutcen bait
Den öoninaö ban Grooc Bnttangien enbaec^ooaft
Mog. te biiliclten : oocft om aen te toijfen/bat
ö'ft fur=·
cfsSban©ifcDe tot contentement ban fijnlEajelïept
fanbec becDec blocDt-betaieten onfeplbaec foube üJfCs
ben aöemaecftt boo? 't concert bp öaec boojgeflaatn j
mitfgaDec^ om te boen bcgcgpen battec aen 'tp^e^
fiecen ban't geen/ toaec
toeEngelandceniiaeciìoaa
Jll^oQ. baec fouben rngaaecen/ nietgcttoijfelt&bnbe
toetben; enbe battet ben Koninjjö abantagien^toa^
be 33>jeebe temaecRen met
aggreement ban Engeiant,
enbe be Ver^enighde Nederlanden i bat Spangien
Bbeenanbcceoojfaecltfionbe nemen om te tergiver-
feren,
alg een boope ban battet toecch banbe ©leebe-
banbel / booj be bechlacinglj ban
Caftei Rodrigo»
enbe boo? 't geinterponeecbe guarand ban l)acc i^oogb
Mog. foo becce gbebiacöt / batfe niet acbtec
ftonbebltjben/ al^ boo? een ceti:aitteacnbeg>pacni
fcbespbe/ bat al te befabbantagieusi aenbe^paen?
fcbe foube 5yn : bat in foobanigen conjunctuce/ en in==
fonbecbcpDt in een (@o;logb tulfcljen foo na becbiante
^jincen/ be caffatie ban J©apencn gbenocgbfaem
uitro plegen aeaccojbeect tebjojben; batbe gbcenc
biefp becfocbten / feec ho?t enbe gelimitcect toa^/
enbe obecfulclt^ bc^ teeec Itonbe ingrbiilUgbttoojben/
bat be^ niet te minte maccbecen met
drie Hegljer^
alle be
Consilia ban Europa fonbec bjucbt foube in
coecfïeQen/ en begemorbccenbanSDjicnbenrnjlas
bupccnabalieneren, en Engelandt enbe öaec ï|oagB
l^qg, in neccflïtcpttoecpen/ inbe iDelcficmentoijl
batfe boo? b'inipo?tantbi'pt ban öaec inteceffen /
en
bao? ben banbt banljaec Conbentie foube baecben acs=
bjacbt. ^at bo?Det^ De laetfle bcchlacingbe ban ben
Coningb geen gecullbept Itonbe geben / ja bat be
Spaenfche baeif boo? in bafle boop quamenbanbat
top ben anbecen öiec in niet fouben Ronnen becflaen/
't loelcR öet eenigbfle miDbel iba^ bat ben 3^?ecbe Ron«
beboenuptblpben.

i|aec ceben op befe enbe anbcce pofitiben tee intens
tie ban öaec ï^oogb JSSog. bienenbe/ feec toijbtluftigg
in be boo?fcb?cbe Confecentie gbebcbuceect sijnùe/
Öabben minbec tegenfpjaecR gebonbcn aij? be bao?B
gaenbe/ enbetoacen meeflcnbcelaen8rf)oa?tmcteeii
appetente aefeaaflijchbtpbt/ bie öaecbftccbeDebo=
pen ban
't fucce^ ban öaec jaegotiatie/ ol^ fp tot nocö
toe öabben abebaen; enbattemeec /ombatfp ban
tccsijDeneeniabbetigbt babben ontfengen/ öocüjei
onfeeeRcc / battec altban^ fmcece gWnegentbfpDt .
banbe j^canfe fouOe 3l}n om ben i@o?ibgö tetecmi*
nccen.

^PÖebbcnoocRin 't begin ban öaec bifcoUc^mrt
bifccetie göecepetetrt/ 'tgbeenfp aen ben i^eec bc
Lionne öabDengöefepbt/ 'tglieen fijn C op paplec
Öeeft gbc&?acöt ban'tgbepaffeecbe ban öaec cetile
Confecentie ·, enbe öebben infonbecöcpDt boen ce^
macquecen / bat fp gantfcö niet fjabben toegeflemt/
gbelijcR in 'tboo?fcö?ebe papiec nocbtan^ fcöcen te
b)o?ben gepofeett/ bat ben l^oningö ban
Engelandt
enbe baec ©oogö .ïlSogenbe/ fouben beöoocen na»
Dcc te cefolbecen op bc bjagbe öaec g^baen om^
tccnt öet emplop banbefe^ itoningb^ wapenen na
't cpnbe ban JEep aen be jpbeban be ^paenfcöe
beclanben; en ontccnt bet epflcöen banbeabanta»
gieufe 3g?eben^Conbiticn/ inbienb'altöan^ boojge*
flagen / bp
Spangien niet tDo?ben aengenoomen /
alboocenbefe litoningö opöacc boo?(leIlen|ÏgöfauDé
beöoocen te becRlacen i maec bat f]a tee contraete
ÖÏ^bcn eengctoefen / bat baec boo?|ieilen / inbicn
men göeen uptblucöten/ maec een epnbebanfaic^
Ren focöt / bolDoenbe toaeccn / om ben ®?e£bc
feecReclDcR tot contentemeiirban in JKSejeflept te
öeceptRen,

let


-ocr page 725-

694 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lÖÖS Doojnflcmfie Dot op l)o« octiifcoucefröe / cn

__'tBötÖEcïetocccftDooj be iioiiinctHöc6e Commifla'

-riffen i^oDefepOt: toa^OatDefcnUloninglj feectoed

tEnaeüallcöanDenltDninobban Groot Britcangien
entie fiofc HooqB JiEoflcnDe alïefDeljabtflöcDaen/
öctoijifön J©a)c(icpt om Baec conlïöetatie niet at»
leen abanoonnecen bailDe / een feec appacente
ftoope »3an bojDetc conqueffen te ftonnen öoen /
maccoochfooeenconfibecabele^iobimie/ tiat l)£t
oen fönjnsajeflept niet fcüojtenfouOe öat Oen ©jee»
Denietiiico toiecDeofteflootcn/ maecacnöeSpaen-
fche ; Dattet interefl tua^ ban gacc Voogb ^O'
OcnDecnbeEngelfche bat Den ©jeeOe becöaefftoiec»
be / en bie^ t)oebe ttjöt (tojtec sijenomen tDietbt/
enmeabtoanflBoebjupcftt / om bic bpojbeSpaen-
fche te boen af η nemen / ïjoebefaccfienbanKnge-
landt en &aec©ooBÖ JKogenbc betec bafecbenDÖc»
toojDctt. ©atmen iDilbe flelooben / bat Bp bilm
ïilontnad
£ngekndc , en f)aec üloog!) JlSogcnbe/
ten^ 5onbc/ obet'tBebojbecen banbtn ©fecbe/
beffibe onfeplbaecfoube toojöen acngenomen/ maec
bat oracene te toojbcn / mttfccQljeenbifpuptian-
gcc cn i^ obec be ©jeebe^ Conbitien / en bat Bet
becfcbupben banbe ©jeebe aUcen booj
Spangien
gljefcDicDenltonDe/ metmcec ecDengefepthontoo?»
ben/ batEngelandccnBacci^ooai) jaaogenbe/ be>
I)oo?Dcn met bcfen öoninoü figö « cenfo?mccen/
om b'opiniatcitept ban
öpangien fpoebigl) te fur»
tnonteten: al^batbefen^oninglimet B^ecï^oogB
JSogentic cn
Engelandt bct)oo;be t'acco;beccn obec
mibbilen bie be
Spaenfche ftonben in bOpiniatci=
tept in betoelclte fp biacen: bat bp alDienbenttla:
nina
&banEngelandc cn gaecllooglj J©ogenbeacn
befc ceben niet befeteren / batmen ceben IjaDt te feg^
gen / batfe pup; aücsS na Baec fin teiloen gebben/
cnDeS^etfielIen; of bat Daec pet in Baec gebacD'
ten bebrcfittoag / bat ben liloningö fufpeet bjasS;
batmen albaecljaötvierfeccete ?(lcticulcn ban'tQe=
conbenieccbe tuffcgen
Engeiandt en gaee l^oogl)
JIBogcnbc/ ban 't toelche l)ct
derde b'onfc ban tooojt
te tDoojbt boo; gebackte i^eeccn göefept^ cnbe
batmen niet tsifi offec niet mete tuften· !|n alien
gljebal ben Stoningliin ftjn gemoet / enbpalleotie
uactpOige ban alle
fcijultfOHbeSDnQÖelibeteect / in
bicnnaeciticIineiiebpBaecgBetoant '/ om beni^je^
ficaentegaen/
cnomfigijmetEngelandtenDe (jarc
j^oogB J^genbetebecfiaen/ be fclbe ©;eebe/ celj·
tee quam actjcec te bipben. ^at pemantmccon^
recDt DaOt gefept / bat in befc gelegcnt&epDt
Enge-
]andc
en gaec i^ooglj IBogenDc niet ailecn ban bcfen
ftoningDcpffcÜfnljetgDeenBpnict fcgulDigB toa^/
maec na bat Bp Baec epfcBtoegeflaen Beeft/ inöec
Daebt met Bcm luilben in contentic fiomen / om bat=
febenllioningBin^iibet: totl boIQocn / cn batfpfe
in iSoubt toilDcn betaelt Bcbben. ©at fulch^een
fcDonbeciiicfienbbiangB pjefupponcccbe/ bie ben lüo^
ninoB nict BonDe
{ijbcn / en oocB niet te l0Dcn
toap: batmen om tebolDoenaenDefccupuIen / bic
b'onfe BabOen gcmobecct / ban Dat be ttjbt ban Balf
IBep/ tefioittoa^ombeiaicactaten te boltccchen/
men albacc te bjeben taa^meton^bicaenfiont^te
Qblufieten / en in foobanige glabbe effen tetnien
te flellen / bat
Spangien niet foube Bebben te tarecen
ofte ceplicecen. fEnDe aifoo b'onfe baec op anttooo;»
ben / bat fp niet gegualificeecttDacen om'tgeBecIe
i€cactaet t'abjufleeen / maec alleen om een €cac·
taetoptececBtenmetbefen lltoningB / in'ttoeIcBe
foube influeccn toat fati^factie aen fnn j©aje(lept
iip flot ban be ©;eeben^ i^Tcactaten fonbe moeten
toojDen gBebaen ; maec bat fp ecBtec toel billben bie-
ten toatrnrn baecDo;becibe nobigBcetnefen / om
'tgBeBecIeiCcactaetban^iiebete boltcechen / foo
Bebben gfiebacBte ïleccen feec milbe Baecge-ejjpli.
ceect / oomittecenDe / batmen gBeen tecmen fou.
ae bcBoocen te gBcbjupcBcn / toacc boo? b'ccn of
b'anöec in (ïjn fnPenucn foube Bonnen toojbcn bena.
beelt: batben^oningB figB foube contentecen met
be fonqueften ban'tbeojleben g|aec
/ laFranfche
Comté foube beloben tc cefiituewn/ en De ctmficma.

tie ban't®eactaet ban De Pirenées toe|taen; ban
boo? foo beel baec inuè / mit^ ben Bjecöe met
Por' I66l

tugaei, enöemettetcebeïen banöe gcconquefleechE

glaetfen banbe boo?gacnDe Campagne ccniohe
becanbecinaetoiccDtgBtmaccht / aliegi fonöcc uie-
jubltie banbe^ een enoe be^ anöeccn p?cten|jen : bat
fp bit ®cactaet foo gecoucBcect aen 't iiof ban Ma,
drid foubenfionninfenOen / baec op öefolutie bc=
boibecen / enbe bat baec rtiebe alle^ totcontente=
ment ban
Engelandt en Baec Hooab fOogentiE fomje
toefen getecmtneect.

©'onfe Bebben befen boojflagD nict quaet gBebon.
ben/ maec Bebben boenconfioccecen/ batalleöbu
Spangien gecebcc fonOe aengcnomcn toccben/ inöitn
fp een concect meteen anbeccn tnaecltten bolnene
Baec booilïel/ banbe toelcfie b'eicccutie met D'jtite-
ceffcn banbe concectanten compatibel luaé; eii
toeicB concect niet te min efficacieus toa^/ om Ht
Spaeuiche t'obligcccn tot ben ©jcebe; batDejaccIt
bie^nietbienbetefluctuecen/ en occafic gelaten om
omb?ageg tc boen accceffecen. <©p toetcli laetfie fccc
beelbp Baec gefept 3önbe/ enbe gcnoeoBfacui aiied
bat fp ftonben uptbencBcn/ foot^beboojfscionfe::
cernie ùaec mcbe geepnöigBt / enbe Bebben gcöacöte
#eccen acngenomen omftanDigB cappojt ban ailcg ie
boen aen fgnjltgajeflept.

©en negen en twintighften, ficbben fp een tweede
ConfeccntiegeBabt met be ©eecen Ie ïeiiier cnDe
Lionne ( ben l^ccc Colbert om eenige faccBen na Pa-
rijsjpnbebectcoc&en / en i^ BaecDoojb'opgemEiöe
Üccc
TelliergBtfcpt : bat aenbe ütoningB JonDeom·
fianöigB cappojt gcbaen getoeefl ban al 't goeen inDe
boo?gatnDe <iEonfecentie toa^ boojgcbalitn / ijju
löajefi. Babt gelafl Baec te boen feggcn/ bat Bp albo<
cenopBaecboojfïcIIentcbelibececen / fouDcmomii
toeten; of ben JioningB ban
Engelandt, cnBaeci|ij,
HBog.toi ben bipben bpbebccBiacinge bp b'onfc gc<
baetv ban bat fijn Jüaieliept na'tepnbe ban ^ley
nocB fonbe moeten pecfUiecen bp ö'aenbiebinge ϋαικ
be bctoufie
Alternative.

^p Beiiben toebcc bcelc ccbcncn gBebjupcftt / om
aencctoijfenbatbefemanieten ban Banbelen onbr·
Boo^iijcB toa^/ cn bat in befe conjunctucebanlitK
meucen/offacc{tenboojfufpictcnbeomb;age^ / foo
men
't tocccft tot een goet beflupt toilbe brengen/ Oe»
fcc maten niet bienben te toccben bctftoaect; enbe
bcel.anDccc ccbenen/ aile tenbeccnOc oiii befe teecen
tcobcrtupgcn/ bat fflnJiföajefïept figB tenminfien
op Baec booijicllcn beBoojbe te beclUacen / alboo»
een nabec ccfolucie ban
Engelandt en Baec ]|oogB '
iBogcnbe te bojDccen / obec 't oBeen toatc op fp met
be fafi bie fpBaDbcn niet honben bnlDoen / om Dan
nabec lafl/ toaecBctnooDigB/ baecoptebojbecen,
JBaecbitaHc^i^bccgeef^öBctoeefi/ cn Bet finacl
Beflupt/ bat ben fóoningB nicttionbe Baec tégljc·
moetgaenfoolangBfp
(lebaftonbaut) fgn ΜΦ
fïepttoiJDebocnconfïcingccen/ om eeutoigBbpfijn
aenbiebingBe banbe betoufle
Alternative te mocteii
bipben/ en fijn slapenen foo bc
Spaenfche Bcmtot^
tetcontinuecen ban ben ©oiIogB obligeecDen niet
tc mogen gebjupchcn/ baec't hem gBelcgen foube
3ün: bat al^ men baec bp foube pecfifiecen/ niet
te boen toa^. €n bat ingebal betr üoningB twt
En-
gelandtenBaecigoogBJ^ogenbe in 3uniu^ tot ejc^
tcemiteptenfoubemoeténbomen/ getliebecbannu
affoube moeten boen/ en baec obec een
caiTacievan
Wapenen
tottct epnbc ban JMeyhonbebelibetcccn/
tot batmen fien foube ofmen obec be gBeB^elf fi^ecift
Bonbe een^toojbeirt.

^P Bebben naecbeel DeBattén/ obec enbe toefiec
epnöelöcBfeecgencgcect/ bat bccebenten rainficn
toilbe/ batbcn Sloning becitlaecbe/ bat Bp be
ftiiftanc
van Wapenen
enOe een continuatie banüe offce^ ban
be
Alternative tottet epnbe ban Mey fou pjolongecen;
mit^batftin USaJeflcpfopbe boojfj
tweede bjagen
Bp Bern boojgefïelt Babt conténtemenij cn bat fijn
aaajeflept te gBelficfe bei;filaccbe toatcontentemeiit
BP baec op Begeert: batmen ànberfìit^ 'tgeenBacc
boojgeBoMben toletbt/qUalifcR anbec^ fpwöe Ronnen


-ocr page 726-

cn OORLÖGH, Ack-en-'vseriighpe'Boeck

.(dis.tiptöiipöeti / ùl^ tot «ngöefoc&l pceteprom met
'^(laecaftcbmeften / cnöcfliiKn miboelom tqibe·
flupt te fionicn 5 batmen toifl in tont omDjafle öe
ghemoeoctcn flonbcn / &oe picflant öe tiJDt enOe
tonjunctucen toaecen / toot bat bc biecfe Oan oe
IBaccDe ban
tachtigh a honden duyfent ^aniicn in
De ^paenfcöc .f^eoeclanöcn raoefl üccooifaccRen.
iBftccOactop f^fjaecniet anbec^ g<)rantti]Qo;bt /
aIjfDatfpttonOcn slierufï jijn / bat ben Coningl)
Dcnl^jccOc beambe / cnbeoatbp baec Dan oDeen
ronoenantecpjeubefianbeBetJen : ?iï^bar|)pi)aec
toilDe een concept iCcactaet in öanben (lellen / £tί)^
toucöeect in foobanigöe termen / batbe
Spaenfchb
acquffcEcen fotioen moeten / inbicnfe fincecc·
incH De conbitien banden 39;eébe bp ben lËatqui^
Caiielrodrigoaenolienamen / fuo al^'tbeboojbe /
toiiocn naebomen. Ql^at ben Coningg gjoote
te»
Den Dabt / omficbmet on^niet bojbec te becWae.
ïtn / maec bat
Engheiandc cnbc öaec i|o. IBog»
oeen pjcjubltfe baec boo| leben j biant battet 't geen
fp fouücn tsillen cefolbeccn tot contentement ban
Den (ffoningö op beboo?fcö?fbe
twee vragen bp Daet
ItonDetoo^DengecIaufuleett met een conbitien mtt^
iatöetgeenbuecoptDare becftaen / ban befeCo:
fltngö niebe contenrement te moeten bcbben t'efen^
inaöeüjilligöt toietbe; Oatfe tee toecelDtniet raeec
itonOcnfegggenai^ bit ì enbebiit met naecbec m=
(lantienteboen / bpben ConincR om pet complet
tee nen öaec te bonnen antiuoojQen / niet foube
Itonncntoojben goeobtineect. S^ecebentoaecme^
Ce men befe smacigbept belNIeebe / ^naecen onbec
aiiOecen / bat Den Coningb oecflonbt / bat jfjn
eec niet Bon ipben bat bP befen banbel (loote /
fonDet booj af gbeflelt te ma;ben bupten ben blsangD
op Oe booifi
twee pointcn , Wc 't gftcconbenieetDe
tufTcl)en Ënghelandc enbe f)aec i^oost) JlQog. meOe
bjacDt : ^aec omtcent men cefolut fepbe oatben
CaningI) Itebec tot
extrensic ycen tuil Komen ; enbe
tciuwceden, OatDen Contnglj göeen gjoote proro-
gatie
ban fltlfiant fioii&e accojbecen / fonbeceeno'
pinie te geben / bat ben
V rede feecftec giiigb/ 'ttoelcft
acnbentoejtelban ben ©ojiogb / ban gioote pje·
(uùfcie foube spn / cnbebat bie^bp jpn Majetlept
nfcthonbeingetDinigbt tooien / fonoec be faecne
tellen in tecmeuban met
Engeiandt enbe baec
Miog. re toilien Hupten. Sinfomma / b'onfebeb.
bm laec biec mebe moeten contcntecen / fonbec
tint bie üeecen bebben tuillen bechlacen / bat b'onfe
aenbe feecen baec JBceflec^ fionben bectcouoien
gt)cbcn ! bat op be boojfs
twee pomdteD contente»
mcntjpnbe gbegbebenomttentbet
prorogeren van
ftilftaiit
ban Ïiapcnen enbe tianbe offce^i banbe alter-
native
tot bet epnbe ban Mcy, oocft contencement
fotibc tDojben ontfangben. J^aet aifoo fp fepben
tenmlnften te moeten toeten / toat contentement
Den Coningb op be boojfj tweepoirften öegeecbeJ
Ooec op gbeanttooojbc / bat inbien
Spaignen
binnenben befiemben ti|bt be 9;ebe op b'arngoebo»
bm conbitien niet accepteccbe/ enbe bet ^cactaet
ban ü^jeebe baec op niet gbepecfcctioneecttoiecbt /
bat in fulcl^en gbebal ben Cuningb tottet epnbe ban
Julius (icb foube contenteecen metbe conqueilen
ban 't boojleben ^aec / baer bp geboeggt la Franche
Cotnté, enCamerijck,
enbe niet met mlnbec; ofte
inbicn be ^paenfcbe bet eqmtialent tutlöen afflaen/
^ben be plaetfenoié'tfelue conftitueecben t>o(gen0
betjiecgbebane ojiginalenepfet)
Luxeoburgh , ofte
R'jffcij enbe Duonuck. ^nbe boojfoo beelaen;
gmobbetoipbept / omtegbenbe j^ebeclanbennae
^beitcmbrtijbttemogenagecen / bat baer in ben
^oRingbgbeen timitei ie foube abmittecen / maec
bat bp tuel ficb foube becfiam'om biec maten t'agee;
ten / bat geen cecbtbaetfiigbe omb^age foonbetoo;^
Den genomen.

βρ be gbep?oiebteccbc?etticulen ban't «Iractaet
(toeltfte biec onbec öolgbt) bebben fp op't
eerfte
pojna gefept : Dat fp niet toiften toat plaetfen / Qe=
öeoucccnbe be Campaignr tjan't boo^lebr tJaer toa·
wn betojject, ^eec Defe Heccen fepben / bat öf ηα^

mecatictccffoebecitoHtoEtoa^gebaen : artaecom iSGt

benieecbc tuffcben Engeiandc rn baec §0 HSog. Pia-______

ces, Porces, &posdesOccupéesoveclcursCbaile-
Icnies & Depandencesj
en in't bOOjfS acticul toiccben
Dependances geeypliceect / foo in't fflcactaet batt
be
Pyrenees toa^gefcbiet / metten bpboegben ban'c
tooojbt
Gouvernement, om bat Daec obec qiieflic in'C
f recutecen ban't ®cactaet banbe Pyrenées ina^ gbe»
toeefl / cn bat DC
Spaenfche bic al^ Dependances met
ceben bebben moeten afftaen. ^p bebben bojbec toef
gemobecct battet jOBbifficultept foube bebben / of
oe Coninginnc Siegente ban
spaignen foobantn cef=
fle foube tionben boen / al^ in't drattaec banbe
Pyrenees toa^gefebiet ί maecbaetopi^gbefepttjac
befelbemec Portugaei op een maniere beeft gOefloo»
ten / Dpbetoelcfte
Spaignen guiteect banjtìnpjetens
fic op bat etjcfi / enbe bat befe llcoon itieec 3toacig.
bepcbabtte meecËenofbeceffievaiidctoa^ / al^be
geenebiefebeben / enbe ben Coningö ban
Spaignca
niet pjejubicicccn foube foo baer bom inbalibe toa^i
baer honben cemarque^baUen/bie fp niet acnglje^
cocrt bebben
i nuiergeencËonbenmeer toaectsgn
aen
Spaignen, bat om befelbe be i^cactatcn foubrn
beboojen acbtec te bIDben.

b'J|eet:TrevorenbeBeuningeii fagan ficrefolutie
ban befen Coningbinbe boo;f^ maniere baecbod^»
gbebouben / foo bact enbe guaipeb betbutoeldcfó
aen / maec conftbeceecben bat befen Conmgb in
3pn regacbe foobanigb acbte tc 5pn bet ^cactaet
tuffcben
Engclandc enbe baec JOog. fonbec ^bn
imecbentie gcflooten ·, infonbecbept betoble be fecce»
te attitulennietalleen tot
Parijs behent / maecee^
noegbfaempublbcfi 3bn / enbe bat jijn USajefiept
baetom ban befen fcbgn ban
conitrainac, een poincc
d'tionneurmaecto/ tnbe lupbenb^b ontcent betti
bie't boen ban
Engelandc en baec i^o. fiaog.oniijde-
lijck
affcbilbecben : ^a bie opentlbefi blameerden ,
bat ben Coningb op baec intecceffietn tjanben banbe
ftpaeniche (lelt / be macbt om be sgnc iuanbc gebeelé
Franche Comté te betooben/bic eenigcfeoeen / bp
na fo beel toaect te 3t)n al^ alle be bo^ie conqueden.
't fceehet / bat bc
Franiche niet ijecloojcn mette
Convencie oUec btoangb mibbeten / tegben toelc*
6c fp baec ftonben'bechen / inbicnfeben^jecbefeu"
bec uptdel (looten / enbe boe bie eecbec gbedootcn
toierbt / boe
Engelandc cn bacc ilBog. recbec
banbe moepten en bofien bie fp b^gben ( foo lang^
befen (@o;iogbbupjt) foube beclonjyn; bat inbien
Engelandc enbe baer φο. .i©og. toepgccbe befen €0»
ningb in een faeclte biebpal^
eeo poinft d'honneur
banbelt tc gemoet te gaen/ enbe baec op afgbcBjooc»
hen toiect / alle be
Duy tfche Vorften, oic ben ]9;ccbe
toilben/ tegen
Engeiaodt en beet i^o.|@og. fouben
geamincectsön ; <iEn ter contrarie
Vranckrijck te
gbemoet gbegaen toojbenbe / inben 'tfelbeal^ ban te
rugge tcabt/
Bngelandt en baec Ho. IQog. befe l^o;*
(lenappacentfabojabel foube bebben. battet geen
ceben toa^/bat
Engelandc cn baec #0. JBog.boce een
artificieuie conduyte ban Spaignen tcgen gaec toil iu
een <@o;logb fotAen toojben getrocitcn/ban foo 3toa>
ren gcbolcb/bat
Engelandt enbe baer Jl@og. ^o ·
cunquemodobaec met befen Coningb ober be ®]e·

fcbeen tcsbn j Cnbe bat Spaignen nocb banch gbe·
noegb aen befelbe foube fcbulbigb Sbn > obec't fai*
öeccen ban be
Franche Comté, fae ban alle 't gerne
obcrigbtoó^inbe
Spaenfche Nederlanden, ©mbcfé
enbe om anbecc ccbenen meer ( fcb^eef b'$ecc ban
Beuningen) Dat bP foube ban opinie / ( onbec
bcboojlbci» refpcct ban baec i^o. jREiog. ) bat men 09
be booo;f$
twee pointcn befen Coitmgb foube moe
gbentc gbemoet gaen : mit|men l^onbe bcbingcn
Den
ililftanc ban3S>apencn tottet epnbe ban Mc-y^
cttbe bat ben 39}eiibc boo; bte tbbt gbemaecftt ^pnbe /
fonbebecbleben toojben bp b'aengcboben conoitUn {
enbe bat gbebacbte l^eec Trevordodi bolliomen mi
bectcoutoentoa^ / Dat bit mebe bet fentimentbnt
Hof ban
Engelandt foube jijn / cn bat gct bede foitbe:
toefen/omMbefen üccntebt re bnaethiö^men Bae«

fom


-ocr page 727-

696 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i^^S. fouöetnogöettcefolöiccn / Doo?eitifiicp?ei^tecerccis

____ öecen / öatÖP Trevor öaecmrouöeraoaDen

bctoiHtgcii / mit^öp ( Jgcicban Beüningen) gfje·
ïgc&e Ia(i Γο'ίδε
Mtomen.

(i£nùebeixii}ieii'acceptatie poojlben i^eic Marquis
iJC Caftelrodrigo gcDaen / taa^ gegarangecrt, cnDe
naecftt / fìmpei / enDeongljecontiiticitifectberfiaen
tnicctit: te gefcgieCim / i)an eebacbten toacen (on==
bictebetmnae) öatDefefaccfee / öoe fe£t:aen(ioo=
triijcft öet fcöeeti / boo? ùeftn tóegf) betei; toe eene ©jes
öiae iiytftomfie toiect gl)eli?aci)t/ ali? tot een öifficiïm
cn&c feec bejUJaecIócfeen / en &jp na onuptbluffelijchen
<©ojtogl) toiect gepiecipieea : aftod om öat Öe
Spaen.
fe nift tijttólijtft fouDen tuiflen tffolbecen tot De V rede,
öieöaecaöfoïuptnoatfaccMtjcftüja^ / enDe boo? De?
toelcgefp toebet: bequatnen een ^jQbintie / bie fEiaI=
cebequ|)tt toacen / enbe geen ofte toepnigg Joopcgabe
Den / om te cecoutjjecen
bp ben toegf) ban iPapenen ;
a( toaer'tbatfe meteenfgenotobie ^ptgeemfefie
ef=
fjfieniie becfìerc&t toaeen. 3In fomma/foo öe Spaenfe
nietcetcaeteecöen / maecgjjefiant öebenöettooo|öt
banbenlBartmi^ ban
Caitelrodrigo, «ibebat fiet
felbe ban annej;e conbitien / bie ben ©^ebe niet befjooj^
ben te cetacbecen/ bjiect gefupbect / foo tpa^ ben ©je·
öe gemaecftt / 4foo öet fctjeen)

^enConingii ban geeft be caiTacie van Wapenen
tegenl be ba|!e ^teben en piaetfen gep2o{ongeect tot
Öenthienden?tp|({/'£ix)eIcKb'^eec ban Beuningen
öoo? ojbie
ban ben be Lionae met eea dBbelman
i^amsefeet.

©olgöt be b obengecoetbe becfeïaringe ban
Vranckrijck.

d' A Ütant que les iongeurs & difficuIteZ qui fe
Za feroient reOcontrez fi on fut entré en difcu,
^ -^tion de dirers droits, pretencionS) & excep-
tionsrefpedivesdefditsSrs.Roysj cuilènc pü beau-
coup retarder la Paix, diiFerer Ie bien toute la Cbre-
flienté en atcend 8c en receuvra >-.il à efté convenu 6e
accordé tanf en contemplacioD dé Ia paix, quepour
«Mi rfi /a terminer les difFereijjs prefenj qui ont r'elluméla guer-
J'-tiz) Ie re : Que ledic Sr. ^oy retiendra, denjeurera faify,&
j OU ira efifeélivement de totqs les placés,fortes & poftes
quefesarmesontoccupez , & fortifiez, pendant ia
iiemeuretn Campagnedc l'année paffee i à fgavoir, la Fortreiïè
My· ó- deCharleray i des Villes de S/»^· & i'Athe, desPlg-
cesàeDouay, Foitd^E/carpe, Tournay, Oudenarde .
Plfle, jirmenùersi Counray, Bergue & F eurne , &

— Λ J. ,_____ 13 "

Bitie

"Pofies ,qHÌ

fisamis mez.

ontoauptz. Lefdits LieuXiVilles öcPlaces de CA<»r/froy
«'f''^jitthe.Oouai. Fortd'Ffcarpe, Tournay, Oudenaerde,
/ΓίΐΓ l'IJe, ^entierSf Courtray, Bergu0 & P«rne,
leurs
pai-cdi Baillages,Chaftelenier,-Gouvernances, Provoftez,
r^rméi Terïitoires, Domainee, Seigneuries, Appartenances,
ρφί,
-ÌQgpg^jjpcesgc^nnexes, dequelque nom qu'elies
J^mir. apeliez, demeureroient par le prefent

Traitté de paix audic Roy Tres-Chrefiie», & à ies Suc-
cefleurs, & ayant caufe irre vocablement & à tousjours
commeau4,r. ArcicledesP;Ve»/w. .

Ledic Sr. Roy Tes-Chrefiìm auGG-toft aprés la Pu-
blicatioo de la Paix retirera fes Troupes des Garnifons
detoutes lesPlaces> Villes, Chateaux, S^forcsdu
Comtëde Bourgoigne, vulgairement appellela
Fra-
nche Cmt^M
& reftiiuera reëllement, effeaivement,
öcdebonne fpy a fa Majefté
Catkohqne towt ladi-
te Gomté de
Bourgoigne · fansy rien refervcr ou rer
lenir.

, Ledit 3. Roy T;es-Chrefl:ien fera auffi reftituer au-jl
diiSï. Roy Catholique toutes les places, Forts, Cha-
teaux, & Poftes, que fes armes onti oupourroionta-
vpiroccupé, jufquesïaujourde la publication de la
paix ep quelite lieu qu'elies foient fituez, àia referve
desPlaces ecFortsqui doivent demeurerpar Ie pre-

^T-· —i /·- Ai.Z.a^T.oo^nKrortmnne αίη!!; „„'Il

^crliia-

ringÜE
ìmii

ffijanc»·
ÏÖEft·

tffcilhi-

JtUKtdc IJiH t Λ/ί»""""» -------Λ'-ιΓ ° rSL Λ I ^-

*m:ti lts toute l'eftendue de ieurs üaillages , ^ηβΐΐβιεηι,ε®

Territolres, proveftez, appendences, dependances &
Ïoru,. & ^jjgxgj, de quelque nom qu'ellespuiiTent eftre nom-

aeftécy-deiTusdiE, comme pareilletnent fa Maieftc 1
Catholique fera reftltuer à fa Majefté Tres-Chreftien-
ne, foutes les Placcs, Forts, Chateaux, & Poftes que ^
fes arme» pourroiencavoiroccupcjufqu'au jour del»
Paix, en quel quelieu qu'elies foient fituez.

Leurs Msjeftez conlentent, quetous leRoys, Po-
tentats, & Princes, qui voudront bien entrer dans un
jareil engagement, puìffent donnet à leurs Majeftez
eurs promeiTes & obligation
deguareutie, àl'execu-
tion de tout le contenu du prefent Tiaitté,

IlaeftécouvenU, accordé, &declaréqu'on n'en-
t^nd rien revoquer du Traittédes
iirtnées (a l'excep-
tion de ce qui regarde le Portugal ; avec lequel ledite
Sr. Roy
Cathelique a depuis fait la paix ) qu^en tact
qu'ilen aura efté autrement difpoféen
tthycy, parla
ceiBon dcs Places lufdites, fans que les Parties ayent
acquis aocun nouveau Droit, ou puiftent recevoir au-
cun prejucice fur leurs pretenfions refpedives en tou-
tes les chofesdont il n'eft pointfftit mention exprefle
par le prefent Traitté.

De ghefeyde Plàetfen', Steden, en Fortrefferi
van
Charleroy, Bing, Aeth, Douay,
d'Efierpe , Ooemick , Oudeneerde , JJjJe/, fti
Armtntìers, Kertryck. W^nexÉerghen .
en Vturn$ ' Ê^iS
met baer Baillioufchapp en, Caftelenien, Gouver- ^^^
nementen , Provooftfchappen, Landc-ghebiedt fitfilj
Domeynen, Heerlijckheden, toe-behooren , dcicils
pendenitien , by-voeghfels van wat naem die ghe-1" in-
neemt mochten worden, fuilen by dit teghenwoor- &
dighe Tiaitaetvan Vrede aenden ghefeyden Alder. «ntat
Chriftelijckften Koeinck endezyne Succeflèursfaiy.'
ven , daer toe oorfaeck on-herroepeUjcken akijdt Β
hebbendegelijck
va.\eentnvetrtighfie Articülvande «life

Fireneen. gaitfn,,

Den ghefeyden Alder - Chriftelijckften Co-ft''
ningh, alfoo drae na de Publicatie vande Vrede, faléelien
alle zijne Troepen uyt de Garnifoenen van alle de «5
Plaetfen, Steden , Cafteelen , en Fortreflèn van'tS"'
Graeffchap Bourgoignen gemeenlijck ghenaerat het ï'tttof
Franche Comté trecken ; ende reftitueren (dadelijck, f

SeiDt
totfit

(entTraftc à 6 Majefté Tres-ChreftieHne,aiafiqu'U | maeckt. jj-,;;fi7lr?

effsflivelijck, enterfgoeder trouwen aen zijne! Ca-K".
' e Majefteyt alle 'tghefeyde jGraeffchap van «"'e'

tholijcfee

Bourgoignen fonder daer in yets te refcrverenóf we-
derhouden. bi,

Den gefeyden Alder.Chriftelijckften Coningb fai haii'e
oock doen reftitueren aen den voornoemden Cathoi.
lijeken Coningh alle de Plaetfen, Fortre0èn, Ka·
ftelen ende Poften die zijne Wapenen hebben, of
mochten hebben gheoq.cupeert > tot den dagh vande
publicatie vande Wede, in wat Plaets diegbeleghett
zijn, uytghenomende Plaetfen en Fortreifendiebe-
hooren by dit tegenwoordige Traitaet aen zijne Al-
der-Chriftelijckftie Majefteyt te vcibly ven als hier bo-
ven gefeydt isgheweeft, ghelijck defgelijckszijn Ca«
thoüjcke Majefteyt fai doen reftitueren aen zijne Al-
der-ChriftelÌckfte Majefteyt alle de Plaetfen, For-
treffen, Cafteelen ende Poften die zijne Wapenen
mochten hebben gheoccupeert tot den dagh van de
Publicarie der Vreede, in wat Plaets die ghelegHen
zijn. i · ■

Haere Majefteyten confenteren, dat alle Konin-
ghen, Potentaten ende Princen, die fouden willen
treden in't fel ve engagement, mogen geven aen bare
Majefteyten haerliedéo belofcenis en verbande van
guarantie, voor d'executie van alle den inhouc van'c
tegenwoordige TraÉiaet.

Daer is mede overghekomen, gheaccordeert ende
gedeclareert, dat men verftaec in'tTraöaet vaade
Pireneea niets terevoceren (uytghenoBoen'tjgheehe
Pprtugael raeckt, met dewelcke zijne CathoHjcke
I Majefteyt ( t'zedert de Vredegemaeckt heeft, ) ende
voor foo veel anders foudeiijn gbcdifponeert by de-
fen, doordecêiOSeder bovengefeyde Plaietfen, fon-
;der dat de partyen eenigh nieuw recht
Verkrijgen, of

mochten ontranghen eenighe prejuditié aen haer re-

,fpeétivepretenfien,!ÌnaUe defaeckeni waeryancx-
preffe mentle by dit tegenwoordighe Trai^aet ia ghe-


-ocr page 728-

cu ο ο. R L ο G Η, v Ack-en^njfeftglhfle BüecL

d. 'iftflüealftiec aöelii"'' isS Ι>Λ vierden Apnl op't
' fino^t üan b'©eecÉtt uart Ommerön,ehOeanDecc
t^K ftccetc JFcanfcDf
faftcn/ aen Orn gcmelicn ®c£t
iianBiuningen(jfcefmbee«: OntüP'tcontmu tìan

S, Memorie, ÌJCrtl Den leven en twintighften DCC fel'

hrt löflinttooo? aöttö^Daii De l^ecccn hacc llooaö
003 (JÖIjeDeputeccDrn tottc fcccttc JFranfc&é en

fd ÜCOlCil^» UUkfi l^ttwiHLiiv uMti iinbi' il^O· Ü^OQ·

frtSiDatljP oocft tm oüccdioet bpöefennocönaöec
wlect awutlJai^iii^t / fen fóoninaö öan

Vranckrijck op De twee ©jBQljen / ίΠ De HaiffltJe Dati
t|£H
ìàeet De Lionne ban Den negentienden Dee 0001=
Μ£Π iSaenDt üooiaeficlt/ enOe Oaec op ban De 50De
iati
Vranckrijck jeDect ban töt tot töDt naOec ge»
utflccct / fooDane complete fecucitepDt en fatt^factfe
toe te |iaen/al^ tjp met concept ban Den Heec Trevor
füii&eoo
?0celentotlicbojöetinaljban κη dCautieen
nhetoiiï^ ©f^Dc op D'albetepüt^ jjijcIepDe fonOnmcn=
% te hillcn Dienen : altoo^ Ijet ooge öouöcnDe / oat
hn foo beccc bupten alle becVbacbtcn / enDe teggen^
alle teöcn / foo toel al^ tegen^ ijct tnacc intetefl ban
Spjigncn,banDie3ijDeDaengcboöcn ©jeDe trgcn^
D'acceptatic ban De ©eec Marquis de Caltel Rodrigo
fllbccepDt
^iJföaen/nioglUctoa?Ofn verworpen ;enöc
tut DicnbolgcnDe in 't féloc caii / nae 't becloop ban
«ncoinpctenten tijt De JBapcnenban
V/anckiijck
tueDcc
in De Nederlanden fouDcn ttiorten beginnen
t'aueccn: befclbe JDapenen in alU göcballe binnen
fooDanio&e uptgbcDjuchte limicen fouDen blpben be=
naclt/Dat Den lltoninglj ban Grooc Brittangien, tnDe
fiate ^oool) Haog. Daec Dooj geen crcIjtbaecDige ces
Dtitüan oinbragie iuiecDe gegeben/ foo al^ banDe3d=
tijüiin Vranckrijck oocftalDecepDt^ ingenerale tee»
men aengljebooDen bia^ : alle^ op een p;efuppoofl
iacfulcb^ ntcc gl)enteene betoiliingljc ban tiem 0eec
Dan Beuningen enDe ban Oen gcmclten Heet Trevor,
in
öen naeni ban De ïftaningö ban Groot Brittan-
gien
cnöe ban Baec öo-IEog. fouDe ftonnen gefcöie-
§£11/ enDe becDeci/of anOecé niet. ©at boöDet^ meDe
ban gacc iloogl) IQog. aen De i^eetcn bec feibec
^tOeputeecDen tot
Bruflel Copie ban De boo;gaenDe
jSifjibe ban De4|eec ban
Beuningen met f)et
geboegflDe 9;oiectban TradaetfouDe tDo;Den toe»
mfonöen : met Ia(i enDe o;D|c / om neben^ Den ]^eec
Tempie, bp foo becce flct) DefelbealDaec nocD mogg
teöebinöen/ Den Jleec
Marquis dc Caftel Rodrigo
licacötiaö tc pecfuaDf cen/ten epnOe Defelbe / Detotjle
bcnlttoningl) ban
Vranckrijck tcgentooojDigO bp't
boo?fj obergücIebcïDe Pjoject ban 'tTradaet Rcö
net en WaecejcpWquccctop De
Alternative, miDtfga=
bet^ oocKop De ceflitutie ban'tgeoccupcecDc in De
Franche Comté,bie occafie niet laten bectoocen gaen;
macc aenHonöt^ Daecop gljeliebenteflupten/ofte
tiocn flupten : 'c δρ tot
Aken, ofte oocft toel om ttjDt
Η toinnen Doo? De gemelDe geecen ban
Beuningen en
Trevor tot Parijs, ftacc Dacc toe 6p maniere ban fufc
flitutietoefenDenDeöet geceqnireecDepouvoir : 900
al^DenggcmelDenlieet;
Marquis boo; Defentenaen·
fimban 't flupten obecDen ^tilflanDtban 2@epe·
m IjaDt gebaen ; op Dat bienboIgcnDe niet anDec^
tntefle/ ban De
Ratificatie, fpoeDeiöcft upt bpaig-
nen
tebebojDeccn : alleg op een picfuppoüfï/ Dat om
befe
Ratificatie biiptcn cenigl) p;tjuDitietemagf|en
ef-baacöten / be aeaccojaeceDe Stiiftandt boo; een
tompitenten t0Dt / ten minfien tot mtimo Mcy toe-
bomenDe/ fouDe biecDen gecontinueett / enDe anDet^
niet. ^atboojt^mebe Deboo;f; H^ifHbebangbe'
tnelDen üeec ban
Beuningen, met De booif; bplage /
€opieli)clt gefonDenfouDetooibenaenben i^eecban
BeverninK, ©lenipotentïari^ tot Aken, met ojDie
om DebobenflaenDe gaec l^o A^og.goeDemepnin^
OÖe enbe intentie alDaec meDc/foobeelboenlgciite
bo;Decen. ;bulIenDe ooch t)ict bnn c};tcact aen be
i^eeten Daec ©0. .ïBog. €ptcao?öinaci^ ^tmbalfa·
teuc^in (ffingelanDc gtjefonoen b)a;Den / om gelgcte
faft ban ben ï^oningl) ban
Groot Brittangien aetl
btn Jleec
Trevor te bojDecen.

April fcbseef Den l^tntm Beuningen, tot
y i. Deel.

neben^D'Heec Trevor nieutoeinfïanticn fiaDDenge- i^ss

Mén bp Den i|eét de Lionne, om Den 5>{il|ianDt ban_I

3®apenen te Doen pjolongeccn; macc Dacc toe ett
toa^ geen apparentic/ ten 3P rticti nirt Dffen fócning'
^^ honDe toojDfh op 't gcljccle böetcft ; miDtji fDHc
IBaJcficpttcgemoeiitgaenDc/ brtogle Defe i§cccfrt ·
boo; onccDelrjcit uptDupDen/ Dat (jooggebacj^te ΜΛ'
Jeflept foo langlj bp mu
Engéiandt cnOe tjaec J^oogö

iltoninginne ban Spaignen pofttibelijch fouDè bebbett
bccMaect/enaenben ^HibaffaDeuc
Reéde tbtantc
tooojt foMDe öeObê gebocgt:liebcc ól^ aen
te gaen Den
©jeDeopDeconDitien bp
Vranckrijck boofgrflagtn/
en bp
Engelandt en öaec üo. JHSog.af ngöctaDen / Dè
^pacntcöe J>eDeclanben met Den 3&feg(jfii in Dc
IjanDttetoillen becliefen; cnDefjerft fulcfi
^bjfUSÖ'
De becoojfaecht onDec De gtjene Die Dacc op Ijopc ban
coiuinuatie ban <©o?loglj alDacc boutobcn. JlBacc
D'iacee
de Lionne ÖetftO'j^Cft ban Beuningen g[JC»
fcgDt/ Dattec Dien atngacnDc gern anbtce tijsiiignrn
toaren/ al^bie uptfiet fcljjijben ban Denüicrc «m»
bafTaDeuc
Reede ban Den aciiften Of^ boojlfDert
l®aenDt^ aen fiaec fêo. iiaog. fgn rucljtbafc getoo^
Den. 't JDo^ onDcctoijl fect te gclooben / Dat «ncn orii
't j^confe^of foo feec niet ontbloot toó^bannaub)^
coccefponDentie in
Spaignen, Dat mrn boo; geen ho;·
tee toeglj ban Den ioeflanDt Dee fabtn/Datc fouDe jgn
geaDbectecct. €n DelodIt)cfc<aet(ic naticbtingebmt
( Beuningea ) in becmoeben liet/Dat mm loei eenige
becfcDec aDbectentic fouüe mogen {lebbcn ban bat Dc
^pacnfclje baec tegmen Den ]9;eDe fouDe blgben opi*
niaflcecen/ foo fleccb biacen bem ooch fijn gheDacl)«
ten/ban Dattetoocliìoel Dicn^igf) enttoobigB fouDlÉ
mogen jijn/ Doo? een fece flcccftc bemonflcaticbobeti
b'alceeOe aengetoenDebcbbofccnecnuptteclle eSbrc
te Doen omtrent {jet ^paenfcgel^of/om alle biffi*
ciltiepDt alDaectefucmonceccn.

b'^cec ban Beuningen ftaDt OOcR lafl om ίΠ
boojtfetten banljaer fêoogti iBog. nrgotiatieaen 't
f canfe ^of te becblijben / bp Den teneur ban Dc con:·
bentieDen
feven en twintighften January laetfllcDert
tuffcljen ben fóoninggban
Gtaot Biictangicn enSie
Ijacc io.,lilSog. gcmaecht/ foo langlj örm geen oüec·
tupgiienDeceDenen ofte cquitable boojflaggenbco}»
quamen/baec meDe Den 39;eDe ferchecDec fouOe nio*
g|)en b)o?Den [geconfcqueert i enDe al^ bcfclbebcm
fouDen mogen boo^bomen / Dat fìp ecljtec arn 't feltè
get oojniet fouCe moggenggeben/ Dan met toefitm·
mingge goeDt binDen ban Deni|^eec
Trevor, mnec
fulcH^ boo;gaenDe/f nbe De boojfs boojflcgen ban Die
natuccüjefenDetöatfpbtpóen fouDen mogöcnacö·
ten bat Cngelanbt en baec i^o. jfi^og. bacc m fouDeti
ggenegcn jijn te betoilltgen/ bat fp in fulrhen ggebal
Defelbe in berbinteni^ met be^canfeilSraon tema»
itcn/foube mogen Doen infiuecen cn flupten op iSatU
ficatie : claufulecenbe gaec l^a. JSiag.baec ïlrfolutié
meteenfalutairebechlacingc/banbatin befcn ftri
i»jfu met ËDgeiandc moet tDo;Dcngrp2occbcecc/cn*
be bat De bobenflaenbe Daeri^aogljJitSog.refolutié
tot Dien epnDe boo; ejcpjefTen fouDe tooien gtjefon*
Den oen be @eecen Daer $oog& iBog. Hmbaffo^
Deur^in
£ngelandt.

bo;Dec^ geDacgte i^eccen TDmbaftabeuc^ aeit
Den googbfl-ecnielDen fioningbban
Groot Brittan-
gien
fouDen be&ent maccben / bat men ben iSoningg
ban
Vranckrijck fouDen Dienen te gemacbtte boecent
bat fgn JBaiefiept ban
Groot Brittangien,bet(laen»
be be betaiulte
Alternative, enbe felfi^ get ecne Sic
ban bien alccebebieggen
^öpaignen boo; benl^eic
Marquis van Cailel Rodrigo geaccepteecc Ce jijn / ter
gen^ Defelbe geen I^apenen boi&ec^ ItonDen aio;Den
göebjnfcl^ti opeen pietept batbe boojfjaccriptatie

l^nn nic(


-ocr page 729-

698 S A κ E Ν van STA E T

ι668 finceecfouöc toefen/infonbceficptftitot)! Enge-

_landt enöe Baet jBofl.booi'tedveuUan tieütos

ninainne aeaente öabben gecatìeect} enöe Hatfiet
met O'eeceen&e met QoeOe tcouboe ban De Utoningin·
ne/ ban
Engelandt entte fjaec^o. JSog. niet fouDe
obec een ftomen/ Dat Defelbe fonDec cenifle afftHentie
foutten laten
acclaberen De gene Die fp bupten poflup;
ban Defenfie IjaDDcn gebjacBt/ op een bolhoraen bec»
feechecing ban bat
ΓΡ De boojfs Alternative accfpte=
cenbebanbecttec Oajlogg fouben toefen beb;Dbt.

ψα op fcöjeef öp Dat fip inbe gfteöcele cour^ ban
fÖnjSegotiatie foo omtcent öet cpnDe't toelcft Daec
mebe toiecbt beoogöt/ al^ omtcent öet bechiefen ban
mibbelen om toctet epnöe te göecaetften/'t gÖelucB
ban foQ bolftomen obec een ttemminggebanfentii
menten ban ben J|eec
Tre vor ijabt gefiabt / bat Daec
ίηΠΦ niet ontDecgt gabt be minfle fcliabutoe ban
difcrepantie, enbe bat fp baec in ben anbecen g&ecnfl
Baöbpn fle|lelt/ battec niet mrcc nobigö toa^ ban Dat
nocf)
Engelandc fonbcc Ijaec i^o. ,l©oa. /nocö gaec
Ho.lBafl. fonbecDen ttoningban
Groot Brittangien
be minile ftapbebenbupten bea teneuc banbe Con.
bentie
tuffcljEn öaec opaececljt-^at topbec# gebacl)·
te tcfc bem oie toeech tjabt becWatct/o?b?e te öebben
om boojflasöcn te mogljm öoocen / iae oocft De boojs
Qaciibc met gemeen goct binoen metf)cmte mogen
Doen/ om be faecfte met befen ftoningö met eentgöe
ftceucftinglje üanbe
predjsheyt banbe boojfj Cons
bentietot bcflupt tebjiengfjcn :mibt^ bat Daec Dooj
Den ©2ebe/toelcfte toa^ Det oogljmeccR banbe boo^fS
(ffonü'encie/ toiecbe gcbojbect ; maec bat fp Depbe ges
aanbreit Ijabben/öat boo; be pafitibe becltlacinge Baec
in Baec laetfie confecentie gBebaen/ban bat
Vranck-
rijck
niet fonöe ccfoiOeccn nocB beliljccecen op Baec
becfaccii tot een
prorogatie ban ben ê>til(lant ban
iDapcnen / en banöe aenbiebinge banbe öctoufle
Al-
ternative
tottet epnbe ban Mey, booj en al eet fp ge»
fafltoacenfpnIQaiefiepc tegemoet tegaenop|i)ne
poftulata ; om naec B^t epnbe ban Mey, De conbitien
üanBiebe/inbienDooifcBultban
Spaignen Daec op
niet gejlootrn toa^ / te mogBen betfaoacen ; enbe bp
cefn^ban ©jebe aenbe ^paenfcBe JÜbe/ fonbec eeni^
gciimitsrieöanmacBt inbe j&foetlanüen naec Mey
temosöeti ageeren / Bet toeccft üm Baec ^egotiatie
in Die tlanbt toa^ 8(jeb?acBt / bat alle Boop tot nabec
boojflagen banbe 5ÖÖE ban
Vranckrijck Baecaltan^
toag afgöcfnebrn ; enbe bat fp oöcfi fonbec fpeciale
iati geenige met e enige bmcBt Bonben boen ; |ae bat
Die nietfonbe Dienen al^ boo? Baec
faciliteyt, befc
ï^eecenmeecBactenae onbecfetteliicli te maechen;
infonbecBept betodl fP niet geboibect Babben met een
boo^tlcl bp b'lleec
Trevor, enbe B^nt tnbe boo^fj
confecentie ggebaen / ban bat Baectoegeflaen jijnbe
't becfoel^ banbe booifj prorogatie ban ;&tilflent enbe
ban acnbiebinglje banbe
Alternative; onbec conbitie/
Dat ben IQtoningB naec't epnbe ban
Mey be conbi>
tien ban Bjebe met pettue^ füUbe mogen becfmacen/
enbemEt;,eEn legBec ban omtrent
twintigb duyfent
man tnbe .i^ebectanben foube mogBm agreren/fp
'tfelbebpDeHeeccn Baec Mee^ec^ foube tcacBcen
fmaechelBch te maechen.

I&aec DetoBl Baecl^o. Mog.inbefelbe cefolutie
meiben / bat fp niet afleen foubcn mogen ccfïfctecen
op boojflagen/maec oocU op obecmpgBenbe rebenen
ban bat ben ®}cbe feecftec enbe pjompiec foube fion=
nen toojben ggebo^bect op eenigBc boet bupten be
boojfs Bace Conbentte met
Engeiandr; foo cepiefen-
teecbe BP? bat men ban befejgbe/baec op feècuc>
geecbe / bat be BcacBtigBfle bemonffcatie banbe
dwangh middelen tegBm Spaignen en De^pacnfcBe
j^ebeclanben be bequaemfle toacen/ omme ben ©^e-
DefeecfteclijcBenbe RojtelQcft uptte toeccRenjcnbe
Dat men bie^ bie geene bie baec boo;gBcfIagBen toiecc
Den niet Bon bectoecpcn / inbien 't plompt en feecBec
upttoeclten ban ben B;cbe Bet oogmeccft toa^. Cnbe
Boetael fp baec op fepben/bat
Spaignen meecbeC con»
j^becatie foube Bebbenboo;
beraefuresmet Vranck-
rijck
gBenomen/ op een boet bie met b'inteceffe ban
Engelandt gnbe De J^eceenfgbe ^ebeclanben InBa»c

eiecutic compatibel toacen / (gBeïfjcBtoaten biefin ,0
Baec boo?gB<fïagene) al^ boo? De geene bieintó^''
ocecutie becfelbec intccefl fouben
chocqueren · nfi. '
lijcli'tobccbailen banbe ^paenfcBe ^ebeclanbm/
met alle bemacftt banben laoningB bon Engeian/t

tnbe ban Baec i|o. Jiacg.foo toiect befe Difïinctie bom
toat te lubtil aengenomen ; enbe Baec nebené oefttit
Dat men in allen gebal bette Deebt/ ban op Den booMx
boet met
Vranckrijck te conbcniécen / al^ befactit»
tupten concect te laten Djöbi" ; bctojjle fp fclber 6t.
Benben/ battiate alleappacentiebe^pacnfclienm
geen anbeceoojfaecfie ben ©jcbebanbef ' -

ben bjöfen/ al^ om baije m owpe jouoen tnonmtat.
frn ban bat
Engelandt enbe Baec igo. lEog.jjact m
Vranckrijck niet foubcn Bonnen betpacn. Cribenn.
btcbonben fp / bat om befe ente anbece meec ccDtn/
ben J^eec
Trevor feec inclineect om ben fioninaljan
VranckrijckgcBcelte gcmoettegaen, tnöeftwffin
<eb. abfolupt / bat Bp niet ttoflfelbe of b'ojbwö C
Bp bertoacBt / fouben Btm baec toe autliocifmn/
mibt^bie ban Baec i&o. SSog. Bem ( Beuninpen ) J-
lijtlie lafl gabcn. b'ilcec Scfibent banben Ι^/ηΓη
toelche acn Dat fêof toa^/ becpont ooch bat Spaignea
op b'aengeËoben conbitien belioojbe tr (lupttn j mbc
't toag fetc te gcloobcn bat inbicn fulcp nittocfcliip,
De / Cc fcanfcBe Baec faecfien feec fcBoonotmotcfo
foube Bi bben / en foube om 't fclbt mecc Iicaci)tclijc&
enbe publiquclBcB te Doen/ ben Baecspbeboo;ben
fiaengBrmeen gemaecBt tetoojbeneenohe.
fcBjift/in'tteelcB allecetacbementen banbe Mtit
aenbe ^paenfcBe Jöbe foube toojben geimputetw.

b'$tili)aec aentoeftnbe^fgefanten banbe ^ecrm
ltteuc-3&o;flen enbe cenigBe Sojdenin't^uptfciie
Ööcft/Bebbenniet tneecali D'geec
Trevor «n Bei
ningen
gB^bo^bect metBaec fecienfe infiantien ooi
prolongatie banben i^tiipanbt ban lEiapeneni en te·
togl Baec lafl niet bo;bei: gingB al^ om bie te bet
fien/enbe te gBeliJcft een bp een Romfle tot be ©jeöe-
BanbelingBe bp een te b^nggen/ toeIcBe nu tot Akeo
foube 3iin : foo foube DUfgcfanten ban
Saxen en iun
Brandenburgh genegen toefen om te bectccc&cn.ét·
fe genrgentBept om te bectcecBen caufercbe eenfobe
DifcoucfTen/ al^offe toel bebencft^ilcB moggt^
aen
Vranckrijck, enbe De^ te mecc om bat bmtaooi
bec Banbt gBcfepbt toiect / Dat ^euc
Saxeh Uecttiibt^
eenigB engagement met
Sweden,toelmogörnïpoj<
teect jijn / om in 't toeccB ban ©ojlogb bé feiitimeh*
ten ban
S weden te bolgen/ Die men Daec begon te ge-
loobenobeceentefullen flemmen met bie ban
En-
geiandtenbeban Baeci|a.|gog.

©00? foo beelbe prorogatie banbe iètilllanbt ban
ï®apenen acngingB/ baec omtcent toifl b'lleec
Tre-
vor
en Bp/ niet tebojbecen 5 Boftoel fp tn boo?BaenDe
confecentien/ cn
DocBbaecnae/nietongBeineltljafc
ben gBelaten be cebenen baec toe aengecoect inbe bo»
ben becBaelbe Baec i^o. JËog Öefolntie : feggBenbe
befe Jleecen/ tot beanttooo|bingBe ban Oefelbe ceebe»
nen/ üat be tBbingen upt Spaignen Blaecl^B aenb)e<
fcn/batb'acceptatie bun
Caftel Rodrigo fonbec lafl
ban 't ;&paenfct)e üof toa^gefcBiet : batfe oocB niet
fupbec/ maec geconbitioneect toa^ : bat Baer ©00B&
jasog.guacant ben IKoningBniet becfeecBecbe ban
een
vry willige ceffie ban Spaignen banbe geconque<
lleecbe ®laetfcn : enbe In ^len gBebal / bat men boo|
b'itctöcRulény Baec tee Banbt gc(lclt/ be gcenDtban
Spaignen foubé ointbecBen/ enbe batfoolangbebe
^paenfcBeniet BlaecbecfpjeecBen/ befen IKoningl^
^een cebenBabtomBaeceen
ceiratiebanl@apfcneiii
m te toilligen/ nocB oocft om
op b'intetcefTic ban Ea-
geiandtenbe ban Baec i@o.j|@og. b'acco;becen/foe
langBf Bpniet feecftec toa^ ban metbefelfaecenate
fullentoojben / enbe becmoeben batfe gebifponèect
mogBten toefen Om inbe ^actBpc ban fpn J^anben
te tceDen, gn fomma/ De faften toacen in bietecmeti
gebjacBt/Dat albaec nietupttetoeccfientoai/bo«
bat aen ben J^eec
Trevor enbe Bcmop'tflepajTwtw
nbe fongBPc confecentie ojbie ban ben ftoningï
ban
Groot Brittangien enbe Ββ« |o. Moe· toegBc»
"iortien foube 39n,


-ocr page 730-

ftnftldeebe ooth bet tot Brufïel betfcgepbeben
lióS' fijnpiKQuetten taoaren geopeut/enöe bat gem b'ieec
• tif Lionne itift öoogöE Ceüen öaöt flefepbt / bat fön
pacqilrt ban bfn drie en twintighften niet tot Parijs

waéaenfleöouben.

gilc oe IKtiie^ - effidecen toelche bit iopt ben
ningljbp bao^tgangf) ban ben (@o;Iosb in 'tBelt
fauDen Dienen / biacen gOelafi op pene ban calTacie
Udcc uptfiel naec gaec i^coupen te bectcechen.
ftttjitferfc&eenfcanfcije öeaimcnten Egf-toacö.
m toelche tot
Parijs bjacen / fouben op ©ingb^»
ftaflb aenftaenbe öaec macfcö beginnen, ©en fóo»
Öffft fön bectceclt ba|l geflelt tegöcn ben ach-
hienden,enbemaec{ite (laetùaegb^ baecaenopbe
«contieren te jtjn. «©aeci^becbot geöaen bat geen
Bolontaci^ ion JHaaiefleptbecmoc()ten tcbolgüen/
^ een pebec foa beel te nicec t'obligecen/ otn mettet
ijjeiiben ban I3egimenten enbe Compagnie in

tUElenbienfltetcebfn. ,

't<6Öeniefne aöeboelen toa^/batmcn feecfoube
fiaefien/ om b'een ofanbece importante plaet^aen
κ taffen/al eec be ^paenfcöe upt Spaignen, ofoocft
han elbeti? baecbigötoiecoen.

?tcn't#canfcl)e l|ofbegon &et begemeene opinie
tc tooi&en / bat ben ®;ebe alcan^ |inceeclttclt begeect
öjicct/'ttoeicB oocBb'teecban
Beuningcofcljjcef
frin aöeboelen te 5t)n : ten toaec menbaec mibDel
lianOe btnben om be fcgult ban 't becbolgen ban ben
(^oilofl!) aen anbece t'imputecen / enbe bat men
Date Dooj ttoeefpalt feonbe becbsecften ι inbe cefo»
lutiebanbegeene biebe ^paenfctjepactg^e fouben
bjiilen onbecflennen.

b'jgeec be Lionne geeft aen b'J|eec Trevor, enbe
fiem gefept / bat ban ben ttoningii aen alle

fijne limbaflabeuc^ bupten ^Eaiibt^ Sönoe/ intjiel»
ben / De Ib^nDt ooch in t)aec niet te gbcben aen
temgï)e.naini(iec^bie geen qualiteptban?limba|ra=
öeuc^ öaDben ; fcijoon fp met bie ban ©lenipotentia»
tifcnmogöten toefen Behleetsfulc); batO'teec
Bever-
Dinghenbe beni^eec Tempie, geen communicatie
met D' lleec
Colbert, betoelcRe {jeeft be catactec ban
arabaffabeuc eitcao^benaci^ / enbe ban jplenipaten=
tiati^fbubenRonnentjebben/tenfp fpecialjjrft met
Di qualitept ban Hmbaffabeuc^ toacen behleet/of
be ianbt gaec txiitben laten nemen booiggebacgte
0ECC Colbert in fpn epgen Eogcment.

D'l^eec Beaufort iji op bee^ tijbt upt be i^aben ban
Breft met thien capitale ^cBepcn inSee geloopen/
tn foube ficB conjungecen met
vier anbece /tuelcfee op
De«tt(lenban
Vrancktijck ficnpfieni 't gemeen ge·
boelen taia^ bat fijn beflein ging om aen
Don lan fön
paffagenaecbejéebeclanbente cepouffecen.

^toitfecfcfje Cancons hJiecben göefepbt m be»
toette te toefen/foo obec'tbecobecen ban't<i5?aef-
fctiap ban
Bourgoigne boo? be f canfcDe J©apenen /
alitnebetec oo?faBebatben tcttogö
ban Longue-
ville
aen fijn Heet S5?oeDec b' «ectogö ban Sr. Paul,
iibetalijcft gegeben fjebbenbe 't l^jinfoom ban Neuf-
ciiaftei
.Daecuptgöecefen toacengecucbten ban bat
b'intentie foube toefen ftetfelbe pjinfbomaen btfen
ISoninoÖ tegben anDece EanDen in
Vrancknjck te
betbJiflelen. i©ocft Ijabt ben jFcanfc&e «efibent m
Swidtferlandt fecc ftoogl) bec&laect tegen binclmatie
Diebaet foube δίίη om mettet ban
Ooftennjck
tebetbjagen obec bepjotectiebanbe foo gefepbe vier
fetCbenForeftlers;
enfoubeben Canton ban Berne
bppiobifieoibje geflelt öeböin om vyfthien duyfent

manonbec be Slapenen ιφ bebeen te b|engen.^aer
taai oocR een boof göecucöt ban ombjagie bic aen 't
fcanfc&e Hof toacen gfiebat/ obec communicatie
tuffcben b'Hectogft ban
Savoyen enbe ben <0oubec
neut ban Milanen.

jaSen fcöjcefban Roebelle,bat twaelf j^ebeclanbt·
fcöe ;6c&epen albaec aengehomen/ boo? b'fcec Col-
bert de Terroni antenbent ban bat Diflcict / becöins
bett toietben baec te laben ; enbe bat aen ben Conful
Cereflenbaecobcchfagenbe/ een b^emt anttooojt
toa^ gegeben ; ban bat fulcj: gefcbiebe/ om bat be fa»
Iten tttffcben bat i9i)th en gaet io. Mog. fionben in

termen tot eictremftepten te Komen. €beneen^han:: 16 6S

belbe men baec met b'i^ngelfciie. b'i^eec ban Beu- ■
ningen jjecft baecobec aen ben ©eet De Lionne gc=
boleect/ toelche aengbenomen öeeft öet aen ben öo?
ningljte cappojtecenj maec booi afnietbedbrtec
gefcpt oeeft/ Dan bat men in befe toebal ban faechen
fulcF met ge&ecl bjeemt beljooibe te binOcn. ©p heeft
ΓΰηίίΟ. oocR becfocöt/fgnjaafefiept booi tebja.
gen / Dat bie banbe lUamecban be (^ofi - 3nbifche
Compagnie in
Zeelandt niet Bonben macfitigh toojs
ben BaecBÖebecgöbe goebecen upttet g>ct)ip
Delf-
landt,
om bat men alboten Die te laten bolghen ban
benfUoningli
totBoloigne petmiffie toilbe ftebben.

l&et cafecen ban Dole enbe Gray, foube meefï bol*
b?acöt jijn / enDegcoote becflagcntöeptin bie <!Suac»
tiecen becoojfaecBen.

Üctbiffecent tuffcljen ben Paus enbe öepublique
ban
Venetien, obec eenige Eanben omtrent be^ò,
toacen bpgbelept ; enbe foube niet fonbec groote on«
fiicbcingtje banbe
Venetianen, D'i^eec ^mbafjabeuc
«Ftcao^Dinari^ ban
Vranckrijck tot Romen , aen
Den
Paus, uitroban toegen fïjn JBajeftept allccfjan»
DeaD(ì|ìcntiein'tbcmefleten ban'tfelbe biffetent/
acngeboDen bebbcn.

j©cn fepDe bat be groote ?lcmée onbec bentitoi
ningl) baec cenbebou^ foube bebben omtrent Aeth
enbe
Doomick, bie ban ben tectoglj ban Orleans,
omtcent Cortrijck, enbe bie banDen ®eec èiinö ban
Condé, naec be Bant ban Charleroy.

55e]®eccenPelnitsenMeynerts met Vranckrijck
toegben Brandenburgh een Cractaet geflooten beb:·
benoe/ bectcocBen ben
fevenden ban Parijs ; baei:
€D. bfbben b'ileet; ban
Beuningen met booge <Se>
ben becBlaert/ battet geenfp gbebaen öabbennict
taecBte al^ De faecften ban fijn lüoningblöcBe Φοο?»
lucbtigbepbt in
Polen, enDe battet niet Bonbe pjeju·
biciecen b'intentie ban baec naog.in'ttoctcB
banbe ^paenfcbe j^cbeclanben. ^p bobben gem
oocB fiabigb betupgbt ecnflige bebboicen te boen om
bp be ^canfcbe bjeebigbe refolutien baec otntcent te
boen nemen.

ginSwitferiandt toacen be famentlijcBe Cantons
tot Baden becgabect ober eenige getoicbtige faecBen.

&p befe tijbinge bat b']^ectogb ban Beaufort mec
fÏjn <Sfguab2e toa^ uptgeloopen/ om
Don lan be paf<
fage te bifputeceni/ i^ ben
elfden goet gbebonben Dat
aenbe ]|eecen e);trao;binari^ ^mbaffabeur^ ban be«
én ^tart in
£ngelandt gbefonben foube toetbcuibaC
laec <e.ben ISoningb ban
Groot Brittangien, met be
rebenen baec toe bienenbe/toilben berfoecBen/fboba>
nigenojbjetetoillenflellencnbe bie boojfieningbe te
boen/ten epnbe bat alle fUn USajeflept^gbeceebe
;6icbepen ban «@o;loge ten fpoebigfien in See gefon*
ben moggten toerben/ om be ^cbepeu ban geallieer»
ben/ enbe pacticuUeclifcB mebe ban De !|ngefettnen
ban befen ^taet/tecfcoitccen/cnbetegen^ alle inful*
ten te p;otegecen. 3@ecbenbe mebe gefcbjeben een be
tefpectibeCollegien tee ItbmicaHtept / Dat fplupben
infgcltjeB^ alle bate geceebe ;&cbepen/ ten fpoebigg*
flen fouben gebben
Zee te boen Biefen/fonbec be gbe*
ceebe ^cïjepen na be ongeceebe te Doen toacbten / en
i^ bier ban 4S]ctcect gefonben aen be gemelten üeec
ban
Beunin gen, mttfgabec^ aen De ]^eec ban Bever·
ningh
,^lenipQtentaici^ban befen ^taet tot Aken,
enbe b'Jleeren bate ©o. jilàog. <©ebeputeetben tot
BrufTel, om te ficeclten tot becfelber nacicbtinge.^e
Üeecen <0eDeputeecbcn banbe i^jobincie ban
Zee-
landt
bebben becBlaectopbebobenfiaenbetontlufie
al^nocbongbelafitesiJn.

b'^eec ban Beuningen fc{)?eef banbcn vierden,bat«
ter gcoote ceben toa^ getoeefi om te boopen / bat ομ
't geen inbe baec üoogb JI@og. autbocifatie banben
vierden toap betbat / 'tbetoufle Concept met befe
ütoning tot een fpoebige conclufïe fouDe Bonnen toer»
ben gbebiacbt / inbien D'i^rec
Trevor gelijcBe ampie
baDt beBomen ι maec De fifne bem Doo; een ep»
p?e^op
benthienden tofgbeBomen/ foofeec gelimi»
teectsijnbe gbetocefl ; bef ft niet Bonnen gbebo;beci
tooiben : toant boetoel be boo;noembe ojbjen aen

η η & be

en OORLOGH, 'tAcht-en^veerüghfleBoeck, 699


-ocr page 731-

700 SAKEN van STAET

1^68. Öc ïöeecTrevor pet itieer bebattcn omtrent ïjÉtte

_gcmoet aaen ban Oefen föoninöö/al^ Öaec bepbe oei.

Binelc inpcuctien/ toaec op fp tot nocö eeacbept öaö.
Den/foo öceft fpn «e. ecljtec foo öecce/üupten alle ap.
eatcntieflcacèt/öattnen öoo| Dat meeciïec eenap
Bomfi ban faecKen albacc fouùe Itonnen upttoecc·
fien; Oat Die fonDec een enchel
teotamen tot Dien epn;
De te Doen/ floet gbebonDen fjeeft aenflonDt^ Den fel=
ben na
Londen te cub te fenöen/ met feec pief'
fante inflantien / om met oelöche lafi al^ Die D'teec
Beuningen toeaefiomen i^/tjoo?ricn te tDojDen 5 taaec
in fjp fpn <15D. eaecn Beeft geconfenteect met fpn
fcBiöücnaenöaec ί|ο. j®og. «müaffaöeuc^ in
En-
geiandt,
ban 8lec niEt boojfseme^ afs&eaaen op
Den
thienden, enöe naöec&anöt noclj met een ttoeeDe
JIiaiffibeafsDEfonDen metDOjDinaci^ poU/Den
elf-
den,
toaec op fp een aetoenfl fucce^ becujacgten.

'ιφ niet te min {jaec meentngb / inmiDDel^
fpn De cefcciptie Daec op toa^ afmacOtenDe / t'on=
Decflacn/ foo in bifjte aen De Jgeec oe
Lionne, at^ bp
naDec eonfecentie met Dc Commiffaciflen ijo e bec fp
De faecft op D'ojDje^ alteeDe aen De Heec
Trevor glje^
homenfouDen Uonnen btensDcn; boctiacl t)p(i|eec
Beuningen ) Defe toeeclt Dooj twee l^eecen / biaec
nietDe.mini|ïcrsï in tcou oöecDefeBöeöeeleöanOel
fPieecftenDe / pofltibe B&efepttöa^
; datmen van die
iyde niet foude laten kreucken inde voorftellen die
men hadt gedaen ;
enÖe Datttt upttecfle / Dat fp fOU=
nen obtinecen toa^ : Dac onDec beneficie ban een
bolftomen betoillingDe inQe büujfs boojllel
de ceflk-
tie van Wapenen ioicec eynde v»a Mey
toieCOtge»
p^olongeect/enDeDietecmeban tijDt aenDeKonm::
Oinban
Spaignen göejlaen / om De ©jeöe op D'Sic»
ticuienboojflBeflagljen te flupten/ enDeDecatifiecs
ceni maec «niDt^ Ijet afmefen ban'tfêuftot
Samc
Germain ,
enDe een fluDientie omtcent d'Hercogh
van Orleans > en Mevrou d'irlercoginne,
bJelc&e men
item eecflop Den
elfden j^eeft Doen goopen / en Die
UpDaecnaecopsiftÊcen tot
Parijs ijaDtgeftaDt/30η
De
twee Dagen ooojgeloopen/toaec in fp 't geen boojfs
W fouDen üebben bonnen beccecljten.

^^nOectufTctien i^ Betn üaeglj^ te booten toegge^
ftomenDoo? een eicprefle ban Brucn i, een USiflibe
bangaeci^o. jQog.<&cDeputeecDe alDaec / Rebben·
De toe bplage Coppe ban een anDete banoe felbe i^ec'
een acn öaec ©0. JSaog. / bcpDe ban ben
thiendea
banDe loopenDe ,i©ecnot ; met göelöcftc fcöjijben
banöe l^eec
Tempel aen De ï^eec Trevor, toaec upt
fp met bìiiDtfcljap bscfionDen / Dat De J® arqui^ Ca-
rtel Rodrigo met De Couciec npt Spaignen öailt ont.
fangen
dare en nette pouvoirs, om Den 3^?eDe te
ganDelen/enDe Daec neben bolhomcn
adveu omtcent
Bet eligecen ban
Aken tot een tjanDel plaet^ j al^
oocft omtcent ijet fubDelegecen ban Den
Baron Betg-
eyck,
miDtfgaOec^ tot D'acceptatie ban een banDe
AkernaciveD,aIceeDe Doo? geDacl)te Jl@acqui^. Stee
Dat fpn ({Ejcceuentie aenggeboDen tiaDt om op
6'i?eec
Trevor enDe f)fm (Beuningen ) Complete
autbocifatietebecleenen/om uptfpnnaem Die tot
Par js gepjojecteicDe ?t«ÖchuIentOnDecteec&enen :
miDt!^ Datjaec K^o. Ugog. fouDen 't fucce^ Daec ban
tebecbiac^n
les duyient mannen naecDe;bteDt
Bruirei toillen Doen maceöecen/ eijDe o?D?e fiellen tot=
tet affenDenbaneenigöe
ammunitie ban©o?Ioglj/
tuegljenbenfóoningl) ban
Spaignen ban Daec ^0.
Jll^og. becfocbt.

jBaec Dat D'lgeec Trevor en öp be boojfj Depefcöe^
nagelefen/entoel obectoogen DaDDen/gebben fp bep·
De gl)eoo;DeeIt Dattet toecch banbe 3^;eDe / onDec
dSoDt^ Seggen / foo bec toa^ gebjacbt/ Dattec niet cee
fleecDeom(lci)boIt)amenDaec ban te becfeechecen/
al^ Dat bp pjobifie een
fufpenfie ban toapenen mocDt
toojDen
te toeegö gebjacftt : boo? De toelcfte aen Bruf-
fei
niet alleen / maec aen alle obecige tnDe j^ebeclan::
Den meecfecncitept moc^tbioiDen ggeg^eben alffe
banDe boo;f;
Tes duyfent man honben toacgten; enDe
Dat te gljeliiclt aenDe ;5>paenfc()e tüt gljelaten mocgt
toojDen om be @?cDe Ccactaten op De gepjoiecteecDe
^ctDcKukn teflupten en catificecen.

^p BtB&f η ootfi ïifPöe flfoojDeelt/Dat fp De fufpen.
fie
ban toapenen tottet epnbe ban Mey,aiöni|j5-
't aflignecen ban De felbe tecmijn tottet flupten enöe
catificecen banbe B;ebe i^cactaten / niet aiiberd
ftonnenbe obcinecen/ al^ boo? 't boltcctlten ban 't
bu
tuufce concept met Dien ftoningl)/ ban'tbulchebe
boojfjcwee poincten een ingtfDient fouben moeten
jijn/niet Dtffieil befioojDen te toefen omtrent al't
geen/boo; bet)ouDen^Defdbe poincten tottetpetfec.
tionecen ban 't felbe pjoject fouDe toefen becepn · öf.
toölfppiefupponecen moefien/Dat al bet geen niet
anbet^ gbebeuclijclt toa^/ ban bp albien üpaignen
booj 'c epnbe ban
Mey niet BaDt gefïooten / en ncta=
tiftceect Den l^jeDe op De conbitien toelette b'éecc
Marquis ban nu aen op fpecialelafl banbe ttonin-
gin ban
Spaignen aen- nam te Doen onbecteeehcncn /
boo) ongcbeucliich teBoubentoa^.

Slmmer^ bat boo? 'tuptWpben of berfcbupben
banbe
caflktie ban toapenen / De^paenfcöe faeclun
bupten Ijaec feljnlt / enbe tegen Daec toil feec fionDen
toecDen
gedccerioreert, jae in Defpecate termen foa
booiDaecal^
Ëngeiandt enbe Daec jdo. JÉogJion.
DentoojbengebjacDr.

«iïnbe Di'bben Daec Defe cebenen enbe anbecefoo
ficacDtig en ebiDcnt gljefc")eenen/bat D'©eec
Trevor,
niet tegenflaenDe fpn DefectueufelalìmetDemetntì
'gctoo;ben/Dat fp boo? eecfl DoojDen t'infìfieccn ou
een
tuipenfie ban to^enen/fonbec eenlgbe contre fti-
pulatie:
mibt^ De faecBen banöe ©leDe tot foobaiie
appacentie ban een goet fucce^ toacen gebjacDt / bat
Defeibe ten Dien aenfien alleen toegeflaen beDooj&e te
toojDen ; enDe Dat inDien fulcp niet fmaecKclijcltetie»
maeclit bon tooiDen/ Dat fp boo; een
tweede trap befe
i^eecen fouDen tcacDten te Difponecen / om met iiacc
te flupten op De boet becbat in Daec originele infltuc·
tie / ten minflen met ampiiatie becbat inbe nabtc
Dje^ aen De Heec
Trevor toe ggebomen.

^emaelg 3pn D'l|eec Trevor en Beuningen tot
St. ücrmain cecil boojmiDDagg^ / enDe Daec nae Dei
nanoen^ rot laet in Den abont met De ©eecen <Iom=
miflTacifeh in befoigneó getoeefï/om een concept obec
Defe3^;eDe-DanDettu|TcDen Denl^oningDban Eoge-
lanuc, enbe Daec l|o.j@og.op'tpapiecte{i;engen:
mlDt^ alle Daec Dope/omfonDec 'tboltcecftmban
foobanigD concept/ eenigDe
fufpenfie ban Jl^apmen
t'obtinecen/toiecDtafsefncDen. In't concept't fel·
bejgnDe CommiffaciTen naegBeDaen cappojt ban
DaregepiefenteecDeaen Deüoningü onbecfettelgcft
geblf ben bp Daec fuflenue t ban Dàttet ©?ebe - ®;at.
taet booj't epnbe ban Den laetflen Dagb ban
Mey
niet alleen gDefloten / maec ooc6 gecatificeect foube
moeten toefen; enDe Dat De ]9atificatie ban
Spaignen
tot Parijs aen ben fóoniugD fouDe moeten toefen
obecgDeb»tbt / ( inboegen al^ upt Det onbecflaenbe
^ctijcbul ban tooien gbejien: enDe Debben al bate
bettogen Daec tegen niet meec te tocgegeb;acbt/ei0
Dat men beeft aenggenonten ficD te becnorgben met
Det
be wufte projedt, 'tbieleïtD')|eeC Marquis geeft
becMaect te bonnen teecbenen/ fonDec Daec pet an^
Dec^bp te boegen/al^'t geen om aen't felbe De fo|«
me ban een l^xDe-i^lractaet tegeben/i^becepfcbt
«Enbe i^ boec belooft/bat Det Daec anbecen Daegg^
in Diec boegen foube toojDen tecDanDtgDedelC/om
Daec Daec toe tniDDel te geben/ om ban nu af een ^a^^
tificatie in
Spaignen upt te toeccKen/ ofDel^onin^
gin ban
Spaignen te Difponecen eenblancq ban een
iQatificatie aen Den làaceui^
Caitel Rodrigo ober
te fenDcn/ 'ttoelcb met bet temaccRen ®cact^
bonDetoo;Den gebult. b
'j||eec ban Beuningen Dmt
bp pjobifie Daec iQog. «aeDeputeecDen bp fcb#
ben feec ecnfligbecfocDt/ Den
Marquis te toillen aen-
nemen / om aenponDt^ ojDje afte fenDen
I om't
®jebe-(Ccactaet tot Aken te flupten / enDe Deea:-
tificatie
debite Daec op in allee Daeft te toillen Doen
bebo;beren.

;&P Debben oocft geen faborabelec (bfpenfie ban
a©apenen bonnen obtineren al^ De gene/Die boo? Des
fen toegeflaen i^ tot fecucitept ban De bafle plaetfen/
mentoa^gbenegDen om Die te Doen Di^en toti^


-ocr page 732-

en O O R L O G Η, 't AchUn^njeemghfieBoech 701

prejudices extremes, à molns que ledit Roy de la i(Sö8.
Grande Bretagne, & lefdits Seigneurs luy don- .
naflent toutes ks feuretez , qu'il jugeroit luy eftre
ntctSaireSipourl'infaUible fucces de la Paix auxdites
conditions, & dans Ie tempsfufdit,& lefdits AmbaiTa-
deurs & Envoyés extraordinares, ayant làdeflus óf-
fert k fa
Μαμ&έ Ti-es-Ckrefiienne, que Ie Roy de la
Grande Bretagne. S£ Meflieurs les K/d/j luy feroient
guaranrs de paroles, qu'ils luy avoient portées de W
part du Marquis de
Cafiel Rodrigo, fur l'acceptlon du
premier membre de
Ρ Alternative,Sx.dït que parcet-
tefWtfWBii'ej qu'ils avoient pouvoir de promettre,iIs
fe trouvoient pleinement authorifez, & eneftatde
donner à fadite Majefté
Tres - Chrefiienne toutes les fa-
tisfa(3:ions&/?««iearequifes, &qü'elle pouvoitde-
firer, de 1'infaillibilité dudit fucces. Le RoyTVw-
Chrefiie» auroit là-deflus nommé & Deputé Ie Sr.le
TtHier, Confeiller en tous fes Confeils , Comman-
deur.de fes ordres, & Secretaire d'Eftat & des Com-
mandemens de ia Majefté, Ie Seigneur de
Lióane,
auffiConfeiller en tous fes Confeils, Commandeur
de fes Ordres, Miniftre δε Secretaire d'Eftat &des
Commandemens de fa Majefté, & Ie Seigneur Ce/-
ifrt, Confeiller en tous fes Confeils, Controlleur
Generaci de fes Finances, Treforier de fes ordres, &
Sur-Inrèhriant de fes Baftimens, munis d'un plein
pouvoir, fuffifantpoUr traitter avec lefdits Seigneurs
van
Beuningen & Trevor, munis auffi d'un mefme
pouvoir ] & convenir enfemble defdites feureté, ainfi
que des moyens plus feurs & plus prompts pour par-
venir à la Paix. Et aprés plufieurs Conferences, qùe
lefdits Plenipotentiaires onc lües enfemble, ils ont
enfin accordé, cftabli, &arreiléles articles, qui en
fuivent.

I.

Le traitté de Paix entre la Franee & fEffagne, fera
fait conformement au Projeö: fufdit qui aeftéprefen-
tement remis entre les mains defdits Seigneurs van
Beuningen & Trever, & la ratification de PEfpagne fe-
ra envoyé à St. Germain en Laye, à fa Majeflé Tres-
chrefiienne ιάΆΐΛ ie dernier jour de May
prochain, iii-
clufivement , comme pareillement Ie R^
Tres-
Chrefiien
fera remettre la ratification dudit Traitté,
dans Ie mefme jour
dernitr entre les mains du
Gouverneur de Flandres, & ^luftoil fi faire fe peut.

Le Roy Tres Chrefiien accorde de fa patt une cejfa·
tionde
toute forte d'entreprifes & attaques furies PJa-
ces Forts, des Efpagnols, à la Condition du Recipro-
que du Cofté de
PEfpagne, & ce jufq'au dernier jour de
May
inclufivement. ^ ^ ^

En ces quecontre toute attente,/'E^tf^»fmanque
à faire la Paix felon ledit Projcift, ou quc
^Ratifica·
tiOM d'È/fagne
n'ait pas efté remife au Roy ïVw-
Chrefiien dans ledit jwr demier May inclufivement ;
ledit Roy
Tres-Chrefiien n'eftant pas plus alorstenu
de faire la Paix aux Conditions de fufdits
Alternati-
vescia.
Majefté declare, qu'elle fe contenterà de faire
encore la Paix, pendant les mois de
Juin & de JuiUett
aux Conditions de deux nouvettes Alternatives fui-
vantes, dont Ie choix fera laifTé
à PEfpagne, à f^a voir i
la premiere à la ceffion des Conqueftes de la Cani-
pagnedel'Eftédernier, en y adjouftant par l'Efpa-
gne la ceffion de
Franche Comté t & Cambray, &t
Cambrefis·,
la feconde , de la ceffion de Pequivalent:
cy-deflus dit,en yadjuftantpar l'Eipagne la ceffion
du
Luxentourgh , ou en fa place celle de l'ifle &t
Tournay.

IV.

Cependant dans le mefme cas, qu i vieni d'eftre dit,
que la Paix ne foit pas faite, fic les Ratifications four-
niës dans le terme fufdit par la faiite de PEfpagne^
Le Roy TVii-C^r-^iVoattacquantalors, apreste ter-
me de ladite fufpenuon expirée, les Efpagnols, pour
tafcher de les neceffiter à la Paix aux Conditions
del'unedes deux
nouveUes Alternatives^ìeKojàtXi
Grandi Bretagne
& lefdits Seigneurs Matt feronc
obltgez de mettre en effcft la promeifc contenue
j^nn 3 danc

.fo fönbiban Mey,mflEcn(etanbtt^ öanonöec etmp
ionöitien / op Detoflche men tot
riocD toe öan öie Jööc toa^ blpbcn flacn t Dat tot «ae
'tfonDcban iVleyfouDcn bJojbrnöecöooafjt/fiiDat
licn aoninoB mrt ei fpn macljt / nebcn^ Engdandt,
Enf|aeriooflöJEoa.fouDe moscn aaecenj fjaecf^
all«n öoopc ac0cbEnDatmenfouöe cfniaftaDjulic.
tticntinfcDilliöÖen/ aenflacnbe öc Difltictfn tot Dc=
bdcftc ()acc b'actien ban &e JBapenen ban De eencn
enDccr 3pDc fouDe mogen cjctenDecen.

Le Traitté de Paix entrelaFrance Scl'Efpagne,
iftitn fera feit conformement au projcfl:furdite,quiaefté
^«n· prefentementremis entre les mainsdefdits Seigneurs
linif· van
Beuningen & Trevor j & la ratification d' Effagne
feraenvoyéàFew, à fa Majefté Tres - Chreftienne
/ dans
le derfiierjour du mais de May prochain inclufive-
m- ment, comme pareilIcmentleRoy Tres-Cbreitien
fera remettre la Ratification dudite Traitté, dans le
SiiT ' meCmejourdernierJUay, entro lesmains du Gouver-
neur de Fkndres.

Het Tradaet van Vrede tuflchen Vranckrijck en
Spaignen, fai gemaeckt worden gelijckformigh't bo-
ven ghefeyde Beworp, die aenftonts in handen der
gefeyde Heeren van
Beunìnge» endeTVfwrghefleltis
geweeft, ende de Ratificatie van Spaignen fa] gefon-
den worden te
Parit aen fyne Alder-Chriftelijckfte
Majefteyt
den naefikotaeuJe laetfleHiaghvanMiy vR-
clufive, gelijckdelgelijcksden Alder-Chriftelijckften
Koningh f^l doen ftellen de Ratificatie van 't voorfz
Traitaec den felven
laetfim Mey, in handen van den
Gouverneur van Vlaenderen.

Le Roy de Ia Grande Bretagae, &iMeflìeurs
les
Efiats Generaux des Provinces Unies des
PaysBas, ayantenvoyéàla fin du mois deFi-
<utier les Seigneurs van Beuningen & Trevor, refpeöi-
vement leurs AmbaiTadeurs & Envoyaz extraordi-
naires au Roy
Tres-Chrefiien, luy offrir d'employer
leurfoins & leurs Offices, pou| Ie prompt reftablifle-
ment du repos public, par la conclufion d'un bon
accomraodement, entre luy & Ie Roy &

ledit Roy Tres- Chfefiim , ayant des lors agreable-
ment receu les oiFres dudit Roy de Ia
Grande Bre
tigne,
& defdits Seigneurs Efiats , declara auxdits
Seigneurs vao
Beuningen & Trevor, qu'en coufide-
ration de leurs Maiftres, il perfifteroit à fe conten-
terencorede faire la Paix, iur Ie mefme fondement
del'une
desàmii Alternatives, dont ils'eftoit expli-
quédés la fin de la Campagne de l'Année paifé, à Ιςα-
voir, oudelaceflïonque les Efpagnols luy feroient
desPlaces, Forts & Poftes, quefes Armts avoient
occupées, pendant ladite Campagne, & de leurs De-
pendances ,
ou bien d'un equivalent confiftant en
conceflion de la
Franche Comté ( ou en fa place du
Duche da
Z.a>tenbourg ) Cambray & Cmhrefis, Doiiay,
compris Ie Fort d' Ejcarpe, Aire, Saint Omer, Bergue,
Ïurne & Linck.
avec leürs Dependances : XI feroït
depuis arrivé, quepar les foins & offices dudit Roy
de la
Grande Bretagne & defdits Seïgneu s Efiats t
leMarquisde Cafiel Rodrigo, Gouverneur de Flan-
dres > en vertu de fon plein pouvoir de traitter la
Paix, auroit accepté au nom dudit Roy
CathoUque. Ie
premier membre des deux
Jdternatives , cy deifiis
dlts, & a declaré d'eftre preft de figner, ou faire figner
par fes fubdeleguez, un Traitté de Paix, conforme
au projeft, qui luy auroit efté prefenté par les Mi-
nifters du Roy de la
Grande Bretagne , & defdits
Seigneurs Eyierx. qui font à
Bruxelles , en fuice de
quoy lefdits Ambaffadeurs & Envoyei extraordinai-
res, voyant 1'aflFaire fi bien achiminée, auroient fait
des vives inftances à fa Majefté
Tres-Chrefiienne de
vouloir bien confentir à une fulpenfion d'armes ; jus-
qu'au
dernier jour de May prochain, afin de donner un
temps convenable pour achever ledit Traitté, felon
ks formes accouftumées. Et faditeMajeflé ayant de-
claré fur lefdites inflances, que dans l'Eftac prefent des
afitiires > elle ne pouroic accorder, fans ie faire des

ï;

li

'■■'■i'S

-ocr page 733-

70Z S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

l5(S8. "iei^s leur guarantie fufmentionnée, & confequem-
. ment employeronc inceflàmment toutes leurs ^orces
parMer & par Terre, pour
ohMgct Ρ Efpagne Ihìxe
la Paix, aux condicions, qui viennent d'cftre dites.

En cas que la Paix n'ayt pù eftre encore faite, pen-
dant lefdics mois de
Juin & de Juillet.MÌàkss Condi-
tionS)par faute de l'Efpagne, leurs Majeftés, & def-
dits Seigneurs Eftats
conviendront alorsenfcmblede
nouveau, decequ'ils trouveront eitieplusexpedieuc
pour terminer la guerre.

Mais afin que dans l'employ des armes de leursdi-
des Majeftés, & defdits Eftats, au cae fusdic, on puiile
eviterles inconvenieos qui pourroient naiftre parla
concurrence des entreprifes,dontchaquepartiepour-
roic vouloir choifir ies mefmes deflèins, il a efté con-

venuqueles Armesdefa Majefté Tres-Chrefiknnei^ ' mende, omme daer door een btquamentijdttege-
■ j --- : J-- - j-j.-xj.. „·..·..-.. s, ventothet voltrecken van'cghcmelte Tradaet nae

de forme daer in ghewoonelijck geobferveert. Ende
hooghft-gedachte fijne Majefteyt fich verklaert beb-
bende op dc voorfz Inftantien, dat ia de
conftimtie
van dejegenwoordighe faeckenhet felve fonder fijne
groote prejudicie niet en konde accorderen , ten
minften dat den Koningh van

de Hoogh - ghemelce Heeren Staten hem gaven foo-
danige vetfeeckeringhe, alsfy fouden oordeelen noo-
dightezijntot het ontwijiFelijckefucces van Vrede,
op die conditie, ende in dien tijdt als vooren verhaelt.
Waei op gemelte Ambafladeur en Envoyé extraor-
dinarls aen fijn
Alder- Chrifielijckfie Majefteyt hebben
geoffereert , dat den Koningh van
Groot Brittan·
gien
ende Hoogh-gemelte Heerenhemfoudc
guaranderen van die woorden, die fy hem overghe-

contiendront à agir du cofté dedegàdes Rivieres Sc
Canaux,
qui paffent par les Villes & flaces, ou Ic long
de Villes & Placss, fuivantes, à fgavoir,
Argenteau,
Malines, Rupelmoxde, Dendremonde, Gand, Plajfendael
&o/fWe.n'attacqueront aucune defdites Villes ou
Places, &: que les Armes du Roy de la
Grande Bre·
tagne.&c
defdits Seigneurs > fe contiendront a
agir au de li des mefmes Rivieres & Canaux , & n'at-
tacqueront aucunes Villes ou Places du eofté degà.

Touv lefquels points & articles cy deflus enoncés,
ent efté ainfy con venus, arreftés, & accordés, de part
&d'8Utre, entre les Seigneurs
deTeüier , deLionnei
& Caléert
au n.'m dudit Roy Tres-chrefiien, & lefdits
Seigneurs van
Beuningen & Trevor refpe<aivement au

nomduRoydelaGwwi^e de Meflicurs I _ . , ________

IesE/?af/Gf»iM«xWelquelsontpromis d'enfournir , bracht hadden, van wegenden Marquis de c<ì/?ì/So-
les Ratifications de leurs Majeftés & defdits Seigneurs | , nopende d'acceptatie van'teerfte Lidtvande

Eftats, dans Ie dernier jour du prefent mois d'Avnl
inclufivement, & pluftoft fi faire fe peut, en fuy de
quoy ils onf figné Ie prefent Traité de leur propre
main,&àceluy fait oppofer lescachets, de leuis Ar-
mes. Fait àSt. Germain en Laye Ie
i^. d'Avrili66Z.

Signc

(L. S. ) van Beuningen.
(L.S. ) Trevor.

( L. S. ) Le Tellier.
^ L. S- ) De Lionne.
( L. S. ) Colbert.

DEn Koning van Groot Brittangien en de Hee-
ren Ji^r?» Gswiree/ der Vereenighde Provin-
ciën, hebbende in 'c laetft van de Maent
Fe-
iruarij giionden
de Heeren van Beuningm ende Tre·
vor,
derlelver Ambaffailfur en Envuyé Exfraordina-
lisacnden
Alder Chriftel^ken Koning,om aende-
felve Majefteyt te offeren hare forghe en officien te
willen employeren tot de prompte herftellinghe van
de ghem.-ene rufte , door 't fluyten van een goet ac-
commodement tulTchen Haogh-ghemeltcfijne Ma-
jefteyt ende den
Catholücken Koningh ; ende fijn
der-Chrifiel^ckfle Majefteyt , hebbende zedert voor
aengenaem gehouden de prefentatien aen hem ghe-
daen by Hoogh gemelte Koningh van
Groot Brittan
^ieaende gemelte Heeren Siefewi verklarende aen
gemelte Heeren van
Beuningen ende Trevor, in confi-
deratie van hare Meefters, hy als noch perfifteerde
van fich te fullen contenteren den Vrede aen te gaen ,
op het felve fondament vaneen
y&nAs Alternatives ·,
waerover hy hem veiklaeit hadde in't eynde vaq de
Campagne van 't verleden laer, te weten : Ofte met
deceffie dïeSpaengien aen hem doen foude van die
Plaetfen , Forten en Poften, als fijne W^enen had-
den geoccupeert, gedurende de voorfz Campagne,
en.de dtpendentie van dien, ofte wel meteen Equi·'
valent, beftaende in/tcederen van het
Franche Cm-
/i, ofte in plaetfe van dien't Hertoghdom Cameriek,
Camhrtps, Douay,
daer in begrepen het Fort d' Eyèar-
pe. Aire , St Omeri Bergue, Feurne ^ ende Bing, met

Alitrnative, ende ghefeydt dat door defeguarantie,
waer van fy macht hadden om te belooven, fy baet
felven vonden ghcnotghfaem gei.uthorifeerc,endein
ftaet omme fijn
Alder-Chrifielijckfle Majefteyt te ge-
ven alle fatisfaffie ende verfteckeringhe, alsdefelye
konde begeeren vandè onfeyibatrheyt Vin't voorfz
fucces. Den
Alder - Chriflelijckfle Konir gh daer op
hadde genomineert, ende gedtputeert den Heereie
Tellier, Raedt in alle fijne Raden, Commandeur van
des felfs ordres, ende bccretaris van Staet. Den Heer
de
Lionne, mede Raedt in alle fijns Majefteyts Ra-
den, Commandeur van fijne Ordres, Minifter ende
Secretaris van Staet, ende van de Commandcs van
fijne Majefteyt, ende den Heer
Coliert, Raedt in aile
fijne Raden, Contrerolleur Generael van fijn Finan-
tien,Trefuurier van fijne Ordres, ende Sur-Jnten?
dant van fijne Gebouwen, verfien met genoegbfama
macht, om te Trsdteren met de ghemeide Heeren
van
Beuningen ende Trevor, mede met een foodanlge
macht voorfien, ende met malkanderen te verdragen
over een foodanighc verfeeckeringe, als zynde het ge-
reetfte middel om te komen tot een Vrede : Endenae
veel ghehouden Conferentien by ghemelte Gevol-
machtighde : Soo is by defelve eyndelijck geaccor-
deert, gecftabilieert, en^ghcflotenbet genevolght:

Het Traöact tuffchen Vranckr'^k ende Spaignen
fai werden gemaeckt, op het Projeót hier vooren ver-
meldt , het welckc aenftondts is ghefteldt in handen
van de voornoemde Heeren van
BeuningentaA^T^e-
wr.ende de Ratificatie van (al ghefondea

worden rot Sain(3. Gtrmain cn Laye \tt>Ì\]W Alder-
Chrifiel^ckfie
Majefteyt , op ofte voorden laetften
ΑίΛ^ι at ft komende incluys, ghclijckoockde
Alder-
i Chrifielycken^
Koningh fijne Ratificatie: van het voor-
geichreven T/aöaec fai doen behandigen op den fel-
ven laetften dagh van
May in handen vandenGe»-
verneur van Vlaenderen, ofte eerder, foo 'c moghe-
lijck is.

II.

Ό&α Alder-Chrifielijckflen Koningh ftaet toe van

de dependentie van dien , dat zedert was voorgeval., fijne zijde een fliljlandt van alle foorten van Vyandt-
len, dat door de forge ende Officien van den Koning l lijcke Attacques, opde ftercke Stedon van Spaignen,

oader

van G/oot Brittangun ende de Kcog-gemelte Heeren
StaUn. den Marquis van Cafiel-Rodrigo, Gouverneur
van Vlaendercn , uyt kracbte van fijne volle
macht ""
om van Vrede te handelen, heeft geaccepteert in de
Name van den
Catholycken Konicgh her eerfle Lijt
van de
Alternative vooigenoerot, ende daer by ver.
klaertjdathygereet was te teeckenen, ofte te doen
teeckenen by lijne gefubdelegeerde een Traftaetvan
Vrede 1 conform het projedt aenhem gelevejtbyde
Miniftersvan den Koningh van
Groot Brittanien
en de Hoogh-gemelte Heeren S/a/f» zij η de tot Bruf-
fel
5 Ingevolge van'twelcke ghtmelte Ambafladeur
en Envoyé exiraordinaris, iijnde
de faecke op fou
goeden voet, veeleende menighvuldighe
iuftamien
by fijne Alder - Chriftelyckfie Mi]c&eyx hebben ghe.
daen, ten eynde omtoe te confenteren in een ftil"
ftandt van Wapcntn tot het eynde van ilieji toeho-

-ocr page 734-

onder conditie dat aen de zijde hetfelvighe

' ^ fai werden ghedaen, cot op den iaecften dagh van May
induys. ^^^

In ghevalle dat boven alle verwachtinghe, Spaignen
mioqueerde den Vrede te fluyten op het voorlz Pro-
iedj ofte dat de
Ratificatie van Spaignen niet en was
overghclevert aen de
Alder ■ Chriflelijckfte Majefteyt
op den voorfz laetften
May induys, foo fai fijn Aldtr-
Chrifielyckfie Maic&^yt
niet meer gehouden zijn den
Vrede te fluyten op de voorgaende conditiën ; fijn
Majefteyt verklaert van fich te fullen contentoren den
Vrede te fluyten in de Maanden van en op
de conditiën van de
twee A/ternativte j hier navol-
gende, van waer hy de keur fallaten amSpaigaetii te
weten, de eerfte met het cederen van de coi.queften
van de Campagne van de voorleden Somer, daer by
voegende de cciEe van het Franche Corriti, Kamer^ck
en Cambrefis, de twee met de ceffie van 'c equivalent
boven ghenoemt, daer by ghevoeght aen de zijde van
Sfaignen de overJatinghe van Luxenhurgh , ofte in
plaetie van dien, R^ffd ende UeomV/è.

Ondertuflchen fullen in 't voorfz Cas ( als den
Vrede niet gemaeckc is, noch de Ratificatien gewif-
feit zi)n, op de voorfz tijdt by faufe van
Spaignen den
Alder-Chriflelycflen Koningh attacquerende, nader-
bandt, ende na verloop endc expiratie van de voorfz
fliiftandt, de Spaignaerden om defelve te dwinghen
tot de Vrede op conditiën geexpreflèert by een van de
twee
nxtwwe AlternativiH ) den Koningh van Groot
irittangien
en de Hoogh gemelte Heeren Staten ver-
bonden wefen om in 't werck te ilellen de beloften
by hare Gu:.ran:ie gedaen, onde daer toe onophoude-
lijck employeren hare krachten, foo te Water ais te
Lande, om
Spaignen te dwingen tot hel maecken van
Vrede op voorgaende conditiën.

Indien de Vrede noch niet fai konnen gheflooten
worden, in de Maenden van ende op de
voorfchreve conditiën, doorfaute van
Spaignen, foo
fullen hare
Majefieyten en de Hoogh - gemelte Hee-
ren
Staten daer over op het nituw convenicren, foo
als dan bevonden fai worden het bequamfte tot ter-
minatie van den Oorlogh.

VI.

Maer in gevalle by het employeren van de Wape-
nen van hare
Majefieyten, ende de Hoogh-gemelte
Heeren
Staten in 't voorfz cas, men foude konnen
vermyden de incon venienten, die foude konnen ont-
flaen by concurrentie van Entreprinfes , waer van
elcke Parthye foude wijlen kiefen haer eygen deffey-
ncn : Soo is over een phekomen, dat de Wapenen
van fijn
Alder - Chrifielijckfie Majefteyt haer fullen
onthouden van te ageren aen defe zyde van de
Eivie-
"nen Wateren, dc
welckeloopen door de Steden en
Plaetfen hitr navolgende ; te weten >
Argentea» , Me-
'Men. HupelmonJe .Dendetmonde, Gent ^Ïlafendaeh
endc q/?f»i/i. ende niet attacquerun eenige van de-
felve Steden en Plaetfen, dat oock de Wapenen van
den Koningh van
Groot Brittangieni ende van de
Huogh - ghemelte Heeren
Staten haer iullen onthou-
den van te agoren aen de andere zyde van defelve
Ri-
^'Itren
ende Kanaelen , noch t'attacqueren eenighe
Steden en Fiaet/è» daer omtrent.

Alle welcke Poinélen ende Artijckulen alfoo zyn
verdragen, geaccordeert endcgeflooten, van d'een
cn d'andere zijde, tuffchen de Heeren
/e Tellier, de
liimne
ende Colbert, in den Name ende van weghen
den
A/der - Chrtfleiijckjleit Koningh „ende de Heeren
vanendc7>«w.refped:ive in denNaem
van den Koning van
Groot Brittanzien, en de Hoogft-
ghemelte Heeren
Staten Generati, die oock belooft
hebben daer over uyt te leveren de Ratificatien van
fijne
Majefieyt ende de Hoogh-ghemelte Heeren Sta-
'f» voor den laetften dagh van defe Maendt April in-
^'uys, ofte eerder foo doenlijck is, In oirkonde heb-
ben defelve dit teghenwoordigeTraótaec eygenban-
digh onderteeckenr, en met hare Cachette bekrach- ï66S^
tight tot
Sainéi Germain en Laye, den vjftienden April, _

fefihien hondert acht en fefiigh.

Was onderteeckenc

(L) LeTeüier.
fL) deLtonne.
(L) Colbert.

( L ) van Beumngen.
(L; Trevor.

<&P OeböEJi BobenDii®cactaet tuffcijen Vranck-
rijck, Engelandt,
en Jjoec Hoogh Mog. otll in Dcfcn
tflöt tetoinncn; cnöe in De picft'antöepDt ban bm
tijöt&efaecfi te matuceccn /
meüe op'tpapiec göe-
bjacöt Bet pjoject - fflcactact tuffciisn
Vrancknjck
cnöc Spaignen, flelfjcli Üolgöt :

Traittè entre les Couronnes de Franc e &
l' Efpagne.

iSlÏi

hreftien & Catholique, leus enfans j
naiftre,leurs hoirs, fuccefleurs&heritiers,

B^ojcct

AU nom de Dieu Ie Creatuer, à tous prefens &
avenir, foie notoire, comme par l'Authorité&
lesfoinspaternels dencftie trcs-baint Pere le fVfjcn
Pape
clement IX. du nom , feant heureufement dans ©iaiic».
Ie
S. Stege pour Ie bon Regime de noftre Mere Samte
E^///ff,&parlescontinuellesexhorcaiions & tres-vi- Ι^πίκ·,
ves inftances de fa
Beatitude, tant par plufieursdi- lanjeii-'
verfes Cettres efcrites de ia main que d'envoyer au ne- ^ öe
gotiüns fon propre Neveu, aujourd'huy Cardinaei
Rofpighop un de fes Nonces extraordinairesj Tres-
haur, Tres-excellent & Tres puiffant
Piioce LoKyt,
par Ja Grace de Dieu, Roy Tres-Chreftien de France
öcdeNavarre, & Tres-haut, Tres-exellent & Tjes-
puifTant Prince
CharletSecend, pii hGiace deJ^ieu
Roy Cathoüque des Efpagnes, & Tres-exeHènte &
Tres-puiiTante Princeöi:
Marie Anne d'Auftriche,
Reyne Catholique des Efpagnes, fa JVIete, comme
Tutrice,Curatrice&Gouvernaritede fes Royaume»
& Eftats ) feroient convenus & tomber d'accord de
choifir la Ville Imperiale d'Aix la Chapelle, poury
traitter de Paix par i'entrcmife du Plenipotentiaite de
fa Sainteté,commeauflydes JMiniftresd'autres plu-
fieurs Roys, Potentars,Eleöeurs & Prince du
St.Em-
qui ont fi couragcnfmcnt employé leurs foins &
eurs offices pour acheminercette grandeafTairejêc
comme pour yparvenir, ledit Seigneur Roy Tres-
Chreftien auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur
Colhert, Confeiller en tous ies Confeils, Maiflrts des
Requeftes ordinaire de fonHoftel, &fon AmbaiTa-
deur extraordinaire, & ledit Seigreur Roy Catholi-
que auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur Mar-
quis-de
Cafiel Rodrigo, Capitaine General des Païs
üa3,lequel envertude fondit pouvoir auroit fubde-
legue Ie Seigneur
Baron de Berg^ck.Chevùìer de l'Or-
à^eàe St.lacjaes, Confeiiler auConfeil fupreme de
Flandres, & de fes Confeils d'Eflat & financcs,les-
quels les Seigneurs
Colbert & Ber^eyck en vertu de
leurfdits pourvoir & fubdclegations recognus de pan
& d'autre fuffifans, ont accordé, eftably & arrefté les
Articles qui en fu^rent.

I.

Premierement , il eft convenu & accordé, qu'à
ravenirilyaurabonne, ferme, &durablepais,con-
foederation & perpetuelle alliance & amitié entre
les Roys Tres-Chreftien &
né,&i

leursRoyaumes, Eftats,Païs &fujet3,qu'ilss'entre
aimeront comme bons treres, procurant de tout leur
pouvoir Ie bien, 1* honneur & reputatioli de l'un &
&l'autre évitant de bonneFoy, tant qu'il leur fera
pofilble, Ie dommage l'un de l'autre.

En fuite de cette bonne reünion aulll-toft que
les ratifications du prefent Traitté auronteftéefchan-
;ées, la Paix entre lefdits Seignt urs Roys fera pu-
iliée, &défi l'inftant de ladite Publication, il y aura
^nn + ccffa-

en O O R L O G Η, 't Achuen^^eertighfieBoeck. 703


-ocr page 735-

704 SAKEN van STAET

ceflition detoutes entreprifes de Guerre & de tout
I hoftilitéjtantparMer &sutres Eaux, qüepar Ter-

re, en generalemenc en tout lieux , quela guerre le
fait par les armes de leurs Majeftés, tant entre leurs
Troupes & armes , qu'entre fes guarnifons de leurs
places,&que s'ileftoiccontrevenu àladite ceflation
par prife de place ou places,foit par attaque ou par fur-
prifejou par intelligence fecrete, & melme s'il fe fai-
foic des prifonoiers oU autres aftes d' hoftilité , par
quelqua accident imprevenu, ou ceuxquinefepeu-
vent prevenir contraire à ladice celTation d'armes, la
contravention fera reparée de part & d'autre de benne
foyjfans longueur ny difficulté, reftituant fans aucune
diminution ce qui auroit efté occupé, & delivrant les
prifonniers fans rangonny^ayementde defpence.

En Contemplation da la Paix Ie Roy Tres-Chre-
ftien, retiendra, demsurera fayfi, &joiiira cffedtive-
mentde toutesles Places,Fortes δε Poftes,que fes Ar-
mesont occu pez ou fortifiez pendant la C.impagne de
l'ArméopaiTée ; à fgivoir
la Vortrejfede Charleroy ,des
Vtües de Bing » & d'Aeth , dis Vlaces de Doüay > Fort
d'Efiarpe, Tournay, Ottdenarde,Ώίββ, Armentiers,Ceur-
tray, Bergue, ér F eurne tëc
teute l'entenduë de leurs
Baillages, Chaftelenies, Territoires, Gouvernances,
Prevoftez, Appartenances, Dependances, & Anne-
xesjdequelquenom qu'elles puiflent eflre appellez.

Lefdits Lieux, Villes & Places de Charleroy,Bing,
Aeth, Doüay, Fort d'Efcarpe, Tournay, Oudenarde,
LiQe, Armentiers,Courtray,Bergue, & Feurne,leurs
Baillages, Chaftelenies, Gouvernances, Prevoftez,
Territoires, Domaines, Seigneuries, Appartenances,
Dependances,& Annexes, de quelque nom qu'elles
puiflent eftre appellez, demeureront par Ie prefent
Traittéde Paix audit Seigneur Roy Tres-Chreiiien,
&àfcsSuccefleurs&ayant caufe irrevocablement Se
àtousjours, avec les mefmes droits de Souveraineté,

Ïroprieté, droits de regale , Patronage, Gardlenneté,
urifdiöion, Nomination, Prer^atives, & Preemi-
nencesjfur les Evefchez.Eglifes CSthedrales, & autres
Abbayes, Prieuries, Dignitez, Curez & autres quel-
conque benefices , eftant dans l'Eltenduë defdits
Pais, Places & Baillages, cede's, de quelques Abbayes,
que lefdits Prieuries foient mouvans & dependans &
tous autres droits , qui ont cy-devant appartenu au
Roy Catholique, encore qu'ils ne foient icy Mrti-
culierement enonceZ , fans que fa Majefté Tres-
Chreftienne puiffe eftre àl'avenir,troublée n'y In-
quietéepar quelconque voye que cefoitdedroitn'y
de fait par Ìedit Sr. Roy Catholique, fes Succefleurs,
OU aucun Princede fa Maifon,ouparqui que celoit,
OU fous quelque pretexte ou occafion qui puiflè arri-
ver en ledits Souverainité,Proprieté,Jurifdiaion,
reflort, polTeflion & joiiiflànces de tous les Pays,
Villes,Places,Chateaux,Terres, Seigneuries, Pre-
voftez, Domaines, Chaftelenies, & Baillages enfem-
ble de tous les lieux & autres chofes, qui en depen-
dent, Sc pour cét eflèdt ledit Sr. Roy Catholique tant
pour luy que pour fes hoirs, öc Succefleurs, & ayant
caufe, renonce, quitte, cede, Sctranfporté, comme
fon Plenipotentiaire, & fon nom par, le prefent Traii-
té de Paix irrevocablement, a renonce, quité, cede ,
& tranfporté perpetuellement & à tousjours en fa-
veur & au profit dudit Sr. Roy Tres-Chreftien, fes
hoirs, SucceiTeuts, dc ayant caufe de tous les droits,
Aöions., Pretenfions, droits de regale, Patronage,
gardienneté,Jurifdidlions, Nominations, Preroga-
tives, & Preëminence furies Evefches, Eglifes Ca-
thedrales , & autres Abbayes, Prieuries, dignitez,
Curés & autres quelconque benefices, eftans dans
Peftenduè' defdits Pays, Places,Baillages cedez,de
quelque Abbayes, que lefdits Prieurez foyentmovée
& Dependans j & generalement fans rien retenir n'y
referver, tous autres droits, que lefdits Srs. Roys Ca-
tholiques, ou fes hoirs , & Succefleurs ont 6e pre-
tendant pourroient avoir & pretendre pour quelque
caufe & occafion que ce foit, fur lefdits Pays, Pla-
ces , Chateaux, Forcs, Terres, Seigneuries, Domai-
nes, Chàteleniesj& Baillages, & furtous les licus &
dependances, commediteft , ronobftanttoutesloix ^
I Couftumes,Statuts, & conftitutionfaites aucontraii
ί re,merme qui auroient efté corfirir.é par ferment
auxquelles & aux claufes derogatoires, il eft cxpreiTe!
j ment derojié parie prefent Traitté, pour l'effeà dej
j ditesrenontiations&ceflionsjlefquelles vaudrotitêc
! auront iieu, fans l'expreflïon ou fpecification particu-
j liere,en excluant à perpetuité toutes exceptions, fous
quelque droit,tirre,caufe ou pretexte qu'elles puiflent
' eftre fondez, declare & confent, veut & entend Ie Sr.
Roy Catholique, que les homnties,Vaflàu'x,&fub-
jeóts defdits Pays, Villes, & Terres cedées, à !a Cou-
ronnede France, comme il eft dit cy-deiTus, foient
& demeurant quite & abfous dés à prefensde Foy,
hommage, fervice, ferment de fidelité, qu'il pout-
roient tous & chacun d'eux luy avoir fait, & à ces
Predecefleurs Roys Catholique, & enfemble de teu-
te l'obeiflance, fubjcöion & Vaflalages , que pour
raifon de ce qu'ils pourroient luy devoir, voulant
ledit Sr. Roy Catholique que lesdits foy, hommage,
& ferment defidelitédemeurent, nul & de nulle va-
leur,comme fi jamais ils n'avoient efté faits ny preftés,

Ledic Sr. Roy Tres - Chreftien aufll-tot aprés la
publication de Ia Paix, retirera fes Troupes des Garni-
fons de toutes les Places, Villes, Chàteaux & Fortsdu
Comtéde Bourgogne, vulgairement appellé la Fran-
che Comté, & reftituera reëlement,efFedtivement&
de bonne foy à fa Nl^eflé Catholique toute ladite
Comté de Bourgogne, iat^s y rien retenir.

Ledit Sr. Roy Tres-Chreftien fera auflì reflituet
audit Sr.Roy Catholique toutes les Places,Foris,Chì-
teaux,& Poftes que fes Armes ont on pourront avoir
occupé, jufques au jour de la publicatien de la Paix,
en quelque Iieu, qu'elles foient fituez, àia referve des
Places &Forts, qui doivent demeurerparle prefent
Traitté à fa Majefté Tres-Chreftien, ainfi qu'il à ellé
cy-deiTus dit, comme pareillement fa Majefté Catho-
lique fera reftitue» à fa Majefté Tres - Chreftienne
toutes les Places, Forts, Chàteaux, 6e Poftes, qui fes
Armes pourroient 8voiroccupé,jufqu'au jour dek
Publication de la Paix, en quelque Iieu qu'elles foient
fituez.

VII.

Leurs Majeftés confentent que tousle6Royt,Po·
tentats & Princes, qui voudiont bienentrerdansun
)areilengagemennt, puiflent donner a leurs Majeftés
eurpromefles & obligations deguarantie del'Exe-
cution de touc ie contenu dn prefent Traitté.

VIII.

II à efté convenu, accordé & declaré, qu'on n'en-
tend rien revoquer du Taitté des Pirenées ( à l'Exem-
ption de ce qui regarde le Portugal ,.avec lequel ledit
Sr.Roy Catholique a depuis fait la paix)
qu'cntant
qu'il en aura efté autrcment difpofé, en celui-cy par Ia
ceifion des places iufdites, fans que les parties ayent
acquis aucun nouveau droit, ou puiflent recevoir au-
cun prejui%e fur leurs pretenfions refpeflives en tou-
tes chofes dont il n'eft point fait mention exprefle p«r
Ie prefent Traitté,

Et pour plus grande feureté dece Traitté dePaiï
& de tous les points & aricles y contenus
, fera Jedit
prefent Traitté publié, verifié & enregiftré en la Cour
du Parlement de Paris, & en tous
autres Pariemens
du Royaume de France & Chambre desConcepts
dudit Paris, comme femblablement ledit Traitté, fe-
ra verifié, publié & enregiftré tant au grand Confeu
& autres.Confeils & Chambres de Comptes dudit
Sr. Roy Catholique aux Pais Bas, qu'iux autrw
Confeils desCouronnesdeCaftille & d'Arrsgon, le
tout fui vant en la forme contenue au Traitté des Pi-
renées , del'An
i6f(>. Dont ferontBailléesles ^wp·
tions de part & d'autre dans
troismois aprés la Publi-
cation du prefent Traitté. Les points & Articjes cy
deflusénoncez, enfemble tout lecoatenu «
d'iceux onc efté traitté», accerdez , & ftrpuiw»

cntrf


-ocr page 736-

cn O O R L O G Η, Ack-en-'veerrìghfieBoeck, 70f

//fi entre les fufdits Plenipotentiaires defdits Seigneurs
RoysTres-Chreftien & Cacholiqueau nom deleurs
^ j^ljjeftcs,lefquelsenvertu deleurs pouvoir,dontles
Copiesferontinfetécs au pied du prefeac Traitté, ont
p;omis & promettent fous 1'obligation de tous & cha-
^D lesbiens & Eftatsprefens &avenir des Roysleurs
Maifti·"»^"'''®'®'·'"'^ P*·^ leursMajeftés inviolable-
nieot obfervé & accomplis,&de leur faire radficr
purementic fimplemenc,fans y rien adjoufl:er,& d'en
fournir les ratifications par Lettres authentiques, &
fellées, ou touc Ie prefenc Traitté fera inferée de mot à
autredans Ie dernier jour du Mois de May prochain iti-
êlufive j àfgavoir, fa Maj.Tres-Chreftienne à
Bruxel-
entre les mains du Gouverneur de Flandres, & fa
Majefté Catholiqueà St Gertnain er» Laye, etine les
niaias dudit Sr. Roy Tres-Chreftienncj Ie pluftoft, fi
faire fe peut. Enoutreontpromis & promettent lef.
dits Plenipotentiaires auxdits noms, que lefdites Let-
tres de ratlfication
,ayancefté fournieSjleditSr. Roy
Tres-Chreftien Ie pluftoft qu'il fe poUrra& enpre-
fence de telles perfonnes ou perfonne, qu'il plaira au-
dit Sr, Roy Catholique deputer, jurera fo emnelle-
ment iur la Croix , Sainfts Èuangiles, Canons de la
Meflfej&furfonhonneur , d'obiervcr & accomplir
pleinement, reëllement & de bonne foy tout Ie con-
tcnu aux Articles du prefent Traitté, Et Ie fembla-
bles fera fait auffile pluftoft qu'il fera pnffible par le-
dit
Sr. Roy Catholique SclaReyne Regente fa Mere
en prefencede telle perfonne ou perfonnes, qu'il plai-
raaudit Sr, Roy Tres-Chreftien deputer. Entef-
moin de qu'elles chofes lefdits Plenipotentiaires ont
foubfcrit Ie prefent Traitté de leursnoms, &faitap-
pofer Ie Cachet, de leurs Armes. Fait dans la Ville
Imperiale d'Aix laCbapelle, Ie .... Jour du
Mois, de . . . . 1'Année κίίδ.

(L.) Co/ierf.
(L,) Bergheyd.

TraÌiaet tujfchen Vramkrycken Sfaignen
conform het Troject.

IN den name Godts des Scheppers : Zy kenne-
lijck cenenyeghelijck, hoe dat door authoriteyt
en Vaderlijcke forghe van onfen Heylighftetl Va-
der, den Paus
clmensdelX. van dien naem, gbe-
luckigh fittende in den H. Stoel torte goede Regee-
ïinghe van onfe Moeder de H, Kercke, ende door de
gheduyrighe opweckinghe ende feer levendighe in-
ftamien van fyne Heyligheydt,ioobyverfcheydene
Brieven by deCielfs handt ghefehreven > als met bet
fenden ende negotiatie van fynea eyghenen Neve >
teghenwoordigh Cardinael RofpigUofi , een van fyn
extraordinaire Nuntien. Den Alder - Doorluchtigh-
ftenende Groot-Machtighften Prince ioey/ by der
gratie Godts
Alder - Chtiftelijckfte Koningh van
Fraitckrijck en Navarre , ende den Alder - Doorluch-
tighften Groot - Machtighften Prince
Card den II.
van dien naem> byder gratie Godts , den Catholi-
ken Koningh van
Spaignen , ende d'AIder-Door-
luchtighfte ende Groot - machtighfte Princeflê
Μλ-
mAnna van Qofienryck, Catholique Koninginne van
SpeigHtnÏyne Moeder,als Momboirfe, Curateurfe
ende Gouvernante van fyne Rijcken ende Staten,
iyn over een ghekomenende geaccordeert ommete
verkicfendcKeyferlijcke Rijcx-Stadt
Aken, omtne
aldaer te handelen van Vrede door intermiine van
<len!ghemachtighde van fyn Heyligheydt, als oock
van de Minifters van verfcheyde atöere Koningheöi
Potematen, Keur-Vorften, ende Staten van'cH.
Rijck , die haffc forghe foodanighe hebben geem-
ployeert, ende foodanighe Officien ghedaen om dit
ftootewerckuyt te voeren, dat omme daer toe te
Komen, den Alder - Chriftelijckftön Koningh geau-
thorifeert heeft
d' Heer coliert, Raedt in alle fyne
Raden , Meefter ordinarie van de Requeften van
fyn Hof ende Extraordinaris Ambaffadeur, ende
Tne Catholique Majefteyt volle macht gheghcvcn

aen de Heer Marquis de Cafiel Rodrigo j Capiteyn
Generael van de Nederlanden, dewelcke uyc krach- ■
te van fyn voorfz volle macht gefubdelegeert heeft
den Heer Baron van
Bergktyck Ridder vandeOr-
dre van Saint Jacob, Raedt in den Hooghen Rade
van Vlaenderen ende in den Rade van Staten en-
de Finantien , welcke Heeren
Cclbert ende Berg-
eyck
uyt krachte vande voorfz Vollemachten ende
iubdelegatie ter wyder-zyde foude ghehouden voor
fuffifant, hebben geaccordeert ende gefloten de vol-
gende Artijckulen.

Eerftelijck foo is over een ghekomen ende geao-
cordeert,dat in toekomende wefen fai een goede vafte
ende gedurighe Vrede, verbintenifle ende eeuwigh
duerende Alliantie ende Vriendtfchap tuflbhen de
Alder-Chrittelijckfteende Catholique Majefteyten,
hare Kinderen, gheboorne ende ongheboorne, bare
Erven, Succeflèuren, ende Erfghenamen, hare Ko-
ninghrijcken , Staten, Landen ende Onderdanen,
malkanderen beminnende als Broeders,bevorderende
foo veel in haer is,de eè η des anderen eer en reputatie,
en ter goeder trouwen, foo veel haer moghelijck is,
vermijdende malkanderens fchade.

li.

Ingevolge van defegoede weder vereeniginghfc fai
foo ras de Ratificatie van't tegerrtvoordighe Tradaet
fai wefen ghewilTelt den Vrede tuffchen Hoogh-ghe-
meke Koningen werden gepubliceert, en van de ure
af van defelve publicatie, fai daer wefen ftilftandt ende
ophoudinge van alle Oorloghs Entreprinfen, en van
alle hoftiliteyten foo ter Zee als andere Wateren,als te
Lande, ende generalijck op alle plaetfen, alwaer den
Oorlogh werdt ghevoert door de Wapenen, van hare
Majefteyten, foo tuffchen der lèlver Troupes en Ar-
méen,alsdcrfelver Guarnifoenen van hare plaetfen>
en dat in cas van Contraventie van de voorfz ceflatie,
door hetin-nemen van Steden of Plaetfen,het zy door
attacque oftefurprinfen,ofte fecrete intelligentie,ofte
oock indien eenige Gevangenen wierden gemaeckt »
ofte andere aÖen van hoftiliteyt door wat middel hec
oock toekomen mocht zyn, contrarie der voorfz ftil-
ftandt van Wapenen, foo fai defelve Contraventie
werden gerepareert van wcder-zyden ter goeder trou-
wen,fonder dilayofdifficulteyt, oock fonder eenige
verm inderingh van 't gene fo geoccupecrt is geweeft,
en iullen de Gevangenen werden los gelaten fonder
eenigh rantfoen ofte koften van gevangenis.

In Contemplatie van de Vrede , fai den Alder-
Chriftelijckften Koningh behouden, befiiten, ende
efièétivelijck hebben alle de Plaetfen, Forten, ende
Poften, die fyne Wapenen hebben geoccupeert ofte
gefortificeert, ghedurendé de Campagne van 't voor-
lede Jaer, te weten, de Fortreffe
Charteroy, de Steden
Bingen Atht.Douay, bet Fort d'Efcarpe , Doomick, .
Oudenarde[, "R^jjel, Amtnt 'ms, ,Cmr'^ck, Bergen
eh-
de j ende foo verre alsftrecken hare Bailloua-
gien , Caftelenyen , Jurifdidien , Gouvernemen-
ten, Ampten, Appartenentien, Dependentien en-
de aengehechte plaetfen, hoedanigh die mogten Wér·
den genaemt.

IV.

Devoorfchreven Steden ende Plaetfen vanChar-

leroy,Bingh,Athe,Douay, het Fort d'Efcarpe, Door-
nick, Oudenaerde, Rijflel, Armentiers, Kortrijck}
Bergh en Veurne, hare Baillouagien, Caftelenten*

Gouvernementen, Ampten, Jurifdiftien, Oomey-
nen, Heerlijckheden, Appartenentiep, Dependen-
tien en geannexeerde Plaetfen, hoedanigh die oock
ghenaémt fouden moghen werden, by dit tegenwoor-
dige Traöaetfullen verbly ven aen fyn Alder-Chri-
ftelijckfte Majefteyt en aen fyne Succeffeuren ende
(yns Aöie hebbende,onwcderroepelijck tot aller tijc,
met het fel ve recht van Souverainiteyt, Eyghendotn,
't Regael-recht, Patronage, lurifdiftie, Nominatie,
Prerogativen ende Preeminentien, ojj de Bifdom-
men^Cathedrale Kercken, Abdyen, Prieurfchappeo»
code waerdigheden, alt oock andere Ëene£cien gbe-

koQ·


-ocr page 737-

1665

7o6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

hoorende onder de lurifdiaien en uycbreytfel van de-
- fe Plaetfen , Landen ende Bailloüagien van die gece-
deerde Plaecfen, van wac Abdyen defelve Priefters
oockfouden moghendependeren ,cnde alle andere
Rechren eercijcs behoort hebbende aen fyn Katholijc-
ke Mijefteyc, alhoewel defelve hier inne niet fpecia-
Jijckzyn begrepen,fonder dat fijn Alder-Chriftelijck-
ile Majefteyt in't toekomende fai zijn getroubleert
nochtegeinquiateerti door wat middel het foude mo-
ghen weien van Recht of Adtie, by fijne Katholijcke
Majefteyt, fijne SucceiTeurs of eènigh Prince van dat
Huys,of d-.e het foude mogen zijn, ofte door wat oc-
cafie ofte onder wat prqtext het foude moghen zyn in
fijn voorfz Poflèflìe, Souverainiteyt, Eygendom , lu-
rifdiöiiejReflortjengebruyckvan alle de Landen,Ste-
den, Plaetfen, Kafteelen, Heerlijckheden, Arapten,
Domeynen, Kaftelenyen en Bailloagien, met alle de
Plaetfen,ende andere daer van dependerende: Orarne
alle'c welckehooghftghemelte fijne Katholijcke Ma-
jefteyt,foo voor hem fijne Erven en Succefleurs ende
fijns Aitie hebbende, renunchieert, quiteert, cedeert
ende tranfporteert, gelijck fijne Ghemachtighden by
ditTraitaCt in fijnen Naem onwederroepelijck heeft
gerenoncieert,gequiteert, gecedeert ende getranlpor-
teert voor ecuwigh , en altijdt tot faveur ende toe pro-
fijt v^n hooghft-ghemelte fijne Alder-Chriftelijckfte
Majefteyt, fijne Erven, Succefieuren, ende Aöie,
verkrijgende alle het Recht, Adtrieo ende Pretenfien,
Regale Rechten, Patronage , lurifditìien, Nomina-
tien, Prerogativen ende Prtcminenticn op de Bif-
fchoppen, Cathedrale Kercken, ende andere Abten,
Prieurs, Weerdigheden, en alle andere Beneficien,
onder het rcflbrt van de voorfz Landen, Plaetfen,
Bailloüagien alhier gecedert, van wat Abdyen defelve
Prieurs oock fouden moghen dependeren , endege-
neralijck foBder yets te reii rveren , alle andere ühe-
rechtigheden , die de voorfz Catholijcke Koning,en
fijn Succefleuren , hebben en pretenderen of mogen
hebben, in wat gelegentheyt 't foude moghen weien
op de voorfz Landen, Plaetfen, Kaftelen, Forten,
Heerlijckheden, Domeynen, Kaftelenyen en Bail-
loüagien , ende op alle Plaetfen ende Dependentien
als ghefeghr is, niet tegenftaende alle Rechten, Cou-
ftumen, Statuten, ende Conftitutien ter contrarie,al
waren defelve fchoon metEede beveftlght,dewelcke
alle claufulen
derogatoir > by defen Tradiate fpecia-
lijck is gederogeert, tot effeil van de voorfz cefl]en
ende renunciatien, dieplaetfe fouden hebben fonder
particuliere expreffie, uytfluytende voor ecuwigh al-
le excep:ien, op wat Recht, Tijtel ofte pretext defel-
ve mochten wefen gefundeert ; verklaert ende con-
fenteert mede den Catholijcken Koningh , dat de
Vaffallen ende Onderdanen van de Landen ende Ste-
den alhier gecedeert aen de Kroon Vranckrijck als
vooren genoemt, fullen zyn ep blijven vry ende ont-
flaghen van haren Eedt ,ghetrotiwheydc, dienft ende
plicht, die defelve; eenighfints aen Hooghft - gemelte
lyne Majefteyt of fyne Predeceffeuren fouden mogen
hebben ghedaen ofte fchuldighzyn,willende fijn Ca-
tholijcke Majefteyt, dat den voorfz lEedt ende ghe-
trou wigheydt ende fubjeöie, fai wefen nul en van on-
waerdigh, als of die noyt ^edaen waren.

Den Alder-Chriftelijcften Koningh fai mededoen
reftitueren aen Hooghft-ghemelte fijne Catholijcke
Majefteydt, alle 'de Platfen, Forten , Kaftelen ende
Póften, die fijne Wapenen aireede hebben', ofte noch
moghten occuperen tot den dagh van de Publicatie,
van den Vrede, op wat plaetfen' die oock moghten
gheleghen zijn, gerefer veert die Plaetfen en Fprten
dieuyt krachte van dit teghenwoordigTraöaét ful-
len blijven aen fijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt,
ghelijck als hier vooren is ghefeght, gelijck oock fijne
Catholijcke Majefteyt van ghelijcken fai doen refti-
tueren aen Gin Alder-Chriftelijckfte Majefteyt alle
de Plaetfen, Forten, Kaftelen en Poften,die fine Wa-
|)enen jfouden nioghen hebben eeoccupeert tot den
de Publicatie van den Vrede, op wat plaec-

dagh van
fen die oock moghten gelegen zvn.

VI.

Den Alder-Cbiiftelijcften Koningh fai foo ras de
Vrede fai zyn gepupliccert, doen retireren fijneTrou-
pesuytde Guarnifoenen van alle de Plaetfen, Ste-
den, Kaftelen , ende Forten van Λ Graeffchap van
Bourgondien , ordinarie ghenaemthet
tranche Com-
té, en ter goeder trouwen efïèöivelijck ende reëlijcfc
reftitueren aen fyne Catholijcke Majefteyt het felve
Comté van Bourgondien fonder aldaeryetste refer-

veren.

VIL

Hare Majefteyten confenteren, dat alledeKonin-
gen, Potentaten ende Princen, die wel fouden willen
haerinlaeten ineen ghelijcke engagement,aeohare
Majefteyten mogen geven hare promeflien ende vet-
bandt van Guarantietotte executie van alle den In·
nehouden van 'c tegenwoordige Traöaet.

VIII

Daer is mede verdragen, geaccorderc, ende ghede.
clareert dat van hetTtaftaet van de Pireneën by de-
fen niet fai werden gerevoceert,behoudelijck het gee-
ne aengaet het Rijck Portugael, met den welckende
Catholijcke Majeft. 't zedert Vrede heeft ghemaeckt
ende voor foo veel anders foude zijn gedi^ioneeriby
defen door 't cederen van de plaetfen boven gemeldt,
fonder dat partyen verkreghen fullen hebben eenigh
nieuw Recht, ofte eenige prejuditie fullen kennen
lijden, aen haere refpeöive prsetenfien in die faecken
waer van geen ej^reffe mentie is gemaeckt by dit te-
genwoordigh Tradaet.

IX.

Ende tot meerder verfeeckeringe van dit TraÖaet
van Vrede, ende van.alledePointenendeArticulen
daer inne begrepen, falhetvoorfzTraöaet werden
gepubliceert, ge verifieert ende geregiftreert in 't Hof
van 't Parlement van Paryr. ende in alle andere Par-
lementen van 't Koninckrijk Vranckrijk, gelijck oock
het voorfz Traétaet fai werden ghevcrifieert, gepubli-
ceert ende geregiftreert, foo in den Hoogen Raedtals
andere Raden en Kamers van Rekeninge van hoofift·
geroelte fijne Catholijcke Majefteyt in de Nederlan-
den, als andere Raden van de Kroon van CafiÜiea en
Arragon, alles in forme ende maniere als begrepen is
in 'tTradlaet van Pireneen,van àtDinsJefiienhondert
negen en vyftigh, waer van foo van d'een als d'andere
Zijde d'Exceptien fullen worden uytgegeven binnen
drie maenden na de publicatie van dit TraftaetjWelc-
ke Pointen ende Articulen hier boven verhaelt, ende
den Innehouden van yder van defelve zijn getrafteert,
gheaccordeertendegheftipuleert tuflchende gemelte
Gevolmachtigden, in den naem van hoogft-gemelte
Koningen hare Meefters, dewelcke by defen beloven
onder verband van alle de goederen, en Staten van de
Koningen haere Meefters, dat de felve by hare Maje-
fteyten inviolabelijck fullen werden gheobferveert en
voltrocken, en defelve te doen ratificeren, fonder daer
by yets te voeghen, ende de Ratifipatien dieiwegen te
fourneren, by authentljcke Brieven ende Zegelen,
waer in het tegenwoordige Traélaet gbeheel fai wefen
geinfereert,op den laetften Mey toekomende incluys;
te weten, fijn Alder-Chriftelijkfte Majefteyt tot
Bruj-
fel
in handen van den Gouverneur van Vlaenderen;
Ende fijne Catholijcke Majefteyt
vciiSemt Gtrmatnm
tayt, in handen van den hooghft-gemelte fijn Alder-
Chriftelijckfte Majefteyt ende eerder, foo doenelijck
Belovende verders de gemelte Gevolroachtighdcin
den,Name als bovea, dat de voorfz
Ratificatie over-
géleviert zijnde, den hoogft-gemelten
Alder-Chrifte-
lijckfte Majefteyt, foo ras immers doenliick, etóedat

in prefentie van foodanigeperfoonen, als fijneCatbo-

lijcke Majefteyt fai gelieven daer toe te deputeren, ial
fweeren op het Kruys, 't H. Euangelie,en
Canons van
de Mifle, en op fijn Eer en Trouwe te fullen obferve-
reii.ende vokomentlijck ende reelijck
ter goeder trou-
wen te fullen voltrecken den gantichen
innehouden
van 't tegen woordighe Tradaet; Het lelve fai mede
werden gedaen, foo ras immers mogelijck by hoogit-

gemelte fijne Catholijcke Majefteyt endede Konin-

ginne Regente fijne Moeder in tegenwoordigheyt m


-ocr page 738-

en OORLOG Έί Achi-en-wrUghfleBoeck, 707

*

//C ioodanigen perfoon, ofperfoonenals hoogh-gemelte
fijne Alder-Chriftdijckfte Majefteyt daer toe fai ge-
lieven te deputeren; In oirkonde van 't welcke heb-
ben de gemelce Plenipotentiarifen die tegenwoordigh
Traftaet ondertekent ende bezegelt. Gedaen in de
Keyferlijcke Rijcx· Stadt Aktn op den . .
J aer
fefiitn hondert acht en fefiigh.

L. ) Coltert.

L.) Bergheyck.

Extrait de ìa Lettre du Rcy Tres-Chrefiien
a Monfieur Colbert Tlenifotentiaìre de
laf art de Sa Maj. à Ai}c la Chapeïle^en
luy envoyant Ie projeEi du Traitté de
ΨαϊΧί entre elle & de Roy 4'EJi^gne,
qui a efté cmferttavec ÏAmbaJfadeur
d'Hollandei&l'Envoyé d'Angleterre.

VOus lignerés de voftrepart Icditptpjeél, fans y
changerun feulmotj mais corame mon in-i
tention en c'eft afFaire n'eft que d'avoir 1'ef-
feft) de tous ce qui eft contenu dans les Articles, que
j'ay fait mettre entre les mains du Miniftre d'Angle-
terre & d'Hollande avant voftre départ, & dont vous
avez copie, en cas que Ie Plenipotentiaire d'Eipagnc
en d'autres Articles moinseffemiels delire audit pro-
jedlquelque changement, que vous trouverez eftrc
raiibnnable, & qui ne m'apporte aucun prejudice,
vòus y pourrez donner les mains, & ne retarderez pas
pour cela, la Ugnature delapatx, à laquelle vous ap-
porterei la plus grande diligence, qu'il le pourra.

ExtraBuyt de Brief'vanden Alder-Chrì-
fielijckflen Koning aen den Heer Colbert,
Tknipotentiairis van wegen fijn Ma-
jejïejit tot t^ecken , hem toefendende 'i
Trojeöi van
V TraBaet van Vrede tuf-
fchen heler en den Koning van Spaignen,
welck met dHeer Ambaffadeur van
HoUandt, ende den Envoyé van Enge-
landt isgeconferveertgeiveefi.

GHy fultaen u zydeteeckenen 't voorfzProjefl:,
londer in 't felve een woort te veranderenjmaer
alfoo myn meninge in defe faeck niet en ftreckt
als'teflfèdl te gheaieten van al't geen begrepen isin-
de Artijckulen, die ick in hande vande Heeren Mi-
nilteis van Engelandt ende Hollandt heb doen bel-
len voor u vertreck,en daer van ghy Copie hebt, inge-
val den Plenipotentiaris van Spaignen andere min cf-
fentiele Artijckulen heeft, begeert eenige vejràndering
in 't voorfz Projeft, deweicke ghy oock reedelijck fult
vinden, en die my geen naedeel konnen toebrengen;
foofult ghydehanac daer aen konnen gheven,ende
fult dier om het teeckenen van de Vrede nietuyt·
ftellen, waer toe ghy de grootfte naeritighey t fult by-
brengen, die u doenlijck fai zyn.

lentie fcanfcge «©fflciec^ m De Jletietlantien
ginsg beren S^itef.

I lm fpi) Λ /Γ Coufin. A la priere de mon Frere Ie Roy
I effiat- JV1 d'Angleterre, & des Seigneurs les Eflats Ge-
I ai τ J. ngraux des Pro vinces Unies du Pais Bas, j'ay
accordò la fufpènfion de toutes entreprifes tfur les pla-
ces fortes, eftant en Pobeïfance du Roy Catbolique 5
j'aybien voulu vous Ie faire fiavoir par cette Lettre,
& vous dire que mon intention eft, que vousn'entre-
preniezaucunechofe furlefditesplaces du RoyC?-
tholiquejufqu'au dernier jour du mois deAfjy ,pro-
cbain , que cependanc vous employez les Troupee

in'c

I Inftii'

(cUittt
UttU'
I mjS

htg!i(

qui font fous voftre charge à faire la guerre aux En- lóéiS.
nemis qui fe tiouveront à la Campagne, que vous ———
les empefchez autant que vous Ie pourrez,qu'ils n'ail-
lent d'une place àl'aurre, que yous faciez que mes
Troupes fubfiftent auxdepecs deleursPaïs, fans les
ra vager ny les ruiner, y vivant en fi bonne difcipline
qu'iln'y arrivé point dedefordre de leur part,donc
on mepuiflè fiitedesplaintes, quo vous leur faffiez
faire toute la bonne garde que vous verrez eftre ne-
ceffaire (kiur leurfeurété dans Ie» Qyaiticrsc.u vous
les aureü pöftées, & que vous apportiez tous les foics
póflibleg pour empefcher leur dcperiircmcnt,& la pre-
fenten'eftantpourautre fin> je prie Dieu qu'il vous
ait, Mon Coiriin, en fa laihte Öc digrte garde. Efcric
ìSt.GermamenLayi le/ffcw^r'Avril

•"••nq ;
; Q'M au;. .

1 ·ι . ■ : ,

Et plus bas

. e.-p·;.-, . iüi, LeTeBitr.

MYnCoufin. Op defcede van mijn Broeder
den Koningli van Engelandt, ende de Heeren
Staten - Generaci der Vereenighde Neder-
landtfche Provinciën heb ick de fuipenfie van alle
Entieprinfes op de ftercke Pketfen, onder de gehoor-
faemheydt van den Catholiqueb Koningh zynde,toe-
gheftaen : Ick heb het felve uwel willen doeo weten
door defe Brief, en u féggen mijn meeninghe te zyn,
dat ghy niets onderneme op de felve Plaetfen vanden
Catboliquen Koningh tot den laetften dogh Vande
Maent van ΛΤί;! toekornende, datghyondertuflihcn
de Troupen die onder u boveJ ftaen fult gébruycken
om den Oorloghtedoenaende Vyacden die fichin
't Velt fullen vinden,dat ghy foo feer als 't u mogelijck
fai zijn haer fult beletten 't gaen Van d'eene Plaets tot
d'andere,dat ghy mijne Troupen doet fubfifteren op
de koften van haer Landt, fonder defelve te bederven
noch te ruineren, daer in foo goede difcipline leven-
de datter van harentwegen geen defordrcs en geichie-
de, daerover men aen my foude konnen klagen, dat
ghy haer alle goede wachten fult doen doeo, die ghy
oordeelen fult nootfaeckelijck te zyn tot iiaer feec-
kerheytinde Quartieren daer ghy defelve fultgepo-
fteert hebben,ende dat ghy alle moghelijcke forge gc-
bruycke om het verloopen vande felve tt beletten. En
defe tegenwoordighe tot geei^ aoder eynde dienende,
bid ick Godt dat hy u hebbe mijn Coufin in fijn hey-
lige en wacrde bewaering; Gefchreven tot
St,Gtrmam
enLaye
den 16, Aì^x'ùfejlhtenhondert ^ht enjejiichi

Getecckent *
LOUIS,

/ .. Onderftont

: - LeTELLlER.

^en Ittoningg fcgjeef ooth op Den fefthlenden
aen ben f^au^al^ Dolgj^t,

Copie de la Lettre efcritpar te RoyTrfs-
Chreflien, àfa Sainêeté,

rt~ ResSainöPere. Nous depefchons à Ronjece gut^bia
I Courier exprés, afin de donner k Voflre Sain- |>eitts.
teté,le pluftoft qu'il eft poffible, la joye de fga-
voir que Ia Paix eft faite, & nous nous afieurocs, q^e
Voftre Siinóleté ferale mefmejugenjent,quenoui,
lors qu'elle apprendra par ^noilre Coufin le Due de
ChaunesnoarciArobafl«deurles particularités dece
quifepafra hier avec lés Minifires d'Angleterre, &
I d'Hollande,dequoy nous avótis enchargé noftre Am-
baffadeur de rendre compre par le mefme à' Voftre
Saindetc à qui nous pouvons dire vetitabjcmenty

' ^tta

%né - -
LOUIS.


-ocr page 739-

7oS A Κ E Ν van S'Τ A E Τ

que tonte la facilité quc nous avons contribué de

---noftrecoftéjafiodemettrecc grand ouvrage dans le

bon Eftatj oìi il fe trouve à prefcnc> a efté entièremenr
pour complaire à Voilre SainÖeté, parcc que nous
Ì5avons,que dans ce monde Elle n'a poinc de defir plus
ardane au cosur, queceluy de voir la fin de cette guer-
re : Et effeaivement le principal motif, qui nous a
porte àaccorder ( à noftre grand prejudice en confi-
derant l'eftat prefent des afiFaires) la ceflatìon de coutes
fortes d'Entreprifes jufques à la fin du mois de May,
a efté feulement pour latisfaire auxinftancesjquele
Seigneur Archevefque de ThebesNonceExtraordi-
naire de Voftre Saincüeté nous a faitcs de fa part, il y a
quatre jours,dansl'Audience fecrette, que nousluy
avons donnés; fes inftances nousont faic tomberies
Armes des malns, plus que toutes les autres confidera-
tionsjdans une conjunfture que nous pouvonsdire
( fans que Γοη le puiiTe imputer à une trop grande
prefumption ) que nous aurions pris dans peu de moia
' les principaies villes des Pais - Bat, malgré les oppofi-
tionsdetout ceuxqui ontvoulu appuyer nos Enne-
mis : Mais nous repentirons jamais d'avoir perdu de
figraadsadvantages, lorsque nous ferons reflexion,
que noftre moderation aura procuré à Voftre Ponti-
facat unegloire fi Illuftre en ceue affaire, que l'autori-
té de Voftre Sainiteté par le refpeft filial que nous
nous portons à fa feule Perfqnne, aura reftably la Paix
entre les Porentats, & Pririces Chreftiens ; chofe que
1'on n'a pas veu depuis beaucoup de Siedes. Cepen-
dant nous prions Dieu tres atdenanient,Tres Saint Pe-
re, qu'il veüille conferver longues années Voftre
Sainàteté pour Ie bon gouvernement de noftre Sain-
teMere l'Eglife. Efcrii

Efcrit à St. fiermain en Laye Ie i6.

d'Avril i568.

Copye van een Brief 'uan den Alder-Chri-
fieiyck^en Koningh aenfijn Heyligheyt,

ALderheylighfte Vader. Defen Courier fenden
wy expres metter vaert na Romen, ora Uwe
Heyligheyt, fo baeft alft eenigfints mogelijck
is, met de kennifle dat de Vrede ghemaeckt is, te ver-
beugenicn verfeeckeren ons dat u Heyligheyt oordee-
len fai even gheiijck als v/y doen, wannecHe door on·
fen Coufijn den Hertogh van
Chaunesoaica Ambaf-
iadeür verftaen fai de particulariteyten van 't gene dat
gifteren met de Minifters van Engelandt en Hollandt
gepafleert is, waer van wyonfen Ambafladeur belaft
hebben uwe Heyligheyt,van alles pertinente reecken-
fchap te doen,een de welcke wy met waerheyt mogen
ieggen^atalhetgene wy vanonfe zijde by ghebracht
hebben om dit groot werck te lichtelijcker tot dien
goeden Staet te brengen, daer het nu jegenwoordig in
isi 't eenemael isgefchiet om uHeyligheyt te behagen,
als wetende, dat éte felve na niets ter werelt met herte-
lij cker vierichey t en is verlangende,dan het eynde van
defen Oorlogh te fien. En in der daet 'c principael mo-
tijf, 'twelck ODS heeft doen accorderen ( tot onfe
groote nadeel alfmen den jeghenwoordigen Staet der
laken aenmerckt ) bet ophouden van alle foorten van
senflaghen totten eynde van den Mey*maendt toe, is
alleenlijck gheweeft om fatisfa&ie te gheven op de in-
ftantien die de Heer Aerts - Biffchop van Thebes Ex-
traordinaris N«»««i van uwe Heyligheyt weghensde
felve vier daghen, in de fecrete Audientie die wy hem
gaven,by ons ghedaen heeft :Sijn inftantien hebben
ons de V/apenen uyt de handen meer doen vallen,dan
alle de andere confideratien, in een conjun&ure die
wy moghen fegghen ( fonder dat men fulcks eene al te
groote prefumptie toefchrij ve ) foodanig was, dat wy
in weynigh Maenden de principale plaetfen der Ne-
derlanden,in fpijt van alle die onfe Vyanden met hare f
oppofitien hebben willen onderftutten, fouden inghe-
nomen hebben ; maer'ten fai ons noyt berouwen
fulcke groote advantagien verlooren te hebben,als wy
daer op reflexie fullen nemen, dat onfe Matigheydt
uwe Paufeiijcke regheringhe een foo uytfteeckende
glorie aengebrachtfal hebben,dat de Autoriteyt van u
Heyligheyt dea Vrede heiftelt fai hebben tuffchen de

Potentaten ende Chriftene Princcn, door het refpefl· > »
dat wya/seenSoon des fclfs alleenighe Peribnc toei ^

diagenicen fake diemen in yeele ecu wen niet gheflen
en heeft,ondertuiTchen bidden wy Godt feer vierieh-
lijck, Alderheylighfte Vader, dat hy u we Heyligheydt
tot de goede rcgeringe van onie H.Moederde Kercke
lange jaren in 't leven wil behouden.Gefchreven te
se
GermainittLaye Atnjeflh'mdtv Apiil JiJibisukonàn
achten fefiigh.

<©P 33onbecbaB ben negent ienden.beeöt oocfe öcn
©eli)t-.f®a£cfc6alcri Wurtzfijn «gcDttec ©ctflabt. Eit"
citiB/at^ Cöef ban 't Steger/ booj Defe Campannic/ Üu
al tlaenbe/ enbe NoobcsJijooftj baec na gereten enne-
becftt/fepbe/ hiatc tesön om te bectcecfien / enöc te Snf
Bonnen ontfanflenljaec fêo.JlSoB. nabeccommen»
bementen. «©aec op fieni boo? b'fêeec
Can, pjefiae»
cenbe tee Secsabetingb/toiecbc gSeantìnoo^bt/ tnct
toetnenfcging ban een geluclàige cepfe. t ^^ naiuec
Ifjch / bat bie in 't liegt ban be ^anne bjanùeien / al>
too^ een fcBabutoe Bebften / bie öaec boïgijt ; bit toa^
b'feec
Wurtz. üptoiecbtbenijöt om bat nienbcm
giecgabtbecoepentot
tweede Belbt-JiSaecfcgalcb}
maernocgmeec/ batmtngem p?efeceecDe/in em'
plop / boo? ben eecfle / b'jgeec
Maurits. ^gne
bengbec^ fepbena le^ toat fp hoflen onKjemfmiict
temaken;bitbenggemcenen loop be^ iScielOt^j
bie fijn bpanbt nieten ftanginbecen fgne fojnint /
pjaetifeect tegen fgn cete boo| be tonge. ^entae ootlt
befifleecben noeg niet gem ftoact te macehen :onDcc
anbecen ooefi boo; een Setgael / ban bat be
Honin·
gin Chriftina in 't 3acc lefthien hondert een en vyf-
tigh
gabbe boen e);ecuteren 'eenen Meflenius en fijn
;&oon/obet; een ^^afquil tot gaec nabeel gefcg^ecben.
^e l^eec Beibt - Jü^aecfcgaleh hennip gebbcn&e
met blen
MeiTenius αΐ^ een ^eleecbt J@an enbe Hi·
ftoriographus
ban be ütoningin/ toa^ bp gejjal te go·
be, bp ben l|eec ©jinjS Carel Guftaf, namal^ iStb
ning/ aï^ bit ^afnuil aen gem quam: niet ban Mef-
fenius,
maec ban fon ^oon / bie get gljemact&töabo
be/fonbecfienni^banfgn©abec :bae? toeoccafitnci
menbe upt eenigge S^ifeoutfen / betoeltlteOejaabec
b;onc&en ignbe/ tegen^ ben ^oon gabt geboett ; jjet
tnelce ooch baec upt bigcht / bat ben ^oon / al^ een
^onggman ban omtcent
achtien jaecen / foo ti*
gouceufelijcgti; al^ üenBabecbifecbegeepecuteett;
get geene niet gabrftuwnen toefen/ toanneec gct €ti·
men / getboenmael^uptggeflcopbel^ectiaei/ bia^
eonfo?m ggetoeefi. <@och toa^ fgn ftonittgglOciie
llooggepbt Pjin^
Carel Guftaf, bocntertgbtop't
^lot
Borckholm, op 't ÌEplanbt Öland KfiDertnDe/
felf^bicgenebiebit©afquil/na bat gp'tgabtont'
fangen / aen De ftoningin na
Stockholm fonbt / enöe
gaec aenlepbing gaf/ goe men ben ?tutgcuc beflUoft
ontbecïien/alg sflnbe get opfcgigfl aen fijn öoninoP'
(gche Hooggept boo; een anbec ganbt 'al| grt ingge»
Pooten jPalenil gefcgjeeben: toaec boo? ben itutgeuc
oDcf» beltent gctoojben.S^aecom get ooch ontoaers
acgtigg i^/bat befe faUe tuffegen be ©oningln en bw
i^iine/fooaroote jaloufïe
caufcecDr/al^inblein t
Öoons àaec lefthien hondert een en vyftigh mp toe·

gehomen/en ingeboecbe relatie toecbt Uecgaelt ; be'
toeleftc na ben tgt toletb bebonben ban eenige quaet-
gefïnbe/ tot nabeel ban ben jpjin^ gebibulgeert/enbe
ben i?cer Wurtz,mebefoo ontoaetatgtigg baetnt
ggettocRen tcjijn ; toefenbe bepbe®ab£C enbe ben
^oonbaeropggefiojben/ Datbe3@abec ban t!^a|'
iuil niet be minile Renni^ gabt gegabt.
• ach gebbe bit algiee toillen inboeggen / op bot pen
toatentoegangg/ban befe boenmael^ boojgebaiiea
faecRe magg getoeeten too?ben ban begeene/Oiea^
bec^ met mp boo? een balfcg betfiael toacenggca'
bnfeert. — r ^ «

©mme toebec te feeeren tot on^ fnbicct t m f^ Ijgf
6e toai^ in befe goebe appacentie ban ©jebe /al? boo? ^
becgaelt ; maec be Jfcanfcge iguanfnp? / fP»»""^
alle^ upt eenb?pelibecaïe telile/ om gaec
bentecomplacccen/fonbec
appacentie ban gencecji
fïteect te jtjn jnamen nu ootlt got^ op bat mf " agc


-ocr page 740-

//0 iiabt aDfCffol'JW'-'t ê>pafnfcfie tc fcconrcrfη /
lüö'· jjjfc ettcïöclie i®roup£nenDc5iuimoiUtieban<©o.j>
.— I03Ï)/ in
ca$ Vranckrijck Dfn ©ep^ (itjfmocljtf Οί»
lapcccn. D'igcf c ban Beun ingen fcjjjccf ban Den twin-
tighften Dat D'ÜCiC de LionneDa£C,Upt OCCtìlle CflO'
nun Daöt/ om met toat ern|itcg{)«natntcgafn:
öatDaccl^oogDJ^ogcnDe btenbcn getoaecfcljoutot
tc jUn / bat alle onDctRant aen bc ^paenfcDe niet
[tonncnDe flreclten / al^ om bie min genegen te ma-
ben om be ggepjojecteecbe i^cactatenaente
oaen/ booj een openbare partpDig!)epbt albaec foube
Uioibcn opgenomen / cnbe tot een cecijtbaecbige
faccfi om alle mefures taffcijen Vranckrijck enbe Öaec
SoonD ^ogenbe te becbieecltenj en ben €>oj[ogl)
fhn boojtganglj te boen (jebben. ^at Oe^ (cmeet:
t'appjeDtttöccen foube 3ijn/om bat men aen 't ^can»
fc!)eéoföe©jcbe niet foube begeecen/ inbien men
Do?faecIt of pjetc);t (jabt om De continuatie ban ben
d^ojlogb op be fcgouDetenbananùecentekggljen.
«p ijaDt aen ben feeec de Lionneaengfietoefenbat
naebeüenclien ongbegconbt loa^/ cnbe Heeft niet
te min fijn DeboicgOeacgtgetfclbe niet ongecoect te
laten/ om battet ïtonDe boen (ten met toat teDec--
fjepDt i)et toeccfi ban ben ©jeDc te banOelen toa|S / om
get aen geen onbeI)oo;Iti$ae toeballen fubject te
mafclicn.

iP honbe niet anbec^ oojbeelcn of be gcooteonge·-
icQcutgepbt ban De ^paenfcgefaecKen in be ^rbec-
Wen moefl boo^taen aenge[1entoo/Dcn/ nietfoo
leccai^ een fubjectbanbeltommecni^/ alatocial^
cinmiDOel om ben ©^ebe aen be jijbe ban ifepangien
p;ottipt te boen amplectecen, i|pt)aDtDaecopaen
Dei^eccen?8mba|TabeucsJin EngeJandc gljefföjeben/
ùat Ijp ggeften ijebbenDe becemacque^banbelleei;
ΙΓοΙΐ op De betoufie ^ctienlen / feec ttoQffelen moet
of fijn €D. penctcêecbe in be gconDt ban 't ooaömecc&
ban De {^eec Trevor, enDein'tpjojectecenban be
fdbe; enDe Dat !)p becMben aen gaec Hoogl^ JÜ^o^
cenöE te gemoebt te boei;en öaDt / bat fp ooiDeclDen
Dat men geen affìanDelinggobecpjetenfien / nocg
ban fati^factie aen Vranckrijck gljcgeben/ obec at
tecbe gyeboocen p;eten|ïen in b'aentegaenBjebe
fllcactacen pet^ bet)oo;be te laten betmanen/ om
DaecDoo^aen Spangien in't capitalepoinet ban be ce>
nunciatie geen |)|e|ubitie te leggen ; enDe baetom bei:^
flaen fjaöben/batte»; niet bequamec toaiS VTanckrijck
tcbifponecenom be ceflïe ban be göeconque|ïeccDe
plactfen aen te nemen op be fimple titul ban pacis
caufa. Datbo?betéÖetaengaeHban©?eDe/ fonüec
an&cce dipulatic / DooDt enbe te niet boet alle pieten»
(ien/ op De toclcheDen ©oiloglj gebat toa^/ enbe
DatDiciSbecIaufulebannonprejuditie in'tlaefl ban
De 0οο?Γ3 Ucticulen inflnecenbe/ niet anber^ becjlaen
iionDebietDenal^ banp^etenfieiibienptltoofDe ban
tochotnenDe toeballen foube mogen cpfen.

üpboegfjDc baecbp/ batljptoilbetjoopenbatfp
m 't leggljen banOefegconDen/ nietafgöetoeecfien
toacen ban De fentimenten ban öaec J|oog JEogenbe
nocbban'tgeenbpSpangieiiinbefenmeefi te beao>
g!)(n tua^; enbe bat Die flceecfteneonben/ om op
weefl al be boo?fcö?eberemarques, biepetceel^ be=
batten / boIDoeninge enbe folutien te geben ; bat gp
te fo?BbulOigec aencoecDe / om Dat men aen 't fftan
fcije"' "

öe hoo?fcö?ebc ificticulent'abmittecen/ na bat ben
weet IBarqui^ Caftel Rodrigo aengeboDen f)abt/on·
«cc een booi bebingi)/ tot bebooifsSicticuIcnniet
fpectecenbe / Dcfelbe te fullen boen teecftenen/ op bat
boo; onnooDige bebatten geen tpt/ enbe met be tgbt
Bet fleljeei toeccB ban bc ©?cDe niet beclocen toiecDe.
gP totlDe Deröalben öaec^oogölDog.inonbecba.
Wflü bcbencfien laten: of byaldiendebpaenfcheop
tenige van foodanighe remarques die niet buyten den
teneurvandeiclveArciculen, maer alleen eenialu-
t«re interpretatie van de felve vervatten, haer Hoogh
Wogende nietfouden mogen goede vinden» totfa-
aUtatievanditgrootewerdchaeraente bieden, dé-
lelve op een bequame manier te fullen comprehende-
ίίοίη deguarantie over de Vrcde-Traftatea,
yi. Deel. ' "

ijaDt,

J0ijDct^ foo hiiecbt feec fiercit gefepbt bat brit βο»
ningt) ojDje fouDe^gbcgebenbebbrnom Aelft, cnbe
cenge anDece plactfen/ toelche boot fijn 2@apencn
booilebcn ^aei: gljroccupeett cnDe bicDec beclatrit
tuacen / toebec t'occupeten enDe te fo;tiftcccch/ macc
b'i^cec be Lionnc fjeeft becfeechect bat fulcfi^ons
toaecacfltigötoa^.

3ille be lubalterne (©fficieccn 50η na Bate brficmbe
oojDen tot DeiiEtoupenonDccliaccCDmmeiiDemcnt
in be ^paenfcije j^eoecIanDen bectcocitcn ; We $to:>
ningö fPjacft ban fijncepgbectbaett^/ al^ ban een
facc[tebieboojccnigebagl)cnopat)efcDo}t bia^/ om
tijDingetebectoaetiten; cnbeinb enbe gene bie ban
Bruffel te gemoct geflcn toiecbt / niet bolDoeuDe toa^/
foo foube boojfcbicbe tcp^fc||icI|icrtfenboo2tQangi)
Öcbben.

©e Jleecen ?tfgefanten ban De Stf uc· ©o?(Icn/ en^»
De ©ojfien in 'ti©uptfcl)eÖDcR/ tjebben^ingb^a
Dagl) Daec te booten gaec ^uDientie ban affcDrpbC
geöaDt/ na Datfc becflaen öaDDen/ battet toeccR
ban De pracliminaria toa^ gcaDjuficett / cnDe bat obec
^e liiïlian Dt banJl^apenenban £ngeiaadtcnDel)aec
üloüflö JOogcnDe toa^ geconbenicect. i^aec i^ gecc»
matqueect in De boojf tljjcbe linbientic / bat ben iHo»
ningg geDaegtc ^fgefanten fittrnDe cnDe ggeDccBe
Dccft aengeDoojt cnDe geanttoooiDt ^ cnDc foube Daec
meDe 6omen te ccfTrcen be jaloufie bp anbecei^na
bopej aen Dat J®of opgcbat/ tee oo?falie befe foo Ijoog-
gDefepDe 3Lrgatic in öacccccPeaenfpjaecftctiaenbe
enbe ongebecUt bp ftjn .tBajcfïcpt toa^ ontfangen.
j ?E>acc3ijngecHCl)tcngftetoce(l/ al^ofOe Ponu-
geefen genegen foube stjneenigfìenicutoe^iliantie
met Vranckrijck op te cecfttcn / maec be gcene bic
gocDe Itenni^ ban De tcglientooojDifle Confjiiaban
PortügaelmeenDenteIjcbben/ fcpbenbic ongfiefons
beert te 3tjn.

,, laetflc 25?iebcn gftefcjjjeben upt be Franche
•Corate, bccictìtcn /bat be jFo^tificatie ban Gray t'eca
nemael gljeDemoliecrt bia^ / maec bat'ec aen Die
ban be<&taDtDoienociicenigeobecgelaten irareni
Dat men (ic{) becnoegDtie Defe laetflc tc minecen/ fon«
Dee De felbe flecl en al tc boen opfpjingen. ©c boojfj
25?iebcn melOen meDe/ bat (Sne JlsiaiePcpt aen le
Sr. de Bifly Bet (©onbetnement tomi Bcfangon, iit
plact^ ban Dat ban Gray gljegebcn yabt / bat b'ii}ce3
ce De Pelietier, 3ntenDant ban Die ^^bincien :
©ecfcfjrpDe Ï|)upfen binnen Be{aD9on t)aDt boen φ
toccpcn/ om inDiy;ccuincccbepIaetfeeenCitadclle
te Doen opcicijten. ® en coep gingö/bat bc Jpo?tlfica<·
tien ban RyfTel toel licl)t mcDe fouDe bccnietigDt b]0}<
Den/foo b|a DeCitaDclIc alDaec fouOe boltcochen Sbn/
Dat bie ban Oudenaerdetoellictjt mebc fouDcn afge«
tooipcn toojDen/ cn bat men acnbebemolitieban
Die ban Arraentiers, ooc[iboo;tgingl)t'arbcpDen.

^0ne .f^ajeftept foube nocD al boo;ncmen^3(jn
op ben drie en twintighften befcc ban St. Germain
op tc biecc&en/ cn te ©eibt te tcecltcn / ccnigge
Ctoupe^ ban De^ Honing!)^ igup^ foubm al bec<
ttochen jtjn.

©e jongbfïc SSjieben ban Rochelleb?ac6lcnnii*
bc/ bat b'llecc Colbert de Terron, feventien a ach-
tlen gaccc iloogg m^genbe (i^nbecDanen ^bepen
nae Lisbon fouDen gebbtn Dcb?acljt ®e©oUanDt»
fclje ^cgepen/ bie op ben twaelfden befcc alDaec la*
gen / toiccDen geoojbeelt omtcent De feftigh fletcd
te
39η/ bie meed SEepl-irccbt lagen om na 't©aDctlant
te ftceccn / fflne JBajeficpt^^cbepen/ bie bacc obe^
ligö toacen / mccnDcn op ben derthienden befccban
bacc Eee te ttiefen/ (nficfi te becboegenbp bic ban
ben üeec ©cttoglj aan Beaufort, DiemtnafloofDe/
bat fdn couc^ na be Ca'ronne foube nemen.

© e jFcanfcge fctjeenen nocjï al te mt^tcoulsen bat
Spangien fouDe ccfolbeccnj maec 't kna^geenttiDt
omaen'tfoinEd'bonneurteD»ica;n; nac^r^
Φ90

eii O O R L O G Η, 'iMf-en^veemghfleBoeck, 709

b'i^ccc Trevor fiaòtbootiflcntiafsö^boojeen

cjepic^oniplelafl&ifjonmi/ bccüttttenDeatmnDan»_

telycli alle Dct geen fijn fub fpetati al&aEc nebeu^
ö'llee'c ban Bcuniogen gljetcactcect enDc Ëcjlooteit


-ocr page 741-

710 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ί^-ςο ban ccn vier en twintighften, ontfmaÖt>'i|c«ömi
^ " Beuningen CE»! OCpiC^ CourtrC ban Madrid, met De»

--oefcöcó öan DtnïSiuijaffaöeucRedeöanbfnfcven-

ricnden: upt De toelette bp metfaïptfcl)apbct|lont
Dat De lüoiitnflin ban
Spaogien ftaDt abfaatcect fnoe
nljfappjobeect ö'ïïcticulen ban
Den negen en twm-
tighitenbanDcbecIeDen IBaenDt/ in De Conre«n=
tien met b'^eercn (ffommiflarilfen ban Defentta=
ninaö met D'feec
Trevor, cnDe Beni sÖeaDjutteect;
cn op Den
dertighften, Doo? gcDac&ten ?fitnuaffaDeuc
obecsefonDen. ©e felbe <£ouciec Daeccn boben
ööccljacöcect aebjeeft nietttoee ocoote ©acquetten/
t)et eene aen Den |9ofl-meefiec
teBruflei, enDefiet
anDec onüer (Coubert aen Den Commilfari^ Bifch-

dommerinDenHage.

fêp fi:&?éef / öat Daec i^o. .IlSog. ojDjeg ontcent De
guarantic, bpöeni opflenottientoacen/ al^tatpen
onDec epnöe titfcftenoe/ al^ om te betupoen Dat öaec
ineenina ntet toa^ aen
Spangien pet Dien aenaaenbe
t'accoïOeten / Datfe niet fouöen becepDt ifln te selflcB
aen
Vranckrijck toe te (iaën; en Dat ftp üera ban De
booifepöe oiOje^ fouDe öebben te Dienen / niet om
ni-
tro
Dcbboicen te Doen/ ombaecïlo. JiSog. garantie
te boen aen nemen/maec alleen om Defete moaen toe
fiaen; inDienfebanöefcanfcöe 3i)üc begeettfouDe
toecben; Ijoetoel ïjet nietfonbecceDeninbebenciten
RonbetoojDenööfnomen/ ofomtcent öet nbefieele
toecch ban bc
garantie, ten aenjïen ban befe Ccson
niet betec toiecbtbetl)Icbenbp&eti2icactactban?il»
ïiantie ban Dentate
\66%, toelcfiebefclbebebatteDe
al^ öat ùaec obec eenige ntentoe actte toiecbe gijecou»
cljcect/ infonbecöepbt betotjle Öe igeecenütoninflfe
CommijTarifTen 't felbe btecmaten in Difconcfen bact
obec boo?befcn met tjem geöouOen / OabDen Beconfi=
Deceert ; enbe bat öet felbe (IcecBen ftonbe om 't boojs
fepDe fScaetaet oocft betec te boen obfecbecen / enbe
om 't effect ban De
guarantie niet te fionnen epffcljcn/
inbien Dat ban 't iEcactae.t in alle beden allr^ in't
toehomenbe niet mocüt toecben gepjefleect.

©an 't obechomen ban Deboojfepbeaatificatie/
Beeft ÖP aen Den Heece De
Lionne en Den Hcec Tre-
vor
fienni^ gegeben ; enbe Beeft De ïaefl-genoemben
Heecaengcnomcnnocbbanbienbageen <iB]cp?e^l na
loonden af te baecbigen / om ö^tbecfiaefïenban't
geen Bpban Daec noobigf) öaD te foHicitecen.

ÜP Beeft ooch aen Den lÌtoningB en De Heeten fijne
lEiniflec^ Renni^ gBegeben banDegoeDetijbingen
Bem
(Beuningen) upt BruOel toegeKomen : ban oat
Den ìaac(iui# ban
Caftel Rodrigo ojDje Bab gBefielt
otn'tgBep?ojecteecbe©?ebe-®cactaet/ foo al^
\)zt
ïfpDe/ te boen teccltenenj en B«ft Öie oecafie toaecge=
nomen om te bccfoecBen / Dat aen De Booft ©fTieie»
ren obec fijne naajcfïept^ ®coupen in De ^paenfeBe
J^eDeclanöen o?b?e mocBt toojben gBegeben / om De
Boo?f3 ®coupm alleen te Doen fubfifiecen mettet
meelte gemacK/ en albecBanbebloet-fio^ingBefoo
beel Doeneltjelt te becmijben; maecDaecopi^nocg
geencefoIutiesBcnomcn/ enfoubeoppacenttot Dat
ban 't teBenen enbe flupten banbenlDsebe getoiffe tp>
Ding acngeb;acBt toa^/bp b'alceefie afgefonben o^Dje^
becbleben toecben ; oocit fijn tot
Parijs Sdilletten oen^
Qcflagen/ bp toelelte alle ©ffieiec^ toiecben geIa|ï/op
pene ban
empriionnement, na Baec onbecBootigBc
i(3cgimenten enbe Compagnien te bectcec&en.

50e Concept ©jebe ®cactatcn aen 't ipcanfcBe
i^of cucBtbaec getoojben sijnbe/ bectaDeclttenmuc>
itiucatie onbec beele/DieBaet De co«que(le ban 't obe-
rige in De^paenfe^eDecIanbenfoofadlinbeelDen/
Datfe ntet IBben honbenDat DegcooteBoprDaectoe
aen Den ©?cbe opgeoffect toiecDe ; enbe Daec toacen»
Dee/ Die OcBbeciloutBaDbeninBanDenbanDenSto·
ningB te boen Itomen een j@emocie/ bp be toelcfte be
continuatie ban Den^o^logBmetbeelceDentoiecDt
aengecaben / en mibbelen / en bonDen toiecben boo;-
gefielt om be 33;ebe-BanbeI ptou(ibelteb;e&en.

(Cpbingen upt Portugaei meiben/ Dattet ButoelijcA
ban be tioninginne ban Dat flijcit met Don Pedro
^oen^bauB na l^aeffcBen toa^ gefolemnifeect.
$)en llettogB ban tfeaufoit foitbemetfdnj^fooi

in De «iaconnf^ nengBetoeefi Bcb&en / en&e geen ifióìì
^paenfclje ;&cijfpen Daec Bebbenbe gBcbonöen i en -
toifi men tot
Parijs nocB niet naebecbanbenlfeec
Donjoand'Auftria, algbatfgn Hoogljept ben vijf
en twintighften
ban De boojIeDen JKaenbt ban Ma.
dridtoa
^bectcocften.

't i>eDect Beeft Den l^eece Trevor befiomenbe Sa.
tificatie ban ben ItotJingB fijn naeefiec/ep Bet ffltac»
taet Dat sijn «ÖD. ncben^b'©eec ban
Beuningen tot
Parijs BaDt geflooten / en Den feven en twintighften
nae 't Hof totVerfaiiiesgBcccpfl/ otntebernfmen
toanne ec/ enbe toaec men b'upttoiffelinae banbe Ba»
tificatie foube bonnen Doen. j&ulclt^ i^ gefcgiet bm
dertigften öaec arn

Φρ Der^ töbtBeefiD'Jj^eec^mBaifabeticban Ve-

netien tot Parijs ttjDingc ontfangen ban een gelucfito
d^ebecBt tecgcc/ in't toelelte De
©enetianenvee^
thien
iCuccftfcBe «©alepenfoogöenomenal^aöcbei
ftcueect Bobben, ^en lüoningB foube
gBcbifpouecct
3dn/ na 't boltceclun ban Den 39^ebe met Spangien,
De aepublöcfie ban Venetien t'afTiPecen met «ier
duyfent
©oet-finecBtcn en vijftien hondert paecbeii/
en foube Dat j&ecouc^ op Den naem ban ben ^auS/en
teebeDebanbefelbeaf-gefcBicRttoecben t fo8omce=
nigec mate t'ebitecen D'offenfie/ Die aen b'(©itotnan>
nifcBe ©oojte Daec obec opaBenomenfonbemoBhcti
toecDen/ al^ omtececoanofcecenD'inbulaentieöan
Den tegBintooojbiaen pau^inBettocftaenbmialie
falicn/ Die toegen^ föne .«©aieliept becfocBttoiecbcn;
jebbenbe onlang^ aen be felbe Jlfêajeftept
bBwccoì»
Deect De j&ominatie tot be SSifcöbommen en tot alle
(Ceelielijcfie 23enefitien / niet alleen tot
Metz.Toui,
en Verdun, maec oocft in alle Conqueflen op 'tïupi
ban <@o(ienciicft in De boojleDen Φο;ΙοβΒ gebarti.

55e ®cactaten tot Aken (ionben op een bott ban
bcflupt; alleen Bapecbe De iSatificatie; blijbenùebe
JFcanfcBenin'tongeïoof/ bat Die ban
Caftel Rodri-
go
inaalibe toa^. ©en fêecc JüaatguigfcBwtföafC
obec aen b'lgeec ban
Beuningen, om be^tanfcfie
een anbecgBeboelentegeben ; Dat oocft oiD^emocIic
too;ben gBeltelt tot een bolftome» ceffatie ban (]of!ilt·
tept/ al^ mebe om D'upttoilfelinaBe ban be Satificft=
tien te becBaefien. joaacc alboocen Bp Daec obec in
conbecfatie Beeft fionnen tceben met Den ©eet
de
Lionne,
Beeft fijn <!2b: Bem fcec BebiaBe wacètm
gBebaen obec nieutoe
geafFeöeerde cetatbcmenten /
toelcfte Dooj De ^paenfcljen ontcent Bet toeccft ban
De ©?ebe foube toegebjacBt toecben i enbeöetft iiem
Daec op tecBanDgefieltDcBiecnaboIgenbeJ&ifiibe:
metbpaBeboegBbebecIdacinge/ ban bat bp albien
boo? ben
achtiendenbanbc loopcnDcjaaaenbtbetpi
DingBe ban Bet tepcftenen ban De J^/eùe acn bcfe
KoningB niet taai obeceBeb?acBt; ^ijn JEajeflept
Dien DaaB tot fon aealjec^inDe^pacnfcöejSeöcc
lanbenfoubebectcecften / om o^bje te (lellen tot t)ct
becbolgen ban Den <@o;IoaBna'tcpnbebanbel(nx
penbeJItSaent.

CHeffieurs,

Le Roy ayantveu une Lettre iTAix Ιλ chapih
du vingtfixiefme de l'autre mois, oti il ne fe parie
point encore que Monfieur
Tevtple J fut arnvé,
ny que Monfieur Ie Baron de
Bergefek eut recèu ordre
du Marquis
àcCafielRodrigoàe^ntrl^Tmaétah
forme qu'il a efté ajufté icy, en quoylesEipagnoli
ontdefiadedeffeinforméperduwr^ou
dix jours de
temps fort utile, & ce femble aflez preffez5 Et Sa
Majefté, apprennant d'ailleurs par fes Officiers qui
font aux environsdcSrewÌw, qu'onny parie &07
agit que fur le fondement de la continuation de la
guerre , & mefme que le Baïon de
Bergèyck com-
mence à chicaner dans l'Aitemblée fui· le pied des bel-
les remarques de Monfieur de
Vjfùla j (a Msjefte a
grahd intereft de n'eftre pàs furprlfe Scamufee, Ce
m'a ordontjé de depefcher demàin matin un Courier

expresàMonfieurCi/iiripourluy dire, que foo >0"
tention eft, qn'il figne le Tràirté dont on luy
a envoye
le projeft,
laiis y rie» changer, & qu'il lercmecfc


-ocr page 742-

en O O R L O G Η, V

.,ς aiofi entrelesmalnsduPIenipotentiaire

de SaSaintecé, afinqu'on n'y alt plus à agir qu'aprés
' des Efpiigiiols pour avoir la Paix, oupourjuftifier
JU monde, qu'ils nel'auront pas voulu : LeRoy veuc
fgjvoir prómptement à quoy s'en tenif pour pouvoir
prendre fes mefuresàtemps, pour Paition de fes ar-
méés dans Je m cis prochsin, fiies Efpsgnols refufent
ia Paix > qiie MonfieurCe//5iri dentiera teute fignée;
& comme vos Maiftres en ce cas la feront tous dans un
mefme incereìt, je vous prie, Meflleurs,de lesad-
vertirauffi de benne tieureà preparer leschofes pour
contraindre à la Paix ceuxqui nel'aurontpas voulu.
Si vous voulez cfcrire à
Bruxelles & à Aix k Cha^eUe,
11
faudra s'il vous plaift, tenir vosdepefchespreftes
pourdetnain matto,& mon Courier paffera chez vous
pour les prendre.

j

i 'Ay receu ce matin Ia Lettre qu'il a più à voftre
' Excellence d'efcrire à Monfieurle Chevalier
Tre-

•vor & à moy, Ie trentiefmeàamoispeiiTé, &8y
procuréau Courier qui me l'apportée, un paiTepore
pour la feureté de fon voyage en Efpagneavec Ie re-
fpeö:, dontvousl'avezcbargez., avcc lequel il par-
tire enqore ce jourdhuy.

Monfieur Ie Chevalier lYever a efté cmpefché d*al-
ler à la Cour, qui eft prcfentement à S. Germaln, par
un pcu d'indifpofitiun & par des ifiaires prcflantes
qu'ilavoitfurie bras, & auDTi je m'y fuis rendu de
noftre commun advis pour faire f^avoir au Roy, quc
Voftre Excellence n'ait pas feulement donne les or-
dres neceffaires à Monfieur Ie Baron de
Bergeyck,
pour figner Ie Traitté de Paix, mais qu'cllc a entre fes
mains les Ratifications de la Reine fa MaiftreiTe pour
la confirmation dudit Traitté, pour fonder là-deflus
des nouvelles inftances pour la ceffation entiere de
tous adles d'hoftilité, & pour hifter l'efchange des
Ratifications , par lequel on peut donner la derniere
conclufion à 1'ou vragc de la Paix.

Mai» j'ay efté fort furprisquand Monfieur deLio»-
ne> à qui je me fuis addreiléz, pour céc cSeö, m'a
prevenu par un long rccit de plaintes, qui tendoient
toutes à!fttire voir queleRoya grandftijetdecroire,
que Voftre Excellence eft efloignée de toute inten-
tiondehaflerla conclufion de la Paix , que
juinx,e
jours font efcoulez dcpuis qu'elle a receu ledit Traitié
icy projetté, & que les L ettres
àvivwgtpxiefìne du
mois paffé
d'Aix la cAe/iftff portent que Monfieur le
Baron de
Bergepk n'avoit encore receu aucuns ordres
pour figner la Paix, nyaucuns de vos depefches, de-
puis tout le temps qu'iì cft dans ladite Ville, que Mon-
fieur le Chevalier
Tempie que Voftre Excellence man-
de d'eftre chargé defdi ts ordres, n'y eftoit pas encore
iuivtzlcàXtvingtfixiefme 1 quoy qu'il eftoit party le
wHgtiefme de Bruxelles, & qu'on nò pouvoit pas com-
paiier ces longueurs, avec un deffein fincere de hafter
la Paix ; que Pon mande
à'Aìx la ChaptUs, que Voftre
Excellence montre une averfion invincible à ne pai
faire figner la Paix aux Conditions contcniies audit
Pfojet j & que Monfieur le Baron de
Bergeyck met (ut
k tapit des oppofitionscontre plufieursdefes Artides,,
qui ne peuvent fervir qu'à geigticr du temps, & à dif-
ferer la conclufion du Traitté, qué pour toutes cea
raiions il avoit efcrit par ordredu Roy à Monfieur le
Chevalier TVêvorj & à moy la Lettre qu'il m'a mis
entre les mains, & dont la copie ve cy jointe, è? qu'il
avoicànousdiredeplusauNomdeb'a Mejefté, que
fi devaot te
dixhuìtiejm de ce moIs on n'à icy nouvelle
certainedelafignature du Traitté à
j/^x la Chapelle»
le Roy partir» prccifemew audit jour ì, fon Atmée,
pour mectre ordre à lacontinuationdelaguerre.
Oc
qnenoui de voM faire eftat là-deftlis.

©00 1 Je

Signé

BE LIONNE.

0/l§n Heeren^

DEn Koningh hebbende ghefien eenen Brief
van
Aken, ν an den fes en twintighfien der voor-
leden Maent, waer in men alfnoch niet en
fpreecktdatden Heer
Tempie aldaer was ghckomen,
alfmede dat den Baroni/ii»
Bergeycigeeaordievan
den Marqais de Ca/Ïe/Rodrigo on^angea
hadde » om
't Traòtaec te tekenen in de forme alhier geadjufteert,
van 'twelcke de Spaenfche door een geformeerde aen-
flagh van de nuttigheydt des tijds aireede acéi a
daghen verlooren hebben , die nochtans ghepreflcert
fchijnt. En fijne Majefteyc verftaende vand'anderc
zijde door fijne Officieren ontrent Βηφ/ ghelegben>
dat men niet anders en fpreeckt noch werckt als op de
fondamenten van de continuatie des Oorloghs, en
ielver den Baron de
Bergeyci begint in de Vergadering
tedifputeren op den voet der fchooneAenmerckin-
gen van den Heer i'iyS/ii; SijneMajefteyt hebbende
groot interefl: om nietovervallennochopghehouden
te zijn, heeftjmy belaftmorghen vroegheenexpref-
fen Courier aen den Heer
Celèert af te vaerdigen, om
hem te feggen, dat fijn intentie is, dathy hetTra-
'dtaet van 't welck men 't Proj eft gefonden heeft, teec-
kent fonder yets te veranderen, en dat hy het aldus
getekent in handen van den Plenipotentiaris van fijne
Heyligheyt ftelt, op dat men daer na niet anders als
met de Spaenfche te werckcn heeft om de Vrede te
hebben, om aen de Werelt te doen blijckendat fy
niet en willen ; Den Koningh wil op'tfpoedighfte
weten hoe hy fich fai houden om by tijdts de mate te
nemen, voor d'adie van fijne Leghers in de naeft-
komende Maent, foo de Spaenfche de Vrede weyge-
ren, die den Heer Cetós^haergeteeckent fai geven·.
Engelijck uwe Meefters in fulcken geval't felve inte-
refl: hebben, ickbidde, mijnHeerea, haér metten
eerlten te laten weten, om alles te prepareren, ea
tot de Vrede re dwinghen die niet ghewilt en hebbes.
Sooghy wilt fchrijven nae
àcStiàtBruJJeloiAken,
ghy moet foo 't u belieft uwe Depefches teghen mor-
gen vroegh, ghereec houden, en mijn Courier fai
toc u aenkomea om de felve mede tc nemen.

Was geteeckent

dl Lionne.

3®'©eec toan Beuningen fteeft ïjiec op niet nae-
QgelatrnacngDebacgtejleecaente taotifen/ 6et fie
^DinatiebanOeoiDje^ bp ben ileec JD^acquI^ ban
Uftel Rodrigo göefielt/ ortlljet tot Parijs aDeaftju»
fltecbc ®cectaEt te boen teecftcnen/ booj onfepl·
oaec fönöe aen te (len/ foo toet upt fijn eö.fcDi9=
wnbanbenHecce
Trevor enbe öem/ al^ uptaD»
«Dien ban be i@eerent}ace^oasl)jEgosenDe^ebe'
Dutcerbni
tot Bruflèi $ enöe na^partiCHiiccUeEupt
wppe ban be felbe toelcReftpacnfijn «ÖÖ:
8«ft k>ei?r99nt ; ïeöen pijitWm
om fic&t'altet.

Acht-en-njeertighfle BoecL 71 %

mccenofpct^ anOec^ te taicccen / al^ bat Öe booj»

fcöiebe ofoie^/ nae Datfe oo Den pegentienden ohe> ^. „________,

ejcpebieert bjaten/ noclj op ben fes en twimighften
niet tot Aken toacen obfcobfb^arfjti macc fioeboel
bat geeft Itonnenbtenen/ amOéoptreüatte ecnfiop
Dit fubject een tocpnifll) te tempececcn / fooftecft ijet
niet honnen (ïcechen omfoobanigf)egùeDegconben
te leggen / batmeteenlgljEljopeban fuccep alboo»
cenmenalbaectpbinggebanget tepcbenen ban be
iScactaten t)abt / tot be boojfcgiebe tteee pointen
ban bolhomen eeffatte ban tjofiilitept enbc'tuptbjif··
felrn ban belSati^ratien/ naer b^ucbtgliearbepbc
foube {tonnen totcDen. (^nbeöeeftljpbicnboÏBenbe
bpp;obiftenietanDec^RonnenDoen/ al^ bat §p bp
cefcciptie aen gebac{)te i^eec IBarqui^ Dooj een Cou»
riec/ toelcfte Oen fóoningö op gifleten obecBruffel
na
Aken fieeft gtjefoHben / 't genefiemin Defebcje»
ggent ioa^/ met toefenöinge ban Copte ban be op*
gebactjtc J©iffïbc ban ben föeece De
Lionne öetft be»
hent gemaeefvt : gcIijEfi oocft aén be ï|eecc
Be veming
enDe aen beï|eecenöaecï|ooaljl©og.<0eöeputecc»
ben tot
BruiTei. ^gn S^jief ina^ al^ boIgDt :

<JMmfieür,

-ocr page 743-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

CHyn Heer j

ICkhebbedefen morgen den Brief ontfangen die
Uwe Excellentie belieft heeft aen den Heer Rid-
der Trevor, en my den
dertighften der voorleden
Maend te fchrij ven, ick bebbe voor den Courier die
mijndefelve brachte een paflèpoort beforght, tot fe
kerheyd van fijnereyfenaSpangienmetdeachtinsh
waermedegby hem gelaft hAc, methetwelcke hv
heden noch vertrecken fai. '

Den Heer Ridder Trevor is verhindert geweeft na
't Hof die tegen woordigh te
Saint Germam is, te gaeo,
door een wreynige indifpofitie, ende feer nood-drin-
gende affaires die hy in handen hadde, foo ben ick
met ons gemeen advijs aldaerghegaen, omaenden

Koningh te doen weten dat Uwe Excellentie niet al-
leen noodige ordres aen den Heer Baron de
Bergeyck
gefondenheefc , om het Traftaet van Vrede te teec-
kenen, diewy alhier gheprojeéteert hebben, maer
datgyoückin handen hadde de Ratincatien van de
Koninginne U Meeftreflè voor de confirmatie van
't ghefeyde Traftaet, om daer op nieuwe Inftan-
tien te iicllen voor de gehtele ophoudinge van vyand-
lijcke daden, en om de verwiflelinghe te verhaeften,
waer door men de laetfte conclufie aen 't werck vio
de Vrede magh geven.

Maer ick was feer verwondert wanneer den Heer
de
Lionne, aen wien ick my tot dien eyndeaddref-
fcerde, my is voorgekomen met een langh verhael
van klachten, diealleilrecktcnom te doen fien dat
den Koningh groote reden heeft te ghelooven, dat
U Excellentie fijn intentie verre is van de Vrede te
vervorderen ; En dat
vijfiitn daeghen fijn vetloopen
federt dar ghy 't gefeyde Tradaet alhier geprojefteert,
hebt ontfanghen, en dat de Brieven van den
fes en
twintighpen
der voorleden maendt, van Akenmzàa
brenghen, dat den Heer Baron de Bergeysk, noch
geenige ordrts noch depefches om de Vredetetecc-
kenen , ontfanghen hadde, in al den tijdt dathy in
de gefeyde Stad is ; En dit den Heer Ridder
Templt
die U Excellentie fchrijft met de voorfcbreve ordres
ghelafttezijn, aldaer de ghefeyde
fes en tvintighfie»
noch niet ghearriveerten was, hoe wel hy den <®;»·
tighfien van Brujfelis vertrocken , dat men defe lang-
heden niet konden gelijcken by een oprecht deffein
om de Vrede te haeften : En van Ake» dat men fchreef,
dat Uwe Excellentie een onverwinnelijcke af keer
betuyghde om de conditiën van Vrede te doen teec-
cenen nae den inhoudt van 't Projedt, en dit den
Heer Baron de
Bergeyck brenght op 't tapljtoppofi-
tien teghen verfcheydeArticulen, die niet en dienen
als om tijdt te winnen, en de conclufie van Vrede te
verachteren, en om alle defe redenen hadde hy door
ordre van den Koningh aen den Heer Ridder
Tre·
var
, en my ghefchreven, den Brief die hy my in han-
den ftelde, waer van de Copie hier by-ghevoeght
|;aet, en dat hyons te meer uytdennaem vanfyne
^'lajefteyttefeggenhadde, foo voorden
achtiendeit
defer maent, men geen feecker nieuws van de teecke-
ninge der Vrede tot
Aken tn heeft, den Koningh
precijfelijck den ghefeyden dagh naer fijn Leger £al
vertrecken, om ordre tot de continuatie van dea
Oorlogh te ftellen j waer op wy ftaet mooghea
maeckcn.

Ick hebbeniet ghemanqueert op alle het gene te
antwoorden dat Uw Excellentie my ichrijft dathy
ordre aen den Heer dc
Bergeyck ghefonden heeft
om het Traélaette teeckenen, mygheconfirmeerc
is door de Heeren Gedeputeerden van haere Hoogli
Mogende de Heercn Staten, dioteBr«^/zijn, die
ray de Copie ghefonden hebben , en dat men
op
Uw Exc. niet Konde vermoeden eenige overvallen
te willen ghebruycken , noch langheden te begee-
ren, door dien hy de WilTelinghe der Ratificatien
doet preflèren, die voorftellendat het Tradaet be-
hoorde gheteeckent te zijn, en mijne Brieven van
den
negen en fwintighfien uyt de gefeyde Stadt^*M

712

1IÌ68. Jen'aypasttianquéà répondreàtoutcclaqueceque

_' Voftrc Excellence me mande des ordres, qu'ellc a en-

~~ voyé à Monfieur de Bìt^ì^ì/ì· pour figner le Traitté,
m'cft confirmé par MciEeurs les Deputés deMeflìeurs
les Eftats qui font &qu'ils m'avoient en-

voyez lacopie, &que Voftre Excellence ne pouvoit
paseftrefoubgonnéedevouloir ufer de furprife, ny
d'afFedter deslongeurs, puis qu'ellefait preffer fur l'c-
change des Racifications,qui prefupofent que leTrait-
lé doit eftre fìgné, que mes lettres du
vmgtneufvtejme
d'^ix Ia Chafeüe portent,
que Monfieur le Chevalier
Tempie y de volt arriver ce jour-là, & que je ne ρου Vois
pas douter que les ordres qu'il porte pour Monfieur Ie
Baron de
Bergeyck, pour figner ie Traitté ne foient en
tierement conforme àceux qu'on a envoyez. d'icy ì
Monfieur
Colbert ; à Igavoir, de la figner comme il eft
projetté.fans aucun changement,non feulement paree

ÏÖ6!.

^jyj^LlCllallD UUV.UL1 WiaiJgtlllULll.,

que lefdns Seigneurs Deputez ne me mandent pas que
Voftre Excellence aie defiréaucun,mais paree que 1'on
ne peut pas former dés à prefent les Aöes des ratifica-
tions, fi le Traitié, qui y dolt eftre inferé, n'eft de mot
co mot conforme à
celuy quiaeftéprojettéicy ; Je
ne crois pas que je me erompe encettemienne opi-
nion , mais je louhaicte pourtant tort d'avoir pù affeu-
rcr cecy avec plus ae ccrtitude,puis qu'il eft tres-effen-
tiel comme Voftre Excellence peut jugerentout ce
que nous pou vons propofer icy touchant l'acceleration
flesratificationsfufdites. ,

Quoy qu'àvousdire vray, jenevoJsaucuneappa-
rence en cette Cour pour faire expedicr les Adles des
ratifications avant qu'on ait le Traitté comme il fera
{\gTié\AixlaChafeìle, &quoyquej'avois cy-devant
mandé avec approbation de Meilìeurs les Miniftres,
que la Reine d'Efpagne pouvoit faire expedier une ra-
tificatiun.où on laifleroit un efpaceen blanc,pour y in-
ierer le Traitté, afio de gaigner temps; on me dit pre-
fentemsnt que le Roy ne fe contenterà pas d'une celle
Ratification,au moins fi entre la date de la fignature du
Traitté, & entre celle de la ratification il n'y ait aflez
de temps pour rendre vray-femblable, que Sa Majefté
d'Efpagne alt veu le Traitté avant que de la ratiiìer.

J'ay efcrit fur ce fujet plus amplement à Meffieurs
les Deputez de Me0èigneurs lesEftats à
Bruxelles, par
un Courier qui eft paiTc hier par icy avec un Pacquet
pour Voftre Excellence de la Cour d'Efpagne,&je me
rapporteray à ce qu'ils auront l'honneur deluy dire: le
fupplie donc Voftre
Exc. de vouloir confiderer felon
fa grande prudence, combien le temps eft devenu pre-
Cieux en
ci tte rencontre, & combien il eft important,
que le Traitté ne foit pas figncz feulement fans aucun
delay, mais qu'il foit envoyez avec toute diligence
par plus d'une voye enEfpagne,pour faire hafter les ra-
tifications fclon les formesjcar quoy qu'on fait prefen-
rement tout ce qu'on peut pour batter de ce cofte, la
conclufion du Traitté , on verrà pour volontiers
qu'elle ne fe faflTe pas, & qu'on ait prefentez de con-
tinuer la guerre, fur ce que les ratifications ne font
pas venuè's au temps prefix, ou qu'elles n'ayent efté
cxpediée felon les formes.

le ne laifferay pas neanmoins de preffer avec Mr.
Trevor, qu'on fe confente des ratifications, que Sa
Majefté d'Efp^ntf pourra faire expedier aprés qu'elle
aura veu le projed, que luy a efté envoyé d'icy ; mais
on ne veut en aucune maniere admettre celles que Vo-
ftre Excellence a prefentement defiré, parce qu'on
pretend qu'elles ont efté dreffées avant que la Reine
ait pù voir ledic Projedt. l'attend demain au matin
Mr.
Trevor j pour continuer à feconder tout ce que
nous pourrons les intentions de Voftre Exc. en cette
Cour, mais j'ay crù qne c'eftoit de mon de voir de'luy
mander provifionelement ce que j'ay trouvéd'obfta-
cle dés l'abordi l'efperequenousauronsbien-toftla
nouvelle de la fignature du Traitté de la Paix, car fans
celle-là je ne crois pas (^'on puiflè rien avancer. le
fuis avec beaucoup de pamon tres- parfaitement, 6cc.

St. Germain le deuxisjmsjour de May 1668.

Eftoitfigné C. van Bkuningen.

-ocr page 744-

en O O R L -O G Η, 't Acht-.en-'veeriìghfleBoeck. 7 13

brenghenmede> dat den Heer Ridder lemph foude
den lel ven dagh aldaer arriveren» foo dat ick nieü
' en koode twijffelen of de ordrcs die hy mede breoght
voorden
BiTondeBergeyckom het Traöaec te teec-
kenenzijngheheel conform met die gene die men
van hier aen den Heer
Coltert ghefonden heeft ;
re weten, geiijckdiegbeprojedeertzijn, teteecke-
nenfonder eenighe veranderinehe, niet alleenlijck
om datdeghefeyde Gedeputeerden my niet en ichrij-
ven dat U Excellentie eenige begeerde j maer door
dien men van nu af aen geen AAen van Ratiücatien
Jconde formeren > foo het Tradtaet 't gene men daer
iomoetinfereren, niet van woordt tot woordt con-
form is,
't geene tnen alhier gheprojedleert heeft j
Ick en gheloove niet dat ick my in defa mijn opi-
nie hedriegh, maer hadde feer ghewenfcht haer dit
roet meerder vaftigheydt te konnen verfeeckeren,
mitfdicn bet feer wefentlijck is, gelijck Uw Ex-
cellentie kan oordelen inaile het gene wy hier kon-
nen propoferen, raeckende de verhaeftinge der bo-
ven-gefeyde Ratificatien.

Hoewel om de waerheydt te fegghen, ick gee-
ne apparentie in dit Hof en fie, om de Aften van
Ratificatien te doen expedieren , al voor men het
Traöaet heeft, gelijck het in de ghefeyde Stadt van
Me» gheteeckent is ; Ick hadde hier vooren met
approbatie van de Heeren Minifters ghefchreven,
dat de Koninginne van Spanglen , konde doen
expedieren een Ratificatie , waer men een witte
pkets foude laten, ten eynde het gefeyde Tradaet
daer inne te infereren, om tijdt te winnen : IVIen
antwoorde m'y haeftelijck , dat den Koningh fich
met fulcken Ratificatie niet foude willen contente-
ren » ten zy tuffchen den datum in het teycke-
nen van 't Tradtaet,-en die van de Ratificatie tijdts
ghenoegh is , om wacrfchijnelijck te maecken dat
hsere Majeiteyc de Koninginne van Spangien, het
voorfchreve TraSaet gefienheeft, alvoor'tfelve te
ratificeren.

Ick hebbe op dit fujet breeder aen de Heeren Ge-
deputeerden van haere Hoogh Mogende de Hee-
ren Staten tot ghefchreven, dooreen Cou-
rier die gifteren alhier pafleerde met een Pacquet
voor Uw Excellentie, uyt het Hof van Spangien,
ick fai my beruften op de eer die hy fai hebben ,
in haer de gelegentheyd te feggen. Ick bidde Uw
Excellentie nae fijn groot verftandt te wiUen con-
fidereren, hoe waerdigh den tijdt in defe bejege-
ningh is gheworden,
en hoe wichtigh het is, dat niet
alleen het Traöaet fonder eenige uytftel geteeckent
wordt, maer dat men door meer als eene wegh op
't fpoedighfte nae Spangien fendt, om de ratifi-
catien volghens de forme te haeften ; Want hoe
wel men tegenwoordigh van defe zij de al doet't ge-
ne men kan om de conclu fie van't Tradtaet te iluy-
ten , men foude ieer geerne fien dat fy niet ghe-
daen en wierde , en men betoont den Oorlogh
te willen continueren, door dien de Ratificatien
niet en zijn ghekomen op den precijfen tijdt, of
dat fy niet volghens de termen lijn gheexpe-
dieert.

Nochtans ick fai niet naelaten met den Heere
de ï>iw te prefleren, dat men fich tevreden houd
met dé Ratificatien die haere Majefteyt van Span-
gien nae't fien van't gene men haer van hier heeft
ghefonden , mochte doen expedieren, maer men
wil in geeniger manieren de lelve toeftaen die Uw
Excellentie aenftondts begeerde , door dien men
pretendeerde, dat die gheftelt zijn, alvoor de Ko-
ninginne het Projedl konde ghefien hebben. Ick
verwachte morghcn vroegh den Heer Trtvor, om
vervolghens te helpen in alle het gene wy kon-
^n de goede intentien van Uw Excellentie in dit
Hof, Biaer ick hebbe ghedacbt dat het mijn fchul-
dighe plicht was, U proviGonelijck te laten we-
ten de verhinderingbe die ick van het begin ghe-
vondenhebbej Ick hoope datmen ha^ft het nieuws
van het teeckenen van de Vrede fai hebben, fon-
dar het ^^Icl;*: ick
g«loQVC mei) niets kaq avan-
ceren. Ick ben met groote paflie feer volkoment-
Jijck, &c.

Te St. Germain en Laye den tweede»
Meyfefiien honden aeht enfefiigb.

Was geteeckent

C. van β E ÜN ING EN.

JlaEC 'tafeacn ban be felbe tot Parijs tpDingïie
BDiftortlfη bp icÖiijbEtI ban Den
acht en twintlghllea
ban be boojIeOe JÓ^aenbc upt Akenj ban bot bic
basi) ben j^ccce
Tempie met öeop orbacbteojbjc^
albaccbjai aengfjEliomtn / wbe bat fijn €b. bcbe
beclupbcn/ batbefelbe fooDaniflö toacen / batbaec
op in ttoee bagen Oe ilicactaten finai0clt acflooten
foubeti fionntniiDecben.

©e ©ecc ban Beuningen Bffft Biec upt occapc
Sfienomcnom {)et point ban 't upttoiffden ban be
iaatificatientQat nabec aen te btnben j maec ^cnt
tPiecDen baecomtcentthjfe ©bjecten boo?-Bljcb3oj·
pen/ ban bc biclclte beeecfïei^: bat De Itoningm·
ne ban
Spangien niet ftonDe fjebben cljcflcn öct
Project· fflcactaet/ toanncec
be ^ctebanSatipca*
tie Die ben J|fec jUSatqui^ ban
Caftel Rodrigo fep»
Oe onbec öfm te bebben / hjajSaÖfeFPfOieecti tnoc
b'anbcre / batteciuffctjen {let fluptcn ban een ilcac»
tan/ enbe De bate ban bc liatlf'icatie ten tninllm
foobfcl tijöt moet tuffcijcnlooprn/ bat De gene bic
catificeecbc/ iionbegIjeacJ)t fcuccben/ |jct flccn 1)ρ
catificeecDe/ te jebben oljtficn. ^nbcfjoctDcitoc
foiutie bare op bp bcm acnogebucfcn / bat
met bennifTe enbe met appsobatieban befe l^eecett
nae
Spangien ijaDtoberoDefflJlÉben/' bat bc ΙΐοηίΠ»
ginne foube obec fenbcn fionnen een lüatifiratiein
blanco; tnbe bat fjet tbenbeel toa^ ofI)aecj[©aie»
liept Ijabt Böeflcn ijet fficactaet/ nae bat öetsOe·
tepcfient tna^/ ofte eec bat Bet flljetcpcftcnttoiecbii
foo en Befft BP tot noc{) toe befe Igeecen niet
bonnen boen acquiefceten ; maec Bctft Bcm be
llcec bc
Lionne niet te min oöefepbt / bat Qlje»
bacBte i@cec ^arqui^ itonbc bc ÏScte baniRaiifi·
catte becbiaett^ obec fenben/ enbe Dat men fbube
mog{)en fi^n / B^c men ben anbeten mocBte ber*
(iaën.
(Beuningen) BabalbiecbagBcnteboa*
mi aen bc #eeten Baeri(|oagBI@ogenbe<0ebepu«
ticcbcn tot
Bruffel BDefeDjeben / bat men aen 't
jpcanfeöe üof begon cjcceptiete maeclien op 't point
de
veriiBme li fcientia, toelcfie upt bcbifiantictuf»
fcBtn be bate ban Bet tepehenen ban beCrnctaten/
enbe ban Bet bepefcBeccn ban be Satificaticn moe*
fie af-göenomen taerben/ enöe bat men met Diere·
ficictic ItmittecDe 't geen ontrent lïatificatien iii -
blanco toegDefïatn B«ft} mbe batmenoaerommc
aen be ^paenfcDe 3ijDe moefl betbacBt 3ijn / otn
immtbbel^ men op befe Ratificatie toeccfitc/ nocB^
tan^ een anbec nabeo;binari^fo^metebebo?bcrcn;
enbe B^tftbit oochinfijniaefcciptieacnopgcbacBtc
©eer naarqui^ aecepcteect/ enbe tegelBcftacngc*
bacBte J^eeten ©ebeputeecbcn becfocBt/ bat fp 't
obecfenben ban beboo^fcpbe iSatificatienbeetoarct^
totibenbebo^becen / om te fien toat bare op bp be
@eecenTrevor enbe B^m upt-gB^toftcBt foube bon»
nentoetben.

3&aec fijn tot Aken met ^i^CfC Colbert bifcouc·
tjoubei

fen geBoubenober Bet becbiiffeien ban eenige piaet^
fen feec biep in be j&paenfcBc ^ebeclanben gBrle»
gen/ tegen^anbetc/
bieVranckrijckbeterbotöffn;
maecBpi^ grlafi bie boojfìaegBcn ban bcBanbt te
toBfrn : ^cggBrnbe be Ì^cecen Ugintfter^ feer po*
fitibclflch/ bat ben ïtoningB feectoeltebjebetoa^
met Bet lot ban be
Alternative Bp be ^paenfcBe
gbehooren/ enbe bat BP 't felbe boben anbere
fetcerbe/ enbe berte sBeefloiBneert bia^S ban ge®
bacBten om baec inne eenigBc beranberinoB^ t^
macrlien/ jae bat men Bet j?o|t
Charieroy enbe
Aethalleen/ niettcgBm^
Camcrijck foube biiilfn
bectoijTtten.

φ09 ^ i|et


-ocr page 745-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

714

ì66% ©CtïgcfMccf ainoclj tot Sr. Germain ofrc Ver-
^ failies, tnDe De cciifcn m ïionmaljss bïebrn toat
to£cfcöooljEntotiiaeöecouchesüan De ïloninginnc/
Die nu al ütcce in De ï^jacBt Böeriomcn toa^i en»
De ηαε De bccloflìnalje öan tjaec m^ajeflept tojlöe
nieiifcggljcn/ batbmiftoninaöeen ccpfe boen foii»
bc/ tDclgöcöoIaötcnbanacoote aeiifienltjcftöepDt/
of «we be gijeconqucfieecbcplaetfcniiibei^ebeclani
ben/ om Dffciüe te bcteeccn met magnifique en-
trées rnbe ccccptie ban fijn IBajcfÌept alDaec ; cf
anbfce
ViiilDcn/ Dat be repfe foiiOegaennacLions,
fwDe ban bacc noe Marfciiie, ,in töfïcïie plaetfen
b'cquipagien ban be ©aleycn cnbc <©o?faflö-êcöe=
pen fiecth aengingen / cnDe «iet gcoote blflt bagöe»
lijcii^ toiecben göeuojbfct / cnbe noc& foo beele nieu^
tue/ foo ©alepen alji ©ojlogt)^cljepen opfiapel
toiecDcn göefet ; 'ttoelcfe beele boet pjefumecen bat
ben ItoningD een gocbt feeoucsS baneenmaciJtigöe
©ïoot fouöen taiilcn tocfenben aen beöepubltjcque
ban
Venetien, tot ücfcDecmingDe banbebelegecbe
g)tabt
Candia: al foo Uien ben paiF tnetSpangien
nu foo beel al^ gcfloeten tjielDt.

«ÊpuDdijcft / cnDe na foobcei Debatten al^boocen
gtjn betljaelt/ 30n be i€cactaten tuffcöen be ttoee
iKcoonen binnen Aken gcflooten / cube geteeefient op
Den
tweeden Dagi) ban Mcy, gÌjeDeel confojmöet
boo?gcffclbe§)|ojcct Doo? b'i^eetcn ban Beunicgen
cnDe Trevor tot Parijs gemaechti inboegöenaïjSDet
feIbel)iccnabolgI)t;

Traitté de Paix entre les Couronnes d'E-
fpagnc δς de Francc.

Concia^ arreflê & figné dans lal·illeIm-
periale
d'Aix laChapelle lek.conàjour
du mots de CHay de la preferite Année
mil fix eens foixantc & huic, par CM-ef-
Jire
lean Baptifte van Brouckhoven, Ba-
ronde Ber geycky Chevalier de VOrdre
KjMilitaire de S. "Jacques, Confeiller de
Courte-robe du ConfeilSupreme des Tays
Bas & de Bourgogne^ Refident de la
perforine de fa CHajefléi & de fes Con"
feÙs d'E fiat & des Finances dans lef
dits Tays : Et par Mefftre
Charles Col-
bert, d^i".
'Plenipoteritiaires,

latrsc- T^®^ CARLOS parla?racedeDieu,Roy
tiiet uaii I I de Caftille, de Leon, d'Arragon , de deux
JÉ>Ktie J»—' Sidlles, deJerufalem,Portugd,deNavarre,
aè'jamft- de Grenade, de Tolede, de Valence, de Calice,
rijcReu
des Majorques, de Seville, de Sardaigne, de Cor-
■^J"»·' doüe,de Cotficque, de Murcie, dejaen, des Al-
garbes, d'Algezire , de Gibraltar , des Illes de
Canarie, dcsIndcsOricntales &Occidentales, des
nies 6c Terre ferme de la Mer Oceane j Archiduc
d'Auftrichej Due de Bourgogne, de Brabant & de
Milan; Corote de Habsbourg, de Flandres, Tirol
&de Barcelone; Seigneur de Bifcaye, & de Moli-
na, £t la Reyne Dona
MerieAnned'Auflriche,
fa Mere, corame Tutrice, Curatrice, & Gouver-
nante defdits Royaumes &c Seigneuries. s'Eftant Ie
Baron de
Bergeyck, abouché dans la Ville d'Ax la
chapeUei
avec ordres&pouvoirdu Marquis de Ca-
pei Rodrigo
j & les miens ; & Charles Colbert avec
ceux du Roy Tres-Chreilien mon Tres-cher & Tres-
aymé Frere & Neveu, chacun pour qe qui Ie tou-
choit, pour les Traittez de Paix, & 1'executans
en la forme & maniere contenuè" au Traitté cy
inferé de mot à mot, dont Ia condufionB'cftarre·
flée&fignée par lefdits Baron de
Bergeyck, & Char-
les Colisrtj
leflfetfWf/wijourduniolsdeMayde gette

prefente Anne'e mil fis eens fiixante ér huit : Dont iCf\
ia teneur s'eniuit.

I.

AU nomdeDieu Ie Createur,àtousprefens&
avenir, foit nocoire, corame par l'Authorité&
lesfoinspaternels denoftre tres. Saint Pere le
Pape
Clement 1 Χ. du nom, feant heureuferaent daog
Ie
S. Stege pour Ie bon Regime de noftre Mere Samte
Eglife, êc
par les continuelles exhortations & tres ■ vi.
ves inftances de fa
Beatitude, tant par pluGeursdt-
verfes Lettres efcritcs de fa main que d'envoyer au ne-
gotiations fon propre Neviu, aujourdhuy Cardinael
Rofpigliop un de fes Nonccsextraordinaires; àTres-
haut, lres-exell£nt& Tres-puiflant Prince
Charles
SwW.parlaGrace de Dieu Roy Catholique des E-
fpagnes, icTres-exellente ecTres-puiflànte Princef-
fe
Marie Arme d'Auilriche, Reyne Catholique des
Efpagnes, fa Mere, corame Tutrice, Curatrice &
Gouvernante de fes Royaumes &Eftats,& Tres haur,
Tres-excellent & Tres-puiiTant Prince Lmys par la
GracedeDieu, Roy Tres-Chreftien deFrance&de
Navarre, feroient convenus & tombes d'accord de
choifir la Ville Imperiale d'Aix la ChapelIe,poury
traitter de Paix par l'entremifedu Plenipotentiairede
fa Sainteté, comme auify des Miniftres d'autres p!u-
fieursRoys, Potcntats,Eled:eurs & Prince du
StMm-
iire^qui ont fi courageufement employé leurs foins &
eurs oifices pour acheminer cette grande affaire, &
comme pour y paryenir, ledit Seigneur Roy Catho-
lique auroit donne fon plein pouvoir au Seigneur
Marquis de
Caftel Rodrigo , Capitaine & Gouver-
neur General des PaïsÜasjtequcl en vertu de fon-
dit pouvoir auroit fubdelegué Ie SeigneurB^wi»
deBer·
geyck.
Chevalier de l'Ordre Militairede St.lacpes,
Confeiller de Courte Robe au Confeil fupreme de
Flandres, Refident de laperfonnede fa Majefté, &
de fes Confeils d'Eftat & finances, & ledit Seigneur
Roy Tres-Chreftien auroit donné fon plein pou·
voirau Seigneur
Colbert, Confeiller en tous fes Con·
feils, Maiftns des Requeftcs ordinaire de fon Ho-
llel , & fon AmbaflTadeur Extraordinaire j Les-
quels les Seigneurs
Bergeyck & Colbert en vcrtu de
leurfditspourvoir & fubdelegations recognus de pare
Öcd'autrefuffifansjont accordé, eftably&arreflclej
Articlesqui enfuivenr.

Premierement, il cft con ven u & accordé, qu'à
l'avenir ii y aura bonn e, ferme, & durable paix, con-
foederation & perpetuale alliance & amitié entrc
les Roys Catho ique & Tres- Chreftien, leUrs enfacs,
né,&ànaiitre,leurs hoirs, fuccelTeurs6ehetitiers,
leurs Royaumes, Eftats, Païs & fujets, qu' ils s'entre-
aimeront comme bons treres , procurant de tout leur
pouvoir Ie bien , 1'honneur &reputationde l'un,&
&:l'sutre évitant de bonneFoy, tant qu'il leur fera
poilìble, le dommage l'un de l'autre.

En fuite de cette bonne reiinion iuflì - toft que
les ratificationsduprefent Traitté aurontefléefchan-
gées, la Paix entre lefdits Seinneuis Roys fera pu-
bliée, & dés l'inftant de ladite Publication , il y aura
cellation detoutes entreprifes de
Guerre & de touc
hoftilité, tant par Mer ocautres Eaux,
que par Ter-
re, en generalement en tout lieux, quo la guerre le
feit par les armes de leurs Majeftés, tant entre leurs
Troupes & armes , qu'entre fes guarnifons de Icurs
placcs,&que s'ileftoitcontrevenu à ladite ceffation
par prife de place ou p]aces,foit par attaque ou par fur-
prife,ou par intelligence fecrete, & melme s'il fe fai-
foit des prifonniers ou autres aites d'.hoftilité , par
quelque accident imprevenu, ou ceux qui ne fe peu-
vent prevenir contraire à ladite ceflàtion d'armes, la
contravention fera reperée de part ficd'autre de bonne
foy,fans longueur ny difficulté
,reftìtuantfansaucunc
diminutlon ce qui euroit efté occupé, & delivrant le»
prifonniers fans raD5onny^ayemcntde defpence.

EnContempIation de la Paix le Roy Tr«-C^hre-
ftien, retiendra, demeurera fayfl, &jciiira effective-
mcntde toutes les places Fortcs & Poft«, que fes Ar-

ne»


-ocr page 746-

en O O R L O G Η, V Acht-en-veer$ighfie BoecL 71 5

η Bies onc occu pez ou fortifiez pendant la Campagne de
joOo· jj^onéepiiTée·; à fgavoir la Fortrejfede CharUroy > des
'—' Viiles de Bing, é" ÌAeth j dts Vlaces de Doüay i Fort
J'Ëjiarpe, Tournay, OudenardeiLifle, Armentiers^ Ctur-
tray, Bergue, <èr Feurtie,
& toute l'eftenduë de leurs
Baillages > Chaftelenies, Territoires, Gouvernances >
pievoftez, Appartenanccs,Dependances, & Anne-
jiesjdeqiielquenom qu'ellcs puiffent
eftre appellez.

Lefdits Lieux, Villes & Places de Charleroy,Bing,
Acth, Doüay, Fort d'Efcarpe, Tournay, jOudenarde,
Lifle, Armentiers,Coutcray,Bergue, & Feurne,Ieur8
Baillages, Chaftelenies, Gouvernances, Prevoftez,
Territoires, Domaines, Seigneuries, Appartenanccs,
Dependances, & Annexes, de quelque nom qu'elles
puilfcnt eftre appellez, demeureront par le prefent
Traitté de Paix audit Seigneur Roy Tres-Chreftien,
&àfesSuccefleurs& ayanc caufe irrevocablement &
àtousjours,avec lesraefmesdroitsde Souveraineté,
proprieté, droits de regale, Patronage, Gardienneté,
Jurifdi^ion, Nomination, Prerogatives, & Preemi-
nences.fur les Evefchez,Eglifes Cathedrales, &autres
Abbayes, Prieuries, Dignitez, Cures 6c autres quel-
conque benefices , eftanc dans l'Eftenduë defdits
Pais, Places & Baillages, cedés, de quelques Abbayes,
que lefdits Prieuries foient mouvans & dependans &
tous autres droits, qui ent cy-devant appartenu au
Roy Catholique, encore qu'ils ne foient icy parti-
culierement enoncez , fans que fa Majefté Tres-
Chreftienne puiflè eftre à 1'avenir troublée c'y In-
quietéepar quelconque voye que ce foitde droit n'y
de fait par ledit Sr. Roy Catholique, fes Succeflèurs,
ouaucun Priucedefa Maifon,ou par qui que celoit,
OU fous quelque |)retexre ou occafion qui puifle arri-
var en ledics Souverainité, Proprieté,Jurifdi&ion,
redort, poffeilion & joiiiCTances de tous les Pays,
Villes,Places,Chiteaux,Terres, Seigneuries, Pre-
voftez, Domaines, Chaftelenies, & Baillages ejjfem-
ble de tous les lieux & autres chofes, qui en depen-
dent, & pour cét efiFedt ledit Sr, Roy Catholique tant
pour luy que pour fes hoirs, öc SuccelTeurs, 6c ayant
caufe, renonce, quitte, cede, & tranfporté, comme
ion Plenipotentiaire, en fon nom par le prefent Trait-
té de Paix irrevocablement, a renoncé,quité, cede,
& tranfporté perpetuellement & à tousjours en fa-
veur & au profit dudit Sr. Roy Tres-Chreftien, fes
hoirs, Succefleurs, en ayant caufe de tous les droits ,
Aftions, Pretenfions, droits de regale, Patronage,
gardienneté, Jurifdiüions, Nominations, Preri^a-
tives.&Preërainence furlesEvefche», Eglifes Ca-
thedrales , & autres Abbayes, Prieuries, dignitez,
Cures & autres quelconque Ijenefices, eftans dans
l'eftenduë defdits Pays, Places,Baillages cedez,de
quelque Abbayes, que lefdits Prieuries foyent movée
& Dependans, & generalement fans rienrecenir
ny
referver, tous autres droits, que lefdits Srs. RoysCa-
tholiques, ou fes hoirs, & SuccefTeurs ónt 8e pre-
tendent ou pouroient avoir & pretendre pour quelque
caufe & occafion que ce foit, fur lefdits Pays, Pla-
ces , Chtaeaux, Forts, Terres, Seigneuries, Domai-
nes, Ch atelen ics,& Baillages, & fur tous les lieus &
dependances, comme dit eft, nonobftanttoutes loix,
Couftumes,Statuts, &conftitutionfaites au contrai-
re , mefme qui auroient efté
confirmé par ferment,
ïuxquelles Öcaux claufes derogatoires, il eft exprefTe-
ment derogé par le prefent Traitté, pour l'efFed des-
dites renontiations & cellions, lefquelles vàudront öe
auroDt lieu, fans que l'expreffion ou fpecification
particuliere, cn excluant à perpetuité toutcs exce-
ptions, fous quelque droit, tltre, caufe ou pretexte
qu'elles puiffent eftre fondez, declare
Sc confent,
veut& entend Ie Seigneur Roy Catholique, que les
hommes, Vaffaux, & fubjefts defdits Pays, Villes,
& Terres cedées, à la Couronne de|France, com-
roe il eft dit cy-deffus, foient & demeurant quite
& abfous dés à prefens & pour toüjours de Foy,
noraniage, fervice, ferment de fidelité, qu'il pour-
oient tous & chacund'eux luy avoir fait,& à ces
Predeceffeurs Roys
Catholique, & enfemble de tou-
te 1'obeiffance, fubjeélion & Veffalsges , que pour .
k^q
raifon de ce qu'iis pourroient luy devoir, voulant *
Jedic Sr. Roy Catholique que lesdits foy, hommage, ^
& ferment defidelitc demeurent, nul & de nulle va-
leur , comme li jamais ils n'avoienc efté fairs
ry
preftés.

V.

Ledit Sr, Roy Tres-Chreftien aufli-tot aprcs la
publication de la Paix, retirera
les Troupes des Garni-
fons de toutes les Places, Villes, Chateaux & Forts du
Comté de Bourgogne, vulpairement appellé la Fran-
che Comté, & reftituera reê'lementjeffeöivement &
de bonne foy à fa
Majèüé Catholique toute ladite
Comté de Bourgogne, ftns y rien recenir.

Ledit Sr. Roy Tres-Chreftien fera auflTi reftitucr
audit Sr.Roy Catholique toutes les Places,Fons,Chà-»
teaux,& Poftes que fes Armesont on pourront avoir
occupé, jufques au jour de la publication de la Paix,
en quelque lieu, qu'elles foient fituez, à U referve des
Places & Forts, ^i doivent demeurerparle piefent
Traittéà fa Maj.Tres-Chreftienne, ainfi qu'il à efté
cy-defTus dit, comme pareillemeat fa JMajetté Catho-
lique fera reftituer à fa iWajefté Tres-Chreftienne
toutes les Places, Forts, Chàteaux, & Poftes, qui fes
Armes pourroient avoir occupé, jufqa'au jour de la
Publication de la Paix, en quelque lieu qu'elles foient
fituez.

VII.

Leurs Majeftés confentent que tous les Roys, Po-
tentats & Princes, qui voudront bien entrer dans un
pareilengagemennt, puiffent donnet à leurs Majeftés
leur promcffes & ob igations de guarat^tie de l'Êxe-
cution de teut Ie cooteou dn prefenc Traitté.

VIII.

Ila eftéconvenu, accordé & declaré, qu'on n'en-
tend rien revo^uer du Taittédes Pirenées ( àl'Éxem-
ption de ce qui regarde le Portugal, avec lequel ledit
Sr.Roy Catholique a depuis fait la paix ) qu'entanc
qu'il en aura efté autrement difpofé, en ceiui-cy par la
ceillon des places fufdites, fans que les parties ayent
acquls aucun nouveau droit, ou puiffent recevoirau-
cun prejudice fur leurs pretenfions refpeöives en tou-
tes chofes dontil n'eft point fait mention expreffe p^
Ie prefent Traitté. ^

Et pour plus grande feureté de ce Traitté de Paix
& de tous les points & aricles y contenus, fera ledit
prefent Traitté publié, verifié & enregiftré, tant au
grand Confeil & autres Confeils & Chambrcs de
Comptes dudit Sr. Roy Catholique aux Pais Bas,
qu'iux autres Confeils des Couronnes de Caftdle &
d'Arragon , comme femblablement ledit Traitté
fera verifié, publié & enregiftré en la Cour du Par-
lement de Parie, & en tous autres Pariemens du
Royaume de France & Chambre des Cotnptes du-
dit Paris, letout fuivent en la forme contenuë au
Traitté des Pirenées, de ΓΑη lófp. Dont feront
Baillées les exceptions de part & d'autre dans trois
mois aprés la Publication du prefent Traitté. Les
points & Articles cy deffus énoncez , enfemble
touE Ie coHtenu en chacun d'iceux ont efté traittez,
accordez , & ftipulées entre les fufdits Plenipo-
tentiaires defdits Seigneurs Roys Tres-Chreftien
& Catholique au nom de leurs Majeftés, lefquels
PlenipotentJaircsen vertu de leurs pouvoir, dont les
Copies feront inferées au pled du prefent Traitté, ont
promis & promettent fous 1'obligation de tous & cha-
cun les biens & Eftatsprefens & avenir des Roys leurs
Msiftres, qu'ils feront par leurs Majeftés inviolable-
ment obfervé & accomplis, & de leur feire ratifier
purement& fimplement,fans y rien adjouflKr,&d"en
fournirles ratifications par Lettres authentiques, &
fellées, ou tout Ie prefent Traitté fera inferéede mot
à
autredans ledemier jour da Mois de May prochain in-
clufive ; à fgavoir, (β Mijefté Catholique à
St. Germmn
mTttytt entre les maios dudit Sr. Roy Tres-Chre-
ftienne, & fa Maj.Tres-Chreftienne à
BruxellesoAxs
lesmainsdu Gouverneur de Flandrcs ,lepiuftoft, fi

(@Θ0 4- faire


-ocr page 747-

7i6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Λ

ΐ66% faire fe peut. En outre onc promis & promettent

___; lefdits Plenipotentiiires auxdirs noms, que lefditcs

Lettres de ratification, ayant efté fournies , ledit
Seigneur Roy Catholique, & la Reyne Regente fa
Mere , le pluftoft qu'il fe pourra} & en prefence
de telles perfonnes ou perfonne, qu'il plaira audit
Sr. Roy Tres-Chreftien deputer, jurera folemnelle-
ment iur Ia Croix, Sainéls Euangiles, Canons de la
Meffej&furfonhonneur, d'obferver & accomplir
pleinement, reëllement & de bonne foy tout Ie con-
tenu aux Articles du prefent Traitté, Et Ie fembla-
bles fera fait auflile pluiïoft qu'il fera poflible par le-
dit Seigneur Roy
Tres - Chreftien , en prefence de
telle perfonne ou perfonnes, qu'il plaira audit Sei-
gneur Roy Catholique & la Reyne. Regente fa Mere
deputer.

« En tefmoin de qu'elles chofes lefdits Plenipoten-
tiaires ont foubfcric Ie prefent Traitté de leurs noms,
&faitappoferleCachec, de leurs Armes. Fait dans
!a Ville Imperiale d'Aix la Chapelle,
Icdeuxiefme
Jour duMois de May del'Année milfixcem[ottante
^ kuit.

(L.S.) Efloit fign^. J. B. de BROUCKHO-
VEN,
BirottdeBergeyck, ércachettédefesarmes.

Et au nom de fa Sainteté, & defdits Eledbeurs 8e
Princes du St. Empire, ont pareillementfoufcritIe
prefent Traitté de leurs noms , & fait appofer Ie cachet
de leurs Armes.

( L. S, ) AgoB. Franchioti Afcivejcovo de Trahifonde,

Plenipotentiario di SS.
(L.S.) Baroa de Chmborn, au nom de fon Α. E.

de Mayence.
e L.S.)
Vrane. Egon. Evefjue d^ Argentine, au nom

de S. A. E. de Cologne.
{h.^.)ChevalierKorfì novaraé Schmyfing , au
nom de S. Altelfede Munitcr.

Traftaet van Vrede tuiTchen de twee Kro-
nen van Vranckrijck en Spangien.

Geconcludeert, ghearrefleert en gheteec-
kent in de {Keyferlycke Stadi ·υαη
Aken,
den tweeden dagh zj\iay van'ttegen·
woordighe Jaer
lèftien hondert acht en
lèftigli,
door den Heer lan Baptifte van
Brouckhoven ,
Baron van Bergeyck,
Ridder van de CHilitaire Ordre van
S. 'Jacobus, Raedtsheer van de korte
Robbe van den Hoogen Raedt van de
Nederlanden ende Bourgongien , Refi-
dent van den Terfoon van fyne Maje-
fleyty en fyne Raden νanStaet ende Ft-
nantien in V ghefeyde Landt : En door
den Heer
Carel Colbert, &c. Vleni-
fotentiarijfen.

i-^ON CARLOS by der gratiën Gods, Ko-
I ningh van Caftilien, van Leon, van Arragon,
—' vanbeyde Sicilien, vanjerufalem, van Por-
tugal , van Navarre, van Grenade, van Tolede, van
Valencien,van Galicien, van Majorque,van Sevilien,
Sardagne, van Cordoiie, van Corfica, van Murcia,
van Jaen, van Algarbes, van Algezire, van Gibralter,
de Eylanden van Canarien,van Ooft en Weft-Indien,
de Eylanden en 't vafte Land van de Oceaenfche Zee;
Aerts-Hcrtog uan Oofteririjcki Hertog van Bourgon-
gien, van Brabant,en van Milan; Grave van Habsburg,
van Vlaenderen, van Tirol,en van Barcelonien; Heer
van Bifcsye, ^nde jMplnia, &c. £nde de Koningione

Dona Maria Anna van Oofìenr^k tfyazMa^itr t als liKi
Voogdellè, Vooiforge en Gouvernante der ghefeyde ·
Koningrijcken en Heerlijckheden, hebbende den Bg, —
ron de
Bergeyck, mondelijck gefproocken in de §tadt
Aken, door ordre en macht van den Marquis de ca-
/le/Rodrigo, ende mijne ; Ende Carel^Coliert, met die
van fijne Alder-ChriftelijckfteMajefteyt, mijnfeer
lieve en wel Beminde Broeder en Neef, yder voor 't
gene de Tradtaten van Vrede was rakende,en execute-
rende in de forme en maniere,inhoudende't Traftaet
gelijck van woord rot woord alhier is geinfereert, waer
van de conclufie is geconcludeert,gearrefteert en gete-
kent door den gefeyden Baron de
Bergeyck, en Cani
Colbert
, den fateedeu Mey van 't tegenwoordige Jaer
/^iea hondert acht enfefiigh : Waer van den Inhoudt
volght :

ÌN den name Godts des Scheppers : Zy kenne-
lijck eenen yeghelijck, hoe dat door authoriteyt
en Vaderlijcke forghe van onfen Heylighften Va-
der, den Paus
clemetts de 1X. van dien naem, gbe·
luckigh fittende in den H. Stoel totte goede Regee-
rlnghe van onfe Moeder de H. Kercke, ende door de
gheduyrighe opweckinghe ende feer levendighe in-
ftantien van fyne Heyligheydt, foo by verfcheydene
Brieven by deffelfs handt ghefehreven, a's met het
fenden ende negotiatie van fynen eyghenenNeve,
teghenwoordigh Cardinael Rofpigliofi, een van fya
extraordinaire Nuntien. Den Alder - Doorluchtigh-
ften, Groot - Machtighften Prince
Carel den 11. van
dien naem, by der gratie Godrs, den Catholijcken
Koningh van
Spaignen, ende d'Alder-Doorluchtigh-
fte ende Groot - machtighfte Princeffe
Maria Ann»
van Oofienrtjck, Catholique Koningfhne vanSpaignm
fyne Moeder, als Momboirfe, Curateurfe ende Gou-
vernante van fyne Rijcken ende Staten, ende den
Alder - Doorluchtighften ende Groot-Machtighften
Prinςe
Louys by der gratie Godts Alder-Chriftelijck-
fte Koningh van
Vranckryck ende Navarre , zyn
over een ghekomen ende.gheaccordeert omme te
verkiefen de Keyferlijcke Rijcx-Stadt
Aken, emme
aldaer te handelen iVan Vrede door intermiffie van
den ghemachtighde van fyn Heyligheydt, ais oock
van de Minifters van verfcheyde andere Koningben,
Potentaten, Keur-Vorften, ende Staten van'tH.
Rijck , die hare forghe foodanighe hebben geem-
ployeert, ende foodanighe Officien ghedaen otn dit
groote werck uyt te voeren, dat omme daer toe te
komen , fyne Catholique Majefteyt volle macht ghe-
geven heeft aen de Heer Maiquis de
CaflelRodrigo,
Capiteyn Generaci vande Nederlanden,de weicke uyt
krachte van fyn voorfchreve volle macht gefubdele-
geert heeft den Heer Baron
vzuBergiyckKidè^tvin
da Ordre van Saint-Jacob, Raedt in denHooghea
Rade van Vlaenderen ende in den Rade van Sta-
ten ende Finantien , ende den Alder - Chriftelijck-
ften Koningh gheauthorifeert heeft d'HeerCo/ier/>
Raedt in alle fyne Raden, Meefter ordinaris van de
Requeflen van fyn Hof ende Extraordinari.·! Am-
balïadeur, weicke Heeren
Bergeyck ende Colbert
uyt krachte vande voorfchreve Voilemachten ende
fubdelegatie ter wyder-zyde foude ghehouden voor
fuffifant, hebben geaccordeert ende gefloten de vol-
gende Artijckuien.

Eerlielijck foo is over een ghekomen ende geac-
cordeert,dat in toekomende wefen fai een goede vafte
ende gedurighe Vrede, verbintenifle endeeeuwigh-
duerende Alliantie ende Vrïendtfchap tuffchen de
Catholique ende Alder-Chriftelijckfte Majefteyten»
hare Kinderen, gheboorne ende ongheboorne, ^re
Erven, Succeflèuren, ende Erfghenamen, hare Ko-
ninghrijcken , Staten, Landen ende Onderdanen»
malkanderen beminnende als
Broeders,bevorderende
foo veel in haer is,de een des anderen eer en reputatie,
en ter goeder trouwen, foo veel haer moghelijck is»
vermijdende malkanderens fctiade.

Ingevolge van defe goede weder vereeniginghe fai
ioorascte Ratificatie vaa't tegenwoordighe TraCtart


-ocr page 748-

en O O R L O G Η, *tAchun<-njeertighfl€Botck. 717

//C falwefenghewiflTelcden Vrede tuffchen Hoogh-ghe-
' melte Koningen werden gepubliceerc, en van de ure
" af van dcifelve publicatie, fai daer weien ftilftandtcnde
ophoudinge van alle Oorloghs Entreprinfen > en van
alle holliliteyten foo ter Zee als andere Wateren,als te
Lande, ende generalijck op alle plaetfen, alwaer den
Oorlogh werdc ghevoertdoor de Wapenen, van hare
Majefteyten, foo tuflchen der felver Troupes en Ar-
meen,als der fel ver Guarnifoenen van hare plaetfen,
en dat in cas van Contraventie van de voorfz caflatie,
door het in-nemen van Steden ofPlaetfcn,hetzydoor
attacque ofte furprinfen,ofte fecrete intelligentie,ofte
oock indien eenige Gevangenen wierden gemaeckt,
ofte andere aften van hoftiliteyt door wat middel het
oock toegekomen mocht zyn, contrarie der voorfz
ftilftant van Wapenen, foo fai defelve Contraventie
werden gerepareert van weder-ayden ter goeder trou-
wen , fonder dilay of difficulteyt, oock fonder ee-
nighe verminderingh van'tgeene foogheoccupeert
is gheweeft, en fullen de Gevangenen werden los
ghelaten fonder eenigh rantfoen ofte koften van ge-
vanginis, ^^^

In Contemplatie van de Vrede , fai den Alder-
Chriftelijckften Koningh behouden, befitten , ende
efFeiilivelijck hebben alle de Plaetfen, Forten,ende
Poften, die fyne Wapenen hebben geoccupeert ofte
gefortificeert, ghedurende de Campagne van 't voor-
lede Jaer, tewetenjdeFortrefle
Charleroy ^ àcSteàta
Bingsn Athe, Douay ,
het Fort d'Efcarpe , Doornick,
Oudenardeί Rijljel, Armentieri> Cortrijck.Bergentn-
de Veurne, ende foo verre als ftrecken hare Bailloua-
gicn , Caftelenyen , Jurifdidtien , Gouvernemen-
ten, Ampten, Appartenentien, Dependentien en-
de aengehechte plaetfen» hoedanigh die mogtcn wer-
den genaemt.

. IV.

■ De voorfchreven Steden ende Plaetfen van Char-
leroy,Bingh,Athe,Douay, het Fort d'Efcarpe, Door-
nick , Oudenaerde, Rijflei, Armentiers, Kortrijck,
Bergh en Veurne, hare Baillouagien, Caftelenien»
Gouvernementen, Ampten, Jurifdiftien, Domey-
nen, Heerlijckheden, Appartenentien, Dependen-
tien en geannexeerde Plaetfen, hoedanigh die oock
ghenaemt fouden moghen werden, by dit tegenwoor-
dige Tradtaet fullen verblyven aen fyn Alder - Chri-
ftelijckfte Majefteyt en aen fyne Succeflèuren ende
lyns Aüie hebbende,onwcderroepelijck tot aller tijc,
met het fel ve recht van Souverainiteyt, Eyghendom,
't Regael-recht > Patronage, lurifdiftie > Nominatie,
Prerogativen ende Preeminentien, op de Bifdom-
menj Cathedrale Kercken, Abdyen, Prieurfchappen,
ende waerdigheden, als oock andere Beneiïcien ghe-
boorende onder de lurifditfiien en uytbreytfel van de-
fe Plaetfen, Landen ende Baillouagien van die gece-
deerde .Plaetfen, van wat Abdyen defelve Priefters
oockfoudèn moghen dependeren, code alle andere
Rechten e^rtijts behoort hebbende aen fyn Katholijc-
ke Majefteyt;, alhoewel defelve hjerinne nietfpecia-
lijckzyn begrepen,fonder dat fijn Alder-Chriftelijck-
fte Majefteyt in't toekomende fai zijn getroubleert
nochte geinquieteert, door wat middel het foude mo-
ghen weien van Recht of Aöie, by fijne Kathoiijcke
Majefteyt, fij ne Succeflëurs of eenigh Prince van dat
Huysjof die het foude mogen zijn, ofte door wat oc-
cafic ofte onder wat pretext het foude moghen zyn in
fijn Voorfz PoiTeffie, Souverainiteyt, Eygendom, lu-
rifdidlie, Reflort, en ghebruyck van alle de Lan-
den , Steden,Plaetfen, Kafleeleo,Heerlijckheden,
Ampten, Domeynen, Kaftelenyen en Bailloagien,
met alle de Plaetfen « ende andere daer van depen-
oerende : Omme alle het welcke hooghft-ghemelte
"jne Kathoiijcke Majefteyt, foo voor hem fijn Er-
Ven en Succeffeurs ende fijns Aélie hebbende, re-
nuncieert, quiteert,cedeert endetranfporteert, gc-
"jck fijne GhevolmachtighdeobyditTraftaftin fij-
nenNaem onwederroepelijck heeft gherenuncieert,
Ehequiteert, ghecedeert ende ghetranfporteert voor
■esuwigh,
en ajtijdc tot faveur ende tot profijt van

hooghft-ghemelte fijne Alder-Chriftelijckfte Ma-
jefteyt, fijne Erven , Succefleuren , ende Aöie
verkrijgende, alle het Recht, Adtien ende Pretenfien,
Regale Rechten, Patronage , lurifdiöicn, Nomina-
tieo, Prerogativen ende Preeminentien op de Bif-
fchoppen, Cathedrale Kercken, ende andere Abten,
Prieurs, Weerdigheden, en alle andere Beneficien,
onder het reflbrt van de voorfz Landen, Plaetfen,
Baillouagien alhier gecedert, van wat Abdyen defelve
Prieurs oock fouden moghen dependeren, ende ge-
neralijck fonder jrets te refer veren ,alle andere Ghe-
rechtigheden , die de voorfz Catholijcke Koning, en
fijn Succefleuren, hebben en pretenderen of mogen
hebben, in wat gelegentheyt 't foude moghen weien
op de voorfz Landen, Plaetfen, Kaftelen, Forten,
Heerlijckheden, Domeynen, Kaftelenyen en Bail-
louagien , ende op alle Plaetfen ende Dependentien
als ghefeghr is , niet tegenftaende alle Rechten, Cou-
ftumen. Statuten, ende Conftitutien ter contrarie,al
waren defelve fchoon metEede beveftight,dewelcke
alle clauAilen
derogatoir > by defen Tradiate fpecia-
lijck is gederogeert, tot effedt van de voorfz ceflSen
ende renunciatien, die plaetfe iouden hebben fonder
particuliere expreflie, uytfluytende vooreeuwigh al-
le exceptien, op wat Recht, Tijtel ofte pretext defel-
ve mochten wefen gefundeert; verklaertendecon-
fenteert mede den Catholijcken Koningh , dat de
VaiTallen ende Onderdanen van de Landen ende Ste-
den alhier gecedeert aen de Kroon Vranckrijck als
vooren genoemt, fullen zyn en blijven vry ende ont-
flaghen van haren Eedt, getrouwigheyd , dienft ende
plicht, die defelve eenighfints aen Hooghft- gemelte
fyne Majefteyt of fyne Predecefleuren fouden mo-
ghen hebben ghedaen oftefchuldigh.zyn, willende
fijn Catholijcke Majefteyt, dat den voorfchreveEedc
ende ghetrouwigheydt ende fubjedlie , fai wefen
nul en van onwaerdigh', als ofdie noyt ghedaen wa·

ren.

V.

Den Alder-Chriftelijckften Koning fai mede doen
reftitueren aen Hooghft-ghemelte fijne Catholijcke
Majefteyt, alle de Plaetfen, Forten , Kaftelen ende
Poften, die fijne Wapenen aireede hebben , ofte noch
moghten occuperen tot den dagh van de Publicatie
van den Vrede, op wat plaetfen die oock moghten
gheleghen zijn, gerefervecrt die Plaetfen en Forten
die uyt krachte.van dit teghenwoordigh T-radlaet
fullen blijven aen fijn Alder - Chriftelijckfte Maje-
fteyt , ghelijck als hier vooren is ghefeght, ghelijck
oock fijne Catholijcke Majefteyt van ghelijcken fai
doen reftitueren aen fijn Alder - Chriftelijckfte Ma-
jefteyt alle de Plaetfen, Forten, Kafteelen en Po-
ften , die fijne Wapenen fouden moghen hebben
geoccupeert tot den dagh van de Publicatie van den
Vrede, op wat plaetfen die oock moghten ghelegen
zijn. ~

VI.

Den Alder-Chriftelijckften Koning fai foo ras de
Vrede fai zyn gepubliceert, doen retireren fijne Trou-
pes uyt de Guarnifoenen van alle de Plaetfen, Ste-
den, Kaftelen, ende Forten van i't Graeffchap van
Bourgondien, ordinaris! ghenaemt het
Franche Com·
ti,
en ter goeder trouwen efFedlivelijck ende reelijck
reftitueren aen fyne Catholijcke Majefteyt hetfelve
Comté van Bourgondien fonder aldaer yets te refer-
veren.

VIL!

Hare Majefteyten confenteren, dat alle de Konio-
;en, Potentaten ende Princen, die wel fouden willen
laer inlaeten in een ghelijcke engagement, aen hare
Majefteyten mogen geven hare promeflïen ende ver-
bandt van Guarantie totte executie van alle den In-
nehouden van 'c tegenwoordige Tradtaet.

Vin.

Daer is mede verdragen, geaccordert, ende ghede-
clareertdat vanhetTtadtactvande Pireneën by de-
fenjiiet fai werden.gerevoceert,beiyudelijck het gee-
ne aengaet het Rljck Portugael, met den welcken de
Catholijcke Majeft. 'c z«derc Vrede heeft ghemaeckc

ende


-ocr page 749-

7i6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

/'✓ο endc voor fooveel andersfoudezijngedifponeertby
ï® " defen door 't cederen van de plaetfen boven gemelde^
fonder dac partyea verkreghen fullen hebben eenigh
nieuw Recbc, ofte eenigc prejudicie fuUenkonnen
lij den, aen haerc refpeétive prsEtenfien j η die faecicen
waer van geen expreflementieisgemaeckcbyditte-
genwoordigh Tnia»et.

1 Xt ^

Ende tot meerder verfceckeringe van dit Trattaet
van Vrede, endevan alle de Pointenende Artlculen
daer inne begrepen, ialhetvoorfzTradaec werden
gepubliceert, ge verifieert endegeregiftreertin't Hof
van't Parlement van
 ende in alle andere Par-

lementen van'c Koninckrijk Vranckrijk,gelijckoock
het voorfz Traöaet fai werden gheverifieert, gepubli-
ceert ende geregiftreert, foo in den Hoogen Raedt als
andere Raden en Kamers van Rekeninge van hoogft-
gemelte fijne Catholijcke
Majefteyt in de Nederlan-
den, als andere Raden van de Kroon van Caftilien en
Arr^on, alles in forme ende maniere als begrepen is
in 'tTraftaet van Pircneen,van den Jare
Jefiim hovdert

negen ettvijftigh, waer van foo van d'een als d'anderc

zijde d'Exceptien fullen worden uytgegeven binnen
Jrie maenden na de publicatie van dit Traftaet j Welc-
ke Pointen ende Articulen hier boven verhaelt, ende
den Innehouden van yder van deielvezijn getradteert,
gheaccordeert ende gheftipuleert tulTchen de gemelte
Gevolmachtigden, in dennaemvanhoogft-gemelte
Koningen hare Meefters, dewelcke by defen beloven
onder verband van alle de goederen, en Staten van de
Koningen haere Meefters, dat de felve by hare Maje-
fteyten inviolabelijck fullen werden gheobferveert en
voltrocken, en defelve te doen ratificeren) fonder daer
by yets te roeghen, ende de Ratificatien dieiwegen te
fourneren, by authentijcke Brieven ende Zegelen,
waer in het tegenwoordige Traétaet gheheel ikl wefen
geinfereertjop den laetftcn Mey toekomende incluys;
te weten, fijn Alder-Chriftelijkfte Majefteyt tot
Bruf-
fel 'm
handen van den Gouverneur van Vlaenderen;
£nde fijne Catholijcke Majefteyt tot
Saint Gemaia en
Itaye, in handen van den hooghft-gemelte fijn Alder.
Chriftelijckfte Majefteytende eerder, foo doenelijck.
Belovende verders de gemelte Gevolmachiighdc in
den Name als boven, dat de voorfz Ratificatien over-
gelevert zijnde, den hoogft-gemelten Alder-Chrifte-
lijckfte Majefteyt, foo ras immers doenlijck , ende dat
in prefentie van foodanige perfoonen, als fijne Catho-
lijcke Majefteyt fai gelieven daer toe te deputeren, fai
fweeren op het Kruys, 'c H. EuaDgelie,en Canons van
de MiiTe, en op fijn Eer en Trouwe te fullen obferve-
rcn,ende vokomentlijck ende reelijck ter goeder trou-
wen te fullen voitrecken den gantichen innehouden
van 't tegedwoordighe Traflaet ; Hetielve fai mede
werden gedaen, foo ras immers mogelijck by hoogft-
gemelte fijne Catholijcke Majefteyt ende de Konin-
ginneRegente fijne Moeder in tegenwoordigheyt van
ioodanigen perfoon, of perfoonen als hoogh-gemelte
fijne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt daer toe Cal ge-
lieven te deputeren; Inoirkondevan 't welcke heb-
ben de gemelde Plenipotentiarifen dit tegenwoordigh
Tra(ftaet ondertekent ende bezegelt. Gedaen in de
Keyferlijcke Rijcx-Stadt Aken den
tmeden Mey in 't
]ittfefiienhondertacbt enfefiigh.

{L.S.) Waa getekent, J.B.de Broückhoven, Ba-
re» de Bergeycki
gecachettcerc met fijne wapenen,

Ende uyt den naem van fijne Heyligheyt, en de ge-
feyde Keurvorften en Prlncen van 'cKeyferrijck,heb-
ben defgelijcksondergefchreven het tegenwoordigbe
Tradaec met hare namen, endaeropdoeadrucken
'r cachet van hare Wapenen.

(L.S,) JÌgofi.FranchietiArcivefcovadeTrahifevdat
Plenipotentiaris van fijne Heyligheyt.

{L.S.) Baren de Chonhorn, uytden naem van fijne
Keurvorftl.Hoogheytvan Mentz.

{L.S.) Franc.Egm.Evef^ued'Argentine, uytden
naem van fijne Keurv. Hoogh. van Ceulen.

{L.S.) Chevalier Kerfigenaemt Schngfiug, uyt den
aaeig yiQ fijo Hoo^beyt yao Muflft(;r.

li

O Ν C A R L O S por la grada de Dies, Rei l6i»
deCaftilia,fdeLeon, deArigon, dcUsdos

Sicillas, deJerufalem,Portugael,deNavara "—^

de Grenada, de Toleda, de Valencia, de Galicia'
de Mallorca, de Sevila, de Sardcfu, de Cordoua '
de Cofcegs, de Murcia, dejaen, de los Algarbes'
deAlgecira, de Gibraltar , delaslflss de Canaria*
de las ïndias Oricntales y Occidentales, Iflas y Tierra
firma del mar Oceanoί Archiduque de Auftria · Du-
que de Borgoiia, de Brabante y Milan ; Conde de
Abspurg, doFlandres,TiroIy Barcelona; Sefiorde
Bifcaya, y de Molina,&c. YlaReynaDona
Λ/λγ/λ
Ansa de Aufiria.ivi Madre, como fu Tutore,Curadora
y Go vernadora de dichos Reynos y Senorios.

Por quanto aviendo fobrerenido en mis Payfes
Bajos de Flandres los Accidentes qua fon notorios, por
la invafion de las armas del Rey Chriftianiflìmo, c^-
tra los Tratados de Paz tan folemnementejurados,
concluydos y affentados en los Pireneos el ano paflkdo
de
mil feil cientosf»n<j%mtaymeve, por my obferya-
dos religiofamente ; y fignificado me la miime tiempo
Nuoftro muy Santo Padre
Clemente IX, en carta de
mano propria los affc£tuofosoiEcios, que con pater-
nalyardientezeloaloptimo bien de la Paz, ha in-
terpuefto con el dicho Rey ChriftianiiBmo, en or-
den à quietar y extinguir las prefentes differencias, pi-
diendomolo proprio, y oi&edendo fu mediacion para
elio, foBrequeaffimlfmodepartede fu Beatitud hi
interpuefto vivai reprefentaciones el Cardenal Vtt^
i»H<»fuNuncioeneftaCorte: Defeandoyo (còrno
defeo ) reftablecer con toda finceridad de animo,
la'amiftad y buena correfpondencia, por lo que en
elio intereib la quieted de la Chriftlandad, y las con-
veniencias de nueftros refpedtivos Subditos y Vaflal-
los, correfpondiendo taml Jien en efto à lafantain-
tencionde fu Beatitud con ci obfequio, que han pro-
fefado mis Progenttores à la Sede Apoftolica. En con-
fequencio deellohe venidoen admitir reverentemen-
tedicha mediacion; y porque para la tra<3:adon da
tan importante materia conviene deputar miniftro,
en quien refidan las partes de calidad, fufficiencia, jn-
tegridad, prudencia, yzclodemifervicioqueferc-
quieren, concurriendo (cornoconcurren) eftasjy
otras muchas en Vos Don
Chrìfioval Framifio de
Maura,
Marqués de Cafiel Rodrigo, Primo de my
Confejo d'Eftado, y my Governador, y Capitan Ge-
neral en interin de dichos mis Payfes Bajos de Flan-
dres , he tenido por bien de nombraros (como en vir-
tud de la prsefente osnombro) para que con Ics Mi-
niftrosde fuSantidad, y del Rey Chriftianiflìmo
à
efte efeöo deftinados con Poderes fuficientes, podais
afiftir, conferir, tratar, concluir, y ajuftar las dichas
diÉFerencias prefentes, oyendo qualefquier platicas de
Pazes,Treguas, óSufpenfion de armas, que para el
finreferidofeos propufierenj como aflìmifmo pro-
poner las vos, y legar à fu ultimo fljuftamiento y
conclufion. Para lo qual OS doy tan cumplido po-
der , comiiSon y fàcultad > como es «ecefTario,
y la mifma que refide en mi Authoridad Real,
y hazer todo aquello que yo mifmo haria, y ba-
zar podiJa> anuque fea de tal calidad, querequie-
ra otro mas cipecial poder y comiflìon , y obligar
me
à mialcumplimientodeellePortantodcdaro,y
doy mi fe y palabraReal, que todo lo fucre hecho tra-
tado, yconcluido por vos el dicho Marqμes da ΟφΙ
£0(/r/godefd«àhoraparacntonces lo alabo, aftiento,
ratifico, y apruebo, y lo tengo y tendrè por bueno en
todo tiempo, fegun la forma y calidades en que lo
concluyere y afentàre, y me obligo i eftar y paflar
por elio como cofahechaen mi nombres, yjior mi
voluntad, y locumplirèpuntualmente: y aflimiftno
me obligo à que approbarcyratificarèen efpecial for-
ma con las fuer^as, juramentosyrequifitosnecelTa-
rios y acoftumbradoi, todo loqueenvirtudde efte
poder fe concluiere y aflentàre, general ο individ-
naimente, paraquê fea valide yeftableaoray en tod»
tiempo. Yparafirmezàdeelb, mandòdefpachar li
prefente firmada de mi mano, fellado, con mi fello
ReaU yr?frendad8,deinfrafqrit9 Secretario de &
- - - itado


-ocr page 750-

flado. Dada en Madrid à ^uatro de Agafto de mily/eis

UC^^cimmyfifeatay/ete.

YOLAREYNA.
FeJra Ferdiaandes del Camft.y Angulo.

KAREL by Gods gratie Koning van Caftilien,
van Leon, van Arragon, van beydeSicilien,
van Jerufalcm, van Portugacl, van Navarre,
van Grenade, van Toledo, van Valentia, van Gall-
eien, van Majorca, vanSevilia,vanSardema, van
Cordoua, van Cotcega, van-Murcia, van Jaen, van de
Algarben, van Algecira, van Gibraltar, van de Eylan-
den van Canarien, van Ooftcnde Wcft-lndien, Ey-
landen ende vafte Landen van den Oceaen ; Aerts-
Hertogh van OoftenrijckjHenogh van Bourgongien,
van Brabant ende Milanen ; Graef van Habspurg,van
Vlaenderen, Tirol en Barcelona ; Heer van Bifcayen,
ende Molina, &ci Ende de Koninginne Viouw Ma-
ria Anna van Ooftenrijck fijne Moederjals fijne Voog-
deflè, Voorforge, en Gouvernante van de ghefeyde
Rijcken en Heerlijckheden. <

Nademael dat mijne Nederlanden van Vlaenderen,
door de invafie van de wapenen des Alder-Chrifte-
lijckften Koningbs, tegen de Tratìaten van Vrede,
het voorleden Jaer
ββίεν hondert negen en vijftigh, in
de Pyreneen foo folemnelijck befworen,befloten ende
gearrefteert, ende by my religieufelijck onderhou-
den , die fwarigheden overgekomen zij n, die elck een
weeti ende ten fel ven tijd onfen AHer-heylighften
Vader
Clemeus IX. my met Brieven van fijn eygene
hand bekent heeft gemaeckc fijne hertgrondige devoi-
I
ren, uyt Vaderlijcken brandenden yver totten beften
welftand des Vredes, by den ghefeyden Alder-Chri-
ftelijckftenKoningaengewent, omonfejegenwoor-
digediffërenten te bevredigen, ende teniet te doen, |
opmyhetfelvemedebegecrende, endedaertoeiijne ì
Mediatieaenbiedende: wesaengaende van gelijcken j
uyt den name van fijne Heyligheyt de Cardinael Viz- |
cosf/fijnNunciusindefenHove, met levendige ver- |
tooningen heeft gebandelt: ick verlangende (gelijck j
als ick verlangende ben ) onfe vriendtfchap en goede
j

correfpondentie met alle oprechtigheyt van herten te j
herftellen, dewijl daeracn de rufte van het Chriften- I
dom, ende de goede genegentheden van onfe refpe-
aive Onderfaten ende Vafallen hangende is, in defen
de lofFelijcke intentie van
fijne Heyligheyt met kin-
derlijckegehoorfaemheydt, die myne Voorouders de
Apoftolifche Stoel altijd bewefen hebtwiPavolgende.
Koo ben ick in gevolge van dien gekonfen de gefeyde
Mediatie re verentelij ck te admitteren : ende dewijl
hetbehoorlijckistot verhandelingh van foo gewichti-
ge materie fodanigen een Minifter tè deputeren, m
den welcken2.ijn de qualiteyten, bequaemheyt, op-
rechtigheydt, voorfichtigheydt ende yver tot mijnen
dienft, alhier vereyfchc worden, dewelcke neffens
andere verfcheyden goede ftucken in
Ώοη chriflàval
Vtancijco de Maura, Marquis van Cnfiel-Rodrigo
j P'C-
Cdent van mijnen Rade van State, ende mijn Gou-
verneur en mijn provifioneel Capitevn Generael van
mijn voorfeyde Nederlanden van Vlaenderen con-
curreren , hebbe ick goedt ghevonden u te noemen
(gelijckals ick uyt kracht van defen tegenwoordige u
noeme)op dat ghy met tie Minifters van fijne Heylig-
heyt, ende van den Alder-Cbriftelijckften Koningh,
teneyndevoorfeytmetgenoeghfame Machten gelau
ende gefchickt, mogen vergaderen, confereren, han-
delen, befluyten, ende de gefeyde jegenwoordige dif-
ferenten vereffenen , aenhoorende allerleyr foorten
van Vrede-handelingen, Beftanden, ofte Opfchortin-
gen van Wapenen, die ten voorfzeyndeu foude mo-
gen voorgeftelt worden, endedacghyde felve mede
van gelijcken voorftellen mogen en brengenfe toe n-

nale vereiïcninge ende conciufie. Waer toe ick u ge-
ve fovolkomene macht , commiifie,en qualiteyt als
noodigh is, te weten als die in mijn Koninghlijcke
«nfienlijckheydt felve is refiderende, om te doen al
gene dat ick felf foude doen of konnen doen, al
tocwel het van fulcke nature mpghcwefen,
dat hec

andere fpedaelder laft ende commiiEe foude ver- i^óg;

eyffchen , en my tot nakomen van het gebefcigneerde ___'

te verbinden: endegeve mijn Koninglijck woord en '
trouwe, dat ick al het gene door u den gefeyden Mar-
quis van
CafielRodrige(à gedaen, ghehandelc, en be-
üootenzijn, vanalfnuaf ende voorts alfdan prijfe*
toeftemme, vaft en bondigh verklare, ende houde hec
en fai het ten allen tijde voor goed houden > in fuicker
forme ende wijfe, als ghy het beOuyten ende vaft fteU
len fult, Mde verobligere my daer by te ftaen ende te
blijven, als in mijnen nameen volgens mijnen wille
gedaen,hec welck ick punöuelijckial volbrengen: van
gelijcken my verbindende te approberen, en te ratifi-
ceren in fpeciale fotme met alle vereyfchte noodfake-
lijcke en ghewoonlijcke bekrachtigingen ende eeden»
al wat uyt kracht van defen Brief van Macht befloten
en gearrefteert fai worden, 'tzy in't generael, 'tzy
in 't byfonder, ten eynde het nu en t'allen tijde vaft en
beftendigh zy. Om het welck te verfekeren ick belaft
hebbe defen jegen woordigen, met mijne hand ghete-
kenc, ende met Koninghlijck Zegel gezegelc, ende
gheparapheert van mijnen onderfchreven Secretaris
van State, af te veerdigen. Ghegeven te Madrid dea
■vierden Auguftiy^»>» hondert feven en feSÌigh.

YOLAREYNA.

Teiro terdiuMndez. del Carneo yAnguhì

D Franci/co de Maura Cortereal, Marqués de Ca-
(lelRodrigo,
Condede Lumiares, Senorde la
Terra-nova, Governador y Capitan General
Hereditario de las Iflas Terceras, San Jorge, Fayal, y
Pico, Commendador mayorde la Orden de Chrifto»
Gentilhombre de la Camara de Su Mageftad , de Su
Confejo de Eftado, Governador y Capitan General
de los Payfes Bajos, &c. Avieudo el Rey mi Scnjor,
y la Reine Regente fu Madre, Tutora y Governadora
de ius Reynos enfuRealnombredadomePoder, y
Pienipotencia, fu fecha en Madrid ìi^uatro de Agofto
mil feis (tentosy fejfenta y fiete , para tretar, concluyr,
y aj uftar las diferencias que al preÌente fé offrecen con
la Corona de Francia, corno mas por extenfoenelfe
contiene, y cuya Copia authentica và con efte : Ϋ
no permitiendo melaoccupaciondemipuefto apar-
Carme del, y conviniendo,para ganar riempo,nombrar
y delegar perfona de chalidad y fuficiencia, que en mi
nombre lo executeenelCongreffo de la Villa Impe-
riai de
jiquisgrana j que fe ha nombrado para efte efe-
dtojen virtud de la prefcnte,y efpecialmente del podei
y Pienipotencia de Su Mageftad arriba referida, doy y
concedo todo el que cenge de Su Mageftad, neceflario
fuero à Don
Juan Babtìfia de Brouckheven, Barendé
Bergeyck,
Cavaliere de San Jago, Confejero de Capa jr
Efpada en el Si^remo de Flandres cerca la Real perfo-
na, y de fus Confejosde Eftado yFinan9aseneftos
Payfes, &c. para que reprefentando mi propria per-
fona , y corno fi yo miime fuera, pueda tratar, confe-
rir, proponer, y concluyr todo lo que en orden à tan
importante negocio conveniere. y fuere menefter. En
firmeza de loqual mande defpachar la prefente, firma-
da de mi mano, y fellada con el fello de mis armas, re-
frendada del infrafcrito Secretarlo de fu Mageftad ,
de Eftado, y de Guerraeneftos Payfes. Fechaea
rufelas à
veynfey quarte de Margo, de mil feti dentot
fidenti y echo
anos.

EJMerquesde CASTEL RODRIGO.

Don Martin de Gallarretta OzcaRiz»

D Vramfco dt Maura Cortereal. Marquis vati
CafielRodrigo, QtKÌywcì Lumiares, Heer vat»
Terranova, Gouverneur ende Erf.Capiteyn
Generael van de EylaodenTerceras> San George^
Fayal, ende Pico, Groot Commandeur van de Or-
den van Chtiftus, Edelman van Syne Majeflieyts Ka-
mer, van fijnen Raedt van State, Gouverneur endö
Capitey η Generael van de Nederlanden, &c. Alfoo.
de Koningh mijn Heere, ende de Koninginne Re^
gente fijn Moeder, Vooghdefle, ed Gouvernante van
l£jn RyckcD^yan '« Kp.aioghs wegea tajr ichrifceiijckt

op

en OORLOG Η, *t Acht-en^veemghfie^BoecL 71^


-ocr page 751-

ilo S A IC E Ν van S Τ A E Τ

op den vierden Augufti ia''t]ìctfeftienhondertfeven

__ertfefiigh, ladende volle macht gegeven hebben, om

van de differeotcn, die daerallnu mette Kroone van
Vranckrijck fijn te handelen ,befluyten, en vereffe-
nen, gelijck als breder in het gefeyde gefchrift te fien
is: Ende de gelegentheydt der occupatien van mijn
beroep my niet toe en laet te vertrecken, nochtans
noodigh is, om tijdt te gewinnen, een bequaemper-
ibon van qualiteyt te roemen entefenden, die het
felve in mijn plaets, in de by-een-kom(Ie der Keyferl.
Stad Aken, die tot het gefeyde effeil gcnoemt is, uyt-
voere, foo geve ende overdrage ick uyt krachte van
deien tegenwoordigen, en fpeciaiijck van Syne Ma-
jefteyts boven gefeyden Lallende Volmachr,aI wat fy-
ne Majefteyt noodig foude mogen wefenjaen
Don Jan
Baftifie ·υαη Brouckheven, Baron van Bergeyck,
Ridder
van iic. Jacob, Raedsheer van Staet ende Oorloge in
den hooghften Raedt van Vlacnderen, aengaende fijn
Koningblijcke perfoon, als oock van fy ne Raden van
State ende Finantien in defe Landen, &c. op dat hy
reprcienterende mijn eygen perfoon, ende als of ick
het felf ware, moge handelen j confereren, voorftel-
len, ende befluyten, al het gene dat tot fulck een ge-
wichtige faecke dienftigh ende noodigh magh zijn.
Om het welck te verfeeckcren ick belaft hebbe, deifen
tegenwoordige met mijne hand geteyckent, ende met
mijn wapen ghefegelt, gheparapheert van den onder-
fchreven Secretaris van Syne Majefteyt, Raedtsheer
van Staet en van Oorlogh in defe Landen af te veer-
digen. Ghedaen te Bruflel den vier en twintighften
Martii in 't Jaer
feβ^en hondert acht en fefiigh.

DeMarquisy&rx dkSTEl. RODRIGO.

don Martin de Galabretta Oscariz.

LOUIS par la grace de Dleu Roy de France &
de Navarre j A tous ceux qui ces prefentes Let-
tres verront,Salut. rinjuiterefus,qui nousfut
fait pat la Reine Regente d'Efpagncpeu de jouraprés
ïc decés du feu Roy Catholique noftre Beau-pere, de
vouloir entendre par voyes amiablesanous faire rai-
fon des Droits qui eftoient écheus à la Reine noftre
Tres-chere & Tres-aimée Epoufe & Compagne, fur
ccrtains Eftats dans ledit PaïsBas, nous ayant obligé
à entrer
TanDée derniere dans ledit Païs Bas , pour
tacher dc nous mettre en poffcffion de ce qui apparte-
noit Icgitimement à noftredite Epoufe, ou de fon
equivalent: &; ladite Reine Regente d'Efpagne, en

ayans pris occafion de nous declarer la guerre par Mer
ét par Terre, il eft depule arrivé, que par les foins pa-
ternels Noftre Tres-fainc Pere le Pape , employez
ardemment & fans difcontinuation par fa Sainteté
pour le rétabliflement du repos public, on feroit en-
fin con venu de part & d'autre, de traitter la Paix dans
la Ville Imperiale
d'Aix la Chapelle. Et comme il eft
neceffaire de depuf.er de noftre part un perfonna^e,
à la fufiHfance, zele ócfiielitéduquelnouspuiflions
nous repofer d'une fi grande affaire, qui embraffe les
interefts de tant d'autres Potentats & Princes ;
fgavoir
fai foni,
que pour les bonnes & grande! qualitez, qui
fe rencontre en Ia perfonne de noftre Tres-cher&
Bien-aimé le Seigneur
Coliert, Conieiller en nos
•Confeils d'Eftat & Privé, & MaiftredeRequeftes
ordinaire de noftre Hoftel, en qui nous avons une
pleine & entiere conftance pour les importans fervices
qu'il nous a rendus en divers employs confiderables,
tant au dedans qu'au dehors de noftre Royaume : pour
ces caufes, fcautres bonnes confiderationsà ce nous
mouvaos, Nous avons, de i'advis de Noftre Tres-
cher & Tres-aimé Frere unique le Due d'Orleans
&dc plufieurs Princes, Duce, & Pairs, de noftre
Couronne, & autres grande & notables perfonnages
de noftre Confeil > commis, ordonné & deputé ledit
Seigneur Ce/iiri, commettons, ordonnons, &de-
putons par ces prefentes fignées de noftre main, &
luy donnone plein pouvoir, authorité, Commiffion
& mandement fpecial, d'aller dans ladite Ville Im-
periale
d'^x la chef elle, en qualité de noftre Am-
baiTadeur extraordinaire} & noike Flenipotent.iarc

pour la Paix, &yconferer (foit diredìement, foit

par l'entremife du S. Archevefque de Trabifonde ^ ^· ■
Nonce & Plenipotentiaire de fadite Sainteté, comme ^
auilì des autres Miniftres des Roys, Potentats & Pn„,
ces, defquels nous avons agrée & accepté la media'
tion, avec tei Miniftre de la Couronne d'Êfpagncqui
fc trouvera pour le mcfme effeö muny deppuvoir
fuffifant, y traitter dcs moyens, detcrminer&pj.
cifier les diffcrens qui ont caufé la guerre, &
qq^,

venir enfemble; & iur iceux concime & lìgner une
bonne&feurepaix, comm'auffi avons donne à no-
ftredit Ambaffadeur Extraordinaire & Plenipotentia-
re, & donnone pouvoir d'accorder & d'expcdier telg
Paffeports&Sauve-conduits, qui feront ncceffaires
pour la feureté des perfonnes qui iront & viendront en
quelquelieuquecefoitpourlefaitdudit Traitté, &
generalement faire negocier, promettre, & accor-
der tout ce qu'il eftimeranec^aire pour le fufdit effet

de la Paix, avec la mefme authorité que nous ferions,

& pourrions faire fi nous y eftions prefens en per-
fonne , encor qu'il y euft quelque chofe qui requlft un
mandement plus fpecial non contenu en fefdites pre-
fentes. Promettant en foy & parolede Roy, fous
hypoteque de tous nos biens prefens &àvenir, de
tenir ferme, & d'accoropllr tout ce que par ledit Sei.
gneuf Ce/iwiauraeftcftipulé, promis & accordé, &
d'en faire expedier nos Lettres de ratification, dans le
temps qu'il nous aura obligé de les fournir. Cartel
eft noftre plaifir, en témoin de quoy Nous avons
fait mettre aoftreSéelàfefdites prefentes. Donnei
Saint Germain en Laye le
vingttéme ioni de Mm,
l'an de grace nùUeβχ cewfoixaute & huit, & de noftre
Regne le
vingtfixiémo.

Signé,

LOUIS,

Etplusias^iÙQ Roy

DE Lionne.'

LOUIS by der gratiën Godts Koningh van
Vranckrijck ende Navarre, Aen alle die defe
teghenwoordighe Brieven fullenfien, Saluyt.
D'onrechtvaerdige weygeringe die onsgedaenwier-
de , door de Koninginne Regente van Spangien,
weynigb daghen nae 't overlijden van wijlen den Ca-
tholijcKen Koningh onfen Schoon-vader, te willen
verftaendoorminnelijckeweghen, ons reden van'c
recht tege#i. die vervallen fijn aen de Koninginne
onfe feer lieve, e; ----- ^

fellinne, ο
ons 't voor

.en wei-beminde Huyfvrouwe en Ge-
op feeckere Staten van de Nederlanden :
)r eeden Jaerbaddegheobligeertindefclve
Nederlanden tetrecken, cm te fienonsinpofiTeffic
te ftellen 't gene wettelijckaenonfeghefeydeHuyf-

vrouwetoebehooorde, of'tequivalent: Enghefey-
de Koninginne Regente van Spangien, daer door
occafie nemende ons
den Oorlogh te water en te lan-
de te verklaren. Hetisfedertghekomendoorde Va-
derlijcke forge van onfen Heyligen Vader den Paus,
dievierighlijckdentijdtemploycerde tot herftellinge
van de ghemeene rufte, dat men eyndelijck van d'een
en d'andere zijde over een is gekomen, de Vrede te
traóteren lin de Keyferlijcke Stadt van
Aken. Ende

alfoo het noodigh is, van onfen t'wegen een perfoon
op wiens fufEfantie, y ver en
getrouwigheydt wy fulc-
ken grooten werck, die omvat de Interettan van foe
veel Princen en Potentaten moghen laeten ruften :
Doen te weten, dat door degoedeengrootequali-
teyten die fich vinden
in den perloon van onfen feer
lieve en wel beminden Heer Raedtsheer ία

onfe Raden van Staet, en fecretenRaedc, en ordi-
narie Meefter van de Requeften van ons Hof, in wii
wy een gheheel en vol betrouwen hebben, door fijne
importante dienften,die by ons in diverfe confiderable
employementen fo binnen als buyten ons Koningrijk
heeft getoont, ons daer toe moverende j foo hebben
wy bv'tadvijs van onfen feer lieve en wel-beminde
eenighfte Broeder den Hertogh van Orleans, en ver-
fcheyde Princen, Hertogen,en Pairs van onfe Kroon,


-ocr page 752-

cn OORLOGH//Ack-m-veertgihfieJBotck. 721

ι/Λ CD andere grootenotableperfoonen vanonfenRaed,
gecomroitteert, geordonneert, en gedeputeert den ge-
^^ fcyden Heer
Colbert, als wy committeren, en depute-
ren by defe tegenwoordige onder ons handt getekentj
gelijck wy gegeven hebben, en g^even volle macht, au-
fhoriteyt, commiffie en fpeciad Mandement te gaen
in degeibyde Keyferlijcke Stad van
Aken, in qualiteyc
van onfcn Extraordinarii AmbaflTadeur en plenipo-
tiaristot de Vrede, daer in te confereren, 'tzydi-
redtelijck of door tuflcben-fpreecken van den Heer
Aerts-Biflchop van
Trebifinde, Nuntius en Pienipo-
tentiaris van fijn boven-gefeyde Heyligh^t als d'an-
dere Minitters van Koningen,Princen cn Potentaten,
van wie wy de Mediatic aenvaert en geaccepteert heb-
ben , met fulcken Minifter van de Kroon van Span-
gien, die fich tot het fel ve effed met fuffifante macht
voorGen fai vinden, en met middelen te traóleren, de-
termineren, en pacifieren dedifferenten die den Oor-
lugh veroorfaeckt heeft, met malkandcren over een
te komen, en op 'c felve fluyten en teeckenen een
goede en vafte Vrede ; gelijck wy oock aen onfen ge-
feyden Extraordinaris Ambafladeur en Plenipoten-
tiaris gegeven hebben, en geven by defen macht t'ac-
corderen en expedieren fulcke Pafpoorcen en Geleyd-
Brieven, als noodigh fai zijn voor de feeckerheyd der
perfoonen, die in eenighe plaetfen gaen of komen
voor'tgoedt van'tgefeyde Traftaetj en generalij ck
tc negotieren, belooven,
en accorderen ,'c gene hy
noodig tot 't goet van da gefeyde Vrede fai efti meren,
metdefelveauthoriteytalswy foudendoen, of kon-
nen doen foo wy daerperfoonlijckteghenwoordigh
waren, hoe wel daeryets mochtc weien'tgene een
fpeciaelder Mandementvereyfchte, in defe teghen-
woordige niet gefpecificeert. Belovende ter goeder
trouwe en Koninglij ck woord, by onderpant van alle
onfe tegenwoordige en toekomende goederen, voor
goed en vaft te houden, cn te volbrengen al 't gene
by den gefeyden Heer
Colbert fai zijn geftipuleert, be-
looft en gheaccordeert, en te doen expedieren onfe
Brifiven van Ratificatien op den tijde die hy ons fai
obligeren, defelve te fourneren, want het is ons plai-
fir; in getuygenifife daer van foo hebben wy defe te-
genwoordige met ons zegel ghezegelt. Gegeven te
St. Germam en Laye den
twintighfien Maertinhet
feitenhoniertdchttnfeitigh·, en van
onfe Regeeringe
'tfes en tvintighfie.

Wasgeteeckent,

LOUIS.

Lagerfiettt by den Koningh

de Lionne.

^Equel Traittéicyefcrit&inferé (commeeftdit
cy deffus ) m'ayant eft^ prefenté par ledit Ba-
ron de
Bergeyck, aprés 1'avoir yuë &exaininé
nicurement de mot à mot en mon Confeil > j'ay
pour moy, mes Heretiers en Succefleurs, comme
aufli peur les Vaffaux, Subjeös 6e Habitans en tous
mes Royaumes, Pays&,Eftats, approuvé8eretifié
tout Ie contenu en iceluy, & chaque point en par-
ticulier de ceux qu'il contient, & Ie donne pour bon,
ferme & valide par la prefente : Promettant en foy
& parole de Roy, & pour tous mes SuccefTeurs,
&Heritiers, fuivre & l'accomplir inviolablement
felon fa forme & teneur, & ie faire fuivre, obfer-
yer & accomplir de la mefme maniere, comme fi
jel'eufleTraittéen propre perfönne, fans faire, ny
laiffer faire en quelconque maniere que cefoit, ny
permettre qu'il fe faffe chofe aucuae au contraire,
fit que s'il
tc faifoit aucune contravention du con-
tenu audit Traitté, je laferayreparereneffe<3:, fans
^fHcultez ny delay, chaftiant & faiiantchaftieries
Oelinquants; Obligeantpourl'eiFeftdece que def-
^s, tous & chacun de mes Royaumes , Pays &
Eftats, & tous mes autres biens prefens & à venir,
auflì mesHeritiers & Succefleurs, fansricn
VI. Deel,

excepter. Et pour lafermetédecetteobligationj'ay .jf^o
renoncétouteslesLoix, Couftumes,&toutescho-
fes à ce contraires. Entefmoignagedecequedeflus,
j'ay fait depefcher la prefente lìgnee de ma main,féel-
Jée de mon Séel fecret, & contre-fignée du foubfcrit
du Secretaire d'Eftat.

Do»»é à Madrid lefeixJ/meìOufiemoìsdtMaymilfx
ceni foixant β ^ huit.

YO LA REYNA.

Don Fedro Ferdinandez del Campo, yAngulo.

Η Et felve Traftaet hierghefcbrevenengheinfe-
reert (alsbovenghefeydtis,) my zijnde ghc-
prefenteert gheweefl; door den gefeyden Baron
de
Sergeyck , cn naer het rijpelijck van woordt tot
woordt in mijnen Raedc ghefien en ghexamineett
hebbende, foo hebbe ick voor my, mijne Erfee-
namen cn Succefleurs, alfmede voor raijne Vaifal-
len, Onderdanen, en Inwoonderen in alle mijne
Koninghrijcken, Landen en Staten gheapprobeerc
en geratificeert alle den inhoudt van de felve, cn als
het in yder particulier point is inhoudende, en bou-
de het voor guedt, vaft en van waerde by defe tegen-
woordighe: Belovende by trouwe en Koninghlijck
woordt, voor alle mijne Succefleurs en Erfgena-
men het felve te volghen, en onverbreeckelijck te
volbrengen volghens de forme en inhoudt, cn te
doen volghen, obferveren en volbrengen op defel-
ve maniere of ick die fdfs perioonclijck ghetra-
dteert hadde, fonder te docnoflaetcndoenineeni-
ger manieren, of lijden dat men eenigh dingh doet ter
contrarie. En foo men eenige contraventie op den
inhoudt van'tghefeydcTradlaet doet, ick fai die in
eflFeö: doen repareeren fonder difficulteyt noch de-
lay, ftraflFcndeende doende ftrafFen de Overtreders:
Obligerende voor het effedl hter boven ghenoemt
alle cn yder mijne Koninghrijcken, Landen ende
Staten, en alle mijne andere tegenwoordige en toe-
komende goederen, gelijck oock mijne Erfgenamen
en Succeflèuren fonder yets te excepteren. En tot
vaftigheydtvan defe obligatie ick hebbe gherenon-
ceertalle de Wetten, Couftumen en andere din-
gen defe contrarie. Tot getuygeniffe van het ge-
ne hier boven, ick hebbe doen depefcheren de te-
genwoordige, gheteeckent by mijn handt, gheze-
gelt met mijn fecreet Zegel, en medeteeckenin-
ghe van den ondergeichreven Secretaris van Staet,

Gegeve» te Madrid den feflienden Meyfefiien hm-
dert ackt en fefiigh.

YO LA REYNA.

Doa Pëdro Ferdinandez del Campo, y Angulo.

Gepublkeert den dertighfien Meyduyfemfeshondtrt
acht en feBigb 'van bit Raedt- Huys van de Stadi
•van Antwerpen , met geluydt -van Trompetten,
ten overfiaen van de Heeren Schetttetb, Burger-
meefteren. Schepenen ende Raedt dtr filver Stad^
ende menighvuldige omftaenders ; By my
Sicr<-
taris der voorgemelde Sead.

J. B. de la FAILLE.
^tSt tfjbinse quant algiec Mambagg^ btn fe*

venden, jfjnDeïüecniiö/ fonbecDatDaCTop©fC0a»
becingetetw&toDelep&t; alben tniecDt Dit Oooi ben
^{eflbent aen De Eeben ban bien oiiecomnutnfceect.
D'ï&eec toan BeuningenHceegÖbaecUanbetpiniïDe
boo; gaec i^ooa Mogenbe^ebeputeccben tot
Bmf.
fel.
^u quant't aen op'tcatificrcen: flituacenbooj
b'^mbaffabeucReede&erietit/ bat be tot
Parijs ge>
abjuiieecbe i^cactaten booj belÌloninainnetoaccen
seiaeeecti «n ilntiiaec*e(lept ttDefbfrtei? «r»

ppu tm


-ocr page 753-

idi^S. ten ban Satificatic am öetijKarqui^fiaötBöifoij·

_Öeti/ö'eeninblaÉuto/ D'anöEcebcbukmEtöeöoojfs

Ccactatm ; fjaDbfn Dcfclüe ?fictcn oocft BDcflen/ De^
toölfe DüeCBefonDcn ttiicröcn in een ©acquei / Dat
DoojBaEcöanöcni^acpaflitcrt; en DcfclücbinDenDe
DffiCcnDccct in goeOe bolboenbe termen/ fjcbbcn fcec
ecnfitge tnflantien gcDaen om beboo^fsQatifcatien
te Doen atnnemen/ enbe becbolgen^ te boencFpei
bieren bie ban ben Stoningl) om te Bruiïel aen ben
jBarqui^ obecgelebcct te Vöojbcn / oWbec berpjech
ban bat tot toegg-nemtn ban alle fccupulen boo;
'tepnöeban öejvüöafntccnnaöec Ratificatie bau
Spangien foube öjecDen uptgebiaeljt / na bat tjoogD-
irebarljte koningin be ©jeDc-iilcactaten met Ijaet:
onbecteccftrninaö tot
Madrid foube Ijebben eöenen.
^P l^ebben tot Dien epnbe grallegeect bat t)eec be
boojflag om een öatificatie in 23laneo t'epIfcDen ban
ban Die jijbe biaë aen be banbt gegcben/ rn bat boo|
'i teecftetien ban be üEcactateπ (n 't afüaecbên ban be
boo
?f3 ^ctc ban iSatificatie ban be Itioninginne ban
Spangien, 't toelcit ban be Sjebe in foobanigOe bolle
feecficrljept toa^ Qeb?acöt / bat alle ?tcten ban bofii·
iiteptboo^taen niet alleen onbetamelgcft/ maec on^:
beöooïiijch toncen tc acötcn / infonbecljepbt in een
<@o?laglj tuffdjen tweeCfjjiflen^jincenfoonaeUbj
inetbenanbeEenbectoanbt / raafcfpoebbfn'tgtjc:
tnoebt ban ben tftoningt) enbe anbece fdne ü^miftec^
op nieuto foo becbittect eöebonben obèc be maniec
ban pjocebecen/ bie't
Aken aen be SpaenfcheJÖOc
tot ben cpnDe toacen gebjupcftt/ enbe pacticulieclöcft
Dbec 't épaen^
offenitnc Pouvoir , bai actitec De
öoo?f5 ®cactatcn geftelt / niet trgenfïaenbe Den
JKiarqui^ be
Caftel Rodrigo een anöec / batfati^=
factoic b)a^ / in Danben gabt/ oat t)ct niet mogelgch

getoeeli pet^ in befen t'obtinecrn/ niet tegenfiaenii
De fp fpnbelöcü boojgeflagrn fjabbrn bat b'ebacuatie
ban be
Franche Comf é mocïjt uptgcfielt tDojben/ tot
fiat be nabec flatificatien obccgebjacljt toacen ' en
Bacc fclf afgcflagen tjaec upttecfle tjccfoecft/ ban Dat
ten min(len o?0?e mo£!)ttoo?ben geflelt tegen alle beci
bcc
bloet-vergieten, tujfcöen pactf)pcn/biee!t'6anbec
<n't®elbtbeiegenben/ en tegen betbccbecanbei;in>
oen/ Die fp boo?aföalenban (ianon / Deficuctieban
apojtificatien en anbcïfiiu^ / fti'ti?jaeffc&ap ban
JBourgongien becflonDcn gfpIeegöttetDojöcn / foo
bat fp bit toerch niet becbec Ijebben fionnen bjengen/
al^ bat ben baglj ban ben
vijf en cwintigrteti befe^ i^
boojgeflagen/ om b'^cteban flatificatie ban befen
ïiioningö te boen fien / enbe be
Spaenfche tot Parijs
t'ontfangen/ enbe tc aöelöcU be publicatie ban Öe
üjebe te boen Doen. ^y lÌtebben ban alle^ Itenni^ ge·
Oebenaen be igeec J^acqui^/ enbe becfocöt fgn
cruentici intentie te betflaen ontrent öet bafi jlellen
banbcnbooifibagt) tottet oüerlebecen ban tuebec;
SijOt^ ^atificatien ^ foo Dat fp niet honben mecclten
oattic petoneffen bleef in 'tpointban Deöatifïcatien/
Enbe in'tgfjeljeei
ioetcli ban'tboltmfim ban De
©?ebe / ali b'aenfiotelijcliijept ban De
Pouvoirs αφ
tet De idtcactaten. 3&acc toa^ upt Akenacn'tgof
obececfc!);ebcn battec appacentie bia^ battet felbe
fbub) bonnen bierben gcteb;effeett bp eennabecHS'
nature/ acljtec betoelche men toebec jijbt^ een
Pou-
voir
niet offenfante inDouOenbefenbellellen / enbe
toai bit bp fijn j©a(eflcptgcapp?obeeccbpfcbipben
öacc oüec aen ben Igeec
Colbert afgegaen ; enbe 6eb>
ben b'^eeren
Trevor enbe Beuningen 't felbe oorft
aen be meergemelbe iSeer JSarqui^ getecomman.
Deert.

S!5p Dcfe gclegentliept toarcn aen'tFranfche ^of
Delibera; ien arngellclt / enbe alcecDe foomen fepbt
renige iSefolutien g()cnomen ober 't cafferen enDe ce>
fojmecen ban een göebeelte ban be flCroupen te ®oet
enbe te ^aecbe/ toelche altlian^ in bienfl biacen.

]^an Breit tDierbt oefclijeben/ bat D'i^eer i|crtoe|[i
ban
Bcauforc cenigtje noabigtje reparatie aen f0n
^cbip gebaen (jebbenOe / toebcr in Zee ïva^gefieec
feen.

^en moningfi geeft op De follicitatieban Den Üeec
Soreel > DU D'i|eet; ban
Beuningen ban tlJDt tot ttjbt

Ί

córffit^öeJf/^"^'^ afb be IBiniPir^ giicfc. 16öj,

®e bp-cenPcmfle tot Aken SÖnDf tegen b'opinie
DcrFranfchegrfctjcpDcn/ (uprnenomen oen ffiauft.
Iflcften Jionciu^/ enbe D'||cfc Colbert ) fteeftifeejr
De
Lionne baec op occafic gftcnomen / om aen ben
i^eeceTievorrnDebau iicuningcntefeggeti/ batin-
bicnb'lfeer JDarqui
^ijan Caftel Rodrigo niet foube
mogen goet binben
(f eer S3aron ban Bergeyck na
De boojfs gitabt tc Doen tocbcr fteeren/ om een
twee-
de
(Ignatuce banbe Bjcbrn^ itcactaten/ met infectie
banDcIaftÜpt
Spangien obccgefctjicftte Pouvoirs te
Doen / Dat in fuicUengljebaltie Satificatienfoubtn
moeten toecben geeppebietrt met De
Pouvoirs Die qcIjj
tee be fflcactaten gecfgijiceert toaren/ alfooftet noo=
Digö toa^ (foo fijn CD. fuflineetDe) bat Deöatifica»
tien in alle beelcn met |)et göetcacteetbe bolftoment.
Igcl^ acco;bcecDen/ enDe bat fp Dte^lialbeneenCous
ciec op nieub]^ fouben bienen af te fenben na
Span-
gien,
om fulcfi^ Dacr in te boen con|iDeccren/ opbat
Dùù^eenigebifcccpantietufrcljen De boojfsiSatificas
tien enbe Ijet gctracteecbe/'t bjeccïi banbe ©jebe nitt
moeljt toccbtn bcracljtect. ^p fjcbben gcoo?beeit bat
fp tot öet af· fenben ban een Couciectjaecnietbt*
I)oo;ben t'cngageren/ foo om Dat fp bectroutajbcn/
Dat op ftetfcöjpben ban Den
ï^eeiJVlarquis de Caftel
Jlodrigo,
enbtopöetOacebatelÖcB na betpbinfllje
ban'tflupten banbeBjcDeban Daec na
iVladrid af:>
gegacn / De Spaenfche Oatificatien bjcDcr in goeDe
fojmc/ enbe onbec anbecen ooclt met fjet
Pouvoir
bat tot Aken acljtec De ®cactaten toa^ gecefliteeert/
ge-eppebieert foube snni al^ oocft ombatfp/nietff
ftectoetenbe of fulcj; foube gefcöieben / enbe of dcc
miffcMcn alleen Oatificatienfonber infectie ban
pou-
voirs
fouben obec Romen/ (bebjijle fp (jabben gefcfijf»
ben Dat baec meDe bp
DeFranfche fati^factiefouöe
toecben genomen) met op Baec te nemen öet affcnbea
ban een Conciec / aenlepDingge fouDe gebenomin
't boojfepDcggebal banbe obecftomfiebanDeeatifi'
caticn fonbcc
Pouvoirs,alijiec uptfïel ontrent öet upt·
bJtffelen banDe iQaiificatieu te fojmecen / op öet bec·
toacöten ban anbece aatificat en / enbe ban b'ant*
bjoojtbatöaec beboojfs Couciei; fouDetecuflöbiedi
gen / enbe öebbenDecöalben fijn (CD. totantbioo?be
toegeboegt/ Dat alle Debatten enbe confiberatien om=
tcent De
pou voirs geboot toiecben/ Dooj öet upt-b|cn·
gen banbe Satificatien/ toelcfic nocö boo? infeceren/
nocöboojöet uptlatenban
pouvoirs, enbettoo; geen
anbece Difccepantien gebitieect tc ftonnen toetben/al^
Die tuffcöcn fjct Becepcfient2.icöaemban&et®rac<
tact/inDe öet €cactaet DatinDe iSatificatien göcin^
feceect acbonDen foube moflen toecDen i Dat fp boois
DecjS op 't epgcn tooojbt ban ftem ©eer De
Lionne ge^
commanDeert fjcbbenbr/batmen Hebec ren ÏBcte ban
Ratificatie fonbec infectie ban
pouvoirs, al^ met in>
iijbingöe banbe aenflooteiyche
pouvoirs boiibe obec*
fenben / altöan^ niet honDeepffcfien/ Dat noottoen'
Delijch Dcfelbe aenftootelijche
pouvoirs inbe Ratifica'
tiemoefìinpuecen; maccöoetBclgijeDacötc j^eeciii
'cepnDr öaec ijiec omti:cnt
niettegengöcfp$aot{ieit.
beeft/
foo Bebben fp ebentoel geacfit/bat alle befiotn»
merniffen/felbe ongefonDeecDe enbe fbpec^ue/in Dcfe
pjeflTante enbe importante iToniunctute meeceicu·
fabel toa^ al^ be minfle omiilie, enbe Bebben Daeti
ommc banbe eene Itant na
BruiTel gefcöieben/om te
Doen fonberen / of De Heer IQarquij^ ban
Caitel Ro^
drigo, RonDe gcbifponecct toojben/ om De ©eeceSSa·
con ban
Bergeyck ten epnbe al^ B<er boben betmaeiit
10/na
Aken toebecom te boen bectcecRen / Detojpie
men Baec fepDe/ bat Den ì|eece
Colbert albacc De tgbt
ban 't uptboifTelen banbe Ratificatien foube aftbaclH
ten/enbe om bat Bet DienliigB foube Dat Debp-
een-RomPe albaec tuffcBcn De flcflbenbe
bjiecbt Becbat/ altoaec t'aWeenom Den anbecen te
betectebecdaenopincibenten/ Die op Deeecfieej^
cutienbanDenSjeDe Ronben boojballcn/
enbe jen»
ben ban De anbece sijbe op ^onbagB met De ojDin»
ci^ ®o(l na Madrid op nieuhj^ gececommanbeect Bft
af-fenöcn banDf Ratificatfen in alDwBanöe fojmw

S A κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 754-

cn OORLOGH, 't Ack-en-^veerHghfte Boeck. 723

jióS. cnDcoocBnictpouvoirsbanDe tDclcftc men flcl) tot
. Akenacöicntöaöt.

(i^intcent becpointUanbccaffatie bmi &c €coca
«encontinueccoeraentefpieecftcn nictöe fdbc Dif»

iccpantieal^booiöcenen/ 't α«π bau fctc ao^öe

Iian&becicgctaiiccDt/ ttatDcn ïtomnob Etoben noo·
iige<i5uacnifoeijen twintigh duyfent ©oEt-huECljCfn
(nDnhiencluyfenti5uptec§ tc ©clOt fouöc honnwi

''^lienDaöalöaectpDinöC/ Dat De Benetiacnfcije
©lootonDec De ©eccc
Morofini, na Dotfe Dc (iEuccft·
fchc <i5alcpen onitcent
Candì» otjÉflaceÖcn l)aDt een
tlseebeacootcSictacie op De iSuccIieu omccrnt Oe
Dardanelles fouDen ljc£)6en beöocftten.

©en i^ectoaö ban Lottheringen foubeDeöepu»
6lt)cque ban
Venecicn aflifleccll met vier duyfent
mannen / banDc toelcfie De Delft fonOe onüecDouDen
tttcDen tot fijn ftoflen j öp öccft ai boo? lanac fon a®'
neflentOepODaectoeberhlacct/ raaec foa langö De
©jcDenietbecfeechccti^setoeefi/ ftaO
Vrancknjck
fulch^ tegljen gijeljouDen oniDatmenpjetenDeecDe
DatftjntoogfjepDtfJSÖöaDt flc-enaageecc om alle
föH (Ccoepen in Den ©ojlosö tegen ^pangien te
Doen Dienen.

j^amael^ fc&ieef men DatbefaecIienaenDitillof
t)aec aen flelDen om 't beflnpt ban De ©jeDe tuffcljen
Dit Qtjcit cn ^pangien tot f^ublicatie te (aten ho·
men/ tnaec op al^
DanD'c);ecutiebanalle^|iontte
bettoacijten ; ©nOeMulTcben quamen Dagöelijcfi^
bcelaDöiifenuptDeJScbeclanDen/ gelijcR meDeupt
De
Franche Comté, ban toelchc IjacDe epecutien/
ruine / en becbecf ban alle^ niet min al^ een openbas
tenllcengen (©ojIogbaecfouDeltonnen toebjengen/
Dnec ban öena-Dpgöelegen Staten De genoegöfame
infojmatienltonDentjebben/ enDeai^betalfoo toe»
re/ fepöe men aen 'c J^canfcfie^of alleen tot eFCU=
iiE/bactct gefcljieOe bnpcen «oning^ o|0?c; anDece
nament op al^ een beciï teecfien / Dat De ©?eDe aen»
Qoen fouDe tot gtoot leeDtoefen ban beele.

©e ©loot onöec D J^ectogl) De Beaufort ban Breft
toeDecuptgeloopen/ljfelt bafi^ee/ enDetoa^nae
De ftnfien ban
Galleien cnDeDe Caep Finis terre ge»
3eplt/om op
Don Jean te paffen ; D'anOete Defe^ Üio.
ningl)^ ©loot ban
Toulon cnDe Marfeilie g^ecombi»
neect/ beliontnuintwacifjftanfelje «©alepen/ y--
Dertöaecbcctcech upt
D'<iBplanOin.ban Ere, enDc
hja^ geen tpDinglje ban Ijaec couc^ of Dcflepn j beele
toilOen fuflinecen cnDe fcljieben ooch / Dat Die ©loot
in
Savoyen eenigöe militaice (Scoupen fouDemne=
men/om Daec meDe na
Candia te baten/ tot ^ecouc^
Decflcpnblicqueban
Venetien.

©p Den negenden Defec loopenbc matnö/ becicoe»
ftcn noci) ban
Marfeïi Ie Balbe <i5alepen / Dc toelcs
He bpgebjec&ban ^laben/ Doa?b?pe ïieDen getoept
toiccDen/ enDe Defe om te conbopecen Djie 25accquen
nelaöen met ©ibjeó / militie ban ©ojlog cnDe nooD»
b)cnbfgf)cDen boo; D'<lBquipagte Dee geDacljte f een::
fci)e©ioot; enbebjilDemenDat Defelbe oóch foub
in nemen fefiec aiottettng^{tt;iJg^-©oIc&DoojDien
i^ettogt) DecbMen^gefonDentenfelben cpnDc.

59en Koningö ftceftbenvieren twintighften toe»
tifc beginnen aen te fïellen een
revue in Del^laine
dOüille Dicbt bp Sc. Germain enLaye, cnDemcn
fp^acltban noci) bed meecanbece DiebolgenfouDen
bpmanietebanCampementen/ met oplTaen ban
(Senten enbe anbete militaice Dacaben/,foa al^ boo;
Defen
Anno fcftien hondert feven en feftigh.

©ttDec De fflconpen Die gefegt toiecben in Vranck-
"jckgecaifeccttefullen toecDen/ fouDe toefen bec·
fcöepDe Compagnien ;^toltfei;^ / ootlt eenige ban De
©acüen ; enbe 't gcmeene feggcn toa^ / bat Den $to»
ninglj na 'tba(i-ficllen ban Den ©lebe/foube in bienfl
Douben omtrent
ieftigha feventigh duyfent mannen;
Dot alle €o;nettenenDe©aenDjigl)^foubentoecDen
Oecaffecct/ cnDe De (^apitepnen Sieutenant^ ban De
QftafteetDe ®toupcnal^ gecefojmeecDe ©fficieten
w Wtnfl gcijouben / op ftalbe gagie.
. »en ben (6;abe ban
Coninckxmarck, Die een ^t»
Sitneat ì^eerDen in Dienit ban
Vranckrijck in ^tf·

ïanbigetoo^penBccft/cnbe mettetfelbeinaqntogfjt kJ^ö

bettoaect^bja^/ i^aengefepbbatbcnïüontngbtcc ^__

oo?faecl{banben©jcbe[)ccfelbeiÌìeaiment upt fQn
Dienfiontfloegö.
33en
vijf en twintigften geïiticn D'Jgeccen van Beu-

tje fiati?

iodrigo

ningen enbe Trevor ontfangen be épaen

. _ e 0pae
ficatie fiaec boo; ben i^rqui^ De
Cafte
toe-gcfonDen ; cn öcbiien opfijniejecellenticgoeDt-
binDen befelbc 'anbeccnbaegö^ tegen De JFianfe upt-
getoinelt.^p fiebbcn feec gcbiongen bat De publicatie
ban bc ©jcbe op moigen of ten upttccflen ober- mo^
gen ben
acht en twintigften fonbe nwgcn gefcöieben/
cnbaionbet;tufTc{)cnmocl)tcn toerbcn afggefonben
noobige ojb;c^ na bc jfranfe €coupen bic in De
Fran-
che Comté
cn ^paenfebc ilcbedanbcn toaccn / om
afte tcecben. ^aec i^ belooft bat men baer mebe fou*
be gacflen/ maec men pjctcnbeccDc Dat men niet Dan
op ^ing^Dagl) ben
negen en twintighAen foube gtJC'
ccctöonncnjitn.

i^icc mebe foo i^ bit gcootc tocrch ten p;incipalcn
gefloten. J^engabbie^langDgettoijffelt of Sjet De
jFcanfcl)cnccncrnfltoa.i/ Bacctccontcnttccn met
Dc meec- gemelDc Conqueflen ban Den boo;lcDen;&o:
mee i om Dat fp foo befoiaecliiclt
toilbe berlilacen tot
Den fiilfiant tot fiet cpnOeban JBep. jliaec bc fran»
fcljcn gaben te hennen / bat men ftiec cnDe in
Enge-
landaifoob
}epnig()be()oo^eteitb)tjfrden aen Ijaec
{{oning^flnceciteptcnDcoprccgtcntDille tot fooDa·
nigen ©^De / op fijn tooojDt ban aUe^ tefuUen rcfit*
tuecen / begalben toat in Den boo
;leben Corner toa^
geoccupccct; al^ top enbe £ngeiandttoilbcn/ bat
Vranckrijck foubcnbertrontocn op bet tooo^Dt enDe
fïncecitcpt ban on^ cnDe
Engeland, om Spangicn t'o»
bligcccn tot acceptatiecnDenaeitominglje ban allr^.
^e Jpcanfclje gabcn tc ftcnncnAbat ben öoninglj al·
tan^ niet
focbt al^ te b;ehcn b'oncecbtmatige cenun»
ciatien bie men be lüoninginne / ccn IPupiile Dab gc*
obligecct te Doen Doo; Den pep^banbeppcenee^:
enbe battet genoeg toa^ bat DenConing quam in fün
ÖCCDt/
qu'il entroit en fes droiiStsj at toa^ 't macC ge^
toeeft bat bP Dab gcïtccgen een cenige ^tabt in ü^c»
beclanb/al^ pjcfupponecenbe bat Doo; bit nicu ^tac»
taet beConingin toiecb gecebintcgcccct tegen^ begei^
melbe Qenonciatieti. φαί alfo befen gcDeelen
log niet toa^gDetoecfi/ al^omtebecnietigenbe ge·
melbe i^enunciatien. mifoo (bfitncccbcn fp/ bot ben
Honing met ecccn upt ben ©ojlogD tcabt ; niet boo;
cenige contrainte upt ficacDt ban be feccete Conbens
tic ban Den
drie en twintighften gjanuacp / tnlTcDen
Engeland enDe Defen ^tact gcmaeelit ; maer in bec
baeb Dccb bP toijffelflcft; toel fïenbe Dat ftfnc Piogccf*
fen
DOO? Engeland cnDe Dcfen ^tact/ (boo?t^ Swcden
Daec fallenDc bp fiomen)na .fiacp fouben fpn gcflupt.

^cn dertigften ontfing Defen ^taet ban ben i^evi
tog enbe i1epnbl|jcfte ban
Venecien ccnSSjirfban
gclucfi-toenfebinae ober befcn upt-geboccben ©?cbf ;
befluptcnbcbitComplemcncmeteen betfoeclt ban
^ccouc^ tegen be Cnccften in
Candia i ù'i^eec Mar-
chefine
al[)iec acntoefcnDc ^eccctacig ban Die lUcpu»
blQlte/feconbeerbetbic met Dct bolgenbe J@emoriaci.

Hauts ó* Tuijfans Seigneurs,

La Sercniflïme Republlque de Venize ne pou-
voit poiRt recevoir des advis plu· iniportant,ny
plus agreable, que celuy de la Paix entrÊ les deu x
CouronnesderEfpagne&laFrance; & cela par Ia
mediation efficace de ces Hautes & PuiiTantes Pro-
vincesj c'eft pourquoy j'ay receu ordre expres de prc-
fenter les Lettres cy-joinde, de fa part à ν os Hautes
Puiflances; & non feulementdel'affeurerdelaparE
qu'elle prend à la fatisfaétion publicque ; mais de leur
faire reconnoiftre à mefme temps Ie merite & la gioire
quecetteaiTairelcuraacquisparcout, ce bïen eftanc
d& à leur prudente conduite, pu is qu'oa connoi : ifféi
par la grande partqu'elles ont euë à ft conclufion, que
c'cft leur ouvrage, Ic plus illuftre, & Ie plus glorieux,
dontonaitjamaisoUiparler, ayanteAéconduit «vee
une vigueuj&fermeté fans exemple. Tousces con-
PPP % jidcratioQt


-ocr page 755-

724- S A κ: E Ν van S Τ A E Τ

fidtìrations font, que lafatisfaition, quelaSerenli-
fime Republicque en reflent, ne feptut pas expritner,
& l'eftime qu'elle a pour ces Hautes & PuiflkntesPro-
vinces, joime à l'andenne amitié denteile fait pro-
feflìon avec elles > l'oblige d'y prendrc un intereft tres-
particulier. Elle efpere auffi, que Voa Hautes Puif-
fances ne voudront pas laiffer là
le\iTsge»eretneJejfemsi
& qu'ayant donnez la Paix à cette partie de l'Europe,
•lles voudront encorc humilier l'Orgucil
Ottemm du
coflé du
Levant. Le Royaume de canàte, comme
tout le monde fgait, languit fous les Barbares Oppref-
fions des Turcx. Cette Ville capitale ne fubfifte que
par defoiblcs&impuiiTaBtesSecours, àcaufe de la
longueùr qui l'accable depuis tant d'Années, Se
par le
peu d'Affiltencequ'elIe regoitdes Chreftiens, la mi-
lère s'augmente , pendane que les Turcx, enragés de
trouver des obftacles à leur vaile ainbition,renverfent
' toutleurpuiflàntEmpire, pouraflèmblerdes forccs
formidablesjsfin d'aflüjettir cette Vilieavec leRoyau-
me. Et il femble que comme d'un Hydre, il renaiile
tousjours des T«riK plus cruels, qui cherchent toutes
fortesdemoyeos, pour rendre les Attaques & tenta-
t^s plus chaudeséc plus fortes. Etquoyqueparun
foup, que fembloit leur devoir eftre funefte, leur
Orgueil deutt eftre abbaiffez, nonobftant cela » ils
tafchent d'unir leur plus confiderablesforces, pour
faire voirque leur rage & leur puiflàncene font poict
diminuées. Pour cét effed: ils n'obmettent aucun foin
d'amallèr par tout des Soldats, des Munitions & des
Vivres, pour fe faciliter les moyens de redoubler leurs
Attaques. C'eftpourquoy laSereniifime
RepubÌicjue
perluadée du zele, & de la pieté de Voa Hautes Puif-
lances, renouvelle par mon moyen fes inftances, peur
ce que Vos Hautes & Puiflàntes Provinces fafl'ent re-
tentir par leurs Armes le bruit de leurs puiiTances dàns
I le
Levant auilì, & qu'elles impriment dans l'ame des
Turcs la crainte £c la teputatioa que meritent les for-
CQs de cette puiiTante Natìon.

La Refublijue ne doute point qu'elle n'obtienne de
Vos Hautes & Puiilancesdes Afiìftences convenable
àlaneceflìtezprefente; lacaufedontils'agiteftantfi
jufle, & tout le
CriSiianiffme y eftans intereflèzi, corn-
ine elle reconnoiflènt par leurs Lettres. Dans leiquel-
leselletefmoignentd'avoirbeaucoup d'ìnclination à
le faire, quand la Paix entre les Princes Chreftiens
ieroit concluë. De rapporcer encore icy les motifs &
les confequences, ce feroit faire tort à la bonne difpo-
lìtion que Vos Hautes & PuiiTances ont foit paroitre.
Ainfi le Ciel ayant levé cett' obftablc, par le benefice
de la Paix ; je iineray en Ics aiTeurant, que les applau-
diflèmens que le monde Chreiiìen leur donnera, re-
tentiront par tout, en leur proteftant que les obliga-
tions de la
Refuklique envers ces Hautei & Pujifantes
ProvÌDCcs feront Iniìnies & eternelles.

Etefioitfigné\

Gio: Francefco MARCHESINI.

StignioTÌa dì Venetia Secretane,

Hoogh en Mogende Heeren,

De OooxXuzhùgaTiefuil^cktvan Ve»etìen, en
konde^cn wichtiger noch aengenamer advijs
ontfanghen als die van de Vrede tuflchen de
twee Kroonen van
Spangien en Pranckrijck, ende dat
door de krachtige mediatie van defe Hoog Mogende
Provintien : Daerom foo hebbc ìck van harent we-
gen expreiTe ordrej ontfangeo , om defe by-gevoeg-
de Brieven aen U Hoogh Mogende te prefenteren,
em niet alleen haer te verfeeckeren van het deci dat
fy nemen in depublijckefatisfaélie, maeromhaer
ïn den felven tijd te doen erkennen de wcerdigheydt
cnde glorie die fy door defe faecke over al verkreghen
hebben, welck goedt men fcbuldigh is aen haer voor-
fichtigh beleyd, door dien men genoegh we et by het
groote deel 't gene fyghehadt hebben aen haerecon-
cluCie, dat het heer wcfiJc itj ^t doorluchtlgl^CI; en

m

beroemwaerdighft wacr van men oyt heeft hooren
fpreecken> zij ode beleydt met een kracht en geduy-

righeydt fonder exempel. Alle defe Confideraticn ___,'

maecken dat de fatisfadie die de Doorluchtige Rtpw
blycke daer over gevoelt men niet en kan uytdruckeo

en de achting die fy heeft voor defe Hoogh Mogeüdé

Provintien, gevoeght by d'oude vriendfchap , Waer
vanfymethaerlsprofei&e maeckende, obligeercde
felve daer in een feer particulier intereft te nemen.
Sy hoopt oock'dat Uwe Hoogh Moghendehaer edel-
moedige deCTeynen daer niet fullen laten, hebbendé
de Vrede aen defe partie van Europa gegeven, f y noch
fullen verootmoedigen den hooghmoedigen
Oitmm
aen de zijde van de Levant, 't Koninghrijck van Caii·
dia,
gelijck alle de wereld weet, verflauwt onder de
Barbare oppreflïen der Turcken : Defe Capitale Stad
en word oiet onderhouden als van kleyne en .machte-
loofefecourfen, door de langheden van quaedt die
haer federt foo veel Jaren onderdruckt, en door dé
weynige afliftentien die fy van de Chriftenen ontfan-
gen, foo vermeerdert de miferie, terwijlen de Turc-
ken verwoedt zijn door 't vinden van foo veel weer-
ilandt tegen haer groote Staet-zucht> om verre wer-
pen haer machtigh Keyferrijck, om fchrickelijcke
ftercktcn te vergaderen, om de fel've Stadt met het
Koninghrijck oader haer te brengen. En het fchijnt
dat gelijck als van een H^ii^regeftadigh nodh wreeder
Turcken voortkomen, die alle middelen foecken,
om de attaques en tentatienvierigher en ftrengher te
maccken. En hoe wel door een ilagh, die haer doode-
lijckfcheen, haer hoogmoed behoorde vernedert te
zijn, foo foecken zy nochtans alle haer confiderable
itercktentevereenighen, om te doen fien dat haer
dulheyd noch haer macht nieten is vermindert : Tot
dien eynde foo achterlaten zy geen neerftigheydi om
over al Soldaten > munitiën en eetwaren te vergide·
ren, oth te faciliteren de middelen tot verdubbelinge
van haere Attaques. Daerom de Doorluchtige nepw
ilycke gheperfuadeert door den y ver en bermheitig-
heyd van Uw Hoog Mogende, vernieuwt door raijo
middel fijne Inilantien, op dat haer Hoogh Mogen-
de Provintien mededoen weer-galmen door haere
wapenen, 'tgerucht van haere machten tot ia de
Levant, en dat zy drucken in 't binnenftevan de
Turcken de vreefe en reputatie die de fterckte van
deie machtige i^atie meriteert.

De Repuhlijcke en t wijffeit niet of fy fullen van Uw
Hoogh Mogende obtineren de behoorlijcke Afliften-
tien in defen teghenwoordighen nood ; de oorfaecke
daer van zijnde foo rechtveerdighdatal'tChriften-
rijck daer in gheintereffeert is , gelijck fy erken-
nen by haere Brieven ; in de welcke fy betuyghen
groote inclinatie te hebban, wanneer de Vrede tuP·
fchen de Chriften Princen fai gheflooten zijn. Om
hier noch by te brenghen de beweginghen en confe*
quentien , men foude onrecht doen aen de goede
difpofitien die U Hoog Mogende hebben doen büjc-
ken. Aldus den Hemel hebbendedefc verhinderinge
opgeheven door het beneficie van de Vrede} ickeyfl-
dige en verfeeekere haer dat de Vreugdt-teeckens die
alle het Chtiftenrijck fai genieten, over al fai klinC' ·
ken ; en d'obligatiendiede Republijcketot U Hoog
Mogende daer over hebben fullen, iel oneyndelijck
en eeuwighduyrende zijn.

Wasgeteeckent» ,

Gio:Francefco MARCHESINI.

Segpiorit di Venetia Secretarie.

3®ftecopBebeKBicmt 30nbc/ ίφ De boo?f£D?rti
JÖtflibeenöe JBemocie oöePeftin Banöen ben öm
Qme ben Heuckelom , cdDe antiec Dare ©oorö
Klogtienttt <^£öeputc«Den totte fa«fiin ban ω
2ee/ omtcbifitectn/ iyatniaicen/ enwoaitea"
ceppojctebocn. ^

om be jfcanfe ®toupcntiptBrt®W
fcfiap ban
Bourgondica, ente ban Om <S>P«fnrc|en


-ocr page 756-

etlOORLOGH,'/ Acht-en-wmghfie BoecL 72 5

//Q 25o!)im in öe BcöecIanDcn tc boen aftcccften / jijn
Den
achc en twintighften iBepoljecicprDiccrt/ enDe
'— Den
dertighften De ©jeOe met öc ocüjooneïgcfic fo=
ïcinniteptcii ban publicatien/ Ijet (i«öÖfn ban
Te
Deumcnbe
aenflcechcn ban ©leuflDöe-bupcfn tot
Parijs, enOe in alle ^teDcn ban Vranckrijck gijtcelc.
Wcfct.

^acccefleetbe een Concert tentredini obec {iet
(lellen ban (2Γοιηηιί(Γαι|·£η ten taeDec-SÜben/ om De
Êintijt' fc{)epbing!)e enoe gct geen becDec b'ejcecutie
tjmi De ©jebe betreft op't belle tc ceguicctn/ bjaec
ontrent ban De JFranfcIjejIjDe noci) geen CEfoIutien
ftebüen fionnen upt-gftetDercftt tDojöen. ©en i^eec
liöatqui^ ban
Caftcl Rodrigo fouDc geerne gfjejlen
I)ebbcn/ bat bc S3cfoigne^Daec ober aen te fUUen/
boo; een JHiebiatte toiccDcn gea|Ti(Ìeert.

^llc^ airoo berricgt 3D>ibe / maecfiie Tre-
vor liei) baerbigljom binnen bifpnfgl) Dagen te ber·
tccchcn/ gelycOepermiflie bcrfoctit ben ideec ban

Beuningen.

^a(cb]ierbggefepbtbetbei|ect<ÌEÌ?aef ban Al.
bans, bie ttictten eecfïen tot Parijs bertoacöt tuierD/
Defaterten ban ben fòoningljban €ngelanbtaen bit
i^of foube toaec-nemen/ en bat bei^eere
Colbert,
tteltfte be ©jebf^-iCtactaten tot Aken ijabt bp-gl)c=
bioont/ al^ €]ctreo;binari^ Itm&aftabeuc ban befe
XBafeftept na dSngelanbt foube bertrecben.

«Pe f ranfcöe in 't <0jacffc!)ap ban Bourgondien,
i)£bl>cn niet alleen alle be f o?tificaticn afgetoojpen/
cnbe {)ct 43ercl)ut enbe .^H^agafonen ban ben fóoning
ban
Spangien afgebjooclten / macr oocli Ijet Jffiaga^
fijn ban Befangon, particulterltjclt aen bie ;&tabt
tor beljoocenbe. JiBen fepbe / bat befe (jarbtgl^epot
enöcljetqnaltjtfibupfin banbe ^canfcge Croupen
<n [)ci boo
?f5 «©jaeffcöap groote berbittecinge tegen^
bie j^atie beroojfaecHtcn/ bie acn be ^paenfcge boel
niet onnut foube mugen 5ön.

tot ijet calferen en tefo?meten ban ecni=
ge ban be €rouprnbanbefenfóoning[)5ijnbeopgei>
maceltt ; üjiccb gcfepb/ ùat (iet getal ban be gene bie
afaebancht foubén tucrbcn/ ober öe
veercigh duyfent
fouöc bebjagticn / alle be ©aenbjigt)^ en Cojnetten
fouOni toetbcn afgefcljflft/ enbe üc Capitepnen enbe
Iieutcnancg al^©ftffo|mectbe ©fficieren in b(en|i
Bcijonöen/en bic bp be (aen Ijarr te o(TignerenJCom=
pagnien te moeten bltjljen/ op (jalf ttactement.

.liBet be (^rouprn bie aen ben lÌtoning na be boo^
fepUc Caffatic oberiflt) fonbe blQben / foube fijn IBo»
jclltpt bf quaem fijn om fonbet eenigDe nieutoe 3Bcc=
biuaöe tuflcöen be
dertigh en veenigh duyfenc man/
boben be (&uarnifoenen in 't ®clt te brengen,
(©nbet be gecafleetbe ®roupen toaren
thieo Com^
pagnien ban be ^toitfctfcfte <l5arbe^/pber ban
hon-
dert tachentigh
Sloppen ; be bo;bcre ^biitfcrfcj^e
Coitipagnien / toelclte ontrent
twee en twintigh in
getal toaren/ jijnbe ban fe^ Croonen '^J©aenb^/
toelcbe ben l^oningb tot noci) toe booft boo; l)oofc
betadt geeft; De «Officieren baerinne begrepen/ op
vijfCcoonenabetebuceert/ maerbefereourtie fieb'
ben
vier of vijf Capitepnen niet toillen acquiefcercn/
cnDetjaeraffcgepbtgljenomcnmet gaer onDer t)Eb>
benbeCompagnien.

i^aer toierb feer göearbepbt om bat ïïiicft ter Zee
inaenficnelijcfipafiup?tcfiellen/ Dooi fletiaenbou^
bim ban Capitale «@o;log(j-$ct)epcn/ en foube Den
iSoningl) gefmt fijn in toepnig tgbt hoodert ©oilofl-
i>clicpf η tot fijne Difpofitie te tjebben·

^mbalTabeur ban Venetien bp bit fêof Babt
tpbingtic ban iSebolte^ ban cenigiie S3af|a^inbet
€urcftfc{)c iWcft / enbe ban groote ongcnegentöept/
pie onöcr be ®urctifclje .Militie brfpeurt toierbt/ otti
tn
Candia te birncn / fcboon ben €urchfcljen «epfec
boojnemen^ foube fijn in perfoonDerkoaect^ te bft·
trecften.i

©en achtften g|unp fcö?ecf b'Stmbaffabeut Boreel,
oatterojöjT^nabecfcijepbeplaetfen afgbegaen boa-
ïtn / omoptefoechenb'lgeerDe
Beaufort, enöem
» laden ban op bet baerbigblietereticecen/ eiüDe
«t «engelfcbe «cncontce^ t'ibtteren.

JBcn tbilöc feggen bat De Chambre de Juftice eccR- r
Daegb^ foube faomen ie celTercn.

^lön^ajeficpt beeft b'Sibbpe ban Sc. Germaïn
des prez
aen 0'(|Eer J©arq»l^ be Guitery,grand Mai-
ftredeia garde Robe
gbegeben / befc fijn Cbarge
obecgebenbe aen De
Pequeim, booj fiin J@ejefiept^
goeb binben.

©elaetfïe SSjfcben ban Venetien melben/ bat
öenJEBarqm0
ViJiefon rappo?t gcbaen babt in ben
^enaetalbaer/
boebanigbbP De piarti Candia gc*
laten babt / in De toeltfie ficbboennocbbebonbtn
vier duyfent vijf hondert ©oet-bnecbtcn/ driehon-
dert
^aboparb0 / drie hondert }@etch-lieDen/maeC
batter toepnigpiobifie ban ©o?log en JBonD hoficn
bebonben toierben / baer in gemelbe Qepublijrque
beeft toillen boojpen booi een ©loot ban
feventhien
■©o^logb-^ebepen.

MonfieurleDucde Rouquelare, <I5enecaef ban
'taFcanfcbeaegerin ©laenoeren/ i^ baePflöcR tt
ülobeontbaoben/ en toierbt in ^ofle De^ anberen
Daeggtot©arö^bettoatbtj In effect men caffeerDe
enbe refoimeerbe beel Compagnien enbe bolcit / Die
bp fon
a.egec in ©laenbeten toaren.

(aterfelbertijbtsijnbp jsiffibeban ben tweeden
upt bet <lBjaeffcbap ban Bourgongien aen 't jFranfe
itofobergijebiagbr/ fcecftoarefitacbten ban/ Dat
niet tcgenlïaenbe be^Koningbiojbictotpublicatie
enbe ricccutie ban beBjcbe/ Daegl)^ bcboorcnS aen
Den3!ntcnbaat ban fijn JÊajcfiept albacr toaren
obergeb?agt)t/ bat Desniettemin met bet Demolici
ren ban be fojtificatien ban De gitabt
Dole toierDt
gecontinuecrt/ enDebat meer al^ opt/ D'uptterfle
barbigbepb tegen^ b'^agefetrnen ban 't boojfcljjebe
<©iaeffcbapbDo?allefoo?tenbanfou!eS en eracrien
toierbt gcbjupcftt j bebbenbe De boojfepbe jHecc ^n--
tenbcnt / foo bie ban
Dole fcbjeben / bet ontfangen
banbcgeffpDeojbje^banfyne JIBafeflept malicica·
felijcltgcDiffimulecrt/ ofte (foomenopDeiiïcmon»
Prantien ban D'onfe tegben^ De boojfs eicceffen epcu:»
feerbe) bebbenbe (icb niet gequalificeert gebab/ om
Die in aüfentie ban ben <!5oueerneut t'openen/toelcR
laefl niet toel te gelooben fcbeen.

©ct toierbt aen 't franfcbe ®of boo? een gbetoiffe
t^bingegeDebitteert/ DarDeniüoning!] ban polen
t'eenemael gerefolbeert foube 3tjn / De Kroon op
D'eerfl-fiomenDe «tjcfijcbagfj
te abbiceren; en bat Die
JSSajeflept Daer na tot Partj^ foube bomen ftjn bet"
blöfnemen/om tcjouiffetenbe^ïnftomfien ban
hon-
dert duyfent
liiroonen / bie aen be felbe bp Contract
bcfo? Defen toaren toegefepot : onbcr bebinglj ban te
coopereren rot b'<£lectte ban ben iHertog ban
Nieu>
borgh,
tot De boo;f3 Croon/ fuUenDebaer toe ooclt
concurreren b'i|eet itteut-bo?fl ban
Brandenburgh,
bolgen^ concerten met Vranckrijck gemaecBt.

g&en Itloningb beeft befc toeecR be Complimenten
ban De Hptbeemfcbe US iniflcr^ ontfangen / ober 'c
flupten ban Den©?fDc ; enbe beeft b'j^eer
Beuningen
upt Den naem ban baer l^oogb JüDogenbe De felbe bp
fgne J®ajefïept Den
achtften Defe^ af- gcIepD. D'ifeec
Trevormaeclucfiaetom in b'aenflaenüe toeecft
te
bertrccBen. b'fêeer Colbert foube aen bit loffio»
men albooren na
Engeland ober te gaen. b'i©o;Iog-
^φφ^η en «SalepcnbanDenConingbinbejQib:
DelanDfcbe Eee / bertoonben baer op be lauden ban
Genua, bat albaec b;p toat allarm maechten.

jQen fepbe Datter eenigbe o;D;e foube toefen afge*
fonben aen ben Üertogb ban
Beaufort, om De ren·
contre ban Dc «Sngelfche ©loot t'ebfteren / om aen
geen onbebageIi)cRe Difputen obec'c drijtben ban De
©lagg^ geejCj^neert te bonnen tooiDen.

^toitferfe Capitain^/toelcbe afgebancbt foiy
Dentoerben /om batfe mff BecnberralnDecInge ban
43agie toilben Dienen / jijn boo; eenigen ttjD nocg in
bienfl aengetjouben op D'ouDe ^olblcn.

©e gemoeberen albtec iuaren nocbnietinrufii?/-
foo betDeüeerenbiebantoeggen
Hoilandt, 5ebecc
baer laetfie ©ergaber ingb al^ eptcao;binar i^ <0ebe*
twteerDen gabben gecompaceert cer^eneralitept/
(tf^noc!)Da(Cfeffieb(l|ielDeits te to»en/ ben teet:
PPP 3 ban


-ocr page 757-

716 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

itS68- banMourmont, upt&ctEiOiOfc<eöeIcii/ Del|ec=

- ten ÌDinrialiarifTc» van Dort, Haerlem, Delft, cnDe

nnbcce upt De àttimi, 't viSerucIjtc o'WÖ öat Vranck-
rijck ΟοΟί fccccte contjciiticn fïclj focijte flcccft te
macchi:»/ cnöeSwedentioo?gcootefommcnbanöe
Triple Alliantie te fdjcucen / tcctoijl in«i alöicc met
Engelandt ffiDC Spaogien bifputCCCDc Oltl Öacc te
bolDocn. JBaiit Dcfe matecie/aengaenöc 't gimeced
Dan S weden toa^ alleen flrieflen in 't 0cIO:Dat Vrank,
rijck oocil niet content en toa^ ban ö'<©fficjcn ban
Engelandc cn Deftn ^taet / toaec öoo? öe faechen nu
foo BflHclsclöciJtD aren ΒΓΒ?ββ{ιί tot een ©jeDe/ Qof
i)P te Rennen in fijnen jongflen 23?ief aen Oen J^aug/
aituaec Ijp fp?eecftt des oppofitions dont on avoit ap-
puyé fesennemis.

jQen {tonDe oocK nocg niet feecliec$} becnemen
ban calTatie bp be l^canfcöc ; macc men toietbt ban
toeel ftauten gerappo^teect / bat b'£);ecutie ban Öe
fcibc ten aenfien ban berfcDepbe Compaonien bic af;
gebancht jonden te toojben/ boo; al noci) foubetaieci
öengefuccöeect.

. ©en Vijftbienden fcd?eff ö'^ccc banBeuningen
upt Parijs, bat öem bp Jteiflibe ban ben iefdcn upt
Dole trio^ geabbifeect/ bat imn btcn bagf)albaei;
noe!) ccn i©inc bab boen fpjingen / oin bet obeciglje
ban be f o?tificatlen te cuineren / cnbe bat men niet
lionbe toeten / toanneec be l^canfcljc ccn epnbe foube
hjillen maechcn ban brfe cn ciecgelijcftE eFecuticn bie
trgcn^ Ijet ®raccact ban ©jebe bjictöcn flfpiccgöt.
Biaec fcöcut fijn ttjöingen upt Salms obecgeb?astjt
ban ben
fe veoden, tacicHcn mclbcn bat be jFcanfcfie
alDaecflaetmaechtenonibeboIgcnöen
baglj op te
b^eecfien/ cnbe bot baïi alle Uanten be ^canfcDe
iEcouprn Op ccn bjieiDen getcocften/
om öec <©jaEf=

('cööp öan Bourgondien t'onttupmcn.

«0c Sicfojmatie cnbe cafTatie ban be ®t:oupfn/ öie
niit^ljetaengaenbanbe ©jebe upt ben öicnfi ban
ben ïiontngö luiccöen ontflagen / al^ alomme oocft
tee eyccutie gcflclt / alle be (ί onipagnicn fon te ©oet
Gl^ te i>aecö / toiecben bp be iïefojmatie op
hondcrc
«toppen flcbjaabt; be©acna?taö^frjn afgBeDancht
upt gbcfepbt ttoeeinpbecöcginient/ naraentlijcft
een in be Compagnie ban ben Colonrl / cnbe een in
De Compagnie ban oen aiientenanc Colone! ; mit^
bat be gene b(c in bicnfl toilocn blgben / om bp af·
flerben ban öe boi jfepDe ttoee ©atnojigft^ in öec fet
be plaetfe te fiiccebrcen / al^ Jiaufquettiec^ in öe ge·
fepbc Compagnien fouben moeten bienen.

Afille Capitcpnrn cnbe 'iLuptcnant^ / toelchcc^
Compagnirn bolgcn^ öie ojb^e ban ben tóoninglj af.
Bcbanclit bjaten/foub«n al^ gcccfo?mcccbe (©fficiec^
in bicnfl acngeöouöcn üjojbcn op balf fflcactcment/
init^ bat fp bp bacc iïegimentcn becblebcn/ cnoe
actucltjclt bicnfl beben/ neben^ beCapitcpneneni
De3£uptenant!Ì/ toclcftcr^ Compagnicn in bicnfl
gccontinueect luiecben ; fullenöe öe bacante ballenöe
plaet^nbanbelactfl gbenoembe Capitepnen cnbe
aiuptenant^ becflccben op fleccfo?meecbe öie öae»;
in öienfltoegcboegbt toiecöen.

't <&etal ban ^oet-hnecbtcn bat op öefeti boet in
öicnfigeboiiöentoiecbt/ toiccö begroot op
fes hon-
dert
Compagnicn / upt maecRcnöe t'ieftjgh duyfent
ïftoppcn / fonöcc booifcöjebc Becefojmeecöe
cicc^ ; öe öuptccpe op thien
duyfent ©aecöen / öaec
onöec geceecêent öie gene bie
de la Maifon du Roy
Benoemt toiecben. 3E>ccbenbe betbaerboo|Bci)ou=
ïicn /. bat öaei; meöe öen lioningbjn flact fouöe 3(jn/
otti obec öe
veertigh duyfent mannen / boben öe noa<
bige «aacnifoenen in 't J^clbtteltonneiib^engbcn/
fonücr cenige ïl^etbingen te boen / cnöe öat bet bcirs
BL'Oocen ban öefc Hiiacbtöoo?nieutpeJ®ecbinBcn/
booj miöDci banbeboojif^coecöe^friciet^feecfatil
foube 3iin. i

toierbt BcfeptiöatteroocltoitijebDa^geflelt
ombemeefle&cbepcn; bie onöec öe^ectogb ban
Beaufort in ^ec b>acrn gebieefi/afte Danchcn; macc
fiiitBingbnictbafl.

. b'j|ce): limbafTaöeuc Colbert tDa^boenmael^ tot
^^rijs» :(n ra^cl^te fie(t öen mfleti oeEngeiaadt

«ifiü' ' ί ïlEj^^

obcc te gaen; b'ï|ccc Trevor maccftte (5cD ootit repg- τ //··
baccbigb bcctoacrt^/ cn baa^ banmecningefifbin '·
'cbfginbanDebolgcnbebjeecftoptoegbtc bcgebcn·
bccöalbenfcljjccfb'lgeecban
Bcüningcn oorii oiti tè
mogen repattiecen.

JBacc op ben twintighflen BcbcliBctrcctt jijnbe / tó
Öemgcrcfccibecct/ batbaccfêoog J©og. bem ban
baec afacn pecraiflie gaben L gdgcR Ijcm
gcpermita
teert inicrö / te mogen ccpavccn ; met recomtnan*
batic nocbtan^/ bat/ bp foo beccc ficö cenige biffitnï,
tcpten ontrent ö'ej:ccutie ban be©?cbe fouben mo.
gen openbaren/ bp boo; fijn pjcfentie cnbe gocbe (φβ
ficicn fooöanigeopftomcnöcbifficultepten/ nabcrs
mogenb]ilacbcipenupt öe toegc legden/ latenbe
't felbe acn fijn oo;öceI.

^ooj öit licentiercn ban foo beef Utilitaire itceu>
pe^ en bet tocberheercn upt Blacnberen na ^ancR^
rijdt ban menigbte ^&olbatcn enbe ®ffïcieren / bec=
toonbc bet bem öat alle bingen tbilbcn gaen tot bjebe
cnöe rufic/boo; enöe boo; be gebeelc Cb^ificnbepbt.

|©en fcpbc aen 't f canfc l^of oocR bienbolgljcn^/
bat be iüoning al o^bgc^ afgefonbcn bab aen be ^cere
Due de Beaufort, ammetöe!@Ioot langtj^ be Itn·
flen ban
Galleien brupffcnbc /ban baer na illup^ te
Romen / bcmeiflcnbeclber^cbepenban flbemelbe
Bloot na be .fl^iöbelanöfcbe Eee / ccnigge mecnöen
om tot
Touion 't gcc-bolcR af te öantRcn/ cnbe
ö'>©ojlogl) ^cbcpenaenöetoalgelcgbt te toecöen/
anbcceombacctcbcrbocgcnbp'i SioningD^ ©loot
na öe Quflcn ban ^taliën gefeplt.

©f jongbfle ttjöinge baer ban toa^/ boe bat be gei
meltc Bloot baer eertoombabbe op be öebirrc ofrc
Sce-ltufienbcc Sepnbiicque ban
Genua, bop? De
^taöSavonne ; atoacrbjatomb^agc babbc Qljena»
men / boctoel gene actcn ban boflilitcpt bp De ©loot
cntnaiSaengenomcn/ maer alleen acn EanCit
ben gcfonbcn om bcrfcbtoater tc balen/«nbecentBe
bcrbcrfcbinge te hoopeti.

€enige®roupe^banLorraine, 5ijn toegöcfiaeit
op ttoning^ o?b?c om na
Icàlien te marcberen / enbe
op be boojfcbjebef canfcbe Bloot geembarQueert; te
tDojben.

't<i5cen bier bemeefiebcrlicbtinge gaf/ toa^ bat
op bce^ tobbenlÌtoningbaenbcnjàuntiu^banben
pau^ toegefegbt cnÖc belooft beeft ccn
Boeöefom»
me contant gclbt/ enöatöenittoiiingbterbifpofi'
tic ten gebjupcR ban ben ©au^ / infgclÜcR^ öaec bp
permiffie gaf om in
Vranckrijok te mogen ItcDten cn»
öe aennemen fócijgii^-bolch / cnbe
't felbc na Italiea
b?p en liber te mogen öocn marcberen cnbe pafferea
totfccour
^banCandia.

®tjbcr0 foo i^ bocnmacl^ tot Roebelle upt Por-
tugaelacngcRomcnMonfieurlc Comte de Schom·
bergh
; bjicn^ gebanc bienfien aen 't Jpranfellof foo
oengcnaemslin/ öat tot grooic qualiteptcn in bit
atjcR foube Bebo?bcrttDcrben/ om fijne J^amilie in
BjancRrijch t'eflablicren i toaer toe alreebe notable
fommen tot inRoop ban becrlbcRc goeberen b^^ft
acngelcgljt / bic ban confiberatie toaren in toacrbpc.

dertien Canton^ tot Baden Dergabctt/ fouöc mal

iiaeflberncmentoacr benen ö'inclinatien öer felba
buöeoaen/ alfoo b'illeec ^mbapbeur ban
bopcn öaec m i>toitferianötnu3önöe/ feerboogS
ftoacRaengaenöcfltjniBSiccfiec^pjetcntie tegen^ De
ibtaöt ban
Genevc, cnöe OOCR op brt Parijs de
Vauix ;
't toelcR laetpe bet Canton ban Bern mcei
cnbe alleen taccRtc/ cnöe tjct eerfie öcgcmeene Ca»
ton^/ intoien^pjotcctie/fpfcialeöe öepubl0cque
ban
Geneve, cnöe mccc anöcccbjpeièteöen/ bh
Ro^t^ nocb bp alle be geraeene ^toitfetfcDe Canton?
aengcnomen jfjn BÖelucefl. ©oetoel nusbearbepre
tticröt onöec öc {janb om öie «efolutic tc Doen bjep
Ren/ cnöeö'cenbjagbt öecBemKttC'ltö»'®"^/^^
pareren. ?lllicöefc onfeecRcce bingenöeben bcelwo-
pen cnbe bed b?ecfen/ cnöepbecaenmanenopftjiic
öoeöe te moeten toefcn/en te onöcrbouben fobenigeti ■
»rite^-maf|jt:al^ öe boojfïcijtigbfPtcn toöiÖ^P'»
afntflöen. ,„


-ocr page 758-

en OORLOGH, AckMn-njeertighfleBoecL· 727

ban Algiers toatcn nii fiojt^ fcec fieccit in
grtgöctoEcfl/ maccmetbetfcijeSSjiebcnDanDaEC
r^ ij£t:(lact men bat alle üe «ffojfaice^ tocDcc Dacc toa»
ren inscbaHcn / tnoc op nicnto^ tocniaccrtcnbe ; ίιιΓ^
flCijjciJiibanThiiDÌscnOcTripoli di Barbarla, IjaDt
men tjjùinsc/bat inenalbaet; in bcpbe plactfcn ficccft
rnitipiccben cnDe nienloe^cgcpenaenboubiDcn/op
frtcferien^bceccrcn enbc flcgcben ban öcn
(]3;oatcn l^ect/ bie continneecbe oeDuEiQg infdnc
DffTepnen oni bet fóoningBcfjcR Candia te toinnen/
tnDcDaectoeaHEfflnemacöt
tE toiUcn flebjupcben;
foo bat be Qoet)emacDtiaefecoiii:|Tenbpbieban30Ci
mtlenbccfocgtreecnoobtagtoaccentot be gcmeene
confccbatieban De Cö|i|ienï)EpDt / gcIflcR b'Jgeece
SSmbaffaDcui; bec Qtjemelte iScpubIgcque een gct
fcanfcDe i^of bagbelddt^ te ftcnnen
gaf/ enbeal·
cceoe ban ben ContngD Qcobtineeet / toat boüen
totflaelti^.

©00? befe Boebc lutijt bic upt ©?ancht:0ch quant/
|]]iet;t>tnnaI!)tecDe gep;oponeecbe bcfcnDinoöe atn
bcnï)epfeccnbe^uptre39o;|ien onnooDIsb octioj«
Deelt: ben ©elblSaccfcftalcft
Wurczenoebc^ee·
ccn (©cbeputef rDen te ©elbe/ quamen toebec t'öup^
' ban'tüteoec/ bat becaabect inatte
Bergen, en be
laicatipf^inbaec^uacmfocncn BcbjaBljt; en men
bego/l Ijiec pacItteft)?eccBenbancebHctiebec,llEiiIi»
tie/ rn afoancftinflö öec ©looten / metsontect ban
Engeland:, gflijth in bc 25inncIanDfcöe faecften b?ec»
Dee fiacibectjoelùt.

©cn negentienden i^ b'l|eecTrevorban Parljsna
Engeland Sjfctcociten. b'l^eec ban Beuningen yjeft
beò? Dr^felfi^ bettcecit nocljmct öem Q&efp?oocften
obec De oecucljtcn / Die loopcn : ban bat men In
En-
geland:
met be ©loot boel cenigl) beffepn fouDe mo^
0cn boo?ljcl)bcn tegen Dünemarcken, raaecftjn <β.
flcöteDiet'ccnemael ongefonbeect; en meenbe bat
Den Stoningt) fijn j|l^cc|lcc Dc)Ïbeceecbe batbeb ffe·
itnten bie()p met
Denemarckcn gab in 't minneiycR
opgcfjeben niocfjten btiecben/ baec toe gettuffeben
liomenban|)aet:i(|o.l@og. taocl ban cenigge Qoebe
bjucötfoube mogen jijn.

D'i^eec be Lionne ijeeft jebert met i|em(J|eec Beu-
ningen
)t)iecobecinbifcout^oetDee(i/ enbe gefepbi
am De Jfeec
Trevor, bp maniere ban p?eabbecten=
tie britent ggemaecht te Ijebbcnbe Obligatie / in be
blilclte
Vranckrijck (lonb om Denennarcken , in qtt
bal 't met <©(»?logl) aengctafi bJiecb / te moeten bp-
fpjfngcn ; acl)tenDe bat üaec Igooglj .filSog. al^ in
't
felbc engagement met Deoemarcken 3ljnDe / gtlDC·
Ite taactfcljoubaing beljooiben te boen / om alle nieiu
toebccoectentijDelijchbooi le Itomcn 5 te meet om
Dnttet tot beelicrcitiiiae banbe boo?fci)?cbe gecncl)ten
Dimbe/batopb'ttSngelfeBlootbeei Ëanb-bolch en
bccfcfiepDe toclteUen om een poü te 3LanD te batten/
ingefcljeeptfouDebJo^ben. l^pfjeeftbit laetfte ban
Deen anbccltantal^ ban gcbacbtel^cet: be
Lionne
betllaen/ enbe in 't fe&jijben ban be ||eecen ftaec
io iQog.^mbalfaDeuciin
Engelandt niet bebon·
btn/ batBaecago. app?eöEnbeecben / batter eenigB
boo?nemenmetb'€ngelfe ©loot tegen
Denemarc-
kenfouoejönj enDeToo baecom/ al^ om bat DP
uiilie bat gaec i^oodlb il^os· üeten glielegen sijn om
teebet te ganbelen Det scen De bitenDtfegap met b^cc
«©eallieecben caeclite / foo ig l)p / al^ ongelafl in ge.
«ccale termen berbleben: ban bat raenbeboojDen
t atbepben om be faecBtuffeben Engeland en Dene-
nareken
t'abjufïeten / cnDe Dat fulcB^ nietbifficil
peen te Jijn / miti bft biffecent alleen toa^ ober be
ffiollen / enbe b'Cngelfebe öaec fcfteenen te fullen te
b?ebe öonben / mit^ getracteert toerDenbe al^ b'2|n=
Bcfetenen ban
Vranckrijck, en baer fioog IBogenDe
Dat men onbectogl fonben becnemen toaet benen be
Beöaeöten gingljen/ en bat öaec l|oogi)JllogenDÉ
a^n'tgeen/ toaectoefpuptitcacötban b'fUlIiantie
S^gouDen toacen onttodfelijdt niet fouben manque^
ten. «OeDacDten j^eetfeljeen met befe
generalla niet
boiDaen / enbe meenbe b'€ngrtfc{je honben ban
«nvyandtlijcke attaque beginnen/ tnbaecDoo? een
artomnioöewnt «i^ciler raaccRtniOOdI Deatmiurs;-
ken eïoigneren ban gebagbtcn gaec te gljrnictet te
(taen; enOefepQeboiüec^/ bat men bnetom aen'c
_
jpranfeije 3®of Defe faecöfoobecretfcljcrtentroeft/ '
bat ben Coningl) baDt gecontramanbeett fijn SDloot
teoefarmeren.

(©nbertuffeöenfieeftb'iHcec ban Beuningen met
b'ifeerTrevorooc tgbefpjooclienobec b'onbtenflia»
iiepbtbanalbufbanige
ombrages, bie boo^Dceltgb^
booj 't liccntiejten ban be ©looten fionDen gbcbooDC
toerben; mit^ Oen tejebe gefloten enbe geeyecutcect
bia^/ cnDe beeft bicnileer baer ontrent biel gepec^·
fuabeert gelaten.

b'SCmbalfaDeuc Colbert toa^ op ben twee en twin-
tighAen
nocl) tot Parijs, enbe men fepbebat niet beC"
treeltenfoubeboojbatb'l^eer
Ruvigny albaer fonbc
toefen geltomen/om na ingenomen beffelf^ cappojt/
be laetfJe refolntie ontrent b'3|n(lcuctie boo? bent
i^eer
Colbert te nemen.

b'J|eete<i5?abcd'£ilradesnu aen 'i il^of gbearri*
beert / toa^ bp ben Dtoningb en b'i^eeren .iBinifïer^
fccrtoelgbefien/ en i^berfciicpbemael in lange pat*
ticuliere auDientiebp fijn jaaajegeptgetoeell.

Mne bat be jpranfcbeiSroupenben^paenfcbeti
boDem baDDen berlaten/ enbe bat be caffatie bati
een gebeelte / uptmaeeltenbe ontrent
vier en veertig
duyiènt
foo ïlupter^ aljS boet-liinecbten/ ter ejjeeutie
toa^ gelielt / betft men De ^taDt ban
Parijs becbnlt
geilen metbeelgeeafTeerbe ^oloaten / bie foo binnen
al^ bnpten / bc milbaDfgbcpbt ban be paffanten aen»
fpieecllen.

^e feftigh duyfent boet-ltnecöten enthienduy-
fenttSuptcr^/ bieinbienflbleben/ iuaren een upt-
gelefen ©oleft/ Detoijlefpgcfo?meerttDQren in
difcrl-
minaten
upt al Dc (iEroupen / foo npt be gene obet bé
toelcËebe caffatie toa^gbeballen/ alp De gene toelc^
fter^ (@fficiet^ in b'ojDtnari^ bienfi toierDcn gbecon·
tinueert/ enbe toietben ooch bagcIijcltpappoincte!>
menten geaceojOcert aen Cojnetten en ©acnbiigösS/
bie bp caffatie toarennptgeballen/ enbe beel quac
tier -JS^eefier^ ban be gecaffeerbe fiuptec-benben
toierben anber be
Garde de Corps getroclten ; bit alle
bienbe om be fmerte ban befe caffatie te berfatbten/
en be itrbgbi-macbt banbenStoninghtebecfiecc*
gen / Die iüben De boo;- geroerbe niact)t ban fevcn-
tigh duyfent jnsan/ ober De drie duyfent <ö5ctefO|«
meerbe
»©fficiec^ in bienfi beftielbt.

b'l^crtoflb ban Luxemburgh ttJierDt gefepDt mei
fijn (^coupen ben ^paenfen boDem necb niet re bcb·
ben berlaten/ en 't nrgeren ban 't opbjcngen Der con»
tributien bie bP in't^paenfe
Gelderland bem betft
Doen beloobcn.

JlBen beeft aen be J^ertn TrevortnDeBeunio-
gen, tuanneer fp nrgeecDen op een generale flilftanO
nae 't teecltenen ban be ©?ebc / niet anberg booige«
bouben/ ban Dat Den iitoningb booj 't obecttomen
ban be iSatificatienfijnEeger^moeflboenfubrifle·
ren} maer nu tuierbt men bericbt batter geen cona
tribntien feDert bet teecRenenbanDeS^iebetoaeren
gee]cactioneert/ Die niet tot fubfiflentie banbeile:·
ger^ alleen gebientbebben/ maeirin be beur^ ban
Den fKoningb quamen te ballen.

<lSerfl tn 't (aetfl ban befe
fcöap ban
Bourgongien ban De iranfcöe ®coupen
ontrupmt / maer
't geen bie ban Dole upt 't bemolie»
ren ban baec jpo;tiftcatien geleben bcbbtn / beeft bet
gepeupel albaer foo berbittert / batfe nae 't upttrec»
benban befranfcgeiCroupen/ oberballenenber^^
moojtbebben een ]ÏlaeDt^·deer / bie gbefufpccteert
tacia^ met be f ranfe ober b'intocbt in 't boojfs <S»?acf>
fcbap te bebben gecojrefponbeert; enbe batfe een an>
ber/banbefelbeontrouberbacbt/ nietfbuplbiiu
benbe/ bocc tojaecRlufltegen b^m/metb^tonibjen:
'gen ban fijn 3&|0uib en ]fóuiDecen/ bebben geboete

Switferlandc foube een generale Dp een Itomfl
ban allebe Cantoni tegen ben
vijf en twintighitcn
befe^ae&oubentoojben/ cn men fjielDt Dat baer in=
clinatte toa^ / om met baer i^oogb J&ogenbe cn an>
Dece i^otentaten ficb te berfiaenoberbcguarantve


-ocr page 759-

7i8 SAKEN van STAET

166^ ©e JrcnnfcBe ©loot onDcc commnnöo ban Mr.

Martel lipt Touloncll De Cplanbfll Eryx fiojt UOOJ
bcffii aliEjEPit na beCufim ban
Italico, fìerclton--
tCEtit
dertigh ^fpicn / iti 't miöDen bcfec IBaenDt
ban
Savona üao? bp Genua atjepafleett ftupten
flcbt; cnöe aiiam tocpnigö baec na oocftboo?
Li-
vorno;
öaecöelTepnfoutie toefen om ban baec tc
jeplen na
Maitha, anbete fepöen Dat fouOe aaen nae
Tripoli de Barbarie, om met De Sesecinae fllÖaec/
cn becDfc met Die ban
Thunis, cen®cactaetbaH
30jeD£/ Commercie en ?iccommoticment te maften/
enalie Ijofiilitepten tuffcften
Vranckrijck cnDe Die
SSacbacifcöe Sgcfteη te Doen opDouDen; ïatenDe
pöec ^actpen Dcc ContraDenten in-ljace0ect)ten/
om met anöece Clijifien i^atien te Doennapöec^
tucIsebaUfn. _

q^en twintighften fiicft b'^eec Colbert, <Ì5j00t
asinificc ban ^taet/ obec tafel flctracteect feec ma!·
onipcq/ alIeDeflcoote©fficiet^ en SiiDDecen ban
Maitha, Die tot ©arij^ toacen gefiomeh ; en toiecDt
bemeccUt Dat Die ^ceren lEiiDDfr^ onDec De fjanD lie»
ten betiupDen ban centge confjbccaWe Cquipase tc
Ixiiilen Doen boo; De jfòibDcIanDfdje ^ee.

55acc toiecDt onDec De öanD oocft bed gefpjoocften
ban een nieuta (3Ecactaet ban ?tlliantie enDeHfli'
fïcntie/ flöemaecRt tuffcfjcn Den
Keyfer enDe De
iicoonSweden, cnDcDat Daectoegen^
Vranckrijck
BocDe jjcoote officien luiccDen acnfldepDt om Dene-
marckcntebitocscntoteengocDe^tlliantie met Die
€coon.

©an Den negen en twintigften quam alftiec fei)?ö»
bené ban D'ifeec baiï
Beuningen, toaec bp Dp fepDe
ontfangen te öebDen i)aet i^ooQö JEogenDe concejTie
omtemogencepatcïecen; Dat t)p becbolgen^ tegen
't miDDcn ban De aenfïacnDe .ïiBaenD mepnDe te bec=
tceciie». iip baegböe Daec bp / Dat Ooetoel Bp in feec
fierdt bermoeDen toa^/ Dattec ontcent D'ejcecutie
ban Dc
Limijtfcheydinge tori feec fbjaceDiflferenten
fouDen mog^enboo? ballen / infonDecöcpDc Detoijl
ban becfctjepDe handen becicöt toiecDe / Dat men
baectei^obebegontte te pjetrnDecen Dat De ^taDt
Condé, al^ gljilegtn in De Ctjafirilenie ban Aeth,
oen De lilcoon in nacftdminobe ban De ©?eDe Ccac»
tatcn fouDe moeten toecDen oïjeceDcect : ^p eben:
toel nicc ftonöc acljtcn Dat Ijacc J^oogö JlEoSEnOe
intentie toasS/ DacljnD'uptltomfJe ban Diecgdtjcfte
53i|fecenten fouDe aftoatbten / niet alleen om Datfe
oppacent ban langen train fonDen
3ijrt/enDe tuffcljen
Commiflatiffen obec De SHimötfeöepDingfte/ toelcfte
tot noci) toe niet aengeflelt toacen/ nocpobec toelc
Rer^ aengellinge eenigö becDjagl) toa^ göemaecftt/
DcDebatteect fouDen moeten too;Den ; maec oodt om
Dat men ban De f canfcfie Jijüe flcb ongbenegen bec·
filaecDe / om Daec omtrent
Mediateurs t'aDmittecen/
cnDe om Dat D'i@ffiden toelcHe gaec $oog |Bog. in
ttjDen enDe toijlen fouDen mogen goebbinDen te Doen
oentoenDen/ op Dit fubjectDoo? Daec 3tmbaffaDeuc
D?Dinaci^gep?e|teert ItonDe toojDen. D'ileec De Lion-
ne{)aDBembaoiDefenberhlaect/ Dat DenlÌtoningg
flenegen toa^ obec 't aenfieUcη ban Commiffatiflen
tot De
Limijten tc conbeniecen/ enDe ban
Beuningen IjeeftDaec op na BrufiTel gefc|)?eben/ enDe
gecemonflcecct Dattet Dienfligfoube fijn Dat metten
cccflen toegen^Den Coning
^baiiSpangien een IIBi>
nillcc aen 't ipcanfcfie tof fouDe toecDen gfiefonDen/
om Dat point te terminecen ; 't geen bP met De $of!
ban Den
negen en twintigften aen Den i^ecce BefiOent
Sasborgh cefereetDen / enDe te gdijrh becfot{)te on^
tcent De gclegentt)epD ban De boojf; ^taD ban
Con-
gbeinfojmeect te toefen, ^aec toacen aen'ti^of
üeDen toelche meenDen goeDenacicgtinge te Rebben/
ban Dat Den ja^acqui^ ban
Cailel Rodrigo fouDe ge^
ncgben toefen om Dacc Benen te Dicigecen Dattet
«©jaeffcljap ban BourgongienfotiDctoecDcnbectoif»
fdt tegen^ anDecr plaetfen enDe Sanben / toeIcKc bp
be ®?eDe Ccaetnten aen
Vranckrijck toacen gDece=
Deert: inDien Dat toa^ (fcB;etfBp) fouDen alle De min;
bec Diffecenten obec De
aimijten te odöch bp een na»
bcc Conbcntif obtc De toiffelinae af^cBanbelt βοη^:

nen toojbcn/ enbe miffcBien een aDjufïimfnt bon fa-
Ren bcrepdit / Dat BP mcenbe hacc Jgo. SEog. mtec
geballigB fouDe jijn / aï^ 't geen bp De raecc-geroicöe
©?cOe iCractaten toa^ ter ncDec gefìdt.

Φε JFcanfcBe ®coepen toelcfte met Den <!5?a£f ban
Schonnbergupt Ponugadtot Roebelle acngeftoiticn
toacen / toiecDen Doo? o?D}e ban ben tóonfngft t'ecne·
maelgelicentieert /foo ©fficiecenal^ gemeene^ot.
Daten ; onDec toelcfte toacen ontcent
duy fenc ©upts
fcBe StnecBten/todcfte Btbben becfocBt met betfcbof·
finge ban nooDigB onDecöouD Doo?
Vranckrijck naec
De JFrontieren ban
Duytiland gelepD te mogen toojj
Den / maec 't felbe i^ öaec afgeflagen.

b'^dlliantietufTcBenDeCcoon Sweden, enbe ben
Keyfer onlangB^ aengegaen / i^ bp be JFcanfcljc ftcc
onbcBagehJcft opgenomen / enbe Daec toiecD gefcpb
DatD'üeecban
Pompone metten eecflen ban baec
t'öup^ gecoepen fouDe toojbcn.

©e jFcanfcBe©loot inbe jeibbelanbfcSee/be»
PaenDe upt
veertien ^cöepen ban <©o?logB enbe
twaelf 23ianDec^/ na batfe op becfcBcpbc plaetfen op
De Cnflen ban
Genua fjcB Beeft bcctoont / i^ tot Li-
vorno
ten 9lncficc getoeeft/fonbec Dat men toifleinct
toatboo2nemenbcfelbein ^ee gBcBouDen toterbc;
entoiecb upt Italiengefc6?ebcn feec gebjecftelijcft
mant tc fön foo in
RoeyersopDeGaleyen, al^in
Matroofen
op De Schepen, enbe bat Demanftöap
Daec op boo; (lecftte bagdi|cft^ feec becminbecbe.

iCat Livorno Bebben De Commanbanten ban be
boo?f5©lootgetoilt/ bat D'cerfie
Salvo mettet (6ci
fdjut boo? B^t lÌlafled albaec foube gBefcljieben /
Itjcft Baec op anbecepaetfen op be Cufitn ban
Ita-
lien
toa^ toebecbacen. ©ie ban 't boojfj Cafïed fjcbs
ben Daec obec acn Den Ilectog gefcB^ebcn/ cn Doe luci
bit een nieutoiflöepb toiecD gefepbt te sijn / enbe bat
De boojfsanbece plaetfen niet toaeren ban foobane
impojtantie al^
Livorno / toelcfte i^ be eeniglje
Sec-ljabenban tod-gemdben l^ertogB/ fooljerft
fijn §oogBepbt nocBtan^beboo?f5 eerpe
Salvo booj
Die ban 't Cafted laten Doen.
i 53en <©?abe ban Sc. Albans tot Parijs aengeftomcH
omtrent De Coninginne .fllofDic ban
Engeland; [jp
fcf);eef niet te ftonnen bernemen Dat fijn Sb. eentgi)
lafi BaD om aen Dat i?of pet^ te tcactecen.

!]tn'tlaetfiebanDefc;^aenDtii0ben (0;abe ban
Schombergh oocft binnen Parijs gdtomen ban Ro-
ebelle,
altoaecgeaccibeectfijninjFcanfe ^cfiepen
De ^ecourffen in
Portugael getoeefi / gcDucenDe ben
berleben <@o;iogB j onüerbe felbe toaren oocft 0^1=·
trent De
tvt^ee duyfent l|oogBDuytfcBe ^olDactn met
Baec 39?outoen enltinDecen/ Die alle metten anbe^
cengdicentieectsijti; banalfoobe gemdbe ^upt"
fcBcnBaecpaffagiebooi'tgeBedïïijcBna Baec ©a»
bedanbtnieten ftonben beginnen nodj boltcecften /
acm enbe bloot
5ijnbe /foo toierb aen 't gof feec pbe<
ciSB gefolliceert om eenigettoee.f|13acnbengagieln
geit te mogen ontfangen/ enbe bjgepapge obec al
tc genieten.

fi|ctDefaecfientufrc{)enSavoyenen Geneva toil'
bcBeltalnocBnietbooit/ niet tegenfiaenDe befe na
al btio? be ttoeebc mael na
Turin Bacc (©eDeputeerDe
gefonben Babben / altoaec becfc&epbe Conferénticn
mette «Ciebeputcecben ban ben j|ectogB Bebben
βΒϊ^*
Babt/ felfiS ten oberfïaen ban Den
j|eec Servient,
«mbaffabeucban Vranckrijck acngebobenal^lEe·

Diatcuc ; Oocö öoog-gebacBtc ©ectogB toiecb gefepb
baji enbe Höf altoo^ te blijben fïaen op fijti boorigljc
pjetenflc/ 'ttodcft groot nabebencften gaf/ bat pet
boojncmen^ toa^ te beginnen bpfeptelflchöcpbt te-
gen geDacBtc Oepublirque / cn 't ;&toitferfcBe Can«
ton ban
Berne. i©c39ergaDccingB bec algöcmcene
dertien Cantons te Baden toacen gefcBepDcn.

25p cefolutie ban ben fes en twintighften 3iunP
toaiS aen Den J^eete ban Beuningen nabec tocgeflaf u
tc mogen cepatciccen / en tot bien cpnbe een ^cDip
ban (©ojlogc naDieppeafgcfonben/ fulcftibatöP
5ijn faecftc flab beginnen tc fcBicften / om noclj in 't
begin ban gulp afTcBepbt banbcfcKoningBtene?
men
5 mate bctoijl Baec i?ooo& HSog. öem bacc aen

Debolen

Kiög,


-ocr page 760-

, a^bolett bo0; fijn bectcech te iQboutften/ om foo
, üiElooctHlijcft/uptöetocacteleaflcuöc iiifficulteps
ten Die ficb omtrent Ö'ciEmüeüanDeBjcQEmoclj»
ten opcnbaccii/ en&e Dat (Ic() oecn hieyne Daec oi^
tccnt ontDecfttcn/ mit^ B^anclicöfft ticrlloniupt
{tracfit Kan 't Ccoctaet tot gct fo;t Lincic

rnDe De^taDt üan Condé QecccötioöttcjDn/ foo
Do;IIe |]p ai^ nocD Πίη f ofl nirt beclateti.

àn Dien töDt üJa^ aen 't jfcanfcDe igof al b|p toat
Detofirte op De tpDinge Doo? een ej^p^cflen wt iftoufTil·
Ion boa;
acht à negen Oageii alDaec obecseB^ast/ban
bat Den J^jrDe in ^pangien niet alleen niet bja^ ge»
nubiiceect/ maec Dat Den i|ectog() ban Oiruna,i0au>
uetncucbanCatalonien/ toelciteonttent
vijfà fes
duyfent
ÖUptet^/ cn vier àvijfduyfent 39oet-ftne£Öi
ten in fijn (i3aubecnement (jaD / een gebeelte ban De
filüe biiccbt gefepDt te becgaDecen / enDe te Djepgen
een inbal in öoufiilion te Doen/
ombpretoriiLop
De f canfclje te D'eicactien enDe tjofiilitepten

Die fp m De ^paenfcgc^cDeclanDennafìette^che·
nen ban De Bjeoe gaDDen gt)epleeg{)t. ^aec toiecDt
oecit bp Jüiflribe ban Den twee en twintighilen gunp
upt
S.Jan de LuzgljefcBjeben/ cnbebpanDece upt
s3?rtesne/ bat ecnigDeS3etcNenbanDaecna'tpu·
blieetcn ban De 3^;eDe na ;&pangien afgticbacen in De
^paenfcOe Üabenen aengeöouDen toacen maec De
boojfrpùe beDjepgingen ban een Inbai in tSaupion
Ijebben geen betbolgt) geljabt ; enDe alfoo bp iiSiffl·
üf öau oen twintighilen tjan De boo?IeDen JISaenDt
upt
Madrid gcfc!)?ebeii toiecot/ Dat men Daec fjaO φ
getoagDt De (pDinge ban De publicatie ban Den I^jebe
tot Purijs, om DefelbefooijaeflDicbehomcnfonDe
βπ oocti Daec te Doen / enDe Dat men Den boo^fcpDen
twmfghiten bietiJDingebaec {jaöontfangenjfoobe=
floot
men/ DatDefeiangeuptdel ban 't pnblicecen
uan fien ©?eOe tot
Madrid De eenigljeoojfaecii ban
Defe inciDcnten toa^/enbe Dat Defelbe Diecgalben met
De boojfcpDe te boene publicatie opgt)et)eben fouDcn
biefcni ban tuelcbe confiDecatie/neuen^ anDece meec
D'i
^eec ban Beuningen fitü beDient Beeft/ om De cha-
leurmetDetoelchemenaen'tfcanftfje ©of gfjepoj.
teect bia^ / om op D'eecfle Itonofcbap ban eenige in^
balie in 't iSoutTilIonbpretorrieuanbieliantbieDec
in De ^paenfe j^eöeclanDen te ballen/ te becfacbten.

Jlaec Dat men tot Parijs upt ingeland becnomen
1)QD/ Dat fijn Jffiaiefleptban
Groot Britannien bet
meefte geDeelte ban ftjne ©toot afoanchte ; foo ijeeft
ooeb Den Caningij ban ]9jancbci)clt op nieub)^ o;D2e
gefleic om fgn ®Ioot op te leggen.

®e ;&paenfc{)eb)iecDen gefepö in €atalonicn en.
De elDet^/met gcoaten pbec baec aengebangen i^ec:"
bingcn te J^oet cnDe te fiaecD boojt te fetten.

't^eDect l)ceft D'^eec ban Beuningen bicDec met
b
'i^ecc De Lionne in Difcouc^ getoeep obec De pjf teu»
fieban De ;&taDt
Condé en op 'i jfoH Lmck, en t)eefc
naOec Deboicen aenggetoent omboo;goeDtteDoen
Itennen/ Dat De biffecenten Daec obec t'ontftaen/
boigen^'t
honderten tiende ^ctijchclban De ppce«
neefe@;eDe ^cactaten/Doo; CommifTaciffen tot een
biinnelöcli becDjagD geb?agl)t/of bp omilelteni^ ban
'tfelbeaen^Scbitec^becblebeamofiett toecben: op
Dat men al om gctufi moctit fijn ban bat De jonggfl-
gcmaechten ]9;eDe
boot Dit incibent niet biiecDe gge-
tutbeect;maec men bleef Daec ιφ antteoojDen/bat De
êpaenfege in naliominge ban De ®jeDe^ ^cactaten
notoire ggetiouDen toacen De boojfepDe plaetfen in te
tupmen / enDe Dat b'e]cecuttebanbefelbe Ccactaten
niet bonbe uptgl)efc||obcn tDojben tot fietaenfieflen
ban CommijTaciffen obec be Eimijten / tot luelchec
difcuOie men befe faecbé niet becflont te fpectecen.

IQiDbciccteijle infieecDe gpgeflaDigi) op'taffen·
Den ban ^mbaffaDeucg obec en weDec aen 't jpcanfe
i^of/ en Dat ban Madrid ; maec Daec toe fionDe men
«oef) niet tot eenige Öefolutie hemen / goe toel 6p 't
Oijemeen gecucötDcSSiffcOopbanBeïiers, Die upt
Polen bectnacbt toiecbt/tot b'^UmbaffaDe na;&pan:
fiien biiecDt geDefiineect.

^ i&pfc{»eef battet niettemin feec toacetetoenfcijen/
^ fiiec in aeenIanggecuiit^Imi»:&ttoQ2O(n0De'

biupcftt/tectofll 'ec&ager0cB#nieuhjertïac|jtcnboo^ r tfóS
quamen obec contcabentie ban br ©jebe fllcacta» '
ten / Die niet töOflgcfi enboojfïcötigljuptbetoegf»
geIcpDt toecDeuDe/ gdijclt Doo| coopecatiebanbie*
Decsyo^ Jöiniflec^ fouDe bonnen gefcftieben / oecape
tot nieutoe bectopecingen foubcii mogen geben ; Dé
gene bie banbelpcanfcijesybeDoenmael^ boojgtje^
bjngöt 5fln/ enDe fiem Doo?oib?ebanóeMÖontngö
eeeommunieeeet/' i^te (lenuptf|etbolgenbefcD?tì«
benbanben^jabebanLouvoyaenDen $eec ban
Beuningen.

KMonfieur-t

SUivantce qui eft perté parleTralttédesPaix;
leRoyaenvoyédesordrespour faire mettre en
libertéransaucunran;onBy noorriture (oiis Ie»
Prifonniers des Erpagnols, qu'eftoient dans les places
de fon obeïiancc; Cependantl'onn'aencorepùob-
cenir celles de deux Capitaines, & autant de Lieute-
nans δε vingtoyitrent*^o\d9tSi qui ontefté fait pH·
fpnniers par la
G\iiitaìionsd'Airecinq ouβχ jours au·
para vane la publication de la PaixiSaMajeHé a auflï fait:
mettre en liberté tous les Subjedts du Roy Catholiqué
qui avoient eilé conftitué prifonniers pourraifonde
la Contribution deue par les terree de la Dumination
d'EfpagneenF/a»</r«; mais ili n'en ont pas ufé de
mefme, ils retiennenttoüjoursceux qui font à
Jüre.
Mons Sc Vaìmiennet.
pour raifon des Contribittions
qu'ils pretendent fur les terres ccdéez à fa Msjefté, &
i n'y aquetrois jours que Ie Gouverneur de
VuIch'
ciennes envoya prendre des Payfans avec Icurs Che-
vaux, iur Ie Gouvernement de
Domy, pour les obli-
ger à payer quelques debtei que des Officiers de la
Guarnifon dudic^/fmiranepretendentqueleurfont
deus par ces pauvre» gens-là i chaque Gouveraeur dee
places du Roy a receu ordredefa Majefté, dedetnan-
der reparation aux Gouverneurs de celles du Roy Ca-
tholiqué , qui ont ufé de ces violences au prejudice du
Traiti é de Paix i que de leur declarer que s'ilne U
faifoienc qu'ils uferont des reprefailles; Dequoy Sa
MajeAé m'a commandé devousdonner advis? afia
que fi, comme je n'en doute point > Monfieur Ic
MarquisdeC<ï^e/Jï0iir^9 vous en faifoit des plaintes,
vousfoyez informe qu'iln'auroit pas du fujeö d'en
fairefilesgensquifontfoubsfa charge n'avoient pa8
commencéies premiers a ufer de voye de fait. Je fui»
toùjours6cc.
A S. Germaìn en J^ye et onziefme JuiUtt
milβχ ceasfiixante ^ huit,

Signé

DE L O U V O Yi

tMijn)Aeen

AChtervolgbens 't gene Belooft is by het Tra-
^aet van Vrede, hadde den Koningh fijne
ordres gefonden > om in vrybeyd te doen Ael->
len alle de Spaenfche Gevangenen, die in dc plaet-
fen van fyneghehoorfaemheydt zijn, fonder cenigli
rantfoen of moüd-koAen te betalen. Ondertuflchen
heeft men noch niec konnen obtineren de vryheyd
van twee Capiteynen, foo veel Lieutenantten twin-
tighof dettigh Soldaten, gevangengenomen fijnde
by het guarnifoen van Arien vijf of fes dagen voor dë
publicatievan de Vrede: Sijne Majefteyt heeft ooclë
doen in vryheyd itellen alle de Onderdanen van den
CatholijckenKoningh, die gevangen geflelt wareh
teroorfaecke der Contributien diede Landen van de
Spaenfche Dominatiefchuldigh zijn geweeftt Maet
fy hebben fulckx niet ghevoight, want fy houden
noch die te
Arit», Bergen cn Faleacijm, ter oorfaecke
van de Contributien die fy pretenderen op de Lan-
den gecedeert aen fyne Majefteyt 5 eo het is niet meer
dan drie dagen dat den Gouverneur van Vaitnt^n fodd
om eenige Boeren met haere paerden op 't Gouver-
neiQentvanüfcitjrceBemen» ombaerte obligecrch

ttenigé

en O O R L O G Η, 'tAchum-^vurtìgh^e'Boèck, 729


-ocr page 761-

S A-K E Ν van S Τ A E Τ

ΐ66%. eenigefchulden te betalen, die de Officieren van het
guarnifoen derfelve Stad
Valeneyn pretendeerden dac
die arme luydcn haer fchuldig foude zij η ; Yder Gou-
verneur van de plaetfen van den Koningh hebben
ordre van fyne Majefteyt ontfanghen, om reparatie
aen de Gouverneurs van den Koning vaa Spangien,
diefulcke violentien tegen'tTradaec van Vrede ge-
pleeght hebben te eyflchen> by faute van dien haer
te declareren repreialien te fullen gèbruycken : Van
't welcke iyne Majefteyt my gecommaodeett heef: u
advys te geven, opdatfoo (gelijckick niet en twijf-
fele) den Marquis de
CaSlelRodrigo u ecnige klachten
dede, ghy geinformeert mochte zijn, dat hy reden
heeft eenige te doen, lbo lijn voick welck hy onder
fijn charge heeft, eerftbeginnenby wege van feyte-
lijckheyd. lek ben altijd, &c.
TeSt-GermamenLaye
dttt elfden luly feSlten hoadert acht en fefiigb,

Wasgcteeckent,

LOUVOY.

iHP öKft Deferì 25?ief aenöcnöcfiDent Sasburgh
naecBmflelaenflonb^obecgcfcbieben/ om b^i Den
Jgaacqui^
Caftel Rodrigo t'in(i|ì:ccen/tcn fpnDe Daet
in gecemeDieecc / en fìet te toeccit legggcn ban De ge·
D^epgÖDe aep;efaillen of Qetojften boo;gt)ehomen
ttiocoi tDO?Öen; toont D'ï^eecDeLionnegafteöeCi
flaen/ DatDcmeeningl)toa.éin'train|ïeDaec weOe
niettetacDeten.

JSecfcgepDe ^ee-Capitepnen gaec in De ^tabt
ban
Parijs beüinDCTiDe / fdn gelafï na Rochel te ijec^
tcechen / en toilDen Doen gelooben Dattec o;D;e toa^
flöelïelt om ecnige <equ(pagie tee gee tee öanDt te
nemen.

35n Dit aaec BaDt D'i|eecï|ectogöbanHaDover
tenigen töD een jlDinillec aen 't f canfe üof/ toelehe
sreffobt toietDt
ouverture gbeDaeu te öeDben tot een
3ïlliantie met Den Coninglj/ metbeoinebbanecs
nigöe
Subfidien tot onDecöouDtban ftjn fficoupen 5
maec Dat Defe conbitien ban ^"ubllbten t'eenemael
afgctoefcn enbe bupten Ijope geflelt toa^/ en öiecljal»
ben De boojf; Alliantie nier appacent tot eenige con*
clufie scbjaBÖt te fuUcn toECöcn,

^e boben-geroerDe ftuacigöcDrn Die D'een en D'an--
Öec flcl) noci) imaflineecDe/ fijn fiojt^ Daec aen toegö
genomen Dooj De fecchecetijùingf)/ Die men nu tot
Parijs onifingl) Dat ben ®jeDe op Den vijf en twintig-
ften
Dee boo;leDe iSiaenDt in Spangien toa^ g^epn^
bliceect/ toarc meDe ooctt quamentebetbalIenaUe
gecucgten ban boo;· ggenomen nieutoe t)ofii(itepten
banDe^pacnfcöcjÖDe. ^eg»paenfcöe onOeclicten
miDDelectotJI niet Doo; 't Iic|btenbannieutoeiCcou=
pen l)aec IQilitie alom te bectïecchen / enOe biiecDen
oefent met De ^toitfecfe Cantoni becDjagen te jijn
obec 't toecben ban
vijftigh duyfentjöoet-hnecöten
banDiejiatie.

JlBaec Vranckrijck IcpDe Set fiooft fn Defcboot/
fienDenaefjaecgintecell/ 'ttodcR Die jSatie qua=
lijcft ftonDe mifTen/ betfioonDe Decfjalben op
't otige'
noegiien lip De boo?f3 Cantoni tegen^gaecopgebat
ecnige cefIcFie temaeefien / en öacc gcDacöten te Ia·
ten gaen obet miDDelen om Die tocDecom aen De gant
teöcbben.

D'^ccc Ruvigny nu tot ParijsaengeRomen / Beeft
aen De (toningii cappo^t gcDaen ban De toefianbt in
te toelcheDpDcfaeeften in
Engeland IjoDt göelaten.
Jlet Bet bectceeh ban D
'i^eec ^mbafraDeuc Col-
bert
Dcctoaect^ toiccDt eetitec niet geBaefi / Dat foni:;
mige Dee^i gelooben Dat flcB biepriigB Oppacentie bec=>
loonOe om aen
Τ €nge fe i^ofpetl bjucBtDactI0cfi^
tee intentie ban De l^coon tipt te bteccKeA.

D'iacee ^mbaffaDruc Boieel toa^ aenbebolen bec<
fcBcpbe bpfonDcre faecftcn om Die aeh'tfearifcBe
t|of te bojDceen / enDe onDec anDeeebefe ttoee nota^
ële fluchrn: toacc ban Bp bpHifjlbebanDender-
thienden obccfcBjeif/ Dat Bem Dooi D'JleeeDe Lion-
ne
Dit pjobiflonelijcK anttooo^bt toegBeboegBt toa^:
Dat toegBen Dit iiof toa^ gbefpioocften
met

D'i^eecGabel, Hefibenttoegen^ben ïtonfttnii Uan
Denemarcken alDoec/ bp DciöelcBealfoobccIilacct ^
toa^ / Dat Bp ganfcö geen ïtenni^ BaDt nocö ia|i ban
fdn iBeedec om op De faften ban 't pacticuHec ®tafa
tact Den
elfden Jeb? uacp ieftien hondert fes en fefti»
DeliquiDatieDaecopte bolgen: De Difecenten baee
uptontflaen en gccompjomitteect aen D'acbittane
^lanDeniüoningBban ®;ancheBcrt niet te fiontiett
berhiacen / nocB te Doen ; Dat Daecom/ fepbe b'èfcu
De
Lionnef fijn illoningBBaD goebtgcbonöent'aiit·
tooojben op Bem
(Boreeis) SEemorie/ Daec obec eecfi
te fullen fcBjtjben aen Den lüoningö ban
Denemarc
ken,
om na gBcnomen infojmatien al^ ban bate in
bojbec op Baec ©oog JüSog. boojfiel te honnen bpcn/
foo a!^ eecBt en biUicisBepDtbecepfcBt/ geljjchali
tecDe ifagB Dat boo; Defen al geDaen toa^. bacQi>
De Daec bp DenooDtoenDigBepDDatDlIeeOfirfi&cnt
ie Maire bJel en pectinent op alle ciccumlïantien
gBeinfleueecttoiecDe/ enbe op alle pointen gt)cla|l
om De^ ^taet^-eecBt enbe fnfïenue felf acn'ttfof
ban
Denemarcken boo? te Ile len/ te /uflificctcn en
matntenecen/ omgeenbooi-oojDeel ban Date atn
't jpcanfcBe ^of te ïaeten öomen/ Dat ten pimci=
paieneenigBpjeluDitie mocBt beeoojfaeeïten. 3^cc·
focBtoorbi continuatie ban communicatie ban al·
lejl toat Biec in te
Koppenhagen fouDe paffeccn.

»0p'r tweede poinct caecftenDe De lilacBten bet
llrOeclanDtfcBeföoopIicDen/ bacenDeen Banbeltn»
De in De jpcanfcBe Colonicn ban De
Caribes, cnOe
Dat op ?tctc ban pccmiflïe / i^ bp D'llcec Lionne flCi
fcpbt/ DetoDl iCiie ItlagBtenteiecDengBebaenoppjfx
tenfecontcabrntien enongeltjchenDen .ïSeDeiianöt»
fcljeittoopIieDcnalDaceacngBeDaen : foo Babt ben
KoningBgocDtgBcbonDenDatalbooeen^ Daec oücc
foMbetoecoengcfp^oocftfn: Jnegen^Dattofmct bt
©irccreuc^banbe jpcanfclje J®e(l-t^nDifcje Com»
pagnieu/ omteBooeencntetoctenüjatfön
(?im=
baffabeuciS) op Die RlagBtcn foubcnanttuoojben/
enbe Bare compojtemcnten en Doen fouben
hennen
Juftifïceccn ; maec Dat Den ConingOgBencgen bja^
alle^toteen goeDeo;b;e
te bjengBen/ enbe te boen
obfcebeeen.i

3fn Dien töDt Beeft Den ConingB gBemaecftt drie
l^eecen tot Mareichaux de France, te toeten/ Ie Mar-
quis de Crequi, Mr. de Bellefonds, enMr.d'Hu-
mieree.

San Livorne en anbece plaetfen ban ^tarien/
toa^ alDaee tiiDingBe Dat Dci^ liioningB^ Bloot onbcc
Mr, Martel ojb^c BaDt beftomcu om Baee becbcc ceyfe
tefla&en/ enniettebebojbeeennaebe {tullen ban
SSatbacpen/ maee om ten eeeflen toceetclteeccn
naToulünenbe
Marfeille; toeIcBc 0|bje tot Genos
en anbece plaetfen ban ^taliën feee aengenaem Uia·
een / al^ toegönemenbe bcel jaloufïen.

SnfgelöcMtoacentiibingenban Venetien, bat
Den €i?ootcn i^eec sBenegBen toa^ om met De i^ep»
Iilijc&ein©jebe te tceDen/ enbe De conquefte ban
Candii te quiteeen / aenge|ien De conftantie Die men
gcEi;upcfìte tot DefenfìebanDefooiangBbeleoBecbe
Jlooft-^taD / enDe eefolutie bp Die«epubIi)tRc toa.3
tecontinuecen. Q^aectoa^alceeDeeenpüblijcR
foon afgefonDen / om D'openingö ban Defe BanDel te
gaenontfangen.

öpt S witferland CuDe Gepeve tofltcn acit 't
fe éofoocft aDböfen / Boe Datüe generale ©ecgat^
cingje tot
Baden nu ïipDenanDetentoa^/ «nöatfi»
BelöigncetDe op lKiellmps?tante faecfeen Die pifpar»'
toice toacen/ totbeel Dingen Die boojgefïeUfbHben

too?Den aen een auDece feee complete ©ecgabecinro
ban al De€anton^/Die uptgefcB?eben toa^aen D'aro·
fiaenDe f©aenDt Slugufïi
: alfoo tnen tenni^ |aM
op Oen
vierden Defec enöe te bdocen / Boe Dat D'f ec'
togB ban
Savoyen, een flcict beclroD fiaD tóten itpt·
gaen / Dat geene ban
ftfü ©nDecDanen ieniglje conj»

meecie nocB fcequentatie fouDentnogcn Bebben noen

maecRcn met De i&taD Geneve / nocB eenige BanOrt
met pemanDt banDe25o;getédfg!ngcfetenenban
Dien/ op gcoote pepnen en (ïtaiflFen tcOTn DeContc^
ö^cnteiic^ j Daec toiecDt ooch bp geboegjt Dat mme


-ocr page 762-

en OORLOGH, ν Acht-en-viertighfle SóecL f3 I

ftfoucfi'nflertSavoyenfouötn toojDÊtt sBefanbcnbp
lidS
jjf «e^tbojflcn ban Beyeren, enDe anöcce nabupcl·

^m veertienden tcc ©ecoabetinfle nocfitnaclg
bDDJtafbiacüt bc JïlSiflibc ban be j|cÉcban Béunin-
Ecci, iï]ctcao|binac(^?llmbafTaDcucban bcfcn^taet

aen Den {toningi) enbe'ti|of ban Vranckrijck , fl&e·»
fcfueben tot
Parijs ben feften Defc^/enbe eeaDDjefTeect
afu Oen <iP?ifficc
Ruyfch, BoUDenDe onDec anDeccri :
DatDeèe«öe Lionne örm gDeraaechtijaböe / bat

bergen, cnDc bat bicn boIaenDe De boo2f3 fttabt
tjjnCondé, enDe't fojtLmck , beri upt Rcacbte
ban 't^cactaet ban @;eeDe jóriBbfl tuffcben fgn
USajeficpt enbe ben ttoninab ban
Spangien öbefloo'
ten / al^ appenbentien enbe DepenDentien ban De ge:
conquelleecDe enbe gccebeecbe j^Iaetfeft foitben com:>
peteren/ bectoacbtenbetoa^/ batbe bijojfs i&tabt
enbe fo?t benboo? bc
Spaenfche fouben öjecÖmin=
ijccupmt: mecbefelbepjomptitube/ met bebielcbe
I ip (yne JÉajeftept De cefiitutie ban 't gebeele <i5iacf
fcljap ban
Bourgondien, in naïtominge ban 't boojfj
^cactaet/ aen bc
Spaenrchen toa^ gebaen ;
mctbp-boeginge Datftjne JIQajefiept goetgebonben
ijaDöe/ 'tgöeenebD0?f5i^bimbeficnt te maecften/
enDe te begeecen Dat fp Daec obet fouDen toillen fcb
?P=

bm aen De l^eeceHlarqui^ De Caftel Rodrigo 5 met

bfcfoecftbat fijn Cjcccllentie fooDahigbe ojbje fouDen
gljdicbcn te jlclien/ enDe bieboojfieningbeteDoen/
ten cpnDe Dat be boojfs ^tabt
Condé aen meeCr
{joogbfi-Sbemelte fijne Hajefiept ingetUpmt enbe
oüetgegeben mocbte tnoiDen. Jl^aec op geDelibeceect
jtjnDe/ i^aenbcgemeltei^eec ban
Beuningen gere»
fccibeect / bat bP atle mogelijche beboicen foube
Ijcüben aen te tnen&en / fuIcR^ enOe baec t beboojbe/
tmepnbe / bat De boojfsfaeclte enDe alle anbü:ebif·
puten/ enbe conquefienban gelijche natuece / bp
jninnelijch becbjagb boo? Commi jtaciffen ten tueDet·
SPöen/ ten bien fine aen tc fiellen/ oftoelbpfub=
inifTieaen neutcaleen onpactpDIgbe ^cbitec^/ bup<
trnbiegenbanfepteiiJcRboDbtafecbacn enbe upt bc
topge Bljelept mocbten toecben. iDpöet^ i^ Den gbe»
inflöen {|eec ban
Beuningen Bbelafi b'^eecen JSDini:
ficc^alDaectefonDecen / offtjnensajeiïeptntctgci
negen foube jtjn/ tot boo?Itdminac ban alle Difputen/
iile gccne ban be boo?f5 BeoccupeecDe enDe aeccDeecDe
^lactfcn bie ttiat becce in'tbact ban
Vlaendexen
Bijeabanccett / ooch bp abcbolge be jFcontieccn ban
Dcfen Staet fecc na abdeaen 5Ön / teaben^ De
Fran-
che Comté,
enbe anbece afgelegen ©laetfen te bec»
toilTelfU; enbe baec toe appacentiebefpeucenbe/ be
facclie met allen ecn|t baec Ijcenen te biciaewn / ten
rjinöe fooöaniaen becbJiflelingbe effectibe ab^baen
mocbte toecDen/ fonbec ccbtei; bicc boo? eenige bec»
anbecinge te maecften in boo?gaeKbc baec J^o. lÊog.
wcfolutie banbatobcntwintighftcn bec boo?lebe tc
iianeiit/ Daec bp aen fijn oojDeel gelaren toiecbt om
inoflen repatciecen enbe öectoaectB te lieercn/ fonbec
ban nooDe tc bebben eenige nabece lafl bien aengaeni»
oeaftetaacbten/ De Depcfcftc^ biêCuptwfultecenDe
oom een e);p?e(fcn afgefonbcn.

33efi bepefcbe quam D'l^cec ban Beuningen toe t>p
Oen
ieventiende baec aen. i^iec op fcbK^f ÖP ban ben
twintighften mct blijbtfcbap upt befe baec Hoogb
jBos. o?D?e^ te bebben becfïaen/ bat bet geen bp bem
tonfojm bet
hondert en tiende 31cticul ban be Pirenc-
'™^®cactaten alDaec boo?geflagen iaa^/ caecltcnbc
oc «wgb ban ccn minnelijcli ®etb?aob boo? Commif=
iaci||enofbanfubmiflÏeaen acbitcc^/totbefiininge
oanDeboojfsbiffetentenaen baec ©0. j©og. aenge^
nacmtoa
^oetDeeft; cube bat bP niet foube nalaten
?„^5opQc|laDiflbtcucgecen/ gelijcfe öpnocb infijn
•onaBfieconbccfaiiemetDciicecDeLionne baeg^ te
ï^f η baDt Bbebaen ; enbe boetoel bP tot nocD toe bie
«üS^J niet baDt gcaggceect/foo toa^ bP nocbtan^
"«t öedbuptcnbectcoutoen / ban DatDccebeliji:&=
s^t ban befelbe mettec tfìbt nobep ingefim foube

fone.®ajc(leptBcinfo}niecct5ijnDe / bat be ^tabt, _ _ .
ÏjanCondénotoirIöcftcefo?tecenfouDeonbecbieban
! borg baö obeceefcb?ebeh/ batbiebpbemalbaectua^
Aeth , enbe 't jFojtLinckanDecbe^tabt Wynox- Bcöaen/ enbe Dat Den JEacqni^baec ban / en ban

al fijn ( Beuningens ) couDuitte in Dcfen Bcinfo?mccct
Jbnbc bp JHèiffibe in generale tecmen betupgbbe
obec b'«!^fficien bp bcm aengetoenDt bccnoegbt
tc
5ön. .

©00? foo beci be toiffenngb ban ccnigc®Iaetfeii
aengingb/ beeft bpbp becfcbepbe aeleeentbeDen fijn
tneccli gemaecht om
BoebebefponfieDncctoctebec·
toccfien / maec foo lana ban bc gtpacnfcbc iöbe geen
P;opo(Ïtientotbefelbeb)iecDen aDebaen/ teepgccDe
men fiBb Daec obec met bem te bcchlacen / cnDe toü^
bemen Dattet niet alleen onnut/ maccoocftonüien»
fliBbfouDesijn / bat Den llioningb Dart obec in Dell'
becaticfmiDetceDen/ om Dat De genirBcntljepDt bic
1 fijn Jürijeacpt tot toifTelingö foiiDe mogen tljoonen/
nict ficccftte
om De Spacnfche Dmiccnt befetbc min
p?acttcabeltetnacchrn; bP
boegljtic baec bp / nocb»
i tan^ te
Itonnui mccchen / bat foo m en ban be Spaen-
fche 5ijDe op nicutD^ toilDc Itiefen bet ffiiDt ban De Al-
terniiive, Datmen gepoHponeectbabtbatfuIcjcbpbe
Franfen geagBceect foube tDo?Dcn / maec bat tot ccn
(luch^ toijfe bettDiflclingbe boo? alfnocb geen gcoote
appacentiebia^ j baec ontb?eccRen ccbtec gbeence»
benen om ooclt Defelbe aen te caben / bie fp niet ηα·
liet bp alle oppo?tune gelegentbg^t te inpnueccn.

t@p'cgeenb'ücecban Beuningen, caecRenbebè
boben obecoecbe p?etennen ban
Vranckrijck boos
veeithien bagcn na BrufTel acn ben I9e|lben( Sasburgh
obecgefcbseben babt/i^ bem tocacRomcn befe boben»
gecoccbe iQifTibc ban ben USarqui^ beCaftel Ro-
drigo. {|p beeft ben inbout ban befelbe aen be $eec be
Lionne gccommunicecct/enDe in fijn bifcouctfen aen*
Bctoefen Dattet abeen BeDacbic.!ilSatqui^befJceccbé
omtcentibet uptb?enaen ban eenfpecificatiebana!
bet gene men p?etenDecen isilCc / en ban De fonba·
menten ban cecbtmatiabepOt / op Dctoelcfte men beo
felbep?etetinebDilbefonDccen/ gbebeel in ccben bc<
{lont; ftjn€. beeft bem een (tSjetcactban beboo?f3
iEiffibe Bc-epfibt / om Daec op be^ Itoninab^ Öefo»
lutie tc bebo?Decen/ enDe gefept bat bp alboocen Die te
bebben/bem nietb<>Dctetepltcecen/ bP beeft Bbeen
ftoaciabept aemaecht in bet toeflaen enbe obecbanbi'
aen ban footianiab €);tcact / infonbecbept betoijl bP
Beoo?Deelt beeft Dat beboo;f3.l!I!iifribe met beel boojr:
ficbtiabept bia^ inaeflelt / in tecmen bie niet anbec^
Iionben (tcecRcn al^ om be gemoebecen te becfacbtcn.

't <i3een men ban eeniae nicutnc Equipagie tee See
in bat i9ijch biec boo? beticbt babbe / toass gentfcb«<
bufif/ enbe beeft b'^eec be
Lionne aen b'l^eec ban
Beuningen becfccchcct batben föoninaö Weef bp fijii
iSefoIutie om tee Sec tc befacmecen.

^e UàiniUec^ ban beiitcuc-enDeaio?fien upttet
^uptfciSjjcl^ / Die bei^eaotiatieban ben B?cbe in
Spangien bebben bpgetooont / jijnopbeeitijbtban
baec binnen
Parijs aengeltomen / enbe fcoiect gbefepc
fcbiPben bnn be S^eeren bace mee^c^ te bectnacbten/
onKe bneten/ of fp baec aengebcn of paffecen fouDcn.

i^etbectcecftbanb'^mbaffabeuc Colbert na En-
gelandt
fcbeen nocb meec tc ceculeccn alg bccbaefï te
teecbcn/'oocR toa^ aen
d'Eogeifche jbbegecn cefolu»
tic alfnocb genomen om een ^mbaffabeuc na
Vranckrijck tc fcnbcn / en bcbtfjl men alDaec gbefint
toai met g;oote applicatie be
Franfe ^ee-macbt 6in«
nentnepniBb Sacen in foobanigen fiaet te &;eng{|in/
batfe na'toojbecl ban De j@et(e Die ban Engelandc
p?eponbeccten foube/ enbe Datmen Hebt ooweden
ΙίρηϋΓ/ futel^ bp d'£ngeUehe tnet iRbote^loufl^

tnojDen/ en battoatfccieufe applicatie ban De ®?in«
een enbe Staten bie <n be confccbatie ban be
©léDe intecefTeecDen foube Bonnen conitibuecen/oni
ί'obtinecen / bat Baec ban be
Franfe 5pbe niet toiecbe
acöjepgectbeoecufiöeptDiefein 'tacnnemen banbe
gemélten boo^flagt) fouben binben/ om bat be mecc*
Bfcoecbe biffrccnten oljeen meec frptelöcft&cDen fou»
ben ftomen te beroojfaechen. 't JÖa^ te gcloben bat
aen De
Spacnfche jpDeDcfelbebooifl.igbaenBetiaem
toa^ / te meec/ oni bat b'l^cci; ban
Beuningen in f(jti
brpcfcfje boo;
veertien basb^n aen ben SefibentSas-

-ocr page 763-

SAKEN van STAET

7 5<) 8 aertflclien raoejl toojöcn; foo fclijfef ö'j^cft ban Beu-
niDgenfectOïOOteQppacititieteflenbflnDattec ticci
^ confiöentie tuffcöen Οε boojfs
twee eijchcn in 't itojtc

Se'switfcrie om te ijebbcn befcljcpüt cn

»n epn&e ban gaec bjouillecte / t)ebbcn op Def^ ciJDt
ccroliuie eDenomen om pemanbt ban tiacenc toegen
tn Vranckrijcktefenùen/ omafteb?agen: of men
Uan D(e 3Ööe De ®cactaten met öaec opgöfxecöt / en=
tieDierpftlae|)f)tieninbecfct)epbe1ScttcuIni ntct m--
aljehoomen te toecDen/ toilbe obfecbecenofniet^
enDe bat fp α«η fati^factoice anttooojöt tiaec op be»
Romenbe fltjefint toaecen De ®coupen ban öaec Bà'
tie/ D(emOitö0cbinDien(l toacen/ t'öup^ font·
öieben. , v, , ,

35'ècttoBÖ ban Roannes Beeft ban ben fóoningb
becfocöt enDe becRcesDen ptcmilTie om na
Candia te
gaen/ cnöe bJiccbtgefepDobccDecweehondercifiJei'
cefojmeecDe^ficiecenmetgemte fuUen obetb|en<
gen ; ]^ecfcf
)epDe anbece lleecen ban qualttept foube
neincIineectsOnomOefelbe tochtte Ooen.

®an De ©loot onDeC Monfieur le Due de Beaufort,
toajS
op ben twintighften tot Parijs nocö geen anDfc
tpDinae al^ alleen Die/ bat ban boo? be
Corunna bec^
tcocften toa^ na Vigo, met Deflepn om De ^paenfcöe
SDioot albaec leggenDe onDec 't gebiet banben nee
j
Jon Jean d'Auftria, om Den felbcn obec te b?cngf)en
naNederlandCi aen te (allen en cuinemi ; immec^
enlDa^noclfloesntpbingeDat ccnigbe ^cgepen Dee
boojfcpbe J^canfe 39Ioot in De }|abeneti ban
Vranck-
rijck
op De ÏDefl-jee geaccibeert foiitte toefen.

S5?iiben banDenwaeifden3(uïp'tfeDectaen Bet
Jïcanfei|ofgefiora£n/ becmeloen/
DatnaDenacht-
ften
Defec vier jf canfe(@o;Iog-^cBepen upt De Bloot
ban
Ie Due de Beaufort tot Rochel toaten a«nflljeBo=
men/ cnOefouDeDefelbe neben^
fes a acht anOece
<!0oiIogt)-^cüepen toeDec tofgemaec&t toojDen / al·
foo nien aen Dit i^of contlnuelUcH gDenegcn
bleef al.
baec op De JBefi- Ere al^ oocft De HSiDDellanDfe gee
een aoeDe aenlienltjche macDt ban ^ojloa-^cDtpen
in Eee gebucigB te blijben BouDen / Daec toe Bet aen»
boutoen en aenleagljen ban nieutocertcaojDinaice
gtoote i3o|loBB-^cDcpen (letcft boojt ginfllj.

jSaer bat Den ©jcDe gefloten tuffcBcn Spangien cn
Vranckrijck, epnüelijeft op ben acht en twintighften
3unp boo?lcDen tot Madrid flepubltceecttoa^/ foo
op 't laefl ban Defe ilaent aen 't fcanfe ©of ooefi fe^
liec aDbB^ aengehomen ban
Marieillen en upt Rouf-
filion,
Ijoe Dat gelijeBe publicatie Daec op meDe
oebolflDt i^ tot
Barcelone, cnbe anöece Hooft- (leDen
öan
Spangien op De JÜSiDDelanOtfcBe ^ee gelegen; in
Qebolge ban toelc&e een l^canfcBe S3acque alDaec ge«
accefieect / al^ gBeDucenDe Den (®o?Iog!) nn enDe
bjpgegcbentoa^/ enDemenBooptein
Frovence en
Langedoc, DatDe^^obigatieenDe Commeccie nae
cnDe ban
Spangien toeDec fouDe aengaen/foo al^ boo;
ben(@ojlogB/ Boetoel fommigBe il|anDelaec^ ban
bepDejiiDennatBniett'eenemaelBaec De^ cn Ducf=
Denbecfeecfiecen.

3n Spangien toiecD nocB altijt beet nieuto Slctjg^-
bolelt aengBenomen / mee|ï om na
Nederiandt enDe
italien te fenDen/ enDe oocU om in Catalonien conpDe·
cable macBt bp Den anDecen te Bebben.

Q^e jpcanfcBe 3Bloot onDec Moniìeur le Due de
Beaufort,
boojDcfenaengBeltoomen tot Breit cn la
Rochelle,
enDe Daec ban men boo| befen b'af-Danc=
BingBaengBeIa|iBaDöen/ Daccini^nuD'ojDje bec:<
anbect/omDefelbetoeDccomtoe te maetiten cnDe
^eeteitiefctt/ naLiflàbon. ^'ecnfp^cKec bu^/cn
O'anDecfooban.

^aec toiecDt binnen Parijs ooclï nocB fomtBD^ ben
(^Tcommcl gecoect om eenigB nieuto Soieh B<ec enDe
baeconDecDeouDciSegimententetïeecj^en ; of toel
bojDec tot ;6ecouc^ ban
Venetien ; öaec toe beclof
fouDe gegeben fdn aen beele Solontatiffen ban qua·
litept enDe jgoblelfe / Die Bacc gBeceeb maecfuen om
na
Candia te gaen.

©e mine Die De Porta ban Conftantïnopelen maeR·
te met Bet fenOen ban ccn li^icpMen (tSnbope bintten

Venetien, omalDaectebecWacenDat Din feootfn /■/,
ï^eec gbencgen toa^ tot Bet beröanDelen cnbetnahcn
ban eenen gocDen ©jeDe met De aepublgcite bon Ve
netien, enOc DatDaectocBoosB gemelcc0Em,Wnr"
Re eenen
Bailo of ?tn>ba|faDtuC na Conftantinopeìcn
toelfouDebecmogBen te fenDen; booitoienöe tìaoj=
fcpDe «önbope De nooDigBe^apieten cnbe ©aflTenool
ten mebe gebjagBt BaDDe enDe obeclebecDe i be fdbe
bti;toonDcDefSuccltfcBe genegentBepDt/ maccbjictb
niet booj toaecacBtigB aengBenomen / rnaec bat bie
alleentoiecbtgBebjupcht (foo al^ bteftmael^ mccc
boojbefengBefcBiebti^) ombcfelbe Qepubl^he te
miflcpDcn / enDe te boen becflantoen in Bate gcbmu
gBe gcootc boojfojgBcn tot befcBÉcmingge ban 't βο«
nincKcgcIt
Candia, tee ecce en ten beflen ban hacc
enDebanbegemeene CBiiRenBepDt. ^oo? ejcoicffe
enDe bichmael becnieutobe aenmaningBe cnbe pjecife
o;b;ebanDen <i3;ooten i^eet/ oen be lèteben ban
SSacbacpengebaen/ Bcb^enbie ban
Algiers alleen
Baec foo toel benaecfligBt en infonbecBepD
gcquEtcn/
bat fp alleen (fonbec bie bon Tunis enbe Tripoli ùacc
in te begrijpen) toclveertighftloeche toel o&emon»
teecbe cnbe bebolcRte <@o3log j&cBepen uptgebjagijt
Bebben / Daec meDe nu al Defe aent Sluip in Ztt
quamen.

4^aemaeI^ontfingB b']|eec ban Beuningea een
JSIJiffibe ban Den ieec JBacquf^ ban
Caftel Rodrigo
ban Dato Den feven en twintighften gulp/bebattenDe
Bet anttooojDt ban fijn ^pcellentie/ opbe hlacfìten
gBebaenbpDel©inibebanben<0?abe ban
Louvoy
(boben getlelt) cnüe een gcoot iSegi^ec ban Contea
ItlacBten; toclcfteBem befcanfcBenbetfocj^tenaen
Bun boo? te ficllcn / om De becepfte cemeöitn Daec op
tetoegetebjengen. a^e gebacBte Heer IQacgui^
fcBieefbpDeboo?noemDej©iflibe/ battet opijaelen
banttoeeaianbtlieDen/ cnaenBouDen ban eeniglie
ycanfcöe<©fficiecengebanBenen ban<©o?i08/ ouec
't toeich ban De fcanfcöe 5ÖDe geDoleect hJiecöt/Dup=
ten fgn toeten bp ceto;|ie toa^ gebaen / Doo; De Φοη^
becneuc^ban
Bergen, Valencijn, enDe Aire, tfotn^
Bet gebangen boeten ban cenige Sjngefetenenban 't
(Boubecnement ban Aire; enbe bat fgn€]cccllcntie
De boojfepbe gehangenen aen fijn stjDeBaD Doen ont::
fiam/ fooBaefiBP^enniffebanBaec Detentie t)at)C
beltomen/ oochbecboDen eenigB^ Contcibutien te
Beffen / inbien men Bet
exaftioneren ban De felbeacn
be jFcanfcBc 5öt>e opöielDt.

^at Bp Dateltjch naec 't publicecen ban De 39?(De/
DenooD ge o;D;e^BaDaeffelt/ omalleactenban i}o»
flilitept en ejeactfen ban Contcibutien te Dom ceffc
een / cnDeombegebangenenban^ojlogöte Doen
ontflaen ; maec Datbe jFcanfcBe i^coupen meec al^
twintigh DagBen op Den boDem ban De ;èpaenre
bincien toacen becbleben / cnbe jtoaece fcBaeDe enDe
obeclaf! aen be ^ngefetenen ban be felbe toegebjacfjt
BaDben : cn pacticulieclfjcb in 't (Pbec «iSuactiec ban
Gelderland, cnbe in be fiJObintien ban Limburgh m
be Luxemburgh. <Dat Dc boojfs i^toupen boben een
fcgabe
ban mecc ban hondert duyient i3qt}:DaeIDec^/
be ^ngefetenen ban be boojfepDe i^uaciiecen afg^f
ftncbelt BaDben/ boben belofte ban
t'feventig duyieot
jaöcFDaelDec^ ; cnbe bat tot ThionvUle alfnoiB
Den gBcDetincect
vier ]^ecfaonen Die fp tot
boo}De betalingc ban De booifepbe ^omme met Bacc
BaDDenafgBeboecr. ©atfe nocö fiupDen in Hene-
gouw cn ontrent Iperen gcoote Siöicntien gcb?upciï«

ten/ om €onti;ibutien te Doen betalen tegen bentel

neucban be €cactatcn/ cnbe pacticuliecldc!^ ble«
ben occupecen cenlgBe
plaetfen ban De feven faro»
cBien ban
Iperen, cnDe in De ^JObintie ban Luxem-
burgh ,
Bet ftaficerban Rodemacher, 't toelcl! ίηΰΡ>
nomen too^ ben
drie en twintighften Hàep lefìleDefl}
bat upttet boo;fepbe bleecb bat aen De 30De ban Betn
^Batqui^ ben ®jebe bolftomen toa^ gBeejcetuteett;
cnbe inbien baec aen pet^ fouDe mogen
ontbjeeclun/
battet felbe gefupplecct fouDi toojDen / foo öaefl ö»
acngetoefen fouDe fïjnjcnDe Dat fön «Spcellcntic alle t
geene ttoöffelacBtigB toa#
; fouDeonDectoecpenaen
De decifie ban Dei^eecen llöiDiateur^ / al? Oe gciic


-ocr page 764-

en O O R L O G Η , V

Bfn De tocicte fiont Set ejaminecm / eiicutam/ enbc
' &0Γ11 obfecbecen ban een i^cactaet/ Datfe feRie fiabben
■ ncmafiftt / f η Ijaec betbonDen mette JPapencn te fut
tol mainteneren tegen^ De tcanfacefleuc^.

D'igecc ban Beuningen Ijecft De boo^nDembe .HSifH-
üe aenöen
i|eec De Lionne enDe aenDen igeece De Lou-
voy
boo^etefen; enDe in l)anbenbangaet:<2ÌD.gI)e«
jfltén een e>;tcact/ 't toeich fp aen Den Sloninflö aenae=
nomen öcbben te comninnicecen. 25p pjobipe mon^
öfïinflPaeropbenïleecDe
Louvoy göeanttoooibt/
Dat bp alöien De jFcanfcge ^gehangenen aen De
gtpaenftge stjinDe toacen ontflagen / Dat ooch De gene

nebaaöte <0ouber neuc o?D?e öaD D'eene tegen D'anDec
ω ü?pe boeten tefieflen; DatmenfeDectÖEtpuMice»
ctn banDe ©jeDegeennieutoeContcìbutienljaDaeni
Qhefidt/ maet Dat men alleen betalinggfjaDgebo?:
Dect ban penningen / Die D'^ngtiefetenen banDe
èuoinfche .ïüeDeclanDen / gebnpcenDe ben <©o?lo8Ö/
haODcn aengenomen te contcibuecen / en biefe belooft
hiiDOen 80C& nae 'tpnblicecen banbcn JDjebe te bol-
boni/ ombanbemibbelcnbancontraiD<ae, blemen
inOen ©o?lagi) tegen^ ijacc bfcmogbt te gebjupclten/
bEüjnbt te Jijn ; enbe Dat befetae^jombanbeach-
teriteliige Contributien niet gefcuflcecrt tetoojben/
arn De 3öbe ban
Spaignen, foa toel al^ öaet feant
tofl^gÖepjactifeectj enbe bat be
vier ©ecfoonen Die
Jatctot Thionville bebonben ex contraöu Cautios
narilïen toaecen/ boo? 't opbrengen ban een frecïiec
fommc Die men beciefit lua^ Dat bolbaen foube toefen/
tn Datfe baec pp fouben toefen bectcocften/ jflnbefp
nopt in eenige betentie gBetoeefi / ofte al# gljebangei
neu gj^etracteett. ^attet bnpten toeten ba» ben ίϋσ'
tiingötoa^/ bat fgniSioupen fouben beflaenplaet»
jen Die onbec
Ipcren fouben ceffoitecen noc& te be»
ftoacen/ enbe bat fuicfi^stjnbe baec infoubetoi^ben
boo?|Ïcn; maecbatöetltafieel Rodenmacher, febect
èct aeiigaen banbe laefie ®?ebe/contentieux toa^ bec»
blebcn / uibe bat tegen een becfp^ech ban battet nocD
bp De anbcc bifet foube tooiben/ be g>paenfcDe een tijt
langO (Duacnifoen beecingegoubentjebbenbe/ ben
öotiinab fijn JUBeeflet foo toel alfp cecfit öab / om &et
jdüe te bcietten/ enbc Dat be ©eec jKacqui^ ban
Cafteirodrigo geabufeett toa^ ontcentöetgeenefijn
€b. in fijne KSifftbe jepbe/ ban battet boo?noemDc
itafiecl be ^paenfcBe boo? 'tpaclament ban
Mats
fouöEjijngeabiubiceect. b'fêereban Beuningen ijeeft
bccfocbt Dat bem een fd)?ifteli}cli anttooojbt op be
boojfs Wachten mocbt tee öanbtgefielt toojben / enbe
Öecft bp bie gelegentfjept toebet bpb'teecbe
Lionne
tonieut fijn boojige in|iantienonn;entbetaf-öanbe=
lm ban bc ?&iffecentenobecbep?etenfien op
Condê,
enDe anbece plaetfen ; toaec op fijn «Öb.fonbec&em
vet baec op te teplicecen/geanttoaojtgeeft/Dat bp ben
soningtj op 't geen De boojnoembe pjetenfie aen^
Binaö/ cefolutie foube too?bcngl)enoraen/ enbc bat
befelbe bem noch bie toeech foube toojben began^
biflljt

b%ec ©Jin^ ban Furftenbcrg Öeeftfiem gefept o^
t?e te Ijebbenom totboo^ïtoraingljcbannieutoebeci
toijDccinge / geïijcfte officien neben^ gem
(Beuoigen;
mitcent Defe gljeappieöenbeccDe 3^iffecenten aen te
toenöen; maec Datfrin «Sb. betmoebe Datmen ontcent
Ijet abmittecen ban ^cbitec^ aen't #canfcl|e tof biffi,
tiel foube 5ön / enbe tooo? al aen Defelbe niet toillen pels
lm bebecifie obec De fuitenue,banDe toeIcBe De
ftfie toiccDen gftefept fjaectetailïen Dienen : banbat
oeen
vafte Steden enbe plaetfen boo|3&epen&entien
ban anbece biecgelliche f laetfen in 't ca^fubject/gece«
puttect Bonnen toojben ; ebocf» miflcöien toel of Gons
onbec Aeth cefo?teecbc/ ofnict. tp&eeft aen fijn
en ooch aen be ^eecen Jlbiifïec^ eentoefen / bat
w ceben enbe genecale bifpoptie ban 't hondet c rienfte
«ctiitel ban 't €tactaet banbc ©pceneefcge (©ebecgi^
toi niet Jaet bat aen be boojfepDe
diftlnélie pïaetfe gci
Beüentoiecbe. ©p Beeft ban alle^ communicatie ge»
geben aen be ileec w^abe ban b'c.
Albans ; enbe
fijn Cb. Beeft acnaijenomen bp b'ïiccc de Lionne

Acht-en-^vetrtighfie Boeck. 733

gdijd^e brbboicen toegen^benStoningBfgnlI^eefiec 1^68.

te Dom / al^ bpD'ï^eec ban Beuningen Doojlafl ban--

Üatc i|o.|i@og.aeugetoent3ifn.

a©oen^agfi laefileDcn toa^ inDcfmnocögcencea
folutie bp beu »antu$^ genomen j enbe fpiach b'i&eec
vanLouvojr metb'jieec van Beuningen., al^offijn
JUSajeflept boo| be ^ecffl op fijn p^enflen met ge
moebe beBoodijcIte fati^fiactte foube moeten Bcbben/
of bat ftjne €coupenin'te?aeffci)apban
Bourgoi-
gnen
fouben gaen logeten/ tot bat be ^paeufcBefou^
ben Bebben gecefolbeect ombieaenftjn jil^jeüepc te
gebcn
5 maec Bp fcfijeef niet te toeten of baec op flaet
temaechen toa^/ enacBtcnietteminbatbitftonbe
bienenom D'opmecltinge banbe gene/ bie Baec in befen
inteceffeecben lebenbighteBouben.

iPoenmael^ i^eenmbij^ Slacöt banbe JFcanfcljc
€)o|ÏinbifcBc Compagnie inbe lianen ban St.Lums
binnen Dit ]9ijcB aengBeBomen / bat ban
Madagafcar
Bectoaect^af-gefonDentoa^/metaSjiebenaenbetce».
een ©icecteucg / ban bc toelcfte niet bcelgecugöt^ ge»
marclit toiect. 3&aectoifctecBtccgefegBt bat befelbe
inBlelben/Dat D'onDecbinDinge niet bolDoetaenbe Bope
bie men geDabtBabbanbebrquaemBeptban'tbooj* <
noembe «iEplanbc/ om alöaec een plaet^ ban
entro
reposboo?
ben Ijanbeiin Indien aenlefldlen; enbe bat
mit^ Bet afiUcben banben ideec be
Ligue, toelchc
cecteuc obcc be Banbel op bc liufl ban
Cormandel fou=
be
itjn/ b'tecc Caron bectoaec# toa^ bectcocften.
©acc toa^
b?p toat fiecfteopbe^cBepengBetoeefi/
en be lufì tot be ginbifcBe iSepfe bp beel bic Baec op be
felbe geembacqueect Babben/ b?p feecbeftodt.

IBen toa^ onbectu|f(Sen flabigb beflgB met aïle
Bet geene ficechen ïtonbe om be jgabigatie ban bic
öijcft op becce enuagelegengBetoefienmeecenmcec
upc te fettcu; enbe toiecbt nu toebecom (ïeccftgBes
fpjoochen ban een .ïaoo?btfcBe€ompagnie/ toelcfte
boo? flöbe ^eucftcn gBefo?meect foube tooiben / enbc
tot be toelcfte ben ConingB mettet inleggen banna»
table fommen upt fijn f^inantien flfn <i^nbecba»
nen foube toillen encoucagecen. i^etoogbmeccftban
befelbe foube jijn met be ^cBepen ban befe.Conis
pagnie op IHofcobien enbe op anbece <guactiecen in
Hèofcobien enbe
't j^o;ben te Banbelen /enbc allec:=
Banbe XPacen ban Daec bicectelijcft obec te b2cn=>
gBcn.

^aec toaccn ootft eenige pacticnltece befìgg mettet
tocflellen ban ^cBeptn / om op De Utufï ban
Gunea te
BanDclen.

3ten beSioben/ bietentöbibatbe€ngelfcBein't
bEfitban
Cajenne jijngctoeefi/ albaecBaccbecbïijf
habben/ enbe Die becmtt^Bcttoebec-fteecen banbe
felbe Colonie in Banbcn banbe j^canfcBe/ ban baec
becjaegBt toaccn/ i^ opnieuto^pecmiffietoegeftaen
om Baec baec nebec te fetten.

(©ntcent Bet affenben baneen^mbaffabeucnaec
Spaignen.toa^ nocB niet gecefcibcect; b'l|eec Colbert
toiect nu gefent op fijn bectcecft te fiaen / en toiert upt
3Lonben gBefcBjeben bat ben Coningb ban
Engeiandc
ban fgneijijbeoocfteen^mbafTabeucaenbiti^ofge^
bifpicccct/ maecnocBnietbecftlaectBab.

(@ntcent Bet fo;mecen banbe jFcanfe.fi0ilitie/bielen
eenige nieutoe belibecatien / enbe be gebacBten gingen
befelbe in Compagnien ban mlnbccgbetal/ ai^ban
hondert, op Bet toeltó fp boen gbefïelt baacen tebecf
beden ; foo om Die mecc Compleet te bebben / betoijl
beel ban b'<@frtcleten/ booimibbdbanXupben bie
ban Baec bepenbeecben/ eecbec een ftlepne al^ een
gcoote Compagniecompleetteftonnen maecften/al^
om mette mecc fpoet/enbe mette min gecugbt be MBi^
litie te ftonnen becgcooten/ toanneec Bet ben ConincB
gecabenfpubebinben.

^en l^oning Bab aen b*]^eec ï^ertogB ban Roanez
(al^boo^becBae t)toegeiiacn een notabelgefojmeecbe
©fficiecen/ enbe oocft Suptccen upt bc
Guardesde
Corps,
met ficBna Candia obcc te brengen/ maec
bic pecmiffïe i^ febect eenigbe DagBen toebec ingetcoc^
Sen.

b'föeecbe Groote toa^boennocBteParystoegenö
ben Hectogb ban Hanoi^er, enbe Beejï op ben

twec-

I

il
il


-ocr page 765-

714· SAK-EN van S Τ A E Τ

1068 weeden Aügüfti ÈÉh Cowfré bàri Dme&e'
^ öaaötcïi i^fcc fSn l®Eeffec ontfanamj toacc uptte
bctmoeOcn toa^/ Dattec nocb ceniac otibecBanoelinae
ban bdanQÏHnet Dc feföe op Ijtt tapijt toacc.
■ ^eöfrtö«ftb'i^fcc<J5!aDeüan sc.Albansöoojccn
25iIietDfni|«c ban Beuningen Doen toeten/ öatfijn
«2D. met Den üeec De
LionnetOtSc.Germain IjaDt
Bcfp?oocficn/ in 0rtijcl«
finali fijn €D.upt Bern üet^
fiaen öaDÖe ftjn geDaen te 50"/ öat ijpbebinDt/
Datmen &et toecch toan
Condé feectrc IjectenljaDj
ttiacc Datmen ecbtcc fcljcentemoaenlijben/ Datbp
ontficnteniffe üan minnriijcit bccOjasbaen^cbitcrsS
gijcfnümitteect toictt/ of
Condé toa^DepenDecenDe
ban
Aeth, maccnict; of Condé, fci)oonöetDrpen=
DeccDe Dan Aeih, onDec De 3&ipenbentien in Ijet ®cac=
taet iiptgcDjucftt/nict mocfï bcgtcpen jijn/om Dat Ijet
een BefojttficccEDe f lact^ toa^.

^((e De becanDccfngcn inDecefoIutienbiebantpt
tot tijDtboo;8£baHen3tjn / caecbenDe gctcmplop Dee
©loot ban
Monfieur Ie Due de Beaufort, te toeten om
Die ban De ïlullcn ban
Galiden teboentei^up^ftee:^
een/ ofte nae
Lisbone te Doengaen; infaelijcft^be

facmci

..... _ . ____________ ;ane'Dieboo?(ieUin=

Qen enbe beccnbeeingen in be cefolutie 3ijn boojgbelio-
mcn/ en t'eIc{ien^becoojfafchtuptbeljcEfföcpDenen=
De t'elciten^ üecanbecenöe abbijfcn : ofombatgIj£=

fegöt toiccbe b'eene tijöt bat in Ponu|>ael allr^ tiiüe
toai/ cnopeenengoebenboftRonbt/ nföatanbec^
upt
Madrid abbtjfen quamcn bat allf^ in Portugaei
toebecom otjec öoop foubeleggm ; Daerbanmennu
aen 't fcanfe l|often ijoHen üerfeocitcit toefenbe ban
De cecütetoaecljepbt/ foo bicfoo toa^
üiccfnu becefo;
lutie göcnomen : al^ bat De fcanfe ©lootonbecbe
i^eecicrtog!)
de Beaufort toebccgehecïtin batöijcfi
foube toecDengöebefacmecct/ 'tSolcfiafgebanciit/
enbe De ^cöeepenaenDetoalgelegbt ; beljalbencnbe
bebouben^ Die tot
Guardes-koften fouöcn gtjecon^
tinueect toojDen. ©nDectuflcbcn Weef anDetfmtg
noch toactacjtigb/ foo al^conjleccDeuptbecfcbepbe
becrae abbijfen ban
Provence en Longuadoc, Dat
tot
Toulon enbeoocft JVIarfeille niet aHeenbeaen:
luffenDe ConingösS-^cöeepen enbe (0alcpcn toiecDen
aep^epaceert / enbe onbecfjouben nae DeDoojen / raaet
Dat ootft tot
Toulon betfeljepbenieutoe^cbeepen/
tnbe tot
Marfeille nicutoe (ffiialepcn op ftapel fionben/
enbe toaec aen neecdiaö enbe met pjefiin aöcarfaepbt
toifcbt ; enbe Dat onbec be booifj ©oiloglj-^cfjeepen
tot
Toulon eeniglje nieutoe toiecDen aenjöejielt in
Cfiartrc / (anaöte enbe toijtte / Die paflcecDen be
fltoot|lc <©o?log|) ^cöepen/
bieinEngelandt, enbe
mbe
Vereenighde Nederlanden tOt nocf) tOC gebon?
Den toifcben/ alfoomenin
Vranckryck t'eenemaeï
fepDe abecefolbeett te toefen bit ^tjch in maabt^nbe
lupPec tee See te Doen tceffelijcft aentoafïi-n / enbe
oen geen anDece bjeembe ^atie baec in te toiUen ce^
Deren.

Jl^en Ijceft ooelt boo; befen gefegbt / foo gaefl
ol^ be ftoninginne gcluchiglj bcclofi foube toefen/
'tgéen nu alle Dagen bectoacbttoiecbt/ Dat aï^ ban
De Stoningl) met be tioninginne/ enbe be gantfelje
topaie familie enbe alle d^jooten ban
't 3|of tjaec foube
begeben {jtböen op eene gcoote langfjbupcige tepfe
Doo; alle be ^jobtntien enbe nieutoe eonquefien ban 't
{Ïijelt i enbe bat bic boojgcfidbe tepfe toa^ om.te Due=
ceifi een jaec iangl^/ enDe meet; ( immee^ toiecDt
göefeabt) foube befe tepfe af
5ijn/ maetljaceiTaaiei
Üepten (nae bat De
Couches aÖe-epnDigbt fouben
.toefen / (ionben te tepfe nae
Chambor, een ^o-
ninchltjelt i^up^ omtcent
Bois, op De pebiece De
Loire igbeicgen / enDe aïbaec eenigöen tijbt te bcEiiIij=
ben / enDe boo?D'acnfeomenbetointec maenDcnbeCi
toaect^toeDcctefteecentot
"Parijs, enbein'tpalep^
des Thuillerics te i){ijbenIoaeecenbegebecIctointec-
ttjbt obee.

iCot ^mbaffabeuc nae Spaignen om albaet uteft'
Decen / koa^ nu ba|ï geflelt
Monfieur TEvefque de
Beiiers
, Doen Klmbaltabeuc in Poolen getoeef!/bie al

ban Daec toa^ bettcocRen/ enbe eecfibaab^bmncti , j
Parijsbectoaeljttoietbt; loöSj

®p Den fefden igb j^eecban Beuningenbooibmi~·
ileec De Lionne e pnbelijcR toegefonben be^ Coninnhi
anttooojbt bp
gcfcl)?ifte / op be boo?gecoecbe .nai^be
bon Den JlBatqui^De Caftelrodrigo, cacclifnhp(ïi«fjth

jaaajefiepti p?etenricn opeeniabebaliepIaetfnUnlic^
j^eberlanben / ban inboubt al^ bolgbt t

LeRoy ayantentendudu Sr.vanBeuninge Am- Sjc.
baiTadeur des Eftats Generaux des Provinces Ì!,'to
U η ies , la refponfe qui luy a efté fìit par le Mar- ff ,
quisde
CaflelRodrigo, Gouverneurde Flandres, fur Ia Β«ηιΓ|
demande de
Condé, & du Fort de Lincq, en execution
de la Paix, laquelle refponfe a efté, que les plus grand
defir dudic Gouverneur de Flandres ( fecondant cntel
à lesintencions de la Reyne fa Maiftreffe ) eft,de don-
ner au Roy coutes les Satistaiiions qu'il pourra raifon-
nablemenc defirer, & qu'il prie à cette fin ledit
Sr. vt»
BeuningeAi
procurer qu'on luy donne vne fpecificatlon
fans aucune referve, de tout ce que fa Majeilécroit
pou voir pretendre, avec les dedudlions de fondemeos
fur lefquelles elle appuye fes pretenfions, afin qu'il
puifle fai re re flexion neceiTaire, ou q ue i'on en puiffe
con ven ir par un bon Accommodement, qui tranche
parla racine tousles difFerensde part&d'autre, qui
pourroient caufer des nouveaux Troufales, & qui
i'on demeure d'accord de tout ce qui concerne 1'exe-
cution de la Paix, 6c Ie reglement des iimites, àquoy
de fon cofté il apporterà toutelafacilité&lacandeur
que 1'on peüt defirer.

Sadite Majefté declare en premier lieu qu'elle n'a
d'autre intention, que d'entretenir inviolablement la
PaiXi r§ns aucundeiieinprochain nyefloigné, de la
troubler, pat les pretenfions qui ne feroient pas juftes
& bien fondeés ; qu'elle fe promet auffy de 1'equité de
la
Reine Catholique, que fe troavanc raifonnablement
& bien fondés, elle luy enferaraifonaveclamefme
fincerité que fa Majefté de fa part àrexecutiondelt
Paix, par ia reftitution de toutela
Franche Comté, oii
fadite Majefté, fi elle avoitvoulu agir avec tnoins de
conil«nce,&d'honnefteté qu'elle n'afait.pouvoitaife·
ment retenir des bonnes gages, pour s'aflèurer plaine-
ment de la mefme execution de la pare d'Efpagne, eo
ce qui regarde les appartenancet Sc dependancesdei!
places cedces.

En ifiW lieu, fur Ie defir qu'acefmolgné ledit Sr.
Gouverneur de Flandres, que fa Majeftéexplicaft,
fans aucun reierve tout ce qu'il croit pouvoir preten-
dre defdits dependances,elle declare avec fincerité,quel
j ufqu'à prefent, elle n''a autre connoiffance, qu'il y ait
des places ou poftesfortifiés < qui dependent des lisur,
quiluyonteftécedésparleTraitté, que CW^, qui
depend de la Chaftelenie
d^Aeth, ée Ie Fort de Lincj,
de celle de Bergue, & on luy a dit aufli que les [Efcfu/«s
de Nieupom, & quelque partiesdela Contrijchtrft
pouvoit dependre de la Chaftelenie de Vume', du
reilc ledit Seigneur Gouverneurdoit beaucoup mleu::
fgavoir que ladite Majefté &qu'aucune autre perfon-
ne, qu'elles, font vericablement les dependances de
toutes les places ou Chaftelenies du Pais Bas. Cepen-
danc afin qu'on ne puifle fGup5onner que fadite Maje-
fté ayt aucun deflein de mettre en avantd'autres pre-
tenfions de Ia mefme nature apre» qu'on luy auroit feit
raifon fur celles-cy, elle declare encore^'elle a bien
à la verité ordonné à fes Intendans qui font ftir les

lieux de s'enquerir&recerchertouspareilsdroitsqul

luy peuvent appartenir, mais que fientrecySe ftw

mois à compier d'aujourd'huy elle ne s'expliqued i-

voir trouvé d'autre poftes forcifiés, dependans des
placfs cedés, que les trois qu'elle vient de nommer,
elle fe lie volontairement les mains, δε en donneö
parole royale, auxdits Miniftres de ne
vouloirpto
frettndreny demander *ptcs lefdits trois moisexpir«
aucun autre pofte fortifié qu'elle euft decouvert de
nouveau eftre des dependances
des places qui luy ont
efté cedés.

En iw/iiwff lieu touchant que ledit Seigneur Gou-
verneurde Flandres a defiré del^avoirfurquelsfon-


-ocr page 766-

en OORLOGHj 't Achti-en~ve(rti^fie Boeck. 735

'— roSit» wiï^pöürvöfrieefóiidetaeBs» fttfyitijtì-'à
lifélé TfsHEéj Öfil f)»cle «tìtefttìtìficìlairii: fi tteci
il Höfsdtftout tóiWipifeé, & iritöiïi^ifcfalsfuKIe fafe-

iuorsdf tout es mómmimisiair ie

ie&desdepetiéàiKé»fqii'lÌtt^yàpetSidetiù hiotìdè,
bod prmtii éepBÊöa iöditlfltèwft, qfüipuiÖë nler

quVfléi ti'*]ìpitftiefìMttC tOdM&tUifilegicittitiineOtati
Roy qaé iBffdiÉa miiaed^o^ eiksMpendeht. L·»
feule
^iniiiofi ^ui peiKdönüAilite a^céeladéeìM, eft
de r^avoir flttt^Mp»fi¥eft <^tm*hlmimt dèptndttm
O» nmt tCm UéftciHis CzfpóùlrfiextiépHaadedite ^ut

kt foflet PdrHfiéf^yfueJifmtimi nedoivtntpatflii-

wehtriTinèi^, tk» ü6 ptüt f^tt plas frhidUi ficè
n'eft qWe fedrt SeigAtut GoöVeitféür de
Fkùdt6s faffe
voir daaa ie TfftiteéqUele» MinifÏfQsd'ErpagneayeDt
pris foi«<feÈifetóeft(feöetifedatlfe (àPtacefMades
fofiesfittrfiéT } cdnimftfiu Contfilire qustad il eft parlé
defdits dépemfehöee 0» ÓÖ
Ut eei öKks ; di ^Uelqei
nor» ^u'elltfpmféfiti ^teeppeüéti
eÊparcoOfequent
quand on les nommcroit des
{οβΰΐ fertifiés.

En quatriémèWtxih Majeftédedarequepourjuger
en ce rencontre lafeule qutfitm, qui peut tomberen
quelque cotrténtion qui eft «He en fait 6e non pas
üu droit qui eft inconteiftaMe, C'eftàdire pour ίςα*
voir ii tel OU cels poftetibàtdepeudaDSou nond'uo
lieu cedé> fadite Majefté eft preftedticonreatirqu'il
fe faffe fur les lieux une enCrCiÉÜe
dit Cimtmiffaires
deputê de fm&d'aufre
Icette fiaparleursiMajeftés,
& qu'ih éxamioent
6c difcucrast ca fait tant fur les rap-
porta qu'ils pourronc ScdevfOtiEtireedesfubjeasdes
deux coftéS, que fur lespiece»e£efcritsqulpeuTCnt
regarder «iét aftkire» ft Majefté ne doutaiu j^squ'il
ce
ioit Facile de k terminerà Pamiable, fi de la part
de
l'Ejpagm oB y veut appörter Itt tnefmebonnefoyi
& candeur
qu' elk fera de Ie üeflee. F^iit à Sf. Gfmuht
esLêye, lepftMltrf/mr
d'Aojift miUefiìtcttufaixante
&huit.

Slgné

de L I O Ν Ν E.

DEn Koning hebbende v«rftaee door den Heer
van ëeuningen» Ambtffadeur vande Staten
OeneraEl der Verectiigde Nederlanden 't ant-
woordt *tgeene àen hena gtie<»en is geweeft door den
Marüuis «feCaftelRodrigö >opdei!é»fch van Condé
en'tFort Liflcfc In executie van de Vrede» hetaot-
woort ig geweefti dit d'aidewpwMAe begeerte vin den
gefeyden Goaverneur vsin Vlteficferen (n&vot^de
claer in de intentie vBO de KoirinfinneiijtieNfiefte-
reffenii) tegeveoaendenKonl&ghalIedefatiftaöie
die hy redeliick foaée koimen begieren » en dat hy ten
dien .evndemdréi& voornoemden Heervan Beunin*
gctt te Bevört^a, «iw tnen hem geeft een verklarin-
eeifontler «öige voot'behoudlttge, yanai*tgeene
ajne Mijefteyt gdoofttükoimeBpretenderen» met
de Deduöie der fondamenten» op'twelckehy fijne
pretenfien fteuot > op dat men magh daer op een
noodlge refiexie flemen, of d« men mochteover-
eeü-kMöen by «n goedt Accommodement die daer
döor de *«irrn iffnyt der difffciwiten van d'eeo en
tfaaders zydedk mochten ntetiwe Troublen veroor-
ftecken » w» dat ffiiö te Vreden blyft ia *t geene d'exe-
wtie van de Vreede concentótìrt, en't reglement ven
OTÜfflïten, wsertöehywnfijnent^enaldefaci-
liteyt, en defuyverheyt ftl brengen die men kan be-
gitteti.

SI5oe8efcydeM8|eftèytdeiClàie«ttereetfterinftan-
bS^Ì fiy jgeen indere intentie en heeft als ouverbre-
de Vredete onderhouden » ionder eenige def-
^Vfawofaaby, defelvetetrcmblcren, doorpre-
twen éte niet i-edeHjck en wel gefondeertenzyn,
|ÖÖCk hy fichbefeoft van dt rechtmatigheyt der Ca-
^IJctoe Könihglnnedie fich foo redeiijcken welge-
^oeeit'Vindt, dat fy hem feite vreden ftellen met
«eWvcoprct^gheydt die fijne Mijefteyt van fijnen

_________ , ____lè^Traftafenjbydereffl-ι<ί<ί§.

Ritìd Vin ilfëlFfiwfciie Cotntè ghedàén heeft ^tór--

flj« fëfeyifi! Μ4<ίίΙψ tòà hf Iad(few!lteti3et)gaen
Mtìéitfyttiinmà^ ee eerissdilieyfa&by de-
tte , feàtìdi· lïitfttótÉil^fcHoitefEtóOT ìigfótì·, óm
fich c'öenéim»d te veffekatMiùMfèiviféxeCiJtiiiwin
wegen Spatie», in'tgefeöè iaötfkc déappareritien,
en dependentien der gecedeerde plaetfen.

Ten tveeden. op de begeertedie den gefeyden. fleer
Gouverneur van
Vtaeudtrm bétuyght heeft», dat fijne
Majefteyt foude verkJaren Ibnder eenige voor-behou-
dinge al 't geene by gelooft te konnen pretenderen der
gefeyde dependentien, hy declareert met oprechtig-
heyt, dat hy tot noch toe geen andere kenniflfe heeft,
dateer andere plaetiea of gefortificeerdePoftenzyn,
die dependeren aen de plaetfen, die hem by hetTra-
(^aec gecedeert hebben geweeft < als
Cottdé diedepen.
deert aen de Caftelenie van Anhy en't Fort Linck
aen die van Bergen, en men feyd oockdatSluyfen
van Nietlpoort» en eenighe partien vandeContre-
fcharpen konden dependeren een de Caftelihie van
Veume : *t rtfterende den gèfeyden Heer Gouverneur
behoorde beter te weten sis fi]ne gefeyde Majeftèy t of
eenigh ander perfoon, welcke de ware dependentien
vae alle de plaetfen of CaftelJeiA van de
Nederlanden
iyn, OftdörtufTchen op dat rnHrnietenmaghdenc-
ken dat fijne gefeyde Majefteyt eenighdeflèyn heeft,
hier naer andere pretenfien van defelve natuere na dàc
men heni

vandefevoldaenhééft, foudevootftellen,
by decIsFeert noch dat to wel waer ie dat hyaAtt fijne
Intendanteu opd» piatti &^c(eeeordùati(jétT heb-
ben , te vemetMii en te fotìAen na al fuicke gelljdca
rechten die hem mochten toekomen , maer aiföo tuf-
(chen dit en ifrirmaenden, te tekenen vàh defen dagh,
hy fich nietencxpHqaeeftaedereeefortificiierdePo-
fteai die aen de gecedeerde pfaetfen agenderen gevon-
den te betten, at^defe
drie (^e hy komt te noemeni
Hy bind fich w&ltgMijck de handen, en geeft fijn Ko-
nighll/ck Woofdt aea de ge&y de GAi&i&rs niet mefte
te willen pretenderen ηοώ eylïfcheneenigh ander ge-
ft>rtifice«de Pofte dis hem op nieuwe mochteout-
dedkc zyn, der deptndontien <ran degeoeördepiaiSt-
fen, na
àedrie maanden güexpireert.

Ten derde»! rakende dat gefeyden Beer Gouver-
neur van
ylaendere» heeft begeert té weten (M wac
fondamenten fijne Majefteyt, fijne preteoGen iteunt,
hy feydc, dat hy fich felven feer gemackelijck op fijne
vrage koede antwoorden » want om de fondamenten
te^n, hyhoeftniet meer als 't Tradtaet te lefen, die
foreeckt in termen foo klaer, foo net, fonder dobbel-
finnigheydt, en ont wiftelijdc op 't fubiea van de de-
pendentien, datter geen perfoon indeWerelt , die
ongepafiloneert tot de gheièyde intereften kan ont-
kennen , dat fy alle foo gerecmelijdc aen den Kooingh
behooren als de platitfen aen dé welc^ fy depeadeien.
De
eenige iuefih$ die daer op kangeroext worden ,
is te' weten,
effuicke offulckt Ïofte ü rfétrl^ck de^eade^
rende of niet van fuhke getedeerdeflaetfe.
want voor
d'exceptie te feggen,
dat de gefortiffeeerd» Ftfiemhoe
ml jy deptvdentt beer princha^ niet iehmrem te volgen,
daer co kan nletjbeufeiacbtigerzy&, ten zy den ge-
feyden Gouverneur van
ylaeuderen doet fien io 'c
Traftaet dat dfi Mintftera van ^pangieu acht geno-
men hebben defb daufulen te doen létten, (
tritgtmo-
men de gefertificeerde Tofien)
gheüjck ter amtrarie,
wanneer men fpreeckt der ebefeyde Dependentien·
weer men defe woordenleeft : vtm-oatmemdiemk
genoemt mochten loorden, en dien Volgende j ab of die
gefortificeerdèTefien foude noemen.

Ten vierden, fijne Majefteyt deciareert dat om te
oordeelen in defe bejegeniMh de eoM ^veftie, die
mocht vallen in eenige cwiftioge» die is in 't doea
maer niet in't recht die ineonteftable is : Dat Is te
fej^n, om te weten, of fuicke en fuicke Pofte is
dependerende of niet » van een gecedeerde plaetfe,
fijne Majefteyt is geroet te coniènieren dat men een
fkmenkomfi» op de plaetfen doet > van
Gmmijf*'
riffen gedefuteert van ^eentnd'mderei^/dtt
ten dien
eynde van hare Majefteyten, op dat ly examineren

1 β»

ι
ί

''4

t

I


-ocr page 767-

716 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Viiiift Vereenigen dit recht fooopderapporteti, diefy

behooren en konnentreckenuycdeOnderdanen van
- beyde zyde, als uyt de Schriften die defe faecke is
raeckende; Sijne Majefteyt en twijfFeltoietof hetis
gemackeliick defelve op'cminnelijckfte te termine-
rfen} foo van wegen
Spangten men wil brengen foo
;oede trouwe en fuyverheydt » als hy fai doen van de
ijne.

Gedaen te St. Germain én "LayeAin eerfieu Augufti,
fifittn honden acht ea fefiigh,

Wai Geteeckent,

De L I O Ν Ν E.

©ρ fotth'f t aenflontit^ otìcc atti ben i^eec JHSacqui^
öe CafteiRodfigo, Otti baecop De rcplijcftebanftjn
Cjccellfntte
te ftebbcn ; cnDe tJctogl boo? ijft tìoo?f3
anttooojDt/ fjjnéoojDed^/ DentDegijflcopmttoai^/
om Ocfe aeöeelcfaEche bppiobifieteDoenftommaen
Commiflàrifen tobecjtjùt^ am teflcllen/ enöebat
bare mcbe re(rec):ùct}beapp?cIjcnfienboo?gI)ejEi?edpf«
teecDc feptcKcitljebgy bie in 't fto?t be ©Kbe foube
tnogeti tcattblecmiPibe goope tofetbt gcgcbenbat
be biffctenten tuiTcljen partijpen onbcc anberen in bcc
minnc afgf)et)anbe tfoubefionncntoojbcn ; foolton:
be I)|a niet ften bat fijn aenìoefcnalbaeclangecnoa·
bigb toa^/ fcöjeef bicnüolgenbe fïjnfaecftcnbaecöe·
Η£Π te fuHcn Defc&icRen / bat öp tegen^ 't epnbe ijan be
loopeube iKaenbt in flaet niocijtsijnorateiionnen
bectcccften.

3^oegt|be baec bp/ bat gaec in get bao;f5 ant>
inoojbt onttoijffelöcB aenmercftenfouben/ batbaec
inne niet alleen betbleeben totccbt bp be fu|Ïenue ban
bat b'c^crptie/ blebe ^paenfe fonoeecben opbeba»
fïigöepbt enbe be jpoitificatien ban be gl)cp?etenbecrbe
plactfen t'eenemaei inabmifTabd toa^ ; maec bat
baet bp alleen tot bifcuffieban Commifiatifen / enbe
bp ontllcntenifTe baneenminnehjcbcobctcenhomlie
tufTcÖcn bEfrtüe aen geen ïllcbitEC^ gfiejleït iuiecc
ben/ be bifputen bie oUcc öet bepenbeccn ofte niet
bepenbccen ban be boojnoembe plaetfen foube mo:^
gen obecbIt}bcn
; niet teggenflaenbe men (leg beet
onttent niiiOeliJciten met b'lleec (6?abe ban öinte
Albins bp monbe Ijabt berftlaect / gijelijcft booten
BÖefipöt i^. tp Deeft op 't een enbe anbcc fijne con=
nöecatlf» acn ben i^eec de Lionne gijemoüeett /
maec op [jcteerftepoinctbonbtöP fön «ïEöclöfpton·
berfettflijcft / enbe op 't anbec fepbe men / batöet
tijùt foube 3θηορ llicbitct^tebenctien/ inbienmen
fagl) battcc biffecenten boo?bicIen / bie boo? Com-
mifTattfen niet üeccffent Uonben biojben.

b'ïleec HlmbalTaöcuc Colbert i^epnbelö'cR op ben
feilen naec Londen betttocFtén / enbe toiccbt fecc
flerch gfjcfepbt eenigge notable inficuctie mctftcgte
teagen ontrent acngaen ban een Tra£t:£tct van
Commercie met Engelandt.

^u oojbeelbe men battecinbienfl tuacenbanben
JSoningD boben Bet aijf Regiment ^toftfec^ in be
twintigh b)pe Compagnien ban bie^^atie/ toelche
tot minbec folbpe toacenaenggenoomenal^becapi-
tulatie tuflcljen bie fticoon en Cantoni iua^ meebe
Diengcnbe; bit too^mctoogljlupcftinglje/ enbe niet
te min niet fonbèc MaittenaenbejijDebanbeboojfs
Cantoni tot noch toe göetoïïeceect ; maec betoijl men
onlangf)^ bec fcfcec foibe op noci) lagcc boet heeft
taillen b?engl)cn/ enbe ban fes ïïijtibaeïberé gooft
booi hooft (be (©(ficieten baec inne göeceec&ent)
op vijföijcibaclbct^Dccfttoillencebuceren/ inplaet=
febat bp beoubeenbeboojeenighejacenbecnieutDbe
capitulatien boo; pcbec jHHan ieven i!ï0o;baelbcc^
tee .ïiaaenbt berfp?oocften toa^ : foo jijn befe bagen
S5?icben ban be ïicgeeringlje ban Switferlandt aen
be Capitcpnen banbebooifsbjpeCompagnienaeni
BÖehomen / bp be toelche Ijacc acnbcboolen enbe
(Irictelijcft göeinjungcctt toitcbt/ op pccne bance^
bellie / tiaec met gace Compagnien upt be^ Sto^

nfnglj^bienfitebegeben; cnbefoubetegbelijchfcM:
ben^ aen ben ütoningft ban toelgijemeltcn Regit
cingOe aengfieftomen
ìtjn/ bp betoclcacgijeftlaeoht "—·
foube tDo;ben obec becfchepbe notoice manquemen«
ten/ in 'tnahomen ban't geen met be Cantons bn
be Jongöfie iScactaten berfpjooefientoa^; mctbeê
foeclt ban bat alle Ijetfelbe foube moghcntoojbcnge^
ccmebieect/ enbe bat ha^c be tueet gljebaen tnimijt
bJo?bcn/ of fun .flàaiiiiept^ intentie toa^ bare tote
bccbltibcn of niet; fp üiiecben ggefcpbt anttnooibt
baec op te becbiacgten/ om tnecnghmetalebneen
ftonilïe/ todcfie in Odober aengljefìelt foube
ben/ enbeopbekuelcfieoocftbe Grifons enbeanöere
<i5eallieecben Honbcnbefcö?ecbcnte ijjojben/ nabet
cefolutien te nemen; enbe toiecbt (ìecclt gBefepbt/
bat begljemoebecenin Switierlandt mere enbe mete
ban Vranckrijck abalieneccbcn / enbe fret fc[)eencn
te inclinei'en/ om mct Spaignen in eenigj) engagé»
ment te tteben obec be fecucitept ban 't Hcttogi
bom ban Bourgogne, enbe ban ben ^toet ban Mi.

lanen.

'til^etch ban een Compagnie binnen bit Sijcit/
om upt het fclbe crnnotablenganb^linallequactic
een ban 't Noorden aen te (ieïlen / luierbt gcfcpiJt tnrt
meet enbe meet pbec gebjeben te toojben.

^e ^olontacifen / toelche ban baec nae Can-
dia gingen met eenigge ggecaffeccbe #ffitiei;en /
tuiccbcn gbefepbt obec bc vijf duyfsndt jBan te
fullen uptmaechen ; onbec befdbe toacen ietcen
ban gcoote conbitie/ al^ beni(^eec(©?abebanSinte
Paul, ben üectogi) ban Roannez , enbe anöice;
fp fouben binnen thienbaggcnbectcechcn/ enbe tot
Marfeille ^cfjccp gaen in twee ^cljeepen ban
lo^j/ toelche ben IKoningh gaf tot haccttanfpo?ti
enbe fouben bpljaecgebben vier anbece ^cljcrpcn/
toelcfte bp ben Simbaffabeuc ban Venetien tDae»
een ingbehtiect/ enbe eenigb Scotch in Vranckrijck
boo} bé ISrpublicque ()|)eb0O2ben/ fouben Qbei;b;m<
ggen.

<©P ^onbag&'0mo?gen^tufrcöen acht enbe ne-
gen uucen / i^ tot Sint Germain en Laye gcluc»
heltjcH beclofi gare JBajefieptbeltoningitine/ ban
een fcfioon enbe toel-ggemaecht ggefonöt f iintc/
bie men noemt le Due d'Anjou ; enbe op 30inflï)f«
bagh baee aen bolgenbe geeft men get Tc Deum Lau-
damus ggefonggen in be pjincipaelc jgooft-itcctft
ban parijs; albiaec in abfehtie ban ben !^onmgfi/
benK^ectogöban Orleans, 25?oebcc bon fijn HBajc
flept / geeft gh^^cfïbeect enbe ben felben Oagg
(ggelóch al^ op ^onbagg ) i^ get Canon obee algge«
lofi / enbe be ©jeuggbe-bupcen aengöefïeecften / gate
lil^ajeficpten / enbe be nieutoe <6eboojte / na ^^ ge>
Icgt'utgept/ toaeen inalle^tuel.
. ^en thienden gebbentot Sint Germain QUbten*
tie ban conjoniffance ghegabt / be J^ecc Nondus ban
be ©au^ / b'ileecen ?llmbaffabeuc^ ban Venetien
enbe Savoyen, enbe anbceen / ggelijch ben bagg bacc
acn / ten felben epnbe gegheben aen b'feeccn Unn
baffabeuc^ ban gaee i|o.ilog, enbe anbecelHSin^
flec^ ban b^eembe l^onfngen enbe ^^incen aen bit Hof
cefibecenbe.

Sin befe j©aenbti^ acngehomen tot Fort Louis m
Brittagne een jpcaufcg ^Cgeepie upt Madagafcai^
'tbielchaen be Caepbe Bona Efperance acngebjeeft
taa^ / baec ban men alé boen nocg geene feetftece
tijbingen en bibulpecbe/ ïjoe getmetheiFcanfeCom*
pagnie^ faechen albaec fionbt.

b'i^eec l^ectogö De Beaufort op ben achtften aeti
'tgof tot Parijs geaccibeert.

(@nöectuffcgen betmeecbecöen norf» baggelijche
b'inribenten Die beggemoebecettaen'tfcanfcgei^of
becbittecben ·. enbe toiecbt baec fcgecpdijch gefilaeggt

bat be ^paenfcgegetobccb^engenbanbeïitoopnian·

fcgappen upt bat Öfjcft op Luyck 5 ben bobem
ban b'lïfabpeban Sinte Huybert, fepteltjchbetgin'
bfcben / niet teggenflaenbe befelbe ?llbbpe ( foo be
jFcanfcge fuflineecben ) neutrael enbe aen oe bifpoptie
ban Spaignen niet onbectoojpen toa^. m βεΐί
de Lionne op bit fubjectmetö'ieecban Beuomgen


-ocr page 768-

en OOR L^O G H, 't Acht-en^veerüghfeBoecL 7^7

//O fntfftiicnbe/ fcpUc/ öat ijtt tot ccn recIjtbacctiiaBe
' oojfflccRe üaii een nimtoeti <0o;lo3ö fouöe ftonncn
vaccDcn opamomcn/ iiiDicn Daec(nnebpöE^paEn=
fc|)c niet tuiccDt boojljcn; öl» fcö?ffföittnftDe#oii
Dan Den fevemhienden ooch nae BfuCTel, nictfon^
tiic t'elcfteniS te bccnieiitoen fijneboojigöeinfiantifn
ontcciit öct aenftcllcn ban lèinijtfcsS am tocbcui
iijDt^ l^obcn : i)oo?toElchet^tuffchenftomficDuföa=
iiiSÖ^ Diffcccnten boojgefiomcn / ofte tgbclijch bcflifl
foiiDcn ftonncn bjetöen ; in Doope bat ban be JFcanfe
snDi jet Defect bat bacc innne toa^ / ecnigljnnt^ g!)e=
iuppleert fonbc jijn/ betoijlc b'i^ccc Villas, <!5bflman
Dan De Jjamec ban ben Üoninoij / tockite aen be iila=
ninginneban Spaigncn toa^gljcfonben/ ombegljci
boojte ban ben longfjen ©eitogfj ban Anjou aen
I)atc ^ajcfïept behent tc maeclien / toiccDt gl3c=
jcpDt o?b?e te bebben omaen't^paenfei|ofecn(gen
tjiDttebcctilijbrH/ tot by ben iSoningljopJjctaffcns
öcii ban een mbafTabeuc Dtttoaert^ bjace gljcbifpo»
iieett.

(©p bee^ tijbt betfogöte bc ï^ccc JlSitequisS ban
Caftel Rodrigo een pafpoojt aen beniüoning&ban
Vranckryck boo? fijn pecfoon/ Quitte enbe 25a-
nagic / om ebcc ben 25abcm ban bit Öijcft nae
üpaignen tegaen/ cnbeil^eecban Beuningen öccft
tot (jegecrte ban fijn «iEpceilentieinetfecieMfebcfaboi»
een Dit fgn becfoecft gbefeconbeett ; macc be gfjC'
jnoeDeccn Weben bacc foofcec gljeevaccïbrecttcgen^
Dien !i)eci7 Dat bic bcIeeftDepbt/ bic in anbccc tijbcn
foiiDcc Diffiailtcpten toeg{jcfiacn / aen öem bp
Die oIJelegcniijepDti^aÖcmepgcct : opeengBcfogljte
f);ciif£ ban bat fijn in tüt ban ©leebe geen pafpoojt
noDDigl) Ijabt.

'tïöcrcft ban een.i9oa?btfcbeCompagnie/ bjaec
ban meccmaïen gljeccpti^ / toiccbt nu oocftbp p^os
üific geceficingeett te 5tjn tot een Compagnie / biclc=
Ite met i);rtufic ban alle anbece Sfngöcfetencn ban
Vranckryck op Mofcovien foubc bacen enbe Öan=
bficn. .Hàcn öeeft in 't begin eenigöe booinaenie
UoopUipben aengèefegöt om bie op tc ccc&ten / enbe
nlfoo Defcïbe bacc tee niet gijenegen boaten / Ijeeft
men eenigöe pcrfoonen/ öie oneffen faecitcn met ben
iioninglj Ijabbcn/ bp'tafDanbelen banbefelbcgïje=
oWigeect om DefenöanDelteonbecnemen; enbefous
ben Dcfe bepglj ?ijn om ^cöeepen in teltoopenofte
acn te boutpen/ om fe tegen^öitbolgenbejaecnae
Mofcovien te fcnbcn.

^aec toiccbcn nu oocli op nicuto^drie^cljccpen
toegijcmaecïit ombenljanbelop Indien boojttefeti
ten/ maec be cefolutie ban eengcoot ffiabUffetnent
opöct<epIanbtban Madagafcar fcbccn te becballen/
enbe toiccbt bp bcele g&efepöt bat b'indinatie fouöe
BacnombatCpïanbttebcclaten : 'tgcmeenefcggen
lua^/ batbpnac twee bccbe-pactenbanbegcenebie
booj twee jaren upt V ranckryck na Indien afgebacen
bjaccn/ op be ccpfe toacen gljebleben. ^e ©ecc
Mondevergas, acn üjien bc oppcc- bicectie in befe tocijt
nae Indien toa^ aenbeboolen/ Ijeeft bermit^be in.
bifpofitie fijne bimiffie taecfoggt / enbe bacc ncben^
bat men bem niet ten qnabe toittiebupben/ inbien
l)p alboojen befeïbe te beftomen / eentglje gl)cle=
Bent[)epbt mogt)t toaec-ncmen/ om t'bup^ te
ho--
men.

'teijetal ban be fcanfcöe i^ecten/ bie met een
lofelijche pbcc betocbtnaec Candia tepbiflligljlncK
opnemen om Die |>tabt tegïjen^ be afuccfientefieli
pen befenbecen / becmeerberbe bagfjelijcB^ / enbe
fouDe epceflif gcoot jtjn gtjebjojben/ ten toace ben
ïloningl) babbe bcchlactt niet goebt te honnenbin:=
ben/ bat be geenelDie in actueel eraplop toa^/ ftaec
bettoacct^ foubeη begljeben/ fp fci)tcfitenljaecbaet:<
bigi) tot be ccpfe / enbe maccfiten fïaet binnen een
baob of vyf te bcctcecfien. IJaen becicfit oocft bat
ben ïioninglj fijn ?Cmbaffabeuc ban ïjit ®utcRfdje
©of cappcHeecbe/ eenfÏectö om öem boo? infulten
obec be fccoucfennac Candia tebcbjijben/ anbec^'
beelé upt ceffentiment/ obec 't onsbelijcftbefcan·
fclje ïtooplieben jebect eenigenttjtinbeiCuccltfeiilai
iienen acngebacn met D^ec te boen bepgoeben be fcöa*

be bfebiebanb'ojbjebanMaithabe®uccfteniiabben ttf/JS
toegeb^asljt/ boo^ 't nemen ban b'een en b'anbec ban
*
gaec ^cOtpen. ——«

©en ïfimbaflabenc ban Mofcovien, briefte upt
Spaigncn bectoacct^quam/ tot Bordeaux aengelant
3önbe/ Beeft ban üaec boen toeten/ öatöpoiDieber»
toacBten foube tot fijn befcopement/ awoojen ffiné
Kpfe booj
te fetten/ enbe i^ baecopojbieBcPeltora
öem te befcopecen/ fulclig bat öpin'tliojtteParij»
bectoacftt toiecbt.

^Siet aiiecn 't meefie gebeelte ban bc ©loote / toaec
mebe b'l^ettogö ban Beaufort toa^ t'bupiS gcUomen/
macc oocft be twaelf (©alepcnban Marfeiiie onbec
Moufier de Martel , tuifcbcu eïjcbefacmccct j upt»
gtienomen drie ban be felbe bie op ben tweeden 3iu»
gufll ban Marfdlle iDeöecomna Livorno SljnaBe»
gacn/ om ecnigbe ÏSiiabenteïuiopcncntcBanbcïen/
bie bacc upt d'Archipeiego aengficfiomcn toacen;
macc be ^cljcpcn onbecbengBcmeltcn M.Marthei
Öielben nocb gee/ fonbec bat men fcecfteclijciitoifi
toacc ontcent/ enbe tot noci) toe en goo^be men niet/
bat be boo?f5 ^cljeepcn/ BÖcIijcft bc <i5alcpen pet^
bpfonbec^ foubett öeböcn gljeattentcettoftebcccicBt.
^OQ bat men baec mebe in gecufijjept toiccbt göefielc
obec Bet gïjeiucljt / bat boo? befen ftcacBtigB uptgBc
fïcopt toiccbe / gclgcfc of ecnige b#pn Babben om op
te paffen in bepraet ban Meffina Dpöe©Iootcnban
ïftoopbaccbp^cBcpen/ bie upt be 3Lebante ban Smir-
na enbe anbece plactfcn ban be^ gcootcn ü^eec^ gcbiebt
albaec fionben te paffecen.

Kpt Algiers becjionbt mcn bat achthlen Woecftc
^cBepen uptgelopen toai:cn / om te nemen ^bepm
enbe <(2ioebecen ban alie c!^atien/ bie met Baec geen
©jcben en Babben; thien ban befeïbe BebbenBaten
couc^ gBcfet naebe Levante, enbe b'anba-c nae Bei
naeuto ban be ^tcaet/ enbe oocft bacc buptcn. ©aec
toa^S oocft gcoote appaccntte obec een Algiers ilobec^
^cftip/ 'ttoelcft Bem in bc monbt ban't Canari al
fou Bebben brctBoont / foo bat baec boo; berie .^^ebcc»
lanbtfcBe ütoopbaecbp-^cBcpen geiaben met goebe
pactBpe alIccBanbe StoopmanfcBappen upt be ffcan»
fe Habenen niet en bo;|Ien t'jcpl gaen/om Bet Canairi
te paffecen fonbcc een goebt conbop.

<©pben vierentwintighften BaÙb'Heec ban Beu.
ningen Bct bcctoacBtc anttoooibt opbe^ ftoninsBji
cefolutie / caecftcnbe be pcetenfien op Condé en Lincq
ban Bruflei niet ontfangcn. ï^p fcfceef batöp gaccne
booj fijn bcctcccft ecnigB pjobiiioneri betfpjècft obec
Kt beputccen banCommiffaciffcn/ obec bat tof ccft
'oube bemibbelen ; macc inbien futcft^ in ftojte bageii
niet fton gBcfcBieben/ bat Bp foube befojge baccon^
tcent aen be ileec Ëoreel aen&ebolen laten/ enbe
fijn affcBept nemen banbenftoningB/ booj bat fijn
IBajcfleptban Saint Germainbcctcotft/ battegcn^
'tmibben ban beaenflaenbe Jiaaenbttoiectgefeptte
fullen 30n/ fonbec bat men nocB fecchectoi(ioflKt
nae Chambor, ofte na ccnigB anöec ItoningBIöcft
aianbtBup^ foube toefen.

?Daec toacen SSjiebcn upt Madrid, toricfte mcl<
ben/ bat Don Juan uptbe CorunssonbectoacBten!·
be fonbccpecmiffte banbe Stoninginne binnen be boojp
fepbe ^tabt toa^ aengritomcn ; cnDe bat op ban
fijne lÊajeflept / na fijn Commanbccie toa^ bectcoc»
ften/ fuUcnbe Commiflie gcgBeben toojbcn acn ben
Heere Conneftable van Caftillien om infijnpïactfl
Bet €iaubecnemcnt ban bc^aenfcBe^ebeclanbeii
te gaenbeftleben.
I®ct een Coucicc upt Portugal aen 't J^canfcBc

tegeni ben Don Pedro foube 3ijn ontbccht/
enbe obec 't toclcft becfcBcpbe l^ecccnbanqualitept
fouben 5ön gBcappjeBenbeect. ©at lifjcft totot
bB^
fept (igb I» ff cc flecBte toefiant te bebinben / enbe ban
Jinantle/ IBilitie/ enbe ?ïmmonitie ban «©ojloglj
bp na gBcBfcI ontbloot te jijn ; fulcfts$ bat be gecucB^
ten banbot be^paenfcBeBaecopbej^coiitieccnbcc'
famclben/ mbeboo^nemen^fouoenjijn/ onbecben
naem ban ben StoningB Aifonfo ben (öojlogB te Bec*
batten / tot LiOìboo gcoote petpic^itcpt bccoo;*
3 foccftte


-ocr page 769-

738 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι<568 fa«itte. ^cfrttic€omicc1cuiertöanParysteruaÖ0f=^
' fanocn met ooEDe beloften/ ban Dat bciHtoningb öe
inteccflcn ban tofl-of nieïDcn
liect ï^jince fouöe inain=
tmcccn/ cnbe öc ©jcöe am'tliïtjcrt ban Portugaei
teflcn^Spiignen guacanöcrcn.

^eacnfcöJijüinaebanDe Swicferfche Cantons am
bc (iapitcpnm banDebipeCompagnicnDoct ©ole
ftccen ban Die .ïSatic in bat iïtjcfi/ toaec Upöefdbe
met öaec Compagnim toiecöen sDircbocctrt / 30"
öoo? De gene/ a^n betoelciicfpgeabbjcneccttoaccn/
aen bm üoningb obccBanbigijt/ enbe Doo? fijn
fifptjJ o?b?e anbêllclt te rngb gcfonDen.

©acc in fcefe tijbt cfnigfjc contcflatie tiiffcöen
be iFcanfctiie enbe ^paenflDe baojgtjÉbalIen ontcent
Douay, bctoijl Den <©onbecncHC ban bic plaetfe onbec<
nomen öab een (itonael te Doen gcaben/toacc Doo? icR
toeet niet toat Öebiecije fouben bjetben bctlegljti enDe
Dat bie ban Cambray gaecDaectegen^ljabbengeop»
pofeett/ enbe foo fieccft fiaec op be plaetfe baec 't boo?»

bjeenit i^ ) noctitan^ fonbec Woet bccgietcn i^ 00«'
fcöiet.

b'Jgeec S5ijfc{)op ban Befiers jIjnuptBetJgofban
Polen, enbe ben licere Miliet upt bat ban Branden-

burgh op Det^ tijbttoccc oen 't jfcanfc&e gofte cugB
0eftomen.

©e jFcanftöe Hcccen/ Die met berfe&epDe göece-
fojmeecöe <0fiiciecen enbe anbece b?ptDiUige H&ilitai»
re pri-foonen bjd tot ijet getal ban fcven of acht hon-
dert na Candia obec gingen/ neben^ ontrent vyfthien
hondert j|©annen/ bjclelte op be fubfibien ban ben
i^cctoflö ban Lottaringen aenbe iïcpnbïicque ban Ve-
netien in VranckrijckgcbJOjben üjacen / enbe gecom=
tnanbecrt fouben bjecben Doo? ben €f)ebaUcc de Har-
€ourt, fijn booj een gebeeltebectcocften/ enbeò'an=
Dece fìonben op öen twee ca twintighften of dry en
twinghften tebolgcn.

©nbettuffcljsnontfïngBbe Nuntius banbe Pau^
Couciec opCouciec/ ombe^ecoucfféntot Confec»
batie banbe boo?fcpbe 5>taöt Candia tenupttecften
te ucgeten / ombatfe tuieibcn geoojbeelt feet noobigi)
te jijn.

3!)e ©rcc.1]I5acqui^6e Louvoy f^oocRopDee^tijt
nae De ^paenfcïje SFcontiecen bectcocften/ boojna»
mentlijclt/ foo men ftpbe/ om be aengebangen 3Fo?ti·
ficatien ban becfcljcpbe ^teben enbeplaetfenalbaec
te Doen abancfcen. ®0t Duynckercken fouDen De
SÖaliiaii^ met eeuficene.ïlBupctoecbenbei$leet.

JH[iet23jiebcntot Berne int>witferlandtgefcl)?eben
Den veerthiendenbefc^Jl©aent^/ toiectbecbJittigljt
Dat Dct ?iccommobemcnt tuffcöen Den igeece ï^ectog
bantiavoyen, enDe DeiïepublicqucbanGenevege=
inaccïtt enbe gfieflooten foube jijn ; Dat De iScoupen
ban bien ©jince afteebe bectcochen biaten banon=
tcent Geneve De toegl) op na Piemont.

^en ipau^ gabbe afgefonben een fgn ^^untin^ in
Switfcrlandt ojbje/ ban niet te beletten bat &et Paix
de Vaux, enbe Geneve toiecben mebe in begcepen in=
De 3ligue banbe protectie ban alle be<!Danton^/ felf^
banbe iSoomfcö gefinbe ; taant ten fp fuloc gefeïiieDe/
fbo taepgecbe De €anton^ piotefïant^ inbieEtgue
tniDe te betbatten De quatre Villes Foreftieres, Ì|ct
gene foube taefen ban al te gcooten inteceft enDe confe^
quentie booj Ijct l^up^ ban Ooftenrijck : enbe Dit
luaé be tccöte oojfaeclt ( foo men fepbe ; toaecom Den
ï^ectogljban Savoyen fijne Deflein^tegen^ Geneve
beeft laten baten.

31Ilfoo op't cpnb£faanbefe|©aenDtBetönttooo|Dt
ban D'^eet jll^acqui^ ban Caftel Rodrigo meecge^^
melt/tot Parij s nocö niet aengeftomen taa^/namen De
jpcanfcije Daecuptoojfaecftebanhlagfiteni cnDebe^
QonDen aen De^poenfcftefimputecen/ Datfpobecs
tupsDt 30" banbececBtmatigfiEpt banbe boo?=
fepbep;etenfien/enbe Daecomme De faecRe in langueur
tcacljten te brengen; om biclclte oerafietaegetene^
men
J D'ileec ban Beuningen niet na en Het Doo?
fc|);i)ben na Bruflel al^ anbet^ / fijn belle te Doen/ Dat
j^et boosfepbe anttaoojDt |noa&t tao^n

fonbt ooeft aen ben .ïföacqui^ be Caftel Rodrigo
een g&efc|)?ift ban filaebten/ Die De jFcanfen bröm - '
obec een Dcflepn / 't toelclt be .èpacnfcöetoietben ne»
fept teöebben/ ban te tcoubleccn De bjpcpaflanfe/
enbe i)ct tcanfpojt ban Stoopmanfcgappen per as bt>n

Sedan op Luyck, obcc De <0?ont banbe ?ttibi|ebmi
Sint Hubert 5 enbe alfoo Ijy öf^ aengaenbc qocft
mentie ggemaecht Ijabt in fgn ©epcfcge^ ban bai
felben Daglj aen De ï|eec
Sasburgh; öceftfijnCöEl»
Ijcpbt öem Daec op gfteanttooojbt D'occafje ghcno=
men te tjebben om obec Dit fubicct met Dm èecc
ifêarqui^ De Caftel Rodrigo, al^ mebe met ben
nifiec ban
Luyck aen 't ì^of albaec te fpjefchcn/
enbe upt bepbebetfiaente&ebben/ tocltaaectesijn·
DattujTcöenfïjnejaSajcfieptban
Spaignen
togD ban Luxenburgh, enDe Dcnïleece^jinteban
Luyck, ^^ Üettogö ban Bouillon, obecbe^ou^
becainitept enbe Sjncifbietie ban
Sint Hubert, ai
obec foo beele iJacen ©ifputen toaten göcmobeett
gljetoeefi/ maec bat &et abjufiecen banbe
bcrfcl(ii=
len toa^ trtitecgliebleben / Doo? Dien alle be ®ocu=
menten enbe becificatien tot cene
finale decifie Docn=
mael^ niet fouben giiepjobuccett göeliieefisijn; ttb
De
bat obecfuleh^ tuffeljen öepDe De i^oogepattpm
met göemeen Concectgoetmoc[|tengl)cbonDcni)c&::
ben eeniglje (Collen of Blicentcn te boen fieffen op
foobaniglje ©oebeten enbe Itoopmanfcfjappen / öc
toelefte obcc
De boojfs Itanüen foube pafìecen.
men tot
Bruirei bcclìonbt feec goet cecöt enbe foit
Dament Daec toe te Ijcbbcn/ fonbec Dat Dact nieDe
aenbeSingefetrnen ban
Vranckrijckecnigöl)«nim=
ficongl)eli)cft bjiecDttoegebjacöt/ bermit^ljctpeDcc
^oubrcain gljeoojloft i^ foobaniglje Eaficn in fijne
Ilanben op te fteilen/ al^ gem Duncht Dienftigl) te jljti;
ten ioace fulcR^ bp onbeclinge ®cactatcn of Contcao
ten anbec^ gtccguleecttoa^. USaecbejfcanfcliefEps
Den/ Dat De Difpofitie obec be boo?fcpbe ©alTagicn
Doo? bie meecgefepbe^bbpe/ tocquam privatè om
?ibt ban
Sint Hubert, enbe bat öet geen in Difpupt
mocötjijntuficljen Spaignen enbe bcn SSiffcljop Ijan
Luyck, alleen caecftte eenigij cecljt ban ©jotcctif/
ooeit bat Vranckrijck met toel-gemelben Sèiflc&op
ban Luyck obec DitgijcbceletoECcheen^toa^/ ente
niet foube iöDen bat bp Daec inne Doo? be ê>paenfeBCs
tucbcect foube b]o?Den.

Φε gccucBten bleben aen 't jFcanfc&e ©of (iettft
lopen/ban bat Den ì^cece IfirabalTabcui: Colbert gceo'
te boo?fIagen in Ecgeiandt gab te boen om te bjeeelirn
oft te enecbecenbe ©ecbinttniffetufrcöenDütÖöcli/
^b^eben/ enbe baec i(|o· H^og· onlangb^ aen gcgaen;
maec De l^eec de Lionne geeft becfehctt bat b'in(icuEi
tie ban gcbaebteïleec Colbert nietanbet^tenbeecDe/
al^ om be b?ientfcbap met Engelandt teonbecbouben/
.fonbec aen b'?lilliancieenbeb?untfcbap ban Vranck-
ryck met baecüo. l!©og.pet^tciio?tteDoen.

©oo?namentli)clt i^ men in Defe tijbifeef öcligö ges·
toeeft enbe beeft men belegbcfp?oocitenoöeröttbfC·
tcethen ban bede |^?incen/ enbe i^eecenbangcootie
aenfienritjcftbfpt enbequalitept/ Diebentoegbgeno»
men bebben obec Lions, omboojt^na Venetien te
beboojDecen gaec Deflepnen enbe genegentöepbt tot
^eeoucji banbe belegecDc Ï&tabt Candia. Monfr.ie
Due de Roannez ging{j ooclt bectaaect^/ enbe beeft/
met toeflaen banDenSioningb/ Dic^ fijnen nieutoni
Citel boo? eenigen tijbt beclaten enbe bejóbcnsclesbt/
enbe bieDec aengenomen Den ouDen üEituI ban Comte
de Ia Feüiiiade, onDéc todchen laefïen
Bp befl inbi
toetelDt öeRent/ en&e met eeputatif tart öef«mc
taaiS.

men taiertnocBalBcUupcfgBuptalfeiSuactiecm
Der €ö?i|ïrti&ept oD Dc .ï©iDDelantfcBc Zte uptR»
menbe bectoittig&t/ooc Dat De Co?faice^ban Aigie^
(nfonDecbEpt ban
Tunis, enbe Tripoli di Barbane,
llecd! in See toacen/ enbe Dat Dageltjclt^ gcoote fcö^
De DeDen aen Degemeene j&abigatie enbe <$omnifta«
foo binnen al^bupten De ^tcaet , ..

5^aec iaiecDen tot Touion baecbigB gemafcSt dne
»oningö^ ^^epen/ foo al^ men boo?gaf/ omna
Coaftaatinopelen te jeplen / enDe ban Daec afte pa^

J"·


-ocr page 770-

en O O R L O G Η 5 V Ack-en-^njeertighfle Boeck. 739

len Mr. de la Haye, ojBinnti^ SUmbaflabmc üan
Vranckrijckalbaer/enDe menmijaojDenocftniet/ of/
— cn Dooj toicn öic plact^ aen De Porta fouDctoccDen
bccbult.

derden September b'l^ecc ban Beuningen
cpii&clöclt tofflljcltonien ecu .ïJlifTibe ban De ü^cec
jiSacqui^ ban Caftel-Rodrigo, bp öebjclcftefgn «öjcc.
ΠΦ ocnqscn cnbeaecect bethlacrDe om Comrai|Taci=
fcn tcDcputecenobccDefaccBebanCondé mUncq^
tnOc bccfocljt te mogen bactcnDemecninaebanljct
jraiirc&e,ï|of / caccftcnbe De omlïanbiaïjeben ban
plactfe
mi)e tnbt / bie oratctnt ftct acnficHen ban befe
Camtniflic fcmben in acIjttngBg te nemen ftjn. ïlp
ficcft öet felben aen ben J^eec be Lionne gecommuni=
ccfct/ enbe inbffcourfen/ bicmetbenanbetenobec
bitfubject Bebben oeijabt / booifijnabbp^acinlïnu»
if ct / bat omtrent öe fo?me banbe bp-eenftom|ie ban
iTammiflacifffn befi foube toojben gficobfecbeett /
't geen in selgcftc geleeentöept naec 't aengaen banbe
booj-jonsfïe S^jebe^fCcattaten bta^ gebjuytittgbe'
toee(i. ^ijn <!2);r. öceftaengenomentappoitteboen
aen benïltoninal); fijnHSajefïeptcefoïbecibeb'i^eec
ban Beuningen te laten toeten neben^ befen fijnen
S5jicf/ Die gebateect toap banbenfevenften, fonb
l)pobecbebu{genbeb2?Iage. . .

Le Roy ayant eftimé à propos pour la plus gran-
de liberté & facilité du Commerce,d'eftablir un
nouveau Chemin de la Ville de
SeJat» à Litge i
1'auroit fait marquer de Concert avecMon-
fieur l'Eledleur de
Cologne, & Monfieur l'Abbé de St.
Hubert,
qui font feuls ìntcreiTés dans ceile affaire, at-
tendu que ce nouveau Cheminfetrouvetoutfuries
Terrea de
Sedan, de BouiUauj de St.Huèerti Sede
Liege.

Ce Chemin a efté frequente pendant trois Ans fans
aucuDs troubles des Efpagnols, &leshabitao$de5e-
ώ» j ainfy que ceux de
Liege s'en font feivis pour fai-
re leur Kegocejufques au commencement de la der-
uier guerre.

Immediatement apres laconelufion delaPaixIef-
dits Marchands & Negotians ayant commancé de re-
prendre le melme chemin, il yenaquelquesunsqui
ont pafle librement j mais comma l'on a eu depuis peu
advis,que Mr. le Marquis de
Caflel-'Roàrigo a volt don-
ne des ordres pour faire enlever & brufler les mar-
chandifes qui pafferoient fur ce nouveau Chemin > &
furceuxdeif.
 ouds Lt'ege, qui vaudroient

lesconduire.

Qu'on a mefme defia veu paroiftre quelques partlcs
desTroupes Efpagtìols fur ledit Chemin, lefquelles
fefontvantéesd'eftrechargéesde l'cxecution defdits
ordres.

Sa Majefié i unnotableinterftd'eftrcefclaircieau
pluftoft dudit Marquis de Ce/f/fur ce fujet ;
car bien qu'elle ne prefume pas,qu'il foitcapable d'en-
treprendre une chofe fi contraire à la Paix qui vient
d'eftreconcluë entre les deuxCouronnesjneantmoins
par ce que le bruit qui s'en eft refpandu, eli extreme-
ment prejudiciable à la liberté du Commerce.
Mtnfr,
de BeuTiinge»
eft prié de luy vouloir en efcrire, &
de le faire expliquerclairemenc fur toutes les preten-
Cons qu'il peut avoir là deflìis > luy declarant en mê·
me temps que fa
Majefié, ayant efbably ce nouveau
Chemin avec grande connoiflance &furunPaÏ5au-

i|uel les Efpagnolsn'ontaucunejurifdiöion j elleoe

ouflFrira pas que les Sujets, ny ceux de fes AlUcs y re-
Soiventaucun dommage,foit fouspretcxted'cxaöion
des DroiOsde Doüaneoud'autres,quinefontaucu-
nement deus aux OflSciers de fa
Majefié Catholique,
puis que lefdits marchands ne touchent pas aux terree
d'Efpagne, foitpourquelquepretexte> ouoccafion
quecepuiseftre,

D

En Koningh hebbende ter rechter tydt geeili-
meert tot de groote liberteytenfaciliteytder
Οοηιιιιςΐςίθ ^ te eftabilierea eea nieuwe wegb

van de Stadt van Sedan tot Luyck, fijne Majefteyt fou- lóóS,
de hebben doen ftellen een Concept met den Heer ■■
Keurvorft van
Keulen, en den Heer Abt van St. Hu-
bert,
de eenigfte zijnde die indefefakegcinterefieert
mochte wefen, door dien defe nieuwre wegh fich ge-
heel vinc op de Landen van
Sedan > van BeuiUon, van
St. Hubert en van Luyck.

Defe wcgh is gefrequenteert geweeft gedurende dn*
laren fonder eenige trouble der Spaeniche > ghelijcjc
d'Inwoonderen van
Sedan, alfmede die van Luyck,
die gebruyekt hebben om haer negotie te doen tot het
begin van defen laetften Oorlogh.

Immediatelijck na de conclufie van de Vrecde ghe-
feyde Kooplieden en Negotianten hebben begonnen
den felven wegh te hernemen, daerzijneenigedic
vry gepaffeert zijn : macralfoo men federt advys heeft
dat den Heer Marquis de
Cafiel-Rodrigo oràxs gheghe-
ven hadde , om te doenweghnemen en branden de
Koopmanfchappen die op defen nieuwen Wegh
mochte pafleren, op die van
St,Hul>ertsa.Luyckài^
defelve willen conduiferen.

Alfmede dat men aireede heeft fien te voorfchijn
komen eenige Spaenfche Troupen op den gefeydea
Wegh ; dewelck fich hebben beroemt belaft te zijn
tot d'executie van de voorfz ordres.

Sijn Majefteyt heeft een notabel intereft om op
't fpoedigblte door den gefeyden Marquis de
CaBel-
Rodrigo
op 't fujet verklaert te zijn, hoewel hy niet en
prefumeert dat den felven capabel is, yets te onder-
nemen foo contrarie de Vrecde kortelijckgeflooten
tufichen de
t-wee Kroonen, nochtans door dien hec
gerucht fich verfpreyt, foo is het feer prejudicia-
bel tot de Vryheyt van de Commeicie. Den Heer van
Beuningen wordt ghebeden hem daeroverrefchry-
ven, cn hem klaerlijck te doen expliqueren raecken-
de de pretenfien die hydaer op mochte hebben, hem
declarerende in den felven tydt dat fijne Majefteyc
hebbende defe nieuwe Wegh vaftgeftdt met groote
kennifle, en in een Landt daer de Spaenfche geenigc
lurifdidte hebben, foo dat hy niet cn fai lyden dac
fijne Onderdanen of Geallieerden eenige fchade daer
by ontfanghen , 'tzy onder pretext der fchattlnghe
van 'c recht van de Douane als anders, die men in gc-
nigher wyfe aende OfScieren van fijne Catholijcko
Majefteyt fchuldigis, door dien de gefeyde Kooplie-
den de Landen der Spaenfche niet en raeckeo, 'tzy
onder eenige pretexce of occaGe hoe 'coock foude
mogen wefen.

9&en lEofcobifcöcn ^ïmbaflabeuc Beeft ben vier-
den bcfec fijn eecfiepublicque^ubientieggeliabtbp
ben ïioningi)/ cnbe foube binnen fes àfevenbagljett
bie ban aficbept nemen. Ζύη acnbjengenf^ alleen
complimentair gljetoecfl/ maec banbe Jcanfe jijbe
foube met fijn €b. een Conferentie ge&ouben too?»
ben om Bem te communiceren'toogmertB ban bc
Ïitoningi)/ in 'taenfleHenbanccn Compagnie I^an^
bflacr^ op Mofcovien, enbe om be toegB te banen
om berfeQMcljanbelboo^benf^rootcnSaarteboni
fabocifecen.

jiu toa^ be ccpfe banben SSiffcgop ban Beziers na
Spangien biebecaf/ enbe foube binmn toeynigBba'
gQen na be jFrontiecen ban Polen tecugljtrecHen/
om omtnnt De ({Btectie ban een l^oningg ban bat
iSpch/ get beffepn ban 't fcanfe l^of te Oelpen bc»
boo^beren. ^aec toiecbt gjjefept bat be ®α<(1 ban
Nieuboigh in groote epparentietoa^omboojanbe^
tx geeligeert
te too^ben : infonbcrBept betoijle brn
S^uptfcgenfóepfec ggefephttoierbt/ belofte gcDarn
te Bebben ban fjn^irfiiefinge tefullenappupcren /
met get Crebijt bot fgn IKepfetlijcIte jUSaieflrpt in
Polen Babt. fpjach ooth banbtn be
Condé.

^en i^au^toottbeficBacn 'tfranfei^ofenbeel*
berber pbericB in 't folliciterrη ban onberflaen ban
<!5elDt enbe ©olcft tot bpflanbt banbe Kcpublicguc
ban Venetien, tegen^ Den (CurchinCandiea. ^e
ioigBIU tpDingB<:n bie ban bacc mbe upt Venetien
^qq 4· oberge"

ίίίϊ


-ocr page 771-

7\o S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

"^f ió^ o\jccgeï$emin toaten/ conficmeetöen öatöeiSmÈ»
Hen in üttfcijcpöe
Affàucs opec»iiöEbanDcJ©eccften
^^ baiiöe ^tabt Candia foiiDec fucce^ omtcent De vyf-
thien hondert banöe fjatc öcdoocen öaDDm / enbe
tiaticc Bcoote moiDclooéftcpùt cnbe L-neeiiiatìfiit ί»
't 3tfsec onDfc beu V izier begon t'omflaen} De brìe=
nerbcn toiecbcn onbectuflTcIjen tìan aile ftantenöec=
fteccht/ cnbe toacen op ben jSaem üanbepau^öe
drie duyfcnt mannen ïÜepfecfcBe ©olcftecen in öe
gitabtüan
Venetien aengötfeonien/ Die na Candia

(ionöm oüecgijefcfteept te toojben ; foo Datmen mcec
cnOe nicec bajïe βοορε tot veneuenbegonbetebati
ten / bat öet ®uccftfc&e setoeIt op De booifepfte ^tab
Candia te öecaeef^ fonOe sijn.

<©cn ©ecc USacqui^beLouvoy, befojtificatie-
bjECcftcn Die in üecfcöepbe gcconquefleetbe ^tcDen
ban ben ütonincfe inöe ^paenfcBE^ebecIanbenoni
becftanben toairen/ befïcötigöt
öebbcnbe/ cnbe bc
om$ öeöBenöe geaeben / Die uecepfcijt 5ijn gebjeefï/
om Die te Doen boltcec&en/ in 't begin ban Uefe
niaent tecugfjgefteect.

vierden alöicc tec ©ecgabecinge gelefen een
3iiailTibe ban ben üeece ?ilmbaffabeucBoreei, g&e»
fcljjcbcn toti
Parys ben een en dertighften SSugufll
Jcpieben/ cnbegeabOjeffecdt aen ben 45riffiec
Ruyfch,
caccBenöe Bct^llcccfi ban©eclJoDtbmicommnicatie
cnbe Danbf Dy 't ©aclement ban
Parys met be ^taüt
ban
Rouaen, becmitsS De Contagieufe ^iecfite al=
base gegeben ; mibt^gaöei^ öetmcejiban
'tCon-
feil d'Eilac,
tot bclafiinge banbe ©elffcije ©oife^
iepnen in
Vranckrijck inTtomenbe / met twintigh
guldens
op jebec pont gebjie&t^. 3©aec op gcbeUbe=
reect sönöe / De boojfs HSiflibe / met / enbe neben^
Dc Spillage baec toe fpectecenbe/ gefielt in ftanben
banbe Igeeccn
Huygens cnbe anbet;eïjaecï^o.|Ïiai,
<0ebeputeccben tot be faecïten banbe gee / om te
bifitecen / ejcaminecen / enbe
bm ban i;appojt
Doen.

geft öeböe Biet nu t'infccecen een memorie ban
b'i^ecc ban
Gravelle, Öelibent ban Vranckrijck tot
Regensburgh , ïjet VbCÏth Bp op ben elfden aen be
30tjcrig ©ecgaöecinglj aïbaec fieeft obecgfiegijeben /
«ebcn^ een aSjiefban Den ïïoningi» / tenbeceiibe om
felTie en een fiem te ïjebben in be©ecgabecingebec
©ojflen / ban bietìien De ïïanben / toelche in be
^paenfej^eberlanben/ acn befócoon ban
Vranck-
rijck
bjacentoegebaUfn ; ofoocft Dat Bet Öïjcii foui
be bjillen nf|ïacn Bet <®ppei: aUniDtCitBt op Derei=·
be atanben.

De feer Dorluehtige , Hoogh-geboorne
ende Wydt-beroemde Heer en , Afghe-
fanten ende Raderhwn des Ή. Rych
Chetir-Vorfien, Vorften ende Stenden,
de Hoogh-ge-eerde Heeren :

tictìaii

©iancR»

tijcfi om

ioojaeja

iielle-

Item in

iiEcaaEf·

saöe-

Dciineö

0£Ε

tS IjEb,

Suilen uyt de bygheleyde Brief köönenverne-
men , watdenKoningh mijnen Alder-genadig-
ilen Heer, mf belaft, om de Stenden hier in
defe Rijcks- Vergaderingeby een gekomen, te doen
weten, dat fijn Majefteyt van voornemen was, ri-
Jigieuieiijck na te komenfiJnKoningblijckwoordt,
omdeRechcen des Rijcks te conferveren in de Lan-
den, welcke hem van wegen de Alder-Chriilelijck·
fte Koninginne fijn Gemalinne in de Nederlanden
waren toBghevallen , ende nadeihandtj ghecedeert
door het Trailaet van ^e» tuOfchen de Kroonea
van
Vranckr'^ck ende Sfengieu . fommighe Heeren
Keur-Vorften ende Vorften des RijckshaerMedia-
tie onder anderen daer toe ghebruyckende , ende
haer forgen ende OiEcien daer toe nuttelijck befte-
dende.

Voorder doet fijn H. Majeileyt fijn begeerte Vjpten,
om hier door niet alleen fuyverlijckt'onderhouden,
de eendraght tuffchen zyn ende het Roomfche Rijck,
door het Weft-phaelfe Traélaet gheconfirmcert,

A '

maer om defelve noch vafter te verftercken J door ts/:»
dcfen nieuwen bandt ende verbintenis, dat hy ten '
refpeöe van defe Landen, in wekker pofleflìe hy '
tegenwoordigh is met liet Rijck begeert vereenightto
werden; ende ghelijck fijn H. Majefteyt met goede
redenen fich verfeeckert houdt, dat defe fijne yerkU-
ringhe in billickheyt ghefondeertzijnde, endeniet
als tot nut van het Rijck tenderende, feer aenghc-
haem fai zijn ; foo twijfFelt hy oock geenfints, of fai
in de tegenwoordige Vergaderinge daer op
foodaDigh
werden gerefolveert, als men fai oordeelen béquaemft
te konnen ghefchieden, ende ick moet de
Heereo
oock voor oogen ftellen, dat fijn H, Majefteyt groo.
telijck daer by isgeinterefleert, dat hy hier van met
den eerften informatie bekomen mochte, om te we-
ten, wat hy met het Rijck hadde te obferveren, tea
Benfien van de plaetfen in de Nederlanden geacqui-
reert ; bet 2y men oordeele ^ dat
by defelve ghilyck
/^n CatholijektMaj^eytfalpe^deren,
waertoefg&e- ·
lijck hier vooren isghefeght)fijD Majefteyt gedifpo-
neertis, ende fieligefeggelijckaenftellenfai, hetzy
het profijtelijckfte oordeelen fullea, dat de voorfcyi
de Landen hem met het opperfte Recht in handen
blyven ; in cas van welck laetfte de Heeren lichte·
lijck fullen konnen oordcelen, dat het noodighfal
zijn, dat een fijn Majefteyt in krachtige ende behoo·
relijcke forme fgelijck in Tradtaet van
Munfier is ge^
obferveerc) werden gecedeert alle Rechten in't Ge-
nerasi , welcke den Keyfer ende het Rijck op da
voornoemde Landen competeren , ofte compete-
ren foude konnen, opdathy wettelijckdegewoona
formaliceycen foude konnen aenwenden, om defel-
ve'i/efiir/ieriT-ieiWi/ffvwfesisii»
mtfynKreen\ het
welck fij η Majefteyt niet ghelooft dat hem foude kon-
nen gheweygert werden,, dat op voorige manier ghe-
dane prefentatie van het Rijck niet foude werden ge-
accepteert, Hy fai daer opantwoordt verwachten,
welckcrs bevordetingh hy heeft belaft, alsomvoo.
rige oorfaecke noodigh zijnde. Ghedaen tot Sigf»/·
éurgbéza elfden Be^tmh^i fefihim hondert acht en ji*
fiigh.
'

©olgt be Coppe ban De agjief ban fö'n ïbec-Cö}i='
fieltjcltfïe .lÊajepept aen De g>tenben De^ Soomfcöen
SijtBsi/ ban üato
tOtSt.GermainDenferenthiende
SCugufïi feftien hondert acht en feftigh op Defelöc
JBatecie.

Seer Beminde, en groots Vrienden ì Bonti
genootenendeGenUieerden..

WY hebben u hier voren bekent gemaecktjfoo
door onfe Brieven, als verfcheyde verklai^n- jsjKf
gen uytlaft venonegedaen by den Heer vsa^""· i
Gravelle, onfen fecreeten Racdt, Ridder van onfe^
ordre
wmSt.Mishael, ende Gevolmachtighde, dat
onfe intentie isgeweeft, de Staten, welcke ons we-
gens de Koninginne onfe Gamalinne in de Neder-*·
landen
zyn toeghevallen, ten refpeöe van't Rijck
op defelve conditiën te befitten, als defelve byfija
Catholijcke Majefteyt zyn gepollideert, door dien.
wy nu door de hulpe Godts ons in de gerufte poflèiÏÏe
van die Landen bevinden, met dewelcke wy floor be-
middelingh vande Vreedevan^icÌ^»* waertoegy-
lieden met foo groote vrucht u hulpe hebt befteedt»
te vreeden zijo ; hebben wy wederom u Heden willen
voor houden , dat wy bereydt zyn, om ons Konlng-
lijckwoordt Godts-dienftelijck na te komen, ende
met defe effentiele demonftratie u-lieden betuygen >
hoe feer genegen
wy zijn, niet alleen om te confer-
veren, a les 'tgene het Rijck toekomt, maeroock
om een naeuwer Alliantie
met u-lieden aen te gaen,
om defelve te defenderen, tegens
alle vcrbreeckws
van defelve Rechten, ofte perturbateurs van de rufte
van dien. Wy zijn verfeeckert, dat defe nieuwe
confirmatie van onfe meeningejegens het voornoem-
de Rijck Ν te eengenainer id wcfoo > om d«c ghy


-ocr page 772-

en OORLOGH, *t AchMn-Viérüihfle'BoecK 741

«8 verfeeckert mofitwefen, dat ons ooghmerck nergens
anders toe ftreckt, als tot verdere verfterckinge van de
volraaeckte Unie ende eendrachr door dcfer verbin-
tenis onfer ghemoederen, door bemiddelingh van
het Weftphaeifche Tradaet tuffchen ons ende ons
Rijck, ende het voornoemde ghebiedt foo wei ghefta-
bilieert.

Verders ons refererende tot de wyder Informatie
van onfe intentie, u lieden by den gedachten Heer
van GMBitfigecommuniceeit, foo bidden wy onder,
tuflchen Godt, dat hy u Heden
feer beminde ende groot e
Vrienden > Bondtgenootenende Geallieerde»
. in fijn hey-
lige ende waerdige befcherminge beware. Gegeven
tot
St-Germain, den feventhiende Auguftifefthien hon-
ktt acht
en fefitgh.

Was Geteeckent,

LUDOVICO^
En lager ftont,

DE LI ONNE,

©cöeïIucmOe tot Bet berbolaö' ùcc iSeeotiatfe

banD'i^eiCbanBeuDingenaen'tffcanfcijeliof : öP
fcöjcff ÓanDcn veertienden, bat tjp bc ©eet be Lionne
noclj tot ttocemaci ameefpjoocïun fjab om te Bebben
be^ 'jtoiimg^ iSefolutie / caccheiiDe get amftdlfη ban
Commiffacifen obec be pjetenfïcn ban
Condé en
Lincke, cnbeanbecefarcfiEn/ bfeomtcintb'cjcecutie
banDe in bcbatfoubcn mogen ballen : cnbat
fp «5. fiem öab boen Dopen batfe tjcm boo? ïjet afaaen
' ban Die @ofl foubc gt)cb}ojben; ntaec bat al niet
iefcljiet.

i^P Beeft oocB aubientie gegabtbpbcnl^oningB/
tnbe in befelbe rt|n.)l©a|efÏepttoebccomboojg&eb|a=:
oen/met fjoe gcoote ceben fiaec Iföog. «bete berte
laten ftlacötigl^ boeten obec Bet onaeiticnaenbe$te=
Dec^ ban Bet ^φφ
Walcheren aenggebaen / boo: be
ongehoorde depredatie ban een Bate p?|ifeninbei@ai'
benban
Sim Malo boojbeilercjlIldctiui^banCqar-
quin, d^oubetneutban bie ^tabt/gBebuecenbe ben
eerften Cn^fcB£n©o?ïooBBebaen ; cnbe Beeft boI=
gcn| Baec ί|α. |@og. ojbjc ernf{elüc&baec opgeu»
seect / bat be Ï^eer
Maiftre des Requeftes, bte be faec»
ite in Banben Babt/ booj fgn Jl^aiellept cappojt foube
mogen boen; enbe bat betbolgen^ tot betgoebinge
bon gcleben fcBabe enbe bogbet^/ foobane ojbje mocBt
biecben gBeflelt/ al^becbibentBeptbanBaecil^oogB
l©og. onbecbanen/ goet cecBt/ enbe be
atrociteyt ban
Daec aengebaen ongbeltjcft toa^ becepflfcBenbe.
' ft ooeft toebecom geucgeect op Bet abmittecen ban
Confai tl
niaet
i bai
iBeeft/i

laet J^o. j®og. Confai tot Nantes, enbe op anbecc
iiotticulicce faecSen/ niaec op geen ban alle betbet be»
fcDtpt befiomen ; al^ bat ffin lÊaieflcpt op al Bet
Been (jn booigebjagen Beeft/fonbebeKberccenj feggen-
öe be fdbefijnlBajefïeptbpmanieccbanrecrimma-

t<e> bat ooclif^nci^nbECbaneninBaeti^oogBIBog.
êtaetgeengoedejuftitie toiect geabminifitectt/ enbe
öot fuicp biec maten bp Bern tee Betten boa^gBetcot^
hcnj bat Bpojbje Babt gegeben om geen faeclten ban
b'tJnBefetenen ban Baer Üo. Iföog. flaet te boen eppes
Weten / booj enbe al cec fulcj; foube 3ijn gecemebieett :
ilEntie baec op tot patticulatitepten ttebenbe/ Beeft
fioogfi-aebacfite fijn Jlteajeflept booten noto(c
inique
fententie bofllen boen paffecen een ban b'^bmitautept
totAmfterdam, bpbebjelcRefeftec^tBftiban b'^ü-
fiefetenen ban St.
Jan de Lucres, gebuetenbe ben jong=

fïeptbp maniecc ban recnmma-

hlacBte ban ben J^ifcael / ban bat Bet booifs ^cBip te=
ocn^ Baec j]@og. èlacaten baec te^nbeopbe
gcoote
Viffcherye toagnptgeculï. ülp Bab befelilacB=
ten meecmael^ uptbemontbanbe%eecen|I@ini({et^
ontfangen/ maec oocfi meecmalcn foo felaetlijcfe aen=
gctoefen/ bat be boojfj Sententie gefonbeectboa^/
miti be Hnpben ban 't boo?f5 ^cBip tegeilg be »Iac=
caten ban baec fêoogB JEogenbe baec te ïanbe equii
Pagie gabbe gemaeciit tot be
Waivis-vanghii» enbe

tot öien epnbcn enbftanbecen oocfi twee α drie
ttoofen Baec ©0. jl©og. 3|ngefetenehBabben inbicnfi
'
genomen; cnbcin allen gebal bat Baec ï^o.Jllgog.bp —
pjoüifie niet meccbec honben boen a^ een
Revifie t'ac*
co?bccrn/ inblen be ©Bcconbemneecbe Baec bp be
booifs Sententie beftoacttbonbm.
5&atljpBeunin-
gen Bab gelooft bat bicfaeclie baec mcbe npt be torgB
gefcöoben foube jongijetoecfi; <SbocBBetconttatic
becnemenbe/ Beefthp beboo?nafm|ic ccbenm/ bicöp
met bei^fcrcn^ihipcc^Sabtgijrbjupcfit/ amfiin
J©ajr(lcptboo?gcb?agcn/ enbebojDec^aengeiiDmett
Dir faecBe of boo? fijn JBaicficpt fclf rcgcng foobanige
objecten al^ men tegen^ hem foube toübc macrftcn/ of
booj domniitTarijTen Dpfijn JBaielicpttOjbonnecen/
nabrc tejnftificeccn.

©e ïtoninaB Beeft in befe Jöaenöt gebcfiinecct ecit
fonb^ban
twaelfhondertduyient gulbcn^/ oninoclj
een Citabellc tot
Duy nkercken tc maecfu'n / enbe om
be tuaden ban bic ^tabt met ecn(iecnctntiectcbc::
ftlcfbcn/ enbe bej|abfn te Diepen; foobatbemeci
ningeblrefecnfcecconnbecableiietr&te/ en (toa^'t
boenlijcWeen gcfccqucntectbe 2ee plactfc bacc ban te
maecUen.

Citabelle ban Doomick koa^bocn foo bette
boltcoclicn/ bato?b?ei^gefielt om't Canon baec op
tc bjengen ; m?η fepbe Dat Bet een uptfcmatcn fcBoon
(iucRbofccft tua^/ geljjcit oocli foube turfengcpjojcc*
tcectomtot
Atrecht opgcniaccfittetoecbrti.

91n be j^ebeclanben foube ecnige nieutoemoepti
ontlïacn SÖnObccDe^tabtban
Fontaine l'Evefque,
becinit^ be ^paenfcBe nocB bacc een Compagnie
ftuptec^ BabDcn boen (ogeccn / enbe Dat biji ^oubccc
ncuc ban
Buis, fufiinccenbe bic plactfc ban fijn bcpen»
bencie te jyn/ met meecbcc maoBtbefcIbeöupter^
gBcbbJongen Babt niet gcniacb om Date te brlogcccn.

φε ï^eec<D?abcban St.Paul, enbe ben J|crtogB
ban
Roannes, en anbcce jF^anfcBe 3DoIontaicifen/
bie na
Candia obctgacn/ taiccDcnnuban Marfeilie
gBefcBieben tcgften ben vyfthienden befcc/ See tc
'uUen nemen. Φεη (I5?abe ban
Vivonne ftceftban
ïjn jaSajeficptbcrfocBtenbebctRccgen bcbjpBfPtom
twee ^cBeepen ban ©o?togc opf^nBofictenbienfie
ban be
Venetianen te mogen upttuficn/ cnbetoa^
men albacc mebe jebett cenigBe bagBen bcfigB tot
Toulon.

^cn l^ettogB ban Hanover ίφ op bec^ tB'bt te
Parys incognitogcbacefï/ rnDctocOccombectcocftcn/
nae bat
Bp gBeHootcn BaDt ecu Jloutuelijdt metbe
©jincefTe Benedifte Palatine ; De ^^mccflTc fcBlCCf
men / bat eecftDaegB^ na bc ïanDen ban bru meec»
Ite ©cctogB foube bctttecficn / aitoacc Bet Hou^

gBefolemnifectt foube toojDcn; ftjn ®o|(iei
Ite ^oo^lucBtigBepDt Beeft boo; fijn bcttcecft ben

oningB gBefïen / enbe in 't üof een fccc gocbe tepu'
tatie gelaten ban fönCapacttc^/ enbe anbcte gocbe
qualitepten.

'tòemeene feggBen bia^ boen/ bat be^jicben
ban be ©eec ?ïmba|fabcue
Colbert niet beri Bope
gaben/ ban bat met
£ngelandt pet fonDecItngB^/
tot boojbcel ban
Vranckrijck, genot fictcct foube Bon»
nen toctben.

33cn CBeuc ©alt^ tuierbt gcfcöieben Landfthoul,
bat Bp opbenügectogBban Lottharingen Bab beco*
beet / te Bebbm gBcbemantelecct / enbe met fijn
iStoupenin
Lottharingen in te tcechcn ; be jFcanfe
fepben ten een nocBte ten anbecen geen boojgaenbe
communicatie ban bit baetcB gcBabt te Bebbni. €nbe
betoiilbeni^cttogBban
Lottharingen opbefomma'
tie ban Den l^oningB nteefl alle fgne i^toupenBabt
gBecaffecrt/ enbe eenige belofte gcBabt / ban bat De
iScuc ©03fi ©altgi/ geenBoftilitcpten inftjn ïanbcn
fouDe plegen / foo tBoonben be jFcanfcn inclinatie om
gebaiijtcilettogB te affiflecen / inDicn Deiftcuc-©oj|i
met fan aengBcbangBcn öofliUtcptcn fouDe toillen
bomtbaten.

<@becalin Vranckrijck tDa^mcnopbee^tijbtfeec
continudjjch befigB om alle manufactiQ;enaibaecte
boen maecbcn/ op bat mcngcenebiecntbcbanbup:
ten / noobigB en niotBt Bebbcn.


-ocr page 773-

74Ì

1568,

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

' àrttcéìitNarlifoiiif«, "

iSibiecéGAiònòè

fiuffài béirf

lijcR fb^ct^,
intjj^li FajSSftì,

"^prKfëH

« Né^iiiiSè'
op öfeftafifigj!

uptöeeöij^^
feopJ®airf
aenbati^.

btcomleötWD
ban CM

Conaéêütie_____

bjröirom Motflt

achVhlcnden'èeèfi; ban
Beutìlopii ifftì (Ittéiihtit ttùnjfflfótif öcBaöi ban He
Kpiiitìgii, Kttóitìtfibne, tJitfl Pàu^ijn j Monfieut tn
Màdirilé, itì0étÌOTÌWihif|lmen feart Dfc Eoninginne

JBo^tif^É v'Sh E^Mdt : entie ^ alotnme met tuooj-
öcn bàn fftieeftötWit Éinfe ban efiime enöc affectie
Ifflfn^ ÖaÊC fó. .«ItìS. ötótfleltjcïigebimittecrt. <ön
na öct agesBm bap fnn bifitf^/ ontcentöeteeccn

'AïtBerfiÉsIi öarc aen / te fullen

bübeileetbe Lionne W'
t fietpointbah 't beputeren
'ri flBet ftt bfffecenten/ caechmbe
ïnfcke, ettoe fmt ©Ö. Öeefl bem baec op
c anfeetttian 6e #0(1 bc^ fóók

nittirttó rffd Wtié Bp iiirtftie te fullen boen tortm. 35e
ïleec Cóürf jii i ijitói fejïrt ^mbaflaSeuc op be ©jebe-
BanDeltdt Br
&da > etiftif öe giecc Barillon, Maiftredes
ReqdettÈS. jjjrt ftji jWl JÌfeaieflcpt Qenomiiieectoin
öie cottilftifftic tìJdei tl iititiErt.

----fétt UftÉ Ciüiüi b#l Ben eertten HUBUlil/enbc

. achtfféö ftÉfijefctóé ipaènWUptbeBetie.
ζ ^Ibüte/ihëSdi Be jebert ecniae
mfct öcötite atòlicdtó tttcf Hàèc i^eccRm Be
I i#etBÈe tMéHl # dtMcR SB. And^é* bat
„...J.SeefiaHtetenlija^; tfiaefcÖéif^ftetiitfaB
boiÖetben/ oiil öat te 8««« alöaetrtieeflaÉöart
Öarbe (lefcrt
10/ eOocf) bat bc rencontre^ bie Bafirttjifi^
boo^biclen/ ten Itiebccsii ben b(oebigl) biacen/ enOe Bat
Baecontme Bc belegecbe nooBfgg gabbenmetnieubi
fecouc^ bcc(icrcïit temojben. ©enoSjaefBatagiiai^
in'tbeainbanbefelBaenbtna
Candia tieplflegacu
met ontrent
duyfent©Det-lmecöten/ cnbeitientoa^
tot Venetien befigt) met ojb^e te flellen om Be drte
duyfenc JBSatinen/ bjelche banBeïlepfctBaarlöcfiiS
bei±aac()t biiecben/ hiet ben eecfienoocAbcctDaect^
te itoiiiién obetfctjiepen. ^e Sloningb büect gefept een
notahie fom üati penningen aen ben Hettegg ban
Rohanes beccrtt té ftebhen / om te betballen be ftoficn
ban B'ei^eBitie / Bie [)p met anBece J^olontoeifm enbe
©ffickten ban bit ïïöcfi / tot unbitftanbt btìH
CiitJdia
onbeciiomén gaBt ; nebertj^ be boojfepbe BóHintacft^
toiecben
ftgfy tot Marfeille orttcent duyfebt Biirt-
ftnectjtfη / tuélclte ohbéÉ Be igert €&ebarifc ban
Hàr-
court
in bienli ban be öepublicquc ban Vèüèttóh im>
toaect^ gingen/ enbe upt Be fubfibien bp Ben liiittittgj^
becfieccfit gctooibeh toacen.

Én plaeti bat B'Jitmee ban b'^m tieuc-®ei|i
^aftéin
Lotharingen tba^üigeballcn/ itelHchUia^
uptgeflcopt/ foo toept men hu in tegenBeelöatbett
(i?;abe bah
. Lisbon ne met een aenfïcneltii.1ite macijt in
Be Hanbeti banfiin €()euc-®ojftcIgclfte
ftept i^ in géhiaccoectt / en albaec gcdöte cubage boët/
enbe bat Oen Cbeuc-®d;(i ban Mëntsgertègen toa^
om ben tectogft ban
Lottharingcn öp tefpiinaenj Bit
maecht meet; anbecegebacgten.

^e i^oningl) geeft op bee^tijbt tot dS^t^nettt
ban ben i^eec
Dauphin berhocen b'j||eec Ì|ectagt)baA
Mootazir, enbe tot onbré (©oubecnew^/ iptófttìt
b'i^eet
Milet, boo| befen «Snbopé in Poolen, enbe am»
tcent bei[|eccfteuc-©o?|iban
Brandenburgh, cnBe
Be i|eec
de la Garde, «©ouöecneiic ban Veume.
ff'ìUbbpfen upt Roebelle ban ben chienden Befet;/

MflH/ btetìUÌnVranck-

ifcrifljê^ fl^e ett fìliatccfpecim
Ì/ ehbe toirtöen

é gfidifêtrteett in granfe pen=

bjatgten mebe / ai^ bat be drie a vier
pen / enbe Be twee 2ejaitbet#/ bii MonfieUr'de'efcaoj.
nieres foHbe geWebin/ ftlba^r jeti-ftebtgflfatttttn
te gaen na be «SpleinBen ban Arneitcaj en^ nabat
men 6onbe becnemeti/ toei^ meee ont èaiiigeQuapt,
tpillige in toom te Ijouben / ai^ emptt

Vijf a fes <0o?logl)^cï)cpEn om te fócupfren/taaEe»
oofit mecfï Waec / enbe na Bel lite bKttttìw».

®e(«2r0lknt0t Charante 3t}A(ipB(r#t^betniÌR9
beet ban get nptgden op be vier sidbcnis

pet fevcnentwintigh biectei^/ en ievengulbeitónit
Bat I13ijn/ enbe ftebben 't toebecom op get Sout/ bat
inöetaianbtgetcocBentoifrt/ gf|ïelt.

©an Thunis Ijabt men boen tot Marfeille tifa
Binglj/ Bat Baeglj^ te booten
fes banfiace^tgepin
nae be Levante toaccnuptgeloopen/ totbien^tjan
ben grooten geecj een becfelbe Sabbe
vijf bondert
quintal SSufccupt ingenomen/ om in get iSucchfe
Êegccbooj
Candia te brengen.

Cot Toulon lagen op ben elfden befet; vier |to«
ningD^-^ct)epen ggeceebt / om na
Conftancinopoien
te gaen / enbe ben jFcanfcijen ^imbaffabein; ban
baec in Vranckrijck te tranfpo?tecen j men bjecföt
albaec tot Marfeille boo? eenige te ondane oniufien
tuflclien
Vranckrijck enbe ben iCuccfefen ilicp|cc/
biaec obec al be ^canfcge^cbeepen naebeSjcbsuit
ggebefiineett / b)at;en ggetoaccfcgoulut op gaet goetx
te toefen.

apt begiiecncBtenban 't optecöten in Vranckrijck
ban een jFcanfcgü ^oojbtfcgeCompagnie/ enbe bat
ben Stoningg aen 't i(|of ban
Sweeden Beebt am^
öeuben / om eenig&e ejcemptien enbe boojcecfiten tjooj
bêfelttè / boojnamentlgcft binnen
Gouenborgh tn<
Be Laiidiskroon : nam men ^öiec tejfaecfee otfi
becbacgt te;yn; enbe i^ op ben
vierentwibtiKhftefi
aen ben l^eec be Groot » ^mbaflabeuc oibmati^
ban Vaeggen Befen ^taet aen't^bjeebtf^iofgge'
fuppeBiteect enbe toeggefonben feechei; Cottcept/
buntgalben alf)iec
m ©ecgaBecHigDe
met Ia|l enBe o;B;e/ om ftet) opbetgtótkboojfji^/
e]cactel(jc{i t'inft^mecen / enBe bemeilcKenbeBi^ atn·
gaenBe alBaec pet^ aetenteect te tooibei^/ bm
ningg enbe Bie ban Be lücgeecingeai&aetmbagM
te maecËen/ enbe boo? oogen te Men bebijttofitle
ban'tbetoufie
Eibinghfe, enbe nu jon0g({ aliccin
ben
Haghe oBecenobecct ®cactaet : emeffeljicR
meBeb;engenBe; Bat B'^nggefetenen en «ÌpnbctDa'
rtftt Befet ©cceenigBbe j^ebeclanbtfcfie §?|oöintien/
onbec get ^toeebtfcg ggebiebt fullen gaubccmbati
alle immnnitepten enbe baojceggten/ bieaeneeni^
glje/ oocR metbei^CDon
Sweeden alletnaeufl geal'
iteecBe Jlatien/ fouben mogen jijn/ oflenaRiaei^
noeb tnecben becgunt/ enbe m^Bien m alle nta>
niecentebcto^ecen/ BatafleBeammuniteptefiqi'
Be 3E>oo?cec&ten / Bie aen ofte ten begoebe tian be
boojfs jiooiBtftgc Compagnie / of anbeten/ fop
ben moBöen toroBen toegfiepaen/ teaöelötHittbe
beffe enBe bonWgïifle feeme / teh befibebi BanJi
SlttgBrfetenen enbe «©noetBamn Bec ©eceihi|®Dc
^eB(tlanbtfrt)en pjobintien mebe tó)eaccii?Be«t/
ehbe effèctibe ggepjefteect moeten bwcb^ ; ^
benbe ban ttibt tot tfibt aen gaec

aBlKtientie/ htót bp6emBient6albenonBe«Öotio<n

éflBebetciiStf0Ute5|in.

gin'tföeft ban Befe jfOaenbt i^BentetPariw^n»
öeïöeferteïliinBi^aBewöan
Adofcovieù Mae< c^'»
getttoefien / tnitBeffcpn om Boojbi |®et;een^e^e'
i»t!fanBni α paflTeccn/ fitsetocl
dbfl^i öabt am Bàtciloog jfÊog. j
t$ 8p BegifltiB&t aat m

eifflé ma öeel ta«e flBfm ban iJgwibiin&J^
tod

tflet

tgttKHb^taetai. jfepIü^bKnintw*
ri^ nftr<aonbt9ge&e3$Bii<)Ìt/«et»Jbe!
€apöten be Siaute Lice upt fe λ. _
Ciobeiins,afbee<BrtiBe BeiewttteBiitibénnwliaa-

iiftEeéiöiiiïBffêec
Htóé firn 't nieutoé Caned
iftiirtafttfcijegcf/ tnetbe

lijfcife fénjunéÈcttt/ enti alle
■attï Vrtóékrlick icbirnflSfncn
rttétttórt ttóóiÉfaf Bat toel Oocn^
lòi ifi 6atr6t «wft g^rcljicben/
.«atleti Dafcttgtrt^


-ocr page 774-

en O ORLO G Η,'/

,/β eiicptó l^uüjelöcB/ ndcö becfc&Epöi ftofldijcltc uptge-
Wcöte upjflaabtocrchcn.

I^fec öe Lionne ^eeft epiibcliicft acn b'i^eic
Ijau Beuningengcfcpt/ Datt»e<|eECCourtin, Con-
ieiller d'Eftac, fnDe Öe i|CfCfn Barillon. cnDe Choifly,
Miiftres des Requeftes,
bp Den Conitljjlj öïjcnoemt
toarm/ommc al^ Commiliariftnüan fijn IKajefìrpt
oüct: Dt factRc öan
Condé rnDe Linque, mtt t>e scene
Oicuiffscn^
Spaignen 0i)föc;)Ute£Et fouben toojben/
iu confctentic te tccötn ; enbr toiecöt tot cfn plaetfe
Dan
bp Cf π ftomflc boojncflaaen be ^tabt Rijflèi,
Bif altan^bjp öan Defmctteltjcft fiecftte/ cnbe naaclc»
gen toa^ aenbc boojfrpbe qucftirufe ©lactfcn / fuUen=
Dc Delfeccen jfcanfe€omniiflactfenbcrtoaect^bcc=
tccchcn/ foo Ijacfl men tóeten foubebai be^pacn:
fcöen toaccn flcnocmt / cnbe be pjecife tijbt op betoeiC'
lic fp binnen be boojnoembe ^tabt R i j flel fouöen jijn.
jBcn acijte bat be ^paenfeaéfnbtlficuitfptfoubEn
mnccftcnomtrentIjctbp ren-feoittintot
Rijflèl, ter
D02facclie bat bie^tabtfcan^tua^/ ombatnaec't
flcnaac» üanbe ^pceneefclje ®cactatfn b'eecjtebp-
(cn Iwmfie toateactoecfitot
St.Omer, buptcnbat
De f canfclje (CoinnijfTacifen bp fiacen Coninglj/ cnbe
De^ipacntcbe bp bemSoubcrncucbanbc^paentcfjc
,l5eDccIanbcnfouben ftjn aecommitteect. b'ifecccban
lieuningen Ijceft Dit allc^ met öe ï^ofl boenmael^
Hcn ben ii)cec
,ïUacnui| ban Caftel-Rodrigo obctabC'
((l)!cbcn/ cnbe bectogljt battet geen ïjiecoptecefcci·
üfïrn biel/ aenbcnUccC^ttibafTabeuc Boreelfoube
mogen üJo?bcn aeabbjcfftcrt ; cnbe om bat ben felben
fecc febect eenige bagen gebaeclijcfi flech toa^ aen een
tetentie ban fijn toatec/ enbe baecommetoelnietin
(laet niocïit (fju om te aatcen/ bat bie^ teaödijcït
b'J5fcr<i5jabeban
St. Albans banalle^foubentoaen
lüo?ben geinfojmeett.

Jl^Öbfr^fooljceftb'lleectjan Beuningen opfö'naf^
fcbcpt een langfte (JTonfecentie geljabt metbenï|eec
Colbert ; obcE bc pacticuliete faRen / toelche gp in fijn
jongiÏe aubientieaenbe Coning gab boo^aebjagen; {ip
fcD?ccf baec ban op fijn obccItom|ie bienaengaenbe
rapport te fuUen boen aen gacc Ho. IBea- / fessenbe
alleen bp pjobifie / bat l)P op aecn ban alle Dcfelbe / Boe
tblöcnt en cebelijcItDiebjacen/ eenige fatiffactie &ab
öfhoincn ; cnbe bat men boo? aïïe falten toiibe gEtepa=
tcctt öcbben öet onacltjchöatmcnbecmoebebcaup'
Den ban Sint lan de Luz, Booï 't confifquecen ban 't Be=
bjulï ^cljip tot be i0albi^'bana&|iuptaljecu(i boo?
Iiententie banDe ^(Ibmicalittpt tot Amiterdam aen=
ocöacn te jijn/ fonbec aen't gccncfptotjuftifiratie
bwibe boojfs Sententie enbeomtcentbentaegljban
een fìcbifieboojgcfielt / enbe met aoebe cebenen gcuc=
Qcect babbe eeniabacöooneaeben.

b%ec Piemontei ijeeft op bee^ tijbt een pafpoojt
becfoabt om obec
Vranckrijck naec be ^paenfcbe Be-
bcclanbcnteöectcecRen/ battoegefiaeni^; enbe fijn
baec op gerucbten uptgeficoopt / al^ of fijn Φ. eenige
faeclten foube bcbben te banbeien; rnaec belleccen
HSimfiersJ fepbrn te bcctroutoen bat fult); niet en
toa^/ cnbe bat öpfelbt'tjpcanfcbeilofniet aenboen
fouDe. c , ,

?ïlfoo b'iecc ban Beuningen fïont tebfttcccften/
foo bab ben ConingbboenopmaUeneenponctcaict
nut diamanten befet / banbe felbe toaetbe al^ aenbe
cïttaoibinaci^ ?ïinbaflabeut^ ban
Spaignen enbe
Engelandt boo? befen boa^ gep?efentecct / met intentie
om bcra in 't aenlïen ban baec Igo. liKog. Commiffie
bacc raebe te begiftiaen ; maet een banbel^eccen %ti'
tcobucteuc^ Öem baec obec abefpjoocften bebbenbe/
beeft bp met beleeftbcpt enbe ecRenteniflTe obec be libei
ïalitcpt ban fijn llöajefiept fijn «E. beftent ecmaecfte/
battei niet becanbect toai inbe cefolutie ban Ijaec ï^o.
IBiq. op betoeltbe bpboo; befen biecgeibche
gratifica
tie
abebouben toa^ gbetoeefï te e^^eufecen ; enbe Ijeeft
bienbolaenbe betfotbt / bat fp becfeboont mocbt tooi=
ben banbe
neceflìtey t om biecaeltjcRe ejccufe toebecom
te moeten boen. ï|p becttocft ben
negen en twintigh-
ften
ban ©actj^ obec Mezierescn Maftrighc nabCC»
toaett^. TOacnbaab^teboojentoaj?öenConinab/
«'tgebeele itof
ban St. Germeyn enLayebfCtCOC?
feennaChambor.

Ack-en-^ueertighfie Boeck. 743

©p ben negen en twiatighften ^fptcrttbcc feftiett i^^g
hondeitachtenfeftigh,flietftOtParysD'i|ecc Willetq '
Boreci, baec ^0. jBog. ^mbafrabencojbinaci^bp '
ben Coningb ban
Vranckryck; fμfibcnbeöcn^taεc
bec ©eceeniaböe .ï^ebeclanbeninbiequaliteptalbacc
gebienrban'tfjaec
feftien hondert vyftigh af.
oocfj cjctcaojbinaci^ ?ïmbaflabeuc setoeefl aenbe «Sos
ninabban
Engelandt,feftien hondert vier en veertigh,
?tcn
öeniioninab ban Dinnemercke,feftien hondert
een en veertigh.
?6enbe Coninginncenbe Itcoon S we-
den,feftien hondert veertrgh. J^ocbaen benConinall
ban Dennemercken cnbe ben ^cct^biflebop ban Bre-
men, feflien hondert negen en dertigh.
J|ebbcnb£
bcrDerjJ inben ^taet en 't publ0cS ge-emplopeect abe^
toecfiobtc bc
veertigh giaccn. 30cfcboobtquamfccc
t'onpoffe/ enbe toietbt baec boojbeï^ofim
Vranck-
ryck
(biebpbcfenocbonfeccftcceconllitutiebanfaeci
Ren foo noobttaoenbigb een babtjl man ccquiceecbe)
gant^ ontbloot ; OJnbe ben J^eec ban
Beuningen
cben
mo?gcn^ te boojen ban baec bectcocRen, lEen
bonbt gocDt bp pjobi|Ic'^3lanbt^ farcRen oibaecte
boen boaecncmen öoo? ben gctuccfen^iccetari^ban
b'obeelebcnïifcc?ïmba|Tabcur/
Conitantijn Rompf,
biemeteenSS'lcfupt Parys banben eerften Oflober,
bjatc bp
befe fubitc boobt ) bctoelcRe foo bp fcbieef tot
ooifaecUe baö geöabt eene cetentie ban 't natupjioche
toatec ban meec al^
twaeif bagen ; abbecteccbe / bacc
toe oocR aenbiebinge beebt ban fgn btenjï.

^n b'aenbangb ban befe maenbt Oilober, qua»
men aen 'tfcanfcbeiiofb?iebcnüpt
Mairfelllc üaii
ben
vyfentwintighften becboojleeben maenbt/ baC
bedrie (©alepenboo? befen ptr Civita vechia bectcoca
Ren cnbe op ben
twee en twintighften September tOt
Marfeille aeaccibcect / obec en mebe bjaabten b'^eee
gectoab
deChaunes, bieinquantcptban^tmbafTa"
bcurtoegcn^
Vranckryck aen'töoomfcbé jgofflbca
ceflbcett babt. Kpt
Algiers iDiecbtgbcfcbicebcnbart
ben
acht en twintighften Augufti, bat al be Zce-
cobcc^ albaec ban bic plaet^ binnen gcRomen iueten/
fonbec pct^ meccRelbcR^opaebaentebebben;
twin·
tinghatweeentwintigh
ban bte ïloobecg ^cbccpen
maecRten baec op'tfpoefliubfictoebecbaccbiab om
in Ro;te bagen baec aen toebec in ^eeteloopen.

^aectoaccnniebe^^iebenupt Smimaj banben

negen en twintighften July tot Marfeille aingbcRo*
men/ betoclcRc tpbinabemebcbjaabten/ bat bacc
J|oogblföogcnbeiïe|ïöcnt aenbe
Porca b'ì^eecCoi-
jers, bp ben Grooten Heer, fjjn ecc(ïc liubicntie
gbebabt babbe; battectjecfcbepbe5lecbtbebingcnin
bibctfcbe (i^uartieren banbe
Levante booigbcballen
toacen/ namentlijcft tot
Smyma, Conftantinope-
len , Adrianopolc , Angora
cnbe Bybafa , onbec

üjcIcRe plaetfcn fommigemtccRelöcRcfcbabeflclcben
bebben.

b'l|eccc<l5iabe d'Eftrées beeft boenmael^aenabci
nomen bet «Örnplop bem acngeboben/om na
America
te gaen met vier Coningbé <©oilogb-^cbepen/ bfe
bP bectoaect^ commanbeecbe / tot becfietcRinabe bec
jjfcanfcbc
Coionies in bic «©etajefien/ bebaelcRcBbc·
bjepgbt toiecben (gbelbcRmen fepbe)
met eenigbe
nicntoe 3infultc bec Cngelfcbc / bie niet taci met be
jpcanfc albaec Ronben accojbeccn/aengaenbc b'e);ccui
Tie ban bet iScactaet ban Breda.

fóamecban25u(iiticluifcbtnocbt)ooib?ieaa»
een gep^olongcett.

®an Orleans toiecbt gefebieben bat fijn .ïlÊajeiicpt
op ben
acht en twintighften September f|jn Entrée als
baec gebaen babbe/enbe ban baec boojt^ op
Chambor
bectcocRcn toa^ / albaec bolgen^ bc laefle tijbingc to£
ben
vyfthienften befec foube becblöben.

Ö'Jleec St· André Monbrum beciebte upt Candia
met benlaetfien aengbcRomen Couciec / bat be j^eef
ban Γό"
Heyligheyt, twee duyfent jiÉan upt fijne
^tbepen aen 2anbt babbe boen fetten / met be tacici
Re bP inbe bamf; ^laet^ ingetcocRen toa^ / al^ mebe
ben
Generaliiüme Morofini, niet een gbcIticR gbctal
ban geljtiapcnbe mannen/ bic bP ontfcbeept bab onbec
De befcbecmingc banbe 39enetiaenfcbe Bloot.

Jden fp^acR boenmael^ bat eencn/ met name le Sr.

Girard


-ocr page 775-

744 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

τ Girard ambeit (©jootin ©eer betfanbeit fouDe toojöen
_ in Quontept ban iJefiHenty in plartfeban ben Heere

-de la Haye, fcanfcöen sembaffaDeucacn De Porca,

bfetetugseriuant. ^ ^ .

USetnabec 25?(eben upt Venetien banben dertigh-
ften September
tot Parys aenaeRomen/btcfiontmen/

bat be faechenbecj^enettanentn Candia, fììjl)Oaen=>
tnad^ in flegljten fiaet bebonöen ; bc ©anfeltjcfte
<{3ellepen en Die ban
Maltha (laDDen be ^metiacnfctie
g»cöeepi-®loot beclaten / en toacen t ot
Santen acngei
homen / om na ïjnp^ te fteecen / en 't aenfiaenbr flup»
tiflö bJtbec tee See te mfjDen; en fouben alfo be laiucc»
Hen raibDfleeseben öebben/ om foo beel te licijtec öaec
becfcö ©olch en g>ecouc^ aen 3tanOt teb?enainte=
gen^De^&taöt
Candia, betoeicltcfeecbenaututtoiec;
De / en fltoot gebacc liep ban obcc te gam / inDien De
<[5enecali|Titnc
Morofint met een aenftfnelöcfie macöt
ban l^cijgg^ albacc niet too^ ingtjecaechtj
b'^fiwiltaue fcanfcbe iCcouppr^ bcliacnbeuptfeec
WoecftmofDigö 35oïcft / üjaten ai boo? eenigijc Dagen
tipt
Provence in ^ee gl)eloopni/ en toiccbcnop't
fct)?öben bec boojfepbr ^jiebtn ban Venecien, Doe»=
mael^ niet becce ban 't *2planDt
Candia te jijti
gegilt.

.fIKet be jongöltc 25?ieben op ben twaelfften deier
uptMarfeilieacngchomen/ toifctbecicljt/ DatDeks
hondert Soldaten, Die
D'J^CCC Sagredy linibaflabcuc
ban
Vcnetienaen'tJFcanfcijcÌ^ofceflDeccnDe/ enbr
barc te SanDe öaDt DoenlicötenuptDejFconrcïjeen
3tottacingfcf3e ^ublibiepenningen / op
Drn feven cn
t wintighften
Dec boojIeDene JBaenbt / met iiacc (Dfru
ciet^ l>cBerp gegaen iuaecen/ in^cljcpcnbanöcti
31lnibafl'aDeuc DaertoebebjagbtenDegftcöuPit/ otn
ïjet boojfs göetal fócijgb^ ©oIcU ober te boeren na
Candia.

Don Antonio Piemontei toierbe bettoagöt tot
St, Jan de Luz op ben negenden dcfer, en fouQc bau
öaer met De franfcöe Itoetfen ban
Blawet nae ©Iaën
beten gljcbjagljt toojDen / om albaer al^ eerfie Cora;
miflatié ban
Spaignen, neben^ Dm fêeer deBer-
geyck, De gf)erefen gljefcgilicn ontrent De Xiiniiten in
Vlaenderen bp te icggen ; Den boojfcpDen ^ραεη:
fe&en .ïl^inifitr foube in paffant / ( gelijeft boo^gegcben
tuiert ) aen 't dpcanfcïjc tof niaer alleen een CompU-
ment afieggni. ©en «©jagcDeSanciilanabjiertDcc^
tijt oocli tot ;^aürid genomtneect / om al^ ?imbaffa=
brui-'in
Vrancknjck teltortienrcribercn.

35e ©cere <i??abc de Chaunes, en .nsebjonto fijn
©emalinnetoarenopDen
vyfdtndefer nocö binnen
Lions.

©e ©eer De Beziers toa^nube(ïgI)onibafiaen't
Hof
Γί)η affcfiept banbe ©eeren Jöinifict^ en <!5?oote
te nemen / en fijne repfe ho?t^ Daer op ober
Hamborg
na Polen boojt tefetten.

55en .ïHSarqui^ de Terne, aieiitenantiBencracl
ban fijne JiBajcftept^ <!5alcpen/ nnam Doenmad^ ter

fofl ban Touion tot Parys, refeteerbe DatDedrie

ranfe «©alepen boo?DefcnnaeLigornebcrfonDen/
am albaer («Eurc&fe^laben in te boopen tot
Touion
aengefiomen toaren / in-fiebbenbe drie hondert vyftig
Janitfaren,
Die't^tUClitcBen^ hondert Ryxdaelders
ingehocgt gaDDen/ om te Dienen op Coningtj^
Iepen / De toelcfte feer ontmant toaren/ Doo? Deiefiere»
filtUtie Dec fortificatiën ban Barbaryen.

JlSebJOUbie la PrinceiTe Benedice Palatine,
«©emaltnne ban ben ©eer ©ertcwfj Frederick van
Hanover,
bertrocit beeg tijtban Parijs na Franck-
fort.

S^ienfelbenbaaö (3finbebenachtftenDefer )atci=
beerDe albaer een €]ctrao?Dinari^ Courier ban Ro.
men, mebe bjengenbebeberbjaeïjteöatificatieban
't geene brflooten i^ / acngaenbe fiet accommobe=
ment ber
vier 23tfrcl)oppen; gj^elijeft oocl^ mebebe
nieubie Paufelijche 23u1le/ bp betoelei^eftjn Hey·
ligheydt boo| floit fiencDe be tepefteningfje ban 't
3Fo?mulirc ber boojfepbe
vier 25iffcljoppen / en
secnfint^ inpjobeerbe be bijlinctie tuHcgen 't
Feyt
enbe 'c Rechc ; be Paters Jeiuiten toaren baer mebe ι
niet tocl te bjeben/ ten inpcötc Dat in Dat accom? i

mobement niet begreepen en toiecDen,

«pt Bet ©of tot Chambor toierDt berigSt/ bat ''i
föne j©aje(lcpt toel llcfit Defe Ijeele Maenbt upt/ '
albaer foube berblijben/ te meer/ alfoo fïjn naa»
jefiept (jgb albaer in goebegijefontfiepbijijnbe/ fecc
toel met be aaeljt en anber ®Dbt-betb?ijfbibet.
teerbe. 3^aer. toa.é aen Dat ©offeer groot en booBfi
fpel emaöegaen / cn fijn IKajefiept
dertigh duy.
fende güude Louyfen,
De ïÜoninginne enbe Mada-

me de Soiffons en anbere feerconfiberaWe^omme
a5elbt^ göctoonnen öebben / ban tocIcBe ^otnme be
©eeriiaarquii
d'Angeau ijetgrootfìegebeelbe foube
bctloD
^en öebben,

IBeb?outoe De ©ertoginne ban Anguin i^ do
ben elfden defer, boo? De tweede mael bancencti
aongen ©ertogfj g^elncifclijcfi inDefóraem gliEijai.
len.

D'©ecr ban Beuningen upt fijne jFranfcfie 3(lmj
baffabe nu algier toebcr aengel^omen/ DeeD op ben
derthienften tet ©etgaücringöe ban öaer ©oobì)
IKogcnDe fïjn rappojt/ 'ttoierOt feergöefetteteect.
3jC[{ berflont Daer ban Defubfiantietesijngcbiee^:
bat ben Coningb en fijne j®ini|lec^ tcgcn^ befén
gitaet toaren
geengageert, foo ober be laet(ie©|o=
biiccren in 't fiucft ban Den ©?eDe met
Spaignen, ali
ober ren Sententie bp b'3{bniitalitept ban
Amfter-
dam
göcbaenjnDpniaefien©o?Iogiiraet Engelandt,
tegen feecïier ^cbip/ 'ttoelefi Doo| franfeöe ©n.
DerOanen alijiec ter JDaïbifcö-®angö(l bocnmacl^
toa^ uptgberufi : Contrarie De piaccaten ban
't
Sianbt/ toa'er bp Die €quipagic aeneenpebirtoa^
brrboDen; Dat ccbter De fianfebe biet upt oojfatcft
namen om Defen ^taet ban
Injuiiitie tebcfcl)uII)L·:
aben. ©at De jpranfcbe pjactifeerben om onfc
JilDanufacturen te ruineren ·, ( öier op toicrbt jjp bet:<
fogötnaber rabbiferen) Dat/ nopcnbebctdemeflé
ober be ïimgten met
Spaignen , .Vranckryck bjtl
Öabt gbenomineert öare CommiffarifTen/ om met
De ^paenfebe in Conferentie te treDen/ maec bat
öaer intentie geenfint^ en toa^ omDaerin^Crfiitet^
t'aOmitteren 5 inboegen bat te bertoacöten (lont/
ingöebal
Vranckryckbaetop (tetoetenfgnpictenlle
ban Condé en
Linqué) geen bolftomen fati^fattie
toierbe göebaen/ bat fulth^ fouDe stjneennieubjen
lapis oiFendicuii boo? 't toefeomenbe g[aec. ®it
fielbe öpal^ecngenoegbfaemfeecRerefaecfte : toant
Dat
Spaignen in een opinie 3ijnDc / Datfpalceebete
beel afgöeftaen öaDDen/ cnomanDecetebenenban
§>taet tot befe oberleberingöe niet en fouDetoiOen bep
paen. «Cnbetoatbe
Triple Alliande aengingö/ D£«:
De jfranfcöe Die toepnigöaeöteDen. ^ittoa^befulM
flantie ban fijn rapport in 'tfiojtej maermmbtt»
ilont öier metgoebtfonbament/ batbe
Triple AI-
iiance
ben beften en fouffifanlienteuflbeltoaji/ tooec
nube De toifpeitupriggepbt ban 't franfdie fartt
ftonbe too?bengetemt.

3ln befe .Paenbt quam ooclï toebec hier upt
Vranckryck Den ©eere «i5?abe d'Eftrades, ^ranfcïie
?llmbafrabcur/ om fïjn affcöepDt ban öaer ©oogD
Hgogenbe te nemen j öebbendi om fijn goebeenbe
langbebienfien/ opfgnberfoecn/ banDenConinggi
gbeobtineert fiSb te mogen retfceren in fijn <0oMberi
nement ban
Duynkercke , 'ttoelcft bergroot toa^
met be <©oubcrnementen ban
Winocxbergen, enbe
Fuerne ; en tot fijnen ^imbaffabeur aen Dit ©ofgfic'
noemt b'©eer
Arnaud de Pompone, fjjne lEafe
fieptg göetoefen iBinifïer in
Sweden. USaenbagb

ben vyfthienden toierbtöpDoo;b'©eeren ban Gene
enbe Sterckenburgh, met De göetooonelijcl^e Cert<
monien upt fijn aiogimentter
^uDlentietvgbeöaelt/
altoaer op een groen 3taechenfe ^toel met armen ne»
bergefeten jijnbe/ gaer ©oogöJIQogenDebel^it^
maed&t öeeft/ Dat ÖP o^eenperraiflïeöabfïefinae
fijn «©oubernement ban
Duyokercken te retireren/
nae Dat bP albier öaDDe gbereiflDeert Den tflbt ban
negen Afaren; binnen be todeRe (fepDeÖP) Ww
beel
cibilitept enbe bckcftbepbtalöier öebbejjntfOT·
gen / bat
ich Dcftoegen Den gbeöeelcn coHtf mpnp
leben^fal
beroWigeect blijben. ©ier op toierbtöP bm


-ocr page 776-

cn OORLOG Yi /t Ack-en-'veèrHghfièlBoèù, 74.5

nois öabbcn/ na De ^cbeclanben fouben boen maci

cijecen ; mate bat bat ©olch oubcctoegen feec bccltep. _

©en feventhiendcn ïjctft rticn binnen Parys op De
Öebiece boo? De
Louvre een bollaebcn ^φίρ met
allecbanbe ï©afcen rnbe ïüoopmanfcBappen becs
bjanöt/ tee oojfafche bat nac D'nptgel)oube <©nae
cantaine eenige anbcceïl^afcenopniritto^uptbebc·»
fmette ^tabt ban
Rouan onboojlic&tclöcft ingelaben
Ijabbe.

Cot Lieutenants Generaux baube f^jobincebatt
Languedocq, jtjn boenmael^ becftoofcn be 0>efccn
.ïKiacqm^
de Caftres, enbe be ^onen banbei^ieecc
<l5?abe ban
Rouve, 3&e eecfte inöe plaetfe ban ben
ileecebe
Bioule, enbeb'anbeceinbiebanftinJaaber.

^e ï^ette .liBacqui^ de Quiviliy du Frefne, Die booi .
befen f0n cpgm K^up^-Bjoubje tot
Genne* aen een
SiooDebeciioftiiabbe/ om inöet€uccRfc&ei&icaille
obecgeboect teitwjben / öeeft te biec ttjbt op be fjagljt
Ijinbe in een fcenefie ben CBcballtec fijnen cpggen
25?oebec boobt gefcBooten.

©algen^ be iongBPc Sö^ieben ban Bajonne foo taai
ben i^cece
.Plcmentelle op ben negcnften DcfcC ba»
Iron bectcocften nae Parys : ê>ijneJ!©aje(lcpcil)ons
bagl)boo?bcn veerthienftcn ban Chambor opgetCOC*
Ren3!)nbe/ fliepbienboIgenbennaelittotBlois, aU
bjaec tUjce bagen becbleef/ bernacötc JPoenibagfi
tot
Charces, cn bJiecbt ben negen tbienden t'fabOUtp
nocljtot St. Germain becbjagöt.

^Qtucbagg ben twintighften gebben be i^eecen
ban
Werckendam enbe ban Vrybergeo » b'i^ecc^ma
baffabeuc
d'Eftrades öet gelepbe ban affeftept gegcbm
tot aen be
Hoorn-brugge; altwaecfoutcabtOp
een aiibec Cacoffe/ enbe ceebt na
Vootburgh, om
t'eten op öet ban b'fêeec ban
Zuiichem ( (fyt^.
naemt Hofwyck ) bie fiem tcacteecbe te mibbagb/ ena
De'^abont^ b^ebecgeRomen inben
Hage in fijn ep·
gen Eogement ; altoaec nocb eenige bagen bleef / om
te geben ftjn ceflecenbe ©ifïte^ ban afiieöfpt ; öebbcn=·
be ooch becfocöt enbe becRcegen ecn^arötbanben
^taet/ om öem te boeren in
Zeeiandt, enbe boo;t na
Ouynkercken. ||et ^jcfent i^ Ijem Qegeben in gelDt
tee fomme ban
fej duyfent gulben^ / enbe aenfön ^e-
ccetaci^ een gouben Utetting ban
fe» honderc gulbensi.

<Een bec Commiffen ban ben Jleece ^ntenbant
Colbert, gcnaemt Ie Signeurs des Chiens, gtbanc»
hclijcftinbeBaftillegfbiagöt/enbeaBebe23?icbcnens
be^apiecen/ ten fijnen öupfe bebonben/ berfegelt;
b'epgentltjclte cebenen enbe oojfaeche ban bit ^mpjt»
fonnement bja^nocöfecceet.

fflot Arles in Rouflìiion (bolgen^öetmdbfnbrc
jongfte 25?ieben upt
Perpignan ) foube boen b?ptoat
moetje enbe opcoec^ boojgeballen 3un / ter oojfaeclte
bat eenige öaebt^-l^eeccn banbe ^oubtcapne
tner becJïopc-iïDcBen
totPerpignan, geefiabUffecct/
figö binnen
Arles getcanfpojteertöabben/ enbealbaec
eniige nieutoe «^abelltn enbe pachten tbilbni inboet
ren enbe opfidlen/ baec boof èitfeolcft ten platten
aianbe ontcent bie ^tabtopcoecigögöemaecBt/ be
booifcpbeïiaet^-®eeren biimen
Arles belegert / enbe
bpanbtlijcBec ivhfe aengöecant öebben; metberlie^
ban eenige Ipecfoonentoebecstjbt^/ enbe met groot
lijf^-gebacc bec bffljinoembe teera»/ bic om'tont*
Bomen genootfaecBtfijngctoecfi/ metöetbelegecene
be opcoccige ©olcB te Capituleren / bat ban Baec pje»
tenfjen fouben be(i(lfcen/ enbe nopt meer tot
Arles
met biecgelijcBe Commifften fouben berfcBtjncn.

larotAmieni, albaec bcstoace^iccfiteboennotD
[jcbigft foube gcaffecen / öebben be gfniuoonbec^
mebe foo toat oproer^ aengcflelt / enbe eenige öupfen
ber Jl^agiflraet^ ^erfooncn qualijcB geöanbelt : upt
oojfaetBe ban'tgcoote gbebiecfe bec lebeni mibbelen
albacr/ enbe ban een ©ecbobt uptgegaen/ enbe in
öoubenbc / Dat geen ber gintooonber^ fïgfi bupten bié
^laet^ fouben öebben te begeben/ om Ictfen^-mibbe*
len te foecBen^ ^fjtie |[6aje|lettt&pt0t^baerinb]il>
{cube booifien/ Beeft aenflontp oj^e göefonbenacn
twintigh benben Ì@o;t-3^olcB upt be <(&uarnifoenen
baer ontcent gelegen / om bectoaect^ te tceehrn / enbe
ben beaonnenopcoertefiupteni

Ree i&oni

/ixS ben ©iffïöitit met ccn eriöcfi Compliment oöeant»
'
mooi / cnöÊ na öe DccÖec cüriaüa Doo? Defelüe defceii
hacc éo· i3^fl.<6f&£'PWt«cii£nmrijn3£ü8cmentBC·

tfCOilDUlfCClt.

©iiDfCWlTcöcn bfrtrocft in 't miöljcn ban befc
jffiacnbt Den#c«e Berrier, ntben^ ccnigc Scigt^·
nclfci'De / na Df ©cconijueficerDc^tcDcn in Vlaende-
jen, met lati ban 't jpranfej^of / om te onöfcfoecRm
inCic t'i)caminfccn be titul^bccöefcRen Jtamecban
Douay,euDe in öie gcconqutjieccbe plaetfen op te cecÖ=
ten
brrfc&cpöe ®?êiiöiale itamer^ / bie ban 't parlai
iiimt ban Douay bcpenbecen fouben ; boei) ecljtec
1100! foo bcci men honbe betncmen/ foubej^etboo}:
iiacmfte H^otif ban bie Sepfe jijn/ om pertinente ïien.
niffe te flaen nemen banbc öecbten / öebenuen/ enbe
^rpenbentien becbooifjConquefien.

jiBen fP2acft aen't f canfcfie Jfof oocfi boo? al^ boen
ftctcft/ Datb'ölcctiebanbewcoonPolen, opb'iücec
biincc ban Condé foube ballen / enbe bat be oetoefene
Coiiingljban
Polen, toellicljt binnen Parysln b'^b^
Dne ban ^r·
Germain foube honnen logecen,

D'fêefC l^ectogl) ban Lottaringcn becb op ber^ ttjbt
acii allen Kanten ©olcR toetben / enbe hteegD fcec beel
toeloop^·

ben negenthienden Jijn tot Parys aengcftomen
Sjijcücnban Venetien,ban ben fefden enbe ievenften
Dcfcc / enbe «ptÖet<ÖplanbtCandia ban ben derden
Dcc üoojlebm jlföatnbt / becic&tenbe / bat be iCurchen
in Can'dia op ben acht en cwintighften Augufty eeneU
gcootcn ^tojm enbe Sfienbal / bie beele upcen buptbe/
bpstDjagljt t)abben op bejijbeenbe^ofienbanSint
André ni Sabionera, batfeinbcn^cnbalfoobappcc
mDe liracBtigö te ïiiggegebjebenbjacenaöcbaojben
Dooj bc 25elegecbc / bat be eecfie in'eenige baec op bol'
genDc bagen niet becbec^ gabben bucben tenteren ; be
flfiicDjebcne Ijabbeninbefen^toimtipbc
vyfender-
tighhondert
|®annen becloojen / enbeuptballenbe
niet boben bc
t'feftigh. 5&acc toai mcbefeecftn;eti>
Dinge op öet afgaen becboojf325?ieben/ bateenige
aennenelijeiic ^ecoucffcn ban getoapent ©olcft/ ^tm»
monitie / enbe leben^ mibbelen ban becfcgepbe gebie^
(Iflj bygebiaabt / inbeboojfepbe belegecbe ^tabt/ aen
enbe ingeftomen toacen; in biec boegen bat niet al^
een goeöe uptfïagö boo? be belegecbe in befe €m\'
paignie
toa^ becf)openbe, ®at Ligorhe,cnbe Tofcane,
tua^ uiebe een ^cl)ip geaccibeect Bomenbe ban Smir-
na, 't torltlt oiï ben clfften enbe twaelfften September
boo? bp ött boojfcpbe €planbt bacenbe becnomen
Ijab/
bat Doeumacl^ allc^ (nbcbelegecbeJÌ>laetfenocl)
tucl Qinglj. f raiifcbe ^Sujciliaice Ccoupen bec^
tcouDeincn bat mebe nu baec al aenggehomen fotibcn
jijn; be bappece hloccfimoebiglirpbt enbe öet goebt
ucicpt ban belgeec Sint André Montbrun, bjiectinbc
boojfepijc 25?ieben meecmael^ ten öoogbflcn glje»
coemt.

Cot Marfeille Ijabmen bolgen^ be 25|iebenban
baec
abbij^ / bat ben Üeccc Tavernier, bie fiJn ?lllbEC-
Clj?i|itlticli(le .üföajefleptna Perfien, enbein'tgije»
biebcbanbengrooten Mogol berfonbentjab/ om al'
baec ganbel en Commercie te b?öben / aengetomen/
enbe ban fijne cepfe
toebec gljefeeect toa^ binnen be
^tabtban Ligome ; mebebiengenbe ( geljjefe beboof
ftpbe 25?ieben uptgaben ) Ijcel beel ftoflelgcfte<©öe5
flecnten : onbec anbecen eenen op-gepoljj|ien gcooten
diamant / bie bp be
tachentigb duyient Ccooiien
bjaecbigb getehent toiect.

5De fongöfi tot Paryj aenaeftomen SJiiebenban
Straetsburgh meiben / bat be &euc-#alt3ifcl)e ®cou=
pen in gaet (t&uacnifoenen becfonben toacen / bat on·
bcctuircöm enbe bp bic occaftf beatottecingfifcliebc
mecfto: fpetlDttt / enbe ftet acin;-#alt3ifcl)e atanbt
aen btfejijtjeijcnööÖninbegcontcuineecben; men
bettcoubjt ecgtèc bat oe J&eece i^altt-<©?aef / na bat
fijne i^couppcsf biatfoubenbecbecfiégtRebben/ enbe
met öet betbjachte öenfo^t becfietcBt fonben 30n/fif Β
toebec in 't ©cft fbube begeben/ en fijne ©pant te
üaen foccBcn.

©aec toa^ boen aen'tfcanfeJlDftijbing&e/ al^
bot be ^tj^eufeeeniaebeciCcoutve^biefetn'tlMiila-

-ocr page 777-

7\o S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ κ/'β ^onbagl) tiat een cn twlntighflen tegen ben aUonl/
fijn Ijare .ïKiaKficptcn cnöe Ijct santfcljei^oftoi Sc.

■■ - Gcrmain en Laye toeÖECOm in goctlEae?OntÖtPtaf"=^

flcftomcn/ alDacr noclj ecnioe öaacn fouöen bccUlijtìrn
tot fjojt na Öe f ctflc ban St. Hubert,al^ toannccc bin»
ttcn
Parys fouDcH tocbcc ftfftcn / Dtn D'artifÏaenÖÉ
ait>intcc obec
au Louvre te berblijben/tot mcci-bec bec=
emocflinae enbc commobitcptDrcupttjectnftÖeHSi»
ni(icc^/cnbc anbece Eupbcn/öie oen 't J|of Bcbupciefj
tc boen öcbben. Men toilbe oocR feggen/bat fijn
Jcfïepttot
Chambor beflotenfoubeljeiibcn in't begin
öc^ toeitomcnbc Senten^ tfjbti/ fijngcooteal langö
tioo?gcnotne cc pfe na
Laoguedocq cnbe Frovence in'C
toeren te fnUcnfielIiii.
 λ.

D't$eec jaSacefcöal de Turenne geeft op ^ingffeagS
Öaec aen
brη dry eu twJntigften befer/inbcilooft Keccs
ïieban NoilreDame totFarys,i)fn l)fctìo?mbfn<i5ob^»
ticnfl affuJccEcnbe / opciibace beigbenifre gebacn ban
't (©fioobe bec ÖoomfcijgcfiiiDe. Jiiaengaf boo?bat
bic iÌ?oogI)ept: tot bie gcoote en onbctUiacüte becan:'
öecingcgcbjugötrouörsöniöoojeenfeecljec^efcfeifte
ban
Mr. Arn-dud, Spjoebecban benï^ea Fompone,
cnöe een bec gaufie ©obt^gelcicbeban 't Port Royal,
OcfclMcben enbe ingeficlt / tot anttP00?t tegen begeer
Glaude,PiebÌcantban Charenton; ttieichgefcftjift
ban
Armud boo?noeint boo? al noeft boo? ben
niet gemeen gbcmaeehtjtjnbe/ bp be öoomfgejinbe
ban fnlcften Itcaeijt gcfegtjttoiecttejtjn/ batfjeteec
langi) boo? ben ©jnch aenieengetooiöen jijnbe / b?p
ineec biccgelijcfte becanbecingen fouben ftonten te bei:=
Dojfahen.
©ciccete<D?abebeLorge, $^?oebecban
Den <i5?abe
de Duras, nebeng meer anbere ban bie 3l»a=
inilie/ gaf men boo? bat mebe tiaefifonbcnbolgen.
© cn ï?>iiniS ban
Turenne tua^ b'eenigljllc immec^ be
boo?nacm(ïe pilacc b{cbe<©ccefo?meetbeKecchenin
Vranckryck fiaböen; ijaecfaecittoo^fobecgcnoegr];
macE'tgeenbjenitil/ b'onpactpDigeaojbeelben/ bat
alöoctuei befe bctanbccingen mcec in trjbt^ gefctiiebcn

flìRe bat fgn ï^aogfjcpt boo?naemt tot Öe Boogöfie mi^
ïitaiceSScbieningenaiceebf gefiloinmen jijnbe/ boo^
fnnen afüal/ enbe be Cfiacgeban
Conneltable becnies
tigïjt 5ijnbe/boo? 't motif ban berbere abanccment tot
bic becanbcringe{bie bnctoitt foo beel te b?embcc boo?-·
nnam acn Die banbe {jcrbo^mbe ©ob^Oicnfi) niet
fcDeengeb?agljtenbe bctoogentejijn. Jlfeaecicftgifrc
Dat be gene Diealbu0bifcouceetbcn/ tofpnigljtoiflen
toarr een groot tobelinglj bitfetuil^ bc fcöoen han
toiingen.

jongljlle bocnmael^ aengr&omen tpbingen upt
De ^elcgecbe ^tab
Candia ban Den vierden ^qjteni;
ber/ bcricötenbe Dat be iCurcheninbelaetfìeSfittati
qnen/ bie fpgbrbacn
[jabbenbanSabioneracnbeSt.
André,
foobigoEeufcïijcii boojDe SSeïegerbe getepouf=
fcert blaren getoojöen/bat'er meet al^
duyfcnt ban De
jualjometancn op be plaetfe bootgebleben/cnbeöacr
aj^crchen Doo? b'uptwballeneljecïgeruineerttoaren}
terugge Jatenbcbeeli^apenen/ toerchtupgf)/ enbe
twee duyfenttaollctacite/ Dich'untgeballcnebera»
bert Ijabben. ^nbe bclegerbe plaetfe toierDen Doen:>
niacl
^'acht duyfent toelgebiapcnbegoebe/ toeerbare
^olbaten gcbonben/ in bier boegen Dat De belegcrbe
feer beeltoaren l)openbe ban noeg langer een Rrac!)t('
Oe tcgcnflant tefnllcnboen.

i(&ccr asiflebop ban Beziere eecfï op ^onbagö
Den
eenentwintighften ban PaiysopMetsbertepfl/
om berber ben torgöna Polen teberbolgen.

^aer toa^ tpbinge upt Porcugael ober Roebelle
iongbfl aen 't f ranfege $of aengeRomen / al^ of Den

lioningij Alfonfus ter boot toe (iecH fouDe 5Ön.

lÏ^en dryencwintighiien ηαε miDDagl) quamfgn
JH9ajc(iept ban
St. Gcrmain binnen Parys De®ijÌie
pcben aen Deni^eet 3Ìntenbant
Colbert,Die nu ober De

veertien Dagen aen be gouttes feer fiecft göelegen fiabt.

ficquefimeefieri ban l^oningi l^up^ biaren
Docnmael^ / booj ojbje ban fgn JK^ajeftept befigg/ otii
te fuseren eg derni^r r«£[oiC Ie Sr. de Chient, Die

men fcpDe liröt tee DooDt foHbe beroojieelt toaj.

?3en feven en twintighften ontpontinbeBctoabia
tinge bifpute / of men ben Jfranfcijen ImbanhDcur/
Die n« toa^ bectroeftcn / ooeh foube t0f|iaen
drié
^cBepen tot tcanfpojtban fijnS5agagiecn®tetins

toerbenbe gefeit bat bit toa^ een quade coftume alliifc/
cnbe Die bp geenigl} ©otentaet toiett gcbjnpclitjfa bat
D'SïmbaflaDeuc
Boreel, tot Parys oberlebcnjtjntie/
ben Sloningt) felf^ g^en ^cbipj^abttoiilengebeutot
(OTtanfpoit ban fijn aijcft. ©mbefeenanbetetctien
Weef b'?llbmiraliteptban
Rotterdam, eenbetoeïcfte
om foobanige
®ranfpo3t fröepen toa^ Befeöjcben/
ooeft toepoecigö; toaer ober De ï^ofmeefietbQn'öm
f ranfeöen 3ïnjbafTaDeur / Die tot Rotterdam Datt
toactjtebe/ aen fìaer il^o.liaog. Itlargtigbbalienl^
fu toiett ecgter aen 't gemdbe CoIfegiE nocgnrael^nei
fcf)?cben/Dat Ijaer «5b. onbeftoaert toilben Jön/om al·
leen noci) maer booj Defe repfe De boo?frpbe
d rie ^cge:·
pen te befojsenjbe^ toittt beoj 't toehomenDe berflaen
en bafl geflelt / bat boojtae η egeenc ^tbrpen mett tot
ftojie ban 't ïanbt tot trflnfpoit ban uptDfcmfrbe
Sdttibaffabent
^/haren Treyn en Bagsgie.fo op 'tillflOi

men in Defe ïanben/ al^fiefelberbertrecfibattbift/
toegefiaen of gefoumeert fouben too^Dcn/en toicct Den
Eigent
de Heyde gecommitteert om De i&qjrfcbfi
bier upt refulterenbe / acn 't gemelbe CoHrgir oüecte
brengen/ enDe Den inbout ban Dien bp monbe te fecon=>
Deren.

" SSn't begin ban November öeeft Drη Jtoning etncn
feBcren
Abt met namen Courtois, te ®o(l na Pooien
gefonben / om alöaer ban lHoningïji toegen acn be
j^eecep^incc
Cafimier,gctoefen ütoningbban Polen,
aen te bicbe enbe op te bjagen/cenc retraitte in Vranck.
ryck,
neben^ betfcbepbe 3ïbiipen/ ali bie ban sint
Germain des iires, totbcboo?t fiebbenbe be teete
H^ertogï) ban
Vemeuil.bic ban Fecamp,cnbe Dorcam
in Normandien gcjegen/cnbe meer anbere/tot be con*
currentie ban
twee maei hondert duyfent guldcii^/
iaetlijcïtfc \5enten. ^fjne .USaicfïcpt toa^ nocbbols
bacbenbe bp'tboo;netnrn ban c^ «tSingbfbagb ben
feiten DefetmetDeoeöeelellofljoubingeban St. (Ier-
main en Laye
op te bjcften / ciiDena Parys tc ftomcn/
om be aEnfiaenbcörrffï enbe
a®inter-maenbfnolj«
au Louvre te bcrfaltjbrn/ enbe tegcn^b^t begin ban
ÏBaert ftjne gcoote cnbe al ober lange onttoojpcne
repfene
Languedocq enDe Provence boojt te fct·
ten.

USaenbagb op ben negen en twintighften becbooji
rcbe .ïBaent/toierDe bet ©utoeliicft ban be i|eere
Due
de Verneuii
De# ïioningb^natucrI{jcRe<©om/ met
Madame Ie Douariere de Fuclly, ecbteü^oefitetban
benJlcerCancelierban Vranckryck boltcocfien/ nae
Dat bie i^eecc J^ertogö aen fïjn J®ajefiept obecgelebat
babbe alle fijn (@eetIeIticRe SSeneficien / jlcb maer aU
leen op Defelbe refcrberenDe (jet inltomen ban
honderc
duyfent
gulben^ iaetlijeli^/ gbeDupccnDefljnlebeni
cnbé 50n baer opDe^oojtoaerbenbe^borónoembcn
gutoelijcR^ Doo? fijne JHajepept onberteefHent / bol»
gêniSbét o|Dinari^geb;upcR.

©digen^ De iong&fie 25?ieben ban Marfeille ban
Den
acht en twintighften Oitober, toa#De ©eerde
Vivonnetot Touion
toeDeraengefiomen/ cwbegfie*
rceDtommet
twee Roning&^^cögw na De Levant
te gaén/enbe op beh ^urcR te Rrupfìen onber be
thefe piagge/geiycR men alDaer boo^iiafi tK<Squipao
Qien aen'^ Coniugi)^ ^cgepen gtngtn op'tafisaeii
Der boojfs SSjicben tot
Marfeille ebenfTercR boo;t/
al^ mebe 't ibi bouto ban 't Cafleel aen Defe jijbe batt
te i^abenDerbùo?noéttiDe ^tabt ban Marieille.

^aturbàgb bm fé ven eo twintighften Der boojlebnt
maetiDt/ Ijeeft le Sr. des Chiens fijn bouni^ en con*
DerariàtieontfaniÉrti mtDéb?engêrtbe/Datljp€oi»
mi^ foube gebben te refütuerencnbie op te bjengen aw
DeaeerceringencnDe «©jatiflcatien/ Diegbebup"""
fijji funivie bitftregbcn babbe/ ieïoopenOe terfom'
me ban
twee en vyftigh duyfent gtllbin^/ en hon-
derc l^roonen aen Den Itrnien j Diaer en boben μφ
t'onDwn birtntn pfntflbtijên wee g|a|?fnbflnb£P'


-ocr page 778-

</CS öi fijne«CBargfi inde3Finanite5 mctcmfiigcUiaecs
' fiijoutoinge enDe bEöcïaenaUcD'anbcrc Comniifen
tomi sccne pfcöencftenm'tiochomfnbetcncmm.

©ai JIcci; Matqui^ tsc Caftel Rodrigo üp
©iiigiinifSil öm dertichftenömttfttParysamgeho:
,ijcn/ incognito,
en lua^ Den feiUrn basö '^.tniib
Daföl)^ ten eten ftp öeï^ctccejaüe de Toulongeon,
SgjoeDcc Ijan
be i^cec jiiaacefcljaï de Grammont ; bie
DjöjfsS aijefonDeni)EEftnae Bajonne, omalbaecöcn
Uoojnocmöen ï^eec .ïfeacquisJ in 't bao? pafTecen te ce?
flalccen, ÜpDceftfgn.fiïSaje(ieptnieiBeacoft/ maec
fijne
cepfe öaojt^ Ü00| Vranckryck nae Madrid bol:
treeften.

<J0Ocft ben i|ecc SSacon Blommendael, €nbopé
«CirtcaojbiQati^ Uan fijne CöcuE-©ojfie©tite3&oo^
iuclltiaöeptban
Brandenburgh , opöcn eerften ÖefeC
acn 't fcaiife igof geaccibeect.

g|n De 23inndanbtfel)e faecficn betöacit tjet gene
bit 'jjaei· met ben j^eec ^acon ban
Boniteuen, affle^
fonöen ba» beiijoteftantfebe^toitfecfebe Cantoni/
nlDicti^ göenegotieect : ö'intentiebja^ombefelbete
tcccltcn in be
Triple Alliantie, cnbe Vranckryck bec=
(ionbt battet beffepnbia^onibefelbcbangace^nte:
tc/im af te fcgencen/ aifo men fcgecn oceafie genomen
te bi&lJen om bit
tentatijf te boen upt öet mifcontente»
ment/ 't bjclcfte bie ^atie tegen
Vranckryck opgcnos
imn I)abbe. (iEtbet; fulcit^ jaloeciS/ bat men albaet:
met tjacc ginteceften fcfjeen te fpeelm / beebt ben Üeec
Brim, biemetljaecïiDogljl^og.bepefcbc^na Swit-
isrlandt iua^ QljefonDert/ aengeenejtjbe Faiys ban
ecnioïje Fufiiiers affetten/ enbebanftjnSSjiebenbCi
robcn. ^mtjijngemelbeaSjiebcn/ nae bata!Iemo=
gelijclie enbe befjoojlücije bebboicen en Ulaabten / bie^
aengaenbe aen 't f canfe jgofaengctoent jijn gebjoi^
ben / gecacbetteect / boo) een onbeSent peefoon in
banDcn gcflelt ban een ^tuitfecfcbe #fficicc in
Parys,
bieDcfilbeaenfiont^niEtbegolinae Switferlandc afs
gefonben beeft. ©ciboo?f5 ör.Brim i^etUjcisebagcn
baec nae leebfgb ttae
Switferkndt becttodten.
Coiineflabïe
de Caitilie beeft op bee^ tijbtaen ben
©aufeli cfee ji^uncio tot
Parys laten toeten / Datfip
ConneHable toefiont be becfiiefïnge bec ^tabt RyHel
booj be SFcanfe Hini|Ïet^boo?gc{Iagen/ omalbaec
bjeöEtjijbt^ te confececen / en ( toa^ 't raogdijch ) Dp
teieggljen be bcrfcöiiïen taffcben
Vranckryck cnbe
Spangien, aengaenbe be Êimijtfcbepbinge enbe Bbe^
Pjetcnbeecbe '©epenbentien ber gbeeonquefieecbe
piaetfcn in
Vlaenderen i bjaec op fgne ?llber-<Cb?f(i«=
lijcft(ie iBajefiept cefolutie nam ten bien fmc ftjne
Commiffacifen binnen
veerthien bagen bectoaectp te
fullen fenbcn.

3n be boojf5 gbeconquefieecbe pïaeifen boen?
mael^ eenenieutoe o?bonnanticü)egcn^'
Vranckryck
uptgegaen enbe gepubliceect tegen^ bet bedoopen bec
f canfcbe ^olbaten / intjoubenbe bat alle Deierteurs
betrapt jijnbe/op jtaenbe boet bupten fojme ban p?o=
te^ fouben opgehangen too;ben; beioobenbeaenben
acnbjengenben |>olbaet of 95utgec ecnpjKmieban
honderc ïïijcjcbaelberg / enbe aen ben Capltepnen ap=
pointe b'^enbiengecjijnbe/ be Compagnie» ban ben
gegagectben ilooftman.

5&e Jgeec Piemontel op ^onbagö ben eerften Bins
nen
Parys aengefiattien/enbe baegb^ baec aen met fijn
3Ea je|iey t enbe beffelj^ Ifêiniflec^ in Conferentie ge=
toeell jtjnbe/ i^/foo beel men becnemen ftonbe/feec toel
aen bit ©of ontljaett en bejegent getoojben.

lEen betfïont bat bp in manbati^ babt/om aen bit
igof bjegen^ b'aenflaenbe electie in
Poolen, pet#
abantagieup tenreguacbe ban be ®oj(i ban
Nieuborg
tencgotiecenj enbe toierbe men betfeecfiect/ bat ben
Coningb ban
Vranckryck. enbe be^ felfi^ lEiniflet^/
met
bcbielcfte beboo?noembei^ect<iBnbopéaleenige
Confetentien in 't pacticuïiec gc0ab bab / ficb feet ges
negen Betboonben/om be
Nieuborghfe pactbpe te bel»
Pm fabotifecen/ cn meer inclineecben tot bepactbpc
ban Nieuborgh, atö tot bie ban ben teece IPiince
ban
Cündc.

..^aet bjiectoocït boojgegeben /aï^ of fiet ïtomngB'
riJcItbenArragoa (boecbMECtll Don Juan upt Span-
gien
fpoebigb Ιϊφ foubegecrtfceertbe&ben/ omniet lÖóS.

gearccfïcert te toecbm/ gcitjch fijn eetfien ^ecretacil)--

foube geccbolteert bebben ; enbe bat be ïtoningb ban
Spangien Daec ban bectoittifibt 30nbe/ ten eeifïen
duyfent Paecbcn bertoaect^ foube becfonben bebben.
30elcfte fijbingb ma?gen^ ben
aclitften befec in
Vranckryck foube aengcbjagbt 3ijn boo? een eppieffen
Courier / ban be jprontieren ban
Spangien , bec»
toaert^ gebepefcbeert.

©e ©eec #|iHce ban Furftenbergh boenmaetó
ban baec infgelb'cli^ na
Ouyilandt becfonbni / om au
baec te ïiebten
vierduyfent .fBantcboetmctfranfe
©enningen/ toelriteCcoupe^in
Vranckryck fouben
gcb^upcRt tooiben/ in pïaetfe ban be bjpe ^bjitfctfcbc
Regimenten enbe Compagnien bic te rugb ontbobett
3i)n. J©en fcpOe bat o|bjcg&egcbeiihja|/ omoocft
twee duyfent ^ojtugeefen enbe Catelan^tebwrbeit
onbec Commanbo bnn ern b0D?nacm3Fcan^J|cec/
Die ten bien fine feccetclò
'cft ban baec bettoaectgberi
ttocften i^.

'©e#fec Morofini, nieuto oengtìitomen H!mbafla=
bene bec
SerenilTinicÉcpublÓ'cque ban Venetie , onta
boubt fieb binnen
Parijs jebett eenigbe bagen inco-
gnito,
oibje fiellen opbentcapnenbeCquipagietot
fijn €b. aciifïQcnbe publijcgue
üntreé, i©c i|eecJufti-
niani,
boenmarl^ ^rabaffabcuc bec boojfs Örpubïtjci
que / bie nu fijne
drie gjacen upt aen bit #of al^ ojbi»
nan'iS gecefibfert babt/ foube eccfibaegbö (iJnc ïefle
pHbIücque aubicntic ban
Congé bebben. 59e jongbfte
25?icben/ aengcftomcu npcCandiafcbeenenh3atbe«
tee boop enbe moeöt te geben/ bat bie brlegecbe pïaetfe
wocb bjp toat tegenliant foube fionncn boen.

Jgaec Majefiept enbe bet gebeele fêof jijnopben
feventhienden befcc tegcn^ ben abOilt ban St. Ger-
mainau Louvre
toebecgefiefct/ infeecgoebcgefont*
bepbt.

^e I^eec Depence, bie boo2 befen tni tijben ban
be ABunflerfcöcn ©ojiogb eenigebec jFcanfeaupilU
ace CcouppciJ in baec poogb .ïHog. gbebiebt gemma
manbeectbeeft/ quitEertopbee^tjjbtben bienflban
Vranckryck, enbe gingb obcc in bie ban be J^eec
I^euc-Bojfi ban
Brandenburgh , al^ Capitepn aux
Gardes,
enbe |©ajoo? ban t ^ianbenbucgbfe ©epaf
ïegec.

Ii®en geeft bic boojïebe bagen aen be ï^eet Nicolai,
eecfïepjefïbentban be iiecchen-lüaraec ( bic nocjjgei
butcigb bupten functie ban fyn Cbacge bleef) een
accep ban
Confeilled'en Hauc boen fignifieteii / bcca
battenbebatbP/ eec(ïep?ffjï
)eitt/ ficb foube Ijebben
te tcanfpojtecen tenj^nyfebanbeïleecPuiïort, om
albacc ceccfeenfcbap te begcben ban fijne begane con»
tcabentie
tegen^b^t Code Louis , enbe'^ïioiiingb^
o?b?e ; op bat be bOD?noembe l^eec
Puflbrt, aliS
gceflablilfeecbe capponeuc bie^ aengaenbe beboo^Iijcrt
gcinpcuccct 30nbey bie faeclten nae bcboojen foube
mogen boo?tb?engcn enbe cappójteccn. «Uien gbelÖcö
acceil op ftonigb^ ojbjc / mebe beftent gemaeclil
aen b'anbece ©eecen i^jefïbentcn enbe aaebt^Uccfl
een ban bat #aclament/ bie b'epgenfle fouten be-
gaen/ enbe (ïcbtegeng'tCodeLouisbecgcepmöeb*
ben. ■

iBen fp?acR ban be |)ecc Abbé d'Albert, jiSeff
ban ben-ïBacefcbaldeTurennc, totbeCoabjutotie
ban be?Eccbebefcbetot
Parys te bebo|bccfn.

^ijn Uàaieficpt beeft in befe Iföaenbt bjieComs
miffatifengbecenomtneect/ nammtljjch be i^eeceti
d'Aligre, dc Morongis, cnbe ben Doyen ban les Con-
feiilers d
'Eilat, nebcn^eenigeiÜequcfi-JlSeefïcE^bef
heben^ Öaec / om naeutoheucigb t onbccfoecften toaÉ
goebecen boenmael^
Comminantes bec iSdigien in
Vranckryck epgcntlijcS befaten. ,

lÊen fpjacli ooch bat le Pere Anat, eenaffttii/
enbe be^ $ioning^25iegöt-©abcc
/ (ïjHe S^imiiTie ban
fijneJ©aje(leptfoube begeertijebben/ enbepecmifTi
ban ficb te mogen ceticecen; fonbecenbebit fgnbcc*
foeclt op fj^enboogenoubecbomenbebeelbepbtbart
^acenj bocb foube fijn jii^aiefÏeptbitbecfacchnQtD
nictbeanttooo?btöebben; menbcctcoutobe/ öatfijtl
.Sajejlept befe» fijnen 2Siegbt ©abe? aibimitteect

en OORLOGH, *t Acht-m-^njemighfe^oeck, 74?


-ocr page 779-

7i8 SAKEN van STAET

Hi

ιδ<ί8 Sö"*»®/ Miti HcBt toeörtom ecng(cfuittotöiefutictir
_ ' foubetirtJojDecen.

- ^c boeDc jongöfi atnflf homcu tijöinBtn tocgf η oe

bdegfcDe ê>taDt Candia, toietöcnnocljnafcDecolje^
tonficmecct met öcle(ie25?iebcnupt Veoecien ban
Den
feven en twintighften Dec boojlcbm macnöt / oie
Dcrbec meDe fcagljKn / fat menalDaccinfccrsoe&e
hoope ItcfDe/ Oac De boo?f5 SSelEBecingfiEop Vam-
«omfïe Dee jpcanfclje / enöe onDece ^llupfllatte
ffitouppen/ Die mm alleupren tEBÖfmaetfagöfon'
bet Bcoote ftoaciflÖEiiDt fowDe fionncn opg&cUcöt
lufcDen.

3Den veerthienden alliiec tcc®eröabecin3CBC=
ijcöibetct De actc ban Ratificatie ban Den <ίΓοπίηβ|)
ban Vranckryck, oüfc 't itcactaet tnflcöcn fjjn
iefleiit tnbe Defen ^taet ben acht en twintighften
SUpciUcfiïecDenseniaecftt/ totöebo^DecinBe banbm
aDjeDeiuftcöenDccwee ïiroDnen : ^uIcIt^i^naDeïi^
bcratie / in De fecrete Caffé eefeponeert.

^atucDaBÖ ben derthienden .ijecft Di i^eic 25aron
Blocmendaci €6euc-©oj(ieïijc6e 25?anben6ucBÖfcDC
«ïnbopé octraoïbinaci^ atn 't JFtanfcfie Hof/fflne tet'
fie auöientie bpfijn ISajefiept söiöaöt
au Louv/e
in'tpublicq/ enbe be^ naeraiböaflb^ bp öaw
Kflept De «Coniliainne/ enbe
mon Seigneur leDau
phijn.

ïPaeaB^ baet aen toiecbc Monfieur l'Abbé de Tel-
lier Dooj ben Cacbinael Anthonie in De ïiercfte ban Dc
Sorbonne tatParysBÖcracceettOtaSiffcljop banNa-
ïience,
enbe tot €oab)Utoj De^ boojnoeniben Cacbi-
nael^ ban 't
Archeveiché ban Reyms, een ban Dc
«etile enbe ban Bijelieel
Vranckryck. ^nbiefo^
ienineie actie toarcn psefent öace USajefleyt beCo=
tiinainne/ be
^eaen^jincenban Condé, ijcctoob
ban
Angien, les Mareichaux de Franco, enbe anbece
tooojname oroote ban'tlof/ neben^ bemee(ie
Ar-
che veique
cnDc Evefquesban'tötjcii. SSpbieCcce^
inonie öeeft men be fante bcaacn/ DattHenbooibe
5icrDtsS-25iffcl)oppen cnbc aSiffcDopptn Stoelen niet
ftuffcn^ in pïaet^ ban 23anclicn sljf fc't KjaDbe/ tcgen^
ö'ojDje enbe flctooonte : toanncec DeConinflinneof
i»?incen ban 't WoeDt / bic men opbancfteη en (ïttcn )
in Die Cecemonien p?cfent sijn j enbe t^ men
obec Die
niiflasil οί» 't fêofffcr qiialijcit becaenocBfjt fletocefi
tcBcnS) be boojfs 25i|Ìcfloppcn / Die
HbB Die0 aensaen^
ie c};cufcccben/ enbe al befc&nlbtopbieàcenetoicc.
pcn/ Die DebercctiebanbieCecemoniê B^abtfjeeft/
jjjnbe een seepeUjcft ©ecfoon. ©efe
Sacre Böe epn'
öiBöt Jijnbe/ bjictben De boojnacmfk 8« (ïEÏücfie enbe
tt)n;clOitfcf)e ileecen fece I)eecl|jcfeaenDieBcoote€a=
fci^ Brtcacteect.

Φε i^auffeWcfte iSoncie aen Dit ilof rcfibecenbe/
Ijeeft op macnDaBÖbpDeConinfliianbientie sc&abt/
tbocQin'tpacticnliec.

Upt alle v^uacticcen enbe pjobintien ban Vranck-
, ryck
bebonben |ïcB boenmocl^ aen 't i^canfel^of/ φ
trao?binaci^ eeDeputeecDen bet Ketcfien ban be «öes
tcfb?meetDe iieliflie/ om boo? te Romen cnDe af te
bueeten/ Dat gate fSeccitennietfüjaecbetbetboIggty
lenbe ban Bate ouDe ^jtbilesicn niet geel cn al betoog
en biiccben.

<0pDen derthienden Defet Ijecft De ©eet Juftiniani,
t?ic2|aïcnaen'taFcanfctjeï|of/ al^ o^Dinaci^ 3tm>
baffabeuc ban
Venetien Bccellbfctt öföBcnbe/ fijne
puWijcque aubientie üanaffcöcptbpfiineJBajeliept
flcnooten in be acoote onamieenc piacfitigg
sBiinf u=
öleecbe lanacföalöerpe au Louvre; cnDeütcac©cR
Ü^ibDet sBemaecbt ban b
'ojbje ban Sc. Mlchie;, met
We sctooonlijcReCetemonien / BÖrtÖcft Dan aQe iiee--
ten / ©enetiaenfcbe ^imbajfaDeuc^ acn Dit fbf/
Öacen tijDt npt BÖ^ffiöeectöebDcnbe/ metbieojbje
enbe bianitept boo^gaetaffcBepbmbanDaecbeceect
tooiDcn.

Don Quingones, eptcaojDinati^ €nbopé ban
Spaignen aenDitì|ofBeDefiineect/ Diemenboojaaf/
(maec abufìbeltjcR) Dat nebcn^ Deï^eec Piemontel
tot Parys BeDefÏinectt tDO^ / toietbt eetfï^in 't miDDen
Dan Defe maenbt tot Parysbecb»Bf)t·

Grand d'Efpaigne,

enbe ^oone ban Don Louis de Haro, tot Parvs

Dm vyfthienden te ^Ofi ban iWadrid BbcarctiKtct/ -__

maet feven Dagen ban St. Sebaftiaen tot bact toe booi
Bbeb?aBöt Bebbenbe ; bectcccht eecfibaesB^ ban bacc
na
Vlaenderen, om Daec fijn C&acge te befeleeöen

Le Seigneui Berrier, eecfieCommi^banbefefpi·
gntenbent
Colbert, i$ op bee^ tijbt bjebecom tot
Parys te cuflaeflchomen npt De Beronquifïcetbe uiafN
fen / bertoacct^ becfonben toa^ om t'onbecfoecfim ^
ïïegiflceg Dee «eeclten-ltamec^ alDacc; enbe fouhe
&ebonDenöf6ben/
BrftjcïiBeffpbtbJicct/ batbepjin,
cipaeïfle Titres aeDetoucijeett enbe becDupficct fouöm
30« Doo? De^paenfcöe / mDe om nacuüjec onbcrfoecfe
na DebccöupfïecDeenDe anbece
Titrei meet te boen/
foube Dc booifs Commi^ etcfibaeaöé httbecombfii
toaett^ betfonben toojben.

€enen met namen Joiy Doenmaeli ban fajcom
Vranckryck na Portugael bctfonbcn / om albaec Prtö
metbenl^jin^ Pedro tenegotietenenDeuptte hjerfc
hen tot boo?Defl ban e«i jFcanfen en ©ojtuneefcn
öanbel in b'<©o|i^3?nDicn ; enbe men toiecbe b^ on»
bet beöanbtDecicöt/ al^ofbfeteboene^eBotiatic/
tot nabeel of liwncRiiwc Dcc Commcccien bet .ï^ebtts
tenbtfcöc «©ofi-SInbifcfie Compaanii fl&econcipicttt
foube 30n.

.«Ccn feecBecen Auvergnacq, aficnaemt be Mon-
taigne,
eeniee basen au Chaitelet BfbanaengeUiüefi
5ijnbe/i^ boo? Coninaö^ o^bje ban fgn berentie onti
flagen/ opeen
Placet, DatDcgjcDetiimbcboo^öe
§eec Puguiiiain acn ben Coningö öabbe boen picfciv:
teren i in toelche BefcB?iftBpaenDoob/ opbcclmicte
ban 't ïeben/ ban tefunenontbccftenboo?bonDial|c
betoijfen/ battec Bp De
vyfthien JEiiioencnbanDrf
Coningö^ ffinance^ tnacenbecDuplIectaöcbjojDrti/
fint öftcmpjifonnementbanDc
©eecFouquct.

55e Jleec intenb,ent Colbert, toa^ nu toat aen De
fieetcc öanDt/ maet nocfi niet geel enbealbonfiitie
goutcs aenefen / alfoo Dat booj ol nocö B«n acceé ofte
aubientie gaf.

Eebect quamen aen 't jFcanfcfiegofnabecatiiJij»
fen
Upt Roebelle ban ben fefthienden, beciSÖtcnDf
Dat
Ie Sieur de Bilifle, .ïföajooj ban De 3?can(a)e
Jicöecp^-BIoot/ Olbaet atJeaccibeerbt toa^ met

ConingD^ ojDje / gBeabbieffett acn ben ircaft»
fc&en ©ice-flbmicacl ben ©jabe
d'Eftrées: infioii»
Denbe Dat Defen nocB booj cenig&e Dag&cn fijnberi
tcrcöWEt
vyf ^(^eepen / sepl-teeöe lesaenbe nae
D'eplanoen ban
America , foube uptflellen ; bit
uptfïel toierDt BBefcgDt te gBefcBicben opfietabbpi
aen bit ü^of aenaBcfiomen/ Dat
Ie Sleur Augeron,
fcerïiec j^ran^ <i2belnian cnöe <©ppec-ïiooft bnii
feven a acht hondcrt jFcanfiSe ©nbrefaeten mie
gintooonber^ ban 'i «SpIaiUït Sint Domingo, (in
toelcft €dianbt Defe ^FranfcBe/ bolflen^ beboojfep»
De abbpfen / op De ^paenfcBe acooten bupt gBe^
mwdït fouben fiebbenj ban Dgccop ccnöod&ei^
^φιρ bectrocRentoasSnae
Vranckryck, omeeniro
becDet ^ecouci acn Dat J^of te bctfoecRen/ en om
te pjoponetcn eenigBe te Doem nieutue Colonicn/
fecc abantaaieujc boo? De Commcccie in
ijet boo?*
noembe «Cplanbt ban
Sint Domingo. <Ê>p tocIcSe
nieutoe te boene pjopofïtie men gcecn aenben boojfs
®icc-?ïbmicae( booi fan bcctcecR / eentoDe oib^c^
flencgen boa^teaöeben; ftcm (©jabe
d'Eft/éesfou»
De alceebe aengBeia^jijnopaenRamfieinbcbaoifep*
be Cplanben / aen De <ïnBeIfcBe te ceflituecen {jet
Balbeii^IanbtbanSinte
ChriiiofFei, inaebolge ban
het jonBöfl-BemaecRte
€cactm tot Breda, inbien
Bet felbe ,boo? fDueaenRomlie niet alcecÏe tee eyecutie
selIcItmotBtsijn.

^e vier duyfent fCaiifcBe ^olbaten ban Parys
nae Auxonne ontangB^ betfonben/ toatcn albact
aenaBeRomen/ enbe boo;t^geembetqueertg(]eiua^
Oen / om De
Rofnc of na Languedocq, enbe ban baec
nae
Rouflìiion obet teaaen/ éibe albact t'appaifc^
tenDeionaBiï-Bftcfcne
noiflen enbe brouileriea tuf-
fcBen De ^ntuoonbec^ ban
Arles , eneenige^eetm
ban 't Patfament ban
Perpignan; en foubeban Perys
nocö ojbjfg afifl[tfonD«3 3ön acit twee duykm fconfe


-ocr page 780-

cn OORLOG Η, V Ack-en-veertphfle BoecL 749

/^j &alDatea«iùi<©eaniiifoenenbfln Auvergne lcgBen=
®' De/ 030 «net ftcboo?ffyöc vier
duyfent teconjuugcctti/
--— fti RuuiTiiion ititetrccRcn/ omai0ecccfn6ifiin3te=
net iwn fes duyfent man te tjoft flf^ te paett te fojmc=
ten; üan bcluelchemm (ïgöDgbooiUalicn&eoccarie
fouDe {tonnen bedienen / Ingj^DaRe de rettaittc Han
Don loan in 't Cottinflötijcft ban Arragon ban becDec
eti bangcciotergetiolgliqueni teiuo^ben.

φε J^ect IKacqui^ ban Montcks, upt Catalonieo
flcöooitigfi / ijeeft meöe een 2S?ebit seobtineect tot De
bjccblnfltje ban een Segiment ©ott-boleh ban
twee
duyfent
jl@an ban fü'n ^atte / om baec mede die
5fcantiec plaetfen te becfieccfien; toeleft iïeglment/
gelijcl^inen boo^af/ ggeboeggt fonde bx^denbp een
an&ec alceede gj^eluojbeniS^mentCaliilienenban
fes duyfent |Ban/ gecommandeett doodden JQac-
qui^deCaramani, omgefamentlijcftRQwffilion in te
tccchen.

35en ©aufelijcRen ji^untiu^ aen 't jFcanfe ï|of tefi^
derende / geeft fijn jllSaje|!cpt gebeden unt ben naem
ban fijne
Heyligheydt, ban te beciuilligen dat öp
j^once öet
Clergé ban Vranckryck foude mogen folli=
citcccn ende indncecen/ om tebehofiigengetUej^ten
enbe ondecijoudt ban
twee duyfent Soldaten tot ^es
couc^ ban
Candia : oengcflen dat de boojfeyde Clergé
geen jìnaciggetit fc{)een tefullenmaeeltenomdittoe
te flaen/ en fonde fgn |@aje(iept dit becfoech ban
den boojfs jSoncebooigoetgöeftenct ende ingijetoil=
iiflDt ijebben.

Fermiers des Aides Ijebljendefer dagen öaccn
SSail met fijne USajefiept becnieutot/ ende i^ dit jaec^
iijclife ©acftt beciioogljt
geb30?den met feven hondert
auyfent
gulden^ : baec en bobenöebbenfïgB die Fer-
miers
berbonden Slaertijefi^gebuticendeöace^^eflt
vier hondert duyient gulbenjS / inde €>ofi-2|ndifege
jpcanfefie Comjiagnie in te bjengen / uptgenomen dit
loopcnde aaec / tuegen^ de feec flecöte Ì0ijn-ougfi
doojditgcöeclciïijeft : alleandecenicutne
l?ermiers
tuacen mede gctjouden doo; Coningt)^ jongfie ojdje
fcne ma-cUeI)jcfte forame geldt^ / ten pjofijtc ende be=
Öoefite ban b'opgececöte <©ofl-ende-ï0eii-3ndifri)e
l^rmtfege Compagnie / ^aeclijelt^
te fourneren.

^ijne .ïiaaie(iept Beeft doo? een ï^eclacatie j'ongBfi
gcfuppjimeect de ttoee
Chambres l'£dia ban Parys en
Rouan.

©enl^eeclgectogl) d'Albert, j^cbebanoenï^eei;
JSacifcöal
de Turenne, i^becMecttotCacdinael
bp d'eeclie pjomotie tot Romen, op Bet becfoech en-.
b£ .f^ominatie; de epgenfie ?E)ignitept fonde mede
tocgen^
Portugael opgedragen toojdenaenbcn2Sif=
fcljop ban
Laen ; ende fepDemen dat l'Evefque de Be·
fiers
mede feec appacent toa^ om tot de Cacdinael^-
te gecaeciten / om de nominatie ban den taclio^
menden Coningö ban
Polen.

3i>eti twee en twintighften Bieldt fijn USaieflept een
groote
Reveuebanbe®coupenbanftjnl|uy^/ in't
Bois de Vkennes Γ altoaec ftjn Jiliiaiefiept een Camp
Beeft boen opciegten met feiligh fluc&en gcof
fcDut.

^e boojnacm(!e nieubifgiecigBey t boenmaelsS acn>
gaende de boojballenbe^onbelle^/ occupeecdefigB
mccfl omtcent d'aenhomende tflbingöen ban
Don
Joan,
ende ban bebelegecde^tadt ban Candia. ^e
jongfie 25?icben öie fijn JJ3ajefïeiit ocngaende Bet eec?
(ÏeboojVoetpfel ontfangenB^^fc/ biaggten mede bat

Don Joan op ben een en twintighften bet bOOjlede
IBacndt banConfuegra gefcBepdenjtjnde/ op ben
vier en twintighften tot Saragoffe aengeftomen toa^/
fisB maec eenen bogB opgBeBondenBebbenbeinbefe
êtadt; ban toacc nemende
vijftighof ;'feftigh Firmes
of j^aflpoojten / accibeecbe ben fes en twintighften
tot Mouzon, op ben feven en twintighften tot Fiixj
ende op ben acht en twintighften tot Barcellonne ; al;
biaec een feecj^ec Sloopman aenf^ni^oagBeptboo;i<
noemt een jHbece ^ecbiee tot gBecief foude gBefonben
yebben. φρ beneerftendefecban
Barcelionne tDÌjt=
Rende/ fonde Bp|igBopcenfeec6ecCa(IeeIdaecora5
ttent gelegen geceticeect Bibben / albaaec Bem de teec
©itcogö d'OflToDqe, Kit bw lìjn fiofoe ©pibfii

gefegBttoiecbttesijn/ foude Bomen binden/ om Bet lódS.
fcuedecfiecren in
spaignen endedebecepfcBte Scureté
aen te raden/ cndeaenteiDöfeni acngefïenmcnBe=
ïoofbe bolgeng boojfepdeSSjteben/ batgaecllSaje»
iiept de Coninginne ban
SpaiEnen,p?efemeecde Baren
23iegBibadec ban fptn öienft t'ontflaen ende t'cffoig»
neren/ enbe bat baec doo?bicm<^cr|IandcngBeacc
fommodcert fouden toerden. jongBfïetedingen
upt
Candia melden batbeffiutchcneenigetoepnigöc
dagen na Betacribement ban be«<©enaafï
Battsgiia,
op ben feven en twintighften September, renen ffec
Stoacen 2ïrnbal op be belegcrbe plaetfe fouden gtdarn
Bebben; docB met feec flecBt fucce^: alfoo booj öc
belegecbe bigouceufelgcö afgeflagen toiccbcn / bat
ben aSaffa dieb'aenballendc €urcften commandeer*
bedetoijcltcndeblucBt nemen moefle noe B^t
becgBte/ om 't ontgaen de J^caecit-luflde^cerfien
©i5icr^. 3I3en ï^ectogB ban Candia foube in'tbegiji
defec ^ttacque opdef>tabt^mueccnboobtgebleben
3Dn/ geiijch oDcItmcbebcrboIgen^den25?oedccban
den (©enecael
Battaglia, «©ndec b'uptbaïicndefonde»
figljib'aldetbefÏgBcquetcnBebben/ eenen jfranfcBen
^arqui^ genaemt de
Chauvigny, en een i^oogB'
buptfcBen <©ffïcjec gBenaemt
uoths ; merfl alle de
J^canfcfle bie de üeec Jlfêacqui^ de
St. André tegtn^
be J^panbenupten aengBcboertBadde/ foude boen='
maei^ inde fteecffe geblogen 5ijn / ende fouden be bries
gecde naalIeappacentied'ondecIaegBegeBadt/ ende
becobect sijn gBebaojden : gndienbeJ
^eeccMichodi
ondec die enterfaites niet gBeacr ibeect en toajS met een
^ecour^ ban
vyfthien hondert Soldaten. .öSen bec»
loacBte doenmael^ binnen
drie dagen in die belegerde
^tadt den
©cere Morofini met een andcc nieubj
couc^ ban vyfthien hondcit j©an/ die alceedeban
Zanten bcctcocftcn tuacen; de ^fcanfeBe en.ll[ialtc»
fcf
|c (Croupennptmabende feftien hondert ineerbace
JEannen/ tuierden daec mede alle dagen bcctuac&t}
indiec boegen dat
be Ifeec be St, André becfeechert
met fö'ne jongBfic SSjieben / dat tjp
bie ^laet^ tot Bet
aenflaende Boo^}aer genocgBfaem foude maintene*
ren ende inBouden/ 'tgeen(6odtgcbe.

©e jFcanfcBe iCcoupen ondec ben l^eccc «Jpjabe
ban
St. Paul tuaecen op ben twaelfden Oélober tot
Maltha geacribeert/ ende op ben veerthienden qua>
mendaermedeaendc
vyf hondert veertigh JrcanfcBe
ïtrijgBflupdcn in ïDjobencen getoojben jijnde / ondec
ben iieec CBcbaüicc
de irJarcourt} b'eene ende b'an»
becfcBepdenbanMalthaopben
ochthiende Oftcbris,
fondec iangec te Unlicn in toacfiten be feftigh.}!©al=
tBeeffc&e Öibber^/ nebeui vyf hondert uptgeiefen
Soldaten ban Dat €plandt/ mede tot ontfetcinge ban
Candia gBeDe|iineert. 20obenbitaIl(^öeeftmenBicc
nocB tpdinge/ dat de
vyfthien hondert ^oïDaten/ bie
ben fìoomfcBen ïtepfcc ten felben fine naec
Candia
fonbt/ al boo? drie iueechenà Lido gBeembacqueert
toacen; defe goede tiidiuge geeft goede gope tot tonfec»
batie ban die piaetfe / date 't geöcel CBJidencijcft foa
BoogB in geinteceffeerti^.

φε jongBfieiSjiebenüan Straesburgh en ban den
twaelfden defec bjiilen on^ Bìec berfcecUecen / bat ben
ïgertogB ban
Loraine fijne (arcouppe^uptderi^alts
foude te rugge ontboden Btbben/ enbe bat bcfici>
benbe §actt)ijen feec appacent foudm
5|jn (igB met
maiïtandecen t'accomniodecen ; ten toelcRen epnde
b'@eecen Commiflaciffen tot bie bebjedinge genomi»
ncect/ totï®oim
^bectoacötb3iccbcn.

^ondim boojlebcn Beeft Don leronimo Quinones,
dBnbopé CFtcaojdinare ban Spaignen,fijne publicque
^ubientie oIBiec gBeBodt; in bebidcheBpafgeleoBt
Beefï be (getooancltjcite Complimemen torgen^ Ipaere
j©aic(iept de Coninginne ban spaignen, obec bc
geboojte ban
Monfr.Te Ducq d'Aniou, ende obec de
becbielini^e dit BefeConingBfleefi gBelieben te boen
ban ben iSoomfcBen Stepfec mbe Bwc boojuoemde
HOajefieptban
Spaignen, ommeoenbeni^cecei^rre
togB boo}fept be bn naem tegeben. ^en boojnoenv
ben ^paenfcBen Cnbope^ p;etenbeect ben f3litulban
<{Sj;cenentie oen bit @of.
^oetlifp ooch ondec de ^bt endt ondec de

«cc 3 w»


-ocr page 781-

75ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

cmtDijtìoopia!i0ef£0?iftcnfo?mcdeMiiEve, öictic
ConinointicüanSpaignenfouDe Qcfcöjebcn Oebben
totanttooo?lieopDiebanDonJani macc aenacficn
öoojoefuPPofffttQcöouDcntQUcOc / Ijebicft itilo.
jìBag.De Coppe Daec ban met onOecDanisbP^
niifTic niet Iiucbcn obecfluecen.

JPe Jgecc De Saggredy 0etoefen 3ttnBa|TaDeuc ban
Venetien een bit / eecsifiecen ban t)iec tiec='
ttotRen/na bat tip b» aetaaooncl^clt pjefent ban ft)n
iDajefleptontfanflDenDaüDe / tot een teecRen ban
floeDeefunie tot fijn €mnent<ei l^ecfoon / adöcft
ban in'tggemeenaen alle ^mbafTabeuc^ enbe ^pt-
tjfemfcöeJBiniliec^ / BcbupcenDeijaec^nctieWec
of elbet^ liomenbe t'obecIiiDen ban alle tgben plegen
OeflcbentebJo^ben.

'^eileecBaubrun, SffjoeDjSCbanben i@eet:e<i3ja>
be ban Natigenc, bio^t ban^bit i@of becfonben al^
«gnbepe <!5>;tcao?binaite aenben |?ecceföeuc-®o?jl
banBrandenburgh, cniiefïaetBinnendrieavier ba'
oentebectcecKen.

Φε Ileec F. Gabel, jlïellbent banben Coningg ban
DenemarckenaenOetjpcanfcBe i^off / Ijeeftopben
dertighften November bp Jijne jÉajeflept een ^Ubt-
enticprivéegcfjabc / enbeobecgelebecteen jQemo:
cte / noopenbegetCcactaet ban
Liquidatie benelf-
ften Febfuary feftien hondert fes en leftigh, tuffciien
ben Contngg ban Denemarcken, en Daec
obec be biebecsiibt^ bojbecinge ge|telt
tot ^cbitcage
banbcn Coningg ban
Vranckrijok ; get becfoeclt be^
bao;fepben Siefìbent^ in Die ^ubientiei^ begrepen in
l)et bolgenbe €]t:ccect ban jijn SSjief acn ben ^ecce·
taci^
Rompf op Dat fubject gefcöjeben.

ExiraiÌÌ d'une Lettre eferite par Menfieiir
Gabel^Refident de Tìennemarc àla Cour
de Prancey du fixiefme Decemùer CHH
(tu censfiixante & huit,

Ma derniere Audience a eflépour declarer au
RoydeFi-ance, quefa Majefté leRoy mon
Maiftre, eftoit content quele RoyTres-Chre-
ftien ne dccidaft que iur ies pretenfions que le Roy
mon Maiftre a furies Eftats Generaux, fans que les
deux Sommes que fa Majefté doit aux Eftats d'Hol-
Jande&de Welt-Frife & à la Ville d'Amfterdam y
foyent comprifes > & fané qu'il foit plus parlé de quel-
quecompenfationcontrelefditsdeux fomme», puis
que les Seigneurs Eftats s'en fervoyent pour trainer
l'affaire au defadvantages du Roy mon Maiftre, au
lieuquenous n'avons fait mention, que patce que
d'un cofté nous avons raifon dele faire, &que de
l'autrecofténouscroyons que ce feroit la voye plus
commode à Meffieurs Ies Eftats pour s'acquitter en
partie de ce que nous pretendons d'eux.

Le iecond point de mon Audience eftoit de preffer
la decifion de l'affaire, à quoy j'efpere que vous aurez
ordre de Mefljeurs Ies Eftats de contribuer de voftre
cofté, d'autantque la decifion de cette affaire ren-
droit
ΈαΗα Clariora , & par confequent Clarkres
amicos
5 ce qui me femble Monfieur que les deux
parties doivent fouhaitter & en former leur but ,
voicy AteOìeurs le plus effentiel que j'ay tane dit que
i nfinué par efcrit au Roy Tres- Chreftien ^ je ne dou-
te pas que Monfieur
deLionne ne vous donne Co-
pie de ma declaration que je n'ay pas à la maln à prc-
fcnt &c.

A Manfieuf

Monfieur B-omff » ^mtJes Mtffeignturs lts BfiaU
Gtfiirau:^.,

i66S

ExtraÌÌ i)an een Brief gefihreven door de
Heer Gabel.^Refidentvan'T^enemarcien
aerit Franfe Hof den 6. 'December 1668.

MYn laetfte Audiëntie is geweeft, om te deda.'

rerenaendenConingh van Vranckrijck, ^c

zijne Majefteyt den Coningh mynMeefter i
tevreden was dat den Alder-Chriftelijckften Coning
niet anders decideerde, als op de pretenfien die dea
Coningh mijn Meefter heeft op de Staten Generaci,
fonder dat de twee fommen die hy fchuldighisaende
Staten van Hollandt en Weft.VrieQandt, enaende
Stadt van Amfterdam daer in begrepen zijn, ende op
dattér niet meer gefproocken wordt van eenige com-
penfatie tegen de gefeyde twee fommen, door dien
de Heeren Staten fich daer van dienen om deifake te
flepen tot nadeel van den Coningh mijn Meefter ; ia
plaets dat wy daer mentie af gemaeckt hebben, mitf-
dien wy van d'eene zyde daer reden toe hadden om te
doen, en van d'andere zyde wy geloofden dat het de
gemackelijckfte wegh foude zijn aende Heeren Sek-
ten, om haer in partie t'acquitteren van't gene wy van
haer pretenderen.

De tweede poinfl: van mijne Audientie was, om te
prelTeren de decifie vande fake, tot het welcke ick ver-
hoope gy ordre vande Heeren Staten fult hebben, om
van uwe zyde te contribueren, door dien de decifie
van defelvefaecke het P<iif?eC/iir/erii foude maecken,
'en dienvolgende
 amicos, 'tgene my dunckt,

mijn Heer, de twee parthyenbehooren te wenfchen,
en daer van haer doelwit formeren, fiet hier is het we-
fentlijckfte'tgene ick fo gefeytals geinfinueert hebbi
by gefchrift aen den Alder-Chriftelijckften Coninghj
Ick ee twijffel niet of den Heer
de Lionne Tal u Copye
van mijne Declaratie geven, die ick tegenwoordigh
niet by de handt hebbe, $cc.

Aen den Heer

DcK Heer Rompf, Agent vande Heeren Staten Gmif,

©aecora Den J^jince ban Turenne toa^ becanDect
ban iSeligic : Het felbe feptmen/ gefctitebe een^beel^
om aen ben ^Toningl) een
Hofs Compliment te boen;
enöe tot ftin cycude bienbe/ bat ftp boo?fagö be ntojti'
ficatie banbe
ChipibresdePEdid, of My parties,
toaecDoojgpfeecfoubesijngecnibjajTeect / omboo;
te fpjel^en bie banbe iSeligie in Vranckrijck,(!^ocli Dat
ben €onfngggroote mobecate boojflagtjcn aen bie
banbe S^eligiefoube boen i jaefoomobetaet : batfei
geen ceben fouben gebben om fiSÜ
te flellen t^en etn
Qeconciliatteenbe Confolibatie banbe ({3erefojmeec»
bemetbeSloomfcbe / op bat in
Vranckrijck inebe
tniectbecfielteeneenbjacbtenconfonantie ban fen^
timent. iCoteen betoij^ / ben dToningb foube be
Stecclteban
Charenton cemobeten tot op eenttigie
becbec/ enbe albaec een patch tot sfln gebjupcfi boen
raaecfien; tcmobcrenöeoocHbanbaec eeniSloopec
ban l^innebjoebei;^ / en foube foo toel boo; bie ban
be iïeligie boen Boutoen een nieutue öeccRe/ al^ boo?
be IBinncbjoebeciÌ een nieubi Uloofler.

S3;ieben tn't begin ban befe Jfêaenbt aen 't f
fcöe l|of upt
Venetien aengefiomen / toaten banOen
feventhienden November ; meDe bjengenbe bat ben
ïleeceMorofini metsfjn Dp-öebbenbe (Ccoupc^ op
benfeveBentwintighftenOftoberbOOJ Carigo, een
bagb cepfen^ ban
Candia, be ^cbepen en €coupeg
ban
Monfieur de Ia Fueliiade aengetcoffen/ enbe fia&
metbefelbefoubegeconiungeect Hebben, ©at ben
©jobibiteuc
Morofini, een bectoante be^ boojfcDjeoe
ieec enbe ban befelbenaem / {jaec tegemoet foube
Bbefonben fielibtn
vier (©alioffe^ enbe een giiel^»
gftetalgcooteconbei&cöepen / inbiecbocgbenbat»
men niet en ttoijffelbe of be booifs liuïiliaire ®coif
pen/toacen 'Aanbeten-Dacgb^ op ben ©rtob.^
nen be belegecbe plaetfe geaccibeect.©?ie bagenbarc
na fouben bolgben be
fio. JUSalt jieefcbe iaibbet|mct
«oo. bet belle JlBannm ban jffiaUba;
'Caridia acnafielanbeη Morofini fonbe l^fÖ W?


-ocr page 782-

^cBepm/aelabctt ttiitaneröatiiic^inraunftie ban
" i3o?lo3ö e« öccijcEfcöinae.lföctöicnicuiüe aengicftos
iwn/S>ecauc^ bcctcouOemni bafleltjch boenmacl^
binnen
Veneden, öatiieöclfOfC0ei)ace®i>aniient)e
fllurcBfn beciijEbcn fouöc ijf bbcn iipt be <15iac!)i r nbe
ContccfcöarpEn ban öct SSalïton ban
St. André,
geiiJcliSacc intentie I3)a0 bat faubetvacljten te bom $
ciiDe ftilcit^ b)el gfjclucht jgnùe / gooptemen Defe
mintec be Brefcbes en be Wallen taebec op te maecc
fim / cnöfDeaSÊlegeröepiaetfcinfiaei tcb?enaen
ban te Kannen toitecfteen / entte npcgacbenacDuia'
cenDe De Campagne ban't toeRonienÏie !iaetr. «pe
iCtoupf^ boiflöen^ öebooifj SSjiebentat
Venetien,
in Provencen, enbe in be ^planbcn ban Oalniaciea
fint Den eerften Oftober (nacfcBeept / fouDen upts
niactften bp De
fes duyfenc vijf hondert ttieecbaete
Haanneneffecttbeïtjclt / enöe meee ina&ctalal^De
ÏÉÉEjUargni^
Sc. André JWontbrun tjecfocf)t ftabt.

23innen Venetien, bolaenébe boo^fs i^jieben /
tüicr&entenrpocDia&flentoe^ecup tbien «aalepcn
totfecour^Dec boojnoemDe SBelegecDe ©laetfe ; enöe
btiecDealDaecin't^cfenaelfeec pberigt) güetoercftt
aen't beebaecDigen en opmarchen ban eenige ftlepne
üa^jc^ ban cene nteubie inbentie om op te bullen
inct©?anaten / enonoecDe ?iecDe te begcaben /
Daet Doo; men goopte Den j@panDt feec geaote fefiaDe
enöe afbjeueft bp te bjengen.

€ot Zante toaccn meoe aengegomen / bolgen^ De
S3jt£ben ban Daec / ban Den
twintighften , tbien
;i)cf)epen / boojDen€apitfpn<i3enecar(Decb]aecti^
gefonQenomgeDoubleecttetDojDen
j op drie Dee fet
becgaDDeDen^lobiDiteuc
<I?EuecaeI Valiere, Doen
initiarquecennieutoe®coupencnbe Sïmunitie ban
(i^ojlogtitot fecout^ban
Candia, onDec {jet belept
banbeni^eec Cormroj D'anDere ^cBepen öaDDrn
ojbje om bie
drie t'efto|teten tot Cerigo toe / tegen^
bceencantce0becZee-cooijev0.

23iÌEbenban Roebelle bjacDten mebe / bat Den
©oitugefeöen
Envoyé aen öaec fêo. ^og. afaBifon»
ben / opöetafaaenbecfclbec SBjieben rtbaec aens
gehomenbia^ / fijn Ccain en (éebolgg obec Eee
banbaecaffenbenbe naec
Hollandc, boo; fiin ^ei^
foon be cepfe obec Parijs Dectoaect^boo^neraen^Sijn·
De te becbolgen/fonbec ifjbt beclie^.

IBen fepbe bjpDec^ Dat ban 't jFcanfefie i@of
ofOcfonDen taacen aen alle
Maiitres de Camp» ban't
©oct'3©olcft / inöoubenOeDat
5|ine IBaieftept tot
bet:BtBtingi
)e30neE<©nDeïDanenbeflooten DaDDe /
thienduyfent ©oct-ltnecöten te Kcenteecen / enbe
bat in geboïge ban Dien ben
boojfjMaiftrcs de Carap,
belafte BateCompagnienteceelptecen ban hondert

doppen tot tschcigb.

Φε f etme^banbe Gabelles ,Aides ScTraittez for-
ra! nes ,
biemen atceeDe foo beel al^ geabjufieect Sab*
be / jtjnjlntbieDetomopOetnieubiopgeloopentot
veertigh millioenen, en hondert duyfent gulDen^ Op'
fleiaegijt / eneenenBartelothgenaemt / toegetoei
fen; Die nocg Daec en boben
negen hondert duyfent
Qulben^totfnltoop ban gaec <I3coot <13eboub) boo;
Öace fap-cen6om(le aena8enoraenöeÊft te betalen /
in boegen Dat De bOO?f5
Gabelles, bp be vier millioe·
oen
Defe cep| fioogec gljecefen jijn. ®aec jgn vier

séhtopenabuprenbec Clooflecenbec iseligieufen /
öaec
Obec g&efielt jtjn tot Commlffacifen ö e Jgeetetv-
dAlligere, deLefean,deMorangis, ettDePluftoft,

tnet eenige JSequeji-meeflet^ onDec gaec ; met toelcK

Sotttoerrft men feec pbeciflD tcgentooojbigB albaec
cfiebtoai·

, .jfejnisa/cpcptbecblöcaecora «n tocBtna Ver-
sailles, om eenige DaaÖEnbacete becMtJben / enbe
toier bt op Den
ie venden "^abonDr^ toebesomte tug.'
ge / au Louvre becbjatfiti en fepbemen bat fijn jaaas
lellepi toeitomenbe mecche / anöece mecnben in't
epnbe ban Defe H^aenbt / fn't ^aclanient ban
Parijs
foiibe ö^cöönen / om albaec cc Doen becificcenbec.
fcü^be^eclacatien / al
^biebanbeSuppreiiieDet:
Bfpbf Jiamer^ de. £,'Ëd^<3, me anbete tföac»^

mcccban nieutoe cceatie/öie (Int Ijet jaec feftien hen», ^^g
derEvijfendertighge
-efidbliflTfcctsiinj enDefpjahtn '
fommige/Dat laCour des Aidesjaloafc fint drie iacen
opgecicöt/ litljt mebe foube gefuppjimecct toojben.

mn veerthienden Quamen aen't JFcanfcjSe i$of
nabec S9?iebcn tipt Roebelle, tnet becicbt Dat Dr
ïlcece j^acgnl^ De
Grandcey, bctoElcfie gecomman-
Deect Dabt De iactfïe (iefquaD?e Dee jFcatìftBeÌicDcpctt
«a
Poriugaei, ban Daec met fgn bp-ljebbcnbe Μιφ'
pen tot
Roebelle toebecom aen enbe ingöeftomcn ;
enbe beclcgte Dat in fiet öflcft ban
Portugael op jfjn
bectcecii ban baec feec bjeebtfasm boojDevt
DonPedrogegonbccncectbjiecbe ·, DatD'acnhomfic
becicanfeiie^cöepen beelg&econtctbneect babbcn
tot Detbiffipecen Dcc factiën Die op gaec aenliomfie
inbatSgch / Doojbe^paenfcDe pactifan^gBefo»
menteect biiecben. boo;f$ SSjieben becfeltecben
meDe / Dat
DonFrandfcodeiMeio, lïSnbope ban
Portugael, aenfiaecijo. 4iEog.ban'tfêof ban Liflà-
bona^efonDenbanRochdleopben derden Defecai
bectcoclien toa^ obec
Parijs naec Hollandt ·, bat ben
fòoopDanbelonbec De i^ebeclanbtfclic Cooplupben
albaec / feecflapjeéboojtoingi)/ booifctjaerfTenaf·
ttech Dee alDaec ballenDe l!toopmanfel)appen; in biet
boegen Datmen De^cgepen op
Hollandt boo; dertien
guiben^pecXafihonbenbebjacijtlicügcn / Daecfp
Biec te boocen^ tegen^ vijftigh gulben^ pcc ©at toiU
ligÖbeb^aciitbjiECbe.

€en feecBec Coucfecban Perpignan, grlöcB göe»
fcgötbjiecbtaen'HlofonlanaöiSaEngeftomtn/foube
25jieben aen sijne enbe Ijace Ifòaicfìcpten njcbe gBe*
bjacöt fiebben ban
Don Jan d'Auftriche, betfoechcna
De ban ben Coningli gepjotegeect te teojben teggcn^
be ®pcannpen ban ben eecfien ^paenfen IBiniflec i
geme(teCoucfecfoubemebebecict)ten / batgebup·
CigftConciet
^banCatalonienna Perpignan, obec
enbe toebec gingen/enbe battec ban Daec na
Barce-
ionne
gebupjigg Soopec^ becfonben toiecben / afge;<
baecbigt^Sgnbeba^eene
Ie Sr, Chaftilion, De^<S03
ningB^ atieutenant in
Rcumiton.

ê>öneHSa/Efiept öeefc becgBebinbeCBacgeban
cecjtegjefjDembt^ l^aclamcnt^ ban
Normandlen
aen eenen le Sr. Pelot, S|ntenbent ban 't <0ecicBte
inOuienne; aett Debjelclte 30" Mafefiept Daec Bef
neben^ccnbeceecinaeOeeb ban vijftigh duyfent gui»
Densi / om te öefpen betalen be
vijftigh duyfent β^Φ
baelbic0/bie jijtie Majefïept geojbonneect Beeft Dac
getelt foube taio^Drn aen
le Sr. de Rijs, De^ obecleDtn
CECflen J^jefïDcnt^ ^oone/tot «Benteniffe Dcc goebc
bicnfteiiine Defe gebaen Beeft/ gcbupcenbe fijn leben.

©c25i0cbec banbe boojfj Pelot, sijnbceen Ca»
tBupfec / meDe bcaiftiaNsetoo^ben ban ben Co.
ning met Bet
Evefcbéban Vabres,toelihe CBatge^ en
SSeneficien D'een enbe b'anbec foube gBeobtineect
Rebben op De ceeommanbatie ban D'I!?eet:^ntenbent

IBen toilDeooch abfolupt beCfeccitecen Datjtjne
Haaielieptbanboojnemen baa^ cpnbelgclt De fta.
mee ban gufiitiete fuppiimecen / tn bc ceftecenbe
faecBen in Die Jttamec nocB af te boen/ te cenböpecen
bOO} be Maiftresdes Requeftes b^n fijn Hoftel.

©c fongfte Sjuffec d'Arquien, cene iban Bawe
|®afeficpt^lbteet-3uifcoubjen / enbe ^nflec ban
De<l&emaIÌnne banSobiski,<@3aoie Jj^acefcBalban
Poolen, tcoubjbe met Den llacqui^ De Betune}toelc«
BeCecemonienmetacootemagnificentie en pompe
geaccompagneect in ccn gcoot S9aei geepnDigt biiec:!
bej ;&gne^ejefieptBeefcbitl|ub>etiie{ten Deferii'
DelticBeS3;upbcgemboo!nocmt / metgcooteboo}*
Dcelentoiltenbegonfligen / onbecaubeten niet een
i^enfioen ban
twee duy fem ]9i)c);beeIbec^^aetlSci]^
boo; Baec leben / enbe fucbibantie becCBarge ban
eecfie
Dame d'Atour ban De Coninginne.

3^en3len&t-bagB tot Baden, bolgen^ be S3;iebeni
upt ifetoitfeclanbt ban Den lefien jgobembec tua^ ge»
epnDigBt/ cnbedeecDecaffmengemeentljabbe/ eii
foube een^nbec
Diete befcB;eben b)o;ben om falun
bangebifcBt/alDaecinDe ibeeatieopenilaenbe tetec»

en OORLOGH, 'tAck-en^^ueemghfleBoeck, 751


-ocr page 783-

S A Κ E Ν van

1661

1^68. j^icr boocm B&cftJJoocftm ban't otoftïijDcnban

__ö'ilfo: ^mbafTaUtiit Boreei biiinrn Parijs, Kit fai

btfê materie nu üecbalgcn tot aen jtjne bcscaebeniflc /
riiDc Dacc nwöc bcflupicn Deicoiifclje faccltcn ban
bit San;.

ïBefe Dootitttpfiactï^..f®oa.3ön&e/ foobjiccbt

3ijn ollDtdc giooil Vi^ttt lanBoreelopDennegen-
thietiden Oöober
flegebm pettniffìcmbetjaflepDjt/
om ban
Parijs te safnof-Öerien ijftEOcft/ Öe
milie/cnöe De ,l®eiibelen banben oberlcDen lleec ?Cm=
bafTabcuc/ oocft ojbjeefflebenbeboojnoembemEU»
bf len ntct te laten beralTiiccien tot ftoflen ban 'tltant/
niatr ober tc bjengrη op
rifco banben iS>tact.

(iEet Parijs fleltomen sönbe/ enbe βΠε^ tot Bet bcc^
ttccit bcrbaerbiflenDe/ toiett ban iaeflfn öen ï^oninBÖ
Bcen^^jcfent aen Of^ ©eeien 9tmbaflraDeuc^ ftoon
gcpjefentecct/ nocljtc ooch anbet^ aem CtbiHtept
flcDken toege» ben ïtoningö oftehet j|of.

(Cot Havre deGrace toa^ gefonben cen ©0?l0SB
êcöip boo? Den ^taet/ tottcanfpo?tban'ta.!jci{ /
ìjet toelcHe totParijspieften^bpnacfitsjjnbefcBeep
ncbjacljt/
toiectbeaebiercbe Scine afgeboert/ boo?
Rouaen, acn fietbDDjnoemi)e(@o|logö-g)ci)ip / in
'tbjticfte öct felbe toiecDtflc-fnibacqueett/ al^me»
be bc^ i@ecctn ^mbaflTabeut:^ meubien / enbe ^aga^
gif ; enbc accibeccbe boo? Den
Briel Dm dric en twin-
tighften
^Occembec / ben vier en twintighften in ben
Hage; ban b3elciinmbementbe^ì|eccen^mbafla=
bfuc^ ^onen baeci|ooaöJ®ofl.8ebbenftenniffcge'
gcbcn/ enbe fjebbenbcjooglj gemelbetwen^ta=
ten «©cnecaeï (nptconröecatiebanbefêeec^ïmbaf·
faOcuc^ lange / getroutoe/ en pbecfge Wenfien acnben
^taet QljcbaenJgeneccufelijcIi gecefolbcctt/ bat ben
friben ban biegeη ben ^tact foube
begmben too^ben/
grlijcft al^ iipt De naboïgeiibc Refolutieiiangöcfïen
tDojben.

ExtraB ujt het Regtfier der Refoïutien
Hjonde Hooge Mog. Heeren Staten Gene-
raci der Vereenighde Nederlanden.

lovis denfeven en tTvmtighflenDecemhr
fefiien hmdert acht en fefltgh.

τ Ochmael ter Vergaderinge voortgebragt zijn-
de de Requefte vande Kinderen van Wijlen
ά'Willem Boreel, in fijnleven AmbaiTa-
deur ordinarie van defen Stafic in
Vranckryck ; is na de-
liberatie goetgevonden ende verftaen > midts defen
t'authoriferen de Vertoonders, emme 't Lijck van
den Overleden ter Eew vanden felven, ende tot Λβ-
putatie, ende niet te min menagie van 't Landt, "t zy
by daghe , ofte,by avondt te doen ter aerdebren-
gheo.

H. Schotanus a Starrmga. vt.
Accordeert &c.

J. Spronffirt.

gngeboialie bon befeöaecfêo.llog. ïïefoïutfe/
f^ ben bogb tot be begraebentffeban be^i^eec^Ilm':
baffabeuc
Boreelü aticDaem bafigefielt/ tegefcBfe=
ben op ben
achtften ^anuatp fefthienhondert ne-
gen en fcftigh;
tot toclcftencpnbeö£gfelf^<!5cfij6e'
namen op ben
fevenden 3|anuatp / öeqnejle aen
gaec i^oogb HSog.gebbengep^efentectt / opbatge»
liefbcn befelbe begraefenifle te beceeten met bepjefen»
tie ban eenige i^eecen <Debeputeecben uptget mibben
ban bacc Becgabetinge ; toaec op g|)êbaI(;ni!^Defe
l^olgenbeiaefolucfe; i

feiiiii
tiaii D'
ïlccr
S3orceI
Btincl'cn

Sïmbnr-

Inticuc

rfirs(cfi.

S Τ A E Τ

Extraii uyt &c.

Lma den fevenden January feflien bon·'
dert negen en fefiigh.

OP de Requefte vande Kinderen van wijlen
d'Heer
WiUem BoreeC, in fijn leven Ambaflà.
deur ordinarii vandeicnStaecinfi-iecjjyiJ^^^
tenderende ten eynde,dat eenige Heeren uyt het midi
den van haer Ho. Mog. Vergaderinge gedcputeert
moghten worden > om op morgen het Lijck vanden
Overleden tot in de Kercke te accompagneren ; Is na
deliberatie goetgevonden en verftaen ten fijne voor-
feyc, mits defen te verfoecken ende committeren, de
Heeren van G«(fj
Meerman, Maregeault ι Renfitm·
de > Schoteamts, Coevtrden >
ende Gacking*·, des werdt
den
Ag^nt de Heyde ^ geordonneert te vernemen te-
gens wat uyre het voorfz. Lijck ter Kercke gebracht fai
werden, ende da?r van de gemelde Heeren haer Ho.
Mog. Gedeputeerden tydelijck te adverteren.

Geeteeckent 1, van Genti
Accordeert &c.

N.Ruf/ch.

(0p ben fevenden ganuatpfooaï^DefeïïefoIutie
bp öaec go. JHSog. toa^g&enomen/ nuamO%ct
38gent
de Hcyde ten f)«pfe banben J^eec lan Boreel,
befdbe öcfolutie befient maeeften : enbe mrt emc fcge
gen ; ibot be 3|eeren &aec JIKog: «©ebrputeerbcii^
begeerte bia^/ bat
twee 1>!αι;ο|Γ£η inben lïoiiüi op örn
achtften g'abont^ omtcentbentpiital^ Debcgrafffci
niffc foube gefcïiieben/ aenbe ttapbanbe€>iDmari|
i^ergabecinaö-wamet ban baec l|o. jlBog. fouDe
fonbcn loojbcn / om be ||eeccn <l3ebeputeet;ben^ aen
't Dup^ bacr öet ïijcR Sua^
te bccngen.

«ïnbe in confojniitept ban ftaec JKog. Sefoiu^i
tie banben
reven en twintighften «Éecembec fefthien
hondert acht en ieftigh,ip
befe SSeacaUeniffebp atlont
gefctiiet in manfeccai^ boigI)t.

«©iie Dagen boo? ben bag bec begcafbinge / ®n drie
pofen bargb^ ggelupbt booi De gcoote ütetcfi / altaiact
be felbe fïont te gefctjieben.

ï!?are ï^o. jl©og. J^eetcnCiebfputecrbcn^/ 5Önöe
ten fes upcen be^ abonbt^ / geceben met twee Uarof»
fcn inben öouto aen fict ftup^ ban ben i^eec Jan Bo-
reel, toiecbcn boo? ben filben enbe ?0ne 202oeDfr^
met allecefpect ontfangenopbeficaet; enDegljefios
men jijnbe in een bet ïïou-öiamecen / toiect Baec io.
jll5og. booj befelbe gebjaegljt; of öaec geïicfte toa^ Dat
men foube beginnen totfietbecboecenban'tïïtjeft/
Bet toeïcR iïonöt in een anbece ïtamec inben ïïouto
beBangen/ opeen^outDboetfileebt.

Twaelf Staten 25obenbanbe^tattn<i5enetaeI/
enbe
twaelf ban be Staten ban Hoiiandt enbe Weft-
Vriellandt,
met ftaec Sloffen opöaicbojfien/ met
lange mantd^ enbe gcooten ^oubi / toacen geojDon>
neect om Bftatöcft
upt DenBupi inlKnöoub3 <ira=>
coffe
te Djagen/ enbe uptbieCacofreDoo?bewerc6
in het (©raft i Defe Bebben Bet Etjcft opgenomen/enöe
gefet in een Sonto
€acofle/ typif^ tot be begcabnuffe
gepjepaceett/ toaec öoo| gingen twee paerbOTW

jtoart laten befikft ban't ftooft tot De boftentfes®»

penen ban Den i^eer obecieDen BongenDec^De^.

«öetfi gingen booj DcpaecDcnbanDetou-<iracofre/
fes ©iDbfc^ inben grooten ïSonto / met langlje
mantel^/ oen elefiejijbi banDe atijtfe S^'»®''"® ^
gen twaelf ê>taien S^oDen acBtec bni anDsten/ ω
tóen. .

«Enbe bupten befe S3oDen gingen vier en t wmtigii
lambeautajen aen pDec jpbe twaelf, met gcoote»
bubj/ opcgenacBtecbenanbecen. ^

aen 'tatijcfe boigDbenBaecJ^o.pog.Jie^

een ^eDeputeecDcn/(Ïttenbeineen€arofre/ omw
toelefiegingen
vieren twintigh flambeautooi/gafn^·
DeinpeiëifbcoiDieslgbmBetgiÖcR, ^^^


J

-ocr page 784-

1668,

€n OORLOGH, 'tAcht-en-veertìghfe'Boeck. 753

. ©ace wa öofeijbc be d rie ^oonen ban ben obcrlc»
liöo· jjoitecc^fimbaftalicucincenïtacofre.

- ^e iuclcfec glöcbola&t toiccben booinoct» vyfthien
CacofTcn/ alle möm fìoutosehlcct/ «noe tofïci« fatcn
tjcdck]oo?nani£ i^cccen üanbe ^eQccinge / cnbe JEi-
nfjicr^ ban Oen ^taetj enùe ^ecfoonen banquaU^
tcpt/ öcbfenbe pcDft itatoflcaEnpcbccpooitiECccn
flambeau / bie ade gcbjagni bitabcn boo; iujabcn in>
jjcn gcootcn ïïoutD nict langf majitcl^.

<i£nbc Ijct aiijcft mbicrmanictenirtBa£beo?bje
Doo? b£ l?cic®9iitaet/obEC bc iBaccht gcbjaflbt/aen bt
fioo^m biruc banbc acoate fóeccfe/ altoafc beboo?s
nOEmbC
viet en twintigh ^tatcn 25flbm l)tt fdbc upt
ili Cacoffe ijfbbot flenonren / cnbe gl)£b?ag:cn boo| be
itercft acn 't <5jaft acn bc 5pbe ban 't Cftooj.

(iSnbe fijn gaec J^og. (0£beputeccben banbe
Jtcccli bJ£b« aereben in bc fclffic o|b|e na 't fjup^ baec
bet ïtjift toa^ gbcbKcfl ; acngaenbe be
vier en twin-
tigb
j^lambcau^/ bie get 3ltjc{t gegacn fjabbcn/
nu mebe tee stjben be CacofTe banbe ifeeccn «Sebepu^
tferben^; betoflcBein't^tecf fiup^jijnbeingegacn/
tuicrbcn boo; bc ^oonen ban ben (@becleben @eec
SUmbaffabeuc wfpectueuflijcft bebanchtboojbciSece
acn Daec «üb. J^abec gebaen.

anbetcnbaegö^ 5ijnbetìoD?noettibef>oonen
oegaen aen'tfiup^Uanbenl^eecpjcribEcenbe/ Bare
ilo, |@og. onbeebantaliicl^ boo? b'€ec aen gaecobec!:
lcbme©a0ic gebaenboo?ben^taet/ fooin'icegact
ban De aSegcafentflc tot fto(ïè banbe lìepublicque/
al^ boo? bc p?cfeHticbanöaec J^oogD Jl©oa. <i&ebe<
pnteerbcn^/ toaec op bat tee 30ccaabetingegöe|JQf»
feert ig.

Ï>en negenflen lanmry feflien hondert
negen en fefiigh.

DEn Heer van jegenwoordigh prefideren-
de, heeft de Vergaderinge bekencghemaeckc,
dat de t'famenljcke Soonea van wyien den
Heer Ambafladeur
Boreel, huyden morgen aen fijn
Logement waren geweeft, ende haer Ho. Mog. in fijn
Perfoon fcer refpeaueufelijck hadden bedanckt voor
de groote Eere die de fel ve haren Vader, ende by ghe-
volge hare Familie gifter avont van wegen den Staet)
volgens hare Hoog Mog. Refolutie van voorleden
Maeodagh was aengedaen, ende gefchiedc, haer felven
altijdt recommanderende inde goedenierene gunfte
van ώβΓ Ho. Mog· j waer op egeene Refolutie en Ss
gevallen.

Geteecliicnt

1. va» cent.
Accordeert

I. Sfron^tKS·

S)ttra£i uyt het Regifler^&c.

Mercury den negenden lanmry Ceflhlen
hondert negen en fefiigh.

De Heerenvan Gent ende andere hare Hoogh
Mog. Gedeputcerdens, gemenrioneert inder
felver Refolutie van voorleden Maendag>heb.
ben gherapporteert, dat de Kinderen vanwylende
Heet
Willem Boreel. in fijn leven ordinaris Ambafla-
deur van defen Staet in
Franekrijck, gifter avont om-
trent ten fes uyren alhier op't Hof voor deCamer
vandc Vergaderinge Ivan hare Ho. Mog. hadden ghe-
fonden,
twee Caroflen met Rouwbekleet» datnaer
Ed. daer inne waren getreden, ende haer hadden ver-
voeght aen't Logement van den Capiteyn
Boreel In't
Noord-ende; alwaer het Lijck van den overleden
ftondej dat haer Ed. feer refpeftueuielijckendebe-
leefdelijck waren gerecipieert, dat een korten tijdt in
dat Logement vertoeft hebbende, a«n haer ww gepre-

fenteert d'eerftcRouwKoctfej ende daer inne gefa-
mentJijck getreden wefende,inamediatelijckhet Lijck
waren gevoJght, eode fulcx ten refpeite van den Staet,
rangh hadden gehadt voordeghefamentlijckeSoonen
ende Bloedt-Vrienden van den Overleden, alsmede
voor alle die verders inden Rouw om 't voorfeyde
Lijck tot inde Kercke c'accompagneren, waren ver-
focht, ende gebeden, waer op gedelibeieert iynde, is 'c
felve aengenomen voor notificatie.

Geteeckent

I. van Geta.

Accordeert &:c.

1. Spronfm.

ïtoome nutotöe^paenfcöefaecften. ö'?llnü»a(ra<i
beuc be
Reede fcö?eef ban ben achtften ©cceinbec
be^ booileben ^aec^/bat naec bat ftet b'^eec ?ïmbaf=
fabeuc ban
Engeiandt op be jongljfl berieben pofl-
öagö af-feftept ban öem Ijabgijenoinen / met intentie
om be cepfe nae
Lisbon nietten eecfien tot effect te
bjengljen / tot alie^ bc noobige p?epacatieBDeniaecht
taa^Betoee(lboo?ben€rainenbEbc jJSnpl-cjcI^/ bie
eenige bagen op bcsSïiinbaflabeuc^fioflentot
thien
Pifïoolen baegö^Siinaengeöoubfngöetoeefij maec
toiecben bic eenige bagen baec na toebec gelicentieect/
met ibcbingh / bat noclj
acht bagcnfonbeBÖebjagöt
too?bcn; fcöljnenbc batb'j^eecHmbalTabcncmetbe
jonggtl eengljeltontcn (Ë^brfinan o^bie ban f^n €a>
η ingt) ontfangen fiab/ om alleen op fcceltece tonbitien
ijetaccomraobementmct
Portugael onbecI)aubcnte
nemen / en fonbec fobanige eonbitien nict ban
Madrid
foubebcctceiiten. «©ntcent toelcfte conbitien/'r Spaen-
fche
©of eenige fpeculatien foube gftebonben Ijcbben/
om alle^nabett'obeclegaen/ baec oocK&p foube gc<
iiomen 5ön batboojbatloffeecinfiantdiicftaenges
Bottben $ egetoeefi/ ten epnbe ben JÜ^acqui^
de la
Fuente
onlangl)^ banbe ?llmbaflabeaen't jFcanfcIjc
©of tejupé gehomen/ nebcn^ meergtbachte ^eec
?Bmba(rabetic in befe Commiffie foube oöebjupcrit
tooibcn/ toaec toe befelbe gant^ niet Deeft Ronnen
becflaen ; enbe niet tegenfiaenbr fooban^l) point tot
contentemmt banbe ieecSfimfiafrabcucoori» afgije»»
baen foube jgn/ i^ befleifsJ bectcet& booj al^ noeD niet
gebolggt.

«©ntcent Bet bectcecïi ban ben J^eec Don Jan d· Au-
ftria
na bei>paenfcf)e jiebeclanben/ omalbaecBet
(^oubecnement aen
te beetben / btillcn fommige ooch
fcec ttoöffelaeötigö fpjeecRenj en bepctfoonenoan
fijn ©of / bie baec in booi befen metBcooteappacentie
bifcouceecben/ luilben bien aenganibe nu lueiniiflö
berfeccftecen ; enbe foube fulcy becoojfaceftt jijn / booj
be ücootf langöfaemftept bie fon^oogbeptbefpeurc
η Bet faoIb?engen becConbitien/ biebpoojbeeltteu
laogöfïcn noobigj) te 5ijn / met bnicöt enbe ceputatie
bobanine i^ofl te bcdleben.

^e^aenfcBe^cmabei^op ben eenentwintigh-
ften
pollato tot Cadix toebec in Sec gecaecfit/befiaen·
beineenentwlntigh gicöepen/ enbe necencontcecrt

geb30?ben onitcent be Caep ban St.Vincent, boo?
et Conbop jongfl upt
Texel gebacenjBet toelehe bol»

Sen^ 25?ieben banben feven en twintighften paflata
1 bitoCadixgcluc&elöclt toa^aengeftomen/ fonbec
een ^cöip te becminen/ niet tegenftaenbe gtoote floi»
men geBabt gabbe; befiaenbeinacht(@o;IogB-fcBe=
pmenbevyftigtoopbaecbec^. USaeclienbe beiSjie*
ben mebe nieutie banben ïlefiUentCoijers
naCon-
ftantinopolengebeflincect/cnbetmiConflilbanDam
na
Smirna; CUbe rabitOfeveDentwimightoa^mCf
be aengehomen Bet Conbop ban
Zeelandc, befloenbe
in een(©o?IogB-f^ip/ enbe vieravyfCoopbaecbp-
fcBeepen/ baec obec tot Dito
Cadix grootcbjcuaBOc
toaë: bebinbenbe Αφ in S^ie obccbefeftighj^e
bccIanbtfcBe Coopbaecbp-^^Bojcn / toacc ban be
meefle pact ^tcaetbiaect^ in gingen / enbe bc minfic
ban hondert SLoftni
toa^/ enbe becfcBepbe ban vieir
hondvt»

S2p

-ocr page 785-

754 S A IC E Ν van S Τ A E Τ

^ . S3p Dcìjafle UatiDcn «©ojïogi) ttiffröcn Spangien cn.
1
6ób. te Vranckryck, bon lurgcn b'^ïötniraïitfpt alGacr/

—-öct «η enDeanöccbp Dcc Ijanbtacnomni/ omtcbrs

If ttcn tiat sff η jpcanfc φοείιίΤΓΠ cnbe aiDna-en in bat
fiijch mogen tiiBljebjacljttofCöfn : onDcc gjEtfjct Dat
icfciue tianbe aionöcn Dcc ©jicnDrn nibc ©l)rallicet:
benban Spangien toacen/ baectocaenfidicnbcgants
onraogelijcke, enbe in seenberljanbe ninnieccn p?acr
ticabcle niiöbflen : bat b'^lmbaffabcHC Reede iioogl)'
nob(al) öccft scbonben bacc teof η acn ftacc .üBajcfïcpt
bc tionlnainnc ilegentc ftlacijtfs « ballen/ met Uccio;
iimgc bcc conrraucntiejmacc be ^pacnfe ijicibcn Ijaei:
flcaffvinepnmbebntbeminficmobecaticbanccrolu'
tie/bc fcanfe fbuöc ftonne Sjeclïcecfien boo? een p?eicict.

iöoefolifc öet inbe^paenfetieBcDecIanbenfiont/
fêBcfeptin'tboojgaenbei^cel. ©e^pacnfcDe/ on^
iicnof pen 't faifoen Dacc buyten geuaec tlclbe/ öcbbcn
totbcbiPbingcüan'tCanaeï/ loopcnbc ban Bruflei
naec Wiüebroeck, be paffen tufTclien Bruflèl tj002=
noemt enbe Aelft, enbe ban baet tot Dendermonde,
fooDanigfj afgbefncben/ cnbcmctBoicRbefet/ bat
üectcouujt too?bt 't boo5f5 (ianacï/ aï^ mebe be ^eöe=
pen enbe 23acqiien op / enbe afiiomenbe/ tegen be se"
bjepabbe fiicucnen bcc jFcanfe J^olcftacnfouöenbei
fcljicnit blijbrn.

(i)p ben dertighftcn ^Eicccmbcc öeeft Monfieur Sc,
Martin, Colloncl banbe SUjagonbecen in ^paen-
fcljcn bienfl/ met eenige upt fijn ilegiment i)ct CafiecJ
A meJe, jijnbe tameltjcli fiecch/ en met «Suac^
nifoeubefct/ gelegen ontcentNiveiie, ontccntthien
upcen bon? bc mibbaglj gfjeattacqneettenbeingenoi
nirn; be Boleltecen albaec inO&uatrntfoenQfjeìDcefl
5ijnbe/ gehangen mcbcgeboert.

©en vierden toa^ b'^eec bc Crequi, met fijn ons
iictljebiicnbe©olcitcreii noci) in 't ïanbtban Luxem-
büurgh ontcent Thcon viie,fonbcc batmen tot BruiTel
bccnatn noclj pet acngrnomen tc ijcbbcn.

3Öaegl]^ te boo? qiiamcn abbpfen battuflcBcnbe
vyftigb en feftigb ©act- hncctjten Ijet (Duacniforn ban
Aire, l)abbcn gecencontcecct obec be hondert vyfcigh
banbe ÌFcanfe gnfantcrpc / op bEinelcfie fp tuaccn
> lojS gegacn / vyfchien banbc fclbe tee nebec oöcfcöoos
* ten / cnDe obec öe honden gcbangencn bcftomen.

«βιιαηι oocit mebe tpbingen aen bit il^ofboo?ecn
iEcompettec ban ben ^?abe ban MarchijnaengijCi
fa?acif)t/ bat taci ontcent iioDdert banbe 3FcanfeboIc=
lieten/ foo tc 1^acttal^te®oft/ bp Giblours Ijaec
ijabbcn laten (ïcn/ bacc op eenige bolcltetcn tiptbe
«Öuacmfoenenban Namen, Charlemonc, enbean;
Dece plaetfentoaccntefamcng&etucfit/ bcbjfichcbc
JFcanfc bp be Pont au Loup Ijaböen geattacquecct en»
öeoocftgcflagcn.

©en USacqui^ De Caftel Rodrigo, om bc IBiïitie
t'encoia-agecen / gafupt / battec upt S pangien cemf»
fen obecgljemaecltt toacen ban ontcent bedrieMiI=
lioenen «Ccoonen/ obec fulcH^bectcocliopbcn veer-
tienden nac Antwerpen, om albaec oüec ecnigijc
penningen met b'Kffcntilïenteboen Ijanbelen.

©e patenten booj eenigljeïïemiriientcn i^ooglj.
biiptfelje ©oct-ftnccljten / bcgont men nu bagtje»
lijcft^ upt te geben/ enbe totecben be gelbecenbaec
iicbcni betaelt tot vy fth len ^atacon^ op pcbec J® an.

(ïEot BruiTel een ceglcmcnt uptgeggeben / cacc=
ftcnbe bc CabaUecie/ Die ìli 't ©bec quacticc ban
Geideriandt gelogcccttoa^/ bacc öp acn pcbed Jiïltp:
tecbjiecbt toegbeboegljt vyfthien (iupbec^bacgöJS/
foo boo? üetaliiigbe al^ boecagie booj be ©accben/
boben 't SCmunitie b^oobt enbe fïmpcl logement ; laen
een Cononel tc ©aecbt feventiiien cationi/ pebec
cation tot vyfthien (ïupbec^ baegij^ ; oen een i5it=
meefïec feven, cnbc foo na abbenant / enbe minbecc
©fficieccn.' «Snbe toiecbt aen pebec^ fieuce a&e|Ieït
of fp alle^ taiilben gb^nietcn incantante penningen/
ban tuei een gebeelteiu boecagic boo; beftaecbcn/ on·
öec conbitie/ bat pebec €ollonel/auptenant Colloncl
en $!itmeeeflcc / fouöen gjjcöouben 5i|n öaec €ompa=
Quicn te lebecen enbe onbecfjouben fieccH vyftigb {top^
pen cffectibc/ boben b'(0fficiecen ; of bpfauteban
fulcy tc boen / bat fijn «Öf ceJlentie be cont).'abcHtcm'g

fouiJi cafTectn/ fonber entigiic cemilHcrt, lÊenbccr 1668

tcoHöe bat biccgeiijch ccgJementinb'anbcceèjobin-__

tien mebe foube afgcfpnbc toccbcn.

Ontrent be infanterie |iont mebe een Reglement

té bolgijen/ toatc bp aen pbcc boet-hnecötbacgljrii
gcgeben foube too?bcn
drie pupber^ / beïjalbcn 't fiiua
pel logement/ en ^ïmunitie· bjoobt ; 't toelcft t'famen
occeechent / een totpnigl) raeec al^
vyf (lupber^ foube
iJònnen &eb?agcn.

©e gstabt Bruirei becaccoïbeecbeobecbcatoBfjö-
gelbecen / boo? twee Compagnicn «©acbeg tc ©attt/
enbe twee iJegiment^paenfe®oet-ftneebten.

m cepfe ban ben Cngelfen Sfimbaffabeuc ban Ma-
drid naec Portugaei, tot bebojbccingc Dcc ©leebc tuf.
fcöen be twee laiicften / ïjab op ben vierden tpnbelgcft
ftjn boojtgangg/na bat ecnfgen ttjbt te boojen fomnii=:
ge Confecentien Dab ggegouben met b'^cec Oen jan
d'Auiiria. jiBcn biilbc ocn 'c ^paenfe l|ofboo;gcbcn
bat fece gocbe aj^pacentie bia^ om fyn 4^cgotlatie birl
tc fuccebece/niet tegenfïaenbe altijt geoojbeelt t^ Qcbjo;
ben/Dat bacc ontcent be bolftomen bifpoptte ban Por-
tugaei niet foo pjomtgctoont foube honnen toojDen.

^n befe maeuDt i^ b'i&ecc|©acqui|Sbe Caracens
binnen iviadrid ban fijn ficcftte befec ïpeceïöt obcclc»
ben/ totgcootleettoefenbanbitiHof; jgnbebclTelf^
RcancïtljfPt ban toepnigl) bagcn ggctoeefi / betelcftc
toegijcfcO^cben tolect aen een quabe €oo?tfe / ten
beele
becoo?faec!tt boo? een obec oube quctjuece in bic par=
tpe / Ö^tn boo? beffelfjé boobt ban biegcn be
ningin nocb opgebjagen enbe afgtbcceubigljt toegliefl
fouDcn g{)ebJO?ben bcpcfc&e^ ban 't Pjefibrutfcljap in
Viaenderen. i2n albocbjcl Uien jcbcct befeboobtinft
fcec gcoote appacentieeffp?oficn öeeft ban ben i^erec
Don i an d'Auftria bcctcecft uac bc i>paenfc j^cDicfan»
ben/ foo Ran aljS nocb niet feecfiec^ bien acjigaenbcgt»
afficmeect baojbcn : alfoo be facclte ban
Portugael
gcoote bifpolïtie baec ontcent met figbboecbt/ eiiöe
üJilmcn totbe boo?igeconbiticnbicfÖni|oogb«icgca
befïDeceect beeft oocft befe bp boen/ batban't#jr(«·
bentfcbap ban bcnitlaebtban
viaenderen nietfoutie
ge bifponeect toojben / gebuccenbe beffelf^ commantu
inbe boo?f3 ^Sebeclanben. '

(Cot Madrid i^ obcclcben Don Jan deGongora,boi:?
bit aantfc itoningöcgcfe feec &efient/enbc aen tofen cp»
gcntlijcft be fcöult toa^ gegeben ban 't op bc been te
D?engcn ban bc nicutoe j® imte / toaec in alle bf^
nincft^ inftomfien becanbect sijn in ^ilbec/ toaec ban
boenmaeljS beel beden nictbcflanttoaccntotDctb?a«
gen ban foobanige onliofien.

5^cn twientigbften i^ b'i^ecc USarqui^be Caftel
Rodrigo
ban Antwerpen tocbecgeficcct tot Bruffel,
men bibulgeect bat öoogö gfniflbc ijcec bp ρ?οϋιΓιε
tuffcljen bc vierà vyf hondert duyfenc gulbenalbatC
babt boen igegoticcen.

gebect beftelfiÈ tocbecftomfie beeft men o?ö2c upt»
gegeben tot ceeceutccfngebancejjigeiloogbbuptfciic
ficgimenten ©oetUnecbten/al^ mebe tot nocb anb£W
nieutue 3@eebingcnbanbie^atte.

3&cn een en twintigften Jijn tC BruiTel acngcftomcn
beele ©aecben/ tot ben iScain ban be Uctillcrpc met
't
aeene bacc aen bepenbeect te geti?upcKen.

^e jFcanfcöc ©oIcBecen bebbcn in öcfc macnöt;ec«
beflepngebab om t'empo?tcccnfeitec3Foii abcnaemt

Knock, aeleacn tuffcben Yperen en Brugge, eOogü
toacen eenige ©oleficcen
uptbe^pacnfe<!5uacnifot>
ncn tefamen abftutfiti betoelc&ebeicanfeDcbben
boen ceticecen.

©bec be iocfpfecfe faecRcn quam op ben thienden
binnen BruiTel ban toeabcn iiteuc'&?anbenburiw
ö'fêeeci
Blaefpijl, bcctoa^tenbe «©ebeputeecben ban
befe jijbe ; ben ffilefibent
Sasborgh beeft bem ben fritmi
baab üjefcn begcoeten/ienbe ontfingli
twee bagcn ban:
na tocbetom be contca bifite.
2iIbact ïi)rtoocl»am-
acRomcn
twee jplocentijnfcbetfibellicbcn/ betodcKc
oBefeabt tDiecöen te 30n banbc ftuite ban ben ©at
UretoBö ban
Florence, enbe öcbben bc boo?miD&aflü
banben
twee en cwintigitenauöientiebp fD"
fentiegebabt. 1 , ,

©ubictuffcbin tpa#mcn B<ec rart EDgeUndtDj


-ocr page 786-

fiiBpjoiccienmbecenceptetttemaccfien / öiepafï
' mochten üoojt &ienaen ; b'fene upt tijefe öanDe na»
^ [ttiPifciiap/D'dnDjeupt jafoufïeöanöc ^canfc flcoot»
hcpf.
©m drie en twintighftenteiecbcnnEtien^ ÖEt
(JicattactinticjFranfcijefaechcnsöefielt / Dcnabol·
öÖenOe fepacate ?ïcticu!en met D'igeec Tempie nocb
U^rtefcbenc.

uirtfculi feparati,«jm ejufdem erunt viritutis atque
autboritatis, acfiinfertiforent TraBatui, boMerno
die tnter Regent Magna Brittanmte & Ordino
Generales Fcederati Belgy conclufi.

SI in procuranda Pece inter Galliatn & Hifpaniam
feofferataliqua diflSculae, fuper punöo renuo-
ciacioniseaineunda cftratio, ut vei nullaejus
in Padis fiat mentio, vel utejufnsodi verbisconcipi-
atur formula, ut neutrlsduatum Coronarum, quoad
praediftamRenunciationem, eoquicquam acccdac,
aut etiam inde creetur aliquod Jurlsautderimentii
quod fi vero Rex Hifpaniarum, vel etiam Rex
Chriftianiffimus, in id conientire nolint ^ adverfus
recufiDtes Rex Magnse Brittannis &Foederati Ordl-
nesprocedent utcoovertura eftarticulo 3.&+. didi
Tfadatus, & ultimo horumarticulorutn rel^dtive,
ca tarnen condicione ^ ut in cafii recufationis Rcgis
Hifpania;, RexCbriilianiiSmusfe reciprocc obftrin-
gat ] ie nullatenus arma motuium in Belgica.

, a. Quod Rex Magi;ae Brittannise & Ordines Ge-
nerales f oederari Belgii, ut prolixius ab omni parte fa-
tiifiait, fe obligibuntomnem fedulo operamdaturos,
uc Pax inter Reges tiifpanise & Lufitaniic eodem
tempore ianciii polfit, ea tarnen lege ut viclffim Gal-
' fia
fe obftringat, fi tam cito id tiegotium non poillt
periiuci ad finem,ut Pax inter fe & Hifpaniam nil aHo-
minus ineatur, hoe excepto Regi Chriftianiffimo
liberum fore, fuppetias ferre Regi Lufitaniae Foedera-
lo/uüutaliundedetrahat holtes, fi ve alio quocunque
modo, quem fibi commodiffimum, atque maxime
ex ufu fore exiftimabit, & fi Hi^ani adduci poierunt
ut confentiant in pacem fub didd conditione, atque
eaproindeconcludaturi Rex Chriftianiilìmus tenc-
bitur Belgica ut pacata, atque neutrarum partium re-
bus implicata omnino abftinere, neque eijus fafque
erit quacquam adverfus eam moU'i, neque palam vir-
tute bellica, neque clandeftinis artibus, ut neque pe-
tere ullam fatisfadionem fub obtentu impenfarum
erogwionumquc, quasin Bello Lufitanico erunt faci-
endse > tam ob dcledum milicum, quam alia belli·
onera, quod fi contingit ; manente dido » per auxl-
liares Regis OhrÌftianiffimi copia», occupari loca ,
quKdam in Hifpania ita!iave,Rex ChrillianilBmus ,
limulatque Pax cum Lufitania faöafuerit) eadem re-
itiiuec Hifpanix, fed fi praster & contra expeftatio-

1 expe(

nem Hifpania recufet Pacem cum Rege Lufitaniai; ut
&cum RegeChriftiaoiflïmo, eacumeïceptionejut
Foederato fUo liberum fit el auxiliari, quemadmodum
jam diflum, hoe in opinato cafu Rex Magn» Brittan-
nise & Fcederati Ordines tenebuntur reipfa id efficere
utHifpani omnino in id aflentiantjita tamc ut recipro-
ce Rex ChriftianilBmus fe obftringat quemadmodum
cafu primo, quod non fit muturus arma in Belgica.

_ 3· Si praeter omnem expedationem RexChriftia·
nillimus inducat in animum,ut promitterenolit quod
Traftatum Pacis fignaturus fit, fimulatque Hi^ni
ccCTuri funt omnia loca ab eo occupata in noviifima
expeditjone, vel allud tantundem valens, de quo mu-
tuo coniénfu cohveniet, autpromiflbrum fidemnon
itnpleat, aul detraftet refpuatque cautiones & pracmu-
nimenta, in dióto traitanijexprefla, quas neceffaria
wnt, ut obviam eatur metui jufiiiBme concepto, ne
Rex Chriftianiilìmus arma fua vléfcf icia in fatpius me-
morata Belgica uiteriusproferat, quod omnibus iftis
cafibus uc fi per alia fubterfugia, aut obliquai artcs co-
^erur pacis conclufionem impedire aut,illudere,anglla
Fscieratumque Belgium tenebuntur accedere partibus
Hifpanix, omnibufque & junöis viribus terratòari-
^ue adverfus Galliam bellum gerere, ut compellatur,
non in legesdu'ntaxat faipius jam memoratus, pacem
fed fi ariaji4a eum fid$;m ÌHmU Deu^nbabeant

faventem&propitium, atquede communiconfcnfu ifióS*
in expeeire'viiumfuerit) etiam Bellum continuare,
donecresincum ftotum fuerint reftitutae, quofua-
runt tempore foederis in collimitio regnorum in mon-
timus Pyrenacis fancitì. Adum Hegae-Comitii ia
tìollandia. dieaj.Jaoumj Signatum crac.

W. Τ E Μ Ρ L E.

Afgefenderde Artpckel^ , dewelcke vende eyghtn
kracht endt attmriuyt fuUmfijn als offy in het
Jrailaet waren gbejtth, 'twekk fgenwoordigb
tujfchen den Coningh van Grott Brittamim e» de
Staten GeneraciderVertmìghde Nederl. isgeflote»t

BY aldien in het bevorderen van de Vrede tuflìsa
V ranckrijck en HiTpsnien fich eenige fwarigheyc
quam te openbaren over het Poinà van Renua-,
ctatie, foo fat men aldus handelen :

. Dat men of geen gewach dacr van in het verdr^^b
cn roaecke, ofte dat het Formulier met foodanig·
woorden komt ingeftelt te werden, dat geen van bey-
dede Kroonen,wcgende gemelde Renunciatie yetc
komt te verkr jrgen ofte door de fel ve eenigh recht ofte
fchade toegevoeght komt te werden.

£n by aldien den Koningh van Hifpaniea ofte
oock den Koningh van Vranckrijck fulcx niet en wil-
len toeftemmen j in fulcken geval ial den Koningh
van Groot Brittangien, mitfgaders dc Staten Gene·
rael der Vereenigde Nederlanden foodaniglijck in de-
fe faecke handelen gelijck als overkomen envaft ge»
gheAeldt is inde
derde en werde Ariijckel vaa het
gemelde Tradaet endo {n den laetfleo van defe Ariijc·
kelen refpedivelijck.

Alfo nochtans dat fo wanneer den Koning van Hif·
panien komt te recuferen,- in fuiken geval den Koning

ders de Suten Generaci der Vereenighde Nederlan-
den,(op dat alles ten vollen mochte werden voldaen)
haer felven fullen verbinden, ten hoogile te fullen be-
vorderen datter Vreede tuffchen de Spaenfe Koningh
en de Koningh van Portugael op den felven tydt ghe-
maeckt mocbte werden, met dien verllandc nochtans
dat van gelijcken Vranckrijck fich fai verbinden, by
aldien 'tfelve wcrck foo rafch niet en kon ten eynde
gebracht werden, niettem in de Vrede tuOTchen Hem
en den Spaerfcn Koningh fai werden voltrocken ;
uytgefondert dat den Franfen Koningh fai vryftaen ,
den Koniftgh van Portugael te helpen als fijnen Gcal-
lieerde;op dat Hy fijn Vyanden elders van daen moch-
te trecken , ofte op eenige andere wyfe dewelcke
Hy fai oordeelen hem alderbequaemu; cn vorder-
lijckfttezijn;

En by aldien de Spaenfe daer toekomen gebracht
werden, dat fy de Vrede komen toe te ftaen op de ge-
melde Conditie, endefelveoverfulcks werdt geflo-
ten , in fulcken gheval ial den Franfen Koningh gc·
houden zijn, fich geheel van Ncderlandt te onthou -
den als vreetïfaem en met geen van beydc Parthyea
fich bemoeyende,

Gelijck de felven Franfen Koningh oock niet ca
fai vermogen yets teghen 'tfelveNederlandc aente.
richten,'tfyopenbaetlijck door fijn Macht cn Krijg»·
volck ofte oock hey melijk door defe of ganc middeie»
dewelcke dacr toe ghebruyckt foude mogen werden t
Gelijck den felven Franfen Koningh oock niet en fai
vermogen te ey ffchen eenige Satiifaöie ter feecke van
fijne koften cn lafteo inden Ooilogh van Portugael,
foo wegens het aennemen van Volck als eenige ande-
re laften van den Oorlogh : En by aldien het komt te
gebeuren, blyvende'tgeen gefeyt is, datter, door
deFranfe auxiliare Troepen eenige Plaetfen werdea
ingenomen inHifpaagien ofltalien, in fulcken ge-
val fai deFranfe Konineh, foorafchalsde Vredemec
Portugael bi fijn gemaeckt, defelve alle wederom aeit
Hifpangien herftelten.

Maer by aldien Hifpanien,tegen alle verwagtinge de
Vrede metPortugael komt te reciifercn, als oock mee
de Franfi^Konüifib, ptetdcfc Exceptie; Eht het fijne

Gealli«

cn OORLOGH, Acht-en-veertighpeBoeck, 755


-ocr page 787-

S A Κ E Ν van S Τ Α Έ Τ

τδόδ Geallieerden vry ftaet te helpen gelijck al reode is ghe.
* * feyt, in foodanigen onverwagt geval fai defi Koningh
van Groot Brittangien mitfgaders de Staten Generaci
der Vereenighdc Nederlanden ghehouden fijn met-
ter
daedt te bevorderen, dat de Spaenfe fulcx immers,
komen toe te ftaen ; alfoo nochtans 5 Dat de Franfe
Koningh reciproquelijck fich fai komen te verbinden,
gelijckerwijsinheteerftegeval, dat Hy fijn Wa{)e-
toen in Nederlandt geentìnts fai brengen ,

III By aldien.buyten alle verwachtinge den Alder-
Chriftelijckften Koningh komt voor te nemen} Dat
Hy niet en wil beloven het Tradaet van Vrede te ful-
ïen ondertcyckenen,foo rafch als de Spaenfe hem ful-
len inruy men en afftaen alle de Plaetfen deWelcke van
Kern
inde laetfte Expeditie fijn verovert ofte een an-
der sequi valent, waervan, met onderlinge toeftem-
RjinBe, fai werden overkomen.

Ofte dat Hy fijne belofte niet en komt te achter-
volghen ofte verwerpt en veracht de Cautien ende
Voorforgen dewelcke in het ghemelde Tradtaet fijn
uytgedruckt,noodfaeckelijck fijndeomtegen tegaen
de vreefe die met fecr goede Reden is opghenomen j
Dat namentlijck den Alder-Chriftelijckften Koningh
'fijne Vidtorieufe Wapenen, in het meer-gemêlde
Nederlandt. niet
en komt verder uyttcftrecken.

Dat in fulckengeval ; gelijck indien Hy, door an-
der uytvluchten ofte flimme praftijcken en ftreecken
het flnyten van de Vreede pooghde te beletten ofte te
befpotcenj Den Koningh van Groot-Brittannicn ,
mitfgaders de Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden fullen gehouden zijn, dePartbye van de
Spaenfen Koningh toe te vallen ; en met aller Macht
te famen gevoeght fijndc te Water en te Lande de
Franfe Koningh te beoorlogen.

Op dat Hy alfoo gedwongen werdt>niet alleen vol-
gens de Wetten aireede mede meermael wort gemeltj
maer oock,indien de Wapenen dewelke tot fodanigen
eynden fijn by der handt ghenomen deGoddulijcke
gunite en ghenade tot haer voordeel bekomen; ende
volgens het
gemeyη gevoelen geraden wert gevonden
den Oorlogh oock foo langen te continueren, tot dat
de faecken in foodanigen Itaet fullen fijn gebracht en
herftel: als de felve fijn gemelt ten tyden van het ver-
bondt, 't welck ghemaeckc is op de Grenfen van de
Rijcken inde Pyreneefc Geberghten.

Gedaen in 'sGravenhage in Hollandt op den aj.

Januarij iö(i8. Enwasonderteyckent

W. TEMPLE.
»

iCtoee bagcti na bat Dit toa^ geacccfleert / toittUen
acmtjit-Benoemt öefêeeten tot D£3^cputatieaenöenHiac=
fcötpo-'n nutó ban
Caftei-Rodrigo, om Dp Dcnfelbenuptte
g,·'"'" toecften ben ©?ebe ύρ b'ginficuctie Ben i>p fjaec Hooflö
Ai)Bt«re JISofl. mebc te aebenj en alfoo be ©eeccn pcnjionacf^

en 'j)atÏ Burgeridijck, enbe Mr. lacob vander Tocht,^cnflO'
l^?;^» nati^ brc ^tab
Gouda,ben vierden bcfe^ bp bate Igo.
nmrnn. «©cbepiitcect toaten/ om aen ben flcooten öact
ban
Mechelen te flacn cecommanbecen b'evpebitie
ban 't obec be Hoef-Yferfe fchuit: foo toiecben
be fclbe êeeren (©icommittcett omme ficl) 6p befelbe
occafje met eenen te becboeffen na
Bruffeljten fine/om
bp ben toelgemelben !&ecc |®arqmi be boojfepbe 3|n-
(ituttte upt te toettlten; tot toelften epnbe ten beftoebe
banbe gemelbe
Jgeecen be noobfflc Ccebentialen gebc
pefcöeett/oocl» aen befelbe mebe a^fben toietben Co»
peban 't l<EC(tCtaetban
mutuele verbintenifle» om. te
.moflen befiomen een fecchecc enfpoebigeuptftomfle
banOen(!^02lo8l) inbe Spaenfe j^ebeclanben/ ben z;.
bef^ tuffcBen ben
ïgeeceTemple, (gptraojb. Cnbopei
banben I^oninsl) ban
Groot Brittangien,en be @eeccn
gate Wö. jlQog. (i3ebeput· gefiooten enbe geteetnent
b'^eecen <i5ebcputeetben banbe ©jobintie ban U-
trecht, öcbbcn öaecgecefeceect tot Bet gene Bpbefels
bc op bit fubject boo? befen \aa$ bccftlaect.

b'Heecen ^ebqjuteecben ban Vriellandt,confìbece<s
cenbe bat bie boo|f34@ominatie/be|{aenbeuptttaee
j^oKanbtfe i^eecen / p^ibatelijtli enbe met eicchifle
banbe-lleccen upt anbece ji>jobintien / ceael-cecot
tua^litijbmlie teg^nb'pjbjebiwiDefengeobrecbmt/

enbe flcecftenbe tot em feet yjtiiibWaDIe srijoMi; fifh. γ
ben fnbe boojfepbe Nominatie banbe gernrtteÊfbei

putcecbennietftonnenronfentcccn. --

@oc& op ben 3.7 befo: eeöoDjt Bet rappojt banbe
Jgeecen
Huygens,en anbcccftace go. .f©og. (©eHmu-
tcetbin tot befaften caecftenbebe Limijt-fcheydinga
ban
Vlaenderen, acfitecbolgen^ becfelbecöcfolutii
banben 19 befe^/gecefuraeectengebifitcectbetibinhe
be^ïïetr oacta / oengaenbe be booi^be fahe/ geöallm
a©aec op gebeiibeccctt sijnbe/i^ bec(Iaen/bat ïnacbol»
ge cn totbolboenftige ban.ijace^o.HSog.iiefoiutie
banbeny.#ctobct/
ι66$. al^ ηοφ met be ©«ce
.ïimbalTabiuc ban
Spangien uptgetoiffeitfoubeujEt,
beri be Aöe ban Ratificatie/ be tuclUe al in ben 3ace
^166'i. i^ geactelïeect op b'?8ccoo?b/ 't toelcft op ben lo

Q

ban Spaignen gemaecfit^a^ j en tüiecben be gcmfIte
I^eeten
Huygens, en anbEte&aec ^0. ·ΐ®ο. <©eOcput
betfocBt / bp b'eetfie occafie enbe fonbec ti)öt becfuiim
b£ boo?f3 (Sptcabitie / en toifielinge met ben
gemclten
^eec ftmbaffabcuc te gaen boen. <enbè gelijcft op Den
boojn. y
,0«aoberi65y.tegeItjchbpöaec feo.lBoa.
toa^ geacccpeectfeEificc^ficteban'SïutBotifatie / om
boo? toeberjnt^ <©ecommitt.boojtg te boen infcbiclte»
becfcBepbe SSnconbenienten / betoeïcfie in Bet tcecficn
banbe ïinien
d'avers boo? fommige ©olbec^ in Vlaen-
deren
bebonben toacen / om baec na be palen ofte (ïecs
nen tot be fcBepDinge bet Jtimijten albaec opgrllclt en
gecegnleccttehJECben; toojbmbe bp befen b'3ïtitljo»
cifatie op nieutn^ gearcc(leett enbe geconfirmeecty 0c«
Igcft befelbe 31lcte ban antBorifatie Btec nare boIgmOf/
ban tooofbe te tooojöc fïaet geinfeceect.

Uoy que par 1'accord & reglement, fait & „
conclu fur les
Limites de Flandres Ie vingtiefme
.decemois, dans la VìWtàeBruxeUts, ilfoit «iitiw-
expreflcment&depointenpoint determinc, cequitifttti
fera&demeureradela Souverainité du Seigneur Re;
d'Efpagne^ d'une part, & de la Souverainité des Seig-
neurs Eftats Generaux des Provinces Unies, d'autre
Jart; & que par un aflìgnation exaöe des places & par
'etendUedesdigues&des lignes quotées par les Let-
tres d'Alphabet, furia Carte figurativediftinö:ement
foient fpecifiez leslieuxde laditefeparation des Ter-
rltoires , ce nonobftant, confideré que dans quel-
ques Poldres ces droites Lignes ne pourroient eftre
tirées, fans grande incommodité 6c pertedes Sujeds
& habetans, de l'un & de 1'autre refTort, par les coupu-
res & feparations qu'il fjudroit faire de leurs Terreefc
des
Cretcquts qui les traverfent, fpecialement, dans Ic
Poldre de
St. Albert, de loHckvroimen ToUtr. den B»·
demans-Vüldtrt Be-oofltreerdt,
St. jlnnettrMvydeHj &
dans un Corndelaligne du Poldre
JwBmw, &que
la mefme difficulté fe rencontrera indubitabletnent fur
Ie fait des limites mémes,qui fe pourroyent regler pjut
exadlement les long des digues, chemins, ou
Creit^uet
qui n'en font gueresefloigoez ; les Deputez du Roy
d'Efpag^e Sc des SeigneursJS/aw Getteraux des Provin-
ces Unies ont trouvé bon & font convenus eofemble >
que 1'on cn fera un rapport particulier de cofté d'uJtrM
&quel'on tefchera de diriger c'eft afiàire à teile fin
que Ie fufdit accord & reglement,eftant
aprouvé & ra-
tifié par les deux Souvcrains, quand il faudra proceder
à la determinatió & defignation cffe<a ive par des Mar·
fuim.qw l'on mettra des deux coftcz fur les fufdits Li-
mites,les deputés
à cette fin puiflent eftre authorifez öc
chargez d'examiner preallablemcnt Ie» fefdites difficui-
tez, afin d'y trcuver quelque expediënt par la voye de
change,ou par aiEgnation des autrcs fonds,dc forte que
ledit accqrd,Reglement demeurtnt en ik vigeur de co-
fté & d'autre, les feidiös fujcö» & hebiuni intereflez
puiOènteftre accomtqodez
les mieux que faire fe pour
ra ; & comme 1'on a rcmarque particulierément une
dlflSculté dans
Ie fufdit coin du VMnJe» Boom.óc des
Terre deBwo/?ir»^.& Mnefalement de l'Ifle,laquelle
cft enclofe cntre
la Papquih & la Seetelaers Cret^ttt i
raifeq des digues qui pour Hue grande partie lent tom-

♦ — . BCCt


-ocr page 788-

en OORLOGH, *ίAcht-en-veertighfleBoeck. 757

bées fous le reflbrt do Seigneur Roy, erquepar Iff
' ' toiM les Habitans & les IntereHez des Poldres tout au
tour des Villes de
rEfiiufi & Aerdeniurgh, & de 1'au-
trecofté de la predite i/7#(erosrent excremementin-
commodées, s'illeurferoitdefendu, defe fervirdes
dites Digues, paree que toute la communication des
aucres quartiers demeurant fous Ie reflbrt des Sei-
gneurs Eftats, leur feroit coupé, par cette partieen
C»py[che Gat, qui depuis Ie Coin dudit Boom monte en
bauc vers la PoMffiiij deladiteCrfw^»?, Sc que par les
Deputez dcfdics Seigneurs Eftats a efté propofé, pour
un expedlent, que la Souverainetc du Seigneur Roy
demeurant fur fes Digues, ont pourroit pourtant de fa
pirt afleurer lefdits Habitans Öc Interefe qu'il leur
fera toufiours libre & parmis, di^afler & repafler les-
dites lignes avec leurs Chevaux, Chariots, & Charges
depuis ce dit coin du
Boot» jufques à la dite Damme> &
deladefcendant julques au co η de \\SoetelaersCreec·
ket
fans c&ic char^ezdeTaillet, Gaheües, ou d'au-
tres charges telles qu'elles foyent > comme n'eftant
point des grands Chemins, mais feulement un paflage
pour aller àladiteDigue de Ia Soetelaers Creecque, &
que des femblables difEcuItez fe pourront rencoatrer
(ieparlesSujetsdudit Seigneur Roy, dansles parties
de fon reiforc, on a trouvé bon, & on eft con venu de
mefme, que 1'on en fera un rapport favorable, afin de
telle authorifation lur les Deputsz à venir, que l'on en
en puiffe efpercr un accommodementbon 6t fortable·

HOewel dat by 't Accoordt en Reglement, ghe-
maeckt en gheconcludeert op de limiten van
Vlaenderen den MmigfieitdeieT Maent, in de
Stadt van
Bruffel. het is exprcflêlijck, en van point tot
point gedetermineert, 't geene fai zijn en bly ven aen
deSoüverainiteytvanden Heer Koningh van Span-
gien,vand'eene2yde, en aen de Souverainiteyc der
Heeren Staten Generael der Vereenighde Provintien,
van d'andere 2yde ; en dat by een exaóte Affignatle
der PlaetfeD,en by d'uytbrcydinge der Dijcken en Li-
nien, ghequoteert by de Alphabetifcbe Lettersopdc
afgebeelde Caerten, diftinöelijck zijnde ghefoecifi-
ceertdePlaetfenderghefeyde feparatle vandeTerri-
torien, foo is niet tegenftaende geconfidereerc, dat in
eenige Polders de rechte Linien niet en konnen ghe-
trocken worden, fonder groote incommoditeyt en
verlies der Onderdanen en inwoonderen, van d'een
cnd'anderreflort, door de fnydingeenfeparatiedie
men in haer Landen foude moeten doen,en deCreec-
ken die dwars door-loopen,fpecialijck in
St. Alhnts
Ïolder , de» lonckv-rttmen Felder , den· Ovdmans-
TtUer, Beoofierede, St. ^n^terMuyden.
en ineen
hoFck der Linie vanden
Boom Polder, en dat de felve
difficulteyt (ïgh fonder twyffel foude rencontreren ia
't maken van de Limiten felver, die men konde regu-
leren meer exaöelijck langhs de Dijcken, Wegen, of
Creecken,diedaerontrent2ijn: De Gedeputeerden
vandenKoninghvanSpangien, en dievandcHee-
ren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,
hebben goet gevonden, en zijn 't famen over een ge-
koomen, dat men een particulier rapport vanbeyde
Zyden foude doen, en datmen fai foecken de (kecke te
dirigeren ten dien eynde, dat het voorfeyde Accoort
en Reglement, zijnde geapprobeerten geratificeert by
de twee Soiiveraine, wanneer men foude moeten pro-
cederen tot de determinatie en efièSive defignatie
doordeteeckensdiemenfal fetten aen beyde zyden
op de gefeyde Limiten, de Gedeputeerden daertoe
mochten zijn geauthorifeeit en gelaft j Eerftelijck, de
boventtleyde difficulteyten t'examineren, of om uyc
te vinden eenigh expedient by wege van wiflèlinge, of
ïffignatie van andere gronden, invoegen dat het ghe-
fcyde Accoordt en Reglement, van d'een en d'andere
Zydeblyvende in vigeur , de boven ghefeyde Onder-
danen ende Inwoonderen het befte als men konde,
mochten zijn gheaccommodeert ; en ghelijck men
particulierlij ck heeft geremarqueert een difficulteyt
«ndenvoorfeydenhoeckvandenBww-PiWif , ende
Landen van
Beoofiereede, en generalijck 'tEylandt,
tweick is beflootentuDTchendePii^ewfi/»
eaStctt-
VLDeel.

laers-Crucke, teroorfaeckedat deDijcken, die voor ι(ίί8.

'tmeefte part zijn ghevallen onder't reflbrt van den__

Heer Koningh, en daer by alle de Inwoonderen ende
Geinterefleerden van de Polders rondt-om de Steden
van Siuys ca Aerdenhrgb j en van d'andere zydevaa
't voornoemde Hylandt, fouden grootelijcks ghein-
commodeertzijn , foo't haer verboden was haer te
dienen van de ghefeyde Dijcken, doordien dat alle
de communicatie van d'andere Qunrtieren, woo-
nende onder't reflbrt der Heeren Staten , haer foude
afgefneden zijn
, by defe partie in'tCapyfihe-Gat,
die van den hoeck der gefeyde Boom om hoogh klimt
na den Dam van de ghefeyde Creecke : en dat by
de Gedeputeerden der ghefeyde Heeren Staten is
gepropofeert ghewceft , voor een expedient dat de
Üouverainiteytvan den Heer Koningh bly vende op
de Dijcken, men konde nochtans van fijnen 't we-
gen de ghefeyde Inwoonderen en Geinterefleerden
verfeeckcren , dat het haer altijdt vry ende toegela-
en foude zijn te paflèren, enderepaflèrendevoor-
fchrcve Linien , met hare Waghens, Paerden, en
Laften, van den gefeyden hoeck van den
Boom, tot
den voorfchreven Dam , en van daer af-koomen-
de, tot den hoeck van
dt Soetelaers-Creeci, fonder
belaft te zijn met Impoften, Tollen, of andere La-
ften, hoe die mochten wefen , als zijnde geen groo-
te VVegen, maerallcenlijck een Paflage om tegaen
tot de gdefeyde
Soetelaers Creecks Dijck; en gelijck
diergelijcke difficulteyten figh mochten rencontre-
ren door de Onderdanen Van den boven-ghefeyden
Heer Koningh in de parthyen van fijn reflbrt, mee
heeft goet ghevonden , en is van 't felve over een
ghekoomen, datmenSdaer van een favorabel rappporc
fai doen, op dat van fuicke auttiortfatie op de Ge-
pureerden in'ttoekoomende, men een goet en for-
tabel accommodetnent mach hoopen.

«Bnöe fouöen blenbolflcnbe ύε BöcBuItieil^wKn
Baece φοοβΐ) JlBascnUe ®l)et»eputeec0en te ββο
lifcK aen ten biel - eelben ]@eec ttmbaffaDeur fie^
bentmaccKen/ Dat baece ^oogb JSoff. onbeclie*
nefïtie bonDe ϋοομιοΐηι&ε tvttoiffcHnBr ban be
ban 0atiflcatfe / gbemecnt bleben: ombe boo}«
fepfie !inconbenienten alf! nocb boa; onbtrï(n8& con*
cectteboenabjufleren; be^toiecbc ben iSaebiban
staten bannuafeenoeeutgocifecct; ombebooi»
^be 4^]ctrabitie al)et>aen jijnbe / be boo^acmelbe
aCimfiten effectibe met^alen ofte^teencn te bief*
fecen/ enbe te ceculecen / in confojmitept banbc
Sinien / Detoelcliebaetobccshercothen toacen (n^
beCaetten
Figurative; betocftlie Op ben feven en
twintighften ^cptembec / feftien hondert vier en fe-
ftigh
binnm&e^tabtbanSluysinVlaenderen, bn
<l9ebet)uteecbcn ban fiaec USoe. enbebp Com-
tniiraciflen banben booabfl-aemelben Sioninohbe»·
flelt enbe0etepcUeni3|)n.

Jlöaenbaal) ben dertighften geeft b'ï|ccc ban Beu-
ningen,
tiaec e^oogb ASog. ({3ebcputeerbeter]^ec:<
gabecinse ge epbibeett/ ooch becbolgen^ gDelefen
feecHec concept banlËilTibe aenbe üieec ^mbafTa»
beuc be
ReedevanReniwoude, opbennaembanbe
Seeren tiaec Hoogt)
IQog. <i3ebrputeecben tot be
^ccete jpcanfe en j&paenfe faecften / af tegaen:
obec tiet-fubject cactltenbe !)et bebo^becenban een
feeelteee en fpoebfgeu^tltotnfle banben in·
be jkpaenfcbe Jl^ebetlanben. mm op gcbelibeceect
«tjnbe/ iiöetboo?ff|)?ebe concept ban JBWbe göe»
goubenboo; gdeacceHeect/ enbe bien-botgené in
'tnet ggefct»ebcn en op ben naetn / al^ boocen/
aenbe gemelbe i^eec «rabaffabeuc gefonben ·, roet
o;b;e ommebetSoninginneSlegcnteban
Spangien,
enbe l^et 9of Madrid met alle beben(fieU|c&e
tebenenttaclitentebifponecen/ om fonbectlibtbec»
lie^ toegöen^ ben tóoningö ban
Spangien t'accep.
tecen een banbe
AlcernativcConbitim banBjeebe
bp ben fioningf) ban
Vranckrijck boo^geileggen;
inboegen al^ Oiege-eptenbeett cnbegcinfeceertsijn
itt't fllcactaet tuflTcöen ben ©ree
Tempie, ertca·
ojbinacf^ Cnbopé ban&en ftoningl) ban
Oroot Brit.

^ff tangien,


-ocr page 789-

75S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ΐ5($δ. cangien, enticiie i^eeteti<C>e&eputeec&en bau gaec
@Ooel) JÉoe. Den drie en twintighftea Qfjefloten/
ol^mcDcomtefl&elöcfeaen te nemen De
Treves bp
Denj^floaöfl-öÖemelDenHflningf) ban
Vranckrijck
boojgöefïeic / qm obeDuptenDe Defelbe De SseDe^
(Slicactatcn t'aDiuftecen : mfieceuDc ten epuDe/Dat
' DenüooóDfl-QÜeDacDte f^oninsl) banSpaignentot
£enbp-een-&om^e tot Dien epuDe aen te (lellen/
tbilDe beteec&enen Dag() euDe plaetfe met fooDani'
gben
acceleratie al^ De p^effantfjepDt bauDe ttjbt
toa^ becepfehenbe : Cnbe fouben ben boojnoembe
Steec^mbaffabeuc omtcent get gene tot uptbiecc'
nineeb£tnbeboo;f3 baec ioogQ IQog. intentie/en:'
De bebo?becingI)e banbe ©?ebe / Dienen fionbe tot fö=
ne indcuctie/ ftebbcnbefietgemelbeiCcactaet/fjem
elbecept^ toegbefonben/enbeinaUe^ communiea>
tibe enbeconfibentelgcbpjocebecen en agecen met
enbe neben^ bie gene ( bie ban tnegen^ Den j@oog{)(i-
U&eöacöte iiloningb ban
Groot Brittangien (ïebten
felbenepnbe aen 'tmcec-gbemelte j^ofban;&paig=^
nentot
Madrid foubebebinben.

i^ebebencltingben Die onbectuffcben bielenobec
Defematecieb3acengbeiyclt o;binaci^ bibec^: beele
S^ben boope banben Sjebe op blepne enbeftoae·
conlectucen ban baec opinie/ Doo; bemibbeiin>
ebe banben / enbe geagiteecbe fCcaetaten tuf·^
feoen ben fóepfec / enbe be i^?incipaelfle ©jincen ban
39uptflanbt/ be^bieben/ (tEngelfcbe enbe Hollans
Dec^: enbe boo? be ©lebe met IpoKugael gemaecdt
ofte nocb temaecRen. |@aecmen fagbbatbitaUe^
Denifïoninabban
Vranckrijck toepnigb mobeecbe.
•Z^at bP ben l^aui^ fouDe eecen al^ een bemibbe*
laec / eiibe bP niet b?ecfcn el^ een öecbtec : Den
ftepfec onmaebtigb / enbe oncenigb met be
een / ènbe bepbe becooft ban be jenutbe ban be Φοι-
logb/ bat fp bet gelbt/becacbte bot eenigbe banbe
|^?incen biacenaen bem boo? iScactaten oftegifte
becbonben/ enbe bat bE> be anbeceonbec malhan::
Decen oneenigb/ nietb?cefbe/ DatgpgbeloofbeDat
De ;&biebenboo? gcootec gabengem bp fouben bal·
len : enbe Dat De <iEngeIf£be Doo? bace bomeflique
ttoiflen / enbe om bace onlanyfcbe fcbabe te öecfiel·
len/geoccupeectjgnbc/ gb^^" uptIanbtfcbefo?gDe
fouben bebben: Dat lóst eec ignoceecDe bat De
lanbec^ ban out^ aenbe jptanfcbe boo?b?ienDtfcbap
cube cebecentie becbonben / enbe ten infjcbte ban
Commeccie/ toaec boo? fpbcpublique enbe p?ibate
libectept babben/niet al^ gebtoongen boo?beuptecf}r
noot/ben naemtan t@ojlog tegenl De f canfebe niet
en fouben geben aeuDe ^ocietept. 9^at be Hollan»
Dec^ b?efen ,De jgabup?fcbap banbe jfcanfcbe / maec
fp niec toilben bat fp op baec pecgcltel en op baec Ko·
(ien bctD?ebtn fouben too}ben/en liebec Dabben Dat
De ^paenfcbe De ]9?ebe bofien met beclie^ ban ttoee
ofteD?ie]p?obincienafgbeIegben banbe ©eceenigb·
De ]^?obincien / boo? get <0?aeffcb^ ban
Borgon-
dien
enbe Luxenburgh, ηβε bat be Ccaetaten gbe>
maecftt fouben toefen / om aen anbece becaetpa»
gingbenplaet^tegbeben. ^at tectoplen bacfe bcc»
fianbelt toiecben tuffcben foo beele ]p?incen bec·
fcbcpbe p?inceu becacbttoacen/ omDei^eligie en«

logb / op een becficecOe totjfe Den tgbt becpeeten /
met be Duellen / De negotie/ met De contcobecfie/
metDe ji^affobifcbetegben^ Den tactogb ban
Lot-
tharinben,
enbe met be onbofien ban De S^egatien ;
Irn Dat een onfeechec gecucbt Den ©?eDe met De Φο?·
tuoeefen eb^maeeht / babt meDe gebjacbt/ toelcuec^
fibeloof beele conjrctucen bal^ maec&ten. <9palie
betbtelclte bolgbbe bat ben ^canfman met^olcb
enbe 49elbt/ai^ooch met anbece Dingben om Den
<{^o?Iogbteboecen/bec(ien^nbe /biecicb ban bec«
ftanbt / begee?icb ban glorie / enbe opgbcblafen boo?
De fueceffen ban brt beclebc jaec/met JBapenen/ niet
met bjepgbcmenten ofte fcbabutocn becbaect Qbe«
maecht ftonbetoo?ben; enbe battec nocb een miD>
^lobecicbtoa^ ora De^iebeinbet^ijcH teconffc'

beten/Dat 5 ofbatcenpcgbeIi)cfi(IcB battben(©oi= 1668
Ifflb/ al^ bem niet aengaenbe / ontöouDcn/ ofte alle
met Den fóepfec confucecrn om ^cbeclanbtalsS een
Ciccaci ban bet Sibctt te binbicecen. ^atbeteetfie
acnben jpcanfman bet p?etf);t foube bencmnt om
«©uptpanbt te infefïcren / enbe bet anbere be facui-
tept; toant batbP totfulrfttn onbebagbtfnöoonli=
moet niet foube becbaiUn/ bat bP Tune faecRen in m
tbchel foube flellcn met be 3©apencn ban gbebtcl
^^uptpaubt. <iBnbp olbicn / geiUcRicft'tteQentocc
fic(fcpberenboo?nacm31Qanl eenige ben iicpfet/
anbece ben jpcanfman toillen febocifeccn/foo fai bet
met ©uptflanbt gbrbaen 3ön / enbe men fai niet al:
leen in jgeberlanDt (@o?logben/ mare bP fai in
?&Hpipanbt roepen alle upibeemfcbe bie ban fïiu
factie 3ijn ; enbe fullen bep?incen onbecbaet/nc:
imb?ullccrt sijnbe met fabeuc ofte baet ban bibtcfe
pactpen / ficb ben t©o?logh aenboen / bat beci fcba»
belgeftec i^ban ben uptlanbtfcben. jR^aec bP toaë
geabufecct ; geltjcb namael^ bleecR.

Schriftelycke ^verklaringen Ì van weghms
den Koningh van Vranckrijck {foo men
fiyf) om op feeckere Alternative voor··
fiellinghe ende conditiën 1 den Vrede met
den Koningh van Spaignen te mlkn
maecken.

MYN HEEREN:

NAedien U Ed. my heeft doen behandigen,eeD . I
ExtraÌl van feeckertn Brif, beneffens een Pr»· Λη, ]
jeS van een Traöaec, te maken tuflchen den itoiiis» I
Koningh van Vrmtkrijtk. cnr'ede Heercn StatenGt- gfgf'J
»ef«e/,beyde in de r(»/egeftelt»ende gedateeit jgjti»

biatteaPar^AGnachthieiidenlfowemhetfefihienho»· mt
dertfeven enfefiighomtaeàaalkoxàa^vasi Spaignen
te obligeren, op die daerinne gefielde Conditiën fich " ' ■
te vergelijekcn, ofte in cas van weygeringhe, teghens
den fel ven Koningh van
Spaignen, ende tegens alle die
geene,die hem foudcn willen
affifteren. gefamentlijck
te ageren 5 gelijck breeder uyt het vcorfz
Exiraff ende
TrojeS is te leien, ende dat u Ed. my mee eenen ver-
focht heeft, over defe importante materie u Ed. mijn
on^eveynft gevoelen te laten toekomen.

bpo hebbe ick met eendacht de voorfz beyde ftuc-
ken ovcrlefen > ende dan verder alles by my rypelijck
overwogen zij nde> niet anders konnen bevinden >ils
dat de effentiele vrage, waer op ick u Ed. myn gering
Sentiment communiceren fai,dat hier innc refitjeert,
ofte defe is.

Te weeten, of den Koningh van Vrtrnkrück àaot
de Heeren Staten Generaci, ende andere potenta-
ten , die haer by fijnen aenghevanghenen Oorlogn
geintereflèert houden , door een accommodement
van Vrede behoort te worden geholpen, tot een van-
de
Altenativen in 't voorz Frojea geftelt > daer in be-
Aaende,

Of j Dat de jeghennomdigheKtmmgh van SpeigBi».
in voldeeninghe van het Recht, 'twikk den Ktmingh
van Vranckrytk fratendtert vervaüen te z^n. cp de KO'
ninginne fyne Ghemalinue , door Je dtodt ven Ko-
ningh F hilips van Speienendefelft Heer Vader, tnhet
eynde van de toekomende Maendt van Mart nu.fa! mette*
cederen, aen den Koningh van Vranckrück temìghlm en
eφltjckde Steden. Forten, Fa/fen.end* hare dependen-
tien. die hy doorfijn Wapenen aireede heeft geocaiteeTt f«
de laetfie Compagne. ,

Ofte, in plaetfe van dien, datdefeheKoningbva»
Spaignen.aen den Hooghghemelte Koningh van Vrtnch'
ryck fel moeten aft laen.ende overgheven > mede eeinngv'
lijd. het Hettoghdom van Luxenburgh. ofte de Frat^eM
Compté
daer voor, mdtfgaderi Camì>rar > Cantkejjf}
Douaj . Aire. Saint Omair. tfynoxterge. de Feun'
met alle bare appendentien en dependentien ;
dien den Koningh van Spangien daer inn* «W*·^


-ocr page 790-

en O O R L O G Η, 'f ^ck-en-^veemghfieBoed, ,759

//O foude moghen koomen te mmken , den fehen daer toe
alfdanntet de Wapenen van de Hteren Staten Geaerael.
fade van andere Votentateat behoort te warde» bediuon-
gen eude ^econfir'mgeert.

Om dan de openinge van mijn gering gevoelen te
doeo) achteickonnodigh, jae felver cedieux te we-
ien 1 tevertoonen» hec Regbt van deKoningh van
Vnnckrijck op de Spaenlche· Nederlanden , ende
confequentelijck tot die voorfi Alternativen vermeent
te hebben, alfoo dit door anderen, beoeflfens de Con-
tradidie van den Koningh van Spangien, in 't korte
endebrecder, door den Druck aen alle de Wereldt is
bekent gemaeckt.

lek (al my oock niet onderwinden j om een Judi-
cium ofte oordeel daer over te geven, wie vanbeyde
Kroonen recht ofte onrecht inde principiële faecke
Ibude mogen hebben, want ick foude van den Wette-
lijcken Rechter, diefulcx alleen te doen competeert,
daer over met recht konnen werden geccnfureert
eodebeftraft.

Maer ick fai alleen mijn verfocht onpartydigh ghe-
gevoelen, fonder het felve met eene groote Prologe,
ofte Dedué^ie te verciercn,met alle eenvoudigheyt op
bet Papier ftellen,

Ende fal,eti moet, dienvolgers feggend at by aldien
men particuliere
Interejfen ende maximen van Staet fai
müen ter z,ydefieUen,
ende allen be-oogen de redelijck-
beidt 1
mitfgaders de gemeene fecuriteyt ende Vryheyt,
ickgheenbeilandighfundament kan vinden, waer-
om een eenigh Chriitelijck Potentaet den Koningh
van Spangien foude konnen, ofte mogen vergen, om-
me een vande voorfz Alternativen aen te nemen,
ende den Kouingh van Vranckrijck daer toe by mid-
del van Accoordt te helpen.

Ende om de reeden hier van wat particuÜerder te
vertonen, fai u Ed. believen te confidereren.

Eerflelyck: dat door dit middel van accommode-
ment, de Procedueren ende Pretenfien van den Ko-
ningh van Vranckrijckt'eenemaelfoudefl werden ge-
legitimeert.

Ten tweeden: foude den Koningh van Spangien,
die van niemant, als
van Godt dependeert> door het
vrywilligh overgeven van een ghedeelte der Landen,
die hem van fijne Voor - Ouders, door verfcheyde
generatien, by fucceffie, ende folemnele Conventien
ïijn aengekoomen, ende den irelcke hy fchuldigh is,
met goedt ende bloedt ten uytterften toe te conferve-
ren, daer door fighfelfsby de geheele Wereldt in het
ongelijck ftellen, ende te kennen geveo, dat hy op
Gedtendefijnegoederieckmietenlretrovwt , waer toe
het over fulcks onredelijck foude wefen,den Koningh
van Spangien te compleren.

Ten derden : foude het oock daerom onredelijck
ende teghens de gemeene fecuriteyt ftrydighwefen,
overmits den Koningh van Spangien een van de voor-
fchreve Alternativen aennemende, ofte yets van de
Nederlanden,alshyby de
Fireneefihe "jyallaten heeft
behouden, aen den Koningh van Vranckrijck over
gevende,het overige foo hy nu nocjj foude mogen be-
houden , foo debil foude wefen ,dathetby fighfelven
niet en foude konnen fubfifteren, ghelijckdanden
Koningh van Spangien om het felve in ftaec van de-
fenfie te brengen met groote koften hadde aengcvan-
geneen Fortificatie van
Charletoy te maecken, ende
daer benefïens van laer tot laer veele contanten tot be-
houdenis van de voorfz Nederlanden heeft ghefon-
den, ende men niet confiderabels aen den Koningh
van Vranckrijck buyten de
Pireneefihe Conventie kan
laten ofte gheven , fonder de rcfte in foodanighen
Staet te ftellen, dat den Koningh van Vranckrijck,
felonfoa tonplaifir·, daer van tot allen tyden fai konnen
difooneren, ende die Onderdanen d&gelijcks meer
defc Koningh van Vranckrijck , als haren natuer-
lycken Heerfullen moeten redouteren.

Zijndeteni;;ir//«iaenmerckcns waerdigh» dat Je
voorfz Alternative foodanigh is ingefckickt, dat den
Koningh van Spangien nieten foude konnen geraden
Werden daer op te handelen, nemaer veel liever het
fiQeheeleNcderlaa<}ttc<iuicMeo>ecn wien heioocli

ioude mogen wefen, geconfidereert dat het met die
eene Aliernative, te weten, die Plaetfen die den Ko-
ningh van Vranckrijck althans is occuperende , foo-
danig is gelegen, datdefelveden Koning van Vranck-
rijck platen werdende, die anders by den Koningh
van Spangien niet en kunnen gedefendeertendein
rufte befeten werdenj ende wederom die andere
a/ter·
native t
noch eens foo confiderabel ende waerdigh is,
als die voorfz eerfte,cn waer by Duytflandt en andere
Nabueren op hethooghftezijngeinterefleert, datfe
niet aen de Kroon van Vranckri)ckovergheghéven*
maer aen die vàn Spangien gelaten werden.

Ven vyfden, Soudc daer door oock te kort gedaen
worden,aen de gemeene
Societeyt en f>>%iiaengefien
de Voor-muyr die tuiTchen VrancknjckendenNe-
dérlantfchen Staet, mitfgaders een gedeelte van hec
Roomfche Rijck, met foo vcelforghvuldigheydtis
geconferveert, gantfch foude ghebroocken , en in
plaets van een Boift-weer een ftcen des aenftoots wer-
den.

Ende ofmen wel tenfefien t daer op fouden mogen
feggen,dat ditalles fai werden geremedieert,eenfdeele
door eene bondighe
Renuntiatft ende gelofte by den
Koningh van Vranckrijck te doen, ende anderdeels ,
door de interpofitte van een Extratrdinalre veriintenijfi
euGuarantie van
alle HaeÌHerige Fotentatm, fonder·
tinghdie daer aengelegenis.

Soo werdt daer op ten fevmden te gemoet gevoert,
dat wel mach werden onthouden, dat terwylen den
Koningh van Vranckrijck aen de geheele wetelt heeft
genotificeert, dat
ü\e 'mÏi]ncÏublicatie gejj^ecificeerdt
Nederlanden,
door het recht van devolutie, fooda-
nigh aen dc Kroon van Vranckrijck zyn geconfoli-.
deert, dat defelve door den Koningh felver daer van
door geenderhande middelen niet weder en konnen
werden
gtdemembreert, men <iaer uyt moet ,befluy-
tcn, dat den Koningh van Vranckrijck yets, bo'
ven de
Fyreneefrhe TreSaten, daer van nu eens wer-
dende by accoordt ofte andets tocgheftaen» hyende
fijne
PoileritepàooTg^sacTraCiaten màiRenunti*'
tien meer hoe Jolemneelende bondigh die felve oock foude»
mogen gemaeckt 1
en fai konnen belet werden, om in
tyden en wylen onder een meerder fchyn van recht .

als tegen woordigh, oock het verdere al wat nu werdt
gepretendeert,
tan^uam propria ^ atmexa Coronnte,
te mogen vindiceren, gemerckt dat daer dan geen
meer Juftitie jeghens hemen fai wefen, emme die
Tradtaten te onderhouden alsdaernuisommet'on-
derhoudendatif/ywii?;^»
folemneel FyreneefeTreliaet»
ende daer in gedane twee feer krachtige
waer by den Koningh van Vranckrijck wel heyligh-
lijck heeft belooft, maer tot noch toe aen dezyde
van Spangien wertgeklaeght te hebben gemanqueert,
foodanige fijn
Renuntiatien te regiftreren ende appro -
beren, by V
Ïarlement van Farijs ende andere Parle-
menten van Vranckfijck.

Waer over fich dan, tenachtfieny den Koningh
van Spangien oock idfs niet en iöude konnen bekla-
gen, vermidts hy van 'tgeene vooriz ten vollen ii
ghewaerfchouwt, ende
felk op die praefupooften aen
de zyde van Vranckrijck voorgewent, moet beken-
nen , dat by aldien hy aen den Koninghvan Vranck*
rijck
yets meer>*U iy de Fyreneefche TraBetten it beden·
gen
foude cederen » de Kroon van Vranckrijck hier
naer het verdere mede foude konnen
rttlameren.

Achtende daerom, tennegindfn', fuperflu andert
pretexten meer by te brengen, waer op die verdere
lyaSatent ende Renuntiatien ende foo vel, als die
foude konnen werden gequerelleertcnde
gerenverfeert, alsonderanderen foude wefen konnen,
dat den Koningh van Vranckrijck hier namaels foude
mogen vooi^even, dat hy niet uyt fchuldigheyt, maer
alleen uyt
linde ven de Vrede > ende Intercede van ds
Nabuynge Potentaten, fich opdefeoftegeenewyfe
hadde goet gevonden te vergelijcken, ende fich voor
defen tydt met een ghedeelte alleen laten contentc»
ren, omme dejalouSeendeombr^estebenemen»
waer mede oockeenige Potentaten over fijne proce»
duyreo* cade progreflen waren iBglteaomen, ende

defelve


-ocr page 791-

75S S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

defelve foo feer epprehendeerden, dat fy in de Wape-
nenbegonnen tekoomen, Eere-wegen dan
rebus ftc
—Pantibusàm
Koningh van Vranckrijck ommeniet
alle Potentaten te gelijck op den hals te krygen, figh
hadde laten beweghen , dat hy emme die voor dien
tijdt meer quaets te fchouwen, een Accoott, ghelijck
het niet van hem , maer van enderen was voorgefla-
gen, hadde aengenomen ende gefloten.

Ende wat ten //EuWeeaengaeti die Guarantie, daer
inne moet ick wel bekennen>
dat de meefte fecuriteyt
behoorde te refideren, maer ick duchte, datdelelve
niet langher fai werden· gerefpEifteert als foolanghde
Guaranderstenigh. endedeflerckflevefmJuÜettj ende
Vranckrijck de occafie niet en fai Jiebben om te pre-
valeren) want terwylen als aengewefen is, de Kroon
van Vranckrijck eenmael
heeft gemanifetteert, dat de
geipecificeerdeNederlaadtfihe Proviutien zij» : Annexa
fuce Corona,
foo ial defelve oock niet onderlaten , die
felve tot het minile toe, daer onder te brengen,
ten z.y
Godtdentijdty ende dt menfchen hem fulcks foude ntoghe»
beletten.

lek beroep my defen aengaende op het gbeene in
minder dan een f aer ghepafleerc is, ende het is noch
geen avondt geworden.

Wie weet, wat oneer verfcheyden Propofitien van
Traflaten van accommodemant ende van vriendt-
fchap, ende felfs onder het voorftel van hetvooifz
Projeft van een Tradkaet met den Nederlandtfchen
Staet, ende de Alternative mach ichuylen ? het is een
oude maxime, die de Souverey nen eygen is: Secare
^ impera 5 & ^ui nefiit difmuitire nejcit regnare.

Wie weet oock wacr heenen dtién Oorlogh ey·
gentlijcken gcdirigeert is, en op wiens kop hy eygent-
lijck fai treffen ; vermits de Oorlogen figh felden eyn-
digen, daer fy werden begonnen , daerom een yeder
wel gewaerfchouwt mach wefen > niet alleen voor fijn
eygen, maer oock voor fijn Nabuyrs Recht, forghe te
dragen, endetoetefien dat opgeenen vreemden Haen
Meefter wordt, ende gouverneren ; edogh ick hoope
dat andere Heeren ende Vorften wyfer fullen wefen,
ende liever fel ver gouverneren, als gegouverneert te
werden.

Maer op dat ick wederom tot het poindt van mynen
Text koome, foo referere ick my tot de experientie
felver;
wat verfeeckeringhe op de Guarantien, ende
Tradaten van aÖGftentie is te ilellen.

Leert niet de ervarentheyt, dat de felve niet anders
worden geobferveert als wanneer
ratio fiatus, ofte het
particulier Intereft, daer mede
fympatifeert, ende dat
de party die affiflentie verfoeckt, de fterckfte is ?

Spiegelt u aen den onlanghs geeyndigden Oorlogh,
tuflchen
Engelandt ende de Vereemghde Nederlanden,
liet eens of die geene die d'eeneofted'andere party
haddekehooren teaffifteren , niet veeleer ghetocht
heeft den Oorlogh te voeden, ende beyde partyen ten
uyterften toe af te matten.

Wijft my eens waer figh de Souvereynen meer
binden aen Conventien , wanneer de executie van
dien aen hare intereflen foude nadeeligh wefen.

De meefte Souvereynen meenen, dat hare Souve-
reyniteyt daer in beftaet, dat fy
pro ratiomm flatus hare
beloften konnen limiteren, inhaerfelvende Wetten
ende het recht examineren.

Leert oock niet de dageliickfche ervaringhe, dat de
Souvereynen noy t yets onder-laten te doen, als alleen
het geene ontbreeckt aen haere macht, en foo heeft
het daer van maer komt te dependeren, en fy gheea
krachtiger tegen-macht fien, die haer fulcks kan, code
wil beletten, figh daer van meefter maecken.

Maer boven dit alles, hebbe ick mee alteratie in het
voorfz Projed ende £xtra£l: geremarqueertjdat defen
Staet de meer-gedachte Alternativen
ah Taifmnahel
{eher fouden hebbengepropcneerty
ende dat den Koning
van Vranckrijck die felve op defes Staets Reden ende
Confideratien, in dier voegen foude hebben gemo-
dereert, foo dat in gevolge van dien, hare Hoog.Mog.
mede Debiteurs werden gemaeckt, niet alleen emme
dea Koningh van Spangien, tot het aennemen van
een van de Telve, yopr ^en laecftea dagh vaa de toe*

komende Maent Maert, door hare Officien tedifpo-
neren, maer oock, in cas van refus, omme hare Wa-
penen ftiet die van den Koningh van Vranckrijck, te-
gens den Koningh van Spangien te voegen.

Ja wat meer is, dat den Nederlandtfchen Staet, aen
de Princen van Duytflandt defelve influentien foude
moeten geven, ende tot gelijcke deffeynen tegens den
Koningh van Spangien bewegen.

Hoedanigh verre fiende Projtöen , mitfgaders die
Vifé^es foo daer onder moghen wefen verborgen, ick
geerne wil bekennen, dat mijn verftant te boven gaet,
ende dat niet en kan begrypen, hoe dat foodanige con-
ceptenfouden konnen weiden geeffcdlueert, fonder
de
Munfierjche, Vyrenefche, Bredafihe, ende andere fa-
lemnele Tradtaten die gemaeckt zijn, ofte verder fui-
len werden gemaeckt, te renverleren, ofte ten min-
ften exponeren, om door een yeder, diemaerdeluft
ende de macht heeft, ja felfs met appuy, ende

voordeel, te moghen werden gccontravenieert ende
gebroocken.

Edoch, terwijlen ick niet en twijffele, of U Ed. fai
de ware befchapenheyt van de faeckc, ende hec reforc
van dien , beter in den Ηβ^ί. als ick alhier tot
Mid-
deibwrgh
konnen weeten ende penetreren,foo wenfch-
teick wel dat U Ed. my dien-aengaende fijne ken-
niffe ende oprechte ghevoelen, ghelijtk icfe aengaen-
de devoorfz, Alternative hebbe gedaen , btliefde te
communiceren, ende in 't byfonder, hoe defefaecice
by de Regenten van den Staet wert opgenomen ende
verftaen.

Ick foude het hier by laten, endefluyten, maeral-
foo ick weete , dat naerdemael ick hebbe gefufti-
neert, dat den Koningh van Spangien niet en be-
hoorde te werden üengemoec, vcelweynigergeperft,
omeenedervoorfchreve, of andere diergelijcke Al-
ternativen aen te neemen, U Ed. begeerigh fai we-
fen, van verder verftaen mijn ghevoelen, watmea
dan in defe perplexiteyt behoorde te doen , omme
van eenen univerfelen en feer ruïoeufen Oorlogh be-
vrijdt , ende in het toekoomende fecuir gheftelt te
werden.

Soo fai ick my aen U Ed. als mijnen confidenten
goeden Vrient,
fub videfllentii, oock daer over refo-
Juyt
expelioreren. en in ghevolge van dien feggen, dat
na mijn geringh gevoelen, het
Seuvereyt^e, rechtvier·
dighfie,prompfie, snàspraSkabelfie expedient,
omme
defe faeck by te leggen, ende te onderfcheyden , dit
foude wefen, dat alle geintereflèerde Potentaten ende
Nabuyren, fondereenighercflexie te nemen, op de
macht en vigilantie met Vranckrijck, ofte oock op de
fwackbeyt ende flof heyt van Spangic, ofte eyndelijck
op eenighe particuliere confideratien ende intereflen,
haer hadden verbonden, omme voor eerft tot hare ey-
gene fecuriteyt in de Wapenen te komen, ende ver-
volgens beyde de hooge Kronen door alle efiBcaficufe
Officien te bewegen van hare differentien,
door eenen
onpartydigen Richter ' ofte vriendelycie fcheyts-mamim
op eenge-seijfeformendevyfet
te laten decideren, ende
inmiddels alles te Jierflellen, «Is het ten tyde van de
aengevangene rupture is gheweeft ; het welcke my
dunckt dat alderbeft foude over een komen, met alle
Geiende
menfihelycke publijcke Rechtee ·, daer na alle
hooge, maer fonderlingh die van Godt gheftelde Sou-
veraine Overheden, haer fchuldigh zijn te reguleren}
ende by aldien dit niet en komt te gefchieden, kan ick
my niet befinnen, op wat voor een ander rechtfinnigh
fondament
yemant ter wereldt, met een goede Con-
fdentie, eene van defe hooghe Conrendenten, foude
konnen patrocineren, veel min conftringeren,
omme
na te geven , ofte afte flaen, het geene die felve foude
vermeenen, haernadepublijcke Rechten, endefo-,
lemnele PaAen ende TratSUten te competeren.

Nochteoockeenigh middel bedencken, boe dat ia
het toekomende fai werden voorgekomen, dat andere
SBuverainen ende Potentaten' In diergelijcke occu-
rentien, dufdanigeprocedueren/>Γ0»βΓ(»Λ
niet mede
naenvolghen, ende inganck van Rechten door dea
Degen niet en maecken. '

Ja,ick ea ken niet fien,hoemea die felve oyc roeerder


-ocr page 792-

fCóS, fai konnen weygeren te helpen » ofte te maintineren)

_tot, ofte in dierplaetfen, dewelcke fy by provifie, nee

haer contentement fullen hebben geoccupeeit, ofte
een equivalent van dien, door een accommodement
het zy de andere partye lief ofte lect, foo wanneer
dit alfoo aen de Kroon van Vranckrijck toegeftaen
foude werden : Yder gedencke » dat het hem mede
kan treffen >
hJie mihi. cras tféh tUinon fieri»

thmnefecerts.

lek blyvc.

Mijn Heer
VEd. Dieniimüige Dmeer

H. T.

Middelburgh den Januari]
Jeflim ho7idert acht en fifligh.

Remarqties op de Troceduyrm mn Vranck-
rycky raeckende de Vreede-handelinge.

IN de felve tijdt, dat deFranfchendeNederlan-
den door de Wapenen onder-drucken, geven fy
ujjqiitj aen de Nabuyrighe Staten een veel dandereufer
tjK Ootlogh door d'apparentie van de Vreedej ende fpan-
ren haer defelve Netten , waer van figh den Aerts-
Biffchop van
Ambrun bedient heeft te Madrid om de
Spaenfche te furpreneren, diffiperende haer rechtma-
tige argliwaen doorafleurantien van vrientfchap,ende
voorflagen van Ligues » om haer te doen verfuymen
de forge tot haer defentie , in de felve tijdtdatmen
haer ruyne was preparerende.

Macr de conduite, die Vranckrijck pradVifeert in dit
deflein, isfooqualijckgeconierteert, ende dereilor-
ten foo incompatibel onder haer felven, dat het moet
zijn , die haer daer door fullen laten furpreneren, ge- ·
prsedeflineerc zijn om te arbeyden tot haer eyghen de-
ftrudie.

Hae^principalen fin in defe faecke is, om groot ge-
rucht ende groot ghefchal te maecfceo, in alledecir-
cumftantien, die niet en fien als op het extcrieiir van
de Vreede , ende om in de felve tijdt alle obllacu-
len die fy konnen, onder de handt te leggen, voor loo
veel als de fubftantie aengaet: iy accepteren alle de
Mediatien, fy noemen de plaetfen tot een by eenkom-
ile, fy nodighen felfs de vreemde Princen om haer in
defe faeckc teintermitteren of tuflchen te ftellen, op
't vertrouwen dat fy hebben , dat fy haer hebben aen
doen nemen de Perfonagie van Mediateurs, fy dc
handen ghebonden fullen hebben om haer niet vor-
dcrs te konnen interefleren in die laecke, ende dat het
gerucht van een congres foo folemneelalledeRefo-
lutien lal doen ophouden op verwachtinghe van bet
fucces , dat foo een celebre Vergaderingh fai voort-
brengen.

Maer io defelve tijde dat fy gheheel Europa voeden
metdefefpecieufeapparentie} werpen fy veel dieper
fondamenten tot dewoefte dominatie, die fy medi-
teren ; niet alleen door de groote preparatien die fy
fondereenigenootwendigheydtdoen, om denOor-
logh te brengen in Italien , in Duytflandt ende in
alle
de hoecken van Europa : maer principalijck door de
fecrete negotiatien die fy over ai voor den dagh bren-
gen, tot continuatie van een langhduyrigen en bloedi-
gen Oorlogh j Sy nodigen de Staten van de Vereenig-
de Nederlandtfche Provintien, tot vernieuwinge van
de oude partage van de Nederlanden, dewelcke ghe-
projeöeert is geweeft in den Jare
Jeflien heniert vijf en
dertigh.
Sy offeren aen de Engelfche de conqu-ften
van de Indien, ende om egalijck met malkanderen te
deylen de abfolute Commercie van de twee Zeen, fy
vervloecken op de felve tijdt den Prins van Condé,
endeden Hertogh van Nieuburghdoordehoope van
defucceffic van Polen, om den eenen te engageren
om haer partye in Duytflandt te f«vorifercD,ende den

anderen te obligeren door hetefclat van een ruineux
empIoy,om de refte van dé fubftantie te confumerén, ■ . —
fupplerende van het lij ne tot lijn eygen glorie, by ghe-
breck van dekleyneailiftentienj die men hemghege-
ven heeft tot een foo confiderable Armature J Sy ar-
beyden by dc Swedcn, om haer te tnciteren, om aen
den Keyfereenige occupatie te geven, ofte ten min-
ften, om hare Troupes aen Vranckrijck overie laten
VQoreenefomme gelts, fy en fparen geenderhande
middel om het Rijck te induceren, tot een fchandc-
lijck abandonneren van een van haer alderkoftelijck-
fte Leden : haer defley η om de diviGe te brenghen in
dat groot Lichaem, is notoirlijck geprobeert door de
eygen bctuygeniflè van fijn Alder-Chriftelijckfte Ma-
jelïeyt, in een ApoftilJe gemaeckt door fijnordreop
een confultatie van Monlieur de
Lhniie , geinterci-
pieertbyde Spaenfche, ghelijck oock dooreen ande-
re Apoflille van cene andere Confultatie van den fel-
ven Minifter, om den.Landt-greef Erneft van Heflen ^
te obligeren ; om een Biugge aen Vranckrijck te ma-
ken van de twee Plaetfen, die hy op de kant van den
Rijn heeft ; waerom de eyghen woorden Juyden als
volght ;
Den Koningh pieent datmen een feer eerbaet
ant-woordt behoort te geven aen den Lant-grave, hem be-
lovende tmee Regimenten te Faertjyeder van vier Coni'
pagntea, voorp]n twee Soonen, ende trachten hem te vtr-
binden, em door die twee Tlaetfen de ραβαιί$ te vergun-
nen aen de Trottpes van den Koningh > ende om defelve
aen aüe andere te refuferen, mits datβ]η Alajefieyt hem
eenPenfioenfaltocJiam, dteme» ten beften mogelijck fai
menageren, me» moet ioefien , dat defelve x.y onder de fii
duyfent Rycxdaelders.

Men moet obferveren, dat het eynde waerom men
hemditPenfioenoffèreert, is dircdtelijck ftrydendc
tegens het Tradtaet van
Munfier, waer door het ghe-
oorloftisaen yeder van de Princen in 't particulier te
gaen dienen in die van beyde de Croonen , welckers
partye fy fullen willen volgben : hoe kan hy dan een
Prince van het Rijck obligeren , om de paffogie te re-
fuferen aen de andere Princen van het felfde Lichaem
die Spangien fullen willen dienen uytkrachte vande
vryheyt, die fy hebben door het Traöaet van Vree-
de, ende op de felve tijdt aen Vranckrijck toe ftaen die
palTagie, die
by gerefufcert fai hebben aen fijne eygea
Collegie, .

Geduerende alle defe menées doet men aen Span-
gien onder de handt prefenteren, datbyaldicn fy ge-
willlghlijck de Nederlandtn wil afftaeo, die fy nieten
kan confer veren aJs door groote onkoften , ende con-
tinuele Oorlogen,die uytputten ende in perijckd ftel-
len alle de refte van de Monarchie, men haer elders
foodanigeconfiderableavantagesfal doen hebben, dat
fy gheen ooifaecke fai hebben, om dit verlies te be-
klagen.

Men laet oordelen van alle Perfoonen die niet gein-
tereffeert en zijn, of alle defe praftijckcn over een ko-
men meteen waerachtighe begeerte van de Vreede,
ende of alle de groote driften, diemenindatreguard
betoont, geen valfchegangen en zijn, om te amuferea
aie geene, die gelovigh genoegh fullen zijn om tc val-
len in dien ftrick.

De Staten der Vereenighde Provintien , die door
een langhe experientie het fpel der Franfche kennen}
haer niet willende voeden met ydele apparentien,heb-
ben getracht die faecke tc doorgronded door eene fe-
crete negotiatie, ende hebben door dat middel aen de
Chriftenheyt gegeven het laetfte efclairciflTement van
de intentien van Vranckrijck , haer brengende in de
nootwendigheydt om haer particulierlijck te verkla-
ren op de middelen van accommodemént ; hier was
het dat de Franfche Minifters alle haer addreffe geem-
ployeert hebben, om met goedegratio uyt defe quade
pas te komen; endeomtefien,hoefydaervangeluc*
kelijckgemcfleert hebben » foo moetmen aendachte-
lijck de poinden van het Projeö: examineren, dat
ff
tenlaetften, na verfcheyde dilayen aendeghemelte
Staten gefonden hebben, als wanneer fy haer ghefien
hebben op het poind om een Negotiatie met Span·'
eien
te fluïten, volgens hare ware intcreften,

βίί 3 Φβ

ί

en OORLOGH, ^cht-en^veèrtighflèBoecL 76


-ocr page 793-

1668,

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

buyten, die dc Wapenen voor de Spangiaerts in ' ver- j /C^»
volghvanden Oorlogh teghensden Koningh fouden
willen gebruycken , foo wanneer deÌTfiie^Mfr/xdon ^
Vreede op conditiën, als hier boven gemelt, van d'ee-
ne der
tivee Alternativen hebben afgeflagen.

Belangende het Point van FortugaèLsiCao fijne Ma-
jéfteyt bekent is, dat tót
Madrtd refoluciè iy genoroed
om met den Koningh van
Ïortugael, van Koningh tot
Koningh te hande en , 'twclck het cenighilc ver-
fchil WdS dat het befluyt van dien Vreede voor her ge-
maeckte Traöiaet tuflchen
Vranckrijck ende Portugael
heeft wederhouden ; dat defe aenbiedinghe aea dea
hooghft.gemeldeo Koningh van Pi>r/«|ec/behoordt
te zijl) gefchiet, ende niet gelooiFelijck ii dac dc
span·
gMfrif'tfelve willen her-handelen ; by foo verre, tot
op dat pòint na, alle andere Artijckelen by-geleydt
zijnde, in der daedt hetverfchilalleen foude wefen,
om d'onheylen van 'cChriftenrijck te doen ophouden
door 't fpoedige befluyt van een goet verdragb, fai Cjn
Majefteyt figh op dien voedt te vreden houden, en
van de goede Ofticien,, die hem de Staten bclooven
met allerley nadruck omtrent de
Spaenfihe té fullen
doen, om die te behouden by dat goede voornemen
dat fy genomen hebben, om den Vreede met den Ko-
ningh van
Portugael van Koningh tot Koning te han-
delen; wefende fijn Majefteyt niet onbewuft, datfy
d'Öfficien van hàer Vrienden en Bondtgenooten, mee
reeden niet en kan vorderen, ineenfaeckediehun
t'eenemael vremt, maer figh ter felver tijdt voor-be-
houdende, in gheval van onverwinnelijckehartnec-
kig\ieyàx.àeispaenfche, hetgeenete doen waer toe fy
gehouden is, om nimmermeer aen 't Tradaet, datfe
met den Koningh van
Ïortugael heeft, te gebreecken.

Parijs i/f» acht i» to/wi/^i&yiff» November feHie»
hondert fevenen fefligh.

Copye-Tranfiaety van Monpeur de Liome,
aen Monfieur à'Efirades, den achtienden
November feftien hondertfeven enfeflig.

O Μ voor un jet te verbergen (MijnHeeAnj deniHonfr.

'Koningh is feer qualijck voldaen van 't Projed,

of onrwerp, ende alle voorflagen van de Duyt- s'irtrS" |
fchc Ligue», diehy voor alle kanten voorneemt, dattt?»)·
de Staten tegens fijne Majefteyt maecken ; want hoe- ''
wel fy haer van't pretext van den Vreede bedienen,
foo geven wy echter daer aen luttel geloof. Den Ko-
ningh weet dat den Heer Meerman, dervende aen den
Koningh van
Engelendt niet ricbtelijck voorftellen
een
Ligue van fijn Meefters met hem tegen Vramkr'^ck
totynxàsàmgQ iet Nederlanden i
buyten twijfFel, uyt
vreefe dat dit gheheym niette vroegh den Koningh
mccht ter ooren komen, den Grave
v&n.Moli»a Am-
bafladeur van
Spangien, gebeden heeft fu'cks te doen,
en hem macht ghcgeven om voor dc Staten te ant-
woorden,dat fy vah meyninge zijn die
Ligue te maec-
ken, in geval den Koningh van
EngeUndt daer toe de-
felve genegentheydthadt, alsfy } Ghy kont uyt defe
wy fe doen oordeelcn, by aldien inen volhardt aen den
Koningh foodanige ftucken te fpelen, die ick fijn Ma-
jtfteyt in voornemen fie» om haer dubbelt wéder tc
geven, watter uyt kan voortkomen,ende om de waer-
heyt te feggen, ick en kan niet bevatten (wanneer felfs
d'eer en 't goet geloof Itiiet merckelijck daer door wiert
gequetfet) waer toe defe veynferyen konnen goet zij n,
als men de Vreede door veel eerjijcker , en fekerder
wegen inde handt heeft.

De recriminatien àie den Heer de With doet, van
fijn Meefteri niet verwittigcgeweeftzijn van fijn Ma-
jefteyts voornemen om inde Nederlanden tc trecken,
alsweynightijdts voordat fy haer in ftaet geftclt had-
den van fulcks uyt te voeren, zijn huydcn Wel onpafle-
lijck, eh'tgeen wy fien, dat dagelijcks inden
gefchiedt, rechtvaerdight niètals te
veel,dat fijn Ma-
jefteyt fulcks vryelijckgedaen heefc, ende niet anders
hadt konnen deen , fonder figh voor defelve oadeelen

bloot

;Eic€oppebanSctscmrft£^?oj«i/ ίξ?al^boloöt:
Copye-Tren/Iaet vaH het gemelle TrojeS.

I.

JBioject C Yne Maieftsyt tuflchen defen tiidtendehetuyt-
bitn acii- ^ eynde van Maert, uyt liefde tot dén Vrcede , in
saenSe. gheval de Spangiaerts binnen dien termijn den
voorflïg daartoe aennemen,fai figh,in voldoeninge
van 'c gheen fy van de Rechten aen de Coninginne,
door de doodt vande Koning van Spangien vervallen,
cyfcht , haer tevreden te houden roet d'inruymïnge
diede Spangiaertsbehoorlijcker wyie iullen doen,van
dePlaetfen, Fortrefl5;n, Pollen, en haer toebehoor·
ten, als des felfs Wapenen'tvoorledenlacr hebben
bemachtight. ^ ^

Dat by foo verre de Spangiaerts liever met haer wil-
len handelen over een verwiflfelingh der voornoemde
Conqueften,fal figh fijn Majefteyt tot voldoenlnghe
van de vervallen Rechten aen de Coninginne als voo-
ren, en binnen'C verloop van Maert vernoegen (in
plaets van 't geen fy tegenwoordigh befit ) met het
Hertoghdom
LuxenhrghiCameryck, CambrepuOouay,
Aire, St. Omeri Bergen en yeurne,
met hser

aen en toebehorende, en dat Charleroy ghc.
flechtet wordt, als wanneer hoogrt-gemelte Majelteyt
aende Spangiaerts wedsr fai in-ruymen alle andere
Conqüeften,in dit Artijckel niet uytgedruckt, welcke
hare Wapenen defe Somer gcmaeckt hebben.

Dat, tot beter bereyckinge der Vrede, by aldien de
Spangiaerts liever «en iijn Majefteyt willen inruymen
het Franche Comté, als het Hertogdom Luxemborgh,
fijn Majefteyt d'overdra^inge van dien, in plaets van
't Hertoghdom iwxewior^é voornoemt, lalaen-ne-
men voor een gedeelte van de te doene inruymingen,
ais in 't voorgaende Artijckel ftaen aengetrotken.

Dat fijn Majeflieyt ( behoudens de boyen-genoem-
de inruymingen, of het eerfte of tweede ghedeelte van
dien, als fyaenbiet ; aen den Koningh van
Spangien,
in goede forme, fai overleveren fijne ende des Cocin-
ginneos renonciatien van alle Rechten een hare voor-
noemde Majefteyt, door de doodt van den ghewefen
Koningh van
Spangien vervallen , en willigh toeftaen
dat alle Princen ende Potentaten, die fullen willen,
gefamentlijckaenparthyenhaerguarantof borge ge-
ven van 't geen een yegelijck van henlieden fai ghetc-
kent hebben.

V,

Dat de Staten de boven-geftelde voorflagen en aen-
biedingen van fijn Majefteyt billick bevonden heb-
bende, als dewelckehy fgelijck fy weten) op haer
beede en infiehtefeergematight heeft, »en fijne Ma-
jefteyt beloven, dat met allerley nadruck ontrent de
Spaenfihe OiBcien fullen aenwenden, ten eynde om
defelve voor 't verloop van Maert tot d'aennemlnghe
van d'eene der
twee door fijn Majefteyt aengeboclen
Alternativen te brengen ; ende in gheval, buy ten ver-
wachten , de
Spangiaerts weygeren om binnen dien
tijdt d'eene of d'andere der voornoemde Alternativen
aen te nemen, foo en fai fijn Majefteyt van dien tijdt
af, of hier namaels door de Staten niet meer konnen
befchuldigt werden den Vreede te hebben van de hant
gewefen, maer alleen de
Spangiaerts, aen deweicke
vervolgens alle hulpe, van wat natuyre die is, of kan
wefen, in 't vervolgh van defen Oorlogh niet alleen-
lijck fai geweygert worden, maer de gemelde Staten
fullen haer maght in genoeghfaem getal, en foo veel
Voedt-volck als Ruyteren met die van fijn Majefteyts
voegen, ter tijdt toe datmen gelijcker handt de voor-
noemde
Spangiaerts ghenoot-druckc fai hebben den
Vreede
te Ibecken.

VI.

Dat wyders de gemelte Staten aen fijnMajefteyt be-
loven egeenigegelt-fubfidien te fullen over maecken
aeneenighPrinsofPotencaetvan'tRijck, ofccdacr

-ocr page 794-

cn OORLOGH, ^tAck^en-veertighfieBoeck. 76j

v/e bloocteftellen, die fy, ingeval fy alle haer gedachten
acn de i/dieycifeiontdeckc hadden, geleden foude hcb-
-— ben. Itk gelove ic-lfs niet,^atmen foofccr tot
Madrid
als in den Hage de kleyne progreflèn van des Konings
Wapenen gevoelt j fijn Majefteyt heeft niet als goede
jncyoinge, Godtfalfebuytentwyffelzegenen; ende
hctn ondcrileunen in gheval fy benootdfuckc is defen
Oorlogh alleen te fchragen j Eyndelijck men kan
hem quaet doen, maer men fai hem fulcksqualijck
doenvreefen.

Doch, dat den Vreede haeft kan voortbreflgen, is,
dat de Statcnaen de i^iwgMerii verklaren, dacfy hser
willen beloven deo Koning in die voorgeflagen Con-
ditiën te doen bewilligen ; ende by foo verre de
Sfon-
paerts
fulcks weygeren, dat fy de Wapenen met de
lijne fullen voegen , om hem daer toe te dwingen j
dcie wegh is veel feeckerder en korter tot den Vrede,
als die van onder-aerdtfche htìndelingen van Liguen
Verbonden, die alfoo min nootiaeckelijck, als weynig
fcker fijn , dat fullen gelucken.

Alfoo den Koningh 't geit aen de nieuwe Troupes,
die hy tot fijn DuytlcheArmée, 'twelcke den Heer
Prince van Condé moet bevelen, werft, uytgegeven
heeft, en dat de Recreutes of Vergrootingen van lijn
Armée in Vlaenderen uytgedeeltzijnde, met verhoo-
gingevanitónCompagnien voor d'oude Corps van
fijn Majefteyt niet konnen doen verftaen tot de forme
by 't laetfte Projed of ontwerp voorgelchreven, raec-
kende d'opfchorffinge van Wapenen j fai hy die in-
willigen op den voet als in fijn memoriael is geftclt.

Betreffendeden Heer de With , heeft
ons wat te weynigh btquacra ghelooft , te dencken
dat wy 't felve fullen voorby gaen fonder een voor-be-
ftelden termijn te hebben i fijn Majefteyt houdt figh
oock aen diCivan dén laetften Maert defes loopenden
Jaers, op de Voorwaerde, dat, foo de
Spangiaerts de
voorflagen in defe nevens gaende Memorie vermeldt,
weygeren , de Staten de Wapenen fullen op nemen,
om hun daer toe te dwingen ; volgens d'eerfte voor-
flagh van den Heer de With.

Waerlijck den Koningh foude nimmeer ghelooft
hebben, dat, uyt liefde tot den Vreede, figh ingelaten
hebbende tot alles wat de Heer de With wilde, ( waer
over den Heer van
Beunimgea feer wel voldaen was,
alshyuythetHofvertrock) mengheheel fuprenante
mifvalkn en incidenten foude fien uytbroeden heb-
ben , naer van den Koningh fij η gheheym te hebben
ontdeckt in een foo wichtigen faecke, cn naderhandt
defelve Ce verfchuyven,fonder yets van 't geen belooft
isghewcefttedoen. Opd'efewyfe moeten de Staten
nietomfpringen met een groot Koningh haer Bondt-
genoot, die haer foo veel teeckenen van fijn gcnegent-
heyt heeft gegeven, en daer in hy noch wil volherden,
figh voldaen houdende mee d!OfHcien die de Staten
omtrent de
Spangiaerts willen doen, om defelve te ver-
plichten met den Koningh van
Ïortugael van Koning
tot Koningh te handelen, dat weynigh moeyte fai in
hebben ; hebbende fijne Majefteyt van Zidi/r/Wadvys,
dat de
Spangtaeru daer toe genegen zijn ; maer in alien
gevalle foo lal fijn Majefteyt voldaen zijn metd'Offi-
cien der gemelte Staten, fonder voor haer intereft tot
eenige Vreede- breuck in te laten.

Wat de Guarant/e belangt, alfo fijn Majefteyt noch
cenigh verdragh fai aengaen, dat fy niet gemey ot en is
ter goeder trouwe t'onderhouden, fai fy lichtelijck
mede ftemmen, dat alle Princen ende Potentaten die
net wel fullen willen doen, acn de
Speenfche haer Gua-
geven, van het geene fijne Majefteyt gctekent
fai hebben, ende aen haer van het geene de
Spaenfche
geteeckent fullen hebben.

Wataengaet het geene eyndelijck gefeyt is van het
Projed , datmen aen fijne Majefteyt voorftelt een
verfeeckert middel om tot fijn ooghmerck te geraken,
te meer om datmen ghehouden fai zijn op die wijfe te
gaen, ende te handelen van de zyde van de Staten,om
te trecken in het felve deiTeyn verfcheyden Princen
van Duytflandt, die fonder dat gebracht fullen konnen
worden tot dangereufe refolutien, voor haer ende voor
nmkryck, (09 Jiediwrtt fijaeMejefteyt de Staten

wegens dien goeden wllie j waerom hem de belfte ge- j
noeghis; dat is te feggen dat de Staten het belooven
|
voor haer felfs, fonder ambages , endedubbelfinnige '
woorden, gelijckals fy bercydt is het felve te doen van
haer zyde, fecr klaer en net, ende dat is alleenlijck het
ware middel, om feeckerlijck tothetalgemeeneeynde
te komen, datmen figh voorghenoomen heeft van
een goet accommodement,op conditiën over de welc-
ke men cnderlingh convenieren foude by anticipatie»
dat fijne Majefteyt figh fterck maeckt van wel te gou-
verneren de Princen van DuytQaodt, fonder dat de
Staten eenige
Ligue met haer over dit Point maecken.

Voor foo veel als het Artijckei van het Projedt aen-
gaet, het welckede Contributienteniet doet, ist'ee-
nemael geftelt geweeft totadvantage van de
Spaen/che,
en tot ruine van de Troupen van Vranckryckt ende om
te verftercken die van de Vyanden, want van de lich-
tingederContriburien, ende van de Neutrale Plaet*
fen en onderhouden wy niet alleen d'Armée van den
Koningh, maer beleden oock dat de Vyanden gheen
quartier cn konnen hebben tot maintien van haer
Troupes, fulcx dat fijn Majefteyt klaerlijck fiet de par-
tialireyt van de Staten voor de
Spaenfiht, in een faecke
die haer niet aen en gaet, ende dat de faccken in dea
Staet bly vende, alwaer fy vaft geftelt zijn geweeft, ra-
kende de Contributien, het een nieuw compulfoir en
prefTant genoegh is om de
Spaenjche tot den Vreede tc
brengen.

Wat de Negotiatien aengaet met Princen van
hetRijckibyaldiendattermaergeen rcêle Verbinte-
niffe gemaeckt en worde met haer door Traélaten, fai
fijnfHujefteyt naer dat alles gearrefteert ende getekenc
fai zijn tuflTchen haer, endede Staten, hetnietalleen
nier qualijck vinden, maer oordeelt dat het feer nut
fai zijn, dat de gefeyde Heeren Staten, die faecke àen
de gemelte Princen communiceren, om haer te infpi-
reren, indien het roogelijck is, de eygen fentimenten,
als zijnde de befte ende feeckerfte middelen die fy ge-
vonden hebben om fpoedighlijck tot een goet accom-
derhent te komen.

Uwe twee laetfte depefches die den Koningh verfe-
keren van de goede intentien van den Heere de With,
en hebben niet konnen helpen, om den Koningh te
doen relafcheren op het point van
Fortugael, en om
aen te nemen de
Guarantie van de Princen en Poten-
taten , die Mediateurs fullen zijn, indien de Staten
daer na foo veel avances voor ons doen, als wy voor
haer doen, foo fai de Vreede wel haeft gemaeckt zijn,
andersvreefeickeenlanghduyrigen Oorlogh, ende
dat alle onfe Traftaten tot niet fullen komen.

Gh y weet dat alle de Werelt de Vreede niet en wil,
ghy houdt de balance, arbeyt dan om ons die te geven»
ende brengt tot reden de difficile gemoederen van het
Landt daer ghy in zijt, dewyle men haer niet en vergt,
als het geene dat fy felfs geproponeert hebben.

Ende ick heb ghelooft een goet Officie in het pu-
blijck te doen, indien ick hier eenige rematqucs no-
teerde op een yeder vende Artijckelen, om een vaft
oordeel te konnen fonderen op eene foo importante
materie, in de welcke men gheen iniflagh foude doen,
die niet van een irreparabel prejuditie foude zijn.

Het eerfte Artijckei continueert twee of drie Mani-
fefte Surprifen: Eerftelijck in de prefentatie die
Vrancknyk doet van haer te contenteren met het geene
fy dit Jaergeconquefteert heeft, tot fatisfaöie die fy
pretendeert van de Rechten, dieaendeConinginne
toekomen door de doodt van den Koningh van
Span-
gien,
men moet noteren, datter niet gefeyt wort, dat
hy de Vreedefal maecken, mits dat CcfTie van dejghe'
feyde Conqueften gedaen worde, maer alleenlijck dac
hy figh fa! contenteren aengaende de gefeyde preten-
fien ; waer dooi een Poft van achteren bewaert wort,
om te efchapperen, daer aen bindende de Vreede, op
andere conditiën, indien die andere quamevoltroc-
ken te worden.

Ten tweeden, om wel te kennen de artifice van de·
fe Propofitie, foo moetmen die confereren, roet eca
Artijcltel van 'de geintercipieerde Confultatie vat»
Monüm dl JJomt, die de grondt van de intentie vaa
^fff +


-ocr page 795-

764 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

FWfMopenbaert, foooverhet pointvandegepre·

teudecrde iatisfsaie, als op die van de Vreede, men fai

---he: Rcheel gefeydt Artijckel in't langh ghefchreven

fien op het eynde van dit Gefchrift en fai daer over al-
hier eenige kleyne rcflexie nemen.

Dit ArtyCkel ontdecktgroote myfterien ende komt
wonderbacrlijck over een roet hccProjeil van de Sta-
ten gefonden ; men fiet eerftelijck door een openhar-
tige confcflie van Moniieur de !,/(»»«. dat haer
del-
feyn is,om de Vreede onmogelijck te maecken in het
effeö op de felve tijdt dat fy betuygen die te willen fa-
ciliteren in woorden:
Hy foude wenfchen {feyithy )
dat de Conqueften van ctie natuere -maren, dat figh avan-
cerende ende de geheels Nederlanden trawrferende , de
Spaenfchenoyt en konden een/enteren om die door een Ac-
(ommodement te cederen
: liider daedt hare militaire
operatien fchynen alleen tot dien eynde ghedifponeert
te zijn gheweeft, zijnde aecftonts ghepenetreert tot
in het Landt, alwaer hare imagimire Pretenfien egee-
ne plaetfen en hadden , endeattacquerende Plaetfen,
die alhoewel van mind er importantie voor haer als an-
dere, die fy met de ielvefaciliteyt hadden konnen ne-
men, niet te min van foodanige qualiteyt zijn; door
haer gelegentheydt, dat fy bewuit zijn de Spaenfche
die niet konnen cederen, fonder figh het yferin de
handt te ftcllen. De reden die hy van dien Raedt alle-
gheert, confirmeert noch veel klaerder het felve def-
feyn,
ten eynde {Jeydehy) dat fijn Mapfteyt, indien fy
groot e Ligues fagh aengaen ^ kende feggen, fijn [atts-
faBie eyfckende. ofdatmen my dit of dat dingh geve,
( hy wil feggen van dingen die de Spaenfche niet toe
en konnen ftaen fonder het geheel verlies der leef-
landen
) ofdatmen aen my cedere hetgeene dat mijn Wa-
f enen airede geoccupeert hebben,
het welcke het felfde
is dat hy wenfchie', dat de Spaenfche noy t en konnen
cederen.

Alhoe wel dit wel feer klaer gheieydt is, foo heeft hy
nochtans feer geapprehendeert dat fijn Meefterniet
veer ghenough foude penetreren indegront vanfijn
gedachten , ende daerom defe commentario daer by
gevoeght, met defe woorden .·
Ickbidde β]η Ma\efieyt
te remerqueren dat ick gefeyt kehbe j dat de Spaenfche
niet en fouden konnen cederen hetgeenefìne iaajejieyt ge-
nomen foude hehhen, ende dat het niet en is, daninge-
■valle datter Ligues teghens haer geformeert wierden,
die fufftfant waren om haer te beletten om grooter fro-
grejfen te doen.

Men kan drie confiderable Remarques maecken op
defe weynige woorden,
d'eene, dat/ygeenigeconditiën
tot de Freede enmüen offereren 1 als die fy gelooven dat
de Spaenfche niet en fuUen konnen cederen·,
de tweede,
dat het niet en is dan in gevalle datter Ligues geformeert
vierden i
de derde, dat die Liguespuiffant ende mach-
tigh genoegh moeten zijn om haer te beletten van grooter
Frogrefe» te doen
; Waer van men evidentelijck con-
cludeert, dar het waarachtige ende eygen intentie di-
reöelijck gaet tot die grooter ProgreflTen, dat fy haer
daer van niet en fullen laten diverteren als door mach-
tige Ligues, ende dat alle het geene fy in datProjed
proponeren , gheen ander principael eynde en heeft,
als om die Ligues te diveiteren, om fonder belet die

nigh hebben tot dat deflèin alleen, dat elTcntiele obfta·
culen aen de Vreede zijn, ofte ten minften pretexten
om in tegendeel van dien exorbitante compenfatien
te pretenderen, ende confequentelijcker om te cede-
ren : men laet het oordeel daer over aen alle de geene
dicnietgepreoccupeertenzijn, of dat is finceerlijck
de Vreede tewenichen, van te willen uytvrolijck-
faeydt des herten de aftairet in dien ftaet ftiellen dat
Vranckrijck eyffchen kan, het geene fy felfs wenfcht
dat Spangien nieten kan accorderen.

Maer hy expliceert figh felfs noch veelnetter, fon-
der datmen hem een fwaerder fortuyne geeft ,
Want
indienfij»Mejefieyt{feydthy) finder figh eenigepreju-
ditii toe te brengen , ende ter contrarie figh affeurerende
<van dt cen^uefietifcapaiel m hem U iotn conqnefitren alle

de NedirlandenJe Alternative offereren konde, Men
liet daer door het geformeert deilein op alle de Neder- '
landen , etide dat de prefentatie van de Alternative —^
tot de Vreede , nieten is als om de Ligues te dilfipe-
ren ofte der fel ver cffed te retarderen, dewijl datmen
de Conqueften volbrengen ende acheveren fai, ende
datmen de Ligues in ttaet fai reduceren van niets te
derven ondernemen
5 het welckc hy genoegfaem ver-
klaert door de volgende woorden :
Behahen dat dêfi

prefentatie di^peren foude kennen alle de Ligues, hy wil
feggen,
die prefentatie den>elcke de Spaenfche niet accep'
teren fullen konnen
, ende die by confequentie niet ge-
maeckt en is, als tot dien eynde om alle de Ligues te
diffipcren, ten eynde dat Vranckrijck door diefubtile
inventie haer fclven alleen gearmeert vinde in het be-
gin van de Campagne, ende volbrenge, ofte volvoere
de totale conquefte der Nederlanden, voor en al-eer
dat de geintereflèerden figh in ftaet konnen ftellen om
die te befchermen, na dat
fy ghedefabufeert fullen
wefen,

Maer fy hebben niet gelooft noch ghenoeghfaem
voorfien te hebban aen de verfceckericghe van het
deflèin dat fy hebben om den Oorlogh te continueren,
proponeren de faecken, die fy ghelo ven dat de Spaen-
fche niet konnen toeftaen, endede vreefediefy ghe-
hadt hebben, dat de neceflSteyt Spangien dwinghen
foude, om allerhande confideratien voorby tegaen
om de Vreede te koopen , heeft haer geobligeertonv
noch een andere prcecautie te foecken in het felfde Ar-
ticul van het Projeit, limiterende haer prefentatie
ende het engagement van haer woordt binnen de ghe-
heele Maent van Maert, een termijn die geheel onbe-
voegfaem is tot een foo groot werck, waer van de con-
clufie niet alleen beftaet in het point van de fatisfaiitie,
maer in verfcheyden andere,die nootwendigh fijn om
met verfekeringe te handelen, in dewelcke het noot-
faeckelijck is dat verfcheyde Princen ende Staten tuf-
fchenkoomenendeentrevenieren. Dat is eygentlijck
te prefenteren met de eene handt, ende wederhouden
ffict de andere. De faecke van de by-eenkomfte is noch
niet eens aengevangen, men moet van te vooren con-
venieren over den tijdt, plaetfe, ende over andere pre-
limlnaire Circumftantien ; Dit Projeö is eerft van
Parijs naer den Hage ghefonden den achtiendenNo'
vember, al hoe wel dat de ghefeyde Staten zedert het
begin van den Oorlog defe vetklaringe ernftelijck gc-
folliciteert hebben, maer het quam Vranckrijck niet
te pas geduyrende den geheelen tijdt die bequaem was
om die Conqueilen te doen, die Spangien niet en kan
afftaen. De Staten hebben eenigen tijdt van nooden,
oro te dilibercren hpefy ageren moften op dit Projeft
foo fy daer van advijs in Spangien ghege ven hebben,
het felve en kan aldaer niet aengekomen zijnjalsophet
eynde van December: haer antwoordt, hoefpoedigh
ende prompt het felve oock foude moghen wefen, en
kan in den
Hage niet koomen als op het eynde van Fe-
bruarius , daer zijn ten minften/luei Maendenvan
nooden eer dat de AmbaÌTadeurs, foo van
Madrid al»
andere Princen haer prepareren konnen, ende haer
begeven op de geftelde plaets, ende Vranckrijck heeft
haer reeckeninge foo wel in den tijdt ghemaeckt, die

groote ProgreflTen te doen ; men wildie Conqueften ' fy gedeCgneert heeft, dat fy haer vry fel vinden van
van foodanige conqueften maecken, dat de Spaenfche I haer woordt eer dat de Vergaderinge
kan zijn begon-
die niet cederen en konnen, ende men wille fooda- , nen, ende fai met recht konnen fpelen met de credu-

litey t van die geene, die fulcke korte mefures gheno-
men hebben 5 meteen woordt, de Vreede te beloven
in de limitatie van den termijn, op dewelcke fy niet
geflooten kan worden, is niet met allen bevolen, ende
doet met al tc groote waerfchynelijckheyt ende evi-
dentie fien, datmen nieten fietalsnaomleydingen,
om de heylfame en falutairc Refolutien te beletten,
tot dewelcke het ghemeen intereft de nabuyrige Prin-
cen verbint, want indien Vranckrijck een waerachtig
deflèyn hatjde, fy hadde konnen fonder eenige preju-
ditie van 't fucces van hare Wapenen,haer woordt en-
gageren, tot aen het eynde van de Maent Mey, zijnde
waerachtigh dat voor dien tijdt, fy niets confiderabel»
heeft konnen ondernemen, ende dat fonder eenighe
fchade aen hare faken toe te brengen,fy noch ten min-

flea


-ocr page 796-

j^jjg, ften dentijdt van fes weecken hadden konnen geven,

[___ om te doen blijcken cene waerachtige intentie tot de

algemeene rufte, maer fy apprehendeerde dat toe-
ftaende een termijn, binnen dewelckemeo de faecke
kan brengen tot een dieper verlichtinge ; fy haer ghe-
dwongen foude vinden, ofte te fluyten tegen haer wil,
ofte haer fpel aen de Wereldt te ontdecken ; maer die
felve termijn van de Maent van MBert,die at te kort is
voor de Vreede, is niet te min langh genoegh tot haer
principael eynde , om Ligues te beletten, ofte ten
minftcn haer eiFetft, voor het gheheel reftanc van dit
ïaer , doeede verloopen het gantfche Sayfoen van de
Winter , dewelcke de bequacmfte ende befte tijdt
is om figh te Wapenen, ende figh in ftaet te ftellien
oro iigh teoppoferenteghensfijne Conqueften , wel
wetende, dat de Maent van Maert, alle de Verbon-
dea die tegens haer ghemaeckt iullen worden , ende
ende de bereydtfelen die noodighfulienzijnomdie
ter executie te ftelien niet In 't licht ghekoomen fullen
konnen zijn, dat de quale niet alreede fonder remedie
enzy.

Op't Artijckel moetmen aenmerckeo , dat
den eyfch die
Franckrijck doet tot vergoldinghe der
Pkctfendiefygeoccupeercheeft, foo men dequali-
teycjwaerdye, importantie, begrijp, ende fituatiedaer
van confidereert, gaet viermaelte boven'tgeenefy
aenbiet te willen laten vallen foo inftercke Plaetfen,
bIs in Landeryen, Inkomften, lurifdidien ende De-
pendentien , ende wat noch meer te verwonderen is,
fy wil dien exorbitanten eyfch laten pafferen voor een
groote beleeftheyt ofte deference die fy voor de Sta-
ten Generael der Vercënighde Nederlanden gehadt
heeft; Sy iswelbewuft, dat geheel Duytflandt iig fai
ftelien tegens 't afftaen van Luxemborgh, de Switfere
tegens dat van't Franche Comté, dat Camerijck de
eenigfte fleutel van de Nederlanden is, ende dat toe-
ftaende,d'andere Plaetfen die fy pretendeert, het ove-
rige vande Nederlanden niet meer foude zijn als een
ichandelijcke en onnutte laft aen Spangien, waer van
fy by vervolgh van tijdt genootfaeckt iouden zijn figh
williglijck t'ontlaften, invoegen dat fy met voordaght
defen tweeden voorflagh tot defelve onmogelijckheyt
heeft willen brengen, alt de eerfte,om Europa alleene-
lijck te voeden met eene ydele vertooninghe vande
Vreede.

In 't derdi Artijckel door een gantfch nieuw exces
van toelatinghe, ende om den Vreede te faciliteren,
verheft fy door een hooger toon haer pretenfien , In
plaetfe van die te verminderen ; fy feyt haer te vreden
te fullen ftelien met het Graeffchap van Bourgondien,
in 't welck fy niet met al befit,in de plaets van Luxem-
burgh, waer van fy alreede het befte gedeelte is befit-
tende.

Siet hier eene moderatie ende efFort tot den Vrede,
die de Chriftenheyt, ende particulierlijck de derthien
Cantons van Switferlandc noytwaerdigh genoeg kon-
nen erkennen.

Ia 't vierde Artijckel zijn twee dingen aen te merc-
ken , 't eerfte dat inde voorflagh die fy doet tot den
Vrede, fy behendiglijck het zaet van eenen nieuwen
importanten Oorlogh werpt, onder die meer te vree-
fen is, als de jegenwoordige doör defe woorden , dat
^lìthonàcas de voorfchrevenefatisfaQie, hf een goede for-
me fairenuncieren
(ende wat nieuwe forme kanmen
verfinnen, die exprefleren engageanter is, als die van
't Tradlaet van de
Ffrenéen ) aen alle de Rechten, toebe·
hoerende de Coumginae door de doodt vanden overleden
Coningh van Spangien,
defe laetfte claufule is een ftil-
fwygende referve der pretentien , die Vranckrijckin
'thartbewaerttotdefucceflievan degeheele Monar-
chie, niet tegenftaende de Renunciatie van de Conin-
^nne, ende het woord dat den Alder-Chriftelijckften
■ Koningh ghegaven heeft van defelve in't Parlement
van Parijs te doen enregiftreren ; Invoegen dat indien
men die reftriöe claufule in 't Tradtaet van Vrede ad-
xnitteerde na dat Vranckrijck de voorfz renunciatie
door foo veelpublicque gefchriften bevochten heeft,
het foude eene llilfwygende toeftemmingh zijn
nu die tevernietighea t {ósq ioude hem de dev:

re openen om nieuwe Troublen te verwecken, men l568·
foude gheen vafte rufte noch waere vertrouwt- _____
heydt vaft ftelien, Spaignen foude altijdt in Wapenen
moeten zyn,en de Chriftenheydt in de vreefe van die
twee Monarchien in een vereenight te fien , die lich-
telijckalle d'andere foude konnen infiocken, totdat
Godt fyn Catholijcke Majefteyt met eene nombreufe
fucceiTie gefegent hadde.

De tweede Remarque is reeckende het poinft van
Guarantie,hy fai ( feydt hy ) toelaten
ddt de Ïrinttne«
Potentaten j die 't fuUe» villen doen, haer guarantie ge-
ven aen bey de Ρ art hy en van 'tgeene reciproquelyckfai ge-
accordeert zijn,
men moet in *t voorby pen oblcrveren
dat Vranckrijck hier den opperften bemiddelaer fpeelt
over alle de Princen, haer ghevende 't verlof van een
faecke, die van haer wil alleen dependeert, 't welck fy
noch ghedaen heeft met limitatien, haer voorfchrij-
vende de maniere, ende niet willende dat hyfichcx-
tendere tot een gemeen en publijcq Traüaec tuflchen
de Geinterefleerde Princen, ende niet depcnderen-
de aen Vranckrijck, ghelijck het den Brief vanden
Heere
de I,>i»«»i,geaddreflcett aen den Grave d'Efira-
Λί, met het felve Projeil particulierder expliceert,
in dewelcke hy
door tene Meefltrl^keauthoriteytfirtn-
gel'yck bepraft deHeeren Staten Generati over dehan-
deïtngen der Liguen
,die iy hebben willen maecken toe
voorrfettinghen van de Vrede, haervoorfchrijftd?n
weghdie fy in dat werck behooren te houden,ende de
mefures, die daer in behooren te bewaren, haer ver-
biedende allerhande Verbinteniflen, en wil eynde-
lijck dat de Guarantie ghe/chiede door private Ghe*
fchriften van yeder Prins in 't particulier, ende niec
doorienghemeen en recipfoocq Traétaec, tuflchen
alledeGeinterefleerden tot ondcrhoudingh van den
Vrede,'t welck het eenighfte middel is om defelve
Guarantiekrachtigh te maecfeen.

Ket vyfJe Artijckel ontdeckt het gheheele myfta-
rie ,'t welck konftelijck onder de voorgaende ver-
borgen was,en doet het principale eynde fien,'t welck
Vranckrijck bewoghen heeft dat Projedl af te fenden,
dat anders niet is als om defelve Staten te verbinden
onder 't valiche lock-aes van een Vrede ( impraüica-
bel in dc conditiën die fy voorflaet^ om de Wapenen
tot haer voordeelaen te nemen 5 waer op men moet
aenmercken, dat hy van ut; aen wil, dat de Staten haer
verbinden de Wapenen teghens Spangien aen te ne-
men, indien de Vrede niet reuileert binnen een tijdt»
op dewelcke fy niet eens kan begonnen zijnj fy wil
eene tegenwoordige ende reële Obligatie voor de toe-
komende ende twyffelachtig geval, wekkers uyrkomft:
meer van haer als van Spangien dependeert j in een
woordt , wel voorfientfe dat de Vrede niet kan ghe-
maeckt worden pp de conditiën die fy voorflaet, foo
wil fy de Staten verbinden met haer de Nederlanden
tegens haer eygen felfs te helpen verkrygen ; Sy moe-
ten een feer quade opinie hebben van haet voorfigh-
tigheydt, envanbaerrechtmatigheydtvan haer eene
voorüag ioo feer tegens haet intereft te doenjcn tegens
alle de Wetten van Eere en Godtheydc, aelijck of de
Staten koften djfponeren over de goetfereo, ende
willen van Spangien: ofte datfeeenigh recht hadden
om defelve te dwingen de Wet van Vranckrijck aen te
nemen, of eenigh rechtvaerdigh pretext van rupture
met een Monarch , die foo forghvuldigh met haer de
Vreede en Vrientfchap onderhouden heefc, en van de
Rijcken, weer van fy foo notable voordelen trecken in
den handel : de voorfz Staten fouden het metreeden
geoordeelthebben éene onlydelijcke oflFenfie, indien
den Koning van Spangien haer hadt willen voorfchry-
ven eenige conditiën in 'tTraöaet van Breda tot voor*
deel van Ëngelandt » ende 't foude de termen van me-
diatietebuytengegaen zijii, indienfeden Vreede for-
meerden nà het Projeft van Vranckrijck, gelij ck oock
die van den Vrede ende Vrientfthap, indien fy figh
Intereflèerden om defelve door de Wapenen ce doen
uytwercken ; fy haer fouden beroven felfs van 't recht
van te mogen arbitreren,ende eenige temperamenten
tot den Vrede voor te ftelien, ende en fouden met een
woordt niet anders zijn als Dienaere van dc bcgeer-

iijck-

en OORLOG Η, Acht-en-vtenighfleBoècL 765


-ocr page 797-

766 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

j^KQ lijckheyt van Vranckrijck, die hacr fubjedt behoort te
_ wcfen door foo vede titulen : maer indien fy alfoo
qualijck beraden mochten wcfen , ora die party aen te
nemen, fuo foude hec werck niet praóticabel zijn in de
executie :
want ofdeghefeyde Staten fouden haeral-
leenigh verbinden om de Spaenfchc te dwinghenom
figh met dat projeö; te conformeren, ofte defe verbin-
ten ifle foude onbepaelt zijn om defelve fonder onder-
fcheyt tot den Vreedete dwingen, na het wel-gevallen
van Vranckrijck : Indien het eerfte is, foo kan defe
verbintenis niet verder gaen als tot inde Maent van
Maert, dewyle dat naer dien termijn den Kouingh van
Vranckrijck niet meer gehouden fai zijn om figb aen
fijn Projeft te houden, ende dien termijn is te kort,
endehetSaifoenalteonbequaem , om de Spaenfchc
op dien tïjdt door de Wapenen te dwingen het Projeft
aen te nemen , bet welck niet meer placts en fai heb-
ben naer de Maent van Maert, maer om Vranckrijck
te helpen tot het voorflellen van fijne vordere conque-
ften ; Invoegen dat deie Propofitie rjiet beftaen kan,
tenzydenKoningh van Vranckrijck hem verbinde,
dat in wattijdt,endeinhoedanighen ftaec de faecken
fouden mogen wefen, hy altijtgereet fai zijn omfigh
met hecgefeyde Projetì te conformeren, ofte dat de
Staten niet refol veren en willen om de parthye in fa-
veur van Vranckrijck aen te nemen, tot ruïne ende to-
tael verlies van 't Nederlandt ; defe Propofitie is foo
weynigh eerbaer, ende foo weynighplaulibcl, datmen
reden heeft figb te verwonderen, dat de Minifters van
Vranckrijck , aen de welcke de voorfichtigheydt
ende de goedtheyt van de Staten genoeghiaem bekent
behoort te wcfen , deftoutigheydt hebben gehadt aen
haer cene diergelijcke openinghe te doen, maer^iet cn
was niet als mee voordacht , om eene nieuwe onghe-
lijckheyt aen de Vrede te ftellen, want fy en engageren
haerwoordt nietomdit Projeft te maintinereQ,als in-
gcvalle dat de Staten haer tot die rupture verbinden ;
ly weten dat de conditie impoffibel ofteoomogelijck
Is, ende dat by gevolge het de voU dat fy tot den Vrede
doen, fonder effeft lal blyven.

In 'tfelfde Artijcul, invoert fy een nieuwe Wet aen
de Staten, foo ftertegens haer Vryheydt endeSouve-
rainiteyt, dat den Koningh van Vranckrijck moeyte
foude hebben die over fijn eyghen Onderdanen te
brengen ; fy wil haer bevelen felfs uytbreyden over de
Beurs der Staten, hgerZeeenCoMvaerdyebeteuge-
Jen,beletten dat fy van haer eygen Gelt-Kameren dif-
poneren, ende haer voordeel niet alleen met Spangien
foecken , maer oock niet met andere Princen , die
voor haer eenigen goeden wille fouden moghcn heb-
ben, en fulcxdoor eene foo ydele en algemeene voor-
ilagh, dat ingeval de Staten figh die quamen t'onder-
werpen, fy van foo verdurven en flimmen conditie als
de minfteBanckerottier van Vranckrijck fouden we-
fen.

In 't fevende Artijckel vallen fy in een vreemde mi-
flag, daerfy andere in willen doen vervallen: De Span-

ijiaerts haer door Vranckrijck geperft fiende, cn wil-
ende haer krachten teghens haer allermacbtighAen
Vyandt keeren, zijn eyndelijck gherefolveert om van
Koningh tot Koningh met Portugael te handelen 5
door een byfonder Traftaetdie hetfelvevand'inte-
reften van vranckrijck ontfloegh en af-toogh ; Den
Autheur van dit Projeft, of Ontwerp, treckt aerdigh-
lijckdefehandelingh toe fijn voordeel; naer alle be-
denckelijcke krachten aengewent te hebben om die te
beletten j en om de rechtveerdige fciupelen wegh te
nemen, die de Staten maecken op dit point van Por-
tugael, voor de welcke fy het fel ve intereft niet heb-
ben als voor Vlaendercn j Vranckrijck wil dit ^fon-
der Traftaet in 't oponbaer doen treden, om de Staten
te lichter in haer begeerde Unie te wickelen, alt of de
geheele faecb aengelien was op *t eeniehe point van
Voldoeninge vanden Alder-Chriftelijckilen Koning;
maer bier in gaen fy fpooreloos, en om dc Rckeningh
recht te maecken, moet voor een onveranderlijck be-
gin geftelt worden i dat ingeval Spangien Portugael
veriaet, fuick niet en fat zijn als om de heifìellingh
van de NederlaadeP} of; f09 iy eenige voldoeniog aen

Vranckrijck geeft, fy't niet fai doen als om Portugael ti<i<l
weder te hebben. Den Alder-Chriflelijckften Koning ·
heeft in fijn gefchriften veelmaels opentlijck betuygt,
dathy niet van meyninghe was deVreede vandePy-
reneen te breken, dat hy de Wapenen niet hadde aen-
genomen als om den eenigen eyfch van de Coningin-
ne, by foo verre Spangien daer op voldeed 5 het Tra-
ftaet van de Pyreneen moeft in fijn volkomen kracht
blyven, en fijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt heeft
geen wettelijcke verbintenilTe met Portugael konnen
verhandelen tot nadeel van een voorigh Traftaet met
Spangien, dathy verklaertnoytgenegen gheweeft te
zijn om te breecken ; fulcks, dat ingeval fy haer
Bont-
genooten in rufte willen brengen, fy noocwendig van
naer eyfch op de Nederlanden moeten af-ftaen,cn foo
fygeengenerofiteyt genoegh hebben, om in faveur
van Portugael haer eygen intereften te verfuytnenjge-
lijckfy aen't Traftaet van de Pyreneen willen doen»
Is wel billijck dat fy nalattn onder dien deckmantel
den Vreede te verhinderen,of dat fy belyden den Oor-
!ogh uyc andere bewegingen, als die van haer preten- '
fien,en otn een faecke die fy by 't Traftaet van de Py-
reneen hadden afgeftaen, begonnen te hebben.

In 'tachtfie, endelaetfte Artijckel zijn fy, dooreen
overtollige toegevinge, die den Heer de Uenne in fijn
Brief aen de
Heet d'Efirades feer op-geeft, tevreden
mee flechte Officien die de Hollanders voor Portu-
gael iullen doen aen Spangien, fonder haer te verbin-
den om de Wapenen voor haer ikecke aen te nemen :
'c welck geen geringe moderatie is, dat de geene die de
Wet alleen gheheel kan fteile;i, die maer half invoert ;
maer d'eflentie of ooghmerck vandegheheelefaeck
komt op een uyt, want foo de Staten om den Vrede te
bekomen, haer verbinden om de Wapenen met de
Franfche toe te voegen, en dat Vranckrijck die niet als
toet de gantfche voldoeninge van Portugael wil fluy-
ten, foo is klaerblijckel ijck dat door een nootwendigh
gevoigh, de Staten voor Vranckrijck de Wapenen
nieten foude konnen aennemen, fonder fulcks oock
te doen in faveur van Portugael.

Het eynde van dit Artijckel behelft eene geaffe-
fteerdeduyfterheyt, waer van de verlichtinge aen de
gemelde Staten feer noodigh is, om gherechte
mejuret
te nemen, voor· behoudens (feythy; datbjvosrvd
van een OHverwinfielijcke luedtrfiant van de SfanzkiTtt,
{fpreeckende van de faecke van Portugael ) %et een
Jijne Majefieyt vryfal flatn, om het geene te doen, waer
toe/γ gehouden is, om noyt te gebreken aen 't Tra&aet dat
fy met den voorgetnelden Koningh van Portugael heeft ge-
maeckt.
Defe woorden konnen gevoegelijck op twee
feer natuyrlijcke wyfen uytgeleyt worden. Eerfte-
lijck, datdenAlder-Chriftelijcklten Koningh, heb-
bende lijn begeerde voldoeninge bekomen, den Vrcr
de fonder den Portugefchen fai fluyten , figh alleen-
lijck voor-behoudende het recht van die te moghen
alfifteren ; en ten tweed^, dat, na dat fij η voldoenin-
ge fai hebben, hy figh hetreghtfai voor-behouden,
van ter felver plaetfe oock die van fijn Bond-genoten
uyt te wercken, cn niet te fluyten fonder de felve. In-
geval men de faecken in fijn eerften fin neemt, isfy
recht ftrydigh met het Traftaet van de Pyreneen, ea
de opentlijcke verklaringen van fijn Alder-Chrifte-
lijckfte Majefteyt, van dat fy niet gemeynt was die ία
defen Oorlogh te breecken j behalven datmen door
dien wegh geen vaften Vrede foude konnen maecken,
foolanghaenden Alder-Chriftelijckften Koningh de
vryheydt bleef de vyanden van den Catholiicken Ko-
ningh t'affifteren.

Maer by aldien wy't op denanderen voet nemen,
moetmen nootwendigh beiluyten dat den Vrede niec
beflaet in het fimpel Projeft of Ontvrerp, dat van we-
genden Koningh van Vranckrijcl*' aen de ghemelde
Staten gefonden is gheweeft, en dat
foo wanneer fijne·
Catholijcke Majefteyt felfs àia bewlllighde in de vol-
doeninge, die daer by ge-eyfcht wodt, foude evenwel
de faecke op *c point van Portugael niet blyven fteec-
ken; oock moet uyt defelve reden volgen, dat inge-
val haer de Staten verplichteden om dit Projeft» of
Ontwerp, dooide Wapenen i'effeftueren, fy

door


-ocr page 798-

cn

dooreen nootwendigh gevolg bock Ìouden verbindénj
001 fo wel voor de voldoeninge van de Portugefchen)
a!s voor die van den Alder-Chriftelnckften Koningh
tcvechten, dewijl haerfaecke on-af-fcheydelijck aen
een is, en dat den Vrede, dewelcke het eenigfte oog-
merck is van de Staten, noyt ionder dat, kan ghehoopt

m

worden.
De repKgnMtie

die l^aitckryck in dit Projefl:, of

Ontwerp betuyght, van baren'Vrede met de Portage-
/i/^i»tegebreecken, foude wel gefondeert zijn by al-
dien
fy door een voorigh Traöaec niet wederloopen
wierdt, 'twelckhaer verplicht defelve niet te helpen,
mingeval fydit eerfteTraöaet heeftkonnenfchen·
den, en tegens haer woordt aflifteerde, ende het Pyri-
jiefche Tradaet opentlijck begevende , fooen kan
men niet fien, wac reden haer verplicht om meer voor
'c vervoigh van den Oorlogh te vreefen, als fy voor de
/upture of't vetbreecken der Vrede niet gedaen heeft,
en gelijck fy heeft ghelooft haer fonder verwijt van de
vervullinge der conditiën van 'c felve Tra<aaec met
Pir/jfgiii/t'ontflaen 1 fooisweltegclooven, dat, by
lbo verre fy den Vrede begeerde,fy defelve alfoo Uchc
Wederom foude breecken, als fy aen alle Ai-ticulen van
dien geraanqueertof ootbroockeo heeft ghehadt > en
dat iy defe tegenftellingen niet en maeckt, als om yets
ti hebben waer meededen Vreedein de wegh te zijn,
ingeval
Spatigièn haer de voldoeninghe quam te ver-
willigen ; welcke fy niet en begeert te ontfangen.

Ëdogh, buyten dit alles vinde ick eene ejfentieie
iifficulteyt in 'c Projedl, of Ontwerp, op 'c point van
fijnvoldoeningh, want al hoe wel alles wat

Vrattckryck eyfcht,quam in te willigen, ioo en kan fy
noyt toeilaen dat lulcks op name van den eyfchder
Coninginnevan gegeven wordt, overmits

fydoor dat middel die voor wettelijck foude erken-
nen,en vervolgens de renuntiatie, die haer tot de wor-
tel toe uytgeroeyt, vernietigen, 't Is hier Èen feer ge-
wightigh point, foo men een voldoeninge, puyrom
den Vrede inwillight « fullen de pretenfien van de
Coninglnne op debeenblyven : iy fai altijt inftaet
wefenom uyt deielve oorfaeck den Oorlc^h te ver-
nieuwen, overmits, volgens haer maximen, of gront-
regelen , den Koningh nieten kan handelen tot na-
deel der Rechten aen fijn Soon en Kroon gewonnen ;
byaldien men uyt kracht van fijn eyfch hem die toe
ftaet,ontdecktm'er hem veel gewichtiger,in dewelcke
geheel Europageicterefleertis, men laet denaeukeu-
rige hier op haer reflexie maecken, maer eynddijck fai
de gheheele Wereldt bekennen, dat alle defe
intrigues
van gheen oatuere zijn om binnen den termijn van
Maert te konnen afgedaen worden ; tìn in geval men
figh by tijdts berayc > om andere middelen, als die van
megotiatie te gebruycken, falmen figh ghebracht fien
om'tghebruyck van de ware middelen niet meer te
konnen hebben, na dat den tijdt verdaen is in de fu-
perficielle. 'cis
Spangien niet (gelijck den Heer de
I.w»»i In fijn Brief wil ) die een dwinger ten Vreede
van nooden heeft, dewijl fy die altoos religieufelijck
heeft nagekomen, en allerhande ongemacken van den
Oorlogh lijdt, maer
Vranckr^ck, die haer met vrolijc-
ker herten en opchimerique, of ydele pretenfien heeft
gebroocken, en die in 'c algemeene verderf alleen haer
jeeckenlnge vindt.

van

Eyndelijck, foo werdt aen de voorfichtige wijtheyt
m de gemelde Staten gheftelt , op wat wyfe haer
frTiwii/^i/t fai konnen aenfpreken» wanneer hyMee-
fterffeialzijnvandeiiii/ir/diw/i» , dewijl hy haerte-

genwoordigh , daer fy noch een iger mate de balance
houden, op eene foo heerfchende ende trotfe maniere
handelt.

Door dit geheele Difcouri, fullen d'onvemuftigfte
lichtelijck begrypen, dat defe quale van geen natuere
is om door veiÌKhtende pleyfters gheheelt te worden,
ende datter gheen anderen wegh tot den Vrede en is,
als die den Heer de
Liojiee haer , fonder daer op ce
dencken, aengewefenheeft, aerdighlijckinfijnon-
derfchepte Brieven belydende : Datter niet als mach-
tige Liguen zijn ι die
Framirjjek tot reden konnen
buygen.

iCk heb my feer verheught de groote preparatien te

vernemen di'er tot Arras gedaen Worden, om alle

Munitiën v»n Oorlogh ende Eet· waren aen d'Ar-
tnée te brengen, maer dat boven de redenen van den
dieoft, ende de glorie van den Koningh, door eene
particuliere reden aen dewelcke niemant noch niet
gedacht en heeft : dat lek van harten foude weofchen,
dat de Wapenen van fijn Majefteyt noch foodanigen
progres deden geduerendederefte van defe Campa-
gne, ende van die natuere, dat figh avancerendeende
door- loopende het geheele Landt, de
Spaenfche noyt
toeftaen en konden, om aen hem defelve byaccom-
modementafteftaen, ten eyndedatfijn Majefteyt,in-
dien fy quam te fien dat groote Ligues tegens haer ghe-
maeckt wierden, konden feggen, eyfchendc fijne iatis.
fadtie , ofdatmen mydatofdefefaeckegeve , (hec
welcke wefen foude hetgeene ick van haren 't wcghen
aen
Moaùem d'Effrades gefchreven hebbe te openba-
ren aen de Heer de If^th) ofte datmen my overge ve en
affta het geenemyne Wapenen airede verovert heb-
ben j willende de refta van myne hoope op-ofleren
aen de rufte van de Chriftenhey t : lek bidde fijne Ma-
jefteyt te willen remarqueren, dfttickgefeytheb, daC
de niet en foude konnen af-ftaen het geentì

fijn Majefteyt verovert foude hebben , ende dat het
niet en is , dan ingevalledatter Ligues tegens haer
mochten komen ghemaeckt te worden , die capabel
mochten wefen om haer te beletten vangrooterpro-
greflen tedoen, want indien fijn Majeft. fonder fig^ee-
nigh nadeel toe te brengen, ende ter cüntraiie fig ver-
feeckerende vandeconqueften, bequaam om haer te
doen winnen het gheheele Ni<fcr/e»t , d'Alternative
oSereren konde,daer ick van fpreke,behal ven dat defe
prefentatie andere Ligues foude verfpreyen > foude
oock alle de andere Princen waerfchynellj ck voor haer
wefen, en de
$fae»fihe in 't ongelijck fl«lleo, alfmea
foude komen te fien dat fy niet en wilden af-ftaen
die Landen ende Plaetfen, die η iet meer in haer han-
den en waren > ende dewelcke fy niet in ftaet waren
om te hernemen.

O O RL O G Η , 'V Acht-en-veertighfie BoecL 707

COPYE TRANSLAET. itf^g.

Vanhet Artyckel vandeboven-gefeydecon» "
fultatien van Monfieur de Lionne^geap-
poflilleert by den Alder-Chriflelyckfien
KoninghiteT)ouay, dem^ Iuly lóó/.
geteeckent Ie Tellier.

ièeöfct Bcb&en De fêeercn <15iiicputcfr6eöan Boet
üo. jmog. in een naecDec ftuDientie
bp brn j^ac*
Quf^ feec ücacfitiaB geiicaecct/tiet bc&entte point ban
be AitemativejcnonbetanDeceneBefcpt / botfiaec
Üo. ItSos. met bebumbinoe toa^ boojgelftomen/ bar
befelbej^acqut^ìDelaen b'eenjijbc aeiiegen foube
jtjn/om be conbitie fnbe ϋοο^β
Alternative beacepen
aen ts nemen / al^befelbe aen bc anbecejpbemaec
becfcBect honben toefen/ al^ naec befelbe fgne aeba:>^
neacceptatie
/Vracckrijck foube homen te ceculeccn/
bat gp ban boo; bat raibbel f0n ooggmeccit/tc buten/
be
contiquatie vanden Oorlogh met cen aenfìenlgclte
affiftentie banben Koning^ ban
Groot Brittangien»

ttecchen/ en bat beftlbe get laetfle becftocen
be/oochban intentie macen met alle mogeIhcRe mibp
Delen Den 3d;ebe bo(^t te frtten/ bienbolgenl bet fiaec

foube belieben te fiatteren mee faecKen blé
betfeec&ecli)c6 fdn Intentie foube bomen
upt te bat*
len; &atbaetlto.|@oe nietanbec^ en beoooBben
al^ Den S^teebe / en bat befelbeneben^
fijn naaie*
flept ban
Groot Brittangien, al metcöPcDelibecatie
Babbenobetbiogenbiatboo; be gemeenefate in het
rerumfiatu befl foube bieucn bp be ganotgenonten te
biecben/ namentlijctt?/ ofmen üet betli^ enbeon*.
geliice be Spaenfche gbeleben/ foube foecBen met
begemeenelS^émntetebintegteren/ ban o^en
op
d'Alternative bp Vranckrijck booioeflagen / mi
goebe enbe falutaice S^jeebe foube foechen tipt te

I tmtt<
fiebben


-ocr page 799-

768 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

■»<(58 eo.BSoe böïflaÊnftonöenjört/foottten d'Altema-
,
; rive accepteecöc/ ebentoel baii öoope fouöe toefen om
inDfen<©ojloflljteöolöetDen; Dat Ocfeitteenfiebec»
gelricfie fentimenien niet anOec^ Konben Doen al^ een
bi^bmtïebecoo^falten/ onttecbiegeene/ biefietaU
becbeftfaube paffen met malKanbec een bertcoutobe
confiöcntie te fiabileten ; ftebben met beel acau-
niEiitcn oemeJbe Jgeec .JSacqai^ s «cacftt te boen be»
ncijpm/ bat befelöe cenmael banbeboo?f5faccfiebe=
goojOe een epnDe
te maecïten.

Cnbe tioetoel t)p f)8{)tn'tetcff toet gecDitqueect
bont in gaec aenfpiaeche / niet te min al^ fp
baec bff=
coucfTen toat toetDec op 'i boojfj fubirct beflonnen
t'aüancecen / enbe öem felaec beccoonoert/ Dat alle
toncecten op eenige miööflcn ba»i nabjuch/ alle ten;
catibeopbepjQlaneatiebanbeniÏliceoe^ / enbe alle
Ijoope ban affïiientie ban
Engeiandt enbe fiaeciio.
J{@og. t'eenemael toacen inflcuctueur enbe befpe«
met/ fo fijn liEpcclIentie tot be boojfj
Alternative niet
p
?DmteltjcltfoubebcliebenterefolbÉcen/ foo jijnfp
epntltjcft foo flelucftigij oftetoeefl /bat befelbe ftaec be·
licftöEEftalcenscoaieöaoptefleben bat befelbe be
bao;f3
Alternative acceptrren / enbe aenfiont^ oocK
fdn pienipotentiacté nommecen/ enbe affenben fou-
be/ Qelt)cb fp ban ooctt gcficn ijcbben bat I)p op t'epn^
bieen ban baec SSubientie ben iSaebt ban |>tate {leeft
boenbecflabccen / om be boojfjfaecftentebjeHflen
tot bc toao;f3 gecequtceecbepecfeccie; {loopenbebat
!)ct gene aen be complete ©Eclacatle nocö foube ma»
Benbeficiecen/in't&ojtecefoIutdt|cfi foube mogHen
toecbengefuppleect.

^ittotecbebateliiclt albiec eecommuntceect aen
be fóoninclJlöcfte / oocftttewc enbe ©o?|iclöc&e JTOi·
niflec^ ; enbe ggenoesbf'iem gebebitteect booj eene
boütomene acceptatie. (©nbectuffcDen toaft een
gcoote faecfte bat
Spangien baet toemoefie conbef^^
cenbccen/fonbecbecfeecltecttebiojben / bat inca^
ban
ccfu^/of non acceptatie ban Vranckrijck , mcn

foube bitilen in tceben totl bolttomen gecftel*
linge ban 't geene
Spangieo betloocen gabbe.

|@engincht)tcG&ebècbt in bat toecch / om aen
Vranckrijck be^ te minbec offentie te geben / anbec^
toa^ 't biel t'tmaginecen/ba in allen gebat
Engelaut
enbebefen
^taet / nootfaecEieffjclï fouben moeten
tceben tot be il^apenen/ bp albien
Vraackrijck toilbe
meec conqueflcn boen.

S^eA^arqui^ Ijecft epntlijcB ben vierden JBaect
fiaöbooj be
Alternative becBlacct/ enbe beni?eec
S3acon deBergeyck tot pienipotentiact^ ggenomi«
neect/ boo2t# monbelingf) belooft/ bac ben felben fïgö
na
Aken foube tranfpoiteten / foo ijaefl men ban
'tbcpact ban ben ©eec Colbert upt Parijs foube bet»
fcechert 30«/ mepnenbe gemelbe fjjn iEicccIlentie bat
ben
i^ecc Bergeyck ban noci) be ^canfeltmbaffa·
beuc foube eonnenpiQcucecen / fulc); bat nu alfe be
pointen ban gaec ^jópofitie toacen compleet bot
baen ; enbe alfoo fp aen gcmclbe fdn ^iccellentie boa;
een fccupele mobeecben/ bat befelbe toet onboojficg^
teltjclt in fdn eecfie anttooo^bt beboo?f$ acceptatie
op een befect ban pouboictab gebecüneect/ enbe bat
tebebucfìtentoa^battoeUicgteliicH bp
Vranckrijck
geaccepteect foube Itonnen uiecben / bebifile befelbe
fijn <iSjccelfentie felf becflaen Dabt tot be boo^fs accep'
tatie niet gequalinctect te 3{|n / bat oocB al^ nu aen
tieffeifi$bechlai;ins& niet foube bonnen toecDen gede»
feteect. ·

^00 geeft gemelbe fijn ^^xelfentie om befe obitctt
t'occuccecen/onii geeroibeett/boojgelefen en gefntec·
petceect fijn pienipotentie / enbe bebben niet anbec^
fìonnen oojbeelen/ of befelbe toa^ foo ampel/ bat bef·
felfé qualitept tot be tegentooojbige acceptatie/ baec
mebe bolfìomentUjcb gejufïificeett fai fonnentoec:
ben.

(6gemelbe .la^acqui^ geeft ooc& aengfienoomen
ïjet
veertbiende 3llcticul ban 't®cactaet banj^a'
cine / boo; een {^laccaet alomme te boen bec«
tiieutoen / enbe Commiffle banbe Capec]^ te ful«
len !)ouben boo} ingetcocRen / ban bat up; «f
bot befelbe eenigbe ;&c|^epen tegen ben uptgebiucfti^

ten (SDej^c ban 'tfelbe ^ttlcul fouben tbfllenattac· iKici
euecen.

Sl&e il&fcren 4?eltfputeetben ban Baec ®o.|©oa.
Burgerfdijck en vandcr Tocht, bectrocfien big anUeà
een baegi]^ naec
Mechelen, om albaec ben SSjief bait
baec 9o. |@og. bp be ^Qaben / tot becifïe ban haec
feo. 3©0fl. ©?ocf0 gecommittrect/ monbilinohte
feconbeccn/ enboojt tebeccicören'tgfteen tot type,
bilie ban 't felbe ©joceg foube Itonnen bienfljaöjtjn.

!|cec Tempie en fiaec i©o, J©og. ©ebeputeers
be beben torbecboojH^emotiebee^ onbecfioenbein:
fïantietotben®jeebe.

Monfieur.

Le foubfigné Refidentdu Roy de Ia GrenJeBrt-
tagnf
, & Deputez Extraordinaires des Eftats
Generauxdu Provinces Unies des
Ïais Bas en-
fiiivans leurordrcjnefepeuventdifpenfer de renou-
vellar leur premieres inftances qu'ils ont faices à voftre
Excellencc pour en tirer d'elle,une prompte & net-
te Declaration fur l'Alternative plus amplement men-
tionné dans leurs premieres Propofitions, & attendant
delafagefledevoftreEKcelIence que par une bonne
& ibuhaitable Refolution j ils feront décharges de
toutes ulterieures pouriuites j que les loftruftions &
les commandemens de faMajeftéde
h Grande Bre-
tagm ,
&delesH!iUts PuiiTaDs leur ont refpedtive-
ment impofez.

Comme auffiquelaDecIaration que voftre Excel-
lencc a faite Ie
vingtfixfiefme du Mois de Fevrier pour
envoyer un Plenipotentiaire à la Ville
ιΐ^χά Chtfil-
le
) fera promptement accomplie par la uoroinatioii
effedive d'une perfonne, & par les depefchcs acét
y requifes > afin que par la voftre Excellence
puifle donaer des preuves evidentes duzele&del»
fincere inclination, qu'elle neus a toufiours voulu ié-
moignerpouilaConrervation
desPaitBas, & pour
1'avancement d'une bonne & folide Paix. ABmén
Ie ^uairiefnt jour de Mars χ 66i.

Signe'

Tm^ù. Ρ. Burger/dyci. l. vanier Ticht. ^
CMijnHeere.

DEn Oodergefchrevea Refident vanden Ko*
ningh van
Groot Brittanptnt endc de Extrsor-
dinariï Gedeputeerde vande Staten Generael
der Vereenighde Nederlandtiche ProvintieOjkonnen
in gevolge van baer bevel niet nalaten hare vorige in-
ftsniiete vernieuwen j ende vande wijsbeydt vanU
Excellentie verwachtende, dat fy door eene goede
ende ghewenfchte Refolutie fullen ontilagen zijn van
alle vordere vervolgen, dewelcke d'inftanticnendt
beveelen van fijne Mejefteyt van
Gnot Brittengim
ende van baer Ho. Mog. baer refpeSivelijck hebbeci
opgeleyt.

Gelijckoockdatdeverklsringh, dewelcke U Ex-
cellentie den
fese* fmintighfien ^bruarij gedaen beeft
van een Gevolroacbtighde na de Sta(K sai Jikt»
flf te Tendeoh ^^ baeftelijck voldaeo zijn dooE
d'effeüive nominatie van een Perfoon, ende door
'tafvaerdigen van de daer toegherequireerdedepct
ches, op dat ü Excellentie daer door moge geven evi-
dente preuven van defen yver, ende fincere gbene·
gentheyt, die fy ons altïjt heeft willen betoonen, tot de
confer vatie vande Nederlanden, ende tot voortfettta-
ge van eene goede ende vafte Vreede. TotBnw"
den
vierden Maert/e/?in» henJertaehttttMig^-^"

Geteeckeot ^f

I]

Temfle. F,BMrgertdi(ci, l. vamkrTa^'

m


-ocr page 800-

1668.

en ο ο R L ο G. acht en veertìghfle keek. 769

i66S' <©P öe mfiantieit Bp be ïleec Tempie toan toegen

___ iiÉnj^omngijban Engelanc, cnjjaec φ. .ïEoseniie

«Êiciieputeecöm/ acii Dm inacquisi Caftei Rodrigo
geöaeu/ ijs geUalgt ütt naecöalgenijeantlooojt:

Je diray en refponfe , qu'ayant confideré les reïte-
lez inftances, faites dekpart dcfa Aiajeftë de la
Grandi Brttagnsj & les Seigneurs Efiats Gtneraux [ìxt
touslespoints) &en faifans reftime, quieftdeüe,
j'accepce ladite
Altirmtivi furi ^/implemmt y comnie
Γοη me 1'a propofé.

De mefmeje declare, d'avoir accepcé la Trefve par
tousles Mois de
Mars Avril&càe ΛΙλ; , & de plus fi
avant, qu'ilfera neceffaire pour la conclufiond'une
raifonnable& ferme Paix, commele Traiéìéraen-
tionné la continent,

Έη troifitfnu lieu, je denomme Ie Sr. Baron de Ser-
gtyckj, ChevalierdelOrdredeSt. Joi/nw, Conieiller
duRoyau Confeil fuprème de
Fhndres dth Royale
Perfonne, &defesConfeilsd'£ftat j ScdeFinances
dans ces Pais, pourencourrieren la
ViWtd^Aixla Cba-
pUe, craitccrSc condurre de Traidié de Paix.

Et afin qu'on puilTe faire confterlapart ouil con-
viene, j'ayfignélaprefentedemamain. ABruxelles

J ay _
Ie
qaatritfme Mars i66%,

M. de CASTEL RODRIGO,

Slift fai Ijttt op tot amb3oo?t fcggen / bat / acconfïi
iïeceenljebDcniietie oeciticcecöe iHfianttcn/ toegeniS

fgitiBaiefleptljanGrooi £ritrangien, cube üe ï^ce^
Kti i§tateu<i0cnci:aelgcbaenopaUcbeboo?rj ©0111=
ten/ eitbebefelbe be|)oo?lijcft clitmewnbe/acccptece
jcö öe mcecgefipbe Stltecnattbe / puec enbefimpelijcft
gdSicftmeii Dp DefcIUc toou^gcllage» Öeeft·

„ Silfooljccölace icft oocU ben Ccebcii aengenomen
„teiiebDcn boo? be
tftele iBacnben uaii iBaect/
„ 2tp?ti / enbe JIKap ; enbe lüüijbecs / tnbicn
't noobtg
„ral5jjntotöeconclufiebatteene ceöelijcüe en toafie
«©?eebc/gelijc&'t meecgijemclbe (€cactaet befeibe
continuecct.

» €nbe ten becbe / ttommecetcBben 25acon
„ öe Bergeyck, JtlbbeC ban b' ban St. laques,

„ïSaebtbanbenöiinmgl) inben ^ogen ilacbt ban
«©laenbecen ban fijn ïaöiungölijcftc ^erfoon/mbe
5j fijne Saben ban ^Staten enbe Jpinantten tn befe
„ bedanben / tot bc bp - een - itom|ie inbe ^tabt ban
j, ^ix de Chapeiie,om i)et (Ccactaetban ©?ebe
tüjeU'
» pen negotieren enbe fïunten»
• »€nbeop batmen Ijct öeel ban befelbe/baec't
„ noobigi) fai jijn / moge boen blijcften / Deb icö befe
„ tegentooo?bige met mijn epgen Dant onbccteecftent.

Tot BluSsidenvtirbitnden M&trtfe^bim honiirt acbt

M. dt Cajltl Rodrigo.

«Snfijn puDlttguebccftlacinge toasS;

Francois de CHoura Corteval, Mar^
quis de Caflel Rodrigo &c. du Confeil
dEflat du Roy^fon Gouverneur & Capi-
teynGeneraldesTais Bas i et de Bour-
gogne ύΌ.

AYant efté requis par reïtereez inftances de la part
deii Majefté de a
Grandt Brttagni, & des Sei-
gfleursEftats Generauxdes Pr'vinces Unies, de
manifefterle jufte defir dont Ie Roy Monfeigneur eft
portë pour vne bonne & raifonnabie Paix, & afin
delepouvoir condurre devouloir condefcendredes
afteuren une Trii/i'
Gtnnalc, par mer& par terre, en
tous endroits par tout Ie mois de
Mars indufive, pour
difpofer Textenfion de celle du
Maf, &plus avant, s'il
^roit neceflaire, cn Ia forme qu'ileft contenuau
VI Deel,

Traidcdela Liguefaiteentrefa Majeftè de Ia GrW*
BrttagHt, & les Hauts & Puiffances Seigneurs les
Eftats Geniraux, & defirant de cofté de dounertoute
les preuves imaginables de deference, eftime, con-
fiance, &amitiè, qui font deües aux bonnes inten-
cions quefadite Majefté de la
Grande 'Beta^m & les
Haucs Puiffants temoignenc pour Ie plusgrand bien
&la coni'ervation des Pays& Eftatsdu Roy Mon
Seigneur; jedeclare parcecte, que j'admec en fon
Roy al nom &defa parcladiteT«i/i&CelTation dMr*
mes propo/ees, àfgavoir, dès maintenant par tout
Ie mois de Marsj pourlapouvoirextendrejufquesau
dernier du
ΛΙλ/, & plus avant, s'il eli necelfaire, en
fuitedecequ'aeftèarreftèenleurdit Trairè, autho-
rifant par cette, aucant qu'il fera befoin les Seigneurs
Miniftres defa Majefté de ia
Grandt Bmagnt, &des
Hauts & Puiil&nts Seigneurs-E^w Ginem»* des Pro-
vinces Unies , qui ieronc en Ia Cour de
Tranct, a ce
qu'en vertu de cette ils en puiflènc faire confter, &
en fuiteadjufterla Cortclufion, & promettre l'ob-
fervationdeladite
Trive, δε ceffation d'Armes .· Ea
foy dequoyj'ayfignéla prefeme de ma main, fcelée
du zeel des mes Armes , foubfigné du Secretaire
d'Eftatdu Roy.

■A Bruxtllts It quatriefnu dt Hars mil βχ ctnt foisant»
buiü,

(L.S.)

M. de CASTEL RODRIGO.

Plus bas
Miirr, de Galaritta Ccarii.

Don Francois de C^oura CortereaUMar-
quis van Caflel Rodrigo, é-c. van den
Raedt van State des Koninckxi zij»
Gouverneur en Capiteyn Generael der
Nederlanden en van Bourgoignien &c,

τ 7 Erfoght ge weeft KJTnde door gereïtereerde inftan-
y tien van wegen fyne Majefteytvtn Groot
Brit-
tannien, en de Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde Provinciën, om te uytten de rechtvaerdige
begeerte van den Koninck mynen Heer, tot eene '
goede ende billicken Vrede, ende ten eynde om de
lélvete konnen fluyten , van nu af te willen confen-
teren in een gheneralen Treves, te Water ende te
Lande in alle Gheweften, voor de geheele Maendt
van Maert incluys, om te bereyden d extenfie van die
van Mey , en verder , by aldien noodigh zyn , in
voegen als in't Tiadtaet van Ligue tuffchen lyn Ma-
jefteytvan
Groot Brittannim voornoemt, ende Hee-
ren Staten Generael gemaeckt, ftactuytghedrucktj
ende begeerende van defe zydealle bedenckelijcke
proeven te geven van deference, achcinge, vertrou-
welijckheyt, ende vrientfchap, de welcke behooren
tot de goedrtneyninge die de voornoemde zijne
Ma·
jefteyt van Groot Brittannien en haer Ho, Mog. be-
tuyghen voor dehooghftewelftant ende con fervatie
der Nederlanden ende Staten van den Koning mij-
ne Heer, foo verklare ick by defen , dat ick in zijn
Koninghlijcken Naem ende van fijnen't weghen ,
den voornoemden voorgheflaghen Treves ende Op-
fchorflinge van Wapenen aenneme, te weten van nu
af aen over de geheele Aiaendt van Maert, om defel-
ve te konnen uytbrenghen tot den laetften Mey, en
verder, by aldien 't noodigh is, ingevolge van't gene
by haer voornoemde Tra&et is vaft geftelt authori-
ferende voor fo veel als noodigh fai zyn, by defen de
Heeren Minifters van Syne Majefteyt van Groot
Brittannien, endevandeHoogh Moghende Hee-
ren Staten Generael derVereenichde Provinciën,
dc welcke in't Hof van Vranckrijck refideren, tot
hec gheeae zyinkrachte defer d»er
via konnen
mtt dota


-ocr page 801-

770 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ié68.

doen bJijcken , cnde vervolgens de Conclufie adjufte-
ren, en d'obfervantie van den voornoemden Treves
ende opfchorflìnge van Wapenen belooven. In ken-
nifle van'c welcke ick defe tegenwoordige metmyn
hant hebbe geteeckent, bezegelt met het Zegel van
mijne Wapenen , onderteeckent van des Conincx
Secretaris van Staet.

Vyt Brwffcl dtn vierdtn Mmt fefibiin ionJtrt acbt en
fifiiSk

(L.S.)

M. de Castel Rodrigo-

Lager

Min. Je GalarettaOcariX.,

^it t!S tetHont booi Baec aen ®?attcftcijc6/
„ lanïit alö öifeti ^taet gccommuntceect.

Snfflcu. ®^^^^ Beuningen op Öen tietttieil ^eDjHfli

tiinge toe rpföttaf-fcijepi eOenomen ijeöbenije hanijace l^o.
üecom na ικα. tss flttDeuen baegsi otoec JSotteciiam op jélupss /
Siu"·^'" taiigftii ije ïliuflen ban ©lamöeccn geloopeii. <©en
® jKacaiuiS be Caftei Rodrigo l)aö aeiifcD?ijUert gebaett
om Bent in öc plaetfm ban fijn <0oub«cncment toel te
ïioau-mpicccn/toclcltemct feec cïtcaojbinactfe ùz'
monflcaticban uefpcctcniie gcnegentïjept/ nageltonien

ben Commanbeui'ban St. Donaes tegemoetgeceben/
enbe Ijeeft Oem feec öeufïücft bectoelöomt / enöe boo?i
öÉCSi becgêfelfcfiapt tot boo? l)et boo?f3 fo?t j altoaec
metfjet45uat:nifoen inbe 3©apenen / enbcmetijet
Ioiib?anbenban 't <i5ef£But ontfangen. J|pbont
albaeceeniSatgie gDep?epaceect tot 30» tcansspojt
nae -Brugge enbe b" ï|eec <©cabe ban Brache, be?
toelcfie tn abfentte ban b' l^eec <0cabe ban Zaïa-
zaroobecbejiKilitte in bie ^tabt tommanbeecbe/
neben.0 een ban beï^eecen 25o?gemeefïecsi ban't ©jpe/
toelcïicöemuptbennaem ban ben ^eec.m^acquiif
beCafteiRodrigo, enbe ban be iiegecingije ban't
3&?pe / öebben gecompltmenteert/enbe na Brugge
öBeaccompagneect. m'tupt - tceben uptbe25ac=
cieaenbei&oo?tenban25?uggBe/ iii toebec ontmoet
boozeen 2502gemee|tet: ban't®?pe/enbe boo? ben
ïgeec^eecbenbanbe i^anonicben ban St, Donaes,
tnbemeteengcoot gBetal ïitacolTen/onbec Bet lof'

giban't (©BefcBut «afön Eogement geb?ag0t;ati
aecBpboo^be ^eecen ^o^gBecmeefiecen ban be
^tabtencozpji bertoeHeftomt/ en baec na boo? ben
i|eec25iiT£Bopbart Brugge befogBtijS. ®ot
a®acBt
boo?3Üna:ogBement iif bedelt ^etoeeft een geBeele
Compagnie te ©oet '©eö abontiS isS feec BÈecljjcö
getcacteect boo? b' i|eec <i0cabe ban Brache, bie oocit
inflantelijcftbegeectBabbat BP 3Ün becbUjift' fijnen
ÌÌjupfe toilbe nemem ti^aegiei baec aen b?oegB ban baec
ioectcecftcnbe/ijStoebccuptgelcp gebaen boo? gemei-
ben ecabe enbe ttoee 25o?gemee(lecen ban't©?pe/
Énin'ttipt-cijbenmet Bet loflen ban
't Canon be^
fcBoncften. (€otNieupoortboet aen lanbt fettcjibe/
ijS ontfangen boo? b'i^eec «öonbecneucnnet fijn ï^a-
roffe ; en in 't infiomen enbe iiptgaen met be Cecemo*
nie ban'tltattoninebecbegcoet/enbe alfoo banben
iêpaenfcBcn bobem gefctjepben; flebbenbe ontfangen
allecBanbep?enbenban eec/beleeftBeptenbe affectie.
(Cot ©elicne ia'
Bp ooth boo? bie ban be ütegecinge op
't uptgaen iipt be ^cBupt enbe boo? ben ï^eec «iBoiibeCi
nenr in 't EanbtBupjs / tot (ïjit Eogement gBebelK^
neect/cet0mplimentcect;ênbebc!s anbecen baegBsf
fmo2geniiboo?aebacljten%eec Cioubecneuc f fijnen
ftnpfe met beel Delccftflcpt enbe goet ontBael gctcac=
teect/oo£&iotbe25acgietot (ijn tcanfpo?t sftebeHi-
neect uptitelcpt/ enbe op fön €b. o?b?e met felfig βΐφ=
teciCftotlücBt onbec Duynkercke geefco?têect. CiBe-
lijcfteComplimenten ban bccbjelleftomfl/ ijeeft lip
ooriÉt ontfangen banben ®|eecCommanbein; tot Duyn-
kercken jtnbeban ben eDttbecneilC ban Grcvelingen
Mcfitot Galais; eecffe Sem tot fön graot

gecief inct Dait iSatoflcn öeBDm geaccommobeiït.
f€ot HSortlïccutl ïjeeft öp gebonöm ïi' ^eccc iiectosij
banEibeuf,i)teijmiìj'ca-c0ecft geDaen ban in fyu
Eogementte bectoellcfiomen/enïie öcjS abonti aen
fiin tafel ontBaelt. iBaecalle öefe DelecftDeöen ï)cl)=
lienDaecepnìjegeDatitm&iebanbe Douane tot Ga-
lais, ban De toelcfiejp ï.upïienmet öetcïDi&ewnban
't3^a(Tepo?tbanïieniöontngi) /enbe met alle beleeft
becfoecfi niet tjebben Bonnen obtinecen /batfethj?e
ban fün öoffecsi / toeltiie gebebaleect toacen J'fou^
bentotUenlaten paffecen /en blombecen ( als men
tot Pacösf fpjeecfit ) om alöaec in öe g&ouane geopent
tetoecöeniiiatfjaectenaenften ban Baec intecepins
biffecent moe(i 5Ön. 5©e boo?f3 3Soffef0 fijn öiejs
gebebaleect/enöe alfoobaec in gemaec&te 3lib?ep-
ï^leebecen toierben gebonben / tsi baec ban tfiien ban
'tljonbectboo? Droiöd'Entrée gcboojbectbat/foo
Dpbecfiont/nieutoaii/ enbe blijciten beeb/Doe fcec
berigenc bp be 5Fcanfc baticlijcj: toe - nam / ontrent
ijetuptfluptenban alle iiBanufactncen ban bupten.

Deeft met beel moepten boenacguiefcece»! bat Bent
foobaniglje bcoit$f niet bonben afgebo^bect too?ben/
maec be Ïlïoffecsi fijn öem niet gebolgBt / alss na
bat een goet befeenbe baec / bupten ftjn toeten / bo?gi(e
WgeblebenbanbatDp een ®afpo?t banben |eec
Colbert fonbe uptbjengen.

1658

I^aecbatb'illeecban Beuningen tot Parijs in lött
logement toajï getceben / isf b' i^eec Trevor gem U'

iö.(0p'tgaen ban'tlaetfie 5fa?t bp siays, iss Ijem menbefoecfien/enbeï)pf)eeftrjjn<iEb.benbolgöenben

bagB b^ Contea-biftte geöeben;be becfeéc&ectngB
ban metten anbecen te fullen p?ocebecen inbe geBee-
lencoucssbanBaec^egotiatie met bolbomenfinieri:=
tept/3ijntuflrcBenBaecbol6omentiütfi gBetoeeji.
Beeft fijn €b. fïjne inflcuctie in 't icanjibectadt
boo? gelefen ,·· enbe fijn €b. B«eft Bem becblaect
0ela(lte5ijnfigBtecegulecen naec ben teneuc ban't
i€cactaet;en Beeft fio?t baec op fijn eeclïe aubientie
bpbenConingenConinginne geBabt /enBemiiSbp
fijn USaieftept een p?ibate aubientie gea«o?bcect te?
gBen betf anbecen baegBS na ben mibbagB.03nbect«f>=
fcBen i(ibp ben ^eccetaciiSRompftbjee lange Con=
fecentien getoeep met ben i^eecdeLionne,obecaI
'tgene ban 3ijn anfiructie toaiS / fnllenbe b'^^ea
Trevor con/uncttm be faBen bebo?becen / foo in 'tin^
Itelien enbe obecgBeben ban jijnilSemocien/aIjS in
be aen te (lellen confecentie met be ï|eecen iBtni^
Hecis/omatlebificepantienfoo beel Baec te beter te
becmijlien / enbe te meec na-b?ucrt aen Bafr fel·
licitatien te gBeben. 55en Conintb ijS febect ben
bia· en ttointigBflen bec boo?leben iKaenbt te rug==
gBe gBefiomen banbe i^cancBe Comté/ na batBP
meteen toonbecöaec fucces bie ^?obintie onbec fijn
getoeltBabgeb?agBt/ben negenben bagB na bat BP
in befelbe toaefgeoieben. ^e ba(le j§tabt Dole ijSfon*
bec ïianon aengetafi / enbe ben ttoeebe bagB tot obec^
geben gebtoongen / gelijtfi ootfi al be becbece i^teben/
enbe Cadeelen. |Ben Ban ttoöffclen of bit meec
toonbeclBcbisi/oftofilbitittgeenbanbe ^teben bp
nageen<0ncnffoentoecbtgBefepbt bebonben teftjn;
enbe be!» innacquisi be Hiennes onbec-«©oubecneuc
battbef?obintie/ fonbe geBlaegfìt Beffen w ttoei
^acen geen o?b?eii ban ben HSaceniifbe Cartel Ro-
drigo te fìcbben ontfangen. g&enfelben iEac<iiiii be
Hiennes fiiijft in btcnfl ban befen làoningB· 1®«» «i^i'
meect Bier befe Conqiie^ feec BoogB /enbe toecbt
gefeptbattetocifftboo?'tmee|ïebcel ijj onbectoagBt/
en bat b' eecfle toeleg!) alleen op JSefanfott enbe ^ali»
negi Beeft gegaen ; maec bat be guabe toefiant ban bu
^paenfcBc ben iöoning Beeft genoobigfttottt becbet
te ponfTccen. USen magB becBopen bat fulcjcgeen bec^
anbertrtft ontrent fijn .flaieflcPtjs becblaerbe intentie
fai maecften/Boebjelbe gemerne opinie tee conttat»
gaet /en batter beel teìliióbe sijn bie't berbolgO ban
ben <0O2logB feer pouffecen ; immersi B« i^f^"
Bec / bat men niet tegBenflaenjae b' alceebe UW
baene Conqnefien enbe conbentie tufTcfjen
lanbt enbe ftaere i|o. .flSog. alle meeft mmi
men feetiiecDept sefft / ban bat bi ^painffue tot w


-ocr page 802-

en OORLOG, acht enveertlghfle hoecL 778

iéé8, Biic eensctotiin Conöttten (tallen moeten refolljecen /
ijat men ecötcc met foo g?ootén pebec cnöe ftoflen aljS
optacùepùtom bjoegB met gjoote ïeeccii teoBen
iie ^uaenfcDe jgeDeclanUen te &onnett optcec&en / eiu
ïietioctgDeïneenfeggen iwt I)ctboo?mtti&en38p?tl
fal3ijn·

tooii allentgalben sDecefolbeect
iilaecöcc laten fp?ceRen en btepecin tefïen
d'utriufque
mtentte ban befen Conmcg/ inbten ben m^acQut^
beCafteJ Rodrigo ggebtfijoneecttotecbe tot een fpoe^
btglje en conbe betblaringe totget accepteren ban een
banüe$ilt£cnatiben.

(©püicfetijbtontfingmb'l^eecban Beuningen en
Trevor,boo?£en ejcpjestCouticc ban 3intb)ecpen/
öoo? be
Tempie en Daec J^o. JlKog* 45ebeputecci
ben afgebaecbtglit Coppe ban antbioo^t / 'ttoelcg ben
H^rqnisi be
Caftei Rodrigo aen be ï^eecen «©tìiepiu
teetben boo^noemt albaec gabben boo^gegeben : toaec
op beJ^ecc ban
Beuningen (ïgt) aenfiont!? naec
©etmain geeft begeben / omme met be J^eec be
Lionne baec obec p?epacatotc te fjp?e6en / betoöle ge^
bacateli
Trevor ,inbe puBujcften aiubientte bte
Dp öoenmaelii gabbe niet ftonbenbacecen ombooiaf
metfiemtecontectecen.

^êtbecfocgte^afpojtboojbeCouriec ban meec-
gebagtejgeet matquts be
Caftei Rodrigo totectbaec
op gfjeenjebieect / enbe afgtjefonben j maecb" ^eet be
Lionne (epbe niet pofttifss te feonnen antUMOiben/ on^
tceiÏtf)etaengaenbaneeatül(tant ban Slapenen tot
gcrujïOcptbanbe balte plaetfen/bppiobifte tot Bet
epnbebanH^aect.'oat bat be ^paenfcfie foo Ianni)
Öebtien becfnpmt bte t' acceptecen / bat ben öonincS
feanacöten baec ontrent in fijn gtjegeeltefijn/ enbe aen
. geen boocige offcess gebonben te toefen/Boetoel b'^eec
Trevor fepbe / bat boo? langB ben J^ontncft ban
©jancftciicf» aen bie ban
Groot Srittangien, öab boen
toeten belKlfianttefullenccntinuecen tot get epnbe
ban iBep- ©aeciioocftboo? befen gBefi^btaen be
jlHimdeciibanBrandenburgh, bat totbe lelie giiei
noembe tiibt ben Itoningi) fyn offce)$ ontrent be conbi'
tien ban ê^ebefoubege^nt boen; maer nu begon^
men te bifcoureren bat al get felbe geen engagementen
jtjnbiemen omtncibentmmet foube {tonnen beran^
beren.

3^00? foo be^aengaetgeta^enben ban een pent^
potentiactsi ban befen Comngg na
Aken,toerbtbe
i^eec iKargnijs be
Caftei Rodrigo gier befti&ulbiggt/
batfijn «iS)ccel.febettmeet alsStbjeetoeetfi^ bertoeft
geeft een ^ft»?ttotfetucepa(Tagebanbenï|cetCoi-
berc ober te fenben ; enbe toetbt baet nebeniS aliS een
befect in 't boo?gaenbe anttooojbt ban
Caftei Rodrigo
ggenoteect / batter niet ggenoemt too?bt ben ggeenen
biegptot ^lentpotentiarisi fai fnbbelegueren ,· enbe
niet gefept tommecr befelbe fai bertwc ten/ bupten bat'
menmet en toeet of gp
Cubdeiigendì poteftatem geeft,
^it briert met be eerfie ^ofi bebént gemaecbt aen be
<5cbeputeecbe ban gaeci^o.JlISog. ontrent be iliaca
Qut0boQ?bei^eerRompf;ent!$oocl{bpgem nebenjï
be ï^eer
Trevor een memorie in geflelt om te bebo?i
beren beö l^oningg tφlutteoρbe pointe in't anti
toao?tboo?be3asargutssaengaenbebe3filtematibegei
geben/en't gene toat baec aen bepenbeert.

Don Pecro Regent ban Portngaei geeft aen't ^an^
te j^of boen toeten/ batbieïttcoongcooteceben geeft
om te befibeceren een fïot ban ®?ebe met
Spaignen.en
geeft bnerom begeert batmen ban giec bailbe fenben
laii om tcgelöcSbe®;dïêbanbefe€coonmetSpaig-
nen te Lisbon te tcactecen. €nhe goetoel get bup'
ten rebenenbe apparentie toajs/bat be iSpaenfcge
tot
Lisbon fonbe fenben / om baec met ©?ancft.ri)cii
te ganbelen ,· eggtec om be ^?tugeefen aen be ganbt
tt gouben / i$s tot antbjoo?bt ggeggeben / batb' ^eec
SSiftcgop be
Laon in namaeggfcgap bejlaenbe be m--
mngtnne ban
Portagael, enbe appatentelijcft om
baec faetfien / afó ertraoiirfnaciiS Mmbaffabeuc gebe?

dineert na bat iïtjtft ontrent get ggefamemJecft aen^
oaen tot ©jebe ggelafl fci feomen. Waet upt mentoli
eegrgpen goe raeu fitg get bxctft ontrent be

nocgopbebealfo0menboenocgfetibebatfonbec|^o7'< t669

tngael nietfoube gefloten tDojben. —^

©aec toaren bifcourfenaen 't felbei|of ban bat be
abböfen ban ben i|eec
Pompone upt ütockhoim ,
toebcrom gope gaben bat be €coen ^to«öen ftgg met
befeConingg foube honnen becfiaenj toaeraen bic
Jlofffïggfeecbeel liet gelegeit 5Ön/enbefepben bele
ronbupt/mbienmen^b]e&en ban €ngelenbt enb$
a igooggSloggenbebofl: betacgeren/ -ban tn fulc6en
gebal benConincft jijne ConqueHen onbebommart
bon boo?t poufferen / toat iftefolntie ootb be €ngelp
fcge enbegaecjjiog. fonben toillen nemen,· enbe
toacebitooc6bifcoiu:fTenban%ercnban gcoote «c*
bacentgept/ enbefeer bcbaerbe gerfenen.

g&aec toierbt ggefp?oocgen ban (eer groote nicutoe
3©ecbingen ban ®oet-©olcfi in bienfi ban ben felben
Coninrti/enbebe (Ccouppen bte alceebeop be been
toaren toerben gefept betec bp een te blpben / ató boo?
befen/boo?beflricte(0?b?etegiien8i be ©eferteucii/
toelcbe metgcoote blijbt naergge(]peucttoo?ben/enbe
fonber cenige KemMTieofte tonnibemfe mette boobt
geflcaft.

^et fóofijS tot Sc. Germain, enbe falalbaec b' fl<rt=
Paenbe ^omec apparentelijtft becblöben.

Rqy tres Chreftien.

Le foubGgné Ambaffadeur Extraordinaire des
Seigneurs les £/
ϊλμ Gmrmx desProvinces Unies Stttii^
&Envoyé Extraordiü»dii Roydela6ra»À
Bri- rubati
tagntf ietrouvencobligésdcreprcfenreràfa Majefté
tres-Chreftienne que par les dernieres depefches qui moMt"^'
leurfont vehüs i'jieoirj, il?vitìnentd'apprendreque aeiiDcw
Monfieurle Marquisdè
Caflil Rtdrigt de la part du ^""'«aft
Roy
iEfpagnt, fon Maiftre, aconfenti à hojfatisn ©'"ncfe
d'Armes pour^jTeuretédes placcsforcésjufques àia röthao»
fin de ce Moisdeiiurs, enkforme que fa Majefté

Va fllVn vnnïll Ofvm-Mlir la firt h ^nrrtn^rm^ ^^ OCWiPf*

eftoitSignii

C.vendiuawgta) Trwtti,

KAen den Alder-Chriflelijckfle Kotùnghi

De ondei^efchreve ïxtraordinarisAmbafladenr
vande He

vande Heeren Staten Generaci der Vereenig-
de Provintien jcnExtraordinaris Afgefant vaa
den Koninghvan
Gren Brittiiamm, vinden haerge-
obligeert aen fyne jllder-Ciiriftelijckfte Majefteyt te
«prefenteten dat fyverftaen hebben door de laetfte
Depefches gekomen van Antwerpen, dat den Heer
den Marquis de
€φΙ Rodrigt van wegen den Koning
van
Sfongieti (yn Meefter heeft geconfcnteert de ccf·
fatie van Wapenen voor de fekerheyt van de ftercke
plaetien tot het eyndevan Maert, in de forme die
Uwe Majefteydt heeft willen accorderen naer de
laetfte Velt-tocht van't voorleden laer, doende de-
clareren dat hygeen difficnJteyt en vondtte beloa-
ven niets
i'oDoernemen op eenigheilerckeplaetfea
der Spangiaerdea in de Nederkodea,
6)0 z/ haer
<X.tt Ζ wedeï-


-ocr page 803-

77i S A Κ E Ν van STA E Τ

Ϊ668.

wederzijds ojjligeretì niets c'ondél-àéraen ορί defterc-
kc Plaetfen vanïyne Majefte^t hiér vOor van die zy-
deiri poflèffie zynde, otïederchet begin vandefen
Oorlog gewonnen,door dien daer niet en reftéert als
defen voefftàp tot een vooftganck van eén ac.commo-
detnent, föhet belieft aéhU Alder^Gbriftelijckfte
Majeftéyt de nbodigë ördreste expedierëii, om zij-
ne geféyde Belofte te éxecütèren voor dê fÈéckefhéyt
der overvallen van de voorgenoemde fterkc plaetfen,
Syne Majefteyt wórt feer inftantelijckghebeden dit
ceeckën van oprechtigheyc voor't gefeydé Accom-
modement te geven. .

Cedaen te Parp defen 3. Maert 166S,

Was Getecckent

G, vM Bittniiigtii, Ti ttior,

l^et 9Cnttooti?t bes ï^oningöii ïiacc op toas Dot
iJOlgDenbe:

';6ön Τ E Royaveu Ie ttìertiolre > gui luy a èfté repre-

«mtBoojt JLj iénté Ie trtifufnu de te Mois <par Ie Sri van Btu-
ningi
, Ambaffadeur Extraordinaire des Eftai»
Generaux des Provinces Unies , & Ié Sr.
Trevor,
Envoyé Extraordinaire du Roy de la Grande Breta^iit,
par lequel ils ont fait fgavoir à fa Majefté que Ie Mar-
quisde
Cafltl Rodrigo a.voiten&n eftè portè àconfen-
tir de la part du Roy fon Maiftre julques à lajin
dt Ma«
àia fufpenfion de toutes
mtrtpriftsfur lts {laasfortes y
que laditéMajeftèavoitoffertedèla MöisdeSi/tim-
in derniei· pflant faditè iViajefl:. de vöülóirVpour
Ic bieildéla Paix, deìtìtìiifer dànsles térliiesdeia
premiere offre, & d'eiiwyer inceflarrltnent lés or-
diés auJc Officiers Gêiieiauji & autrës^ qui cöm-
maiident fes A rmes dé nè rièö entiejJièndre fur les
Places Fortes des Èlfpk^óli, jufquesa lafin dudit
JHoiisdé Aiars. · '

LferiiOnfqüélc RöyWóit eu d'offrir il yaflx Mois
cèttë iufpehfion, n'euöiïj aütrè que de donn'ef plus
- de lieti àia Negotiatióndel'accommoderQent,peri-
datìf I%vër fatis qù'àuctìnfe'aàlón dès ^li-itoÈs peut
iltiiierVeiiatohleiefeple^^-^ftoitot detneürèzde paft
éid'àiitieàiafin fu
ìiiois.if jimfti tòuté höuveautè
d!(àSÌa^u;érré6n apportMattffipoUrroidlriiire dans
une'iÌÈgbtìatióhde Pàix,· jé Alàiquis de
€άβιΙ Rodrigo
àrejetté,eèttè fufpeiittpi) duràtìE fix Mpii etìtiers, a
lüétóé refpóndijà uri ElcttéUr dìi St. Empire, qui
la Idy pròpòlatt ,. ^gp ceft'olfré de la iFianCe fé pour'
lOit fairé én TurqÌiÌè j 'mais lion pài pàritìy les
Chièftiéhsjqli'éd ΛΙαφία par dés eöntóür^s&dös dif-
ficUltei afeaei lesméoiês ΐιτί Móiiì( dööfïè témps
dèVóitéftre fi precieuxi ppur tràittéi' J öilt.iiftë con-
fomtóéi inùtilemeiii;Tur jëfetii póÌnt des|>relìtilitjài-
res'de cönvèhir d'un/i»«d'àtìèrnblèé ,; l^s EfpagilölS
pretendane contre cout ufage, & ail prèjüdice de l'a-
vanceméùf de cette Pàix mefmé en tfàittèf là ilegotia-
tionendes Lieuxfortefloignez &horsdelaveuë de
tous les-Potentats & PrinCesqUi yont les plusd'in-
tereft j. enfin les Miniftres d'Efpagne, felon qu'ils
fetvétitle Röy leur Maiftre en diverslieux, fefont,
conduits avecautantde contretemps Scde contra-
diöiori I
ès uftsavec lèSauiresfür cé póiMdë lieü de
l'aCfemblèe, qu'encore aujourd'huy ny noftre Saint
Pèrö ie' Pàpe, iiy fa Màji jiiy les RoyS & Pfincés Mè-
diateufg,ny qui que eie foit, peut dife, qü'il isache l'a-
delFusleuf Vcritable ititèntiöil j Cài-Bumèmè temps
que Ie Mdtqüisdé Ca/fii tórfH^» dit dé^à,'qu'il dit &
écrit cjii'il a un plein fróuVóit- dé twittÈrjàVtìclafecultè
défMtte^er Un autre dans fa place y éè ö5mfjrife,qu'il
chfjifitIéliéii
d'Aiii taCMpêllipöüïy fà^féraflèhiblèé
qü'J! éft preft de s'y rëridrtöu d'y ënVdyifcïfon fubde^
leè'uë felöölaqiiaUtèdëë pèrföfanes qüfifa Majeftè
iiòiàftera póüiflés Pr^lpóténfiairésjqii'ilattiefmë
Dëpütè, à òétju'on dit, lê Cómté
At GcihtMr^i pouf
àller àUdit
Ai», li Cidfitlè quàtid il a Γςέα qüe le Ròy
HVbif'nbMrtiè le Sr.
CélhH, poùr léquëllëNotìtìè de
fa &ihtetè luy a d6m"àndè des Ié
guattrtitfmt de l'autrè
Móis Uii PaCTepòirt, qüi n'àriiVé póiiit dàtìs le mëfmö
ttmfs que kt autres Miniftres, qùi font à ^drid, &

parcònfequentàlafouicédes refolutions délaCou-
ronhé d'Efpagne difenr publiquement &efcrivent en
toüs lieux que le plein pouvoir ,qui avoit efté addref-
fé aumoisd'AouftauditlVlàrquis, nifubfi^ifus Wy^
lotigtemps , veuqu'ilne luy avoit efté envoyé, qu'à
l'occafiondupaflàgedu Sr.
l'AbbéRoffigUofi, Nep-
veudefa Saintetè aujourd'huy Cardinal, qu'ilsre-
conrioifleht poùrfeul Mediateür,leiir Reine fl'ayant
acceptè autre interpófitiön, <|ue celle de fadite Sain-
tetè; én outre ils adjóiiftent » qüé lèdit Mirquiseft
inexcufabled'avoirchoifi&nommèlà Ville
i'AixU
Chapilh
contre fes ordres, & contre la Deckràtion,
que ladite Reine avöit fait taire à fa Saintetè par le
Marquis ii'jiyïer^afoh AmbaffadeUr, auquelmefme
elléaeiavoyè depuispeufon vcritableplein pouvoit
qü'ellè ne traitteroit jamais la Pàii qu'à
Ronu,^ Vtnifi,
ouaux Pfrenèes, & il y a auifi une Lettre du Cardinal
Vicihti, Nonce en Efpagne, què lè deinieì: oidiniire
de
Madrid a. ponè al'Abbè Vitoj chargé du foinde·'
affaires du S. Siegeàuprèsdu Roy, par lequel ledit
Cardinal luy confirme, comme une veritè dont on
ne dolt point doutei, que lés Eipagnols ne tfàitté-
ront qu'à
Romi, & luy marque mefme li particularitè
que le Cardinal
d' Arragon{leqaeì êftdelaj«nSfl&du
Confeil d'Eilat ) l'eftant allèvoir pourluy dircla-
delTuS laveritable iniention del» Rêine, avoit ac-
compagnò fes expreifions des grandeS plaintes detànt
des foi-tes de fflarches que le Gou verneilr de Flandres
faifoit contre lesfentimens &les ordres de ia Maj.

Il eft cependant arrivé, pendant tóutescesinCefti-
tudes des Efpagnols & leur alterations eftudiezpùur
s'empefchör detraitterquele refus conftant dudit
Marqiiis pendant fix mois de la fufpebfion qoe Γα Mi'
jeilc Jiiy avoit fait offrir par un Eledear de l'Empire
a coullé aa Roy fon Màiftre là
pnti di la Franchi Cern-
ii,
qa'ilapfi mettreen pléine feareté darant toùt
l'hyverparle fimplc acquiefcement, s*il Tavoitfait
plutoft, qa'il donne aajotìrd'huy à ladité fofpeùfion
pDur lemois de temps qui reile jufqueià lafiadé
Màrs.

Màis éotnme fa Majeftg àiiifi qu'il eft retfiarqué cy-
defliisen olftant laditè
fitf^mfm d'intreptifes , n'aVüit
autremotif, quededonner parla
Cejfatibii dt mm
tioHveantex.plasdelieu ,
& defacilité àTavancement
des negoiiations de Paix, & que d'autre part on vient
defaitàvóirbien clairémentque le lieu de l'affem-
b léò n'eitoit pas mefijie bien eftably, & les Plenipö-
tcuciairës tjui s'y doivent rèndre, n'éftant pas encore
eii màrchéparla fàute des Efpagnols, qui pfolongent
encore aujourd'huy ì'expedition dupaffeportj qu'on
leur àdeniahdé pour loSr.
Ctlitrt, le feul mois de
MàrBj He f^auCóit plusfuffire pour avincer den de bon
daöslesdites negotiations ( cequim'empefcherapas
poartant qoion neiespuiiTe & doive continuer dans
tous les
mois frivans , jufqu'à ce qu'on àit.pa venir
at» bout de ce grand oavrage ) il eft aifé a j ager que
l'iliflànce qui eft prefeiitement faite afa Majeft.d'ac-
cordef ladite
fufptnfm d'mreprifis j ufqaes à la fin de ce
mois, n'éftant pas tafit comme le difcent les dernie-
res Lignes du metboire defdits Ambaffideur&En'·
voyé Estl'aordinatré à tirerdé fa I\iajefté cette mar-
qué de fa
finetrht de fesintentions pour l'àccommo»
dement:, qu'à ttiettreàféureté pou^ ce temps-la
touöes les places de la Monarchie d'Efpagnei ,

Cependant qaoy.q.ueiiiMajeiié cqnnoifleparfai-
teméht.cetté verité if elle iveat bien aVoircerte i«w-
f/rti/4Ì/« pour les défii'sdui Roy de la
Grandt Bretàgm
&■ des Efiats
Gf«a-e»A:d'accorder ladite/Ìt^'ftA"" d'tMrt·
?W/tójafquesà lafin deMrfri &elleenyoyerade ce jour
meiine fes ordres a fea OfiSciers Generaux» toos
àutfeS qifi commandentfes Atmes pour leur drfendrc
U'àttagtìer oa de ftirprtiidre juCquesau dernier jour de
ce mois ifacluflvement aucune Place ou Pofteƒ»(·»>>»
des Efpfagtìols. . , ί ' ■ ■ : ■ j , }

Mais comme en dàs que ledit Marquis accorde le pai-
fdpoiedadit Sr.
Celbirt, pour aller ά Aixla GhafelUilla-

iòitfadieaxqa'ilfemjtencheminpoatnefiirequ ua

voyage imitile,le Rpy defire.que lefd.Snvsn Btntiwgw

m.

-ocr page 804-

1668.

en O OR L O G. acht en n)eerttghfle heek. 775

166S, & Trevtr , feflent icy conaoiftre fans dilay par Ie S.
Tempie Sepaies Deputezdes ΕβΜΐ, qui font auprtìs
dudit
Caftft Rêdriga, fi le plein pouvoir, qu'il dit avoir
fe trouveconfgeu & en telle forme, & en telles tcr-
niesqu'ilsne laiflentaucune douce, qu'oanepuiffe
hanter avecluj'
vallablemem & avecbmnenr, & nomrne-
loent qu'on verifie fi Icdit
plgin pmvoir luy donne la
faculte de
fubdiìtgtr une autre perfonne en fa place j
car s'il na'voit pas certe faailté, on laiiTe a juger quel
fondament auroit la nomination qu'il a flit du Comte
de Ceitimeragi, quelbon fucceson pourroit attendre
del'envoy duSr.
ColbenSc qu'elle enfin auroit efté
la
fcanMettft illu/ìm queledit Marquis auroit faite fi
longtémpsa toutela Chreftientéj en l'amufant/»c/-
mitrement d'un vojage à Aix Ιλ Cbaptlle , ou il n'a jamais
eu intention d'aller &
Jans la S»/fi,envoyant un hom-
mes avec un
pitwnr imigmiiire. Fait à Saint Germain cn
Layeleji*»'Anrjourde Mars i668.

Signé

De LIONNE.

DEn Koningh heeftghefiende Memorie, aen
hem geprefenreert den j.deferMaentby den
Hcerv^n Beuningtn, Extraodlnaris Ambaffa-
deurvande Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden, enden Heer
Tnvtr E*traordinaris Af-
gefant van den Koningh van
Greit Britttumien, by de
vrélcke fy aen fyne Majefteyt hebben doen weten dat
den Marquis de
Cafiel Rurfr/^eeyndelijck is gebracht
te confenteren van wegen den iConinghfijn Mcefter
een fufpcnfie van alle aenilagen op de ftercke plaet-
fen rot net ey nde van Maert, 't geene fyne ghefeyde
JVlajefteyt al van den laetften September geoffert had-
de, in'c wclcke fy fijne gefeyde Majefteyt bidden te
willen voor't goet van de Vreede, by fijne eerfte
aenbiedin^h blyvenen vervolghensfyhe ordresaen
fijne OiSciers Generaels en andere die fyne Wape-
nen commanderen tefenden, niets c'ondernemen
op deltercke plaetfendcr Spaenfche tothet eynde
van Maert.

De oorfaeck die den Koningh heeft gehadt het is
*ijf Maenden, defe fufpenfie te ofièren, was niet
anders, als om meer plaets te geven tot de Negoria-
tievan't Accommodement, gedurende de Winter,
fonder dat de daden van Wapenen kondè ontftellen,
den Staet waer de dingen van d'een en d'ander tot
liet eynde van Auguftus waren gebleven j den Oor-
logh brengende ordinaris een^ nieuwicheden in
de Negotiatie van Vrede } Den Marquis heeft
defefuipenfieghedurendefesgheheele màe'nden ver-
worpen» enfelveraeneen-Keurvorftvan^t Keyfer-
lijck die hem die voorftelde , geantwoort, dat men
defe aenbiedingh in Turckien mochte doen , maer
Biet onder de Chriftenen , cn te
Madrid door om-
Wegen en begeerde difficulteyten de lelve fes Maen-
den ( waer van den tij dt feer waerdigh om te traderen
behoorde te2yη ) foo onnuttelijck fyn verfletenop't
eenighfte point der prelitninarien in'toverkomen van
een Vergaderingh-plaets, de Spaenfche pretende-
ren tegen'tgebruyck, ende tot prejudicie der voort-
ganghvandefelve Vreede de negotiatie in verre af-
Eelegen plaetfen te traöeren, uyt het geficht van alle
Princenende Potentaten die daerdemeefteintereil
in hebben j Eyndelijckde Mmifters van ,

▼olgens dat Ìy in diverfche plaetfen den KonioghTiaer
Meefter dienen, haer hebben gedragen met foo veel
tegenheyt, en tegenfeggingen den een tegen den an-
der op'tpoint vande Vergaderingh-plaets, dat he-
<Je»\noch onfen Heyligen Vader den Paus , noch
(yné Majefteyt, noch de Kopingen en Princen Me-
diateurs, noch wie het is, kan feggen, dac hy daer
op haer rechte intentie weet} Want in den felven tvt
flat den Marquis de Ca/ïiif B»i<rij» aen defe Zjfdefeydr,
dathy vplle njacht heeft njet de Jàculteyi vaneen an-
flermïynie plaets teftellen, is beflooten dathy
4ki«
iotilb Vêrgadcringh-plaets kjcftj enfeyt enfchryft

dat hygereet is, fich aldaer tevoeghen,. of een VoU
machtigde te fenden, na de qualiceyt vain Perfoonen
die fijne Majefteyt tot Plehipótentiariffenfalkiefen,
en heeftfclver gedeputeert, loo men feyt, den Graef
van Commnagi^ om na het gefeyde
jI;^» te gaen wan-
neer hywifte dat den Koningh den Heer Ο/ί»»·» ge-
noemt hadde, voor wieden Nuntius van fyne Hey-
ligheyt, hem al van den der voorleden Maendc
heeft een paiTeport gevraeght, 't welck niet en komt,
en in den felven tijdt dat de andere Minifters die te
Madrid zya, ( dien volgende den oorfprocck der refo-
lutien van de Kroon van Spangitu ) publijckelijck feg^
gen en in alle plaetfen fchry ven dat de voUc macht in
de Maendt van Auguftus aenden ghefeyde Marquis
geaddreffcert, allangh geleden niet meer iubfifteerc
door diendefelve was gefonden, rer oorfaecke der
paiTage van den Heer
Abt B-ofpigUófiy Neef van den
Paus tegenwoordigh
Cardinael die fy voor haer eenigo
Mediateur erkennen, de Goninginne hebbende geea
andere interpofitie aenvacrt als die van fyne ghefeyde
Heyligheytj En verder voegen by, dar den gheiey-
den Marquis isfeer fchuldigh le hebben gheko/én cn
genoemtde Stadt iWr<« tegen fijne ordrcs en ceghens
de Declaratie die ghefeyde Goninginne hadde laten
doen aen fijne Heylicheyt de Marquis d'Afio-^ga haer
AmbaflTadeur, aen den wekken fy nu kortelijck haer
ware volle macht heeft ghefonden, datfynoytvan
Vrede wil laten trafteren, als te Rjintm, te
Vmetitn of ·
inde
iiremtn, gelijckinecn Brief van den Cardinoti
Vitonti ,
Nuntius in Spangitn^ die den laetften Cou-
rier van
Mairidvootàen Abt Vibo acht nemende op
de faecken van den H. Stoel by defen Koningh heefc
gebracht, by de wclcke den gefeyden Gardinael, als
een waerheyt daer aen men niettwijffelen magh con-
firmeert dat de Spaenfche niet anders als te Rtm» fullen
traileren ,en manqueert felver dc particalariteytden
Gardinael
i'Arragm ( welck is van de junàa, en in den
Raedt van State ) hem komende befoecken om hem
daer op de ware,intentie van de Koninginne te feg-
gen , heeft ver vokht fyne cxprciEe met groote klacht
ten, van fo veel loorten van wegen die den Gouver-
neur tegen 't gevoelen en d'ordre van hare Majefteyt
dede.

, Ondertuflchen is gearri veert, ter wijl defe onfeec-
kerheden der Spaenfche gefochte twiil in het belet-
ten te traiSeren. dat de vaftc weygeringh van den ge-
feyden Heer INÏarquis duyrendede
fu Ma<.nden de
fufpenfie die fyne Majefteyt heeft do|n offeren door
een Keur-vorft van't Keyferrijck, heeft gekort aen
den Koningh zijn Meeftcr 't verlies van 'c
Trancbt Οι».
te 't welck hy gedurende de Winter in een vollefeec-
kerheyt door een fimplere vreden ftelh'nghe, iohy
die eerder gedaen hadde, konde fetten die hy heden
geeft aen de gefeyde fufpenfie voor een Maendt tijdte
die refteert tot het eynde van Maert,

Maer alfo zijne Majefteyt gelijck hier boven isge-
remarqueert, in'tofferen der gefeyde fufpenfie vaa
aenflagen, geen ander inficht hadde, als daer door
meer plaets te geven tot de cefTatie van alle nieuwig-
heden , en voor de faciliteyt tot vorderinge der Ne-

fotiaiien van Vreede, en van d'anderezyde mqn
laerlijck heeft obenfien dat de plaets der by-een-
ko^fte noch nieten is vaftgheftelt, ende Plenipo-
tenliarifen die fich aldaer moeften begeven, zyn alf-
noch niet op de wegh byfauteder Spaenfche, die
heden noch verlengen d'expeditie van't PaOèport die
men haer geeyfcht heeft voor den HeerC#/i/rf, dc
eene Alaendt van Maert«n kan niet genoech zyn om
yetsin de voornoemde negotiatien te vorderen ('tge-
ne nochtans aiet en fai beletten dat men kan en be-
hoorde de volgende Maenden te continueren tot dat
men dit groot werck ten eynde fai brengen ) het is
lichtelijck te oordeelen, dat de inftantie dieaea-
flx)naaenzyne Majefteyt isghedaen omdcghefcyde
iufpenfie der aenflagen tot het eynde van Maértte
accepteren foo veel met en it,gelijck de laetfte regu-
lenvande Memorie der ghefeyde Amballadeurs en
Extraordinariflc A fgefanten feggen , om daer door
.!€tt3 eea


-ocr page 805-

774 S A Κ E Ν van Τ- A E- Τ

1668.

1-668. een teecken Tan oprechticheyi zyncr intentien tot het
■■ jiccommodement tetrecken, alsom defC; plae.tfén
der Spke
.nrche Monarchie \/0or dien tijde in verfeec-
kerheyt te ftellen. ·, ,

Ondertuffchen hoewel zijne Majefteytleerper-
feftelijckdefewaeïheytkent, hywil wëlfoö veelte
gheval zyn voor de begeerté vanden Könin!gHvan
'crm Brittanniit! en de Staten Generael, de 'gcfeyde
fufpenfie der aenllagen tot'hfct èynde yan Ma'ert't ac-
corderen , en defenfelvèndagnzyneordres aen iijne
Officiers Gineraels eride andere die zyne Wapenen
commanderèn, fendeti, om haer teverbieden eeni-
geplaetfeof verfterckte pofte der Spae niche t'actac-
queeren oft'overvalien tot het eynflevan Màertin-
clufyf. , ·

Maer al is het faecken dat den ghefeyden Μ arquis
'tPaffeport voorden Heer Cs/iert om te ^Jjfotegaen
'accordeerde, 'tfoude moeyelïjckzyn, dathy hem
op Λvegh begaf om een onnodige reyfe te doen, den
'iConingh begeert dat de ghefeyde Heer van
Bmningtn
cn tffmr ', alhier fonder'dilay doen weten 'door den
iieer door de Gedeputeerden vandeHee-

'ren Staten die by den voornoemden ìAerqms Cafltì
^ioiriga zyn of de volle macÉit die hy féyt te hebben,
geftelt is in fulcke forme j en fulcke termen, dacter
geen^twijftelinghen valt, op dat men volkomentlijck
cn met cere met hem machomgaen, emiamentlijck
dat men verifieert of de volle macht hem'tvermogen
geeft van een ander in 2.yn plactste ftellen , wantfoo
hy defe facukey t niet en lieefc men last oordeelen wat
fondament de nominatie die hy van den Grave de
Comirurage gedaen heeft foude hebben, enwatgocdt
fuccesmen van^t fenden van den Heer Cr/ijt-t konde
verwachten ; ende wat foude het eynde geweeft zyn'
van de fchandelijcke valfche vcrichyningh die den
ghefeyden Marquis foo langen tijdt aen alie't Chrif-
tenrijck ghedaen foude hebben, haer ophoudende
met een reys van j4it<ndaerhy noytgeen irttentie
heeft toe ghehadc om tegaen; en in't verVölghfen-
dende een man met een verdichte macht. Gedaen
Se Sf.
Gtmaiu en Ιψ den i. Macrt i6ó8. '

Was Geteeckent

De BI ON NE. '

Siile bit toiüct öao? te ^ett ban Bauningen mfiont
acn ùe Jgeccen
Burgerfdijck eu vander Toght g?fti)?ei

ben ; üacu üp fceoenöc ùat W toel Daùt ontfangeo Jjet
ntibysiljanïieooc&e Doopc üat beHSacguijStot S'ac^
ccptflttc ban öc öeton|ie atltccnattbe sebifponcert fow
ijÉ toecbcn / inacc öat foo lange Die bechlacinglje niet
Oeöaen cn in
authentica forma aen D^ni obccöefoniiett
toa0/ bcfdbc ftclj foubc bebiniicn in een feecjjcodte
pccptejcitcpt.

3ïenljaeu Jlooglj .#03. tiiiic i)iec ncbcnjS gacnDe
(Copie ban ïicinemone/bpiicnfelbenü^ccc enöe ùen
l^eec
Trevor, ej;tcao?iiinai;tsi €nbope ban «Êngclant/
conjuncrtut aen fijn üiaarejïept ban ©jancftciicit op
öen becijen cn
bijfbcn .liKacrt refpectibc gep?efentccct;
mttfgabcris tocgefonbcnb' anttoooJbebp befelbeHaa;
jeflcpt bnec op gegebcntoaet upt ;s» tonnen afnemen/
öat oni bc gemobcecbe oöjectie ban bic USaicftept
te-
oen te gaen / noti) al b?p ecntge pafttcularitcptcn met
ocniclben i^ecc Marquis fuilen btenen gebcmejleect te
toecbcn.

*Oocö toicrbt Dp bc <0ebeptttcerbcnban8aer%.
iKog.bcn iKactiuisi bc
Caftei Rodrigo bccfot^t öefc
felfsi ccfpecttbe ponboicsi té mogen toat nabec cicahit-
neccn ; cn inbien 5P fouben inogDcn öebinben bcfdbe
balabd tc jiin / bat gemdtcn ï^ecc iBacquiiS baetban
totnacttljtbanbe ïBintfleriS ban <!Engeiattbt/ enbc
ban fjaecï^oogljjilSog. tot
Parijs, een «Coppe of
tcfltt nac ijacc Delieben f obccDanbigen. 1

ginfiHcecbc oocft alnotD öpbcnfelbeni^cct M&t'
qui0 om een ^nplicaet ban 't Debjuflc ^fpOD?t boo?
b'ïSeec
Colbert obecgefonbentc bjccbeiv ,

®at oocft gemcltcnl^eei: parguisi Deitcbc

finicmi en fcecïiecen fio?ten bagö / Wnnen bctodcfe be
ÏIccuiSaconbcBcrgeyckltcDopbelDauiielplaetsi tot
A ken fai fionncn btnbcn j of tod bat fonbec ficD aen 't
bectuccii ban b'Hecc
Colbert te becgapen/bcn fel=
ben
Baron ,gco?bonneert moge toccbcn aenflonbtii na
bc boo?f5 öanbd - plaets te beutcccfeen.

3tlsi mebe bat genicltc ïgcec jKacquiSacn Vranck-
rijckboct
blycfienbanifeo?b?c0/bic DP alommetot
onbertjoubingcarmiftitium tot ultimo jiBaect aenftji
nefnlialtcmatibe
<0oubeuneuu0 tnbc jStebcn/citbe
aen bel
^ooft-(©Prtcici:en ban bc iKilitte afgefbnben
fouben mogöen {jcDtot / om alfoo alle ccegtbeecbigBe
niatetieaenftlacOtenbàn
Vranckrijck te bonnen bes
Jgaei' J^o. .iiliog. «©cbcpnteccbc öcÖDeit baec op
goetgcbonben öaecnict tc fcpauccen oin öacc Ji^.
falicntat slEiecDdcnacngacnbcben^?occflc toaec te
nemen alfoo 3puptbeliecEen Babcn/bic tot bedfte
ban ijaec ï^o ,fiBo#?occ0 3yrtgccommittcett/r)abbeit
bccfiaen / bat bc Icctnce ban Ijaec cccciiil tocpnig bifj
ficultcptfoubc binben/enbat bcfdbe nocftal eenige
bagcn in bc ccfumpttc ban 'tboo
?f3 p^occjï bcfig foube
3ijn / foo Ijebbcn jp gcmcent / bat 5? Iiupten picjubitie
banbeboo
?f5factftbcfc Bruffeis tommtffte gelycfees
lijcfi foubc tonnen afleggen.

i^éfdbc Slceccn Ocbbcn ben tijicnben'jS abonbci
Daec noci) tocbec gebonben bp ben Inacquisi cnbe boo?«
oeb?agenbitbolgenbe:

EErflelijc^, dat fijn Excellentie foude believen met-,
tënaldereerften te laten afgaen een Duplicaet vati
het bewufte Paffepoort voor den Heere
Gilbert,'c
(geen fijn Excellentie al over eenighe daghen (foo de-
j ielve aen ons hadde believen te verklaren ) dooreent
expreffe Courier na Vranckrijck afgefonden foude heb-
ben , om of het felve foude mogen wefen vermift^'
'datdenHeerMarquismitshet depefcheren van hec
vooïfzDuplfcaet , dereproches van Vranckryc^ioudti
konnen onrgaen.

Ten anderen, dat defelvc na 't exempel van fijn Ma-'
jefteyt van KrflMciir^ctoockfpoedighlijck foude belie-,
ven, je cloen depafcheerën Copye Authentijcq van de
ordres, die defelve van de ttilftandt van Wapenen tot
ultimo Mairtatn de Subalterne Gouverneurs van de
Steden cn Forten van zijn Gouvernement,ende aea
alle àndere foo hooge als age Officieren foude mogea
hebben gegeven.

Ten Jerditi, dat fijn Excellentie fonde believen aen-
ftonts ende fónder eenigh befcheydt van Vrmckrii'k.^
te wachten , den Heere Baron van Bergeyck^ ce doea'
vertrecken na Ateisti , ten minften ende in alle gevalle
te d^fignef en een feeckeren korten dagh, op dcwelcka
gemelte.Heër Baron fioh ter voorfz.plaets foude wil··
len vinden!

Ende ten wWi», dat defelve ons foude believenté
geven eenige berichtinge op de antwoprde van fija
Majeftfeyt van jVi^by ons op gifteren ü Hoogli
Mog. toegefonden, voor foo veel defelve tot de ref-
pt&ive paiwiirs van ghemelten fijn Excellentie fchee-'
nen eenige relatie te willen maecken.

Wy fu len UHoogh Mo. alhier niet ophóuden met
allederaifonnementendiein de voorfz converfatie
ter eenre ende ter andere isijde zijn ghèbfyyckt, ne-
maer alleen onder behóorlick refped berichte dat ge-
melten Heere Marquis de,.iwrt
etrjli poihdén abfoln'
telijckvoldaen,endc:'lièt'aùplicaet viii het Pafle-
poort,rairfgaders de Copye van de gegev^ ordres».
om aen den Heer
vin Ewiingen afgefonden te " wer-
den ,aeffoiisovergelevért5b[e^^^ ;' ,.

Ende dat nopende hei derde poinit' deielve fijn Ex-
cellentie na veele geihb'veerde diflSculteyten, eynde-
lijck fich foo verre heeftijaten brenghèn, dat den Hee-
re Baróridé
Berreytk^ti'y&etìieaveiribien àigén^^
voórlz plaètfe fónde ^atëH.Vihdert , endé 'dac wy 'f fel-
ve' als e^ formeleVi^iafinghe y^n'dë'vóbrfzfijil
Excellentie aen de Hééi;6 vip i««m»^<n'ibude moge»
overfchrijven ,of iHdléil Wy fóiideii 'mögen oordeclea
dai;défelvéfynExccìleìitÌe ffc^òod£ Haer op fchrif-
telijckfòude beh0ùr& te vèi^klarerii'


-ocr page 806-

en ο ο R L ο G. acht ennjeertighflehoecL 775.

iió8. van ons foüde verwachten een korte memorie emme
__ daer achter fyneantwoorde te kennen voegen.

f nde noopende het vitrdt poindt» dat de ftijle en
pradijcq van alle Negotiatie mede brachte jdat het
(xanitn van de piumirs, als een van de prtlimmiri poin-
ten ter plaetfe van de handelinge mofte gefchieden.

Dat fijn Excellentie de voorfz acceptatie ghedaen
hebbende, men ten minften van deffelfs voorfichtig-
heyt die opinie behoorde te hebben, dat defelvedaer
omtrent van de inclinatie van
Spaigmn wel verfeeckert
was geweeft, dat deiêlve oock meenden niet dienftigh
tezijn,omaen Fr/iwi^^ei;^ontijdclijck te fubbedite-
ren een inftruraent jdat (hoe beftendigh het felve
oockfoude moghen zijn ) evenwel fubjeit foudewe-
fen aen contradidtie van 't felve Rijck ; wy hebben
om redenen, en om daer omtrent oock de opinie van
de Heer
Tempte een weynigh in te volgen, niet verder
op het voorfz poin<ilgeinfifteert, en (uilen nietnala-
ten op morgen't voorlz Duplicaet en de Copie, mitf-
gaders de voorfz fchriftelijcke antwoorde (indien wy
defelvetijdelijck foude moghen machtigh werden)
dooreen expreifeCourieraen de Heer van
Beuningen
over te fenden, ende die depefches afgevaerdight zijn-
de, ons als dan wederom begeven na
Mecbdtn, om
aldaer den dienfl: yan U Ho. Mog. te betrachten,
evenwel met die intentie, dat foo haeft wy van het ar-
rivementvan den Heer
Ifila tot Bntfftl verwittigt
fulJen zijn ,wy aenftonts wéderom derwacrcs fullen
verreyfen,om aen dien Heer de Officien vancivili-
teytafteleggen ,entefien of noch yetstot naerder
fatisfadirie van U Ho, Mog. by gemelten Heere Mar-
quis foude konnen werden geprefteert.

Waer mede, &c.

Ho. Mog. Heercn , &c. Bruflèl den ιΐβιη Maerc fe-
fiiiu hùnint aeht tnfifl'gb,

Geteeckenc*

P. Burgerfdijck* 3^· •"«ai"' f"^*·

<©nìicctuÌTciien ftccftii' SCttiOafTaöeiit: Reede aen 't
iSpaenfcgeiiciftot
Madrid, oocBOjntocccli gemaecfit
timboo?6aec.fllSa)eiiei?tïie Cottingimteöp oefcljitfte
tefielieii/ beceeömenbenijjtihm öie beo? Ijaec ï^o.
IKog.cibechtaebtgOinüttceclimom ùte ïScooninali
(Éccïielücsöepbttcfionrteii pecfuatocn totiet aertnei
itimbatieeuèbei: iCIteniattbe conömenban ©?Eebe
l)p©?artcftcp!hboo?ge(ïagen.^i)nc jlemocte öeeft
rj!> gcaccompagncect met een toijtit - lopigc aenfpjacc^
Be/tn&ebjelcftciip niet alleen Ijet fommtec hanliegci
fejibe .JiBemorte betiinelt / maec ooch anUece pacttcui
laciteptm tee intentie ban iiaec fteeftamge-

roect. <©ogl)tietoölcaen bit llofniet öcb?u!jcftelijcfi
tsf / noti) opt getoeeH iö / bat bc Jioninglijclie ^ecfoo=
nen ftgft in pacticuliece öifcoucfen / fpetulatien/of
b?agen nicttetefpeitibe iSitibafTabeuciS inlaten /maec
alleen een generale antb)oo?bt plegljentegeben/om
Baecbecbere ïïefoluticn cnbe€on(ïbccatieu boojöet
kabinet te betoarcn/cn in ijacen öaebtbaec ober te
laten belil)ececen:iii nopt occafte /geltjtfi ooc6 boens
maelsi/ riietinbefen getoeeefliiS/om eenigöe rcben-
cabelingebien aengaenbe aen te ftellcn ; geltebenbe
al·
leen fjaec jiSajeflept baec naec met toepnigö tooo?ben
leDebelligcn/ be inneclgcftc fatisifattie / bie gebue'
wnbcbesi3CmlJafrabeucö bifcouciS fcHecnte tooheit;
feggenbe / met fonbecltnge aengenaemftept te berjlaen
en te eltimeren be gocbe affectie en intentie bie in Daec
ï|o. Hio. p?ocebucen ontrent bc tonbenicnten ban bie
Sfeonariincbefpeiirbe/enbealtijt ten bollen gebifpo-
«eert foube ?ün / om baet in na ijeöoocen te co?cefponi
öcren/ en tot foobanigi) epnbe fijne ïi?opofïtte met alle
fojgljbulbigliept foube laten nacften.

«©nbertufTcfjen bat Op op alleö be nabece anttooojt
rnbetefolutie banftaec iBajeftepttegftemoet fagft/
ïieefttjp Dier en baec tn'tgenccacltoelbet(taen / bat

fottbctìinggefatiiÌfactteenlw wnt«ntim«nt oDifno^

nten toiecbt / mette Higiie cnbe 3CniantictufT(Sctt
ben ïiiontngöbart Groot £rittanniencn {)aecl|oog{l ■
iBog.opgcmöt; aljimebemette ralutatrebifpofitte
bie tnflcöenbepbebe potentaten totbe gfjemeeni
culle cnbelte banbe €lj?i|ienBept befpeuct toiecbtt
alleen Det point ban foo refolut en liE)ei:ael gebifponeect
tc
ijcbbcn ( gljelücH fpö«t baec nocmben ) obec eenetf
becben öabe engoet/ liet niet na fijne bifficulteptte
binben / en boer ontrem bp cepetitie göeDoojt te toec^
ben/ fletgecne b"3ïmbaffabeuciialtcboo?obecgBe*
cBieben Dabbe / aengaenbe b'animeufe ïtefolutie ban
befenfie en anbecfintii / boo? en al eectot foo eenc tef»
tegcecne te cefolberen.
^Pfjeeft öpben i|eec ^eccetactsi banben $taebc
ban iStatcnaber aengeöoiiben om te mogen becjlaett
toatfjaec jRajefiept (jabMieben te bifponecen obec
eenjjiecfiobcngemelbe ifeemorie/ enbecfionbtbat
men in ben «aet ban ^tate baec ober
btfiü} toatf,
j^iettegenfiaenbebenfiiKtantban OBapencn/
toelcfte
tuffcljenbetwee iàcoonentottet laetftebart
befe iBaenbt gfjeacce(leecttsi gl)eUiee(l/ fooöebbeti
ecljtecbe Jfcanfclje alle acten ban öofltlitept glje*·
b^npcftt tegen't Cafied ban
Genap, jijnbc een paifas
ge ban
CharieRoy naec Bruirei enbeljetfelbe op beti
derthienden naec bat acht a negen bagjjcn baec eecfï
met
vier enbe nabecljant met fes ^^tuclten öabben W
fcDooten / onbcc&aec getocltgeb?acöt»

35e jpcanfcfte lieten beclupben nocDeenigD confi*-
berabel beflfepnin'töooft te Rebben/ en bat totbten
epnbe ben .ijfeacefcïial be
Turenne totDoijayme·
eenige bupfenben l^olcttecen aatgOebamen tuaei.
befetten
Genap metttoee Ijonbect (Solbaten en cent'f
gljc^^iagonbecsf/ iiielben'tmaec toepnigD tijbtjS/
toantben iàoningfihjillenìiebe Itilfiant geneceufie
lijcfi naftomen / beeb öet ben jSpaenfcöen ceftituecen.

föp naecbec 3ilubientie becfocöt bp be «©ebeputeec»
be banDaec ÏKog.öeeftben IKacguisfgöeanti
tóoo?t op be becfochte ejcplicattc banbe belienbc
Alter-
native,
batOpbefbjaecfiepaiSnu albecewtsfobecge*
(laptijab/ toepnicl) ftoacitBept foube maecöenom
ficljopeenbanbe Steeben banbeboo
?f5 Altern»tira
tebetlacecen: gBeljjcfibefelbe öanlïcöbaecopfinai
Inc&upttenbe/ beciilaccbeaen
Vranckrijck tefiillen
laten öeSouben beffelfii gebane congueden.

€nndpenbepet tweede point/ beflaenbeepgent®
loeft in
't erame banbe cefpettibc poHboicsi en o?b?e!ai/
bie ben felbenban ijaecilSaieflept ban igpangien
foube mogen ftebben;^atbefelbe pouboicjï belfpe*
cialijcrtnietentoacencelatieftot beboo?f5 ailtocnati»
be / nocD ootft tot een ]g?ebe bie boo? be ,#ebiatie ban
£ngelandt enbe ban Tjaec J^o. SlSo. foube toecben ae^
negottcect/aibatbefelbegegcben toacen ineen töbt
bjanrteecbeboo?f39Iltccnatibe bp ©iancftcycit nocö
niet geabanceect / nocfj be mebiatieban eenige anbece
Pitncen / aliï alten banben
Paus; Dp Spangien aenge^
nomen toacen.
ISemaec batbefelbelagijengeclaufiüeect infooba^

bannegottatie/fonbec biflinctie ban plaetfe/u_____

tie/ ofte pecfoonen / banbe ilSeiiiateucii beauamelijc&
gecompjeijenbeect Itonbe toecben j en bat
òp btenbol*
genbeobecbobigDtoafïomaenl^aecupt b^elbe pou^c
botc foobanige ectcacten te fubmtniflcecen / αΐ£ί toaec
mebebeflelfjS gualiteptfootot begöebaneacceptatie/
olieibeputattebanben^eec^acon ban Sergeyckfou»
öe Bonnen too^ben gejuflificeect.

naacguiS öeeft boo?tsi feec ge-ejcpofluteect opi
be fucp^infe bp fijn naajefiept ban Vranckrijck ojo 't
•iafieel
Genappe onbecmwnen/ en becfogöt ; betoöl op
'tfelbeCa(leelbefcanfecec|lbent8ienben befeö bes
goH Babben te canonnecen/ en fifici geïj?^ ötec baget»
na bat fijn jUSajeHept ban
Vranckrijck acnbc ^eecett
ban
Beuningen enbe Trevor becïtlaiert Bab / ban albe=
cept!iacnfijncefpe£tibe<i5oubecrteuc0enbe o^ffiicieciS
o?b?e!i afgefottben te fjebben t»t obfecbantte banbefeli
be €cebe)ï /bat Daec^o. iBog. nebenss ben Sonincft
ban
Groot £rittannien( op toelcBei^ ïntet^tte bett
pacguijf ben boo?fj ebeji eniw al(e Iwcöae «iibii
■ · tigi

i669


-ocr page 807-

'770 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ifênijflöaengmomen ) ootft i>'attataue enöe
—— ctngöe Jjan 't fetoe Cafleel/ ató «n iKanififl attentaet
teoeiW üe ljaflae|lel0eu iCtebesf / öoo? «©(Tieten
ban Baec iKintlïerjS aen
ü^of ban Parijs, fon--
beöelfcbenteöopurepam'en. ^pijebben aeiigaenb?
Detciclic/fl)ii<em«e«tteboo?ïie ijoojfs naìicc m-
(laratiebciianclit.

èrtile nopenöe Det tweede, ijetotjl fp uptbe ptf
aliatile btfcoucfìen ban ben iHeec
Tempie toel Dabben
ftonrt«nbemer£iien/ batgeinelöe ilacqmsiniettoel
tottetgeben ban toppe banùebosjfe fijnpouboiciSte
fi^engen foube5i)n j enbe bat baei'out oocft ben felben
j^eec
Tempel ongenegen toass/ ijmnabeboo?f5P?ei
ferttattébpBentop'tboiiifsfubieagebaen/ benfelben
Mcwfj betbec tebjingen: footieùDenfp tttebeboo?öte
tijbt met be toefeggingö banöe boo?r5 €)ciractm öaec
laten becgertoegtjen/ enbeijebDenaengenomen/ aen
ftaec ï^oogfj iBog. enoocft immebtatelöcS aen ben
ban
leuningen obec bebiio?fjfitt;p?infe ban Ge-
eappe
te fcöjöben. jSacc't epnbtgöen banbe boo?f5
iSiubierttfe/ pbbenjpben ï^eec
Tempel tn bebencs
ficngegeben/
eerfteüjckj (©fmen niet aen|lont$i een
Couriernabe ilcewn
Trevor enbe ban Beuningen
6eOoo?l>eteöepefcI)eïen / tenepnbe befelbe ban't ge^
pafTeeïbeinbcbciojri ^Éubientiegebient foubcnmo'
Ogcnjijrtj enten auberent ofgijetöc&ectoijjS b'J^eec
.#atqitt;öalle fijn booigaeitbe antbjooibeit DabgSe^

Sebeningijefciiitfte /oocfi niet Befjoojbe becfocötte
)0?ben/ om oocft befTeïfsinaöei; «luctbatie/ aïSf feec ef=
fentteeljijnoe/ljaecfcöjiftelücfitebnen berfjan repc-
l!en:bo(i)l)eeft ijp l^ecc Tempie gfjemepnt batmen
mettetaffènöen ban een Conctec foo langö befjoajben
te f npectebetren / tot bat fijn «ËiKelientic be boo?f3
ttatten upt beflelfiS poubotu gelebect fonbe
ftebben ;
cnnopenbeöetttoeebe / bat ijp Tempie, figïj
baecontcentniet fanbefsjinaltfecen/ öoetoelbefelbe
fepbe / batmen met be booif5 monbelinge beclilacing/
banbe 3|eec|Bacquisi/toel fattófattie fonbe fionnen
nemen.

i^iec booten tn^pange gcfept / batmen botö
geemenai^ebeclanbtg^abtfjabbe ben
fi?inteDon
Jeaa j
öegon b' apparentò ban be cepfe ban Don lean
d' Auftria tta be ^paenfelgebetìanbefeec ttoMeïatö-
tigjj te too?beit / of toelgantsi
te becbbjijnen ; enbe 10
boen öetooggetoo?pen getoojbenoïjb' i|eec Admiran-
te van Caftillie, Prins van Parma,
bte «Öenetael tSban
ine iïuptecpe tot
Badagos, be Conneftable van Caftil-
lie,
tegenb»o?bigÖ ®ice-ïEïop ban Gaiiden, ben Her-
, toghvan Veraguas
,<i0ienecaelbanbe©IoottotCadix,
enbin
Marquis van Seraibo ,boo? befen ©beclhn
^talmeelfec ban
Don leand' Auftria, en&eOowbeci
neut ban
'tSafteel ban Antwerpen, ben ®itul boe^
cenbeban Sïbmicaelinbe ^paenfclie iSebeclanben /
om in fulcften gebal fiet <©oubetnement een ban be
tooö?f5 %eten op te b?agen. €n febew bat öoogD - ge-
nieltenlleecDon
leans cepfe/alsS berbtoeen/foube
öit^ofmétbiegèbagijten om gaen/atöof bienfiig
toass bat fijn i^oogijept
upt Madrid bectcetfeen fonbe /
of ftfioon banjijn jijbe bate toenopt grootè genegent^
j^cptbebonbeii tjs.

g^en^gtoeebfcOen <!fnbope iieeft tn Jpc6?uarp fijn
ainbiemfegcljabtbpöaec USajeflept be Coninginne
ban spaignien, ertbe febett alle be üeecen ban ftet
iöÓMbeénentent enbe ben ïïaebt ban j®tate toefen oe;
fwÉRetti Sebbenbe albooten ten refpecte ban ben ^taet
aen ben SCmbafTabcut Reedeb cerjle ©ifite gege^
teny foo tóel incognito ban ffin ?ïubientte / atiiöaec
«aeri itpaer op ben gebatgten ^mbalTabeut; na beijoo^
mj ftetttoobtge geeft tn ac0t genomen.

■^eria^'aÖfTortbenCbelman bpbe ^^eecenöem;
énbeatiteré ®£i?iten ban?®uptf[anbttttet öaetfcöjö'
betti^aertöaeF H&aiejlept/ om be faetfi tuffÉenbe
ibwejötóonen/iïfbiiimmi^ban
Madrid mft ant=
tooog bKbêf af - gebeetwsfit na
Parys.

Bai^erfdHck ettB? vander Tocht, «©ibC"
t>MIK««;ben ban befen ^aa mtamen toebet tot Bruffel,
ï^cnfefiïittbecfogöten jp'llübtenttc Dp ben |©ac=
tiui^i dliStoanmeifgaa ηοφ f^m ebónbt in

Ijaet Eogement i0 fiomen binben een ^belman ban igg»
fijn €)ccel. ben ||cer inacquisi be
Cartel Rodrigo ,bie - _'
naaflegginge ban t o?binari0 Compliment/ Baec ^
upt fijne» naemficeftaeiigdiobcnfoobanigö een upt
totljaec lubientie / aijï jpfelfjï nae ijaet befte tomi
mobitept fonbe toiUen bechtefen. «Enbe jfjoetoel fp M'
gensi be
bien -feance tcacfjten be «Slectieban bien tijt
aen toelg|)emelteەcel. gebefeteett te laten / foo is
nocDtanjs ijaec 't felbe aljï obecöjongen getoojbenj in^
boegen bat f^ ban Baec bechlatenbe / fepben / be eetfte
«pee be befte te 5ijn, öienbolgeube bat fp geceert foui
ben 5ijn bejs anbecen baegljss ten töten of elfnp*
cencefpectibeaentoelgem.Ciccellemteteftomenafiegi
gen. jBaec op ban tee felbec upre boo?benboo?fj
«Sbelman met be Jàoetss ban fijn €]ccel. upt jjaec
Eogementtel|obegeb?agljtfijnbe/ öeeft befelbefijtt
<e]ccel.ljaecal0boen met alle bebenchelijtfie tibili^
tept ontfangen / enbeboo?tii begnamen tijïJt gegeben/
ontmei)aecbolgenìeiDaec;^o. iHSog. intentie tccon=
nen ejcplicecen. Ep öebben niet onbeclaten om boo?al«
leimagtnableraifonnemententoelgemelbefijn^ictel.
te boen begjijpen / bat befelbe tn be tegfientooojbigSe
conflttutteban tijbenenbefaecften/boojbe confetba^
tie ban be j^paenfcDe i^ebetlanben / boo? Qet intecefi
ban fijnen iSonincfi / enbe boo? fijn epgen êiorie / niet
beter ftonbe boen/ban te atcepteten een ban be
tei-natiben / bie öaer l^o, siKog. na bcle aeng^etoenbe
tntlanttenepnbelijclibanbeniSontnglj ban ©jantfi^
tijtB/ alSÈ bejESfeifis upttecfle intentie fiabben getcocfeen j
enbe bat befelbe acceptatie oocft foube beöooren tcfijn
5upbei· / enbe niet gïjebjouilleett itiet eenige ejcceptie
ofte contra - flipulatie : toaerboo? be mefueejS ban
r!jn|Baiefteptban€ngelanbt/ban flaecèo. JlKog.
en ban alle anbece ^^incen en Staten / bte nebenst
befelbe foube belieben te concurreren / tot 0et betoufle
goebe toerc6 gebtfïoceert/ofte be aenflaenbe ^egotia^
tte biucïjteloosi gemaeCnt foube 6onnentoolben.^p
Sebben öaer ooife gljeejctenbeert ober be Slrtifiulen
banöetf^ractaet op ben artjt en ttointigfifien gia?
nuarp jrógft- leben tuffcfien ïioog0 gemette fijne .fla»
jefteptban€ngelantenbe&aetio. Ifêog. gefloten/
enbe aen toel- gemette fijn €]ccel. baer upt te berfiacn
gegeben / ban toelcfte effecten öet accepteren ofte liet
bectoecpen ban befelbe ailternatiben foube Ronnen
toeröen gftebolgt} enbe bp bf e octafte ficac8t«lijcii baie
op gcb?ongen/ ten epnbe Op befelbe fgn «ÊFcell. ben
tgbt gïjemefnageert /scnbe ijoe eer Boeiebet een goe»
be enbe catijegoricguc becMaringe afgegeben mociite
toerben. g^p' fjebben oocB met geen minto emfi βοη^
fifleert/ten epnbe toelgöemelbe fijn €im!i foubeflii
Iteben aen te nemen ben iCcebeji bp ben 3Soningl) batt
Vranckrijck, al eenige maenbengöeleben tot Ultimo
Maert
gep?efinieect / enbe baer toe geapoltceert bein^
grebienten banbeHSilTibe bpbie ifêajellept opben
feven en twin-igften ïtec boo?lebe maent aen 8aet3|o.
jlSog. gefcli?cben j gelijch jp ban nocB epnbelöcft Befts
benberfogBt/ bat befelbe 5ίίη «ffwellentte fonbertijbt
toerltesi ftgi) joube gljelieben te bi;rhoegBen tot
Aken,
oftoelbieJ&oflboojeenanber pcnipotentiariii ίίφ
terbooifsplaetji foube bonnen binben: omalfoo oe
praeiudia tot een ©?ebe · Banbelinge te entameren / en·--
be alles bp te b?engöen't geen tot be acceleratie batt
foo goebé enbe falutatcefaecfte foube fionnen bienett.
«inbe om ten refpecte ban alle be Eeben ber booifcBiÊ«=
be ^?opofitte / afte fnijben alle be SBrgumenten bie 5P
meenben bat toelgemelbejiJn <i]ccellentteBaertoijbfi

banjSeceffitPpt; enbe berfogBt bat befdbe 3ίϊη<ί|:''
tellentie jttet fonbe beiiebensöne gBebacBiente arre^
fleerenopfacfScnbiegBebaen/ enbe alfna gBertoe(®=
faem feeiiacaöcl toaren / maer bat befelbe alle anbece
confiberi'iienfcponereitbe / figB aHeenfn ftjneberBte^
fingBe bcimjbebooitefteuen.'ofipet beter toai bwi
geni! be a««raebtnge banben i^ontcfe ban
Groot Bnt-
taniiien, ban Baer enbe bet feiber «^eameer^

b«n0/ be boo?f3 3iÌternatttìeeefoUtifeaitipÌe«<t^
enbe alfooY ofte fisböenseti fewftiw / of toa

-ocr page 808-

en OORLOG, acht en'Veertìghpe hoecL· 777

cêtt öoiJcbattiiat®artöpeban SpangienBcatrjtelöcft
fouùetoeriimijecjlcwfet: ùanoftjetuetectoa^ alleen
albe foitöecappacÉnttc ban cintglj ^ccoucsi ben <©0?
Ioa0 tesenjs benjtomina üaa
Vranckrijck tc continue-
ren / enbe om pacttnacttec een Blepne ginjucie te toil^.
lenrebcngecen/eenswotec enbe fenftbelbec teont-
faitgen.

3©el-0rjcmclie fïjn Cjccellentte Deeft/ ntetDupten
bectoacljtinge / (ïcD iJte»; op oeeteoccct in een feer
opeceuii öifcoucsS j enbe na befftDepbe ejcpoftulatie
tegeniiùe ^canfclje ^?ofeïmpcen epnbdtjcii nijcant--
teoo?bti tati)!» nopt ongöenegentoasi gljeUTeeilben
Tretfes Oitt tenemen/ maecuatbe felbe nopt toa.ë
Doo?gi)elKntien/ boo^begfjeneöietjemöefelbe/ ofte
aliS |j^biateiit0 / of als «©etntereffeecDen Deljoojt
iiaöbcn öoo? te ITaen ; bat (jp niet alleen genegen toasi
Senfelben
Trefves tot ultima Marty, maectoeltOt
öen laetflert May, Jjaec aen bolgertüe acn
te nemen.

aengaenbe be Aitemauve, fijn ^ïtellentie
mofie feggen/ batfp (ï^eecen «©ebeputeecben ) be
toacen / bie gem be felbe Dabbeil boo^gefjouben j
mgeljjcftbeniöoningban
Vfanckrijckbelemaertben

tabae gefjab ornine ftcöobeciieboojfj ^itènativete

ebenc&sn/ batooc&metgeeiiceìten Bern ggebergfjt
ftonben tooiben/ omfïtiifbo aenfiontji op eert faecfte
Jaan bat getoicöte te betftlacen.

5l>at Ijp toel toa.ö oBemunieert ittet een pouboic oitt
ficB met
Vratickrijdk te mogfjen betgelijiften/ maec
bat't felbe getelieingeettbJêfenbe/ a
des Cohdirions
equicabies& honcftes ( btttoatenfunepfjOert tooöi=

ben) aiiSbJcfenbenocO eeclijift notljeqnttabel/ ntet
8etboo?fcO?ebe poubotcuiet foiibe ftonnen confili eréil;
ïtatöaecomme ben tpöt ban ben
Treves nooifaècliè^
lijcfitot
Ultimo MaybienbÉtetoecben gep?àieil0éect.
«gnbeinbten
Vrancfcrijek baer toeniêf foltbehjitlcn
cefolbecen/ bat men öan toel ölflecliic&fauïiêtiDtttteh
ften / bat 0et booi- (lellen ban öe felbe
a itemat i ve niet
anbecis err öoas / al0 em puee ilUifie / enbe geenfinbfsf
sBetfaen mÉtintentiÉ ombaécopieöjiiiett fliiptcn.
^eggBenöé / bat bie geene/ irte pemant af-fmjötop
feecfieci p?eferttatie / m competenten tijbt om té mo^
genbeliDerecen/ tocffnootfaecReljjcii opbèfdbe p?ei
fentetieWet toilOetcatteten. ïDataeneaertberjct ùf=
fcjjicftefttiàheenf ^lertipötinttöti^nft Aken jftjibàec
ioe rtiét örtöétiegert toag / «emeec
m Bp mepntìe dl·-
boocensS beif^ecftett te muiten fijn op toeltheti tijt öen
lltOttinRftbAti
Vranckrijck jtjit lifgefàttten bettoactss
fouöett iüillenfettbert; toaecbön fooOaeflBeniKert^
nilTe fonbe gf)egeben 5!ίη ! BP niet foube martcquecen
m upt ben ttaem ban frin Koningo tübelijcB bie poft
te boen hjàéc ttemett» ©etfbechenbe ban epnbeliicft /
bat/ alfoóftaec pjopofitieftabbi becbat betfcBepbe
tonfiiieröMe ^cHÉulert /öatf\i be felbe àen fijn
fcBjtftelijcftfouben totllen obeclebecen / «ibón oocB
Èaecop ficBinfgöclöcji; BpgBefcBjifte te Bonnen bec»
Blaren.

EpBeböen/ nopenbe Bet aerile poi nt, fijn €jecel.
fiebartcftt hoo? fijne openBdctiglje toefleminingBe ban
iienboo?f5 Treves, ebocB Jjaec Öp geboegBt / bat
fijn dicceli, niet en beliefbebealcEebe gBeacco^öeecbe
(lilfiant tot
Ultimo May te tünben aen Bet Armi-
ititium
, 't geen Bp pjolungatie tot ultimo |]®ap nocB
fip
Vranckrijck mfl obecgegebenfoube moeten too?i
iïen / maer bat be felbe bie ttoce tijbén banbe anberen
fqpacecenbe/ beeecfle a&folrttelijcB foube Beliebente
amplectecen/ enbebeupttoeccfttngBe banbe laetfie
aenöeboien iaeten aen bie gBenebtebpbetefTatieban
toebeciöötïiBofiititcpt fooDoogBUjcB toacen gBein^^
tereffeert.

«enbcaenöaenbs Bet atfcptcren banbe 3iltematibe
Cerepliceert/ bat beneceffitept getooon toaiSbcÌefai
ften eeclgcli enbe equitaliel te màethen / bie anbecfirttiS
Bupten be felbe nootfaecfielöcBBept foo Beel eeclijcB en
cqiutaöelnietfoube3tjn; bienbolgenbe foo fijn iEïcel.
öte bjöo?hen ban fijn pouboic beliefbe te compaffecen
met ben tegenbrooilJigen toeflant banbe ^eberianbe/
met be gcooteabbantges ban be IFcanflcBe a®aperten/
iiatb^n mogBelijcB beconbitie banhoneAe βηφ;

equitable inflethoo?f3 fïjnpcuboicgcinferecrt/ bols 1668,
baen enbe gepucificeectfouben fijn. ^p öebfaen Bier ——^
Bpmebeoccafïegebat/ omtefp?eecBenbanbe®?eiie
met
Portugaei, enbe toelgemelte fijrt «Êjccel. gefocBt
te boen begcijpen / bat fonber bie ®?iebe alle be Mi'
gotiatien fouben toefen incompleet / enbe bat oocB Bet
aenflaenbe ®rattaetaen SpangienntetanbecjSfoiibe
toebrengen alji een tranfplacement ban ben <il>o?logB :
baectoeb^engBenbe foobantgBereberten/ aljSjPBeB'
ben Bonnen oo?beelen tee boo?f^be»; matecietebtêi
nen.

Cnbe ban epnbelijtfi nocB toat nabec aengcBonben
BetgeenspirtöaecpiOpofitie/caecBenbe Bet afbaec^
otgenbaneen penipotentiactifna AkenBabbenge^
baen/ infïHecen»

<i5Belijcft fpbanoocfi B'êöbenaengBenomen/ om
aen fijn «Ejccell. be poincten ban be boojft Baec
fitte; fcB^iftelijcft abec te geben : met crnlligB becfoecB
batspbaer op mocBtm er-!angen een fpoeöigBeenbe
fatijsfactoice anttooo?t : toaec op fp na bat be boojfepi
be Conbetfatieban
eifüren tot Ijalf drieOabbegfje^
bupjt / ban toelgBemelÖ^fijn dicceli, met een feec ci^
bilebimiffieenbeeen bemonlicaticbanccn groot cef?
peet aen Baer ü^oogB iBogenbcBaccaffcBcptBebBen
genomen.

Zebert Bejböcn fp alle üebencBeUjcBe inflantien aens
getoent om dp Baec ^jopofitie be fcBjiftelijtfie ©ec^
BlaringB ban fön Cicidteiitie b'leec lüaninti t'ec-
langenj maer jp fijn foo ongelucBigB getoeefl/ bat
tot nocB toe be felbe Baec niet i,ö becBahtccpcBt j toaec
om# iiocB op ben
twaalfden baec aen/ ben i^eec
25acon
Bcrgeyck, ( bie öp fijn <Ì)icclleniieBetfamii
Itaecfle accesi Babt) BeöBenbecfacljt/ bat fijn be
moepte foube beliebente nemen/ banbeboojfjant^
toüoibtfoo beeiboenlijcfite pouffecen; befelbe Beeft
Btlec boen Boopen / bat fp baec ban nocB öien abonbt
foube toefen gebient. «©nbectuftcBen becmeenben te?
gBmBaeï J^oogB JUSog· D?b?e enbe inflcucticniette
fullmpeccecen: inbienbeboo^f; anttooo?beban;ijn
ەceUentie nietfatiifactoic jijnbe/ (gelijtB befelbe
ntet allentBalben compleet foube jijn ) fp in een ttoeebe
9lubienti«opeenb0lB0inenbec j^ecBlacinge foMben
infifiecen.

^pBeB&en&pBaeroeBQbt beleer Commijjl ban
OphBOTïötefepbenebiniSgêmelbe i^cecbe Bergayck
gegaalificeect enbe oocB geceet te jijn / om be ïïatifis
catien banbe Eemijt^ fcBepbingen uptte toifTelen /en
Dan ootft te p^ocebecen tot een abiuflement banbe obe'=
nge felepne bifferenten /en btìfl-fiellingBe ban 't
geen men tot gemacB batt toebecjijbtii gngcfetcnen /
en om eenigBeinconbenietitentoegB tenemen/üereptiS
Ijabbooiseflagen/enbe nocB tot bojbec onbectingB
contentement goet gebonben foube Bonnen toecbcn.

^PBeböenaengenomenBaec i|o. iBog- baec af
BenniifftegBben/cnaftetoagBten be Sefolutie/ bie
befelbe baec op fouben bclieben te nemen.

i$pBeBDentec(iontalleiS/foona Vranckrijck, En-
geiandt,
alsbefcn^taet gecommiiniceect.

©p ben tBienben befer iBaent Bebben eenige jprani
fe 30olcBecen ineen ^o?p ontrent b?ie ucen ban Bruf-
feigBelegen/ceniöeBiipfen afgeb?ant/enbe baec en
Bobert Baec ootft meeftecgBemaecBt banfeecBec Cas
fterigenaemt
Legny, öaecin latenöe ontcene ttoee
Bonbert man tot befettinge.

öptVlaenderen becflontmen/bat Bet^lot Wy-
Déndael
, tjBelegen tuffcBen Yperen enbe Brugge, enbe
toebeBoocertbeaenbeniiectogban
Nieuburgh, oocB
bp be ^anfe toasi inoBenomcn enbe met ©olcB
befet.

<0pbm dfben jijn vier honderc ^pangiaecben/
enonttentvijf
honderc ^iiptfe 33oet-finecBtett ra
jSamen gBemaccBeect /alfoo bie ^tabt enbeCaflccl
niet genoegfaem met ©olcB toaif befet.

<βη ijs aen alle (©fftciecrti gBelafl enbe bebolen / bat
fPfonbeceenigBtijötberiiciS/ naec Bate «SSuacnifoe^
nen fouben Bebbin tebectcecften.

|®etbcjortg|leiSpflenfe<iIi)Ucia totBrtrflel geac^

cibeect/ Bee^men abbüfen ggeBabt bat feec goebeap=

pacentic


-ocr page 809-

1668.

771 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ijacÉtttü toftiS tot öét fluptcn tìait êenaccomntoöimoit

tUfTcÌ)«n Spangien ÉtlUePortugael.

^ijit <E]ccel.ïi']^e«c |Kacaui!ï 8«ftöe öefïlient
barttefm^taetïi'eeraeiiflen Uante tommuniwcm
feftece .iBt'fTibe/bebjelffeefijn «ïweUupt «enselanïit
Bai» «itfanaen / bacc Bp öoo? een pecfoon upt Ijct 31?of
ban fijn llöai. öe Ccmmgimte totett gefept/ bat öoogö.
jKai. feeu bectHijt toa^ otoec öe soe&e tpMngcn öü upt
Portugaeil)atiBe&omctt:als bat iim©?eïie tuffcöen
iiic ttoee Cronen getcoffen fou&e }ijn / en öat benl^eci:
gnfant
Don Ped ro getefolüeeEt toajï in een 3IHltantie
te tccUe met een ©iincesS uptet ^lipjï ban
Ooftenrij k,
g&Obettomfieban ben ü^eec ®?inief Don Jan na
ISeöeclanöt/ toas nut'eénemaeiaf ente ben ï|eet
aisarquiss öe
Caftei Rodrigo trt't «©oubemeittent ge-
tontinueectnpt^panie.ifêeneeeftöpp?obtfteaenfiin
<Sjccellentte toegefonben ojöiess om t' ontfangen
feven
hondert feftigh duyfent
CttHjnen mmut/ ett bat noti)
baec en Doben ontccntbe ttoee ntilltiiertat Croonen in
barras ten eecjien fouben bolgen,

j^aecj^ooglj iBog» «©ebeputeecbe 5eb6crtb)ebe«;=
em obecgöegebenaenbeniniaceuiii/ bunaefbol-
genbe USeinorie. '

<JMonfieur. ^

LEs foufignez Deputes extraordina^sdes Hatits
6c Puiflancs Seigoears les'Eflats Generaux des
Provinces Unies du PaysBas, ietrouvent obli-
geï de repréfenteravoftre Excellence que les I^ats
&Paiflantsayantsapprehendédepuis qoelquetAnps
avecune tref-grande follitude, lesdefleins quele
Roy Tres-Chreftien a vola avancer pourles Con-
queftesda PaysBas , ellefefont foi^enfementap-
pliqncz poar y travaillef a la coafervation defdits Pajs
& pour y eilouffer Ie fea dans ft naiffance, qui pour-
roic etnbrafler ronte la Chreftieaté.

Etquoy qa'alors envcloppez dans une fanglante
guerre contrelc Roy de la
Grtmit Br»Min«jqaeneaa-
moins leur zelcj n'ont paslaiflez defoiredeconti-
Duellés inftances aupres de fa Majefté Tres-Chre-
ftienne, afin qu'elle eaflènt efté difpofée a defifter de
fesPretenfions, oubienas'accommoderavec Γί/"-
f»gnt, fans y allumer Ie feu d'aiie fànefte guerre > an-
mois qu'eile voulut ofer de celle moderation qu'elle
ne porteroit les ^rmes dansles Payt Bas, lansen
donner laCommunication preallable
λ L. H. P«

Et quoy que peu de tetnps apres par une heareufe
influence du Chiel, laPaixentreleRoydela
Gran-
ie Brettagae, &les H.P.aeftéreftably, queneant-
moins les inquietudes qu'elles avoint cor geus des
intentions de fa Majeftè Tres-Chreftienne ne les
permetta pas de goutter les premiers fruite deladice
:?aix, ny depenferadesexpedients,parlefqnelsleur
fujefe euffent peu eftre defchargez desfraiz&def-
pens de la guerre paflecj mais qu'au contraire pour
travailler avec efficace a 1'avancement de la Paix, les
Η. Ρ. ont prifes larefolotion de contìnuertootes les
Troupes & les recrues que lapluspreflante neceffité
de la Gaerre les avole fait lever.

Gomme aulTì elles ont pea refoudre de renottveller
les -dlliancesavec les Princes de Lunebourg, en leur
donnantpourlafubfiftencedeleur Troupes les mef-
mes fabfides, qu'elles les avòient accördez durant
ladire guerre,

Que les H. P. n'ont jamais voulu prefter l'oreille
a desconditions qui ne furent de teut conformesaux
Trays interefts defdits Pays Bas, en donnant par la
des preu ves indubitables a tout Ie monde, qu'elles ne
cherchoient autre chofe que la confervation du mef-
me Paix, & i'avancement d'une ferme Paix, & que
pour pat venir a une fi donne fin, elles ont conti-
nuées inceffament leur poarfuictes & ioftances au-
pres de fa Majeft, Tres*Chreftienne , jufques a ce
qu'elle a donnea L. Η. Ρ. une declaration des
Ax-
ticles&cònditions, raoyenant lefquelles, ellesaa-
roienc la difpoGtion pour faire ladite Paix.

Que tous ces bone offices ont eftet d'auttQt plus
confiderables, puis qu'alors les £ilats & Prinees vóli
fins, quoy qu'avecqles R P. intereffez n'avoient
encore donnez la moindrermarque de leur zele, pour
decournerle maux & lesjfalamitez dontlefdits Pays
fe trouvoint embaraffez,

JSeùee
JOatma.
Eie βεη
feenrelU»

Queles H. P. apres avoir tiré de fa Majeft. Tres.
Chrell, ralternative fufmentionnée ne font entrez en
confeil qu'avecles jllliez, & les plus Confidensamys
de la Spaigne, & qu'elles ont rencontrez le bonheur
quefa Majeft. deljGrande Brettaignes'eft confor»
meeavecleur fentimens, & que d'un commun-ap.
plaudiilement elles font convenuesaux Conditiòui
foubskfquellesla Paix pourroit eftreeftablie,&le
Pays Basprotegefcontre toutesle5Ìnfultes> dontils
pourroient cy apres eftre infeftez, Sequela Suede
eftancconviéepar fadite Majeft, & lesH. P. eften-
tre dans le mefrae party.

Etcommeles Articles lefquelslefditi Alliéfefont
propofez, ónt pour leur feul objedlaPaix de la
Chreftiente Scia confervatiòn du Pays Bas, auiEce
Traittèapour fon principe & principal fondament
que le Roy de la Grande Brittaigne, ny lefdits Efia»
ny les autres Princes & Eftats qui pourroient entrer
dans la mefme Umon ne prendront les ilrmescon»
trek France j ponrveu que fa Majeft.Tres-Chre-
ftienne ie contente de ladite Alternative , que L. H.
P. pour continuer leurzele, & afin de pouvoir para-
chever ce bon oeuvre de la Paix, defireroit avecq
grande paffion que voftre Excel, confiderant la pre-
fente conftitution des afiàires pourroit eftre perÌua-
dez a fedeclarer parement & fans aucune reftrainte
ou concres ftipulation, ppurl'un ou l'autre de ce«
deux Alternatives, & afin que les Armes de l'un ou
l'autre party ne puiffeapporterdes nouveaux incon·*
veniensaux bonues OiEces du Roy de la
Granii» Sr§-
taigm
& de L. H. P. ny eftoigner lesapparencefpect·
eul'es pour Jadite.Paix qu'elles attendent de laprudöi-
ce ordinaire de voftre Excel, qu'elle acceptera incon-
tinent &fans aucun dilayla Trefvéquefa Majeft.
Tres-Chreftienne a propoièle
dixMSitfmi de No-
vembre ini/yÌArfint/i/MBti/i/it jufqaee au dernierjoaf.i
da mòìs de Mars mil^xctatfoixànttbuiSt

Qu'eufin voftre £xcel. porroit eftre difpofè defe
tranlporter le piutoft qu'il fera poffible a la Ville ^Au»
laCbaptllt, ou bien d'envoyer fon Plenipotentiair»
muny nonfeulement des Inftrndi:ions Sedes Pouvoir·
a ce requispour condurre ladite Alternative , ma»
aiiiïï d'une plenipotence, pour y adjufter, & mettrt
la derniere main au Traittè de Pertugal, afinqnele
peu de teraps qui refte de ladite Treve peut eftre me-
nagé, & que par des donnés infpiracions de l'un & de
l'aucre party es lesmiferes & calamitez de la guerre
puiiTenc eftre bientofl: changez dans une bonae &
durabie paix.

LMìJfi Heer.

De cndergefchreven Extraordinaire Ghedept»-"
teerden van de Hooghe ende Mog. Heeren de
Staten Generaci der Vereetìighde Nederlandt-:
fche Provinciën, vinden haer verplicht aenu Excel,
tereprefenceren: dat haer Ho. Mog. eenighentijdt
herwaerts met een overgroote bekommeringe geap-
prehendeert hebbende, dedefleins dieden Alder-
Chriftelijckftrti Koningh heeft willen voortfetten tot
de Gonquefte der Nederlanden, defelvc haerfoig-
vuldighiijck begheven hebbènomt'arbeydentotoe
confervatie van de voornoemde Nederlanden ,ende
aldaerhet vuerinfìjn geboorte te dempen, datnae-
maels het gheheel Chriftenrijck fondekonnenaen-:
fteecken.

Ende hoewel zy te dier tij de in een bloedigen Oor-
logh teghen] den Koningh van
Grut BrittafmiuiYer~
warret waren , dat niet te min haer door defuchtna-
ghelaten heeft, ontrentfyn AlderiChriftelijcfcfte
Majefteyt ghedurige inftantienaen te wenden, ten
cynde de fel ve ghedifponeert wierdt om van haer pre-
tenfiente.defifteren, ofte weirichiaetSpan|ia»»


-ocr page 810-

1668»

en OORLOG, acht en'Ueertighfle hoecL· 77^

j66S» bevredigen, fonderaldaerhetvayrvaneenendroe-
- vigen Oorloght'oncfteeckenjtenminftendatfjrde·
(e moderatie wilde gebraycken , dat fy hare Wape-
nen in de Nederlanden niet foude brengen, fonder
haerHo. Mog. daervan alvoorens communicatie te
gheven,

Ende al fchoon weynigh tijdts daer na door een ge-
lackigeinfluentiedes Hemels, den Vrede tuflchen
fyn Majefteytvan Grm Brittaanien endehaer Ho.Mo.
wederom wiert lierftelt, dat niet te min d'inquiecudes
de weicke fy van d'intentien van zyn ^Ider-Chrifte-
lijckfte Majefteyc hadden ontfangen, haer niet toe-
liet de eerfte vruchten van den voornoemden Vrede
tefmaecken , noch op middelen te denckcn, door de
weicke haer Onderdanen konden ontlaft worden van
d'onkoften ende depenfen van den verleden Oorlog,
maer dat haer Ho. -Mog. ter contrarie, om met na-
druckaende voortiettingh van den Vrede te arbey-
den, refolutie genomen hebben, van alle hare Trou-
pes ende Recreutes te continueren, die haer d' alder-

Ïireffantfte noodc van den Oorlogh hadde doen
ichten.

„Ghelijckfy oock hebben konnenrefolveren om d'
Alliancien met de Princen van Lunenborg te vernieu-
wen , haer tot fubfiftentie van hare Troupes, defelve
• Subfidien gevende, diefy aen haer gheduyrende den
Oorlogh hadden geaccordeert.

Dat haer Ho. Mo. noyt het oor hebben willen lee-
nen aen conditiën, die niet t' eenemael conform wa-
ren de ware intereften vande voornoemde Nederlan-
den; gevende daer door aen de gehcele Werelt on-
twijéelbare preuven, dat zy niet anders en foghten als
de confervatiéVan de voornoemde Landen, endede
voortfettinge van een vallen Vrede ^ ende datfy,om
tot dit goéde eynde te geraecken onophoudelijck ge-
continueert hebben haer pourfuittes ende inftantien
omtrent fyn Alder - Chriitelijckfte Majefteyt, tot dat
hy aen haer H.Mo. overgegeven heeft eene verklarin-
ge vande Articiilen ende conditiën, achtervolgens de-
welcke hy gedifponeert foude wefen om den Vrede tc
maecken.

Dacalledefegoede officiendeste gewightiger zijn
geweeft, dewijl dat de Staten ende Nabuerige Prin-
cen, alhoewelmet haer Ho. Mog. geintereiTeert, voor
ilfdoennochniet het minile teycken hadden gegeven
van haer fucht,omme de quaelen ende onheylen,
waer van de voornoemde Landen haer bekommert
vonden te detourneren ende af te wee ren.

D»c haer Ho. Mog. na datfe van fyn Aide r- chrifte-
lijckfte Majefteyt de bovengendemde Alternative
hadden getrocken, met niemant als de Geallieerden,
ende alder - vertrouwtfle Vrienden van Spaignen be-
raetflaeghthebben,endedatfyher gelack ontmoet
hebben dat Gjp Majefteytvan Groot Britannien figh
met haer fenümententen heeft geconformeert, ende
datfy,toteenalgemeynlof,over een gekomen zyn
op de Conditiën, volgens weicke den Vrede foude
konnen worden herftelt, ende de Nederlanden be-
fchermt tegens alle Infulten, waer van fy namaels fou-
den konnen gheinfefteert worden j ende dat Sweden
door de gemelde Maj. en haer Ho. Mog. genodigt
fyndeinde felve parthye, is ingetreden.

Endegelijckd'Articulen .dewelckede voornoem-
de Gheallieerden gheproponeert hebben, tot haer
eenichft Objeithebben de Vrede van'tChriftenrijck
ende de coniervatie van de Nederlanden, alfo heeft
oock dit Tradlaet voor zijnbegmende voornaem
fondament, dat den JConingh van Gmet
Brittaaniin,
noïh de voornoemde Staten, noch d'andere Princen
Cfv Staeten die in defe Unie fouden mogen treden,
de Wapenen tegens Vrandiryck niet en fullen aen ne-
meni, ingeval fyn Alder-Chriftelijckfte Aiajefteytte
vredenis met de voornoemde alternative; dat haer
Ho. Mog. om in haer Zucht te continueren, ende
onj die goede werck van den Vrede ten eynde te kon-
nen brengen, met een groote paifie ende drift fouden
begceren, dat u Excel overwegende^en tegenwoor-
id'gca llaacder&eckea, mochte geperfiudcercwer-
den, om fich naecktelijck ende fonder eenighe re-
ftndlie of contra-ftipulatie te verklaren voor d'een of

d'ander van defe twee vllternativen ; ende op dat de
Wapenen van d'een of d'ander partyen geen nieuwfï
inconvenienten moghen toebrenghen, aende goede
OSicien van den Kpninghvan
Groot Brittaaniin ende
die van haer Ho. Mog. defpedeufe apparentien tot
den voornoemden Vrede verwijderen, dat fy van de
ordinaire voorfichtigheyt van fyn Excel, verwachten
dat de felve, terftont ende fonder eenigh dilay, den
Treves fai accepteren, die fyn Alder-Chriftelijckfte
Majefteyt heef: voorgeflagen den
acbtbitnden Navtmitr
fejibitn bondtrtftven mfipigb
, tot den laetften dagh van
de Maendt van Maert
fepbitn hondnt acbt m fefii^b.

Dat eyndelijck U Excell. foude moghen ghedifpo-
neert worden om fichlohaeft als moghelijckfalzyn
naer de Stadt van
AixU CbapelU cehegeven, ofwel
zijn Plenipotentiaris te feynden ; nietalleen ghemu-
nieert met de vereyfte Inftruitien ende Pouvoirs om
de voornoemde Alternative tefluyten, maer oock
met eene volmacht om aldaer te adjufteren,endedè
laetfte handt te leggen aen't Tradlaet van
Ptrtugail,
op dat den korten tijdt die van den voornoemden
Treves, nochoverigh is, machgemenageert wor-
den en dat door goede infpiratie van d'een en,d'and9r
party , d'ellcnden en onheylen van den Oorlóg fpoe-
diglilijck mogen verwiflek worden in een goede ende
duerlamen vrede. .
j

^Ött tintüjooit öaef op toa.« aljï bolgBt.

ATout quoy je diray en refpofe cue j'ayappn'i ^«n
avecbeaucoup dejoye&de fatisfadion que lei antiaoojt
Seigneurs Eftats Generaux ont temoigné peur "awog.
Ie bien&laconfervationdeces Provinces, nedou-
tant non plus de la certitude dela fin de la Ligue con-
cine pourprocurerunejufte, raifonnable, &ferme
Paix, àia quelle
Iebien publicqnon fculement les
doitinviter, mais auffil'intereft commun denc de-
meurer pas voifins d'une Puiflance fi dangereufe &
peu. feure, comme celle dela France, felon que
Texperience 1'atoufiours monftré & dernierement eq
noftre endroit, au regard de la Paix des Pirenées, &
de la renonciation fi folemnelle & fi avantagieufe àla
France, laquelle n'en a pas autrementuféal'cndroic
de L. H, P. ayant eftè afleurez par Ie Seigneur dé
B,\tmngm par troisfois dela part & foubs U parole
Royale de fa Majefté Tres-Chreftienne de ne vou-
loir rien entreprendre contre les Pais Bas, lans Ie
concerter & conferérpreallablementavecles Seign,
Eftats Generaux, lefquelsen ayant tefmoignèquel-
que meicontentement, en fes plaignanrs de ce qu'on
leur auroit manquè à la Paroles; MonGeur dt lieriHt
leurenfitdesexcufes, comme il appcrtparfa lettre
eferite au Comte
d'EflraJtsle 18. Novimbri del'An
rióx. raifon pourquoy je n'auray pas peine de ci-oire
avecgrand contentementcequeles Seigneurs De-
putez afleurentpar lefecondarticle, &merejouit
entierementàfcavoirque les Seigneurs Eftats Gene-
raux, n'ayant pasvolu efcouter lespropofitionsqui
nefuiilenttoutatait conformesa rintereft commun
de la confervation des Pais Bas, condition & fuppo-
fitionquine peuteftreque de convenience au Roy
mon Seigneur,comme de mefme labrefve 8c pfomp-
te conclufion d'une feure &foIide Paix, dontjere-
mercie & rendgracestres-aiFeftueufesaunom &de

la part de fa Majefté aux Seigneurs Eftats Generaux,
comme d'une Declaration autant jufte & raifonnable
que proprea leur prudence accouftumée& iSge con-
duite 3 mais corame la propofition queles Seigneure
Eftats Generaux ont fait pour inauire la France a
declarerles articles ficconditions pour faire la Paix,
necorrefpondepasacequele Seigneur 4
Liennt dit
au Comte(/"fyireiwenladiteLettre, veuqu'ildonne
aentendreadvoüerquele Roy Tres-Chreftien mef-
me aefcrit & dit que ladite propofition d'une fi eftran-
ge Alternative s'eftoit faite mr l'Hollande, ^c que
de plus que Ie» Seigneurs Eftats Generaux leur au-

roient


-ocr page 811-

78ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ì668. ròient *)fiirt dejoindrc leurs armes avec celles de la
t France , pournousobUgeraraccepcer, l'oncognoic

ardement que tour cela n'ait efté que des artifices de la
Franco pourengendrer.des ombrages à ia Coiifiance,
qu'avectantde raifonsnous devons avoiren desfin-
ceres voifins 6c amie, ·& tam plus puis que la propor
ficion de l'Alternative comme la Aance la pretend,
eftiidifproportionné àlajufticederaflFaire, & ex-
cedantfi nonablement Jes termes de toute equité, veu
que ce qu'on demande importe plus que ces qu'on
ait jufqes oresfceu ufurper par la force des armes,
outre qu'on connoitbien dairement n'eftre veritable
ce qu'on veutimputeraux Seigneurs Ertats Gene-
raux, carTonvoitles Confukesinterceptez du Sei-
gneur Λ Liinm, qui s'addreffoient à fa Maj. Tres
Chreftienne defia iìpubliques au monde j comrae
quoyilconfeilloitfadue Majeftèpar prevention, di-
fant qu'elle demanderoit cequ'elleoccupoic, outel
equivalent, comme elleavoit mandéparle Comte
j'Eflradfs, iuppofant &: defirant quenous l'acccpce-
rions pasl'uiie nyFautre propofition , afin dcnous
charger de la haine de la guerre, & par ce moyen
avoir la libertè do pouvoir paffer tout ouirefon une-
verfel deffein defia commencè,

Enconfiderationdequoyjedoisefpererde l'equi-
tède fa'Majefté de la Grande Bretagne, &des Sei-
gneurs Eftats Generauxque quandilsoncfaitdefui-
dic Traitté leur intention n'aura pas eftè que le Roy
xnon Seigneur fonderoitla Paixiurune propofition
de la France, premeditèe d'un filongtemps d'une al-
ternative auflì captieufe que deproporcionnée, & que
pour cetteraifon ilsn'onc voulu faire mentiondans
ledit Traittè que feulement d'un requivalent dont les
partics pourroient convenirjce qui eft auffi conforme
aux affeurances que les Seigneurs Deputez, extraor-
dinairesdonnentauDom&delapartde L. H. P.a
fgavoir que ce Traittè n'aurat aucre but, queceluy
du repos de la Chreftienté & de la confervation des
Pais Bas, chofe que le Roy mon Maiftre defire le plus
fachantqu'autremencla Paixafaire neipourroit eftre
ferme ny durable; , a

Et quant a la Declaration Cathegorique&fansre-
ftrifbion, qu'on démodé quejefacefur l'Alterna-
tive, ileftaife acroirè.quejeneicauroiseftrel'im-
pourveu m'uny d'infl:ru(flion& pouvoir neccQTaire,
iiir unematiere de laquel jafquesaprefentperfonne
jn'afajt ouverture aucune, dontiliemble qu'encas
qu'une des deux parties fc devroit declarer par avance
il toucheroitala France de la faire premierement,
puis qu'il y a tant de mois qu'on eft empefché a en
traitter avec elle, Scpoint avecnous, m'eftant d'ail-
Ìeurs polliblequeje puifleeftre inftruitfur unpoint
de cette nature qui regarde pluftot la conclufion d'un
Conference, que non par un Traitré preliminaire,

Neantmoins L. H. P, doivent eftre entierement
perfuadez que de ce cofté cy Γοη propofera toufiours
des chofes raifonnables & proportionnez a une Paix
ferme & folides, Se confornies a la teneur mefme du
Traitìèfait entrefa Alajeftédela Grande Bretagne
& les Seigneurs Eftats, Generaux, & quejenelaif-
feray pas d'en m'employer aupres defa Majeftèpour
une bonne declaration.

Quant à la ceiTatiqn d'armes qu'on propofe, pour
faire voir àtoutle monde la propenfìon Scfincerein-
tentiofi qu'on ait de ce cofté cy pour moyennerlaPaix
& avecquel tort la France fe mefprend dans la lettre,
derniere datee le .2,7. Janvier efcric a Meflìeurs les
Eftats Generaux, alleguantque nousnel'avons pas
vouluaccepter ( ce qu'aeftéa'caufe de ne l'avoirlegan
lement propoli ) itjferant de la noftré averfion a la
Paix./ansfe fouvenir pourtant queje l'avois propofée
parla voyelegale de lamediationadmife parrEfpagne
& la France^ comme un principe trefneceflaircjfelon
que la mefme Lettre le temoigne, pourjirriver à la
Paix j mainccnant qu'onla.propofe au nom de L.H.P,
me cpnformant à la teneur, du Traiété fate entrele
Roy de la Grinda-Bretagne , & lefdits Seigneurs
JSftats^éneraux, je^jVietisaaceepter la fufpeafion

f iOl

d'armes par tout le mois de May prochain, mefme fi
avant qu'il eft portë par ledit Traitté,par ou Γοη verrà ·
dairement qui eftceluy qui defire avec verité la Paix.

Touchant le point d'envoyer incontinent à Aìx dej
Plenipotentiaires manies de Plenipotences & in-
ftru<aionsfuffiranrespoartraitter&· condurre, iln'a .
pas tenti à moy, que ce la ncfefoitfaitd'efia, ayant
monftréma promptitude par les Lettres que j'efcrivis
au Nonce du Pape le a. Decembre de l'an 1(^67. de-
clarant la Ville
d'Aix la ChapilU pour de lieu de h con-
ference, mais le Roy Tres-Chreftien bien loing d'en-
voyer, n'atjufquesoresnommèaucun Plenipocen-
ciare, non obftant que la Reine m'a nomme' depuis le
4. d'Aouftdel'An
166j, que ma Plenipotence fut
depefchée,

Au refte il importera beaucoup a l'avancement da
repos de la Chreftienté, & je feray que toas s'inte-
reiFeut dans une oeuvre de fi haute importance com-
me d'acheminer unejufte & raifonnablePaix, la-
quelle la Couronne d'Efpagne aconferéeatoutesfes
Con veniences, comme le monde l'a vea au malheu-
reuxTraittédes Pirenées,

Qu'eft ce que j'ay jugè a propos defignifieraint
Seigneurs de üar^ir/^Ü: &
vander Tocht, Deputezcx-
traordinairesdes Seigneurs Eftats Generaux, demeu-
rantavec toates les reconnoiffances imaginables de
leurzele & bonnes &finceiesintentions pour le plus
grand bien du repos commun, A Bruxelles le 13.
Fevrier 1668,

O Ρ alle het welcke ick antwoorde , dat ick met
veel blijdtlchap ende fatisfaöie vernomen hebbe

• den ernft diede Heeren Staren Oenerael tot den
welftandt ende confervatie van defe Provintien be-
tuyght hebben j niet meer twijiFelendeaen defeecker-
heydt van't eynde van defe gheflooten Ligue, om
een rechtvaerdige, redelijcke ende vaften Vreede te
procureren, waer toe niet alleen de publique welvaert
haer behoort te noodigen, maer oock het gemeene
Intereft vangeennagebuerente worden van een foo
dangereufen endewepigh feeckeren Macht, als die
van Vranckrijck.gelijckfuicks d'ondervindinghal-
toos berhoont heeft, ende noch laefl:elijck aen ons»
ten aenfien van de Pyreneefche Vreede, ende de foo
folemnele en aen V ranckrijck ioo avantagiéufe renon-
ciatie, welcke niet anderstegens haer Hoögh Mog.
geobferveert is gheweeft , wefende aen den Heer
van tot drie naevolghende réyfen van we-

gen endeonder'tKoninghlijck woordt van iija Al-
der Chriftelijckfte®*ilajefteyt verfeeckert ,niet te wil-
len ondernemetegen de Nederlanden , fonder daer
over alvooren re concerteren ende confereren met de
Heeren Staten Generaci, dewelcke defwegen eenighe
mefcontenten niet betoont hebbende , klagende dat
men haer geen woordt hadde gehouden, heeft fieli de
Heer de Liomn, over fulcx geexc ufeert, gelijck blijckc
uytfijn Briefgefchreven aen den Grave
d' Efiradtft
den acbtbiendea November des jaers feflhit» bondtrtff
ven tnfiftigh,
om welcke reden ick met weynig moey^
teengröotcontentementfal konnen gelooven, het
gene de Heere Gedeputeerden by 't tweede Articol
yerfeeckeren, ende ick ben t' eenemael verheught, te
weten , dat de Heeren Staten Generael niet hebben
willen luyfteren na propofitien die niet gantfchelijck,
over een quamen met het ghemeene intereft van de
confervatie der Nederlanden,
conditie en fappofitie,
dewelcke met anders als gevalligh kan zijn aen den
Koningh mijn Heer, als mede de korte ende fpoedige
eonclufievaneenefeeckereenfolide Vreede , waer
voor ick de Heeren iStatenGèneraeI,ayt den naera
ende van wegen fyn Majetteyt feergenegentlijck be-
dancke,als voor eeneVerklaring fofeer rechtvaerdigh
onde billickalseygentlijck hare gewoonlijcke voor-
(ïchtigheydt en wijsbeleydt: maeralfode propofitie
die de Heeren Staten gedaen hebben van Vranckrijcfc
tl'; induceren cot het verklaren vaa d' articplen ende
condifien om den Vreede te maeckfcn i nieto^ereeo
Ifomt^ec hctgeeoe dender Lhnhtaèa den GraVe
-
 d'Efradtt


-ocr page 812-

1668· ƒ Sflradts in den Toornoemden Brief fcydt, gemerckc
hy te verftacn gcefc niet t' advoyeren wat den Alder -
Chriftelijckften Koningh felfs heeft gefchreven, en
feght ,dat de voornoemde propofitie ,van een foo
vreemde jikernacive, door Hollandt gedaen was, en
dat d' Heeren Staten Generaci haer wijders aenghe-
boo den hadde hare Wapenen met de Franfche te voe-
gen , om ons tot d' acceptatie van dien ψ dwingen, 't
welck evidentelijck do, n ficn, dat dit alles niet anders
zijn geweeft als kunften van Vranckftjck, om ombra·
gien voort te wecken in de vertrouwelijckheydt j die
wy mét foo veel reden in oprechte Gebueren ende
Vrienden behooren te hebben, en l'ulcks des te meer,
nengelien de propofitie van d' Alternative, foo alfl'e
Vranckrijck eyfcht, met de gerechtigheyt van de faeek
foo gedeproportioneerc is, ende ioo grootelij cks de
palen van alle bilhckheydt excedeert, ghemerckt dat
het geeh men vordert meerder bedraeght, als wat
men tot noch toe door de
Wapenen heeft konnen be-
machtigen, behalven dat menklacrlijck fiet,dathet
geene men aen de Heeren Staten Generael wil impu-
teren, on waerachtigh is; want men fietd' onderichep
pe Confultatien van den Heer
de lioiini, die aen fijn
Alder - Chriftelijcke Majefteyt geaddreifeert waren,
aireede aen de wereldt foo publijck, als waer in hy de
voornoemde fijn Majerteytby de preventie raedet,
datfy ioude eyffchen het geen fy occupeerde of foo-
danig equivalent, alsfy door den Grave
d' Efimdtsge-

eyfcht hadde, begeerendedat wy nochd" eene noch
d'andere Propofitie fullenaennemen, om ons alfo met

den haet des Oorloghs te laden, ende door dit middel
de vryheydt te hebben , om fijn univerfel defleyn,al-
rede aengevanghen, gantfchelijck te bftven te komen.
inConfideratievan'twekke, ick moet verhoopen
van de billickheydt van fijn Mmefteyt van Groot Bnt-
umu» eride de Heeren Staten Generael, dar, wanneer
fy het voornoemde Tradaet hebben ghcmaeckt, haer
meyninge met geweeft fai zijn, dat den Koning mijn
Heer den Vrede foude fonderen op een fo langen ty dt
gepremediteerde Propofitie van V ranckrijck van een
Alternative niet min captieus als ongeproportioneert,
ende dat fyuyt dien infichce in 't voornoemde Trac-
. taetgeen intentie hebben willen maecken als alleen
vaneen equivalent , waer over de parthycn fouden
konnen eens worden; het welcke oock over een komt
met de verfeeckeringen die de Heeren extraordinans
Gedeputeerden uyt den naem ende van weghen hadi
Hoogh Mog. geven , te weten, dat dit TraÖaet geen
ander ooghmerck en fai hebben ,als de rufte van 't
Chriftenrij ck, ende de confervatie van de Ntdirhndini
een faecke die den Koningh mijn Meefterhet meefte
defidereert, wetende dat den te maecken Vreede an-
derfints noch vaft noch duyrfaem foudc konnen zijn.

Ende belangende de cathgë^ck· verklaringe , en
fonder reftridtie, dewelcke m#n begeert dat ick op de
Mtirnativi doe, is lichtelijck te gelooven, dat ick niet
volkomentlijck gemunieert foade konnen zijn van in-
ftruéiie ende noodigh pouvoir, op een materie van
dewelcke my niemandt tot noch toe de minfte ope-
fiinge gedaen heeft, en waer op foo eene van de twee
parthyen fich van te vooren foude moeten verklaren,
Vrariekryek_Mcks eerft behoorde te doen, dewij ie men
foo Veel maenden belet is geweeft, om daer over met
haer,en niet met ons,tehandelen,zijnde my wij-
ders onmogelijck dat ick op een poind van defe natu-
re geinftrueert kan werden, dat veel eer fiet op de
conclpfie van een Conferentie ,als van een
fnUmwair
TraSatt.

Niet te min moeten haer Hoogh Mo. volkoment-
ïijckgheperfuadeertzyn,datmen van defe zyde al-
toos fai proponeren watredelijck^nde met eene vafte
ende folide Vrede geproporcioneert is, ende felfs over
een komende metten inhoudevan'tTraaaettuffchen
zyn Majefteyt van
Grm - Brittaignt» en de Heeren
Staten Generael gemaeckt, ende dat ick niet fai na-
laten my daer toe ontrent zyn Majefteyt t'employe-
ren om een goede verklaringe.
V/at aengaet de ftilftandc van Wapenen , die men
VI. DeeL

voorflaet, om aen alle de wereldt te dogn fien de pro-
peniie en oprechte meyninge dewelcke men van defe
zyde heeft tot het bemiddelen der Vreede, ende hoe
feerfich ^^raAftrjicj^ vergrijptin haren laetften Brief
van den
fevtn en iwinttgbflen lanuary gefchreven aen
mijn Heeren de Staten Generaci, a legerende dat wy
deielve niet htbben willen aennemen ('t welck ghe-»
weeft isom dat fy die niet legalijck voorgeflaghea
hadde ) infererendefulcks onfen afkeer van den Vre-
de, fon der te geheugen, hoe dickwilsdefelve was oock
gellagen door de legalen wegh van de Mediatie t door
Spiugmn ende Vranckrijck^ aenghenomen , als een feer
nootwendigh beginfel, volgens de getuygenis van dea
felven £rief, om tot den Vreede te komen ; tegen»
woordigh nu men die uyt name van haer Hoogh Mo.
voorflaet, my conformeerde met den inhoudt van
'C
Traöaet tuiTchen den Koningh van Gnn Brittaigntit
ende de voornoemde Heeren Staten Generael ghe-
maeckc, acceptere ick de ftilftandt van Wapenen
voor degehee e Maent van Mey naeftkomende, ielf»
tot foo lange toe als het voornoemde Tràdaet mede
brenght j waer door men klaerlijck fai fien, welcke de
geene is die den Vrede waei lijck begeert,

Raeckendehetpoindiom terftont Pltrnpttmiarifm
nae ^Ijtintefenden ,yoorfien van genoeghfame Vol-
machten ende lnftruö:ien om te handelen ende te
fluyten, het en heeft niet aen my gefchort, dat fulcks
niet airede gedaen zy, hebbende mijne wilveerdig-
heydtbethoontdoorde irieven die ick den
tweedia
Deceiabet Annofifibimhondmfemoen feftìgb
aen des
Paus
Nmtin fchreef, verklaerende de 5tadt Aix l* Cha-
itili, tot de Plaets van de Conferentie, maer den Ai-
ile/-Chriftelijckften Koningh welverre van tefeyn-
üen, heeft tot noch toe geen
Phnifotentiaris genoemt,
niet tegenftaende de Koninginne my al genomineerc
heeftgehadtzedert den wWin jlugufti des lacrs ftf'
timbondtrt f,venenJtfligb wanneer mijn Volmacht af-
gevaerdight wierdt.

Wijders fai het veel bybrengen tot bevorderingh
van den ruft in't Chfiftenrijck , ende een yegelijck
intereifcert fich in een werck van foo hoogen belangh
omtegheraeckentoteene rechtvaerdighe ende bil-
licken Vreede, dewelcke de Kroon
Spaignea vooralle
haer convenienten heeft gepre venieert, gelij ck al de
wereldt aen'c ongeluckigh Traitaet van de
Pjrenas
heeft gefien.

Dit is 't geene ick gheoordeelt hebbe aen de Hee-
ren
Burgirfdijcliende vender T«it, extraordinarii Ge-
deputeerden van de Heeren Staten Generael te figni-
fieren, verblijvende met allerhande bedenckelijcke
erkenteniffen van haren yver goede en oprechte in-
tentie tot d'alderbefte welöant van de Gemeene tuft.

Bruffel dtn dertienden Vebrunrj feflbien bew
dertacbtenftfligb,

1
Ir

ifl
!!

en ο ο R L ο G. αώΡ enveertighfle heek. 781

^ït i0 teclïont ïiiKi? be ï^eccen «ïÊScöeputóÊchm
Burgerfdijck eii vander Tocht oJjecgefoni>enaeniiaec
OD Up tjaei: HSog. oetieli&e<=
ceett jijnùi/ tó acn öe gcmeltc ^eecm «©eUeiJuieeciim
gïjerefmöeett / öatljact iiiallcjS toel {jaötien gije^
bêjfoieneetttetintentie ban Ijate S^o. JIKog. cnbc in
fpme/öatfp tod getiasn Ijaööentoan 'tinfKlecEnop
öe naetöcte
ettbe filaetìicte epp^eRtc tm opficljte ban öe
fltlfianÏit.ban ai^apenen met Ïie tnao^Uett in gacen
25jiefgeejfp?eflceect. g^eg iti amùefelUc ^eetm>0ef
óeputÉêcöm ineöe bcöent gemaccfet / bat ben igeec
Tempie,ci;tcao?binarisi<!Bnbopeban ben itoningö
ban
Groot Brittaignen, flact mact^te tegeniS H^aen^:
bagft naeftBomcnbc upt'si (i5?abenl)age te bectceciien
na 25?u(TeI/ cube bat fjaec becfjalben met onbecBn»
gegoebe fjacmonie erihcintelKgentiefiaceaengSetoens
bebebbotcenbphe gemelten^^eeee jUSacquiiS toiltei
betbufjbelen. aflajjbetiiisiboo? gaet i^o. Moe.€tt'

aen be 3^eete «i5cabe d'Eftrades ,^möa|Tabeuc et"
trao?binaci)S ban ben iöontngft ban ©iantia^cft/
berSanbceöc^t.'metbetfoeciibatberelbe bp benl^
i^ifti lungji


-ocr page 813-

78ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι668. nittööfïjtt 3®aeilecanesaeïie ©fficieittotiiccommoi

-öement enöe facilitattc Dan öm ©?eiie tuflTcöm öe

ïjoosBe flcjjijeiiDe ïicoonen totliie aentoentiert ;-ten
opficliteïjan öc ooeöe beginfelm/ ïJieftcfl ijaettoe
aeit0cti|oftot BruffeialiSnHOp&e&eitj ttiüfgaöecsi
ïiat&'Heec amtiafralieuteen #afpoo?tb»n&«Doa3-
Oemdte jöoniiiglj fijn .fBeeficc toil&e piecuccceii boo?
iieti eFpjeffeit/ ijicljeitmcec-gQerep&en fBaci
giuii öe Caftei Rodrigo ggcinecttt iïjas acn öet
ban
Madrid aftefmacn / om Set fciue tot ïi'attepi
tatte banïieiietoulle ailtematibetc bifponeccn. ^pn^
belötö 3i)rt öepbc beboojfsji^ifltbesf met enlic nebensi
ïte boci?rtB?ebe anttooo?0c copMijcli oiiefon&fn aen iie
%«ban leuningen, c):tcaa?ïitnacisi^möafTatseuc
ban befen ^tact in
Vranckrijck om tcflcecften tot
beffel^namljttnoöe/ enbetoijbitsitc ötencnfulchst
cnüe baer'tM)oo?tie: met becfoetft/ bat be fclbe
oocit totlbe beböjbecert / bat ftet gijeceautcecciie ί
poo?t foo Daefi boenlijtl^ gebepefcljeect / cnbe ben giie^
bacfjten ï|ecc iHacguiss be
Caftei Rodrigo toegije'
fonben mocOtctoecben.

Sten't ^paenfcfje tot Madrid (lonbt men me=
be niet (itile: b'3llmbaffabeiic
Reedefcf}?eefbanben
twintichften, bat i)p albaec te l^obefiì) allebe
een ban't «©oubemementen ban ben ïtaeöt ban
^tatebeconbeoebaenïjabbe/ eni)aet;€!3elemetal=
lecebenenen wotiben foectent'intJucecenenpecrua=
beren/ omftaec USajefleptbe ifeoninginnetetoilfen
tnbucecen toteeneb?eebfamecefolutie met ben ïio=
ningfjban
Vranckrijck; bjaecobecfeec ampieenbe
becfcDepbe bifcoucflrenjflngeballen/ bat fijne bifiten
bp fommige tot tbiee enöe b?ie npcen geejctenbeect iijn
getoo?benj enonbecanbetenoocïi bpöm ^eec
Don
Jan d'Auftria
, be bjelcöeljem een gantfcBe upfe obec
bte materie Deliefbe aen te ijoocenenbe t'onbetìjou-
ben. Eüne picipofïtie tss
bp na met boHen monbe /
enbe bepbe aciiien toegeftaen en geampletteect getBOJi
ben i enbc onöec anbece feec^plaupie teecftenèn enbe
argumenten / bjaec mebc feelgïiemelbe ^^eetcn bier
isroone b?cebe Itebenbe intentie Rebben Beïfeben te
retommanberenenbe teftjtmente'geben ; eniisoocft
getoeefiöe allegatiebanbe tegentoooibigBerefolHtie
inregarbban
Portugaei genomen: batboojtsiban
btejijbe alle cemebieban i^jtenben enbe €ieallieet=
ben toareitaengflenomen/ enbeopfiaenbe boef alle
mibbelert en boondagen geampletteert enbe ter eretui
tie giieftelt toaten/ btetotberhtijgingOe ban foo een
fteplfaesn tuercfi eenicTifintif btenjliglj geacOt toaren /
mast bat baer onbertuflTcijenban bejpbe ban
Vranck-
rijck
tot notfjtoe allesi berbleben toasi bp benptter-
lijtiie ©ïcebe-pjotefiatien in be penne enbeitimtt /
ootit foo berre / bat men biel ejcp^esi ban bie 3ijbe fieeft
bjillen (iaenbe IJonbcn/ bat ben ®?eebe tot op ben
baglj ban ijeeben booj Ijaer niet gealtereert nocö gfte?
bjoocfien loass ; tot bat men epnbeliicfl gfiefioojt ïjeeft

Ïmnfeeciierpioiectbp Vranckrijck gljcbaen/ beiiel=
ienbe fectfier^c conbitien/ toaer ban bc fo?me enbe
materie foo beel bertoerpenbe aualtteptirtin fitö inelt
batgfieno^cöfaemöljjcfiertfionbe/ batbsn iioningi)
ban
Vranckrijck met niet minberalif met gebacöten
ban ©jeebe omgingO ; enbe bat be Éroon ban
Span-
gienalle mogf)elüc&etoeballen banbe fbitupneboo?
beel abantagieufer enbe mtnbcr onberbjagftebjcft
moellaenfien/ aisiBetminflc gr)eDoo?aertfoobaenii
OOen pjojettteberleenen; toelcfterefolutieenbepjoi
teftatte ttten ban bte ;ijbe foube accompatgneren tnct
foobaniggen befenfie/ alfStenuptterllen moggelijcit
foube fijn/ cnboojtsi opbefoo filaerfcftöttcnbe gBe=
cetötitöeptban ijacrefaecfie alles aen jftetrecfttbaeri
bigt) oojbeel ban «iöobtbei^ecre/ enbc^u(litie/en'
be rebelöcfifteptbnnalle €i)?tften ©jtncen baer toe
(cfiellen. ^oobattfvtot conclufieop bitpoint gee'
tie anbcre refolutte ijeeft fionnen bertoerbcn. liocïj
( fci)iecfl)p)battegl)eittoebtfagi)/ aisibiitben"leec
Don Jean d'Auftria inêt ftir flmple o?b?e enbe ©ol=
m«0t figli nae be jSbaenfcfie iSebetlanbcn begeben
foube/ too?benbe gefecijt/ öata^nfön Éoogfteptbe
f^lbi inflrwcrte fOMbe We in

boo?igiie tijben/ ben <Cectsf-ï|ectosD Albertus enbe

Ifabeila Clara Eugenia ge^abt Ijebben.

Φεη drie en twintiehften fc{}?eef Op aen jjaer ^^oog
.ïKugljenbe/ bat men t-en bollen gtjerefolbeert enbe
b^bolgöeniSpu&licqgljemaecötöabbe / batb%ec
Don Jean d'Auitria naer be i§paenfcf)e i^eberlanben
bectrecfien foube/ baer toefijn l^oogijepbt ficf) met
alle fpqet gljeafebt maecfite. a©o?benbe gDefepöt in
Gaiicien te ^cfjeep foube gaen / enbe fouùe [jet gelt-
feCOlliiSDeflaenin
twea MiUioenen ftucken van ach-
ten
, maec&enbe flaet boo? öetepnbcban be toehos
menbemaenbt jiBacrtnocljin
Neder landt te fuiien
fionnen aenianben; OcDDenbe be 8oog!i-gemelteï|oog5
Öepbt Oem op gilleren boo? föne eer|ie Secretaris!
Don Maceo Pativa baer ban feet Beleeft laten feennijS
geben/ metejrcufe/ bat fultfisi niet eer gefcfjiettoasi
boo? beiïroote occupatien biejebert foobanigljerefoi
Ititie toarca boa?geballen / Boetoelfulchs Dp .flifTibe
aenöaer laogö .ïHogijenbe onbectuffciien Dabt fie^
iienöt gemaecbt, HSibbelertoijle iss ijp ( ^ÌmBaffai
beur)ben J^eerDonjan baer ober felbec in ©ecfoon
gaen Begroeten/ enbeDeeftfipOn ^oogftepbtjs Se^
cretarisi in naeme ban flaer ^oogï) iKog. berfeec'
ftert ban beffelfs fonberiinge BlijbtfcDap bie obec fm'
bantge ttjöinge fouben BebBen / en ban ïjaec groot ber^
langen om fijn ^oogQept albaer te mogen fien aen6a=
men / met be berbere ejcpjeffien baer toe bienenbe.

^ebert beiS ï|eeren ImBaffabeurii aenöomüe ban
Engeianttot
Lixbon , toaren aen't,;§paert(l0e&of
op ben
een en twinticiiften geene iibbijfen göetoeefl /
baer ober eenige in bebencfeen bielen ; oocö foo toaren
iongQUe poflban
Badagos geen 35?ieben acngeBo^
men banbe gfjebangene %ecenalbaer/ fooal^boo?
befen altoosi gljcfcljiet toass / tot bat baegljs baer aen
^epnbtlijcii 252ieben5iingrje6omen/ bie menttema=
ftca ban ttoee conferentien bie toel-göemelte ^Cm^
Oaffabeur albaer meteeniglje t®ebeputeerben foube
geliabt fjebBen ; fonber ban petis befonberiS gljetoagft
te maec&en. €nbe ban een anbere Sant 0eé^ men
boojges^ben battet (Cractaet jongljfl met
Vranck-
rijck
g^emaecfit/ albaer Bp ben ©jinjs Don Pedro
geconfirmeerttoaiS/bocfjaert be gemeente oberge^
fonben / en bat aen ber felber approbatie feer gettoö^
feit toterbt / alis of men toilbe feggDen / bat 6e
(©fjeitteertte meet inclineerbe tot ben ©jeebe met
Spaignen»

^j^aberftanbtisi tot Madrid een iTourter ban Lis-
bon
aengefiomen ban ben |Kargui$f del Carpio ,βη^
i bersi Liche,alii«i3ebo{mag()t{göbe banbe,;§paenfe
; 5öcoon / melbenbe be fafeen in ^jtugael in flaet toa=
ren geB^acijt / om met ben eerften 't fCractaet te teec®
ftenen / met eiclufieenbe in tegen toil ban be 5Franfe
üBinitiec»

(©nbertufTcfjen toeberom be^teerenBurgcrfdijcfc
enbevander
Tocht, ijate i^og»|®o.<0ebeputeerben
tot25?ufTelaengefcï)ieben/bat 0aer <^.6pben ï|eec
USarQUiSf be
Caftei Rodrigo, commamcatus Cw//ìVì met
ben leer Tempie, «sirtraojbinarijs €nbope banben
3!ioniticft ban <0?oot25?ittartgicrt ferieufelijc6 toilbeft
infifleren / ten epnbe bat bifelbe alfnocii ten fpoebigft=
den /«nbe fonber langer uptflei / eenige ^eeren toilbe
nomineren / enbe aendoms laten afgaennaer^iöen/
op be ©jebcftanbelinge albaer Beraemt; fonber eenige
berbere beritlaringSe ban ©?antfitijc6 af te toatfi»
ten»

^teroprepltceerbenbenfeeen ttointigfiden bat fp
(ï|cÈren <i5ebepnteerb) en baegji te booreti tot ^uflTrt
bailgiielieltftcBbenbe/om Daer te tranfpoiterenna
^nttoerpen/enbealbaerBpben inacquisi / bie beri
toaertgibcrttocftentoa0/[)aer boo?gaenbe (©fficien/
bolgen.s ijaer ï^o-jBog. Bebel te berbuBBelen j Baer
albaer op 't feibe moment toais fiome binben een €
οά'
rter ban fijn €ccellentiegecfiargeert meteen mtffi^
banbenboo?noembe ï|eer
Tempel ,Βι» betoelcBe fp
toanbenfeibenberfocijt3Ön / om ftjoebiglj te bnuert
af- leggen / bie cepfe ( bie atö gefept ) fp al boo? ont^
fangö banbe fclbe milTilJe «Pt episert Betoeginöö yaa-^
benöearredeert. ^^^^


-ocr page 814-

en O O R L O G. ack en.wrHghfle hoed 78 ^

ZÖrtiöÈïiart ij]i ìjitt mojoen (lont tot ^inttoerpeii
. ggeambecM/ciiDeaHjooten bpff ieec
Tempel af'
gelept üeOüenöctiegeccqiiiceccïicaDffiaeit ban ribiit=
tept/öii)Ocnboo|t!ïmet ùen fclben gDeconccrtcat/
toanneereiiiieop toelcli fub/ect fp cm gljenieenc
ijtentie bp δεη boo?noemi?er jlKai'giii0 fouDen bci·-
foitficn/cnföitbanceit eenparicD bci;)ïantgebAc|i/
öatjtienbcfclbeautitcnttcacntlontjsfouöcticbojïicceit/
enöetn befelbe blpben infificcen pp ù« ö?ie poin-
tmDieiii Daec eetfle l^iopofitie öe bop?nocmiic fijn
bjauen boojgellelt; gelijcfttianùcnbob?^
npeniben i^eec
Tempel albcccptsi cm fcljiiftelijilic
menioctc Daöonttooipm/ ombcfclbc intineïiiotnia
öe gebanc p^opofitte acn genicUe J^eci; ATiiatquisi
obectelcbaxnjenliaecboo? beu fclben .ïKaci
guijïaiin fiii^ 3056 ban gelijcfen t' obligqceu / tat
gpfijn anttDoo?ïit ofte bgclslactngeoocitfcDiiftelucU
amtOaec foube becDantccpcIten»

^P öeb&en öacc bten boojflagfj tod latm gcbalien /
nemaccooh ben gemelbeniiecc
Tempie in üebcnciien
gegcbcn / of ηίε| tnbe boo
?f5 fijne fcD?tftelijcBe ηιεαιο^
rie eeiugeàelatiebeljooibcgjemaccht te b?o?iJe» tot
i)ai;i;bi?o?gacnbefcD?iftelij£be ^?opofitie/etiïicinfon=
ïιcι;rJcp^♦4tb'anttooo^bebtεfijn <£)ccellentic òp
iiabbelicbcnteboeniinttsigabeciS tot b' efclaicaffe'
tnenten 7baécmebebctfclbef»jn€mllentic op Daec
nabccinflant{ebebào?f3fiinanttooo?t op be pointcn
banben
Treve^enbe 'tfcnbcn ban een pcnipotcntia=
tisi na
^ix la Chapelic Ijabt belieft te becfilareni

5©atfpnteenben battet beel licgtec / en ootft gra-
tteufectoasi / f infiliefen op een fcfeifteUjc&e beuWai
tingi) of ocplipattc ban faecBeii/bie I)?ceptiina ijoo?'
gaenbe (onceet/ monb^fj to^ew ge^b/ullectt/ eiv
beaenbebjelcfeemaec majortM fidm, D.et geftÖ?ift
jmiecbtgepucgeew/ aliibatmen in ejfectb'alOetcptsi
geconcecteccbe articulen boó? een nieutoe enbe wcHtoe
©jopofitietoebecdenova aen bé fpeculatie ban fijn
«SjcceUeiitie foube Dafaubemt.

USaec aljs fp fagen bat b' ï^eec Tempel niet ijeel ge=
negen.toasi'tboo?f3röit concept te becanbecen / cube
gaei: tebenen tanquani ΦηΛ, agende , bclicfbe boo^iip
te jjaen ; foo Bebben fp Ijàep tegen bie fò?ma{tt^t niet
totllenoppofccen/ ncmacï befelbe memoi;ie neben fun
«êmitentiegeteecftent/ infonbecljcpbt /en te nteec/
betoölf}j|rt€)cccilentiemeei»bebecfeecii?i;t tc3Un/bat
ïicfelbe fijn €)ccellentie nietfouöe ceciHecen / maec gc-
negertiöpefen/bolgcn« fgnboo? öefen gijegebennioiv
belinge b.etWaping /alfnu figij ejcpliciie en D
r gefctetf-
tctcb^aceceit.

Sinbi boo?f5 ssubicntieiiï niet pimarauabcisi gebcf
meilecft/nemae»; met toesnigö tooo?ben becljaclt't
eccninbebooigaenìicconbecfatie tuffcDcn fön
iciHteenb' i^eecen <i5ebepiiteetbe ban öefen ^taet
toijbtliicBtig toajs bertjaelt ^ enbe ftonnen niet anbcc^
feggen/ofgöemelbeileec
Tempel Deeft in We aen-
fPiaechbe fentimentcn banijaeci^o. jBag. tvontoe-
lijcft^jefeconbecrt»

^jn «epccUcntip gelieföe te fcggBen / bat gelijcfi fp
onopljoulieljic&aenijielben om be bctoulle Sdltccnatibe
ftp Deni p?omt geatcepteett te toccbm / enbé bat fp bie
<©fficien onbec ànbecen baecom te ftcaclmgcc
ìiecnamen /om bat fijn Ì©a)c|lept ban Cngdanbt
enbe fjaec ©o. naog. alfban aen bie feantbolftoment-
liicftgljecull fouben 5iin ;ùat Bp oocft aen fijn fijbe
oeccn foube toeeten / tnclcbe mtbbelen ban nalï^ucft bp
δε felbe .iBajeflcpt / enbe Baec iKog. bp be
lianbtfoiib^toecbengBmomen / tn tasi llf^ancbnjcii
banl)eboo?f59£ltematibe ijuame
ti ceflliccen/ enbe
ïjat ftp ijcctelijcöbetfofljt/bat befelbe iKaiedept en-
bei|aei:l^o.jlI9iSg.fjaA bogl) tijbelijA fouben toillen
I)?cugl)en in fobanigcn pojluec / batfe boo? ijaer fnacBt
ett aenficn / beauacm fouben nio^cn 50η / ben ©?ebe
bigotueufdl^ upt te toccc&eti.

^ iiebben gcmelbe Γρ i^iccdlentie bebancEtt boo?
bic boo?(tcljtigöe coniïbecatie; ma«; fepbe / bat fp baec
tipt onfeplbacEnjotijten befïupten / bat befclbe ge^
negejt bjajs be boo
?f5 Hlltcwatibc t acceptecen / toant
batfpniet bonnen giielobcn / bat Daec bp^efelbc

fijn «icitccficntic b' eitecutie ban be mtbbclen ban
nab?ucb foubc toccbcn gereconnuanbcett / inöien ■
Ijem Itonbc boojbomen ecu cafujs in beïsjcicjic bc^
fcibe mibbelen tot iiaöcet ban têpsiiaien foube
üjetben bcileet / cnbcbatnocljtrii<p fypil;)i;fcUcntiic
ifpt Iji-t gi)«onbentcccbc ban ïCnciitisiiit nut Ijaei;
i^o.JiKog.tocltoill/batbei; fdbct aü^apcncn tcgljen
©jancHcycfi nopt foubcu ageren / foo iiiupD bc
boo
?f5 iauei-natibc bp ^pangien iiict acngijeniji
men / cn ©janchrijcfi bacc öooj acn
't iefiiicfcn.
ban befclbe ailtecnatibe niet fcljulbtglJ gijcnjaccftr
foube 3i;n.

b' i^ccc Tempel bcitcfbe bit liicbe op tebiittni / crt^
bcfiju^i;ccUcnticbang?ootcouboo?figticl)cpt tc be^
fcljuliJigen / foobcfdbc gcenor.beraubci-Ujcltc gucncr=
geutljipt foubc mogen Ijebben om bc boojf; anecnatif
be t' amplectcccn. üKacc bcfdbc fijn «Cjccrtlcittic tjCciï
öacc op gl)eantlooo?bt / bat Dp nopt banbc Diiiïtöi
Öepbt ban fijn 4)lila)e(icpt ban <!cngelanbt /noclj ban
ijact iljo. iliiog. iwnbc ucctoacljtcn / bat }).irc ìl^apcf
ucutcgljencen gcoppicffecEbeu/ minbci-j'aiigljcniCói
ninclt ncöccct foubcn bonnen toojbcu / eubc bat bcc cafd
boo?^pangien öetctfouïiesün be geijecle Jiicbctlaui'
ben t' eümibonnctcn.

^p IjcDiien baec op al tocbcc ijacc gcbatljten gc-upfc
enbe gDcfcpt : bat 3p al te gocbcn opinie ban fijne cOft-
buitc Ijabbcn / alsi batfp foubcn bennen bcctroubjcrt/
batDP fijne onbecjacigenComncb/ om bat liw /upji
allcji iuet ftonbe beljoubcn / bacvonr alles' bcfpccaci
foubc toillcn boen beclicfen. ''

€nbcalsifpglje|iabigljopbitpoi!tt blcbcn infilici
feti / 0ccft fïjn <!2)cccllattic cpnbdijcit gcfcpt; battct
toacctoasï/ biitijpgefpwlienbabomccn ^Êjipiisfna
c^pangicn tcfcnbén / enbe pcvtincutc o?öje bat\ be
Coniagin op beboojf3 importante beliüeratic te hcc^

Mf

(iacnjuemaif batljpoóch moe(lfcggcu / bat ÖP' a(
acn{ipnb/3i / paBaicecrl^e gcbaiic 3j?opéfitic/?en Φοη^
cieciifgcfonbëuDab/omriacciiBajeilcpi: tee ciupcof
tet anp?? jübe tc boen rcfolbeuen / eubii bat öp met ^lli;
imaginablc c^fonnemcntcn befclbe Ögb gctvatlit ti
bjdigen tn't fpoo? ban algemccne mmiccs / cnbc bat
baec obet ittogelijcft ccc langi) een (ahWacbicc w
fcciptie foube Bonnen bolgöen. BebÖcn Bic»: begin*
nen tcccniacquctin/ bat bit betfofcB ban nabcr ojbcïi
tod ujogdijcb niet bctt öc(rert uptjlagp acii be gocbc in*
tcritie ban Baci· ï|o. iKog. foubc Bonnen tocbjengcn
t
enbegöcfcpbtbatBaccïio, iiiog. banbe boo?fïtl)ttgi
Οφί ban fjjii «rcellcntic bat bcutroutocn Dabben / bat
bt^fi: befelbe niiiipt BracDteban (ÏJn gcneràé C^m*
miffiealiS aBoubccncuccnbceiibcipntics/oDcS bcrmo?
geUjS een fpctiale pouboic ontcciu bcbooifs itltccnatjf
bconb^ftoaew foube Bonnen obccdappen: batbcfVlbe
fün ^iccdlentie boo? 'tberfcccBcrcn ban foobaniglK
nieutocoibic /figD P?eci3is bc Danben foube Ddibcn
toillen binbcn / cnbe/«ir,»M um t^nt, mcjptift f, als
nu minbcii aliS te booten Bet boojfi pouboic enbe com^
miflïe foube gcbiupcBen. <i5ccn anbci'c foluticiiSBicii
op BBcgeben / ali bat fp tod toiften Dop nacuto bat be
^inilicciS/infonberDepbtingrootc faccBcn /gDac
ftmgeect/en'tgecnfpfelf wtljibacrbigB fouben bc^
ciineten/bat fp bat acn een anbecnict bcDoojben te
bergen»

^atoocB Da«boo?liarigDept een toepnigD te ΰ^'οοί
toaii/ ten ccgnacbe banbe bD0?f5 3tlternatibe / enbé
bflt fp Bait Begonnen löcgotiatie niet Baböcn te bcBla^
gen : baecDP ban b?ic pointen albirentsi ttoee gcatco??
beert/cube Bet bccbe niet alleen bcitooipcn /liemact;
tottet fucccjï ban bie gcenc blepnc apparcntic/ en Dooö
gegcbenDabbe»

gaatDP nube preUminaria ban 't (Cractact Dab
oberfiapt / en bat be faccft fdf boo? be laegotiatic tee
gBcbeiiineecbe tjjbt at pWctfe / gDccëfccbeeit mo|ï

jép Debben bacc op toebcr Baec contta tcbcn
gBemobcett / enbe epnbdtjcft be boo
?f5 Sltibicni,
tie baec mebe be(looten/cn bit bolgeubeanttooo?i
BàetijSitoegcliomert. : „

Mtjjimrt

©bb ζ


-ocr page 815-

784 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

t668.

iJüeffieurs.

AYant veu les points contenuës dans l'efcric qu^
les Seigneurs Chevaliers
Templi, Ρ. BurgersJijc^Sc
vanJtr Tocht,
refpedivement Reiidenc du Roy
i'Angletene, & Deputez, Extraordinaires des Eilats
Generaux des Provinces Unies, m'ont dehvré, de la
teneur en fuivante.

CMonfietir.

Le foufigné Refident du Roy de la Grmde Bretagnt,
& Depures Excraordinaires des Eftats Generaux
des Provinces Unies des Pais Bas, ie trouvenc
obligez de reprefenter à VoftreExcell.que fa Maj.
& leurs Hautes PuiiTances ayancs depuis peu conclu
& Traite i parlequelils n'onc pas feulement pour-
veus aleurpropre Icureté) maisauifi àiaPaix & repos
de la Chreftientè , en cas que leurs Voifines y proce-
dencavec lesmelmcsbonnes incentions, donclefdits
Alliez ont énramez. ccttc: affaire j Sadire Majeftè, &
lesHaucsPuiffantspourmieux acheminer unouvra-
ge fi Chreftien ont donne ordrcà leurs Miniftresau-'
pres des deux Conronnes a prefent en guerre, detà-
cher par cons moyens, & par un Confert commun de
difpofer lefdices deux Couronnes a accepter les
moyens propofez par lefdirs Alliez, comme les plus
prompt, & es plus neceflkires pour arriver à une fin
, fi heureufe, c'eft à dire de confentir à la Paix fur
I '.Al-
ternative
desja propofée, &(pour prevenir les acci-
denti qui pourronc furvenir pourempefcher lepre-
gres d'un Traitè) de confencir auffi promptement à
une Trefvejufqùes à la fin du Mois de May, & en ac-
tendant d'envoyer leur Plenipotentiaires à la Ville
d'Aix laChnpflle, munisdes Inftrutìions & des pou-
voirs requis pour y traiter & conciare la Paix fur ladi-
te
Alternative, afin que le feu, qui fe voic a prefent al-
]uinè,5iduquelleseftinfelles fe vont en apparence
jecterdans la plus grande part de la Chreftiencé > fe
puiffe bientoil eftouffer, & faire place à une Paix ge-
nerale dunabl?, & falutaireà tous ceuxqui fe crouvent
énveloppez, ou dans les eiFets, cu dans les conlè-
quencesfuneftes de la guerre prefente.

Lefdits Refident & Deputez Extraordinaire fe
trouventplus particulierement obligéparles ordres
de leurs Maiftres,de reprefenter à voftre Excell. com-
bien il luy fera glorieux 8t avantagieux, à la fin com-
mune de la Paix, & neceffaire à la confervation de ce
qui refteà/'j^d^ne dans les
Pai; Bas, que voftre Ex-
cellence en vertu face premier pas dans cette grande
affaire, en confentant promptement a laJite
Alterna-
tive
, aladite Trefve j& à la depefche defdits Plenipo-
tentiaires vers la Ville
d'Aix laCbapellt f & aufiG pour
mieux acheminer cetre Negotiation, &ladite Tref-
ve, que voftre Excell. fe declare promptement d'ac-
ceprer la Trefve que fa iVlajefté Tres-Chreftienne a
propolée le i//*iM>n>/;«« de Novembre
mil fixcentfoix'
aat,fept
jjufques au jour de Mars mil/ix centfiixante
buit.
Et fur tous ces points lefdits Refidents & Depu-
tez Extraordinaires fe trouvent obligezde priervò-
tre Excell. avec toutes les inftances poflìblea de leur
donnerunerefponfeprompte,nette & agreable aux
bonnes&faintes difpofitions, aveclefquellesfa Ma-
jefté & les Η. Ρ, ont entamé & pourfuivi ce deflein
glorieux & Chreftien de la Paix commune,
©oitjct Cequejepeu direen Relponfeeft , quequantau
nnitooon premier pointde
l'Alternative, jedcis perfìfteren ma
'"'^nöe"' premiere declaration faitle fr«jyi^e dece mois,a
■ fcavoir d-en avoir donnè part a la Reine, & auffi-toft
quejerecevrayfe PaiTeport demandé, pourdepef-
cheruné perfonne exprelìè ^laCourde
Madrid,jc le
/eray ians aucune perte de temps, efperant que fa Ma-
jefté prendta.romesles bonnes Refolutions, furia
mariere qui font neceflàires pour repos de la Chté-
tienté, moyecantque fes ennemis voudront condcf-
cendre a ce qui fera raifonnable j pour fiire un boa lis?
Accord & ferfne paix.

Touchant le denxitfme point, encpre que je me fuis
dcclaréen ma Refponfe precedente, tradmettte la
Trefve en la forme propoièe par la Traité, faire en-
tre fe Maj, de la
Grande Bretagnt, & les Hautts ikijjan-
«f ,&queceluyqui accorde le plus, ycomprendle
moins. Tourefois comme Γοη demande une dc'cla-
ration plus particuliere poar ipanifefter au monde
avec combien dezele l'on eft de ce cofté cy porte àla
Paix, j'accepre auilì des afteure la Trefve .jufquesau
dernier de Mars, comme Γοη le defire, & de mciVne
par rout le Mois de May, & plusavant s'il feroit ne-
ceffaire , en fuire da Traitè fufnoentionné.

Quant au iroijiefme point, l'y condeicendsauifi &
denommeray incontinent un Plénipotentiaife pour
concourrir en la Ville
d'Aix la Cbaptlle de I3 part de fa
Majefté, laquelle fera tousjours portée d'une inclina-
tion particuliere d'avancer de fon cofté le bien & le
repos commun qui eft fi eftroitementconjoint avec
les Interefts de fa Majefté de
hgrande Bretagne, & des
Hauts Puiffants Seigneurs EÌtats Generaux des Pro-
vinces Unies, (
Fait à Anvirs le vingt deuxitfmt Fivrier l662t
Eftoic Signé Λί. de Cttftel Bjidrigo,

CHiJn fieeren, ·

GHefien hebbende de Pointen vervat in't Ghe-
fchrifre by de Heeren Ridder
Tempie, P.Burgerfd^ck
ende vender Tocbt,
refpedlive Refident vanden Ko-
ningh van
Groot Brittagntn, ende Extraordinaris Ghe-
depureerden vande Heeren Staten Generaci der
Vereenighde Provinciën , aen my overghelevertj
van inhoude als volght .·

Mijn Heer.

DEij ondergefchreven Refident van den Koning
vnn
Groot Brittagnen, en ExtraordinarisGedepu-
teerden van de Staten Generael der Vereenigh-
de NederJandrfchc Provinciën, vinden haer verplicht
aen u Excel, tereprefenteren, dat fyn Majeftcytende
haer Ho. Mog, korteling een Tradaet gefloten heb-
bende , by 't wekke fy niet alleen aen haer eygen ver-
feeckercheyt, maer oock aen den Vrede ende ruftc
■ van 'c Chriftenr ij 1 k voorfien hebben, ingeval dat hare
'Naburen met defelVP góede intentie daerin proce-
deerde met de weicke de voornoemde Geallieerden
defe faecke hebben begonnen; devoorfeydezijne
Majelteyt en haer Ho. Mo. om een fo Chriftelijcken
werck beter te bevorderen, hebben aen hare Mini-
.fters by de twee tegenvpoordigh in Oorlogh zynde
Kroonen , ordre gegeven, om door allerhande mid-
delen , en met een ghemeen concert t'onderftaen de
voornoemde twee Kroonen tedifponeren de voorge-
flagen middelen door de voornoemde Geallieerden
t'accepreren, aWerfpoedigfte en nootweiidigfte om
dat geluckig eynde te bereycken ; dat is, op de gepro-
poneerde illternaive inden Vrede te bewilligen,en
( om te prevenierend'accidenten die om't progres
van een Trad. te hinderen Tullen konnen opkomen)
oock ipoedigh

te confenteren in een Trevestotop
den laerften May, en vervolgens hare Plenipotentia- ,
riffen na de Sradr
^ixlaCbaptlle tefenden , ghemu-
nieert met de .vereyfchte Inftrudlien en Pouvoirs om
aldaer den Vrede te handelen, ende te flaytenop de
voornoemde Alternative, dj) dat het vuyr, datte-
ghen^woordigh ontfteccken is, en van't weicke de
voncken apparent zijn
om fich over't meeftendeel
van't Chriftenrijckteverfpreyden, fpoedigb mach.
uytgedooft worden , ende plaerfe geven aen een al-
gemeyne. dueriame, ende heylfame Vrede aen alle
degene diefich verwarretvinden,
ofindeefiè^en
of in de droevige gevallen van den teghcnwoordigen

De


-ocr page 816-

t669>

en O OR L· O GL f$chehnfémi^ekéà. fÈf

De voortHjemde RfiSdeat endtf Ettraordinaris Ge-
deputeerden bevinden fich door d'ordres van haer
' jvieefter&verplicjitj.aenU Excellentie te reprefenr
teren, hoegloriêuxhet voorbemende voordecligh
acn'tghemeyne ejrndevan den Vrede /al fyn, ooclc
npptfaeckelijcktoiide.confervatie van'cghene Spaig-
nen inde Nederlaiiden nochoverigh heeft, dat Ü βϊ-
cel. metter daet den cerften flap in dit groote werck
doe fpoedighiijck bewilligende inde voornoemde Al-
ternati ve, Treves,endet'afvaerdigen van de voor-
noemde PlenipotentiariffennadeStadtvan jli^/nCéa-

iW/rjendeoockomdefeNegotiatieen Trevcs beter
te voorderen, dat U Excel, promptelij ck verklaert den
Trevesaente nemen, diefyn elider Chriftelijckfte
Majefteyt den
acbtbimfhn November/t/lïM bendenfvth
■i»»_/i^i;givoorgeilagen heeft tot den laeiten Maert

t 'un bondnt acht tnftfiigK £ade yoor alle defe f oini
vinden haer den voornoemde Refident ende Ext.
Gedeputeerden verplicht U Excellentie met alle mo-
gbelijcke Inftantien te bidden, haer eén fpoedig» net
ende aengenaerd Antwoordt te verleenen aende goer
de ende heilfame difpoGtie, met de welckc fijne Ma-
jefteytende haerHo» Mog. dit glorieus ende Chrifte-
lijck deffein van den gemeenen Vrede, begonnen en^-
de vervolght hebben»

't Geen ick tot antwoordt kan fcggen ,raeckende t
cerfte Poind van d'Alternative, dat ick by mijne eer-
fte verklaring den
dirtMtnden defer gedaen inoeteh per*
fifteren, namentlijck, dat ick daer van communicatie
aen de Koningin gegeven had, ende foo drae ick de
verfoghte pafleporten tot het afienden van een Expres
peri^oon aen 't Hof van Madrid, foude ontfengen heb-
ben, fai ick het zelve fonder eenigh tijdt-verlies doen,
hopende dat haere Majefteyt alle goede Refolutien
nemen fai, dewelcke op die materie noodigh fyn tot
rufteder Chriftenheyt, bemiddelende dat hare vyan-
den iallcnde willen condefcenderen tot 'ighenc redc-
lijck fai zijn, om een goet Accoord ende vaften Vre-
de tc maken.

ilangende't tweede point, hoe wel ick ray verklaert
hebbeicfc mijn voorgaeode Antwoordt de Treves toe
te ftaen inde forme voorgeflagen door 't Tradaet, ge»
maeckt ttlflchenfijne Majefteyt van
Graot Brhtaignm,
endehaerHo. Mog. ende dat die jgbene, dewelcke't
meeft toeftaen , ^ vi^eynighfté 'dagr in begrijpen,
Evenwel alfoò men yeifoeckt een hadér vei klaringh,
om aen alle de werjcldt te bethoonén mét hoe groocen
y ver men van defe zy de genegen is tot de Vrede, ac-
ceptere ick bock van defe uyr af de Treves, tot het
eynde van Maert,gelijck men'tfelye begeert^ende
tfelvcoockvan Meyende langer indien't noodigh
was, volgens *t gemelde Tradaet.

Wat aengaet bet derde point, lek condefcendere
oockin't felve,endefalaenftontseen Volmagtnoe-
men tot de by - een - conift inde Stade van A^m, van
wege zyne Majefteyt, dewelcke altijt met een Ibnder-
linge genegenthsyt gedrage fai zij n, om vart zijn zyde
voort te fetten 'tgoet, ende de gemeene rufte, die fo
naeuwvereenightismetd'Interefteh van fyn Maje-
fteyt van
Grttt Brittaignm, ende die vande Ho, Mog»
Heereà Staten Ghenerael der Vèrèenighde Proyin-
den.

Ghiiétm Μ AmMOirfta im fis i» tiaiatiglltt$ Ïthnaff
i66i.

Was geteeckent

MARQUIS d, CASTEL RODRIGO.

a®flaoi)5eöeH&eceec£5önlïe/5tjtt öaecUan afse-
ftfoeben etteüjcBc Coppen / en secommumcecctlioo?
iKjiKgent
öeHeyde aettiïért%ecê «öcahed'Eftra-
des,
tSmeaffatieui: ^xtcaojtittiatceiEe ban
miK
im i^eete litefi&cnc ban ben l^ec/ mtt^g^iei

aen befteecen Appelboom jcnbe Charifius, èjctcai
WbfnartjS Cnbopes ban be Itemingenban Sweden
«n Denemarckeii j al]} ooth am be a(Bia;aen>
iftenban ■Brandenb.urgh «tbe Lunenburgh,om tefiCËC' '
^ tot tee fÉJbéjnartf Btinge enbe tBööccsi te öienen
fulfïenbébaec'tijeöoojt. ,

■!©ejt iï^ntSaïborgh 5 fcDliif op &n fclböi ^t
„Pt 22>iuffH Wi wis^ef aen (jaec Jgo. 't geen
cemac9ua6el#i&!iit ijettt upt i^amöo?gD ban 2?m
aeOtöienflen befec stéfcfeeben toés/iiat ben J^raiifcDeri
«lObaflTabiuuTirion aeb3«|t toogitip ben J^ectoBSi
bari
HoiftejnGpttorp, altoacc ftet ^Blaeii/en at tame»
nidijifiibaiiòm^oaeiuonbÉ.t: 'ttoeUft toeloDemeibi
3ï«iöa|Tabeui; tegfiensf een ban be Sacbm ban öoosü''
öebacDte^ecto£®/.feubc göebomlje&lien bcfetooo^'

ben in fu&|ien^e : Dat men noch den dagli (oude fien«
dat de Duytfe Princen aen fijn Koningiouden fpreec-
ken faiet neder - geboogen knien j datfe arm ea
fwack ende niet machtig waren om foodanige macht
alsfijn Koningbhadtterefifteren. op 6p bert
ÌtaetÌiDeetgeanthMiOibtiDasÌ/datter nochtans Fur-
ften en Princen in 't Rijck waren , die al van macht
wierden geoordeelt, dat oock eertijts een Keür-Vorft
winBtftrto de Franfche Arinée Wel had gheflagen»

ai^aecopbeit^mtiaffa&euc aen i>en ^et^Oeec eeti

Dementi öab geflebm / toelcöe Utencontce öoogei: fouü
beiiptgelJoiftcnljebùen/Bp dlbien eernge pecfoonert
njiet tufTcDen bepbe toacen ge&omen<

^n^eba;Ianbtmaec]^tmen miai (iaetop b'obei^
Mnfie ban
Don iean ,· fultï: bat ben «©cabe ban Sa-.
lazer,
btegefeRttofecbttefullen 3{}n Major Domo,
banfön3^oogtjept/alo^?e uptaaf tot pet maeciiett
becSPb?epen bo9?be^omeflij(ben ban ïfoogggebt
l^lfniï.

<©p ben feberttöfenfien gefc^tcbc Binnen j|Kafa?ib be
publicatie banben©?ebe met póitugaeütoepntBö
te boocen ttiajs baec een toopeiibe gerugijt / battec aen
battoeccftnocljpctiimocdiiapecen /om batmenfoe
atfuböteacagDeflaecötfjabbé Bet opcecöten ban
be Begofle >stallagien: on b' aiiimi^ ptóetfen ban be
^tabt baec bieCgelöciicfuncttenpleegen te geftDieben/
toacc upt be fpiaetbe gtngi) bat ban be ;pbe ban
'^ojtugaelontcentbej^ebi tónige nieutoitDepttoaji
^jo?genomenj becftöepbe CifOimfianticn baet Up
becgaienbeban'taeneomen toe Ei0fìQnnebangi;o9>
tegelöt-fecoucffen /enbe ahb^iS / bantocgBen
©iancfecijch jonbectuflïöen bat be.recDtt oo?faec&
^aechangefqitbMecbt te fiinöet uptfilpben ban ben
CouciecbiebeiSpaenfcöe «attfïtatfe na aiisbonn?
I^abbe ge&?agt/enbe bie ban ©oïtngael foube te cugge
tóngen ; >maec met b'aeniiomde ban befeu Cou^
lec / biaec op be 0uDIt£atlefe>?tst tolgbe/ ί,βί bit gantp
fc0egecoepbei;Öbelti

^n^paignentoas boertmaeljS g^oteöefoibiegöfti
heeefl onttwt get gOelt / foo bat ben publtgnen ijonbel
feecionfupSDeeftgfteloopen ; gaenbebefp^ecöébat
be p?ijis ban al 't geit foiibe becmtnbett too?ben tóaeci

epnbeltjcft göetoo?ben/bat ben i^ectogïi ban
Paftranaonlangöis aen alle f^e beWenten ban fijnm
ontfangg bdaiienbeaengefeptpab/geen gelt meec
t' oritffógen al0 tot foo een tijt toe / alf^ in tio^ten tjje
boo?bito becminbecinge geb?eefl totecbt;haec on»·
bettttfTcgenbe iSegennge bienaengaenb^ gantjsi niet
in l^abbe gDeb^engettoelcebaettei^oof feecüoog
iietopgenomen;ia(00bàtbtenj^ertogf) beiafttiei fïgl^
upt Betrof te rettcecen gDelötft f)P fiaeft gl^ebaen
öeeft / enbe gem iS «ne 3imenbe ban
twintigh
dayfentDucatenopgelegöt; wnbe bien ^eec eotfi
i^attógïl ban
Infentado, enbe bnptcit tbjjjjfel iie magif
ttgfifien tn geit ban ganti éSpaignen.

®otgeniS ^iieben ban ben tisaelfìten berec uptCa«
bi]c /a^ liet ^paenfe l^of aenöé^agftt/ lagl^ ben M'
ce - ^fibmicael
Sweerts met twi&tigh ^tfiepen ai &np^
ten/om na bert goebenbjtnöt te toaceten j enbefepbett
bito ^?teben / batQet30làemfcge.€ri}iiab?e / beiliaen'>
bcin tfiten ^φβρέη met ^entge ^olbatenna be
^pàenfcQe^berianbengébelttneect/met gliemeUïe
©ice - 3ibmfcael s
weérte, nocö tragijtcn foube be cepsi
te bom / enbe imb«l»eege tnbe Cornnaeenioopen ί
3 sm


-ocr page 817-

^ ftii öi^ öen viera vijf eti tv^ihrighften bönifieffiÉC biti^'

ttêcftentiïuije/enïie fóit mee(le®tatrttìltooo?uptiijM?
iieööegflen.
 ^vii

®aitGenuaijaïimeniiatuptHlö(antftenöe
ea / toiectseàìrtjtfeett/ m rtteft - JPtanfcfje
föaij - ^cftepetiuptTouionttt ^eeljjaiifinpietoopen/
niÈt intentie om öe ^Scijcpen ban ie tìèrtmioili» Mt'
öeclanöenteliifïtecen/ tnöetc fïenof/p'^pa^fcBe
«i5oeDecen foiiisen in tjeöDen 5 ^m bart aöbjjsi ts
öebenöaecDetbcftoolöe.
. ■

^mmiöDeli is in 0ml|ae0r)òoffiaTle^0ep?epa<
reect tot öe ®?ebe IjanbeltnciD ban «fiert. ®en een
en twintighften is üp ijaec ï|o: öe ttoeeöe-

ntael gecommitteert Denïgeeceban Bevérnmg , om
(ï0 irt eiwlitept ale pejiipotemiatiiS ban befen ^taet/;
ingijebolgebanftaec ï§o:|Ko0:aefölutie ban ben rie-
gcniienden öefeii / têrt fpoelitflfjfle na »tt te becboe=i
een / en in We miaötept bp tetooonen bÈ DanMingjjc
ïiie albaec tot ljeb?cbinöe ban ben ®?«öe / tufTcBeji be
ïSoningfjen ban ©jantftnjcïieniêpanjen eecflöaegöii

ÖOöDgemelte iöoninBen ten fpoebtgfien gefloten maglj
toojiien/ conform be «ionbentie mutuele ben dne en
twintighften ^anuaipleilleben/ tufftSen^ngelanut
enbefen^taetopaececOtibaccobec ban tilt tot ttit
<ro?t^oni3ecenfou&e inette .ïBirtffleciS ban ben fel=
bert iStaet / öoenmaelsiaen öe l^oben ba» ©aïpsi
ieniie25?utTel(ïgf)tiebinbenbe ; ootfi beiS noóbtjijn-
be / met biein€ngelaniit / en in alleii gaenbe be Con^
tett metfooöantgO jpfniflec banben itoningD ban
Groot Brictannien, allS ftg0in locò onth}ij|fel0i&foui
be bebirtbenitothielclten ernibebenoobigeCcebentia»
len mette boo?bcce®epefcijejs ban^uboic aljs an=
betii/ baectoefpettetenbe/booten ten üej^oube ban
ben ï^eec ban BeveminggebepefcBeect foubetoo?ben ;
en bit alle^Ì onbecnrinbect be b^ye belifiecatien ban be
refpectibe 5^?obiHtien^ onmtenotiD iwA of meer petfo^
mn/ten fine booifept/ na j^ken af te fenben. Wecf
benbe{)iecban €jctcatt gefonben aenbe^eecen<Sff
tcaojbinacijEr ^mbaftabeui^jes ban befen ^taet in
3i^^ntf{nic{ten<engeianbt/mitÌEÌ0eaiér^ aenbetgee^
renHaec J^o. iBög. iöebeputeecbett tot Bruflèi,omte
fhrécfien tot bec felbec tiangtirtg/ etttoöbei^ te bieiiett
fulticenbaec'tMjoOibe.

(0nbectufrcf)en teacen be 5pcanfc|Denbafi befÏg met
liet ibatleel ban Gcnap öoo? nieutoe i©ew6ert te bet^^
flecffien.

(0P ben drie en twiritighften bii» WOjgBerti Ott^

tcenttenbjteupccn / tbierben be l^otSien genoegen
inmeefl alle be ontleggenbe g^o^penban 35?uffei/'
op b' ingebiagöte honbtfcftappen/ bat een goeöe φκ"
töpfranfclje Kuptecen/ nebens! beel ©^agonbetiS
benmacfcD gabben genomen na Gianbergen »Qm
bieplaet$(cnoe anbece onbec 'tboojfepbe «agebiebt
SMJOotenbe / in ben DjanbttefcttenjebogOfDnbe
eefepbeBoldtecengljereticeert/ fonbec pet gSeeffei'^
tueectte0cbben.

tien alle ^paenfcïic «Officieren ig tóebec gelalt / op
beclieici ban 't leben / batfe op benfe;^ entbtintigDden
beferjUSaenbtinljaec <i0uamifoenen moejlen jijrt/
enbe baec beneben aen be Commiffariffen ban be
|Bon(letingl) bebolen / geene ^olbftten (onber fioeba^
nig p?cte)ct fulcr fonbe mogen gecoiloreÈtt too?ben) op
be iSollctt aen te ftaelen/ beel min Bttalinge te laten ge^
nieten / βίβί bie effectibe pjcfent bebonben tóieiiien.

Haeiifepbebatecttgebeeite banbe granfe 3ltmee
place b'^rme^ifoubebebben bp l'^rbre deOuiie,
0degen ontrent bier muien ban Cattierijck.

• b'il|cerbanBergeyckie'!i mojgöenii ben bfif en
tbrfntigïjUen ban 25?uffdopEeubettberit!otiiert/om
in allefpoet be ^epi^ tot asben boon te fettett.

<0mbe5pcanfc0eaUeuptbl«cöten bfeft>tegöen be
pjOteburen ban ben USarguiS be Caftei Rodrigo toi^
^en op be baen te bjenggen/te benemen jfooiiS op
jjl^nbagg ben fejs en ttointtg^iften goebt - gebonbent

t668^ ertt ö" ^eécDoiifeàiì d' Auftrtófti«fHiirttert Iww^i;! ^at aist öe 3Sön(rigfttite lamm^ tòfWigtìetiljp

een fetietife iKiffibe 0crecot«manbe^:i fkiïK tó
ben / bat ijare usajeftept b* aiteptTStirBlirt bi belst«fie
WUecnatibe / bieeberge«tct{tibi^€tbbi«tiè baw beft
b?ie en tbjirttigijflen gianuaep/'fefHiiiett /"tupfiittn
ben iöoning ban ©rdot Briithtgtrétì yêfi^^ befen ^laa
gejtoten ί op b' lè^tiflige aertrabingiwi&e ftiftéiwie ban
ben IjoogD öeiüelöeti ïiontngft '^rtbé ban Öaet feö.
.fliaog, boo? ben l^cr'lKaretttlbk -iSiiftèl· Rodrigó,
aETonbemenc (ffiéneràelbec ^paenfcfie JiebertanBin'/
ih ben name baiHjace iföa/efi^ gfifeWen / töiHtóiöi
ÖOneccn ί enbcbetìi«genjS niermléeh tetifobitb{oeftte=
&et ilutöo?ifatiebecleenctt/enbe tóff gében aen be(t
gemelbcn ^eet\liI5aitiHiif be Caftd Rodrigo , om
op bie liitetitatibe met ffi|atttriùfjc&fe mogen fltipien
ettbc teecheiten / oftebooi (ïin gefubfhtöeérSe
te öow
flupten cnbe te boen tq'cfienen ; rtemaérbïiiftbaetfttei
bensi beloben bat ftaec iKajejlepf get^ te maecften
i€cactaet ban 3&?ebc fonbe npp?oba'entin&eaàtffité=
reninbe ftt-acBtigOfle enbe befle ütattiéré alg boene^
lijih toajS ; bat oocfi geftöiebenfoubé toerben aen ben
;|eec SCmbfiffabeuï Reede vaa Rciifwoodé, baf fjp be
boo?f5 Daecèovpog. goebemeertöijjSeettbeitttefitte
bp öc fjoogfjTOettielbeCottinginne Seoente ; enbe on^
tcent be jSegeecinge ban Spaignen met fijn particuliere
bebboicen enbe goebe officien foube öebben te feionbe=
ren / enbe te bebooiberen / baer toe gebnipcfienbe alle
bcbetttfteliicfte rebmen ter materie btenenbe.

©oo?tjs ijS firet ban feennifìe gegebett aenbe ^eeten
<ejt:traD?tJinaCcji Mriibaffabenrsitn «fìngefanbt/mèt
berfoecb cnbe ferieMfe,begcecte/bat Öaer <Êb.6p ben
Soningfjbflli Groot Brirtannien bebboititt blilbcn
boen enbe goebe'olÏitien aenbjenbett /ont ben feften
tebifponeren ten fine alsi booten;ban gelgtften te
fcfi?öbenaen ben Boocljgemelten ibnincfeenbe aen beh
§^etföon/bie ftjn |Ila)e(tept0 3lmbàffabeMrbe<i5iai
bebansandwiciiaen 't l|of tot iyladrfdgabggdai
ten/o?b?e enbe lall/oocb2Éi?ieben ban'Ctebentie toe
tefenben/om fi)U|Kafe|ïeptiimeeninge enbe inten»
tte albaec fultjc enbe baert befjoojbe te feaeibeten,-
enbe tot bes te meetber beboo^bètAige ba>t Wen / hflec
ober enbe bienaenganibeinaUeiEi met ben göentelben
ï|«er3{mbaffabeut ban Reedé vati Reufwonde ίοη^
nbentelötit te cojrefponberett. Bojbenbe be bot#i»be
g^epefcljes ban Daer ©O. Jfêog. na spaignen boo? een
<frpielTen®ojlgf|efortb«i aen ben feto «erti^b.
UtmbafTabeur ban Beuoineen tot Parys ; metiàfl en»
be o?b?e om bie ontfangen gebbenbe/ befelbe aenflonfii
toeberban baer met een €jcp?e|fe tta Madrid boö?»
feptaf te baerbtgïjen/ enbe aen bert Koning^ baft
©jancfirötft enfön |iaaje(lejit«0oog lifêibifterjSopbi
beguaemlletoijfeenbe maniere beSertt te mdetftöt/
bat ijaer ®o. JllSog. Bet boo?fepbe
óffitte upt een
€Ö?iflelöch ertbe ®?ebe-liebenbe ggemoet/ aenHl^of
tot Madrid noc00abbenb)ilfen laten bóeh / om ben
Booggebacrjteniöoniniftbart ©jancttóp onber am
beren baer boój bei
te eerbet enbe beter té bifbonecert
totfnfpenfieban fijne asapenen/bp ctìntinuatie teii
uptepnbebanbe ïH^aenbt ban lUepnaéfttomenbe';
oocfi is öier ban «Sirtcact gefonben aen b' Éeeren öaec
^0. iBög. oErtraoib; €5cbepnteerbentot Btaffei, ofn
te (irecben tot ber felber nacicljangBe.

5©en JiBarqnisi bleef onbertuffcóen jbp jjjn oub^rt
®cem ban feiacftteh tegen be^anfcgêit ftj bage»
lijtr blijcben gaben bat 5P 't niet recöt meenben ,·
mettioogSe bectooningen ban'tbpfonberintereflbat
befen ^taet fjabbeom befen Btmgerfgjöeri'g^ niet na^
bet te laten bomen : <0nber anberen (fcö?eef Bp op ben
laetfltenbefer USaehtaenBaeclio. |feo0.benbolgen<
ben?®?ief,

laeiW
■ol·

Hauts &Pttìffans Seigneurs.

, ,· j.., Stjfif

L'Oppfition quela France moiiftre àia 'f
mefprisde vos Hautee PuiiTances'àtd»^
ÌMì
dü Roy de la Graadt Britagnt·, &la iirBode,^·^
niatreté avec laquelie elle «'«ppefe k Ia coiivrraaiion

I ■ de

780 S Α ΚλΕ Ν van S-T^EfO


-ocr page 818-

en OOR L O G; kht ehheertìghfie kecL 787

f669> ieHiTicfve, quoyqiiecefoltunmofenxqujaefte
— jugé öKeffaire, pouc pènrenir à k Paix, cornine il
i teÌTAOigùé dans fes declaracioos, derani: qü'il me 1'a
prdpoiee
6c afial'appilicationavec laquèlle il iav^tnce
(es totùes Sc próvifions, & prepare cóUt ce qüiéft
feqmV pour la Campagne, y voulant fortir vers Ie
irjiwyiwilfjlvH/, afia dejoüir d'une nouvelle iurprife
füileï forces dej Mediateurs, qu'il juge n'éflrepas
eacörieneftat ƒ βε pour cònclufion Ie perii, qui "ne
Hïenaflfe pas ftioins ces ProViüces du Roy món mai-
ftrê »
que celles de vos ®&tìtes Puiffances^, comme
eftattCCoiHprifes dansfes Chiitteriques & volontaires
Prexeù&àat :Tottt ces raotiis m'dbligent à depèfcher
ce GoUfier à
Htnliettr Dm EfUvmit Gamarra ylmbalTa-^
dcuïdefa Majefté', Scequ'ilvousleprefehtede vive
voasdemande de ma part, quevous^vou-
]iez>ms ioterelIer dans une cwfe fi comtnune avec
lapròoiptittkdei» qu'exige laconfcrvation de la pro·
pre! libêfté, tafchant de arrefter dans kur commen ·
cement les progres, queles Armes Innemies pour-
roient faire cooire les noftres, au mefpris du Traitcè
quevos Hautes FuiiTances Ont fait avec
l'Anghttm,
dont couc Ie monde àttend raccomplilTement, &
touC cxige un tr^-prompte remede» Il femble, que
ce feroic Ie meilleur, que vos Hautes Puiffances fe-
royent marcher incontinentie plus grand Cer/i d'Jn-
fenteriiScCavalUruqu'eÜespoutTom, afin de fejoin
dreavec Nous, & mettre des puiflantes Guarnifons
dans les places, foit par voye de
Smvigardts, foit pour
émpefcher les nouveaox progres, ainfi qu'il eft dif-
poieparte Traittè, afin qu'eftant joints de confeils,
armes & . forces, nousobligeonsla Ì^aewàconfen-
tiràune Paix raifonnable, qUecelle, qu'ilsmelpri-
ient, quoyqu'elles leurfoitü advantagieufei prifque
vos Hautéi Puiflances voyent, qu'ils ne vditllent pas
prülotógei Ia
Tn/vt & que leur Ambafladeur a'eft pas
encore, compara au Jieu defnommè, y ayantdefia
quölquei jouri, qaeceluydu Roy mou maillres'y
iroöve ; Stqu'avecle fubterfoge de 1'invaliditè de
rüóa foimr.ÌMmiràl i quevosHaaces PaiQkncesont
approovè y üsöuvrcitcati chemin poar iemocqiier
de toat , & jetter de telles Radnes à la
iitnarHh Vm-
mrfiBty ivecÏopaeeOioa&t mefpriidctoiu,qael'OQ
«ftièiïabiea tarddefabafé. J'efpere qeevos Haaces
Faiflances prenaoc eigard a toot avec tant de f roden-
te, nelairontpasdeconfiderer, combien il impoite
de ftotrs
fecoorir féas ptrdrt m> hi»r» dt timfi, & que par
confeqiientelles prendrontleors tres-prodentea Re-
folmious iVec toote la cderité qa'exige 1'iniportance
degaigaerlesheores. Fiantén Dieo Se dans Ia lafti'
cede ce, qifdLlcs entreprendront. que ce fera pour
«vancer lebien de ia Paix ila Chreftienté, Stefta-
blirdanslebasage
dB Roy mon maiftre la grande
obligacion de la confervation
defst I^eti,qu'il tafcbe-
tt totirioors de conferver , cornine i'avM$-mttrde&
bons Atoia. Ie me remets au furplusàvos Hautes
Puiflances Ie fafdic Seigneur Ambafladeur. Dieuayt
en fa Sainte & dig&e garde vos Hautes FuiiTances,
-oommeje fouhaiue.

J>t Braxdtef h trtìttmet^ut/Mf dê iiirt

Eöoit figné
Itëm Eamt Tm0m»t h fbugfMi Sirvìtimr

L« MARQUIS de CASTEL RODRIGO.

Hooghen tMogendeHeeren,

DEn tegenftant die Vrmekrijcktooat tot de Vtee-
de ,de verachtingbdertuflchenftellingevaa U
Ho» Mog. en aen fyne Majefteytdea Koning
τω
Grett BrinanaUe , en de groote hertneckigheyt
mee de weicke hy flch opodërt tot de continuatie van

de Treve, hoe wel het een middel is , die noodigh _ _

geoerdeeicwiert, om te komen tot dcVrcidcgclyck ' to^lisöltósV toaS id'^ toertwilnm^Ì^'mti

O"

'hy bettfyght hadde ihfjme DeclaraHeti j-ar iiodrfay!
didmy voörftelde j énieyfitlijck d'appHcatie met de ,
weicke hy avanceert iyfee ftirêkté», en próvirie^eh^^
prepareert al't gene vef^fcStwort tot dè Velt-tocht
willendeüyctreckènttóéΑ ^eH tö. Aprtlvp^'tege-
nietètt een mëüwé oV^rvWèp de fteickce^de^-Media-
teurs, dié hy oordeelt noci» Mèt ia itaSi^të^im yoot
de coticiufié en 'tperij tjkért êèflé niet nim<lèf de PitO'
vincién van den Konih|ih'mijn Meefter^dfi cÌié-.yàa
U Hoog Mog, dreyghtyals fyndé beg^è^èiïïwÏyne
Ghemeriques en willige ·ρΓ«έίιβεη : Alfi?dèié fcwe-
ginghen obligèren iny tedè^'fcheren defen C^urier
aendèn Hear
Dtit Sttpbanè it 'Gmtitrra AmbafTafdeur
vanfyné Majefteytopdtóhj|^uditfreprefró^
een levendige ftemme,' en wicht van fy«éiï f'wegea
dat gby 8 wildé imerefleretì irii«enfbogeméetiefake,
met de haefticheyt, die detotìfervatle vancteèyiglicn
liberfeyt afvordert, fóeckende te fluttea iii'tbegin
deprogreflendiedeyyantlijckfe Wapenen mochten
teghen d'onfe doen j tot verachtingh van't Traöaec
't gene U Ha, Mog» met gemaèckt hebben }

waer van al de werelt de vervullinge verwacht, en al
'tfelve vereyfchteen haeftigeremedie. My dunck:,
dat het befte foudefyn, datUHoogh. Mog. metten
eerfteii deden marcheren het grootfte deel van't voet
volcken Paerde-volck , dacfy konnen, om haef
met óns te voegen, en Hellen machtige garniioenen
in de plaetfen t'zy by wegen van Sau vegarderi of t zy
om nieuwe prOgreffen te verhinderen , gelijck hef
gedifponeèrt is by 't Tradaet, op dat men aijnée ge-
voegnt met Raden, Wapenen en ilerckten, wyde
Franfchen obligeren een redelij cke Vrede te fluyten
als de felve die fy verwerpen, hoewel dat fy haerfoo
voordeeligh is ; doordien UHo, Mog.fien, dàtfy
de Treve niet en willen verlengen, nochhaerAm-
bafladeur en is op de genoemde plaets gecompareert
en is het aireede eenighe daghen dat die van den Ko-
ningh mijn Meeftér aldaer is gekomen; en ibeed'üyt·
vlucht van de kraditeloosheyt van Hlij'ó g^ertl·
macht die U Ho. Mog, gheapprobeen hebfeen, ff
openen een wegh om metatefpottea, ai werpen
fuicke wortelen tot de alghemeene Monarchie ι tnes
d'opfveOieen verachtingh νω al jdac
méàtè laet fai
gedefabttifeert eljn. Ickhope cfat Ü Hoi.
Mog. ne-
mende üöet fo veel vooiïicbtighcyc op atles acht ^ eo
£illea niÈÏf nalaten te confìdereren » hoe feer't noo-
digh is, ons té feconderen. Xcntder een uyr ti}dts te ver-
liefenen dienvolgende fuUenhaervoorfiditfee Re-
folutien nemen mee alle behendicheyt diecrmpor'·
tantie van uyren te winnen vereyfck. BetiroU wende
op Godt, ende loftitie'tgene ghyfwltaennemen,
£al fynom'tgoet der Vreede van't Chriftenrijck, en
oprechten in de minderjarigheytvaaden Koningh
mijn Meefter de groote obl%atie van decönfcrvatie
fyner Landen» diehy altijdtfal foecken te confer-
I veren tot een vooroenünge van fynegoefe Vrienden,
lek ftelle 't rcfterende op't gene aen U Hot^h Mog.
den geleyden Heer AmbaflTadeur fai n^rdènteren.
Godchebbeinfyne heylighe enwaerde béwwingh·
U Ho. Mc^. gelijck ick wenfche :

Uyt imp/dea js. Mme tS68^
Was
Getecckeni
Van U Ho. Mog. den aldergfootfteo Dienac*
De Marqois de Cafitf RtA^t.

«otii communiceecïien be d^paoJftiie wn gaec
feecii nwnteï ^eöjittli
tegDeim/ een
Quanfltpii tiett lleecban Loovoy, ίβφοί Ιΐίηίΐΐα
ban ben HUier jiorans^/ ^ab

f^jeben^tmtll^Ut^d'Hamiere, tse
nf l^efiept tn be ^^ai^ amananbeeitte/
hm\mntefu6|iamiebefi)itoaif: ©atbenifeatóig
booitetföö^be llmiiaffabm:!ig0ennpi««w0trgei

-ocr page 819-

mm S n'IMJE T:t

• S&ittiwqpidsn ontfiitgen be^ebepiueecbe ban Baee ïsse.
i|!>-ri0as.fenJlEiijfibölianbenJ®eecbartBeuaingea —
banbste'öcudercichften Maert, mebe b?engenbe/bat
gclijcl} f^.lEajeli. bani!©ianc6ci)töop rijn aKopael
l©3DLiöt.,öatit.-;booigöcgebcneén continuatie batt
birt ;rfevfi?,tOtben
thienden befec : bat 00Cèb%ö:
iHamwsÈOiö^e.fouiie fieötoien te ftellen/ tenepnbe
biie öoAt;? p?o2ogatie oocö aen ftjue 5übe foube mogijen
taaien gtjeoüfecbeecti tjebbcn op 0et moment
banbe ceceptie bet boci?fepbe iBifltbe/ befelbe aen
fiii): .^iceUintie gebaen beDanbigen / en nocij boo? be
midbagfj benmljonbenban bien aen be felbe monbei
ling gececommanbeectjen i»oe toelfp niet^ebbenfiotti
nentoeteiitoelthe litefal^tierBuDaecèa. j|àog.opbe
wngljd-ingeftomen ^canfige ^epefcBeif / enbooi'
nameiJttÜÉÖop be c.wee#ointe« bp
VranckrijekbOOJ
gctlelt/ foubetoo?bén genomen; foogebbenfpebeni
toet effectibelijthbmgijemelbm l|eec ifèarquiiïeett
toepnigfi gUefocljt tepiepacecentot Ijetteptfienenban
be 3icticulen,Daitboo?ben^eecbàn ieuningentoci
gefonb^cn.'. . .α.

^ Ijebaengijcbonben bat fijn «eiccellentie befelbe
albao? fiaeviaenftomftegïielefenenbe (ïgö beguaem
gljeiitactlitSab/ombesifelfii conftbecatie baec op te

upttcn..i;, .iij V

«öelöclt ban befelbe na een feec toybloopigBe eicpo*
liiilatiebpfieiti obec be JFineffés! ban ben feoning ban
©?ancl«ucluot intcobuctieban fijne «ebenen glje^
Pieuiitteert /beliefbe te feggen : bat fijn «ccellentie
bDojnamentlijclt upt ttoee 3icgumenten moeft beflup^
ten/bat befelbe iBaiejleptgeen intentie ftonbe fteù*
ben / om op 't fonbament ban be SUltecnatibe be ©je"
be aen€uropa te geben.

«eecftelijclt : (©m bat Dole en Gray albeceptsï giie»
bemolteect/ enfulc]cbaecboo?befaecfi in bat pofUiec
gebjaglit toiccben: bat befelbeiKaiedept Set geact^»
teecbeEtt banbe boo?fepbe 3iltecnatibe aenfijne 5i)be
niet foube bonnen bolboen /betoijle bat be ceflitutie
ban paetfen en i^teben in be
Franche Compte',
tebecflaen3ijnbeboo?eeneffe(tibebec(iellinge)janbe«
felbe ^teben en ^laetfen tnbeBanbtb^SpaigDeo»
fultjcenfoobanigl) befelbe ten tijbe ban betbecobei
ringOitoacen gctoeefl 7«n
fans aucane nouv/Jàaté,

nooifafieiijcftboo?bemin|le,heranbecing0 tni befelbe
(Congue(ieni)etboo?f33lit ban be Stltectmtibe foube

3pn adimpofllbile, ·Γ.νο:,,„,< 1·.·;!

®enenbei:en:®atinbeboo?fepbe3i!cticulen φ'

b^npcbttoiecbm be tooojben / les places que fes armei
onc ou'pourróient avoiroccup^,
enbé bat bOec upt niet

buplïectebegnjpentoajs/bat fcfitiott genomen €n'
gelanbt en fiaec ί^ο. HSo, be ttoee pointen bp.®?anffi'
rijcbboo?geljoubenmoc8te fioomen in te fcBitben/
ebentoeli^^ancbrijcli ganggenbe be belibecatie ban
S paignetì >, gefint foube jijn bolgenjS ben ingouben batt
bEn35?iefban
Monfieur.de Lionne,banbert negert
tljienben jHaect fijne 3@apenen in be ^paenfïD^
berianben te pouffecen.

^icijbecbecfeec toijblufttgl) ejctenbecenbe op bi.
pointen bie befelbe USajejiept alfnu ban <2Engelant en^
bei)aecl^o.|ISog. tegen Baec geconbenieecbe ban bert

drieèn twintighften lanuary Quam tC becgen.

^P Oebbcn gefept/ bat fp ban Ijacten geecne toenfcD»
ten / bat be boo?fepbe jpojtificatiettban Dole en Gray
niet gecafeect / maec allesi in ' boojgaenben jlaet gelas
ten totecbe ; ebog fo bupten bat ben ® jebe bp 30?ancft»
cjjcft toel toiecbe gemeent /bat Det ^paignen nietge«
caben foube fijn /upt oojfaeth alleen bart befe beim*
litie ben i©o?iogi) te continueren.

^»ftebbenomcebm«i jrc3toegöen/b.atien ^«c

HÊiacquiiS l)Ct3©00?bi fins aucune-hooveaaiè ,fn fu»

ne 3tcceptatte ban een ban be tleben ban beboo?fepbi
lilteiindtibe / mogelijcfi niét fonbec relatie op be.4jo^
fepbe J®?molitie en fulcftc ftü.dio fiab laten infiuècen ;
enbe bat tee contrarie ©?anclicncft bp fijne cicculatw

ban ben feveneii twintighften lahuaryjnoCB

bpfijite berftlacinge baniicn negenben USaert^fÌfT) met
enrticiteftàb becbonben / om gljebuprenbe φηε jw
feitïci ontrent bef ojtificatit ban fine Coneueftw j

aan. ^ape ncj> ime toiHiöetit/.l^iifeijniiii
^elegecMiijö^e ii«i>t aileeiilUfftw
, ____________at üait M^èiti; g^öaec ομ iieni

ilutS ,Caitei Rodrigo, ijtitMilact gemaè^^

^atïlett ötHimglj ljiijj,{ iKauquisi ).

0ö«cfMlc|ö.Ïio0iöam»«clïp./ ; .onj^ijsöucijnije .iifi^^ tüüt / ■
ììe CoiitctbHtteit fatteti / m

na"0elx>oonite u ïnm (αηαν,βμ ^aec ban aUe: ^ou)?^)?';,
neucii t' ahbecteueii j cttiii lae(f^)cft / öat ijpiie» cctr
(len faeïiamgen i^tatit bifJfictie ban Ijoflijitcpt
foutieöeöljent'antiecnemm/alifijpfoiilje ftaiiin8.niah
foo öml^ontng fisö &ertbi)ftüiiitjteii neti't l^wft ban

vijfeh dertigh duyfeat,mannen te Jêaet/eilyijf en

tvirintigh duyfent^aeciïenit» ©lamöecmfeiöii
ben, i^aecaUebcfe a?n5ebm0ba toieciieit..;ti».
^taet (lecBsi aensenomeii. Voioi fimpel StliJbiisSf öc
^paenfc^e öaölieii iitet liebec öl)efienatöi,iiat. 4»p
©?mic6c0c6 fiaùùen geniocpt iwfte öaet 5 m^ia; ! W
becflauljen öat öet onsi.b?p ημάίί toa0 ttoee
tcijcljaubcia /aliS anicn te-niilTcUibaccoumw ap
iijupcfiten top foetec mibiìiic bao? öc jDoitóeaba» öe^
fen tecceu ^aticnt ' 7 , 1« n;ν i...,

b' Jleeceii (©cbcputeerbiu iftt ?5?utM/mibaiïben
^eec ©enfwnactó be Wit fcOiijbaisi ontfanam rijelii
benbe/banbatöebetoullcfaiie ban tjppiaiiecatie bp
bsn ^ntbafìabeuc beGamarra met bc i^^eccen gai»: ü^o^
jBog. Couimiffariffcnmeffecte toass afgeöaen
ì chì
bebienbolgcnsS niet auöqtsi «(Icccben/alss bat I)et
boo?fepbe geaöiufleecbe Ijaem ijoe liebec bp beni^ecu
3HSacaui$i be Caftei Rodrigo foube niogiicn.'.too^öeii
geapp^obeect. i^eüben öaec op ben eeclten Ipyl öp fün
«ijceellentie in eene Jtubientie fpecialücb geepöoiteect/
tot be boo?fepbe app?obattej bieljaec na een feec obli»
geant Compliment fepbe/befelbe/ alop bten bagfj
in ampliiiima forma geöepefcDeert / enbe boo? een «Sp
p^eiSiirouriecacnben ïgeecGamarra afgijefonben te
ijebben. 3©aec mebe becnoegljt / Debben benrboo?-
hoembenJ§eec.iBai:qui0gefoci)t te bjengOenop een
onbecq&ifcoucss / namentlijtfi op be macïjt / baec
ittebefijnCiceUentie be jptanfcOe Entreptìfes foube
iionnen repouflecen/ enbe op be ί^£fectcn bie inbe
ben en «©uacnifoenen banbe nodj leftcrcnbe ^paen^i
fcBe i^ebeclanben/foo ban ^olbaten/alisban ©ibjesi
enbe ^mmonitie foube mogen too^ben gebonben: feg^'
genbe/bat betijbtalbecepbtsalfeec betce taiasi bet:=
loopen /enbenocljtansi tot bietupce toe fijn <!£jcceUaltie
ban allegetfelbeljaei:geenbe^minlle (@ubectuceT)atii
bebeliebenteboen. ,

<£nbe om Diec ontrent petö folibe te honnen accefle-
cen / bat Det toel goognoobigb en bienfiigft foube ^jn/
bat 3»jn «Êjccellentie ijaec ftijJifteUjtftbe toaeceenbe
ongebepnsibegBelegentliepbt ban alleiS foube toillen
openbacen / om alfoobantnetbetecoberïegBfidjtot
()et uptbinben ban be noobige ittemebie te bonnen ap^
plicecen. »©l)emelte ^jcceUentie Jjeeft baecopfeec
opengartigB geanttooon / bat befelbe niet g^enegljen
toaiS om aen fjaec l^o: jfeog: petiS te celececen / maec '
gfielÖiB befelbe flet toetcfe ban ben ©?ebe Babobecge^
afteben aen be (©fficien ban ben öoningfi ban Ocoot '
95itttaigncn en ïjaec J^o: iBog: ; bat ooijt ?i)n<!£>:celi
lentie onbeftoaect Itaö / ten cefpette ban be üSilitai^
ce Conftiia / en 't gfieen baec bait foube mogen bepen?
beten / Ijet goet binben ban gemelte iijn jl^ielìcpt en
l)aec i§o: jlSog: abfolutclijt& tebolaOen
t bat be felbe
alle moment te gemoet fagfi bc ïijften bie be ^ubals
tacne<i5o«becneuciS in bc jgtebeb / iSlae'tfen én fnp
ten ban be i^paenfcfte Heberianben Ijem fouben obec
fcDicijett ; (Snbe bat ijp befelbe ontfangöen fiebbenbe/
niet foube nalaten ftaec baec banbe <ffoppe tecfianbt
tefieHen/ metbpboegingc ban fijn fentiment/ ftaec
in genere te ftennen gUebenbe / batbeipojtificatien
alomingoebe o?b?egr)eb2acïit /enbe bevSteben enbe
ffilaetfen ban gijenoecöfame iCmonitiecnbe ®ib?C!S
boo?fïen toaren / ebocl) bat fijn €)ctellentte moéd be^
Bennen / bat be fielftban be mannen bie op papiec en^^
be onbec be ^olbie ban ben ïtoninglj gljecegi^eect
flonben/ aljSeffettibe Combattanten/ nietin'tbelt
geftfUm fouben bonnen toojben.

-ocr page 820-

en O O R.L O G. àck enwrfigijpekect '789

,668. itieitêöcDöm/ertlieteBauici-tieliijlTtamerttiifpafitie
— ïticpaecConquecaittinfij'te becaijecje plaetiï o^öt-
naciiStiSpolTtöicenïe.

«Êntie nopeaöe ùc cematqiic op iie bt>3?(5 3ficti£ulen/
öat fp üeg?ipeii öat ötê claufule in cffcct öacc toasi ge'
(idt/niet met een energie/en om ùacu meöe öe Wf'
continuatie üan öen Trevcs te becflaen te geben/ maec
om met öcfe ampele enöe genecale maniec ban fpjeeci
6en / ijaec Jiïiaicliept ban ^paignen enbe fiine
lentie foobeelöortöigec ban De ilcfKtutie ban alle be
plaetfen / te becfeecftecen. .3©acc mebe fp banfijrt
cellentieaefc02pi'cn fijn.

©cnbiei-benljabtien ïw ^paenfcfte toeet: meiitoe
fhjai-igljepöt / 't toelcli ben ï|eci· Imbaffabem; öe Ga-
marra, commuutccec Je aen aefen ^taet bao? Ijet bol^
iientici©emoriael:

Le Soubfigné AmbafTadeur d'Efpàgne nefepeut
pas difponerdefairefcavoir à Meffieurs les Eftats
Generaux des Provinces Unies, qu'il viene de
recevoir un Courier Exrraordinai e avec des Lettres
de
Monfiiur tàarqais dt CafttI 'Rodrigo, par lefquellesil
adverrilt quii convieni
qu'ilremonrtreàleurs Hau-
les Puiffantes Seigneurs fans perdre un moment de
temps· quelatiecelfiréexige qu'elles faflent marchef
incontinent les quatres mille hommes dc pied qu'ii a
demandò, pour mettredans quelque places, & qiie
autres dix miiies d'Infanterie & Cavallerie foient
prcfts à marcher au premier ordrc, paree qu'il a re-
ceu advis, que Ie Roy de France, ayant feuiement
prolongé la fufpenfion d'jlrmesjuf.]UL'S au
dUiifmide
ce mois , poür amufer à reus, il ellüit refülu dc mar-
cherle JoMt/f/me droifta Bruxelles , afin de tacher de
s'en rendre maiftre ; &commeity manqaedcsrau-
nitions, pour furnir quelquesplacoS de ce qui eft
neceflaire pour leur defence , il prie & requieret tfes
inftamment les Hauies Puiffances Ie vouloirdon-
ner ordre incontinent', à ce qua Γοη envoye cinq ccns
mille livres de poudre , & üx mille Mufquets, la
motie a
Anvirs, &raiitreà G.iW, & vne qUanntè
confiderable de Boullets deCanon,comme auHi d'en-
voyer quelque perfonne militai re auprés de foubfigné
Ambafladeur, afin de difpofer & adjufterce qui con-
vientpourlecommandement defdues Troupes , &
flu rigard à ce qu'il eft abiolument rcceiTaire d'avóir
prefte une benne fomme d'Argent ( qui eft le nert de
la Guerre ) il prie auifi & requiert les Hautes Puif-
liancestresferieufementdevouloir donner fansdilay
lesordresàceft eiFeft, luy faiiant fcavoir pour quel
jourilyaura quelquefomroe prefte, afinqu'ilpuiffe·
advertir Air.
h Mortimi dt ΟφΙ Rcdriga , comme auflì
le jour que le 4.000, Fantafins i;narcheront»

Fait àia Ηψh ^Hatriefmtd'Avril

Signé

GAMARRA»

DEn ondergefchreven AmbaiTadeUrvan S/iew^i»»
kan fich niec veronthoudeji aen de Heeren
Staten Genej-ael dér Vercenighde Provinciën
bekent te maken, dat hy komt t'ontfangeneen £x-
traordinaris Courter met Brieven van den Mar^uis
it Cafttl Kadrigo, door de welcke hy bericht genoot-
faeckttezijn haer Hoogh Mog. fonder een moment
tijdtsteverlieien, tevertoonen, dat de nootfaecke-
lijckheyt vereyfcht dat fy aenftonts doen marcheren
de vier duyient man tc voet:, die hy heeft verfocht,
om in eenige plaetien geleght te worden, en datan-
derefes duyfent man foo te voet als te paerdt móghen
gereet zijn om op d'eerfte ordres te konnen marche-
ren , alfo hy advysontfangen heeft, dat den Koningh
van f^aackri/cli, hebbende alleenlijck defufpenfie van
Wapenen geprolongeerttot den
ibitndtti defer Maent
om een yeder t'amuferen, dat hy gerefolveert was den
iwutZ/iiCT recht op Brwy/l/te marcheren, en te trachten

Cch meefter daer van tc maken ; en aUbo in de fel ve

jflicutoe

fiBJtig·

jtDtn
Dun üKi
gm

έ)αρηαι;
acnaara
beüebie-
jbt.

Munitie^ vaiiüöddért iijn, ööieenighèplaötfeti tö
voorfien met'tgene nootfaeckelijckis tot haer dcfea-
fie; bidt en verfoeckthy feerêrnftelijck haer
Hoogh
Mog.'aenftonts ordre te willen ftcllentot hetaH'en-
den van
v^fb:uJert duyfent pündtn iuicruyt, ende j'ts
<J«//i/it m«yi«irf in,, d'eene helft tot Anfiuirpen, ende
d'andere helft na QenJf, ende eeö eoniiderablequaii·*
titeyt Kogels, gelijck oockhetfenden vaneen mili·'
tair Perfoonaen den onderfchreven Ambafladeur,
om te difponeren en adjufter en't gene ftoodigh fai
zijn tot het Gommandementvan de fel ve Truupes
ende tenaenfien herabfoluyt noodighiseen goede
fommegeldtsghereet te hebben ('twelck de bcnuW
van den üorlogh is ) hy bid ende verfocckt haer Hc»
Mog. oock ieerernftelijck de nondige ordres, fonder
eenigh tijdt-verlies, daertoe te willen uyighcvcnj
hembinnen eenige dagen te kennen gevende, ofFef
eenighe bommen ghereedcfullenzijn, op dat hy de
Aiarjuisd, Cafiel Redrtgv mochc waertcliouwen, ghc
lijck oock van den dagh dat de voorfeyde vier Jujfent
mannen te voet fullen marchereu.

Gitdaiiindm Hafgbt dmvitrdtn Afril fifibitn bitidirt
acht enfefiigb, . Gheteeckent

GAÌAAKKAÌ.

..^a^'SimDairàìicin; iommtimceccbe oocii tee fêlbec
tjìtecn pouvoii banben Hiacguiff/ ommctbefeit
^taetijet fccactaet ban «©ppigmcatie te(Iupt«n/
banm{jouiital.öbol0Dti

Don Francois àe Maura Corte-vai^ CHar-
quis de Caftel Rodrigo ^ Comte de Lu-
miaires &c. Gowvemeur & Capitarne
Generai des Τ ais Bas, et de Bourgogne

COmmeil cónviéntpour la coiïimüne conferva"
tiondetraiter avécles Hauts & Puiflans Sei-
gneurs les Eftats Generauxdes Provinces UnieS
desPaysBas, afin d'eftre aflìfté de gens de guerre»
comme auflì pour obfenir l'cmprunc de quelquefom-
mes confiderables d'jlrgent leur engagint quelqutf
jlaces qu'il feront obligéz de conferver 6c reltituer
ors qu'ils eft feront requis & iatisfait des fommei
qu'ils auront avance, comme il conftera p!us ample-
ment par le Conrraö ; lìt comme l'occupation de
mon employne permet pas de m'efloigner , &que
pour gaigner le temps neceflaire, il convient de don-
nerun entier&ferme PoUvoir a un pèlfotìnéde tout
authorité & confiance , afin de trailer & conclure
ceftafiàirej envertudes prefentes & fpecialemenC
du Pouvoirquefa Majefté m'adonne, depefchéà
Madrid te vingt jepti'fnu de luillet de la prefente jinnée
le donne & oétroye tout le pouvoirqui pour-
ra eftre neceflaire à
t/Lonfimr Don Eptvaa de Gamarra f
Contreras
Chevaliierdel'Ordre Militaire de Sr. Jac-
ques , du Confeil de fa Majeftè dans ceux de guerre,
& Supreme duPays Bas, Gouverneur du Chafteau
de Gand , & fon Ambaffadcur auxdits S^igneuri
Eftàts, afin comme fì j'eftoit moy mefme, il puifle
traiter, propofer& conclure tout ce qu'on con vien-
dra pour l'acheminement des affaires fi importante»
ce que je figneray & ratifieray en forme fpecialc avec
les claufes & toutes les aucres conditions req ulfes, he-
ceflaires & accouftumez ; pourlafeurctè de ce que
defl'us V j'ay fait depefcher les prefentes, figné de ma
mai η ,fèelez,du Zéel de mesarmes, & contre-iìgnez
parlefoubfigné Secretaire de'fa Majeftè, & d'Eiltac
de guerre dans fes Pays Bas,
Datià Bruxelles h trintimiifintJ* Mari li68:
Signé

MARQUIS de CASTEL RODRIGO*
Son Seel cofté fur un Oftie vermeillc.
Et plus Ccntrt-Signi

DON MARTW i* GAÌARETTA Oteriu


-ocr page 821-

79° S A Κ EN van STA ET

ï568. J1 γ aupled poawoir que «olire Excellence döijns à
Msnfimr: Dori EfltvUfi dt Gmirrt,, afin d'adjufter &
conclure des Traitrez Α Mesfeigneurs les. Eftats
Generaux , en vertu d'iceluy que voftre Excdlen-
ce a de fa Majeftè,

*Don Yrancifco de Moiira Cortereali Mar-
qms van Οαββί Rodrigo Gra ve van Ln·
miares, Gouverneur en Capiteyn Gene-
raelvande Nederlanden.

GEIijck hec dienftighis voorde gheraeenecon-
fervatie tetraderen merde Hóogh Moghende
HeercnStaten Geaeraei der Vereenighde Ne-
derlanden } om geaffifteert te 2.yn met oorloghs-volck
als mede om te obtineren de leening van eenige con-
fiderable fommen geks, haerengagerende eenighe
plaetfea, diezy gheobligeert fouden zijntecopfer-
verenen reftituerenj alsmenheceyfchte, wanneer
fy voldaen zyn vande fommen die zygheavanceert
hebben, ghelijckhet breederfalblijcfcenby'c Con-
traói. Én gelijck d'occupatie vari myn employ niet
toe en laec verre af te wij eken, en om de noodlge ty t
te winnen foo ift dienftigh te geven een geheele ende
vaile macht, aen een perfoon van alle authoriteyt en
getrouwigheyc, om defe faecke te traderen ende te
iluyten, uytkraclice van deteghenwoordige^n fpe-
cialijck vande macht die fyne Majefteyt my heeft
gegeven, gedepefcheert te
lAadrid den 17. luiy van't
voorleden laer
1667. I.ck geve en oftroyere alle de
machtdienoodigh maghzynaenden Heer -
» Stt-
fhanode Gamarray Ctatrtras,
Ridder van de Militaire
Ordrevan St.Jmnhus, en Raqdt van fyne Majefteyt
in die van den Oorlogh, en hoogen Raedt van de
Nederlanden, Gouverneur van
Gmt , en fynen
Ambafladeur by dc gefeyde Heeren Staten, om dat
hy gelijck of ick het ielver was ,mach traderen, pro-
poferenen flayten al't geene noodigh fai ζγα tot vor-
derlngh vaaeenelo importante faecke, 'tgeeaeick
fai teeckenen, ratificeren in fpeciale forme met de
clanfen, en alle andere vereyichte noodighe en ghe-
woonelijcke conditiën. En tot feeckerheydi van't
gene hier boveq, hebbe. ick defe teghenwoordighe
doen depefcheren getecckent by myn hand, gezegelt
tnet hetzegel van mijne Wapenen, en medeteec-
keninge van den ondergefchreven Secretaris van fy-
ne Majefteyt ende Staten van Oorlogh inde Ne-
derlanden.

Cedateertte Brujfelden ?i, MaertftfiiUnhmitr.t
acht infifiigh»

Geteeckent
MARQVIS dt CASTEL RODRIGO,
Syn Zegel terzyden opeen root Uweltjen.

En te meer mede geteeckent

Don M.»rtmdt Gdaritt» Ocari^.

Onderftont Macht die U Excellentie geeft aen den
Heer Dn»
Stepbanodt Gmnarra om teajuftereqqnde
fluyten de Tradaten van Myn Heeren de Staten
Generael uyt krachte van de feive die Uwe Ej^eel},
van fyne Majefteyt hebt,

®ot DctoöniitQt? bait ij? toilb^ecltiööept Uec Spien^

iche tatùe i^icetie iJtefwou aH? biailïellenriaöïieit

Betoom/ «t obectupawjöcïict; j?iattfctje Compli-
menten / totêcbt oocli oUecgljeDlJeben Det göeene
bolöÖtJ

Φ

"'Ν». „

ExtmB des damsdes' Lettres de U Reine
tmchant la 'Denominatiofi des lieux de
Conference , pour y traiterla Paix,

Ρ Ar lettres du prmiitr d'O^obre 1667, Γοη propofa
les Villes de
Kotis, Venite, oules Pyrenets, pouf

ytraitterla Paix, comme lieux d'efgalediftance

des Cours d'Efpagne & de Frame.

Par lettres du qUMriefme de lanvier 1668. la Reipe
condefcendant auxinftances du Pape, envoyaàfon.
Ambafladeur à
Kome, aufij Plenipocence , pour y
traitter, afin que les Frangois ne luy impiitaffentla
coulpe de ne vouloir la Paix'.

Par lettres du deuvefme ^ vingtquatriefme de janvier
^feptiefmi de Fevrier
I i68, aggrcoit la Reine ce qu'on
avoit refpoadu, au Nonce du Pape , en denom-
mantla Ville
d'AixIa Chapeile , pour y traitter j par
les mots qui s'enfuivent ;

J'aggrèe la forme en la quelle vous avez eicrit ati
Seiptiur Fraacioni, Nonce de fa Saintetèle deuniefitie
jour de Decembre
16Ó7. pour eftre conforme au fqnci-
mens qu'on doit avoir, &c.

E'&tra& van de datums der Brienien van de
Koninginne, rakende de noem'mge vande
Conferentie-plaetfen om te tra£ieren.

BY Brieven van den i. Odober τύβγ. men pro-
profeecde de Steden van
Rome, Venetien, ofte de
Pyrentin, om de Vrede te traderen , als plaetfen
van ghelijcke diftantie der cours van
Spaagien ende,
Vrinckrij^ki

By Brieven van den 4 January i6$8., de Konin-
ginne verwillicht op de Inftantien van den Pa«s,,
fent aen fyn jlmbafladeur te
Romen volle macht om te
tradcren, op dat de Franfche haer niet befchuldigen
haer fout te fyn de Vrede niet te willen,

By Brieven van den ii.enii4, lanuary ,en 7.Fe-
braary
1668. de iConinginne ftbnttoe't.ghee.ne mea
geantwoort hadde aen den Nuqcius van dep Paus^
noemende de Staile van
Ak^n om te tradercn : %
woorden die volgen :

Ick ftae toe 't gene de forme in de welckeghy hebt
gefchreven aeri den Heer
Francietti, Niincias vaij
fyne Heyligheyt den 2. December 1657. om con-
form te fyn tot het gevoelen datmen behoort te heb-
ben, &c.

©olgfit Det ^ouljoi»; ban öcn itoninoDaen iiett

pacquiss/ oUecDet met Vranckrijck·

bofc Dan

tf^ HARLES, parlagracede Dieu, Roy de Ca-ten to-
V_>ftille Öc. Etd'autant qu'ilconvientpourtrait-

ter une matiere de telle importance, de de- ^jgai;.

5uterun Miflive, en la perfonneduquelconcurrent eui#tet
esqualitès, fuffifances, integrité, prudence & zele g^i
àmonfervice, quife reqoierent, Scconcurrentles- j^jjug.
ditsparties & plufieurs autres en vous,
Don Fraacifco
deMoura,
Marquisde €φΙ Rodrigo, ιηοη Coufin,
de mon Confeil d'Eftat,
Sc mon Gouverneur & Ca-
pitaine General de mesdits Pay Bas; j'ayjugèà pro-
pos dc vous nommer, comme en vertu de Ia prefep'
te, je vousnomme, afin que vous puiifies aflifter
conferer, traitter, conclure&adjwfteraveclesMi-
niftres du Roy Tres-chreftien deftinès à ceft eiïed,6c
munis de pojivoirs fuffifans lefdits diiFerens prefentes
&c efcouter tóate forte de propofitions de
Paix ) Tre-
■ vesou du Safpenfion d'Armes,qui on vous fera pour
lediteflFedj & inefme que vous Ie ptiiilies propofer
& les porterïleurdernier adjiiftement, ^conclq-
fionj aquelle fin e vous donne totit Ie pouvoir >
commiffipti & facu tè qui font neceïTaires, δε qui re-
fide en mon AiKhprité Royale, 6c de f^iretoutco
que may mefmeje ferois ou faire pourrois,qapy q®?
cefoit da telle qualitè, qu'il reqtiiroit; aucre PjenipP-
teace & commiiHon plusacaple &
plus partisulicre


-ocr page 822-

ji68. &que me pouvoirs obligerk fon accemplifTement»
_ C'cltpourquoyjedeclare& donne ma foy & parole
Royalequctoutce queierafaic, craictè,&conclupar
ledic Mar j«ii Λ Ca/} i/üiir/^e, je Ie leu edèsà eet heure
pouralorsjeleconfente, ratifiej ScTadvoue, & le
tiendra pour bon en tout temps felon la forme & con-
dicionsqu'il feraconclu, &afrefté. Ecjem'obüge
deletenir écaccomplir, comme chofefaiteen mon
nom& par ma voloncé, & jel'accompleray pundtucl-
lement. De mefme je m'oblige de Ie contirmer & ra-
tifieren forme prefenje, avecles fermens & requi-
fes
Dece0aires & accouftu méés, cour ce que en vertu
decette plcnipotencefe condurrà ,&s'arreftragene-
ralement & fpecialement, afin qu'il foit valide &
profitableàprefent, & encous temps, en forme de
quoyj'ay ordonnè dedepefcherla prefence, fignée
de ma main , feelice de mon Seel Royal, & con-
treiignè de mon foubiigne Secretaire d'Eliat.

Madrid It quatrie/mi d'Aouft milU fix eens foixante

f'P*·

Signé

YO LA REYNA.

Seellè du Seel Royal, & contra-fignè

D, Eedro Ïemaadudil Cómftjl Angulo,

CA R E L, by der Gratie Godts Koning van Ca-
ftilien,&c. Ende overmits het behoorlijck is
om een materie van foodanighen giiewichte te
verhandelen, een Minifter te deputeren, in welckers
Perfoonconcarreren dequaliteyten, fuffifancie, in-
tegriteycj voorfichtigheytende zucht tot mijn dienft,
dewelcke voornoemde parthyen en veeie anderen
vereyfcht worden en concurreren in uw
Don Franctfc»
J» Maura
, Mirquis van €αβίΙ Kodrigt, mijn Coufijn ,
van mijn Raden van State , ende Gouverneur ende
Capiteyn Generaci van de voornoemde mijne Ne-
derlanden, Γ00 hebbe ick betamelijck ghüoordeclt
u te noemen, gelijckick in krachte van die t^en-
wooidige unoeme, teneyi|ide ghy konde afljfteren,
confereren, handelen, iluyteti ende a^ljufteren met
de JVlinittCrsvan de Alder - Chriltelijckiten Comngh
daerroe gedeftineert, cn van lutfifante pouvoirs voor-
fien , de voornoemde tegenwoordige verfchillen ,
en aenhooren allerhande voorllagen van Vreede,Tre- i
ves ,of opfchorffinge van Wapcnetl, weicke men uw
totdieneynde(atdoen,enfelfsdatghy die fult mo-
ge voorflaen, en tot haerlaetfte adjaftement en iloc
brengen ; ten wekken eynde ick ugeve alle mijn
macht, commiffie en facalteyt die nootfaeckelijck is
en in mijn Koninghlijcke amhoriteyt refideert, en
om allestedoen'cgheen lek felfs foudc ofkonnen
doen, alhoewel het van die qualiteytzy, dattet an-
dere volmacht , en veèl ampelder en byfonderder
commiffie foude vereyiTchen, en de weicke my to,
devervullingevan dienmochce verbinden; So ver-
klare ick en geve mijn trouwe en Koninghlijck woort
dat alle het geene fai werden ghedaen, gehaadelt en
geilooten door uw'Marquis van
Cafttl Rodrigt, ick
vandeesnyreafbelove, datlck'tconfentere, ratifi-
cere en advouere, ende het ten allen tyde voor goec
houden fai, na de fprme en conditie gelijck beiloten
en gearrefteert fai zij n. En ick verbinde my 't felve
t'onderhouden en vervullen, alseen faecke in mijnen
j
name endedoor mijn willegedaen, en fai't punftae-
lljck nakomen. Oock verbinde ick my te confirme-
ren ende te ratificeren in tegenwoordige forme, met
de machten, beëdingen ende nootwendige en ghe-
woonlijcke vereyfchen, alle het
gheenein krachte
van defe Volmacht in't gemecne en by fonder fai ge-
flooten ende vaft gheftelt worden , op dat teghen-
woordigh ende ten allen tyde valide ende geftant
zy i
in wekker voeghen ickgheordonneert hebbedete-
t6tséé

ghenwoordige te depefcheren, geteeckerit met m^'n
handt} met mijn Koninghlijck Zegel geiegelt, en-
de verteeckenc door mijn ondergeichreven Secreta-
ris van Staec,

Madrid den ®/·<ί·Λη ^ugufty fifiiim bandirt feviH ut ftf^
tigh,

Geteecfööt

ΙΌ LA REmAi
Gefegelt met het lConinghlijck Zegel, verfegelc

Din Ftdró Ftrmndtx.Jil Carnee f Anguli,

•©Ulte»; ije ganbi litbiilaeec&en öe ^paftiji-aöei
fintien ooc& ùefe nacbolgljenöe fpeciilatteii / tottoè^
Dccleagiiigi) ban't jpcaiifcljc fonùament / toacc oti
men ijaecfoo feec pec(lf Den ©?eïicte maften»

Aiwotationes circa Projeilum Pacis a Do*
mmoiie LwwwÉ-compilacum

Hoc Inflrumentum varììs , tam infor-
mai quam in materia yfcatet vi"
tiis.

I

Ν forma qùidem, quia non Parifiitfcd Aquif-
grani j non per clandeftinam Negotiationemj fed tS>petit»
publicam ;non ad folum didramen partis adverf» , Jsnlwfl
ied ex condidto & communi Partium confenfU) acoijticaen
fcederarorum eorumque quorum Intereft interven- SeccaBe-
tione, debuit eiFormari. Sie"'

tpf ftm.

a Quia pars principalis j fcilicet Sereniflìma »ic»e
Galliarum Regina,cujas occafione ortum eft iftud
diOìdium, & cujushicunicè resagitur, neccom-
prehenfa , nec nominata eft in hoc pacis Projedlo,
ideoqueregrcflumfemper habitura ad pr«tenfiones
fuas,

• j Hoc inftrumentnm nulla ratione haberi poteft
pro Pacis projedo , in quo nec pax fancitur, ùec
ullaejuldem ftipulatio intercedit, necipfum pacii
nomen , nifi obliquò, defignatur , nec inter quos
Paxilla coalefcat, recenfetur, nec an perpetua fit,
an temporanea, an aniverfalis, vel particularis pra
Belgio tantum, quieomnia dilucidisverbis, &
ex·
predò Articuloinipfo projedifrontifpicio debuiflenc
explicari, proutin omnibus Pacis Inrtrumentisper*
pecuo ufu invaluit^

4 Defuntetiamclaufulacfecuritatis. cautela con-
tra futura diffidia, oblivio
praEtcritorum , inclufio
foederatorum, aliaque id genus,in hujnfmodi Trada-
tibus femper adhiberi folita , ita ut hoc Projeilunt
ad fumraum haberi non poifit, quam pro particulari
conventione, circi unicum Alternativae pundum,
ipfi Pacis Inftrumento poftea inferendum»

In materia vero nonnulla occurrunt dubia elucida-
tioni & corredioni obnoxia.

In primo jirticulo, hoc prjeambulum non pra»·»
fcindit, fedintegrasomnino relinquitcontroverfias,
quashuic Belloanfamdedere. iupponiteni&inecdifa
cuflfafuiffeutrinque Jura, ideoquenecextincfta.nec
habitam exceptionum rationem , fed quali provifio-
naliterob anguftiam temporis, utrinque confenfum
in quorundam Locorum celTìonem, quod tacitam
videtur innuere prjetentionum refervationem, &
rem totamad macurioremejufdem liti»» opportu-
niori tempore difcuGSonem, rejicere,

Caufie autem hujus locorum ceiTionis bin® affi·»
gnantur .· Prima ( qusefolo intuitu Pacis exhibetur )
nimis vaga eft ac generalis» & (fialianooaccedat)

prsB-

en OORLOG, ach en njeemghlte hoeck, 791


-ocr page 823-

791 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i668. prwtenGonum radicem nullatenus avellic j nam ha5C

■.....Il» locadirede ceduncur Regi Chriftianiffimoprsecen-

fiones vero non funt Regis Chriftianiffimi ied Sere-
niflimie Regins : Bcllum geritur armis &c (umpti-
bus Chriftianillìmi : adtio intentacur nomine Sere-
nilIìmiB fponfe fuie. Erquibus refukat quod ceden-
do ChriftiamiTirao Regi hiec loca fole pacis intuitu,
manenc integix priecenfiones Sereniffimoe Reginas,
& haec ceilio folum impucari poteric quafi in reiufio-
nem
fumptuum beili, & ad redimendam vexatio-
nem, non vero ad extinélionem prxcencionum Sere-
niffimoe Regina;. Verba, quasfubfequenteraddic,
tttm ai Urminandas yrxcedentes Contrtver(ias, non fo-
lum non tollunc, fed augenc difficukatem j
priECer-
quam enim hoc vocabulum terminandas non fatis
efficax videtur, nec nomen rei
de qua agitar adicqua-
tum ί Varii enim iunt modi cerminandarum difficul-
tatum , vel in perpetuum , vel ad tempus, vel diffi-
nitivè, vel proviiïonalker. Hoc eciam juxta vira
verborum rcferri non poteft nifi ad eas difficultates
qu£e Regi Chriftianiffimo
intercedere poflunt, cum
Rege Catholiconec Reginaeprsetenfionescomplec-
ticur; de qua in hoc Tradatunullafuitmentio.

Deindè hiec verba, praftnus difficultates qua hoc Bel-
iamfttfiitarant,
Totam hanc Conventionem reftrin-
gent, ad folas res ielgii, nulla enim hujus belh
caufa adduda fuit, quam praetentionum in Belgio:
Ideoquè cum hocprojediim non comprehendat nec
terminare intendac, nifi eas quse in prsefens ί Gal-
lia mot® funt difficultates, campus ipfis apertus re-
linquitur quovis quiefito pr^textu auc in praefens ,
bellum in alias Regis Catholici ditiones conferen-
di, vel illud pro libicu, & opportunitate, illsefa hae
conventione.

Sub finem ejufdem Articuli neceiTariumerit, vel
expreffè definire limites& Jurifdidlionem locorum
cedendorumj velaliquam ialtem clauiulamadjicere
qux modum imponec vaftis prsstentionibus , qux
inde effingi poffent, ut novis in executione Pacis
concentionibus aditus prascludatur.

4 Articulo circa reflitutionem Comitatus Bur-
gundiae, aliorumque locorum , addendum eritne-
ceilario, quodpraememorata Provincia, ejufdem-
que loca munita, in eodem piane Hata reftituentur,
quo extabant , cum Marchio
aCaflel Rodrigo obla-
tam Alternativam acceptavit, ejuidemque membram
per quod haec loca reftitaendaerant, elegie: fecus
enim non pofTet fieri bona fide reftitatio, fi poft
promiiram a Rege Chriftianiilimo & ab Hifpanis
admiiTam reftitutionis obligationem, res non inte-
gra, fedultro, & infraudemftipulationis, ex poft
fado mutilata redderetur. Per hujns claufulae omif-
fionem liberum erit Chriftianiilimo Regi non folum
propugnacula diruere , fed ipfas aquarum falfarum
fcaturigines, inquibus praecipuus Regis Catholici,
inilla Provincia proventus pofitus erit, obftraere ,
& denique loco Provinciae, mutilum lacerumque
Corpus, & inutilè cadaverrelinquere» Idem piane
de aliis locis fentiendum.

Articulusqaintus omninofuperflauseft&captiofas,
nec enim confenfus requiritur Regis Chriftianiffimi
ad praftandam Regi Catholico Pacis evidionem fea
garantiani, pro qua tam Sereniflimas Rex Angliae
quam prsepotentes Uniti Beigli Ordinesfidem fuam
Regi Catholico obligarunt. Liberi enim funt, nec
pendentà Gallico fupercilio, fed ipfis integram eft
pro rerum fuarum oportunitate focdera Defenfiva
6c garantias. adpropriam& vicinorum ftataamfe-
curitatem , pro libitu, fancire, pro ut Rex Chri-
ftianiffimus nemine prorfus confulto, fcedusRhe-'
nanum aliafqus garantias pepigic. Indecorum ita-
queforet tam ^nglisquam flatibus, fihtecclaafula
inferetur, qux aiiquara à Gallis dcpendenciam &

fubordinacioniï notam argueric j Sed hoe affedatu t668
Studio adhibitum fuic a Gallis , ut Rex Chriftia- ^
niflimus occafionem nancifcatur immifcendi fe huic
Garantiie negotiationi prjefcribendique conditiones ;
quibusejusefïedtus irritetur.

Sextus Articulus, quod fcilicet nihil renovarein-
tendant de; Traitatu Pirenxorum, debilis eft ac pia-
ne infruituofus : cum etiim idem Traftatus per pras-
fens hoe beilum fradus, & è fundamento convul-
fusfuerit, nihil impofterum ro|joris, per hanc nega-
tivamclaufulamaccipiet, nifi per expreffam & pofi-
tivam Declaracionem revivifcat, &in integrum re-
ftituatur, cum omnibusclaufulis&annexis, & cura
moderno traftatu ita cpalefcat, ut pro uno eodemque
cenfeatur. In eo enim rota bafis & vis prasfentis hu-
jus Pacis pofita eft : nec in mirum accidet Serenillimo
Regi Angliae, & Praepotentibus Beigli Ordinibus;
cum id ipfum proprio exemplo comprobarincin Tra-
dlatu Bridimo in quo expreffe includi & confirmari vo-
lueruntTraótatum Anni
millefimi {txcmufimi[sxagtfimi
ficundi
velut prEecipuum totius operis fundamen-
tum.

Verba in fine hujus Articuli pofita, quibus omnes
prxtentiones refpedtivè refervantur in iis omnibus
quaein hocprsfenti Inftrumento non funt exprellè
contenta, irreparabilia poft fe incommodatrahunt,
& non tam bellum fopiunt quam alio divertunc ; In-
tegrum enim erit Regi Galliie fub alio quovis colore,
fedem belli vel in Italiam, vel in Hifpaniam tradu-
cere , obtentu aliarum prastenfionum , in ifto pro-
leiSo non expreffarum ; hoe etiam foedus garantie
penitus enervaret: cum enim praememoratum fee-
dus non obligec Colligatos ad ferendasfuppetias, nifi
in cafu praefentis Pacis violatx, & è contra liceat Re-
gi Chriftianiffimo alias omnes prxtenfioncs hicnoa
expreffas, armis perfequi, abfque noti violatae hujus
Pacis, clarum eft quod fi Hifpani hoe admitcant,
omnem fibi garantia: fruitum praeripient. Praeterea
cum nec de iplo
/ttri dévolutionis fiat hic exprelïa men-
tio, confequenseft , ut vi ultimse hujus claufulaï,
eadem pretenfio maneac etiam refervata. Quid ergo
per hanc Pacem confequetur Res Catholicas , ia
qua nec diilèntionum praeteritaram radices extirpan-
tur , nec praelentium controverfiarum femina tol-
luntur, necinfuturoscafusquidquamcauteteadhi-
betar. Si Rex Chriftianiffi'mus firmam ftabilem-
que Pacem fincerè cupiatnondetradtabitomniaqu»
ad ejuslecuritatem, & corroborationem conducunt
admittere , prout Rex Catholicas omnia quae ad
eundem finem optari poternnt à R^e Chriftianiffi-
mo liberaliffimè concedet; fi vero Gallia momenta-
neam tantum Pacem defideret, ad divertenda quae.
ipfi imminere videntar Foederatorum arma, & bel-
lum ( ubi illoï exarmatos viderit acdiffociatos ) mox
crudelius inrtaurandum, pradentum omnium Jodi-
cio relinquitur , an Hifpanis & ipfifmec Mediato-
ribusconducarumbracilem pacis ipeciem tanto cum
dlicrimine acdifpendofedari, &
iecurse Pacis me-
dia , quas in prxfens prae manibus habent, neglige-
re.

Cum denique ipfa experientia & recens exemplum
luculenter doceant, unicum hujus Pacis firmamen-
tum, non in
ipfo Pacis Hifpano Gallica inftrumen-
to i fed in arda unione vicinorum ftatuum pro mutua
defenfione, unicè repofitum effe , & Marchio à
Cafttl Rodrigo non alia de caufaaddudusfuerit.uttam
duras Pacis leges admitteret, quam fub fide à Media-
toribus data ardi cum ipfo foederisfanciendi, quo va-
lidus ager exundanti Galloram potentia delnceps
objiciqueat,nequavisqüaefita occafione in vicinos
impunè poffit irrumpere , omnino ad ipfam Pacis
fubftantiam fpedat, ut
hoc fecaritatjs foedus, vel prae-
cedat conclufionem Pacis, vel faltem a:quali paffa
procedat ,
ut fimul concludantur ac firmentar, Sc-
cus enim aedificium excradam in aere abfqae pricvio
fandamenco, . ,

' ■ Ac


-ocr page 824-

en O O R L O G Η, 'tAck^en-^eemghfieBoeck. 79^

iSéS' Ac licet de hifce ClaufuUs omnibus jam piene coii-
ventumforct, Conveniens eft prascerea, ac ratlohi
Confentaneum,
ut priufquam Inftrumentum à Mar-
cbione à Ca/e/ Rodrigo fubfcribatur, Rex Chriftia-
niiTimus
confentiat, & re ipfa ftabiliat fuipenfiocèm
armorumadcongruutn tempus, quo & hiec
omnia
compIanari,& ratihabitio ex Hifpania obtineri queat:
Incompatibilia enim ea Tunt inter fe,Pacis Trailatum
ab Hifpanis fubfcribi & Regem Cfariftianiifimum

gore 1 ractatus Hage
CuflelB-ocÌTigo datà,aciferendas Belgio fuppetiastene-
buDtur. Tdeoque PacisTradtatus ad aliam normam
ac Menfuram erunt redigendi : Nee enim aequum fo-
rec Hifpaniam eodem fimul tempore alÜgari adTra-
öatum Pacis per fubfcriptionera Inftrumenti & fi-
mul omnia belli incommoda & vaftationes perpeti
per novam Gallorum in vafionem,

Hiec omnia Dominorum Mediaforum Judicio
icqua Lance perpendendafubjiciuntur.

Aenmerckingen op hefProjeSivanVreede
ïngeflelt by de Heer de Lionne.

Et getnelt Inftrument is vol fouten, foo ten op-
ficht van deflelfs forme als deflelfs materie.

Atngaende de Forme.
Ecrftelïjcfc, is het iélve niet goet ten opCcht van de
forme, om dait het niet tot
Parijsi maer tot jiien , en
niet door e?n heymelijcke en ciandeftijne Negotiatic,
maer door een publijcq> mitfgaders niet volgens het
feggen van de tegen-parthye alleen, maer volgens het
fcggen, en metghemeyne toeftemninge der Parthyen
en Geallieerde als oeck der Geintereflcerden heeft
moeten ingeftelt werden.

Ten tweeden, om dat de principael parthye : na-
mentlijck de Coninginne van Vranckrijck, ter iaecke
van de welcke defen twift is ontftaen> en welck'ers fake
alhier wert verhandelt, daer inne niet begrepen noch
genoemt en is, waeromme
Cy oock altijdt haer regres
foude hebben tot hare pretenuen.

Ten derden, Soo en kan dit Inftrument geeniins
werden gehouden voor een projedt vanVredcialfo daer
inne geen Vrede wert gemaeckt,noch eenige ftipulatie
van de felve wert bevonden, gelijck oock de naem van
Vrededaer in niet dan van ter zyden wert aengewefen,
en
werter niet ghefeyttuffchen welcke defelve Vrede
oock wert gemaeckt, en of defelve eeuwig of voor een
tijdt fai zijn, en of defelve univerfel of particulier al-
leen ten opfichte van Nederlandt, alle welcke dingen
met klare woorden en volgens een expreflen Artyckel
in het begin van het gemelt projeO:, hadden behooren
aengewefente werden, gelijck fulcks in aJlcInftru-
menten gebruyckelijck is.

Ten vierden, foo en werden'er oock geen claufelen
van fecuriteyt in het felve gevonden, namentlijck, de
claufcle tegen de toekomende twiften en oneenighe-
den, en het vergeten van de voorgaende j influy tin-
gen der Geallieerden , en
meer andere diergeiijcke
dewelcke in dufdanigen Tradtaet gemeynlijck plegen
te werden bygevoecht, foo dat het gemelt Projet^ ten
hoogftcn niet anders kan werden genomen , ale voor
een particuliere overkominghe wegen het eenighe
point van de Alternative, 'twelck naderhandtin het
Inftrument van Vrede moet werden geftelt.
yiengaenJe de Materye.
Soo werden in dit ghemelt Inftiument verfcheyde
dingen ghevonden dewelcke twyffelachtigh zijn , en
overfulcks verklaringen en verbeteringen koomente
vereyffchen.

Inden eerften Artijckel, foo en werden de contro»
verfien en verfchillen, dewelcke oorfaeck zijn van de·
fen Oorlog inde voorredegeenfints vernietigt of weg-
eenomeo, maer volkomen en in haer gheheel ehela-
γι. Deel,

f,

ten: want het prefupponeerc, dat de Reghtenvan i<jó8·
wederzyden niet en zijn onderfocht, en dat defelve -——·
daeromme niet en zijn vernietight , en datter oock
geen regard is genomen op de exceptien , maer datter
ghelijckalsprovifionelijck om de kortheydtdestijdts
van weder-zyden isoverkomcn weghen de Ceffie van
eenighe Piaetfen,'twelck een ftilfwygenderefervatie
van de pretenfien fchijnc acn tc wyfen, en de gantfche
faecke tot een volkomender onderfoeckinghe des ge-
fchils ter bequamer tijdt komt uyt te ftellen.

En aengaende de Cellie van Plaetfcn, daer van wor-
den twee oorfaecken aengewefen : deeerfte, dewelck
alleenlijck ten opficht van de Vrede wert voorgeftelt,
is al te onbepaelt en te generaci, en by aldicn'er gheen
ander by komt , foo en fai de felve dc wortelen der
pretenfien geenfints uyt roeyen : want werden defe
Piaetfen diredelijck overghelaeten aen den Alder-
Chriftelijckften Koning,daer nochtans de pretenfien
niet den Koning, maer de Koninginne zijn rakende,
den Oorlogh wertgevoert door de Wapenen, en op
kotten van den Franfen Koningh, en werdt de AÖia
geintenteert uyt den name der Franfe Coningin fijne
Bruyt.

Waer uytvolgt^ dat, by aldien den Alder-Chrifte-
lijckilen Koningh defe Piaetfen koomen ingeruymt
te werden , alleen ten opfichte van de Vrede in futck

4

gcvmucjcruuic v^uuinginne nacr precenuen in 'tghe-
heel fai komen te behouden , ende fai defe Ceilie al-
leenlijck mogen werden ae^emerckt alsghedaen we-
gen de onkoften van den Oorlogh , en ommealle
moeyelijckheyt en vexatie te mogen af koopen, maer
geenfints omme de pretenfen der Coninginne daer
door te voldoen en te vernietigen.

De woorden diehy vervolgens daer by vougt:β om-
me de voorgaende controverfien ettgefihillen te mogen ur-
mineren,
defelve en nemen de fwarigheyt nietwegh»
maer vernieuwen defelve : want behalven dat het
woort
/irw/»ew»niet krachtigh genoug fchijnt te zijn,
nochte oock bequaetn tot de faecke waer van wert ge-
handelt, ( want daer zijn verfcheyde manieren vao
termineren, namentlijck, of voor eeuwigh , of voor
feeckeren tijdt, of definitivelijckofprovifionelijck;
alfoo dat felve volgens de kracht der woorden, geen-
fins kan worden ghetrocken alstot foodanigedifficul-
teytenendegefchillen, dewelcke tuQchen den Alder-
Chriftelijckften Koningh ende den Catholijcken Ko-
ningh konnen voorvallen, fonder dat de preteöfien
der Coninginne daer onder eenighfints begrepen ko-
men te werden, waer van ii>dit Tradlaetgeen gewagh
komt gemaeckt te werden.

Daer en boven foo fullen defe woorden , de tegen-
veordige àifficulteyten dewelcke defen Oorlogh hebben wr*
oorfaeckty
defe gantfche overkomingen reftringeren
en bepalen, dat ly de faecken in Nederlant alleen ful-
len raken , want daer en is gheen ootfake van defen
Oorlogh bygebragtdande pretenfien in Nederlandt J
en daeromme, al(oo dit Projed: niet en begrijpt noch
oock komt te termineren'eenige andere diiHcultcytcn
van de geene dewelcke tegenwoordelijck van Vranck-
rijck werden opgehaelt , foo fai haer een open Velde
werden overigh ghelaten, om onder het een of ander
gefocht pretext, (gelijck tegenwoordig ) den Oorlogh
naereenighe andere Landen of Rijcken van den Ca-
tholijcken Koningh over te voeren, en dat naerhaer
goet duncken en ghelegentheyt, fonder quetfingh van
deieoverkomingh. .

Ontrent het eynde van den felven Artijckel, Tal-
men nootfaeckelijck moeten bepalen de Limijten etl
Jurifdidien der over te late Piaetfen, en fai ten min-
fteneenigeclaufule moeten werden bygevoeght, de-
welcke de onmatigeenal te groote pretenfien, die daet
uyt fouden konnen werden getrocken, komen te be-
fnoeyen, op dat daer door verhindert Werdede nieuwe
twiften dewelcke inde Executie van de Vrede ioadc
mogen ontftaen.

Inden vierden Artijck^ fai nootfakelïjck moetea
werden by-gevought wegen de herftellinge van het
Graeffchap Bourgondten en andere Piaetfen , dat de
gemelde IProviniw en tleffelfs gcfottificeerde PUetfen ■


-ocr page 825-

794

in den felven ftact volkomentlijck fullcn werden her-
ftelt in de welckefy werden bevonden , wanneer den
■ Marquis de Cafiel Rodrigo de aengebodene Alternative
heeft komen aen te nemen , ende deflèlfs Lid > waer
door defePlaetfenherftelt moften werden, haeft ko-
men te vcrkiefen, Want en foude anderfints gbeen ber-
fielling ter goeder trouwen konncn volbracht werden,
by aldien de felve goederen, naer dat de Obligatie van
berftelling door den Alder-Cbriftelijckften Koningh
wasbeloottcn van den Catholijcken Koning was aen-
genomcn, niet volkomentlijck en geheel,maer nader-
hanr, ftucx-wyfa bedorven, en tot fraude van de ftipu-
latie quam herfte't te werden, want door nalatinge van
dele Claufule fai den Alder.Chriftelijckften Koningh
vry Itaen niet alleen de Fortreflèn om verre te wer-
pen , maer felfs oock de foute water Bronnen ( waer
inne de voornaemfte inkomften van defelvc Provin-
cie voor den Catholijcken Koningh fullen ghelegen
zijn, mogen ftoppen, eri volgens dien inde plaetfe van
een Provincie , een gefchonden en mifmaeckt Li-
chaem,en onnut Rif overigh laten, en'tfelve moet
oock alfoo van de andere Plaetfen verftaen werden.

Den vijfden Artijckel, is gantfch overtolligh ende
captieux : want de wil ende toeftemming van den Al-
der-Chriftelijcken Koningh wert niet vereyft omtne
de guarantie weghen de Vrede tot vordel van den Ca-
tholijcken Koningh te volbrengfen, als voor den wek-
ken den Koning van Engebndt, roitfgaders de Staten
Generael der Vereenighde Nederlanden haer getrou-
wigheyt aen den Catholijcken Koningh hebben ver-
bonden, want fy zijn vry fonder dat fy naer de oogen
van Vranckrijck behöuven om te fien, en fy hebben
de macht naer gelegentheyt van haer faken j Defenfi-
ve Alliantie en Guarantien, tot haer eygen en der Na-
buerighe Steden fecuriteyt naer haer goetduncken te
niaken,even gelijckden Alder-Chriftelijcken Koning
fonder yemant te vragen, de Rhljnfe Alliantie en an-
dere Guarantien heeftvoltrocken : derhalven fo fou.
de fulcx de £ngelfen ende de Staten Generael,gantfch
oneerlijckzijn,by aldien dufdanige Claufulen quamen
bygevougt te werden,dewelcke eenigh merckteyckea
van dependentie aen de Franfen, en eenige fubordina-
tie van de felve foude komen aentewyfen : dan is
fulcx van de Franfen met voordacht alfoo gheftelc, op
dat den Alder-Chriftelijckften Koning eenige occafie
mocht bekomen om figh met defe Negotiatie van
Guarantie te vermengen » en foodanighe conditiën
voor cc fchryven, waer door het effeói van dö felve
vernicdght foude mogen werden.

Den feften Artijckel, namentlljck : dat fy geenftns
•voor hehbettyeu te vermeuwenwegen het Jraiiaet va» de
TyreneCe Geberghten
, is fwack en gantfch vruchteloos,
want alfoo'c felve Tradaet door defen tegenwoordi-
gen Oorlogh gebroken, en fondamentelijck is vernie-
tigt,foo en fai 'c felve in toekomende geen kracht door
defe negative Claufule bekomen, ten zy't felve door
een expreife en pofitive Declaratie komt te herleven
en in 't geheel herilelc te werden^ met alle fijne claufu-
len ende by voegfelen,cn dat hy met dit tegenwoordige
Traétaetfoodanighkomcvereenight Ce werden > dat
hec als een en 't felve komc gehoude η Cc werden : want
in ^c felve is gelegen het gantfe fondameac en de krachc
van defe cegenwoordighe Vrede, nochtc fai fulcx de
Koningh van Engelandt, mitfgaders de Staten Gene-
raelder Vereenigde Nederlanden vremc voorkomen,
alfoo fy 't felve door haer eygen exempel hebben ko-
men toe te ftaen in het Trailaet van Breda, waer inne
fy wel expreifelijck hebben willen lacen influyten en
beveftigenhctTraöaetvandenJare
i66i. als zijnde
her voornaemfte fundamenc van hec geheel werck.

De woorden in hec eynde van defen Artijckel ghe-
ftelc,
waer door atte pretenfien reJfeEiivelijck werden ger*·
fervetri> ten apfichte van fulcx allei 't velck in dit tegen-
voordigh Inflrumevt niet uytdruckelyck en is hegrefen,
brengen met haerirreparnbelcongemacken en fwarig-
heden, en defel ve en leggelden Oorlogh foo feet niet
rer neder, als fy de felve wel naer andere plaetfen ko-
men te voeren,want fai den Franfen Koning vry ftacn i
onder defeofgcenefchijn, den Oorlogh of in Italien

ofte in Hifpanien over te voeren, ter fake van andere löig
Pretenfien d'weicke in her gemelte Projeö niet ca
zijn uytgedruckr.

'c Selve foude oock het Verbont en Guarantie t'ce-
nemael vernietigen en krachteloos maken, want alfoo
het voorgemelte verbont de Geallieerde niet en komt
te verbinden tot huipe, als alleenlijck in gheval van do
gevioleerde tegenwoordige Vrede , endaerentegea
den Alder-Criftelijckften Koningh geoorloft is alle de
andere Pretenfien, dewelckealhiernietenzijnuytge-
drucktjdoor wspenen te vervolgen,fonder eenigteyc-
ken van gevioleerde Vrede,foo isklaer blijckende,dat,
by aldien de Spangiaerden fulcx koraen aen te nemen,
fy in fulck gheval, haer felven fullen benemen alle de
vruchten der Guarantie.

Daer en boven, al foo alhier van hec Reghtderde.
volntie felve geen uytgedruckc gewag wertgemaeckt,
foo volght. datdefclve PretenCe uyt kracht van defe
laetfte Claufule, oock komt gherefer veert te blyven;
wat fai dan den Catholijcken Koning door fodanigen
Vrede bekomen, inde welcke de wortels van de voor-
gaende Twiften en Gefchillen niet en werden uytge-
roeytjFiochte het zaet der tegenwoordigen komt wegh
genomen te werden, en inde welcke gheen cautele of
yoorforge wert bevonden te zijngheftelc tegen de toe-
komende gevallen.

By aldien den Alder-Chriflelijckften Koningh een
volle en beflàndige Vrede voorgenomen heeft tema-
ken , foo en fai hy niet weygeren alles aen te neraeni
t'geen tot fecuriteyt en vaftigheyt van de felvefal kon-
nen dienen, gelijckerwijs den Catholijcken Koningh^
alle 'c gene van den Alder-Chriftelijckften Koning tot
dien eynde fai mogen ghewenft of begeert werden be-
hoorlijck fai toeftaen en vergnnnen , maer by aldien
Vranckrijck de Vrede vuor een korten tijt fai begeren,
namentlijck, om te mogen ontwijcken en af te keeren
de Wapenen der Geallieerden, dewelke hem fchynea
dreygen en over 't hooft hangen, en om den Oorlogh

naderhant ftre^er te mogen vervolgen, fo wert fulcx
gefteltaen
het oordeel van alle verftandige, of het de
b'pangiaejden en de Mediateurs felve beteren vorder-
lijcker iseeoydelenfchijnvan Vrede met foo groeten
gevaer en koften tc achtervolgen en de middelen van
een vafte en fekere Vrede, dewekke fy tegenwoordigh
in haer hant hebben, te verwaerloofen en verwerpen.
Voorts, alfoo de er varenthey t felfs en het verfch ex-
empel klaerlijck komen ce beconen, dat
het eenighile
fundamenc
van defe Vrede eygenclijck niec en is gele-
gen in
hec InftrumenC felfs van de Spaenfe en Franfe
Vrede, maer ia een naeuwer vereeniginge der Nabu-
rige Scanden tot onderlinge befcherminge; en de Mar-
quis
de Caflel Rodrigo, om geen andere oorfaken is be-
wogen, tot het aennemcn
van foodanige harde wetten
der Vrede, als alleenlijck om,'de trouwe en fekeiheytt
d'welck hem van de Mediateuren werden aengeboden
om een naeuwer Verbont met hem aen te gaeo, waer
door een ftercken en vaften Dijck, tegen de overvloe-
yendeMachc der Franfen, naderhancmochte werden
opgeworpen,op dat defelve by allerhande gefochteoc-
cafie, de Nabuyren'nieclichcelijck en fouden koomca
Ce overrompelen : De fubftantic vande Vrede vereyft
fukx dat het Verbont van fecuriteyt, het fluyten van
de Vrede komc voor tc gaen, of ten minften gelijcke-
lljck met de felve komt voor tc gaen, op dat ij gbefa-
mentlijckbeflotenenbeveftightkoomen te werdeti}
wanc anderfints is het een huys, t'wekke in dc Lucht
is ^bouwt cn fonder eenigh fondament. '

En alhoewel wegen alle defe Claufulen, nu volko-
mentlijck was ovcrkomen, fo is daer cn boven behoor-
lijck en redelijck, dac, alvoren het Inftrument van ώη
Marfuisde Cii(?i//ie<fr%owertonderteyckcnt, dat den
Alder-Chriftelijckften Koning komt toe tc ftaeo, en
roecter daetde fufpenfie en ftilftandt der wapenen tot
een behoorlijcken tijde komc te verfekeren, binnen de
welcke alle defe dingen mogen werden
verefiFenc.en de
Ratificatie uyt Hifpanien gekomen
mocht werden:
want defe dingen zijn ondetnalkanderenonlydelijck,
namcnli jck, dat het Tiaöaet van Vrede ran de Span-

giaer;

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 826-

cn O O R L O G H, 't Acht-m-^'U eer tl

eBoeck. 795

Dipbcn/oftfelbeiilcactaftteboltteciEicn/ of toinpe» i<ióS.
tenie tfjbt tc bfcgnnnen/ om baec op be ratificatie npt ——
Spangien tc Sonncn Dom oberBomcn/ tnOeboojal
mebe oïjcfcurtenbebcielbetijbt De gt)eacto?befïbcfiil»
(ïanbt ban Jl^apenen te continurccn/ tot iipthJercSins
BÖebananeDctb)cIchcöaecï3o.|0oo. aenben booj»
noemben^erc
van Beuningen, becfelbec <i2):trno?bu
nari^ ^Hmbaflabem: tot
Parijs, be noobig^e ojbjc^ pel?
ciPKffcn tocgcfoubcn DcDbrn/ cm baec in met ronccrt
ban ben gemelben ©ecc
Trevor, enbe te g^elpcft met
befelbe ficacïitiflö te arbepben. i^ aenbe!gcecen
ijaccJgo.|19og,<eebcputcfcbcn tot
Bruflel acngcfrïjjcs
ben/ obec'tsene boo^fs fiactmctbcn
Jgeccc Tempie
ronfibcnteiicfi te communiceren/ enbe ncbeng befelbe
cfficacicufciijrft be öant baec aen te Ijonben/ ten epnbc
ben gemelben ©cfcJttöatqni^ fonbcccenccnisörao»
menttebccfupmen/ 'tboo
?f5 concept ban ®cactact/
of felf^ geliefbe te teltenen/ of immeciS (jet geceqwicceci
bePouvoir, algboben/ na Parijs obectcfenbcn/ om
't felbe albaec in ftjnen name te boen boltcechcn : Φε»
Irjcfiooch be föecccn Battilo. j®og. ^Ftraojbinari^
ftmbaffabeut^ in
Ëngeianc gelaci toiectben Coningf)
ban
Groot Britrangien te becfoecften / om ban fijne
5ijbe mebe niet alleen benobisebeboicen enbe pjcfen»
taticn/ conform befe enbe gacc üo. lËog. boojgaenbe
tefolntien / foo tot
Parijs al^ tot Bruffel te laten aen*
toenben
j raaec oocft om in eventum be gecequircerbe
macïjt tot fccont^ ban
be^aenfcöe.ï3ebecïanben/
foo 't De noot mocI)t becepffcfjen/ f fcneraacl baetbiflö
te i)out>en, 3]£>ccDenbe mebe giet ban c);tcact gefbnben
aen ben meecgemelt
.)l|eec van Beuningen,aljS ooit ben
i^ecc ban
Beverning,picnipotentiaci^ ban befen^tact
tot
Aken, om te ftceciieii tot Dcc felbec nacicfttinge.

'^finbeten^sS baicct oocU aen b'^eecen ^llmbafi
fabeur^ in
Engelandt gefcfecben/bat fp met allen pbcc
bjilben bebojbcwn fulcp enbe bacE 't bcöoo?De/ten epn»
be bat bc
vijf en twintigh capitale ^cöepcn ban Φορ^
loge/altocconbcciequipagie gijnbe / foo Datfl boen*
löcft beibaerbigt/ cn in Sce gcbjagt mocDten bjecben;
met bpboeginge/bat all)icr alie^ tot {)ct bolttcclten ban
geijjcfte Cquipage gtbojbett toojt ; enbe bat öaec 3§α·
HSog. intentie tua^/ bat op bc
vijf en twintigh ^cBe^
prn ban ©o^loge ban bcfen ^taet / Boben fiet ojbina^
ri^ gÖetalban^cDeep^-bolcft enbe atanbt-folbaten/
noci) een nom&^e ban
twee duy fent man 3Lanbt-miii=
ticgecmbarquccctfoubebjojben. Jöijbcc^ jijnbegc»
meitc ileectn ^mbaffab. nocD nabcc geantfiocifeett
om be ijanbelinge met
Sweden neben^ Engelant omni
meliore modo,
enbe foo mcfnageecljjch alp ccnicBfln^
fcnbe ftonnen gefcljiebin/tot perfectie te b?engen/enbe
baer inne be fentimcnten ban ben Coning ban
Grooc
Brittangien
te mogen inbolgen; op bertroutoen/bat
benijDoglt-gemeltenConingöoocR niet foube bifccca
peren ban'tfentiment ban gaeci^o· J3@og. betbat iti
ber felber refolutie ban ben
vierden befc^ / enbe 't abs
"Ij^ ban be i|eeren ©ebeputeerbcn tot be feccete
'ranfefaeclten baer inne bermelt.
©an 't een en 't anber ontfingen b'öetrcn «©ebcpns
teeröen tot
Bruflci berigt/ 'jJ abont^ ben fevenden, eri
commnniceerben 't felbe's?anbercnbacg^ aen ben ^eec
Cijebalier
Tempie,en becfocBten bat befelbe foube be-
lieben goet te binbeu/
om conjunöio ofBcüs ben ©eec
.lieacqui^ tot &et tcRenen ban 't pjoject te bifponeren;

30en gemelten ï|ccr öeeft fig op t boojfs fubject met
Baecto. JlSog. fentiment bolfiomcn geconfo?meecc
enbe aengenomen / om mo?gcn boojmibbagB ben
boo^noembcn ïjcet JüSacqui^ gelijch tc begroeten.

(Cot Madrid confuleccbe men nacöt cn bacfiobeii
Wt toercB/ foo bat Bet tof / 't toelcft ontrentbcfe töbt
ban ©aeffcften gljccefolbccct tua^na
Aranjüsz, een
fóonintfilijcft atufi-Bupg bupteti
Madrid te gaen/ ora
bcfe Booge ocaipatie/ bie repfc moefï fiaftcn.

b'ücer ^mbaffabeur ban Engeiandt, f|i in 't begiti
banbcfe JBaenttoebectot
Madrid aengefioraen/^ee
ló'eft oocltalleanbcrelöecccn/ boojbefcn <n
Portugaei
gehangen gctoeefl sfjnbe/meöe albaec berfÀenen jijni
bipbenbe ancen bcj^cec j®arqui^ ban
Carpio nocg
tiat
Lisbone, om (foomenboo|befciigef(ïiüthteft)
albaec cenig bolcïi tetoecben ; macc foo gelooft kdiett/
bat ba» omt»nt fb^orii^cpt foube {^ofdtt

^n t ' ööW

g iaerden foudcn werden onderteyckent, en dat onder-
ïioS. tuflchen den Alder-Cbriftelijcklten Koning, Nedcr-
- — lane door fijne Wapenen foude overvallen : wantnie-
iTiant en cwyfielt or het weien cn degantfchefake wert
daer door verandert, want door fulcx dat den Alder-
Chriflelijckften Koningh fijne Wapenen fai voeren,
daer door fai den Marquis de Calici Rodrigo vry zijn
van de aceeptatie der Alcernative, ende fai door fulcx
den Koning van Groot Brittangien,mitfgadefs de Sta-
ten Generaci der Vereenigde Nederlanden gehouden
zijn, foo uyt krachtaen hetHaegfe Traótaet, alsoock
volgens de belofte van den Marqu is de Caftel Rodrigo
gedaen,de Spaenfche Nederlanden behulpich te zijn J
en daeromme fullen de Traftaten van Vrede, volgens
een ander regel cn mate moeten werden ingheftelt,
want ten foude niet billick zijn,dat Spangien op een en
de felve tijdt foude verbonden werden, aenbetTra-
ftaetvan Vrede door de ondertcyckeninghe van het
Inftrument, en te gelijck foude moeten dragen allede
ongemackcn en verwoeltingen van de Oorlogen, de-
welcke door den overval der Franfen fouden veroor-
faeckt werden. Alle welcke dingen het oordeel van de
Heeren Mediateuren werden onderworpen, om de
ükc in alle billickheyt en regtmatighcy t te overwegen.

^UonbctDafl ben vijfden ijj geiioojt Bet cappo?t bnn
be
igfcccii Rippcrda tot Buirfc, cnDc anöEK fiarc ^o.
11505. «©ebeputcccbcn tot be militaicc fafien / acDtcr=
bolaen^becfcllticccefolutie ban bm
derden befc^: 36=
bifiteect enbe gee^aminecctbebbenbebeJI@ifTìbeban
beì^eec
Marquis de Caftel Rodrigo, oBefcÖ?Eben tOt
Bruflèl ben een en dertigften JBaclÖ lejiicben/ tenbe=
renbe ten epnbe : bat Ijaec JEog. aenfïont^ fouben
toillen boen maccljeccn/ foo etooten Co3piSban jjaece
gjnfantecie enbe Caballetie / al^ boenlijcfi foubc toe.
fen/ omme (jgij tc boegen bp De ®coupe^ ban ben üoi
ning ban
Spangie, enbe baer mebe macDtigc (DuarnU
foenen teluetpen in be ccfpectibePaetfen/'itspbp fo?=
tneban
Sauvegarde, ofte om te bec^inbecen benteutoe
pjogceiTen bec Jfcancopfen/ alfo befelbe niet cn toilben
becjïaen be prolongatie ban be (iE?ebe^. ^^ocft in gSe^
bolge ban iiQeci?o..f!^og. ïlefolutie ban ben
vierden
.ïBf p/ger jcaniinecct (jet USemotiael ban be fee c ?l!m=
balTabeuc ban
Spangien,tenbecenbeban gelijcften/ten
rpnbe bat {)aec If)o.|I^og. aenfiont^ a;b|e tutlben boen
flcllcn tot ben macfcfj ban
vier duyfent man te boet/
om tc Wenen tot befettmge ban eenige ^laetfen ban be
ttoningb ban
Spangien; mitfgabce^bannocljthien
duy fent
man te beet enbe te paerbt/ om te marcBecen
op be eecfie ojbje
j aifoo ben Stoning ban Vranckrijck
befufpEn(iebanï©apenen niet bccbec gepiolongeert
(jabbeaï^opbentbiendeniiaep ; enbe bat ben felben
Koning gctefolbeect toa^ ben
twaelfden baec aen bol·
genbe te maccl)ecen cec()t op
Bruffel. S^ecfoedftenbe
boojt^ bat
vijf hondertduyient pont Duf ijcupt/ enbe
fesduyfcntmufquetten/ beftelftna
Antwerpen, enbe
tajcbcc-öclft na
Gent, met cn ncben^ een confibecaWe
quantitept Canon en Cogelji gftcfonben mocöte tocCi
ben / mitfgabeti een militaic (©fficiec gecommitteect
om met öeni iecc SllmDaffabeui; te abj'uflecen/'t gunt
noobigi) foiibe toefen om be boo?f5i€coupe^tecom:
manbeten.€nbe epnbelijcU bat een goebe fomrae gelt^
Qereet gcgonben mocijte ïuetben/ om tot boojbal ban
be noobige onRoflcn ban ben (@o;Iog geemplopeect te
biccben. JBaec op aebelibereect sijnöe/ ip goet gebons
oen ! bat op alle Oet gene ïjp be boojfs Jl^iflibecnbe
Biemocietoiertbrcfocljt/ aenfiont^bebecepfcfjte ο?>
ö?e geiïcit foube toojben/ oocit Ijet ©olclt ban ©ojiog/
enbe begeetbc ^monitie gcceet enbe baecbig gegouben
om pjomtelijch be peciclitecenbe ©laetfen te ber(ien
/fo
haeft den gemtlte Heer Marquis de Caftel Rodrigo,
het Concept van Traöaet,
in haer Ho. Mo. Refolutie
van daegs te voeren vermeit, of felfs foude hebben ge- '
tekentjofbehoorlijck Pouvoirgefondenopde Heeren
van Beuningen ende Trevor,
om'tfelbcin fijnen na=
nie/ of in ben name ban ben Honing fijn HSceflcc met
CommifTacifen ban ben föoningl) ban
Vranckrijck te
flupten. <i£tt fiat be öoog&ft gemcïtc Coningö ban
Vranckrijck bicn onbccminbect / bnpten alle becmoe^
wil fnbi bfttoacötc» ban fijne sööc toepacciaonocöte

Tl

-ocr page 827-

79Ó S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ ipöÊ ban Portuc;ael, cii toel-settielie^ ©eccm

_; i3cibli)füoo?ntmclijcïu^ / otnfjEtmcnOcüjeecmcup.

incn 'DCC geBefigncccbc glaetfcn bp te tooonfii.

33e ?titi&flfraöcuc öati Moicovien bont (iflö ^f»
'c Spaenfche toffcct gccetirecct/ fonöcc ecniseuifiten
Da» fatfom t'ontfangeii/alfoo tot ηοφ toe ontccnt Dc
(tTccetnonien cnDc Cu rialia ban couctoifie / na i)e (itjle
ban bat ©of/ B&«nc cefoïutle ïjaD honnen nemen ;
toaccoinuie De ^tinbafTalicuc^ tot Bruflel ïcriöettnöe/
bco^ al^ notij met l^em gljcen co^cefponbcntie t)iclben.
i?rt öcm«n öDcUodenöanDefelimDaflaöcur
^toa^/
Dat acngelrsUt toa^ om bet j^up^ ban Oofteorijck te
ftirpoHfCcn/tot öct fadltecen Uan öe pjomotie ban bcji
<i&jOOtcn #ectO0sS ban
Mofcoviens tweede ^oon/ tot
öe Ctcoone ban fooien, öp afiijbi^ept ban Oen fegen»
tuoo?biBrnïtoninBlj/ enöe totBH(antiebanùcnfeif=
öt η ^ooH/ met cene ban De^ lijepfetg f nDc fif ^ öonm=
ginneban
Spangiea ^ulïec.

X)ooKeni0l)eniaenOenfc|[);ieefmen ban Barcelona,
Dat alDaec toa^ acnBÖcftomcn uptVranckrijckeene
Franfcbe Dame,
flcaccompaoneett met ceniflE bcbien»
ten/ foo JBan^ al^ ®joutD^ pecfoonen j Qebbenbe ban
Parijs af be cepfe te boet gebaen/en lebenDe ban be act
miffen/Die lane^ De toegö fieBomen tjabt/ boclj onbe^
hcnt Irta^ ; befe boo? gene/ Defcboo?faobane Ijacc aen=
nemcnbe: Daec naljeeftmen oocftban
Valencienijet
fdfbe geabbiferct/en Dat obec al ban De (Soubecneuc^
tact alle
m mtefpectontfangmmgettacteettixa^
Dcbjerli/ cn figö gtjerect maecfite om na 't ^paenfcbe
jjof te home»/ I)aec felben en fjaec ©oleft feec fatfoen^
Ijjch op be ptanfe manier ban hleebecen uytcnflenbe :
met Intentie / Dm|igl)aenl)aecj®aie(leptDeConin=
ginne te bectoonen / en bcfclbc te beoaneftcn boo? ö^t
goct ontöaelentcactcmenttip öacc genoten; gelijcft
Dan tot
Madrid aengefiomen/Öocöalfo tctrattWcntic
|)ccft ïtiiilcn gaen/fonbec f)aec naem en conbitie beltent
te maften/ ö^eftfirtcit; geen effect gcijab/
tikt tegew
(iaenöebegecepcteecbeinllantien/ ten Dienepnbebp
Öaecaengetoent. #

25p Defen ^taet toa^ men feec öefïsö göetoeefi met
Den
Spaenfclien ?Cmbaffabcuc obec'tfflcactaet ban
oppignocatie: na beeleConferentientolectmen'tfoo
becce een^ / bat öet bolgenbe op ben negenden ?Jlp?fl
ban bicbec-SDben i^gete&ent/ nptgefonbert Zeelandc,
Die bleef ftapeeen : 't il^a^ een tectjt politgcq toeccB/en
icft örcüe feggen/battet niet anbet^ tba^ al^ om i>pan-
gien teblepen/ enbcom Vranckrijckineengeboelente
öinigen Dat top öaectocpnigbfouöenontfien. ^nöc
nocljtan^ üja^ 'ttoaec/bat top niet becfeftett en toacen
(gelijcft 'ttoelappatenttoa^) batEngelanton^i^ecnig^
(Ie bcrtcoutoen tegen
Vranckrijck) ijiec boo?foubeja=
lonileBcgebentooiùen(foogeenofFeDfie) al^Dctocïcftc
boo? 't
Nederiant foo toel foübe Doen aïg Defcn ^taety
niet tegenfïaenbe ban ijaec intecejl Daec in geringec
toag ; maec icR fai fjiec ban opfiouben / 't i^ een oubt
ft)|cecftto00?bt/
Aude, vide, tace, fi vis vivere in pace.

Ennelijck 2y een yegelijck die 't aengaen mach,
dat tuffchen ons ondergefz
Dffff Efievau de Ga·
marra,&CC.
Ambaflàdeur ordinaris van den Κο-

intereft tegen tig'f ie» fcojJiierHn't Jaev, fonder dat tot
lafte van fijne Koninckl.JVI^j.
wegtmop geldt mtecke.
laerdy-gelt,
ofte andere diergelijcke onkoftenyctsfal """"
worden gebracht j tot verfekering van welck Capitaci
ende Intereflc aenN.N. by provifieObligatie inde
befte cn bondighfte forme fai werden gepaffeert door
dengemelden
Heer AmbiSadem Gamarra, ende ver-
volgens geratificeert,foo by den gemelden Heer Mar-
quis de
ΟαβεΙ Rodrigo in qualitè voorfz, als mede by
den meer-hoogft-gemelden Koningh of Koninginne
Regente in den naem van fijn Majefteyt,

%. Dat den hoogft-gemelden KoningJaerlijcks da
betalinge van de Intereftpn op't voorfz Capitaci ver-
fcbenen aen den voornoemden Ν .N. fai doen,ofte bi-
forgen ghedaen te worden door den gemelten Heer
Gamarrai ofte foodanig ander Miniftcr in der tijdt, als
fijn Majeft. daer toe alhier fai gelieven t'auchoriferen.

3. Ende by foo verre de tegenwoordige ongelegent-
heyt van den hoog-gemelden Koning ofte andere op-
komende fwarigheden, eenigh onvermogen cauferen
mochten om den voorfz intereft aen den voorn.N.N,
op te leggen ende te betalen,met foodanigen pundua-
litey t als tot confervatie van 'c credit,en naer 'c publicq
gebruyck in defe Landen is gerequireert, dat haer Ho.
Mog tot facilitatie van de voorfz lichtinge,ende tot fe-
curiteyt van die geene, die haer penningen ten fine
voorfz aen den voorn. N. N. crediteren fullen, tegen
fodanigen onverhoopten geval haer van nu af aen ver-
binden,gelij ck defelve haer ;»
enm evetttum > van nu af
aen verbinden by defen, oock wederom haer credit te
fullen interponeren voor de lichtingen van foodanige
Capitalen, als den gemelden geauchorifeerden van den
hoogft gemelden Koning tot voldoeninge van de ver-
fchcnen interelTen van noden hebben fai, en dat eren
ende in fulcker voegen, mitfgaders tot gelijcke fecuti-
teyt van den genen die de penningen M, ofte fullen
verftrecken over'tcapitaci ende intereflen, als ten
aenfien van de voorfz
twee Millioenen guldens, ende
't verloop van dien,hier boven breder uytgedruflftaet.

4- En dcwyle tegenwoordig tot vorderingh van de
gemene fake , met Gemagtigden van den Koningh
van
Sweden wert gebandelt, om den felven Koningh,
nevens die van
Groot Brittangien ende haer Ho. Mog,
tot bekominge van een goede uytkomfte,ten beften te
doen coöpereren, ende dat mogelijck aen den hoogh-
gemelden Koningh, mitfgaders oock aen de andere
Princen en Potentaten, die haer infgelijcks tot bevor-
deringh van de gemeene rufte fouden believen te voe-
gen, eenigegelt-fubfidien tot krachtiger uytvoeringe
van 't goet voornemen fouden moeten worden uytge-
loofti datoverfulcx voor foo veel haer Ho. Mog. met
goet vinden van degeauthorifeerden van
Spangienàia
toe yetsfoude mogen beloven'tfelve noch boven de
voorfz
twee MiUioenen by haer Ho. Mo, als by maniere
van interpofitie van haer credit, en op intereffe als bo-
ven, voor rekeninge van den Koning van ver-
ftreckt fai worden, gelijck mede haer Ho. Mog. door
interpofitie van haer credit cn op intereffe als boven,
aen den gemelden Heer
Gamarra, of fodanigh ander
Minifter in der tijdt, als den hoogft-gemelden Koning
alhier hebben,en dien aengaende behoorlijck geautho-

Κ

ning van Sfangie», en by den Heer Marquis de Cafiel
Rodrigo
, Gouverneur cn Capiteyn Generaci van we-
gen den hoogft-gedachten Koningh in fijn Majefteyts
Nederlanden , ipecialijck geauthorifeert ende gevol-
machtigt tot het navolgende ter eenrej en de Gedepu-
teerde van de Heeren Staten Generaci der Vereenigde
Ntderlande», van wegen haer Ho.Mog..hier toe inlge-
lijcks met behoorlijcke authorifatie ende pouvoirs
voorfien, ter andere zyde, veraccordeert ende vaft gc-
fteltzijn, gelijck veraccordeert en vaftgefteit worden
by defen de pc>in£ten en articulen bier na navolgende.

I. Dat haer Ho Mog, haer credit verftrecken, ende
in der beller forme interponeren fiillen , ten ^nde
door N. N. aen ofte ten behoeve van denhoogit-ge-
melten Koning van i/><»»^if»genegotieert,. ende ver-
volgens ten behoeve van üjnMajeft. verftreckt moge
worden alhier in
's Gravenhage, of binnen ^mfierdam,
aen den genen, die den gemelten Heer Marquis daer
tóe fel authoriferen een forarne van iwee Millioenen
Ponden, tc
vetrtigh grooten 't pont Hollants geldt, op

rifeert laten fai, fullen machtig worden fodanige fom-
men van penningen,als waer van fijn Maj.hier te Lan-
de fai hebben gedifponeert, of noch gelieven te difpo-
neren tot betalinge van ingekogte Amonitie van Oor-
loge,ofte andere Waren,ende anderfints,mits dat haer
Ho.Mo.niet gehouden fullen fij η fo over de fubfidien»
als over Amonitien en anders,fonder nader bewilligin-
;e t'excederen defomme van
müifwee MiUioenen aen

apitael, met 't geene fuccefli velijck rot betalinge
den intereft van dien als voren,fal wefed gerequire

f. Tot den ontfang van welcke voorfz penningen,
mitfgaders om daer voor behoorlijcke Obligatie ende
Quitantietepaffeeren, als meede om'tgerequireei"
de tot betalinghe van de intereflen, die i' dekens
op
de gelichte Capitalen fullen weien verfcheenen, mitf-
gaders van ingekoghteWaerenj endeanderfints, nt
bchooren weder te mogen uytkéeren mitfdefen, ende
in kraghte van de Ratificatie hier op als boven te
volgheo}
van nu af als dangheattchorifeert wordt de

Mini*

van
'een.

-ocr page 828-

/lifi MiniK" in oer ujacjoic ucn uuutjiL-gcmciu
by haer Ho. Mog. hebben ende houden fai.

Ende ten eynde haer Hoog Mog. mitfgaders de par-
ticulieren , die de voorfz Capitalen, ende'c gunt tot
betalinge van 'c verloop ran tijdc tot tijdt weder foude
mogen verfterckt worden, fullen hebben gefournecrt
van haer geinterponeert credit , met ghenoeghfame
feeckerheyt gelibereert > mitfgadeis van 'c rembourf-
fcmentvanhun uytgefchooten hooft-fommen, met
de intereffen van dien behoorlijck verieeckert mogen
zijn ende blyven, dat overfulcks de Cafteelen,Steden,
Forten, en de Plaetfen
vanArgenteau, Navaigne, Ste·
venfitaertiVenloOitaet het Fort aen de andere zyde van
de
Mafi gelegen, GelderAfaheüa en St. Douaes, binnen
thien dagen na d'ondertceckeninge van dit Contraö,
of eerder, foodoenlijck, tot onderpandc aen haer
Hoog Mog. iullenlwordeo ingeruymti welcke voorfz
Plaetfen dienvolgens met Gouverneurs, Comtnan-
deursendc Guarnifoenen van haer Hoog Mog, befet
fullen worden, met alle prerogativen die de Pandts-
Heeren na Rechten volgen moeten i wel verflaende,
dat haer Ho. Mog. noch oock der fel ver Gouverneurs
ofte Commandeurs, in defelve Plaetfen^ onder pre-
text van dien, figh geenfints fullen bemoeyen met het
heitellen vande Magiftraet, of eenighe andere Politi-
que bedienden,noch oock met eenige andere faecken,
de Politie ofte BorgerlijckeRegeeringe ende Jurifdi-
dtie van de voorfz, ende andere Steeden ofte Plaetfen
ten platten Lande concernerende , maer fullen daer
mede laten geworden den Stadthouderende Capiteyn
Generaci van fijne Majefteyt,de OiBcieren ende Ma-
giftraten refpeélive} ende fai defelve Pandtfchap due-
ren ter tyden ende wylen tot de penningen, invoegen
voorfz fucceflEvelijck te verfchieten met de verloopen
intereiTen, als boven gerembourfeert, ende haer Ho.
Mog. van 't voorfz geinterponeerde credit gelibereert
iiillen zijn, oock voorts in gelijcker voegen reftitutie
lullen ontfangen van de penningen, dietot verfterc-
kinge ende defenfie der voorfz Plaetfen, Steden ende
Forten, fooin't betalen van nieuwe, of't repareren
van oude Wercken, als wegens't Canon, Ammuni-
tie, of andere Oorloghs-behoeften, dewelcke tot de-
fenfie van de verpande Plaetfen geemployeert of ver-
loeren fullen worden, ende dergelijcke fullen wefen
te kofte geleyt, in maniere als hier na breeder fai wer-
den verklaert j ende voor foo veel de Guarnifoenen
belanght, die in de voorfz Steden ende Plaetfen iullen
worden onderhouden, dat defelve by de Vereenigde
Provintien betaelc, ende daer van niet meer aen den
hooghft-gemelden
Koningh ven Spengien in reecke-
ningeghebracht&l worden dan
fefihim Compagnien
Voetknechten, in alles yeder van ƒ χ »
negentigh kop-
pen , volgens d'ordlnaris foldye van de Vereenigh-
de Provintien , te weten i tefthens
dertien hondert
ten en fevmtigh
guldens ten iww e» veertigh daghen,
geduerende den Oorlog ; ende by foo verre de voorfz
V erpandinghe oock na 't eyndigen van den Oorlogh
voor eenigen tIjdt foude moghen dueren, dat als dan,
geduerende den Vreede, niet meer dan iftht ghelijcke
Compagnien in alles tot lafte van fijnMajefteyt ghe-
bracht füllen worden, bly vende alle het vordere Guar-
nifoen alleenlijck ende privativelijck tot lafte van haer
Ho. Mog.

VII.

Dat de voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen, aen
haer Ho. Mog. in Pandtfchap te leveren, fullen bly-
ven voorfien ende gefterckt met foodanigh Gefchut,
Bufpoeder, ende ander Ammonitie van Oorlogh, als
tegenwoordigh In defelve wordt ghevonden, daer van
Inventaris gemaeckt> endet'lliner tijdt perfe<ïe ver-
antwoordlngegedaenfal worden.

VIII.

Dat alle het Krijghs-volck van wegen den Koning
van
Sfangien, jegenwoordigh in de voorfz Steeden,
Forten ende Plaetfen, bevonden wordende, uyi defel-
ve gelight fai worden, ten eynde de Gouverneurs,
Commandeurs, ende andere Bevelhebberen van de-
fe&Staecaldaerghebiedenmoghen, teoaeofìea vaa

Ufluyten ende opentn der Poort en.^ te fieli en der Wacht eni

't doenvatt de Ronden,'i^evemven^tïVoordt, 'texerce- ---

ren va» Militeire lurifdiliie. ende Kr^ghs- difcipline »
ende generalijck in al het geene dc bewaringhe ende
verfeeckeringeder felver Steeden, Forten ende Plaet-
fen aengaet , met den ghevolgeeöde senklcvevao
dien 5 Wel verflaende, dat de voorfz Gouverneursi
Commandeurs, ende andere Bevelhebberen van haer
Ho. Mog. haer niet en fullen fteecken in 'c ftuck van
de Politie ende Burgerlijcke Regeeringe , dan alleen
voor foo veel particulierlijck aepgaet die geene die al-
daer in Guarnifoen leggen ; ende fullen defelve Gou-
verneurs ende Commandeurs gehouden wefen goedé
correfpondentie te houden met den Stadthoüdcr van
fijn Majefteyt in'tOver-quartier van
GeldtrUmdt·,
die XatRoermonde fijne ordinarierefidentiefai houdenj
ende fullen oock de voorfz Gouverneurs ende Com-
mandeurs, verfocht zijnde, alle noodige huipe geven
aeo de Ontfangers van fijne Majefl^y t, dewdcke ful-
len woonen in de verpande Plaetfen, om alle deflelfs
Domeynen, Licenten» endcinkoomen, te moghen
invorderen.

IX.. -

Dat haer Hoog Mög. haer in de befte 'ènde krach-
tighfleforme fullen obligeren ende verbinden , ghe-
lijck defelve haer ter goeder trouwe obligeren ende
verbinden by defen de voorfz Steeden, Forten ende
Plaetfen wel te fullen defenderen, ende tegenseen
yegelijck, wie 't oock foude moghen wefen, die daer
op yet foude willen attenteren, vigoureufeiijck te ful-
len befchermen, met gélijckcn y ver ende kracht alile
eenighe van de andere Plaetfen ofte Frontieren van
haer Ho. Mog. ofte vande Vereenighde Nederlandt-
fche Provinciën felfs foudenkonnen ofte mogheti
doen, oock tot dien eynde de voorlz Steeden,Forten,
ende Plaetfen, altoos met een competent ende fuifi-
fant Guarnifoen befet laten ; ten welcken eynde oock
van wegen den hooghft-gedachten Koningh de paCÈ-
ge ende repaflagte voor 't Krijgs-volck uy t haer Hoog
Mog. Frontieren naer de Steeden, Forten ende Plaet-
fen, eJcwiivf^/e over den bodem van fijn Majefteyt
foo veel doenlijck , gefaciliteert fai worden ; ende fai
daer van des noot zijnde, tydelijck advertentie Wor-
den gegeven aen den Stadthouder van fijn Majefteyt,
om^degiftes vandepaflages ofte repaflage , dooi
een CommiiTaris ordre te konnen ftellen;

X.

Indien nu of namaels ttiet corftmUnicatie ende o-
verlegh van de Gecommitteerde van den Stadthou-
der,ofte Gevolmachtighde van hoogft-gemelden Ko-
ningh in de voorfz Plaetfen » goedt ende gheraden
gevonden mochte worden tot trieerdér vèrfeeckerfng
van de voorfz Steeden, ende Plaetftnéenige nieuwe
Wercken te matcken , ofte oude te vernieuwen^
eenige nieuwe Magafijnen te bouwen, oftede ghe-
bouwde met meerder provifie te voorfien, ende dier-
gelijcke,fullen haer Ho. Mog. de Wercken met com-
municatie, cn ten overfl:aen vin den voorfz Stadthou-
der ofte Gecommitteerde van fijn Majefteyt publi-
quelijckaen de minft-eyflTchende befteeden , oock
voorts in gelijcker voegen allerhande nodighe inkoopi
te doen i ende in 't opnemen van de befteede Werc-
ken, mitfeaders by de leverantie, ofte den invoer van

gekofte Warenjden voorfz Stadthoitdercrfte Gecom-
mitteerde verfoecken aldaer mede prefent te willen
zijn, op dat alfoo de opneminghe, oock 'tfijnen over-
ftaen, en met behoorlicke kennifle gefchiedcn moge,
X l*

Ende ten eynde de voorfz bewaringe ende befcher-
mingedestefeeckerder, ende met dei te beter ordre
gcefFeöueert, mitfgaders de noodige correfpondentie
ende eenigheydt, tuflTchen de Gouverneurs end·
Commandeurs, met het Guarnifoen ter eenre, ende
de Magiftraet met de Borgerye, ter andt re zyde in de
voorfz Steeden, Forten ende Plaetfen, des te beter
onderhouden worde, <fat overfulcks foo wel de voorfi
Magiftraet voor haer fel ven , ende in name van de
gantfche Borgerye ^ als voorfz Gouverneurs ende
Commandeur» mede voor haer félven, ende in den
βη J nam?

en O O R L O G Η, 'tAck-en-^'veemghfleBoeck, 797

Minifter in der tijdt,die den hoogft-gemelten Koning


-ocr page 829-

798 S A κ E Ν van S Τ A Ë Τ

1Ö68 van't gantfche Guarnifoen boven den Eedt,

' daer mede defelvc refpedtive aen den hoogft-gemel-
den Koningh, ende aen de hoogft- gedachte haer Ho.
Mog. albercydts zijn verplicht, in handen van Com-
miflarifen ten weder-zyden daertoete verkiefen, by
folemnelen Eede fuUen belooven, de
Rechten vanfijn
Maieflep ah ware Eygenaer,
ende van haer Ho.Mog.
als Pandts-Heeren tefullen voorftaenjendemaintine-
iön na bun vermogen, oock de voorfz Steden re Tul-
len bewaren, ende foo veel hun aengaet, helpen be-
waeren , ten behoeve van den hoogh-gemelden Ko-
ningh, voor foo veel defelve by reftitutie van 't voor-
gementioneerde verfchot, met den intereffe van dien,
daer van den eenighen ende onbefwacrden eygenaer
moetzyn , ende voor haer Hoog Mog. ten reguarde
defelve tot die tijdt toe de voorfz Steeden , Forten
ende Plaetfen, als wettige Pandts-Heeren in maniere
voorfz met recht mogen blyven befitten, ende voorts
in alles haer na het tegenwoordigh Contraól te fullen
reguleren, fonder daer tegens yet te doen, ofte gedoo-
gen gedaen te worden, direótclijck of indireitelijck in
cenieer manieren,

« ΧΠ.

De Gouverneurs ofte Commandeurs met de voorfz
Guarnifoenen fullen in de voornoemde Steden, For-
ten ende Plaetfen, vryelijck ende fonder eenigh belet
ofte befchimpinge,den Gereformeerden Godts-dienfl:
oefFenen , dewelcke in de Geünieerde Provintien
wordt geexerceert, ende dat hunne huyfen , foo die
daer toe bequaem zijn , ende in cas van onbequaem-
heyt, fullen hun daer toe andere bequame Plaetfen, in
de voorfz Steden, Forten ende Plaetfen vergunt wor-
den, by ofte van weghcn den Koningh door Gedepu-
teerden van den Stadthouder.

Ende fullen daer teghens de voorfz Gouverneurs
ende Commandeurs exadtelijck hebben te beforgen,
dat haer onderhebbende Soldaten geene befpottinghe,
befchimpingeoffchandael, veel min eenigh belet ko-
men toe te brenghen aen deRoomfcheCatholijcke
Geeileftelijckhcy t j of oock aen de Borgeren ende In-
woonderen der voorfz Steden ende Plaetfen in de
oeiFeningen ende ceremonien ofte Godts-dienfl:,ende
in cas t'eeniger tijde daer tegens by yemandt , wie
't oock foude mogen wefen, mochte worden ghepec-
ceert, dat foodanigen daer over door den Politiquen
ofte Militairen Rechter , naer dat het cafus komt te
vereyllchen , tot verhoedinge van ghelijcke exceffen
voor 't toekomende wel ftrengelijck gecorrigeert ofte
geftraft fai worden, na dat de circumftantien van fijne
begane mifdaet fullen komen te vereyffchen.

Dat de voorfz Gouverneursi Commandeursj Majoors,
. Auditeurs, Frovooflen,
ende voorts de geheele Guarni-
foenen in de voorfz Steden·, Forten ende Plaetfen,
met behoorlijcke Logementen j Baracquen, ofander-
iints buyten koften ende laitc van haer Ho.Mog. voor-
lien fuUen worden. ,

XIV.

Dat van wegen den hooghil-gemelden Koningh de
noodige voorfieninge gedaen ial moeten worden, ten
eynde de voorfz Guarnifoenen hare ordinarie vldtua-
lien ofte levens-middelen foo wel als de Burgeren
ende Inwoonderen der voorfz Steden ende Plaetfen,
ten redelijcken prijfe bekomen moge, ende dat voorts
aldacr behoorlijcke Magafijnen voor Granen, Turf
ende andere noodige provifie aengewefen > ofte in
maniere voorfz gebouwt m^en worden.

Dat, foo wanneer haer Hoog Mog. van harever-
fchooten penningen met den intereffe van dien fullen
hebben ontfangen behoorlijck rembourflement,ende
^or haer geinterponeert credit volkomsntlijck geli-
bereert zijn , als dan aenftonts ende fonder eenighe
tergivifatien, de voorfz Steden, Forten ende Plaet-
fen, met alle 't geene volgens Inventaris als boven,ne-
vens defelve overgelevert fai zijn , ofte het equiva-
lent van dien ter goeder trouwe wederom ontruymt,
ende aen ofte ten behoeve van den hooghft-gedachte
Koningh wedar overgelevert fallen worden j ende

tot hieerder verfeeckeringe van de nakominghe van ig/jf
ditArticul, van dat de Pandt-Penningen , met het '
verloop van dien gereftitueert zijnde , de verpande
Plaetfen oock geevacueert ende gereftitueert lullen
worden, fullen fijne Keyferlijcke Majefteyt den Ko-
ningh
van Groot Britiengim. ende den Koningh van
Sw^en verfocht worden haer guarend, dcfen Articul
aengaendet'interponerM^ ^

Dat het voorfz rembourflement ende be vry dinghe
van 't geinterponeerde credit van wegen den hooghft-
gemelten Koningh fai moghen ghefchieden in een

Somme , ofte in.......Termijnen ghedaen

ende geefFetìueert fai moeten worden , ten minflen
binnen den tijdt van ..... laren , fullende mid·
lerwyle voor de betalinghe van de laerüjckfe Inte-
reflen verbonden zijn , ende door de Bedienden
van den hooghft-gemelden Koningh op ordre van iija
Majefteyc efièöivelijck uytgekeert worden het pro-
venu van fijn Majefteyts Tollen ende Licenten op
de Mafe , mitfgaders van deflèlfs andere Domey-
nen « Beden > Subfidien , ende Inkomften , on-
der'treilort van de voorfchrevc Steeden ende Plaet-
fen vallende , voor foo veel de voorfchreve Inte-
reflen uyt de voorfchreve Tollen ende Licenten niet
vervallen fouden konnen worden ; ende in cas buy-
ten verwachten ofte vermoeden , den voorfchrevea
tijdt mocht koomen t'expireren , fonder dat hetfel-
ve ten vollen gh^refteert mochte wefen ; dat alfdan
de voorfchreve Tollen , Domeynen, ende alle an-
dere publijcque middelen ende inkomften onder
't reflbrt vande voorfchreve verpande Steden ende
Plaetfen vallende , voor de laerlijckfe voldoeninghe
der geftipuleerde Intereflèn, van 't geene den hoogft-
gemelden Koningh alsdan noch in'tgheheel lal we-
len verfchuldight , als mede in verminderingh van
't fel ve Capitael, voor foo veel de voorfchreve inkom-
ften daer toe wyders fullen konnen ftrecken, byhaer
Hoog Mog. felfs onder hare admin ifiratie ghenomen,
ende ten fine voorfchreve eiTeöivelijck bekeert fullen
worden , mits daer van doende behoorliicke reecke-

nine............· - -

del _____,

onlosbaer worde.

XVIL

Ende hebben wy ondergetehreven , weder-zijdt»
Geauthorifeerden ende Gevolmachtighden belooft,
ghelijckwy belooven bydefen , hetjegenwoordighe
Contraét by de Heeren onfe refpeö:ive Commit-
tenten ende Principalen te fullen doen Ratificeren,
te weten, door haer Hoogh Mogende, ende den ge-
melden Heer Marquis deCaftel Rodrigo in qualité
voorfchreve, binnen den tijde
van veerthieadagen^
ende voortsby dehooghft-gemeldeKoninginne Re-
gente , in name van fijn Majefteyt binnen den tijdt
van
drie Maenden.

XVIIr.

Ende nademael haer Hoogh Mogende als noch op-
rechtelijck geintentioneert zijn , met ende nevens
den Koningh
ν&η GroetBrittangien, alle doetilijcke
Officien aen te wenden, ten eynde den Koningh van
Vranckryck oock van fijne zyde in continuatie van den
geaccordeerden ftilftandt van Wapenen ghelieven
t'accorderen , ende vervolgens daer op de ghepro-
jeöeerde Vreede , volgens d'acceptatie van 'teene
Lidt der bewufte Alternative by den Heer Marquis
de Caftel Rodrigo albereydts ghedaen, finalijck te
voltrecken, Soo is geftipuleert, ende geprecoutio.
neert, dat by foo yerre den hoogft.gedachten Ko-
ningh van Twwi^rjVit j foo als verhoopt wordt , by
provifie mede inde voorfchreve prolongatie komt te
confenteren , ende defelve oock efiFeit velijck t'ob-
iërveren, eer ende bevoorens hier opd'executie vaa
't fourniffement van penningen fai wefeii gevolght,
als dan den gemelden Heer Marquis de Caftel Rodri-
go eniSe haer Hoogh Mogende vry fai ftacn , de
faecke voor eerft te laten in termen , ghelijck defelve
jegenwoordigh is ; ende in cas den
vreede daer op
voor d'executie defes Voltrocken wordt j dat

dan

wutUGlJ , illlio UUCI Vïtii UUCiiUC UCUUOI

ninge, bewijs ende reliqua, opdatby fautevan dien,
Je fchult niet oneyndigh en excreffere, en metter tijdt


-ocr page 830-

en O O R L O G Η,, V Ack-en-vsengihfieMoeck. - .7,99

ióóS· yegelijck defen aengaende, fai wefenii]lijn

geheel. ■ '

AlHus gedaen ende geflooten in 's Gravenhageden
April
fefiie» honden acht eufefiigh.

( L.S. ) Gamarra. (LS. ) W. Hmgeni.

[L·.S.)Jβhandemt.

' ' {L·.'i.)Jΰhanvίιnneede,

{ L. S. ; E. ναπ Bootfina.
( L. S. ) "Jan van XffelmuyJe,
( L, S.} H. va» Geckinga.

BY dit feparaet Articul , 'cwelck van defelve
krachcfalzljn,aIsof'tmeede ingelijfc waerein
't Contrafl: van Verpandinge tuffchen ons on-
dergefchreven op heden geflooten, is verklaert, geca-
veert ende vaft geftelt, ghelijck verklaert, gecaveert
ende vaft geftelt worde by defen, dat de Heeren Sta-
ten Generael der Vereenighde Nederlanden niet
verobligeert fullen zijn de penningen, by 't felve Con-
tradt belooft, ofeenighghedeclte van dientedema-
nueren, ofte door N.N. te laten detnanueren,voor en
aleerd'HeerMarquisde
Càftel Rodrigo, Gouverneur
en Capitey η Generael der Spaenfe Nederlanden, het
Contraö; by Gecommitteerden van den Koning van
Vranckrijck. met concert van de Heeren van Beuningen
ende Trevor, Extraordinaris Ambafladeursen Extra-
ordinaris Gedeputeerden vanden Koningh van
Groet
Brittavgien ,
ende van haer Hoog Mog. refpedtive
onlanghs op Papier gebracht, of ielfs fai hebben on-
derteeckent, ofanderfintspouvoirghefonden aende
gemelde Heeren van
Beuningen ende Tre-vor.om 't ge-
melde Traöaet in fijnen name met geauthoriieerden
van den hoogft.gemelden Koningh van
Vranckryck te
perfeélioneren ende te fluyteni

Aldus gedaen ende geflooten in'sGravsnhagtAin
negenden
April fefiie» hondert acht enfeftigh .

{\.^.Gam»rr*. (L-S.) ir.Huygeai.

{L.S.)d'Afperen.

{L·.S.)lohandeWtt.

( L. S. ) lohan van Reede.

( L. S. ) E. vanBootfina.

( L. S. ) Ii»« van Tffelmuyden.

( L. S. ) H. van Gockinga,

negenden gaf tt'j[|ecc ^mbaffabeuc algfec te
hennen tuatbolagc:

Le foubfigné Ambafladeur d'Efpagne vient de
recevoir un Courier de Monfieurle Marquis de
Cafiel Rodrigo avec un depcfche en date du fxjé-
me
de ce mois, pariaquelleil luy donneadvis, que
l'Armée Frangoife eft defia aflemblée aux environs
de
Bincha commandée ^atMonfieur de Bellefonds, &
quefelon toutes les difpofitions Militaires & Ammu-
nitions qui font preparez, ils marcherent àdroitureà
attaquerla Villede
BruxeUes au premier jour j de ce
dequoyilfetrouveiobligédedonner part à Mes-Sei-
gneurs les Eftats Generaux des Provinces Unies,
Si
leur remontrer tres-ferieufement Ie grand dangerau-
quelfe trouveraexpoféeladite Ville, 6e lesautresdu
RoyfonMaiftre , fi elles ne font pas avancer, fans
perdre un moment de temps, les
quaforaemilles hm-
mes que leur S. S. ont offert d'envoyer pour leur con-
fcr vation puifque n'y ayant aucune apparence, que Ie
Roy de
France continuerà la fufpenfion d'Armes,
pourpeu de temps, que 1'on perde, lesTroupes arri-
veront tardjaufly bien les Traittées ne fe pourront pas
conclure de devant ce temps-là, comme il eft evi-
dent L.L.S.S.fcavent, que editSeigneur.Marquis a
fait tout ce qu'elles ont defiré de fon Excellence, pour
faciliter Ia Paix, dans la confiance qu'elle fe concluroit
par leur moyen & alTiftence ; mais maintenant la ruï-
ne commune des deux Eftats s'approche, & il eft bien
è craindre qu'elle s'en fuivra s'ilL.L.S.S. different

ïfltmo-

mbait

CaiiiBC'

laani

im

itaet

unim

tende.

d'envoyer dü fecours. Tous les advis que fon Excel- τ
lenceareceudeFreefs, portent conftammentquele
^ ^
Roy Tres-Chreftien tafchera durant Ie Traiué, d'a-
cheverlaconqueftedu refte des Provinces q^ui^par-
tiennent à fa Majefté, & ainfi fadite Excellence in'en-
charge de protefter à L,L. S. S., que leur foy,paroHe &
reputation eft entierement engagée; à pourvpirfans
dilay au Secours neceifaires, comme il les en prie Sc
requierc tres-ferieufement,eiperant qu'elles prendronc
une prompte & favorable Refolution fur une aéaire
fi importante, dont depend la coniervation de leu^
Eftat & Ie bien 6c repos de toute la Cbreftienté.

Fait«ÌaHaye/ecìg^iiiefiae jourd'Avril. lóiÌS.

D

'"t

Signé

gamarra:

En ondergefchreven Ambafladeur van Spm»
gim, komt t'ontfanghen een Couricr van
d'Heer Marquis de
Οαββ/ Rodrigo, meteen
Depefche in date van den
fefie» defer Maendt, by de
welcke hy advys geeft dat 't Franfcbe Leger alreede
omtrent
Binch vergadert is , gecommandeert door
d'Heer de
BeUefonds . die volgens alle de Militair·
difpofitien en Ammunitien die gheprepareerc zyn ,
fai metten eerften recht op
Bru^fel aentrecken om
defelve c'attaqueren, daerom foo vindt hy fich ghe-
obligeert kenniffe te geven aen de Heeren Staten Ge-
nerael , en haer feer ernftelijck te vertoonen het groor
te danger waer in defelre Stadt met de andere van dea
Koningh mijn Meefter fullen geexpofeert zyn , foo
U Ho, Mog. niet doen avanceren fonder eenigen tijC
te verliefen, de 14000. Man die fy geo£Fert hebben te
fenden voor de confer vatie, door dien geenige appa-
rentie hebbende dat den Koningh van
Vranckryd Μ
continueeren de fufpenfie van Wapenen voor wey-
nightijdt, diemen verlieft; de Troupen fullen oock
te laet komen, alfoo wel de Traöaten konnenfich
niet fluyten voor den tijdt gelijck hetblijckelijékis»
U fio. Mog. weten, dat den Heer Marquis heeft ge-
daen al 'c geene fy op fijn Excellentie begeert hebben
om de Vreede te faciliteren, op 't vertrouwen datfe
door haer middelen afliftentie foude fluyten ; maer
tegenwoordigh de^emeene onderganck van beyde de
Staten nadere, en ftaet te vreefen datfe fai volgen, foo
U Ho. Mog. uytftellcn 't fccours te fenden. Alle
d'advyfen die fijne Excellentie uyt
Vranckryck heeft
ontfangen, brengende eenpaerlyck dat fijne Alder-
Chriftelijckfte Majefteyt fai foecken gheduerende
'tTradaet, te volbrengen 't conquefteren van'ti»-
fterende der Provintien die fijne Majefteyt toebe-
hooren; Daerom fijne gefeyde Excellentie heeft my
belaft te protefteren aen O Ho. Mog. dat haer trouwe,
woordcen reputatie geheelijck is geengageert, om te
voorfien fonder dilay tot een noodigh fecours ; gelijck
hy haer bidt en verfoeckt feer ernftelijck, hoopende
dat fy fullen een korte en favorable refolutie nemen op
een foo importante faecke, waeraenhanghtdecon-
fervatie van haer Staet, en hetgoedt en rufte van het
geheele Chrifteorijck.

Gedaen in den Haght den April Jefiienheni
dert acht enfefiigh.

Wasgeteeckent

gamarra;

^'^nbecenbaegl)^ gebben b'lgeecen Huygens enbe
antiece Ijaec üoogb IBos> ^eOeputeecbm tot be
Spaenfche feccheit getotipo;teert/Det gaec €.acgtci:*
bolfleni ftec feibcc Sefolutie ban Den
fevenden befe^/
met enoe neben^ b'iïmbalfabein: ban
Spangien glje»
(iooten enbe setepcltent öabben/bebetoufle
Conven-
tie,
om onüet beneficie ban befe befettinge ban eenigi
]PIaetfen bp maniece ban beci>anbinge ofte obecgifie
ban btfelbe in panDtfcfiai] aen ben fóoningb ban
I 3 Spangiea


-ocr page 831-

8öo S A Κ E N' van S Τ A" E Τ

Bet boo?fcpbcpioject getcftcnt / enbe fijn USajeiietit
ban VranckrijckDefflbe^cticuIcnoiÖbanbtrbjictp· °
of De continuatie ban Den flilfïant ban SBapenentot^ ^
ultimo mSep getoepgett foube fiebben.

©?ef»pponcccube tiacc i|o. iBog.bat inbebooi.
fepbe 3tcticulcn niet tee ®erelt en cenbecct/ 't geene
nietaibccepjJbpbefelbefgn <lE)i;ceHentie (foo anbec.

fnit0 De booifjf.ccfptatiebjapoijefcöittflnccttliicR/

enbe bupten alle eaptie ) toa^obecgegeben.

êiiin «iSjcceUentie Ijcefttjiecopgcfepi : bat |)p bups
ten bettoodjtiiige ban
Vranukrijck enbe ban brei an.
Detfcn / tjrDcn bjotgö metten Couciec bie ban liaet
i^o. JEog. ?in«baffabfuc tot
Madrid bjajS gebtpcf.
cöcect/ Ijabbe ontfaijgcn fooDanige filate enDe nette
pouboicfS banbe OToninginneSegente / bat nuacn
fi)n jaöajcfieptban
Vranckrijck gren fitfmeer foubt
obetbipben/om De facultept ban fjjn €)t:cellentie/teii
cefprcte ban be tcgenb]oo;bige tianbelinge te fionnrn
arouderen ; |)cbbenbe|)aecin bertcouluenttitptalbe
boojfepbe pouboic^ brctoont / enbe nebtn D'i^eec
Tempie upt De ;èpaenfcl)c ®ael in 't jpcang bettaelt/
ban inIjQUt al^ giec boo; (iaën geinfcreert.

D'i^erren d^ebeputeetDen toaten fece ggefucp».
neett / bat öaec flöajffïept niet alleen fjet eligeren
ban
Aken enbe be fct)o?finge ban a©apenen toe ulti-
mo JEiep / maec oocït bet af-fenben ban ben Jleec
25aron ban
Bergeyck, enbe Ijetacctptetrn ban öe
boo?f5
Alternative bolftomen fjab geappjobcect.

30/ Defdbe naajefiept foo berte toa^gegaen/Dat»
fe bare optie op be boojfs
Alternative Declacecenbe Ijet
abanbonnecenban be conqneflen obec 't anbec Éibt
ban Defdbe
Alternative fjabbc belieben te pjefectccn.

©ebenbc onbec anbece booj een reeben ban befe
<Öicctie/bat Bet betec toa^ fig befe eptcemitept te ont·
boen/ban een ©oldt Dat be befie tconto aeη Baec itcu
ningBnietBabgetoont/ al^neben^ be^tebenenbr
piaetfen onbec Bet equibalent begrepen / anbece fi·
delieenberbanen aen
Vranckrijck obec te geben.

Me meec/ om Dat fp upt ftet fcöjpbe η ban Den feec
ban
Beuniogen BaDDcn becflaen/ Dat Vranckrijck
ban befe ampie pouvcirsnocBoani^ geen ftennfjS be«
fiomen Babt/ maec Baec inue generale anttooojbe bp
Baec JBajefiept aen Baec^o.JiBog.Unibaffabeuc
gegeben/ enbe toepnigB appacentie bie Dact upt ban
De genegentöept ban De jBBajefiept Qccolligeect Ron»
De bjojben/ betbIBbt Babbe.

9^aqooc& ben gemdben i^eet; ban Bcuningen ban
befe
pouvoifs upt De Söjieben ban 6aeE^o.lBog.
MnibaffaDeuc^ aen't boojfepbe 3|of ban Madrid
gant^geenhonbtfcBap ontfangen BebbenDe / obec
't fucce0 ban ben l^jeeDe niet toepnigB fknaecBoofbig
fcBeen tesön.

^l^ fp bpÏefe occalle ben I^eet JQacqui^ noeg be^
te nieec tot Bet tehenen ban 't boojfepbe ©jojectfocljs
ten te pecmobecen/ Beeft Bp fiojtelgcR baec op geant»
tDoojt : bat BP genegen tnai op be Minijïec^ ban fijn
.ï©9jepept ban Groot Brittangien , enbe ban gacE
fêo· JBog. tot
Parijs, te becleenen een complete auc
tgocifatie / om upt fijnen naem De boojfepbe ^ipa»
ture te boen/ enöe öat f0n <S);tdlentie oocR al bp an/
ticipatte baec toe be noooige bepefcBe^ Babt becbaec*
DigBt
5 maec Dat befelbe reciproque ban Öefen ^taet
iniibenbecfeeehecttoefen/ Dat fooBaefli befelbe eu«
tBocifatie fouDe toefen a^efonben/Baec i|a.iBog.
al^ ban fonbec boojDrc (ueee^ baec ban afte tuacB'
ten/ tot Bet marcBecen ban
ies duyfent Man na Bruf-
fel,
enbe Bet foucnecen ban Bet gdt enbe flnimuhitii
( Biec boocen bjeebec gecoect ) aen^ont^ ojDje fouben
fldieri.

i&eggenbe/ bat 6p tot befe cecipjoque füpulatie ge<
pecjl toiect/ foo booj'tintecefiban't gemeen/ al^
booj fijn epgen pactieuliece cejputatie/ Die fijn liipceU
lentie meenbe niet toepnigb in ben uptbal ban be
boojfepbe Banbdinge ge-engageect te sB»·

3^at men Bd" lian Den beginne aen BaObe Doen
gelooben / Dat alleen D'accepratiebanDc boojfepbe
Alternative, Bem ban De Slapenen ban f^n JQaje^
fleptban
Groot Bretangien enbeBaeC i^o. jSSog fOU'
öeöecfefliceni DienbolaenbeOat f^nt^ycenemienii

niet

ÌLgéS. Spaogien «ne öoföc J6omttie ban génninflen Bp
aeeninaöbetfietchtie tdojöcni mttfgaöec^ Datfe

Docft gheflooten eii&e aftctepcfient Babticn een apact
Sllrticuf/ inDoubenöe D
ì claufiiU ofte p?ecautie/ bìcc'
t)ecinùeboo?f3lScraliitiebecmdt. gebelf:·

BecccttjQnDe/ {jebUtn Ijaet Ho. JlBoa be gbErtiiIbe
i^etmi (©ebcpuuecbm tjooj De aenomcn mocpte be'
tancftt. '

©cn tiendenraa?afni Öebbin b'gcctfn <i5fbc=

g^uteirben tot Bruflel ben jgEcciH&arqui^bcCaftd
Rodrigo tot bet tcpcltenetì bau be bfbjutte lictirulcn
pbeciöBbfcfocIJt· fep amtooojbe met eenigt; bjaocn :
natnentltjch / of fb ooch laififh tnat ccbencn
Vranc-
rijck
gljcmobcect fouDe öcböcn / om fön i5]CccU£ntie
tot Det tepcKertcn ban be fdbe licticulcn te prangen/
bacc fllbecept^ bp
twee btfllncte ^eclararicn ban
6en
vierden enbc feventienden .lI©BErt / gljemclte
«S);cclIcntiebfbcVDu|ie
Alternative boliiomen grac=
ceptecct / cnDe bace mebe b'ïiitctttic ban
Engdtndc
enbc öaec i^o. Jföog. bolöaen ftabbe.

D'i^ccc Tempie fepbe bacc op boa? fgn fcnti=
tnent/bat fijn JHaajeficptban
Vranckrjjck ganti niet
boJbaen toa^ met De qualitept bie befflbe fijn €b. fig
omtemogentcacteccn/öabgEabfccibeecti enbe bat
mogelfjcli öetboojfcpbe^joject baa^ geöjefreect/ om
öaer mebe alle bifputeu obet oe boojfepbe ongcquali»
fïcatie te ftonncii bccnujben ; foo ftebben fp <5ebcpni
teecbebooj ijacc gecing geboden gefept / fcat Ijet con»
cipiccen ban
't boojfepöe l^jojecr / niet en honöe fïen
op 'tboo^fs poiut banbc ^oiibott;^ banbcn i^cec
Macquip / alfeo
Vranckrjjck booi'tteechenen bcc
fclbec ?flcticulen ban be qualtficatie ban fijn öFceI=
lentie niet nieec betfcecSect foube jijn/ banof ijet
iDCCchbpbefTeïfiSiongfte g^cciatatie banbcn
leven-
tienden j®
aert tuiecbe gelaten.

JBaec bat fijn dficellentie toel foo ^Jubicieu^ enbe
clairvoyant toa^ / bat be felbc uptben 25?icf ban ben
iêwcbeLionneban Den
negentienden becboojleebe
:i@aent / upt be cefpectibe conbecfatie / bie fp ;cbei;t
öien ttjöt met befelbe €pce»entie obec 'tgefcpbe fub=
lectbabbengcljauben/ btel feethecIfìcB gabbeniton^
nen begcöpcn: be cebentn bie ben J^eec
de Lionne
tot fiet opflellen ban be booifj ?icticulen ijabbe betoo·-

?ien: namentlijcft / op b'intecpietatie banbe boo?=
epbe
Alternative , enbe be toowben bp bm Igeec
Jiaarqni^ inbe booift fgne cefpmibc becbiatingen
oefcnpchc/ in gcenbifpnten te becballen.

<gnbe om UlaetliJcEi enbc in een naecftte maniec
t'explicecen 't geen Den ©eet iBacqui^ niet tooojben
tjecfcDepbc iiptieggirigen fub)ect jijnbe/ljabbc tee ne»
Dee geflcit; Ijebbenbe gcmelöe ®eec
de Lionne itera'
tibelöcft flecappo?tccct De claufulen ban De
Alterna,
live
aen te nemen felon la maniere que Γοη me l'a pro-
pofé,
enbe ban te bebingen be cefiitutie ban ©laetfen
in Bourgoignen, fans aucune nouveauté & dans le
mefme eftat qu'elles avoient efté,
bcpbe bp gljemclbc
i^eec l^acqui^ in De boo^fepDe S^eciilacinge ban ben
vierden enbe feventienden ^acct gebaen influeten.

^pöebben bcrfocfjt/öatDcfclbe fÖn iffiiccellcntÌE
öaec met be boo?fcpDefubtiliteptennietfouDebc{ie<
.ben op teljonbcn/ maec be boojnoembe ^tticnlen
' onbefcft?oomt te tcpcUenen/ oftofIbaeetoeDeJ|ce=
een iBinifiet^ ban
Engelandt, enbe Daec ^o. JTOog,
een 't J^of tot
Parijs upt fijnen naem t'autbocifecen/
op Dat alfoo De lboogli) gemeiDe ({3eaIIieecDen ban ben
i^eec JKarqui^ bolDaen sijnDe / boojt^ alle {jaec
ficacDtcnfouDen Itonnen aenleggen om baec Jllaje=
fiept ban
Spangien tot De Ratificatie ban be boojfep»
Be tepcfteninge te bifponetcn. ©aec toe bpbjengeiiDe
foobamgecaifonnementenenbc pecfuafiben/ al^ fp
ineenben tee intentie ban tjaee Üo. jaaog. bc|l te Die::
nen ; enbe onDec anbecen toel be boo;naem|le bat bc
felbe öp laefolutie ban ben
levenden Defeeberblactt
gabbe/ be
poitulata ban fijn Cpccl. bjcebec in br^ felf^
S3;icfban ben
eerden Itpjil, en in De jllfiemotiè ban
ben lèeec ?llmbaf be
Gatnarra, banben tweeden npti
oebjucht tcfuUcn intoilligen/ cnDe tot De ^cconcflTcn
fooban^mmunitien ^oIDaten plompte ojD^e te
pellen; eDogDboo;betiauDen^/ betfbn<üj;ceUentie

-ocr page 832-

en O O Κ L O G Η, *t Acht-en-'veemghpeBoecK Sòl

nfct mcÉC fplTcBcnöc/ al^ 't 8«η aen he fdbc bp Baec

lipt Den naem ban 5acrl?o.JlKoa.fol6mnelöcU toa^

--bElooft/ fp αίκεη ffiaacigDepOt beöooiöe tc πιβεΛεη/

om hÌÉC <n tot acccllccatu banDen Dt / ofte totl
tot fecucitept ban öc mceftpecicIitecenDc^tactfcn
in
be .©eöCTlanOfn öaec Ilo.naog. te becbansen.

fep ijcböen geanttoooit / Dat ijct ijacc fêo. jQofl.
Belieft ÖaDDe De booifepDeftecouclfen/ Bp Baecöe»
folutie ban Den vijfden Defec te binDen / niet aliecn
een De teecftcninaöe ban 't boojfcpbe 't ®?oject / ne»
ntaec oocK Daec en boben aen De ConDiticn ( foo
Vranckrijck quam te ceculecen/ ofte toepsetig fouDe
mogen Jd" omDeniCrebe^tebecIangni ; cnDe Dat
fp ()i){C DtenboIgenDe nfet fouDen inlaten om ban De·
felbe (Conüitie Die öaec ï^o.jlSog.al^
principia, fine
quibus non, tn öaec öelieben bafl te (iellcn/ te Difpen»

''^^àt ooclt Dit i&ecouc^/ foo lange fiet op öaec
Haog.boöemfonOeblpben/ aen Vranckrijck göeen
floffc fouDe geben om Oefeïbe ban J^actpfcOap te bc
fcIjulDigen/ rnaec Dat öet maccljecen ban
't felüe S>e·
tour^ na Bruflei , boojecnbeginfelbanfiofiilttept
Hpigeftreten / cnDeöacc i|o. JBog.gijeinrjmuleect
fbuDe ftonnen toojDên/ ban feec apparente boope tot
ben @;eeDe/ Daec D002 betbjoochen te üebben.

<enDe of bJel fgn <iS)i;cenentie De boo?noemDe
®roiipenniaecfouDecequicecen / ombpfojmeban
Saui/egarde , enöe fulcj: öcfenfibe tegen D'^nfulten
ban
Vranckrijck te gebjupcben ; Dat nocljtan^ t)aec
Jlöog.niettebettoacöten fouDen Ijeböen / Dat
Oaec ban alle hanten öcfe
benigne intecpjetatie fouDe
ttiecDengcgcben; maec biel/ Dat beele ban opinie
5ijnDe / Dat op De fati^faette Die
Engelandi enDe öaec
#0. JBog.aenfön Maiedeptban
Vranckrijck pp De
twee betonile pointen fouDe gelieben te geben/ Defel·
belISa|c(tept|^etboo;fepDe project t'amplectecen/
cnDep?oIongaticbanDen®cebe^toete (laen/ Defe
pjecipitantie ten t)oogf)flenfouDeblamecen.

©at flp tori öet acceptecen ban De Aicemati ve aen»
gefien fjaDDen boojDen eecflen pa^ Die
Spangien ban
gaeci^o. JEtog. amfientte fouDe honnenbecfeeche^
een ; maec Dat fp altoo^ Daec bencben al^ een onfepI:>
bace conDitie bafigefïcit ftaDDen / Dat
Vranckrijck
fouOe mogen te tnglj fpjingen/ of toel De continuatie
ban Den ®cebe0 Difficulteten / eec Dat Det
cafus ban
öffifientie ban
Egeiandt, enöaec^o. JBog.geboo=
ren fouöe 5ijn ; D enbolgen^ Dat öaec j©og. bp
öaec (ongölle Öefolutic becjïaen öcbbenOeöetfelUe
göeboelen nocö η et te ecflecen / fp onmogelöcft De
boo?f5 affificntie niet fouDen fionnen taefeggen.

3111^ fp fagen/Dat fön (gpcellentie Daec bp modieus
bleef opiniatcecen/ enDe Dat Die fepDe ban geboelen te
jljn/Dat
Vranckrijck beJ|anOriinge tot Parijs fouöe
foecRen aen De öanDt te öouDen j enDe onüectuffröen
fonDec fïgö teceenceof tccanDccejöDeopDe booifs
pjolongatietebechlacen / met fijne Sapenenöec^
toaect^ fouDe appjocötcen ; cnDe Dat Öet ciDen toa^/
bat Defelbe/ alboocen becDec te gaen/ Daec tegen^ bp
Öaecl^o
.llI^g.fottDetooiDen gecufl göeflelt. ^00
Daec geen anDec upthomfle te binOen getoeefl/ al^
Dat fp aennamen öaec H^og. Doo; een
€ouciec De boo^f; fldn C};ceUentie0 conflDecatirn
obec te fcö;pben / enDcDaecoptebectoacötenDecfeL·
becnaDeceiSefoIutien : gelijtKfpoocftban'tgepaf-
feecDe in De boo^fepDe öaec ^uDientie nocö Dien
abont Dooreen Couctec aenDeni(^recbanBeunin-
gen gaben boI{tomennacicöttnge : boojnamentlfjch
icöte/Dat gemelDe ïgeec ban De booifj
pou-
laec H^aleftept/inbe ^paenfcöe tSefolutie
Itehenni^e behomenDe / bequaemfouDe
iujrinen toefen/ om tijDeljjcft tegen te boutoen/ Die
imp?et|ie / Die men ban De ^paenfcöe ongenegent»
Öept tot Den S;eeDe öaD opgebat-

^en cwaelfden i^ bp Defen jbtaet goet gebonDen/
Dat aen De gemelDe jgeecen ((^eDeputeecDen gecefcci*
(leect fouDe too;Den/ oat öaec i|o. Mog. feec geecne/
en met een finguliece fati^factie geften öaDDen/Dat De
Sloningiime ban
Spangien göeiieft öaD t'aDbouecen

met Die in

voirsban.

omftanDig

Caftel Rodrigo op'tfubjcct ban De brftcnbc Alrema- ifSKR.
tive
albeceptsS ingetoiliigöt enDegfacctpteertöaDt;
met loefenDingö ban boojDcce enDe nieutoe
pou voirs,
om Daec op DenB^eDeilicoteboltrtchen: enöe Dat
gÖemeiOe©ecc
jlEatqui^ de Catlel Rodrigo tace op
beclUaect öaD genegen en gccefolbcect
te toefen/ con»
fo|m öaec -go-jliog. becfoecft
/ pouvoir ie fcnDen na
Parijs aen De J^eecen ban Beuningen enDe Trevor,

prabanfönen^'ttocgenteboItcec&cn enDeteflupten
Öet ^loifct flCcactaet j cnDe om Daec im banDefec
SÖDeabonDanteRjcft te betupgen/ iiatmen niet en
toilDe omjttecen ban 't geen in cec&tmatigöept ftonbe
too^Den geDepOeceect/ tot fecucitept ban De geene Die
in fulcfiec boegen Den ®?ebe toaeclgcUcnDefmceecs
ïöcft toilDen beboojDecen. jUaitfgaOcc^ om te faci»,
tecen al
't geene tot een piompt beflupt ban Dien fou«
De Dienen, ©at öaec ï|o. j©og. öecöalben goet ge
bonDenöaDDenbannuafaenojMe
te geben / Dat
nombje ban fesduyfenc jBSan anfanrcrpe omtrent
Bergen op Zoom foo öaefi Doenbeltjcfi fouDen too|Dtn
«igefeöeept / enDe bp pjobifie abancccen tot
Lillo 5
Daujaec jlfêog. öun J^eecen ©eDeputeecDen
tot
Bruflei, oocftöcbbeugcautöocifcect / om bpfoo
^ce/bupten becmoeDen/ naec DatDengcmelOen
JiSacqui^ in tjaec öanöen foube öebbcn gclebect/ om
in alie feechetöept naec
Patijs te toojDen gebjacOt/tjet
©cigineei
pouvoir, öaec bp De J^eecen ban Beunin-
gen
enDe Trevor gemacDtigöttoojöen öet boojffpDc
Concept Htcactaet/fonDec cenigefFccptien te perfcc»
tionecen/öetnocömccötUomcntegljcbeucen / Dat
eenige nieutoe €coupeu ban Den ïflóningban
Vrank-
rijckmocötentoojDcn bpeengetcociien / infooDam»
gen confiDecabelen getal/ Dat Daec ban cenige ^uc»
pjife ofte aSelegecingöfouDe toefen te bebjefen / Dat
ai^ Dan De boo?f5
fcs duyienc jasan/ in 't göeöeel bin.
nen
BruGTel te mogen intcecRen/ om Die ^taDt in fo?«
mebanSauvegardeteöeIpenbctoacen / tot Dat öet
bpo?noemDe toeccRban©?eDeboltcocRen fouDe Jön ;
of oocft toel Defelbe
fes duyfcnt Man te Doen tcerften
in
Dendermonde, offooDanige anbecc fleccRe ®laet·
fen/ boo; toelchec SStlegecingö met ceüin fouDe tooj.
Den gebieefi, belijdt öaec J^.lUog. al boojDefcn ite»
catibelöcR gecefblbeect öaDDen/ enDe at nocö Dacc bp
pecfifieecDen / Dat bp foo becce Den lüoningöban
Vranckrijck na De ceceptieban'tbooifjpouvoirtoc
Parijs,
Difficultept mocöt maecBen/ öet Mtactm be·
öoojlöch te boltceclien/ enDecompetenten te becsun»
nen totöetupttoeccfienbanDeRacificatie, met con»
tinuatie ban Den göeacco^DeetDen ^tilflanDt ban
J©apenen / gebueceuDe Den felben töDt » in fuicheu
ca^ ban öaec jijDe completclijcR foube toojDen Qcpic'
fleect alle fooDanige aff iflentien/ al^ Den i^cct Ji^ac*
qui0 bebocen^ Öeeft becfbcöt; ©at om alle't fdbC
mecDemeefiepjomptituDe te Doen effectuecen / De
i^eecen öaec I|o. JIQog. <23cDcputeecDen te i^elDe/ Dit
na De «tSuactiecen ban
Bergen op Zoom toacen geDe«
(tineect / toecfocöt cnDe aengemaent fouDcn too^orn/
Öaec foo öaedboeniöclt/ teboegöen bp De iirtoitpeit
aiDaec betfamelt too;Denbe/enDe upt 6c felbe te bifpi:>
ciecen fooDanige eegimenttn/Darfe met enDe neben^
De
fes Regimenten öfec bebocen^ booï be Polder van
Namen
gefonDen getoeeP 5önbe/ te famen De nombjc
ban
fes duyfcnt Aan ftonDcn uptmacclten j enDe De«
felbe met alle pjompticube teDocnin-fcöepcninbc»
quame ;&cöepcn/om Daec mcDe boo; eccil tot bp/ofte
ontcentLi lo,enDeifinooDigö/ ooclt becDcctegacUi
<@bec toelcfi ban
tesduyfent ji^anljaecilo,
JSog. 'tCommanDement aenbeboolen öebbenDcn
Collonel
Kirckpatrick, Daec toe boo? bem De nooöige
commifTiegeDepefcöeecti^ j cnDe fouDen Degemeloe
öaec i|o.Haóg.<0eOepuieccbett foofe felfji öp
't boojfs
ontcent LiUo p^efeut toacen/ öet fVlbe in
't go
Öeel ofte onbecDeelt op D'eecfte aDbectentie ban De
<@eDeputcecDen tot
Bruflèi, in De felbe ;^aDt/ otte tl··
bec^/ in alle fpoet Doen intcec&en ; enDebpöuuab^
fentie Den göemelDettdoKonelautÖocifecenenbela*
fien/ om opo'eecfie oiDjebanDegöemelDe^eDepu·
teecbentotBruOcl, (igönletöetboo;fepbe<^l·o;p^tn
allee pie be^toeect^ ofte eioec^ becboegen* ·ΰπθ« fou:>

Dftt


-ocr page 833-

8o2 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

-y-^e benfpj^ÉfceHiSflic^utettùcnteBelOe/ baiilJfntoE=
flanöt ban 't boojls cnDe bncc örrcicl)t«nfle ban
tööttottgbt acnOe cfnif'öe igcecfn (©cDcuutcctDcn
tot
BruHel aùticctcntic gcbcn j entic fai toc tio[=
boetingl) ban 't boijcnfttuiitie lUet alleen be CoinniiT'
Pe boo?De «SeOeputetcOen tc©ciDc mucatis cnutandis,
confojm boojgaenUc i3efolutie ban Den . . ■ ·
feftien honderc fes en (eftigh totröen OpBemaecllt/
maec oocft alle öitincifïcctn/ Capitepncn enDe anDe»
cc «©fficiecen/lrpbenbectnige^onipaBnitn/ biebp
boojgaentJE ©atenten op De cefpcctitjeRcndevoufen
oetcocftenjyn/flflafitDccöenDcBiöclcn ban DejjDcs
nielDe iiaec Jüog. cèeDcputcecDcn te pacecen
enDe t'obeDieten/ acfjterbolBfn^ 't f ojmuliec Ijlec na
bolflenbe: "

De Staten Gcnerael der Vereenighde Nederlp-
den, na genomen advijs van den Raedt van Sta-
ten der fel ver Landen j ordonneren ende Jaften
hier med e de tegen woordigh

dathy rfefcn gefien hebbende > figh 'met
fijn onderhebbende Compagnie te voet , vendel
ende complete Wapenen , in alle diligentie fai heb-
ben te vervoegen ende onthouden, derwaerts ende ter
plaetfe daer hem 't felve in onfen name fai worJen ge-
ordonneert door de Heeren onfe Gedeputcerdeii ende
Gevoimachtighden te Velde, naer genomen advijs van
de gene die 'tcommandement over de Militie albe-
reyts is of noch aenbevolen ial worden, ende fai hy on-
derwege goede lorge hebben te dragen dat de Huyfluy-
den ten platten Lande geen fchade of overlaft en ghe-
fchiede; Ordonnerende ende verfoeckendc refpefli-
velijck den genen die 't fai mogen aengaen, de voor·
feydeCompagnien van Logementen, Wagenen,Kar-
ren des noodt zijnde, behogrlijck tevoorfien. Aldus
gedaen in den Ha^e defen

Ter Ordonnantie vandc Hoogh-gedachtc Heeren
Staten Generaci.

«Snbe foubcn be nteec-ofjcmelte i^eeccn Baeeï^o.
<i3ebeputeccDentot
BruiTel ban 't geene boojf;
i^/confiDente communicatie geben aen.ben (tTfjeba^
liec
Tempie, ootft tnetenbe ncben^befelbealleïies
bencheltjclie naecfligiiept Ijebben aen te toenOcn i ten
cpnDe foo fulijc boo? De receptie bcfe^/nocö niet mocg.
te tüefcn gefcljfet/ fjet boojfepbe
pouvoir opDeïïee»
een ban
Beuningen enbe Trevor, in optima forma op;
Semaeiftt/ enDe Ooo? een «Eip^e^ ten alirtfpoeDigpen
«a
Parijs afgefonbenniocöte toetben. «iSelöcft oocft
Deni^eeceban
Beuningen gela(ltolect/ om'tboojfj
pou voir ontfangen fiebbenbe/mct enbe nt benp" D'^eec
Trevor aenfiont^ / cnbe fonbec cenigD nptfïcl ftet
toecch tot een brfïupt enbe finale onDectcecfeeningl)
tc
bfcigecen. ^e^ be bobenflacnbeljacciga.lIQog.
iSffolutie ooclt bp <ig]ctcact antfjentiQ aen ben üïaebt
ban (fetate / mitfgabcc^ aen De igeecen (ffiptcaojbina»
tl^ ^Cmbanabeur^ in
Engeiandt, al^ mebe aen ben
Heec ban
Bevemingh , ©lenipotentiaci^ banbefen
;l>taet tot
Aken, oefwiben totbe^felfinacirDtinfle.

b'il^eecen 43ebeputeecben befefiaec Mog. iSc
folutie ontfangenDe/ liebbcn Oaec eenflonrsS be^ niib::
baegti
^benveerthiendenbegebcn na ben ^eerCge^^
öaliec
Tempie, enbcflcacybaecaen 6p benMarquis
de Caftel Rodrigo,
en naecnpjeaUablebetupBingBe
ban't contentement bat haec {|o.Mo. ober be longue
Depcfcöeg ban öacc JEafeficpt ban
Spargien, en be
co?öfatc bechlarlnee ban befettie Γΰη cpceücntie / ca»
ftenbe'tbetonile p?oJfct ban
Vranckrijck , feaDben
ontfangen/ enDeuoojtsSgeeicpKceectboIacn^ bentcs
neuc ban Der felbec cefpectibe Kefolntirn,

<en in fpecie gljefept / bat Öaer lìo. JiBog. baec Bn
atnfl)n<t5):cenentie|babbcngegebcn alle
imaginabie
0l)crufll)epbt/ op beconbiticn/ baecopbefelbelnbe
ίοπβΐίβ boo;gaenbe Conferentie gabben belieben t'ùv
fiflecen.

©at in bepbe oljebaHen / foo Vranckrijck ouarn
te cefiliecen.ban'tboojfepbe Pioiect / be berfoclitc
proloDgatie öanben iCceüi^ te toepaettn/ ίφί «pcei»

ientie ban be ^ecoutflen ban fiaer Jgo.lSï og. betfcrr i «i^e
ficrt honöe 51)« j eirtie bat öaer fêo. .ï®O0.bacchan
in öaer iteratibe aefolucien / ©jbjr^/ en ©aten '
ten/ fooDaniglje hlare cube bcmonficatibe pTfuiipd
aen Den orbacfitcn Igecc J^arqui^ fiabDen grechm/
bat Dcfelbe gfjeen reben btöoojbe te fjeDbenom ar i
ber felbcc (incctitrpt tnbe bieeur te ttrnjffeJen ®ar
aengaenbe be Ijoflilitept Die
Vranckrijck bupten tmnl
beliiigc becBlaïinaÖ / metter baciboo^'iDonimaci
cöcrcn enDe con/ungeccn ben ijaer Ccoupcn inbe
^tbccIanDenfouocftomcntOnbetncmen: ijacc
Bo
JEog. bacr omtrent JjaDben geconfiberecrt tbjcc facrj
f«n; ccrtifiijtlt/ bat Die conjunctie fonbe honnm
BÖefcbiEDrn in fuIcBen fojme cnbegBrtai/ Datbacc
upt met ecniglje foIlDltept een furpjife ban ba|ie&te=
ben inbe ^pacnfe ^ebcrl0Hbi«aebjei(lfoubefton.
nentoo^bfn.

€cn anbcren / bat fö'n (ÖFcellentie in gebjcfie bsnS
Cebleben op Ijaer g|n|ïantien ijet booifsPjojecttete»
fienen/ ofDacrtoeDenooblae aijt&orlfatie na
Parijs
afte fcDlciien/ bat öaer Jgo. .l!l3og. baer op be beljooi.
iljcfte CffïeFie oljrnomcn ftebbenbe/ aenDeeensjjöe
DaDDen gtjcoojDeelt booj'tinterefl ban be beoonliDc
®?eebe onberanttooojbclijift te jijn / foo jijn «pa
cellcntie ïjct affenDen ban be booifj ^ïutöocifatle/
maer boo? een moment foube Boomen te berfcijup.
ben ; enbe Dat aen b'anbere jgbe fön Cpcelientie fioh
met b'3tutl)orlfatie bjecber in Baec (go. JlEog. öefo.
lutie bermelt/beljcojbc te bernoeflen.

g)ifn<!5)cccnfntiefcpbebaecop/ bat banbcHöen«
bangi) ban Daer ^egotiatie op alle ftjnegebane bcr<
Blatingcn niet anbcr^ B^iOt beooggt / ban bat De»
felbe fjier boo? al^ boo? ben ccnigöfïen
Salvator ban
b'?lffi(icntieban Kngeiandt enbe ban öaecJgo.^SDff.
foube ffln berfcftrtt/ tn bat bp alleen fienbc op 't boo;·
fepDe beneficie / De
Alternative aengenomen / enöe
op continucle pecfuafKn al beboo?Decfcl
)?ebenBea»
banceectt)abt. ^at be boo^fs ^ffifientie gcpjomit·
teert sflnbeonber conbitie/ foo
Vranckrijck quame
te teculeren/ f)aec i|o. jQDog. al# nu na'tpurifice*
ren ban be felbe conbitie/ onbec reberentie nietbe·
boegfit fouben sfln/ omb'itfTUïfntieaenanbmfli·
puletien/ conbiticn/ of tijben te binben.

^at fijn (tSjcccllentie ebentoel f)aee JlËog.
foïutie op 't boo?f5 fubject niet fionbe mifpjöfen / (ba
biebp&aecco?batelfjcIi toierbe gerjcecuteert; bat l)p
berbolgen^ moH fegBen/ bat bp beel abbljfenljetn
toa^ aenaefcftjeben / bat bc
Franfche bercpbt^ feec
confiberable ffiroupcn bp ben anberen [)abben/en ber^
feecBett toa^ bat t)aec €ntrep2ife^ op
Valeccienn»,
Namur
enbe Condé BNtJc&elijcft blaren aenBcfïen;
batfe bie piaetfen niet na bebooren fouben bonnen
fecoureren/ ten toare be (0uarnifoenen / bie gp tot
bien epnbe upt
BruiTel enbe anbere l^leetfen fouDe
toiilen iicljten / aenftont^ boo; f)aec jl^og. iCcou^)
pen fouben Bonnen toetben geremplaceetf.

^ienbolgen^ betoijl 't gaer J^oq. beliti gab/
gft boen optrecBen ban$e
fes duyfent ii@an te binbett
aen een
caius ban neceiSteyt, bie booj[bcberf}cecBin<
geen'tmarc!]eren ban De
Franfche ffit;oupcn foube
Bonnen toojben geocca/loneect/ cnbe boojt^
Carbi-
trium
onbec bie necciiiteytm effect aen fiaec te befe»
reten/bat ÖP ban niet alleen geautöorifeert / macc
bolgen^befelbe^efolutie/ al^ gegouben biaren om
tot f)et optteclten banbe boojnoembe
fes duyfenc
IBian ban Lillo Bectoaert^ at η iiico be gectQuireicbe
©jbje^tcgcben.

Ï^atfp oocBbcboo^bcn teconfibcren/ bat in IQi<
litaire Otploicten öetupterflc moment niet afgej
toagDt fiönbe fco?ben/ cnbe bat
twee a drie bagen toef
foobanige beranbctihg foube Bonnen bp bjcngen/bat
baer Ho. |Bog. / ten refperte ban 'tö^t*

toaerti boeren bcc boo^noembe i^coupcn foube toe<
fen infructueusS.

^pbebbcnbicropgcreplicetrt/ bat be inarfcgen
conjunctie ban be
Franfche fiaer niet berberjï nocö an»
ber^toarcnbeBent / al^ upt bie affeurantiebiefgn
fiopt baer ban foo aenpont^ beliefbete gebeti.
®at φ oocB niet anbet^ Ronben Begiijpen/ on>rn

I

-ocr page 834-

en OORLOG Η, Mt-en-veer/iMeBoeck. 803

,/ίί8 iiitiaffaueur De Gamarra en Baet Λοβ. Babbei!
' üacc ϋαπ al pertinente gefjaD boa; ùcn twaeif-
den«pjil/ttJa»ne(Töaccl&o.i©ofl.Öet)ooj Öcfolu'
tiepQDen bdieoen te nemen-

©ifnbolflen^ Dat fi? raocfjten befiupten / Dot Baec
JJo. JiKog, fp?eecBenDe ban De marfcf) rn conjunctie
ban De ^canfc()e STcoupcn / Dacc upt acni)aeceen
arbicrium foiiDe biojDen geDefeteect/ baec incDenict
fjabDen Uomcn te notecen/ Die macfcö en bic conj'mic»
ttrn/ baec banbefelijeboenmaetalpecttnenttoaren
gcinfo?rafcct/ cnbeöaecopfp teccenbecoftccanbec
jpepofitibe Dabben bonnen cefolbecen ; maecfoo^
baniaü een niacfcij cnbe conjunctie / bie naoecbanot
onbernomen/ en bp öaec
pro prefenti periculo aenfle·
fieti cnbe geappie&cnbeecc fouDe too^ticM.

©atfpoocftmet beecootPe acnuenaentj^cpt niet
fiabben aengeDoojt/Dee geen fijn «Ìj^ceUentie albec
rt6cpbeniacT/ enbenunoct) inbefe ^nbiencie Dabde
Dclifbcn
quaQ t'crp?0t)£ccn/ al^ of Daec^o. ilofl.
(ijn «ffijiceUentic focDten teontfettcn/ ban bie fecouc=
fni / DaectoebefdbeceniBljIijcBlin'tacceptetenban
De
Alternative foubc Debijcn gccolittifect,

^at fp met goebe cebenen fouben honnm frggen
Ijet
cafus ban De boojfepbe ajTificntie nocD niet glöfbo.·
ccn te 3dn/ betoijl om 't felbe te pucificcccn/ ban no.
be boa^ : of bat Vranckrijckben ©jcbe (juam te rcfu'
feccn/ of bat bcfdbe totDetpccfectionecen banDen
©^ebegeencompetenten tijbt/ enbetegljdijcS conti·
nuatie ban ben iScebe^ foube biiltcn bergunnen.

jUSaecbatban'teecflenocDnict tea^ grbieechen/
niaec toel tee contcacie / bat
Vranckrijck alle palTcn/
rnnocDiongfibieban'tboo^fs ^jojcct geabanceect
DcbbcnDe/ fdn €j;cellentie befelbe / oftcagelijclt gljc
boIgDt/of noctj önbolbaen gelaten Dabbe.

«ënbenopenbeDetlaetfle/ bat befelbe foube moe'
tenbefiaen/ofineenfoimcletoepaeclnge/ of in eeni=
ge actiën/ bie met De continuatie ban ben (^cebe^ bi:=
cectfoubentoefenincompatibel. iiQaec eengaenbe
Det eecfie/batmen al toebec nioefi feggen/bat Daec tot
nocD toebanbetoepgecinaeban
Vranckrijck niet toa^
baojgc&omen} in tegenbeei / bat fp upt be laetjte
l^canfcDe DepefcDejS al een g;oote Doope ban be boo^
fepbe pjotongatie Dabben gebat/en baec in ItcacDtigD
becfifccht fouben isecben/ inbien fDn 4E);cciIcntte tot
Dct af-fenben ban be booinoembe autgocifatie / fon»·
Dee eenigD boojbec acccocDement beiiefben tecefol»
beten. Γ

<enbe iiopenbe Bet laetpe/ bat b'eicucfien enbe in«
boo^becen ban be ConuibutientipDen^Sicebe^bip-
gebleben/ enbe alteen öet aentafien bangefoftificeec-
Depiaetfen baec bpbecboben sünbe/ Den €;ebe^ niet
berjiarn bonbe toecben de
faao,afget);oocben te ;tjn/
foo lange foobanigDe i^Iaetfen niet belegect / gebloc»
qurect ofte geattacqueect quamen te biecDen.

<{EnDeDoeb]eI Daec ilo. IQog.Daec €cactatenen
beloften in Den fin feec bod fouben Bonnen interp^te·
een/ DatDefdbeuocDtan^bpbe boo;fepbe]9efoiutie
ban ben
cwaeifden befee betblacen be boojf; e);tcemi<
teptniette fuIIcnaftbecDten.

^p1>ecfacDten/ om befe enbe meei; anbece cebenen
batfgnCicceiïentiebp pjobifie beboojfs KutDaiifa»:
tie foube toillenaffenben/ enbe baec en tegDen
figD
bedaten/ op 't g&een Daec igo.l©og. bp De boojfepbe
iSefoIutie foo Itbecad Dabben belooft ; maetitjnfoo
ongeluchigD gDebieeft / bat f|jn€]ccenentieaenDe
booif5 berhlacinge nietbelieft Deeft te befececen.

Cnbe boo; foo beel fp inbe boo;noenibe Daec bif.
f oucffen Dabben laten influecen/ bat fy ban Daec con^
junctie enbe macfcDbecilFcanfcDe ®coupenniet peci
tfnent boacen gdn^;mecct/ foo i^ Daec affcDept gDe^
Üjee
(i/bat Monfieur de Louvigny Doec be^l mibbaeg^
upt al b'ingdtotnen abbpfen omfianbigD foube itO'
men becicDten / enbe batbebooifjConfecentienbie
ban
elf tot twee npcen Dab gebup;t/tcgen be^ abonc^
. ten
fes upceu foubc toojbenDecbat. ,

, «0cmdOcd©cecDeeftboIgen^ betjoojfs affp?accfi
Daec be^ notnen^ in Daec Xogement biDbtluftig ban
alle^ onbecDoubeny cnbe geepDibeect meefi al b'ab*
byfen bie banbe cefpectibe <0oubetneuc^ enbe Cora^

nianoeucji ban be celieccnbe iöteben irt be j^cbccf 166S'

lanDen ban tijDttot lijbt toacen ingcRoonien. ^p_

Drbtien npt al befelbe tod ftonncn brffupten / bat al^
Vranckrijck be «öuarnifoenen/ bie totbefeitingD ban
Degeconquefïcccöe^teDentoatengDefldt/ cnbcbe
(ïconpcn Die fucccffibdtjcB na bcfdbe ineen confibc
cabdarn-taltijarrngcinarcheew / foube toillenbp
ben anbecen tccchrn / Dat bantodDaccuptfooöa»
niflD een €o|pjJ foubc honnen toojben geiompofeert/
't göeen mogdöcB tot Det Doen ban ccn SSelegecfngfi
beflanbc faube jtjn; maccDd)Den cbentudaiiebrfc
faechen niet Bonnen aenfien boo;foa gebaccltjcb/bat
fp fcnOec .ban be conjunctie ban beboiufepDefCtoii'
pen/ en ban bec felbec gefojmeecbe ©tfiepnen nabec
bccig&t te jiju/ be boo?f3 fes d^uyfent Jglan foube öefe
ben Oecben op ontbicben.

<iB>ljciiicB fp Dan be^abont^ be booifs ^Tonfccentie
Decbattenbe / Det boo^f; pointbooialfnocDDcbben
blpben bifficultecen/ en op ftin €)ccdIenticbecfogDt :
bot befelbe Daec niet foube bdirben te bergen't geen
fpmet Daec jlöog. apparente intentie niet toel
foube Bonnen infcDicBen.

^at fp oocft niet Bpnben (ien eenigDe conflbecable
utiliteyt bie in 't DfCkuaert^ aenttecBen ban Daec l^o.
JQog. €coi!pcn foube ct ilDeren ; maec tee contra·
rie bat Det fdbc bd licDt een oojfaecB foube Bonnell
3dn / oin Daer met
Vranckrjjck t'eenemad te bifcon*
tenteren / enbe Dte,iiIgajeflcptgep;icltelt3ynDe Doos
'c poiot d'honneür te Doen nemen gcDeel anOece Con-
filia,
al^ bie geen bie Daer tot nocD toe Den B^ebe Dab·
ben boen Doopen.

<©cmdbenH3arqui^Dfcftban epnbelöcft gefept/
bat gDdDcB fp in Daer j^egotiatie aenDacriHaogf)
IQog. berflonben grattacDeert te ;tin
/ óocìi
fyn o^cceUentie figD ban be lall ban Daec JQaje:^
flept ban Spangiea alfoo toepnigD Bonben bifpeito
fecen.

dSnbe bat bcfdbe onberanberen fpccialgcB mebe<
gebjacDt/ batbp Dem beboo^fepbe
Alternative gDeen
brcber abance foube mogen too;ben gDebaen / boo|
enbe al cec tjpbanbeajfifientiebanDacci^o.Jllog.
pofitibe berfeBect fouben jön.

vl^at Daec Dabben opgecicgt een^rac^

taetmetben iltoningDban £ngeiandt,bp 'tludcBe
in Det
derde feccete ^rticul tod koeren baji gefldt be
mibbden bie befdbe JQajeflept enbe Daec il^o. Jü^og.
inca^banongenegentDeptban
Vranckrijck tot ben
®jebe foube gDebjupcBen i maec bat upt Detfdbe
l^cactaec al^
resinteraliosaö:abOO;SpangieagDeeil
Obligatie Of fecucitept toa^ geacquiceect ; gdDcit me«>
be al Daec Üo. jaDog.^efoIutien op'tbooifjfubjecc
genomen/ bid toacen betupgingenoan Dare oprecD'
te inclinatie ; maec bat al mebe fijn USajeflept ban
Spangien bacc upt gDeen actie Etonbe mecitecen / foo
langDDaec i|o.Mog· niet foube belieben Daec bp een
particuliere Conventie ten bcDoebe ban Spangien ,
ebentuelDeB te becbinben : om aen befelbe JQBajefiepc
Bet effect boojfs ban ben
derden detieni te pieflecen/
m ca^
Vranckrijck op be gepiojecteecbe fitticulen
nict Hupten ofte be prolongatie ban ben nie
toeflaen foube tnilten. BecfoecBenbe/ batbetaoDIfp
ban Daec üo. Hàog.opctcDte genegentDepttbelbec*
feecBect biaren/ fp oocft onbeftoaectfoubenkDiUen
3ijn/ om bpeen BoitefcD^iftelDcBebecBIarinsDeeen
f0n <lS)ccdlentie be boo^fepbe gDerufiigDepbt te af'
ben.

^oonenbeb'Heec Tempie al etnige genegentDept
omfigDinbeboojnoembe €onbentiete toillen inl(i<>
ten; ebogDal^fpaengemelbe ftjn «S^ïcellentie bec»
Bleerben tot Det aengaen ban De fdbe Conbentie
gant^nietgequaliflceecttejijn/ enbe battoaerlDcit
befdbe immec^ foo beel fecuritept foube binben in
Daeci^o. jasog. fuccefTibe iSefoIutien; foo Deeft be:·
fdbe gefept/ bat Dp obec be boojfj/ mitfgabec^ anbe»
ce fccupelen/nopenbe Det opfenben ban be
fes duyient
maii/ebeit bob^'t Derbatten ban be boo^ioembe Φην
fecentie aen ben ^eec
Ganiarra>DabgefcD;ebeti; enbe
bat {)p becDoopte bat Daec i^o. Mog. in ben
Hagbe
opbekjoó}fepbe tweepoiutm gein foube sDe^n bè

aebeji<


-ocr page 835-

■WW

804. S A κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ0()8. QeDEfitJctÉecbt fatip'fiiitie/ ofte tocl Ijaec ©eeten ©o

—.._öfputcccöen tot I)ft βεηβαεη etiDc teechcnen ban Dc

t)oo;fcpDe Conüentie bolhomcntldclt autbocifccen.

partjVous reprefentera Dan Έβΐναη de Gamarrayi quoy I dö?
je me remets, me promettane, quepuifque vos offices
-
& contempiacion , àdesengagervoftreincerpofition,
onteutant de parta mes Refolutions, Cooperéj auffi
avecles voftres en 1'union d'une benne guarantie,tout
ce que deraifon on peut efperer&fouhaiterpourla
plus grande aflèurance&fermeté de cettePaix, en la.
quelle touce la Chreftienté eft fi intereffée & tres-par-

«!£nDe of fp niEt bcclc ceDenen öcbben aetracljt fijn
45]cccllrntie ban be fct)aDeIi)ch(i;pt enDe infojmalitcpt
banùereP^oceDuectnt'obectupgen; fooi^Den g^C'
meltcn J^eec JlSacquigi
Daec ban niet te Oiberttcen
netuccfi/ macc bp De booifj twee ®otnten pcc(iflEcett«
be/ I)e£ft DE boD?f5 ConfEiEntie Dbec weDe DEflootEn :

De/ IJEtft De bOD?f5 ConfEIEntie Dbec WeDe DEfloOtEn : ticulierement les Princes confinants, de la prudence
Dat I)p obECboDifl blCEf De Pouvoirs tot ÖEt tEpcilEnEn defquels on doit attendre refpcöivement les mefmes
ban'tbOO|r5®?o(ECt inÖaECBanDEntefiElÏEnj ttiaEC difpufitions proportionées à Ia plus grande feureté
bat OOCU te gElÖCh ban toeaen IjaEC JÊOO. βεη De commune dc tous, fans que l'Accommodement des
fElbE fouDe moeten taojDen obEcaelebect een Wte/ j afFairesdc Fortttga/ny autres favotables difpofitions,
Daecbp DPöanDepietlatieban 'tbOOjnoEmDe derde | quipourroientreDforcerlesArraéesduRoymonFils,
fEpaCQEt iïcticul eventueel fouDemogentOEfEnbEt= -pourprocuter Ia fatisiaOion de Ia jufticepuiffentdi-
feechfct : EnOeDaErnEbEnilicooJüiE gÖEflElt omDej verter mes finceres & falutairesdefirs, du blende la
tooo?fEpDEfesduyfentman ÖECtoaECtgte Doen opfeo» Paixuniverfelle,& de que touteEurope foit tefmoln

Dece UIIUUKIKIIIC UCIUIttU 1 lUl lUIIIBbMtUIC uni

en 't cefpEEt ban fön j©ajEiiept ban Spangien.

^eConinginne ban Spangien fc|);tEf op Denveer-
tienden Defen S&^ief «En gaEC ì^o. II^os.

Tres'chers & bon Amïs.

SS^rcf τ E Baron de Ueede, voftre Ambaffadeur, me deli-
X>-J v® Lettre que vous m'efcriviftes Ie
mngt
^n
iaiï fixiefme du paffe, par laquelle je vois les amiables
Alian- Remonitrances que vous continuez pour la Paix > en-
jcii/scn- tre cette Couronne & celle de France, m'exhortant de
tS- l'effeöuer fur l'Alternative , offerte par le Roy tres-
jcnoen Chreftien > & que j'enyoye Pouvoir en toute forme
ïnnliaee pour approuver& ratifier tout ce que leMarquis
de
liiatnCafielRodrigo y
auroit fait par foy & par ies fubdele-
uEiiiEii" guezà quoy jepuis vous refpondre, eilimant comme
de raiion vos offices & reconnoiffances,qu'ils font con-
• formes&propresdefibon Voifins, auxifitereftsdes-
quelsj'ay & auray toufiours efgard> aveclamefme vo-
lonté, qu'àceuxduRoy mon Fils, eftant fi conjoints
leurs Eftats, en la confer vation les uns des autres, & je
me fuis fort rejoüie de ce quemafmcerité &bonne
ÌDtention àia Paixayerencontré vos fentimens, puis
qu'auparavant de m'eftreparvenuevoftre-dit Lettre,
j'avois condefcendu aux inftances & offices icy inter-
pofées par voftre Ambaifadeutenfuite de ceux , qu'à
Fewfirent ceux que vous y ave2,enfemble avec l'Kn-
voyé du Roy de la
Grande Bretagne,Sicaia{y outre d'a-
voir efleu laVille
d'^x U chapelle,po\it le lieu du con-
gres ( nonobftant qu'auparavant d'accord commun
avec PAmbafladeurdeFMefej
hRome, onavoitpro-
pofé, que fe fuft ladite Cour > j'envoya Pouvoirs efpe-
ciels & amples outre celuy , qu'avoit le Marquis
de
CafielRodrigo, DonEflevendeGamarra, &auBaron
de
Bergeyck. afin que ledit Marquis efleuc un de ces
deux Minillres ; depuis arriva ( comme vous (gavés /
qu'e ledit Marquis admit l'Alternative, &moy fane
aucundilayjjel'approuvayen la forme mefme , que
luy l'accepta luy depefchant un Courier extraordinai»
re, par le moyen de voftre Ambaffadenr, afin qu'on
ne perdift temps en une affaire fi importante à cette
heure finalement, pour donner preu ves plus furabun-
dantesdela fincerité de mon intention,m'ayant voftre
Ambaffadeur preienté avec un Memoire du
unzitfme
du courant,un projefl que de la part dudidl Roy Tres-
ChreftienfutdonnéauxditsMiniftresàParis, 6c me
faifantinftancederapprouvet& ratifier, lequelj'ay
aufficonfenty fanschangerunmot, &je l'envoyeau-
dit Marquis, afin qu'il en ufe toute
8c chaque fois, que
de lapatt du Ro]f Tres-Chreftienferoitdonneeune
autre telle ratification,pour parvénir à l'entier adj ufte-
tnentöeconclufiondelaPaix, & l'onconfignelepa.
quetà voftre Ambaffadeur afin qu'il le remette defa-
gonjque je ne doute pi)£, que vous ne comprehendrez,
combienl'onfacrifie de ma parten la rubftance &en'
la briefveté du temps, pour le bien de la Paix, defirant '
que le monde connoiiTe mes faines iotentions, felon
que vous l'entendréz par le rapport que vous en fera
voftre Ambaflàdeur, comme auffìparce que dc »·

tien
ïi'Smtei·
•lacibe.

wi Madrid le quatoràefm d^Avril miUe fix cm.
{oixante ύ" kuia.

Voftre bien bon Amye ;

Signé

MARIE ANNE.

Plus bas

D. Vedrò Feraandez delCatn^t y Ar^uh,

Seer lievegroote Vrienden.

DEn Baron van Reede, U Ambaffadeur, heeft
my behandigt dcn Brief, dewelcke ghy aen my
d^nfis etttmetìghfien van de voorlede Maende
ghefchteven hebt ; waerinick befpeure dat ghy vol-
hart in uwminnelijckeRemonftrantien tot den Vre-
de tuffchen defe Kroon ende die van
Vraaikrück j my
aenmanende defelve uyt te wercken op d'Alternative
wegens den Alder-Chriftelijckften Koningk aenghe-
booden , ende dat ick af-fende een Pouvoirln be-
hoorlijcke forme , om te approberen ende te ratifi-
ceren al'tgeene den Marquis van
CafielRodrigo door
hemielftoffijngefubdelegeerde fai ghedaen hebben ;
Waer op ick u tot antwoordt kan feggen, eftimeren-
de ghelijck 'tbehoorlijck isu ofScien, ende beken-
nende, dat dcfclve conform ende eygeniijn vanioo
goede Vrienden , aen welckers intereft ick altoos
efgard fai hebben, met defelve wil, dieden Koningh
mijnSoonheeft, zijnde haer Staten foo vereenight
in de confervatie, d'een van d'anderj ende ick heb
my feer verblijdt, door dien mijn finceriteyt ende
goede meeninghe tot den Vrede heeft ontmoet u ge-
voelen , aifoo dat eer u voornoemden Brief my was
toegekomen, ick gecondefcendeert hadt op d'Inftan-
tien ende Officien by u Ambaffadeur alhier aenge-
went, ingevolge van die dewelcke tot Per^i wierden
ghedaen door die ghy aldaer hebt nevens den Afgefant
van den Koningh
vmGroet Brittangien , ende oock
wyders te hebben verkofen de Stadt AitK tot de Han-
del-plaets 5 niet tegenftaende men aireede terooren
gefementlijck nevens den Ambaffadeur van
Vranck-
rj/i^ lot hadt voorgeflagen, dat het felveKof
daer toe mocht verkofen worden. Ick
fandt formele
ende ampie pouvoirs ( behalven die den Marquis de
Cafiel Rodrigo had ) een Den Bfievan ie ffewtfrwjende
den Baron
dc Bergeyci , op dat dèn Marquis een van
die twee Minifters mocht nomineren.
Sedert gebeur-
j^dehet C ghelijck ghy weet) dat dei» Marquis d'Alter-
native toeftondc, ende ick fonder eenigh uytftéiap-
probeerde defelve in dé fel ve forme als hy fe aennam
aen hem affendende een Expres Courier door 't mid-
del van u Ambaffadeur ; op datmen geentijdtmoghc
vérlicfen in eene foo importante ftecke j ende eyndc-


-ocr page 836-

lijck ter defer uyre > om meer overvloedighe prcuven
te geven van d'oprechcigheydt van mijn intencie, heb
" bende u Ambaiïadeur my nevens een Memorie van
deni^ifegeprefenteert eenProjeót» 'twelck wegens
denAlder-Chriftelijcltften Koningh was gegeven aen
de voornoemde Minifters
coc Per jV4 endeby myaen-
boudende'tlfelvc te willen approberen, ende ratifice-
ren. Ickhebdaertoe oock bewiliighc fonder daer io
een woordt te veranderen, ende ick fende de fel ve aen
den voornoemden Marquis j op dat hy defelve t'eic-
kensen ydermael ghebruycke > als van wegen den Al-
der-Chriftelijckftet] Koningh een andere foodanighe
ratificatie fai gegeven worden, om te gheraecken tot
het volkomen adjuftement ende conclufie van de Vre-
de; ende het felve Pacquet werdt gheconfigneertaen
U Ambaffadeur, om het felve in dier voegen over te
fenden , dat ick niet en twyilele ofte ghy iult bcfpeu-
ren, hoeveelmenoffert van mijnen'tweghen aende
vertoevinghe ende kortheydt vanden tijdt > ten befte
van den Vrede ; begeerende, dat de werelt wete myne
oprechte meyningen » ghelijck ghy 't felve fult yer-
flaen uyt 't rapport dat d'Ambafladeur u daer van fai
doen > ghelijck oock door 't ghene Don
Efievan de
Gamena,
u weghens my fai vertoonen, waeraen my
lefcrere, my belovende, dat alibo u oiBcien ende oog-
merck, om u interpofitie te defen gageren , fooveel
deel hebben gehadt met mijn Refolutien, oock t'famen
gevoegbc met de uwe in d'Unie van een goede Gua-
rantie, al't ghene men met reden kan huopenende
wcnfchen tot de grootfte feeckerheyt envaftigheydt
van defc Vrede, in dewelcke de geheele Chriftenheyt
foo feer is geinterefleert , ende voornamentlijck de
Nabuerighe Princen, van welckers voorfichtigheydc
men refpeöivelijck moet verwachten defelve difpofi-
tien, over een komende met de meeftegemeene feec-
kerheydt van alle > fonder dat het Accommodement
van de faecken van Portugael , noch eenighe andere
voordeelighe difpofitien , die d'Arméen vanden Ko-
ningh mijn Soon fouden konnen verftercken, om de
voidoeninge van fijn Juftitie te procureren, mijne op-
rechte en heylfame begeerten fouden konnen diverte-
ren, van 't goec van de univerfele Vrede, ende van de-
welcke geheel Europa fy borge ende getuyge, van een
fooaengenaem eynde, aenGodtj dewelckeickon-
dertulTchenbiddedathy uhebbe, feer lieve en groo-
te Vrienden, in fij π heylige
bewatingb.

TitMaMd dsnveerthiendea Af ril, fefiién hendert
mht tn fefiii,h.

Uwe virel goede Vrindinne,

Geteeckent i

^ MARIE ANNE.

Lager

VonFtdro Vernando del Campo lAngulo.

^eti veertienden ö^ttCIl (©edepUtWC.

tien/ùat D'j^eec IBacqut^ De Caftei Rodrigo bechieect
BaDDe/ Dat bp bent op De öetoufie
Alternative g&fctl
tjecDece abance gcDaen hanDe toecDen/boo} enDe aleec
Sl^DanDeejllfienKebanDefen ^^taet pefitibe
betfe-.
hett fouDe 3tìn. ^egaetiDe boo^^ Dat gaecllooQl)
JBoa-r^en Ccactaet met Den ftontnefi ban Groot
BrittangienoosecechttiaDDen/
bpgetbielcKe <n Det
derde feccete ^cticui teel bafi gefielt teacen / De tniD>
Dden Die Den gpogbfl-aemelten Ittontnob en Defen
^taet/inca^banongenegentgept ban
Vranckrijck,
totDe]^!eDefoubengJ)eb|u|?c{ien; maec Dat upt tiet
felbe l^caccaet/ eI
^Re8ÌnCeralÌosAàa, bOO|Span-
gien
gKi^bljgatie ofïe fecutitepttea^ geacqutemt;
gciytft metile {lacc «QOSB iBog. Sefolntte op get
booifsfutiieagtenoRien / teel teacen brtupgtngen
ban Oaec i^cec^te enbefincece inclinatie / maecDat
olmeDeDenltciningS) ban
Spangien Daet uptebeen
«ctieRonDetmritecen/ foo lange j^aei; iloogiiieog.

VI. Deel.

liiS.

niet fouDentiflifben fiacc 6p cene pacticuliece Con- ,558

ventietebccbmöcn: oinacnDeöoooöfl ocnielte tiio- ___[

ningö ban Spangien (jft cffcct ban 't boojfs Sicticul tc
p?£|ictin ; in ca^ Den Öoiiingö ban
Vranckrijck op
D'Siwicutcn bp
ùc igeccen Franfche Commilfarifen
met coiiKtt ban be #ccccn ban
Beuningen enöc Tre-
vor
gepjojecteew niet fonOe toitlen torfiaen. ©ecfoecs
ftenDe (lun Ì|eecen<&eDepntecc&cn/Dat Deteijle fp ban
öaec ilo. Mog. oprecDtc gcncgentöcpDt
teel becffecs
ftect teaccen/ Datfe ooth onbeftnacct fonOcntelHcn
5ön/ om bp cene Rojte fcöiiftclgcltó bccltlatinaöe acn
Öcin ©ecce
Marquis De boojfsgöecuilöepoc te gcbcn.
SöcfluptenDefjp ©ecce
Marquis, Dat Bp obccboWgö
bleef/ Dc
pouvoirs tot Det tepcbcncn ban öe boojfj gca
Piojccteecùe ?tcticulen in tianocn ban Dun ^cccch
<0eDeputeecDente(icI(cnj macc Datoochtegljrlticlt
tecgen^ {)aec @oogl)fi3og. acnfdn ^vceHentie fouDc
moften ob.ccgeicbcct teccDcn een
Afte, Daccbpöp
ban Dcpiepatie ban 't meec-gefcpDc
derde ?Icticu(
ebemutlDcfi fouDe mogöcn toojben becfeechcct j cnbe
DaccbenebeH.€ilicoo2b;e gbcfielt/ om
Dcbcteuficfes
duyfent
jR^an / bjcebcc gcmcntioncect in I)aer
D^og.iScfoIuticbanbcncwaeifdenbcfe^/ naBruiTd ■
tcDocnmaccöccen. a^iec©ergaDccjngB nocOoÖc»
communicectt feccftecc JUaiflìtìe ban be
©cccTem-
pie, «gjctcaojbinaci^ «Snbopé ban Ijoogljfi-gcnirttc
lltoningD ban
Groot Britcangie, mebe gefcl);cbcn toC
Bruflel bcn veertienden bcfc^/ cnbe gOéabbjCflccct
acnDeni|eec]t}eebt]^cn|ionati
^DeWith : goubcn*
bconbecanbcccn/ Dat mcec-gcmclte i^cec
Marquis
de Caitel Rodrigo ,
niet en tea^ bccfoecRcnbe een
i^cactaet tegt)en^
Vranckrijck, g(jcI0cb ficttncino'
ciael ban be illeec SSmbaffabcuc
Gamarra gabbe mebe
gljcbjacgt ; macc allecnlgch ecne becRIacingc bp ge·
fcij2ifte / upt ben naem cnbe ban tecgen Den fioogfl-
gebacöten lioningj) ban
Groot Brittangien cnbe Dacc
tloogÖJQog.aenben meet-gOefepbe
Marquis tege<
ben / of eenc becfeecgecingbe bp gefcJijifteu^Den
naem enbe ban tecgen al^ booten bp
t)cm lleec Tem-
pie , cnDe De gcmcUe l^eccen tjacc êoogg A^og. (QSc
beputeecbenteboen: DatnaDcgebanc tecc^eninglje
banbctbolien-gccoecDe Projed, bp ben boojnocm^
Den igect:
Marquis, ofte De ?lcten^banpouvotrDp
[)em te bcpefcficcen op De gljeDactite Qeecen ban Beu-
ningen
en(ie'Trevor,omme'tfclbe#?oiect te flapten
en te tehcnen: bp albicn Vranckrijck of teepgecig fou»
De toefen'tfclbe te fluptcn ofte te
prolongeren befufs
pcnfie ban 3©epcnen/Dan mecc-googfl-gemeitcn Sto»
ning ban Groot Britranglen enöaec ©0. JEog. Ijcm
fouben fctoncecen/ bolgen^ enbe con^mité ban brn
inöoube ban'tboojfj
derdefecreteArticul,bacC ban
beteoo^ben felbe inbeboojfj ^cclacatie ofte betfcec
hectgepbt gcinfeceect fouben honncn toecDen. JlSacc
op gebeUbcceett jijnbe/ i^ aen be g!)emelte{^cercn
®cbeputcccDcn geccfcctbecct/ bat tjaec jgooolj lEog.
f)un bcbbcn geautöotifcctt / onimc be g&cccquiceccbc
Afte van verklaringh ofce verfeeckertheydt, mct cnbc
neben^ ben «DeDeputcecDcn
i|eec Tempie, tot e&e"
cuflftepbt ban ben mcec gcfcpbcn ilcec
Marquis tc
paffecen : Daec toe gun feecbec £onccpt ban bcchla^
cingge tot bien epnbeomteoipen/ toegefonbrn i^ /
omme figb baec ban te mogen Dienen/ ofte fooQanigg
teb^efferen/ ai^ tjaec «iB mct concectbanbenboo^
noerabenücecTemplefoubenbebinbtn tcbeöootcn.
jitet Dien becflanbe bat (in ca^fulcft^buptenbec^
moeben nocg niet mocgte teefen ggcfcDtet / Den boo;:>
Noemben J^eec
Marauisfimuiec femel, fonbec een
moment tObt^tebecfupmcn/ getboaj^lPloicci/ of
felf^ foube gebben te tepc^cnen / ofte een Afte
van
irrevocabel pouvoiropDeficCCcnban Beuningen enbC
TrevortepalTeccn/ cnDeljun Jgecccn «Pcbcputccc*
Den aenflonDt^ticganDcn te (lellen / omme aen De
Qtiemclte ]|eecen ban
Beuningen enbe Trevor gefon·
ben te tecrben : ten fine om ban ®ncn 't tecgen/1 nbc
InbennamebanDenl^oninggban
Spangien Ijet fcjs
be éiojcct met Vranckrijck te bojttecltcn cnbe te flup·
ten: met becM«;ing|ie Dat gacc (goog JEogg.ten
faoogöfleu ontfliggt teawn / bat öp foo langtjc De
booifsfaecfec bebtaetwinccrt / cnbe Dcröalbcn fieni

en O O R L O G Η, 't Ack-en^veertighfteBoecL 305


-ocr page 837-

•ScS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

] 658. fclbcn t'inipuKCcn fouDc tuHIcn Beftben alle De onljcp·

_^UncnDeDcfaficeé/ öic tjctnonbectoijlenfouiicnnio»

aOm oüitftooirirn. ©och öat W flijccn Dicoucf·
fen ban öifen iètait te brctoatljtcn foubc Ijfbbeti/
boojértDêalcecD'aöbectentie upt
Parijs otìccgijefio»
men fotiOe toefen : öat Ijct boojfs ©jojcct by Dem
■Hcccjliaacqui^actcecfttnt / ofocffeìf^^llctebanfc»
rebócabfl
pouvoir op De booinoembe ©eeccn ban
Beuningen cnD£Trevor,alDaecal^booccn fouDetoe=
fcnontfanscn / cntJebmftonmaöbanVranckrijck
tocpaccioö flbtWeben / oraDaecoptefïupten/cnbe
De fufpenfie ban J©apcncn te piolongecen. 't «Ên toa»
cebatöPl
^cccMarquis Bet boojnoemDe ®;oject ah
bcccpöt^/ in aUfboIge ban ïjacc
I^oobD JIiaoa.Öe;=
folutie ban ben
veertienden Defei flbeteecftent / ofte
'tboejft
pouvoir fn {lanöfnban&nnJ^eccentiScDc;
puteerDen oöefieltmocötebebben} mtoelclienaöe-
cal öaec llooeö .j©oa. 't gecequiceecüe fetonti foM=
Den laten bolfltjen / eolflen^enbeinconfojniitéban
öcc
fcibec Cciolutie ban bentwaefdenbcfe^/bpfoa
bccre üet
cafus in öe boo?fcö?ebe ïïefolutie aöeefpjff'
ffcct / enDe Biec na toat pacticuliccüec uptaeöjucitc/
ooch felf^ alJföuprepbe tjetobecbjenaen ban't afte,
tecchcntpjojcctoftepouvoirnaParijs, enöeljetaf»
toacDtcn ban Derefcciptie banbiejijDe moöljtc i\a>
men boo? te ballen. <2nDe inofen fulcB^ noc& niet
Bljcfcöicbttocfenöe/
DenlfeeceMarquis {jctï^joject
quani te teecftenen/ ofte iccebotabel
pouvoir al^ ba«
ben te fenöcn / foo|)aefiöei?eecenHSini(tec^ban
Èngeiandt enbe ban fjaec toogb JUBoS· aen Öefelbe De
Btaeecöe fcb?ifteltlcHe belofte quainen aen
te bfeöen ;
itnmet^ bat ftp ftet QöcteecUent f joject of Douboic
al^ boben teaben^ De boojfj belofte qnani upt te toif.
fclen / binnen
vier en iwincigh upcen na beftlbe aen.
bieDinsc ; Dat bacc J|oo8 .!©
θ(Ι· in fulcften ca^ maec
drie mael vier en twincinh upcen fouDen laten 000?=
loopen/ombaecbanaenDen ttoninabban
Vranck-
rijckabbectentiete acben. «iinDe bp foo bette na
'tbCCloop ban Defelbe
drie mael vier en twintighup=
ren be Franfe eentae ban öe Spaenfchc ©laetfen qua>
men t'attacquecen/ ofte meteen
Corps d'Armee
toeOcc
in 't Eanbt te tcecBen/ te toeten / met fooba=
iiiae
Corps d'Armee, 't toeltS capabel foubestjn een
^tabt t'attacquecen oft beleaccen : batmen ai^ Dan
ban De 3öDebanbaeci|ooBb ifoog. bemaenfionb^

op'talDec-efficacieuftemetVolck, Wapeneu, Am-

nionitie, enDeanbccffoubebpfpjlnaenj enbe Dat fp
fi^recen ({Bebcputecclien bleben geautbocifecct/ om
in fulchen ca0 be betonile
fes duy fent man aenflonD^
op teontbieben. 3@ecbenbe btec ban ooch «Sictcact
oefonDtnaenben boojnoemben Ucci: ban
Beunin-
gen ,
mitfaabec^ aen De Jleecen €>;tcao|Dinacisi
sembaffaDenci ban Defen^taet tn
Engelandt,
ooch aen De l^eec ban Bevemingh, glenipotentiaci^
ban befen ifetaet tot Aken,om
te (Icechen tot Dee fel-
bec nacicbtinac.

^efe concepte ^cte ban fecucitept toa^ al^ bolat:

IEi foubfignea Miniftres du Roy de la Grande
_j Bretagne,
&desEftatsGenerauxdesProvinces
Unies du Pais Bas , ^ant depuis peu mis és
mainsduMr.leMarquisde CaftelRodrigo > Gou-
verneur
Sa Capitaine General des Pais Bas de l'o-
beifliince du Roy d'Efpagne un Projeö de Traitté
dePaixdreCréfurlepiedde 1'AIternative, mencion-
nee dans !a Convention arreftée & conclüe entrele-
dit Seigneur Roy de la
Grende Bretagnt & lefdits Sei-
gneurs Eftats Generauz des Provlnces Unies des Pais
Bas Ie
vtngt mifieme de Janvier dernier, lequel Ie Roy
de France offre de faire condurre , & ligner, de
fa pare', £e que ledit Seigneur Ie MarquisdeCaAel
Rodrigo cifre aulH de figner de la part du Roy ion
Maiftre > en vertu des pouvoirs dont il fe trou-
ve pourveu pour cét eöëft , ou biend'envoyerin.
continent pouvoirs eux Miniftres defdits Seigneurs
Roy de la Eftats Generaux , qui

fe trou vent à Paris, pour Ie condurre & (igner audic
lieu e» foonom» δε de Ia part dudit Seigneur Roy

«cte
Dmi fc
riititspt
baitiït-
feit

;&taet

iijian-
Qien.

d'Epagne; mais puifqueledit Seigneur Marqm's de τ/f/o
Caftel Rodrigo, le defiant commedu couftume, de la '
finceriréde iesennemis, a demandé au preallablecou-
te l'affeurance que lefdits Seigneurs Roy de hGranJe
Bretagnt, & Eftats Generaux luy peuventrailonna-
blement donner , que luy ayant figné &envoyé Ie
pouvoir fufdit, Ie Roy de France de ion cofté ne refu-
fera pas de condurre la Paix, fur Ie mefme proje A,
de la continuer la füfpenfiond'armespouruntemps
qui foit competent à pouvoir faire venir la Ratifica-
tion du Roy ou de la Reyne Regente d'Efpagne, les-
dits foublignez Miniftres fe tiouvans pleinement in-
ilruits & aifeurez de la part de leur Superieurs de ij
benne foy, de laquelle Ie Roy de France a fait exhiber
ledit projeft de Traitté,ont bien vculu s'interpofer de
la parts defdits Eftats Generauxgarands, commeils
s'interpofent guarands par ia prefente, non feulement
^e la Roy de France condurrà 6e ratifiera lefdic
Traitté, mais i'obfervera aulS punfluellement ^ireli-
gieufement lors qu'il fera perfedtionné : promettant
pour cette fin, comme ils promettent au nom & de Ia
part de leurs fuperieurs refpedtivement par ces prefen-
tes: que fi Ie Roy de France, aprés qu'il luy aura efté
notifié que ledit Seigneur Marquis de Caftel Rodri-
go a figné ledit projeól de Traitté, ou envoye pou-
voir, comme deifus, de Ie condurre & figner à Paris,
refufe de fon cofte' de la faire achever, ou d'y manquer
apres avoir achevc, ou bien de continuer la fufpenfion
d'armes pour un temps competent à pouvoir faire ve-
nir la Ratification d'Efpagne ; lefdits Seigneurs Roy
de la
Grande Bretagne, & lefdits Eftats prendronc
d'abordlepartydu Royrf'Eyiiegne , joindront toutes
leur forces enfemble, & agiront en guerre ou verte par
tner & par terre, contre la France, pour la conduire
non feulement aux Condicionsexprimez danslefus·
dit projeö de Traitté , mais meimes aux Termes du
Traitté'des Pyrenées, fi Dieu benit Jcurs armes, & fi
1'ontrouve à propos d'un commun accord de conti-
nuer la guerre, jufques à ce que leschofes foient rcdui-
tes a cét Eftat.

De ondergefchreve Minifters van den Koning
van
Groot Brittangien, en de Staten Generaci
der Vereenighde Nederlanden, hebben zederc
eenigen tijdt geftelc in handen van den Heer Marquis
döCaftelRodrigo,Gouverneuren Capiteyn Gene-
raci der Nederlanden, onder de gehoorfaemheydt van
den Koningh van Spangien, zijnde een Projeél van
'cTraitaetvan Vrede, gedrelTeert op den voet van
d'Alternative, gementioneertin de Conventie gear-
refteert en gefloten tuffchen gefeyden Heer Koningh
van
Groot Bretagten , en voorfeyde Heeren Staten
Generad der Vereenighde Nederlanden den
drii en
tviintighflenlanmty
laeflleden, 't welck den Koning
van Vranckrijk oflertte fluyten,en te tekenen van fij-
nen
'c wegen, gelijck den gefeyden Heere Marquis de
Caftel Rodrigo offert oock te teeckenen van weghen
den Koning fijn Meefter, uyt kracht van de machten
waer van hy figh tot dien eynde voorfien vlndr, ofwel
met den eerften macht te fenden aen de Minifters van
deghefeyde Heeren Koningh van
Groot Bnttengit»
en Staten Generaci die figh vinden te Parys , om in.
defclveplaet&uyt fijnen naem en van wegen den Ko-
ningh van Spàngien 't felve te fluyten en te tekenen ;
maer door dien gefeyden Heer Marquis de Caftel Ror
drigo, voigensdeghewoonte figh miftrouwtvande
oprechtigheydc fij ner vyanden, heeft al voor alle ver-
feeckertheytgeeyfcht,'tgeeneghefeyde Heeren Ko-
ningh van
Groot Brittangten en Staten Generael hem
redeiijcken konnen geven ( hy hebbende geteeckeoc
en ghefonden de bovengefeyde macht} dat den Ko-
ningh van Vranckrijck van fijn zyde niet fai refuferen
de Vrede te fluyten op't felve Projeót > en.te conti-
.Duerendefufpenfievan Wapenen voor den tijdt die
competent is,om te konnen doen komende ratificatie
van den Koning of dcKoninginneRegenté van Span-
gien j De ghefeyde ondergefchreven Minifters haet
vindende ten vollen onderwefen en verfeeckert vaa
de zyde van baer Meefters > en
de go^de trouwe mec

■ - ' (Je


-ocr page 838-

dewelcke den Koningh van Vranckrijck 'tghefeyde
' " Tradlaet heeft doen voor houden, hebben wel gewüt

----haer cuiTchence fteDen van wcghen de voornoemde

Stacen Generael guarands, ghelijck fy tuflchen ftellen
guarandsbydeientegenwoordige, nietalleenlijckdac
den Koningh van Vranckrijck fai fluyten en ratifice-
ren 'c geiêyde Traöaet, maer fai het oock obferveren
punöuelijck en religieufelijck als 'tgeperfedioneert
fai zijn : Belovende tot dien eynde, ghelijck fy belo-
ven uyt den naem en van wegen hare Meèfters refpe-
dlivelijck by defe tegenwoordige.
By foo verre den
Koningh van Vranckrijck, na dat hem ghenotificeert
fai zijn dat ghefqyden Heer Marquis de Caftel Rodri-
go'tvoorizTraöaet heeft geteèekent, of ghefonden
macht, ghelijck als boven, van te fluyten en te teecke-
nen tot Parijs,refufeert van lijti zyde, het te doen vol-
trecken, ofdaer in tnanqueert haer'tvoltrocken is,
noch wil continueren de fufpeiifiè van Wapenen voor
een competenten tijdt orti te konncndoen komen de
Ratificatie van Spangien ; deghefeyde Heeren Ko-
ningh van Groot Britcangien en Staten Genëraèl fui-
lendatelijckdeparty vande Koningh vàn Spangien
nemen, Voeghen al haer ffiàghten te fàmen , én age-
ren in openbaren Oorlogh te Water en tc Lande te-
gen Vranckrijck, om hem te dwinghen, nietalleen-
lijck tot de conditiën in 't boven-gefeyde Projedt van
'tTradtaetgeexprlmeert , maerfelver tot de termen
van 'c Traöaet van de Pyreneèn, foo Godt haer Wa-
penen zegent, of foo men het gheraden vmdt met een
gemeene flemme den Oorlogh te continueren , tot
dat de faecken toe dien ftaet gebracht ztj n.

.ïllücit oiittoicrp oocB t>(t boïgDcnöe p?obi(IoiiceI
conccct/bat opöcnfcventienden tec ©Ernaöecinflf)
toiecotflijclefm:

COmm'ainfifokjqu'enfuite du Traitté con-
cia & fign é à la Haye Ie
vtwgf troifieme de Jan-
vier
mille (ÌX eensfeixante é" hutlt, entre Ie Se-
reniflimè Roy de la
Grande Zretagne, δε leurs hautes
PuiiTances les Eflats Generaux des Provinces Unies
du Païs Bas, fa Majefté Catholique alt efté requife en
la Perlonne de fon Gouverneur & Capitalne Gene-
ral aux Païs Bas, & fon Plenipotentìaire pour la Paixj
de vouloir pour Ie bien public & repos delaChre-
ftienté j confentir aUx conditions de 1'Alternative
qu'ils luy font propofées pour venir paree moyenà
un bonaccommodementavec fa Majefté Tres-Chre-
ttienne à prevenir les facheules fuices que la continua-
tion de là prcfente guerre entraifneroit infaillible-
ment : Et que ledit Seigneur Marquis avec une en-
tiere deference à tout que fadite Majefté de la GreWe
Bretagne, & leurs Hautes PuiiTances ontdefirc de luy,
à non feulcment accepter ladite Alternative > mais
encore declaré fpecifiquement Ie membre fur lequel 11
defiroit de traitter, & conclure la Paix, & qu'enfuite
pour faciiiter Ie mefme Traitté il a admis une fufpen-
fion d'arraes jufques à la fin de May > a conienti au
Lieu qu'on àjugépropre pourl'aflemblée, envòyéfes
paffeports pour les Miniftres de fa Majefté Trfs-
Chreftienne , & nomme un Plenipotentiaire pour
afliftér aux Traittéi, Ie tout fous la foy Scpromefle
que leurs iufdits Majefté & Hautes Puifljnces luyont
donnée , de demeurer guarands de la Paix , en cas
qu'elle vient à fe conclure, & pour la feureté d'icelle,
Ie lier avec fadite Majefté Catholique par une eftioite
Ligue de Guarantie reciproque, qui perferverà à l'a-
venir les Eftats des Alliés de toute forte d'Invafioris,
& qu'eh Cas que la Franco contre fa parole dotittce κ·
fufa de conclure la Paix fur ladite Alternative, ou de
donnerles aflèurancesjuftes, & requifespour l'affèr-
miflement de ladite Paix, ou que mefme elle né vou-
loit confentir à là fufpenfiond'Armesjufquesà lafin
de May ( laquellcJeurs dites Majefté & haulèsPuif-
fantes ont jugé neceiTaire, & fe font obligés de fróu-
ver dans le même Traitté de la Haye ) & voulut por-
ter plus avant fcearmes dans les Païs Bas pöur faire de
nouveaux progrés, ilsaffiftcront fa Majefté Catholi-
que de toucci leurs Forces * Sc iotndroot leurs
AttAes

aux fiennes par mer , & par terre f pourobligcr Ia jg^B.

Franceàune Paix plus jufte & plus raifonnable que ___

celle, àlaquelle fa Majefté Catholique s'eftoit fous
mife a leur confideration, δε celle ùu bien public ;
Et quoy que 1'on vciiilleencorefperer que fa Majefté
Tres-Chreftienne
fuite de fa parole li folemnelle-
mentengagéeferefoudra d'accepterdcs conditions fi
avantagieufes, & telles qu'elle a peudefirer; Neant-
moins comm' jufques à prefent furies prierei & in-
ftances reïterées defdits Mediateurs , elle n'a donné
aucune refolution favorablefurlepointdelafufpen-
fion d'Armes, & que Γοη voidfes Armées touces pre-
ftes, & mefme les ordres, & leRendevous sffignés
pour attaquer lefdits Païs Bas avec des Forces con fide-
rables , auili-toil que Ie faifonle permettra , non-
obftant toutes les alïeurances que lefdits Mediateur»
luy ont données de luy procurer les conditions de
l'Alternative que luy mefme avoitdemandées ; C'efl;
pourquoy leurfdits Majefté & Hautes PuiiTances vou-
lant fatisfaire de tous points audit Traitté delaHayc,
& à leur promefle envers fa, Majefté Catholique , &
pourvoirauiiìà leur propre feureté, avant que Ie mal
fe rende plus irremediable ; Elles n'ont point trouvé
d'autresexpedienspourl'àvancementde la Paix , la
feimeté d'icelle àl'avenir , & pour la necellìté de la
commune defehce, que de confentir aux propofitions
qui leur ont efté faites de la part de fa Majefté Catho-
lique , de traitter &c conclure uneLigué defenfive, 6c
de Guarantie reciproque avec elle & fa Majefté Im-
periale pour s'oppofer conjointement à tous les def-
feins que la France voudroit entreprendre par les Ar-
mts pour pouiïer plus outre fes Conqueftes, foit pen-
dant Ie cours de la negotiation de Paix, foitaprcsla
conclufion, &rupture d'icelle.

Et pour cét eflFet lefdits Roys & Potentats ayant
choifyj&nomméleurs Ambafladeurs, Miniftres. &
Plenipotentiare pour traitter & conclure ladite Li-
gue; ài^avoir............

tous deuëmönt , & legalement autHorifés depleins
pouvoirs fuflSfants, ils ont cpn venu, conclu, & accor-
déentr'euxles Articles fuivants.

L

Que dés à prefent & pour 1'avenir, aux noms,
par ordre de leurs Maiftres, une Ligue defenfive fera
eftablie entr'eux commedésàprefent ils i'advoüent,
acceptent, &eftabliflentpoürladefence, & feureté
mutuelledetous les Eftatsqti'üs pofledentrefpeétive-
menc en quelque part qu'ils puiflënt eftre , contre
tous ceux qui les voudront attaquer àmain armee, ou
par voye de fait fous quelques pretextes, ou preten-
tions que fe foit , fepromettant , ecobligeantTun à
1'autre de jpindre leurs Armes contre tous Aggref-
feurs , & fe donner en femblable cas les afljftances
dans Ie temps & conditions qui feront cy apiés fpc-
cifiécs.

II.

Que fi fa MajeftéTres-Cbreftienne nonobftant les
declarations qu'elle a faites de fe contenter de l'Alter-
native , & les affeurances qui luy ont efté données
de la luy procurer, vient à pofter fes Armesdansles
PawB3s,celles des Alliés fejoindroint auflStoft à cel-
les de fa Majefté Catholique , &agriontpar mer,&
par terre , nònfeulementpourladefence des Eftats
de fadite Majefté qui feront envahie , mais par toute
foHcs d'aftes hofiili té qui feront j ugés neceflkires pou r
obhgcr la France à un accommodementtelquifera
trouvé raifonnable de cotnmun accord , & dés loti
que Icfditeshoftilites feront commencées par la Fran-
ce, fa Majefté Catholique demeurera libre delapro-
mefle queMonfiqur Ie Marquis de Caftel Rodrigo»
donnéede fa part deconfentir à l'Alternative, & n'y
pourra plus eftre obligé à l'evenir par lefdits Alliés,
qui concourrent avec elle pour obtcnir de? conditions
plasB4vantagteufes.

en OORLOGH, 't Acht-m^veertlghfeBoeck, So7


iPP »

Po«f

-ocr page 839-

•ScS S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

in. „ , .,

__ Pourparvcr.ird'autantpluspromtement & ΐ2ςι1ε-

mentàladitePaix, fa MajeltéCaiholique promet&
c'ubliged'cncretetiir il CCS trais dans Ics Pais Bas , pen-
dane tout le cours de la preferite guerre , un corps

de......hommes de pied, & . · .

. . . . Chcvaux de ceniren Mcr une Flotte

de.......Vaiffeaux de guerre bien

armés , Se d'agir auflì par diverfion avec un corps

de........du cofté des Frontieres

d'Eipagne.

IV.

Pareillement (a Majeilé Imperiale promet & s'obli-
gedcjoindrctouresfcsForcespouria mefmefin» &
d'agir en Campignc, foie aux Païs Bas, foit par diver-
lions, felon qu'il fera trouvé pluscoqvenablc de com-
muaaccord.

Sa Majefté de la Grande Bretagne promet d'en-
voyer promptement dans les Païs Bas quatre mille
Fantaflins , qui feront payés & cntretenus aux frais
de fa Msjefté Catholique &qu'elletravailleraincef-

famment pour former un corps de......

eftre employés auxdits Païs Bas , en ailleurs felon
qu'il fetrouvera convenir j Quede plus elle mettra

cn Mer une Flotte de..........

Vaiffeaux de Guerre bien armés , pour agir en tou;
tes
ics entreprifes qui decommun concert feront jugé
plusutiles pour l'avancementdela Paix> & l'avantage
delacaufecommua·

VI.

' Que leurs Hautes PuiiTances les Eftats Generaux
des Provinces Unies des Païs Basjoindrontfembla-
blemenc leurs armes , êcaffilteront à la defencedes
Païs Bas , avectuuces leurs forccs , qu'lls ont pre-
l'entcment fur pied , aufll-toft que laFrance com-
mencera d'entreprendre quelque chofe > & dés à
prefentpouraiTeurer les placesdc fa Maieftc Catholi-
que , ils envoyeront quatre mille hommes dans la
Fiandre , qui feront rcpartis dans les Places felon que
lebefoinlerequerra ^ & cntretenus aux frais de fa.
diteMajellc , & mettront pareillement en Mer une
Flotte de .,.....· · Vaiffeaux de
Guerre , pour agir comme cy-deffus à efté fpe-
cifie. ,

VII.

Qu'il piaift à la bonte Divine de favoiifer les Ar-
mes defdics Alliés de iuccés avantageux, les Conque-
ites & les defpoiiilles appartiendront purement àceux
qui les feront lors qu'i s agiront feparement , mais
quand les Armes feront unies , lefdites Conqueftes
leront rcfervée au profit commun » pour faciliter
la Paix, & en rendre les conditions plus avantagieu-
fes, en feront partagées entre tous ceux quPy auront
coDcurris à proportion des Forces qu'un chacun d'eux
yauraconcribué.

' Vili.

Chacun des Gerìeraux des Armées aura le com-
roandement fur les Troupes qu'il aura en conduitte,
& quand les Corps des Alliés feront unis^ ils retien-
dronttouGourslediicoramandement, & quant à la
direition generale de la guerre fi elle fe faitdanslc
PaïsEonemy , elle appartiendra à celuy des Gene-
raux qui fe trouvera Superieur cn Dignité > mais
quand elle fe fera dans le Pays d'aucundcs Alliés,.elle
appartiendra auPrlaceduditPays, ouà celuy qui y
commandera de fa part; & en l'un&l'autrecas les
Refolutionsimportantes quiconcernerontle.biendc
la caufe commune, fe prendront de commun accord
entre les Generaux & Miniflres deidits Alliés.
IX.

S'il arrivoit pendant le Cours de certe guerre que
ks Armes de France , ou dequelquesautresPrinces
fuGté par elle, entraflent dan« les Terrea d'aucu η des
Alliés , ou luy exicallentquelques troubles dans ces
Eftats, touslcsautres Alliéslèront obligésdeluydpn-
ner fecours felon que le befoin le requerra , tant par
des affiftences diredes, que par des puiffantes divcr-
fions par mer, & par terre f ce quife reglerade bonne

fjyentrelefditsAlliéspar commun confeil, felon que tz/o
la raifon de guerre, & le befoin de la defence recipro-
quelercqueront pour lors. """

X*

Aucun des Alliés ne pourraefcouter, ou recevoir
aucunepropofitiondeÌ?aix, Trefves, on furpenfion
d'Armes, fans le fceu, &contentementdesautres,
beaucoup moins en traitter, on conclure, ny admettre
pour cét efeft aucunc mediation que de commun ac-
cord, & dans les traittés de Paix que fe feront chacun
d'eux fera obligé de procurer aux autres les mcfmes
avantages & feuretés qu'il obtiendra pour foy mefme.

XI·

Qu.e fi la Paix vieat à fe conclure prefentement fur
les conditions de l'Alternative , oudans lafoitedu
temps fur quelques conditions que fe puiffe eftre , U
prefente Ligue demeurera toufiours dans fon entiere
Vigeur, & lefJits Alliésferonsguarants l'un del'autre
relptöivement, de tout ce qui fera conclu&accor-
dé dans ladite Paix,pour la faire fubfifter ferme, & in-
violable contrè tous ceux qui la voudroint enfaindre
& pour céteflFet ils s'obligent dés àprefent l'un àPail-
tre à une guarantie reciproque aux conditions qui s'en
fuivent.

1.

Ilsprennent refpeöivement dés à ptefent 8epour
l'avenir fou€ leur protedlion, Sauvegarde, & guaran-
tie generale, & fpeciale tous les £ilats, Provinces, &
Royaumes l'un de l'autre , & particulierement, le
traitté qui fe fera de la Paix les Couronnes d'Efpagne,
& de France", avec tous fes Articles, claufes, condi-
tions annexes,&: dependances,promettane de le main-
tenir & defendre envers, & contre tous ceux qui fom
quelque pretexte que fepuilTe eftre voudront entre-
prendredel'enfaindre , ou attenter quelque chofeà
main armée au prejudicc d'iceluy.

Et pour ofter toute forte d'Abiguitéquipourroit
empeicheronretarder le cours des aiEftences quelef-
dits Alliés fe promettent l'un à l'autre, l'on entend'&
declare que toute forte d'invafion ou de voye de fait
qu'aucun pourra attenter dans les Eftats defdits au prc-
judicedudittraittcdcPaix de quelques raifons, ou
pretentions anciennes , ou nouvelles qu'elle puiflfc
eftre colerée fera tenue pour infraftiondudittraitté,
& que les Alliés feront obligés en ce cas, fans autre in-
quifition du merite de la caufe de donnera celuy qui
fera attaqué les fecours promis & accordés' par le pre-
fent traitté , & de s'oppoferà toute forte de voye de
fait que l'on attenterà contro aucun d'eux. '

Ili.

Que fi quelqu'un a quelque chofe à pretendre con-
tre aucuns des Alliés, ou quelque fortededefraelé,qui
3uiffedonner fujedt àiarupture dudit traitté de Paix
efdits Alliés s'employeront tout leur pouvoir pour
terminer Ie dififërent par une compofition amiable
pourveu q\ie Ie partiecontraires'en veiiilleremettre
a eux, & s'abftenir entre temps de toute forte de voyc
de fait, Mais fielle n'y veut pas deferer, ains pour-
fuivre fa pretention par les armes, lefdite Allié» feront
obligés de donner 166 fecours promis à celuy qui fera
attaqué.

IV.

Les aififtences que les Alliés fe donueront l'un Ì
l'autre dans tous les nou veaux cas qui pourront
arriver
aprés Ia Paix concluë avec la France feront reduits à
laquantitéde.....avec armes, & equi-
page, 6c train d'Artillerie requis ecncceffairej faufà
augmenter Ie nombre ielon que Ie cas Ie requerra,
aux frais de celuy qui fera attaqué, les quelles Troup-
pes chacun d'eux fera obligé d'cnvoyer fix femaine»
apres Piotimacion qui luy en fera faite par la partie in-
tereffée ; & en cas qu'ils ne puiffent pas envoyer lei'
dits Trouppes, ils feront obligés de fupplercedefaue
par une fommed'Argent equivalente à ce
que pour*
roitcoufter la Levéed'icclle,aüxpris ordiaaire.

V.

Lefdites Troupes auxiliaires jferont levéw


-ocr page 840-

jööS· voyéesaux fraisdechacun defdits Alliée, fansqu'ils en
puiflent pretendre rcmbourferaent de la partie prin-
cipale » laqutlle fcraobligéedelespsyer
&eDtretenir
à fes depens, tant qu'clles combattront pour elle dans
fes
iertee au mefrae pied> qu'elle entretiendra fes pro-
cresSoldats.

VI.

Il fera permis au{Bau%dics Alliés en femblablecas
de faire desLevrfes desTroupesdaos les Eftatsjfic Pays
1'un de 1'autre, tnoyennant adeüe requifitiQn&lans
foule, ny incanimodité des fuieiSs.

VIL'

Ils procureront en touces chofes les avantages « util·
tés, & comaioditó l'ufl de 1'autre > autant que faire fe
pourra, & les anciens Traitcé» <de Paix » Alliances &
Commerces qu'üi onc enfeishle detaeureront dans
leur pleine vigueur, &prendrontcnoor nouvelle for-
ce par Ie prefent TiaitDe,· commes'ils y cöoyentfix-
preffementipecifiées,

ViiL

' Le bas arxiTant ( ce que Dieu ne «üille ) qu*!! fur.
vintquelqucdiiTeetioo» OU differeotenlrc deux def-
dits Alliés,les autres s'«taployeroot de bonne foy pour
les affoupir, & termjner à l'Aoiiable, & les parties in-
rereflees, feronc obligóesd'acoepterJeujmediation ;
mais s'il n'y avoit lieu à aocune coropofition &qa'il8
en vinfentà la rupture> les autres ne feiont pas obligé
de fecourjr 1'un des Alliés coatre Pautre ; Ie prefent
Traitté de Guarantie demeurant neantmoins pour
tout Ie refte dans ion entiert vigueur.

IX.

Si quelques Roys, Princes, ou Potentats veulent
entrer dans ladite Ligue ils y ferontreceusauzmef-
mes conditions, & non autrement que par 1'adveu &
confentementcommuQ defdits AUiés.

X. !
LesfufmentionnésPlenipotentiairespromettentau

notn de leurs Maiftres &a cetlesolbligehtdésàpre-
lent, & pour 1'avenir en la meilleure forme que faire
fe peut que la prefente Ligue , & Quarantie fera esa-
üemenc
, Sc inviolablement obfervée en tous fes
points,6c deurera 1'efpace de . . . . ans^ Sauf
à pouvoir prolonger , & reaouyeller de commun ac-
cord entre les Alliés felon qo'ils trouveróot convenir^
& d'en procurer les ratifications en bopneformede
leurs Maifties dans Ie terme de trois moisdepuisla
date du prefent Traitté; & fi avant letemps preferii

rDur l'efchange defdites ratifications, la France trient
entreprendre quelque Chofe contr« faMajefléCa-
tholique, ou quelque autre defdits Alliés, la prefente
Ligue ne bifferà pas d'avoir fon entier eflfèa, de mef-
me, que fi elle avoit efté deüement ratifiée.

Enfoytdequoy,\é'c·

nentotheteyndèvan Mey , en gheconfenteert een
plaèts, die men noodigh oordeelde tot de by-een kom-
- ^
fte , en ghefondeo de Pafpoorten voor de Miniftets
van fijnAlder-ChriftelijcMe Majefteyt, en genoemt
een Plenipotentiaris om.de TratSatenby te woonen,
alles onder de trouwe en belofte dat fijne gbefeyde
Majefteyt en hare Ho. Mog. beiooft hebben guarands
voorde Vrede t»bly ven , foo het is daife wordt ghe-
flooten, en voordefeeckerbeydtvandefelve haer te
binden met fijne Gatholijcke Majefteyt in een naeu-
we Ligue van reciproque guarantie , die in't toeko-
mende fai prefer veren de Staten der Geallieerden van
alle foorten d'invallen j cn is 'tfaecke dat Vranck-
rijck teghen fijn ghegeven woordt refufeert de Vrede
te fluyten op de voornoemde Alternative , of te ge-
ven begeerde en rechte verfeeckertheden tot vaft-
ftellinge van de ghefeyde Vrede, of dat hy felver niet
en wil confenteren een fufpenfe van Wapenen tot
het cynde van Mey (welcke tijdt fijne Majefteyt en
hareHo. Mog. noodigh geoordeelt hebben , en ficb
zijn geobligeert' te bewylen in 't felve Traöaet van
denHsge) en wilde fijne Wapenen vorder brengen
om nieuwe progreflen in de Nederlanden te doen,
foo fullen fy affifteren fijn Gatholijcke Majefteyt met
alle hare machten, en voegen hare Wapenen met de
fijne te Water ende te Lande , om vranckrijck té
obligercn tot een meer-rechte, en meer-redelijcké
Vrede, alsdie, totdewelcke fijne Cathuiijcke Maje-
fteyt fich in baerconfideratie was onderworpen voor
het gemeene goedt ; en hoewel men alfnoch wil hoo-
pen dat fijne Alder-Chriflslijckfte Majefteyt achter-
volgende fijn woordt foo folemnelijckge-engageert,
fich fai refol veren de voordeejlke conditiën {'accepte-
ren, en fulcke als hy heeft konnèn begeeren ; niet te
min, ghelijck tot nu toeop de gebeden en verhaelde
inftantien der gefeyde Mediateurs hygeenige favora-
ble reiolucie op'tpointvande fufpenfievan Wape-
nen ghegeven heeft, en daitmen fiet fijne Legers ghe-
rect, enfelfsdeordresen rendevous geafligneert οιή
gefeyde Nederlanden met confiderable machten t'at-
tacqueren, foo baefthetfayfoen'tXelve fai toelaten,
niet tegenftaende alle de verfeeckertheden die gefey-
de Mediateurs gegeven hebben, bem te procureren
deomditien van d'Alternative diehy felvergwyfchc
hadde ; daerom fijne gefeyde Majefteyt en bare Ho.
Mog. willende voldoen de pointen in't voorfzTra-
é^t van den Hage, en faaer belofteaen fijne Gatho-
lijcke Majefteyt gedaen, en voorfien tot haer eyghen
verfeecjKrtheydt, aleerhetquaet iich onhelpelijck
vindti nebben geen andere expedienten ghevonden
tot vorderinge van de Vrede, vaftigheydt van de felvè
ts 't toekomende,én neceifiteyt van de ghemeene de-
fenfie » als te confenteren tot de Propofitien die haer
gedaenzijn van wegen fijne Gatholijcke Majefteyt te
tradxren enteiluyten een Ligue deiênfive , enreci'
proque guarantie met hem en fijne Keyierlijcke Ma-
jefteyt, om faaer gefamentlijck t'oppoferen teghen alle'
de deflèynen'die Vranckrijck wilde ondernemen door
de Wapenen, om fijne Gonqueften verder te palTe-
ren, 't zy geduerende den cours der Negotlatie van
de Vrede» ^ zy na de conclufie en breeckinghe van de
felve.

En tot dien eynde de gefeyde Koningen en Poten-
taten hebben gekooren en gbenoemt haer Ambaffa-
deurs, Minifters, Plenipotentarif&n omtetraAerca
en fluytende gefeyde Ligue; te weten ....

. . . al fchuldighiijckenlegalijckgeauthorifeeri
metfuffifante Volmachten, lieroen oTer«engheko-
men, gefloten, entaflbhen haer ghoaccordeert de voU
gendcArtijckelen.

1.

Dftt vaa nu af CQ in 't toekomende, uyt 4]eb naeni
3 kit

ALfoo het is ) dat in't vervolg van 'tTraöaet
geflootenragetekeiitin den
Hoge den t/r/eeti
twintighfim
January ίφιη henJert echt enfe-
/?/|,tuffchen den Doorlughtl^en Koning van Groot
Brittangien, en hare Ho. Mog. de Heeren Staten Ge-
neraci oer Vereenighde Nederlanden, is begeert van
fijneCatholijckeMajefteyt ν in dcnPerfooó vanfijn
Gouverneur «n CapiteyaGeoerael in de Nederlan-
den, enPlenipetentiaris totde Vrede, a willen voor
't gemeene goet » en rufle van 'tChriftenrijclt, con-
ienteren de conditiën van d'Alternative « die faaer
voorgefteltïija > omdoor dien middel te komen tot
een goet accosamodement met fijne Alder-Chriitc-
lijckite Majefteyt, om voor te komen de mogelljcke
gevolgen die decontinuatie van defen tegenwoordi-
gen Ooilogh onfeylbaerlijck na-ilepen ; en datgefey-
den Heer Msrquismet een f^beelè voorgeving inai
't gene dat fijne gbefeyde IVujefteyt van Groot Brit-
tangien en hare Ho. Mog. op hem begeert hebben,
van niet alfeenüjck degefeyde Alternative te accepte-
ren , maer npch met bediediogh gedeclateert 't Lidt
op 'ε welcke by begeerde de Vrede te traOeren en te
fluyten , en achtervolgens om te faciliteren'tfelvel
Traehetby heeft ingettelt een fufpenfie van Wepe- \

cn OORLOGH, VÀcht-en-vemìghpcBoecL 809


-ocr page 841-

Sto S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1 ö^ö 8. cn door ofdres van hare Meefters een Ligue dcfen fi ve

- tuiTchen hacr fai zijn vaftgeftelc, ghelijck fy van nu

af approberen , aen vaarden ende vaft ftellen roer
hare defenfie ende onderlinghe verfeeckertheydt van
alle de Staten die fy fefpe£tivelijck befiiten , in wat
plaetfehetoockfoude mogen wefeii) teghen alle de
ghenedie haer gbewspender^handc willen aentaften»
ofby wegen onder pretext of pretenfienj hoe't oock
zy t fjgh d'een en d'ander belovende en obljgerende
hare wapenen famen te voegen teghen alle Overtre-
ders 1 en in ghelijcke faecktegpen deaififtentien
ineentijdt , en op conditie als hier neer ghefpecifi'
ceert fai zijn.

IL

Dat foo fijn Alder ChrifteUjckfte Majefteyt, niet
tegenftaende de Declaratien die hy ghedaen heeft van
figh te contenteren met d'Alternative ende verfeec-
kertheden dieghegeven zijn gheweeft , hem die te
procureren, komt te brengen üjne wapenen inde Ne-
derlanden , die vande Geallieerden fullen haer foo
haeft voeghcn aen dezyde van fijn CatholijckeMa-
jefteyt > en ageren le Water en te Lande, nietal-
ieenjjjck voor de defenfie der Staten van de zyde van
fijne ghefeyde Majefteyt die befprongen worden,
maer by alle foorten van vyandtlijcke Aften, die no-
digh gheoordeelt fullen worden om Vranckrijck te o-
bligeren tot fulckeenaccommodement)die byghe-
meen Accoordt redelijck fullen ghevonden worden ;
en foo haeil: de ghefeyde vyandtlijcke Aflen by
Vranckrijck zijn begonnen , fai fijne Catholijcke
Majefteyt vry blyven vande belofte die de Heer Mar-
quisde
CafietRodrigo van fijnen wegen tot het con-
fênteren van d'Alternative heeft ghegeven , en fai in
't toekomende daer toe by ghefeyde Geallieerden
niet konnen geobligeert worden > die te famen fiil
len fpannea om voordeeiigher Conditiën te ver-
krygen.
 , i. ;;·.

111,

Omfooveeltebaefliger en gemackelijcker tot de
voornoemde Vrede te komen, fijn Catholijcke Ma-
jefteyt belooft, en obligeert figh op fijnen kollren in
de Nederlanden te onderhouden , gheduerende den
loop van defen tegenwoordigen Oorlogh, een Leger
van . . i . . . . . . Mannen te Voet,
en ; . . . . . , . Paerden > en in Zee
te houden een Vloot van . i . . , .... .
wel gewapende Oorlogh-Schepen, en oock tewerc-
kenbydiverfie met een Leger van ... .

.....van de zyde van de Frontiere

Spangien. *

IV.

- DefgeJijcks fijne Keyferlijcke Majefteyt belooft en
obligeert figh tot het fel ve eynde alle fijne machten,
om aen te gaen in 't Veldt, 't zy in de Nederleoden,
of'tzy bydiverfie, na dat het by gemeen Accoordt
dienftighft fai gevonden worden. j -

V. j
Syne Majefteyt van
Greet Brittitngien belooft met-
ten eerften inde Nederlanden te fenden
vierduyfent
Voet-knechten , die betaelt en onderhouden lullen
worden opkofien van fijne Catholijcke Majefteyt,
en fai vervolgens wercken om een L^er te formeren
van . . ι . . 4 . . , . om in de ghe-
feyde Nederlanden geemployeert te worden » oF el-
ders daer'tnoodigh ghevonden fai worden» en noch
meerfalinZeebrengen een Vloot van ....

.....wel gewapende Oorlogh-Schepen, en

aen gaen in alle aenflagen die met ghemeen concert;
't dienftighft gheoordeelt fai wordeatot beyorderin.
ghe van de Vrede > en voordcel vao deghemcene
laecke.

VI.

DathaereHo. Mog.de Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden fullen defgelijcks hare Wape-
nen voegen, en helpen tot defentiqjder Nederlanden
met alle hare macht, die fy tegenwoordigh in dienft
hebben, foo haeil als Vranckrijck fai beginnen yets te
ondernemen, en fullen van nu af om te verfeeckeren
lde Fiaetfen van fijne Ctchol^'cke Majeftejrt in yiaen-
(feren, fenden
vierJajfent Mannen, die verdeelt fui-
len worden in de Plaetfen daer het de noodt ial ver-

tea van

eyfchen, en worden onderhouden op koflen van fijne
gefeyde Majefteyt, en brengen defgelijcks in
Zee een

Vloot van , ........Oorlogh-

Schepen, om aen te gaen, gelijck hier boven isgefpe.
cificeertgeweeft.

VII.

Sob't beliefde aen fijne Goddelijcke goedtheyt de
Wapenen van de gefejrde Geallieerden met een voór-
deeligh fucces te favoriferen, de Conqueften en den
Roof fai fuyverlijck toe-behooren aen die gene, die
defelve doen , wanneer iy feparatelijck aen gaeo ;
maer foo de Wapenen te famen gevoeght zijn, fujiea
de Conqueilen zijn gereferveert voor'tgheraecne
profijt, om de Vrede tefaciliteren, en voordeeliger
conditiën te maecken, en verdeelt tulTchen alle die
gene, die daer toe geholpen hebben, en na proportie
der machten die van yder fai zijn gecontribueert.

VIII.

Yder der Generaels van de Legers fullen het comi
mandement over de Troupen der^ener die van haer
gevolgh zijn hebben, endewaerde Legers der Ge-
allieerden met malkanderen zijn, fullen fy altijdtheC'
gefeyde Commandementhouden , enraeckendede
generale directie van den Oorlogh, foo men defeke
doet in de vyanden haer Landt , fai die toebehooren
aen den Generaci van de Opperfte Weerdigheydt,
maer als men defelve doet in 't Landt van eenige der
Geallieerden, fai die toe behooren aen den Prince
van 't gefeyde Landtfcbap, of aen hem die van fijnen
■tweghen ial commanderen, en in d'een en d'ander
cas de importante Refolutien, die de gemeene faecke
concerneren j fullen by ghemeen Accoordt tuffchen
de Generaels en Miniftcrs van de Geallieerden geno-
men worden.

IX.

Soo *t gebeurde gheduerende den cours van defen
Oorloghf de Wapenen van Vranckrijck, ofeenighe
andere Princen daer toe by hem opgeweckt, quamea
in de Landen van eenige der Geallieerden , of eeni-
ge Troublen in hare Staten eitciteerden , fullen de ^
andere Geallieerden gehouden zijn fecours te geven,
nadenoodigheydtfuicxfal vereyffchen, foo by di-
rete affiftemien, als by machtige diverfie te Water
en te Lande , 't gene gereguleert fai worden ter goe-
der trouwen tuflchen de Geallieerden by ghemeenea
Raedt, volgens de redenen van Oorlogh, en den noot
van weder-aijdtsdefentie alfdan fulcks fai vereyflTchea.
l'i X.

Geenighcvan de Geallieerden fai moghenhooren
noch ontfangen eenige Propofitie van Vfede,Treve,
offtilftandtvan Wapenen, fonderkenniflè encon-
tentement van d'anderen , veel min trapleren, of
fluyten, noch toelaten tot dien eynde eenige media-
tie, als by gemeen accoordt; cn inde Traftaten van
Vrede, die yder van hacr fai maecken, fullen geobli-
geei tzijn, re procureren voor d'andere defelve voor-
deelen,en feeckerheden» die fy voor haer felven ghe-
obtineert hebben, -i

/ XL

1 ByeldiendeVredetègcnwoordlgh wort gheflotea
op conditiën van d'Alternative, of in vervoigh van
tijdt ,-op wat conditiën het oock foude moghen we-
feni de tegenwoordighe Ligue fai altijdt in fijn volle
kracht blyven, en gefeyde Geallieerden fullen d'een
en d'ander refpeftivelijck guarants zijn, van alle 't ge-
ne in de gefeyde Vrede gefloten en gheaccordeert fai
worden , om defelve vaft; endeonveibreeckelijckte
doen fubfiftreren tegen alle de gene die de fel ve willen
verbreecken j en ten dien eynde oblïgeren fy haer
van nu af, d'een en d'ander tot
een weder - zijdie
guarantie> op de conditiën bier na volgende : --

■: ·,τ!ΐ fio Ι. ■ ' Jì'-ii- --J 1' ■

Sy nemen refpeftivelljck van nu , en iiift toeko-
mende, onder hare Proteöie, Sauvegarde, generale,
en fpeciale befcherminge, alle de Staten, Provintien»
en Koninghrijcken d'een van d'ander, en particulier*
üjek het Tri.aaet ven Vrede
dat gemaeckt fai worden


-ocr page 842-

- tuflchendeKroonenSpangienen Vranckrijck , met
' alle fijne Arciculen, Clauiulen, by-gevoeghdeCon-
' 'ditieO) en Dependentien I beloovendedlcte niain-
tinereti) entedefenderen cegbenalledie gene , die
( onder wat pretext het oock mochte wefen ) fouden
willen ondernemen defelve te verbreecken , of yets
gewapender-bandc t'attentcren tot nadeel van defelve.

En om wegh te nemen alle foorten van dubbel-fin-
nigheyt j die mochten beletten of verachteren den
cours van de ailïftentien die gefeyde Geallieerden den
een d'ander belooven , men verftaet en verklaert
dat alle foorten van invallen by wege van feytelijcft-
beyt die yemant mochte attenteren in de Staten voor-
ieyt> tot nadeel van't voorfz Traöaet van Vrede, by
eenighe redenen,'tzy oude of nieuwe prctentien,hoe
die oock genoemt mochte wefen, fai gehouden wor-
den voor verbreeckinge van 't voorfz Traftaet, en dc
Geallieerden fullen alfdan geobligeert zijn fonder on-
derfoeck van de weerde van de faeck te geven aen
hem die geattaqueert wordt hét beloofde fecours ghe-
accordeertbyhcttegenwoordighe Traöaet, en haer
't oppoferen teghen alle foorten van feytelijckheydt,
diemen cot nadeel van haer mochte attenteren.
111.

Soo yemandt eenigh dingh heeft te pretenderen te-
gen yemant van de Geallieerden, of eenige foorte van
quefiie die reden tot verbreeckinghe van de Vrede
mochte geven, fullen gefeyde Geallieerden employe-
ren alle haer macht om het different by een vriende-
lijcke compofitie te termineren, byfoo verre de te-
genpartye fich aen haer wil flcllen , en tuflchen tijdt
afhouden van alle foorten van feytelijckheydt ; maer
foo fy haer niet willen onderwerpen, en hare preten-
tie door de Wapenen te vervolgen, fullen ghefeyde
Geallieerden gheobligeert zijn t'beioofde fecours aen
hem die geattaqueert wordue geven.

Deafliftentien diede Geallieerden d'een den ande-
ren fullen geven in alle nieuwe occafie , dieoverko-
mea mochten na de Vrede ghefloten met Vranck-
rijck , fnllen ghebracht worden tot de quantiteyt

van.......... met Wapenen,

Toeruftingh, noodige en vereyfchtegevoigh van Ar-
tillerye, behalvèndenombre te vermeerderen, nadc
faeck fulcx fai vereyflchen, tot koften van de gene die
geattaqueert wordti welcke Troepen yder van haer
geobligeert fai zijn te fenden fes weken na de iti-
matieaen haer door degeintereffeerdepartyegedaen,
en by aldien fy (de ghefeyde Troepen niet en konoen
fenden,fullen geobligeert zij η dit gebreck te verbete-
ren by een gelijcke fomme gelts die de wervinghe van
de felve, op de ordinarifle ^rijs mochte koften.

Gefeyde Auxiliaire Troepen fullen gelicht en ghe-
fonden werden op koften van yder der Geallieerden,
fonder te mogen pretenderen rembourfement van de
principale partye, dewelcke geobligeert fai zij η die tot
fijnen koften t'onderhouden , foo langhalsfy infijn
Landt voor hem vechten , op den fel ven voet als fay
üjne eygen Soldaten ondahoudt.

Het fai oock gepermitteertzijnaendemeer-ghe-
melde Geallieerden in gelijcke faeck, Volck te mogen
werven in de Staten en Landen van d'een en d'ander,
mits de fchuldige requiiïtie, en fonder overlaft en on-
gemack vande Onderdanen. \

VIL

Sy fullen procureren in alle faecken de voordee-
len, utiliteyten en commoditeyten van d'een en d'an-
der, foo veel haer mogelijck is, en de oude Tradaten
van Vrede , Alliantien vanCommertiendiefytefa·
men hebben, fullen in hare volle kracht bly ven, en
nieuwe fterckte by 't tegenwoordighe Tradaet kry^
ghenj als of het hier exprefTelijck ghefpecificeert was.

Het quaetft ghefchiedende, ( 't gene Godt verhoe-
de) foo daerquam eenige diflentie tuflchen twee der
gefeyde Geallieerden , foo ruUea d'andere haer ter

goeder trouwen employeren die byte leggen, en op jK^Q
^t vriendclijckfte te termineren, en dcghemterefleer-
den partyen fullen gheobligeert zijn hare mediatie
t^aenvaerden} en foo daer geen hope is tot compofi-
tie, en dat fy komen tot verbreeckinghe, de andere en
fullen nletgeobligeertzijn de eene Geallieerde , te-
gen den anderen te helpen ; het tegenwoordige Tra-
öaet van befcherminghe, bly vende niet tegenftaendc
in fijne vólle kracht.

IX.

Soo eenige Koningen, Princen uf Potentaten>wil*
len treden in gefeyde Ligue, foo iullen fy ontfanghen
worden op defelve conditiën , en niet alleen als by
toeftemmioge en gemeen confent van ghefeyde Ge-
allieerden. X. , '

De boven gementioneerde Plenipotentiariflèn be-
looven uytden naem van hare Meefters , ghelijck if
haer van nu, en in't toekomende obligeren, dat dele
tegenwoordighe Ligue ea Guarantieopde befte for-
me die het haer mogolijck is, fai exadlelijck en onver-
brekelijck in alle fijne pointen geobferveert wórden,
en fai dueren den tijdt » . . . . Jaren,behai-
ven die te mogen verlengen en te vernieuwen by ghe-
meen Accoordt tuflchen de Geallieerden, en na haer
goet vinden 5 en te procureren dc ratificatie» van hare
Meefters in goede forme, In den termijn van drie
Maendennadatevan't tegenwoordigeTraihet, en
en foo voor den geftelden tijdt van de gefeyde Ratifi-
catien, Vranckrijck yets komt t'ondernemen teghea
fijne Catholijcke Majefteyt, of eenighe andere der
ghefeyde Geallieerden, de tegenwoordige Ligue ea
falnietlatenzijnvollekrachttcglienieten, alsofde-
felve behoorlijck was geratificeert.

WWt bÉ(h Beverningh toa^ nu tCit Aken aetige*
Komen/ben Ï^jin^ ban
Straesburgh acctbeecbe albaeit
op Den
vijftienden, brtDrtchcb'J^cec ban Beverningh
baee^ baec aen be biHte saf / tnbe ben feventienden
ontfinoDbecontca bifite; fpbeftlaesgbm gaec feec
al^ bat ben 6otIeIticl^en en pjcffanten tgbt Γ00 toietbc
bectoaecloofl. b'Heei;
Colbert t>;ote(leecbe baff alle
allebagenopentlfjcit/ bat getaen Tijn «oninal)noci)
gem niet en gapecbe/batmen op een bagg be faecRen
niet en tecmineecbe j enbe mit^ b'ongecee^ept ban
b'anbec 3Pbe / foo en|b)iect ecgtec niet ggebo^becc.
b'fêeec ban
Beverning geeft onbewuflTcBen met toel-
gemelbe S;ince obetlept/batmen een iiilepbinae fou:>
be opfielRn tot be Ccactaten/ foojsojt enbe (im«
peltJcgal^mogelDcEt/ met get gene boo^t tot befo;·
me ban een iSLcactaet getequiceect ij! / ( bebjtjle in be
fubfiantiebidgetsepjojecteecbe tot
Parijs moefie ge»
bleben tooiden) foobanigg gee]i;tenbeect/ bat get iau
bec-3gbc^morgteb)0|l)enaengenomen / op bat na
Den iiptflagg ban get toeccli ten principalen / niet en
tcfleetbe al^ b'in(tcumenten in 't net afte fcg;gbcn/
enbe te boublecen/ enbe foo boo?tsS te teecBencn.

2ebe« fcBïcben b'^eece» aSebeputeetben te Bruf-
fel
ban Date Den achtienden, bat gaec toacen eoegeho*
men
twee ban gaec ©o.Mog. «efolutien/ b'eeneca»
tenbebe betpanbinggeban Den
twaeifden, b'anbece
laenbeop feecltece Jiaeraorie ban ben i^eet; Urnbaf*
abeuc
Gamarra, ban ben dertienden j ggelgcft gare
nocg toa^ toegehomen eenS9?itfbanbeniieccban
Beuningen ban ben dertiendeo befej^/ batbp Vrank-
rijck
toegejlaentna^ De continuatie tian Den i^cebe^
tot ultimo l&ep/ enbe Dat get bebiufic project nieC
tot
Parijs ( gelgch eetfi gebieben biiecbt) maec Aken
geteecRent foube toejben.

^egemeIDeeeecen <0ebeputeecben gebbenmit^
DefebecanDetingt^beni^ecc JBacquiji baec op ge*
fcuflceett /Dat befelbe fouben belfeben Den j^eec itòa»
con ban
Bergeyck t'Aken t'autgorifecen ga ®|0)ect
upt ben naem ban fgn Hàaiefi.ban
Spangien te teeca
benen i metbolftomen bectoacgtingge Dat boo; De
boo7f^!^?oIongatieDe bebommecni^ ban Den J|eee
jQacquié nu homenDe boo? 't meefle Deel te ceflTe*
cen/Defelbeopgetftomenbanbe
fes duyfent Jüan/
mttfgabec^ op get {s^ffecen ban
't derde feaete
tlwl nictbecDec begoojDex'inOiieccntec contcaciebe

en OORLOGH, 't Ack-m^^ueemghfle^Boeck, 8u


-ocr page 843-

Sii SAK E N van S Τ A E Τ

öooifj autïjorifatfe op Ba« flercticcittie infïfltitirti
* infletolIIiö&tfouöeficbbEn. ,

Iföaec li baec met betìjemDittflije ijoosQcfiomen/
öatöp niet alleen 6e booif5»?cffatie / enöe fijn bec·
foecft om baec ban bpfolemnele Belofte becfeecRett
tesön/öeeft geinDcccett ; nemaer oocfe baec en Bo=
beno&efept/ battetfeltìe pioiectalinbeelepoincten
ban De ociginete
Alternative, baec opfijn acceptatie
quatti te flaen/ toalOeWetentieì
HatBingtoa^ β|)?ί
nomen na bate ban ben achtienden ^eptembec/ben

öaoö toanneec bp Vranckrijck d'Alternative gge»

iiffecccrt toa0 j g&atCharleroy, Aeih, enDe Ar-
menticrs
met öbeen (iBuacnifoenen befet / ,enDe
fonbec eenifltje cefifientie aï^ een plat Eanötinae·
nomen jijnbe/bp
Vranckrijck fouöen moeten fcpoiben
Becefiitueett,

Cnbeboo?namentlöc6t)at aen Spangien, nebw
BecelUtutiebanöeFranclie
Comte, abesbe bemoUs
tiebanDeffojtifitatien
banDoleen Gray, een cai^
fbnnable becgoebinge foube moeten too^ben gebaen.

^P Rebben boel niet onbeilaten b'ongefonlieeet*
fiept ban be boojfj obiectie/enbe infonbetljept bieban
DeceflitutiebecboojfsPaetfenaen te topfen/ enbe
Baec ^o.USog. intentie in be booifjcefolutie ban ben
dercienden, betbat initlacebupbelüfftetecment'«»
tijimecen/ enbe onbec anbecentebecglacenbatfoo
fün i$p:ellentie op bie boet foube belieben booitte
(ijoceberen; enbe niet genegen teoefen gaec
1|q.Hos.
in get appjobecen enbe teecKenen ban'tbooifspjo^
iett gecufl te (lellen/ bat &aec J|o. Hog. gljeen oene»
sentbept fouöen bonnen bebben/ om be^^ebcnani
Deninbedefaftrcs, bie baec boojfoubentooibenbeCi
Dojfaecfit/ t'alfiflecen; maec jön foo ongelucliioö
BÊtoeefi/ bat be gemelbe
©eec IBarqui^ bp be boojfs
fijne fufle nue opiniatcerenbe/ gfieen bfijbece beloften
ÖeefttpilIenoEben/ bat fön€);fellentleb'l|eec ten
Bergeyck foube autbociferen / t?nepnbebpbefelbc
Ijet boo?f3 project boo| een fonbament ban bet te ma»
Hen fficactaet aengcfien / enbe geteechent foube mi^
oen toojben j en bat ban nocb niet anbec^ wg,in ca0
tjaecilo. j®oa.aenf!in€we«intiebe pieflatie ban
'tboojfj becbe fepacaet detieni folemnitcc fou^n
fipmentebcloben,

?Ìl^fPfagbcnbatSaec acgumenten/ g0enom?n
uptbefto|leltic6Dcpbtbanbenti)bt/ upt be fince^?
iept ban baec l^oog Mog. pjocebucen / enbe upt b?
tlame bie fön «Spcellentie beo? befe maniec ban toen
foube fioment'incucecen/ nietfionben gdben/ foo
ijebben fp aengenomen baec l^oogb Ipog. baec
ban ceecBenfcbap te geben / enbe af te toac&ten
t>'o?b?e^ bie ijaec nabec fouben toojben toegfie»
fonbcn. ,

gn Spangien fieeft in't mibben ban befe USaenbt
tien <0;aef ban
CaAriiio i na bat bangem albicB-

om b« pjefibentfcbap ban Caftiile te cefianecin/
oocftflgbtfPbec^banallepoKtDcque enbe S^ecelt»
fcbe occupatien te ceticecen/ enbe be toepnige bagen
Die Bem fcöenen obec te sön / tn be fWte obec te bieti.
gen/ fitfc*: boo? be i^aefcb-bagen epnbelücft tot efffct
oebjagbt babbe i enbe beffelf^ plaetfe bp baec |@av
jefleptbeConinginne tot #2eflbent aengefielt gbe?
ìDojben ben SSiffcbop ban
Piacentia, ban bJelchef^
«ptficecRenbe qualitepten feec loffelijcR gbefp?Oflc#
hen biiecbt/ bebbenbe boenmael^ ban alle^alceebe
ïJoffefTie gbenomen/ enbe fïgb in ben iSaebt ba» Μ
oppecfle <0oubecnement alle baeggen {aten bjlti^
ben. T—

^e i^eeren <15ebeputeetben ban be l^eecen l^uc·
cnbe®02(len aen 'tJIof te
Madrid, óbeCti^oilog^'
toeccfttuffcben
Vranckrijck en Spangien , {«ebben
Dp IBaenbagb ben feftienden bp baec lEtaiefieptei}
be eecfie fSuDientie afgelegbt / jgnbe fes ingbetale :
efisefonben bpbei@ecgabecingbetotKeulen , te fa;:
men sgnbe/ boetnel in 'tpacticuliec ^ebienten enbe
IDinifiec^ tnacen ban be $eecen 1^euc-3^o]fïen
ban
Trier ^ Beyeren , Palts , SSiffcbop^ ban O^
fenbrugge , enbe igect<®& ban Wolfienbuctel x&
fpectii/e/
siinbi; ttoe; ^an Tder ; etifepbrn /

anbece inseliiiReCommifrie na ben ïlepfec enfio. τ/!λι
ninobban Vranckrijck gegaentoecen.

aPeöecHeecenbetotbe ^egotiatfe teBruffel :
i^eeccn<0ebeputeecben bebben nocb '^abont^ brn
negentienden opgeflelt/ enbe aenbenj|eeciSe(Sbent
Tempie, gbccommuniceect b'tHrte ban ^ffeutantie
enbe guacantie/ taiaec op ben Heec USacqui^ be Ca-
ftei Rodrigo nocb bien boo?-mibbagb belieft fiabt
t'lnfldecen : baec in bolgenbe bet concept ()aec benee
ben baec I^o. ^og. iSefolutie ban ben
feventiendea
befec toegefonben ( en biec boocen geinfeceect ) boiu
foobeelbetfelbemetbeboenmalige conflitutle bati
fafìen eenigbfint^ obec een gbeb^acbt enbegecon^
lieect beeft bannen tooiben/ geltjcfi fp baec in geitini·
teect bebben bet concept ban guacantie/bp onbec·
lingg concect tuffcben be HSinifiec^ ban ftjn üaje·
(lept ban
Groot Brittangien, en ban baec ilo. jüoff.
inEngeiandtgcbiefTeecti öefé Hete ban guacantie
toa^ial^bQlgbt:

Le foubiìgné Refident du Roy de la Gfavde Bre-
f</^«,8cIesDeputésËxtraordinaireg des Hauts
& PuiQans Seigneurs les Ëflats Generaux des
Provinces Unies des Pays Bas, ayant mis en mains de
MonCeur Ie
Marguis de CafielRodrigo, Gouverneur &
Capitaine General des Pays Bas de l'obeiflànce du
Roy
d'Efpegne, un Concept ou Projeöde Traittéde
Paix, dreffc fur Ie pied de l'Alternative, plus ample-
ment rnentionnée dans la convention arreftée & con-
clüe entre ledit Seigneur Roy de la
Grande Bretagne,
& lefdits Seigneurs Eftats Generaux des Provinces
Unies Ie wwgf
trolfiefme du Janvier dernier, kquel
projeö Ie Roy de
Frame auroit offert de faire conclu-
re&figner , comme à celle fin faditeMajeftéauroit
defia envoyé fon plein pouvoir à
Monfitur Colbert,ion.
A mbafladeer Extraordinaire & Plenipotentiaireàla
Ville Imperiale
d^Aix la Chaf tUe, ledit Sr. Mar^uis de
CafielRodrigo
a bien voulu tefmoigner la mefme incli-
nation pourl'avaneementdudit bon oeuvre,en offrane
pour céc eiFefì, en vertu des pouvoirs, donc il fe trou-
ve pourveu, de donner les authorifations y requiiësau
Seigneur
de Berg^tk fon Plenïpotentiaire à ladite Vil-
le
la chafette pour en fon nom, & de la part de
fa Majefté, conclure & figner iedic Concept de Traft-
téj mais puifque ledit Seigneur
Mar^uts àe CafielRff-
«/W^onelaifiTantpasdes'endoucerde la fincerité dela
trance , avoi: au preallabledemandédesaflèurances
que ledit Seigneur Roy de la
Gre»de Bretagne, S& les
Seigneurs EAats Generaux luy raifonnablemenc
pourroient donner, qu'aprésavoir envoyé Isfufdite
autiiorifation au Sr.^«
Bergeyei.Ìa, MajelléTies-Cfare·
fiienne ou fondic PJenipotentiaire en fon nom, ne re-
fufera pas de eonclure & figner ledit Projcdl ou Con-
cept de Traittéjöc d'obferver la continuation de Tref-
ve, jufques au dernier jour du mois de May, mBe
βχ eens foixantehuiil , donc fadite leSf.

Marquis font tombé d'accord.

Le foubfighés Mini Ares Ie trouvant pleinement ia·
fl;ruit,afleurés de la part de leurs Super ieurs,de la bon-
i}e foy
8c des fincores intentions que fa Majeiïé Tres··
Chrefìienne vient de tefmoigner, pour adjuA^f ^c
affirmer ledit Traitté, ontbien voulu s'interpoferde
ia part defdits Seigneur Roy de liGrattde BrWg»f,
8c Seigneurs Eftats Generaux guarands j comme ils
s'interpofentguarandspar laprefente, nonfeulemenc
queleRoydeFrance i^nera ou fera figner ledit Pro-
jefl de Traitté , en fuitte despouvoirsydepefchésà
fon Plenipotentialre le Seigneur
Colèert, & obfervera
ReligieufementiadiicTrefve» jufques au terme pre-
fix, mais auffi quefa Majefté Tres-CÌireftienne garde-
ra & roaintiendra punàuetlement tout ce qu'elle
viendra de protnettré dans ledit Trakté.

Afleurant pour cetce fin ledit Sr. ilÌiffwi» commé
ilsJuy aflèurentaunom de leurs Superieurs que fifa
Majefté Trés-Chreftienne aprés que ledit
St. Mar-

Ìwis aura donne les plein pouvpirs & ordres abfo-
ÜS audie Sr. Baron de
Birgtyikt pour yflgnér ledit
Concept, fans.aucun exceptiòn ou referve conM
toute Mccnte, vient refufei· faire figoeir ledit P™^®^


-ocr page 844-

parachem ledit Traittc, ou à violer &eofaindre Ia

____ Trefve accordée ; ledic Seigneur Roy de la Grande

"Bretagne. Sclefdits Seigneurs EitatsGcneraux, ren-
dron alors Ie party du Seigneur Roy Catholiquejoin-
dront coutes les forces eniemble, & agiront en guerre
par mer δ£ par terre contro la France, pour le reduire,
non feulemenr aux Conditions expriraées dans le
fuldiii Concept de Traitté , mais mefmes iux ter-
jnes du Traitté des des Pyrennées fi Dieu benit leurs
Artnes ) & fi Γοο trou ve à propos d'un commun ac-
cord de continuer la guerre j uPques à cc que Ics cbofes
oyent reduites à cét eftat.

Gomme aulli les foubfignés dcclarent par la pre-
ferite , que ledit Seigneur Roy de la
Grande Bretagne
& leidits Seigneurs Eftats demeureronc caution,Gua-
lanrs & Refpondans audit Traitté de Paix, & de cha-
cun points & Articlesd'iceluy, & qu'on priera auffi
i'Empereur, le Roy de Suede, &autres Princes &
Eftats qui pourroient avoir interert à l'obfervation de
cettePaix , de fe vouloirjoindreencecy auxbpnnes
intentioDS dudit Seigneur Roy & lefdits Seigneurs
Eftats.

DEn ondergefchreven Refident van den Κο-
ningh van
Groot Brtttangien, en de Excraordi-
narifle Gedeputeerden van de Ho. Mog.Hee-
ren Staten Generaci der Vereenigbde Nederiandeni
hebbende geftelt in handen van den Heer JVlarquis dc
Caftel Rodrigo > Gouverneur en Capiteyn Generaci
der Nederlanden, onder de gehoorfaemheydt vanden
Koningh van Spangien, een Concept of ProjeCl van
'tTraftaet van Vrede, ghedreffeert op den voet van
d'Alternative, breedergementioneert inde Conven-
tie gearrefteert en geflooten tuflchen ghefeyden Heer
Koningh van
Groot Brittangien , en meer-gemelde
Hecren Staten Generael der Vereenigbde Nederlan-
den,
dendrie en tmntighfie» January laeftleden,wclck
Projeftden Koningh van Vranckrijck foude ghepre-
fenteert hebben te doen fluyten en te teeckenen, ghe-
lijck tot dien eynde fijne ghefeyde Majefteyt aireede
volle macht aen den Heer Colbert, fijn Extraordina-
ris Ambaffadeur en Plenipotentiaris in de Keyferlijc-
ke Stadt Aken foude gefonden hebben, en alloo ghe-
feyden Heer Marquis de Caftel Rodrigo , mede wel
heeft willen betuygen defelve inclinatie tot vorderin-
ge van 'tvoorfz werck,aenbicdende toe dien eynde uy t
krachte van de Volle-machten, waer van hy figh voor-
fienvind t, de vereyfchtcauthorifatien te geven aen
den Heer de Bergeyckfijn Plenipotentiaris in geley-
de Stadt van Aken , om uyt fijnen naem en van we-
gen fijne Majefteyt te fluyten ente teeckenen'tghe-
feyde Projeà van Trailaet, maer door dien gefeyden
Heer Marquis niet naer laet te twyfipelen aende op-
rechcigheydcvandeFranfche, hadden alvooren ght-
eyfcht de verfeeckertheden die ghefeyden Heer Ko-
ningh yjin Groot Brittangien, en meergemejte Hee-
ren Staten Generaci hem redelijcken konnen geven,
na gefonden te hebben, de boven-genoemde Autho-
rifatie aen den voorfeyden Heer Bergeyck, den Al-
der-Chriftelijckften Koningh,of fijnen gefeyden Ple-
nipotentiaris in fijnen naem niet en fai refuferen te
fluyten en tekenen'tvoorfzProjeö of Concept van
Tratìaet ,
en te obfcrveren de continuatie van den
Tre ves tot den laetftcD Mey
fiflien hondert acht en fe-
fiigh, gelijck fij ne Majefteyt en den Heer Marquis tc
famenzijn geaccordeert.

J Je ondergefchreven Minifters baer vindende tpn
vollen onderwefen en verfeeckert van weghen hare
Meefters en de goede trouwe en oprechteintentien
die fijne Atder-Chriftelijckfte Majefteyt komt te be-
tuygen. om te vereffenen 't ghefeyde Traélaet t'affir-
mereo, bebben gewilt haer tuflchen te ftellen van we-
gen gefeyde Heer Koningh van Groot Brittangien cn
roeer-gemelte Heeren Staten Generaci Befchermers,
gelijck fy haer tuflchen ftellen Befchermers by defe te-
gen woordige,dat niet alleen den Koning van Vranck-
rijck fai teeckenen, of doen teeckenen, 't voorfz Pro-
jedl van 't Tra&aet in vervoigh van de machten te
Obfer veren, daertoe gedepefcheertaen fijn Plenipo-
tentiaris den Heer Colbert, en religieufetijck den
vooricheven Tieves tot den prccyfen Termijn ,
maar dat oock fijn Alder-Chriftelijckfte Majelteyt
puoftuelijck fai houden en maintineren alle 'tghe-
ne hy in 't voorfchreven Tratìact komt le bdoo-

ven.

Verfekerende tot dien eynde gefeyde Heer Mar-
quis,gelijck fy vcrfekeren uyt den naem vanliereMte-
fters.datfoofyne Alder-ChrlftelickfteMajeft.(nadac
gefeyden Heer Marquis fyne volle machten en abfo-
iute ördres aen gefeyden Heer Baron de Bergeyck
fai gegeven hebben om te tekenen 't voorfz Concept
fonder eenige exceptie öfrefervatie) tegen alle hope
komt te refuferen te doen tekenen 't voorfz projciH
voltrecken 't gefeyde TraÖael, of fe fchenden en vcr-
trecken den geaccordeerden Tre ves : iüilen gefeyden
Heer Koningh van Groot Brittangien en meerge-
melde Heeren Staten Generaci alfdan de parthy van
den Catholijcken Koningh nemen, voegen alle haer
machten te famen, en in Oorlog tegen Vranckrijck
ageren te Water en te Lande om hem niet alleen t«.·
dwingen tot de Conditiën geexprimeert in'tvoorfz
Concept van Traftaet,maer felver tot de termen van
'c Traöaet van de Pyreneen, foo God haere Wape-
nen fegenr, offoo men geraden vindt by gemeen ad-
vijs den Oorlogh te continueren tot dat de dingen tot
dien ftaet gebracht zijn.

Gelijck oock de ondergefchreven verklaren by do-
fe tegenwoordige , dat gefeyden Heer Koningh vati
Groot Brittangien en meergemelde Heeren Stateli
fullen blijven Borg , Befchermers en Refpondanteii
voor?c voorfz Tradact van Vrede cn yder point cn
Artickul yan defelve , en dat men oock,den Keyfer*
den Koningh van Sweden, en andere Prjncen en Sta-
ten die intereft in de obfcrvatte van defe Vrede moch-
te hebben, fai bidden, haer hier in té Vifillen voegeri
tot de goede intemien van gefeyden Heer Koningh
en meergemelde Hecr*n Staten.

55'©«ccn(i5cDfputeftlifn Sebfitn op Den twintigh-
ften biofsb fjaec btcboeBt afn 't atoecment ban Den
©eccTempe ,om De^felfiS öcmacqur^ inaficnonien
OebbenDe / bet baojfepDe Concept te mogen arcefïce
een i eDocg bebonDen Dat gemelDen ||erc in De
prelu-
dia
ban baeceietenfje (foo'tfcgeen) glb»n geballcit
gebbenDe/cen anDcc^ctefjaDt onttuo^pcn.

^eggenDe booj ccc|l/ Dat t)p niet getooon Drtt
Ctoning ban
Vranckrijck anDcc^ ali nut Den naem
ban fijn
Majefté Tres-Chreftiennefintitulcmi.

Cen anbeten / Dat fd" €Del{)cpt niet met De bjart»
BcpthouDefeggen/ Dat De felbe toa
^pleincmencin-
ftruit & afleuré de la patt de fon Roy de la fincerité de
fa MajeftéTres-Chreftienne
.CnDemeet Onöete
neiÏcniacaue^ Die fouDenbecbcelcn.

^yBaDDcn toeï gatcnegöeöaD/ Dat DebooifepDe
co|cf ctif gt Daen tocfenDe/fjet ceficcenDeijan ijaftpjo»
jectal^biel naefl met fjacc i^oogb JOaog. moDel ac
to?bfrcnDe/öaOben mogen blpben onbecanDett ; macc
befpeucenDe Dat gcmclDen {^ecc totl {icbtcltjeh bp fijni;
geDacbten fonDe Rebben ge(φfnia|iι;rect / enDe Dat bet
onDetfebtpt meet confifieecDc in De
ftrufture enDe for-
maliteyt
,al^ üseUnDe eflêntie ban'tboo?fcpDe€on«
cept/fobebbenfp'tfclbe olfoogetepebent/ enDenr»
ben^Deni^eetTcmpeiaen Den gemriDrn S)(ec
Mar-
quis fiwdendonbt^ ^Kbibeert.

•SnDebteftfön «e)ceenmc(e Daec meDe contente?
ment nemenDe/ooch aen Den ©eet
Tem pel geDaen ttp
banDtfielIeneen pouvoirofUntbojifat eop Denigeec
S5acon ban
Bergeyck,om upt fijnen noemetpDe bakt
biegben fijn JBajeflept ban
Spaignen , bet Con*
cept €tacteet ban ]9;cDe tot
Aecken te mogtjen tej^c*
ftencn.

iStjnDegemdbe Tempel bah intentie om it^
een Dagb a D^ieftcb na
Aken te trenf)io^ccen / enDe
alDaec met Defe 9Butbo;ifatie D'cetfie bafKgbeptban
Den ©^De meDe te bjengeni

^pfcbjebenaenbaecto. IDog. al(^óotcbeïtotti^
tnenii^ te bebben/ twtftbpDefe !©etanDftin|b ba j

en O O R L O G li, Acht^en-vemìghf e Mek. j


-ocr page 845-

Si4 S A Κ E Ν van ^S τ A E τ

I^ÓS fiicchcntotl bsBoojtJcn teftJEnbercii ijafc©o..ï®oa.

_ncfoIiitiE/OEnotticn tjoo? Date Dat Dtfelüe ban Dc con»

tiniiaticbanöfngitüflinbtbanDe <entcfp?ifen tan
'taeampliffcDeConctptban ^cactaet / enbcban
b"ïfiutDociratie bp (Tjn J®ajeflept ban Vranckrijdc
Btöfuefe&ecctopö'iÏEecColbert, otti'tfelbe cefelU'
tplijcft te teltenen/ fienni^ behomen ijaöben ; ^nfons
bccöept bctoöl be cebcn
banmeffiancebetoaceoo;·
fjccft tna^ oi)Eto«(i / ban bat ben Marquis be bao?=
noettlDe
precautie ban fjaec lo. JBoff. öabbe öebo?s
beet / cnbebatbcfelbenuboojbebooifsöefolutlcn
ban
Vranckrijckbaoi'tmecficnbeel ftomen te ceffe»
ccn; oocftonacttjinrfc&rcn te toefen / batmen nu
nocO
op Dcfelbe precautie foube inflllcten ; enbefioui
Den öacr .iBog. tod berWacen/ bat fp ban fenti»
nicnttoarcn
0l)ctucc(i/ bat aemelOen ©eet Marquis,
fiaiQcBioote / iagcnoesDfameinfaiiiibieappacentie
rotbc©;cöe/beljoojtl)a0bete5i}n Bfcontenteect atf
bonben / enae beni ban 't becleenen bec booinoetnbe
Wtc ocDifpEnfeect te ficbben.

.maer al^ fp confibereecben/ bat flöebacbtm i^eec
Marquis be Copp'ebanf)aec i^aogtj IQog.fieroIutie/
enbe #oubaic| baec in o6emfeceect al Dabt
ontfangen /
eet bat fiaec lloogOJHSog.Couctecbe
p2incipalen Daec (jabt obec()anblgt/ bienbolgen^ bec
fribei· 5iutfjocifatien feec beftoaecltjcit toacenteme?
iiaofcen.

©at fp (n gemelben &€ee Tempie een gjoote gene·
Iieptbonben/ aniaenfgndsjcceilentje/ onaengefien
öeboojfepbebecanbecing&banfahen/ be oö^wqui'
ccecbcafTeuEantietesebertï bat fp infgdjJcitsJ öaec
arbitriumnifthonDen boen gelben ober Ijaec ï^oogfj
Ι@αο· pofitibe bcbelen/ noct) j^aec toeflont t'oo^bee:
Irn/ Ijocbantgl) befelbe jjet boojnoembe point ban be
aflcurantie nabatf b'ingcltomcn JfcanfcbetpDingen
fou&cn mogljen gcblten begapen; enbeepnbeltjcIV
bat fpbefe Delicate faechc/ tiiefoaltcütboo? eemgl^e
flnifice toebalfcn foube itonnen toojDcn becanbert/
rn toeicRec^ accelecatie ani alfe hantcn baecoin met
foo beci biaeur toieti) gepjcfleect aen be
dilatoire ban
ben i^cec Macqui^/niet fangec begoojben t'fìasacbe-
ccn ; foo Ijebben fp niet Itonnen onbeciaten be boo?f5
Öaet |?o.jB.cefoiutie in boegen boo?f5 te gebjupcften.

®cn bie ben l^eec Marquis tee felbecttjbt
nffonötaenbenSSaconban
Bergeyck, omöet©?o=
lect/^cactaet/ fonbec toeben teteeclienentod^al^
ÖiecnaboIgDt:

CM-oi^eur.

JE voüs ay avifé hier pat un Expres. quej'eftois fur
lo point de vousenvoyer Pordre pour figner la Pro-
jeit qui a efté envoyê par les Seigneurs Mediaceurs,
qui fe trouvent
à Paris, de fa Majefte' de la Grande Ere-
lagne j & des Seigneurs Eftats Generaux, & me tut
rcndu par ceux qui refident icy j Par cetre je vous
ordonhedc figner incontinent lediö Projecil , felon
la tenue de celuy qui va cy-joinc , foubs Ratification
ScApprobationdelaReyne, nous s'obligeant àtout
cela ledefir & la propofition dontnous fommes por-
tez, pour donner Ie repos àia Chreftienté , tant fou-
haité, &de tefmoigner par là que noustafchonsen
toute man iere de luy avancer ce grand bien,· & la pre-
fente ne fervaot à autre fin , yous m'aviferezdefa re-
ception, & de l'avoir executé, fur ce je fuisj &c.
Datéeà Bruxelles Ie vingthjme d'Avrsl I(id8.

iBiitf ^ijn Heer.

^ac' Τ " gifteren gewaerfchouwt door een Ex-

quiss «ett I preflèn, datickwasop'tpointom u ordretefen-
^ P" den tot het teeckenen van 'c Projedt 't geene u ge-
&II3Ö ronden isgeweeft door de Heeren Medlateurs van fij-
iii«i neMajefteytvan
Groot Brittangie» , en de Heeren
!t®fac- Staten Generael die figh tot Parijs onthouden, zijnde
©KDc my ter handt ge/telt doör die geene weicke alhier refi-
deren j By defe ick ordonnere u'tghefeyde Projeft
metten eerften te teeckenen, volgens den inhoud van
*t geene hier bygovoeghtgaet onder de Ratificatie on
Approbatie van de Koninginne» oosdaercoe taalles

obligerende uyt de begeerteen propenfiewaer in wy iggj
ghenegen zijn , om de langh-gewenfte Vrede aen
'tChriftenrijck te geven, en daer by te betuyghea ^ ^
dat wy foecicen op alle manieren dit groote goet te
vorderen, en defe tegenwoordige tot geen ander eyn-
de dienende, ghy fult my laten weten dat ghy defelve
ontfangen en geexeuteert hebt jwaer op ick blyve,6a;.

Gedateert tot Brujfel den tmntighfien April feflhn
hondertacht enfefiigh.

b'il|cecbanBeverningbefeBOEbe tpbinge ontfan.
Benbe/fctijecf baec op ben vier
cn twintighften,Dat
niet anoec^ geljoopt noeljte bectoocbt Ijabbe/ of mm
foube/ foubec becbec büapbelaettle iianbtaen&at
fl?oote toetcR Bflept öebben/ maec bat flet fcfjeen
öat
b'ï^cfc Tempie figö tjab toillen cfjacfleren banbe oei.
tinelebepefcöe^/ cnbatfpDeffelfi^aenRomflc / Die

Binelebepefeiie^/1
men bien abonbt te semoep fagb / fouben moeten
af:>
toacliten.

3^en üleec Colbert baegg^ te boocen iti be ifetatit/
beebteenfeecfotemneleen «tSntcaOe met

feece?ooten(Scepnen<6ebolB&; b'jgeet: Beveming
Öeeft öaet: fio. j©og. ftacoffe met fes gaecben / met
becfegepben Officieren enbe «Sbellieben/ oocbtot
biec receptie fgn €]i;cell.te getnoet sefonben/en geeft
befelbe baec BelKiuben ben bcI)OD!lf)cIten i^atigg im>
mebiate
{0cg acgtec bie banbenü^eecjiguntiu.éban
Dén pau^ / betoelche b'eecfietoa^nabie banbftt
l^rec ffimbaffabeuc-ilp ontftng bagelijt]C beel bifitc^/
enbe onbec anberen ban Den i^eec OEommanbeuc
SmyfiDgh , fCfgtiefant ban ben i^eec SSiffcgop ban
Munfter, enbe ban ben ©eer Umptman Kalf, Dan
toegöen
<0. ban Nieuburgh, en aen befelbeöe
contra bifïte toeber afgelept/ in betoelclte niet cn jijn
gepaffcertal^ bifcoucffenban beleeftljept / met p?a»
tefieticnbangoebe^abupciBebjienbtfc{)ep en co2>
cefponbentie.

©iPbafl baec aen quam b'ï^eec Tempie tot Aken,
maccinbifpooti/ foo batoenootfaecitttoa^eebigge
bagljen'tbebbete goubeni ebentoel toiecbtbanDcn
ï^eec
Beveming becfeöepbe mael befocfit om obec De
toefianbt banbe faechen te concecteren.

Üettoa^bpnaonbeg^ppelgcH / bat niet teggfii'
flaenbe alle Oeboicen ban bag tot bag gecontinueect/
be Ccactaten tot nocfi toe ongetepchent blebenj men
[)iclbbOo;faccltete3t)n / bat ben i|eec SSacon ban
Bergeyck , nabeontfangene<@;b;e^banbenj|ect
Marquis de Caftel Rodrigojnocft ecljtec tOt fijne pOC^
ticuiirceontlafiinge eenen <lSiep;e(Ten na
BruiTel gab
toillen affenben / enbe bat tipbaecopeenigenabece
te gemoet fagg alboocen bie onbecteheninse
effectibe geeft toillen boen. ® en i|eec
Jlt^inillec ban
Engeiant geeft baec ontccnt gtbaen al toat mogelijf δ
i^getocefl/ om gemelben Jfeec tot een pjompteon»
becteiteningg te bifponecrn / en b'Jgeec
Beveming i^
baec obec boo; be ttoeebe tnael aen fijnEegemmt
getoeeli/ enbe geeft gaecÜo.lQog ia|t enbe goebe
mepninge met top toat pbec Bebebuceect. Ï^en 3|eec
Colbert om ban fàn fpbe baec toetecontcibuccen toat
boeneljjch i^ / geeft ttoee biflincte S|nficumentett
onberfrgieben/ enbe gecacgetteeet fn b'ieec bon
Be-
vernings
p^efentie in gaec l^o.jfSog. Xogement / cn
bobbelt baec ban BÜcfteltin hanben ban beniecc
iSuntiu^ ban ben#au^/ omo(ti i^eec
Bergeyck tot
8eIijcfteonbe«;tcBeninBetcobUBcwn / tnaecalle^te
becgeefi^; b'l^eec ban
Beveming fcj^f onbec anbe^
een obec bit toeccIN/ Dat gp ebentoefniet bo;fi beHuP'
ten/batteceenigequaettoilljggcptofteeenigpacticii^
liecbefTeinmet befe ongccecBtiflgepttaaiibermenBt/
maec Dat fp ggeloofben Datget een beBommecineije
toa^ ontrent eyp^ffe botigge gnflcuctien / aen De=
toetcberaetDefenieutoe o;b}e nietBenoeggbta^O^
Decogeect ; ni bectcoutobe
bat ren b^gg of ttoee niet
get retour ban b'^Sipitffen gaec foube ten epnbe
gelpen ban bitgioot
a©ërcft.

φιη $eec fcanfcgen JUfniflec betoonben fm
eantfcö oeceebi/ befcfiulbigenbe/ nafiftooonte/be
ikpaenfcgegjimaflenj enbegoÉbaniflÖ bebtfpofitie
ban ben fioninafi ( maecBinbei;an be noobtfiKcfte·

idcrì


-ocr page 846-

enOORLOGH,V Ask-en-vemighfle Botck. 81J

Diec in

IgcfiöfpDt wn DeuQöt enbe yiet n

i*^®® oocft toa^/blgcRtupt DeboIgciiDc «atlficatie/ ölc a
r- op Dm vijftienden fn forma üja^afcoucöfect/ cnOC

n gelcbreven, belovende by trouwe en Koning-
lijckWoordt, te onderhouden, bewaren, en onver-
brekelijck t'obferveren van point tot point volgens de
forme en inhouden, fonder noyt te gaen of te komen,
'tzydireaelijckofindireaclijck ter contrarie, want
het is ons goet plaifir. In ghetuygenifle daer van heb-
ben wy aen defe tegenwoordighe ons Zeghel doen
ftellen.

Gegeven te Verfaiües den acht en tw'mtigflen April,
in 'c Jaer onfes Heeren
fefiien houdert aeht enfifiigh, ea
van onfe Regeringe het
vijf en twintighfie,

Wasgeteeckenc

LOUIS.

Lager ftont : By den Koningh
De LIONNE.

Hebbende onder aen't Zegel in geele Was, han-
gende aen een francijne ftaert.

ban Bergeyck, BaD ban bni JÊargui^öc
Caftei Rodrigo mette tod ccn boHtomen aitteocifatie
om in fijnen naetn Oe teecReningb te ύβεη ι maec sr«
lijcii ich gefept Oeblie/ I)P marcbte ftuaciobept D'ganc
upt te fïeccfeen/of om ocfc ©jD^e/Oic (JSenccad toa^/
tot fgn mcecbec becfrrcitetingg te Rebben gece(icee((
in een taecck bat banfoog^ootenimpojtanticenbe
tebecen compleicie toa^ / of om anüece cebenen ;

toat begebacgten ban ben Macqut^ tùacen/
magD blücHen upt befen SSjief bie |)p op Den dercigh-
ften
ftiijeef aen b'{|eei;enbanBeuningenenbeTre-
vor :

tJüeffieurs.

COmme en accompliflëm ent des ordres que
j'ay donnée au Sr. Baron de
Bergeyck. il aura
defia fans doute figné en la Ville
d'Aix la ch»·
feUe
Ie Projeö que vous avez adjuftéà Ïarisy &le
Chevalier
Tempie, Refident de fa IVIajeftéde la Grande
Bwiii^f,&fonPlenipotentiaire, eftant party d'icy
vers ladite Ville
d'Aix la ChapeUe j & les Seigneurs do
BurgerfdyckSiCvaader Tocht, Deputez des Seigneurs
Eftats Generaux vers Malines, auiïï toft que je me
fuisconformé audit Projeft, & ayant defia receu la
Ratification neceiTair^ pour l'efchanger contre celle
de
trance, j'ayjugé àproposde vousenadvertir par
c'eft Expres, afin qu'aveccettenotice,vouspuiffiez
difpofer la permutation, & eviter par ce moyen, & ce-
luy de voftre dexterité & bon zele ordinaire, les nou-
veauxattentatsj qui altererogent fort Ie commence-
ment de la bonne amitié, ijue vous avez procurex
d'eftablirpuis que ce feroit bien ridicule, qu'eftant les
Traitez fignez Sc la Ratification entre mes mains, I'on
feroitledegaft& ce commetteroitdes hoftilitez con-
tre les habitans du plat Pais, dont on defireroit moine
de profit, que de gioire, fur ce je fuisde MefTeigneurs
voftre, &c.

EftoitGgné

MarquJs de CASTEL RODRIGO.

En ce moment je viene de recevoiradvisdetoute
les Frontieres, comme quoy les Frangoismarchent
avecdeflëin de faire un degaft general par toutle plat
Païs qui nous refte, dont vous pou vez inferer 1'inten-
tion qu'ils onc dans la pacification,&s'ilsneprocu-
rent defia de s'avancer à reconnoiftre les paOsges vers
tHollende, voulant pafler αΑΐοβΛνί Païs de par

la Flandret vers Ie Sat, & par toute la Campagne,pour
cedonnerlamain avecl'£vefquedeill«>y?«·. par où
vous verrei cotnbien il imporce d'ureftet les cours de

ces

oeOfpffcijecunaAken.

Lo υ i s pir la grace de Dieu, Róy de Fratice &
dcNtivarrej Atousceuxqui ces prefences Let
tres verront falut j Ayanc veu & examiné en
noftre Confeil Ie Traitté faic&pafléen noilre nom
par Ie Seigneur TiWir j Confeiller en tous nosCon-
feils, Commandeur de nos Ordres, Secretaire d'Eftat
& denos Commandements, ie Seigneur de
Lionne,
auffi Confeiller en tous nos Confeils, Commandeur
de nos Ordres, Miniftre & Secretaired'Ëftac, &de
nos Commandements, & Ie
Sr. Cölbert, Confeiller en
tous nos Confeils,ControolIeutGeneral de nos Finan-
ces, Treforier de nos Ordres, ficSurintendantdenos
Baftiments, envertudupleinpouvoir que nousleur
enaurionsdonnée: Et les Seigneurs van Bfi(»;»gee&
2>ivflr,refpeai vement Ambauadeurs & Envoy ées Ex-
trtordinaires de noftre Tres-cher & trcs-amé Frere &
Coufin Ie KojàaìzGrandeBretasnei & de nos tres·
chers & grands Amis , Aliez & Confoederez les
Seigneurs
Efi^ts Generaux des Provinces Unies des
Pais Basjfur les moyens Ie plus prompts & les plus feurs
de conclure la Paix entre nous & noftre tres cher&
tres ame Frere Ie RoyCatholique, duquel Traitté la
teneur enfuit :

( mt €cactaet geb iclt Diec boocett op fi^n tütit
oepelf.

Ν Ous de 1'advis de noftre Confeil avons agrée,
approuvéc & ratifiée, aggréons, approuvons
&ratifionsparcesprefentesiignées de noftre
main ledit Traitté cy deffus tranfcript ; Promettons
en foy & parole de Roy de l'entretenir, garder & ob.
ferver inviolablement de points en points felon fa for-
me &teneur> fans jamais aller ni venir direftemen:
ni indireftement au contraire,
Car teleBnofireèo»
$laiftr.
En tefmoin de quoy neus avons fait mettre
noltre Seel a cefdiaes prefentes.

Donne à Verfailles e vingthuitiefme jour JiAvrtl,
l'An de grace, mittefix centfoixaitte huiH, Sc de noftre
. Regne Ie
vingtcin^uiefme,

Eftoitfìgné

LOUIS.

Et plus bas, par Ie Roy

De LÏONNE.

Ayant d'enbai h Seel en Ciré jeune, {enàant àune
fueüedevelf»,

LOuis by der gratiën Godts, Koningh van Vrane-
rijck
ende Navarre j Aen alle den gene die defe
tegenwoordighe Brieven fullen fien , Saluyt :
Mebbende gheQen en geexamineert in onfen Raedt
'tTraöaet gedaenen ghepafleertuyt onfen naemby
den Heer
Tellier, Raedts-Heer in alle onfe Raden,
Commandeur van onfe Ordres, Secretaris van Staet
en van onfe Commaudementen , en den Heer de
Lionne, mede Raedts-Heer in alle onfe Raden, Com-
mandeur van onfe Ordres, Minifter en Secretaris van
Staet, en van onfe Commandementen ; en den Heer
Colèert, Raedts-Heer in alle onfe Raden,Controlleur
Generaci van onfe Finantien, Treforier van onfe Or-
dres, en Opfiender van onfe Gebouwen, uyt krachte
van de Vollemacht die wy haer daer toegegeven heb-
ben; endeHeerenvanBwffiff^m en
Drevor, refpe-
öivelijck Ambaffadeursen ExtraordinarilTe Afgefan-
ten van onfen feer lieve en wei-beminden Broeder en
Coufijn, den Koningh van
Qroot Brittangien, en onfe
feer lieve en groote Vrienden > Geallieerden ea Ge-
confedereerden, de Heerea Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden, op de middelen dealderfpoe-
dlghfte en feeckerfte om de Vrede te fluyten tuffchen
Qos, ende onfcn feer lieve en feer beminden Broodet

denCatholijckenKoningh, van welck Traftaetden j/JóS
inhoucalduïvojght: _^

-ocr page 847-

δι6 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

^UjnWeeren.

Elijck tot vervullingc dér ordrcs die ick ghege-
1 Y ven hebbe aen den Heer Baron de
Bergeyck· li jr

lal fonder twyffel tot ^ieit geteeckent hebben
't Projeö; 't gene ghy tot
Pari/sgeadju&eert hebt, en
den Ridder , Rcfident van lijn Majefteyt van

Groot Brittangim , en fijn Plenipotentiaris, zijnde
vertrockennadeghefeyde Stadt van Aken·, endede
Hceren van
Burgersdijd en vender Toght, Gedepu-
teerden van de Heeren Staten na
Mtehelett : Soo haeft
ick my conformeerde tot het gefeyde Projeil , ende
noodige Ratificatie ontfangheo hadde om te wiffelen
tegen die van hebbe ick noodigh gheoor-

deeit u daer van t'adverteren by defen Expreiïèn, op
dat metdefe notitie ghy tnochte difpoferen de verwif-
felinghe, en verhinderen daer door dien middel en
uwe vacrdigheydtenordinariflèn yver de nieuwe at-
tentaten, die 't begin van defe goede Vfiendtfchap die
ghy beneerftighthebtvafttcftellen , feer foudeont-
roerenjwant het foude belacchelijck zijn,deTra6taten
geteeckent, en de Ratificatie in mijne handen zijnde,
men noch foude bederven, en vyandtlijcke aöen be-
dryven teghen de Inwoondcren van't platte Landt,
waer van men begeerde minder profijt als glorie j
^Waer op ick ben mijn Heeren uwen, &c.

Was geteeckent

Marquisde CASTEL RODRIGO.

^· Acnftcnts ick koome tydinghe t'ontfangen van alle
de Frontieren, hoe dat de Franfchen marcheren, met
deflèyn om een generale bedervinge in 't platte Landt
'cgene ons noch refteert te doen, by wclck ghevoigh
ghy mooght ficnd'intentiediefy hebben tot de Vre-
dc-Handelinghe , enoffynietenprocureren omde
paflagie na Hollandt t'onderfoecken, willende pafle-
Tcn te
Aelfi in 't Landt van Waes, en door Vlaendere»
omtrent 'i Sas van Geut, cn door de gheheele Cam-
pagne, om de bande met den Biflchop van
le geven, waer byghy kont fien hoe feer't noodigh
is te arrefteren den cours van dcfe nieuwe attentaten
in haer begin, 't welckde effedten zijn vin een goede
Nabuyrfchap.

ben eecflenjeep be^ nattiibDace^/Eieeft b'i^eec
ban
Bergeyck, b'^eectjanBevemlngh oocB gctìifi»
teert/ cnbcbecfmliect/ bat bsmtetalleent)at>tont=
fanBtnDeacceitecfecDe©?b?e^omDe betoufle %t(l·
culen t'onbecfcfepben/ maec bat oocft öe öatificatie
lipt
Spangien ali)ece{ic| totBruOel bia^ acnggclto^
men: betooncnbeflgllnuboIKomenRecept totbete^
heningg bec iCcettaten / 'ttoelcA ban be^ anbecen
ijaeab^/ Sijnbeben tweeden Mey,tBebec3iiCéi^Bbe=
fcfjiet. jJöaectoecmit^öecfcBepbeancibentencn blfs
putenobecb'infectien banbe
pouvoirs , foo ten ce·
guecbebanbeCIaHfuIeninbefelbegeinflueect / al^
iiopcnbe be manie» / gebbcnbe3In(lcumenteiieecfi
abont^ laet geeictcabeect l^onnen tuoiben. ^en
Hecc
Colbert geeft een €):emjpIe(cmeteen«Ei;{i)ef:=
fengcfonben na
Parijs. b'i|eecban Beverningh{|eeft
|)eni gec^iatgcect met een anbec (lS^empIaic/eeabb;ef<
fcect aen be üeecen (0ebeputeec&en tot Bruflel, met
ojbieom'tfeibemetcen<e)cp?e|Ten aenfiont^ boo?t0
te bezeilen na
Parijs aen ben ^eecbanBeuning<:n>
enbe fonbt oocft een effcljiift aen gaec i^o. jffiog.

b'ifeccen (fSebeputeetben tot Bruflol, giec ban
nocg geen tpbingg behomen gebbenbe/ enbe becmoc
benbe bat mogefllcfi b'üeec H^acqut^ bp fdn pacticu::
liete S3;ieben aen ben JSacon ban
Bergeyck toei pet^
foube mogen hebben bebolen 't geen met fijn gegeben
pouvoirnietfonbebjefen compatibel; gebben goebt
ocbagtberegebjeefae^bliaculen/ ten tienen fou^
ben ftonuen toegg te nemen/loeec toe liaet een ampie
materie toecleenix be bepefcge^ bie fp foo eDen tetoa»

j66S. cesnouveauxattcntats) cn leur coramencemcntqui
- font l'efFeös du bon voifinage.

een ban b'mnibafrabeiic^ ban Engeiant enbe Vranck-1 <568.

rijck öaböeuontfangen ; enbetotbienepnbeopben -__

derden hoo?mi£iI)acoö^ öp föw «Öpcellentie een^u,
bientiebehomenljebbenbe / tjebbcn be felbe boo^Qe-,
ÖouDrndriefaeckenj bicfpnieenDEnupt be boojfcp»
be ^jieben te beflueten : rerjlelijcït/ batljaecmet
fonbeciingebeb^mbingetna^boojgeliomcn / bat (jet
fS^cactaetban tuffcgenbe
twee ftcyttenbc ileo·
nen/boo2 b'onbecteec&cningd ban baebecsübt^^ie»
nipotentiaciffen noci) niet foube toefen gfìebjacbt tot
be ggebefibeceecbe perfectie/ en bat |^aei;baec boo|
cfbentoiecbt gegeben om te bieefen / niet
alleen bat
beöofliliteptbanVranckriick , tot eenonuptfpjeec"
l^eltjciie fc()abe enbe becbecT ban 't platte Eanbc enbe
banbe goebe SIngefetenen ban bien/foube blpben con»
tinueren / nemaei; oocft batboo
|befeLenteurs toet
foo beeltlibt foube too;benbeteiui{l/ bat beiKatifica'
tfebanbe Stoninginne Segente binnen ben gtiejle^
ben iSecmgn niet Ixiel foube bonnen knojbentiptg&e*
bjegljt.

be bepefcQe^ ban gem i^eet Itsacijui^ albeccpbc^ une
i>pangien mocgt biefeti aengeftomen : htant batfp
meenben bat becfeecBectte jön/ bat
Vranckrjjck geen
Qatificatieboo; valiiablefouecBennen / ban bie gene
bie bpgaecSlajefiept op'tO^cigineie gljeteecl^enbc
(^accaet
in folemni forma, foubetuefcn ggebeptf·
clieett ; bienbolgenbe foo befelbe JBajeflept ai fcgoon
op 't eecfie / ja oocB op
't tbieebe Concept ban »?eöè
een fo?melc Ratificatie afgefonben fouDe mogen öetfc>
ben/ batmen ecbtec baec ban niet ban mecninge bio^
te bcfeccccn/ enbe bat fön «lÌFceHentiebaecupttei
Itonbe beflupten Boe
precieus pebec upc/ fa pebec mo»
ment foube moeten jifn/ foo tuffcgen befen bagl) / en
'tepnbeban j®ep / fietboojfepbeiCcaciaetgBefloi
ten/ geteecïjent na
Spangien obetgefonben/en oe Ba»
tificatie ban baec toebec tcctoaect^ aen obecgge*
maecltt / enbe in {fanben ban fijn ^ajefiept ban
Vranckrijck gelebett foube moeten toojben.

Tenderden: ^atfptoeltbcnflenggebient testfn
ban be tebenen bie fijn 4E):ceiIentie gabbe gemobeett/
om aen ben @eec <(&;abe ban Molina, met toe te fen:<
ben bie autgocifatie bie befelbe om fffn Mafefltpt
ban
Groot Brittangien enbeftacc ©0. JBo. caecRenbe^
Öet uptlooben ban be
Sweedfche ftubfibien te mc^en
öemommagecen/ al obec langg te gemoet gefiengaD»
be/ enbe om baeïc&ec^ befectbe beftenbe
Tripte Al-
liantie
boa^ gebleben buptett conclufle.

^at fp meenben / bat of toel be faecüenbanben
^jebe feec begonben te nabecen / gaec iio.jil^og.

Swedcn f omnibus modus aen'öeJanbt te fiouben ;
enbe bebaijl fön (ffipcellentte be necef^tept ban be booj»
fcöiebe ?illiantie boo? befen neben^ fiaei; naec fijne
biaecbe gabbe belieben te conftbececen / enbe gaec toe
te feggen / bat befelbe tot facilitatie ban bien een feec
ampel pouvoir aen gebacgten <l5?abeba»i Molina
foube laten afgaen/ om 'tbooinoembe bebommage^
ment enbe te gelöcftbebooifs Wliantte tot conclufie
te öienggen : bat fp nu niet anbec^ fionben bectoacg'
ten of be felbc «Occellemie foube nocji b'aenffaenbe
guarantie boo; be boojfS^Uiantietsillen boen be^
^ecc&en/ enbe bienbolgenbe befctupulen toeg&ne'
men/baec aen'tboo?f3 falutaU» ineccRtot nocgtoe
tua# gebleben acccocgei^en.

<j^P get ee«;fie geeft gemelbe fgn Cjccellentiegefepi/
bat get gem niet minbec aì0 gei gaec gabt ggefmect/
batbefefignaturefoolangge ma^gctacbeett ; ebogg
bat gp tot ftfnbecgacaeitiocfle feggen / bat ten tgoe
be
felne get pouvoir op ben 99acon bon Bergeyck gab
afgefcüicBt/ gpggeengebacgten gabtggegobt om
bp pacticuliec aenfcg}pben ben felben §éec petan'
betitegelaflen/al^ om get bocqfsiScaetaet bltnbe^
Kngg enbe fonbeceenigebe minile altecatie te teecbe·
nen/ nemaec bat ben j^eec
Tempie fijn «Sjrcellentte
^bt aetigebient / bat b'l|eee Trevor in foo betxe
b'jntentie ban
Vranckrijck toel gabt ggepenetceect/

bat


-ocr page 848-

fit inöien fijn «ErciUenticceniae hiepne öecaiibErm=
0c in D'e)etcn|jf ban 't lactfïe Concc pc foiiöe belieUcn
iemafcften/ Dat (jet fdbe tip Den
Colbert foii=
Dctoojiifn tocac(iaen / feo niaec Dacc boo? D'elfcn·
ticteDcelen ban 'tfeltic fflcactaet niet oöelirnitmc
quamen te tnùjDen ; enDe oatop Defr infpicatie ecni·
gije tDCpnigc ccmacQue^ ban Den tecc SSacon De
fiergcyck fjaùt oUeceercDicben / met o;DjeotnDaec
na / toa^'töoenröcfe / fietboojfs Concept te Doen
Djeffecen/ ebentoel met Dat üecflant / Dat inDien aen
fön ^D.'tfelberouDe mogen ti)o;Den seOifltmuIeect/
Ijp Dan altoo^eeautöeclfeewblcbcom'tboojfs fön
IpouboictefpenOecen.

©at QöeDacijten 25acon Dan BergeyckDeboojfj
bccanDecingtj niet tjebDenöe bonnen obttneten/ al^
Doen in t^Iact^ ban'tboojnoemDcfScaccaet / bec'
itioflen^ fijn iïmöocifatie teteceitenen / floetgöe'
banocn öaD
de novo met (tjn €]CfeUcntie te confultei·
ren ; enDe Dat fuIdt^tjetbooifjabunbeaDbij^ban
Den $eec
Trevor, enOe U'Ìtccfoluetj^ptban b-igeec
De
Bergeyck, D'eenige oojfacc&taacen öan ftet baoifó
tetacDement i eDogg Dat fgn «gccellentie^t feibe aen·
flont^ Daec na bp cefccititie^tlben&e ggetemeDieect/
onfepIüaec'tbooiSiCcactaet al^ m» flcfïotcn en ges
teecUentfòuDcjijn.

SopenDe Dct cweede , Dat |bl>t>cn?oteDuei;enaen
Vranckrijck inDefe j^egotiatieniet üiel &onDe confl-
Derei'en / Datmen aen De een jpbe fjer ge{)ec(e tueccft
ban De tjanDel met D'alQecupttecfle pjeeipc:'
tantic ijaD luillen poufTetcn/ enDe alle De folemnitep:'
ten ban Dieti in (bo gijetingen ttjDt bepalen / Eiat Ijet
rainfie incïDent bequaem fouDe bonnen 3iin om Defel-
be gcljeele j^egotiatie en alle &'«@ffi(ien ban De J@e·
Dtatcni;^ te mahen infruaeus ; en Datmen De boojf}
ttJQt nu foo benepen enDe befnoept tjebbenDr/ aen ùe
anbec jiJDe foo Delicaet fcfieen te toefen/Datwen geen
anDec Ratificatie fouDe tuiUen etltennen/ Dan Die ge^
ne tot toelcliec^ upttoetcbingfj Den langgfien^tain
enDe Oen gcootfien tijDt toiecDt gecequiceect.

^at fijn €):cel(cntie iw Dat moment boojflen toa^
met ttoeeDecfjanDe iSatiftcatien/ flaenDe tjet eene op
Ijet eecHe/cnQeljct anDece op getnaDei: Concept: Dat

jefiept ten minden beijoo?Den te taefen banDatefi
feu/ Dat al^ftjn (CpcelientietiepDeDeboajfsaatifTii
catien (jen (@eecen il3eDeputeecDen) tee fjant ge(!eiit
foiiDe Ijebben ( gelijcb Dp bechlaecDe fulcj; feec geecne
te tDillen DoenJ Dat Dan fijn ilSaiellept ban
Vranck-
rijck
aeniionDt^ alle tjofliliteptbcöoojDetecefTecen/
enDe bppjobifie oen brfelbeiSatificatiefoo beelgbef
loofi te geben/Dat Defelbe USajcflept al^ nu ban Den
©icDc ban De iS>pacnfcöe jpDe bolUomen enDefonDec
eenigij nabeDencben betfeecltert 5dH : €nDe foo. ecij·
tccbenigeecdeLionnenocljop een
derde iìatifiea?
tie fouDeblpben infiflecen ! Datfijn €iccellentieniet
onDecIaten fouDe
ilice na'tteecitenen ban'tboojfs
fïcactaet/ een Couciec na
Spangien te Depefcöecen/
enDe Dat ÖP Dien onbecminDect ban nu af aen / Die
becfeechecinge aen
Vranckrijck toel bonDe Doen/ Dat
fiaec .li©a jeflept ten alDetfpoeDigften oocli Ijct geteec-
Benöe ®cactact
in forma fouOe öatlficecen ; mee»
nenDe oncg^ifieiyclt te
5ijn/Dat na De boojf; affeucan^
tien enDe Öatificatien/ fijne jl©afe(lept ban
Vranck-
rijck
egutec noct) genegenttjept fouDe Ijebben om foo
beele acme menfcfien te bet jagen/De StanDen te bjen»
gen bupten alle ijoope üan
rcfource, enöc na 't flup»
ten enDe üiatificccenban De ]^jeDe alleen op een oni
nooDigefojmalitept / alle foojten ban bpanDtfc^ap
te bipben ej;eccecen. BecfoecbenDeDat fp D7ieeec ban
Beuningen {)tec ban TouDen tnillenibecictjiem/ ten
cpnDe Defelbe De boojfs boo;flagb aenfijn JlHaJeflept
taan
Vranckrijck fouDebeliebenfmaecbelgcb te ma<
Iten/ enbe Dat onDec beneficie bande bao}fepDei3ac
tifïcatie/bp pjobifie ailc jjoPflitept mo^tetoetDen
ingegouDen.

<enDe noopenDe get derde poinct/ daei; op geliefbe
fijn ^Fcellentie na een feec langüe
preambule te feg»
gen / Dat {jpal^nocg ban opinie bleef / bat aen De
Guarantie De baO|f5 Triple.AlUantie een OtODtflBes
VI. Deel.

toicgt fouDe Konnen toeb;engen/enDe obecfulcb^ fere i ^^ Β
Diendigtj fouDe 3ön / Dat
Sweden öoeeecöoeliebec -
mocijte b3o;Den geengageect > maec batijp nopt ccs
Detijcb fouDe bonnen binDen DatinDe upt te loben
Subfidien , De ülcoon ban Spangien meet afg Enge-
land
ten gaeti^ooaJSSoog· gectjargeect foube tuo;*
Den. ®at De necejtitepc/ Die te booten Defelbe lücoon
fouDegebbeuDioen
tefoibcEen omDeboo^fs Subfidien
alleen te Dragen / nu baas bomen te celfeten/ en
mitfoien De mefnce^ bao}'ttoehomenDegfjenomen
fouDen moeten toojDen / niet met een pacticuliecé
lüelatie ιφ De
Spaenfche Nederlanden ; nemaec in
genere ade Die gene ban De <0eaIiieccDen/Die gcat^
tacqueece fouDe bonnen toetDen
·, fic(j bp Defe occafie
feec bi^Dtlufitig!^ eptenDecenDe op De quaDe intentie
ban DenS3ifTcljop ban
Munfter, enDe ban Die gene
Die Defelbe al^ tiocc inf^tonent / tot naDeel ban Ijaei;
i^o. jEtog. fouDetitiiIen cmplopecen.

<@ocit niet fpaecfaem fp;eetbenDe ban De maniece
Die gaet ìgnogg .fRàog. in 'c bebo;Dccen ban De boojfj
B?eDe fouDe {jebben ggetijupcbt / enDe ban'tmifw
contentcment/ 't gfteen
Spangien fouDe fiebben fton»
nen opbatten in'caDbii^ ban gaec üoogtj. Jlàog.
CommilTacilTcn ban Date Den
fevenen twintighften
JQaect; miefgeDec^inDeimperieufe<^fficien/ Daec
mcDemenSpangienineffectetotDel^jeDe gaDDegeo
Dtoongjjmt/ fonDecaen Defdbe Die libectept te bec=
gunnen banmtrncbelejota upt De jpcanfcDe Con*
cepten tetcacecen/ afeentooo^Dttot betec of blaec*
Dee ejcplicatie te mogengcbinpcben.

CnDeDatfQn «iBcccllentie niette min fepbegepeiv
fuaDeect te sfjn / niet trgenflaenDe alle De boo
?f5 baf-
feife,
Daec meDe men Spangien tot contemplatie ban
Vranckrijck j^aDDe bejegent / ec{jtec tot De tlcooii
Vranckrijck gaecüoog .flEJog. (©fficien in De boojfs
j^egotiatieboo; ten googljltenchocquant fouDe f)eb:>
ben opgenomen.

jS»PbebbennopcnDe6et cerile poinct / fijnn^Sp
cellentie boo;, De gfjeDane
ouverture beDancbt en
belangenbe. fjet
tweede:, aengljenomen Daec obec
aen De teecban
Beuningen te fcftijben; maec noo»
penDeljet derde, boo.i ftaec pacticnliec femiment:
Dat al De faecben^ot nocB loe tnacen gcnianiect mec
intentie alieen om De
Spaenfcbe Nederlanden te con*
fecbecen / -DatDaectoeg&een gcootec enDe feeebecs
Dee precautie tetiinDen toaec geloeefl/ al^ in een uni^
betfelle
guarantie ban Die gene / Die acn De obfetban»
tie ban'tboojfs lilcattnetfouDe toefen gelegen; Dien·
bolgljenDe Dat De
Subfidien Die Daec fouDen moeten
nptgeloolï hJo?Den / betaelt b^oojDen te baecDen
bp Die gene Die aen Defelbe
guarantie 30tW eenigtje
fecncitcptfouDrmoeten binDen. ^

®at ooch met Sweden op boo}geenDe belofte ban
indemniteycalfcetbeccetoaigl)i%?oiien/ enDemo»
gclijcb ggeen blepneoffienfle aen Die ilcoon fonùe ge·
ben / inDien ai^nufiJn<lÉ^eHentie&eboo;f3belofte
bandedommagemenctjcccoepen/enDe Daec mcDe De»
felbe ütroon ten cegnacDe ban 't gljepaffeecDi onDec»
IjouDt ban Deffefi^ €coupen / enDe fulc^ ban 't
pre-
mium
't geen Defelbe in 't tegentQoo;Dige biccch ban
Den J^iebe {jaDt becDient / fiiHficccen fouDe totU
len.

^atgetoochniettoepnfg IjetDtfouDebiefen Date
men bate üo^iRïog. niet alleen obec gaec aengetoen'
De goeDe <@fficien niet fouDe beDancben / maec
noclj Daec en boben boec gfjecdargeect fouDe laten
met Die ongemacben / Die men félf toefionDt Dat
Ijaec^leen om baecgeintecponeccDe nteDiatie fou»
De bonnen obecRomen; omtcent get boo;fi:ii?ebc
boeccË mogelfjclt bani gtje^eel anDece ggeDacDten
fouDe bonnen toefen j foo tjebbenfj? ^aec pacticu·
liece Difcoucffen nietbecDec obec'tboo}fciiebe fnb'
jectgeeictenDeect / enDe maec alleen gijefepDt Datfp
ban:'tgbepaffeecDe in Defelbe SSuDientie aen gaec
Voimf) JQog. fouDen Doen een omflanDigbe
latie.

®en Hm ban Bergeyck ifi na D'npttoifTcling ban
De iSI^cactatcnban
Aken na Bruflel bectcocben / fon·
bec ij'jgeec ban
Beuningen een b)QP{De te fpjeecbrn
^ gjS ban

en O O R L O G Η, 'tAcht^m-veertìghpeBoeck, 817


-ocr page 849-

Si8 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

, ^ χ ο Ban ecuigc (©nataittie / nitt tfacnffacnUe t)p ten m-
___ fcbty&enccpfcn/ bpfonüccin De laetflc öagcn occa=
(ίε Qegcbf η IjaOt / om bic ban Dt
51JÖC ömi Ijacr J^Dogö
^laog. tf V)o?ùcrcn, ©e ï^cfι· üan 25eVifrning |ci)?ccf
iitctteVuctm toat Dacctipt befluptm motfi/ uiacc
Dat nïlc Dc ^paen^- sefinDf π nlDacc ftoatigc c flingljcn
niEtren fccchcccopinie/ Datbe jFwnfclje maflbttocl
tnogljt hoincn upt tc bftfïcn tcflcn De ^tact ban Ijacc
©000!) 3130fl. ; rnöe of fp toel (jct contrarie Dacc
tianljoopttn enDebcrttoutoDe/ Dat tP ebcntofinict
tfnbc|ÏcnBc(licI]i tuasS/ OatDemSfnOöifcctttoicttit
Dat tìccfcbcpUf ©iobinticnljacr nifutoc JBcrbiiigen
rtacchtcn / rnDe De
a©rrf selDfrcn of torpflecDcn/
oftocDcc introcltcn/ niDeljp inttnöe Dat nicnfjet
ηοφ ccn ntacnDt of Dier bfl)oo?De in te |ïcn/ ai
ter men beranDctDc ban poftucr/ om te ficn Uiat
Vranckrijck tiniDcÜjch nicffal f!)n®oIch fouOeon»
Dccncnicn. , , „

^cfarcfie Der ©jeeDe in Defen (iart gcDjacfitsijn.
Dc / 5ί)π b'tccccn Ijarc üoogö HBog. «©eOeputeicDen
acn D'êceclöarqHiiS De
CaiteiRodrigo, oorfi ban
Bruflél na Mechelen Uertrochcn' om Bate tweede
comniiflìe/taccIicnDe 'tp?o£c^ banDeil|aef-|afcc/mct
De ïïcurb?anDentmrflöfe te fficbten j maec alfoo fp
op Den
ifcideu quamm t'ontfanaen twee Deyefcjje^/
b'een ban D'i^teten fUmbaffaDeur^ in
Engeiandt, en
D'anDer ban De
Itecr ban Beuningen, tnaec in nicutoe
materie tDQ^: bcb^m fpnooDtfaechelijch geUònDen
Dat pemanD ban l)en na
BruOel fouDe bectcecften/ om
ben inbouDc ban Dien tebeöo^Dcren: Defe iafl nam
D'lfccc Burgerfdijck aen/ enüe fteeft aenflonbt^op
fijn nrribcment tot
Bruffei fjrlj catn berbocarn Bp |gn
eircellcntie Den i^eeclliarqui^
DeCaftel Rodrigo,
omDefflbcnte Difponeren/ ten epnDe D'Sictcn ban
ilatificaticn Daec mebc oöfmcltó fD" «excellentie
liooj Defcn Qljefcpbt babt ban ba^c J^a/eticpt ban
Spaignen aiücrrpDt^ boo?|Ïcn tcjtjn/. moc[)tetotr=
Den Qccoiiftsneect in ganben ban gbemelbe i§ecv
ban
Beuningen; met intentie om Defeibe albaccte
Doen paflcccn boo? ieoael en balabel/ten tninften
tnDe in allen oöeballe/ om fijne Majefiept ban
Vranckrijck, onDec beneficie ban Defeibe jSatificatie/
inmibbel^ een naeDcre enDe completer Siete npt
Spaignen foubcrao0en tuerDcn tegemoet αΦη/ te
IictDecobdi tot eenabfoliite ceffatie ban alte gofiiti^
tfpt ; macr D«ft bat ongeluch seijaDt/Dat fijn <t!pcel·
lentie Doo? ecnc oUerbal ban^licbt geineommoDeert
tocfinDe/boo? Die bagen ban bet ontfangen ban eenige
aenfp? acche ö«ft beiieben t'ej;cuferen.

i^p ebentoel geoojbeelt / Dat Die goope Die
gemelte öter ban
Beuningen öatr Bp Den boojfs fune
jEiilTibefnjecntegcben/ niet bertoaecloo(l/ nocb'
tcDieoccafieom bet platte Slanbc ban alle oberia(i
te bebjtjDen / genegligeert beboojDe te tuerben;
DienbolgenDeDeb^Pbepbt genomen ban Degcmelbe
fijn (Sicellentie te begroeten Bp HEiffibe. <enbe Den
j|eec^ecretari^
Paragra feec ernfiigbgerecommani
Deert/ DatgemelbefijM€);celIentie Bp eenigbeinters
bal ban pijO/ Ï>aec op foube Belieben te anttoooj^
Den / gelijcn öp meDe niet I)«ft onDerlaten Den
l^cer25aconDe Bergeyck (Die op Den achtften'jia-
bonbt? tot
BruOcl aengöeitomen ) ober Dat fuBject
t
'onDccbouOfn / bcBBcn bepbe De geniclbe feeeren
ncngenomen jjtt boo
?f3 toctch op'tBracbtigfletefe.
coiiDeren. ,

asp Defe occafje bfeft Bp getracljt gemelbclfeci:
^aron De
Bergeyck te fonDcrcn ober {)et loercft ban
bebiufle
Triple Alliantie, obCC De fuBftbie / Die
iicn
Sweeden uptgclooft / enDe ftet Debommage»
ment/ iiattocDerom Bp
Spaignen, tenbeboebeban
Engeiandc enDe baer iHoogb .fBog. betleent foube
luerbfn ; mitfgabcr^ ober be Ratificatie/ Die öaec
i^oogö JlÖoa· ÏJft Contract ban
Verpandinge
bolgcn^ Oer feibcr refolntie ban Den tweeden Mey te
gemoetbabDengcfien/enbebebonDen Defeibe boojDe
necc|TfCit(ptbanDeboo?f5 ^liliantie ftcacijtelijcft ge-
pojtccrt te jijn/oocft foobanigb/ bat fgn «Êicellentie
nirpnbe Dat
Spaignen, fonDer bet effect ban ben
©ifeOfte" ' ^

fioiintn negligeren : enbe Dat bftbeel Beter toa^ be <,0
bDo?f5 fuBfibicn alleen te Djagen/ nl^ be gemceiie
guarantie Doo? b^t brrlicfen ban De ilroon Sweeden "—'
te ficn bctftuachen; nemaec bat fijn «ebclbrpbt met be
cebenen niet foube Bonnencompaffrrcn/Dat ombat
toepnigb gelbt/ Dat De felbc
iubfidie foube bomen
t'impo?tercn / baerJgoogb j!©og.l)aet banotqjiann^
ratte ban alle ^tebcn /£>Iaetfen enDe jfojten ( b;ee·
Der in 'tbóoifs Contract geroemt) fouDeluillmbiri
nrn; ter contrarie/ DatinallefaecRen foUbeBcboo=
ren geobfcrbeert te bjerDen een rerbtmatige pjopojs
tie / enbe obcrfulcfijS boo? D'aenfìaenbe ©jeebe be
gelbt-leeninge bcrlicbtjijiiöe/ ooeh De öppotbequfn
nae abbcnant brrminbcrt Beboojben te tocrben. j^p
fcbJcefgeerneteBeftcnneh/bat Γόη particuliere fentii
menten oocit Dacr toe al eenigbfin^ fouDe fcbijnen
te bcllfn/ niet te min / Detotjl baer j|oogb jigos.
bp Der felber refolutie ban ben derden miapbabbcn
Belieben te berfiaen /- bat men fimpliciter De ïiatifica»

i^oogh |@og. Bebeeltn te gemoet te (ten. ^ieii nkgc
jjeeftbP ten berfoeclte ban DeïleerUaarqui^ onbcr
?llcte/ en op ftìnnaetn gbeöepefcbeert een Couritc
nae Parijsmet Be ®uplicatenöanljet€rartaet/ om
Defeibe Doo? De J|eet ban
Beuningen fucceflibelijcft
nae
Madrid afgefonben teloetrDen.

©en elfden i^ geboojt betrappoitbanbe tecren
Huygen», cnöe anbere jhace iioogö JlSog. (©ebc»
putetrben tot De^paenfcbefaecBen/ acbterbolQcn^
Der felber refolutie ban ben
vierden Defc^ : gcbifii
teert en gecvaminerrt bebbenbe feccRer Concept ban
DeSïatificattebun bp D'J^eec ^ïmbafTabeurban
Spai-
gnen
ter banbe gefïeltop bet®ractaet ban Guaran-
tie ,
bjecber gementioneert in bare Jloogb HSog. rc^
folJltieban Den
fcventhienden ^pjiiie(ïlcöen. .lüotö
ingebolge ban baer ©oogblBog. refolutie ban ben
achtaen Dcfe^ ge-e>;amineert bebbenbe twee Hàlffi-
ben ban De ^^eercn
Burgerfdijck en vander Tocbt,
ÖarelloaiiblBog.aBebeputcerDcn/ D'eerfïe gefcöjf»
ben tot
Bruflèl Den vierden, en be anbere tot Meche-
len
Den vijfden Der felber Jl®aenbt: boubenbe in effect
Dat Oen lieer Jlföarqui^
de Caftel Rodrigo aen bm
j(|eere45?abe
de Molina, 3ïmba(fabeucbanbenKo=
nmgbanSpaignein
Engeland nocb niet tocgefonbm
babOeDegberequireerOe?icte ban autborifatie/ om
Eogelandtenbefen^taette defdommageren ban Öe
Belofte Drr fubfibien aen be iiroon ban
Sweeden te
boen : om toelcftcr^ befect De betoufie
Triple Al-
liantie
tuflcben Engelandt, Sweeden en Dcfeu ^tflCt
Bupten conclude toag geBIcben : cacchenbc boojt^
BetBcboiberenbanbe ïïatificatie ban De boojnoem»
De i|ccr JiBacqui^ op Ijet betoufie Contract ban
Ver-
pandinge
albier in ben Haghe gefloten, j^ocb in bot
Doeninge ban ftare IgoogbHaog. refolutie ban ben
negenden befep gee):amineert De IBiflTtbcn ban be
lleeren
Meerman cnBoreel. c]ettao|DinarigSllmbaf··
Deur^ ban Defen ^taet in
Engelandt. gefcb?eben tot
Londen ben vijfden Dctfelbecmaenbt/ cngeabbjef-
feert aen ben <i??tffiet
Ruyich. bouDenbc onber anbe.
ren Dat bet langb bertoacbte pouboir banbemecr='
gefepbe fêeer IHarqui^ De
Caftel Rodrigo op benge»
Dacbte 43jabe ban
Molina, om te mogen teec&enen
D'?llcte ban inbemnt'tcpt / bouDenbe Belofte bat S{iai-
gnc>Engelandten Dcfcn^taet foube defdommige-^
ren
ban De Belofte/ bie Bp bepbe aen Sweden in be te
maecBen
Triple Alliantie gebaen foube toerbenban
OefuBfibien: betodcBe foonopenbe
Den boo2f; tijot
al^boo? bet toeKomenbe/ aen
Sweden boojnoemc
Betaelt foube toerben ; Dan Dat Den ^;abe ban
Dona, e;rtrao?Dinaci^ ^mBaffabeuc ban Den tta^
ningb ban
Sweden, aen De lleetcn Cngdfcbc Com·
miffarifen en bun f>:ttao?Dinari^?lmba|TaDeurbcD·
filaert babbe / Dat bp nopt met Spaignc te Dom
babDc tuinen öeBben / maec alleen
met Engelandt
en Defen jbtaet ; en bat bp berbolgen^ alleen te
hiagen babbe ober 't gene Bp
Engelandt enbe bareilo.
.m^oa fouOe mogen gefcfiieben ; tiat menbemaitijt
f BW».


-ocr page 850-

./i/iS. smEflOtiecct fiabben / jatot fobewebatttiÉniBöm
Hage Ijeni toeflcf^pöt foubc öcb&en / bat fcöoon
genomen tjace igooflö .l^off. fiace inbemniKpt
Dp spaigne nagair contentement aietmogl^te ha-
men te
tJinben/ ecBtfCbcbaeifjiubfidie niet acljtti:
blijben foube / maec bac tnen in fulc6en geballe
befeftje toat foube mobccfctn. ^φ ontfangcn
£cn
naiflibe ban be J|eécc Burgerfdijck, een ban
èaec iloogö Mog. ©cbepiiteecOfn gefctieben toe
Bruffel Oen negenden befe^/ ttiebCtfubiectbanbc
Triple Alliantie üoojfs/ metten gcbolgc en aenfife
brn ban bien / concemecenbc. ï0acc op gebeli&e.
teettj^nbe/ i^goetgebonben/ batboo; b'opgemel'
De ©men <i5ebeputeccben tot be^paenfe faeehen/
bantoegtjen gacei^octgtjlllog.acn begemeibeiileet;
tllinbaffabeucGamarratot antbjoojbe foübeboetben
toegeboegt/ bat gate ïloaggjièog. becepbcenbegec
negen toacen b'?ïfte ban
G uarantie bp be Igeecen bec
feIbec(i3cbepuieecbentot Bruflei, neben^benileece
(ÏÖCbalKeC
Tempie ben twintighften bet bOO|lebe
Itöaent göfpafreect/ingetDoanlöcIie fo?me tecatifis
cccen/enbe
't tnlicument ban be^atificatte nae BtuC-
felbDD?f3 tefenben; be^ bat ban be sflbe ban Spai-
gne
mebe gecatiftceett / enbefnlch^ oochalboten^
efectibe bolttoclten toiecbe / 't gunt boo| gefepbe
«a^abe ban
Molina, fcnj tctel met CommifTacifen ban
benföonmgö ban
Groot Brictaignen, enbe metbe
ï^eccen e]ctcaojbinaci^\ ^mbaffabeur^ ban befen
^tactalgmetbe gfjebacljte i^ecte <i5?abe ban
Do-
na,
e>:tcao?binaci^ Siimbaffabeuc öanbe 0oog{)(i-ge=
meibe Sioningg ban
bweden binnen Londen toa^ ge^
flbjufieerty en aller5öbi^i>pgcfc0?iftebecbat; enbe
bat bDO|t^ foo üjel aen be g&emelben leec SCrabafTai
bfuc de
Gamarra, al^ boo? be boojnoembe ©eecen φ
ttao^binaci^ (ï^cbeputeetben ban befen ^taet tot
BruGel aen ben J^eec J®arqui^ de Caftel Rodrigo te
gemoet geboect foube biecben: bat gate J^oogl) JÉog.
ban be boojficiitigBepbt enbe öe goebe tcouboe ban be
gemeltelleecMarquii becüjac&ten/ bat befelbe tot
ineccMiicite offenfie enbe abalienatfe ban be ütcoan
Sweden nieten fouben biillenbtfabbouecen / 'tgunt
inboegenalgtwjbenmet gemclte)|eec «©jabebe
Mo-
lina
bia^ geconcerteect: bat ooc^ì aen be gemelbe
ileeten e^tjaocbinari^ ^mbafTabeuc^ ban befen
j^taet infingelandt aenöebolen foube taetben ben
Itoningö ban Groot
Britcaignen enbe fijne J©aje=
flept^ booge HèinifÏec^ be ceej^tmatiggepbt enbe
nootbjenbiggepbt ban 't geen boojfs b)ei te boen bee
gcgpcn/enbe be faecifteboojt^ baet genen te bicigecen/
tenepnbe be tjoogli-gemclbe ïtoningi) mfgeiijcft^ be
ïiatiflcatie obec be boojfs
Guarantie niet en gcWefùe te
e);ttabecen/ booj enbe aleetbe gemelbe Herte Mo-
lina uptbe name enbe ban taicgen be fóoninggban
Spaigne be boo^getoetbe gemaechte projecten foube
gcbben; enbe bat oochbemeec-gemelbe JteecMac·
qut^ be betepfcgte betfeecl^ecingg obec be p;e(^tie
ban bien foube gebben gegeben. ®at boojr^ fiate
ì^oogli Mag. ijeev ten aenfïenbanbe booifj becfecc-
gecinge betgenoeggt fouben gouben met foobanige
t>?eanable cautie / al^ inbe boo^aenbe gate toog
.lEog, cefolutie ban ben
vierden befe^ biebeci^gge-
tnentioneect: enbe bat bp gebjeec&e ban bien/of biel
ban effeciöffournifrement ban penningen / felf^ljet
gefioten ^cactaet ban
Verpandinge gecattficeect
en tee emutie geflelt foube biccben/ foo bette enbe
tot bie tobt toe batöe penningen (nca^ bp gaec
i^oogl) iBog. aen
Sweeden te betoben ente bet^
fcgieten/ tDebecom begoo^Iiich fouben sHn gàem:
boucfeett. ©ocö bp albirn be faecSe met contens
tement ban
Sweden baet genen Ronbe tatetben ggebi:
rigeert/ bat be belofte banfu&fïbie Wcecteïflcft ban
niegen
Spaignen aen beì^coon Sweden gebaenbiiec'
ben/fonbec bat gate l^oogg jHog· neben^ Engelandt
tot eenigge berbere belofte geengageert toiecben / ban
om
Spaigne, beiS noobt jgnbe / tot boïboeningg
ban gate ggeiniecponeecbe
belofte tegelpen taubea}
bat gitte ijoogg Ulog. fjcg'tfelbe mebe fouben toel
laten ggebalien.

53en vijfchien^en fcg^eef be Roninainneae^te

ban Spaigaen be boïgenbe iomplimenteufcn ®jicf
aen gaec iHoogg l©ofl. obet'tbefïupt ban benl&jc»
Öet
'Aken. '

TRes-Chers 6cGrands Atsis. Nous voyonspar
voftrederniere lettre du rfi^^ewid'Avtil la con- Daiioe ^
tlnuationdesofificés& amiables inftances que
vousavezfaiten benefice commun de la paix avecla .granici;
France,&quoy queparnos precedentesvousayésre- nenfie®
conu tres abondamment noftre fincerité & bonne
inclination, nous avons bien voulu en dönnerdes ng
nouvelles marqués par la prefeote & vous remcrdant jjimseW
du grand zele j avec lequel vous foilicités I*Scheminc- ©rew·
ment de eet' tfiairej vous dirons que 1'ad vis quel'ex tra-
ordinaire d'avant-bicr nous apporta de ce que 1'δ a voic
fignélcTraitté depaixà Aix laChapêlle
Isdeuxiéme

J.. ____

s

________________duqüel

on a auffy delivré Copie à voftre Ambaflàdeur en cet-
teCour> felonquevousl'entendres deluy, à quoy
nous nous remectons » avec croyance que moyennant
cela vous confidereres tant plui la promptitude & at-
tention avec laquelle nous avons agy en ce que deflius»
nonobftant les grands ravages que nous entendons
queleiTroupesFrangoifcsfontauPaïs Bas, aumef-
meteropsque les Traittés font fi avancés j qui eftua
procede fi eftrange, comme pourra juger voftre
equité, de laquelle nous avans enciere ratisfsébion >
fouhaittant que l'experience vous faffe voiren toutes
occafions Teftime que nous faifors de voftre bon
voifinage & correipondance , & avec combiea
de fincerité nous defirons prendre partàtoutce qui
pourraconduire au bien commun de noftre conlër-
vation &intcreft. Surquoynous prions Dieu qu*il
vous aytjTrea-Chers & grands amis, en fa iainte
garde.

Madrid U ^uinziéme May milleβ» cent fiixante ^
hwa.

Signé.
νοβτβ hten affiSionniei

Μ A R I E A Ν Ν E.

Eer lieve en groote Vrienden. Uyt uwen lactfteu
Brief van den
thienden Aprii bemercken wyde
continuatie van u iicder Officien ende Vriende-
lijcke inftantien, dewelcke gby tot beneficie van den
Vrede met
Vranckryek hebt gedaen ; ende alhoewel
gby uyt onfc voorgaende feer overvloedelijck erkent
hebt onfe oprechtigheydt en goede genegentheydr,
foo hebben wy echter deer van nieuwe teyckenen
willen geven door de tegenwoordige * ende u bc-
danckende voor den grooten y ver, met dewelcke ghy
de voortgangh van die werck folliceert, fcggen u »
datdetijdinge diedenExtraordinarifenvan voor-gi-
fteren oni toebracht > van dat men het Traöaec
van Vrede tot
Aken den tweedes van de loopende
Maent hadt geteeckent,ons een extreme volnoegingh
heeft veroorfaeckt, en dat boven de Ratificatie die
wy daer op albereeds afgefonden hebben» deien Cou-
rier noch een dubbelt van dien mededracght> van
'twelcke men oockCopyegelevert heeft actt u lieder
Amba0adeur in dit Hof. gelijck ghy van hemfulc
veiftaen, waertoe wy ons gedragen, met hope dai
ghy daer door des te meer fu t cöaudereren deipoedt
ende
't verlangen , waer mede wy in dit boven-ge-
noemde werck geegeert hebben, met tegenftacndc de
groote ravages die wy verftaen dat de Freniche Trou-
pen in de
Nederlanden doen ι ter felver tijdt als de
Traftatenfoo verre gebrast zijn > 'twelck een foo
vreemden procedure is, gelijck uwe bilUckhevdt van
de welckc wy volkomen fatisfaöie hebben,fai konnen
oordcelen j wenfchende dat de ondervindinge u
in alle occafien doen fien d'achtingb die wy van u
lieder goeda naebuyrfchap ende correfpondentie
maecken ί
ende met hoe veel oprechtigheydt wy deej,
Zii i begec-

en O O R L O G Η, 'tAck-en-^njeemghfleBoeck. 819


-ocr page 851-

S20 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

liSÓS. begeeren te nemén j aen alle het gene fai mogen
, leyden tot onfe ghemejrne behoudeniflè cnde in-
tereften. Wacrop
wy Gode bidden dat by u beb-
be,
fiir lieve eit groote Frìeaden , in fijn heylige
hoede.

Tot MMì àen vjjfthìmieu Mey Jifihiea hndert
«(httnjepigh,

Geteeckent

Vven ttel genegtw

* MARIEANNE.

©iiaoiflcfienDc tfccftfnt tigö Defet JBicebe /foolnel·
ben
ÖC Sfcaufcijctt «ict op mct Ijrt piattt Stanòtte
fcüattcn
aiOe fcljeetcn / 'tiiiclcft fp contimifcrUe
tot na δε piblfratic. fefthienden Quam tot
Bruirsi tijbinflC Dat
De i|c£C jl^atifcljal de Crequy
inct twaeif duyfent ηιβηπΕΠ / webenp cenifle 35elt-
lÌUCftjf^tOt DntCCntcmupEC ban Brugge in Vlaendc-
ren ocmaccljccct tua^; DatDe<iDafrrìcije ban Iperen
tot uptiioop ban alle jfoulc^ en lanUDeOccbtngen aen
Inclgcinclten igeece jlISacifci)aI fìaùùe toegefiacucen
^ommebanvijfthienduyientguidens. ©at nteöc
flclijchc ^otntnc/ ten ccfluacöe al^ booten / toa^
accoibcect bp De CafTelrijc ban 't ouDt Burcxken i
cOocijbanljfi StanDt ban't Vrijen toietDe afgeboje
totontcent een ^oinme ban vijfcigh duyfent gul-
dens. «Sn De toöle fgn <e);ceilentie Den J^eec USarqui^
de Caftei Rodrijgo acn Die ban 'tVrijen op De ftooB'öjie
ongenaDcn i)a^e Dom latieninljet minflcQeen^en:
ninaen acn De fficanfcöe te Qijeben / boo? en alecc Daer
obccacn fgn <i2):ccllcntie ftenni(fe|auöe acDaen 3ön:
foo ban toeaen 't baoifepDe 3tanö een (Cppicffen na
Bruffei gefonOcn/àm ftilcp acn fijn Cjccellentie
te noti»
ftaccn/ enöc Dacc obrc De ffelfé gelfcfte te becflaen.

^aenmael^ ooclt een «iS^p^effen Couiiec ban
BruOei na Det jptanfcDe ï^of afgefonDen/om alDaec te
ccinonjlcewnDeflcooteeyceffcn/ Die üp De^canfcöe
in Ijet cnlnccen enDe nf-boubacnban gantfcije 2eof=
fcöcn enpiantasicn gcpleegt toictDenyuptpucemoets
toilligljept-, fonDec eenigt) profijt Daec afte genieten.

«©en jgcece oSjabeban Rennuborgh fcpDe ae>i Den
tóeliDcnt i)asburgb)Oat flp Dbcc De vijf cn derthigb duy-
lent Pattacons Doo? ö^tafflacnbanSSoottien/ fcöaOc

BcIeDen IjaD.

^en twee en twintighften Öceft D' i^eeC Burgeri-
dijck neben^ Den J^eet Tempie, Den ^eec llSacqui^
6c Caftej Rodrigo op 't ^ubjcct ban De öatificatie in
'tb^eeDeonDetbouDen: enDei^na eenigj^e pjeallable
criminatie ban Den fclben ©eec Tempie, obet De pjos
ceDucenbpDe felbeftjn^icellentte tot Aken, bp Den
ï^eet 25aconban Bergeyck aeDaenöouDcn/epnDelijcft
Betefolbettt/ Dat op Den dry en twintighften een Ka»
tfficat(e ban gaceMa(ef!ept metfìetiCtactact etiDe
©ouboir/ fnlci mDe fooOanigö 't felbe tot Aken geflOi
ten en getepchcnt bia^ / Dooj Den ^ecietact^ ban Den
ÏjeccTrevor (D(e Daegiii teiboojen tot BmiTei ten
DtniepnDe i^gearnbeect) ini^anDenbanDe i^eeceti
Trevorenöeban Beuningen obecgelebctt fonbelao^
i)fη : om Dacr t^fi aenfïont^ De npttoifleling ban De ras
tificatiebanfgn JÊajeliept ban Vranckrijckgijcpios

------------i-nn^nii rretamhaiih ArnlïnmDp

^l^l.vv ---------------- „

BeltjcFtDcbetDeteepecntie
fianDt g^enoinentebiojDen.

i^pïjeeftnabat Deboo^f; Oifcoutflcn hiaten geeprti
tigljt / fgn «ïweiientie gefomraeett op point ban
iïESweedicfae iiubfidie, enom Deffélf^ Deciacatiete
liebbenop tttiee H^ilftben / Diegp Den
vijfthienden
tnDe feventhienden öefeg aett Defdbe fiaDOe gcDaen
ËeganDigen i booit^ met alle bcDencicelgcite ceDe»
ncn Oen frïben g&efoc&t te Doen begrijpen/ Dat De
conclufie ban De booifs
Triple Alliancie in De Difpofjr
tic ban üpaignen geen becanDectngge beöooibe te
tnaechen: niaec tee contcacien Dat Defelbe in effecs
tenDebicgltfouDe moeten irnjfen/ of tot een 6onDi»
fleaenfieneitjcfeegMatantie/ ofanDetjint^ t9teento=

tale bctfìdlmg&e ban De mefitre^; ©acc op fijn , /r^e
celienticboojDcfen bcthlaertijaDDe/ iu^ettnarcftcn
ban De©jEDc rcniglijcU teijcbben gtftcn: DatDcbe. —^
lDf£e/OjeljpofDupcetiDeDEn€»ojloaö Daööc acDacn/
nubp öet boitcecUen banben©jcDe baat qiwnue
ctffetcn.

«l^atöptoelecn pouboicfiaDgeijaD/ om Sweden
mctfubfidieadfocietatem belli aen telochcn / niaec
niet om met gcIDt Deffelf^ guarantie obec ren ghea
maechte ©?eDc te itoopcn : Dat ftp iDcl boo| een ηιι«=
becpjg^ een ^cméc ban twintigh duyfent mannen
fouDe Iiounen onDccijouDcn / al^ booj'tggecn nicn
acn S weden |)aDDe belteben upt te loben.

©at Spaignen in 't ®cactact niet toa^ bcRcnt/
noctjban De ?illlianciecn gnacantiegeen ftenniffeftaD*
De/ cnDe mit^Dien onceDelijcft fouDe
514η / Dat men öc
ïtcoon/Diein Deconfiliaban Deboojfs ^tHiancieniet
ijaDDegepacticipeett/ aI0 in Deiaflen ban Defelbe SCt
Uancie/fouDetoilIenDoengeiDen: ennotg ontcbelijc::
het/ Dat men alle De laflenban Defelbe (ubiidien aliccn
Spaignen fouDetoillcn op Dringen/Dat öare i|o.H5oa.
nu meefï tebjeefenfiaDDen/ cn rnjt^bien baw tjnrc
booifitötiööept beljoojDen tejön / om &acc inljatc
Defenfle met iubadien aen anDece te geben / tgDclgclt
te becflectfteni epnDelijcfe bat Spaignen Dat aDclDt
fooobetbloeDiggnietenöaDDe/ Datfp'tfeibe buptcn
nooDtenDetcgen^ceebtenteDenaen De boojf5Suba'
dienfouDe eniplopecen.

(Cöocl) Dat öace .ilKajeficpt ban Spaignen in fabruc
ban De boojfcfeebtn faec&e Qljeftljjctoen öabDe/ om
op 't boojnoeniDe ^nbject öaec o^Dje te mogfjcn ont=>
fangcn.

D'fêecc Burgerfdijckfcijjccf Dat Bet bem toa^ brc^
Djictigl) gctueeflDeboojfepDe^caume-ntente mogen
aenboojen/foo om Dat alle Defelbe g[)egcont toaccn op
pofitibcn / licgDcnOe tegen^ De beltenoe toaecDept/ al^
ombatÖpDaecuptftonDebcmeccftcn/ Dat men aen
De folutie inDe boojgacnDe Confecentic Daec op aljege-
bcn / nocete aen oecaifonnementen inDe boojfepQe
a5?ieben bcgcepcn niet beliefDe te Defecccen.

<i£ooct)al$${)P faal) bat fgnC^cc lencie tegen^fiet
aljeentjp Defelbe/ foouptaeDane belofte enDe upt be
Confecten/ Communicatie cn Conferentie Die obec
't boojfepDe aa^eccft met De (©ofiencijcfefctjc jBinii
(ÏCt^ tot Londen binnen dry à vier jilgaenbcn IJEC='
toaect
^baacengEljouDen/al^ upt De nootfaecfielgcRa
gepDt baji De faecft te gcmoetboccDc/bleef opiiiiatcea
ten/cn geen appacentiefagb ban boo^Die^cflteiet::
toe^i te Bonnen uptbjeccfien ; foo Deeft Ijpaengtienoi
men gaec Hoogt) IBog. Dacc ban omlianbclgch te
beticgten: niet teminDaccbenèfen^aefcpDt/batljp
uptbetbooifcD?eben®ractacttoeIfion fïcn/ Datflet
bp na onmoaclgch baa^ / Dat baec i^ooab JÉog. ban
baeciSefoUuie ban Den elfden Defe^ fouDe bonnen
becanDccen.

2&en dry en twintighften Deeö öpcen Rfcctje nd
Mechelen ommetDen i^eec vander Tocht, obec't
boo^fepDe toeccb te aboucbccen/ cn i^ bp beet eeraet>
faem gebonDcn op De boojnoemDc facchc boo; cecfl
geen becDece pourluittes te Doen / maec alboocen^ Dee
felbec o;D?c^ aftetnacbtenj op bope Dat inmibDel^
Oen üecc Tempie ban fijn Stonincb fouDc tbcrben ge*
lafl om baten pbec na Den trant ban een fcparaet
atticulban Defelbe Alliantie op't bcacbtigblletefe^
conOeten.

CMadme,

SI voftreMajeftépouvois encore douter du Zele.

avec lequel nous a vons travaillé, avec Ie Roy de la

Grande Brittaigne , au reftabliilemcnt de la PaiX
&dureposdelaChreilienté, ou s'ileftottpoflìblede
luy endonner de plus fortes preuvea,
aprés celles que
nous luy avons deiia données, nous tafcherions de
faire un eflFort, & de rencontrer une bonne occafioa
pour cela. Mais comme nous eftiroions quevoftre
Majefté en doit eftre entierement perfuadée, ηοω
nous afleurons aufiy que tous ce que nous faifons, oc
feropsa Tavcnir > luy fere d'aucapt fi agreable, que

nous


-ocr page 852-

nousfgavonsqu'ellejuge avecnous, qu'il n'importe
pas moins à la Cbreftienté de luy conlèrver, quc dc
luyavoiracquisceprecieux don, duquel elle pourra
joüirlongtems,li voftre Majefté continue dc feconder
nos bonnes intentions, comme elle a fait jufqu'icy.
Pour faire faire la Paix entre les deux Couronnes,
ïiousavons jugé & trouvé, que l'intcrvention de la
Couronne dc
Suedt eftoit tres-peceflàire. Elle ne l'eft
pas moins, pour faire durer la Paix, qui vientd'eftre
concluë, & c'efl: là le fentiment de Meflïenrs les Mini-
ftres de Ia
Maifin d^Auflriche , auOy bien qae Ie No-
ftre,& c'efl: iur ce principe que nous avons ordonné
aux AmbaiTadeurs de cét Eltat qui font à Londresti^
conclure avec
Monfr.UCemtede Dotta, une triple Alli-
ance,comme Ie feul moyen d'aflèurer au Roy
d''Ef{a-
gnt
la confervation de fes Provinces de degàjà des con-
ditions, quc la conjonüure prefente desaflFaires, &
1'acquiefcement des Miniilres, quiyavoientintereft
pour voftre Majefié ont readu juftes & raifonnables.
lis ent
^xom\s,Madame, de defdommager Ie Roy de 1«
Grande Bretegne & cét Eftat des Subfidcs,qu'il feroit
neceflaire de donner à laCouronnède
Suede t & fur
ce principe nos Miniftres ont negoEié & traitté avec
Monj.le Comte de Danet^wi contentement commuti des
Alliés,maisppurla feurete particuliere des Eftats,que
Ie Roy
d'EJpegne poflède en FUndres ; 11 importe
aux uns & aux aucres, mais fur tout à voftre Majefté
& au Roy fon Fils, que ce qui a efte' promis à la Cou-
ronne de
Suede par noftre entremife, foit Religieufe-
ment executé, & que noftre parole foit defgagée par
Argent comptant, par caution Bourgeoife, ou par hy-
pothcque reelle : Nous avons prie
Mr. le Marquis de
Cafiel Rodrigo
d'y fonger, & en mefme temps nous
iupplions voftre Majelté d'y faire une ferieufe reflexi-
onj& de ne fouffrir point>que nous & tóus les interef-
iées , foyent fruftréesdu fruit delapeinequenousa-
vons prife, & de la defpenfe excefllve, que nous avons
faite, pour mettre Ics affaires en l'eftat oii elle? font
prefentement. Ce que nous demandons eft fijufte,
& mefme fi utile & ftneceflkire aux affaires du Roy
d'E/pagne, que nous ne nous pou vons pas perfuader,
que voftre Ma efté veiiille feulement mettre en deli·
beration , fi el e doit confiderei une forame d'argent
aiTésmediocre, quandil eftqueftiond'acquerir, ou
d'aliencr l'amitie & l'afFedlion de la Couronne de
Sue-
de.
Nous advoiions que nous ne pouvons pas cioire,
qu'elle vueillé feulement ionger à refufer ou differer
de luy donner cette fatisfadtion , & à defconcerter par
làtousleimoyens, que vous avons jugé le plus pro-
presjB faire fubfifter & continuer la Paix dans Γ Euro-
pe , &labonne intelligence entreceuxquil'ontfait
faire,& qui ont intereft à ce qu'elle foit de dur&.C'efl:
pourquoy nousn'avons garde d'y infifter d'avantage}
Et nous ne nous cftendrons pas davantage fur cette^
matierejmais finerons eo prians Dicu.

Madame é-c.

iMevromet

SOo uwe Majeftey t noch konde twy flfelen aen den
yver, met dewelcke wy met den Koninghvan
Groot Brittangiengewerckt hebben tot herftel- |
Unge van de Vrede, en rufte van 't Chriftenrijck, of
j
foo'tmogelijckwasu noch krachtiger proeven te ge-
ven, na de gene die wyalreede gegeven hebben , wy
fouden foeckenxen eftort te doen, omdaertoeeen
goede occafie te rencontreren ; maer alfoo wy cfti-
meren dat u Majcfteyt daer van ten vollen behoorde
geperfuadeerttezijn, foo verfeeckeren wy ons, dat
alle'tgbene wy doen, en noch in't toekomende ful-
lendoen, haerdesteacngenamer fai zijn, en wy we-
ten dat fy met ons oordeelt , dat het niet mindernut
is voor het Chriftenrijck te conferveren , alshaerdie
weerdighegifte verkregen te hebben, welckc fy len-
gen tijdt kan befitten, foo uwe Majefteyt onfe goede
Intentien fecondeert, gelijck fy tot defen tJjdt gedaen
heeft , om de Vrede tuffchen de twee Krooncn te·
doen ouecken, wy hebt}«o ghcoordeelt cn goet ghe·'

vonden, dat de onverwachte komfte van de Kroon
Swedenfeer nood igh was; Sy en is niet minder om
de Vrede te doen dueren , wclckenueerft geflootea
is, en't welckeoock'cghevoelenvan d'Heeren Mi-
nifters van 't t^uys van Ooftenrijck, alfoo wel als het
onfe is , en op defen aenvangh hebben wy geordon-
neertaen de Ambafladeurs van defen Staec, die tot
Londen zijn , te fluyten met den Heer Grave van
de Triple Alliantie, als'teenighft middel, om
de confervatic der Provintien van den Koningh vaa
Spangienaendefezyde te verfeeckeren, op de con-
ditiën diede tegenwoordigheconjundlurederiakeo,
en te vrede-ftellinghe der Minifters die daer in voor
uwe Majefteyts intereft hadden, redelijcken en recht- ^
vaerdigh ghevonden hebben. Daer is belooft, Me-
vrouwe, den Koningh van Groot Brittangien en de·
fenStaetvandcSubfidientebcvryden , dienoodigh
waren aen de Kroon S weden te geven , en op defen
aenvangh hebben onfe Minifters genegotiecrt enge-
tradeert met den Heer Grave van
Dona, tot gemeen
contentement van de Geallieerden, maer een particu-
liere feeckerheydtder Staten, die den Koningh van
Spangien in Vlaenderen befit : het raeckt den eenea ' ^
en den anderen, maer boven al aen u Majefte]^t, en
den Koningh haer Soon, dat het gene belooft is ghe-
weeft door ons tuffchen komen aen de Kroon S we-
den, religieufelijckgeexecuteert wordt, en dat ont
woordtafgeloft wordt door gereedt geit , byBurger-
lijcke cautie, ofdoor werckelijck onderpandt. Wy
hebben den Heer de Marquis de Caftel Rodrigo, ge-
beden daer op te dencken, en in den fclven tijdt ver-
foecken wy uwe Majefteyt een ernftighe reflexie te
nemen, en niette lydendatwy, en alledeGeinte-
reffeerden, verftooten worden van alle de vruchten
der moeyten die wy genomen hebben, en degroote
onkoften die wyghedaen hebben , om defaeckenin
defen ftaet daerfy tegenwoordigh in zijn, te brengen.
'cGenc wy eyflchenisfoorechtveerdigh , en fclver
foo nut en noodigh tot de faecken van den Koningh
van Spangien, dat wy ons nietkonnen perfuaderca,
dat uwe Majefteyt die eens foude willen in delibera-
tie leggen, foo fy behoort te confidereren een nüddel-
matige fomme gelts, wanneer men wil ipreecken van
te verkrygen, of te verwerven de vricndtfchap en
d'aflfeftie van de Kroon Swedcn. Wy belyden dat
wy niet konnen gheloovcn dat ghy eens wilt denckcn
defe fatisfaöle te weygeren of uyt te ftellen, en daer
door teghen te ftryden alle de middelen die wy
noodigh ghcoordeelt hebben om de Vrede in Europa
te doen fubfifteren en continueren, cn de goede in-
telligentie tuITchen die gene, die defolve ghemaeckc
hebben , en intereft hebben dat fy langhduyrende
maghblyvcn. Daerom willen wy ons wachten daer
over meerder t'infifteren, en ons over defe materie
verder uyt te breyden, Maer fullen cyndigcn met
Godt te bidden.

Mevrouweiéri·

Φρ t>ec^tt)bti^ men binnen BruiTel in seflabigen
alacmjjetueeïï/elfoa bed Dupfent ban l^canfcge aiolc»
Iteccn gaec omtrent een möl ban bie ;btaDe aen be
betian be i||a!poo;t bcttoonDen/ biesti-baeienbe en
mebe-bpetenOe al {jet 25ee|iiael pn onbete floebecen
btefe Bonben beliomen.

3^enfes en twintighften tufecben albacc abbtjretl
ineebïatöt / bat een anbet b'Sficmée (ieccft om=
tcent fes à feven duyfent, foo ti paecbe al^ te boet/ in
aentocI)t toacen omtiaee te pokeren aen be a^bjans
beS3;ugge / liggenbe op bei^àectben bie^rabtna
Willebroeck, een halfuectujben Vilvoorden. J©a£C
op acnfÏont^ becfegepbe laeeimenten te paecb tot
befettinoli banbebiaa;r^be®aect/ fijngecomman»
beett/al|mebeeenicg Boet-bolcb/ enbe be te(In;en«
be Caballerie Heef onbec't iltanon ban be ^taöt
ieggen.

^ef εβηΓφ cabage^continueecben/ op V(&pgt'
fetoien bei; platte Eanbm ban alle linten/ macc
g55
3

en OORLOGH, 't Ack-en^veertighfleBoeck, 821


-ocr page 853-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

infonUetljeplitteVurft. Tobide, cnböó?tiiontccnt
r Bruffel toietben boo? Defcanfclje iSTEOupcn gctoel.
öiöÖSBeaUacmcftt/ fulcybat beh Dan OefrltjE met
i^ocpen enùc J^aetoen t)aec cefugie binnen i>c ^taùt
gcbben moeten nemen. I@en ftlaegl^tie toel niet
obecgcooteinfolentie bie bpDe^canfcfiefoube mo»
BÏ)cn bjojbenonbecnomen; nemaec aìleen obec be
horribie Conttibutien bie befelbe be ^oecen gebben
toeten afte petflën.

?3en acbc en twintighften ίφ tot Braflclmetcen
eEFP;effenaengge6omen be ttjbinge/ ban bat fijn
fBaÌefiept ban Vranckrtjck be ;&paenfcöe ratificatie
àengenotnen / enbe baec tegen^ be fijne infjariben
V ftan ben
ì^eet Trcvor enbc Beuningen uptgetoiffelt
BaCibe. b'I^eec Burgerfdijck ijeeft obec befe tflWngfje
9anbecbaeg{}^ aen fijn «Ciccellentie fgne conjouif=
fante betupgb / enbe inUantelijch bécfocgt bat be fcl>
beaenfionc0boo! be publicatie / be laePc perfectie
aen be booinoembe 3@;ebe foube belieben tegeben:
iiifonDerfjepOt / bctoijle ben J^erre ban Beunin-
gen {labbe becfeecftectbatbel^ublicatiebp Vranck-
rijck npterlijch op bien bagt) foube toetben gc-
Kaen.

jlSen gab toet gigemepnt bat 9et campeten ban be
jFcanfctie iCcouppcn tot Hafle , V'untenbeRuys-
broeckjglaetfen leggenbe bp na onbec 't fóanon ban
Bruirei,cube be Contcibutien bie bp be felbe toietben
geboojbect/een feec pecfuabent ?Ctgument fouDe toe=
fen ombe bOojfj publicatie t'accellececen ; macc
{jceft (tjn <iB):ceUentie befe faec&e belieben te geb;upc:=
lienboojeenpjetejct om be publicatie te bcrfc[)up·
ben/feggenbe : bat be ^paerifclje JUilitie/foo lange
be jfranfcbe iCrouppen niet fouoe toefen gebclo-
geert/aUe moment ber felbec infulten tiabben te ber=
toaggtcn:enbeal^be19ublicatie ban Oe^paenfcije
ftjDe foube toefen bolbaen/ bat men ban licfttelgch
foube becliaen/ bat befelbe JQilitie onbeboegtjt fouCre
^ijnom geattacquecct tocfenbe be ^canfcge te re·
paufrecen;ebintoelpo(itibe belobenöe Dat fij««Bj:»
cellentie nocf) tcgen^ ben abonbt be boojfspublicatie
foube laeten boen.(!Bnbe alfoo in be nanagOt/tuffctjen
cenig^e gecomnianbeecbe uptbe booinoembe jFcan»
fclie/^ouppen en bie ban ben i^eer Jl©ar<itii^/
een
gebige({Efcacmoucl)e toa^ boo?getiatlen/enbe beffelfi^
<l5ancDi jbo (ierch aa^ gOepoufecct / Dat befelbe tot
nen be Pookte ban be ^tabt gabbe moeten retireren/
cnOe gemelbe fijn excellentie bchommert toa^/ bat
be boo;noembe iSefcontre bp be ^ranfcge foube Iton^
nentoerbenfierbat ; foolieeft ben Heet Burgerfdijck

f]p;aecl mebe in be Statner^ ban liubtentie inge^
ireben) gep?cfcnteectbatfp bpeen?tcte onöeröaer
<iracDet en Signature ben
j|eec l^ertogt) ban Roua-
nes, tommanberenbe beboo^fepbe franfcge iCroup»
pen/foubebcrfouchen/tenepnbeljpficl) ban alletjo»
^ilitept enbeaggreffiebooj'ttoeHomenbe foube toii-
len abfiineren: be^batf^benfelben Commanbant
foube mogen berfeecheren / bat be boojfs jpubltcacie
ben negenen twintighilen foo tot Parijs alp tot Bruf-
fel foube toefen gebaen/ enbe bat oocft be .Militie ban
fgn <2)ccellcntie niet^ foube moeten onbernemen
't geen men boo; agsrcffie ofte ^cte bauljoflilitcpc
foube honnenbupben.

(èijn (êpcellencfeljcefc gem be boojfepbe boo^flagli
laten toelgeballen / cube fjaer
iterato toegefeptit/ bat
be publicatie nocg bien abonbt foube toofben
gite*
öaen / nemaec al^fp beboo?fcD?eben mte ingefielt/
Bctepcfient/ enbe boo? een trompeter aen fijn i?oos=
teptafgefonbengabbe/ foofjeeftmen beboojfspu-
blicatie boo; bien bagl) uptgefielt;.

Cbocg i^ befelbe op ben dertigbilen ontrent be
mibbagD niet alle bct)oojl0che ;&olemnitepten
ge=
baen ; inbocgtjen bat nu niet anber^ en refieerbe al^
bat bO?b?E^ aen toeberjijt^ ©fficieten gfteggeben/
cnbeban boojt^ tot beSLimijtfcIiepbinge enbe boo;be·
ce c);ecutie ban 't boo;fepbe (^cactaet boo; Commif»
fariflen baec toe reciproque te bechiefen / goemfìoe
beter gep;ocebeert mogte too;ben;bafi; toe be ;bpaen>
f^cbefepbtnbcrefbt te

b'^cer Burgerfdijck öeift occafïegljenomenbpben tg/CR
©erre JHaacquié ober beonlgbrlijche picatcnjcuban
biebanOfteode te ejcpoliulccrn / enbe aen befdben ^
obtrgeleüect be fucccfllbe SSjieben ban tntetttffie
bie ijaetiöoogl) Mog. infabcur banSwarc, Crom-
merdijck, Maturo, Pcliicoi:, Pieteren PauIusGodiin,
mibt^gaber^ Pieter van Beuningen Ijcbben belieben
te bepefcHecen: en in ernfiige termen gefepbt bat gaec
fêoogbJföog.nietalttjbt befefchelmftucken ban bie
banOoftende, en ban beiSabenban befebmicali:
teptfouben Ronnen aenfien; berfoccBenbe bat fgn
«excellentie boo? pjomptebifpofitiegctongfjelijchbe
refpectibe ;&upplianten aengebaen / foube belieben te
repareren,

i^et 3tnttooojbt getoeefl : bat fijn €j;cellentie
felfi banbe boo
?f5 ^accRen/ en banbe Canbcuc
ban be ^bmiralitept be befle opinie niet en bab^'
be/ oocltnict bonbe tegcnfpjeften batbe felbe boo;
een gjoot ggebeelte inbe boo?fct);ebe piraterptoa::
ren participecenbe / en bat gp ggenegen toa^ be booj·
fepbeïDjuneop be be|ie en p2omp|le toijfe te boen
b?efrecen.

3Poo2fiiaenbebat gaeri^ooggUSog. en fgn excel*
lentie pber een Commiflari^ fouben belieben teDe=
puteren/bje in loco, te toeten tot Ooftendc, fomma^
re infojmatie foube nemen / enbe bat baer op een
p?omptenonbertogcn brcrect bp fijn excellentie gc·
geben fouoe toerben,

^00 al^ men banbe confïitutie ban bieiSegrcfn·
gljealltonbeoojbeelen/ foo toas^niet toel mogeltjch
bat fgn excellentie / bie boo? foo beel impojtantr faco
ften bagelijtx Boierbt geDifirabfett / be particuliere
Macljtentoan Debcfcöabigöc t'examinccen/cnbeOacc
op fgn ojbjeg uptgeben foube ftonnrn / niacr Bet bede
bat baer ban te toacgten toa^ foube toefen : bat ceni°
ge upt fgn p?ibce ïïact tot get examen ban be boo?f5
hiaegtengeftelt/ enbe op bet felbrr rappo?t gebifpa»
neert fouöe toojben ; gelöth b'l^eec Burgerldijck
feIf^oo?beclbe.

<©p 't laefte ban befeUSaenbt ig binnen Madrid
fubitcltjchgefiojbenben 4I©arqui^banSantoce,3tjn«
bebe^abont^te boet upt fijn Btogement gaen toefen
toanbelen / enbe onber toeegg^ met een flautote obec»
ballen ggetoo?ben fonber te bonnen fpcelten/ toaec
omtrent natupjlgcbeenbebiolcnte oojfaechentoier»
ben bp gebjacgt / te toeten : bat eben boo? gct
uptgaen Cgolate genuttigtgab/ enbe Daer na hup-
ten^ gup^ houb 3@ater baer op ggcb?onc&en gab
get toelc^e men ban biergelgc&e operatien pleeggt te
ao;beeien. Maec anbere toilbm boo?gebcn/ bat
in be sgolate bergiff foube ggemenggt ftjn ge-
toeefi : boeg baec ban fgn geen groote tee&en^
ontbecBt ; men geeft birel Contanten en Sfutoees
len in fgn Eogement gébonben / befelbe ober bc
ttoecmaclhondenduyfent flucftcn van Achtenbec«
gjootenbe betoelclu boo? o?D?e ban get Hoff on°
Der ben p?ince ban Chaiez gebepoftteert ;tjn/
om aen beB (i^berlcben^ erfggenamen beganbiggt
tetoo?ben.

^ebert eenige ^aren toaren aen 't ^paenf^e]|of
ttoee^ngenieur^/ ggeb?oeber^ ban
Keulen geboo?»
ticg /
Gtoenenbergh genaemt getoeeft / ober etne
p?opo|Itie ban beSlebiere
Mangenares, bie langg^
Madrid paffcert / nabigabel te maeclten : enbe
toa^ boen alle^ ggereeb om get beginfel baer ban
aentefiellen.

©anPortugaeitoa^tgöinge / ol^ ofbefaethenin
batlSgclifeer confup^ jionben/ aengaenbebefac^
tien bie albaer bp betfcgepbe partgen ggeboert toicr^:
ben/toaer inneebentoelget ptibigcft enbe getgefagg
banbenpiin^ Don Pedroganfcg niet foube homen
te Igben/maec alleen onber be<è ootenfgnomb'cen
ben anberen niet te laten boo?gctogen too?ben. Ï^en
(0?abe ban Caftelmclhor geeft ficg eenigcn tgDttot
Siviiien incognito opgegoubenf/ enbe baer na beltrnt
too?benbf/ ficg geabfenteert / toillenbe men fegggen/
bat boenmael^ binnen Madrid toa^.

©olgeb^25?ieben ban ben thienden befei: upt Vi^
go,toacenvier
baggm baer te besien albaer afgeba·

ten


-ocr page 854-

cn OORLOGHi AchUn-^eeftighfleBoeck. 823

1(558. wnna be ^pacnfcfie ,ï^ciia-innbcn/ drie ^cBepcti
öan fes en dertigh tot veertigh ^tUcRen/ bOCmiDe
nut Sipaciifcljc rnOe ^taliaciifcije ^Infanterie om;
tcent
twee duyfent man. <£n Oito chienden biatm in
biec pacticuliece hlepne J^ccgatten oocl^ nocf) bet;·
trachcn
duyiènt ^paenfrbe Buptec^ ; maec boojftps
i)f 23?icöen warcfiten oocft mcntie ban een Dat
fiiùaccte^ormptDe Coiunatua^ ecngcltomcn/()oe
Dat De franfcïjc <0o?!oB-SicI)epen bacr op een nieuto
Dernomen toacen/hcupOenDc.

;6cD£Ct niiatnen aen 't ^pacnfcfie i?of SSjieben
Upt Dito
Vigo ban ben ieventhienden,bie nieöe bjaglj^
icn/bflt Df^ Daefllj^ te booten alDaet onbcc ^rpï gfjes
jjaen loacen dric^paenfclje<©o}lo0j)-^rl)Epcn met
vijfchien hondertd^allicelBoet-itnecfìten/ enbe bat in
fllIfS? nocB tePeerbe drie duyfent ^paenfcöe^oIOa.
ten/enöe vier©o|loBl) ^cöeptn/bafconbec Den©i=
ce-lilDinicael ban Spagnien, göebeflineert om ben
j^CfC Don Joan d'Auftria ober te bjcnflöcn} ban
toien^tepfemennocöniet feecfiecöepDt fpjacR : orf=
bectiiflrfjcn bat upt De
Coruna jjefïabfBt) na Vigo
aDbifbrrDcn / Dat boo? Dito Coruna paffëecben (even -
tienfcanfcöe^ojlos&'^cbfpen / öie albaec af en
acnittupflrn. 4

(iJpDen eerften lunygebBm De^ranfifie^olche--
trneenuprebariBruffei aecattipcci;tBetoec|l/ fijnOe
eetficliicft een acnbanflö oemaechr ban op tebacftcn/
fnDeióbc infanterie bclïacnDe in omtrent
twee duy-
fent
ïtoppen ten boojfcpbcn baoe öfattrorhen/Oe Ca=
ballccic
li op ben tweeden flljcbolgljt / fgnbe aort
3^oichcnDe toeigenionteerr.

«een bati De f tanfcöe Ultmée gepoffcfri ae«
toccfi fönOe tiifTcljen
Uent cnOe Brugge,bjcbrr ban
öacc gercriceert: bic ontrent
Aelft |jaec fiaDten onu
fiouöfn/iuarenna
Audenaerde btrtrocfteHi^^f jFcani
fede {iepen noci) tot
luly toe / enbeboo^nainentltjeh
oin
cnDe ontrent Maeftrighc enbe Aken, geitjcH in ije
JFeanfcïic faeeften te (ïen

^ent igoftot Bruirei Kepen gecugliten bat Den
J^eer jdertogij bC
Medina las Torres ftclj ban öct
g>paenfcbeï|offonbeBctetiteett öcbbcn/ fonOccep^
wtffie/ upt tiocDanige cebencn fulrjc gefcfjicbt toa^/ aU
leen bat öe^efuitcn
Om toe bert öaöDcn secamcu
iiueert.

<0p ben vijfden epnbeltjcft bp ben <i3?ootcn
ïiaeötban
Mechelen gepjonuneircrt be Sententie o-
ber bebehenbe
Hoefyferfche ichuli.g^ni l|fet vander
Toch t
gaf batr ban bcrietit (n bolgenbc maniere; ®at
ijacel^ooBö Jlïog. aen b'een fijbc tod ftonOen (ien/bat
ben i^ecr Iteucbojfl in conbentie toa^ geeonbemneert
aen öacr Üoogl) Jffiog. te bolboen De
iiondert duyfent
Rijcxd
métten ^nterefl ban Dien/ cnbe ben Sfnterefi
bangjntercfi/eben cnDeinborgljen/ αΙ^ baectoe&p
Bacr i^ooglj JIBog. gcconclubeert tua^ getoo|ben :
beijalben Dat inöe UcBtaoiingöe ban brn ^meceft/et^
nicbe ten aenfien banbc mSaecftclaerbye / eenige bft-
anberinge bia^ geballcn.

<0öriijcltt"Jc8/batin reeonbentif ben fclbenl^eer
CÖeurbojtii^ontfeptDe^felf^ epfcb/ enbe eonclufïc
boo;foo beet albaec gecontiubeerti^: bat op'tgge;
epfcöte in conbentie fouDe moetoi afflaglj ftrcclten be

fe/ligh duyfent Rijxdaelderijbp Ijacr ÏIOogbJIBfiB. m--
benbeBinnebanben ^ace (elthien hondert twee en
twintigh
begroot op hondert duyfent Rijxdaelders,
enbe uptgbefcl)?ebcn 3tjnbe tot laffe ban 't feibe
aanbt/ tot cetoifïe ban De affifientit / albaec aen ben
ilgeec Jüartiuii
Spinola gebaen.

©atoocU in ceguacb ban DcffclfgS>?etenpmban
164.706?. gulbcn^obecbcbcrballene/cuOe loopenDe
Contnbuticn ban
DeEanoenbanGulicic, ban ben
pace
(t'hltien hondert negen en twintigh, enbcbe
gcift bcc «Domcpncn ban ben Jtanbe
banGuliclt,
Bergh
.enbe kaversberge, bic aen Ijacr J^OOfl ϋΙδΟΒ·
ljpÖet€raetact ban bendate
feithien hondert vitr
en twintigh
foubefijn göealTignecrt/ ora baecuptDc
bolöoenlnge ban be ^cljult in conbentie te boo^becen/
öerflaen : bat gefepDi » if eer <£beurbo?(l/nict meec»
bfc ofte boojbec in t ergatb ban befelbe gtommc fonbe
t^alibecen / al^ cffectibe tbegen liaec üoogfi

HSog. baec op ontfangen toa^: bat in 't ^iocc^ 166$.
ban be jijöe ban Den l|eecCDeurbo|flfelf^/ nopt -
t)oogec begcootgekpeefi ai^op veertbien duyknc
gulben^.

®ocj[)DatIiaec{|oog& Jl^og. fouDen aen b'anbei
3t)bc ooclt bcbinoen/ bate bp becfiaen te fijn/ bat Daec
^0. l@og. op 't gene toaer inne ben ggemefben j^erc
Ct)cucbo;1i toa^ in conbentie geconbcmneect / foube
moeten laten balibeccn/foobanigegelben/alë aen ben
ïgetc <©?acf
Willem ban Naffou enbe fijn (Ccoupcn/
in
be^acen fefìhien hondert negen en twintigh, fef*
thien hondert dertigh cnbe fefìhien hondert een en
dertigh
in ben atanbe ban Kleef B&rinquactiectgc·
toecflspnbe/ Uiasibecficec&t: al# mebe be )Po(ten
bie gt)cpofeect toiecben in becminbectpge ban't ge»
epfcQtc in conbentie betaelttefijn/ cnbe opbelSeBc
ningeban ben (©ntfangec
Hoefyfer bebonbenfouDe
bao^ben bp ben f cldcn te ®n ontfangen. 3!tcm/'t Ei·
ccncbat be(@ntfangecé ban bel^eeccn banbc
rnicalitcpttotAmiterdam fouDcn mogcn ontfangcn
bebben/ ban bendate
(elthien hondert dertigh tot*
ten ^are
fefthien hundert fes en dertigh in bc ^tebcn
WeleljEnimerick cnRhees, banbebjugljtenofmo·
nufaeiucen/ binnen't atanb ban
cicef geballenen
BEConfumeectfijnbe. «ÖnbelaeflelijtR/bat btngcfep»
Den i^cec €f)eurbq2(i bp pjobifie foube mogt η l^ojten/
'tsjccnfebectoen-jace
lelthien hondert een enveer*
tighig
ontfangen ban beniiEoI / cnbe 'tEicemtoc
Gentiip.

<Sttbeboo;(^/ Dat befctbe in biec boegen toas^gc::
claiifulccct / Dat al boojen^ 't fclbe tocccfe tee intentie
uan tiacc ^oogl) Jfòog. gepccfectioncect toiecbc / nocf)
albeclfaechenuactgctlcn / enbenabecgcc);aminecct
fouDen Dienen te bJojDcn. ^e ^ententte i^ te binben
oubec be bicc nabolgenbe S^^anbcnbucgljfc&e facc*
Hen.

^c mec(Ie gebagfiten hiacen nu om ben 39;ebe/bie
geqiaecltt toa^ te becfeeclteccn/ cnbe get bieceliDec
i6uacantic / 't bielcHe men bccfiont te 3ijn
be Triple
Ai{uncie,te
pupten· fiLot Dien cpnDe t)ecft Den )^eec
Burgeridijck op Den vierden ben ]@eec JBacqui^De
Caitei Rodrigo ccnlïclijclt gefommcect op öft cnga»
gement bat ben <©?abe ban
Molina in Engeiandt enbe
fyn Cjccellenticaen ijen ( iiccccn OcDcputeecDenJ fo»
iemnclyclt Dab gebaen : oocfi becDec cecapituIecenDe
be argumenten Die in bc boo^ige ^ubientie bp I)aec in
DicJiüatecie bjaccnbpgcbjactjt/ ofDcfeibcnirtban
berllant toa^/Datb'uptol
)eioofDcbweedfche bubfidi-
en
,ombiel(iroontccoiifcrberen/ foube moeten biojs
ben betaelti cn of Defelbe j&ubftùie in
precedente caufk
gefonbeect sijnbe/ bp jemanDtanbcr^foubenbonncn
luojbengtbjeaen/ al^ bp Diegene DieDaecban b'a-
bantage^ in fgn uptterfie noobt gettochen tjabbe
i
^UuCpceHcntic belief bc baecoptcfeggtn/ Dat Bp tod
bonbe fien/gelijclt i)p beïtenbc aitoo^ ban geboden gc^
toeefltcsijn/Dàtacn Dcconfecbatie ban 0weden fcec
bceltoap: gcleaen/ euDc bat t)p ooch gepccfuaDeeri:
Üjag/ Datopaignenop feven à acht hondert duyfenc
guiaens
Dc fccucitcpt Dic bi felbcKKiancie aen get mccB
uan ben 3^;ebe foube !<omcn te gtjeben/nict foube toih
len mijfen ; maec bat
bpaignen ban bat naturel toa^/
bat bcfclbc Kroon mtt
fachcigheyt, cn fonDcc ban pcs
mant gcmai itrifeert te too;ben/mor(l toecben gelcpbti

^atiiptoaeclgthhonbe bccMarcn/ bat bpopbit
moment ban 't boo^fepbe
Tnpei iCcactaet geen coppe
ontfangen iiabbe/ cnbe ban bcingccbientenbanbien
met pertinent toa^geinfojmcert/ maec bat l)peben=:
tod boo2 fijne confibecatie baec ophonbcfeggen/ bac
men bp bie ^lliancie alleen IjaDDe gefpjooficn ban
betcafui, foobeboo|f5©|ebc gtbiooBenenbeSpaig-
nen ban be ülcoon ban Vranckrijck geattaqueert
mocijte too?ben / cnbe Dat in 't felbc
Tripel (Ccactaet
toa^ geommittecrtbat gcbal/bat mogeiijcltanecap»
paccntfi cube alberept^ m DegcDac&ten ban
Vranck-
rijck
gijefoimtctt toa^j namentltjcft; foo biciSa»
jefïeptuptcenmifcontentement bpDc fclbe ober gact
ül^oa.niebiattc o{^cnomen / al^ upt auDcce
ran-
ceurs
Den ^taettoan Oc®erecniB!)Dc jScDcrlanDen
nwBöt&omiti aen te tellen j bat oocti öaecüo.jpog.

Z5i + em


-ocr page 855-

S24. S A κ E Ν van S Τ A E Τ

Durttofwhacnallefiantentfcompleteccn/ inplaet^
febanD"ìtrteban oJuarantie bpttafi aenSpaignen
göegeüen/ met Dieilìtoon een defenfive Ligue bes
IjoojOeaen te gaen/ enbe Öat f)P nirt caifonnabel
ItonDe binben Ijaec igoogi) JHàog. tot ?tflìfienne
ban tie ^paenfclje jgeùetlanDen
t'obligecen/ cnDe
nirttacCici; tot ijan: Defenfìe ebentuciiicitbecbonüen

te (ij".

^atDyoochDo;tieeI&e&at tulfchen beStcoonban
SpaignÉD en bact Jioogf) Jiaog. fooöanigen aigue
beljooiDe gemaccht te toojben/ Daec bp fp clcftanbecen
niet alleen fouben becbinben tot een mutuele befentie/
maec oocit om ( fanbec onbeifctjepbt toie ban brpben
gcattaqueeit foube mogen üjoïben ) be ^^ecoucftén
uaneenbecbe bp ggeitjcite pootte betaeit te iuojben ;
liflljaltoeberomfeer iuijbloppigljemccnbe opöetgei
nebp benSöiflcljop banMuniter,,bcn ücttogljban
Lorainen,enbeanbete boo|fnfi<gatieban Vranckrijck
teg^en^ ben ^taet ban baec i^oi^jb .fI13og.feecl^ecIoc&
foube b]o;ben gemolieett.

b'Jgeec Burgerfdijck beeft ijjec opRojtflgcftgbecei
pliceect/bat bP upt be anttooo^be ban fiju «iEFceHencie
niet anbce^ bonbe / ban bat Sp^tgnen (n be be^
talingc ban be
Sweedfche Subfidicn boo? 't tocho:
menbe/ en'tgb^affectbe/ foub:confcntccen. iBn-
bebelangenbebeboojfs iSemacquc^ ban ftjn
lencie/bat bp niet ftonbe n«n/bat Oe felbe met be boen»
nialigbefaeclie eentge gbemeenfcbap babbe; niette
min Dat be cebenen Dte
Engeiandt enbe baet JHog.
babben gebabt / om beboo^fj
Sweedfe ^eoucfjén al=
ïecu boo? öpaigDen, tot guacantte ban ben gemaech
ten @;cbe / enbe niet mebe tot Defen|ie ban baec j^jjeli
nibeïanben te behingen / toa^ gbetoee|lbatbefelbc
albecept^ bp pacticuliere liEcactaten ban
bweden
toaeccn bccfeecttect / enbe fuich^ niet noobigb toa^ be^
clbefecudtcpttnbit®cactaette(iipulccen. Cnbebe^
angenbe De
iigue defenfìve bp Spaignen met baet i^o.
JI@og.opteceebten/batrtjn<ü);ceI. baet obec nietJ)e>
I)oo?be beftommett te toefen/ becmit^ befelbe boo?
beobecgbelebecbe ^cte ban 4E>uatantie in cegatbe
ban
Vranckrijck foo beel baftigbepbt enbeafleucans
tiebcltomen bat^b^/ ^n befenfìbe HniearnDe
ìScoon ban
òpaignen eenigfin^ toebiengen foube hon^^
nrn. «iSnbeinbienOefelbeiiicoonfoubemogen eppje^
benbecen/ bat baet eenige anbec bpanben al^ ftjn
Jll^ajeflept bcctoecht foube Isonnen toojben / enbe
mepiibe baec aen gelegen te fijn/bat befelbe ooch omm

calu & contra quolcur-que DOOJ be bOOjfj befenfìbe

Mnie foube toetben gecutt grflrlt/bat bie faclic foube
moeten tooiben naecbct obettuogen ; ebogb bat Die
boo^flagen al^ t'eenemael fcpairaet toefenbe banbe
boojfcpoe
Triple Alliancie,bft toeceft ban bc fubfidien
niet foube honnen cetacbecen. dSnbe iiopenbe be afft·-
(ienciebaectoe
Spaignen öaec ten Beöoebe banbaec
il|oogbJ!@og.bp be boojnoembeEigtie foube biillen
obiigeteni bat bet te bcctuonbecen toa^/ bat baec
I)aeri|o..l!fêog.befe becbinteni^ ban
Spaignen nopt
babben gebojbect/befelbe iKcoon ebentoelbaecukro
tot De boo?f5 befenfie foube toillen obligecen ; enbe bat
Dt^felbeStcoon/biebet b;p foube (laen befelbe Sanben
cafuexiftente, ofte te ajfifïcten / oftebetlaten/ enbe
Dacc in alleen baec intcefl te bolgen / iiaec felben Die it>
bectrptbenemen/ enbe tot beboo2fcb;eben mutuele
Defentiebecbinben foube toitlen.

^t men tori toid / Datb'l^rcc^mbafrabewGa·
marra eenigbe Sareu bettoaett^ feec pbecigc infiantie
gabbe aengetocnt/ om een Defenflbe Snie tuffcben
i>paigneQ enbe baet üooQblMog· opgeceebt te geb^
ben : met celatie op bie
furprifes Die nu befelbe Itcoon
in be iS^aenfcbe .ïScbetlanben toa^ toebecbaecen;
inaei; bat men nopt bab honnen cematqueircn/ baec
inpct^anber^te tjebbengecefibeect ban be fecucitcpt
ban
Spaignen. tcggm De gbene bie befelbe Ittcoon inbe
^paenfebe jarbcrlanbenfoube toillen
6efp|fngen; en»
bebctoijle fijne JIBajcfiept bp Deboojfepbe ?llctcbart
(Duacantie nu betfeecBect toa^/ bat fp niet fionbe be«
bencben toacc toe in baet een becbei;
Liguc de-
feoave noobigb toa^.

SSffïuptcnDe fijn aoifeaerit Dacc mebe/ betijn ,/λ
αΐϊί Dagen ftacc #00311 JlBog. ojùje oni ban Bruflèi te
UrmecUcn tegemoet fagi) / enùeDattjploelbienfie
fbogclucftigtjte fijn ban ηοφ booi 't fcìbe berttecft

obeebitpoiittbe gefibeceecbe fati^factietemogenec»
langen.

^ijn €j:cenentie beeft baec opgefepbt/ Datbp baec
§oogb jl@og. 23;ief foube e);aminccen / bat bp foube
intoagbten b' obectomfï banben $eec
Ifola. enbe bat
niet ttotjffelöe of be bijficulteptcn ban bc
fubfidien
fouben toeitoojben gbefucmionteect/ al^ men maec
Spaignen bebe begrijpen bet booibeel't geen boo; bie
Icijon in be boo?f5 Triple 311lliancie toace gelegen/ ei^
be ben ^paenfcben Staebt^focbten tefupbecen ban De
impieflTie / bat
Engelandt enbe baec ëooob l©og. bit
toeccB affonbetlijcft
pro imperio enbe fonbec conu
municatieban be eoflenctjc&fcbeJQinifiec^ babbea
ocmanieect ; ebentoel bat fijn «üj^cellencie ban bat
fentiment foube blpben/ banbatmen
Spaigoentot
een cecip;ogue belofte ban afTiftentie bigoojbe t'ab»
mittecen.

fflot bectoonberftigbe ban onfe Hollanders obecbe
Duytfche Buycken> maecboojnamentluch oniaente
taijfen bet ?impt 't toelcfe be (©oubecneur^ nibe bare
(^teatucen gemeenlbeh eieeccecen/ obec tenqutficn
bieupcbet oogb banbe^ufïitie (icftmepnebanben
ISoningb) gelegen ffln j foo ftillen topmeec totbec^
maechal^bettoonbecingbbanbenllefec ( toant bet
i^ niet ongemeen^} biecmebeftellen toatbolgbc:

\

SOn Exceüence ordonne au nom de fa Majefté, a
ceux du Village de
Calemthont & W*fiv>efel, de Jo-
ger & accommoder a ia maniere accouftumée,
fept Compaignies d'Infanterie Almande , avec ua
Lieutenanc Colonelj jufquesa aucre ordre.

Fait ^Anvm c&vingthuiteifinedeMaf

t ' 1661.

-i i -
I
 i; i

Efioit/ouéfi^aéfar fin Excellefiee Ìe %
MAR$iiJlS dt CASTEL· RODRIGO: .

SYne Exccllencle ordonneert uyt den naem van
fyne Majeftcyt,aen die van 'c Dorp van Calempt-
hout en Weit wefel, te logeren en 't accom mode-
ren opdegewoonelijcke maniere,feven Compagnieii
Hoogduyta Voetvolck, meteen Lieutenanc Coloael
tot nader ordre.

GtJaiHtotAntverPi» den i'i. Mm
1661.

Wét cnderteknt, By fyne ExeeUentii dt»
MARAIS de CASTEL RODRIGO:

^it naboIgenDef^ bet gene Deboojfs Sieutenent
Collonel alle Daaben pjetenbeect enbe toil gelebert
hebben boo? fijn ®afelalieen/ niet tegenflaenDcalIe
fgnfónccbten pacticuiierliicft fijn getogeett al^^ol»
baten.

- ι Kalff
1: 1 Hamel

40 pont Runtvleee
1 Hefpe
4 Ehtvogek
α Hafeo 1

6 Hoenderea I

tz κie·


-ocr page 856-

enOORLOGH/jf Ack-en-wnighpe BoecL 825

Il Kiekenen. 1
zo Duyven. '
10 SauGfen,
48 Leeuwereken.'
I Kalkoen.
1 Kapoenen.
4. Schotels verfche Vifch»
30 PontBoter.
ly PontSuycker.
I half pont Sout.
τ pont Peper.
I pontGemben
j half pont Kaneel.
6 poM Lardeer-fpeck.
I halfpwit Noote-mufctet.
I half pont Kruyt.nagels.
I half pont Foelie,
% Potten Olye van OJyven.
1 pont Rijs,
I half pont Piftajes.
I OnceCardemom.
30 pontTarwenblop.
6 Potten Meick.
izo Ëyeren.
I Pot Atijn.
I Pot Verjuys.
3 pontRazijnen."
SI pont Corenten.
6 pont Pruymen.
fo pontAmandeleo,
3 pontSucaden.
a pont Prumiolen.
100 Gedrooghde Peeren,
Wijn.
Bier.
Broodt»

Van alderhande Granen
doen hebben.

Item,

De vorder Capiteynen, Lieutenanten > Al-
feriflèn, Veldt-Overften , ende alle an-
dere Officieren naer advenant.

Copie de l'ordre de fen Ei^ceUettce, é^c.

A

Ceox de clamphout & Wefi-vefel, que par def-
fusles
gens qui y font prefentement logés des
RegitnentsduCollonel<i'./iwé &
DoaLouyt

dfiSa/zeda,ilsayemde recevoir & loger les Officiers
6c Soldati qui fuiïïvement y arrivaront de mefmes
Regiments, leurdonnantlafubGftance en la mefme
forme, que lei autres qui y font , Sc ce jufques aautre
ordre.

Fait Λ nruxeüit h huiftiefpie de luta
i668.

Cfpye va» d'ordre van fijne ËxceUmtie, ^e.

A En die van Clampthout cnmfi.iuefih dat fy
boven het Volck die f5? tegenwoordigh gelo-
geert hebben, der Regimenten van den
Co-
lone] d'avrai en Don Louijt de Saktdo ,
noch fullen
hebben t'ontfangen en logeren de Officieren en
Soldaten die (uccefSvelijck van defelve Regimen-
ten aldaer komen, haer gevende de fubftantieop
defelve forme als de andere die daer zijn, tot nader
prdre,

GedaentetBru^eldenachtiendenlunu
1668.

^nbefel@aentit lunij i^ binnen Madrid een feec
notabel csdjf MQo^gebaim / foa
tm mfim ttm

Μ

fooveelalsvan

Dc matecfe/ al^ öe fo?me·; ^rfcftcc ©ctfoon ban
mibDelmatise €onliitic otnomit Don jofeph de
Mallara , We DpDc inpeflc ban öat ©off ftetaoctac» —

jet spDooj fijne Ullliancic/ ofte ban Ibcï
Bm^fDn<©fficie/ öft toelcftc toa^ ban<0ntfa»8fc
<0enet;ael ban '^li^oiitng^ Sltn|io|{£n in
be ^tabt
SantClemence,alDaet flehomnJ5!jntic/oHi fijn faecficii
tebeccicliten/cn bc^ nacbt^al te cufïcsgnöc/öcefit Den
l|eic©?efiDentban Caftiiien bp fjem Doen ftomcn een
Aicade; t>at ban 't ^of: enùe ben felben

belaft bat òp ομ fiaenbe boet befen ì^ccfoon in fon
^logement foutie gaen bfnben / enbe na De (Ì5ebant>
ftenHfcbiengen/ enalùaectecfiont boo?t)cn^c!)crpi
cec&tec boen tDo?gcn: fiet toelcftebe flcaffei^/ bie
in Spatgnen omtcent Prcfoonen ban conbitic
pìee^t sefiatueect te looiben. 39an toelcKe cefo»
Iute öefolutie gfienielDen «aet^Beccficfifeec gefuc·
p^ennetctbinbenDe/ fonbec hennilfeoftecommnica»·
tiete feonnenfjebben ban fiet delict / bifPcuIteecD?
in'teecfl fitìcp in 'ttoewft te fïelien j niaer gcpecfl/
becfpoepbe ricijbectoaect^/en beebbenboojnoemben
Maiiarefich ten gaiben aen6Ieeben / cnbe boo?t^ in
eeneftoetfe nabeaBcbangenifrebicngen/ tecplartfe
baec be ©Önbancfi gljeccebt fionbt. 3©arc op öp alfoa
(jacfl b^aegùe otn bjatoojfacfte men gcmtoilùe pij<
niflöeni en feggenbe ben öaetpöeec bat baec ban nict^
3ön fbuOe ; b?acgbe ijem boo?t^ offijn naem toa^
Don Jofeph Mallare, en Of βρ foo ccn©fficic bc
ftleebei Jlgfeggenöeop bepbe banfaej liet ftp öcni
fulcF met fön öanbt onbecteechenen/ baec opljeni
aenfionbigljbe/ bat ïjp babelrtclt ficcben moefi/ eu
niet meet tijbt obccigö Baöt/ al^ oin te 20iecöten. ί^ρ
beebintlancien om foobeci tijb^ te mogljen gebbcn
bat ®efiament foube ftonnen maecften/ en anbcc
o?D?e^ omtcent fijn affateci fleHcn$ boclj niethon»
nenbe obtincren/Dcbe Ijp groote pjotefiatien met obec»
bloebiflöc tranen. ©ecfoecRenbe be oojfaeefte ban be»
fe fijne flcaffe te mogen toeten. Oaec op Oen öaet^i
öeecmetbetoepnige biepjefent toacen/ mctgBelöcfie
tcanen p^telieetben necgen^ ban Renniffe te Ijeba
ben; taoibenbebooit^bce>;ccutiegceffectueect. J^et
3[icöaem bleef vier en twintigh uren in be «Sebange»
ni^ gecFponeect / en baec na begcaben. ©ntcent be
oojfaecRe en motijf ban befen toebal tofecbt op beel
manieren gtjefpioften/ en betulle be fb|me gantfclj
tptcaoibinaci^ i^ getoeefl / ïirt niet na beel fpecu*
latien te becoo?faechen/baec ban niet feeehersS toajJ
tefeggen/ tenieec/ betogletalle be jj^inìfiec^geci
ne uptgöefonöett / bechlaecDm nccgcn^ ban te
toeten.

ili
m

1
l>

If

i

i

m

Φ^ bee^ tijbt Derft ben ^mbaliabeuc ban Mofco.
vlenban't gipaenlc&e tof fiJn "3iffc&cpt genomen/
tn fïoubt binnen Itoiten tijbt tc bectcccften/ ftìn toegl)
toebtcop Cadix nemenbe j fcflaentie fijne afOaccbiu»
geom goebe (Hojccfponbetuietufrcljen bieïtcoone cn
fijnen Sar tc onberljouben. 4?f)ciyc{t be <{5c!)cputeec:'
benban eenige ^uptfcfje iDojflen ban 't^^nptfeDe
]Sijch oocRal jgaec affrfiept Ijabben cn ftcij gccecbc
maecluen om nagup^tefteecen.

®an Cadix qirnm acn't^paenfcöe ï|of fcftjtìbm
mrt 25?ieben ban ben feven en twintighften paffato/
battóbaet viif<©oilogö-^chf)3cn «pt be ^ttactge*
accibeecttoacen/ al^ ben ®icc-?llDmicael Comeiie
Evertfz, benCommanbeiiclan MatthijfzjbcnCom»
manbeuc Marreveit, Capitepn du Bois, rn Capii
tepnKuyf, mmct befrtbefeventhienCoopoaccDp*
^cgepen ; brb&enbe be boo^fepbe a^ice-^ùmicari bart
f^ni^eecencn iiaeefïec^ieb?e geftabtomalfoo öacfi
na&up^ te&eecen/ggelijCR ftclj baec toegrrecDtijab
gemaecRt/ enbebat beanbetenocljveercbienbagcn
fouben toacljtcn/ om al^ ban mebe tebectcrchen/fons
becbatjongeceSB;leben ban ben derden befccmentte
maec&ten ban Ijctbecbolgg/ maectoelbanbebleys
ne appacentie bie albaec noch boo; ^anbcn toa^
tot Ijet in See b;engl)en ban be ^paenf^e ^cmabe}
entjetbecjtcech banbe<t3alepen toa^ ooc[ioufectIiec>
«Senlge ïSuptectje na Cataioniengebeflineect/ toa:^
om |tt nsact^mn/ Οοφ ö(t met

bi


-ocr page 857-

be istïoupe^ te boet m te paecDt mar ef)f f cbcn ooch ;
entioIgensS2&?iebcnbanbfη tweeden bcfjc upt Bar-
celona, tìiKcbciialDaecOagdgift^bectDQcgt. ^acg
ontrent De jBeùctlanDtftÌjc Suptetpe / DieinGali-
cienQebiciUÌ
)ceft/ entneöetia Dito Catalonieo Qtje»
Depiiiiect tsa^ / fùube bolgen^ SSiieben ban ùcn
vieren twintighftenpaiTatOupt Vigo, betanöerinfle
Bemaccht iijn/ met appatentic om na De ^paenfcfle
^^cDcrlanöen te pafTccen ; met 2S;ieben ban oen
der-
den
Ciito fct)2eefmen bat Oen üectogübanBeauforc
ben vijf en twintigften öaet te boorcn met vijfthien,
foo 20;anOt-fcfiepen/ g&etentcectliaOt

ben ^pattifcöen ^Dmirael mee nocg drie anOece
^cljrpen bie atbser bot^ be ^aben lagen/aen boojöc
teieocen; bocöboojbenfiecc&fn toinöt belet toa^
Beüjojoen/ en geOtoongen fjcö op Sincfiet te leggen/
onCtfCöeBajoonicheiSpIanben / SebbenDe boojreps
ben üettogö geen ftcnniffe toillen Ijebben banbtn fle-

flootcii 3^|eDe.

3è?pDao& ben vijftienden jjjn b'i!?ecreM a5)ctcao?»
binari^ ?tlmba(fabeuc^ ban befen jfetaet tn
Engeland
aenuefcöjeben/Datfpbenfóoningöban Groot Brit-
tangien
fouben I)ebben behent te maeclten / bat gaec
jEog.jegenbooojbigbecmit^be 3@;ebetuffci)en
be öoningöen ban
Vranckrijck enbe Spangicn, niet
alleen geflooten enbe geratificeect/ maec oocK alom·
me gepubiiceeet tua^ ; enbe bat oberfulch^ De oojfa·
fte quam te cefieten/ toaeromme toebecjöt^ met ge.
meen concert conftbecable l^Iootcntoteerufltoaren
tott)etIicentieren enbe biffolbeten ban gare i^loo*
ten/ gerefolbeert foubengebben/ten tDarebefelbe
ban fiaren pUcgt gfjeoo^beelt Dabben alboren^ fnlcK^
te boen/baec ober met fgne f@a/eftept naber te con=
terteren j met berfoecft om beflTelf^ fentiment om.
tcent l)ct aenbouben ofte licentferen ban toebec-sdt^
3^{oo(en te mogen ber jlaen / op bat oocit tot öet bif^
folbeten bün Oefe ©looten / met gelfjcft concert enbe
gemeen goetbinDen giiep^ocebeert mocöte toerben ;
bare J&o, Jieog. Baec toeber-baren / fooöaefi boen»
igcft obetfcgipbenbe / om alhier te bienep fulcjc enbe
Daec 't beboojben ; enbe Ij ec ban iBpicact gcfon»
benaenqiieColIegientec^bmirdlitept tot bec fel·
Der naricljtinge.

©enfeftiendenguamtot Bruflel tpDingfte / bat
Deynfe, omttmt twee upren ban Gent Böefeflcn/bn
befranfcfìenocgtoa^gefojtificeert. beben on:=
aengtjefien be publicatie ban benSjebe/ 't platte
aianDt noci) gcoete fcljabe: afftontoenbe santfcfie
25ofrcIjcn/ DcnfêertogöbanAerfchoc, al^anbcce
.i^cberianbtfctje (irabatllier^ toebegoorenbe. ®en

^^ -.-.i---ΛΛ—-...in ili hnvtimaeld tinr iKuhi

na Spangien bectrocRen/ tnacr upt beele biilDen bafl
ffellenbatb'oberbomfleban ^on Jao nociffeechac
toa^.

g&e ;&taten ban Brabandt nu Beter geleert/ toaren
H'eecfte bie urgeerben en toelepben om be bifojb^e ban
be HEiiKtie te gebben geb;efTeert : p;efcnteerben baer
|!0eaenffln<5]ccellentiefelthien aieventhien duyfent

ï9acion^ / belSacion tot vier fiupbec^baegïi^boo;
een iDupter genomen / en baer en boben fïmpel Ma=
gement. Hptbefe penningen (maec baer ober biefen
nocjjbeelbifpupten) Itonbe boel een confitterabelge·
tallBilitieonbergoubenbiojben. maec begerefoj·
meecDe Officieren/bie ten minfienb'een boo; b'an·
ber gcteecfient/
drie a vier iSacion^ baeg&^ genieten/
toaren fleccg ober be
fes duyfent, fiilcb^ Datmen cal*
culcecbeachtienduyfeatplaetfen aeti gecefoimeecùe
©fficieren,

^^ocnmael^ b;atgt Vranckrijck op be baeneen
rennieubic Ï^jetenfle (bienocginquefliei^) op De
é>teDen
Nieupoort en Condé , b'eerfle al^bepen»
Ocnt ban be Caffelrpe ban Veurne, enDe be ttoeebe
al^ een göebolgd ban be ^tabt
Aeth : «ÌbocÒ toiert
banbe^paenfcDe5f)begt)efeptbat foobanigge @;e·
tcnflen op ggeen fonoament
3t)n (leunenbe/ en maec
opgefocbte faeci^en jijn omnieuta>eonlu^enteber<
ineetten.

Cto^t^giecnageb&en be ^[^taten ban Vlaendgren
infgeliicüi'en pjefentatie bCK« be ;&olOatefca s&e^

bacn ban twintig duyfcntöacion^/ tot vier (lupbtï^
baeeö^ / bobenfimpcl ïïogement baojpDcrboct-

Rnecljt; ?9iti^ito?t0bp fijn «epcellentie gi)eaccep=---

teert / enbe berfiaen Dat be betaliiiaöe fonbe gebaen
IsoiDen bp eenige <0ecommttteecben: ban {)oog() ge·
melöeïleeren Staten / tenaberflaen banpemant/
bie
Daer toe bp ben <{E»oubecneur brntben HanDc fou·
bes£beputetttb30}ben.

^en be Collonellen / aiieutenant-Collonellen/
IEaioo?^/€apitepnen/®c. fouDen in.plaetfe ban
]3acion^maentl0cliegagiengegebentoojben / enbe
baer beneben^ een eerlöcft Eogement.

9CenpDergecefo?meect€>fficier/ foube maec een
plaetfe baegb^ toegeboeggt )so;ben.

<5nbe om be taiegl) tot alle ftauben enbe blinbe
plaetfenfoobeelboenlöcft/ aftefnpben/ foofouDeri
penningen boo; pebec Compagnie niet glieglicben
tooibenaenbeCapitepnen / maer foube pùccj^tot
baet fijn gelDtontfangen upt ganben ban beboojge·
bacOte I^eecen ^ecommitteerben : fulcl^^ Datincn
OD;beelbe boo; foobanigg miDbelgoebe Compagnirn
onbecgonben fouben taiojben: ggeconfibcreert em

fcgoon een flecfite Compagnie bailbe onbecbouDen'^:
bermit^ op pbec betaef-bagö / 't fcuelcfte foo bert
al^ eene continuelerebeue foube sffn/ nietal^aen
be effectibe ^olbaten gelDt ggegeben fouDe toct:^
ben.

b'fêeeren staten ban Braband toaren.fn luly noci)
gier ober met fijn <£);cellentie niet geaccojbeest ; blp-
benbegaer <60. ^og. gerefolbrert feilhien
duyieut
iSacion^be^baegl)^ (ggelijcl^ bp bel^jobimiebmt
Vlaenderen tDierbtggebaen) te betalen; bocöDacc
tegen berfocgten ben ontfangl) ban'ccecf)t bet upt·
gaenbeeninltomenbegoeberen/ neben^eenigtjean·
bere conbitirn/ bie bp
't Üofbefbaerlijclt fouDen toe·
SefiaentoojDen.

mn PjiniJ ban Arenbergh i^ bp p?oblflc ©ouber·
neur ban 't
Franche Comté ggemaecht/ en ben S5a·
con be
Sue geeft get <6oubecnement ban ΒβΓβηςοη
geobtineect.

an't begin ban luly ontflngg ben SeliDent Sas-
burgh een S5?ief ban b'üeec ban Beuningen < bon
bate ben
negen en twintighften luny, ceecfìenbeDe
Jfcanfcge pjetenlien op
Condé, &c. m geeft gietop
occafieiggenomen met berfcgepbe l^eeren ober Dat
fubject te fpjeecfien / enbe upt befelbe nietanDecsï
bonnen berfiaen / al^ bat be#cenfcgefuflennebaec
omtrent / in ggeen beminfie cebenen beflon&t;
geconfibereert bat gene 45efo;tificeertie ^teben ofte
#>tercittcn/ al^iDepenbentien ban eenige Ca(ielenpe
gegouben l^onnen iöecben / ten mare befelbe bp onDcr
contract boo? foobanige toierben gereputeertentae«
gefiaen
j nu toa^ notoir bat in get ionggfi-geraaechte
€ractaettuffcgen be
twee taroonen/ bpgetbJelcBe
alle be ^teben en be i^iaetfen bie aen
vranckrijcic
moefïenblijben / pertinent toierben ggefpecificeert/
baer in nocgtan^ egeene De minfle mentie ban be
boojf; ^taDt
Condé gemaccht i^ ; enDe oberfulch^
(conciubeerbe men) batbe jpranfcgen opbie^taDt
niet tiabben te pjetenberen.

Sten 't©of te Bruflèl tuierbt alé een gegeel feeltcce
falie gebibulgccrt/bat ban bjegenbeliroon
Vranck-
rijck
booj be©eere Colbert al^ nocg alle mogelijcRe
bebboircn foubm aengetncnDt/oocK egeene geit-mib-
belengefpaecttDOjben/ om(toa^'tboenl8cbj tuffen
be lüroon
Engeiandt enbe ben j&taet ban gacc i^oogg
JlHog.toebecom onecniggcpbt te been rOfen ; enbe
bat baer toe btrepbti bp be i|ectcbe
Rivignyobcr
be hondert duyfendt pifiolen in Engelaodt luaren ge·
fpenbeert.

«©mtrcntbefe töbt geeft ben iongen Confngg ban
Spaignep , tot groot genoegen ban be <©emeente/
ficg publijcqueigclt aen gaec bertgoont; gp bja?^
inbefóoctfebanbelltoninginne / en aen gaec cep
tecganbt gefeten / met ISebaiutoen be
IViarquifea
ban Valduefa en los Velos, cefpcctibc ^of-|©ec(tfC·
(nrie en <i5oubernantc ban gaec HISaKfiepten ; peDcc
teaen^ gaec getc en ©joutoe obecfiitenbe
i boog

S A κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 858-

cn OORLOGH, Ack-e^-'veertighfteBoecL 827

t 8 ■ 3faCfompa^eat ban 't gmitfcfjc l^of / met alle ^cs
Dicntcn ciiae (0fficiec^ ban &c Coninflinne ( ijc^
(Conmg^ tot noci} toc niet Bffojnieect jijnbe.
(tSnDn^ Den ecc^rn uptganggnae be boobtbauDcn
itoninafj / öooaölofiiijchec memorie / bfflofi met
na Dejpietiche Acocha tegacn) onDrttocegf)^ met
Danffrn en «iomcbicn becmaccfit tnozbenOe; enöe
liebljen öaecMajcfleptenöaet bifitcn enbe nptgan»
nm baec na Ofcontinufcct nae 't ütloolïcc bon öe
Coninablilcfw 25arceüoft^-25aBijnen enbe anbccc/
altuaec met be Collatie ontfaiigcn sijn getoajbfn/en»
be upt confiöecatte bat bitpnDlijcq uptgaen üooj'teecs
fïemael gevueefl ijJ al^ ïloninolj/ Ijceft ftct tof «« ar-
maci pacbon berleent boo? alle Die geene tegenpac-
töPcDfb&i»' . ,

<©?abe tìanMontercy i^op benncghendcn
olDacc upt Bebeclanbt te pofl aengefiomen booj
Vranckrijck, foo men ffpöe / om bepjetenfie ban(©e=
ntcael banbe öuptettje albaec in plact^ ban ben
^^in^ ban Ligne, bcbaclche om eenige btfgunfien mee
ben jKatqui^banCaftei Rodrigo (igl) geabfentem
fjab; bocliDabbe toeIgcmclbe©?in^boo?gegcbenfö'
ne pofJe ntct al^ aen fgnKoning te ftonnen obecgeben.

KptbemecftetabEn^ banSpaignen fcöjeefmen/
bat De ©jcbe albaec gepubliceect met
Vranckrijck. m
fomniige plactfenbaec ban algoebe effecten bccno^
mentuacen / boojljetaenhomen ban gicöepcn ban

Cominerde; enbe uptbeï&aben^banAndaioufieD,
bat be Blote na Nova Eipaignagebellincect/ geceet
iagftomSee teïH'efen.

öpt Vigo fcl)?eefmcn / bat bni ^ettoglj ban
Beaufort op ben dry en twintighften patfata Ocnben
(iSouüecntui: olbaec tocfiont be publicatie ban ben
©?cbe/ enbe bat boo?oiD?e ban fijn «loningö taen
abonbt beb?eugbe-falbc op f0n ©lote boen fouDe/
bat foo gefcljiebe / gljdöclt oocft aen atanöt ïjtt feIbc/
enbe ginaljboo?t^ ben fes en twintigliften bitoonbec
jepl ; bocö booïiontcacie toinbt toa? webec tenltnci
hecgcftomen/ enbe toietbt in be Coruna allefpoet
aengebjenbtom'tbecbaecbigen bic&cbrpen totbcg
llecccn Don loan d'Auftrias tcanfpoit nabe gipaens
fc|je.öcberlanbcn.

©en 25aron d'lfola fjeeft b'leec Sasborgh op ben
derthienden befe^ gecommuniceect / batmenbiUBD
bja^ met be juHificatie tegen be jpcanfctje
(ienop be ^tabtCondé, 'tjfojt Lincke enanbere
plactfcn bpgefcö?ift te (lellen/ om aen .ben^Jlmbafs
faöEUc ban Spaignen bp öaec ï^ogb ^og. cenbcten=
be/ obcc tefenben 5 met o?bje om befelue aenyaec
l^ooQb JKog.tepKfentcren/ enbe baec obrete con»
fececen ; bat mebe een Copie bangemelbe iufltfica=
tieaen ben jjeec ban Beuningen foube afgefonben
tQojöen.

b'l^eec jüariiui^ fcö?eef te»; felbec tijbt obcc bit
bictlt aen b']|eec ban Beuningen Oc bolgenbe JBifTibe:

^iMonfieur.

La Lettre que vous avé efcrite à Monfieur Ie Re-
fident dcsËftats desProvinces Unies cn eette
Cour m'a efté communiquéepar luy mefme,
Scm'adonnédes nouvelles preuves du foin&duze.
Ie,que vous appoitez en|toutte fortes d'occaGonsà tout
ce qui concerne le Wen publicq&PafHrmiflèmentde
la Paix.dequoy en mon particulier je me fensextre-
ment obligé en voftre endroit & vous en rends graces
de tout mon coenr, vous priant de contintier cette
mefme application par la quelle vous acqueriez tant
de merite envers touce la Chreftiénté dans les conjun-
öures prefentes.

J'ayveu ce que vous efcrivez touchant les nouvel-
les pretenfions de fa Majefté Tres-Chreftienne dont
j'ay efté fort furpris > n'en ayant eujufqueà prefent au·
cune connoiflance ny information. & ne puis encore
bienjugerpar voftre Lettre jufquesou elles s'exten-
dent, nyfurquoy elles fe fondenti d'aiitaot plus que
dans Ie demande que 1'on fait de Condé & du fort de
Linq 1'on touche encor ambiguement quelque cho-
ie de Dixroude & que vous latilèz meline quelque
lujcdtdejuger par voftre lettre qu'ilypeut avoiren-
core quelque autrepretenfion que 1'on tienen refer- lö68.

iaiitttt

ffiar.

Hiififlert

Scuniii<

Btn

imsaê-

De te

ïtBiice

pnttn-

Mn on

Coiitn

'n

ïincq.

ve, tout ce que je vous puis aire la deflus attendant -__

qu'il vous plaiie m'informer plus Ipecifiquemt nt,c'eft
que fachant porfaitement que 1'intention de la Rey ne
ma MaiftrelTe eft auffi portee α maintenir Ia pa!x>
qu'elleàeilepromteà la condurre, mon plui g^and
delir eft de concourir de tout mon pou voiï à fes bon-
nes volontez cn ce regard & donner au Roy Treï-
Chreftientoutesles Iktisfaaions qu'il pourraraifon-
nablement defirer, c'eft pourquoy que je pi ie de pro-
curer que 1'on vous donne une fpecification iànsau-
cune referve de tout ce que Γοη croit pou voir preteo-
dreavecqlaDeduaion des fondamenti, fur lefquels
oijappuye lefdites pretenfions, afin que j'y puiCTc foire
les reflexion neccffaircs, ou que Γοη en puilTe conve-
nir par un bon accommodement,qui tranche par la ra-
cine tous les diöcrent» de part & d'autre qui pourro-
ient caufer des nou veauxTroublesj|& que 1'on «Jemeu-
re d'accord de tout ce qui concerne 1'execution de la
paix & le reglement des Limit€s,à quoy de mon coflé
j'apporteray tòuteia facilité & la csndeur que l'on
peut defirer, en forte que tous ceux qui le font meflez
de cette paix demeureront pleinement fatisfaits de
mòn procédé, & corame vous trouvezà propos que
j'envoye quelque peifonne à la Cour de France pour
y vaquer aux affaires plus preflfàntes, attendane que
l'Ambaffadeur denommé a Madrid y puifle arriver,
jeprendrala deffus une prompte refolution, &ne
manquera pas de vous en donncr part,efperant que par
voftre fageconduitte & par lesfoins que j'y contri-
bueray de ma part toutes fchofes feremettfont dans
un parfait eftat de confiftance avec une fatisfaflion
reciproque furquoy je demeure.

EftoitSigné
El Mar^uìt de C KST Eh RODRIGO

CHpHeery

' "p^ Etì Brief die gby hebt ghefchreven aen den
I I Heer Refident van de Heeren Staten derVer-
eenighde Nederlanden aen dlt Hof , ìsmy
door hem gecommuniceeit gheweefl;, dewelcke my
nieuwe proeven van de neerftlgheyt en y ver heeft ge-
geven,dieghygebruycktinallefoorten van occafien
concernerende 't publijcke goet en vaftftellinge vande
Vrede , waer van ick in mijn particulier my totu
grootelijcksgeobligeett vinde, u bedanckeride uytal
mijn hert, en u biddende in defel ve applicatie te con-
tinueren , doür'twelckeghyfultverkrygen dever-
dienftenbyaile'tChriftenrijckin defe tegenwoordi-
ge conjunéluren.

Ickhebbegefien 'tgheneghy fchrijft raeckendede
nieuwepfecenfien van fijn Alder-Chriftelijckfte Ma-
jefteyt, waer over ick feer verwondert ben gheweeft,
als hebbende daer van tot nu geene kenniffe ghehadt,
en ick eo kan noch niet oordeelen by uwen Brief hoe
verre fy ftrecken, noch waer op fy ghefondeert zijn,
door dien in den eyfch die men doet van
Condé en.
'tYonLimk, men noch dubbelfinnigh raeckt eenïge
dingen op P/JwwKjii/ffjendatghy felverlaeteenig fujet
te oordeelen by uwen Brief datter noch eenlge andere
pretenfien diemen achter houdt mochte zijn 5 Al
't gene ick u daer of kan feggen is dat ick verwachte dat
u believe my daer naerder van t'informeren,wetende
datd'intentievandeKoninginnemijn Meeftrefle fo
wel is ftreckende om de Vrede te maintineren, als fy
fpoedig isgeweeft om defelve te fluyten ; mijngroot-
fte begeerte in dat regard is haer goeden wil, en met
alle mijn macht te volgen, en aen den Alder-Chrifte-
lijckften Koningh te geven al'tgenehyredelijcken
kan begeren ; daerom foo bidde ick u te procureren
datmen u geeft een fpectficatie fonder eenighe referve
van al 't gene hy gelooft te konnen pretenderen, met
een Deduöie der fondamenten waer op hy defelve
fieunt , op dat ick daer over een noodighe reflexie
mach nemen , op datmen mach overkomen by een
goet accommodement , die affnijt de wortel van
de
differenten van d'een end'andere zyde die nieuwe

Trou-i.


I

-ocr page 859-

SiS SAKEN vanSTAET

Troublen mochte veroorfaecken , en datmen te vre-
deblijfun-tghcned'execudeVan de Vrede en't re-
glementvan deLimiten is concernerende > waer toe
ick van mynezydeial brengen alle de gcmackelijck-
lijckheytenfuyverheydcdiemenkanbegeeren , foo
dat alle de gene die baer tnetdefe Vrede ghemoeyt

hebben) van myne voortgangh ten vollen mifnoegc

iullcn blyven ,· en (oo gby goedt vindt dat ick een
Perfoonaen'cHofvan Vranckrijck fende,om diein
de noodigbile faecken te vaceren , tot dat den geno-
mineerden Ambaffadeur van Madrid mochte komen,
ial daer op een Tpoedige refolutie nemen, en niet man-
queren u dqer van kennifle te geven ; hoopende dat
by u wijs beleyt, en door de neerftigheydt die ick usn
mynen 'c wegen (al contribueren, alle de dingen ligh
in een vollen ftaet van tegenftandt meteenwcdet
zijdts fatisfaaie fullen herftellen. Waer op ick ver
blyve.

Wasgeteeckent
DenMarquisde CASTEL ROORIOO.

JönfCÖfMCouciec Die Defe ftfpefcfte foube obec?
fijciiflcn / tuiccdt
Dooi De jrconfcöenonbettoeabe öe--
tooft/Die |!£ni niet alsi föw 25?feüen afnaraen/fonöec
iteïuflcfte B
p aifoo toeDec quam tot Bruflel, tot gtoot
oiiOcnoeanibanDel^eeciaaiqHi^ / BÖelÖcftÖPna-
inacl^ Oooj een anöec fam D'@ecc üau Beunm-
gen
tc iienncn gaf.

>£3p een 2B?ief ban Q'Jleeï ban Beuningen, nopeiv
De befen m'cuüjen cpfcö Dee JFcanfcöen : tepIicecenDe
b'öcei: StinbafTaDaiC
Reede op Den vijf en twinrigh-
tìen,
natnentlijeii : öat Ijp Den inijouötüan bien aen
't^p.icn|cöe©of nabeöopccnöaö
tieöEbitccct / enDe
LebonDcn / Dat Doojpacticiiliece SSjicbfn ten nacficn
bp Iteiinifle IjabDeu ba» fjet acne ia Die fattfee gepaft
feect ttia^/fanDrc£>ati)p iionöebcmfcclten/ Catoc=
caf!efauöc{jcbben oin ccniglje pi'i;tiBiflt.c celaticii tc
fullen fionnen obct(i:l3?pben omtrent De fcntiincntcn
ban Dat ©of/ obcc bie materie / alfoo EypAcentclijcft
Ijrt nobbige fanben p?ebenieten/ cn cefolüeien bp foo:
Banigebjeyen/ ol^tinpjincipalenfouDtn raetfaera
binBea/fonDcrtbjijffiifiiïÖ fpnDctciiöe op ijetgöene

(l^ffrijaiiJicuningen) iu fijn ceguatt / boïgensS
btlTrlf^ SS^iff aen Oen i^cec
Sasburgh, ijabt g&clicben
tcconfiDcrccrn/banDatbi! i)aec}go.|ìSoa.Jl©inifi«^
«iet allitöinc^ qualifica:ic toa^/om Diergelijclie inci=
brntrn of Depciibentrn ban De ttoee ftcoonen
ex pro-
fano
tetractercn. ©oclt toa^ Den tiiDttcftojtg{)e=
toecfi / om öem met eeniglje apparemie ban bit l|cf
cenigöe cefointie te honnen toefcggen t in 'tDifcou^
men IjaD |]p honncn ontbeclicn/ batljetgcm feec
b?ccmt Oogljt ! Dat men toegen^
Vranckrijck in Defe
oceade fouöc luillcn pjetenDeccn fooDanige piaetfcn
bic boo; ng& felf^ qualijcK bekent toacert / nocg^
nacni I)abDen/ en geenpnt^ om Daec Doo; materie en
Bccaiiete captccenbanonepnDcIijcfie ©loceffen acn
be j)anDt te [)o uben ; cn ηιττΐ) minDec/ om tot niate^
eie ban nieutii£<@oj[ogen te Dienen; omtrent bieich
een anDec point De pjoteflatien ban Dit Hof/op gcoo=^
te finceritepttoieirben nptgegeben/ en bectrpubitbac
Ijet retacDement banDepublicatie DecJ^jeDegtieen
contrarie impjefTic fouDe gegeben gebben/ alé be tgc
flcleert OeöDe/ Datbaec geenemalitic mebegftemeent
loa^ getoeefì ; en Dat men aen get jFranfttie iHof bic; ;
rqnitept biel foube toilirn göebjuptben / bat tioetoel
tnen te
Madrid tpbinge Ijaot gegaDtban iiet nuptcn^
Der lOIractaten/ iipttoìlfiien ötc öatificatien/ en pui
bficeren Der ©jebe alDaer/ fooDanige ©uWicatie niet
loei in alle fijne requifiten alDaec I)aö bonnen gefcbie?
Den/fonDrrpcrÏinentelijch te toeten De tictuttlfian:
tien ban Ijct ©jeie gnflrument Daec onitccnt toa^
beltent/fjoebeclebecanberingen/ om niettefeggen,
lierbierringcn toaren bpojeeViaUen / eengaenoe^DE;
3öolmaQten/en iliatificatitnDie ban toeggnp Vranck-
rijck gcüojbcrt 3ö« i bit toag b'inDout ban fön cepips
que

23pfonbctI|jcli Ijeeft f)p met ben (gngelfcBen
balfaDewootit alomme nieulo; intlantien g{)ebaen/
catfjegorique cefolutfe te mogen ftebbcn/ tìengaenbe 1

be falJe ban De behenbe gelbt-fwbfiDic aen De lUtoone ___

ban Swcden uptbtlooft/ Doel) altijt tot anttooojt ge.
firegen/Dat ftet fêof bien aengaenbe De bcttoatöte in»
formatie nocb niet ontfangljenbaDt
ì en alfoo Den
©eer ?imbajTabcuc ban
Engelandt gerefolteert tuaS
te bcrtcecBen/ Beeftmen fijne €b. op DelTeif^ inflan.
tie en becfoec& ban tuegenfl bc Ceninginne fcAanige
anttooojbt bp gefcD?<fte gegeben / en Dat fiet uptblp.
benban DeboojfepDe infojraatir/ooifaecbtos^/ioae^
om mni op De^ Koning^ ban
Engeiandts SSiief noch
niet geantbioojt DaD ; en aifoo be meecgenoetnDc in»
fojmatie alle oogenblicl^ te gemoet faglien / bat niif=:
fcfiien boo? Bet bettcech ban toel-gcmeiOe teec
bafTabeuc upt bat ItonincRtDcït/ De anttooojUt öem
notb fouDe bonnen toegl)efanben'b)ojDen met een
«SiPjeffen.

iQien gemelDen Engelfen ^mbeffebeuc i^ op
bagbben
twimigfien Defeirban Madrid bertcocben/
en maccbte fiaet ban koei een la^aent op ttieg te j^n
tuffcBen Die plaetf en Cadixjom ban kDegen^ Dc bitte
raaec toepnigB mgien Daeglj^ te abancecen.

Date jB^aleflepten De «taning cnDe SioningiQp
ne ban
Spangien,al^ boo; becBaelt/ in 't pubiijcb upt
tnaren/ i^ getggebeuctbat benliectogli
Abrantes>
«a^anbebanSpangien , aenbebeuceban beSteccbe
en Cloofïec bec Boogf) gemel&e ^aiefieptcn fouben
aftteben / met be <0uacDe^ quefiie Beeft gije&regen/
obcc Ijet quaJötft bejegenen ban fijn ^taimeefier/
Die ter booDt toe gBfquetft biierDt / enbe naDecganDt
gi)ejïo?ben Hl enbe oocft een ban De ©uarDe^ ftoacto
lijcft gebJont geiuosben: aHe^in'tgefjgöthomenbe
ban De ütoninchlijclte Sioetfe i enbe i^ bieigemrlben
l^crtQg booj o;D;e ban De Stoninginne met bccfegep»
De ijoge cnDe lage HSinifter^ banbe ^ufiitie in atteflt
grbjagtjt na
Borgados, euDe feven a acht anbcre jon»
'gej^cften/ bic Den ©egenmeDe in't cumocc gettoc-
bcn BabDcn / pber npt Ijct J^of bfcfonbcngBctoojDcn/
Doc^ bupteulScrcIl (Daec onDerfigB bcbinDenbebe
^feoonbanbe^bmicantebanCaftiiienocniïcbieban
Dcnl&ectoaban Alba enanbere.

3&en<0o?logB met Vranckrijck gedifiy foofjeeft
oocft Spangien tfc infiantie ban Den#ati^/. arn-De
örpubiiquebanVenetien toegefiaen ben bienflban
be<©alepcni ban
Napels enbe Sicilien, enbe twaei£
duyfent
lUrooncn ter .matnbt in Bet Honincftrijcit
ban
Napels te genieten/ enOcDie te ccecftenen inal-
bcrftanbe Hinmonitie ban ©o?log / Jfêonbt-
fioHen/
cube ,t)CöefpiS brfiocfien ; al^ mebc 't confent mn
ban bc (©eefltJtjcIiöcpbt inbe ^paenfcöe ©laetfeniu
Italiengelegen/ temogen ontfangen enbe bojbccen
feccliccc
fubfidien, Die bp tijbe« ban Den jongfien (©o?=>
log!) tulTcljen ben iSepfec cn Örn (iEiacft/ Dooj confent
ban Den ©au^ 3ijH torgefïaen getoetfi / enbe boo? Bet
tuflcöen bomen bctf7©jcbe nietbetaeftgebjojbcn.

©ie ban befJegeringe binnen Barcellone jjabben
op Dcc^ t0bt bageiijcft^ occapen ban filagötfn enbe bi»
fputcn met Den fêertogB ban
Ofluna Baren ®ce-iïop/
Diefoobertegerefenjijn/ bat beubecjgt^aen'tlloff
perfooneH, gefonben ijcbben/om gaec p?etenfïcn te cc=
p^efcntcccn ; cnbctoaren DeBumeuren alDaetfeccbecs
biitert / foo Dat DiefaccficnimetboajfMtigBeptbttne
ben boojgel^omen te biojben.

39an be^ igmen £)qd Joan d'Auilrias, bectreift m>
be fcöeepgaen / fagD men alie upcen bctijbingetr
gtnioet ; 3tjnbe.|ïactgemaecRt / batopbentwiotigh-
iten beferfulcft?; foube igefeBiebt jQn / om bat banr
üJcgBtP^ 't ftpaenfcöc üoff bien aengaenbe feec
letn|iigeo?a|c^cnbe tefolutien banaenpoicingöetoa·
cenafgefonbin,

3^olgen^ beiactfieSSi^icbtn upt Andalou&en toa^'
be ©loote ban
Nove-Efpaoia, ben iderthienden Dta
fecfieplgcgain/ bcfia^nbe in feventhien ^cBep?"
enbe
fes na be piactfe ban Santo Domingo, Cuba ena
be
.Gampeehej JBrata » Havana, Maracaibo, Gatage-

na, cnbecaracaflb, bolgen^ br ÉSemocie bie ban; ba»
bettoont toiecb / raetbe fpecificatie ban Bate labinge
enbcnionture / bie in aile^ bebiagen (bube omtrent
dertigh duyfent vijf hondertLeft,
vijfliondcrtftuc-

kcn


-ocr page 860-

cn O O R L O G Η, V Ack-en^Deemghfie Boeck. 829

ken ®efcÖUt/ etltie drie dnyfent drie honden man;
^ οοςίί ttjawnocn
acbtfteri Dito Dan Cadix bectcocBen
ύε Caplttpnen Schey f nDe Rocteringh, met veertien
fecöcpfii naciwi&tract en Smirne aeDcfilneect} be
todcfte op Den
twaelfden Dito BcwcontCECct fijn aÖE'
tneefl maec
drie à vier mijlen ^tcaettoaect^ in/ ooo;
cenlfle ^cBepen/ bic ban
Livorno tot Cadix Den der-
tienden
acnquamen/ enbe mebc-bjagBtcn/ batbe
^canfcDe ^tgcpen enbe ^alepen tot Dito
Livorno
tuacen/ cnbealtübtbao^aabennae Candia fouben
gacn in bienfi ban De il^enetiaen/ baec onbeirtufftben
l)ct contcacie bpanbecetoegljcnbecfeecitectbiiecbtj
oocftroubenthien $ct)epen ban Algiers bectcochen
fgn na be
Levant om in bienfl ban ben i02ooten i|eep
tegaen.

t^onDetbagfi ben res en twlntigften gebben b'^ee·
een
Huygens enbeanbecegaec i|oos HBogenbe (βε^
puteecbcn tot be^paenfcge faccKen süecappoKeect:
ùatfìaec <Sb.acbtecüoIsen# bec feIbec,Qefo{utieban
giliecen / mei Den ||eec Umbaffabeuc ban
Spangien
in Confecentietoacene&ebieeli/ enbecommunica·
tie ontfangljen tjabben ban bebepefctje^ enbe papie-
ren ban importantie / bie be l^eec jlÊacqtii^ ban
Ca-
llei Rodrigo
t)em üeec ^mbafTaDeuc tjabbe toegtie:
fonben/ enbe becbolaöfn^ laten lefenfeecitcce Jüe.
morie
(Ijiec geinfeceectj becbattenbe eenige ceöenen
biaecomme bat Den SioningD ban
V^ranckrijckniet
Bcfünbtect foube toefen / be ^tab ban Condé te pjr·
tenbeten/ in fìcQcgte ban Det€cactaetban]^;eDe
Den
tweeden j©eple(iletienbiiinen Aken geflooten.
31i)accopgcDelibrcccct3önöe/ i^goeDtgebonbcn te
betfoecficn be gcmelDe i|eecen t)acc i|oog MogenDe
<!3cùrputeceùcn / of toel eenige upt befeibe / Dac tjaei:
Cb. ben toe{-gemelbei|ecc ^mbafTaoeuc in ecnflige
tecmcn toilben gaen cecommanbecen / bat ÖÏ bp ben
toel-gljemelbcn i|eec
JI®ai;qui^ be Cafte! Rodrigo op
be [tcacbtig[){ie todfe enbe maniece alle goebe officien
enbe bcbboicen toilben boen enbeaentoenben/ om
!)em te Difponeten tot liet abbouetenenDenaec6o>
men ban 't gene bpboojgaenbeConcect met goebt
binben ban oen Hmbaflabeuc
Molina tot Londen
i^gDe&anDelt/ aengaenbebe Aibiidie ban toeggen
Spangien ten betioebe ban Sweden te fucneccn/ ai^
fgnbe t'effentieelfie enbe noobfaecBtlijcSfie point/toi
Dcguarantiebanben©jebe.
Ten anderen, bat fp
i^eecin Ijaetifoog Jil^ogenbe<0ebeputeecben/ ben
mcec-gbcmeloen ©eec ^tmbaffabeuc bap
Spangien
ooch in fubliantie toilben comnmnicet;ïn/ 'tgene ben
HeecbanBeuningen «(Bjctcaojbinaci^ ^mbaffabeuc
ban befrn ^taet in J^janchcycit albaec toa^ bejegent
acnoacnbe'tbectoiffeiÏ'n ban eenige plaetfen/ bjee^
bec gementioneeet in baec i^oogIBogenbe {lefoiutie
ban
Denveerthienden ; cnbe fijnen aSjlef ban ben
twintighften befejì / baegtjg te boocen onifangen/en=
De Ijem bp Die occafje ban gelijclicn cecommanbecen/
bat t)p toi[Oefct);gbenaenbenmeec-gemelDeni|eec
jffiacqui
^beCattei Rodrigo, enbe öem fonbeten/
of bp niet genegen foube toefen tot boojBominge ban
allebifputen/ be
Franche (Jomté enbe anbece ofge«
legcne plaetfen te bectoiffeUn tegen^ be gene ban be
gcoctupeecbeenaen
Vranckrijck gecebeecbe @laet·
fen/ bie toat becce in'tgectebanJ^laenbecengea·
toanceect toacen. ^nüe in ca^ ban jae/ baec ban aen
't ^ofban ©lancftcijcft / Dooj pemanDt ejïi?ejTeltjclt
af te/enben / ten fpoebigbflen openingbe te laeten
öoenj ofte toel ben meec-göemelben ?6mbaffaöeuc
ban
Beuningen ban tocgen ben fttoningt) ban Span-
gien
baec toe tjoececljaeliebec / tebecfoecBenenbe
t'autgocifecen/ boenbe ban alIe^cappo;teen befe
39ecgabecinge. ^e^ii^oocBgefcbiefenaenDen Mf

fibentSasburgh, Datöptot bebojbecinge ban fiepDe
De boo;fcb;ebe pointen/bp ben gemelten )^eec jlllec<'
qui^be
Cartel Rodrigo, De^eecenIfolaenbe ivioli-
na, enbe eibec^ baec 't ban nooDefoube mogöen iae--
fen/ fecieufe cnbe RcacBtige beboicen enbe goebe ofp-
ckn foube öebben aen te toenben / enbe fiaec SloogÖ
«ogenbe fön beccicfttingöe enbe toeDecbacen te ab»
nectecen ; (©elöcB oocR ben meeC-gemelDen i^eec
ismöaffabeucban
Beunicgen net^en^ Cwcact öan
V i.
Deel,

befeBefoIutie/ DeDoben gementioneecbe |©tmocie , ^^jo
copieiijcfttofgcfonbentoiecDt/ om befeibe te mena^

ffecen/ enbe fjc{j baec ban na gelegcntöepb te biencn/-

rotconfecbatie enbe brtjoubrtii^ ban be cufie elibe
©jebe tuffctjcn be ttoee gtoote JÜoningcn ; metbp-
bocginge Dat baeclleogt) j!tìogenbebIebfnpcc(ìfle=·
een
bp bec felbecboojfjaefolutie ban ben veertien-
den
befe^ / 't fubject in bit ttoeebe libt becbat concec·
necenbes enbe bat bpbienbolgbrn^ foube t)cbben te
continuecen in ftìneaengftebangenegotbeofficien/
totbecepcliingeban 'tfalutaiceoogömeccfeban ben
^taet. 300bec^ befe öefolutie / enbe bie ban ben
veertienden booifepbt/ atómebc Copie ban be op-
gemaecRte iH^mocie/ gefonben aen be i^eecen fiacc
Ho. jI@og. ^mbaffebeuc^ in 4SRgelanbt / om te bie*
nen tot I)aec nacicDtinge / enbe oocit tot cefcciptie op
feecBecepeciobebanfiaeceJIQiflÏbe ban ben
een en
twintighften
befe^ inge&omeu / caecftenbe DOneffen»
beben bie ficfi fegenen te openbacen/ inb'e^ecutie
ban 't boo
;f3 €cactaet ban a&;eDe.

l^olgbt be boben-gecoecDeJ!lSemorfebanb'i||ce(
^mbaffabeuc.

Raifonsperemptoires qui font voir que Ié
Roy de Franceri'ejt pas fonde de preten-
dre la Ville de Condé en vertu du TraiU
tédeTaix à Ai« laChapelleledeuxief
me jour du CHois de ^JMaymil fiic eens
foipcante & huit.

IL appert par Ie troifiéme Artide dudit Traitté,
que les Armes du Roy Tres -Chreftien n'ont oc-
cupénifortifiéladite Villede CWi. pendant la
Campagne paflee de l'Année de 166"] ■ ni deputó, auifi
les ρ aces fortes que ledit Roy doit avoir, font nom-
Hiées par ledic Traittez, & fi on dit qu'elle doit eftre
comprife fous les
Af pendences é" Dtpendances, cela ne
s'étend point fur les P/ecw, ains bien pour les
Païs; Cequifevoicparle tnêtne Artide ,οίι la Ville
deDoiiay, ie Fort </'£/wr/'e, & la Ville de Lijt fonc
nommées toustrois & feparemenc, nonobftant que
Düüay .& une partie dudit Fort font de la Chaftelicnie
de
Ltfle ; par où il appert que toutes les Villes, & Pla-
ces fortes, que ledic Roy a ptetendu d'avoir, ont deu*
eftre fpecifiquemcDt nommées ; Ce qui eft aufli con-
firmé par le Traitté des
Pyrenees pour l'autre partie
dudit Fort, gui elldelai'revoftédeÌ.eiiicedéaudiC
Roy par ledit Traittez, pourtant ledit Fort eft demeu-
réàfaMajefté.

Par le quatriéme Articlè dudit Traitté du deuxiémé
de May miiβχ eens foixente & kmt j font repeiés les
nomsdesplacesccdéesau RoyTres-Chrettien, &on
vit bien que les Baillages, Chltellenies, & tout ce qui
s'en fuit y font feuleroent declaiées au regard de la Sew
•vérainité.
Domainesj preëminences & chofes lëmbla-
bles iur Ie plat Païs&placesou vertes, mais pour des
Villes ou Places fortesj car fi aucunes Villes y auroienc
dù eftre comprifes il auroit efté dit, que les Guarni-
fons en auroit dü fortir à la publication de la Paix, ou
dans Ie terme qu'on y auroircouvenue.
X Ainfi par ledit Traitté fa Majeftécede toutes les pla-
ces nommées &point d'autres fortifiéeB,car dati 1'ex-
plication des
ylfpendances &c Dependances où il y a une
infinite denoms il n'eft pas dit, qu'elle cede des places
fortes, ni que le Roy Tres-Chreftien doit avoir.

Parl'ArticIe/*ii»ieftdit, que le Roy Tres-Chré-
tien ftire auifi reftituerà fa Majefté toutes les Places»
FortSiChafteaux,&Poftes que fes Artnes ont, ou
pourront avoiroccupé, julquesaujourdela Publica-
tion de la Paix, en quelques lieux quVlIes foient ci-
tuez, à la referve des Places 6eForrs qui doiventde-
meurer par Ics prefent Traittez à fa Majeflé Tres-


-ocr page 861-

830 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

dante de la Chaftellenie de Aetl·. puis qu'il eft dit, ì»
quelques lieux qü'eües fìient fàtuées.
Et quand les iaits fufdits ne feroient point afles éclair-

cis & formelement decidcs par ledit Traitté de PaiX;
quc fi II feroit encore facile de mon-

trer que ladite Ville de Condé n'eft pas propremenc de-
pendence de la Chaftelenie
à'Aeth.

Uyterlycke redenen welcke doen Upken dat
den Koningh njan Vrmckrijck nietghe-
fondeert en is, om de Stad van C<mdê te
pretenderen uyt kracbte van 't Tra£Ìaet
van Vredcigemaeckt tot Aken den twee·
den ÏjMay
i<ió8.

HEtblijcke by 't ΑγΛ Artijckel van'tghemelte
Tradtaet, dat de wapenen van den Alder-Chri-
llelijckften Koningh de gefeyde Stad van Co»-
déaiet en hebben geoccupeert noch gefortificeert, ge-
durende den voorleden Velt tocht van 't Jaer
ftflim
h(Htdertfevenenfeftighitioch.{càsTty
alfoode ftercke
Plaetfen dieghefeyden Koningh behoort te hebben,
zijn ghenoemt by de voorfz Traftalen, enfoo men
feyd dat het iroeft begrepen fijn onder de .<^«»
ì/ì»·
tkn en Defendentien j dac en Areckt niet op de ilerckc
PJaetien, maer over 't platee Landt ; 't gene blijckt
byhetfelfde Artijckel, waer de Stad van Diwjy, het
ÏQTtd'Efiarpt, en de Stad Rijftl alle drie en by fonder
genoemc zijn, nicttegenftaende de StadDauayen een
gedeelte van'c gefeyde Fort onder de Caftellenie van
Rjjjfeibebooren ·, waerby blijckt, datalle Steden en
ftercke Plaetfcn die ' · " '
heeft te hebben
te zijns 't gene
f econfirmeert is, voor een ander gedeelte van 't voor-
IchreveFort, welcke is onder't Prevooftfchap van
iew, gecedeert aenghemelden Koningh by dc ge-
feyde Traélaten, nochtans is het Fort aen fijn Maje-
fteyt gebleven.

By 't vierde Artijckel van 't voorfzTradtaet van den
tweede» Mey feflie» hondert achten fefiigh. zijn ge-
repeteert alle de namen der Plaetfen aen den Alder-
Chriftelijckften Koniogh gccedeert, en naen fagh
weldatdeBallouagien, CaMIeniendaer alleenlij ck
fijn verkiaert ten regarde van de Souverainiteyten,
Domeynen, Preeminentien en diergelijcke dingen
over't platte Land en open Plaetfen·, wantfooeenl-
ge Steden daer in hadden moeten begrepen zijn, men
foude ghefeydc hebben, dat de Guarnifoenen nae de

Ïublicatie van de Vrede moften uyctrecken, of in den
'ermij η daer toe gefpecificeert.
Aldus by 't gefeyde Tradtaet fijne Majefteytce-
detrt alle de genoemde Plaetfen, fonder andere ge·
fortificeerde5 wantin d'explicatie van
Appendentien
én Dedefendmtiea » waer in een groote menighte van
namen zijn, en wordt nietgefeydt, dathyftercke
plaetfen cedeert, noch dat den Aldet-Chriftelijckften
Koning eenige behoort te hebben.

By 't fefde Artijckel word gefeydt, dat den Alder-
Chriftelijckfte Koningh aen fijne Majefteyt fai doen
reftitueren, alle de Plaetien, Forten, Kafteelen, en
PoftoB die fijn wapenen hebben of mochten hebben
upeert tot de publicatie van de Vrede , in wat

ι6(>8.

verlicht, nochformelijckby'tvooriz Traftaet van
Vrede gedeoideeit zijn; Men Toude feerlichtelijck

feoncen bewijfen, dat gefeyde Stad van Cendéty^cnt-
lijk aen de Kaftellenie vau Aeth oief is dependerende.

jgoch dien Dasg ontfanggen een JBifTïbe ban 't
CoileafetfC^tDralralÌtipttoC Amfterdam, flcfcjijei
ben alöaetöcn vijf en twintigften Oeff^/ fioubtnöe in
effrct/Dat fiaec <iBù, fneebolge ban gaec {^α.ΐΒα.βε^
fotatic enöe aenfclj?fllJino;e ban Den twaelfden btc fcu
bec maenD/ flccefolbeect enöe geoitJonneett ftaDùen/
bat ben ^cfjout bp l^acgt van der Zaèn, al^ <@ppec-
gooft enDe Comntanbeuc obec negen
pen ban fiacen ceffojte/ met ben eetfien tninDt / nate
Den lefienöitoupt Texel See nemen foube/ omta
becDeetingfie te bienentotltcupfringebenDeSecen
Conbop bec tÌloopbaecDp-$c{)epen lang^ be Utufica
ban Spangien enbe Portugael, enDe bp bectoiflelinge
naecbefeEanDen. ïDaecopgeDelibeceectcn gecon^
(iOecccct toefenDe / bat ()et gemelDe CoIIegie tee ^D*
niicalïtept De bequaemfie plaetfe tot opflagù ban De
obectoillge / bie in be ^cgepen om tsel to De
Seplagiete bf^ben/geboecc fouDen isecDen/mitfga^
berp öet fcgoonma^en bec ^cjjq^nfelbe/ oo;QeelDe
te toefen De I9ebtece ban Lisbone, enDe oocR bp intec^
bal be iSeebe ban cadix,gaeb)ei tot getfctjoonmaAnt
bec i&cBepen / enDe op-flasii bec / niet foo be.
quam al^ De Steb<ece ban Lixba ; aen De Sloningcn
ban Spangien enbe Portugael gefcgieben tot bcbooj·
becinge ben pecmiffie tot Den bjpen opflaglj Dee boo}<
fepDe / met c):emptfe ban alle €ollen enS^i^
flen/enbe ooclt ganbbiebinge in 'tgene Den boo;noem>
ben ^cgout bp jlacgt en De Capftepnen onDec Qcm
befcgepben/ tot betec eppebitieban faecben mocgten
nooDigf) gebben:al^ fullenDe Dienen tot afbjeuch ban
be 23acbacife ]9oobec^ / ten befien ban De ggemcene
Ct);i|Icn{)epDt/ geltjcb benj^eec^SmbaffaDeucbau
Reede van Renfwoude,en Den SJeflDent Barleus aeOs
bebolen toiecDen/ batfe tefpectibdgcb bet boo^f; bec^
foech enDe tecommanDatie met bace pacticuUece De<
boicen fouDen Ijebben te feconDecen ; geltjch tot fulc·
Ben epnDe Doo? Den gent be Heyde becfoecft geDaen
toiecDc aen De $eet;en ^mbaffaDeut^ban be tioogd-
gemelDe koningen aliiiet in
's Gravenh^e cejiQecen·
De/ op bat be «tSoubecnenc^ in De cefpectibeEee·
;6teben/ofie jFo?ten/bp aenfcfljöbirtge mogtentoer»
ben geojDonneect/ Den boojftpben op^ag ban
enDe fcgoon maechen bet ^ctiepen niet alleen te ge·
Doogen/ nemaec in alle maniecen te fabocifcten/ en·
be befpen bebojDecen ; toecDenDe De tefcb^ijben S3;ie«
ben enDe «I^uplicate^/ mitfgaDet^ Copie ban befelbe
gefonDenaen 't meecgeraelDeCoUeflietec^Dmicolfc·
tept/ om Die (n feecBecbepDt t'aDDjeffecen bolgen^ De
fupetfcciptien fulcp enDe Daec 't beöoojt.

ioe fcgecp ben Matqut^ De Caftei Rodrigo blaeg·
be obec 't affettenenbecooben ban fijnen Couciec/
bte Bpi (al^ boocen becbaelt i^ ) op Den dertienden na
Parijs gaDDe geDepefcgeett / enDe obec anDece dSpcef*
fen Die De j^canfege tegen alle ceben nocg giet en Dace
bleben continueren/ fcgjeef Den bolgtnDen S^jief aca
ö'lleecbenBcuniDgen.

fMonfieur^

Le Seigneur Refident Sashurg m'a délivré vötre
Lettre du
dixiéme de ce mois, & n'y ayant fccu
répondre par le Courier ordinaire,je 1'ay fiüt par
un Exprésquej'ay depefché d'icy
, Sc fut devalifé pro-
che de Ptronutiia felon toutes circumftances que ledik
Couriet nporte, & ne luy ayant efté quité lutre chofe

que les Lettres: JevouslaiiTejugerfilamanufadure

fie Ia marchandife eft de cette forte la, dont vivent les
Voleurs, ce devalifement autant contraire à Ia foy pu·
blique comme conforme à la fagon dont on commen-
gaiu ufer à
Pjw,, au teings qu'onrefolut la guerre
contre ce Païsci,montte afles comblen peu 1'on y eft
latis&it de Ia Paix,doot la Chreftienté a tant de befoia
& qu*on ne dierche quedespretenfespourlarendre
moins iolide,eftant une curiofitë qui repugne au droit
de gens d'interdire le Commerce de Lettres der Μί-

mftresavecleurePrincipauxj &uoevioletion de la

Pai^


-ocr page 862-

//O Paix mêtne, de vouloir par la prendre infpefliionj des
' depefchcs & des fecrets y contenu, & caufer des dom-
""— mages ifreparables,en recardant les refponces néceffai-
lespourl'execucion de Ja Paix même. Etd'autantque
parmy les defordres de la guerre,& nonobftant d'avoir
de ce cofté-cy accordé toute la feureté qu'on pourroic
defirer aux
Courkrs deh Fraxce3 on adevalifédeux
des noftres & pas un de leurs ; je me trouve obligé d'cn
donner les mains, & de vous prierde vouloir procurer
Ie remede, & joindtement les chaftimens d'un dcfor-
dreauquelnousintereflonstouségalement. En ma-
dite
Lettre je vous témoignois les fentimens de recon-
noiilance que je vous doive de ce que vous avez con-
tribué pour é vlter toutes les voyes de fait au regard des
nou ve les pretenfions qu'on vous apropoféquej'é-
tois attendane l'efclairfifTcmcnt de toutes celles que la
Fraftce mouvoit furléTraitté de laPaix,concIuë à I'in-
ftance de fa Majefté de la
GrandeBretagne&cdeìes
JHauts PuiiTances : Demêmeje vous répondois aux
plaintes contenuës aux papiers du Seigneur de
Louvoy
que je repetray icy,puis queje nedoute pas que la Let-
tre aura eflé ί nterceptez avec les autres depefches.

Et en premier lieu je vous diray qu'auffi-toft que la
Paix fut public > & que j'en eus la nouvelle de
Paris,
je fis depêcher lesordresneceflTairespourfaireobfer-
ver generalement ledit Traitté,que ceflèroyent toutes
les
J^oftiütez δε Exadlions de Gontribution de ce cò-
té-cyiqu'onreilitueroitgratuitement les prifonniers,
& qu'oD les traicteroit avec toute douceur, amitié &
courtoiiïej comme on l'a faic jufquesàcequebien
loin de Ja que 1'on fuppofe, Ie Seigneur
de la Fueillade,
ayant fait toute fof te d'aites d'hoftilités devant lespor-
tes de cette Ville, & fans ordre f à ce que plufieurs af-
leurent) ce queje nepuis pas croire pourtant; puis
qu'il n'en a pas eilé recherche, & moins chaftiés.
Les Commandans des coftez de
Grammont & Tourmy
cn uferent de la même forte,faifant des dommages no-
tables & fcandaleufes dansles ProvincesdeI,»»ii»r£
ècLuxenhurg, lesTroupes Frangoifes s'arrefterent
plus de
f/egf Jours aprés la Paix faite, & au hauc Quar-
üetdeGueldres, lesCommandantsdeFreece fe font
dctenu plufieurs jours dtreö;emenc contre Ie premier
Artide de laPaix, quidifpofe qu'onauroitaretran-
cher autant qu'il feroit poiEble, les dommages de part
& d'autrejSc Ie
àeuxiéme Artide porte,qu'en cas qu'on
feroitdes Prifonniers, ouautresadlesd'hoftilitez,qui
ne fe pourroyent prevenir, qui fuffent contraires à la
ceflTation d'Armes, qu'on en feroit reparation de bon-
ne foy,fans dilay & difficulté,mais bicn loin de la> car
lefdites Troupes ont coufté plus de
cent mille Patacons,
& ont forcé les bons Subjefls du Roy à offrir une
iommc de festante mille Fattacoes, &ne l'ayaht fceu
payer ìls ont efté obligé dedonnerquatreperfonnes
particuliere enoftage,quifónt detenusjufques aujour-
dhuy
à TkionviUe, ce qui efl: bien contraire à ce que le
Seigneur Marquis de
Louvoy fuppofe ayoir efté fait.

jDe même eft il vray que jufqu'aujourdhuy ils ufent
encoredegrandesviolencesau Pais i^'Hii/eiiiii j & du
cofté
d'Iperen pour le faire payer des Contributions
entierement contre le teneur de la Paix, qui difpofe
que toutes les Hoftiiités devroyent ceiTer, 6c qu'auÌTi-
toftquelaPaix feroit publiée, l'onmettroit tout au
même eftat où il eftoit devant la guerre.

Il vous plaira auffi de vous fouvenit Monfieur, que
le Traitté de Paix porte au/sr»éwe Artide en termes
expres, que le Roy Tres-Chreftien rendraauRoy
Catholiques toutes lesPlaces fortes,Chàceaux,& lieux,
que fes Armes ont occupés ou pouroyent occuper juf-
ques au jour de la publication de la Paix,contre Jequel
' Artide l'on nous detient encore quelques lieux des
fept Paroiflès d'Ifres qui font logez par caprice des Of-
ficiersdp fa Majefté Tres-Chreftienne,Sedans la Pro- ■
vince de
Luxembourg le Chkean de Rodemachreavec
la dependance occupé le vi»gttroifiéme du mois. apr&
la Paix delia fignée, & fipeu dejours devantlà publi-
cation d'icelle; Ce pointjjourcontenir deux mem-
bres ou une pretenfion ancienne du Traitté de

ouduprefent; quant au premier, leurs preten-
fions furentrcfutés par
decifion du Parlement de

iWi/ajquinousalaiircdanslapofleffionpadfique du· iK^Q

dicChlteau ; quandaufecond, l'Artide/xie'mefuf· ___^

mentionné y eft contraire&demcure leze contre ce """ '
que l'on fupofe avoir efté fait en execution de la Paix.

Ce contraventions fi manifefts, & plufieurs autres
queje ne refere pas icy pour eviter la proUxité, & que
je feray confter à fontemps, Selesviolencesquife
commettent tous les jours,ou par l'avarice duGouver-
neursou par la rigueur des Intendane, ont efté caufè
pourquoy les Gouverneurs deitfow.
Valenciennes Sc
Aire,
ayent ufé de reprefailles à moniofceu de tant
d'excés & contra-pretenfions fait prifonniers deux
PaïfansjSt Ie Gouverneur
d'Aire detenu quelques pri-
fonniers contre autres » que Ie Gouverneur de
St. Ve'
»«»ravoitfaitfaifirdesSujetsdu Gouvernement dur
dit Aìre. Mais nonobftant du tort que nous fouftrons
en ce regard, j'ay ordonné auiE-toft que j'en fusad-
verty, qu'on les relàcheroilf^Sc mettroit en liberté, &
qu'on nedemandroitaucunescontributions, en cas
que de l'aïltre coté l'on en demande point,& qu'on ne
feroit aucune nouveauté, fousquelpretenrcquece
feroit, puis que de cofté-cy l'on devoit obferver reli-
gieufement la Paixjcar je prefere à toutes repreflàilles,
le témoignage des Seigneurs Mediateurs, Sc de tout Ie
Monde, de la punöualité aveclaquellel'onqbferve
de cofté-cy la parolle, & Ia foy publicque, & cela en
vertü d'un Inftrument dont la Ligue2r/J)/idesdeux
Roys, & de les HautsPuiffans,&leguarandauxquels
on donnera part en fon temps 5c lieux,afin qu'ils nous
en procurent la fatisfadion qui nous eft duè, felon la
teneur dudit Traitté.

De tout lequel vous pourrez inferer evidemment
combien plus de raifon nous avons de nous plaindre,
que n'ont pas les Mïniftres de fa Majefté Tres-Chré-
lienne ; car nonobftant que 1'obfervance dudit Trait-
té doiteftre reciproque, l'onnelaifTe pas d'outrager
& molefter nos Subjeös, & de les faire prifonniers
pour des Contributions qui font defenduës par la
Paix. Et l'on fe plaint de nous autres avec tane d'ai-
greur,comme fi nous eftions les demandeurs
,lor5 qu'il
n*y a pas un bomme detenu de ce cofté cy, & de leur
cóté es prifonniers demeu rent arreftez,& les lieux
fufdites pour reftituer contre la claire teneur de la
Paix, Et au même temps queje vous efcris cette, l'on
eft CDcore occupé de la part de
Frapce d'exiger les
Contributions, & l'on a pas encore reliché les Ofta-
giers qui demeurent prifonniers de la Province de
Gueldre, pour l'argent éxcellif que l'on demande aprée
la Paix concluë,fignée,& publiée; & l'on continue les
üfurpations de ce qui a efté occupé contre le Traitté
de la Paix dans lefdites
fipt Paroiflcs d'lpre & du Chà-
teau & Seigneurie de
Rodenmechtr au ms de Luxem-
bourg
, comme il appert Öe eftprouvéfpr les Articlcs
fufmentionnés, car s'il eft reputez pour plat Pais, il fe
foit reftitué comme Depencfances de
Luxembourgi s'il
eft reputé pour Chafteau ou Place forte,qu'il doit étre
reftituez à raifon de s'eftre fa Majefté tres-Crétienne
obligé à rendre toutes les Places fortes occupez, s'il
eft au regard de la pretenfion ancienne elle eft defia
decidéepar Ie Parlement de Afe/z,en fuited'icelle du-
dit Chateau& Seigneurie nous toüche, êctant plus,
puis qu'elle a eftéoccupéedurantlafufpenfiond'ar-
mes, & aprés la Paix fignée.

Moyennant quoi il me lemble d'avoir fatlsfait en-
tierement au papier qu'il vous a ρΛ de m'envoyer, à
quoy j'adjoufteral feulement au aeu de toutes les me-
naces & aigreurs parlefquellesiIsconc!ut,quedece
cofté-cy l'ori a executé tout dont l'on fe plaint, Se de
leur coftez riendece qu'on fuppofe, &eftant cette
matiere defait, vous verrei clairement qui eft celuy
qui manque à la Verité ; & fi avec tout cela il refteroit
encore quélque chofe de noftre cofté à faire, l'on exe-
cucerapromptement, aufll-toft qu'il vous plaira
de
m'enfaire part ; :& ce qui fera douteux, je m'entre-
mettrai ente decifion des Seigneurs Mediateurs,com-
me à qulen touche l'examen, l'execution, & l'obfer-
vation
d'un "Tisitté, qu'eux-mefmes ont feit& fe
font obligés de mainteair par ks Armes contre
'les
TranfgreÏTeurs, ne pouvant pas eftrereputé pour tei

XI cdu;

en OORLOGH, Ί Acht-en^'veertighfle Boeck. I


-ocr page 863-

830 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ66% celuyquife remet dés maintenant à leur deciCon.

_^ Je vous fupplie, Monfieur, de me pardonner la pei-

ne que je vous donne de lire ces raifoDS fi juftes & e ·
quitttbles, commeevidentes, & de les vouloir faire va-
loir, attendu qu'il y va de l'intereft public & commun
dans l'obfervance de la juftice &c de l'auchorité des Sei-
gneurs Mediateurs en l'execücion du Traicté concluë
entre les deux Roys, laguaramie de ia Triple Allian-
ce, & ce qu'on demande aujourdhuy nous oblige à
Tcxecuter; Et raoy ayant efté l'inftrument de la prom-
ptitude avec laquelle l'on a conclu, j'ay tant d'obliga-
tion de differer qu'il ioit ftable & ferme, & de ren-
contrer plufieurs occafions de voftrc feivice, pour
vous montrei parieseSeas, aveccombien deverité
jefuis.&c.

uH Bruxelles Ie vingtfeitie'm JuiUet 1668.

LeMarquisd· CASTEL RODRIGO.

(JHijnHeery

En Heer Refident Saséurghseic my uwen Brief
van den
/e/Je» defer Maend overgeleyert, en
mitsick uby den ordinaris Courier niet kon-
de beantwoorden, foo hebbe ick 't felve door een Ex-
preflën die ick van hier gedepecheert hadde ghedaen,
v/elcke dichte by
Verome geplondert is, en volghens
alle de omftandigheden die geieyden Courier rappor-
teert, foo en hebben fyhenj anders niet afgenomen
als fy ne Brieven ; lek laet u oordeelen, of de Rovers
vanfulckefoortevan handcwerck of Koopmanlchap
leven; defeplonderingefijndealfoocontrarieaen de
publijcke trouwe, als de wijfe gelijckformigh die men
begonde tot
Έβτψ te gebruycken in den tijde als men
den Oorlogh tegen defe Landen refolveerde ; welcke
betoont hoe weynigh men met de Vrede voldaen is,
die 't Chriftenrijck foo feer van nooden heeft, en dat
men niet als pretexten foeckt om die te minder vaft te
maeckcn, zijnde een nieuwfgierigheyd welckis ftrij-
dende tegen 't recht van alle menfchen, te willen ver-
bieden de Commercie der Brieven van de Minifters
met hacre Principalen, en een violatie van de Vrede
fel ver, te willen daer door infpedlie nemen van de
Depefches, en fecreten daer inne beflooten, en te
veroorfaecken onvergoedelijcke fcbaden, verachte-
ren de de noüdighe antwoorden welcke dienen tot
d'executie van de Vrede felfs. En alfoo onder de def-
ordres van oorlogh, wy niettemin van defe zijde alle
de feeckerheyd die men konde begeeren aen de Cou-
riers van Vranckrijck geaccordeert hebben, nochtans
iiler twee van d'onfe geplondert, en niet van de harej
daerom vinde ick my geobligeert de hand daer aen te
houden, ejfl^w te bidden de remedie te willen pro-
cureren, enconjondtelijckfulckedefordres te doen
ftraflPen, waer in wy ons egalijckgeinterefleerc vin-
den. In mijnen gefeyden Brief betuyghde ick u 't ge·
voelen van mijn erkenteniffe, die ick fchuldigh ben
omdatghyfoo veel gecontribueert hebt, omwegh
te nemen alle wegen van feytelijckheydt, ten regarde
van de nieuwe pretenGen die men u voorftelde, en
dat ick was verwachtende de verklaringe op alle 'c ge>
ne welck Vranckrijck over 'tTratìaet van Vrede is
moverende, geflootenopd'Inftantievanfijn Maje-
fteyt van Groot Brittangien en haer Hoog Mogende.
Oock mede ick antwoordeu, op de klachten die de
papieren van den ΗeertdeiZifftffoj'fijn inhoudende,
welcke ick hier fai herhalen, mits ick niet en cwiiÏèle
of den Brief met d'andere Depefches lijn alle geinter-
cipieertgeweeft.

Ten eerfien, Ick fai u feggen, dit foo haefl: de Vrede
gepubliceert wierd, en ick de tijdinge van Vai^s ont-
fangen hadde, dede ick de noodigbe ordres afvaerdi-
gen om generalijck 'c gefeyde Traöaet t'obferveren,
welcjt alle Vyandfchappen en ExaftienvanContri-
butien van defezijdefoude doen ceOèrenjcn dat men
de Gevangenen gratieufelijckfoude reftitueren, die
met alle foetlgheyd^ vriendfchap en courtoifie te ban-
delen, gelijck men gedaen heeft} hoe wel verre van
»tgene men fuppofeeit, den Heer^
l» Pneillede, heb-
bende alle foorten van vyandfchappen voor de poor- τ^/»
ten van defe Stad gedaen, fonder ordre, (als verichey-
deverfeetkeren)'cgeneick nochtans riiet en kan gc- ^
looven, mits hy daer over niet gefocht is gheweeft,
en minder geftraff. De Commandanten aen de zijde
vSLoGremmoKtcaDoormckgshiMyckteaàs felve wij-
fe, doende in de Provintien van
Limburg en Lutzen·
hurg
notable en onvergoedelijckefchaden j De Fran,
fche Troepen bleven meer dan
twintigh degen nae 'c
fluyten van de Vrede in 't hooge Quartier van
Gelder-
landt.
De Franfche Commandanten hebben haer ver-
Icheyde dagen aldaer onthouden, diredelijck tegen
'c Artijckel van de Vrede, welcke ordonneert
dat men ioude hebben af te fnijden foo veel mogelijck
is, alle fchaden van d'een en d'andere zijne j 't
tweede
Artijckel brenght mede, dat incasmen Gevangens
maeckte, of andere Vyandlijcke Aften die men niet
konde voorkomen dede, zijnde contrarie aen de ftil-
ftand van wapenen, men die fonder dilay of difficul-
teyt ter goeder trouwen foude doen repareren; maer
verre van daer, want gefeyde Troepen hebben ghe»
koft meer als
hondert duyfent Pattacons ; dwingende
de goede Onderdanen van den Koningh te ofièreren
een iomme van
fevextigh duyfent Pattacons, en die
niet konnende betalen, zijn geobligeert geweeft
•uier
byfondereperlooneningyflelingete geven, welcke
tegenwoordigh noch tot
Thionville vaft ghcho^en
blijven; 't welck heel contrarie is 'tgene den Heer
Marquisdcieew^ fuppofeert ghedaen te fijn ghe-
weeft.

D

En felfs is 't waer, dat fy tot nu toe noch groote
violentien in 't Land van
Hettegouwen en aen de zijde
van
rperen gebruycken om de Contribu tien te doen
betalen, geheelijck tegen den inhoud van de Vrede,
welcke ordonneert dat alle Vyandtfchappen be-
hoorden te cefferen nae de publicatie van de felve,
cn dat men alles in den fel ven flaet als 'c was voor den
Oorlogh moefte flellen.

Het fai u oock believen te gedencken, mij η Heer,
dat het Traftaet van Vrede in't/i/iie Artijckelinex-
prefle termen mede brenght, dat den Alder-Chrifte·
iijckften Koningh aen den Catholijcken Koningh
weder fai geven, alle de Plaetfen, Forten, Cafteelen,
en Poften die fij ne wapenen geoccupeert hebben, of
mochten occuperen tot den dagh van de Publicatie,
tegen welck Artijckel fy noch van ons houden, eeni-
;e plaetfen van de
feven Parochiën van Tfererr, die
befet zijn door deeygenfinnigheydtvandeOfBciers
desAlder-ChriftelijckrteMajefteyt; en in de Pro-
vintie van
LutzenBurgh 'c Kaftcel van Rodernachret
met fijn aenkleven, geoccupeerrdenrfr/Vew twintig-
flen
van de Maend, nae dat de Vrede alteede geteyc-
kent was, en foo weynigh dagen voor de publicatie
van de fel ve; Ditpoint is inhoudende twee Leden,
of eén oude pretenfie van 'c Taftaet van de Pyrenéen,
of de tegenwoordighe ; wat aengaetdeeïir/?e, haere
pretenfien wierden gerefutecrt by de decifie van het
Parlament van Meta, welcke ons gelaten heeft in de
vredelijckepoflèilievan'tghefeydc Kafteelj Raec-
kende 't
tweede. 'tfifde Artijcke bovengenoemt ïs*l
contrarieen blijft gefchenc, ceghen al 'c gene men
fuppofcert in executie van de Vrede gedaen te zijn.

Defe foofopenbaereControvenfien, en meer aa·
deredieickverfwijgheomdewijdluftigheydt te ver-
mijden , welck ick op fijn tijde fai voortbrengen > en
de violentien die dagelijcks gepleeght worden, 'txf
by de gierigheydt van de Gouverneurs , of door
ftrengheyd van de Intendanten, zijn oorfaecke ghe-
weeft waerom de Gouverneurs van
Bergen · ValeitcijM
en Arien gebruyckendc reprefTaiien teghen foo veel
exceflènen contra-pretenfiep, hebben fonder mijn
weten
tiuee Boeren gevangen genomen ; en den Gou-
verneur van .i4r/i»vafthoudende eenighe Gevangens
tegens andere Onderdanen des Gouvernements van
jiiricMt welcke den Gouverneur vtia St. Fmant had·
'de doen vaftftellen. Maerniettegenftaende'conge-
lijck't gene wy in dit regard lijden,
hebbe lek foo
haeft als daer van gead verteert zijnde, geordonneett
diète ootflaen» en invrybeyd tp doen ftelleni fon-

dci


-ocr page 864-

c der haer cenige Gontributien te doen betalen, by foo
' verre men die vaud'andere zijde geen af en eyichte,
' ' en dat men geen nieuwigheden foude voortbrengen
onder wat pretext hetoockzy, mits men de Vrede
van defe zijde fai trachten religieufelijck t'oblcrvc-
ren ; Want ick ftelle voor elle Repreflklien de ghe-
tuygheniffe van de[HeercaMediateurs, en van alle
de wereld, met wat ftricktheydt men van defe zijde
obferveert de woorden en publijcke trouwe, en dat
uyt krachte vaneenInftrumentalsdeTriple Allian-
tie van de twee Koningen, ende haer Hoogh Mogen-
Je guarand, aen de welcke men in tijdt en pelegent-
Teyd part daer van fai geven, op dat fy ons de fchul-
dige fatisfaftie procureren, volgens den Inhoud van
'cgefeydeTraöaet.

Van alle 'c welcke gbyoogenfchljnlijck kont infe-
reren, hoe veel te meer reden wy hebben van kla-
gen , als de Miniiiters van fijne Alder-Chriftelijckfte
Majefteyt : Want niectegenftaende dat de Obfervan-
tie van *t ghefeyde Traöaet behoordt reciproque te
weien, foo en laet men niet af van onfe Onderda-
nen te quellen en gewelt aen te doen, en die voor de
Gontributien gevangen te nemen, 'tgene nochtans
by de Vrede verboden wordt. En men klaeght van
d'onfe met fulcken bitterheyd ( als of wy de Eyflchers
waren) in den tijdt wanneer niet een menfch by die
van onfe zijde vali ghehouden wordt, en van haere
ztjde zy houden de Geviogenens nochgearrefteert,
en de bovengenoemde Plaetfen fijn noch te reftitue-
ren, teghensdenklaeren inhoudt van de Vrede. En
op
defen tijdt dat ick u defen Brief ben fchrijvende,
ismen noch befigh van wegen Vranckrijck om Gon-
tributien op te halen; en men heeft alfnoch de gegij-
felde welcke van de Provintie van
Gelderlandt gevan-
genzijn voor de overtollige fommengelds, nietont-
ilagen, 'tgene men haer afeyfchtenae dat de Vrede
aireede was gheflooten , geteeckeot en gepubliceert;
en men continueert de ufurpatien van 't gene gheoc-
cupeert word tegen 't Trafitaet van Vrede in de
feven
Parochiën van Tperen, en 't Gadeel ende Heerlijck-
beyd van
Redmaehre in 't Land van Lut^oenhurgh, ge-
Hjck het by de boven-ghementioneerde Artijckelen
blijckt en bewefen is; Want foo't gehouden wordt
voor platte Landt, foo behoort het ghereftitueert te
worden als Dependentie van , of foo't

gehouden ifeord voor Gafteel of ftercke Plaetfe, be-
hoort het ghereftitueert te worden om redenen dat
fijne Alder-Ghrifteiijckfte Majefteyt fich verbonden
heeft alle geoccupeerde ftercke Plaetfen weder te ge-
ven; foohetistenregardevan de oude pretenfien,
zy is alteedeghedecideertby't Parlement van Λί«χ,
by gevolgh van 't felvefoois'cgefeydeCafteelende
Heerlijckheyd ons toebehoorende, en te meer, mits
het geoccupeert is geweeft geduyrende de flilftandt
van wapenen en na 't teeckenen van de Vrede.

Dicgedaenztjndefoo dunckt my ten vollen vol-
daen te hebben op 't papier 't gene ghy gelieft hebt
mytefenden, by't welcke ick alleenlijck fai voegen
(in plaetfe van alle'de dreygementen en bitterheden
met de welcke hyiluyt) dat men van defe zij da alles
heeft geexecutcert, waer over men klaeght» en van
haere zijde niets van 'tgeenemenfuppofeert, defe
materie te famen overwegende, foo fult ghy klaer-
lijckkonnenfienwieaen de waerheydt manqueert;
en foo daer met al dit *t fel ve van onfe zijde noch yets
refteert te doen, men fai 't fpoedigblijcken execu-
teren , foo heeft het u fai believen my 't felve te lae-
ten weten, en aen 'tgene ick eenighfints bentwijf-
felehde» fai my onderwerpen aendeDecifie vande
Heeren Mediateurs, als aen de geene welcke is raec-
kended'examinatie,d'executie en d'obfervatie van
een Traöaet't gene zy fel ver gemaeckt hebben, en
geobligeert zijn door de wapenen tegen de Overtre-
ders te mainteneren,· konnendc die gene niet voor
Overtreder ghehouden worden, welckhem vaö nu
tf, aen haer DeciGe onderwerpt.

Ick bidde u, mijn Heer, my te willen vergeven, de
moeytedieickuaendoe, om fulckefoo bUlicke en
techtmtitige als klaerblijckelijck redenen te leien > en

die te willen doen valideren, mitfdien het is raec- l6i8.

kende de publijcke en gemeenelnwreft, om die wel-

te obferveren, als mede de rechtmatigheydt en au-
thorite« van de Heeren Mediateurs, in executie
van de Tradlaten gheflooten tuflchen de rwee Konin-
gen by de guarantie van de Triple Alliantie; en't
gene ons heden daer door word vereyfchf, obligeert
ons die te executeren ; En alfoo ick 'c Inftrument ben
geweeft van de fpoedigheydtmetdewekkemendie
geflooten heeft, (bo hebbe ick foo veel obligatie om
die vaft en bondigh te fien, en om verfcheyde occa-
fienvanuwendienftterencontreren, cnute bctoo-
nen by de effèöen met hoe veel teeckenen van waer-
heydickben,&c.

Te Bruffil dm feven tn tmniigèfteu J»ly ftfi'm h&\
dertachtenfefligh.

Wasgeteeckent,
DenMarquisde GASTEL RODRIGO.

J©at ben Hfcc ban Beuningen baec op Dijfatnbf/
i^te^penintefcanfcfiefaecfien. .

©cn dertighften booMniöDaaW öaöiien iÜcriDf nt
^sburgh een pacticuMecc ?iuDientie t»p benJÏeete
.Jieacqm^ öe Gaftei Rodrigo, en&cBeeftinDcfcIbe
öaecüoogt) HÌ^oscnbe
fecieufe en goebe intencien
gemaenbetjoolen/ aen fijn Cpcellentie oBeremon»
(Iceect / enbeactcaflötflooBB-gemribe jgeec öoo? oL
le bebenchelijche cefienen enbe moiiben te bifpoe
neren tot fiet naetftomen ban 't gene met boojBoen»
öeConeecteiibeaoebt-binbea ban ben ï^eec
DafTabeuc Molina tot Londen toa^ aeftanbelt/ aen»
oaenbe be Subfidien ban toegfjen^ be «rooit g>Pans
gienten begocbe ban be Jeroen &boeben te fouc·
neten.

i>ön öjccellentie fjeeft fiein tot anttooojbt gfie-
boeflöt / bat baec obec aen 't ^pacnfclje iof tot Ma-
drid fiabbe gefcBjeben / enbe bienbolgenbe gftenoots
raecRt toa^ be £iefoUitie enbe goebbinben ο{ϋ bat: fub:
icctban'tboo?fcf)?ebej|ofaf te toacöten / boo? en
aljjcft^n excellentie baec ontcent pet^ poritibelfjtft

«ectjtccnaeeen tameljjch terit ban 't geen booj
befcnomtcentbiematecie/ tuffcBen Booa-gemelbe
Hecc JSatquf^ enbe be J^eecen ban Burgerfdijck en.
be van der Tocht ftaec i^oog JUSogenbe ©ebeputeeci.
ben in betfcBepbe Confetentien toa^ göepafleect/
boegöbefgniSfceirentietot beflupt/ men moet in
allen geval aen de Kroon S weden contentement ge-
ven, om met be felbe in goeb becflant enbe eenigfjeut
te continueren / Bet toeich ftjn dEpcellentie fepbe een
noobfaeeftelöcR point te sijn.

b'i?ccr öasborgh Beeft oocR ten fcïbtn bage occafie
geBabtomobec'tpaintban be Subfidien, met ben
teer SÖacon d'ifola
te fpieeclien/ bie Bem conbelijcft
betfilaerbe toel geinfo?meeetenbe betigt
te jgn/ bot
benigere JQarqui^ de Gaftei Rodrigo omtrent Bet
abbouccenbanbegBeaccojbeecbeSubfidien, nietö
foube honnen boen ; maec bat ben I|eer IPjiti^ Don
Jean d'Auftria alle be öefolutien ban 't i>paenfcBc
igof obec facchcn ban getuigBt enbe confibecaticn tee
nebec gefïelt / foube mebe bjengen / baec onbec ootft
foube (gn bie geene / be tnelcbe concecneecbe be boti2<
fcB?ebe Subfidien.

«0p't tweede point ban Baec igoog«ogenbe 0c-
folntfe / beBelfenDe be becbiiffelinge ban Bet Franche
Gomté enbe anbecc afgBfleflen #Iaetfen / tegBen^
foobanjgBebetoelchebp Vranckrijcktoacen geoccu»
peect/ oocB aen bie ttroon gecebeect / enöe toat becce
in be ;&paenfcBe làebeclanben gelegen; toiecb bp fgn
excellentie geallegueect enbe geoojbeelt/ bat be p|o<
pofitiebanbecboilfelingBeeecfiban Vranckrijck be^
Boo^be gebaen te toojben / omme te fien / of baec toe
oocReenigBeopcecBte inclinatie bp bat i|of mogBc
30n ; al^ mebe te be^en Boebeel en ban toat confi»
beratie be Franche Comré (baec ban nu be bede
Mfen onfimfttoacen gcmaecht ) bp 't boojfj ïgof
?Oaaa 3 fouden

en ο ο R L ο G Η, ν Acht-m-veertighfie Boeck. 833


-ocr page 865-

834 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τΛΛ» fouöen aefjoutien enbe sttepetcmtoecDfii} ϊΘαηί
* aifoomcnftetftltìefoiiDEtoUlciicfìimecenfoatjet ίε»

-flcntDooitJiöö toa^ / en niet aelijcR öet Dcljoo?t)e 0««·

fiitucecctesijn/ te toeten in fijn wcflen enöe toooc(=
om toellant ; foa fouüe öaec npt ( in ca^ men tot ec=
niae jgcQotiatie mocöt tceDen)niet beel tjjucïitBaeré
te toacljten 5i)n: dSetonfloeccect men ban Oe j&paen:·
fc spe ganfclj niet gefint toa^ / jjet Franche Comté
υαο; een fiucü b;oo& (geltjch men fepbe) afte flaen.

i^pöeeftöicc o|jaenfön<öïccllentie oecepUeeect/
öat Detotjl fp üemeccftten Oefielf^ fpcculatien Daec !)e=
uen fcbenen te gaen/men nlec gaecne ban De ^paen::
fe 5iJ0e pemanbt aen &ct fcanfe ©of fou&e aföeecDi·
OÏ)ciiomDeeccfieopininoöetot bectoiffelinglje ban
Paerffnte boen / enöeöat beel Hcftt ban toegen De
«roon Vranckrijck DefelöeDiflficuIteptcnfouDengCi
njobeett toojDen 5 oföan ftjn (iEpcellentieongecaDen
fouöE binDen fooDanIge openingen boo? eenigl) anbec
niiDDelraocötcngeDaentoojben? enbe Datl)pï5e(i«
bcntbertconbebpalbien ben j^eec ban Beuningen
öaec toe ban tuegen be Ccoon bpanRien berfotöt en·
De oocIigeautDocifeccttoiecDe (al^jönDe JBiniflec
ban een ^taet/Detoclcfie met bepDe De ftcoonen goe.
De S^ienDtfcijap enbcCoKefponbentie toa^ cultibe^^
renbe) enbegemclbeni^eec ban Beuningen, boo;
ojbjc ban öaec iiaog.beelgoebe officien tot Bet
iiiafcftcn ban bc ©ie De Ijabbe gecontcibuecctifDnCiCi
ccliemiealinoci)inüefegelegenttiepb alle mogciijc^
ïie beboicen/enbe effoiten fonbe acntoenben/ ten epn=
De aile^ bupten aenilootelijci^gepb / liet point ban be
ecc(ie te boene openinge bec bectoiffeltnge banpiaet^:
fen tuffcöcn be ttoce lÌtcoonen foube honnen aenge·
nomen / enbe baec op in nabece befoigne^ glietcebcn
toecben. S>t)n (tEccellentie geliefùe gem te feggbcn/
bat obec bic laetfie point be^felfi^ gebacj^ten foube Ia·
ten gaen / enbe binnen Rojten töbt baet omtcent fön
ccfolutie bcftent maccften.

i>fbect öeefc D"i|e£C4©arqui^beCaftel Rodrigo
o|b?e^ boen affenben om alle be fiegimenten foo te
paecö al^ te boet fonbec uptfiel te ceoucecen ; te toe^
ten / be iSegimentenitaecbenopresCompagnien/
pbec ban vijftig mannen / enbe 't ©oetboich op tien
Compagnien/behalbenbe.^pacnfcge Terces, Die
Mpt mcecbec getaffouDe befïaen.

I^eti^aenoeboirtomenbifpofitie bec Collonellen
ggeifeit foobantgöe Capicepnen en Compagnien te
mogen cefo;mecen/aI^ fp iupben fuHen goeb binben;
enbe boe toelfulcbebetalingefcecabantagieu^boo;
be Collonellen toiecb geoojbeelt te 3ijn / foo ftjn botb
eenigebaecmebebeclegen/ en Rebben bien bolgen^
De Stjitcn tian t)et gljetal bec Compagnien onbec
Dunne öegimenten ceffojtecenbe / aen ben J&eec
i@nc(iui^ obecgelebect : met onbtcbanigb becfoech
Dat bet fon (tSjccellentie mocgt ggeliebcn obec be iSe»
fb;metebifponecen.

jlUien geeft boenmael^ mebe een aenbangbanbe
monltecinge / bolgen^ get nieuto iSeglement / ac>
maecist / enbe alfoo baec in bia^ fluecenbe feliec ^c·
ttjchel 't bieich ejcpjelTeUJcb bicteecDe/ bat alle Collo»
nellen/ Eieutenant^-Collonellen/ Ààajo;^ / Capi:
tepnenbpeebemoeflenbecltiacen geen anbece pee»
foonen al^ bie in effectiben bienfi toacen onbec fìaece
Compagnien te gebben: fooDebbenfommige gece·
fufeectopbell^onllec-plaec^ foobanigDen «tSebt
te
boen / baec onbec ggefegOt toiecDen te jtjn twee Ca*
pitepnen ban be 43uacDe^ te Vaecbe.

3|n't begin ban ?fiugu(iif)ebben De J^canfe ®oIc.
Keccn noti) geoccnpeect feechecjplaet^ genaemt Fon-
taine l'Evefque, gelegen in 't XanDt ban Henegou-
wen , enbe baec onbec gtjefioocenbe : fonbec bat men
totnoelj toe ftonbe toeten uptboebanigecebenen of^:
te inflcbten fulcit^ gefct)iebt toa^.

^aec toa^ binnen Madrid een genecael gecuggte
bat ben i^eec Don Joand'Auftriagecefolbeect enbe
effectibel^cft in 't toeccH gefteltgabficbtepofinae
Det Qof te begeben / om met meecbec bequaemgepD
te Difcucecen en te ponbecen het gene ficb foube rao·
gm boojboen omtcent be^feifpcepfe na be^paenfe
jiiDecianbeui Dotg DatonD^toes&etigebtaengg^

■ icoffenccn(!2)t:p?iflcnCouciecIjp't;8>paenfcije8)o
afgöebaetbigöt/ met foobane ïDcpefcfieii ban öaec
jiBaiefleptbclHoninginne/ batgecefolbcectfiabtte
cugl) te l^eecen. ai^elcli feggtien obec een quam met
l)ct gene ban be Corunagefrti^eben toiecb/ [)oe bat
f0ne idoogbepbt ficb aibaec eenige bagen niet bab la<
ten becnemen / enbe met toepnige J^ecfoonen een fe·
ccete J^opagie bab boojgebabt / enbe toebec geKecct
toag ! onbectuflcDen Dat men aen 't ï|of becbec beeft
uptgegcben/ bat fijn üloogbepb feec fecceteiycfs te
Madrid toa^. ©ocb fiojt^ baéc na i^ openbaec gije.
too^ben/ bat niet tegenflaenbe men boo; abfolupt fe^
Itec/ enbe getoi^ beeft gebouben/ bat fijne ]|oogbepb
na be ^paenfcpe ^ebeclanben foube bectcecben/om
bet(l3oubecnement albaec ban ben itSacqui^ bon
Cafìel Rodrigo obec te nemen / bat ban be jijbe ban
meec-gbemelben fêeecDon Joan foo fuffifante &c«
Iet enbe ej:cu|ie-cebenen fijn bp geb;agbt/enbe bOD2·
gbejieltgetoojben/ Dat bace USajettept Defionin^i
ginnegecefolbeect beeft / befeibige in gunftige confi:>
Decatie te nemen / en ban fionben aen geojbonneert
t^ / aen Den l^eec Conneflable ban Camiien ( bie ficb
nocb in ftjn (©oubecnemcnt ban Gaiicien bebonbt)
na Dito jjgebeclant obec te gaen;bebbenbe bet boog|i-
gemelbe iftoninginne gelieft gbebabt (Idj in Pccfoon
p;efent te binben in ben iSaeD ad bet een enbe anbec
i^ gebelibeceect getoo;ben. ^ijnbe geobfecbecct bat
foobanigb p?efent fijn inbtnl9arbtboo;befenmate
ttoeemael gefcbieb i^ ·, te toeten/al^ De finale enbe ca· ·
pitale cefolutie omtcent De ©jeDe met Portugael gbe»
Debatteect toiecbt
I enbe al^ Den S3iecbt-babec Pater
Nitardtotünqui()teuc€>enecaeIi^ aengefielt gbe*
toojben; jijnbe onbectuflTcben een gemepne opinie/
bat fijn i^oogbepbt ftjne cefibentie niet te ^oof foube
bouben/ geibcb boo; fijn bectcech / om /beffie in ben
öaebt ban Staten te bebben / maec ficb na Coniue-
gra of ccgen^ anbec^ fai ceticecen.

IQen boojbe oocB baec te Kloof met eenige opmec:<
hingefpjeeclienaengaenDeDe toepnigbe Co;cefpon^
Dentie ban Commeccie/ Die niet jcgenflaenDe De ^/e"
De tuflcben spangien enbe Portugael boo? al^nocg
gefpeuct toiecb ; enbe toilbe men baec omtcent polie
tijcque conjlbecatien gelben laten /enbe al^ of fuic&j;
metaenbagbtgepjactifeecttoiecbt/ mit^be boogbe
€ollen enbe 3)mpof1tien baec mebe be 3@aecen ban
b'een enbeb'anbece ttcoonebeftoaectjijn.

JBet S©?ieben ban Den een en twintighftenifcbjeef
men upt Lisbone, Dat Doen acht Dagen geleben al*
baec te i^oof een nicntoe Commotie toa^ gbetoeef!/
enbe baec obec eenige Caballiec^ in accefl toacen ge<
nomen/en anbecen tot veertig mijlen bupten De^tatr
becfonben; befcbulbigt 30nbe bet^ in fabeuc ban ben
Honing Aiphonfus booj te bebuen/en fulcpcfoo al^ in
bito Lisbone boojgab£n)met intelligentie ban eenige
confibentie foobanec natie aen 't i&paenfe l&of/ baec
ban onbectuffcben niet gebleecBen beeft, ^ito S^jiC'
ben meiben ooch ban bet bectcecit benben(02abe
ban Miranda Den dercienden bitO
! om al^ fllmbaflas
beucaen't;&paenfei?ofte&omen/ altoaec eenige
bagen te bocen eene fijnec ^omefiijcrten al toa^ bec·
fcbenen om ftjn Eogement te pjepacecen/ toojbenbe
gefegt met gcootec ofïentatie te bomen / al^ opt batt
ÏSmbaffabeuc geboojt toa^; tot nocb toe boojbe men
niet ban bet bettcec^ ban ben S3acon ban Batte ville.

San Alicante fcbjeefmen/bat binnen be j^tab ban
Vaiencien bp be jplutoeeltoechec^ en anb^^mbacb^
lup / boenmael^ i^ aengeftelt getoeefi pet^ flnifiec^
tegen^ be ^canfe j^egotianten/ om albaec t'intente^
tecen-.boo;gebenbe ten boogden boo| befelbe inbe ne«
gotie becongelijl^t
te toojben/boo; 'tinbjengen bp De«
fe J^ieDe ban licbt en becbalfcgt goet/ bat betec hoop
Bon geben/al^ 'tgene baec tee ^tebe gemaebt toiect/
Dee Sintooonbec^ cuine toa^j bocb foube 't attentaci
ftjn aenbang nemen met fìet een biant fïehen ban fe·
ftec Ιμιρ^ op De|@ecc6t / Dan alle^ onDecRt getoo^;
Den/en eenige banDetoincipaelfie gehangen genome
OocK toe^necicgtingeboebe jEQacqui^ban Ca-
merafcaJi^ice-iaopbanSardaigne, met fijn
iti be ^oetfe toauDelenbein
üe ^tab CaUei-,Doo2 eeni·

qe


-ocr page 866-

en ο ο R L ο G Η, ν Ack-en^veertighfle BoecL 83 5

r/o gegetoaj^cnbej^crfodnmi^tiodb str^oten/ cntie
^ De ®?autDe feet atquetfl oetoojben.

---©p Oct flucR öan De Subfidien fcöjeöen Baet ©oos

jllgog. op ben tienden Oefen boIsenDeni^jiefaen&e
ItoninsinneiSesente.

tMadamCi

NOus nousfomtnesdonnésl'honneurd'écrire à
vótre Majefté le
vìnt c'm^uitme May dernler au
fujet dcs
Suhfides qui ont elié promJs à la Cou-
ronne de SMdt,àe concert avec les Miniftres de l'Em -
pereur, & de vótre Mejefté, par lefquels nous l'avons
conviée d'entrer dans l'Alliance «jui doit conferver le
repos à la Chrétienté & les Provinces de Flandres à la
Couronne d'Efpagne. Nous y avons employés toutes
Ics raifons que nous jugions cflpable de perfuader qu'u-
ne neceflìté indifpenfabie l'oblige à dégager la parole
que les Miniftres de la Maifon d'Auftricbe ont fait
porter par ceux du Roy de la
Grande BrtUtffK > & de
cét Etat à l'Ambaflàd. du Roy de
Sùeie-, &c neanmoins
nous voyons que l'oa y fait point de reflexion > & que
voftre Majefté differe de prendre une relblution fi
neceilaire, parce que les Miniftres qu'elle a Fiandre®
ne lu i on t pas encore donné ad vis de ce qu'ici s'eft paf-
fésjNous ne nous pouvons pas affés
éioancr,Madame,
de ce que dans une aiTaire decette necnreilsmanquenc
de vous informer d'une particularité qui eftd'autant
plus itn portane, que nous ne craignons point de dire
quel'execution & la fatisfadlion desTraittés
d'Aixla
Cifctf;ifi/?en dépendabfolument. Nousdifons encore
quelesi«ii/</fxn'onteftépromis que parce que les
Minift. de vótre Maj. jugcoient quel'on ne s'en pou-
voit pas difpenfer,&nous y ajoütons qu'elle ne fe peut
pisdifpenferdeles psyerquand même ils n'auroyent
pas eflé promis dela part de fes Miniftres; elle en fera
ians doute Ics mêmejugements'il lui plaicde prendre
la peine de confiderer de plus prés Ics raifons preflàntes
qui doivent obliger PEfpagneàdonnercettefatisfa-
dtion à là
Suede, quant même il η' y auroit point d'en-
gagement de la part du Comte de
Molina, ou le Baron
defila, nous pourrions alleguer que c'eft la feule con-
fideration de la
Suede & de la Oennemarq qu'elle faifoit
au commencement de cettc derniere guerre qui a em-
pcchés la
Franceàe le recommencer:Vótre Maj.jugera
bien que le Roy de
Suede, fe voyant fruftrés de l'effet
des parolle formellës qu'on lai a donnés voudra s'en
reflentir,& que le Roy
ù^Aagleterre Si cét Etat qui les
lui ont portées de la part de'vos Miniftres j feront ne-
ceiTitésd'aprouver fon fcntiment,& d'y joindrele nó·
tre : Outre que quelques intetefts que nous ayons à
nous oppoferauxarmesd'un fipuiffant voifin,ilnefe-
roit pas en nótre pouvoir d'en arrêter les progrós quant
même Ia
Suede nefe declareroit point, & fe contente-
roit de divertir les forces de eet Etat pardejaloufies
continuelles,&dc laifler agir les Princes qui n'ont dé-
ja que troptémoignésqu'iln'y aquelaconfideration
de la
Suede qui les empéche de fe declarer pour la Vran-
ce : Nous ne croyons pas que nousneguarantirons
point k'sTraités
d''/iix Q 1'on refufe di fatisfaire la Sut-
dti Mais qu'il n'eft pas en nótre pou voir de lejjmeree-
tir, fi Γοη détàche de oótre Allianceune Couronne fi
coniìderable , en la for;ant par maniere de dédire
<le prendre des intereft direftemenc contraires à
ceux de ν ótreMaj rfté,laquel!e eft fi écUirée,que nous
ne devons point prendre la peine àluy perfuader les
avantages qu'elle en peut tirer d'un cóté que les defor-
dres inevitables qui la menacent de l*autre:C'eftpour-
quoi nous ne pouvons point douter qu'elle noui don-
ne le moyen de conferver la Suede pour elle, & pour
nous, en luy faifant payer ce que luy a efté fi formel-
lement promis, & dans l'affeurance que nous avonï
qu elle fe fersau plutoft, nousprierons Dieu.

AfaHaye le idd'Aoufi i662. Madame, &c.

^evrou-wcf

X7\7Y hebben ons de eer ghegeven ven een
* » yw Majqfteyt den v^tnmnti&hftm Mey

laeitleden 'te fchrijven, over het fubjedl der Subfi- iCóSt

dien, die meo aen de Kroon van Svedtn belooft hecfc ________

met toeftemminghe der Minifters van den Keyfer en
die van uwe Majefteyt door de welcke wy heet geno-
dight hebben, te treden in de Alliantie welcke de ru·
fte in 't Ghriftenrijck , en in de Provintien van
Vlaendereo, gehoorende aen de Kroon van Span-
gien behoort te confer veren. Wy hebben dacr in ge-
bruyckt alle redenen die wy capabel oordeelden, om
te perfuaderen dat een indifpenfabie noodfaeckdijck*
heydt Uw obÜgeerthet woord te deigageren, welcke
de Minifters van 't Huys van Ooftenrijck hebben
doen voordragen by die van den Konlngh van Groo(
BrittangienendefenStaetaen den ArabaiTadeur va·
den Koning van fwi<^<nìettegenftaende foo fien wy
dat gy daer over gene leflexie macckt, en dat U Maje-
fteyt difiPereert een foonoodigerefolutietcD.emeny
door dien de Minifters die ghy io Vlaenderen hebt,
U van 't gene hier gepaffeert is noch geen advijs ^b-
ben gegeven ; Wy en konnen ons niet geooegh ver^i
wonderen,
Mevromee, datghy in een faeck van fuld·
ke nature, manqueert u t'informeren van een
puti-'
culariteyt de welcke foo vrichtigh is, dat wy nuc ea
vreefen ce feggen, dat d'executie en voldoeningho
der Traöaten van Aieit abfolutdijck daer aan fijn
hangende. Wy feggen noch dat de Subfidien niet
enf^nbelooft, alsdoordiende Minifters van Uwe
Majefteyt oordeelden dat men fich daer van niet kon-
de difpenferen; en wy voeghendaerby, (ktghy u
niet foud konnen difpenferen die te betalen, al waei^
't dat fy van weghen Uwe Minifters niet bdooft en
waren : Ghy fu t fonder twijfièi van 't felve oordeel
zijn, foo 't u belieft de moeyte te nemen om oeer->
der te confidereren de preUante redenen , welcke
Spangien behooren t'obligeren defe fatijfailie aen
Svedti» te geven. En al waer'cfchoon datter geen ea*
gagement van wegen den Graef van
Mohna, en Baroo
d'lfola was, wy konden allesueren, dat het is op d'ee·
nigheconfideratievan
Sntdtn en Denemardtn, dia
men dede in 't begin van defen laetften Oorlogh,
welcke
Vratukryck belette de felve te continueren,
wy willen niet meer fpreecken van'tghepafleerde,
maerfullen ons contenteren, om aen U Majefteyt t«
rcprefenteren een waerheyde waer venfygemacke-
lijck met ons fai overeenkomen, welck is niet an-
ders als de eenigefatisfaàie die men aen
Swidtn fou·
de geven, iXeVTanckryck\iixa beletten den Oorlogb
weder te beginnen: Uwe Majefteyt kan wel oordeel·
len i dat den Koningh van
Smeden hem flendegefru-
ftreert van 't eflFedl der formele woorden aen hem ge-
geven, fich foude willen wreecken, en den Koning
van defen Staet welcke hem deielve vaa

wegen uwe Minifters voorgedragen hebben, genood-
wefen fijn gevoelen t'approberen, en d'onfe daer by
te voeghen; Te meer, watintereftenwyoockhad-
den om ons t'oppoferen tegen de Wapenen van een
foo machtigen Nabuyr, het foude in ons macht niec
wefen fijne progreflên t'arrefteren, al waer't dat
Sve-
de»
fich niet en declareerde, en fich conteqteerde
met de machten van defen Staet door geftadige jalou-
fien te diverteren,en te laten ageren de Princen welc-
ke aireede niet aU te veel betuyght hebben, dat het
nietenisalsdeconfideratievanSwedendie haer be-
let fich vonr
VrMchjjck te declareren ; Wy gheloo-
ven niet,dac wy de Travaten van Me» fullen guaran-
deren, foo men
refaCeercSa/deitte voldoen, maer dat
het in onfe macht niet en fai fijn die te konnen gua··,
renderen, foo men van onfe Alliantie een foo con^
rable Croon detafcheert, die forcerende by inaniere
van ontfeggingheincsreft te nemen dire&elijck con-
trarie die van Uw Majefteyt, dewelckefoo verlicht is»
dat wy niet behoeven de moeyte te nemen om haer te
perfuaderen de roordeelen die fy van d'een zijde fai
treckeli, als mede de onvermijdelijckedefordredie
haer vand'anderezijdedreygen,faiontgaen: Daer<·
om foo konnen wy niet twijfifelen of
zy fai ons de
middel geven om
Svede» voor haer, en voor ons
te conlerveren , haer betaelende de Subfidien»
de welcke foe formelijck belooft zijn gheweeftt

«α

-ocr page 867-

836 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1 ίί6 8 en op de verfekertheden die wy hebben, datghy 't op
'tfpoedighftefultefFe<ftuejeD, fulleawy God bidden,

In den Hage Jen thimden Augufiy i (ί68.

MEVROUWE,&c.

(0nDectuffcficn foo toonDeit oocR i^eec^paeti'
fcljmUmbaffabeuc onBöeöult/ öat me« ban Ijiec
met fooJjcclli&ectiptnfet alleen be gipaenfcBe becs
maenOe/ macc oocR cacjpeetbe obec be lansfaemge^t
ban be fatt^factie bie menbecfocDt boo; be ^&tueebfei
itotnenDe op bcboo?oaenbe ejccufe/ bat fulcjc nopt be.
ïooft toa^ : enbè bat men ïjfec toepeecbe
Spangien te
comp?el)inbecen in be Triple. i®aec op gefepb toicct
fulcp "niet
tt fionnen 30"; alfoo Vranckrijck oocB
buutenbe
Triple tna^/ maecbatmen foo toel aen
b'cen al^ b'anbec fonbe eeben ouacantie. <®nbe Boe
toelbieaen
Vranckrijck bjiecbtoBcfleben/ bat men
«ocötan^ iion tafien bat f)et effect ban bien enbe be
Triplo felfbjacenbooi Spangien, enbe om Vranck-
rijck
teremactmecen.

©e ^pacnfe toanben ooc6 geen senesint&ept tot
Bet bectDijTelen ban eenigefJIaetfen in j&ebeclanlit/
cpbe^canfcöe oefiouben/ teaen {jet
Franche Com-
té, 't toclcft men B«ec oeecne foube Γ«η/ om be ^can«
fcijen te meec te cfloisnecen.

Ban b'(iE]cccffen enbe iSobecpen bec t@aftenbe»
naec^/ en be WacBten ban fiaeci^o. j®og.baec tcs
oen / ijS meecmael^ mentie gemaecftt: befe faecfie
nu met
efficace Bccbat.

^cn elfden nocb ntael^ tee apecgabecmge boo;t
ocbiagijt B^t Sappo?t ban be J^eecen
Huygens enbe
anDe anbece Baec
Üp. Mo. ©ebeputeerben t otte fa»
■hen ban be gce/ ben
tweeden befec gebaen / acBtec»
boIaBfn^ bec felbicacfolutiebanbenvcerthienden
3|iilp leflleben : gebinteectenbe gBcc)eamineect Beb-
benbe be ÉBiffibe ban
Mr. Cornelis Loots, ben acht-
Ilen
aunp mebe leftleben bp fiaec to. JBog. gecom=
mitteect / om te e>;aminecen be hlacBten ban be
gefetenen befec aanbenobecb'ei;ceffcnbpb'(©(ten»
bifcöe CommijTic-baecbec^ acn Baec êicBepen enbe
«©oebecen gepleegBt / gefcö?eben tot
Bruffei ben elf-
den
gulp boo?noemt; BouOenDe onbec anbece» in
effect/ eecfieldcR/ bat öp ben
tweeden bec felbec

jSSaenb ban Oftende tot Bruflel gecebecteect jijnbe/
ip ben ï|eec Jlöatqui^ be
Caftel Rodrigo Bab aenges
Boubcn/ten epnbe fdn cappo?t bp fön «CrceUentie ge=
)oo?t/be faecfien
gi /oceert,enbe bp be felbe fön <ίίχ*
cellentie bolgenji fdne gebaene beloften / .e«rfio?t en.
beonbectoogen^ecceetmocgte teo;ben gBegeben.
ü^onbatbentoel-gemelbenileec Jüarqu Sbaec op
gcanttooojt Babbe/bat Bp be confiitutie bec P?ocebu=
een tot
Oftende ongebecibetctBangenöe/mitfgabec^
be cebenen boaecop befelbe toacen gefonbeect/Babbe
geciamineect / en oojbeelbe / bat boojnamentlfjcft in
öaec i6cBepcn/ofJ|onanbfe;fecBippec^<n BacefcBr-
pen / tSoopmanfcBappen aen J^panben ban ben ΐΆο»
ning ban
Spangie toebeBorenbe/ ban ö'eene ©panb^
]@aben in be anbece mocBten tcanfpo^tecen/bat Baec
fêoog JRSog. in bibecfcBe boojballen Babben betoont
fulc); niet te mogen gefcBieben: al^ Bebbenbe ten tt)be
ban ben <@o|Iog metten ISoning ban
Groot Britcan-
gien
, upt l^IaemfcBe ^cBepen/ tSngelfe dSoebecen
boen iicBten/ enbe boen confifQuecen. anbecen/
bat ben gemelben ieec IPacqui^ bectnonbect tua^/
bat
Bp Loots, op be ebocatie bec pjoceffen ban b'9llb«
micalitept tot
üoftende, foo pbecigB infifleecbe / be·
toijle
Bp JRSacqui^ fuIcraenbenileecSurgerrdijck
niet en Babbe befooft/maec alleen/ bat boo; $ebepu'
teecben ban Baec Üoog ^og. enbe ban Bem be fluc'
fien tot
Ooitende fouben toecben gebi(ïteect/om naec
geBoo;t cappo;t / te nemen foobanfgen cefolutie al^
fijn <S):ceUentie goebt foube binben / fonbec bht Bern
be libectept benomen toa^ ban be ebocatie te acco?be<
ten / ofte be iSecBtec^ baec mebe te laten gebio^ben:
bat
Bp appacentelöcRficBfelffliethielaenbenlIeec

teonttcecRen. iffiaecopgebeliBeceect JönlJe Μ aen
ben toel-gemelten ï|eec USacquig be
Caflei Rodrigo
op be boojfepbe ttoee^ointen bp Iföiffibegecepicfen.
teett/ enbe te gemoet geboectinblatreenDebupbes
iijcfie tecmen/bat bp Bet tbjeebe ?ïcticul ban 't®rac»
taet banHBacine ben
fevcntienden 30ecembec in ben
Saceieilien hondert vijftigh, tuffcften bcttfóoningh
ban
Spangien enbe befen ^taet gefloten / inbiffecen»
teUjeh toa^ toegeflaen be Ubectept om te tcafiquecen
in beïanben enbe §^laetfen ban ben felben Üonina;
enbe ban gelö'cRe mebe bat bp't
veertiende ïïcticul
ban 'tfelbe ®cactaet
toa^ geflipuleect/bat vry Schip
vry goed maeckt
5 niet alleen ten ceguacbe ban 't ge»
ne geboect bioibt upt befe SeceenigBbe jgebeclanben
na bie Paetfen ban beSi^panbenbanbenBoogBfi·
gemelben moning ban
Spangien, nemaec oothban
't gene ban b'eenebpanbbjcRe plaetfe naec b'anbec
tDoibt getranfpojteect ; fulti bat Bet felbe
veertiend»
mticutin'tallecminfie eenigBe naebece explicatie
ofte intecpjetatie/gelBcR al^ BP ««c IBacqui^ fufii»
neetbe/ fubject tua^/ofban nooben Babbe. JSet bp-
boeginge bat gate l^o. JSSog. gantfcB b;emt enbe
ben becmoeben te booten iua^ geRomen / bat Bp bat
point focBt
ambigue temaecRen/ enbebefaecRein
longeur te Boubcn / enbe nocB bojbec te bjengen / en=
be baec ban Rlaerepjeube gaf: betogl BP omRenbe
bat Bpbe ebocatie ban be boojfepbe ^joeeffen ban
Ooitende, niet abfolutelflcR / enbe fonbec cenige cc.
fecbe aen ben gemelten Üeec
Burgerfdijck foube Beb^
ben toegeflaen ; fgnbe tee contcacie bnaecacBtigB bat
fijn €);cellentie Bet felbe itecatibelijcR in Rlace bup.
belijcfte tael felf aen Bem Bab gepjoponeett/ enbe een
gcoot genoegen enbe contentement getoont / al^ bat
eipebient bp Bem ©eec
Burgerfdijck geoo|beelt tojcc=
befojtabelte toefen. <t5nbe i^ ben gBemelben ü^eec
It^acqui^ becbolgen^ fecieufelijcR enbe oocR met ee«
nigB ceffentiment/gefommeect op fijne gebane belof»
ten; enbe becfocBt bat BpbiealnocBtenfpoebigBi
flen / enbe ten langflen binnen ben tijb ban
veertien
bagen ofte drie toeRcn toiibe piefiecen. CnOe betoöle
geabbifeect toiecb upt
Ooileode, bat bie ban be 3Ìb«
micalitept metBacepjocebiicen bigoceufelijcRboojt-
boecen; bat BP l^eec j0aacqui^bfeojb?etoilbefieI.
len/bat be felbe Baec p?ocebucen opfiouben/ enbe bec»
boIgBen^batBPileec jsaacqui^ be meec-genoembe
©joceffen ban be boojnoembe gfibmicalitept toe
Oo-
ftende
ebocecen / enbe baec obec fonbec bojbec biiap
ofte tecgibecfatien / een Rojt enbe onbectopgen ^e.
cceet toilOe becleenen/op bat befe faRe bupten boibere
bectodbecinge mocBte toojbengeBouben: «Seconfi.
beceect Baec ï|o. .mog. ban nu af aen gemepnt enbe
gecefolbeect toacen bp onfienteni^ ban bien/naec ej;»
picatieban be
boojfsdric toeecRen/ op anbece miböcs
lentebencRen/ befelbe upt te binben/ enbe in Bet
baeccR te boen enbe laten flellen/toaec booi be foo no^
toic enbe t'oncecBtbefcBabigBbeangefetenen befec
aianben becgoebinge fouben Ronnen eclangen/ enbe
effectibelflcR gebefbommageect toojben.

«iSnbeBiecbani^ boo? be gBemelbe i^eecen Bact
üoog leogente Oebeputeecben aen ben i^eec
baffabeuc ban
Spangien communicatie gegeben/ en-
be oocR ben lüefibent
Sasborgh aenbeboolen / bat Bp
be boojnoembe in te fïellene J©iffibe in pecfoon oen
ben meec-gemelben i^eeciMacqui^ foube Bobben te
gaen beganbigen / enbegaec Ì|eogB IBogenbe mep»
ntnge enbe intentie met fijnpacticuliecebebboicen
enbe officien RcacBtigB tefecanbecen; oocRteinfi.
flecen op een catBegocijcR antbjoojbt / ten epnbe
Baec i|oog jaSog. toeten mocgten toaec toe Baec tee
ecnce ofte tee anbece jöbe te beclaten enbe te cegulea
cen;gebjupcRenbe baec toe alle bojbece bebenchelpe
cebenen en JQotiben tot befe cjjpe matecie bienenbe
enbe applicabel / fonbec ban be^te boen eenigBfint^
in gebjeecRe te blfjben. a@ecbenbe Bem^tot be^ te
meecbec inficuctie enbe informatie coppe ban be
boo?fepbe.f3SifT]be/ al^mebe bubbelt tem bie .ban
be gBemeloe
Loots ban ben elfden ^ulp leflleben
(bieBem albecepb^ coppe ban fgn capponi beBan.
bigBt Bab ) toegefonben loo3ben:gelijcR oocR epccacc

ban


-ocr page 868-

öan öefc Öefoimie acn bm fclben Loots gcfonöm i^/
om tè flrecftm tot fijn naeic&tinge.
--©olatïJi&oücHflcmclDeMiffiücaenDm löarquf^.

tMcmfieurt

NOus avons bien youlu diifimuler Ie peu de
confideration que Γοη a eupourtant de Let-
tres, que nous avons cy-devautécritesau fujet.
des violences, que les Armateursd'Oftende ont faices
aii Commerces des Habitans de ces Provinces, paree
que nous eiperions que voftre Extraordinaire feroit
reparer le paiTé, & les feroit ceffer pour 1'avenir, nous
n'en pouvions plus douter aprés que nosDeputés nous
ccrivireiit il y a trois mois, qu'elle tiendroic la main à
ce qu'i) fuft fait bonne & briefve juftice aux intereffés
puis qu'elle prendroitelle-même connoiflance de la
juftice de leurs plaintes, & de la maniere d'agir de
l'Adtnirauté d'Oftende ; C'eft pourquoy nous avons
efté d'autant plus furpris d'apprendre de celui > qui y a
eflé, fur 1'afleurance que voftre Extraordinaire avoit
donnée à nos Deputés, qu'elle y en envoyeroit uil de
fa part,pour examiner avec luy 1'un & raucre,que non
feulement l'Admirauté continue fes procedures avec
plus d'empreflement que jamais, mats aufli que vofl:re
Extraordinairej uftifie Ie procédé de l'Admirauté)& les
Pirateries des Armateurs d'Oftende; Nous ne nous
pou vons pas affez eftonner auffi de voir, qu'elle fe dé-
dit de ce qu'elle a fi formellement promis au Seigneur
de
Burgerfdyck un de nos Deputés,en voulant faire ac-
. croire qu'elle ne s'eft pas bien expüquée, quand elle
luy a dit pofitivement qu'elle eiloit Wen aife de 1'ou-
verture qu'il lui avoit faite,de faire examiner Ie raerite
des affaires par des Commiflaires que l'on;nommeroit
depart&d'autre, poureft:reenfuiteregléesfur leur
rapport,parclle-roê[ne|, &qu'ellejugeoitque Γοη ne
pou voit pas propofer un meilleur moyen pour en
for-
tir, mais nous avons efté bien eftonnés quand nous
avons veu que voftre extraordinaire fe donne 1'autho-
lité d'expliquer les articles du Traitté de Marine j qui
afleurent Ii navigation & Ia Commerce des Sujets de
cét Etat, en leur donnant un fens qu'il ne fouffrent
point, les paroles des articles rfiwwVwff&jweWrzicW
de ce Traitté font fi claires, & fans faire une derniere
violence à leur fignification propre, & naturelle, 1'οή
re peut pas en tirer un pretexte pour empêcher les
Marchands de cesPaïs d'en voyer toutes fortes de mar-
chandifes, ^ denrées, pourveu qu'elles ne foyent pas
de Contrebande, en tousles Ports,& Havres indiftin-
tìement, mêmcs en ceux d'un des Ports des Ennerais
du Roy d
'El^agne à autre, jufques-làquelemèmc
Traitté veuc bien exprelTeraent que les Capitaines des
Vaifleaux de guerre du Roy d'Efpagne, & des Arma-
teurs particulier! ne voyant les PaiTeports,8c les lettres
de Mer des f|laiftresou Patron des navires, des Pro-
vinces ÜnieSjdont il montrelelieudefademeure,
& de la qnalité de fa charge, fe doivent contenter, &
Me s'informer point du lieu d'oii il vient, non plus
que celuy oü il va, & fi ce lieu eft Amy ou Ennemy,
pourveu que les marchandifes ne foient pas de contre.
bande, on nepeutpasentreprendred'yrien changer
fans renverfer les fondemens de la Paix, & des Trait-
tés,que nous avons avec Ie Roy d'Efpagne. Et afin que
voflxe Extraordinaire Ifiache que c'eft: là noflire fenti-
ment, nous voulons bien la prier encore pour la der-
niere fois de nous ftirejoüir de 1'effeö du Traitté de
Marine, en toute foti eftenduë,au(E bien ^e de celuy
de la parole, qu'elle a donnée à un de nos Deputés, &
declarerenmêmetemps, que fi dans jours ou
irois femainesau plus tard, elle ne nous foit raifon fur
toutes nos plaintes, ficnefaitdefdommagerlesinte-
reilés,ellenepourrapastrouver mauvais, que nous
nousdonnions la iàcisfadion qu'elle nous refufe , &
que nous enaployons à ccia les moyens que nous avons
co main ; C'eft: avec regret que nous parions en ces
termes, & c'eft avec regret que nous en viendrons à
ces extremites. Nous efperons que voftre extraordi-
naire lesvoudraeviter, puis qu'il ne tient qu'à elle
de les prevenir, en fatfant exccuter reiigieurement &

pnndluellement fes Trairtés, & en faifant reftituer iC6Z.
dans Ie temps que nous venons de marquer ce qui a
efté pris mal à propos fur les Habitans de ces Provin-
ccs. C'eft à quoy nous nous attendons infailliblement,
& cependant nous prierons Dieu, Monfieur &c.

^ la Uaye Punztémt d'Aeufi.

iMynHeert

WY hebben wel willen dlflirauleren de weyni-
ghe confider»tien die men gehad heeft, voor
foo veel Brieven hier vooren door ops ghe-
fchreven, op 't fubjeit der violentien by de Armateurs
van Ooftende aen de Ingefetenen defer Provintien
gedaen, door dien wy hoopten dat uwen Extraordi-
naris 't gepaileerde wilde doen repareren, en in het
toekomende foude doen ceflèren j Wy wilden niet
meer twijfFelen nae dat onfe Gedeputeerden het is on-
trent
àrie Maenden aen ons fchreven, dat ghy felfs de
handt foude houden op datter een goede en fjxwdige
Juftitie aen de Geintereffeerden gedaen wierde, door
dien ghy felfs kenniffe van dejuftitie en haer klach-
ten, als mede des Adroiraliteyts van Oofte^le's ma-
niere van ageren wilde nemen; Daerom foo zijn wy
des te meer verwondert, teverftaenvanhem die al-
daer geweeft heeft, op de verfekerthedendie uwen
Extraordinarisaen onfe Gedeputeerden gegeven had-
de, dat ghy een van uwent'wegenfoudfendenom
met hem'teen tegen'tandert'examineren, dat niet
alleen d'Admira iteythaereproceduren, met meer-
der empreflement als voorhenen continueren , maer
dat oock uwen Extraordinaris den voort-gangh van
d'Admiraliteyt, en de Zee-Roveryen der Arma-
teurs van Ooftende verontfchuldight. Wy konnen
mede ons nietgenoegh verwonderen te fien, dat ghy
teghenfpreeckt 't gene ghy foo formelijck aen den
Heer van Ber^fry^ci, gen van onfe Gedeputeerden
belooft hebt > wiHende doen gelooven dat ghy u niet
wel geexpliqueert hadde, wanneer ghy hem pofitive-
lijckfeyde, dat feer blijde foudt zijn, op de opening
die men ghedaen hadde, omdewaerdederfaeckea
door CommifTariilen die mendaertoe vaad'eenea
d'andere zijde foude noemen, tedoen examineren $
om vervolghens op haer rapport byu ghereguleert te
worden, cn dat gby felver oordeelde dat men geen
beter middel om daer uyt te komen konde voorilel-
len: maer wy fijn feer verwondert geweeft, alswy
gefien hebben dat uwen Extraordinaris fich felven de
authoriteyt geeft, de Articulen van'tTraftaetvan
Marine, die de Navigatie en Commercie der On-
derdanen van defen Staet verfceckeren t'explique-
ren, haer gevende een fin die fy niet lijden en kan ,
want de woorden van de
twetde en veertiende Artijc-
kelen van'tfelveTraébetfijn foQ klaer, dat fonder
de laetfte violentie aen haer eyghen en natuyrlijcke
fignificatie te doen ; kan men geen pretext daer uyt
trecken om de Koop-lieden ven defe Landen te belet-
ten alle foorten van Koopmanfchappen en Waren in
alle de Zee-plaetfen en Havenen indiftindlelijck te
fenden, by aldien fy van geen Contre-bande en zijn*
felver van d'een Haven der Vyanden van den Ko-
ningh van Spangien tot d'ander, noch verder dat
't

Ehefeyde Traöaet wel expreffelijck begeert, dat de
lapiteynen der Oorlogh-bchepenvandenKoningh
van Spangien en particuliere Armateurs fiende de
Pafpoorten en Zee-Brieven der Mecfters of Patroons
van de Schepen der Vereenighde Nederlandcn.welck
betoont haer woon-plaets, ende do qualiteyt van de
ladinge, fich behooren to contenteren, fonder haer
verdert'informerenvan wat plaetshet komt, noch
waer 't na toe gaet, en of de plaetJ Vriend of Vyandc
zy : By foo verre de Koopmanfchappen van geen
Contrebande en fijn, magh men niet ondernemen
daer in yets te veranderen, fonderomverrete wer-
pen de fondamenten van de Vrede, cn de Traila-
ten die wy roet den Koningh van Spangien hebben.
En op dat uwen Extraordinaris magh weten dat die
ons ghevoelen is, wiHen wy nochwe}v(wr<jelaet-

cn OORLOGH, Acht^en^'veernghfleBosck. 837


-ocr page 869-

83S S A κ E Ν van S Τ A E Τ

τ <3Ì> 8 fte rey« , dat ghy ons 't efiFedl van 'c Traftaet
van Marine in fijn
volle uytbreydingh wilt laten ge-
— nieten j
alfoo wel als die van de beloften welcke ghy
aen onfe Gedeputeerden ghedaen hebtj enopden
felvcntijdt te declareren, datfooghy in
veertien da-
gen of </r« weecken op't alderjanghft ons geen rechc
op alle de klachten verleent, en de Geinterefleerden
doet defdommageren, ghy oock niet qualijck kondt
vinden, datwyonsfelvendefatisfadiie geven, die
ghy ons wcyghert, daer toe gebruyckende de midde-
len welcke wy handen hebben ; He: is met leetwefen
dat wy in defetermen, enhetfalmettegenfinzijn,
dat men tot defe extremiteyten foude moeten ko-
men. Wy hoopen dat uwen Extraordinaris fuickx
fai vermijden , want hy kan 't felve voorkomen,
doende de Travaten religieufelijck en pundluelijck
obferveren, enprdre gevende om binnen den tijdt die
wy komen te marqueren, reftitutietedoen vanal't
gene dat tegens recbt van d'ingeletenen defer Pro-
vintien afgenomen is. Waer op wy ons ontwijftelijck
fullen verlaten, en ondertuflèhen willen wy Godt
bidden,

MijnWeer,

In de» Hage den elfden AuguBj.

gi^geöDojtöÊtcappojtban De l^emn Huygens,
enbc aiiöere |)acc ©ooab jaBoaenöe (©eDrputeecbfii
totbcfacchentìanDeEEC; BeöifiteEttmöc gt)ee]ca=
itiineect
öEbbcntie/ acötecbolaen^ Dee fcIüECÖefp·
luticbanocn
fefdenbefer/ Deöequcjicban De ööc
mtecefieecDe (iTDop-iupDeti enDe ^nDecDancn ban
toefen ^taet / iSeeoer^ / gnlaOer^/ enDe i5pacnaec0
ban berfcDepbe ^cljfpen enùe «iioebecen Doo? D'<©Oi
(lenbifctje Caperà onöec becfieecDe pietcicten in See
flbcnotnen/ enbeinbe ©iaemfc(je igabenen op Be=
bjagijt : bcrforcRenbe bat aen Den J!©arqu(^ ban
Caitei Rodrigo in fCnPifletecmenoefcÏBebenfoube
tuo^bcn / Dat al notfi binnen fercUecen pecemptot
ten liibt oeùeccetefct mocöte toojbcM / op 't cappojt
ban fijn
iiE>;cfHcntie/ taccftenDebeaÖenonien info?=
matienobec
dcuoojfcöicbe^cörpfn e noe (©oebecen
flebatn; ofu bat bp faute ban bien ben Supplian-
ten alle öacc&olien/ fcöaDen enbe inteteflen/ Dool
De boojfciljebe Capecpen geieben / Qoebt gt)ebon>
Den moc&te tao?bcn upt bc penntnacn / gepjocebeect
upt be ©laemfcöe SÖp lanbec ^cbepenenbeaBoe^
Dccen/ ()iecbeboortn^ aen be cefpecttbe CoIIegtcn
tee ?Cbmicantcpt tot
Rotterdam, Amfterdam, επ·
De in Zcelandtopgefonbeni enbe bat mibbelectuijie
De boo?fcfj?ebe ^cUrpen enbe ©oeberen / ofte be
penningen baec ban göepjocebeect boo? öun g>up=
plianten acbtectoefen genffccteectmogfttenWòben.
Ï^aecopgebelibeceectsljnbe/ goebt gbebonDcn
te fcöjfjbcn/ genielbe
drie CoIlegtetitecaibnifraHi
iept/ batfe öaec ïloogö l!©pgcnbe aenfïonb^toil=
Den infojmecen enbe betigfjtenöoe Bet tegljentooo?.
Digb flonbt enbe gl)elegt)enu)a^ met be boo;fc{);ebe
©laenifcf)e^c[)epenen<©oebecen/ oftebe pennin>
gen baec ban gepjocebeect / en tpat Dienaengaen>
DebobenljetgeeneDaecobecOaec toogi) IBogenbe
albecepbt^ ten cefpecte ban De ^cïjepen De
Judith cn»
be
Adriana Ijabben gI)ebifponeect / nocb in toefen
tnasi/ om aitnet: t'fonec tf)bc tebienenfulclt^enbe
Daec'tbeBoojbe.

Le foublìgné Ambaflàdeur iE^agae ayant in-
formele vingtcin^uUme du paiTé MeOieurs les
Eftats Genersux des Provinces Unies des nou ·
velles pretenfions que Ie Roy Tres-Cbreftien com-
mence à faire fur la Ville de
Condé & Ie Fort de Lintk,
qui n'ont point eftéoccupés par feiarnjes pendant la
derniere guerre, il fe trouve obligé de remontrer à
L. L. S S.que MonGeurle MarquisdeC<i/?i/lïei«·-
go a receu de plus advis du Gouverneur de Nro/iorf,
que Ie Francois ont refolus de fe rendre Maiftrc de la-
dite place, foit par furprife^ foii à vive force, fsnt
donoer du temps
à cequ'eUepuiiTeeftrefe^ouruc j &

en cas -

fe pas, de Taiiieger avec les tormes ordinaires, auquej
efiëélilstiennent un grand Corps d'Infanterie logdps
dansles Villes de Pura?/. & de
Wynosbergue, & de
Cavallerie dans ics Chailellenies & les Dragons du
Roy de France à demy lieuë de
Neuport ^ ourre miìlt
Suifles qu'ils peuvent tirer de Dunquerqite, avec quoy
ilsfont en eftat d'aflembler bien-toft un Corps d'Ar-
mée, & d'executer leur deiTein ; C'eft pourquoy le
foubfigné Ambaflàdeur croif eftre de fon devóir de
redoubler fes tres-inftantes, & ferieufes prieres &
requifitions à L. L. S. S. àcequ'ellesprennentfans
plusdedilayrefolution fur le prefent Memoire, &
le precedent avec le Roy de la
Grande BrUagne afia
d'obliger fa Majefté Tres-Chreltienne des'abftenir
de toutes nouveautés δε infraàionsdu dernier Trait·
té de Paix, ou de fous mettre les pretenfions à la.
decifion des Mediateurs ; futquoy il attend une prom-
pte refponfe de L. L. S. S. afin de prevenir tous les
defordres&inconveniens, qui pourroyenc furvenir
& troubler de nouveau non leulement le repos des
Faïs-bas, mais de touce l'Europe & Chrefiienté.

Fait à h Haye lefiiai/me £Άοφ milfix cmjoixanit
^huìt,

Signé,

GAMARRA.

»

DEn ondergefcbreven Ambaflàdeur van Span.
gien , hebbende de Heeren Staten Generaci
der Vereenigde Nederlanden den
vijf en tvin-
tighfitn
der voorleden iVlaendtgeinformeertoverde
nieuwe pretenfien die den Alder- Chriflelijckften
Koningh begint te doen opdeStadtCe»</cen'cFort
Unck·, welcke niet door fijne wapenen geduyrende
defen laetften Oorlogh hebben geoccupeert geweeft,
vindt fich geobligeert aen U Hoogh Mogende te ver-
toonen, dat te meer den Heer Marquis de
Cafiel Re·
rfr/go noch advijs van den Gouverneur van Nieufoert
heeft omfangen, dat deFranfchengereiolveertzija
haer Meefter van gefeyde plaetfe maecken, 'tzy by
verraflchinge of met aller macht, fonder haentqdcte
geven om gefecoureert te worden; en byfoo verre
d'een noch d'ander van haer deflèynen niet en ghe-
luckt, die te belegeren by ordinariflle formen , tot
weicken eynde fy een groot gedeelte Voet-volckin
de Steden van
Feume en Wijnexiergen gelogeert hou-
den, en *t Paerde-volck in haere Cafteelen, en de
Dragons van den Koningh van Vranckrijck tot on-
trent een half mijl van
Nieufoort, behùven duyfiia
Switfchers die fy mede uyt Duynkercken konnea
trecken, met het welck fy in korten tijdt in ftaet
zijn om een Leeger te vergaderen, en haer voorne-
men t'executeren j Daerom den onderghefchreven
Ambaflàdeur gelooft het fijn fchuldighe plicht te we-
fen, fijne feer inftante en ernAige ghebeden en ver-
foeckenaen Uw Hoogh Mogende· te verdubbelen,
op dat fy fonder eenigh dilay op defe tegenwoordige
en voorgaende Memorie met den Koning van Grooc
Brittangien refolutie nemen,om fijne Alder-Chrifte-
lijckfte Majefleyc t^obligeren fich t'onthouden vin
alle nieuwigheden en vetbreeckinghe van het laet-
ftèTraftaet van Vrede , of fijne pretenfien aen de
decifie der Mediateurs t'onderwer^n} Op 't welc-
ke hy van U Hoog Mogende een kort en fpoedig ant-
woord verwacht, om alleinconvenientenendefor-
dres voor te komen, die foudenkonnenopkomen,
en van nieuws af niet alleen de rufte van de Nederlan-
den troubleren, maer
oock mede van JEvro^e en vaa
al'tChriftcnrljck.

as que l'un ou l'autre des deux deifeinE nieré^f.
s, de l'affieger avec les formes ordinaires, aubuel

Gedaen in *s Gravmhagt denfefiiendenj^guptt*fi-
fiien boHdtrt acht en fefiigh.

éi

Wasgeteeckent

OAMARRA.
Q^aec


-ocr page 870-

* <30 taiccbt be^ felfjen Daeg&^ gosb sebonöeti

tetecfoecftenD'J^eewtt Huygens, cnöeanDew ββεε
©0. iisofl. <i5et)eputeccöcn tot öe
Spaenfche faechen '
ofte biel centsDeupiDefclbe; bacgaec^.bcnbid-
oemelöen Heec^CmbafTabeucnociiniad^ in ecnflise
HEctmen taiUben gaen cecommanbnen/bat gp bp Qen
üecclQacqui^
de Caftel Rodrigo op beBcacDtigfie
toiife enbe maniece nocg alle goebe <!@(ficten enbc
bebboicen faoitOe boenenbeaenteenbeti/ om gent te
btfpanecmtotgetabbouecenenbena&omen/ ban't
gene bp boojgaenbe Concect / rnbe met geebbinben
ban ben üeec ^Ombaffabeuc
MoUna toe Londen ina^
gehanbelc / aengaenbe be Subfidiea ban toegSjen
2
>pangien ten begoebc ban Sweden te foucnecen / al^
j^nDeb'eflentieelfle enbe noobtfaec&elricKfle poinct
tot
beGuarantie ban f)et iCcectaet ban ®?ebe A-tc»
tweedeniBep lefUeben binnen Aken tuffcgen be twee
gcoote ticoonen gemaechc enbe ggefteoten. Cnbe
^uben fp i^eecengaec @oog IQogenbe «Sebepuceec:'
be
meec-gemelben iteec ^Cmbaffaoeuc ban Spangien
bp bie occafie communtcecen/ oocft copieldch bel)an<
bigen be anttoooptban be
fjooggfl gemclbe Kondig
ban
Vranckrijck Op be JH^ilfibe ban ben ggemclOen
I^eec JÉncqui^be
CaAel Rodrigo, caecbenbe fi|n
Ji@aiefleptèp;etcnfien op eenigge bafïe piaecfen in
be ^paenfcge ji^cbecIanDen ; toeIcK antboojbben
{^crcbanBeuningea, e);ccao;ùinaci^ ^mbapbeuc
banùefen^taetin Vranckrijck, oubrc anbecen bp
fijnen ban Den
thicnden Dee loopenbe ISiacnDt
Ijecbiacct^fiatit abetrgefonbcn j fullenbe ben felben
t^eet ban
Beuningen, fli^ mebe ben i^eecBored,
e);tcao|Dinati^ ISmbafrabcut in Engeiandc, enbe be
ïleecbe
Groot, ojbinaci^Umbaffaöeuc in Sweden
Biecbanbp JEifTibe communicatie ggegeben tooj»
benomtetlcecbentotbecfeibec naecicbcinge/ enbe
todbcc^tebicnenfulcR^enbeDaec't beboojQe; oocl^
i^ totgelijcbecpnöe «Eptcect ban befe aefofutie bf::
öanbigBt aen be l^eec
'Appelboom, «Sptcaojbinaci^
«Snbopé ban ben lÌlohingg ban
Sweden aigiec cefï'
becenbe.

30en feventbienden fieeft ben ©epbent Sasburgh
Dbec bit toecca een lUibientte bp ben @eec JH^atqui^
beCailel
Rodrigo gegabt/ inbebielcbegp aen fdn
(iÌ);ceUentie geeft gecemon|!ceect / goe feec bat gaec
6oog l@ogenbe bectoonbect bjacen / becmit^ tot
nocg toe geen beminfieappacentie biiecbt getoont/
om ban teegen betoon
Spangien fati^factte te ge«
ben aen fijn JSIajefiept ban Sweden omtcentbebe·
ïoofbe
fubiidien 5 te meec / betogl be felbige begoojDe
gep;efieectteb)o;ben neben^ be uptbiilTelingge bec
Ülatificatien ban be
Triple Alliantie,b)elclte becepti^
tUffcgen bfe Ittcoonen ban Engelandt enbe Sweden,
(bolgen^inggehomenabbgfen) toaten ggefcgiebt j
enbe bat be iSatiflcatie ban gacc üoogg l^l^ogenbe
mebe baecbig bia^ om gee^cabeect te b)o;ben. ^at
fgn (SjcceUentie naebe^felf^googgetng^gepbttoel
Itonbe afnemen / goe be bjucgten beceybt^uptbe
booifsTriple Alliantie bp bei^toon Spangien genoten
tiiaten/ enbe na menfcge ooibeel ( boo; ^obe^ gena»
bigen jegen) in toehomenbe tijben enbe boojbaUeti
befelbe Sttoon nocg becbec fouDe ftonnen ggenieten/
bp albien aen googgfi gebacgte JEtajefiept ban
Swe-
den
be beloofbe fati^foctie bue ebt ςερμβεει^

j^gn ^iccellentie geeft gemggeanttDoo;bt/ bat
pbec 't boojfcg;ebe fn^rct m inbe maenbtban SluUa
(efilebenaen get ^paenfcge l^ofgabbe ggefcg^eben /
enbe bat alte be «Depecge^ boen tee tgbtbp eenigge
JFcanfe ©olcftecen omttent Pcronnebanbendoui
ciec bjacen afgenomen gelseelt / get taiclcb oojfaecb
foube 3gn ( geitje» fgn «Sjxeflentie geliefbe te feggen)
bat;becefi4utic ban get ^paenfcge J|of foo gaeft niet
guöe bonnen aftornen al^ ffin <i5i;cellentic toel gab-

^ela^nbegetpoioctbangaetlgoog fliogenbe
Beintcce(fcerbe©nbetbanen/ betoelcBe met onge=
fonteette ©joceflen boo| b-lïbmfcalttept cefibetenbe
to Ooftende toiccben becholggt / geeft gp aen fgn
jweuentleinfeec etnlïige tetraen booj-ggebjagen
pwceofBÖH^OB.feïienfeWtentfeB/ met betfoecit

(ingebolgcgct^cactaet ,. ,
fon JEajefieptban
Spangien enbe gaec l^oog ISog.
in ben ^ace
feftien honderr vijftig opgececgt ) mocgt
toebomen. ^aec op fijn «;j;ceUcntie gem geeft te
gemoetgeboett/ bat gpeenigetoepnige Dagen loil·
be afbiacgten / enbe bat baec obec met ben anbecen
naecoec fouben confetecen / om alle^ tot een equità·
ble upt gomfie te brengen.

ï^oogg-gemelbelleec jQacqui^coecbe en paflant
onbec anbece bifcoucfen mebe aen get fldlen ban
Commiffariffen ban tocbccjijbi tot befliflìnge ban be
openjiaenbe pjetenfien tuffcgen be
twee Croonen/
enbe bia^ fdn lentie ban fentiment bat upt fo«
banigge bp-een bomft toepnisge bjucgten fottben te
becbiacgten jgn / bp albien (ulclt^boo; intecbentien
ofte acbitcagie ban onpactijbigge niet toiecbcggf^
mopcnneect j taiant bp ^bien pbec op fijn pjetenfien
enbe fulïcnuen (lip toilbeblgbenfiaen (gelgcbnae
at^acentie te geloben toa^ ) foo foube uptfaobanige
bp een-Itomfïe (fonbec intecbentie ban
eenderde)
meet ongepl ban goebe effecten cefultecen.

©ecfcgepQelleecen upt Bourgondien fepben ab*
bijfen ontfangen te gebben bat be ^toitfecfcge Can<
ton^ met beftcoon
Spangien foube geaccojbeect ;ijn
obecbejp;otectie ban get
Franche Comté, enbe bat
fes duyfent ;&t9itfeci bectoaect^ fouben ggefonben
bircben.

Jlaec ina^ oocft niet bupten geope / bat op b'aen»
fiaenDebp een bomHe bet: Cantoni / bie foube ftjil
in be ji@aenb ban ^ctobec eecflHomenbe / be boo^fj
protectie nocg betbec obec anbece ^paenfcge Xan>
ben foube aengenomen toecben.

^aec lüttietbt ooch boo;feec&ei: geabbifeect/bat get
€cactaet tuffcgen fgn tüepfeclgche J@ejefleptenbe
be lücoon
Sweden; bolbomen foube gefloten enbe gee
catificeectsön.

3n't mibben banbe jRaaent ^ugnfli ben d^iaef
ban
Miranda, ejctcaojbinacid ^mbaffabeuc ban
Portugael aen 't5>paenfcge ©of gebeflineect tot Ca-
ramanchel
aengebomen i een galbe mijl ban Madrid
gelegen; bantoaecgpb'üeec ^VmbafTabeut: Keede
ban fijne aenbomfle boo; een ftjnec ^omefiiquen
met begetaoonigche complimenten ban aenbiebin*
ge / enbe onbecgoubinge ban goebe cotcefponDentie
geeft boen becbiittigen; gebenbebito^omeflicg te
bennen / bat be oojfaecbe ban be^ gemetben ^dmbafi·
fabeuc^ bct^ntie bupten bej&tabtboo;tquamboo|
benieutDiggepbtenberanbecingge bie omtrent bed
felfi^ logement toa^ boo^gebalien; jgnbe ban ft)·
nent toegen benoobiggebeflellinggenbaecinnefoa
beccégeabanceectggebjeejltoteffcctibelöcti al een
ilup^ uptgehoofen enbe becepDt te gebben/ al^ taian·
neec men m confibecatie geeft genomen / bat bomen·
be al^ ejctcaojbinaci^ / ban toegen^'t /Ëtpaenfe ©of/
ban logement na beoubecgetooontefouDebetfieit
toecbeny enbe bie|\oegen nocg toel eenigen t^t aen-
loopen/ boo^aleec inbejbtaDt foube bomen; feg»
ggenbe onbettuffcgen anbece bat foobanigen uptftei
ban inüomen ban be^ tllmBaffabéuc^ toegen geafrei
teect toiecbt/om get felbe niet eecbec te taten gefcgie*
ben / al^ nae bat be ^con ban
Batcerilie foube bec*
tcocben 3gn / bat nu gaefi fijn foube. JQebe toiibe
men feggen / bat get becanbecen ban foobanigg 310«
gement ( sijnbe get felbe baei; itme boojbefen be Éee«
een e)(tcaübinaci|9mbafrebeuc$ban gaec@o.|Qo.
gebben geii^eect) boo} fonbamentgabt/ mir^ get
felbe ggdeggentaia^ in bebupKe/ enbe omtcent be
eupjingenban eenigge googe ]^ecfonagien otn
*t
;&paenfcge J^of / aen be toelcae b'ongerufigepb ban
bjeembe 3^omef{icque en j^amilie in 'toogg foube
Sgn
; b'l^ec Reede geeft be^ anbecen baeggi gemef*
be ]|eeceì8mbafrabeuc bangcIfjc6enbφttben/ enbe
boenbetoelKomen.

^en<SDnneffabtebanCaftilien, geeft get
becnementbanbe^aenfcge j£}tbe»anben acnageì:

itonuiV

bat baec in ten fpocbiggfïen niorgtc htctbinboo?- kJöS^
(ien/ 't3pbpcbocatiebanbeboojnoemöci»|ocetTcn ___

en OORLOGH, Acht^en-^veertighpBoeck, 839


V

-ocr page 871-

840 S AKEN vajn S Τ A E Τ

1iwmen / eiiöe toifrbteöefesBt Dat f)et J|of obec bc

__ i^JOCcbliren ban D'l^CCC Don Joan van Auftriain bc·

fe occanca!b?ptoatfcntimentD!]ebabt&ceft/ enbe
ÓiIcì getoont fouDe ijetiEicn in be ùepefclie^ bie bacc
Düfc
5 tjn afgcfonbcn ; enbe foube boo| eetft flcojbon»
neect fijn fjcl) na Confuegra te begeben tot nabere 0?=
bjc/ enbe aen be ï^cetCminefiaMeBetopflimfllie
(I3oubecnement op geb^agen flin in epgenbom / gc'
lijch menfpjacR/ en niet booj interim, gelfjch öee
op b'eccfle manfece/ febert be
bDojgaenbe pacten
acn ben J^fcc
Oon Joan d'Auftria gebjeefi / en tot
noci) toe geWeben toa^ 5 bocD gcltjch gefegöt nu aen
öe Jêrci;
Conneftable gljegcbcn / tot bat toebec een
anDec éjin^ bacc toe fouDe gebeflineect too?bcn / en
fpjacft men bananbecebemonficatiebanfentimen=
tch
mtcc/ cnDeonbecanDecenbanintCftfiingeban
rosifiiJn-able pcnfioenen ente infeomllcn / bie biel
oörc be
honderc duyfènt fiuc&enbanafötcnfoubett
bcbjagcn.

ilDrn öccft afn 't gjpacnfc l|of in bie bagljen twee
tocballcn ban bifguntl geabbifeectaenbiebanGc-
ciia, oüecgöefiomen binnen Cadix en Barcelone ce»
fpfctiüc : bat ban
Cadix foube befiaen / mitg be
.ïïiarquié be
Trucifal,fìcD met ISoning^ commiffie
alöacc Drbinbenbe aen ben ©ice-?ibniicael ban be
«ËfquaDje ban
Don Hippolito Centurion tjabtboeti
acnfcggljen / bat öp ö^t grootfie ban föne gictjepen
foube geceeb mahen/ om neben^ó
vier anöece S>paenr
fe eenigc Slnfanterpe na üScbeclanb te b?enaen
;toaEC
ban bito Bice-^Dmiraelficöticufeecbe/ feggenbe
tnet ^pangien gctiacteect te Ijebben om infante»
üpe na
Barcelone te bjengcp 5 toaec obec in contentie
tacchcnbe/ t)ecftmcccgcmeIbe©jce-?ibmiraEl na=
öecöanD grcefolbeect met fijn ii5fquab?e/ befiaenbe
in
vier ^cljcpen in See te loopen : niet tegcnfiaen&e
DooiDen laaatqui^ De
Trucifal tot ftet lebeccn ban
Dito Siröip gefnmmeect toa| / en nictparecenbe met
fci)ccp ban De ^taDt gljefcljooten toiecbt. ©at ban
Barctlonej^/ Dac De <©a!ep ban Den ^atcoon ban
Genua tot Dito Barcelone ban Allicante aengeUomen
3ijnDe / be ©ectogö ban
Offuna ©ice-SopalDacc/
onDcc p?ctf]ct ban monficringe / be jjailitie in ïPape
nrn ijccft laten homcn ; toaec obcc bito «©alepe ceni=
Hc fiifpjcic battenbe/ ficD -gefpoet l)eeft omtebcc-
tcfditn/ bocljinseesiinbe/ toiecbeupt De #>taDt
twee fcIjootenopöcmflcDaen ; Daec op De.Capitep:
nmaEnlLanbliomcnDe/ommetben ©ice-öop te
fpjrechrn;
3ijneenigeg»olbateninDe<©aifpegefet/
cnöeallebe öiemen Daec upt gbenomen/ nae bat
tofbec in De JlBoeKe göebiagöt bja^/ altoaect'ce=
nemael ontlaben toiecbt / om te ficn toat boo? Con:
tanten tegen^ be Boetten ban'tEanb bacc innege·
iaben toaeccn/ enöe
jijnbeviercn cwintighduyfent
(ïuchenbanacljtenbcbonbcn / jtjnöieaengcflagen/
tnbc bc cefi bacc toebec in gclabcn getoojben.

^ebect fjceft be i^eec ^tmbaffabeuc ban Venetien,
be I^eec Hlmbaflabcuc Reede beceect met een ecpjeffe
blflte Die fijn aB. fcpDe ten fclben Dage oochgljeDacn
teijrbbenaenbeéeecenNunciusbanbe f)au^/ cn
StmbaffaDcuc ban benöepfcccefpectibe/ om cela»
tie te boen ban pet^ Dat Ijem toa^ boo^ggeliomen/
ten cpnbe bat aen alle confïecen mocöt ban be cecDte
Offcljapenfjepbt bec faetfien. ^ijn <C. geliefbe te fcg=
gen / bat öPficDbebonben fjabt in fijn ÏÏogement
Hare inne Ijp niet alleeit feèc pecienieufe iiec&ten Ijabt
uptafteftacn/ maec beele ban fijne 5&ome(iöcqucn
Ocflo?ben toaren ; en niet-tegenjlaenbeöp alle mo·
Beitjfhe Diligentien fjabc bp geb?airt)t om te becanbe»
ren/ nopt tot effect geRomen tuap/ be (ipgenaec
öfc J&iipfen bie ftjn «ffi. baectoegebefpicieecthabt/
(1c{)baec ban oncceclunbe/ tot bàt be d^^aef ban
Sandwich fto;teltjcit^ bectcoc&rn Jtinbe/ 3ijn4f.om
foobanigi) aiogement te l^oof(iet aengouben ·, boeg
totanttooojOt Rcèegl): bat aen ben <Bp8&tnaec om
ceDcnen becgunt toa^ / om ban fijne Üupfingbe nae
beliebcn te mogfjen bifponecen/ fonbec boo;0et @of
ecngljiflaa!}en te honnen biojben. ïl^aeiropftjné.
met bi! α €pgenaec beeft laten fp;eecRen / en tcecte>
een/ enijettooojDtgebceseiifieeft/ ombitoEoge^

I mentinl&upMefuIIinÖföben/ fooBaefI aï^ gBice-
paceect foube sijn; bjaecopficBbeclaetcnbe/ foube
Öet onbeciuffc^en eöebeuct jijn / bat een JBinijicc '
ban be Hiepublgque ban
Genua aen 't spaenfche j|of
aebeflincect / onbec toeegö jfjnbe / boo? feechec i&ec»
foon ban
Genua bit J^up^bpfcl)?iftclijcbe<@bliga:>
tie / cn met booj af bctalinge ban be ©up? / in éup»
toa^genomen: baec omtcent becbec^ eenigije bif=
coucffen foubcn geballen jijn / bie be faccfte nietbcc^
betecben. ©an allen toelcRen fijn bcctoittigtit
5ijnbe/ f)ab fjp ben (Cpgenaec laten toaccfcöoutocn
ban be inconbenienten bie fpobaniglje Piocebucen
foubcn Ronnen becoojfaecRen / en becfoecben be ba^
bigecemcbiebaecinnetetoiilenflellen; (jet toclche
niet honnenbe becbctjgen /cn eene enbe anbece e);cu9
fen bp-geb;aggt toecbenbe/ bab fijn cefolutie gl)e<
nomen / om occafte te nemen ban ^et boojfcpbe
l|up$$tegaenbeflcl)tigen/ enbefic{) baec inne bin>
benbe aen ben dEpgcnaec fulclt^ te laten toeten ; met
bectcoutoen/ bat get niet qualtjcN foube gbenomen
too;ben / bat t)p bie nacljt baec foube cuflen/ geigcb
boojt^ bet noobigbebaec toebefiellen liet/ enbe op
bie maniece (icb in poffefTie gbefielt babt. ^ijne C
geliefbe feecboogb te ponbececen btt engagement
bacc inne bp ficb bebonben fléeft/en be gcoote necefli»
tept / om foobanige cefolutie te moeten nemen / αΰ
foo bet boo? fijn €.bp fijne ©jincipalen niet te bec
anttooojben foube getoeefl jijn/ bat fönc «β. al^ <Se=
abmitteecbe '^mbaffabeuc ban be t^epublicque ban
Venetien, Ijet tooD|D DcbbcnDe/ om binnen toepniaö
Dagen in een Eogement te bonnen obecgaen/en baec
ban pact gegcbcn öebbenbeaenfpne ©becigöepbt/
ebentoel baec nae een mfnbec enbe nocij niet geab«
mitteect JHairaflecbanbeöcpublücque ban
Genua
foobanigb llogcmcnt occupeccn foube *. enbe alfoa
fqn becfiaen babt / bat omtcent Defe faccfte ban
fijne ^jocebucen niet allee bitujö^ nae be toaccbcpbt
gcbifcouccect toa^ / en ooch ban becfcbepbe öefix
luticn/ bie bift op/ foobantocgben
^'tSpaenfche
i||Qf/ a!^ bie ban Genua foubenhonnenbolgbeu:
fijne C. gocbt gebonbcn babt bem op Defe maniece
te infoimccen : met bpboeginge ban beele belecfbe
eCP^cfTien omtcent De goeDe intelligentie tuffcben
bepbec cefpcctibe
Sereniffime Republicque. (©p at
Ie'ttoelcRelieec
Reede fijn (g.nae ttjbt^ söciegent»
Örpöt bejegent beeft / oocftalle^ aengebooben/ bat
tot onbeclingbe fatigfactie buptenafiebectoijbecin»
abe foube bonnen bp bebanbtgbenomenbaccbcn/
baec toe fuppcDitcccnDe / bet geen e bp cppccicntie lii
anbece occaficn aen 't Hof Doo? bfw toa^ opsDe»
meccritj cn bcfft bonnen mcccftcn/ Dat be i^eec
?llmbaffaDcuc gcetne göeflcn gaDt / bat bP bacc
i^oogb ll^ocbenDe bacc ban foo beel becbaclcn
foube.

©cn twintighften bceft b'fêecc Sasborgh toebccottt
eene pacticuliece aubientie bp fijn (gpccllcntie ben
ïl?cec Hatqui^ be
Caftel Rodrigo gebabt/ enbein
be felbe geceiteccett/ 't geen bp bem op ben fe
ven-
tienden
befc^ boojfs JSaaenbg acn fgn «excellentie ίί
gecemonficeect abetoeefï omtcent bc oncecbtmatfae
"^jocebucen/ baec mebe beele 3|ngcfetenenban baec
oog JSQogenbe / booj be ^bmtcalitept cefibecenbe
tot
OoAende 8ebc):eect toiccben j bat bP nitt RonOe
ttoöffelrn / offön4E]CCcllentie babbe na bcjielf^ bo»
ge toij^bcpt upt
tftt tappo;t ban Mr.Comeiis Loots,
genoegbfaem Ronnen jlen enbe begctjptn boe feec
bp beQecbtec^albaecbicectelilcRtoiecb gbebacn te>
tbtn ben cecbten gconbt en bupbeI0cRen (In ban
iet (®cactaet ban dsaacine/ in ben giaece
feftien
londert
vijftigh tuffcbe(i ben ï^eec Coningb ban
Spangien enbeöaecÉooB JÊosenbeBiflooten} en«
De beeft biecbalbenfgn€;ccelIentie nocbmBel^bec<
fotbt/ get befelbe mocbte gelieben op fàobaniglie
cecbtmatige mibbden te bencRen / toaec boo; aen be
boojfcbjebe fjaec l^tiogf) HQogenbe ^ngefetenen een
ioiteenbilIijcReÉ)cpebitieban 3u(iitic raocfitc toe«
Romen / om alfoo alle becbeceonbtplenbebecton'
öccinaentepiebenieccn. , -, ,
;bÖn «ycdlentie beeft Daec op geanttoooibt / tot

Deifflfp


-ocr page 872-

en ο ο R L ο G< aci^ enveerüghfie kecL 841

ίig. ïiiiS felfiS bolfioinctt ifltenöe toaiS/ alle wcStmattg m--
Ü^tmtmient aen&eboo?f3a»aefetenente üoen erian^
gen/enùetiattotWenepniicaeniKrt SCmöaiTa'

ìiÉurbaiiSpaignen fouöe öoen afoaen öe wppo?tcn/
ijetodcfic obec tiie materie Bp öeii iïaetj!i-S|eei: Marmol
flettigli «ÊrttllenrictoacenobecQpeUlject getocefl/ oni--
me öefelbe nebenss öte Dan De l^cecc Loocs te Utftteceu/
cnöealsföanmetfoaïiamoliei^eccen / aljï Det öacc
]^otiöD Ιίδοδ. fouöen oelietoen te ijeputecen/ bacc
tiott
in confeccntietetcelien ^ . , ^

ix^èeece Symon, ^?efìtìient m bes ïtoJntnofisS öecc
fien öamec / booi befen tot itiilTel oerefibeevt Ocööen^
öe/ijSboeninaelsi <i3ecommittcci;t nebensib' i|ccceii

ïtaebtsü^eecen Cocci enöeFaes, om na 't Franche

comtétebertrecfien / enbe tnfo?matte te nemen op
alle Bet gene albaec tn 't obergeben ban öte ©^obintte
aen be ücoon ©janchcijtft iii gebaen aetoeelt.

©êt;f£f)eplJc©etfooncn/bicmeenïten met fieiiinsite
feonnen fpieecRen / toilben bccfceficceit / bat b' ï^eec
àlmbafTabeiic
Colbert, ^en 't «SngelfiD^of aisf nocD
alle upteupe bebboicen en gcoote offcesJ foube aentoen-
bcncnpjefentercn /oin «engelanbt t'tnbuceuen / ten
Èpnbe alle be 5?canfc manufacturen btrcctelijtb op
€ngelanbt/enbebjeban «Sngelanbt op ©zanchrijcft
fouben gefonben bJO?ben / om alfo be Commcccie ban
flnbete Staten en Eanben afte ttec&enj bat me-
be niet fouüe becgeeten too?ben aen «Sngelanbt te boen
ticgrijpert fjoe gtoote boo?iïeelen tiptte fjnbien fou^
ben ïionnengèijaelt too?bcn / fóo toanneec be|iro:=
ncn ©jancftrijcfi en «öngelaniit öaec macDten ter
^eebaei tóe éefàmentljjch toilöert emplopecen.

g^en vier ch twintighften gafb'J^eec j^aenfcOen
SïmbalTabeuc te öennen/ bat ben jusarquts/ tot af=
ï)anbelingljbct<©oli:enöifcDebifrcKntett/ gabt goebt
gljebonbenb'i^eercn
Jan vander Walleen Vidlor de
Buck,
Dettoaectsf te tommittcreni Hlaegnbe oóc6 ober
be ®?ocebucen ban bcfen ^taet tegen be ^paeufcDe /
ae®iö Bliitötupt 't bolgcnbe .fpOemoriael j

Memoriacl.

Le foufigné ^üibaiTadeUr i'Efpàgm, fe trouve ob-
ligédc monftreraMeffieurs les Eftats Generaux
des Provinces Unies qu'ayant donné pare à Mon-
fieur Ie Marquis
de Cafiil B.üjrigi> du coatehu de là dèr-
hiere refolution que L.
L, S. S. ont prifc fur fon me-
moire du
dix feftitfmt du paffe ; fon Excellence a trou vè
bond'erivoyer icy leS Sieurs
Jianvan dtnWalU ^ Pre-
mier Deputè de la
Chambre da Camtturci Sc ìSavigàtion
feancà Bruges^ & ViÌlir de B«ftPenfionaire& Fifcal
de la mefme Chambre, & comiii'ils viciinent autho-
rifés pour traitter de la relaxation des Baftimens
J detenus en ces Provinces, 6c de leurs char-
ges , il prie & requierc tres afFeftueufement L. L. S,
S,
de vouloir nommer des Commiffaires, pourentrer
aveceuxen Conference, lepluftoftqu'ilferapoflìble
tant fur ce fujet que d'autres points concernants le
Commerce, afin de prevenir touts les diflferens qui
pourroiencfurvenira l'avenir ; fon Excellence ayant
faic Relafcherle VaiÌTeaunommé les
Armes di Zfhadi
avcc routes a Charge, afin de tefmoigner à L. L. S,
combien l'on fouhaitte, d'entretenir une parfaite cor-
refjpondence avcc c'eft Eftat & leuy donner toute
la fatisfaéìion poflible en ce qui eft aucunemenc raifo-
nable. Le foufigné AmbaHadeur à diffèré jufques
a prefent de reodre compre
ί fa iHajeftè du mouvais
traittemenc»qus l'on fair 4 fes fujers puifque lesBylan^
rfwayantefté declarées libres en vertudu Traittède
Marine, par forme de
Rtpnfailles ontefté depuis ar·'
reftèes fans fondement, fur ce qu'ont donnè a enten-
dre les Propnetaire de Vaifleau
Judith , qui n'ont
jamais fccu prouverqu'ilauroientobtenu, comm'ils
l'onc alleguéj dans leur Requeftela
fuper Revtjoooa
annullation de la fentence, afin de ne pas donner fu-
jedàfa Majefté d'en ufer de mefme contrelesfujedls
decer Eftat i.<»mm'il luy feroir fort facile, par ce
que cela interrómproit le Commerce en quoy L, L.
SiS. fctrouv.erflyentforrinrereirées, maisildoitse-
; VlDecl - - -
neantmoins faire fes pìainsa L. L. S. S. de ce que dàns
preique routes leurs Lettres & Reiolurions on fe fert
de termes £·ί»ί«Λ<ί« & demwamde
Reprefdillis {\ir des
pretexres qui d'ordinaire font mal fondès, traittant les
fujers de fa Majefté rres rudemenr qui ne caufe pas peu
de reflèntimenr, &ainfi il veut efperer que L.L. S.S.
en uferont à l'avenir avec plus de moderation qui cor-
refponde à la maniere obligeanté» donr on afe en rou-
tes rencontres de la part de fa Majefté à leur elgard;

Fait ala Hajt h vingt quatriefme jfittr £ Aauft.

Memoriacl.

m

DEn ondergefchreven Ambaffadeur van Spanjmi
vindt fich gheobligeertte verthoonen aen de
Heeren Staten Generaci der Vereeni^de Ne-
derlanden , dat hy part heeft ghegeven aen de Heer
Marauis
dt Caflel Rodrigo des inhoudts vari de laetfte
Refo urie die haer Hoogh Mogende ghenomen heb-
ben , op zyn Memorie van den
fivembienflen paflaroi
fyn Excellentie heeftgoet ghevonden alhier te fenden
de Heeren
lem van dm (falle, eerfte Gedeputeerde
van de Kamer van Commercieende Navigatie, fit-
tende rot
Bruggbt , cnde ViSor van Bticl(_ Penfionarii
endeFifcael van de fel ve Kamer ,en aJioo zy komea
gheauthorifeert om te traöeren over de relaxatie 4er
Scheepen van
Ooftendt in defe Provinciën met haeré
ladinghe vaftghehouden, foo bidt ende verfoeckt hy
feer vriendelijck aen haer Hoogh Mogende Com-
miflarifen re nomineren, om met haer ioo haeft heé
moghelijck is in conferentie te treden, foo over dat
fujeö, als andere pointen concernerende de Com-
mercie, om voor te komen alle difFerenten diein'c
toekomende mochten gefchieden j Syn Excellentiè
hebbende doen ontflaen't Schip genaemt de Wape-
nenvan met alle de ladinghe, om te betuy-
gen aeh haér Hoogh Melende hoefeer men wenfchC
een rechte correfpondentie met defen Stàet te onder-
houden , ende haer alle inoghelijcke fatisfedie di·
eenichfints redelijck is, te geven. Den onderghe-
fchreven Ambafladeur heeft tor nu toeghcdifièrcerü
reeckeöinghe te ghevcnaen zyne M^efteydt van'c
quaec traaement tgénemenaenfyne Onderdanen is
doende, door diende Bylanders vry verklaert fya
jheweeft, uyt krachte van't Traétaet van Marine ;
>y forme van Reprefaillien is federt ghearrefteert,
( fonder fondement ) gelij ck de Eygenaers van'tSchip
ludith voorgegeven hebben, die noyt konnen bewy-
fen, dat fy gheobtineerr hebben gelijck zy alleguerea
in haer Requefte de fuper Revifie of annullarle van
de Sententie, om geen reden te geven aen fyne Maje-
fteyt 'tielve regen de Onderdanen van defen Staett»
gebruycken, gelijck'themgemacfcelijckfoudezyn ,
raaer'tfoudede Commercie té feer interromperen »
in'twelck haer Hoogh Mogende haer tefeerghein-
tereflecrt foude vinden ; maer hy is fchuldigh noch-
tans fyne klachten aen haer Hoogh Mogh?ndè te
doen, door dien men fich by naiu alle hare Brieven
ende Refolutien dient met feer ftootende termen»
en dreygingen van. Reprefallien op pretexten die or-
dinaris nier welgefondeert tyn, traöerende de On*
derdanen van fyne Majefteyt feer ftrengelijck, ;!iger
ne geen weynighe ghevoelen veroorfaeckr,· foo wit
hy hoopen dat haer Hoogh Moghende meerder mo-
deratie in't toekomende fullen ghebruycken, di<
over een komen mogen met de obligerende manïerci
die men tot haer van weghenfyne Mijéfteyt in allé
rencontres is gebruyckende*

GhedaenindenHi^rden24..Augufty. .

^en H^acQuiiCÌ /om fm toilbe^btgijept te he^ai
nentot afDanbeling|[) bec ban meutoiü bp ^mtb'
roeit gemobeecbe queste / ftD^f op ben
achteà
twintighften
aen V^ec ban Seuningep bolgfienbe
Ìiatffibei ^^^

mU MòHf

Ι(ί6§·


-ocr page 873-

1668

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

842

Moiifieur,

J'Ay receu voftre Lettre du dixicfmt d'jloufl: avec k
refponfe.qui vüusaefté donnèe de la pare de fa
Majeftè Tres - Chrellienne, fur la communication
quevousluy avie» donnée de la Lettre que je voiis
efcrivis fur ce, que vous m'aviès fait infinuer des pre*
tenfionsfurCondè&autres Places , commè auffy la
refponie de Monfieur
Louuois fur quelques-uns des
grieft dontjevousavois addrefles nos plaintes,& quoy
quefurtoutes ces chofes il y auroic beaucoup a dire
&àreipondrejneantmoÌnscommefa Majefté con-
fentqu'il'fefalTé une encreveiia de Commiffaires De-
putèsdepari&d'autres.pour eüaininer cette diffi-
cnltè&qa'Ei le donne lieu d'efperer qu'elle en tacili-
tera Taccommodemenc j il feroit fuperflus de vous
deduiré icy les raifons & exceptions , quife peuvent
oppoferaux dcfdirs demandes , & qui fe pourront
produire plus àceinpsdinsle lieu de la Commiffion j
Toutcequeje vous puis dire pour le prefent eli,
qa'il n'y auraaucun retardement denoftre part à pro-
ceder à cette Commiffion, & que pour céc ,effed je
fcray bienaifedefcavoirlesfentimentdela Cour oìi
vouseftes, & les voftre particulierstouchant le lieu,
& la forme d'icelle, afin que felon cela jepuiiTe aufly
prendre mes mefures.

Tirhmm U vingt htiidiefme Amft.

EftoitSigne',
LcMarquisde CASTEL RODRIGO.

Mijn Heer,

ICk hebbc ontfanghefauwen Brief van den
Jluguftus met het antwoordt 't gene u ghegeven is
gheweeft vanwe^en fyne Aldcr-Chriftelijckfte
Majefteyt > oj) de communicatie die ghygedaen had-
de van den Brief dienicku fchreefop'tgeneghy my
dede infinaeren rakende de pretenfien op CotM code
andere Ptaetfen, als mide 'c antwoort vaaden Heer
it Lettvois over eenighe fchaede, waer van w7onfe
klachten hadden gheaddreileert, en hoewel op alle
defe dingen veel tefe^en en t'aètwoorden foudefVjl-
len, niettemin ghetijckfyne Majefteyt conf^nieert
dat mén dóet een famenlcomfte van CommiflaiKen
godeputeert van beyde fy den , onï te examineren de-
iedifficulteyt, endathy plaets gheeftomte hoopen
dat hy het vlecommodement fai facxliteren, 'tfoude
onnoodigh zyn u bier voor te (lellen de redenen énde
eïceptien , die fich'mochten oppoferen tot de voor-
noemde vtaghen de vvekke men met beter tijdt kan
vdortbitengen in de plaetfevande Commiflie. ^1't
geene icfc u voor't tèghenwoordtghe kan leggen, is,
dattër geen verlengingé van onfen t'wegen om te prö-
cederentot deieCommiffie i», daeroro tot dien eyn-
de, ick foade feer blydeüijn focvick ·Μτίββ'tgevoelen
van't HofwaerghyzyCj endeparticulierlijckffuwe
raeéfcende de plaets , ende forme van de iel ve, op
dat iêk daer over inijne maten kondc nenlifn.
I;,. ivt:,

' TDitmiidemZ, jiugaftui

I ·

Was geteeckent

·; (li

Den Marquisde Cafttl Ï^cirigo,

TDcii dertighiien obetïjaf i5'ï|ecr^paeiifc8en

l)afTat)e«f toltici: i3it ölagtigD JBeinoctad :

* Efoubfigné AmbaSideur J'E/pa^ne, ayantenvoyé
ji .flMonlifturle Alarquis ά>€φΙ Redrige^ larefolu-
•i tiönque MeÏfietirsIesEftatsdes Provinces Unies
entpr»fei'««it»»/w»dü courant, auregarddequelques

Vai^caux<^eleursrubj€<^, detenutaQgy^w/»^

·· i-t ■ · '

dire à L. L. S. δ. que fon Excdlence trouve bieh
eftrange, qu elle» ie veüiJlent fervir des termes fi im-
perieurs&depotiques, contre unPrincc Souverain
puisque c'eft tout ce que L. L, S, S. porroient faire
envers leurs fabjeiis, n'ayant jamais eftèJacoHftu-
me, quel'on preferì ve ace ux qui ne le font
pas des
Unfimbahles ^ n'y ayant pas de raifon que l'ou traitte
pisles fubjedsdu Royfon Maiftrej puisque les vaif-
ieauxdeces Provinces ne trouvent aucune partme-
lieur accuöil que dans fes havres, & quant au fait fon
£xcellence fouftient qaela fuppofition lurlaquelle
L. L. S. S» fondent leur refolution , eft abufive, pui(.
que Ie'Seigneur Lset; ne luy a jamais parie que deux
fois, la premiere en prefence du Sieur RefidentSai-
iurgb, cüil ne luy fit qu'on compliment, &Iafe-
conde en revenant d'OaflenJi, en laquelleilluydita
peine douze mots, luy delivrant un grand volume de
.papiers, quicontenoient 1'informationqa'ilyavoyc
pnfe, àquoyfon Excellence repartit, quelcsayanc
veu &c examiné . £lle luy refpondroit, de for.te, que
tout ce queledit Sieur Lom/a fuppofé, eft contre la
verkè du fait, & qu'il eftbien plusabufif que fon
Excellence aitniéce quis'eft paffé entre Elle & le
Sieur de Βηψτβψ^,, eftantainfi qu'elle luy dit, que
Γοη prendroit les informations, & qu'elle affumeroi:
àfoyles Caafes pour refoudre fommairement felon
lajuftice; de forte quefon Excellence ne comprend
pasiurquoy L, L.S. fondent leur precipitance ,
puifque dans toute l'Europe Γοη doit obferver les ter-
més ' ordinaires des Procés, fansy agir d'authorité
fouveraine , d'autant plus que L, L. S.S, en ont
donne unexemple convaincant, n'ayant pas fait re-
ftituerles BylaodresdOo^W», ny leur charges quoy
qu'il conftoit qu'elles appartenoienc anx fubjeösdu
Roy fon Maiftre , car encore bien qu'une partie
auroitappartenu aux Angloisielon la Traitté de Ma-
rine /»
Vaipimlibrertndlaebargeliire,Comme:L.L,S.S,
le fouftiennent en toutes rencontres J Et afin qu'elles
foyent parfaittement informées da tout, il joindt icy
les Copiesdes informations qu'il ontefté prifespar
ceux de Γ jidmirauté & par les Parties, afin que L.L.
SiS. connoiflent queJ'onaagy, öcagitavec toute
forte de j uftification de la pare de fa Majefté

Fait 4ΙΛ Hayt h vingt nmfitfmf d'j4ouft·

Signtf

GA MARRA.

DEb onderghefchreven -^mbaOTadeurvan Spuojtu
hebbende gelonden aen den Heer Marquis de
CepilRtMgt, de refolutie die de Heeren Staten
Generaci der Vereenichde Nederlanden den il/fitn
der laopende Maendt hebben genomen , ten regirde
vaneenige Schepen harer Onderdanen opgehoudea
ttOtftmdt, hy behoort te feggen aen u Ho. Mog.dat
zyn Excellencie het feer vreemt vint, dat zy haer
willen dienen met foo hooghmoedighe en depotiqoes
termen, tegeni een Souverain Prins,^
door dien haer
Ho. Móg. niet anders konden doen aen haereyghen
Onderdanen zijnde noyt geen gewoonte geweeft dat
menvoorfchrijft aendie geene die van geen gelijcke
Wetten en zijn, mits dien de Schepen van defe Pro-
vintien in geene plaets beter onfhaélt en worden als
in fyne havens; en rakende de . fake, fyn Excellentie
hoadt ftaende dat de fufpofitie op't welckhaer Ho. Mo^
haer refolutie fonderen, is bedriegelyck , door dien
den Heer Iwif hem noyt heeft ghefproken aJï twee
mael,de eerfte in de tegenwoordigheyt van den Heer
Refiimt Sasburg, waer hy niet anders dede als een com-i
plement, en het tweede , wederkomende < vanOof-
tende in twelckehy ternacawer noot twaelf jwobrdeQ
fprak, hem overleverende een groot volume papierea
in houdende d'informatie die hy genomen hadde,wacr
c^^ fyn Excel, repliceerde als hy die gefien en geexami-
neerthad hem fonde intwoorde,
ioo daca*tgenede
Hecriiw heeft gcfuppofe^rt is tegen de waerheyt v^.


-ocr page 874-

en ο ο R L ο G. ach enueert/ghfle kecL

peutrien innoveramoins queles proprietairesexhi- ióóèi
bent
Γ eBe que fa Majefté a donne de reforimtion ·ιί«
& au regard du
ì<l!ivired'Adriane que fes parues mefme
confeiïent la
Litiffendmci par Appel rf AlaAii

Quant au deuxielme membre de iafubdite Refo-
lutionpourlareftitution des Navires detenus
à O-
Pende
appartenants aux Sujedlsde eet Eftat, lefdits De-
putez prefentent deprocurerde fadite Excell. autho-
rifation poarleiirrelaxation, en cas qu'ilsfoient pris
contre Ie Traitté de
Marine, moyennant que les Hauti
Seig. par refolution declarent iibres leldits Λ»
rienf
Navires detenus en ce Provinces, pour quel cffcdb
lefdits Deputez font venusicy deuement authorifez.
Surquoy lefoufignè Ambaiïkdeur actend une Refo-
lution de les Hauts Puiflants fans refomption»
A la Hayt Ie premier jour di Septtmbrt.

DEn onderghefchreven Ainbafladeur van SpHn-
gien,
hebbende de Refolutie van de Heerea
Staten Generaci der Vereenichde Nederlan-
den vanden
zg. der voorleden maent, by'tweické
haer Ho. Mog. verklaren, dat fy veiioecken de Ka-
mervan Commercie geftabileertte
JSntgge, gheilelc
by den Heer Marquis de
Caflel UiJrigo, om haer té
doen authoriferen by fyne Excellentie j om te trade-
renen flichten metde Heeren Gedeputeerden van
j defen Staet, foo op de fatisfadie te gheven aen de
Geintereffeerden van de Schepen de ladiri en
Adriani
als op de compenfatie der Intereftengheleden by dé
Onderdanen van deie Provintien, in de Scheepen
en Koopmanfchappen ghenomen doorjd'Armateurs
van
Ooftende j vindt hem geobligeert te feggen dat hy
fich met genoech kan verwonderen, dat iu de gefey-
de Rofolutiehare Ho. Mog. voorftellen een diffini-
tivedecifie , als of aen de voornoemde Geinteref-
feerden vandeiöi/ΛΑ en j^i/Wdwe foude fyn geadjugeerc
hare pretenfien om te vreden te zijn met d'lnkomite
van
19. Schepentoebehoorende de Onderdanen van
den Koninghfyn Meefter in defe Provinciën opge-
houden, fonder een fchuldige reHexie te nemen op
den inhout der voorgaende Memorien-, ende rede-
nen geallegueert in de Cqpferentien namentlijck dat
het Schip de
Judith hy drie Sententien , €n fel ver
by Revifie is verklaert van goede prys, in'twelcke
men niets kan vernieuwen, ten zy dat de Eygenaers
voorbrengen, de Ade diezyne Majefteytvan'Rè-
formatie heeft ghegeven, en ten regarde van't Schip
d'Airiane, deparchyen belijden fel ver de Litilpen-
dentie by Appel tot
Madrid,

Raeckende'ttmwi» Ι/Λ der voornoemde Refola·'
tie voor de reftitude van de Scheepen wederhouden
te
Oofiendi, toebehoorende aen de Onderdanen van
defen Staeti degefeyde Gedeputeerden prefenteren
te procureren van zyn bovengenoemde Excellentie
d'authorifatie voor haer relaxatie, foo het is, datzy
zyn genomen tegen het Traftaetvan Marine, by
aldien hare Ho» Mog. by Refolutie vry verklaren dé
voornoemde
19. Scheepen in defe jProvintien we-
derhouden ; tot wekken eynde de gefeyde Gedepu-
teerden hier zyn gekomen volkomentlijck gheautho-
rifeert. Op't welcke den Onderghefchreven Am-
baffadeur verwacht vati Uwe Ho. Mog. een refo-
lutie fonder refumptie. 1
In den
Hage den eerilen September,

ïSe refolutie ijiec op toass al toebec CommiflTonaeli
®e i^paenfcïje om te Betooncn bat b' gimperienfe
maniere ban boen ( gljelijch ben 31imba(Tabeuc in fijn
ItSemodael noembe ) ban befen ^taet tot nabeel ban
Daec reputatie niettoiiben acnfien / introbuceetben
allesi tot be;toaringf)e ban Daer jjlog. <0nbctbai
nen toat fp met facpn itonben.

tDenbctbenontfingenliaecï^o. llSo.ecn iDiflïbe
ban 't Collegie ter 3Cbmiralitept in Eeelant j geftlj^ei
ben tot ilàibbeliJHti} bcn tiegen cn tbjintigfien Sliugufli
lefHeben/ ïjoubenbe in effect bat Daer €b. BSrigt toate/
oocft bebonben toterbe / bat toegcnsi ben Öoning bart
.i^paigoen op 't jpoit
St. Maria, Jeggöenbe oen be ïSe^
SiSbbb ζ ijier^

liéS» deftecke, en dat is noch meer bedriegelijcfc dat fyne
..—- Excellentie heeft verforght'cgcenc tulïchen hemen-
deden Heer van finf^er/i/^citisgepafleert,zijndeghe-
lijck hy feyt, dat men iniormatien foude nemen, en
by hem de oorfaecken overdenckendeom ten korftcn
volgens de Juftitie daer op te refolvèren, foo dat fyne
Excellentie nietkaii begrijpen waer op hare Ho: Mo,
haer verhaeftinge fonderen door dien men in geheel
Europa behoort t'obferveren de ordinarifle termen
van proces , fonder aen te gaen by fouveraineauthori-
ceyt ; dat meer is,, u Ηοί Aiüg. hebben ghegcven een
overtuyght exempel, doende niet reftitueren de Sy-
landcrs van üoliende noch bare ladinge, hoewel zy
wiften dat het was toebehoorende aen de Onderda-
nen van den Coningh fyn Meefter, of het was dat een
gedeelte aen de Engelfche hadde toebehoort ; volgens
het Tradtaet van de Marine
, een viy[chip maickt dtiadw
gevrj, gelijck uwe Ho: Mo: in alle voorvallen ftaende
houden ; En op dat fy perfeftelijck van alles mochten
zijn geinfürmeert, hy voeght hier by de informatien
diegenomen lyneheweeit by die van de Admirali-
teytenby depart^en, op dat haer Ho: Mog: mogen
fien dat men heeft ghewerckt, eude werckt met alle
foorte van juftiiicatie van de zijde van zyne Maje-
fteyt.

Gedaen in den Hage den «ψ» »> twimighflen Au-
guftus.

Was geteeckent

GAM ARR a.

't «piiije ban ifiuöuüi fiin binnen 25?iifìcl cent
ce onlnden tuffcöcn De naasitlcaet enbc öe gï>êccfienjS
bauijci^aticontliaen / tocaDenss D^t Eoöcrcn ban
Ijet ïïegiment ^patgnacctsi banöm <iSraef ban Mon-

terey, fijnbe be J^eecen |iaaöi(ti"act i»el cencgcn 't

. bao?fclj?cbe ït cgiment binnen be ^taöt te boen loge-
cen jom'tfelbefootebetec tc mooOcn tonfecbccen ;
cbogl) Jjet fcljcen bat be ^cftenii ( bafl flacnbe op Ija-
ce#?ibilc8icn)baet: toe santfcft nieten feonben ce-
folbewn.

oEnbe ttepenoecutiöten/bat ben «©raefban Za'a
zar o?b?e fotibe befiomeniieiiben / om aite Ijet lönlclt 't
toelctt fijn «Êb. tot bienli ban ben i^cec i^iinjs
Don
lean
fjabbe-aengenomen/ te tontinuecen / en oocTi met
bagficlijcferonbécljoiibt te bcrfojgöen ; toaec «ptge-
p?efnmeert toietbt of be asefoUitie ban ftet i^paenfege
igoff/cfmben^eec€onne|irtble ban
Caftïiüen fjeci
toaertis tefenben/ toebecom tod niocftt becanbect fijn/
enbe bat fijn ^oogijept noci) obcrfoubehomen / maer
'tteaiS miiSjebogÖallefïntii bleécfi batfiet ©olciibit
geenne öabbegefien,

33en eecflen ^eptembec eyfjibeecben b' ïleec
é^paenfcijen Sdmüaflaöeuc bitnabec jpemo?iaelJ

IE Sotifignè Ambafladeur i' Tifpagne , ayant veu
^la RsfoIution des Meflieurs les Eftats Gencraux
de Provinccs Unies da
vinginrufiefme du mois pa(-
fè,danslaquelIeL.L.S.S. declarant de requerir les
Deputès de ia Chambre da Gom merce eftablie à Br«.
ge!, Gommis par iÀonfr. Il Marqtiis de Caflel Rodrigo , de
fe faire authorifer de fon Excellence, pour traitter &
»ro»yijfiravec les Seigneurs Deputesde ceft Eftit tant
iur lafatisfa<3:ion à donneraux Inrereflcs des Navires
Ittditb e? virfrifl/iequelur lacompenfacion deslnterefts
fouiFerts par les Sajets de ces Provinces, dans les Na-
vires & Marchandifes prifes par les Armateurs
de
0^<βίί ; fe trouve obligè de dirt qu'il ne peut aiïes
s'eftönnér , quedansladiteRefolurionles Hauts Puif-
fatis fuppofent nne
dedfion definitive, comme fi auxdirs
IntereiTés de
Judith [S Adriana feioient adjugeet leurj
Pretenfions poureftre fatisfaid du provenu de
dix muf
• Navires'des Sujets du Roy fon Maiftre detenus en
cesProvinceS ; fansavoir fait une diie refleïStion fur Ie
contenu de fes precedentes memoires , & Ie? rai-
fonsallegùées dansles conferences , & notamment
que leNavirela
luditbpir trois Sentences & mefme
parwi/fineftdeclare de bonne priie en quoy on ne

-ocr page 875-

84+ S A Κ EN van S Τ A E Τ

tm. bictebe ^Stöclöe omtcent Knttoerpcn/Warert g^c
-' fidt eentge (0fftttec£n / öetoclcBe albacc af - bojìiecùm
fcccfeerc Eafle» op be iiptoaenïie cube inlioincntic goc'
ï)£«ncntieÉoopmanfclj0pp«i ten DdjoeDe ban öcn
ÖiioööflgcmclticitlioiMngljitot gcoote tifcaininoïiii
tept /
oocii nait bc paffcceiiiie ^cijepcn i bccfoecUeuöe
oitt öe baeu t«tt? geallcQuecctifrcbcneH / bat Ijaec J^o.
.ïlBog.geltcfbcn/tot tocgDnemtnge bec boo?f3 iSieui
totgljcbc» gljepltcgljt aen bc5pbebaii ^patgncii/ fooi
tiautge mibbele» tπ 't toeccli te boen ftcllcu / aljs befcl-
bctcBÌjciisi alle btbctfie ban l^cgotic eiibe tot tnam^
teiuie ban liet
i€i*attact ban ©jeDe foiiben bebtnben te
beI)oorm.a©acc op albooccnè Ijicc bojberss innctc
treben / acn
't gDenielbc Collegie tee itbniicalitcpt tiS
gecefmbeett/batljaci-iÊb» l)aec i^oogO iilìog. oui=
(lanbelijcft enbe fpecificquelijch toilbeu bei-igljteii citbe
irtfojaicren / toacr iiiiic bc laiïcuop 't boo^fepbe jFo?t
5c. Maria gOebojbeft üJOJbenbc / bellonbe» ì oni
fulcïgebJetcitfüube/al.öbaufoobanigc naecbece te>
foliitte genomen te
b3o?bcn / gelyctt men tot boojftoo-
minge ban biberftc ban .iSegottatte enbc tot.matntc-
niie ban
't boo?f3 (ïcactact ban J5?ebe foHöe Dcbtnben
te Def)oo?en.

^ebect 5yn be ÏJeecen ^paenfc ComiiiifTaciffert
vander Walleenbe de Buck, ijtcc acngeliomen :
ïleecen Huygensenbe anbete metljaec( piefent bett
^paenfcfjc 31imbaflabeuc ) in Confecentte gebjeefl
jijiiöe/ öcben ben btei-bcn Ijtei; ban iiappo?t ; bjaer op
ooebgcbonbeniiitebecfoectenbe gljemelbe l^eecen
i
)aec%i. JiKo.«!Sebeputeecben / bat ijaec <Êb.beboo?i
noembeïicei'cn 9linüaffabeuc enbe <!5ecommttteeci
öen bjilben boo?b?agl)en enbc aenbJijfen/ met be rebe^
nenbaectoe btenenbe/batbc^cntentte in j§paig=
nen gljebjcfen obec't betoufte ^tijip be
ludith, mitjS'
gabecsSDctaenlionben ban't ^(Ijip d'Adriana, bi^
cettclijch fliijiiiijn toaö tcgenss (jet Ccactaet be
cine ben febentljtenben ^©eteniOei· feftijien Ijonbert
bpftigi) / tuffcljpn ben iöoningf) ban ^pangien enbe
befen;§taetopgececl)t;met becfoech bat Ijaec
<eb.
figljaifnotDtenfpocbigDUcn öoo? bcntoelgebagDten
J^eec .itSacqntsi be Caftei
Rodrigo bp eenbeijoojctijciìe
p?ocitratie enbe bobnagt biilben boen begiiainen enbe
qualificecen / omme met ijnn l^ea-en Ijaer ï^o. .ïKog.
<0ebepiiteerben te mogen Ijanbelen /tcactecen/enbe
tranfigei-enobec bebecgoeöingebanbe fcïjabeiicgirt^
gefetenen befec ïanben aen ijaete ^tfjepen enbe «ίδοβ-
Decen boo? be Commtfltebaecbecii ban (©o|lenbe/ton=
tracie liet boojfepbe ®ractaet be iBatine toegeb^agijt;
boenöêbanDnn bjebecbaecen cappo?t aen BaecJ^o.

(©mbcfebolmagDtt'obtinccentiS ü'ïgeei; beBuck
ho?tsibaecaen na ®2Uffel bectcoclien.

25?icben upt Camerijckban ben fefben befec jlSacnt
ö^agDten mebe / gDcUjcft ooch eenige i|iafTagiecsi cefe-
ceecben / bat omtcent
Condè en Boucham eenige
dpjanfcije ©olcfiecen ijaec ijabben bectoont / enöe bat
ïiegf)ecuci)ten liepen bat befelbe eenigl) beffein tegen
cenbanbefettoee paetfenfouben boozgljeljabt ijeb'
ben j ootii bjacen upt
Camerijck enbeanbece paetfen
©olcfteccngDcligDt/enbena
Bouchain tot bccHerci
fungile ban't<i5uacnifoen gfjefonben/ alfoo Ijet feec
becftoatiit enbe becminbect toasi boo? be Contagienfe
^tecftte. .

g^eoninttcntegljeniSbe iKagiftcaet enbe 5Satteit
ban 25?uff£l/ toegenis iiet in nemenban eenige ^paen-
fWieenacnifoenen/fcDeenenalmet meecbec tjebigi
I)eptgeb2cbcntetoti?ben:fuicï bat benfócet banbec
NoocboenmaeljScegecenbe ilSucgecnteeliec albaec/
pecijcfiel foube gfieloopen Ijebben ; begeecenbe bc iSa-
tien aontfclj niet toe te (laen /batnien be ^tabt met
ïjet Eogeven ban ^olbaten fonbe be^toacen / beel min
iaën befelbe eenige
Corps de Guardes aenbc pookten
fn te cupnien ( gelijcft gep?etcnbecrt totect ) bctoijle be
^oo?tcnaltjjbt eenige boo? be «©ilbenö / anbece bj»
S^jcfien bebjaect fiin getoec|t j onbectuffcijen ijeeft
men een Wacl)tl)upsi op fiet biipten i^of opgcniaccftt/
't toelcft met ,§paignaecben foube öefet too?ben,
g&en ueeenbcu fmojgcnssiisbppiobifte ojbjigege^

ben/batalle beiSilbeniibiennaiMtbbagD «η'ίφβίί iggg
toeec moejien fijn / enbe bat be ©oo?ten met bufibelbi —^
ïSagljten fouben boo?(ïen tooibeu.

<©en fin ban ^patgnen oiiitcent be fubfibien/ bjelc^
öe faecïie nu b' impo?tant(le toasi biemen alljiec op öet
®apijt Dabbe / tó te fien upt bit bolgljenbe ant^
bJoo?bt/'t toelcft be feoninginne fïegentcop ben
bectijienben acn b'l^eec UmbafTabeuc Reedebebe
beiianbicen.

ExcelIerìtiiTirae Heer, *

Η Ebbende u Excellentie opden fes en twintigfteti
luly leftleden inde Conincklicke handen van
de Koninginne, mijtié genadighfte Vrouwe, gc-
prefenceertdeiVliinvcdiede Heeren Staten Gene-
raal ili dato den vijfentwintigflen Mey aen haerMa-
jefteyc ghefchreven hebben , als mede den Heöre
Graef van
Snniiiuicb eene andere van den Koningh van
Grest Urittaignen in dato den elfften dito i dewelcke
dienen om te verfoeckcn, dat haerlMajefteyc fatisfac-
tiegeveaendeCroone vanSwi</i« van deSubfidien,
dien men prefupponeert, dat belooft zijn inde
"Ïrifte
i4///a»«i,metbewilliginge vanden Graef van Mtlwiiy
om aen hooghftgemelde Croone te betalen voorceni-
ghe maendcn, dat haere Troupen in Duytflandt lee-
digh gehouden had: toe bevoorderinge der Vrede, en-
de by occafie vande gerepeteerde krachtige inftancle,
dieuExcellencie ende den Heer ^mbafladear vaa.
Engelant dienaengaende dede, belafte my hare Maje-
fleyt aen u Excelencie als mede aen welgemelde Heer
AmbaiTadear van
EngeUnJt tefeggen, gelijck ickfulcx
opden vierdenlulij dedc,dattot dato gantfch gecde
notitiewas door Brieven van hare MajefteytsMini-
fters, noch informatie van dat van weghens hare Ma-
jefteyceenigh engagement van foodane obligatie fon-
de gefchiet zij η, ende dat foo haeft als de Brieven vaa
den Heer
Marquis Jt Caftil Rodrigo ioude hebben, men
haercommunicerenfoude, het gene figh dienaen-
gaende foude ofFereren , ende zijnde daerop federt
gevolghtdedepefches.diejongftontfangen zijn ge-
worden , van den welgemelden Heer Alarquis inde
nieuwe Millive, die u Excellentie van de Heeren Sta-
ten Generaci in dato den thienden Augufti geprefen-
teert heeft, wekken allen hare Majefteyten met rijpe
deliberatie overwogen hebbende, my gelaft heeft aen
u
ExcellenciejgheTijck mede gefchiet aen den Secre-
taris , die van den ilmbafladeur van
Eegilandt hier ge-
bleven
is, te fegghen, dat figh uyt geene hoofden ge-
obligeerc vindt, om aen
Swidtn de voorfeyde fabfidiea
te
nioecen betalen ,· maer dies niet tegenftaende hare
Majèfteyt ten vollen bercyd:
isjom voor het toeko-
mende in Lignt te treden in fo cene plaets, ais men fai
believen te traderen, niet alleen met die Potentaten «
die defelve proponeren, maer oock met andere toe
defeniie van hare onderlinge Staten ende Landen,en-
de fo wanneer de Conditiën van
dcLigue fullenflanc
grijpen,gelijckdoorgaens ingelijcke Traótaten
(chiet mei egalittyt vaa alierzijds Incereften , fai haef.
Majefleyt van haer zyde contribuere na proportie van
het reciproque,hl ut, dat daer door fai komen
te genie·*,
I ten , dat tot foodane Ligue, gelijck tot alle diergelijc-
ke Traflaten abfoluyt nootfaeckelijck is, dat a Ile de
geintereflèerde hare volmachten geven,ten eynde de
een aen d' ander verbonden gehouden blyven, ende
dat hare Majefteyt tot noch toe niet verilaen heeft, dat
den Coning van Swf</<o figh veel of weynighin't re-
gard van hare Majefteyt verobligeert heeft ende dat
de
Sui/idien, die van hare Majefteyt ghevordert wor-
den
niet fo geringh fijn, of wel eenige geproportio-
neerde adventagien verdienen ende dat tot noch toe
aengaende het Tradaet van Vrede, het weick met den ,
Alder- Chriftclijckften Koningh totefFe<a isgebragc>
hare Aiajefteyt van
gheene andere interpoiitie ot goe-
de Officien gehoort of verftaen heeft, als van die van
den Koning van
Greot Brittaigmn, ende die van de He-
ren
5 tateo Generasi, aen de welcke hare Majefteyt

gedefereert


-ocr page 876-

lé68, gedefereert heeft, met de wilveerdigheyt, finceriteyt

__endc eftime, fo als aen u E^xcellencie bekent is, ende

u Excellencie heeft het felve bekent by monde, ende
gefchrifce in den name van fijne Principalen , enfich
felfs, ende dat hare Majefteyt niet nalaten kanvoor
yet vreemtsop te nemen, dat teghen decontinuele
pradtijcq, pundtueelheyt ende oprechtigheyt, met
de welcke getradeert istuffchen hare Majefteyt ende
de Heeren Staten Generaci, de felve als mede fyne
Majefteyt van
Groot Brinannien geweygert hebben van
fich tegens de fo'ter goeder trouwe aengebodene^KO-
ratitit^ vooral eer, datfy haer Inftantieden Baron
van Bergeyciiha.re MajefteytsPlenipotentiaris de Vre-
de binnen
Aeck^en op de voet van de voorgeftelde Al-
ternative
geteeckent had, willende hoogh-ghemelde
Koningh en de Staten Generaci dit
refus en cmfliment
van haer ïuuijctewi^f ie/i/te tot onderpant laten dienen
om hare Majefteyt te obligeren tot de naerkominghe
van yets, dat noyt belooft noch noch ghetradleert
heeft.

Waermede &c.

alaftöw
JiKifftde
ben

i>Battjc·
atnaaen
6c ίιε
^ulìfi-
iiici£>fn:

Madrid dm derthimden Septembir^

DON FEDRO FERDINANDO DEL
CAMPO Υ ANGULO.

^citljijftljtcuìjctt 3Ü11 5ïïrtJijfcn lipt Gene aeiiööe-
bacOt öat be
l^cctc Comicliablc ban Caftihen op öen
iik-tijienìien öefcu ,}®acnt na bc imïitiaöö tot φοίίεη'
iie toais sUeaurtbecrtj ciiöe öat ijoooD - oemelte J^eec
iiiöe fön €wcUeiitie öcn llSacqutiS öe
Caftel Rodrigo
op ben beertiiteiiïiL'ii befec tot Brugge t'faineit Dit mib^
öagii-maei ijabben oeljouben.

iKcttfcpbcbatbenlcecCortnellaölc eentgen tijbt
00 BctCaHeeltcc
Vuren jjijnbe ttoce mijlen Diipten
Bruffei,foiibcljecüUjiiert/totbat allcö tot bes felfsi
puDltque intrebe foubc becUaecbtoDt jijn.

Uien Ijabt b' oüeuttomlie üan ben DoogD - gemelbe
ConneflaDlefooDaefl niet bectoagljt; maec betoüle
0cfeH)ec)cp?e|Teo?b?eban Det ^paenfcOe ï|of toe^
gefonben getoeell om geen tijbt tot be öectoaectfi 6om=^
(ïeteljecrupmen/foot.iifijit «SiceKenttc genootfaecftt
öetoeelt be cepfe aen te baerben fonbec eentgfje becbece
ïiepefci)etfofcefblutienljan't3|of af te toacljten/ öe^
toelcfiealtcfamenbaojbenJleev;
Piemonteiii fowbcn
0eti?acl)th)Oibert.

©ecfrijepbeï^eemt/bte ben ï|ecc ConneflaWe in
^patgnen enbe elbecsi geftcnt Dabben / fepben bat Dit
een i^ecc toajï / bte feec baeubtgD toass in allei! t' £ïpc=
biecen / ooclt fa?il in Det bci'leenen ban aubientie ; jijni
bettoeepoinctcn/betoelcbc feec aengenaem opgeno^
menhjiecben.

jgamaclsi/te toeten ben ttointigDlten / fcD?eef be
ïSoningtnnc ïtegente obec bit fubfibic-tocwtt aen Daec
J^o.lKog.felfii:

Tres Chers & grands Arais.

VOus aurés entendu du Baron de Rtede ,yoftre Am-
baffadeurles juftesraifons, quiobligerentddif-
ferer Ia refponfe aux offices & inftances interpo-
fées par luy avec vos Lettres du
vingt dnqniefmi de Aiay
& dixiefme d'Aouft touchanc lesfubfidis pretenduspour
Suideifes, par raifon de la Triple Ligue, & comφe luy
onadefia refponduavec toute Ia lumiere neceflaire,
par les advis quej'entendoisdu Marquis
deCaflelRf
drigo,
& de mes Arabaffadeurs à Ιοοι/γμ , & έ Ia Ηαμ
je me remets à ce que ledit Baron de Vieede vous infor-
merà , & particulierement à ce que Don
Eflivan de
Gitmarra, mon Ambaffadeur vous'en dira j vous
priant d'y adjoufter entiere Creance ; j'eftime fort,
& vous rends beaucoup de graces de la bonne Volon-
té, que vous montrés pour la confervation de la Paix
afin de laqaelle, & d'affeurer nos Communs interets
jefttis& feraypromte d'entrernonfculementdansla

Triple Ligae, mais auffi avec tous les aùcres Princes t6öÈi
quiy voudroyent concurrir, felon ce que l'on capi-
' ' !
tulera qu'ilconviendra ftipuler pour la Commane
deiFenfe. Vous afleurant que je fouhaitteray de tef-
moigner en couces les occafions l'eftime que je fait de
voftre
ban mifinuge, & de voftre bonne correipondeni
ce. Etcependant Tres-Chers & grands jlmis &c»

Hadrìdlevingtie/me de Septimbre.

Voftre bien aiFeaionné, Signé

ANNE MARIE.

Plus bas

FEDRO FERNANDO del CAMPO y ANGVIO I

Seer lieve ende goorte Vrinden.

GHy fulc van den Baron van Reedt, uwen Anl-
baffadeur, hebben verftaen de rechtveerdighè
redenen , de welcke verbonden hebben uyt te
ftellenhet antwoorc wegens dOfficien ende inftan-
tien door he m bemiddelt, als mede uwe Brieven van
den
vijf en twinticbfien May ende tbienden vJuguftyj rac-
kende de ghepretendeerde fubfidien voor de Sweed-
fche Trouppen, wegens de Triple Ligue, ende alfo
men hem met alle noodigh efclairciffement haddc
beantwoort, volghens d'Advijfcnmy van den Mar-
quis Λ Cay?»/Kerfr/^e, ende mijne Arabaffadeurs tot
Londen sinét uytden Hafe toegekomen , foogedraege
my aen'cghiicneden voorfeyden Baron van
Reedt \i
fai informeren , ende principalijck aen't geene mijn
Ambafladeur
Don Eflevan de Gamarra u fai feggen J U
biddende volkomen geloof daer aen te willen geven j
ick achte veel, ende fcgge danck voor de goede wille
die ghy tot de behoudeniffe van den Vreede betuygt >
ten wekken eynde, ende om te verfee ckeren onfe
gemeene Intereften , ben ick, ende fai zyn bereydt:
te treeden, niet alleenlijckin de Triple Alliantie,
maer oock met alle andere Princen, de welcke daer
mede fouden willen intreeden, volghens'tgheené
menfalvaftftellenjofgoedt vinden vaft te ftellen,
tot de gemeene defenfie, u verfeeckerende dat ick fai
wenichen te betoonen in alle gelegentheden de ach-
tingh die ick hebbe voor uwe goede nabuyrfchap en^
de goede correfpondentie, Ende ondertuflchen feer
lieve ende groote Vrienden &c.

Madrid den twintichften September,

Uwe wel toegedane, &c. Geteeckent

ANNA MARIE.

Onderftondt

PEDRO FERDINANDEZ del CAHPO y Anguh:

g&enachthiendent)e¥onïlt fïcD bitt ïSeftbini Saf-
burgh tot Gent, alSjjacc Dp tf m^ lïSaciutif be
Caftel Rodrigo betoclcfic ten felb^ bagDenebeniS ben
ïleecConnelteBiebanCaftiiien ban
Brugghe albaa:
toebec toai g^&eficcct / Dceft öegcoet / alsi mebe fgn af^
fcDepbt ban Γϋη €>:cellentte gDeiiomen. 310aia: 00 fijn
«ïKlfentte Dem feec bjunbelijcft geltefbe
te anttoijo?^
ben / fnlt&ö Dem ten Doogfien aengenaem toai / maec
genegen te jiinboojbeiSfelfiS bectcccft notD mi Beec
tot
Bruffei te boen / geljjcfe fijn ^jccdilcntie oocö op bert
een en twi ntighften befeS albaec tjs aertge6omen. g^m
i
^eec Conneimiile iö tot Mecheien gDeWeben / om ott?
tufTcDe alless tot besf f^fji intrebe te boen betbaecb^eiti
<©ei^eccHaarqufsiDabt boenmaeljS get (©oubeci
nementaenbenl^eecConneflalJle nocft niet obö^e^
b?agen / maec totecben allefaecften noto βρ BoosD βββ
meiten ^eec iKacgutjS gcbcpefcDcect.
©en gemelben Slefìbent Deeft ootfi ocfelte cefiab/iof

3 . Ce«

en OORLOG, acht èn 'üeertighfle hoecL 845


-ocr page 877-

S A κ E Ν Tan S τ A E τ

846

jufques ί autre ordreletermepourla fufpenfion de
toutes les procedures de TAdmirauté
ti'AmfttrJaniy
touchans Ie dix »«<ƒ Baflimens de Opoide, & la venué
en certe Ville des
Armatems d'Ofiendc memionèc: daus
leur Refolution du dix nettfiifme du courant ; puifque
lamoitiè deceluyquiy eitaccordéeneft prefqueef-
coulé inutilement a caufc du changement du Gouver-
neur au Pays-Sasj ledit Ambafladeur envoyera au
pluftoft eflant a
BruxtUts les noms àts Arnutteitrs deOfltit'
Λ qui doiventeflre inferées dansleiaufconduic.

Ρλ(> a la Haje li vingthmtiefmi jmr dc Stpmbre
Signé

GA MARRA.

a ΓΛΕη ondergefchreven Ambaffadeur van Spanjt
'· j JL/vint iig geobligeert mede te deyien aeii de Hee-
ren Staten Generaci der Vereenichde Neder-
landen dat hy gifteren heeft ontfangen een Briefvan
zijn Excellentie den Conneftable van
CafliUen en Imh,
by de welcke hy hem fchryft te laten weten aen haer
Ho. Mog. fynaenkomftetothetGoui-ernementvan
de Nederlanden, en dat zyn intentie is te onderhou-
den een goede correfpondentie ende vrientfchap met
haer Hoogh Mog. obferverende onverbrekelijck de
Tradiaten van Vrede en van Marine in conformiteyt
derexpreiTe ordres van z.ijneMajefteyt;enopdathy
mochtezyn geinformeertvan de importantfle faken,
fyne gefeyde Excellentie yerfoeckt den voorfz Am-
bafladeur hcmte komen vinden, enghelijck hy be-
gheert in't begin van de toekomende weeck te willea
vertrecken, bidt hy feer inftantelijck aen haer Ho.
Mog. hem te accorderen een lacht om tegaenende
tc komen van ΒηφΙ, 'tgene hyfal eilimeren voor
een particulieregunfte en fai hebben alle moghelijcke
erkenteniffe in de occafien van haren dienft.

Hy behoort te fegghen, dat door dien den Heer
Marquis de
Cafiel Jiodrigó niet meer eenigh werck de-
pefcheert; en dat den Brief voor hem van haer Ho.
Mog. ( die men hem niet eer én fondt als gifteren op
de middagh uyc de Greffie met een Copie van haere
Refolutie van den 14. defer Maendc ) niet en kan
dienen en het is noodigh datfe verandert wort, en-
de geaddreiTeert aen zijn Excellentie den Conftabeli
hy bidt oock hare Ho. Mog. te verlengen de opfchor-
tinghe vanallede proeedufen van d'Admiraliteydt
van
Amfterdarri) raeckendede mgembim Schepen vaft
Oefltnde, ende komfte van d'Armateurs van Oifttnds
ghementioneert in de Refolutie van den titgentbienden
defer loopende Maendt, doordien de helft van den
tijdt die men daer in gheaccordeert heeft by na on-
nuttelijckis verloopen , ter oorfaeke der verandering
van Gouverneur vande Nederlanden ; Den gefey-
, den Ambaffadeurfal met den eerften,zijnde te
BruJJil
fenden de namen van de Armateurs van Ooflende die
behooren geinfereert te zijn in het vry geley.

'Bruffil dm fes tn twiutigi-
ftt» Stptiinbert

Uwir Ih, Mcg, grcotin Oienair,

Geteeckent

El Marquis dc GASTEL RODRIGO.

ö'l^eec aümbaffabcnc beet» fiilchisop ben acht en
twintichilen bi)o? t naebolocube JlBeniofiael:

Le foubfigneZ Ambafladeur d'Efpagne fe trouve
obligé dc participer à MeiTeigneurs les Eftats Ge-
neraux des Provi nces Unies qu'il reccut hier une
lettre de fon Excellence le Conneiiable de
CafiilU Ö
dt Lion. par laquelle elle luy mande de fairefavoira
les Hauts Puiflans , fon arrivée au Gouvernement
du Pays-Bas, & quefon intention eftdetenir toute
bonne Correfpondence & Amitiè aveclcs Hauts
PuilTans, obfervant les TraittésdePaix&de Marine
inviolablement en conformité des ordresexpres de fa
Majefté, & afin d'eitre informée de l'Eftat des affai-
res plusimportances, fadite Excellence requiert le-
dit jirabaflàdeurdel'allertrouver, & comma il de-
lire de partir au commencement delafemaine pro-
chaine, il prie tres-inftamment à les Hauts PuifìTans
de luy aCcorder un Jacht pour aller & re venir de Br««.
tUes, ce qu'il eftimera pour un faveur particuliere &
en aura toute reconnoilTance po.ilible aux occafions
deleurfervice.

Il doitdire', que puifque Monfieurle Marquìs de
Caftel Ridrigo
ne dcpefche plus aucune aiïkirc, & que
la Lettre pour luy deles Hiucs Puiflans (quel'onluy
envoya feulement hicrfur lemidydela GrefFeavec
une Copie de leur Refolution du quatortjtfmt dece
mois ) nefauroit fervir & qu'el eft neceCTaire, qu'elle
foitchangée, & addteileea fon Excellence le 0»«»-
/Ì«Wf, il cn pricleursSeigneuries & auifi de prolonger |

Ssilliw

bun
ÏTeflei

oen nart

aojjae·

Gedaen in den Hage den adt tn twimicbfltu Septem-
ber 1Ö68.

Was geteeckent

GAMARRA.

(0P'tbecfoecft ('tlaelcfi Πίη «Éjctellentfebp'tfeibe
lïlemortael becb ) om een ^lacijt tot fïjn tranfpojt na
Bruirei te ijébDen / totecbt aen b'SCbmtralttepbt tot
Rotterdam gOefcDjeben/ toaecmcbe
ïjp in't beginfel
banbe iföacnbtban oaoberbemotft.

^en iBacqutjSbe Caftel Rodrigo fcDjeef ofJbeit
negen en twintichften ΠΟφ toat bOÌ0l}t:

Hooghe ende Mogende Heeren.

De MiflivevanuHo. Mog.vandenthiendenAu-
gufti leftleden quam my feer laet in handen, ver-
mits ick buyten BniiTclwas,
en van jluguftusaf

op

Gent 5i)ntjc / iien Igiei; Ccmticfìaljlc te Dioròeteli l·
ìjoct toe fjem aenleiibinglje iip öen J^ecr JKarqiit^
luiectie ö^oebeit. fclj?ccffeettiec te 5ijn bat ìj'goos-
gcuielte fóeeu ConncftaDlc Det «iöouberncmcnt öcfec
atanbe» fótibe beiUceben/ eben oijelöift'tfelbeboo?
befeit bp bc ^?tnccn bau ben blocbe gcbacn isS öctocc|i/
met «ptlaunge ban ad interim,

Hooge ende Mogende Heeren.

T^Adien hare Majcftcydt de Coninginne mijn
JlN Meeflerffe tny gelieft heeft licentie te vergun-
nen , welcke de toevallen van mijne particulie-
""efaecken , niet fonder mijne grootegevoeiigheydt,
my deeden obligeren de felve tc verfoecken met
veelmalen gereitereerdeinftantien,om wederom na
Spangiente mogen keeren, ende dat de felve geno-
mineert heeft voor mij η SuccefTeur den Meer Con-
neftable van
Caflilien eade Ltm, Hertogh van Γη«,
welcke aireede in defe Landen is aengckomcn , loo
heb ick gedacht dat ick geobligeert was daer van ken-
nifle aen haer Hoog Mog. te geven, verfoeckende
dar defelve my ghelieven het faveur te doen van my
in haer Memorie te conferveren, als ick in Spaigien
falwefen, (ende dat defelve gelieven te weten, dat
ick derwaerts binnen korten daghen van voornemen
be» tevertrefken ) ende ick fai het voor een by fon-
der gheluck [achten , fo wanneer my aldaer eenighe
occafien fullen voorkomen, van U Ho. Mo. dienft,
op dat ick daer mede foude konnen confirmeren de
forge ende naerftigheyt, welcke ick tot allen tijden,
gedurende mijn Gouvernement, heb gethoonttot
de confervatie en vermeerderingh van vriendtfchap
ende goede Correfpondentie met u Ho. Alog., aen
welcke Godt de Heere een langh leven wil verke-
nen, gclijck ick wenfche.

Onderftont,

i668»

1668.

aEfirme

Umi «ff-af-
jcl «0
bjljo aeii
fjacc ijo-

-ocr page 878-

en OORLOG, ach en 'üeeriighfle keek, 84^

i662, op Γ eys ghe weeft ben i weicke d' obrfaecke is, dat ick
defelve niet eer heb konnen beantwoorden ,ende ge-
fien hebbende de coebereyde Inftantien, weicke by u
Ho. Mog. gedaen worden, ren eyndedac defubfidien
aen de Kroon van Sweeden uyc gelooft mogen ver-
feeckert werden ,foo fai ick u Ho. Mog. daer opfeg-
gen ,dac ick al van den beginne der felver Negotiaticj
heele particuliere kennifle daer van gaf a=n hare Ma-
jefteyc, ende nadien de Courier in Vranckrijck is ge-
devalifeer: geworden, fo ben ick genootfaeckt geweeft
op nieuws te fchrij ven met een afgefonden,
'c welck
d'oorfaeck is van aliulcken langM-uytftel , ontrent de
antwoordt, ende verwachtende op derefolutie, om
defelve aen U Ho. Alog. deeiachtigh te maecken, foo
fchrijftmy den Secretaris van de Staten met defen
laetften ordinaris van , in een Brief vati den

viifJin der loopende maent, datfy mijne gerefereerde
depeches hadden ontfangen, ende defejye in den Race
hadden gefien, ende dat men my in korte haer refo-
lutie daer op fai toef enden, van dewelcke by aldien
mydie noch ter handen komt , eer ick uyt defe
Landen vertreck, fai ickUHoogh Mog. aenftondts
kennifle doen erlangen , ende by aldien dat het lan-
gher dilayeerde, fai ick met d'occafie van mijn we-
derkeerennaSpaignendaer gekomen zynde, mijne
voorftellingen omtrent defe materie , repeteren » en-
de fai oock gelijckelick aen hare Majefteyt bekent
maecken, hoedane efficadeufc middelen ende ofS-
cien by υ Hoogh. Mog. in °t werck gefteltzijn tot de
uytwerckinge van dat importante ftuck van den Vre-
de-handel; ende alles wat verder totu dienft aldaer
moghte oftereren, fai ick uytwercken met defelve ge-
negentheydt, welck U Hoogh Mog. akijdt in my
geexperimenteert hebben den gantfchen tijtvan mijn
Gouvernement. Godt beware u Ho. Mog., gelijck
ick wcnfche, veele Jaren.

Srujftl den tiegen en twiittigb-
fitn Septtmbtr,

Onderftondt

VHcfgbMtig.rmerdir Ditnutr,

Geteeckent

>·/« < Λ CASTELRODRIGÖ.

^irt negenden (©CtoDeCtotiCUtïlOOJÖaCC J^ÖOÖÖ
311öog. Ijtecop gijecefaitieect / bat fpö'effecten toit
rjjnalbeL-fptjSaenoctocntieooeUe offttten/ enïteitieijp
jpicfentceuöe nocO bo?iiec aen tc tocttlim / tot öêbo?be=
mslj ban be Detalingiic becöetoulïe fubftirien/ niet
biciangljm fouöen aftoatrjtcn / enöc te gemoete fien ,·
énbebeiSicmecc/ betoijl boo^'tintecetlbauben Μϋ'
nrngOKan
Spaignen fdfsi/ enbe fijne «©eailieecben
bacc aen ten Ijoogljlïcn toass gelegen^

«©pbenfeltoibaglj/ nabat befebepefcIjeinaiSafi
geViaecbttöt / lö b
'^leec USarqutó be Caftei Rodri-
go
ban Bruflelnae Mechelenbemoifim/ gljetOrti
butfeect meteene>;ttao?binari0gebolg banUacoffen
ènbe i^eecen te ©eecbei b
'ìieec Sasborgh Beeft aen
fön €>;ccllentte becfocBt te mogljen betHaen / ofnocD
SOeccfolbeect toasi een
cep^Bennae Hollandtaente
(lellen, ^^aecopftìn €)cceUentte ftem gijeliefben te
anttooo?ben/ batmeti»embaecobec/al!S mebetoe--
geniS eenige anbccc faeclien/ tot
Mechelen fo«befp?e-
Êen/ bualbien ijpbe moepte totlbenemen/ ban een
feeecbectoaectiSteboen/ bat fijn aErcellentienocBeen
baclj oft ttoee albaec foube becöUjben.

©angoebec öanbtbjiectgefegïjt/ bat fijn €jcceli
lentie met ben leec Conneflableban
Caftiiien foube
tonfececen / foo omtcent be te. boene cefi)?me ban bec^
fcgepbe lÏegtnienten/ foote #eccbtélsi teboet/ aliS
mebe/ ijoe beele ©olclieten op pebec |^?obincieful»
lengerepactteeit enbe&etaelttoo^ben/ ombàecboo;
tepjébentccen allemendee enbenteubjeïiuppecpen/
ïite gljemcenlijcfi Dp beranbecing^e ban een nieubj

<©oubecnemerttplegênonbeclesBttetoetiïÊn/ àltoàec i^eà:
Pbecbe fijne tcacDtteconfecbecen.

«©mbjebecban'ttoewftban Ooftendetefp?eBett/
be Ijoninginne li egente öctöoonbebpfonbeclijcfe Ijaec
gcoot i'clTenteincnt obec be P^ocebupcen banbefeit
^taet / tegen Ijaec ©nbecöanen / in befe bepeclje t

Traduftion d'une depeichedeià Majeéè
efcriteàfon Excellence Monfieur l'Airt·
bailàdeur d'Efpagne.

La Reyne Regekte.

ΓΛ On Έβιναη ie Gmnarra, êcc. I'ay yeu les copies qué
vous m'avezenvoyezavecvoftt'e Lettre du
dix-
buiüiefmt
d' Aouft dernier , &comme Ia plufpart
d'celles concernent des afiàires qui font a prefent eii
nnautreeftat , j'ay defia refpondu au Marquis de
Cafiel RoJrige & adverty auConneftable ce que j'ay jugé
leplosconvenabicjjen'ay rienavous diretouchant
les affaires fiifdites, mais feulement k vous en chargerj
quevous continuesdem'informer de ce quefepaf-
fera à ce regard, ayant trouvè bien dignede reflexion
ce que contiennent les copies cortèes ; L Sc L. y vo«
yanr comme vous avez parlè àux Eftats Generaux >
touchant la
Cbembn de Commerce ^ NavigmiiB eftablée à
Bruges du mauvais traitement qu'ils faifoyenc a mes
fujets , & des
urms dont ils Ce fervoyent dans
coutes leurs lettres &
Refeluthns, & ce que Ie Marquij
vous a refpondu , lors que vous luy avès donne

part du fuimentionné(quoyquel'nn&.rautrem'af-'

emblè bien conform à Ia liberté & mauvais ftiiej
dont ufent les
Htllandeis ) & approvane les prudents
termesavecles quelsvous avezparlè, j'ay comman-
dè de donner part à leur Ambafladeur qui refide icy ^
de ce que le Marquis & vous m'efcrivex , tant fur le
ροίπΛ de ce qu'ils ufent tousjoeurs dansleurs refola-
tionsde termes qui còrrefpondent peuàl'attcntioa
que cette Regente la doit a la Couronne demon file»
comme au reguard du mauvais traittemenü que fes
fujets recoivent des Eftats luy donneuràconfidcrer
que s'ils continaent a le faire, il fera inexcufable, què
je laille de fuivre la mefme regie, qu'il? donnent danà
ìes vexations de mes Vaiflaux , afin d'en uferegale-
ment au reguard desleurs, ce qui fera bien contrelè
defir que j'ay de conferverla bonne correfponden-
ceavec les dites Provinces & mefme dereftroiil^r cha-
que jour davantage,leurinfmuant que s'ilsl'inter-
rompentparde femblables procedutesi il fera prefix
qu'i s eii expriment des pires au regard de leurs fub-
jeóls, ce qui ne fera pas difficil, d'autant qu'il eft no-
toire qu'ils ont la plus grande pàrc de Commerce
iCadix&zenEfpagm-, auquelleurferoit bien plus d«t
dommage quelconque Refolution de reflentimeijc
au revenge, que Γοη voudroit prendre contre eux j
dequoy vouserexadverty, afin de vous Gouverner
en cette afeire de la meme facon que Γοη cn
a parie
à leur Ambaffadeur.

De Madrid le ttemitfw de Sefttmirei

Overfettingh van een Depefche van hàeré
Majefteyt ghefchreven aen fi}ne Excel-
lentie den Heere Ambafladeur vaii
Spangien.

De koninginne Regentb.

DOn Efievandt Gtmarr» ^c, Ick hebbeghefien
de Cöpien met uwen Briefvanden
acbtbienfim
-duguftus laeftleden, en gelijck de meefte part
van de felve concerneren de iaken die tegenwoordigh
in een ander ftaet zyn, ick hebbe alrecde geantwoorc
aen den Heer
Marqttis de Caftei Redrigt, ende laeteö
weten aen den,
Cenneftabel 't gheene ick het dienftichft
bebbë gheóoi-deelc Ick hebbë
u iiiéts te iiilgen ràèc-

ïéüclii


-ocr page 879-

884 SAKEN van STAET

kende debovengemeltefaeckcn, macru alleenlijck
— belaftende my te informeren'cgecne ten dien regar-
de paireerr, lek hebbe feer weerdigh van reflexie ge-
vonden j 't gene IS inhoudende de Copien ghequo-
teert: I. endeL. daerin fiende hoe dat ghy liadde ge-
iprooken aen de Staten Generaei, raeckende de
Ca-
rnet van
Commercie en Navigatie gheeftabilieert te
Bmggt, en het quade tradement 't gene fy deden aen
mijne Onderdanen , ende de termen waer van
zy
fich dienen in alle hare Brieven en Refolutien, ende
't gene den Marquis u geantwoort heeft, wanneer gy
hem part mede deelde van't boven gementioneerde,
( hoe wel het een en't ahder my dachte feer conform
te zyn de vry hey t en quade (lij Ie , die de Hollanders
gebruycken ) en j^pproberendede verftandige termen
met dewelckeghygefproocken hebt, ickheb ghe-
commandeert pare te gheven aen haer Ambaffadeur
die alhier refideert't gene den Marquis en gy my hebt
gefchreven,fooop het poinéldatfy altyt gebruycken
in haere Refolutien termen die fo weynig correfpon-
derenaen deopmerckinge die de felveRegeeringhe
fchuldigh zijn aen de Kroon van mijn Soon, als een
reguarde van 't quaede traAement: 't gene zijne onder-
danen ontfanghen van de Staten, 'c welck hem doet
confiderercn datfoozy continueren fulckx te doen,
het ial onfchuldelijck zyn fo ick den felven regel laet
volgen, diefy geven in'tqaellcn van mijn Schepen,
om egalijck te uferen ten rcgarde van de hare, 't gene
feerteghen de begeerte die ick hebbe foudezyn, om
de goede correfpondentie met degefeyde Provinciën
te conferveren , en felver yder dagh vaftertc verbin-
den ; haerinfinuerendefofy deielve interromperen
by dufdanige proceduyren fy hebben dimmer te ver-
wachten ten reguarde van haer Onderdanen, 'tgeie
nietdifficijlfoude wcfen, door dien de meefte part
van hare Commercie op de Cadix in Sparijen is, waer
men haer meerder fchade foude konnen doen , in foo-
danige refolutie over't ghevoele van te willen wreec-
ken , als men tegen haer ibiide mogen nemen, waer
van ghy fult geadverteert zijn , om u te gouverneren
in defe faecke op de fel ve wijfe als men heeft ghefpro-
ken aen haer AmbaiTadeur.

Uft hiadriide» jo. September τ669,

ii ï|ecc^pacnreii?llinba|TalJcm: gafboojftjn bet'
trerti / noclj obec feet&ecnaiicc,ïBmioriaeI/in{)ouiieni
De ccinttmiatiebanUerfOÊtfi/ iiatUc ftircijeance ban
bc ^joccbiicenban'tiiouegietec SCbmtcalttepiit tot
3Cm(ieciiam/ raecfienöe be betoufle negcntfticn ^φ'
penbatKOoftcnbe/mttfgaiietii b'acniiomfle ban be
Conimiflïe-3©accber!S ofte öeebersi batt €>o(ientie
alöicc/öDepjoloiiöcectmoötnc toojbett / tot bat 8
p
ï^eec Sïmtiaffabeucbaii JJrtirclfoiibcjön toebetsSc-
ftecct. ^Baecop/nabedbiffmilteptm / ttocöepttbe=
iycfj ttf gocbt gebonbeiv bc boo?r3 i^iiitfjcancc te pjo^
longecen tot ben eecjien iSobentbec naclihomcnbe /
nieutoen fiijl e)ccliipsi.'3©crbenbe Otet ban «Êrtract
fonbenacn'tgcmclbeCoHesie ter SUbmtcalttcpt tot
Slmfiecbam / met becfoech enbe begeette / bat befelbe
ftcD baec na totlben cegiileten.

gj>cn cei-flen ©ttober tss gel)oo?t 0ct cappo?t ban be
ï^ceren
Huygens, enbe anbeceiiaec l^oogli JÏlSo. €ie=
beputccrbcn tot be ^paenfcBcfaecfien/ atfltei-bolgenii
bec fclbccrefoluttebauben negOen en tbJinttgDHeh
gtugufli leflleben : gebifitceit enbe gcejcamineew Ijeb-
benbe fcecftec .fRcnioctael ban ben ï^cec SïmbalTa'
beuc ban ^paignen/ijonbenbelilagiuen / ban bat
be ilKtnifierö ban ben ïttomngl) ban ®?an£6cii£8/ ben
^jtncebanEfpinoy Dabben gijelielt in be pofTeflïe
banailcbe goeberen /tocDcfjocenbe ben J^jtnce ban
Ligne, in 't quacttecban jiijffel ; en bat meet iss ban
ben 25ui-gii ban
Antoiiie , gelegen Do Doornick,
drtbefulcftiionbccwctejet ban Confifguatic / fonber
ïjent in (Ijn bcfenfie te ijeöDcn geOoo^t. ©ecfoecftenbe /
otttbe gljealicgeei-bcirebctieit/ bat ijaec |Bog.
Dpben DoogfiH - gemelben ïSoningr)ban©?an£finjtlt
ö(i8be (©ificten toilben aentoenben / ten cpnbc

foobanige in inltitie tegen eenboo^gàenbe actoojt / i66S.
baec ban öaec io. jKog. 2EnnO
fefthien hondert thien -■
mebeguacanbsi toacen gïiebleben / niet en bjiecbe
gijeleeben / enbe bat Den i>?irtce ban
Ligne mocöt
blijben genieten be bjeebigöe pofleiTte ban alle 't geene
Öemjcbect ijabt tocgeftomen. 3©aec op gi)ebelibe=
i-eew jijnbe / isü öet boo?f5 meinaciael / ne bensì be bpi
geboegöbeliucben/copielijcft gefonben aen ben ï^eec
Boreei , o?btnaci0 InibalTabeuc ban befen ^taet
aen'tü^afban ©^ancHcijcft; nietojbie om alle goebe
(i^lficienaentebjcrtiieiiüpoen meet- fjoogljdgemeli
beni^oningi) ban ®?ancfti-i)£ft/ten epnbe fijn Ha^
rclieptbclicfbebetcamactie / in bate ben febenften
3ϋρ.ήΙ enbe felici» Simp/be0 ^aecsi
fefthien hondert
thien
, tot 25?u(Tei tuffcljert be ©oojl^iten ban be i^ee^
een i5?incen ban
Ligne enbe Erpinoy te laten bepous
ben Oaec bolle enbe bolliomen effect; enbe bat fijn ma-
jejtepbt be goebtijepbt beltefbetefiebben/benbooii
fepben J^eec ^?ince ban
Ligne te laten gfjenieteit
rjetpaiftDeigeb^npcfienbebe b?eebtgöe poffeflTtc batt
be goebecen / Ijem upt bcacftte ban be booifs tcan^
factie toelsomenbe j bebjijle / upt be bpgeboegQbe
acten bleecb / bat befelbe tcanfactie bjajö gefcfjiebtop
o?b?eenbecommanbement ban ben iilbec-iCljiiilei
lijcbflenïSontng
Hendrick del V. ( glocieufecmemo^'
tie ) ten obecfiaen ban fön iKajeiïeptif Hiniitecs enbe
aimbaflabeucsf/enbebpïSoningf)
louis de xin.
fijne .fBaiefieptsS J|eec ©abec / ( mebe glocieufec ιηβί
morie ; ) alö ooch bp befen ^taet/ na booigaenbe ons
becltngl) Concect
ί geapp?obeectenbe gljecatificeect /
met befe erp?elTecla«fule be boo?f3 tcanfactie
in alle fijne poincten enbe beelen effect fai fojtecen /
enbe niet gljecontcabenieect bJO?ben bicectelijcft nocDte
inbicectelijcöeineenigDecmaniece/'tjp boo? (Ccaci
taetban ©?ebeoftci€cebesi/ betoelcbe nabato ban
befelbe tcanfactie gemaecbt mogfjtetoojbentufTcljen
eenige^jincen/^otentaten of JSepnblncguen. «Εη?
befoubeïien gljemelbenï^eec 3imöaffabeuc
Boreei,
obec't geene booifsijS/ met ben leec 2Cmba|Tabem;
ban €ngelanbt fiebben te concecnecen / enbe te geltjcft
enbe apart nae gelegentijepbt / alö bobenv alle goebe
(©fficien aentoenben/ betoijlebectcoutot bJiecbt/ bat
DP l|eec SCmbaffabeuc / ofte .liBtniHec / nae aUeappa^
rentte bienaengaenbe laU foube öebben ontfangen/ alsi
JjeÜbenbe ben Itoning
Jacob ban Groot Brittaignen, (
glocieufec memorie ) ober be boo?f5 tcanfactie oocö ge^
tntecbenieect.

In 't begin ban befe maent isi binnen Madrid obec^
Ieebenben^eecJofeph
Goufaies, een ban be outfie
Itöimllecii aen 't ^paenfe 3|of / jijnbe
vyf en tnegen-
tighjacenoubtgetoeed/enbetentijbeban ben Con-
deDuqued' oiivaresin
'tbcbjinbtgeftomen; öeböerts
beallebe^olitiquej^odenboo? gepaffeect / enbe be
plaetfe ban ^?e(ïbent ban be Jpinancie/ ^nbien/ Ccu^
fabe/ enbe anbece bebient geDabt.

t©e|Bacqnt$ibanViiiars, afgefonben oEbelmatt
ban ©?anciirij£ft / toasi bafi boenbemet (ïjn aenbebo^
len j^egotiatienategaen/jijnbe ben <i5cabeban Ve-
neranda genomineect om met benfelben te confececenj
enbeöceft men geojbonneect/bat alle be ü^anfegoei
becen / bte ben tijbe ban be jongBde tuptuce göean;e=
(leectjjjn getoojben/ enbe boen nocö in toeêfeit bc
bonben toiecben/aen be oEpgenaerss fouben gece1lt#
tHeecttoo?bcn.

<0pbecistjjb3ött te Madrid becfcOePbe ïgoutoelijfs
ben ban confïbecatie boojgeballen/ baec onbec fig^ be#
binbenbieban ben
^iiniSDon Ludovifio , enbe ben
USacquiiSban
Leganes, bepbc«©canbe.öban ^pan*
ten/ljocbjelbeeecileban3Italien / betoelcfie fonbec^
lingemagnificentie betijoontQeeftmetbe 55?uptupt
Ijet ^alcps ban be öoninginne afte öalen / foo in to^
tleUjcfte Koetfen / alis in gcoot gOetal ban ©ie^
naeciS : alle in een 3leb?epe ban <i0ioubt ^aecben
gebleebt.

Don Antonio Piemonteil, bie beelefacett ttt btenfi
ban bte -fecoon gebjuncbt tsf getoeed aen becfcBepbe
^ooben/enbeiongfjli «©oubecneuc ban
Cadix toai
getocefl/i^boenmaelsinaebi iipaenfe j^eberlanbeit

tKCtïOf^


-ocr page 880-

en OORLOG, ^ck en veertighfié kèck. 84P

ì668, Dectcocfecn/ enbciJflccteUooretto^crtiiciKöcabebitt

. Moncrey , 0111 fÖH «©CUlflltHne tOt St. Sebaftiaen

t'mitmoeteit/ altoaecoljec EeefoHöeacnftömen/ens
bctoil-gljemelije €5raljcb£io?tsiua j^eijcrlantitgacii
faamcufcpije/ombantie 25a>;onn{ieliait
Maidegem
teötfponcren/ ïietoelcfte/ alsSmeùc üe (©caeffcöap
ban Montrey, tctt l^outoclijch fjaïlt.

φεη negenden paffato amUeCCbCIl tOt Cadix né-
gen (gngclfcDe .^cDecpeu / onöa· öen Mijiiitcael Al-
len, l)oo?gclJcn&e na Algiers te totllcn/ m fijnlïcn
negentienden ötto toetici; ΠΙ Eec gegaert.

g^en feventienden öttO toa0 ÖCn .;êtfj0llt Op ΜΦ
vander Saen ban Mallagamcöc tOtùitO Cadix gljej
bomen met fes ^cijeepen/ enìjcfonbei: ftcD op te ïjou=
öen / toebec beitcocfienna Lisbona, alfoo ftonifcljap
ijjaiÈ/ öatfes (Cuccften baec omtcent to.icen; JjatJ-
Denöe gemelöe ^cDouttip ^acljtmet ü'^ngelfcDe
^cOcpen gocöc co^cefponijcntte gepleegDt.

Vicr^paenfcije ^cftcepen toaccttuptiiito Cadix
bertcocfiennaeüè ^paenfclje l^eijerianiien / meton=
tcent bupfent Sltaliaenfclje j^olbaten/ mepnenbe
in
Zeeland aen Éanbttegaen/ enbetoami cemgDe
ïjoogljbuptrcDc na
Cataionicn g9cbe(iinccrt / nocO
nietbcrtcoiften.

Interim,totectïi'3§eec Reedeboo?bert
ttctactis ban ben ïïaebt ban Staten/ Don Pedro

Fernandez del Campo op eïp^effe laffbaü Ijace

ieficptbe ïSomnginne iïcgentc Deftsnt gIjentaecBt ;
bat be ideerai Jil^acquijS ban Caftei Rodrigo enbe
Don Eftevan de Gamarra l'efpectibe/ gÖeabbtfeêCt

Ijabben/ ijoeijaeuSio. iBog.aenljaecC. Dabben
tc hennen gegeben / bat gcnootfaetfit foube
3ijn 25?tei
ben ban ïtepiefaUcte beclcenen aen be «iSeinteceffeeci
öem feecRei'e <§cljeepcn tot
Ooilende tn acceltenbe
p?acc0 geijouben too?benbe / bp albten Dinnen ben tijt
ban
drie bjcecftenbaecimiegcenc 3!u|titic foubege<
abmtmltccect toojbenj cube bat ijoogljd-gljemelbe
Itontnginne fcec b?cemt Rabt opgcüoow obec foobae=
nigijc Ijaccïjooglj ,i|Bogl)enbe cefoUitien/ alsit^n
fioogijlïen flrjjbenbe tegensi be goebe cojrefponbemte /
öte men ban be ^paenfcfle jöbemet bec felbeciStaet
pcfmt toas te onbecijoubcn ί beftcecenbe bat ftp ( %ttt'
öalTabem: ) ijaec ïioogi) Haog. fulcfiss foube toillen
aenbiencn / op bat ban bte ftam alless in DefcDepbent-
Beptmocrjtetoegaen»

l^abatbcn i|eec iKacqutiSbe Caftei Rodrigo get
^oubernemcnt ban besf öontnthi Bebeclanben /
aen ben l^eet iionneftaDIe ban Caftiiien, op ben eer-
ften befec maenbtDab obccgegeben / tjs OoogDgemel-
ben i^eec ,#acgut!Sben nabolgenbenbagljupt Me-
chelenrta Gent bectcocïien / altoaec sü» 'Sstùlzn^
tie twee of drie bagen foube becölijben/ om ban baec
obeii Antwerpen een cepffeennaec Hoiiandtaente
(icüen/ Dp gafoothbooiÉngelandttctaiUen gaenDc'
(ïen.
jlSaernamaeliEibecanbecbcban cefoliitie.

55en ïteltbént Sasburgh op ben ttoeebe tot Meche-
lenjijnbe/ totect ban een boo?üaem'3ilSimllecgDei
communtceect/ bat bahtoegeii be 3Scoon
Vranck-
rijck
, alleDebertC&elöcltemibbclen aertgetoenttoieci
ben/ ten epnbebte HSaje|lepbt ufif hcailjte ban be
fongfi geconguelïeecbeplaetfentnbe^pacnfcöe ^e^
beclanben/ mebe eenttemopallèiSptp-bagcnfoube
fieDben. «©atbaec toeüp ben Igeet €i)euci©o?(l
ban MentzfeecbJiectgcacbept/ metfperieujS boo?'
geben/bat baec boo?bepactpe ban be Stoomsi gefïns
be
feec foube becfleccftt toecben. ,fBen boegben'ec oocB
Dp/ batfjoogOgemelben i|eei; €l)euc-iurtl iienbe
Êcoon
Vranckrijckfeccetelóch foübe gi)ep?efettteett
ftcliDen ecrttge ban beffelfiSplaetfenmet granfe guac'
ntfoenen tetotllenbefettenj cbocijbat eenige Kpcjc-
5puc(lcn baec omtcent ftenntlTe öeftomenftelibenbe/
Dabben aen DoogDgemelben IgeeC iöeuc-©o?1t bec^
focDtban foobanige beflepnentetoitlenafflaen/ ofte
öatmen genootfaecftt foube sjjn baec tégeniSban Doa=
gec Dant te boen
boo?|ïen.

g^enïïefibent sasburgh, óntfingDbert vierden öeji
bamtbbagDiïeeno?b?cbanDaec i^o- JBog. omaen^
^oiu.ei enbe boettlijcDjsnbe nocDbeol ])etaenIiQm?n

ban ben aHmBafTabéiic bàri Spangién tót Bruflel
ben J^eecConneflaDleban
Caftiücn mbe Leon ,upt
ben naembanDaec Üjo. ifêog beleefbetijtltteComs
plimentecen/ obec beffelfS gDelucbigD accibement
tot ijst ^oubecnement ban be j^paenfcfte iSebeci
lanbcn. i|p Dceft tngebolglje ban befe fiebclen / fon^
bec centgDen hjöt te becfupmen/ een CacolTe boeii
becbaecbtgftcn/ enïte baec mebe tot
Mecheien gftci
cejifl/ altoaecben J^eec ConneflaDIeficDbocnmaeiif
biaö ontOoubenbe. €)p ben bijfben onttenteenup^
nabe JIKtbbagD / &ecfteet(ielijcft aubientte Ronnen
Deitomcn/ alfoo fijn €ccellentie gljeoccupeect toaiS
ihetDctleefenbanbe bepefcDesf/ beinelche benfclbett
mo?gen upt
Spangien boo?een Couciectoacenaeni
5&en ifeec ^'mbaffabeucban
Spangiea
toaji tot Mechelen nocD iiict geaccibccct;

©?opofme/ betoetcficboo^'tmeetinöecltici
(iontin Complimenten/ met toetoenfcDinge aen alle
Depl enbepjofpecit^tin bcjSfelfsfiiEioHbecnement/
oocfibecfeecliecingebanDaec iKog.opcccfttegcs
negDentftept jpoi oiibecljoubingOe ban alle goebe nac»
DupjigebiieiibtfcDrtppenénbe €o?cefponbertticn/ iS
getoeeli in be if canfcDe fedele. i©act! op 3ün €xctU
lentie aen be ijeec <l5?aebcbart
Saiazar j bic baeü
mebepMenttoasi/ inbe^paenfcDe Cale fepbe/bat
fiitt €b. Dein upt ben naem ban fijn «emllentie tn't
jpcanfcO foube antöJoo?ben / bat fijne fiomflcacnfijii
«Sjcceilentte feecaengenàcnt toaiS/ eitbeDaec ©oog®
3©og. ten DoogDlien bjasi Debaniltenbe bjegeiKi be eet
enbe ödeeftDeben / met be toelclie Dit be felbe gijelieft
labben fpn €>.-icllentie obecbejS felf^ gelucfttgeaert^
wmiletotftet «©oubccnement befec ^lartbenttboeit
begcoetenj metbcchlacinge bat fijn «Êjccdlentietert
HpttecftegDeitegeiiUiaiS/ metljaec i^oogj|©og. alle
opcccDte ©iunbtfcBappen te cultibecen / enbe bat
fulcliiS bp alle boo?ballenbe gDelegentDeben feec geecit
foube Ijctoonerii aiaaccmébeDpfsjn affcDeptbanjijti
€icelléntteDe(!ft genomeni

©00? befen tóasi aen't ^paêrtfifle i|of Öeiiecaeï
gDecucDtegebieell/ öatbeni^ectogDban
Saint Ger-
main, bOO? ©tCeCOP na Sardaigncgebefiineect/ 0tt«i
bechiege foube oberiebenjijrt ,· alsfmebe batfeecftece
pecfoonenuptbito Sardaginebecti-ocfeenbjacm/ om
toelgemelben ©tfecopomöetIcbenteDiengert; bocDi
batfoobantgDepccfoone»tontbecfittoaii«tgDeh)o?bett»
Haecin b^e mdentiilàmàett bat i^ofbolïe becfeec·^
ftecingDe banben goeben toeftant bec faetfien albaec /
fonbecbatbe KegeccingDeban foobanicD €ptónbt/
tot nocD toe Det minile nrifcontentement getóont Dab /
enbe bienbolgensi alle biecgelijcfte animüfitepten 7 upt
pacticulicce Daet toacen boöigenomen / gDiljjcfi batf
banbejï meecgBemelbcii ©icctopssbetecfiöapal ψ
bii^etoasei.

^tbectrecBbfltt g^on Jeronitnodé Quihóriestta
Vranckrijck,
om aen bat J^ófafte leggen Bet Com^^
plimcnt obecben ï^ectogDban
Anjou, Dèeftlanget:
aengeloopen aisgijefept toai/ alfoo Det felbe op ben
feftiendeii ts bóo?gDeballen / göelöcittttièrt batiaen't
^pàèttfe ]|ofoocügeb)eten Beeft/ batben25iffcD(M
ban
Beziers, gebeftineect boo? 5FcanfcB 2tmIia(Tai
beuc aen Öto ^of/ toebécom na
Polen bectcocRert
foube 30«. ^ét ©alatsi ban
Buenretito bjiecbtal
toegemaccfet/ tegBenöeRomfte banben ©?tncebart
Tofcanen, ojjjbctpbingebart öcjSfdifsiaenBomfteirt
Spangien , 30nbetOt Barcelona met tbJee 5®al^efï
a^gettomen ; öotB bolgBeitiS
b'3llbbjjfen bàn alöaec /
BeeftficB
incognitoaert ïanbtbegeben/ BoetóelBeÉ
<$uantifoénte Boet enbe te ^ecbeintbapenéntoaj^
getoeefi / enbe in een ojbinactii ügecbecge gaen logewit<
19a bat bed ]$ectogBen ban Aibaeenigfie ^oón/
bii men altötgenaedU Dceft g^on
Anthoniodé· Το-·
ledo, befe bagen Ban fp Itccefl iss ontflagen getoeeff
nebenjS be ànbece ^ongfie ü^eecen/ bieobecBetini
tecbettieceninbemoepte/
biebcit ï^etfogBbatt Ab-
rantes
niet bei =öonirtgBii «©uacbei boo? ttoee a bjid
maenbert gtBairt Beeft/ isibeboo?fepbett®ori
An-
thonioboeberop
nieutoiiraetbjacDten irtfijn
ment &etoaett$B«)»Q}b«n; uptoo^fattRebonfeecfieti


-ocr page 881-

850 S A Κ E Ν van S Τ A ET

im

i668. ;©uel/ öat/ oViecHettotllcn oiuiiemcnmìjc liecclie
baec tjtm .liaajclieptcnliciniicnKhomm/ tonplacti
feacit fatUcc CabaUicc/ lua^aengljelicli/ oniViijf
tegfjeiiö büfmalüanïiccenm'tliclt te fteii; fouùentie
ùcit i^ectoaD sünm^ooitii 5i)?oceì)ui-cincu Ijoocl)-
(leu Conttcmnecm/ cniie süncgcootc onboojficDttg-
Οερί geciifiiussoccufcccn lailim.

a9?ijtiagf) ìjcit ttoaclfùcit ùcfcsi / alsS Ijace 3iBa)e(iei'=
tm gOeceet (ìonUcit omuptte gacn/ quam fecciicc
Pui-fooii aenloopÉit/ fcggmìic / nootfaeciiElijcU l)a=
rcjBajetïcptfdfm pa-foontemoctmtfpjecciicnj Dct
bOElcli ncngDetilcnt ìijitìie / totcibt ijp gijeabmittecct /
ettbe begtnnenìic tcfpzeccUcn / ccitecccc&e (ïcl) be €0=^
Htnginnc tu ceit lianieì: allecn/altoacc ïicn eccjïcit

^etcctaris iDm» Biafcode Loyok gecocpeti totect/

bc hjclthe ijoojtii iiiet iiito pccfoon Couimumceecite/
enije gaetiìjc Ijace j-Bajcllcptcn öaec «aec upt /10 Ucs

aitöecen ùacgUsi eeit Bernardo Patigo, 25?ijei)ec bau
<©ott MatrheoPatigo, Doo?naemlle^eccetaL'tsÈl>an
&Eit l^eec g^on Jan d'^uftria, trtaccell gljmomen/

Éiiöeopaeiifcllieniim öacc am/ notöttoce «©ome^

fiij£qucilbaniienb00?feiiiic Bernardo Patigo, jijnöe
boo?tiieen jjlSiitillerbaiiiic ^ullttiebcrtcotiJen/oin
i©on
iviattheofelfuaii gljelijctien jncùet'arKiìÈcm/
tiebinbmtiC ftCljtC Confuegra bpiie ï^eec '©On Jean
d'Auftria.

Silfootic i^cccConncliaWcbait Caftiiien, naec't
geboelett ban ije <0emeentc te Braflel, todt telangpe
btimen
Mecheien Dlccf / betoonben jpbaecobecOaec
mtfitoegijeii; feggcnöe/ fulcftiSte fijn tegen Ijet ojöi'
«actiS gijeD?upc&/ ootlt gijetooonte ban öe ^cewn
«©oubmieucsi öec Eanöen / becmüsiïieplaetfeban
bec Ixlbec Jfïcfiïicntie niet tot
Mècheien , niaec tot
ί
ruffei toaiï. «©it gljemtljte liep foo berte ïiat b'ï^eei;
Conneliaüle om ijaec te tlillcn / enbd boo?namentUjrti
nu i)p eecd tn't 45oubecnentent guam/fitö becfcDoorti
öe: feggen&e/ gecefolbeectte 3ijn/ en tefuUentiep
toaects Bomen / foo Ijacjl eenige affatceiS metbe i^ee^
ten ^taten ban
Brabandt enije viaeaderen fou.öen
geabjulieectiijn. <©efeaffaice$sconcerneecïiKn gelt-
mtbbelen / baer toe
Brabandt, immersi öe ^tabt
Bruffei, en p?intipalijcfi öc fatten / fonöec öetoetCi
ttcnietöifianoftenuitf) tngDelDilltcgttoeröen/ öe»
ftoaerlijcfi fouöen ronfenteren.

<©nöertu(TcÖen Öeeft men aen't ^paenfcöe ï|of tot
Madrid alle upren te gemoet gljefien toat uptflag bol=
gen fouöe ontrent foo pjintipalc ötligentiert/ altf öoen^
maelsiöp öe ijanöt fijn genomen ban jStiptetpe ^peen
teöiengen/ enbebetfcOepöe ojbjeiSte göebeni,|ieeft
ficö eprtöelijta gep?efenteett / öat öe l^eete
Don iaan
d'Auftria
Dp gate iBajefieptöe Öomnginncte^oof
tjï geroepen ; öoclj in plaetfe ban te berftljpnen'/ ficlj
uptltjne teftöenticgDeaüfcntccrtijeeft/ enöeöatöen
g[)earte(leerben
Don Bernardo Patigo beele faecfien
aenöen öagl) ^etft gebjacijt enbe iiS becbolgenls ber-
toont feecöere iilSifftbe / bic fijn ï^oogijept aett öe ï^o-
mnginncDaötafgefonben tnfeer gipafltoneerbe enbe
öolerenbe termen tegen ijarer iBaiefieptsi 25icijtbai
ber ben i^eec ginquiftteur <i5enctael: ^00 bat alle
bagen berfcïjepbe ertrao?öinarifc Dp een iiomilen gfjes
gouöen toierben banbe boo?naem(le :aabett / baer toe
00C& gijeroepen fijn gijetoeeflb'i^eet limitante ban
Caftiiien, ettbeanbereboo?namel|eeten/ offcDoon
in ggeeiten^^aeöttot noti) tot: gljecompareert Dab^^
Öett.

25aron ban Batteviiiefjeeft fic^.rtu oocft op
toegö öegeben / enöeiïepfena
Liffebon boo^göenoi
ttien / om aen Ijet Igof albaer öJCmöalTaöeban
span-
gien
toacr te nemen ; fijnbetotbten epnbeban d'Heer
Rcede
affcl)ept Iwmen nemen, ^nöeötfcoureerbe
men betfcljepbentlijcfi aengaenbeöe ifranftOe iècije-
pen/ öic op öe ïïebtetc ban
Lisbone met ®olc& en
3itttmunitie bon oDoMogl) bjaren aengeftomen ; fijn^
öeöe gDemeene opinie/ öat fultliif boo?nementlijcft
foubegljefcljiet fijn / opaenBouben ban bte banijet
ï^upjS ban
Vendofme ί aljs Deööcnöe öe gDerucöten
ban liet arrellercn ban eenige enbe tn ©aliingljfctjap
iiptfettcn ba» anbere, Perfoonen in »?ancfinjc6
qp
m-·

bacijten becoojfaecBt/ nliof bacr ober onluften in
bito Lifbone mocDten 3eb?ce|tb3o?öcii.

Stlboo? lange gjaren/ noci) Dp Ijctleben ban ben
iSoninglj/ lioogljloffclijcfter-mèmorte / iss ötclitoils
gl)cp?oponeert gljeiaeeft eeuiglje beranbcringc boo? te
nemen omtrent ijet <0oubcrncment ban ^ndaiuik-n,
om Ijet felbe niet cóntinuclijcli in fjanben ban ben l^er^
toglj ban
Medina Cali,te laten/ boel)altijbe fteeft
fttij pets tuflTcDen öepbe gDebonbfu/ om Ijet effect
öaer ban te beletten ; «©elijcft ban ÌBflgcmclbe i|cr=
togljficljban alle anbere poften (jeeft toeten te exat=
feren / alfoo ombe felbe aen te beerbcn altijbt be fut=
teflte banftet boo?noembc <0oubernementop fijn
^oon beu l^ertogD ban
Aicak ijeeft boo2ge|telt ; fteìji
öenbeficl) Dterinne booiitamentlijcfi gljercntontrcert /
öat ben meergljemelben üertogD fijne pjiufipaelfic
goeberen in be <auartieten Dabbe leggDen / enbe in 't
particulier be plaetfe ban
Puorto Santa ^Maria, be
toelcfte met feer Confiberable acbantagien boo? be
Coatmerae gebencficiecrt gabt; nietfonbereeniglj
mifnoegen ban't «©m cbenbjel be factlie op öct
befte tn te fcljtclien /in befe tilöt goet gebonben ge»
too?ben/ bat bit 45oubetnemcntbpbcn lertogban
Aicaia boo? ben tijbt banbjie jaeren/ enbelangljec
met / foubebebtent/ enbe banbe ©aber obergljenoi
men too?ben/ be toelc&e lieberfoobaingDcConbitie
Ijeeft totlleii aenbaerbcn/ alsÈficlj'terponeren/ ont
na fpn ^oon baer ban boo? altooiS gefrufireert te ften
al0 bebtnbenbe fttö in feer Ijoogen ouberbom.

^ooljaefïaliiDet ^paenfcDe ^ofnaricljt geljabt
jjeeftban Det naberenbanben ©jinsï ban
Tofcanen,
ts eenige mijlen ban Madrid ijem te gemoet gefonben
eenbanbeïleeren 3|of-3i®eefïer.ii/ omDeminname
ban Dare jiKajefiept befe J^ontngtnne Ijet befropement
enbetoegemaecftt Eogementtnijet
Bucnretiroaente
pjefenteren. 5&oclj Bet een enbe anber ijeiifelijcli ge^
ercufeert jijnbe / tus be felbe bp ben namtfler ban ben
grooten ^ertogDfiin ïleer ©aber tng^efteett ; enbe
bermit!Sbegoebeco?tefpottöentiebteöair mog.
met bim ©jiniSpjofefTeetbert/ enbebeonlangfebifii
te/ biebefen ©eer Reedegeoo?beelt te moeten contt^
nueren bp be oemonfiratte ban teecftenenbancouri
totfie/ bte öp aen't c^paenfcDe^of/ gBeburenbefijn
mrbltif/ altijbtgetracljt Beeft te manifefleren aen be
.fl©intflerisbanbat lof/ enbe berbolgen.^te mogen
abmitteren b'occafïe/ bic Bêm feer oppojtupn toasf
boo?geftomen/ ommetbefen ®?tnss be compliment
tenbancibiliteptaf te leggen/ Bebbenbe fp-lieben b?
boo?igeaenfp?aecii/ ben anberenbupten
'Madrid ter
bjanbelinge gerencontreert/ om met bebifttèn in Baer
refpectibe logementen geene «ffetemóiitenban £m-
baras terencontreren: sijnbein bit ter toanbelingfj
tencontrercn / alleii met een gelijche eenpartcBept ge»
obferbeert getoojben / maet bat ebentoel be beleeftBc^
ben enbe cibilitepten ban ben boo?noemben 3^?ince
ban
Tofcanen, berbe obertrejfen bic ban be
baffabeurbe
Reede. gCcngaenbc Bet aftreben enbe
intreben ban öoetfeniji't gBebeurt / bat boo? aleer
mallianbetcrtt'ontmoeteit/ fp al te boet toaren / en
boo?fepbe HSinifiereengoctfiucli toeegBs te gemoet
IS gefiomen / om b'l|eet
Reede quafi, ban bert#?in^
ce pjefentie enbe aenftomflet'abberteren / bie
Bp met
eenen fagB aenftomen / enbe op Bet anberen/ Bent met
alle beleeftöept bejegenenbe; enbe naeb'eerfte com-
plimenten feer BoogB beliefbeteejctolleren be eet enbe
biictttfcBap/ bte in ^0. HSog. ^taetotttfan^
üenDaöbe/ foobpbeiSegeringein't oSenerael/ aljs
bp bet felbec Itceben / enbe anbere i^eeren in't par-
ticulier ί baer ban berfcBepbe met feer co?biale affectie
beliefbe te noemen; in't Bien-en-bjeeber toanbelen
toierbtbeBooge Banbt rectpioquelijcBgeBouöen/ en
in'taffcBept nemen/ inalleii gBelijcfte öemonfitatii
gepleecBt.

^en fefien ^Sobembet jijn «iSecommttteett ö'%cii
Huygens, enbe anbere Baer ^oogö HSog. «Öebepu*
teerben tot öe atimijtfcBepbinctO /jbat befelbe met
enbenebensi ecntgBe ^eeren <©ecommitteetben upt
bea ]|{aebt ban Staten bp Beet
fclfiite nomine:^

mt


-ocr page 882-

en OORLOG, acht en 'veerttghfle ioecL 8 J t

ι668. wu / fu confijcmtte toiliien tceciien / enbc Daet αοϊαφ^
, . - ten telateli (jam: of öm ötcHfl ban öeii atauDe niet
cn ceaiucceïDc / öat ceniglje pactpcn Jjan Eanöen en:=
öei^eeilij£li!)eöcn / onöcc Defen ^taet gelegen /te^
peiijSanocL-e bau öc öeljoo?faenil)cpöt ban üen
niugljban^paigneniuieciieu aetoiffeltjcntie öoeen
öoojïoatmioöclfulcftiS gebocglUücftH oöeniankert/
enïie te Uicegeu gcb?acljt fonöe iionncu toojiicn / Doen-
öc ban ailesi cappo^t aeu öcfe ©ergaùcringc.

'SS 'Jiiiibci-L'uöacgïjsÈ öccöen rappo?t / öat fp/ acBtei·^
bolgeuiibcfeftaei-lloogljlKog. refoliirie / niet enöe
nebcniSecntgOe Hjeccen «Jpecoinmtttcecöcn upt ben
ïlaebt bau Staten tu Conferentie getoéefibjaiw en-
bc Ijace gcùacUtcn ijcDDeuöe linten gaen / of öen öienfl
ban Den stantie niet cn foube cequireren / öat een
oebeelte ban ijet (Ccciltoic ban öen iàoninglj ban
^patgne/ouöec eübe neffenss Ijet fijt Eiefftenss -
jjoetfi/gelegen langljiS öe ^cOeiöc /bp cliangement
tnüeEtinijtftOepöingc /gebjacijtfouöe tooJöen aen
öefcn ^taet. 3©aei: op geöclibeceect jijnöe / Deöben öe
i^jobincien öe boojfs faecfic obeeoDenomen / enöe
toiei'öeuöe gijentelöe i^eeicn «©eputeecöen becfogDt
ïiunoljcöaen cappo?tljpgcrcl)?iftetebecbatte>» 5cn=
öe acn liaec iiBog. obec te tebecen.

(0p öen bijföen öefec / gaf öen iïeftbent Sasburgh
aenö' l^eec ^paenfcften 3{niöaffaöciic / öie nu tot
25?u|Telbja0/cenütfite j bptoelclieoccafie/ enonöec
anocceöifcoucflen/fepiieljemrijn <£rcellentte / öat=
tee geen apparane toasi/ öat ben ïjeec Conneflatilc
t0t25?n|Telf0nbeFi0nicn/bD0?enal ea-nien ban toe»
DcnjS öie ^taöt ijaöbe toegedaen /
't geen bp ben i^eec
Conneftatile i0 gcepfcfjt getoeefi ; te toeten ijet logecen
cnöebnöecyonöen ban
't Kegtment ban be «©cabe
ban
Monte Rec,enbefjetffmpcl Eogeinent boo? öe
b?te Cönipagnien aSuaröciS te #eectt.
f€ot onber-
tjouöingr)ebanf)etboo
?f3 ïiegtment isi gcepfcDt feiS
biipfentgitlbensi tee maenbt/fonöec bpboegingeban
Doe beel Hacnöen ^ (©aec op is bp ijet eccHe Eit b an
be ^taör0 Kegeringe / öeftaenbe in btencnbe JSiicgc^
nieeilecen enöe ^cljcpenen/ ingctoiUtgljt bijf en beec?
tigf) Oonöect gulöcnö tee maenbt / alleen boo? b?ie
311F!aenöen6'p p?obifte. 3©dt nu öp 0et ttoeebeïtt/
3iiuöe gctotnpofeect / upt out - iJSucgecmeeflecen /
^cfjeepen / fc. enöe öaec nae bp be i^atien fouöe tn^
geDjacDt hJo?öen / toa?i noti) onbeöent/

üBenbecfecr&eriïc onöectnffcOen / bat ben ï|eece
Connefiatile abfolutelijfi fouöe gecffolbeect 30»
't Φί
totMecheientccoutinuecen /of miffcöien toel nae
Antwerpen te tcanffeceren / enöe öen p?ibé Itaeöt/
aljinieeöeötebanbefinanticn ban fijne lEaicfiept
albaec te laten fiomen/DttalÖien acn fijn €]cccllentte
omtrent öen boo?f5epfrfj geen contentement toièrbt
oegeben; hjaeebooi25?uflelfecc bccle fcijabé foube
fianienteltjöcn. J^ettoiecöt baec boo? Dpbeelegei
Boiiöen / öat foniniige pecfoonen / bte Ijct oo? ban fijn
<!2)ccellcntier)abbeit / bittoecchnictalte gcooteOc^
btgricpötpotiflccuöen/ oni 55?uffel bacc boo?
t' m
timibecen. Cn "ttiS feccitec / bat Bpfpcciael con^
tcact inbenfaccbce«l)ientu|rcöcn be ï^eere <Êctii·
ïjewogti v4lbertas, fjoogijlofïöcfisc memorie /
P?iiiccbanben3lanbeenbcbe ^tabt 55?uflfel opge=
reil)t/bafl isfce|ielt:batbc boo
?f5 ^tabt met geen
©olf ficren fouöe gOelogecct ofte Deiafl
h30?bcn / mitii
jaeclijtfij; Dctalenbe cene fomme ban öettigij bupfent
0Hlöcn$i/l)cttoelcHnuobcc be bijftigö iawn altybt
bp öe ^taöt bolbaen toaiS getoeeft.

ïoenicccgcmelte ï^eci: Don Eftevan de Gamarra,
Öeeft in ben fecrcten 7 alö meöe ïSaeöt ban öe ί inan^
tien ban ryneiBajefiept/gepjoponeect/ öat iietben
bicnlibanliijne .fKaieliott enöe ban 't Hanbt / ten
ÖoogljflentoatibctepfTcöenbc/battip alle be geene/
bie geene ^ffie dfcctibe in ben gljcmelbert iïaöe toa^
ten iicDbeniie / öen gmpoftbaniie a®ijnen enöe ^te^
tenüer)oo?öcnDctaelttetoö?bett;'t fclbe foube Deloo-
pen op peöec (©jrtjoof 3©ün biet gulöen / en ttointigö
(tupbersiopeen (Conne25icr.

<dp ben bijfben te öe gi)enerale refo?me ban öe
IMit/e in öe ^obmttcn ban 25?abanbt min ©lain=

beren gefcljtebt/enöe ben bolgenbe bagö be mort'
lïeringije gljebaen. g^aet; 3ijn omtrent negentisD
Compagnien ^aeröen / en
vijfthien à (éfthien ïïei
gimentente boet öetefo?mecrt j bede / gelpcli glje=
meenlijchinfooöanige gelcgcntljepbt gefcljteöt / 3iin
fcer mifnoegljt / ooch ceiiige liiet fonöccgrooteeeei
öenen.

iDiAl achtften Ijaö Öen ïïefiÖent Sasborgh Dp ö'i^eet;
Conneflabletot
Mecheien een auöientie ober berjaec»
öeqiiefiie/bieben
3|cccbanPaiiandtmet be ^paens
fcljc uptfiaenbe öabbe ( toegensi feccfterefüne ï^jecri
lijcftDepöt / genaemt Ijet
Ham. j^p fcD?ecf aen fijn
€]ccellentiebp ntonöe gcrcmonflceert te fjebben öe
toaete beff Dapentljepöt ban öe boo?f3 faechc/ enöe Boe
feer ongljetijmt Bet
bcï)oo?begeoo?öeeIt te toojöen /
öat 'tj[|ofban
Ruermonde,3ijnöefijnefo?mclepartié
5P in öcfen öaer toilöen aenmatigcn be juöicature obec
öat fuDiect : öat partiipe enöe iïecötec te toillen jjjn in
öefelbefaecHenilcijöig toass met alle ïïctöten / aBct^
ten enöe Cofinpmcn: bat bacc en tegen be i|ecc
Baron
Paiiandcberepbsiin
pojTcffte Minbe /egtec foó beele
banbejeffelfsiabantagie p?efeuteccöeafte gaeri / öoi
fijn ï|oogï)epöt bolliomen genegen toasi / öe faecfte aen
onpactijöigete berblijbcn laten j enöe öat fjp iïefii
öcnt(ontiec pecmifTiejtoasfbcctcoutoenöe / öatöit
miöbel niet alleen becaifonnabclftc/ nemacr oocft be
facDtfieenöe fto?(le üp fijn €]cccllentie fouöe gfjeoo?-
öeelttoo?öen/cnöe öicrljalben bcrfocljt liet (ijn ^St^
cellentiemogljtegöelieben/beii fclfss fentiment enöe
refolutie Btec omtrent aen Daer J|o.JH9og. ten fpócbigi
fien toe te laten fiomen.

jSijn cÊFcellcntie Ijeeft ijicr op gcanttoooö?t/ bat be
Htffibe ban Daer ^ioogf) JlBog. foube öoo?ften / enöe
atóöanöcisfelfsifenttment enöe refolutie öacr obct
bccNlaren.b'ïieecSasburgïieeftbP öcfe gelegentijept
onafie gijenomen upt fijn «ffiiccellcntic te mogen ber»
(laen/ of öefelbe niet genegen toas in fto?ten DerbjaertjS
teftomen. <©aerop fijn CrceUentte iiem geUcfbe tc
anttoo.o?öcn / öaer toe notö gantfcB geene eene?
gentijepöt te Bebben / enöe niet en gBclooföe öacc
omtcentbanfenttmentte fuHen beranöecen/ boo? al
eecöe6efmcttelijcöe3tec6tete25?ufrcl/ bctoeicRe fijn
tS]ccellcnttefeerapp?cOenöcerbe (boo? «ÖobciOï gena-
be ) foube ftomen te te jfecen.

®eilgeercn®aconban Bergeyck,cii ben ^ffcael
öePape,( ^paenfiBeCommtfrarifen / om met be
J^ranfcBe ober be notB openftaenbe aueftien te conceci
teren) 3ön op ben tOtenben ban BruOei na
Mechelen
bertcocften / enbefouöenbattbaerbecepfc tot Rijflei
boo?tfettcn.

^en bectBtertben 5ijn öe 5latten ber ^tabt Bruirei
toeberbecgabectgBetoeefiobec Bet innemen ban öc
<©uacnifoene η / öefelbe tonöen nocBmctabfolute ge-
bifponeert toeröen tot Bet innemen ban eenig Bet min-
de «Eiuacnifoen/met becltlacinge öacc toe oo£&nfct
fouöen cefolberen / öaer quame af toat Bet toilöe»

'g 3llnöcten öaegB.ö 3ön befelbe toeöcrom bergabert
getoeeft ober Bet boq?f5fubjectj eöocB pcrfïflccrbeti bp
Bateboo?gaenöeopine/baerop ijS acn Baerlupbeti
boo?bebcrbemaelaengefegBt nocBmael te becgabe<j
ren / maec toiecöt bertroutot bp be boor ige opinie» te
fullen blijben.

€nbe in ber baebt foo Öaöt be 0Habe beiegenfngBe/
batoelffie aen beï^efc
Broeckhoven, een ban öe (èuöt-
25urgctmec(lcten baiifCie iStaöt / boo? ecnigBe bagen
toasf toeöerbaren öoo? ceiiigejSuPteren ban be «©uar^
öcjï/bcgBcmoebecentcgBenBet boo?f5 innemen ban
<{5uamiKn feer berbittert. Jgebbenbe be boo?f3i
ilupteren op feechèren abonbt genielbcn ]^cer
Broeck-
hoven
ontmoet / befelbigefijneiKantcl/ ütapptec/
nebeniS anbece faccften afgenomen / enbe öaer en
boben noti) feer gualijtfe ggetracteert. ®en ber-
ttenben toaccneentge ban bcmtfbabfgcrifin app?e?
ftcnfie genomen/ enbe ter ejeamtnatie gBefielti men
fepbe/öatbe Capttepnen banbe<©Harbe!S foube gefcgt
Bebben met b?epgementcn / bp albienmen föne aup»
tecen totlbe met be boobt (irafFen / öat
Bp öacc
obti; bi becgoebinge ban 'tbccliesfuncc Ruptcreti

fi)wb«

-ocr page 883-

888 SAKEN van STAET

lééS. foube nfbojïiecetti' foolicli fouUe moBen/ oflicmnen ge-

ö'ïfêÉCC Ifêinilltï ban Sweden fleti 't ïjoftC Madrid
g«am ï>' ^eet Recdc Dcftent maecheu / l)oe fijn
«e&elijcpbt boo? toei'ntolJ tüö!ï alöaei: te Itcuuen
ftaöt oeocbeit / bat öcn i^eec
Conneftable Wian-
gel tot Hamburgh ficlj omljouöcnöe / Sweedfche

bolmadit cniieo?ii?e Oaec ontfaiigen / oih niet fooba^
nigijeJiTSmtdecjSbanìieniàomiisu ban ^paignentc
toinmimtterencniictcaitccen / ais firn AKaiefiepöt
öaectoefouïiegDcliebcuuptteiitercn ;cnijc bat itien
bantoecoenbeÉorangiiutc Ijcni nu baefoptotant-
bjoo?tit Dabtgegeben / batfocbaiüge bifpofttie ban be
jijbeban
sweden niet ailicn tc bollen acngljenacm
«jaö/ttiaecbatoochacnben
ftJCCC Conneftable van
Caftilieo
gf)efcjD?cben / enbc bolniacijt gefonben bjajS /
oftm#etfoon/ of boD?fï)iÏ €»cbolmag(jtiglibe met
toei-gemdibe J^ecc
Wrangeiin fooeene plaetfc/ alö
goebt gebonben foube too?ben / boo?fcpbc Communi^
catic ertbe (Ccactaten ücn te fïeilen ; ijet 3P met toel^
eenoembi Sfacci:
Wrangei alleen/ ofte met tuffcijen ftO'
men ban ben ïtoitinglj ban
Groot Brittaignen enbe
ijaec l^ooal) J,iaag b'l^eec
Rcede Beeft ben i^eec
iKtmPec ban
Swedep boo? befe Conimumcatie Be=
ijantht/enbe met eenenliecjiaen / nf beefe p?efenta=
tic ettbe notiftrnttè boo? Ijem ban toegljen fijn ifeo-
liingl)fooin
't genecael gDcfcDiebt toaiS/ofte toel fijn
af fien geftabt Ijabt op eental) poinct in "t pacticulieu /
Énbeinfpecieopbc betonticfuDfibien. ^ijn «ÈbelDept
geliefbe baec op te feggen / bat Ijp te l^oobe nopt men=
tic gemaecfttöabban be bao
?f5 fubfibien /om baet:
omtccnt pet0 te foUicitei-en of boo? te (lellen / enbe
baec ban geen anbere notitie gijcDaDt/aljS bic ban be
ï^eet: €it:abe ban
Sandwich enbc ban fiem ^eet:
Reedeontfangeni>ibt;l)oetoel beiBinilterS ban 't
Spaenfe J^offijn <S. bifcoiit.iigetoijfe baec ban bjcl ge^
fpjoocften Babt in tecinen / gelijcit meecmalen aenges
coett/tebjeten/bolftomen ontliennenbe beintecben=
tic ban ben <iEit:abe ban
Molina : feggBenbe ftjn €b.
ccBtecbanbecmoebentesön/bat be jKiniftecsi ban
iSpaignenin i^eberlanbt aen be jKiniHec ban fijn
S^oninggtefiennen Dabben]gegeben /bat foobanigB
poinct ban fuDfibie bjel ten öefieii ingcfcBit&t foiibe
ftonnen toecben / cnbc bat baci: op be Biet; bobengeHcl·
i)cp?efentatie enbcnotiftcatieappaccnt foube 6onnen
gerefolbcett
3ijn / bocD fonbei; baec omtcent eenii
oBe pofitibe becfeetlieringe tc Bebticn of te feonncn
gebctt

<©en beectBtenben ben inacquisi ban Caftei
Rodrigo
, betaelcBc boo? ®?anchcöc& te poft geloopen
fö/ fonbec beftent tc iijn / tc
Madrid aengeliomenj Beb=
benbe be cepfc in febentöien bagBcn afgBebacn tot
Bruffel toc / en Beeft (icB alfoo Baefi te ï^oof geabb^cf-
feect/enbc nac bat ceiiigBe bifiten gebaen Babt / is
gacnuptcuflenin fijn Êu<l-1^ii!'.ö bc
Florida, eben
Duptcn be iStabt gelcegcn op bc ticbiccc j altoaec ban
ijet gantfcBcïQofbebtfttcn ban bcUiclliomingB onti
fangen Beeft/ gelijcfi b' IJeec
Reede fijne ïiaecoocft
ίίϊ toefen betoelfiomcn/en cene gocbc haijlc obec ben
tcgentooo?bigcrt tocfrmbt bei· faechcn in bc cefpcitibc
H^ebcrlanben bifcoureccnbc / Beeft btenl|cec banfcec
fabocablefenttnicntcn gebonben /metgoebc Boope/
bat boo? fijne informatie en abbtj^ / bccefolutien
ban 't i|of niet fouben becacBterttooiben/ ten acnficn
ban Baec lo. iBog. gocbe intentie.

iKcn fonbc op bicn η jt in beiniiicb ban ^tate gBc^
belitierecrt Bcbbcn / en bacc toe oacft acnlcpbingflc gci
gcben 5ijn lip ben ïl^eec gjnquifiteiic gBcncc||l / Bace
|iaaieftci)t!S25iccBt ©abcc /bat Bet mogpnjcft tot
todbaert baiiBetncmcene-befic llcecBen foube / in=
bien
Bp ficB fonbc cctircccn : borlj bc ïSoninginnc fou^
be baec gantfcB niet nac Iv t ;icn liipftccen Bcb&cn/ maec
met bolle ccn(ï en ccfolutic btecgciiicfie p?opofitic ceiijS
boo? al Bebbcn afgetoefen; oocB foiibc in ben ïtaet ban
Cafti lien, boo? o?b2e ban bc itoninginnc gcp?oponcect
3Ön nI)ctoo?ben / om tc öo?bcelcn / of omtcent
öcii ï^cccen
Uon lean de jluftria afticn crimen
lïefe Majeftati» tegflCtt fOtt&CjijlVin&e We

Blacct Bebbcnbc ban neen : (©nbcctufTcBcn fepbc men 1650

batbe<icctii-25i1TtBop ban Zaragoga tc i^oof beci -_;

toacBt bjiecbt / bie boo? bcfen Β iechc- Vader ban f^ijnc
l|oogBcpbtgetoce|ii!S/omobcc
bcffclfSJi intcccfrentc
fp?eecHen/cnfoubeficB cpbc «©ccnfen ban
Arragon
enbc Cataionienopl)ouben/cn men fp?acB ban cenii
ge i%oupen te boet entepeecbt Up een tc toillen bjens
gen.

i|eec ^?in(S ban Tofcane Beeft Bare iKaje^
(ïept gBefalueect / bjclcftc gebifpaneect toiccbt bat
boo? ütefecceeten opgangB gBefiBicbe : binbcnbe ben
ïÜonitigB enbe ïioninginncfttBtefamcn/ geaccoms
pagiicectbanbcle iD^nmesS enbeï^cecen ban't J^of/
cnbJiecben be <Ceccnionicngel)?upcftt/ bie met beele
2tmba|fabcuc$i bangcBcoonbc ï^oofoen geobfecbeect
tooiben; gebecBt/ cnilacnbe/ gBcbupccnbc be cons
1 fccbatic niet liobcn een Balf quactiec uiiciï» 55>cfeii
■ J^cec maecftte jtaet int fto?ten toebecont te bcctceclieii/
5ijnbe fcec cucieup' ban allesi te Oefïen/ en tBoonbe ficB
alommeltbccael /gc!ijcft ban oocfi bp 'ti^of bcfcBonci
fteniiïmctbccfcBepbe niciofitei«en ban ceucfetoeccB
en cBotolatc/ met Bet geenc baec ban bepenbcecbc ban
filbecgBcccebtfcBap.

©an Cadix f£B?ebcn ban bcnbijfben/batbci^cBout
bp iSacBt banbcc
Saen, bien bacB albacc in be Bahie
toasigefiomen/3ijnbc3ebectben fcbentienben paffas
to ban
Lisbone na Port a Port, en tocbecom teciigs
ge toefen ficupjfen/cn Babop ccnige (Succftcn jatìjt
gBemactfit/ bocB nopt Bonnen ÌJpfeoomm boo? ton=
tcacictoint. ^ebectöctpbtngebartBet gBcpafTcecbc
met beni^eec
Don luan d'jluftria, toasi tot bttO Cacix
op Booge ficaffc acn alle iSolbatcn cn «©ffiiiecen fcclnfi
acnboo?ttc gaen/ootB o?b?cge(iclt/ om be i©cBec=
pen blaec te Boubcn / bic in allCiS bocnmacl^ maec fe^
bentoaccn.

φεη bijfttcnbenobecgaf ben ^SeccetactiS Richard,
in abfemicbanb'igeec 3imba(Tabcuc toat bolgBt :

LefoubfignèConfeillerduRoy d'Efpagae , Pre-
fident de la Chambre des Compre de fa Majcfté
dans lesComtcs&Provincesde Bourgogne,&
Charlois fon Secretaire de ion Ambaflade auprés
de Meflieurs les Eftats Gencraux des Province Unies,
fatisfaifant aux ordres, qu'il a reccu , vitnc prefenter
àL.L.S.S. Copie ici jointe d'une depefche de 1»
Reyne fa Maiftreffe ,pour Monfieur l'AmbaiTadeur
Don Eftevan de Gamarra ,avec la traduótion en Fran-
cois & enfemble la reiponce de Mr, Ie Conneftable
de Caftille à la Lettre que L, L. S. S. luy ont efcrite,
par Tune & Tautre, Elles veront Ie jufte reflentimenc
que fa Majcfté a, aufly bien, que Ie fufdit
Sr. Conne-
ftable de la longe detention desbaftiments
d'Ooftmde,
& de leur Charges arreftésen cci Provinces j&les pre-
judicesquienpeuvencrcvcnir aux Navigations&Ie
Commerce de leurs fujets, c'eft pourquoy il fe trouve
obligè de pi ier & requerir tres-inftamment L. L. S.
S.
de les vouloir prevenir, & les faifanc promptement re-
lacher , ou du moins furceoir leur verité, & celles de
leur Charges jufquesil'arri vee des Seigneurs Depu-
tezde la Chambre du Commerce & Navigation cfla-
bliè a Brugues, qui font en Chemin, & viennent au-
thorifcsen dcuë forme, pour adjufter toutslesdii'-
ferens, qu'il y aavec les Seigneurs CommiiTaires de.
cètEftaCjfurquoyilattendra ane prompte & favo-
rable refolutionde L. L.S. S. Fait à a Hayele quittf
iitfme de Novembre milβχ cms fiixantt biiiS,

Signé

VINCENT RICHARD.

Den Ondergefchreveo Raedt van den Koningh
van Spaogien, Prefidentvande Kamer van Reeke-
ninge van fyne Majfteytinde Graeffchappen en Pro-
viatien vanBonrgongiea,enC6ar/«'f ,fyn Secretaris
en van fyn Ambïflade by de Heerca Staten Generae!
der Vereenighde Nederlanden, voldoende op de or-
dre die hy heeft ontfangen komt
prcfentercn «n U

-ocr page 884-

en ο ο R L ο G. acht enveettighfh keek.

iSéS, HooghMog. Copie hier by gevoeght vaneen Depc-
che van de Koninginne
zyn AÌeeftreffe voor de Heer
Ambaffadcur D
m Eftivan dt Gamnrra, met een tra-
duótie in't Frans, alsmede'tantwoort van den Heer
Conncftable van 0/?//«« op den Brief die U Hoogh
>loghendehemghefchreven hebben, byd'ctnende
d'anderefullenzy fien'cgerechce ghevoelen dat hare
Majefteyc héeh, alfoo wel als den bovenghefeyden
Conneftable van't langh aenhouden der Scheepcn
vaH Oiiy?iB(/(> met hare ladinghe, ghearrefteert in defe
Provinciën j epde prejudicie diede Navigatie ende
Commercie daerover lydent Daerom foo vindt hy
iich geobligeerc aenhaer Hoi Mog. feerinftantelijck
te verfoecken en bidden't félve te willen voorkomen,
die doende ontflaen ofte ren minften oprefchorten
haer waerdigheyt en die van haer lading,tot de komfte
der Gedeputeerden van de Kamer van Navigatie en
Commercie ingeftelt tot
Bmggt, die op wcgh zyn om
herwaerts te komen gheauthorifeert in behoorlijcke
forme, om te vereffenen alle de differenten die daer
zyn met de Heeren CommilTarifen vandofen Staet
op 't welcke hy van haer Ho. Mog. af wacht een kor-
te en favorable refolutie.

Gedaen in den Hrt^e den 14, November 1668.

Wasgeteeckent VINCENT RFCHARD.

©olöijt te bplage / toaec ban in UitSKemowflel
tocct merttieöÖeiöaECfit.

yplaee
bair rot

βχα»! foixantt buit

Et contre Signé

La Reyne Regentè»

DOn Eftevan de Gamarra des Confeils de guerre
& de Pais· Bas, & ^mbafladeur au pres les
Eftats Generaux des Provinces Unies, Γοη a
veu voftre Lettre du
vingtitfme de Septembre dernier,
avec leB papiers qui 1'on àccompaignoic·, le tout con-
ternant lés pbintesque 1'on Vousafaittes de la part
defdits Eftats au regard de la conüfcation duvafleau
rommè Judith, & Tintention qu'ils avoyent de rete-
nirles
dixmuf izikiraem d'O^ettdt, quionteftèpris
devant la Riviere de Londres, appvtenans auxfujefs
^Ocptnde, fi Γοη ne prend pas une favorable refolu-
tion fur ladite affaire, fur quoyj'ay commande' au
Confeil de guerre, qu'il me rende compte incontinent
de l'Eftat , auquel fe trouvei piefent l'affaire du
vaifleau ludith, avec toute particularitè & deftinöiion
& de tout ce qui pourra fervir, afinquevoUspuifles
reconvaincre, & refpondre aux Eftats üvec une en-
tiere connoiffancò, follicitant Ia main levée dcidits
Λλ n«ƒ Navires, d'autant qu'il bfl: jufte&necellaire
que cetre affaire s'acheve Ie pidftoftqu'il ferapoifiBle
cuefgard audomage queles Interefles fouiïrentpar
leuroetention. De Madrid Ie
trttitiefitH Odobrem»/
ÈftoitSigné

Moyla REYNE.
ï)cn Fedro ÏtrtiHndts dtl Cmp»,

t)e Koninginne Regente.

DOn Eftevan de Gamarra . van dén Raedt van
Oorlogh itt de Nederlanden, ende jlmbalTadeut·
by de Staten Generael der Vereenichde Neder-
landen , wy hebben gefien uwen Brief van den tviiri'
ticbpin September laeftleden, met de papieren die by·
gevoeght zyii, alles concernerende de klachten dié
men u gedaen heeft vafi wegen de gemelde «aten, ten
rcgardevande confiicatie van't Schip genaemt
Inditi
en d'intentiedie zy hadden van te wederhoiiden de
19· Schepen van
Oiftendt, die genomen zyn voor de-
Reviere van Ιί«Λ», toebehooreiide d'Onderdanen
vtnOoflenJe, (β men niet een favorable refolutieover
de voorfz faeke neemt i op't welcke iele ghecomman-
deerthebbe aen den Raedt van Oorlogh, dat fy mét
den eerften rekeninge doen in wat ftaet dé fake van't
Schip
liditb fich tegenwoordig vindt, met alle dé par-
ticulariteyten en diftinöien van al't ghecne dat foude
VI Deel

mogen dienen, datgy móchteovertuygen ende ant-
woorden aen de Staten met een geheele kennilTe , fol-
liciterendedeontflaginghé van degefeyde
19. Sche-
pen , door dien het recht »n noodigh is j dàt defe fake
metten eerfleh fo't mogelijck is, afgcdaén worde, ten
opfichtede fchade diede Geintereifeerde lyden by
haer vafthoudinge . Te Madrid den Odbob.'
1668
Wasgeteeckent lek de Kòninginne

En de mede tekeninge

Den Pedrt Feynandtx. dtl Camft,

ö'^^ecii^pacnfcDe SCnibatTaijcuc / cnntctOcmbè
ï^eercn
vander Walle eii de Buck, .©ecommitteeriicit
Uan'tCollcgtciicc (ffoinmcrcictot
Bi ugge ,5ijni3cit
kì-
Bìec tDcöa· seftomcn / omtcbolttcchen betcnnfi
actie / caccfteiibe ïte biffcceilteii oUec öc ^cljccpen toe-
iicc-fytö genomen / oearrcft'-'crt/ en geccmfifaitecrt.

<©p be gci-ucfiien ötemeii alljtcc liet gaen batinett bc
iSpaenfcerccflen tn'tbo?beccnbcc ^ίcenten en pjac^
tifcccnbanm'eutDc/iJptoeBeijnn retojfie toilbc Πιι?'-
ten / ingebal bacr in niet fpocbig toietòe gei-cmcbiecit/
beeb ben jèpaenfe 9tniI)a(Tabeiti'op ben
vier en twin-
tichften
jjc boigcnbc Itlacïite :

Le foubfigtié Ambafladeurd'Efpagne ayant, aprili
que ceüx delaProvince de Zelandefepleingnent,
eftre lefès de ce que dans celle de ?landres on levé
de Licentes, aleguant eftré contre Ic Traittè de PaiXj
pretendantie faifir par voye derepreffailles des Navi-
res de Guerre qui fe trou vent dans la Baye de Fliflln·-
gueifetroüve obligédedire V.V.S.S.qu'ils'eftonnó
fort d'une telle precipitation dans des affaires detellé
nature, qui fedoivent terininer par des Conferences
amiables, &nori pas par les yoycsdefait mauvaifc
confequeiice,C'eft pourquoy ii prie & requiert V.V.
SiS. devouloir les prevenir yapporrant les remedeS
neceflTaires felon leur prudence ordinaire. Fait à la
Haye Ie
Vfngt quatriffim Odobre mil fix Jeiimnte buit.

Signé

GAMARRA.

DEn onderge/chreven AmbafTadeurvan Sp/injtê
hebbende verftaen dat die van de Provincie vari
Ztelmdi, klagen geoffènfeert te zyn door diert
dat men in die vao ν laenderen licenten oplichr, alle-
goerende dàt het is teghen de Traöaten van Vreede i
pretenderende by wege van reprefalien aen te taftcn
de Oorlogh icheepen die fich vinden in de.Bayc van
VliJfingtH, vint hem gheobligeert, te fegghen aen haer
Ho. Mo. dat hy fich feer verwondert van foodaenjghé
haeftigheyt in faecken vün fulcke nature, die men be-
hoorde te termineren by vrieodlijcke Conferentien i
en niet by weghen van quaedt ghevolgh. Daerom füd
bidtenverfoéckthy aenhaer Ho. Mo. fulcx te willen
voorkomen ,dacr toe ghevende de iioodige remediert
volgens hare ordinariffe voórfichticheyt. Gedaen irt
den Hert den 24. Oftober 1668.

Wasgeteeckent GAMARRA»

^öéndriectitwinrichftehi)et)l)cnbc ï^ecrenbatt
be iKagifiraet beu^tab
Brnflei be jSatien / belueltiic
nu bp na b?ic toeetfeen alle bagen bei-gabert bjarcn gc-
tocell obcc ïjct innemen ban (6arnifocnen in be ^tab /
cnbaet toe in gcenbecfjanbe niànicce licbben Itùlleii
berjlaen / àengefegijtbat jpUipben bzpdjjcB itiocljteii
fcDepben/en batraen be fdbe nbec bat point niet ineec
foube tonboceren oft mocpelijcïj ballen. iCegenbc ©^a^
pofitii/be toeicfte boo? befen iss gebaen/ om alle fobani^
bie gene cffectibe cerne ftabbcnfn ben ^ecccten
ïtaeb en f inatttien tebeftoacen niet be betaling banbd
ülmpoften op JBönen / iöiecen / $c. oppofeecben Ijaec
beele gep?cbiltgccrbc CoUcgien eit ^erfootten /bic bari
alleoubc tybenban fobanigrje laftcnejl-emp^iingijei
u3ee!t;fulcï batineti niebe tBe^nίtll oft geen apparenti?
fag om b it toeren tu ttcfti tc brengen.

mt ?tnttoetpen bjas men nu óocfe bj!pp<c mif^
nocgijt obcc Bet Dpfttteit banbcntentoe itaften enbe
Ettenten/ be toelcfee àenbe
Maric-Schaos toierbcrf
4c(c gijg


V

-ocr page 885-

854 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

i668. riecbcu.<eiiiigc^cDtppcrsitBoncnöcmiïicïIjet gcbtct
■■'
"- bnn Oaec ï^o. iHoö» lilaigï)bcii Dat öe inaniicc Uantie
oEioeöercnalïinectclnfiteccn/rca-Ijacbtoasi/ öat öe
Coinmijfen alle bc pticf«» / ja tot be niinfle toe/ ορεη^
ben tube boo? focljten/ niet «genflaenbe aeii Baec ronbe
ïijcli luicit aenccgcUen / Ijoebanige oSoebccen öacc tn^
iic toaten. 5Dele oojbeclbcn bat bit afl)o?bercn Vian öefe
^iaften metter tijbt ban felfsi tod foubc becbtoijnen.

©en bier en ttointtgHen isf tee ©ecgabectns gelefen
fceciiccjiïientociaelbanbm l|eec ^niDaffabeiic ban
^pangicn/i)oubcnbciiIacijtcn:battot ©lifftnge in
appjeljeufie genomen toai'enttoce CapcUanen / bic=
nenbeop ttoee ©ojlog-^cfjeepen banben ïiioning ban
^pangte/ geari-ibeect inbe 23apc ban ©liffinge boo?=
noemt berfoecftenbe berijalben bat befclbe aenfiontsf/
fonbececmgcantfoen/gei-elaiccect mociiten toetben/
enbe ijare berteei'be ftofien in alle reebelijcftljept geitio^
öeceect.aflDaerop oDcbelilieceect 3ijnbe/tj3iljctboo?f3
.lilöemoriael copiielijchgDefonbenaen beìl|eet0i 45e'
cammittcecbe aaben ban Eeelanbt/ met berfoecft bat
ijaeciïb.toi boojhominglje ban alleiuconbenientcn/
bte upt langer betcmte bet booif5Capellanenberoo?i
faeclit foiibe too?ben/ ten toatcecnige pregnante rebci
iten ter contrarie mocljtenmtliteren / bic Ijaer <Êb.
berfocljttoierben Oaer l^o. .iliiog. tenfpoebiglienobec
te fci)2pbcn/om aen ben gemelbeni^eer 3llmtia|Tabeiir
ban ^pangte«boo?geb2agcn te tooiben.

J^premmmanbeerbeterfelber tijbt nocijmaeliSIiê
faecfien banben 3i>?in.ii ban Ligne, {jier boben b?eebec
bettjaclt:berrocl)too£iibenb?pen upt-boer ban ttoee
ijonbert bupfent pont ^Salpeter/en bijftig bupfent pont
Söufcrnpt; met belofte bat b'i^eeu
Conneftabie baer
cn tegDen toeber b?p fotibe laten pafferen ijet «©efcfiut/
'tbjelcöljaenlo.
ilKa.tot Mechelcn beeben gieten,
©p
't eerfte toierbe o?b;e gebepefcljeert aenben ^e^
aetariiei
Romp te f arijs mttss be boot ban b'l|ecr
bafTabeurBoreci bte befaechen banben ^taetalbaer
toaer nam. 't "Jtntiec toiert toegefiaen

beesi tijt toaitf in Spangien omtrent ben S^erfoon/
We b'ifimiiaflTabe aen 't JFranfcDe ïgof fouben beöleebe/
nocijgeene ïïefolutie genomen/onbertoijl bat ben
iBarquijS be
Santillana, bie boo? ben jongflen <©o?logB
iiaer toe genomineert enbealbertrot&entoasi/ boen
pofTcffie
isf gaen nemen banbe pollen ban genecad ban
ïte^ec-fni^ban Mallagaenbe Granada,öieteVele2-
JWaï laga fijne reftbentic piaci) te f)oubcn;3önbe bito pofl
jonoDfi öehleebt gljelaeefllip ben H^arijuiii
d'Aguila
fuenre.
ftojtji te booren oberlebeninbc Coruna, alss
©icerop ban Gailicien ,in plaetis banben i^eec Conne^
flaiilebanCaftiJien ; tot hJêlcfil&icerop- fcljapnubp
ïiare .ìitìaieflept genomineerttoaiS ben<©tabeban
Humanes,boenmaeliSa(Ti(lentban Sivilien.

«Den 39itni5 ban Tofcane tiS ben fess en ttointigden/
toeberomban
Madrid bewrocöen ; iie&benöeb'%et
Reede baer te booten baer ober feec beleefbeljjcft be^
fonben geljabt / en ter conlïbetatie ban Ijaer i§o.Hao.
met feer beleef be eicp?efficitlaten öetiipgen/ Öoe g?oote=
lijci figl) becobligeert bonbtboo? be goebe bejegeningc
boo? Oem ontfangen. ©aer op t)p fijn i^oogljept met
betacr op paflenbe Complimenten toeberom Beeft la^
ten befoetfien / fonber bat ïjp boo? cene g^ootebecfionti
ijept Beeft fionnen bifponecen om met öten ïgeec op lijn
bertrecft/ noci) in perjbone te mogen fp?eecften;<iEielijcfi
ijoo? Γΰη i|eet ©abetjs jiiainifier acn't boozfj i|of öem
ΐβ laten toeeteti / bat ben boen foube met alle be
ï^cercn / bie i)p op beö felfjï aenhomfie geftnt öabt.

ï^et p?efent/ bat op bito bag aen fijn 3|oogBept ban
toegensf Ijarc jlaieflepten ben ïioningD enbe €onin=

be Bengfeltf ber ï^offeri / met f)ec tcflerenbe beel meer
impo?teerbc: fjebbenbe aen ben petfoon/bfe ijet oberle=
berbe / een ^utoeel ban bupfent pfloolen berecct.
■ jKet ®?icben banben tienben upt
Barccione, bat
ttoee bagfien baer κ Ijoocen Desi abonbtjs laet
OP 't Caflecl St. Feiieuw , met berte bàn bito
j$tabt0elegcn / gBeardbmt toojï ben ^eec^on lan

d'Auftria, alleen geaccompagneert met biec ©eicfo» rgg»
ncn/enöebatbienfelbenabonbtnocljbp fijn j^oog=
Ijept gegaen toasS/ geaccompagneert met eenige anbe^» ^
te / ben i^eet ©icetop / ben KettogD ban
Ofluna, en«
betoel biet lipten alleen opgefloten gctoec(i;bat bo?'
betiSupt boo?fepbe^tabtallenobigDeben ben i|cec
»©onJeanh)arentoegefonben/enbcbpl)et bolcft au
baer getoonttoietbt/bat tóonbetbaetljjcft tot
bten
i^eeregeaffetttoneerttoaten. (©pöet aenfeomenban
bito ©jieben totlbemen feggen bat ben ï^eetg&on
ïean
toeberom na Saragoffagljeltcerttoaö / enbealbaec
in een CatDiifetC ooiiet göeretiteert ; Bet toelclie
aeirt 3|of berllaen iö. ^et boo?fi CaHeel ijs ban goe=
oedFojtificatie/enbeben Commanbewt een iJibbec
ban
Maltha.

©en achc en twintighften gaf b'ïgeet ^paenfcBeii
3tmüaflabeut Biet obet toiitbolgBti

r Efoubfignè^mbairadeard'Eipagne ,vicnt deli-
J_Vrer à Meffieursles Eftats Generauxdes Provinces
Unies, la lettre de Creance qu'ilareceu dc la
Rcyne fa Maiftrefle & di re a V. V. 5. S, que fa Majcftè
s'eftonnedecequelàPd/* ,ayani: eftéfignée Ie
dca-
xiifmi
deMzydernicti AixlaCiapelleivec des Con-
ditions bien defavantagieufes a la Monarchie du Ro/
fon Fils, fur Ie fondement de 1'ade de
Guaraati, quei
les Miniftres Deputés du Roy AngUttm, & de V. V^
S. S. donnerent à Monfieur de Marquis de
Cafltt
Redriga
pour l'induire à y confentir, prortiettanc que
toutcequi s'ajufteroit entre les deux Couronnes ,
s'accompliroit, V
V.SS.nfufent jufquis i prtfint de don-
ner la
Ratifimipn dadit aSt, & que s'eftant faitea Isa-
dres une Triple Ligui ,Γοη declare par un adle iepàré,
que'on avoitaccordéavecle confentcment de Mon-
fieur le
Cimte de hiolim , que fa Majefté payeroic
trcis citi! millt patacons à la Conronne de Suedt poar
quelquesMoisqu'elle avoit detenu fes Troupesea
Allcmagne, pretendant V» V, S. S. qu'en vertu de ce
que deiTas faMajeftè desbourfe aux
Smdtis ladke quan-
tità , ayant ftipulè que ne le pas, ilsne feroyent plus
aacuasifficad Amtt , ny donneroycni aucune aydc
ni feureté en faveur de le Couronne du Roy fon Mai-
ftre,quoyqueleditSr.Comtea afleure à ia Majeftè
que Γοη accordé cetre fomme fans fon confentement,
& quefa Majeftén'ajamais donne aucun ordreaau-
cun Miniftre pour céc efFedl, d'autant qu'Elle nefgait
pas l'intention
desSutdtis , n'ayant pas traittè avec
eux, ni que dans la
Tripit Ligueìk Couroane d'ifpagoÈ
■ foie comprife, eftant bien raifonnable que ce que fa
Majeftè doitdonner, doit correfpondrc au benefice
&advantage,quiluy en reviendra du Traitté qu'il
faut ajufter auparavant avec des expreiiìons bien clai-
res , & affeurer fon accompliflement fans desbour
fer une fi grande fomme dans l'incertitnde s'ilen re-
fuserà , quelque avantage a fa Monarchie ,ainfy que
ia üajefté Γ a fait dire au Sr. A
Rtedt de tenfiuoud* leuf
jlmbafladeur : Sa Majefté juge auify, que, paree que
V. y. S. S. & Ie Roy
d'Atiglturrtn'om pas donite/'i3*
df Guar»tttie f auquel ilsfe font obligés , leRoyT«/
Cbreftieti intintt ces nouvellcs pretenfions lur les pla-
cesdeCondé & Fort de li«j«» & tatres contre
toute Juftice.
Ayaat depuis peu pris la maifon do
Plaifance de Marifmfirt,en Chaffant Ie Gouvernctir, &:
les Officiers, & fàit publier un placcard autant preju-
diciable aux fujets de fa Majeftè que contraire aux
Traittés de
Vjrenìts , confiderant que fa Majeftè fe
trouve fans l'appuy de la Guarantic, & engagce dans
une demande fi peu raifonnable commc 1'eft celle des
Subfides, dontde fon cofté il n'y a cu aucune promef-
feouftipulation.

Lefoubfigné Ambafladeura auö»ordre tfc'declarei
à V. V.S. S. quefa Majefté nonobftant cequedeffus
eft prefte d'entrer dans
qutUin^ms Cnfadtrmicn» dt'
fenfwes
, non feulem,ent avec ceux dc la TrtpU Lìput
mais aHiIì avec tous l?s atitres, qu'on jugera neceffai-
res pour la feureté & defenfe de la caufe commane,
Se
de contribner les fommes, dont on tomberad' accord
par .le Traittc qui fc devta f»ire\| moycnnaot
que


-ocr page 886-

i6é§i

l(Ji8. Ia ÖMwntw foit univerfelle , pourtonsles Eftatsquc
Ie Roy Ion Fils poffede en Europe, afin d'affiermir
d'autant plusla Paix , parceque de quel cofté de fa
Monarchie que Γοη luy faffe a guerre, Ellénefsau·
xoic caufer que des mauxàla Cheftienté , & grand
prejudicc au Commerce des Provinces Unies j le-
dic Ambafladeur ne vcutpasdouterijue V.V.S S»
(puiüjueles Intreftfontcommuns ) faifancavecledr
prudence ordinaire les refleilions que merite une
affaire de telle importance , prendront ( comthe il
les en
prie &requierc tres inftam ment) une prompte
& bonne refolucion, afin qu'ilen puiiTe reflervirfa
Majeftè&fon Excelletice Monfieurie Conneftable.

Faitl la Haye Ie ·αίη£ί huiHufme de Nove.mbre mil
fix (inijoxan te Mtt

GAMARRAi

DEn ondergefchreven AmbaiTadeur van Spanftn,
komt aen mijn Heeren de Staten Generaci
der Vereenichde Provinciën , over te leveren
2.ijn Brief van Credentie, by hem van de Koninginne
zijn
Meeftreffe ontfangen , endeacn U Heeriijck-
heden fegghen, dat hare Majefteytfich verwondert
van dat, de vrede den
twetJtn May leftleden tot ^k'»
geiloocen geweeft zijnde, nevens dé Conditiën voor
de Monarchye van den Koningh haer Soon j feer
defavantagieus, op't fondament van deaöe van Güa
rantie , welcke de Gedeputeerden Minifters vanden
JConingh van
Engtlant, onde van uwe Hoog Mog. aen
mijn Heere de Marquis van
Capii Redrign gaven , om
hem t'induceren 't felve toe te flaen , beloovende dat
alle 't geehe, 't welck tuffchcn bey de de Kroonen (ou-
de werden gefloten ,voltrecken foude, uw Ho. Mo.
tot noch toe blijven weygeren, de ratificatie van de
voorfz adle over te leveren ) ende dat tot Lindin eene
Triple Alliancie gemaeckt zijnde, men verklaert door
een O perate aöe ,datmen hadde veraccordeert met

confent vanden Heer Grave ί/ίΜβ//ΒΛ ,dat hare Ma-

jefteyc betalen foude drie bondert dnjfmt Rijcxdaelders,
aen de Kroon van Sweeden, voor eenige maenden,
welcke de felve hare Troupen in Duyiflandt hadde
ghedetineert, pretenderen de ,uwe Heerl. dat uyt
krachte
van'tgheene voorfzis, haeie Majefteyt de
voornoemde iomme aen
Switden uytkerc, hebben-
de gheftipuleert, datin ghevalle zy het felve niet en
dede, zy haer niet
meer eenighe officien van vrien-
den fouden be wij fen, nochte eenighe huipeofftcu-
riteyt by brenghen, in faveur van de Kroon van den
Koningh fijn Meefter, hoewel den voornoemden
Heer Grave heeft verfeeckert aen hare Majefteyt dat
men defefomme heeft veraccordeert buyte Zyn con-
fent, ende dat hare Majefteyt noyt eenighe ordre
heeft gegeven aen eenigh Minifter tot dit efïe<afo dat
de felve niet en weet d'intentie van Sweeden, met
welcke fy niet heeft ghetrafteerc', noch dat de Kroon
van Spangieninde Triple jillianciewas begrepen,
Zijnde wel redelijck,dat hetgene haer Majefteyt moet
gheven ; behoorde over een te komen met het profijt
ende voordeel 't welck defelve defwegen foude toeko-
men van het Traftaet, het welcke eerftelijck met
ieer klare expreflien behoorde geadjuftéert te werden
ende alloodes felfs voltreckinge verfeeckert, fonder
een ίο groote fomme uyt te fchieten in onfeeckerheyt
ofdaer
uyt oock eenigh voordeel fai refulterenaen
hare Monarchye, foo dat hare Majefteyt 't felve aen
den Heer
Riedevm Rinfrunadt, der fel ver jlmbafladeur
heeft doen bekent maecken ; hare Majefteyt oor-
deelt oock, dat jdoor dien uwe Heerl, en de Koning
van d'AcSevan Guarantie. tot welcke Zy

fich verbonden hebben, niet hebben overghelevcrt
den Alder:Chrifte!ijckftenKoninghtegens allefecht
defe nieuwe pretenfien op de plaetfe van
Ctuiè, het
Fort Li^i;,^ ende andere intendeert; hebbendenoch
onlanghsinghenomen het Lufthuysvan
Meritmmnt ,
den Goiiverneur daer uyt verdrijvende ; ende een
Placcaet doen publiceren « foo prejudiciabel aen de
Onderdaenen van haere M^eilcydt, alles concr·-

en OORLOG, acht en 'Veemgh/h heek. 8 ξζ

rie de Tradiatcn van de Pyreneen, conlidèreréndc <
dat hart MajefteytTigh bevifat fonder Het bcichüciei

vande Guarantie ,cnde geengageertin een verfoeck»
föoontedclijckjgelijckisdat vande Subiidien , waef
van men van hare zijde geenige belofte ófte flipulai
tie heeft, .

Den onderghefchreven AmbaiTadeur heeft medé
ordre, om aen uwe Heerl, te verklaren, dat hare Ma-
jefteyt onaenghefien het bovenftaende,gereet is të
treeden in alledefenfive Liguen, niet alleen metdiö
vande Triple Alliancie, macr oock met alle andere i
welck men fai noodig oordeelen tot fecuritcydt ende
defenfievandegemeenefaecke ,ende het contribue·*
re vande fomme, waer over men in accoordt /al ko-
men door het te maecken Tradaet j Middelerwijie
dat de Guargntie fy Univeifeel voor alle de Staten*
Welcke den Koningh haer Soon beCt in Europa, oni
de Vrede des te meer te verfeeckeren , doordien vaa
wat zyde van zijne Monarchie men hem den Oorlog
quam aen te doen, defelve niet als quaet aen de Chri-
itenheydt, ende gioote prejudicie aende Commer-
cie vande Vereenigde Provinciën foude konnen ver·»
oorfaecken · Den voornoemden jimbaiTadeur wil
niet twijffelen , of uwe Heerl. (naerdien de Interef-
fen ghemeenzijn ) fullen, reflex ie nemende met ha-
re gewone Wijsheyt, na de verdienfte van een faecktì
van foo groote Iinportatitienettien,(ghelijck hy dd
felve bidt , ende leer inftantelijck verfoeckc ) een
prompte ende goede refolutie,ten eynde hydefwegea
weder foude konnen dienen haer Majefteyt endezijrt
Excellentie Monfieur de Conneftable van Caftilien<i
Gedaen inden
Hagedeuttcbi ta iw»wf/g/!(n November
ftftien hndert acht inf'efUgb.

Geceekent de G AM ARRA.

Huygens «UK mibtt-cbflcr obeti not8 bU

ïJagljtn conferentie bomenöe / Ocöben 'js anocicn"
ïtaegD0ïien
negen en twinrighften aerappo?teert:i3at
i>enfelbenaen!)unïgeetcrt «©ebeputeerïien obecfleie^»
beet Baööen een mifftbe banöe öoninainne iieoenté
ban^pangien/öljeaiiliiefreert oen Ijaec Jgo. iKogi
enbe gl)efiD?eben tot
Madrid ben za. ^eptcmbeti
ledleben/betoelcfte oocft becboigijcnsi tee ©ecgabes
wngfjegijciefeniii.'öoiibcnberefponftbeop ijaec ©tt.
lllSog.D?tebenban benz^.j^ep / enbe io. atuguftp»
öepbelejïleben /enbe bienbolgens Dericïjt bat ijacei
iKajefiept betepttoasf tot b?eeben/niet alleen tot bS
betonile €ctplc3illltanie/ncmHet oocft niet alle bei
^jmcenbie baec mne fonben totlien connimcen/
bolgftens ijet gDcene btesf aengaenbe gliefonbeni*
eect enbe gc|liptileett fotibe toecben / ten öeljoebe ban»
bc gfjemeene ^efenfte. 3©aec op gebeltöet^eect i^n^
be/ tógoetgcbonben/ tebecoecfienenbeconinitttes
ceit bc gljemelbe i^eecen ftaec J^oi JiEog. eebepnteeei
ben/ ornine ban bKn 9Ini}0ubtbei:bQ0?fc[)?ebe,iiI9jflrt=i
becommumcattctegijeben aen bc iieccen 3Entiia(Ta#
beuc Ccmplc / enbe €Ftcao?btnai't.tf <gnboi»e 3tp=>
pelboom/ ooctf baec op Ijimnefenttmentenintenci
meti/ enbe ban allesf cappo?t te boen·, jijnbebteit
onbecitifnbect be felbe naifTibe Dp be gljefamenti
lycftc l^jobtncten (optelijift obecgeiionien.

(©nam oocR allitec «en 23?tefbanbenCommatts
beucbanlfenbjjclte/ ban bate benfeöcnttmntigfti
flensSobcinbcc/ itine Ijoiibenbecene (Ciibingijc bati
een ejccefTifliooii enbe onmcnftftelijclj (lucft Ibcccfiii/
biecgelijcfic men nopt jebert ben ®?ebe met ^pan/e /
enbeftetepnbigïjcnbec Sietcïie[i)tfie perfecntien ftiei!
tca.anbettnùÌitenriabbengl)ertenÌ !©at ^onbagö
benbijf en ttointigfjflen untcent bcmibbagO/ αφ
^paenfcfte iïnptecen op ben ©nbcn jjRart / onbec 0et
boen ban ben eobtsibicnlï/ albaec inbeöeccftetoai
rert ingebzongen met ftact ^Sijtgetoeec / piflolen enbi
CacaDijnsiinbefianbenilatenbe ttoce ban be ijacen
booibebcucbanbeiltetcft :om bcfelbe te berfeecftei
ren / en Ijare paerben bali te Ooubcn. g&e geene bie tri
be3feerc6toacen/b?acgbcnbenpebic&antbitoito{Én!Ì
tafl enbe autfjöcitcpt Op baec 5^?efaic&te.g&ie tot ant^
toWitgaf/inoSebàlfp Sem feilöen bjengen öp bi
€((( » g«n«

-ocr page 887-

1668

856 SAKENvanSTAET

sé6S. orjêenc öfM DaêC fuïcfi.^ rjaböe e^afi u b?agm /
-T*? 'ifelbefOHùe öefeent maedien. 3®aet op eeragöeïiec
felbecöen^jeötBantsijittoeaefcDooim /ïjem laan öe
p?eìitcft-i$toelaftteifteii!je/eii fm beEritc& jjcblJeit
miföanöcIt/öebenöÉ ύεη felben bcEfcljeplje toenöen
metöHtt^üïi-aetoeÊCin'tljciaft/ÊnïK auSece teetón
ban
't ücljaem/ tot feben a acöt tti 't cetal/iateitiic 0em
ijoo; boQiK [eggen ;bQO?t!$aenba[(etttiÊ op bte ban be
ïiertfieti-ïïactit entte anöece (üEoeljoojöei-siï bie Baec
in be bonben / ccnigljc bec fclbe feec gijequetll /
snbe foo boojtjS .ilBanjS cube ©iotitoen tòt op Det
Dembe uptgctcot&en ; ben
25pci/ cnbe anbece 5Soec=
feen tot ben «iSobsS-bienU bacc bmbenbe / aen liuchen
öOeficiutoen / enbemet Bare tanben ban ben anbecen
BÖetcocfiert ; enbenabatijaccn oijeroofben biipt in
facften Dabben gfjcpatftt / 30η anbecmael op ben ^je-
WBantaengebaUen/enDp'tbebelban een ban ijaet
pactljwen/ btegftcooibeeltbJtecbtiJEt meeltegOefagi)
teijeööen / ben 5^?ebiftant öet een 00?ban'tDooft
afgefneeben / 'tfelbe oplleechenbe aen bc geene bte
ïiaei' p^efenttoacen / bectDoonenbe / mepenbe : bat
i)S in fpijt ban be «©eufen. ^en^^ebifsantliepgcoot
gDebaei; ban't leeben te becltefen / alsf mebe noci) een
anbec pecfoon bte bupten appacentietoiei-begcDou=
iienban te blijben leben. ^^en CommanbeucDeeft
aenltonbtsi / naec ontfangiien becitDt / onbec ïjet
Ödep ban een efftctec ban 't^uaniifoen böf en ttoïn-
tigijiKufquettiecieibectoaectsigeronbert / om / bja^
reOetmogelijftgetoeefi / befelbet'ac0tecljalen/ maec
toacen al eeri gemerne tijbt boo? b' aen&omfie ban be
i^olbaten in allen fpoeb geceticecct / en Det Éanbt tw
Seceeben. i|et gecommanbeecbe ©olch t>?atOten met
fjaeceenoub^Sucgecmeeflec/ boen^töepen ban be
Wett op ben ouden Man, ofte Waterland, öf e bp ben
a^eec ban
Watervliet bJiecben geflelt ^ bie beneffensf
ISen ^tftowt ban bte plaetsS / bte al gecettceect toass /
al be gepleeobe iitoettotllen Dabben (laen aenften/ fon^
iiec be ttttnfïe mtjné te maften / of o?b?e te geben ban 't
felbe albaecbooi be €5emeente te boenbeletten/ en be^
nioebttotUtgecjïteboen app^eD^nbeeren enbe biati
niet te tbjjjifelen / ten toace be boo?noembe ïïuptece
«iet betrfeertect en taacengetoeefl/bat geen petiicftel
ban bte ban be
Wett aibaet en liepen/ om in Daec boojs
nemen gefiupt te bJo?ben /fiilc&e befpecate acte niet
fouben Debben becben onbec|iaen. g^aec jijn oocft on^
2iec anber e tbiee petfoonen mebe binnen geb^acDt/ ben
«enen een 3®aecbt/mebe baectooonenbe / baec gge^
fegljttoiecbt/bieiSuptersiteboocenin %ip!S fouben
3ÖngDetoee(l/enbe een anber Eanbtfman / bie el0
toanneecbeobeclafl: inbe ïSeccfe begon/ foube gDe^
coepenDebbentCatfiolücltentnï^up^ 3 bie alle tot
«aecbec o?bje in becfeccfteringetoiecben gefioubem

<©ie ban 't ©?pe tot ^lups in ©laenbecen/ DeDben
aenltonbiseenigeupt ben Dacen bectoaertsì gDecom^
niitteei:t/ betoelcfte na genomen tnfo?matie bebonben :
ïiat ten boo?f5 tijbt acDt pecfoonen te J^aecbt (tttenbe /
alle toelgljemonteect/enbe in feec goebe o?b?e / enbe
trnbet: befelbe mebe een btaeuto
Mibevpe / mn gDe-
Itomenbooz be <i5e«fo?meecbe ïiecc&e / toaec ban
feö pecfoonen ban fjaec ^eecben sijngDcffefien/Debi
öcnbc bcfdbe tn betoaecingDe gegcben ban ben boojfs
ijecfoon in Dlaento Etbecepe / cnbe een anbec pecfoon
opfcDilbt-bjacDtcijbenbe/open af feecfiecen ®i)c&
omtrent ie boo?f5 iSectfie ; bat be booifcDiebcfeiS pec^
foonettban Dunne ^aecbengegaen 5i)nbe/ gebbenbe
inbe cene Danbt een^tflool of Carabijn/ enbe tn
be anbece een ïïappter / toaec ban ttoee ^ecfotii
nenmetDaecbloote^egenstin beDanbtjijn Mijben
n.ieninDet^o?taelofte «©enrebec boc^f; ïïecche/
Dcbbenbe be bier anbere be «iSemeente bateliicft op Det
ïijföDebatlenjcnbeeecd fp?cet&enbe in Det 3©al!S/
cnbebpcenen MathieuRoirou,<i^(fï£ict ofte ^cDuti
ter ber felbet paetfe mebe in Det 3©aliS öeanttoooibt
3ijnbegDcino?ben/enbe becfocDtbat ft>-iupbeit nie^
manbt en foube öelebigDenofte quetfen/ maeraDe-
bangDennemen/Dcbb^baev op,ben felben perfoon
foobanige i^uetfiire tnDet Dooftgegeben / bat inperti
mtUanflerbenbja^ ib^aerna?gegaan sünbe na ben

fjebifiant/fiaiititetp bén ^ieWtli-^tücï / in fiet
mibben ban fijne ^iebiiattenocDsiinbe /Bebbén ben
feiben ban fijn ^toel gerucBt / enbe berfcDepbe Sou^
toen ofcappen op fön Dooft gegeben /toaer ban ben
eenen boo? ben Doet foo berte iü gepenetrcect / bat ben
felben mebe iegDentooo?btgD niet bupten perftuf
ban fierben toajs ; Dcbbenbe D«nt nocD gDeguetfi
in ben arm enbe boet / enbebaer nae naecfit tot op
fijn Dembbe uptgDetrocDen / enbe met foobanigfje
injucie/batfpbebooifte flfppe banbien mebe Deb=
benafgefcDeiict /gebenbeDembobenbien berfcDepöc
lïagDen/ fmcBiSbat öenfelbealii boobttoass iemten=
begDetoentelbtin Det bloebt / en D«n baer na bc=
gDebennaecbe<©Demeente/ nocD ttoee anbere gDe=
toonht/enbeberfcDepbeftoaerlych gDeflaegen/ enbe
meejï alle ban Dun fileeberen berooft / enbe ban Det
gDeene befelbe bpDaer Dabben / enbe baerinne niet
gDefpaert / nocD fere nocD jaren /fa felfsf onnofele fiin^
becen uptgetrocBen : oocft alle be 55oecfeen / Ö»
^ijbelii aljs (Cefiamenten / in (lut&en gDefcljeuct
enbegDefiapt enbe bat gebaenjönbe/Dunnen roof
tn fatfie/ baer toe mebe gDebjacDt/ gfjefleecften;
enbe nu foo Det fcDeen / gDereèbt (laenbe omme te ber^
trecDen/een ban bie boo^fjiïooberjS / bie Det coms
manboboerbe/ ^ijnbeeenperfoon in feet goebco?=
b?e / fp?eecfienbe goebe jgeberlanbtfe Cale / be piaet^
fealbaerbeeltobSDebbenbegDepafleect/ felfs? in ge=
felfcDapbanlupbenbanconbitte/nocD bte tnfolentie
gDeb?upcDte: batDp metfeer inbecente maniaeban
fp^ectBenfepbe/iiatnuaen be USanjS-perfoonert een
teecbentoilbegDeben/enbebaer op aen een banfiji
ne Complicen o?b?e Deeft gDegeben / omme ben^je^
biDantfflnoo?aftefnijben / enbe baer toe cenme<s
ter Danbt gDefïelbt/ bte baer mebe nae ben boojfj
p?ebtfiant / foo moo?batelöc& miföanbelt / i0 gegaen/
enbe in Boelen moebeifynfïincfter oore feec jaitmieri
lijcB Deeft afgefneeben, tDoonenbe Det felbe boo? be
gemeente/enbe tnföneDanbtatóeen
Trophée beci
Deffenbe; toerbenbe totjbetsi be boo?f5 «©Demeente
aengefegDt/batfp Dae|ï toeberom fouben Domen (
enbe foo fp be boo?f5 <i5emepnte toeberom aibaet: gnas
mentebinben/aljsbanbeStewDe fouben in Bjanbt
?ieecfien/enbealle!ïbecmoo?ben.©an alle
't toelcfte
ontoebecleggelijcDep?euben toaren ; maec toat per*
foonen befelbe gDetoeeflsiin/ en Dabben tot nocD toe
niet feonnen acDtecDalen / gDelijcD fp mebe öDien ba|i
betotjiSenfionbe» DriigDen toie ban b'^ntooonberis
baer ban Denntlfe fouben Dabben gDeDabt» ^terc6i
pjefiimptien toaren tegDems ben j^cDoubt albaer/
bie ten tjjbe ber boo?f5tnfolentien t'Dupi getoeefljijni
bc/enbeboo?f3itobersi gDefien Debbetibe / niettoesf
baer tegenjf en Deeft gDebaen / enbe boo? Daec Bebbèn^
be öDebaen citeren /oocft na Dem Debbenbe laten foec^
Hen / bebonben bat ficD abfenteerbe / ofte ergDensi
lattteerbe. «©cene minbere p?efumptien en toaren
jcgDett^ ben itoomfcDen ^?te(lec / albaec gDetooon
SönbeHStffe te boen ineen iêcDeuce / toànbt befelbe
buptengDetooontègeene #?etit6atien / maec alleen^
lijcft &o?telijch milfe gDebaen Debbenbe / toajï terfiont
boo?gDeceebeni enbetotecbtgDetupgDt /bat feetlee
^cDoonlapper / be functie boenbe ban mftec enbe
felocBlupber ban be ï^aepfcDe l^ercfie /ftt Set uptf
gaen ber boo^ft uaiffe foube gefegDt gefibeni bat pe^
ber nae fijn i|upjs foube gaen :
a®aer op be ï|ecc
CommanbeucLionbenfelbenbooibe Domite banbe
lleeren «©ebeputeerben ban 't ®?pe binnen f fenbijcft
Deeft boen opDalen ; gTieUjcft Dp mebé geeft boen gDe^»
bangen nemen eoien ïieben j0ept/oHbt-55urgDic^
meefler enbe boo?-iScDeepen albaec/ ter oo?fae6e ba£
Dpbeboo?f5iiïober!igDc(ïen Debbenbe/geen ojbec etï
Dabtgegebenommefulcftiboo? be «©emepmete lao
ten Beletten / niet tegettfiaenbe cenigDefdfsi ban bc
ïtoomf'gDe(ïntDepbt5ilnbe /Dem baer ober Dabbert
aengefp?oocfien. gynbe mebe nocD opgDeDaelt een
Chriftiaen de Vildere, Op piefumjptte bat albaa ee^
rtige ban bc ïloobecö foubenDebben g^ogeeirt. <e^bc
«abemaeIb«boaif3®etfootterttoatÈrtepöefet<ticnbe»

ben Itanöe m ìxmpe ( e»bé niet fubiect^ be

UStfttfi


-ocr page 888-

1668. iBilttie/oac&metöcbanöeiiirtflagrand deiiao,ijaiji
ìienfpi)etìcio?f3©ei:fciou£niioo?ljaccboo?f5
teccöengöcöacrt tcclamcccii; maccfultfiö niet iwnncn
obttnccen/jaefelfiei niet moom eidamineEen/ntcttc<
oeiiliaciiiic op Ijacc iSucifiiictte binnm ifenbijchc
ljoo?f3 toiccïicn ocïicrincect i bccfooijtcn iv aüccfuicliö
aen ijacc i^o. jilBa. Dat öcit Ijoo^fs Commanbcui:
raocOt hjecijcii aeiioefcO?cben bc boojfs pccfooticn acii
Sacc
ts laten bolaen ; 50«ί>ε ben boo^fj ï^eec ^ion ban
tocgenDacc^ooglBo.toel öclad/ omnic be liecclie
janttotntatntcnuebanbe <i5ccefo?meccbe be
booif5
plaet(i:!</ beö becfocftte 5ijnbetc beclcenen/maec baec^
oninie niet oequalificeert / oin te Benemen Sluctfbtc-
tte / Den ( i^eeccn ban 't ©jpe ) D
p commtffie ban flaec
i§o..JIKoö.se3eben jen becfocDtcn banbatOaeuJ^o.
ifoog baec op met ten eecften gcliefbcn te btfponcren.

3©aer op^onbagijöbenttoeeben gi)ccciuDec/ten
elf uren na be mo?aen - ^?ebicatie/ isf geljoo?t ijet cap^
po?t ban be ï^eecen Oaec i?oogï) iSebeputeecben
tot bc faeciien ban ©laenberen/ acfjtecboigeniS bec
fel·
bec iSefolutie ban ben eecften / gebifiteect en geexamti
neect ïtebDenbe Ijet gecaifonneect abbij.ci ban ben öaet
ban igtaten / ten felben bage alljtec in ben Kiage gfjci
fo?mecL-t/op belïitlTibeban
Elias de Lion.Commans
ïieucbanffenbiicfie/gljcrcljjeben albaec ben fesi en
ttointiaDlten jSobembei; Icftlebenibaccbpljpabbeci
teccbe/bat acljt^pacnfeöuptecii ben böf en thjins
ttglïen bec felbec maenbt omtcent bot mtbbag op ben
ouben jHan / onbet Ijet boen ban ben «©obtss - bfenfl /
albaer in bc öecc&e ingebjongen toacen met (jaec ^ijb-
getoeec/ f>tflo(en enbe Cacabiinis tn be fjanbt / ben
^?ebifiant ban bc ^?ebicft - ^toet afgetcochen / enbc
in fjet Oooft ali anbece beclen bant liciiaem becfcOepbc
hjonben gcintïigecct;cnbc boo?t0 bic ban ben ï^ecclien
Jüact enbe anbece oefjoojbecis fcec geaueft/ enbe toü-
öeriS|Bannertcnbc®?oub.icntot DetOemiibe uptge=
tcocften Dabben / ben
25ijl)el enbc anbece 25occiicn tot
ben «tSobtsS - btenll noobtg / tn (lucften geïjoiitocn / tiu
beittct öacL'tanöenbanben anbecen getcochenj iw
ren gijeroof ben bupt tn fatltcn gepacht / enbe ben ^jes
iiiftantljeteenoojban't Oooft afgefnebcn^ betoelcfie
oebaec ban fpnieben biaö ioopenbe / enbc noti) eenans
ïiecpccfoon/bic buPten appacenttc gcijonben totecbt
ban tn 't leben tcültjben ; alss oorft ben 25?tef ban be
«Scbcputeerben Hpt't «CoUegtc'si Ï.anbt0 ban ©?pen/
refibecenbe tot ^lupjï tn ©laenbeccn / gefti)?eben tot
gfenbijcfte ben fcben en ttointtgficn iSobembec lefile-
0en:mebcrioubenbeabbii-tcntteban be boojfs fang^
lanteejcceffenettbe attentaten ; mctbccfoecfi bat ben
Coiitmanbcuc ban gfenbijcfie boo?noemt geojbon^
necct mogljte too?ben bc gefaifcecbe ö?te pecfoonen al*
bacc acn 't boojnoeinbe CoHcgte ban ben ®?pen / aliS
becfclbcc competente üïetDtersf/ enbegecnfintjiftibi
ject aen bc üiatlttic / obcc te Icbeccn. 3©aet: op cijpdijch
enbeacnbàcfjtelijciigcbeltbereect sijnbe/ oocfi gelet op
't boo?f3 gecatfohneecbe abbij.ci ban ben toelgemeliicn
ïlacbt ban -Staten / mttfgabecii op bc Conftbecatten
bangcmelbeï^ccccnijaec ï^o. iBog- <©ebepiitcecben
lip Dacc boo
?f5 cappoit gemobcei;t : iiS gocbt gebonben
cnbcbei:|taen/nabemaclbeboo
?f5 ejcccflcn niet alleen
feec
Sanglant, maer Barbarifch, ende felve ongehoort
waren in openbare Oorlogen tuffchen vyanden, ver-
vreemc vandekenniffevanden waren Gode,onder
dewelckedenatuerlijckereeden ,vreefe Godts,ende
bec volckeren recht door qaade ïeeden niet 'c eene-
maelzyngeeftoufFeerc
.-ÖatbaeCom bC gDclcgcntfiept
banbcfcabommablcfaccitcbooibe ]^eccc
Huygens;
enbe anbccc Itacc Sf^oogD ilSo. <©ebepute«bcn tot bc
^paenfcfaeclten/foiibctoecbert gep?efenteect aenbe
J^ecc ^ümbaffabcuc ban ^patgne alliier refibeircnbc /
ntbeberbclgene geinfifleert/ ten epnbeijp ^sttMni'
fiafTabeui'be faecfte baet fjeenen htt;taectbc/ batbe
Öantbabtgcrss acn'tboo?noembefcl)elmflucft totccben
geappjcftenbccrt/ enbc fonbcc tiptflel ficctoaectsi obep
Oefonben / om anbece ten exempel gellcaft tc too?bcn.
€nbe bat boben bten npt be name ban 5aec HÖo.
aen ben i|cet; Conneftablcban
Cafuiicn enbe Lion ten
felben fine in cmfligljc tecmcn gfiefcijicbcn foube too?^

ben/enbebenScftbcntSasburghgetaH/ ommetccne t66St.
monbeltngc acnfpjaecfec Dacc l^oog. Jiliiog. fccicufc ——.
intentie tefcconbcwn / enbe op 't ècacljtigljjlc te ap»
pupecen. «enbc bat ïn geballc mecc - gücmelbe l^cec
Conncflable/ buptcn bci-ntoeben/fjet boo?!* fept mog-
tcconnibcren/oftcbaecinbilap ofte toepgecinge ban
3iu(titicquamctegeb?upc&cn / Ijaec tïo. iiRag. m
fulchengeballcgenootb?uclitfoube toojben foobanige
cïtcaojbinaue cn cjttccmc remebien bp bec Ijanbt tc nc*
men/ ais tot protectie ban be ^ngefetcnen / ίϊβί
ligie cube dienaren bess «©obbelychen 3©oo?bt!S
fouben fcicnen. €nbe bat aen ben tjeiitclben Com'
manbeta- tot f fenbijchc gefcljjcben foube too?bett/
batDpbcpcLfoonenbpliem albeccpb.s toel cnöe tc
cecöt in app?eDcn(icgcnontcn / met öeinfo?maticn/
öetoijfen / enbc alle bccbercnoobigc befcljcpbcn in ba^
(ie nibe goebe bcrfeecltcctOepbt foube öcbbcn te fcnbett
aen ben 25ailUi/ iSucgei-riieeflcc enbe ^cljei^cnen aen
ben 3ö?pcn ; aen be toelcfte in gantfcö ei-n|ltgc tecmett
gecommanbcect toterbt / om in loco ban 't begane bes
liet enbe clberss / öcjS noot
3ijnbc/ alle mogelijcfic gcontf
biglje info?maticn tc nemen tegensi bc Complicen/ ctv
be alle anbccen / bic cenigljet; maten aen't boo?noembe
fept fouben mogen Debbcn gepacticipcect ; cnbc beci
bolgenjït'abmijlcerenbigoreufciïiiliitie/ als in n*
geuc ban ïïecDten / cnbc naec be atcocitept ban foba* '
ntgc l) orcible btltctcn hjiecbt gei'cqutceert. g^atfe oocft
Daet: .iföog. ban tijbt totttjbtfouben ijeübcn tebci
ricDten/toatbpOun ötenaengaenbe foube toefen ge®
baen enbc becdcDt/enbc toat baec op foube jijn gfjc*
bolgt/ ncbensÈ obccfcnbingc ban Copien ban info?ma;=
tien albeccpbt!ïgf)cnoiiten/enbe noci} te nemen; en^
be bat boojtiS aen alle «iSoubecneiicsf / Commans
beucsi/<©fTictecen enbc giufticiecen in ©lacnbecen/
onbet; Ijet gebiebt ban iiaec i^oogl) |Bo. ceflb?tccenbe /
foube toecben gdaflbc boojnocmbe ï|oogl) 25atllu /
^o^gecmeeflecencnbc ^tltepen baec in alleiS bc bc«
Bulpfame Ijant tc biebcn. ï©öbecii 3tjn ben boo?nocmi
ben loogl) - 26atllu / 25o?gecmee(iecen en ^cljccpes
ncn gheautljoctfecct / uptöen naem enbe ban toegen
fiacc il|oogIj ll^og. bp publicatie acn bic gene/ betoelc^
l^eecntgebanbcboo7f5 ftenbtbabigecjS fouben toeten
aen tc toijfen : foobantgij bat befclbc in fiecDtemffe en?
be öanben ban be ^ufiitic fouben Bomen /
te bcloben
eenfomme ban bupfcnt i^ücicbaclbecje! boo? pebec
ban befelbc ganbtbabigec0 ; enbc bat be boo^fj
p^xmien ooc6 e(fccttbeliic& enbe mettcc baebt bp
öacc »oogfj |Eog. fouben toecben bolbaen : alfoo ftaec
iloogönaog.öefefaecfic
op 8et BoogflUe tee ftecten
toaccrtncmenbc.<!2nbe nabten te bebucfiten (lonbt/
batbe boo?f5 moettoilligecüS tot befe ^accilcgc enbe
25acbacifcljeto?cebtf)epbtboo?certtgrjeban be ©aep#
fcBe/genacmtbe<iBee(telijc&öepbt / enbe anbece btt^
tecÊ^aepjS-gefinbenbaec omtccnt/ fouben 3Jjn ge^
inlKgcect / bat becfjalben befe gaec ïgo. llSog. ccfoln?
tic acn bel^cecen Staten ban bc cefpectibc ^^obin^
cienCoppclöcftobecgcfonben/enbe öaec «Êb. .ïï&og.
ferieufeUjcfebecfocBt fouben toerben / bat bec felbcc
goebe giieliefiebpiie paccaten tcgens be ^aepfcije
«©eeftelöchfjepbt enbc ©aepi - gejtnben met gemcene
betoillingeban allebc25onbtgcnotengeacce(lccct en?
be geemaneect/ nac Ijaec fti?me enbetnlioube (Icicötei
lücBtebocneicecutecen ; enbe bat bcfelbe aen geenc
#aepfe <!5ce(lcltjrt9epbt / boo?taen eentgOe bec®
lobentoilben gcben ; gelijcii ftaec 3§oogfl iKog.gci
mcpnttoacen 't geenc boo^fste in 'tbiftcict banbe
«Benecalitept mebe te pjacttfeccn : 3©ccbenbe boo?tsi
00C& fiiecban ejcttact gcfonben aen ben meec - gemd*
ben ïiaebt ban Staten/cm te (Icccfeen tot bec felbec
nacicljtinge.

^ie ban^eelanbtiiabbentoegl^elaetcnaeneenen ^itt
Gillis
Claefz, 25ojgccif tot ©Uflïngljcn / gRetocefen f-pacnit
Capitepnopijét^clji» be ®;cebe; ijcm felbe enbe iaTOw
fijne 3Kcebec.ö ènbe «ïBcintercfrcecben / tc boen ac= ΐοβ^ΐπ
cefleecen binnen be ïjaben bte ^tecbe^liffingcn/ z«innt
^ie jScijecpen ban <©o?loge tochomntbe (ïjn üaa;
jelleptban ^paignen / enbe bat met ben aenMeef
ban bten/foo oPefcöut 3lminomtte ban (©ozlogfie /
<Cccc 3 ifintficcii

1?
si

en ο ο R L ο G. ack enveertìghfie keek. 857


-ocr page 889-

858 S A κ E Ν van S τ A E τ

i668;^ncitcr!S /J^abclss/ (€outoiit enìie Zcpicn / sdöcït
—-— alsEbêfclbeiipttfc ^cc toacen flefeomen : cecll ijet

^clupöcnacnit öe Conception deBalTeloni, toaiC
opcommatlöciic toai Monfieurle Comte Prancifco
delosRelosdeH-era, £11 CapÌKpn Gaveria,cn
't
i§ci)ip St. Fedro,ùaccCapitepnùp toass Don Cafnìi
tei Lopes
.cn'tanbcc ocnacmt Jefus Maria , Capi'
tCpnCare) Verruyden,£nall£SSOmbaCC flCll U Ììtt^-
I)al£nfoobantaenfomm£baitpenmng£/alis bm 9tci
reftant ban fijtt£ iiKaic|lcptbai» ^patgnen beuaö-
0£lytBtoaieicompctcc£nb£/£ttb£boo?t$i om teben in
ït£tfttcnteaUeguct£rt.

«Den ï^ecc ^pacnfcfjot 9{niüaffab£iti· i)t£i: oheu
filacfjttoi) bailmbe/ fclijceben ijacc ï|ooo JISo. acn öe
3§e£i:enban b' ^bmtralttciittn^erianbtortt Dericljt;
ïiact op fp ben ectlïcn r£plitc£cbcn alsS boloöt :

Hoogh en Mogende Heeren.

'tiSttist IT7 Y hebben omfangen U Ho. Mog. MiflÏve ,
ban bc W mitsgaders Extrad uythet Regifterder Refo-
^ife? lutienvan den
viir m twintighflen December

Jantmi' laetftledcn ,daernevenscopielijck gevoeght zijnde
öiciirpn- Mcmorienby den Heer Ambafladeuf van
Spaigntn
gcprerenteertjbehelfende klachten, dat men binnen
cc Provincie van
ZitUnit, door den wegh van feyte-
lickheydtfoude willen doen faifeeren de Spaenfche
Oorlogh-Scheepen tot
Viijfmgen fich bevindende, en-
de fulcksby forme van RepreiLlienover delaften by
de Kegeeringhein de Spaenfche Nederlanden opge-
flek in het fort Sa?;iJj Mar/fl ,leggendeaen de
Scbelilt,
ende verwondert fich zijn Excellentie overfoodani-
ge precipitantie in afftire, die door minnelijcke Con-
ferentien behooren te werden bygheleght : Waerop
om
\5 Ho. Mog. te dienen van 't gereqnireerde be-
richt, gelieven defelvfc te verftaen , dat van alle de
klachten in de voorfzgantfche Memorie vermeit, 't
eenemael niet en is, noch datonfens wetens cytyets
dicrgelijcksisgetenteert,maer wel iswaer dat den
Heer Ambaiïadeurweloordeelt,dat by aldien men
de maximen van verfcheyde andere Rijcken volgh-
de ,foude iulcx konnen ghebeuren, zijnde ongetwijf-
felt zijn Excellentie niet onbewuft wat rechtvaerdige
redenen daer roe aen defen Staer zijn gegeven door
netiebfervantit van't folcmneel VredensTradaet jlnno
fiflbien honden acht en vtmigh tuflchen de Kfoon
ipoi^nro en defen SM«geflooten, de groote Ìchaden
de craficquerende Ingefetenen defer Landen toe-
ghevoeghc door de Ooftendifche en Bifcayfche Com-
miniie Vaerders.

U Ho. Mog,wordennochmaeisverfocht hiervan
prompte ende efFeitive reparatie te vcrleenen.

Wy fouden niet in gebreecke zijn geweeft U Hoog
Mog.telaeten toekomen een gheraifonneert advijs ,
raeckende de efqualifatie van delaften in de
Spaenfche
N»J/rie«rf(«teftellenop de Goederen en Koopman-
fchappen , daer uyt en ingevoert werdende te Lande
over de Rivieren, ende ter Zee langhs de Vlaemfe
Havenen , totvoldoeninge van U Hoogh Mo. Mifli-
re van den/iw»»A>Wen November laeftleeden; dan
door het quaet fayfoen ende andre ongelegentheden,
hebben wy de rechte Lijfte noch niet konne· mach-
tigh worden, defelve bekomen zijnde ,'t welck wy
vertrouwen dat binnen wey nig tijdts fai gefchieden,
fa! rj Hoogh Mog. begeerten ,foo veel mogelij ck is
werden voldaen.

Waer mede &c.

Hooge , &C. Tot MiJJelhtrgh den ιηβια Oeeember.
Was gheparapheert C. Stavtnijfe, Onderllondt U
Hoogh Mog. feer dienffwillige , De Gecommit-
teerde Raden ter ildmiraliteyt in
Znhnit j Ter or-
donnantie van de felve

Gcreeckent

I. STEENGRACHT.

fabeiictoebecbjat bol0Dt:

E foubfigné AmbaGTadeur d' Efpagne avoit ferme- i®nno·
ment efperèqueMeffieqrs les
Efiats Genermx desjl"""·
Prower
/J efmens des trcsjufl:es& inftantes ra fta*'"
remonftrancesqu'illeurafaitesparion memoire duttem.
ving troifufme de Novembre dernier , auroient donne
oolli tofl: les ordresneceflaires, afin de faire relafcher,
fans payer aucune Γίηςοη les Chapellains des deux
Vaifléaux de l'ArméeNavalle du Roy fon Maiftre de
la^ Mer Occeaneque Γοη a mis en prifon à
VUffingtn ,
oiiquelques uns du Magifl-rat en ont attirc l'un ma-
licieufement&par fuprife , Tautw ayant eftè pria
fur Ie marché oùil acheEtoitinnoccmmentcedont
il avoit befoin pour fa nourriture & rafraichiflement,
mais bienloindelaMonfieurle Marquis de Γ»//^»/,
jidmiral ^EfpagntìjìTUcTiYoyh un Lieutenant de
Maiftre de Camp General , afin de traiti;er avec Ie
Baillieu de leur liberte ou que du moins il ne les tient
pas dans unefieftroite prifon , puisqu'ils n'avoient
commis aucun crime qui meritaft un fi rigoureus
traittemenc ; Ie iaillcu s'en excufa fans en àlleguer au-
cune raifon, mais à Ia fin pendant la Converfation il
feJaiflaefchapperdedireque AlonCeurle iHarquis dc
ViUdfiel avoit efcrit fur ce fajet au foubfigné Ambaiïa-
deur,afin d'en faire des plaintes aL.L.S.S. cequi
devoit eftre ia caufe de fon rcflentimentj Ie lendemain
ilveutfairemettreles deux Chapellains dans un Ca-
chot tout plein d'eau , ce qui eft un eftrange
Bar-
barn
& ledit Lieutenant de Maiftre de Camp General
eftantretournéau

prés deluy , le£aillieu l'obligeaà
s'accorder nen feulement avec luy pourlafatisfaöi-
ondesdèpiensqu'ils avoient defia fatis , les taxant,
commeilluy apleuaunefomme exccifive ,mais dc
plusjdedonnercautionafon choix des autres qu'ils
pourroientencore faire qui font toutes des violantes
procedures du Baillieu, & comme ia detention de ces
deux Chapellains eft: injufte ,1e ioubfigne ^imbafla-
deurnefepeutpas difpenfer de renouveller ces trei
inftantes prieres&requifìtionsàL. L. S.S. àcequ'el-
les veüillent ordonner tres - prefTamment que Γοη
inette les Chapellains fans reblique en liberté, afin
d'empefcher les tres-fafcheufes (uittes ; fur quoy il at-
tendra une prompte & favorable refoIutiondeL.L.
S.S.

TaitnU Hajeltt feptiefnu Decembermil fix een/aixantt
huiii.

Signé

GAMARR A.

DEn ondergefchreven Ambaffadeur van Spanje
haddevaftelijck gehoopt dat de Heeren Staten
Generaelder Vereenichde Nederlanden, be-
weeghc doorderechtveerdigeeninftante JBewijs-re-
denen aen haer gedaenby fijn Memorie van den
^ovember laetftleden, fouden fo haeft de noodighe
ordresgegeven hebben om te doen ontflaen, fonder
eenigh rantfoen te betalen, deCapellanen der twee
Oorlogh-fchepen van de Vloot van den Koning fijn
Meefterinde Oceaenfche Zee, die
men gevangen
heeft gefet tot
Vliffingen·, waer eenigevan de Magt-
ftraet den eenen bedriegelijck, en by verraflinge ge-
trocken hebben, enden anderenzyndegenomenop
de marckt, waerhy innocentelijck waskoopende,
'r gene hy noodigh hadde voor fij η voedfel en verver-
finger maer alfo den Heer Marquisi
Vniafielghf
fonden heeft een Lieutenant van den Meefter dc
Camp Generaci om te traderen met den BalUou voor
hare vryheydtoftenminften dat hy haer niet in een
ία ftrenge gevangenis foude houden,mits dien defelve
geen mifdaet begaen hebben dien een foo ftrengh
trailemenc meritecirt ; Den Ballioa excuieerde fich
fonder eenige reden voor te brengen, maer eyntlijcfe
gedurende de Converfatiehy begon by geval te feg-
geBjdat den Heer Marquis
VjilnvUl, over iat fuj« aea

des

L


-ocr page 890-

den ondergefchreven jlmbafladeurgcfchrcven hadde
om fyne klachten aen haer Ho. Mog. te doen, 't ge-
ne de oorfaeck van'c miinoegen foude zyn : s'Ande-
rendaeghswilde hy de voorfchreve twee Capellanen
doenfettenin een kuylvol water't gene een vreemde
wreethcyt is ; en gefeyden Lieutenant iynde by hem
weder gekeerc, den Balliou obligeerde, nietallee-
nelijck met hem te accorderen voor de fatisfadie der
onkoften die z,y alreedc gedaen hadden, haer taxe-
rende naer zyη believen op een groote forarne, maer
te meer, om cautie na fijn welghevallen te geven van
d'andere die zy noch mochte does, 't welck alle on-
ghehoorde proceduren vanden Balliou zyn, en alfoo
de vaflhoudinghe vandetwee Capelianen onrecht- '
vaerdigh is, fo en kan den ondergefchreven Ambaf-

gebeden en verfoecken, aen hare Ho. ■Mog. datay
haeftelijck willen ordonneren dat men de twee ghe-
feyde Capellanen fonder teghenfpreecken in vryheyt
ftelt} om alle quade gevolgen te verhinderen ; Waer
op hy van haer fioogh Mog. een korte en favorable
Reiblutie fai verwachten.

Gedaen in den Hagt den ftvtntbiindm December
1668.

Was geteeckent

GAMARRA.

<E>cntl)iciiticnt!Stci:3l>ccgiJiienrtöe öilcifcit öciïe-

eucfle ban Martin Martius, CllDe Conforten , iSOOp-
Ueöen / toooiiciibe tot
Middeiburgb in Zeelandt, ten
öaenöetEUïiicn cpnbe/ijatijact^oDgt) 3H9o.öemof'
fenfietdtlöenopncinen/baniiatfp Supplianten op
öennaem ban
Gillis Ckeifcn, met confent ban een
25uc0ecmee|lcï tot ©ItjTtngen ! in atcefl göenoomen
ijaùìien ïi?ic ^cfjcpen ban <©o?Iogïj / met Jjacc toeDe^
Ijoocen / tocfwmenbc ben söoningl) ban Spaignen ;
omöaecaentebertjaleneen fomme ban
veertig duy-
lenctweehonderttv(eeenveertightiuc6en
ban acjj'
tcn/metftofien/fcDaöenenüe inteceffen / Bun ban
lloogJ) - gemclben ï^oningB competerenhe ; baec obec
fp Supplianten fiin USajefiept bp JUStfltbe öaiiben
boentiagij - baecben/om te compacewn /ofte 45e-
niacBttgDbetefenben/ ten bage bienenbe boo? ben
<l3ccegljte
bec Stabt ©liflïngen / om te fien enbe aen
tc fjooccn fobanigen epfrfj enbe conclufie/ aliS fp Sup-
plianten tegftcn bcfdbe foubenhomen teleefen. Ιδοφ
oefecfen feecftcc iKemotiael ban ben Umbaffa^
bene ban Spatgncn / tenberenbè ten epnöe bat be
boo?f5b?ie<©o?logljScBeepen/n«t enbenebensi be
ttoee Capellanen ban ttoee bec felbec (©o?log Stiiee-
Jen tot ©lifltngen gehangen fittenbe/ ten fpoebigii-
lengecelajceert motfjten
b3o?bcn. 3©aec op gftebelii
Jei-eect jijnbe / ië Drt boo
?f5 jBemociael met enbe ne?
bensì bebooifsiicquetfie / gelblt in Banben ban be
3i?cerenHuygens,enbeanbeceBaecloogB iBo. <©e=
beputeecbentotbefaecöenban be ^ee/om te bifti
tecen / ejcamineten / enbe baet ban tappo?! te
boen.

b'ileer 3imbaflrabeuc bucBtenbe bat men bcfe faec^
fteopbelangBeöaenbanbelibecatie foube berfcBup?
ben/obecgafbefenbagö noiB «n Hemoriael obec
öefematecie.

Τ EfonbiìgnèAmbafladeur<l'É/p/»^»i létrouve ob-
.1,0- L· bligé d'adjonfter aux plaintes qii'ila faires à
Jan Meflleurï les Eftats Generaux des Province»
j ùaet' Unies( dont il n'aeu jufques d prefentaucune refpon-
fe ) touchant l'emprifonnement de deux Chapelains,
& Ie tnauvais traittement que Γοη leur a fait à Vliflïn-
gue, une tres vive & tres ferieufe plainte de ce que fur
Jcfinnplcconfentementd'un Bourgemaiftre de ladite
Ville,00 a arrcftè le
vingt buiSitfmi du mois paflë ( ainfi
que L. L. S. Si verraht par la Copye cy jointe) les troie
vaifleaux de guerre» qui
y eftoient de Γ Armee Navale
duRoyfonMaiftre,&Cefousprctexte d'un preteb-
ίίοίι
que GiWi FiMjff», Bourgeois de ladite Villé jCjr
devalit Capitaïne du VaiHcau nommèlà
P»ix > dit

d'avoirfurfaMijéftééii fon hom & en céluj? dö fei
armateurj & non obftanC les requifitions que ledit
jlmbafladeur a faites à L.L. S.S.par ion Memoiré
du vingt quatriefinf dupafle» afin d'empefcher la de-
tention defdits vaiffeaux, nefe pouvant perfuader qué
leurs Seigneuries approuvcront un femblable pro-
cédé , qui produira indubitablcment des fiiittes trcs-
facheufcs & incompatibles avec la bonne intelligencö
quefaMajeftéfouhaitted'entrctenir avec cet'Eftat^
à moinsqueL, L. S. S. confiderant felon leur gran-
de predencc la fenfibilité que caufera afa Majefté la
detencion de fes vaifleaux fur un fujet fi foible & mai-
gre, donnenc les ordres neceflaires fans dilay pou-
Jeur relaxation aufly bien que pour celle des Chapel-
lains;c'eftdequoy il prie & requiert derechef leur

telle nature, &. de fi mavaufe confequenfe.

Fait À la Hoft U Jixiffmi de Dtcimbir milβχ ctmβίχαηδ

t66Éi

fadeur niet nalaten tc vernieuwen fyne feerinftantej S.S. avec toutrempreffementqu'exige une affaire

en OORLOG, ^cht en veertighfle hoeck, 8 J9

buia.

Signc

GAMARRA.

DEn ondergefchreven Ambafladeur van Spaitjmi
vindt fich gheobligeert, by te voeghen aen de
klachten die hy ghedaen heeft aén de Heercn
Staten Generaelder Vereenichde Nederlanden waer
vah hy tot noch geen antwoort heeft oijtfangen, rae^
kende de ghevangenisvan de twee Capellanen, ende
't quade traftement haer tót Wiy/ró^en aengedaen,eenei
feer krachtighe enerenftigheklachte,vandatopeeri
fimpel confent van een Borgemeefler der ghefeydé
Stadt, men den 18. der voorleden Maehdtgearref-
teert heeft, ( gelijck haer Ho.
Mm,in de Copie hier
by ghevoeght lullen fien ) de drie Oorlogh-Scheepen
van de Vloot van den Koningh fyn Meeftei, onder
pretext vah een pretenfie,
die Gillis Ταφή, Burgher
der ghefeyde Stadt, ghewefene Capiteyn van 't Schip
genaemtde Vrede, feyt te hebben op fyn Majefteyt
uyt zynnaem, en diefyne Àrmateurs, nietteghen-
ftaende de verfoecken die gefeyde jlmbaffadeur heeft
gedaen aen haer Ho, Mog. by fyn Mefhorie van dert
2f paflatoj om te beletten de vafthoudinge der ghe-
feyde Schepen fich niet kennende inbeelden dat haer
Ho. Mog.diergelijcke proceduren (lillen approberen,
die indubitabeljk feer quade en on<^erdragclike gevol-
gen fullen voortbrengen) tegen de goede intelligentié
diefyne Maj. metdefen Staet wenft teonderhoudeni
ten minften dat haer Ho: Mo: by hare groote voorfig-
tigheyt 't gevoelen 't gene aen zijn Majcft. fonde ver-
oorfaken de aenhouding der fchepen op een lujcdt vati
foofwackeen magere conditie, gevende fonder dilay
de noodigeordres voor haer relaxatie* alfmede voor
die van de Capellanen, Gelyck hy bidt en verfocckc
op nieuws dat haer Ho, Mog, met alle cnpreflement
die een faecke van fulcke nature, en quàcdt gevolght
vereyfcht, willen geven.

Gedaen in den hage den timdih December

Was geteeckent

GAMARRA.

öiecopiiïbentbjaelfbengBeBwtBet tappojibai
be%ei
:enHuygens,enbeanb?reBaec %ogB JlSog.
«iBebeputcetben tot be faechen ban be ^fee/atBtectooI''
sensi bet felbetcefolutie ban ben tBienben befejS : ge;
biftteettertbe oBeejcamineectbeiSeqUedebàn
Martiri
Martius,
enbe be <Ìonfìi?icn/ feooplupbert totMid-
deibnrgh, fttZeelabdt
, tenbctenbe tirt epnbe baÉ
Baei:l|ciogiiJiQog.8eene offenfte foube Initlen opne^
men/bdnbatfpSiipptiantenppbenitaem banCa^
pitepn
Gillis Eaesfz ,tiiet confent ban een 25ocgeci
meeflectotJDltffingen /in accefl gBenomen Babbert
b?ieScBeepert ban ii&o?lo8öe/met Baie toeb^oren/
toeftomenbebenlioningB ban Spaigtten: om baec
aen te betBalen be fomme ban
veertigh duyfént twéé
hondert twee en twintigh Stut6en ban βφιεη/ met
Boflet» / fcBabert enbe twercffcri / Butt b&t fini BöogB-


-ocr page 891-

1668.

86ο S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι668 WsScpgöen ©filisatte/ ten iieSoebe banIjen

_pliantcn gfjepafTeert / mitfgabersi o?bonnantie ban

betalinge/op runen Ciijefonecgebepefdjeect.
Ofjeejcaniineect fccchec .iOiienioriael ban ùc igeec
öalTatiiiitban cêpangien/ tenöetenïie ten epnöe bat
beboo
?rclJ?ebcdne eojtoaO-^cDcpen/ met enbe ne^
benfii ije
twee Cappcllanen / ban twee betfclbci·
loglj^cïjepentot
viitnngen gehangen fittenbe/ ten
fpoebtcOften gecelarccrt tnocOten
b30?öen, 3©aec op
Oijebeltbececrt söiibc/ iögoet gljebonben bat aenbe
©iobincieban
Zueiandt g!jefci)>ebenfaiibehjo?ben/
bat[jaec<eb. Hàog.foobauigen plompten o?D?etoti=
benjtvUen/ enbe bie booificntngeboenV fulcbsienbe
ïtaet't beiioo?bc/ tencpiiöe bat be boojfcfeebe
drie
<©o?Iog j^cljepen/ nietaileDace toebeljoocen/ aen=
(lontjS npt Det boo?noentbc actefl ontflagfjen / enbe tn
bolftomén bjpDePt I)cc|ïelt mocöten toojben / om Oaec
cepfeteftonnenbo^bccen ; bcjS iöoocb aen be Conin^
Binne degente ban ^pangien gOercl)?eben / bataen
gaeci^o. iBog.banbeboojnoembe
Martin Martius,
enbe bc <ii:onfoo?teu / obec be toanbetalinge ban Oaec
beugtielijcitcfcljnlt/ bagclijcïtiitoacen boo?bomenbe/
cnbe bat be felbe coittinnelijcftaenfiielben/ omtebe^
fiomen 5i52iebcn bait {tep?eflalien / bie Baec J^o. iBo.
ten cegtiacbe ban öe bengbelijcfiOcpt bec boo^fs fclmlt/
gnaliicè fionben ften / Ijoe fc bte langöec met giufittie
aen be iSuppliantenfouöeti feonnentoepgftecen; bat
becDalben fjace ,iBaje|tept / tot boojltomingfje ban
meecbec inconbenienten / alnotfj foobanigöen fpoebi=
gen o?b?c bjilbe boen fielten) ten epnbe bat öe ^nppli^
anten fonbec langec bilap ban Ijace beugDbelijcfee pze^
tenfienbolbaen/ enbeeenmael naefoo lang6ebjaclj=
tenjS / ftlacötclooi! göeiielt mocf)tenbjo?ben; bjec=
benbebete fcljjijben IBtffiben geabbjeffeectaenben
3|eec 3intbalTabeucReedevan
Renfwoude, meto?=
bie om befelbe aen Dace USa/efieptin epgenftanben
obec te lebecen / enbe met fijn pacticultece bebboicen
cffecttbelijclttefeconbecen. €nbe tsi fltec ban
<itp
traet aen ben «pgDemelben i^eec ^mbaffabeuc ban
iSpangien/ boo?ben3igentbc
Heyde becfjantcepcïtt
om te jlcecfien tot beffelfiS naericgtinge / enbe topbec0
te bienen fnlcft.e enbe baec't beljoo?ite : en toat belang?
bebe boo?f5cwec Capellanen/ iss bebonben batbien
aengaenbealbeceptii ben bieren ttointic&ftenlaetfllc:'
ben / en febenben befec toasi gebifponeect.

Sijnbegeljoo?t Ijet cappo?t banbe ^^eecen Hay-

fens enbe anbece/ gijeejcamineect enbeobectoogöen
ebbenbc / of niet gecenobeect foube befjoocen te too?i
ben flet paccaet ofte i^uDIicatie ban ben een en ttoin^

ticDHen ^eptembeC besi jaccisrefthien hondertdrie
en feiligh
geëiiianeect/ tenbecenbe tenepnben bat be
«ioopbaecbp-^cftepenban jgeutcalen/ met eentge
3©acen en ÉiopmanfcDapnen upt be .ilSibbelantfcfte
^eeboojljetnaeutoban Gibrakerbtnnenbefe Ean^
ben bomenbe/ ebenfootoelalei b'3Irtgöefetenenban
ben ^taet fouben moeten balboen Ijet ïïiglement
op öet bebacen ban be ilBtbbelantfcÏie^ee gljeaccef-
teecti
a©3ecopg[)ebeltbeceect?ijrtbe/ isigoebtglje-
honben enbe becftaeii / bat be boo?f5 ^^ublicatte ten
fpoebtcliHen gfieccnobecct / gebnicftt en afgljefonben
foube toojben ( gljclijclibefelbe tn't epnbe ban befen
flaet geinfeceect ) enbe bccbalgljcnsoocfi be cefpecttbe
Collegten tee ^HbmtcalitetJtbpfecteureacnfcözijbinge
gelali / ben inljaube banbeboo?fi i^ublicatteinbec
felbec bcicicten atonime piinctuelijcft te boen obfecbe=
een cnbe ereciiterett : ^ittoijbecö mebe ban't geene
boo?f5 iö / fieniinre aegebeii foube tooibm aen be
Mi--
niftecöbanbcfcn ^taet/ aen i^obenban uptfieemi
fclje potentaten cefibecen^e: met {i?b?e enbe bebel/
bat bu albien aen flacc btentfjalbcn bupten becmoeben
eenige hlatOten fouben magenboojftomen/ befelbe
tn fulcfien gDcbal Det tnbuDttabel cecljt ban befen
^taet in be baojfcinebe giielerieittTjeDt fouben fjeb;
bentebebucecen; metfpectaleaeïi'ojijftngiie/ batùc
nentcalen in bien bccleniettotccbtgljebecgTit/ aliï't
geene toaec toeb'gingefctcncn ban befen ^taet inf?
gelijciiisitoacengeDouben.

PUBLICATIE.

De Staten Generaci der Vereenichde Neder-
landen, allen den gecnen diedefcnfullenfien
of hooren leefen,
Saluyt ; Doen te weten, al- bcfcn
fowyomte conferveren , cultiveren, cndemainte- ^'oct
neren de Schipvaercen Commercie voorde goede be"??'""
Ingefetenen defer Landen, door't naeuw van
Gibral- Coop-
ti»· in de
MiddeUntfcbe Zte, en de Livaiit den achnmim ^«cDlc .
Maerc fefibUn bendirt drie enfefligb, hebben ghereno- Uan^gJ^
veert endegheatnplieerc de voorgaende Ordresende tcaUn.
Reglementen hier bevoorens op't bewaren van de
voorfchreve geweflen geemaneert : Dat wyoock by
onfc refpe£tive Waerfchouwingen van den ecifiWin
Augufty ende
em tntviinticbfien September des voorfz
jaers, allen ende een yegelijcken die fuicks aengaet,
wel ernftigh ende feer icherpelijck hebben bevolen
' endegheordonneert hun daer na in allen deelen pre-
cifelijck te reguleren: SO O IST, dat huyden
goed: ghevonden hebben door defe onfe Publicatie,
mede alle uytheemfche Scheepen te waerfchouwen
niet anders als gemant en gemonrecrt, in conformiti
van't voorfz gerenoveerde en gheamplieerde Regle-
ment voor d'Inghefetcnen defer Landen als vooren,
op het bevaren van de Μ iddelantfche Zee ghearref-
teert ende geëmaneert, met eenige waren of Koop-
manfchappen gheladen door' t voorfz naeuw van Gi-
bralter binnen dele Landen te komen,op de verbeur-
te van haer bedongen Vrachten, ende andere poenen
in't felve Reglement geexpreffeert .· ende op dat nie-
mant hier van eenige ignorantie hebbe te pretende-
ren, ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Sta-
ten, Gecommitteerde Raeden ende Gedeputeerde
Staten van de Provintien refpeftive van
Geldtrlandt
ende 'tGraeffchap Zutfhtn , HoUandt, ende W»/?-
VriifiantiZitlant^ Utrecht, VrüJIant, Ovtr-Jffel, Stadt
Gretningetunde Ommtlandm i
end^ alle andere luilicie-
renende QfEcieren, dat fy defe onfe Publicatie van
ftonden aen alomme willen doen verkondigen, uyt-
roepen, effigeren in alle Steden en de Plaetfen,daer
men gewoon is dufdanige uytroepinge en afilixtie te
doenj laftenende bevelen voorts deRaden ter Admi-
raliteyt, en d'Advocaten Fifcaelsjals mede onfe Com·
miflariflen ende Commyfen ter recharge, foo inde
Zee gaten als elders, defe onfe Publicatie t'achtervol-
gen,doen achtervolgen,en procederen tegens de con-
traven teurs , ende overtreders van dien, fonder gra-
tie, ooghluyckinge, faveur, diflimalacie,oft ver-
dragh : Want wy bevondea hebben fulcx ten dienft
vanden Lande te behooren.

Aldus gedaen ter Vergaderinge van de hoogh-ge-
melte Heeren Staten Generaci. Inden
Hagt dei
dertbitndtn December fefibim hondert acht tn fiftigb.

j^apenbe &et boo?becOaelbefaccifegte inben Ouden
Man:
g^en iSefibent Sasborgh, DaectìoogD IlSog·
bebeelenbten aengaenbe ontfangen Bebbenbe/ Beeft
ficlj op ben
thienden naec Mecheien getcanfpo?teect
enbebe ï^eece Connelïableban
Caftilien en Leon,
becDanbtcepcfitöaec ©oogö iia3aenbe,#iflribe ban
ben
tweeden bei boo?fcO?ebe iBaenti. ^ijn
cedentie Ijeeft ftem in ben name ban Daec loog iBog.
nocO ten boo?fcö?eben bage bee abontsS be eece gebaen
ban eene pacticultece Siubientie in beHelfficud-ltai
mee te geben / enbe met feec gcoote minnelijcSö«pt
enbe bemanlicatte ban allccibilttepten ontfangen.
Deeft aen fijn «Sjccelientie b» monbe op Det DcacDttgD'
liegepjefenteect be gcoutoelijc&Dentban foobanigDe
actie met DetgijebolgD enbefequeele ban bien/ foo
toanncecboo? conntbentteof (lapDejit ban 3ί»ίΙ«ί®
biccgetijcftffaecftin onaDeftcaftfoubenblpben; baec
uptnietanbcciite bectovicDten jianbcalöeene gcoote

b^cctoabecinijeban geittoebecen enbe irtb?euc& ban alle

pibecoicefponbentte / enbenabuecigDe bjtentfcDap^
tjcn^ totconfecbattêbaneen gaebJopcecDte^^eae»
^j.t €iceUerttte ö?ff£ opbicSlaect/ öatbe

boo?f5

ien


-ocr page 892-

löèèi

en OORLOG, ack en wrtighfie keek 8é 1

Jfió?. liOO?f5böO?-banütOemtértö«rtrticttDébjl)e^e/Én&è; T^ fen óhdefgeiciireveö Ambifladëur vindt fich
ïtatöplseftöeiltöaei; l^O. ^og. fou&e toecfeecöecen XJ belaft by een Depechevan zyn Exccllenciede

IwrtöefrelfSopceclue intentie eiilJi gcnegetitgept tot "" .........

oniiecBouiiinge ban alle goe&c b?urttttfci)appe» ; enbe
bat öienbolgens alom o?ïi?e foutte geben/ten epnöe
ite öaniïtliaiitgcciStn appicfjenTte toiecUen g?nomeu.

i|et gelucit ïieeft Dem mc&e gciJicnt / bat ijp ttoec
Üeeccn ban fiet Eanbt ban't ©?pe tot naertjetón öceft
ontmoet/ïictoelclteljem geliefde tc fommuntceren /
iiatöaecie.erpiesiilecbjaectii toacen gOcfonben aen
>fijn<S)CceHentietoegeniSDe0eii«ne 31!ctten ; «iEicmelte
^^eewnöeöbennebensiBem aubientic geljabt / enöe
öocfi aen fijn-Ciccelletttie allesi bp monbe enbc Dp glie-
fcDjifte / öct boo?f5 fubject concccneccnöe / boojgebja-
0cii.i|etöef«pbegöefcD?ift 't toelch fijn €)ccellenttc
" in bcë iïefiöentö p?efentte opentlijcfe gelieföe te lefen /
toasi feec &caci)tigf)inge(leltimet c]dp?ejSbecroechbat
'tfyn^Êrcenentiemortjtegelicbenaengemelteï^eecen
Oeöeputeefcben eene fcljjifteliicöe o?b^e te eeben / enbe
Dp befelbe Iaden enbe bebeelen aen alle <S>|fictccen / foo
polittjcque alii militaire/ ten epnbe befelbe fouben '^cb'
ben tc Dcfo?niett/ bat be mitfbabigecjS biiecben in öecl)=
teniffe gljefielt/ ofte bat fijn «Êjcellentiefelfii be (©ffi;
tieren baecobecfoube boen beftoacen; enbe tsi befe
■cn?ifteliic&eo?b?eoocftaen|tontsi metepgöenftanben
)anf9n<ieidtellentiein0aec allet bp toefen ggebcpci
cftectt / enbe omtrent elf upten in ben abonbt aen ben
^et aiubiteut <i5eneraet toegefon&en / om befelbe in
bebitafo?ma/fonbeceentgBtijötberfupm/ te bepe-
fcDeren.

«i5emelic «©ebeputcerben bte befe faecfie ootfi ten
ijoogfïen beljattigben / Debben berfeecftew bat niet fon^
ben opDouben / boo? en al eer be mifbabigeriS in ^tcf)^
teniffe fouben jijii / enbe aljS ban ter bifpofitie ban
rjaecï|o.|ISo.obergefonben. b'%er Sa^borgh geeft
befelbe ten DoogHen toeegensï fjaec gocbe intentie / tot
ntatntenuebanbe31u(iitieDebanc&t;enbe te gijelijcft
berfeftert bat ïjaece jttSog. in bicrgelijcfte enbe att:-
bereboo?ballenfeet geem fulcjc met recipjoiïitólijtfte
geneijentOept fouben crhennen-

^eet SimbafTabeut ban ;$pangie ftabbc oocft
tp ,iiai<iïbe beritöt aen (tjn (gjccellentie ober be betau'
Ife faecRegflegeben/ betoeltfte ben iSeftbentbe eet« bé-
bé ban befelbe te communiceren.

^m ^paenfcj^en ifimbaffabeur gaf gier ober ben
iieertienben bit bolgenbe USemoriaeU

Le foubfigné Aolbafladeurfe trouve enchargéptr
une depefche de fon Excellence Monfieur Ie
Connftable. qu'il regeut hier par un Courier ex-
près d'afleurer Meflieursks EftatsGeneraux des Pro-
vinces Unies j que leurs reflennment, ne igauroit
eftre plus grand quc celuy que fon Excellence aen
pourrinfuTte Commitau Village/ΟκΛ»ίΐΐβ, & que
pour donner des preuves efientielles de ce qu'elle n'a
rien plus a Cceur que d'appliquer tous les foins imagi-
nables pour faire prendre Sc chailier les coulpables
felon l'enormitè dn crime. Ceux du franc eftant
venualeluy participer, &demander d'eilre aucho-
rifés pour prendre les Soldats aggfefleurs, ie char-
geants de Ia faire moyennant qu'elle les afrancheroit
de la lurisdidlion militaire, elle la leur accorda, &
en donna les depefches neceflaires,
Sc offrii auflì,
tju'en cas que de ces devoirs ne refultoic la prifon dw
deliöquants, elleeftoit refolu defairemettre enpri-
ion lè Baron de Courieres jufques a ce qu'on les trou-
veroit, & de luy ofter ia charge, & a tous les Capitai-
"nes& Officiers de fon Regiment, &ponrcett'efièa
fera fait tout ce qn'humainement eftfaifable; LL.S.S.
verront par la Ie parfait defir que ledit S. Conneftable
a pour donnera L. L. S. S. tonte la fatisfadlion poifible ·
cn ce rencontre, d'autant que fon Excellence ne fou-
haitte rien avec plus de paiTion que de conferver &
d'auementerramitié & bonne correfpondence avec
t'eftEftat,

id/f i la Haye Ie ^muniefme de Decembre ί
Signé

ΡΑΜΑΚξίΑ.

Heer Conneftable, die hy gifteren dooreen
expreflen Courier heeft ontfanghen, om de Heeren
Staten Generael der Vereenichde Nederlanden tc
verfeeckeren , dathawghevoelen niet grooter kaa
weien, als'tgheenefyne Excellentie heeft ghehadt
over de overdadigheyt begaen in't Dorp van Oadmani
endeom weientlijcke proeven te ge Ven, dathyniec
anders ter hetren neemt, als alle mogelijcke neerftig-
heyt t'appliceren, om te deen vangen en ftraffcndc
fchuldighe volghens de onnatuyrlijckhéyt van 'tfeyt,
dievan'tVryczynde gekomen hem't felve mede tc
deylen, ende te verfoecken om gheauthorifeert te
Zyn, om de overdadige Soldaten te vanghen, op haer
nemende 't felve te doen, by
ioo verre hy haer wilde
bevryen van alle Militaire lurisdidtie, 't gene hy haer
accordeerde, engafdaeropzynenoodige Depeches
enofïerde mede, foo het was datter van defe devoi-
-ren niets refulteerde om deDelinquauten gevangen
kryghen , washy gherefolveert. den iaronde
Ce»··
rieres
gevangen te ftellen totter tijdt hy de felve foude
vinden, hem afnemende fijn Charge, als mede van
alle Capiteynen ende Officieren van zyn Regiment*
ende tot dien eynde fai ghedaert worden 't geene men-
fchelijck men fai konnen doen, haer Hoog Mogen-
de fullen daerbyfien, degroote begheerte die den
ghefeyden Heer Conneftable heeft, van aenhaerc
Hoogh Moghendein defe rencontre alle mogelijcke
fatisfadtie te geven, alfooGjn Excellentie niets met
meerder paffièwenfcht, als te conferveren ènde ver-
meerderen de vrientfchap ende goede correfponden-
tiemetdefen Staet.

Gedaeninden HageAcnvurtienden December yj/i

tbiiniondirt achi tnfffiigh.

Wis geteeckent

GAMARRA.

. ^Ctt ïSeftbeilt Sasburgh bot derthienden batt
Mècheien hjebètoijt tB BruiTci geltomen / enbe op bert
yeertiendfn beji mo?gcn!S een b?ieffim ontfbhgen ban
be ï^ecre be
Graef d'Erquelens, 25o?gemeefiec ban
't ^lartbt ban
Vryen, refoiterenbc onbit fjet ^paen«=
fcijegetJiebt / gefcii?ebèn tot
Mecheien ben dertienden
besiboo?f5H9aenbtiS: baerbpfijn <gb. öem geliefbc
te becicgten / bat ten felben baege na lijn bertrcclt upt
Mechelen nocg een ejcp?effc gabbe ontfangen /bctocic«
Se oocft beele méabere pïlttitulariieitten öibe ejcclaic'
öffement ban't firpt tegaen inben
Oudeman geeft
mebe gebiacgt/ enbe bat (ïjn <Èb. ban allcjS gem com^
itninicatiefoubeggébèrt. ©p geeftaériHönwbp gges
ftg?ifte gemdte l^ecr bebéncBt / toegenji beflelfif goe^
begenegentgept/ enbe ggegcben bericgt; metbicui
(ïigg becfoitft/ bat (gn <!ibelegém foómfoo liebcc
ggeliefbe begunlietebctoijfe/ enbe coppe laetcntoc^
fiomen ban alte foobathigge infoimntictt inbe bepc^
fitten get boo?f5 fubject concctnetenbc/ flïisa«tfïjné
<i. bantöbt tot tijbttoaren toegefortbw getoeeit.

^e leer <©?abe ban ί rovay, ontfingg op ben fef-
tienden
be <©?bie baift <©ulbe ©IfesS / tódcfte cmitO'
nien upt be naem ban be Sbrtfttg/tìl^ ^ertbg ìjan
Bouf
goignegepliecgtbjierbcrt bi»?
ben ;||crtogban Aer-
fcbot,
boo? bien ben ^eec 5^?{nce bórt Ffenghien, (5ίίηί
be be eerffe in rattgg ) abfent toas. ^og^emate j^eii
i^ertogg geeft een feerfurtiptüeufe maeltijbt boen bee
repben/ aitoaetgpallebe tótbbiriSbangeitielfe Φί»
b?e /nebems artbéte ^eerengetrdctéert geeft.

©en feventhiendéö gcBben be ï^eeten <©iebcptt*
teecben banbe 3|?obincie ban
Hoilaiidt enbe Wcft^
Vrieflant,
teflejcie nemenbe op be menicgbnUggé fti"
fïanticn bt* bett. ^eec ^mbaffebeüfc batt
Spahgien ^
aetigaer »0.1100.00φ0α»/ órtirtiéte gcUbcrtottt'^
(ïaginggebartbi tweètì&éàrtgijenfe Capellanetttot
Vliffinghëii j ÉnbeBeftötrthtÉrt jijnbebaftéeritìtbft:
flnbecen tjibmbaer ut>t toil èioigeongiplén entir^è»

-ocr page 893-

862 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1^68. macitmlJì» fouiimhomcnterefultfl-ett/ tee

—— ©ecgaiiecmaDigitiiftllecrt: öatbeSJcecen «©cöepui
teêKöett ban öe ^iabiticic ban
Zeeiandt nocOmael
gljefommccct mociiten toöjiien / oniBacc Dttlctjttec
©mjaömngöe banijacc ^o. itSog.&acc oüÊcin te
D^cngfjcn ; iijnbc nu al êcn ofjcciipniin tyDt oeiee&iHV
öat befelbe faeclte ten ötenfirte öj» tie boo2iiacinbe^?o-
binitctiei obei'öftenomen sDetoecfi j ctti5c Dp nibieii he
felbe Icecen ïiact toe niet öcveet mocfjten 30«/ öat
in fttlcl'en öÖebaUeaen öaec €öele noci) een feetheten
tiiöt oHcflelt inoiDtetoa-iicn/ oinfjetfelbeöericijtm
te bjenoöeni met öien beiltanbe/ batbcfelbetijïit
ouigljehonuni enbc berflceecfteïtjijnbe/ Oaec ï^oogO
jBogenUe fooïiönigii aisi baninbcbDOifcOiebefaeche
fouöen i'efolbei'eiiy «Ijibefelbe nacube natupueenbe
ijaetianicDeptbart be felbefoubcn öcbirtöen te Deljooren.
^accopgebeitbcEccwjijniJc/ iiScjoetoiiebonben/ te
becfoecheube gijcmelte ï^eccen tiBêbeputcecben ban
Zeekndc, bat befdbc Ijaec ^oogO ifeogficnbc bien
aengaenbe ten fyoebicljfien inilben becicfjten.

(ii)p ben achtienden ontcent beiS abonbtji ten negen
lipten / fieeft ben Jgeete ?5enfiortaviö ban't
Vrye,
celTojtecenbe onbccljct j^paenfclje aSeötebt/b'i^eec
Sasborgh gijeconimuniceect / enbe oocft getfjoontbe
oib?e banben SJeec CannefïaWe / be bjeltfte aenflontsi
boo?een eip^effen hjierbeafgDefonbenaenben ^eere
ïjectogl) ban ^erfchot, ten epnbe jijn (gjcceUencie fon-
öe boen becfeecfiecen enbe in feec naeutoe betoaecingije
(iellen/ foobanigOe ^^ecfoonen atss ljanbtbabigij 30η
Oehjee(laenf)etö>-'»toeIiiflifepiinben
Oudeman, op
ben
vijf en twincichften igobenibef leflleebett gfje^
pleegt.

,fKen ftielt boo? fectftcc te 3iin / bat fjet meecenbeel
banbc ^ÌffatilTinsi bebent toacen / enbe boenmaelii tn
't ïanbt ban
Henegoaw lagen, g^e ïleecen ban't
Vrye Oabben 6p nabece genomene info?matte upt fee
fiec petfoon pertinente ftenniffe Be&omen / hiie befelbis
ce toacen getoeed / oof ft be namen / enbe onbec fioeba;
nigfjc€anipagniefplagen/ baeu toe ban be ^paenfe
fljbe/ (foobeelfpbemeccftte) feec pberigebebboiren
toiecben aengebjent / enbe tnfonbecliept Dp be J^eeren
ban't
Vrye, betoelcfie beboo?f5 gcutoelijcBe Éctten
infagen / en na beijuocen appjeöenbeecben.

(0pbert twintichiten(üpocca(ïebanbe ©ecgabéi
cingi)bec ï^eecen Staten ban Hoiiandt)
tg alftiec
ontrent bet fiiitft bcc
Triple 3tllltantte / bit bolgöenbe
boo? gcballen:

^atien
raelteiitJe

!)C φ(Ι-

ple alli-
antie.

Extraft iiyt de Refolutien van de Heeren
Staten van HoÜandtende Weft-Vriei-
landt, in haer Ed. Grò. Mog. Verga-
deringB'genomen op

Doaderdagh den twmklfttn December.

BYrefumptie gedelibereert zijnde op'c jldvijs van
de Heeren haer Ed, Gro.Mog. Gecommitteer-
den toe de faeken van
Engtlant, hebbende inghe-
volghe en tot voldoeninghe van der felver ReCo utie
Commifforiael in date den
feve» en twintichflen der
voorlede mientgeexamineert fende overwogen > 'tge-'
rapporteerde van't gunt by abfentie van haer Ed.Gro.
Mog. was gepaffeert en voorgevallen, ontrent hetfub- ;
jeétvande Trj>/i Alliantie den
v^f m tw'nticbfien April
leftleden, tuffchen
EngtVam Swtdtn , en de defen Stact
i, gheOooten, en in ipecie ten aenfieh vati de Subfidien
ter contemplatie van dien, door Spenghn aen
Sweidth
te betalen , met het gene daer ontrent is in voorgaen- ,
de Notulen , onder date den vijfden defes breederl
geméntioneerc, hebben haer Ed. Grò. Mog, haer wel !
^ laten gevallen, het refultat van feeckerè' Conferentie
! tuffchen den Heere Ambaffadeur
Tempie , en de Ge-|
.deputeerden van haer Ho. Mog. met den Heere Ex-,
^traordinaris Envoyé
Apfslbom , over't voorfchreye
ijfubjed gehouden, fulcx endein dier voegen als't fel4
veis vervat,

L'Ambafladeur du Roy de la Grande Sretugnit 6t
les Dcputés des £ilats Generaux des Provinces .
Unies des Païs Bas , ayanc cftè aujourd huy en
Conference avec Ie Sleur Eovoyè Extraordinaire da
Roy de Suede, au fujet de la derniere Réponfe donnèe
aunom & de la parede Ja Reyne
Regemed'Efpagm^
furies Lettres reiterèes, &inftances nouvellesefcrits
8c faites par & de Ia part du dit Seigneur Roydela
Grande Bretàgne &c defdits Seigneurs Eftats Generauï
des PrcTvinces Unies des Païs Bas à ladite Reyne }
A ce qu'J piuft afa Majcftè payer au Roy de Suede les
fubfides, plusamplement exprimês dansl'adle fepa-
té, arrcftè conjoindlement avec ia Triple Altianct, U
Londres Ie τ/ingt cincquiefmi Avril dernier, fliledu liea
& voyant d'un coftèavec regret les difficultés que la-
dite Reyne&le Confeil
d'Bfpagm continuentde fai-
re il'êgard delafatisfadion defdits Su bfides, & fai.
fant reüexion de l'aatre Coftè fur rinclination fincere
& fur Je zele ardent defdits Sieurs leurs Maiftres.d'exe-
cuter & de fatisfaire , avec la derniere punétualité
tout ce à quoy ils ie font oblige's, tant parla dite Tri-
ple jllliance, que par l'Artide feparé qui en depend;
fgavoir à faire tous lesdevoirs & offices imaginahles
auprèsde la Couronne<<'£/>fl^»p, afin que lefdits Sub-
fides puiflent ettre payés audis Seigneur Roy de
Suede
& faute de cela a s'abftenir de tous offices d'amitié en-
vers/'^ej»» , auxafïairesj quecetteCouronne ade-
meileravecla Prance, ontpour plus grande fatisfac-
tiondelapromefl'efaiteparles Seigneurs leurs Mai-
flres, &pourfairereüffirrintention deJaCouronne
de Suede, auffi bien que le repos public, propofé de
leur mouvement les points fui vans, lefque silstache-i
ront par toute forte de bons offices de faire agrèer par
lefdites Seigneurs leurs Maiftres.

I.

Que pour induirela Couronne J'Efpegne par une
plus grande alTeurance de fa feuretéatournir lefdits
Subfides, Γοη pourroit faire à la Reyne Regente une
offre particuliere de la part des Roisdela
Grande Brt-
ti^fie & de Suede, comme auffi de la part des Eflats Ge-
neraux des Provinces Unies, qu'en efchange de(a
promeffe, de payer lefdits Subfides, ils pronaettront
redproquement, &ainfi par une obligation mutuelle
de garat;tirla Couronne
d'Efpagne, à égard de tous fes
Royaumes, Provinces, Pais& places.enlapaifible
joiiiflance de Ia Paix dernierement faite a
Aix la Cha-
pelle ; & ce fans cxception d'aucuns Pais, ou places ,
quelque nom qu'ils puiffent avoir, ou en quelqueliea
qu'ils puiffent eftre litucs.

II·

Que pour eet effeót, Scparunephis grande affcB-
rancede ladite Paix, les trois Eftats iurnommèiar-
refteront dés a prefent les forces&les moyens qu'iis
employeront , en cas d'infradtion par Tinfraiteur ,
comme au (Ti la forme & la maniere, autanc qaecela
fe pourrafaire, enlaquelle chachun d'euxagira, le
cas efcheant.

III.

Et afin que lefdits Subfides puiffent eilred'autant
plus aifement payès, &avecmoinsd'incommoditéï
pour la Couronne
d' Efpague, que la Couronne de S»f*
Λ veüille trouver bon, que Ie payement s'en faiïe une
bon ne partie com ptant, & Ie furplus à des termes rai-
fonnables, &qu'en efehangeauffi, pour plusgran-
de fatisia£tion de la Couronne de
Suede, & pour en
cas d'Infradion de ladite Paix, ce qu'à Dieu ne plaife
la rendre d'autant plus capable d'une vigoreufe exe-
cutiondefaguarantie» onarreftera auffi femblable-
thent dés à prefent que ladite rupture eicheant roa
fubfidiera ladite Couronne de/ffs:rt)?ti «i//iRyxdale!8
par mois, dontla moitièfera foiirnie parceluy, au
profit & àl'avantage duquel la garantie ieiiiit&exe-
xute, & l'autre moitièfera payèe & acquittée^r
provifion, parie Roydela
Grande Bretagfii & par les
Eftàts Genèrauxdes Provinces
Unies des Pais Bas,
egalement: enrecevantbontieaUeurànce, qoapres
qac la paix fera rÈftablie, ilseaferontrerabourfes pai


-ocr page 894-

4

,Ì6S. céùx, ehifavéur&àl'avàntàgéduquellaguarantieali-
,*— ra efté fournie & executèe,

IV.

Et d'autant qüel'onaiuje't deci-oire, éc quel'oti
prevoic, que Γοα ne pourra pas faire rcgler cctt'aflai-
re» avec la diligence requifcj
par des lettres que l'on
poUrroit èfcrire Se reperire eti
Ïffagnt dktn Sìttde, U
fera à propos , que de tous coftès l'on faffe en forte j
que non feulementle Roydela Grande Βretagne &
Jes EftatsGeneraüxdes Pro vinces Unies du Pais -Bas
qualifient leurs jimbafladeurs & Depute's refpedive-
ment, à ce que deffus, mais auffi principalement que
Jes Miniftres
d^Ffpagnt & deS««ii, qui refident pre-
fentementicy, oubientels autres que leurs Maiftres
refpeftivemenc trouveront bon de nommerj pour
cêla > foyenc pourveus d'inftrudlion fuffifantfe, autho-
jité & pouvoir> deregler, ari-efter& conclui:re lef-
dirSpoints, fans que poiir cela il foie befoin d'autres.
ordre, inftrudtion ou autorité de leurs Cotnmitceurs

jlinfifaitala Hayeie «»j«/V/?>ii Odtobre ìtiilfincmi
fexantt buit,

<2nljc 10 boojtjs ooet cebonïim Dat ban iucgcn fjact
«SKjDcOi.fliìog.tet; <igcnecaütept/ be Ijant £m(lelöc6
imecaeiifaltoecbengiljouiien/ tettcpnöeöooiiie <06-
iic))iiteeci)cn Uan tiacc 1^0- itóog.met enbenebcnjStie

cemeltelleicen Tempie e» Appelboom in Confcceni
tic oetteiJen tnooe too?i3cn / met ùetececen alljiec aett'
toefeutie/ cnöefpiÉtalijtftgcauti)o?ifcecl3e ,ïll9tni(lctsi
l)an23?onrtoijtftcnöé ii.imenöo?afi ί ommetticfelbe
teaijjullccmeiiliete jiupteneene hafie DecbmtemfTc /
in ftcatfjte ban öcbjeic >e bc {joosljgemclbe ©ojjlen
mebe bccoDltaeict inogöen toojben tot bigijceufe p?efi
tntieenbe ctcctittc/ banbe beloofbe
Guarantie obcc
öe 13?ebc tufTcijm
VrancknjckenöeSpangien, j'onglt
totSEccfengOefiootett.

(fiuiïe ten epnbe be acntifcbinggc booiöeenen bp fjaec
ï|o. JiBog ten felben epnbe gebaen aen Oegijefament-
lijcfie Cantonsi ban ^toitfeclanbt / mébe een gfje^
toenfcöte fnctesi eclangen mogen / bat obet (ültp / en^
be tot factlttatte ban bten ban toegen IDaec €b. «Scoot
jBog. tee «©eneralttept / be faecfie baec öeenenfal
toecben gfjebitigeett/ teneprtbeben J^eecSSmbafTa»
beur
Gamarra, öp tjaec i^oog sfêog. bctfotöt mogDe
toccben/ omtrintiiet l|ofbah Spangientot
Madrid
be gecequtreecbe offreniï te boen / om be |®iniflcc ban
^pangien/ |Ïcl)tip gftemelbe Cantbrtitbebmbenbe/
boo?be ïteiningmnc Jitegentc te boert gcla|ienaïbaec/
cnbc boo?namentlijt!j omtrent ïie Catöolicque Can;
tonö alle goebe offtcte0 ncn tc toenben ten epnbe be
oefamentlijcfie Cantoni mebcmogfjenliometttegai
ranbecen be ©?ebe i)iet öoben gljetoett mit^caberö
oorft Oaec met ^ngelant / jgtoeben / eitbe befen ïStaet
tot btgoiiceufeejdcciitte ban befelbe guarantie/ D«t ca^
fuiS clcterenbe/ te berbinben.

€nbe naebcmael bei|cer Francois Lodewijck van
Bonftetten,
bp beboD?f5 Cantonji ten boo?g£toerben
£pnbc/bc afftefonbene 25?teben ban Baer ï|o. po-ober
gdebctt fiebbenbe/ albaer albereptjSbele beboirenaen^
gftebjcnt Ijceft/rnbetiocijaentoenbenbe ijf/ omftaer
^o^IjJBog: pebeintehtte befen aengaenbc/ te boen
rciiflctcn/ bat obcc fulcfis fietti totrembourfemcnt
ban neps cnbe anbere «önliofien fllbereptsi gefuppo^
teert/ehbe noti) te fiippo^teren/ obecgljemactbtófte
toegijefoiibmfaltoo?ben/ een
fotnrticbanieshondert
Rycxdaeiders,
bacc toe beJ|cecen<©etommttteerbe
Baben/ niitsS befen gcautljortfccrttnbcglielötttoeri
ben/ ten fpoebigfiftftt bi berepfle o?b?c te (ïelitn
alsf nas
beljotren; cnbe
fai te 3ijnbctt0btbefaeffte£cngl)ei
bjenfcijt fnccc9 fiomctìbe te erlangen / iiflebec gebifpo--
neerttoerbcn op een rebelijtfie belooningiie / aen ben
booinoemben iieec ban
Bonftetteti, boó? jijne aeJige-
toenbe itioepte te bO£ii.

5t>at topber!Ster<©£tìeràlfh:i)t/ befactbcbafrfic£i
nen fai toerbcn belepbt/ ten epnbe bp Ijaer ï^oog #0=
gmbe een Ijabil perfoon nacr 5B?iifTel mogljc iuerben
afijftefonben / ommc ben l^eerc €ónn£(labic banCa=
fttuecnbe ^otitebtfponeren/ t(E (ntcnn'« ben ba»

__________ónttttitbebofeciigiinii^cecbepoini

ten / met begeren altifccaentoefenbeJiKtntflcrsibart
iJngelant enbe ^baebenop 'tJ^apiecgebjacDt/enbé
fpectaliic&omepnbe^cfitetocgljetebjengen/ bat bé
iiubfïbten baertnne gDeroert / fonber lan^ yptftel/
àen ^toeeben boibaen mo^Oen toojben ; jülttfgaber^
oòcfi om boon? gÖÉWeralÖcfi bc intentie ban beti
^taet / ebbe be <i0i)emeene Sufte alba&hjel, iü boeit
begrijpen/ enbenöer bel)oorenbbaenbc|)artiggen/
enbe toerben be l^eeren gaer €b. Ciroot iBogenbe o;?
binariiS <0ebipute£rb£n ter <i5eneralttept / mitsibefeit
öeautljorifeett tot bieii epnbe/ met enbe ncbenisbe
anbere iJSontgijettooteh / een begwaem ^erfoon tè
btfpitteren/ «libe teit fpoebigfllten bettoacttis af té
fenben.

^atbobjt^mébebpgaer l|0i ll^oö. ggeftf)?eben
mogfje toerbénaenlien igeec ^mbaffàbeur
Boreei.
metlafl/ombenïtomngöbart öroot iritannien trt
bebencBcntefteilen/offijn iKajeflept metmebe göe»
raebenfal btnbcn/ ten felben epnbe infgdöo; een
ha-
biel
MinifternaccBrufleiaftefenben/enbefwIcjcbert
J^eer Tbmpie tebebeelen een Beer bettoaertjS te boen /
met enbe nebettiS bengeenen/ biebart koégfjen befcti
^tàet bettoaettö foubemijgfien toetbciigijefonben/
of tod pemant anberö upt Cngetontbaec toe ejcpicflei
li)cit afte fenben.

(iSnbe epnbelpcit / bat bp gemeen Concert ban ^tm
gelant/ ^toeebcnenbe befen ^tact/ ban nu af den
omtrent ben itoning ban
Vranckrijck, be faetfie baec
Öenen göebtrigeert mogfje too?ben / ten epnbe bp mw
HaieffeptaenbegooglJll-gemdbe
drie Staten beber»
epfciltegeruf^ept mogetoerbengegeben/ bat bp fon
berreben ï^oningDban Spangienboo^beitOeogüge'
meiben Jàoninggbfln
Vranckrijck tquameaflpbtgtii
too?ben / fonber toetttgije befcehbêtttcn naer te lat£n /
enbe bat ober be ^utcefTte ban
Spangien, bupten bec^
moeben eenigeonlttften ofte ftptMycHOeben moeiten
Bomen teontftaen/ infultbencaiit banbe jiibe ban
Vranckrijck geenetoaepenentnbe iSpaenfe 33ebec»
lanben geinobeert/ ofiegenö befelbecenigöetoegBen
ban feptcn8j)eb?«pt6tfuHentoo?beii/ mitiSbataeit
benBoogBü-gemdben feoninggban ©jancBrötfialit
ban mebe toerbeggφ?efi£εrt/ tiatootfi u|ttbefelbe
^paenftiie ^geberlanben / geene offcnfïe oen
rijcfi gebaen toerbe / en onber foobanige fo?table Con^
bitten/ aliS toaerober men bientfialben metbenan*
beren fai Bonnen berbjagen ; cn bat ootB bp ontflente^
niffe ban bten
Engeianc, sweden eji b£f£tt i5ta£t ban
nu af aen berbaciit tnogenffin /ooifiittet ben anberen
bafl jtellenbe mibbelfn/ to0£rboo? in'tboojfsCaji
all£ ttteutoe feptclÖcBBcöin en B£toelt ban toaepenen /
upt be boo?ftD?ebe j^eberiditbett getoet ntogén toeti«
iiettt

Aecordcel-t mét dè vooriz Rtfoliitichi

©olgt bit Bier fioben getnfereerbe ^nffcuntöié ίη'ί
3leberbuptj$:

DEn Ambaifadeui vati den Kodingh vah Grifi
BrtttMtigitn,
endedc Gedeputeerden vaü dcStti
tèn Gcneraelder Vereebjghde Ncdèrlandcn *
vaiidaeghiüCbnfércntiegheweeftzijnde , met den
HeerEnvoyé Extraordlnaris vah den Koningh vtft
SVititH, op het fabjedt vati dt laefte antwoooi-die, tiyë
de naeftie er/de van wegen de Koninginnc Regcnte
van
Sfangim, gegcvefe Op de ghfcreitereerde brieveö jj
ende geduyrige Itiflantien, fo by geifchriftc alsàndel·-
finti aen de voorfz JKofiiDgihne gedaeri, uyt den naeJ
me,endevaH wcegheü deh hoogflgemcldeh Heef
Koning van
Grm Brittangim , «ncfe de vcortiöetndci
Heertn SrSten Generaci der Vereen igde Nederlan-
den , ten eynde het hare Màjefleyt moghte gelieveil
aen den Koning van 5W»«te völdoen dé Sobfidien i
breeder in 't ieparate Articul geexprimeert, te gfclijck
vaftgheftelc nevens de
Triph Mhèncii , tot Londett
den
vijfikfwiniigfiih April Itftleden fiite lm .Eh^
defìende aen d' een· xijdeinet leètveTcn de di£B^

ctiUfc^tce

i

"Is

en ο ο R L ο G. acht en^eertighpe hoeà.


-ocr page 895-

864 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊδ68. culteyten, dewelcke hooghgetnelde Còninginne en-
■ " ■ de den Raedc van
Sfmgìtn continueren by te bren-
gen , ten aenGen van de voldoeninghe van de voorfz
Subfidien, ende nemende aen d'andere zyde reflexie
op de oprechte genegentheydt ende fcraghtigen yver
vande meer hooghil-gemelde Heeren hare Mcefters
ora t'execuceren, ende te voldoen , met de laetfte
punftualiteytaenal 'tghene wacr toezy haer verpiigt
hebben loo door de voorfz TW^/i
Altiamh, als door 't
feperaetArticulj'tweick daer aen dependeerc, ha-
mentlijck door't doen van alle bedenckelijcke deb-
Voiren ende officien by de Kroone van
Spangien, ten
eynde de voorfz Subfidien moghten betaelt worden
aen den Koningh van Sweie»; ende datmen in ghe-
breecke van fulcx, op foude houden van alleofScienj
van Vrientfchap aen
Spangitn te betuygen in de faec- j
ken, dewelcke de felve Kroone met franckrijcl^ noch |
afte doen heeftj foo hebben de meergemelde Hee-
1
ren Ambafladeurs ende Gedeputeerden, tot meerder j
Voldoeninghe van de belofte by de Heeren haere
]\4eefters gedaen, ende om de meeninge van de Kro-
ne van
Swtden te doen reufferen, als oock de gemene
ruflë ; uyt haereygen hoofde voorgeftelt de naervol-
gende pointen, dewelcke zy door alle bedenckelijcke
goede Officien de hoog^emelde Heeren haere
Meefters fullen traghten fmaeckelijckte maecken.

I.

Dattnen,omme de Kroone van Spangien te bewe-
gen, door een meerder verfeeckeringh van haer fecu-
riteyt, om de voorfz Subfidien te voldoen, aen de Cò-
ninginne Regeute een particuliere aenbiedinge, we-
ghens de Coninghen van
Grsst Brittangim , ende Swe-
Jen,
als oock van wegen de Heeren Staten Getieratl
foude konnen doen ; Datfy in wiiTclingh van haer be-
lofte, van de voorfz Subfidien te voldoen , recipro-
quelij ck beloven, ende dat door eene mutuele verbin-
tenilïe, de Kroone van Spangien teguaranderen in 'c
reguard van alle zijne Rijcken, Provintien, Landen ,
ende Plaetfen, in het vreedtfame genot vanden Vre-
den, laetft tot Aeckfn gefloten, ende te gfaelij ck oock
van den Freede hier vcwröi inde Pyreneen geilooten,
voor foo veel defelve vernieuwt ende gheconfirmeert
isgéweeft doordirvan Aec^en, ende dat ionder excep-
tie van eenighe Landen ofte Plaetfen , wat name de-
felve fouden mogen heSben, ofc in wat plaetfe defelve
gelegen mochten zijn.

11.

Datomdieoorfaecke, endeomeen meerder ver-
feeckeringhe vande voornoemde VreedeJ De hoogft-
ghemelte drie Staten van nu af aen fullen vaft ftellen,
de maghten en middelen die fy, ingevalle de voorfz
Vreede quame geinfraöeert te werden , van weder
üyden fouden gebruycken, om deielve infradie door
den Infraóteur te doen repareren , gelijck oock de
forme ende maniere , foo veel'c felve doenlijck fai
Zyn,waer in een yder van de felve ial doen wac de faeck
vereyffchen fai,

IIL

Ende op dat de voorfz Subfidien foo veel te lichter
inoghen betaelt worden, ende niet minder incommo-
diteydt voor de Kroone van S/;aH_jf>»j dat de Kroon
Sweitn gelieve goette vinden dat betaling Van dien ge-
fchiede,, een gedeelte metghereedtgeldt ,ende het
overige inredeiijcke termynen , ende dat in wiife-
linge oock, tot meerder fiititfaiHe vande Kroone van
iwiiiia^^ndeom, ingevalle de Vreede quame gein-·
fratìeerr te Worden ,'t gunt Godt verhoede , defelve
des te machtiger te maecken tot de vigoureufe execa-
lie van haer C^aranrie , (almen oock vannuafacn
vaft'flellen, dat,ingeval defelverupture, het quam te
vereyffchen, de voorfz Krooneeeij Subfidiefal toe·
geftaen nVerden van fëïligh duyfent Rijcxdaelders ,
mmetitlijck, wacr vandéhelftegefurneertfal worden
door dicgheene, tót wiens voordeel ende profijt de
Guarentie geexecureeit fai zijn, ende d'ander helfte
fai provifionelijck gelijckelijck betaelt ende geacqui-
teert worden door den Koningh van
Grtn Brittannini J
^ cttic.de Heeren
Stêna Gmniul der vereenighcle Ne·^

derlanden: met goede verfeeckeringe nochtanè,na tóeS

dat fy de Vreede wederom herftelt fai zijn , defelve ___J

penningen wederom fullen ontfangen van die geene,
tot welcker advantage de Guarantie fai fijn gefurncert,
ende geexecuteert geweeft.

IV.

Ende nadien men reden heeft te geloven, ende dat-
men voorfiet, dat defe fake met de vereyfchte pro-
raptitude niet fai konnen vaft geftel worden door brie-
ven diemen foo naer Spangien als naer Sweeden fou-
de konnen fchry ven , fo fai het noodigh zij η , dat ye»
dtr van
2ijn zyde fovee! doe, dat niet alleen den Ko-
ning van Grdjt
Erittungien ende de Heeren Staten Gene·
rael
der Vereenighde Nederlanden zijn AmbaiTadeur
ende hare Gedeputeerden, tot het bovenftaendequa-
lificeren ende authoriferen, maeroock voornamelijck
dat de Miniilers van Spangien ende Sweeden jjegen-
woordigh alhier refiderende, welfoodanige anderen,
als derfelver Heeren ende Meefters refpedivelijck
fulledgoet vinden daer toe te nomineren , met vol-
komeneinftru£lie,authoriteyt ende volm-cicht, mo-
gen voorfien worden , om de bovenftaende pointen
te reguleren, arrefteren, ende concluderen, fonder dat
defelve daer toe eenige andre ordre, inftruÖieof au-
fhoriteyt van haer Committenten noodigh zy. Aldus
gedaen in den Hage den
■v^fihienden Odober fe^hien
bundert acbt en fefligb,

ïi']|CCL-Meerman,maDrcnttcbanben Hay
gens,
fjcbbettïie ncbcnss b'aiiöfcc igeeceii Bacc
llBog. «öebeputeecbe totte faeclieti ban be ^ee op ben
een en tbjtntt0i)(ien tn Confccentte gfiebieeli niet ben
Jleec 3ïinba|Tabein; be
Gamarra, enbe be ï^eecen ban^
bec
Walie enbe be Buck, 43econinttttecbe banbe 3|ecc
Connedableban
Caftiiien:obec be btffecenten ban
bejëcBepenbe
Judith enbe d'Adriana ,&e Catharina
atbe Bet W^ijnvat , enbe becfcjjepbe anbece / bp
jgpaenfcBe €omnttffte-baecbec$s gBenomen / enbe tn
be "iabene banbe Koning ban Spangien opgeb^ac&tj
itiitfgabeciSfeetitecgBetal ban 25planbcc$i
bp be ©0?=
logB-fcBepen ban befen i§taet in ben boo^leeben^aei
ce boo? be iftibiece ban Eonben aengeljouben / εη»
beinbefea^anüenopgefonben ; nebenöi nocB feöece
^o?tugeefcfje ©itj.ö tn (Cerei ingeballen / enbe albaec
tttebe^ebetineect ;Bebben ban Oace gebefotgneecbe
op ^tiicbagf) ben ttoee en ttointigliften / gebaen om
fianbtgij cappo?t/enbe gemeent bat tiptbe boo?f5 /
cnbeeentgeboojgaenbeConfecentien / be nabolgm^
be pointen ban belibecatte toacenrefitltecenbe:(®ert
eecjien of eentge nabece inllantien gOebaen fouben bte»
ncn te toojben / ten epnbe Bet pouboic aen gfjes
meltel^eecen ?Cmbaffabeuc
Gamarra ,eiibe be<fl;omi
mifTactfren banbe ^paenfcBe jöbegegeben foube be^
Boocen te too?ben gBeamplieect. ®ert anbecen/op
Boeöanigen boet enbe D?b?e bep^etenfïen / nopenbe
be cScftepen
d'/idriana enbe ludith boo?noemt in
t§pangien /cefpecttbe gBeconftfqueect enbe opgBe^
ö^agBt / fouben bienen te
bjo?bett afgebden; nabemael
ben gemelten l^eec Conncftable niet gBequalificeect
fepbe te toefen /omme figB inbe booifj faecfien / alsi
bupten be ;§paeiifc()e j^ebeclanben booigeballen im^
be/in te laten. €en becben/BoebanigB alle be pacti^·
ailacitepten/bieottitcent becfcBepben ^cBeepenens
be<i5alioten/i>ibe ©laemfe ^abenert opgBeb^acBt/
enbe geconfijSqueect toefenbe / enbe in acBtinge gBe^'
noitten /enbe in fpecie mebe be pjetenfie «openbeBet
,;5cf)ipbe
Papier-molen,gBcceguleect foube Bonnen
too?ben} enbe lacdelpcB/tiocfiijp toat mani^ce aftje^
Banbelt foubebcBocen te too?ben be bebcncfiingin» bic
inbe boo2f5 Confecentie gBemobeect jijn gBetooi^
ben/opBetbec(lant enbe be erplicatie ban eentoBe
Sïrticulen bie in't ®ractaet ban .üisacine banben ^a^
cc feftBien BonbectbijftigB / tuflcBen ben feontng ban
Spangien/enbe befen ^tactgePootett/ toiecbengt^
bonben.
a©aec op gBebeliüeceectiönbe / jijnbe boo?^
neembeileecendaec ^o.|Bog. «©êbepwteecbat bec^
focBt eitbcgea«t9ùc^é«ct/alle
öfftrienaentebjmDeti·
t«n^nb<ö«t pouboó; aenbi oöemdte i^eaen am^

uatfabeitc


-ocr page 896-

balTaöfuc inbe Comwiflarifle»!/ Bp örnVócIsemc^
_ J ten i^cfre Conneftabie ofgf»Jen/ fooijcnremoc&teii
—^ totcDen öiamplierct/ Dat öefelkje twee OicnUolflEnbe
inceDe niocfttm mlatrniiiöedifcuiïicljanDcfaccficri/
iioyniDcÖÊ^CÖffpcn
Sc. Maria cnöc St. Piccer, tot
«ÖodcnDe üpDijfb?aoÖt : opljct
tweede poiiit/
öcfflbf ijcctni «©eùcputcccDm/ infael^cfi^ alle «'O'
Bcifjcfte Dcbtjoircn fouDcn öcbbm acn
te toenöcn /Dat
Doo? fcriEufe tecommatiDaticn / foo ban öcn tofl-
ocincltcn
i^ctc Conneftabie, aêban bmboo?nocmi
Oenlgccc^mbafraDarc
deGamarra, DeConinginne
iïrgcnte
obcprcnioöecct ntag&e totcbfη / emme Dooì
rcnifle l^eeccn ConiniiffaciITcti mct Den ï^eec ïïmbaf'
fèibcuc Reedc van Renfwoude , bau Uiregen Drfeo
^acttot
Madrid rcfibemjOe/ DuictncConfcccntie
icïiocn aenfìdien f omnieten bollen gljeimbucert te
UjoiDfn banbe cecljtmatifliie Wacljten/ bpDe0ï)eini
tri'cfteetDen in 't boo?f5 §»φιρ be J
udich, nu foo beele
^acen a£i)tct Den anöccen gijcbaen? ten cpnDeaen
beteiUe teiimael ceftitutientacgttuo^beno&cDaenban
fcace aöflebcne fcljaben/ cnDefuleUÌ^raecDcgfKCfpaf
cecct De
Manifefte indracht. Die Doo? De CEfpCttibe
Sententiën Dicntïjalben obetoefen / teeïjen^ Ijet
(iScactaet ban .libatine taaj^ aöccotntnitteert; enbe
Dat i)icc ban meeDe aen DenboojnoemDe^nibafTa^
Deuc
Reede van Renfwoude, lunnintban acnfelj?Ö=
bingöe fouDe toojbcn gDegöcben/ met fpecialeiafi/
omme De baojfj faecft met alle mogeïijcftcn püft enbe
nabjueït tee intentie ban Defen ^taet te poulTecen/
en een te bebo;becen : alie^nocbtan^onbecmtnbett
niDe fonbec pjeiuDitie banbe itecatibc cefointien bp
i^aec i^ooglj J^og. in fabeuc banbeboDjfjglicinte'
wflëecDen BÖEnoinfn : enbe niet Dien betlianbe/ bat
De betonfie 23pIanbersS ^fteepen / miifgabet^ ftet
pjobenu ban De fiojtugceffe ofte een göe»
noegrjfaem gljebeelte ban Dien/ miObelettijDttoton:
Detpanbt ban 't boojf5 acfttectoeefen enDetecfitnias
tigl)e tf^etenfie fouben tooiben gbegoubnt; enbe bat
be gbemtecelTeetben^ in ()et ^egip be
Adriana, af'
gljefet fouben tDo;Den met l)et gecne Defelbe uyt be
becIU)opingl)e ban
drie ^planDer^ ^cgi'epcn in
Zeelandt, op-aijebjagljt ÖaDDen Bijenooten / ofte
nocBfìonbenteglienieten/ enbefuIelt^Daetmebe bie
acticn b'een tegen^ D^anDec gijecompofeect bipben.
<enDe op öet DerDe point / toiecDen be gemeibe i^eecen
jjaec ï^o. JlKog. «©ebeputeecDcn oenecaltjcR geautbo'
tifeect/ omme DicntDaIbcnalIes$metDcngt)cmelben
£}eec ^nibatfebcut De
Gamarra, enDe De olonimif-
farilfen banbe ^paenfelje sijbe ten befien/ enbe tot
Bet nieefie boo^beel banbe gljeinterefleerbcgingefcte-
nen ban btfen ^taet te 6elpeninftöic6enenbeaDiu=
leren; enbeoocUfpccialgcBtebefojgen/ DatDeg|[je=
nteceffeeibensS in öet ^eljipOe
Papier-moolen, bes
)oo;ifjeft leiief moeiten obtineten/ amgaecfaecÏten
η cai D'Sïppel/ noec beaetooonlijcUe flijlenbema'
nieee ban p?ocebccen / te honuen enbe mogen becbofc
gen/ enbe bat epnbeljjcU/ enbe ten biecben/ Dccon=
Óbecaticn bic op be e);plfcatlc of eluclbatien ban eenige
pointen ofte airticulen ban 't booifs (STcactaet ban
jï^acine foiiben mogen ballen/ banbe facelten bie be

lecpenep»

toebcc- Söt^ genomen enbe opgebïaoljte ^cfti
gentlijeli touefiecen/ mocfttenboojbengljefepaeeett;
enbe bat Dientgcüben eennabec bp-een-lιom|iegl)eρ^
bonneect motljte toojben / omme alle
anibiguiteyten
enbe DuplïeclKben Dientijalben met onberlingb εοη^
cert/Vuegh te ncmen/ enbe te elueilJecen ; enbe toietben
onbettufleljen Degemeite{^e.et;en {jaec D^og.
DeputeecDenin bien Deele/ oochboo;foobedfulc&^ in
De bojDece Confecentien te paffe. fpuDe mogen Ros.
tnen / berfoc^t enöe godali j|i|jqucalijth Die fc»ti-j
nient te Docn bàlibecen/ bie tot De meeflebjpgepbt
banDe Comiitcteie Itonbeti Dienen / enbe op De be«
RenDe majcimcn ban Defen ^tàet/ tuojben ggeepplt^
icect.

ê>eecïier mlni(ler ban ben ^taet be ©ifitc gebenbe
aenbenl^oituBèefcIjen Hàinipec
Ulioa, fepbe ben
felben
UUoa, onbec anbece bifconcfen tegen^fipu:;
bp on^ aitane bint fïiaii Dm ^ioniog fonbec öijc&/enbe
fonOec ïiliwingilVenb?
vice verfàjDnt wn Vranciu-yck
VI, Deet

t'oneecfit b3ietbtiocgef£öjebcnDOo.ïfacï&e ('tspcete ιίό8·
't 3p blafme ) ban Defe baanbecingì) /Dat b'obeclebs -U——
ìSoninginne .fKoeOen enbe iïcgentc
magnanima &
prudens,
foo t)p frpbc/ alceebc eenigcgcooteacijte»
ioo?l)eptofiDeptiein DenifjoningljgbcnieccUt/ enbe
Daecom geemegfiefìcn öabt Dat nien&acc niogtjt bet=
lengen öet iïcgentfcljap ; Dat De föoningö Dr^ onaetu
gelien Daec toefiomenbc / öabbe alle^ laten boen booj
fijn i^afocüt
CaftelMchor, Dat Defe öabt een boobt?
lijcften öact tegen ben
Ducde Cadavai, De macDtigfri
fìenacflDcn Jiioningij j Die Daecom ban ftet Jgafevl»
leecbc. 3&at De 3|nfant of öoningijjS S0;oeDccDen
itoningö
bp feecftec occafle ijaDt gebcben en göcimpe.
tceectpecmiflie om
Cadaval te l^obete Doen VurDechO:·
1. i'Sinfan - - - -

men. ii'ginfant öabt Dienlafi gegeben aen een SSjoê»
Dee ban
CaitelMebor, metejcpie^aebobtoniDatfei
cceet te Bonben/ niaec besJoiiaengenengingöbieöet
openbaecen aen
Caitel Mehor.Die tecfiont DenïioninB

en CaftelMehoröaDbenfeecöaetigögemaectit : ω-

quc venenum ι ffpbefip / n9n venir à Galliafed à m-

bis ipfis, en om Di^ïioningö^quaüeabminipcatif/
bataiceebebie ban
Liilabon De iüegcetinge öabt be^

a

fifït aen b'gnfantt Dat DcCortes < bitjijn be Staten
fouDeit Den
eerftcn ^amiatp bp een

Bomen.

55at Df ïtoningin becRIaecbe noci) uaaegöt tc jjjn/
en be Coningö ban begin aentoa^
impuitrant göe^*
üjeefl/ enbe Daecom becfoeljt Diffoïatieban'tilutijes
iijcft/ enbebectitntieban Daec
Douarie, mctappa=>
centic bat fp foubetcoutoenmctb'2fnfant. ©nbecs
tulTcBen fagö
ÖP ftoacigöept/ Dat De i^oningö bp 'tïe»
benblijbenbe/ cnnocöbeeiacnöang&öcbbcnbe/ öit
ïijjcnujgbebufcigebjcefccndncufifoubeijonben ; tc
hennen gljcbenbe/ bat men licöteïijchbenlimiittgö
enbe beej ban (ijnaenöangöfouDeDenBal^biPecftcn.
idp gafooch te Rennen/ Spangienaltöan^ niet fon?
De gbejïanbt DoEntoattotDejaieeDcalceebegcboutot
iajag.

5^aec op Ijem ben feiben mainiliec ceplfceecbe / bat
De iÏouingö be ceputatie seöabt öabbe te boo; ban een
groot iiefbcbbec te 3ijn gbebjeejlbanBjouVuen.
fepbe / 't toa^ toaec / en öab beei gefoopen
Efponitaa,
enbe in gbenteeiie flecöte fêupfen / qualijrR becfel»
fcöapt / ttaec boo? öP fan flöefagö enbe cefpect feec
öabt betloojen
r niaer Dat öP toa^ mogelijch puiffane

getoeed ontccrtt©?onbjen/enDen(etomttent iEambe

Den/geIijcRDe$iDningin.

Sin 't begin ban bit Slaer feftienhondertachten
feitigh,
5jjn tot Lisbon aengeRonien De ©eDeputceci
Den npt De ^eeDen ban DatJigcR/ Die men noemt
Procuradores des Cortes, jjjnDe ban ptbec ^taDt cei»

Dobbelt getal/ Daec baneenecep;efentiettDen^bel/
enbe b'anbec De gemeente, ^e getuoontc ban befr
ïgeecen toa^ tljaerDec aenRom(ieöaectep?efcnteteit
boo? ben jQSarqui^
de Mariate , enbe eenen Pedro
FernandezdeMonteiro,
ijfpDecefpectfbe ©olmacö»
tigljbe ban
Lisbon totD'aen(laenDe®ecgabecingö/
alfoo aen De felbe febnlbigöbiaten teboenoubectuce
ban öaec inficuctie, ffiot öft öouDen bcfec ^eflïeié
alle{i ten üobe gbcpiepaceect / maec tuiecbt bic tot
op Den
fe ven en twintighflen gjanuacp gepjotraBeect/
ingefien Dat betfcbtpDe öecopgöemette<i5el^utccti
ben alnocB manquccenDc / enbe onüer De tcgentoooif
biiie foo nu en Dan eenige Difcrepantienboo^ballenbe/
nopenbe beperfonéle comparitie Dc^ltoningö^/ ten

_ . ..jebaetbiBöt

Parijs, om fon ?ilbec-Cö?i(teiijcRfle iBaJefiept tc
bifponecen tot Ö^t te maecRen 3^;ebc-(€ractect bmt
Caftilien 5 öicc toe Beeft feec fïocR göeacbepbt Deij
JFcanfe .ïHinipec/ BcbbenDefpn <!Bb. bp

fiemorie i^rcfcBePbe S^jieben gBef4»ebenfoo aen Di?
cibunalen bon'tïlöeli/ aisS toél Dcroppecfienban
't ©oirtt / aile tenbecenbe ora Den booj^ani^ bet
Cortes té flopten / boo? foo béel fonde mogBeit
aengaen Bet finael (iupten ban b«n ©jeöe.

IBen beciÀte/ bat Den g^DacBte lÊinifUi;
bp bert twaslWen Def^aubjentif öerfocBtöéWifnDfi

en OORLOG Yiyt Acht^en^veerti^pe-Boeck. 8Ó5


-ocr page 897-

Sé6 S A Κ E Ν vaa S Τ A E Τ

,^^ο ftp Den senfant / f0n ©oo0f|cpöt fece ctnflifllj
l)aöt üoo?Beö?aaen De ilnteceffen tìan fijn l^eer enbe

--Itioninglj / BÖffonöcert op De jonoöfl-ööertiaechte

atiflue met Portugaei, ten cpnDc Defdüe Daec bp
tDilDefilpbenenDeOteanbecbjeecIteliicIien onDecbou^
DeningD^balIe ban neen / Dat bP ϋί)" ijoosl) SiJC'
Dac{)te iltoninat) een nieiitD fpcclaellBanDaetalbe^
cepDt^BaDöcontfaneen / omtjemin oeffclf^namc
te üof gt)cn bp {jet te maecften (Ccactact twn ©?c.
De / enOe Daec omtrent fijn j®aicflcpii intrceflen
toacc te nemen. JBeDe feecftec / Dat op Dit fel
toe fubject DenfiecljteE ban't®oIcft / öüeaflilieect
met
vier onDece upt De <i5fmecnte tian Lisbon ,
op Den fevencienden Den meec-BÖf melöen jpcanfcBe
J©«niflcc in 5ijn Eogement toefen befoecften /
ttilegecenDeDendoQOü-DjingfienDe nooDt / Diegaee
DeeDe Den ®7eDe met Caitilien amplectecen / on<
bei; fo;tab[e enDe fjonocable conDitien ; DoeggenDe
ijjùuizdePovoDaecBp / onDec anDecen Defe tüooj»
D?n
: Mijn Heer, noch ghy, nochick, zijn te be-
vrijden van een overval van't Volck, ende verdere
onheylen, by aldicn wy den Vreede teghen gaen.
«ScljtectuiecDt aftefeptDat Den bpojfcijjetoen ïSecDtec
in alien ggebalfouDe {jebbcn üafigbefteltgetaDbg^
ban Den ISoningl) ban
Vranckrijck cecft te tuillen
afbQacIjten. ^en De Cngelfcge $pDe jtin onDectufs
fci)en gcoote Debboicen geoaen alominDe ^taDt x<is·
bonDoojDen i'iefÏDentiioucwel, conttacie D'intentie
ban De i@eei;
Albert St. Romain. ^en i(^eec «i^jaef
UanSandwiciii
^opDen thiendentOt Badajoz, enDe
Den
twee en twintigliften tOt Lisbon gljeaccibeett /
cnDe met '^Jioningl)^ eiiDe nocfi
vijf tiatoffen banOe
ïöateciiant ingöeöaelt / enDe Doo| De
Maiftre der
Ceremonies
tot in f0n logement ggeconDuifeect /
SijnDe in
'tl^Hp^ banOen getoefen i^ectog ban Oveiro.
(iLat op D^Den b^eft fi^n €]ccelentfe egene pacticuliete
SÏuDtentiegeljaDtbpDenneet: finfant.
lentie teiere gefegftt boojpcn te sijn ban
twee Dilïmc:
te pouboic^ tot jjjn MeOiatie enOe intecpofitie.
ileec Jüarqui
^deLier, ;&pacn^ gcbangen / t)aDt
nieDefgnCdatactecbanbeiHcoonöan
Caftilien lot
De 3^?eDe-banDelingg bcliomen.
t ■

30en tóoningö bleef al^ boo? grflooten in een fla=
mee ! enDegingen alnocüopOelTeifie name aiiepu*
bltqueDepefeije^/elijoeltielDieDoojOen ^jin^ toiec^
Den giiee^peDieett· ^e ttoningtnne bleef noet) in't
ïiiooliec ban
Efperange, altuaec men beel minDer
bcboegingbe fagb al^ boo;l)eenen i ()aec iHSajcfïept
l)eeftg{)emafelt / enOei^
vier a vijf malen ggelaten
oetoeeli. De DooDtbanDe SSiflcöop ban
Elvas.,
OieopDenlaeflenS^ecembec berieDenfcgielDcft toa^
obecleDcn / öeeftmenaenDespOe ban ftaec JKajes
ftept op niente beginnen te poufecen gaec faeetie ban
Divertiej tji^cban / ei^meDe't{|uteeiijc({metDen
l^jinceteacenDeoojQeeienfooDibec^ / DatmenDaec
ban niet^ premature ftonOe feggen. <^.nDec 'tCon^
bopban'^EanD0 / cnDeCapitepn
Comehs
Μaelhout, op Den thienden tot Lisbon aengtjeno·
men een epp?e^ enDe ©ienaec ban Den i^eec
Fran cir-
co de Meilo,
'lilmbafTaDeuc bp Oaec Jl^o. HSog.

(tSnteierDtbpaffijcieban SSiijetten ad valvasban
'ti^alai^dcicUtbecboDt geDaen / tegen Die gene Die
ben <0jabC De
CaflelMeuhoriOf Henriques de Miran-
da,
inDe ;ètaDt enDe gaer jgupfen fouDen mogen f)ou<
Den becbojgen.

«0pDenfevéaentwlDtighftenbOO;De|^aene /
DecctfiefeffiegetoeeflDei:
Cortes, en i^D'geec 3(n»
fanttq? Defelbeberfilaect
Erf-ptins ende Gouverneur
van't Rijck.
Cecemonie tea^ eeniSappiec Ieg<
genDeineendSouDeibicbotel / 'tteelcaDooi banDen
ban Den
i@ectagb ban Cadaval aen 5p oogbept
teiecDtgecepiefenteect/ Dieopeenboog^ €b;oon/
cnDeonDeceen^o^el gefetensSDDe / 'cfelbe beeft
aengenomen» · : i;

conbecfatie jgnDe met Den gefepDen|@fni|ïec/
fepDe D
'j@eec Uiiöa Dat bp beDDe D;ieben banDen der-
den
3anuacp ; Dat Doen nocb De Koningö, toiect ge^
bouDen opacÜoten:Dat bP inDecDaet teep onbequaem
(P^Dc]9cgeeringb ; ^atinDecOatt Dén €>2^efb^n

Caftel iWehor αί^ fabotjjttoa^ ftoningöcnaïlf^bab t^ii

geDaen. ®at teei D'(@nDccDanenbaüDengef\uQo?rn
aen Dcnïitoninab/ niafcalsJöcmp?efapponrcencnDe '
bcquaemi Dat De^taDt
LiiTebon, enDc'tbolcftal=
Dacc Den ^DcI/ aitban^ bai
)t goct gebonben/aen Don
Pedro bct d^oubccncmcnt gcgcbcn : Datallc^nocb^
tan^ gefebicDc op Den naem ban Den lioningb; gdQcft
in ftjne minDetjacigbtpDt onDcc De Itoninginne JlBoc::
Der. ^at bP meenDe een rep^ teDocnnaLifTebon:
i Dat bP Daec nooDigb tea^ / ai^ alleen Itenni^ bcbbenbe
' ban falien/ tuflcöen Dat iJijcft enDe Defen^taetfVoc»
benDe ; De in cemotie ban
Souza Macedo ( aleec albicc
aimbatTaDiut ; ) jijnDe De ©jaefban
Mirande <©on,
bCCnCHC tot Port à Port.

^en felben Ulioue acbepDe onDec DebanDt/ om
een poptijfgefcbjifttebebbenbanDefen^taet/ teat
D'upteclijei^e meeningbtea^/ om een cpnDeenDeaf:·
fìomfl te bobben banDegbefcbilien; DatbPfouDete
Ilobe allc^ foeceenfmaecheldcittcmacc&en. Cnfgn
.Éebe/ eenlmberbriluflinis, ^on ban fijn ^oon/
#?cflDrnt ban
Brafil, Dat Die fouDe fijn plaetfealljiec
teaec nemen.

boojnemen betteittigööe D'SïmbafTaDcuc
De
Meilo aen baec Ho. IBog. op Den ferden^ebjuacp
Doo; 't bolgenDe lllemotiaei:

Hauts (y Tuijfans Seigneurs.

Le foubfignë Ambafladeur Extraordinaire de
Vartugal, fait fou venir. V. Η. Ρ. que le deuxiefme
Novembre dernier, en la derpiere Conference
qu'i] eut avecclles, ilbailiauneRepliquealeurRe-
iponfe du
wngt deuxiefine Oilobre, par la quelle il
s'excufoit de refpondre precifement a quelques une
des points y contenus, fur ce qu'il n'avoit pas d'in-
ftrudtion fufSfante pour cela ; & en cètte Repiique*
pourfaire voir le defir qu'il a d'en venir prómtement à
la Conclufion d'un boù Accommodément,il ofFroit à
V. H. P, d'envoyer aupIufloitauRoy fon Maiftre,
la Miniftre de Sa Majeité Refident ea cette Cour,
afin querinforiflantenperfonnòdu tout, leditAm-
bailadcur peut redevoir plus prómtement les inftru-
öions & refolutions dont il a befoin, y ayantlieu
U'efperer touteiortedebonfucccsde l'experience Se
du Zele de ce Miniflre auiTy bien que de la Creance
qu'ont en luy les Mlniftres de fa Majefté , V. H. P.
D'onc pont reipendu a cetre propofition, & trois mois
de temps fe fotit paflèz, Qupy quel'Eftatprefentdes
affaires, l'intereitreciproque, CilebiendesPeuples
interefl'ezjdefireflènt une prompte Conclufion, d'au-
tant que le retardeinetìt eft non feulement iiititile,
mais mefme prejudidable à l'emretien δε conferva-
tion de la Paix, veu que d'un cofté le piyementqui fe
doit faire a V. H. P. fe defere, & que d'autre part laré-
ftituciondes Places de fa Majefté ne fe fait point, &
parce que par le changement, arrivé en la Cour'de
Portugal, il y a peu d'efperancequeiedit AmbaiTa-
deur regoive de longtemps les ordres, qu'il a demandò
par touces Ics Lettres qu'il a cfcrit julque aprefent,
non feulement àcàufe de la longeur ordinaire decette
voye, mais par ce que les Miniftres qui eftoicnt chargé
des afFaircs, concernantes le Traité de Paix, fait avec
V. H. P. font hors d'employ, & que ceux qui font à
leur Place ne fauroyént que avec beaucoup de temps
elite fuffifamment informez, pourpouvoirenvoyer
l'initrudlion neceiTaire audit AmbaiTadeur&larefo-
luttonde la maniere d'accommoder les dilBcultcz :
à
quoy il ne fe put rienjtrouver deplusexpealientque
d'envoyer ledit
Diego LopstPvaea ρομΓ plus de dili-
gence & efcIairciiTemènt de l'affaire ·, «c^find'yap-
porter toute la facilité poiSble j il fera à propos ( ainfy
queledit Ambaffàdeùrapropofé en fa replique) quii
porte avec luy un PrpjedìdesConditionsScmoyens
plus equitables par lesqueJs chacun des points fe puiiTe
accòrder : Etc'eiì cequioblige ledit Ambafladeurde
prélTer V.H.P. 1 ce que' fans retardement clles vciiillent
f^pbndre à laditc Ripìique, & im prefcnt M^noire
par Icqucl il reïtere 1« mcfme inftances,- fouhaiitaht

■ qu»


-ocr page 898-

τΛΛδ' ^· ^· ^· ^g'i'eDt pourcedeiTein dans les mefmes
intentions qu'aledic Ambaffadeur & queledic
Diego
Lof esid'Uüoit en portant ledil projedt, tousles difFe·
rencs fe puiiTcnt tcrmener avec toute la promirude &
l'aequitéquiiedoicefperer de
V.H.P.öe a quoy Jes
doicobligcr l'aiFcdlion qu'a Ie Roy ion Maiftre a con-
ferver & garder la Paix. A U
Maye cefixiefme Fcvrier
milfix centfoixante hnid,

Hoogh tnde Mogende Heere».

DEn ondergefchreven Extraordinaris Ambaflà-
deai van Portugael, doet ü Ho. Mog. gedenc-
ken, dat hy den
twetde» November leftleden,
in de laefte conferentie die hy mee haer hadt, heeft
ghegeveneenreplijcque op haer antwoordt van den
aa.Odober , door dewelcke hy fich excufecrde pre-
cifelijck te antwoorden op eenigo poinöen In 'delelye
vervat, alfoo hy daer toe geen genoeghfame infttuftie
was hebbende, ende in üefelve replicque, om te doen
blijcken den y ver die hy heefc, om haeftelijck tot de
conclufie van een goet accommodement te gheraec-
ken, heeft aen haer Ho. iVlog. gheprefenteert, met
den allcreerilen len den Koniogh zijn Meefter te fen-
den, den Minifter van fijn Majefteyt aen dit HofFre.
fidereode, op dat hy hem in perfoon van ali es onder-
rechtende , den voornoemden Ambaffadeur eerder
mocht ontfangen zijne noodige Inftruftlen ende Re-
folurien, Zijnde middel om te hoepen doordeexpe-
rieatie en yver van die Minifter) allerhande goet fuc·
cesj foo wel als door 'cgeloof dat de Heeren Minifters
van fij ne Majefteyt in hem hebben ; U Ho. Mog. heb-
ben op die vooiilagh niet gheancwoordt, en de drie
maenden tijdes fijn verloopeni hoewel den tegenwoor-
digen toeftant van faken» 'tintereft reciproque, ende
'tgoet dergeintereffeerde lieden, wenfchcen eene hae-
ftige conclufie, alfoo dat het retardement niet alleen
onnodigh, maer felfs fchadelijck is, tot onderhouten
confervatie vande Vrede » alfoo van d'eene zijde de
betalingh,die aen u Ho. Mog, behoort te gefchieden,
wert uytgeftelt, en dat van d'andere zijde de reftitutie
der plaetfen van fijn Majefteyt niet en gefchiet, en om
dat door de veranderingh, aen't Hoff van
Portugael
voorghevallen, weynigh hoope is > dat den voorn.
Ambaffadeur in langhen tijdt ontfangen de ordres,
die hy verfocht heeft, door alle de Brieven die hy tot
nu toe heeft ghefchreven, niet alleen ter oorfaecke
van de ordinaris langheyt van die middel, maer om
dat de Minifters die gelaft waren metfaecken, betref-
fende de handelingh van Vrede, gemaecktmet u Ho.
Mog. zij η buyten cmploy, ende dat die in haer plaets
zijn nietioóder veeltijdts fouden genoeghfaem kon-
nenfijngeiDformecrt, omaenden voorn.Ambaffa-
deur te konnen fenden, de noodighe Inftrudlie ende
refolutie op die maniere, om de difficnheyten t'ac-
commoderen f Waer toe niets expedienter kan wer-
den ghcvonden, als den voorn. Heer
l^iego Lopez.
dVUoa, tot meerder haeft ende klaerheyt vande faec-
ke, derwaertste fenden, ende om daer toe alle mo-
gelijcke faciliteyt te brengen', fai 't noodigh zijn ( ge-
lijck den voorn. Amballadeur in zijn replicque voor-
gcflagen heeft ) dat hy met fich draghe, een Projed
van Conditiën en equitabelfte middelen, waer door
yder Poindt kan werden gheaccordeert : Ende dat js
'c geen den meerghemelten Ambaffadeur verplicht u
Ho.Mog.teprefferenop dat fy fonder uytftel willen
beantwoorden de voornoemde replicque, ende de
tegenwoordighe memorie, waer. door hy reitereert
defelve inftantten, wenfchende dat u Ho. Mog. om
het felve deffeyn arbeyden, inde felve meeningen die
den voorfz Ambaffadeur heeft, ende dat den meer-
gefeyden
DiegoLopex, d'VUoa, mede dragende 'tvoorfz
Projeft, alle de differenten mogen werden getermi-
neertmetallede vlijt ende biliickheyt die men van U
Ho. Mog. behoort te hoopen, ende waer toe haer
behoort te obligeren, de genegentheyt die denKo-
ningh fijn Meefter heeft, om de Vrede te onderhou-
den ende te bewaren. Inden
Hagt ésafefitn February
fefiim hond«Ttacbtmf*fiigh,

Ï^Ct (Cractact tutfc&fn Spanglen cnbe Portugael op I i^^S,
Dcr^ tijöt Qfflootcn tua? iupDe aï^ üolsijt t -

CArel de tweede door Godns genade , Koüingh
vanSpangien, van beyde de Sicilien , Jeruia-
lem, van indien, &c. Aerts Hertogh vaa
Ooftenrijck « Hertogb van Bourgondien , van Mila-
nen, Grave van Habsburgh, en van Tyrol, &c. Eode
de Coninginne Vrouw Mariana van Ooftenrijck fijn
Moeder Vooghdeffe en Regenre van fijn Koningh'
lijcke Perfoon, ende Gouvernante van alle fijne Rijc-
ken en Heerlijckheden. Alibo Oou QaihsT é$ Ham
Guzman en Arragon , Marquis van el Carpio ■, é'c.
Uyt kracht van de macht die ick hem verleent hebbc,
een Tradtaetvan Vreedeopden
dertiendinàcs ']cg^n-
woordigen Maendts getroffen, befloten ende geteyc-
kent heefc met de na genoemde Minifters en Com-
miffarifen tot defeneffedlebydenhoogh-verheveen
Doorluchtighfte Prince
jilonfo, den/iyie» Koningh
van Portugael,&c. Gedepuceert,als oock doorl't tuf-
fchen komen, van als Middelacren Waeiborge uyt
den Name des Hooghverhevene en Doorluchtighfte
Prince Carel dell. Roningh van Groot Brittangien,
&c. Den Grave vanSandwick, des felfs Extraordi-
naris Ambaffadeur, daer macht van den gefeyden Ko-
nigh toe hebbende, welck Traélaet hier ingevoeghc
is, en gebracht op i/fr//e»ArtijckElen, waer van den
Inhoudt uyt het Portugeeichovergefet is, ioo a's hier
volght :

ARTrCKELEU van FRET>E.

TUflchen den feer Hoogh-verheven ende Door-
luchtighften Prins den C^holijcken Koningh,

'1

Carel den II. fijn Succeffeurs, ende Rijcken
ende den feer hoogh
-verbeiieD en Doorluchtighften
Prince Alfonioden VI. Konigh van Portugael, Eja
Succeflèurs, ende Rijcken, door Mediatie van den
feer hoogh-verheven en Doorluchtighften Prins Ca-
rel den 11. Koningh van Groot Brittangien, Broeder
van den eenen, tnde feer ouden Geallieerden vaa
beyde, ghetroffen door
DonGafiardeHaroGuztaan
en Aregon, Marquis van. el Carpio, als Pienipoten-
tiaris van fijn Catholijcke Majefteyt ende
Do»Nun]o
Mvàrez, Vereira i
Hertogh van Cadaul, Don Ba/co
Luis de Gema
Marquis van Niza j Don luende Silva,
Marquis van Goubea^ Do» Antonio Luis, de Mene fes
Marquis van Marialv», Henrtque de SoufaTauares de
Silva
Graefvan Miranda, cMs^edroFteira de Silva,
als Plenipotentiarifen van fijn Majefteyt van Portu-
gael; enEduard Grave van Sandwich : Plcnipoten-
tiarisvan fijn Majefteyt van Groot Brittangien, mid-
delaer ende Borge van den gefeyden Vrede, uyt kracht
van de volgende Volmachten.

Copy e van de Volmacht van fyn Caiho"
lijcke Majefleyt.

DOn Carlos de II. door Gods genade, Koningh '
van Spangien, van beyde de Sicilien, van
Ie.
rufalem, van Indien, &c. Aerts - Hertogh
van Ooftenrijck, Hertogh van Borgonjen, van Mi-
lanen , Grave van Habsburgh, en van Tirol, &c.
en de Koninginne Dona Mariana van Ooftenrijck fijn'
Moeder Vooghdeffe en Regecte van fijn Koningh-
lijcke Perfoon, en de Gouvernante van fijn Rijcken
ende Heerlickheden. Alfoo de Doorluchtighfte Prins
Carel de II. Koningh van Groot Brittaegien, bewo-
gen door fijn goeden yver totten gemeynen welftande
en ruft van het Chriftendom, en fijn verlangen dat
de differenten tuffchen defe Kroone, en die van Por-
tugael, een eynde mochten nemen , daer toe op
verfcheyden tyden fijn gherepeteerdeiicftantien ghe-
interponeert heeft, ten voorfz eynde fijn Mediatie
en vriendelijckeghedienfligheden acnbiedende, en-
de ten laetften Eduard deti Grave van Sandwich *
ende Burghgrave van Hinchinbrocq Baron van
Montagu van Sint Neote , Vice - Admiraei
^ D D Cl % vaa

en O O R L O G Η, *tAcht-en-njeerüghplioeck %61


-ocr page 899-

ut S A κ E Ν vàh S Τ A E Τ

Engelaodt Meefter van de Gròote Sale, Raédts-

_J Heer in fijn fecretó Radon, ende Ridder van de Of

' dre van dcnÌarter, als fijn Extraordinarilen Ambaf-

fadeur hier ten Hovegefonderi trtet be'nooflijcke Vol-
machtigingh om een accoordt van onderlinge fatis-
tadtie tuflclien beyde de Kroonen uyt te weitketi.
Ende de felve Grave van Sandwich my bekendtheb-
bende ghemaeckt dit de befte middel om dit oogh-
merck te bekomen foude wefen een goede Vrede mee
den Broeder van fijnen Koningh;
Don Alfonfoéen
• VI, Koningh van Portugael, foo fijn detwarighe-
den die daer voor quamed over geflapt j ende fijn al-
dus cyndeiijck, om dat ickdcn
gemelden Doorluch-
tighften Koninck van Groot Brittannïen herielijck
fücckt tc behagen j getroffen
àadéfthien pundlén van
Vrede, die in eeri projedt apart gefteit fijn tot wiens
vaerdigc executie dcgeieyde Graef van Sandwich fich
fel ven aeo-goboden heeft, otïi in eygen perfoon na
Lisbon tetrecken, efideraet den Koninck van Por-
tugael Alfonfusden VI. al wat doorfi)n Mediatie ver-
handek en uytgewrocht is te communiceren, en uyt
den name van fijn KoninCk te procureren ^ dat men
tot conclufic mogt komen. EnciedÉwijlhetomfulci
foo kortelijck, alft behoort, te bekomen noodigh is,
datter ia de voorfeydeStadt een perfoon Vah authori-
teyt, qualiteyt, vooffichtigheyt, ende goeden y ver
zy, van my oock gevölmachtight zy, um de gcfeyde
Artijckelen van Vrede in behoorlijcke forme recht te
Hellen. Daerom alfoo de gefeyde, en noch andere
goede gaven en qualiteyt te famen komen , gelijck als
bêkeöt is, in u perfoon Do»
GaJ^nrdeHaroGu&me»
ende Aragon, Marquls va,n el Carpio-, Hertogh van
Montare! Graef Hertogh van Olivares} Graef van Mo-
mefite
, Marcquis van Heïichi , Heer vaO dèn StaeC
van
Sàriji, Ëöde vànde Stadt van Lueches, geduyri-
gen Cafteleyh vahde Foiten der Stade Cordua ende
tìppsr-Stàlrheeftè»· van des Konincx Stallingen ende
opperöen IVIajor yaii dé felye Stadt, en vah hare hey-
lige Inqylficiejgcduyri^eh Cafteleyö vande Koniöck-
Jijcké fol-ten ende Megazynen vanSenll'^n, Groot
Cancelier van de liidieiis, öïoot Gommandeurvan
dé ordre vah AhaitUra j Camer joncker, Grootetl
)agÈi·, ende bewaérder VandeKonincklijckeifterck-
ïèQ van
él Pardo Balfain, inde 'Éafzuela. SOo gevè en
Vergunne ick uyt kracht
Van defetì tegenwoöi-digen
foo volkomen ebde genoegfame macht commiffieèn
iquiliteyt, als nodigh is en vereyfcht wofdt, öp dat
ghjr voor dën&oórluchtighftcii Koninck, meynen
ifier lifiveh en beminden Soòoe,ende 'in lijn Koninck-
lijcken name, als oock in den myhen móoght hande-
len , verhandelen, capituléren, en concluderen m'et
den GÈdéputeerden ende CommiiTaris of Gedepu·
teerdens, of CommiCfarifen van déiö bovien gemelden
Όοη Alfonfo den VI, Koninck van Portugael, uyt
kracht vande Bemachtigingh, die
ly vahdén gêfeyden
Koninckfullen verthoonen, een eeuwige Vrede,pn-
form den inbouiïè der boven-'géièyde Artijckeïeh)
of in der forme die u beter mOcht bBbagcn, en den
Koninck mijnen Soone en my te verbinden tot nako-
men van 't gene ghy aldus bellotcn cn gcteyekent fult
hebben. En verklare en gheve mijn Konincklijck
woort dat al watter van den Marcquis van
elCarpio gt·
daen, gehandelt> en veraccordeert fai zijn, ickdaer
in al van nu aen confenterc het felve voorgoet keure ,
cn altydt voor vaft ende krachtigh fai houden „ en daer
voor inftaen als gedaen inden name van den Koninck
niijnen Soone, en inden mijnen , en door mijn wil-
le en aucoiiteyt, eo fai het in allen deeien en pun Aen
ten volhn nakomen. En vangelijcken-falick Ratifi-
ccrenjcnde Approberen in byfonderc en behooriijcke
forme met alle die verfterckinghen, devordergere-
quireerde noodffaeckelijckheden » die in diergelijcke
gevallen gebruyckelijck zijn al wat ghy op defeo voet
iiilt befluyten. toeftaenen teyckenen, op dat het alles
vait en krachrigh en bcftendigh zy, met preci ie condi-
tie,dat het gefeyde Traftaet van Vreede ge-eyndigt en
geteyckent fai zijn binnen vemigh dagen naden dagh
vanden datum van de volmachtegingh : invoegen»
(Jat foo die tcrraija komctQ verftrijcken» fonderdat

het gefeyde traftaet beflootenendegeteyckent Sy,
foo maecke ick van nu aen voor als dan deie Volmacht
teniet, en al de claufulen die daer in begrepen zijn,
en al watter uyt kracht van defeive fai voorgeflaghen
of begonnen zij η te hendelen. Op welcke verklaringh
ick belaft heb defen teghenweorden af tevaerdighen
met mijn,h8nt onderteyckent, en met het Secreet
Zegel geiigelt, endegeregiftreeitj van mijn onder-
gefchreven Secretaris van btate.

Gegeven tc Madrid den vyfden j^naiïy fefiien hen·
dertÀchtenfeiìigh.

YOLAREYNE.

OünÏedreFernegdtadeCatnfoy Atigulo.

Copy e vande Volmacht des Konincks van
Tortugael.

^Lfonfus door Godts genade j Koninck van Por-
tugael ende Algarbe , ende Daqucin, ende La-
dem, de Africaenfchc Zee, Heer van Guinea;
ende vande Conquefte, Navigatie ende Commer-
cie van Jithiopia , Arabia , PerfiTen , en van In-
dien , &c. Ick geve mits defen tegenwoordigen alle
macht ende noodige qualiteyt aen
D<m Ntmjo Alvarem
Pereira,
Hertogh van Cadaual, Marquis van Ferrei·
ra, GtsiVùTentugal Λ Heet der Stedea la Poiea. Sante
Chrtflina, Villamevai Dan/es t Rahacal, Arega, Al-
•vayaeere, Buarces, jimtra iCarafite, Mortagnt iPe-
nacovsi Ville ha, Viüaruiba, Alhergaria, Agnadshs Ρ ecesi
Operali Abermaüa, Cercaii
Commandor van Grana-
dola, van de Ordre van St.Jacob, van mijnRacdé
ven State, ende mynen feer beminden en waerden
Neve. Aen
Ben Βαβο Lmìs de Gamai Marquis vaa
Ni^sa, Grave Vin Nidigàeira , Admirant vau Indien,
Heer der Steden
Ttades en Treiiet, Commandeur van
de Commandurye van Sint van fliy*, vande Ordre
van Chriftusjvan mynen Raedt van State,eiïde Con-
trerolleur van mijne goedereö.
heaj[>»n Juan de Sil-
va Φ
Marquis van Gouibem, Grave van PortalegreMeec
der Steden Ctkrice é Sm Rmau,MoymtitajViahe,fie-
fpereyra* Naboinhos, Rietort»
i Falefira.Vtüeceia à Λ
Caelheyrt,
ende der Eylanden van iJ.Nicolaus, en
St. Vincent, Commandeur van deCommanduryis
\&nSasta Maria de Almada i vande Ordre van St. Ja-
cob, van mijn Raedt van State, Prefideot vande
Tafel der ontlaftinge van
't Palep, mijnen Opperften
Hof-ineefter,en fee, waerden Neve, Aen
Don A»t»·
»io Luis Menefes i
Marquis VinMdrahaj Grava van
Centanhtda i Heer der Steden iUe/rw j Modim· C^·
va.Atim.tJertnello, Bilho.Viüar de terreiraiAvellans dt
Caminhoil.emiliPe»eUa,Ï6boaiexi VaSongo, Heer van
het Leen goedt van Medelo en Sint Silvefter,Com-
mandeur van de Commandurye
vm Saetto Maria de
Alnmidra,
vande Ordre van Chriftus, van mijn Raedt
vaii Stare, Contreiolleur van mijn goederecjGouver-
neur vande Wapenen van Lisbon, ende plaetfe van
Cafcaes, ende vande Provincie van E/lrtmadur/heads
Caplteyn Generaci van'i Legerende Provincie vaa
Aleutejo. AeriHenriqutdeStmjaiTatMresdeSiha.GTA-
ve van Miranda^Hteïdat Steden Podenies^BMiga,F«t·
gojinhos iOlivBira del&arrio, Germelot Ara»·

cada, Groot Cafteleyn van Arrwthtsi&nde Alpalha*»
Commandeur van de Cotómenduryen van j^veladtm
Vitlanneva, d«Alvit»i Ρτοιηκ*, Aipalhae, vm
Eylanden de Tercereoj Som Miguel, tsndc Madeyra^
van mynen Raedt van StacejQou verncur van ia Rel*'
cion 1
ende Cafit delPuerto, ende vaode Wapenen der
fclver Stadt en haer gebiedt.
EndcssnÏedroyityra^^·
Sylva , ven mijnen Rade,^de myaee Stoeteris vaa
Statei datfe voor my en in mijnen nstnehaBdelen»
fchicken, en ftellen oen eeuwjgc Vrede tuffchenmija
Succefleurs ende mijn Rijcken, en de feer hoog-
verhevene ende Dooriuchtighfte Koninginne Μβ'
vrouwe Jiiarie»a van Ooftenr^ok, als VoogdcQèee
RegeatcvandeKoninckl^diefcfoon van denhoo^-
verbeeven endê feer maehtigheo Vorft iJaerKwel


-ocr page 900-

1S68. «Jen TiP/tJhr>barea Soone,den Catholijcken Koningb
_ Tan Spangien, vantjeydc de Sidlien » van Jerufalem,
^ cn van dc Weft-Indien, Aertz-Hertoge van Ooften-
ryck, HertogevanBourgondien jCndevanMilanen,
Grave van HabfburghendevanTirol, endeGouver-
nantc van alle fijne Rjrcken ende Heerlijckheden , en-
de tuQchen iïjn Succeilèuren ende Rycken , door
middel van
JJom Gajptr JeHaroGuzmanendejirra·
gon,
Marquis van et Carpio, Hertoghvan Montoro,
Graef Hercogh van Ohvares > Graef van Morente i
Marquis van HelUht > Heer van den Staet van Serbas,
ende vandeStadt van Lmhes, gheduerigen Bewaer-
der vande Forten der Stadt Cordua, Opper ftalraee-
iÏer van des Koninghs italico, gheduyrigen Majoor
der felver Stadt, en van hare Heyligeinquificie, ge-
duyrigen Caftelyn vande Konincklijcke Forten en
Magazijnen van Sevillien, Groot Kantzelier van de
Indiërs, Groot Commandeur vande Ordre van A/ca»·
tara. Kamer loncker, Opperlacht-meefter, ende
Cafteleyn vande Koninghlijcke Veftiogen van
el Par-
do, Belfatn,
ende Zumuela, als Plenipotentiaris tot
defen handel, Gedeputeert by den voorfeyden Door-
luchtigbften Heer den Koningh Carel » ende met tuf-
fcben fpraecke, mediatic, en verfeeckeringhe van
Eduard Grave van Sandwich, Burghgrave van Hui-
chinbroch. Baron van Montagu, van Sint Ncote,
Vice-Admirael van Engelandt, van de meefle Raden
des feer Hoogh-verhevene en Doorluchtighflen Vorft
Care!, Koningh van Groot Brittangien, mijngoe-
den Broeder, in fijnen Name, ende als fijnen Ex-
traordinarifen Ambafladeur, eygentlijcktotditfelve
werck ghefchickt, alles in der forme, ende met de
conditiën, verklaringen, enclaufulen, diehaerful-
len goet duncken te dienen tot ruft, ghemeenewel-
ftandt, vriendcfchap, ende eenigheydt tuCTchen beyde
de Croonen ende Vailalen vandefelve. Ende al wat
in defen deele by haer fai ghedaen ende beflooten wer-
den, verbicde ickmy in mijnen name, ende voor
mijn Succefieurs endeRijcken, naetekoomen, te
voUrecken, onderhouden, ende bevaren op trouw
ende woordt van Prince, ende fai het voor foo goedt,
vaft, ende krachtigb houden, alsoFhetby myfelve
ghedaen endegheaccordeertware, niectegeniaende
eenige Wetten, Rechten, Hooffche Capittelen, en
Coftuymen die haer tegen mochten zijn, die ick alle
in dit ftuck houdcvooraf?ekeurt, even als offe hier
in 't particulier uytghedruckt waren, alles uyt eygene
vrywilligheydt, feeckere kenniffe ende abfolute Ko-
nincklijcke macht, in de befte maniere ende forme
ale ick van rechte wegen kan ende mach : Totver-
feeckeringe van al wat na gefeyt is, heb lek belaft defe
Volmacht te pafleren by my geteyckent ende gezegelt
met het groot Zegel van mijn Wapen. Gegeven in
de Stadt Lisbon den
vierden van den maendt Fcbru-
arius. Opgemaecktby
Lm Veixeirade Carbetto inh
Jaer der Geboorte onfes Heeren Jefu Chrlfti d»yfent
Juhmdtrtechttwfifiigh.

Fedro vìtjro de Silva

dede bet fchryven

EL PRINCIPE.

V ο LM ACHT,

By den Karmck Carel de IL Konmck
van Groot-Brittangim» gegeven aen
den Grave van Sandwich fijnen Extra·
ordinarifen xjimhaffadeur inSfangien}
Cetranfateert uyt het Lat^n

\ Arti de 11. door Godts genade, Koningh ven
.Groot-Brittangien , ende Vranckrijck, &c.
' Aen allen ende een yder die defe letteren fuUen
fien Saluyt,Dewijl daer niets Konlnghlijckeren Chri-
fteiijcker is, dan Tweedrachten en Vyantfchappen bv
ftleggen, 9Qae<eov.dkw9rtelmmtue?r(x>9siifch

»

«

••■ii

in goeder trouwe onder oni Konincklick woorc voof
vaft goede en boadigh te houden alle de faeckcn, en
elck cene in 't by fonder , die daer gemaeckt, geaccor-
deert,en beflootea fullen
lya tuflchen de Princen van
beydedeputyen, of't hare Procureurs, GedepUteep-
deniiof Co[aBti0^iflen,en onfe voorfcjf den Extraor··'
^ diauiita

cn O O R L O G Η, V Àck-en-^veertgihfie BoecL 869

uyt te roeyen, dat de Wapsnennedergeteyt, ende 1^68.
de Vrede gemaeckt zynde, de Volckeren wederom in ——
ruft, de Commercie in fekerheyt, endede Wetten ia
hare autoriteyt ghebracht ende herftelt werden, ende
eyndelijck d'Onderfaten met vreughde en gejuygh ha-
re Princen Zegenen. Soo ift dat wy (die de fel ve gunft
en goede wille beyde de Rycken van Spangien en Por-
tugael toedragen ) niet fonder grootedrocflfëniffe heb-
ben konnen aenichouwen den Oorlogh die foo langhe
aren tuiTchen die twee Nabuyrige Voickenmetfoo
grooten Bloetftortinge gewoed heeft. Hierom wen-,
fchende dat fulcke uy tftekende exempelen van klöeck-
moedigheyt in andere Landen,ende tegen andere Vy-
anden fich mogen verthoonen (nademael het God be-
lieft heeft onle Bede en fuchtinge in fulcker menierd
te verhooren, dat de Princen van beyde de zyden haer
fchynen gelijck als van felfs tot de gepre venieerde Tra-
Öraten te neygen) foo hebben wy geoordeelt dat fulcx
door onfe Mediatie behoort opgeweckt te worden,om
fuick een God vruchtigh beginfel daer wy felfs foo nae
veilanght hebben,te vorderen,alle vlijt aen te wenden,
niet alleen met de gemoederen van d'eenecnded*an-
dere parthye te verfoenen, maer oockmeteenver-
eenigingh onder haer vaftteftellen. Ende op dat dit
werck geluckelijck magh begonnen,eade op het fpoe-
dighfte ten eynde gebracht werden, foo fenden wy tot
een Extraordinariien Ambaflkdeuraende Princen vaa
beyde partyen,een perfoon van onfen beften Adel,alle
beyde de Kroonen gelijckegoedgunftigh, opdathy
aldus tc lichter by de fclvedefe onfe Ambaifade vaa
Vrede-maeckinghc verrichten magh : namelijck on-
fen feer beminden en feergecrouwen Coufijn Eduard,
Grave van Sandwich , Burghgrave van Hinchin*
broch. Baron van Montagu van Sint Neore, Vice^
Admirael van Engelandt, Super-Intendant van onfe
,roote Garde Robe òn£bn Raetshecr
van den Seaeten
lade , Ridder van de Oudtfteen Edelfte Ordre van
dea Jarter. Soo weet dan, dat wy verfekert van de ge-
trou wighey t d'exteriteyc.verftandt en voorfichtighey t
van den voorfeyden Grave van Sandwich, onfen Ex'
traordinarifen Ambafladeur, hemghemaeckthebben
tot een waerachtigen , en feeckeren Commiflarifea
en Procureur ende als foodanlgh geftelt en beveftight»
ghelijck wy hem defen Brief jeghenwoordigh oock
maecken, tteJien en beyeftigen, hem gevende de com·
mitteerende volle en volhomene macht, met eenen
mede autoriteyt, en generaci ende fpeciael vermo-
gen, in on fen name by de geibyde Prin een van beyde
de zyden fich te vervoegen, ofte met hare Miniftcrs
te vergaderen ende met de felve te communiceren,
handelen , accorderen, ende befluyten met haere
Commiflarifen, Gedeputeerden, ende Procureur»
(die daer toe genoeghiaem gemachtight fullen zyn)
't zy ghefamentlijck, ofte byfonderlii^, op de gren-
fen der Rycken, ofte op eenige andeteplaetfen daer
het dienftighfoude mogen fchynen, van en over het
vaft ftellen van een eeuwige Vrede tuiTchen de Kroov
nen en Rycken van Spangien en Porcugael, ofte van
code over een beftant van veele jaren tuflchen de ghe-
feyde Kroonen en Rycken te maecken, ende die fel-
ve uyt te wercken met de nuctelijckftebefte, ende
bequaemfte Artijckelen ; oock Van, ende over cea
Bondtgenootfchap en Lirae tuflchen ons ende de ge-
feyde Princen van beyde de partyen op te rechten, tot
gemeene ende onderlinghe defenfie van onfe Rijckea
fich ftreckende defe authoriteyt ende macht die wjr
hem gheven» om dies te doen wattotdevoorfeyde
eynden, en totelck eenen der felver behooren , en
dienen magh $ ende over dit alles de nodige Artijcke-
len, Brieven, ende Inftrumentenuyt te wercken(


-ocr page 901-

906 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Stadt Zeuta,niet en fai begrepen zyn,vermits de felve igfiS
fai bly ven aen den Catholijcken Koningh, omrede-
nen , die daer omtrent zyn geconfidereert geworden, ^
ende het wierdt verklaert, dat van de Goederen de
welcke befccenzyn met eenige andere Tytel, als die
van het Oorlogh, de Eygenaers fullen daer van me-
lijck mogen dilponeren.^ ^

De Vafallen ende Inwoonders der Landen onder-
hooringh aen d'eene ofte d'andere Koningh, fullen
goede correfpondentie en vrientfchap met den ande-
ren houden, fonder eenige gevoelijckheyt van voor-
gaende ofFenfien ofte fchaden te laten blij eken,en kun-
nen met den anderen communiceren ende de Limi-
ten van d'een ende d'andere zyde frequenteren, hare
Commercie met alle vérfeeckertheyt exercerende,foo
te Lande ais ter Zee, oock op de manier als het ge-
bruyckelijck was
ten tyde van den Koningh Don Se.
baftiaen. IV.

Dat gemelte Vafallen ende Inwoonderen, van d'ee-
ne en d'andere zyde, fullen reciproquelijck genieten
de felve verfekerthey t,vryheyt ende privilegien,welc-
ke geaccordeert ende toegeftaen zynaendenDoor-
luchtighften Coningh van
Groot Brittangim by hec
Tradlaet van den
drie en fmintigkfle» May des laers
fefiien hOndert feven enfefitgh, en by eenen anderen ge-
paiïèerde van den laere
fefiien hendert dertigh,(oo verre
als het felve Tradlaet noch tn vigeur ]s, endegelijck
als alle de gemelce Artijckelen in 't reguard van de
Commercie, endede immuniteyten de felve rakende
hier expreiTelijck, fonder eenige exceptie waren ver-
klaert , alleenlijek veranderende den naem, in faveur
van Portugal, ende de Portugefche Natie fkl de felve
Privilegien gebruycken in de Coninckrijcken van fij-
ne Catholijcke Majefteytjioo ende in de felve manieie
als fy de felve gehad hebben ten tyde van Coninck
Don Sebaftiaen.

V.

Ende vermits'er een lange tijdt tot de publicatie de-
fes Tradlaete, in vérre afgelegene Landen, onder hec
gebiedt van dè eene ende andere Coningh van node
is, op dat alle aden van hoftiliteyttuffchen deftlve
móchten ophouden , isgeaccordeert dat den gemelten
Vreede, in de voornoemde Geweften aenvanckfal
nemen binnen een laer na den dagh dat de Publicatie
van de felve in Spangien fai zyn gedaen, maer by al-
dich de tydingen van den Vrede eerder in de genoem-
de plaetfen mochten aenkomen, fullen de gemel-
te aften van hoftiliteydt alfdan terftont ophou-
den, ende by aldiennae het eyndighen van't felve
laer eenige afte van hoililiteytgname tegefchieden
van eenige van de Parthyen, fai alle de fchade die
d'eene Parthye aen d'andere fai doen, worden goedt
gedaen, ende behoorlijck voldaen.

VL

Alle Oorloghs-gevangenen ofte wegen den haet des
felfs, van wat conditie ofte Natie Jie fouden mogen
wefen, fullen fondar dilay ofte eenigerley arreft, ter-
ftont in vryheyt werden geftelt, fo wel van de eene,als
van de andere zyde, fonder eenige perfoonan te exci-
pieren, ofte eenige reden, ofte pretext ter contrarie te
nemen. Ende defe yryftellinge fai aenvanck nemen
met den dagh der Pub icatie van den Vrede ende vol-
gende tijdt,· ■[ , : ;( ' V»1'I, J ( j

Ende op dat'defë Vréde'té beter endé krachtiger
:'wefde<iflderh$udea, foo bèlovènijie.gèmelde'fìeeréa
koningen Catholijcke, ende van Portuj^e} refpefti-
■ veMjck tìède iiyé endefeeckerépaTTage àen mklkande-
-lreiiteVefleeflen,ftìóterZe6.als;dpfdellivÌeren welcke
. pavJgabel2yn,,.ende tìiet alle'vigeurj4?eenden ande-
'rea te 'helpen b'eviyen-van àlÌerleyZee-roovers ofte
andere Vyaridén jdéwèlckefy fiiHëötratfifen gevangen
te nemen,ende te ftra£Fen met alle rigeur,gevende van
^eder-zydé volkomene'Vryheyt éndé Commercie,
-δ..., iviii-slu'if·.

A'Ilè de Vervfeemdiügen van Er£Eeniffen,endedier-
|;elijéké difpófitlen by ocèafievati den haetdesOor-
oghs gedaen. fülletï voor nul,ehdegélijckofte niet ge-

fchiet en warén gé^^^eeft,worde yerWeert,endc de twee

Co-

i<568. dinarifen Arobafladeur, foo gefamenclijck, a!sby.

__ fonderliìck in't gene dat boven gemelcis, in tgsne-

rael ofte particulier, ende dat wy noyt tegen eenige
ftucken van de Ìelve en fullen contravenicren , maer
wel van onie zyde, niec alleen beyHgh ende onver-
breeckelijck al wat in onfen name belooft of beflooten

wordt, in elcke van de bovengemelde materiën on-
derhouden fullen} maer belooven oock daer en bo-
ven, ende ftellen ons voor borge, dat hetmfgelijcx
van beydc dc partyen, ende
vanelckia'tbyfonder
heyligh en onverbreeckelijck onderhouden fai wor-
den. Tot gecuygenifle van het welcke wy bevolen
hebben defe Letteren te geven, geteyckent met onfe
handten bekrachtight met het groot Zegel van Eoge-
landt. Gedaen in ons Palleys tot Weft-Munfter op
den/#Wfwvan de Maendt Febfuarius, in'ijaers
des Hteren
duyfent fes hondsrt vyfenfefitgh, het atb-
van onfe Rijcke.

CAREh de KONlNCK.

In den Name van de Alder-heylighfie 'Dry-
■vuldtgheyti Vader , Soon , ende Hey-
lïgen Geefl, drie Terfoonent ende een
eenigh naerachtigh Godt.

TRACTAET van VREEDE.

Heteerfte Artijckel.

EErftelijck, verklaren die Heeren Koningen C»-
tholijcke, ende van Portugael, dat de felve, by
het jegenwoordigh Traöaet, in hare namen,
van hare Kroonen, ende hare Onderdanen, maeckert
ende vaft ftellen,eenen eeuwigen,goeden,vaften ende
onverbreeckelijcken Vreede, welcke aenvangen fai
van den dagh der Publicatie defes Trailaets, die ghe-
fchieden fai binnen den termijn van
vijfthe» dagen,
alle ailen van hoftiliteytterftont ophouden (inhoe-
danigen maniere de felve wefen mogen tuGTchen hare
Kroonen) te Lande ende ter Zee , in alle hare Rijc-
ken, Heerlijckheden ende Onderdanen, van wat qua-
liteyt ende conditie de felve mochten wefen, fonder
exceptie van Plaetfen ofte Perfoonen j Ende het wert
verklaert, datter fullen
vyfthien dagen moeten wefen
om het Traöaet te, ratificeren, ende dacr na andere
dagen, tot des Publicatie,

Ende vermits de goede trouwe,met welcke dit Tra-
öiaet van eeuwige V reede wordt gemaeckt,niet toe en
laet op Oorlogh in het toekomende te dencken, noch
op dat eenige van beyde parthyen foude mogen be-
geeren in defen geval haer in beter poiluer te vinden,
foo is geaccordeert aen Portugael te reftitueren de
Plaetfen, dewelckee geduerende den Oorlogh by de
Wapenen van den Catholijcken Koningh haerzyn
afgenomen, en infgelijcks aen den Catholijcken Ko-
ningh te reilitueren, die geene welcke geduerende den
Oorlogh by de wapenen van den Kóningh van Por-
tugael genomen zyn, in alle behoorlijckheyt, en op de
felve wyfe, oock met hare Limiten ende Palen,we cke '
de felve voor den Oorloge hebben gehadt, ende alle de
vafte Goederen aen der felver oude Eygenaren te re-,
ftitueren, ofte aen der felver Erfgenamen, mits dat
de felve de melioratien dewelcke nuttige, of noot-
faeckelijck zyn, fullen hebben te betalen, fonder dat
de verbeteringe van de befchadichtheden, die by den
Oorloge fouden mogen toegekotïien zijn fullen mo-
gen cyXTchen. Ende dat in alle de Plaetfen fai bly ven
alle de Artillerye welcke daer inne ghevonden is, ter
tijdt fy de felve quamen te vermeefteren. Ende de lo-
woondersdie daer niet en fullen willen bly ven, fullen
vermogen alle hare meublenwegh te brengen,rende
genieten alle de vruchten, die fy voor heeneb haddoi!
bezaeyt ten tyde vande Publicatie van dén Vreéde,|
'Cnde defe reftitutie van de plaetfen fai gefchleden bin J
nen den tijdt van twee Maenden,welck termijn begin-i
nen fai van den dagh der Publicatie van den Vreede ftf
te rekenen, maei dat indereftitudeder Flaetfen » de

-ocr page 902-

i66S. Coningen fullcn uyt kracht van dit Traöact ver

__geven aen de wedczydtfe Vafallen defauten by de fel-

ve ghepleeght, fullende de erffeniffen moeten wer-
den gercftiiueert, welcke in handen vin den Fiicael
ende aen de Croone mochten ghevallen zyn, een de
eygenaers, aen de welcke de felve fonder cuflchén-
komingh van defen Oorlogh fouden hebben toege-
komen , cnde toebehoordt van de felve in alle
vryheyt te jouiflèren, ende het ghebruyck van dien,
volkomeotlijck te ghenieten. Maer de vruchten ende
de renten van dc felve goederentotdendaghvande
Publicatie van de Vreede, fullen bly ven aen dc geene,
de welcke de felve befeten hebben gheduerende den
Oorlogh. Ende door dien hier over fouden mogen
eenighe moeyten , ende ghefchillen ontftaen, de-
welcke moeten ten eerften afghedaen werden voor
de geraeene ruft > *t geen elck, die eenige pr etenfie
heeft, fai gehouden werden, fijne adlie binnen 'sjaers
t'inftitueren, ende de felve kortclijck , ende fom-
mierlijck binnen dén volgenden laere ghedecideerc,
cnde gedctermineert te werden,
IX.

Ende by aldien tegens den inhoude van dit Tra-
öaet, eenige der jlnwoonderen fonder ordre ofte be-
vel vande Coningen refpedlivelijck den anderen eeni -
ghefchade toe brachten, fai de felve werden ghere-
pareert, cnde de handtdadigers, foo die konnen ge-
vangen werden, falmen ftraffen: Saioocknietghe-
oorlofc welen de Wapenen aen te nemen, ende den
Vrede tebieecken, om defe reeden, maer ingevalle
datter geene Juftitie en ghefchiede, fai men vermo-
gen te geven Brieven van marqué ofte reprefalie te-
gen de delinquanten, in de forme gelijckmen van outs
gewoon is.

X.

De Kroone van Portugael, fai wegen de Intereftcn
welcke die reciproqueiijck, ende infeparabelijck heeft
met die van Engelandt, vermogen in te gaen. In alle
foodanige Ligue, ofteLiguesoffesfiveofdefenfive,
welcke de gemelte Kroonen van Engelandt, ofte Ca-
tholijcke tuflchen haer fouden mogen roaecken gefa-
menderhandt met alle Bondtgenooten ·, ende de con-
ditiën, cnde reciproque Obligatien ,dewelcke in de-
fen gheval fullen gheadjufteert werden, ofte wel daer
na by-gevoeght, ibllen onverbreeckelijck gehouden,
ende
naer-gekomen werden uyt kracht van den te-
genwoordigen Tradlaet , alfoo wei ende inde felve
maniere, als of fy daer in byfonderlijck waren uytge-
druckt, endede Bondtgenotengenoemt.

XI.

De meer-gemelte Heeren Koningen Catholijcke,
ende die van Portugael, beloven, dat fy en lullen
niet met al doen, tegen, ofte tot nadeel van defen
Vreede, noch te conienteren dat fulcks gefchiede di-
redtelijck ofte indireöelijck, cnde by aldien dat yet
fulcks komt te ghefchieden, het felve fonder eenigh
uytêei té repareren en goec te maccken. Ende tot on-
derhoudinge van alle't geene hier boven is ingeftelt,
verobligerenfy haer felfs met den Coningh van
Groot
Brittangjen
, als Mediateur ende Garand van defe
'Vreede, ende tot vafter onderhoudinge der ielver,
renunciercn alle Wetten ende Coflumen, ofte ceni
gerley andere faeckcn, defen contrarie zynde.

XII.

Defen Vreede fai werden gepubliceert in alle de
Flaetfen daer het behoorlijck ig, op het alderfpoedig-
ileals het (kl konnen gefchieden, na dat de Ratifica-
tien van de Heeren Koningen Catholijcke, ende van
" ■ Portugael reciproquelijck, cnde nae ghewoonlijck
ghebruyck fullen weien uytgewiiTelt endege· extra-
deert.

; ' XIII.

Eyndelijck, fullen de jegenwoordige Artijckelen
ende Vreede in de felve begrepen, werden gheratifi-
ceert ende voor goet gekeurt, bydenDoorluchtigh-
ften KoniDgh yu)
Qrm Briftengitm, als Mediateur

ende Garand van de felve Vrede,wegens een yegelijck j 5ö8,

van beyde de parchyen,binnen den tijt van vier Maen- ___

den na des felfs Ratificatie.

Alle welcke dingen in defe Artijckelen verhaelt,
geaccordeert, vaft geftelt, ende beflooten Zijn by on»
Dea GafpardeHaroGuzman cnde Aragons Marquis
van
el Carpio, Ëduard Grave van Sandwich j ende
De»
Nuiio Alvarez Pereira. Hcrtogh van Cadauali
Don Bafio Doti de Gama
, Marquis van Niz.a 5 Όοη lue»
de Sylva,
Marquis van Gotea-, Do» AntoniaLutsde
Menejes,
Marquis van Moriava^ Henri^ue de'Soufa.
Tuares de Sylva ,
Graef van Miranda, ende ?edro de
Vieira de Silva
, Commiflàrifen tot dit werck gedepu-
teert, uyt kracht van de boven verklaerde Volmach-
teii van hare Majefteyten, Catholijcke, van
Groot
Brittangien,
endevan Vorti^ael, tot welcktgeloof,
vaftigheyt, en getuygeniflc van wacrheydt, wy het
jegenwoordigh Traélaet hebben gemacckt, met onfe
handen, onderteyckent cn gezegelt met.het zegel van
onfe Wapenen. Te Lisbon in het Convent van St.
Eloy, op den
derthienden dagh van de Maent Febru-
arius, van't Jaer
fefiten hpndert acht en fefiigk. Doii
GaJ^ar de Haro y Gtiaman,
De Gratf van Sandwich,
De Hertogh van
Vereyra, De Marquis Mza . Ad-
mirael van Indien. De Marquis van
Gebea > Opper-
Hofmeefler. Marquis van
Marialva. De Graef van
Miranda. Vedrò Viejrf de Silva.

Hierom gefien, overleyt enderypelijck in mijnen
Raedt het voorfeyde Tradaet overwogen hebbende.
Soo ift, dat ick voor my felve, ende voor den feer
hoogh verheven endeDocrluchtighftcn Prince
Karei
àQTvjeede,
Koningh van Spangie», (^e. Onfen feer
Lieven ende Beminden Soone, hebben gerefolveerc
het felve te Approberen ende Ratificeren, gelyckals
wy hetfoo in 't generaci als elck punfl; in't particulier
Approberen en Ratificeren, voor ons ende onfe Er-
ven. ende SuccefTeurs, als oock mede voor de Va-
fallen , Onderfaten, ende Inwoonders van onfe Rijc-
ken, Landen, en Heerlijckheden, foo in Europa,
als daer buyten, geene der felvcr uytgefondcrt, aen-
nemende het geleyde Tradlaet, ende al wat het be-
grijpt, en elck pundl van 't felve in 't particulier,in alle
dee en voor goedt, vaft ende krachtigh, beloo vende
in trouwe <n onder onfe Konincklijcken Woorde,
Toor ons, en onfe Succefleurs Coningen, Princcn en
Erfgenamenjoprechtclijck ende ter goeder trouwe het
felve volgen, na te komen, en te onderhouden, onver-
breeckelijck en punétuelijck na fijn forme ende in-
houdt , ende te doen navolgen én onderhouden, ende
te volbrengen in der felver maniere als of wy het in
onfeeygene perfooncn gemaeckt hadden, ende niet
toe te laten, datter in eenige maniere yets diredelijck,
ofte indiredtijck, hoe het loude mogen zyn, tegen be-
gaen werde ; ende foo daer eenige contraventie in
eenige manieregefchiet mochte zyn, ofte gedaen fou-
de werden, de felve fonder eenige weygeringh noch
uytftel te doen repareren, cnde de contraventeurt te
ftraffen, ende met alle rigeur, fonder genade, noch
vergifiFenifle bevelen te ftraffen, verobligerende tot
efièàe van het voorfeyde alle, ende elck eene van onfe
Rijcken, Landen ende Heerlijckheden, als oock alle
andere goederen, tegenwoordige en ioekomftige,fon-
der eenige uyt te foridcrcn. Ende tot beveftigingh
van defe verbintenilTe, rcnuncieren wy alle Vletten
ende Coftumen, en alle andere faecken die daer fou-
den mogen tegen ftrijdcn. Ten oirkonde van 't welcke
wy'defen tegen woordigen hebben doen op-maecken·
geteyckent met mijn handt, gezegelt met onfcn fecre-
ten Zegel, endegeregiftreertby denonderfchrevea
Secretaris van State.

Gegeven te Madrid, den drie en tmntighfie» Peiruaty
tn 't Uerjefiien hondert echt enfefitgh.

'•^i- YOLAREYNA.

B. Veiro VeTn<t»de% del Camie jr AKgtk,

en OORLOGH, 't Acht-en-^njeemghfleBoecL S? l


-ocr page 903-

908 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

1<ίδ8. ten Teven en twlntighften J^aett in 't «ffcdcfia'

__flicquefêoftot Liflèbon flepjanuncicectöe^Enteiitie

ban divortie, tuffcDm öeti Cónfnsö / mDe bc ®?outoe
Conigninni; tiiöc i^iJcfescaDmitteertopnicuto^tc
iiioflm tcoiitocii met een anöec/ oï^sijnDebE^Co.
ndifllj^impotentte / Den fìecijtccgenoest)50ηΒεoen-
gelsefcn aenDe ;i)tie toanbe Coninginne; ^iebcfla»

Seren upttet fiiooftec ban Efperance, cnDe B«na&/
_arc j^of-ijoiiDinge
te nemen in'tpalai^öan Corte
Real, boò? befen ggebicnt tjcbbenfie tot llogcment
ban öc ï$ea gnfant. nicefle opinie toaten battet
iÈ^outoeltjch tuffcDen fijn Jloogïjepbt enbe t)oogöfI-
gemclte ©?outüi «ioninginne/ acnfiont^ fouöeüols
gen / cnbc fonbec eenlge pompe ofte folemniteptm ge»
floten taetbfn; anöECcnüiatenbangeöoelen/ batbc
öifpenfatie ban ben i^au^/ nootfaecftelijcftfaïmoe·
ten üoojgaen/ te meec/ nnfDngepligbptbatflijch
boo? JBettigb öabt üethiaect/ cntieboo?fooiianigö
fbube aennenien enbe echcnnen. .iSSen fagöbeeltiei
toeginglje boo?'tboo?f3 Cloofïec/ meec aï^eenglje=
cupmen tijbt boo? ί)«ηεη : ïjace USajeflfpt nam
be J^ojtngeefc&c b?agl)t aen. ©en Coningt) Weef
iiocó gljebetineect/ enbe ig fijne aöftoagötbecbub=
belt/ ter oojfaecfiefijne.ïSajcfiepteenigebagengljes
Icben / gtjepoogljt ftabt tc efcljappeten upt cene fgnec
acijter benllccen. ?0cn Jgeere cefiifectt aïf^
iidclj be Ccooninge in feer
emphatifche enbe ficacftf
tiglje tecmen; Ijet atitbegi ©olcft^ toa^nocöbecga.
bert/ enbe toepgecbc te fcfiepben/ totbatbenl^ecce
©jlïice fonbe Coningifi göcficoont Jön. 'tfeeltica.it
fteeft onlanglj^ in ben öace
de fado afgljefielbt be
fuoace fcljattingbe ban
decimas & Meye, ofte een
thiende enbC etn halve ten hondert > obec alle ïicn=
ten enbe ©acBten ban balïe goebecen j öier nptbei
flont be meefle fonb^ ban penningen tot ben (0o;logg
met
Caftiiien; be iDjotijDCOIien enbe öegifict^ öiec
ban 5ijn infommiglje ê>tebenban'tiiijcitfeptcl!)cït
becbjanbt/ enbe be ^acötet^ onttoelDigIjt ; mebe
foiibe afgefcljaft jijn be cecljtcn ban allegöejegelbe
papiec.

atufTcijen ben igertogi) ban Cadaval, enbe ben
45jaöe
Sint Joan, i^ ontflacn gijetoeeff een ftcbiglj
bifpupt / tee ©ecgabetinge banbe
Cortes, in 't Cons
bent ban
Sint Frandfco , noopenbe be pjobifionele
bebieningfje ban't^eccetari^ 3impt banbe iiibbcc·
fct)ap enbe dSbelen/ ggebnecenbcbebifporitiebanbe
.{©acquit be
Couvée} bit gingijfoojjooglj/ batbe
pactljpen beijanbtaen'tgfjetoeecfloegen/ enbe met
mncijcn-hoomcn ban anbcce l^ooge Jleece upt ben
SfiDel/ mofien gbefcljeuben/ enbe nabetbanbt göe«
ceconeileect üjecben. ^en gljetoefen jpabocijt ban
Den Coningl)
Henrique, Henriques ds Miranda,
feeclteclijcft gbebangljen enbe gbebetineect inbe
toatcc - fiEbaojn ban
Boeiijn, albaec i^ fip Uefocljt
boo? ben @eec j!l^acgui^
de Liche, enbe nabetbanbt
Qb£tcanfpo?tcect pb'tCafïeel ban
Lisbon, baccöp
(iciluriüclt bjiecbt öetoaect. ©en
©jabcdeCaftei-
inelhor,
latiteecbe tot op ijupben / enbe gingen be
Bbecucbten bat bP bat liijch foube gbecupmt bebben.
©en i|eö;e
Souzade Macedo , bia^ inben beginne
boo? gcatie ban ben ï^eece ©jince/ gfielaten in fijn
Djbinacie 3@ooningIje binnen Lisbon, ebogb Ril/
enbe fonbec bifitente hiacbten; bit laetfïe bp fjem
Sijnbe obecgbetceben/ i^ bP gbdafi figliteceticecen
op feecKece ftjne i@of-^tebe bupten gbelegen. ©en
(0?abe
de Mefquitel, aenleggec banbe moo;t/ be:"
flaen aen ben USacqui^ be
Sandes, in December
boo^Iebcn / ontquamt mettet ^cbip bau Noftre Da-
me de Lorette,
enbe i^ tegentooojbigb in ^taliën.

bel^ebiectoiecbtupt-gbeceet een <@ofi-^nbifcb
gjcöip/
naccGoa, tcgcn^naeptoehomenbe/ enbe
tpietben be aennenlijche töooplupben biet J^tiegge»
p;e(l / b^t geibt tot benoobigbe behoeften enbe equi'
vafie bp ρ;ουίβε te becfi^ieten. <09 ben icven
en twin-
tiebften
Defec/accibcccbentot Lisbon upt Vranckrijck
Mon fieur Verj us,
^eccetaci^ ban ben €oning!) / bie
een hccc b«n en toebec bc^ft gfbaen na
Parijs, 'p
öttcn baegb^ toiect bet Jêutoeïöcö bepmelijch enbe bp
pjoctitatie geflooten/titffcben boosbH-a^bai^tr J^jou·

bje ^jince^/enbe SJec ce p^ince/bebiienbe ben ©ittonfi ι /f/r·
ban
Cadaval, fijn Jöoogbcpc / enbe ben löarquii be
Marialva,öace .ïIBajefiept^ pecfoone η gecep?cfenteect.

φρ ben tweeden ^aefoaflb na be noene/ betfamel»
be (icö boo? 't Clooltcc ban
Eiperance, aftuaec bit Ce=
cemonieel gbeboiiDen toiccbt/ een competent gbetal
ban CacolTen enbe Eittcce^/ enbebec(iontmenaen«
ïont^ bat be boogb-temelte Contiiocalen fouben rns
)cn nae
Alcantara, bet beBenbeConincWgcftatuft-
)of/ gelegen een balbemtjie bupten
Lisbon, gciijcfi
ülcj; gbejcöiet i^tegengbenaoonbtj Jönbeb'éeece
@?ince met be 3^?outoe^?ince(fegbefetenineenCa>
toffe cont om open / met
fes ]^aecben / enbe geplaetfi
tegen ben anbccen obec; be biegbfagbmenbecbnic
met menfcbm / enbe bebbenbe be tucieuHe baec onbec
aengbemeccht bat egeene acclamatie ban vivassijn
geboojt gebtjcefï/ al^ anbcc^infoobanigepubl|icque
folemnitepten gbcbjupcttel^chi^. ©enp?ince babbe
eenige bagen teboo?en boenbecbieben/ met afij;ieban
S3il|ftten/bat niemant ban ben ^bel (leb fouben blec»
ben bupten ojbinaci^ op ben boo?^ bagb / bie anbec^
onfeecHec gebouben biiecbt) ommeaIleej:cefìlbep?e>
pacatien enbe onltoften boo? te ftomen. ©e nieuiu
getcoulbbcn ontbielben baec gemelbeplaetfe tee tijbe
enbe tojjie toe bet l^alep^ ban
Corte Real, boo? befen
gebient bebbenbe ben ^eece^iJnfante/ foube in o?b2e
gebjacbt iijn / enbe bcquaem gemaecltt tot be ceccptie
ban be ®?oubac ©?incejre/ bie men fepbe/ bat brt
gcoote ^alai^ onfmaecltelijcl^ tua^. iSot befen epnDe
toiccbt gbemaecltt een nieulue bebecbte <&albecpc/
Icpöcnbeban 't boojfs Palai^
Corte Real, tot bat
ban ben Coningby bebieiche ben @?ince nae gbcbou:·
ben i^ooffcbc beloigne^ De0 baegb^ / enbe aüonbti
ben toegangb foube (iceclten tot boogb gbebacbtc
©iincEffc. ©e bifiantie gbeiijcft belangbteban't
bupten-ï^of in ben ©age. ©ittoecchtoiecbtfeecgbe»
Picffeect/ enbe toacbte bacc nae beinfiomflebanbe
mcfc-boogb-gbemelbe nieuto-getcoube. (Cen bao
?f5
folemnclcn bagen ban'^]^?incenaftocbt nae Alcan-
tara,
beeft feecftec benbe ban bejfeafquecabenbaec
iaten fien boo? beSiccche ban
Sint Paulo» jijnbeeeii
feec gbcftequenteecbe enbe open toanbel-plaetfe aen
be bjatec-hant ; bet gbefelfcbap baec ban beftonbt i«
fes
en dertigh |)ccfoonen/ alle flbefctcn oö <Bftì0/
enbe gbeftleebt in becfcbepbenbeftotteïijcltemaniete
ban iiieebcn. <@nbec anbccen liet bem fien een gbebe*
quifeecben Coningb / bebbenbe
twee ©oo?enf ten
ïiitoone enbe J^oofbeuptfìeecRenbe : nocbeenanbec
tweede ban (Icoo gbemaecïtt / fenbe (iaenbe t'onbecfie
boben gljefteect; een toegöefïelbe Coninginnefatin
een (ïecbte Eeticce / bebbenbe 't bacfe enbe 't bebangb·
fel contfomme afiabefcbeuct ; befe babbe in b'eene
acm een bonbt in be aupcen gbebjonben/ inb'an^
beceeenfiatfoobanigbi enbetoietbt befeimmebiate»
{tjcli gbebolgbt baneentoegbemaecftteB?aet-39?ou:>
toe/ gbefrten op een «öfel/ enbe incendale bie bet
eiecritie baec^ ampt^naefiijlete öenncn gaf. ©eh
ieece i)?ince be^ft ficicKte info?matien boen nemen
op befe infolenticn / cnbc 5Ön
twee aicutcnanten
enbe foobeeI©aenb?fgMgbebat®en/ becefletoace»
©ienacen ban ^mbacbt^-Iupben bec ^tabt. 't O^co
mepne gljebocïen toa^/ bat toil eenige upt ben Wbel
baec fouben bcbben mogen inlaten tot j^toenffellen
bec boo
?f3 bectbooningben; anbecemepnben/ bat
fijne ïloogbepbt bet gbcpaffeecbefoutiebifiimuleceii
enbe boo?bpgatn/ enbe jijn tot bienepnbebeboojfj
gebangeni upt tjacc betentieontflagen.

©e Becgabecingbe bec Cortes toa^ nocb niet
gb^fcb^ben / cnbc bc&ben boo? af bafi gbefielbc
een betadin^e ban be gbelicentieecbc jeilUaice
Ccoupc tecfommebùn
drie hondert duyfendt (ttcu*
5aben.

<©f met be inticcbe ban be ieecc infante tot befo
felfi? toooninge fou toecben gep?ocebceci/ bleef alfho^
orifeecBec j be (JScmepnte toiccbt gbcffgbt baec toe
gfcindineect testjn/ meecbiebanben^belbanbage
tot bage meec enbe meec te bifccepccen in bace vota on
bit fubject/ al^ (oopenbe bec felbec fnteceflen enbe par*
fien met ben ecnen enbe felbigen tofob· Coningb

liaot


-ocr page 904-

1^(58. öflbt op ö'ccclie tijbinsc ban 'töoben-gettielöc fgn^

--- 23?ofDcc^ J^todöcfe mctKnona&ettifpnniifbarcDe

ê>aale fijner Detentie/ cnDc met eènen Bet gantfcBe
f)aIep^ont|ielt; feggenDe onDec anDecen :
en heeft
niet mijn Broeder Pedro my mee mijn Vrouwe gefien
te bedde leggen j houd hy my hier gevangen, daer ick
bem ende mijn Croone ende Scepter late.
't <i5cCHCl)a

te singlj / Dat Den ConingD in feee^et: iCb;oo.nban 't
>}oo?f3 êalat^ fou geDetineert toecDen/enDe niet elDet^
oeiranrpojteect.

<0pDen acht en twintighflen USaectbectroehban
Lisbon Den i®acqui^ d'Helithe, ^paenfcf) pieni=
Dotentiaci^ / fonDec ban pentanDt Dee aenbjefcnDe
üjemDe l^inifiec^^taetji affeijcpt te nemen, ©en
^ecretacii ban iètate met
drie ban De booinaemfïen
upt Den 9iDe{/ tuiecDengBefegbtftjneccpfeonDtcDe
lianDt geejcpeDieecttefiebben. i^etcojp^banDeS^tjc);
liJaDen fulc); bec(laenöe / Ijebben öaec Daec tegen^ ge®
oppofeect/ enDe naegeDaencappojtacnfönej[^oog:=
gepti goeDtgÖebondeni^cDacötel^eecJIQacqur^
in fi)U repfc nae D'ebecjpDc Defet öebieccopteöou=
Den ; tot Dien epnDe gingö in Dee pi af een jmgilftbe aen
fune CS^eellentie/ Die flonDt onime met fijne S3aga;
0ie te embaciiuecen/ cnDe gaf totanttnooiDtDatöP
noeö penne nocö papier öaDDeinDienfiaettotDece^
fcciptie. 3llcn D'obecsijbe toiectitöptoeDerombefcöie»
ben/ cDofö berbojDerDe fgnerepfetot
Moncemoro,
en boojt^tot Evora, altoaer öP nict een befdjepDingc
toegen^ Denpjinee befoefitii/ enbe aengemaent tot
De DaDelücIie refïitutie ber pIaetfenbpDen«3rcactact
ban©jeebebefient: öict ober enbe berbere defSances
toierDt göefegöt/ Dat öP ©eere l^arqui^ feert'ons
b^eDenUiaer; enbegöcb^aegötöaDbe/ Dfmenö^nt
op nienb) een göebangen-önp^ tüilDe aDfignccen naec
't (Iupten enDe pnblieecen ban De ©ep^ ì

,IBen göeloofbe Dat fijne (!B);ceUentieepnbeIijc& op
fijne pjincelijcfte parole gelaten toa^ /enDe fijne repfe
ÖaDt bccbo|bert.

25?ieben upt Sevilienmclben/ Uatalöaecgöefien
toa^ Den (!5?abe de
Caitel-Mehor, Die ban intentie
tuaer omme nae 't ^paenfcöe Igof boojt te fetten / öP
fouDe een Den 9;tnce een ^^^ef öebbm gefcöjeben tot
fijne Defenfie enbe juflificatie.

©en ï^eece <©2abe ban Schombergh öeefï bedfe
SSagagiebooj afgöefonDennae
Roebelle, banDe^
felf^ ©ecfooneele bertrecft taa^ nocö niet feecRer^.

<©P De öebier ban Lisbon iag jepl reebe een φφ
!SSnDifcö ^cöipnaGoa, 'ttoeltitemetgcoQtemoep^
ten flöemanti^/ enbe ccöter maer met
twee hondert
^olDaten enbe tnegentigh SSoot^gefelien booHïen :
ban De laetfienjpn beele gep^efl.

3&aer tua^ tjjbingöeobec Algiers, Dat (n Loanda
Sint Paulo
een ®o?tugecfcö <©o(i-Snbifcö lïetouc-
^ùjip ingeloopeh Voa^/ enbe ban baer obergefleeeiten
naebe 29apban
Sint Salvador .■ mebcDateenonber
göelijeft ^Bip in Defeiaetfie S5ape à droitture upt
Goa toaer gearcibeert/ ( bie öabt in Den 3@ice-Qop
ban
Portugael, Die om De drie jaren aetoiffelt tnetüt.^
S5p Defe
twee quam öet derde ^cBip/ Datboo;IeDen
iaecalbaec celacBeecbe/ cnbequalDcBgeftulutsynbe
tocDec te cugge raofl Iteeren. Bart
't g>cöip ^oftre
DamedeLorette, toa^fcetbcr abbij^/ nabientlijcft
Dat Bet felbige tegen^
vyf ®urcBfcöe ttoober^tjabt
eefïaaen / enbe onthomen toa^ nae een öebigö tegen*
Uieec enbe eöebecöt. «iSenige ItfTuranbeuc^ Ötbben
Baer gebient geöabt ban gefab;iccecbe gerucgten enbe
uptfiropfelen.

^ribeerbe een abbij^ ^acBt upt De ïSaBpaban
Sint
Solvator, enbe gaf booj nieubi^ / bat Dengöes
fcoeefen ©ice-öopban
Portugael Daec ter plaetfe tod
kuare upt Goa aengeltomeit : mebe Dat fp albaer met
een ;&cBeep^ ©ioate ban öaec ioogg jüog. ban
tachentigh geplen gbcbjepgBt toaren/ enbebaecop
twintight duyfent USannen/ fooinHanbtboldfta^
onDerfHeflacnbe/in Slapenen toaren getoet, ^^en
^cBippct melbe alleen ban
twee eofl-^nbifefte
tugeef^e i^etour-^dieepen baer ggelaten teöebwn.
5&at ban
Loanda Sint Paulo ίη De boojfj SJaÖPa
toal / Babt binnnen ben sBereboceetben göeto^

®ice-0Op/ AnthoniodeMello ; feggenbe loan Nu- .
nesdeCofta.
ï|ct©o(l ^nbiftBe ^cBipban Lisbon *008.

fullenbe upttoopen / r^ becfleccfit met alle Bet 25oot^---«

boich ban 't boojfcÖTcben ^bby^-^acBt/ Die men
aenfionbti/ op
vyf.|®annennae/ baer uptgijelicftt
Öeeft enbe oBep^fl· ©en
twee en twintighflen gih«
gen fp onber 3epl, ©en ^cöippec ban 't felbe ab«
bp^-gaeöt boegöter bp / Dat Den meer-gBemelbeii
göetoefen ©ice iiSop in
Goa op fgntoeDerom repfe
berobert BaDt feecl^ece boflelijche pjijfe/ ofte banbe
Curcfien/ ofïetian feecfter Stanb
Coningh op De bafie
lufle ban
Afrika.

©en drie en twintighflen baec aen i^ Denlleece
Pjince met De ®?outoe gjinceffe nae ben noenetot
Lisbon aengeBomen / met een train ban omtrent
dertigh Caroffen/ nieutoe Xeberpen/ enDe berbere
toeflel toaeren berboben. ©e Coninginne toierbt
booi af gBeconbuifeerbt tot in 't iPalaiji
Corte
Real.

©e lieer Ullöa alöietrjeebect eenige /aren / bat ben
(Sjaef ban
Mirande aijS ^mbaffabeur / toa^ bertrocs
fien/ al^ üïefibent ban
Portugael göetoeefï 5Önbe/
toaé ban tijbt tot tijbt herballen in feöulben. (üpnbt^
lijcR in ^pjil toillenbe bertrecfiennae]|up^omrap«
po;t te boen öoeDefaecfienöietflonben/ maer boo;
fgn creDiteur^ alfoo berbolgöt / Dat Bet ^of bem DeeDt
göfelen / eerfl in fijn i^up^ / Daer na in be Cafïeleiipe/
enepnbelijchDen
fes en twintighflen toierbt öP apl>c
poojt göebjaeöt / eerfl op be ©gfelaer^ Siamer/ baec
na (n een goebe]i{amer alleen, b'^mbaffabenc
Don
Francifco de Melos
berfocBt batBaetl^ocgö Jüog.
Bem mocBten geen belet Doen in ffine repfe : fulcBi
toierbt gbeflelt oen be {^eeren ban
Holiandt, Die flel·
Den'taen'tjgof/ altoaer öet
privilegium legati toef
toierDt gBeallegeert : maer baec tegöenbetoeefen De
CreDiteuren / Dat öP ban berfetjepDen ^ilbet- ^mee-
Den BaDt ^ilbec-toeccfi göeltocBt/ enbe anberen
Daegb^ / om gereeDt gelbt te öebben / in De Eombett
öab geb^agöt.

]@ietDt ooelt een exploit boo} een ©eurtoaerber aen
De^mbaffabeucban Spangien ober eennueflieban
een l^up^ bp ben Üage gebaen. üp liet De ©eurtoaecs
Dee in fijn Camee Rom«i/ cnbebeginnenDeteleefett
ftjn «Srplait/ metDe^toeftinDebanbt/ gceepbem
D'^mbaffaDeur bp ben öal^/ enbe foube Bent qualBcK
öebben göetcaeteerti ntaeröpontliept : enbeti^of
felf fepbe/ öPÖabDe'töeöoeienfeiploitccenaeneen
ban fijn ©tenace^.

Φν 't epnbe ban jaiepbectrocltenban Lisbon be
vier 3Feanfcöe ïüoningöi fregatten met öaere onber»
Öoo?lge fflupt^cöepennae
Rocheile; ©ea<li5?abc
ban
Schombergh nam fijn affcBept banbe i^eere
Ì^jùice en be ©joutoe Stoninginne p^üquelijcit fijnbe
bergefelfeöapt met be meefle (0jooten ban Bet
©e gebadite <@;abe liet Bem fien in een feec illuflceuf^
(iSquipagie; een ban fgn C);celent<e ^oonen i^tot
Lisbon ηοφ gebleben/ enftont cep^ baecbigBnaec
Engelandt. .ïlBet Betfiegimentbiec^atle/ 'ttorleit
Bpin Dienfl ban
Portugael gBeeommanbeect Beeft;
mebe gingen Dertoaectp De anDere €ngelfcöe £tegt«
menten/ tot toelclter tranfpojt booi be ^tabt ten
Pincher lagen
drie ^egatten banbe derde ncergaen»
De Cöarter / iongBflgcatribeect upt Tangermrt
acht
^tbepen banltoopbaerbpe.

©p ben negenden «Junp beo ©eete ?9iince o]^
nieuto^ beftooo^en bp Die banbe
Cortes, ettbe ben ber»
beren ffibel
/als Gouverneur ende Regent van 't Ryck,
ende Tuteur vande Konigh fijnen Broeder
, bie fp
gepjlbeertBebbenbai) jlbeeptetenbel^raone/ om be
Deltenbe buprenbe
impedimentosi ©efe Hrtfetoai
folemneel cn naer De .i^oeneln üe
eerfte ©oojfaele baa
'tq^e ^itìep^.

©en p?ince faffy men gefeeten opeen becöeebett
eö?oon/ enbe fiont aen heffep
5Öbenbcn|^ettog&
ban
Cadaval met een Bloot /btoaetbt in beBanbfv
^Jne i^Bept bebeeerfi bm€ebtambcg>taeten
ban 't «öcft/ enbe boïgBbe baec op Die ban
Hommage
enbe gBetcoutoigöepbtltóc drie öepiefenterenbieïe»
ben (beflwnöe in batbenbenllbrt/ <Slewgöeenbe

cn OORLOGH, "t Àchf-en^njéerHghfie Boeck.


-ocr page 905-

874 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

,^^Ο 't ©Olch) fleti öaiitin ban ben Hooaö-scöacöic ©erre

T<öC5ö. tiicfp faüflcn bolgcn^ fubffantifdecccemo.

-nic/ in ÖEfcnaÖc&JUpcItciijcfe. ï^iErepticöcemfti^tE

ï^acongUE Den ^fccctari^ oan ^tate / cnöc nocö een

anöcc '^àijcjc-tìouttìefiec Fedro Fernandos de Mon-
tciro,
bic Dcn#?inceonbecanbcccnboo?8iclt/ enin
cffiratictifc termen cecommanbcccnbe ben jegentoooj»
öighcn fiant Dan bat flöcR. ©e Qemelbe
Cortes fioiv
fict! finaeï te fc&epben/ ebocf) toiibe albaoien^ flen üafi
Cljclldt een
Fonds tot cen jacriflclifeBeffinge ban vier
hondertduyfent
Ccufaben/ Dnime Daec upt te Bctfli
len be atfiterllaHige enöc mee|ib?ucBenbe fcbulöcn/cn=
ÖE berbere behoeften ban'tüïijcft. ©icctoetaierbtop
nteuto^ boojgeflagen 't cecljt ban 't gefrgelbe ^apicc/
onlangöö afgefcljaft/ nteOe batbaudneRcysopbe
ilanne mya! aeboegljt bp
drie gclijcitc ttp^ ban out0
(thien ban bcfen maecBen eeo fiupbec UJoIIanbt^).
Jiàebe i^ bafigfjedcltin'ttoeBomenbe be^ tlpningb^
nacm te
mortificeren, enbe alleen te gljcbjupclten Die
ban ben gjinceiinquaHteptbooifsinalIeöequelien/
3ippointementen enbe berbere bfpefcije^ / foo ^taet»
fdie al^ Die ban^nflitie. an ben beginne befer |©aent
%unp liepen upt iiinc
Hubes in be dertigh ^out-
i&cljctpcnaUcin't©abctlanbtt'Jgup^l)O0?cnbe/met
twee aianbtS) Conbojcr^. Hpc sint Hubes boo?=
iiDcmt toacen aen battofacnbjcfenbe/ beele confi»
öcratile foo öegenten ai^ <epBcnacr^ ber Eoutpan^
Hcn enbe in gljrtaclc bp be
honden lleicli; bcfcnces
inonfireerben aen ben ©?ince / bnt fp noeij gelegent-
ïjcpbt Jjabben/ ornine in öaccegouttoeccBen boojt
te gacn / ten toaere mcn Ijaec affïagl) en bjpbom ber;
leenbe/ ban be ouDe boojgaenbe iCoUen op't^out
totdriegulben^oppebcr
mooyei ftcìjìiiiibebicboo?
öEfen Bbebient tot onbcrljoubt banbc #d?tificatifn
ban
Tanger cn bint Hubes frif^/ ttiebe tot&iebcc
2Ertillerpc/ enbe berber ©ojlogljd-bcfjoeften. 3fn
plaetfe banbe boojfsaftelielleniColIen/ pjefcntcrti
Ècn fp aen ben i&?ince be toaerbpe ijaeriycft^ ban
drye en twintigli Jiioope Sout^ban hondert gl)e=
jjclte moopc/ cbocljbitgljebupcenbefiinfoogljcpti?
icben / tnbebobenbicneennieubje/ enbejongljligc:
ifibcn Colbart
feftien ftupberi op pebcr moopebooj
len tijbt ban
feftien ^aeren / enbc fuleh^ bolgen^
>en loop Dee bcfienbe termijnen / bp rCraetaet met
jarc |?οοοΙ) Ji®og. güefielt/ mitjJbatbiepzibatoire
ouben toojoen gljcconbecteert / tot balödeningöe
banccnbcr€(nuüalenten in'tboojf5 iCraetratt bet»
tnclbt / enbe göe-eipjcffcert. ^cceftcren
Anthonio
Correa Bravo.
fóoniligt)^ ©ntfanger tOt Sint Hu-
bes, ijeeft upt ben Ijoofbe boojfs inanberftalfgaec
liertoaert^ ober De
twee hondert duyfent <©ucaten
ofte (Crufabtn inbanben/ mebeopbefeconbitiebat
l)P ïlecr ^?ince tot ben felfben cpnbe giaerlgcfi^ foube
fanrneeren be fomtiu ban
hondert duyfent Crnfaben
ban ober
drie garen bp ben Honinaö fijnen SSjoebec
toe Qljelïaen. (iTot Ijet eene enl>e öetanbertoilbenfp
[lebben gijefielt een nieutoen <9ntfangec tot Sint
JHubes cn in loco, omme onbeirbembcpenningen
te pen göebepofjteert ; uptbebooifjiacmanfirantcn
fijn
fes (©fbeputeect/ omme boo? fijn Üoogöeptbet
J®oo?bt te boeren / enbe boo? Commiffarifen in öaec
<l5?iebcn a|icbooittetoo?ben. <®en©?lnceïjeeftöaec
boo? af belooft/ cn fabcwc enbe ju(iitie te toillen
boen.

<©öcc veercien Dagijeni^obetlcebenbenciSjabebe
Sint Cruy opper CamerKnglj banbe ©joutoe lionin=
ginne/ Die b^er naec boojgljcnomen ^aefolutie (act
tratteerenen Princeiie, renunciccenbe Den i^itulban
Majefteyt.

g^en Comte de Prado , gingf) in eptrao^binari^
9fimbafrabe nae Rome, en foube tot bien epnbe / fijne
^nfiruttie gljfteet leggen. liEot gljclijcfie ?Smbafïabe
gebcfiincert ftjnbe ben Marqui^ be Marialvanae Ma-
drid, bJierbtgljefeg&t een cyceffibe petitie e&ebaen te

fêöoglj Haog. befient Λΐ Oen eerfUn fouben upt
be ïiibiece loopen vyf pQtuseefc&e ^egeepen ban

(0o|loge ban veertigh tot vyftigh HMcften / bc bsie 166I

ftloecfifie nm tuffciien be $tu|lenenbebe Viaemfche ___

Eylanden te Brupffén/ op be ttoee bertoagljte <©a»
(linbifcöe iJetouc-^ebeepen/ enbe noci) acbtanbere
Söiadliferje €oop-©aerbcrg/ befe qnanun boo? af/
J^Bccucöteginal)/ bat fpopbeboo?f3l)aogfitegE(ïen

<!3bec. thien bagfien accibeerbe op be öebiet ban
^sbon em jpcanfcö ©ojlogD - ^cijip / met ben
JlBarqui^ be Montmeyian, afgefonben uptvigos,
enbe banbe #ertog& ban Beaufort, ommebe^^jince
cnb£i©joub)i ©jinceffete (omplimentecen ober't
jongijfle fêubjelijcft.

3π 't mibben ban^ulpi^ op beiïibiec/ meteen
<Sngelfcö i^cegat ban ©ojloglje/ gljcarribecrt ben
wibbec
üoutwei, al^ e)cttao?binari^ €nbopébanbe
i^eece ïftoningb ban
Groot Brittangien, naer een
cmfe ban bjietocecfeen} ^iin<lEb.toirrbt p?obi(ïone>
toeftgcfurneectinBcelijo, eenmijlebupten
Lisbon,
enbequambaec inneopben negentienden Deferloa>
penben jüSaent / enbe boo? foo beeï Ijp l^eer <Snbonc
gdogcert bjaec/ niet beer ban'taogmient ban ben
^taet/ geeft ben Sìefibent
Baieus, inbenaboatfnn
42b, toefen bertaellehomen/ jijnbebetfelbeboojeen
aengljenaem officie 6p ïjem opgenomen/ terfacche
ban be beranbetinge in/ enbe ontrentbeconfiitutie
ban t toff/ albaer t'sebert fijn €b. bectrecB booj-
geballen ; ban be toelcfte Bp ijem gebient öeeft/ naec
be toaere goebanigljept enbe gijelegentbept ban bicn.
©nbec anbcren fciieen götbacljten i|eer feec te app?c=
Üc^Ecen/ Ijet Jlutoelijeft ban bei|ecre infant met
^©Mutoe ©linceflé / cn mebe be mojtifteatie ban be
majcficpt in ben perfoon ban ben Woninglj/ cnDe
t iicbten ban be^ felf name upt alle be ©ooffcöe bepe»
ίφΕ^/ enbe té pafferen actcn fooban^tateal^ban
Siufiitie / enbe toat meecber bacc berber aenftieeft.
g)ijn i!5b.b?aegöbemEtattcntic/ offefchccöi«arn<
toifenbe HSiniltcr/ alfnoclj foci)tconbcrbei)anbttE=i
gentegaen/ enbetecontcecarcerEn/ bE©?Ecbetup>
ffÖEn be ttoee nabupjigeïïijcftcn/ banbe toelcfteöp
lieer <Snbopé toa^ ober bjmgenbe ttoee biflinetelEiaa
tificatien / in
forma ban fijnen ïioningij enbc ï^ecce/
b'ccne Sier enöc b'anbece tot
Madrid upt te lebercn.
©p ben
vier en twintighiten ficcft mcergöemelbe
e>;trflo?i)inaire ©üebrputerbe fune ecrfle 3Cubientie
gtjctjabt bp ben licere Pjince <0oubecneut.
» an'tmibben befer H^aenbt/ jijn bao?o?b?ebait
beöoogf) gbebacïjteiljcere^jince/ berfcijepbe <Sbel·
lupbcn ijeciofenbebe^tabtontfcpt; 't©etal toa^
ban
veertien à vyftien pecfoonen/ enbe baeconbcr
banremarque/ bcn<0i?abeban
Sint Laurengo met
fijnen ^oone/
Ruy Femandez d'Almade, i^om
ban be <i5?abe be
Caftei-Meihor, mebe met fijn
^oone; Don MatthiasdeCuaha· DooMartugode
Ribeira,
bfpÖe Maiftres del Campo, ennocD ttoce
20?oebet^ banbe laefigcmelbe <!5?abe/ fc. ?iileeni^
flrictgbebangen opben®{)oo?nban
Boelijn feecltec
Salvador Corca de Saà, enbe fijn ^oonegörBanncn
met be boojfs ontrent
veertigh mijkn cicculait ban bc
#>taDt/ sönjp alleen rcfpectibeltjcft/ cnbeafflijefoni
btrtbanbmanbeten gfjcconfirmcert/ cnbebertroro
ftcn pcber bp beurten enbe pjecijfe bagen baer toe gaetr
gljeflelt. ^e l|up^b?outo enbe l^inberen ban ben op-
ggemelben <6}abe ban
Cailel-Meihor, ont&ielben
Ijacr tot
Pombael, feven mijlen ban Lisbon. Bait
De
IgéccSoufadeMacedo tjoojtmen niet / al^ alleen
bat ijp göelafi toa^ / ficö ban fijnen ,^οοη teontijou»
ben
5 befen gctroutot met een M^te ban ben ges
meiben <©?abe. 35en <i5?abe3llmbaflabcurbanMi-
randa, i^inbec pi na 't ^pacnfcljc j^ofbertrocften^
enbe berfiontmen/ Dat öp ben 25arcm be
Battevillc
mebe ?traba(faöcur aen 't ï^of tot Badejos, enbe op
toegöötttoacrt^/ ontmoet öab; mebcbatbc©?oui
toe {{oninginne degente ban
Caftilien, feecfta S3;iEf
ban gebolge/ in epgen ijanbe ban Den
gebaclj An
beban
Miranda, JjabtflljclafiteeitraDEtcn. ©ebijf
©ojtugeefcfte <©0|lagI)-^cBfpen/ lagen nocb oratemi
be ï@atec-€hoojn boo; ^ncBec. ^e boben qUc,
coeijbe fliierefesuetrbe «gbelen toietbennugljefigijt

ffcrctc/


-ocr page 906-

cn O O R L O G Η, Adi-en^veemghfle Boeck. 67$

i66S fcccete!35ntclli0cntfefle&aöt te Bebben met ffnioDc

__j|»o?tuoeefcöe ®?ooten tot Madrid, cnOeÖat oett't

i>picnfcije ïfoföelöflcbcc gebannen eecfli^ bcltent
Qctoecfl/ niDefjECtoafCti oüec aefonöcn.

ULe ùee^ t^ùt toiccùt den KefiCient Barleus, na met'
ntgObtilbige lange folftcitatteit / beljanbiagt bitboI>
QcnOefcö?ifrrlöcft anttoooiOC / obec &ε materie niet
Oefen ^taet in quefiie.

«tntwo,

ΪΛΙ1
|)£|JtlI<

tusatl
sul
ssnc-
ieiiü

SYne Hoogheyt (die Gode beware) hebbe ïck
voorgheleien de petitie die U Ed. tny heeft doen
toekomen > emme fatisfaftie te hebben van't ge-
adjufteerde
by de Vrede tuSchen fijne Majeileyt ende
de Heeren Staten Generaci der Geünieerde Provin-
Ssciit ciengheflooten, daermèn noch toe aende zijde vin
iiaii flner
fij ne iHlooghcyt niet aen beeft getwijffelt. Ende nae-
ψ.Μα demael Do» Frawcifie de Mello met permiflïe van de
ω *taflè" Heeren Staten , aibereyts uyt den Haghe is vertroc-
inac «te ^^n, meteen Fregat hem tot fij η tranfport toegeftaen,
eccoojDt ende mede brenght een Projeil wegens die particula-
riteyten, foo fai fijn Hoogheyt aenilonts
met delTeifs
arrivementenaen U Ed. laten weten, wathy is me-
debrengende, emme dit werck beter en met meer-
der klaerhÈyt te konnen verilaen j Edoch in alles vaft
geftelt zijnde, dat fijne Hoogheyt bereyt blijft emme
te geven fatisfadlie van't geene geadjufteert isj Godt
beware U Ed. lange laren. Van 't Palais den veertiea·
dm
J \i\y fefiien handen acht en fefiigh.

©e vier (Önflelfcfic (©o?Io35-;&cBepcn / bie b'<iBns
Oljelfcge ;&olbatefca fouben af-{ialcn / biacen in't
inibben ban ^eptetnbéc banbe iSibiece ban
Lisbon
noci) niet bectcpcften/ Doetoelbemonflecinoöe ban
bito ^oIDatefca al boo; bjie toeeclten bcgiii gabt
Qenomen / enbc
bec felbec betalinglie op ben vijf en
twintighftenbe
^boojgaenbcn JDaenütl; 30nbe öe
cecfic pape gljetoeelï een fomme ban
negen duyfent
Cïufaten / ftetatgeeleCojp^ beflontuptachthon·
dert .iìiàaiinen.

Kpt Brafil toa^ tpbinge / bat ben «btnicael banbe
©loot öet ^t öip
't H. Sacrament, in IBap jongtjfl»
leben ban
Lisbon gefepit / in't inioopenbanbe SSap
St. Salvador ίυα^ gebleben. 39it gafbaec te SLanbe
een
gcoote ontiielteni^ / enbe foube be Qetouc-39Ioo=
tesepIceebeVDa^Ieggftenbenae
PoHugael, boo} een
ttjDt Debben opgeljoubcn. ^e fokten enbe be p;fn>
cipacllicabbenuc^ / toacen in't hójtfeecbEtbetect
enbe opgljemaccht / ebocft ban ©olcB enbe berbere
tótijgö^ beboeftertonbooillen / niaet men alle JBi^
iitie foobanbeaonbtfaten al^anberena be boojfj
fêooft-^tabt.

ginplaetfe ban ben ©brtlceben Crt^-SSifTcBop
ban
Lisbon, (tontte fuccebeten benSBiffcljopban
Braga; onbetcmepnben'topeenenGronda, eerfie
Prior 0anbe€at!)ab?aIe$tercftc; een groote b?igue
tua
^ljiec obcE/tnffcftcnbeprivados enbe aonfielin»
oen ban ben l^jincc «i^ouberneuc ; ^en ®?abe ban
St. Jan igfeetgcpojteect e{)etoce|iboo?benlaet|len/
enbe i^ Qp (t3;abe gefeg^t getneefl uyt Defe bifcrcpan:=
tie een onlufi foube gefcgept {lebben / enbe gct $off te
luillenberlaten.

<Spnbeli)cItii^bpbe Clercye *nbe be ^eeflelgcFt::
|)eptban't met approbatie banben teer f^tia»
cc bafi gepelt ) aen ben fpjince
Cardinael d'Orfino,
ali i^?otecto| ban Portugael, iaetlijcfe^ tot een pen.
poente gljebeneen foramebanthien
duyfent Cmfa»
ten,
te beffen upt be goeberen enbe cebenue^ banbe
biieeecttcSSi^bommen ban'tl9Sc6. Mit i^ onbec
eenanberpceteiccggenegotieect boo; ben teer Klbt
ban
Baany, jjpintfter ban fpn «Eminentie aen't tof.
ïBen ]®cttoel) ban
Cadavale üJicEt JEajotóomo/ofte
Dppet tof meéilct: banbe B;outoe ]^;tncefle / op ben
vijf en twinrighAeqberboo;gaeQ&emaenbt ; bitfagt)
opfdnp;etenne/ tot be natupjlt^che SPocgtec ban
ben itoninglj
.Ooa jan de vierde, noe men bericht/
enbc omme tot bien epnbe tr bemetecen be benebo>
Ientiebant)oogb-gebacl)te Ì9;inceffc. taer toog-
liept I)abt onlangbi booj een
faix bas eeh boet befeett/
«n't ^alai^ ba
Cadavale, gobi fiéeft jebert öet fel·-
beottbefocöt gelaten, êp bleef ^toangrc enbe liet
fiilcft^ upttcclfjcfi bltjcfien. _

(0p ben feften befec arribectben op be ^ibiere / na
een cepfc ban
dertien bagen upt Portfmuyden, ben
tecrFrancifcode Mello ^CmbafTabeur bp fjaer l&Ow
JBog.mctecn groot «ffingflfcO Zeegat / enbe met
!)cm Den S^iffcijop ban Portalegre, ïSefibent ban
bcfcöroontotLonden, mebeben teer ban
Wel-
lant,
DjbiuarijJ «ffibclman ban fijn tooöBept ben
ï^eere i)?ince ban
Orangie. a®clgemtlte teer ?Im*
baffabeuc beeb ben iSefibent Barleusacnflont^ €om>
plimentecrenboo;bcn ^manuenfl^ / 3tinbcf)p fKc
fieiöcft te bcbbe / enbe i^ öet felbc nabetfjanbt .
boo; fiem felf gbefcgieti 39oo; be mone bec iSibiere
blaren fp gecaecftt onbec bDf fUoecIte (STurcrtfclie 0o<
beri / bieUaecnlet alleen bepgcpben / macc felbe
aen boo;tquamen bifitccen / enbe epnbelgch boo|
€nggelfc!)en cnbei3^2i(nben làenDen / enbe bcci>
lieten.

?3en feftienden ^eptembec ontfingB ben ïlffï-
bent Barleus een bepefclie ban Baec to. JÉog.booi
benpjincco^oubcrneuc / boubenbebecfoecftom be
^cftEpencn ban befen i&taet / biemen tot inbinöinge

bp^cljt vander Zaenöabt afgjjcfonbcn / t'c tolllen
aecommobeten enbc tucl ontBalen.
^m een en
twintighften bito quambeu aftemelten ^eftout bp
Hacbt boo^beöiblic / boo? «ffafcap^ten ^ïncfjec/
en fonbt aen ben iSeftbent baec ban met een e);p;cfren
bej^otificatie
: Ses bagen tebooiengaOtgp bic aen
Den^eecctaci^ bangjtaefgöeeïtcaöcect bc toelgije»
melte Baec to· JQ^og. SS^ief ban aenfcB?iJben acn
benlUoninglj / bie Ijp beloofde aenflonbt^ aen ben
®?ince <t5oubecncuc
te fullen communiceten.

©en twee en twintighften ijecft BP gBebacBtc &e*
cretarl^infyn 3togemcnt'^mo?gen^ üjoegB toefen
binden / omme upt Bem te becflaen be «efolutic ban
fpn toogBeptop be boojfs H^iliribe/ebocB toiect upt^
geflelt op andere p^eflantcjiine affairen te tobc.
«©p ben
vier en twintighften fonöt öp be Itmanu'

enfi^ / gBeaflifleect met twee Scljeep^-Capitepnen
toebecom ten tupfeban meec-gBcmcltcjfceccetaritì/
nficcereribcfpöet boo?f5 becfoecft. t<ec opfcBeeit
Bp tc bifficuitecen /feggende men ftonde boben drie
ofte ten Boogljfien vier j&cBepcn ban (©ojlogB niet
in laten bomen binnen be «afleeien ende jFo?ten/(en
toace.men befclbe bcfarmercde enbe ban Canon ont·
bloote. mt laetfie toiccdt Bem ^eccetarié tocgBe.»
flaen/edocönietberbec / ài^boo; foo beel de bagen
ende benootfaechelflchBept ban fcBoonmafien fou^
de toelaten / cube anberjS niet. H9en bonbt bacc
geen 25atqnenbeguaem om Bet <0efcBut abec
te nc«
men ·, Bier op tolerdt gebiagcn Bet becfocBte confent/
ende baec ban otnfiondt^ boo| ben «manucnfii
boo?f3 / endede
twee Capitrpnrn RondtfeBap gBe.
baen acn ben gemelten ;&cBout bp ,)^acBt / bie nocB
bien felben abondt tot in be S3ap ban
St. Catharine
met be vijf mbecc Baec to· Haog. ftcBepen booj
?llncRecfettebc
: twee toacen na Livorno enbe Ge'
Dua, conboperenbe cenigBc onfec Stoopbaecdcr^ /
ende een ander i^ gBebleben in
Mailaga, omme met
BetcFpIrecenbecbendange^ ccnige J^ijn i&cBEpen
neben^ Btm felben booj befe {libiec ende onder be
plagge ban 't(Cfquab;e te bjcngcn.

©c^ anderen bacgB^giiigb ben fJeHbcnt inffieci
foonben gemelben g>cöoutbpj9acBt bectoellehoo»
men 5 biebatelijchna oBegBeben fepn fpn ^incftec
liijltècnseplniaecltte / bomende fp alle te famen op
ben mibbagB boo; 'tpalai^ ban Core Re«i, ten ?IInc«
fier. 4&a gebatte aetooonijjclte cerfcBooten / ecc(l
boojbe J©atec-ffloo|n / bie ua beivepfcB anttooojbc/
ende baer naec boo; de boojfj ^SncRcc-plaetfe.
JpadtBuPfen tot ben opflagB bande obertoHigBe m»
en berbere beBoeften 3pn geliotcen upt be ^taO^
Koojn-tupfen pbcc boo?
thicn Cac.gnl. tee maenbt.

Twee Capitepnen ban Vliifingen met Bare filepnc
^regat^ ban (@ojlogB/ende
twee a drie Sìoopbaer*
bp-^cBepen 3ijn op ben
fes en twintighilen befr^
wpt bc üQlbicc gcloopen
acht a negen ItUxcRe iCurcltfe

Cïober^


-ocr page 907-

S7Ó S AKEN van 'S Τ A E Τ

, λ(Λ ïïootict^ BiclUm 't iiocD booi De 3J3ai. €cn ï^ani»
^ bojoöcc toillrnOe na
Porrà Port, ii fcfcfierlöcU bp
Ijaccflcnomcn / iiiDenocf) tofDerommedrieanöfrc
Ucctnili / DiftacDfccben. €ηι 23?arilifbactbfc /
jonBbfiüa"
Lisbün i'jcplBljeeaen/i^incbcinljace
BanDen üDeünllen met
16. (iucftm en 80. .JiBannen.

^e ©fCC francifcode Mello, ?itnDfl|TatlfUi; bp
ijaccéo.ÌBog.oaftìoo?op öen elfden ban <©ttoDfc
flcnflaenDe ban
Lisbon te honntn bettcechcn op Ro-
ebelle,
ten toacc öp baùDe een <&f ftip tot tranfpo?t.

25p vier j?ranfcöe ©ojIobÖ ^ctjcpen op ben vijf-
tienden
boo? De ^taöt Qcfct / iniDcDcn gliefraöt noci)
mcec te fuHen bolgcn upt gee.
Drie (iEn0elfc&c!fre=
Batten WEbcnkflaenoiiDfc De i0atec-(aroo?n / tnbe
De ^olDaten bagelgcft^ Oacc inne gbeeuibacquectt /
een
vierde falerf om Dooge. 39e Po^tugetffcöe gec-
911cmabE3üJcrföet)oojDeJ©aI / enbe Dabt ban alle^
SjeU^ech tot J©atcc toe. ^p öeDbew
vier ^paenfc&e
^töepcn / inDtDbinbe
tweeduyient^oibiiten / De
® ucciien ontfet bao|
Lisbon.

5&en fevenden (0CtOb£C DCW g»CÖOUt Bp ^SCfit
vander Zaen ttiebecom blot gljecaectu op be iSibtece
ban Lisbon met 3pne onbecfjcbbenbe vijf anbece
aanbtg.&cDfpcn / tweemalen jpnDcn toeflefloen
oebjee^cweebecfocljte complmuntaice ^ubientien
bp ben Ücec J&jince aSoubecnenc/ maec t'elcRcn^ be
felbigije gecpcufeect Ooo? ben ^cccctaci^ d'Eftrado,
op brcfcüepbc inctbcntirn etibe anticre occupotien
ban 5Ï|nel?oog|[)cpt. Üitc op Quam t)ct belet ban
ben <Sommanbcuc vander Zaen met Ijet aenjlellen
cn pjiffenbanD? repre/foobatrsönectoebccfionifïe
opbe laibiece (jet boojfs conipltmentait: bebboic
uptgeflelt. ^en ^eccetaci^ ban !b tate toiecbt ben
negen à tbienden tefcc /1)00? ben i>;inre be bebienin»
gljejijne^limpiécnbeöct igofopgefept; öpöabbe
30ne iloogljeprgb^abufeect omtrent j^et confeceren
ban filiec 251^bom ban 't ïïfjch op een feec bequaein
cnbe ten ï^oobe bjcl gepen igeet;
/ Die öp Fedro Vìeira
de Sylva boojliabbcgegeben / Degemelbebignitept:
t^fullen epcufecen / omme oaec toe een anbec te pjo·
mobectn enbe in te bjingen.

3@epntgt) / ofgeene bequame Pecroonen toiétDen
uptgebonbentPtDet boo^fs
ibcccemiaet ban jhta»
ten / enbei^öwfeHjealfooeeniflentöbt bacane ge;·
bleben.

(0pùenachciendcn toiecbt ben tHeflbent Barlasus
Ö0D;eenfc()|tf(HDcl^S3ilietten Igobe ontboben inbe
^cctetarpe i albjaec bp
pjobific occupeetbe ben
^eccetacl^ das Merces' Sancbia deFranifa; Defen
l)ie(btI)emboo; in ben name enbeboo;(afl ban ben
Pi(ncc : öoebatbenê>taet ban'tflücittoa^ geim·
polTibiliecct/enbe niet in flant omme aen gaec ì$a.
iiìl^og. en&fe banbe I@e(l-!3nDifcDe Compagnie te
betalen / enbetebolDoenftetgelbt-mibbertgencal·
boec üjiecbt gljeucgectt
/ Dooj ben Heec Francifco de
Mello , üacen ^UmljafTabeuc bp öaec J|o. JUSog :
allegeecbc bacc toe be ojbinaice inbifpoiïtien enbe on=
Oelegentljeben be^ tgùt^/ enbe ben frecüecen toefiant
ban'^JïÖcfi^ J^inantitn; CbocfttDat beiangljbe
be anbjepbincten ban be^ gebac()ten ^Hmbaffabeuc^
opgenomen Ia(l / batmen obec
Defelbe Uc^itelScft/ en
fonbecgcoote Difccepantien foube bonnen conbenie<i
een. Z&n antkóoojbttua^/ bat
gembtt felbebifcouc^
liabbe gebouben ben
gljelicentirecDen ^ecretaci^ ttt
fclbecupceenplaetfe/enbcbatgpbaet: ban op ben
fevenden .fj^actio iaetfilcben omflaubelgcli aen 6aec
Ü^oil'fiabbegefclj^eben.

©anöen|>?in^ban Portugael quamben vijfden
j®obembec aen üacc l|o. HSog. Defen i©?lef tot ηοίκ
ftcatie ban ft|n Hubjeigch j cecfi toa^gefept Datmen
i)em baec obec faube compUmentecen i maec nabec
bebentUenbcbat foobantal) i^utoclgcR na onfe 3@et>
ten toa^ ontoettigD / cnbe Dat be felfi^ bie faEie
gabt gbeflelt in ganben ban eenigbe Cacbinalcn om
t'cpaminecen; footoiecbtanbec^nict göecefolbeect
elüSbacbcnS3jieffoubetDo;DengetcanfTateect : gE)e<
Igcft ooch De cceDentiael booj
Nunen d'AoAa, ^ooD
itot
Anifterdam, befgelt)cft^ aen gaec il^o. bec·
cöoont / Hoiiandc obcra^nomm»

(Senfge oHjifc Dabben boojgeflagöfn / incn ttiocftt i $6«.

toel congcatulcctn obec &tt fiucli banbe tegljtntoco?'_____,

DigeÖegecrfngl)banDonPedro, fi'ÏStoiJC"'^ pal=
fecenbe Drt(lutftban'ti|ub)rlt]c6. iBSaccaifaimn
alDiCCbe caufasmacrimonies [)lfit pup? li^ollittjcq /
enbe bnec in bifccfpctrbe ban bet i^atifleltjclie rccljt/
foo mocfïmrn confibereccn / bannen in Portugael
Defgöeïöcfe^ befe faeclte nam al^ ftolittjcq-/ enbe be
Portugeercn toeflaen moeft toatmen al|)iec Dccb /
enbe complimenteccn foo tocl obec 'teen al^ obcc
'tanbec.

Ooge ende Mogende Stattii·, die ick als Vrienden ®?itf
ende Geconfoedereeide ièer beminne ende lo-
ve. lek
De» Fedro, door Godes gratie Princc «eS
van
Ïortugaelende Algarves aen defe ende aen d'an- fii P02»
dre zyde vande Zee
van Africa van Guinea, ende van
άΐ Conquefiea, ende van tie Navigatie, ende van dejj,.^^
Cemmercien ; van Mthiopien, Ferfien, ende Van In flcil·
dien &c. Als Regent ende Gouverneur vande voor-
noemde
Kenincirijcien ende Heerlyeihede» &c. Doe tótS"
U feer groeten, na dai het Huwelijck voor nul
is ge-
oordeelt geworden, 'twelck den Koningh mijn Heer
ende Broeder gHecelebreeïtheefc met deHerto^inne
van Ntmurs ende Auma/e. foo hebben defe Rijcken
geinfteert ( die haer doe Staetsgewijfe vergadert von-
den ) dat ick dietot Vrouwe foude
aennecnen, alioo
fy reedts binnen het Rijck was,
eifde in jaren ende
difppfitie om vcele iucceffie te kennen hebben, ende
om andere redenen
van gelijcke gewichte. Ick ends
oockde PrinceiTe hebben ons met dat verfoeckghe·
conformeert, ende wyaijngetrouwt tot een generael
contentement, ende oock van den
Koning tuyntn
Heere.
lek heb fulck een vertrouwen op de groote
genegentheyc die ick U Ho. Mog. toe drage, dac ick
baer kennifle geve van defe mijnen Stact, verfekert
zijnde, dat iy haer daer over iullen verheugen, de bc-
letfelen van fijne Majefteyt en fullen noch hem veria·
ten > noch my ontflaen van het Gouvernementdefer
Rijcken, waer inne ick blij ve continueren meteenig·
heyt ende fatisfadlie van yder een,
Hitogh ende MogeMt
Staten, die ick als Vrienden ende Geconfoedereerde
feer beminne ende love ; bnfc Heer neme U in lijn
hêylige hoede. Gefchreven in
Lijjehon den dertigfim
]ìì\yJefiienbeiideTt atht enfefiigh,

Ondcrftondt
Vven gteden Vriendt >
Geteeckent
Den PRINCE.

Het Opfchrift ; Aen de Hooge ende Mogende Ste·
ten vande Vereenighde Provintien der Neder-
landen , die ick als Vrienden ende Gecgnfosde-
reerde feer beminne ende love.

^en ^eec flmbaffabeuc Francifco de Mello, em«
bacqueecbe tot
Lisbon op Den twaelfden '^nwMÖen^
geel b;oegD/enbe Qep De ^canfejl^Ioot be^ anberen
DaegD^upt
j liet ben ISefibent Barleus Dote
een
derde beltenbe Adieu feggen / (icg cjccufetenDeop
een booggbjinggenbcn gaeft entte fcbaecMt ban
t(jbt.
Vier bas^n te boocm toa^ Den ]3e|ioent gge·
Daetiten
de Mello, mebe anDcce geecen Daec acntu*
fenbe btipten Hgüiiftec^ / ten eeten bp Den 9eec
«BnbopeSoutTirei,'altoaeci)em mcecgfifwilbe ?tin«
baffabeuc beloofbe communicatie
te fulfen glieben
ban fön genegoticecbe aen't
Portugeeiche ®of booi
fijn bcctcccfeban'tfrIbe, <©p DenvijfthiendenDefa
becfocgte ben iQefibent ban Den ]geec piobifioneele
^eccetaci^
d'Eftado bifie en lectuce ban 't gene boop
Oöiabfuftcectmet göeDacfite IBcec
de Mello j n^
Coppe om Daec HSog. Daec ban te [tonnen tte«
nen boo? af/ of't gebeucDe Dat De ©eec HmbaflTaöeuP
Doo? contcacfc toint of Eee/of anbecfint^ in f0n Doo?»
tOCDtDooj VraneJcrijckÖMPtmöirillOfDen

Η


-ocr page 908-

Bomen tctacbcren. J^ct anttoooiDt taa^ : Onfen
' ■ Ambaffadeur lal in Perfoon brengher zijn van dele
"" Nou velles in den Hage, Etlbe j)ct oetractCfCOC boo?
'itiicêcDecae&EcIte / raEClicnöcDc particjiliecc
intcciflreröcncnDctjafallcii /
hincinde ; bclanaeni
De öctboioecc/beloofoeöp^iccftarisi opcninac te
iDillcn boen
Tuo loco & tempore, jijnDc De Cancele·

D'<©nluflcn aen't f>pacnfcljc l^of öeben be Portu-
gefen feecin'toogc. 25aton de Batcevilletoa^
totBadajos, altuaecfön <l5>;cellcntie foubc toajben
opocDowöen booj göebjecft banecniflBenootfaecfte»
Incftöcbcn totfön <Squipaae.
sstimie a^at aenflclanaöt De faben bfe bit aacc 30« boo?.
(acrttii. jjebjectl in en omtrent ©iiptflanbt; tjetfelbe toa^
mccfl αε inbfloppeect Doo| Oen onfeechccen uptbal

bf^ <0ojloal)^ ΐμΙΤοίΐεη VranckrljckenSpangicn; en

geltjch ·" alle matecien ban Ijaagöc impojtantie b'a=
pinieti niet en concojbecen / foo focgt ooch ben renen
'fijn intecefï met Dit fo na bjanbenbe bupj
tt fmoi;en/
anbjcmetbat te fomentecen : infumma / bcïï.c«
Den ban bit gcoote 3lic!^aem ftonben elcbanbec niet
becflaenobecljaecatiemeenebefenfte / fao bat bet
point ban
fecuriceytaltoo^ bleef een point ban beli-,
becatic. Ji^en fiabbet Biet bp befen ;^taec gaecne an^
Dct^acljabt / enbeomDeï©ancftrimocbigeban!)et
intecefï'thJclcftfp gemeen fjabbcn cenbetec geboe.
Icn in te fcljerpcn/ taiectgepjoponeect een octcaojbi·
narijs iUmbafTabe, ®oiiDccOaaf) ben
negentienden
fynbaec toeg&cnamineect bc ©êecen Prins Maurlts
van Naflau
en ban Beverningh, tOt tDClcfim CpnbC be
nooDige Ccebentialen / tictc ban poiiboir/ en anbje
bcpefclje^becbeccbigl)tb]iccbenj fuHenbe ijtec ban
acnbenbjelgemelben ^cec
Prins Maurits abbecten=
tie gegeben / met becfoecft bat Dcfeibc Γιφ tot behle-
öingc becboojfs öptcaojbinacisi Strabaffabe toilbe
piepacecen / oocR ten eecflen öectoaect^ oberhoo.
men. toiecben be i^eecen ban
Braeckel en an=
Dece gacc ^o- JBog. boojgaenbe «i^ebeputeecben
oocfibecfocbtengecommitteect / omljet Concept
ban infltuctie booj b'opgemelbe Heecen <5itcao?bi.
nacigHmbaffaDeut^tecefuraecen / mitfgabec^be
befoigncé ftiec te boo?en gebececneect op 't foimecen
ban een 'ceglement boo; Defelbe ^mbaffabeuc^ ren
fpacbigljllen bp Dee ganbt te nemen / enbe baec ban
cappoütteDoen. «Z^e i|eeten (t&ebeputeecben banbe
pjobintitban Vrieflandtijebbengeconfentccct inbe
boo^f; Concluflc / mit^ open befioubenbe een plaet^
iit befe mbaflabe/ bp albien be ©eecen öace piinci^
palen mocöten goetbinben pemanbt toegöcn^ bcc
felbcc p^obintie baectoemebetecommittecen.

®cn tweeden jfeb^uacp baec aen gt)ef)oo;t {(et
ïtappojt banbe i^ecccnban
Braeckel, enbeanbece
Öacc Igo. .f!©og. ©cbeputeecben / gebefoigneect beb»
benbe op't fojmecen ban een öeglement boo? be «2?;.
tcaojbinaci^ tembaffabe aen Den föcpfec/ in gebolge
ban f)aec Qo- JQog· iSefolutie banben
negentienden
iJanuacp ielileben. ïöaec op gcbelibeceect/i^ goet
oebonbenenbecfiaen / DataenDe^eecen <lBj;tcao?=
DinaciiHmbaflabeuci gebefigneect in befcgclegent=
Dept / fonbec confequentie ban booctge gcaccefieec'
be öeglemcnten op een aBjctcaojbinace maniere
toojbentoegeliaen / Denf^cainal^bolgfjt.

Een Predicane tot hondert gul. ter maendt.

Een Hofmeefter, tot^ix honiert gul. Toor de Rey-
fe, en
honJert vi]ftigh gal voor Equipage.

Een Stalmeefter, ut fupra.

Een Secretaris in de Latijnfche Tale.

Een Secretaris in de Hooghduytfche Tale,ut fupre.

Drie Trompetters, ydertot 30. ftuyv.

Vier Klercken tot lo. ftuyv. 'sdaeglw.

Een Difpenfier tot 3a. ftuyv. 'sdaeghs.

Een Bottelier tot 30. ftuyv.

Een Penninghmeefter tot 30. ftuyv.

Een Chirurgijn tot 30. ftuyv.

TweeKocx, yder 30. ftuyv.

Vijf Vrouwen yder tot ao. ftuyv.

Een Wagen-meeftercot 30. ftuyv,
V I. Deel.

Twee Hoef-Smits tot 30. fluyv. ^ ^/jc

Ses Ruyters, yder tot Io. ftuyv,'s daeghs.

Aen yder AmbaiTadueró.Pagfs, cn 8. Laqueyen.-

op een Traétement van 40, gulden voor yder voor de
Reyfe, ende dat deielve worden gekleec met deLe-
vreye van 't Landt in root Laecken met Goude ende
Silvere Paffementen, de Pages mantels gevocrt mee
Fulp ofte pluys, Satijne Wambes, en voorts ghe-
paflementeert als vooren.

Ende vermits dele voorfz Extraordinarii Legatie
foodanighwertaengeleyt, dat de Heeren Ambaflk-
deurs oock fullen moeten aen doen verfcheyde Ho-
ven van Keurvorften en andere Vorften, foo fai bo-
ven het voorfz, Levrey, oock noch worden gepafleert
een ander fimpel ende ongheboort van root Laeckcn
en Bay, met Goude en Silvere Knoopen.

Ende fai voor de voorfz Levrey een declaratie wer-
den gepaflëert voor
vier hondert guldens eens voor y-
der Pagie,
tme hondert 'vyftieh guldens voor yder
Lacquey, ende voor de laelte fl echte Levreye tot 56
guldens voor yder.

Yder Ambaflàdeur fai noch hebben een Camcr-
linghtot/ipi»i;;g:ftuyv.daeghs,de Levreyen voor de
Koetfiers, Voorrijders, Stal-knechts, en Portiers ful-
len gepafleert worden op declaratie.

De Trompetters Rocken, Broecken,filvere Trom-
petten,cn Banderollen fullen mede werden gepafleert
op declaratie.

De Heeren AmbalTadeurs iüllen hebben voor haer
particuliere Equipagien yder 1800. gul.

Sullen van a Ie Reys-koften niet alleen van Wa-
gen en Scheeps·vrachten > maer oock van de verte-
ringe op den wcgh tot dat zy aen 't Hof vanden Key-
fer lullen gekomen zijn, t'haerder wederkomfte de-
clareren.

Gelijckmede vande vereeringe dewelckezy alle-
fints aende Hoven daerfe aenkomen, ter eeren van 'c
Landt fullen gedaen hebben.

Ende aen't Hof vanden Keyfer aengekomen zijn.-
de, fullen dan voorts gereguleert Zijn tot
honden vif-
guldens daeghs, ende fullen oock mogen decla-
reren vande filveie Servijfen en Vaifellen die zy ter
eeren vanden Staet lullen mede nemen.

Sullen tot huys-huer hebben tweelfgul. daegfas.

Sullen voorts in haer Suite buyten verdere kofte
van 't Landt yder mede nemen
vier Edellieden met
knechts en paerden ioo als zy meenen te behooren.

Tot onderhout van 3. Karoflen yder 7. paerden
Handt-paerden voordc Heeren Ambafladcurs,
ì6.
voor de Edellieden, en Knechts, 6 voor den Hofmee-
fter en Stalmeefter met hare Knechts,
6. voor de Pg-
gien, 3. voorde Trompetters ende d. voor de Ruy-
ters, tefamen 6^· paerden met f. Koetfiers, y Voor-
ryders, ende 10. Stalknechten, fuljendc desdacghs
mogen declareren
hondtrt twintigh gul.

Sullen oock gheauthorifeert Zijn om de voorfz 11.
Caros-paerden, <i. paerden voor Psges, 3. voor de
Trompetters, en dan noch 14. paerden tot de Camer-
wagens, z. voorde Smits, een voor den Wagemee-
fter, ende een voor den Foerier in te koopen tot lafte
van't Landt, en den fclven ten proffite weder tc ver-
koopen, latende de verdere paerden tot particuliere
lafien.

Sullen oock moghen inkoopen de voorfz Karoflen
ende Wagens,en voorts foodanige Meubelen en pro-
vifie van Lijnwaet, Ledeksnten, Bedden en verdere
nootfaéckelijckbeden als tot d'AtnbalTade zijn ghere-
quireert, ende t'haren wederkomfte daervan decla-
reren , mits alle 'tgene voorfz is, weder ghelevert
wordende aende Garde.Meuble van haer Hoogh
Mog

Ende vóór foo veel fomtijdts verlies valt op dé
wiflèlen, fai 't felve by declaratie werden afgeleydc :
ende fai afte van indemniteyt voor de gemelde Hee-
ren Extraordinaris Ambafladcurs in ordinaris forma
werden gedepefcheerc.

©en derden Beeft ben feci:ban EuckelBaec ï^o.
Jfóofi. <@eDeput.
geceppPUeect / bat t)P in geboige/
ΰ e e e cnbé

en OORLOGH, Ί Acht-en-^njeenighfle Boeck. 8^77


-ocr page 909-

87S SAK E Ν van S Τ A E Τ

«Eminentie beo? De eecc aen i)tm ten cefpccte ban Ijaec ï <Si8
i^oogl) JlDog. om De
coppr^ten Die Ijp ban tijDt tot ■—
tijDt ftabt gljcbacn/ groote cflimemoccfttebanDfn
pecfoon enDe qualitepten ban fijn <t£minrntie/ cnbe
batje bpalieboo^ballenDe occafim Die fotiben traci)·
ten te betupgljen rnbe te bchcacljtÌBljcn. «©af t)cin
Daec op tot anttoocjDt : Dat l)p Ijaec ïjoosljugog.
booj De efiime Die
fp ban fijn ©rrfoonmacchten/ trn
ÖoogbfïenDcDebeDanchcn/ enDe bat bp De felbececi=
p^oqueltjch fonbe toillen bccfeeeltrcen/ bat bP bare
i&ooofjJISoB.alommc foubefoethen te Dienen / enbe
altoo^ Die b?icnDtfcbap cnDe ccfpett boo? Dei:
ftlbcc
ê>taet fouDe bebonDen / geltjeli ()p (Agent ) fouDe fton»
nen rappojtecen/ Dat bP boo? Defen metter DaeDt baD:^
De betoefen. igp gaf fgn «Sminentie Daec op in 't hojt
totanttooo;Dt/ batbP ban öaeci^oogijJliaog.boo;
Defen tappojt tjabDe
Bcbaen / enDe niet nalaten foube/
Dat nocb naDec met De eecfie ^ofi toeDec te Dom/ enDe
foo Diehtoijl^ te becnientoen al^ be Belegentöepbt Dacc
toe foube Dienen, ^ijn Eminentie beeft oocït (ijn in^
tentie omtcent fijn tofbcrfiomliebcliebentecomrau»
nicecen/ enbe te feggljcn/ Dat bie t'eenemael toa^ ban-
genbe aen De fatigfact
ie Die men brm omtrent eenigbe
poincten/ toaerobecDatmcnbcm baD geDifguifeett/
foube lionien te scbcn.

3^en feftienden I)fBbcn De ï^eecen ban Brakel enbe
anDere gaer ïloogb IBog. ti^ebeputecrDen totbefaec
iien ban
Lunenburgh, tec ©ecflaDecinab afcibibcert/
ooelt bcrbolgcn^ Doen lefen feecftece Conbentie / enbe
Daec nebensS een fcpacaet ^ïrtihel/ bp bafc bupben
BcfTooten / metö'aentoefenbe il^eeren .ïlöinifier^ ban
De il^eeren Hectogljcn ban
Broniwijck enDe Lunen-
burgh,
raechenbeöctobmicmen ban eenÌBbcbanbcc
felbec (Croupe^ in Dienfie ban Defen ^taet, 3©aec
Op geDelibereert sijnDe / i^ gocDt gbcbonben enbe bec>
(laen/ bat De boo?f5. Conbentie enDe apart 'iïrtiftel co»
pielijehBfìefonbrnfouben toerDen acn De Oefament:'
lyclte ipjobincien : met becfoecit / Dat be felbe baec op
bare refpectibr S^atificatien binnen Den tijDt Daec inne
Bee]cp?ejlëect/ ofte eerDer / toa^ 't Doenlijch / tec Bec?
gabecinflbc ban bace ©oogb .lEog. toilDen Doen in=
bjengben; mitfaaber^ foobanigen ojDje
fïellennibe
Die boo2|Ïeninee Doen / ten epnbe bat baer dSb. |©og.
quotcs fn DcfeventighduyfentÖijcfi^DaelDrt^/^eefl
berin Debooifs.Conbentie aeevpjeffeect/
fimul enbe
femel neben^ bet upttoiffelen ban toeDec· sffO^ Satffi^
catten/ tenComptoice ban Den #ntfangbec({3ene'
raellacobvan Volberg Qffoucnccct tno0|^t(n tQ^t^
Den ; alfoo be boojf^. fflcoupe^ fonDec foobanigö
pjomptfoucniffementnieten fouben ftonnentiberfto^
men. 5ön be Defectueufe iijobincien/ oocfe Daec
neben^ etnfielijcfi becfocöt enöe aengemaenDt/ bat be
felbe fll^ nocB ten fpoeDigblien enDe fonbec langbec
upt/Iel / immecé ten minften bp {jet upttoiffeien ban
De boo
?f5. toebec-jijD^ ïiatiflcaticn toilDen fupbecen
bare Defecten in beaebterfialliBe fubfïDien biecteboo.
een aen De booBb BÖeindbe Bojfien belooft. €nbc
toicrbbenlïacDt ban Staten oociibecfocbt/ ten (Φ
ben epnbe meDehcacbtigblöclt bp be
B«nclDe Defec
tueufe ©jobincien nebeni jaec êooflö jSaog. tecoi
opereccn/ mitfaaDec^nafcbcctObccfien cnDe i'eyami^
necen De liquibatie met De op-gemelDe i^eecen
Lunen-
burghfche
JHàini(iec^ obec be acötecfialli^ fubfïDien
Bbemaecnt/ enDe Daec teglien^ teDcfaTqnecenDetcs
fianten ban De cefpectibe ©jobincien / oocft becbol'
Bbeni botf i^ooflbiiaog.behenbttemaccficn/ toat
baec aen noci) te fio?t foube mogöen fi omen / flljdijiit
meDe boe beel De fcbulDt ban
Bereobcrgh toa^S be^a^
genDe/ om fulch^sf fini naDec Die^ aennaenDe gcrefiii
beecttetoecDen/ BDclijcfimen ötbinöen fouDe te öe-
boocen.

^aDec op g^t cappo;t ban be @eecen boti Braeckel,
enDe anbece &aec l^oogb jBofl. ©cDeputeecDen tot De
faecBen ban
Lunenburgh Bebelibeceeït jtjnDe : goet
BbebonbenenDebecfiafn/ batOejaSilitie/ Die inse=
boigöe ban De Conbentie bupben met De ï^eecenat
fiiec aentoefenDe JUiniflec^ ban De i©ectoaöen ban
Broofwijck enDe Lunenburgh BCflOOten/ in Dfenfi

ban Defen ^to^tfoitìK obfïftomen/ niet ebfftjupciit

ofte

i5<>8. entte tot bolöofitóiflc bim öcc fdUrc ïScfoIutie bau Dm

____ achtencwiotighltcn^aimatp lactfiitDtB D'(©flrkifn

onöicanöfrcnDiierimicbccUat / ointcmt öe ï^cetcn
ölijicc acntiKfenDeiElnipctgUan btttiioningö ban
Deenemsrcken, möetcn <il)cuc-©0jfi ban Branden-
burgh rcfyectibe af-adcaöt Ijaöbf/1 nOc bienboloötn^
Pt fMüe tKïfocöt αΠε
0oeOe ©fficicn bp De Booflljll-
BÖ«»tIöen iSoninal) cnDe Cbeirc-©ο?(1 acn te toillen
toenlien/ ten tpnöe / bat De felbein De gemaeeltte W'
Ifantien/fooban
defenfieal^ mutuele verbinteniflen
Otti cenfeecfiececnbe cenfpoeDio&e©ifcöcfnDe.®a5
öuccfcöap te mogijen bcRonmi/ bepDe ben
drie en
twintighften
^anuarp lactiïIcDcn / inrt ben ©eece
Tempie, c]ctcaojbinaci^ «gnüopc ban Den ftoningt)
ban
Groot Brittangien, alljicc in Den Hage Bcflooten/
ΠΦ ncben^ ben üoogljfi - Böemelöen ïtoningï) ban
Groot Brittangien en befcn ^tact fouDetoillen boes
B«» / cnOe met bc felbe tot foo falutaicen cpnDe
od 't
ffficacirnlle coopececenj Daecobecbcaftemelbeï|ee:
cenf0(ni|IetsSacngljenainenijaDDen te fel)?ijbcn aen
benljooglill-gemelDenHoningö ban Deenemarckon
cnDe Cbc»c-©o?|l cefpectibe. ï^aecop geDelibe*
ceect sönDe/ Ijebben Baceï^ooa&naogenbebcboojs
noemDe l?cct ban
Euckd booi be flöenomene nioepte
beDancht".

.ïlSaett toacen tot Regensburgh getneïiten Dat
belICPOn VranckrijckDeflepnop Straetsburgh foUDe
öebben. a©at appatentiebantoaecïjept befcgccuel}.
tengabben of niet / p^oeebeecDen ebentoei foo bette
tentge effecten bp Die BecgaDetinge / bat men De Hcc
iicnbanDienfocbttepecfiiaDecen/ Dat öet tpttoa^
Jbat men op De fecucitcpt ban 't ]noomfcI)e]ti|jch Dact)^
te. ^00 beel men ItonDc hernemen boieeD Dit meëfl
611 't
Saltzburghfe diredlorium, in Den ©o?fien ïïaft/
robe bp DeXeeDcn ban bat
Collegium, nietfonbec
inpuentie
ban 'tBourgondifche toefen/ enbebepjo;
tqrtie ban bien gemaniert ; boc{) of get ben teelten
Ujfl^ Dat men
't Bourgondifche toefen baet onDei; focöt
te mengen/ fton men f toaeclócU gelooben.

^iet tegljenftaenDe / eenige toilDen Doeimijelooben
öat Cljeuc-ment; obec öe JFcanfcljc bcflcpnen b?p
tsat jaloufie begonDe te fcljcppen / foo fionDe men
cbentoel niet betneemen / bat fdn bicectie omtcent
beStijch^-Jdergabaingfj ceben gabenomfultli^ aen
te nemen.

30e <itf)euc-25epcïfcöc JEJetbingen toiecben binnen
Regensburgh, gljelijcit boo? Defen nocl) gecontinneett.
50e öepfecfcDe Jöerbinoljen / 't 3P Datfe tjaec ©oldte»
ten meefl compleet ïjaDben/ of Dat fp Die om Den toep
nigen toeloop biefeop anbece plaetfenfjabben/ toa
ten OEtcangfecctet/ begon feer afte nemen.

©en veefthienden toit'cD in 't «Ìftcuc-Boiflelijcft
Collegium mentie göemaecht ban ben i^eecCatDi=
«aei^ aftepfe nae
Saltzburgh, en opI)ct(3rapijtgfte=
l)?acöt / of inen [jet compliment ban toetocnfcftinglie
baneengbclucliigcccp^/ bp Ijem niet befjoojDe afte
leggen ; Doelj tettoijl ban fyn aftcp^ geen notificatie
aen De ©ecgabetingije toa^ gDcDaen / enDe fgn (limi=
nentiebpDe<!5i)eDfputeecDen nptbedrie EeDen Dcc
sRijcft^-^tenDen/ nocfj eecd obet
veerthien Daglien
toa^ be»focDt fijn cep^ upt te toillen fieHen/ en De ©ec»
oaDetingIj bp te toillen blijben ; toiecb alleenegoebt
gljebonDen Datljet
MentzfiiTche diredtorium bpbifïte
aen fgn Eminentie D'intentte omtcent bctaftepfen/
cnDe boojnamentlijch betoebechomfi ban fdnCmi^
nentie/ fonDec en boo?t^ öet compliment naci;göe=
toooniiepDt afiegggen fotiDe.

^en vijfchienden i^ De jiBcntsfifcfteSifgefantc ten
fïneboo
?f5. ten ©obe geteDen / enDe ijeeft betWatingö
ontfangljen ban Dat fiin dEminentie banmecningt^
toa^
acht ùag^ien na ftacffcljen toieDcc tot Regens-
burgh
te sü'n.

Sfilboocen^ fijn Eminentie op Den vijfchienden
boojfj. De cep^ Ijecft aengljcbangen / Deeft Den ^tgent
Bruyningh bp fijn «öjnincntic/ alfoo Bp öem fijn repfe
vier of vijf Dagen te booten öaöDe gecommnniceert /
De bifite betfocöt / cnDe becbolgen^ naec betgunninge
af- gBclepDt / in ben naem ban Baec l^oogg Mog,
oDeiucIt op Detep^gctoenfcbt, CnDe nae bat Hp fsn

-ocr page 910-

en O O R L O G Η, 'tAcht-en-'veertighfieBoecL·

fai moeten daerwefen,gelijckoock de voorfz.Militip i6<Ì8,
tegen de fel ve tijdr aldaer fai moeten gereedt ftaen, in
'
ftiet om te konnen marcheren ende behoorlijck over-
genomen te worden, ende fai de foldye van de felve
tot latte |van baer Hoogh Mog. beginnen in te gaen
van den dagh af dat de voorfz. afleveringhe fai z.ijn ge-
daen > of wel van den tij Jt af dat de voor/is. Militie tot
d'afleveringe gereedt lal zijn, in cas haer Hoogh Mog.
buyten vermoeden > nae expiratie van de voorfz,
tieu
dagen in mard moghten wefen, om de felve t'ontfan-
ghen ) ende dat de paffen over den bodem van andere
Prlncen fai verfocht ende geobtineett worden
cotijiia-
éium by
hser Hoogh Mogende en meer-ghemelde
Vorften.

VI.

Dat met ende nevens d'ove rie veringe van de Mili-
tie aen haer F. F. D. D. betaelt fullen worden alle d'ar-
rieragcs tot voldoeninge en executié van 't voorgaen-
de Tra<itaet van Alliantie j ende dat boven dien ten
fel ven dage van weghen haer Hoogh Mog, in Banck-
geldtgefourneert fel worden de forame van
fiventigh
duyfent
Rijckedaclders.

VII.

De bovenftaende Conventie fai ten weder-zijden
geratificeert , ende de Ratificatien daeroveruytghe·
wilTelt werden binnen den tijdt van
veirtitn daghen ,
of eerder, foo 't doenlijck is, ende fai de voorfz .Mi-
litie daer op vervolghens aenftondts, fonder eenigh
dilay > van wegen haer Hoogh Mogende af-gehacldt
Worden.
Γ

Ua^ht de» fefiitvde» Maert feSlien konàert ttht at
Jefligh.

^ïIBoeiaeiijet tweede Krttfeel ban De Conbentie/
tuflTcften De ïleccen Staten €5cncrael Dee
Vereenigh-
de Nederlanden ,
cnDe De Heecen Georch Willem
enDeErnft Aueuftus, cefijcctiüe 25ifl(fiop tot Ofna-
brugghe, inDeTgeCtogen ban Bronfwijck en Lunen-
burgh
aen-gegaen enDe geflooten / obec't obecnenicn
ban eenigfje
JIBilttfc te boet mbe tc paecDe/ gecou*
φ^ί in tecmen/a!^ boIgDt ;

DAt de voorfz. Militie te voet ende te paerde in
vatten dienft van haer Hoogh Mog. fai over-
gacn ende cohtinuetea den t^dt van
fes meen-
den , ende na expiratie van de felve in dienft van haer
F. F. D. D. wederkeeren in foodanighen ftaet als de
felve tegenwoordigh fai woiden gelevert ; foo is noch-
tans by dit feparaet en fecreet Artikel, 't welck van de
fclve kracht ende van 't felve efFeö fai zijn, of in dc
Originale Conventie van woorde te woorde ware ge-
infereert, veraccojrdeert ende verdragen, dat de voorfz
Militie, in dienft van haer Hoogh Mog. over-gegaen
zijnde, oock na den tijdt van de
voorfz./es maenden »
haer Hoogh. Mog. fulcks begeerende, daer inne fai
continueren, foo lange tot dat haer F. F. D. D. fullen
oordeelen ende verklaren de felve in haer eygen dienft
yan nooden te hebben,wclcke verklaringe het de felve
viy fai ftaen t'allen tijde naer expiratie van de voorfz.
Jes maenden te doen, ende of dan faecke ware, dat
de voorfz. Militie invoegen als vooren, na expiratie
van de voorfz,/is miendcn tot haer F. F. D. D. mogh-
ten te rugghegaen» otnme die voor eenighen tijdt ia
haereyghen dienft t'employeren. foo langh de tegen-
woordige ongeleghemheyat fulcks moghte komen te
vereyiTchen , en det meer hoogh-gemelde Heeren
Vorften na dat de voorfz. Militie tot haer wederom te
rugh gekomen foude mogen zijn, wederom quamen
te refolveren fich van de voornoemde Militie te wil-
len ontlaften by licentieringe, ο vergevinge aen eeni-
ge andere Pxincen ende Potentaten, ofte anderfins,
dat de felve in fulckencas, fonder eenighe vordere
capitulatie daer over te maeclien, ofte eenige pennin-
gen daer voor te bedingen, eerft ende aivoorcns haer
Hoogh Mog. aen geprefeateat worden, ende haer
Hoogh Mog. fulcks begeerenden oock wederom
ίο
haren dienft efTeaivelijck overkomen fullen, daer te-
gens oock by redprpcatie goedt ghe voaden ende ver-
4ttttx accor-

ban öE tetaiinsöÊDccfalöpm/ nocljte tenccQuacoe
ban be iBilitame ^ifctpltne ofte ^urifotctic/
cnùc
'tflöenc öact öan tKpenöeecöc/ geobfccöecct fouDen
biettien eentge anl^ece al^ acljtccbolgenl enöe
incanfojmtteban De / ©faccaten enDe öeofe»
meuten / öientfwitbcn alütcept^ gcarceflccct oftenocö
t'accefieren. ^at boo?t^ oe callatie ban be fiooglje
enDe anDece JÜ^iIitaice functien fouDen fiaen tee Difpo-
firtebanDe^tatrnDfccefpeciibe i^jobmtten/
op Oe
üjeiche
De boojfs. Witie fouDe toecDen gerepactleett.

aen De ggemeibe ^jobintien gecetomman:=
Deect / fao toanneet eenig&e Cljacge (n De bop?f5.
litfe quam tc baceten/ Daec meDe te boojflen een andec
»0(ficiec onDet De ftìlbe lOilitie öicnenDe.

^ere Conbentie toa^ ban ingouDt al^ boïgbt :

DAtde Heeren Vorften van Bronfwyck en La-
Heniargh.
fullen overgheven in dienft van de
gseri70. Hoogh Mog. Heeren Staten Generaci der
JiP.oS' Vcreciiighde Nederlanden de nombre van irieduy-
ï?t H. g®rengeert ondft drie Regimenten ,

Bcii" aii Officieren daer toe gerequireert, op den voet

23;οηΓ' eia Volgens d'ordre van defe Landen, mitfgaders drie
iDijift f c. Regimenten te paerdt, macckende te famen de nom-
«110««'.-
brevrnfeiHenhartdercueenie» Ruyteren, gecompo-
iKriKe- feert yeder van die uyt
fes Compagnien, de gerequi-
mt!i uaii reerde Officieren daer onder gerecckent, in dien ftaet
^*"»· als de felve tegbenwoordigh zijn, en namentlijck de
de Lieutenant Collonels daer onder begrepen , alle
gemonteert ende ge wapent na behooren.

Dat de voorfz. Militie te voet ende te paerdt in va-
fkn dienft van haer Hoogh Mog. fai overgsen ende
continueren den tijdt van
fes maenden, en na expi-
ratie van de felve in dienft van haer F. F. D, D. weder-
keeren in foodanigen ttaet, als de felye tegenwoordigh
fai worden gelevert.

III.

Voorts is mede verdraghen, en hebben haer F. F.
D. D. belooft, in-gevalle deghemeene faecke foude
vereyfchen, dat binnen den tijdt van de
vooriz fts
maenden, of foo langhe de voorfz. Troupen in haer
Hoogh Mog. dienften moghten continueren, de Mi-
litie behoorde verfterckt te worden , dat als dan haer
F. F. D. D. wederom van nieuws fullen werven, ende
hare Militie verftercken meteen foodanigh getal, als
fich als dan haer Hoogh Mog. met hare Doorluchtig-
heden alvooren fullen verghelijcken, ende over'rge-
requireerde aenrits-geldt vereenigen, onvermindert
nochtans ende fonder prejuditie van de quadruple Al-
liantie den
v'^fen twintighfiert Odober fefihn hmderf
Jes en fifiigh
geflooten. ^ ^

Ingeval, geduyrende de voorfz.yi-f maenden > of
wel na date van dien» in tijde dat de voorfz, of andere
Troupes van haer F.F.D.D. over-gheaomen, in
dienft van haer Hoogh Mog. fouden mogen zijn, het
cafus moghte komen voor te vallen, dat haer Hoogh
Mogende geobligeert waren in krachte van de voorfz.
Alliantie fecours aen haer F. F. D.D. toe tefenden,
foo fullen haer Hoogh Mog. de voorfz. Troupen in
minderingc van 'c voorfz. fecours haer F. F. D.
D. k-
ten toekomen.

V.

Dat de meergemelde Militie te voet ende te paerdt
fiü afgehaelt ende herwaerts geconduifeert worden tot
lafte van haer Hoogh Mog, tot welcken eynde de fel ve
eengequalificeert Officier fullen authoriferen of af-
fenden, om de voorfz. Militie op ofte omtrent de
grenfen van haer F. F. D. D. behoorlick t'ontfangen,
ende na de Frontieren van haer Hoogh Mog. te ghe-
leyden, welcken voorfz. Officier binnen den tijdt van
tiot daghennae d'^ytwUTelingh v«nde lUtiacjitien

(Sonben»
tic tll|'«
ιψιι

DE?.

-ocr page 911-

88ο S A Κ E Ν van, S Τ A E Τ

,ν'/β accordeert is, dat by foo verre rtenighen tijde eenige
wn haer Hoogb Moghende Troupes m ghelijcker-

van tiaer Hoogb .—^------

wyfe aen haer F. F. D. D. over-ghelaten móghcen
worden, mede voor een gelitniteerdea tijde, dat in
fulcken cas de voorfz. Troupes, aihpeweJ oa expiratie
van de voorfz. tijd wederom in dienft von haer Hoogb
Mog. over-gegaen zijnde, indien liaerHooghlVlog.
naderhandö refolveren moghten de voorfz. Troupes
ce licentieren, of aen eenige andere Princen ende Po-
tentaten, ofte anderCns oVer te laten, de fel ve mede,
fonder eenige nadere Capitulatie daer over te maken,
ofte eenige nadere penninghen daer vooren te bedin-
gen, eerft ende alvoorens haer F. F. D. D. aengepre-
fenteert worden , ende de felve fulcks begeerende,
oocli wederom in haren dienft effeftivelijck overgaen
Meo. ;

iPm een en twintighften ööec acn ίφ Sfcommit»
tecït ben ©ecc ban Zuylenfteyn, Eieutenant «©enes
taflban Oc^nfantccpe üanDefcn ^taet / ommcaf
teaaen öaïcn / en
ftettuaect^ te BÌJ^epom öe Lunen-
burghfche (CtoupE^/ De taeicUe
in BeüolBÖe twn 't
bobcn(Ïacn!)e ü^ojcct ban Conbcntie ban tien feftien-
den
Defe^/ in DiEnfi banöEfcii^taetfiontienobette
hamen
5 Belijdt oocfeùrnCoinmiflatigRofaBetom»
initmrt tokcö/ omonbecOEöitEctiebanbenacmdi
δίΠ ^m ban
Zuylenfteyn iJc bOOifS- (iilïonpcn te

nionflccfη / boinen^ öe #Iaccatni ban 't ÉanDt : tot

. ... ......

lllUII14Lkl.t« / ^.................

tDclchen CËtnöe boo; itenlie&en öe nooiiiBe Commiflien
en Cceöentialcn met De bojDcce Depefcöe^ Daec toe
fpectecetiöe) geöe(>cfcijccct ioiecDcn ; oocft aen bepöm
aöefcöicüm/ öatfe öaec totOe boo?f5.cepf0 p?epat:e»
tren fouQen /
tot ineiaien cpnOe I)un ηιεΐιε ^ορρε ban
'e
vijfde HctiftEÏ ban 'tbofljfs. pjoiectban Conbentie
toe-Bijifonfin i^/ om te fïrechin tot Dee fcIbecnaE^
ricötinaf. Cn bJictDfn De J^iicen ban
Braeckei, en
anöfre ijaec fêoofll) Ulog, .(©Ebeputetcbm tot be
faec=

Jm banILunenburgh betfotöt t'obecIcBflijÉn/ toat

afnbfnmfcc-flebacötw l^cec ban Zuylenfteyn mbe
Commiflattó
Rofa, tot βηηηε naecbece infïcuctic in
't uptboeceii banljacen lati in befen foubebe^oocen
tnebeocgebcntEtoojbcn. ï®Dbet# i^ bec(laen / bat
Denjgcec ban
Beverninghgeaüt&atifecttjbuöiÊ toojs
Den/ omme met be^eecen flicc aenöjefEnDcii©ini=
Icc^ ban bc ifccccn ©ojfim ban
Bronfwijck en
.unenburgh oüec bepalfaaie bet Ccoupe^/ metten
oeboïgöe en aenftlcben ban bien/ te concectecen / enbe
ijaecbanrappojtteboen i enbe bit aïïeg" onbei;mjn=
üect enbe onsepiejubiciecct be b?pe beïibecatien ban be
eefammttijcfte ©jobintien op
't boojsccoetbe ®?ojcci
ban Conbentie ban ben
feftienden Oefe^. ^eé ii
noc&maei^ aen begefamenttöcBeP30bintfenBefcf)jei
ben/ bat be feiüeaï nocïj foobaniae o?ö
|e peöec in Den
Öacentoilöenfïellen/ e»
bte boo?fieniuge boen/ ten
cpnbe bat Ijaec <i5b. .tl^og.
quotes in De feventigh duy-
fem Jiijcft
^baelbec^ / iijeebcc fn 't fefte ^ctiM ban 't
ineec-gefepbe ©^ojcct ban Conbentie eeeppieffeetti
tnitfgabec^ Öaw Defecten inbe
acötecftalligljE fuM'
bien 7 öiec beboocen^ aen De öoogï) gemelöe " *

lifllje fante of mangel/ Eeeitjcft enbe in baecen gelbe
ten Comptoice ban Den ©ntfangec genccael
Jacob
van Volbergen
gefotimeect mogöten toojDen/ aifoo
fieboo|f5, (Ctoupen / fonbec be plompte bolboeninge
ban 't een en 't anbec / op ben gftefetten tijbt te boen /
bolgljen't
vijfde en fefte HlitiM niet en foubenfion»
neti obec-Qcnomen Uto^ben / en bat niet
te min De fols
tijae ban befelbe tot lafle ban befen ;s>tect ban wén
tijbt af foube beginnen te loopen.

<©acR ben twee en twintighften becfiaen te comi
mittecen benJ^eec ban
Ameronge, om in qualitept
al^ C]ctcao?binaci^ ©ebeputeecDe tipt Bet mibbel ban
Ijace fêaosï) »og, ©ergabecinge/ qmtcent ben ©eet
SSiflcijop ban Wunftsr Sfemplopeect te tuecbcn/
omme ben bienfl cnbeb'tntcefï ban
befen ^taet dh
Daecbjaet te nemen : tot toelcften epnbe ben feïben
Heet ban Amerongebecfocöttoiecb/(ïè totbebQ0ïf5
tepfe t'acclameccn enbe iiewtrigò te öoubra ; Böe^cft

oocft b'ï^erc RipperdatotBuyrfe, enbeanbcceBacc i6ó8

©ooglj Mog.iöebeputeecben tot be saiïitaice faecs -_^

ften becfocöt toiecben een Concept ban ginficiictie
booj beboojfs.SSefenDingDe ten fpoebigjbfien te foj-
meten/ enbe baec ban tappojt te boen.

©en vier en twintighften i^ tec ©ccgabetingfie gea
e^Ijtbeect / oocft geiefen feftec Concept ban ^Inücuctie
boo^ benzeel: ban
Amerongen, gaenbeinriuantepc
aI^€);tcaojbinaci^ (j^ebeputeecbeuptbet mibiielban
" latre j^oogg JH^og. na ben Heece SSiffcgop ban
Mun.
ier. i©aec op gebdibeceect jijnbe/ i^ be boojfj. fSn^
flcuctie getiouben booj geaccejleect / bie nocg fïaenbe
^ecgabecinge ggefïdt Ü in ganben ban ben gemdtett
l^eet ban
Ameronge, Debjdcfte ten fdben tijbe j^n
affcDepbt ban Baec l^oogf) IBog.genomen enbe boojc
afgeIeg&töeeftben<tEebtbanfHpbecingIje/ becbat in
BaceüoogB
JlI^og.ïSefolutie/ ban ben thienden^m
gufl^
feftien hondert een en vijftigh, baec op I)P 8e·
balibiceect enbe Bbelucftop fijn cepferöEtoinfcbti^;
metcecommanbatie/ om ben btenflbanbenSanbe
allentgalben nabeBoocentebetcacgten. Ïlecbenbe
iDijbec^ be noobigfje Ccebentialen / met enbe neben^
be becbece SCcte^ ban inbemnitept/
ad omnes popuios,
b?pDom ban Eicenten / al^ anbec^ / ten bcgoebe ban
ben toel gBemeitcn ï^eece ban
Amerongeii Bebcpe=
fcBeect/ oocft fonbec tefumptie uptgegeben.

inbeten baegg^ i^ bécfócBt ben iSaebt ban ^tà'
ten/ bat Baec C.booj enbe ten beBaebebanbei»eec
ban
Ameronge, bp pjobifle toilben boettbepefcBecen/
©Ibonnantie tec fomme ban
tweeduyfent gulben/
oocft be noobige ojbie (idlen/ tot B^t gene ben gemds>
ten Jgeec ban
Amerongen, booj 'ttoeftomenbe bfc^
bec tot uptboecingBe ban be feibe SSefenbingge ban
nooben foube Bebben.

3&en negen en twintighilen toebecop'tfiEapfjt
getoeefib'aenbiebingeban
Cheur Palts, ( toaecban
ben liaebtban Staten Baec ilo.
Mog, ben vijftien-
den
notificatie gebaenBabbe) omme bpboojtganad
ban een minnelijcft accommobement ban be^felf^
biffecenten met ben HectogB ban
Lottharingen,
eenige ban fijne itEcoupen obec te boen in Dienfl ban
befen ^taet ; namentlijcft een fiïegement te J^aect /
gecompofeectuptfesCompagnien/ alle uptgefefen
bofcft / aBebjapent enbe gemonteect naec beBoocen/
enbe op ben boet al^ befen ^taet sBebient toa^ gaee
m^ilitie te tcactecen. 2©aec op gebelibeceect jitnbe/

Bocbt aBebonben enbe becfiaen/ te becfoecften ben
iKaebtbandiate/ bat Baec aSb. aen be3@oImacB'
tigBbe/ ofte geautBocifeecbe / ban ben BooaB-Bemel*
Den Heec CBeuc-®o;fl toilbe tec ganben boen fieilen
be capitulatie / baec op boo; befen anbece Ccoupen
in bienfl ban befen ^taet obecgeeaen ofteaengeno·
men jijn aBebieeft / mibtfaabec^ De ^lijflc ban De fol<
bpen/ baec öp De Hooft/ enbe minbece (@ficiecen
ban be IHilitie/miefgabec^ be gemeene folbaten Biec
te Eanbe boaten militecenbe : om baec op ben nabc<
ren lafl banbenmeecBbOQB-StmeitenCBeuc-I^ojll
te mogen l^ojbecen.

b'^nbitatie ban €Beuc-S3;anbenbucgB tot be
€ciple^l{iantte biiecb ggebaen op ben
dertighilea
boojboigBenbenS^^ieft

Omlmhtigh^e,

Na dat den Koningh van Greot-Brittattgie» > ea
wy, in 't laetfte van 't voorleden, ende in 't bc-
ginvanditloopeodejaer, onfe gedachten met ^
ernft en yveruyt een oprecht ende vrede-lievend ge- gj^fj
moedt, liaddea laten gaen over de teghenwoordige omttw
conjundie van tijden ende faeckeo in Europa » ende
infonderheydt in de ngeft-gelegene Proviatien, heb- jj^;
ben wy den
drie entvintig^eni^awty leftleden, met
den hooghft-gemelten Koningh van
Groot-Urittm-
gie»
j alhier in den Hage ghemaeclct ende geflooten t
een nieuwe ende mutuele Conventie eo Verbintenis
tot bevredinge van de Spaenfe Nederlanden; en noch
voor uy tgang van de voorfz. maendt ianuary daer van
door cenigheHeeten Gedeputeerden uyt'ec middel

yaq


-ocr page 912-

tóóS" ™ oï^f® Vergaderinghe kennis ende communicatie
_ laten gheven aén U Cheür-voïiftelijoke Doorluchtig-
faeyts alhier aenwelende Minifter > met recomman-
datie van by ü CheurTVOtftefijcke Doorluchrigheyts
alle goede OfEcicn aen te wenden, ten eyndc de fel ve
bewoghen mocht werden * fich in "t gheneVèofA. ie,
nevens den meer hooigbii>;gi;emeltea Koniogh van
Groot.BritfafigU/tjeade deiea Staet te voeghen, ende
tot foo Chriftelijcken grooten werck, endefalutairen
eynde op 't efficacieuft« t«co^ereren 5 Den gemel-
ten U Cheur-vorftelijcke Döorluchtigheyts Minifter
heeft de voorfzoafe recommrnidflÜÈ wel segeHomtn j
maer viry fien tot noch toe dien aengaende Xj Cheür-
Vorftelijcke Doorlucbtigheyts fentiment endegoede
meyninghe , eodeinteiitie, metverlanghenteghe-
moet ; ' ^de na de meel den tljdt feer verre begint te
gaen, de Soomer te naderen » «nde dit de reden, die
den hooghft-gémelten Koniógh van
GroofBrittan-
gien,
ende ons, tot b6t maeckep'van de voorfz. mu-
tuele Conventie, ten iine als, boven hebben geper-
moveert, nu meeralsodyt tèvoorenmiliteren, en
vandagh tot dagh aenwallen, fulcksdattebevreefen
ftaet, dat den Oorlogh in de Nabuyrfchap wederom
heftigh faUengacD, ende wel iichtelijck doör een ine-
vitableneceffiteyt, de gamicheChriftenheyt inden
felven Oorlogh fai implicèren > indien daer in niet
tijdelijck voorfien en wert^ metgbmeene macht ende
eenparigh beleydt van alle de gene .die haer daerby
vinden geiptereflèert; foo hebben wy hoogh-noodigh
geacht, U Cheur-yorftelijeke Doorluchtigheydt,
't gene voorfz. is, mits defen, te rememoreren, ende
te prefenteren > oock vrtend-nàbuyrlijck te verfoec-
ken, dat de felve de importantie van de faecke, die van
feer verre inüchte is, naer fijne hooghftewijsheydt
gelieve te conlideren, ende ter harten tc nemen> ende
dien volgens als noch fonder cenighuytftel, mede te
treden in de voorfz mutuele Conventie ende Verbin-
tenifle, ende met den Kooingh van
Groot-Brittaugien
ende ons, onder Godes zegen, tot foo falutairen eyn-
de, de bevredinge van den iConingh van
f^ranckrijck
ende Sfan^n. op 't efficacieufte te coöpereren ; Wy
hebben den meer-gemelten U Cheur-vorftelijcke
Doorlucbtigheyts Minifter, ^oOreenige Heeren uyt
het middel van onfe Vergaderinge op nieuws laten
recommanderen, defe onfe iterativegoedemeeninge,
ende intentie te willen feconderen, vaftelijck vertrou-
wende, dat op het een ende ander ten fpoedighften de
gedefidereerdeeffeàen , ten beften van de gantfche
Chriftenheyc, volgen fullen. Waer toe ons verla-
tende,

Doorluchtighfle, ére· Inden HigeAmdertighiien
Maert, JeSiien hondert echt en fiiiigh.

derden Qgegoojt fiet cappoit ban be
iHeeren
Ripperda tot Buyrfe, tnöe onDece öaet
HooQti moa- <0eDeputeecùe
tot be JËHiceice faec·
hen / acbtecbolggen^ Dee felbec iSefolutie ban ben
dertighilen JBacttj; sebifUmt enbe gee^minitct
ftebbcnbefecchet; Pjoiectbantepectitie/ obecbecc:·
fpectibe$;obincien ban i^oupt^/ bctoelche fion=
ben obcc-gfienomen te toecbenban be Bobden ban
Bronfwijck enbe Lunenburgh , mitfuabec^ ban be
berbere Itèilitie/ ten bienfie ban Den Eanbe aen te
nemen. J^aec op oebelibeceert jijnbe / t boo^fj.

ban repartitie ocDóubenboo^aearrefleert/
Seldcb be feibe gf ec nabols^be/ ban bjoojbe te tooojbe
flaeteeinfeceect. j

Repartitie -uan 4e verwacht werdende
Lunénburghfche7fi>»/M, midtjgadets
•uan de Troupes noch verder te werven ,
ingevolge van hare Hoogh Mog. RefölH"
tien vm den
feventiendpii, negen cn

twintighften, ìw^ì-dertighften Mart ij y idtiS.
lèftien hondert achten feftigh. '

GELDE R L A k D ï ; '

' ίΐ:

"jSiw ördlnarii Compagnie vaft ^e Lvnenlurghfcht
Troupa - — 88-a8<ij-o

f80- Z%f%

-II— 8.f

., : ' - Ter'Joöpende Maent

1074 —17—ej
' ^ ' - Vott-volck.

làeefòrdinaris Compagnien van de Luneniurghfche
Troupes tot 58 man en ·—> 1394— ijji- 1788

l^er gédetafcheerde Gompa-
gnienvanjfimanende —> 1471— J84.— 5484.

Set Compagnien

Ter loopende Maent

Sgjjo-

Suplement in gelde

I. Somma grofla

Sis>5—■ I—■ O

HOLLAND T.

Ruyters. '

Tvee Collonels Compagnien van de LuTtenburgh-
fche
Troupes tot 58 Ruytets, ten 4a daghen giyy

Thie» ordinaris Compagnien
van de voorfz. Troupes tot 88
Ruyters en iiiy > ten 4» dagen — SSo-agdj-o

1075-3+94.0

Ter loopende Maent

2^303-ly

HO L L A Ν D Τ.

Veti'Volti.

Ee» Collonels Compagnie van de Ltmenèiirghfihe

Troupes - ---— 118- liitf-io

Nigen ordinaris Compagnien
tot 08 man enig 94 ο

De Compagnien Collonels
van de
tìeetliltrtz. tót

Cett 3 rut*

iiy^ iy8l— ο

Vijfthien Compagnien tot $6

Koppen tot 1371 - -- 144.0-105:55'-ο

Drieea dertigh gederafcheerde
Compagnien van
96 tot 1371. 3158-4^143- ο

f723-8iyjx-io

Ter loopende Maent.

jrsioljo—lö- 5,·

Tra<ftementen.
DeHooft-Officieren van de
vier bovenftaende Re-

gementen tot 385·". .--15-40

Supplement in géide ^74—— 6—— 5»!
II. Sommsgroflk

86178—i8ri- y

ZEELAND T.

; ·

Kuyttrs,

·■■ · I s ' ·

JEe» Lvneiàurghfihe Coapr·

gnie --- - «8- zSif- β

Ter loopende Mtènc

2.074—17— ej

cn O O R L· O G Η , V Acì^t-en^'veertighfie Boeck. S 81


I . '

-ocr page 913-

S;A κ E Ν van S Τ A E Τ

Ì608.

JEf» Lufuttiitrghiehe Colloneìs Compagnie

ιϊ8- ι6ι(ί— 10
Vier Lunenburghfe ordinarii Compagnien toe 98
Man>eni39i 39^-5576

f^gedetafcheerde Compagn. tot Man en 19 71

+80- 68^5

Ben gedetafcheerde Compagnie tot 71 Man

71- 1054_

1061— lyioi— 10
Ter loopende Maont

lOpJiSi—12- oJl

Traöementcn.
Denjf/Hooft-Officierenvan'c bovcnllaende Re-
gcment

Supplement in gelde lyö— i— ιι,ί
Ili. Somma groffa

1357a-la- O

UYTRECHT.

Ruyters.

Een Compagnie Cc^onels van de Lmenburghfihe

Troupe» --- - 98- ji+y

Ter loopende Maent

"77—li—

Het · vohk.

TantLunenhurghfcheotdixmh Compegnien vans?
Koppen tot 137+ — 196— 1788

Vttr gedetafcheerde Compagnien tot Kop.
pen tot 1371 r— 384.-5484

■8.

f8o.- 8171

Ter loopende Maent.

j-950 — iz-
TraöementeD.
Een
Lmtnhufghfe Coilonels te Peerd — aoo
Een LieutenantCollonel — 80

Een Majoor —■ — 60

Suplement in gelde 10- i- s>i

IV. Somma groffa

86i8— 7— ζ

VRIESLAND T.

Ruyters.

KenLmntnhrghfe Compagnie 8ί— aSiy
Ter loopende Maent

2074- 17- J

Vbet-vthk.

Seve» ordinarii LunenBurghfcht Compagnie van 98

Koppen tot 139+ ---6^6- 9758

.rfc/{ifgedeta<clicerde Compagnien νβα^ί Koppen
tot 1371 <—■ — 7Ì8— 10958.

Ter loopende Maent

IJ009—18—ro;
Supplement in gelde ijg—χ—i,»

V. ^umniB grofla.

Vùttr'iiokk·

Eea iMntniarghfi ordinaris Compagnie 88 - iSiÌy
γ: Ter loopende maendc.

; 'v ' PietFolck.

Eieiawftiai^iyj ordinaris Compagnie 98 -159+.
Taee gedetafcheerde Compagnien tot Koppea
tot 137/ I9X - 174.1.

4.i

ajo.

tl h Ter loopende maendt.
Supplément in gelde 207 — 6

■ 10

V I. Somma groffa.

S%77 — 10 - 3.

S T A D Τ en LANDEN.
Ruyteri.

EmLuriexiurghfiCompigaiü 88 —
Ter loopende maendt.

2074 — 17?

Voet-VoUk.

£«0 Coilonels Comp. iiS -1616- le

Eeat l^nnenhurghfi ordinarii Comp. 98 - 1394. .
Vier gedetafcheerde Cotupagnien van 96 Koppen
to'1371· 384 ^4.84.

öoo — 8494 10,
Ter loopende maent.

fiiyi - ly — 5
Trattementen.

Een Lunenbnrghfe Collonei te voet 200

Een Luytenant Collonei 80

Een Mejor 60

340 „
14 —

Somma groffa-

Supplement in |elde 150

8(Si8 - 7 - 2.
DRENTHE.
VeetVoïck.

Een ordinaris Lunenburghfe Compagnie 98-1394
Ter· loopende maendt.

IC'

10

Tra<acmenten.
Twee Lunenburghfe Quartier- meefters
Twee Lunenburghfe Provooften.

90

9 — 1«

^tttfatie te manen/ af^ ten aenfirn

\

1009

yo
40

Supplement in gelde 573
Vin. Somma Gre

Somma Grolïa.

1478.

Cnbe biiecben 6ε ®;ob<ncim tucfocgt / e^c
Öoe lifbo:/ iramec^ ten ianeSltoi binnen ötn tijot
ban drie bogen / De Capitepnen/ aupintant^cnOi
3@aen&;iel)^ ban tie g^etafcgeetbe Cbrnpagnicn/
ingbebol^ge ban&eboojf^cepactitie t'elieeten j cnDe
aijbo be geel^ectbe ^apltepnen àen gaec
genbc öeftent te matcfirn/ ombecbolsöeniambm

O V E R - Y S S E L.

Reyterf. i "j


3- »·

-ocr page 914-

en OORLOG Η, Ί Ackt-en-veertighfleBoecL· 88 j

bflwttó i^crs ©iIbtmacrfcIjalcR Wurtz taa^ Bcac^
^ rrllfcct ; oocft toijücc^ De ϋοο|Γ5 Capicrpncn te
ijoiiDen om fuffifante cautie boo|
De i©fcf-öel&rcen·
teficilen.

©ocftjieblimlic^cüKn banBrakd / inöe anöece
I]aec@oo8bJi@og. <i!5eDct)iitecc&pn tocöc falicnlian
Lunenburgh flccapuoitcfct / Dflt l)afC in boï=
Ooeninae ΰαη Dee fcIUfC Kcfotetle ban Den een en
twintighften
j©att0 IrflleDcn / in confcwntie OC'^
toeefl toaccn met ernige ï^ccccn <©ecomniittc«Dtn
uptDen SaeDt ban Staten/ omfaDjiiHecen'tflee=
ne nooDigl) fouöc 3t)n tot D'oürcneminge ban De
(Ütcaupeg in De conbcntie ban Den
fefthienden JlBactp
lepieDen tufleöen fiate ï^oogD Jlfêog.enDe De ©o?=
(ïrn ban
Lunenburgh opgecicfit gemelt : aï^ ooth
'tgunttot'tbcrtcrcft ban DeJ^eec ban
Zuylenöeyn,
bieeDec gecFpjcffeect in De boojfs öace i^oogf) iBog.
üÏefoIutie luietDt geccquiceett. }@aei: op geoeübcreert
SÉlnDe/ i^ aen Dm i^ecccCi)enc-Bo?fi ban
Branden-
burgh,
mttfgaDcc^ acn De^cccc^iffcfiopban Mun-
fìcr,
Den (étabe ban Benchcm , en&e De iSegce;
Cinge ban Minden gcfcöiebtti/ Dat Defelbeccfpcc?
tibeldchonbefYuactt beilDen^gn in'tbecgunnen ban
Den b?pen pa^ boo| fooDanigge 3^oIc6ecen / foote
boet al^ te paecbe/ al^ liace il^oogl) Hgog. ban De
Öoogljfl-acnicIDe i^eecrn 3®o?|icn ban
Lunenburgh
nbccnemen fouDen. i0 €opptban Den25?ief/
Die aen Den BoogH-gemcIten ©ecre 25iflcöop ban
Munftergefcöjeben toietbt/ oocft gefonDm aen Den
l^eec ban
Amerongen, e);ti:ao;Dinaci^<!ScDcputeccDe
upt Ijet miDDel ban ïjaec ilo.naog. fficcgaDttinge aen
Denfelbenieccc SSilTctjop/ om te fltechen tot fijne
naticbtinge: oocft metbecDeren ία(ί/ Dat fijn
ftnflige inftantie biilOe Doen aen Den nieec-gefepDen
ï^eece 25ijtci)op/ ten epnDe fijne ©ojflelijcft Φοο?Ι:
peg
cathegoriquerment toiilDc becftlacen : of DpDcn
becfocijten pa^ tnilDe toefiaen ofte niet ; enDe Dacc
ban obec Dagü enDe nacijt fiate )|oogfi .fifòog. ltcn°
niffe geben. (£nüe tmecDt Den liaeDt ban Staten
oocft becfocfit/ Dat
fiaecC. in allee plenafirtcenbei
bou^ tot
Zntphen tuilDcn Doen bjengen De l^onton^ /
Die tot
Dordrecht üjacen / om geijjupcftt te toec=
ben fulcft^ enDe Daec Den nooDtfouoe mwn 6omcn
tebecepfcfien/ gelfjcft oocft ban fiaec ocDinaice
bigilantie bectoacfit tuiecDt/ Datfe
iiico naecZuc-
phen
fouDen laten bcengcn / 'cgenc totD'3tctilIecpe
nooDigfi i^·

» jngeDet^gefioojtecniSappoct ban Defelbeüccten
fiaecl^oogfi jIQog.({EicDeputcecben tot De faften ban
Lunenburgh j gebifiteerc enDegeepaminecctfiebticn·
be De HSiffibe ban Den iSaet ban i^tate/ gefc()?c=
ben inDenïlage Den
dertighften i^aett/ fiouDeuDe
petitie ter fomme ban
hondert veertigh duyfenc
gniben/ Detoeicfte aen Dc jFwcflen ban Broniwijck
tnDeLunenborgh
Detaelttuecben} nocfi i^ tcc ©fCs
gaDecingfie gecifiibcect D?ie Difiincteg>tatcn/ ban't
gfiecnebpDe cefpectibePjobineien betaelt/ ofteon»
örtaelt i^gebieben/ ccclieljjcft op De
twaelf hondert
duyfent
gniben totbccfieccftinge ban De Militie fiiec
beboocen^ gepetitioneect ; ttoeeDen / op De
vijf hondert vijf en tachtigh duyfent fes en twintigh
guIDen j enDe ten DecDen <φ De twintigh hondert duy-
fent
guIDen tot becfteccftinge ban De militie al^ boo^
een bp petitie fuppletoic becfocfit. Ïl^aec opgeDe^
libeceet sijnDc/ goet gebonDen/ Dat De boojfj
H^ftïbe ban Den toelgemelDen iSaeDt ban^tate/
mitfg^cc^ De gemaecftteD^ie Staten gefonDenfou^
ben toecD^it aen
De befectuenfe j^jobincien / Doecinne
gementioneect/metgantfcfi fecieu^becfoecft enbebe!>
oeecte/ DatDefdbetenfpocDigfiflen enfonbeclangec
uptfïel fiate Defecten in De boojfs refpectibefomnun
fcoUDen fupbeccn.

b'geec ban Amerongen ban fifec bectcocften/
quamDenfeiden totNieuborgh in J®un|ledanDty
aituaecfiem Den Cornet
Wieligh, Die tip naCoetf-
velt
fiaD gefonDen / becigfite/ Dat Den Heec SSiffcfiop
baegfi^ te booten aiDaec teia^ aengchoomen/ enbe
bat Den felben foo al^fip upt fijn
{iKfitigfiept^ epgen montfi^Debecfiaen/ DatDefeu

abont totfAhuys fouDe hjefrn/ om ficmmoigenalf kJöB

Daecintetoacfiten. i^cnievendenquam tütNieu- J__

burgh boojnoemt O' ©ecc Vos, Camcc-SaeDt ban
Drn 23iflcfiop ban
Oihabrugh, firm obeclebccenbe
een miffibe/ tuacc bpfioogfi-genieïOeSojfifiembc»
liffDe te notificecen/ Dat Dengcmelben Vostotfacis
iftatie Dee paffagie boo? fiem rnbe ftjn^ i©?ofDcri
(iEcoHppennaicDeiSebrdanOen/ aen benSSiffcfiop
ban Munfterfiabt afgefonben/cnbegcoiDent/om»
ttcnt fict bebojbccen ban Dien met b'Jgeecban Ame-
rongen communicatibe te gaen. ?3en meérgcraelDm
Camecïfïaet berigfitc/ Dat De Conbcntie tof gen fiet
obecnemen Dee Ccouppen bpöaecï^.|©og.inaUc
3ijne XeDen toa^ gecatificeect ; meccgefepbe iCrou^
pcnfouben toeitomcnbe ©oonfbagfi / nafijni^eï
€D. bccicfite / alle compieteiijcft in goeDe ojDje ttgfien
De ©cenfen ban 't^Uft banMunftergrtcetflaen/
op becttoubien DatbiebanopeenbeQuaemperfoon/
op o;D;e ban fiaec ilo. H^i^. fouDen afgcb^agfit toec·
Den.

g^en achften fcfijecf fip upt Lutgersborgh, Dat aen
ficm een «öbelman / genoemt Τ
wickel, ra>è een b^ief ^
ban DenS^iffcfiop aentoa^ gehoomen/ bpÏte4oeIc=
fte De felbe fieni D'eec Deet ban te notificcccen / Dac
fipDien DagfibccfiinDccttoajJ getoectìDoo?cenDffIuci
tie/ fijn ccp^ na
Ahuys boojt te fcttcm/ cnbe obec
;ul()c gfienootfaecftt in
Lutgersborgh te becblijbcn ;
brcfoechcnDe Dat fipfêeccban
Amerongen'tfelbeten
befle toilDe afnemen / cnbe Dat fip ficm albacc De:·
fen Dagfi of mojgfien foube bccüjacljtcn.
a©acc op
Ijp Den
achften Dcctoacct^ toajS bcrccpfi/ cnbe om--
tcent een up? ban befe ^tabt eiiDe CitaDclIc onttnoet/
cnDcteceecen banfiarc Üoogfi JBog. gccccipicctti^
getooibenban DenHeect^bectien
Nagel, geaccom^
paignecttmetbei
^ffcbanOoftendorp, cnDe acfita

tien boojname CbeilieDen / beneben fc^ Itoctfen/alie
getcocften ban fc^paecben/ roetomtcent
twintigh
j|cpDucften/ enbe een gcoot aental ban ücllebac·
bitc^/ IPagieg/ enDe aacqucpcn. ©peenfialfupi
Dr^taDtnabeccnDe/ na Dat fip in bc^ ©ojffenaüjf
Cacoffe toaé obec getccDen/ fionbcn gccengeett
hondert vijftigh Pactben in SSataille/ betoelcfte
acfitecDeCato^bolgfiben tot in't jpo^t/ altoaecDe
jjailitiete boet/ aen toebecjijDen enHaye (ïont gc^
tengeect/ tot aentaogeinentban fön©o?fielijcfte
^ooilugtigfiept/ enDe oaec op fiet Canon conbom
ban De Ïl^alien gelofi ; upt De fóoet^ tccDenbe toietC
omfangen ban be ©eecen ©?o|len ban
Veeien,
Twickei,
enDe Groothuys, met een gtoot grtaï
ban iïDclIicbm cnbe «©fficiecen/ fieni bòo? 'tracce
ccnbcct onbcRent/DrtucIchc ficm Ijebben geconbuifcett
tot De trap / altaart De ©ojfi af t oomenDe ficm in Den
naembanfiaecto-llBog. fieeftbecbielirftomt ; enbe
3ijn foo te gelijcft na bob«n gcgacn Dooi een gcoot Sa»
let in De pjcfentie fóamec/ fiaenDe ottDcc ccn#ai^
ttaee coot Eutocie acm(!oelen / op Dc toclcft be fcibe al
booccn fyne #jopofjtie acntcfioocen/ hembelicfDc
eccfl te Doen fitten. «CnbenaDatfipDcfrlbefiabtgee
epnbigfit / fiecft fijn ©o?flcltìcRc ©oojlucfitigfiept
ficm in bcleefbe termen betupgfit/Dat fiaec Ho. JÉog.
befenDinge ficm acngenaem toa^/ booinamentlicft
obec foo goeDen fubjccc al^'ttaa^DebebjeDingfiban
be ttaee macfitigfie lücoonen ; cnbe bat ten bc(Ïcu
ban De gficmeene Cfiiiflenfiept te bienfcfien toacc/
Dat Doo^eenfiojtabel accommoDementDefioogfifinj·
DenDe pactpen moeten toecDen bebiccDigfit. ©et»
focchcnDe bo?Dcc^ 't flcenbp ftjne Piopofitietoa^gfics
fept / Dat fip toilDe onbeftaaect 3ün Die ingefcfi?lfte
te
geben/ enbe Dat fip Dan met fiem morgen enobecmo?»
gen Die faccft in nabcc Deliberatie toilDelcggen. ^jo^
teftecenbe immiDbel^ fioogfilficlt ban De goeDe gfie«
negenthept Die fip fiaOt/ om met fiaec i|o.^oa.tc
blijben in een goet becflant/ en al fcfioonDrc nocfi ceni»
ge Diffecenten op De <0jenfcn banifijneaianDenmct
O'een ofö' anDcc ban fiaec Jgo. i>;obinticn mogfic
toefen / fijn ίu?|ieltjcfie ©oojl: niet licbcc fouDe fjen /
al^' Dat Die inDec minne bpgelepbttoiccbe. iDDaecbp
te notecen (iaet/ Dot fijn ffiojilelijche Φοο|Ι. felf fcficcn
te emuecen Dc quepieufe limfit-fcficpDingfie / mbe
'tbaer opBcbolgDDein 't?impt banBicvooitj mbe


-ocr page 915-

884 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ïtSSS. ÖPfêeic ban Amerongen b'cccc öflö/ ban omtrent

__ Éenqnattiecupi^UanOecfcöepQcimpoijitantc fahciV

ti£tDE(ch£ tegcntuoojùiQl) op'CfSoptjc
tdt^ Confcltuflccn/ met öooalj-gcOac&te ©ojfl te
fiJjecchen/f^ilpotigOefiaen / enbeOoo; ttefelbege^
Qccompagneect niet Qet boojgecaecbe aental ban
«êOellieden
enöe ^ffidecen tot een SSppartement/
Qltoaec t)P beni beitefoe te boen logecen baec op
't Caileel.

55en negentienden i^boojBaec ©0. JBog. «©eöe»
puteetDen obecgegeben enbe aöeaccefieecc / Ιιε^π.
ptuciie booj Den ©eer ban
Zuylefleyn, cnDe becbol»
öen^ in 't ncrafaefcf)?eben/enDe {jetnbccbantceptfet/
met bpgeboegöDc ojDje om metten eeclien
te bec=
tcethen ; enbe beboomoemDe
Lunenburghfe ®cou>
pe^ af te galen, ^e^ tuiecDt ben ^aebtban ^tate
öccfocBt/ Baecfêofl.ijaog. aenfïonöt^toetelaeten
homen ()un aDb^ë/ ca^cUenOcbe l^atentenaenbe
auptecpe ban Defen ^taetna blffcl göebeflineeci/
om fanöec cenig uptpel fjaec te begeben na ben Har-
denbërgh,aI^;t)nbe!)aeceenbebou^ / mitfgabec^
t'aDbiferen/toaec enbe optoat pïaetfen beboojfs Lu-
nenburgh<cheii:coupe^fouDen beÌ)oocen becbeeltte
luo^ùen. <0Dcit}c{t ooch öc ©eerrn Daec i^oog JiSog.
«©cOcputeccöen te ©clöe becfooDt toietben i fjaec
nieitcu
ecc(IennaecZutphen, enDeop'iiSenDebou^
tianDeiCcoiipesSbcfcc Eanben / na oen Yfel geöe»
fiinceit/ tebecbocgen: metautljoEifatie enbe bol>
magfjt/ ombenl
^a^ban Oe booifs Lunenburghfe
lÌUcoupc^ te facilitecen enbe obtineccn / foo al^ met
bc meelie cepiitatie ban ben Eanbe / enbe bc minde
quetfinuge ban beBo?(lcnentie]|eecen/ obectoelc^
hecé 3lanbcn be boojfs €coupe^ fouben moeten
pafTeccii/ foubchonncngI)efc|)iebrn; oochtotbim
cpnDc te bifponeren banbeboojfj (Hconpenaen ben
Yffei flöebcjiinecrt / mitfgabet^ OlDje te flellen op
'tlogeren ban bc Uoojfs
Lunenburghfe Ccoupen/
met communicatie öan bc Jgeccen Staten / of be
ïleeccn bcc felbec «©cbcputeecbcn/ in toeicfteti ®jo=
bincie befclbe i^coupen fouben tnojben ggelogeect.
«Snbe toiecbt ben gt)emeiben lüaebt ban lutate oocli
becfocbt/ ten fpaeDjg{)(ien enbe fonbet eeniggt0ac>
becfupm
0?b?e te fiellen/ Dat De b00?f5 Lunenburghfe
CroupejÌ op ben boDem ban Oefen ^taetttomenbe/
boojfien mocliten tDò;Den ban noobigije
eftappes,
mUfaa.ÏKÏ$ te bifpiciecen een ï^eec upi ben öaren/
om bcboojfs deputatie te Belbe/ neben^be boojf;
j^eecen bacc .fïEog. <i3eDeputeecben bp te ttreo'
nen ; ofteigcft oocft be l^eecen
Ripperda tut Buyrfej
enbe anbece gacc l|a. JÉog. <&ebeputeecben totte
mitttaire faerften/ becfogbt
toievùen Om φ. Mag.
tc bienen ban öact confiOecatten enbe abbli^/ (loeba^
nfalie©fficiecen fouben beboocen göeemplopeect te
too^bcn / om be boo^fs miUNe aen ben Yflel ggebefit::
neeit/ te commanDecen.

BeOectöeefc ben l^cec ÏCfgcfante Vos Bp ben 3dif>
fcljopban Munfìerberfogfitpaffagie boo;
ten iCcoupen / betnelche in gaec i^o. JÉog. bienft
fouben obecgaen/ gDelijcfeb'Heec ban
Amerongen
oocft aen fijn ©oiffel.^ooilöeeft gebaen/ en met
al(epecfuatibecebenengefogt)C baec toe te bifponc·
een. ®ogf) tjooglj-gemelte Deeft {laec bepbe
op een en be felbe togfcwn belatoic anttoooit gfjege:.
ben/ baec toe feggcnbe/bat i)p in «uguflp leflleben/
met be l&eecen iücuc-enbe ©ojPen ban
Ments, Keu-
len
enbe Nieuwborgh, onbecfinge bp ®cacraet gabt
geobligeect/ gbefamentigcftljaec mebiatie (om be
twee öoogö-firijDcnbc l^actijpen tebebgebigen) t'in»
tccponecen/ enbe bat bp 't felbe ®ractaetfp©cecen
ffio?flcn (jgO berbonben ijabben/
geen fecourflèn aen
geen ban bepbe be Doog-ficöbenbe J^actpen te lijfien
of 39olcfteten boo| öaec llanben te laten paflecen ;
fukp Dat fonbec cammmicme en goet-binften Bp
'tfetdenietenbecmacijtteboen/ maecbat fip baec
obecarnbe ijoogöBemelbe iücuc-enbe ©oiflen ten
«ÖrpielTen tailbe affenben / om ftaee intentie enbe
Qoet binben baec op te becflaen. Cnbe of gp fcboon
Ijooflö öemcltcBoiP
Ijeefcte gemoctgbeboect/'bat
fict toeftacn ban ic pafTagie booj be WBÖemelte

liEcoupen geen gemcmfcöap&aöbf/met Bet geenbe 1668

iplue met bemectaefcpbetócuc-enbe ©o?(len moc^t_^

lebben gccontcacteect/beteglgaecto.mSog. bp tie
egcntuoo^biglje confiitutie ban tgben/ enbe faecften
in üSuEopa/ tot De^ te meec bfb<sjbeciiifle ban becuji
enbe Bjebe goebttiabben gebonben/ tiaec in een con>
flbecabel pofluec ban toapenen te flelien/ enbe bic in
l)acenbien(lobectcnemen/ fonbec We jegen^ b'cen

of b'anbecepactpe / bupteri noobtfaechfiöchjjcpbt
t'emplopecen: fooljeeftccötecbat geen plaetSghta
Babt/ maec i^ bp {jooQöfl-gemelbe jpncfi / inboegen
al^ boocen onbec fecc beleefoe pjoteflatien bipben
pecfiflecen. €nbe betDQle gp oo;beelbe/ bat Daec i^o.
J@og. met foo eeu belatoicen antb]oo;DC geen fati|:>
factie foube ftonnen gebben / i^ gp te cabe
geb)o;Dcn
befenabolgenbememocieobectc geben/ enbe baec
op een pofltibe anttooo}bt
te becfQUcgcn.

Hooghwaerdige Vorfi ende Heere,

De Hoeren Staten Generael der Vereenighde ^i®»·
Nederlanden, hebben d'ondergefchreven Ex- De'jjj^j
traordinaris Gedeputeerde by Inftruftie aen- listtSii.
bevoolen, ende op gifteren iterati velijck by baer Mis-
fi ve van den
derden defer expres gelaft U Furftelijcke fjffi
Doorlucbtigheyt ionder eenighe de minfte tijde ver- (cjcp
fuym ernfteiijck ende inftanteiijck te reprefenteren,
"dat haer Ho. iViog. confidererende de tegenwoordige S"^·
cwyfFelachtige conftitutie van tijden enfaken in Eu-icfiet
ropa, tot des te meerder bevorderingh vin deRuft peffcrm
ende Vrede, ende fonderlingh indenaeftghe]cgen,m,h®"^

ende Nabuerige Provintien, genootfaeckt zijn ghe- fe trou-
worden,haer in pofluer van wapenen te ilellen,en on· ïtii.
der anderen ten dien fine, in haren dienft over te ne-
men van dc Heeren Hertogen van
Bronfivijck ende
Luwnburgh, de nombre van drie duyfent Man te voet,
gerengeerif onder Regimenten, met Officieren daer
toe gerequireert, mitfgaders gelijcke Regimenten te
Paerr, ter nombre van y^/f»^o«iÌfriRuyters j Ende
om defelve af te halen van degrenfen van de hoog-ge-
melde Hertogen, ende naer de Nederlanden te con-
duiferen, vertrouwt hy ondergefchreven dat albereyrs
een gequalificeert Perfoou is gefonden: ende dewijl
de voorfz Troupen niet fonder grooteinconvenien-
ten ende retardementen , buyten den bodem van
't Stift van
Munfier fullen konnen pafleren : Soo vindt
den felven figh geordent, daer voor paflagie aen U
V.
Doorl. door des felfs Landen vriendt-nabuerlijck te
verfoecken, om over den kortften ende bequaemften
wegh naer de Nederlanden getranfporteert te worden;
met aenbiedingh ende verfeeckeringh, dat de voorfs
Troupen, geduerende den tijdt,datfedo

. iedoorU Vorftel.
Dooriuchtigheyts Landen fullen paflèren, geene de
minfte overlaft aen fijne Onderdanen fullen toebren-
gen, maer aldaer voor haer geit, teeren ende logeren ;
Waer op d'ondergefchreven Gedeputeerde u Vorftel.
Doorl. cathegorique antwoort, ten fpoedighften fai te
gemoet fien ; ende noch defcn dagh een Expres daer
mede aen fijn Heeren Principalen af fenden.

39en vijfden Slunij tDiecbtgep;onunceect be
lentie tot fi^echeien obec bei|>oef-gfetfcöefaccfie:
tajaec in te notccen fiontbatbeni^oogeniaaebtbeti
©eec ltenc-©o?|l toe toec^/ of ïiet balibecen bec^
fc{)epbebing!)en/ enbe fpectalfjcft toatbe^coupen
ban <(^;aef
Willem ©elt-JOaaecfcgalcft in beSlacen
feftien bonderc negen en twintigh, dertigh enbe een
en'dertigh
fiabben ggetcot&en ΐφϋ j^et Sanbt ban
Kleef, baecmenöiec (ïaetmaecBtebattet boo? öec
iScactaetban'tSiaec
fes en dertigh alle^ &abt gbe^:
Kquioeect enbe afgeceechent: jebect toelcficn tgbc
f^nSteuc-Sojfielgt&e Q^oojIucotigbepDt noptgabc
gefpïoocften ban foobanige
contra p^etenficn : felf^
niet alj^ in't^aec
twee, cn drie cnveertigh be #cec
ban
Blommenthul algiec tsa^ j bie alleen acnijiel om
uptM ban b'^jrecutie/allegecenbe bOnbetmogent*
bepbt. USaec alleen jebect b'lilMamieban'teou»
toelijcft ban fijne <fföeMV-»ojPelriciif ©otiilHi|tig-


-ocr page 916-

en OORLOGH, *iAcht-€n-veerttghfleBQecL· 885

ì665 öipittietöfn©?mcebattOrangie: tuafcöoojöe^e

__ncccinab alöiccfecc bcpmöemtDebanö'ainfimlijclia

gcpötbaiilteHiP?tnce/ teflBafacnöe
öenbucflbfe / om bat toeciö ab οvo tc ccpctcccn / ehöc
te bo^Deccn toat aiccc booi be ücentieüantien^oi'
ïoflö toa^ Bet»afT«rt. gitnmccjS b'anöecc ©jobintien
om Om Piincc te compiaciceli sabcn Utcl aDbyfen in
fabcucban
Brandeuburgh : felfbcfacuIteptencecDte
<nb'3tccaö£iiiienöicc teEanbe. <i5nbeal^menfoa=
baniglie cefo^Hanale <iS]cactten op bietoDferoubetaJil:
leti
ex apicibus juris ejjplictten / foo fouben be ïioning
ban
Spangien enbe anbcce becl gebben te betanttoooj^
ben. (iBnbc gelgch foobanfge ^oubecepnen alle en cr:
(oppcccben onbec b'opAomenüc |!!i;cactatenban3^ie:=
öe/ fonbec cenige ÖcceccDe / beel min ^ubicatuce aen
^ptlanbtfcge il^oben baec obcc te biillen toelaten/ foo
l)eeft
oocItHoliandc (biebe penningen gabtopgefcIjQ::
ten b3aec upt be
Hoef- Yferiche fcïlUlt cee^J nopt toil·
len bec(iacn tot bit comp;omi#. KUi^ epnoigch om cc-
Oenban^taet in ben
^acefeiiiea bonden feveaea
feftigh.

SENTEN CE

Ψνοηοηεέρατ kCoür dt Malines entre les
Hauts Tutffans Seigneurs les Eflats
Generane y & le fereniffme Eledieur
de Brandenbourg , touchant les debtes
^Hoef - Xfer.

VEu au grand Confeil duRoynoftreSire, les
deux diiFcrens, 1'un en Convention foufmis
au jugeraent de cette Cour > par Compromis
faift à Ia Haye Ie premier d'Aouft
mil ftx eens Jeixame
& «»f j entre Hauts & PuiiTans Seigneurs les Eftets
Generaux des
Provinces Utiiei, demandeurs en con-
vention, Öcdefendeurs en reconventión, d'une part;
Et Ie Sereniflime Prince Eleöcur
FredericGuiUieume,
Marquis de Brandeahurg, defendeur en con ventioo,
& deniendeuT en reconvention d'autre j Veu auiS les
Lejtresdu neufviefmelanvier.
milfixci»sfiixanfe&
fiXfds
fon Excellence Ie Marquis de Ci^el Rodrigo,
Gouverneur Sc Capitaine Generaci des FaysBasySe de
Bourgognei par lafquelle a eftéordonné d'entrepren-
die iedit Compromis. La Cour cocnblnans desditsdif-
ierensöcfaifans droit fur lesionclufionsconventio-
nelles des Seigneurs Eftats, condamne Ie Seigneur
Marquis
deBrandtniourg de leur payer Ia fomme ca-
pitale eie
eens mille Fatacent, avecinterefts, & intereft
des interefts>& frais de courretage, à compter tousles
jours rerpe£i:ifS)& au mefme lieu que lesdits Eilats ont
levé ou fait lever lesdits deniers par
Pierre Hoefyfèr,vi-
vant
receveur des Tonlieuxfic licentes» en Ia Ville
d'Amfterdam, jufques à ΓAn
mille fix eens guarente
diux
, lorsque lefditsEftats ont potté Iet tnefmes de-
niers à chaoge de leurs Comptoires depuis lequel
tempsIeditMarquispailera enpayantlesmefmes inte-
reAs^que lesEftacs y ont payé.Declarant les partiespour
»utant qu'elles ont autf ement conclu en ce regard non
jccevables ny fondées j Et auparavant faire droift fur
la taxe dudtc courretage, la Cour admet parties à veri.
fier quel droifl: courretage lefdits Eftats ont commu·
nementpayé pour les deniers levées parleurordre ^ fi
laditc fomme de
censmiSePatacm aefté entierement
& de nouveau {evée, oufienicellefontcomprispar
continuation des Capitaux precedens j & quelle fom-
me ledit
Pierre Hoefy/er a credité dans lefdits den iers.
Cependant & par provifion declare.que ledit Marquis
paffera en payant ielon fon offre un demy pour cent de
tous les deniers levées,y comprenanc lesCapitaux con-
tinues , s'il y en a,le touc à liquider enrre parties j
A
quel fin la Cour ordonne auxditsEftatsGeneraux d'ex-
hibertoutesies obligations que ledit
Pierre Heefyfir a
reconnuauprofitdes particuliere qui ont fourny leur
argenc j en deligaanc celles qu'ils ont po 'té à la ebarge
de leurs comptoires en ladite année
mille βχ censqtt»··
rgstt^mì
δΐ l'Vfe? menuel» ùìxàatimeHsffy'

fer, s'ilslesontenlcurpouvoir&lescomptesparluy iiS<50.
renduseti la chambre derAdmirauté, &ceuJcrendui
^
apres fon tteipas, par les Curateurs de fa maifon mor-
cuaire,8c par
^ìiert Sfiegel fon fucceffeur en office, &
tuus autres lettragesj Se enfeignemens à ce fervans. Et
diijwfant iur les conclufions reconventionelles dudit
Marquis deBw»<tóiii(j«rg,au regard tiespayemensqu'il
pretendd'avoir faits de l'Année d'intereft elcheuen
l'An
mitteβχ eens dixfe^tyda la fomme de (jiiaraute troit
mille ctns furantefipt Plarins
, & autre lomme de dix
neufmille bui&eens quaranteFlorins, SaVAnnitteten-
dixhuiH, de treiae mille deàx tens,
& aUtre de je^i/ri
mille cens foixante Plorim, en l'An mille fix(e»sdixe
neuf de dix mille Plorins, 1'
Ad miUefixceas vingt^un-
vingt & quatre mille quatrecensfestante (^wtFlerins,
per ceflion de l'An miUeβχ cens viitgt ér troit' hors Ics
deniers de recorfion de
treute ér un taHle hmli tens ^ua·
tre vingt feftFlorins,
entrois parties cn V Aa mille βχ
cens trente neuf^ de cent mille, Si MttsÒGtrente mille
Flarins,
en l'An mille βχ eens iiuarente, Hix fept millè
(inq cens Fkttns,
en l'An mille βχ cens ^uaranfe «e.autre
forame de
trenti mille, en.l'An mille βχ cens ^varante &
trois,
& de βχ mille deux cens quatre vingt & neuf Fio.
rins,
en diverfes parties par execution militaire efdites
Années
mille βχ cens guarente éruntmilie pxcens^uaran-
tedeuXìéf^ mille βχ cens quarante trois}
LaCouradmet
le Marquis de
Brandenbourg à prouver lefditt pretendus
payemens par employ defdits comptcs dudit
Pierre
Hoef Tjir
des Curateurs de fa maifon mortuaire d'Ai-
èert Sfiegel,
ou par tei autre moyen qu'il trouver»
convenir, partie entiere en fa preuve contraire ; Or-
donnant auilì audit Marquis de s'elclairer touchanc
les
qmnze mille Flarins qu'il dit avoir efté receus par
Henry Walters, & auxdi(s EAats d'avoiier ou dénier
la quitance
tembre

pofee <1 ______________-j ______ ^o.-

reillement à preuve en cas de befoin. Cependant la
Cour declare que tous lesdits jjayemens, pourautanc
qu'ils feront trou vés eftre portés en recepte par aucune
defdits Comptcs, δε avoir efté alloiiésdelapartsdes
Eftats, feront valides par provifion audit Marquis de
"Brandenhourg, à tanc moins de fon deu: Etfaifan*
droit fur l'imputation ou reftitionparluypretenduë
defiixante mille Patacons de retotioBi le declare noi}
recevable , ny fonde , fans prejudice defdits
vingt
^uatremille, quatre cens festante φ unFlorins,
qu'il
pretendluyavoireftécedés, en payemcnt d'une An-
néed'intereft dudit Capital^ Scdifpofant au regard
des contributions du Duché de
luilliers, & la mot-
tiédesDomaines tant
dwdit Ivilhers ^ que du Duché
de Berg , £c Pays de Ravenfpersb, cedcsen paye-
ment auxdits Eftats par leTraittédu
vingt troiβeβmt
d'Odtobreiw»/βχ cens vingt quatre , ( que ledit Mar-
quis pofe revenir à la fomme de fiize cens
qutrante fift
milleβ}ixante^cinqFlorinst)L·3L·o\χτ
ordonne tuxdite
Eftats d'esbiber auxfinsrepriftsau Traitté dù trente
uniefiae
Iullletw/7 βχ cens vingt neuf les Compres des
Luiers Renten, Jan Retzer δε autres par eux commis
àia recepte & execution defdits conrributions&do-
maines juiquesau
trenteuniefine luillet miUe βχ,cens
vingt neufi
Se au Marquis de Brendenhurgy d'exhiber
les comptes des receveurs,qu'il peut y avoir eu de con»
tributions Se domaines,
és mefmee Années, £c auilì
lescontròles δε autres noticesde ceux qui de fa pare
ont deu eftre preftent à la recepte defdites contributi-^
ons δε domaines cedcsjdc donner quitancei en confor-
mité dudit Traitté
de^An milfix cens vingt éf^ifftrei
δε ce fait δε cas d'autre contredit4es parties, laCour
les admet à la verification des faits ja pofés δε k po-
fer; Et failant droift furies contributions que leC·
dits Eftats ontfaic lever
auDaché de Cleves, èe au-
tres Pays du portage dudit Marquis de
Brandenbourg
àl'entretien δε payement de leurs gens de guerre y
ayant efté logés,& comihapdés par le Comte
GuiUiau-
medeNaféu,ésAanéea milleβx cens vingt neuf , miUé
βχ cent trente,mìltβ» censtrente u»,
Condamne lefdits
Eftats de laifier valider audit Marquis de
Bróndeà-
img tous le$ dcniers qu'll$ oat lec^u deTditi coatnbü·


-ocr page 917-

8SÓ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ(ίδ8 fi^nsefdites Années&autrespoflericursj Ordonnant
auxdits Eftats d*exhiber les comptes dos à dorè
defdits
Lubert Re/tjen j Jaa Retzer, Henry Walters ,
& de tous aucies qui onc eflé par eux cotarais à la re-
cepte 6c exacuiion defdits deniers > que ledic Mar-
quis fait monter à la fomme de
quatre eens foixentt
miUefixtensvingt&dettxVlerinSi
& difpofans fur les
droicsdesiicentes & desconvoys, que Icfdits Eftats
ont fait lever depuis l'Année
mtUefix teustrentenni
jufques à ΓΑη mtìleβχ eens trenti fìx, au Duché de
Cleves, nommement és Villes de Wefel, Rbees ά" Em-
nerick,
d'où ledit Marquis precend lafomroe de
& "vingt cin^ mille Fhrm j ordonne pareillement aux^
dits Eltats, de laifler valider audit Mirquis
de Era»-
denbourgh
tous ce qu'ils ont fait collédter & ont proffi-
à charga à^s fruiti é" manufaHures dudit Pays y con-
fumées j Ordonnant auffiauxdits Eftats d'exhiber les
comptesen rendusj dcàrendre : Etauparavant faire
droiól fur les uleterieures licentes & convoys par eux
le vez audidl Pais de
Cleves, admet les parties à la veri-
fìcatioD des faits par euxpofés, 6c auxdits Eftats de
s'efclaircir fur ce qu'ils difent avoir erige audit Pays
leursCoaiptoiresdel-KM/w par droi<Stderetorfion,
en dedarant par qui & enquel lieu auroient efté efta-
blieslesComptoirsdcI.»rt»iM, contre lefquels ufans
de retorfiotiils auroient erige ceux en queition, leur
ordonne d'exhiber leurs Placcards & Edidtsavecles
Inftrudtions des OfEciers de leurs Comptaires & Li-
ites, au pied defquelles ils les ont faidl colleóter &
aux parties de faire apparoit β les denrees & marchan-
difes à
raifoη defquelles on avoitpayéunefoislefdits
Licentes au Pays de Cleves, eftant de là tranfportées
vers les Provinces Unies, n'ont e.fté chargées des
Li-
centes
de Icur Eftat > & e'converfo, & fi les denrécs ou
marchandifes fortant des Pays neutres, ou Ennemis
de leur Eftat > & paflant par une defdites Villeg, n'ont
efté chargées defditìesZ.w»«/, foit qu'on Icstrans-
porcaft vers les Provinces Unies,ou vers quelque autre
Pays voifin ou eftranger, & fi depuis la refolution des
Eftats du
trentiefme d'Aouft mtUeβχ eens trenteβχ, &
la levée ou fupprefilon defdits Comptoirs ils les ont
tranfportés dans quelque lieu de leurs Provinces ou
ailleurs pour colletter les mefme
Licentes,da moins au
regard des marchsnds, quinefonthabitansfubje&de
Cleves ì Ordonnant audit Marquis de Brandenbeurg
de s'efckrcir
au regard des Licentes de Ravefiey», &
Pays de la Marc^, 6c ce fait en cas de contiedidl l'ad-
mec à preuve. Et auparavant faire drolt fur te que
lefdits Eftats ont receu du Toulieu &
Licentes de Gen-
Ttep, que ledit Maiquispretendavoir valujweziw^i
Florins parAn, la Cour declare parties contraires en
faits, & ks admet à les verifier, cependant 6c par pro-
vifion ) fera valide audit Marquis de
Brandenbourg
tout ce que leldits Eftats ont receu ou profité defdits
Licentes & Toulieux depuis l'An
millefix cens quaran·
te un,
qu'ils ont pris par armes le Chafteau & FortreiTe
de Gennep, jufques au Mois deFebvrierdel'Anwjii
pxcensfoixantefix, ordonnant auxdits Eftats d'exhi-
ber les comptes clos, & à clorre des receveurs ou Col-
letìeurs qu'ils y ont eu pendant ledit temps 4 fi declare
que tous les deniers, qui font diös icy deflus, devoir
valider audit Marquis, luy feront valide φ aloüés fuc-
ceffivement depuis les jours que les Eftats les ont re-
ceu ; Et ordonnant fuivantce, aux parties de proce-
der à la liqutdation de leurs refpedlives adjudications,
condamne leidits Eftats de reftituer audit Marquis de
Brandenbourg ce que par ladite liquidation, ilspour-
rontcftretrouvées avoir trop receu avec intereft de-
puis conteftation en caufe j Et ordonne aux parties de
par inftruire lefdits difterens ^ pour ce qui refte en liti-
ge ; Par devant Gommis de la Cour, aux termes con-
venus audit compromis,& auxdits Eftats de laifler col-
lationner à leurs reglftres & adtes originels, les copies
fimplesdestitres & enfeignemens exhibésouaexhi-
ber par ledit Marquis de
Brandenbourg, dans le terme
detroismoispercmptoirementàprendre cours, de-
puis le jour qu'U en fera fa requlfitiotì par devanc ledit
Commisi, à peine que lefdits copies feront tenues
pour cdlationaéei, fauf que li lefdits Eftats ont quel-
ques raifons particulieres au regard de qUelque piece, τ/ί
oupieces individueles, pour lefquelles ils tiendront '

ne debvoir ou pouvoir permettre ladite collation ils ---

les pròpoferont dans le mefme terme pour parties
ouyes, eftrefurcedifpoié, commeferatrouvécoa-
venir, compenfant
deux tiers de defpens refervans
l'autre > pour ce qui rette en litige. Prononcé h Μα··_
Unes, le cinquiefme de J uin milleβχ censfoìxante huìÌi,

Signé

R. E Ν G R A Ν a

SENTENTIE.

Bj> den HovevanLMechelengeprononceert
tujfchen de Hoogh CHog. Heeren Staten
Generael , ende den ^oorhchtighflen
Keurvorfl van Brandenburgh aengaen-
de de Hoef Tferfche fchuldt.

GEfien by den grooten Raedt van den Koningh
onfen Heere> de tweedifferenten, het eene in
Xenventie, en het andere in Reconventie, gefub-
mitteert onder 't oordeel van defen Hove,door Com-
promis ghemaeckt in den Haghe den
eerfim Auguftt
Jefiien hondert vyfen [efiigh, tuiTchen de Hoogh Mog.
Heeren Staten Generael der Geünieerde Provintien,
Eyfchersin Conventie van d'eene, en den Doorluchtig-
ften Prins den Keur-vorft
Vredmck Wilhelm
graefvan Brandenburgh , verweerde in Conventie, eii
Eyfiher in Reconventie van d'andere zijdcj gefien oock
den Brief op den
negenden Januaryhondert negm
en fefiigh,
by fijn Excellentie den Marcquijs van Ca-
ftel Rodrigo, Gouverneur en Capiteyn Generael vaa
de Nederlanden en Bourgondien, by den welcken
geordonneert is geweeft het voorfz. Compromis aen
te vaarden, het Hof combinerende de gefeyde difà·
renten, en recht doende op de
Conventionele Con-
clufien der Heeren Staten, condemneert den Marck-
graef van Brandenburgh haer te betalen de Capitale
fomme van
hondert duyfent Pattaeons met den intereft:
van de Intereften, en koften van
Maeckelaerdye te re-
kenen zedert de refpediive daghen, ende op de felve
voet als de voorfeyde Staten de felve penningen heb-
ben ghelichc of doen lichten door
Pieter Hoef-Tfer.
in fijn leven Ontfangher van de Tollen en Licenten
in de ftadt Amfterdam tot den jare
/eβien hondert tiuee
en yeertigh,
wanneer de gefeyde Staten de felve pen-
ninghen tot laft van haer Comptoiren ghebracht heb-
ben. Van welcken tijdt af de voorfeyde Marckgraef
de felve Intereften fai moeten betalen, die de Staten
daer van betaelt hebben : verklarende de partyen voor
foo veel alflè anders geconcludeert hebben in defen
regard niet ontfanckelijck noch gefondeert te zijn»
Ende aengaende de taxatie van de
Maeckelaerdye, voor
en al eer daer over recht te doen, admitteert het Hof
de partyen om te verifieren,wat recht van
Makelaerdyt
da ghefeyde Staten ghemeynlijck betaelt hebben voor
de penningen die door haer ordre gelicht zijn geweeft,
foo de ghefeyde fom me van
hondert duyfent Pattaconi
geheel ende van nieuwe gelicht is geweeft, of foo in de
felve by continuatie voorgaende Capitalen begrepen
zijn, ende wat fomme de voorghefeyde
Pieter Hoef-
in de gefeyde penningen heeft gecrediteert. Ver-
klaertondertuflchen en by provifie, dat de voorfeyde
Marckgraef volgens ial mogen beftaen met prefenta-
tie te betalin een half van 't hondert van alle de gelich-
te penningen, daer in begry pende de gecóntin ueerde:
Capitalen ίσο daer eenige zijn, alles tuftcbenpartyea
te liquideren : ten weieken eynde het Hof de gefeyde
Generale Staten geordonneert te voorfchij η te bren-
gen alledeObligatien die
de voorfi Pieter Hoef ïfer»
ten profijte van de particulieren, die baer geit gefour-
neert hadden, goedt gekendt heeft, ende aenwyfende
de gene die fy tot lafte van haer Comptoiren gebrache
iebben in't gefeyde jaer
hoxdtrt twee en vetrtigb

ende

ti E OÖEc
ile fiatf,
ilwftji
icfllllt.


-ocr page 918-

cn OORLOGH, 'tAch--en-v(ertMeBK)eck. 887

dere fomme van negentien duyJeTit ackt hondert en veer-
///jAguldenSj endc in't jaer Jefiien hondert achtten van
dertien duyfent iwee hendert, en een ander van vier duy·
fint hondert en fefiigh
guldens, ende in't jaer feflten hon-
dert negetniensa.n tien duyfent
 ende m'tjaer
Jefiien hondert een en t-mintigh vter entwintigh duyfent
•vier hondert een enfiventigh
gulden, door Ceilic van 't
jìQTfifiien hendert ('rie ent wintigh uyt de penningen
vanRetorfie van
een endertigh duyfent acht hondertfe-
•venen tachtigh
gulden in partyen, ende in't jaer
Jeftien hondert negen en dertigh van hondert duifentgnX-
dens, ende een ander win Mrtigh duyfent ψίΐά^Μ, in
't jaer
feflien hondert veertighfeventien duyfent vyfhon-
dert
guldens j in 't jaer feflien hondert een en veerti^h
noch een andere fomme van veertigh duyfent, van't
j aer
feflien hondert drie en veertigh, ende van /et du^nt
ime hondert negen entachtigh
guldens, in verfcheyde
partyen by militaire executie indegefeydejaren
feflien
hondert een en veertighi feflien hondert ttuee en veertigh
en feflien hondert drie en veertigh. Het Hof admitteert
den Marckgrave van Brandenburgb om te bewijfen
dat de gepretendeerde betalingen gedaen zijn ten be-
hoeve van de rekeningen dts voorfeyden
Fieter Hoef-
Tfers,
Curateurs van fijnen Sterf huyfe, of vm Aelbert
Spiegel y of
door foodanigh ander bequaem middel als
h y fai konnen aenwij fen, onvermindert het recht van
fijn parthye in het contrarie bewijs. Ordonnerende
oock den gefevden Marckgrave fich te verklaren aen-
gaende de
vijftien duyfent guldens, de welcke hy feght
ontfangen te zijn door
HendrickWalters ■, endegbe-
ieydc Staten te kennen ofr te ontkennen de quitantie
van
een duyfent Rijcxdaelders van den drie en f«>intigh·
flen
September feβ^en hendert negen en dertigh met de
Zeghelinge .... van den voorfeyden
Hoef- Tfer
daer op ghefet, en dat gedaen zijnde admitteert hem
van gelijcken tot bewijs indien 't noodigh is, Onder-
mCTchen verklaert het Hof, dat alle de ghefeyde beta-
Jinghen, voor foo veel alfe bevonden iullen werden in
onrfanck ghebracht te zijn by eenige van de voorieyde
reeckeningen, ende van weghen de Staten voor goedt
gckendt j den ghcfeyden Marckgraef van Branden-
burgb by provifie toe foo veel verminderens van fijn
fchuldt valideren fullen. En recht doendeopdeby
hem gepretendeerde ImputatieoftReftiiutie van
fe·
fligh duyfent
Rïjcxdaclders van retorfie die wordt ver-
klaert niet ontfanckelijck noch gefondeert, fonder
piasjuditie van de
vier en tvintigh duyfent vier hondert
ten enfeventigh
guldens, de welcke hy pretendeert hem
gecedeert gheweefttezijntotbetalinghevan een jaer
Intereft van 't voorfeyde Capitael, En diiponerende
ten opGchic van de Contributien van 't Hertoghdom
van Gulick, en de halve Domainen foo van 't voorfz,
Hertoghdom Gulick, als van't Hertoghdom van den
Berge, en het Landt van Ravensbergh aen degefeyde
Sta ten by 't Traöaet vanden
drie en twintighflen Oöo-
ber
feflien hondert vier entwintigh in betalinge gece-
deert (die de voorfeyde Marckmef ftelt te bedraghen
de fomme van
Jeflien hondertfive» en veertigh duyfent
en vyf en tfefligh guldens)
foo ordonneert het Hof de
gefeyde Staten te exhiberen tot fulcke eynden, als we-
derom hervat zijn in het Traftaet van denari/«»/«»
Julij des jaers
feflien hondert negen en twintigh de reke-
ningen van JRw/f»!
lanRetfer, en andere by
haerliedcngecommitteert tot den gefeyden
een en der-
tighflen l\x\i\ feflien hondert negen en ttuintigh
toe: Ende
Ben den Marckgraef van den Brandenburgb (€«Khi·
berende Rekeningen van de Oottangers diedaergc*
weeft mogen zijn van de Contributien ende Domey-
neniodeieivejaren, els oock de Contrerollen cnde
andere Reraiflln der gener die van fijnen 't wegen be-
hoorden over degefeyde Contributien en gecedeerde
Domey nen ^heftaen te bebben en quitantie te gheven
volgerli het Tratìaet des jacrs
feflien kondert viert»
fwintigh.
£n dit gedaen zijnde loodaer verder contra^
ditie tuffchen de partyen valt, foo admitteert het Hof
de/èlvetot*erificaticn van de airede gefteJde en noch
te ftellen feyten. En recht doende over de Contribu-
tien diedeghe/eydeStaten hebben doen lighten in't
Hertoghdom van Cleef, ende andere Landen, den
gefeyden Marckgrave van B/andenburgh toegedeclt,
tot onderhoudt cn betalinge van haer Oorloghs volck
die daer gelogecrt cn gecommandeert zijn ghcwceft
door
Grati Willem van Naffau in de jaren feflien hondert
negen in tiaintigh j feflien kondert dertigh
en fifiien hm-
dert een en
i/pr//^A,condemnecrt de gefcyde Staten den
voorge/éyden Marckgrave van Brandenburgh te laten
valideren alle de penoingen, die fy in de ghefeyde eo
andere volgbende j aren van de ghefeyde Contributien
ontfangen hebben, ordonnerende degefeyde Staten te
exhiberen de gtilooteneen noch te fluyten rekenin-
gen van den voorfeyden
Luibert Renfen, Jan Retfir,
Hendrick IValtersi
endealleanderedietottenontfang
cnde executie der gefeyde penningen, die de Marck-
grave rekent op de fomme van
vier hondert fefligh duy-
fent fes hondert twee tn tvintigh
guldens, by haer ge-
committeert zijn geweeft. Ende difponeerende over
deRechtender LicentenenConvoyen diede gefeyde
Staten bebben doen lichten federt de jaren
feflien hon-
dert fes en dertigh
in 't Hertoghdom van Kleef, by na-
men in de Steden van Wefel, Reee en Emmerick »
waer van degefeyde Marckgraef pretendeert de fom-
me van
hendert vijf en twintig dujjent guldens, ordon-
neert van gelijcken aen de gefeyde Staten, den voor-
feyden Marckgrave van Brandenburgh te laten valide-
ren, al 'c gene datfe bebben doen collederen, ende al
wat fy geprofiteert hebben tot lafte van de Vruchten
en ManifaQuren van 't gefeyde Landt aldaer geconfu-
meert, ordonnerende mede aen de ghefeyde Staten te
exhiberen de rekeningen die daer van zij η ghedaen en
noch te doen zijn. Ende om recht tc doea over de ver-
dere Licenten en Convoyen by haer in 'c voorfeyde
Landt van Kleef gelicht,admitteert het Hof al vooren
departhyen tot vtrificatien van de feyten by de felve
gepofeert, ende ordonneert de voorfeyde Staten nader
opening te doen van 't gene fy feggen, in 'c voorfeyde
Landt hare Compioiren van Licenten by recht van
retorfie opgerecht te he bben, verklarende by wien en-
de op wat plaetfen de Comptoiren van Licenten, waer
icgen fy in defe, daerdc queftie nu over is, by retorfie
opgerecht hebben, gefteldt zijn gheweeft, ordonneert
haer te voorfchijn te bretighen haer Placcaten cn Edi-
dlen mette Inftruöien der OiEcieren van hare Com-
ptoiren cn Lijften volgllens de welcke fy die bebben
doen collederen, als mede aen hare parthyen te doea
blljcken, of de Waren cn Koopmanfchappen, over
de welcke men de ghefeyde Licenten in't Landt
vaa
Kleef eens betaolt hadde, van daer nae de Geünieerdé
Provintien overghebracht met de Licenten van haren
Staet niet en zijn befwaert geweeft
té"' converfi : en
of de Waren of Koopmanfchappen, die uyt neutrale
Landen, ofce uyt Landen die met de bare in vyandt-
fchap waren quimen,door eencder voorfeyde Steden
paflerende met de ghefeyde Licenten niet en zijn be-
fwaert geweeft, 't zy dan dat menfe na de Geünieerde
Provintien, of na eenige andere, of by, of verr'afgele-
gen Landt wcgh voerde, en of fy die 'c federt de
Re-
folutie der Staten van den dertighfle» Ai^ufti fefiitë
hondert fes en dertigh
en het wegh nemen ofiluytcn der
gefeyde Comptoiten, in eenige plaetfe van hare Pro-
vintien, ofte elders overgebracht hebben , om de fel vo
Licenten te colUfteren, ten m inften in regard van dé
Kooplieden die geen InwoondersofOnderfaten Van
Kleef en zijn. Ördonneerendedenvaor<^hefeydeii
Marckgrave van Brandenburgh naerder openingh te
doen
teil reguarde van dc LieeateovanRaveileyni

en

1668· endedcgcfcircven Boeckeo ven deghefeydenP/Vifr

___ Jiüef Tfer , is 't dttfe die onder hacr hebben, endc

recckeniugh eo by hem in de Admtraliceyts Kamer
gedacDi alsoock na fijn overlijden byCurateurs van
fijn Sterfhuys, cnde by
Aelbert Sfttgel, die in fijn
Oflicie is gefuccedecrt, als ooci; alie andere daer toe
beboerende gefthriften cn documeBten. En difpone-
rende over de
rtccnventionnele conciufien van desge-
feyden Marckgnve van Brandcnbufgh ten opfichte
van de betalicgen, die by pretendeert ghcdaen te heb
ben van 't jaer van Intereft vervallen in den jarc/^»>B
kondertfeventitn ter fomme van drie en vsertigh auyfent
hoadert en fevea en vtertigh
guldens,ende noch een an-


-ocr page 919-

8SÓ S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

lê6S. en'c Lant Tander Marckj en dacgedaenzijnde admit-

-— cee/cbem in casvan;conrradi£tic tot bewijs. Ende eer

daerover recht ghedaen werde, dat de Staten van den
Tol ende Liccnten van Gennip oiitfanghen hebben,
't welck de gefeyde Marckgraef pretendeert
vyfthiea
duyfent
gulden jaerlijcks waercgheweeft te ztju, het
tiof verklaert de parthyen contrarie in feycen, ende
adraitteertfe om die te veri fleren. Ondertuflchen en
by provifie fai den gefeyden Marckgraef van Branden-
burgh valideren al 'c gene de voorfeyde Staten van de
gefeyde Tollen en Licenten ontfangen of geprofiteerc
hebben'cfedert het jaer
liftten hoitdtrt een eaveertigh.
Doe fy het Kafteel en 't Fort van Gennip met de Wa-
penen verovert hebben tot de Maendc van Februarius
van 't jaer
fiftieu hondert fes enfeftigh toe, ordonneren-
de aen de ghefeyde Staten te exhiberen de geflootene
ende ongheflootene Reeckeninge der Ontfanghers of
Colledteurs, die fy daer den felven tijde gheduyrende
gehadt hebben, verklarende dat alle de penningen die
hier
vooren ghefeydt z,ij η den voorfcbreven Marck-
grave te moeten valideren, hem valideren en goede
ghekeodt fullen werden fucceffijf'£ federt de dagan als
de Staten die ontfanghen hebben. En ordonnerende
▼olghens dien aen de parthyen te procederen tot liqui-
datie van 't gene haer refpedlivelijck is toeghewelen,
condemneert de gefeyde Staten den gefeyden Marck»
grave van Brandenburgh te reftitueren 'tgbenedat fy
by de gefeyde liquidatie fullen mogen bevonden wer>
den te veel ontfangen te hebben, met intereft 't federt
conteftatie in Rechten, en ordonneert parthyen de
ghefeyde dififërenten te doen inftrueren voor'tghene
dàt in krackeel blijft voor een CommifTaris van 'c Hof
inde termen die in'tghefeyde Compromisgeaccor-
deettzijn, ende aen de ghefeyde Staten de iimple Co-
pyen der titelen en documenten geëxbibeert of noch
te exhiberen by den ghefeyden Mtrckgrave van Bran-
denburgh te laten collationnereo met hare principale
ende orginele A öeo binnen den tijdt vanifr«Maen»
den precijs, te reeckenen van dien dagh af wanneer hy
fulcks voor den ghefeyden Commijs fai verfoecken,
onder conditie dat de ghefeyde Copyen voor gecolla-
tioneert fullen ghehouden werden, uyt genomen ibo
de ghefeyde Staten eenige particuliere reden hadden ,
ten aenfien van eenigh ftuck of ftucken in 't byfonder,
waerom fyde gefeyde Collatie oordeelden niet tebe-
hooren of niet te mogken coeftaen, die fy dan binnen
den felventijdtvoorfteilenfullen, ompartyegehoorc
üijnde daer over ghedifponeert te werden als men be-
vinden ikl te behooren, compenferende twee derde-
parten der onkoften, reierverende her ander tot het
gene dat als noch in queftie blijft. Geprononceert
tot Mechelen den
vyfden Jefiien hondert acht en
f'fiigh.

Geteeckent

R. E Ν G R A Ν D.

ΦιΛί» ^n Defe laamöt tee§ ootft bicfc5»I / tuffcften bm
Ben tuf- ït£uc-®o?ji tìanKeulen, cnDe Ut ban öe ^tabt/
|cöeu toelette faecfte in 't eccfìc foo Boogl) Ιίερ/ Dat fijn teuc-
ffimïcn ©OiftelDcfte S&oojlucljtisijcpt Dm
vijfden gjunp
mi tt gljm fiaiC Upt aaf / toat Uolcftt ;

AtabU

WY Maxmiliaen Hendrkk, van Godes genaden
Eerti-Biflchoptot
Keulen, &cc. Doen kond

........allen ende eenenyegelijcken, te weten : Al-

Beutie foo Borgef-meefteren ende Raedt,onfcr ftadt Keulen,
Ataet, jj^j ggjj geruymen tijdt herwaerts, ons in onfere aldaer
hebbende Gbeeft- ende Wereldtlijcke Gerichtbaer
ende Gerichtfaemheydc, allerhande ontoelatige ende
geenfins verantwoordelijck grieven, foo wel felfs toe-
gevoeght, als oock, die door eenige harer mede Bor-
geren begane hooghftraf bare geweltdadigheden, ende
grove intolentien, door hantgrijpelijcke Conniventie
onderfteunt ende toegelaten 5 ghelijck dan onder an-
cere Boch onlanghs op don
tweeden van dejonghil-
verloopene
O&ohr, feeckere oproerighe Borgheren »
ende Kerck - ghenooten des Karfpels toe
S.Pieter,
ia de gemelde ltadtKf»/i» in'tbywcfen endeaenlïen "
van twee Kerckcneeftcrs hooghargerlijck den
Sacella-
num,
met handen ende voeten uytdeKerckeghcftoo-
ten, daer op des namiddê^hs by
veertij t> aen de fel ve
deDeuredesChoors toe-geüooten, des volghenden
daeghSj alshy om de ghewoonlijcke Godtldienftte
verrichten, naden Aitaer wilde gaen,
deparamenta
wegh ghenomen, ende felfs in de Sacrifttam. inghc-
fchooten, den Bieght-ftoel vernielt ende hem in
ende aen fijne behuyfinge met inflaenvandeveofte-
ren, ende veidervinge van de Huys- flooten veelvu!-
digh beichimpt ende beledight, daer en boven oock
de by Sententie in fijn befit beveftighde Έαβοτ van
S.Füter, wanneer hy in de Kercke van S. Caeiha
predickte, door een uyt· ghelaten ende ocbefchaemt
Wijf, met grouwelijcke afterwoorden aengeroepen
ende vuyl ghemaeckt, hier na fpots gewijfe onder de
Predicatie een Kat met aengehechte bellen, ende twee
te famen ghebondepe Honden in de felve herom ghe-
drevcn worden, oock twee Duy ven daer in laten vlie-
ghen i alleen om ghemelde Predicatie te verftooren,
waer over eeoighe andere dierghelijcke moedwillighe
Gefellen aen dat kloeken-zeel getrocken, ende daer
mede ghelijck als in een
Gechel'huys herom gefpron-
gen, met pypen ende andere dierghelijcke inftrumen-
ten, verfchrickelij ck gefchrey ende gheroep, groeten
tumult verweckt , ende by helderen middagh in
S. Cacilien Kloofter, een bLhanghfel af-ghebroocken
ende verbrandt, het Kloofter de venftere in.geflagen,
metfteenen op de poorten geworpen, het Kloofter m
brandt te fteken fich opentlijck verluyden laten, ende
eener
Vicarim van S. Ctccilien Huys by nacht met ghe-
weldtop-gebroocken, ende den felven daer in foec-
kende alfoo beanghftight, dat fich daer uyt over eeii
muyr, ende twee breucken door andere Huyfen moe^
fte talveren, oock die ghene, de wel cke onfes Geefte-
lijcken Hof-gerichts
Offickhs'Mendatum&Qn't Kerck-
huys dc willighe Borghers t'infinueren op-gheleght
ware, met hare oproerige icheldt-woorden bejeghent,
ende met fleenen daer van af ghehouden, ja oock fich
verluyden laten den iSTefdwei, ghelijck oock de gene
welcke van wegen ons Amptshalven teghens gemelde
Borgeis begane
exeemmunkatiens-ooTùeù refpeöive
vivideerde, ende op onfe hooghe Domkercken afB-
geerden, om het leven te brengen ende doodt te fchie-
ten beilüoten ende voorhebbenstezijn, ghelijck dan
niet minder foo haeft een Priefter > welcke op de im-
munjteyt, uyt Overigheydts bevel dierghelijcke infi-
nuatien te doen, wierde met fteenen euvel getraóteert
ende ter aerde gheworpen, die
advaivas najorif Ectle-
/■«geaffigeerde Decreten, ooek met onfen Aertzbif-
fchoppe ijcke Zegel bekrachtighde geeftelijcke Man-
daten vermeetelijck afgefcheurt, ende alfoo dat exer-
citie van onfe
Geeftel^tke luri/didie hooghftraf baer
geftooret, hier en teghen na eygcn welgevallen onder
namen van de ghefamentlijcke Kerck-genooten der
Kercke van
S. Piet er, teghen onfe Officialen valfche-
lijcke verdichte
Smaedt-fchnften opentlijck aen-gefla-
gen, oock de felve met geweer ende wapen, etlïjcken
tijdt bewaeckt, ende by nacht ende dagh fuicke arger-
üicke geweltdadigheden, wrevel ende moedwil (dier-
gelijcke ineene goede Stade noytgehoort ofte gefien
zijn geworden) vermetelijck ende hooghftraf baer ge-
oeffent, ende als noch oefiènen, waer toe dan defclve
die, op den
dtrtighfte» April, van de Magiftraet aen-
gematighde verdeeltheden, wijdt uytfiende, ende onfe
geeftelijcke Jurifdiöie gantfch prejudiciableregiftra-
ture meer heeft aeogefrift gehadt j alles tot de hoogh-
ftebefpottinge ende verachtinge van
meer-ghemelde
onfe
Aertxiiffibopfelycke lerìfdìaie ende Authoriteyt-
. Waer nevens dan oock veel andere
Borger-meeftc-
ren ende Reedt onfen Hoogen Wereltlijcke Gerichte
in de voornoemde onfer ftadt
Keulen. noch onlangbs
allerley ghevaer, ende nieawegrieven ende attentaten
toege voeght, ende niet alleen de van oudts
by gemel-
ten Gerecht welherbrachteix«»riej van οηΓβΟ#«<»-
Ìfnuyt-ghefproocken eordeelen, doorverwyd>;iinge

dfii


-ocr page 920-

Γ

:, > by voor-
vallende wederfecreliickheyc van de gecondemneer-
de partyen, te hinderen en te verweercn : maeroock
om meergemelde onfen hoogen Gerichte, fijne
JurifdtSie gaots onder de voet te leggen , dit
nieuwe grief uytgevonden, dat iy hare Borgeren,
van defelfs aengebrachte Proceilèn terenuncieren
doorpoenaelBevel aen te dwingen, iichonderAaen
derven ; ende of wy nu wel oofers deels, tot be-
tuygingh onfers milde ende goede dragenden ge-
mocts, door verfcheydene befendingen aen die β.
enRo totdiverlche reyfen in'tgoedehebben laten
erinneren , de daedeis van foodanige gewelthande-
liogen (waervan eenigemeer als bekent, oockten
deelen naemkondichgemaeckt zijn:) al cerftoncin
verfeeckeringe te nemen, ende ons hooge wereltlijc-
ke gerichte tot gewoonlijcke ftraflè t'overleveren,
als oock in 'c toekomende diergelijken geweltda-
digheyt af te (chafien ende te verhoeden, mitfgaders
meergemelde tutbatien te repareren, ende dat by
onverwachte weygeringe, wy aen der felver eeni-
ge t'oncftaene fchadelijcke verweyderingen, t'eene-
inselonfchuldigh willen zijn; Dewyle nochtans daer
op niet alleen gantfch vergevelijcke ende meer tot il-
luliejals foodaniger geweltdadigheden
affchaSiDgh en-
de begane ingreep, Öreckende reparatie ende uyt-
vluchten tot hier toe gevolght zijn , maer over(ulcx
hebben Burgemeefteren ende Raet, noch op den
elf.
Jen
defes maendtsop der felver fchuidigh wrevelmoe-
digh fuppliceren,waer in zy gantfch vermctelljck aen-
gcven durven, ontflooten te zijn, op volgende Son-
daghby de gewoonlijcke Proceliie des KarfpelsSi.Pi-
tri dat venerabile door den Cafellaen omdragen te la-
ten, iulck ombetamelijck oproerigh ende den Synoda-
le ftatuten tegenftrevenden attentaet, door een ver-
meynde Regillrature niet alleen goet te bieten, maer
oock den
Domp^fieraet genoemt ende verkooreujCa-
nonicègeinftitucett»
eaà&^erfentiam provifionaliter
aengehouden Pm/»» ^o/iwwi, als mède den

geexcommuniceerde ende e»i/oj»ri tot dcKerckge-
qualificeerdeifii/iwBergrrijende de
Juniorem Sacet-
/iwiiwvan de voornoemde proceffieaf te blijven, re-

Dpri

te fomenteren, in geen nadencken getoogen ; ende
daneenen yeder tot degeringhftentoe, rechtfwegen
geoorloft is, in zijn hergebrachten befit fich felven,
loogoet hy kan, ce hanthaven, echter ons binnen
des atadts muyren, door toelatige tegen vervaringh
foodanige geweltfame turbatien ende grieven (:waer
mede doch de gemeene Borgerfchap in'tminfteniec
gedient is : ) te bejegenen, verweert wil werden : Soo
bevinden wy ons
ter en gemoets halven fchuidigh ende
genodight, ons ende onfe van Godt aenvertroude
Kerck ende Erta flift door andere middelen ende we-
gen by kenbare η befit onfer Geeftelijcke ende We-
relt ijcke jurifdidie.in der befte maniere felfs te fchut-
ten ende te mainteneren, gelijck oock boven ge-
noemde onfere OiHcialen ende andere Miniftersder
Juftitie tegen alle billickegeweltte tuereii en vertre-
den, waer toe wy voor dat mael een glimpelijck middel
te zijn geacht hebben (hoewel het doch aen andere'
hardere eyndelijck niet gebreecken fal j als voor eerft.
aller ende yeder Stadt
Keulen Borger toegehoorige,en.
de in'tErts-ftift: leggende goederen foolangh in ver-
bodten toeflagh te nemen
, tot dat Borgermeeftcren
ende Raet de benaemde oproerige uytbreyder der
/meet fthriften ende Violatores Ecdefiarum ^ immunità·
tem
ter gewoonüjcker ftraffe onfer wereltlijcken hoo-
gen Gerichte u^gelevert, ende meer aengerechte
gewàtSkme attentata & turiatìmet gantfch geftuttet
ende refpeflii ve gerepareert hrf)ben,ende ons by 't be-
fit onfer Geeftelijcke ende Wereltliicke jurifdidie
onbeindiacht fullen laeten, ende bevelen wy by defen
alle ende een yder onfer Landt-Droften, ende Stadt-
houderen, Droften, Amptlieden, Geeftelijcke ende
Wereltlijcke Onderdanen, Aropt-verwaltereB,Rech·
teren, Vooghden, Schouten, endeBc^Uentoa, wclcke
VI. Deel,
fulcks ydersoorts te doen opgefeytis, Genadighfte
oock ernftelijck hier mede aenftonts ende aenfiens
defes, alle een yder in haer aenbevoolen Ampten, on-
def Heerlijckheden , ende Dorpfchappen gelegen
^r
Stadtceeieu Burgeren toebehoorende Huyfen ,
Hoven, Renten, ende ge vellen in toeOaen ende ver-
bot te nemen,oock derfel ver daer op woonende Ci/<>-
ntes, Pachteren, ende Renthebbers op 't fcharpfte in
te bmden, rot dat Borgermeeftercn ende Raet op Ge-
dachte geweltfaemheyt afgefchaft, oock de gevorder-
de reparatien gedaen ende wy diefwegen vergenoecht
tezynons verklaren, ende andere genadighfte ver-
ordeninghhier overuytdeylenfullen, in 'tgeringh-
fteniet, het zy aen Vruchten, Wijn, ende oock
andere Renten ende Gevallen leveren ofte in't vol-
gen, maer tot daer en toe in goeder bewaeiinghe
of by fich felfs of in de Pacht-Schueren, Spijckeren,
ende Kelderen verilooten ophouden te laten, ofwel
ghelegentheyt der faecken noch aen een anderen
verden Oord nedeneleggen, allesbyverwyt dingh
onfer hooghften ongenade j ende arbitraer geldt, ofte
nee bevinden der overcredïngh rechte lijf-ftraflSs.
Waernafich&c.

./53. der Gewaltrichrers fchuldige afllilentJc
^ ' vallende wederfecreliickheyc van de ge(

i^wiT/xraRefident-Stadt Seur den trnfJenHnyfei-
thienhoKdertachtenfefii^b.

Geteeckent
MAX. HENRICK.

Onder ftont
GASP. LARIX,

53e jèitaUt Geulen Beeft bacc op ompiotccticacn
bet ftcpfei;Igc6ei|ofaen oegouben/enbetotbefcljcM
behomen / bat ftjn IBaJefiept ncffcn? 'tSijtli al fou·
be boen toat tot befctiecminge bec ^tabt tegen^ allen
aenbalteceprcDt / en noobisggeooibeelt foubetoo}*
ben. ^oet) be ^bt giec nirbe niet te b^eeben fdit'
begab
uan (leb seoeben/ bat mentiaet nietntoefl
qualtjcb nemen foa fp ergen^anbec^ een fctut^ tieec

quireren te laeten ·, ende alfoo fich in Kerck end» jócfttcn/ bp al bien men 0acc in be onfeecftecbcpt Itet
Geeftelijcke faecken in te mengen, oock de viojatoret ; fJuctuecen. Jgct fcfteen bat bc Stebell ftetboojfj Hioonia
immuttitatis&EccleJie in haer oproerende mifdaden j fcJjeÌlÌjcBÌJaec (enbeombetoaccflepttefeagenobfce

mit^bebecbcpltbeptin'tfelbenietfonbec reben) op
't ilijcl^ niet en Dettroutobett / enbe baecom be i&tabc
mctfoobanisDStepfccIijch anttooojt (biaec bugaec
beefoecli op t)ct aijcb hiiett becfcljooben ) niet te b2ee:>
ben of feecbfc honbenjtjn/ enbe upt oojfaech ban
bc tioo?fclj?eben öfcbepltliept/fiaec bp beaegen^.
bofflijre J^ecaabccinse niet heeft oengeseben/maec
bicecteliich tot fyn StepfcclDche JIËeTeftcpt tjaecen
toeblucDtteiilOen nemen.

ün 'tbeflin ban fjnïp fchjeef ben «Inent
nin^baneen r);tcaojbtnac(^^gabetinBe bie eenlge
CbencenbeJ^ojfien be^iQtjoc beeben aenleggen tot
}^eulen:bat be fommige feec mompelbm tegen^ b'otM
gemelbe J^etgabecinge al^ bupten ojb?e tegen^ be fot»
me/enbebaneebaecljjceeconfequcntie. ^atmeec
ίφ/ fommige toilbenoaect'eenemael Decfeec&eten/
bat befe S^ecgabecfnge nietgoet^ foubeuptlebecen/
enbe boo? be f canfcbe ^^icettle eettgefirit toiett.
<©nbectu(fcöen tolettBet baetiwoigeBouben/ bat
boojfoobontge Bergabetìngc/ bp afbien bie op bet
becbanbelen ban eenige gemepneeijio; faechenaen^
gefientoa^/ bel!tepfecltjelieautboci^tbienoc(|fau«
be mogen telleren/ femcmael onbec be toet moefi
caecRen/ tenfp bieboojbigouceufemibbelentoiixt
gebonbiceett.

JH^onlìeuc Graveljuam upt iet S3abt totRegem»
borgh kaebetom. ll@en&onbeno^niett)ememen/
batbpaengaenbe be lüijnf·^ Mfancie pet nabet^
t'febett fon aen&omfie pOt gewgeert. i|et toa^ te
betmoebenfoo bptiatb)e»6infiiiiig&eptuetpafreten
enbe cuflen / bat baec ban toel bp be {ieulfebe 3^ecga«
beringemocf)ttDo;bengei)enbrit. (^nbettuffcbenbac
men jicbbecfrecbett bieit batCbntc
-Ments,Ceuieo,
Munfter,
ten ÖOOflÖlto»/ oocfttfföfUÏ-Trier ende
j?fff Nieuw-

en Ο O.R L Ο G Η, 't Achun-veemghfeB<Kck, 889


-ocr page 921-

S90 S A Κ E Ν van S Τ A E

,«c Nieuwburghjtot bfcnicutoiiioeofcontinuaticbanDe
^ ° baoìfs Alliantie Bcpoiteecttuarcn
/ÈnDeDat Vranck-

■-riick met öefe l)ct flupccn/ onDfr cefcctie Dat ù'an Dece

atcDen Daec jouDcn fiomai a!^ fp begeeiDcn / fcec

"""Cbw -Beyeren continuectDe Γίίη JBctbineöcn
noch ; men pjefumeecDe tot OienH öan
Savoyen.

fSot Keulen 50« ομ Dec^ tflDt betjiCfc&ilUtl tuf»
fcgcn Den Cgcuc- Bo^ti cnDe De ^tabt tueDec (tp· ege-
Icflöt/toacc Doo? alle appjel)en(ien 50n Bomen te m-
Dttöncn.

lEen fcöjeef ban Den vijfden, bat m bertcoulijcfii
heptfleinfoiraeecttoo^/ Dat De Keulfche ©ecaabc»
tinne in bet point öan fecucitept boel Ιίφΐ nict^ pofi-
tibeiiptcecöten / raaec'tfelüeatnbe ©ecsaDecin-
oDetotRegensburgh , omaUebojOecebetboijDecina
ne booj te hoinen/ tranffeteten fouDe / Ooo? bie« bec=
fcöepbe notable aieben Daec omtcent ijaec mifnoc
flcniietenblijciteo. ^ ^ ^ , ^^ ,,

©ft toa^ niet bupten bebencBen Dat Cöeuc-Ments
befe Keulfche ©ecflabecinaöe aenaefleUBabt / om
alDaecteonbectajlcn/ ofte / cnDe {)oe Dat point ban
fecucitept fonDec offenfje ban
Vranckrijck onDecnos
men fouDe Bonnen boecDen / boo? Dien Bp boel
faaö Dat bP Dat pofnt niet langlje fouDe Bonnen
becfcbupben / Detotjle booi befen bp eeniafte acben/
baccalpeccBopaeDjonacn/ macc bpljemal^ontp'
Diaö
I en Daccora gbebaecItjcB om De cnfie be^ Ktjc);
beel eecDec te tiicbecen ai^ te piocHccren/ betfcljoben
i^ gbetoo?beni boojnamentlijcB oocfi / betoijle Ijp
De booinaemfle aieben Daec omtcent onDec be BanDt
ÖcbbenDeDoenfonbecen/ bebonDt bat b'inclinatien
Daec toe lagen / enDe oojDeclDen / bat
qI^ Dienfiigf)
niet alleen boogt) nobiab inficn / en aen b'anbcce
3ijDe met
Vranckrijck ficb foo bccce gc-engaaeect
binDt/ batfipbccleaenbja^/ boe bp fjcbin goebec
manieccn baec ban foo tDijöt foube betafcbecen : be=
boiile bP ban een bumeucenbema^imei^/ batfeec
Qcponecct i^tuffcbenbepbentelabccen / euDetoel
toijïe bat
Vranckrijck Dat pOint bp be Regensborghfe
©ecsaüecinae niet gcecne opbetCapöt fagb gbe-
biacbt. JEen obfccbeecbebp befe ©etgabecinge bat»
men niet en babt te ttoöffelen / al^ Dat be oogen ban
be mccfïe en be boojnaempe 3leDen bc^ötjcicDODj
De franfcbe p?oceDncen/ Die fp foo beel feec niet hon»
Denappjobecenbiptoacengcopent/ enbe fooBlaec
ïenOe getoojben/ bat fp oojbeelDen / bp alDien fp op
lace fecucitept gfjeenbeiecojDjcflelben al^ booj be»
'en/ batfpintöbenenöe totjlenbjel gtootaöebaec
fouben Bonnen loopen ; enbe DecbalbenDatbettec
BanDt nemen / ban Bet point ban fecucitept be^
Siicj; bp een pUececnfltoa^ : ebentoel boa^ fmaec^
IbcBtegelobenbatb^tfelbetot pecfeccie fouDebieD
ben gcbiacöt / obtcmit^ becfcbepDen matecien enbe
fiuaciabeben Die Daec omtcent tee jijDcn nooDtfaec=
Beltjch fouben Bonnen infinccen/ maec batbetfelbe
point alleen in 't genecael/ enbe in 't couto afaeoaen
foube tDccben/ bp albien bet fcibe niet ganfcb acbtec
bleef/ boo? bien men befpeucDe Dat
Vranckrijck (jcö
foo becce Daec tuflcben begonbe te lueccBen.

^Ifoo booj'tobecltjben ban ben «i^jaef ban Ol-
denburgh
nugebooten/ toa0 D'occafie biebeele feo
lanabe babben geboopt/om beÏ@efec frolle te beb^
ben geaboUeect/ foo bebbenbemeeflgeintecefTeéCi
ben bpfonbecIdcB op befen tijDt Baec boeccB Daec ban
0emaecBt / enbe in fpecie tóeuc
-Brandenburgh / De
30O|(Icn ban Bronfwijck enbe Lunenboreh, «0iabin·
nebanHeiien-Caffei, be loeIcBe totbiencpnbeop
ben
negenden bepefcbcecDen Den bolgenbcn
aenOeniiteprec.

i^lder-*DoorluchtigfiéKeyfer.

u

Keyierlijcke Majefteyttijn onfe onderdanig·
fte dienften in Ichuldige ghehoorfaetnheydt
yder tijde bevooren > ende konnen defelve in

alle onderdanigbeydt te berichten niet onderlaten^
hoe wy in ervaringe konoen, in wat voegen die felve
inftanaigh, endc veelvoudight ia onderdanigheydt

aengefoght wordt, den voor defen aen den niet IÖó8.
meer wei-zaliger Grave tot ende
Delmea- ——,

Ï^sr/^gecoDcedeerdealfoo genoemde Weefer Tol tot
Eijviiet, andermalen te verleenen , of tot anderen
ghebruyck te behouden > maer aifoo die aen den ghe-
feyden G ra ve gege vene Con ceiEe niet als gheduyren-
dedentijdt fijns levens heeft gelden konnen, ende
met den felven is opgehouden, wy foo wel a!s andere,
wekker Landen aen de Wefer'ftroom leggen , niet
toegeven konnen, dat het Commercium op gefeyde
Stroom daer met tot onfen, ende onfer Onderdanen
hooghfte nadeel verder befwaert, ende dienvolgens
gehindert werde : Soo verfoecken wy u Key ferlijcke
Majefteyt onderdanighft , die aller genadighfte be-
hoorlijcke toeverfight te maecken, dat in gevalle met
fuicke Tol-heflingh al noch gecontioueert wierde,
gelijck wy bericht worden, dat het gefchiet, fulcken
voor hebben, als weicker op geenen fchijn der Rech-
ten beftaen kan, van ftonden aen afgefchaft werde,
ende by aldien d'een of d'ander defwegen van nieuws
yets verder verfoeckt, foo is'tu Keyferliicke Maje-
fteyt in genade wel bekent, waer heen foodanigh ver-
foeck behoort te gefchieden, ende hebben wy daerom
dit onderdanighft vertrouwen u Keyferlijcke Maje-
fteytfalfulcx Allergcnadighflaf wyfen, ende tot on-
fen prejuditie op 't onbehoorlijck aenfoecken van
d'een d'ander niet toelaten , ghelijck wy dt η oock ia
defe Landen, fchoon die voorfieningh hebben ghe-
daen, dat fy den Tol niet betalen fullen. Waer
mede, &c.
Keulen aende Sprée, den negentie«den]\i\j
feftien honden acht en fefligh.

iteuC-Brandenbufgh fcb?ecf BtcC ObCC OOCft in
'tpacticuliec aen iSeuc
-Ments cnDe Bremen.

ONfe Vriendelijcke dienften,ende dat wy meer
liefsendegoet vermogen tehooren, hoogh-
waerdigen, byfondere lieve Vrientende Heer
Broeder. Wy mogen U L. doordefe Vrient Broeder-
lijck niet onthouden, hoe wy in ervaringh lijn geko-
men, dat fijne Keyferlijcke Majefteyt inftantelijck,
Ifendemenighmael verfoght is geweeft den hierte voe-
ren aen den Grave van
Qldenburgh ende Delmenhorfiy
Chriftelijcker memorie gheconcedeerdc , alloo gff·
naemdeÉlfvlietfcheV/eefer-Tollevan nieuwste ver-
leenen, om defelve tot een ander ghebruyck aen fich
te behouden. Alfoo dat nochtans evenwel de aeiidea
verftorvénen Graef toegeftane Conceffieeen perfo-
neel werck is geweeft, ende met deflelfs doodt opge-
houden. ende fonder de bewilliging vande gefament-
lijcke Rijcx-Stenden wyders gecontinueert, of ye-
mant de novo niet toegeftaen kan werden , wyoock
daer aen nevens andere , wekkers Landen aen den
Wefer-Stroom zijnghelegen, particulierlijckgeinte-
refleert zijn ; foo verioecken wy U L. Vriendt-Broe-i
derlijck, dat fy gelieven hares deels aen 't Keyferlijcke
Hof dien aengaende foodanige middelen te laten aen-
wenden, dat tot des Rijcks algemeene, ende onfe par-
ticuliere prejuditie niet in die faecke toegeflaen werï j
maer dat foodanlgen Tol-heffingh, icgevalle defaSty
yets daer in gefchieden mochte,verboden ende te niet
gedaen werde j ghelijck nu'tielve foo weltocraain-
tenu van'tCheur-Vorftelijcka Coliegie, afs tot der
famentlijcke Stenden , Rechten ende Privilegicn
ftreckt, ende gereycket : Alfoo fai U L. ons daer be-
nevens ten hooghften verplichten,om tot alle Vrient-
Broederlijcke dienften U L. altoos ghenegen te ver-
blyven. Gegeven tot Keulen aende Sptée den
tit}ideu]\x\yfefiienhojidertechtenfifiigh. Van Godti
^soAdQ Frederick Wilheimi é'(· ''

•li Uil. OienfiwìUìgenVrìendtevdeBmàeff

FREDERICK WILHELM,
-
jK;: CheUr-Vorft. «


-ocr page 922-

en OORLOGHj Ack-eft-vemighfièBoeck. 891

ïjaec J^o. .ïi^og. bc Ι«φί ftcijgeiiöÈ bat be foIK cititi
tie öfe tot öEcnieiitoinae üan befen ®ol am 't ïtrpffcs
llicfte j^uf tojfcben scbar η / tof I acce^ mocötcn iiefto=
tticn / ttocftfu 't ftacc nieöc aeti / gdjjcR oocR ^toe^
ben / toacc ban op fijn tpbt fai tofcDen gefpjoorftcn.

<&nDcctu|rcöenöiciöcnbcLuDenburgfe alöiecniet
op ban ftlagen bat b'acgterfialHge ^ub|ïöirn nirt
üoo? ben baig quamen/ onacngcflen men gaec &abbe
belooft bat felfi^eictcaojbfnaci^ mtbbelcn om be befec-
tiirufe^^bintten totbetaiinge tcbjengbenbaectoe
foube too
?b6n gebjupcltt: ©efe Rlarijten bebenfp
6p mcmocie
banDmvierentwintighfteri3fnIp/ en
bemtrutobcn bie ben fefden ^ugu({p/maec ban 't een
«nbe 't anbec quamen maec beloften.

g^en vierden Uugufïp cccommanbeccbc ben ?ïgent
Kempingh oocft b'epnbelgcRe eppebitieban befaecRe
bet iSiDbeclücRc (0?b?c ban .i^aftöa.

Ho. Mog, Hecrtn.

D En onderghefchreven Gecommitteerde van
fijn Hoogheyt den Heer Prince Cardinael eri
Landt-Grave van Ηφ» der R idderlijcke Or-
dre van
Mahha, overfte Meefter in Duytflandt > &c.
heeft den elfde» defcs Maendte Augufti aen u Ho.
Mog.by de brieven van fijne νοοτη. ifloogheyt in da-
to den
twìntìghfien luly leftleede uyt Romen, feèr
dienftelijck gerememoreert ende geremonftreert hoe
feer van uwer Ho. Mog. iequiteytendejuftitie ver-
wacht wert, dat eenmael de voornoemde Ridderlijc-
ke Ordens faken, noopendedeherfteüingeenfatis-
faftie over haere goederen in defen Staet gelegen fon-
der langer diiay, en by amiable wegen afgedaen moch-
te worden, als hebbende u Ho. Mog. door derfelver
veelvoudige refolurie fulcks oock foodanigh verftaen
en te kennen gegeven > dat het accompliflement van
het feive niet langer en behoort uyt te bly ven, zynd e
door die langhjarige gedane follickatien door u Ho.
Mog, bydiverfe aenfchrijvingen aen derfelver refpe-
öive Provintien ten fine voorfz oock alles gepermit-
teert en gedaen, wat defelve oordeelde te behooren ;
't heeft evenwel u Ho. Mog. belieft dsn
tweede» Au-
gufty te refolveren de voornoemde brieven en remon-
ilrantien gehonoreert met de ernftige gerenoveerde
interpofitien vande Alder-Chriftelijckfte Majefteyt
van
FraTukrijck al wederomme te ftellen in handen
vande Hceren Gedeputeerden tot de Ridderlijcke
Malthefer ordresfaken, ommedie t'examinerenen
daervan rapport te doen, (gelijck vertrouwt wort te
iijngefchiet) dan alfoo
àcn feventhietiden Aprùfe^ie»
tondertvieren fefltgh
op meenighvoudige inftanticn
van wegen voornoémde zijne Hoogheyt eyndelijck
eens door de Heeren Commlffarifen van u Ho. Mog.
een generae! rapport gedaen Is, over de gelegentheyt
en 't recht van defe faecken, ende nae dat atlede-
dudliencncontra-dedudtieD, foo vande zyde vande
voornoemde Ridderlijcke Ordres als vande befitters
der voornoemde Goederen voort gebracht, wel rij-
pelijckwarenloverwogen, endege-examineett, de-
felve Heeren Commiilarifen verftaen hebben, dat by
amiable weghen ende tranffaöien aende voornoem-
de Ridderlijcke Ordre behoorde gegeven te worden
fatiffaöie, waer toe de noodige uytfchrij vingen aen-
de refpedti ve Provintien oock al voor lange gefchiet
2ijn, foo fchijnt het
fuperfiu ende quafism repetitie
priarum
te fijn defefàècken wederom te renvoyeren ,
aende Heeren CommifTarifen en die voor lange ge-
examineerde ende afghedane wederom te ftellen tot
d'examinatie ende rapport vande Heeren Commiffa*
riflèn, nademael defelve in
 fefihijnhondert

vier en fefltgh daer over foigneufelijck gebefoigneert
hebbende niet altoos prefent zijn, ende alle ftucken
remonftrantien, dedu«3:ien, en contra-dedudlien,
(die in handen vande vo^ghe Heeren Commiflarif-
fen als de Heeren
vanmmeTenenàtSlingeUndtija
verbleven ) niet en konnen de novo aende andere
Heeren worden voorgebrachiï oock
het felve een on-
gehoorde fake, ende een perpetuele circulatie foude iè^g.
zijn, daer van opfulckewylenoyteeneyndefoude
konnen verhoopt werden, oock niet vertrouwt weit
dat uwer Ho. Mog. goede intentie foude difcreperen
vande woorden van haren menighvoudige over defe
faecke genomene rcfolutie, ende daer op gevolghde
rapporten, ende gelijck zijne voornoemde Hoogheyt
noyt getwijfiPelt heeft aen het oprecht vertrouwen,dat
u Ho. Mog. altydt van zijne Ridderlijcke Ordre vooi·
derfelver ende Aller-Chriftenen itί)rereïre^genothen
hebben, foo fchroomt hy Gecommitteerden oock
niet te feggen, datter niet en is, dat voornoemde zy η
Hoogheyt hem oock niet heeft willen belooven van
u Ho. Mog. goede juftitie, als zynde na alle vertrou-
wen defe Godtvruchtigheyt het ooghmerck van a
Ho. Mog. deliberatien, ende Ziele van derfelver re-
folutien.

Daeromme oock ab ongehoort foude fijn inde fel-
ve te vinden foodane difcrepantien, die foudeii trou-
Weren de volmaeckte effeöen van hare refolutie endé
de harmonie van hare Regeeringe, als waer op de
voornoemde Ordre fich altydt heeft verlaten, fondei·
te willen vermoeden eenigecontrarieteyten, te meer
noch om dat u Hoogh Mog.aenzyne voornoemde
Hoogheyt voor eenigen tydt belieft hebben te fchrij -
ven, van aen gantfchjBerö/ete fuilendoenbüjcken
haer oprechte meyninge die fy hebben tot de juftitie
en billickheydt van defe faecken, daeromrhe is het
oock fulcks dat de machtigfte Princen van
EutopM de-
fe voornoemde faecken met hare veelvoudige inter-
pofiHen altydt gehonoreert, ende haer eygen inte-
refle (als proteóleurs vande voornoemde Ordre) daer
van gemaeckt hebbende, elck in 't particulier haer
dan fuilen prepareren om t' erkennen d'obligatien j
die u Ho. Mog. door defe te gevene fatisfadie fuilen
acquiefceren,ten opfichte van de voornoemde Ordre,

foo recommandabel is, dat nu wel meriteertt'onc-
fangen de langh verwachte behoorlijcke fatisfaftie van
defe Staet, fonder langer onder eenige pretexten om ·
gevoert te worden, behalven dat deglorieufe Vrede
door Godts zegen nu bekomen, oock die danck·-
baerheytaen Godt vereyfcht, ommegefcydedieop
juftitie is verkregen u Ho. Mog, tot verweckinge vaa
Godts meerdere benediftie over haren Staet, oock
gene mindere juftitie fuilen exerceren, aen een foo
lofFelijcke Ordre, die aende Onderdanen Van u Ho,
Mog. by haer komende ende handelende op die Zeen
van alles verfien van fulcke noodtwendigheden, alt
aen haer eygene Ordens-Perfoonen, ende met geen
mindere liefde in haer Hofpitalen,als defelve werden
getraöeertendegezegent, niet dit feggende tot ver-
wijt, maer tot des voornoemde Ordres meerder blijd-
fchap, dat fy by middel van foodane goede dienften
met een voldoen aen haer lofFelijcke Inftellingh, en
aende Wetten van een waerachtige vruntfchap, die
daerom foo vermaert en waerdighalsnUtis, aen het
gantfche Chriftciidom ende voor wien hun bloedt
ende leven dagelijcks opfettende j welmeriteertmet
vriendelijckeoogenendegefchicktebejegeningeaen*
gefieii ende getraéleertt e worden » ende alfoo fy on-
dergefchreve Gecommitteerden niet is vernemende,
dat noch yetwes tòt afdoeninge van defe faecke werc
ondernomen, 't welck by langer dilayen een impref-
fie foude konnen veroorfaecken als of ten fine van fa-
tisfadtie te geven aende voornoemde Ordre, alle u
Ho. Mog. Refolutie foo veelvoUdighgenomcn,ende
daer op ten felven eynde gevolghde rapporten, in fich
foo nietgemeynt foudezyn, daervan nochtans, als
hier vooren gefeght is, altydt een goedt oprecht ver-
trouwen is genomen j Sooift, dathyondergefchreve
Gecommitteerde nochmaels van zyn debvoir te zyn

■ üwe
mo-

diegedurende de-
fe lange follicitatien met een feer groote patientie ge^·
daen zyn, alle verdere dilayen en renvoyen dat Hee-
ren Commiffarifen gunftelijck believen voor byte
gaCD> ende te treden tot het geven van een foodane

JFfff i


-ocr page 923-

89· S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

166%' reéle fatisfadtie, die met uwer Ho. Mog. luftitie der-

^_ felver goedo Refolucie cnde Brieven de meriten en

jequiteyten van defe faken, ende met het verwach-
ten van hooge Chriiteo Monarchen is over «en ko-
mende.

Hage den vier en tw 'mgkfle»
Auguftyfefiien ha?idirt
feven ert fefttgh.

Uwer Ho, Mog.
Ootmoedigfte Diepaer

R. KEMPINCK.

•era-
binile

il.Ul

23EII-

tfjem.

$)ifCDpWeInjct: macc DcfaccftetoiectbpüPUani
olKcgcnotncn.

gjnöÊ bmncnlanbtfcije fahm afteeiJt^ ampdijcB
flcfpjooclifn banDe
Benthemfe JjetatiOccinse tnöEfe
tpDt-tioojöcbaHcn/ falalljiccfïdlcnljet ilipplemmt.
^n ^tugullu^ fchjecf De «©caüinne felf^ Dcfcn boiflen=
0£Π aSjicf act! (tecitec bao?nafml.itjüaöiï?Ötflöei
cinse :

Hoogh Edele Gsflrenger,

Efen morgen omtreat thien uyreó, quam on-

IfeHofmeefterToebuckmaceenftuck . . , .

—^ dewijl ick toelaet dat .fulcx fai opgelaten wer-
den, foo brengt by den fchelm van een Comman-
dante met boeven ende overgeeft hem de fleu tel, als
ickhaer .... naerdebovenftepooite,enfluytdie
toe, en heb hem tuflchen de Poorten laten ftaen ; ick
ieyde dat ick wift dat hy Biflchops volck was, ick fou-
de niet eene uyt die Poorte hebben laeten koomen,
foo feyde hy dat hy in mijn Heers fijn Eedt was ; Ick
mach r u ieggen dat ick van ons eygen Volck verra-
den ben, fukke beféebockxfen, daer ftaen elf Com-
jagnien in de Breght, dicht voo r bet Fleck met liuc-
cen en vuyr-Mortieren, het fonder foo difperact op
los gaen j hy wilde my met laten opvliegen ; Den
Biflchop hadt tegens Eftback gefegt hy wilde hen iea-
dert duyfent Rijcxdaelders gheven, als hy hem de cy-
dingh bracht, dat de Hollanders tegens hem wilden,
ende foo gelproocken dat het tefchrickelick was, en
dat mijn Heer geen half laer foude leven,daer maeckt
den fchelm ftaetop; Ons Volck feghtoock, dathy
defelve menfch niet is, lbo grynigh ishy , en doet
niet als van Duyvel en Donder. Het fchijnt dat het
quade Gewlflen opweckt door het quaet dat hy ghe-
daen heeft. Hy komt van avondt bier , dan Tullen wy
morgen den Duyvel bannen. Wat voor Papen hy
met brengt weet ick niet,ick krijgh fulcken fchrick op
mij η lijf ais ick daer van hoor, hoe ick dcfe argernilTe
noch fai overkoomen, Godt de Heer wil mynoch
byftaén. De vreughde onder de Papiften is niet te be-
fchry ven, maer ick hoope dat Godt het noch eens fai
omkeeren tot onfen trooft. Nu moet ick verhaelen
hoe het al vorder is gegaen : Des avondts fchootenfe
daer die flucken los, en al het Volck : men koft van
mijn kamerfien; daer nwtquam al den Paepfen hoop
hier, den Biflchop met wel
twee honàert Paerden met
Trompetten en Harpoucken. Ick hebmyfooont-
ftelt, dat ick by naniet weet wat ick doe ; Hy liet my
feggen met Eftback, ick mocht doch den Biflchop
niec qualijck bejegenen, ick liet hem wederom feg-
gen ,'hy foude my met den verweckten hoop uyt de
ooghen blyven, ot ick wilde hemdeoogen uyt het
hooft halen : ickhebfeoocknietgefien, endewilfe
oock niet fien ; foo zijnie defen morgen gekoomen,
hebben onfe Kerck ingenomen, en hebben haer Af-
godery daergedaen, enden Baalgedient 5 Soohadt
ick onfe Paftoor laeten roepen om te predicken, die
hebben fy de Poorte voor de neus toegedaen, en heb-
ben hem tuflchen de Poorten laten ftaen. Het is niet
te befchryvendenftout, en hooghmoet vandea Ti-
ran j Ons Volck, dst met is geweeft, weeten niet
genoegh daer van te ieggen, boe hy my wil feereo,
hy wil maecken dat in bet geheeleGraeffchapniec
eenen fteen op den anderen ial bly veo ftaen, ende

my wil hy inde aerde doenfincken ; Hyfiughtfich 1^68.

voor geen menfch, ende hy heeft over het Graeffchap__

te feggen, de Hollanders fullen nu aenkoomen, het
valt al te langh om te verhalen, het is fchrickelijck j
en over mijn kleyne dat ick het heb Jaeten doopen,
daer zij nfe oock foo boos om, daer haddenle oock een
aenflaghopgehadt, offehierdeDuyvelwoudcnban-
nen , foo fai dat niet gedoopt zijn geworden, endelal
Ickans genaemt zijn geworden, dat het Stattius Phi-
lip heet, dat maeckt haer oock foo nadcnckent,maer
denBliTchophadde gifteren gefeyt, hy hadde lulcke
goede Vrienden in Hollandt, hy hadt ai advysdat
ly my niet fouden aennemen, ick fai noch Gödt dan-
ken dat ickfe, ick ben feer gewaerichout dat ick de
kinderen fai laten vaeren; datfe alle liften daer aen-
wenden omfe te krygen, infonderheyt de oudtfte.
Ick bidt nochmaels om Godts-wil u Edelheyt gelieve
my η iet te verlaten, Godt de Heere fai't beloonen,
ick wilde dat hier nu volck was gekoomen, fy hadden
den fchelm wel konnen krygen, alfoo hier geen voor-
raet is voor twee daegen, hy dreyght my hy wil na
Weenen, ick wilde dat hy al wegh was, hy heeft met
my ghehandelt als geen Turck foude doen met fijn
vrouw, maer hy is verftodl als Farao,hy doet nu alles
wat den kop wil hebben j nu ick bid nochmaels, ick
ben blyde vande goede hoop vanden Brief foofeu
Edelheyt noch bekomt, ick heb noch geen tydingh
van mijn kinderen bekomen, ick heb mijn jonghen
met goet heen gefonden, die fie ick alle dagen weder
te gemoet, fy paüen foo op, ick moet met mijn mey-
den de Brieven laten ophalen enfendenfe na, het is
niet te befchryven de vileyny, doch ick hoope dat
Godt de Hcere noch een anderen tydt fai geven, hy
heeft u Edelheyt oock foo gedreygt als hy eens daer
weer quam, hy wilde het Buys foo niet verfchoonen
als voor heenen was gefchiet j ons volck geeven reede
al de fchultdat hy dit werck foo heeft gefponnen, u
Edclheydt fai van Monfieur Eftback noch eens foo
veel konnen vernemen, die heb ick het oock gefegt,
hy fai fichdaer van afhouden,hy excufeert üch hy bad
het moeten doen foo hadt mijn Heer met hem ghe-
raeckt, den Biffchop heeft gefeyt hy wilde hem fijn
Leen-goetaf neemen j ick fende hier Wilhem, daer
van u Edelheyt mondelingh kan vernemen hoe hét
hier afgaet : onfe Boecken hebbenfe uyt de Kercken
gefmeeten, en gefeght fy wilden defelve in de Lom-
bert brengen, Godt dc Heere wil fich laten erbarmen,
ick wilde dat het Huys nu foo befet was datfe hem nu
kregen, doch Godt hoop jck fai noch een goede fton-
de voor arme bedroefde menfchen geven een gena-
dige verloffinge.

Benthem den twee en twintighfiea Augufty fe/ien hert'
dertachtenfeflight

U Edelheyts getrouwe Dienares,
G.L.D.B.

Ick ben tot noch toe foo gehart geweeft,
maer nu als half doot.

Hier van wierdt ondertuflchengedivulgeert, dst
dat den Heer Qrave van
Benthem, hebbende
ten Huwelijck genomen een Camenier, va»
Mevrouwe fijn Sufter , en de Dochter van een
Schoen-maecker, ende ghebooren roet haer w/ir kin-
ren, dat Mevrouwe de Gravinne van
Benthem vree-
fónde, dat uyt oorfake van haer laege geboorte,de an-
dere Graven van
Benthem in ioekomendemptliaer
fouden twiften om de fucceflie, ende dat hebbende o-
ver defe faeck met den Heer Biflchop van
Mmfler
gecommuniceert, dat onder conditie, dat dpn Grave,,
ende Mevrouwe de Gravinne met hare kinderen,be-
lydenis foliden doen vande Catholijcke Religie, den
Keyfer een confirmatie ivegen de toekomende feu-
dale iucceffie gegeven hadt ; Waeromme den Heer
Grave van
Betnkem oock publij eque ProfelSe van het
voorgemelte Catholijcke <i||poof hadde gcdasn, heb-
bende gecommuniceert door de eygen handen van fij η
Emineacicjde Heer Biflchop van
Mmfiet, Me-


-ocr page 924-

en ο ο R L ο G Η, ν Ack-en-veertighfte BoecL §93

ϊ668. vrouwe de Gravinne van Bìs/i&ìw > hebbende van ha-
^ re belofte afgeftaen,ende vier van hare kinderenjeöde
bacr jongftgebooren, met haer Minne in Hollaar ge-
fonden} dat den fleer Biflchop van Munster hadt te
Velde doen brengen naer het Cafteel ende Vleck van
Bent hem omtrenx. twee duyfentSo\àma, ταα veertien
Stucken GefchutSjcndeyfi Mortieren, welcke Batail-
lion fijn Eminentie van
Munfitr.mtt den Heer Grave
van
Benthem wefende befjchtigen, datmen gefondeii
heeft een Majoor aen't Cafteel van
Benthem, om te
weten of Mevrouwede Gravinne in goeden dancke
Guarnifoen foude willen inlaten,waer op fy fichgua-
ftelijck foude hebben verklaert, ende een Compagnie
Infanterye van Munter, aldaer in Guarnifoen zijn
gaen leggen, waer na den Heer Biflchop
vaxiMunfier
geaccompagneert met den Heer Grave van Benthem
met eenigc Tronpes Cavallerie fouden zijn gekomen
ende wel ontfangen op het Cafteel, en dat de Staten
ende Onderdanen van het voornoemde Graeffchap
να,η Benthem, haer over defe gekomen veranderingh
niet eens hadden gemovecrt.

©rn vijfentwintigften^eptemBic otttfanflcn
een |©iniüe ban ben ^aHffcljopbanMunfter.
gefcpt tot
Lutgersborgh, t)en een en twintigften tie<
ff ^/Bcltjcft oocft een ban Dc <0?abe ban
Benthem, oe^
fept tot
Coefvelr. ten Daae al^ boocen/ baec bp De fel^
be/ ten becfoeclie ban [)aec )|o. JlSag. tae(!onDen De
paffagte banbe
Lunenborghfe (Ccoupe^ obec öaec
EanDen. ]0acc op gebrlibeceect sdnbe/goct glie^
Donben be taci gemette ifcecen SSiffcgop enbe
be/oDecbeboojfspetmiffie/ boo; een cibile enbe be·
Irefbecefcciptie/tebebanchen; nebrn^ abbettentie/
bat be iSefoUitie banbe macfcD bec boo
;f5 Lunen-
borghfe
iCcoupe^alijiecbccanbectstjnbe/ mïffcöien
niet mecc al^ drie Compagnien te ®oet banbe felbe
Ccoupe^
uptCoeverden, obec een ggebeelte banbe
ItanDen ban Ijoogli-aDebacfite l^eec ^iffcBopenbe
boo?noembe l^eec «©jabefonben IjebbentemaccBe»
ten: 'tb}eIchOaec$a.J3gog.bpbooibaiIenbe gele·
oentgept tegtjrn^ befelbe geeme fouoen becfeljulbi·
gen;!tDecbenbebetefct);pben,j|3^tftïbe / albocen^af
te gaen/ boo; ben ^gent be
Heyde aen ben Heec
tcao^binaci^ ?ifgefantc banbe Jpncflen tan
Brons-
«wijck
enbe Lunenborgh g{)ecommuniceect / om ti
ficechen tot beffelf^ nacicfìttnge/ enbe tbpbec^ te bie<
nen fulcjc baec 't beboo?r.

^en tweeden ({Pctobec in befibetatieggelept enbe
obecbiogen jfjnbe boo; b)at toegen enbe mtbüelen be
3@efcc €oItot
Ëlfvliet,bie boo; tietobcdt)benban
ben ©eec
Anthony Gunther, in fijn leben (©jabe ban
Oldenborgh,ecc.&c.6ec. gefuflinfett bJietbtbecbal»
Jen enbe geertlngneect te toefen/ t'eenemaelfoube
ftonnen toccben gemostificeect/ fonbec bat b(cnt|)a{::
ben cenige ber bece beftoaetniffe op be Commercie be
booifsiiibieceafRomenbe/ fonbe toecben gijelaten.

goet gebonben en becftacn/te btcfoecRen be Hec»
een ban
Heukelom, enbe anbece baec i|o.lSog. (0e·
bepuceecbentotte faecfien ban
Dennemarcken, bat
gaec «e.met be lïeeccn albict aentoefenbe JS^iniflec^
banbe tieucbo;}ïen/enbe anbece Dojflen enbe j^ten^^
benban get^uptrelieiatjclt/ bic bp beboojfsbela·
flinge banbe 3E>eefec-€oI toacenbefbiaectenbege^
eccommobeect/ in Conferentie toiiben trebenj mftf'
Oaber^ ooch naec ingenomen becigbt ban allepacti=
cularitepten/bie baec omtcent naber in acDtinge fow
be fionnen genomen toecben/al^ mebe ban 't gene op
be, bp-eenliomfietot
Halberftadt, tuffcben eenigtie
l^euc-cnbe Jloiflen bientgalben geconboceect ^e·
kDee(l3t)nbe/foube mogen toefen gepaffeect : obec^
ïeggcn toat hcacfitige bebboicen enoe ©fficien /met
onbeclingbconcect^ foobpbenl^epfec/ al^elbet^/
baec 't felbe gbeoojbeelt foube mogen toojben ban n--
nigeopecatietefiillcn mogen toefen / geemplopeect
foube Dienen re toojbcn/ ten epnöe be bomfi belafïinf
fle en ®ot/ e ffectibe gemo^tffïceect/ enbe bupten bet=
bece executie gelaten mocbte too|ben.

®e ©?aef ban Benthem, ucgeetbeoabecefïita·
{ie ban fdn üinbectn / ( siinbe vijf ^nen/baec ban

- _ . . ________________bobben

gegouben / al^ raptore vel plagiarios. i3appo;t baec
ban altiiec gebaen toecbenbe/ ben
negenden v0cta·
b;i gùet ggebonben bectoaect^ te fenben rene 3^epu·
tatie:
eenuptHoUandt, cenupt Over-Yflèl, enbe
een
upt Groeningen, ©ie ban be ©jaef (baeconbeC
(IgboocRbÉKeyrerfche enbe
SSiffcbopMunflerfche
meleetben ) toilben cep?ocBeccn bie bah Over-Yflèl}
alfoo bie ]^;obintie flgb f»c pactiael toonbe bene co;«
cefponbentie banbe <i5;abinne. Ji^en fepbe bat be
Itinbecen toacen niet becce banben
Hage, bogb baeC
Üo. Mog. ignoceecbenfulcg^/ enbebabbenalceebi
boo| befen gBec)aüfeect be
ProteQie enbe Tutelle:
feoo bat be <i5|aef göeen actie öab / al^ tegen^
be<0?abin: ilocbtan^fabocifeccbe men baec fahe/
ombattecbeüïefigie onbecliep/ enbe ben S^iltcbopi
benQoec-tiinchtoa^ban'ttoeccii/ enbe bat fpecia·
{gchbel^iobintieban
Ovrer YiTei beci fcgabe babbe
geleben in ben lefien H^unfiecfcben ΦοιΙοα^.

©nlangb^ be ltteuc-paltö-<©?acf toegb gcnomcti
gebbenbe
Landcftoel enbe Hoheneck,bp beni^ectogg
ban
Lottaringen gcpofRbeect/ bp occafle/ bat beti
Hectogb fdn ^nfantecpe Dab afgebanc&t/ enbe aen
be
Spaenfche tot bcfetting in Bourgondien gab Obec>
gegeben: beboubenbenocbin bien(l fijne Caballe*
epe. ^en^ectogbDubtbefelbe/ enbe faobeelnieit*
toeSInfantecpeaf^bPinbec baefi fionbe betiomen/
totbecbectoebecflant/ bpeengcltcegen / enbe bab
betgelucft banbcjpaltjifcbe te (Iaën omtcent
Ingel-
ichira,
alfoo batfp moeflen öet©elt quittecen / eeni»
gefepbenbattectoel
twaeifhondert, anbece battec
maec
fes hondert, meefi ©altjifcBe/ toacen gebleben.

J@en blameetbe be ^«rjgcaef/ batbp befen <Θοί»
Iago babt begod fonbec lafl ban 't SJijch / bat
Hohe-
neckbpben
^ectoBbtoa^geiiogbt / bat Landtftoél
enbe Hombergh toel toacen l^laetfen bie aen 't ütycft
geboiqben/ ecbtec nocbtani bat bem {^ectogb toe
nitam een
^quivalant, gelijcH aenbe Spaenfche boo)
Franckendaél toa^ gcfcftieti enbe bat Vranckrijck
ben üertogb bab becfeecitect/ batbp ben $eec l^euc*
@alt3-<©2aef niet foube too;ben onbecnomen. <Enbe
om becsefebil bat be l^eec Palts-^jaef gabt met
fdn «6eraalin/ toa^
HeiTen enbe anbece op b^m t'on·
bjeebe. , , : .

IL yavoittroisletoaineï, que noüs avionspalTéla
Nauve ^Bretzeaheym.Sc que noftre Armee & celle
de l'Eleöeur Paiatin eftoyent tantoft campées 1'u-
ne de l'autre, & tantoft rangées en ordre de Bataille,&
preftef à cómbattre , n'ayant pas eftépiuscfloignées
pendant ce temps, que d'une heure de diftance, Ten-
nemy ie tenant toufiours fur des hauteurs, & derricre
des de(ilets,& nuus dans Ia plaine oil noftre Ca vallerie»
enlaquelleconfiftoit noftre principale force , pou-
voit tirer advantage de l'eftenduë « 1'egalité du ter-
rain,LorsquelesPrince8
VaHdemontSc de flflebtnnt
furentrecoonoiftre quelques endroits, paroti ils avo-
ycnt deflein de marcher pour gaigner les hauteurs, qui
font à la droifte à cofté de la
Newat, depuis Creutzè'
naeh,
jufques à Engelhejmi & leur rcfolution de dé-
camper dans deux jours ayant efté divuigée parmy nos
troupes, les Palatine en eurent connoiCfance, & fe per·
fuaderent que nous delogerions Ia ηυίέΐ fans Trom-
pettes, s'imagioant que nous eftions contrainös par
noftre petit nombre, le manquement des Vivres & Ia
difette de toutes choiès; àquoypourtantlésfoinsde
Meilieurs de
TiUf & de Rijanc»urt,viec une prudence
conduite admirable avoyent pourveui & la dili-
gence & dexterité qu'a fait voir Ie Sieilr Merlin ne
dpivent pas eftre oubliées icy : Ilscroyoientauflj que
vous
avioDS pris l'efpou vante de ce que Moniïeur 1'£-
ledeur Paiatin avoitttiré lesGuarnifonsdetoutcs fc»
places, railembléfes Efleus&fes VafTaux de toutet
parts, Sc joint fes forcestoutesenfemble afin denoui
accabler; Ils fortirenc de leur Camp Ie
vingt ammutì'
«ideSepcembrc, àdeuxheuresapiés minuiï, & file^
rnitlnfanterle Dragons δε CavaliRrie, par le picd dei

iffffi tigm


-ocr page 925-

1068,

930 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ 668 vigncidontlegCollinesfont couirertes ,avec tant de
précaution & fi peu de bruit> que les Batteurs d'Eftra-
' ~ de&lagardeavancée, qui eftoic commandée parie
Corate de r/<»iin'enpeurent rien découvrir jurques
au potnt dujouF) auquel temps Mon&eurlePrince de
Vaudtrnm eftant allé vifiter la garde, en voyaft donner
advis au Prtnce de
l'iflebinne, qui s'elloit trouvé affez
mal ccttc nuit-là pour demeurer aa lift, qu'il paroif-
Ibit defia deux ou trois Efcadrons pres du
Landtwertk,
quieftoitentre les deux Campsdepuis la Riviere juf-
queskhMontagne. Céc advis fut incontinent fuivy
d'uQ autre,que l'Armée des Ennernis marchoit en Ba-
taille, leur Infanterie δί Dragons s'eftant defia faifis
delatefteduI,e»i6pi;'Ì/t, qui eft un grand foCTé cou-
vert d'arbres, ficque Ia Cavallerie formoit feslignes
par derriere; Aufli-toll Ie Prince de
tlflebmne fift fon-
neràchevaljfon Arméefortit du Camp, &s'enallàt
ranger iur deux lignes, deux Bataillons d'Infanterie
furent poftez aux deux extremitésj l'un fur une petite
hauteur au pied de la montagne d'ottnouspouvions
batcre l'Enncmy en flanc, au cas qu'il paffaft Ie ΏαηΑ'
«enk·. 1'autre dans un petit boccage, q^ui eft du cofté
de la Riviene, fur 1'eXtreinitc del'«iuedroite,&ce
troifiefme fuft pofté au milieu pour garderlcs redaüs,
que nous avions fait afin de fortifier noftre Campi
1'Ëonemy fift femblant de vouloir pafïër Ie I^end-
•wertk·, mais comme ce n'eftolt pas fon deffein de
combattre dans la plaine, il reboucbat les ouvertures,
quo nous y avions faites pour aller à lujr, vuidant Ie
toffé, qiie nous avions remply quelques jourS aupara-
vant, & fe faifant une Barricade d'arbres coupez, il fe
contentaC de fairejoüer fon Artillerie, qui tira toutle
jour fans bleffer que deux ou trois Soldats & iansde-
pofter un feul de nos Efquadrons, durant que nos Ef-
carmoucheurs qui eftoient laplufpartdefimplesfan-
taifins, à caufe que les Princes empêcherentlesgeris
de qualité de s'èn itiefler, eurentadvantagefurceüx
des Entiemis, lefquels environ Ie couchéf' du Soleil à
la faveur des Barricades, qu'il avoyent faites au
Land·
mertk, Sx.
de leur Infanterie, pfirent Ie paftjr de gagher
la montagne, fans que nous ën puiffions riei^ déc9<u-
vrir, à caufe de l'eipaiiTeUrdes arbrCs , que lorsM'ils
f^urcnt à my coilé. Et pour iörs l'Efquadton du Col- j
lonel
Salin Byant paiTé Ie Ltndwenk avec quelques
gensdétafchez, pritquatreoucinqde leutsDragonsj
prifonniers, & quatrc chariots defouragetirezavcc'

rogezfeparementquele deflein dé 1'Ennemy
de
nous faire perir de neceffité, que fes forcesconfi-
ftoieiitenw»£iΤί/ΧCompagnies de Civallerie, qui
faifoicnt prez de
tmsmil Ohevaux, ^x ««r Dragons,
iro/fj«<7/« hommes de pied, & /sfipieces deCanoti,
Tout cela s'alia pofter(urlaMontagne, oùilyaun
vieux Camp du temps que fift faire retraitte au
Cardinal de l'Ennemy fe mit en Bataille, &

y paffa la nuidt, Se s'eftant apperceu aù lever du Soleil
que nous travaillons à deux Redouttes fur cette tefte,
qui eft au pied de la Montagne, où nous eftlons po-
ftez le jour precedent pour flanquer noftre Camp,
fivec nos deux petites pieces de trois livres de balles. Il
refolut de nous en déÌoger,ec fift defcendrefon Infan-
terie & fes Dragonsj dans les vìgnes aux endroits oìi la
montagne eft moins afpre 6e rabotteufe, & aprés avoir
dreiTé trois Batteriesfurlepencbant, iicommengala
mufique qui continua tout le refte du jour, c'eft à dire
depuisles
βχ heuresdumatinjufqùesà7^;heuresdu
foir fans ralafche, & avec tant d'application,qu'il fetil-
bloit que tout fon deflein n'eftoit que d'emporterde
vive forceccs deux Redoutes, ρίι npusavions mis
deux de
nos Bataillons, dctourné lë front de nos lignes
du mefme cofté. Les Ennernis ayatit eftenduleurs
o^e;&leurtBataiIles fur la Montagne, &s'adTati-
gant peu à peu fur Ie penchant à la fa veur de l'Artille-
rie,&laMoufquetterie, qui faifoitfeu fans dlfcon-
tinuation, pendant que nos fantaflins travailloient à fe
cou vrir de facines & de terre, à quoy ils eftoyent en-
couragez par les difcours&l'exempledes Volontai-
res & principauz Officiers de noftre Armcet £t com-;

me Ie parapet des Redoutes ne couwoit ceur qui é-
toient dedans à caufe que Ie Canon des Ennemis eftoit
beaacoiip plus eflevé,
leSìemBÌankhàrdEicayerds
Monfieur Ie Prince de l'lflehonne, öc un des Garde»
de ce Princes y furent tuez d'un mefme coup , aflfez
prés des Princes de
Vaudemmt δε de Lixheym 5 & quel-
ques CavalUers qui portoient des Facines, eurentles
bras & les jambes emportées,fans que Ie perii retardaft
d'un moment 1'ouvrage quiavoit efté commencé, ny
qu'un feul Efquadron de l'aifle gauche, qui eftoit ex-
pofée aux boullets,aitchange de place, qu'il n'enait
eiï 1'ordre du General auparavant. Sur les deux heures
eprcs midy de ce jour
vingt fixiefine Ie Prinqe de ΐΊββ·
ionne
fift aflembler tous les Collonele dans un boccage
au deflbus des Redoutes pour tenir Confeil,fur ce que
les Munitions de guerre £c ce fourrage eftant prefque
confumé, il eftoit neceflàire, de prendre une dernierc
refolution, Se à peine avoit on commencé de delibe-
rer, lors qu'un adjutant de noftre alfle droiile vint ad-
vertir que l'aifle gauche des Ennemis defccndoit dans
la plaine enordre de Bataille: Et les Princes avec les
Officiers qui eftoient au Confeil,jcttant les yeux fur la
hauteur, apperceurentàl'inftant, que la Cavallerie &
les Dragons de la droite des Ennemis pailoyent a leur
{>auche, avec une vifteiTe extraordinaire, pour la forti·
: ier, & s'eftendre dans la plaine. Ils monterent à che-
vai, & accourerenl;à noftre droiile, & ne furent pas
pluftoft arrivez à la tefte des Efquadrons qu'ils fe trou-
frerent en prefence des Ennemisjlefquels aparemment
avoientpris cette refolution , d'attaquer noftre droi-
öe, voyant que toute noftre application eftoit à la
gauche, à la defence des Redoutes, & que la pluspart
des Efquadrops eftoient prefque ailbiblies de moitié,
à caufe de grand nombre de Cavalliers, qui eftoient
allez chercher du fourage 6c abbreuver leurs chevaux.
Lè Prince de
Fauden:ent ayant eftendu le plus qu'il
peut la premiereligne du cofté du
Làndioertk, afin de
D'eftre pas pris en ilancjcommenga le combat à la tefté
de fon Regiment, ayant à fes coftez le Prince de
Li»-
héymAeMìtqaìsd'Harancourti
Sergeant de Bataille,
leComte de
Comminges Volontaire, le Marquisde
Tretchafieaui Capitaine des Gardes du Due de LorraU
ne,\Ql^3X<\msàsÌauquemo»tj
le Chevalier óaSient-
pant,
les Sieurs de ΓίΖ/Λτ, adjutant General, Lefiobas.
BóucaudiLamfotgnsnt.Si
pluGeurs autres perfonnes de
valeiir, les trois Efquadrons de fon Regimen t,& ceux
.di^ Collonel Moleo»i(\\ì\ fut tué de trois coups à la pre-
miere defcharge , ayans enfoncéfic renverfé les En-
nemis qui leurs iftoient oppofez,le Prince
l'yiebonne,
qui devoitconduire noftre aifle gauche vint prendre
en fl^nc ceux, qui avoient palTé de l'aifle droite des
Ennemis, &lesrompit tousavec leurfeconde Ligne,
fans qUe les noftres tiraflent un coup de Piftolet, qu'a-
prez avoir pouffé l'Ennemy l'efpeeà lamainjulques
dans les vìgnes ou l'Infanterie &lesDragonsfaifans
un feu capable d'efpouventer les plus refolus, quel-
ques· uns de nos Efcadrons furenc misendefordtes&
. poufleiz dana la plaine jufques au de là d'un petit Boc-
<?agé oìi l'Infanterie & les Dragons ennemis furenc
auffi bien tailléz en piece que dans les vignes,rien n'a-
yant efté capable d'arrefterl'ardeur de noftres & la
t uerie,que la f ulte desEnnemis au haut de laMontagnc
derriere des levées de pierres&deterre&deshayes
épaiQÈs. Durant le combat, qui fe faifoit à noftre aifle
droite où toure noftre Cavallerie, à laieferve de»
mit
Efquadrons du Regiment de Baffom^re. Se celle des
Ennemis , àl'exceptlonde ^M/reEfquadrons, ooc
efté aux maim en mefme tempj j les PalatinSj qui s'e-
ftojrenc fervis de leur Artillerie quelques eeonps pour
rómprè nos Efquadrons de l'alile gauche pauoientk
ladroite» ayant recommancéì tirór coatre les deux
Redoutes A tous les Dragone de leur droite aree l'In-
fanterfe e^ns veau attaquer 00« deux Bataillons, ce-
luy dola Redouteoìi eftoyent nos deux petites piecee
ne voyant plus de Cavallerie pour lefouftenir, &
s^appercevant que quelques-unes de
nos Efquadrons
fembloyent avoir<fté repouffées à ώ droite, ne fift pas
toute la refiftanc^ qu'ildevoit,& kfdiàtle picd
,Don-
obftant la refiftence du Collonel, £c de pluflenrs Offi-
cier»


-ocr page 926-

cn O O R L O G Η, 'fAck-en^njeenighfteBoeck, 895

1^6δ. ciers, & que lelAiXC^nisécBaffimpiere^ àlateftede
_ — fon Regiment cut commencé à chargcr parie flanc
avec une bravoure extraordinaire les Bataillonsdes
Ennemisjquieftoyentdefcendus Ia Montagne pour
forcer ie Redoutes> de forte que les noftres ayant plié,
la Redoute & les deux pieces, qui eftoient dedani fu-
rent prie,δε Ie RegimentdeB<f^iw/i/irf aveclcs Mouf-
quetaires de la Garde, qui avoient accouruës d'un pe-
tit Village voiiìn, où ils avoient eitó poftez contraints
àfe.retirer,aprésavoir fait des merveilleï, maisà pei-
ne les Ennemis eftoyenc entret dans Ia Redoute, que
Ie Prince de
flfleionne ayant achevé avec Ie Regi-
ment de de ruiner Ia Cavallerie des Ënne-
mis^revint avec la plus part des Efqtiadrons du cofls
des Redoutes, Se s'eftant mis comme un Mars àia
teftedes Moufquetaire», & de l'Infanterie foufteniie
du Regiment de
Bajfompiert Sc de l'EfquadroB de
Bouvigni, il chafla les Ennemis de la Redoute, dom
nous avioiis efté depoftez, 8c lesfuivantl'ef^eàia
main dans la Montagne,qu'ils tafchoient de regagner,
il en fift une boucherie prefque incroyable, jufquet au
lieu oii ils avoyent mené noftre Canon, qui fut re-
gagné δε ramené auflitoftdaos la Redoute,n'y ayant
eu que la nuitì fic ladifficultédes Heux itnpenetrables,
qui ait donne tempsaux Ennemis deretirer leur Artil-
lerie au haut de Ia Montagne, les arbres, les vignesiles
hayes Sc les fofles n'ayantpointempefcbé les noftres
detailier en piecestout ce quis'eft rencontré devant
eux. Mais comme il n'y a guerre de Combat» plus
furieux, ny plus opiniaftre, ecqu'il ne s'eftpointfait
de carnage ii grand entre des Armécs ii mediocres,
celledes Palatine ne paflànt
^w/txmitti ein^cens hom-
mes,δε la noftres
mtUe, auflila vidtoire nous a t'el-
le coufté du fang aflez precieux. Le brave Collonel
Moleonye&àemmté, lafonfrerecombattant
à fon corte y a efté bleffé. Le MarquisdeTr<ycé<^i<»e
cut le bras caiTé, le Marquis de Lieutenant
des Chevaux legere de la Garde a eu un coup de Mouf·
quet dani le bras, aprés avoir rompu deux Èfquadrons
des Ennemis, le Matquis de
Chamkly foubs Lieute-
aant muurut le lendemain d'une Moulquetade, qu'il
cut au travers du Corps, le SeigneurCapi-
taine de Cavallerie eft mort pareUlement de Tes bleflli-
les, les deux Capitainee Lieutenans de Vaudmonthc
de^Viageonteftétuez, un Capitaine d'infanterie δε
quelques Officiers fubalternes y ont perdu la vie, plu-
lieurs Officiers ont euleura Chevaux tuez foubs eux,
comme le Marquis δε le Cbevallier de
Beauveau, le premier ayant eftébiefle au ventre δε à la
inain,leBaronde
Chaverey percé de plufieurs coups
donton croit, qu'ilgueriraauffi bienqucleSieurde
Balmont, δε Baron de FigoèuUei, le Sieur de Vanne, δε
Cernano», δε ^«λγλ»/?ou««^«ίίΛίβtantOfficiers que
Cavailiers, qui ne font point empefchez par leur blef-
Ìure de fuivre l'Armée. On ne fcauroit rien adjoufter
àia conduite, δε àlavaleur desPrincesde/'^eiwae
ίε de VeHdemontk & de tous les Colbnels de l'Armée,
dont les uns ont combattu avec une valeur incroya-
ble, δε les aucres maintenu leurs Efquidronsenfcm-
t>Ie , au milieu d'une greQe des Canonnadeséc de
Moufquetades. En fin ceux la meimes, qui ne font pas
profeliiond'Artnes, apportoyent duleαr,δεnotam-
ineotMonfieurdeT/i/^encourageoit par fes difcours
ceux, qu'il avoit eftre eftonnradu perii, e8clunce·
lans, δε courant δε là foubs le Canon teut le temps
de la Bataille, fift bicn veoir* que de quelle pro&ffion
qu'onfoit,onpeuc avoir un coeur, qui necraigoe Ie
danger,cequifervitbeaucoup,lorsquequelquee-unes
de uos Èfquadrons furent mifes en defordre. l'Enne-
my a lailfe au moins
àoitsecens morts fur Ie Champ de
Bacalile δε s'eft fau vé la nuiö: à Ia fiiveur des bois, dei
defillers δε d'un Btoüillard fort efpais fanse'arrefter
qu'à Altzeym pour y laiOèr leurs Officiers δε enviroo
cinqcens Soldatsbleffez. Les Prioces de VaudemmtSlt
de hflehonne aprés avoir rendugracesàOieu de leur
Vifi:oire, ont renvoyés les fimplea Soldats qui e·
Aoyent prifonQÌers,6c ont marcbéce matin pour aller
chercher Ie refte du debris des Ennemis, avant aupara·
vant &it enterrer les morte de noftre cofte & fait

voir aux Palatini, qu'Üspouvoyenten toutefcuretc i<j68.
donnet fepultureà ceux de leur part. __^

Η Et is omtrent drie weecken, dat wy de Naeu-
we PeBrittenheym gepaflèert hebben en dat
ons Legeren dievan den Keur-vorft Palatlja
fomtydcsd'een tegend'andergecampeertwaren, en
fomtydts in ordrc van Bataille gefteltf engereetom
te vechten , hebbende gheduyrende dien tydt niet
meer als de diftantie van een uyr van den anderen
geweeft, den vyandt fich altyd opdehooghte hou-
dende , en achter de omdraegingen, en wy in het
Veldt, waerons Paerde volck, in de welcke onfe
meeftc macht beftont, konds voordeel trecken van
de wyde en egaliteyt van'tvlacke Veldt; Terwijlett
de Princen Vaudemont en l'Iflebonnewarengaen
befpeuren eenighe weghen, waer door fy deflcyn
hadden te marcheren om de hooehte te winnen me
aen de rechte-handt ter zyde de Nauwe zijn, van
Creutzenach tot len Eogelheym j en hare refoliiti·
van binnen twee daghenoptebreccken, hebbende
onder onfe Troupen gedivulgueert geweeft, de Pa-
latijnfche kregen kenniife daer van, fich in beelden-
de dat wy in den nacht fonder Trompetten foude ver-
trecken, en imagineerden dat wy gedwongen waren
door ons kleyn ghetal, enby manquementvan Vi-
öuaille, en gebreck van alle nood ige dingen, wacf
toe nochtans door de forghvuldigheydt de Heerea
Tilly eh Rifancourt met een voorfichtige enwon-
derlijcke Conduite hadden voorfien ; endediligen-
tle en behendigheydtdieden Heer Merlin heeft b»-
wefenen behooit hier niet vergeten te zijn; Sy ge-
loofden dat wy verfchrickt'waren, van dat den Heer
Keurvorft Palatijn fijne Guarnifoenen uyt alle fijne
plaetfen getrocken hadde, vergadert fijn verkooren·
en Onderftten van alle zyden, en t'faroen gevoeght
alle fijne machten om ons t'onderdrucken j Sy troc-
ken uyt beer Leger-plaetsden ly September ten twee
uyren na middernacht, met een kleyn getal foo Voet'
volck, Dragoenders als Peerde-Volck by den voee
van de Wijngaerden waer van de heuvelen bedeckt
zijn, met foo veel voorforge en foo weynigh gerucht>
dat de Vrybuyters öoch de voorfte wacht, die gecom-
mandeert was by den Grave van Viage niet» tot het
begin van den Dageraet hadde konnen ontdccken, in
wekken tyd den Heer Prince Van Vaudemont, zij η ·
de de wacht gaen vlfiteren, fondt om advys te geven
een den Prince van l'Iflebonne, diefichfoofiecke-
lijckbevont dathyin'tbedtwasbly ven leggen, dat'
ter aireede of Èfquadrons byLandtwertk te
voorfchijnquaftien, welck is tuflchende/w» Legers
van de Revier af tot aen den Bergh : Dit advys wierd
korteliick gevolght van een ander, dat het Vyants Le-
ger in Bataille marcheerde, haer Voet-volck en Dra-
gonders hebbende fich aireede meeftergemaeckt van
't hooft van Landt-wertk, 't welck een groote gracht
met Boomen bedeckt is, en dat het Paerde-voick ha-
re Linien van achteren formeerde; Den Prince de
l'Iflebonne dede inderhaeft te Paerdtblafen, zijn
Leger trock uyt heer Leger-plaets, cn gingh fich ftel·.
len op «V» Linien; (lagh-oordcns voet-volck
wierden ghefteld^aen/w«uytterfteeynden, d'eene
op een kleyne hooghte by den voet van een Bergh,
waer men den Vyandt konde in dexydeflaen,
by
foo
verre fy Ltndt-wertk paffeerden 5 d'andere in een
kleyne Boffchagie welck Is ter zyden de Reviere, op
"tuytterftc vande rechte vleugel ; en het
derde wierdc
geftelt in 't midden om 't blnne-werck tebeware.i,die
wygemaeckt hadden om onfe Leger-plaets te verftcr-
ken. Den Vyandt veynfde fich om Landtwertk te
paflèrcö; Maer alfoo het fijn deCcyη niet en was in
't vlacke-Velt te vechten,foo Itoptcn hy de openingca
die wy gemaeckt hadden om tot hacr te komen, leeg
maeckcnde een gracht die wy eenige dagen te voorea
gevult hadden, fich maeckendc een Schans van afga.
kapte boomen; fy contenteerden haer met het ghe-
fchut
te doen fpeelen metdewelcke fy dengeheekn
dagh fchoot«n« fooderniettneer
ais/wee ο fdrie SoU
daten te quetieoieù fonder een van onfe Slag oordeni

3Ffff+ t.


-ocr page 927-

1Ó58 verfetcen ; terwijlen onfe Scharmutfelers die het
' meeftendeelfimple voet-knechten waren, doordien
de Princen 't Volck van qualiteyt beletten haerdacr
mede te moeyen, d'avantage opdie vande Vyanden
kregen, dewelcke omtrent
't ondergaen van de Son,
by faveur van hare Schantfen die fy te Landt-wertk
gemaeckt hadden , en van haer Voet-volck,de vlucht
namen om den Bergh te winnen, fonder datwyyets
- konden ontdecken, ter oorfaecke der dichte vande
Boomen, als'wanneer fy ter halverwege waren. In
wekken tydt 't Efquadron van de Collonel Salm
zijnde Laodt-wertk gepaffeert met eenighe gedeta-
fcheerde Volckeren, kreegh
vier ofa>j/van hare Dra-
gonders gevangen > en
vier Wagens met voeder ghe-
trocken met Offen. Hy attrapeerde noch wV of ayf
Ruytersjcn foo veel Voet-knechten, die alleleyden,
zijnde byfonder geinterrogeert,dat de meeninge van
den Vyandtwasons van ghebrackte doenvergaen ,
en dat fijne machten beftonden in
%y Compagnien
Peerde-volck, die omtrent
3000 Paerden maeckte,
δοο Dragonders, en
3000 mannen te Voet, met 7
ftucken Canon. Alle 't welcke fich op den Bergh ging
pofteren waer een oude Leger-plaets was, van dien
tydt dat Gallas den Cardinal de Valette dede wijeken.
Den VyandtfteldefichinBataille, en verfletendaer
alle den nacht, en vernamen na't opgaan van de Son,
dat wy werckcen! aen
twee Reduyten op dit Hooft,
welck is by den voet van den Bergh, waer wy van den
voorleeden dagh gepaffeert waren, om haer Leger-
plaets te befchieten. met onfe </rie kleync Stucken
fchietende
drie pondt, Sy refolveerden ons van daer
te doen vertrecken, en dede fijn Voetvolck en Dra-
gonders afkomen tot inde Wij ngaerden : waer den
Bergh niet heel fcherp noch onenen en was, en na
dathy drieBatteryenop'tafgaen van den Bergh ghe-
drefleert hadde, doe begoite hy de mufique die 't re-
fterende van den dagh continueerden j datistefeg'^
gen, van/fiuyren 's morgens tot/eve»uyren in den
avondt fonder ophouden, met fulcken applicatie,
dat het fcheen of al fijn deffeyn niet anders was als met
een gheweldige kracht die i-wee Reduyten t'o ver win-
nen, waer wy
twee van onfe Bataillonsgeftelt hadden,
'tvoorfte van onfe Linienaendiezydegekeert. De
Vyanden hebbende hare vleugelen ia Slagh-ordens
op den Bergh uytgeilreckt, avanceerende heel fach-
telijck op 'tafgaen van den Bergh by faveur van haer
Gefchut en Mufquetterie , die fonder ophouden vuyr
gaven, terwijlen onfe Voet-knechten werckcen om
haer te decken met fafcinen en aerde tot het welcke
ly ge-encourageert wierden door 't difcours van de
Volontariffen en Principale Officiers van ons Leger.
£n alfoo de boritweeringe van de Reduyten die gene
welcke daer in waren niet bedeckte ter oorfaecke dat
het Canon der Vyanden feer hooger gelegen was, foo
wierden den Heer Blanckhard, Staet-pagievanden
Heer Prince van I'Iflebonne, en een van die Prince
fij η Guarde gedood door een fel ve fchoot, dichte ge-
noegh by de Princen van Vaudemont en van Lix·
faeym,en eenige Ruyters die de facinen droegen, wa-
ren de armen en beenen afsefchooten, fonder dat
het perijckel een ooghenblickwerck van'tgeene be-
gonnen was verachterde, noch fonder dat ecnig Ëf·
quadrone van de rechter vleugel die tot de kogels ge-
expofeert was, van plaets veranderde, voor dat fy
ordre van den Generael hadden. Den ad omtrent
des namiddaghs dede den Prince van Vaudemont alle
fijne Collonellen in een boiïchagie onder de Reduy-
ten vergaderen om raedt te houden, om dat de
'Mu-
nitiën van Oorlogh en'c Voeder by na geconfumeeit
zynde, 'tnoodigh was de lactfterefolutietc nemen;
naeuwelijcks hadde men beginnen te delibereren,
wanneer een Adjutint van onfe rechter vleugel quam
te kennen geven dat de ilincker vleugel vanden Vyant
afquamentot in 't vlacke Veldtby ordre vsnbataille.
En de Princen en OÉScieren die in den Raedt waren »
haer ooghen na de hooghte werpende, iagenindiea
oogenbUck dat het Paerde-volck en de Dragons van
de rechte vleugel der Vyanden aen haer flincker zyde
paiTeerde} tnecfulck^enextraordtaare ba^iUgheyt,

om haer te verftercken en in 't vlacke Veldtuyt te jjj/j»
breyden. Syftegen te Paerdt, en liepen na onfe rech-
ter vleugel, waer fy foo haeft liiet gekomen waren of
fy vonden haer in de teghenwoordigheytvanhaere
vyanden, dewelcke apparentelijckdeferefolutiege-
nomen hadden om onfe rechter vleugel t'attaqueren , -
fiende dat alle onfe applicatie was aen defe flincker tot
defentie van onfe Reduyten, en dat de meefie-parc
van onfe Efquadrors meer als de helft verfwackt wa-
ren , ter oorfaecke dat een groot nombre Ruyters om
voeder te gaen foecken, en om hare Peerden drin- -
ken te geven, zijnde gegaen. Den Prios van Vaude-
mont hebbende op 't befte dat hy kofte fijn rechte Li-
nie aen de zijde van Landtwertk uytgeftreckt, om
niet inde zyde aengetaft te worden, begon het ghe-
véghtaen 't hooft van fijn Regiment, hebbende aen
fijne zyden den Prince van Lixheym, den Marquis
d'Harancourt, Sergeant van de bataille, den Grave
van Comminges Volontaris, den MatquisdeTref-
chafteau , Capiteyn van de Guardes des Hertogbi
van Lotteringen, den Marquis van Fauquemont,
den Chevallier de Renepont, de Heeren van 5t. Fe-
lix, adjuftant Generael Lefcobas Boucaud, Lam-
poignant, en meer andere perfoonen van courage,
de
drie Efquadrons van fijn Regiment, en die van
den Collonel Moleon, (welcke[indeeerftedefchar-
he ghedoot wierdt van
drie fchooten) hebbende de
Vyanden die haer teghenftonden, ingebroocken en
omverre gev/orpen ; den Prince van I'Iflebonne, die
onfe flincker vleugel behoorde te geleyden, quam ia
de zyde van die gene welcke de rechter vleugel der
Vyanden gepafleert waren, enftellendedefelvealle
in defordre en brade
\xit:t tweede Linie, fonder een
fchoot van een Piftolet af tefchieten j na de Vyanden
gevolght te hebben totin de Wijngaerden, waerhet
Voet-volck en Dragonders vuyr maeckten, capabel
om de couragieufte te verfchricken, eenige van on-
fe Efquadrons wierden in defordre gebracht, en ge-
dwongen tot in 't vlacke Veldt en in een kleyobc»-
fchagie re retirèren, waerhet Voetvolck de Dragon-
ders alfoo wel als in de Wijngaerden ter neder hou-
den, niets wafler capabel omtearreflierendevierigJ
heyt en 'tdoodflaen vand'onfe, als't vluchten van
eenige Vyanden op de Berghen achter dedijcken,
fteenen en de aerde, en dichte hagen. Gedurende
't gevecht 't gene aen onfe rechter Vleugel gefchiede
waer al onfe Cavallerye, uytgenomen de
drie Efqua-
drons des Regiments van Baflbmpiere
5 en der Vyan-
den behalven dewer Efquadrons hebben op een en
felven tydt hand-gemeen geweeft: De Palatijniche
die eenigen tydt fich gedient hadden van haer gefchut
om onfe Efquadrons te breken, en die van de flincker
palTeerden tot de rechter vleugel, weder beginnende
tegen onfe
t-uiee Reduyten te fchieten en al de Dra-
gons van haer rechter met het Voet-volck zijnde ge-
komen om onfe twee Slagh-ordens t'attaqueren ; Die
van de Reduyt in welcke onfern>«ikleyne Stucken
waren, geen Paerde-volck om haer t'onderfteuneo
fiende, en vernemende dat eenige van onfe Efqua-
drons (bheenen aen fijne rechter gerepoUlTeert te z<jn>
en deden niet al haer behoorlijcke weerftant» en lich-
ten den voet, nietteghenftaende de refifl:entievaa
den Collonel en meer andere Officieren ; en dat den
Marquis de BaiTompiere aen 't hooft van fijn Regi-
ment hadde begonnen van ter zyden meteen extra-
ordinaire courage de Slagh-ordens der Vyanden aen
te vallen, welcfc om onfe Reduyten te forceren van
den Bergh afgekomen waren,
invoegen dat de on-
fe ghew ee eken zij nde, de Reduyt met de
twee Stuc-
ken daer in genomen wierden, en 't Regiment van
Baflbmpiere met de Mufquettiers van de guarde wel-
ke van eèn kleyn Nabuyrig Dorp waer zy gepofteert
zijnde aenkomende loopen, genootfaeckt wierden
té retireren, na dat fy wonderlijcke daden ghedaen
hadden, maer ter naeuwer noodt waeren de Vyanden
in de Reduyt gekoomen, of den Prince van I'Ifle-
bonne hebbende ge-eyndight met 't Regiment van
Vaudemont al 't Paerde-volck van den Vyandtte
ruineren, quam weder met het meclte part der Ef-

qua-

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 928-

en OORLOGH, 't Ack-en-'veemghfieBosck 897

166^· Π4 deRcduycen, en fichftellendegelijck

_ een Mars aen ,'t Hooft der Mufquettiers, en 'c Voet-
volck onderfteuot by 'c Regiment van BaiTompie-
rcj envan'tEfquadronvan Boiivigni, hyverjaeg-
de de Vyandpn van de Reduyc, die wy verlooren
hadden, en haer volgende met de degen in de handt
tBt in 'tgeberghte , die fy fochten te winnen, hy
maeckte een by na oDgeloofifeiijcke Vieefch-houwe-
rye to: de plaets daer ly ons Canon geleydt hadden,
welck weder gewonnen en alfoo haeft tot in de Re-
duytterugge gebraghc wierdt j hebbende niet anders
als den nacht, endedifficuUeyt vandeondoordrin-.
gende plaecfen, die tydt aen de Vyanden gegeven
beeft om met faacr Gelchut op 'tHaagft van den Berg
te retireren, deBoomen, do Wjjngaerden, de Ha-
gen en de Grachten en konde niet beletten dat d'onfe
al 't gene dat haer te vooren quam ter neder houden.
Maer alfoo weynigh Gcvechts zijn,die furieufcr noch
hertneckigher waren, en datter noytgrooterBloct-
ilortinge tuflchcn fulke middelmatige Legers gedaen
is, want de Palatijnfcfae eawaren niet boven de 6^00
mannen, en de onfe yooo; oock mede heeft ons
de Viatorie weerdigh bloedt genoegh gekoft. Den
bravenCollonel Moleoniflcr gebleven, deBiftide
fijn broeder vechtende aenfijnzyde is gequeft ghe-
weett, den Marquis de Trefchafteau wierdt den arm
gebroocken, den Marquis de Coublans , Lieute-
nant der lichte paerden van de Guarde heeft een
Mufquetfchoot in den arm gekregen, Dadathy/w«
Efquadrons der Vyanden gebroocken hadde, den
onder-Lieutenant itierf des anderen daeghs van een
Mufquet-fchoot die hy door 't Lijf kreegh, den Heer
Bannerot Capiteyn van *t Paerde-volck is defgelijcks
gheftorven van fijne quccfuren
j de /jpm Capiteyn-
Lieutenants van Vaudemont en van Viage wier-
den ghedood , een Capiteyn van 't Voet-voick en
ecnighe lage Officieren hebben haer leven verlooreni^
verlcheyde Officiers wierden haer Paerden onder
haer gedoüdt, gelijck den Marquis d'Harancourt,
en den Chevallier van Beauveau, d'eerfte zijnde aen
debuyckendehandtgequetft, den Baron vanCha-
verey door boort van vericheydefchooten, die men
ghelooft alfoo wel al den Heer van Balmont van lyn .
wonden fai genefen, den Heer de Vanne en Colli- :
gnon, en 50 of^oloo Officiers als Ruyters, en fijn
door haer wonden niet belet 't Leger te volgen. Men
foude niets konnen voegen bydekloeckmoedigheyt
der Princen van l'Ifleborine en de Vaudemoot, en
alle de Colloncls van 't Leger , wacr van d'eerfte met
eenongeloofFelijcke Courage gevochten hebben , en
d'andere haer Efquadrons te famen houdende in het
midden vao een groote meenighte van Canon , en
Mufquetfchootcn. Eyndelijck degeene wclckegecn
profeffie van Wapenen doen, deden haer devoir,
en namentlijck den HeerdeTilIy welckemoedtgaf
by fijn difcours aen die hyfagh verwondert van'tpe-
rijckel, en die begoften te wanckelen , loopende
hier en daer onder 't Canon al den ty^dt van de Batail-
le, doende blycken van wat profeffie men oock zyj,
men oock een hert kan hebben't gene geen ge vaer
envreeft, welck feer veel diende, wanneereenighe
van onfe Eiquadrons in defordre gebracht wierden.
Den Vyandt heeft tea minften laoodoodenopde
plaets van de Bacalile gelaten, fichialveerende in dee
nacht by faveurder Boffen, en met kleyae Troupen
onder een dicke mift fonder op te houden als t'Alt-
zeym, om eenighe Officiers en omtrent
gequetfte Soldaten te laten. De Princen van Vaude-
mont en van 1'iilebonne, naer danckfegginge aen
Godt Ivoor haer Viüorie gedaen, hebben weder ge-
fonden alle de gevangene fimpele Soldaten, en fijn
defen morg'hen gemarcheert om het reverende der
Vyanden te foecken < hebbende alvooren al onfe doo-
den doen begraven { en laten weten aen de Palatijn>
ie datfe in alle Iceckcrhey t de hare konde doen be-
graven.

ON voit peu de combats oii Ie bruit dufaccés
SC foie d'aboid iadifi^eiic & incercaia la ca

bouche des hommes, chacunen parie fouvent fe- IÓ6S.

Ion fon intereft ou lafaöion, &ils'entrouvemef-_-

me qui eftant perfuades de la verité ne laiflent pas d'a-
bufcr les autres. Mais il y a de quoy s'eftonner qu'un
Princc comme Monfeigneur de
l'I/leèeatteaytvouia
faire voir qu'il n'eftoit pas exempt de ces erreurs cn un
Paffe port qu'il a donne à un Tambour oii il fe vatite
d'avoir remporté la Viétoire fur fon A.E. P. le
fìixtimt
vieille,& le %6. Septemb.nouvelle ftiIe,quoy qu'apare-
menl il ne l'ayt fait que pour feflatter, il eilnean-
moins important d'en defabufer le public, & de l'in-
formet fans aucun déguifement de ce qui s'eft paflé cn
ce combat; fadite A.E, ayantcampequelquesjours
prés de
Geatzingen voyant qu'elle ne pouvoit plus fer-
rer les Ennemis de fi prés qu'elle avoit faite à caufe des
vivres & des munitions,qu'ils recevoient en abondan-
csàeMajence & de Bingen, Ccqu'ils fereforgoyent
mei me de plus cn plu^ar la faveur,& l'appuy qu'ils y
trou volenti voyant auflUÌque les parties que le Collonel
Chauvet Commandant les Troupes meBoit fou-
vent tout prés du Camp des ne pouvoit
let
en attirer , elle refolut de les aller attaqucravectoute
fon Armée, quoy qu'ils duffentpofter advantagieufc-
ment entre.trois petites Collines, où iisavoyentfait
quelques ouvrages & mis du Canon,on pouvoit preri-
dre deux
chemiDs pour aller aeux j l'un eftoit droit
dans la plaine vers un long foffc qui la traverfoit tout
couvert d'arbres & de haliers, lequel on appello vul-
gairement
Lattdwerh, au dclà duquel ils eftoyent cam-
pés,où jlsavoyentmisiiitjwtfe/i fantaffirs àdeux Ef-
quadrons pour en defendre le paflage, l'autre chemin
eftoit à la droite vers la hauteur du
Ctlenierg que le
Collonel
cheuvet avoit reconnuë deux jours aupara-
vant, deflus laquelleondecouvroit leur Camp &la
plaine à droite, & à gauche d'où l'on pouvoit s'apro-
cher d'eux par des petites hauteurs. Mais parce que
cette derniere marche euft efté beaucoup plus longue,
& qu'il falloit paffer un fofféou defilerdansun bois
pendant unedemy heure ξχ. qu'il y avoit lieu de crain-
dre, que l'ennemy en eftant adverty, comme il l'euft
pùeitrefacilementnevint furprendre l'
Armée Pala-
tine & fes défilés, ou ne s'allaft faifir du Camp de
Gentici^geu qu'elle auroit quitté, d'où il euft pÜ faire
des courles dans le Pays. On trouva plus à propos
de prendre le chemin de
Land-merh, (adite A.E. fic
doncmettretoutesfes Troupes en Bataille, le}«/«-
a/V/iBide ce mois dés la pointe du jour, & marchant
Tambour battant, & au fon des Trompettee, elle
s'avan5ajufquL'sàceI.4»(ÌM)fri>è qui n'efloit efloigné
de fon Camp que d'une dem y lieuc & l'ayantfaic
reconnoiftre, on vit que les Ennemis s'eftoyent reti-
rés au de là de ce pofte & qu'ils eftoyent en bataille à
mil pas de là, dés qu'ils eurent découvert l'Armée
Valatint & que le Lieutenant WatteviUe fe poftoit a-
vec fa Brigade vers la hauteur qui eftoit dans les
Vignes
où ils fe retrancherent, on talcha de les en chaffer à
coups decanons, mais parce que la diftance eftoit trop
grande,& que cét ou vrage eftoit fur une pointe le Ca-
non ne fit aucun effedl, de forte que comme il n'y
avoit plus moyende lesrepouffer de cette hauteur,
qu'enaìlant fur celle de
Calenhtrg, & qued'ailUuis
le pofte de
Landtwetk n'eftoit pas trop alTeuré qu'ils
^voyentpdsla hauteur fur la droite,&qu'Ua gauche
fadite A. E.retnarquacontreIesadvis qu'onluy avoit
donné, quevert le bas de
csLandtiuetk ctnq ou fix
Efquadronspouvoient paflèr cn bataille, elle fit mar-
cher fcs Troupes versledit
Calmbtrg , lefquelles de-
iiìmaifaTtroitColints àia veiie des Ennemis,qui ne
tirerent pas un feul coup lur l'arriere garde. 11 eftoic
plusdensf heuresdu foir lors qu'ellesy furent cena-
pées, &n'ayant pas affésde jour pourentreprendrc
quelque chofe,& le terrain mefme ne fe trouvant nul-
lement propre pour defcendre en Bataille, à caufe que
lepanchant eftoit fort rude dece £ofté-la,&que les
Vignesenbordoyenc lepied de toutes parts, fadite
A. E. donna ordre à fes Officiers Generaux de prepa-
rer &difpoler toutes chofes pour attaquerl'£nncm/
ie leademain de grand matin. Pendant que l'Armé·:
dei^ite Λ. fi.ferapgeoic fur cectc bauc^uf Jee Enne.

mis


-ocr page 929-

§98 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

τ ίί/ί δ ™is firent fortir du retrinchement qu'ils avoyent fait
IOÜÖ,
gejQuji^ un giosBataillo» d'Infanterie qui s'avanga

-prés de huid eens pat dans les vignet,o\i à la faveur de la

nuidils firent un petit ouvrage , 6cy dreflerent une
baterie de
deu» pieces de Canon. Le lendemain Jl
du mefmc mois fadite A. £. trouva que les Batteries
que Ie Colonel
d^Olne Commandant fon Infanterie
faifoyenc faire, n'eftoyent pas cncore eneftat,&que
mefme elics eftoient un peu efloignées, de forte qu'il
fallut employer beaucoup de temps pour en faire de
nouveües, qu'on avanga neanmoins vigoureufement
jufqu'à la portee du Moufquet du dernier ouvrage
des Ennemis,quoy qu'ils en ciraiTentcontinuelIement
des coups de Canon. tOn fit venir en mefme temps
quelques Brigades
d^7tfanterie vers Ie bas de cette emi-
nence, qui paroiffoic eftre fort proche de ce nouvel
ouvrage, mals qui en effedl eneftoit aflésefloigné.
L'onfitauilidefcendre non fans beaucoup de peine
la
Cavallerie, qui fuft partagée des deux coftés de cette
eminence
, afin que 1'aifledroidle puft fouftenir/'Iw-
fanterie. & que 1 a gauche fit face à la droidle des Enne-
mis. Le temps fe paCTa en efcarmouches, & à tirer
ie Canon jufques vers les deux heures aprésMidy,
maiscomme on remarqua que
Veifledroiìleàiì'i'Lor·
rawweftoit beaucoup eiloigné delsnr gauche.yiyant
encre deux cetre hauteur oii eftoit Ie premier fort, on
jugea que l'aiflc droidle
Palatine qui d'ailleurs ne
pouvoit que tres-difficikment fouftenir/'i»/^»fOT>à
caufedesKi;g»w pourroycnt fc joindre cn defilantpar
unChemin àceux qui eftoyent dans cette éminence
àfonaifle gauche, qui en eftoittoutproche, tandis
que/'i»/ii«fOTeamureroit gauche des Ennemis,
écqu'alursil arriveroit de deux chofesl'une, ouque
leur rai/legiMche ne viendroit point au fecours des
Xtwr aifle àroiBe &alors leur Vaifle droide feroitfa-
cilement taillée en pieces, ou bien qpe ladite
Aifle
gauche fejoindroità l'auire Sc en ce cas la Cavallerie
Calatine
commandée par leGollonel Chauvet auroit
ordre de prendrc pofte au pied de
Vignet prés de l'In-
fanterie
dont on le devoit border. Ma is raifle droiHe
des PalatittS au Ueu de defiler un à un, comme il luy a-
voiteftéordonné raarchapour la pluspart en
Ef^ua-
dronf.En
fecond lieu la premiere ligne s'a vanga dansia
plaine avec un peu deprecipitation. ayant paffe deux
ou troisfoflés pour aller aux Ennemis fans attendre
mefme que la feconde ligne fe fuft mife en bataillc de
forte que les Ennemis s'eftant apperceus de la marche
& du deiTein
desPalatittt firent partir en diligence leur
ai/le gauche pour venir au fecours de leur droide, & la
premiere desP<i^i//e;eftant delia trop avant fùt
obligé de combattre avant me fme d'avoir bien prie fon
pofte,
^ixcQqnccinqEfijuadrens desEnnemisprirent
l'aifledroiBetn blanc commandée par le Lieutenant
Collonel
Cles.W Ics fouftienc neantmoins vigoureufe-
ment , feconde des Compagnies Wu Major
Baron de
Digenfeld &C de Caldenbaghy tandis que le
Lieutenant Collonel
Mofchlitx<{\i\commandoit l'aifle
gauche Rt
fuir j««fredeleurs Elquadrons jufques dans
leur Camp,mais
Ραίβ»gauche des Ennemis iurvenant
& fe trouvant beaucoup plusforts en nombrequeles
Palatini, qui n'eftoyent vingtquatreComfagnies
de cinquante ou foixante Maiftres au plus, au iieu que
les
Larrains avoyent vingtpx Efquadrons, dont quel-
ques uns eftoyent compolés de plus de
eent vingt
Maiftres, ceux là plierent un peu à leur tour,mais
d'une maniere qui fit bien voir à leur Eanemls
quils ne les apprehendoient pas , puisqu'ils rcvin-
drent une feconde fois à la charge < & qu'ils fe retire,
rent prés de leur
Infanterie au pied de 'eminence dtf
leur Camp, où ils demeurerent pluj d'un heure en bà-
taille, fansquel'Ennemyenofaftapprocher, tendis
que la
Cavallerie combattoit de cofté& d'autre, fadite
A.Ë.fiftattaquer par fwir Brigades
d^ItfanterieVou·
vragR que les Ennemis avoyent commencé Ie jour
precedent. Le Collonel
dOlne commandoit cette at-
taque avecle Lieutenant Collonel i/ier. fecondésdu
Major BlotMÏh teftedefa Brigade ScduCapittine
Hofman i qai commandoit celle du Major en
fon «bfence < ie fouftenus par Ie Sieur de fTattvville

Lieutenant Collonel des Gardes de fadite A. E. I!s
pouiferent /'iw/i»wr«Enncmie avec autant de vigeur,
qu'apiés 1'avoir chaffée
desf^ignesd' alentouroii elle
eftoit repandüe, ils fe rendirent
Maiflres decét ouvra-
ge en moins d'un quart d'heure & leur firent lafcher Ie
pied jufqu'à leur premier fort, les
Palatins trou verent
en ce nou vel ouvrage deux pieces deCanÓ qu'ils poin-
terent & tirerenr contro l'Ennemy, mais jugeans que
ce pofte ne fuft pas fouftenable pource qu'il eftoit
toutouvertde fon cofté, ilil'abandonnerent peu de
temps aprés, & fe contenterent d'emmener à force des
bras un des Canons à quelques eens pas de là, 1'autre
ayant etté demonté par ceux de fadite A. E. Mais par-
ce que les
Lorrains avancerenC en ce moment pour re-
prendre ce dernier ouvrage. les P<i/<iii»x les en chaile-
rentpour la feconde fois & yattendirent imt Efqua-
drons de la Cavallerie des Ennemis qui vindrent fon-
drefur quelques Païfans qu'on avoit fait venir à cetta
attaque contre 1'ordrede fadite A.
E.lesLorraintfu'
rent bravement receus par le Collonel d'O/ne & ΙΛ
Lieutenans Collonels
deiSfer 8e de tf^tieville,qui les
repoufferent fur Ie Camp par une falve qu'ils firent
fairefureux, delaquelle plufieurs demeurerent furia
5lace, lefdits Commendane ie retirerent en fuite vers
eur Camp avec leur Infanterie» tandis que la Cavalle-
rie des Z,Brr«»i fe retirantde devantia
Palatine com'
men^a de rentrer dans fon pofte. Cette démarche
n'empeicha pas, que l'Arméede fadite A.E. ne de-
m eurat en bataille vers Ie bas de cette eminence, juf-
qu'aprés Ie foleil couché,aprés quoy voyant que lesEn»
nemis n'avoyent plus envied'en venir au mains, El-
le luy fit reprendre Ie Chemin du
Camp oh elle pafli
toutelanuidt, mais lesOflSciers luy ayant reprefen-
té, qu'il n'y avoit pas unegoute d'eaufur cette emi-
nence,ny aux environs , & qu'il yavoit
ptésdeqtia'
ranteheuret^e\eshommes
, 6cles animaux en pa-
tiflbyent. C^e d'ailleurs y ayant quelques 0£Bciers
de bleilés en fon Armée on ne pouvoit les faire con-
duire jufqu'à la premiere Villa fans une efcortequi
afïoibliroit fes Troupes,& qu'on nedevoic pass'ima-
giner que les Ennemis foogeaffent à un fecotìd com-
bat, puis qu'ils s'eftoyent retirés les premiers de celuy
du jour precedent en un temps où l'avantage des lieux
eftoit eigal. Elle decampa le lendemain en
plein jour,
Sc
marcha du cefté d'AÏrey, aprés que fes Trompet-
tes eurent fonnés des fanfares pendant deux heures,
comme s'ilseuffenteu deflsinde refveiller lesEnne-
n-.is qui doivent eftre en eflFedl endormis. puis qu'on
ne voit pas un feul en toute cette marche. Il eft
certain que les Lorrains ontperdu en le Combat beau-
coup plus de gens que les
Palatins dont il n'yaeu
qu'en viront
deux eens de tués ou des blefles,encore n'a
ce pas efté par les eflfbrts des Ennemis feulement, mail
par un accident dufeu qu'un fantaiEn mit par mef-
garde à un baril de poudre qui eftoit prés d'un Canon»
dont plus de
foixante moururent ou furent eftrange-
ment bleilés. Et au lieu que des Lorrains on en conte
pour le moins
einq eens ou de bleftes ou de morts, par·
my lefquel il y a
quatre Collonels Se deux Marquis,
qui font demeurés fur la place. Apres cela on Igiflera
juger àtoutle monde lequel des deux parties a cu l'ad-
vantage,& fi Monfieur de
l'ifleboune a eu droitrde s'ca
vanter, n'ayant pas mefme gaigné un feul Eftendart ;
lans mentir on pourroit dire de fa viftolre imaginaire
ce qu'un grand Capitainedifoitjadis aprés une veri-
table qu'il avoit reroportée> ^i 'tlntfittJrtit^u'uiup*·
reiüe four fe ruitter,

op boisgt'ti^canfleet:

Min fietweynighgevcchten,of't gerucht van't
'fucceslsin'teerft indifferent en onfeekerin
de mondt der menfcben,yder fpreeckt 't mee-
ftendee volghens fijn intereft of
qb fijn humeur·
men vindt fel ver die de waerheydt Wrten, niet nacr-
laten andere t'abuferan. Maer men^oet figh ver-
wonde ten dat eèn Prince, gelijctc denHetrvan/'ir·
leietme niet vry en is van fuicke dwalinge, ghelljck hy
heefc doen blijcken by een Peflèpoort gegcveo ara

cea

-ocr page 930-

en O O R L O G Η, 'tAcht-en-^eertighfieBoeck, 899

jóóS. eenTambour» wacr inhyfigh beroemt de Viftoric
op fijn Ceur-Vorftelijcke Hooghcydc Palatine ver-
kregen te hebben deny^««</i» oude , eiidedenyi-ie»
fmintigpen Septetnb. nieuwe ftijljhoewei hy apparen-
iclijck het niet en heeft
gedacn a!s dm ïigh te fiatte-
ren
5 het is nochtans nodigh de wereh uyt den droom
te helpen, en haer fonder eenighe dubbelfinnigheydt
t'informerenal'tgenein't felve Gevecht ghepafleert
Is. Sijncgefeyde Ceur-Vorftelijcke Hoogheydtheb-
bende eenighe dagen gecampeert by Gentzingen> en
fiende dat by de» vyandt foo naer, aiet en konde be-
fluyten, of fy ontfingen Vivres en Munitiën in over-
vloedt van Mentz en Bingen> dcwelcke haer by fa-
veur meer en meer verflerckten door 'f fteunfel 't ge-
ne fy vonden, en fiende dat de partyen die den
c0i7
lonel Chauvet, Commandantvandc.Troupen dick-
wils tot by de Leger-plaets
van dèLorreynfchciley-
den, en haer nieten konde aeniòekeri, foo refolveer-
de by haer met fijn geheelé L«ger t'attaqueren, hoe-
wel fy haer voordeeligh tuffchen drie kleyne^euvelen
konden pofteren, waer fy eehigé.wbrcken gemaèckt,
en Canon geilek hadden ; men kondètwe wegen om
na haer tegaen,nemen, d'eene was recht in een vlac-
ke veldtj ontrent een lange gracht, welcke traverfeer.
de, alle bedeckt met Boomen en Doornen, gemeen-
lijk genoemt
LaadiuehMsn d'andere zyde van defelve
waren zy gecampeert, wacr fy vijftig Voet-knechten
in twee Eiquadrons gefteit hadden om den doorgangh
te beletten, en de andere wegh was langhs de hooghte
van
Ceknburgh, die den Collonel Chauvet eenige da-
gen tc vooren ondervonden hadde, op 't welcke men
haer Leger-plaets konde ontdecken, cn 't vlacke velt
aende rechter zyde , en aen de ilincker waer men
konde tot haer komen langhs kley ne hooghten ; maer
doordien defe laetfte marche foude te langh gheweefl:
zijn, cn datmen een gracht mofte pafleren, ofdatmen
in een Bofch, by na een groot half uyre moefte defile-
ren, en ftondt te vrecfen dat de vyandt gheadverteert
zijnde, gelijckhyfeerghemackelijck konde de weet
hebben, en't Palatijnfche Leger in fijn kleyne Trou-
pen niet en quam t'o vervallen, of figh gingh meefter
maecken vande Leger-plaets van
Gentzingen, die hy
^gequitteert hadde, van waerhy ilroperyen in 't Landt
konde doen. Men vondt dan beter geraden den wegh
van
Londtwhr te nemen, fijne gefeyde Geur - Vór-
ftelijcke Hoogheydt dede den
vijftienden defer Maent
ÌH den dageraet fijne Troupen in Bataille ftellen, ep
't geluyt der Trompetten, avanceerde hy tot by
Laad-
lueth,
ontrenteen halfuyre vari haer Leger-plaets ge-
legen, om haer te erkennen, van waer men fagh dat tle
vy anden tot aen d'andere zyde van die Pofte ghereti-
recrt waren,en ghefteltin ordre van Bataille, welcke
foo haeft fy het Palatijnfche Leger ontdeckt hadd<éti,
en dat den Lie'utenant Watteville fich met fijne Bri-
gade na de hooghte tot inde Wijngaerden pofteerde,
waerhy fich befchanfte, foo fochte men hem door
Canon-fchooten te verjagen , maer door dien de di-
ftantie te groot was, enditwerckopeenfplts zijnde,
foo konde het Canon geen voordeel doen, in voegen
dat daergheen ander middel was öm van die hooghte
haer te repoufleren, als te gaen op die van Calehberg,
en van d'anderezyde de^Pofte van
Landwehr was niet
tc feecker,mits fy de hooghte op de rech ter zyde ghe-
nomen hadden,en aen de fllncker fijne gemeldeCeur-
Vorftel.Hoogh. remarqueerde contrarie hetadvijsaen
hem gegeven, datmen na de laegbte van dit
Lsndaehr
vijf afis
Efquadrons in Bataille konde ftellen,foo dede
hy fijne Troupen na'tvoorfzCtf/i»i«·^ marcheren,
welke defileerden op
drie heuvelen in 'tgeficht der vy-
anden,die niet eenen fchoot op d'Arrier-garde deden,
JHet was meer als
vjfuytca 's avoms wanneer fy
gecampeert waren, zynde geen'dagh genoegh om
yets te onder nemen, en 't Landt wefende in 't min -
ile niet bequaem om in Bataille af te komen, door
dien 'c afgaen van den Berg aen die zyde feer oneffen
was, en dat de Wijngaerden den voet van defelve aen
alle zyden omringhden ; fijne gefcyde Keurvorftc,-
lijcke fioogheyt gaf ordre aen alle fijn principale Qf-
fi^icri met alk dingen te prepareten en difpoiercQ om

desanderendacgbs's morgens heel vroegh den Vyant l66i.

t'attaqueren. Terwijl het Leger van lijneghelcyde ----

Kcurvorftelijcké Hooghcyt op defe hooghte fich ih
batailleftelde, dede den vyandt uyt fijn befchaoGng
die fy dien dagh gemaeckc hadden, trecken een groot
Slsgh ordre Voet-volcfc. Welcke omtrent
800 paf-
fen toe inde V/ijngaerden avanceerden, waeriyby
faveur van de nacht een kleyn werck maeckten , en
een Batterye van
itvee Stucken ftclden. Des anderen-
daeghs
den feβ^ertde» Oude ^ ends den fes eatmvtig'
/ff» Nieuwen ftijl van defelve Maendt fijne gemtlde
Keurvorftelijcke Hoogheyt vindende dat de Batte-
ryen die den Collonel Olne Commandeerendefijn
Voct-volck, noch niet in ftaettnwaren, alsm de
dat fy verre afgelegen waren, invoegen dat men feer
veel tydt foude moeten hefteden om nieuwe te maec-
ken, foo avanceerde men nochtans vigoureufelijck
tot op een Muiquct-fchoot van 't werck derVyan-
den, hoewel fy continueerlijck met Canon-fchoo-
,ten. Men dede in den felven tydt eenighe Brigaden
Voet-voick tot by dc laegbte van defcn heuvel ko-
men, die feer naer by het nieuwe werck fcheen, màer
in eflFëd het was vene genoegh daer af gelegen. Men
dede oock fonder geen weynige moeyte 't Paerde-
volck afkomen, die aen de
twee zyden van defen heu-
vel verdeek zynde , op dat de rechte vleugel 't Voet-
volck konde onderfteunen, en dat de flincker 't aen-
ficht aen de rechter der Vyanden toonde. De tydt pai-
feerden in fcharmutielingen, en Canon fchooten tot
omtrent ten
t.wee uyren naermiddagh, maer alfoo
men remarqueerde dat de rechter vleugel van de Lot-
terinehfe feer verre van haer flincker was, hebbende
tuflchen beyde defe hooghte daer het Fort was ; men
oordeelde dat de Palatijnfche rechter vleugel diean-
derfints niet als feer moeyelijck 'c Voet-volck konde
onderfteunen ter oorfaeckc vande Wijngaerden , en
dat men fich defilerende konde voegen door een wegh
aen die gene die op defen heuvel aen de Qincker vleu-
gel waren, die heel naer by was, terwijl dat 't Voet-
volck de flincker vleugel van de Vyanden foude amu-
feeren ; alfdan foude van
twee dingen een gefchieden,
of dat haer flincker vleugel niet tot fecours van haer
rechter foude komen, foo ïconde men de rechter vleu -
gel feer gemackelijck ter neder houwen , ofwel dat
flincker vleugel fich met de andere foude voegen, in
daccas 't Palatijnfche Paerde-volk gecommandeert by
den Collonel Chauvet foude ordre hebben, de pofte
by den voet vande Wijngaerden te nemen,naefthec
Voet-volck welck men moefte aentaften.
Maer den rechter VJeugel van de Palatijnfe, in plaets
van een a een te defileren , ghelijckhaergecomman'·
deert was, marcheerdtn voort, meeftendeel in Ef-
quadrons. Ten tweeden, de eerfte Linie marcheetde
in 't vlacke veldt, met een weynige verhaeftinge.hcb-
bende gepaffeert twee of drie grachten, om toe de vy-
anden te komen, fonder eens te wachten dat de twee-
de Linie fich in ordre van Basatile gefteit hadde, fulcx
dat de vyanden 't felve vernemende by de marche en
defleyn van de Palatijnfche , deden in der haeft dc
flincker Vleugel vertrecken, om tot fecours van den
rechter te komen ; en de eerfte Linie der Palatijnfche
aireede te verre geavanceert z'jnde, wierden ghenoot-
faeckt te vechten, al eer fy haer paften genomen had-
den,door dién y. Efquadrons van de vyanden de rech-
ter Vleugel in blanco namen, gecommandeert hy den
Luytenant Collonel Clos : niet tcgenftaende, foo
weder ftonden fy het vigoureufelijck, ghcfecondeerc
by de Compagnien vanden Majoor Mutel, den Ba-
ron van Degenfeld, endc van Caldenbagh, terwijl
den Lieutenant Collonel Mofchlixt, die de rechter
Vleugel commandeerde, vier van haer Efquadrons tot
ia haer Leger-plaetsdedevluchten 5 maer de flincker
-Vleugel dervyanden daer tuflchen komende, en fich
.veel ftercfcer in ghetal als de Palatijnfche bevindende,
'welcke niet. meer dan
vier eat»mtigh Compagnien,
;en
vijfligh; of Jtfiigh Meefters waren i in plaets dat dc
_Lotttieringrchey?r
en twintigh Efquadrons hadden,
waer van eenighe van meer dan
twintigh Meefters
ghecompofeerc. .waercn , defe wceckcn wcicr

ojn


-ocr page 931-

900 SAKEN van STAET

^ rn om haer beurt, maer in fulcken wyle dat fy wel deden
lOOö. fien aen hare vyanden dat fy niet en vreeiaed , door

-dien fy de tweede reyfe tot de charge quamen, enfich

retireerden by haer voet-volck aen den voet der ver-
heventheyt van haèr Leger-plaets, waer fy meer dan
een uyre in Bataille bleven > fonder dat den vyandt
haer dorfte naderen > terwijl het Paerde-volck van
, van d'een en d'ander zyde was vechtende j Sijne ghe-
' melte Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt dede door
Jrit
Brigaden Voet-volck attaqueren 't werck'tgeüe de
vyanden denvoorighen dagh begonnen hadden. Den
Collonel Olne commandeerde
dele attaqoeimec
den Lieutenant Collonel Spar, gefecondeert by den
JMayor Blotza 1 Hooft van fijne Brigade, en van den
Capiteyn HoSman, welcke die van den Mayor Bec-
kenioiijnaf-wefen commandeerde, onderfteuntby
den Heer de Watteville, Lieutenant Collonel van de
Guardesvan fijn Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt; fy
verdreven 't Voet-volck van de vyanden met fulcken
kloeckmoedigheydt, n i die verjaeght te hebben uyt
de Wijngaerdendaerronfomme , waer fy verfpreyt
waren,ficb van 't felve werck minder dan een quartier
uyrs meefter maeckende, en deden haer de voet lich-
ten tot aen haer eerfte Fort ; De Palatijnfche vonden
in dit nieuwe werck de Stuckien Gefchut, die fy tegen
de vyanden ftelden en fchooten: maer oordeelende
dat defe Pofte niet te houden was > door dien 't aen
haerzydeopen
was, Coo verlieten fy hec weynigh daer
na, haer contenterende een Stuck Gefchut by kracht
van armen eenige hondert paffen van daer te brengen,
en het ander zijnde ghedemonteert by die van fijne
Ceur-Vorftelijcke Hoogheydt. Maer door dien de
Lottheringhiche in dien oogenblick avanceerden,
om dit laetite werck wederom te nemen, wierden fy
vande Palatijnfche voor de tweede reyfe verjacgt, en
daer verwachtende drie Efquadrons Paerde-volck der
vyandsn, welcke quamen dringen op eenige Boeren,
diemen tcghen d'ordre van fijne Reut-Vorftelijckc
Hoogheydt tot defe attaque haddc doen komen , de
Lorreynfche wierdenheerlijckontfangen byden Col-
lonel d'Oloe, ende Lieutenants Collonels van üparr,
en Watteville, die defelve repoufeerden tot op de Le-
ger-plaets by een falvedie hy op haer dede dueniwaer
van eenige opdsplaetfe bleven; gefeyde Comman-
danten retireerden in 't vervoigh van haer Legher-
piaets; terwijl 't Paerde-volck der Lottheriπghfc^^e
iich voor de Palatijnfche wijckende, begonde weder
in fijn Pofte te trecken ; defc demarche en belette niet
dat'c Leger van ghemelte Ceur-Vorftelijcke Hoog-
heyt omtrent de lacghte van den heuvel tot na Sonnen
ondergangh in Batail'e bleef; daer na ilende dat den
vyand: gbeen luft
meer loi vechten badde, dedehy
haer den wegh van de Leger-plaets hernemen, waer
fy den geheelen nacht bleven » maer de Officiers hem
vertoont hebbende, datter gheen droppel waters op
defe heuvel noch daer rontfomme was, en dattet by na
viertigh uyren geleden was, dat de Menfchen en Bee-
ften daer door moeften dorft lyden : en dat van d'an-
dere zyde eenige Officieren in fijn Leger gequetft wa-
ren, die men tot in de naefte Stadt niet konde gheley-
den, fonder een efcorte, welck fijne Troupen fouden
verfwacken, en datmen fich niet hoefde in te beelden
dat de vyanden tot een tweede gevecht dachten » door
dien fy deegh
j te vooren 't eerfte waren geretireerc,op
een tijdt dat het voordeel en de plaetsegael was: hjr
vertrock dan's anderen daeghsby Klaren dagh, na de
2yde van Alrey, na dat fijne Trompetten twee uyren
langh de Fanfares geblafen hadden, als of fy van mee-
ninghe waren de vyanden t'ontwaecken > die wel ία
llaep mochten gheweeft zijn, door dien men niet een
geduerendede^ marche enbgh. Het is feecktr dat
de Lorreynfche in dit ghevecht veel meer als de Pala-
tijniche verlooren hebben, waer van niet meer als on-
trent
tvet hendtrt t foo gequetft als ghedoodt waren»
'c gene noch niet al by 't efturt vande vyandeo gheko-
men is, maer by ceo accident van vuyr'cghene een
Voet-knecht by onachtfaemhndt in een Ton met
bufch-poeder, welcke by een Canon ftoat, ontftack>
waer van wel/i/iijjAftor ven t of wierdeBvreeffelijek

gequetft. In plaetfe datmen van de Lotthertoghfche jg/JC
reeckGnt'i'jf//i;«»<ferijfoogedoodtalsgequetft, onder . '
welcke
vier Collonels ende iwwMarquifen waren, ~~ '
die op de plaetfe gebleven zijn. Naer't fel vemen
al de wereld tlaetoordeelen, welck van bey de de par-
tyen d'avant^e ghehadt hebben, en of den Heer van
l'Iflebonne recht heeft gehadt fich te beroemen, heb-
bende niet eenenStandaert ghewonnen ; fonder lie·
gen, men konde feggen van lijne imaginaire Vigorie,
't gene in voorleden tyden een groot Capiteyn feyde,
na een rechte Viöorieghewonnen te hebben,
daer
mefie niet meer da» een dier^etijeke oinfi^h te ruineren.

JUSaenttaeg ben negen en twintigften nocgtnacl^
(ntJclilKTatie ggelept/ ende obectoooen s^nDc boos
bDatboesm enoemiDbelm&e
Wefer-toi tot£ifviiet>
Die tioo; 'toDetitjùen üan Oen ^eec Anthony Gun-
thcr,
in ftjn ieocn <l5|aüe tot OideDburgh,&c. (Sefu*
fiineett wietbt betbauen eii&e geeictinaueetttebita
fen/ t'eenemael fouOc hornien toecOen gemoitificeect/
fon&ec ùat DientiialueneenigijebertoaecniffenDpùe
Cammetcie De Doojfs iSftitece afftomentie / fou&e
tuecDen giiaten. naec beltbetatie goebt o!)e))pn=
Oen enDe becfiaen / oatbp pjobtfie totbebojbecingOe
oan "t acen öooifj
muteut mutandis. aeti Den liep.
^c scfcD^eben fùuDe loojDcn/ eijel^ch Den
negenden
^ulij lëpieDen ban toeggen Den l^eec l^eucüojfl ban
üraudenburgh, enDc De ||ceten ggefantentlijctie i^cc·
togen ban
Bronfwijck cnOe LuDenborgh,mufflaDft^
oe Ean!>t-(@!abinne ban Heifei Caüui

aefcfliet-
Serm0mej&c.

ALiquot retiò Annis Ca;fare« M^eftati Roma,
nas collibitum fuit facultatem& Privilegium
concedere
Oomïuo AuthonioGunthero. P,M.
quondam Corniti de üiderborgh & Delmenhotft, ut
lil flumine Viiurgi,circitcrFortalitium Elfvlïet, fub
jurifdiitionc fua erigereicertum quoddam Telo-
nium, à quibufvis navibus vifurgium furfum deor-
fumque tendentibus, pendendum ; Qyod ïeionium
olim ab Imperio ditum & concefium iuifle, ad dies
vitic, memorato autem Comité jam defungo, peni-
lusiublatumatquc extinöum efle imelligitur : Piae-
cer omnem tarnen expei^^itionem nobis innotuit apud
Caïiaream Majeftatem Vtftram modò inttanteragi
atque indefinenter urgeri, quoilludipfumtelonium
denuö coocedatur autin aliomm u(um Sccommo-
dum uansferatur, minus attento, quodillud,inter-
veniente Comitis morte, piane dciìerit,acproinde
hodiè nulliui valoris efle cenfeatur; Unde nos, &
quorum prseterea intereft, haudferrepolTumus, ut
Commercium in diito Fiumine Vifurgi vigens no-
ftroac noftrorum fubjeftorum maximo damno,aau,
quofupra,afficiatur,graveturatqus impediatur; Qua
propier Csefaream Majeftatem Veftram enixè roga-
niusneadmittat,utiniquumilludvedligal, nullo ju·
ris ordine vel ratione mcens, amplius exigiaur,fed pa-
tius in totum abrogetur, & 6 forte unus vel aleer hac
in caufa quicquam tentare vel innovare anaiteretur,
iftiufmodipetitumrejidatur, nevèftatuatur, quodin
praejudicium noftrum vergerepoiHt ; Hoclpfum pro
fingulari bonae vicinitatis teftificationc reputabimus
nec intermittemusillud vcl quovis benevolentta: ftu-
dio
ergk Cxfaream Majeftatem Vcftxam Ëjufdemque
fubje&os referre, Caeterum, &c.

TìoorluchtighSfe^ &c»

Η Et heeft ü Keyferlijcke ftihjeOeyt gheliefi^»
eenighe Jaren geleden> aen den Heer ^èeity
Gmtber. F.Memor. (voordefen Graef van

OldmbKrghwIieïmtnhtrfit te vergunnende Machc

en Privilegie, om op de Rivier de Wefer , ontrenc
het Fort
Blfvlitt . onder fijne Jurifdiftie te mogen


-ocr page 932-

en O O R L O G Η, V Achi'en-'ueertighp'é Boeck. 9 ó i

166S. oprichten een fekeren Thol, te betalen vande Sche-

__ pen dewelcke de gemelle Revier de Weferop ende af

quamen te varen , welcken Thol voor defen van
'cRoomfcheRijcic is gegeven ende vergunt gheduy-
rende het leven van dcngemelden Grave, dewelcke
alfiiu overleden zijnde, verftaen werdt den felven
Thol vernietight eh wegh genomen te zijn.

Nochtans werdt ons buy ten alle verwachtinghe be-
kent gemaeckt dat by uwe Keyferlijcke Majefteyt feer
inftantelijck j ende fonder ophouden werdt verfocht
endebegeert, dat den gemeiten Thol wederom van
nieuws foude werden vergunt, ofte tot voordeel van
een ander worden overgedragen> fonder eenige aen-
merckingh dat den felvên door de tuflchen-komft
vande doodt des ghemelten Grave t'eenemael is ver-
vallen ende afgefchaft, loo dat defelve tegenwoordig
van geender waerde is te houden.

Derhal ven wy ende aileanderen» den welcken dier
aen is gelegen, geenfints konnen lyden oft verdragen,
dat de Commercie op de ghemelte Revier de Wefer
werdende ghedreven tot groote fchade van ons, ende
onfe Onderdanen, door de voorgemelte Haildelinge
foude werden befwaert ende verhindert.

Waeromme wy U Keyferlijcke Majefteyt ernfte-
lijck verfoecken, dat defelve geenfints kome te eedo-
gen , dat dien onrechtveerdigen Thol> dewelcke op
geen ordre noch reeden des Rijcx is fteunende, meer
sfgevordert foude komen te werden > maerin'tghe-
heel afgefchaft worden j ende by aldien den eenen of
den andeten in defe faecke yets wilde komen onder-
ftaen> of vernieuwen, dat foodanigen verfoeck mocht
werden verworpenjfonder datter yetsgeftatueertfoud
werden, 'tgheen tot onfeprejuditie kondeftrecken.

Alle't wclcke wy bereydt zijn tot een fonderlinghe
betuyginge van goede Nabuyrfchap te fullen erken-
nen, gelijck wy oock niet en fullen naerlaten, 't felve
tnet alderhande dienft code goetwilligheyt ten opfigte
van U Keyf.lVlaj.en deffelfsOnderdanen te vergelden.

Dec^ tpt geeft ben(!3;aefi)anBenchemaen
tön ?ïflent ter Stal gefcDiében / öat nopenbe De .ï!©e»
mode ({)ici;b;eebecaee);pilceei;t) itemfulof bjeemt
boa; quam/ alfoo öen iieec ban
Rede tot Brantlicht,
en&egem alleen boo; een open itatene beiafiet/ be
celiitutie ban fijne Itiinbec^ te poufTcccn ; bat nu Dup»
ten fnn o?D?e in bc oüecacfleben ilSeinocie/intetpofi=
tietoenen^eeniuijemifbettianDcn banbe i^joblntie
ban O
ver-Yaei ibp be Jleccen êtaten toa^becfocljt/
cnbc baec öoo? occafïe aöeflebcn/bat ben Üeec öaebt
©enfionaci^feniaBebjeembe / öem/ al^ eenïtepfec::
Itt cft J©ini|lec enbe een ;&iaöt ban 't JUiicR/ nopt ac·
ceptable boo?(ïaBcn te boen/ beliebet &ab ; betoelcRe
toualfoobeb nbenbe/ OebDentopfoogaefibaecban
henniffe öabben beSomcn / oantfcb moeten bifa.
boiiecen ; Sfinbocflcn top oocft ban aenc raifbecRani
benmetbeg?obintieban
Over-Yffeial^ Benthem-
fchea.anbt
Stenben toeten: enbefoo bie eeniacin
bufbaniae nualltept teaöen^ on^teöebbenbecmee?
nen/ mocBtcn felbe ali filaaec^ booj ben iïtepfec/ al^
onicompctecenbe]3ici)tecboa;tte bjengen tiebben.
<l5nbe betodle ban befc boojflagen bicecteldcitdcp·
ben tegen^ onfe plic&ten/
toacc met top ben Kepfec/
cnbe öet öfjcR toeeebaen jijn/ ooc& tcgen^ be
Rega-
lien,#0Qgij enbe J^ipöeben banbe algemeenc
jfetanbcn/Betlnftrumentum Pacis, enbe beconfti-
tutien
ban Det tSQch/ foo i(l onfen toiUe enbe mentn·
oe/bat gt)P bufbantge j^egotiatie t'eenemael ab;unt:
peten enbe geenfints baecmebe contfnuecen fnit:
aengeften be ftinbecen niet meec baec jtjn tebinben/
fullen top benobiget toojben anbete mibbelentebc»
finnen/ toaec mebe top beceditutie ban onfe I^inbc
een erlangen mogen/etc.

<^nbectu(fclb^n toiett be<Si;abfn metgaer jongfie
Hint ban't]|up^te Bentham , boo; banbe
45^ef/ Jfjnbe
totSaffenburgh, gcboectna Munfter,
enbe gelogeectbp ben S3o;gecmeefiei: Roemer,
Öab gelegentftept fulcft^ boo? een Sèjief te notificeren
aeneenConfibentbanOvcrYiTei, enbe becbolgen^
betbericgtRottienbeacngaec j^o.lQog. gebbenbe
felbc ben
fefden ©ctobec goet gebonben baec obec te
fcDjpbenaenben^iaef/ alfoo baec obec toel meec*

yi. Deel.

beconBfmacRenfoubemóg&entijfcn/ bat fp om De löö^'

filbe in tgbtg te piebenferen/ gijerefolbecct dabben ___

reeft baegO^ eenige fêeecen <(3cbrputeecbenupt t)un
mibbf I bectoaett^ te fenben / ornine baec obec rn ani
bere falien met hrm i^cecc <0jabc ten beften bnn fiju
j|up^en<i3?aefTcfiapt'ab6our[jccrn / met b;ifnbt-
nabupjltJcR becfoecft/ bat befcIbe fìgD tot bien epnbë
Beni tot Benthem oftc flóetsJ in fijn boojtt. 45jacfs
fctiap toilbe laten binben/enbe baec op (laec {^o.lQO.
bcfTelf^ anttooojtitenfpoebigbften te gemoet foubrn
fien/ enbetooibentOtfietsBincboojfs ijSgecommit·
teettbcï^eeceh Colterman, B8nthem,cnbeGruys.

I^aec gabben alceebe ben i9 !3unU op een
Jöiffibe ban ©joutoe
Anna Elizabeth, <©?abinnc
«Douaciecebaii
Steynfurt banben achtften jQep aen^
genomen üet •@ppec-boo;-J^ombecfeliap obec gaeü
^oon/bp tofjlen <15|aef
Philips Coenraetban Steyn-
furt
oniaugiobetleben fn Möce getogen. ©aec obec
fcDirefben ^iffcöop ban
Munft.ben bolgenben b^ief:

Hoogh ende Offog. Heer en ^

NAdemacl wy geloofwaerdigh werden bericht»
dat de Vrouwe
Anm ElifabtthWilhtlmina ge-
booren Gravinne tot
Teckeleniurgh, nagelae-
tenWeduwe van wylen
Philip Coenrnet gheboorne
Graef van
Benthem u Ho. Mog. tot Opper-voormondt'
Τί^Λ^ vanhaereenighSoontjen onder anderen heeft
verlocht ende gebeden, defelve oock fonder twijfFel
door gebreck van genoeghfame informatie fichdaer
toe albereyts fullen liebben verklaert j Soo konnea
wy niet ledigh ftaen u Hoi Mog. mits defen waerach-
tigh bericht te geven, hoe dat wel den voorgemelden
Heer Graef Wij eengebopren Graef ea

Soon van maerallenlijck fecundo gemtus'a

geweeft, aengelïen hem tot fijn bevredinge, dellelfs
oudtfte Broeder, GraefEyw/?if7//5iiw,alnoch leveftde
enderegerende Graef tot
Benthem. é^· in plaetfe van
fijn Erffeniffe het Huys
Steynfurt, met de Goederea
daeraen gehoorende, mitfgaders de Heerlijckheyc
jilpheHi in't Ertsfticht
Ctulen tot Stej/nfurt voom.
fijni^7M/i;///8nfheeftgchoudenΐ Waeromme ^dewyl
hetgemeke Huy»
Steynfurt, met de Goederen daer
toe gehoorende. notoire in dit ons Sticht Afiw^ir is
jelegen, dat oock onfe Voor-Vaderen, ende wy over
iet iel ve, de
Lendtt- Furfiélijcke Hoegheyt hebben ge-
bracht, en in't efFeftive befit van dien zijn, onaenge-
fien eenige litis-pendentie, by partyeadvers tot
Spitf
ttwwaenhanglgh gemaeckt ( foo weldeƒΓΛy?Λ«ey&-
/eww/«»l«, als de
mformatiatute/a;, endevorders, of
namentlijck alhier
tutela teffamentaria legitim. ofc
dativa placts heeft, dan oock of ende welcke
toref behooren geadjungeert te werden, en dat voorts
gt cognito cuiman iirconnexis voor ons,als LandtFurft
volghens des
H. Rijcks conftitutien is gehoorende,
daer en boven oock.dewyIe defe
tutela by u Ho. Mog
gefeght, eeneri fchijn van protedie na figh fleept, als
of de Vrouwe Gravinne defelve tegens ons wilde mle-
bruycken, ende doen prxvaleren vah haer t'ontrec-
ken van onS gefagh co gebiedt, öiaer wy houden ons
verfeeckert,datuHo. Mog. ons in onfe Landts
-Re-
geringe niet en fullen begeren indracht te doen, foo
wegen de goede correfpondentie met hetH.Rijck,
als mede uyt krachte van het Kleeffche foo folemne-
lijck geguarandeerde Vredes-befluyt.

Derhalven foo hebben wy defelve tot dien eyùdó
defe befchapentheyt Vrunt-Nabuyrlück en ghedien-
ftigh willen bekent maecken, vaftelijck vertrouwen-
de, defelve fullen haer volgens denelverhooge ver-
nuft, ende vrede-Iieventgemoet, foo wel vande ge-
fochte tute/e ontflaen, als mede voor het toekomende
de Vrouwe Gr&vinne önde andere, in fulcke en dier-
gelijcke petitie, ons foo na-deeligliafwijfen} gelijck
wy overboodigh fijn van ons in dlergelijcke voorval-
en, even machtigh te fullen betoonen, defelve inde
krachtige befcherminge Godts Almachtig bevelende.
Gegeven op ons Ampt-Huys
Sa/fenberght den echfitf*
Oöober 10(58. Chrifiaff Bernhard, ^^c. VweHe.
Mog. HienfiviBige getrouwe Vriendt endtNabuyr.

Geteeckent C HRIS Τ O F. Β E R NH A RD;

ΦΰΒΒ ^ttl


-ocr page 933-

902 S A κ E Ν van S Τ A E Τ

166^ acht jenden öfbbfii itacc 1^0. Ιβοβ. acn Den
-(©laöesefcDJibmbc bolflctitifn25?fcf.

DEwyIe wy bericht werden, dat de Gravin ne van
Benthm U L. Gemaelinne, methaer Kint, te
gens haren wille ende danck foude wefen wegh-
gevoert, en dat te beduchten ftaec, dat daer over veel
meerder ongemacken fouden mogen, ende konnen
rijfen ; Soo hebben wy niet konnen afwefen U L.
roitsdefen, gantfch vrundelijck ende na-buyrlijck be-
kent te maecken» dat wy ( om fodanige ongemacken
in tijdts te helpen prsevcnieren, ende voor te komen)
eenige Heeren uyt ons middel genomineert hebben,
omme fich naer het Graeflchap
Benthem te vervoegen
ten eynde, om over 'tgene voorfz is, en andere faken
met U L. ten beften en meeften welftandt van deflelfs
GraefFelijcke Huysen Graeffchapteaboucherenjmet
verder verfoeck,dat U L.ten fine voorfz, tot
"Benthm
of elders, in fijn voorn. Graeffchap willen laten vin-
den , het welcke wy van U L. gewoonlijcke wijsheyt
fekerlijck fullen verwachten,en deflelfs antwoort daer
op ten fpoedigften te gemoet fien. Waer mede, &c.

5Dacc op ccpliceecöe gp öen fes en twintighften.

Uoogh Λίβξ. Heeren.
^ijn "Λ Λ Υπ Heeren ; Uwer Ho. Mog. fchrijvens van
toMiiit· /V I <ieny^iiBi/f»deier,hebick welontfangen,en
' uyt den inhoudt van dien vernoomen, hoe dat

2y eenige Heeren uyt haer middel hebben genomi-
neert, omme fich na defc mijne Graeffchap te bege-
ven, ende met my wegens mijne Gemalinne en
over
andre faken, ten beften en meeften welftand van mijn
Graeffelijck Huys,en Graeffchap te fpreken,met ver-
foeck van my tot dien eynde alhier of in eenige plaet-
fen van mijn Graeffchap te laten vinden, waer op ick
11 Ho. Mo. wederoipme tot narichtinge niet voor ont-
houde, dat my fmertelijck is voorgekomen, dat d'op-
gemelte mijne Gemalinne fich door vrcedens-hatige,
fo verre heeft laten verleyden, dat zy mijne Kinderen
buyten mijn kennilTcen wtlle, heeft wegh-gefonden,
ende tot noch toe verborgen gehouden ; Dan dewijle
fulcx onverantwoordelijck is, ende met geenen fchijn
van rechten kan werden beweert, dat ick oockmijn
Huys ende Graeffchap altijdt fodanigh hebbe voorge-
ftacn, als ick fulcksin mijn confcientie voor zyne
Room fchKeyferiijcke Maj. (aen dewelckeick van
alle het gepafleerde omftandigh bericht, onderdanigft
hebbe toegefondenj ende het geheele Roomfe Rijck
vertrouwe te fullen verantwoorden, en voorts onge-
houden te zijn aen yemandt anders dies.aengaende
rekenfchap te geven ;fo bedancke ick my jegens u Ho.
Mog. voor hare forghvuldigheyt en Vrundt-nabuyr-
lijcke aenbiedinge mitsdefcn gedienftigh ; Dan dewyl
de voorn, mijne Vrouw Gemalinne felfs bekent, dat
fy u Ho. Mog. mijne Kinderen heeft toegcfonden,en
gerccommandeert, weicken volgenden u Ho. Mog.
oock defelve in hare befcherminge foude hebben ge-
nomen,maer dat defelve alsnu feer is verlangende,dat
degemelte mijne Kinderen tot mijne, haer Vaders
difpofitie wederomme mogen komen, geiijck u Ho.
Mog, uyt de originele bygaende fullen konnen verne-
nien; Behalvendat, is het behoorlijck, volgens aller
Volckeren recht, dat de Kinderen aenden Vader tot
zijne vrye difpofitie werden gelaten, over fuicks ver-
trouwe ick op der felver hooge wijsheyt, defelve ful-
len aen my niet weygeren, 't geenc een yegelijcke Va-
der in fuicken gevalle te gunnen ftaet, maer my mijne
Kinderen wederom fai laten volgen en toekomen,
'£ welck vertrouwende,bIy ve ick altijdt naer beveelin-
ge Gods. Gedaen op mijn Sloth
Benthem, den fef-
//Wewoude, endeden fis en twptighjlen Oflober
nieuwe
ία\{, ftfiien honden acht enfifiigh,

Onderftondt u Ho. Mog. Dienft-bereytwillighfte
Nabuyr, Vrundt ende Dienaer,

Getceckent
E. W. van BENTHEM.

mtt

i^o. Λ.
net! oen
•©JBtf.

3&m veertienden ^oUemBic/dbÉCoaföfn SBacon
banEideren, Die albiEc toa^ toeflCH CfieucStcuIcn/
Dit DoigenDE üïScniociacl.

Hauts éfPniJpints Seigneurs,

Le Baron d'Elderen, Commmiflairede Son Al-
tefle SereniflQme i'Éleéleur de Cologne, Evef-
que&PrincedeLiege, &c. Ayant aprins que
les Sieurs
Groulart & Tejien, Deputés du Magiftrat
Br abandon de Maefflrtcht, feroyentinflancesauprés de
vos Hautcs Puiflknces pour exemter les Bourgeois &
inhabitantsd'icelle Ville du
JòixantieJme denier, que
Son Altefle Sereniffime Eve^que & Prince de
Liege
& fes Eftats font payer fur toutes Marchandifes qui
entrent & qui fortont du Pays de
Liege, fe fondans fur
lesraifonsiuivantes.

I.

Que par les Privileges accordés aux Bourgeois de
Maefiricht, nul des deux Princes ne peut mettre aucun
Impoft dans icelle Ville, fans Ie confentement de
1'autre. 11.

Qu,el'An ceHs nonante/«mefme foixa»·

i/^wi ayant encoreefléeftably par Son Altefle Sere-
niflimeJSi·»^ Evcfque & Prince de LiegetCn ce temps
du confentement de les Eftats, les Bourgeois de
Mae-
firieht.
en ayant fait plainte au Confeil privé de ladite
Altefle ils obtinerent que Ie Comptoir, où fe colle-
ftoit
hdìtfiixantiefme dans Maefiriiht feroit aboly.

111.

Que du temps pafle lesFermiers du foixantiefkeo-
bligeoient les Bourgeois dsMaefiricht à payer ieule-
mentpeude chorepourledit/«*tf»i»>^e, & que les
Fermiersmodernes les veüilient faire payer en toute
rigueur.

IV.

Que ies Fermiers laiflent paffer les Marchandifes de
ceux d'Aix à fort bon marché, & que les Bourgeois de
ne font pas de pire condition qu'eux.

Fiaalementi les Années precedentes, lors que 1'oa
a encore efmeu la mefme queftion, que les Deputés
aux Conferences de la part de ontprefenté que
quand tous les voifins feroyent ceflèr leurs impots
fur la Meufe^ autres, qu'ils feroyent aufly ceflfer Pex-
adlion dudit
foixantiefine. Et VosUauts Puiflances
ayant cafl"é abfolument Ie
Ferf ondingen, & par là ofte
tous les droits que payoient les
Liegeois^ en entrant ou
fortantde ilfd^r/iAi, outraverfant ie Pays
dOutre-
meufi
, il femble qu'ils ioyent obliger d'en faire de
mefme au regard de leur
fiixantiefme.

Voilà les raifons que Ie méme Feflers allegua à Méf-
fieurs de
Liverlo, Chancelier de Son Altefle Serenifli-
me, & de
Λ/μ» Confeiller, & Commiflaire deci-
feurde fadite Altefle à
Maedricht, au mois de Seitm-
ht
dernier dans Ia ville de Liege, en prefence de Mef-
fieurs
Raefaeldt & Gacktnga, Commiflaires decifeurs
à
Maedrkht de la part de Vos Hautes Puiffances, aux-
quelles, outre la refponce par efcrit lors y donné Ie
foufcrit Commiflaire refponda Ie fuivant.

vU .1 ν

vilege eft purement locai, & pour 1'<
Ville tant feulement, & par confequent que lefdits
Bourgeois de
Maeflricht ne peuvent noii plus preten-
dreexemptiondu
foixantiejme qui fe Collefle ftule-
menc à l'entréeÖc fonie du Pais de
Liegèi qu'ils ne
pretendent de s'exempter les droits queles Hauts Pui:
fants font payer a l'entrée & fortie de leur Eftat.
■ ■ ■ ■ II.

Leiufnommé Baron d'Elderen advoüeque 1'An
milcinf eens wo»/»e/ey7* &fuivants, les Eftats dei/i-
ge ayant accordé à" Ion AltefléSereniflìme Ie

JòixantieJme Acn\et\d*cmée & de fortie confomption,
leqiïel lie fe colleöa pas pour lors comme il fe feit pre-
fentementà l'entrcc& fortie du Pais, mais dan» cha-

^ li. \ -ini que Ville

I<S68.

^etno.
tieban
«iltur

iteulen

aen

8acr


-ocr page 934-

1^08. qiJe ViIleen particulier,oiil'on avoiteftabli un bureau

__ pourl'y colleÖer, auffi il advoiie pour lors, queles

iufdsts Bourgeois de Maeftricht curent fujet de fe
plaindre que 1'on ne les pouvoitpasafliujetiràpayer
cc droiö; dans leur Ville propre, fans Ie conferitemene
du Due de Brabant, qui en ettoiten ce temps-là Con-
ieigneur,avecfadice Alceflè£r»fy?. commeil conile
par les apoftilles du Gonfeil privé de ce temps-là rè-
Jaxées en la faveur,à fuitte defquelles, Ie Comtoir full
ofté de la Ville, & cransferé aux Fauxbourgs.
Ili.

Le mefme Comraiffaire veuc bien croire que quel-
que reprenncurou fous-CommisauroitconDÌvéavec
IcsChartiers parargencouautrement, pourleslaifler
paffer à un plus bas prix que l'ordinaire, maïs il dénie
expreflemenc que depuis l'eftabliflement du
fiixan·
tiefiae
ils ayenc toufiours payé efgalement ces droitt
moderés comme il offre de verifier par les Excraits des
Rigiftres des reprenneurs du
foixantiefme. Et de même
verifier qu'ils n'ont fait plaintedudit
foixantiefine que
lorsqu'ilontveuleurs fourbes découvertes, par lef-
quellesilsfaifoyentpaflèrleurs Marchandifes lapluf-
part duteropspourrienoupourfort peu de choie,a-
vec des faufles lettres d'addreire,& faux annoncemees.
IV.

II eft vray que les Chartiers allans d'Hollande à Aix
la ChapeUe,
ou (PAix en Hollande, ont quelques An-
nées ptis leur chemin par afin d'eviter

foixantiefme de Liegt i mais àia fin trouvant ceehe-
min, ou plus longiou plus facheux ont contradéavec
les Fermiers du
foixantiefine de paflTer par le Pays de
Ltege^^iiicyj ayantparchaqueCharette feulement
un Patacon, ce que es Fermiers de ce temps-là ont
accepté, fansaucuneobligationde la faire continuer
par leur SuccelTeurs, carvosHautes Puiflantes doi-
vent (qsivoir({MQÌefoixantieime fe rendant tousles Ans
au plusofFrant, cefontaulïi prefque tousles Ansde^
nouveaux Fermiers, qui ne font nullement tenues
d'obferver des femblables contrafts que leurs devan-
ciers auroyent fait pour Ie temps de leur reprife.

Finalement ie mefme Commiffalre advoüe fort
franchemencquelesDeputésde Son Alteffe Serenis-
fime& fes Eftatsfe font declarés hautetnent dtverfes
fois que lors que tousles voifinscafferont leursim-
pòts qu'ils levent
[aiiiMeufe èc. far terre, qui font,
^tatre &fìxfois au doublé du foixantiejme, qui fe paye
a
Liege, & nommcment le droit d^entrée &firtie, que
les Hauts Puiflants font payer à
Maefirieht, fur toutes
Marchandifes qui montent & defcendent
\iMeufe,Sc
quand le Roy Cetholique fera ceffer les Tanlieux de
Ruremoude, Nav^igne, Namur, Grivel j que lors Son
AltefleSereniiTime& fesËttatsne feront nulle diffi-
cuké de cafler leur
foixantkfrne.

Efperant que parmy ces raifons pertinentes vos
l-Iautes PuifFantes laiueront les chofes comme elles
doi vent, & demeureront empres des relations que les
Sieurs
Langetiet, Kniphaufen j leurs fitent l'An mille
pxcensfoìxantefix
& autres interieures par divers jÖe-
putés de vos Hautes & Puiffances, (tir le mefme fujet.

Signé

G.Fd.RENESSE. Baron iPEldtren.

Hooghende ^JHogendeYìeeren.

DEn Baron van Commiflarìs van fijn

Doorluchtighfte Huogheydt den Ceurvorft
van
Keulen > Biffchop ende Pïince van
Z,vjck> (ére- Hebbende verftaen dat de Hecren Grou-
/erien Veflers, Gedeputeerden vande Brabandtfche
Magiftraet van Maeftricht fouden Inftantien doen by
Uw Ho. Mog. om de Burgeren en Inwoonderen der
feJver Stadt t'exempteren ven den Seftighften Pcn-
ningh, die fijne Doorluchtighfte Hoogheydt den Bif-
fchop en Prlnce van i-eyci dpet betalen op alle Koop-
manfchappen, inkomende en uytgaende van 't Landt
van
Lujck, baer fonderende op de volgende redenen :

Dat by de Privilegien gheaccordeert aen deBorge- ^
ren van Maeftricht, geen van beyde de Princen mach
ftellen eenigh Impoft in defelve Stadt fonder con-
fent van d'andcr.

II.

Dat in 't Jaer vijftien honden fes en 't negentigh, de-
felve Seftighften Penniugh, hebbende noch geftabi-
lieert gheweeft by fijn Doorluchtighfte Hoogheydc,
Krnefi Prince en Biiïchop van Luyek, en in den felven
tijdt by confent van fijne Staten de Burgeren van
Maeftricht doende klachten aen den Secreten Raedt
van ghefeyde Hoogheydt , dat fy verkregen dat hec
Comptüir, waer men de voorfz Seftigfte Vergaderde
binnen Maeftricht, foude te niet gedaen worden.

III

Dat in voerleden tijdt de ToHenaers van de Seftig-
fte, de Burgeren van Maeftricht obligeerden alleen-
lijck heel weynigh voorgefeydeSeftighftc te betalen*
en dat de hedendaegfe TolJenaers, die met alle flïeng-
heyt willen doen betalen.

IV.

Dat de Tollenaers de Koopmanfchappen van die
van Aken heel goet koop laten paflèren, en dat dé
Borgers van Maeftricht van gheen flimmer conditie
zijn aisfy.

V.

, Finalijck,de voorleden Jaren, wanneer men noch
defelve queftie heeft geroert, dat de Gedeputeerden
van wfgen
Luyckìaàc Conferentien hadden ghepre-
fenteert, dat wanneer al de Nabuyren hare Impoften
op de Maze en andere foude cefferen, dat fy als dan
meded'exaaie van de Seftlghfte fouden ceflèren, en
uweHo. Mog.hebbend^abfoIutelijck ghecaCTeert de
Verpondingen, en daerdoor wegh ghenomen alle dc
Reghten,die de Luyckenaers in 't inkomen ende uyt-
gaen van Maeftricht betaelden , of traveriercnde
'tLandt vmOver-Mafe.\xiet dunckt dat fy geobligeerc
zijn 't felfde te doen ten regarde van baer Seftigfte,

Dit zijo de redenen die dea felven Fefiers alle-
gueerden aen de Hecren van I-TOer/i» j Canceliervaa
fijn Doorluchtighfte Hoogheydt, en van
Meaa
Raèdts-Heer,eommiflrarisDecif<,ur van fijne meer-
gemelte Hoogheydt tot Maeftricht, in de Maent van
September laeftleden in
deStaitvinLuyck, in pre-
fentie van de Heeren
B-Mfvelt en Gockinga-, Comraif.
fariflèn Decifeuren tot Maeftricht, van weghen uwe
Ho. Mog. aendewelckemen, behalven *tantwoordt
in gefchrift gegeven, den ondergefchreven Commif-
faris 't volgende antwoorde :

I.

Verklaerde, dat de Privilegie vande Borgeren van
Maeftricht, is alfoo gelijck de Heeren
Vefters en Grow
lart
allegueren , maer by ontkent dat de Burgeren
recht hebben die buyten haer Stadt te verbreyden»
door dien defelve Privilegie fimpelijck/tfce/ is, en al-
leenlijck voor den Omme-kringh van hare Stadt, en
dicnvolgende dat de gefeyde Borgeren van Maeftricht
daermede niet konnen pretenderen d'cxemptievan
de Seftigfte, die men alleenlljck Collefteert aen 't in-
komen en uytgaen van'tLandt vanl,»jvci, endatfy.
OQck niet en pretenderen haer t'ontlaften van de
Rechten die haer Ho. Mog. doen betalen aen
't inko-
men en uytgaen van haren Staet.

• IL

Den boven genoemden Baron van Eldertn, belijdt
dat in 't Jaer
fefiien hmdert fes en 'i negentighen vol-
gende, de Staten van
Luyck, hebbende gheaccordeert
aen fijn Doorluchtighfte HoogheytEw^e» den Se-
ftighften Penningh van inkomen en uytgaen flytin-
ge, welcke men in dien tijdt niet en vergaderde, ghe-
lijck men teghenwoordigh doet in 't inkomen van
't Landt, maer in yder Stadt in 't by fonder, waer men·
een Tol· huys om die te vergaderen geftabllieert had-
de; hy belijdt oock» dat de boven.gefeyde Burgeren
van Maeftricht vóór dien tijd: hadden te klagen, dat-
men haer niet koode aftujetteren dac recht in haer ey-
gen Stadt te doen betalen, fonder't confent van den
Hertogh van
Braiandt , die in dien felven rijde mede
(èggg a Heet

I

en OORLOGH, 't^Acht-en-^veertighfle Boech 905


-ocr page 935-

1068,

904 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ϊ £68 ^^®·· gefey^e Hoogheydt Εηφ was,geHjck

_ hetblijcktbyde Apoftillen van den Secreten Raedt

' in dien tijdtgerelaxeertin haer faveur, by gevolgh der

felver wierdc het Comptoir uyt de Stadi wegh geco
njen, en getracsfercerC in de Voor-Steden.

Den felven CommiiTaris wil wel ghelooven > dat
cenigh Tollenaer of Onder-Commijs, foude fonder
ooghtnerckinge met de Voer-lieden gheaccordeert
hebbec, by geldt als anderfints, om die te laten pafle-
ren voor minderalsd'ordinarifle prijs, niaer hy ont-
kent exprcflclijck, dat zedert de vaft-fteliinge vanden
Seftigften Pennitjgh, fy altijdt egalijck die matelijcke
Rechten betaelt hebben, geiijck hy prefenteert by de
Extradten der Regifters vande Tollenaers der Seftig-
fte Penningh te verifieren, en felver te bewy fen dat fy
geen klachten tegen de gefeyde Seftigften Penningh
gedaen hebben, als wanneer fy hare bedriegeryen ge-
openbaert
fagea, by dewelcke fy den meeflen tijdt ha-
re Koopmanfchappen deden voor niet of voor feer
weynigh gelde pafleren, door valfche bericht Brieven
en veliche aengevingen.

IV.

Het is waer dat eenighe Voer-lieden gaende van
Hollandt na Aken, of van Aken na Hollandt, eenighe
Jaren haer wegh door
Stemnfweertgenomen hebben,
maereyndelijck den wegh vindende of te langh, of
le moeyeüjck, iijn geaccordecrt met de Tollenaerj
van de Seftigbfte, om te pafleren door't Landt van
Luyekj gevende voor yder Wagen maer een Pattacon,
'tgene de Tollenaers indien tijdt hebben gheaccep-
teert, fonder eenige verbintenis van die te doen con-
tinueren by hare Navolgers : want u Ho. Mog.moe-
ten weten dat den Seftigften Penningh alle laren aen
den meeft- biedende wordt gegeven, foo zijn 't by na
alle laren nieuwe Tollenaers, die in't minile niet ge-
houden 2.ijn, diergelijcke Contraöen t'obfcrveren
die haer Voorgangersin.den tijdt van haer aennemin-
ge gemaeckt hebban.

V. ·

Finalijck den felven Commïflaris belijdt vryelijck
dat de Gedeputeerden van fijne Doorluchtighfte
Hooghcydt en fijne Staten, diverfche reylen figh o-
pentlijck verklaert hebben, dat wanneer alle de Na-
buyren haer Impoften die fy lichten op de Maze, en
te Landt fullen wegh nemen, die meer als vierde, en
fefte-part twee-voudighzijn alsden Seflighften Pen-
ningh diemen betaelt tot
Luyck ; namentlijck, 't recht
van inkomen en uytgaen die haer Ho. Mog.
κ Mae·
doen betalen , op alle Koopmanfchappen die
de Maze op en af komen, en als den Catholijcken
Koningh lal doen cefleren de Tollen van
B'üremon-
de, Navaigne
j Name» en Grtvel, foo fai fijne Door-
lucbtighfte Hoogheyr en fijne Staten geen difficulteyt
maecken om haer Seftighfte Penningh te cefle-
ren.

Hoopende dat onder defe bequame redenen uHo.
Mog. de dingen fullen laten gelijckfy behooreuj en
blyven by de Relatien die de Heeren
Lasgeuet en
Kniphaufen deden in 't Jaer fefiien hondert fes en fefiigL·,
en andere innerlijcke by diverfche Gedeputeerden
van u Ho. Mog. op 't fel ve fubjedt gedacn.

Was Geteeckent

Ψ

G.Fd.RENESSE, ΈατοηvmEldereu.

j^Ét Dfflupt ban bft Jgafpfl-fpel/tufTcSen ben
bc en <0?Qt)iRne ban
Bcnthem, oftetuccfl / bat be
φ?0ΐ)»»ηε/ bie nu bpbEn
<l5jabetotMunfterttJfl^/
encie albaec tegen Ijaec mepninge opgegoten/ op ben
vijftienden jSoüEmöcr/ ncben,^ ijaic föint cnbe ϋδίη
na ÏE^ebentec ftooinen blucgten; fjebbenbe gaec
met lifl upt tjaec betentie gemaetht. «^jabinne
boa^ gehleet in't gabt^iban een flecfjte ^unflecfcge
Sjoubi; be |@ίη toeggemaccltt al^ een cepfenbe
3g;outae/ gcbbenbe [jet ittnt in een bunbei gtietoon·
ben op öaec tugö / in toelcft popucc fp tot ©ebcntec
boojnoemt/ jtfn aengeltomen.

55ttt derden ^onuarfj f^ ben ifeere «©jabe ban
Dhona, öjïirGDjDinari^ ^rtiböffaDfuc ban Den ©o.
nlngijbanSwcden , flambé cp bcjTelfsSbcctrcchna
Engelandt, mctcnDcnebtnjSbcn i^tcc Appelboom,
<i);irao?Dinati^ «ffinbopé ban ben fdbcntóonfncf)/
6oojbeJl?ettcnban PallanttnbcSterckecborgh, met
be BtooteCatcfiebeni&taei/ enbeanbeceCarofÌen
met fes, vier, fnbc twee ®oerbcn upt fijn aiogemenc
geljaelt/ inhe ©rrgabcrinol) geintcoDiicccct/ tnbc öp
©eere <iB?flbc tp rrn jriiifcDecle grcete g»totl met
?l'trafi]i/ nebic ciiefetcn jijnbe (toefenbebcniicec
Appelboom Böefeteuop ecnflrooteatflftften^toel/
nicbc met ?lrnitn ) fjeeft ben felben Ücere ejabe
eecfl inbe ^boeebtfefje / enbe betbclgen^ ooch inbe
fEanfeiie®aie fijn affcBept ban taec i&p.liBog.Qe.
nomen ; toaec na ben ïleecban Renfwoude ter ©cc.
oabeeingD pjefibeet be / ben bielgcmelten ideec ICm·
balTabeuc beantteoosbt Ijeefi/ met foobanige compii»
mentenaisi opg()el))cItegeIegentl)ept3t)n paffenDe/
baec met ben felben ^eec ban toebec afgegarn/ enbe
boo; be gt]rmrl&e|^cecenbecfeibec<i3cbepnteecben
in fijn 3lcgenicnt geconbuifeett i^ gebjceli/ bjccben»
be boo? Den felben 't nabolgenbeöeccebentiaelgebe»
pefeijeect.

Sereniffime, &c.

ΐ Uflotempore nobisoblat® funt Regiae Majeftatis
i VeftfiE Lite.'se data; in
Arce Uolmenfi àie 2a. De-
^ cembrisannijam pixieriti, ex quibusgratisfimè
perdpiraus iüuftrcm Domirum
Ckriflofkorum Dei-
fhicum
Burggravium & Comitero in Dkona, ^c, Ma-
jellaiis Veibse ad nos Légatum Extraordin. Campi
Marefchallum & Confiliarium Bellicum, ut & Gene^
rofum&Nobilem
HaraUum Afpelboom Ablegatum
extraordinarium cooftitutos, iilque fufficcnti manda-
to iö/lruftis in mandatis datum fuifle, ut cum Depu-
tatis noftris congrederentur, de complanardis ac tol-
lendis norinullis inter nos utrimque tum obortii,atque
indecilïs controverfiis ac difEcultatibus eoque fimul
anniterentur ut mutuailla ac vetusamicitiainter u-
trumque flatum juxta ac fincera communicatio inter
eorundem fubditos & incolas pro con fervationc com-
muni δε publicis bonis commerciifque reduceretur.
Cum itaque negotia fibi demandata fumma pruden-
tia & tanta dexteritate ac integritate indefefle perege-
rint, ut nihil piane reliquum fit, quod eorundem in-
duftria ad optaium fcopum fauile ac feliciter non per-
duöum fit, öe fdentes benememoratum Doaiinum
Majeftatis Veftrae Legatum extraordin. in procindtu
flare,hinc iter fuum moliri nobifque obinde rebus hic
bene geftis profpereque exactlatis, publicè valedixit,
non potuimus i lum diitiittere, quin eundem hoceti-
comio concomitaremur , quod non tantum omni-
modonobis acceptatiilïmusfucrit, fed & quod pro
prudentia fua, qua polht, &circumfcriptionc itafefe
geflerit, ut libentilïimè ejus piffifcntiain hic Loei diu-
tius exoptaflemus fi ratio fibi mandatum & iftud per-
mififlènt, non dubitantes, quin ad reditum fuum fin-
cere fit relaturus, quomodofic quantoperehicfuerit
fufceptus ae peiinde fub receflu dimiflTus. Quibuj &c.

Datum Hsga Comitit die tertio Januarü HiUefmfix'
cmteβmofexag«βmo oHavQ.

Goedertierne.

DEn Brief van uwe Konincklijcke Majefteyc
gefchreven tot
Stockholm den tweeentvintigh-
December des voorleden Jaers, is ons ter
behoorlijcker tijdt behandight,waer uyt wy met groot
vcrmaeck verftaen dat den Heer
Chrifloffelwin Delftt
Burggrave ende Grave van Dhona, Extraordina-
ris Ambafladeur van uwe Konincklijcke MajeftwC
aen ons , Vcldt-Maerfchalck ende Krijghs-Raedt,
mitfgaders den Heere
Harald Affilhomi Extraordin.
Afgefant van ÜE. zijn gheftelt, ende met fuflifante
macht vporfien zij nde, belaft,-dat fy met onfe (Hàe-
puteetden foudcnTpreecken, wegens de beflicbtinghe
I < ende


-ocr page 936-

^xn ende afJoeninge van eenige nieuwe tuffchen ons op-
100ti. gercien gefcbillen, ende difficulteyten, dewekkc aJs

--- noch ongedecideert werden bevonden > 'ende dat fy

daertoegefamencltjck fouden komen te trachten dat
de onderlinge ende oude vriendtfchap tuflchen bey de
defe Standen, alfmede de oprechte correfpondentie,
tuflchen derfelver Onderfaten ende Inwoonderen,teo
goede van het gemeyne Welvaren ende Commercie
ioude mogsn herftelt werden.

Derhal ven, alfoo iy de faecken deweicke haer zijn
aenbevolen, zijn ge weeft met feer groote voorfichtig-
heyt,ende met foodanigen bequaemheytende behoor-
lijckheyt volftandighlijck hebben voltrockcn, datter
niets aen en komt te ontbreecken 'tgeen door der fel-
ver vlijt ende neerftighcydt, tot bet gemelte oogh-
merck geluckigblijck niet en foude zijn gebracht, en
ünsbckenc is, dat den wel-gemelten Heere Extraord,
AmbaiTadeur van uwe Konincküjcke Majefteytghe-
reetis, omme fijne reyfe van hier te mogen voltrec-
ken, ende daeromme van ons, naer dat alles van hem
alhier wel ende beboorlijck was afgedacn, publycke-
lijck fijn affcheyt heeft genomen.

iJoohebben wy den ielvenniet konnealaten ver-
trecken, ten
zy dat wy hem met defe Lof (inde Eere
quamentevergefelfqhappen, dat hy ons nietalleen-
lijck ten hooghften aengenaem is giieweeft, maer dat
hy oock hem Ielven, door fijne voorfichtigheyt ende
wijsheyt, met deweicke hy begaeft is, en volgens fij-
nen laft en voorfchrift foodanigh heeft gedragen, dat
wy feer geerne fijne tegenwoordigheydt>alhier fouden
hebben ghewenft, by aldien de reden ende fijnen laft
fulcx hadde willen toelaten, niet twyflPelende of by fai
op fijne wederkomft oprechtelijck relateren, hoe ende
op wat wijs hy alhier iy onthaelt, ende op fij η vertreck
bejegent. 'twelck,&c.

Gegeven in den Hagé op den ^i'i/e» January fefiien
hondert acht enfefiigh.

üoeooDtctulicDfM be IgoofOcti tn Sweeden fiotta
öcnV cnDcbaatgljebodÈnDàEC toog oücc ijct Triple
ciiQaacment
/seOcn Dc DoiaciiDc ittijpojtame aöbpftn:

Stockholm den wWiwJaDuary oude, ende den
veerti>?tde» nieuwe ftijl ifcβìe» hondert acht tnfefii^h.

ALfoo den meeflen vanden Senaet nu abfent
zijn,en niet weder te famen komen, voor en
al eer het begin vande Maent February, foo
kanuEd. daer uyt wel af nemen dat hier ondertuf-
fchen weynigh waerdigh is voorgevallen,en oock niet
voorgenomen of yets gefloten dat groote veranderin-
ge foude konnen geven als het was

by mijn voorige van den negentienden December, en
alfoo fÌTUiiii»; was als noch dien tijdtbuyten en-
gagement, in 't regard van het Franfche en Spaenfche
• werck,
foo wert'etwel daer by blyven, totdatmen
klaerder fiet waer hen de Wereldt wil, 't welck lichte-
lijck fai konnen het beile zijn, en alfoo konnen defe
^ewi ons ftrecken tot profijt en nut. Ondertuffchen
konnen oock advyfen in-koomen van den Heer Atn-
bafladeurGraefvanDhona, en fijne verrichtingem
Eagelandt, infonderheyt foo 317 (Ew^eWi) ter een-
re zyde, wil en fin heeft om.figh in 't Ipel te mengen ;
en ter andere zyde, ftaet in die poftuer,dat hy het naet
nadruck doen kan,op welcke beyde punten de Wet-
ten en Propheten hangen i en daerom foude een goet
en folide narichtinge daer van feer bevorderen, om te
nemen een ghewifle refolutie en
vifée in defe teghen-
woordige conjunduren ; alfoo ^3 ρ van wegen de ft-
kerheydtdes Rijcx, en fijn Commercicn,ipecialijck
van weghen het toevoer van het Sout, moet hebb en
groote reflexie op de Zee-machten in Êercf/ijom haer
te hebben foo niet de beyde , ten minften den eenen
op fijn zyde, foo yets ernftelijck foude worden uyt dit
fpel. De principalen felfs, die den Oorloghyoeren,
hebben wel den heelen defen tijdt gefocht onfe Alli-
antie, doch met ongelijcke manieren. 177
{Vtantk·
r'^ck) heeft gehonoreert 139 met een Ambairade, be-
luepende fich op de oude ν

; vtieptfchap eovertreuwe-

Iijckheyt,en begeert 239 cooperatie en afliftentie in 166B.

alle fijne intereflen, in ATii/er/rtWij in Pöo/ee, Dayts- __

landt,é"!:· Daer tegeu heeft nocü niemant figh aenge-
geven van wegen
Sfangien hier aen 't Hof 5 maer an-
ders in
Engelandty HoBandt, en laeft door een Keyfer-
iijck Envoyé iaet 2 8 fich vermerken om nader vrient-
fchap en conjunöie by defe tyden. Beyde hare efibr-
ten heeft 239 gelijck opgenomen, en geen van beyde
afgeilagen; maer gefet de beyde partyen op den proef-
fteen
óoorcotttremartden. om te fien wieder iigh loude
willen naderft voegen om de interefle van 139, in deie
proef hcbbeiyy haer beyden ongelijck getoont, foo
datmen op afy zyde heeft oogenfchynelijck ghefien
dat het op foodanige conditiën niet foecke d'Alliantie
van 139, maer alleen begeerde voor

een wiile fommegelt in 't Jaer, of foo dat niet foude
aengaen,dat»77danwoude figh contenteren laten,
mits dat
139 mochte ftil en neutrael fitten ; en dan
noch geven een kleyne fubfidie. Maer daer tegen heeft
311 {HoUaHdt} figh liberaler getoont, verfeeckerende
datiSi foude wel meer fubfidie geven aen 139 als 177
waer van nu is
Materia deliberatioms , op de zyde van
477 ift alleen maer ter Zyde van 311

Vtilitas mjor,deweicke by Potentaten placht de mee.
fte vriencfchap te maecken j en in defe
terMtnitÜaea
de deliberatien nu ; waer op U Ed. confideratien wel
te paflè komen; veel vande Regeringh zijn van die
opinie, dat 239 niet foude konnen treden in efFeftijf
engagement met geenerley parthye, namentlijck tot
focietatem Amorwn, •velaàjubmittandas CopiasAuxi·
liares.
fonder te hebben al eer daer over geconfereert
met de Stenden van het Rijck
Sweeden, en haer con-
lent ingehaelt, en daerom hebben eenige daer hen ge-
vifeert, datmen foude beginnen met de Mediatie, en
alleen bedingen fubfidien voor de Troupen van
Bree-
men^ tot dat het over was; en ondertuffchen konde
men houden den Rijcx-dagh, en 239 occafie hebben
om met de Stenden te confereren, en haer difponeren
tot het gene wat beft en nuttigft was. Andere van den
Senaet, oordeelen en fuftineren dat 239 foude figh
heel en al houden uyt het fpel, en niet nemen eenigh
engagement voor ende al eer de hooghfte noodt voor
handen
W8s,raeenende die noch veer genough te zijn,
en dat de Monarchie van 2 77 foude veel moeten
en-
valleren op den wegh, eermen foude tot 259 komen.
Maer foo vreeftmen dat de noodt dan mochte fo groot
worden, dat die zedert niet ware te furmonterefi, en
tegensgaeo,
{oodìtmediamtemereheati. Ende alfoo
houden wy noch hier het Schip inde volle Zee onder
Zeyl,fonder te ftuyren na eenige Haeven, dewijl men
noch niet kan weeten weloke foude feeckers zijn om
figh na toe te begeven.
§utdConfiIii. De Portugüfche
tydingenzijnfeerfurprenant, en wertmen iienhoe
hoe 277 en 282 daer onder fpelende werden. Het valt
ons onéelooflijck dat des Koninghs Broeder foude
trouwen de Coninginne ; foo de Vrede met
Spangien
volght, foo werthy figh wel yemant foecken uyt Oe-

fienrtjck,^c.

Cofpenhage den ί^Λ» January oude, ende den een en
twintijfttn
nieuwe fefiien hondert acht enfefiigh.

V Oor eenighe dagen is een Keyferlijck Courier
hier doorgereyft na 239 deweicke myberich-
tede dat hy foodanige ordres brachte en paffeer-
de, waer door fijn Negotiatie gewiiïelt,foude een ge-
wenfcht eynde hebben aen het
Sweedtfche Hof 5 en dat
de Keyferlijcke Minifters alfoo verhoopten een goede
affiftentie ven 239 tot de expeditie. Dit

heeft oock den Oeenfchen Refident tot Vitn herwaerts
bericht ; waer over meo figh bier aen het
Dttnfihe
Hof feer verblijdt, vermoedende te konnen foo veel
meer hare intcreÓen bevorderen by het
Dm^ Hof, <
doordeiefeparatiedera39 van 277 Monfieur
Terlon
heeft hier by het Hof getoont een Bri^f van den Heer
d'Efirades, berichtende dat den Heer van Betieingen
werde aen 277 de verfeeckeringe gegeven van wegen
i2f dat fy alle dieoftelijcke middelen wilden bereyc-
keo om
Sfangie» te difponeren tot de fatisfaftie die
177 begeert 5 deweicke la 1 voor raifonnabel houden;

eggg ; en

en O O R L O G Η, 't Ack-en-^veentghfleBoeck. 905


-ocr page 937-

po6 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ι66Γ). cn foo hy daer ìni-niet foude reufleren, foowaeren
' fy ghcreiolveerc haere macht met 477 te conjun-
geren.

ïiialatifle Diibbd|ïnniiie bfliBfcaticn/ rpnbcltjcis
taafl flljcfitlt
te commtttfcett Den Jgecc enùc iBeefìcc
Pieterde Groot, Ottime in flcbofgc ban öaccj^ooau
jiioff. ïicfolutitnuanijcn negentienden, cnbc etn
en twintighften
©ecenibEC Icfileben; in qualitppt al?
ojDinati^ ?imbairaDEUc ban befen ^tact oen ben

RoninfllJ/ cnOeÖCti^of ban Sweden tot Stockholm

Ofeniplopeect te toojijcny cnbe alDacr cm öicnfic ban
Den 3lanbe/ enbe tot onbecijonöinflc banbe onöeclini
geeocbeco?rcftionDentie/ tuffdjenben ïjoosljfl-ac·
tneltcnllonin^cnbeöefrn ^tact / tooo? Den tijDt
öandrie ^accn tccefiDeccni tot toclcfun cpnoebe
MooDifle 25?iebcn ban «JTtclicntic/ enbe ?iü?cffc / tnct
enbe nebcn^be becbece Depefcöe^ öaec toe fpectecen»
De/ boojenbe tenbeijoebc banoen uöcni^lcf"ίΙ®^·^
StmbaffaDeuc bccbeecDigljt foube too^öen ; 5®an
Uebobcnfiaenbeconclufic/ göefojtneettbp örnJ^eec
ban Afperen, aljS öcbbenbe De boojieDe üjeccR aepie*
fiDeert.

jJabemaelDel^eiCfn ©eDcputeecben toegen^be
piobintie ban
VrieHandt ongelad iracen / omme
«lil
'C t^ofban Sweeden eenen ©jDinati^ mtnbafla^
ùmc enbecenen Oefiöent tegelijcli te ijonöen / enDc
Γ13!) baecom beftoacct bonbfn/ tcc faecheban 't bafi
flellin banüe üoojfj Oiümaci^ ^Cmbaffabe / bcb=
benbe infonbecJjcpt geconfiöeceert : bat ben
feven
en twmtighften
gjannactj !ar|liebcn ijetiiEcactement
Uanben ÖcflDent
Heynlïus ban viet duyfent tot fes
duyfent gnlOen^ laêclijcM geaugmenteect göc=
toojben; iiiienlujegöcnfp
fandle bechlaccBen niet
anbec^ getbcten nocö eenigc anbece intentie gbrljabt
teöEbten/ al^batbaecDoojal'rgeenc foa boojOe^
filbe tijDt booi een ©jbinaci^ ?(lnibaffaDeiic toa^

fcijeltjclt map Hoomeii τε u^uujyiiiu i iii uutuifiu n·
oocit upt fooùanige confibecatien/ en op een fooDantg
fonbanitnt/ fukné bp JfòifRbe ban ben
acht en twi η -
iighften
^annacö aenbc Igeecen Bate ïPjincipalen
Dabben obfcgefcl)?eben/ enbelDaecbenfffcnébericöt :
i)aifponbecDaec<i50..fl©og. goet bonöen befaecfte
tee ©ecgabecinge ban Ijaec üoog .ïiBog. fonben foec»
Ren enbe te Delpen bitigecen/ ten fine ben iJepbent
Heynfius met |)et boojfs ®ta«ement ban fes duy-
fent
gnlben^ aen'tmeergcmelbe l|of alleen foube
blpben tefibeten ; enbe Dat fp oaec op De naecbere
öebeelen enbe ojDie^ ban öaet €ö. .i®og. fonben φ
toacöten/ toelcfte ojDje^ alfnocö niet afgehoomen
toacen. 3©aei;omfpboo?lebcn^atecbagt) Den
ach-
tienden
befi^ tec ©rcgaDetingöbanljafc J^o.iBog.
Deel infiantelijcft öaDben gencgecct / Dat met {jct
öececneten ban een ©jbinati^ ^fimbaflabeuc aen
'iboo?f5i|of/ al^mebemetÖEt nomineren ban een
l^etfoon eenige öagen mocijte toerben gefnfpf nbeect/
tee tijöt enöe toijlen toe / bat öun fap be feecen öace
i^jincipalrn naDeclafl moebtetoegefonben tuecben.
g^ocö aï^be j^eecen ©?binatl^ p?efibctenOe uptbe
i);obintie ban
Zeelandt, niet anDec^ al^ tot een «ίρ
tcao?lJinacii UmbaffabegDelafl siinöe/ nocö'teen
noclj 't anbec gelief De te concIuDecen/ maec op flaen»
be ben ^toel gaDben beclaten / betoelche
inconti-
nent
bp ben Heec ban Afperen toebecom toacen gde»
occupeect / betoelcUe't booifs becfeecft itecatSbe?
lijcft boojgefieltxijnbe/ gantfcBelijcli babben booj»
geflagen/ enbe Dfe^ niet tegenfiaenbe be boben(}afn>
be conclufte genomen : foo 39η fp geneceffiteect gbe<
toojben be boojfj contlufie toel eppjefliiijcftteconi
tcabicecen/ enbe bienbolgen^ tecefecbecenDeb;pe
belibecatien ban be {|eecen ;&taten ban
Vrieflandc
bcc felbec S>2incipalen Doenmael^ ;&taet^-gebi|jfe
betgabect.

(j^becmit^ b'abfentie ban ben ban <t5;abe
Dhona, bleef get becbolgl) bec Segotiatie alDiec-aen
b'i^eei; Appelboom, booj toelcRe tot bien tpnbe

ben achtflen^pjd fcDictbt fleDcpefcfiecït bc boIgeRbc if68
©olmagöt ; 
.

N' Os Caro/ui Dei Gratia , Suecorum , Gotho-
ium, Vandalorumque Rex, &PrincepsHE-
.reditarius, IMagnus PrincepsFinlandiEe, ]Jux
Sceni®, EfthoniK, LivoniÊE, Cardias, Bremas, Ver-
dae, Stetini, Pomeranias, Cailubia, Princeps Ru-
giae, Dominus Ingrite & VilmariiE, nee non Comes
Palarinus, Rheni, Bavaria:, Juliaci, Clivi & Mon-
tiumDux,&c. Notum teftatumque facimus quan-
doquidem magno Nos mcerore afficiunt cruenti ar-
morum motus , quibus Serenisfimi ac Potentisflmi
Hifpama, & Gaüorum Reges jamdiu inter fe commic-
tuntur, fummaequidem innocui fanguiris cum ja-
öuramaximoque periculo Chriftiana quietiï, quas
nifi propitius Deus evcrtat, &' tempeftiva intervene-
rint pacis remedia haud parum periclitari, videtur :
Idcirco cum nihil magis in optatis habeamus quod
Nobis cum omnibus Chriftianas fidci Regibus ^ ac
Principibus commune votum
eüe debet, quam uc
fanguinis Chriftiani miferanda efFufio quantocius
averti posfit, publicaeque orbls tranquillitati , qu£e
hifce motibus convellitur, omni opera lubenter alia-
boramus, conftituimusac ordinavimus, quemadmo-
dum hifce conftituimus ac ordinavimus Ablegatutn
Noftrum Extreordinarium & Confiliarium Aulicum
Gentrofum&Nobilem nobis fincere fidelem
Heral-
dum Appelboom,
Hiereditarium dc Soderèy , qui no-
ftro nomine amicabili compofitioni inter belligeran-
tcs, fupra alte memoratot Reges Araìcos Noftros
operetur. Dcdimus itaque atque damus illi plenariam
omnino poteftatem , ac fuffi cientem facultatem ea
omnia ilatuendi, tradtandi, & agendi ; adeoqucom-
nia Officia j mediaque adhibendi quibus fanguinis
ulteriorprofufiofiftaturprKfensbellum fopiatur, de-
niqus omnibusexpeditapax rurfum reducatur acre-
ftabiilatur, & fi in Pacis feliciter ( quod Deus velit )
conclufie, firmius robi^r ac majorem obfervantiam
noftra guaraniia defiderata fuetit, eandem optimo
quoque modo interponendi : Quicquid igitur didui
Ablegatus Noller Extraordinarius ita egerit
actra-
öaverit, id orane tanquara à nobifmet ipfis atìum, &
gratum habituri fumus. In cujus fidem majorem haf-
ceSigilloNoftroRegio, & HonoratiiTimK&Cha*
risGmie Matris Noftras nec non
CKterorum Noftro-
rum Tutorum, Regnique noftri Adminiflrratorum
manibusfubfcriptas communiri jusfimus. Dedimus
in Arce Noftra Ha/wi»^ die OiSawAprilis Anno wì*/-
lefmo fexcentefmofexagefimo οΩανο.

HEDEWIG ELEONORA. (L.S.)

Petrus Brahe Comes in Wef- Lorens de lindloco R. S.
fmgsiergh Ri S. Drotmus. Mar/eh.

GufiajfOttoSteenbeck. R. MagnusGahneldeUGar',
a. jlfchitalajfus. dte, R. S, Canceìleriuf.

Guflavus Banier, loco R. S.

Thejaurarii.

H. Ho OGHU YSEN.

WYCarel, door Godts Genade , Koningh en
Erf-PrincevanSweden, Gotthen en Wen-
den, Groot-VorftinFinlandt, HertMh van
Schoonen, Efthonien, Lijflandt, Careling, Bremen
Verde, Stetin, Pomeren en CaiTuben , Prince van
Riga, Heere van Ingrien ende Wifmar, alimede
Paltzgrave aenden Rhijn > Hercogh Van Beyeren,
Gullek, Cleve ende Bergh.

Kernelijckzy eenen yegelijcken ; Alfoo ons ten
hooghften komt bedroeven, den twiil endc oneenig-
heydt, deweick van over Igngh tuflchcn de Heeren en
Grootmachtighfte Koningen van
Spangien en Vrevck'
rmk
werden bevonden, ende dat met groote bloed-
Ifortingeende pericul van de Chriftelijcke rufte, de-
vi^elcketenzyfulcx door de Goddclijcke genade werc


-ocr page 938-

✓^o verhoet, ende de Vrede ter bequamet tijde wcrJt
^ ghevordert, niet weynigh fchijnt tefullen pericli-
" teren.

Daeromme, door dien wy niet meer en wenfchen
( 'tgeen alle Chrift-geloovige Koningen en Princen
met ons behoorengemeyn te hebben ) dan dat de er-
barmcijjckeilortingevan het Chriften bloedt, met
deneerftenfoude moghen afgekeert , cn met aller
maclit bevlycigen de algemey ne rulle des Werelts, de
welcke door defe gefchillen werdt verhindert.

Soo hebben wy geilek endegeordineert, gelijck wy
by defea ftellen ende ordonneren onfen Extraordina-
ris Afgeiant ende Hof-Raedt, den Edelen ende ghe-
trouwen
Herald Appelboom > Erf-Heer van Soderby,
opdathyuyt onfen name door een vrundelijck be-
fl ichtingen, tuflchen de hoogh-gemekc twiftige Ko-
ningen, onfe Vrienden komen te arbeyden.

Derhalven, foo hebben wy den felven gegeven, en
geven den felven mits defen, volkomen macht ende
lüffifancefacukeyt, ommeallestemoghenftatueren,
traifteren en doen, ende om voorts allerhande plich-
ten ende middelen te gebruycken, waer door de vor-
dérc ftortinge van bloedt foude mogen werden tegen
gegaen, den Oorlogh eer neder geleyt, en voorts een
bequame Vrede voor alle menfchcn werden herfteit
ende beveftight.

Ende by aldicn tot meerder vaftigheydt ende obfer-
vantie vande beflotene Vrede ( t'welck Godt ghelieve
te vergunnen, ) onfe guarantie komt verfochtte wer-
den, defelve op de befte wyfe te mogen ioterponeren.
Derhalven fullen wy iulcx, alles 'rgheen onfen gemel-
ten Extraordinaris Afgefant fai hebben ghedaen ofte
getradlcert, foodanigh houden of 'ticlve van ons felfs
was gedaenj ende oock ratificeren,

Tot meerder vaftigheydt van alle 'c weick, foo heb-
ben wy defe Brieven , door onfen Konincklijcken
Zegel, mitfgaders door de handt van mijn Eerweer-
dige ende Beminde Moeder, als oock van mijne ande-
re Voogden ende Adminiftrateurs van ons Rijck lae-
ten bezegelen ende onderteeckenen. GeRheven in
Stockholm op den «iy&i/i» dagh van h^ù\Jefiienhon·
dert acht en fefiigh.

KEDEWIG ELEONORA.
(L.S.)

Lorens de Lind loco R. S.
Marfch.

Tetrus Brahe Comes in Wif-
ftngsborgh R. S. Orotzetus.

Gufinff Otto Steenboth,R. Sttn. Bielke loco Cancellery
S. Anh'ttalaffus. Regm.

Guflavus Soop, R S,
Jhefaurarius.

H. Hooghuysen.

N' Os .^i.Sereniffimo ac Potentiffimo Lu-,
dovico XIV. Regi GaÜerum, &.c, Salutem & pro-
fperos rerum wcceflus. Seieniffime ac Poten-
tiflime. Quantopere nos pertriftes unquam afflige-
bant,quie ad nos perferebantur de enatis inter Maje-
ftatcm Veflram & Regem Catholicum controverfiis,
quod facile jam turn provideremus trmorum illos,qui
poftea cum Chriftiani fanguinis magno difpendio
funt fubfecuti, motui. Tamque meritò latramur ju-
cunda pacis rediturae fpe que iefc oftentare csepit,
poftquam pacis negotie pertraöando congreffus, ut
inftituatur certus etiam cum in finem locus nimirum
Aquifgranum eligatur mutuo confeflU placuiffe con-
ftat. Nee vero lata haec amicie compofitionis initia
ïnnerij quifquam poterit, quin infimul Majeftatis
Veftra: per celebrem in Pacem amorem& sequani-
mitatem perfpiciat ac laudibus condïgn is extollat. Vi -
detur nimirum Majeftas Veftra ita exiftimare Regi^
maxime ac Heroicie virtutis effe partam armorum
gloriam , prompta in Pacem propenfione pofld illu-
Arare, animique magnitudine juxta, ac moderatione
excellerc. Nos vero ut inftitueadi Traflatus felicem

fauflumque fucceflum exoptamu6,ita defiderato ac tot

votis expccito Pacis redintegrandie operi ftudia Noftra _*

lubenter accommodaraus futura utfperamus Majeiia-
tl Veftrx vel ideo,grata quadopere ipfo Majertati Ve-
ftrae comprobavimus fidemac finceritatem Noftrarrl
intcgerrimam,cum Majeftas Veftra oblatam, à nobis
Noltrac interpofitionis operam acceptando falutare
Pacis negotium amice committere non dubitavir.
Dedimusitain mandatis Ablegato Noftro Excraordi-
nario & Gonfiliario Aulico, Generofo & Nobili No-
bis fincere fideii
Heraldo Appelbaom, fisreditario de
Soderby, ut Aquifgranum fine mora feconferat eaque
adhibeat officia, qusePacireducendseacbelloextia-
guendo conducere polle vifa fuerint. Quemipfum
quemadmodum nulli dubitamusquin Majeftas Veftra
ad Pacis negotium nomine Nortro pertraétanduni
admiffura fit, ita felicem ex animo vovemusfuccef-
fum. Majeftas VeftfEede £ererno,&c. DedimusHu/-
w/<edieoi?ewAprilis
miUefmo fexcentefmofexagepm»
oliavo.

Nomine altisfime memorata:,&c.

HEDEWIG ELEONORA.

Petrus Brahe. ComesinWìf- L,. de "Linde loco R.S-
finsborghR.S. Drot%etus. S.Marfih.

Guili^OtteSteenbocìcR. S. Magnus Gabriel de
S.R. Architalaffus. la Gardie.

Guflavus Scopi loco R S,
Thefaurius,

H. Hooghitysen.

Wy KareU&c.Groeten den Groot-mach-
tigen Louijs de XIV. Koningh in Pranck-
rycki en wenfchen den felven veelgeluck ert
voorfpoet.

Goedertterne en Groot-machtìgen.

SOofeer ons quamen te bedroeven de gheruchten
van de opgerefene twiften ende ghefchillen tuf-
fchen uwe Majefteyt ende den CathoJijcken Ko-
ningh, om dat wy feer lichtelijck konden voorfien den
Oorlogh, dewelcke naderhandtmec groot verlies en
ftortinge des menichen bloedis is gevolght, immers
foo feer zijn wy met reden verblijdt, door de hoope
van een nieuw aenftaende en wederleVende aengena-
me Vrede,dewelckehaer heeft beginnen te vertoo-
nen,naer dat bekent is datter aireede tot dicn eyndc
vaft gefteltiseen plaets, namentlijck Aken te verkic-
feo , ommc de Vrede-handelioghe te moghen vol-
trecken.

Oock en fai niemant defe aengename beginfelen
van de vrundelijcke beflichtinge moghen aenfchou-
wen, ofte hy fai gelijck bemercken, ende met behoor»
lijeken loff verheffen uwe Majefteyts vermaerde lief-
de tot den Vrede, neffensdeffelfs billijckheydt ende
rechtveerdigheydt; ongetwyffelt fchijnt uwe Maje-
fteyt figh voor te ftellen j dat al een Konincklijcke
ende helden deught is , de glorie ende cere door
de Wapenen verkreghen , met een veerdige gho-
negentheyt tot den Vrede te konnenverheerlijcken»
ende foo wel in grootmoedigheydt ende matigheydc
boven andere uyt te munten.

En gelijck als wy van Godt een goet ende geluckig
fucces wenfchen, van het aen te vangen Traétaet, ioo
doen wy gewillighlijck ons uytterfte befte tot hetge-
wenfchte ende van foo veele menfchen verfocht
werck,devernieuwinghevande Vrede, t'Welck wy
verhoopen dat uwe Majefteyt oock daeromme fai aen-
genaem zijn, om dat wy metter daedt felfs aen uwe
Majefteyt onfe fuy vere trouwe ende oprechtigheyd:
hebben bewefen, wanneer uweiMajefteyt aennemen-
de onfe aengebodene huipe by ïnterpofitie foo heylfa-
men handelingh van Vrede, ons niet en heeft ghet wy*
fek te bevelen,

45330 O'·''·'· '

cn O O R L O G Η, 't Acht-en-veerùghfte Boeck. 907


-ocr page 939-

S A κ E Ν van S Τ A E

Τ

t X/^fi Derhalven foo hebben wy gelaft oufen Extraordi-
' naris Afgefant en Hof-Raedc, den Edelen getrouwen
' llara/d Appelboom, Erf-Heer van Sonderhy, dat hy figh

Tonder cenigfa uytftel foude begeven naer Aken, om-
me aldaer foodanige plichten ende Offiden te doen,
dewelcke fullen ghcoordeelt werden dienftigh te zijn,
om den Vrede te herftellen, ende om den Oorlogh
te mogen terneder leggen ; en gelijckerwijs wy niet
en twyfFelon of uwe Majefteytfaldefelvetotde vol-
treckinghe van defen Vrede-handel op onfen name
toelaten en aennemen ; Soo wenfchen wy uweMa-
jcftcytoock van harten, een goedt endegheluckigh
iucces van alles, uwe Majefteyt voorts, ecc. Ghege-
vea COC SfociMffi op den ad/y^f» April
hondert
acht e» fefiigh.

HEDEWIGH ELEONORA.

TetrufBrahe. L.v. der Linde. G.O.Steenbeck.

M, de la Gardie. Gufiavus Soop.

N' Os Caroks. Sereniffimo ac Potentiffimo
Principi Domino
Carolo, KcKHifpaniariim,Se-
reniflime ac Potentiffimc Princeps,FraterCon-
fanguine & Amice Cbarisfime. Qupd jam tum vere-

bamur, cum de enafcentibusinter Majeftatem Ve-
flram 6c Regem Chriftianisfimum Controveifiis,
Nobrs nunciaretur , ne in eas
tandem erumperent
contentiones, quK publicam
quietum fecuritatcmque
fummo difcrimini cum irreparabili Sanguinis Chri-
ftiani jaöuraacdamnoexponerent; id demum eve-
niffe & triftis experientia edocet & fummo nos animi
mceroremerito eiEcit ; praefertimcum fubortos inde
acetiamnum flagranres armorum motusita pcrfpicia-
museffecomparatos, ut, praecerquamquod Provln-
cias in Belgio & Alibi locorum non paucas corripue-
rintjtoti prieterea rei Chriftianse miferandam minen·
tur cladewi, univerfum nimirum Orbem ni opportu-
na interceCTeric pacificatio in disfidia auótori, pacif-
que dein remedia aequè difficile admiffurl ac fuften-
d® flammEEqux vires fumpferit irrito faepe conatu al-
laboratur. C^od cquidem malum ut amicabili com-
pofitionis interventu averti posfit ex animo jam diu
eiipetimus, moti tumcuraqu» nobiscum omnibus
Chriftianis Regibus ac Principibus communis cflè
debet fiftendi, quantocius Sanguinis innocui mife-
randam profufionem, tum etiam quod merito dolea-
musin mutuascsdes cum Orbis Chriftiani periculo
eos collidi Reges amicos Noftros, quos aröus & fan-
guinae & foederum nexus jugif, Sufcepimus itaque
lubenter cogitationem de Afflica interpofitione certo
nobis perfuadentes poft perfpeöa Majeftati Veftrce
vlfum iri finceram, & ab omni affeftu liberam òffi-
dorum noftrorum adconciliandam Pacem prompti-
tudinem. Nee certi nifi cum fummaNoftra animi
lietitiaacciderepotuic, quoddum compofitionis me-
ditamur operam de inftanti congreflu ad Pacem refta-
biliendamjlocoquetraitatui aflignato certiores fadti
fi mus, üd eoque uno eodemquc tempore occafionem
nafti Majeftati Veftrae ö£ ftudia noftra pacifica ofFe-
rendi, & inümul vota noftra integerrima ac fida, pro
Orbis Chriftiani tranquillitate opere ipfo comproban-
di. Huic itaque exoptat» oppotunitati ne ullomodo
deeOèmus Noftro Legato Extraordinario, & Coniì-
liario Aulico, Generofo & Nobili nobis fincere fideli
Heraldo Appelboewt HsereditariodeSi7^rÌ7 , inman-
datis dedimus ac injunximus, ac Aquifgranum fefe
conferat, acnonfolummentemhanc noftram Pacif-
que, defiderium teftetur, fed & nomine noftro ea ad-
hibeat oiBcia omnia qu£e paci reducendae bellique in-
qendio estinguendo conducere poffe vifa fuerint.
Qnod ut ex votoacfeliciter iuccedat dum vovemus,
nulli dubitantssfore haec ftudia noftra, utfunt fincera
ita Majeftati Veftrse pergrata, Majeftatem Veftram di-
vina protezioni commendatnus, feufta quseque &
preclara eidem animitus exoptantes Dedimus in Arce
Noftra
Holmtnfi die oSavo Aprilis, mìUefim fexcente-
fìmofexagepmo οΩβνο.

Nomine altUSme metnorBtÏe,£cc.

HEDEWIG

Petrus Brahe.

M.G.de la Gerdie. Gufiavus Soop.

H. Hooghuysen.

JVy Karel, &c. Ί)εη Goedertierne en
Machtighflen Ψ vince. lAeere Karely Ko-
mngh 'van Spangìen.

GOedertierne, en Machtighften Prince, Broe-
der , Bloedt-verwandt ende waerde Vründt ;
fiet geene wy vreefden wanneer ons de voort-
komende ghefchilien, tuffchen uwe Majefteyt ende
den Alder-Chriftelijckften Koningh ghebootfchapt
werden, fnamentlijckdatdefelvetot ioodanige Vy-
antfchap foude komen uy t te berften, dewelcke de al-
gemeyne rufte en fecuritey t in groot gevaer, met een
irreparable ftortinghe van Chriften bloedt, foude ko-
men te brengen ) Sulcx heeft de droeve ervarentheyt
geleert, nu te zijn overkomen, en 't felve brenght ons
een feer grooce droefheyt in ons gemoet.

Voornamentlijck alfoo wy bemercken, dat de al-
reedts opgerefene ende alfnoch duerenden Oorlogb,
foodanigh is gheftelt, dat behalven de Nederlandtie
Provlntien ende elders, daer door werden befchadigt;
naderhandt hetgantfche Chriftenrijck daer door ghe-
dreyght komt te werden, als fullende ongetwyffélt de
gantfchc Werelt ontrrjften, ten
%y datter een bequa-
me Pacificatie komt tuflchengeftelt te werden, ende
fai defelve Vrede naderhandt immers foo fwaer wer-
den aengenomen, als de vlamme dewelcke in haer
volle kracht gekomen is uytgebluft te werden.

Welckquaedtwy over lange hebben ghewenft dat
door een vredelijck overkomen mocht werden afge-
weert; eenfdeelsdaer toe bewogen zijnde, door de
forge, dewelcke alle Chriftene Koningen en Princen
behoort ghemeyn te zij η, omme foo rafchals moge-
lijck is te wederftaen de ellendighe ftortinge van het
onnofele Chriften Bloedt ; anderdeels oock, omdat
ons met goede reeden komt te bedroeven, dat fooda-
nige Koningen ( onfe Vrunden ) met het pericul van
gantfch Chriftenrijck malfcandercn komen te verdör-
ven, dewelcke door een naeuv^en bandt van Bloedt
ende Alliantie aen malkanderen zijn verbonden,

Derhalven hebben wy feer geerne onfoghedachten
laten gaen over een vriendelij cke Interpofitie, ons
ielven vaftelijck voorftellende, dat fulcx geenfints te
vergeefs fai zijn , naer dat wy verfcheyde loffelijcke
Documenten hebben overwogen van de liefde ende
begeerte dewelcke uwe Majefteyt tot den Vrede heeft
komen te betoonen, en dat volgens dien uwe Maje-
fteyt niet vreemt fai zijn, en afkeerigh vande veerdig-
heyt onfes plichts, dien wy fonder eenige onbehoor-
lijcke paffie ofgenegentheyt, tot voltreckinge vande
Vrede komen aen te wenden.

Oock foo heeft ons ten hooghften komen te ver-
heugen, dat terwijl wyvaftbefigh zijn , emme alle
't geene tot wederieggingh van alle twiften en gefchil-
len foude konaen te dienen te overwegen. Ons is be-
kent gèmaeckt, datter airede een'tfamen-komftea
jlaetfe was verordent , omme den Vrede te moghea
lerftelleii, hebbende alfoo op een , ende defelve tijdt
gelegentheyc bekomen om uwe Majefteyt niet alleen
onlegenegentheyt tot den Vrede aen te bieden, maer
van gelijcken, om onfen pprechtemende ghecrouwen
wenfch ende begeerte tet de ruft van gantfch Chri-
ftenrijck met der daedt te mogen bowyfen.

Opdatwy dan foodanigen ghewenfchten occafie
niet en fouden laten voorby gaen, hebben wy onfen
Extraordinariièn Afgefant
Htrald Apptlbotm , belaft
ende bevolen , dat hy figh naer Aecien foude bege-
ven , omme aldaer niet niet alle defen onfen fin en
meyningh, ende ons verlangh na den Viede te betuy-
gen, maer oock uyt onfen namefoodanighe plichten
ende dienften te verrichten, dewelcke foude moghen
dienen omme de ruft ende Vrede te herftellen, en den
brandt vanden Oorlogh
te mogen uytblulTeD. ^ .

»t Wcick

ELEONORA. if^S
Zj. va» der Linde. G.O.Steenbeck—_-


-ocr page 940-

1668. ȣ Welck wy wenfcheo dat wel ende gheluckelijck
mach uycvaller j niet twyflilende of defen onfen yver
ghelijckdefdveis oprecht, oock uwe Mejefteyt fai
aengenaemzijn, ende voorts uwe Majefteyt de God-
delijcke protetìie bevelende, wenfchendefelve van
harten allerhande heyl ende voorfpoet.

Gegeven in Stockkohn op den achtfien April, fifliett
honden acht en feftigh.

Uyt dc naem van de Hoogh-getneltc

HEDEWIGH ELE0;N0RA.

TetrusBrahe. L,v. Linde. G O. Steyntock.
M.G.de la G ar die. Guflavus See^.

H. Hoghuysen.

Ν Os Caroki Dei Gratia Suecorum, Gothorura
Vandaloium Rex, & Princeps Haereditarius,
Magnus Princeps Finlandiae, Dux Scania;,
Efthoniae; Livoni®, CareÜK, Bremse, Verda», Ste-
tini, Potneraniie, Caffubia, & Vandali^, Princeps
Kugisc, Dominus Ingrice & Wifmaria; nee non Co-
mes PaiatinusRheni, Bavarisc, Juliaci, Cliviie, &
Montium Dux,&c. Notum teftaiumqua facimus
quandoquidem magno Nos rooercre officiuntcruenti
animorum motus , quibus Scren iffimi Potentillimi
HifpanisG) & Gallorum Reges jam diu inter fe com-
mittuntur, fumma cquidem innocui languinis cum
jaöura maximoquepericuio Chriftiana: quietis, qga
nifi propitius Deus avertat, &tempeftivainrervene-
rint pacis remedia haudparumpericlitari, videtur:
Idcirco cum nihil magis in opratis habeamus quod
Nobis cum omnibus Chriftianse fidei Regibus, ac
Principibus commune votum elle debet, quamut
ianguinis Chriftiani miferanda cfFufio quantocius
averti poffit, publicieque orbistranquillicati,qusehifce
motibus conveilitur,omni opera lubenter allaboramus
Conftituimus acordinavimus, quemadmodum hifce
conftituirous acordinamus Ablegatum Noftrum Ex-
traordinarium & Confiljarius Aulicum Generolum
& Nobilem nobis fincêiè fidelem
Heraldum Appel-
boom
, Hsereditarium de Soderhy, qui noftro nomine
amicabili compofitioniInter belligerantes, fupraalte
memoratos Reges Amicos noftrosoperetur.Dedimus
itaque atque damus illi plcnariam omninò poteftatem,
ac fufficientem facultatem ea omnia ftatuendi, tra-
öandi, &agendi; adeoque omnia ofiScia^ mediaque
adhibendl quibus fanguinis ulterior profuGo Gftatur
prjcfens bel um fopiatur , denique omnibusexpedita
paxrurfum reducaturacreftabilietur , & fi in Pacis
feliciter ( quod Deusvelit ) conclufe firmius roburac
majorem obfervantiam noftra guarantia defiderata fu -
eritj eandem optimo quoque modo intcrponendi ;
Quicquid igitur didus Ablegatus Nofter Extraordi-
narius ita egerit ac tradlaverit, id omne tanquam à no-
bifmet ipfjs afl:um,& gratum habituri fumus. In cujus
fidem majorem hafce Sigillo Noflro Regio & Ho-
noratiflimae & Chariflimas Matris Noftrae nee non
cseterorum Noflrorum Tutorum, Regnique noftrl
(Adffliniftratorummanibuslubfcriptascommunirijuf-
fimus. Dedimus in Arce Noftra
Holmenfi àie oliavo
AT^ùWshBVoMillefimoJexcentefimo fexagefimo odiava.

HEDEWIG ELEONORA.(iL.S.)

Vetns Brabe Ctmes in Wtf- Oe Lindloco R. S.
fiegsiargh R. S. Drotzetut. Marfch.

Otto Steentock. R. S. Magnus Gahritl de h
Auh'ttülaffm. CancellariMt.

Gufiavuf loco R, S.

Thefanrarii.

H. Hoghwsem.

©en ieftienden jBcptoccbt mtn't tocccftecn^ tot ,/τ/το
tìtiibcm:

CUm faventc & annuente divina GratÌ4 turn
Serenifllmus& Potentiflìmus Princeps ac Do-
minus , Dominus
Carehts Secundus, Magnx
Brittanni», Francia & Hibcrni» Rex fidei defen-
for,&c. Tum Celfi & Prapotentes Domini Ordines
Generales
Faderati Belgii Pijs & ardentibus votis, la-
borifque indefeiiis haöenus incubuerint, ut fimulita-
tes 6c diflidia inter Sereniilimos
GaÜiarum & Hifpa-
niarum
Reges orta, quacque nunc in lunciium & acer-
rimum bsIJum ciuperuntj componerentur, ficabip-
fis primordiis (emina & radices mali ferpentis preci-
derent & iufFocarent, ne fortafle totus Chriftiacus
Oibis in partes&fludiodiverfus ebireticindcrcturque
incendiumque longè late'que totam Europam pcrga-
varet Eaque de ciufa memoratus Dominus Rex, Do-
minique Ofdinej per Deputatos fuos & Mandatarios
Hagae Comitis die decimo tertio vetcri, &vigefirao
tertio Januarii novi ftili, proximè prieterito , in mu-
tuum paöum confenferint, & qu^dem conditionibus
in hoe rerum ftaru toti EUropK procul tiubie placitu-
ris , quod poftmodum etiam foiemni Ratihabitione
confirmarunt quo complexi funt rationes & media,
quibus alma Pax inter diffidentes Reges, cito tutoque
promoveri&iedintegraripoiTet : Cumque infuper
iupra memorata partesamicum valdèin modum Se-
reniiEmum ac Potentiffimum Principem ac Domi-
num, Domicum
Carolum , Dei Gratii Suecorum»
Gothorutn, Vsndalorumque; Regem ac Principem
Hserediiarium, Magnum Principem Finlandi®, Du-
cem Scani», Efthoni®, Livonise, Careliaï, Bremsc,
Verdas, Stetini, Pomerarijas, Caffubia, & Vandali®,
Principem Rugi®, Dominum Ingrix, & V/ifmari®j
nee non Comitem Palatlnum Rheci, Bavanae,Julia-
ci, Cliviae,& MontiumDucem, rogarint atque in vi-
tarint, ut tanquam Pars Principalis operam fuam ia
eundem finem collocare,Traöituique PaÖoque prse-
diöo etiam ipfe fubfcribere digneretur ; Fadum e-
quidem eft ut tune temporis llluftriflimu! atque Ex-
cellentiflimus Dominus
ChOtophorus Delphicus, Burg-
gravius,&c. Comes in Dhona, Hareditarius Domi-
nus in Carwinden,Sc!obitten, Borckersdorft, Stoc-
keoftlt & Fisbach, Campi Marefcallus & Confilia-
rius Bellicus ac Extraordinarius Sereniflim® Regi®
Majeftatis Succi® Legatus ; ut Dominus
Heraldus
J4ρρell>omiusl·i2itedtt2ίtì\lsάQ.Suderhy, Ejufdem Sue-
ci® Regi® Majeftatis Confiliarius Aulicus, atque
Ablegatus Extraordii;ariue , diÖo Tradtatui Hag®
Comitisfolemniter fubfcribere vix potucrint, priuf-
quamjam di&us Dominus Legatus Extraordinarius
i«e«ieinyi»^/;<»jquàveriu5iteriuum deftinabat, de»
paucis quibufdam rebus, ad pr®diöum negotium
pertinentibus, cum fumme dido Magn® Brictanni®
Rege contuliffet : Idem tamen Domini Miniftri Sue-
cisiouo de optima & liocera mente ac intentione Se-
reniifimi Sueci® Regis coufteret, eodem tempore ac
die, Inftrumento ea de re confedo, fubfcribendo de-
eflènoluerunt, vacuumquelocum Clementiffimo fuo
Regi ac Domino,in principali Tradatu relinqui haud
®grè confenferunc : Cumque didus Sueci® Rex,
medio tempore, quamvis huic tradatul nee dum fub-
fcribere curaviffet, nihilominus opcram & officia fua,
ubicunque hoe ex re communi fore crcditum fuit, ad
obtinendum f®pe memoratum finem , cum dido
Magn® Brittanni® Rege & didis Domiois Ordini-
bus, pro vitelli, con/erre non ceCTaverit, & per hoe
non exiguum momentum ad eandem pacem, cujns
jam ex iis, qu® nunc accidêre, multo major quam an-
tea fpes affulgere videtur, maturandam attulerit ; tan-
dem expedire judicatum fuit, ultimam manum huic
operi imponete : Quapropter didi Sereniffimi ec Po-
tentifUmi Mago® Brittanni® Regis Depufati ac
Commi0"arii, Celfiffimus ac Sereniffimus Princeps,
Dominus J?»^ir/.DeiGratii Comes Palatinus adRhe-
numDux,Bavari®,Cumbri®quc,&c.pr®clariOrdinii
Garterii,ComesSociufque;necnon llluft. &ExceIl.
Domini,
Orìendus Bridgmen, £quesAuratus&Ba.

ronet-

en OORLOGH, VAck-en^veertìghfleBoecL 909


-ocr page 941-

9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

166% "Onettus, Magni Angli®, figlili Ouftos, lohannh Ba-

__^· ro Roberts de Truro, Privati figlili fupradidU Seren.

Ma^iv^ Brittanniae Regis Cuftos, Georgius DuxBuc·
kingamia, Georgius Albtmarliis,
Exerdjrum fuprame
morati
Sereniffimi Rcgis Magn» Briitannias, Dux &
Capitaneus Generalis
, dcc non Equicutn Pracfedtus.
Uterque paritcr (ϋΛί Praeclari Ordinis Garterii Equi-
CfsSociiquc;
HcnrkusBarg.Arlington, Sx.Guilielmus
Morite ,
Equesauratus& Baronettus difto Sereniflì-
mo Magra Brittannise Regi Primarii Status Secre-
ί tari!; ut& fupra mcmoratus Dominus Legatus
Sue-
eia Extraordinarius, Dominus Ckrifiophorus Otlphicus,
Burggraviu!& Comes in Dhona ; Necnon Excellen-
tiflìmi Domini, Dominus Johannes
Meerman, Civi-
tatis Leydenfis Exconful ac Ordinarius ad Conven-
tum Domiworum Ordinum Generalium Foederati
Beigli Deputatus, & Dominus
lokennis Bareel, Civi-
tatis Medioburgenfis Exconful atque Extraordinarius
ad prasfatum Con ventura Deputatus, Ambodiöo-
rum Dominorum Ordinum Legati Extraordinarii,
vi mandatorum fuorum, quorum Apographa fubfi-
nem hujus Inflrumenti de verbo ad verbum inferra
funt) fequentem in modumionvenerunt & confen-
ferunr.

Quod Sereniffimus Suecite Rex,tanquam Vars Trin-
eipalis
in fupradióto Tradtatu ac Paöo adfcifcetur&
ricipietur, quemadmodum, virtute prasientium , sd-
fcifcitur, qui proindeetiam ad omnia ineodemTra-
éiatu contenta, nulla re omninoexceptà, fefe aftriii-
git,perinde ac fi isepiusmemoratumTraftatum ab ini-
tio per Ablegatosfuos concludi acfignaH curaffet, &
ficDiSusTradlatus, à primo momento, formam ac
fubftantiam patìi tripliciter conventi liabuiflet, qua
etiam de caula faepe diöum de verbo ad verbum hic
inferi neceiTejudicatumeft.

Sereniffimus ac Potentiifimus PrincepS , ac Domi-
nus, Dominus Cerf/»f, ejus nomini» Secundus, Ma-
gnae
Brìttamìa Rex, ac Celfi & Praspotentes Domi-
ni Ordincs Generales Foederati Belgii, reputantesat-
que apad animum expendentes fummo cum dolore
mifcriascalamitatefquebelli, quod nuper interduas
Coronas in finibus cxarfit, quodque necftffitate qua-
dam ineiuftabili maximam partem Principum atque
flatuum Chriftiani Orbis iifdem involvet malis, fer-
pente incendi! iftius fiamma a d vicinos, nifi tempefll-
vè, & in Principio extinguatur, exiitimarunt ie nul-
Jatenus funituros partibus oiBcii munerifque fibi a
Deo Mandati, fi pofl faeliciter inftauiatam amicitiam,
fub aufpiciis Divini numinis, & redudtam veterem
neceflìtudinem interMagnam Brlttanniam&Foede-
ratum Belgium,eodemque tempore ftabilitam Pacem
inter quatuor Potentes Status, qui cruenti iilius belli
partes fuerunt, animum non applicent (edulo, omni-
que induilria, adcomponendadiflìdiaquaeoboxtafunc
inter prasdidtas duas Coronas,prsifertim ut memorati
in finibus belli fiamma fopiatur. Proinde cum Sere-
nisfimus
MagnsE Biitannia; Rex, δε Celfi PrEepoten-
tefque Ordines Foederati Belgii, pofl nmltum operae
infumptum, varisfquc obteftationes, obtinuerint à
Chriflianisfimo Regejut profelTus fit diöis Oidinibus
Generalibus fc ex hoc tempore arma depofiturum,
dummodoHifpani parati fintini ritè atque folemni-
ter cedere per travatura Pacis omnia loca&muni-
menta ut & Caftellanias cum annexis, qux armìs in
expeditioDeprKcedentis Annioccupavit, aut muni·
vit, vel ut Hifpani permoveanturin eum Eranfcribere
omne quod illis reiiat in Ducato
Luxenburgico (five in
Comitatu Burgu»ÌÌiii)prxterea
Cameramm cum Carne
raiefw Ducatum Artam, Fanum San&i Audomari,Bergas
Sandt Firtoci, Furnas, SiLinkium,
cum BaiHu-atibus,
Caftelaniis
, CEeterifque, qua; inde pendent : Regem-
queChriftianÌ5fimum,polterioricafureftiturum Re-
gi Hifpanias omnia Loca, Ditionefque, quaj Galli ar-
mis,exquoFlandriam ingrefll funt, occupavere, ea
lege, ut Celfi & Priepotentes Domini Ordines Gene-
rales reciprocò caveant,Regemque Chriftianisfimum
fecurum reddantjieefFetìurosapud ΗίφΒΠοβ rationi-
bu£,aliifque momentis,ut in eafdem confentiant leges
arbitrati funt fe hactempeftace atque hoc reruna arti-
culo optimam navaturos operam , non modo utrique j ggg
priefatorum Regum , fed&aliisPrincipibus&ftati- '
bus vicinis , ficonjundtum communicatis Confiliis, ' ~
collatifque operis adhortentur, & quantum fuarum
viriumefl: , permoveantfiepius ditìas duas Coronas
adineundamPacem kgibusatqueconditionibus fupra
memotatis ; In quem finem fadla nobis, qui has tabu-
las fubfignavibus, potcìtate cum libera, ex praifcripto
Mandatorum noftrorum convenimus, de articulis &
Capitibus fequentibus.

Quod Rex Magnsc Brittannise & Ordines Genera-
les Foederati Belgii conjundlim vel feparatim , com-
municatistamen omnino Confiliis, dcfecundumea
de quibus mutuo convenerit, omnem operam, om-
nemque induftriamadhibehunt, apud RegemCiiri-
ftianiffimum utinoptimà legitimaqueforma,foleroni
Tradlatu fpondeat & promittat Regi Magna
Brittan-
»ia & FceJeratiBeigli,
Ordinibus Generalibus fe Pa-
cis foedus fafturum cum Rege Hifpanise circa omnem
quocunque fub praetextu , vel quocunquedecaufa,
exceptionem vei difpenfationem, fi Hifpanise Rex
induci aut permoveri queatperRegem MognEe Brit-
tanni^ & Ordines Foederatosut cedat Regi Chriflia-
niflìmo aut Loca anno praeterito in Belgica A» mis oc-
cupata, aut allud tantumdem valens, pertraditionem
locorum fuperius memoratorum, aliorumve in com-
penfationem, de quibus mutuo confenfu partes intet
fe convenire poterunt.

Π.

Ut Rex Chriftianlsfimus confentire velit in proro-
gationem vacationis armorum in Belgica ad finem
men fis May, ut interea telnporis Rex Magnai Brittan-
dtx & Foederati Ordines fedulo omnique induflrià &
diligentià operam dare posfint apud Regem aut Regi-
nam Hifpaniae, Ejufdemque Cocfiliarios, uri legibus
códitionibus que prajfatis confenfum adhibere veJlnt.

Ut vero Rex Chriftianisfimus nullà juxti ratione
diflam armiftitii prorogationem recuiare quest, Rex
Magna
Brittennìa Ordinefyue Federati it eodémTra·
öatu obftringent , idfe efftöuros, utreàpféGalli®
cedatur ab Hifpanis omne quod Gallorum Armis an-
no prattcrito
occupar um fuit aut aliud tantundem va-
lens, de quo mutuo partium confenfu conveniet.

C^od Rex Chriftianisfimus inducetur sut promo-
vebitur, ut pr^ditìo promifiò pienam adhibere fideiH
àtque in co fiduciaro ponere velit, & ut proinde ejus
arma in pofterum ^liefcant, in Belgica. Ita quidem
ur fi praster omnem fpem & exfpeöationem Rex
Magna Brittannia, Faderatique Ordines requeanf per
exhortationes obteflationefque permovere Hifpanos
ante finem menfis May proximi, ut confeni'um adhi-
beant conditionibus facpius memoratis, & proinde ad
media majoris efiScacia venire necefle fit, nihìiomi-
nus Galli intra fines & in finibus IdiöieBelgicaefua
arma non movebuntautintroducent,fcd RexMagn®
Brittantiiis&cFiederati Ordines {e ob&tiiigerX , atque
in ie recipient id fefe fuppleturos quod neceflùm erit,
ut Hifpani reapfe aftringantur uti pacem legibus fu-
pradidlis accipiant, adeoque Regi Chriftianisfimo in-
tegrum non erit ullos exercereadus hoftiles, in diöis
Regionibus, nequeullumoccupareoppldum, licec
fponte fua fe dedere velit, nifi Rex
Magna Brittamia
& Federati Ordinesj
ceffent atque em ittant efficere id
quod jam diitumeft.

V.

Quod fancita inter duas Coronas Pa6e, ejus fervan-
dasfponfores vindicefque eruüt in formà amplisfimà
Se fecurisfimi, non modo Rex Magnai Britannise &
FcederatiOrdines,itàSx.Imperator, otnneiqtie Reges
& Principes vicini, qui exiftimabunt fua intereflTe, ut
Orbi Chrifliano inconcuflà maneacquieSj &BoIgic£e
fua reddatur confl:etque tranquillitas j in quem finem
definietur copiarum militarigm numerus, aliaque
media, quibus utendum erit adverfus alterutram par-
tium,qu» temeraverit vel violaverit Pacem, ut inju-
riam demat, ac parti liefae refarciat,

Pafta


-ocr page 942-

VI.

'—~ Paöa hiecconventa, omniaque & fingula in iis
contenta ac didto Domino Rege
Megnie Brittannìa,
didlifque D. D. Ordinikus Gmeralibus Fvederatarum
Provinciarum
per patentes utriufque partis literas fi-
glilo magno munitas, debita & auchentica forma intra
^rM/wrfcptimanasproximè fequentes, autcitius, ii
fieri poterit, cocfirmabuntur & ratihabebuntur, mu-
tuaqueratihabitionuminftrumenta intra praediiSum
tempus hinc indeextradentur.

In quorum omnium & fingulorum fidem, majaf-
querobur, hifcepadtis fubfcripfimus, eaquefigillis
noftris fubfignavimus,
Hag^e Comitum ia Hollandia
die
vigèfim tertio Janttarii, kaTiimUlefimtfexentefimi

fexagefimioitavi.

(L. S.) Tengaagtlde Geüicum,

(L.S.; τ>. ófferen.

(L.S.) Uhandemt.

( L, S.) Μ. "υαη Crommm.

(L.S.) Adolphmanyinckel. .

(L.S.) lohandeScrieck.

[L.S.) Lïsiratits.

II.

C^o autem paitum hoe triplkiter conventum foli-
dioribus fundamentis nitereturj expreffeconventum
etfancitumeft, utinter Serenillìmos & Potentiffi-
mos, Magnts Baittanma ac SueciiS Reges, Celfofqüe
ac Pr^potentesDominos Ordines Generales Foedcra-
ti Beigli firma ac fincera Temper fit r maneatque ami-
citia & confoederatio, eaqae ita fcriò ac fincerè cola-
tur & continuetur, ut unaquxque partium contra·
hentium alteriusemolumenta, commoda, acdignita-
tes, ex animo faooaque fide promoverc,quicquid verò
eicontrarium eli quovis meliori modo avertere enixe
iludeat.

Ili.;

Quemin finem, & pro prseftanda defentlone füo-
fum refpetìive Regnorum,. Provinciarum & fubdi-
torum,&pro confervandis Dominiis,juribus, liber-
tatibus,immunitatibu3, cnnimerciis. Paflis,
& re-
ceptie confuetudinibus tam terra quammari, firma
quoque, Sc invioiabil ia permanebunt antiquiora foe-
dera, &Traftatus, quorum vi & efBcacia difli Re-
ges ac Regina, diöique Ordines fibi invicem ante
hac refpeöiveadftriöi ficdcvindti funt,

IV.

Sicut etiam fupra memoratae partes non modo obli-
garsE erunt omnem in id Meram impendere ut Pax
iri\er Vicinos belligerantes Reges quantocius conclu-
daiur inviolataque poftmodum confervetur, verum
et/am officia fua., quantum fieri poteric, adhibebunt,
utuniverfa Europa Face, tot votis exoptatà longo
tempore fruì, & gaudere poflìt, &ut omnia quieiè
remaneant in eo ftatu, quo periblemnia Pacificatio-
num foedera pofita funt > utque ea fincerè & bona fi-
de colantur & obferventur.

V.

Si verocontigerit , utamicum hoe Foedcratorum
propofitum in finiftram (quodDeusavertat:) &ini-
quam partem fuérit acceptum, atque intempeftivà
forfan vindidla velbellum etiam ab aliquo moderno-
rum belligerantiutn vel eo iifve, quieorum partibus
acceflèrinc, aliifque flatibus cuïpiam Foederatorum
propterea fub nafcatur, teneantur Fcederati fibi effe
deviniìiiBmi, ad fuftinendam vim omnem, ieque
mutuo êe Regna Provinciafque &ditiones, juraque
& libertatem fuam Mari & terrà acerrlmè defcnden-
dum,nec ab hac mutui auxilii fide
&cguarantia commu-
ni,
piipiam llceat prius defiftere,quam fefe invicem à
periculovindicarlnt, mutuumquefatiifaftionis ficfe-
curitatis eventumprasftiterint.

VL

Paftahssc Convcnta, omniaque 6c fingula iis con-
, tentai àdidlisDominis Regibus ΛΙλ^λ ΒΓ<ί/Λ»βί«
ac Succiai diflifque Dominis Ordinibus Generalibus .,„ - ,
Fcederatarum Provinciarum , per patentes literas,
figlilo magno munitas, debita & aUtbenticàfortna
intra tre I me fi/es proximefequentes (autcitius fi fieri
poterit) confirmabuntur & ratihabebuntur, mutua-
que Ratihabitionum Inftrumenra intra prsediduin
tempus extradentur.

SequuHtur Mancata Procuratoria.

C^ROLUS Secundus.DeiGratii MagpéUH-
tamiie, Francia
. é" Uyberrùa Rex Videi Ώφή·
for
j é'c- Omnibus ad quos prasfentcs literiè
perveneriot, Salutem. Quandoquidem in foedere
ifto nupero Inter nos, & Celfos
ac Prsepoientes Do-
minos Ordines Generales Fcederatarum
Belgii Prò'
vinciarum
pro efficaciori Pacis inter vicinos Regcs
medistione die
decimo tertio Vetus, 6e <vigejjtme tertie
januarii proximè elapfi Hagse Comitum ineundo. lU
luftriiBmus & Excellentiffimus
SfitChrifiophorus Del-
phicttsComesàe.Dona, à bonoFratre Noftro Sere-
nillìmo
SueciteRsge, Legatus Extraordinarius fcriò
tam à nobis quam à diftis D.D. Ordlnibiis rogatus fu-
am irti vellet operam in communem Orbis Chriftiani
Pacem conferre, fequeconfcederationi, ifti adjun-
gere nomine Domini fui Regis Serenitììmi quem
imprimis ex Europa; Principibùs, tumob aliailla
fingularia Inter nos amicitii» Fcedeiumque vincala in
tam pioopere focium nobis exoptabamus, per folem-
he quoddam Inilrumentum manu fua eodem die fub-
fcriptum nomine & ex parte diöi Domini fui
Sueàié
RegisSerenifiìmi, fejamadidpromptum paratumq;
folemniter deciaravcrit pollicitus infuper fpondcnfqj
quamprimum
Londini eiièt , quotan^uam Legatus
Éxtraordin. fupra memorati boni Fratnsnolirl ftatim
erat profefturus, velie fe declarationem iftam fuam,
concurrentibusunaditìorura D. D.
OrdimmGenera',
Uum Legatis, Commiffariifquepariter à nobis fuffici-
enti poteftate ad id muniendis efiedtam abfolutamque
dare, cumque ex quohuc advenerit, declarationi, 'uas
priori intentus, ie, Regis fui nomine, in didli Foé-
deris partem Prlncipalem obtulerit, certis fub legibus
ficconditionibus prius definicndis : In qüem finem
cum neceiTe fit ut aliqui conftituantur qui tanquam
Commiflàrii noftri fuper hàc re cum fupradidto Co-
mite de
Dhona, nec non cu m Legatis Extraordinariià
diflorum D.D.Ordinum Generalium ex parte noftra
tranfigant Scconcludant ; fciatisigitur, quod nos de
prudentia fide & integritate ptiechariffimi noftri Co* ·
gnati Dom i η i
Ruperti Principis Palatini ad Rhenum »
nec non pradlleflorum & Fidelium noftrorum Or-
landi Bridgema», Equitis aurati Se Baronnetti magni
noftri Angliaï figilli cuftodis,
loannisBarùrns Scherts,
de Truro privati noftri figilli Cuftodis, Prjcchafiflì-
morum confanguineorum noftrorum
Geergii J3ucis
Buckinghamia, Georgii Ducit Aliemarla cxndtuum
noftrorum Ducis 6c Capitane! Generalis, nec non
equitum praefeöi utriuique pariter Ordines noftri
Garterii difti equites focilque j nec non Praedileftp-
ru m & fidelium noftrorum
Henriet Baronis Arlingttntf
S/cGuillitÌmiMorlce,
equitis auiati Primariorum no-
ftrorum Status Secretariorum plurimum coofifi «
eofdem ( à fanftiori noftro Concilio omnes) confti»
tuimus» fccimus, &ordinavimus,&perprxrente3
maQunoftrà Régiàfignatos cooftituimus, facimus»
& ordinamus noftros yeros , certos & indubitatos
Deputatos Coromiffarioj & Pfocuratores dantes &
concedentes eis, vel quibufuis eorum fcx, quinque,
quatuor, vel tribus plenam Poteftatem authoritatem-
que pro nobis & noftro nomine, una cum ExceHen-
tillìmis virls Domino
lohaene Meerman & Domino
lohanneBoreel, diftorum D.D. OrdinümGenera,
lium Legatis Extraordinariis prsediitum illuftrilD-
mum8EÉxcellentiffimum, Virum Dominum Civé-
ftophorum Delphicum Comitem de Dhtta, praeRiti Se-
reniilimums»m<» Regis Legatura Extraordinarium
coQveniendi, & cum eodem de &c fuper condicioni·

busjf

en OORLOGH5 't Àck-en^veertìghfle Boeck. 911


-ocr page 943-

912 S A IC E Ν van S Τ A E Τ

fCK^ bus, quibusprsefatüsSereniiIimusi»«/«Rex diöae
confoederationiinter nos diftofque D. D. Ordines
' ~ Generalesütididtumeft unita, fe tanquam partem
principalen! fodet &adjungat, communicandi, tra-
élandi & concludendi, nee non fuper ea quse condu-
dentur Inftrutnenta, quibus expediet modo & forma,
faciendi fignandique , reliquaque omnia & fingala
preftandi ^
uehac in refadla erunt neceflaria, fpon
dences & in verbo Regio noftro promittentes, nos
quxcunqueadiüisnoftrisCommiflTariis vi preienti-
um concludi conrigerinc, rata ea omnia, grata, &
accepta, eaqua conveneric Forma & iolemnitate,
habiiuros. In quorum fidem&teftimoniumhas Li-
terasnoflras manunoftra Regia fignatos magno An-
glia: figlilo communiri ficimus. Dabancur apud
Pu-
iatium
noftrum Wefimonafterienfe,^/iri/;f <Λί/ί(»»ίΛ7
Anni ^rae Chriftiana:
miUefimo fexuntefimQ ftxagefmo
oilavt,
Regni noftri vigeümo.

CAROLÜS REX.

OsCarolus, DelgratiaSuecorum,Gothorum

VandalorumqucRex , & Princeps hxredita-
» ^ rius Magnus Frinceps Finiandiie,L)ux fcaniici
Efthonise, Livoniae, CareliK
,BreniaE, Verdat, iiteti·
ni, Pomeraniae, Callubiie ài Vandaliic Princeps Ru-
gix, Dominus Ingrise
Sc Wofmai ix. nee non Comes
Palatinus Rhcni, Bavaṛe,Juliaci, C)iviaE& Monti-
umdux, notum teAatumque facimus, omnibus &
fingulis quorum intereft, auc quomodumque inte-
reflepoterit. Quando quidem Orbi Chriftiano esc
imminere videniur turbx, prEefercim in occafione
motuum, qui in Belgio
Hi/panico non ita pridem fu.
borei font, ut fummodifcrimine publica tranquillitas
abfque dubio omni verfatur nifi maturis curis ac Au-
diis eidem tempcfti ve profpeöu m fuerit; nos infuper
&d animum ex pendimus,quanto public» ac Chriflia-
uae reibono ac commodo femper fuit, quae l osir.ter
& Sereniflìmum ac poteniiffimum Principem Fra-
ttemjConfanguineumjamicum & fce^^eratorum No·
firum Cbariflìmum Dominum
Carolum, ejus nominis
fttmd\tm eadem gratia Magne Britanni^, Francias &
iHibernise Regem , fidei defcn/ort m, jamdiu lincera
ac fida amicicia viget, idcirco cum vel hoc tempore ad
confervandà periclitantem communem falutempu-
blicamque, quietem &incolumitatem mutuam tuen-
dammixlmepertinerevideatur, fiprobono publico
ac communi fecuricatisilabiiimento, intimiori
goq-
foederstionis netu , cura; ac coniìlk hinc inde
mutuejungantur, nobisetiam cum alias, tum docu-
mento ut recenti, .t a gloriofo ac pcrcelebri fatis fuper-
que conftet, quantopere alteraemorato Sercniflìmo
Regi publica falus ac tranquillitas cura: cordiquc fic ;
Propterea in mandatis dedimus ac commiflimus^ficu-
ti& vigoreharum in mandatis damus & comroitti-
mus Noftro Legato Extraordinario Campi Mare-
fchallo & confiliario bellico,illuftri nobis finccrè fide-
li Domino
Chriflophoro Delphico Burggravio & Co-
miciinDowe Ha:reditario Domino in Carwinden,
Schlowitten, Burasdorf, Stockenfelts & Fisbacb, ei-
queplenam èefumcientcm poteftatem tHbuimus, ut
cumiisillove, quosquemve Sereniffimusacpoten-
tiflìmusRexMagnse
Brittamìa adiditidem legiti-
mis ac fufficientujus mandatis inftrudos aut inftru·
öum conftituerir, congrediatur, tadlcc agat, tìatuat ac
concludati fuper iis modis ac condirionibus, quibus
interiorem confoederationis nexum fanciri, pubUcx
quietus ac tranquillicatis confervationem obtineri ,
adeoquemucuamfe^rìcatemac incolumitatem ila-
biliri, praifentes de^que motus componi, fifti ac
fo-
piri pofle, vifuìirfueric. Quicquid autem diöus no.
fter Legatus Extraordlnarus ad hunc fcopum fpeftans
traaaveritjftatueritacconcluferit, idnos omnime-
liori modo racum gratumque habiturös harum vigo-
re, regia ac in violabili fide promittimus. In quorum
fidem & majus robur hafce fiigillo noftro renio &
honoratiffimae & chariffimx matris noftrai, nec non
cascerorum noffcroiuin tuturum, legnique noftri
ad·

Lortrts de LinJlece R. S.
Merjth.

GufiaffOtttSteenbcck. R.
H. Anhitelaffus.

Guflavus Banier, leti R. S.
Thejaurarii.

Ν

Os Cerolus Dei Gratia Suecorum, Gothorum
Vandalorum Rex, & Princeps Hareditarius,
Magnus Princeps Finlandise, Dux Scanise,
Efthoniasj Livonise, Careliae, Bremas, Verdje, Ste-
tini, Pomerani®, CaiSbiae, & Vandalise» Princep»
Rugia:, Dominus Ingriae & Wifmariae nec non Co-
mes PalacinusRheni, Bavariae, Juliaci, Cliviac, 6c
Montium Dux, Notum teftatumquefacimus Om-
nibus & fi^ulis quorum intereft auc quomodocum-
que interefle poteric. Quando quidem enati in Bel-
gio Hifpanico armorum motus toti orbi Chriftiano
magnasturbascum publica: fecurltatisevetfione haud
obicure minactur, nobis vero nihil cursemagiscor-
dique fit, quam ut communi tranquillitaci fuus conftet
vigor iltelus omnino ac inconcufllis, inque eum fi-
nem qux à fubortis motibut Chiiftian^ re metuenda
difcrimina videntur, tempeftiveavertantur, idcirco
cum Celfi ac praepotentes Domini Ordines Genera-
les foederati Belgii fuam quoque teftatl funt propen-
fionem & promtitudinem profpiciendi in tempore
communi quieti bonoque publico omnibus curis ac
modis confulendi ; cos Legato Extraordinario Cam-
pi iVlarefcballe,Confiliario
d^bIIìco , illuftri nobis fin-
cere fideii Domino
Ciriffcpbera Defyhic»Bai^gT&vlo
& Corniti in Dhona > Basreditario Domino in Cor-
winden, Schlobitten, Bockerfdorf, Stockenfelts, &
Filfchbach, ut & oblegato noftro Extraordinario Λ
confinarlo Aulico generofo & Nobili nobis Cncerc
FideJi
Heralde Appelhoim hssreditario de Saderby man-
datum acplenam poteftatem eis damus, &conccdi-
mus, ut cum illis, quos Celfi ac prsqpotentes Domini
Ordines Generales uniti Belgii fufficienti ibidem ac
ligitimo mandato ad id inftru^os denominaveiint.
Confina, ac rationes, quae ad componendos, fiftendof
ac fopiendos diélos pra^fentis belli motus, adeoque ad
publicsc tranquillitatis fecuritatiique illibatam confer-
vationem fpeftarepoterint, in commune conferant
fuperqueiiscommunicent, traiSent, agant con-
cludane ; Promittentes boni fide & regio verbo nos
omnia & fingula quse ad dldum fcopum percinentia
noftro nomine communicaverint, traftaveiint, ege·
rint, & concluferint, grata & rata habituios, ac re ipGl
impleturos : In quoium üdem majorem has figlilo
noftio Regio, Se. honoratiffimfeacChariiIìmsMt·
tris noftra:, necnoncaeterorum noftrorumTutorumf
Regnique noftri adminiftratorum manibus fubfcrip-
tss, communirè juffimus. Dedimus in Acre noftra
Holmenfi
àìefecundo Otìobris Anno MiBtfimofexct»'.
tefimvfexagepmo oSaug.

kedewig eleonora.(l.s.)

Vetrus Brahe Comes h Wif- Lertns de Lmdhco R. S.
pngsborgh R. S. Drotzefus. Marfch.

Gufiaf Otte Steevboih,R. Sten. Bìelke Itto CmeUary
S.Arihitalaffus. Re^ni,

GuStaf (7. Batter loco S. i.
thefaurarii.

L Eftats Generaux des Provinces Unies de»
Pays Bas ·, a tous ceux qui cesprefentes Lettre»
verront,Salut. Toute laChreftienté efttefmoln
du %eIe>aTec lequel oous nous appliquoos ì efteindre le

feu qui

miniftratorummanibusfubfcriptas, communiri juf-
fimus. Dedimus inarcenoftraHo/wiwy?, die Jec/ma
nono Oftobris Anni Miüefimi fixctnujmì fexageRmi
ciìev't.

HEDE WIG ELEONORA. (L.S,)

Vetfus Brahe Comes m ìVef-
ftngsbergh R. S. Drotzem.

Magnus Gabriel de la Gar-
die.R.S. Cancellariut,


-ocr page 944-

LÉs Eftats Generaux des PrQviWes; Ünies des Pais
Bas; jltousceuxquicespieientes Lettres verropc
Salut,. Toutelü Chreftiemè eft ccfmoin du iele,
avec lequel nous nous appliquons, à efteindre |e feu
qui s'eft allume dans les jProvinces vpifines j & de la
peineque nousavonsprife&prenons encoretous les
jours iy. faire aufli acqourjr d'aucres Roys, Princes
& Eftats > qui pour n'en.eftre fi voifins ne laiffeht pas
d'y eftre auflï notablemenc iijterefle? ; Encre l.es.preu-
ves quenousenavonsdonnèes, eil rAmbaffade ex-
traordinaire , quieft prefentement de la part de eet
Eftat, auprésdu Roydela
Grondt Brttagm, princ.i-
palement pqur y mettre la derpiere main à cette gran,
deceuvrCj Ecd'autani qu'ellencfe peqt pas feure-
mencacheV6rj queronne, feffeentrerdansle* mef-
mes fentimeos plufieors autres, Roys & Potentats, &
vouiant profiter de l'inclination que Ie Roy de Smde
Nousafait tdtnoigner avoir à cela, par
ίρη Am-
bafladeur Extraordinaire, qui anegociéqueÌquetcms
icy j & qui trouve prefentemept # hmins, Nous
avonsjugè'devoirordonnei à nos Ambaflideurs de
menager cette occafion : Et afin de le. pou voir faire
avec fucces, Nous avons pour ces Caufes, & autres
à ce nous mattvantes, doqné & donnons par ces
Ïre-
ientes, plein Pouvoir, Authoritéj ConimiiIìon&
Mandement fpecial aux Sieurs
Itan Mitrma» Con-
feiller&Bourgcmaiftredela Ville de Leyde,& han
Siretl Bourgemailtre de ia Ville de Middelborgh ,
Deputez en noftre Affemblèe de la part des Provinces
d'Hollande& Weftvrife, & Zelande »( dont noftre
dite Ambaffadeeft compofce : ) Pour de noftreparc
&denoftre Nom, faire & conclure avec les Sieqrs
Commiflaires & Ambafiàdeurs Extraordinaires des
Rois de la Grande ireragne & de Suede, refpedivc-
mencun Atìede Triple Convention i pourravan-
cementdc perfecftion der^ccommodemententre
les deux Roys de France & d'Efpagne j Poar cetef-
fedt de conferer, commeauffi de convenir, promet-
tre, refoudre, conclure &arrcftcr avec eux enfetn-
blement ou feparemenC, tout ce qtji ferajogé necef-
faire pour cela ; mefmes d'en condurre δζ figner un
oaplufieurs Traittez , faire& paflfertousleà loRru-
mcns , .i4(£tes & Promeflès neteflaires en bonne &
dueforma ; &fàirecommefi nousy eftionsprefens,
quand mpfme pour cela il feroit befoinde Mande-
ment plus fpecial :Promettantrincerement& debon·*
ne foy, avoir agreable & tenir ferme Se ftable tout ce
que lefdirs Ambafladeurs Extraordinaires prometf
tront, accorderont, agiront, conviendront, & fig-
neronc, enladire qUalité pour cequedeflus, pour
robferver, accomplir & executer inviolablement, &
de n'a lar jamais au contraire , diredement nyindii
redcment, enquelque maniere que cepuifle eftre ;
maisd'enfaireexpediernos Lettres & Ratifications
fenla forme la plus aUthencique que faire ce poUrra,
6c quand il fera befoin» Donne àia Ha^i en noftre
AiTemblée, fons noftre grand Sceau, fousle Para-
phedu Prefident, &fignaturede noftre GrefiRerj/»
^itigticfme jmr di M.aj mil/ìx cimftixantt buit,

Signé

A. TENGNAGEL DE GELLICUM.

Ρλι- Orddnnenvi dtfdits Seigntnrs Eftitts Ginirattit , ti
'ttntri-ftgttt

R RUYSCH*

INijuoruiVi oinnium fidenti majufque Robuf, Nos
Domini Depurati & CottirtiiiTariiS. R. Majcfta-
tis Magn®
Briiannia ut & Dominus tegatus Ex-
traordinarius Sacrse Regire Majeftatis Suêda ^ nec non
Dornini Legati Extraordinarii Gelforüm ac Prsepo-
tentium D. D. Ordinuni Generahum Foederatarum
Belgii Provinciarum, buie inftramentofubfcripfimas
illudque figillisnoftris fignavimus.

Aöum H^ifimnafitrii in Palatio Reeio die vìufinu
VI Ded

SigBitómeïliÈ

iejwr {i .?.}

fiuc^ingam ( L. S. )
Jr/ingtto (L, S.j '

. Mbnmtrl, ( i- S. )

^ I, ìduma» (lf,S,)
lib, {L,$.)

NAdein^l dopr de genade Godtsaen
de dpo DoorMchtigften,, en Grootmiichtj^-i
ile«Prinsen Heere, d'Hee? Carel,4« tweede
KònÌnghvftQ<ÌM*i^iit<>w«Me, Yranckrijfkieni Ye;r-
landt. eeftà^rnwrdes! QéJpefsi &c> eftdp ae^i d'aa-
dtrezyd.edeJHQOge?«i Hog. tie.eren Stat«nGenc.ifael'
deir Vereeniqhdie i«j;ed^rlanden » Gpdtvriish.teiijck >
yiericblijik, eedepMverflijwyt toid.us v^rwgewenil
hebben > da? fy de fi viUc^yte?! ön ρρίμβ??,, t^i/iphen
de Doorluehrigtìc l^opwgpn vaii Vriftckryckjendé
Spangien Ontftaftn, ijoE^^ep dpiQcÌBlyckea

en hefcigen Qoilpgh fya uytgiilïO.rfleB» mqchten wer-
den t^r öedergeteyt > en c>prfpronck,cn, wprtej yaii
het vooitkmypefldeqiwet, i'waeroael afg^foed,?!} ?n
uytgedooft, opdat niet by gqvAlJede.e^nicbpGhiifteQ
Weerelt quamt te icfeeydfip te fcheurcn, pt^da
dien brant wijdt endezyteganfch Euroipa dopr te Ipp-
pen j en om die oorftecke de gedgcht^ Heer Koiiïing
en de Heeren Staten > door hae» Gedepuce^rden, ett
Gecommitteerden in den HigH d^adertbiinJin oi/^dQf
ende den rfrwnM »«ifitifi/{»« january , leftel|jcK.«>t eeti
onderUngh aceort hebben geconfenteerE j éij:öp,Con-
ditiën , welcke in defen Scaet van laecken gaititicli
Europa (onder cwijflFel voor gpet fai keuren. het wi?ick
fydaernaer opokdopr gewponUièke Ratiicfttie heb-
ben bewefticiht, waerinnq Ìyihebben begrepen de yer
deaen en middelen, dqpr de welcke d'alvpedende
Vreede tuffchcn de disfidereade K;Qnipgl\en ras ende

end6 dooi dien daer en boyen de hQPgh-gediichtepar-
thyen op een ieervriendclijcke manier, den Dopr-
luchtlghftert > öniGrpot-na»chtichften Priftce endé
Heer, d'Hé?rCurW, by Genade Godts, Kpningh
ende Erf-vórft vati Swedeo > Gotchen > en Wenden i
Grootvorft van Fiplant, Hertpg van Si^nia.nia,Eftiip·»·.
nie, Livoaia, Carelia # Breme, Verde t Stettin, Ροτ
rtieren, CalTubien > en VeqdiÜen, Prlo» van Rugix^
Heer van Ingrien, en Wifmarien, PalU^gfacf aend^
Rhijn, Hertogh van Beyerfn, Gulick, Cleef, ende
Bergen, verfocHc ende: ghertodicht hebben dat hy ^la
principael LUhayn htilpe ten felveneynde wilde he-
fteden i en het YóornoeTOde Tradaet eii Verbondt
oock felfs ondertcyckenen j Spq iftj dat doen tertijdc
den DoPrl» en feer Edelen Heer
Ckrifit>fl>erus Delphii
cus, Burg-giaef en Graef in DkutA, ErfrHecr in.Car-
winden, Sclobictön, Borckerdorf, Stockenfeit j endö
Fisbach jVelt-MaerfchalekiKrijgeràèdt, en Extrii
ordinarie /pibafladear van fyn Kpninghlijcke Majc-
fteytvan
Siaidtni ^lt oock den Héér Haraiim Aftel·'
beóm, Erf heer van Sederby « Höf-.racdt en Extr»or«T
dinariswAmbafledeiirvanae felve Koningh Majtvia
Saedm i het ghefeyde Traéket in den Hage naeulljckl
folemnelijck hebben konnen onderteyckenen, voor
dat de vóorfeyde Heer Extraordinarii >lmba(Ìàdear
van
Swtdinin Engelandt, waernaertoehy eijn reye
deftineerde, wegens fommige faecken, tot het vóor-
feyde werckghéhoórende, inetden hooghgedachten
Koningh van Grpot Brittannien foüde hebbeu gheJ
confereert ; Soo hebben evenwel de felve Heereo
Sweedfe Minifters, omdegoede erifiricere meyning
en intentie vinden Doorluchrighftèh Koningh va a
Swéden te doen Verftaón, niet wlllemiilatcn net In-
ftrumentömdiefdecke gjjmaeckczijnde, opdefeIv8'
tijdt ende da^ t'onderteeckenen, en ^erne toege»
ΐΰεηςη§βςοηίίβ«βεπί Dacccn Itedigh plaets vó^

mn htói

Ο Ο R L Ο G. 4ch en wntghjïe ioeci 915

quiaià , Àgriilii 0κνβΗη·ί JUmp; ïni^tJhufijKiHt*J^fixè t

jftfime^aii^, -SiSmSAm

Λ·.

■ ■ : ·ιΛ


-ocr page 945-

914 SAKENvanTAÊT

1668. haeraldergoedertlerenftelt^ninghende Heer, in het

I IIII -'principael Tradaec foude werden open gelaten :=€n
door dien de gefe^e Koningh van
Swtedm middeler-
wyJe, hoewel dit Traiiaet noch niet hadc laten onder-
tceckenen, evenwel niet heeft naghelaten fyithulpe
ende plichten, waermen geloofde defelve tot htt ge-
meenenutteflrecken,om het meerghedaichteoogh-
merck te obtineren, met de ghefeyde IConingh van
Grtit Brittanniin, ende de gefeyde Heeren Staten, foo
▼eel mogelijck was by te brengen, en daer door niet
weynigh geholpen heeft om'defelve Vrede, waerom
ons nu, uyt het geene gefchiet is, veel grooter hope >
als wel te vooren toefchijnt teverhaeftenj Soo heeft
men eyndelijck gheoordeelt nut te wefen, de laetfte
handt aen dit werck te leggen j Waerom de Gedepu-
teerden en Commiflarifen van ghefeyden Doorluch-
tigften , enGroot-machtighften IConingh van Groot
Brittannien den hoogft-geboren en Doorluchtighften
Prins en Heer K«/<rt, byder Genade God ts, Paltz-
graefaendenRhijn, Hertogh van Beyeren, Cum-
brien, &c. Ridder en medegenoot vande yermaerde
Ordrevandelarretiere; Alsmede de Doorl.endefeer
Hoogh-geboorne Heeren
\ Orlandas Bridgman Ridder
van het Guide Vlies, en Baron, Bewaarder van het
groot Zegel van Engelaat
·, Uannis Baro Rebtrisde Trure
Bewaerder van het Private Zegel vanden hooghedag-
ten, Doorl, Koningh van
Gnu Brittannitn, Grorgìus,
Hertogh van Buckingam, Hertog van Alber-

male, Overfteen Capiteyn Generaci Van hét Leger
vande hooghft-ghedachte Doorl. Koningh van Groot
ίrittannien, als mede Overfte vande Ru yterye, bey-
de Ridders en mede-genooten vande min genoemde
yermaerde Ordre vande lattiere, HiwfiVwi Baron van
Arlingtm ; en Guilhimus MtHct, Ridder van het Guide
Vlies eti Biron , Secretaris vande primaire Staetvan
den gefeyden Doorluchtighften Koningh van
Gnst
Brittannien;
GelijckdeHoogh gedachte Heeren Ex-
traordinarii jlmbafladeurs van
Swetdm f de Heeren
Cbrifiophn-ui Oelpbicus, Burg-graef en Graef in Dhona,
lis mede de Wei-Edele tteeren, de Heef
Itanncs Mter-
ma», Out Burgemeefter »ande Stadt Leyden ,en Or-
dinaris Gedeputeerde tot de Vergaderinghe vande
Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlan-
den , en de Heeren
lohamts Btrnl, Out Borgemeefter
vandeStadt Middelborgh, Extraordinaris Gedepu-
teerde tot de voornoemde Vergaderinge,beyde Ex-
traordinaris Ambafladeurs vande gefeyde Heereti Sta-
ten , uyt krachte van haer pouvoirs ( welckerscopyen
achter aen dit Inllrument, van woorttot woorc zijn
geiniweert ) op de volgende manier zijn overkomen ,
ende geaccordeert,

I*

Dat den Doorluchtichften Koningh van Sweeden,
jils principael Lith in het voornoemde Tradlaet ende
Verbondt, fai aenghenomen ende gherecipieert wer-
den ghelijckhy uyt krachte van defe tegenwoordighe
wert aenghenomen ende gherecipieert, die daerom
oock Cchfelven verbint tot alles in het fetve Trailaet
begrepen, niets uytghefondert, gelijck als of hy het
meergedachte Traöaet van begin af doorzïjne ^m-
bafladeurs had laten fluyien en teeckenen, en het foo
genoemde Traöaetvanhet eerfteoogenblickaf, de
forme ende fubftantie vaneen Triple jdlliantie hadde
gehadc, om welcke oorfaeck oock het dickghiemelde
Tradlaet van woort tot woort is nodigh geacht hier te
werden geinfcreert.

Den Doorluchtighften en Grootmachtigften Prins
ende Heer, de Heer Karei de Tweede van dien Nae-
me, Koningh van
Gmt Brinatimene endeHo. Mog.
Heeren Staten Generaci der Vereenichde Nederlan-
den , confidererende en in haer gemoet overleggende
met groote droefhey t, de m iferien ende ellenclen van -
den Oorlog, welcke onlangs tuffchen de twee Kronen
in hare Landt-palen is ontftaen, ende door eene on-
verfoenlijcke noodt het grootfte deel vande Vorften
epde Staten vande Chriffen Werelcin de felveonge-
lucken fai involverende vlamme van dien brandt tot
^Nabueren overkruypentle^ ten
waerfy bycijdts

endé in het begin wierde geextingueert, hebbenghe- "ιββδ;
achtgheenfintshet Amptende Plicht haer Vati Gode -
aen bevooléö, tefullcn nakomen, byaldien fy, nadac
de vrintfchap door de genade Godts was geluclcelijck
gereftaureerc ende de oudecorrefpondentie tuffchen
Grm Brittannien eilde het Vereenichde Nederlant waj
gereduceert, en oock op defelve tij dt de Vreedetuf-
ichen de
vier machtige Staten, welcke part^en zijn ge*
weeft van defen bloedigen Oorlogh, geftabilieert niet
naerftelijck ende met alle vlyt fochten dediifideren,
tuiTchen de voornoemde tv/et Croonen ontftaen, by
te leggen, voornamentlijck, dat de vlam vanden voor
noemden Oorlogh .... te bluffen; Daeroia
nademael den Doorluchtighften Coningh van
Grett
Brittannien,
ende de Ho. Mog. Staten der Vereenich-
de Nederlanden, na veele onkoften ende pbteftatieo
van de Alder-Chriftelijckften Koningh, hebben gc-
obtineert, dathy verklaert heeft aen de gefeyde Sta-
ten Generaci dathyvan defetijdtaffijne Waepenen
foude nederleggen, als maer de Spaenfe gereet waren
hem nabehooren, en folemnelijck te cedtiren door
het Traflaet van Vreeden, alle PJaetfen en Scprcktea
als oock Caffelanyen, met het geen daer aen annex
is, welcke hy met de Wapenen in de expeditie vaa
het voorgaende laer heeft ingenomen ende gefterckt,
of dat de Spaenfcben werden gepermoveert hem over
te geven alle recht, welcke (y hebben in het Graef-
fchap Lüxemborgh ( of het Graefichap van Burgun-
die ) oock Caroerijck, Cambrefis, Douay,
Air, Au-
denarde, Winoxbergen, V uren en Linquen met de
Bailjuwfchappen, Caftelanyen, ende alles wat dat daer
aen dependeert ,cnde dat den Alder-Chriftelijcfeften
Koningh vorders fai reftitueren aen den Coningh van
spangi»alle Plaeifen en Landen, welcke dairanfchen
met de Wapenen nadat zy in Vlaenderen zijn gbe-
trocken hebben geóccupeert, op die conditie, dat de
Ho: Mog: Heeren Staten Generael daer tegen weder
beforgen , ende den Alder-Chriftelijckftcn Coningjb
geruft ftellen, dat
ζγ fullen by de Spaenjaers met ree-
den ende andere ghewichtige faecken fullen te weghe
brenghen , dat defelve in die conditiën confenteren ,
hebben fy ghedacht in defe tijdt enop ditpointvan
faecken, een treftelijck werck te fullen doen, nietfll-
leen aen beyde de voorfeyde Coninghen , maeroocfc
andere nabuerige Vorften ende Staten, by aidienfy
met gemeene raedt en daedt gefamentlijck aen maen-
den, en fo veel in haer macht was , de dickghemelte
twee Kröonen quamen te beweghen de Vrede aen te
gaen, op voorwaerden en conditiën hier vooren ghe-
melt ; Ten welcken eynde wy, die dit Tradlaet
hehben onderteeckent, naer ghekregen vol-mach-
ten vrywilligh, volgens onfe pouvoirs ghcaccordeert
zyn inde volgende Arciculen en hooft-ftucken.
L

Dat den Coningh van Groot Brittannien , endede
Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ge-
famentlijck , ofte yeder in 't byfonder ^nochtans met
ehemeen goetvinden, ende volgens het geaccordeer-
de , alle moeyten ende vlijt fullen aen wenden by den
Alder-Chnftelijckden Koningh, ten eynde defelve
in goede ende behoorlijcke forme, door een foicm-
neel Tradlaet,beloven ende toeftaen aen den Koning
van
Gmtt Brittannien, en de Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden , dai hy met den Koning van
SpangieneenTradaet van Vrede maeckenfal, fon-
der eenige exceptie of difpenlatie, onder wat prsetexc
ofte om wat oorfaeck het fel ve foude mogen zijn, by
aldien den Coningh van konde werden gein-

duceert oft beforgen door den Coning van Grm Brit-
tannien
ende de Vereenighde Staten, ten eynde hy
quame te cederen aen den
Alder Chriftelickften Co-
ningh, of de Plaetfen in het voorleden laer in de Ne-
derlanden met de Wapenen gheoccupeert, of eenigh
ander equivalent, door traditie van PJaetfen hier bo-
ven genoemt, ofte andere inwiffelingewaer van door
ghemeen confent de partyen onder malkander fullea
konnen accorderen, Π.

Dat den Alder-Ghriftelijckftca Coning


-ocr page 946-

1668. ren in bet verlengen vande ftil-fiandc vin Wapenen
— inde Nederlanden tot het eynde vande Maent Mey,
opdat ondertuffchen den Koningh van
Grot Brit-
tannien
, endede Verecnichde Staten vierighlijck,
ende met alle vlijdt ende naerftigheyt, konden haer
beft doen byden Koningh ende Coninginne van
Spangien ende deffelfs Raden, dat hy de voorfey-
de Conditiën, ende Voorwaerden, wildenconfen-
terén.

IIL

Ende op dat fijn Alder-Chriflelijckfte Majefteydt
met geene redenen de ghefeyde prorogatie vande ftil·
ftantvan Wapenen foude kennen refulcren, (uilen
de Koningh van
Grott Brittannien, ende de Veree-
nighde Staten, fich in het felve Traftactverbinden,
dat fy fullen te weeghe brengen, dat van de Spaen-
fcheaen Vranckrijck efFedtivelijck fai werden ghece-
deert allei, dat door de Franfche Wapenen voorle-
den Jaerisgeoccupeertgeweeft, of ander equivalent
van ien, waer van door gemeen confent de partyen
fullen konnen accorderen.

IV.

Dat den Alder-Chriftelijckften Koningh fai wer-
den geinduceert ofte bewoghen, dat hy de voorfeyde
belofte ten vollen wilde gelooven, ende zijn vertrou-
wen daer op ftellen, ende dat derhalve fyne Wape-
nen voortaen in de Nederlanden mogen ftil bly ven,
foodanigh, datbyaldien buy ten alle hoop ende ver-
wachtingeden Koningh van
Grut Erittrteriiea , ende
de Vereenichde Staten de Spaenfche door vermanin-
gheende obteftatien nietkonde komen te permove-
ren , ten eyade fy haer confent raochte geven tot de
meergemelte conditiën voor het eynde vande Maent
Mey naeft komende, en met dac:r genootfaeckt wiert
tot krachtigher middelen te komen, niet te min de
Franfche binnen delimiten vande genoemde Neder-
landen haer Wapenen nictfullen»moveren ofte voe-
ren, maer den JConingh van
Grm BrittannieH, ende
de Vereenichde Staten fullen figh verobligeren en op
iigh nemen, dat zy fuUen voldoen het geen de Spaen-
fche metter daet fullen werden verbonden de Vreede
op de voorfeyde conditiën aen te nemen,- endealfoo
fai zijn Alder-Chriftelijckfte Majefteyt niet vry ftaen
eenige hoftiliteyten te exerceren inde genoemde Lan-
den, ofteeenighe Stadt, alwaert dat zy fighfelven
wilde van felfs overgeven, occuperen, ten waer den
Koningh van
Grm Brittamien ende de Vereenighde
Staten ceffeerden ende ophielden te doen, het geene
voorfeyt is.

V.

Dat na het fluyten vande Vreede, tuflchen de tWee
Croonen , Borgen ende Guarandeurs van de felve in
de alderbefte, wijdtluftige, ende veylige forme fullen
2.ijn, niet alleen den Koningh van
Grcet Brmannun
•ndede Vereenighde Staten, maeroock de Keyier,
ende alle Nabuerige Coningen ende Vorften, welc-
ke achten fullen haer daer aen ghelegen te zyn, dat de
ruft vande Chriften Werelt onverhindert blyve ,ende
de Nederlanden in tranquilliteyt gefet ende ghehou-
den werdej Ten wekken eynde het ghetal vande
Troupen fai werden gedefinieert, ende andere mid-
delen, welcke fullen moeten werden ghebruycktte-
gens die geene, welcke van beyde dc Vreede veracht
ende ghefchonden hebben, ten eynde het onghelijck
weghghenomen, cndedeghequetfte parthy vergöet
werde.

VI.

Dit geflooten Verbondt, ende alles ende een ye-
éet in't befonder daer in begrepen, fai vande gefeyde
Heer Coningh van
Grm Britttmnim, ende de gefeyde
Heeren Staten Generaelder Vereenighde Provintien
door opene Brieven met het groote Zegel beveftight,
wederzijtsin behoorlijcke ende autentijcque forme
binnendeur»"» naeftvolghendeweecken, ofterafler,
foo hetmoghelijckwaer, werden vaft ghcftelt ende
geratificeert, ende de Inftrumenten vande ratifica-
lien binnen den voorieydentijt wederzyts verwiiTelt.
T?n oirkonde, van welck allei onde
ycdcr in't be-
fonder, entotgrooter verfceckerheyt hebben wy de»
CcD onderteeckent, ende met onfe Zegels beveftight.

Gedaeninden Htigiiü Hollant dendrie «κ wmu'ci-
/ïf» January
ftflbien hêitiirt acht tn ftfiigb,

I. 5. ) Ttngntgtl dt Gtilitmo
I. S, ) I>. Afptrtn,

l.S.) Mm de Wit,
L.S.) M, van Cnmmtm,
1. S. ) Adiifb van Utukil.
L.S. ) htmdi Scbritci^,
L.S.) I, T/ótants,

II.

MAer op dat defe Triple Alliantie op vaftór fotta
damenten fleunenfoude, isexpreffelijckghe-
accordeert en geflooten ,dat tuifchen de Door-
luchtighfte Coningen van
Gmtt Brittannitn en Swde»
endede Ho. Mog. Heeren Staten Generaci der K«r-
itnigbdt Nederlandin i ccn Vafte en fincere Vreede ende
Correfpondentie altydtfy ende blyve, ende dat defel-
ve akijdt foo ernftigh en finceerlijck onderhouden en
ghecontinueert wert, dat yder vande Contraherende
parthyen dei anders profyt, nut en digniteyt van her-
ten ende ter goeder trouwe foecke voort te fetten, en
de alles wat daer ceghen mochce ftryden ten beften af-
weeren.

III.

Ten wekken eynde, en om refpe£tivelijck te be-
fchermen malkanders Rycken, Provintien ende On*
derdaenen, ende te conferveren alle Domcynen,
Rechten, Vryheden Immuniteyten , Commercien
Verbonden en aengenomene gewoonten foo te Wa*
ter als te Lande, fullen oock raft en onverbreeckelijck
bly ven d'oude Traöaten, ende Verbonden, door
wekkers kracht de gefeyde Coningen ende Rijcken
ende de gefeyde Staten aen malkanderen voordefett
refpeitivelijck verbonden en verobligeert zyn.

Gelijck oock de Hoogh-ghedachte parthyen niet
alleen verbonden fullen zyn alle moeyte daertoetc
hefteden, ten eynde de Vrede tuflchen nabuerighe
Oorlogende Coningen metten eerften werde geHoo-
ten ende voorts ongefchentwcrdegeconferveert,maer
fullen oock hare plichten, foo veel moghelijck is aen-
wenden,opdatgantfch Europa de Vrede» fovierig-
lijck van alle begeert, la^en tijdt genieten mochte »
ende op dat alles geruftelijck blyve in die ftaet, waer
in fy door de folemnele Traftaten van Vreden geftelt
zyn, ende oock defelve finceerlijck ende ter goeder
trouwe gehouden cndegeobferveert werden.

V.

Maerfoo het quame teghebeuren, dat dit vriende··
lijck vpornemen vande gheconfoedereerde, qualijck
( 't welck Godt verhoede) ende verkeert wiert opge-
nomen jende by geval een ontijdige wraeckof Oor··

logh van een van de ftrydende .......

ot dien of die gheenen, welcke aen haer zyde mocbte
gevallen zyn, ofte andere ftaten ,yeraant van de ghe-
eonfcedereerdeom die ootfaecke wiert aenghedaen ,
fullen de geconfoedereerde gehouden zyn malkandef
by te ftaen om alle gewelt af te weeren, en malkande*
ren met elckanders Rijcken, Provintien, landen »
Rechten ende Vryheden te Water ende te Lande
•heftigh te defenderen , ende van de trouw ende ghe-
mene Guarantie van onderlinge by ftan», fai niemand
eer moghen defifteren, voor dat zy elckander van het
perijckel hebben verloft, endede uytkomft van vol·*,
doeninge en iecuriteyt wederzydts geprefteert,

Ditgeflooten Ferbanten allee en een yder in't by*
fonder daer in begrepen, fai van de ghefeyde Heeren
Coningen van Greot Britraanif» ende Swiidtti,endejdti
gefeyde Heeren Staten Generaci der
V^etnicbdt Nedtr*
lanitn
, door opene Brieven > met het groote Zegel
verfterckt, in behoorlijcke en autentijque forme bin-
nen de drie Maenden naeftkomende ( of eerder fo het
ipogelijck waer) werden vaft geftelt en geratifioCert.

m'dfii ta

en O O R L O G. acht en veertìghfie keek. pljT


-ocr page 947-

piò S A κ E Ν van S τ A E τ

i668. ea fullcn d'inftrumcnren vande ratificatie binnen
·—dïn voorfcyden tydc wederzij ts werden uyrgewiflelr,

ó'eqnntLir Mandata ^Procuratoria.

A R E L de tweede by der Genade Godta Ko-

> ningh van Grtmt Erittarmieti, Vranckrijcl^ inde Ter-

i.iii(t, befchermer des Geloofs, en acn alle die
dciencegenwoordigen i'uJlan iïen , Salut, Nademael
in heclaecilc Traöacttufl'chcn ons ende deHo.iVIo.
Heeren Staten Gonerad der Vereenigde Nederlantfe
Provintien , toe krachtiger Alediatie van Vrede tuf-
fchen de Nabuyrighé Coninghcn den
thituden lanuary
Oude ende den/u/myi/Jeo Nieuwe Styl leftleden in
den !Iageaentegaen,den üoorlucbtighflenen feer
Excellente
Chrifleyhorns Delphicus Graef van Dboia ,
Extraordinaris Ambailadeurs vanonfen goeden Bre-
der den Doorluchtighilen Koningh van
Svjeiltn,cm-
itigbfoo wel van onsals vandeghefeydc Heeren Sta-
ten veriochc zynde dat by zyn beft wilde doen tot ge-
gemeene Vreede vande Cbriften Wereldt, en üch
defe Confcederatie mede by te voegen uyt den naeni
van fijn Heer den doorluchtighften Koningh jwelcke
wy voorn3mentlijck'"uytde Vorften van-Baroi» eenf-
deelsomdenghemeenen bandtvan Religie , ander-
deelsom veele andere finguliere banden van Vrien:-
Ichap ende Verbont tuflchen, ons in fo Godtvruch-
tigen werck ons tot medegenoot wenfche, door feec-
kcr gewoonlijck inftrument met zyne,handt op den
felvendagb onderteeckent,uyt den naemende van
wegen den ghefeydenzynen Heer den j41der-Door-
lucbtigften Koningh van SWi«,folemneeIijck heeft
verklaert, dat hy nu daer toe vaerdigh en bereyt was,
belpovendedaer boven ende verfeeckerde ,da: , foo
ras'hy te Londen foude zijn, waernae toe hyals Ex-
traordinaris ^mbafladeur van onfen Hoogh-gedach-
ten goeden Broeder eeiftdaeghsmeende te vertrec-
ken } hy dan wilde defe zyne Declaratie, ghefament-
lijck mecde jimbaiïadeurs vandegefeyde Staten Ge-
neraci , ende Commiflarifen van ons met volle macht
daertoetevooriicn,ciïedtivelijck ende abfolutelijck
volvoeren; endenademael hy,vande tijdt af dat hy
hierisaengckoomenjblyvendeby zyne eerfte De-
claratiefich geprefcnteertheeft u)?t denaem van zij-
nen Koning tot een principael Lidt van hetgefeyde
Tradtaet , op fekere voorwnerden ende conditiën
eerft te definieren : Ten weicken eynde dewijl het
nodigh is dat eenige werde geconftitueert, die als on-
fe Commiflarifen zijnde over defe iaeck met de voor-
fcyden Graef van JÖWa, als oock de Extraordinaris
j4mbalTadeurs vande gefeyde Heeren Staten Generaci
wegens onfezyde mochten handelen ende conclude-
ren ; fo weet dan , dat wy vande wijsheyt, trouwe,
en integriteyt van
OEfen feer beminden BloetvriCnt de
Heer
Rapgrt, Prins, Palts-Graef aan den Rhijn , als
roede van onfen feer beminden ende getrouwe
Orlan-
dnf BriüfifiiBw, Ridder van het Guide Vlies , ende
Baron , bcwaerders van ons Groot Zegel van
Enge-
Imdt, Johan Barn Ueiirts dn Trnro
, bewaerder van ons
eygen Private Zegel, ende onfe feer beminde Bloet-
verwanten
Georgms Hertogh van Eucl^ïngam·, Giorgius,
Hertoghvan -^W/tMiu/i, Overfteende Capitain Gene-
raci van onfe L.-gers, als mede Overfte vande Ruyte-
rycjbeyde Ridders ende medegenooten van onfe
gefcydeOrdrevandelarretiere,ais mede onfe zeer
beminde ende
^hettoawe Henriciis Baronvan Arling-
ttit, eo Guljehnus Morite
Ridder van het Guide Vlies
onfe Primiere Secretaris van Staet, veel verwachtende
defelve ( alle uyt onfen Heylighften Raedt gekooren)
geconftitueert ghemaeckt ende geordinerc hebben ,
ghelijckwy door defe tegenwoordighe met onfe
Ko-
nincklijcke Handt onderteeckent defelve conftitue-
rcn, maccken ende ordineren tot onfe ware, feeckere,
ende ontv/ljffeiycke Gedeputeerden, Commiflarifen,
ende Vol machten, gcve.-ide ende concederende ofte
eenigen van de haren
,fffiff, viir, oft drii volle macht
endeauthoriteyt om vanweghen ons ende uyton-
ίen naeme, met de feer Edele de Heer
Man M-temiin >

en deHeer Jffi/io Extraordinafis Ambàfladeurs 1668.
vande ghefeyde Heeren Staten Generaci, den voor- -1
feyden Doorluchtighften ende feer Edelen Heer
Chri-
fiophófiis Dtlpbicus
Grave van Dhtna Extraordinaris Af-
gefant vanden voorn.-Koningh van
Swidm te con-
venieren , ende met de felve van ende over de condi-
tiën , op weicke dsn voorn, Doorluchtigften Koning
van ÌK/erAniìch het gefeyde verbont tuflchen ons en
de gefeyde Heeren Staten Generael ,gelijck ghefeyt
is, aengegaen als voornaem Litwil by voegen endo
adjungeren, te handelen, traderen endete fluytenj
als mede over de inftrumenten dewelckefullen ghe-
flooten werden, op wat wyfe en forme hetnut mochte
wefen, te maecken ende te tecckenen, en alle het vér-
dere en yder in 't byfonder te pr^fteren, weicke in
defe faeck'te doen noodigh fuilen zijn, verfekerende
en met ons Konincklijck woordtbelovende , dat wy,
al wat onfe gefeyde Commiflarifen uyt kracht vande
tegenwoordige fai werden geflooten, voor vafl:,aen-
genaem endegoet, in wat forme en folemniteydt het
geflooten,iste fuJIenaennemen.

Ten oirkonde van weicke wy defe onfe Brief met
onfe Konincklijcke Handt onderteeckent , methec

Groot Zegel van Engelafidt hebben doen bevcftighen.

Gedaen in ons Paleys W^Uunilcr den twitilin April
in 't laer van genade Chrifti/,^i«»
boadtrtmbt tnfejlig,
en van ons Rijck twintigb,

CAROLUS R.

Wr C ^ R £ I, by der G enade Godts de Stuedin,
Gonhm ta Wtndsn
Koningh en Erf-Vorfl:, Groot
Vorft van
Finlandt, Hertogh van Scanie , Efla-
nii, Livonitn , Canlix , Bnmi, VtrJi , Stetimim , Pt"
mirani, , CaJJuti
ende Vandalie, Prins van iiugie, Heer
van
Ïigri en m/marie , als mede Paltx-Graefaenr
den Rhijn, Hertogh van
^pren , Galick^, Cleef ,
en Bergen
, doen l(ond ende kennelijck alle en een
ygelijck die daer aen gelegen is of eenighfinsaen
gelegen kan zijn , aengefiende Chriften Wereldt
loodaniglie beroerten fchijnt over 't hooft te han-
gen, voornamentlijck byoccafle vande Troublen ,
weicke in de Spaenfche Nederlanden onlanghs zyn
ontftaen, datbuytenalletwijffeldepublijckc tranf-
quillitey t in groot perijckel loopt, ten waere daor be-
quame forge ende vlijt daer tegenin tijdts voorfiea
wierde ; hebben wy daer en boven in ons ghemoec
overwoghen hoenutendeprofytelijckde ghemeene
Chriftelijcke faeckealtijdt geweeft is de fincereen ge-
troawe Vrientfchap , weicke tufl'chen ons ende den
Doorluchtigften en Grootmachtigfte Prins onfen feer
bem inden Broeder, Bloetverwant, Vriendt ende ge-
confoedereerde ; de Heer Carel de tweede van die
naem, door defelve genade Koningh van Groet Br/r-
tantiifn , Fram/frtjel^eode Terlandt, befchenner des Ge-
loofts, nu al lanck bloeyt, dacrom door dien het oock
nu totconfervatie van het pericliterende ghemeene
welvaren,en publijckeruft ,en tot befcherminghe
vande mutacele inclumiteyt fcheen te behooren, dat
tot het gemeene beft ende gemeene vaft-ftellinge>van
fecuriteyt;door een vafter bandt van vrientfchap, alle
raet ende raetflagen wederzytï werde geconjungeert,
en het ons oock anderünts, maer voornamentlijck nu
geiyck door een nieowfoo oock heerlij ck ende ver-
maert exempel overgenoegh bekent is,
hoe feer den
Hoogh-ghedachten Doorluchtighften Koningh de
ghemeene ruft , welvaren foeckt ende behartight,
hebben wy ter dier oorfake ghelaft ende
ghecommit-
teert,gelijckwy oockuyt kracht van defen belaften en
committeren onfen Extraordinaris Arabafladeur >
Vek-Maerfchalckcnde Xrygs-Raedt, den Doorlüch-
tigen en ons feer getrouwe Heer
CbrifippJurm Delfbiats
Burgh-Graef ende Graef in Diiwfl, Erf-Heer in Cer-
winden ^Sebhwilten,Eurgsdarf,Sttcl(fnfelsen Fiiacb,ca-
de
hem volle ende volkomen macht gheven dat by
met dien of diegene wie ofte weicke den Doorluch-
tighften en Groot-Machtighften Koningh van Grw
oock daer toe met behoorlijcke en volle
machi: voorfien fsl hebben geconftuueer in conferentie

trede


-ocr page 948-

WY C A RE Lby der genade Gods derSwirfi»,
Gitthe, en H'enden Koningh en Erf-Vorftj Groot
Vorftvan
Finlmdt ,HertoghvmScanie , Ejlho-
nie, Livanie , Cardie , Breme , Verds , Stetiniia , Pomira-
tiie
5 Cajnbie , en Vandatie. Prins van R»£/« , Heer van
JngrUy ende H'ijnmre , als oock Palz Graef aen den
Rhy η , Hertogh van
Bejeren, Gnlick^, CUef, cndü En-
gen ,
doen kondt en kennelijck alle ende een ygelijck
die daer aen gelegen is, ofeenigfmts aen gelegen kan
zyn. iiengefien de beroerte der W apcnen inde Spaen-
fche Nederlanden ontftaen , de gantfche Chri-
llen Werelt met groote troublcn en verniecingh van-
de publijcke fecuriteyt oogenfchijnelijck dreyghen,
en wy daer en booven niet meer foecken en beharti-
gen, als dat deghemeenetranquilliteyt in iyn volle
vigeur onghequetft blyve, ende ten dien eynde alle
perijckelen weicke van de opghekome tioublen de
Chriften Wereldt mochte ilaen te vreefen, tydelijck
werden afgheweert, dacrom door dien dcHo.Mog,
Heeren Staten Gencrael der Vereenighde Nederlan-
den hare genegentheyt ende promptitude om in tijts
degemeeneruftccbeforgen,ende mecalle vlijdt en
naerftigheythetghemene beft tcvoorfien,oock heb-
ben betuyght ; hebben wy aen onfen Esciraordinaris
Ambafladeur
, Velt-Maerichalck, Xrijghs-Raet, den
Doorluchtighften ende 'van ons feer beminden
Heer
Chriflopbffus Deipbicus , Ïurgh-Graef , Graef
in Elf-Heer in
Corwinden , Scbhwitten , Βκ-

iierfderfjStückfnfiltsin Fisbacb ygdi'ick oock onfen Ex-
traordinaris ^mbaffadeur en Hof-Raedt, den Hoogh
gebooren. Edelen en ons feer beminden
Hareldus Ap-
feibcom
, Erf-Heer van Soderby, laft ende volle macht
gegeven en toegeftaen, datfe met die gene, weicke de
Hoogh Mog.
Heeren Staten Generaci der Vereenig-
de Nederlanden met behoorlijcke en volle macht
daer toe verfien fullen hebben gedenomineert, deraet
en redenen j weicke tot het componeren , byleggen
ende tenietdoen vandeghefeyde Troublen vanden
tegenwoordigen Oorlogh ,cnde alfoo tot onbefmette
converfatie vande publijcke ruft en fecuriteyt foude
konnen dienen, mochte by brengen, ende daer over
communiceren , handelen , tradteren en conclu-
deren ; belovende ter goeder trouwe ende met oni
Konincklijck woort, dat wy alles en yder in 't byfon-
der, weldcefyuytonfe naem op het voorfeyde oog-
merck iullen hebben geconiniuniceert,gehandelt,
getrafteert ende geconcludeert, voor aengenaem en-
de feecker fullen aennemen.

Ten oirkondé van weicke hebben wy defen met ons
^onincklij ck Zegel, en dat vaa onfe (eer Ëerbare en-
de beminde Moeder, als oock met de handt van an-
dere onfe Vooghden ende Regeerders van oqs Rijck
doen beveftigen ende onderteeckenen, Gcdaen in
onsCafleel van Holms den
twiden OótoberJestitn biii~
dtrt/even en fefligb.

j668. trede, trafteert, handelt, ftatueert ende concludeert
overde middelen en conditiën, door weicke het fai
fchijnen dac een naeuwer bande van vrientfchap ghe-
floocen de publijcke ruft ende tranquilliteyc ghehoa-
den j en alfoo de mutoeele veyiigheyc ende incolum-
niteyc vaft gheftelt, eyndelijck de teghenwoordighe
troabelen by gheleyc, gheftcuyt ende te niet ghedaen
foude konnen werden» Wat derhalven onfegefeyde
Excraordinaris Ambafladeuropdit ooghmerck uyt-
gewerckt, geftatueert ende geconcludeert fai hebben,
bclooven wy uyc kracht van defen ende met onfe Ko-
nincklijck ende onverbreeckelijckc trouw, alles ten
beften voor vaft ende aengenaem te iullen opnemen.

Ten oirkondé van weicke en tot groorer verfeec-
kertheyt hebben wy defe met ons Konincklijck Zegel
én dat van onfefeer Eetbare ende beminde Moeder ,
als oock met de handt van onfe andere Vooghden en
adminiftrateurs van 't Rijck doen beveftigen en on-
der teeckenen.Gedaen in ons
Cafliel van Holm den in-
gtmieuierjOéiohcrfeftliienbtindirtfeven en fefii^b,

HEDEWIG ELEONORA»
(L.S.)

Tetms Braht Grae/ia Wiffimhorgb R, S. Dreti,
Lirens Je Lind R. S. S, hlarfch.
GujlaffOni Stetittoc^ , R, S, AdminuU
Magnus Gabriel de lit Gardie Cancillier,
Gitflaf Banitr in plaets van R. S. Tbrfeurier.

HEDEWIG ELEONORA
(L.S.)

• Petrus Brahe Graef in Wiffiushorgb R,'S. Drots,
lerens dc Linde van wegin K. S. Marchi,
Guflaff Otti Steenbod· ,R.S, Admnael.
Sten t Bielke wegen de Cancelier des Rijcl^r,
Guflaff Banier van wegen R,
S. Vjefaitrier,

en O O R L O G. acht en njeertighfle hoeck.

i6ó8.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan-

Getecckent

mn

den ,aenalledegeenedie defe tegenwoordige
fullen fien Saluyt: De geheele Chriftenheyc
is getuyge vanden yver die wy toebrenghen om hec
vuyr 't welck in Nederlant is ontfteecken uyt te doo-
ven, ende vande moeyte die wy aenge went hebben
ende alle dagen aenwenden , om meer andere Pria-
cen ende Staten mede daer toe te krijgen, dewelcke,
hoewel niet foonagcbueren, echter niet min daer in
geintereiTeert zijn, onder de preuven die wy daer van
gegeven hebben,isd' JExcraoidinaris Ambaffade, de-
welcke jegenwoordig wegens delen Staec by den Ko-
ningh van
Griot Brittangitn is, voornaiTicntlijck dhi de
laetftehand aen dat groote werck te leenen, Ende
alfo defclve niet feeckerlijck kan werden voltrocken ,
indien men geen meerandere Koninghen ende Po-
tentaten in 't felve werck doet komen,ende willende
degenegenthcytwaernemedie de Koning van
Swe-
Λ» ons door zijn Extraordinaris Ambaffadeur , de-
welckeeenigen tijdtalhiergenegotieert heeft , ende
die fich altans bevint tot Londen, heeft doen betuy-
gen daer toe te hebben, foo hebben wy noodigh ge-
oordeelt onfe Ambailadeurs te liften , die occafie te
mefnageren. Ende op dat fy 't felve metfucces foude
konnen doen, hebben wy door defe ende andere daer
toe moverende redenen, aende Heeren
leban Meer-
man,
Raedcende Borgemeefter der StadtLc^i/iw, en
loban icive/, Borgermeefter deritadt Uiddelbergb, Ge-
deputeerden in on(e Vcrgaderinglj van wegen de Pro-
vintie van
Hollant ende Zeeland» ( uyt dewelcke onfe
voorfeyde Ambaffàdebeftaet ) gegeven , ende geven
mitfdefen volmacht, authoriteyt, Commiifien ende
mandement fpeciael, om wegens ons ende onfe naem
temaken ende tefluytenmet de Heeren CommiiTarii-
fen en de Ambafladeuis Excraordinaris vande Ko·^
tiingen van Grott Biitta/igiea ende Sweden , relpeétive-
lijck een
Aü:e van een Triple conventie tot voortfettinge
ende voltreckiiighc vande Vreede tuffchen de
twee Koninghen van
Vrancl(rijck^ ende spangien.
Tot dat eynde te Confereren, gelijck oock te con-
venieeren , belooven , refolveren , concludeeren
met haer ghelijckelijck of ieparatelijck, al het gene
tot het felve noodigfal geoordeelt wérden, felfscen
ende meer Tradaten te teeckenen, maecken ende
pafleren alle de noodige Inftrumenten , Aöen ende
beloften in goede en behoorlijcke forme, ende doen
ofwy daer tegenwoordigh waren , felfs als daer toe
eeoigh nader Mandement noodigh waere^ finceerlijck
ende oprechtelijck beloovende voor aenghenaem
ten fullen hebben, ende voor vaft ende ftabelte ful-
len houden alle't geen de meergemelte Heeren Ex-
traordinaris AmbaflTadeurs fulieh belooven , accor-
deren , doen , convenieren en tekenen inde voorfz
qualiteyt ten eynde voorfz, om 'tfelve ongeichenc
te onderhouden, voltrecken , ende executeren ,
ende noyt daer teghens in wat maniören het
foude moghen -wefendirecaelijckofindiretìelijckte
gaen , maer op 'c felve onfe Brieven ende doen
expedieren in de meeft doeolijcke autentijcke forme»
en als het van nooden fai fyn. Gedaen in den HageÏQ
onfe Vergaderinge onder ons Groot Zegel, onder de
Paraphure van den Prefident, ende onderteeckeninge
van onfen Griffier den 29. Maert 1668.

A.Tengnngtl dt GtUicumi
Teo


-ocr page 949-

S A κ E Ν van S Τ A E Τ

998

Ter ordonnantie vandefelve Hceren StatebGene-
« rad

ende onderteeckent

N. RU YSCH,

^ Tcn oirkonde van wclcke cn tot grooter yerfeec-

kertheyt, hebben wy Heeren Gedeputeerden ende
Commiflarifen vaazyne Conincklijcke Majefteydt
van
Great Britiamiien,a\s oockde HeerExtraordinaris
-^mbaffadeur van zyne Conincklijcke Aiajefteyt vnn
Svjeedttty a!s de Heeren Extraordinaris jimbafiadeurs
vandc Ho: Mog: Heeren Staten Generaci der Veree-
nighde Nederlanden, dit inilrument onderteeckent
ende meeonfe Zegels beveftight. Gedaentot fVifi'
Miittjlerin't Conincklijck Taleys den ®{ƒeu twintigbfltn
-liprilOuic Stijl ββίιιη ijoiiJei tacht lafeftigb.

W as getceckent

(I. S, ) Rrijinl,

( L, S,) Ori, Briiiegman,

( L, S. ) Buclijngam,

{L.S/} AlbenMit.

( L, S, ) Arlitigtün.

(L.S.) L Meerman

( L.S. ) Johan Boreil,

1 Um die 13 lanuarij proxime pr;ercriti, ex man-
- datis Sereniffimi Magna;
Briinxaiae ïlegis, &z
CeUorumacPriepotcncium Dominorum Ordi-
num Generalium
Fiederatirnm Beigli Provinciarum,
Traitatus quidam
Uagai-ComUum iiütus fit atque con-
cïuius fuper mediis qu« ex re omnium quam maxime
utilia&commoda viiafueread pa'cemiuter duosjam
Jielligerances
GMinrum ίί Hijpaniarmn Reges concili-
andam , codemque tempore etiam fupericparatis ali-
quibus Articulis diüum Traftatumconcernentibusj
conventumSc traniadtum fueric, Pra3tereaqueSere-
niilimo
Sftaciat Regi placueric: ad requifitionem &
invitationem tam didti Rcgis Magnic
Eriiaiiniat, quam
Dmnitmum Oriinum, dido Traóbatui, ut Partm Prin-
i//)ii/fiH fernet adjungere, ficutin hodierno quodam
principaliTradatu & prcscipue in primo ejus j^rticulo
latius declaratum eft, non tantum Tradtatus ifteex
hinc vim & naturam
ΒλΛ'ι triplidnr cmvmti confecutus
ellj fcd& ( cumfeparati arciculi pars lint eflentialis
& integralis didti TraitatusKagK-Cumicum , ) con-
vcntumeft incer Dominos, Excraordjnarium Sere-
niffimi Regis Suuiai Legatura, ut & Celforum ac
Prarpotentium Dominorum ürdinum Generalium
loederati Beigli Provinciarum Legatos Extraordinarios
in didto principali hodierno Tradtatu nominatos, vi
mandatorum etiam ibidem expreflbrumqUEehic pro
fpecaliter infertis habentur, ut articuliilH
feparati
didii Tradlatus Hagie-Comitum etiam pro infertis in
didlo hodierno principali Tradlatuhabeantur, ejuf-
demque obligationis fint ac efficacia; rcfpedlu didlo-
rum Dominorum Regum & Dominorum Ordinum ,
aic fide verbo ad verbum in eO inferti & exprefli fuif-
fent» ficut hic infra inferuntur.

ArUetili Separati

QUicjufdcm eruntvirtutisatque aiithoritatisjac
üinfeiti forent Tradlatui hodierno die intra
Regem Magna;
Briiatiniat &c ordines Generales
f cederati Belgii conclufo.

I*

Si in Procuranda Pace inter Grt//i(w» & Hifpaniamk
offerat aliqua difficultas fuper pundlo lienunciatieriis, ca
ineunda ett ratio ut vcl nulla ejus in pàdbis fiat mentio
vel utejufmodi verbis concipiatur formula nt neutri
daarum Coronarum, quoad prxdidtam
Reimmyatic-
Ktm, eo quicquam accedat, aut etiam indecreetur ali-
quodjuris autdetrimentum. Quodfi veJoRexH//>/i-
tiiarum vel etiam Rex Cbriflianisjìmus in id confentirc
nqlint, adverfus recufantem Rcxitfagn» PritammSi.

FisJtraii Ordints, procedcnt at conventnm eft articulo jggg
ttrtlo & quarto dióti Tractactis, & ultimo horum arti- - _ '
culorum refpectivé, ea tarnen conditione utincafa
recufationis Regis
Hifpaniai, Rex Chriftianiilimus fa
reciproce obiltingat quemadmodum dicto ^irticalo
quarto
, ie nullacenas arma moturum in So/giea.

IL

Quod Rex MagnK Brittannice, &: Ordines Gene-
rales fci^rai/iJf/^/·», utprolixius abomni parte fatis-
fiat, feobligabuntomnem fedulooperam daturos, ac
Paxinter Reges
üifpaniiuix. Lnfitamas eodem tempore
fanciri poffit ca tarnen lege, ucvici0ini Galliafcob-
liget, fi cam cito non poflit id negotium perdaci ad ex-
itum,ati Pax incer fu &
Hifpaniam nihilominus inea-
tur, hacexcepto utliberum fit Regi
Chriflianiffimt,
iuppetias ferre Regi ì»/ìm»/ì»» Foederato fuo, cique
auxilto effe, fi ve in ferendo arma fua, ut aliunde de-
trahat hoftem, five alio quocunque modo, quem fibi
commodiffimum atque maxime ex ulu fore exlfti-
mabicj Et, fiii<y/i/iniadducipocerunt, utconfenti-
ant in pacem lub dieta conditione atque ea proinde
concludatar , Rex tenebiturà£elgica ■

omnmo abllinereutpacacàatque ne utrarum partium
rebus i mpiicatà,neq ue ci j us fafque erit quidquam ad-
verfus eam moliri neque palam virtace Belgica neqae
clandeftinis artibus, ucneqne petere ullam fatiiFaclio-
ncrn fub obtcnta impenfarum erogationumque, qu^
in Bello
Lufìtaaico crune faciendie, tam ob delectum
milicum quam alia iSelli onera. Quod fi contingat ma-
nente didto Bello, per auxiliares Regis Chriftianiffi-
mi copias occupar! loca qu-^dam in
Hifpama Imliave
Rex (. hrijlhwif/imm iimul atque Pax cura l-ufitania
fadta fuerit, eadem rellicue tìifpaniai : (evi fi prater &
contra expedtationcm
Uifpania tecul'et Pacem cum
ilege
hulitmiit ut & cum Rege Cbrijliariiffim, ea cum.
excepcionej ut foederato fuo iiberum fit tiauxiliari
queinadmodumjam dictnmeftj hoc inopinato cafu
Rex Magn£e Britanniic j &
Federati Ordines tenebun-
cur reapfe efficere, ut
Hi/pani omnimodo in id confer^-
ciant itatamen ut reciproce Rex
Cbriftiani//imns ieob-
ftringac quemadmodum cafu primo, quodnonfic
moturus arma in Belgica.

III.

Si pfceter omnem expedtationem Rex Chriflianiffi-
mifs inducatinanimum utpromitterenolitquodTra-
dtatom
Pacis fignaturus iitfimul atque Hiipaniceffuri
fune omnia loca ab eo occupata innoviifima expedi-,
tione vel aliud tantundem valens de quo mutuo con-
fenfu conveoiet, aut promifforum fidem non implean
aut detrectet rcfpuatve cautiones & prsemunimcnta
in didlo Tractatu expreffa , qu£C neceffariafunt, uc
obviain eatur metui juftiiTime concepto ne Rex Chri-
lìianiffimus arma fua victriciainliepiusmemorataBel-
gica ulterius prof erat ; quod omnibus j uftis caiibus, ne
& fi per alia fubterfugia aut obliquas artcs conetur Pa-,
cis conclufioHem impedire aut eludere 5 Anglia Pce-
deratumque Belgium tenebuntur accedere partibus
Regis iJiypa«;fle jomnibufque &junitis Viribus terra
marique adverfus Ga/'w;» Bellumgerere, utcompel-
latur, non in leges duntaxat faipius jam memoratas
Pacem facere,fed ii arma in eum finem fumptaDeum
habeant faventem & propitium atque de communi
confer fu id expedire vifum fuerit,etiam Uellum con-
tinuare donec resin eum flatum fuerint rellitutie,
quo fuerunt tempore foederiain collimitio Regnorum
Montibus
Pyrentis fanciti.

IV.

ArticuU(eparati omniaqae& fingala iis contenta
à dicco Domino Rege Magnai Brittannia;, dictif-
qnc D, D. OriiiniÌw Generalibus Foederataiöm Pro-
vinciarium per patentes utriufque PartisLiteras figilio
Alagno munitasdebita&autenticàformaintra ί««κί»·
feptimanas proxime lequentes, aut citius, fi fieri po-
terit, coufirmabuntur & ratihabebantur mutuaqae
ratÙiabitioquminftrumema intra prwdiilum tempus

lime


-ocr page 950-

i<f68. hinc indeextradentar. JÌdium Ha^e-Cmitvm in Ilal-
m ,m /W/fldie figt^mi tertio hnuarii , Anno milUfm Jtx-
smufmoIsxagifimii oüavo,
Signatum,

L. S, ) "Ïengnagel dt Gillicunu
L.S.) D.Ajfirtn
L.S. ) JibandtWit.
L. S, ) AT, van Crommem.

L.S.) AdolpbVnckiU

L, S. ) Jac. vm CatDtrdm
L.S» ) J,Tsbrms

InftrumeD'.amhocfeparatamomniaque&fingula
ineocontenta,àdidtisDominisRegibus
hUgnac Br»·
»«»»;>«ac
Suiciai diöifque Dominis Ordinibas Gcne-
ralibus
Fasderatarrtm litlgy Provinciarum perpatcntcs
Literas iigillo Magno rauniras debita & autiientica
forma intra tres menfes proxime fequentes, aut citius,
fi fieri poteric , confirmabuntur & ratihabebuntiir
mutuaque ratihabitionum Inftrumenta intra prxdi-
dtum tempus liinc inde extradcntur :

In quorum omnium & fingulorum fidem , majui-
queroburnos Domini Deputati & Commiffarii Sa-
cric Regise Majeftatis
Mugmie Britafjnine, ut & Do-
minus legatus extraordinariusCelforum acPr^poten-
tentium D. D.
Ordiunm Generalium Fcedcratarum
Beigli Provinciarum, liuic feparato inftrumento fub-
fcripfimus. jiaum mjlrntiiaficrHin Palatio Regio,die
vigifimo qninti Aprillis itilo veteri, ^nno M-ilhfimt fix
cinii/imi [exagejimo Oliavo.

Signatura

(L.S.) Ruptn

(L.S.) Oil.Biidgcmaii

L, S, ) Sackirjg.vn
(L.S.) Albmiarh
(L.S.) Arlingtiiri
(L.S.) Meerman
(L.S.) JihBoreel.

Doordienden 13 lanuary leftledenuyt laft van
den Doorlugtigften Coning van
Groot Britta»-
gieiieade
de Ho. Mo. Heeren Staten Generaei
der VereenighdeNederlanden ,iecclter Traftaet in
'sGraven-Hage ingegaen ende gheiioten isoverde
middelen,welcke een ygclijckfeer nut ende bequaem
Icliencn te wefen, om de Vrede tuffchen de twee nu
ftrydende Coningen vmi^raiickrijiiienSpa/tgitii ce re-
duceren cndeopdietydt oock gheaccordeert ende
overkomen is in eenige feparate Artykclen liet ghe-
feydcTraitaec concernerende, ende het daer en bo-
ven den Doorluclitigilen Coningh van
Svjedtn heeft
jroetgedagt, tot requifitie ende invitatie foo van ghe-
léyde Coning van Groot
Erittanptn, als van de Hee-
renStaten, figh alsvoornacm Lidt in het felve Trac;
taetteincluderen,gelijck infeeckerhedendaegs ge-
floten principael Traflaet, en voornamentlijck in des
felfseerrte Artykel breder is gedeclareert : Sooift, dat
van nu af aen dat Traitaet niet alleen de kraght ende
natuer van de
IrifU Allimtie lieeft , maer oock de-
wijl de ghefeyde feparate Artykelen fommighen
fyn eGTentialijck en integralijck van het gefeyde Trac-
taet van 'sGraven-Hage ) is gheaccordeert tuffchen
dc Heeren , de Extraordinarii jlmbaffadeur vanden
Doorlugtigften Coning van
Stuedtn, ende deExtraor-
dlnaris jlmbaffadeursvan de Ho. Mo. Heeren Staten
Generaci der Vereenigde Nederiande, in het gefeyde
principale hedendaegfe Tradaet genoemt, door kragt
van haer Pouvoirs oock aldaer uyc ghedruckt, v/elcke
hier voor fpecialijck geinfereert werden gehouden, dat
de feparate jirtyckelen van het gelcyde HaegfeTrac-
taet, oock voor geinfereert in het geleyde hedendaegie
principael Tractaet werden gehouden,en van dc felve
obligatie en kragt fyn ten aenfien vande gefeyde Hee-
ren Coningen ende Heeren Staten, als offy van woort
tot woort daer in geinfereert en uytgedruck waren ge-
weeft} gelijck fy hier onder werden geinfereert.

Siparati hrtijkiltn, i668.

WElcke van de felve kraght ende authoritcyl; "
fullen fyn, als offy in liet Traüaet hedendacgs
• tuffchen de Koning van
Groot Briitangieu onde
de Staten Generaei der Vereenighde Nederlanden
gefloten, waren geinfereert:
1,

By aldien in't procureren van de Vrede tuffchen
Franckryck^en Spangien figh kome te prcfentercn eenige
difficulteyc over hetpoint van Renunciatie,moetmen '
dufdanigen weghini aen , dat of geene mentie daer
van in het Tradlaetgefchiede ,öf datde formule Zoo-
danige woorden werde gheconcipieert. dat geene van
beydedeKroonen , loo veel ghefeyde Renunciatie
aengaet, eenigh voordeel daer door kfyge , noch
het recht eenighc fchade daer uyt kome te lydtn ,
maer by foo verre de Koningli van
Spangun , of oock
zijn Alder-Chriftelijcklle Majefteyt daer in niet wil-
len confenteren : fa! den Koningh van
Groot Brittnng-
nien
en de Vereenighde Staten tegen den weygerende
Procederen, gelijck is gcaccordeert in het derde en
vierde Artikel van het gefeyde Traftaec , en refpec-
tivehetJaetfte van defe irtikulen , nochtans op die
conditie, dat ingevalle van recufatie van den Coning
van
Spangien , zijn Alder-Chriilelijckfte Majefteyc
figh reciproquelijck verobligere, gelijck in het gefey-
de vierde jlrticul, dat hygcenfintszyne wapenen iu *
de Nederlanden fai voeren,-
II.

Dat den Koning van Gioot Erittangie»endeda Hee-
ren Staten van de Vereenighde Nederlanden ,op dac
van alle zyde breder fatiifactie werde gegeven , figh
fullen verbinden haer beft te doen, ten eynde de Vre-
de tuffchen de Koningen van
Hpa/igitn ende Portugml,
op de felve tydt moglu werden gefloten , nochtans
op die conditie, dat wederom i'rario^ryckjtgh verobli-
geere,by aldienditwerckiboras tot den eynde niet:
konde werden gebracht, dat niettemin de Vrede tuf-
fchen hem ende
Spangien wert ingegaen, behalven dac
het zy η Alder-Chriil:elijckfte Majefteyt vry fai ftaen,
den Koningh van Portugael met hem in verbonC
zynde, te helpen, ende te aflifteren, of met zyn wa-
penen te inferercn,opdathy den Vyantergens van
daen trecke , of eenige andere manier , welcke
hy figh bequaemft onde voordeelighft fai achten te
zyn , en j by aldien de Spaenfche konden werden gfc-
perfuadeert, te confentercn inde Vrede op de gefey-
de conditie, ende de felve daerom wierdegheconclu-
deert : fai den AlderChriftelijckflenConinckghe-
houdsn wefen, van de Nederlanden t'eenemael te
abftineren, als bevredight en in gene faecke van eea
van beyde de partyen geimpliceertzynde , ende het
fai noch recht nochtebillijck zyn ,ycts teghens de
iel ve teattenteren ,of openbaer mee de wapenen in
dehant, ofmet hcymelijcke aecflagen, noch oock
eenige fatisfactie eyffchen onder pretext van eenighe
onkoften, welcke in defen Portugaelfchcn Oorlogh
fullen te doen zyn, foo om het werven van foldaten,
als andere laften des Oorloghs, en by aldien het qua-
metegefchieden, dat, geduerende den geieyden Or-
logh door eenige jiuxiliare Troupen van den Alder?
Chriftelijckften Goninck ,fommige plaetfen in Span-
gien of italien wierden geoccupeert,faI zynAlderchri-
ftelijckfte Majefteyt foo ras dc Vrede met Ptfct»-
gae/(algettootenzyn,dc felve aen Spingien recuferen
de Vreden met den Koningh van
Ponugait en zyn
Alder-ChriftelijkfteMajefteyt, onder exceptie,dat
hethem vry (oude ftaen zyn geconfedereerde t'aflj-
fterenghelijckghefeytisj fo fullen in dit onverwagt
toeval den Koning van
Groot Briiia»giea ende de Ver-
eenighde Staten gehouden zijn metter dactte maec-
kendatdeSpaeniedaerimmersinconfenteren , foo
nochtans dat reciproquelijck den ^Idcrcliriftelijckften
figh verbinde gelijck in heteerfte toeval, dat
by zyne
wapenen in de Nederlanden niet fai moveren.

1Π.

By aldie η ( buyten alle verwachtinghe ) den jilder-
Chriftel, Goninck meynde niet te willen beloovea

het

en OORLOG, ack en wertìghfle hoecL· 919


-ocr page 951-

pio S A κ E Ν van S Τ A E Τ

^668. het Tradaet van Vrede te teeckenen , foo ras de
Spaenfe fullen cederen alle de plaetfen van hem in de
laetfte expeditie gheoccupeert ofeenigh ander sequi-
valent, waerover met gemeen confentfal ghéaccor-
deert werden ,zijn belpften niet quame te voldoen ,
of te detredtcren ende te verwerpen alle Cautien en
voorbereytfeleninhetvoorfeyde Traftaet uyt ghe-
druckt j welcke noodigzyn om tegen te gaen de vre-
iefoorechtvaer9ighghcconcipieert ,dat den Alder;
Chriftelijckften Koningh fijne viftorieufe wapenen
in de meergedaghreNederlanden moghte verder ko-
men te profereren j dat in alle defe toevallen, gclijck
cock by aldien hy door andere uytvlugten ofte krom-
me /prongen de conclufie van dé Vrede fogt te belet-
ten ofte te befpocten
, Engelahdt ende dc Staten der
Vereenighde Nederlanden fullen gehouden fijn, aen-
de7,ydevandeConinck van
S/ab^wo te vallen, en-
de met alle ende gemeene maghten te landt ende
te water regens Vranckrijck den Oorlog te voeren jop
dat hy gedwongen werde, niet alleen op de nu meer-
gedachte conditiën de Vrede te maecken, maer oock
by aldien Godt de wapenen ten dien eynde by de
liindt genomen, wilde fa voriferen ende goetgunfligh
zijn , en het met gemene iiemraen wiert gheoordeelt
goet te zijn, oock den Oorlogh te continueren jtot
dat de faecken in die ftaet weder foude ghereftitueert
Zij η, als zy waren ten tyde van het Tradaet op de li-
xniten vande twee Rijcken , in de PirenefcheBergen
geflooten.

IV.

Defefeparate Articulenendeallesende yder in 't
befonderdaer in begrepen , fullen vanden ghefeyden
Heer Koninck van
Groot Brittangien, ende de gefeyde
Heeren Staten der Vereenighde Provinciën ,door
openc brieven van wederzyts met het groote fegel be-
veftight ,in behooilijcke en authentijcque formen,
binnen de vier naeftvolgende weecken , of rafler, foo
het mogelijck waer, werden vaft geftelt ende geratifi-
ceert, ended'lnftrumenten van Ratificatien weder-
zij ts ge wiffelt, Gedaen in den Hage in Hollant > den
drie en twinttgbfltn lanuary fefihitn bondert acht infes-
tigh,
 Geteecken t

( I, S, ) Tengnagel de Gellictm,
(L,S,) B.D.d'Jifperen,
{L.S,) lohan deWit.
( L. S. ) Λ1, ïi. Cremmcm.
' ( i.S. ) Mol ρ Ufikil

( i. S. ) lac. van Ceeverden
(i.S.) J.Tsirants

Dit feparaet inilrument, en alles en een yederin 't
befonderdaer in begrepen , fullen van de ghefeyde
Heeren Koningen van
Grsot BritangUn en Sweden, en-
de de gefeyde Heeren Staten Generaci der Vereenig-
de Nederlanden , dooropene brieven met het groo-
te Zegel beveftight, in behoorlijcke en authentijcque
forme binnen de drie naeftvolgende maenden of rai-
fer, foo het mogelijck waer, werden vaft geftelt en-
de geratificeert, ende de inftrumenten van Ratifica-
tie binnen den voornoemde tijtwederzijts verwiffelt.

Ten oirkonde van welcke alle en een yder in 't by-
fonder, en tot grooter verfekertheyt hebben wy Hee-
ren Gedeputeerden en Commififariien van Syn Ko-
nincklijcke Majefteyt van
Groot Brittangien , ghelijck
oock de Heer extraordinaris vlmbaffadeur van zijn
IConincklijckeMajefteyt van
Swedm, ende de Heeren
extraordinaris jlmbaffadeurs vande Ho. Mog. Hee-
ren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden
dit Inftrument onderteeckent. Gedaen tot
mjlmm-
/fef in'cKonincklijckPaleysdent/j/i/i» April ouden
Üijlfeflhienhoiidert echt m ftflig, Gcteeckenc
(L.S. ) Kttffft
( L. so
Ori. "Rrigemm
( L. S. ) Bttckitigam
(L.S. ) Arlwgtoa
( l.. S» ) Albenutrlt

• ( L. S. ) lAeertm»

(L,S.) I.B»f«/

QUoniam juxta tenorem inftrumenti die 13 ]if i«6l,
nuarii proxime pricterito Hagse-Comitisfub?
fcripti ab IlluftriiTimo Dom. D. Chriftophoro
Delphico Comité deDhonaSereniflimo RegiseMa-
jeftatisSuecis Legato extraordinario , hicin ^ngliai
per aliquot tempus jam allaboratum fuit ad conve-
niendumfuperfubfidiariie pecuniae fumma Corona
Sueciie exfolvenda; Ut didta Corona Suecise pari
paffii cum Sereniffimo Magnx Britanniie Rege
pommiique Ordinibus Generalifaus Fcederati Belgii
in Pacificationis negotio, quodinter duasGalḷe&
Hifpanis Coronas tradlatur ; & in quD,nOn obflante,
quod fu per negotio fubfidiario nee dum tranfadtum
fit , diöa Corona SuecÏEe infigne adjumentum
contulit,procederepolfit, tumque didus Dominus
L^atusJSxtraordinariusSuecius femper inftiterit ut
ditta promiiTo direde ab .4nglia & foederato Belgio
Corona Sueciae fieret , nee unquam Diitus
Dominus Legatus perfuaderi potuerit, ut à Corona
Hifpanica pecuniam fubfidiariam diredte ftipularetur,
libertate tamen falva jingliie & Foederato Belgio
fibi per ftipulationem indemnitatis , aliofque affe-
curationis modos à Corona Hifpanica eodem
tempore pleniffime profpiciendi fine quaindemnitatis
promiffionenec Jnglia, necFcederatum Belgium ad-
didtam pecuniam promittendam etiam induci po-
taere.

Nee tamen propter alquas difFicultates ufque adhac
negotium illud ad ultimum iuü & optatum finem per-
daci,fed folummodoquantitatisiubfidiari® pecunia
cum confen fu Domini Legati Hifpanici in Angli»
commorantis exprimi&determinaripotuerit.nem-
pe ut CoronaeSueciie, pro tempore, quo per aliqupt
jam elapfos menfcs copias iuas militares in Germania,
boni & Pacis publicie caufa, detinuit, exolveren-
tur trecenta miliathalerorum Imperialium in fp.cciè,
vulgo de iancka, & initio cujusvis trimeftris fpaiii
centum & odtuaginta millia didorum thalerorum
pro toto fubfequenti trimeftri, ufque quoad Pax
mter Coronas Galli» & Hifpaniae fancita & ratiha-
bita ioret , computando inicio primi trimeflris à
primo dis menfisJVIajijftilo novo , Ita ut ab ilio pri-
mo die Maji totum tempus primi trimeftris jam
ceffiffe , tcrminufque folutionis pro integro ilio
trimeftri jam adveniffe reputaretur , quod & in-
fubfequentibus obfcrvandum effet fpaiis, nimirum
ut quamtunvis ftatim poft initium novi cujusqua
trimeftris , Pax per fubfcriptionem Tractatus &
ratihabitionum commutationem certa ftabiliique
reddatur , ^amen pro omni ifto fpatio fumma
jam nominata eiTet folvenda ; Et tamen ex re
communi, graviffimas ob rationes, vifum fueric fub-
icriptionem Triplicis fcederis non ulterius differe *
juftum &a;qaam etiam judicatum fuit, nt infra
fcripti Domini Deputati acCommiflarii SereniiTimi
Magnae Brittanniie Regis Lcgatique extraordinarii
Celforum ae Praepotentiapi Dominoram Ordinum
GeneraliumFcederati Belgii fefe obligarent, ficutvi-
gore hujus Inftrumenti fe efficafiffimè obligant,
omne ftudium operamqae,quK ullo modo ex cogitari
poffit,extiunc àdido Magnae Brittanniie Rege, die·
tifque Dominis Ordinibus apud Coronam Hifpani-
camadhibitumiri, ut negotium illud pecunia? fubfi-
diariK,qnod pro tempore preterito,Utididameft,eil; ,
trecentornm millium thalerorum, & pro quovis tri- j
meftri fpatio ufque quoad Paxfancita & ratihabita i
eritcentamficoduaginta millium thalerorum quod 5
tamen fi Pax ante exitum menfis Julii rignetur,&
ratihabeatur, non pertinget ad majorem fummam
quam ad quarto centefìmo odogefimo thaletorum
Imperialium millia, qase modicafolum'modo portio
eftearum impenfarum quam ad procarandam Pacem
dlftasMagnseBrittanniaeRex, didique domini Ordi-
nes de iuo jam tam liberaliter, impenderunt,eo modo
didae Coronae Hifpaniae cordi fit, ficque in ea re dida
Corona Hifpanica profpiciac, ut didus Magnx Brit-
tanniae Rex didique Domi ni Ordines primo quoque
tempore & qaidem pro ultimo dilationis termino

iotra


-ocr page 952-

liiSS

intra oitiduum, poftquam Screnïffimi RegisSuccise

[___ratihabitionum Inftrumenta adveniffe, & adextra-

dendum parata effe 5 Cgnificatum faerit, diébe Co-
rona Suecias plenariè, abfque tarnenullodiöi Mag-
lia Bricannix Regis Dominorumque Ordinumone-
re aut dii'pendio di£tam Tummam peccuniariam Ham
burgi exolvere queant ; Et fi hoe conrra omnemex-
pc&ationem intra prsfixum tempus à Corona Hif-
panica imperrarinon poilit, nulla fetunc &inpof-
terumulterioraamicorum officia ulteiiorumvè opera
aut aflecurationem in favorem aut qtilitatem diétas
Corona: Hifpanica: in negotio, quod Hifpaniaecom
Gallia; intcrcedit, promifluros aut ullo modo pr®fti-
turos, nequcquieturos inhoczelofao, quoadfepi-
us memorata: Corona Sueciceplenariafatisfaftio uti
fupra diiStum eft , fada fuerir»

Promiifio hsEc eodem modoac tempore» sequèac
ipfum triplex Fcedus àdido Magnx Britannia: Re-
ge diiSifque Dominis Ördinibns ratihabebitur &
Confirmabitur,

In quorum omnium fidem majufque robar, nos
infrafcripti Deputati ac Gommiffarii, uc & Legati
extraordinarii huic inftrumento manibus noftris iub-
fcripfimus illudque figillis noftris confirmavimus.
Adura Weftmonafìerii in Palatio Regio die wge/-
mo quimto Aprilis, j4nno U.ilUftmo[txctntifivM [exagt^mo
cüavot

Signatum erat >

( L,S.) Rupsri
(L.S,) Ori. Erige,nan
( L.S.) Bucl^ingam
{ L, S.) Arlington
( !.. ,S', ) Alhemarle
( L, S. ) I. Meermtia
(L.S.) hè.Bmih

' Ademael, volghens den inhoudt van het In-
flrument den
dertbhndm oude ende den drie en
twinticbflea
lanuary nieuwen ftijl, left-Ieden in
den Heigh onderteeckenc, vanden Doorluchtighften
Heer) de Heer
Chriflopbirm Dilpbicm, Qraef van
Diiflrt, Extraordinaris Ambaffadeur van zijn Koning-
lijcfce Majefteyt van
Smeden, hierin Engelandcnu
ecnigen tijdtisghcarbeydcomte accorderen over de
fomme van fubfidie-penningen aen de Kroon
Swidm
tebetaelen, op dat deghefeyde Croon van Sweidm,
gelijckelijck met den Doorluchtigften Koningh van
Greot Brinanmen, endede Heeren Staten Generaci
der Vereenichde Nederlanden, inde Vreede hande-
linghe tuffchen de 'wie Croonen van Vranclzrycli ende
Spaupw, in welcke, niet tegen ftaende dat het werck
van fubfidie noch niet en is volcrocken, de ghefeyde
Croon van Sweeden krachtigh heeftsgheholpen, te
niogcn gaen ; en de door dien de gefeyde Heer Extra-
ordinaris .Imbaffadeur van Sweeden, altijdt heeftge-
infiiteertj dat de voornoemde belofte diredelijck van
I^igilmtdt, ende de Vereenichde Nederlanden foude
werden ghedaen, en de ghefejj^e Heer jdmbafladeur
noyt heeft konnen werden gcperfuadeert > dathyde
fubfidie penningen vandeCroon van Syangie» direde-
lijck foude bedingen j behouden evenwel de vryheyt
aen
Engelendt en de Vereenigde Nederlanden om figh
door ftipulatie van indemniteyt, en andere manieren
vanbeveylinghen vande CroonvanSpangientenfel-
ventyde volkomentlijckte voorfien , ionder welcke
belofte van indemniteyt noch Bngelant, noch de Ver-
eenighde Nederlanden tot belofte van het voornoem-
de geit hebben konnen werden geindaceert.

En door dien nochtans om eenige difiSculteyten dit
werck tot noch toe tot zijn lactfle, en gewenft eynde
niet heeft konnen werden gebracht, maer alleen de
quantiteyt vandefubfidie penningen met confentvan
de Spaenfe jlmbaffadeurs m
Esgdam refiderende wer-
den geexprimeert en bepaelt, namentlijckdataende
Croon van Sweden voor de tijdt, in welcke hy eeni-
ghe nu verleden Maenden langh zijne Troupenin
Duycflant, tot voortfettinge van de Vrede % eo het gc-
nleene welvaren, heeft ghedetineert, foude werden
betaeltiWift
duyfent Rijcxdaelders inde Bancke
. . ♦ . en op't begin van y der drie Maenden iWsrt
tn mbtigb duyfent Daejders voornoemt, voor de gehee-
le volgendeMaenden, tot dat de Vrede tuffchen
de Croonen van
Vrantk^r^c^cn Spmgim ·, foude wefen
geflooten en geratificeert, het begin vandc eerfte
drii
Maenden te recckenen van den eerften daghaf vande
Mïcnt Mey, nieuwen fty 1, fo dat van die eerfte dagh
Mey, de ganfche tijdt van d'eerfte
drie Maenden fou-
den gerekent werden al voor by, en het Tqrmij η van
betalen voor die ganfche </r»f Maenden nü al gekomen
te
ïyn, het welck oock inde volgende tij dt foude moe-
ten geobferveert werden , namentlijck, datby aldien
dat terftontnahetingaenvan eenighe nieuwe drie
Maenden, de Vreede door onderteeckenen van hcÉ
Tradaet, en verwiffelingh van ratificatien, vaft qnde
feecker wierdtgeftelt, evenwel voor de gheheele tijde
de ghenomineerde fomme foude moeten werden be-
taelt j en door dien het noditans om fware redenen
hetghemeene nutfcheente vereyffchen, datdeon-
derteeckeningh vande Triple Alliantie verder wierdt
uytgheftelt, is het oock recht en billick gheoordeelt ^
datd'onderfchreve Heeren Gedeputeerdenen Com-
miffarifen vanden Doorluchtigften Koning van Grm
Brittmnien, en d'Extraordinaris A mbaffadeurg van-
de Ho. Mog» Heeren Staten Generaci der Vereenig-
de Nederlanden , figh vcrobligecrden, ghelijck fy
uyt kracht van dit Inftrument figh krachtrlijck ver-
binden , dat alle moeyte ende genegeotheyt, wekké
eenichfints konde bedacht werden, van nu af a£n van
gefeyde Koningh van
Grm Brimntiiin, ende de ge-
feyde Heeren Staten, ontrent de Croon van Spangitn
fai werden geadhibeert, ten eynde dat dit werck van
de fubfidie-penninghen, 'twelck voorde vöorlede
tijdt, gelijck gcfeyt is
drie btndtrt dttyfent Rijcxdaelders
en voor yder tijdt van i/i-ie Maenden, ter tijdttoe dat
de Vreede geüboten en geratificeert fai zijn,
bondert
eutachtigb iKjfént
Rijcxdaelders, hetwcl.ck nochtans
by aldien de Vreede voor't uytgaen vande Maendc
luly gheteeckent en geratificeert fai aijn, niet verder
fai ftrecken als tot de Somme van
vier hmdert entacbtigb
Rijcxdaelders, welcke alleen eenkleynghe-
deelte is vande koften welke tot procuratie vande vre-
de, den gefeyden Coninghvan
Grm Brittmnim, en
deghefeyde Heeren Staten van't haerefooliberalijck
hebben befteet, vanden Koningh van Spangien foo
mocht werden behartight, en alfo in voorfien, dat de
gefeyde Koningh van
Grm Britt/woiVo, en de gefeyde
Heeren Staten, ten eerften en ten langhften binnen
acht dagen, na datmen kenniffe fai hebben ghekrc-
gen, dat d'inftrumenten van ratificatie van den Door-
luchtigften iConingh van Sviedeo aengekomen en ghe-
reet zijn om verwiffclt te werden aen de Croon Swedm
voornoemt, ten vollen, evenwel buyten eenighe lait
ofte koften vande gefeyde Koningh van Grew
Brittan-
ttien,
endede Heeren Staten, de ghefeyde Somme
van penningen tot
Bamburgb foude konnen betalen |
en by aldien die regens atle verwachtinghc binnen den
voornoemden tijdt van de Croon van Spangien niet
(oude konnen werden geimpetreen, dat fy alfdan en
in toekennende geene verdere vriendelijckeofficlenj
of verdere hulp of beveylinghe, tot faveur ofte voor-
deel aendegefeyde Kroon van Spangien in het werck
'c welck S/ïa»_g;ii met Frwctrjfj^heeft uytftaende, ful-
lenbelooven ofte eenighfints prefteren, ende in defea
haren yver niet ruften, voor dat aende meerghemelte
Croon van Swii» volle fatisfaöie, gelijck hier boven
gefey t is, fai ghedaen wefen. Defe belofte fai op de
ielvewyfe ende tijdt, als de
Triple AüimtU·, van den
genoemden Koningh van
Greot Brittmnim , endede
ghefeyde Heereo Staten geratificeert envaftgheftelt
werden.

Ten oirkonden van welcke en tot grootcr verfeec-
kertheyt, wyondergefchreren Gedeputeerden, en
Gecommitteerden , als oock Extraordinarii Ambaf-
fadeursdit Inftrument metonfc handen hebbenen-·
dertecckent, enmet onfc Ziegelïbeveftight.

Ge-

en O O R L O G. acht m veertighjie ksch 92,1


-ocr page 953-

958 SAKEN van STAET

ι668. Gedaen tot mfl'Mupfltr, in'c Coninckliicke Palcys
"'· I· den vijf tn twintigfti» April ftfiim bandirt acht mftfig,

Wasgeteeckent

( 1. S, ) t-Hpirs
( L. S. ) Ori. Srigman

{L.S.) Buckingm*
(L.St) Arlingten
(1.5.) Alh,marlt
( L. ) I. Meerman
( L, S. ) lob. Bonil

b'j^cetbc Groot, nuaHetf tot ire Cipfe baecùigf)
DebDenbe/bcctcocfi epniielijcftbaii IjtecmiKepieeu
compliment aett ücn ConwsB ban ^enemeccheji ap
öeleptOeöDcnbe /tsïiien febenticnöcn ^unpmet fijn

fipfjeHÈmiie ggEfelfcftap toeliet: tot Coppenhagen

fiEon te ttlöben leöaen / 't toeltö oo?faecö gaf üat nortj
becfcBepöebtlïtenlnen UagS ö&eïiup?enl)e aenDao?iit
ontfittöö / en oocfi boo? eeniööe gafien bten mtb-
öagfj toiccbe becgefelfrtjapt. Slnfönbettcecittoiect
Optoeöetomtentcfpectcban öaec H^og. op öe
felbe toöfe afö in jtjn aenlwmlte toaiS öiefcfjiet / gSc
falueect boo? Bet ΙοίΤεη ban eenige (lucften / foo ban Det
l^afieel alö ban Set =föonmchlöc6 «®o?logS-^ci)ip bat
boo? Coppenhagen ten ancftec lagB; 'si anbecen ïraegiS
toefenbe Den acDtienben befec / be toinöt toat fabota=
belbec maec (ïap 3önbe / öabben Det gBelucti ban Ijet
=öonmgö!S3&iepuptte5êpïen /enöe metlabecenfoo
beeltetoeegDtebjengen/ bat 5P Dit rif
Faifterbon
tcDobeneuamenj inaecbc toinbt op ^ingisbagg
niet alleen cupjnec / maecooift toacfiecbec getoo?ben
3Önbe / quamen boo? jonnen onbccgangö ηοφ om^
tcent be ^upöt-Ooecft ban Det €planbt / baec 5P
becbolgDcnsfoocftbiennacDt / alfjoetoel ftet acfjtien
mölen langö ijS / noci) ten epnbe seplben. ©p
3©oensibagr) ben ttointtgïöflen befec / be toinbt nocD
cben goebt enbeeben ^ewfi5ìjnbe / continucecïren ija^
certcouc3SfPObanigfj/bat3P mjcij met bec ^ontien
onbecgangDfietltaniit in 't geftgöt öcegen ; maec
be toinbt opli^gijenbe enbenoclj gOeen lootfenbemoi
mcnöebijenbe/bie ftaec in Det Eiebtftonben b?eni
gcn/toiecbengenootfaecfitin 'tDegin ban be öonbe-
toagTjt toebec in ^eete (ieec&en /om geen pecicul
te loopen ban boo? b'onflupmige toinb / bie ban up?
totup?aengroepbe / tegöen be Wippen te becballen.
'Si lltóci?gen!S baec aeit toaiS öet toebcc feec 0art / enbe
ficegennietfonbet: gwot geüicfe 0et Eanbt!i-«©o|t/^
baecöaeceen EootiS teggen quam bie 8aec binnen
b^acfjt / baec
't öaei: tuflTcljen be ttoee toallen b?p toat
bepligl^ertoai^/aljSin Zee g0ebupcenbe een ftoacen
fla?mbieftg9'albaei: Dabbe opgebaen. (Cegigen be
jKibbagijquamenfpboojDpöet Cafteel
Kuckeiinge
in Daiehem boec 3P ancftec gconb bonben/ bat foo toel
fitec al!$ in j^oo^toegen becmitss be deenige gtonben /
feeccaec ίεί» Zp bonben albaec notg beele Coop^
baecbP-fcöepen / tee getale ban beectien a fedöien ten
ancltecleggen / bie allena een facBtec toebec enbe
flecgtectoatecbleben leggen toacgten / algoetoel fp
nocObenfelbenabontanctiCclicBteben / om foo beel
tep^ofitecenal^magfielilclifoube ;iitt/maec enfreb^
ben'tb002 bie ttjb nietbecbecaljï omtcent een up;
baec ban baen in blepne ^alec bonnen b^gen / baec
3Ptot'«ianbecenbaeg$abonbtbpgeb;ec& ban goebe
toinbt en fjanbtfaem toebec / opgDeftouben toiecben.
^ebectbien t^bt ijeÖBenjp / becmtte bc becfcfjepi
bentOept bie tot pet beseirten ban^töaeme tot ^tocit=>
ïjolm toe / ban nooben jijn / b'eene bagö minVanbece
bagD mcec fo met 5eplen al.$s Boegfseecen/ foo beel glje'
p^ofiteect/totöatjpepnbeliicftop benbijf en ttoins
tigÓffen lunijbooifinnen onbecgang boo? ^tocfti
ftolm tenancftec 5ijn gefiomen. ©p btngiSbagD toefen^
bebenfesfenttointigHengingii b'lgeec ^embalfabeuc
aenltartbt/fooomoibjeop meuBlecen ban 5ij«
^ΐΦίίίρ bat al ban b«n beginne ban gaei: i|ooglj

SKog.iTontmiiTÏeöab laten inijtipjen /enbe fonbcc
toelc{ieboo?fo?geÖpboemnaelsi/batbcn liïpticbagl) —^—
alle beDupfcn ban ^tocfiDolm occupeecbe / ban alle
toooningenontblooötfoube jijn / tefiellcn / aljs om
occalïe te btnben ban met be
Maiftre des Ceremonies,
nopenben jijn cfccptte te fpjeecficn : boclj eu lionbe
ηοφ bten bagB nocfj ben öagö baec acn / bevmite
be cccemonte ban benaenbangij bes iïijcc-bagljii
metgcootefolemnitept tofecbt gepleegijt / baec ban
Ijet effect niet befjomen ; toessijalbcn Ijpop «©ouDeci
bagl) toefenbe ben acijt en ttotiutgljflen/ een Cbrinian
met Oaec ïjo. lï^og. 25?icf ban Ccebentte acu ben
jKontngi)/ acn be gebackte ®eec
Ccremonie-Meeiier
Öeeft gljefonben ; met aenmelbinge ban Ijet bcclangcn
bat
Op Daöbe om fijn Ocb. te mogen fpjeeclien ; bocli
enöceftbefelbe metboo?benbemglHlen 'iS mo?gensi
aenl)oo?btgljeDabt/naöatfi)n<Êb. Dem baec toegi?
(ìecenabonbt een iipj fjabbe laten af bojbeceii; lip
fepbe te fiomen upt ben riaem ban Ijace jiBajeUcpten /
bie figi) ten Ijoogfien bccbtijbtljielbenoba· be ceno^
batiebanbe oube ®?ientfcDap enbe lülHantie i be?
banciienbel)ace3|o.|pog.obec b'affcnbingctoan be-
fe ^mbaffabe / enbe becfcet&ccbe bcfclbe / bat Op niet
en foube acijteclaten ban Oetgftenc bat eenigljfintss
tottonfecbatieban bcfelbe ©?ientfcf)ap foube Ιηιπί
nen (icecfeen ; tongcatiüeecbe ïiem boo?t obec jijn
gijelutfiige aenbomft in foo een lange cepfe/ enbe bec^
feecfiecbe Oem in oüligeante termen / bat jijn pecfooii
baec niet onaengOenaem en foube jijn ί met bp»
boeginge / bat ijace iBajettcnenUcmmet beneec?
(ienfouben laten toeten / ben bagtj bie ψ tot 5öns
ïïecepttefouben belfemt öebDen / 't toelcfi foo casi
foube gfjefcïjteben ató mogelijcU foube 3ijn. 3©aec op
beSJllmDaffabeucii anttooojt afgetoacljt ijebbenbe/
'ttoelcftboo?«ameUjcltDc|tonbtin een cibile e>:p?efTtir
ban be eflime bie Oaec ï|o. jiBog. Dabben booi be
fonen ban tjace 3®aie(lepten in ben fiaet bie 3P «naeclii
ten op be ©junbtftgap ban foo een tonfibecalUe
jfecoon / enbe in be lïantbaliigc intentie bie 5p babi
ben / om met be felbe in een bectroube en onbecb^eec^
fieliitfte fïlliancie teleben / nam fijn <!Eb. fijn affcliepc
toebec / om gem tgbt enbe occafte te geben / om ftaec
ï^o. IKog·. bate ban befe liennitife te boen.

I^a bat öp ©eec Ceremonie Meefter ban b'ï^eec be
Groot toas gefcöepben / enbe cappoit aen fiine iïSnjei
(tept Oabbe gebaen/ ban jftct anttooort bat Op Oem Oab-
begegeben/enbe boo^naitttntlijcft ban be genegcnti
flept bie
Op Babbe getoont / om Ooe eec Ooe tóebec in be
^tabtgececipieect te toecben/ fo bergaberben be ^ee^
cenbanbeï^oninclilijcfieiiegtecinge nocO ben felben
abont baec obec ; cefolbeecben balt 5ijn receptie beiS
^enbagsÈ baec aen foube gefcOieben/ enbe bebe Oem
fijne ilKajefleptbeieianbecenbaegOsf / toefenbe ^δοη®
bagO / baec ban abbectecen boo? be l?eec
Leg;nier, fij*
ne iBajedeptii onbec Cecemonp-meeftec; enbe iö oocit
^ectibelijcftbeiiboo?f5 ceceptie opilaenbag booif;
gOefcOiebt/metaile be upttecljjcOe Cecemonien bie
opbtboo? befen aeneenige ïtontnchlijcfte ^mbaffai
beucSiijngOebaen. ipp ^onbccbagO toefenbe beit
bijfbett 3Iunö/ be bagen b<in befco»iementen gOepaf^
feect 5ijnbe / Oeeft Οεηι fijn liaaiejïept fijn eccfle
3lluDienticgcgeben /mebe met alle be nptteclgcfie
cibiliteptenbie in gelijcfien boo?bal opt ontrent ©os
mnc6li)cfie26mba|iabeuciii3ijn gep?actifecrt getoecft-
^tjnaenfp?aecftaen be ïtonincO Oiel in fubfiantiet
bat Oaec i|o. jUSag. alin ben boo?leben lacre gOe^
fpeuct Oebbeube be goebe officien / bie fijne USaieftept
boo? fijne ItmbalTabeucsi enbe peiitooteimarifen
Oabbeboen aentoenben / tot bebojbecinge ban be
©jebetulTcOenbenConincft ban
Groot Brïttangien
enbe Oaec ^o. iKog. / gelijcfe baec banoocO be opera^^
tiebaneen feec goet effect toa^gOetoeeH/al eentgOe
intentie Oabben gOeOaht / om baec obec nen fijne
iBaieliept Oaec cefentiment bDO?een puftlijcqueuci
fenbingetebetupgen j ebog
bat Oaec ^oogOIKogenbe
febect Oet gOelucb gOeOabt OeltOenbe / ban met
3Pne,fBa!e(leptte becmeutocn be oube ©jientfcirai*
enbe miancien/bie boo? befen foo nut enbe foam^

ìKf


-ocr page 954-

ises. fïenelijcltbo^öepïieïie Staten Dabtre gSetocell/in
— plaetii ban een ejcttaojiiinariii/ een o?Wnarife ^imfiaf-
febe Baùiien ggeiietceteect / ten epnije ùe fellje al$i een
pantenDe tontmuele becfeecftecingO toan Baec Jgo.
fBo. onbecanbertijcBe intentie / om in ùe boo^fs b?(en=
f£öaponbecli?eecöelijcIi te continuecen/aen ijet J^of
entjeontcentïie Ipetfoon ban föne iKajeflept niofle
Oöelaten toecUen. ©ccfeeiftecenbe 5Öne IKajetlept
ban UeopcecDte nieentnglje ban öaet Jgo. 31Ï9O0. / en^
iicbanijetbectroutoeniiat fp (jaWen /öat Bft felbe
fijne iiaajeliept niet onaenoenaem/nocöte bat befd^
bebananbeceitntentie noopenbe be oOferbantte ban
be boo
?f3 SClltantte foube 3ijn. Φβ l^eec Stijoc-
iìactBiercnciaawanttooo?be l^mtoegeti fijne lUias
jefiept in feec obligeante termen / roemenbe ten
goooliltienbe^ntancienbtebatiüi)^ boo? befcnmet
fjaec ]^o.|t^ogi.Dabbegfie|^abt/)jetbei;troutoen bat
3p in be cebintegcatie ban be felbe (lelben / enbe be op^
cecöte intentie bte bp be ïfeonincfi enbe be iïe!jie=
tinge toass / om be felbe ban fjaecjöbe Hantbaflelóclt
teonbecljouben. <©aeööiS baec aen toierbt b'J|eet:
SimlialTabem: tet SEnbientie ban be ifeintngtnne
metgeli)cfie€ecemonienopsefjaelt / enbe na gebaene
enbetoebecontfange complimenten/ten naelten fap
obeceen&omenbemetbeboo?gaenbe / epnbelijcli
ι tn Oet fiupii gljehomen / bat Op baer toe boo;
3ün aenfiomfle te
Stockholm Jjabbelaten inftup?en/
altoaec fip nocD bien felben abont fteeft oritfangen
ijae«:ï^o.iilSog.o?ö?e/bei:bat in bec fclbec llöifTibe
ban ben beectienben 3Iunp/ caeciienbe ïjct pjoceiJ ban

eenen Pierer van der Cruys,

25p een memorie ban ben berben 3!ulij / gaf b 'ï^eer
jippeiboomeïtcaoibinarisi €nbope ban fijn 3to)nin=
IiJcfieiEaiciteptban
Sweeden/altiiec te liennen/öe^
ttcijttejijngetoo^iien/ bat tot 3im|Ierbam alommc
SBilletten toacen aengefiagen/tot betftoop bet goe-
beten göeloflupt Bet
Sweedts ^Cljip Carolos Gn-
ftavusinZeeiandtopgeBjacSt icnbe toaer oberijaer
J^o.Jliaog.nuberfcl)epben mael toacen gfjeintecpeli
ieect gDeb)o?ben / enbe bat ben bagftban beboo
?f5
bechooptnglje 6e(lemt toa0 tegenö ben fefben befec
maent ; berfogfjt betOalben feet b?tenbeltjcli / bat {laet
iEog. goebe gfteliefbe toace/ fiet baet geenen/
teo?bonnecen/baecmebeben boo
?f5 bagij ban bet?
fioopinge gijefurcBeett / enbeboo? eenen Wepnen ojt /
ten minlten ban omtrent beectöien bagengljepjoloni
qeettmogöte koo?ben : op bat be «©etnterefleerben
inbefelaebingSe enbegoebetcn/bie ban alle befebet^
anberingen be minile ftenniffe ηοφ niet en Babben
befioomen /baec boo? beBoo?lijc6e tijbt toietbe bet*
gunt figö te tnfojmeeren omtrent be gelegentöepbt
Baeterfaeclse» «iEnbealfoo fjaer l^o. Ulog. bit bet^^
foetlibcrlioopentlijcli boo? billijtlt foitben bebinben/
tnbeben bagIj bet boo?f5 berfioopinge foo &o?t enbe
p?erip{tanti!Saengf)e(lclt bat b o
?b2esi ban furceance
geenbilaphonbenlijben/alfotoierbengact l^o- iKo.
betfocöt/batbefaborablerefolutieop befe memorie
6p Baec Jgo-Haog. te nemen fonber refumtte mogijte
toerben geetpebieect.

Sebertf(ti?eefb'^eecbe Groot ban ben beêttiens
ben/batBetl|ofenbebeboo?naem(tcban be ïJegeei
ringe te aianbe toaect toaten bertcotöen / enbe bat
filici oo?faecfie toasï getoee(l bat BP met be boojtgancft
banfjjneteboenebifiten Babbe moeten fuï^etcebcccn/
nae bat befelbe alleen bp b'i^ecten ïRijtt-b?oflaett
<ii?aefPeer-Brahc,enbe bettitijc);3ïbmitael «0?aef
Steenbocq, met obetlebetinge ban fijn ccebentialen
aen befelbe Babbe afgelegBtjomreben bat be o?b?e/
tegen betoelcBe iStoeben (onbec g?oot mifnoegen te ge^
ben/niet en magB toerben gBepecceett /becepfcBte
bat öpboo? alle anberebe bolgenbe bifite geben aens
be^ecöijcr-Cancelietbieban be bijf üt^eerenbe
igeeren / be bietbe / enbe bp be pegenbJoo?bige abfen^
tie ban be ïgecc ©elbt-H9aetfcBalcfi
Wrange! be
berbe incangBtoaiSi be felbe %et totecbt gBelooft
bat tegen b'aenflaenbe ilSaenbagu toebec inbe ^tabt
foube 3i)n»

ii^nbectuMlentoaeceti meejl altebe mp^eemftge

HSfnffletii bfe aen bat S^off toacen bp Bcm gBetoeeii / 1668.
enBebbenBembecfeeiflect banbc goebe inténtiè ban —
Bare IKeejiecst / om metöaec l^oog Höog. een onbec^ -
b?eeceelgc6eb?iertbftöap te onbecBouben. ©ei^eec
Sfimbaffabeuc
Pompone bie baet ban be eecflc iiS
gDebjeed/maechtefigB gBcreetom binnen beertBien
bagen banbaecna©?antftrijcli te bertcecfeen / Belt^
benbe baec toe niet alleen be o?b?e ban fun Conincfi al
ontfangen / maec ooch al aen't ^off Oebent gcmaecftt/
enbe fijne 3Cubientie ban affcöept baec toe becfocBt.
;|ettoa!Sben®eec bte / niet tegenjiacnbe Bet ongBe^
lijcB bat Bet fiiöject ban fijne SSegotiatie aen fijne goe»
be conbutte Beeft gBebaen / in ^toeben na-ltct een
eflime enbe reputatie /bietocpnigB ^erfoonen ineeit
gelticltigccfuccesibanfaecBen&onnen berepcöen, ^iji
ne intentie toas be toegB / foo bed mogBeliirti / te
tlanbe / enbe boo? be j!)ereenigfibe llebetlanben
te nemen / latenbe tn ^toeben fijn ^ecretaciii / om be
booiballenbe faecfte tot naber o?b?c öp te blijben.

^e ontijbtge boobt ban be ^eec «Ürabe ban Dhona
toierbtaenBet ^toeebfcge i^offniet fonbet alteratie
bemoomen/ boo^namentljjcB ten obficTjte bàn een
point in be fCciple 3tlliantie / bat niet en toasi gcb^agt
tot bien pecfectie/baecmen Bet geerne in fouöe fien.
^eJ^eeci§ecrctnriiSErentftein toierbt alsï «énbope
<Jii:tcao?ìiiiiaci!Sa3ecommittecct/ om Bet geene bat
baernocö foube mogBenontbjeecfien/ te B^lpf» boli
treeften / enbe foube tot bien epnbe binnen ho?tett
bagenfijne repfe aeiibangen. (©nbertuffcBcn Beeft bc
l^eecbe
Groot be J^eeren banbe ïïegeeringc berfeeci
hert / bat Baec ï^oog iKogenbe niet en foube naec laei
ten boo? Bare Slmbaffabeuciei in €ngelant / be gnte*
cefien ban be ïtroon j^toeben foobaningB te boen
toaernemen enbe t'appeupecen / alS of Bate ilStnifiec
baet felbe al pjefent toare.

i Φβη rwintighftcn enbe een en twintighften jjjn bi
ConingB / €oninginne enbe confiberable D^eeren ban
be iSegetinge / bie bolgen^i be getooonteben fcBoonett
j^omec tijbt enbe eenige]i:jeplige bagen/ bie figB in be
boo?lebenetoeecbeguaemente tecontrcten / op Bare
atanbt Bupfen Babben bjefen bieten / toeber tn be fiabt
geEnjmeuj

enbe B^t be Jgeet be Groot baec boo? oc»
cafie gBeBabt om
3tjne aengebange üiftteS aen be
ten bah be üooge iSegiennge te continueren.
I^p fie«
ricBte tot nocB tóe niet anbetiei in alle be boo
?f3 i^eereit
teBebbentonnen befpeuten/ als eene oprecBtemeCi
ningBe ban bc®tactatenmetBacc)§oogBlfèogenbe
onlangBsS toebec bernieutot gBetroutoeljjcii te onbec*
Bouben / gBelijcb bp Baet oocB ban Baec l^oogD. J®og:
goebe enbe ten felben epnbe tenberenbe intentie Beeft
becfeecfiert. g^e ï^cer
Pompone, bte in 3tjne aubiens
tie ban affcBept al eenigBi bagen gBdcbcn Babbe bec^
focöt / toiert gefegt befelbe tegeniS aen(iaenbe ^©ingii;
bag teBebbengeolitineert. ^aer toiert aen'tStoeet«
fcBeï^of gfjelooft bat be l^eer
Terion, 3iimbaffabkc
banbe ConingB ban ]^?ancbrijc& aen Bet ^of iian
^enemarcBen/ bie mebe permiffie Babbe betomen
omtetepatrieren/ op nieuto foube gBelailsijn/ (ïc9
nocB boo? eenigen ttjt albaet op te Bouben»

bdibecatienban ben SötïbagB / gtngïjennaec
getooonte feet langBfaem boo?t / boo?namcntlijc& on*
trent Bet gBene bat be gdtnnbbden concitneecbc / bte
tn i^toeben toat moepelijcB upt te binben / enbe nocB^
tantf feet nootfaeötelijtlt toa«n. ^e meefte faecfeen
toiecben ( bermitsi be nomb?eu!SBept banbe ©ergabe*
tinge boo? CommifTarifenjBetaptfcBot gBenoemt/
enbpfubbelegarie upt befelbe berBanbdt /enbe tot
matutitept gBeb?agBt, IKen betttoutobe ecfiter bat
ben boo?fcB?ebe«0c]cbagB niet ober be b?ie toeecfien
meet bupcen foube / enbe bat be bacante plaet^:
febanbeaf-gefhicbene Söcic-Kaben/ bie compleet
3ijnbe BetgBetal ban veertigh uptmaecBen/ boo? Bet
fcBepben ban be fdbe foube toecben betbuit.
g^aet tofetbt gBefpjoocften aliS ofbei^eec
Chriftf-
aen Hoorn
, bie boen €ioubetneuc. banbe Coningg
toajS/ bie <CBacge tod foube mogen quitecen / om aen
tenemen Bet ^?efibentfcBap ban
Tribunal tot Wif-

mar, bat Bit(©w>ec|iBiioff-0W«c0ti)S ban aBietie0e=

com

en ο ο R L O G. acht enOeertighfie hecL· pZ}


-ocr page 955-

SA KEN van STA E Τ

i668vtoög»e(lmbettanl)ertinBet©iiptfcöe ïïijtfe / inöe
"■ öaecenDobmgeiüulbeett toiecötTitulo Legauonisj
perGermaniam, Otti beti ceïflert iSait^ albaec te
jebljin ; «Ên öat baec en tegen ύε J^eec ®cacf
Benck-
Oxenftieren,
öte öoen fjct i)Oo?fcö?ebe #?efibcn£fcl)ap
lieWceöenj in ije plaetss ban ben eecfienfoutien
tóec;
öen geflelt Dp een fpecie ban l®ifl)5linge/ iiat in ^toe--
öeti niet onoetooon en tü. ^e ï|eec iïütï ?ibmtcael
<0taef(§tecnöciecö/i)eeftiiei|eec öe «©coot ten^cefpeci
te ban tjaec ^o: jiTaogtoyïieiuen enttointtgöilcniJe
Contca-Utfite aDeöaen / enöe becfocgt bat ijacc ;^oo3
.ïHöog: foo ban be öoeöe intentie ban jijn lïSniellept en=
öe oefe iiegeringfje / alsi ban jijne pactitulicce aDene=
gentijcpt tot be felbe te bccfeöecen.

^ebtet batmen in ^toeeben be puWijttie mefitagie
Beeft begonnen boo? öet cebuccren / ofte beel eet cebu-
(eren ban be,®19iUtieupt0et^tic{jt25?eemen / ijeeft
ïieiDecgabecinoebanbenSïücrbagi) / «nfibecetenbe
be EiccefTibe befpenteiS / bie bagelijcftis tip be pacticulie,-
«n/ foo in25?uploftettal!S25egcaeffemfTen/iàleebc^
ren/enae anbete onnuttigljcben toiccben ggebaen/
feweufelijcftijaecegijebacDtenop een falutatc reb?eiS
Dbec be felbe laten gaen ; enbe tsi foo becce baec in ge^
abanccect/bat bp Det öibbec-ijupii een 3ibbijit
ïsè upt=
geöjagOt/enbe nae alle appacentiebpbe anbete !ie=
ben gtjenmplccteect / enbe Dp ben Öoningï) göeconfii::=
meectfoubebjo?ben / bp ïjet toelcfee niet alleen be
l£ioo?ftf)?ebe<!2ï:tefrenomn;ent 25?uploften enbe
- gcaeffeniffen toebecbefnoeptjniaec ooc6 een feecftcc
o?b?e ontrent be<©?agl)tett toiecbttiecaemt r becbat-
tenbe be felbe niet allieti bemaniec banbeïtlebinge/
maec ooth Det fatfoen ban be Stoffen bie baer
toe befjoo^ien te toerben gOeti?upcfit; alö namentlijcfu
bat ijet fatfoen banbe ülebinge boo?taen op cene
toijfe fonbe toecben gOeijouben / enbe eenpacigij
lijcltaljep?attifeect/omboo? be bagelijcfefcije becan=
beringeingeenonfioftcntebecballen : batmen baer
toe foube nemen enbe boo? fiet toeftomenbebafl: Hel-
len be maniecebieniiitt gftcb?upili toasi: met(€oe-
Bwecften/enbelangOe ïïocben / ofte lufte au Corps;
latenbe inbe ftenc ban een pebec be boojfcD?ebe ^joec
fien oftber ofte boben be ftnepn toe te binben/ enbe pe«;=
mifïïe om oocli ben jiKantel / enbe booinament^
lijcb in 3(ctien ban Cevemonien / te mogljen b?a=
gen : batmen be Stoffen fo beele fllsf Bet Hptoaet fou^
ben nemen ongehantettbeongcboo?t/ ootft niet glje^
bloemt nodjte gefignteett/om boo? be becanbecins
glie banbe felbe / niet ontijbigB in ntetibie boften te
bccballen. g^e intentie banbe öegecingefoubeoocfi
baec ijeenen gaen / bat alle be boo?fcB?ebe fioffen
in Sweden baierben gjjemaccitt / of «pt be «Beallieecbe
itartbeninglieboect/ loopenbe Bet ootB meed op be
3lepbtfcBe 43?epnen boo? be gBemeene man.
^ij^e b?acBten fouben berboben too?bcn om meec aen=
fienlijchl)cpbtaenben911bcl te gebe. ®p albien bat
• oftilijcfie o?b?e!S ontrent be bagdötfifcBe lEiaeltüben
ofte open tafelen / enbe omtrent be nomb^euiSDepïit
ban ben train/in bcpbe be toelcfte eweffibe ontioften
toierbengliebaen/Bonbe toerben tngOeboert/batBet
«jjcft booi fijn epgen ceconomie beter fonbe bon-
nen beflaeri / alstBetboo? fijn boo?gaenbe Conqueflen
Beeft gijebaen / boo? öetoelc&ebe lurein Betïanbt
fngBeb?aöln 3ijnbe / bupten ttoijfly beel ialoiifie
onberDetöJjooten/ enbe gBeneralijcft meer 2ltmoebc
alisïtiicftbomisi beroo?fdecRt göetoeefl j enbe foube
ItcBtelijcfttoteertb?utl)tbaet erempelaen anbereiSa'
tienbienen/bietotnocB beelonnntte Boflen aen Ba-
gatelles Bebbett gB^B^no^n / biaer boo?be finantien
ban Bare 25npren/ bieoocli bp toijlcrt Baere ©pan -
ben Bonnen 5ijn / mercfielöcft b)o?ben geftijft.

(©berBet Pooifchctoercft brasi men in Sweden ηοφ
ingìooteonfeecBerBepbt/Boetoel batmeii bertrontoi
bebat bcn«ConingBbc ï^roone niet en foube af legt
gen boo? batmen baer ban een nteutoe electie te gBe^
moet fagO' ^e licere
Krakouw , bie tocgBen be
CBeut-®o?(lban
Brandenburgh aen'ti^of/boo2na<
mentlöcftotit ober bit toercB te concerteren/ tgi glje?
/ bectrocB boenmael.^ totider nae|)et Ct)eur-
fen te fiillen acntreffeii,

«t&e i^eer Blom booj iïefctr bc qp'àlitcpt bah
Vice Cancelieraen.Bet3^0|T ban Hcyrfelburgh ge^
göeDabt/enöein bienllban Swédcn onlangBe "toajS
aengB^nomen/Bab o?b?e om 5Ön af-fcBept bàn ^
bQi3?penbeHSee|ïét te gaen nemen / cnöeficB ber^
bolgcns αϊ» <0?birtatisi Jïïintfïeraert^ Bet KJoffba»
brandenburg te betboégen.

ISaiiatb'i^cecPoinponeop véïnföagbcn bcertten?
ben oiiöe/enbe ben
vier en cwïntighftèn ^uIjj ntentóe
fitji/ fijn Stubiencie ban affCBeit bp ben iioning enbe
Coninginne Babbe gBenonien / bebanftcnbe öaerinne
befelbe ober fijn H9aie|ï. mebiatic/ tot beboiberingBe
banbe ©?eebe tnjTcBenïtettoee ürooncn gijcinterpoi
neert j, met bjijt-Uiftige eip?efTic faanbc mobcraetBept
bp beii JàoningB fijn ^celïcr gebjuptlit/ in Bet (leiipti
tenbanbencoecsf fijner recfjtbacrbigBe/ enbe fijo Boog'
lijtftgBefegcnbeJOapenenj.fonbcr anbere rebcn/alts
om baer boo? contcntement / aert Bit bcrfoecB ban
(line «©eallieerbe / enbe een ^jernlte ffi?eebe aenbc
CUjiftenöepbt té gebert ; met becfeedtetBepbt bat
BaagBgebacBtefïjnebiSontiiglj alttjbt fonbe continue^
ren inbe goeöc intentie / bie
Bp tot nocB toe boo? befe
USaicfteptBabbe getount/ enbe gBeteet5Ön/ ambe
onbeCractatentoebcc te bcrnieittocn / alss baer toe
bp be Croone
Sweden aenlepbingBe fotiöe toerben
gegebcn jijSbefelbenocB.cenigebagcn tot
Stockholm
.gBeblebeiv om fijn berber afftBepïit ban be öptBcems
fcBe.ïI9ön(lerii enbe J|ceren banbe BoogBe ïtegcerini
ge te nemen/ met intentie olit ben
fevcn en twinrigftett
! bcfeiS ban baer te bertrecBen. «©an aifo' be ï^cer iïijfj;-
Cancelier/bie een feer liberael enbe g&encreiiii l^cec
toasi / Bet felbe nieten toilbe toe-laten / boo? al eer bat
l
)P aen fijn excellentie een lEaeltijbt ban afftBeptfou=«
be Beöben gegeben ; ^oo is Bitfelbeop ^onbag baec
aen bolgenbe/ enbe beë anberen bacgfiii ban gelijci
Ben ten Bupfc banbe ï^ecc
Pompone , oaer bc confïi
berabiljlcï^ectenbanBetïïiicBmebe gBetoeeli 3ijn/
gBefcbiet j enbe tiS bcrbolgenjï be gebacfjte i^eet / eerfï
op ben
een en dertigften , '0 abontS / Ontrent be filOCi
fiebijf iipren /metbegetooone Cctemónfen bctitoc='
Ben; SiinbcgBenootfaecBtgBetoeelï ben bagBbangt^
(ierennocBobertebüjbeii / tipt oo?faecfi bat be gant^
fcBc^tàbt/enbealtoatbaneenigB aenfien in be fel?
betoasi/gBeoccupeertijS gBctoeeH /ontrent be öpt-
baertban bijlen bentiijcr-^cBatmeeficc Bunder, ge^
fp?ooten upt een <6ejïacöt bat boa? befcn oocB iàoitin-
gen aen
Sweden gegeben Beeft. v©efe apt-baert
iiS na be gBetooonte ban 't öijcB feer fimiptueuiS gBe^^
toeeft/foobanigB/ bat bcfelbe gBefepbt toicrbt/toet
dertigh. dayient gulbett te Bcbben geftofl: ί baer niet
alleen beganfcBe ïïegeeringBe / neffeniS beConingini
ne / bie Bet felbe boo?gaén)S / omtreni be EijtBen bec
'e?ooten boet / maci; oocft be ï^oningl) boo? be cerile
mael/enbebpgebolgealtoat acniïenlijtB aenbitilof
toai/bpgetoeefi.

<©enmeec-gemelbel^éetbe Pompone, nam fijn

toegB'b00?Schoonen 0P'Goppen haven , ban baer Op

Hamborg, enbe fo boo?t na be ©ereenigbe j^eberlan^
ben / bie
Bp feer genegen toajS te (ïen / om bat Bp boo?
befcn gBenoniineerttoaiï getoeefl/om bii©?binari^
^ImbafTqJfetoegenfijnöonincB albaer te bcBleebcni
tentijbemiibeïleer be Thou, boo? eenige intrigweiS
ban^taet/footoelalsS baniïeligie / in (ïjn plaetsf/
bertoaertiSiigefonben getoecfl.

^ijne f?opofitte/enbc Bet 3Ìnttooo?bt /'t toélcBi
Sem baer op toiert gebaen / toa^ :

Sire, &c·

LeRoymonMaiftrem'ayant fait le bonienr de
m'accorder la perni iifion de me rendre aupré»
deluy ί celle heurqiie Ia tranquillfté'generale de
l'Eerope rend moins neceflaire l
'exa£i:econimunica-
tion des Confcils, quc'il a garde aVec Vofire Majeftè

dans

iM


-ocr page 956-

en OORLOG.

ì668. lesdernierstroubles, qui 1'ontagite, SaMajeftetres
u' , Chreftienem'accommodéde temoigneràvoftreMa-
jefte combicn elle fe font obligée desfoins, qu'elle a
Voulu donner pour les appaifer» Le Roy raon Mai-
ftre;
Sirt, A acceptéavec d'autantplus de plaifir les
offres de la mediation de voftre Majefté dans les de-
meflés, qu'iiaeuavec l*£fpagne, qu'il ne pouvoit
les feccvoird'un Priuce, dontil
eftima d'avantage
Tamitié & ralliancc·, &: dont Ie cemoignage luyfuft
plus confiderable. II a eftc bien aiié, Sir», que Voftre
Majelléluy paftetBB cemoindela moderation, avec
laquelleilquittoic pourle rqposdela Chreftiencédes
armes, quelafeule jufticeluy avoitfait prendre, &
que la vidloire iembloic l'invicer à retiner, que Voftre
Majefté viftavec touce la terre, que l'oan'avoir pen-
fans une extreme inj uftice, ny luy attribuer ces vaftcs
penfées d'une ambition, qui pouvoit eftrefufpeite a
fesalliés & à iesvoifins j ny dooterdefa parole Roya-
le,& que Voftre Majefté connuft, quelefculdefir
de la Paix avoic eu Ie pouvoir de la defarmer, loifque
nulle aufre raifon & nulle puifTance eftoic capable de
Ie faire. Le Roy mon Maiftre,
Sire, a prefere la gioi-
re de donner la Paix à l'Europe a celle, qu'il pouvoit fi
legitimcmenc attendre dp la continuation de la Guer-
re j Voftre Majefté jugera, je m'a0eurc,que la ver-
tu, qui fgait fe moderer au milieu de? coiiqueftes, eft
en qucique force plus liluftre & plus difficile, que cel-
le, qui esfaitexecuter, c'eft pour certe vertu, S)r#,
que le Roy mon Maiftre, s'eft arreftc dans une cour-
fe, que la viiSoire & la fortune luy preparoientafle's
favorables & qu'il a veu avec une extreme joye > que
les fainites intentions de Voftre Majeftè ayenc en dans
la concluiìon de la Paix fuccca, que la mediation
luy enayoitfait efperer, C'eft doncil m'arecom-
mande de remercier voftre Majefté en fon no® &
d'adjoufteraujf: aflcurances d? fa gratitude, deinou»-
veaux tcfmpiguages de la coniideracion, qu'il confer-
ve pour lenr ancienne allianqe { Elie eft née ι ίι>», &
s'eft confervée ibustanc d'Illuftres Predecefleqrs de
Voftre Majefté que le Roy mpo Maiftre ne veutpas
douter qu'ellene croiile epcpre avec elle, Illefpu-
haite,
Sin, & n'enbli?ra rie?», de fon coftc'pour la
Mourrir, parce qu'il eft perfuadè, que Voftre Mftjeft.
contribucra du fien pour la rqndre plus forte plus
eftroite, fonamitiè, SiVij feraaufficonftantq pour
voftre Majeft. qu'il fe protnet de trgaver d^ ferroeté
dans la fienne, & je crois ne pouvoir mieux faire con-
noiftreà Voftre -Majeft. av?c quelle paflìon le Roy
mon Maiftre embrafleratouqpurs fes intereftsj qn'en
luy difanc, qu'ellefera tousjoursegalè à celle, avec {a
quelle Voftre Majeft. vondra entrer dans toqsles fiens
maiscommec'eft de Voftre Maj. mefmequele Roy
mon Maiftre attend un jour un affirmiÌTement: plus
folide de leurs anciennes liaifons, il ne avoit point
croiftre faoe une extreme plaifir lej annèes de Voftre
Majeft. parce qu'il les retarde commeantant » de pas
pour arriver a une fin, qui doit etre à l'un & à l'autre
cgalementavantageufe, Aprcsavoir en l'onneur.
Sin
de parler à Voftre Maj. au nom du Roy mon Maiftre,
lesgracesquej'ay receu d'elle dans letempsqaej'ay
. paflè dans fa courm'obligenta lay parler pour moy
mefme. 11 luy en dois.
Sin de? treshumbles remcrcie-
mens, maisje croirois trajiirla reconnoiilàncc que
j'confcrve, fi fe tafchois de Texprimer par mes paro-
les, ilmeiufiSt, Sire, deluytelmoigner, qu'ellene
peut eftre ny plus grande, ny plus refpedueufe, qui
l'on n°e peut avo jr feconde avec plus de zele les int^n-
tions du Roy mon Maiftre pour reftraindre les
noeìjdsde leuramitiè, que l'enne peut emporter une
plus grande idèe des haute? qualitèsj dont Voftre
Maj. donne de fi bonne heure de fi grandes efperan-
ces, & que le refpedl, quejcconferveray tousjours
pour elle ne peut eftre accompagné de plus de fouhaits
pour fa gioire, §cde plus de paiEon pour fon fer-
vice.

VI Deel

acht en njeertìghfle heek. ^t ζ

Refponfio Orationem Valediftoriara Do- jf^j-
minideBiorrenklau ,Senatorum Rcgis
Suecia:.

SEreniOìmceR^iie Majeftati j Regi & Dominò
meo Clementiifimo,grata omninò imò acceptiffi-
mafunt , quje nomine Sacr» Regte Alajeftatis
Chriftianiffimx Regis & Domini iui Illuftriffimus 8c
Excellentiflìmus Domini Legatus
Extraordinarius in
prefentisvalediitionis fu® Adla protulit ; Sunt equi-
demdiio,cura primis, qu£e fummam Sacr» Regia;
Majeftatis Chriftianiilìmie gloriam ad huc majorem
nuperreddiderunt, nempe qubd vidor hon tantum
vicinorum Regum, Principum & Statuum mediatio-
nes ultro admittere, & tantum non ip(e accerfere, fed
infuperetiam limites & leges pacis fibi ipfi prieftituere,
& in iis Religiofè perfeverare, voluerit, Qax. ut mag-
na & pene admirabilia funr, ita Mediatoribus & in hi»
Sacr^Regi® Majeftatis 5Kw»>promtumnegotiifuc-
cesfum procurarunt. Quod infuper Rex Chriftianilfi-
mus didtie Mediationiscaufa Sacrai Reglte Majeftatis*
Regi Domino meo Clementiflìmogratias agere vo-
luerit, id omninò Inter didlas Sacr® Ree Ì£E
Majeftatis
Chriftlaniflìmse proprias laudes ponendum eft, Qhìb
nomine Regis Chriftianiflìmi Dothinas LegatusEx-
trsordinarius conteftatus
eft, de continuacione finceras
illius araiciti®, quas Sueciam inter & illam jam dia re-
ligiofé durat, planò cum fu® Regi® Majeftatis Regis
& Domini mei Clementiifimiintentione&inftituto
conveniunf.
Et propterea non tantum in hoc publi-
coadluidemaffeverarejuiTusfum , fed Regia Sacra
Majeftatis proprius etiam licerisSacrae Regi® Maje-
ftatem Chriftianiflìmam de hoc fuo inftituto certio-
rem reddet. Quae Domintts Extraordinarius Legatqs
de fua perfonafubjungit,minora funt, quim ncgra-
tiarum atìionem
mereaDtur. potuiG non grata
femper efle Sacrae Regix Majeftatis perfonallluftriffi-
mi Dam, Legati Extraordinarii ob charaóïerem quem
nomine Regis Fcederati in hac aula gefljt, gratior ad-
hac inde femper fuir, eò qued Regie fui negotia finga-
lariquadam&raraadmodum prudentique dexteri-
tate femper cratìaverit, Id v«róintergraciifima nume-
ratar» quod ut hadenus erga Reg. & Dominammc-
um fe in omnibus emergentibus ncgotiis ajqnum in-
tcrpretem ofl:endit, ita nunC in fuo difcefltf eundem
animum in futurum hic etiam profiteatur, Sacrae Re-
giie Majeftatis nunc compleftetur , eundem etiam
abeuntem profequitur Regio fuo favore. praecataDe-
um, utin Patriam felix redcac, eundemque ibi omnl-»
um rerum profperitate beer.

©olgöt in 't ileìiec&uptffcD (
Sire, Scc.

DEn Koningh myn Meeftermy d'eere ghedaen
hebbende van my toe te ftaen de peimiflìe om
my ter defer uyre dac de generale tranquiliteyc
in Europa d'exaéle Commnnicatien vande Raden j
die hymetUMajefteytindefelaetftc Troublen on-
derhouden heeft, min nootfaeckelijcJc maeckt, weder-
om byhemtebegeeven; Syne Alder-Chriftelijckft?
Majeftcyt heeft my gelaft , U Majefteyt te betuygen,
hoe feer hjr hem verplicht gevoelt vande forgeh , die
hy heeft willen tocbretigen om defelve te ftiUen, Den
Koningh myn Meefter, Sire j heeft met foo veel te
meeraengenaemheytontfangen d'aenbiedingc van-
de mediatie van U Majefteyc inde gefchillen die hy
metSpangien gehadt heeft, alfoo hy defelve niet kofl:
ontfangen van een Prins, wekkers Vrientfchap ende
Alliantie hy meer eftimeerde,ende vanwien debe-
tuyginge hem confiderabelder was* Hy is feer blyde
gewetft, Sire,datU Majefteyt hem kongetuygen zyrt
met wat moderatie hy tot rufte vande Chriftenheyc
de Wapenen afleyt, die de Juftitic alleen hem had
doen aennemen, en dewclcke d'cverwinnitige fcheen
tenoodigenom defelve aen tc houden, U Majefteyt
£agh nevens alle de Werek i datmen hem fonder een

tiyt^.


-ocr page 957-

962 SAKEN van STAET

1668. uy cnèmende ongerechtigheyt, niet bade konnen toe-
'
"· j eygenen de woefte ghedachten wan een ambitie, dc
welckeaenzyn GcalJleerden , ende Nabuyre» fou-
dekonnen fufpedt z.ijn, nochtwyffelen aen zijn Ko-
nincklijcke woord, en dat U Majefteyt befpeurde,
dat d'eenichfte begeerte vaode Vrede demachchadt
gehadt om hen te defarmeren, in een tijdt dat geene
andere reden ende macht capabel was'tfelve tedoetl.
Den iConinghmijn Meefter, Sire, heeft
ghepTa:fe-
reert de glorie van aende Chriftenheyt de Vreede te
geven, aen die, dewelcke hy fo rechtvaerdelijck koft
ver wachten door de contiouatio vanden Oorlog ; lek
verfeeckere my dat U Majefteytialoordeelen datde
deught, dewelcke gemodereert kan werden in't mid-
den derconqueften ,in eenigen deele illufterderende
moeyelijckeris, als die, de welckedeielvedoetaen-
nemen , en uytwercken ^ 't is om die deught, Sire,
dat den Koningh mijn Meefter figh onthouden heeft
te voltrecken een loop, die d'overwinningh endede
fortuyn hemgenoechfaem voordeelig prepareerden ,
cn dat hy met een uytnemende vreugde gefien heeft,
dat de Heylige intentie van U Majefteyt inde conclu-
fie van de Vrede, 't fucces, 't welck hem de mediatie
daer van hadt doen verhöopen gehadt heeft .· Hy heeft
my dan bevoolen U Majefteyt vaafijnen't weegen te
beddncken, ende by verfeeckeringen van fijn erken-
teniffete voeghen nieuwe betuygingen vande confi-
deratie , die hy ten aenfien van haer oude verbinte-
nifle conferveert ; De felve is gebooren, Sire, ende
onderhouden door foo veel Illuftre voorfaten van U
iiajefteydt, dat den Koningh mijn Meefter niet wil
twyiFelen, oi de felve noch fai met haer op-waffen j
Hy wenfcht het felve, Sire, ende fai niets vergeeten
van zyn zyde om de felve aen te voeden, alfo hy ge-
perfuadeert is dat U Majefteyt van zyne zyde fai con-
tribaeren, om de felve fterckcr ende naeawer te ma-
ken ; Sij η vrientfchap, Sire, fai alfo volherdende zyn
voor U Majefteydt àk hy figh belooft feeckerheyt en
vaftigheydi te vinden inde zyne, ende ick geloove U
Majefteyt niet beter te konnen doen blycken met wat
genegentheytden Koningh myn Meefter altoosayn
intereften fai aenvaerden, alsdoor'tfeggen, dat defcl-
vealtoos eenparigh faleyn metdie, waermedeU
Majefteyt fai willen treden in alle de zyne ; maeralfoo
*t ven U Majefteyt felf is ,dat den Koningh myn Mr.
cerftdaegs afwacht een vafter verfeeckering van haer
oude verbinteniflen, foo cn fiec hy niet ionder een
uytnemende vermaeck de laeren van U Majefteydt
aengroeyen, alfo hy defelve aenfiet als foo veel treden
om te geraeckcH tot een eynde 'twelck aen d'een en
d'ander gelij ckel ij ck avantagieus behoort te iyn. Na
datd'eerehebghehadt, Sire, U Majefteytuytden
naem vanden Koningh mijn Meefter aen tefpreken ,
verplichten my de weldaden die ick van haer ontfan-
gen heb geduyrende den tijdt van mijn aenwefen aen
zijn Hot, haervoormijnfelfsaentefpreecken j Hy
is, Sire, U Majefteyt voor de felve ootraoedighen
danck fchuldigh , doch ick foude gelooven te verraen
d'erkentenille die ick daer van confervere, indien de
felve door my ne woorden trachte te uytten, 't is my
ghenoegh, Sire, U Majefteyt te betuygen, datde
felve niet grooter noch aenbiediger kan zijn, datmen
d'intentien vanden Koningh mijn Meefter niet mee
meerder yver kan gefecondeert hebben,om naeuwer
te vereenigen de banden van haer vrientfchap, dat
men geen grooter afbeeldinge'vande hooge qualitey-
ten , -waervan U Majeft.fo vroeg geeft fo veel groote
hoopen kan mede dragen, ende dat 't refpedt dat ick
altoos voor haer fai conferveeren, niet met meerder
wenfch voor fijn Heerlijckheyt, ende met meerder
ghenegentheydt ende yver tot zijn dienft kan werden
vergefeHchapt.

3tnttoiio?t/banbe Biorrenkiaaw, jjaetban
tien Honing ban s
weden op öifc ©fatte ban affcijcpt.

SYn H, Konincklijcke Majefteydt, .mijn alder-
goedertierenften Koningh ende Heer, laetfigh

feerwel ende aengenaem gevallen» 't gheenuytde
naem van zyn Alder-Chriftelijckfte Koningh ende - '
Majefteyt fijn Coningh ende Heer, den feer Door-
luchtigen ende hoogh-geboren Heer, des fclfs £xtra-
ordinarie Ambafifadeurinfijn tegenwoordigh gheno-
men affcheyt heeft ghefeyt : Daer zyn waerlijck twee
voorname dinghen, waer door de hooghe glorie vaa
fijn iHder-Chriftelijckfte Konincklijcke Majefteydt
onlanghs feer vermeerdert is, te weten , dat Verwin-
naer zijnde, hy niet alleen de mediatien van de Na-
buyrige Koningen, Vorften, eirStaten, heeft wil-
len van lelfs admitteren, en by na ielfs verfoecken ,
maer oock daer boven figh felve Wetten en Conditi-
ën van Vreede voorfchrpen, en Godts-dienfl^lijck
daer by blyven ; Gelijck defe dingen groot en by na
wonderlijck zyn, alloo hebben fy aende mediateurs,
ende onderdefen aen fijn Konincklijcke Majefteydt
van
Sweidto, een vaerdige uytkomft van hare Nego-
tiatie befchickt. Dat daer en boy en fyn Alder-Chrif-
telijckfte Majefteyt over de gemelde mediatie, zyn
i^oninghl^cke Majefteydc mijn
A ider-ghenadichfte
Heer en Coningh heeft willen bt Jancken, het felve
moetin allen gevalle onder de gemelte eygenlofvan
zyn Alder-Chriftelijckfte Majefteytgeftelt worden,
't geen wegen den Alder-ChrifteUjckften Coningh de

tuygt, nopende de continuatie vande fincere vrient-
fchap , welcke nu onlanghs tuffchen
Swiiden en de de
fehregeduert heeft, komt ganfchelijck met de inten-
tie ende begeerte van zyn Conincklijcke Majefteyt
mynen ghenadichflea Heerende Koningh over een*
Ende da^ro m ben ick niet alleen belaft het felve in de-
fe publycke Ailie te bcveftigen, maer fai CTne Ko-
ninghlijcke H. Majefteyt, zyn Alder-Chriftelijckfte
Koninghlijcke Majefteydt met iya eygen Brief van
defe zyn intentie verwittigen, 't Geen den Heer Ex-
traordinarii ^mbafladeur van zijn eyghen Perfoon
daer onder by-voegt ,is te weynigh om daer vooraea
danck te bewyfen» De Perfoon vanden Doorluchtig-
ften HeerExtraordinaris Ambafladeur, kan aen zyn
Konincklijcke Majefteyt noyt onaeaigenaem zyn om
den Charaöer, welcke hy wegens den Geallieerdea
Koningh in dit Hof heeft gedragen, des te meer, ona
dat hy de iàecken van zijn Coningh met een byfon-
dere, ende uytnemende wyfcdexteriteyt altytheeft
gehandeltj doch het geene ons meeftaengenaem is,
is dat, gelijck hy figh tot noch toe, jegen» mijn Heer
ende Koningh , in alle voorvallende faecken een
rechtvaerdigne tuffchen-fpraeck heeft betoondt, hy
oock nu op fijn vertreck verklaert heeft in toekomen-
de defelve genegentheyt te fulleu behouden, SiJ η H,
Coninghlijcke Majefteyt omlielft nu defelve opzyn
vertreck ftaende gunftelijck met zyn Coninghlijcke
genegentheyt, Gode biddende, dat hy in zyn Vader-
landt geluekigh magh reverteren, ende hem in allea
defen voorfpoedigh cn geluekigh maecken.

Swceden nu foo bitte tot onfe antcteffen oenepgt i'
gaf oocl^ θΟΦο? Ine aenbiebingOebanben Mepfec/
om met öcm een naeiiet 3illtancte tc nia^cBen. ^
Sweeden epfteneen ^ubftöie ban biiftöün öonbect
biipfent Jlïöcli!i-&acltiecief
t m Itepfecfclje bobeaSon-
öect ttoaelf biipfent itïgcï-öacJïiecif.

©en bectDietiben Sïuöufipiiiter ©etsabecinsBe
oelefenffeecftec |KemottaeIbanbe3^ccc
Appelboom,
<ertcao?iimaci!S <Snbopé banben iioning ban
ben / OoubenbeineffiCt: bat bevitte ban Satifïcaite
ban fijn H^aielieptopbebetoufti
Triple iiiiiancie,
al naec Engel andt öftefonben bjajs ; met becfoecii bat
alfnu banbe 3pbeban befen ^taet Bet effect banbe
boojgaenöe beloften aen fioosöfl-oöpmelberün jpa-
lefiept öepiefenteectmociitebjoihen. a®aecop0ebei
liöeceectstobe/ ti ben eigent be
Heyde gBeojbcns
neect bat up acnben gcmelben leei;
Appelboom fmv
be gaen beftent maechen / bat fjaeC iBog: albe/
ceptsio?b?ctotr)et opmaetfien banöaet üïatififatie
opbe Atipie 3iUiantieoBeocbenf)abben/ enbebefels
be een «fijtpïeffe naet Cngelam fowen

* boen

Λ
j

!
I


-ocr page 958-

x66i, öoÊii flf09eit. ^attoy&ct-Siwtiitöéc

t—— ùemet enöenrtiettssiieit tSöriitiöÖban Gìooc öritcan-

nién, omtcent be €onin|iiiïte teian Spangi^ j öHc
cfficatieufeïicöoitóit cnbeiwti^ tot

ï>e öêtaUnelte toanöe dsttbeji

ntecc-Dooirti-öenteliiett l^ottfnoft ΐωη Swedéii > étt tót
nKtOoeöetjoepèUartééngetoi^ftruicciï» '

i>ei^t(Jlit fcij?eef öen Groótf,

ïiat sweden <ïct)Jjee|leltÏoat-olJèt öetóttgöfa^nöepljt
DecfatiiïfactieïiicBaccöeloofttoaiSflpbe Triple M-
antie, tat fllbaet gcoott p|&c5ttoasi ontóc lien Stöel /
tocpnicO geit : «©atfc fcèc^fintet^ct toawrt ÖP
ijccfjoiibmsc Ijan een 3l!cmée / alü hjaet iioo? bcél Daa
fiiDfillcntie Onböen ; öamtert cecile bié fouiie (àflfe»

«n/ öat Engeland t enöèlSaet 3^0000 mSdgrjétiiiÉfeec

toelfoiiUctt öocttY Dpalïiicit fpiw Ddoofbe ^iiöltbfeii
(DpgcDjccBöa ^paeufcfje) JptlbenbecfcBtcten: bài
ùe ^tenbcnbirtï^oninöijmi ftpbè mmbmacrtcDept
gaicrt fauben-ficUeR ttt éifteneentec Sillfaritiemet En-
geiaodt, anbetss felfsi m«ÉìiecjàrigB h)o?bcrtbe/bat
itcDtelijtli atibece Confiiien fou&m iicmétt.

5ï>at öe ^tcnben niet «tgamie gabbiti göifïm
ij'affiflentie/ öieBaec ^odgö i^og.Ijaiibengoebaen
aeit Detìfìètfiarckfrt , öat fpniet Begeetìjeii meecbec
coiiqucflen / öatbe tniteiitiitgi) ban
Coppenhagen ,f(iu
ijc
5ijn getoeefi 't becliiis of fcOabc batt Stockholm.

<©ocfifci)?eeföpbat «Sngcianbt mcbc gljeintiiBeért
toasJ om fijit beil baa Dp te boen.

gDentweeentwintichften i|S geconfctiitt Ittttiiett
3imba|Tat!euc ban ^paii0ieii op bc faccfie ban öcfuDi
fiïitcnaett^toeebm/ mionfo?mitéban'tgDcenc a«n
iie öonin0^ne ban ^pangten cnbc am be« ifêaceitisi
toaiS gcfcOicben. <©cn leec SSmbtlflTabêiir öteft alf^
noci) gï)cautb)ooit al${ boo? bcfen : öattec geen fteloftc
nocD berWntenfiS en toa?/ enöêbattet fouÏic obec'
fcfjipbcn.. fjeeftmen g^eofitirtéirt tet töntracie /
enbe aenben 28mDaffa&etic bc
Groot ggeattttoooit op
füne cecommaniïatien / öat bele iStaetöet nfeeflé
cpfcBtc / öattncn pccfifleecöc op bfccige Wcfttórttigïj/
battct moet ïtomen ban Spangien, enbe öatmeh (\rttp
fouöe ttacïjten iipt te toeccften / in 8001» bat
Wm laa
met bolfeimen lafl foHbe eecilbaegss oberfeimért.

?©e dêbjceben toarcn Biec mcbeniet gahtii «rtcctìt/
cene Iieöetfite betoomngBebiieu barttóasS/ bötf^öp
^terbagB/ biefenbe öen actrttért oube/ ehbe ben
aφttεnbcnnteübJe(lιjl; iPsabeele alteratie Bet Itcetti
tieceit ban Bet Eeoec/ bat (ϊφ totnocB toe mBet
iStift ofte^cctogBbom
Breemen IjabtontBoulien/
ball gBelielt/ tcnopfïcBte bàteen banbepointten/
toaec op befen Kijoc-baoB toais gefcB?eben gBebreefl /
öetejibeect BeliDatbe / tot becmeecbetingB banbe jtSti
Itttebanbatiïöcft/ boojBet entoHecenbanben
tien-
den
, oft ten minfien ben twintichften jiart / met it'
ben ltonbegefecBt too?ben/ in Bet upttoewften banbe
boo2fcB?ebe ^omten / boo? be betonile ift«folutie/meet
bccacBtect alis geabanceect te jött· ceebenen bfe
ïic]lltonm0Benbebefe ï5e0ecnn0e baectoe B^öenbe?
bjoooen/ Babbentoeleentgeceflejrteop beontlflifiinge
blealeenigBentijbtBectoaertsf/ boo?be ^ngefetenen
ban Bet boo?noembe^ttft toacen becfocBt geb)o?ben i
maec nocB meer op be conitttutie banbe pittatiti e / bfe
boo?0aen!Sbc a©ct aenbegcootjle beltöecatien geeft.
®e Boopbiemen baerai boo? benaenbangB banben
tcgcnbJoojbigBen Hïtjcr-bagB Babbe gefcBept/ bat be
getcoffe ©?cbe tuffcBen be itontngen ban
Vranckrijck
cn ban Spangien, occafie tot bolbocntnge banbe bè^
biacBte .^tiUftbte foube gBeben/ gabbe albaecappa^
i'entie gegeben / batmen eenigBe mtbbelen tototìbeiii
Boubt banbe jiKtlttiebp pjobiftefoube Bonnen iipt-
binben / bie metter ojbt / boo? be gebanc^ubftbiieH
tocber foHbe Bonnen toecben geremplateert ; maectte
langtopItcBept banbe ^paenfcBe beliDeratfe omtrent
batfubject/ enbebc onfeccherBepbt banben uptflagl)
bcrfclbet/ begencgentBept biefitBtnben beginne tot
Bet opI)?cngen banbe booifcB^ebe mibbelen Babbe ge--
geopenbaert/ toegB-genoonien Be&benbe/ üSbeöriü
beratie ober be betoufie gelt-mtbbden b?ucBtelooìes ap
celoopen / en tip gebolge Bet itötit bupten ftóièt geflelt /

9^7

itictölTééh béitÏie gebfci|ltè inflitte te ftom^ ·
bereti / maö; fdfsi banbe (®rf)t«pe« btètìiisi tìirt^in -il—

&et ^tift Breemen Babbeftijicléifen / fonbèr W μ^ϊία·'

He nipneban^iS^ehtóti jèttft bpbitt^miiherente
Bbtiben. ■ ·' "

ï®e mSittete eitìièò?^eìiaitiiÈ boo^jlff^crftisB l
pftereï«fttie7 tjSniet ìéH ii ri itiei foobin^i^ cjrtmti*
fpectt^iei; ftdiec ^éjhit · botalBoebjiélìSe
baci biw^feefc fonk fionBeh;b)b2benöntI#/Brt ajjtft
ecBtcÈTéwtoi^feB àOT iict ban Bàre Solbatén
bubéfeomctt te miffeti^ iwitbeitbc tìlteeniffiifliictttte^rt
beniéwto gftebjojben «Ttbitjiièit/ enbebcmufe toebcr
aengBetó'mim tof fuj^tóètièimbe bergroottitcllé Öanbc
oitbce|i^ê^iat(otiale tìtóifnenten/ toèitnersi Córti'
pagiüéit' ban feftigh
a ibWh^gK igeincft bRböèiimaeljS
toarèn gtbjitcj^t/ fonbeq tt^rbm ttit Bet gaaf ban twee
α drie höndèrt jpfln i bewéKilé bolgetïss pt JJMbe ge^
biupcfìiti i^bjetìicn Bifet fw|tóitié fbabeftfifeBtimeii/
uptbié'ï:iiiibcn-/ bie B4er itaci; fòetoérben^Bpitfngi
neert / ettbe tó Baer ilpttotftt iiitòiibcrBoittbi^hp Baer
©jOHtpen êfé^ïiirtbéiiiH'öfe óBct^f teriwöt
bat fp booitMMarttèrn^/ joi^ entocti

ben gBêfutoitéert; tóafer'bariitòò? beffe'^Ucticbe
finantiéfbubcBoiniiàttbittwort^^ itJijet ^ötft
in jiaetjflcijijiibcrt/ ortjbcìStwot Miribé? b)'c,bi^sen
groot €o?{>!iirtfiiJ|itftttöb^/.teben artik^ fe Bon^
ncn trccBen / Mtr t«gSib?ee|i bJèrbt /'.bàitìen αφ
flagB banbe .©(»1ΛΒ« octafie foube gB^ben.
©anböt toértfitoierttot stödchoim ottfcctftcr gTic^·
fPioocBen / onbertuflïBetiBlebeniic Mofcovifche aBef
fantenaen Bet ^ofban Cdurlandtieggen / bdetfpba=
gelijcftsifcet toierben gij^opecrt ; toaer bdtótc ge!oó=
ben toais/ bat bpfucccsiban b'eeiie ofb'anöere<iEiecttii
bc i^ccte CBenrb«(i brtnBràndinburghi' iif üoo?|ïg
felben / ófbobj Ö#9':gÖebi4cBté teeet ï|ciétogif) ban
Coudandt, fön ^toager
( bi b?iicrttfeBai> bioibcit
nteubJen <$(iningB foube BónnmiÉicBcimÉrt.

Si ;§^iëmbet Welen th s^TCeden nofö bagcBlcftfe
Conferenttoi / ober Bei · ffirattaet tuffcBcti ben,feepi

frteribeWimroony enbetotetbt bertrotttoi/bafBct

"eibe Whttérfftoïtért tpbt ttoiö^öKfïe foutìe toerbèttiièi
Β?3φί ; <®rtb^lTcBentó &cinbemetttii^ nietgettoc!j
beÉbJon^en^ber beòwote feruriteptlMnÌiet acp^
ferlötftej^of/ Ört bKlSt^ bàniiért iì^Wéban féven

entwintigh düyfeBt, reVèti hondcrt JjKattirt't'gcficel

niet baer Ïjipten gfreéc^t / p aUeen |(et «©narnfi
foenban. Wctöèn, meeral^tieBelfttrattbatty na^
metìtjjjtfi / vécrthien duyfeiitlewn hondért en tyin-

tigh iKàtit IfceHtfeirbe j t^fe bienbülgBenbe tói: tefet»
tingB banaueBiier meettó titert^ett

beBteft aliSttbàclf bUpferit ri^^ilioirtbcrt t^^fe Ji^an
wnbe be ïüegfmenten te^acröé /;bfe tn biót|tB#iii
bentoetbert/ énbegB^ü^eft fflhtóintBtcrt' tóàmparfi
nien / enbe élcfie Compatpe bah hondér? IKopoen /
gerebuceert tot achtCotttiqgntètt/ cnbeeicfte Cont^
pagttietotvijftigh fioppeir;' öé Sfrtftmtetpetbaerbati
be ïSegimeij^ mebebwthiepCbmpagnim/ cnbc
be felbe batt hondert Boppètj m sBétoeeff/.tbhbe me^
bentaerfótaciit Contpatpucti/ntìferbcfetijeltàt hon-
den ieyepiigh fioppenjOn^étiiacBt. DHbduyfeqc

iKati ban be boD^fφ^rae .gBeWtentteetbi (irrtnujen /
(bnbert mibieitft banbe iiepn^iöcöüfc ban Venetien
bjcrbett ööefijnben / enbe Bet (ibUegicbanbé tokte-
faetöert gfie^ugmentetrt/ i)ltt cehigBe bdiibe conffi
bcrabel(feWcÈefb?itJéerbe i^oöft-(©fficierat Bt tctiel·
lert / toirMbc be lieflerentie inebefecnemael gelicene
tieect. UteifepbebötBèf i^Dfban Seyereii fuicBjs
bermimentcBDettbc/ mebeeert«ttribera&l6cefo?lna='
tic ortber Baie ^routièn maecBte.

Palitljn. lohan Adölf,2È>iOe*
ber ban bert ebeöeeben itomngBban s weeden, bt^
binbtfigBböcfiup beejStijbtWrtiieti'taijcB/ opfijnc
aanbt-goeberert / jijjibe tof notö toe berBinbert/
bjegöenstnbifpófltie/ ten ^óobetfeberfcDunenj crt
foube apparetttelötii Bet fcBer^en bartben «öcliis-öafli
af-toacBtert'/ boöilent/é. al-èerlïgBnaer Stdckhoim
tranfpo?tccrb^ lUen fpjatfi aen't i^ofban be ®eeii
25aron LiUieheuck, siJttbcboo? befen aetfrPoöirche

3Siii i mof

en O OR'L· O G. dekek^mi^fiéioieL·


-ocr page 959-

9x8 ■S A Κ. E Ν van S;T A E Τ

ι668. Ì^DffgdbiMpcfitirtiualtwba» <e)Cttao?Wtta«jS3if'
' ' - Gelanti/metiicfelheCarata nae3®eene« /entw öe
»eec,Eyckebiadt in qualitept Dan «cfiïient noe
nut &cn eecften te f(n)»n. ^entnndis
^jntrt ^toeten oocö biff^eplw i^ooöDc Cöacgesi/
«niïe.iiaet: onöct: Μα iSijcfiö caetfcBaiwen becge'
ben / toaenneöcBcBenefïöeertjönïien

be iohan Steenbock Öijc6si-iStalm«flcr ■( öe leC'
ten 35atonnm Guidenftcrn, oljeiiKefljijnbe I^off-
Canceliei; / enbe opti?fm tegcntooo?lii0öenföcfisi=
iiaoD ïanicit-|Bae^cBalt6 ban 't iSiitefcfjap /
Lars Piemmingh 9&aieöec banöc i^eec 9imoaffa'=
iieuc tot obeifeticn / cnöc Turo Bonde. ^et

ampt ban ]^of €anc«Iüc / en biaiï ηοφ niet becelbe'
hen/ bjaet toe toel ten pjincipalew
ìh confïbetatie Qua-
inen / ben l^eec Liiiieheuck jljtecbobertbemiclt /
en ben Ehreftey n,· öe Cfjacge ban
meefto i$s ggetonfeceett op ben petfoon ban ben
Igecce <{Sjabe Andries Torftenfon , ^oone ban ben
®e{t-|l^aecrt()a(t& loffelijtl^et: ggebacDtenifTe ; ben
ïleerc Öraef Guftacf Oxenftem
t!S ofjemaetbt öpcr-
tuPBlj-meefter in plactfe ban ben igeece Helm velt,
bie gjg^^omobeect isi tot JdelbH^aecfcfjalcË. ^e
Jöeeren 45?abe Azel de la Cardie, en be 3®aton Peter
Spartê ,"55joebec /enbe ^toagec cefbeittbebaniien
«ecceSüiy-Cancelier/JiinoÖeinaccftt /ben eerden
<Senerael ban be Caballerie / enbe ben anberen
banbe gjnfantetpe ; notfi aönbec bcrgeben ber»
fcDepbe<0oubemenienten ban 3^?obinticn enbe biet?
öelijffie.

g&e©?outoe3©ebub)ebantoöIenbe ^eer Hanbt-
<i5?àef Frids, bie figD ecnigDe toeecfteu aen 't ^toeei^
fciieJ^ofSabopgDegouben/ pjepateerbe fjgf) altaiiiS
toebertotöaerbertrcclS/ tot toelcöen epnöe be 3|cet
Söfic Cancdiet /op benfebcntietiiie een groot S&anc»
qnettot gaer affc{|ept-mae( gteft gegeben /baer be
CoiiingO/ belloninginne / enbe be CtmftbcrabeKie
ban Bet l^ofpjefenttoaren/ enbe niet booj ^ mo?-
gensi omtrent bijf upjen Γόη gefcDepben.

öomnginne Chriftipa, bic in iStoebei» ober ee^
tiigöétoanb^alinge ban Öaereüebongené infioinllen
liabbe boen blagen/ cnöeöerfogDt baerDatto ^cr-
togObom Breemen in placlii ban be ^merfcDe pc?
beten / alsï naecbec enbe rommobieufei: tot ïiaec ont=
fangD cO«Iegi" / mogSte toerben gljcafltgneett ; geeft
Cp be jaijci-lleniien albaer foobanigöen gfjenegent-
Ijept gljcbonben / bat bp be felbe ( na een groote
iogeoberbeglo^ieufecegeringeen bjutlitbace toape^
nert / ban fiaer baber ben Comntft Guftavus Adol-
phus googfjloffeldc&ec memorie/bie inberbaetbe
geplfaem^bietten/en be gmtHe aen|(enlütbl)epl>t
aen^b)cbengegebenl^eeft/roobiel alji ober be per-
foneie meriten en be miltbabig^ept ban
te feoningfnne felbe/ foo imiberfelijtfi gebupjenbc Ijac
re K^eringlj betoefen i ) rttet alleen in Öet boojfj jjaer
berfoéclitjsbetoilligöt j maer ooc6 goet gijebonben
baerbp te boegen/bat of öetmogöte gSebeuren/ bat
Saere lEaiefïept in töben enbe bJiilen rainber gljei
balie mogijte nemen in be 25te«mfci)egoebetcn / aljs
jptoelinbie ban Vomeren mogSte göenomen ïjeb^
Ben / ofte nocfi fiòmetì te nemen /bat ïjaecaltijiit
öOptiebaer ban foube open iaën / enbe fonbec eeni?
Böe alteratie g0ep?e{leetthjo?ben be Conbitien / bie
ftiin fjetobergeben ban be 3àtoon bebongDen Deefti
toaer. omtrent boo?namentlücft te bertoonbecen
iff/
batbe45eefleü|tbD^t/ bie in é^toeben get ttoeebe
àtttban be üegeringD maecbt/ niet tra^ènflaenbe
be beranberinge bie be IjoogIDgebacgte ^iitginne
tnl^acrboo;!gaenbe en albaer (^erecipteerbe üïeligie
eeeftgijemaecftt / Oaetginegentijeptenbancbbaec-
gepbt tot be felbe met fonberlingïje erp?eflïe ijecft gije:·
tnpgjöt. iBet be tontinuatie ban ben öijcjt-bagij /
bie tegen be gemeene opinie bu0 lange Beeft gebup?t /
«ttegenbjooibiglj gfjeoctupeert toiert met Oet Soo^
re!ibanbetappo?ten bet<Commiffarifen / opfteUen
enbetonduberenbet felbe/ enfionbe men not® niet
ban ben uptflagD betfelbe obec ftlgjgben·

^eetbet biffereiu/ bat fig eenige bagen QetMt^

, ! ·

lieeft geop^nbaert tufftöen.be 3ibmiralitept en Öet 1668,
Coinmewie Coliegie/ obeu Bet berleenen ban mn^ —
bilegienv bp be lefie aen ben aenüouto ban i^iöepen *
bnptenbegetequire£tb«,€&arter / totnabeel/ foobe
eerlìe-fujlinectben /■ enbe btcecteliKb tegljen b'oitae
ban benj^nintb gfiebaen/ foube apparentdütbbooi
Bet eèn ofte B" ànbet (Cemperameiit / foo niet
ten b««tle ban fjet Kijtfi /ten minflentot conteiu
teme,nt ban be tefpectibe Conte)ibenten ter neber bon«
nenbjerbengSdiegljt»

^eta^ianben ban bemeefte Delft bejsÌ We·
ileraes ,
gelegen omtrent be tien mijlen / ban Stock-
holm ,
tuffcBen be iStabt en be Koperbergh, beroo?^
faetltte be0 te meer alteratie / bat Bet een faetfe toa<i
bic bitbmael boo? biel / en in anberc ^teben/ bie ban
geliitben banBout 0cboub>t3ijn / Betfelbe bageliioc t«
b?eefen(lont.

3Jn befe USaent / te toeten/ ben fefïienbeiV Beeft ben
ConingB ban
Polen, lohan Cafimier, be fooou en
Scepter afgelept / toaer op fijn i^ojjlelijcfte <i5enabe
ben %ete
Primus Regni, be^urifotiticaengcnomcrt
Betìft / en met be ïï0i)c(ienben in' t ^lot eei> d§e(fie ge»
Boiiben ; toaer in eer^el^cbnotB eenigBe noottoeni^^
Beben ber boo?gaenbe abbi ratieftjii onbergeftBieben /
gBetociben : enbe aenftellinge gBemaecftt totb'actt»
(laenbetonbocatie/bie ober febentoeetlien foube ge»
Bouben toerben : en Bier op (Dn ben iStjcjcjlanben in
b^ebe ban malbanberen gctrot&en. ConiitgB0
<©?atie is getoeed / alii bolgBt.

Oratie van den Koningh, over 'c afleggen
van fijn Kroon.

ninitt
todti

ieni9?e·

tIeotfSit

nflreim

ban;9a

Wjosn

W Aerlijck,de laerfte flip defer VQorb^gaeride
tijty port my aen, dat icfc de fchuldige plicht van
Vaderlijcke liefde, aen defe Repub ijcke, ^u
over de iui«iWi«Iaer onder de befcherminghe van
mijnhuysghefl;aen,bewijfe;endb nu oudt van da-
gen , door. Lants-Vergaederingen en Velt-tochten af
gefleten,ende door teghenfpoeden over de
tviintigb
laefèn verbrijfelt, als uw Cooing cn Vader, de Croq-
ne,, het allerwaerdighfte van alle menichelijcke faec·»
ken in uwè handen nederlegge : weshal ven ick uae de
uytvaert van mijn Coninck|. wacrdigheyt , noch
in 't leven , in defe fterffb! ijcke Eeuwe verkiefe voor
deïéfchoóne Stoel, een Graf, en voor dit Koningh-;
lijck oinwelffel een deeltje van de aerde, dat ick inde
fchootvan onie ghemeene Moeder en Vaederlandc
nevens het gebeente mijner voorCaeten voor mybe-
waere ,om ^foohem ,dienghy indeftrijdc dc eerfte »
enindevluchtdelaetftealseenfchanfe geficn hebt,
nu oock als dp eerfte die uyt liefde en welftant van en
tot u, alle menfchelijcke dingen laetende vaeren , de
.Coninckl. Aiajefteyt aen u goetduncken overlactc,
in het vervolgh uwer laer-Boecken te ghedencken ï
uweliefdeende genegentheden der geenerdte vry
verkoofen ; heeft my tot defehooghte van heerlijck-.
h ey t opgevoert j mij ne liefde weder van en tot u, fai
m y de laetfte Erfgenaem van bey de de ftammenj viy-
wiHieh onder die ftellen,mijn voorfaeten, fullen haer
vanoesRijcx-beftieringhojitflaen, plegen deKroo-
nehaere Soonen, Broederjof Bloetverwanters over
tegheven; doch ick geve die aen mijne feer lieve
Moeder en Republijcke, wi^s Vaeder en Bone icfc
ben : want uyt liefde tot baér , weide ick van eea
Léytsman een gemeen Perfodn, van een gebieder eett
Vaeder,van een Koningh uwe Burger; opdat ick
eenefterckervan Jaren, en die de Republijcke dien-
ftiger fai fijn, dien ghy verkiefen fult,plaetiegeve ,ful-
Jende in mijne eenfaemheyt vry van (orgen, deHey-
lige Majeft. Godts bidden dat hyuytder Hooghftett
wil zegenen. Daer is dan niets overigh ,als dat ick u
alle voor uwe liefde, plicht-bewijfingh, vroomheyr,
Ràedt, befcherminge, en alle onderhout feer bedanc-
ke r ende indien
om de verwiiTelingen der ftanden en
voorvallen ; ick alle niet hebbe konnm
vergenoegen,
biddc ick , datmcn hem vergeve die alles aen al-
.■>.■.. WA


-ocr page 960-

en vergeeft} Eynddijck fegh ick voor't laetft aen al-
.1 Icn, vaer wel, u in myn herte indruckende, op dat
ick de feer aengename geheugoniflc van u niet en ver-
liefe, voorick kometcftervenj myne Vaderlijcke
zege daerenboven acn alleen een ygelijck in't byion-
der mededelende j en fchoon door de afgelegentheyd
der plaetfen, met het Lichaem van u af ben, fult ghy
my evenwel noyt met mijn ziele vandeie onfefeer
foete Moeder de Republijcke gefchejrden fien, want
inhaer Lichaem verlangeick» dat dit het hare, tot
ftofFe en aerde geworden, gelecht fai worden. Eynde-
lijck dewyle mijne fwacke memorie, en droefheyt in
tranen uytberftende, niet toeliet meer te fpreeckenj
fult ghy uyt dit Gefchrift. dat ick u overgeve » rede-
nen van mijne verdere liefdeen oprechticheyt ken-
nen afnemen.

gin giiilp Oaü öe« ©auu aeit 5cm sDefciliebcrt öcfe
tlocc boigfjcnùc &c0o?tatoiw2$?teben/ inaecfoniKt
effect:

Chariilìmo in Chriftofilionoftro lohanni
Cafimiro, Polonia: & Sueciic Regi.

Cltmitis Papa IX.

©ifeUcn /^HariflimeinChriftoFili, noftram falutem &c.
mani V-^Majeftatis tuE literas ,die
uigifimo May, datas
aetiDcn reddidit nobis diledus Filius nofter Cardinalis
ttonfnrfc Urfintls, earumque tenorem & obfirmatam de regno
inLnin«c dimittendofententiamtuam voce quoque profecutus
ban Stt eft, quam rem omnem utique nos non fine paterna
ItlkiE. Charitatis impenfa Colicitaque cura &attentioneau-
divimus. Nunc autem lummEi rei gravitai exigìt,
ut pro impetranda pace, qua in tam arduo negocio be-
ne dirigamur ipfe Pater luminum enixis precibns
adeundus nobis omninò fit ; quod idem adhuc etiàm
iMajeftate tua fieri piane cupimus, &abeafummo-
percpetimus, ut in hujasmodi tanti ponderisdelibe-
rationc,qua communi iftius regni bonojqua Qiriftia-
nitatis univerfiK rationibu» reÖ:i confulctur. Nos
cquidem àprima ufque Pontificatus noftri die mentis
cculos in res tuas j tuique regni converfos & fixos ha-
bimus, atque primo ipfis literis manu propria fcriptis
rogavimus Majeftatem tuam, ut ad fecundasnuptias
tranfeundo, Regiie domus (use fucceflìoni profpicere
vellet, quo Refigionis Catholicie&publicaequietig
res illxfie atque immotae permanerent. In bis cogi-
tationibus folius communis boni zelo dadi, nec tifli
prorfus afFcduiaut propenfioni quorumcunqueref-
peduum humanorum indulgentes ufque.perftitimus,
huncfenfum Majeftatituaeper Nuncium Noftrum
ìdentidem infinuantes. Quare non fine magna pro-
fedtò follicitudine audire potuimns, Majeftatem tu-
am in abdicandi regni propofito mentem omninò fix-
ilTe, cùminde periculum impendat nedum pacis &
quietis fubditorum tuorum convellendx , verùm
eciamrei Ghriftianx totius ScReligionis Catholicas
rationum non mediocriter perturbandarum. Hinc
nos muneri no ftro debito nimium deeffe meritò vide»
remur,nifi quod ex toto corde facimus,iteram a te ve-
hementer poftulemus,atq jflagitemus, ut de retinenda
corona confilium noftrum accipere omniò velis, aut
faltem hanc rem univerfam animo complexus eam ita
rcgere ,utfucceirorisele<aiofcqui poflìt jabfqueullo
damno, aut etiam , fi poflìbile fit, cum emolumento
& luao vera: Religionis ac totius iftius regni, quod
fe tam diu, tantoque cum (uo bono fub regimine Do-
mus ampliOìma; tu£e fuifle gloriatur. Nos profedó
huic eidem fini eidem cundlis animi viribus ex parte
noftraincumbemusjtum erga perfonam praeclarifli·'
mamtuamjinquoconque ftatue conftitueris > ean·
dem paterne charitatis voluntatem certe retinebimus.
Hxcomnia Majeftatis tua fufius à venerabili noftro
Archiepifcopo Corinthi aüdient, cui fidem omnem
habere volet. His demum paterni aninii ienfibns;Aia-
jeftati tuse benedidlionem Apoftolicam amantiflimé
impertimar. Datum Roms apad Sanöam Mariam

majorom fub annoio Pifcatoris diefiptimt luly. ìiuU. 1668»

fimof*st(tnttfimaf*x»gtjitne ίΛ»·ϋι.

Ioaa

ChariflimtinChrifto. filio noftro
Cafimiro, Polonias&Suedee Rcgi'i'

Cltmim Papa IX.

CHariflime in Chrifto fili.Salutem. Etfi Majefta^
ftatis tua ex aliis literis, quas nupef ad eam fcrip-
fimus,ìntelligerepotuit ,qaam ingenti mole-
ftiarum & follicitudinum cumulo mentem noftrarrt
impleverit confilium abea de regno dimittendofuf-
ceptum, tamen cum affique nobis cogitàtibus ufque
plura & niajora fuccurrant , qua detrimenta , qua
pericula cum regno ifti , tum etiam Reipublic®
Chriftianxtotiex hajufmodirci proculdubio hifce
temporum articulis exftituta, denuó te rogare, & in
Chriftivifceribus obfecrare conflituimus , ut om-
nem coeitationem hanc de ponere velie , aut faltem
fufpendercjdonecnobisdecaufisTe moventibus ,
certioribus piane redditisj de re tanta &adconf-
cientiam tuam vel maximè pertinente , com-
municatis nobifcum confiliis, maiurius deliberare
poffis. Quare fi quid in hoc habus , quod animse
tuK rationes tangat, etiam atque etiam
ί te petimus,
ut antequam aliud quicquam deccrnas, id amori pa-
terno noftro fidenter aperire non omittas, memor,
quòdanimae tuie rationem Deoredderein re pras-
fertim ad tot aliarum animarum & populorom falò-
tem omninò fpe£lante,diftri(!ìè tenemur, Age igitur,
Chariflìme filli ,parentcm tuam falutariafuadentem
audi, refpice tot hominum millia j quas Deus curai,
cuftodisque tuse credidit , »x tali fado tuo gravi-
ter periclitatura , êc^rivatos voluntatis ti se quof-
cunque fenfus, quamvis allìoquin generofos , publj-
co, bono, nedum regni tui, tibi domuique araplif-
fimsE ,tam devoti atque devinöi , fed univerfx rei
Chriftianas multò generofius remitte atque condona ,
aut certe tantifperi tempus pportunius differ , uti
cunfta planius ex Venerabili noftro Archiepifcopo
Corinthi,NoftroNuciocoram audics. <^am
prò*
fedtòfententiam ut animo tuo sque pio ac prKcelfo
profumma mifericordiafua Domiuus infinuare dig-
netur,eura enixe precamur ,'Majeftàti tuae bene-
didionem -^poftolorum amantifljmè impertientei.
Datura Romas apud Sanftam' Alariam Majorem
fub annulo Pifcatoris die
viginti primo luly. MiUtfinu
fixcinttfimo fttiagtfimo tüavc,
Pontificatus noftri S*-

curtdi,

Aen onfenfeergeliefdqjglooiiin Chrifto,
loannes Cafimier, Koninck van Polea
cn Sweden.

PAVS CLEMENS,IX.

en OOR L O G. acht ennjeertìghfle hoecL· 9x9

S Eer geliefde Soon in Chrifto, onfen groet. Uwe
Majefteyts Briefgefchreven den
imigflm May ,
heeft onfen beminden Soon den Cardinael Urfinnt
onsterhantgheftcltjcndesfelfsinhoüt, en uw vaft
voornemen om het Rijck te quiteren, cock met fijne

------^yjt^i UCIC lUU grUUlC CU

fwarefaeck vereyfchtnu, dat wy tot herkomen vande
vrede, waerdoor wy in dit fo fwaren werck wel moch-
ten werden gedirigeert, den eygen Vader des lichts
met ernftighe ghebeden voor al te bidden : het
wekken wy van herten wenfchen dat van uwe Ma-
jefteyt ghcichieden moght, vej-foeckende hooghlijck
van de fel ve, dat in defe foo fwaerwichtighc delibe-
ratie het ghemeene beft van dat Rijck , cn het profijt
vande gantiche Chriftenhey t wel mocht werden in acht
ghenomen. Waerlijck wy hebben vanden eerften
dagh van onsPriefters Ampt af, de ooghen van ofw
ghemoet op uweenuwes Kijcx faken gekeert en gbé-
heght ghehadt,en eerft door oen Brief met onfe

cyg··

5ίϊΠ 3


-ocr page 961-

930· S AKEN van STA E Τ

f tot dus verre volhert joock defe onfe mee·
oor onfe '^uncius aen uwe Majefteyt infinue-
rende,wacrom wy fondergroote bekommernis niet
hebben konnen verftaen j dat nwe Majefteyt fijn (in-
nen vaft gheftelt heeft tot
Aidimie vaii hctRijck,
aengcfien dat daer uyt te vrefen is , dac niet alleen
de vrede en ruil van uwe Onderdanen werde ver-
broocken, maerden ftactvandc ganfche Chriften-
heyt j en de Catholijcke Religie grootelijcks getnr-
beert. Dit is wacrom wy onfen plicht fouden fchij-
n en al te feer te buy ten te gaen,byfoo verre wy niet
wederom van gantfcher herten ernilelijck van awe
Majefteyt begeerden en eyfchten, dat ghy onfen raet
tot het behouden vande Kroon vooral wilde aen-
vaerden j of ten minften defe gantfche faeck in uwe
ghemoetfoooverleggen,dat (Teeleitie vau een fuc-
ceffeurmocht volgen , fonder eenighe fchade, of
oockjfoo'tmogeüjck is, met winft en profijt vande
ware Religie en van dat gantfche Rijck , het welcke
foo langh en met haer foo groot nut figh roemt onder
de Regeringh van uwdoorluchtigÜft Huys gheweeft
te fijn, Wyfnllen voorwaer met alle onfe finnen
van defe zijde het felve ooghmerck helpen voort fat-
ten, oock'j egens udoorluchtighftePerfoon, in wat
ftaet ghy u fult bevinden, defelve wille van onfe Va-
derlijcke liefde behouden; dit alles fai uwe Majefteyt
bieder van onfen aenfienlijcken Aerts-Biffchop van
Corinthen kunnen verftaen , «iewclcke in alles ghy
fult willen gheloof geven. Hier mede geven wy
wederom uytonfeVaderlijckeghsmoet uwe Maje-
fteytdeApoftolifchebenediöie. Gegeven tot Ro-
men by Sinte Maria de groote onder de Viffchers-
ringh den fsvendm luly,/»///»» Irnndin acbt tif/fjii^K

Aen onfe feer geliefde Soon in Chriftojlo-
annes Caiiniier,Kon.in Polen cn S weden

P^US CLEMENS ,lï.

SEer Geliefden Soon in Chrifto, onfe groet : Hoe-
wel uwe Majefteyt uyt andere Brieven , welcke
wy onlanghi aen hem ghefchreven hebben iheeft
konnen vernemen, met wat grootermoeyelijckheydt
ende bekommernis uw voornemen van het Rijck te
quiterenj ons ghemoet heeft befet, even wel door
dien ons daer op d^kende , meer grooter gcvaer
ende fchade voor komt j welcke niet alleen dat Rijck,
maer oock de ganfche Chrjflenheyt fonder twyffel uyt
defefaeckein deestijdt teghemoetfiet ; Hebben wy
weder voorgenomen u te verfoecken , ende om de
barmhartigheydtChrifti te bidden, dat ghy alle defe
gedagten aen een zy wilt ftellen, ofte ten minften op
ichorten , totdat wanneer wy van de uw hier toe be-
wegende oorfaecken, grondige kennis hebben, ende
Van ibo hoogh-wichtigen faeck, ende uw confcientie
grootelijcxaengaende, communicatiefullen hebben
ontfangen, ghy uw wyder daer overfoude konnen be-
iiencken. Waerommefooghy hier yet in hebt, dat
uWè Ziel mocht raecken, ίο bidden wy u grootelijcks?
dat, voor aleer ghy yetwes decerneert , niet na laet
daer van aen onfe Vaderlijcke iiefde getrouwelijcke,
openinge te doen, ghedenckende, dat wy voor uwe
Ziele aen Godtnaeuwcreeckcnfchap geven moeten,
voornamelijck ineen faeck, diede wel-vaert van foo
veel andere Zielen ende Volckeren betreft. Wel aen
dan,feer Beminde Sopne, hoort uw Vader, die uw
' alles heylfaems raedt: Befchouwtfo veel duyfent men-
fchen, welcke Godt aen uwe forge ende beweringe
toe-vertrouwt heeft, hierdoorin'fuytterfteghevaer
fouden werden gheftelt, 'ende wilt de byfondereghe-
aegentheden van uw eyghen wilJe, hoe wel cenigh-
fintsghenereuxfijnde, niettemin, om'tghemeene jggg,
beft, niet alleen van uw Rijck, 't geeh uw, ende
uw Doorluchtigh Huys, foo grootelijcks toegedaen
ende verbonden is , maer vande gantfche Chriften-
heyt, met deste grooter ghenereufiteyt laten vallen
endeafftaehj oft ten minften tot een bequamer tijdt
uytftellenj ghelijck ghy alles breeder uyt onfen Ecr-
waerdigen AertsBiiTchop van Coiinthcnjonfen Nun-
dus, felffult konnen verftaen, Oock wenfchen wy
grootelijcks, dat Godt defe meyninge in uw Godt-
zaiigh ende hoogh Ghemoet, na zijne groote barm-
hertigheytwilin-ftorten, uwe Majeft. met de Apof-
tolifche zegen vriendelijck benedydende,
Gegeve tot Rcmm, by Maria de Grootcjonder de Vif-
fchers Ring, den ·« ««
fMiaticbfleaJ uiy fcfibitnbender^
acht en feflig.
In't twidt laervan oesPaufelick Ampt*

1668. eygénhantgeichrevenmve MaJefteytVerfocht , daC

......... hy mee figh rot een twedc Houwelijck te begeven, op

dei^ucccffie van fijn Konincklijck Huys wilde letten,
op dat de Gatholyque Religie en gemeene ruft onge-
fchenr en onbeweeghlijck blijven mochte. In defe
ghedachten alleen door y ver tot het gemeene beft ge-
dreven 5 en in geene aflPedie of ghenegentheyt van
eenigh menfchelijck refped ingewickelt fijnde, heb-
ben
Hint

w

5©ctt^?tnji3ïöoif tot Stockholm ,aenpcfioinen f

enbealöaecceniflÖÉ basen gljcpafieett Dcöüenöe/ ίβ
op öeiÏ negen en ttoi»tigft(ien tocbeu ban &aec ηαα?
Straesburgh / iïaec i®i)n #ucfiel}jciie «©oojluötfgDept
ijn cefïöentieïifeitit / bectcocïien. '©aeaDi^ Ìioo? öeffet*
ien bectCÉcfe eaf ifi^eec öe G root nieïre Ijtfite/·

öiefeftemtïeiSniiiiijaesfi.^toÊïiccaaf/met üw! riW^:
iitcpt / enbe fonïiectingfje ùemonjicatie banöe tonftlici
rflti6bieï)pfepi!eboo?lDaeci^o,i®óg: nltoos gelja&t
te tjeblien / en te fullen DeBüiiöen. J^et fcfteen öat öie»
^eec / na bat öem aen bit ijof / öp be üïegeecinge niet
aile0 na toenftO is$ gefnccelieert/ be refolntie pab geniJi
nten / üanfigij tot eenflii en gecuffleben te Degeben/eti
ban intentie laaö baec in tecontinuctert,

^aec bat ben ïioningö / bie eenige bagen onpafle*
itjcfi toaiS / bjebec tot Detec bifpofitie toaiS geitpomen f
i^eprtbelijcftgoet-gebonben/ bat ben jjiijcjc-tagijtof
itePuptfoubc too?ben gBebjacDt. cnticisïbecbolgensi
opbeneecpen^ctobecbaerbanbe bcïiionbtngfie na
't gijetooone öDeDjuptö /boojCrompet-islantfi boo?
beficatenban Stockholm gebffc»; enbeöesi anbece» .
baegBss tot effect oöel)?acBt op be groote ^a!c ban '£
^lot / altoaec benConing^ gBefttcn op een berBebcii
paetfe/ineen niaiTöf filbcre ;|>toel / öe €oningiii
aert be pincSetDaniit banbe felbe/ in een gfjcniecne
9Ctm-fioel ban jllber Saecften / be Köip-Kaben naec
Daec ïtang / aen luebec 5Pïten öuptot be boojfj becöe=
benïjepbt 7 maec fcinnen befelbe ?öaUiftcabe ; be anbe»
bere biet ^tenben / al£i baec sön be ïïtbbecfi Dap
I be
i^teben / be 45?aifTelöciiDept/ enbe be 35ocren : 25upi
'tenbe25aluflrabeg8efeten : be Cecemonien fiebbat
afleabfi(Ieect:aHüaecbe^ointenupt^ame ban beii
ConingBopben iïüoc-bagij gep^oponeert/ enbe be
ciaufnlenbaeropgeebctoDt/boojgetefcn 3Önöe / be
Piefiberenbe upt öe biec Eeeben / elcfi op Daec üïang
f
benConing^obecbe goebe bicectte enbe Ramwnpi!
banbe felbe/öetiben gecongcatnleeitenbe öeöantatl
cnbehjebec upt name banbeti Coningö boo? ben J^ece
jJitóc Canceliee Debancfit 3ön.

öefcHSaent guam upt Sweeden ben bolgeitbeit
SSiiefaenSaec l|o.|©os.

Nos Carolus,Celfis ac PrxpotentibusiDo^
minis Ordinib.-Generalibus Salucem,&c'

QUi Nos publicse tranquillitatis Amor non ita
jridem induxerat, ut ad extinguendum atroï
jelli incendium , quodtuncflagrabat, accurre-
remusidemefficit, utfummoperegaudeamus, poft-·
quam promptitudinem Noftram , qua
Trifh Miri
acceflìmus, felixille fubfecutus eftefFectus, quige-
mentibu! Europ3e,popuIis Pacem ac Securitatem red-
didit. Sicautem hoe fucceiTu letamur,ut in fimul lati-
dem agnofcamusac gloriam quam V, curaacfolertia
in arduo hoe Pacis negotio fibi merito vindicat, Nee
etiam intermitterepoffumas, quln condigna» vobis
agamus gratiasquod finceritatem Noftram» quaCoiir
fili ftudiaque Noftra Veftrisin
Trifh Ftedirt ìiffoci-
avimus, eoaccepiftiafféitu, quam literse Veftrsead
Nos
tìagit'Cmins, die ïrigtpma prima Auguftl perfcrip-
tss, teftaotur, Nobis certe nihH effe a^cceptum magi

potofl^


-ocr page 962-

Ι(ί6δ. potcftj «^uatncjüoci opérahl Noftrani, qüamlibert-
■ Γ <■■ ter in Pace reducenda contulirnas ita vobis gratam
efle perfpiciamuf, nt fuit intentitj Noftra fida femper
ac integerrima. Vobis autem non folüm de reftJibili-
tafeliciterquietèpablicà congratalamur, fed étism
ex animo vevenius ut tanto Jaborfe comparata Pait->·
firma ac immota perpetuò vigeat-;tónfïdimufque non
minus vobis corse fore quincquid ad firmtus cÖVro-
borandareftitotK fecoritatis ^ndamentapertiniierit
ac unitis Nobiicam Confiliis gloriofè eadem pofuiftis*
iVos quidem nulli deerimns occafioni,qna ve Regum
Statnum, ac Prihcipam invitatione, vel alia aliqua
re,Pacemper Enropamhancimprimisinter Gallia:
Hifpaniasqae Regesfartam teöamquc confervartì po-
téri mus. Quibus Vos Deo Opt. Max.adprofpera
quajqae animitus commendatos cupimus.

Dedimusin Arce Nofl:i"aHe/»>fe/ï, dieyi;iH«<» 0£lo-
bris , Anno
HulUfimt fixcmttjimo fixngefimB οΆκυο.

HEDEWIG ELEONORA.

Fitrtss Brabt, lennsVilindit Gtt^afOtto Stttnbock.

M-agnusdtlaGardii. S. Baac

H. Hoghusen.

Sweeden flcnbcfen igtaet.
WyCarel&c. Groetende Hoogh cndc
Mogende Heeren de Staten Gencrael.

DEliefde tot de Algemeene Ruftende welcke
ons ecnigen tijdtherwaertshadde bewogen ,om
te moghen heiden uytblufTchen den hevighen
brand van Oorloge, welcke ter felvertijdt wordcbe-
vonden , de fel ve veroorfaeckt dat wy ons ten hoogh-
ften kortien te Verblijden, naer dàt op önfe vaerdijghe
berey twillighey t, waer door wy ons hlede hebben ge-
voegt by de
Tripli Allmntiifo gelucktgen effcft is ge-
volgt, 'twelck de droevige en (achtende volckeren van
Europa Vrede en geruftheyt heeft komen te brengen.

VoorcCoo verblijden wy ons door ditfucces fooda-
niglijck, datwytegelijck komen te erkennen den lof
en glorie de welcke U Ed.forgheen kloeckheydt in
dele hoogwightighe handelinghe van Vreede» haer
felve met reden komt toe te ey genen. ,

Daer benefFens en konnen wy niet nalaten UE. ten
hooghftentebedancken: dat men onfe finceriteydt
waer door wyonfen Raeden vlyt, met u inde
Trij>Jt
ji///e»t/« hebben komen t'famen te voegen, metfoó-
danige genegentheyt hebt ontfanghen, gelijck fulcks
uwe Brieven uyE
s'Gravtaia^t aen ons opden m» »n Jtr-
tigbfita
Augufty gefchreven klaerlijck getuygen.

Ons aengaende en kon niet aenghenamer zyn, dan
dat wy komen te vernemen, dat onfe hulpe de welc-
ke wy ieergheerne, tot herftellinge vande Vrede h^b
ben komen by te brengen, foo aengenaem by Ü Ed.
komt opgenomen te werden, als ons voornemen en
^ oogwitakydtgetrou en oprecht is bevonden.

Daer en boven wenfchen wy U E. niet alleen ghe-
luckoverdegeluckigeherftelde algemeyne Vreede ,
maerhopen infgelyck van gantfcher .herten :Dat de
Vrede de welcke met foogroote moeytéen àrbeyt is
veroorfaeckt, altyt vaft en beftendig moChtgedueren;

Oock foo vertrouwen wy , dat UE. niet minder
fult komen te beforgenal het gene tot verfterckinge
vande fondamenten der herftelde fecüriteyt fai dienen
alsuwedefelvegefamentlyck met onfen Raed hebt
komen vaft te leggen.

Eyndelijck en fai aen ons geenlints mancqueren
allerhande occafie waer te nemen waer door wy de
Vrede van Europa, en voomamentlyck defc taflchen
den Koning van Frewt^rj^en
Hiffanim in haer volle
kraghtt'fy dooraenmaninghe vandefeofghene Ko-
ningen jStandenlofPrincen ,ofin eenigerhaude fa-
keu , te mogen bewareu en verftercken»

Hier mede bevelen wy U E. van herten inde God-
dcl^ckegunfle en genade
Gegeven in Sttckbülm op den 8 Odober
i66S,
Η EDEWIG ELEONORA.

Tttrti Brabe. livsm Vtlinii, Guflaf Otte Stnnltc^.
ϋίχβ»; Λ/« Gerrfi». 5, Η. HoghVSEÌì.

^&cnSJecc Swtcdfchen HDinifló·. cofooUêil ach-
ilen oUec een fijjacp 31®eiiioriacl op't felbc afeircft ba»
^ubfibieii. g^atlB» «iet anïici'siiicirtöe bmcoutocit/
alss
bat ijaai^ooQ naoOf: te» UoKcn obertupsOt toarm
banijffbjö-baecötgbept en cjcattitiilic Utc öcn Honing
fö» iKêeflccljaöDetoont/ om De tmpojtante Triple
Aiiiancie tuflcjjen lieijooiilepactöpcnonlangjjopgci
Γίφί/ fyne pecfcctie te öoen OebOcii: JÜaet; i^ooaD
HaoscnöeUenncnficBtopbecssbccfeeciiCEcn/ öat 3tl»
leiljoogDli-gemeltc €müncl5lü£ftc |lönieflci>t Uajlgc-
negijcnenbeBliccefolticfW ölcefom&cfcHjc
«net 0aec «©caiiteetiien / nteec cute niccc te tonfoltUe·»
öecen / cnïte alle nooötoD oiietoigt baec tip te l>?cii8ijen
SclöcB {jaec i^ooö ifêoö; öan alreeijc genoecDfaem öe^
tent toatf / toat mecc 911lla-Boooll-ocntcltc ïSomntfi»
lijtlte ifêajefl^ t öp öe faecfie geiiaen öabt tn't aeitDow
ten'banlbobeel Jöiilflisï/ 'ttoeicft tot foiilagement
ban öacc ïanben / nualieenelijcfttoatbcclegljt/ en®
öeberiieclt toiect/ cnöe biOHamelijili toe&ei't'famcit
oeDiacljt foubc Ronnen toevöeit / foo Oaeft fjet geineert
bcfic fnltit quame te bewpiTf Den. <Êni»e fouiie Daec ^o.
IKog. niet minöci; obetf upot
50« / bat / om fo gcoe*
te faetfie fn jijn geljoojte niet te laten biaggelcn / befel^
be ban Bare .^be mcebeoDeljoubcn toaecen gOetycίιβ
p?omptitubeert reaUtepttbt badfinoopinge/ om foo
ùupre viiiiantie bp teb^cngöenj enbebatbe Sfctem
ban ïïattficatte ober {jet boo
?f5 (Ccaaaet /nualceebe
ecnigen tübt gelecben onbeclingD «jitoetoiiffelt jijnbfe /
Wenbolgensf nu ηοφ cefteerbe /bat pet anöer oberige,'
enije niet min effcnticeie ©oint meeöefijn p?omptc
.cnöe reële ejcecutie/ toaetme nebertjafiin ïtonincfti
lücfte iKaiieliCptban Groot Brittannienfjaec ^OOOi
?i©ogcii&e grfjuprenöe öe geöeelc ^egotiatie / fttö foo
btepgDeobllaüeert/ enUegDelijchfacmfllii principali
Borghen gijejlelt Dabbcnj opbebjelclsemcec 3lllet:·^
ftoogll-gemelte HotiinrWijclJe .iBaieflcptpjibatelöcft
oocb8cr»e«!)atit. i^aer Ì8«.il9oD:lionben üóogtoötTe»
lütfebjelconfibercccn/ batfoomen nu bit pointfoubc
bjillcn laten fluctueren/ lieboojfs 9lllliantie bupte»
nabjuctt foubeblpben/ baccnocDtansi Oaccl^o:flSogt
foo Ijoogljelötö bp geinrereffeei't luaren / enbe fijn Mao
nincölöiöc iKaiepeptii affociatie foo noobigD innii
gecequiteecttoiecbc; bteobecfulcjt; ban Daccfóo;iÌ9o:
toasi bertaacDtenbe / bat be felbefouben geiieben reë*
le mibbdenupttebinben/ enbefelfiitc abancecetti'
( om bat fp anbcctoaewsf ban öetcembourfement δοη-^
ben Haet maecfteit ) toaer boo? fijne liwiincfilijcfie
|©ajc|lepbtp?ompteli)c&/ enbe/ fooaleeetöoojbe/
enbebongentoas/ gBecullgiielielt morDtentoecbeit»
iBaec Dier op anttooojbemen met b'oube (©fficien.

Hptbecontiiiuele bagelijcfifcDe confecenttenrefulc
teecbe op ben bijftienöen tOctobec toat bolgijt :

L'Ambafladeür du Roy de la öra/iJ Bntagm, & leé
Deputez desEftatsGenerauxdes Provinces unies
desPaïs-Bas, ayant ellé aujourdhuy en Conferen-
ce avec Ie Sieur Envoye Extraordinaire du Roydc
Suidi, au fujet de la dcrniererSponce donnée au nbm
&dela part de la Reyne Regente
d'Ufpagtu, furies
lettres reïterées, & inftances continüelles écrites &
fàites par & de la part dudit Seigneur Roy de la
Grmé
Bmi^nt & defdits Seigneurs Eftats Generauxdes Pro-
vinces Uniesdes Pais-BasàladiteReyrie, àcequ'll
plutàfa Majeflé payerau Roy de SmJ< les CabCides,
plmamplementexprimez dans l'ade feparé, arrefté
conjointementavecla Tripl,
Miar.ci\ Lmdrtshvwgi
cimquiifnu Awù\
dernier j ilile da liea, & voyant d'un
coftéavecr^retles difficulteiqueladite Reyne &Ie
Confeii
d'Ejfpagn$ contintient de faire à l'efgardde
la fatisfaftion defdits fubfides, & faifant reflexioa
de i'autre cofté fur l'inclination fincere & fur le
zelo ardent desdits Seigneurs leurs MaJtres d'exe-
cuter & de latisfaire avec la derniere pundualitê

im
^lii

ì

tri
l'I

i
ili

Γ ε

I

i
te

I

■'•iS

S'iP

F-f; ·Β
h

en OORLOG, acht en veertighflc heek, 9}1


-ocr page 963-

1668

S AKEN van ST A E T

itféS. Sttide, & faute de eek à s'abllenirde tous offices d'a-
" mitié en vers l'E/pagat, aux aftires que cette Cou-
ronnea à desmellcr avecla /rente j onf ., pour plus
grande fatisfadtion de la promeflefaiteparles Seig-
neurs leursMaiftres» & pour faire reüllir rintention
dela CourronedeS»i<<<, auifibienqueIe repos pu-
blicque, proposé de leur tnouvement les pointsfui-
rancs, lesquels Us tacheront par toutes (ortes de bons
offices de faire aggréer par lesdits Seig. leurs Maiftres.

Quc pour induire Ia Couronne d'Efpagnijpir une
plus grandeaiïeurance de fafeurete'à fournir lefdics
fubfidesl'on pourroit faire àia Reyne Regente une
offre particuliere de la part des Roys de la "Granrf
Bre·
tngtit
6cde Sntde, comme auflì dclapartdcs Eftats
Generaux des Provinces Unies, qu'en échange de fa
promeffede payer lefditsilspromettrontreciproqOe-
ment & auflì par uneobligation mutüelle de garantir
la Couronne
d'Efpagn à l'égard de tous fes Royaumes >
Provinces , pays, Scplacesenla paifible jou'iiTance
de la Paix dernieremcntfaite à
Aix la Cbapelle, & con-
fequemment auflìdela Paixcy devant concliieaux
Pyrenées, pour autantqu'elleaefié renouyellèe &
confirmée par celle& ce fans exception d'au-
cuns Pays cu places, quelque nom qu'ils puiflenc
avoir , ou en quelque lieu qu'ils puiflent eftre fituez.

Que pour cèt efl'et, & pour une plus grande aiTeu-
rance de ladite Paix, lestrois Eilats furnommezar-
refteront dezàprefent les forces & les moyens qu'ils
employeront en cas d'infraótion à ladite Paix, de part
ou d'autre, pour faire rcparer ladite infrataion par
l'infradeur, comme auflì la forme & la maniere au -
tant que cela fe pouira faire, co laqueile chacun d'eux
agira ) leefcKeant,

III.

Et afin quelefdits fubfides puiflent eftre d'autant
plus aifement payez & avecmois d'incommodité
pour la Couronne
d'Efpagne, que la Couronne de Sai-
dt
veiiille trouver bon que le payement s'cn fafleune
bonne partie comptant, & le furplus à des termes rai-
lonnables, & qu'en échange auflì pour plus grande
fatisfaftion de la Couronne de Suedi·, & pour, en cas
d'infradion de ladite Paixcequ'à Dieuneplaife, la
rendre d'autant plus capable d'une vigoureufe execu-
tion de fa garantie, onarrefteraaufliì femblablement
dcs à prcfent, que ladiie rupture efcheant, Γοη fub-
fidiera ladite Couronne de
fcixantt milh RixJalirs par
moisj dontlamoitiéierafournieparceluy, aupro-
fit & a l'avantage duquel la garantie fe fait & s'execu-
te, & l'autre moitiè fera payce & acquittée par pro-
vifion par le Roy de la
Grande Britanne & par les Eftats
Generaux des Pays-Bas , egalement ; en recevant
bonne afl"eurance qu'apres que la
Paix fera reftablië,ils
en ferontrembourfezparceux , en faveur & a l'avan-
tage duquel la garantie aura eflé fournie & executé.

Et d'autant que l'onafujet decroire, & que Γοη
prévoit que Γοη ne pourra pas faire regler cette affaire
avec la diligence requife par des lettres que Γοη pour-
roit écrire & récrireen
E/pagneScen Sarde, il fera a
propos, quedetouscoftezl'on fafleen forte que non
feulement le Roy de la
Grande Brttagne & les Eftats Ga
nerau^des Provinces Unies dès Pais Basqualifient
& authorifent leurs Ambafladeurs & Deputez refpec-
tivement, à ce que deflus ; mais auflì principalement
que les Miniftres
d'Efpagm &deS«frff, refidens pre-
fentementicy, ou bien telsautres que leurs Maiftres
refpedlivement trouveront bon de nommer pour cela
Ibyent pourveus d'inftrudion fuffìfante, authoritc
Se
pouvoir, pour regler, arrefter & condurre lesdits
points, fans que pour cela il foit befoin d'autre ordre,
inftrudtion ou authoritéde leurs Committents.

Ainfy fait à la Hayi y. Oftob. mil βχ centjtixante biiill·.

D

En Ambafladeunvanden Koningh van Gwt
Brittannien , ende de Gedeputeerden van de
Staten Generaci dtr Vereenichde Nederlanden

2.yndehedenin Conferentie metden Heer Extraor- i6(58
dinaris ^fgefant vanden Koningh van 5W»«geweeft —r-*
pver't fujed van't Ìaetfte Antwoordt gegeven uyt den
naem en van wegen dé Koninginne Regente van Span·
|iii» , ;Opdc gereitereerde Brieven en continuele Jtn-
ftantien gefdireven engedaen by en wegen gefeyden
Koningli van
Grm Brittamien ^ enghemeldeHeereti
Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden aen
degefeyde Koninginne.ten eynde hare Majeft. gelief-.
fle aen den Koningh van
Swideo de fubfidicn te betae-
lenjbreedergeexprimeertindefeparate iàe, con-
jontìelijck met de
Triple Alliimtit tot ΙβοΛη den xj,
jipril laeftleden /i/Vo/««gearrefteert j en aen d'een zy-
de met leetwefen fiende de diflìculteyten die gcmelte
Koninginne en den Raedt van
Spangien om fatisfaöie
van de gefeyde Subfidien te doen ι zyn còntinueren-·
de j en van d'andere zyde, doende reflexie op d'op
rechte inclinatie, en vierigén yver van gefeydc Hee-
ren haer Meefters tot d'execatie en voldoeninge mee
de laetfte ftriftheyt waer toe fy geobligeert zyn , foo
by de voorfz
Triple Alliantie als by't feparaet Artijckel
daeraen dependerende ; Te weten alle devoirenea
moghelijcke offïcien by de Kroon van Spangienaen te
wenden, ten eynde de voorfz Subfidien aen ghemel-
den Heer Koningh van.
Swedtn mochten betaelt wor-
den j en by faute van dien, haer van alle officien van
vrientfchap tot
Spengien, inde faken die defe Kroon
met Vrancl(rgcl(heek te middelen t'onthouden, heb-
ben voor haer grooter fatisfadlie vande belofte gedaen
byde Heeren haer Meefters, en om d'intentie vande
Kroon
Sweeden wel te doen gclucken, alio wel als de
gemeene rufte gepropofeert uyt haereygen beweging
de volghende pointen, weicke fy door alle foorten van
goede officien fullen foeckente docnapproberen by
hare gemelte Heeren en Meefters,

I.

Dat om Je Croon Spangien tot een grootcvaftig-
heyt van haer fekerheyt te bewegen de voorfz Subfi-
dien
te fourneren, men een particuliere prefentatie
aen de Coninginne Regente konde doen van weghea
de Koningen van
Graot Brittattoieo en de Si«/i/is,alfme-
de van wegen de Staten Generael der Vereenichde
Nederlanden dat in wiiTelinge van haer belofte om dc
Voorfz Subfidien te betalen, fy reciproqoelïjck belo-
ven by een onderlinge obligatie , de Croon Spangien
borgh
te blyven ten regarde van alle fyne Koninck-
lijcke Provinciën, Landen en Staten ineengherufte
genietinge van de Vrede, laeftleden tot Al^en gefloten,
en confequentelijck de Vreede hier vooren op de Py-
reneen geconcludeert voorfoo veelfy door die van de
Stadt A^en is geconfirmeert en vernieuwt geweeft, en
dat fonder exceptie van eenige Landen of Plaetfen,
wat nacm fy oock mochten hebben, of in wat plaetfen
fy gelegen zijn.

11.

Dat tot dien eynde en voor meerder verfekerheydc
van gemelte Vreede de drie bovengenoemde Staten
van nu àf fullen arrefterende machtenen middelen
die fy in cas van verbreeckinge van d'een en d'andere
zyde iullen employeren.om (6 verbreeckinge door de
verbreeckerte doen repareren, alfmede de forme en
maniere, fo veel haer mogelijck is hoeyder
van haer
(ai ageren fulcxgefchiedende.

ΙΠ.

En op dat de voorfz Subfidien fo veel te ghemacke-
lijcker en met minder incommoditeyt voor de Croon
Spangien mochten betaelt worden,dat de Croon Swedea
beliefde goet te vinden datmen de betalinge een goe-
de partie in gereed geld dede, en't overige in redelijc-
ketermyn,endatmedeby wiiTelinge voor meerder
faiisfailie van de Croen
Sweedio, in cas van verbreec-
kinge der gcmelte Vrede, ( 't gene Godt verhindere )
om deste capabelder toteenvigoreufe executie vaa
haer guarastie te maken, men ücfgelij cx van nu af fai
arrefteren de rupture gefchiedende, om de ghemeldc

Croon met (ίοοβο Rijcx-daelderstermaenttefubfi-
dicrcn, waer wan d'cena helft gefurnewc i^l worden


-ocr page 964-

i568» bydic geeöetotwicπί\^oόrdeel cié parantiégedaM^

— en geexecuteen wordci en d'andcr helft fai by pfoVii^e
betaelc enafgedaen worden doof cteii Coningh vàtì'
6rm Sritttnniea en dp Stateh Göneriel der VerécfliWf^
de Nederlanden, Ontïangefide goedé vèrieecUefidgfiè
dat na de Vreede herfteltfalzyn, /y.daer v^nfulien
gerembourfeert worden i door die gééné tot wiens fa-
veur en voordeel de felve guarantie fai zyn gefuineert
en geexecuteerc geweeft.

IV.

En alio men reden heeft te gelopveh, cn tneö Vöör-
fiet dat defe fake niet de vereyfchtc diligentie niet fai
konnen ghereguleert worden, doof Brieven die men
mochtefchrijven eft herfchrijven na Spangién ende
S weden j het fai noodigh zyn datmen van alle zy de η
op defe wyfe déde, dat niet alleen den Koninghvan
Crm Briuimmtti, en de Staten Generaci dér Vereenig-
de Nederlanden haer Ambafladeursen Gedeputeerde
tot het gene hierboven noemden en authorifeerden ?
maer oock vooriiamentlijk dat de Minifters van Span"
gien alhier tegenwobrdigh refidérende of ftilcke ande-
re die haer Meefters refpeitivelijck tot dien eynde ful-
len goetvinden te noemen, mochten voorfienSüyn

- van fuffifante Inftruaie, ÀuthoriteytenMachtj om
de géfeyde poincen te regleren » arrefteren en fluyten
fonder tot dien eynde noodigh te hebben andere or-
dre, InftrudieofAuthoriteyt van hare Committen-
ten.

Aldue gedaen inden ìiagt den 5. Oiiober 16^8,

^eitóWDetfcöepbenbaniiin Stijcjc-ijafleftt Swee-
den,
ijsfitecteiioolje Htetmetaileitban fontolfnge
cortftùecatte booiöDeballett ; jynöe'tnieelte pact. ter
%ecen ban De iSecmnoDc/ ertbéonïiccöefelbe öeit
^ecre üïgtic Cajiccltcc aöfent, aiacn Ijlecf al af toacBi
tmtie ü 'een of ij'an&ic iïefolutfe Dgi't ^paenfclje ï^f
ténemm/ toÈgcnS'tpjefiecenban&ebelooftie iSiiö*
(ïiifeft. SUvercroont^inb? mSaeW

ijemtiÈChaii baec nact;'!S«®jabm^agetett«iffien/
ornine albaec boo^'t toe&ameitbe huggeni» iti-oon
(100 op te öoMlien in QuaKtcpt bart reffterenlje Com=
tnilTacii!.

iIp öiaiijt tttebe Wt on&ecflaentie aïibieflTe aen

ö'ï^eec Appelboom, omöemtniematectebatt ^n»

fli-uctte tottnfjimateuc enUe ton&utteur: Biec te
teiiienetti

Carel met Gods Genade, &c»

Nfegonften genadige bewogentheyt niet Giod
Almachtigh, Alfpo wy hebben » TrdUW
Man Hof-Raed, en Af gefand , voor góef ge-
Vonden om te verordnen Jobaa Pbilip Syhirmm tot
Commiflaris in
Hellatidt, cn wy daer nefièns inge-
naede willen hem eenige commiffien toe vertroawen
die wy vermeenen hem, door iijn àdrefle, bequa-
melijck tot ons ende onfe Rijcks dienftén àldàer foude
konnen onder d'hand negotiëren j doch heüi dàer btì-
nefïens aenbevoolèn
, dat hy alles niet ü, alsTÏjnde
onfe daer ter plaetfe rechte Minifter, communicerè,
cn u goede inraedinghe en diredtie iis't een en't ander
figh oedienej AHoo hebben wyu fulcx· notificeren
" : willeen beveel j datghyheb-

O

willen f met
bende u uy t zifn medé gegevené Métooriael ëö 'otdrCs
geinforraeert, hem in de ielve cómmiffieii, met dié i
raedten onderwyfingen terhtiidt gaen, als ghy ver- ;
trouwt hetfelve tot onfe en onies Rijcks interflè, ;
nutte en Voordeel ftrecken kondéJ Waermede ghy
verrichtende wat ons is tot gënadigh behagen, éhK'y
u beveelen Godt Almachtigh genadighlijck» Datum
lOt Steekjmim deti len tt> derticbfUa O&ohet Jepiuti itti-,
iirt acbt loftftight

^iöoetocliii %βι! Steno Sielke , éert bart öetert--
fibccaBelfle mtïiec iic aötï-Saben / enöe be eetjle nae
Μ ^oc-HlabmomtcentSiet inatómimtiKCfi^eitltm

We tót k Can^eirtpfecftcéilny MÖ'eft bcÉtttjiittìiiti
toeöetinstótkhoimecngefiijniénti/, foocntoiec&en -assw
'cÉBtecöe putóöcWe faecöen rioöj niet toeïict öp iui
itìntgenòitiet»/ itiaccfcfteen tórt niebe glicfüperté-
■tet tefuU^nttiectoh tot öe tocUecBomjie ban b'ieec
iilficjc-Cartii^ifeitie/ ìm niet boo? eber acht tìaaUfli
tùt lacobs-d'aci /iiÊiiijan fpeltti^-l^ui»^^ miwc
,ött «PibàtttiéiStàbtoeiéeaty bectoattlt bifett , ^

«©nbfttujriöén ίίöé i^ónn^fnné itieöe toebet ttaf
BupfenéctocBett /'op ceti baitljàeceptóetfen geiweinr
Swàrté Zeë, OJtìttentfae vierSWeedfche mölcnbait
Stockholm öetcöettί om albaec öp tie tobotieh be Cerea·
montert ban Beti^uatelötB/ tiiftdien een bart öaetó
^taet-^uffroubjcn/ mitttamen Maria
schijtte crt
^enen Cflptteiw Ijledïnghjbie tn't fabeuc ban be boojfj
Alliantie inetben titulbsn HuptenantCcKoneltoiert
ÖBeöeitefïifefetti jönbebeboojfj owmecebatt (fitui
latte abancemerttén ter tötenbe toj)lc beCgat^o^^ f^^
beBotnentebateéen/ boo?nament{0c& bp töbe ban
jgjeebefH
Swéden nfetortóïrtièen.

ï©eaonöe Slgget: <©iaef bah Osenftibrh öiebari
baec bettrotften toass/ om alë ojbinaciss HSinifiec bart
beiàcóon^toeben/aen !jct ^f ban te

gaen reribetert / «am rtiet giiebt binben ban 't ï^of fijrf
bJea9obet:«értgeianbt fonoefc e^jtct: o?b?ete Ijébert
om albaec pet bjeóensSbe Hègectnoe te tóópertecen
J
itiaec bóoi foo béel men oojbcelen ftortbe / om tìàn bàec
totb^eeftermsB ban m ^ecfoon / met een «Ên^
5el!S#reöatörj£n:anfpo?tecct te toerben/ enbe btipteiti
pecfculban he25ac6attfcrje ïïobccss / met een sde^ .
beelte bart tìe toeWie/ öe «SngelfcÖe boenmaelss in
betoacm.

<®crt%ec<©?abeban Conlncx-Màrcfe bfé metie
Jtaec ben
Paitz öectcötftcn tóasi / om be JUSebtatte batt
^toecbentufftgénbettoeefh^öbeube pactpen aen té
öidien / toasi gjjeaütöo?ifCÉCt / om niet alleen fö» ïte=:
gfmcrtt/ bat eert banbe befleban 't itijcli toajj / mact;
oocfinocO ntéec©olcfttip ben anijeceti te ttechen /
etòe bàec mebe / fulc)C uoóbigB jörtbe / te Beletten bat
bert l^éec CBeiic- 3®o?jl / öoo? be f)p geboegöbe magS«
ten ban be aengcenfehbc <i3eejiel|jthe enbe anbec^
Jlïoomjif-gefiöbe p?inccrt / niet gertootfaecftt en toietü .
ben eenige rtabpdtge forftitiert àen té nemen.

59eawucàtie ban be «!5eretij?meecb^ ïteligiè ón#
lancjc tip bcBeecê 3©icomte be Turehhe gebaen / ifie^
fttbieiuictiecenbeeï oftebiminüeect ban be Boogöe
eHime/btemerttotnoiiitoe boo? fijn ^ecfoort ftabbé
gÖeBaö : aW jfiabe in ^toebett be. ltii«ben gienecàliicB
gciêcfuabeect/ bat een ^^ecfoon
ine göetJooceit / opge^
boet/enbe foogcootcngebeeltebart ^n leben fn een
banbe€B?i(ieÖöiflefiteligien Deeft gfjepaffeect/ bè
fdbefiomenbétebet^ten / baec toe boo? anbece ali
]|d[igtèufecon(!becàtten mi»e|tb)ecben gepecmdteect^ üml'

fcoomp^

DEnondergefchreven ËxtraordinarisÉnvoyé vaft
fijn IConincklijcke Majefteytvan
SweiJta wil tiettn
vertrouwen dat haer Ho. Mog. genoeghiüem
verfeeckert zjin, uyt alle de prtìcéduyfen èn aöieii
die by fijne Kónindtlijcké Mijèfleyt chdc de Kroon cemmti
Swetdtn nü Moigfe jaérén herwaerté zijn gevoert hoe
datnieei· allerho<^hftgemcIde Konincklijcke Aiaje-
fteyt j éndë by fijne minderjarigheyt delTelfs Hoogé
V oormohder», princi^ijck daer heehen hebben aen^
geleyt, daer medé dêKröon Swtnho, niet alleeh vbdr
haer felfs in nifte endé Vrede ihodhte bliji'cn, tnief dat
oock de onluftefl, by andere andenvaertsgercfen fpoé-
digh mochten werdén bemiddelt ende byghelèght}
wàertòe meer allerhooghftgemelde Konindtlijckti
MajefteVt"rioch moeytèiiQch koftén hèeftlatenont-
fien j gelijck het ionghft gei)airecrde daer van een klacr
bewijs ii; fndehecft meer allèrhpogftgemelde Cd-
nlncklijcfce Aiaiefteyt om fodanige heylfame interi-
tien te . bereeyckeh, ten r^rdevah't eferiïfe poiódï
gheisrefereert, veeleonghehjeken, ende felfstefieh
haer hief ende daer aenghedaen, veel liever ovéc
het hooft te fieli j ende te difliriïülcfeh, als op't iiyttef-
ίΐς recht té ftaeh efade figh daer van ghélijck «jdefi
«rel ghebmyckebjck j te dictiei» j eadè tea Wgvitt-

dU

■ V

: t',

li

i

rli'il

f

|i

\

en ο ο R L· ο Gr achf enveeéighfte hoecL pj j


-ocr page 965-

1668

SAKE Ν van Ti A E Τ

j668, 4evaa 't andere point, is meer allcrhppghftgemeide.

—. Koninckl. Majefteytin fodaenige naedére verbjnie-.
nifle mee haer H9. ji^qgVgekorneïi^ilip ■Cί^pabel is
om-fa wel veele anders gedr^ygde.òùroflSii voorc tfe;
bouwen, als beydejrzyts Staet endeingefbt^nenin rn^'
iteende Vreedcte conferveeren, Meeï ^léibopghft^^
gemelde
KoninGkl. .Majefl:eyc Wjenfcht','.Vaö hertén ',*
dac h'ec niet aUceri in fopdanigen Staet,<faü rufte en^Je
Vreedeallerdìnghs,^pge ,Verblijv^p j fflàer is oocK
oirbiiidigh alle verdere verieecljèiiligé Jibfih'by.ts·
brengenj 'twclck gcpordeeelc tiioet wferdendat te ge-
ichieda, als d'een dés anderen gedreyde onrUfte konit :
voprte
bouwen» oFuyt dea wegte r.uyïdeöïwaervaO,
haer Ho. iVlog. als nu eco preuve fullëU doen ten re-
garde van de vnk^irJt intentie j did dip.Qiöpten Heer
Chaar van M^ciWf«nueenighen tythérw^ercs ghe-'
voïdct heeft tegens de Kroon jEtldecf.wel

allerhooghftgemelde Koriinckl. Majcfteyt uyt liefde
tot ruBe en Vrecde ,lang geconniveert heeft tot vre-
fcheyden tutttn, haerby gem.Cbaarfe Majefteytaen-
gedacn ; ichynt doch dien Heer, in plaetfe van fulcx
te erkennen, allerley aenleydinge daerMyt te nemen
tot terginge ende meerder uytipatting van fijn deb-
voirfooinhetnietnae kppmen vande de opgerichte
Traitaeten , als in het toevoeghen van verfcheyde
wieuweprejudicienende'infolentien tpt turbatie der
Swettfcbt CommerCiés als anders, daer alle fijn adien
op uytloopen, ende die van fódanigh gew^ight en ge-
gevolghwerden, dat allerhooghftgemelde Koninckl,
Majcfteyt daer niet wel langher fai konnen tqe ftiHe
fitten, ende die om meerder verwijderinghe voor te.
komen, door interpofitie fullen moeten werden be- ,
raidde'lti Fan meer aljerhooghSgemelde Koninckl.
Aiajefteyc is den ondergsrchreven extraordinaris En-,
voyé expreflelijckgelaft,haer Ho, Mp. riilcx voorte
houden, ende de ielve daer van doen kenniffe heb-
ben
, op dathechkr Ho. Mog. moghte gelieven, het
anders gedreygde onheyl by tijts te helpeij afwenden,
infónderheytalfohaerHo.iMog. niet minder , als de
Kroon
Swiden daer aen gelegen is, dat by de teghen-
woordigeconjunóturen van tyden aUerhooghftgem.
Koninckl. Alajeft. waepenenniet en mogèn werden
gsdiverteert, door een engagement (00 verre van de
handt
gelegen, tot de uytterlte prejuditic van de foo
wel opgerichte Tripli , welckers gewighthaer

Ho, Mo.genoegfaembekentis ; Endegbdijck fijn
Koninckl, Alajefteyt van 0»·»«
Srittannhn ae confe-
. qacntiè hier van wel ende te recht infiende', alreede
verklaert heeft, bereyt te zijn, meer allérhoogftgem.
Koninckl. Majeft.vanSWfA», met alle goéde cn ern-
ftige officien aeii dehanfte gaen j Als wel vertrouwt
delelve Koninckl, Majefteytvan Swedèn, dat haer
Ho. Mo, in défen niet minder genegen fullen zijn aen
haer zyde te doen,'t welck voor den Grooten Heer
Chaar van Mi/«win ee.ii fterck motyf fai zyn., om
binnen fijn debyoir te blijven, ende waertoe haer
Ho. Aiog.felfsd'iredelijckgheobligeert zyn,foo uyt
irasht van de Commerciep welckers loop anders ge-
turbeert ftaet te werden,als uy t kragt vab,de onderliii"
gc Alliancie, d jdeerende, dat alles, moet werden ge-
contribueert , wat tot des anderen feiuriteyt, rufte
en voordeel kan dienen, ende daer tegens voorgeko^
menendeaf geweert'tgeene tot dès anderen préjudi»
•jcie ende nadeel géfien is te fullen ftrecken

ti^òprts heeft den ondergefchreven extraordinaris
Envpyéilief by haer Ho, Mog, wiilett notificeren en-
de verfeeckereü, dat het zyne KqnÌtjckÌ. Majefteyt :
iondMUnghaengenaemisgeweeftjteverftaen j.dac,;
in de faeke de mortificatie van dep i^ttfir Te/.aengaen- f
de,
deCanfilh, v^n haer Ha, Mo. zijn.qoiicBrrerende
.ende een ende 't fel ve .intere (Te maeckeode , met die
.van,,allerhooghftgemelde Koninckl, Maj,eJÌeyt ,,als|i
dewèicke dien Tól alle tydt heeft.aenghcfiei? als eene (
.faecfce,dic mits de Ijelwaeringhe ,-die dq^ ielve dej
Cpmmercieis toebrengende, behoorde afgefchafttc:
worden jghelijck. dati.meer allcrhopghftgém. Ko-,
ninclclj Majefteyt participatie der Heeren Cheur-en-i
de
Voïftcn , o( der . felver Heerea· Gcdcputeer-»

den , binnen Hii/i<ry?A/t onlanghs zijnde vergadert. 1668
ghewèeft, ten feiven fine is coöpererende, cngeer- —i-J

!nV,kénfiecdatÖaer,Hoogh Mogendfe krachtige offitì-' '------

len yaerby kpWèn. J Signatum 't den,;

' "j-^r Cctckc]^, : ■ ■

■li 5i.

hl

ίί, Appeli^sm

^Komeiiutottct toecDaelöcc ^ccnftDefaetfienba»

ïfir^aei:. π . i ..

fïi^n'töesmtoim 3|anuacp ifteert]^ollant!S (©alifot ,fla«u
fiomenöeupt Vranckrijckmet^out eÖelaïieuVioo?
Coppcnhaghenööilwmm/ ftcttoelclieop't iïifbau
Anoatbaft oöêfetenöaöïie/ uptoo?fa«ö öattabicc
alùaec niet toietïit aengDefioocheiv àl0epmol)e ìiae^

SÖmDOOiÖemfiittnocÖttoec Nederlantfche ^C^CCi
pcnbaec otaecmocoot pmtulot)ei»ee(l/ ciiìicììeìccii
iweedts
jScöipmet;Afeten i^opetöïielaiien/ boo?
ijebbenöenaec Engelandtteseplen/ op't boojfcfecbe
Ktfgebleebcn. <©en ïïefïbent
Le Maire fticc
obecte ï|obe 0&eWaegBt omfuUftiS öl>er«n?ï>i«e«te
öebbeii. 3 ,,

I g^aectoasï öocnmaetó bcrit&ttót Coppenhagen,
öatmenm sweedenaetibcis itcpfcciiainbopcCictcaf^
e?l«naice öie öaec toasi/ UeïgaT
ioffenrode, ber^
toont rjab een p?oiett €cactaet/ tufTcBcn fijne i^P'
feclöiöe jlSajellcptenbebcn ÏJonnigO ban
Sweeden
toaecÏan bit bolgetibe be fubgantte toa.«i.

Extraft van het Pojeft Traftaet aend'En-
' ^ voyé Extraordinair vaii denKeyfer ,by
de Jweeden overgegeven. '

. i.

INde eerfte, tweede, Ariiculen Van?t vporfchre- g^ojftt
ve Tradrae;zijn
ma?:rgeanalia Ï^ ufitania^ dt amifiti»">\t<ait

I J, ^ ftt en

InfirumtHtum Facis zalzijn/weiifMwiu»» vanheti^en- ;ί>ΐικί«
woordigh
Tadus -, deii

10»/ir fai

executeren het geenc
hy noch niet gedaenheefi:, de GciK/Zwna afdoen, alle
obfiacuia tcamoveren, der Kroon η helpen to;
het gene haer van rechtswegen toe komt. ,

' III. ............;

In dit Traöaet fullen begreepen zij η beyder zijdes
Landen weickein't Roomfche Rijckleggen, ende
iffo aStt gprufteUjck befeten werden.

De Kroon Swiedm eximeert hem allee» vande bo-
venftaende defenfie wanneer het Roomfche Rijck
van den IVirfi^, Pi/<»,
Italiaiun geattacqueert mocht^
worden.

V.

Eh vermits de Kroon Swiedw over defe dcfetifie een
Armeé fai moeten in Dw/f/ijoif houden, foo fai den
'
Kgftj'iLeade Sw«rfe« Jkerlijcks een fomme geks geven:
Nife de ibmmc ilaet nier ghci^iccificeert, maer wort
■gheieght datdö StoWi» dooooQ., Rijcxdaelders be-
geéren. '

beyde parthjten fai vry ilaehin elck anderens
tiànden te mogen Werven, cn ial den
liijfir verfchaf-
fép dat andere Rijcx-ftanden aende Krooo
Sviudm
oockfulcks toelaten. ' '

■' VIL

Wataengaetds! ftrySigheden wekke yanweriieo
'd«i^oninginvsn.FrflifCi{^ycittegens .Si«9i'»> als Her-
tagiiiiie van
Bmrgemlii zijn ontftaed, wil de Kroon
SwMrf·» Ö ij^^f trachten dat de faecke magh

wesrdep,bygekght, ende de Vreedé inde Firiunfiit
Beì'gen beQooten onderhouden.

Vin.

Tocwelcketveyndefy oock haere mediatie willen
.emijloyeren,.. datdcfaecke ex aque^ l/m» magh wor-
l/d^by gheieght.


-ocr page 966-

Ili!

JX.

1Ì68. Wan neer het Roomfche Rij ck in aÖiègeraeckt ,
fcJofalden Koninck in als efin Vorft vin't

Roomfche Ryck hem aiSfteeren.

^mCanceltccban^toetien ( bte men fept soet
5pi;an0 tejijn: }I)aDiieeen anbec QcconctiJim met
©iantficpcïi/Octtoclcfitieiöötjc-aaaett niet totlöen
aenncracn 5 tDacc oUec Decbioe iwfputen tnffcDenljem
cnöcbier^cnatcuccrtflöebaöen jijn / todtlicceniöc
öacgBen na öcn anöecen gDeiieuct DeBBett : fulci
iiatboo?f5 CanteKec naet eeit
teiie quelle reconctlii
0tienaecfönllanïittoa!S bettrotften / met intentie
om Bern baec ccntgetjiittte ontfjouDen. '©es öepi
ferii «enbopc bccfeecficcbe öem öat öe^toeïien in öefe
aen)iacntie Somec Det ^epfec-rjjctt ntet een gcoot
EeegBec foutien aflfiflcrcn ; immetiS fiet fcgcen
iBaecatljtigl) te toefen öatïie^toebcn (iftclöffe oiJe'·
fcï)?ebentote«:)b?i» fietei; ^öepfeoi aljsf cang toa^
ren. 35en KeftUent
Le Maire fcD^eef op ött fuöiett
noci) niet te öonnen becmeechen; (Boetucl öe ^^an^
fcijeSirabaffaiiaic öem teelboo? liet (laen : ) toaec
^ennmiaccbennatocfoubefiellcni bocfj / foomeit
oo?tieclcn niocOt noec fjaeccgeiooonljjcltc marimen/
toelt&c fijn altoosi een an&ec }»actpe aiiS ^toeben
te Btcfen / foo foutren öe 5Fcanfffte toel mogïicn
eefaboafecrtbjecben / macr men gelooft ebentoel
iiatr)etsö£liinalleiiljaerooa& op fjaecel^o. H9og.
foube fiouben / ont baec naegaeremefuce^tefìoR'
nen nemen.

g^aecliep boen tee töbt een göecntlite battec tn
üolftcpninbeaociit een groot ïeeget gfteften tofljS
metttapnenactillerpe ; 00Λ fepbeit be 25aeteit bie
ban'tEant totCoppenöagenquanmi / bat fitö
omtrent mibbetitacBt in'ti^eflen een <ffomcet beci
toonbe/toetcliebermit0be (ilaere maHefcgijn / men
ïtaet nocö ntetöceft tonnen fien.

g&enio.5Peli?uacpljabbeni!te(ïbent Le MaireDp
ïienï^oningijeenaHbieatie / enbe ijeeft tonföim be
D^bje bie gem ban gier gefouben toa^ / op 't firatl^'
tigòfle te boen upt name ban l^&tt l^o. becfodjt/
niet alleen booi allegoebe <©|firien ^eDelpeii δορε^
reten / ten ephbe ben ïSoningii ban ©?anc6tijcfi
en jSpaignen motïjten toetben beteenf göt; maec ooc6
met Baet jiKog. en ben iSoningfi ban
Groot
irittangien
inbe giiemaetfete Ligne te toilUn tre*
öen. ïioninglj Beeft {jern fiiérop gi|eanttooo?t/
ïjatiipnietliebet foube fien als be bereeningBe ban
iiiethjceatonen/maetomte treben inbe berbinte-
ttijs/bocijtfün iBajeftept in tebcn te ïicfiaeit / bat
Bem toppe toterbe gHegeben ban
*t gBcnratteerbe /
om fijn ntcfnreis baer na te nemen. J^oegenbe baer
&P bat fiaer ì^o. H^og. tuel boo? ttoee CommifT<wtfTen
fijn lilefibent inbm i^age jljabbe boen aenfeggen/ batfe
met ben ïtoningB ban <Êngelanbt een befenfïef
flEtattaet en een Conbentie ggemaecftt öabben tot
6eb?ebtnge ban ©?antücötfi en iSpaignen i botB bat
fijnitejibentbanbel^eecen/ bie Bem fulci quanten
aenfeggen /berfotDt Dab Coppe te mogBen Deöben
ban't betBanbelbe. 3®aic op foube gBeawttooo?bt
:iijn / bat ijp ober ce>t bagB of b?te biefoubebe-
feomen / fulocfiin .pajetïeptfcBeen bitbilaep boo?een
mefptiisopte nemen / cn gBeliefbe baec op te feg^
0e: bat Baer nao.ftin b?ienftöap niet beelen acgte.

^e ^ranfcBe «fmliaffabeut: beeb alleft buit Bp
ïieom ben l^ingB bupten befe partie te Bouben /
maecbetmitjs fijn naajefiept Bem aen Baec l^oogB
it^og. fcBeen tetoillen attatBeren / footoa^i men niet
IiuptenBope/ bat aiïeii toei foube gaen. <Ên toat
MangBbe be gBerucBten / bat fijn iBaiefiept met
S^^ancbrijcB eett Higue foube gemaecBt Bebben / ban
bpanbtte?ijn ban bie geeite bie ben -öoningB ban
3@?anc&rtjcB inbe €onque(ien banbe ^paenfi^e Be
öerlanbenfoube toillen tegen gaen/ bleetli anbeci.

^ebertfcBjeef be Le Maire ban bm 18. bat 8»
gebuerig befig toai$ getoeeH / om be pjincipadfie i^i-
mdcrei ban bit ïi|jtB/boo7 rebenen en motiben te boen
begrijpen / bat Baer bolBomen intereffe toast

te tr^n inbe Conbentic enbe befenfibe aUfaneie tuf»
fcBenfijn jKajeftept ban (Cngelanbt cn Baer ï^oogB -
|©og. opgeretBt j cn bat om be flrijbcnbe ϋοηίη^
genban®;anc6t^tBcH ^paigncn/ tot oppoiferin''
ge ban Europa / en boo?fetangBc banbe Conmtcci
de te bebT
^en jtoaer op bp ban baer alle een bol»
boenenbeanttooo^bt beBomen Beeft: Bptoaici bicn
bagBtoeber te l^obe gBetoeejl / en baer gBei"fi='
fïeert/ombei^eecLeMairc ,om ban ben &oningÖ
berftlaringe te «togen Bebben op 't geen fijn iKajedept
ban Baer ï|oog. jtóog. wegen gBefept Babbc, 3©aet op
Bemben^eerCancclieruptben name ban fün
ningBgerappo?tecrtBecft/tctocten /batfijn iteajc^
(tept Baer Hoog. j^og- bjienbeitjeü bebanchte ober be
communicatie boo? Bem Sefibent aen fün i,llaie(lept/
uptlail ban Baer i^oooBlKogenbc gebaen/ toegenjï
Beteetracteerbctnbenigagc/ als ootft ober beaenbici
binge enbe continuatie ban Baer bjientfcBap/fullenbe
aen fïjn Bant nopt maneuercn Baer ï^o. pog· t' ont'
moeten met gelijcBe Bacmonie enbe
amitié j bocB be^·
topi fijn lEajcflcpt tot nocB toe niet getoeten Bab /Boe
battet berBanbelbe foube opgenomen toc?bcn / Babbe
Bp fi)n anttooojbt niet Bonnen gBeben/ maer ber;=
mitiSBemmetbefe^oll-tijbingBe gBeBomen toajet /
batter tot 9CetBen een t'famenbomp ten bien epnbe
foube too?ben aengcfielt / foube fijn naajefieptfijrt
HBiniflerjS toeber bertDaerttf fenbcn iom lienebeniS
Baerl^oogB· iKog. enbe met communicatie banbe
felbe alle goebe oificicn te boeit : ten epnbe be gBetoen^
(ien J0?eebe tuffcfjen be (irijbenbe partpe mocBtc
too^bentetocegBoBcbja^t. ^ocB belangBenbebc
befenfibealliantie/bebcfSn USajepept feggen / bat
fijn H^nifier tnben i^age B^m baer ban geen
Coppe gBefonben Babbe/fulcrBP niet toeten Bonbe
toat beboojfs Miantie in Bidt ; enbe bermitiS be
boo?f5 3(Uiantic aen Bem Selfbent niet gefonben toaji/
Bonbe
Bp benl^omugB baer ban geen Coppe gebett.

^t iÉaert Beeft ben ^oningB ban «i^enneraaccBen
ban'tiStabt-Bupi boen afBonbigBcö een ©laccaet/
toaer itpBP berboott niet alleen in CoppenBaeBen
maer ooc6fn fijn gantfcBe ïanbtallc b?eembe toer^
bingentetoaterenbete^nbe. Ontrent befelbe tijbt
Beeft fönjiBaiefiept alle fijn 25ootsibolc6 / om gBe^
mon|leerttctoo?bcnopbei3olm boen Bomen / enbe
iiiBaerbaetaengefept/ bat beaclben / toaer upt
moeten l)etaelttoo?ben/ nocBniet toaren aengBeto^
men; macr bat fijn |^ie|leptBaecgBeb?ecBiBfierti
be/ gBerefolbeerttoajS Baer pbernocB bjie ïKaenben
Bofttegeben/ om Baer baer mebe foolangBetèBon
neit onberBoubentotbatbe boo?fcB?ebepcnmneBen

jescroa
ritti ent
Jatt «·
ma.ta-
lUnlieDI
«ubfi·

migtfvi

fouben ontfangBenjijn i alfoomen boibomcn ,
maecftte/ batbcmanquerenbe ^^oblncienBaerbe^
tobe^u^bie penningBen tegen bie tijbt fouben

^efe faecBe recommanbeerben b'i^eer ^eenfcBcri
jteinitler alBier optcn böftBt«nbe 00? 't bolgenbi
memoriael:

Hoogh Mog. Heeren.

HOewel den ondemeichrewn Extraordlnaris Én-
▼oyè van zijne Conincklijcke Majefteydt van
DinfiemarcfyitjNMrivfgia öft. haddc gehoopt, dat
op zyn den </«·ί»«ΛβJanuary leilleden aen ü Ho: Mo:
Geprefenxeerde en door defelve benefiéns haer refo-
lutieaende >·(^Γη#><')·ϊ«Λ ____r^^j^n/· mpmo-

ΠΙ

en O O R L O G. acht enveertiihfie hoeck. 93^


-ocr page 967-

1668

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

rechte Traitaeten beter cnde poihauelijcker als tot
dato in dit point niet is ghefchiec > behoorden gheob-
ferveert te worden , ende dienvolghens foodanighe
efficacieufe middelen by de handt te nemen dat
aen HopghftgedachtexyneKoninghlijcke Majelleyt
behoorlijckecomentemencmoge gegeven ,ende by
de refpeàive defeitueufe Provinciën, de betalinghe
haerer fo lange refterende quoten eenmael fonder ver-
der? uytftel ghedaen werden ,door dien u Ho. Mog.
niet onbekent en is, dat volgenshet voorfz. Tradaet
foo een liquide fchuldt , prompt ende als wiffelgelt
behooa betaelt te werden, als hebbende by ontftelte-
nifle van dien daer voor haer ende harer Onderdanen
roerende ende onroerende goeden verpandcc, ende
alfoo felver ter cJ^ecutie gheprefenteerc. Waerom
dan meer Hooghftgedachte zyne Koninghlijcke Ma-
jefteytvaftelijckveitrouwet , U Hoogh Mo. zullen
tot voor-kominghevan alle ayt defe vvanbetalinghe
fpruytcnde ongelegentheden, haer Tradlaet in allen
deelen foo krachcigh obierveren , dat defelve zyne
Majefteyt magh reden hebben, alle 't geene wederom
t€ contribueren, dat tot onderboudinge vande goede
correfpondentie ende nabuydijcke vertrouwelijck-
heydt kan dienftigh wefen wienshalven den meer
voorfzextraordinarisEnvoyé hierop een finale refo-
lutie met die daer op gehorende effeóten fai te gemoet
fien, cnde ondertuflchen biyven.

Hoog. Mog. Heeren &c. 's Gravin-Hagt den vUftitn-
dm Maerttftfièii» bsod&t acbt inJ'^gh,

Geteeckent

3

P. Charisius

aBaec op (jetielitj««ect jijnlK; iiS ooet cebinben en^
iiebecflaert / t'oiïionnecin öen (©ntfangec aömecael
Jacob van Volbergen, iiatBpfCiUöeBefilJert te fom^'
een / enöeljace ^o. SlSog. oUec te leberen een Eisfle
bantjc ïne feiten ijec cefpcctibe p?obintten / tnìK boojfj
acDtccliaUtge ^uDlïöien / om üefelbe
gtfim/ naectec
ötefaengaetibe g ecefolbeett te too?iien.,

«©en acjDtientien öefesf / iis feecBer;l|ol{ant0i§t0ii>i
pee / baeceiibe foo B» fe^e / boo? eenige éStoeeötfcBe
gingefcteneii upt
Portug;ael, iu&e ^ont gljsöoomen /
tappoiteecöeiintten tööe ban fijn bertcecö/ jöniie
onitcent i>?ie toeetften gijeleiien / alle. Öe jleöet-lantfcöe ·
iS'cDeepcn / omtrent biec en ttomttgi; in getal / tot
Zetübfti ban 't JSötr toegeji hiaten gearcepeett ; enbe
bat / foo beoüecucBten «epen / bermttjï Ijaré ^o.
Haag. lieftg biacen een ^DcepiS ©loote toe te rwfien/
öte öe po?tngeefertoo?tieelben / bat tegenjs Braziifjjui
be too?ìien geemplopeett / Bet toelfft / gBelytfimen
baecfepbe/fooiiiialijcbgeconlittueeect toaiS /boo? 't
herballen ban rneeH alle be ίojtreffen / bat be ininfie
magBt D« felbcjfanbt foube fiomien toegB nemep.

3Ê>aii b'crceffeu bet vDeenen / tn 't Beffe» bet 3Soo?t-=
fcBe ®ollcn/ op be Commerrietenbe (©nbetbanen ban
befen ^taet / quamen t'elchenS BlagBten j enbe
alfoo öaet ilo. iBog berfïonben/ bat Biet tntoterbt
gBcpjoccïiectt tegen ben regul bteBet (€ractaet met
batrojcfigemaecfttp?efcriljestbe/ fonbenfp aen ben
<irontrtgBbefen25?tef:

Doofluchtighfte, &c.

^ konnen uwe Konincklijcke Majefteyt

SStitf
Dan gac»

W niet verbergen,datwyin'tfeeclcerberichtzyn,
ncmcic»' datinhetafvorderen vandeTo/Zw, inde Have-

ften ra- nen van iJooriutgen , groote ende onverdragelijcke
^"owffe exceffen werden ghepleeght , contrarie den teneur
«olUn van het ΛγΛ ende t/jr/ii Artycul van het Traftaet op
het ftuck vande
mitmgtder Scheepen vaerende op
Ìlcàrtetgm'^ tuffchen uwe Koninklijcke Majefteyt en-
defen Staet alhier inden
Hage ghemaeckt op den
nuaelfdtrt February Jtfbieo hendtrt fis m ftfiigb mede-
brengende, dat de fMfi/iifiifWi/t/fi
Stbeept/t door we-
dtt i^ts Qittmmittmdi , inytin Ιφ endi btfwmnis

vanie Schipf en tndt'Reiders {mdtn beitin te gefcbiedtfi hin· iggg,
mndefi Landen
jende dat in casover de iel ve metinge 'j
eenigh verfchil foude mogen vallen , recours gheno-
men foude werden tot de preuvein het voaùzvijfde
Artijcul vermeit, deweickein datcas foude dienen
voor een generale decifie, ende nademael de Minifters
van uwe Konincklijcke Majefteyt aen d'eenezyde ,
tot noch toe niet te difponeren zijngeweeft, om tot
de vereyfchte metmgtf op de bequaemfte, gevoeglijck-
fte, ende feeckerfte maniere, volgens de difpofitie
van 't voorfz Traélaet te helpen procederen, ende dat
de Tollenaers dien onaengefien aeiide andere zyden,
de Scheepen in
Noerniegen komende, naer haer eygen
goet-duncken ftellen, fommige op ^yf'igb, fommi-
ge op
tacbtigb , en fommighe op beudin laften , bo-
ven de rechte groote , ende fonder eenige reflexie te
maecken op degerequireerde
metiuge , die praealable-
menchier teXande, ende de preuve die daer naer
in cas van verfchil, in Nimrwegeu moet ghefchieden ,
hefFende de Tollen naer ad venantj Soo hebben wy,
ons t'eenemael vertrouwende op uwe Conincklijcke
Majefteyts aengeborne, ende alomme bekende iequi-
teyt, ende rechtmatigheyt, hooghnodig geoordeelt,
ons daer over mits defen, aen uwe Conincklijcke Ma-
jefteyt diredielijck te addrefieren ,'tgene voorfz is
naer de rechte waerheyc ende befchapenhey t te repre-
fenteren, ende vervoigensghedienftelijck, oockfeer
Vrundt ende Nabuyriijck te verfoecken , dat defelve
fodanige ordre gelieven te ftellen, ende voorfieninge
te doen, fulcks ende daer 't behoort, dat de Schippers
varende op Nwrwi^f», van alle overlaft , onbehoor-
lijckeexaitien, ende vexatien vandeTollenaers ont-
heven mogen blyven ende gelaten op den ouden taux
vande Wil , tot der tydt ende wijlen toe, de naer-
dere
mitinge hier te Lande op de bequaemfte, gevoer
gelijckfte ende feeckerfte wyfegedaenfalzijn,onyer-
kort de nadere preuve van
Nucrwegen, voor die geene
die daer by fai meynen verkort te zijn. Wy hebben
denRefident/iMeiTi belaft en aenbevolen defe onfe
meninge ende intentie by uwe Conincklijcke Ma^s·
fteyt mondelinge teieconderen ende yverigh te be-
vorderen, tot deweicke.wyonsdan kortheyts halve re-
fereren, ende hier op, ende op fijne aen tewendene
d.eìjvoifen;, de noodige ende gerequireerde eiïeilen
met verlangen te gemoet fi endeende verwachtende,
als zijnde een faecke die ons feerernft is onde ter Ver-
ten gaet jfullen Godt almachtig bidden, &c. Adtum
'sGrevtn^agbe den acbimden Mey /eftien boudertucbt en
fifl'gb.

<©aet Op tepliceetbe ben ContngB op ben buftien^
bengiunjjbaetaertbolaenbe/m maniere alS bolgti

Fredericus Tertius.

ONcbieden de Ho. Mog. Fleeren Staten Gene- „„^
rael der Vereenigde Nederlanden, onfe befon- awüjeejt
ders goede Vrienden, ende Geallieerde Nabuy- ïatio?
ren, onfe Nabuyrlijcke vermogen vrjndjïlike groete-
niffe, mitigaders wat wy meergoets en aengeoaems te
vooren Ho. Mo. Heeren, befonders goede Vrinden en
de Geallieerde Nabuyrien Wy hebben uyt u Ho. Mo.
Nabuyrlijcke aenfchryvens, gedateert'jGreww%»i/»»
(jfitiWi/) Mey, ftilo loei leftleden ,foonsvanu Ho.
Mo, alhier aenwefende Refidenc , onien Lieven 1»
Mairi is behandigt, vernomen dat u Ho, Mo. is voor-
gebracht , dat verfcheydt oolfielijckf exceffen, by het in-
nemen vande Tollen in ons Rijk jNiirwf^»» foude zijn
gepleegj So fullenfwy u Ho. Mo. tot Vrient-nabuyr-
lijck antwoort daer op niet veronthouden, dat wy ver-
nemen datu Ho. Mo. anders fullen geinformeert zijn
als de faecke figh inder daedt bevindet, alfo wy gena-
dighft hebben belaft onfen Tolverwaltcr in 't feive
Rijckdat de fel ve metallo civiliteyt fai bejegenen en-
de Trafteren de
^tdnlantfcbe Schippers ende Cooplie-
den, als meede niet meer
Tellen van haer neemen
endeeyffchen , als ons met rechte toebehoort, volgens
het Traaaetfooden
elfden february fipi(t> benden fes


-ocr page 968-

en OORLOG, acht en 'veerttghfle hoeck. p^y

den ,naer de Traöaten, fo Amoftflbiiobondirtfevenen i66Ö·
Vtertigb, (oo-WcXih ft^bitnbtndert jes enfefiighTA]nghe- - ,
floten, ende het zy fulcke mtetingt in Nooriutgni, ofte
in
HoUandt ware gefchiet, fo waer doch niemant daer
door verongelijckt, door dien die voorgerocrde accu-
rate
froevt verblijft doch op d'een of ander manier een
vafteregulen rechtfnoeralsin't Tradtaecisghefeten
verordineert tot een ghenerale decifie Wy willen u
Hoogh Mog. verfeeckeren, dac men met onfen wille
van onfe bedienten niet daer en tegen fa! worden ge-
handelt; het foude ons oock onaengenaem zijn, dat
de Trafijck vande
Nederlant/cbi Ingefecenen tegens on.·
fer intentie, voor de waerdy e van een Daelder over de
equiteyr ende billickheydt foude werdep
befwacrt,
aenbiedende oock, dat by foo verre fuicks foude kon-
nen worden bevonden ende aengewefen , dat wy daer
over onfe Onderdanen ferieufelijck fullen
beftraffen,
maer wy verfeeckeren ons oock daer en tegen , dat u
Ho, Mog. niet foo lichtelijck aen fodanigeongheion-
deerde klachten geloove fetten , nemaer oock die on-
der haergebiet reflbrterende, dewelcke mecfodani-
ge ongegronde propooften of klachten aenkomen, in
gelijcker maniere behoorlijck reprimendeercn ende
afwyfen fullen j daer mede wy op beyder zyden van
fo
danige onnodige imporcuyniteyc mochte werden ver-
fchoont en onfe onderlinge vrientfchap des tebeeter
tot innerlijcke ende feeckere vaile confidentie onder-
houden»

Wy verblyven u Ho. Mog, naeft wenfchinge on-
der des Allerhooghften milde nroteilie, tot alle Na-
buyrlijcke vrientfchap eerbiecligh en ghenegen. Ge
geven op ons Slot
Ctpptnbagm, den v^tbtmdin Juny
fe[tbitu btudert acbt tn fifiigb,

Geteeckent

FREDRICM.

€ot bdoifiommaìie ban'tcffict bcc oDiciitïjteiim
iiifc confufc öUetcgcittljept öcc publijcguc facchen /
iricallcfintsstaiit cnlic fi^eeiittotec&cn birDjeiit: ban
batter onlllflen tuffcljm
Engelandtcnbe Denemarc
ken
öioepben btc tot een babelijcite bpaiitfcDaja fouöcii
fionnmupiDcrileit ; fjeBBcttDaec ^
ooöO iKosOciibe
op ben bcectfiienbett oocbt éijebonbcnbaecobec een
, Deieefben 25?tef aen ben Ïïontngf) ban «©eneniacc»
6entcftniï»ben: met becfoecft
j bat fijn 3l©aic|icpbt
tot Defïtfltngöcbanbcbiffcrcntett/ cnbetot b00?ft0i
mmgftbanccnebetbece bectopbecingO tuffcDenijcitt
enbefijn
naa/edeptban üroot Srittannien, 'ftcri mei
bebJel gijeltefbete (aten gljebaUen/ batbefelbebooi
mmneUjcöe tntecpolttte enbe intecceflïe ban ijaec
Haogenbe getermtneect moge b)o?ben ; eutic bicnboU
gfienbe baec toe be noobigfjeautfiortfatte te beclecnen
opbegöeencbte'tröiie USaieflept gijeltebenfoubetot
indcuctte enbe uptboecingl) banbe booif? faecfic te ge*
b?upchen; biccbenbcban't geene boo?f3isi oorfi fieni
ni(Tcgegebenacnbeï|eecben
Beuningen, «gttcaoii
binariii 3imbalTabeut banbefen ^taettn ®?ancüi
rijcfi/ mitfgabeciiaenben Seftbent
le Maire, om te
flcec&en tot bet felbec cefpettibe naccclninae. .iSaec
ïjtec ban tiS niet gcballen/ 'tbjaiïeen gecücöt/ enbe
becbtocenban felfsf.

j^ltjn 3(lntb)oo?bt baec op toa^ al^ bolggt :
Wy Frederick dc Derde, &c.

HOogeende Mogende Heeren, Befondere Lie- ©fHf,
ve Vrienden ende Geallieerde Nabueren. Wy maclitni
hebben ontfangen uwer Ho: Mog: Vriendt-na-
buerlijcke MiiTive.gedareert'cGravenhageden twMÌf- go"®χ
denlulylaetftleden, ftiloloci, én de daer uyt verno - acngatn-
men , de mediatie dewelcke u Ho. Mog. hebben ghe-
prefenteert aen den Coning van
Groot Èritiannitn, tot
flichtinge, ofte e£Fêninge van de miiverftanden cnde
edatit.
vcrfchillcn, de welckefouden zijn tuCTcben ons cnde
miiÒ <iea

1668. ,n ftfiigb in 's eravtubtj^t is opgerecht cnde gheOooten,
—" het wclck oock onfen Generael Tollenaer Daniil Knep
hier onlanghs prefent zijnde, 'cfelve heeft verklaerc
cnde getuyght, daerhy volgens die by u Hoog Mog.
hier aenwefene Refidenc gegevenc aenleydinge daer
over is ghehoort, dac met zijn weeten, daer niet een
Daelder meer is ontfangen, als ons volgens het Trac-
lact, met rechte toekomt, enfo wanneer yemandt
vermeent dat zijn Schip op de Lafte te hoogii was ge-
iet, fofoudedieinhetTradaet geftipuleerde proeve
gerechtzijn, waermedeeickeen contentement fou-
de werden gegeven, uyttetwelcke lichtelijckkan be-
flooten worden uyt wat fondament dat berichtgheko-
men, fo u Ho. Mog. is voorgebracht, het wclck buy-
ten twyfFel Λ/ί/"'van die geene moetzyn gefchiet, ib
vermeenen als recht
d&intrinfique intentie van't «/«t—
ibiende jlrticul van't Tradaet, te weten, dat de Schip
pers oprechtelijck en volkomentlijck de
Tel fullen be-
talen ,
en fich geenfints reguleren wilden jiau Hoogh
Ivlog.genomen refolutie vanden
em tn dertichflin Maert
fefibitn binJtrt fes tttfefUgb, de welcke wydersby't fluy-
len van't Tradtaetis gecencipieert en toegcftaen > en
dac de fel ve als een Articul foude gehouden en ghein-
fereert werden, waerbyfoo wel als uyt krachte van
Tradlaet de meringe felfs vande Scheepen, als mede
de taxatie die onfe Gecommitteerden toekomt ende
competeert, het welcke oock de woorden in't «ϋ/^ί
Articulinfonderheytuytdrucken en te kennen geven
datmen foude zijn recourffe tot de proeve hebben, als
dienende tot een generale deciCc j Wy verfeeckeren
u Hoog
Mog* dat wy op onfe Zydé, fullen by den in»
hout van het Traöaet bly ven tot deflelfs itriüe punc-
tuele obfervantie ; verwachtende het felve van u Ho»
MogJnghelijckengheval, want by de voornoemde
konnen alle difputen , als byeene accurate ba-
Jance wegh ghenomen werden ; Ende alfo tot hier en
toe niemant vande Nederlantfche Schippers eygent-
lijck de voorfz proeve heeft begeert, fo willen wy nu
genadichft onfen Generael Tollenaer beveelen, met
de eerfte gelegentheyt, een of meer van die Schepen,
de welcke in'c voorleden Jaer op Naorwegm hebben ge-
varen , te proberen, zij nde doenmaels de diepte daer
vangheobferveert, ende op de voor en achter Steven
eeyckt, en aengeteeckenti waer klaerlijck fai konnen
werden ghefien, dat niemant te kort is ghefchiet, in
dier voegen dat die daer over gevoerde ο ngefondeer-
de klachten als dan vermoedelijck fullen komen op te
houden en te ccfferen i maer dattet hadde fuJlen ont-
breken oft fchorten aen onfe bedienten^,-dat de
Scbitfi
metinst
in Hollant niet is gefchiet, wort gemeent, dat
iulexfig anders fai bevinden, nademael wytotteinde
derde Articul van het Tradaet gefetre termijn en tijt
niet alleen onfe daer tegenwoordigh zijnde bedienten
volkomen hebben gheinftrueert ; maer infonderheyt
onfen waerdenCwrt Adtlacr, Generael Adroirael, en
j4dmiraliteyts Raedt tot dien eynde expres naer Hol-
lant afgevaerdichr, dewelcke niet alleen daer ter plaet-
fe op den beraemden tijdt, maer oock wel
drit maen-
den daer naer prefent heeftgheweeilj En hoewel hy

bykans dagelijcx heeft aenghehouden,datmen mettet

werck mochte voortvaren j Soo heeft hy het nochtans
nietverder konnen brengen als dat een eenich Schip
is gemeten geworden ; u Ho. Mog. fullen konnen ver-
nemen uyt haercygen Regifter en Notulen, als mede
uyt de Heeren Staten van
Hollant tn Wtfl-Vruflant, foo
wel als by die van 't Collegie ter Admiraliteyt tot
Am-
Jlerdam
( by fo verre u Ho. Mog. fich felve niet konnen
daer van erinneren) met wat vlijt ons famentlijck daer
aenwefende bedienten hebben aengemaent en inftan-
tien gedaen, dat de metinge vande Scheepen mochte
by de handt ghenoomen worden, inder tijdt dat de
Scheepen alle ledigh lagen, foo lange dat onfen Cew-
mi/Taris tot Amfterdam , onfen waerden Georg Hojiir is
veroorfaeckt geweeft by het Collegie ter Admiraliteyt
jaer
kU den asbtitnden Mey ftfihimbondirt ftstnfifiigb
een protep in te geeven, waer in hy heeft bekent ghe-
maeckt ,dat by fo verre men niet by de metinge wilde
*oortvaren,dat fulcx dan in
Noont/tew mocftcgcfchie-
VI Deel

-ocr page 969-

9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

den Koningh van Grm Erittaaniin, de wekkeoock
de felvef^l hebben geaccepteert; Waerom u Ho. Mo,
van ons Vrient-nabuyrlijck begeercn , dat wy tot ter-
minatie van fodanigen mifverltant ende erinneringhe
door de vriendlijcke onderhandelinge van u Ho» Mo.
behoorlijck willen authoriferen , ende inftrueren, wie
ons gheüeft tot dit werck te employcren ende te com-
mitreren: Waeropwy u Ho. Mog.tot Vriendt-na-
buyrlijck aniwoortnieten konnen leedigh ftaen te
feggen, dat wy billijck vooreen befonder teecken van
Kabuy rlijcke vrientfchap ende confidentie erkennen,
devoorforgheendeprefentievanu Ho. Mog. fichte
willen laten interponeren in't gunt tot eenen geruften
toeftant ende eenigheyt met onfe Nabuyren konde
flrecken ; maer alfo wy noyt hebben vernomen ceni-
ghe irringe ofte mifverftant, tuffchen ons, ende den
-Koningh van
Gnst Brittimnim te fullen zijn , zedert de
laetfte tot Breda gefloten Traftaten, noch andere ge-
dachten of intentie te hebben, alsalle goede vrient-
fchap met den voorfz Koningh van
Grm Brittunnien te
onderhouden, ende te cultiveren ; Soo konnen u Ho.
ende Aio, wel felf vernuftelijckoordeclen, dat wyin
geenes refolveren konnen yemandt te bevolmachti-
gen tot de afhandelinge van dit werck, waer van ons
geen gront ofte fondament is bekent : So verre u Ho.
ende Mog. naerderende grondigher kenniffe vande
meerghefey de difFerenten ende vcrfchillen hebben,
daer toe wy op onfe zyde geene reedenen weten, iart
ons lief zijn daer vandoor u Ho. ende Mog. te wor-
den omftandighen uytvoerlijck geinformeert.

Wy verblyven,&c. Gegeven op ons Slot O/i/it»-
hage, den ten en twiniiibfleii July Anno fepbien bcndert
acbt en fefligh.

Geteeckent

FREDERIQ.

<I?£H negentienden Ijeefttiert Öeenfchen |®ίηί<ΙίΚ
öoo? Uolöenöc Hieinorialen becntcitot fijn inflanticn /
fooobecIiOuiie oniisrlmeeiiuellie/ toacc iu pactljp?
en b'acDiti'aoe ban ©jancfti-jjclJ aensenomen Baiiïien/
aiji om
b'eiinïiclijcöe öctalinQiB ban't wfiant ïtec long-

Hoogh Mog. Heeren.

HOewel den ondergefchreven EnvoyéExtraordi-
naris van fyne Coninghl, Majefteyc van
Defim-
nierc\en,Ncrwfgeti, ï3c.
Wel hadde Vertrouwt dat
u Ho.
Mog. loude hebben ghelieft eerder te antwoor-
den op het, in zyn, aen de felve den
negentbiendtn ver-
leden Decembris
fepbien benden ftven infipigb ingedien-
de Memoriael gedane verfoeck, nopende'u Ho.
Mog.
Replique contrepretenfieofte berecht ,tcgens het ge-
ne hoogft-gedachte zyne Coninghlijcke Majefteydt
aenden Koningh Van Vramìiryckjìiààz laten behandi-
gen in de faecke by het Traiïaet vanden
ten en twimig.
jien FebmaryfepbiinbondertfesenJ'epigbtotdeffelfs
arbi-
trage en decifie uytgheftelt, waer van doenmaels de
copyen bygevoegt waren j foo heeft defelve nochtans
zedert, niet tegenftaende Zyne iterative daer over ge-
dane àenmanighe, endevlytige recommandatien het
niet daer heenen konnen brenghen,
waer over den
vocrfzEnvoyé £xtraordinaris hem ghenootfaeckt be-
vindet, noch eens mits defen, ferieufe inftantiete
doen, dat u Ho. Mog. goede geliefte
zy, de uyt den
haren overdefefaecken Gedeputeerde Heeren Gom-
mifiarifen te fom meren , dat hare Ed. Mog. daer van
haer rapport wilden doen daer meede die in drie
maenden, by'tTraöaet geftipuleerde, maer nu foo
lange getraineerde antwoort, fonder langer dilay noch
uytliel geinftrueert, aen den JConingh van Vrmckryck
ghelevert, ende midtfgaders dedaertoebehoorende
flucken, aen den Heere Refident
U Mairt, naer Cop-
petibagen,
ommeacnfyne Coninghlijcke Majefteydt
daer van behooilijckc communicacie te geven, ge^

^a&tr
'mflaiiiiE
ralsciitie
l)c fiibfl-
iiitjjiii-
nfitj^rii·

fonden werden mochte, tot belooninghe van u Ho. i66Ì,
Moghende poiniSualiteyt in't nakoomen van't voor- -
fchreve Tradaet, wyder avancement vande faecke,
wegh-ruyminge van alle verdere contentieuie difpuy-
ten, of pretenfien ende reftabhflement van eene valle
Nabuyrlijcke confidentie ende vrientfchap tuflchen
iyne Koninghlijcke Majefteydt, ende u Hoogh Mo-
gende. Waer op den felven Envoyé Extraordinarii
u Ho. Mogende goede refolutie ,· mitsgaders prompte
expeditie vande faecke fai te gemoet Gen, ende altoos
verblyven

U Ho. Mog. Dienftwilligen
Geteeckent

P. CHARISIUS,

. 's Graviniagi dm negentienden
Jtinj feflien hondert acht en fefligh,

Hoogh Mog. Heeren

ALfoo den ondergefchreven EnvoyéExtraordina··'
ris van fyne JKoninghlijcke Majefteyttot Dene-
marcken, Noorweghen, 6cc, niet hadde ghe-
dacht, dat de defe(3;ueufe Provinciën ίο weyöigh re*·
flexie fouden nemen, op fijne menichvuldige iterati-
ve inghediende Memorialen, oft klachten, over da
wanbetalinge vande refterendeSubfidien, dat zederc
zij η laetfte gedane inftantie vanden
-v'^fthiendon Maerf,
bykans weyniger promptitude yver of genegentheydc
daer in wert ghetoont, foo is hy ghenootfaeckt echter
op't alderpreftantfte u Ho. Mog. midts defen te ver-
foecken in dier voegen in te willen fien, en daer in de
krachtige handt te willen bieden, dat foo heylige ge-
ftipuleerde Tradtaten poiiluelij cker nagekomen, en-
de de beloofde conditiën ter executie ghebracht wer-
den mochten, of jllder-hooghft-gcdachte fijne Ko-
ninghlijcke Majefteyt, fai hem van het recht, fo hem
met eenparige ftemmen inde Ratificatie gedefereert,
of overgedragen is, by ghebreck vande e&öen vande
Traöatea, ende foodaenighe wanbetalinghe teghens
uwer Ho, Mog. ende der Onderdanen roerende ende
onroerende goederen moeten bedienen, ommc deier
Inghefetencn Scheepen foo langhe aen te houden, tpB
dac de behoorlijcke preftatie van beloften ende vol-
koomenfatisfaftie van't achterftallighe Subfidie, die
hindert drii int negmtigh diiffent, fes en feventigb gul-
denbeloopen, volgensbygevoegdefpecificatie, hec
welck den voorfz Extraordinaris Envoyé heeft hoog
nogdigh geacht u Ho, Mog.ferieufelijckte remonftre-
ren, ende der felver goede geliefte zy, dat werck fo-
danigh te confidereren, dat fijne Koninghlijcke Maje-
fteyc weeten mochte, wat hy daer van fai hebben te
verwachten, ende niet tot de voorfz middelen te gry-
pen genootfaeckt werden ; hier op fai den felven En-
voyé Extraordinaris u tio. Mog. goede tocftreckende
refolutie met verlangen verwachten,
Ho. Mog. Η eeren, &c.

Was geteeckent

P. CHARISIUS.

's Gravenbuge den negentienden

Juny feftien hondert acht en feftigh.

Op àttviailf hondertftfiigbduffent Ponden , geconfeo-
teert aen den Coningh van Dennemarcken reftcerr
nochby

Gelderlant . » . . 16503 . 4.0
Vrieflant . . , . 50000 , ® . ο
Over Yffel . . , . 249^2 . 10 . ο

Op dew ^titn hondert dujfent Pondenjgeconfenteert ae»
den Coning van Denemarcken refteert nochby

695-79

137750 ;

28Z98 .
174941 ,
53562 .
. 374·<ί8

4

O

17

10

O
O
O
6
O

15 . O

Gelderland . .
Zeeland , .
Uytrecht ♦ .
Vnefland , .
Over-Yflel . .
Stade en LandoB


-ocr page 970-

i ί68. <©{) ici öcn twee en twintichften bacc aentooi-
—— gcnixe/ 82ïjiïo?tD2trappo?tbani3eï|ecc£tUjattHea-
keiam, ettöe tniietefiaccigoesS il^g? eeÌKiJitteec-
ìjmwtijefaecSmiiatt i^memaccttett/acijKcboigensi
bccfclbec
iïefoluttebanlïenncgenthienden
Bcc lelKeitm : sgebifitcat enlte geejcamineert öeööeoi
öe'il)oo?flaeniie jiaemoriaelbanöeni^etti
Charifius,
<£nbopc «rtcaöiötnacKiljanlKn^tnsöljan Dene-
marcken, mttfflaïiaif becoppmbaniiefluiiieniiaec
nebenss/ tot bol&oeniniïtie ban «eniiec (Ccactatca/

ïieneltdcn |ietl?uatÖ/ fefthienhondertfesenfefligh
tujTcDcn öcn ijoosijfl-oeinelten itotrinöB / oiI befen
^taet gOefïootm/ fjecïïjateert: raetSenia öelteuis
öatie obecbe }}?etcnftcn ϊκ toelche biebec-sijirtsi Doop
^actöpcntcgijcrtiStien anbecengijeöabtöeBöentoaÊi;
baiiö'acBitragebantim ïioningDban
Vranckrijck
tjSgljeiieferem/ aenbeteelcteoocfe aHteccpti b'ocii
gindc (iiitfien banbe jijbe banöert mcér ijoogfifl-gjjci
itteltcti ïioningljban
Dennemarckentoareuobecgci
lêbctt; bafoecften&ebaBtìbmìiatBati i^oog iBo:
ban gchjtftm binnen ïicn tö&tlip't boo?ft8?ebe (Crac'
taet gljepiefigecct ban Ijaec tegen öectgSt / ofte ccplti
que/ crttietorttcap?eien(ïenaen öem
o?l)tnatisi <Snbopé commumcatie fouöcn totnenboen
geben/ aljSmeteiiaa; banaente «efilientle
Maire
coppe tocgefonöen; fieBBenbeìiegemelt ï^eecenHaec
ïloog: iBog: <©eiieputeec&ett ootö gijeeïpfteect enbe
becbolgeniï gelefenfegcftecgefcïBifte Biet rtaeEb$lge«=
öe ban tooojbe te tooojöê geinf^ecw»

Verklaringe ofte proteft van wegen de Ho.
Mog. Heeren Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden, ghedaenjegens
feeckeren informden eyfch ofte Memo-
riael in plaetfe van eyfcn, aen zijne Al-
der-Chriftelijckfte Majeft. van Vranck-
rijck, ovcrgégevcn uyt den name ende
van wegen fijne ConinckUjckq Majeft.
van Dennemarcken.

ΤΛ E Staten Generaci der Vereenighde Ncderlan-
finfiale
I ' den ; Gefien ende gfaeexamineert hebbende
feeckeren Eyfch, ofte lylemorie, in plaetfe vjn
^ctt öe Eyfch, aen fijn Alder-Chnftclijckfte Majefteytvan
tp Βw Vremkr^ck^ overgegeven, uyt den name eflde van we-
<etrt)opi gen zijne Conittcklijcke Majefteytvan Dinntmmki»!
©fiine» Refident
Qhmfm op

Γΐίΐιεβείι àca mgtaihUndmOscmheT feflbitnhfiilirtfevtminfifiigb
nöttBöc. gecommuniceert, vinden haer geobligeert daer óp ce
imt' verklaren:

Dat hare Ho. Mo. gelooven dat alle de Werelt ne-
vens haer gefurprènneert fai zijn, datdaerzijne Co-
nincklijcke Majefteydcvan Demtmnrcktniad^ laeren
fifihien honiert feves tn v^ftigb , ft^bitn bendtri acht m »{/ƒ-
tigh, ende feftbiwbMdertiiigenmvijiftigh,
tot het vol-
trecken toe van de Vreede, met fijne Conincklijcke
Majefteyt van
Sweedtn, fookrachtigh geaffifteerc ge-
worden is van hare Ho. Mog, tegens meer hoogft-ge-
melte Coningh van
Swidm, ende dat hare Ho. Mo.
( niet teghenftaende de confidcrabelfte machten van
Europa, endé^e Geallieerdens, met de welcke de
felve feer pàèUw waren verbonden, metyverighe in-
flanrien orió'phoudclijck trachten haer Ho. Mog. te
difponeren om den meer hoogft-ghemelten Coningh :
van DfHWiwerti^e In eyne fwarichedén metfogrooteh ;
genegentheyt niet te willen appuyeren, ende dat ha-
ren Staet felfs fcheen gheinvolveert te werden in een
totale verwyderiiige met de hoog- gemelle haere Gé- :
allieerden, die voor hare Ho. Mog.vanfeergrooteh,
ende pcriculeufen gevolge foudeZyn gheweeft ) éfter
met niet minder forghe, moeyte ende kofle hebben
gelaboreert, om den meer hooghft gcmelte ConlBgh i
fijne Conincklijcke Familie ende Croone te confer-
veren, offy voor de behoudeniffe van hier eyghen
Staet hadden gearbcyt, daer toe gheemployeert heb-
bende niet alleen 't gunt, waer toe fy by de opgerich-
te TraiStaet en Verbonden waren, maer in't regnardi;
vande toegefondene fecourflen ende gedane afliften-
tie onuytfpreeckelijck veelmalen alfmen haer uyt dé
felve Traitaten voorhouden ofte Vergen kondc j Sij-
ne Koninghlijcke Majefteyt van Demmercken evenwel
inden ƒ aere
feftbitn btndtrt viftoftftigb , code {φΜίΛ
iittdtrt ftt tit/èfligbt
Wanneer liare Hoog AÌQg. het on-
geluck hadden, van in een feer iwaren Oorlogh met
zyne Coninghlijcke Majefteyt van 6rwi Pritianme»
tot haer onfchult, ende tegens haer danck j ghein vol-
veertte werden, niet heeft konnen werden ghedif-
poneertom haer Ho. Mog. t'efïeit vande voorfdire-
ve Traöatente prefteren , menlaetftaenmetdefel-
vetrouhertigheyt by te fpringhen, fonder alvoore'ii
nietalleen merckelijcke remifllen van'tgunt hoogft-
gemelte fijne Coninghlijcken Majefteyt aen haer Ho*
Mog, by klare ende liquide Obligatien fchuldigh was»
maer oock feer nottble, ende in die tyd?n by nser on-
opbrengelijcke Subfidien van de ftlve te hebben ghe-»
ftipuleert, ende bedongen, ende dat fijne Coningh-
lijcke Majefteyt boven dien alleQ noch beeft konneo
werden gheperfuadeert, om tegens hare Ho. Mog,
fuftineren dat de felve gehouden waren te gedopgen ,
dat tegens tyrn poften die hooghft-gemcUé zyne Ko-
nincklijcke Majefteyt, Uquidelïjclc by handt ende
zegel fchuldïg was, d'eene van w>r bot^dtrt άαφη* Rijx·^
daelders, daer van d'Obligatjei) ten behoeve vaadd
Heeren Staten van Hollandt en Wcll-V«>flant parr
ticulierlijck waren uytgegeven opdep vitrtimi^n No-
vemheiftfibiin boni,rt fiviii ep vijftigbx en Ì0 tAij fifihUn
bondtrt/tcbi infefligh,
ende d'andere van bmd&k ttiiietii
Jiffint
Rijcxdaeldets, die hooghft-ghemelde zvne
Koninghlijcke Majefteydtvande 3tadt Aipfterdam
opghenomen hadde, fpude; pjpgbep^vcrdcngeliqui-
deert twee van fijne Majefteyts cotitre preten^ep «
naroentlijckjiw/BW^ii/ar/mt Rijcxdaelders, ghepre-
tendeert voor betaelde Werf-gelderen ,daer van fijne
hoogftgemelce Majefteyt faftin?crde deTroupgj dpor
laft van hare Ho. Mog, ghediflGpiccrt te zijn', pndc
wat voor fchadc daer door fijne Konincklijcke Maje·?
fteytovergekogmen was, ende dan noch de ithade
dewelcke fijn Cónipcklijcfce Majèfteyt bereQc|tende
over herbeletteh vande in Hollandt gehuyi^je traóf··
port Schepen, ende de vracht aen de ScWppers , fon-
der de reyfe te doen , betaelt j Pat hare Ho. Mp. feeir
pofitivelijck hebbende verlflaert , dat de voorfz viif
Rijcxdaelders de Gifneraliteyt in h^

minfte niet c oncerneerden, ende dat de hoogh-ighei
melte Heeren itaten van Hollandc ende Weft-vrie^
flandt, mitfgaders dc Stadt jlttffterdatïi daer overby
zijne Conincklijcke Majefteyt, ende by dc in handeü
hebbende Conincklijcke Obligatien wilden verbly» |
ven, die faecke in dier voegen, was ter neder geftetó
dat de voorfz tweejon^ gefpedficeerde pretenfsen.
vanboogft-gemeldeZijneConiticklijcke Majefteyt j
openfoudeblyven,endeghefteit werden aehde ts^
buragecDdeuytfpraekvanzijn Alder-ChrifteUjckfta
Majefteytvan Vraackryti^, om by hooghft-gemelte zij-
ne Conincklijcke Majefteytgedecideert, endeghe-
termineert te werden, endeingevalle hare Ho. Μο<
de voorfz pretenfien, of eenigh ghedeeltc vati dien ,
mochte werden gccondemncert, dat defelye in iulc*
ken gevalle, de te wyfen Sentêiitie, ofte uycfpraeck,
promptelijckendefondereenigh ùytfteljfoudejivipl- .
doen, endenaerkoomen, maer in cas hare Hp. Mo.
daer van wierdegeabfolveert, dat aiine Koi^incklilc-
ke Majefteyt van ΒΜΒίβίΛΓφ», daer byfoude moeten
acquiefceren, fonder van hare Hp, Mog. dies aen-
gaende hier namaels, of oyt y$ts méér te m^en cyf·'
fchen ofte begceren, als te fien is öy t het Tratfaet, ef-'
te Aöe, van fubmiflie eflde verblijf, dien aengaende
ep' den
ilfdm Februaryfiflit» btndvtfis w/i^if gefloten*
Hoewel hare Ho. Mog, nu niet anders konden
vdt-
Wachten, al datzyne Conincklijcke Majefteyt vae
^tfitumrckih, in gevolge van't vooj-fz TraSaet, ofte
Ade van fubmiflie ende verblijf, de vÖprfE zyne twe*.
hier veorcB gefpecificeerde pretenfwh .foiide het>-
2 ben

Ili"

II
li

È f

i!

iv

i'· 'i
". '. ι .

ίί

<Κ I F

t ;f
|t|

en O O R L O G. acht en njeemghpe heek. pjp


-ocr page 971-

940 S Δ Κ EN van S Τ A E Τ

léés. ben gevordert ; So hebben hare Ho. Mog, cfter on-

.....dervonden, dat die vanden Rade, van hoogft-gedach-

tezijneMajefteytjinhecdoen vanden voorfz £yfch
vandc
Vöorfz pretenfien, hare Ho. Mog. qp den nigen-
UtndtH
Deceniber/ij?K« hondm fivm »» ftftig, by Memo-
riael vandeö voornoemden Heere Refident
Charifms
ghecommutiiceerc, niet zijn gheblevenby't voorfz
Tradaet ofte Adte van fu.bmiiTie ende verblijf vanden
tlfdm Februarius ftftthn hondtrtfif enftjligh^

Maer datmen aende zyde van hooghlt-ghcdachte
ÜVlajeftéytdefaeckcalfooheeftvoorgeftek ; evenals
of van wegen hare Ho. Mog. de voorfz
vUr honitrt duj-
/»»», mitfgaders ioWift twintig dtiyfint Rijcxdaelders
wierden geey fcht van fijne hoogllgedachrc Majefteyt,
ende dat den mecr-hooghlt-gemelte Cóningh reght
hadde, om de voorfi tmi, hier ghefpecificeerde pre-
tenfien te compenfceren tcghens defclve wV
hundirt
dityfent
, mitsgaders hondirt twintigh duyfnt Rijcxdael-
ders, ende datai het felve by fijne jllder-Chrittelijck'
fte JHajefteyt foude moeten werden geàrbitreert ende
gedecidcert, daer nochtans hare Ho. Mo, by't voorfz
Tradtaet noch by geene Aite ter Wereldt de voor-
noemde wf»· iWtrf dayftntf ende mitfgaders iinAf'
twintig duyfint Rycxdaelders oy t hebben gefubmitteert
ofteoock konnen fubmitteren aen eenighe arbitrage
ofté üytfpraecke, oock geenfints verftaen, dat defelve
konden werden gecompenfeert, tegens ptetenfien die
lioogft-gedachte Conjngh ondernetrien wilde te mo-
veren , niet tegens de hoogh-gemelte Heéren Staten
van HoÜant en Wéftvrieflant,mitfgaders de Stad jlm-
fterdam in haer particulierjmaer tegens haer Ho. Mo.

Welcke pretenfien, derhalven oock fchqon die al
ten aldéruyterilen deugdelyik ende rechtveérdig wa-
ren , daer van nochtans hare Ho. Mo. vertrouwen het
contrarie ooghfchynelyck te fullen doen bly eken, niet
kondpn werden gecompenfeert teghens yet dat niet
aen hare Ho, Mog, maer particulierlijck aen meer-
ghedachte Heeren Staten van Hollandt ende Weft-
VHeflandt, mitfgaders aende voornoemde Stade Am-
fterdam competerende ende toebehoorde,

Ende nademael het voorfz Traftaet, ofte AÊte van
verblyf ende fubmiffie vanden
tlfitn February fefiUn
bondirifts to feftigt
is den eenigen regel ende richtfnoer
waernaerzyne Konincklycke Majefteyt van
Deunt·
manken
hém in het ey iTche vande voorfz zyne twee hier
yopreh gefpecificeerde pretenfien reguleren poet.

Ende dat by het felve Tradaet aen d'ecne zy de aen
d'arbitrage ende uytfprakè van zyn Alder-Chrifte-
lyckfte Majefteyt wel wer.dt verbleven de decifie vani
defelve twee hier voöreii gefpecificeerde pretenfien.

Maer dat aen d'anÜete zyde van defelve arbitrage
fpecialyck zyn geexaminéert de voorfz
vier hindert duy-
fent'ltì\n(g2^àtKhtndèrttwintig
 Rycxdaelders ,

ehdê dat de faeckedien aengaende by de voorfz Obli-
gatie gelaten is, fonder dat daer en tegen eenige pre-
tenfe compenfatie foude konnen werden geallegeert.

Scqkonnenhare.Ho.Mog. haer geenfints inlaten
om t'antwoorden ofte oock yets.tef^gen op den
voorfe overgeleverden fyfch van zyn Conincklycke
Majefteyt van
Oennemarck,en , voorende al ecr eenfel-
ven Eyfch falzyn gedreffeert, volgens ende in cpc-
formité van't voorfz Traöaetofte J&e van verblyf
fcnde f^miflie.

Etìdè,Ìulx tot dat by den fel ven Eyfch alleen fai zyn
gévörtlèrt ) de gepretendeerde voldoeninghe vande
• vdotfztiwee bier yppjen gefpecificeerde pretenfien
van zjiöéConincklijcke Majefteyt, ende dat daer nyt
gelaten füllén zyn de voorfz iwM poften vande voorfz
^ier imndert dnyfent, mitfgaders hindert ^'iwitltigb dujfent

diéhaer uyt

by deieii'wel expréÏÏeiyck, tegens't gunt daeromtrent
contràrie, 't voórfis' Ïradaet foude mogen werden ge-
allègéert, gevordef c
òftè'pockgeói-'dònneert, als dien
aengaende geen
fubniiifié ófte verblyf^edaeh zynde.
Sonder dat haer Hb.
Mo, verftaen hiér döor eenig-
j fint» te prejudiciëren inde exccptien ofte.defenfien>

van verblyf ende fubmifije, foude moge competeren. lééS,

3©aa' op scöeltDeect jijnöe : ijS 'tboci?f5 OÖifcö?tfie "" '
öDeDouiiên boojgijeaccePeett/eniïetiS boo?tiÈ goetgc<=
honiim/itat üubDelt Dan ijet felbe oBffcÌ)?iftc ùoo?
bcmeec-oemuiteJ^eecenljareil^ooö. Jllog. oScïiepu»
teeciaen iot üe faecfeeii ban <Dcnnemacc6cn fouDe toic^
ïicnobctgelebectamïJcboo?noemi)c Ueec
Charifius ;
niitföaöeciibjeöiJö^'onin.nt aenijê lieftöeut le Maire,
om ober tc lebêi'cnaen rijiteöonmgBlöcöe IKaiefìept
ban «©enncmacriicn/aliSmcDe ambe ^cac itmbafi
faïieiicBoreei.ombecljant-rÉpcIittc toojöm acn fiy
ne ïioningDlytftèHSa/elïEptban ©?ant6cijtIitot ί>εΓ=
felfS nactcijtingc. €nöc fijn boojtiS öcfilbe fêeccm
ïtcputwcben tot δε ©eenfcDe faeciien betfofiit / cn
gccommitecrtombenfclbc l^ecw
Charifius tecepjei
fentcwnbe aenfiootelijchc en aDiifibe pjefiippooflcn /
pzemtffen / enöe tllatien / in be boo^f? jfecmowe oije^
b?upcUt : enbatijarcl^oog.JllSog.banbe boojftcötigi
Öepöt ban fijne feoHingljIijche Haajcflept ban
mnccficn bertoacijten bat befelbc in
't tochonwnbc fou»
binbjccben naergelaten.

«E»cn ncgentiinbcn ^lulp Dcbben be ï^eeccn ban
Heuckeioni crt anbêFeflacc^o. J^g. <©ibeputecci
bintot bc faecfien ban ^^ennemacc&en gljerappo?=
mtt/ bat öact: «Ebele in göéboteOeban bcc felbcc
cefoluttc ban ben ttoee en ttointigijflcn 3!«1ρ laclileben
aen ben igeec charifius eftrao?bïnansi€nbopebani
beConingljban^ennemacftJcn obergetebect Dabbc
feccftece becfjiacinglje ofte p?ote(l ban bsegcn Baec
ï^oogij. HSog. ^Bebaen / tegeniSfectlKce infojmelm
epfclj ofte memorie/in plaetfebancpfcO/ upt be na^
me bess i^oogBgemelbe =Koningr) ban iDenneniaccfien
acnbe3Sontnöl]ban®?anchcjjc& obecgegeben / oofö
ben felbenigeecCharifius gci-epjefenteect beacnjloo'
telijcfteenaiiufibep?efHppoofien/ p?mitlTen /enuia=
tieninbeboo?f5memo?te0Deb?uptftien batijaec ïsjo;
Höog. banbe boojfïcBtigljepïit en fiine ïiontagB^
Itjche iKajefiept ban ^ennemaccften berbjacljten
foHben/ batbefelbetnt tojsliomenbe naegelatctt fott«
be b30?bett. 3®aec op gebelibereect fönbe / gebben,
fìaei: Ì^oog. iBog. be gemelbe S^eecen «aebeputeecben
bbec en tee faecfien banbe genomen moepten Debancfit.

<©aec op antb)oo?bcn be ^cenftBe ben ttoee joi
ttointigljflen^ilugullujei.

Refponfe de faMajefté de Dennemarc,
Noorweegen &c. A la reiolution ou pro-
tcstation de Seigneurs Eilats Generaux
des ï'rovinccs Unies du Pais Bas au fu-
..jetd'unmemoireprefentèauRoy Tres-
Chreftieu l'AnnèepaiIèe millefix eens
foixantefept furiespoinrs quifonC
cftc
fousmisaion Arbitrage.

SAMajcflè de Dtnnemarc , Narwigi 5!?f, ^yant fait
;examiner la reiblution ou
Pretefimiin des Seig-
. heursEftatsGenèrauxdesProvincejuniesduPais
Basj arreftc dans leur AfiTemblée
ievingt..duxiefme du
rnois paflë au fujet dti inempire qu'elle a fait prefenter
rAniiée dcrniere SU Rpy Tres-Chreftien , tpuchanc
Icspretenfionsmutuellesqui psrletri_it,J^,de liquida-
tions, conclu à la He^e Ie
onfiejm Fc^fe^mtUeJix cns
feixmteftx
fontrcmjfesal'Arbitragedu^tRoy Tres-
jChreftienne, a efté fort furprife de voir par ie rapport
^qu i luy en a efte' faitj que lesdits Signeurs Eftats Gene-
rauxjau lieu de mettre entre les. mais duRoy Tres-
"Chr'eftien leur rèfponce fur ledit menioire precifemét
dansle tempos ftipuié par lédit Traitté, a Icavoir
trois
TO«i,'apresquefa Maj. afaitpreienrerfa dcdudion en
..Frapce, fe lont iërvir apres avoir lai® ecouler fix mois
,'ehtiers d'un
prouftatie» imaginaire & qui n'a aucun fop
'déihèntpourredifpenfer defournier. adite refponce.
' SaMajeftélaiffejugeratouslesmondc&particu-
Herement au Roy Tres-ChreftiM, comme ^irbitrc
pour rermlner ce di5ere»t , fi une telie
■ ' ■ > pro-


-ocr page 972-

1668, proteftition merite que Γοη y face aucune reflexion »
■ - (i on ne doibc pas croirc qu'elle n'a eAé faite a autre
fin par lefdits Seigneurs Eftats, quepour
traintri'zf-
faije en Jongeur dans h M-anvaife ofinion qu'ils ont
fujetd'avoirdeleur caufe & en retarder la dedfion >
autanc qu'il leur fera pollìble, ce ieroit une chofe
bien eftrange que dansun
CetoprnUs, de quelque na-
ture, qu'il puiiïe eitre, il full loifiblea une partie
de.prendrepretextefurun point, que l'autre allegue
pour ne pas refpondre a l'afiiiire principale j Cela
n'eft pas feulement contraire a l'ufage & A ce qui s'eft
praAiquc detouttemps, maisauffiala raifon mef-
me qui veut, que chaque partie puiiïe employ er tous
les jlrguments qu'elle Jugea propos pourprouver la
jufticedefacauie, & l'cxpofer aux yeux de l'arbitre
choify de l'autre partici, demeurant en liberté de les
refuter dumieux qu'il luyefl poffiblc, fans fepou-
voir exempter de refpondre fom maircment a l*aflfàire
dont il eft queftion»

Mais pour venir au contenu raefmedeladiterefo-
lutionou
Pretejiath» fa Majefté ne veut pas entrer
en conteftation avec lefdits Seigneurs Eftats fur ce
qu'ilsy expofent avectant
d'txaggtratitn toachaat les
af/ìfltncts qu'ils luy ont données cy devant parce que
cela eft tout a fait hors de propos &ne faitrien pour
la matiere dont il s'agit ·, il fuiBt a fa Majefté qu'il foit
connu generalement de touf le monde , que, fi elle
aquelques obligations auxdits Seigneurs £ftats, ils
luy en ont auilì de tres ConfideraWes de leur Cofté
& de iàire voir quand fouftenant que les fommes qu'ils
ont a pretendre d'elle , doivent eftre compenlSes
avec les deux pretenfions qui luy font demearéesou-
vertes, &qu'clles font au (li comprifes danslafou-
miflion,qui en a efté faite à l'Arbitrage du Roy Tres-
Chreftien, elle ne leur fait pas tant de tortqu'ils vea-
lent perfuader.

Pour.prouvcr cela plus clairement, il faat repren-
dre les chofes de plus haut & dire qu'avant la con-
clufiondes Traittezde UHajtcaVAnuécmilltfixcms
/tixanttpx l'accommodement des divers pretenfions
qu'il y avoit leciproquement, & fur lefquelles fa
Majefté & les Seigneurs Eftats Generaur eftoient
cndifpute, avoit defià eflétentéa
Ceppenbage avecÌe
Miniftre Extraordinaire defdits Seigneurs Eftats
Generaux, qui s'y trouvoit alors, lequel ayant pre-
fenté celles de ces Superieurs on y oppofa une Lifte
de la part de fa Majefté de pareil nombre, mais de
beaucoup plus de force; Et corame cét affaire ne
peut pas eftre terminéeen cetemps la, ellefuften
iuitereprife a ΙαΗψ par les Miniftres deia Majefté
oueilef'acheva heureufement a la referve de f ««ir/
defdittes pretenfions a fgavoirdu Coftedes Seigneurs
Eftats,
I. d'une fommede qmtnemmil Ecus dont
fa Majefté a cydevant , fourny fon obli^tion aux
Seigneus Eftats iJ'Ho/Wi, z, d'une autre de ©/«χΜ
iwiWiEfcus, dont elle a pareillement paflè fonobli-
gationàla Ville
/Amfterdem, & ducoftèdefa Ma-
jefté de la reparation des dommages & pertes fouf-
fertes,
1. par la diflìpation des Uvèis, que parie
confentement des Seigneurs Eftats Generaux elle a-
voit fait faire en
Hcltande en l'An ηιϊΙΙιβχ cm cinqitant»
iSbnia, & 1. par rempefchement que les mcfmes
Seigneurs Eftats ont mis au depart des Navires que
fa Majefté avoit femblablement de leur jldvis iait
loüer dans lears Eftats pour tranfporter les Trooppes
-lilliées dans les Ifles Sc en chafler l'Ennemy,

Sa compenfation de ces quiurts preted6ons n'ayant
donc pLÌ eftre entierement terminée pour lors, non-
obftantlesgrandesinftances, que fa 'Majcfte qui de-
firoitd'oftertoutd'un coup tont ce qui avoit jufques
àce tempsla caufe quelque Froideurdans l'Amitié
reciproque & qui pouvoiteitrc capable de la trou-
bler à l'avenirj on con vi ent, que celles de fa Ma-
jefté feroient remifes à
l'Arbitrage du Roy Tres-
Chreftien pour eneftrc decidèes felon qu'il letrou-
veroit jufte & raifonnable ; ou bien que dans Ie
Traitté il neloit parlè que des
deuxpnttnfitns de fa Ma-
jefté pour eftre terminèee pat
ia fenteuce Arbitrale

du Roy Tres-Chreftien, celane veut pas dire qué
celles des Seigneurs les Eftats ne foient comprifes
dans Ie mefme Arbitrage parce que la raifon pour^
quoyonn'a point fait de mention de ces dernieres*
eft, qu'elles n'onc befoin d'aucuneliquidation ; l'in-
tentiondefa Majeftè n'ayant jamais eflè d'en difpu-
terJa debte ny de pretendre que par Jedit jirbitrage
elles fuiTenc aucuneme^t revoquèes en doubtc au
liea que celles de fa Majeftè, quoyque nettes & clai-
res, doivent eftre examinèes par Ie Roy Tres-Chre-
ftien pour determiner juiquesa combien ilferajuftö
d'en faire monter la fommej cela n'elnpefchant pas
queceqoi fera porte parla fentencene puiflè &ne
doive eftrccompcnlècontreles preteafions defditi
Seigneurs Mats Generaux.

D'^llieurs, on ne voit pas pourquoy lefditi Seig·»
neurs Eftats fe peinent tant pour declarer & faire en-
tendre que leur deux pretenfions n'ontpaseftèfouf-
mifesaudit Arbitrage, auflïbien que celles de fa iHa*
jeft., puisque e'ilsontdeflcind'execaterexacaemenc
ce qui fera prononcè par le Roy Tres-Chreftien
conformement àcequi eft portèpar leTraittè, il
leur doibt eftre indifferent par quelque voye ils fatis-
facent fa Majeft», parcelle de
cmptnfaiinaoa paj quel
que autre, particu ierement, puis que la Provinctì
J'Hcllandi ferafans celaobligèed'enacquiterla meil-'
lieure partie ; fa Majeft. efperant aa refte que non
feulement fes dites pretenfions pourront tenir le con-
trepois àcelles des Seigneurs Eftats, maisauffl qua
l'Arbitrage commun les trouvera telks qu'il luyfid-
jngeraquelque chofedefor-plus.

11 eft donc manifefte par les chofes qui viennenE
d'eftre dites que depuisle commencementjHfquesà
la fin de lanegotiation, qui s'eft pafleSü pour lali-
quidation des pretenfions mutaelles , l'intention a
toufiours eftè d'en faire une compenfation generale
desuns contre les autres, que dans le choix qui a eftè
■ fait d'un jlrbitre, cette intention n'apoint efte chan-
gée, & qu'ainffi la raifon poufquoy les Seigneurs
£ftatfi Generaux des Province» Unies font difficulté
de refpondre au memoiredefa Majefté efttropfoi-
ble pouravoirlieu, au contraire que fans y prendre
garde ils tombent dans une contraveniìonev:identea
ce quiaeftéconvenu &ftipulé.

C'eft poarquoy fa Majeftè efpere que le Roy Trest
Chreftien fansavoir egard 4 la procelhition defdits
Seigneurs Eftats , comme eftant en foy nulle & in-
valide , les portera a refpondre dire(9:emeqc audit me-
moire, ouencasqa'ils continuentàaferdedela'y &
remifes, il ne laiflera pasen verta de l'Aathorité &
dupouvoir, qu'il luy en a efté danoè, nonmoÌBsde
laGfMroflttV, àia quelle il s'eft obligéde paiTeroutrs
& de prononcer diffinitivemcnt fur J'aSùire raefme
dont il a eftéelü Arbitre.

C'eft ce que le foubfignèEftvoyé Extraprdinaire du
^oyde
Dinaemm , a eu ordre d'infinaer au Roy
"Tras-ChreSien, eftant la refponce da Roy fon njai-
ftre furia pretendoe proteftation des Meffiears le®
Eftats Generaux, la copie en ayant efté Envoyèea
Monfieur
Ctèrìfius Envoyé Extraordinaire da Roy
de DMBiwift £/(>%« pour la faire tenir pareillemenc
auxdits Seigneurs £ftats, & pour y negotier, qae
leur reiponce foit expediêe fans plus de dejay àfin que
cefte a&te paiiTc une fois eftre terminèepar lajufti-
cetant connuedaRoy Tres-Chrcftien, laquellene
permetterà pas, comme le foHbfigné efpere que
Meifieursles Eftats la trainent plas à la longear, maii
la deciderà paratie fentence jafte&eqOitable, »'iii
continuentàla prolonger davanuge,

«ftoic Signé

htvmgt ttf diuxìifimà' Aouft

■I:
'1:

«il

II

1!
i!

f >1
II

{

li

en OORLOG, acht en veerüghpe hoeck 941

miOtfix ews fiixttttt ImiSi,

Ant-

FREDERICK «U OABEt<

ÖftRft?


-ocr page 973-

9 IO S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

ί\

Antwoordt van fijne Majefteyt van Dcne-
marcken, Noorwegen &c. Op de re-
folutie ofte ghepretendeerde Froceftatie
vande Heeren Staten Generaci der Ver-
eenichde Nederlanden,over't fubjeft
van een Memorie geprefenteert aen den
Alder-Chriftelijckïlen -Koningh op de
pointcn welcke aeh fijne Arbitrage on-
derworpen fijn geweeft.

SYne Majefteyt van Otnmmaràtn , ^iutiutgtti, ^c.
hebbende doen Examinereirde Refolutieofpro-
teftarie vande Heeren Staten Generael der Veree-
nigde Nederlanden ,ghearreft^ert in haer Vergade-
ring den 22. der voorleden Maent op'cfujetvan de
Memorie die h^'c voorleden laer aen den Jlder-
Chriftelijckften Koningh , heeft doen prefenteren j
raeckenciede oriderlingepretenfien die by't Tradact
van j^frekeninggeilotenicidenHage den ii, Febiu-
ary lóöófy η geilek aen de Arbitrage van genneke Al-
der- Chriftelijckfte Koningh, was ieer verwondert te
fien by 't rapport aen hem gedaen zy nde,dat de geiey-
de Heeren Staten Generael, in placts van haer Ant-
woordt op de memorie in handen van den j41der-
Chriftelijckfte Koning prefyfelijck in den tyt bplooft
by °t vooriz Tractaet te ftelleni Te weten drie maen-
den na dat fij^e Majeft, zijne Dedudie in Vranckrijck,
haddedoenprelenterenjiichhebben willen dienen
( na dat fy drie geh?le Maenden hadden laten verloo-
pen ) van een imaginaire proteftatie, welke geen fon-
dament heeftom haer te difpenferen voornoemde
jlntwoordte fourneren>

Syne Majefteyt laet aen alle de werelt oordeelen,
en particulierlijck aea den Alder-Chriitelijckften
Koningh, als gekoofen jlibiter om dit different te
termineren, of fulck een proteftatie meriteert dat
mendaer overeenigerefleiie neemt , eh of men
niet en behoort te gelooven, dat defelve tot geen an-
dere eynde door gemelte Heeren Staten is ghedaen,
alsomdefaeckin^t langh ilepende te houden , in
de quade opinie die
ty van haer faeck hebbenjcn om
de dccifie foo veel haer moghely ck is te verlenghen ;
hetfoudefeervrecmtzyn ,dat in een Compromis
van wat natuir het oock mochte wefen , het aen de
eene paitye geoorlofr foude fyn , pretext te nemen
dpeenpoint
't gene d'andere allegueert, om niet
te actwooiden op de principale_faecke ; 't Weick niet
alleen is teghen 't ghebruyck ,en'tgheneinalle ty-
dcn is ghepradileert geweeft , maer oock de reden
begeert het felfs, datyder partie magh émployereri
alle de Argumenten die hy ghevoegelijck oordeelt
om de gherechtigheydt van iyn faeck te bewyfen,
endie te vertoonen voor deoogeuvan den^hekoo-
fen Arbiter j die d'andere paitie blyvende in vry-
heyt die op't befte dat hen mogelijck is die te weder-
leggen 5 fonder fich te mogen exempteren, fomnjier-
lick op de faeck waer van de queftie is m antwoorden.

Maer om te komen tot den inhoud felfs vaii gefey-
de Refolutie of proteftatie , fyne Majefteyt en wil
met ghemehe Heeren Staten niet in conteftatie tre-
den j op 't geene fy met fo veel vermeerderinge voor-
flellen, rakende d'affiflentie die fy hem hier vooren
ghegeyén htbben , doordien her felve heel ongevoe-
lijckis ihetisgenoeghvoor fyn Majefteyt , datai de
werelt generahjtk bekentis, foo hy eenige verplich-
ting van gemelte Heeren
Statengenooten heeft, zy
houden van hare zyde oock fèer confiderabel, en om
te doen blijcken dat de twee fommcn die hy van haer
heeft te pretenderen , behooren gerecompenfeert te
wefen met de twee pretenfien die open gebleven fyn ,
en dat fy oock inde onderwerpingc van de arbitrage
aen den Alder-Chriftelijclcften Coningh gedaen , be-
jgrep,en !sijn, hy en doet haer fo veel ongelijck niet als
jy wel wllieh perfuadereri.

£nom dat klacrder te bcwijfen, foo moet men de
faecke hooger nemen, en fegghen, dat voor de con-
clufieder Traótaten v^n den Hage in'tjaer ΐ(ίό6. ■
't accommodement van diverfche pretenfien die men
wederzijds hadde, en op 't welcke fyne Majefteyt en
de Heeren Staten Generael in difpute waren,is airede
tot Coppenhsge met den Extraordinaris Miniftcr van
gemelte Heeren Staten Generael, die fich in dien tijd
aldaer vond, onderfocht geweeft:, dewelcke die vaa
fyneMeefters geprefenteert hebbende, fooppofeer-
de men een iijfte van gelijcke nombre van wegen fy-
ne Majefteyt, maer van veel meerder kracht, en alfo
defe fake in dien tijt niet getermineert konde worden,
wiert defelve vervolgens we4erom in den Hage aen-
gevangen by de Minifters van fyne Majefteyt,waer dc
felve geluckelijck geeyndight wiert, uytgenomen ds
vier gefeyde pretenfien; te weten, van wegen de Hee-
ren Staren eene fomme van400000, Croonen, waer
van fyne Maj, hier vooren aen de Heeren Staten van
Hollant fyne obligatie gefourneert heeft. a.Een ander
i200oo.Croonen,waer van fyne Maj.deigelijcks fyne
Ot)ligatie aen de Stadt van Amfterdam gepaffeerc
heeft ; en van wegen iyne Majefteyts reparatie van de
fchade en verlies die by geleden heeft : i. Door de dif-
fipatie van de wervinge,die hy by confent vande Hee-.
ren Staten Generael m 't jaer löjB. in Hollandt heeft
laten doen. 2. door de verhinderinge die defelve Hee-
ren Staten in 't vertreck van de Schepen deden,die fy-
ne Majefteyt defgelijcks by haer advijs inhare Staten
hadde doen huiren, om de Gheallieerde Troupen in
de Eylanden te tranfporteren, om dc vyanden ce ver-
jagen.

Sijne compenfatie van defe vier pretenfien h,ebben-
de in dien tijd niet geheelijck konnen getermineert
wefen , niet tegenilaende de groote inftantien van zij-
ne Majefteyt, die begeerde metten eerflen weg te ne-
men al 't geene tot dien tijd eenige verkoutheyt in de
wederzijdes vrientfchap vcroorfacckt hadde « en die
mochte capabel zijn defelve in't toekomende te trou"
bieren; men accordeerde dat die van zijne Majefteyt
aen de arbitrage van den Alder-Chriftelijckften Co·
ningfoudegeitelt worden,om gedecideert te wefen,
na dat hy het recht en redelijck foudè vinden ; hoewel
dat in't Traótaet niet en wort ghefproken als vande
twee pretenfien van Majefteyt, omghetermineertte
werden by de arbitrale fententie van den Alderchtt-
flelijckftenConing, dat en wil niet feggen, dat die
vande Heeren Staten in defelve arbitrage niet be-
hooren begrepen te zijn, door dien de reden waerotn
men geen mentie van defe laetfte gemaeckt heeft, is
om dat fy geen liquidatie van noodcn hebben, d'in-
tentie zijnde noyt geweeft diefchulc te bedifputeren,
nochte te pretenderen dat by de gefeyde arbitrage fy
eenigfints in twijfFel fouden worden geftelt, in plaets
dat die van fyne Majefteyt, hoewel net en klaer be-
hooren by den Jller-Chriftelijckften Coninggedimi-
nueertte worden, om te oordeelen tot hoe veelde
fommen gerechtig fouden bedragen ; 'twelck nieten
verhindert dat't geene by defententieis voorgeftelt >
nieten magh noch behoort tegen de pretenfien van
gefeyde Heeren Staten gecompenfeert te worden.

Ten anderen, menen fiet niet waerom gefeyde
Heeren Staten fich fo fterck bemoeyen, om te decla-
reren en te doen verftaen dat hare twee pretenfien al-
fo wel als die van fyne Majefteyt aen de gefeyde arbi-
trage niet enfyn onderworpen geweeft , mitfdien foo
fy van meeninge zijn volkomentlijck t'executeren ,.
't geene by den Alder-Chriftelijckften Coning falge-
pronuntieertfyn ; conform den inhoudt van'cTrac-
taet, behoort het haer indifferent te fyn by wat wege
fy aen fyne Aiajefteyt voldoen, 't zy by die van com-
penfatie als anderfinds; door dien de Provintie van
Holland fonder "t felve geobligeert fyn de meeflre part
af te doen ; Zijne Maj. hoopende voor 't overige dat
nietallèenlijck fyn gemelte pretenfien detegenwighc
aen diè van.de Heeren Staten konnen houden, maer
ook dat men fulcx by de gemene arbitrages fai vinden
dat hem die noch yets daer en boven fai toewijien,
Hetisdan blyckelyckby die. dingen die ghefeydt

keoseg

1668.


-ocr page 974-

komen te worden dat van 't begin tot het eyndc
van defe Negotiatie van 't gene voor de Jiquidatie
vande onderlinge precenfien ghepaiTeert is d'in-
tentiealcijdt ghéweeft heeft , een ghenerale com-
penfarie van 'c eene teghe η 'c ander te doen , en
in de kiefing die men gedaen heeft van een Arbitrage
en is defe intentie niet verandert geweeft, ten ey nde
de rédenen waerom de Heeren Staten Generaci der
Vereenigde Nederlanden difficultereh te beantwoor-
den op de Memorie van fyne Majeft, zynde te fwack
om plaets te hebben, ter contrarie, fonder acht daer
op te neme: vallen fy in een blijckelijcke Contiaven-
tie van't gene geaccordeert en geftipuleert is geweeft.

' Daerom foo hoopt zyne Alajeft» dat den Alder-
Chriftelijckfte Koningh fonder acht te nemen op de
Proteftatie vande gheieyde Heeren Staten , als zynde
in fich felfs nul en van geene waerde , haer fai bren-
gen om direöelijck op de ghefeyde Memorie te ant-
woprden , of foo fy continueren indilageen uytftel-
len te gebruycken , hy niet naerlaten en lal uyt krach-
te vande Auchoriteyt en macht , aen hem gegeven
aynde, niet minderals die van de guarantie tot de
welckehy fichgheobligeert heeft , voorts te varen,
cn diffinitivelijck te prononceren op dc fake felfs
waer van hy Arbiter is gekofen.

Dit is't gene waer van den onderghefchreven Ex-
traordinaris j4fgefante vanden IConing van
Dtnaenmn-
iifn ordre heeft om aen den j4Ider-Chriftelijckllen
Coninghteinfinueren , zynde 't antwoordt van den
Koningh zijn Meefter op de ghepretendeerde Pro-
teftatie vande Heeren Staren Geneiael , de copie
hebbende ghefonden geweeft aen den Heer
Cburifim
Excraordinaris ^fgeiant van den Koningh van
nmarskin in den Hage > om die defgelijcks aen de ge-
melle Heeren Staten te behandigen, en om te nego-
tieren, dat
haer antwoordt fonder dilay geexpedieert
wordt, op dat defe fake eens door de foo bekende lu-
llitievanden jllder-Chriftelijckften Coningh mocht
ghetermineert worden, dewelcke niet lyden en fai,
ghelijck den ondergefchreven hoopt dat de Heeren
Staten die langer llepende houden, maer die fai de-
cideren dooreen rechtveerdigeenequitabJc ienten-
tie } foo fy continueren die verder te prolongeren.

Was geteeckent Frt4ricl(_de FahU

Den 2Z jlugufty 1668.

iiflcc ï^oogii ϊΚοβ. boc?oBc|tilìicn 23?t£f ban
lilacötÊn obec öc
(Collcn tii Noorwegen, rcfcctlJccciie
ïicniöontnöD / öei» ttoaelf&eii September.

Hoogc en Mog. Heeren, befondere goede
Vrienden, ende Geallieerde Nabuerenj

UHoog Mo. Brief gedatcertden -ai^ftmitu Aog.
leftleden , is ons wel ter hpdt ghekomen, op
wekkers contenue, endeinhout U Ho. Mog.
hiernevens een korte verlkaringe en remonftrantie
wierdt ghefonden, waer in wy vertrouwen dat ,U
Hoogh Mog. fullen contentement vinden , ende
hoewel wy niet vvaeren verbonden de Scheepen der
InghefetenenNederlandifchen.in de Vereenighde
iSedirluiden te lacten meeten, alfoo de beraemde tyd
volgens den rffrrfio jlrticul in de Tradlaeten deflclfs
quaetwilligen, ende met voordacht was verby ghe··
gaen, foo konnen wy nochtans niet achterlaeten, ons
tegen U Ho. Mog. hier in te bequamen, in diervoe-

fen U Hoog Mog. vermeynen, dat fulcx tot derfelver
)nderdanen grootfte commoditeyt kan ghefchie-
den,byronderlijck door dien het voor defe reyfe ons
even eens is, waer, ende door wien de metingheop
degrootcjoft drachtigheytghefchiet , foo wanneer
Jiet daermede maer recht, ende redelijck toegaet ,
ende wy daer door niet werden verkort, waer toe wy
ons oock verfeeckeren, dat u Ho. Mog, niet en zyn -
ghemtentioneertjinwekkehoopewy ons oock hier
mede verklaeren, dat by foo vcrre"^ Hoogh Mog.
gelieven fy, tot foodanigca wcrck te commicceren »

»?Kf
ban

ncinatc'

ittn obti;

i>eoc-

fniöe

Jfloojtre

iiloUcn·

eene ongepaffioneerde, ende elders daer in geexperi- 1669.
menteerdePerlüon,dewclckeverftaet te oordeelen »
Wat, ende hoe fwaer ebn Schip kan laeden ofte voe-
ren , foo fullen wy oock omtrent in December of Ja-
nuaria eenen of meer overfenden, ende ordineren ,
dewelcke verftant en experientic daer af hebben ,
in diervoegen dat de meetinge, ende begrootinge der
Scheepen, fonderrecardement, noch wyder beleth
of ophouden mochte werden voltrocken , niet twijf-
felen, of dit wer4l: als dan wel foude mogen werden
te recht gebracht ende ghereguleert na 't Traöaet ,
waer in wy vertrouwen dat U Hoogh Mog. ervaren
onfe fincere, en de oprechte intentie tot verdere on-
derhoudinge vande tuffche ons geftipuleerde vrient-
fchap, naer inhout van't Tradtaec, waer van wy oock
geenfints willen afwycken.
Wy verblyven α Ho. Mog. naeft wenfchinge onder
des AUerhooghften milde protedie , tot alle Na-
bqyrlijcke vrientichap eerbiedigh ejideghenegen.
Gegeven op ons Slot Copfmbagtu , den
twailfdm
September fefiim bsndirt acht en ftpigb,

Geteeckent FREDERICK.

Deenfchen ii8iiii(tcc (ïetilie bat bfllt ö'aeitf
fcDjijbtnaiit bte Dacc fêoos ifêo. t' clc{Kn.ö bceben niet
quam/sjafbeii bcccticnbeiiecnnabccniifhioriaelobcc:
hlagenije bat alfoo ftp eeiteii lange» tijbt en obec't
laec bc DetaltngOe banbe ceflcccube fiibfibieit
upt be tefpectibc i^iobtncten Dabt Ucctoagijt / cn
met leettoefen bei-nemen moeten / bat niet alleen oo
fune mentöDbulbiöfte itecattbe ingebfenbe mema= ì
eten/en noci) onlancjc aen eentgOePiobinctenobcfs
gefonbene jHatfltben ; maec oocft Bp öaue %ogö
|iaog.t'el(&en!S baec Dp gfteboegijbe fecteufe aen^
fcDiijbeniS toepnigD effect becbolgljbe ;in btec boe'
gen bat ^eelanbt cn ©becplTcl met Date gantfcBc
auotc boort leflcljaei; ten acBtecen toaccrt j foo öe^
binbctbenfelbentjemccDtec ten ftoogDden gfienoots
faecftt/fulocDaecï^o. iKog. mitis bcfcn cmflelöcfe
te tcmonftceren cnbe ganfclj inflanbigij te bccfocci
ff en / bat be fclbe gijclicfben baec op tn btecbocaöe cc?
Pectie te nemen/bat be bepbc onbeclmgö gMotcne
(Cractaet en foo gepltgl^e ggcbane beloften en fitpu»
latten fonbecbecbeceuptflel motötcn naec öoomen/
en aen ï^oogijft-gebacDte (öne iSonmgtilijc6e lEaje»
flcpt niet mfnbecalii aen anbecc Baec l^oogij Hog.
(©ealltcecben belioo?lüc&e contentement gOegebett
toecbe; baccmebebefelbe naec een langBe pattentfe
niet foube becobltgcect sön / Baec ban anbecembe
boo^igBe gBementtoneecbe mibbelen te bebienen /
Uj(iectnBacci|o.JiBog.foubcn tonnen ccmebtecen (
aliESbefelbe baec toe beBoo?liicBen pbec tn biecboegcit
toüben gBeb^uptftcn j bat 't gunt onbec be gBemepne
25ontgenotcn fo BcpItgölöcB toaii belooft/ fo tori ban
be cene alii b'anbece ©lobmcte toiecbe gcp^efleect.

iroaenbagl)benacö|ten<©ctobcc/ Bebben be kte»
cenbanHeuckelomcnanbcceBaecile. SKog.
beputeecbentotbefaecBenban ©ennemaccfieii/ tcc
©ecgabectnge gccjcBtbeect enbc laten lefcn feecfiec gc^
fcfeifte ofte ïleplflcgue/ in gebolge ban Baec èo. iBo.
iïefoluttc ban ben een cn ttointigBHen 2(lugu|li left-
leben öp Baec «Sb. tngeaelt/ tot cefutatte ban be 2iint=
toooibbanbenConmgöban g^enncmaccfien
op bc
itcfolutie / ofte pjotetlatie ban Baec ©0. Hàog. / obec
Bet Subject ban bememo?ic tn benboo?leben laece
boo? ben jBiniHecban fpne jaaaietlept gep?efenteect
aen ben Conintb ban ®}ancBc|)cB / nopenbe be potn«
tenbp't^cattaetbanEtquibatte obec toebecjöbtsi
ï&?etcn(Ïen enbc fcBultbojbecingBrn ban ben cjfben
f ebiuanj feWitenöonbect fejs en feUigB / tee 3llrbttcai
gie ban ben felben ContngB gefubmitteect j bolgenbe
't boo?f5 gefcfeifte Biet na ban bwibe te toooibe güe?
tnfeceect.

De Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Nederlanden, ghefien ende
geexamineert hebbende feecker Memoriacl
vaa de Heerc
Cberijiits Extrwrdioaris Envoye van dei»

Coningh

i-

ia

en OORLOG, acht en veertìghfle hoecL 943


-ocr page 975-

i668.

944 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

Coningh vaa Dinnimarcf^en aen haer Ησ» Mog. c^ den
unentwintìgbfiin Auguài laeftleden gheprefenteert ;
mitfgaders het gheichrifte daer nevens geexhibeert ,
geintituleert «OTtwwrf
v»n βηβ Koainckl. Majtflift vati
Dc/iemitrcl(eit tp de Refilutic ofte fruttife pmtefiàtit van
batr Haegb Me^. ever bet Saijtü vaa de ìimorie gheprifen-
teertiuafyiteKmingblyckiMiijffleytvanVrMckr^ck,, in den
votrledea Jaere fiflienhondtrt feven en fiftigb , noopm-
de eenight ptinüeo , die aen de Atbhragie van de felve /jn»
Ma/eftift 'jiaerm gefubmitteert,
konnen niet naerlaeten
by defen , re verklaeren dat defelva met bevreem -
dinge is voorgekomen , dat die van den Rade van
Gemelte zyne Konincklijckc Majefteyt van 0«»««-
«Mrfi^n continueren in aenftotelijcke termen , haer
Ho. Mog. te taxeren, even als of de felve in ghe-
breecke waren ghebleven caer te komen het Trac-
taet van
fubmi^ie den eerften February fe^biw btndert fes
tnfefligb
opgericht, en noch niet anders fochten als de
voorfz faecke te traineren en op te houden , om dat
Zy met reden een quade opinie van haer ghefufti-
neerde foude hebben, daer haer Ho. Mog. wel ful-
len toonen , dat fijne Coninckl. Majefteyt van
Dene-
murci^tn die gcene is , de welcke aen 't voorfz Tradiaet
van/wiTOiiÌ//» niet heeft voldaen,ende dat de preten-
fien van fijnent wegen ghemaecktfoo onrechtmatig,
fooonredelijck ,enfooonbillijckzyn , dat al de we-
reldtfigh met reden fai moeten verwonderen, dat-
men heeft derven ondernemen foo goede en foo ge-
trouwe Bondtgenooten, ende die van de hooghge-
melde Heer Koningh ende Kroone foo veel hebben
gcmeriteert daer medé te bejegenen, foo haeft haer
Ho, Mog. maer occafie fai voorkomen om ordente-
lijcken inconformite van de voorfzAöevan
fubmif-
fie
de voorfz pretenfien re refeÜeren ende wederfeg-
gen; Daunademael fijn Coninckl. Majefteyt van D»-
rieinarcken tot noch toe niet heeft gelieven te refol veren
om zyn voorfz ongefondeerde pretenfien ten minften
naer den inhouden van de voorlz
AQie van /abmipe
te inftitueren, maer diredtelijck tegens*! voorfz ver-
blyf, vermeent daer onder
te trecken, immers com-
penfatie fobjeÖ: te maecken
twei /cften d'eene van
vier bindertduyfent i en d'andere bmdert twimigb
dujfeat Ïiycxdaelders,
diehooghftgemelde Coning aen
de Heeren Staten van
Hcllaat ende Vriesflimit,
mitfgaders de Stadt Amfierdam iefpeöivelyck fchul-
digh is, foo moeten haer Hoogh Mog.feggen datfy
niet konnen oóck niet fullen refolveren in te bren-
gen haer belangh tegens de voorfz pretenfie, byden

fEmelden Conmck aen zyne Coninckl. Majefteytvan
rantkrijcl(__ overgegeven , voor ende aleer defelve
pretenfien t'eenemael fullen zyn gereguleert naer den
inhouden van de voorfz jldte
van fttìmiffìe , Dewyle
de voorfajidevan/KÌOT(]fÌ» den eenighen Regel is ,
waer naer hooghgemelde Parthyen die excederen of-
te buyten gaen kan ; Ia dat oock , den Geeligeerden
Ariitei felfs niet kan definieren of arbitreren, 't gunt
nietfpecialyck en uytdruckelijck aen zyn Arbitrage
cn uytfpraecke verbleven is, dat het mitfdien is een
abufive, ende van alle gronden van rechten en reden
gedeftitueerde pofitiediein'tvoorfzgefchrihe wert
ter neder
geftelt, te weten dat yemant een verblijf ge-
dacn hebbende over eenige pretenfien ,gehouden
fouden zyn op de eyfch by zyn parthyeaen den Gee-
ligeerden overgegeven , te beantwoorden ,
fchoor, oock de felve zyn parthye daer in melleerde
différente die geenfinttaen den (elven
Arbiter waerea
ghefubmitteert, ja die men ni£t hadde willen fubmit-
teren.

Haer Ho. Mo. fullen haer niet inlaten in een wyt-
luftig Diicours, om te betoonen dat de voorfzfchul-
den van
vier bondert dnyfent, mitfgaders honiert tv/intigb
dnyfent ^ycxiaelders
niet verblevenzyη , nietalleen om
dat de bloote Ledure van de voorfz Adte van Snb-
miffie 't felve foo klaer en fo taftelyck aenwyft ,
datbygheen menfch van gefont oordeel'c contrarie
van dien ghefuftineert kan werden , maer oock om
dat die van den Rade van zyne Coninckl, Majefteyt
van
Detmemrckea ia 't voorfzgefehrifte advoaeren en

Scfit ta-
ne op
b'mesle-
tecDe
jeemo
ti; aen
fiaec
Ho,
iSSoii.
6p®e-
«cmatr-
Iitn otaEr
gilcturt-

toeftaen moeten , dat aende Arbitrile van hooghft- 1668.

gemeldezyne Coninckl. Majefteyt van Frisrj^rjffi^ al- ___

Teen zyn verbleven de twee pretenfien van hooghftge-
melde Coningh van Denaemêrcfyn , ende hoewel die
van den voorfz Rade van hooghftgemelde Coningh
prctexeren, dat het felve niet foude zyn gefchiet, oiu
daer mede uyt te fluyten de compenfatie in d,efe ghe-
pretendeert, maer alleen, om dat. over de voorfz
viir hindert duyfeet en biBdert twintigb duyfent Rycxdael-
ders geen queftie was. ende dat hooghftgemelde Co-
ningh van
Dennetrtardten de deughdelyckheyt van dien
erkenne, foo is het voor haer iHoogh Mog. ghenoegh
dat noyt de voorfz fchulden noch oock der felver («n-
/>»»/an> in eenighen defele
by de voorfz Suitnijfie aen
meer hooghftgemelde zyne Koninckl. Majefteytvan
Vratickr^ckyexhieven zyn, de reden van dien oockghe-
weeft zynde , dat Hooghftghemelde Koningh van
Dennemarcken de voorfz pretenfien niet heeft ghemo-
veert tegens Hocgftgemelde Heeren Staten van Üel-
lantendi H'tp-Vritfant , of oock tegens de Stadt van
jim)i«r</flm in haer particulier, maer tegens haer Ho,
Mog. , en dat dienvolgende noch recht noch reden
konnende lyden dat Hooghftgemelde Coningh vaa
Dennemarcken zoude compenferen yets , 't gunt hy
fchuldigh was ai;n hooggemeide Heeren Staten van
Hellant ende M'tfl'vrieslant mitsgaders aen de voorfz Stat
Amfierdam in haer particulier, tegens 'tgunt hy preten-
deert ten lafte van haer Ho. Mo. het 'teenemael onre-
delyck zoude zyn geweeft de voorfz particuliere fchulc
of de
cmpin/atie van dien te mengen merde voorfz Pre-
tenfien byzyn Coninckl. Maj. ten lafte van haer Ho,
Moghendeghemoveert, ende noch welfonderlingh
daer de voorfchreve
tfier benden dnyfm Rycxdaelders
niet eyghentlijck by de Provincie van
Hollandt ende
tCefi- Vriefiaeidt, maer by de particuliere Inghefetenen
van dien, op't Credit van dezelve Provincie zijn
verftreckt, aen de welcke oock noch laerlijcx de In-
tereften van weghen zyne Coninckl, Majefteydtvan
Dennemarcksn betaelt, en van de Tollen, die aen de
felve voldaen moeten werden, afgafchreven werden^
en dat fulckx noch abfurder zoude zyn, de vooriz In-
ghefetenen te fruftreren van haer achterwefen, oPt
zelve door
cmpenfatie te willen extingueren, entlar
noch voor eenfcholdt die men niet tot lafte vande
hooghgemelde Heeren Staten van
HtSandt ende Wefl-
Vriefiandt
haer Soaverain, maer van haer Ho. Mog,
pretendeert. Ia is daeromindezelve Ade van
Sub·
i»»//i»nytdruckelijckverklaert,datingeva!le haer Ho.
Mog. in de vooriz pretenfien of eenigh gedeelte van
dien wierdenghecondemneert, dezelve detewyze
fehtentie of aytfpraeck promptelij ck ende zonder ee-
nigh nytftel zouden voldoen ende naer komen, dat
niet van nooden zonde zijn geweeft,in dien haer Ho,
Mog. hadden konnen goet vinden of hooghgemelde
Koningh hadde weten ?obtinercn, dat het guijt hem
rer faecke van de voorfz Pretenfien by de voorfz uyt-
fpraeck hadde moghen werden toeghekent, tegens't
vooriz achterwefen gecompenfeert zoude hebbenmo-
gen werden: zullende voorts,'t gunt haer Ho. Mo. by
de voorfz jJóte van
SubmiJJte hebbe belooft alle exaÖe-
lycker naer gekomen werden, als 't gnnt van wegen
meer hooghftgedachte Koninck aen haer Hg. Mog.
by d'opgerechte Traftaten belooft endetoegezeytis
geweeftj cn aademael de zelve Ade van
Submifte evi-
dentelyck mede brenght, dat haer Ho. Mo. de voorfz
Jchultvande voorfz
vier benden duyfent, mitsgaders
bendert twintig dujfent Rycxdaelders, ofte eenige com-
penfatie van dien in 'tgheheel, ofte ten deele nieii
hebben verbleven, ende dat boyten j veel min re-
gens de voorfz jlde van wrWji/geene de alderminfte
Proceduren geentameert konnen worden, dat oock
haer Ho. Mog. ongehouden zy ■, haer in zodaenige
proceduren te engageren ,ζορ ziìllen haer Hoogli
Mog. voor by gaenJe 't voorfz gefchrifte , als niet
' ter materie doende, als noch inhereren en perfifteren

Ibyhaervoorige/refi^etiV» op den tweeën twintigbftett
luly leftleden gedaen, zonder haer daer over aen ec
nige arbitrage of uycfpraeck te konnesfabiaitteren j

^lles


-ocr page 976-

1 ί68. Alles Oftvermiiidért foödatiighen reqhf àls hàer Hoog
■I Mog. uy t krachte van dc voorfe afte albereyrs geboó-
rcn fai tnoghen werden, om haer daer van te dienen
daer ende fo zy re raedeiullen werden.

3©accop cebcHDecccrt jijnlie/ tjS'tmeccgöemeliie
0f)er£ö?tftocl)oub£tti3oo? 0Ìjeacce(lecrt/ eitUe baojtjS
0a£tgl)ibonbcti cnbctiaiiacrt/ öat ïmDöeltöaecbati
öoo?ije IjeeciHijaec 3§0.3ί©03. <0eöeputecciien ofte
centgöe ba» ùc felbc aen öen Charifius otoergtjc'
Jcbcrtfoube too?l3en / mttfgaïia'Si toegefonijen acn öm
jRcfiijent Le Maire mettali enöeoiïijei' omactifgn

jilSaiieftept tebeöonbiöen/ alsi mebeaenïicit i§)ttte'

tarisi Romph /omacn't 3§0fbait VranckrljckoJjCfi
gelebcttte toccbcii/ tot tiamtöttnse.

Sraetvan't gene haer Ho. Mog. te preten-
deren hebben van fijne Koninghlijcke
Majefteycvan Denertiarcken, Noorwe-
gen , &c. Wegens verftreckte Pennin-
gen op obligatie als anderfints.

EErftelijck, is zyne Konincklijcke Majefteyt van
Ihfintmarcl^tn, Nimruiêgm j Öc. Uyt krachte van't

pjetm-
fic ban
öefen

;&tiiM ______. -

op ©r- Trailaet van f/ci/^if der penninghen over
nwiotc- JOrizontiche Tollen, aen haél· Hoogh Moghende
fchuldigh ghebieven een Capitael van
ituti iindirt tn
thieti dayfttit
Rijcxdaelders, die de felve in ghevólghe
van hec voorfchrcve Traftaeren obligatie van den
ftsin twititighfien September dés laers feflhim hondm
dril en ■v^tigh
naer den tijde van thien lacren, aen-
vanckelijck met
St. lans dagb, [oadedoeb afleggen
en betalen de partyen van
tiaintigh dttyfint Rijcxdael-
ders laerlij cks, mits dat loopende de voorfchrcve
thitn
laeren yeder laer d'intcreffen vijf ten handtrt vande
voorflaende hooftfomme precifeijck fullen betaek
worden . . Rijcxdaelders ... , . . aiooóa.

Doch de voorfchreve InterelTenonbctaelt ghebie-
ven Zynde, ismetayn Majefteydc iiae verloop van
acht laeren gbecöntraÖeerc op den*»» tn dmiglfiea
luly fefihien hindert twee m fefiighj dat vermitS d'Meri^eh
door onftaene Oorloghen en bekommerlijcke tydwi
niet hadden konnen voldaén worden, defel^e, alb
mede die gheene die op 3Ρβί'Λ«(ΐίί
fcphienhondtrt drhm
feftig
noch vallen ioude, alfdan te gelijck fouden wer-
den betaelr, bedragende in alles de fomme van Rijcx-
daelders
hnderten ■v^f . . . * . lójooo,
Ende alfoo de voorfchreve Ιθ5·0οο. Rijcxdaelders
op den vervallen dagh nietayii betàelt, fo werden al-
hier gebracht noch
tv)ee laeren Intei-epen als van Jóhui'
nis ft^bien btndtrt drie en ftfli^b
tot aenkomende libannis
fefibien bindirt -υφή fefiigh
inclus, Van het Capitael van
aiooóo. Rycxd.defommevanRycxd. . , 21000.

Item de Interenen lojooo Rycxdaelders, de welcke
volgens Obligatie van
dcneeHtntwwtigflen luìyfeftUtn
biudei't een en J'efligh
op JobimHis fejlgien bondett drie mfef·
tigb
hadden moeten betaelt werden vanghelyCke tuju
laren ter fomme van Rycxdielders . . . löyöoö
Somma totalis vande bovenftaende redemtiepen-
ninghen met d'intereffen als voorfchreve daer byghe-
rceckent
Snivt errort fóuden Zyn Majefteydt aen den
Staet fchuldigh blyven over defe fchult, dewelcke
aen't Collegieter Admiraliteydt tot
Amfierdam by
haer Hoogh Moghendeghecedeertisde fommevan
Rycxdaelders, , . ,. . j+tfyoó.

Noch komt haer Hoogh Mog, uyt krachte van fee-
kere Obligatie onder zyne Majefteyts hant en Zegel
in dato den
vijf cn tuliatigbflen Marty fefibien btndtrt (eii
tnffftigb
foo in openbaren gelde, vivrts, Ammunitie
van Oorlogh als andere, in een fomme van Rycx-
daelders. . . . ^ 5.
Voorts vande Intereffen laerlycx betaek werden met
fes duyfent negen hindert feven en tacbtigb en een halye
Rycxdaclder in 't lopende geit.

£ndè alfoo een laer Intereffe op den vijfett t^im^.
pin JHarty leftledcn is Verfchenea j foo wert alfnoch

j VèribcHt dat het vóorichi-évfe Intereft tén rpoedichfteii
cn fonder dilatie magh werden bétaelr.

Noch hebben haer Hoogh Mog. van Zyfae Mdjeft.
te pretenderen
hindert tn ttoimigb duifent Rycxdaelderi
over
Hennep, die door ordre van zyn Hoogh-ghei·
dachte Majefteyt tot Zyh behoeve uyt de
Ehgeljcbt ge-
arrefteerde Hennep-Scheepen ihde voor defen
£ngel-
fiben
Oorlogh heeft doen lichten, ende door baef
Ho. Mog. aen
Olivier Cnmwet doentn3.cls' PinteSirvm
Engtlandt
zynbetask Rycxdaelders. . , 120000Ì

NochiszyO Koninghlycke Majefteytaehde Edelè
Groot Mog. Heeren Staten van
Hellandt fchuldigh
volghens verbont door de Heer
Prejftninge met haiet
Edele Groot Mogende opgerecht de fomme van vier
bendert duyfent
Ryclida>eldeis, waervande IhtereiTen
tot jlm^frVwMen het
Niirder gumier door dé Schepeil
op
Neirwegen varende, uyt zyn Majefleyts TeWw» by
refcontre betaelt worden. Jlycxd. . » 400000.

Ende alfoo fijn Majefleyt tot meermael aende Hee-
ren Staten van Hi/Zunthadde verfochtdateeöige Ha-
venen in Nior-càegen mochten
Werden verfchoont vaii
AiEgnatienof C^itancieni foo volghens voorgaen-
de Traöaten en accoorden de jlnnis
fefibien benden
Ocbt envijftigb
ende feftbi^ b^dtrt nigm en vijftigb UytgC-
geven, werden voor de Tellen hy de Ingeietcnen vari
de Vereenighde Nederlanden te betalen, foo
werE
verfocht hier op te moghen verftaen fijn Majefteydti
Confideratien, en wat contentable voortlagen defel^·
ve anderfints fou konnen voorflellen

Noch heeft de Stadtvan ÉMftirdamzothReVAn ΰΐή
Majefteydtte pretenderen
hindert iwintigb duyfeni
Rijcxdaelders met alle de verloopen IntereHenfedert
den
acht Hen September des Jaers fefibien bmdert feven
env^tigb mitigzdtrs dehuirvan verfcheyde Schepen
en anders, waer over pertinent bericht verwacht
werti ende fijn Majefteydt verhandtreycktfal wor-
deni

Blyvende noch openftaen eengeneràlfc jjrctcnfië
over meerder fecours als de Tradtaten mede brach-
ten, en by haer Hoogh Mog.aenfijn Majefteydtvati
Dennemarckf» , l^esrwegbea , Öf. gheprefteert in den
laetilen Oorlogh met
Swiedtn.

ÏBert fcfthienden fcfeccf betl Seftbcnt Ie Maire
upt Elfeneur, Öat bett veenhienden ban Coppen,
hagealbaet toaisoöiacctbeew / iicDbenheemeöeKupi
metttijbtoiJ έω metlKltc/ bòntfteccn mi(i/ cnöe
contrarte toinbt ggequelt geinecft. j^aec ft)n attibe^
ment (jab W nagljeften be iComnuflitea en / bic
Daec ^o: iföog: Iiebben Ijem gDelf ebeti mebe'te geben
t
enbmtgembelafi: €ec^eli)cltmet!iaec H^g:
0?bie/ batBpbenïttoningban Dennemarcken foube
foecfienteiiibucccen/ peitianbt «aec Hoilant tcimti
ie» fenben / om / confo?m be opgOecttljtc (Ccactatcn
f
baec tet plaetfe be ^cBepen op Noorwegen bacenbe /
te meetett / cn op lallen te |idlen. ®en tweeden, om
te pjocuceren bat l^oogltgebaclitensaicfleptfijn epfcö
obecb'aröittageopgefleit/ enbolgensïaccojt aenbett
iionmgöban
VranckrijckobecgOegebcn/ confijjmc
naer litpt ban Det gemaecfete <Cömp?omtsi faube boen
tnHellen/ enbeobecgfjcgebene/ alsibacc banbibifei
cenbe/toebecommttetfeen; ofte bat Baei;
anbeclïntii baet op niet cnfouben tonnen antmoo?ben;
(€en derden, om ben öoning te cemonlireren be beeli
boubtgfte Klatöten ban be gingefetenen ban Ijaec ^0:
IBogenöeop Dronthem in Noorwegen tcafigucrenbci
enbe baet op een fpoebiglj cebjes te bccrocciien. (Ceti
vierden, meteeno?b?ebanbe %ecen 25ucgemcelle<:
ren ban ^mfterdam; om boo? ftaec €bélc «©root
Sicööjaetijeben ban meer i^oogijgemelbc H3aie|lepbt
bolgBeniS obligatie te boiberen/ lietalinge ban hon;
dert en twintigh duyfent ïïgcjdbaelberji CapitOel/
tienefTeniS feftig duyfent jSjjcicbaelbctiffberlopette ^n-
terefle; alSfOOCB feven en dertigh duyfemvijf hon-
dert«0uiben/ obetlöup? ban twee^gecpen/ glje^
naemtbe Coggcenbebe Waegh. ®obenboo?|laen«
be o?b?eiS foo öabbe noclj bebeele en aenfcfj?iibentf l öti
Baec illogenbeobettBien bpfonbere fiietftért

ban

iS6é

Ι,ί" ^ irfTlft

I

aìiì

en O ORLO G. acht ennjeertiihfle haécL 945


ü i

·' 't
ülf

lil
hl

-ocr page 977-

946 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

tS6S, bartfacelitöifetertea/fflii ùe felUe / confojm Dare
—i- oeoDtweEctiÈlwieljfinbanljmMfcBiijtìmgDs/ öebeDulpt
fame öanüt te fiic&m / e» te tneeglj te lJ?eng{)civ
ìtiHfe iH öaeFetcfpeettbebecfoetfesttölieDöO? «ugoe&e
ifpebitìe mogen erlangen.

(iCot ÉJeböiiieringe banùefc en anöeceöaet; Ια. ΐΒο.
beijciica/quamöpt&eneen εη ttomtigiten tot Cop'
}>enì)agen7en{)aìi&enbi»ieentb)inttgite(t{)f ìien CO''
ntngö mibientie ; altoaeE {J!> Baec iKog. naiffibe
banijen negenöen ìjefe^tot SntiiJOO?ìit banfgne iBa-
ieHept/banùett tlaaelföen ouüe / enìje öen biet en
tteintigPen September nteutoen(lijl /toeeeijeniS Be
meetinge banùe ^tljeepen / op ^Soojto^en baecenlie/
BembaegiiiEÈtebiSoten toigetoomen / ftceft obecgfje=
geben jgfteltjeRootiiiiaec^o. |Bog. «efoltitie ban»
ùen atgtlien Uefisi / «jn&c een ïïepUgue banbe SUnt»
toooiïit ban nwet Roogft-geöatBte Coningfj / ijtefune
üaajtftept tegettiö fwec i^ts. Iföog. iiaöbe boen
ütfiellen. <2^nitebemttt!eibeboi^3faecheal$s anbere
meer /ineen Sfiubientie enbe boo? ben Conimi) niet
bolfwmentlöift feonben af^ïBanbelt toojben / fee öeeft
ten tóen epnbe ban f»jni Jï^aieflept Commiffartfen
betfatöt/biefiemootft becgunt sönv

^©aectoierbtfeecgfjcftlaêgöt / bat eenigïjelSebiCi
lanbÉfcöe^cfttppersi /met ^toeetfcfie (©nbecbanen
aenfpaiinenbe/boo?lJeï^iïpban^bjeetf£lje^ee-D?{ei
beu/ aiie foojten ban Coopntaitftöappen upt ^^ollant/
enbe anbete Conincftrijcfeett boo? be ^ont/ niet alleen
(Sol-bjp op ^toeeben / maec öocfi alle l^nbeï-
(iebenbaftbe <@o(l-5ec tranfpojieecben > ttJöec boo?
benKoningl) ban ^ennematcfttrtftjn®oaen irtfl /
cnbe be ^cbetlanben m«tter tijbt fiacen ijanbel
op be <!50fi-?ee qu|)t too?ben ; 5önbe be ^toeeben boo?
Betboo?öeel/batfpop befenljanbel beben
f enbe be
menage / bie fp banbe ^ebeclanbtfcöe ^töipperss
leecben/ foo feettn miböelen toegenoomen/iatfe epn^
beUjcft onfe ^cötppecö niet meer ban nooben ftebDen^
be / felfö fouben fetmnen boen/ Bet gijeen f? boo?
be Ingefetenen banbe j^eberianbtfcfjc ^hintten
})iactifeecben /enbein 't toercfe flriben. Φβη
ningö heeft ben itefïbent
le Maire ceit ftöfle belooft
ban àlte beefe ï^onanbtföje^i»eben. 3^em tsS gefegftt/
batfuIcfieiScDfppcCiS toaitneecfpgftereet lagen/om
naer b'<i^Qft-;ee té bacati / opentitjci^ op be ®euc0
ban3fim(ietbam/btw>? be 55e«tjï ftnecOt beeben af^
fionöigen / batfebittoaectjStoilben / enbeinbiteerben
alle Coop Itipben/onbet beloften ban ftaec Coopmani
fcöap ®ol-b?p boo? be ^ontte bjengen/in Bare ^cBe^
penBace3©arentetoillenfn-fcBeepen ; Bettoelift Bp
iicflibentfcö?eef in ilollanbt / enbe tot 38mfierbam
3ijnbeoeöoo?t teljcb&in/ bateenen ^^cBipper
Jan
Danfer,
boo? Bcbbenbe naec Daniìgh te baeten / Babt
laten boen/ baer notBtansi be boo?fi ^tBtppec een M-
beclanbec ban gefioojte toasi/ enbefijn BwpS Boubinge/
©iouto enbe &inbicentot3fimfletbam Babbe.

laaecbatben itoningB Bem tot Commtffatifen
Öabbe gegeben ben ïlijtliii-jSetretactiS
Dirck Kragh,
j Értbc ben ^eec Paul clingbergen, isi Bp op ben negen

en tlüintigficn metbefelbetn Conferentie gBebjeefl/
enbeflceftBacroibenteUjcBobergegeben enbe gBere»
njonflrecrt alle Bet geeneberefpecttbe iiW»! boben
berBaclt/toarenmebe ö^engBenbe : beftiàenbe fn elf
5ö?teben banboo?ffB?pbtngBe/ beneffens eemgeSte-
folntiert / bie Baer ï^o- iBo. B«m gelieft Babben toe te
fenbcn en oocft mebe tegeben^p Beeft oocft metgro^
tenpber bebooifs CommitTarifeti boo?gelefen/«tbe
ïngefcBarptBetcontennban een Compiomtsf / ober
tbJeenotBopen|Iaenbep«tenf[enban bat lititö/ tot
lafie ban Baie ï^oogB 3lfeog. enbe iiptfljjaetïieeeflclt
ban ben honing ban ©iancfirijcfi; enbe baer omtrent
aengetoeefen / toatepgBeniHjcB in arbitrage enbe fnbi
mifftebanbien Coninch toasi gBep?omittcert/ettbe
Boebienbolgenbe ben «EpfcB ban bat ïtijili btenbe
ingeftelttitoerbeitj Baecaentopfenbe be ejcojDitante
pofitien / tenbecrenbe tot tompenfatie ban eentge
^onrten <E!oiit)$tegenj$ Bere p^etenfien in 't Compro^
iniis niet begreepen/ remonflrerenbe Biiec topb^ö bat
Set^ilnttoooo^tbanrtine Meffept tegD^nici Set toel

gefonbeert p^tefi ban Baer naog. toaec op bi iU%.
j^epliitque toaiS boo? jem in be laetfle ^ubtentie ■—
aen®neConirtt&©tBe|©a|iefleptobetgegeben / niet
anberjial^^tBiifttiecentoacen/ biebe gljetompjo>=
mitteerbe faecBen niet Bonbe bojbere» tot becifie/
maet alleenlötftbierBittetóie jfute inbien fijn 3®ajei
(iept Bier ineen enbt toelbe fien/ bat Bet tKobigB toajs/
batmeer-BoogflgebacBte iBa/efiept/ 0«»« ttftboen
maetften ban fgn <£pfcB befelbe beebenceguleren naec
Bec gBeene bebongljen enbe gBecomp^omitteect toatii.

jaetbeboenmaligen^ll/isi Dembanben^fêertog
ban
Holftey η Son derborgh, ( ban tuien inÖC ©mmei
lanbtfefaeefeenb?eeber iifgBeìip?oocBen / )toegBefon=^
ben Baer 1^0. iBog.
Haifibe enbe iSifolutii ban ben
ttoeebenbefeS. 9Sp otcafiebanbefematerie /ftB?eef
flpbat boo?f5 ï|ertogB ober eenigBe ^aren tn ^ol^
lanbtjijnbe/boenmaelsi ooc&felaegbebat föne 25oe»
ren cnbe Sanben boo? ben ConingB ban ^enemart-
feen foo feer bdaP: cnbe befteaertbjierben / bat
Bp gee=
ne itiibbelen oberigftBonbe Bouben / om Bem naer {p
ne conbitie te onberBouben. iöaec op Ba« ^o.
naog. BemiSefibent gBelicft Babben aen tefcB?pben
enbetebebeelenupt Baec ttameij/ bp meer-öoogBIl-
gebacBtejBaietleptt'intercebecen/ten epnbeBp eei
nigBcberlicBtingBeban Eaflen foube mogen befeoo-^
men /Bet toelcBe tn be tibielfie maniere boenlijcB / in
'ttoertB fidlenbc / banbenConingBtot antb3oo?bt
BreegBeenb?agBe/tctoecten :3®at Baer l^o. 3®og.
met |ïjne<®nbecban«t Baer te bemoepenBabbeni^at
Bp Baer l^o. JHàog. be Baren üet regeeren / gBelpch BP
bcfïine beebc. ^aberBanbt Bab BP bermercBt bat
befe tecommanbatii ftjn ©o?|lelöcBe g^ooilufB^
tigBepbtbedeuaetjSgBeöaen /en ( Bonbe toel bJee^
feit) bat be tegertbMio?bigBe p?ocebupren een aenlep*
bingegegebenBabt/gBemetibt be©o?|l ban
Noor-
burgh,
bfe in 't felfbe parquet bjasi / in bjeebigBe POf»
feffïe gelaten toierbt. 25p Baer igo. JlEog. Jfètfltbe
banboojfcBiPben / ofte om beetec te feggen / tntercefi
(ïe / Babt ben ©o?fl ontallijcBe papieren bpgeboegBt /
totberlicötingB ban föne faecBe»

©enaüit en ttotnttgflen i0 ben ^jtniS ban Dene-
marcken
Upt Holfteyn toeberom tOt Goppenhagen
gefeoomen / jijntie baecgetoeell / om in plactss ban be
ComngB/opbenS^eeren-bag0tep?crtberen (©ocft
toietbeaflebagBenaen 't^of berbjacBtBare Φοο??
lutBtigBêben / be leeren
Georgh Wilhelm > enbe
Ernft Auguftus, ïjcrtogen ban Lunenburgh, bte me»
fepbe bat albaer een toeecB of brie fouben biberteeren.

5©e CommifTarifen toaer mebe ben ïSefibjentie
J4aire Op ben negen en ttointigfien ectober in Confc'^
centtctoaö getoeejl/ BebbenBembenttoaelfbert
bember Bomen brengen be onberfiaenbe ?itte ban ben
Coning ban «DennemarcBen / bienenbe tot eliicibatie
enbe6epalingebanben<epfcB / biebatïiïiK&Vbeiibe
gepjomitteetbe faecften aen ben Coning ban ©jancfti
tflcR Beeft obergegBeben j i^üne imajefïept ban
^ennemartben / Bonbc niet gBepecmobeert toeci
ben/ bat
Bp fijn alceebe aen ©?ancferijcit ober^
gBelebert/ foubeintrec&en/maer gaf boo? befe acte
blaerlijcB te Bennen /bat Bpöe compenfatie ban een
millioen <0ulbeniS / cnbe Bonbert en ttointtgB bupfent
ïtijocbaelberö/iüet en bonbt aenbe gl)ecomp?omiti
teèrbcfaecBejbjelcBeBpberblaerbete ^ allcenliiA
ober 8« litentieren ban eenigBe
getoD?bc boet-RnecB=
ten/enbe be Bupr ban bibcrfcBe aFl«pt-fcÖ««pen f
tot Baer tranfpo?t beb?acBt .· toelcfte tbjce faetfien
alleertBptotbetifie banbe ^IrbitersS (lelbe / cnbe an^
beri geen. Sn®?aniftttit&foubeben ^ccretari^
Romph Coppe gegeben toerben banbe JSecBlarini
gc/ toelcSe tot bien cpnbe fgne l^aiefïept ban ® enne^
martRenS <enbope <i2]ttrao?binar{|S / be ï|eet
Gabel,
eenbeConincft ban ®?ancBtijtft ober foube geeben.
iinbe bcrfotftt meecBoogB(i-gBci>agBtc ConingB ban
g^ennemartfeen/ bat Baer ï^o iKog. naec ontfanglj
banbefelbe / op ben tjjbt tn 't
Comp?omtif beraemt/
gBeliefben te anttooo?ben / ten cpnbe befe riue»
füeufe faecBe boo? een (fpocbigBe becifie fOnbei»^
0Betttoecbe«aBetecminem/b'3icte iwpbtalsi boìj^t

-ocr page 978-

en ο ο R L ο G. acht en veertighfie keek. 974

i6é8. Refolürie op de Poften, dew eicke geremit-
■ teeitzyn tot d'arbitrage vanden Coning

van Vranckrijck.

OP de Hecren Staten Generaci der Vereenighde
Nederlanden, hier te Hove wefende Refident
jïiia^icn Jrtcni/i Ai«»>»fijneRemonftrantie, als oock op
jjtctcnfie haerHo. Mog.Refolutievanachtften O£l:ober,aen
Bo van fijne Konincklijcke Majefteyt van
Denmarc-

Btcotti- ' kt» Noorwegen , t^f. Gedeputeerde Commiflarifen
l)jom(t- ' overgelevert, aengaendede difïèrenten, tot arbitra-
asmmctl· g'^ vanden Coningh van Vranckrijck gefubmitteert,
tijrlt- " heeft fijn hoogft-ghemelde Conincfclijcke Majefteyt
iighgenadigft verklaert, dat het fijn Majefteyt vreemt
\oor komt, dat haer Ho» Mog. haer foo fterck opinia-
treren inde ordre end^ formalireyt, hoedaenig ende
op wat maniere het Proces fai voorgebracht worden,
hetwelckal tefamen fijne Conincklijcke Majefteyt
nuterzydenftelt , ende dewijl fijne Conincklijcke
JHajefleyt verneemt, dat haer Ho. Móg. in hare mee-
ninge beftandigh blyven, van dat hare, ofce de Hee-
ren Staten vanHollanC jhare pretenfie met de voorfz
arbritrag! niet ial vermengt worden, foo verklaert figh
zijne Konincklijcke Majefteyt, alsdan her noyt z,ijn
TVlajefteytsmeeningeisgeweeft,noch oock de ghe-
pretendeerde compenfatie het hoofc-werck foo vaft
te binden, datfe van het felve infeparabel foude zijn;
Sijn Majefteydc heeft oock nimmermeer ontkendt
de fchult van
uin londm dujjent Rijcxdaelders, nochce
die van
bonden tn i-jjintigb duyfmf, oock de felve fchul-
den t' gener tijdt gedifputeert, waer door zij η Hoog-
gemelte Majefteyt des te lichter haer Ho. Mog. hier
in kan gratificeren, gelijck aireede zyne Koninglijc-
ke Majefteyt zyn EnvoyeExtraordinaris toegheftaen
heeft, om aen 't Franfe Hof, by Zij ne Conincklijcke
JVlajefteyt van Ka/jf^cyc^een Declaratie te geven , dar
d'arbitrage van meer hoogft-gemelde Majefteyt niet
'Terder fai gaen , als tot de beyde volgende faecken,
namentlijck dat de pretenfien van het diiliperen van
eenige Regimenten Infanterye
,cndc de tranfports
Scheepen verhinderingh tevertrecken cnde'tgeene
daer van dependeert , vermoedende dat de Heeren
Staten Generaci daer mede acquiefceren fullen , op
datmen alles deste eerder, ende fonder wy der ophou-
den , hoe eer hoe beter, tot de hooftfaeck kan tree-
den , alfo dat defe arbitrage-faeck, eenmael ten eynde
machkoomen. Alle het welcke zyne Konincklijcke
Majefteyt genadighft aen bevolen heeft den Heer Re-
fident tot antwoort tegeven.

Datum Cepptnhage dia em en Jertìgβen Odober oude ,
endeden
tbuadm November nieuwen ftijl. Anno
feflhien bondirt achttnfefligh.

IWasgeteeckent

RETZ»

<©pùefilatl)tctt bnn be (Crafiotiantitt op sconti
Öcin / öcDbcn De ïgicce» Coniniiffarifm Ijem öifcöt /
öfjclöcft ooch oljci; öc fcIjultlwn^EnillctiJotn/cnöe
anijcccfaccftcnmcci; / öatiieii J^onmgö ηοφ cDcen
Uefolaticaijciioineti Daölie.

3©ecgcniS ίκί ï^oltóniitfcije Jplupt-fcijip/fiêttoeltftc
ccn Coopmàii lian Coppenljaocn / alitaei: obcc l)ct
2iaectnaïce(l peDouli£nf)aiit/om öat Det fijn cfpiS
tiacc^fïanötntetöaïiüefiotmen balttccfiett /ijj Ijoo?
ïic %eren-iiaDlj δφΐφί

3^openiJcïic faecBcbanbcn l^cctoaö ban Sonder-
bergh
, Dobeii (jccoect/ Dp IJccft om befcgaec jElo.
fntccceflte / ecnooetDeointegcbm/|)etno0eabïi?cfi
fccct acn bfejiBtniflcciS/bic toet jiict mccfie gfjeljoo?
omtccnt meec-fjoogrjflgcbacittc lliajefiept Dabben /
cnbcgïicbacDtBacrboo?aHc ficbcncfeltjcte mibbelcn
tcbctocgen/mitcnbe nebim.s iiemtc toilien Oelpen
coopecccen / bat boo?f5 i^ecto'gfj b? ben Coninglj
obct fijne faccfte eenc fabocable cefolutie mofijtc bes
ftonwn. ©ptoclcitbecfoecft ban tooo^fs J^ecrm Dem

0eànttooo?tt!Sjbaibcn3|cttogI) ban cm gebot gDc' '^óS,
beelte ban fijne CwbiteuccnC inceli ©nbccöanen ban
fijne jBajejli^t ) boo? fijnen competenten iïccljtei;
gDebagfjbaertbjajSgljetoecfi /enbe baec/ «acc fijne
gebanc befentte / toasi obcttoonncrt ifuIcïfijnHSai
(eftept niet ttonbe ( alïS met be graotlle In-jiifïitie
ban be3©ccelbt/Bern tnpoffeffte ban fijne Stanbeit
ijouben/enbe baec boo? foo menigijte ban Crebiteui
een / bic be cecijtbaecbigljeptban Date fcDult boo? ρ?θί
ccbupccn / cnbe baec op gDcboIgbc j^entcntte / gTjclti
mitcectöabben/ban'tljncc betoben; fulcfisi fp fcp^
ben
/r)accinbeboo?f3 facciic niet te fiimnen inlaten,
©ecfcficcenbe ! bat DafC Mo, Jlog. intecccffie bert
ÖoogH gcmcltctt ï^ectogB / alss jünbe een ©nbeibaen
t
ban Denemarcken , cnbe «iet ban Bacc ilo. ilio,
beelquaetisroubeboett / cnbc fijn JiBajcftcpttn gec^
nenbeelen/ Bonnen pecmobecccn tot pettoesi / bat
(lcuptingebanbe5Iu(iittefoHbc!tcnbeccn : ais jijnbe
boo
?f5 llectogöiS ïanben onbec fijne gBepjibtUgeecbe
Crebiteucenceebebecbeelt / in confo?n«tcbfln Bace
cefpectibeiScntenttcn; cnbe bleef fgne ©ojfielijcBe
<©oo?lucBtigBfpbt notB gcootc kapitalen baec en
bobcn fcBulbigB. ®eis ónaengefïen Bicft ben Coning/
otn bat ben 30o# nocB pettocisfoube Bcbbcn om aen te
taflen / BemboojbeBoubenfoobeclEanbt / bat Bi»
baec upt SacclijcBsi fionbc tcecBen tloaelf Bonbect
iïijcrbaelbecsi. 35en€oningö Babt ootB fccc óua='
lijciigBenomen/batben^^eec
Charifius op becfoecft
ban Baec ï^oogBlBogenbc ten bien cpnbe aen Bcm
gercB?ibenBabbe;crtbctoa$fBpitefibent oocft gBclaH
aenibtel^eecctt / bte Bem baec obec Bcbben toefen
fpjccclien/ eenanttooojtte oöcbm/ bat niet obligcant
foube 50η.

«©ntcentbcfcttjbtDctibenbefcanfen tot Coppeü-
hagenacn
benJtoningBbecfocBt/batBP toilbc in fij-
ne iSijcÜen ban
Denemarcken en Noörwegen bCCWCi
benBetgeb|uptBban^pacn.« ^out/enbe fjjnc
gefeteiien o?bonneccn tot ftet fouten ban Bacc ©isS/
altcenlijcft fransS ^out te göeb?upc&en : toaec tegenS
Bet iiïjjcft ban j^jancïtrijtlt aen ® encmactBen toebec;»
ont eenige beneficie fowbc boen. !©en iàoningB Beeft
bitbecfoecfi / aliS oocö
't gBcene notB baec en bo-
ben ban een Jpcanfe^out Compagnie op te cicBtcn/
boo?gBc(iclt toiecbt / gBecenbopeect aen fijn niewUt
Commecnc-Collegie / om Baec abbijis ,· en isi ban
'tboo?f5CollcgieBoogBli gebacBtc Jfêaiedept gBece*
monficecct/bat fijne «ijtfien ban g&enemaccficn m
jSoojhjegcit/gecnfintsifìet^paenjS bouten fionben
ontbeecen / ia bat beele foozten ban ©isf / bie baec mc"
be nootfaecBelücB moeflcn gBefouten toecbcn/boo?
gBcb?ecft ban
't fdbe fouben ùoomcrt te bccbecben.
<εη toat een ^out Compagine aengingB / bat Dp
et*
pecientiebebonbentoasS/ batbcfelbe be ïïijcfien ban
g&ettemaccfien en ^oo?toegen/nlm^. fecc Binbcclöcft
toasgetocetl.

ï^ienfelben tübt toasf tot Coppciiïjagen fn toep^
mgB njbtiicenfelepniSiBcepieban
Riga,upt Lijflanc
g Bcfiomcn / toclcBccsi ëScijtp-lieben ( bogB fonbec
fonbament)becigBten/ batfcboo? Baecbectccthbait
baec / gBcBoojt Babben / batbe^jfnii ban
Mof-
covicn
, onbec gcootc beloften ban meccBdijcBe booj^
beden aen'tïtijtB ban ©ooien tc fuUen toeIi?crtgen/
tot ^ningB ban befelbe Ccoon toast acngBeno^
men j Bet tocltB eenige toel Babben mogBcn fien / boo|
bicn Bet aen ^toebenmet bcclcnft foube toebrengen.

©an Gottenburg, toajS cen iStoeetjï Cbelman naec
Cngdanbtbccicotften/ om in eualitc ban €nbop8
<£cicao?b{naci!ïbacc centgBe faecBen te becrfcBtcn/
cnbe ban booitiS nacpo?tugaclte gaen/fijn 25agagte
met cenig ©olcfi/ jön be ^ont gcpaflèett op ïtf^on.

^ebect fcB?ccftmen banbcn feben en ttointigljftcn /
bat be facclte ban 't gearcepcccbe igollanbtiS ^cBip /
bat boo? becloop ban faifocn / cnbe notoic opBoubcit
banbcn ^ecnfcBcnCoopman ofte 33eb?acBtcc/
(lanbt niet Babt Bonnen bcfcplcn /boi» 'tBooglÌ'e cTe^
cecBtban't RijcB Babt gebicnt ; cjibe toilbc fnbe gBe*
mette facctie geen ajbbocact ofte ^?o£uceuc bc jStljto*
pec^tooo?fp?aicö5ön/Mpt oo?faecBe (« bcfelbc bede

injujlc

iill


-ocr page 979-

m

948 SAKENvanSTAET

iitjuftc Citileirt(m;imfcp?oceïtucccnbasi 25o?aiittec(le=
—— rciienìjertaeiitbanCoppeiihage , ai$i ooch granm
üanbeiiiSomitöljUooJfij'tiöiiiicctiaiim / rot bicme-
tiiigljcljaucen üjcc iiaelinai) / fouöe moeten oecw-
jniuecct en'se te0cnfp?oocftcn tooj&eii. aBaeconmic
fjpiiefiöcntbi» mcniDcie linnUeti iioriingn lierfogOt
jjceft / een bebel op pcmant taan fijn aüo: idjaciireia'ii
enï)e2iataocatcn/omtieit.:§c!)tppL'r taoo? ijet DooaU'
(ic*il5ci:?cl)tct!i (ijii faccfte tc ötcncn. JBclcfi bcbel
iien ^tliippcc tod fteftoainci Heeft / inaci· 'si a-
baniitjïIaet/foonu'eciiemcltiefaccliöacQiüss öaei· aen
toolgcnùc/ ten negen upi-en foiiöe bdept liio?tien. aBacci
pinnic ben Stötaocaet cjcccptie niaechte / öat l)p
ceen tijlt gDcnoegli en ijaùbe Ijeni taolhonientljjtfte
liaii bcsf faechö gljelegentijcpöt te laten mftciuTcn.
3©acroinme op b'infïantte taanbe ^dnwpeiv enbe om
ïiatljpfagDbatmeugeecne foube nDeftcn Hebben bat
fijn ïïecljt boo?berrn![»m taan l?>oo?fi.i?aecli fonbe toep
ìintgcnciìltqeect/ ben ïïefibent feltae taao? ben KecUtec
ODetoeelt iss / enbe Dcift Daec monbeltmje taao?geb?ai ι
OenbefavCft tnqiiefte/ enbe Ijacrboo? taaeie rebenen 1
cnbeallegatien / fclftaanepgcn TDeenfcOe conllitutten/
Ijetgocbë iieclittaanben ^ciiipper taertoont. ;

bptaoo2f5i!ïecfnerie/(5ijnbeaUe lïijcjc liabenenbebe
l)oog!)ttc .mainiHersi taan 't Hijcft} ccnigDe bagl)en met
iien anbecen in bcHberatte getoeed jijn / enbe naer taec=
loop taan arlitbagen/Hebben taan Haer refoUitie ben
ISontngii cappozt aljebaen / om baeglji baer aen liaec
^cntentiete p?oniïittieten. aSaeropben feontngl)
OOfttaonbt / batUïentracHtenfoubcöe faerite te be?
tnibbelen ,· enbe «et Ijem fcggen / bat jjp een goet
tocrrft foiibe boen ben ^clitppei; tot een flccoo?bt te
rabcn;l)ettoelcfti)ii refnfeerbe te boen: fuftinerenöe
öat Ijet reclit ben ^ècfjipper niet honbe tegen gcfp?ooc=
fien toojben / uitit taeele plaiifibie reebeiien enbe acgil·
inenten bpplapbope gljeallegeert / enbe taoo?namcnt=
liicft be ttoee taolgenbe. ©00? cerlt / om bat ben
^cDipoer ben acïitienben "Hiniil bcjs giaerii feftfjien
ïjonbert fctaen en fcltigl) / taanben Coopman / ten
òtaerftaen taan ttoee «©etupgcn gljeUeurt toajS / onbec
feecficrefonbitien/toaei-taan eenetoatf t bat fj;' i)ct
Ofieljunrbe ^cHipinbe taoigenbe JiBaenbttaan .iffiep
fonbe taol laeben / enbe bupten alle biiapen naec f jiant
laten gaen/liettoelch Hu niet gHeTìàen Heeft ; maec't
: boojf? hellip tot ben fejten Stujiidfi bacc aen taolgen-
itcopgeHonben / fnlcjc ben Coopman notoirlijrft in

mOCagHcbletaentoaif. «gnbefept Fredericus Secun-
dus ,
in fijn ^eenfcHe ^eerecljten : ©at toanneec een
Coopman een ^cHtppec bt'taiacOt / οαι on een feecfie-
ren tijbtaf te l.itontaaeccn/ foo Hp Hem langeropHoubt
ölö bebongen toai/fnioc Hp boo? taerloop taan tijbt
jijnaengeiiomcnrepfeniethan taoltaoeren / bat ban
alle fcHa^ien enbe ongclucHen / bic ban:npt Hamen te
refnltcren/taoof-tcccHeninge enbe rot laeftc taanben
Coopma.tiijrt. i€?genö bcfe becifoice ©ittoietbt
li|j oactHpc geallegeecte battnbe cHerte-partpe bp ben
^cHtupcc onbei'teechcnt ben tijt toanneec ben Jicijip^
per licctcechcrt fonbe/niet en toagi gHeflelt/ enbe bat
naeiVic^eenfcHeitfcHtcn/ geen getnpgemsi tegenii
«enCintract ofteaniec Inftrumcnt / naer befioo-
ren onbertectHcm 5ijnbe / ftonben gHefioo?t oftege^
nbtnitteert tooiben. ®>icc tegHensJ iö bu Hem gc=
allcoeett / bat Het fcHitft Het Contract niet en maecH=
te/maerbc onberHanbelinge bie tufTdien partpen/
ten otaetllac'i taan
rto:c irr ;p?ocHiable <0etnpgen glje-
baen
t enbe g-ffaoten toass ; toelcHc alleen giicfcH?etacrt
iDierbt/ om bat Het getiiwnleerbe te beter ui gHeHeugei
Itisi fotibc
OlPtacn/ enbe niet om bat Het gecontractcct=
lie baer aen taolHomentlijcft foube bepenberen : iipt
iMclcHffHiiftbeit (ffoonman
Doiofe , bett bebongen
tijittaantaertrerft iipt gelaten Habbe/enbe Het feltae
ijabtboenfcHJPtaenineentaelbie ben ^cHtPPec niet
berllont. ©ocH Habben ben ^cHtnper mccrgeittelbc
fcHitfttergoebertrontoc / enbe onbcr bcbtngH/ bat
elle be beraettibe Conbittcn baer in geeicnze Tecrt / toa;
reit getcecfient / enbe op goebt tainben taanben Coop^
man in neutrale Hanben gelaten. 3©acr nocH öp gc=
f<3ttoie«/;&atöenCöewei>a«öp« 9üefcö?cl)m toa.^

op een ge^egclt papier / ban een iinbcr ClafTtsi aliü i($6|.
'!ïï^ontncH!tf<ii>?bonnantietoa^ mebe-b^eugciibc/ens ——
tae bat fultöe Contracten taolgHeniff be iHnccaten taan
fijne Éonjnchlijche HBajeltept / toicvben taerhlncrt
HracHtelooS enbe taan ontoatrben ; (iiichsi inbtcn
't
taoo?f5fcH?«ft»it gemelte onberHanbelinolje efïenticel
toasi / toierbe Het baer boo? taernietigt / inbe hracljtcï
lODfligcmaecHt/enbcmoc(ie bientaolgenbc be Conbta
tien taanbe 25cta?atHtinoHe betoefen toojbcn boo? ttoce
(Öetiipgen / in totensi pjefentie Het Contract boo?*
noemt gefloten toasi. Om bit arnunu'iit te ontgaen /
enbcoin bat be ttoee «©etupgcn niet fouben toerbert
aengenoomen/ bte otaer be Conbitien taanbe 25cta?,icöi
tinge Habben gHeltaeu; Heeft ben lioninoHbcCHcCi
te pa?tpc op onrecHt papier gHefcH?cben/ enbe bacr^
ommc naer ben inHoubt ban fijne Patraten r-ul enbe
iaacHteioosi / boo? een iitoninclUijcHe 2lctc balibe oftci
maecHt / enbe baer boo? ben ^cHipper ontnonien
Het goet recHt bat Hem baer upt ta-asi tompctereni
be / en toaer aen be bccifie taan fijn faerfte toaji Hangeui
be. <0f nu ben ïltoningH fijn epgcne Onberbanen /
tot tafrltc?tingHe cube toegneminge taan'trecHt ban
Hacr 150. iRcg. 3'ngefctencn / bacrfe tonf5?m ìi«
i€ractaten egualijch in iïecHt-faecHen moeten getonfif
bereert toer ben boo? opene 25?ictacn Honbe fabeuif
boen /morljt men
DO?beelen.

<Dettoeebetoasi/boo?bien bcn^cHipper boo? alle
fïjn^cHcepsi-bolcftbeebcblijcfien/ batfc gcb?cihtaan
a©aer / ©ictualie / 'enbe itaerflen Hebbenbe / itpt
oo?raecf5ft,itnfTcHcn betont enbegflanbt/ reebe fejJ
toeecHeit enbe bier baaen ijabben tDC0Hcl'?afHt / enbe
toelfe(ltgHmplcntaan'tboD?ft<!?planbt/ boo? fïo?m/
cn contrarie toint / toaren 0eb?ctaen ; met confent enbe
app?ol)atic bonben Coopman /tajaren te ruggeglic»
Heert/fulcirbatHetfrHeeubat tegensiHet betoijsi cube
argument /niet Honbe tot boo?beel banbe ^cHipperjS
partHpcgeaHegeerttaO?bcn. itlïaerben CociHiaiii/
een linetiS Heer jijnbe) enbe toetenbe naer be goccili
fcHe ConfiitutienenbcïSecHten / gHeen fletupgeniü
in ïïetHten oHeïootae gegetaen toterben / bic Hacc
bifpofitien niet Habben becbigHt/ Heeft foo bed te
toege toeeten. tcb?engen / bat taoo?noembc Cietupgei
niii f Hoetoel taolgensi be g^eenfcHe üïccHten legitiem)
bp Het CierecHte taan CoppenHagc niet toiecbenami
genoitten / nocHte berl)oo?t / maer afgetoefen boo? een
innirieusicnbefeet inique fcggen / ban batfe taan een
«iber ïïeligie cn jSatic toaren /
al0 bie ban bat
ilijch / baeroitt tegensi b'^Ingefetenen taan 't feltae niet
Itonben gHetupgen/ nocHte eenigH gHeloof mtdteercni/
gHelijchfulchsiuptbe notulen ban 'ttaoojf? «©ccetSi
te HIacr ftonbe betoefen too?ben. «©en ïïefibent gc^
otaer befc tniurteufe p?ofcbupren / foo in 't particu*
(ter/ alsf oocft tn fijn «tionbclijcH giKfp?eecH taoo?'t
HoogHlle<©eregHtegcfilaeglji/enbc (iraffctcgcnss bie
gecnetaerfocHt/bietaanfulcfte iniìilieenbc injurieufe
inbenticoo?faecitUiatcn;maer Heeft niet Honnenbc»
merclien batmen boo?f3 bcpofitien nefint toaist' ab^
mitteren / enbe b' ginbentcursi taan bit toercH tc firafi
fen. ^ulcfiö tnbtcni!c<c inique enbe ongefloojbc ma»
rime niet gHetïeupt enbe tegen gegaen toierbt / foube
baer niet een iScberlanbcr tegcnsi een g])een / boo?na-
mentlijcft toanneer Hp fijn faecH boo?
Cai vinifche CSe»
tupgen foube moeten betoijfen / Honnen recHt firpgcti i
Het toelcH een faecfec foube 3ijii ban een feer b?eemtcn<
be onrecHttacerbtgH getaolgH

g^ocH bï l^ceren bte Hem (gclijcH gefcpt ijj) ban IKU'
ntitgs? tocgen aen quanten fp?eften / om ben ^cHippcc
tot ccnactoo?btteraben/ toaer tnHp bifficultcerbc/
fepbeninconfibentte /bat be J^cercnban 'tHoogöfle
«©crecHte / alrcebe naer be taoo?f5 cHarte partpe/ toaec
upt ben tijbt taan beiS ^cHtpperss bertrecfe gitelaeten
toas/ Hacr Habben tnHaer Sententie gHcccguleert ;
enbe batfe bc actupgcni(rcban't ^cHeepsitaolcfi obcc
't confeitt taanbeit Coopittan ( bte Het nu negecrbe ) ali
onbeebtgHtjijnbc/nietfionbeabmtttcren / aliSiijnbi
fulcftS contrarie Raer 3©etten. ^Siilcfisi ben ^cHippcu
fijn gantfcHe^cHip/enbe Dotaen betoaerbe ban ii.et.
felbe/ Doo? be alöeccptsi göcconctpicfrbe .Sententie

Oiiyt


-ocr page 980-

τ 66^. qmjt foulie sjjn/ fnDicn fjct ntrt tìjfecbe bemiböclt.

-ï^aecomben^cBfptJicnocöpet^tclJiöaubm/ met

ben (troopman/ te» oönflaen banbc jureren Clin-
genbergh
mbe Muller, bacc tóe boojbcnïüonitiöö
<0fcemmittffrt/ efaccojbcrct jtjn / bat
pee / tot af ftoopfnsc ban alle pjrtcnfïcn / hem Coop=
man geben
foubCiVier duyfeht 1|oïiattbtfi;S« otóbhi^/
in Boebe ©iffel D^ieben/ öet üjelcft jjtfttjiet f^ 5 Crtbe
i^ben^cijfppetbaec op uptactefiontflaani/ <tjbe
ban
Coppenhagen beCjEpIt.

<2Dp 't aenDonben ban ben tiefibmt Le Maire ,
ïjceft ben itoningö ben 3ibmicael Adelaer sccom-
mftteett omtia
Hoiiandc teoaeri /' mbe raettnbènei
ben^ Öaec
io. .flföog. Commiffacifen be Noòftx^aei·'
ders te meten / en op 2.afïen te (lellen ; (ïjn €belöept
foube in
thien a twaeif Oaflen bertceefien.

^en Ëogelfen Conful f^ boen ooelt ban Ëlfeneur
Qelioomen opCoppcnhagen, om antb}oo;t abtc be
becftoacinae banbc ιφοΠεη iii
Noorwegen, enbefiet
affcöaffen banbienj i^eeftben
feven en twintigifen
bp Den ^taDtDoitber öBeÖoo? fleöaöt/ «nbcjsinBÖ
naec ontfanQcn anttooojt na
Gottenburgh 5 om met
ben <0;abe ban
Carline, bie baec met een jfcegdt
UptEngelandtfiomcnfoube/ om naec Sweeden, te
oaen/ tefpjeechen/ tnbanbeet:boo?t^metöctfeï=
be baertupfli) omcappo?tteboen/ na
Kngelandt te
bectcecïten. ..

gn 'tmibben ban^eambec quamtotCoppen-
hagen eenen Laurens Midleton , jjjube 20aiIImto
banbenltoningD
banEngelandt, opHitiandt, om
tenifleitanben/ bie b'Sfneefetenen ban
Deeneihar-
i>en
op bat<!SplanbtI)afiùcn/ tehoopen; Xietgem
berlnpben bat b' ©nbccbanen banDe <©cunieccbc
3Pjobintien (öefe Cornee opbel|acingIj-bans&(lse=
Uiee|l
3|jnbe ) op mcetgemelte Cplaubt niet al te toel
Ijiip^ fouben gegouben Ijebben: bjant bpfepbebat
flet meecenbeel banoe SÖupflTen boo? 't toebcc / öenef=
fen^
drie Conbopcc^/ biaec onbec eenen Capitcpn
Ou^enwagen tian fenckhuyfen foube gecomman·
beectl^e
&ben/ upt^eetotjcuenbe/ fiaec recraitcein
een i|aben ban Hiclandc genomen IjaCi&en / cnbe met
omttent
twee hondert AanaenXanbt&omenbe/
fouben een «oning^Dup^/ fiaenbeineenouDtbeCf
Lallen €a|ieel/ metgetoeltgeopent/ enbebaecupt
Henomen ïjebben ccnigcjcplen/ enbeanbecequipas
Qie-goet bat baec in bja^
5 bjpbenbe met groot getoelt
Èegngefctenen ban baec/ bic fulc&éBeletten, ©it

iiinne banbe felbe feec qualgeh getcacteect / t
ftupé t'eenemael upigöcplunbfct Ijebbcnbe / toaec
^ec ben boojfcljieben
Middelton (al^ ©fficiec op
't boojfclwebe «Öplanbt) fiem (gelijift ÖP fepbe) foube
neabbiefleect Iiebben aen benCommanbecenbeCa»
pitepnen banbe boo^febjeben
drie (©oilog-ffl)epcn/;in
haec ©aben leggenbe/ om obec gefepbeinfolentien
te Magen/ enbe bccgoebingöebanfc&abetebecfoec^
fien;
Doctj foube (fooöpfepbe)afgetoefen5iin / fon-
bfc bat meecgemelte Commanbant / boetuel bp aeH
fijn ^c&ip gchomentoa^/ öemöabttojillen booten
fpieecften. ©enltoningö toa^op bcfetflbteenigbe
baafjen na ben anbtcen niet tori gbitoeeft/ toaet=
omrne beele affaicen Ijebbcn moeten flile blpben
fiaen.

b'(©ofi-©jiefebc faecRen banbltieet/ bcfidnöen
meeft inb'oubepjetenfienobec beïegation^-Roflen
ban b'Stflcflocen
Hane mbe Freydagh, enbc bttmit^
ijet fuböt obecIijDen ban ben <i5|aef
Edzard, fonb be
^jabinnebiec öaceu ©efant
Bonerus, enbebecfocfit
öaec fêo. Jföog. f^jotectiei 9!η gaf obec Bet
bolgenbe|I^emoc;aeI ;

Illuflre en Ho. Mog. Heer en.

Uw Ho. Mog. Men fonder twyÉEcl stlinoch
in verfcher gedachtenis hebben in welkef ge-
ftalte den hooghgeb. Grave ende Heer, Heer
Mdzard Ferdinand, Qm^ tot Oofi'Vri'fiant 1 Heer

tOtEJens, Stedtfderf enWUKsondt, Chriftfaligerge- lóóS-

heugenis, eenigeweecken voorzijn doodclickenaf- -

gang een Tefiameniarije difpefitie achter gelaten heefr,

i ί

Uage den April
fefihten hondert acht
eufifiigh.

ig

ii*

li

waei by fijnHooggr.Genade uyt een belonder dienft-
lijckvBicrouwen,u Ho, Mog. Voor-Momberen over
de beyde nagelaren jonge Hteren conftitueertendc

noemt ; Ën déwyl dan oock verders, de hooghgeboor-
neGfaVinne, vrouwejinna Dorofhea.g^weÌen Gra-
vintte vinOofi^Frie/aadt, geboòrne Gravinnevan
C^Schingen en Fettinge», acnftonts na Cj ne hooghgr.
Genadens ovetlydcn, dit door een fchrij ven genoti-
ficeetc en verkondight heeft, mee die verhoopeninge
ende toeverfichr, uw Ho. Mog, als tot wekker zyde,
cenighen alléén nafeft GodtZy haer toevlucht neemt,
lullen defelve in haer ellende en bedroefden jamroer-
lijckenftaet niet verlaten, maer krachtiglijck voor-
ftaen > ende de Voormomberfchap over neh nemen;
Soo heeft haere hooghgr. Genade, de gemelde hoog-
hedroefde Vrou-Weduwe, my herwaertegefonden,
bju Hoog Móg.omeengunftigh antwoortgehoor-
tVemft abn. te hóuden ; waer mede dan, gelijckzy
verhoopt j defeive fai begunftigtit wordeh} Sulcke
hooghbewéfen faveur fai haer nooghgr. Genade alle
den tijt haéres levens weteh t'erkeniien en te roement
Hebbe ditjin krachte der över^geven Crediti ven,
nochdaer by willen voegen, en dóbhier mede u Ho.
Mog. in haeren florifanten Staet nlie felfs gewenfte
Pfofperiteyt ende vermeerdering aenwcnfchen, als
diealtijdtie .

V He, M$g. gehoerfaentfie Dienaer

Geteeckent
MAUR. BONERUS.

©Jpbagb ben twee en twlntigften gjunp ontflngen
baec JlBog. een JHiffibe banbc «bminifïratocesJ
ban 't Collegie bec 4>teben ban
Oofl-Vricflandt, ges
fcb?eben tot
Emden ben vierden befeg ftilo loei, öacc
bp fp om geailegeetbe cebenen beclinecen be betalinge
banbe ïïegation^ftofien/ gegietÉnbcect bpbeSion=
ftec^
Hane cnbc Freydagh : l©aec op gebelibeceett
jfjnbe / i^bebonben be boojfegiebe faecRe al af'
OiJEbam tc30n/ baecBpbcfenjcàinoibtoiecbtgbei
laten.

^en negenden baccatni^gbe6oo;btbttcappojc
banbe i^eecen ban Heuckelom enbe anbece baec
lEog. «©ibeputeerben tot bêfafieti ban
Ooft-Vries-
landt, aclitccbolgben^ b» felbet cefolutte banben
een enderjighften jmapIcfilebettgfiÉblfitcect/ enbé
gce^amineect hebbenbe be eeiiuefie ban
J ooft Hane
cnbe N. Freydagh, ^Jfreffocen ban 't ©oföetifötc
ban
Ooft-Vrieflandt boojf^ tenbecenbc ten tpnbe bat
be Commanbcuc totEmbdengcojbonncectmocbtc
toecben bplangecbiepgrcinge/ Osi^eecen^ffigna^
toren albacc boo? be (lerclte Iianbttê conftefngicen tot
betalingbe ban hen bettoonbec^ bettarotion/ obec
bace legation^ gofien en bocatien inben jaecc
feftien
hondert
feftigh, en nabecftanbt gbebaliett 5 br
todche Qbrtiiobetetrt toacrn op be^mmenbünfes
duyfenc vier hondert gulben/ vier (iupbec#/ fhien
penningöcn ; en vier duyfent negen en vyftigh guls
Dm/ twadffhii^tci/cifbectilW'öoft-VfiiftSe^»
lene, ^cti na^e^n 't
vierde banbe ine

en O Ö R L O G Η, Ack-en-veerüghfleBoeck. 949

flcnctie ban ban $0. m^g. 43ebepuceec6en left gbe·
iDcejl sönbe Γη
Oóft-VrieflaöV, bate bp be félbe acnüe<
bodim t0 g^bwjQnt beijueftisn otetbebetlaratien
banbe boojfs
Hane eMbt Freydagh. ODoi minncijjcBe
accommobatie bp te leggen/ ofteanbrc0nt^l)poni
genegentgept ban f^ctpen befelbe beclaratien t'epa^
rainecen/ raobectcen/ enbc te taicecen,
a©aec op
Böebiliöiciectsijnöe / BocBtöbrtionbcn enbcbcr=
^n /bat acnbe g^melbe ^eeten ^ibminiftratorcn

nacB ceceptfe bc^©jicfiibeg«tn);tecbeifoninYcnban
pcnntaghen obec be beclacatle op ben
viertntwin-
tighften
ganuacü/ of bc detdt ffrfljuarp tot Aurick


-ocr page 981-

950

1Ó68 DpùegemeRtófiaErHo. uaog.(©fUeputectiJmuptBi'

_feoocften / en aen Ijaet ?fiOmini|Icàtocen m-

SijcfonDen/ toilOm üoïttoen ; ofiiatbpbojlJcctofp'-
oecingDe benCatnmanömc bani't(i&uacnifoinban
£mbden, 'tfelöe upt De ®oiiiptùicen ban't ïaiiDt
fouöc «cljten / Dacc toe Om feïben Commattöruc
ban nu af toictDt
Belaft enöe Bcautljoriffcct/ ombp
bojDec inepgccinge alfVioorcn cn naec e);pftetie banbe
boojfj;
veertien dagsn De boo?fcteebetefpfct(befomi
men upt aianbt^ Comptoicen ban
Ooft-Vner-
landc tc licljten/ en acnDe meergenielöe^uppliani
ten tot Bate boIDoeningc enbe betalinge tee öanöm te
ftrlien.

59en vyfden 3iulp ontfingen 5P een .!!©iflibe banbe
üeccrn ^öminiftcatotcn ban
Ooft-Vrieflandt, ge?
fcl)?eben tot
£mbden Den achtienden ouDen cnDe ben
acht en twintighften 5}ulp nifutoe (Ijjl lefileben / baet
bp Defelbe ftcD al$$ noci) e^reufercben banbe betalin»
Bije bec g&epjetenDeecbe Slcgation^ ftoften banöc
lianchecen
HaenenbeFreydagh: al^5önbeinöaece
functie met scliniiteecbe inftcuctien bn folemneelen
•öeDc becbonben / teat enbc öoe berte fp toegen^ fjet
gjhemccne Xanbtfcliap fouben gebben te betaelen.
^ocij batfe befe faccine op ben eecftenXanbt bagl)/
birfe banbe i^ojflinne
Douariere becfotgt j^abben/bat
nirt ben eecfïcn uptgcfcö?cben niocljte toecben / aeu'
bc ^tcben f)acce @;incipalen fouben boajb;aegen/oni
brcfetbec becbci-e biefaengaenbe tebectoacgten.
JDaecopgebelibeceertSönbe/ oocltgeletij/ batl)a=
ccilooaö JüSog. ben
negenden gulp boojfsaenbe ge»
nielDc ideeren 'SSbrnini^atoocen g(jrfci);eebcn f)ab·
ben / batfe al^ noct) binnen ben tpbt ban
veertien ba-
gen nacc be ceceptie be^ 25jiefi^ bc getaFcecbe fommen
ban penntngl^en oüec bebedacatien banbe gcntelbe
goncftecen
ri aen enbeFreydagh/ ben vier en twin-
lighften
2|anuact) of derde jpebjuatö leftlcbcn/ bp
De üeecen gact lloogt) JH^og. (©ebeptiteerben boen
maei^ in
Ooft-Vrieflandt 5önbe / tot Aurick upt?
gcfp^ooelun/ enbc aen gun Heecen ^bminificataa<
cmtoegbefonben/ fouben milieu bolboen : of batbp
bojbcce toepgecinge ben Commanbeue tot
Embdem,
feibe upt be Comptoiccn ban 't llanbt foube licDtcn/
baec toe ben felben Commanbeue ban boen aen gge::
laftenbegeautDocifeerti^gebJojben/ te toeten: om
bp bojbece biepgecinge en naet e);picatie banbe boojf;
veertien Daegen / be boo)f5 cefpectibe fommen upt
'iSEanbt^ Comptoicen ban
Ooft-vrieflandtteIicö=
ten/ enbe aeuQe meecgefcpbe ^^onciiecen totgaece
bolboeninge en betaelingijetecijanbentefteUen.
goet gcbonben enbe berfiaen / bat aenbe mectgemel'
be Commanbeue nocgmaei^ gefegjeben foube tuoj^
ben /, bat gp gaec i^a Aog. eefolutic banbe
negende
giuIp boom öem bornmael^ toegefonben/ al^ nu
tee e);ecutie foube gebben te fteflen ; en betbolgen^ be
booif3 fommen ban penningen upt beboo^noenibe
Comptoicen ban
Ooft-Vrieflandt te iicgten/ enbe
be boo^normbe ^onchecen
Haen en Freydagh tee
Ijenbenteftellen.

gngebolge ban befe iïefolutie fieeft ben Comman»
bew op ben elfden b'ojbie tot b'eiecutiegebepefcBcect

TjaïhngvmShmi Sergeant Major van
een Regiment te Poete in dienfi van de
Ho. Mog. Heer en Staeten Generaelder
Vereentghde Nederlanden > Gomman*
deur der Stadt Embden.

Op fpeciale ordre en in Conformitévanluer
Ho. Mog. Refolutie indacedene^eWintJu·
ny env^Je» luly defes laers, wert mits defen
Tl)oms Janfitt vanSchhetmScTgevMtbehfictj otnme
aenftonts neveiis</r«
Soldateucko ce vervoegen naer
Norderklufft by de Comptoircn, en aldaer foo langhe
te verbly ven tot dat de betaliogc van de Heeren
Hane
aaFrty^ach, AjJtjfvTtn
van het Vorftelücke Ooft·

Vriefifcbe HofF-Gerichte hunne gedeene en Eemo- lióS*
dereerde
Legatims keften en VacatioHS geldere, ter -■
Tomma ven elf duyjent drie kondert negen en vijftigiul-
den(eftigbftvyvert tienf inningen,
mitfgaders foodae-
nigi femme nefFensdiekoften van dienis
ingehandiget en overgelevert jende by aldien yeroant
liier tegen fich quaémete oppoferen ofte yeti teatten-
teeren, en vorders begeert; dat zy daer van willen
defifteeren > en by weygeringii van dien fai een aen-
ftonts haer wedervaeren aen my bekent maken, om
daer tegens naerder Ordre te ftellen.

AÖum Ewbdtn den elfden hAyfeftienbondiTtatht
enfeiiigh.

OnderftoDt

T. van SIXMA.

]|oe befe executie i^toegegatn/ i^teficnupttctt
boIgenbeSÖjief;

'.[CH^nHeer.

TOt nu toe heeft men te Hove den verfochten
Landt-dagh getraineert, endeden fel ven aller-
eerft tegens toekomende maendagh den
ttoin·
tighSïen
defer uyrgefchreven ; ondertuflchen hebben
de Heeren
Adminifiratores alle bedencklijcke Rede-
nen ende motiven by den Heer CewwuwAiiriixi»*
voorgebracht, om de
Executie van de lonckeren Ma-
ne
ende Friedacb gepretendeerde Legations koften op
te houden 5 hebbende tot fine anders voorfz Heer
Commandeur, mede voorgebracht, de bygevoeghde
Reeckeninge, wat den ft,
Friedach bereyts uyt des
Lants Comptoiren inannis
fefiienhondertfeflighm
Jefiien hondert een en
getrocben, als mede wat
den H. Htfiw wegens niet betaeldeHeffifche Contri-
bution aen 't landt noch in reftfchuldigh was; maer
alles heeft niet willen geattendeert werdeojende heeft
den Heer
Commandeur > den elfde» defer naer het
Comptoir tot
Lier een Sergeant met Soldaten >
naer het Comptoir van
Horden van gelijcken een Ser-
geant met
drie Soldaten, ende mede naer GreetfeyU
een Sergeant met rfr/e Soldaten uycgefchickct: mee
ordre } op yeder van defe^/wplaetfen de volle fom-
ma met
Executions gelder te heflFen ende aen hem in
releveren, gelijck u Ed. uytdieneflFensgaendeCo-
pyen van ordres wijtloopiger fai konnen fien, preten-
derende die iweci^ foldaten noch daer boven de vryc
koft, ende een halven Rijcxdaeldere daeghs; alfoo
datdefe£x«»f*ft'eenemael .... ende buyten alle
reden voorgenomen wordt 5 derhalven, de Heeren
Adminifiratores my aenbevolcn , naer dienftelijcke
groeteniffe aen u Ëd. te verfoecken, om defe by haer
Ho. Mog. door een Memoriael te remonftreren >
ende de ophefEnge van foodanige
Executie te verfoec-
ken , ende van allen verloop foo dra mogelijck te re-
fcriberen: Waermede naer beveelingeindeProte-
ftie des Almogenden fai verbly ven.

VEd. DienfiviUiger
Dienaer

S. WESTENDORrr.'

Emtden den feven en
tmiintighfien
April fe·
fiien hondert gekt en Je·
fiigh.

EXTRACT
fi^it ©c^aifing foo
ttn Revifooren,in 2tnno i (Ì4 j.
btn 28. ©<pf<m6ie «Ifoo U*
funlxM. DtpyJif. jf.

Broockmer-Landt.

J Onesti Joift Hane tcfiirtt ntt
7 6tt 20 «rmin: ftbe à 7; SHì^pn
ia^ittg} mn mtft f}i<r bp
im<ji;<i<n«miftir«f»irWjt»<tt. po ·

S A Κ E Ν van S Τ A E Τ


-ocr page 982-

cn ο ο R L ο G Η, ν Ack-m-veemghfie BoecL S3 5

ΐβό^, ^"ίοφ fijtt zo,Ut 6S((t*

.—_ min: rcmtftircc fp — iti

«iKffHmmi 408

Öiif ti;i)goi&(.

ι

^crttiï »rttt 6p Ut 58 («ηιίιΐί
fjiì s<i)tkn wotbtn/ 30 «rmm/

mrticfdl SKpCfMÌ. 22y-

QBütx»; pp Ut 1^6 «tml·
iim ftjnöi njcitxsinncconitiOitiwi
worDcii/ 5 8 fijiUn α yi Dï^cp
fcflilcrérttflicfm »85-

2(6(rma^iö«tti:j76ctis»o «nö
füftjcn^ &CC zoS fermine» op ixn
24. i9iai;2(nno]id44feltid)ma<f»
f <n jz 'ïirminm/ji t)<ï λ yi Oipcyb.
toen Dit;cvi>· 54° -

- IO

J^ctnec örtti Dt 109 Ut 173
ntiiicn OecbciJ iticiu)t»«. £>)> fd»
9 SWrtcn 2inno i64(i.feli<cD ma<i
fci» 65 fcrmin.je^icayiOÌVfybflfi·
iet^boeiiOtijc^D. 487-1?

iïBii&ir »αη 19 ÜJÏairi 2i«»
ttö 1645 Λ\$ »rtni74 (^o 314
«rmin / op ben iivriiig 2inno
1547 ioerfcI)«nin meccfen 4-1 fteji'
Un/ Λ 7ί miMxnSiUC;;». 307-13

IO

— IO

aiyj - I-

S^tmiV »an ben 5i5r ~^<rm<n/
fcet 334,tnctiif:mrtccfina0 5ielcn/
;«Dcc<i 7I SïxbirsS. fom ijo-^—

S^iiï o»ei; ftjn <&i<\\Mt

op ben 19 'D'lo*)embeï 1647 »ir»rti#
ien/ »αη ^^-.Adminifir. jeDer mat(j
cp
5 OÌpcbfleKnJ (i«3<fc&lae3<n
«orbili / baenoftn &<f 3SÏ w
min / opbmi72iprii 2inno
1648
«(iirm SlDCicb. 4^'-"I3■'

ξRocf)Vαn 351 t^obfijS^fer»
min kebeu inciuf. afó
7 SRa^
1648 t^o 12 2iprili5 too 1049
inaecfen
35 «rrnln / ba<t Vfln
[iiven 87:9li;ciiba((erö 87 --13 - 10

ien 27 2(pttl<i5 2tnno 1650 ««r»
fci)«n«n maecfett 16 ite^ienwaer»
innt afgefojen
iv<n ie^nwngin /
flii 27 3rtnuarJj : 26 ^tUmty
unb 27 2tprjlii feUolgen Saprei /
foo in ben gangen ienbe nUtcon»
ttiBuirefworben/ »er6lu»ena!foo
33 ^ermintn/ baec wantejiirm
iì)t (£be(i)e9f vanfieneaengef^ia»
gent 5 SHpeybrteleri
 99

Smglijcfm van 7 ξΟϊα^ιί^ο
^{φ 25 rtHfll;

ge^eBen io; fctfflinbnerttonfli^ev
imafji »irniije0Cbe£5(Sommijfai;:
indjt jcjnen
ijaat fcl)iilbtcl) vctr»

31 — 15 - IO

Ìrtiiii3v9cf:b. 410—15-10
i(«<uij£)li;tj:b. 2255 - : : -

Summa—

®at befe mi><v fpiciftcfm tetmtnen / buvcl)
ben gant^en ianbe fìjenbt
contribuint, tinbf in
iebem 2impte»an benm / ba«f)0»et0tbnefe(?em»
m<ffatien/.'be fcftaiiimgen «orben l^r <£bei«
tjtï}t 3on(f6«m Joifi Hane i^o «pganbt fl»er(ï
•Wibefe «erfenims »ernielben/ in renani »evHij«
»en/ »mb baer «geni «nige brteg^ geibec pteten»
birei/ oocf biiïicöbrter en ίΙ;ο forten Oe&Den/
et
btm)fii(iì boor qttitungen obec fonften Η^λφ
ie(/ folcfeiJb^ii op verorbniing^ bef< jb«v<nib#
minifivflt: ^iermif wegm gemeen ianbffcftajfi
DefcDeenigen/ ^m&bin ben 15 ?iio»<m6er
no166O'

ί9ί gurfïeiO'cfe ©naben Debecntfn ^inno liöt
in Hnb 2Cp«I over bat geenige tvat
6etrtt)ÌHng bei J5off-©eric&fi wt^gefe^ret/ uf^
b<n irtnbfciiafff
Compoirm mtt (ìatcfer ^anbf gei^e»
»en/ 'ttveidji icf «p verorbmmg ber s^ix^nAd-^
miniftr. foigenbc pacl)fer«n i)iU vaitberen (a<«n.

So^an SBitcfen] Slotbcrlififfi
pfflcöfer vetmitege qmtnng «anb
brtevup crfoigeen SXcrert 1 gnee
getaeni»attt)m<^ bem£0lavrienf
Jote / unb
iitf} iiBefrumec Comp-
toiren
»Λη ben voegt barfeitoften ge^^
noomm wotben t ^0 faemen 4 j —-

®em gewefenec Sm6b<i;i(uffi
^faditet »an ben 2 φο 2.
2Cug. iïBilcfi Mcfen

1C6H.

»erm«ege -Kefenimg oocf ^e»
creti Hnb«<)«lt»ng goetgebaenwat
ijme »an
bit ©raefff. teblenten
van «erfd^eiben
Comptoiren butijj
(iarcf er i)flnbi afge^aelt wovbm 5 ■ 8 ■ ii

r-

Sìod5 bem ^uridierfluifii
^faciifei; ©arreit QSodfem m*
moege 9lef<nung>ocf iDecreti Mn&
<iui»mg goebf geba^n i^mi
am 14 unb 21 QReert i66i»an
ber <5f«bf ΧημΦ ©ecrtt: Sa*
bricio unb ©eri^t^ ^eenetn
Co»et bai gi^ufge tvat t^o kt^a»
(ung bei ^offgeri^ti geeomen)
gewaitfamer ut^ ben dmv^
ioirebarifeiifcn geno^mtttflii bic
φfaf
$}t »αη ben 2 gt^r. i^o ζ
gujie 1661 flngei5<nbf i|l 584· 7 ■

©en feventienden owtfïnflm Ba«©o.I©oB.eett
Haiffitìe ban ©loutoe AnneDorothee> 35ouactcce
bantoijlm
m Jgtft^cabe^EdfardFerdioao^y^


-ocr page 983-

952 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

/ '

ι ©0fl-©iic(lantìt / gcfcBjcbtn tot Norden öcn drie en
twintighftcnSSuUj itilo loci, tÉMtJetcnbe tcnipntie:
Dat bp Ijacc ï^o· j®0B. ten gefuDfïftucccDeafnaelïcït
mocftte toccDeit / om Oe faecUc ban 't ©aoi niom&ct'
fcljóp ba» bare twee miiiöEC-iaECiae ^ooncn / albatc
in loco ban toegljenöaec^o.HSog.toacctcnemen.
aBaec op gcbelibeccert Stìnto/ oebODifslöiffibe
gcfìdDt inöanöcn banDe igcecen Cant, enOeanöcte
ftact i©üOflh JSSog. «©eöeputeecOctt / jong&fl gctofcfi
3|)»öcm<©o(i ©iieflatlbt/ om te bifitfcen/ fjrami=
nrren / enDe Dacc ban cappojt te boen.

negentienden i]^ gc0OD?tt)itcapjJojt banbe
l^eccenljace ï|o. HSog. <15eDiputcetbcn totöefaec=
lun ban «i^ofl Jdjieflanbt/ acljtccboigenjs tucfelbec
tefalutie banUcn fevenden DefeJ ; gcbifïtcect/ enbe
öc-cvaminecct &ebI>cnDctic Jtòifiìbe uanöê «©tabinne
gjiouacifcc ban <0ofl-®?ieflanbt / g)btfrf)jebcn tot
Nordeh. bcn drie en twintighftén 3(Utìg leflleDen /
ftilo loei: Daec bp Deffelbebctfocötal^bobm/ Oat
Boce ©0. jaaog. pcmanDt alöaec in loco fouöen gelies
ben te fHDfiitufccn/ om De faechen banbe Tutele
oürc [)aer twee jonge ^oiontH ibaec te némm
op ofbclibetcert 3Önbe/ goet gebottbencnbebeci
Hacn/ mltji Defen / aï|\iocb te pecfiliften bp flate
JlÊog. Öefolutfe banben acht er\ twintighftén
Sipjil lefïicOrn / genomen op feechece jÉiffibe banöe
tod gcmelbe »©?abinnc S^onaricce/ enbe be Mc'
morie bpben l^eeceBonnerus, al^bocngEcommit^
teecbe ban mccc-toel gcmelbc <l&?abinne ©onarfcre/
een gare i^o..fjISog.obfcgegebeni tentoacenaccbec
aengetoefcn (tonbe toccben / benootfaedtclijchfiept/
toaeconmie bat bp öote i^o.
Mog. pemant alöaec in
loco gefubllitucertfoube Dienen te toerben. JBijbet^
j^bcrliani/ bat &ace mebeBebientmoe=

Óen toecbcn ban een coppe authentijcq, ban 't geöee^
leCefiament/ ban toijlen ben l|eere<0?abe Edgard
Ferdinand ban<0o(ï-©j(ellanbi / om 'tfelbegelien
^tjnbc/ nabrc gebifponecct tetoo?ben/ geiijcltljm
i^o. jfeog. bebinbénfoubentebeljóDrcn: 23Ipbenbe
mcbe acnOe todgemelbe ©jabinneS&iiuaicieregete·
commanbeect a1ie gocDe co^fcefpohtientie enbcb?ient=:
fcöap te onbecijouben met öe ©ioutoe ©o?p(nne
33ouacircc ban (©ofi-©iieflanbt boojnoemt.

«©ftobec fonbt be gtmelbe «©jabinrié ^ona
tiereeen25?iefbatt4:cebcniieaen mp/ al^öacen«c=
flbent/ öie ich ben negen en twintighftén ejcfjibeec»
öe..

J^aec 1^0. jmSog.ontfingen be^ feilden traegfj^oocR
een H^ifììbe banbe loei gemelbej^^eutoe^ouariece
ban 0anbt / en baee neben^ tot bolboenin <

ge ban öaec ϋο. J©og. Jiefolntie banben neghentien-
den^nip te|ilcben/ Coppe banbe i^e^amentaice
bifpofitie bantocgenöaec<aemael/ ben i^ecc<l5?a=
be Edzard Ferdinand, tot Ooft-Vrieflandr. Waec
op gcörijbcceect 5Ì}nbe/ be boo?f3 Jl&iffibe enbe
bplage gtfielt in Ijartben banbe ï^eecen banben Steen,
enbe anbcre gaer Mog. 4B>ebeputeecben totte
faeeUen ban Ooft-Vrieflandt, om te bffïteten / eica>
minecen / be retroaóia na te fien/be pofnten ban con=
(ibccatie enbe belibccatie
Dm upt tettechen/ mùe
Dan alle^ rapport te boen.

©olgljt be Sö^ief ban Ccebétitie :

NOus yÌTM* Oerethea , ComteiSfe DoUariere
d'Ooft.Wtfi, néé Comteffe de Creange &
— Puttingen. Ayaris trbuyé bon de cönftituer
quelqu'un pour hos aiFaires qu'àprerefatavonsouà
ravenir pourious avoirà dcmeflerVlaHejti, avons
fait choix de ladexteritéi aptitudeöc fidelità du Sr.
Leen de Aitxtma h Ie conftituant noftre Refident, &
Miniftre prés les Hauts erPuiiTans Seigneurs Eftats
Generauxdes Provincea Unies, pour prócijrcr, en
noftrenotn, & des Seigneurs Comtes nospupilles,
ceque luypourrions commanderdecorrefpondrelà
deflUs & Nous en rendre Compte, luy permettant
àuiili de pou/oir en cas de maladie ou incommodité
k fervir daSt.^aitPeferj Licentiéendroit, maie
•ux propres fraix flc Charge dudit
Si.MitKim. Èn

π

Signé

ANNE DORITEE.

Y A»na Oerothea, Gravinrie Douariere van
Oofi-Vrièflatidty gheboorne Gravinne van
- · Creangc en Puttingen ; hebbende goetge-
Yondenyemant te conftitueren om pnfefaeckendie
wy tegenwoordig hebben of in 't toekomende moch-
ten hebben te bemiddelen in den
Hage α foo hebben
wy gekoofen om fijn behendigheyt, bequaemheyc
en getrouwigheyt den Heer
Lieuwe vatt Ait%may
hem conftitueredde onfen Refident en Minifter by
de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Vereenig-
de Nederlanden, om uyt onfen naem en van wegen
de Heeren Graven onfe Weefen te Procurerenal
't gene wy mochten commanderen daer op te corref-
ponderen, mits ons reeckeningh daer van doende ;
hem toeftaende oock de macht om in cas van fieckte
of incommoditeyt fich te dienen van den Heer Ie«
Peffir, Licentiaet in de Rechten , maer op de ko-
ften en laften van ghefeyden Heer
Aitzema ; In er-
kenteniffe daer van belooven Wy hem hondert
Rijcxdaclders'sjaerienniet meerj met reciproque
macht van den dienft te konnen renoncieren »
naer ons goet en wel gevallen. In getuygeniiTe daer
van hebben wyaen dew tegenwoordighe ons Zeghel
doen ftellen.

Gegeven tot Nerdm den negtn en twimfghfiên Sep-
tember. In 'tiaer ons Heeren
fefiien hondert acht em
fifiigh.

Was Geteeckent

ANNA dorothea;

j Graven Teflament was ah volghi :

b<t ίχ^Ιί^ίη tmb .ς)0φ3<(ο6κη
!0rj;frtl(i3fii(2ri«<n.

Digmna^ in bfcfin <ί<ηΐ><η / n><<jcn
flSglii^tn efuibinfaip Hnf<r<r<r|Ten ©tem-
Siftrn öiwifftr^ bantt ber 5«ülicl)« ^m/
ηίφίί tmfjitvifTifg akr«liÌ)ifiinfi3<tti(/(i)i(fim#
be ifT. ©ο ^atctt iit fciiiirèiguna 93Jir
SSÖi^SSim® ©raff ijn&
^{vr 8U i)ftfri<pi(inb / ^«rt êu Sfin^/ ©ίέίι«|)ί
boif unb 9SJif(ntunb· Η\) je^o Dòn btitt Zkt»
Ni<3t/Uilt> eontinniretibt itlUi B^md)^
i;{lt/;<liod& @ott lo&lgtfunbt» »nb timSc^dg^n »cr«
(ïanbi/ augifgimr ^«ftxgm'ifi «nf<re frt^roiiitijc
unscnóftgti "iÖüfcrHcijC
T0amentari^<^td^fofitim
unbiiijtctt ^iiiinsJSöerorbnuns/ iii mugljgfter
ζδ<ϊ^Ηίΐιη3 fntifftfsit (ï«ifj3f«i«n «nb ymknl

turcl) <nfp6im<lKn ^Kju fpemliter recfuirHtn
j?<lt;fii:i. 'Notartum folgcttixr 9<{ία(( oufff<?in iaf^
fm. ^nfanflö iife^lenwirvocflffeniingitttiiib jti
rttlm j<i(cn / in bet ieijftrn 'ίοδίφιηδί
unftrit^euï «iófie in Wt i)5ht>< «n»

feri 5öcö»«rbUtt{in Stiofit·^ «nb
φί 'jiSJÌidiSiet^Ìi/iftiftrtn

' · ma

recognition dequoy liiypromettonscentRijcxdalcrs jggg
fans plus par An : Avec pouvoir reciproque de re-
_
noncer Ie fervice, quand bon Nous femblera. En "
Foy dequoy Nous avons fait mettrenoitreféclàfes
prefentes.

Donne à NordtHlsvingii/eufvie/mèdeSeptcrahrei
l'An de grace mìUt.fix censfiixa/tte é' f>ui£l.

w


-ocr page 984-

en OORLOGH//Mf-e^-'veerti^hfteBoeck, 95^

i5<j8. tim (SóiTiï unfct: atta* i)}iuf«r DcrSrten i»

--Döc6pi)n<air{m})om)jtni5fracl)iD<9

fl&inö icit «orgei;cni)<r 6«yfcijungi; / αΚ'Φ «nf«ni/
TOcp(. scliibfm ^errn ©cbrAïxm/ ^erm

^m^ ^cmi ©(SDOi©
ε^ιΟν^β^^ΛΏ!© Sùr(t<i» iH iDftfricplanöi /
iì). ÌD, i;öcl)fi\l)l 2(nbincfini tvicJ)erfai)«ii / iti mt#
fere ^S^fiifri 0«sr56niiffcjiiQiuvid) I unD fróiicfiir
2ÌHff<rfte^uii3 ju (am6f alim ê»tn

StviöinSriuExn'it^itt·

SSnfcve gcitiic^i gcfflitUi ©tì«r muti
fdicit» èclrttigcnb / miln t)t((£r6cmfCBim(}<HUöKi

bill Jcfiamenti ©runÌ>fàfi( iff/ θο infiituir ünD

ncnn«n "iSSir 3« «nfcre QBa^re «iig<j nxijfiiic rcd)t'
incijTiji Oniverfal-^xHn vnfiv ganijctt Cöctlajidi
fdjafft tinfcïii ötlicbiett ©ο^ιτ ®i>fart> S6cï{)iiri)
55>ilf;elm/ ©raffm ju 0(IfrkplanM / ^wttju
<Srcn(i/ et«tt<rpDorff uni) 535ίftmunbtl^ QBic
«ucl)i>i« jtiiitiii-cn/t»c(cl)cunö ©ot( i)ci'2(ttevi)0cfti
(te mit unf<t<r jcriO mtf icibeë gruc^f sntlbta
fc(jnc«i: ^crijgcfii&fer Staii ©cmrt^tiiin<it / ber
i^ocfigctto^nuii ©rSffinncn unb gMurocn /Smu'
öjcnitnna S)önMi)ea / g«bol)tncn ©rSjfinncn ju
(|^nifing«n/©riffinncn5H£)(ifdcfIrtnti(/Stflii·
«jcnjii vSfcng/ ©(cber^bovtfuiib iïBiffmunbf
jc.
ίί». ennod) mitit 6cfci)«<» wirb ; bennocf)
foldKc sc|trti(
I bflp jiim fati (locbgibamfcrcr grati'
m ©{ttirti;lin»£u ib. dncn SOï^iilidxii (£rt>cn «»
wurbeii: ©olcfje unferc Diijbc θδί;ηί flljj»
tcnn iinfcrc gan^i iiub iiìa(^ia(fmfcl)affc mfi»
«inrtiiDcr gKid) treilen follcn. a&<t bief<(&«
<imiS SvSuIiine! gitufeti moijtm / baffdbe
iim rcdifitt nnb ütfoldxnfMiitublidxrgcwo^n»
(xltgtnirt^ unta^aUcii unb folgcntö aM()3i|t<iir«
tvitbi.
Zl^ aiidj mifdriS QBii^rgtHcefm ^crrn
iSnibcré/ S)mn ©corgS^riftiaiie/ §iir(t<niu
0|ïfri<ijlanbt
I jit Sftn|j / ©tibcr^borjf
mit) QBittmiinbt κ. £b. ^od)lo(»(. ©cbSc^ftifi^
bcrö ic6iej«n «tifirit ^«vRgditbfcn gr. ©e»

raaf;lilTllCn ib.in cafum Nuptianm imt «iu

9B(fnjc^um/öbcr Douaire müub(lcti»crfpröcf)cn/
bavon «ba iv£i;l^od)fai;li93«b. imfirg^mn
SSnibtrëib.iior iinfcrmQSiVlagir tuit fri"i^s<iiis<m
'^[obiabgatige» / nicfjtö 511 ^japicr sebrrtdjt woibcn»
(So Dcge^Mii iJEir/ bap bic «otmngbrtrumirer»
fiic6(/uittj bcnanbtc J^crrn ^ormiinbercbefobiriit
ivolfin / bamif birofcllxn unfircc ^odigci^ricn
Srrtti ©emrtiiHnnin ib. fol^c vcrfi^rocStne
Douai-
re ,
gici^ anb<rc§iit|! iinb ©rilfi. gran QBfftftxn
»öit D(ïfr(egianbf ^fcbcsor aiftjctt gcnojfcit/mtrcf·
iic6bei;g{{<3( wcrbi. Qinwirf^ojfiin falf? ab« vici»
io^gtm. jmfir<r gran
©ίπια1)»ιιιι<η ib.fc^aiu
promittirte Douaire »0» «inctlt Ob<r attbcrii ^Uït
ncgfï im |ìr<i( gijogm werbeii woltc. 3|! uiiftrt
9D<rörbnuiig / bafibi^ju gufiid)ob<rrtn&(r»<r<i
««(fcfieibuiig bcrof^cibcn iinfcrtr f)0(^giii>r«tt
gran ©ema^linncn ib, auff linfcrm jtijigin Ol<'
fbingi^aiifi alll^k jii ^lorbttt biwolnKit bUiben
imb αιιβ «nfirn
apfenmge unb anbern ©üf«n
flltc uttb jcbci ^ai;r ftdj«< »ier wiifcnb 91ίίφ«(αί.
«^nabfurQ(icf) entimifi^en augcnttlfcn f^abtn folitn
itnbmSgct) ·, bic ubrigtn gdbcr abtr iit unftrev
erbinbeficn«tte wcgt wiircfitcfe <mplöir« witben.
©ötft a«dl imfirö -Oerrn ^<ttiri / gflrfïen

5« (^(<ΐίβ/ ©tebimrff unb. OBnttntintii κ. ib. j6óS.
^or obcriwd) 4iiifcrm -^öblic&cu ^iiuritt/cfwaö —.
m<nfd)lfc6i^ bigcgncn / Civc(cf)en bod) ber 2(llct·
i;ód)|ï< irt»g< 3>"ai)rin bet; giiter gefunb^ci;t «^aitili
ivöllc; ) Jinb bcrg((]a[t bü ÌKcgicrmig bcjj gurjil.
Dfifv. a»»exi} aiiff iinf ober utifcrc

i<^ng-®rb<iii '3ior(ïamm(n/ 3» foldxn fattifl i;ii·
niff unfcrc fwicti CDcrorbnung/ bapnadjb^m
(nunfcrm^aufe i;(rgtbracf)tcii uiibüonjijro
fit-f. <llicrgil^big|t
Cov/rmirttn jure pri-

mogenitura fo tvol b«r fuccejjion rtbpnbing miftrcc
rtipbem Ciwa »<r^rtnb<nin iibrtgeii €rbm atlcnt»
^aibci» ScrfaDrtit. ζϊΒύ nicfjt nxnigct αn(tα(f^<^:
obiiig<fc5«n jir(id)in »i<r Mufcnb 9icid)öfi)al<c
QEB<tn)cti;Hmf gclb«rii / 53fci^ocbg<m<i«t jm'ferit:
gr. ©eiti<i(tHniKii ib. dne
fumma »on ficiiötflufcni
^iiciii Mici' jSrlid) aupgcfoig« wevbe.

iÖlcfiU nmt wie ob|ii()<(/f|ï unftré ©2Ì9ÌS)
g S 9Ì S 3 θ'ϊ θί ® © ©radili unb ^<rrn m
D(tfiii|jianbi/ Sfcnp / etcbefïborffunD

iSJiftmimbiK. iig<ntlid)i unb fiiKr'SBilic/ tvcl»
cf)cn wr'r öon nnf<rn Srbcn unb fonjï mSnnigiicibctt
allcnii;a(biii uniocrbnic&iic^ begeren g<^rt(ftn ju
iirtbot. (Srnn<n<n unb
Confiitainn i^icrauffftrttic
unfcr<r 5od)g«b. grane ©cmaijlinmn ib. jur «Sor»
ntunbcrtn nnfcrer cingtfeijifit Srben / (Si'fudiiii
bantben ^ocfimogij. bie herren 6fabf<n
©cnerai bic 98crcUugf<n Qli<b<cianb(it l^itmit
bunf{(id)/ bi(f(Ibig(gcru^(n mMM unb jivartt
gcgm criaffnng brnn fonjï geroó^uHdKii ^Oor*
munbl. 9)fli(^(en unb
Decreti Judidalis, fold)«
iOotmttnbfciiajft nebenji
bttexemion bfefii unferg
(<5«u5SBi(i<n0Ùbitunb auffjicö éMneèmcn. ^nb
tv<i(n fiirwe unf} ^tc(iige éanb|tSnb« b<r ïitfcl jjal»
ben giivi(f<jHrflgig<ii;an; ©owoamiffiirbiefiibe
^i<mit gleid&fal^ iuiajitwrmiin&trf bipjunnfm
ojftgib. (grbenmönbigt 3a{)vitt »«orbn« unb gi«
f<iS« ^abm: Ώίίφί jroeifficnb/ i)kf<lbe fampt nni>
fonbcrö n)<rb<n (jicrfn aHfntJialbcn willig Contri^
buinn n)a(j ju «nf<rcr Srbenb<fï<itHnbrtuffnt^mm
dmgjïrtö bicnlic^ fcin mag.

iïBofirne and) bieft xm\tn difpofition liKfncm
ober anbera «lp cin .O^i^Hd) ob<r ^iirlidj
Tefiament ttwa nicftf validirWmÓg« / tVollCU ®iC
boc& / ba^ biifilbt ium wenigjlcn «lp <in
Tefiamen-
tum mncupati-vum, difpofitio paterna i»ter liheros
öbcranbcri fd)l<d)(elci3t(U SBiUcni SScrorbnung
g<l(c« unb befic
^tn móge/ Ερβ no» -valetTefa-
mentiim, valeat jureFidei-Còmmifft CodieiUorum
velquevis alio, quo valerepotefi, meliori modetiSkii

mit bem 2(uf(rucfifcfien 2(^n{;ang / ®α^ί mi iffiic
^irneg(ï/>ef
modum CodieiUorum oftev fonjTtn unier
unfere ^anb unb gnjtegel rait ober o^ne geiigeit
annocö etwa ttieitet
dijponinw m5g(«n / ""folcëfi
nid)( flnb<ri ali wan eö bicfem
ftflamento injerint
roe^re / allentiialben geacfitif werben folff. ^ii
me^retm glaubeni M^tiunb feper^altung ^abeit
iïBir biefeiy μΦ un^ 5«wrÉ<fd)eé<»« bcftdidKn
»orle^i«u& önugfa()me erroegnng mif eigenmin»
btger fukfiriptierin^ nebengeirurften unferm an#
gebo^rnen 3njÌ<3<l Ì3B0Ìn>ijÌenbtic&

^eir^ffitgu^ auèbanebenno^benanbtcljiciuvott .
ηηβ in jfede trforbertt giaubmurbigt ©ejeugen
unb
Notariuw mif untetfd)reiben lajfenj ©oge*
fcfie^m mif unferm 0?<(ib<ni5'.i}aHfii« Dlorbeii
itU 3 t>m


-ocr page 985-

SAKEN van STAET

166^ belt jwinufgjim ^loixmS: ^nno
_^^ f«cf)éie{)cn {)uni)(rt ftcbm unì» i<cf)i}ig.

(«imr

(L. S.)

Hajo Lonntz. Palm Doêlor aig dn Ijleju gnSbig
irDctitUl· ©tliÙQtf'dfcr. & fuhfignavh.

Engelhertus HoyerFafl.J^ord.utteft. req. fubfer.
φ- fubftgn.

Gerhardus Brawe Ραβ· Nord, ut tefi. req.fuh··
fcripft.

M. FrancifcHS Henricus Hoyer Ραβ. ut refi. req.

Johannes Rudolf b Sikman mi teflis,

Mattbias WermeUkìrchen, (in i)Um gn^CÌj
«rbCieiKi: ©ijeuji / u^riimï) itiiin ^anD
unt»^iitfc^afft.

Bernhard Hupeden ClmenUr wcam ut tefi.
jubfcr.

Johannes Trommeflager > Imperiali Auth.
Not. Pubi, ad bunc tefiandi aBumJpecial·
éf legit' una cumpradiElis feptem Dominis
tefiibus fide dignis, requifitus φ' rogatus
mfidentrei ftcgefiic firipfi nullo atìu extra-
Beo interveniente fitbfcripfi fignoque meo
Natariatus appofto corroboravi.

Inde naeme der Heiige ende Hoogh-ge-
loofde'Drievuldigheyt Amen.

N· Ademael in dit elendigh leven, wegen den
beklaeglijcken afval onfer cerile voor-Oude-
ren, niet gewifler is els de tydelijcke doodt,
ende niet ongewiiier dan dc uyre ; Soo iiebben wy
Ed/ardFerdinand, Graeve ende Heere tot Oofi-Vrtef-
landt,
Heere tot Ες/ί«ί j Stedefdorp ttià^Wittmundti
lot betrachtinge van 'tfelve, by de tegen woord ighe
▼gnden «llerhooghften toeghefchickte, ende conti-
nuerende Lijfs-kranckheyt, hoewel Godt Lof noch
by volle verftant ende oordeel wefende, uytonsey.

ijene ende vrye wille de Vaderlijcke Teftamentari-
chedifpofitie ende uytterfte wille geordonneert, tot
voorkominge van alleftrydigheden ende mifverftan-
dea , door den ondergefchreven daer toe fpecialijck
verfochte Keyferlijcke Notaris, in volgende wijfe
op te doen ilellen.

Eerftelijck beveeJen wy voor alle dinghen, ende
tot allen tyden, infonderheyt inde lacfte uyre des
dootsyonfen duyr verlofle Lieve Ziele inde handen
van onfen Hoogh-verdienden Verloffer ende Salig-
maecker
lefu Chrifii j ons overleden Licbaem in on-
fe Allermoeder de Aerden tot de Graeflijcke, doch
fonder eenige pompe en pracht by avont voorgaende
byfettinge. Gelijck onfe wel geliefde Heeren broe-
deren , Heer
Enno Lodewyds , Gcof^h Chrifiiaen,
Vorften tot Oeft-Vritflandt, Ld. zaliger Ïedachtenif-
fen aerghedaen is gbeweell: in onfer Voorouderen
Grafftede tot
Aurick. ende de vroolijcke epftandinge
met alle Uytverkoorne totdat eeuwige Vrcughdigh
leven verwagbtende. gelangende onfe ghefaement-
lijcke tydelijcke goederen fonder onderfcheyt; de-
wijl deErf-lnfettingvaneen yedersTeftamentgront-
vsft is, foo inftitueren ende erkennen wy tot onfe
waere ongetwijfFclde;, rechtmatige, ende univer-
fele Erven onfcgantfcneverlaetenlcliap, onfen Ge-
liefden Soon,
Edfard Everhardt Wilhelm, Graeftot
Oefi-Vrieflandt, Heer tot £f/iw. StedefdtrpenWit-
mnd$&s.
Gelijck οοφ dg kljaj^leren die 00e Codt

'm

den Alderhooghften tnet onfe tegenwoordige Lijf- i(J(i8,
vrught genadelijck gefeegende harts-geliefde Vrouwe
J
Gemalinne , de floogh-gheboaren Gravinne ende '
Vrouwe, Vrouwe
^ma Oorothe», geboorne Gra-
vinne tot
Cruynimgen, Gravinne tot Oofi-Vriefiandt t
Vrouwe tot Eefens, Stede/dorp ende Witmundt ^e.
Ld. al noch vorder geven tnochte; alles nocbtaos op
dien voet, dat in ghevalle onfe Lieve Vrouwe Ge-
malinne van een Mannelijcke Erfgenaem quam te
verloflen, foo fullen onfe beyde Soonen alfdan onfe
gemelde Etf ende Naerlaetenfcbap met den anderen
gelijckelijck deelen.

Doch ingevalle defelve van een Dochter quam te
verloflèn, lal defelve nae de rechten ende ghewoon-
heyt, in foodanige voorvallen gebruycke ijck, on-
derhouden , ende vervolgens uytgevoeit worden.

Alioo oock onfen Wylen gheliefden Heer Broe-
der , Heer
Georgh Chrifiiaen, Vorft tot Qofi Vrieflant,
Heer tot Eejevs , Stedefdorp ende Witmundt > &c.
Ld. hoogh-loflFelijcker memorie by fijn levens tydt
onfe hardt gheliefde Vrouwe, Gemalinne Ld. in
ca-
Jum NoptioTHM
een feeckere Wittum, of Douaire moo-
delingìTBeeft verfproocken, daer van nochtans wy-
len hoogh· zaliger on fe Heere Broeder Ld. voor onfe
Bruylofte met een vroeghtydige doodtafgegaen we-
fende , niets op het papier heeft konnen laeten ftel-
len; Soo begecren wy dat die van ons daer toe vö·-
fochte, ende genomineerde Heeren Voormunderen
bevorderen fullen, dat
onfe hoogh-ge-eerde Vrou-
we Gemalicne Ld. defelve verfproockene
Douaire
gelijck andere Furflen Graeflijcke Vrouwe Wedu-
wen van
Oojl-Vriefandt hiervoorenaltoosgenooten
hebben, inderdaet moge
ODtfangen. Macrincasvan
onverhoopte gheval veel.hooghgemelte onfe Vrou-
we Gemalinne Ld. om foodaenige beloofde
Douair*
van d'een ofd'ander hiernaerinquefliemochtcge-
trocken worden; is ons bevel dat de voorfzhoogh-
ge-eerde Vrouwe Gemalinne Ld. foo larghe tot dat

zijn op onfe jegeowoordige ^efidentie-^uysalhier
tot
Narden fai verblyven, ende uyt onfe appennagc
ende ondere goederen onderwij] alle ende een yeder
Jaer genieten , feeckere
vier duyfent Rijcxdaelders
ionder afkortinge ; Ende de overige geldcrcn tot be-
fte van onfe Erfgenamen allerwegen noodigh t'em^
ployeeren.

Soude oock onfen Heere ende Neve, denFurft
Chrifliat» Everhardt, Furft tot Oofl-Vrieflandt. Hee-
re tot
Eefens , Stedefdorp ende Witmundt, éft- Ld.
voor of naer onfen doodeiijcken afganck , yetwes
menfchelijck konnen bejegenen (dewelcke denAl-
lerhooghften nochtans langhe Jaeien in volkomen
gefontheyt wil behouden) ende door Ipodanige ghe-
valle de Regeeringhe van ons Furftelijck Huysvaa
Oo/f
Vrieflandt, cum aenexis op ons of ons Leenf-erf-
de van 't Vorftendom vervallen, in foodanige geval-
le beveelen hier mede oock, dat nadien in ons Huys
herghebrachte, en van fijn Keyferlijcke Majefteyt
Allergenadighft geconfirmeerden
Iure primogenitura >
foo wel met de fucceffie by bevindinghe alfdan van
voorhanden overige Erfgenaemeni aJloithalven ver-
vallen; Ghelijck niet minder in plaetfe dervoorfz
laerlijckfe
vier duyfentR^cxà&ddcTsWittumftkggd.'
deren ; meer-gemclde onfe Vrouwe GemalinoeLd.
een fumma van
fes dujfent Rijcxdaelders lacrlijck»
to^eftaen fel worden.

I Den inhoudt van 't bavenflaende in onfen, Edfa-d
Ferdinand, Grave ende Heere tot O^ W^e»//,
Htere tot
Eefens, Stedrfdorp ende WÌtm»»dt, &t.
Laeften wille, dewelck wy van onfe Erfgenamen,
ende anderfints van een yeder, die'tfoudemogheti
aengaen, begeeren dat onderhouden fai worden ·,
Daer toe vorders noch nominerende ende confiituo*
rende onfe boogh-ge-eerde Vrouwe Gemalinne Ld.
tot vernjinderinge van onfe voorfchreve Erfeenae-
men, verfoeckende daer nevens oock haer Hoogh
Mog. de Heeren Staeten Generael der Vereenighde
Nederlanden bier mede dienftiijck « dattet defelve
goUereo mocbce teghen oaelatinge der oaegewoos-

lijcke


-ocr page 986-

en O O R L O G Η, 't Acht-en-njeértighfleBoeck. 955

166S, ''J*^·^® plichten van Voormunderfchap ende decreti
' ludiciaiis , foodaenighe Voormunderfchap nevens
d'executie van defen onfen laèften wille over ende op
haerteneemen.

£nde dewijl wydersonfe hierigcLandtftcndentoc
de Tutele mede feeckere beloften hebben ghedaen,
foo willen wy defclve hier mede gelijckelijck tot me-
de Voormunderen tot de mondige Jaeren toegeftelt
hebben , niec twljffelende of defelve fullen alle te
famen, hier meê in alle voorvallen geern contribue-
ren, wat tot befte van onfc Erfgenamen eenighfmts
dienftig foude konnen zijn.

Inge valle oock defe onfe difpofltie in 't een of 'tan-
der pund, als een heerlijck of cierlijck Teftament
yetwes niet valideren mochte, willen wy doch , dat
defelve ten mlnften als een
Teflamentum mncupat
viuitij difiofitio Patema iuter/iierot of andere üechte
laefte willca gelden ende beftaen mach. Et β non valet
utTeflamentnm folemne > imletlure tidei-CommigiCe·
iidüorum -vel quovis alio > quo valere foteft, meliori
modo.
Alles met de uytdrucklijckftebyvoeginge, dat
het gun: wy hier naeft
permodumCodieillorum ofan-
derfints onder onfe handt ende Zegel met ofte fonder
getuygen oock noch wijders mochten difponeeren,
iulcx niet anders alsof het eflèntielijck in defen Te-
ftamente waere geinfereert, allenthalven foude wor-
den geachtet. Ten welcken oirkonde wy defen nae
het voorleefen ende aendaghdghaenhooren van de-
felve met eygener handt hebben onderfchreven, en
roet opfettinge van ons aengeboorneGrout Zeegel
bekrachtight, ghelijck wy daer nevens de onderge-
fchreve daer toe van ons infpecieverfoghtegeloof-
waerdige getuygen ende Notaris hebben mede'tid-
ve laeten onderfchrijven.

Aldus Gedaen op ons Refidentie- Huys tot Norden>
den November fifiien hondert feven

tufefiigh.

Wasgeteeckent

■ Λ.

Edsard Ferdinand.

(L. S.)

Ua]o Lorents Palm ΌοΒοτ als een hier toe genaedig-
lijck verfochte Getuyghe
fubfcr.& [«ίβζ.·
vavit.

Ene,eìher(i^^oyer Ταβ. Nord, uttefi. rej.fubjcr.

Gerhardus'Brauwe Pafl. ut tefi. rej. βί/οτίρβ &
fubfign.

Tranctjcus Henrkus Uoyer Ραβ. ut refi, roq fuhfer.

Johannis Rudolph Hiltmtitutitefiis,

Mathias WermdskìrektH. als hier toe ghenaedigh-
lijck verfochte Getuyge oircont mijn handt
en Zeegel.

Benard Hupeden clementer vocatusut teH.fnbfir.

Johanfiis Trornmefiager , Imperiali Auth. Net.
Pubi, ad huncteflandiaHttmJpetial&legit. una
cumpradiBus feptem OoraMs Tefiibuspatdìgms
re^uìfitus & rogatus in fidemrei ficgefl^e/cripfi
VUÌI0 aSu extraneo int*rvenp«ttttfiihjcripfi^gno·
que meo Notariatus ofpofito torrtharavt.,

vyfthienden ^obcmbct ontfinscn Bofcigo.
flàofl. em JBiflibC ban ©?OUto Anna Dorothea,
«©iQbinnÊ ^ouariecc ban Ooft-Vrieflaadt, gije.
fchiebfn tot Norden lJ£n twee en twintighften ©«0«
6cc teetilïcbcn/ ftilo loci, goubenDe cefponfïbe op
fiaec ©ooaö IBafl. 25?icf banDen eerften öecfrtbec
jiBaentn fitofnflöl/ carcBcntieftÊtbüófflebcnban'
6ε CceWtf uren ban Anthon. Adolf ban Ditfort: ban
6at iDÖlcn (ÖjaefEdïard Ferdinand acn Öeffrlben fles
toefen l^ofinffflcr Thomas Groot oüec enöetecfa^
feeban tecompen^ gemlinnofeftien hondert negen
en vyftigh beloofDc/ fcIjHiötflh tc toefen fes hondert
fes en feftigh öijcrbaelöeci. iouDmbe baa?ti bec^
foecft/ öat
ijafc io. |©οβ. opöareion8ï)(lefc6?p^

ben^/ (bobanfffcnojb?ctoiIlcnfìfncn/«itictXcboo?i 166%^
lïminae born/ ten fynbcDatDcpointcn/ becbatin
_.
'£ fSeliamcnt banbcn geniclben ï^ecce <i5?abc Edzard
Ferdinand aücfÏnt^ onbEcljoubcii mocftten toojbcn.
3@acc op Qcbelibeceect jijnDe/ bcböojfsJlEtflibe
Qfflrlc in ganbcn banbe llceccn Huygcns, cn anbece
ÖarcJIo. JEog, «Öebcputeecben tot befaechcnban
Ooft-Vrieflandt, otti tcbifitecEn/cjcamineten/enbe
baec ban cappo?t te boen.

©cn derden ©ccemUei; (i Qf)cI)oo?t Bctcappo?t
banbe Percen ban Vrybergen enbe Schotanus
t alleen
Öiecaeiitocfenbeenbepiefcnte/ i)«cc ©ο.Ιΰοβ.φβ·
beputeecben / banbe geene bic jongljft in Ooft- Vrief.
landt örböcn grüacefrt; b'anöeretcgfjcntooojbigö
abfrnt toefenbe/ acfttetbolgen^ bec fclbcc Öefolutie
banbfii eerften bcfr^ / gebifïicect enbc gc-epamineect
Öcbbcnbe be .ïHSilfibe banbcn J>rEgcant.!©aioj Six-
ma , Commanbcuc obec öct (tSuacnifoen binnen
Embden , gefcjjjcbcn Olbacr ben twaclfden jaobcttis
I
kc iactflleben/ ftilo loei: ()oubenbe in e^ect bat
ben 23ucgcmccfiet Gerhardi, al^ 35!jcft-<ioumii(Ta=
ri^bec<©bec-€rabifcijen ©ijcltagii alOaer/ op fiet
grftabigb aenliouben be^beo^noemben ^ijcUacöt^/
cnbc be Ccebiteuren ban lan Werners, in confojmité
banbe iiptfpjaecfte ben drie en twintighften ganuacp
befe^ (oopenben ^aec^ bp be I^eecen baec ëo. JjQog.
dSrbrputeecben tot Aurick gebaen ; gem Comman»
beuc berfocöt Ijabbe/ ben «ffiyecutcuc tegené be quaet-
toillige Drtadbcc^ bancenijalbrguIbmopGeorgy i
bffe|$jacc^atbccept^bECfcI)fncn/ tc toflien aflïflcceii
met eenioje.ll®tlltic/ tot hofïe banbe gtBicccRigeti.
«©atljp fu ehsSnacc be ïct tcc banbe boojfs uptfipiaec»
fte tiiet cn habt ftonnentocpgcccn/ mactbenboo^d
nocnibcn «Specutruc twee ^olbaten (jabbc totitòs^
boegljt ; bacc ban Ijp geet gebonbcn t^bbc ^acc ϊ^ο.
Mog. t'abbertcten/ oocit baecnebcn^tcbecfoechen
nabrc o;b?e / foo toannecc be (Sjcccutie met foo Itle^
nen getal niet enfoubeftonncngefcBieben.
ontfangen een JIBifïïbe banbe Bolmacljten bet booj<
noembe Ctebtteuccn / tnebe eefcj^jebcn tot Embden
ben twaeifdenJiobenibccfactjileben/ftilo loei, ten*
becenbe ten epnbe bat bcngemelben^ommanbeui:
Sixma, gcautljorifcect mocöt toccbcn/ omme tee
crquifttie ban Ij^n bectoonbecen / enbc br^ bao2f§
©ijCfi- Commiflaci^ / ben asojgcrmeeflet Gerhardi,
foo brei folcii banbe.fliìflitieban befen^act/ ne^
bciisS bf η boo?nocnibcn (öj;ecuteuc upt te mogen fen*
ben/ al^nobigljfoubetoefen, iU^aecopgebcIibeceecc
5ijnbc/ iëgoct gebonbcn enbc bccffaen/ bataenben
bao;normben (£ommanbcuc Sixma, foube biecbm
gecefcdbecct/ bat öp tcc crquinticbailbegBeraclbe
©fctoonbecg / cnbe brg boojfs ?&ijclt-Corami|fai
i'i^/ ben S3o?gcL'nieefiec Gerhardi, ten fine el^bo»
ben/ meet 3goIc[t banbe Jl@iltticbanbcfen;&taet/
ncben^ ben boo^noemben €]cccutcuc foube betmo^
gen upt tcfenbcn; mitjjnict f)cccbetcnbcBctgDetal
ban thien a twacJfmannin, «enbcinca^ftunalfban
noci) eenige bccbercoppofttic foube mogen be|egcntn/
bat f)p becc jaiog. bacc ban foube öebben
te ab<
becteccn/ om bieii arngaenbe foobanige nabeciSe^
folutie genoomcn tetooiben/ öclijcfimennaetgele»
gentfiepbt ban faechen oebinben foube te bcfioocen»
I@o;tifnbe i)i(c ban r);tcact gefdnben aenbe opgemcl*
be({3ebelmact)tig|»nbii; booifsCtebiteucen/ om te
(Icerhen tot bet felbec natic^tinge.

iSocb i^ ter iScrgaüctinge gelcfen fceriter JIBcmofl
tic ban looft Hane, ?ibclÖcfic Wf(ro?ban't©of-
«ÖcricDte ban Ooft-Vrieflandt : na befibetatfe
gocbt gebonbcn enbc bctflaen/ mttfoefente futro*
geten ben üeet Ripperd» tot Buyrfe, in pleetfe bat»
be $eet banbcn Steen, tegentooojbigli abfcnt to»
fcnbe / om met en neben^ be i^ccten (jaet j^o. jH^,
(Qtebeputeetben tc bacecen tnbefeec&enben Ooft-
Vrieflandcboo?f3/ cnbcbicnbolgcnbc onbetaitbetni
aocft tc bifiteten cnbc ocamincten be iScqucftc banbe
boojfs Wep? Hane, bcnfefden j0obembcrIcfirccf
ben aen baet i^o. JlISog. gepjcfentcett : goubenbe
Itlacfìtcn ban bat gccnbetalingcratoifltcbcfto»
mm / banbe ^ommcban dercbien bonden tachtigti

%ΙΠ 4 mh


-ocr page 987-

1668.

95<5 S A Κ E Ν van S Τ A E Τ

eulöcn?/ ö!eljpbmilim3lffelToiVrydaghtcto?Dc=
I-^' "Π Ijaöt / ΰε tetroada na te ftm/ tnDe Dan allt^

"^"SiödtjSÏ ten achtten baec aenaöeöooitljet
vappoJt banöe Igeecen Huygens, enDeanöcceljaec
ï^o flSofl. «ÖfDcputeccben totÖefaecftenüanOoft-
Vrieiiandc, acDtccUoigen^ öec felüecöcfolutieöan»
Den negen en t wintighiten ©ctobec Iae(ileDen ί seül'
fitcf ct cnlïe se-ejraminEeti öebbenDe be juaiffibe Dans
De ©joutoe töiabmne ban Ooft-Vrieilandt, 0efc!)?ei
ben tot Norden bm eerften bec felbec Höaent / itilo
loci, Itiitfgaber^ coppe DanDeiCeftainentóicebifpai
fitie ban bapn ljacc<i5emaelbcni^efCe^iatìeEd-

fard Ferdinand ban Ooft-Vrieflandt. ï©acc ομ flCbe=

liöcrftrt/ ootit gelet jijnbeiop bc jlBemociebanöcn
ïleec fiefibcnt Aiczema, al^ fpccialijcB bp be tofl-
ncmelbe <0?abinne ©ouaciece flcautöocifeew enbe
Brmacljtigfjt. Qoet Qcbonben cnbebw(iaen/ te
autiiocifetcn ben pecfoon ban ^oncBec Gerard van
den Cloofter, IgoüelinSÜ tot Dorum, om be ®utele
nüec be ftinberen banbe meec-tuel-seinelbe ©jabinne
g^oiiacicce bp öaet to. jtooa-aengenomenuptUa'
cennaeni/ met enOe|neben^be^tenbenbanOoit-
Vrieilandttoaec te nemen; enbe eeniae faeeltenban
imuo2tantie Ijem boo?-ftonicnbc / baec ban aen öaec
©O flDoa. abbectentietegebenj ®ottoelefien epnbe
|](cc ban€>;tcactaenbe tDcI-aemelbe^^outoe^ja»
binne SOouatiece / mitfsaber^ aenöen boo?noeraDen
gtmicftce Gerard vanden Cloofterflefonbentoicrbt/
om te ftcechen tot bec feïbec nacicbtinae / en bjijbec^
te biencn fiilc): en baec 't beDoojbe.

iEot befiupt ban b'©o(l-©?iefcBe faften fai &iec
noci) illüoegcn ftet^mcfltjiiteOldenborghfe Codi-
cil ban Date ben negenden ^anuacö feflhien honderc
vier en fcftigh nopenbe be i©efcc-®oI/ omtebie*
nen tot mcecbcc beciitötinsDe ban befe matccie / bc^
toelette / al^ booj becöaeltinbitgiafC&lJfonbetlijcIi
Öcfftaetrotecctt

OT?, 3« 2C tit D ξ)! © 05 ® Öi / ©raff
^ }u ^XbcnbHCj «nb £)iIni{ni;or|i / 5»
Jinb itnip&aiifin / ^icrmit utfunbcn tttib
b<fain<ii / S)«mnrt(^ ^Bic in iinf<tm ί«ίφ(««η
'$:<f(am£n( §· fo »icl tin» bm »on iiödianb κ.
fluétrucfliii) »or&«i;A(tcti/ ivescti-^^nririnumc^c
buri) ©ötiiS ©nab Ixfl^tijjtin iinbiffolienfomlid)
ί» fcüKC wui-cflidjfdt gtbrac^iin /

bamit παφ <23nrcrm fc^t-^intri» i(i)(iUtn
iv)crti«n foffc/ imcswijicixrorbnimgêu^intcriaff
fcn / inib i»icf<(6i (n «incm flDfonb<rIicf)tn Codiciil
ii(i>crffl|fcii / rtltcvnirtffen nicfif altcinc bic iu ®eni
iicm^nf ^lomegm ^onig^i. iinb ifjv

giicjil. gricixrii^ ju @cl)(e()tvl9

^oijï<iu nuiiK^r in ©ot( fe^I. cti^cnb <r({ in ben
9lcnb(gDiirötfcI){n SöcrfliitiJ) bti} b<m ft<b<nt)in
^(«icHiinib folg<né »<i-miifclibcvo5tönigi.«nb
gurfli. SXcföimion »oi« f<cï)^Si^enbm ilug. 2iii.
1651 Cöneba »on fvo; ju bffponicin sinablglT
ne gcgonnci/ fonbem <i«ci) bic je^f «3i<«nbt ^àiy
feri. Ovom; SDIa);eft.9Siif«Cfltt<j:9in5bi3f!<r Mpt
f(r«nb^cri· iSnö ju foicècm«nt)« cin abfonlxrlici)

Àecrttum nnb indultumUberrimadiffofttionis ttlliCi'

QinSbigfï m^eiUt / tmb SBit olfo iimö fo »ki nie^r
»011 bicfcnt n{»
acquirìrtm Feudo bareditarioiiU
frcpc f^dtib Οίί;Λ(ί<η / fo ^a&tn^JBicjniixr^tinuis
λΠ<ϊ funff«<j<n 3«frtl«n imb ί9ϊίβ»«(ϊαηΙ)< / bii in
»ör6erHf;i:(im 58nf<cm ^i|ïam<nt Mr&i^afteni
di-
fpofn'm
^icrniif unbinfraffii»i<f<gn5öi;l6eb5c6(i3'
(tc6 crrt^fi»/ unb foig<nl>« gcfiatf ivtrcfjiclifg
macfjentvofien.

bcm 2(((ίΓί)ΐ5ιί)(ΐ<ιι / luib Demnccl)(ï bit Sioiii:
feti. 9Jïajetïaf( unb betun fàinbtfidxn 1;οΦ(ίίόΙ)Γ
S&tirfurjiin bcé ^cijliiiin 3iómifcf)cn Olcicl)i5 /
<25nfinn ccf|)<ctt»e alUrfjn^bigjÏ nnb guabiglïm
^crtin/ bajj |te bie »on iBné angefiif;r(i crf)c6iicbc

tllOtiVÌlt fro concedendo & confirmarido telonio in
conftderatìon gijOfjm /^f)^ rttticgireciltcjic inclina-
tion
unb ciffctpro manutenendajuftitia jU j()rim un»
(iertliciien ^Jìadjni^m ba^in l>Iicf<nun&(fcl)einm
ίφη/ ζϊΒίΓ ί>ίΐ; fo vieUninbie^o^a^riti
bicfcr 3ott-fa(^c itiittenen unb wibtr(tanbencn wi»
bccrocrDigfeititi unb uljerau|j fcl)n>c«n folien unb
fcfjabcn / tvonintcc «ingroj) ti^eil unfictc φαβΟ»
feeligfiii confumirct wctben miìffin / bcrfclbisdt
freubigi (gncfcftaffi noci) «rUbct / b<n «nblicfiat
cv{)al«n / unb Ju πφί^ίΐη
/ nuij unb gtnieffunij bi<fei god'resalii
gciangct fci;n·

©l<i(J)i8ns mm tttfiginrtae wegi worDi^alfm
DUiDii/ fo irtngi QBirimiebcn/ vonbiefcmiSn»
fccm noci) «igenen tciiciiin 5« btfvonirm /
unbnac^bcmiSit: (ë flut^ Dcftnben unb geUgtn»
i;«i(ba5u<rfc^«u/ bcnfclèen mif ^o^iigcbac^tcì»
ÌQnfctn ^oéioWicöcn icjjeniS'goIgern öb<e «m
bcrn JU «erf^anbUn / unb i;ingcg«n <tn g<wi{f<^
quantum JU «nrir^afding birg<f5()tlicl)(t<n "iidcöt
unb ©anifflc in cSnfccic ©cafffctiafFt unb kn&in
ju»crDrbn«n / ^iifoifïauff benfiia/bA^Cicfolcfiii
bei; 98nf£m ieDjeiren nicl)f ju wircf ncl)tcn tvur»
bilt ! 53nf<r 6c(i5nbigcc OTittainb
nung/ baj} b«®ur(J)lcucf)tig(ï<r ©iO^tti(5cl)tig«
(ϊα §ur(Ïunb-Octc/ JDirrgriberidi ber brittc
©enuiinarce iHorwcgtn / ber ecl)ucbcn unb ©o(»
t^enitonig/ unbbcr |jociitvutbig(ï ®ttrcl)i«ic&»
(igjii ^ocftgcDonicr Sftr(ïunb^«r /
(ί(αη
Zlktdìt «rtwc^Kec Q3iffciioff ju iiì&ccf unb
(Strbe JU horwegen
te. ÌBn^rc J^ó(J)(ìg«^»:fC
^(rrn ii\)m-Succefforcs obec bcro jtÓnig(tcl)cn unb
§ur|ï(i(i)cn (St&en / r<gt««nbc ©raff<n ju Diben#
Durg einbriifctijcii/ ;3mglctcl)<nbcr^«rcI)(eHcl)i
itgfïcir >Oodi)gi Dome ÌicnV'^ccc ^φηί

5»ν(ΐί«2(ιφΛίκη/ ©t:ciffju2(fcanicn/ ^efciu
gcrtltic. unbbero gurllliciien (Srfcen / ccgimn»
bi J5<rrn unb granxn ju 3e{i»cr / gfcicl)nirtjfig
«in briftt ti)Hi / bann aiicij bcc JF)ocI)n>DigiboJ)rn<
'Snfer freunbi(tJ) «iilgeluDfer ®oi)n / ^)crm
2ίπ(ί;οη /
m ^epligin Dicicfe^Qraff/ Srei;^<rc
5ii2i(fen6m;g/ (gblcc juiSarcti unb^nici?*
Drtuftn /unb bifr<n QKrtnn»

unb.SiS<iDiici|en ©efc&i<c6(ci au^ <tn<n brit<«tt
tijiWun oDgcbαφ{<n SDific-goa^aDm/nilijcn/
unb giniifftn foKtn ï Θο iïBit: 2;^n<n jtiemif
■ftSfftigjl» unb 6{fïflnbig|tic maffen wo(DcbM)f»
M) sD<tfci)aff«n / Kgircn / unb »«m«ci)<n/boc&
rttfö unb i)crg<(ïrti( / bng »on benen cinfommen*
ben goKtf 3nfMbitt alle unb jebtn^i^ï^iiiför*
berft unb fur rttfinanbernbrcvtanfintiXeiiDiiii^i
Ieri fl<nomm«n / unb in cine geniiini Saffd nntet
gcfatnpKt: »crn)ii!)rung £>();gif<fii( / unb ba*>on
brti «uff bmt SBangerobct; t^ufu 8» tcc ecc»
fa^renben iiuecn »cvorbn<(i ?»e{i)i#fitt)(r Ci» l><f'
fen ï>it'p<iuirf(cf)<n ccnffnurtrion ^^odjgebadjfit!
guifinö jH 2in^a(( genÀbigfier unb bcro ®r6m
^erm tinb^raivm ju / fofgfiSirtge 3lni
macfjen euiaffat/ g<n^brg|ï. geen* gmi^en

tt>tr>


-ocr page 988-

en OORLOGH, *tAck-en-'veerttghpBQecL· 957

166% wiïï'i" ') ""««tljflii» / fttt3(iic&cn iit coitf«»iiifott
imD «P<tMfioit Dic gfffl^riicöen f(i;rti><leiiKHDcn
■Scictjiu / ©Siiimw / ^Jii^ttjctifiit / ©φΐαφ»
κη / ecf)(iii3iu mi» @tc((it ojine /

m δί« (η iSnfcriK @raftf(J)aff( ^Xbenburfj /
j^errfcOaff/in «11& 2(iiipi

i3rtrti / iint» «iSosfeij 3«ί«δ«η / «ηδ ms
föï ianö ίΐΛδπΓφ Difetti?» .wirb / CSnfcmQJni
«ït^anm anjf ««jjstnbe illesi imD giifdCicn tnif
«imi· Dtc ©Λφίΐι ^Sifcbaffin^eit iiiiD Sìo^wcit»
6i3f(l( ιΐί»φ unö gutè 6cf«nt>tnct: ^uiffe / flliec'
niafTm Sajir 9Dnf«n it^jtiwit j^eiDfitn 9«.
t^rtti / gcnìitig tmb ίαιι&0»»ά(ίΓίίφ Deijgitre·
tin / btf («rmination o63<bflcI)«r Q5ei;{)ùijfc (i&er
fo tvol flucl) i)i« biiKiimnig miì» «fpcctive rc^ar»
litio» ^uaiiti rtu cin» oDcc ttji^t: ó^rrcr 1 Da
foicl)c^ i)CtS noiitigjtiit u»i> ηιΙζΗοδί

(ten fli(;aitin wiri) / jit ^o^i uni) ivolgc»
gcnidiien Dcro Dcbicn»

i<ti ηαφ vcijiicfiei: n&crltgung Dcr umOli^tiDiii
<ηΐ)(ίφ guf^ kpntieii / farapt f^ltcffcn (ΐ«|ι<η /
imö fcincr Hint «nbicn «orgteiffin
I fonUim Dit;·
i>ti iuxs quantum i un& öU é^ïtCV / Drt (δ ttot^ig
fltt JU iVCnbit» / communi confilio confenfu
Iic6e(/ unö fciis«|ïcliitrocti>itt folli / gtfialtS^r.
jH'éni<)(i(J)e»: g)ïaji|t5t ^ι^ΡΙ'ίΦί'^ / ©«νΛίίΐιφ^
iigfict «rtb <£t>iit ηίφί rtlidn fijïtgiid) ju
trrtiüin / δαβ pi (ίφ tatimfrt wol ϋχϊ^ΐίϊφίη

wccbcrt/ fonbcrtt ίΐΗφί)ίίΓθϊ wcamtinfaD' ifiöS.

ίοηβ{Γΐίφ€';Β«θΓδΐ)ΐιη35ΐηηαφ0η/ rtiijjtnUfllci)__

»örbcl)aiicn/«nb n>ci«V6.r<BCii iinD |iiUii(tcn/ wann
0«2ίΚ0Γί;δΦίϊ«ΘΟίπη«η(ηι imo «nuem
Dicìiicfjc imbS3«mmc 9<&Λφfer<3ïnfcrίαnDcn/
ÌBic i)o|ifc« «nö «)ΐιηΓο6«η/^<ί«νίίφ rf<(;in
unì) »ot gcfü^ïlicficn ©^abcnuni) ©{fo^cïxrgci
ftatt l)ci)iu£n wùrDe / ba0 unfae ':8πί«(Ι;αικη ϊ)le»
S5it)^ri(ffe ηίφ( nóf^ig
ijàum/ tajì Dcnnocè
oDfvici^drfi ©ilöec »0» bes golTi-Sinfommcn
34fjrlkt)é Oevfdjf gtfi^if / olxr αηφ m

«uff gmfC geiCflCt/ in futuros cajhs
neceffitatis referviret, unb bittt ianÏJt fO baun bijïo

irïiffiiatï unb ίr&lίlcflίφir6e!J(JifvrunsinunbΛ(fί»
lllrit werbin folk / unb weti bü^
τ€ξαΙε teìonìì
»on bit Dióm^ΓΦil1 itSpfirlKfiin S«a/i(ï5f α\ΰ

^Óφfίim Dber^auptbiö ΟϊίΙφδ i» feudumhare-

ditarium »00 f5llin iu f^ffitt ï<cognofctr« unb bic
iStie^nung barö&ic gifucfiit ttJirbcn mug / fo
»{ïf{^tn JU alUrfttti ^οφο «nb woigti
brt^fiï iSnfir ^itrin Succejferen
un(ir(f;Snigji# blin|?#unl> frtunbli^/ βί{»{η
bin rtuffwiifi unb tt>igt/ i»ti ti 3«'

fm^l ηηι?1ίφ unb iu 6ti)6i^rt((un398nfiritba6i»>
fu()renbtn t'ntindon «ϊί^ίϋ^Ηφ I ^iitunttc wol
Ju»ir9tilΦin unb lu wijfin/ ic.

«S&icfunbticf)/ u.


Eyndc van't Jacr ié68.

EEÜWIGH.

-ocr page 989-

EEUWIG H-D U Y R E Ν D E

ORDREoi ALMANACH,

Waer naef de Steden ALCMAAR, HOORN ende ENCHUYSEN
aan de
Heeren Staten van Hollandï ende Wefl-Vrieflandt fullen prsefenterenPerroo-
ncn uyt den haren tot bekleedinge vande Vergaderinge vande Staten Gmerael, yandefilïWi
van State ende van des Generaliters Reecke n-kamer, ende oock refpeftivelij ck ftille ftaan op
de tourbeurte van AMSTELR.EDAM, inden gemelden RaWi,
tnv^n een vande
volgende Steden
van Weft-Vrieflandt ende den Noorder-quartiere inde voornoemde

Reecken-kamer.

Ter Generdïteyt-y

Inden ^edt Va7i State.

16 6— Hoorn —
i66y—Enchuyièn
j6yo — Alcmaar —
16 — Amfielreàam

1675—Alcmaar
x^j^ — Enchuyièn
i68z—Hoorn —
1685· — Amfie Ir edam

- Enchuyfen

- Alckmaar
Hoorn

i(i88-
1691.
1694·
1697·

. Alcmaar
. Enchuyièn
- Hoorn -

• Enchuyfen
. Hoorn
- Alcmaar

1700-
1705-
170Ó-

1709-
1712·
1715·-

17C0·
1703.
1705.
1709-

• Enchuyièn

- Hoorn —

- Alcmaar —■

- Amflelredam

-Alcmaar —
. Enchuyièn

- Hoorn —
•AmfteÌredam

-Hoorn
- Alcmaar
• Enchuyfen

. Alcmaar
- Hoorn
-Enchuyièn

1718-
1721 -
1724.·

, Hoorn
. Enchuyièn

1727
Ï730
'733

— Alcmaar —

1712—Hoorn —
171 f — Alcmaar -
1718 —Enchuyfen
1721 — Amflelredam ·

1724 — Alcmaar
1727 ■— Enchuyièn
1730·—'Hoorn —
1733 —
Amflelredam

- Enchuyfen
-Alcmaar —'
Hoorn —

ιόόψ·
lóó/-
1Ó70-

■ Alcmaar —
Enchuyièn
-Hoorn >—

1675·
167Ö-

1679·

1682-

1688-

lópi -
1Ó94,-

1Ó97-

173^ — Alcmaar
1739 — Hoorn —
1742 — Enchuyièn
I74f — Amflelredam

- Enchuyièn
-Hoorn
-Alcmaar
'iyimflekedam

■ Hoorn

- Alcmaar —
-Enchuyfen -
• xAmftelredam

. Hoorn —
• Enchuyièn
. Alcmaar

1736.

173P·

174^·

I74r

1748-

17^1·

- Enchuyièn
. Hoorn

- Alcmaar -

1748.

i7ri·
I7f4-
1757-

. Hoorn
- Enchuyièn
-Almaar

1754'-

I7f7-
17 60'

1760-
17Ì3·
1766'
176^·

1765—Enchuyfen
1760 — Hoorn
1769—Alcmaar

-ocr page 990-

Inde Generalitcyts '^ecken-i\amer.

Slittefiaen.

— Een van de volgende Steden—A

— Hoorn —- --- ---

• Enchuyfen

— Een van de volgende Steden —

— Hoorn -- - ■■

— AIcmaar - -- ---

• Een vande volgende Steden, —

-Enchuyicn -- - -

■ Alckmaar ----

Ι09Ψ
16 <>7 — Enchuyfen
1700
1703

1706.
170P·
1712-

I7if-

1718 -
1721-

1724-

1727-

1733 ~

173Ì-

1739-

1742-

U^lZ

Γ74.8-

1754-

1757"

ij6Q·
1763-
17Ó0-
17ÓP·

Een vande volgende Steden
Hoorn -- --

Een vande volgende Steden
AIcmaar --, —

-Enchuyicn - --

-Een vande volgende Steden —

■Enchuyicn ——— ---

• Hoorn -- -—

- Een vande volgende %teden —
' AIcmaar —-- --

■ Hoorn -- --- —ρ

■ Een vande volgende Steden —

- AIcmaar ---—· --

- Enchuyfen —— —

- Een vande volgende Steden

- AIcmaar -- —

-Hoorn

• Een vande volgende Steden —-

. AIcmaar —> -r

• Enchuyfen

■ Een vande volgende Steden —■
- Hoorn - ———

-Enchuyicn -- — ^ —

- Een vande volgende Steden —
-AIcmaar ·—— — —

- Hoorn —— — —'—'

1667

1670·

1673

1676

1679

1682.

1085-

1Ó88-

— AIcmaar— ,
^ Geen van drien.

— Geen van drien.

1(370-

1679-
1682 —

1691 —
1694-
1697-
1700 —
1703-
170Ö —
i7oc>_

17x2 —
1715· —
1718 —
1721 —

1724 —

1727 —
1730 —

2733™

1736 —

1739 —

1742 —

1745· —
1748™
i7fi —
Ï7S4'—

1760 —

1763 —
1766·—
1769 —

- Hoorn ende Enchuyicn.

- Geen van drien. ---

- Geen van drien. ——

• AIcmaar — —

- Hoorn —— — —

• Geen van drien. ——

- Enchuyicn —- -

- Geen van drien. --

- AIcmaar —
Hoorn — —

■ Geen van drien. ---

Geen van drien. -

■ Enchuyicn ende AIcmaar.
Geen van drien. —·
Geen van drien. —

Hoorn — --

Enchuyicn — --

Geen van drien. — —
AIcmaar — —

Geen van drien. --

Hoorn — —
Enchuyfen —

^e 'en van drien. ——

Geen van drien. --r-

Alcmacr ende Hoorn.
Geen van drien. —
Gèèn van drien. —

Enchuyicn —· — —·
AIcmaar —

Geen van drien ————

Hoorn — ' —i

Geen van drien. - ■ ■■

Enchuyfen — —


, De gehcclc Periode alhier gceyndight zijnde, foo nemen de volgende .
n'wederom hacr bcginfel van vooren acn, te weten :

NOTA
Tourcn

1772—Enchuyièn ■ —;

1775-—AIcmaar — ^

1778 — Hoorn — — —^

1781—AIcmaar — i— —

1772—Eenvandevolgende Steden. —

177S — Hoorn — — —
1778 —Enchuyfen — —

1781 — Een vande volgende Steden. — ^

17727—Hoorn —· — —
177$ — Enchuyièn

1778—-AIcmaar — —, —

1781—Amfielredam — . —,

1772 — AIcmaar.

177^-—Geen van drien. —
17 78 — Geen van drien.,

7 81—Hoorn ende Êrichüy fen,

-f - . . ·

&C, Ende aUbo vervo^ens in circukm altijd ts fonder cyndc.

Tot

mm

-ocr page 991-

Tothemj)ymde efgdlteyt ende rechtmtlgheyt inden hoyenfiaenden Almanach

geobferveert, flaet te noteren,

r. Dat yedcr vande drie Steden Almaar, Hoor» ende
Enchuyfen in elcke Periode fai hebben twaelf Tour-
beurten inde Vcrgaderinge vande
Staten Generati,
negen inden jRaadt van State, ende acht inde
neraliteyts Reeckeu-kamer. '

a. DaÏ yder vande voornoemde drie Steden, in elcke
Periode even veel touren ftil fel fitten,om plaarie te
maken voor
jimfielreJam in de η Raa.dt van State,
volgens Refolutie vande Heeren Staten, in da-
tcden if Martij desjaars
j66i. ende voor een va» ■
de valgende Stede»
van Weft-Vrieflandt ende den
Nöarder-quartière inde
Generaliteyts Reecken-ka-
tner,
conform d'uytfpraecke vanditpden iffluny
daer aen volgende.

;. !■

, Dat het ftillé fitten onder de voornoemde drie
Steden foodaiiigh geregulecrt wert, dat altydts die
gene der voornoemde drie Steden , die 't langhft j
fonder ftille fitten, de Collegien bekleed fai heb-
ben (de beurte
Van Aroilelredavt, en vande voorfz
volgende Stede» ghekoomen weiende) voor haar
pjaetfe maken fai. . _

, Dat yeder vande voornoemde drié Steden conië-
cutivelijck foo lange uyt het eenC der voornoemde
Collegien in,het andere fai verwandelen, fonder
interruptie, als het, behoudens d'efgaliceyt>doen-
Jijckis, teweten, yederiy, it,Of tenminften
9jarenaanden anderen, ende dat cnede met cene
volkomen gelijckheyt, invoegen als volght.


Alc.m AAR continueert in de voornoemde Col-
legien achter den anderen,fonder intciruptie.

lóSi
1697
'7oP.

■7i7
'74i·
\ >7i7
L »771

'f
ii

9
■i-

9

I 1

\66η
168 j·
1700

i7iil tòt J

' 1

M.ey

jareivanMey

1730

I.748
I17Ö0J

Hoorj» continueert in de voornoemde Colle-
gien achter den anderen, fonder interruptie.

•1718

1733

174Ì
tot J 1763
1 1781
1.08;
L'70°

1703
1711

»730

«748
1766
1676

Mey

ó88j

ff paren van Mey . .

Enchuysen continueert inde voorn.CüUe
gien achter den andereni fonder interruptie,
i-i (ilu

" ' · 17Ì-7 i76i

16641 1673

1(591
1701

iij l'7ì4J Li75<

i

IZ

9

ly UarenvanMey . 1676 }> tot
if Γ ?iÓ54!Mcy

r> ! 17 I τ 1


y. Dac yeder Stadt, als de felve yijfthien laeren aen-
den anderen continueert, de Vergàderinge vande
State» Generaeltweemael, ende vande andere twee
Collegien, 't eene mede tweemael, ende 't andere
eens lal deurwandclen. ' ''

6. Dat yeder Stadt, als de felve twaèlf jaren aenden
anderen continueert, de Verga.deringe vande ίίβ-
ten Generael tweemael, ende de reiterende twee
Collegien yder eens fai deurwandelen.

7. Dat yeder Stadt, als de felve maar negen jaren aen-
den anderen continueert, elck Collegie eens fai
deurwandclen.

8. Dat noyt van wegen een ende de feWa Stadt te ge-
lij ck, twee , of meer Collegien bekleedt fulTen
werden, maer dat elck Gdllegie» voor de voor-
noemde drie Steden open vallende, bekleedt fai
werden door een Perfoon uyt een byfondere Stadt.

9. Dat noyt yemandt vande voornoemde drie Steden
met hare beurte fai komen te vallen in't Collegie,
dat op de prsefentatié vande fel ve Stadt, dejonghft
verloopene drie jaren bekleedt fai zijn geweeft,om
te vermyden de continuatie naer de drie jaren, die
metd'ordrevan 't Landt ftrydigh is.

10. Dat alle negen jaren, yeder vande voornoemde
drie Steden, eens beurte fai krygen inde Vergade-
linge vande
State» Genirael,

11. Dat alle twaelf jaren, yeder vande felve drie Ste-
den , nevens de Scadt van
Amflelredam, eens beur-
te fai krygen " '

12. Dat yeder vande voornoemde drie Steden in des
GenerahteftsReecken kamer ^tm beurte fai krygea
in elcke drie achter een volghende touren, voor
haer in 't felve Collegie open vallende , ofte ten
minften yder twee beurterf, in fes, voor haer open
vallende touren : Weick laetite, in yeder periode,
tweemael voor valt ; £nde is fulcx niet te rcmedie-
-ren fonder te vervallen in eene grooter imperfe-
flie t, turberende deordre, in een, of meer vaiide
voorgaende e f poindlen verhaelt 5 Sulcx dat de
bovenftaende A
lmanach is de perfefte, diege-
raaeckt kan werden. Aéium in 's Graven-Hage
den December fefthien. hondert drie ca
■feftigh.

De bövenftsende Ordre ofte Almanach;
is by de Heeren Burgemeeftcren ende Vroed-
fchappen van
Ahmatr, HoorensaàaEnchuyfea
.geapprobeert, met onderlinge belofte, van tich
voortaen daer naer prxcifelijck te fullen regule-
ren. In teycken der waerheyt, by hare refpeéü-
' veSecretarifen, uytderfelvernameoaderteyc-
kent.


Ter Ordonnantie van Burgermeeftcren ende Regeerders van A l c μ a e r.
Was geteeckent j

C.Sehagen. -

Ter Ordonnantie van Burgermeeftcren ende Regeerders van Η ο ο r n.

Qnderftondt, '

Als Peniìonarìs van dc ièlve Stade,

:.......Ende was geteeckent,

' Lucas van Neck.

-..r-f. - ■ ' " - ......

• Ter Ordonnantie van Burgermccfteren ende Regeerders van E ν c;k η y y s e μ.

VVas geteeckent, . ; . \

 Jfaot TomUì.. '

TOUR-

-ocr page 992-

τ ο υ R - Β E υ R· T E Ν,

In de Vergaderiiige van de Staten Generaci, tulTchen de Steden van Zuydt-Hollandt.

Dordrecht, Ì)c/ff, Amfìelre.dam

1628I

16371(546

i7''Ó3 1772 ;I78I{I7<)O

1709 1718

IÓ82 lópi

173Ó1745' 1754

1700

1766I77 5I784|I7P3
1765)177817871795'

Haerlem, Leiden,

1631

164,01649

1735,1748175-7

lófS1667

ló/öióSf ι6ί)4

1730

17121721

Goude, ^ttcrdam·^

1634

lóói 15701679

10881^97

1706

1733»74^17^117Ö0

Tour-beurten inden Raadt van State geobferveert tuiTchen de Steden van Zuyt-HolJandt,
uytgefondert Amftelredam, die hare beurce heeft onder de Steden van Noord-Hollandt,

Xfordrecht

lóof

1626164;

1668

1689 I7I0

1731

I7f2

1773

1794

iSif

1836

1857

1878

1S99

1920

1941

1962

ipsj

Delf

1Ó08

i629't6fo

IÓ7]

16921713

1734

i75f

1776

1797

ι8\8

1839

1860
1863

1S81

1902

'923

1926

1944

196J

1986"

Haarlem

1611

1Ö32

165]

IÖ74

i69f 1716

1737

175-8

1779

i8oo

Ι82Ι

1842

1884

1905

'947

1968

1289

Cotide

1014

1677

1Ó98 1719

1740

ιγόϊ

1782

1803

1824

i84f

1866

1887

1908

1929 '9^0

ϊ97ι

1992

^Uerdatn

1ó27

1ö38

1661
lööf

1680

1701

1722

1743

1764

ΐ78ί

180ό

1S27
1830
'833

1848

1869

1 890

1911

1932 I9f3

'974

Leyden

1620
1623

1^41

1683

1704

.172J

1746

1767^1788

Ι8Ό9
ι8Ι2

i8fi

1872

•,893

^914

i9f6

'977

1998

Garntchem

Ι·644

1686

1707

1728

'749

'77°»79»

1854

1875

1896

1959

1980

200i

Tour-beurten volgens de weicke de Heeren Edelen ende de Steden van Zuyd-Hol·
landt, vandeereélievandesGeneraliteytsReecken-kameraf, de fel ve Kamer bekleedt hebben,

ende, gelijcke ordre continuerende, fucceilivelijck noch ftaan te bekleedcn.

Edelen,

iTdi

Ï689

1716

'743

I770j

1797

1824

1851

'878!

19051

'932

1559

1986

2 313 2040 2067

2094

"Dordrecht,

i<Ìo8

1Ó38

i66f

1692

1719

1746

•773

1800

1827

1854'

J88I

I9C8

J963

1989

2016 2043 2070

2^7

Haarlem,

1612

164.1

166I

1695-

1722

1749

1776

7803

1830

'857!

J884

1911

1938

1965

1992

3019 2046 2073

2 ICO

mff.

i()44

lójl

1698

1725

I7f2

1779

i8c6

i86oj

1887

Ì914

1995·

202-2 20492076

2105

Leyden ^

i(ÌJ8

1Ó47

1701

1728

'7 55

1 782

1809

>836

1863

1890

ji9i7

i£44

1971

1998

iOÌf2Of22079

2106

Amftelredam y

1^21

J6fo

i6j]

1704

1731

1758

1785

1812

T?39

1866

>920

1947

2001

2028 20552082

2109

Goude,

I<J24

lófS

lóSo

1707

'734

1761

I 788I1815

'1842

1869

1896

»9 5c

'977

2CC4

203/20582085

2na

Rotterdam,

1627

lófó

1Ó83

1710

'737

1764

1791

1818

iHf

1872

'953

19 80

2C07

20343061 2088

2IIf

Gornìchem,

1610

1713

'74°

1767

1794

tlS21

1848

'875*

1902

'1929

il) 9 56

17^3

2010

2037^064209)

21)8

-ocr page 993-

A L Μ A Ν A C Η,

Vande Tour-beurten der Steden, foo als de felve fucceffivelijck nevens de Edc-
]ei> ter Auditie van 's gemcene Landts Reeckeningen van Hollandt gecommitteert
zijngeweeft, ende vervolgens noch gecommitteert Ìlaan te worden, bly ven-
de d'ordre daer omtrent zedert den jare
feflhien hondert twee en twintigh
fonder eenighe veranderinghe, of interruptié, ghcbruyckt.

ÏW?·

Haarlem 5

Oelff

.6iz I

1688 1

721 1

75^4

17871

[820

'Delff i

Leyden \

6^5 I
(524 1

<yy(S 1
ί<ί57 1

[689 1
[ö90
1

[722 !

[723

1724

t75 5
1756

1788
17891

182x
1822

Deljf

Lèyden \

Leyden

Rotterdam '

:<Sij I

1691
tèpz

1757

1790

1815

Dordrecht .

1

Rotterdam i

i6z6 1

1725

1758

1791 :

1792

1814-

Ttordrecht

Rotterdam

1617 1

i66o

t(S93

172^ 1

[759

ijiSo

1825

''JJordrecht ^Gornichem

i6i8

1661

i(Ì94

1727

179J

1826

Qorniehem

Briele

1<SJ9

1602

1695

1728

1761

'794

1827

(^ornichem

Briele

1Ö50

\66i

1696

1729

1730

17(51

'795

1828

Amftelredam

Briele

1631

1664

t(S97

17(53

1796

1829

Amflelredam

Schiedam

1635

1633

1634
i(i}5

166·^

1666

1667
id68

1(598

'lil
1732

173?
1754

17(54
17(55
17(56
1767

1797

1798
'799

180d

1830

1831

1832

1853

Amflelredatn
Goude

Schiedam

i(s9i)

Schiedam

1700

1701

Goude

Schoonhoven

Goude

Schoonhoven

1636

'<^37
t638

iSóp
i6jo
ié-ji

1702

1755
1736
»737

1768

1769

1770

i8oi
i8oi
1803

1834

'835

183(5

Haarlem

Schoonhoven

170j
[704

Haarlem

T>elff '

Haarlem j

T>elf

Tfelff

1639

16JI.

1705

[758

1771

18(54

1837

Leyden

I<j4-O

1673

[706

I7J9

1772

1805·

1838

i^den
Leyden

Rotterdam

1641
1042
1643
1ö44

1645

1646

iö74

1707

1708

1709

1710

1711

1712

1740
174,1
1742

t773

1806

1839

Rfitterdam

i(Ì75

1676

1^77

1678

1679

1774

'775

1776

'777·

'778

1807
i8q8

1809

1810

1811

1840

Dardrecht

Rotterdam

1841

1842

γ843

'Dordrecht

Gornichem

1743

n^ardrecbt

Gornichem

1744

Gornichem

Briele

174-5

1746

,1844

1845

Amflelredam

xBriele

i(Ì47

1680

1713

1779

1812

Amflelredam

ι Briele

1048

1' t68i
• 1682

1714

, 1747

178c

> i8n

11846

Amflelredam

\ Schiedam

164.S

■ 171Ì

174.8

1781

1814

,1847

Goude

Schiedam *

1650

i 1(585

' 171(5

; Ï749

1782

1815

:I848
51849

Goude

Schiedam,

i6ji

1684

1685

• Ï717

, 1750

-1785

i8i<

Gouüe

Schoonhoven

1 165-2

■ 1718

: '7i»

1784

181:

Haarlem

Schoonhoven

lóSi

; 1715

1 '752

1785

i8if

ì1851

Haa^m

Schoonhoven

'liM

7 i7iof^7)'5

-'78«

5i8is

>U8j2